Ríkislögreglustjórinn
Afbrotatölfræði 2009
Afbrotatölfræði 2009
025482628
0059750557 700800464111
3
952653245 0254826288
0059750557
952653245
70080046411
025482628 952653245 4516298799
0059750557
952653245 025482628
AFBROTATÖLFRÆÐI 2009 RÍKISLÖGREGLUSTJÓRINN
Nóvember 2010
1
Útgefandi: Ríkislögreglustjórinn www.rls.is www.logreglan.is Umsjón: Stjórnsýslusvið Guðbjörg S. Bergsdóttir félagsfræðingur Þórdís Rún Þórisdóttir félagsfræðingur Hönnun forsíðu: Grafika ehf. Ljósmyndir: Foto.is sf. Júlíus Sigurjónsson Prentvinnsla: Svansprent ehf. Útgefið í nóvember 2010
2
Efnisyfirlit AÐFARAORÐ ........................................................................... 5 HELSTU NIÐURSTÖÐUR ............................................................. 6 AÐFERÐIR OG GÖGN ................................................................. 8 Breytingar á tölvukerfi og fyrirvarar á tölfræði ................................................ 9 ATRIÐISORÐASKRÁ ................................................................. 10 TILKYNNT AFBROT Á ÍSLANDI ................................................... 12 MANNDRÁP OG LÍKAMSMEIÐINGAR..................................................................... 15 Manndráp ....................................................................................................... 17 KYNFERÐISBROT ................................................................................................. 18 AUÐGUNARBROT ................................................................................................. 20 FÍKNIEFNABROT .................................................................................................. 22 UMFERÐARLAGABROT ........................................................................................ 28 EIGNASPJÖLL....................................................................................................... 31 NYTJASTULDUR ................................................................................................... 32 BROT GEGN FRIÐHELGI EINKALÍFS....................................................................... 33 SKJALAFALS ........................................................................................................ 35 BROT GEGN ÁFENGISLÖGUM ............................................................................... 37 BROT GEGN VALDSTJÓRNINNI ............................................................................. 39 FJÖLDI BROTA EFTIR EMBÆTTUM.............................................. 41 KÆRÐIR EINSTAKLINGAR ......................................................... 59 KÆRÐIR FYRIR HEGNINGARLAGABROT................................................................ 61 Kærðir fyrir auðgunarbrot .............................................................................. 66 Kærðir fyrir kynferðisbrot og líkamsárásir ..................................................... 68 Kærðir fyrir eignaspjöll og nytjastuld ............................................................ 70 KÆRÐIR FYRIR SÉRREFSILAGABROT/FÍKNIEFNABROT .......................................... 72 KÆRÐIR FYRIR UMFERÐARLAGABROT ................................................................. 75 MYNDA- OG TÖFLUSKRÁ .......................................................... 77 VIÐAUKI I: UMDÆMI LÖGREGLUSTJÓRA ....................................... 81 VIÐAUKI II: TÖFLUR................................................................ 83
Afbrotatรถlfrรฆรฐi 2009
4
4
Afbrotatölfræði 2009
Aðfaraorð Ríkislögreglustjóri birti fyrstu samræmdu afbrotatölfræðina fyrir landið allt í ársskýrslu embættisins fyrir árin 1997-1998. Frá árinu 2001 hefur embættið árlega gefið út sérstaka skýrslu um afbrotatölfræði og frá árinu 2007 jafnframt birt mánaðarlega skýrslu með bráðabirgðatölum fyrir liðinn mánuð í samanburði við sama mánuð undanfarinna ára. Þá hefur sérstakur tölfræðivefur verið á heimasíðu lögreglunnar til að auka aðgengi að afbrotatölfræðinni. Enn fremur hefur embættið staðið fyrir því að gerðar eru ítarlegar rannsóknir á einstaka afbrotum þar sem skyggnst er enn betur í gögn lögreglunnar. Með því móti er varpað ljósi á þróun afbrota í samfélaginu en jafnframt birt mynd af störfum lögreglumanna við oft erfiðar og vandasamar aðstæður. Ein niðurstaða þessarar skýrslu er sú að niðurskurður fjárveitinga og fækkun lögreglumanna birtist í því að skráðum afbrotum sem byggja að miklu leyti á frumkvæðisvinnu lögreglu hefur fækkað. Nú er unnið að því að taka í notkun nýjan og endurbættan tölfræðivef lögreglunnar þar sem tölur um afbrot verða mun aðgengilegri en áður. Jafnframt skapast aukinn möguleiki til úrvinnslu upplýsinga, s.s. með myndrænum hætti til samanburðar milli landssvæða og tímabila.
Nóvember 2010 Haraldur Johannessen ríkislögreglustjóri
5
5
Afbrotatölfræði 2009
Helstu niðurstöður Á árinu 2009 voru tilkynnt 74.767 brot til lögreglu. Heildarfjöldi brota var nokkuð svipaður á árunum 2008 og 2009. Þrátt fyrir að heildarfjöldi brota sé svipaður bæði árin fjölgaði hegningarlagabrotum um 10%. Þar hafa auðgunarbrot, innbrot/þjófnaðir, mestu áhrifin en þeim fjölgaði um 19% frá árinu 2008 til 2009. Sérrefsilagabrotum fækkaði um 19% frá árinu 2008 til 2009 en voru nú 3.464. Fíkniefnabrot voru 38% allra sérrefsilagabrota og áfengislagabrot 17%. Á síðustu 20 árum eru 34 manndrápsmál sem gera 1,7 manndráp að meðaltali á ári. Á árinu 2009 féll eitt tilvik undir skilgreiningu laga um manndráp. Hraðakstursbrot voru 78% allra umferðarlagabrota. Þau voru 43.013 sem er næstum tvöföldun frá árinu 2005. Öðrum umferðarlagabrotum fækkaði og var heildarfjöldi umferðarlagabrota svipaður og í fyrra. Fíkniefnabrotum fækkaði um 26% milli ára. Brotum sem falla undir framleiðslu á fíkniefnum fjölgaði mikið á árinu 2009 og voru þau 167 en meðaltal síðustu ára er 33 brot. Lagt var hald á tæp 55 kg af maríhúana á árinu 2009, 80 kg af amfetamíni og yfir 10.000 e-töflur. Einnig var lagt hald á mikið af hassplöntum eða rúmlega 11.700 stykki. Aldrei hefur verið lagt hald á jafn mikið af plöntum og 2009. Alls voru 4.614 einstaklingar kærðir fyrir 10.649 hegningarlagabrot. Meirihluti kærðra voru karlar rétt eins og
6
6
Afbrotatölfræði 2009
fyrri ár auk þess sem fleiri karlar en konur voru kærðir fyrir fleira en eitt brot. Þegar litið er nánar til brotaflokka sem falla undir hegningarlagabrot má sjá að 1.404 einstaklingar voru kærðir fyrir 4.120 þjófnaðarbrot og 227 einstaklingar fyrir 1.437 innbrot. Þá voru 789 einstaklingar kærðir fyrir 1.233 líkamsárásir og 192 einstaklingar fyrir 354 kynferðisbrot. Þegar litið til fjölda fíkniefnabrota voru þau 1.327. Hins vegar voru 967 einstaklingar kærðir fyrir 2.042 slík brot. Fleiri en einn var því kærður fyrir sama brot í talsvert stórum hluta fíkniefnabrota. Meirihluti kærðra voru karlar á aldrinum 18-26 ára, eða 55%. Konur voru 22% þeirra sem kærðir voru fyrir hegningarlagabrot. Þegar litið er nánar til brotaflokka má sjá að hæst hlutfall kærðra kvenna var fyrir þjófnaðarbrot, eða 35%, en lægra í öðrum brotaflokkum. T.d. voru konur aðeins 14% kærðra í líkamsárásarmálum, 13% í innbrotum og 4% í kynferðisbrotum. Meðalaldur kærðra í hegningarlagabrotum var 28 ár en 26 ár í fíkniefnabrotum (sem falla undir sérrefsilög) og 40 ár í umferðarlagabrotum.
7
7
Afbrotatölfræði 2009
Aðferðir og gögn Hér eru birtar upplýsingar um stöðu brota og verkefna lögreglunnar fyrir árið 2009. Gögnin voru tekin út 3.-4. maí 2010. Í fyrri hluta skýrslunnar er fjallað um fjölda skráðra brota árið 2009 og hlutfallslegt frávik frá meðalfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Einnig er gefið upp magn fíkniefna sem lagt var hald á af lögreglu og tollgæslu á árinu 2009. Í öðrum hluta skýrslunnar er fjöldi brota borinn saman milli landsvæða og umdæma og reiknuð tíðni miðað við 10.000 íbúa. Í þeim samanburði ber að hafa í huga að í hverju lögregluumdæmi geta verið fleiri en eitt sveitarfélag. Við útreikning á fjölda brota, þegar tekið er tilliti til fjölda íbúa, er notast við endanlegar mannfjöldatölur frá Hagstofu Íslands 1. desember á undan því ári sem tölur um brot eiga við (sjá viðauka II, töflu V1). Í þriðja hluta skýrslunnar er farið yfir fjölda kærðra einstaklinga á árinu 2009 og upplýsingarnar aldurs- og kyngreindar eftir brotaflokkum. Dagsetning tilkynningar á broti ræður þegar talin eru brot ársins 2009. Er það breyting frá árunum 1999 til 2007 þegar miðað var við ár í málsnúmeri. Skýringuna á þessu má rekja til þess að í auknum mæli eru mál sameinuð þegar gefa á út ákæru, stundum undir eldri málsnúmerum, t.d. frá árinu 2008. Dæmi um slíkt væri ef maður er grunaður um þjófnað sem átti sér stað í lok árs 2008. Maðurinn brýtur aftur af sér í byrjun árs 2009. Bæði málin eru skráð en þegar gefa á út ákæru á hendur manninum eru brotin sameinuð undir málsnúmerinu frá árinu 2008. Við þá framkvæmd „týnist“ brotið frá árinu 2009 í tölfræðilegri úrvinnslu. Ef hins vegar er miðað við dagsetninguna þegar brotið er tilkynnt og skráð fáum við fram brotið sem skráð er á árinu 2009 í gögnum okkar. Upplýsingar fyrir árin 1999 og 2000 eru fengnar úr ársskýrslum en fyrir árin 2001 til 2008 úr sérstökum tölfræðiskýrslum embættisins.
8
8
Afbrotatölfræði 2009
Breytingar á tölvukerfi og fyrirvarar á tölfræði Þar sem lögregla hóf notkun á nýju skráningarkerfi í febrúar 2005 þarf að hafa fyrirvara á samanburði upplýsinga fyrir og eftir þann tíma. Meginástæðan er sú að uppbygging kerfisins tók nokkrum breytingum þar sem núverandi kerfi sameinar nokkur eldri kerfi. Brot og verkefni voru skráð út frá brotaflokkum á árunum 19992004 en frá árinu 2005 hafa brot verið skráð eftir lagagreinum. Þessi breyting hefur þau áhrif að eftir breytingarnar 2005 voru atvik ekki lengur skráð undir óljósa flokka svo sem „auðgunarbrot – annað“. Við mat á gögnum lögreglu þarf að hafa fleiri fyrirvara. Það eru margir sem koma að skráningu gagna og því er ekki víst að forsendur skráningar séu ávallt þær sömu. Þá voru viss brot ekki fullrannsökuð þegar upplýsingar fyrir árið 2009 voru teknar saman. Að lokum er vert að benda á að ekki er um raunverulegan fjölda brota í samfélaginu að ræða þar sem ekki er tilkynnt um öll brot til lögreglu.
9
9
Afbrotatölfræði 2009
Atriðisorðaskrá Brot – Dagsetning tilkynningar á broti ræður þegar talin eru brot á árinu 2009 og ýmist er talað um skráð eða tilkynnt brot. Eitt atvik getur falið í sér mörg brot. Sem dæmi má nefna að atvik þar sem maður er tekinn fyrir of hraðan akstur og reynist bera á sér fíkniefni væri talið sem tvö brot, umferðarlagabrot og fíkniefnabrot. Hins vegar ef tveir einstaklingar eru kærðir fyrir sama brot í sama máli telur það sem eitt brot. Brot eftir landsvæðum - Fjöldi brota eftir landsvæðum miðað við íbúafjölda er ekki reiknaður fyrir embætti ríkislögreglustjóra og ríkissaksóknara. Brot skráð á þessi tvö embætti eru hins vegar talin með í heildarfjölda brota á landinu öllu miðað við íbúafjölda. Brot eftir umdæmum – Ekki er einhlítt að brot sé kært í sama umdæmi og það er framið. Þessi háttur við úrvinnslu tölulegra upplýsinga er hins vegar nauðsynlegur til þess að unnt sé að ná saman gögnum um skráð brot þar sem vettvangur er í sumum tilvikum óþekktur, erlendis eða á hafi úti. Haldlagning fíkniefna – Þegar talað er um haldlagningu fíkniefna er miðað við fíkniefni sem lögregla og tollgæsla hafa lagt hald á. Miðað er við vettvang, tíma brotsins og tegund efnis. Sem dæmi má taka að ef hass og amfetamín finnast í sömu leit lögreglu telst það sem tvær haldlagningar og einnig ef hass finnst í bíl og svo í húsleit sem gerð er í framhaldinu. Hegningarlögin - Undir almenn hegningarlög, nr. 19/1940, falla brot er varða líkamsmeiðingar, manndráp, kynferðisbrot, auðgunarbrot, eignaspjöll og nytjastuldi. Einnig falla brot gegn friðhelgi einkalífs, skjalafals og brot gegn valdstjórninni undir almenn hegningarlög.
10
10
Afbrotatölfræði 2009
Ítrekunartíðni – Þegar sami einstaklingur brýtur af sér oftar en einu sinni, þ.e. er kærður fyrir ólík brot í sama máli, eða fleira en eitt brot í mismunandi málum. Kærður – Upplýsingar um kærða byggjast á því að upplýsingar um þá liggi fyrir. Einstaklingur er kærður ef hann er grunaður um brot. Ekki þarf þó að vera að gefin sé út ákæra í málinu. Sami einstaklingur getur verið kærður fyrir fleiri en eitt brot í sama máli og/eða fleiri en eitt brot í mismunandi málum. Lögregluumdæmi – Umdæmi lögreglunnar eru 15 og skiptast eftir landsvæðum. Sérrefsilögin – Lögin taka til ákveðinna tegunda brota. Áfengis- og fíkniefnabrot eru helst til umfjöllunar í skýrslunni. Fíkniefnabrot falla undir lög um ávana- og fíkniefni, nr. 65/1974, og áfengislagabrot falla undir áfengislög, nr. 75/1998. Reyndar eru tvö ákvæði úr sérrefsilögum felld undir umfjöllun um brot gegn valdstjórninni þar sem þau fjalla um störf lögreglunnar og tengjast viðfangsefni kaflans. Umferðarlögin - Innan umferðarlaga, nr. 50/1987, falla brot er taka til ökumanna, ökutækja og gangandi vegfarenda.
11
11
Afbrotatölfræði 2009
Tilkynnt afbrot á Íslandi Á árinu 2009 voru tilkynnt 74.767 brot hér á landi, sem er næstum sami fjöldi og árið á undan en þá voru brotin 75.246 brot. Fækkunin er undir 1%. Hegningarlagabrot voru 15.966 en þeim fjölgaði um tæplega 1.400 brot frá árinu 2008 til 2009. Fjölgunin nemur 10%. Á árinu 2005 voru hegningarlagabrot rétt um 12.000 en eru nú um 4.000 fleiri. Umferðarlagabrot voru 55.337 en þeim fækkaði um 2% frá árinu 2008. Sérrefsilagabrotum hefur fækkað og er breytingin á frá árinu 2008 til ársins 2009 um 19%. Á árinu 2009 voru þau 3.464, sem er um 800 færri brot en árið á undan.
70000 60000 50000
Fjöldi brota
40000 30000 20000 10000 0
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Umferðarlagabrot 55.277 59.272 58.968 66.045 56.817 55.751 43.488 52.514 59.769 56.401 55.337 Hegningarlagabrot 17.950 18.584 18.547 19.398 17.515 16.565 12.028 13.483 13.038 14.578 15.966 Sérrefsilagabrot
6.189 6.555 5.612 6.099 7.096 6.332 7.167 5.634 5.409 4.267 3.464
Mynd 1. Fjöldi brota 1999-2009, eftir tegund brots.
Tafla 1 sýnir sundurliðun á fjölda brota í nokkrum brotaflokkum á árinu 2009. Auðgunarbrotum fjölgaði um 19%. Þau voru 9.561 en 8.029 árið á undan. Ef litið er lengra aftur í tímann má sjá að hegningarlagabrotum fækkaði verulega frá árinu 2004 til 2005. Þá fækkun má að hluta rekja til breytinga sem gerðar voru á skráningarkerfi lögreglunnar (sjá nánar í kafla um aðferðir og 12
12
Afbrotatölfræði 2009
gögn). Nytjastuldum fjölgaði og voru brotin 489. Brotum sem falla í flokkinn „önnur brot“ fjölgaði einnig og voru þau 3.096. Flestum öðrum brotum sem tilgreind eru í töflu 1 fækkaði milli ára. Áfengislagabrotum hefur fækkað stöðugt allt aftur til ársins 2005 og sömuleiðis brotum gegn friðhelgi einkalífs. Brotum gegn lífi og líkama hefur fækkað frá árinu 2007 en undir þennan flokk falla manndráp, líkamsmeiðingar og kynferðisbrot. Eignaspjöllum hefur fækkað allt frá árinu 2006 sem og fíkniefnabrotum en þau voru 2.098 árið 2006. Á árinu 2009 voru þau 1.327. Stærsti brotaflokkurinn eru umferðarlagabrot en í þeim flokki eru tugir þúsunda brota. Á árinu 2009 voru þau 55.337. Fjöldi þessara brota hefur verið breytilegur ef litið er aftur til ársins 2004. Þeim fjölgaði mikið frá 2005 til 2006 og náðu hámarki á árinu 2007. Fjölgunin sem þá varð á umferðarlagabrotum hefur gengið til baka.
Tafla 1. Fjöldi brota í nokkrum brotaflokkum 2004-2009. Auðgunarbrot Áfengislagabrot Brot gegn friðhelgi einkalífs Brot gegn lífi og líkama1 Eignaspjöll Fíkniefnabrot Nytjastuldur Skjalafals Umferðarlagabrot Önnur brot Samtals
2007
2006
2005
2004
Meðaltal 2004-2008
8.029
6.177
6.596
6.082
9.716
7.320
885
1.309
1.607
1.762
1.553
1.423
515
556
575
726
774
734
673
1.473
1.684
1.762
1.546
1.587
1.476
1.611
2.076
3.032
3.240
3.472
2.643
3.536
3.185
1.327
1.590
1.847
2.098
1.816
1.671
1.804
489
408
436
478
348
463
427
2009
2008
9.561 603
290
278
333
296
333
328
314
55.337
56.401
59.769
52.514
43.488
55.751
53.585
3.096
2.383
2.768
2.298
3.850
3.420
2.944
74.767
75.246
78.216
71.631
62.683
78.648
73.285
Á mynd 2 má sjá hlutfallslegt frávik hvað varðar fjölda brota árið 2009 í samanburði við meðalfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram að fjöldi auðgunarbrota á árinu 2009 var 30% fleiri brot en meðaltalið og nytjastuldir tæplega 15%. Umferðarlagabrotum fjölgaði um 3% og brotum sem falla í flokkinn 1
Flokkarnir „manndráp“ og líkamsmeiðingar“ og „kynferðisbrot“ falla hér undir.
13
Afbrotatölfræði 2009
„önnur brot“ fjölgaði um 5%. Brotum í öðrum brotaflokkum hefur fækkað en mest fækkaði áfengislagabrotum og eignaspjöllum. Áfengislagabrot voru tæplega 58% færri árið 2009 en meðaltal áranna 2004 til 2008 og fækkun eignaspjalla nam 35%. Brotum gegn friðhelgi einkalífs og fíkniefnabrotum fækkaði um fjórðung.
Auðgunarbrot
30,6
Áfengislagabrot
-57,6
Brot gegn friðhelgi einkalífs
-23,5
Brot gegn lífi og líkama
-8,6
Eignaspjöll
-34,8
Fíkniefnabrot
-26,4
Nytjastuldur
14,6
Skjalafals
-7,5
Umferðarlagabrot
3,3
Önnur brot
5,2
-100,0
-50,0
0,0
50,0
100,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 2. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota 2004 til 2008.
Frumkvæðisverkefni eru brot sem koma upp vegna eftirlits lögreglumanna en önnur brot eru nær undantekningarlaust tilkynnt til lögreglu. Fíkniefnabrot, áfengislagabrot og umferðarlagabrot eru dæmi um frumkvæðisverkefni en auðgunarbrot og brot gegn lífi og líkama eru frekar dæmi um brot sem tilkynnt eru og lögregla bregst við í framhaldinu. Þegar tölfræði er skoðuð er nauðsynlegt að hafa þessa þætti til hliðsjónar.
14
14
Afbrotatölfræði 2009
Manndráp og líkamsmeiðingar Tilkynnt var um 1.155 brot sem falla undir manndráp og líkamsmeiðingar á árinu 2009. Ef fjöldi þessara brota er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að í flestum tilvikum hefur brotunum fækkað nema þeim sem falla undir að lífi eða heilsu sé stefnt í háska. Þessi brot voru 20 á árinu 2009 en meðaltalið er tæplega 11 brot. Flest brotin falla undir líkamsárásir eða 95%. Minniháttar líkamsárásir voru 868 eða 75% og meiriháttar líkamsárásir 225 eða rúmlega 19%. Þessi síðastnefndu brot hafa verið í kringum 200 á ári ef frá er talið árið 2005 en þá voru þau rúmlega 400 (tafla V4). Eitt manndráp var á árinu. Fjögur tilvik falla undir manndráp af gáleysi en þar var um að ræða mannslát sem urðu vegna umferðarog flugslysa. Fjórar tilraunir voru gerðar til manndráps, sem er svipaður fjöldi og meðaltal áranna 2004 til 2008.
Tafla 2. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009
Meðaltal 2004 til 2008
Manndráp (211. gr.)
1
1,6
Manndráp af gáleysi (215. gr.)
4
4,0
Líkamsárás, minniháttar (217. gr.)
868
997,2
Líkamsárás, meiriháttar/stórfelld (218. gr.)
225
243,8
Líkamsmeiðingar af gáleysi (219. gr.)
31
33,6
Lífi eða heilsu stefnt í háska (220. gr.)
20
10,6
4
4,4
Manndráp, tilraun (211. gr. sbr. 20. gr.) Líkamsmeiðingar, annað Samtals
2
3,2
1.155
1.298,4
Þegar fjöldi brota ársins 2009 er borinn saman við meðaltal brota á árunum 2004 til 2008 má sjá að brotum í öllum flokkum hefur fækkað nema manndrápi af gáleysi en þar varð engin breyting. Minniháttar líkamsárásum fækkaði um 13% og meiriháttar um tæp 8%. Líkamsmeiðingum af gáleysi fækkaði um tæp 8% og tilraunum til manndrápa um 9%.
15
15
Afbrotatölfræði 2009
Manndráp af gáleysi
Líkamsárás, minniháttar
0,0
-13,0
Líkamsárás meiriháttar/stórfelld
-7,7
Líkamsárás, líkamsmeiðingar, gáleysi
-7,7
Manndráp, tilraun
-9,1
-50,0
-25,0
0,0
25,0
50,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 3. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra flokka ofbeldisbrota 2004 til 2008.
16
16
Afbrotatölfræði 2009
Manndráp Á árinu 2000 voru 5 mál sem féllu undir ákvæði hegningarlaga um manndráp (211. gr.) en á árinu 2009 féll eitt mál í þann flokk. Meðaltal þessara brota á árunum 1990-2009 er 1,7 á ári eða 34 manndrápsmál á öllu tímabilinu (mynd 4).
6
5
5 4
Fjöldi
4
4
3
3
3
3
2
2
2
2
2
1
1
1
0
0
0
1
0
0
0
1
0
Mynd 4. Fjöldi manndrápa frá árinu 1990 til ársins 2009.
Fleiri karlar eru þolendur manndrápa en konur og þeir eru einnig í meiri hluta gerenda. Frá árinu 1990 hafa karlar verið 77% gerenda en 70% þolenda. Aldursdreifing kynjanna er ólík. Karlar sem þolendur eru að meðaltali 42 ára gamlir en konurnar 28 ára. Meðalaldur 2 karlkynsgerenda er 30 ár og 40 ár hjá konum.
2
Hér undir falla gerendur í manndrápsmálum burtséð frá því hvort dómur féll í málinu eða ekki. Dæmi um slíkt er þegar gerandi fremur sjálfsvíg. Í skýrslu 2005 var miðað við aldur þeirra sem hlutu dóm.
17
17
Afbrotatölfræði 2009
Kynferðisbrot Á árinu 2009 var tilkynnt um 318 kynferðisbrot til lögreglu. Þetta er nokkuð svipaður fjöldi og meðaltal áranna 2004 til 2008. Ef litið er til ársins 2004 má sjá að kynferðisbrotum hefur fjölgað en þá voru þau 277. Flest voru þau 368 á árinu 2008 (tafla V5). Brot sem falla undir nauðgun - þvingun voru 78, sem er 7 brotum fleiri en meðaltalið. Brot sem falla undir nauðgun – misneyting voru 52 en meðaltalið er 39. Þetta jafngildir 33% aukningu en þessum brotum hefur farið fjölgandi frá árinu 2006. Kynferðisbrotum gegn yngri en 15 ára hefur fjölgað og voru 96 árið 2009. Þau voru þó fleiri árið 2008, eða 102 brot, en 79 árið 2007. Tilkynnt voru 20 brot sem falla undir sifjaspell en fjöldi þessara brota hefur verið breytilegur milli ára. Þau voru flest árið 2008, eða 26. Brotum vegna kláms/barnakláms fækkaði frá fyrra ári. Þau voru 14 en höfðu verið yfir 30 á síðustu tveimur árum þar á undan. Tafla 3. Fjöldi tilkynntra kynferðisbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009
Meðaltal 2004 til 2008
Nauðgun – þvingun (194.-195. gr.)
78
70,6
Nauðgun – misneyting (196.-199. gr.) Kynferðisbrot gegn yngri en 15 ára (1.-2. mgr. 202. gr.)
52
39,2
96
62,8
Sifjaspell (200. gr.) Kynferðisbrot gegn börnum uppalanda (1.-2. mgr. 201. gr.) Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot (209. gr.)
20
16,2
15
15,6
24
42,6
Klám/barnaklám (1.-4. mgr. 210. gr.)
14
28,4
Vændi (1.-3. mgr. 206. gr.)
10
4,4
9 318
32,8 312,6
Kynferðisbrot annað Samtals
Þegar litið er á nokkra brotaflokka sem falla undir kynferðisbrot má sjá að þeim fjölgaði flestum á árinu 2009 þegar borið er saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 (mynd 5). Mest fjölgaði kynferðisbrotum gegn yngri en 15 ára, sem nemur tæpum 53%. 18
18
Afbrotatölfræði 2009
Þessa fjölgun má að einhverju leyti rekja til breytinga sem gerðar voru á hegningarlögum árið 2007 þegar kynferðislegur lágmarksaldur var hækkaður úr 14 árum í 15. Nauðgunarbrotum fjölgaði, sem og sifjaspellum. Einungis brotum sem falla undir blygðunarsemisbrot hefur fækkað, eða sem nemur tæpum 44%.
Nauðgun - þvingun
10,5
Nauðgun - misneyting
32,7
Kynferðisbrot gegn yngri en 15 ára
52,9
Sifjaspell
Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot
-100,0
23,5
-43,7
-50,0
0,0
50,0
100,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 5. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali kynferðisbrota 2004 til 2008.
19
19
Afbrotatölfræði 2009
Auðgunarbrot Auðgunarbrot voru nokkuð fleiri árið 2009 en meðaltal áranna 2004 til 2008. Brotin voru 9.561 en meðaltalið er 6.766. Þetta jafngildir 41% fjölgun. Auðgunarbrotum hefur fjölgað en þau voru 8.029 árið 2008 en 6.177 árið 2007. Það sem skýrir þessa aukningu er fjölgun brota sem falla undir þjófnaði og innbrot. Á árinu 2007 voru þjófnaðir 3.093 en á árinu 2009 voru þeir rúmlega 2.000 fleiri eða 5.114. Þegar litið er til innbrota má sjá sömu þróun. Þeim fjölgaði um rúmlega 1.000 brot á þremur árum. Innbrot voru 2.277 árið 2007 en 3.524 árið 2009 (tafla V6). Þjófnaðir og innbrot voru 90% allra auðgunarbrota árið 2009 og hefur hlutfall þeirra innan brotaflokksins aldrei verið hærra. Öðrum brotum hefur ekki fjölgað jafn mikið. Fjársvik voru 408 en meðaltal þeirra brota er 385. Fjöldi þessara brota hefur verið sveiflukenndur síðustu ár og það sama má segja um gripdeild. Brot sem falla undir hylmingu voru 162, sem er svipaður fjöldi og árið á undan en fjöldi þessara brota jókst töluvert milli áranna 2006 og 2007. Rán voru 60 en árið á undan voru þau 43 og 42 árið 2007. Þessum brotum hefur því fjölgað töluvert. Tafla 4. Fjöldi auðgunarbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009
Meðaltal 2004 til 2008
Þjófnaðir (244. gr.)
5.114
3.496,4
Innbrot (244. gr.)
3.524
2.477,2
Fjársvik (248. gr.)
408
384,8
Hylming (254. gr.)
162
118,2
Gripdeild (245. gr.)
122
94,8
Fjárdráttur (247. gr.)
93
84,2
Rán (252. gr.)
60
43,8
Auðgunarbrot, annað3
78
66,8
9.561
6.766,2
Samtals
3
Undir „auðgunarbrot, annað“ falla t.d. fjárkúgun, misneyting, skilasvik, ólögleg meðferð á fundnu fé og umboðssvik.
20
20
Afbrotatölfræði 2009
Þegar árið 2009 er borið saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að brotum í öllum brotaflokkum sem falla undir auðgunarbrot hefur fjölgað (mynd 6). Þjófnuðum hefur fjölgað um 46%, innbrotum um 42%, hylmingu og ránum um 37% og gripdeild um 29%. Öðrum brotum hefur hlutfallslega fjölgað minna, eða frá 6% til 17% . Fjölgunin sem varð á auðgunarbrotum skýrir að stórum hluta þá aukningu sem varð á fjölda hegningarlagabrota frá 2008 til 2009.
Þjófnaðir
46,3
Innbrot
42,3
Fjársvik
6,0
Hylming
37,1
Gripdeild
28,7
Fjárdráttur
10,5
Rán
37,0
Auðgunarbrot, annað -100,0
16,8 -50,0
0,0
50,0
100,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 6. Hlutfallslegt frávik nokkurra auðgunarbrota árið 2009 frá meðaltali 2004 til 2008.
21
21
Afbrotatölfræði 2009
Fíkniefnabrot Fíkniefnabrotum fækkaði frá 2008 til 2009. Brotin voru 1.327 á árinu 2009 en 1.590 árið 2008. Þegar fjöldi brota á árinu 2009 er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að brotunum hefur fækkað um tæplega 480 eða 26%. Brotum sem falla undir vörslu og neyslu fíkniefna fækkaði. Þessi brot voru tæplega 1.200 árið 2008 og tæplega 1.500 árið 2007. Nú voru þau 883 (tafla V7). Brot er varða innflutning voru 101 en að meðaltali voru þau 112 á árunum 2004-2008. Skráð voru 167 brot vegna framleiðslu fíkniefna og hefur þessum brotum fjölgað verulega. Þau voru 49 á árinu 2008 og 31 á árinu 2007. Ef farið er lengra aftur í tímann má sjá að brotin hafa verið í kringum 30 á ári. Brot vegna sölu og dreifingar voru 89 á árinu 2009 og hafa ekki verið færri síðustu 5 ár. Að meðaltali voru þau 106 á árunum 2004 til 2008 (tafla 5). Tafla 5. Fjöldi fíkniefnabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009
Meðaltal 2004 til 2008
Varsla, neysla (4. mgr. 2. gr. 65/744)
883
1.396,8
Innflutningur (4. mgr. 2. gr. 65/74)
101
112,0
Sala, dreifing (4. mgr. 3. gr. 65/74)
89
106,2
167
33,0
Framleiðsla (4. gr. 65/74) Ýmis fíkniefnabrot Samtals
87
156,4
1.327
1.804,4
Mynd 7 sýnir vel þær breytingar sem hafa orðið á fíkniefnabrotum. Brot vegna framleiðslu fíkniefna á árinu 2009 voru 406% fleiri en að meðaltali á árunum 2004 til 2008. Hafa verður í huga að sú mikla fjölgun sem þarna kemur fram er að hluta til vegna þess að brotin hafa verið fá undanfarin ár. Í öðrum brotaflokkum fíkniefna hefur brotum fækkað. Brotum sem falla undir „ýmis fíkniefnabrot“ fækkaði um 44% og brotum vegna vörslu/neyslu um 37%. 4
Vísar til 4. mgr. 2. gr. laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974.
22
22
Afbrotatölfræði 2009
Varsla, neysla
-36,7
Innflutningur
-9,8
Sala, dreifing
-16,2
Framleiðsla
Ýmis fíkniefnabrot
406,1
-44,4
-400,0 -300,0 -200,0 -100,0
0,0
100,0 200,0 300,0 400,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 7. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðalfjölda fíkniefnabrota 2004 til 2008.
23
23
Afbrotatölfræði 2009
Í töflu 6 sést sundurliðun á magni fíkniefna sem lögregla og tollgæsla hafa lagt hald á á árunum 2004-2009. Töluverðar sveiflur koma fram í magni efna sem rekja má til mála sem voru umfangsmikil og/eða þar sem gerðar voru tilraunir til að smygla miklu magni fíkniefna til landsins. Lagt var hald á tæplega 26 kg af hassi á árinu 2009, sem er miklu minna magn en árið á undan þegar lagt var hald á 233 kg. Á árunum þar á undan var lagt hald á 8 til 37 kg af hassi. Á árinu 2009 var lagt hald á 11.713 hassplöntur og yfir 80 kg af amfetamíni, sem er met. Þá var lagt hald á tæplega 55 kg af maríhúana sem er töluvert meira magn en fyrri ár. Lagt var hald á rúmlega 5 kg af kókaíni og rúmlega 10.000 etöflur. Tafla 6. Fíkniefni sem lögregla og tollgæsla lagði hald á árið 2004 til 2009. Hass (g)
2009
2008
2007
2006
2005
2004 36.944,8
25.918,2
233.439,7
8.711,0
31.603,4
20.772,2
Fræ (g)
0,0
0,3
0,0
7,0
123,7
63,0
Fræ (stk.)
0,0
30,0
0,0
0,0
15,9
428,0 1.195
Plöntur (stk.)
11.713,0
893,0
1.141
1.209
892
Plöntur (g)
10.836,8
3.429,7
6.066,1
40,8
3.205,3
--
Maríhúana (g)
54.967,6
6.623,8
3.514,6
4.322,8
4.831,7
2.373,1
163,2
358,2
443,8
447,1
405,8
303,2
31.497,1
4.382,3
4.810,3
28.257,1
11.138,9
1.755,7
417,4
910,1
321,5
7.566,5
3.171,1
1.681,5
80.068,7
10.741,3
32.458,0
46.828,4
8.931,9
15.783,0
Tóbaksblandað hass (g) Kannabislauf (g) Kannabisstönglar (g) Amfetamín (g) Amfetamín (stk.)
0,0
8,0
35,0
181,3
986,3
75,0
Amfetamín (ml)
0,0
402,0
47,0
7,4
2,5
105,4
Methamfetamín (g)
1,7
0,0
11,0
0,9
3.987,2
303,1
Methamfetamín (stk.) Kókaín (g) Kókaín (ml) E-töflur (g)
5.995
--
--
--
--
--
5.391,1
7.720,7
6.468,9
12.840,4
1.138,8
6.160,0
0,0
0,0
1.845,0
0,9
--
--
4,8
117,2
14.083,3
83,5
136,2
22,0
10.221,0
3.885,0
26.075,5
2.200,5
1.518,5
7.532,4
Heróín (g)
0,1
0,0
12,2
5,6
0,0
0,1
LSD (stk.)
6,0
407,0
1.701,0
129,0
4.346,0
2.032,0
LSD (ml)
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
E-töflur (stk.)
24
24
Afbrotatölfræði 2009
Á mynd 8 má sjá samanburð á magni kannabis og amfetamíns sem lagt var hald á 1998 til 2009. Að jafnaði er lagt hald á meira magn af kannabisefnum en amfetamíni en á árinu 2009 minnkaði þessi munur verulega. Á myndinni koma vel fram þær sveiflur sem eru á magni haldlagðra fíkniefna en það var einungis á árinu 2007 sem lagt var hald á meira af amfetamíni en kannabis.
300.000
250.000
Grömm
200.000
150.000
100.000
50.000
0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Kannabis
14.963
42.376
31.859
48.232
63.058
72.267
43.121
40.443
72.204
17.801 245.714 112.964
2007
2008
Amfetamín
1.875
5.078
10.268
1.019
7.161
2.945
15.783
8.932
46.828
32.458
10.741
Mynd 8. Amfetamín og kannabisefni5 sem lagt var hald á 1998 til 2009.
Í töflu 7 má sjá fjölda haldlagninga eftir tegund efnis. Alls voru haldlagningar 2.788 á árinu 2009 en 3.439 á árinu á undan. Þegar litið er til baka kemur í ljós að haldlagningar voru á bilinu 2.000 til 2.500 á árunum 2004 til 2005 en fjölgaði upp í 5.000 á árinu 2006. Þeim hefur fækkað síðan. Oftast var lagt hald á kannabisplöntur, eða í 652 skipti, á amfetamín í 625 skipti og maríhúana í 628 skipti. Haldlagningar á etöflum voru óvenjufáar miðað við fyrri ár þó að magn slíkra fíkniefna hafi verið umtalsvert og það sama má segja um hass. Lagt hefur verið hald á kókaín í kringum 300 til 400 sinnum á ári á 5
Undir kannabisefni falla hass, fræ, maríhúana, tóbaksblandað hass, kannabislauf og kannabisstönglar.
25
25
2009
80.069
Afbrotatölfræði 2009
síðustu árum. Fara þarf aftur til ársins 2005 til að sjá færri haldlagningar en þá voru þær 100 (mynd 9). Tafla 7. Fjöldi haldlagninga hjá lögreglu og tollgæslu árin 2004-2009, greint eftir tegund efna. 2009
2008
2007
2006
2005
2004
625
931
1.408
1.729
735
690
34
134
223
142
95
98 519
Amfetamín E-töflur Hass
184
622
746
957
663
Heróín
1
0
4
2
0
1
Kannabisfræ
0
4
0
17
18
26
Kannabislauf
106
58
60
141
23
19
Kannabisplöntur
652
222
295
781
32
29
13
17
9
19
15
7
322
368
405
330
100
95
2
15
53
22
27
2
Maríhúana
628
667
458
389
292
203
Tóbaksblandað hass
221
401
504
583
484
378
Kannabisstönglar Kókaín LSD
Á mynd 10 sést meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn á árunum 2000 til 2009. Þetta þýðir að þrátt fyrir að sjaldnar hafi verið lagt hald á amfetamín á árinu 2009 en hin árin var lagt hald á meira magn í hvert skipti.
26
26
Afbrotatölfræði 2009
Amfetamín
1800
E-töflur 1600
Hass Kókaín
Fjöldi haldlagninga
1400
Maríhúana
1200
Tóbaksblandað hass 1000 800 600 400 200 0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Mynd 9. Fjöldi haldlagninga eftir tegundum efna samkvæmt málaskrá 2000-2009. 400 350 300
Grömm
250 200 150 100 50
0 Hass (g)
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
100,9
143,3
158,6
108,6
71,2
31,3
33,0
11,7
375,3
140,9
Amfetamín (g)
60,8
5,2
28,1
7,6
22,9
12,2
27,1
23,1
11,5
128,1
Kókaín (g)
21,5
10,3
35,3
15,9
64,8
11,3
38,9
16,0
21,0
16,7
Mynd 10. Meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn 2000-2009, greint eftir tegund.
27
27
Afbrotatölfræði 2009
Umferðarlagabrot Umferðarlagabrot hlaupa á tugum þúsunda. Á árinu 2009 voru þau 55.337. Þau voru rétt um 1.000 færri það ár en árið áður. Þrátt fyrir fækkun frá 2008 til 2009 hefur umferðarlagabrotum fjölgað um tæplega 12.000 brot frá árinu 2005 en þá voru þau 43.488. Þessi aukning jafngildir að meðaltali 1.000 fleiri brotum á mánuði allt árið 2009 en árið 2005 (tafla V8). Hraðakstursbrot voru langstærsti hluti brotanna, eða 43.013, og þeim fjölgaði um næstum 4.000 brot frá árinu áður. Þessi brot eru nú 78% allra umferðarlagabrota og hefur hlutfall þeirra farið hækkandi. Þegar litið er til annarra brota í umferðinni má sjá að í flestum tilvikum fækkaði brotum þegar fjöldi þeirra er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008. Skráð voru 453 brot vegna aksturs gegn rauðu ljósi á árinu 2009 en meðaltalið er 1.090 brot. Þessum brotum hefur fækkað allt frá árinu 2004. Svipuð þróun var á brotum er varða notkun bílbelta en meðalfjöldi þeirra er 1.712 en nú voru þau 738. Brot er varða akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna falla undir ákvæði umferðarlaga (45. gr. a) sem tók gildi um mitt ár 2006. Samanlagður fjöldi þessara brota frá upphafi er 2.868 og þar af voru 999 brot á árinu 2009. Brotum vegna ölvunar við akstur fækkaði frá 2008 til 2009. Þau voru 1.450 árið 2009 en 1.920 árið 2008. Að meðaltali voru þau 1.971 á árunum 2004 til 2008. Báðar þessar tegundir brota uppgötvast yfirleitt við eftirlit lögreglu. Glöggt má sjá að þeim brotum sem uppgötvast við eftirlit lögreglu hefur fækkað stórlega á síðustu árum. Má nefna brotaflokka eins og bílbelti ekki notað, stöðvunarskylda ekki virt, vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar, notkun handfrjáls búnaðar við akstur og ökuskírteini ekki meðferðis. Ef hraðakstursbrot eru tekin til hliðar og öll önnur umferðarlagabrot talin kemur í ljós að þeim hefur fækkað. Þau voru 12.324 árið 2009 en 23.357 árið 2006.
28
28
Afbrotatölfræði 2009
Tafla 8. Fjöldi umferðarlagabrota6 árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009
Meðaltal 2004 til 2008
Afstunga – aðili að umferðaróhappi nemur ekki staðar (10. gr. 50/87)
802
1.013,0
Akstur gegn rauðu ljósi (5. gr. 50/87)
453
1.090,4
Akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna7 (45. gr. a. 50/87 )
999
(ekki reiknað)
Bílbelti ekki notað (71. gr. 50/87)
738
1.712,2
43.013
30.834,2
94
475,0
145
1.884,2
336
1.006,4
982
1.982,2
Ölvun við akstur (45. gr. 50/87)
1.450
1.971,4
Önnur umferðarlagabrot
6.325
11.241,8
55.337
53.584,6
Of hraður akstur (37. gr. 50/87) Stöðvunarskylda ekki virt (5. gr. 50/87) Vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar (67. gr. 50/87) Ökumaður notar farsíma án handfrjáls búnaðar (47. gr. 50/87) Ökuskírteini ekki meðferðis (48. gr. 50/87)
Samtals
6
Um er að ræða umferðarlagabrot að frátöldum umferðaróhöppum og eru tölur því aðrar en í tölfræðiskýrslum 2003-2004. 7 Nýtt ákvæði laga nr. 66/2006 (45. gr. a) og því féllu engin brot þar undir árin 2004-2005.
29
29
Afbrotatölfræði 2009
Akstur gegn rauðu ljósi
-58,5
Bílbelti ekki notað
-56,9
Of hraður akstur
39,5
Stöðvunarskylda ekki virt -80,2
Ölvun við akstur
-26,4
-100,0
-50,0
0,0
50,0
100,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 11. Hlutfallslegt frávik umferðarlagabrota 2004 til 2008.
árið
2009
frá
meðaltali
nokkurra
Á mynd 11 má sjá fjölda umferðarlagabrota á árinu 2009 borinn saman við meðaltalsfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram sú breyting sem orðið hefur á brotamynstri. Hraðakstursbrotum fjölgaði um tæp 40% en öðrum brotum fækkaði. Brotum vegna stöðvunarskyldu hefur fækkað um 80% og akstri gegn rauðu ljósi um tæp 59%. Brotum á notkun bílbelta hefur fækkað um 57% og ölvunarakstursbrotum um 26%.
30
30
Afbrotatölfræði 2009
Eignaspjöll Í töflu 9 má sjá fjölda eignaspjalla en þau voru 3.076 árið 2009, það er 3% færri brot en að meðaltali. Þessum brotum hefur farið fækkandi frá árinu 2006. Flest eignaspjöll, eða 2.993 tilvik, voru minniháttar en þeim hefur fækkað. Meiriháttar eignaspjöll voru 83 en þeim brotum fjölgaði á árinu. Þau voru 54 árið 2005 en 83 árið 2009 (tafla V9). Tafla 9. Fjöldi eignaspjalla árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009
Meðaltal 2004 til 2008
Eignaspjöll, minniháttar (1. mgr. 257.gr.)
2.993
3.114,8
Eignaspjöll, meiriháttar (2. mgr. 257. gr.)
83
69,8
3.076
3.184,6
Samtals
Flest eignaspjöll falla undir flokkinn „annað“, eða 57%. Í 37% tilvika voru eignaspjöllin rúðubrot og 5% veggjakrot. Meiriháttar eignaspjöll voru 3% allra brota. Þetta er svipuð skipting og árið áður.
Meiriháttar eignaspjöll 3%
Rúðubrot 37% Önnur eignaspjöll 55%
Veggjakort 5%
Mynd 12. Skipting eignaspjalla árið 2009.
31
31
Afbrotatölfræði 2009
Nytjastuldur Brot er varða nytjastuld voru 489. Flest þeirra má rekja til notkunar á bifreið án heimildar eiganda, en þau brot voru 475. Þessum brotum hefur fjölgað en þau hafa yfirleitt verið fleiri en 400 nema á árunum 2008 og 2005 (tafla V10). Önnur brot í þessum flokki eru tiltölulega fá, eða 20 brot að meðaltali á ári. Árið 2009 voru þau 14. Tafla 10. Fjöldi nytjastulda árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. Nytjastuldur vélknúinna farartækja (1. mgr. 259. gr.) Nytjastuldur, annað (2. mgr. 259. gr.) Samtals
2009
Meðaltal 2004 til 2008
475
406,4
14
20,2
489
426,6
Flestir nytjastuldir bifreiða voru á bílastæðum, eða 64%. Um 17% var stolið við heimili og 13% við fyrirtæki, stofnanir eða verslanir. Í 5% tilvika var vettvangur annar. Heimili/einkalóð 17%
Fyrirtæki/ stofnanir/verslun 13%
Akbraut/ bifreiðastæði 64%
Annað 5%
Mynd 13. Vettvangur nytjastuldar á vélknúnum ökutækjum árið 2009.
32
32
Afbrotatölfræði 2009
Brot gegn friðhelgi einkalífs Brot sem falla undir friðhelgi einkalífs voru 515. Flest þeirra má rekja til húsbrota og hótana. Skráð voru 237 tilvik um húsbrot, sem er nokkuð svipaður fjöldi og hefur verið að meðaltali síðustu ár. Hótunum hefur hins vegar fækkað og voru 224 brot skráð á árinu en meðaltalið er 353 (tafla V11). Ef litið er til ársins 2007 voru brot gegn friðhelgi einkalífs 575 en á árunum 2004-2006 fór fjöldi þeirra yfir 700. Tafla 11. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009
Meðaltal 2004 til 2008
Húsbrot (231. gr.)
237
243,4
Ofsóknir (232. gr.)
7
13,6
Hótanir (233. gr.)8
224
353,2
34
32,8
Ærumeiðingar (234. gr.) Brot gegn nálgunarbanni (232. gr.) Brot gegn friðhelgi, ýmislegt Samtals
3
5,0
10
25,0
515
673,0
Þegar fjöldi brota á árinu 2009 er borinn saman við árunum 2004 til 2008 má sjá að einungis brotum sem ærumeiðingar fjölgaði, eða um tæp 4%. Brotum sem ofsóknir fækkaði um tæp 49% og hótunum um 37%. fækkaði um tæp 3%.
meðaltal á falla undir falla undir Húsbrotum
8
Brotaflokkurinn „ráðist á mann vegna þjóðernis, litarháttar o.s.frv.“ (233. gr. a.) fellur hér undir þennan lið, ólíkt Afbrotatölfræði 2006.
33
33
Afbrotatölfræði 2009
Húsbrot
Ofsóknir, áminningar
Hótanir
-2,6
-48,5
-36,6
Ærumeiðingar
-100,0
3,7
-50,0
0,0
50,0
100,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 14. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn friðhelgi einkalífs 2004 til 2008.
34
34
Afbrotatölfræði 2009
Skjalafals Í töflu 12 sjást brot sem falla undir ýmsa flokka skjalafals en þessi brot voru 290 á árinu 2009. Það eru heldur færri brot en að meðaltali á árunum 2004 til 2008. Flest brotin falla undir fölsun skjala, eða 112. Á árinu 2008 voru þau 106 en fæst á árinu 2007, eða 63 brot (tafla V12). Skráð voru 5 tilvik um fölsun tékka, sem er fækkun frá fyrri árum þegar þau voru um 16. Fölsuðum greiðslukortum fækkaði einnig en þau brot voru 16, sem er 40% fækkun miðað við meðaltal á árunum 2004 til 2008. Tafla 12. Fjöldi skjalafalsbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. Fölsun, peningafals (150.–152. gr.) Fölsuðum peningum komið í umferð (153. gr.) Fölsun á annars konar gjaldmiðli en peningum (154. gr.) Fölsun, tékkar (155. gr.) Fölsun, greiðslukort (155. gr.)
2009
Meðaltal 2004 til 2008
6
14,0
7
19,2
10
5,6
5
15,6
16
26,8
Fölsun, víxlar (155. gr.)
2
5,2
Fölsun, skuldabréf (155. gr.)
6
19,2
16
30,0
112
100,0
0
2,6
84
59,4
7
4,2
14
8,4
5
3,4
290
313,6
Fölsun, lyfseðlar (155. gr.) Fölsun, skjalafals (155. gr.) Fölsun, annað (155. gr.) Skjöl, misnotkun skjala (157. gr.) Skjalafals, rangfærsla skjala til að blekkja með því í lögskiptum9 (158. gr.) Skjöl, röng notkun stimpils eða merkis (159. gr.) Skjöl, önnur gagnabrot Samtals
Þegar borinn er saman fjöldi brota árið 2009 og meðaltal þeirra árin 2004 til 2008 má sjá að brotum í flestum flokkum hefur fækkað nema „fölsun – skjalafals“. Þeim brotum fjölgaði um 12%. Peningafalsbrotum fækkaði um 57%, tékkafalsi um 68% og fölsun skuldabréfa um 69%. 9
„Rangfærsla sönnunargagna er varða mörk fasteignaréttinda“ fellur hér undir.
35
35
Afbrotatölfræði 2009
Fölsun, peningafals
-57,1
Fölsun, tékkar
-67,9
Fölsun, greiðslukort
-40,3
Fölsun, skuldabréf
-68,8
Fölsun, lyfseðlar
-46,7
Fölsun, skjalafals (155 gr.)
-100,0
12,0
-50,0
0,0
50,0
100,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 15. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali skjalafalsbrota 2004 til 2008.
36
36
Afbrotatölfræði 2009
Brot gegn áfengislögum Skráð voru 603 áfengislagabrot á árinu 2009. Þessum brotum hefur fækkað verulega á síðustu árum en meðaltal þeirra á árunum 2004 til 2008 er 1.423 brot. Flest voru þau vegna ölvunar á almannafæri, eða 497, en það er þó 60% fækkun frá meðalatali á fyrrgreindu tímabili. Á árinu 2008 voru þau 790 en á árunum þar á undan voru þau yfir 1.000. Í 18 tilvikum var áfengi veitt yngri en 20 ára og 29 brot voru skráð vegna brota á reglum um áfengisauglýsingar. Fjöldi þeirra brota hefur verið breytilegur eftir árum (tafla V13). Tafla 13. Fjöldi brota gegn áfengislögum árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009
Meðaltal 2004 til 2008
Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun) (6. gr. 75/98)
12
11,4
Ólögleg sala áfengis (10. gr. 75/98)
11
12,4
Áfengi veitt yngri en 20 ára (1. mgr. 18. gr. 75/98) Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað (2. mgr. 18. gr. 75/98) Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi (3. mgr. 19. gr. 75/98)
18
26,2
0
38,2
9
6,0
Brot á reglum um áfengisauglýsingar (20. gr. 75/98) Ölvun á almannafæri (21. gr. 75/98) Varsla á áfengi sem látið hefur verið af hendi andstætt ákvæðum áfengislaga (19. gr. 75/98)
29
25,0
497
1.254,0
10
26,2
17
23,8
603
1.423,2
Áfengislög, ýmislegt Samtals
Á mynd 16 má sjá fjölda nokkurra áfengislagabrota á árinu 2009 í samanburði við meðaltal brotanna á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram að brot vegna burðar á áfengi inn á veitingastað í óleyfi fjölgaði um 50% en hafa verður í huga að þessi brot eru fá og því munar hlutfallslega mikið um allar breytingar. Brotum á reglum um áfengisauglýsingar fjölgaði um 16% og ólöglegum tilbúningi áfengis um 5%. Öðrum brotum fækkaði en þó mismikið.
37
37
Afbrotatölfræði 2009
Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun)
5,3
Ólögleg sala áfengis
-11,3
Áfengi veitt til yngri en 20 ára Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað
-31,3
-100,0
Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi
50,0
Brot á reglum um áfengisauglýsingar Ölvun á almannafæri -150,0
16,0 -60,4 -100,0
-50,0
0,0
50,0
100,0
150,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 16. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali áfengislagabrota 2004 til 2008.
38
38
Afbrotatölfræði 2009
Brot gegn valdstjórninni Í töflu 14 sést sundurliðun brota gegn valdstjórninni en þau voru 368 á árinu 2009. Þessum brotum fer fjölgandi ef litið er til meðaltalsins, sem er 316 brot. Flest brotin vörðuðu það að fyrirmælum lögreglu var ekki hlýtt, eða 133 tilvik. Á árinu 2008 voru þau 170 og hafa ekki verið fleiri (tafla V14). Minna er um ofbeldi gagnvart lögreglumönnum en síðustu tvö ár en 110 slík brot voru skráð á árinu. Lítið er um ofbeldi gagnvart öðrum opinberum starfsmönnum, eða 8 tilvik. Á árinu 2006 var nýjum málaflokki bætt í málaskrá lögreglunnar undir heitinu „hótanir um ofbeldi gagnvart lögreglumönnum og öðrum opinberum starfsmönnum“. Þessi brot voru samtals 77 en þeim hefur fækkað frá því að talning hófst. Tafla 14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. Ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.) Hótun um ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.)10 Ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.) Hótun um ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.)11 Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt (19. gr. 90/96)12 Bann við að tálma lögreglu í störfum sínum (21. gr. 90/96)
2009
Meðaltal 2004 til 2008
110
96,4
66
(ekki reiknað)
8
9,6
11
(ekki reiknað)
133
126,4
11
15,2
1
5,4
Innsigli, innsiglisrof (113. gr.) Brot gegn valdstjórninni, annað Samtals
28
21,8
368
316,4
10
Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. 12 Flokkarnir „fyrirmælum lögreglunnar ekki hlýtt“ og „bann við að tálma lögreglu í störfum sínum“ falla undir sérrefsilög en hér eru þau færð undir brot gegn valdstjórninni. 11
39
39
Afbrotatölfræði 2009
Þegar borinn er saman fjöldi brota á árinu 2009 og meðaltal brota á árunum 2004 til 2008 má sjá að ofbeldisbrotum gagnvart lögreglumönnum fjölgaði um 14% og brotum á fyrirmælum lögreglu um 5%. Ofbeldi gagnvart öðrum opinberum starfsmönnum dróst saman um 17% og brotum vegna tálmunar lögreglu í starfi fækkaði um 28%.
Ofbeldi gagnvart lögreglumanni
14,1
Ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni
-16,7
Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt
Bann við að tálma lögr. í störfum sínum
-100,0
5,2
-27,6
-50,0
0,0
50,0
100,0
Frávik frá meðaltali 2004 til 2008
Mynd 17. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn valdstjórninni 2004 til 2008.
40
40
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi brota eftir embættum Þegar litið er til dreifingar brota eftir landsvæðum má sjá að 74% hegningarlagabrota voru skráð á höfuðborgarsvæðinu. Þetta er rúmlega 1% hærra hlutfall en árið á undan. Tæp 14% voru skráð á Suðurlandi og 7% á Norðurlandi. Dreifing sérrefsilagabrota er önnur. Rúmlega helmingur þeirra var skráður á höfuðborgarsvæðinu og fjórðungur á Suðurlandi. Umferðarlagabrotin dreifast jafnast eftir landshlutum. Um fjórðungur þeirra var á Vesturlandi og Vestfjörðum og annar fjórðungur á Suðurlandi. Á höfuðborgarsvæðinu voru framin 45% brota og 7% á Norðurlandi. Á Austurlandi voru hlutfallslega fæst brot eða rúmlega 1% hegningarlagabrota, 3% sérrefsilagabrota og 6% umferðarlagabrota. Tafla 15. Hlutfallsleg dreifing brota árið 2009 eftir landsvæðum.*
Höfuðborgarsvæðið
Hegningarlagabrot
Sérrefsilagabrot
Umferðarlagabrot
74,0
53,8
44,5
Vesturland og Vestfirðir
4,3
8,3
21,7
Norðurland
6,5
12,4
6,7
Austurland
1,4
2,6
5,5
Suðurland
13,9
22,9
21,5
100
100
100
Samtals
*Mál sem skráð eru hjá ríkissaksóknara og ríkislögreglustjóra eru ekki talin með hér.
Á mynd 18 má sjá fjölda brota greindan eftir landsvæðum miðað við íbúafjölda. Á höfuðborgarsvæðinu voru 579 hegningarlagabrot á hverja 10.000 íbúa og á Suðurlandi 478. Fæst brot voru á Austurlandi, eða 171. Færri sérrefsilagabrot voru framin á hverja 10.000 íbúa en hegningarlagabrot samkvæmt skráningu lögreglu. Þau voru flest á Suðurlandi, 165, á Vesturlandi og Vestfjörðum voru þau 119 og 112 á Norðurlandi. Umferðarlagabrot á hverja 10.000 íbúa voru flest á Vestfjörðum og Vesturlandi, 5.197. Þetta er töluvert hærra hlutfall en á öðrum landsvæðum en næstflest voru brotin á Suðurlandi, eða 2.605 á hverja 10.000 íbúa. Fæst umferðarlagabrot miðað við mannfjölda 41
41
Afbrotatölfræði 2009
voru skráð á Norðurlandi, eða rúm 1.000 brot á hverja 10.000 íbúa. Hafa verður í huga að þegar fjöldi brota er reiknaður út miðað við íbúafjölda þýðir það ekki að þeir sem hafa gerst brotlegir í ákveðnum landshluta eigi lögheimili þar. Brotin eru kærð í því umdæmi þar sem þau voru framin burtséð frá lögheimili. 5.197
6.000 Höfuðborgarsvæðið Vesturland og Vestfirðir Norðurland Austurland
2.382
Suðurland
165
112
68
119
88
478
282
171
291
1.000
1.221
2.000
1.024
3.000
2.605
4.000
579
Fjöldi miðað við 10.000 íbúa
5.000
0 Hegningarlagabrot
Sérrefsilagabrot
Umferðarlagabrot
Mynd 18. Fjöldi hegningarlagabrota, umferðarlagabrota og sérrefsilagabrota 2009 miðað við 10.000 íbúa, eftir landsvæðum.
Á næstu síðum eru skoðaðir helstu brotaflokkar í hverju lögregluumdæmi og er miðað við 10.000 íbúa. Nokkra fyrirvara þarf að hafa í huga. Tilteknir atburðir, svo sem bæjarhátíðir og verslunarmannahelgar, geta haft áhrif á fjölda brota í bæjarfélagi sem er fámennt. Staðsetning flugvalla og stórra hafna getur haft áhrif þar sem oft eru gerðar tilraunir til innflutnings fíkniefna. Eitt stórt mál, sem telst vera mörg brot, getur komið upp í litlu bæjarfélagi sem leiðir til þess að brotatíðni vex verulega. Hraðamyndavélar eru víða um land og í þeim umdæmum þar sem umferð er mikil eða fjölfarnir þjóðvegir má sjá að tíðni umferðarlagabrota er óvenju há. Vesturland og Vestfirðir eru ágætt dæmi um þetta. 42
42
Afbrotatölfræði 2009
Þegar litið er til brotaflokkanna og fjölda brota miðað við 10.000 íbúa má sjá að flest hegningarlagabrot voru skráð á höfuðborgarsvæðinu, eins og áður segir, eða 579. Þetta er hærra hlutfall en árið á undan, en þá voru brotin 537. Hegningarlagabrot voru næstflest á Suðurnesjum, eða 529, og fór þeim fjölgandi frá árinu áður. Fæst hegningarlagabrot voru framin á Blönduósi, eða 116 (mynd 19). Sérrefsilagabrotin voru flest í Vestmannaeyjum, 230 (miðað við 10.000 íbúa), sem er þó fækkun frá árinu áður þegar þau voru 302. Á Suðurnesjum voru skráð 216 sérrefsilagabrot (miðað við 10.000 íbúa) en hjá öðrum embættum voru þau heldur færri. Í heildina litið fækkaði sérrefsilagabrotum og það sést vel á mynd 20. Þó fjölgaði þeim á Blönduósi, Eskifirði og Snæfellsnesi en þessi þrjú embætti eru öll fámenn og þess vegna verða útreikningar viðkvæmir fyrir breytingum. Á mynd 21 má sjá umferðarlagabrot. Þau voru flest í Borgarnesi, eða 20.248 á hverja 10.000 íbúa, og fjölgaði þeim frá árinu áður þegar þau voru rúmlega 16.000. Í engu öðru umdæmi voru þetta mörg umferðarlagabrot þegar tekið er tillit til íbúafjölda. Hér skiptir máli að fáir búa á þessu svæði en afskaplega margir keyra þar um, auk þess sem hraðamyndavélar skipta máli. Nokkur umdæmi skera sig úr þegar litið er til umferðarlagabrota og íbúafjölda en það eru Blönduós, Eskifjörður, Hvolsvöllur og Selfoss. Í öllum þessum umdæmum voru framin fleiri brot en 3.000 (miðað við 10.000 íbúa) og upp í rúmlega 4.000. Þegar litið er til umferðarlagabrota og hlutfalls þeirra miðað við fjölda landsmanna allra var að meðaltali framið 1.731 brot á hverja 10.000 íbúa. Þetta eru töluvert fleiri brot en í öðrum brotaflokkum en 499 hegningarlagabrot voru skráð á hverja 10.000 íbúa og 108 sérrefsilagabrot.
43
43
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi hegningarlagabrota miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
392
2008
Akureyri
340
2009
Blönduós
116
Borgarnes
345
Eskifjörður
187
Húsavík
192
Hvolsvöllur
291
Höfuðborgarsvæðið
579
Sauðárkrókur
186
Selfoss
482
Seyðisfjörður
149
Snæfellsnes
216
Suðurnes
529
Vestfirðir
201
Vestmannaeyjar
401
Alls
499
0
100
200
300
400
500
600
700
Mynd 19. Fjöldi hegningarlagabrota á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.
44
44
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi sérrefsilagabrota miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
103
2008
Akureyri
135
2009
Blönduós
81
Borgarnes
179
Eskifjörður
73
Húsavík
74
Hvolsvöllur
82
Höfuðborgarsvæðið
88
Sauðárkrókur
49
Selfoss
102
Seyðisfjörður
59
Snæfellsnes
124
Suðurnes
216
Vestfirðir
88
Vestmannaeyjar
230
Alls
108
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Mynd 20. Fjöldi sérrefsilagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum.
45
45
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi umferðarlagabrota miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
1.207
2008
Akureyri
642
2009
Blönduós
3.696
Borgarnes
20.248
Eskifjörður
3.186
Húsavík
1.220
Hvolsvöllur
3.953
Höfuðborgarsvæðið
1.222
Sauðárkrókur
1.006
Selfoss
4.361
Seyðisfjörður
1.261
Snæfellsnes
762
Suðurnes
1.454
Vestfirðir
617
Vestmannaeyjar
487
Alls
1.731
0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
Mynd 21. Fjöldi umferðarlagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum. 46
46
Afbrotatölfræði 2009
Á árinu 2009 falla 36 brot undir manndráp og líkamsmeiðingar á hverja 10.000 íbúa á landsvísu (mynd 22). Flest voru brotin í Vestmannaeyjum, 76 (miðað við 10.000 íbúa), en þeim fækkaði frá árinu áður. Á Snæfellsnesi voru þau 64 en fæst á Blönduósi og Seyðisfirði en þar voru brotin 16 og 17. Í flestum umdæmum fækkaði brotunum frá árinu 2008 en þó ekki á Húsavík og Snæfellsnesi. Á mynd 23 sést tíðni kynferðisbrota og þar sést að flest brotin voru skráð í Vestmannaeyjum, eða 54. Þetta er mikil breyting frá árinu áður en þá voru 7 brot skráð. Þessa aukningu má meðal annars rekja til einstaklings sem grunaður var um mörg brot á löngum tíma. Brotin voru hinsvegar ekki kærð fyrr en á árinu 2009. Það er nokkuð algengt þegar um kynferðisbrot er að ræða og þegar einn brotaþoli stígur fram fylgja fleiri í kjölfarið. Engin kynferðisbrot voru skráð á Blönduósi og Seyðisfirði. Auðgunarbrotum fjölgaði á árinu 2009 og kemur sú aukning fram í nokkuð mörgum umdæmum. Flest auðgunarbrot voru framin á hverja 10.000 íbúa á höfuðborgarsvæðinu, 382, en 260 á Selfossi. Á Hvolsvelli fjölgaði brotunum frá árinu áður og var þar framið 151 brot en 63 á árinu 2008. Þegar litið er yfir landið má sjá að brotin voru 299 á hverja 10.000 íbúa (mynd 24). Fíkniefnabrotum fækkaði frá árinu 2008 (mynd 25). Árið 2009 voru skráð 42 brot á hverja 10.000 íbúa en 51 árið áður. Flest voru þau í Vestmannaeyjum, Borgarnesi og Suðurnesjum. Á Vestfjörðum og Hvolsvelli fækkaði þessum brotum frá árinu áður. Þau voru 9 á árinu 2009 en um 50 árið áður. Fíkniefnabrotum fækkaði á síðustu þremur árum á Akranesi, í Borgarnesi, á höfuðborgarsvæðinu og Vestfjörðum.
47
47
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
39
2008
Akureyri
43
2009
Blönduós
16
Borgarnes
21
Eskifjörður
21
Húsavík
44
Hvolsvöllur
27
Höfuðborgarsvæðið
34
Sauðárkrókur
28
Selfoss
37
Seyðisfjörður
17
Snæfellsnes
64
Suðurnes
51
Vestfirðir
37
Vestmannaeyjar
76
Alls
36
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Mynd 22. Fjöldi tilkynntra manndrápa og líkamsmeiðinga 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.
48
48
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi kynferðisbrota miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
6
2008
Akureyri
9
2009
Blönduós
0
Borgarnes
6
Eskifjörður
8
Húsavík
Hvolsvöllur
16
2
Höfuðborgarsvæðið
9
Sauðárkrókur
5
Selfoss
20
Seyðisfjörður
0
Snæfellsnes
5
Suðurnes
15
Vestfirðir
9
Vestmannaeyjar
54
Alls
10
0
10
20
30
40
50
60
Mynd 23. Fjöldi kynferðisbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. 49
49
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi auðgunarbrota miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
183
2008
Akureyri
153
2009
Blönduós
48
Borgarnes
184
Eskifjörður
88
Húsavík
50
Hvolsvöllur
151
Höfuðborgarsvæðið
382
Sauðárkrókur
77
Selfoss
260
Seyðisfjörður
50
Snæfellsnes
56
Suðurnes
217
Vestfirðir
68
Vestmannaeyjar
86
Alls
299
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Mynd 24. Fjöldi auðgunarbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.
50
50
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi fíkniefnabrota miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
45
2008
Akureyri
50
2009
Blönduós
48
Borgarnes
72
Eskifjörður
15
Húsavík
6
Hvolsvöllur
9
Höfuðborgarsvæðið
40
Sauðárkrókur
30
Selfoss
45
Seyðisfjörður
17
Snæfellsnes
23
Suðurnes
70
Vestfirðir
9
Vestmannaeyjar
103
Alls
42
0
20
40
60
80
100
120
Mynd 25. Fjöldi fíkniefnabrota 2006 til 2008 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.
51
51
Afbrotatölfræði 2009
Brot sem falla undir eignaspjöll voru 96 á hverja 10.000 íbúa á árinu 2009, sem er næstum sami fjöldi og árið á undan. Flest voru þau á Suðurnesjum, 147, og 128 á Akranesi. Nytjastuldur var tíðastur á höfuðborgarsvæðinu (20 brot) og á Suðurnesjum (17 brot). Að meðaltali voru þessi brot 15 á hverja 10.000 íbúa á landinu öllu. Engin tilvik voru skráð á Blönduósi, hvorki á árinu 2008 eða 2009, og á Húsavík var ekkert tilvik 2009. Brot gegn friðhelgi einkalífs voru flest á Hvolsvelli, eða 35, og 30 á Selfossi. Hjá öðrum umdæmum voru brotin færri, eða frá 4 til 21. Tíðni þessara brota lækkaði töluvert á Vestfjörðum og í Vestmannaeyjum (mynd 28). Brot sem falla undir skjalafals voru 8 á hverja 10.000 íbúa. Þau voru flest á Suðurnesjum, eða 28. Þennan fjölda brota á Suðurnesjum má að einhverju leyti rekja til Keflavíkurflugvallar en þar koma upp flest brot vegna falsaðra vegabréfa. Mynd 30 sýnir tíðni áfengislagabrota en þau voru flest 56 í Vestmannaeyjum. Brot í umdæminu voru samt sem áður færri en síðustu tvö ár en þau voru yfir 100 á árunum 2007 og 2008. Brotum gegn valdstjórninni fækkaði frá árinu áður og voru 12 slík brot á hverja 10.000 íbúa á árinu. Flest voru þau í Vestmannaeyjum (37 brot) og á Suðurnesjum (30 brot). Hjá öðrum embættum voru brotin tiltölulega fá á hverja 10.000 íbúa, en fæst voru þau á Vestfjörðum (4 brot) og Akranesi (5 brot).
52
52
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi eignaspjalla miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
128
2008
Akureyri
93
2009
Blönduós
23
Borgarnes
82
Eskifjörður
37
Húsavík
66
Hvolsvöllur
51
Höfuðborgarsvæðið
99
Sauðárkrókur
40
Selfoss
110
Seyðisfjörður
52
Snæfellsnes
48
Suðurnes
147
Vestfirðir
53
Vestmannaeyjar
120
Alls
96
0
50
100
150
200
Mynd 26. Fjöldi brota sem teljast til eignaspjalla 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.
53
53
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi nytjastulda miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
8
2008
Akureyri
5
2009
Blönduós
0
Borgarnes
4
Eskifjörður
1
Húsavík
0
Hvolsvöllur
7
Höfuðborgarsvæðið
20
Sauðárkrókur
9
Selfoss
8
Seyðisfjörður
6
Snæfellsnes
10
Suðurnes
17
Vestfirðir
4
Vestmannaeyjar
5
Alls
15
0
5
10
15
20
25
Mynd 27. Fjöldi nytjastulda 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. 54
54
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
14
2008
Akureyri
15
2009
Blönduós
10
Borgarnes
19
Eskifjörður
12
Húsavík
8
Hvolsvöllur
35
Höfuðborgarsvæðið
15
Sauðárkrókur
16
Selfoss
30
Seyðisfjörður
4
Snæfellsnes
10
Suðurnes
21
Vestfirðir
16
Vestmannaeyjar
12
Alls
16
0
10
20
30
40
Mynd 28. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. 55
55
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi skjalafalsbrota miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
9
2008
Akureyri
11
2009
Blönduós
6
Borgarnes
10
Eskifjörður
5
Húsavík
2
Hvolsvöllur
11
Höfuðborgarsvæðið
7
Sauðárkrókur
2
Selfoss
6
Seyðisfjörður
7
Snæfellsnes
5
Suðurnes
28
Vestfirðir
1
Vestmannaeyjar
5
Alls
8
0
5
10
15
20
25
30
Mynd 29. Fjöldi skjalafalsbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.
56
56
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi áfengislagabrota miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
36
2008
Akureyri
38
2009
Blönduós
6
Borgarnes
16
Eskifjörður
29
Húsavík
6
Hvolsvöllur
13
Höfuðborgarsvæðið
14
Sauðárkrókur
5
Selfoss
17
Seyðisfjörður
20
Snæfellsnes
25
Suðurnes
38
Vestfirðir
19
Vestmannaeyjar
56
Alls
19
0
20
40
60
80
100
120
Mynd 30. Fjöldi áfengislagabrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.
57
57
Afbrotatölfræði 2009
Fjöldi brota gegn valdstjórninni miðað við 10.000 íbúa
2007
Akranes
5
2008
Akureyri
10
2009
Blönduós
10
Borgarnes
16
Eskifjörður
8
Húsavík
10
Hvolsvöllur
9
Höfuðborgarsvæðið
10
Sauðárkrókur
7
Selfoss
7
Seyðisfjörður
7
Snæfellsnes
13
Suðurnes
30
Vestfirðir
4
Vestmannaeyjar
37
Alls
12
0
10
20
30
40
Mynd 31. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. 58
58
Afbrotatölfræði 2009
Kærðir einstaklingar Í þessum kafla er fjallað um hversu margir einstaklingar voru kærðir fyrir hegningarlagabrot, umferðarlagabrot eða sérrefsilagabrot á árinu 2009. Annars vegar er fjallað um fjölda einstaklinga (kærðir) og hins vegar hversu oft þeir voru kærðir (kærur). Ekki er hægt að bera þennan fjölda saman við fjölda brota þar sem ekki liggja alltaf fyrir upplýsingar um grunaðan. Auk þess eru stundum margir einstaklingar kærðir fyrir sama brotið. Eins og sjá má í umfjölluninni hér fyrir neðan eru flestir einstaklingar kærðir fyrir umferðarlagabrot, eða 31.181, en 4.614 einstaklingar fyrir hegningarlagabrot og 2.657 fyrir sérrefsilagabrot (þar af 967 fyrir fíkniefnabrot). Ef litið er til kynjahlutfalls í helstu flokkum sem fjallað verður um hér má sjá að karlar eru í meirihluta kærðra í öllum brotaflokkunum sem um ræðir (mynd 32). Hlutfall kærðra karla er hæst í kynferðisbrotum en þar eru 96% kærðra karlar en aðeins 4% konur. Hæsta hlutfall kvenna er hins vegar í þjófnaðarbrotum, þar sem rúmur þriðjungur kærðra eru konur. Hlutfall kvenna er lægra í öðrum brotum, eða aðeins 14% í líkamsárásarmálum og fíkniefnabrotum, 13% í innbrotum og 11% í brotum er varða eignaspjöll. Talað er um ítrekunartíðni kærðra þegar fjallað er um einstaklinga sem kærðir eru fyrir fleiri en eitt brot. Hún var mest í hegningarlagabrotum á árinu 2009 en 36% kærðra voru kærð fyrir fleiri en eitt brot (mynd 33). Undir hegningarlagabrot falla meðal annars brotaflokkarnir sem nefndir eru á mynd 33, þ.e. auðgunarbrot, líkamsárásir, kynferðisbrot, eignaspjöll og nytjastuldur. Innan hegningarlagabrota eru eignaspjöll og líkamsárásir með minnsta ítrekunartíðni, en 15% kærðra höfðu meira en eitt slíkt brot skráð. Um 35% þeirra sem kærðir voru vegna fíkniefnabrota voru kærð fyrir fleiri en eitt slíkt brot og fjórðungur kærðra í umferðarlagabrotum.
59
59
Afbrotatölfræði 2009
Karlar
Konur
Hegningarlagabrot Auðgunarbrot
78,4
21,6 30,6
69,4
Þjófnaðir Innbrot Líkamsárásir Kynferðisbrot Eignaspjöll Nytjastuldur
65,5
34,5 12,9 13,6 3,6 11,3 24,2
87,1 86,4 96,4 88,7 75,8
Umferðarlagabrot Hraðakstur
70,6 69,4
29,4 30,6
Sérrefsilagabrot Fíkniefnabrot
86,1 13,9 86,5 13,5
0
20
40
60
80
100
%
Mynd 32. Kynjahlutfall kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009.
Eitt brot
Hegningarlagabrot
Tvö brot
Þrjú eða fleiri brot 64,0
Auðgunarbrot Líkamsárás Kynferðisbrot Eignaspjöll Nytjastuldur
16,9
67,1
19,0
15,5
17,4
84,9 70,3
10,9 17,8
85,1 76,6
Umferðarlagabrot
75,0
Fíkniefnabrot
65,0
0
20
40
%
60
4,2
11,9 10,3
11,5
4,6
11,9
16,6 8,4 17,4
80
17,5
100
Mynd 33. Ítrekunartíðni kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009, hlutfall.
60
60
Afbrotatölfræði 2009
Kærðir fyrir hegningarlagabrot Á árinu 2009 voru 4.614 einstaklingar kærðir fyrir 10.649 hegningarlagabrot og 11 fyrirtæki kærð fyrir 14 slík brot. Eins og sjá má var fjöldi brota þar sem einhver var grunaður (kæra) í ákveðnu lágmarki á árinu 2005 þegar nýtt skráningarkerfi var tekið í notkun en fjöldinn hefur farið vaxandi síðan þá. Sjá má á mynd 34 að fleiri einstaklingar voru kærðir fyrir eitt eða fleiri hegningarlagabrot á árinu 2009 en fyrri ár. Má að hluta rekja það til nákvæmari skráningar.
Kærðir einstaklingar 20.000
18.547
Kærur*
Fjöldi brota
17.515
18.000
15.966
16.000 14.000 12.000 Fjöldi
13.038
12.028
10.649
10.000 8.000 6.000 4.000
7.415 3.877
7.072 3.536
8.114 5.990 3.507
4.250
4.614
2.000 0 2001
2003
2005
2007
2009
*Með kæru er átt við að einhver er grunaður um brotið.
Mynd 34. Fjöldi brota, kæra og kærðra einstaklinga á árunum 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009.
Athyglisvert er að skoða hvernig hlutfall mannfjöldans á Íslandi skiptist á árinu 2009 eftir aldursbili í samanburði við aldur kærðra fyrir hegningarlagabrot. Sjá má að tæplega 8% Íslendinga er á aldursbilinu 15-19 ára en rúmur fjórðungur kærðra fyrir hegningarlagabrot eru á þessu sama aldursbili. Eins er hlutfall
61
61
Afbrotatölfræði 2009
kærðra á aldrinum 20-24 ára og 25-29 ára mun hærra en hlutfall Íslendinga í þessum aldurshópum.
Mannfjöldi 70 ára og eldri 65-69 ára 60-64 ára 55-59 ára 50-54 ára 45-49 ára 40-44 ára 35-39 ára 30-34 ára 25-29 ára 20-24 ára 15-19 ára 10-14 ára 5-9 ára 0-4 ára
8,4 3,3 4,6 5,6 6,5 7,0 7,0 7,0 7,1 7,9 7,3 7,5 7,0 6,7 7,2 30
20
10
Kærðir
0,7 0,7 1,4 1,9 4,0 5,2 6,2 7,5 8,7 13,0 18,5 26,3 5,5 0,5 0,0 0
10
20
30
% Mynd 35. Mannfjöldi á Íslandi 1. des. 2008 samanborið við hlutfall kærðra fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009.
Á mynd 36 sést hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009. Ef litið er til þróunar á kynjahlutfalli má sjá að hlutfall kvenna var lægra árið 2007 en hin árin þegar 18% kærðra voru konur. Á árinu 2009 er hlutfall kvenna 22%. Á mynd 37 má sjá hvernig aldur kærðra dreifist í hegningarlagabrotum en meðalaldur er 28 ár. Kærðar konur eru yngri en kærðir karlar en meðalaldur þeirra er 27 ár og karla 29 ár.
62
62
Afbrotatölfræði 2009
Karlar
Konur
100 90
79,8
79,6
78,8
20,2
20,4
21,2
2001
2003
2005
80
82,3
78,4
70
60 %
50 40 30
21,6
17,7
20 10 0
2007
2009
Mynd 36. Hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árin 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009.
Karlar
Konur
10 9 8 7 6 % 5 4 3 2 1 0 6
16
26
36
46
56
66
76
86
Aldur Mynd 37. Aldur karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árið 2009, hlutfall.
63
63
Afbrotatölfræði 2009
Ekki er nóg með að konur séu mun færri brotamanna en karlar heldur brjóta þær einnig sjaldnar af sér. Á mynd 38 sést að 62% karla voru kærð fyrir eitt hegningarlagabrot á árinu 2009, en 72% kvenna. Þetta þýðir jafnframt að 38% karla brutu af sér oftar en einu sinni yfir tímabilið en 28% kvenna. Þetta er sama þróun og fyrri ár, þ.e. karlar brjóta oftar af sér en konur. Hins vegar hefur hlutfall kvenna sem brýtur oftar en einu sinni á ári af sér hækkað frá árinu 2005, þ.e. hærra hlutfall kvenna braut oftar en einu sinni af sér árið 2009 en fyrri ár (mynd 39). Sama þróun hefur átt sér stað meðal karla þó að hlutfallsbreytingin sé ekki eins mikil og meðal kvenna. Dæmi voru um að ítrekunartíðni hjá körlum í hegningarlagabrotum færi yfir 50 brot á árinu en þá var yfirleitt um að ræða ítrekaða þjófnaði eða gripdeild, auk annarra hegningarlagabrota. Engin kona náði svo hárri ítrekunartíðni.
100
Karlar
90 80 70
Konur
72 62
60 % 50 40 30
17 16
20 10
8 4
4 2
2 1
Þrjú
Fjögur
Fimm
7 5
0 Eitt
Tvö
Fjöldi hegningarlagabrota
Sex eða fleiri
Mynd 38. Hlutfall hegningarlagabrota á kærða einstaklinga á árinu 2009.
64
64
Afbrotatölfræði 2009
2005
2007
2009
100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 10 0 Eitt
Tvö
Þrjú eða fl.
Eitt
Karlar
Tvö
Þrjú eða fl.
Konur
Mynd 39. Fjöldi hegningarlagabrota á kærða karla og konur árin 2005, 2007 og 2009, hlutfall.
Fjöldi kærðra einstaklinga fyrir hegningarlagabrot skiptist svipað eftir landsvæðum og fjöldi brotanna. Samkvæmt gögnum lögreglu voru flest brot kærðra einstaklinga skráð á höfuðborgarsvæðinu, eða 72%, og næstflest á Suðurlandi (aðallega á Suðurnesjum og Selfossi), eða 15%. Þegar skoðaður er fjöldi einstaklinga sem var kærður eftir embættum er hlutfallið aðeins lægra á höfuðborgarsvæðinu en þegar litið er til fjölda brotanna sem einstaklingar voru kærðir fyrir. Þannig voru fleiri brot skráð á sama einstakling á höfuðborgarsvæðinu en á öðrum landsvæðum. Alls voru 64% þeirra einstaklinga og fyrirtækja sem kærð voru skráð á höfuðborgarsvæðinu, 19% á Suðurlandi, 8% á Norðurlandi, 7% á Vesturlandi og Vestfjörðum og 3% á Austurlandi. Tafla 16. Hlutfall kæra og kærðra fyrir hegningarlagabrot árið 2009 eftir landsvæðum. Austurland Höfuðborgarsvæðið Norðurland Suðurland Vesturland og Vestfirðir Alls
Hlutfall kæra*
Hlutfall kærðra
1,9
2,6
71,5
63,5
7,0
8,1
15,3
19,2
4,4
6,5
100
100
*Með kæru er átt við að einhver er grunaður um brotið.
65
65
Afbrotatölfræði 2009
Kærðir fyrir auðgunarbrot Alls voru 1.962 einstaklingar kærðir fyrir 5.594 auðgunarbrot og 8 fyrirtæki fyrir 10 slík brot. Meirihluti kærðra voru karlar, eða 69%. Flestir voru á aldrinum 15 til 19 ára en þegar litið er til kærða eftir kyni má sjá að hærra hlutfall kvenna var á þessu aldursbili en öðrum aldri, eða þriðjungur kvennanna, en rúmur fjórðungur karla. Þegar litið er nánar til auðgunarbrotanna, þjófnaðar og innbrota, má sjá að þeir sem kærðir eru fyrir þjófnað eru heldur yngri en þeir sem kærðir eru fyrir auðgunarbrot almennt og þeir sem kærðir eru fyrir innbrot eru enn yngri þar sem 63% þeirra voru undir 25 ára aldri. Þetta má líka sjá af meðalaldri kærðra sem er 28 ár í auðgunarbrotum, 27 ár í þjófnaðarbrotum og 24 ár í innbrotum. Árið 2009 voru 1.404 einstaklingar og 3 fyrirtæki kærð fyrir 4.120 þjófnaðarbrot. Í innbrotum voru 227 einstaklingar kærðir fyrir 1.437 innbrot. Ef litið er til hlutfalls karla og kvenna meðal kærðra í auðgunarbrotum og svo þjófnaðarbrotum og innbrotum (sem falla undir auðgunarbrot) má sjá að konur eru síst líklegar til að taka þátt í innbrotum, en tæplega 18,5% kærðra fyrir slík brot voru konur en 81,5% karlar. Rúmur þriðjungur kærðra fyrir þjófnaðarbrot voru hins vegar konur.
Tafla 17. Aldur kærðra árið 2009 í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum, hlutfall. Yngri en 15 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60 og eldri Alls
Auðgunarbrot Karl Kona Alls 5,8 12,8 8,0 25,9 32,9 28,0 17,5 12,1 15,9 12,9 9,3 11,8 8,9 6,5 8,2 7,6 6,0 7,1 6,9 5,5 6,5 5,8 5,0 5,6 4,0 3,3 3,8 2,1 2,3 2,1 2,6 4,2 3,1 100 100 100
Karl 8,4 28,4 16,5 14,1 7,8 7,0 5,4 4,7 3,6 2,1 2,0 100
Þjófnaðir Kona 15,7 35,3 12,4 7,8 4,3 5,2 5,6 4,1 2,7 2,3 4,7 100
Alls 10,9 30,8 15,1 12,0 6,6 6,3 5,5 4,5 3,3 2,1 2,9 100
Karl 2,7 38,9 19,5 18,4 5,9 5,4 2,2 2,2 3,2 1,1 0,5 100
Innbrot Kona 2,4 40,5 26,2 11,9 4,8 2,4 11,9 0,0 0,0 0,0 0,0 100
66
66
Alls 2,6 39,2 20,7 17,2 5,7 4,8 4,0 1,8 2,6 0,9 0,4 100
Afbrotatölfræði 2009
Karlar 81,5
Innbrot
Þjófnaður
Konur 18,5
65,5
Auðgunarbrot
34,5
69,4 0
20
30,6
40
%
60
80
100
Mynd 40. Kynjahlutfall kærðra í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum árið 2009.
Eins og sjá má á mynd 41 eru karlar sem kærðir eru fyrir auðgunarbrot oftar kærðir fyrir fleira en eitt slíkt brot en konur. Alls brutu 17% kærðra karla af sér tvisvar á árinu 2009, 6% þrisvar og 14% fjórum sinnum eða oftar. Meðal kærðra kvenna fyrir auðgunarbrot brutu 12% af sér tvisvar, 4% þrisvar og 8% fjórum sinnum eða oftar. 100 Karlar
90 77
80 70
Konur
64
60 % 50 40 30 17
20
12
10
6
4
3
1
3
8 2
5
0 Eitt
Tvö
Þrjú
Fjögur
Fimm
Sex eða fleiri
Mynd 41. Ítrekunartíðni auðgunarbrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall. 67
67
Afbrotatölfræði 2009
Kærðir fyrir kynferðisbrot og líkamsárásir Kærðir voru 789 einstaklingar vegna 1.233 minniháttar, meiriháttar og stórfelldra líkamsárása. Alls voru 86% kærðra karlar. Þá voru 192 einstaklingar kærðir fyrir 354 kynferðisbrot. Mjög lítill hluti kærðra voru konur, eða aðeins 4%.
Tafla 18. Hlutfall kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, eftir kyni. Karlar Konur Alls
Líkamsárás, kærðir 682 107 789
% 86,4 13,6 100
Kynferðisbrot, kærðir 185 7 192
% 96,4 3,6 100
Þegar borinn er saman aldur kærðra í líkamsárásum og kynferðisbrotum má sjá að dreifing aldurs í líkamsárásum er svipuð og hin „hefðbundna“ aldursdreifing í hegningarlagabrotum. Hlutfall kærðra nær hámarki í kringum 18 til 21 árs aldurinn en fer svo minnkandi. Á hinn bóginn er aldursdreifing kærðra í kynferðisbrotum frábrugðin þar sem hlutfallið er dreifðara yfir aldursbilið. Þetta má einnig sjá á meðalaldri, en meðalaldur kærðra fyrir líkamsárásir var 27 ár fyrir bæði karla og konur árið 2009, en 32 ár í kynferðisbrotum.
68
68
Afbrotatölfræði 2009
10
Kynferðisbrot
9
Líkamsárás
8 7 6 %
5 4 3 2 1 0 7 11 15 19 23 27 31 35 39 43 47 51 55 59 63 67 71 75 79 Aldur
Mynd 42. Aldur kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, hlutfall.
Þegar ítrekunartíðni í líkamsárásum og kynferðisbrotum er borin saman má sjá að þeir sem kærðir eru fyrir kynferðisbrot hafa oftar fleiri en eitt slíkt brot skráð en einstaklingar sem kærðir eru fyrir líkamsárás. Þannig eru 30% þeirra sem kærðir eru fyrir kynferðisbrot kærðir fyrir fleira en eitt slíkt brot, en 15% þeirra sem kærðir eru fyrir líkamsárás fyrir fleira en eina slíka. Þegar kynferðisbrot er tilkynnt getur verið um að ræða fleiri en eitt slíkt brot og geta þau hafa átt sér stað á löngum tíma en það er sjaldgæfara í líkamsárásarmálum. Tafla 19. Ítrekunartíðni kærðra vegna líkamsárása og kynferðisbrota árið 2009, fjöldi og hlutfall. Eitt brot Tvö brot Þrjú eða fleiri Alls
Líkamsárás 872 112 43 1.027
% 84,9 10,9 4,2 100
Kynferðisbrot 154 39 26 219
% 70,3 17,8 11,9 100
69
69
Afbrotatölfræði 2009
Kærðir fyrir eignaspjöll og nytjastuld Alls voru 716 einstaklingar kærðir fyrir 1.162 tilvik þar sem framin voru eignaspjöll. Þá voru 98 einstaklingar og eitt fyrirtæki kærð fyrir 367 nytjastuld. Meðal kærðra fyrir eignaspjöll voru 89% karlar og 11% konur og meðal kærðra fyrir nytjastuld voru 76,5% karlar og 23,5% konur (tafla 20). Tafla 20. Kærðir vegna eignaspjalla, kynjahlutfall. Eignaspjöll, kærðir 635 81 716
Karl Kona Alls
% 88,7 11,3 100
Nytjastuldur, kærðir 75 23 98
% 76,5 23,5 100
Á mynd 43 má sjá aldursdreifingu karla og kvenna sem kærð eru fyrir eignaspjöll. Vegna þess hve fáar konurnar voru eru sveiflur nokkuð tilviljunarkenndar. Meðalaldur var um 25 ár hjá grunuðum körlum en 26 ár hjá grunuðum konum. Meðalaldur kærðra fyrir nytjastuld er 27 ár.
25 Karlar
Konur
20 15 % 10 5 0 6
11
16
21
26
31
36
41
46
51
56
61
66
71
76
Mynd 43. Aldur kærðra fyrir eignaspjöll á árinu 2009 greint eftir kyni, hlutfall.
70
70
Afbrotatölfræði 2009
Ítrekunartíðni eignaspjalla var lægri en í nytjastuldum. Um 85% kærðra fyrir eignaspjöll voru kærð fyrir eitt slíkt brot en 77% kærðra fyrir nytjastuld. Tafla 21. Fjöldi og hlutfall eignaspjalla og nytjastuldar á kærða árið 2009. Eitt brot Tvö brot Þrjú eða fleiri Alls
Eignaspjöll
%
Nytjastuldur
%
793 96 43 932
85,1 10,3 4,6 100
180 27 28 235
76,6 11,5 11,9 100
71
71
Afbrotatölfræði 2009
Kærðir fyrir sérrefsilagabrot/fíkniefnabrot Á árinu 2009 voru 2.657 einstaklingar kærðir fyrir 4.651 sérrefsilagabrot. Hins vegar var fjöldi brotanna 3.464 og því var að meðaltali lögð fram fleiri en ein kæra fyrir sama brot í sama máli. Voru 86% kærðra karlar og 14% konur. Meðalaldur kærðra var 30 ár. Þegar litið er aðeins til kærðra í fíkniefnabrotum má sjá að 967 einstaklingar voru kærðir fyrir 2.042 brot. Á töflu 22 má sjá að brotin eru hins vegar aðeins 1.327. Úr þessu má lesa að fleiri en einn er kærður fyrir sama brot í sama máli í talsvert stórum hluta þessara brota. Er þetta ólíkt hegningarlagabrotunum þar sem algengara er að ekki sé vitað hver framdi brotið. Ástæðan fyrir því að fíkniefnabrot upplýsast yfirleitt er sú að þessi brot fela yfirleitt í sér afskipti lögreglu, t.d. leitar lögregla á einstaklingi og hann reynist bera fíkniefni og þar með er vitað hver er grunaður. Þetta er ólíkt hegningarlagabrotum, sem brot eins og eignaspjöll og innbrot falla undir, og þar er ekki alltaf vitað um hvern var að ræða, þar sem brot eru oft tilkynnt eftir að þau eiga sér stað.
Tafla 22. Fjöldi kæra, kærðra og brota í flokkunum sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot. Sérrefsilagabrot Fíkniefnabrot
Fjöldi einstaklinga 2.657 967
Fjöldi kæra* 4.651 2.042
Brot 3.464 1.327
*Með kæru er átt við að einhver er grunaður um brotið.
Tafla 23. Fjöldi og hlutfall kærðra fyrir sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot árið 2009, greint eftir kyni. Karl Kona Alls
Sérrefsilagabrot, kærðir 2288 369 2.657
% 86,1 13,9 100
Fíkniefnabrot, kærðir 836 131 967
% 86,5 13,5 100
Meirihluti þeirra sem voru kærðir fyrir fíkniefnabrot voru karlar á aldrinum 18-26 ára, eða 55%. Konur voru um 14% kærðra (tafla
72
72
Afbrotatölfræði 2009
23). Meðalaldur kærðra fyrir fíkniefnabrot var 26 ár, bæði hjá körlum og konum.
25
Karlar
Konur
20 15 % 10 5 0 14
18
22
26
30
34
38
42
46
50
54
58
62
Aldur Mynd 44. Aldursdreifing kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009 greint eftir kyni, hlutfall.
73
73
Afbrotatölfræði 2009
Þegar litið er til hve hátt hlutfall einstaklinga sem kærðir voru fyrir fíkniefnabrot á árinu 2009 var kært oftar en einu sinni má sjá að 34% voru kærð fyrir fleiri en eitt slíkt brot. Um fjórðungur var kærður fyrir tvö til þrjú brot. Eins og sjá má á mynd 45 eru hlutfallslega fleiri konur en karlar kærðir oftar en einu sinni fyrir fíkniefnabrot á árinu 2009, sem er ólíkt öðrum brotaflokkum. Hlutfallslega fleiri karlar en konur voru með fjögur eða fleiri slík brot skráð á árinu 2009.
100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 10 0
Karlar
66
Konur
60
17
22 6
Eitt
Tvö
9
Þrjú
5
4
Fjögur
3
1
Fimm
4
3
Sex eða fleiri
Mynd 45. Ítrekunartíðni fíkniefnabrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall.
74
74
Afbrotatölfræði 2009
Kærðir fyrir umferðarlagabrot Voru 37.069 einstaklingar og 175 fyrirtæki kærð fyrir 53.541 umferðarlagabrot. Ef aðeins er litið til einstaklinga voru 71% kærðra karlar og 29% konur. Aldursdreifing er nokkuð ólík hegningarlagabrotum þar sem hún dreifist yfir mun lengra aldursbil, en meðalaldur er 40 ár. Tafla 24. Kynjahlutfall kærðra hraðakstursbrotum árið 2009. Karlar Konur Alls
Umferðarlagabrot 26.027 10.862 36.889
í
% 70,6 29,4 100,0
öllum
umferðarlagabrotum
Of hraður akstur 21.634 9.542 31.176
og
% 69,4 30,6 100
5,0
4,5
Karlar
Konur
4,0 3,5 3,0 % 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83 88 93 Aldur Mynd 46. Aldur kærðra í umferðarlagabrotum árið 2009, hlutfall.
Alls var 31.181 einstaklingur og 171 fyrirtæki kært fyrir 40.557 hraðakstursbrot. Karlar voru 69% kærðra og konur 31% (mynd 47). Aldursdreifingin var svipuð hjá báðum kynjum. Á mynd 46 má sjá
75
75
Afbrotatölfræði 2009
aldursflokkana og hve svipað hlutfall er innan hvers aldursflokks, frá aldursflokknum 25-29 ára til 45-49 ára. 25,0 Karl
Kona
Alls
20,0
15,0 %
10,9
10,0
11,1
11,3
11,5 10,1
8,8
8,5 5,8
4,7
5,0
0,0
10,5
3,4
3,3 0,0
Yngri 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70 og en 15 eldri
Mynd 47. Aldur kærðra í hraðakstursbrotum eftir aldursflokkum, hlutfall.
Ítrekunartíðni umferðarlagabrota og hraðakstursbrota er hærri hjá körlum en konum, en rúmur fjórðungur karla var kærður fyrir fleiri en eitt umferðarlagabrot og 21% fyrir fleiri en eitt hraðakstursbrot. Um 19% kvenna voru kærð fyrir fleiri en eitt umferðarlagabrot og 14% fyrir fleiri en eitt hraðakstursbrot á árinu. Tafla 25. Ítrekunartíðni kærðra fyrir umferðarlagabrot og hraðakstursbrot árið 2009, hlutfall. Einu sinni Tvisvar Þrisvar Fjórum sinnum Fimm sinnum Sex eða oftar Alls
Umferðarlagabrot Karl Kona Fyrirtæki 72,5 81,0 72,7 17,5 14,5 18,2 5,4 2,8 5,1 2,1 1,0 0,0 1,0 0,3 0,6 1,5 0,5 3,4 100 100 100
Hraðakstursbrot Karl Kona Fyrirtæki 79,2 85,5 100 15,3 12,1 0 3,9 1,7 0 1,0 0,5 0 0,4 0,1 0 0,3 0,1 0 100 100 100
76
76
Afbrotatรถlfrรฆรฐi 2009
Mynda- og tรถfluskrรก
77
77
Afbrotatölfræði 2009
Myndaskrá Mynd 1. Fjöldi brota 1999-2009, eftir tegund brots. .......................................... 12 Mynd 2. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota 2004 til 2008. ............. 14 Mynd 3. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra flokka ofbeldisbrota 2004 til 2008. ................................. 16 Mynd 4. Fjöldi manndrápa frá árinu 1990 til ársins 2009. ................................... 17 Mynd 5. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali kynferðisbrota 2004 til 2008. . 19 Mynd 6. Hlutfallslegt frávik nokkurra auðgunarbrota árið 2009 frá meðaltali 2004 til 2008. ................................. 21 Mynd 7. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðalfjölda fíkniefnabrota 2004 til 2008. .................................................. 23 Mynd 8. Amfetamín og kannabisefni sem lagt var hald á 1998 til 2009. ........................ 25 Mynd 9. Fjöldi haldlagninga eftir tegundum efna samkvæmt málaskrá 2000-2009. .......... 27 Mynd 10. Meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn 2000-2009, greint eftir tegund. .................................................. 27 Mynd 11. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra umferðarlagabrota 2004 til 2008. ................................. 30 Mynd 12. Skipting eignaspjalla árið 2009. ...... 31 Mynd 13. Vettvangur nytjastuldar á vélknúnum ökutækjum árið 2009. ...................... 32 Mynd 14. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn friðhelgi einkalífs 2004 til 2008. ................................. 34 Mynd 15. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali skjalafalsbrota 2004 til 2008. . 36 Mynd 16. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali áfengislagabrota 2004 til 2008. .................................................. 38 Mynd 17. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn valdstjórninni 2004 til 2008. ....................................... 40 Mynd 18. Fjöldi hegningarlagabrota, umferðarlagabrota og sérrefsilagabrota 2009 miðað við 10.000 íbúa, eftir landsvæðum. ................................. 42 Mynd 19. Fjöldi hegningarlagabrota á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ............ 44 Mynd 20. Fjöldi sérrefsilagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum. .................................................. 45 Mynd 21. Fjöldi umferðarlagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum. .................................................. 46 Mynd 22. Fjöldi tilkynntra manndrápa og líkamsmeiðinga 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ............ 48 Mynd 23. Fjöldi kynferðisbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 49
78
Mynd 24. Fjöldi auðgunarbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 50 Mynd 25. Fjöldi fíkniefnabrota 2006 til 2008 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 51 Mynd 26. Fjöldi brota sem teljast til eignaspjalla 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 53 Mynd 27. Fjöldi nytjastulda 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 54 Mynd 28. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 55 Mynd 29. Fjöldi skjalafalsbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 56 Mynd 30. Fjöldi áfengislagabrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 57 Mynd 31. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 58 Mynd 32. Kynjahlutfall kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009. ................... 60 Mynd 33. Ítrekunartíðni kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009, hlutfall. ........ 60 Mynd 34. Fjöldi brota, kæra og kærðra einstaklinga á árunum 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009. ................................ 61 Mynd 35. Mannfjöldi á Íslandi 1. des. 2008 samanborið við hlutfall kærðra fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009. ......... 62 Mynd 36. Hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árin 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009. ................. 63 Mynd 37. Aldur karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árið 2009, hlutfall. ................................................. 63 Mynd 38. Hlutfall hegningarlagabrota á kærða einstaklinga á árinu 2009. ................. 64 Mynd 39. Fjöldi hegningarlagabrota á kærða karla og konur árin 2005, 2007 og 2009, hlutfall. ....................................... 65 Mynd 40. Kynjahlutfall kærðra í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum árið 2009. ....................... 67 Mynd 41. Ítrekunartíðni auðgunarbrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall. ....................................... 67 Mynd 42. Aldur kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, hlutfall. ........ 69 Mynd 43. Aldur kærðra fyrir eignaspjöll á árinu 2009 greint eftir kyni, hlutfall. ........... 70 Mynd 44. Aldursdreifing kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009 greint eftir kyni, hlutfall. ....................................... 73 Mynd 45. Ítrekunartíðni fíkniefnabrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall. ....................................... 74 Mynd 46. Aldur kærðra í umferðarlagabrotum árið 2009, hlutfall. .......................... 75 Mynd 47. Aldur kærðra í hraðakstursbrotum eftir aldursflokkum, hlutfall. .................... 76
Afbrotatölfræði 2009
Töfluskrá Tafla 1. Fjöldi brota í nokkrum brotaflokkum 2004-2009. .................................... 13 Tafla 2. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 15 Tafla 3. Fjöldi tilkynntra kynferðisbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 18 Tafla 4. Fjöldi auðgunarbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 20 Tafla 5. Fjöldi fíkniefnabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 22 Tafla 6. Fíkniefni sem lögregla og tollgæsla lagði hald á árið 2004 til 2009. ................... 24 Tafla 7. Fjöldi haldlagninga hjá lögreglu og tollgæslu árin 2004-2009, greint eftir tegund efna. .................................. 26 Tafla 8. Fjöldi umferðarlagabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 29 Tafla 9. Fjöldi eignaspjalla árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 31 Tafla 10. Fjöldi nytjastulda árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 32 Tafla 11. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 33 Tafla 12. Fjöldi skjalafalsbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 35 Tafla 13. Fjöldi brota gegn áfengislögum árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 37 Tafla 14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 39 Tafla 15. Hlutfallsleg dreifing brota árið 2009 eftir landsvæðum.* .......................... 41 Tafla 16. Hlutfall kæra og kærðra fyrir hegningarlagabrot árið 2009 eftir landsvæðum. ................................. 65 Tafla 17. Aldur kærðra árið 2009 í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum, hlutfall. ......................... 66 Tafla 18. Hlutfall kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, eftir kyni. ....... 68 Tafla 19. Ítrekunartíðni kærðra vegna líkamsárása og kynferðisbrota árið 2009, fjöldi og hlutfall. ............................ 69 Tafla 20. Kærðir vegna eignaspjalla, kynjahlutfall. ................................. 70 Tafla 21. Fjöldi og hlutfall eignaspjalla og nytjastuldar á kærða árið 2009. .......... 71 Tafla 22. Fjöldi kæra, kærðra og brota í flokkunum sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot.................................. 72
Tafla 23. Fjöldi og hlutfall kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009, greint eftir kyni. ................................................. 72 Tafla 24. Kynjahlutfall kærðra í öllum umferðarlagabrotum og hraðakstursbrotum árið 2009. ............ 75 Tafla 25. Ítrekunartíðni kærðra fyrir umferðarlagabrot og hraðakstursbrot árið 2009, hlutfall. ............................... 76
Töflur í viðauka Tafla V1. Íbúafjöldi á Íslandi 1. desember 2003 til 2008 eftir umdæmum. .................. 83 Tafla V2. Skipting umdæma í landsvæði. ...... 83 Tafla V3. Fjöldi og hlutfall brota, samkvæmt skráningum í málaskrá 2009, eftir tegund þeirra og umdæmum. ...................... 84 Tafla V4. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ....... 84 Tafla V5. Fjöldi kynferðisbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85 Tafla V6. Fjöldi auðgunarbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85 Tafla V7. Fjöldi fíkniefnabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85 Tafla V8. Fjöldi umferðarlagabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ................. 86 Tafla V9. Fjöldi brota er varða eignarspjöll 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 86 Tafla V10. Fjöldi nytjastulda 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 87 Tafla V11. Fjöldi brota á friðhelgi einkalífs 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 87 Tafla V12. Fjöldi skjalafalsbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 87 Tafla V13. Fjöldi brota gegn áfengislögum 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 88 Tafla V14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 88 Tafla V15. Fjöldi brota miðað við 10.000 íbúa á árunum 2007 til 2009, eftir umdæmum. 89 Tafla V16. Fjöldi brota miðað við 10.000 íbúa á árunum 2007 til 2009, eftir umdæmum. 90
79
Afbrotatรถlfrรฆรฐi 2009
Viรฐaukar
80
Afbrotatölfræði 2009
Viðauki I: Umdæmi lögreglustjóra Akranes
Borgarnes
Akranes
Andakílshreppur Álftaneshreppur Borgarbyggð Borgarfjarðarsveit Borgarhreppur Dalabyggð Hálsahreppur Hvalfjarðarstrandarhreppur Hvalfjarðarsveit Hvítársíðuhreppur Innri-Akraneshreppur Kolbeinsstaðahreppur Leirár- og Melahreppur Lundarreykjadalshreppur Reykholtsdalshreppur Skilmannahreppur Skorradalshreppur Þverárhlíðarhreppur
Akureyri Akureyri Arnarneshreppur Árskógshreppur Bárðdælahreppur Dalvík Dalvíkurbyggð Eyjafjarðarsveit Fjallabyggð Glæsibæjarhreppur Grímseyjarhreppur Grýtubakkahreppur Hálshreppur Hríseyjarhreppur Hörgárbyggð Ljósavatnshreppur Ólafsfjarðarbær Skriðuhreppur Svalbarðsstrandarhreppur Svarfaðardalshreppur Öxnadalshreppur
Blönduós Áshreppur Blönduóssbær Bólstaðarhlíðarhreppur Engihlíðarhreppur Fljótahreppur Fremri-Torfustaðahreppur Hofshreppur (Skagafjarðarsýslu) Hólahreppur Húnavatnshreppur Húnaþing vestra Hvammstangahreppur Kirkjuhvammshreppur Lýtingsstaðahreppur Rípurhreppur Seyluhreppur Skagabyggð Skagahreppur Skarðshreppur Skefilsstaðahreppur Staðarhreppur (Skagafjarðarsýslu) Staðarhreppur (V-Húnavatnssýslu) Sveinsstaðahreppur Sveitarfélagið Skagaströnd Svínavatnshreppur Torfalækjarhreppur Viðvíkurhreppur Vindhælishreppur Ytri-Torfustaðahreppur Þorkelshólshreppur Þverárhreppur
Eskifjörður Eskifjörður Fjarðabyggð Breiðdalshreppur Búðahreppur Djúpavogshreppur Eiðahreppur Fáskrúðsfjarðarhreppur Hofshreppur (A-Skaftafellssýslu) Hornarfjarðarbær Mjóafjarðarhreppur Norður-Hérað Neskaupstaður Reyðarfjarðarhreppur Skriðdalshreppur Stöðvarhreppur Sveitarfélagið Hornafjörður Vallahreppur
Húsavík Aðaldælahreppur Kelduneshreppur Langanesbyggð Norðurþing Raufarhafnarhreppur Reykdælahreppur Reykjahreppur Skútustaðahreppur Svalbarðshreppur Tjörneshreppur Þingeyjarsveit Þórshafnarhreppur Öxarfjarðarhreppur
81
Afbrotatölfræði 2009
Hvolsvöllur
Seyðisfjörður
Austur-Eyjafjallahreppur Austur-Landeyjahreppur Ásahreppur Djúpárhreppur Fljótshlíðarhreppur Holta- og Landsveit Hvolhreppur Mýrdalshreppur Rangárvallahreppur Rangárþing eystra Rangárþing ytra Skaftárhreppur Vestur-Eyjafjallahreppur Vestur-Landeyjahreppur
Austurbyggð Austur-Hérað Borgarfjarðarhreppur Borgarhafnarhreppur Bæjarhreppur (A-Skaftafellssýslu) Egilsstaðir Fellahreppur Fljótsdalshérað Fljótsdalshreppur Hjaltastaðahreppur Hlíðarhreppur Jökuldalshreppur Seyðisfjörður Skeggjastaðahreppur Tunguhreppur Vopnafjarðarhreppur
Höfuðborgarsvæðið Snæfellsnes
Garðabær Hafnarfjörður Kjalarneshreppur Kjósarhreppur Kópavogur Mosfellsbær Reykjavík Seltjarnarnes Sveitarfélagið Álftanes
Eyja- og Miklaholtshreppur Grundarfjarðarbær Helgafellssveit Saurbæjarhreppur Skógarstrandarhreppur Snæfellsbær Stykkishólmur
Suðurnes Sauðárkrókur Akrahreppur Sauðárkrókur Siglufjörður Sveitarfélagið Skagafjörður
Grindavíkurbær Reykjanesbær Sandgerði Sveitarfélagið Garður Sveitarfélagið Vogar
Selfoss
Vestfirðir
Biskupstungnahreppur Bláskógabyggð Eyrarbakkahreppur Flóahreppur Gaulverjabæjarhreppur Gnúpverjahreppur Grímsnes- og Grafningshreppur Hraungerðishreppur Hrunamannahreppur Hveragerði Laugardalshreppur Sandvíkurhreppur Selfoss Skeiða- og Gnúpverjahreppur Stokkseyrarhreppur Sveitarfélagið Árborg Sveitarfélagið Ölfus Villingaholtshreppur Þingvallahreppur
Árneshreppur Bolungarvík Broddaneshreppur Bæjarhreppur (Strandasýslu) Hólmavíkurhreppur Ísafjarðarbær Kaldrananeshreppur Kirkjubólshreppur Reykhólahreppur Strandabyggð Súðavíkurhreppur Tálknafjarðarhreppur Vesturbyggð
Vestmannaeyjar Vestmannaeyjar
82
Afbrotatölfræði 2009
Viðauki II: Töflur Tafla V1. Íbúafjöldi á Íslandi 1. desember 2003 til 2008 eftir umdæmum. 2003
2004
2005
2006
2007
2008
Akranes
5.590
5.662
5.782
5.955
6.345
6.630
Akureyri
23.081
23.178
23.362
23.482
23.833
24.052
Blönduós
3.310
3.238
3.191
3.152
3.128
3.101
Borgarnes
4.720
4.679
4.905
5.067
5.195
5.153
Eskifjörður
7.112
7.097
7.723
8.598
7.899
7.499
Húsavík
5.175
5.092
4.990
5.073
4.964
5.008
Hvolsvöllur Höfuðborgarsvæðið
4.263
4.259
4.288
4.359
4.413
4.508
181.874
183.927
187.105
191.612
196.161
201.585
Sauðárkrókur
4.409
4.361
4.335
4.300
4.231
4.294
Selfoss
12.941
13.307
13.940
14.483
15.025
15.578
Seyðisfjörður
4.779
5.292
5.987
6.752
6.002
5.383
Snæfellsnes
4.129
4.082
4.176
4.003
3.912
3.937
Suðurnes
16.929
17.090
17.899
18.880
20.415
21.564
Vestfirðir
7.838
7.695
7.546
7.470
7.309
7.374
Vestmannaeyjar
4.351
4.227
4.175
4.075
4.040
4.090
290.501
293.186
299.404
307.261
312.872
319.756
Landið allt
Tafla V2. Skipting umdæma í landsvæði. Höfuðborgarsvæðið
Vesturland og Vestfirðir
Norðurland
Austurland
Suðurland
Höfuðborgarsvæðið
Akranes
Akureyri
Eskifjörður
Hvolsvöllur
Borgarnes
Blönduós
Seyðisfjörður
Selfoss
Snæfellsnes
Húsavík
Suðurnes
Vestfirðir
Sauðárkrókur
Vestmannaeyjar
83
Afbrotatölfræði 2009
Tafla V3. Fjöldi og hlutfall brota, samkvæmt skráningum í málaskrá 2009, eftir tegund þeirra og umdæmum.13
% innan emb.
% af heild
Fjöldi
% innan emb.
% af heild
Samtals
Akranes
260
23,0
1,6
68
6,0
2,0
800
70,9
1,4
1.128
Akureyri
817
30,4
5,1
325
12,1
9,4
1.544
57,5
2,8
2.686
36
3,0
0,2
25
2,1
0,7
1.146
94,9
2,1
1.207
Borgarnes
178
1,7
1,1
92
0,9
2,7
10.434
97,5
18,9
10.704
Eskifjörður
140
5,4
0,9
55
2,1
1,6
2.389
92,5
4,3
2.584
96
12,9
0,6
37
5,0
1,1
611
82,1
1,1
744
131
6,7
0,8
37
1,9
1,1
1.782
91,4
3,2
1.950
11.679
30,7
73,1
1.774
4,7
51,2
24.637
64,7
44,5
38.090
148
47,0
0,9
166
52,7
4,8
1
0,3
0,0
315
Blönduós
Húsavík Hvolsvöllur Höfuðborgarsvæðið Ríkislögreglustjóri
Fjöldi
% af heild
Umferðarlagabrot
% innan emb.
Sérrefsilagabrot
Fjöldi
Hegningarlagabrot
Ríkissaksóknari
32
100
0,2
0
0,0
0,0
0
0,0
0,0
32
Sauðárkrókur
80
15,0
0,5
21
3,9
0,6
432
81,1
0,8
533
Selfoss
751
9,7
4,7
159
2,1
4,6
6.793
88,2
12,3
7.703
Seyðisfjörður
80
10,1
0,5
32
4,0
0,9
679
85,8
1,2
791
Snæfellsnes
85
19,6
0,5
49
11,0
1,4
300
69,1
0,5
434
Suðurnes
1.141
24,1
7,1
465
9,8
13,4
3.135
66,1
5,7
4.741
Vestfirðir
148
22,2
0,9
65
9,7
1,9
455
68,1
0,8
668
Vestmannaeyjar
164
35,9
1,0
94
20,6
2,7
199
43,5
0,4
457
15.966
21,4
100
3.464
4,6
100
55.337
74,0
100
74.767
Landið allt
Tafla V4. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. 2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
Manndráp (211. gr.)
1
0
2
0
3
3
1,6
-37,5
Manndráp af gáleysi (215. gr.)
4
2
4
7
1
6
4,0
0,0
Líkamsárás (217. gr.) Líkamsárás meiriháttar/stórfelld (218. gr.)
868
1.012
1.153
1.007
848
966
997,2
-13,0
225
214
196
217
411
181
243,8
-7,7
Líkamsmeiðingar af gáleysi (219. gr.)
31
68
37
19
18
26
33,6
-7,7
Lífi eða heilsu stefnt í háska (220. gr.)
20
15
18
7
11
2
10,6
88,7
Manndráp, tilraun (211. gr. sbr. 20. gr.)
4
3
3
7
6
3
4,4
-9,1
Líkamsmeiðingar, annað
2
2
0
1
1
12
3,2
-37,5
1.155
1.316
1.413
1.265
1.299
1.199
1.298,4
-11,0
Samtals
13
Sem dæmi um það hvernig lesa má út úr töflunni sést að fjöldi hegningarlagabrota í umdæmi lögreglustjórans á Selfossi var 751 brot, eða 4,7% allra slíkra brota á landinu. Af heildarfjölda brota innan umdæmisins voru hegningarlagabrot á Selfossi hins vegar 9,7%.
84
Afbrotatölfræði 2009 Tafla V5. Fjöldi kynferðisbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. 2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
78
68
87
72
75
51
70,6
10,5
52
55
41
35
28
37
39,2
32,7
Nauðgun – þvingun (194.-195. gr.) Nauðgun – misneyting (196.-199. gr.) Kynferðisbrot, við yngri en 15 ára (1.-2. mgr. 202. gr.)
96
102
79
55
57
21
62,8
52,9
Sifjaspell (200. gr.) Kynferðisbrot, við börn uppalanda (1.-2. mgr. 201. gr.) Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot (209. gr.) Klám/barnaklám (1.-4. mgr. 210. gr.)
20
26
24
11
11
9
16,2
23,5
15
20
15
9
16
18
15,6
-3,8
24
50
38
41
44
40
42,6
-43,7
14
36
35
22
29
20
28,4
-50,7
Vændi (1.-3. mgr. 206. gr.)
10
11
6
3
1
1
4,4
127,3
Kynferðisbrot annað Samtals
9
0
24
33
27
80
32,8
-72,6
318
368
349
281
288
277
312,6
1,7
Tafla V6. Fjöldi auðgunarbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. 2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Þjófnaðir (244. gr.)
5.114
4.332
3.093
3.457
3.181
3.419
3.496,4
Frávik 46,3
Innbrot (244. gr.)
3.524
2.731
2.277
2.365
2.244
2.769
2.477,2
42,3
Fjársvik (248. gr.)
408
521
345
404
312
342
384,8
6,0
Hylming (254. gr.)
162
166
154
74
81
116
118,2
37,1
Gripdeild (245. gr.)
122
92
112
106
93
71
94,8
28,7
Fjárdráttur (247. gr.)
93
98
86
72
65
100
84,2
10,5
Rán (252. gr.)
60
43
42
50
49
35
43,8
37,0
Auðgunarbrot, annað
78
46
68
68
57
95
66,8
16,8
9.561
8.029
6.177
6.596
6.082
6.947
6.766,2
41,3
Samtals
Tafla V7. Fjöldi fíkniefnabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. 2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
Varsla, neysla (4. mgr. 2. gr. 65/74)
883
1.198
1.488
1.713
1.388
1.197
1.396,8
-36,7
Innflutningur (4. mgr. 2. gr. 65/74)
101
104
104
92
95
165
112,0
-9,8
Sala, dreifing (4. mgr. 3. gr. 65/74)
89
110
104
99
114
104
106,2
-16,2
Framleiðsla (4. gr. 65/74)
167
49
31
28
26
31
33,0
406,1
Ýmis fíkniefnabrot
87
129
120
166
193
174
156,4
-44,4
1.327
1.590
1.847
2.098
1.816
1.671
1.804,4
-26,4
Samtals
85
Afbrotatölfræði 2009 Tafla V8. Fjöldi umferðarlagabrota14 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. 2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
Afstunga − aðili sem hlut á að umferðaróhappi nemur ekki staðar (10. gr. 50/87)
802
982
1.125
1.060
692
1.206
1.013,0
-20,8
Akstur gegn rauðu ljósi (5. gr. 50/87)
453
579
914
1.173
1.029
1.757
1.090,4
-58,5
Akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna (45. gr. 50/87)15
999
1.075
699
95
--
--
Bílbelti ekki notað (71. gr. 50/87)
738
783
1.689
1.855
1.548
2.686
1.712,2
-56,9
Of hraður akstur (37. gr. 50/87)
43.013
39.223
38.092
29.157
23.494
24.205
30.834,2
39,5
Stöðvunarskylda ekki virt (5. gr. 50/87)
94
167
425
524
445
814
475,0
-80,2
145
650
925
1.636
1.495
4.715
1.884,2
-92,3
336
532
1.026
1.338
900
1.236
1.006,4
-66,6
982
1.122
1.720
2.200
1.745
3.124
1.982,2
-50,5
Ölvun við akstur (45. gr. 50/87)
1.450
1.920
2.092
2.127
1.946
1.772
1.971,4
-26,4
Önnur umferðarlagabrot
6.325
9.368
11.062
11.349
10.194
14.236
11.241,8
-43,7
55.337
56.401
59.769
52.514
43.488
55.751
53.584,6
3,3
Vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar (67. gr. 50/87) Ökumaður notar farsíma án handfrjáls búnaðar (47. gr. 50/87) Ökuskírteini ekki haft meðferðis (48. gr. 50/87)
Samtals
(ekki reiknað)
Tafla V9. Fjöldi brota er varða eignarspjöll 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. Eignaspjöll, minniháttar (1. mgr. 257. gr.) Eignaspjöll, meiriháttar (2. mgr. 257. gr.) Samtals
14 15
2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
2.993
2.956
3.167
3.395
2.589
3.467
3.114,8
-3,9
83
76
73
77
54
69
69,8
18,9
3.076
3.032
3.240
3.472
2.643
3.536
3.184,6
-3,4
Umferðaróhöpp eru ekki talin með og því eru tölur aðrar en í tölfræðiskýrslum 2003 til 2004. Lög sem tóku gildi um mitt ár 2006.
86
Afbrotatölfræði 2009 Tafla V10. Fjöldi nytjastulda 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. Nytjastuldur vélknúinna farartækja (1. mgr. 259. gr.)
2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
475
386
421
462
325
438
406,4
16,9
Nytjastuldur, annað (2. mgr. 259. gr.) Samtals
14
22
15
16
23
25
20,2
-30,7
489
408
436
478
348
463
426,6
14,6
Tafla V11. Fjöldi brota á friðhelgi einkalífs 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. Húsbrot (231. gr.) Ofsóknir, áminningar (232. gr.) Hótanir (233. gr.)16 Ærumeiðingar (234. gr.) Brot gegn nálgunarbanni (232. gr.) Brot gegn friðhelgi, ýmislegt Samtals
2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
237
250
192
263
291
221
243,4
-2,6
7
10
21
16
14
7
13,6
-48,5
224
238
316
414
427
371
353,2
-36,6
34
43
31
26
32
32
32,8
3,7 -40,0
3
7
9
1
0
8
5,0
10
8
6
6
10
95
25,0
-60,0
515
556
575
726
774
734
673,0
-23,5
Tafla V12. Fjöldi skjalafalsbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. Fölsun, peningafals (150.–152. gr.) Fölsuðum peningum komið í umferð (153. gr.) Fölsun á annars konar gjaldmiðli en peningum (154. gr.) Fölsun, tékkar (155. gr.) Fölsun, greiðslukort (155. gr.)
2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
6
10
24
6
6
24
14,0
-57,1
7
14
51
27
4
0
19,2
-63,5
10
5
11
8
4
0
5,6
78,6
5
16
15
16
16
15
15,6
-67,9
16
24
30
37
34
9
26,8
-40,3
Fölsun, víxlar (155. gr.)
2
0
6
7
8
5
5,2
-61,5
Fölsun, skuldabréf (155. gr.)
6
26
20
21
20
9
19,2
-68,8
Fölsun, lyfseðlar (155. gr.)
16
18
21
28
40
43
30,0
-46,7
Fölsun, skjalafals (155 gr.)
112
106
63
85
122
124
100,0
12,0
0
0
0
0
2
11
2,6
-100,0
84
38
67
40
70
82
59,4
41,4
7
3
9
5
3
1
4,2
66,7
14
13
13
13
3
0
8,4
66,7
5
5
3
3
1
5
3,4
47,1
290
278
333
296
333
328
313,6
-7,5
Fölsun, annað (155. gr.) Skjöl, misnotkun skjala (157. gr.) Skjalafals, rangfærsla skjala til að blekkja með því í lögskiptum (158. gr.)17 Skjöl, röng notkun stimpils eða merkis (159. gr.) Skjöl, önnur gagnabrot Samtals
16
Brotaflokkurinn „ráðist á mann vegna þjóðernis, litarháttar o.s.frv.“ (233. gr. a.) fellur hér undir, ólíkt Afbrotatölfræði 2006. 17 „Rangfærsla sönnunargagna er varða mörk fasteignaréttinda“ fellur hér undir.
87
Afbrotatölfræði 2009
Tafla V13. Fjöldi brota gegn áfengislögum 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun) (6. gr. 75/98) Ólögleg sala áfengis (10. gr. 75/98) Áfengi veitt til yngri en 20 ára (1. mgr. 18. gr. 75/98) Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað (2. mgr. 18. gr. 75/98) Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi (3. mgr. 19. gr. 75/98) Brot á reglum um áfengisauglýsingar (20. gr. 75/98) Ölvun á almannafæri (21. gr. 75/98) Varsla á áfengi sem látið hefur verið af hendi andstætt ákvæðum áfengislaga (19. gr. 75/98) Áfengislög, ýmislegt Samtals
2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
12
9
10
13
12
13
11,4
5,3
11
7
11
13
17
14
12,4
-11,3
18
21
34
27
27
22
26,2
-31,3
0
24
32
60
48
27
38,2
-100,0
9
7
10
7
6
0
6,0
50,0
29
15
10
49
35
16
25,0
16,0
497
790
1.173
1.367
1.584
1.356
1.254,0
-60,4
10
6
26
61
30
8
26,2
-61,8
17
6
3
10
3
97
23,8
-28,6
603
885
1.309
1.607
1.762
1.553
1.423,2
-57,6
Tafla V14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. Ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.) Hótun um ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.)18 Ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.)19 Hótun um ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.)20 Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt (19. gr. 90/96) Bann við að tálma lögreglu í störfum sínum (21. gr. 90/96) Innsigli, innsiglisrof (113. gr.) Brot gegn valdstjórninni, annað Samtals
18
2009
2008
2007
2006
2005
2004
Meðaltal
Frávik
110
118
120
96
68
80
96,4
14,1
66
79
65
16
--
--
8
12
12
7
11
6
11
16
31
1
--
--
133
170
152
149
69
92
126,4
5,2
11
12
16
15
17
16
15,2
-27,6 -81,5
(ekki reiknað) 9,6
(ekki reiknað)
1
2
8
5
7
5
5,4
28
23
23
27
19
17
21,8
28,4
368
432
427
316
191
216
316,4
16,3
Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. „Upphlaup, ofbeldi mannsafnaðar gagnvart opinberum starfsmanni“ fellur hér undir, ólíkt fyrri tölfræðiskýrslum. 20 Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. 19
88
-16,7
16,1
21,3
21,3
43,9
26,6
33,9
27,9
37,2
16,7
63,5
51,0
36,6
75,8
Blönduós
Borgarnes
Eskifjörður
Húsavík
Hvolsvöllur
Höfuðb.svæðið
Sauðárkrókur
Selfoss
Seyðisfjörður
Snæfellsnes
Suðurnes
Vestfirðir
Vestm.eyjar
36,1
42,8
Akureyri
Landið allt
39,2
Akranes
2009
42,1
81,7
38,3
62,2
61,3
16,7
49,3
37,8
39,8
29,5
28,2
27,9
34,6
22,4
48,3
42,6
2008
Manndráp og líkamsmeiðingar
46,0
58,9
25,4
63,6
35,0
31,1
41,4
32,6
48,3
18,4
29,6
23,3
27,6
25,4
51,1
40,3
2007
9,9
53,8
9,5
14,8
5,1
0,0
19,9
4,7
8,9
2,2
16,0
8,0
5,8
0,0
8,7
6,0
2009
11,8
7,4
19,2
26,9
7,7
10,0
33,9
4,7
9,4
18,1
14,1
8,9
7,7
3,2
6,3
11,0
2008
Kynferðisbrot
11,4
17,2
18,7
14,3
2,5
10,4
24,9
0,0
10,3
9,2
9,9
3,5
23,7
6,3
10,2
15,1
2007
299,0
85,6
67,8
217,0
55,9
50,2
260,0
76,9
382,0
150,8
49,9
88,0
184,4
48,4
152,6
182,5
2009
256,6
136,1
91,7
180,3
58,8
68,3
238,9
47,3
332,0
63,4
30,2
32,9
154,0
32,0
138,0
110,3
2008
Auðgunarbrot
201,0
95,7
44,2
154,1
50,0
75,5
150,5
53,5
254,8
50,5
25,6
68,6
124,3
38,1
150,8
134,3
2007
Tafla V15. Fjöldi brota miðað við 10.000 íbúa á árunum 2007 til 2009, eftir umdæmum.
41,5
102,7
9,5
69,6
22,9
16,7
44,9
30,3
40,0
8,9
6,0
14,7
71,8
48,4
50,3
45,2
2009
50,8
111,4
49,3
106,8
15,3
10,0
71,2
28,4
46,1
45,3
16,1
11,4
88,5
32,0
49,5
66,2
2008
Fíkniefnabrot
60,1
56,4
52,2
101,7
30,0
10,4
38,7
51,2
67,1
6,9
11,8
8,1
108,5
44,4
32,4
80,6
2007
1.730,6
486,6
617,0
1.453,8
762,0
1.261,4
4.360,6
1.006,1
1.222,2
3.953,0
1.220,0
3.185,8
20.248,4
3.695,6
641,9
1.206,6
2009
1.802,7
621,3
1.161,6
2.323,3
2.011,8
1.362,9
1.550,7
1.153,4
1.383,6
5.028,3
922,6
3.437,1
16.331,1
5.041,6
793,9
2.598,9
2008
2007
8.915,0
1.303,1
2.984,0
1.945,2
741,1
1.037,5
2.129,8
1.633,8
1.839,5
2.630,0
2.379,1
1.379,6
5.443,9
1.364,1
1.769,0
18.292,9
Umferðarlagabrot
Afbrotatölfræði 2009
89
90
81,5
37,3
65,9
51,0
98,9
39,6
Borgarnes
Eskifjörður
Húsavík
Hvolsvöllur
Höfuðb.svæðið
Sauðárkrókur
Landið allt
96,2
119,8
52,9
Vestm.eyjar
147,0
Vestfirðir
48,3
Snæfellsnes
Suðurnes
52,0
Seyðisfjörður
109,8
22,6
Blönduós
Selfoss
93,1
Akureyri
2009
128,2
Akranes
96,9
151,0
60,2
136,2
43,5
43,3
97,2
70,9
101,9
68,0
26,2
32,9
109,7
32,0
94,4
111,9
2008
Eignaspjöll
2007
105,4
179,1
69,6
156,8
20,0
50,4
120,1
79,1
111,3
48,2
31,5
36,1
114,5
34,9
95,8
125,9
15,3
4,9
4,1
16,7
10,2
5,6
7,7
9,3
19,9
6,7
0,0
1,3
3,9
0,0
5,0
7,5
2009
13,0
12,4
6,8
10,8
15,3
6,7
6,7
2,4
15,7
4,5
6,0
3,8
9,6
0,0
11,7
11,0
2008
Nytjastuldur
14,2
7,4
5,4
12,7
2,5
10,4
12,4
0,0
18,1
2,3
3,9
4,7
7,9
3,2
7,7
3,4
2007
16,1
12,2
16,3
21,3
10,2
3,7
29,5
16,3
14,9
35,5
8,0
12,0
19,4
9,7
15,4
13,6
2009
17,8
37,1
32,8
26,0
17,9
5,0
30,0
16,5
16,8
15,9
12,1
5,1
15,4
9,6
13,4
15,8
2008
18,7
17,2
29,5
23,3
10,0
16,3
15,2
9,3
19,3
32,1
19,7
9,3
25,7
9,5
15,3
10,1
2007
Friðhelgi einkalífs
8,4
4,9
1,4
28,3
5,1
7,4
6,4
2,3
6,5
11,1
2,0
5,3
9,7
6,4
10,8
9,0
2009
8,9
17,3
4,1
21,6
7,7
13,3
4,0
4,7
8,7
9,1
2,0
8,9
5,8
0,0
6,7
1,6
2008
Skjalafals
Tafla V16. Fjöldi brota miðað við 10.000 íbúa á árunum 2007 til 2009, eftir umdæmum.
10,8
2,5
4,0
18,0
5,0
7,4
4,1
4,7
11,5
2,3
0,0
10,5
3,9
3,2
15,8
5,0
2007
18,9
56,2
19,0
37,6
25,4
20,4
16,7
4,7
13,9
13,3
6,0
29,3
15,5
6,4
37,8
36,2
2009
28,3
111,4
17,8
62,7
30,7
23,3
28,0
9,5
21,9
18,1
10,1
19,0
21,2
3,2
53,7
45,7
2008
42,6
103,1
26,8
72,6
20,0
29,6
24,2
9,3
40,7
18,4
15,8
26,8
25,7
22,2
75,8
43,7
2007
Áfengislagabrot
11,5
36,7
4,1
30,1
12,7
7,4
7,1
7,0
10,3
8,9
10,0
8,0
15,5
9,7
10,4
4,5
2009
13,8
14,9
28,7
36,7
17,9
6,7
21,3
14,2
11,3
13,6
6,0
6,3
15,4
6,4
12,6
7,9
2008
Brot gegn valdstjórninni
13,9
7,4
16,1
25,4
12,5
5,9
27,6
4,7
12,7
9,2
11,8
4,7
13,8
22,2
16,2
6,7
2007
Afbrotatölfræði 2009
Akureyri
Blönduós
Borgarnes
Eskifjörður
Húsavík
Hvolsvöllur
Höfuðborgarsvæðið
Ríkislögreglustjórinn
Ríkissaksóknari
Sauðárkrókur
Selfoss
Seyðisfjörður
Snæfellsnes
Suðurnes
Vestfirðir
Vestmannaeyjar
2009
2008
2007
Manndráp (211. gr.) Mannsbani af gáleysi (215. gr.) Líkamsárás (217. gr.) Líkamsárás, líkamsmeiðingar minni (1. mgr. 218. gr.) Líkamsárás, líkamsmeiðingar meiri (2. mgr. 218. gr.) Líkamsmeiðingar af gáleysi (219. gr.) Líf eða heilsu stefnt í háska (220. gr. ) Látið farast fyrir að koma manni í lífsháska til bjargar (1. mgr. 221. gr.) Manndráp, tilraun (211. gr. sbr. 20. gr.) Líkamsárás, brot gegn lífi og líkama - ýmislegt Manndráp og líkamsmeiðingar samtals Breytingar frá fyrra ári Kynferðisbrot, nauðgun (194. gr.) Kynferðisbrot, ólögmæt nauðung (195. gr.) Kynferðisbrot, misneyting (andlegir annmarkar, rænuleysi) (196. gr.) Kynferðisbrot, (varúðarákvæði, trúnaðarbrot) (197. gr.) Kynferðisbrot, kynmök vegna freklegrar misnotkunar á aðstöðu (198. gr.) Kynferðisbrot, önnur kynferðisleg áreitni (2. mgr. 198. gr.) Kynferðisbrot, kynmök vegna villu um óvígða sambúð, hjúskap eða persónu (199. gr.) Kynferðisbrot, sifjaspell, kynmök (1. mgr. 200. gr.) Kynferðisbrot, sifjaspell, önnur kynferðisleg áreitni (2. mgr. 200. gr.) Kynferðisbrot, sifjaspell (kynmök systkina) (3. mgr. 200. gr.) Kynferðisbrot, mök við barn uppalanda (1. mgr. 201. gr.) Kynferðisbrot, önnur kynferðisleg áreitni við börn uppalanda (2. mgr. 201. gr.) Kynferðisbrot, mök við barn yngra en 15 ára (1. mgr. 202. gr.) Kynferðisbrot, við yngri en 15 ára (2. mgr. 202. gr.) Kynferðisbrot, yngri en 18 ára tælt til eða greitt fyrir samræði eða önnur kynferðismök (3.-4. mgr. 202. gr.) Kynferðisbrot, gáleysi skv. 201. gr. og 202. gr. (204. gr.) Kynferðisbrot, vændi eða hagnýting vændis (1.-2. mgr. 206. gr.) Kynferðisbrot, við yngri en 18 ára, tæling og vændi (3. mgr. 206. gr.) Kynferðisbrot, hagnýting lauslætis annarra (5. mgr. 206. gr) Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot (209. gr.) Klám á prenti (1. mgr. 210. gr.) Kynferðisbrot, útbreiðsla kláms (2. mgr. 210. gr.) Kynferðisbrot, afhending kláms til yngri en 18 ára (3. mgr. 210. gr.) Kynferðisbrot, varsla á barnaklámi (4. mgr. 210. gr.) Kynferðisbrot - annað Kynferðisbrot samtals Breytingar frá fyrra ári Innbrot (244. gr.) Þjófnaður (244. gr.)* Gripdeild (245. gr.) Fundið fé, ólögleg meðferð á fundnu fé (246. gr.) Fjárdráttur - munir (247. gr.) Fjárdráttur - peningar (247. gr.) Fjársvik, tékkasvik (248. gr.) Fjársvik, hótelsvik (248. gr.) Fjársvik, með stolnum tékkum (248. gr.) Fjársvik, tryggingarsvik (248. gr.) Fjársvik, greiðslukort (248. gr.) Fjársvik, ýmislegt (248. gr.) Umboðssvik, greiðslukort (249. gr.) Umboðssvik, tékkar (249. gr.) Umboðsvik, ýmislegt (249. gr.) Tölvubúnaði eytt, breytt, bætt við eða aðrar ráðstafanir gerðar svo áhrif hefur á niðurstöður tölvuvinnslu (249.gr. a.) Skilasvik (250. gr.) Fjárkúgun (251. gr.) Rán (252. gr.) Misneyting (253. gr.) Hylming (254. gr.) Auðgunarbrot - ýmislegt Auðgunarbrot samtals Breytingar frá fyrra ári Varsla og meðferð fíkniefna (4. mgr. 2. gr. 65/74) Innflutningur fíkniefna (4. mgr. 2. gr. 65/74) Sala og dreifing fíkniefna (4. mgr. 3. gr. 65/74) Framleiðsla fíkniefna (4. gr. 65/74) Ýmis fíkniefnabrot Fíkniefnabrot samtals Breytingar frá fyrra ári Afstunga-aðili sem hlut á að umferðaróhappi nemur ekki staðar (10. gr. 50/87) Akstur gegn rauðu ljósi (5. gr. 50/87) Akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna (45. gr. 50/87)*
0 0 77 15 9 1 0 0 0 1 103 -12 4 0 0 1 0 5 0 0 1 0 1 0 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 21 6 68 271 1 1 0 2 0 2 0 0 5 12 0 0 0 0 2 2 0 0 1 0 367 38 96 0 8 1 16 121 3 77 23 101
0 0 5 0 0 0 0 0 0 0 5 -2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -1 7 6 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15 5 13 0 1 1 0 15 5 0 0 15
0 0 8 2 0 1 0 0 0 0 11 -7 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 -1 34 49 3 1 0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 1 0 1 0 0 0 3 0 95 15 27 0 7 1 2 37 -9 7 0 63
0 1 7 3 3 0 2 0 0 0 16 -6 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 2 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 6 -1 20 30 1 1 0 1 0 0 0 0 3 6 0 0 1 0 0 1 0 0 2 0 66 40 11 0 0 0 0 11 2 3 0 9
0 0 16 4 1 0 1 0 0 0 22 8 0 0 0 1 0 1 0 0 1 0 0 1 2 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 8 1 5 19 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25 10 3 0 0 0 0 3 -5 3 0 9
0 0 12 0 0 0 0 0 0 0 12 -1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 -7 22 34 1 0 0 3 0 0 0 0 6 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 68 40 4 0 0 0 0 4 -16 3 0 5
1 2 532 76 38 18 12 0 3 1 683 -97 53 1 14 1 2 10 0 8 4 0 2 4 23 16 6 0 7 2 0 17 0 2 0 7 0 179 -6 2.883 4.144 111 14 8 46 1 22 2 7 121 143 2 0 2 1 7 5 53 1 128 0 7.701 1.188 500 64 47 156 39 806 -99 608 414 432
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 2 14 0 0 0 0 1 19 0 0 10 0 10 0 0 2 3 0 63 40 0 0 0 0 0 0 -2 0 0 0
0 0 5 0 0 0 0 0 0 0 5 -3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 9 1 2 0 0 0 0 0 12 -4 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 2 0 7 22 0 0 0 1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 33 13 11 0 1 0 1 13 1 2 0 11
0 0 43 11 2 2 0 0 0 0 58 -16 9 0 1 0 0 3 0 1 1 0 0 0 6 8 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 31 -20 252 119 0 0 0 3 1 1 0 1 11 5 0 0 1 0 1 0 1 0 9 0 405 46 47 0 9 2 12 70 -37 6 3 84
0 1 6 0 0 1 1 0 0 0 9 -1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -6 6 18 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 27 -14 5 3 0 0 1 9 3 3 0 6
0 0 18 5 0 2 0 0 0 0 25 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 -1 6 10 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 2 0 1 0 22 -1 8 0 0 0 1 9 3 5 0 16
0 0 68 18 16 5 2 0 1 0 110 -17 3 0 4 0 0 1 0 1 2 0 2 4 4 6 0 0 0 0 0 3 0 0 0 1 1 32 -23 176 239 2 0 2 4 1 3 0 0 6 12 1 0 2 1 2 1 3 0 13 0 468 100 97 34 7 6 6 150 -68 50 9 188
0 0 20 2 4 0 1 0 0 0 27 -1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 7 -7 9 32 2 0 0 2 0 0 0 0 1 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 50 -17 3 0 0 0 4 7 -29 8 0 7
0 0 21 5 4 1 0 0 0 0 31 -2 3 0 0 0 0 3 0 1 0 0 0 0 2 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 19 7 26 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 35 -20 31 0 9 0 2 42 -3 11 2 7
1 4 868 146 79 31 20 0 4 2 1.155 -161 77 1 21 3 2 26 0 11 9 0 5 10 48 48 7 1 7 3 0 24 0 2 1 11 1 318 -50 3.524 5.114 122 17 14 79 3 31 2 8 157 207 3 0 18 2 26 9 60 3 162 0 9.561 1.532 883 101 89 167 87 1.327 -263 802 453 999
0 2 1.012 137 77 68 15 2 3 0 1.316 -97 63 5 28 1 4 22 0 11 14 1 10 10 41 61 8 0 3 0 0 50 1 2 2 31 0 368 19 2.731 4.332 92 13 15 83 3 49 2 7 223 237 2 0 11 3 9 4 43 3 166 1 8.029 1.852 1.198 104 110 49 129 1.590 -257 982 579 1.075
2 4 1.153 146 50 37 18 0 3 0 1.413 148 84 3 27 8 3 20 3 10 13 1 9 6 37 42 1 1 6 2 0 38 4 1 2 28 0 349 68 2.277 3.093 112 17 17 69 9 33 9 12 144 138 4 0 11 0 16 11 42 6 154 3 6.177 -419 1.488 104 104 31 120 1.847 -251 1.125 914 699
2006
Akranes 0 0 21 4 0 0 1 0 0 0 26 -1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 -3 22 94 0 0 0 1 0 1 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 121 51 27 0 0 0 3 30 -12 16 2 46
Fjöldi brota árið 2009 Helstu brotaflokkar
0 7 1.007 161 56 19 7 1 7 0 1.265 -34 67 5 32 1 2 22 0 3 7 1 5 4 19 36 6 5 2 0 1 41 0 4 0 18 0 281 -7 2.365 3.457 *Innbrot talin frá þjófnaðarbrotum 106 10 12 60 7 50 10 7 143 187 28 1 11 0 12 0 50 5 74 1 6.596 514 1.713 92 99 28 166 2.098 282 1.060 1.173 95 *Sbr. nýtt ákvæði laga nr. 66/2006 (45. gr. a)
93
Suðurnes
Vestfirðir
153 5.867 24 3 44 44 110 455 6.793 4.463 157 14 171 25 12 0 12 2 29 1 0 12 3 1 0 0 46 1 0 0 0 0 1 0 0 1 3 1 1 1 2 0 0 0 10 4 1 0 3 0 0 0 13 2 7 26 -16 2 3 2 0 3 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 11 -21
12 510 7 0 10 10 20 101 679 -139 27 1 28 2 2 1 3 -1 2 0 0 0 0 0 0 0 2 -1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 2 0 5 -3 0 0 0 0 0 0 11 0 0 11 -3 2 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0
0 217 0 0 0 12 21 29 300 -487 19 0 19 2 3 1 4 -2 2 0 0 1 1 0 0 0 4 -3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 2 -1 0 0 0 0 0 0 10 0 0 10 -2 1 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 5 -2
53 1.817 18 22 27 105 130 716 3.135 -1.608 302 15 317 39 35 1 36 14 29 0 0 15 1 0 0 1 46 -7 0 0 1 1 1 1 0 1 3 24 25 2 2 0 1 0 62 18 2 2 0 0 3 2 71 1 0 81 -47 12 12 3 6 26 3 0 0 1 0 0 0 0 1 1 65 -10
21 260 2 0 12 17 24 104 455 -394 37 2 39 -5 3 0 3 -2 8 0 1 3 0 0 0 0 12 -12 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 -2 0 1 1 0 0 0 12 0 0 14 1 1 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 -18
2006
Snæfellsnes
0 345 1 0 1 9 19 44 432 -56 17 0 17 -13 3 1 4 3 5 0 0 2 0 0 0 0 7 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 -1 0 0 0 0 0 0 2 0 0 2 -2 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 -3
2007
Seyðisfjörður
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 0 0 1 4 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2008
Selfoss
0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 4 0 0 0 0 0 0 6 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 1
2009
Sauðárkrókur
18 366 1.520 17.681 8 26 0 26 6 188 50 589 34 837 138 3.470 1.782 24.637 -437 -2.504 19 1.960 4 34 23 1.994 -7 -4 3 394 0 8 3 402 1 95 7 121 0 1 0 6 7 145 2 22 0 3 0 1 0 2 16 301 9 -29 0 6 0 6 0 8 0 3 0 10 0 1 1 5 0 13 1 16 2 39 1 30 0 4 0 10 0 1 0 0 0 0 5 152 1 -18 0 7 0 5 0 7 0 0 0 3 0 26 5 224 0 1 1 7 6 280 -2 -150 0 71 1 30 0 2 1 4 2 76 0 6 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 6 0 8 0 2 4 207 -2 -15
Vestmannaeyjar
Ríkissaksóknari
2 488 0 0 0 9 22 78 611 153 33 0 33 20 0 0 0 -3 1 0 0 2 1 0 0 0 4 -2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 3 -2 1 1 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 2
Ríkislögreglustjórinn
17 2.163 2 0 8 12 41 134 2.389 -326 27 1 28 2 1 0 1 -2 3 0 0 3 2 0 0 1 9 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 0 0 0 0 0 4 -3 0 0 6 0 0 0 15 0 1 22 7 1 2 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 6 1
Höfuðborgarsvæðið
Húsavík
0 12 1.021 10.031 0 0 0 43 0 3 15 41 19 43 76 191 1.146 10.434 -431 1.950 6 40 1 2 7 42 -3 -15 0 2 0 0 0 2 0 -3 2 3 0 0 0 0 1 7 0 0 0 0 0 0 0 0 3 10 0 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 3 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 5 2 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 7 0 1 0 0 2 8 1 -3 1 1 0 2 0 0 0 0 2 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 3 8 1 0
Hvolsvöllur
Eskifjörður
26 758 2 20 25 55 91 366 1.544 -348 216 8 224 -1 10 2 12 -16 18 0 0 18 1 0 0 0 37 5 0 0 0 0 3 0 0 0 2 6 15 0 0 0 0 0 26 10 1 1 0 0 0 1 83 4 1 91 -37 10 6 0 0 7 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25 -5
Borgarnes
18 310 0 30 4 12 26 336 800 -849 85 0 85 14 5 0 5 -2 5 0 0 4 0 0 0 0 9 -1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 3 0 0 0 0 0 6 5 0 0 0 0 0 0 23 1 0 24 -5 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 -2
Blönduós
Akureyri
Bílbelti ekki notað (71. gr. 50/87) Of hraður akstur. Hraðamæling (37. gr. 50/87) Stöðvunarskylda ekki virt (5. gr. 50/87) Vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar (67. gr. 50/87) Ökumaður notar farsíma án handfrjáls búnaðar (47. gr. 50/87) Ökuskírteini ekki meðferðis (48. gr. 50/87) Ölvun við akstur (45. gr. 50/87) Önnur umferðarlagabrot Umferðarlagabrot samtals Breytingar frá fyrra ári Eignaspjöll, minni háttar (1. mgr. 257. gr.) Eignaspjöll, meiri háttar (2. mgr. 257. gr.) Eignaspjöll samtals Breytingar frá fyrra ári Nytjastuldur vélknúinna farartækja (1. mgr. 259. gr.) Nytjastuldur - annað (2. mgr. 259. gr.) Nytjastuldur samtals Breytingar frá fyrra ári Húsbrot (231. gr.) Brot gegn nálgunarbanni (232. gr.) Ofsóknir (232. gr.) Hótanir (233. gr.) Ærumeiðingar (234. gr.) Hnýst í bréf, skjöl eða önnur slík gögn (228. gr.) Opinberlega skýrt frá einkamálefnum annars manns (229. gr.) Friðhelgi, brot gegn friðhelgi - ýmislegt Brot gegn friðhelgi einkalífs samtals Breytingar frá fyrra ári Peningafals (150. gr.) Peningafals, fölsuðum peningum komið í umferð (153. gr.) Fölsun á annars konar gjaldmiðlum en peningum (154. gr.) Fölsun - tékkar (155. gr.) Fölsun - greiðslukort (155. gr.) Fölsun - víxlar (155. gr.) Fölsun - skuldabréf (155. gr.) Fölsun - lyfseðlar (155. gr.) Fölsun - skjalafals (155. gr.) Fölsun - annað (155. gr.) Skjal, misnotkun skjals (157. gr.) Skjalafals, rangfærsla skjala til að blekkja með því í lögskiptum (158. gr.) Skjöl, röng notkun stimpils eða merkis (159. gr.) Skjalafals, skjalasvik, útgefandi skjals gabbaður (156. gr.) Rangfærsla sönnunargagna (162.-163. gr.) Skjöl, önnur gagnabrot Skjalafals samtals Breytingar frá fyrra ári Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun) (6. gr. 75/98) Ólögleg sala áfengis (10. gr. 75/98) Áfengi veitt til yngri en 20 ára (1. mgr. 18. gr. 75/98) Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað (2. mgr. 18. gr. 75/98) Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi (3. mgr. 19. gr. 75/98) Brot á reglum um áfengisauglýsingar (20. gr. 75/98) Ölvun á almannafæri (21. gr. 75/98) Varsla á áfengi sem látið hefur verið af hendi andstætt ákvæðum áfengislaga (19. gr. 75/98) Áfengislög, ýmislegt Áfengislagabrot samtals Breytingar frá fyrra ári Lögreglumenn, ofbeldi gagnvart lögreglumönnum (106.-107. gr.) Hótun um ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.) Opinber starfsmaður, ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.)* Hótun um ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.) Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt (19. gr. 90/96) Bann við að tálma lögreglu í störfum sínum (21. gr. 90/96) Innsigli, innsiglirof og skemmdir á opinberri auglýsingu (113. gr.) Mútur (109. gr.) Fangar, aðstoð við fanga eða brotamann til að losna úr haldi (111.-112. gr.) Fangar sammælast um strok úr fangelsi (110. gr.) Ofbeldi, nauðung eða hótun skv. 233 gr. vegna skýrslugjafar þolanda hjá lögreglu eða fyrir dómi (108. gr.) Aðili tekur að sér eitthvert opinbert vald, sem hann ekki hefur (116. gr.) Einkennisföt eða merki sem áskilið er stjórnvöldum notað vísvitandi eða af gáleysi (117. gr.) Opinber starfsmaður, önnur tálmun á starfi opinbers starfsmanns (106.-107. gr.) Brot gegn valdstjórninni - ýmislegt Brot gegn valdstjórninni samtals Breytingar frá fyrra ári
Akranes
Fjöldi brota árið 2009 Helstu brotaflokkar
40 738 783 1.689 1.855 25 43.013 39.223 38.092 29.157 4 94 167 425 524 1 145 650 925 1.636 8 336 532 1.026 1.338 2 982 1.122 1.720 2.200 12 1.450 1.920 2.092 2.127 87 6.325 9.368 11.062 11.349 199 55.337 56.401 59.769 52.514 *Vegna breytinga í skráningu hafa umferðaróhöpp verið tekin út -52 -1.064 -3.368 7.255 9.026 48 2.993 2.956 3.167 3.395 1 83 76 73 77 49 3.076 3.032 3.240 3.472 -12 44 -208 -232 829 2 475 386 421 462 0 14 22 15 16 2 489 408 436 478 -3 81 -28 -42 130 2 237 250 192 263 1 3 7 9 1 0 7 10 21 16 2 224 238 316 414 0 34 43 31 26 0 4 3 4 3 0 1 1 1 2 0 5 4 1 1 5 515 556 575 726 -10 -41 -19 -151 -48 0 6 10 24 6 0 7 14 51 27 0 10 5 11 8 0 5 16 15 16 0 16 24 30 37 0 2 0 6 7 0 6 26 20 21 0 16 18 21 28 0 28 106 63 85 1 84 0 0 0 1 84 38 67 40 0 7 3 9 5 0 14 13 13 13 0 2 1 2 1 0 3 4 1 1 0 0 0 0 1 2 290 278 333 296 -5 12 -55 37 -37 0 12 9 10 13 2 11 7 11 13 1 18 21 34 27 0 0 24 32 60 3 9 7 10 7 0 29 15 10 49 17 497 790 1.173 1.367 0 10 6 26 61 0 17 6 3 10 23 603 885 1.309 1.607 -22 -282 -424 -298 -155 6 110 118 120 96 4 66 79 65 16 0 8 12 12 7 *Upphlaup, ofbeldi mannsafnaðar gagnvart opinberum starfsmanni fellur hér undir 0 11 16 31 1 3 133 170 152 149 0 11 12 16 15 0 1 2 8 5 0 1 0 1 3 0 3 1 1 3 0 1 0 2 0 0 0 1 1 3 0 1 2 1 0 1 9 8 2 1 1 10 11 15 17 0 3 0 0 0 15 368 432 427 316 9 -64 5 111 125
Ríkislögreglustjórinn
Afbrotatölfræði 2009
Afbrotatölfræði 2009
025482628
0059750557 700800464111
3
952653245 0254826288
0059750557
952653245
70080046411
025482628 952653245 4516298799
0059750557
952653245 025482628