Yüzey İşlem ve Kumlama Dergisi sayi 12 by surface_finishing

Yüzey Ýþlem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News ARTI BASIN YAYIN VE REKLÂM HÝZMETLERÝ Adýna sahibi/Publisher Cesur ÖZDOÐAN Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü / Chief Editor H.Ýbrahim KURUCAN Reklam ve Tasarým Sorumlusu/ Advertisement and Design Coordinator M.Bahaddin SAYIK Editör/Editor Cesur ÖZDOÐAN

Yayýn Kurulu/Editorial Board Prof. Dr. Mustafa ÜRGEN - Ýst. Teknik. Üniv. Prof. Dr. Hatem AKBULUT - Sakarya Üniv. Prof. Dr. Remzi VAROL - Bartýn Üniv. Prof. Dr. Cemil ÇETÝNKAYA - Gazi Üniv. Doç. Dr. Gökhan ORHAN - Ýstanbul Üniv. Yrd. Doç. Özkan SARIKAYA - Sakarya Üniv. Yrd. Doç. Ergün KELEÞOÐLU - Yýldýz Tek. Üniv. Yrd. Doç. Hýdýr AKPINAR - Yýldýz Tek. Üniv. Adnan AYTEKÝN - Tosçelik Granül

Danýþmanlar Kurulu/Advisory Board Kumlama Makineleri/Blasting Machines Ulf KAPITZA - AGTOS Ferhat BÝLGÝN - BSM Makina Sergio ABIUSO - ALJU Vibrasyon Makineleri/Vibratory Machines Habib AYKOL - Delta-Rösler Gerilim Giderme/Shot Peening Zeki KÖROÐLU Millenium Ýnd. Kaplama-Boyama/Coating-Painting M.Bahattin ÞENKÖK - Süyütek Heinz Georg VOLLMER - SLF Mustafa SUCUKA - Ýntergalvano Ferit SATICIOÐLU - Dede Kimya Tolga DIRAZ- Çimtaþ Adres/ Management Center ARTI BASIN YAYIN VE REKLAM HÝZMETLERÝ Ýkitelli OSB Eskoop San. Sit. B1 Blok No:6 34306 Ýkitelli - Ýstanbul - TURKIYE Tel: + 90 212 549 39 50 / Fax: + 90 212 549 81 91 info@artibasin.com www.artibasin.com Baský/Printed by Erkam Printing / 0212 671 07 07 Yerel süreli yayýn, 2 ayda bir yayýnlanýr. 6 times a year Tüm yayýn hakký Yüzey Ýþlem-Kumlama ya ait olup kaynak gösterilmek suretiyle alýntý yapýlabilir. Tüm reklamlarýn sorumluluðu reklam veren firmalara, yazýlardaki görüþler yazarlarýna aittir. All publishing rights reserved by Surface Finishing-Blasting, may be quated by indicating source. Advertisements are a liability of the advertising firms. Opinions are a liability of writer.

Editörden SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI Ülkemizde yýllarca özel sektör, üniversite ve sektörel sivil toplum kuruluþlarýnýn bir arada koordineli bir þekilde çalýþmasý gerekliliði üzerinde durulmasýna raðmen ne yazýk ki bu baþarýlamamýþtýr. Bu nedenle sanayicimiz çok basit problemleri çözmekte zorlanmakta ayný zamanda diðer kuruluþlarda araþtýrma projesi ve maddi kaynak sýkýntýsý çekmektedir. Bu boþluk, kurumlarýn birbirini suçlamasýyla deðil ancak oturup konuþularak çözüle bilir. Sanayicilerin bazý kesimi var olan kurumlardan yeterinde verimli bir þekilde yararlanmamaktadýr. Bunun belli baþlý nedenleri mevcut. Yukarýda belirttiðimiz gibi var olan yapýlardan ve bunlarýn yararlarýndan haberdar deðiliz. Bazý kuruluþlardan yardým almanýn yolu oldukça karmaþýk ve bürokratik engellerle dolu birçok sanayici bunlarý aþmakta zorlanmaktadýr. Diðer bir faktörde kurumlarýn birbirinin ihtiyaçlarýný tam olarak anlamamalarý ve birbirinin yaptýðý iþe saygý duymamasýndan kaynaklanmaktadýr. Teknolojik alt yapýya kavuþmak ve dünya çapýnda markalara sahip olmanýn yolu bu koordinasyonu saðlamak ve saðlýklý bir þekilde iþletmektir. Aksi takdirde bilgiye sahip kuruluþlar ve iþ yapanlar herhangi bir ilerlemeye sahip olmadan yerinde saymaya devam edecektir. Bilginin güç olduðu ve takým çalýþmasýnýn kazandýrdýðý bir devredeyiz ya oyunu kuralýna göre oynarýz ya da amatör kümede top koþturmaya devam ederiz. NON-GOVERMENTAL ORGANIZATION Of course non-governmental organization is very important in industry Turkey and in the world. While grooving economical crises to pass this problem all organization and industry have to work together otherwise crises affect every sector. All organizations have to be considering global condition to help other country. Because if this financial crises continue grooving, very big problem will be occur some part of world. To eliminate this type chaos, big economy and nongovernmental organization focus on this crises otherwise this cause's social problem therefore coordination is very important in that time. Especially developing countries are very important. Government has to help industrial producer to eliminate this crises affects. At the same time citizen psychology must be controlled to drop some event.

ÝÇÝNDEKÝLER...

CONTENTS...

It is Time to Developing Technology!

Sayfa/Page 4 Quality Journey With

IBIX® Ekolojik Yüzey Temizleme Sistemleri Restorasyonlarda Bilinçli Yüzey Temizleme

Sayfa/Page 12

IBIX® Ecological Surface Cleaning Systems

Prof. Dr. Ali Rýza Kaylan - Röportaj Prof. Dr. Ali Rýza Kaylan - Interview 12 Prof. Dr. Remzi Varol - Röportaj Prof. Dr. Remzi Varol - Interview 18 Dökümhaneler (Haddehaneler), Modern Kumlama Tekniðiyle Daha Ekonomik! Foundries (Rolling Mills) Are More Economical With Modern Shot Blasting Technique 34 Diþlilerin Daha Verimli ve Daha Ekolojik Temizlenmesi Cleaning Gears More Efficiently and Ecologically Metal Püskürtme Ýle Kaplama Araþtýrma Sonuçlarý Research Results of Metal Spray Coating Ýkinci El Makine Ýlanlarý Used Machines Ürün Tanýtýmý - Acil Durdurma Cihazý QuikStop Pneumatic Control Handle Kitap Tanýtým Book Publicity Firma Ýndeksi Company Index

Sayfa/Page 24

Seperator in Shot Blasting Machines

Sayfa/Page 28

44 50

Vakum Makinesi

Vacuum Recycling Systems

54 57

Sayfa/Page 32

Reklam Ýndeksi /

Advertisement Index

Firmalar/ Companies

Sayfa No./ Page Nr.

Firmalar/ Companies

Sayfa No./ Page Nr.

Firmalar/ Companies

Sayfa No./ Page Nr.

Agtos Alju AluExpo Fuarý Artý Basýn Yayýn Asal Metal Atü Mühendislik

21 39 43 64 Arka Kapak içi 10

Bünsa BSM Makina Çelik Granül Dafeng Daqi Endüstri-GM Endüstri Fuarý Fus DryStrip

17 1 Arka Kapak 9 11 53 26

SLF Surface Finishing TFM Makine Tosçelik Granül Turkcoat Fuarý Yüzey Ýþlem ve K. WIN Fuarý

31 16 8 Ön Kapak Ýçi 51 38 48

KUMLAMA

BLASTING

Þimdi Teknoloji Geliþtirme Zamaný! It is Týme to Developing Technology!

Yücel Telçeken - Teknoloji Geliþtirme Projeleri Grubu Koordinatörü / Türkiye Teknoloji Geliþtirme Vakfý

ürkiye de yapýsý ile çok farklý, çalýþmalarý ile Türkiye sanayisine önemli katkýlarý olan Türkiye Teknoloji Geliþtirme Vakfý ný Teknoloji Geliþtirme Projeleri Grubu Koordinatörü Yücel Telçeken e sorduk. TTGV 'den ve misyonundan kýsaca bahsedebilir misiniz? TTGV (www.ttgv.org.tr), 1 Haziran 1991'de bir Sivil Toplum Kuruluþu olarak, Türk Sanayisi'nin uluslararasý pazarlardaki rekabet gücünü artýrmak amacýyla, teknolojiye dayalý "inovasyonun" tüm alanlarda geliþmesini desteklemek üzere kurulmuþtur. Kurucular Kurulu, 26 özel sektör, 6 kamu, 10 þemsiye kuruluþ ve 14 þahýstan oluþmaktadýr. Yönetim kurulunda ise, 10'u özel sektörden seçilen, 5'i Hazine Müsteþarlýðý, Dýþ Ticaret Müsteþarlýðý, DTP, TÜBÝTAK ve KOSGEB temsilcilerinden oluþan 15 kiþi yer almaktadýr. TTGV, saðladýðý kaynaklarla sanayi kuruluþlarýnýn teknoloji geliþtirme projelerine destek saðlamaktadýr. Ayný zamanda sanayinin ihtiyaç duyduðu konularda faaliyet göstermek üzere teknoloji hizmet merkezlerinin kurulmasýnda, teknoloji destek hizmetlerinin geliþtirilmesinde, teknoparklarýn kurulmasýnda öncülük etmiþtir. Ülkemizde giriþim sermayesi mekanizmalarýnýn

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

oluþumunda katalizör rolü üstlenmiþ; yine ülkemizde bir ilk olan Baþlangýç Sermayesi Desteði uygulamasýný baþlatmýþtýr. TTGV, diðer taraftan da çevrenin korunmasý yönünde Ozon Tabakasýný Ýncelten Maddelerin (OTÝM) Giderilmesi Projesi kapsamýnda olduðu gibi destekler saðlamýþtýr. TTGV'nin desteklerinin ana prensibini oluþturan geri dönüþlü ve yürütücü katkýlý destekler, kamu fonlarýnýn özel sektörün ulusal Ar-Ge harcamalarýna daha fazla aðýrlýkla katýlmasýný teþvik ederek "çarpan etkisi" saðlayan niteliði ile bugüne kadar ülkemiz Ar-Ge kapasitesine önemli faydalar saðlamýþtýr. TTGV, özel sektör ve kamunun beklenti, ihtiyaç ve önceliklerini deðerlendirmekte, deðiþen þartlara ve ülkemiz koþullarýna uygun yeni destek mekanizmalarýný geliþtirerek, hizmete almaktadýr. TTGV, Türkiye'de yapýsý ve misyonu itibariyle oldukça farklý bir sivil toplum kuruluþu, firmalar TTGV ile ne gibi çalýþmalar yapabilir/nasýl vakýf faaliyetlerinden yararlanabilir? TTGV, sanayi kuruluþu ve/veya yazýlým geliþtirme þirketlerince gerçekleþtirilecek, araþtýrma ve geliþtirmeye dayalý, teknolojik yenilik içeren, sanayide uygulanabilir ve ekonomik deðeri olan teknoloji geliþtirme projelerine destek saðlamaktadýr. Bu çerçevede, altyapý veya üretim

KUMLAMA

yatýrýmýna dayalý projeler bu destek kapsamý dýþýnda kalmaktadýr. Teknoloji Geliþtirme Projesi kapsamýnda herhangi bir sektör ayýrýmý yapýlmamakta; deðerlendirme kriterlerini saðlayan projeler destek kapsamýna alýnmaktadýr. Desteklenecek projelerde proje süresi en fazla 24 ay ve destek miktarý en fazla 1 Milyon ABD Dolarýdýr. TTGV, projelerin toplam bütçelerinin en fazla %50'sine kadar destek saðlamaktadýr. Diðer bir deyiþle, projeyi öneren kuruluþun da en az TTGV'nin saðladýðý destek kadar katkýda bulunmasý gerekmektedir. TTGV tarafýndan ABD Dolarý olarak verilen finansal destek, projenin sona ermesinin ardýndan ilk bir yýlý geri ödemesiz olmak üzere toplam 4 yýl içinde ABD Dolarý olarak geri ödenir. TGP kapsamýnda, "teknolojik ürün" ve "teknolojik proses inovasyonu" kavramlarý çerçevesinde, bilgi birikimi projeyi gerçekleþtiren firmada kalmak üzere, ticari deðeri olan ürünlerin elde edildiði teknoloji geliþtirme düzeyindeki Ar-Ge f a a l i y e t l e r i desteklenmektedir. Altyapý veya üretim yatýrýmýna dayalý projeler TGP destek kapsamý dýþýnda kalmaktadýr. 1991 yýlýndan bugüne kadar TGP kapsamýnda yaklaþýk 841 projeye destek verilmiþ; yaklaþýk 283 Milyon ABD Dolarý tutarýnda destek saðlanmýþ ve bu sayede, ülkede 566 Milyon ABD Dolarlýk Ar-Ge hacmi yaratýlmýþtýr. TTGV'de "Paydaþlarýn ekolojik sistemi korumaya yönelik faaliyetlerini desteklemek" bir iþ stratejisi

BLASTING

olarak belirlenmiþtir. Sürdürülebilir kalkýnma politikalarý ile uyumlu olarak, paydaþlarýn rekabet gücüyle birlikte çevresel performanslarýný da artýracak projelerin geliþtirilmesi, bu yöndeki farkýndalýðýn artýrýlmasý da TTGV'nin hedefleri arasýnda yer almaktadýr. Bu kapsamda 1994 yýlýndan 2007 yýlý sonuna kadar Montreal protokolüne dayanarak Dünya Bankasý'ndan saðlanan fonlarla Ozon Tabakasýný Ýncelten Maddelerin Giderilmesi Projesi uygulanmýþtýr. Bunun yaný sýra önemi giderek artan çevre teknolojileri projeleri ve bununla yakýn ilgisi bulunan yenilenebilir enerji ve enerji verimliliði konularýnda, öz kaynaklar kullanýlarak, destek programlarý oluþturulmuþtur. Bunlarýn dýþýnda, Avrupa Birliði Rekabet Edilebilirlik ve Yenilikçilik Programý (CIP) , Giriþimcilik ve Yenilik Alt Programý (EIP) kapsamýnda yürütülen Avrupa Ýþletmeler Aðý (EEN) Projesi kapsamýnda KOBÝ'lere yönelik ücretsiz danýþmanlýk hizmeti verilmektedir. TTGV, BSN Anatolia konsorsiyumunun bir ortaðý olarak Orta Anadolu Bölgesi dahilinde toplam 17 ilde faaliyet gösteren firmalara uluslararasý alanda teknolojik ve ticari iþbirlikleri yapma, AB fonlarý, finansmana eriþim gibi konularda destek vermektedir. Firmalar, bu tür desteklerden faydalanmak veya konu hakkýnda bilgi almak için e-posta (bsn@ttgv.org.tr) aracýlýðý ile iletiþime geçebilirler. TTGV'nin faaliyetlerinden kimler faydalanabilir? Proje desteklerine büyüklüðüne, sektörüne ve nevîne bakýlmaksýzýn tüm sanayi kuruluþlarý ve Yücel Telçeken ve ekibi Türkiye Teknoloji Geliþtirme Vakfý

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

yazýlým þirketleri baþvurabilir. Proje baþvurularý iki ayda bir dönemler halinde kabul edilmektedir. Önümüzdeki en yakýn deðerlendirme dönemi için son baþvuru tarihi 28 Eylül 2009 olarak belirlenmiþtir. Tüm desteklerimiz ve baþvuru formlarýna www.ttgv.org.tr adresinden ulaþabilir, uzmanlarýmýzla telefon (312 265 02 72) ve e-posta (info@ttgv.org.tr) aracýlýðý ile de iletiþime geçerek yönlendirme alabilirsiniz. Ýlk defa Ar-Ge çalýþmasý/birimi oluþturacak KOBÝ'lere önerileriniz nelerdir? Öncelikle firmalarýmýzýn projelerine baþlamadan önce doðru ve mantýklý bir proje iþ planlamasý yapmalarý, ve bünyelerinde bu projeleri gerçekleþtirebilmek için gerekli altyapýyý oluþturmalarýný öneririz. Bundan sonraki aþamada da sözkonusu projeye iliþkin fizibiliteyi mümkün olan en saðlýklý þekilde yapabilmeleri ve bu projeyi gerçekleþtirirken kullanabilecekleri her türlü finansal mekanizmalar hakkýnda bilgi sahibi olarak kendi yapýlarýna en uygun olanlarý kullanmalarýný öneririz. Deneyimlerinize göre firmalarýn Ar-Ge çalýþmalarýnýn önündeki engel veya engeller nelerdir? Firmalarmýz Ar-Ge çalýþmalarý yapma aþamasýnda en çok bu çalýþmalar için gerekli istihdam ve zamanýn ayrýlmasý konusunda sýkýntý yaþýyorlar gördüðümüz kadarýyla. Çünkü Ar-Ge, maliyeti yüksek ve getirisi zaman alan bir faaliyet. Firmalarýn iþte bu noktada bu karardan vazgeçmeyerek ve mümkün olduðunca mevcut personel altyapýsýný da güçlendirerek bu yola çýkmalarý gerekli. Sonucunda bu faaliyetleri sürekli hale getirmedikleri sürece piyasadaki sahip olduklarý rekabet güçlerini yitirmeleri kaçýnýlmaz hale gelecektir. TTGV olarak yeni giriþimcilere de bazý destekleriniz var, bu desteklerinizden kýsaca bahsedebilir misiniz? Bununla birlikte yeni giriþimcilere önerileriniz nelerdir? Teknolojik Giriþimcilik Destek Pprogramlarý 2005 yýlýndan itibaren bir TTGV iþtiraki olarak faaliyetini sürdüren Teknoloji Yatýrým A.Þ. tarafýndan yürütülmektedir. Bu çerçevede yürütülmekte olan Baþlangýç Sermayesi Desteði kapsamýnda biliþim ve telekomünikasyon, ileri mikro-elektronik, ileri

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

BLASTING

malzeme, yaþam bilimleri alanlarýnda, yaratýcý ve yüksek ekonomik büyüme öngören iþ fikirlerine ve vizyon sahibi yetenekli giriþimcilere yatýrým yapýlarak küresel þirketlerin oluþmasý hedeflenmektedir. Desteðin hedef kitlesi giriþimciler ve kurulma aþamasýnda olan firmalardýr. Destek kapsamýnda en fazla 750.000 ABD Dolarý tutarýnda sermaye desteði saðlanmaktadýr. Detaylý bilgi www.teknolojiyatirim.com.tr adresinden alýnabilir. Yeni giriþimcilere önerimiz, sahip olduklarý iþ fikirlerini bir iþ planý çerçevesinde maliyet, pazar, gerekli insan kaynaklarý gibi noktalar açýsýndan deðerlendirilmeye hazýr bir hale getirmeye çalýþmalarý ve gerekli yatýrýmý bu plan çerçevesinde temin etmeye çalýþmalarýdýr. Vakfýnýz üniversite-sanayi iþbirliði konusunda da bazý çalýþmalar yapýyor, bu çalýþmalardan biraz bahsedebilir misiniz? Vakfýmýz kurulduðu 1991 yýlýndan bugüne kadar deðiþik form ve yöntemde üniversite-sanayi iþbirliðinin oluþumuna ya da geliþimine katkýda bulunmaya çalýþmaktadýr. Bugün ülkemizdeki 61 farklý üniversiteden 825 akademisyenimiz Vakfýmýzýn DTM'den saðlanan kaynaklarý kullandýrdýðý özel sektörümüzün araþtýrma geliþtirme projelerinin deðerlendirilmesinde ve izlenmesinde görev almaktadýr. Yine ayný kapsamda desteklenen ar-ge Yücel Telçeken -Türkiye Teknoloji Geliþtirme Vakfý Teknoloji Geliþtirme Projeleri Grubu Koordinatörü

KUMLAMA

projelerimizde özel sektörümüz hizmet alýmlarýnýn %50'den fazlasýný üniversitelerden saðlamaktadýrlar. Ayrýca 1996-2001 yýllarý arasýnda Vakfýmýzýn Genel Sekreterliði ni yürütmüþ olan Dr.Akýn Çakmakcý anýsýna gelecek yýl 3.'sünü düzenleyeceðimiz üniversitelerde gerçekleþtirilen ar-ge faaliyetlerinin ticarileþmesini teþvik etme amacýnda olan sanayide uygulanmýþ tezlerin ödüllendirildiði Dr.Akýn Çakmakcý Tez Ödülleri ile de bu konuya verdiðimiz önemin altýný çizmek istiyoruz. Yakýn zamanda baþladýðýmýz bölgesel inovasyon ve kümelenme pilot projelerimizde de bu iþbirliðinin geliþimine büyük önem vermekteyiz. Firmalarýn Ar-Ge çalýþmalarý, ekonomik kriz dönemlerinde firmalara ne gibi faydalar sunuyor? Günümüzde firmalarýn sadece ulusal bazda deðil uluslararasý alanda da rekabet güçlerini koruyabilmeleri ve pazarda var olabilmeleri için ürünlerinde ve süreçlerinde yeniliðe açýk olmalarý ve yenilik yapmalarý kaçýnýlmaz hale gelmiþtir. Ýþte bunun da en önemli anahtarý inovasyon ve teknoloji geliþtirmeden geçmektedir. Bu bakýmdan kriz dönemlerinden fýrsat yaratarak kriz sonrasýna hazýrlýklý ve bir adým önde çýkmak isteyen firmalarýn bu dönemlerde Ar-Ge'ye aðýrlýk verdiðini görüyoruz. Kriz dönemlerinde Vakfýmýza projelerini gerçekleþtirmek için destek baþvurusunda bulunan firma sayýsýndaki artýþ da bunun bir örneði. Firmalarla yaptýðýnýz çeþitli çalýþmalar olmuþtur, bu çalýþmalar esnasýnda karþýlaþtýðýnýz ilginç bir olayý anlatabilir misiniz? Firmalarýmýzýn proje baþvurularýnýn saha ziyaretlerinde veya projelerin izleme sürecinde firmalarýmýzla ve projelerin deðerlendirme ve izlemelerinde görev alan izleyicilerimizle gerek üniversite-sanayi iþbirliði gerekse de projelerin baþarýlarýna iliþkin güzel örnekler yaþýyoruz. Hatta projelerini baþarýyla tamamladýktan sonra baþka proje ve baþarýlara da imza atan, farklý sektörler ve farklý büyüklükteki firmalarýmýzýn baþarý öykülerini de her yýl geleneksel hale getirdiðimiz "Yenilikçinin Defteri" isimli ajandamýzda paydaþlarýmýza ulaþtýrýyor, toplantýlarýmýzda bu firmalarýmýzýn kendi aðýzlarýndan öykülerini paylaþmasýna imkan saðlamaya çalýþýyoruz. Bu öykülerin her biri de ilginç gelebilecek pek çok önemli ayrýntý içeriyor aslýnda.

BLASTING

What is TTGV? Technology Development Foundation of Turkey (TTGV) is a foundation established by 26 private sector companies, 6 public institutions and 10 umbrella organizations and 14 individuals. Since TTGV is established in accordance with the international loan agreement signed between Turkish Republic and the Wold Bank, it is considered one of the three foundations established by law in Turkey. TTGV is subject to all the regulations on the foundations of Turkish Republic. Public and private sector came together for TTGV, with the common target of improving Turkey's competitive position in the international markets through supporting R&D activities. It is the first and only PublicPrivate Sector Partnership established to support R&D and innovation. TTGV is a non-profit organization. The income generated through its activities is used to meet the expenses of TTGV and to develop new support mechanisms. All of the activities of TTGV are transparent and accountable. It is audited and examined four times in a year and applies International Accounting Principles in all of its operations. TTGV is managed by a board of directors consisting of 15 members. 2/3 of the members represent the private sector. The president of the board is elected among private sector representatives. TTGV has 47 full-time employees. Moreover, TTGV contracts specialists among a pool of 1500 specialists to evalute the projects . Supporting R&D and technological innovation projects of the private sector in Turkey since 1991, TTGV is a successful example that Turkey indroduced in Europe; an innovative and dynamic intermediary mentioned in EU Lisbon Communique as an organization required to reach public R&D support to private sector.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

Prof. Dr. Ali Rýza Kaylan ile

Kalite Yolculuðu

Quality Journey With Prof. Dr. Ali Rýza Kaylan Prof. Dr. Ali Rýza Kaylan / Kalder Yönetim Kurulu Baþkaný

u sayýmýzda yaptýklarý çalýþmalarla Türkiye'de kalite olgusunu hayatýn her alanýna yaymak için çalýþan ve bu konuda çok sayýda somut çalýþmalar yapmýþ olan Türkiye Kalite Derneði'ni (KalDer) sizlere tanýtmak için KalDer Yönetim Kurulu Baþkaný Prof. Dr. Ali Rýza Kaylan'a sorularýmýzý yönelttik.

refah düzeyini yükseltmek. Bunlar nedensellik iliþkisi içerisinde birbirine baðlý konular. KalDer'i bu açýdan çok önemli bir dernek olarak görüyorum. KalDer de bunun hakkýný vermiþ, bugüne kadar yaptýklarýyla 'marka' olmuþ durumda ve bunda Türkiye'deki birçok firmanýn, kalite gönüllülerinin katkýsý var.

KalDer'den ve misyonundan bahsedebilir misiniz? KalDer'in geçmiþi 1991 yýlýna kadar gidiyor. O tarihlerde Avrupa'da ve Amerika'da kalite ile ilgili kuruluþlar var. Türkiye, dünyadaki geliþmeleri yakýndan izleyen bir ülke olarak kalite ile ilgili çalýþmalar yapacak, Türkiye'deki þirketlerin rekabet gücünü artýracak bir kuruluþun eksikliðini hissediyor. Bazý büyük þirketlerin ve kamu kurumlarýnýn öncülüðünde KalDer kuruluyor. Misyonuna baktýðýmýzda; kuruluþumuzun nihai hedefi; yaþam kalitesinin artmasý. Yani mükemmellik kültürünü kurum bünyesinde oturtmak, rekabet gücünü artýrmak ve toplumun

Kalite konusunda çalýþmalar yapacak þirketlere önerileriniz nelerdir? Her kelimenin yanýna bir kalite sözcüðü koymak mümkün, sanayi kuruluþlarý olarak baktýðýmýzda ürün kalitesi, hizmet kalitesi ön plana çýkmaktadýr. Ancak daha öncesinde, daha yukarýdan baktýðýmýzda, en önemlisi yönetim kalitesidir. Hatta daha da öncesine gidersek; düþünce kalitesidir. Yani aðaçlara bakmak deðil de ormanýn tamamýný görmek. Eðer biz düþünce yapýmýzý bu yöne odaklayabilirsek aslýnda yapýlmayacak þey yok, yani her yaptýðýmýz iþte kalite boyutunu muhakkak düþünmek lazým.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

Bu yolculuk yani mükemmellik yolculuðu çok kolay deðil tabi, hamama giren terliyor. Bu konuya yüreðiyle, beyniyle emek vermek gerekiyor, sabýr gerekiyor. Bu yolculuk; bir süreç, boyacý küpü deðil. Türk toplumu risk almayý çok sevmiyor, daha garantici bir yapýmýz var. Ancak risk almaktan, hata yapmaktan korkmamak gerek. Hatta baþarýsýz olmaktan korkmamak gerek. Korkmamýz gereken þey; hatalarýmýzdan ders almamaktýr. Þirketleri mükemmellik kelimesi korkutuyor demiþtik, bu da þirketlerin önündeki

KUMLAMA

Bir Kalite Seferberliði; Ulusal Kalite Hareketi Ulusal Kalite Hareketi - Toplam Kalite ve Mükemmellik kavramlarýnýn hayata geçirilmesi açýsýndan ülke çapýnda örnek kuruluþlarý her yöre ve sektörde ortaya çýkartmayý ve sayýlarýný artýrmayý amaçlýyor. UKH bir eðitim ve dönüþüm programýdýr. Her çeþit kurum ve kuruluþun ortak bir sorumluluk çerçevesindeki hareketidir. UKH nin temelinde yatan düþünce yaþam kalitesidir. Etkileri itibariyle UKH yaþam kalitesinin sürekli zenginleþtirilmesi, yükseltilmesi ve yenilenmesini içermektedir. önemli bir problem. Bu konuda güvensizliðe, endiþeye gerek yok. Bizim kongrelerimizde ödül alan þirketleri görüp o an mükemmellik yolculuðuna karar veren ve 3 yýl sonra ödül alan bir þirket var ve bunun gibi farklý örnekler de var. Önemli olan; bu yolculuða çýkarken inanmak ve sabýrla mükemmellik yolculuðuna devam etmek. Bazý ödül almýþ kuruluþlarda da rehavete kapýlma problemi ortaya çýkýyor. Biz bunun için, zirvede kalabilmek, zirveye çýkmaktan daha önemlidir diyoruz. Bununla ilgili olarak, baþka hiçbir ülkede olmayan 'Mükemmellikte Süreklilik' adýnda bir ödül kategorimiz var.

BLASTING

kültürlerinin bir parçasý haline geldi. Ancak bu durum tüm ülke için geçerli deðil maalesef. Birleþik kaplar örneðini ben çok kullanýrým. Birleþik kaplarda; bir kapta su çok yukardayken diðerinde çok aþaðýlarda olamaz. Yani toplumu yukarýya çekmek istiyorsak; bir yer iyi bir yer kötü olmaz, hepsini adým adým yukarý çekmek gerek. Bu noktada KOBÝ'ler bizim için çok önemli. Büyük þirketler bu konuyu kültürlerinin bir parçasý yaptýlar, KOBÝ'leri de bu iþin bir parçasý yapmak lazým. KalDer'in yeni dönemdeki hedefi; açýlým ve yayýlým. Anadolu'ya yayýlmak lazým. Bu kolay bir þey deðil, büyük bir seferberlik. Bunu daha önce yapan ülkeler oldu. Burada unutmamamýz gereken þey; bu seferberlik bir günlük bir þey deðil, bir süreç. Biz buna 'mükemmellik yolculuðu' diyoruz. KOBÝ'lere ve kamuya yayýlmak istiyoruz. Özellikle yaþam kalitesi dediðimizde ilk akla gelen saðlýk sektörü, belki daha da önemlisi eðitim sektörü. Türkiye'nin bu alanlarda atacaðý çok adýmlar var. Bu þekilde hem sektörel yayýlým hem de coðrafi yayýlýmý hedefliyoruz. Bu alanda büyük çaba harcanýyor ve önemli adýmlar atýldý. Ancak daha yapýlacak çok þey var. Ulusal kalite hareketi dediðimiz bir giriþim bu. Bu giriþime katýlmýþ þu anda 360 kuruluþ var. Bu kuruluþlardan ilk baþta çok yumuþak bir dirsek temasý bekliyoruz. Yani

Küresel anlamda kalite açýsýndan Türkiye ne seviyede? Tarihsel perspektiften bakarsak; Türkiye aslýnda kalite konusunda çok þey yaptý. Büyük þirketlerimiz bu alanda çok mesafe aldýlar. Öyle ki bugün Avrupa'da þirketlerimizin aldýðý ödüllerle bunu kanýtlamýþ durumdayýz. Dünyaya iyi uygulamalarýyla örnek olabilecek þirketlerimiz var. Geçtiðimiz sene Avrupa genelindeki deðerlendirmede 5 ödülden üçünü Türk kuruluþlarý almýþtýr. Bu büyük þirketlerin geliþim evresi KalDer perspektifi ile belirli ölçüde tamamlandý. Yani artýk kalite, o þirketlerin

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

ilk önce gel bu þemsiyenin altýna gir, KalDer'in üyesi ol. Üyemiz olduktan sonra da, ilk önce bir tanýtým, KalDer'in öncülüðünde özdeðerlendirme dediðimiz bir çalýþmayý kuruluþlar gerçekleþtiriyor. Zayýf noktalarý nelerdir, güçlü noktalarý nelerdir, bunu masaya yatýrýyoruz. Kuruluþlar bu davete katýlmaya hazýr ama 'mükemmellik' sözcüðü firmalarý biraz ürkütüyor. Türkiye'de þirketler kalite olgusunu doðru yorumlayabiliyor mu? Türkiye'de bu konudaki düþünce yapýsýný deðiþtirmek gerekiyor. Toplam Kalite Yönetimi'nin çok boyutu var aslýnda. Ýlkeler arasýnda müþteri odaklýlýðý, sürekli iyileþtirme, çalýþanlarýn katýlýmý sayýlabilir. Ama en önemli ilke herkesin kurumun iyileþme sürecine katýlmasý. Yani insan mutlaka kendi çýkarlarýný düþünmeli, ama kurumsal çýkarlarýný da düþünmeli. Sistem düþüncesi ile daha geniþ açýdan baktýðýmýzda hepimiz ayný gemideyiz. Ülke çýkarlarýný da düþünmek gerekiyor. Daha da geniþ baktýðýmýzda bir dünya vatandaþý olarak dünya çýkarlarýný düþünmek gerekiyor. Bu noktada eski anlayýþa göre; çoðunluk vücut gücü, kas gücü ile çalýþýr, daha elit bir tabaka da

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

BLASTING

beyinlerini kullanýrlar ve iþin beyin takýmý olurlar. Bu kavram deðiþmeli. Belirli ölçüde de deðiþti, daha da deðiþecek. Yani sadece vücut kasý ile deðil beyni ile de çalýþacak, her çalýþan yaptýðý iþin nedenini, sonuçlarýný bilecek. Yaptýðý iþle ilgili beynini de kas gücünü de belli oranda kullanacak. Ýþin geliþtirilmesinde ve yürütülmesinde katýlýmcý olacak. KalDer'in kongreleri bu açýdan önemli. Bu kongrelerde bu dönüþümü saðlamaya çalýþýyoruz. Bu dönüþüm için kongrelerimiz çok önemli bir düþünce platformu. Ayrýca konusunda Avrupa'nýn en büyük toplantýsý. 3000'in üzerinde katýlýmcý oluyor. Yurtdýþýndan da önemli konuþmacýlarý davet ediyoruz. Kongrelerimizde hem yüreðimizi hem de beynimizi bilgi alýþveriþi ile besliyoruz. Yüreðimizi diyorum çünkü kongrelerimizde ödül törenlerimiz var ki; çok coþkulu törenler. Ödül almýþ kuruluþlarý, mükemmellik yolculuðunda zirveye çýkmalarýný beraber alkýþlamak, ulusal bir futbol maçýndaki heyecan gibi coþkulu. Ekonomik krizlerde kalite yönetiminin þirketlere faydasý nedir? Krizler her zaman olacaktýr. Ancak yönetim kalitesini artýrmýþ, bunu tüm çalýþanlara yaymýþ kuruluþlar krizlerden en az etkilenecek olanlardýr. Daha önemlisi krizlerde ayakta kalabilecek sistemleri tasarlamak lazým. Bu durum için; ingilizce 'resilience' kavramý aklýmýza gelmekte. Bu kavram için Türkçe'de 'sarsýlmaz' sözcüðünü kullanabiliriz. Sarsýlmaz sistemler kurmak gerek. Bir boksörün yediði darbeler karþýsýnda yýkýlmamasý veya yýkýlsa da ayaða kalkýp tekrar devam edebilmesi durumu ile örneklersek; krizden etkilenmeyecek kurumlar tasarlamamýz lazým. Bu noktada çok þey yapýlýyor. Hatta krizden öteye dünyanýn geleceðini de güvenceye alacak sürdürülebilir

KUMLAMA

topluma dönüþüm için projeler geliþtiriliyor. Örneðin; mühendisler artýk doðayý örnek alarak, atýk yönetimi üzerine deðil, atýðý hiç üretmeyen sistemler üzerine çalýþýyor. Firmalar her yýl düzenlediðimiz kongrede belli alanlardaki ödüller için yarýþýyorlar. Bu süreçte ilk önce þirketler inceleniyor, bir kýsmý ikinci aþamaya geçiyor. Bu aþamada þirket yerinde ziyaret ediliyor. Ýþte bu saha ziyaretlerinden birinde deðerlendiricilerden birinin gömlek düðmesi kopuyor.Deðerlendirici fark etmiyor ama oradaki bir iþçi bunu fark ediyor, düðmeyi yerden alýyor. Bu iþçinin yerinde olduðunuzu düþünün. Çoðumuz düðmeyi sahibine vermeyi düþünürüz. Ýþçi ise gidiyor, bir iðne ile gömleðe uygun bir iplik buluyor ve sahibine öyle veriyor. Bu kurumda düþünce kalitesinin, çözüm odaklý düþünmenin tüm çalýþanlara yayýldýðýný söyleyebiliriz. Yýllardýr toplam kalite dersleri veririm ve derslerde mutlaka fabrika ziyareti yaptýrýrým. Bu ziyaretlerde söz konusu fabrikayý ziyaret ederiz. Reklam olmamasý için isim belirtmeyeceðim. Ama bu þirket sektör olarak oldukça kirli bir sektör. Buna raðmen fabrika tertemiz ve sanki bir müze gibi düzenli. Bu gibi kurumlar bizim için de önemli bir moral kaynaðý aslýnda. Gazetelere, televizyonlara bakýyorsunuz; hergün bir kýzgýnlýkla, ilkel duygularla çoluk çocuk herkesi öldürenler, çok küçük çýkarlar için çevreyi katledenler, çocuklarýmýzýn, torunlarýmýzýn geleceðini yok edenlere rastlýyoruz. Ýnsan bunlarý görünce kötü hissetmemesi mümkün deðil. Ama her þeyin bir karanlýk bir de aydýnlýk tarafý var. Ýþte benim için bu gibi örnek fabrikalar, üniversitedeki öðrenciler aydýnlýk taraf. Biz KalDer olarak bu aydýnlýk yüzün artmasý için çalýþýyoruz. Founded in 1991 in Istanbul by representatives of prominent Turkish Industrialists Groups, KalDer is an independent, non-profit organization, aiming to enhance the awareness of management quality in industry, public sector, and non governmental organizations, briefly in every aspect of life. Due to the increasing demand, KalDer has four branch offices in Ankara, Ýzmir, Bursa and Eskiþehir. Since 1993, KalDer has been managing the National Quality Award process based on the criteria of European Foundation for Quality

BLASTING

Management (EFQM) Excellence Model for the all sectors as the National Partner Organization of EFQM. Since 2006, KalDer has an world partner with ASQ (American Society for Quality) and at the same time founding member of MEQA (Middle East Quality Association). KalDer has started the National Quality Movement with the cooperation and support of role model companies throughout the country. Main activities of KalDer, aside from general promotion of TQM throughout Turkey, are organization of common interest groups, quality related trainings and publications, Quality Congress, and benchmark activities. For further information www.kalder.org

Kalder Etkinliklerinden... Avrupa Kalite Ödülü Kazananlar Konferansý Avrupa Kalite Ödülü, vizyonunu Avrupa lý kuruluþlarýn en ön sýralarda yer aldýðý bir dünya , misyonunu da, Avrupa daki þirketlerin sürdürülebilir iþ mükemmelliðine eriþmelerinde itici güç oluþturmak þeklinde tanýmlayan Avrupa Kalite Yönetimi Vakfý nýn (EFQM) en önemli etkinlikleri arasýnda yer almaktadýr. Bugün, aralarýnda 20 Türk kuruluþunun da bulunduðu 800 e yakýn üyesi olan, KalDer in de hem üyesi, hem de Ulusal Ýþbirliði Ortaðý olarak faaliyet gösterdiði EFQM, Avrupa Kalite Ödül'ünde öne geçmek , paye kazanmak için giriþilen bir yarýþma olmadýðýný özellikle vurgulamaktadýr. Gerçekten de Avrupa Kalite Ödülleri, bir kuruluþun ne yaptýðýný, nasýl karar aldýðýný, neyi amaçladýðýný, kat ettiði yolu nasýl kontrol ettiðini ve piyasanýn durumu ve müþterilerinin beklentilerini temelinde saðladýðý iyileþtirmeyi nasýl ölçtüðünü ortaya koymasý ve kendisini en iyilerle kýyaslamasý anlamýný taþýmaktadýr. Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

BÝLYALI DÖVME- SHOT PEENING

Bartýn Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Demir Aldý

Bartýn University Engineering Faculty Got Up The Anchor

yaptýk.

Prof. Dr. Remzi Varol / Bartýn Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekaný

artýn Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekaný Prof. Dr. Remzi Varol ile üniversite, çalýþmalarý ve sektör üzerine bir söyleþi

Remzi Bey, kendinizi biraz tanýtabilir misiniz? 1960 yýlýnda Isparta'nýn Gelendost ilçesine baðlý Köke köyünde doðdum. Ýlkokulu köyümde bitirdim. Parasýz yatýlý sýnavýný kazanarak 1971 yýlýnda Gönen Ýlköðretmen Okuluna baþladým. Daha sonra Öðretmen Lisesine dönüþtürülen okulun Matematik Bölümünden mezun oldum. Yükseköðrenimimi Akdeniz Üniversitesi Isparta Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliði Bölümünde 1982 yýlý yaz döneminde derece ile Makina Mühendisi ünvaný alarak mezun oldum. Ayný yýl ÝTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliði Anabilim Dalý Malzeme Ýmalat programýnda Yüksek Lisansa baþladým. 1983'te Akdeniz Üniversitesi Isparta Mühendislik Fakültesinde Araþtýrma Görevlisi olarak göreve baþladým. Yüksek Lisansýmý 1984 yýlýnda tamamlayarak Doktora eðitimi için ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsüne kaydoldum. Burada bir yýl süreyle ingilizce hazýrlýk eðitimi aldým. Daha sonra Doktoraya Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde devam ettim. 1986 yýlýnda bursiyer olarak YÖK tarafýndan Ýngiltere'ye gönderildiðimden doktoraya Selçuk Üniversitesinde devam ederek 1991 yýlýnda Doktor ünvaný aldým. Eylül 1986-Temmuz 1987 arasýnda Dünya Bankasý MYO projesi kapsamýnda Ýngiltere'de bursiyer olarak bulundum. Türk Yükseköðretiminde Teknik Egitimin iyilestirilmesi/yeniden yapýlandýrýlmasý ve imalat konularýnda eðitim aldým. Bu amaçla misafir öðretim elemaný olarak BIHE ve Bradford & Ilkley Community College'de bulundum. Burada bulunduðum süre içinde çok sayýda fabrikada makina imalatý, CNC tezgah kullanýmý ve programlamasý gibi konularda incelemelerde bulundum ve kurslar aldým. Daha sonraki yýllarda farklý zamanlarda, kýsa aralýklarla Almanya, Ýtalya ve Hollanda'da teknik incelemelerde ve deðiþik üniversitelere ziyaretlerde bulundum. Doktor ünvanýný aldýktan sonra 1991 yýlýnda

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

Isparta'ya geçerek Süleyman Demirel Üniversitesinde Yardýmcý Doçent kadrosuna atandým. Ekim 1996'da Doçent ve Aðustos 2003'te ayný üniversitenin Mühendislik Mimarlýk Fakültesi Makina Mühendisliði Bölümünde Profesör ünvaný alarak atandým. Bu üniversitede farklý yýllarda, deðiþik sürelerle Fen Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardýmcýlýðý, Dekan Yardýmcýlýðý ve Bölüm Baþkanlýðý görevlerini yürüttüm. Son olarak Aralýk 2008'de Bartýn Üniversitesi Mühendislik Fakültesine kurucu dekan olarak atandým. Lisans eðitimi sýrasýnda akademik ve bilimsel çalýþmalarla ilgilenmeye baþladým. O dönemde hocalarýmla beraber laboratuvara girip araþtýrma yapmaktan ve onlara yardýmcý olmaktan zevk aldýðýmý hatýrlýyorum. Yüzey Ýþlemleri, Üretim Teknolojileri , Toz Metalurjisi, CNC Parça Programlama, Metallerde Yorulma alanlarýnda çalýþmalar yaparak uzmanlaþmaya çalýþtým. Bu alanlarda ulusal ve uluslararasý dergilerde yayýnlar yaptým. Yurtdýþýnda bulunduðum süre içerisinde üniversite-sanayi iþbirliðinin güzel uygulamalarýný yakýndan gördüm. Ülke kalkýnmasýnda katma deðer üretmeye yönelik bu önemli ve faydalý uygulamanýn kendi ülkemde de yaygýnlaþabilmesi için elimden geldiðince gayret gösterdim. Bu nedenle eðiticiliðim yaný sýra sanayi kuruluþlarý ile iyi iliþkiler içinde olmaya özen gösterdim. Halen üniversite-sanayi iþbirliði ile yürütmekte olduðumuz projelerimiz vardýr. Bartýn Üniversitesi'nden ve Mühendislik Fakültesi Olarak Hedeflerinizden Bahsedebilir misiniz? Bartýn Üniversitesi henüz bir yýlýný doldurmamýþ çok genç üniversitelerimizden birisidir. Halen üç fakülte, bir meslek yüksek okulu ve bir enstitüde önlisans, lisans ve lisansüstü eðitim vermektedir. Önümüzdeki yýllar içinde fakülte ve enstitü sayýlarýný artýrarak daha geniþ bir öðrenci kitlesine eðitim hizmeti vermeyi amaçlamaktadýr. Mühendislik Fakültesi on bölümden oluþmaktadýr. Bölümlerin oluþturulmasýnda ve mühendislik dallarýnýn seçilmesinde temel mühendislik dallarýnýn olmasýna dikkat etmekle birlikte

BÝLYALI DÖVME- SHOT PEENING

önümüzdeki 25-30 yýlda ülkemizde ve dünyada gereksinim duyulacak alanlarýn olmasýna ayrýca önem verilmiþtir. Bunun yaný sýra üniversitelerin kurulu bulunduðu coðrafyanýn özelliklerini ve iþgücü ihtiyaçlarýný göz önünde bulundurmasý gerektiði fikrini esas alarak bölüm seçimleri yapýlmýþtýr. Bu nedenle makina mühendisliðinden mekatronik mühendisliðine, inþaat mühendisliðinden gemi inþaatý ve gemi makinalarý mühendisliðine kadar geniþ bir yelpazede bölümler açýlmýþtýr. 2009-2010 eðitim-öðretim yýlýndan itibaren iki bölümde öðrenci almaya baþlanmýþ olacaktýr. Bu aþamada 18 öðretim üyesi ve 12 araþtýrma görevlisi görev yapacaktýr. Öðretim elemaný sayýsýný artýrmak için çalýþmalarýmýz devam etmektedir.

Mühendislik Fakültesi olarak hedeflerimizi üç ana eksen üzerine oturtmaya çalýþýyoruz. Bunlardan ilki öðrencilerimize kaliteli bir eðitim sunmak. Ýkincisi öðretim elemanlarýmýzýn yapacaðý akademik çalýþmalar. Üçüncüsü sanayi ile birlikte ortak projeler yapmak ve sanayicimizle iþbirliði içinde güzel ve faydalý iþlere imza atmak. Bu sýralamayý öncelik veya önem sýrasý olarak almamak gerekir. Bizim hedefimiz bu üç amacý birbiri içinde, birbiri ile uyumlu ve dengeli bir þekilde yürütmeyi baþarmak. Bu amaçla öðrencilerimizin ve mezunlarýmýzýn mühendislik problemlerini öncelikle anlayan ve anlamlandýrabilen, tasarlayabilen, çözen, mesleki ve etik sorumluluk bilincini kazanmýþ, yazýlý ve sözlü iletiþimi çok iyi kullanabilen, demokratik görüþ ve düþüncelere saygýlý, bilimsel araþtýrmayý ön plana çýkaran, uluslararasý ölçekte kabul görecek bilgilerle donanmýþ, hak ve sorumluluklarýnýn bilincinde, yenilikçi düþüncelere

açýk, yaþam boyu öðrenmeyi ilke edinmiþ, üretken, topluma liderlik edebilecek, mesleðini seven, ülkesine ve insanlýða hizmet etmekten zevk alan ve yaþamýnýn amaçlarýndan birisi olarak gören, milli ve manevi deðerlere saygýlý, sevecen mühendisler olmasýný amaçlýyoruz. Benzer þekilde ülkemize hizmet etmek üzere yüksek lisans ve doktora seviyesinde eleman yetiþtirmek amacýndayýz. Öðrenci-öðretim elemaný kaynaþmasýnýn ön plana çýktýðý, sýcak, bilimsel anlamda özgün ve özerk, dürüstlük ve açýklýk ilkelerine sahip, uluslar arasý kalitede eðitim ve araþtýrma yapacak yeterli sayýda öðretim üyesi kadrolarýnýn oluþmasýnda gerekli alt yapýyý oluþturmak, düzenlenecek konferans, seminer ve sempozyumlarla mühendislik alanlarýndaki teknik ve bilimsel geliþmelere ulusal ve uluslararasý düzeyde katkýda bulunacak araþtýrmalar yapmak ve araþtýrma sonuçlarýný yayýnlamakla ülkemizin önde gelen mühendislik fakültelerinden birisi olmayý çok önemsiyoruz. Akademik çalýþmalarýmýzda çalýþma konularýný seçerken ülke gerçeklerini göz önünde tutmak, sanayimizin gerçek problemlerini çözmeye yardýmcý olmaya özen göstereceðiz. Bu amaçla bizim farklý bir uygulamamýz olacaktýr. Her öðretim üyesinin haftada en az bir veya iki tam günü sanayide geçecektir. Bizzat sanayinin içinde olmak, elemanlarýmýzýn problemleri yerinde görmesi ve çözüme yardýmcý olmalarýný saðlamanýn yaný sýra sanayi ile ortak projeler geliþtirmek açýsýndan da önemli olacaðý açýktýr. Ayrýca sanayici-öðretim elemaný etkileþimin en üst noktaya çýkmasý saðlanacaktýr. Ýki tarafýn karþýlýklý olarak öðreneceði ve öðreteceði çok fazla þeyin olduðuna inanmaktayýz. Öðretim elemanlarýnýn buralardan edineceði deneyimleri öðrencilerimize aktarmasý eðitim kalitesine olumlu katkýda bulunacaktýr. Biz bu konuda elimizden geleni yapmaya çalýþacaðýz, umarým baþarýlý oluruz. Kendi Akademik Çalýþmalarýnýzdan Bahsedebilir misiniz? Bilindiði gibi akademik anlamda en önemli aþama veya basamak doktora aþamasýdýr. Doktora tez konusunu mekanik yüzey iþlemlerinin en önemlisi olan Bilyalý Dövme (shot peening) olarak seçtim. 1980'li yýllarýn ikinci yarýsýnda ülkemizde henüz bu konu fazla bilinmiyor ve uygulanmýyordu. Sýnýrlý bir þekilde bazý uygulamalarý olmakla birlikte Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

BÝLYALI DÖVME- SHOT PEENING

iþlem parametrelerinin seçilmesi bile lisans anlaþmasý alýnan dýþ kaynaklý firmalarca yapýlmaktaydý. Bilyalý dövme konusunda Akademik anlamda ilk çalýþma benim doktora tezimdir. Bu konuda küçük de olsa bir boþluðu doldurduðunu ve sanayi uygulamalarýna öncülük ettiðini söyleyebilirim. Yararlanmak amacýyla tez kitapçýðýmý benden isteyen sanayide çalýþan mühendislerin olmasýnýn yaný sýra benden bizzat bu konu ile ilgili bilgi almak ve sorunlarýný çözmede yardým isteyen firma yetkililerinin olmasý bu görüþümü desteklemektedir. Doktora tez çalýþmamda uçak imalatýnda kullanýlan malzemelerden birisi olan AA2024 Alüminyum alaþýmýnýn yorulma dayanýmýna bilyalý dövme iþleminin etkisi incelenmiþtir. Konunun ülkemizde ne kadar az bilindiðini göstermesi bakýmýndan bu arada küçük bir anýmý aktarmak istiyorum. Doktora tezimin deneylerini yapmak üzere önemli bir firmada 1989 yýlýnda çalýþmalarýmý yürütmekteyim. Üst düzey bir yetkili tezgahta çalýþtýðýmý görünce benim ne yaptýðýmý sordu. Ben de "alüminyum alaþýmlarýnýn yorulma ömrünü artýrmak üzere mekanik yüzey iþlemlerinden bilyalý dövme iþlemi uygulamasý yaptýðýmý" söyledim. Buna karþýlýk olarak verilen cevap hem konunun ne kadar az bilindiðini hem de hangi zorluklar altýnda bu tür çalýþmalarýn yapýldýðýný bize göstermesi açýsýndan çok anlamdýr. Üst düzey yetkili cevap olarak " metaller de yorulur mu? Bilyalý dövmekle neden ömrü artsýn ki?" ifadesini kullanýnca gerçekten üzülmüþtüm. Buna raðmen bu konuda çalýþmalara yýlmadan devam ettim. Toz metalurjisi yöntemiyle imal edilen makine parçalarýna mekanik yüzey iþlemlerinin etkisini araþtýrmaya baþladýk ve çalýþmalara devam ettik. Doçentlik ünvanýný aldýktan sonra doktora öðrencisi yetiþtirmeye baþladým. Öðrencilerime aðýrlýklý olarak yüzey iþlemleri konularýnda tezler hazýrlattým. Ýmalat sektörü için çok önemli olduðuna inandýðým bu konunun daha fazla araþtýrýlmasý, deðiþik sektörlere uygulanmasý ve ülke genelinde yaygýnlaþmasý için elimden geldiðince çabaladým. Halen bu konudaki çalýþmalara devam etmekteyim. Þu ana kadar danýþmanlýðýný yaptýðým altý yüksek lisans ve altý doktora öðrencisi mezun ettim. Türkiye'de makine ve yüzey iþlemler sektörünün geleceðini nasýl görüyorsunuz? Türkiye'de bu sektörlerin en önemli sorunu sizce

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

nedir/nelerdir? Sanayinin her sektöründe makinalar vazgeçilmez veya olmazsa olmaz teçhizatlardýr. Bunun yaný sýra endüstride imalat yapan iþletmelerde yüzey iþlemi uygulamalarý kaçýnýlmazdýr. Yüzey iþlemleri imal edilen parçalar için bitirme iþlemi olarak uygulanmaktadýr. Her teknik elemanýn bildiði gibi malzemelerin en zayýf bölgeleri yüzey bölgeleridir. Bu nedenle imal edilen parçalarýn özelliklerini iyileþtirmek veya deðiþtirmek için uygulanan temel ve kaçýnýlmaz iþlem yüzey iþlemidir. Makine imalat sektörü ile yüzey iþlemleri sektörü birbirinden ayrýlmaz ikilidir. Makine imalat sektörü geliþtiði sürece yüzey iþlemleri sektörü hýzla geliþecek ve geniþleyecektir. Ülkemizde mazisi yirmi yýlý geçmeyen yüzey iþlem teknolojilerinde ise yeni giriþimcilerin ortaya çýktýðý ve daha önceleri yurt dýþýndan ithal edilen makine ve teçhizatlarýn bu giriþimciler tarafýndan ülkemizde imal edilmeye baþlanmasý sevindirici bir geliþmedir. Ayrýca ülkemizde 1980'li yýllarda baþlayan ve hýzlý bir þekilde artan sanayi yatýrýmlarý, özellikle otomotiv endüstrisindeki yapýlan yatýrýmlar hem makine imalat sektörünün hem de yüzey iþleme teknolojilerinin geliþmesinde önemli rol oynamýþtýr. Bundan baþka yüzey iþlemlerinin daha farklý uygulama alanlarýnýn bulunduðu sektörler de vardýr. Týbbi malzemeler, havacýlýk ve savunma sanayi gibi çok özel uygulamalarýn olduðu sektörlerde artan üretime paralel olarak yüzey iþlem teknolojilerinin de hýzlý bir geliþme gösterdiði ve göstermeye devam edeceðini tahmin etmek zor olmasa gerektir. Ülkemizde bu sektörlerin en önemli sorunlarý yeterli AR-GE çalýþmalarýnýn yapýlamamasý ve bu çalýþmalar için yeterli finansal kaynaðýn ayrýlamamasý olduðunu düþünüyorum. Ancak bu konuda son yýllarda azýmsanmayacak

BÝLYALI DÖVME- SHOT PEENING

kadar büyük geliþmeler olmuþtur. Bununla birlikte kalitede artýþ saðlandýðý gözlenmektedir. Bu durum konu ile ilgili olan herkesi memnun etmekte ve geliþmeler ümit vermektedir. Kendi teknik elemanlarýmýzla yeni makinalarýn tasarlanmasý ve imalatýnýn gerçekleþmesi gün geçtikçe artmaktadýr. Bunun artarak devamýnýn saðlanmasý kaçýnýlmazdýr. Türkiye'deki yüzey iþlemler sektöründe faaliyet gösteren firmalara üretim alanýndaki tavsiyeleriniz neler olur? Üniversite olarak sizinle nasýl iþbirliði yapabilirler? Türkiye'de daha yeni denilebilecek kadar kýsa bir geçmiþi olan yüzey iþlemlerin önemi özgün makine ve makine parçasý imalatýnýn artýþý ile anlaþýlacaktýr. Makina imalatçýlarýna bu konuda yeterli tanýtým yapýlmasý, yüzey iþlemler ile ortaya çýkan kalite iyileþmesi ve iþlevsellikteki artýþýn bir þekilde duyurulmasýnýn yaygýnlaþtýrýlmasý faydalý olacaktýr kanýsýndayým. Mesleki birliktelikler ve tüzel kimliðe sahip organizasyonlar artýrýlmalýdýr. Sektörün problemlerinin irdelendiði, bilgi birikiminin paylaþýldýðý ve diðer sektörlerle iþbirliðine imkan veren sempozyum ve kongrelerin düzenlenmesi sektöre canlýlýk ve hareketlilik kazandýracaktýr. Burada Yüzey Ýþlem ve Kumlama dergisinin sektöre katkýsýnýn önemini vurgulamadan geçmek haksýzlýk olacaktýr. Ülkemizde hýzlý bir ilerleme gösteren yüzey iþlemler teknolojileri ile ilgili olarak firmalarýn AR-GE çalýþmalarýna önem vermelerinin yaný sýra konu ile akademisyenlerle ortak projeler üretmek ve o projelerin tamamlanmasý çok faydalý olacaktýr. Üniversitelerin ilgili bölümlerinden teknik danýþmanlýk almalarýnýn yaný sýra bu konu ile ilgili yurt dýþýndaki geliþmeleri yakýndan takip etmelerinin faydalý olacaðýný söylemek yanlýþ olmayacaktýr. Bartýn Üniversitesi Mühendislik Fakültesi olarak Makine Mühendisliði ve Malzeme Mühendisliði Bölümlerimizde bu konuda çalýþan öðretim üyelerimiz vardýr. Biz her türlü iþbirliðine açýðýz. Danýþmanlýk, ortak projeler hazýrlama ve iþyerlerinde verilecek her türlü eðitim çalýþmalarý için hazýrýz. KOSGEB , TUBÝTAK ve Sanayi Bakanlýðý (SANTEZ) projelerinin hazýrlanmasýnda ortak hareket etme imkanýmýz vardýr. Biz bu konuda davet beklemeden bu sektörde hizmet veren iþyerleri ile temasa geçip biz teklif götürmeye hazýrlanýyoruz. Sanayi kuruluþlarýmýzdan bizimle iletiþime geçmek isteyenler bize rahatlýkla

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

ulaþabilirler. Bilyalý dövme (Shot peening) iþlemi ile ilgili çalýþmalarýnýz var. Türkiye'de yeni yeni tanýnan ve yaygýnlaþan bir proses. Bu konunun önemi hakkýnda bize neler söyleyebilirsiniz? Bilindiði gibi yüzey iþlemleri üç ana grupta incelenmektedir: Mekanik, Termo-mekanik ve Termal iþlemler. Mekanik yüzey iþlemlerinden en önemlisi ve yaygýn kullanýlaný Bilyalý Dövme iþlemidir. Endüstriyel anlamda çok deðiþik amaçlarla uygulama alanlarý bulmuþtur. Levhalarýn þekillendirilmesinden makine parçalarýnýn yorulma dayanýmýný artýrmaya kadar pek çok parçaya uygulanabilen bitirme yüzey iþlemi olarak öne çýkmýþtýr. Soðuk veya ýlýk olarak her türlü metalik malzemeye rahatlýkla uygulanabilmektedir. Hatta son iki yýlda seramik malzemeden imal edilmiþ parçalara uygulanýp uygulanamayacaðý çalýþmalarý yapýlmýþtýr. Bu konuda heyecan verici sonuçlara doðru yaklaþýldýðý gözlenmiþtir. Bu çok önemli bir gösterge niteliðindedir. Buradan hareketle her türlü mühendislik malzemesine ve tüm imalat yöntemleri ile imal edilmiþ parçalara uygulanmasý mümkün olan bir yüzey iþlemidir denilebilir. Ýmal edilen iþ parçasýnýn yüzey kalitesinde (pürüzlülük) önemli kötüleþme gözlenmeden yorulma ömründe artýþ, korozyonlu yorulma, korozyon direncinde artýþ elde edilebilmektedir. Son yýllarda geliþtirilen yeni yüzey iþlemi yöntemeleri mevcuttur. Laserle dövme, mikro bilyalý dövme gibi yöntemler geliþtirilmiþ ve uygulamaya konulmuþtur. Tüm sektörlere yönelik olarak bu uygulamalar yaygýnlaþtýrýlabilir. Makina parçalarý, týbbi malzemeler ve havacýlýk sektöründeki tüm önemli ekipman ve parçalar dinamik yükler altýnda

BÝLYALI DÖVME- SHOT PEENING

çalýþýrlar. Bunlara bilyalý dövme iþlemi uygulanmasý durumunda ayný gerilmeler altýnda çalýþmak þartýyla boyutlarda küçülme söz konusu olacaktýr. Bir baþka açýdan bakýlýrsa, parça boyutunda deðiþiklik yapýlmamasý durumunda parçanýn kullaným ömrü artacaktýr. Bu durum yüzey iþlemi uygulayan iþletmelerin pazar payýný artýracaðý açýktýr. Bu nedenle ülkemizde yüzey iþlemleri sektörünün geleceði parlaktýr. Yeni yatýrýmcýlarýn yatýrým yapabileceði bir sektör olarak ön plana çýkmaktadýr. Siz bilimsel konularda sürekli çalýþmalar yapan birisi olarak, Türk üreticilere hangi alanlarda yatýrým yapmalarýný tavsiye edersiniz? Bilindiði gibi, günümüzde dünyada gýda, enerji, savunma, yeni malzeme geliþtirme gibi sektörler ön plana çýkmýþ ve güncelliðini korumasý beklenmektedir. Gýda sektörü insanlýk olduðu sürece olacaktýr. Üretilen gýdanýn iþlenmesi, korunmasý ve taþýnmasý hususu önemlidir. Bu gereklilikleri karþýlamak için gerekli olan makine ve ekipmanlarýn tasarýmý ve imalatý konularýnda çalýþmalar yürütülebilir. Ayrýca, dünyadaki petrol rezervlerinin azalmasýyla alternatif yakýtlar ve doðal enerji kaynaklarýndan enerji üretimi konularýnda Ar-Ge çalýþmalarý yapýlmaktadýr. Tüm bu sektörler imalat olmadan hayat bulamayacaktýr. Bu nedenle imalat sektörü en temel sektör olarak güncelliðini sürdürecektir. Hemen her sektöre hizmet vermesi söz konusu olan yüzey iþlemleri sektörü potansiyel bir yatýrým alaný olarak durmaktadýr. Böylece tüm sektörlerle iþbirliði yapýlabilecek ve iþ bulma imkaný olan bir sektör olacaktýr. Üniversite Sanayi iþbirliðinin daha etkin bir hale getirilebilmesi için neler yapýlabilir? Toplumsal refahýn geliþmesi, bilimsel ve teknolojik çalýþmalarýn imkanlarýndan etkin bir þekilde yararlanmakla saðlanabilir. Bilimsel ve teknolojik geliþme, mevcut imkanlarýn ve bilgi birikiminin kýsa sürede etkin bir þekilde kullanýlmasý ile saðlanabilir. Bilgi birikimini üretime dönüþtürmenin en önemli araçlarýndan biri üniversite-sanayi iþbirliðidir. Üniversitelerde elde edilen temel ve teorik bilgilerin uygulamaya dönüþtürülmesinin güzel bir aracý olarak üniversite-sanayi iþbirliði geliþmiþ ve geliþmekte olan birçok ülkelerde kullanýlmaktadýr. Çok sayýda ülkede üniversite-sanayi iþbirliði, sanayinin teknoloji ihtiyacýna cevap verirken, sanayi

de üniversitelere pratik uygulamalar yapma imkaný saðlamaktadýr. Bu karþýlýklý iþbirliði ülkelerin ekonomik geliþmesini hýzlandýrmaktadýr. Ülkemizde sanayi ile üniversiteler arasýndaki iþbirliðinin istenen ve beklenen düzeyde olduðunu söylemek zordur. Bir baþka ifade ile sanayinin üniversiteyle, üniversitenin de sanayi ile bütünleþmesi arzu edilen seviyenin altýndadýr. Daha önce birkaç defa bahsedildiði gibi Bartýn Üniversitesi olarak biz sanayi ile iþbirliðinin geliþtirilmesine özel bir önem vermekteyiz. Kýsa vadede atýlacak ilk adým Sanayi Bakanlýðýnca desteklenen (SANTEZ) projelere öncelik vermek olacaktýr. Fakültemizde görev yapmakta olan öðretim üyelerimizin özverili çalýþmalarý ile sanayideki iþletmelerle ortak projeler hazýrlamaktadýr ve bunu devam ettirmek istemektedir. Yeni hazýrlanacak olan SANTEZ projeleri ile sanayi ile üniversitemiz arasýnda iþbirliði saðlanmýþ olacaktýr. Buna paralel olarak yapýlacak bir diðer çalýþmada Bartýn Üniversitesi ile Bartýn Sanayi ve Ticaret Odasý arasýnda anlaþmalar yapýlarak bir teknopark uygulamasý baþlatýlmasýdýr. Geliþmiþ bir çok ülkede uygulanan teknopark uygulamalarý üniversite sanayi iþbirliðinin ihtiyaçlarý doðrultusunda faaliyete geçme fýrsatý bulmuþtur. Teknopark uygulamasý, üniversitenin bilim ve teknoloji altyapý imkanlarýnýn sanayinin ihtiyaçlarý doðrultusunda sanayinin kullanýmýna sunulmasýdýr. Bir araþtýrma-geliþtirme merkezini, hem makina-teçhizat olarak hem de araþtýrmacý personel olarak oluþturmayý uzun vadeli hedef olarak kabul etmekteyiz. Bu tür Ar-Ge merkezlerinin özellikle küçük iþletmeler tarafýndan kurulmasý mümkün olmadýðý gibi verimli de olmamaktadýr. Bu açýdan teknoparklardaki organizasyonla üniversitenin araþtýrma altyapýsýný ve mekanýný kullanarak sanayinin teknolojik bilgi ihtiyacýnýn karþýlanmasý amaçlanmaktadýr. Bizim her öðretim elemanýmýzýn mutlaka bir sanayi iþletmesi ile organik baðýnýn olmasýný istemekteyiz. Bu tarzdaki çalýþmalar öðretim elemanlarýmýzýn akademik yükselmelerinde bir kriter olacaktýr. Böylece sanayi kuruluþlarýnýn bize gelmesini beklemeden biz sanayi kuruluþlarýna gideceðiz. Bu bizim önemli görevlerimizden biri olacaktýr. Üniversitemizi kampüs duvarlarý ile sýnýrlamak istemiyoruz. Ülke geneli bizim çalýþma alanýmýz olacaktýr. Bunda baþarýlý olmayý umuyor ve bekliyoruz. Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

IBIX® Ekolojik Yüzey Temizleme Sistemleri Restorasyonlarda Bilinçli Yüzey Temizleme IBIX® Ecological Surface Cleaning Systems

Müge Günel - Y. Mimar, Restorasyon Uzmaný / Architect, Restoration Specialist / Letoon Mimarlýk

arihi yapýlarda yüzey temizliði ve restorasyon öncesi yüzey hazýrlýðý için yeni bir sistem olan IBIX teknolojisini ve restorasyonlarda bilinçli kumlama konusunu konunun uzmaný Y.Mimar Müge Günel ile konuþtuk. Firmanýzý kýsaca tanýtýr mýsýnýz? LETOON Mimarlýk, IBIX Ekolojik Yüzey Temizlik Sistemleri'nin Türkiye ve Türki Cumhuriyetler tek yetkili distribütörü olup satýþ ve pazarlama faaliyetlerinin yanýnda teknik servis ve danýþmanlýk hizmetleri de vermektedir. Firmamýz, özellikle tarihi eserlerde hassas ve yumuþak yüzey temizliði yapýlmasýna olanak saðlayan mekanik yüzey temizliði konusunda uzmanlaþmýþ genç, dinamik ve tecrübeli bir kadroya sahiptir. IBIX Sisteminin özellikleri nelerdir? ISO 14001 Çevresel Koruma Standartlarýna ve Çalýþma Güvenliðine Uygun Ürünlerle Yüzey Temizliði IBIX®, geleneksel kum püskürtme tekniði anlayýþýný deðiþtiren devrim niteliðinde bir yüzey temizleme ve hazýrlama yöntemidir. IBIX® Sistemleri genel olarak ekolojik yumuþak temizlik ve aþýndýrýcý temizlik sistemleri olarak özelleþir. Restorasyon öncesi yüzey hazýrlýðý,yüzey temizliði, boya, pas sökümü, bakým çalýþmalarý, vb. konularda karþýlaþýlan problemleri kolaylýkla çözer ve yüzeyleri tek seferde bir sonraki iþlem için hazýr hale getirir. Düþük basýnçlý ve merkezkaç akýmlý IBIX® Sistemi ile doðal taþlar, sývalý alanlar, beton, tuðla, her türlü metal, ahþap vb. yüzeylerdeki boya ve kaplamalar, grafitiler, kir tabakalarý, pas ve korozyon rahatlýkla ve özgün dokuya zarar vermeden temizlenebilir. IBIX®Eko-püskürtücüleri deðiþik özellikte ve

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

farklý parçacýk boyutlarýna(38mikron ile 1.8mm arasýnda) sahip püskürtme malzemesi kullanan yeni mekanik bir iþlemdir. Sistem ile hem kuru hem de ýslak püskürtme yapýlabilir. Kýsacasý; IBIX® kontrol edilebilir düþük basýnç, ayarlanabilir püskürtme malzemesi yoðunluðu ve kolayca deðiþtirilebilen özel baþlýklarý ile her türlü yüzey üzerinde çalýþmaya olanak saðlar. IBIX® Ekolojik Yüzey temizlik sistemi bir çok avantaja sahiptir; IBIX® sistemi düþük basýnçlý, merkezkaçlý akým ile yüzeysel silme etkisi gösterdiðinden özgün alt dokuyu korur. Kullanýlan bu yöntem püskürtme malzemesi ve/veya su tüketimini neredeyse yarýya indirir. Püskürtme malzemesi yüzeye eþit þekilde püskürtülür. Merkezkaçlý akýmla elde edilen yüzeysel silme etkisi sonucu püskürtme malzemesi yüzeye daha iyi ve uzun süreli etki eder. Böylece daha verimli bir temizleme etkisi elde edilir. Yüzeyin ve malzemenin durumuna göre basýnç derecesi ve püskürtme malzemesi yoðunluðu kolay bir þekilde ayarlanabilir. IBIX eko-püskürtücüleri portatif, modüler bir yapýya sahip olup baþlýklarý ve diðer elemanlarý rahatlýkla deðiþtirilebilir. Tek bir operatör gerekli tüm ayarlamalarý tek baþýna yapabilir.

KUMLAMA

Tekerlekleri ile kolaylýkla taþýnabilir. Hem iç hem de dýþ mekanda kullanýlabilir. Üstün verimliliði, çok yönlü ekipmanlarý ve ayrýcalýklý performansý sayesinde saatler süren beden iþini azaltýrken, temizlik, tamir ve bakým için gerekli olan iþi ve zamaný en aza indirir. Ýþin kalitesini arttýrýr. Bilinçsizce yapýlan yüzey temizliðinin tarihi eserlere verdiði zararlar nelerdir ? Kuþkusuz, tarihi eserlerde yüzey temizliði uzmanlýk gerektiren hassas çalýþmalardýr. Tarihi eserlerde yüzey temizliði çalýþmalarýnda doðru sistem, uygun sarf malzeme seçimi çok önemlidir. Ancak bu faktörlerle birlikte iþi yapacak operatörlerin gerekli eðitime ve teknik donanýma sahip olmasý þarttýr.

Biz çalýþmalarýmýzda ele aldýðýmýz her tarihi eser için öncelikle tespit çalýþmalarýný yaparýz. Uygun temizleme, saðlamlaþtýrma ve koruma yöntemlerinin belirlenebilmesi için teþhisin doðru konulmasý kaçýnýlmazdýr.Doðru teþhis için de malzeme özellikleri ve çevresel faktörlerin yapý malzemesi üzerinde neden olduðu deðiþikliklerin doðru belirlenmesi gerekir. Örneðin, Doðal taþ temizliðinde, tespit ve teþhis çalýþmalarýnýn eksik ve yetersiz olmasý durumunda doðru temizleme yöntemi ve malzemeleri belirlenemeyecektir. Yetersiz ve eksik teþhise dayanýlarak yapýlan yanlýþ uygulamalar yapý malzemesine ve dolayýsý ile tarihi esere telafisi olmayan zararlar verebilir. Yanlýþ yapýlan bir uygulama zamanla taþ malzemede erime ile birlikte kesit kayýplarýna neden olacaktýr. Tarihi eser restorasyonunda ve temizliðinde asýl amacýmýz olabildiðince az müdahaledir. Dolayýsý

BLASTING

ile bu türden yanlýþ ve telafisi olmayan uygulamalarýn anlamý bir tarihi eserin kaybý demektir. Malesef tarihi eserlerde yüzey temizliði konusunda en büyük sýkýntýmýz biliçsizce yapýlan yüzey temizliði uygulamalarýdýr. Uzmanlýk gerektiren bu konuda gerekli altyapýya ve donanýma sahip olmadan, bilimsel metodlarý yok sayarak, tarihi esere gereken hassasiyeti ve titizliði göstermeden yapýlan yanlýþ uygulamalar bir çok tarihi deðerimizin kaybýna neden olmaktadýr. Tarihi eserlerde yüzey temizliðini bembeyaz yüzeyler elde etmek kadar basite indirgeyen yanlýþ uygulamalar yapý malzemesinde ve dolayýsý ile eserde dönüþü olmayan ciddi tahribatlar oluþturmaktadýr. Her tarihi eserde ayný parametrelerle mi (basýnç deðeri, sarf malzeme seçimi vb.) yüzey temizliði yapýlýr? Sektörde karþýlaþtýðýmýz en büyük problemlerden biri de malesef budur. Gerekli tespit ve teþhis çalýþmalarýný yapmadan her yapýda, her malzemede ayný yöntemin, ayný malzemelerin kullanýlmasý telafisi olmayan zararlar oluþturmaktadýr. Her tarihi eser kendine özgü problemlerle karþýmýza çýkar. Her yapýyý bulunduðu çevresi / çevresel faktörleri ile birlikte ele alýp deðerlendirmek gerekir. Bununla birlikte yapý malzemesinin özellikleri, mevcut durumu, yüzey kirinin niteliði ve yoðunluðu vb. etkenler temizleme yönteminin seçimini ve kullanýlacak püskürtme malzemesinin ve/veya kimyasallarýn niteliðini etkiler. Yani her tarihi eserde ayný parametrelerle çalýþma yapýlamaz. Tüm bu etkenleri göz önünde tutarak yapýya ve yapý malzemesine uygun doðru temizleme yönteminin ve uygun sarf malzemelerin belirlenmesi gerekir. Kuþkusuz her püskürtme malzemesi de tarihi eserlerde kullanýlamaz.Uygun sarf malzemenin doðru granül boyutunda kullanýlmamasý da yine tarihi eser üzerinde telafi edilemeyecek hasarlar oluþturabilir. Bu konu ile ilgili olarak önemli bir noktada kullanýlan sarf malzemelerin çevre ve insan saðlýðýna zarar vermeyecek þekilde seçilmesidir. Buradan hareketle IBIX sistemi EKOLOJÝK YÜZEY TEMÝZLÝK SÝSTEMLERÝ olarak restorasyon sektöründe özelleþmiþtir. Kullandýðýmýz sarf Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

malzemeler ISO 14001 çevresel koruma standartlarýna uygun ve SGS belgelidir. Tarihi eserlerde bilinçli yapýlan yüzey temizliði uygulamalarýnýn önündeki engeller ve sorunlar nelerdir? Karþýlaþtýðýmýz önemli engellerden biri hassas ve yumuþak yüzey temizliði yapýlmasýna olanak saðlayan mekanik yüzey temizleme sistemlerinin kumlama ile karýþtýrýlmasýdýr. Kumlama, yüksek basýnçla püskürtülen sarf malzemelerin çalýþýlan yüzeyden parça kopararak aþýndýrmasý mantýðý ile hareket eden bir sistemdir. Kuþkusuz bu tür sistemlerin restorasyonda kullanýlmasý uygun deðildir. Hassas ve yumuþak yüzey temizliði yapýlmasýna olanak saðlayan mekanik yüzey temizleme sistemleri ise hafif dokunuþlarla yüzeysel silme etkisi göstermektedir. Tamamen kontrollü çalýþabilmeye olanak saðlayan IBIX Sistemleri patentli olan yüzeysel silme etkisi göstererek çalýþma özelliði ile tarihi eserlerde yüzey temizliði için uygun bir sistemdir. Diðer bir sorun ise bu konuda belirli standartlarýn henüz tam oluþmamýþ olmasýdýr. Uygun ekipman özellikleri, uygun sarf malzeme özellikleri, operatörün teknik alt yapýsý, iþi yapacak firmanýn yeterliliðinin ve teknik kadrosunun sorgulanmasý önemlidir. Bu þekilde bir çok yanlýþ uygulamanýn da önüne geçilebilir. Ayrýca eline makina alan her kiþi ' ben bu iþi yapýyorum' diye ortaya çýkamaz. Unutulmamalýdýr ki tarihi eserlerimiz deneme tahtasý deðildir. Bu iþi yapacak kiþi ya da firmalarýn bu nedenle yeterliliðinin sorgulanmasý önemlidir. Restorasyonlarda kumlama iþleminin yeri nedir? Burada kumlama ifadesi yerine hassas ve yumuþak yüzey temizliði yapýlmasýna olanak saðlayan mekanik yüzey temizlik sistemleri ifadesini kullanmak daha doðru olacaktýr. Çünkü bir önceki soruda da ifade ettiðimiz gibi yüksek basýnçla çalýþan kumlama sistemlerinin restorasyon sektöründe yeri yoktur. Tarihi eserlerde yüzey temizliði konusunda hiçbir zaman þu ya da bu yöntem kesin doðru ve tek yöntemdir diyemeyiz.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

BLASTING

Gerekli görüldüðü takdirde kimyasal temizlik ile hassas ve yumuþak yüzey temizliði yapýlmasýna olanak saðlayan mekanik yüzey temizlik sistemleri bir arada ya da tek baþýna uygulanabilir. Bu tamamen tespit ve teþhis çalýþmalarýna dayanýlarak verilecek ciddi bir karardýr. Önemli olan yapý malzemesine ve tarihi esere minimum zararý verecek yöntemin belirlenmesi ve bunun doðru zamanda, doðru þekilde, doðru ürün veya sistemlerle iþinde uzman teknik kadro tarafýndan uygulanmasýdýr. Kamu kuruluþlarýna bu konuda vermek istediðiniz mesajlar nelerdir? Kamu kuruluþlarý restorasyon çalýþmalarýnýn teknik þartnamelerini oluþturmalarý, uygulamalarýn denetimini ve kontrolünü yapmalarý vb. bakýmýndan sektörde önemli bir yere sahiptirler. Belkide en önemli aþamalardan biri teknik þartnamelerin oluþturulmasý sürecidir. Bu aþamada yapýlacak iþler, tanýmlarý, kullanýlacak malzeme özellikleri vb ne kadar doðru belirlenebilirse restorasyon çalýþmalarýnýn baþarýsýnýn da o ölçüde artacaðý kuþkusuzdur. Yurt dýþýnda çok önemli referanslarý olan bir firmanýn temsilcisisiniz. Yurt dýþýnda bu iþlerin nasýl yapýldýðý konusunda bilgi verebilir misiniz? IBIX Sistemleri özellikle restorasyon sektöründe tüm dünyada baþarýsýný kanýtlamýþ ve profesyonel kullanýcýlarýn tercih ettiði bir sistemdir. Oldukça geniþ bir referans listesine sahiptir. Ancak bu referans listesinde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta çok deðiþik özellikte (yumuþak ya da sert) malzeme üzerinde ve farklý yüzey kirlerinin (atmosferik kirler, boya, sýva, pas vb) temizlenebilmesine olanak saðlamasýdýr. Yurt dýþýndaki restorasyon çalýþmalarýnda en önemli nokta iþi yapan kiþi ya da firmanýn gerekli yeterliliðe sahip olmasýdýr. Minimum müdahaleye olanak saðlayacak doðru ve yeterli ekipman ve ürünler kullanýlmaktadýr. Bununla birlikte restorasyon çalýþmalarý bittikten sonra eser yýllýk ve beþ yýllýk periyotlar halinde bakýma alýnmaktadýr. info@letoon.com.tr

www.letoon.com.tr

KUMLAMA

BLASTING

Bilyalý Temizleme Makinalarýnda Seperatör (Ayýrýcý) Seperator in Shot Blasting Machines Hasan Ataþ / Componenta - Döktaþ

eperatör bilyalý temizleme makinalarýnda temizleme etkinliði açýsýndan en önemli parçalardan bir tanesidir. Bu bölgede bilya , toz , metal parçacýklarý makinanýn daha efektif çalýþmasý için birbirinden ayrýlýr ve temizlenecek parça üzerine istenilen özelliklerde aþýndýrýcý savrulur.Manyetik ve Hava ayýrýcýlý sistemlerin her ikisininde amacý ayný olup manyetik seperatör daha hassas ayýrým yapar ve aþýnma parçalarýnýn ömrü , parça temizleme kalitesi tüm diðer etkenler ayný olduðunda daha üstün özelliklerdedir. Þekil 1. Temizleme Makinasý Akýþ Þemasý Figure 1. Shot Blasting Machine Schema Scalping Drum Tambur Seperator Seperatör

Hava emiþ sistemli seperatör Seperator with air aspirated

Air Wash Havalandýrma

Elevator

Surge Tank Besleme Tanký

Hopper Huni

Recirculation Geri Dönüþ Screen Helezon

Sand Kum Scrap Curuf

Conveyor Konveyör Manyetik seperatör Magnetic seperator Seperatörün iki ana görevi vardýr : 1- Aþýndýrýcýnýn ayrýlmasý (Çapak, toz haline gelmiþ aþýndýrýcý, döküm parçadan çýkan kum, çapak gibi malzemelerin ayrýlarak makina aþýnma parçalarýnýn ömrünü uzatmak ve döküm parçanýn istenen pürüzlülük deðerelirine ulaþmasý.) 2- Sistem içinde dolaþýn aþýndýrýcýnýn büyüklüðünü ayarlamak. (Döküm parçalarýn temizlenmesi için aþýndýrýcýnýn belli bir karýþým özelliðini yakalamasý gerekir. Aþýndýrýcýnýn karýþýmý parça üzerinden tozu kaldýrma ve yüzeyi parlatma iþlemleri gibi iþlevleri yerine getirmesi açýsýndan önemlidir.)

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

Hava ayýrýcýlý seperatörde üss helezondan akan bilya ve toz karýþýmý emiþ sistemi ile ilk döküldüðünde 1 nolu bölgeden tozu emerek filtre ünitesine gönderir. 2 nolu bölgede ise daha aðýr olan çapak , toz haline gelmemiþ fakat temizleme iþlemi yapamayan bilya v.b atýklar emlerek ayrý bir kovada toplanýr. 3 nolu bölgede ise hava emiþi ile emilmeyen ve döküm parça temizleme iþleminde kullanýacak olan aþýndýrýcý bilya bulunur. Elek üzerine dökülen bilya içindeki büyük çapaklar elekte toplanarak daha sonra atýlýr.Burada elek bulunmasýnýn sebebi türbine bilya dýþýnda malzeme gitmasini engellemektir.yüksek devirde dönen türbin bilya haricindeki malzemelerinin türbine girmesi ile palet ve diðer aþýnma parçalarýnda hasarlara neden olur. Bilya ve döküm parça tozu yaklaþýk 7 gr/-cm³ yoðunluða sahiptir ve emiþ hýzýnýn kontrol edilerek bilya içinde tozun kalmasý engellenmelidir. Hava Emiþli seperatör ayýrýcýlarýn tam verimli çalýþabilmesi için bilya akýþýnýn þekil 4 de gösterildiði gibi þelale boyu tam seperatör geniþliði kadar olmalý ve bilya miktarý yeterli olmalýdýr. Bu durumda akan bilya içerisinden toz emiþi rahat olacak ve tam bir ayrýþma saðlanacaktýr. Bilya akýþýnýn düzensiz olmasý ( bilyanýn yýðýn halinde gelmesi ve düsenli bir akýþ þeklinde deðil sýçrayarak akmasý ) veya eksik bilya miktarý nedeni ile ( makina içinide dolaþan bilya miktarýnýn yeterli olmamasý ve amper deðerlerinin düþük olmasý )daðýnýk veya seperatör boyunu tam doldurmayan akýþ( þekil 24 ) hava çekiþinini verimini düþürerek tozun tam ayrýþmasýný engeller. Þekil 2 (Toz Emiþ Sistemi) Figure 2 (Dust Aspirate System)

Tozun bilya içinde dolaþýmda bulunmasý aþýnma parçalarý ve döküm parçalarýn temizliði açýsýndan olumsuz bir durumdur.Aþýnma parçalarýnýn hýzlý aþýnmasýna ve döküm parça yüzeyinden kumun kaldýrýlmasý iþlemine engel olur.

Þekil 4( Doðru Emiþ ve Daðýlým ) Figure 4 (True vacuum and distribution)

Þekil 5( Yanlýþ Emiþ ve Daðýlým ) Figure 5 (Wrong vacuum and distribution)

Þekil 3 (Seperatör akýþ þekilleri) Figure 3 (Seperator flow types)

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

Manyetik seperatörde üst üste 2 tambur ve tambur üzerindeki mýknatýsla metal ve metalik özelliði olmayan parçalarý ayýran bir sitem vardýr.mýknatýs açsýný ayarý ile çapak , bilya v.b malzemenin içinden toz ayýrýmý istenildiði þekilde ayarlanabilir.

Þekil 6 (Manyetik seperatör çalýþma þemasý ) Figure 6 (Magnetic seperator working schema)

Manyetik tamburdan sonra yine çapak v.b maddelerin türbin aþýnma parçalarýna ulaþmamasý için elek sistemi vardýr. Manyetik tambur paslanmaz saç ile kaplý ve üzerinde plakalar halinde mýknatýslar civata baðlantýsý ile sabitlenmiþtir.mevcut sistemdeki parçalarda aþýnma meydana gldiðinde çapak v.b maddeler manyetik tambur içinde birikerek tamburu aðýrlaþtýrmakta ve arýza yapmasýna sebep olmaktadýr.bu nedenle manyetik tambur periyodik olarak açýlarak kontrol edilmeli veya toz kovasý içerisine bilya v.b metaller gelip gelmediði günlük olarak takip edilmelidir. Seperatörde ayrýþmadan Türbinlere giden bilya içerisindeki % 1 oranýnda toz aþýnma parçalarýnýn ömrünü % 50 azaltýr. Dolaþýmdaki bilyanýn içerisindeki tozun artmasý aþýnma parçalarý ömürlerini düþürür.Özellikle palet ömürlerinin düþmesi sadece palet maliyeti açýsýndan deðil makina duruþlarý açýsýndanda oldukça önemlidir. Þekil 7 (Manyetik seperatör çalýþma þemasý) Palet deðiþim süresine X zaman dersek ; Palet ömrünün % 50 Figure 7 (Magnetic seperator working schema) azalmasý ile deðiþim %50 periyodu artacaktýr. Yýllýk kullandýðýmýz palet sayýsý 2 kat artarsa Palet deðiþtirmek için harcanan duruþ yaklaþýk 40 dakikadýr. Ortalama 20 günde 1 kez palet deðiþtiriliyor( Yýllýk 18 defa palet deðiþiyor ).Yýllýk 1 türbin için palet deðiþtirme zamaný 18 x 40 = 720 dakika 12 saat zaman kaybý anlamýna gelmektedir. % 1 kum bilya içinde mevcut olursa 12 x 2 = 24 saat duracak ve extra 24 saat zaman kaybý olacaktýr. Makinalarda ortalama 3 operatör çalýþtýðýný düþünürsek ; 3x 24 = 72 adamxsaat kayýp demektir ( 1 türbin için geçerli zaman kaybý ) Ayný zamanda makina eksik üretim ve geciken ürün , aþýnma parçalarý maliyetleri göz önüne alýndýðýnda seperatör ayýrý , kontrolu ve bakýmýnýn ne kadar önemli olduðu ortaya çýkar.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

Ürün Tanýtýmý-Product Publicity

Vakum Makinasý

Vacuum Recycling Systems Tolga Zent - Satýþ Koordinatörü / Sales Coordinator - Endüstri GM

maddelerden ayrýþtýrýlýp tekrar kumlama sistemine otomatik olarak katýlmasý iþlemidir. Bu iþlem iþletmeye ciddi maddi kazançlar saðlamaktadýr. Bu kazançlara kýsaca deðinecek olursak; Granül geri dönüþümünden kazanýlan maddi kazanç; Çelik granülün geri dönüþüm sayýsýnýn çok fazla olmasý; aþýndýrýcýnýn daha uzun süre kullanýlmasý demektir ki; bu da iþletmeye önemli maddi kazançlar saðlamaktadýr. Personel/saat açýsýndan maddi kazanç; Egm 55 modeli vakum makinemiz yaklaþýk saatte 5-6 ton çelik granül toplamaktadýr. Bu; 5 kazanýn 1 saatte attýðý granüle eþdeðerdir. Toplanan granül tozlarýndan ve yabancý maddelerden büyük oranda arýndýrýlarak sisteme geri kazandýrýlmaktadýr. Normal þartlarda yapýlan kumlama iþleminde çalýþma ortamýna daðýlan 5-6 tonluk granülün kürek ile geri toplanmasý 3 saatten fazla sürer. Üstelik kürekle toplanan aþýndýrýcý tekrar kullanýlmak için uygun temizlikte deðildir. Endüstri GM Vakum Makinesi Vacuum Recycling System

rizin etkisini yitirmediði bu günlerde iþletme maliyetleri eskiye nazaran çok daha fazla önem kazanmaktadýr. Biz Endüstri GM olarak, 11 senedir üretim yaptýðýmýz ve son iki senedir de AR-GE çalýþmalarýna hýz verdiðimiz Vakum Makinesi; kumlama iþlemindeki maliyetleri minimize etmektedir. Vakum Makinesi ile granül toplayýp tekrar sisteme kazandýran sistem dünyada 1940'lardan beri uygulanmaktadýr. Türkiye'ye ise 1985'li yýllarda ithal olarak gelmiþtir. Vakum makinesinin çalýþma prensibi; kumlama iþleminde, çalýþma ortamýna daðýlan granülün (çelik grit, demir oksit, bazalt v.b.) yerden yüksek emiþ gücü ile toplanmasý, toplanan granülün tozundan, pasýndan ve diðer istenmeyen yabancý

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

Endüstri GM vakum makinasý, bu özelliði ile hem personel/saat konusunda maliyetleri minimize ederek maddi katký saðlamaktadýr. Hem de tekrar sisteme geri kazandýrýlan granülün saf ve temiz bir þekilde kumlama makinesine geri gönderilmesini saðlamaktadýr. Kumlama makinesinde kullanýlan temiz granül, kumlama makinesinin kullaným ömrünü de artýracaktýr. Ýþlem kalitesinin artmasý Kumlama yapan personelin sadece kumlamaya yoðunlaþmasý, yüzey iþlem kalitesinin artmasýndaki faydasý;bu konu personelin sadece kumlama yapmaya saatlerini ayýrmasý, iþinde daha hýzlý olmasýný ve kürekle geri dönüþüm yapmadýðý için daha az yorularak günde yapacaðý kumlama yüzey alanýný artýrmasýný saðlayacaktýr. Bu da hem maliyetleri minimize edecek hem de yapýlan iþin kalitesini yükseltecektir.

KUMLAMA

BLASTING

Standart makinelerin teknik özellikleri / Technical properties of standart machines ENDÜSTRÝ-GM Vakum makineleri; portatif, rahatlýkla yeri deðiþtirilebilen, istenilen yere konuþlandýrýlabilen, her türlü arazi þartlarýnda çalýþabilen makinelerdir. Ayrýca dayanýklýlýðý ve kolay kullanýmý ile kumlamayla yüzey hazýrlama iþinde profesyonel düþünen ve iþletme karlýlýðýný hesaplayan firmalarýn seçtiði bir makinedir. ENDUSTRI-GM equipment offers the right solution to recovering and conveying of blast medias, powders, plastic pellets, grains, sands, aggregates and other bulk metarials in both cleanup and material transfer functions.The main type of industry using our equipments are blast cleaning companies, shipyards, tank cleaning companies, metallurgical plants and steel mills, foundries, power plants, cement industries, chemical industries etc.The dust in the air is collected by Vacuum Cleaner, the grit in the Stock Silo by its seperator. Especially in inaccesable or enclosed areas such as storage tanks, box girder constructions, tank internals at shipyards etc., the equipment offers great savings in time and manpower. An ENDUSTRI-GM Vacuum (EGM) system cuts costs by reducing cleanup time and reclaiming valuable materials. This versatile vacuum system can be used to pick up any material that will flow through a hose. With its long reach and powerful suction, EGM cleans out tanks, pipes. There are 2 types of stock silos, Cylindirical and Square having 2 floors. EGM's cost-cutting power has been proven hundreds of times.In fact,most EGMs pay for themselves in less than 3 months through reduced labour costs and reclaimed materials.Units are available with capacities up to fourty tons per hour,conveying distances up to630' (200m),and motors from 15160kW(3,98m³/min-129m³/min).

ENDUSTRI-GM was established in the Turkey in 1998. Firstly, The Company has pioneered as a leader on the first sandblasting & painting application in the shipbuilding industry. Since that time, we have known manufacturing and supply of blasting and spraying equipment with wide ranges of products following up advanced technology, to meet the needs of the market in the most favorable price-time-quality conditions. For a few years, we were only engaged in needs of Turkish market. In the lately of 1990s, we have plunged to the world wide with our competetive wide range of products. We are working with dealers worlwide and we have many references for Dehumidifiers, Vacuum Recycles, Blast Paint Halls, Blast Machines, Aftercoolers, Dust Collectors, Paint Fume Suction Systems, Fans etc. We are ready to serve you technical assistance about applications and the products obtaining price advantages for saving your money in this business. www.endustrigm.com.tr info@endustrigm.com.tr

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

Dökümhaneler (Haddehaneler), Modern Kumlama Tekniðiyle Daha Ekonomik! Foundries (Rolling Mills) Are More Economical With Modern Shot Blasting Technique Ulf Kapitza - Marketing ve Servis Md. ; AGTOS GmbH (D), M. Bahattin ÞENKÖK - Gen. Md. ; SüYüTek Ltd. Þti. -Süper Yüzey Teknik ve Teknolojileri-

eni teknikler, bilinen iþ akýþlarýyla optimal baðlanýrsa, rekabetteki avantajlar artýrýlýr! Bu amaçla AGTOS, dökümhanelerde ve haddehanelerde dökülen ve haddelenen metal parçalarýn döküm sonrasý kumlama proseslerini; en saðlam makine sistemleri ve en modern elektronikle kombine ederek, müþterilerine avantajlar sunuyor. Böylelikle, dökümhanelerin ekonomikliði oldukça artýrýlabilmektedir. Bu baðlamda, makinenin (sistemin, tesisin) iþletilmesinde ve bakým-onarýmýnda büyük avantajlar saðlamanýn odak noktasý; detayda yatmaktadýr. Yüzey Ýþlem Merkezleri için gerekli, olmazsa olmazý oluþturan bir Türbinli-KumlamaMakinesi'ni, "iyi" olarak niteledirebilmek, ancak tüm sisteme bir bütün olarak bakýldýðý ve tüm ünitelerin birbirleriyle tam uyumlu ve harmoni içerisinde çalýþmasýyla mümkündür. Ýnsan vücuduyla karþýlaþtýracak olunursa, TürbinliKumlama-Makinelerinde; türbinler makinenin kalbi, ayrýþtýrma ünitesi karaciðeri, filtre üntesini de akciðerleri olarak bir benzetme yapýlmasý hiçte yanlþ deðildir. Bu makalede bazý güncel detaylar sunulmaktaýr. Güncel Türbin Tekniði Her Türbinli-Kumlama makinesinin ana çekirdek komponenti, kalbi türbinleridir. Çok çeþitli türbinler vardýr. Farklýlýklar; konstruksiyondan, teknik özelliklerinden ve aþýnma parçalarýnýn konstrüksiyon ve malzemelerinden doðmaktadýr. AGTOS-Yüksek-Performans-Türbinleri; mümkün olan en az aþýnma parçalarýna sahip, rakiplerinden daha fazla aþýndýrýcý savurma kapasitesine sahip, çok ekonomik çalýþan, çok saðlam agregatlardýr. Bakým-onarým ile geçecek süre mümkün olabilen

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

en aza indirgenmiþtir. Patentli bu türbinlerde savurma diskleri ve sistemleri sadece altý adet palete sahiptir. Bunlar, yalnýzca bir taraftan bir palet diskine sabitlenmiþlerdir. Bunlarýn montajý için sadece bir takým anahtarý yeterlidir. Çünkü paletler, palet diskine geçmelidir. Bu baðlantý þekli ve palet sayýsý, 6 - 8 paletli olan diðer

KUMLAMA

rakiplerine nazaran oldukça zaman tasarrufu saðlar. Çift palet diskli diðer rakiplerinin mesafe burçlarý/pernolarý da, bu türbinlerde bulunmamaktadýr. Konstrüktif olarak sayýca azaltýlmýþ aþýnma parçalarý sayesinde, hem yedek parça masraflarýndan tasarruf saðlanmaktadýr, hem de daha az olan parça sayýsýyla, aþýndýrýcýlarýn Akýþkanlar-Mekaniði açýsýndan bozuk akýþý (türbülanslarýn ortadan kalkmasýyla) düzeltilmiþtir. Böylelikle de ayný akým (Ampere) çekiþinde, elde edilen kumlama neticesi çok daha homojendir, etki bölgeleri (hot spot) daha büyüktür, yani iyileþtirilmiþtir. Türbinlerin frekans konverterleriyle donatýlmasýyla; þimdiye kadar sadece çok çetin, özel þartlarda üretim yapabilen seçme branþlar için kullanýlan bu teknolojinin, artýk dökümhanelerde de kullanýlabilmesi saðlanmýþtýr.

BLASTING

Frekans konverterleri, devir sayýlarýnýn istendiði gibi ve en hassas þekilde ayarlanabilmelerini mümkün kýlmaktadýr. Böylelikle çeþitli avantajlar elde edilmektedir. Ör.: iþlenecek belli parça gruplarý için daha önceden tanýmlanarak, belirlenmiþ yüzey iþlem kalitelerine ulaþabilmek için hazýrlanmýþ, parçalara özel programlar uygulanabilmektedir. Bir benzetmeyle; ayný balyözle hem taþ kýrýlabilmekte, hem de kadife elle tutarcasýna ince, kýrýlgan cam, camý kýrmadan iþlenebilmektedir. Bir baþka gerçek avantaj örneði ise; benzer aþýndýrýcý kullanýmýnda, farklý yüzeylerin ve geometrilerin, farklý þekillerde iþlenebilmesidir. AGTOS-Yüksek-PerformansTürbinlerinde; þayet uygulamanýn cinsi bunu gerektiriyorsa, maks. 3mm çekirdek çaplý aþýndýrýcýlar bile kullanýlabilir. Böylelikle, uzak sayýlabilecek mesafelerden dahi, büyük boyutlu parçalarý iþleyebilen büyük (ör.: JUMBO sýnýfý) makineler, tesisler yaratýlabilmektedir. Üzerinde aþýrý döküm kumu olan, büyük, kalýn cidarlý parçalara iri çekirdek çaplý aþýndýrýcýlarýn kullanýmý avantajlýdýr. Böylelikle, döküm kumunun hýzlý ve efektif þekilde yüzeyden uzaklaþtýrýlmasý mümkündür. Ama, ayný makinede hassas, ince cidarlý parçalar da kumlanacak olursa, parça yüzeyine etkiyen iri taneli aþýndýrýcýlarýn yüksek kinetik enerjisinin darbe etkisiyle parça yüzeyi hasar görecektir. Þayet makinenin türbinlerinin devir sayýlarý, frekans kontrollüyle düþürülebilirse, bu gibi hassas parçalarýn da ayný makinede kumlanabilmeleri mümkün olacaktýr. Bu durumda aþýndýrýcýnýn deðiþtirilmesine gerek yoktur. Akýllý Kumlama Tekniði Dökümhanelerde ve haddehanelerde trend çok bariz bir þekilde otomasyona doðru gitmektedir. Kullanýcýlar da dahil, personelden mümkün olduðunca tasarruf edilmektedir. Makinelerin kullanýmýnýn daha basit olmasý istenmektedir. Gittikçe artan oranda, artýk makineler tam otomatik olarak çalýþmaktadýr. Yeni parçalarýn olduðu, parti deðiþimlerinde, kumlama makineleri ve tesisleri hiçbir sorun çýkarmadan yeni partinin gereksinimlerine uyarlanabilmelidir. Bu amaçla makineden (tesisten), hangi kumlama programýný uygulayacaðýný kendiliðinden tanýmasý istenmektedir. Bu nedenle askýlý lojistik sistemiyle donatýlmýþ makinelerin askýlarýnýn bir kodla donatýlmasý bir çözüm metodudur. Buradaki kod, Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

gerekli olan bir dizi veriyi bünyesinde içerir. Belirli kodlara, önceden belirlenmiþ belli kumlama programlarý yönlendirilerek, iliþkilendirilmiþtir. Böylelikle makine/tesis, otomatik olarak o an için gereken kumlama amacýna uyum saðlar. Askýlarýn, kumlama süreleri, devir hýzlarý ve hareket sýralarý (ör.: osilasyon hareketi), bir önceki aktarýlan örnekte tanýmlandýðý gibi, varyasyona tabidir. Kodlama sistemi, sadece kumlama makinesindeki/tesisindeki akýþa etkimez. Bir sýcaklýk tanýma sistemi, sýcaklýklarý yüksek olan parçalarla yüklü askýlarýn kumlama iþlemi öncesi ör.: bir soðutma hattýna yönelerek, iþlem sýcaklýðýna kadar soðutulmasýný da saðlar. Sonuçta; birbirinden çok farklý tüm bu iþlemler için oluþturulacak bir parametreler veri bankasý yardýmýyla, tüm farklý iþlemleri, müþteri/uygulayýcý sadece uygun bir program numarasý seçimiyle, tek tuþa basarak gerçekleþtirilebilir. Döküm kumuyla, aþýndýrýcýnýn ayrýþtýrýlmasý Döküm kumu, kumlama makinelerinin, tesislerinin aþýnmasýný drastik, radikal bir þekilde, olaðanüstü artýrýr. Sadece bu nedenle bile, döküm kumunun kumlama prosesinden ayrýþtýrýlmasý, bu prosese dahil olmalarýnýn önlenmesi, çok önemlidir. AGTOS'un bu amaçla, dökümhanelerdeki uygulamalar için özel olarak geliþtirdiði," Manyetik-Ayrýþtýrýcý" (Magnetic-Seperator / Magnet-/Windsichter), bu sorunu en mükemmel þekilde çözer. Denenmiþ ve branþta kabul gören, üzerinden aþýndýrýcý-döküm kumu karýþýmýnýn akýtýldýðý, iki tane miknatýslý manyetik-merdanenin iþlev prensibi önemlidir. Bu prensibin uygulamasýndaki doðru boyutlandýrma ve tasarým da, bu prensip kadar önemlidir. Bunlar olmazsa olmazý oluþturan bir çifttir. Zira sadece ve sadece ince, homojen bir aþýndýrýcýdöküm kumu örtü tabakasý, ayrýþtýrma/seperasyon iþleminin kusursuzluðunu saðlayarak, daimi, düzenli bir yüzey kalitesi güvenilirliðini saðlayabilir. Ýnovatif Filtre Tekniði Uygulama gerçeðinde tozlar, aþýndýrýcýnýn kendisinden daha fazla, aþýnmaya neden oluyorlar; ancak iþlenmesi gereken parça yüzeyinde deðil, makinenin/tesisin özellikle de aþýnma

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

BLASTING

parçalarýnda! Bu sadece türbinin, ör.: paletleri, savurucu, kontrol kafesi, besleme borusu ve zýrh donanýmý gibi aþýnma parçalarýný deðil, komple makinenin aksamýný da etkiler. Bu nedenle; kullanýlmýþ aþýndýrýcýdaki ince-kýsmýn mutlaka titizlikle ayrýþtýrýlmasý þarttýr. Burada bu ünitenin ayarýnýn bir uzman ekspert tarafýndan yapýlmasý çok önemlidir! Aþýndýrýcý temizlenmesinde kullanýlan havanýn miktarý, tam olarak, uzmanca, optimum olmasý, dolayýsýyla toz ve kýrýk aþýndýrýcýlarýn mükemmel ayrýþtýrýlabilmesi þarttýr. Ayný þekilde emilen havanýn da optimal þekilde temizlenmesi gerekir. Dökümhanelerdeki kumlama prosesinde makinenin içinde oluþan tozlara karþý AGTOS özel bir filtre-medyumu/-maddesi kullanýr. Buradaki amaç: insan saðlýðýna ve çevreye zararlý ince tozlarýn ortamdan tamamen uzaklaþtýrýlmasýdýr. Tozlarýn filtrenin yüzeyinde yapýþmasýný zorlaþtýrarak, kolayca temizliðini saðlayan özel filtre kartuþlarý, atýk havayý optimal þekilde temizler. Önceleri dökümhanelerin tozlu atýk havasý, doðrudan dýþarýya doðaya gönderilirdi. Artýk bugün atýk hava o derecede mükemmel temizlenebilmektedir ki, bu hava sorunsuzca doðrudan hol içerisine verilebilmektedir. Sadece bu þekilde bile, ýsýtma enerjisinden oldukça büyük oranlarda tasarruf saðlanabilmektedir. Filtre ünitelerindeki, son bir filtre kademesi, bugün bunu

KUMLAMA

olanaklý kýlmaktadýr. Filtre kartuþlarýndan sonra konuþlanmýþ, devredeki bir filtre sistemi, atýk havadaki arta kalan ince tozlarý hemen hemen tamamen tutabilmekte, filtreleyebilmektedir. Bugün rahatlýkla 0,15 mg/m3 atýk toz miktarý deðerine ulaþýlabilmektedir. Bu ise, insan saðlýðý açýsýndan sorun yaratmayan, kabul gören bir deðerdir (güncel (ISO) EN-DIN Standart'ýna göre nominal deðer 1,0 mg/m3. Bu deðerlerin, birim olarak "%" þeklinde verilmesi, çok yanýltýcý sonuçlar ve sorunlar doðuracaðý için hem teknik açýdan, hem de güncel standartlara uygun deðildir!) Filtre Ünitesinin Kullanýmý, Ýþlemi, Rahat BakýmOnarýmý Filtre ünitelerinin kartuþlarýnýn deðiþtirilmesi, genellikle zahmetli, zor ve tozlar nedeniyle de saðlýða zararlý bir iþlemdir. AGTOS konstrüktörleri pratikteki uygulamalarý göz önüne alarak, yeni bir sistem geliþtirmiþlerdir. Çekmece sistemiyle, kartuþlarýn deðiþtirilmesi çok kolaylaþmýþtýr. Bu inovatif sistem sayesinde, filtre kartuþlarý, tehlikeli ve pis bir ortam olan filtre gövdesinden, çekilerek dýþarýya çýkarýlmakta ve temiz, optimal bir ortamda deðiþtirilebilmektedir. Deðiþtirme iþleminden

BLASTING

sonra, yeni kartuþlar, otomatik olarak merkezlenir ve her yönden ayný miktardaki baský kuvvetiyle yerlerine oturarak, sabitlenmektedir. Filtte Kartuþlarýnýn Alternatif Temizleme Metodu Filtre takt kontrol düzeneði, filtre kartuþlarýnýn üzerindeki basýnçlý hava membran valflerinin kumandasýný saðlar. Birbirinden farklý iki temizleme olanaðý vardýr. Alýþýlagelmiþ klasik filtre tesisleri, üniteleri, zaman aralýklarý önceden ayarlanmýþ, belirli, düzenli eþit zaman aralýklarýnda, yani periyodik olarak basýnçlý hava darbesi (hava jeti pulsü) vererek/üfleyerek kartuþlarý temizlerler. Ancak bu metodda, kartuþlarýn filtre malzemesine aþýrý yük biner ve her hava darbesiyle hýrpalanýr. Bunun ana nedeni, düzenli sabit zaman aralýklarýna ayarlý darbe, kartuþ filtre yüzeylerini, yeterince toz dolmadýðý, yani gerek olmadýðý zaman da, hava darbesine maruz býrakacak, lüzumsuz hýrpalayacaktýr. Bu ayný zamanda ekonomiklik olarak ta keseye zarar verir (' Ýþletme Maliyeti ). AGTOS, temizleme aralýklarý için, daha efisiyent bir kontrol-kumanda olanaðý kullanmaktadýr. Burada, filtre kartuþlarý basýnç farkýna baðlý olarak temizlenmektedir. Bunun için filtre kartuþlarýnýn önündeki ve arkasýndaki basýnçlar ölçülmekte ve birbirleriyle karþýlaþtýrýlmaktadýr. Basýnç farkýnýn, sadece önceden tanýmlanarak ayarlandýðý bir limit deðerin aþýlmasý durumunda, bir temizleme hava jet impulsü verilmektedir. Tercih uygulayýcýya býrakýlmaktadýr; istenirse basýnç farký, istenirse periyodik veya periyodik + basýnç farký. Dolayýsýyla proses çok esnek þekilde uyarlanabilir. Hava valflerinin kontrolü ve kumandasý, her biri ayrý ve baðýmsýz olarak, tüm tesisin elektrik þalter dolabýndaki bir PLC/SPS tarafýndan yapýlmaktadýr. Burada aktarýlan teknik geliþmeler, döküm branþýndaki yüzey iþlem uygulamalarýnda bizim yýllar, on yýllarca kazandýðýmýz deneyimin ve bilgi birikiminin sonucudur. Sonuçta; en modern düþünce ve teknolojinin kombinasyonuyla, geleceðe yönelik, geleceði yönlendirecek bir konsept yaratýlmýþtýr.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

Diþlilerin Daha Verimli ve Daha Ekolojik Temizlenmesi Cleaning Gears More Efficiently and Ecologically Doris Schulz

iþliler yüzey temizliði sektöründe talep açýsýndan önemli parçalardýr. Yüzey temizleme sektörü bu talebi ekonomik ve çevreye zarar vermeden karþýlamak için çeþitli çözüm yollarý üretmiþlerdir. Bunlardan bazýlarý; doðru temizleme kimyasalý ile yapýlan kimyasal temizlik, plazma yöntemi ile yapýlan temizlik, ultrasonik sistemlerle yapýlan temizlik ve vibrasyonla temizlik olarak sýralayabiliriz. Bu temizleme yöntemlerinin her birinin farklý birer avantajý bulunmaktadýr. Örneðin; ultrasonik temizleme sistemi ile yapýlan iþlem diðer yöntemlere göre daha hýzlý gerçekleþirken, doðru temizleme kimyasalý ile yapýlan kimyasal temizleme yönteminde ise daha kaliteli bir sonuç elde edilmektedir.

"pushing" themselves between the contamination and the material to be cleaned as surface-active substances, and dislodge non-polar contamination such as oil and grease, as well as polar contamination (e.g. emulsions, salts and particles). Cleaning is followed by a single or multi-stage rinsing process, for which deionised water is frequently used during the last rinsing cycle(s). This prevents the adhesion of residues left by the cleaning agent or surface spots on the gear wheels which might impair, for example, the hardening process.

Gears are precision components which place great demands on cleaning. The cleaning industry offers various solutions in order to fulfil these demands both economically and ecologically. Contamination from the manufacturing process, for example chips and residues from machining media, may result in excessive wear and functional impairment for gear wheels. The quality of subsequent manufacturing processes such as hardening may also suffer from contamination on the surface of the parts. Despite its great significance, cleaning is usually allotted only a subordinate role. However, the cleaning step in the manufacturing process often offers considerable potential for reducing costs and optimising quality. The Right Cleaning Agent for Wet Chemical Processes Gears are usually cleaned in a wet chemical batch process with water-based cleaning agents or solvents. The effectiveness of aqueous media, which are available as alkaline, neutral and acidic cleaning agents, is based upon an organic or inorganic builder and tensides. The latter are capable of

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

Islak kimyasallarla temizlik yöntemi, verimli ve yüksek kaliteli iþlem yapmaya imkan tanýr. Tekrarlanabilen sonuçlar sayesinde, kullanýlacak iþlemde teknolojisindeki temizleme ajanlarýnýn karþýlaþtýrmasýný yapabilmekteyiz. Wet chemical cleaning allows for efficient processes with high quality, reproducible results thanks to ideal matching of the cleaning agent to the utilised process technology, as well as the use of ultrasound for cleaning gear wheels. Image source: MAFAC In the case of solvents, basic differentiation is made amongst non-halogenated hydrocarbons (HC) and modified alcohols, chlorinated hydrocarbons (CHC) and polar solvents. Nonhalogenated hydrocarbons (HC) provide good dissolving performance for animal, vegetable and mineral oils and grease, and demonstrate outstanding materials compatibility. Consequently, most of the processing oils and

KUMLAMA

BLASTING

rinsing and drying.

Diþlilerin tam temizlenmesi, bu iþlemin de ekonomik ve doðaya zarar vermeden gerçekleþtirilmesi gerekmektedir. Temizleme endüstrisi bu tür parçalarýn temizlenmesi için çeþitli prosesler önermektedir. In order to fulfil strict cleanliness requirements for gear wheels both economically and ecologically, the cleaning industry offers various processes for batch processing and individual parts cleaning. Image source: MAFAC greases used in modern manufacturing processes can be reliably washed away with these cleaning agents. Particles which cannot be dissolved by the solvent, for example chips, are removed along with the oil because they are no longer able to adhere to the surface. Polar contamination like salts from emulsions cannot be removed with hydrocarbons. Chlorinated hydrocarbons (CHC), i.e. the traditional degreasers, assure especially effective degreasing of metals, as well as drying. They're the preferred solvent for processing gear wheels contaminated with chlorinecontaining oils. Polar solvents unite the advantages of aqueous cleaning and the use of solvents. By taking advantage of well-balanced grease and water dissolving characteristics, these cleaners are capable of simultaneous removing non-polar contamination like grease and oil, as well as polar contamination (aqueous coolants and lubricants, polishing pastes, salts, chips and other solids). The state-of-the-art for cleaning with solvents involves closed systems which fulfil requirements for reducing the emission of volatile compounds (e.g. the VOC directive). They're usually offered as single chamber systems, and are laid out for multistage cleaning processes such as cleaning, steam degreasing,

Faster Cleaning with Ultrasound In order to be able to achieve the desired cleaning results within short periods of time, the effectiveness of the cleaning medium is enhanced by means of various physical processes which demonstrate effects of varying magnitude. Regardless of the medium, ultrasound is frequently used for cleaning gears. This process can be taken advantage of to wash away particulates as well as filmlike contamination, and high degrees of cleanliness are achieved. Ultrasonic waves develop their full cleaning effectiveness in a liquid bath. The cleaning effect is based on cavitation: When a liquid is subjected to ultrasonic sound, the great intensity of the sound waves results in successive phases of underpressure and overpressure. The liquid is broken up by the underpressure, which causes the formation of microscopically small cavities. During the subsequent overpressure phase, these cavitation bubbles are rendered unstable and collapse (implode), and they

Parts2clean 2009 Which time and cost optimising potential can be taken advantage of for gear wheel cleaning? With which processes can cleaning be accomplished in the most reliable and economic fashion? Answers to these and other questions covering all aspects of gear wheel cleaning are provided at parts2clean. The Leading International Trade Fair for Cleaning within the Production Process and Maintenance will take place at the New Exhibition Centre directly adjacent to Stuttgart International Airport (Germany) from the 20th through the 22nd of October, 2009. The exhibition portfolio encompasses systems, processes and process media for degreasing, cleaning, deburring and pre-treatment of parts, parts baskets and workpiece carriers, handling and process automation, cleanroom technology, quality assurance, test methods and analysis procedures, media treatment and disposal, job-shop cleaning, research and technical literature. For the first time ever, an international convention will also be held in 2009 in keeping with the motto, "Worldwide Requirements, Technologies and Markets". www.parts2clean.de. Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

contamination off and rinse it away. Generally speaking, the lower the frequency, the larger the cavitation bubbles and thus the more energy is released.

Diþli çarklarý kuru vibrasyon iþleminin sonucunda parça yüzeyi ve kir arasýndaki oluþan baðlanma kuvvetini diðer bir deyiþle yað, gres, parçalar arasýna girerek bunlarýn uzaklaþtýrýlmasýný saðlar. Vibrotec Zahnrad-in-Maschine Gear wheels are caused to vibrate during the dry, vibration cleaning process. The adhesive forces between the surface of the part and the contamination are thus overcome, so that grease, oil, chips and particles are caused to enter a state of suspension in which they can be exhausted. generate hydraulic impacts with considerably high energy densities. As a result, microcurrents are caused in the liquid. When these currents strike a surface, they "blast"

Modüler R serisi tek parça olarak diþli tekerlekleri ve sulu temizlik için, üretim sürecine entegre geliþtirilmiþtir. Ekleme modülü ve temizleme modülü izole edilmiþtir, bu kompakt tasarým sayesinde sistem, mevcut üretim ortamlarýna kolaylýkla entegre olabilir. Adunatec R-Serie The modular R series was developed for aqueous cleaning of gear wheels as individual parts, integrated into the manufacturing process. By isolating the cleaning module from the supply module, and thanks to its compact design, the system can be easily integrated into existing production environments. Image source: AdunaTec

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

The Cleaning Basket - a Decisive Factor The basket within which the gear wheels are cleaned influences the effectiveness of the utilised system technology, treatment time, the cleaning temperature and the medium. As a prerequisite for quick, reliable removal of contamination, the gear wheels must be readily and uniformly accessible to the cleaning agent and the mechanical washing process must develop its full effectiveness, so that film-like contamination and particulates can be washed away as efficiently as possible. This is made possible through the consistent use of round wire. As opposed to closed containers or baskets made of perforated sheet metal, cleaning baskets made of round wire are also distinguished by significantly better draining characteristics. And this means that considerably less contamination and cleaning agent is carried over. This results in a longer service life for the cleaning bath, and thus improves cleaning system availability and efficiency. Aqueous Gear Wheel Cleaning Integrated into the Production Process Specially developed, aqueous systems are available for fully automated gear wheel cleaning. Thanks to their modular design, isolation of the supply module from the cleaning system and a small footprint, they can be integrated into existing manufacturing environments in a trouble-free fashion and adapted to meet individual requirements. In this way, for example, the systems can be equipped with individually configurable cleaning, rinsing, passivation and drying chambers. Cleaning by means of spraying and immersion is possible in the cleaning chamber, as is additional support by means of ultrasound and flushing under pressure. Gear wheels are fed to the system via fully automated conveyor belts and gripper systems, as well as robots or gantries.

KAPLAMA

COATING

Metal Püskürtme Ýle Kaplama Araþtýrma Sonuçlarý Research Results of Metal Spray Coating

Murat Tafralý Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Eylül 2006 Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Cemil Çetinkaya - Gazi Üniversitesi

aplamýþ numunelerin SEM(Tarayýcý elektron mikroskobu) ile incelenmesi Aþaðýdaki Resim, 5.1 de yakýn mesafe (100mm) ve normal akým (180amper) uygulamasýnda; bað yapýsýnýn fazla kopuk olmadýðý ve baðlarýn nispeten güçlü olduðu görülmekte, fakat mesafenin yakýn oluþu dönüþümlerin süresini kýsalttýðýndan dönüþümünü tamamlayamamýþ yapýlar gözlenmektedir. Mesafenin yakýn olmasý, erimiþ metal zerreciklerinin hýzla, kaplanacak ana metal yüzeyine çarpmasý sonucu yapý oluþmuþ ancak hem mesafenin kýsa olmasý, hem de ýsý girdisinin az olmasý (ideal mesafeye göre) tane yapýsýnýn irileþtiðini ve dönüþmenin tam gerçekleþmediðini göstermektedir.

Resim 5.3. Ç140 numunesinin uzak mesafede(250mm) ve normal amperde(180) uygulamasýndaki mikro yapý, 100X. Resim 5.2 de ideal mesafe (170mm) ve ideal amper(180amper) uygulamasýnda yapýnýn; daha homojen ve bað yapýsýnýn daha iyi olduðu, üst tabakada mevcut olan oksitlerin dýþýnda gözenekliliðin çok az oldugu gözlenmektedir. Mesafe ve akýmýn ideal olmasý dönüþüm süresinin yeterli olmasýna ve porozite oranýnýn düþmesine, bað yapýsýnýn güçlenmesine ve tane yapýsýnýn küçülmesine neden olmuþtur.

Resim 5.1. Ç1040 numunesinin 100mm mesafe ve 180amper uygulamasýndaki mikro yapýsý 100X.

Resim 5.4 Ç140 numunesinin normal mesafede(170mm) ve düþük amperde(100) uygulamasýndaki mikro yapý, 100X.

Resim 5.2. Ç1040 numunesinin ideal mesafede (170mm) ve normal amperde(180) uygulamasýndaki mikro yapýsý, 100X.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

Resim 5.3 de uzak mesafe ve normal akým uygulamasýnda; Kaplama yapýsýnýn homojen olmadýðý düzensiz birikimlerin olduðu, mesafenin uzak olmasý nedeniyle, ýsý kaybýndan dolayý

KAPLAMA

Resim 5.5 de normal mesafe yüksek akým uygulamasýnda baðlar daha kararlý baðlanýp yapý biraz daha homojen daðýlmýþtýr. püskürtülen sývý haldeki metal zerreciklerinin birleþerek partiküllerin grup halinde kararsýz ve düzensiz kaplama tabakasý oluþturduklarý gözlenmektedir. Bu düzensizlik gruplar arasýnda birleþmeleri zayýflatmakta ve gözeneklilik oranýný artýrmaktadýr. Resim 5.4 de mesafenin normal amperin düþük olmasý, ergiyik metalin ýsý girdisinin düþük olmasýna neden olduðundan püskürtülen metalin dönüþümünü tamamlayabilmesi için gerekli olan ýsý yeterli olmadýðýndan yapý katmanlar halinde ve baðlar arasý birleþme deðil yapýþma þeklinde gerçekleþmiþtir. Bu zayýf bað, yüzeyden içe doðru derin boþluklar meydana getirmiþ ve genel yapý formunu oldukça bozmuþtur. Baðlarýn daha güçlü baglanmasýný etkileyen en önemli unsur ýsý girdisinin yüksek olmasý buna paralel olarak dönüþüm zamanýnýn uzamasý mikro yapýyý olumlu yönde etkileyerek gözeneklilik miktarýný azaltmýþtýr. Mikro yapý ve geçiþ ara yüzeylerinin irdelenmesi Kaplamada kullanýlan tellerin mikro yapýya etkisi Resim 5,8'de görüldüðü gibi Ç1040 malzemeler ile ayný parametrelerde kimyasal yapýsý farklý üç ayrý tel ile kaplama iþlemi uygulanmýþtýr. Geçiþ bölgeleri hemen hemen birbirine benzemekle birlikte 0,3C'lu tel ile kaplanan malzemenin geçiþ bölgesi daha homojen ve düzgün bir yapý görülmektedir. II ve III. Tel Uygulamalarýndaki

COATING

Resim 5.8.Farklý kaplama telleri ile kaplanan Ç1040 malzemesinin ar yüzey geçis bölgesi. 400x(büyültme) geçiþ bölgeleri her ne kadar birbirine çok benziyor ise de geçiþ bölgelerindeki tane yapýlarý birbirinden farklýlýk arz etmektedir. I.telde geçiþ daha Homojen iken III. Teldeki geçiþ daha düzensiz görünüm arz etmektedir. Kaplama mesafesinin mikro yapýda oluþturduðu etki Resim,5,9'da16 yakýn mesafe uygulamasýnda

Resim,5.9.Mesafenin mikro yapýya etkisi, (yakýn mesafe100mm)16, (Normal mesafe170mm) 19,( Uzak mesafe250mm) 22. 400x(Büyültme) püskürtülen kaplama malzemesinin mikro yapý dönüþümü zaman aralýðý çok dar olduðu için yapýda dönüþüm gerçekleþemediði görülmektedir dolayýsý ile dönüþmemiþ metal ve oksitlerin varlýðý Söz konusudur. Buna karþýlýk 19 da mikro yapý dönüþümünü incelediðimizde yapýdaki dönüþümün çok iyi olduðu buna baðlý olarak çözülmemiþ metal zerrecikleri ve porozitelerin yok denecek kadar az olduðu görülmektedir. 22 nolu uzak mesafe kaplama resimlerinde ise mesafe artýkça ergiyim metalin küreselleþerek kütleler halinde altlýk malzeme yüzeyinde biriktiði gözlenmektedir. Sonuç itibariyle de kaplamanýn iyi olmadýðý homojen kaplamanýn elde edilmediði görülmektedir. Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KAPLAMA

Kaplama mesafesinin ara yüzeyde olusturdugu etki Resim,5.10'da ki her üç numunenin geçiþ bölgelerini birlikte incelediðimizde 100 ve

Resim,5.10.Mesafenin mikro yapýya ve ara yüzeye etkisi; yakýn mesafe(100mm)17, Normal mesafe(170mm) 20, Uzak mesafe(250mm) 23.400x(Büyültme) 250mm mesafede yapýlan kaplamalardaki dönüþümün çok kötü olduðu homojen itenin saðlanamadýðý görülmüþtür, sebebinin ise mesafe artýkça ýsý kaybýnýn fazla olduðu dolayýsý ile dönüþüm için gerekli olan ýsýnýn elde edilemediði Görülmüþtür. Yakýn mesafede de istenilen ýsý elde edilemediði için uzak mesafe kadar olmasa da dönüþümde olumsuzluk görülmektedir. 170mm'deki mesafede ise en ideal dönüþüm, dolayýsý ile kaplama iþlemi daha homojen olmuþtur. Dal püskürtme mesafesinde ýsý yoðunluðu istenilen seviyeye yükseldiði buna baðlý

COATING

olarak dönüþümünde daha düzenli ve homojen olduðu gözlenmiþtir. Kaplama mikro yapý üzerinde akým degiskeninin etkisi Çizelgedeki parametreler doðrultusunda oluþan resimlerde mikro yapýda fazla bir farklýlýðýn olmadýðý yalnýzca yüksek akým da(250 amper) uygulanan kaplama mikro yapýsýnda porozite oranýnýn çok az olduðu ve düþük amperde (100amper) ise porozite oranýnýn biraz fazla oluðu görülmektedir. Resim 5.11'deki mikro yapý resmi incelendiðinde, akým þiddetinin artmasý ile ýsý girdisinin artmasý buna baðlý olarak soðumanýn yavaþ ve dönüþümün daha homojen olduðu özellikle 250 amper ile kaplanan malzemelerde çok net olarak görülmektedir. Isý girdisindeki düþüþe baðlý olarak soðumanýn hýzlý olacaðý buna baðlý olarak da dönüþümün tam olarak gerçekleþmeyeceði de 12 ve 15'de görülmektedir. Resim,5.11..Mikro yapý üzerine akýmýn etkisi; (100amper)12, (180amper)15, (250ampr)18, 400x(Büyültme)

Çizelge 5.11 Mikroyapý Tel Parametreleri

Çizelge 5.13 Kaplama mesafeleri parametreleri

Çizelge 5.14 Kaplama mesafesinin ara yüzey parametreleri

Bu tezin tamamýný www.yuzeyislem-kumlama.com/teknik_yayinlar.html adresinden okuyabilirsiniz.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

TÝCARÝ ÝLANLAR

COMMERTIAL ADVERTISEMENTS

SATIM - SALES 19.06.2009 / Bütün bakýmlarý yapýlmýþ 250 kg kapasiteli yeni boyanmýþ Batu Makina Sanayi imalatý temiz kumlama makinesi satýlýktýr. Elektrik panosunda ve konveyör bandýnda hiçbir arýza yoktur, filtre ünitesi temizdir. Adres : Nilüfer - Bursa Tel : +90 533 965 28 98 Yetkili : Ulaþ Þavkay 08.07.2009 / Asal Metal Çok az kullanýlmýþ mil/silindir malzeme kumlama makinesi uygun fiyatlarla satýlýktýr. Adres:Ýkitelli O.S.B. Eskoop San. Sit. B1 Blok No:6 Küçükçekmece - Ýstanbul Tel : +90 212 549 81 90 Fax : +90 212 549 81 91 Email : asal@asalmetal.com Web : www.asalmetal.com 23.07.2009 / Vizyon Makina Gema marka manuel toz boya kabini satýlýktýr. Adres:Esenler / Ýstanbul Tel : +90 212 629 67 72 Fax : +90 212 629 67 24 Email : info@vizyonmakina.com Web : www.vizyonmakina.com Yetkili : Ýlker Bayýr

15.07.2009 / Ýstanbul Elektrostatik Konveyörlü elektrostatik toz boyama tesisi. Tesis elemanlarý: 10m U dönüþlü boya fýrýný, siklonlu boya kabini, 2 adet siklon, 40m Webb konveyör hattý 2 adet manuel elektrostatik toz boya tabancasý Adres:Sultanbeyli / Ýstanbul Tel : +90 216 398 66 88 Fax : +90 216 398 75 45 Email : info@iesmak.com Web : www.iesmak.com Yetkili : Yusuf Öztürk

19.06.2009 / Cam Dekor Atölyesi Cam dekor atölyesi satýlýktýr. Ýçeresinde Üç Adet Fýrýn Bir adet kumlama ünitesi 7 Adet dekor tezgahý 1 Adet boyama tezgahý iki Adet Folyo dekor kesme printer iki Adet Bilgisayar Ýki ofis takýmý çeþitli ofis dolaplarý 30 Metrekare showroom rafý yaklaþýk 200 Metre depo rafý Muhtelif masa sandalye ve bilimum atölye malzemesi. Adres : Çamlýca - Üsküdar - Ýstanbul Tel : +90 532 407 76 50 Yetkili : Ramazan Alp

13.07.2009 SüYüTek - Agtos 17.06.2009 / - Güldür Döküm Metal 500 kg faal durumda 350kw 5m ocak. Ýki askýlý faal durumda yücel makina 2007 yapýmý 1500 kg kapasiteli kumlama makinasý satýlýktýr. Makinalar çalýþmakta olup, istenildiði anda bakýlabilir. Adres : Pik Dökümcüler San. Sitesi Ýkitelli Ýstanbul Tel : +90 212 485 20 48 Fax : +90 212 485 20 49 Email : yalcinguldur@hotmail.com Yetkili : Yalçýn - Yavuz Güldür

SCHLICK / RB 500-04N marka, 1990 model, türbinli-tünel-tip-rulo-konveyörlü-kontinükumlama makinesi: 08-07.028-03 (Ýletiþimde mutlaka belirtiniz) satýlýktýr. Giriþ savak aðýz geniþliði: 500 mm, yüksekliði: 250/330 [mm] (kapak takýlý/kapak çýkarýlmýþ). Savak aðzý giriþ rulo-konveyör: 6.000 [mm] Türbin sayýsý /-gücü: 4 adet / beheri 7,5 kW Yer: AGTOS deposu, Emsdetten Almanya Tel:0232 369 71 24 / Fax:0232 364 58 56 Email:info@suyutek.com Yetkili:M. Bahattin ÞENKÖK

Ýkinci el makine ilanlarýnýzý dergimizde ücretsiz yayýnlatabilirsiniz.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

Ürün Tanýtým-Product Publicity

Acil Durdurma Aparatý

QuickStop Pneumatic Control Handle Abbie Tan / Pan Abrasives

ergimizin bu sayýsýnda da farklý bir makina aparatýný daha tanýtýyoruz; acil durdurma aparatý. Bu aparat, adýndan da anlaþýlacaðý gibi bir acil durum cihazý. Bu cihaz açýk saha kumlama iþlemlerinde, kumlama odalarýnda, kýsaca kumlama kazanlarý ile iþ yapýlan tüm çalýþma ortamlarýnda kullanýlabilir. Basit bir düzeneðe sahip olmasýna karþýn önemli bir iþlevi var. Kumlama operatörü, kumlama iþlemi esnasýnda çeþitli sebeplerden dolayý kumlama hortumunu elinden düþürdüðünde meydana gelebilecek istenmeyen iþ kazalarýný bu aparat önlemektedir. Kumlama operatörü bu cihazýn kayýþýný bileðine ve kumlama hortumuna baðlar. Herhangi istenmeyen bir durum meydana geldiðinde veya kumlama hortumunu elinden düþürdüðünde, aparattaki plastik topu yerinden çýkararak kumlama kazanýnýn çalýþmasýný aniden ve kolayca durdurabilir.

The PanBlast QuikStop Pneumatic Control Handle is designed as a basic deadman device, which allows the operator to operate the blast, without the need to hold down a lever or handle. This means the QuikStop handle can lead to reduced operator fatigue. A simple ball and strap arrangement are provided to act as safety cut off, in the event that the operator drops the blast hose. One end of the strap is attached to the operators wrist, while the other end is attached to a nylon ball. During operation, the nylon ball is inserted into the handle body, and is used to hold the valve actuator in place. If the operator drops the hose, the wrist strap then pulls the ball from the handle, releasing the valve actuator, and thus de-activating the blast pot.

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

KUMLAMA

BLASTING

Kitap Tanýtým-Book Publicity

Katý Atýk Yönetimi

Atýk Yönetiminin Temellerine Yönelik Rehber Kitap

Solid Waste Management Martin Steiner / Ulrich Wiegel

vsel, endüstriyel, ve ticari faaliyetler ile tarým, enerji ve diðer alanlardaki prosesler sonucu ortaya çýkan atýk miktarýnýn her yýl artmasý, atýklarla doðru mücadeleyi saðlayacak fonlarýn yetersizliði, doðal yaþam ortamlarýnýn ve enerji kaynaklarýnýn sýnýrlý hale gelmesi, üretilen ürünlerde çevre dostu malzeme kullanýmýnýn yaygýn olmamasý gibi pek çok nedene baðlý olarak katý atýk yönetimi her toplumda giderek artan öneme sahip bir konu haline gelmiþtir. Bu nedenle, modern, uygulanabilir ve sürdürülebilir atýk yönetim stratejilerinin belirlenmesinde ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde güncel ve modern eðitim programlarýnýn hayata geçirilmesi kaçýnýlmaz bir ihtiyaçtýr. Avrupa Birliði mesleki eðitim faaliyet programý çerçevesinde yürütülen ve Katý Atýk Yönetimi konusunda eðitim kalitesini arttýrmayý, becerileri ve iþ gücünün hareketliliðini geliþtirmeyi ve

yenilikçiliði teþvik etmeyi amaçlayan Waste-Train projesinin ürünü olan Katý Atýk Yönetimi kitabý, atýk yönetiminin temellerine yönelik rehber kitap niteliðindedir. Bu kitap, Atýk yönetiminin bileþenlerini oluþturan atýklarýn oluþumu, biriktirilmesi, toplanmasý, taþýnmasý, iþlenmesi, depolanmasý ve çevresel etkiler dikkate alýnarak yok edilmesi gibi konulara iliþkin ülkemizdeki ve Avrupa Birliði ülkelerindeki mevzuat ve uygulamalarýn, farklý ülke ve disiplinlerden akademisyen ve uzmanlar tarafýndan titizlikle deðerlendirilmesiyle hazýrlanmýþtýr. Katý Atýk Yönetimi kitabý, karar verme statüsündeki yetkililer, atýklarla mücadele etmesi gereken idareci ve teknik kiþiler, akademisyenler, eðitmenler ve öðrenciler için önemli bir referans kitap niteliðindedir. Yazar/author: Martin Steiner/Ulrich Wiegel Ebat/size: 16cmx24cm Sayfa/page: 133 Dil/language: Türkçe/Turkish

Modern Mekanik Yüzey Ýþlemler Modern Mechanical Surface Treatment

Volker Schulze

itap, ilk olarak temel süreçler ve mekanizmalar hakkýnda giriþ seviyesinde bilgiler veriyor . Daha sonra konuyla ilgili detaylý açýklamalar, çeþitli teknikler ve sistem önerileri ile daha üst seviye bir bilgi sunuyor. Laser peening, bilyalý dövme, stres peening gibi iþlemleri sonuçlarý ile birlikte anlatan kitaptan, konuyla ilgili detaylý bilgi arayan herkes çokça faydalanabilir. The only comprehensive, systematic comparison of major mechanical surface treatments, their effects, and the resulting material properties. The result is an up-to-date, full review of this topic, collating the knowledge hitherto spread throughout many 54

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

original papers. The book begins with a description of elementary processes and mechanisms to give readers an easy introduction, before proceeding to offer systematic, detailed descriptions of the various techniques and three very important types of loading: thermal, quasistatic, and cyclic loading. It combines and correlates experimental and model aspects, while supplying indepth explanations of the mechanisms and a very high amount of exemplary data. Yazar/author: Volker Schulze Ebat/size: 16cmx24cm Sayfa/page: 367 Dil/language: Ýngilizce/English

FÝRMA ÝNDEKSÝ

COMPANY INDEX

Firma indeks bölümünde logolu firma reklamýnýzý size uygun bölümlerde yayýnlayat a bilirsiniz* You can give your advertisements on suitable sections of company index* * Logolu firma bilgileri yayýn ücreti 500 Tl/yýldýr. / Place your company with logo price is 300 Euro per year. Kod/Code 1000 2000 3000 4000 5000

Kategori Adý Aþýndýrýcýlar Makinalar Makina Ekipmanlarý Yedek Parça Servisler

Category Abrasives Machines Equipments Spare Parts Services

Kod/Code 1210 1220 1230 1240 1250 1260 1280 1290 1300 1310 1320 1330 1340 1350 1360 1370 1410 1420 1430 1440 1450 1460 1500 1510 1600 1610 1620 1670 1700 1710 1720 1730

Aþýndýrýcýlar Çelik Bilya Çelik Grit Paslanmaz Çelik Bilya Paslanmaz Çelik Grit Çelik Tel Kesme Alüminyum Tel Kesme Çinko Tel Kesme Bakýr Tel Kesme Nikel Tel Kesme Yüzey Ýþlem Sývýlarý Seramik Aþýndýrma Taþlarý Plastik Aþýndýrma Taþlarý Seramik Parlatma Taþlarý Kurutma ve Parlatma Granülleri Silis Kumu ve Bazalt Mineral Grit Çinko Bilya Alüminyum Bilya Seramik Bilya Silikon Karbid Plastik Granüller Granit Kesme Bilyasý Cam Kürecik Cam Grit Garnet Olivin Korund Paslanmaz Tel Kesme Alüminyum Oksit Kayýsý Çekirdeði Ceviz Kabuðu Mýsýr Koçaný

Abrasives Steel Shot Steel Grit Stainless Steel Shot Stainless Steel Grit Steel Cut Wire Aluminium Cut Wire Zinc Cut Wire Copper Cut Wire Nickel Cut Wire Surface Finishing Compounds Ceramic Abrasives Plastic Abrasives Ceramic Polishing Chips Drying and Polishing Granules Silica Sand and Bazalt Mineral Grit Zinc Shot Aluminium Shot Ceramic Shot Silicone Carbide Plastic Granules Granite Cutting Shot Glass Bead Glass Grit Garnet Olivine Korundum Stainless Steel Cut Wire Aluminium Oxide Apricot Seed Walnut Shell Corn Flakes

ARTI BASIN YAYIN VE REKLÂM HÝZMETLERÝ Ýkitelli Organize Sanayi Bölgesi Eskoop San. Sit. B1 Blok No:6 34306 Ýkitelli - Ýstanbul - TÜRKÝYE Tel : + 90 212 549 39 50 Fax: + 90 212 549 81 91 www.artibasin.com info@artibasin.com Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

FÝRMA ÝNDEKSÝ

COMPANY INDEX

1740 1750 1810 1820 1900

Demir Oksit Fýndýk Kabuðu Pik Demir Döküm Bilya Pik Demir Döküm Grit Kuru Buz

Ferro Oxide Hazelnut Shell Chilled Iron Shot Chilled Iron Grit Dry Ice

Kod/Code 2100 2200 2300 2400 2410 2420 2430 2500 2600 2700 2800 2900 2910 2930

Makineler Türbinli Kumlama Makineleri Basýnçlý Hava ile Püskürtme Makineleri Vibrasyonlu Temizleme Makineleri Portatif Kumlama Makineleri Vakumlu Kumlama Makinesi Cam Kumlama Makineleri Tekstil Kumlama Makineleri Kabin Tipi Kumlama Tesisleri Boru Ýç - Dýþ Kumlama Makineleri Oda Tipi Kumlama Sistemi Shot Peening Makinesi Islak Kumlama Makinesi Kuru Buz Temizleme Ekipmanlarý Ultrasonik Temizleme Makineleri

Machines Shot Blasting Machines Air Blasting Machine Vibratory Finishing Machines Portable Blasting Machines Vakum Blasting Machines Glass Blasting Machines Textile Blasting Machines Blasting Cabins Pipe Blasting Machines Blasting Rooms Shot Peening Machines Wet Blasting Machines Dry Ice Blasting Equipments Ultrasonic Cleaning Machines

Kod/Code 3100 3200 3300 3400 3500 3600 3700 3800 3840 3850 3860

Makine Ekipmanlari Almen Test Plakalarý, Tutucu ve Þeritleri Toz Tutucular, Filtreler, Filtre Torbalarý Elevatör, Konveyor, Bunkerler Akýþ Valfleri ve Sensörler Magnetik Separatör, Separatör Elekleri Laboratuvar Elekleri Kum Toplama Üniteleri Boru Ýç Kumlama Ekipmaný Kaplama Sistemleri Boyama Sistemleri Laser Yüzey Temizlik Sistemleri

Equipments Almen Gages & Holders & Strips Dust Collectors, Filters,Fiter Bags Elavator, Konvoyer, Hoppers Flow Control Valves and Sensors Magnetic Separator, Separator Screens Laboratory Screens Abrasive Collecting Units Pipe Inner Blasting Equipment Coating Systems Painting Systems Laser Surface Cleaning Systems

Kod/Code 4100 4200 4300 4400

Yedek Parca Türbin Parçalarý, Paletler, Savurucu, Plaka vs. Püskürtme Nozullarý, Tabanca ve Hortumlar Koruyucu Maske, Kazanlar Kumlama Makinasý Tel Fýrçalarý

Spare Parts Wheel Parts, Blades,Liners Blasting Nozzules, Guns and Hoses Protecting Masks, Blasting Pots Wire Brushes

Kod/Code 5100 5150 5200 5300 5310 5320 5400 5500 5600 5700 5800 5810 5820 5830

Servisler Bilgisayar Yazýlým ve Programlama Kumlama Yüzey Kalitesi Kontrolü Danýþmanlýk Hizmetleri, Kumlama Tesis Dizayný Fason Kumlama Ýþleri Fason Islak Kumlama Hizmetleri Fason Vibrasyon Açýk Saha Kumlama ve Müteahhitlik Hizmetleri Shot Peening Teknik Servis, Sahada Eðitim ve Danýþmanlýk Makine Tamir, Bakým ve Revizyon Ýþleri Endüstriyel Temizlik Ýþleri Tarihi Eser ve Koruyucu Kumlama Dekoratif Cam ve Vitray Kumlama Ýkinci El Makineler

Services Computer Software and Programming Blasting Surface Quality Control Consulting, Audits and Blasting System Design Contract Job Shop Blast Cleaning Contract Job Shop Wet Blasting Contract Job Shop Vibratory Finishing Open Air Blasting and Subcontracting Shot Peening Technical Service, On-site Training, Consultants Maintanence, Machine Revision Industrial Cleaning Historical Work Art and Protective Blasting Blasting of Glass and Vitray Used Machines

Yüzey lem ve Kumlama Dergisi Surface Finishing & Blasting News

eyi 35 ülk rde e aþkýn yyoruz! okunu been It has ver 35 o read inntries! cou

Abone Formu Subscription Form

Firma / Company Name

: ...............................................................................................................................................................

sim / Name

: ...............................................................................................................................................................

Adres/Address

: ...............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

lçe/County

: ............................................................................................................................................................................................................

l/City

Ülke/Country

Tel

.................................................................................

Fax : .........................................................................................

V. Dairesi

.................................................................................

V. No : .........................................................................................

Abonelik Bedeli (yýllýk): 45 YTL - Subscribtion Fee (Per Annum) : 25 Euro

Reklam Formu / Advertisement Form Firma / Company Name

: ...............................................................................................................................................

Fatura Adresi / Invoice Address

: ...............................................................................................................................................

Yayýn Sayfasý / Advertisement Place : Ýç Sayfa / Inner Page Ýlk Sayfa / First Page Arka Kapak / Back Cover Ön ve Arka Kapak Ýçi / Inner of Front - Back Cover Banner Ebadý / Banner Dimensions :

160X60

Banner Yayýn Süresi / Banner Publish Time :

160X120

160X160

400X80

3 Ay/Month

6 Ay/Month

9 Ay/Month

12 Ay / Month

Tel

.................................................................................

Fax

: .........................................................................................

V. Dairesi

.................................................................................

V. No

: .........................................................................................

BANKA HESAP NUMARALARI BANK ACCOUNT NUMBERS Türkiye Ýþ Bankas A. . kitelli Sanayi ubesi (1278) YTL Hesap No: 0243619

EURO Account No: 0088128

USD Account No: 0088114