Arsskyrsla VIS 2009 by Svansprent

Ársskýrsla 2009

Efnisyfirlit

Lykiltölur úr rekstri……………………………………………………… 3 Ávarp stjórnarformanns… …………………………………………… 4 Ávarp forstjóra… ……………………………………………………… 4 Skipurit og framkvæmdastjórn… …………………………………… 5 Starfsemin 2009… …………………………………………………… 6 Ársreikningur… ………………………………………………………

Skýrsla stjórnar… ……………………………………………………… 16 Áritun óháðs endurskoðanda… ……………………………………… 17 Rekstrarreikningur……………………………………………………… 18 Efnahagsreikningur… ………………………………………………… 19 Eiginfjáryfirlit… ………………………………………………………… 20 Sjóðstreymi… …………………………………………………………… 21 Skýringar… ……………………………………………………………… 22 Orðskýringar… ………………………………………………………… 41 VÍS í 20 ár… …………………………………………………………… 42

Ritstjórn og umsjón: Ingimar Sigurðsson Hönnun og umbrot: Þorgeir Valur Ellertsson Prentun: Svansprent 2

Lykiltölur úr rekstri 2009

2008

2007

2006

2005

Bókfærð iðgjöld… …………………………

14.498

13.146

11.504

9.495

7.809

Iðgjöld ársins… ……………………………

14.265

12.367

10.831

8.956

7.806

Fjárfestingatekjur af vátr.rekstri…………

1.536

2.029

1.744

1.649

1.524

Aðrar tekjur af vátryggingarekstri… ……

182

Tjón ársins… ……………………………… -12.274

-10.941

-8.745

-7.586

-6.297

Rekstrarkostnaður …………………………

-2.753

-2.463

-2.080

-2.244

-2.142

Endurtryggingakostnaður… ……………

-261

-339

-510

-508

-651

Hagnaður af vátryggingarekstri… ………

604

836

1.272

267

240

Hagnaður (tap) af fjármálastarfsemi… …

668

-468

5.839

5.334

9.782

Aðrar tekjur… ………………………………

Skattar… ……………………………………

-108

-126

3.881

-566

-1.672

Hagnaður eftir skatta……………………

1.164

242

10.992

5.086

8.396

Eigið fé… ……………………………………

10.942

9.678

10.236

20.298

26.981

Vátryggingaskuld… ………………………

21.696

20.720

19.667

18.714

17.708

Aðrar skuldir…………………………………

1.039

1.581

1.347

6.620

6.461

Eigið fé og skuldir samtals… ……………

33.677

31.979

31.250

45.632

51.150

Tjónahlutfall…………………………………

86,1%

88,5%

80,7%

84,7%

80,7%

Kostnaðarhlutfall… ………………………

19,3%

19,9%

19,2%

25,1%

27,4%

Endurtryggingakostnaðarhlutfall… ……

1,8%

2,7%

4,7%

5,7%

8,3%

Samsett hlutfall… ………………………… 107,3%

111,1%

104,7%

115,4%

116,4%

Fjárfestingatekjur og aðrar tekjur… ……

11,4%

17,9%

16,4%

18,4%

19,5%

Rekstrarhlutfall… …………………………

96,3%

94,2%

89,9%

97,5%

97,4%

154,8%

169,2%

186,3%

236,9%

258,7%

Eigin vátryggingaskuld / Eigin iðgjöld…

Eiginfjár hlutfall… …………………………

32,5%

30,3%

32,8%

44,5%

52,7%

Arðsemi eiginfjár……………………………

11,2%

2,3%

55,3%

28,8%

39,4%

Eigið fé… ……………………………………

10.942

9.678

10.236

20.298

26.981

Gjaldþol………………………………………

10.942

9.678

10.236

18.798

26.331

Lágmarksgjaldþol… ………………………

2.595

2.200

1.862

1.559

1.408

Gjaldþolshlutfall… …………………………

4,20

4,40

5,50

12,06

18,70

Lykiltölur

Athugið: IFRS reikningsskil voru tekin upp fyrir árið 2005. Samanburðarfjárhæðum eldri ára hefur verið breytt til samræmis við framsetningu ársreiknings fyrir árið 2009.

Fjárhæðir í milljónum króna

Ávarp stjórnarformanns og forstjóra Lýður Guðmundsson stjórnarformaður

Ávarp

Árið 2009 var því miður hvorki gjöfult fyrir einstaklinga né atvinnulíf í efnahagslegu tilliti. Fjölmörg félög í fjármálaþjónustu töpuðu gífurlegum verðmætum þegar heimskreppan reið yfir og bankarnir hrundu. Mörg þeirra eru ýmist fallin, komin að fótum fram eða í öndunarvél hins opinbera. Samkeppni tryggingafélaganna var að venju mikil og er um þessar mundir einnig ójöfn eftir rausnarlegt framlag ríkissjóðs til reksturs eins þeirra.

Lýður Guðmundsson

Í ljósi framangreinds er árangur VÍS einkar athyglisverður og ánægjulegur. Félagið stendur traustum fótum hvað varðar eignir þess annars vegar og daglegan rekstur hins vegar. Á báðum vígstöðvum er verið að uppskera fyrir varfærni og árvekni. Hafist var handa við að skipta hlutabréfaeign út fyrir ríkistryggð skuldabréf og bankainnstæður strax í kjölfar þess að Exista eignaðist félagið að fullu árið 2006. Sömuleiðis var kapp lagt á að dreifa áhættu til að auka öryggi eignasafnsins eins og kostur var á. Samhliða var aðhald í rekstri aukið til muna. Samhentur hópur starfsmanna félagsins hefur náð miklum árangri í endurskipulagningu og bættri afkomu undir þessu nýja leiðarljósi varfærni og agaðra vinnubragða í öllum þáttum starfseminnar. Ég þakka starfsfólki VÍS fyrir vandaða framgöngu sína í störfum fyrir félagið og færi viðskiptavinum þess sömuleiðis þakkir fyrir það traust og miklu tryggð sem þeir hafa sýnt VÍS á undanförnum árum.

Guðmundur Örn Gunnarsson forstjóri

Við breyttar aðstæður í efnahagsumhverfi þjóðarinnar er bæði eðlilegt og óhjákvæmilegt að breyta áherslum í rekstri VÍS. Auknar kröfur þarf að gera til sjálfbærni í rekstri tryggingastarfseminnar og finna meðalveginn á milli hagstæðra og samkeppnishæfra iðgjalda annars vegar og viðunandi afkomu frá daglegum rekstri hins vegar. Lykilorð í þeim efnum er hagræðing og á því sviði hefur starfsfólk VÍS náð miklum árangri með samhentu átaki á undanförnum misserum.

Guðmundur Örn Gunnarsson

Stærsti þáttur bættrar afkomu tryggingafélags snýst þó augljóslega um lækkun tjónakostnaðar. Að hinu mikilvæga forvarnarstarfi frátöldu fær tryggingafélagið litlu ráðið um fjölda eða stærð tjóna sem viðskiptavinir þess valda eða verða fyrir. Íkveikjur eru sérstakt áhyggjuefni um þessar mundir. Á starfsárinu urðu stórir brunar hjá viðskiptavinum félagsins vegna íkveikju og til viðbótar hefur slysatjónum fjölgað umtalsvert. Í ljósi framangreinds er afkoma ársins, tæplega 1,2 milljarðar króna, ágætlega viðunandi. Sömuleiðis sýnir aukning iðgjalda á milli ára þrátt fyrir samdrátt í efnahagslífinu að félagið nýtur trausts og skilar góðum árangri. Sú vissa er afar mikilvægt veganesti inn í það árferði sem virðist bíða okkar á næstunni. Bæði rekstur og eignasafn VÍS stendur traustum fótum. Félagið býr ekki að síðri verðmætum í starfsfólki sínu og viðskiptavinum. Í 220 manna starfsliði félagsins er þekking og reynsla sem bæði skiptir reksturinn og gæði þjónustunnar miklu máli. Dreifing í hópi viðskiptavina er mikil. VÍS þarf því ekki að kvíða framtíðinni. Með varkárni í rekstri, sterku eignasafni, þrautreyndu og samtaka starfsfólki og stórum hópi viðskiptavina munum við komast farsællega í gegnum það tímabundna samdráttarskeið sem blasir við.

Skipurit og framkvæmdastjórn

Skipurit

Forstjóri Guðmundur Örn Gunnarsson

Áhættustýring

Lögfræðiráðgjöf

Innri endurskoðun

Vátryggingasvið

Tjónasvið

Friðrik Bragason

Agnar Óskarsson

Sölu- og þjónustusvið

Fjárfestingar

Fjármálasvið Kolbrún Jónsdóttir

Auður Björk Guðmundsdóttir

Upplýsingatæknisvið Þórir Már Einarsson

Starfsmannasvið Anna Rós Ívarsdóttir

Vátryggingasvið ber ábyrgð á vátryggingarekstri VÍS og Lífís. Í því felst m.a. að halda uppi öflugu áhættumati, réttri verðlagningu, stofnumsýslu og vöruþróun. Erlend starfsemi félagsins heyrir einnig undir Vátryggingasvið. Framkvæmdastjóri sviðsins er Friðrik Bragason.

Tjónasvið ber ábyrgð á tjónaskoðunum, bótaákvörðunum og uppgjöri tjóna ásamt því að fylgjast með tjónaþróun einstakra vátryggingagreina. Framkvæmdastjóri sviðsins er Agnar Óskarsson.

Sölu- og þjónustusvið ber ábyrgð á þjónustu og sölu líf- og skaðatrygginga til einstaklinga, fyrirtækja, sveitarfélaga og stofnana auk þess að reka þjónustunet VÍS og sjá um markaðs- og kynningarmál félagsins. Framkvæmdastjóri sviðsins er Auður Björk Guðmundsdóttir.

Fjármálasvið ber ábyrgð á fjárfestingarekstri, innheimtu, uppgjöri, bókhaldi og áætlun félagsins. Auk þess heyra rekstrarmál fyrirtækisins undir Fjármálasvið. Framkvæmdastjóri sviðsins er Kolbrún Jónsdóttir.

Upplýsingatæknisvið ber ábyrgð á að innleiða og veita þjónustu í kringum upplýsingatækni, fjarskiptatækni og hugbúnað til hagsbóta fyrir starfsemi VÍS, starfsmenn og viðskiptavini. Þetta felur í sér uppsetningu og þjónustu við tæknibúnað og hugbúnað, verkefnastjórn og ráðgjöf í upplýsingatækniverkefnum, þróun upplýsingakerfa og rekstur fjarskiptakerfa. Framkvæmdastjóri sviðsins er Þórir Már Einarsson.

Starfsmannasvið ber ábyrgð á mannauðsmálum, starfsþróun, fræðslumálum og ráðningum auk þess að veita starfsmönnum og stjórnendum ráðgjöf. Einnig fer öll launavinnsla fram á sviðinu. Framkvæmdastjóri sviðsins er Anna Rós Ívarsdóttir.

2 0 2006 2005

2007 2006

2008 2007

2009 2008

2009

ðgjöld ársinsIðgjöld á móti tjónum ársins áársins móti tjónum ársins

Eigin iðgjöld og eigin tjón

6 4 2

16 Ma

Iðgjöld

Tjón

Iðgjöld ársins námu 14.265 milljónum króna, sem er 15,3% hækkun frá árinu 2008. Eigin iðgjöld námu 13.651 milljón króna og hækkuðu um 15,2% frá fyrra ári.

14 14 12 12 10 10

Eigin iðgjöld og Eigin iðgjöld tjón og eigin tjón 88eigin

2006 2005

Starfsemin 2009

Eigin iðgjöld og eigin tjón

2007 2006 66

2008 2007

2009 2008

2009

Tjón

44 Gjaldþol og lágmarksgjaldþol Gjaldþol og lágmarksgjaldþol

12 30

10 25 8 20 6

22 00 16 14

4 15

12 16

2 10 0

10 14

2006 2005

8 12 2007 2006 6 10

Eigin iðgjöld og eigin tjón 2006 2007 2008 2006 2007 2008

2005 2005

2009 2009

Iðgjöld ársins á móti tjónum ársins

2008 2007

2009 2008

2006 2005

2007 2006 2 6

2008 2007

0 4

Rekstrarkostnaður vegna vátryggingarekstrar VÍS nam 2.752 milljónum króna og hækkaði um 289 milljónir króna frá fyrra ári eða um 11,7%.

2009

2006

14 14

12 12 30

10 10

0 2006 2005

Gjaldþol og

25 88 2007 2006 20 66

2007

2008

2009

Iðgjöld ársins á móti tjónum ársins

0 16 Ma

Fjármagnstekjur

2009

Iðgjöld og tjón ársins

2005

2009 2008

2005

Iðgjöld

2006

2007

2008

Tjón

2009

Gjaldþol og lágmarksgjaldþol

2008 2007

2009 2008

10 00

2005 2005

2006 2006

2007 2007

2008 2008

2009 2009

5 20

Gjaldþol og lágmarksgjaldþol

0 15

0 2006 2005

16 15 2007 2006 14

2005

2006

2007

2008

2009

Í árslok 2009 námu fjárfestingar VÍS 27.916 milljónum króna og jukust lítillega milli ára eða um 1,2%.

2009 2008 2009 Hagnaður eftir skatta

2008 2007

Þróun hagnaðar fyrir skatta

Eigið fé

125 12 10 108 10 0

2005

2006

2007

2008

2009

2005

2006

2007

2008

2009

40 4 22 00 14

Þróun eigin tjóna

2005 2005

2006 2006

2007 2007

2008 2008

2009 2009

2005

2006

2007 Eigið fé

2008

2009

Þróun eigin fjár 2005-2009 2005

2006

2007

2008

2009

25 25

Þróun iðgjalda ársins 2005-2009

20 20 16

14 15 15 12

10 10 10 55 8

2005 2005

2006 2006

2007 2007

2008 2008

2009 2009

2005

2006

2007

2008

2009

Heildarskuldir VÍS í árslok 2009 námu 22.735 milljón króna en voru 22.301 milljónir króna árið 2008, sem er aukning um 1,9%. Vátryggingaskuld í árslok 2009 var 21.696 milljónir króna sem er aukning um 4,7% frá fyrra ári.

Handbært fé frá rekstri var neikvætt um 264 milljónir króna, en var 1.514 milljónir króna árið 2008. Fjárfestingahreyfingar voru neikvæðar um 2.573 milljónir króna en voru jákvæðar um 6.524 milljónir króna árið 2008.

060

Skuldir

Sjóðsstreymi

10 6

300 30

Eigið fé VÍS í árslok 2009 var 10.942 milljónir króna og hækkaði um 13,1% frá fyrra ári. Eiginfjárhlutfall VÍS í árslok 2009 var 32,5% samanborið við 30,3% árið 2008.

Hagnaður eftir skatta

10 12 8

0 4

Hagnaður af vátryggingarekstri nam 604 milljónum króna á móti 836 milljónum árið 2008. Hagnaður af fjármálarekstri nam 668 milljónum króna á móti 468 milljóna tapi árið áður. Hagnaður ársins eftir skatta nam 1.164 milljónum króna, sem er umtalsvert meira en á árinu 2008, en þá var hagnaður eftir skatta 242 milljónir króna. Megin skýringu aukins hagnaðar má rekja til minni niðurfærslu fjáreigna.

Fjárfestingar

Þróun eigin iðgjalda

Ma 12

Tekjur og gjöld af fjármálarekstri námu 2.204 milljónum króna og hækkuðu um 41,2% frá fyrra ári. Fjármunatekjur félagsins drógust nokkuð saman á árinu 2009, eða úr 6.109 milljónum króna í 3.284 milljónir króna. Tekjur vegna matsbreytinga fjárfestinga voru 114 milljónir króna en voru neikvæðar um 2.490 milljónir árið áður. Niðurfærðar fjáreignir voru 905 milljónir króna en voru 1.812 milljónir á árinu 2008.

Hagnaður ársins

2009

44 lágmarksgjaldþol Gjaldþol og lágmarksgjaldþol 15 22

Tjón ársins námu 12.274 milljónum króna, sem er 12,2% aukning frá fyrra ári. Eigin tjón ársins námu 11.937 milljónum króna og hækkuðu um 10,8% frá fyrra ári.

Rekstrarkostnaður

4 tjónum ðgjöld ársinsIðgjöld á móti móti tjónum ársins 0 8 ársins áársins

Starfsemin 2009

Handbært fé

Handbært fé í árslok var 6.161 milljón króna en var 8.898 milljónir króna árið áður.

7% Ökutækjatr. 44%

Afkoma vátryggingagreina

Sjótr. 5%

Ökutækjatr. 44%

Iðgjöld ársins eftir vátryggingagreinum

Iðgjöld ársins námu 3.675 milljónum króna, sem er 20,0% hækkun frá árinu 2008. Hækkunina má að mestu rekja til vísitöluhækkana en einnig til iðgjaldabreytinga í húseigendatryggingum og innbús kaskótryggingum. Afkoman varð neikvæð um 138 milljónir króna, sem skýrist af nokkrum þáttum. Meðal annars af háu tjónahlutfalli í húseigenda- og fjölskyldutryggingum og miklum tjónaþunga í lausafjár- og brunatryggingum húseigna hjá fyrirtækjum. Hækkun á efniskostnaði hefur einnig áhrif á hækkun tjónakostnaðar.

Slysatr. 10%

Endurtr. 4% Eignatr. 26%

Ábyrgðartr. 6%

Sjótr. 4%

Sjó- og farmtryggingar

Iðgjöld ársins námu 517 milljónum króna, sem er 13,7% hækkun frá árinu 2008. Afkoman varð neikvæð um 220 milljónir króna. Tapið myndast fyrst og fremst vegna tveggja stórra tjóna í erlendri starfsemi félagsins. Hagnaður varð af innlendum sjó- og farmtryggingum.

Starfsemin 2009

Eignatryggingar

Ökutækjatr. Þróun tjóna ársins 2005-2009 50%

14 12 10 8

Lögboðnar ökutækjatryggingar

Iðgjöld ársins námu 4.924 milljónum króna, sem er 6,5% aukning frá fyrra ári. Hagnaður greinarinnar nam 1.320 milljónum króna, sem er í takt við áætlanir félagsins. Gott tíðarfar á landinu stuðlaði að lægri tjónatíðni á árinu. Fækkun ökutækja í umferð hafði einnig áhrif.

Tjón ársins eftir vátryggingagreinum

6 4

Endurtr. 5%

2 0 2005

Slysatr. 13% 2006

Frjálsar ökutækjatryggingar

Iðgjöld ársins námu 2.230 milljónum króna, sem er 11,8% aukning frá árinu 2008. Í þessari grein skila iðgjaldahækkanir umræddri hækkun. Afkoman hefur verið neikvæð á síðustu árum en árið 2009 reyndist farsælt, meðal annars vegna lækkandi tjónatíðni. Gott tíðarfar síðustu mánuði ársins vegur þar þungt. Hagnaður af greininni varð 123 milljónir króna.

Ábyrgðartryggingar

2009

Sjótr. 5%

50 40 30

Ökutækjatr. 44%

Slysatryggingar

1,2 1,20000

Iðgjöld ársins í erlendum endurtryggingum voru 615 milljónir króna, sem er 239% hækkun frá árinu 2008 og kemur að mestu til vegna erlendra sjótrygginga. Tap varð af erlendum endurtryggingum upp á 104 milljónir króna, sem kemur til vegna tveggja stórra tjónsatburða sem féllu á félagið.

Eignatr. 24%

Ábyrgðartr. 9%

Erlendar endurtryggingar

2008

Þróun heildareigna 2005-2009 60

Iðgjöld ársins námu 823 milljónum, sem er 14,8% hækkun frá fyrra ári. Líkt og árið á undan reyndist tjónaþungi mikill í ábyrgðartryggingum. Átti það bæði við um hefðbundnar ábyrgðartryggingar og starfsábyrgðartryggingar. Tap af greininni nam 71 milljón króna.

Iðgjöld ársins í slysatryggingum námu 1.482 milljónum króna sem er 11,1% hækkun frá árinu 2008. Hækkunin er að mestu tilkomin vegna aukinna umsvifa í erlendum slysatryggingum. Tjónaþungi reyndist mikill á árinu og varð afkoman neikvæð um 307 milljónir króna. Þunginn lá meðal annars í fjölskylduslysatryggingum, slysatryggingum sjómanna, erlendum slysatryggingum og í erlendum sjúkrakostnaði sem fellur undir þessa grein.

2007

Afkoma af vátryggingarekstri

2005

2006

2007

2008

2009

Afkoma af vátryggingarekstri

1,4 1,40000

1,0 1,0000 Þróun tjóna ársins 2005-2009

0,8 ,80000 14

0,6 ,60000 12

0,4 ,40000 10 0,2 ,20000 8 ,000060 4

2005 2005

2006 2006

2007 2007

2008 2008

2009 2009

2005

2006

2007

2008

2009

2 0

Heildareignir

Þróun heildareigna 2005-2009

60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 00

2005 2005

2006 2006

2007 2007

2008 2008

2009 2009

Afkoma af vátryggingarekstri 1,40000 1,20000 1,0000 ,80000 ,60000 ,40000 ,20000

Starfsemin 2009

Samsetning eigna í árslok 2009 Endurtryggingaeignir Aðrar kröfur og eignir 2% 6% Ríkistryggðar eignir 37%

Handbært fé 18%

Viðskiptakröfur 12% Veðlán og önnur útlán 6%

Fjárfest.verðbréf 19%

Samsetning eigna á móti vátryggingaskuld Ma 30 30

Samsetning eigna á móti vátryggingaskuld

ma.kr. Önnur verðbréf Önnur verðbréf Fasteignir Fasteignir Hlutur endurtr Hlutur endurtr

25 25

Skráð verðbréf

20 20

Skráð verðbréf

15 15

Innlán Innlán

Iðgjaldaskuld Iðgjaldaskuld

Skuldabréf

Skuldabr. sveitarfélagasveitarf.

10 10

Tjónaskuld Tjónaskuld

Ríkistryggð bréf Ríkistryggð bréf

55 00

Eignir Eignir

Vátryggingaskuld Vátryggingaskuld

Unnið var eftir nýrri forvarnarstefnu VÍS á árinu 2009 en hún er svohljóðandi: „Allir starfsmenn VÍS eru forvarnarfulltrúar í þjónustu sinni við viðskiptavini. Forvarnir eru hluti af fyrirtækjamenningu VÍS og mikilvægur hlekkur í starfsemi félagsins. Forvarnir eru sýnilegur hluti af starfseminni og hafa þann tilgang að fækka slysum og tjónum meðal viðskiptavina og í samfélaginu í heild.“ Félagið stóð fyrir fjölmörgum forvarnarátökum á árinu. Umferðarherferð með Umferðarstofu gegn alvarlegum slysum í umferðinni í sjónvarpi, útvarpi og ýmsum vefmiðlum. Auk þess var félagið með reglulega forvarnarumfjöllun í fjölmiðlum um ölvunarakstur, notkun bílbelta, slysavarnir heimila, vatns- og brunatjón. Umferðarfundir í framhaldsskólum landsins voru fjölmargir, en í lok ársins urðu þau tímamót að Umferðarstofa yfirtók þessa fræðslu, sem VÍS hefur sinnt í 15 ár. Öflugt forvarnarsamstarf fór fram með þátttöku fjölmargra fyrirtækja á árinu. Hjá sjávarútvegsfyrirtækjum var lögð sérstök áhersla á að koma á öryggismenningu um borð í skipum og efla þannig öryggi sjómanna. Var þetta gert í samstarfi við Slysavarnaskóla sjómanna. Einnig var unnið að forvörnum í samstarfi við Vinnueftirlitið. Rio Tinto Alcan var sérstaklega verðlaunað fyrir framúrskarandi árangur í öryggismálum, á undanförnum árum í álveri fyrir tækisins í Straumsvík. Með nýjum áherslum í forvörnum fyrirtækja voru um 300 fyrirtæki heimsótt á árinu og farið yfir gátlistann ”Stöðumat fyrirtækja”. Stöðumatið gefur fyrir tækjum ákveðna vísbendingu um hvar þau standa í forvörnum, öryggismálum og brunavörnum. Viðbrögð stjórnenda fyrirtækja í viðskiptum við VÍS hafa verið einkar jákvæð við þessum heimsóknum og til þess fallin að styrkja enn frekar stöðu VÍS í þessum málaflokki. Framtíðarsýn VÍS er að forvarnir skipi æ stærri sess í starfsemi og þjónustu félagsins.

Vöruþróun

Tekjur ársins 2009

Vöruþróun ársins var að mestu fólgin í úrbótum á núverandi vátryggingum með nauðsynlegum breytingum á bótasviði, gjaldskráruppbyggingu og eigin áhættum.

Aðrar tekjur 1% Fjárfestingartekjur 20%

Eigin iðgjöld 79%

Skilmálum F plús trygginga og húseigendatrygginga var breytt. Var það liður í að bæta afkomu trygginganna. Um mitt ár kom H plús til sögunnar, fyrir einstaklinga. H plús heldur utan um þær tryggingar sem snúa að húseignum, þ.e. lögboðnum brunatryggingum, húseigendatryggingum íbúðarhúsnæðis og viðbótar brunatryggingum. Við þessa breytingu var húseigendatrygging íbúðarhúsnæðis tekinn út úr F plús fjölskyldutryggingum. Núna standa F plús og H plús traustar saman á markaði og mynda það öryggisnet sem allar fjölskyldur á landinu þurfa. H plús tryggir húseignina og ýmislegt sem að henni snýr og F plús fjölskylduna og eignir tengdar henni. Gerðar voru breytingar á kortaskilmálum á árinu. Vinnuvélatryggingu var breytt á þann veg að félagið tekur að sér aukna vernd vegna náttúruhamfara. Byggingastjóratryggingar voru teknar til rækilegrar endurskoðunar vegna aukins tjónaþunga. Tvær nýjar starfsábyrgðatryggingar litu dagsins ljós.

Gjöld ársins 2009 Rekstrarkostnaður 17%

Erlendir markaðir

Fjármagnskostnaður 8%

Eigin tjón 75%

Forvarnir

Starfsemi VÍS á erlendum mörkuðum á árinu 2009 einkenndist af varnar baráttu og slæmri tjónaafkomu, einkum á sviði sjótrygginga. Sem fyrr byggir félagið þátttöku í alþjóðlegum verkefnum á sterkum tengslum við öfluga samstarfsaðila, í stað þess að halda úti starfsstöðvum í viðkomandi löndum. Í kjölfar falls bankanna haustið 2008 hefur megináhersla verið lögð á að verja og viðhalda þeim viðskiptasamböndum og –samningum sem félagið hefur byggt upp undanfarin ár. Þrátt fyrir talsverða ágjöf hefur þetta gengið vonum

Eigin iðgjöld og eigin tjón

framar, sem sést best á því að iðgjöld aukast á milli ára þrátt fyrir óhagstæð skilyrði erlendis.

Gjaldþolshlutfall

14 12

Gjaldþolshlutfall 2005-2009

10 20 20,00

8,008

Alls námu bókfærð iðgjöld vegna alþjóðlegra viðskipta á árinu8 2009 um 8 695 milljónum króna, sem er lækkun um 78 milljónir á milli ára. Hinsvegar aukast 6 6 4 iðgjöld ársins nokkuð á milli ára, úr 389 milljónum króna í tæpar 930 milljónir. 4 2 2 voru 2008 Munar þar mestu um tekjufærslu vegna samninga sem gerðir og 0 0 2009, sem og áðurnefnda aukningu á iðgjöldum slysatrygginga. 2005 2005

2006

2007

2008

2009

4,004

Iðgjöld ársins á móti tjónum ársins

16 2,00 2

0,00 0 14 12 10 20072006

2005 2005 20082007

2006 2006

2007 2007

20092008

2008 2008

2009 2009

2009

Endurtryggingakostnaðarhlutfall 2009

9,00

á móti tjónum ársins Iðgjöld ársins Iðgjöld á móti tjónum 6ársins ársins

Í ljósi versnandi afkomu vátryggingagreina, hefur aukin áhersla verið lögð á 14 14 áhættumat er varðar töku nýrra vátrygginga. Helst má nefna persónutrygg12 12 ingar, eignatryggingar og lögboðnar starfsábyrgðartryggingar. Samhliða 10 10 hertu áhættumati er öflugt starf í gangi varðandi gildandi vátryggingasamn8 8 62” þar inga. Þetta helst í hendur við væntanlegar gjaldþolsreglur “Solvency 6 4 sem mikil áhersla er lögð á mat á áhættu í vátryggingarekstri.4 16

Tjón

2005

6,006

Áhættumat

Starfsemin 2009

18 18,00 Í mars 2009 var skrifað undir samning við norskt tryggingafélag um áfram8 16 Eigin Eigin iðgjöld 16,00 og eigin tjón og eigin tjón 6 iðgjöld haldandi þátttöku VÍS í endurtryggingum þeirra og námu bókfærð iðgjöld 14,00 14 16 16 4 vegna hans um 285 milljónum króna. Þá varð áframhaldandi vöxtur í erlendum 12,00 12 14 14 2 slysatryggingum og jukust iðgjöld ársins úr 136 milljónum í 210 milljónir. 10,00 10

7,00 2

6,00 0

5,00 4,00Ma 3,00

Gjaldþol og lágmarksgjaldþol 2005 2006 2007 2008 2009 Gjaldþol Gjaldþol ogLágmarksgjaldþol lágmarksgjaldþol

30 30 2,00

1,0025 25 0,00

20 20

20062005

2005

8,00

20072006

2005

20082007

2006

20092008

2007

2009

2008

2009

Gjaldþolshlutfall 2005-2009 15 15 Á árinu 2009 greiddi VÍS rúma 12 milljarða króna í tjónabætur, eða að meðal 20,00 Gjaldþol og lágmarksgjaldþol Gjaldþol og lágmarksgjaldþol Markaðshlutdeild VÍS 2009, innlend starfsemi 18,00 tali um 1 milljarð á mánuði alla mánuði ársins. 10 10 30

Tilkynnt tjón til félagsins síðast liðin 4 ár hafa að meðaltali verið 36.400. Það 20 mikið 20 samsvarar um 100 tjónum á hvern dag ársins. Innbrot og þjófnaðir voru í umræðunni á árinu 2009. Samkvæmt tölum VÍS hefur félagið aldrei bætt 15 15 eins mörg innbrots- og þjófnaðartjón og á síðasta ári. 10 10 25

Fjöldi innbrota í bíla hefur verið tiltölulega jafn síðastliðin ár. Á árunum 2006 0 til 2008 bætti VÍS á bilinu 50 til 60 þjófnaði úr læstum bílum en á 2005 árinu02009 20062005 þrefaldaðist þessi fjöldi og bætti félagið 165 þjófnaði. Flest innbrot í bíla voru framin í maí og júní eða 20 í hvorum mánuði og 17 í nóvember. Þetta gerist þrátt fyrir ítrekaðar viðvaranir lögreglu til fólks um að skilja ekki áhugaverða hluti í sjónmáli í bílum, svo sem veski, GPS tæki, tölvur eða aðra verðmæta hluti. 5

16,00 45,00

14,00 5 5

40,00

12,000

35,00 0 10,00

2005 2005

2006 2006

2007 2007

2008 2008

2009 2009

30,00

8,00

25,00 6,00 20,00 4,00 15,00 2,00 0,00 10,00

5,002006 2007

,00 % 9,009

2005 20082007

2006 2007 2008 Endurtrygginga 2009 20092008 kostnaðarhlutfall

2009

Eignatr. Ökutækjatr. Ábyrgðartr. Endurtryggingakostnaðarhlutfall 2009

8,008Afkoma

af vátryggingarekstri 2009 eftir greinum

7,007 6,006 5,005

Fjöldi innbrota á heimili og í fyrirtæki þar sem VÍS hefur bætt tjón hafa verið mörg undanfarin ár, en þó aldrei eins mörg og á árinu 2009. Að meðaltali voru 1,24 innbrot á dag á árinu 2006 sem VÍS bætti, 1,13 á árinu 2007, 1,56 á árinu 2008 og tæplega 2 innbrot á dag á árinu 2009 að meðaltali.

4,004 3,003 2,002 1,001 0,000

2005 2005

2006 2006

2007 2007

2008 2008

2009 2009

20 ára afmæli VÍS

Á árinu 2009 voru liðin 20 ár frá stofnun VÍS. Haldið var upp á afmælið með ýmsum hætti. Á þjónustuskrifstofum félagsins var viðskiptavinum boðið upp á kaffi, kökur og aðrar kræsingar í tilefni dagsins. Núverandi og fyrrverandi starfsmönnum var boðið í afmælismóttöku þar sem sagan var rifjuð upp með skemmtilegri myndasýningu úr starfseminni frá upphafi.

Endurbætt merki

VÍS tók endurbætt merki í notkun í mars og um leið nýja ásýnd. Gamla merkið var teiknað árið 1989 og er í hópi elstu vörumerkja landsins. Það var hannað af Fanneyju Valgarðsdóttur en endurhannað af auglýsingastofunni Fíton með leyfi Fanneyjar. Lit merkisins var breytt úr gráum í bláan og útlínur lagaðar með mýkri línum með það að markmiði að gera merkið nútímalegra. Á árinu var meirihluti kynningarefnis endurnýjaður auk þess sem nýja merkið var sett upp á öllum þjónustuskrifstofum félagsins.

Markaðshlutdeild VÍS 2009, innlend starfsemi 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 ,00 Eignatr.

Ökutækjatr.

Ábyrgðartr.

Afkoma af vátryggingarekstri 2009 eftir greinum

Þjónustustefna VÍS

Ný þjónustustefna VÍS var kynnt í september. Haldið var námskeið fyrir alla starfsmenn og umboðsmenn við innleiðingu hennar. Tryggingar snúast um 9

Starfsemin 2009

Erlend viðskipti, iðgjöld ársins eftir vátryggingagreinum Slysatr. 23%

Eignatr. 5%

fólk og því er framúrskarandi þjónusta lykillinn að samkeppnisforskoti VÍS. Þjónustustefnan er verkfæri til að virkja gildi félagsins; frumkvæði, áreiðanleika og umhyggju, betur í daglegri starfsemi. Litið er á þjónustustefnuna sem umgjörð um öll samskipti hjá VÍS bæði við viðskiptavini og milli starfsmanna. Gefin var út handbók með þjónustustefnunni ásamt yfirliti yfir skipulag fyrir tækisins. Þar eru myndir af öllu starfsfólki og umboðsmönnum sem sýnir hverjir starfa hvar ásamt upplýsingum um hlutverk hvers og eins.

Sjótr. 72%

Kröfur viðskiptavina um hagkvæmni, einfaldleika, öryggi og persónulega þjónustu aukast sífellt. Því er mikilvægt að starfsmenn VÍS aðlagi sig að þessum síbreytilegu þörfum. Starfsmenn félagsins stefna ótrauðir að því að þjónusta VÍS veiti félaginu samkeppnisforskot.

Samkeppnin

Samkeppnin á íslenska vátryggingamarkaðinum var hörð á árinu eins og undanfarin ár. Tvö skaðatryggingafélaganna, Sjóvá-Almennar tryggingar og Vörður tryggingar uppfylltu ekki lágmarks gjaldþol tryggingafélaga og störfuðu á undanþágu frá Fjármálaeftirlitinu. Føroya banki kom með aukið hlutafé inn í Vörð og eignaðist 51% hlut en stofnað var nýtt félag utan um stofn Sjóvár með fjárframlagi frá ríkissjóði upp á 16 milljarða króna til að styrkja eigin fjárstöðu félagsins. Við yfirfærslu stofns Sjóvár í nýtt félag voru vátryggingasamningar þeirra lausir í október mánuði. Mikið rót var á markaðinum og flæði viðskiptavina milli félaga töluvert. Vegna erfiðs efnahagsástands hefur vátryggingamarkaðurinn á Íslandi dregist nokkuð saman. Skv. Hagstofu Íslands var fjöldi gjaldþrota fyrirtækja fyrstu 11 mánuði ársins 2009, 823 talsins. Það jafngildir 23% aukningu frá fyrra ári. Bifreiðum hefur fækkað í landinu, atvinnuleysi aukist og flutningur fólks frá landinu aldrei verið meiri. Með samstilltu átaki starfsmanna VÍS og áherslu á góða þjónustu hélt VÍS góðri stöðu á markaðinum sem stærsta vátryggingafélag landsins.

Öflugt þjónustunet

VÍS leggur mikla árherslu á að þjónusta viðskiptavini sína með skilvirkum hætti og að ákvarðanir séu byggðar á þekkingu staðkunnugs fólks, þegar slíkt á við. Með 42 þjónustuskrifstofum víðs vegar um landið er lögð áhersla á persónulega þjónustu fyrir alla landsmenn. Lögð hefur verið áhersla á að auka þjónustu í þjónustuveri VÍS en þjónustuverið hefur lengri opnunartíma en almennar skrifstofur félagsins. Vefur félagsins var efldur til muna á árinu og geta viðskiptavinir sótt ógrynni upplýsinga og fróðleik þar til viðbótar við að geta sent inn fyrirspurnir og ábendingar.

Samstarf við banka og sparisjóði

VÍS heldur áfram góðu samstarfi við ýmsa banka og sparisjóði á landinu. Aðalsamstarfsaðili félagsins er Arion banki en VÍS veitir viðskiptavinum í vildarþjónustu bankans sérkjör á tryggingum. Aðrir samstarfsaðilar VÍS eru Sparisjóður Keflavíkur, Sparisjóðurinn Afl, Sparisjóður Vestmannaeyja, Sparisjóður Svarfdæla og Sparisjóður Þórshafnar. Viðskiptavinir sparisjóðanna í vildarþjónustu bankanna fá einnig sérkjör á tryggingum hjá VÍS. Þjónustuskrifstofum VÍS í Borgarnesi og á Sauðárkróki var breytt í umboðsskrifstofur á árinu, en voru áður reknar beint af VÍS. Arion banki tók við rekstri skrifstofunnar í Borgarnesi og Sparisjóðurinn Afl á Sauðárkróki.

Samfélagsleg ábyrgð

VÍS styður við og styrkir verkefni sem til heilla horfa fyrir land og þjóð. Þannig ber félagið ábyrgðina með viðskiptavinum sínum og íslensku samfélagi. VÍS er virkur styrktaraðili á sviði líknarmála, menningar og íþrótta og styður við bakið á fjölmörgum félagasamtökum.

Starfsemin 2009

Á árinu var VÍS máttarstólpi Leikfélags Reykjavíkur og Leikfélags Akureyrar. Félagið studdi einnig ýmis verkefni sem snúa að líknarmálum. Má þar helst nefna veglegan styrk til Mænuskaðastofnunar Íslands. Stofnunin vinnur að því að stuðla að lækningu á mænuskaða með öllum tiltækum ráðum. Félagið studdi einnig verkefnið „Dagur rauða nefsins“ sem Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna, UNICEF, stóð fyrir með því að kaupa rauða nefið. Auk þess studdi VÍS átakið „Á allra vörum“ sem Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna stóð fyrir. VÍS er einn af bakhjörlum átaks um vistakstur sem Landvernd stendur fyrir og Eurorap verkefnisins á vegum Félags íslenskra bifreiðaeigenda en verkefnið er í meginatriðum að ganga þannig frá vegum að líkur á slysum minnki. VÍS var aðalstyrktaraðili HSÍ og KSÍ en samningi við KSÍ lauk í lok árs og var ekki endurnýjaður. Félagið styrkir auk þess fjöldann allan af íþróttafélögum víðsvegar um land. VÍS leggur áherslu á umhyggju fyrir dýrum og býður upp á fyrirmyndar tryggingavernd fyrir þau. Hvað tengingu við dýrin varðar þá er VÍS aðalstyrktaraðili Landssambands hestamanna, landsliðs Íslands í hestaíþróttum, Meistaradeildar VÍS í hestaíþróttum, Hundaræktarfélags Íslands og Kynjakatta, Kattaræktarfélags Íslands.

Barnabílstólar VÍS

Vinsældir barnabílstóla VÍS taka engan enda, enda býður félagið upp á örugga og vandaða barnabílstóla á hagkvæmu verði. Stólarnir hafa notið mikilla vinsælda hjá viðskiptavinum VÍS og öðrum. Um 5.500 stólar voru í útleigu að meðaltali á árinu.

VÍS fær auglýsingaverðlaun ÍMARK

VÍS birti nýjar auglýsingar á árinu. Farið var í auglýsingaherferð fyrir F plús fjölskyldutryggingar, umferðarforvarnir og ímynd. Vel tókst til í auglýsinga- og markaðsstarfinu á árinu og var mikil ánægja með auglýsingar VÍS. ÍMARK, félag íslensks markaðsfólks, tilnefndi VÍS til 5 auglýsingaverðlauna á árinu 2009.Tilnefningarnar voru fyrir F plús sjónvarpsauglýsingu og markpóst fyrir golfmót VÍS, hvort tveggja unnið með auglýsingastofunni Fíton, umhverfis auglýsingu, vefborða og sjónvarpsauglýsingu um umferðarforvarnir. Sú herferð var unnin í samstarfi við Umferðarstofu og hönnuð af auglýsingastofunni Hvíta húsinu. VÍS hlaut tvenn verðlaun, eða Lúðra eins og verðlaunin kallast, fyrir besta markpóstinn og besta vefborðann.

Auglýsingar VÍS fá hönnunarverðlaun FÍT

Auglýsingaherferð VÍS “Það er ómetanlegt að eiga góða að”, hlaut fern verðlaun og viðurkenningar í keppni um hönnunarverðlaun FÍT (Félag íslenskra teiknara) Herferðin var unnin af auglýsingastofunni Fíton. Hönnunin hlaut aðalverðlaun keppninnar í flokki skjámiðla, verðlaun í flokki sjónvarpsauglýsinga, viðurkenningu í flokki hreyfigrafíkar og viðurkenningu í flokki auglýsingaherferða. Forvarnarauglýsingin “Notaðu bílbeltin alltaf”, sem VÍS vann í samstarfi við Umferðarstofu og auglýsingastofuna Hvíta húsið vann aðalverðlaun í keppninni í flokki vefauglýsinga. F plús auglýsingarnar sem eru unnar af Fíton hlutu tvær viðurkenningar, í flokki sjónvarpsauglýsinga og fyrir hreyfigrafík. Aðrar viðurkenningar voru fyrir myndskreytingar fyrir hátíðarauglýsingar VÍS og fyrir Gay pride auglýsingar í flokki prentmiðla.

Fjárfestingarstarfsemi

VÍS starfar eftir fjárfestingastefnu sem upphaflega var samþykkt árið 2007 og er endurskoðuð reglulega. Mótun stefnunnar var unnin í samvinnu við tvo óháða aðila sem gerðu úttekt á skuldbindingum félagsins og hvernig best væri að samræma fjárfestingar þeim skuldbindingum. Fjárfesting eigna til jöfnunar 11

Starfsemin 2009

vátryggingaskuld félagsins tekur mið af reglugerð nr. 646/1995 með síðari breytingum. Síðustu 4 ár, hefur umframeign á móti vátryggingaskuld verið veruleg. Gjaldþol félagsins var um áramótin 4,2. Eignastýring á árinu var um margt ólík því sem áður hefur verið. Markast það af tvennu; gjaldeyrishöftum og minna úrvali verðbréfa hérlendis. Miklar sveiflur urðu á verði skuldabréfa í upphafi árs en frá vormánuðum hefur verð þeirra haldist nokkuð stöðugt. Erlendir hlutabréfamarkaðir tóku einnig við sér á vormánuðum og hækkuðu jafnt og þétt til ársloka. Stýrivextir lækkuðu á Íslandi úr 18% í 10% og innlánskjör enn meira. VÍS hélt eignasamsetningu verðbréfasafnsins í áhættuminni fjárfestingum líkt og árin tvö áður. Um 2.000 milljónum króna var snúið úr erlendum eignum í innlendar á árinu en krónan tók að styrkjast í lok ársins. Fjármunatekjur og matsbreytingar að frádregnum fjárfestingarkostnaði námu 3.109 milljónum króna. Niðurfærsla fjáreigna nam 905 milljónum króna og teljast því tekjur af fjármálarekstri 2.204 milljónir króna. Af þeim eru 1.536 milljónir fluttar á vátryggingarekstur og því er hagnaður af fjármálarekstri 668 milljónir króna.

Efnahagslífið

Árið 2009 einkenndist af samdrætti í efnahagslífinu eftir hrun fjármála kerfisins haustið 2008. Samfara efnahagskreppunni dróst einkaneysla saman og atvinnuleysi jókst. Gengi íslensku krónunnar hélst nokkuð hátt allt árið 2009, gengi á EUR var í kringum 180 ISK og USD í um 130 ISK. Gjaldeyrishöftin sem sett voru í nóvember 2008 voru enn í gildi en voru þó rýmkuð lítillega. Fyrirtæki og heimili í landinu hafa ekki farið varhluta af þessum efnahagshamförum. Skuldsetning einstaklinga og fyrirtækja er mun meiri en nokkru sinni áður. Vanskil hafa aukist með þeim afleiðingum að mun fleiri fyrirtæki eru nú á vanskilaskrá en áður. Segja má að á árinu 2009 hafi ríkt biðstaða fyrir þennan hóp þar sem lán margra aðila voru fryst og beðið var eftir heildarúrræðum fyrir þennan stóra hóp einstaklinga og fyrirtækja. Í lok ársins var gripið til skattahækkana á fyrirtæki og einstaklinga til þess að mæta fjárlagahalla ríkisins og því hafa álögur á fyrirtæki aukist nokkuð frá fyrri árum. Allt frá því að efnahagslífið hrundi haustið 2008 hefur VÍS unnið að hagræðingu í rekstri. Kostnaðaraðhald hefur skilað sér, þannig að ekki hefur þurft að grípa til uppsagna né launaskerðingar hjá starfsmönnum félagsins. Þrátt fyrir þokkalegt rekstrarár 2009 hefur félagið ekki farið varhluta af versnandi efnahagslífi. Niðurskriftir af fjárfestingastarfsemi eru enn þó nokkrar auk þess sem innheimtuhlutfall iðgjalda er nokkuð verra en undanfarin ár. Í áætlun fyrir árið 2010 verður áfram gætt aðhalds í rekstri og nokkur óvissa ríkir um fjárfestingatekjur og framgang efnahagslífisins.

Upplýsingatæknisvið

Gerðar voru skipulagsbreytingar á upplýsingatæknisviði með það að markmiði að hlúa að verkefnum tengdum grunnkerfum VÍS og efla þann þátt sem snýr að notkun netsins og netlausna. Breytingin fól í sér að skipta tölvudeild upp í tvær nýjar deildir; Viðskiptakerfi og Netlausnir. Eftir að breytingarnar tóku gildi hefur verið unnið að krafti að því að beita upplýsingatækni til að ná fram skilvirkni í ferlum, auka rafræn viðskipti og minnka notkun pappírs. Stefnan er sett á að gera tryggingabanka VÍS að enn öflugri stað á vefnum, þar sem viðskiptavinir félagsins hafi aðgang að upplýsingum um tryggingar sínar, tryggingavernd, iðgjöld o.fl. og geti jafnframt sinnt viðskiptum við félagið. 12

Meðaltal íslenskra fyrirtækja 4,21 Fjármála og tryggingaþjónusta 4,34 Topp 30% íslenskra 4,33 fyrirtækja Topp 10% íslenskra fyrirtækja 4,5

20-29 30-39 40-49 50-59 60-67

0-5 ár 6-10 ár 11-15 ár yﬁr 15 ár

Starfsmannastefna og umhverfi

4,4 4,4 4,3 4,3 4,2 4,2 4,1 4,1

Starfsmenn VÍS hafa fjölmörg tækifæri til sí- og endurmenntunnar. Á árinu var lögð áhersla á þjónustumál í fræðslustarfi til að styðja við innleiðingu á nýrri þjónustustefnu félagsins. Einnig var mikið um hagnýt námskeið sem snúa að starfsemi félagsins. Með stuðningi VÍS, stunda margir starfsmenn lengra nám á háskólastigi með vinnu. Átta starfsmenn stunduðu nám í Tryggingaskólanum sem er rekinn af Háskólanum í Reykjavík og fjölmennur hópur lauk Dale Carnegie námskeiði. Á árinu fór allur stjórnendahópur VÍS í gegnum stjórnendaþjálfun í samstarfi við Dale Carnegie þar sem lögð var áhersla á hagnýt atriði í stjórnun og kynningartækni.

Endurtryggingar

tæ kja fy

rir

kr a

fy ísl

en s

kr a en s

10 %

ísl To p

30 % p To p

rir

tæ kja

ta us in

yg g tr g

ál ao Fj ár m

ón

fy kr a

80 70

ga þj

rir

VÍ 90

Í lok ársins 2009 var framkvæmd starfsmannakönnun, svokölluð vinnustaðar greining í samstarfi við Capacent. Þetta var í ellefta sinn sem könnun sem þessi er gerð meðal starfsfólks VÍS. Heildaránægja starfsfólks með veigamestu atriði könnunarinnar hefur aldrei mælst meiri og eru niðurstöðurnar með því besta sem gerist hjá íslenskum fyrirtækjum.

tæ kja

4,0 4

VR stendur árlega fyrir könnun meðal félagsmanna sinna um innra starfsumhverfi fyrirtækja. Fyrirtækin í efstu sætunum í könnun félagsins fá sérstaka viðurkenningu, nafnbótina Fyrirmyndarfyrirtæki 2009, fyrir frábæran árangur. Á árinu 2009 var VÍS valið eitt af fyrirtækjum ársins hjá VR.

30 20 10 0 0-5 ár

6-10 ár 11-15 ár Aldursdreifing

yfir 15 ár

70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 00

20-29 ára 30-39 ára 40-49 ára 50-59 ára 60-67 ára 20-29 ára 30-39 ára 40-49 ára 50-59 ára 60-67 ára

Starfsaldur

Fjöldi 90 80 80 70 60 60 50

Endurtryggingastefna VÍS gerir ráð fyrir að allir endurtryggjendur VÍS hafi fjárhagslegan styrk upp á A- eða hærri, skv. skráningu matsfyrirtækisins Standard & Poor‘s. Þannig lágmarkar VÍS áhættu sína vegna endurtrygginga, þ.e. að endurtryggjandinn standi ekki við skuldbindingar sínar gagnvart félaginu. Afkoma endurtryggjenda af viðskiptum við VÍS var góð á árinu 2009. Endurtryggingakjör VÍS eru góð og nýtur félagið þess, að fá tjón hafa fallið á endurtryggjendur VÍS á liðnum árum. Kostnaður vegna endurtrygginga er um 1,8% af iðgjöldum ársins.

Áhættustýring

4,5 4,5

VÍS fyrirmyndarfyrirtæki ársins 2009

Starfsánægja

le ns

Starfsmannafjöldi í lok árs var 223 og meðal fjöldi stöðugilda á árinu var 218. Starfsfólk VÍS býr yfir mikilli reynslu á sínu sviði og er meðalstarfsaldur um 10 ár. Tæplega 40% starfsmanna hefur háskólamenntun. Meðalaldur starfsmanna er 45 ár. Félagið hefur sett sér jafnréttisstefnu og stjórnendur hafa unnið út frá jafnréttisáætlun undanfarin ár. Kynjaskipting er nokkuð jöfn, en 125 karlar og 98 konur starfa hjá félaginu. Í framkvæmdastjórn er kynjahlutfall jafnt en um þriðjungur millistjórnenda eru konur.

86 46 24 62 218

4,6 4,6

eð al ta l ís

Markmið VÍS er að vera ávallt í fremstu röð tryggingafélaga á Íslandi. Ánægja starfsfólks og viðskiptavina er lykilatriði í velgengni félagsins. Hjá VÍS starfar framúrskarandi hópur einstaklinga sem saman myndar sterka liðsheild. Stjórnendur VÍS fela starfsfólki störf við hæfi, þannig að hæfileikar þess og frumkvæði fái notið sín við áhugaverð og krefjandi verkefni.

12 54 64 61 27 218

Starfsemin 2009

Á árinu var nýtt fjárhags- og innheimtukerfi frá SAP tekið í notkun. Unnið var að því að samþætta það kerfi við trygginga-, tjóna- og samskiptakerfi sem til staðar voru hjá VÍS.

ára ára ára ára ára

40 40 30 20 20 10

0-5 ár 0-5 ár

6-10 6-10 árár

Yfir 15ár ár yfir 15

70 60

Styrkleikamat endurtryggjenda 40 2009 50

Áhættustýring er vaxandi þáttur í starfsemi VÍS og hefur hlotið formlegri sess í skipuriti félagsins en áður var. Þessi þróun helst í hendur við þær áherslur sem fram koma í nýjum gjaldþolsreglum, sem verið er að þróa innan Evrópusambandsins og munu ná til íslenskra vátryggingafélaga. Þessar nýju gjaldþolsreglur, sem kallast „Solvency 2“, skal innleiða í íslenska löggjöf eigi síðar en í október 2012. Samtök evrópskra vátryggingaeftirlita (CEIOPS) hafa í samvinnu við vátryggingafélög á Evrópska efnahagssvæðinu, gert áhrifs kannanir (QIS) til að kanna hvaða áhrif mismunandi útfærslur á gjaldþolsreglunum hafa á reiknað gjaldþol vátryggingafélaga. Fjórar slíkar kannanir fóru fram á árunum 2005 til 2008 og sú fimmta fer fram á árinu 2010. VÍS hefur

11-15 11-15 árár

A 6%

A8%

AAA 7%

AA 1%

0 20-29 ára

30-39 ára

40-49 ára

50-59 ára

60-67 ára

AA41% A+ 37%

Markaðshlutdeild iðgjöld ársins 2009

Starfsemin 2009

ávallt tekið þátt í þessum áhrifskönnunum. Niðurstaðan hefur sýnt sterka stöðu VÍS samkvæmt væntanlegum gjaldþolsreglum. Í væntanlegum gjaldþolsreglum er aukin áhersla lögð á að greina áhættuþætti í starfsemi vátryggingafélaga og meta það fjármagn sem þarf til að mæta þeim. Þetta á jafnt við um áhættu í vátryggingarekstri sem og í fjárfestingum. Áhættustýring er rótgróin þáttur í vátryggingarekstrinum. Fylgst er náið með afkomu vátryggingagreina, leitast er við að iðgjald samsvari þeirri áhættu sem felst í vátryggingasamningum, stórar áhættur eru skoðaðar og metnar sérstaklega og leitast er við að efla tjónavarnir. Sett hafa verið fjárhæðamörk á þá áhættu sem félagið er tilbúið að bera fyrir eigin reikning og mörkuð hefur verið stefna um með hvaða hætti félagið endurtryggir sig. Í endurtryggingastefnu félagsins eru tilgreind mörk eigin áhættu, tegund endurtryggingasamninga, kröfur um öryggismat endurtryggjenda, hámark áhættu hjá hverjum endurtryggjanda og fjölda endurtryggjenda á endurtryggingasamningum. Aukin áhersla er á áhættustýringu í fjármálastarfsemi félagsins. Sett hefur verið fram fjárfestingastefna fyrir félagið þar sem lögð er rík áhersla á öryggi og fjölbreytni eigna og áhættudreifingu. Eignasafni félagsins hefur verið breytt til samræmis við fjárfestingastefnuna. Félagið stefnir að frekari áhættudreifingu í vátryggingarekstri með því að taka að sér vátryggingar erlendis, þó í takmörkuðu mæli. Í þeim tilgangi stefnir félagið að því að fá styrkleikamat (security rating) hjá alþjóðlega matsfyrirtækinu Standard & Poor‘s. Það ferli stöðvaðist þegar aðstæður breyttust á fjármálamörkuðum og óvissa skapaðist um fjárhagslega stöðu íslenska ríkisins. Beðið er átekta uns aðstæður skapast á ný til að ljúka matsferlinu.

Ă rsreikningur

Ă rsreikningur 2009

Skýrsla stjórnar Ársreikningur

Ársreikningurinn er gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið samþykktir af Evrópusambandinu. Hagnaður félagsins á árinu 2009 nam 1.164 milljónum króna. Samkvæmt efnahagsreikningi nema eignir félagsins 33.677 milljónum króna og bókfært eigið fé í árslok 10.942 milljónum króna. Í lok ársins voru hluthafar í félaginu 2 eins og í upphafi árs. Einn hluthafi á meira en 10% hlutafjárins en það er Exista hf. sem á 99,99% hlutafjár. Áhættustýring félagsins miðar að því að tryggja öryggi eigna félagsins. Félagið hefur samþykkt fjárfestingastefnu og er markmið hennar að tryggja góða ávöxtun og öryggi eigna. Fjárfestingastefna félagsins er samþykkt af stjórn og endurskoðuð reglulega. Stjórn félagsins leggur til að ekki verði greiddur arður til hluthafa á árinu 2010 en vísar að öðru leyti í ársreikninginn um breytingar á eigin fé félagsins og ráðstöfun hagnaðar. Að áliti stjórnar og forstjóra Vátryggingafélags Íslands hf. koma fram í ársreikningi þessum allar upplýsingar sem nauðsynlegar eru til að glöggva sig á stöðu félagsins í árslok, rekstrarárangri ársins og fjárhagslegri þróun á árinu. Stjórn og forstjóri Vátryggingafélags Íslands hf. staðfesta hér með ársreikning félagsins fyrir árið 2009 með undirritun sinni.

Reykjavík 15. mars 2010

Í stjórn

Lýður Guðmundsson stjórnarformaður

Sigurður Valtýsson

Sveinn Þór Stefánsson

Erlendur Hjaltason

Ásgeir Thoroddsen

Hildur Árnadóttir

Forstjóri

Guðmundur Örn Gunnarsson

Áritun óháðs endurskoðanda Til stjórnar og hluthafa í Vátryggingafélagi Íslands hf. Ársreikningur

Við höfum endurskoðað meðfylgjandi ársreikning Vátryggingafélags Íslands hf. fyrir árið 2009. Ársreikningurinn hefur að geyma skýrslu stjórnar, rekstrarreikning, efnahagsreikning, yfirlit um breytingu á eigin fé, yfirlit um sjóðstreymi, upplýsingar um mikilvægar reikningsskilaaðferðir og aðrar skýringar.

Ábyrgð stjórnenda á ársreikningnum Stjórnendur eru ábyrgir fyrir gerð og framsetningu ársreikningsins í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið samþykktir af Evrópusambandinu. Samkvæmt því ber þeim að skipuleggja, innleiða og viðhalda innra eftirliti sem varðar gerð og framsetningu ársreiknings, þannig að hann sé í meginatriðum án verulegra annmarka, hvort sem er vegna sviksemi eða mistaka. Ábyrgð stjórnenda nær einnig til þess að beitt sé viðeigandi reikningsskilaaðferðum og reikningshaldslegu mati miðað við aðstæður.

Ábyrgð endurskoðenda Ábyrgð okkar felst í því áliti sem við látum í ljós á ársreikningnum á grundvelli endurskoðunarinnar. Endurskoðað var í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla. Samkvæmt þeim ber okkur að fara eftir settum siðareglum, skipuleggja og haga endurskoðuninni þannig að nægjanleg vissa fáist um að ársreikningurinn sé án verulegra annmarka. Endurskoðun felur í sér aðgerðir til staðfestingar á fjárhæðum og skýringum í ársreikningnum. Val endurskoðunaraðgerða byggir á faglegu mati endurskoðandans, meðal annars á þeirri hættu að verulegir annmarkar séu á ársreikningnum, hvort sem er af völdum sviksemi eða mistaka. Við áhættumatið er tekið tillit til þess innra eftirlits félagsins sem varðar gerð og framsetningu ársreikningsins, til þess að skipuleggja viðeigandi endurskoðunaraðgerðir, en ekki til þess að gefa álit á virkni innra eftirlits fyrirtækisins. Endurskoðun felur einnig í sér mat á þeim reikningsskilaaðferðum og matsaðferðum sem stjórnendur nota við gerð ársreikningsins sem og mat á framsetningu hans í heild. Við teljum að við endurskoðunina höfum við aflað nægilegra og viðeigandi gagna til að byggja álit okkar á.

Álit Það er álit okkar að ársreikningurinn gefi glögga mynd af afkomu félagsins á árinu 2009 efnahag þess 31. desember 2009 og breytingu á handbæru fé á árinu 2009, í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið samþykktir af Evrópusambandinu.

Deloitte hf. Kópavogi 15. mars 2010

Hilmar A. Alfreðsson endurskoðandi

Rekstrarreikningur ársins 2009

Skýr.

2009

2008

Iðgjöld ársins … ………………………………………………………………

14.265.293

12.367.239

Hluti endurtryggjenda … ……………………………………………………

(614.414)

(519.956)

13.650.879

11.847.283

Aðrar tekjur af vátryggingarekstri …………………………………………

91.203

182.182

Fjárfestingartekjur af vátryggingarekstri … ……………………………

1.535.838

2.028.760

Tekjur af vátryggingarekstri samtals ………………………………………

15.277.920

14.058.225

Tjón ársins … …………………………………………………………………

(12.274.148)

(10.940.582)

Hluti endurtryggjenda … ……………………………………………………

336.597

169.627

(11.937.551)

(10.770.955)

Rekstrarkostnaður vátrygginga ……………………………………………

(2.752.775)

(2.463.221)

Umboðslaun og ágóðahluti frá endurtryggjendum … …………………

16.712

11.758

Gjöld af vátryggingarekstri samtals … ……………………………………

(14.673.614)

(13.222.418)

Hagnaður af vátryggingarekstri ……………………………………………

604.307

835.807

3.284.493

6.109.125

Tekjur vegna matsbreytinga á fjárfestingum … …………………………

114.119

(2.489.735)

Rekstrarkostnaður fjármálareksturs ………………………………………

(282.991)

(243.256)

Niðurfærðar fjáreignir … ……………………………………………………

(905.392)

(1.811.640)

(6.174)

(3.876)

Tekjur og gjöld af fjármálarekstri … ………………………………………

2.204.056

1.560.618

Fjárfestingartekjur yfirfærðar á vátryggingarekstur … ………………

(1.535.838)

(2.028.760)

Hagnaður (tap) af fjármálarekstri … ………………………………………

668.218

(468.142)

Hagnaður fyrir tekjuskatt ……………………………………………………

1.272.525

367.665

(108.430)

(125.701)

1.164.095

241.964

0,45

0,16

Ársreikningur

Tekjur af vátryggingarekstri:

Eigin iðgjöld ……………………………………………………………………

Gjöld af vátryggingarekstri:

Eigin tjón … ……………………………………………………………………

Tekjur og gjöld af fjármálarekstri: Fjármunatekjur … ……………………………………………………………

Fjármagnsgjöld … ……………………………………………………………

Tekjuskattur … ………………………………………………………………

Heildarafkoma ársins………………………………………………………… Hagnaður á hlut… ……………………………………………………………

Fjárhæðir í þúsundum króna

Efnahagsreikningur 31. desember 2009

Skýr.

31.12.2009

31.12.2008

Ársreikningur

Eignir Varanlegir rekstrarfjármunir … ……………………………………………

503.174

361.186

Fjárfestingaverðbréf …………………………………………………………

18.702.819

14.254.112

Veðlán og önnur útlán … ……………………………………………………

2.165.897

3.838.054

Reiknuð skattinneign … ……………………………………………………

382.507

222.724

Viðskiptakröfur … ……………………………………………………………

4.198.700

3.467.284

Endurtryggingaeignir … ……………………………………………………

602.200

683.917

960.643

253.664

6.160.941

8.898.024

33.676.880

31.978.964

2.602.481

2.502.481

Varasjóður … …………………………………………………………………

445.923

387.718

Óráðstafað eigið fé … ………………………………………………………

7.893.670

6.787.780

Eigið fé… ………………………………………………………………………

10.942.074

9.677.978

Aðrar kröfur …………………………………………………………………… Handbært fé … ………………………………………………………………

Eignir……………………………………………………………………………

Eigið fé Hlutafé …………………………………………………………………………

Skuldir Vátryggingaskuld … …………………………………………………………

21.695.896

20.719.759

Viðskiptaskuldir ………………………………………………………………

631.751

419.334

Aðrar skuldir og fyrirframinnheimtar tekjur ………………………………

407.160

1.161.892

Skuldir… ………………………………………………………………………

22.734.806

22.300.986

Eigið fé og skuldir… …………………………………………………………

33.676.880

31.978.964

Fjárhæðir í þúsundum króna

Ársreikningur

Eiginfjáryfirlit 2009 Hlutafé Varasjóður

Óráðstafað eigið fé

Samtals

Eigið fé 1.1.2008 …………………………

1.502.481

8.357.583

10.235.683

Nýtt hlutafé … ……………………………

1.000.000

375.620

Greiddur arður … …………………………

(1.799.669)

Heildarafkoma ársins … …………………

241.964

12.098

(12.098)

387.718

6.787.780

9.677.978

100.000

Tillag í lögbundinn varasjóð … ………… Eigið fé 1.1.2009 ………………………… Nýtt hlutafé … ……………………………

2.502.481

Heildarafkoma ársins … ………………… Tillag í lögbundinn varasjóð … ………… Eigið fé 31.12.2009 … …………………

Fjárhæðir í þúsundum króna

2.602.481

1.164.095

58.205

(58.205)

445.923

7.893.670

10.942.074

Yfirlit um sjóðstreymi ársins 2009

Skýr.

2008

Hagnaður (tap) … ……………………………………………………………

1.164.095

241.964

Fjármunatekjur og fjármagnsgjöld … ……………………………………

(2.487.047)

(1.803.875)

Afskriftir … ……………………………………………………………………

69.615

35.601

Sölutap (hagnaður) fastafjármuna …………………………………………

2.087

Eigin vátryggingaskuld hækkun (lækkun) … ……………………………

1.087.499

1.186.659

Hækkun (lækkun) á skuldbindingum ………………………………………

(159.783)

(570.519)

Veltufé frá (til) rekstri án vaxta og skatta… ………………………………

(323.534)

(910.169)

Aðrar rekstrartengdar eignir (hækkun) lækkun … ………………………

(906.966)

(280.286)

Rekstrartengdar skuldir hækkun (lækkun) … ……………………………

(274.103)

582.036

Handbært fé frá (til) rekstri án vaxta og skatta… ………………………

(1.504.603)

(608.419)

Innborgaðir vextir og arður … ………………………………………………

1.247.116

2.126.383

Greiddir vextir …………………………………………………………………

(6.174)

(3.876)

Handbært fé frá (til) rekstri… ………………………………………………

(263.660)

1.514.088

Keyptir/seldir varanlegir rekstrarfjármunir … ……………………………

(213.690)

(115.443)

Keypt/seld fjárfestingaverðbréf ……………………………………………

(1.092.799)

4.466.840

Keypt/seld önnur verðbréf … ………………………………………………

(1.266.933)

2.172.646

(2.573.422)

6.524.043

Greiddur arður … ……………………………………………………………

(1.799.669)

Innborgað hlutafé … …………………………………………………………

100.000

1.000.000

100.000

(799.669)

Hækkun (lækkun) handbærs fjár … ………………………………………

(2.737.082)

7.238.461

Handbært fé í upphafi árs … ………………………………………………

8.898.024

1.659.562

Handbært fé í lok árs … ……………………………………………………

6.160.941

8.898.024

917.409

1.212.337

Ársreikningur

2009

Rekstrarhreyfingar

Fjárfestingahreyfingar

Fjármögnunarhreyfingar

Aðrar upplýsingar Veltufé frá rekstri … …………………………………………………………

Fjárhæðir í þúsundum króna

Skýringar 1.

Starfsemi

Skýringar

Vátryggingafélag Íslands hf., hér eftir nefnt félagið, er hlutafélag og starfar á grundvelli laga nr. 60/1994 um vátryggingastarfsemi og laga nr. 2/1995 um hlutafélög. Vátryggingafélag Íslands hf. starfar á sviði vátrygginga og fjármála.

Innleiðing á nýjum og endurbættum stöðlum

2.1 Nýir reikningsskilastaðlar og túlkanir

Eftirfarandi nýir og endurbættir staðlar (IFRS/IAS) og túlkanir (IFRIC) tóku gildi á reikningsárinu: IFRS 2 (endurbættur) - Eignarhlutatengd greiðsla IFRS 7 (endurbættur) - Fjármálagerningar: Skýringar IFRS 8 - Starfsþættir IAS 1 (endurbættur) - Framsetning reikningsskila IAS 23 (endurbættur) - Fjármagnskostnaður IAS 32 (endurbættur) - Fjármálagerningar: Framsetning IFRIC 13 - Tryggðarkerfi viðskiptavina IFRIC 15 - Samningar um byggingu fasteigna IFRIC 16 - Áhættuvörn vegna hreinnar fjárfestingar í erlendri starfsemi Innleiðing á ofangreindum stöðlum og túlkunum hefur ekki leitt til breytinga á reikningsskilum félagsins.

2.2 Samþykktir reikningskilastaðlar og túlkanir sem ekki hafa tekið gildi

Við samþykkt þessa ársreiknings hafa eftirfarandi nýir eða endurbættir staðlar og túlkanir verið samþykktir, en ekki tekið gildi: IFRS 1 (endurbættur) - Upptaka alþjóðlegra reikningsskilastaðla (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. júlí 2009 eða síðar), IFRS 2 (endurbættur) - Eignarhlutatengd greiðsla (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. janúar 2010 eða síðar), IFRS 3 (endurbættur) - Sameining félaga (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. júlí 2009 eða síðar), IFRS 9 - Fjármálagerningar (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. janúar 2013 eða síðar), IAS 24 - Upplýsingar um tengda aðila (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. janúar 2011 eða síðar), IAS 27 (endurbættur) - Samstæðureikningsskil og aðgreind reikningsskil (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. júlí 2009 eða síðar), IAS 32 (endurbættur) - Fjármálagerningar: Framsetning (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. febrúar 2010 eða síðar), IAS 39 (endurbættur) - Fjármálagerningar: Skráning og mat (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. júlí 2009 eða síðar), IFRIC 14 (endurbætt) - Takmörkun á réttindatengdum eignum, kvaðir um lágmarksfjármögnun og samspil þeirra (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. júlí 2009 eða síðar), IFRIC 17 - Úthlutun eigna til hluthafa, í öðru en reiðufé (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. júlí 2009 eða síðar), IFRIC 18 - Yfirfærsla eigna frá viðskiptavinum (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. júlí 2009 eða síðar), IFRIC 19 - Greiðsla skulda með eiginfjárgerningum (tekur gildi fyrir reikningsskilatímabil sem hefjast 1. júlí 2010 eða síðar), Stjórnendur gera ráð fyrir að almennt muni innleiðing ofangreindra staðla og túlkana ekki hafa veruleg áhrif á reikningsskil félagsins á því tímabili sem innleiðing þeirra á sér stað.

Reikningsskilaaðferðir

3.1 Yfirlýsing um að alþjóðlegum reikningsskilastöðlum sé fylgt

Ársreikningur Vátryggingafélags Íslands hf. er gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla (IFRS - International Financial Reporting Standards) eins og þeir eru samþykktir af Evrópusambandinu.

3.2 Grundvöllur reikningsskila

Ársreikningurinn er gerður eftir kostnaðarverðsaðferð að því undanskildu að ákveðnir fastafjármunir og fjármálagerningar eru færðir á gangvirði. Kostnaðarverð byggir almennt á gangvirði þess sem er greitt fyrir undirliggjandi eignir. Ársreikningurinn er gerður í íslenskum krónum.

Skýringar

Eftirfarandi er samantekt á helstu reikningsskilaaðferðum félagsins.

3.3 Tekjur

Iðgjöld Tekjufærð iðgjöld í rekstrarreikningi eru þau iðgjöld sem falla til á rekstrarárinu að viðbættum yfirfærðum iðgjöldum frá fyrra ári en að frádregnum iðgjöldum til næsta árs sem færast sem iðgjaldaskuld. Iðgjaldaskuld í efnahagsreikningi er sá hluti iðgjalda vegna tekinnar vátryggingaáhættu sem ekki er útrunnin. Arður og vaxtatekjur Arður af fjárfestingum er tekjufærður á þeim degi sem úthlutun hefur verið samþykkt. Vaxtatekjur eru færðar þegar líklegt þykir að samstæðan muni hafa hagrænan ávinning af þeim og unnt er að meta fjárhæð teknanna með áreiðanlegum hætti. Vaxtatekjur eru færðar eftir því sem þær falla til miðað við virka vexti. Virkir vextir eru sú ávöxtunarkrafa sem núvirðir áætlað sjóðstreymi eða tekjur yfir áætlaðan líftíma fjáreignarinnar þannig að það jafngildi bókfærðri fjárhæð fjáreignarinnar.

3.4 Gjöld af vátryggingastarfsemi

Gjaldfærð tjón í rekstrarreikningi eru tjón sem urðu á árinu ásamt endurmati tjóna vegna fyrri ára. Tjónaskuld í efnahagsreikningi er heildarfjárhæð tilkynntra óuppgerðra tjóna auk tryggingafræðilegrar áætlunar fyrir orðnum en ótilkynntum tjónum.

3.5 Vátryggingasamningar

Félagið gefur út samninga sem flytja bæði vátryggingalega og fjármálalega áhættu frá viðskiptavinum til þess. Vátryggingasamningar- skilgreining Með vátryggingasamningi tekur vátryggjandinn að sér að bæta vátryggðum fjárhagslegar afleiðingar vátryggingaatburðar sem kveðið er á í vátryggingaskilmálum. Vátryggingaatburðurinn er óviss, ekki er vitað hvort hann verður eða hvenær og oftast er ekki vitað hverjar fjárhagslegar afleiðingar hans verða ef til hans kemur. Skaðatryggingar Vátryggingasamningar sem teljast til skaðatrygginga eru á sviði ábyrgðartrygginga, slysatrygginga og eignatrygginga þar með talið sjó- og farmtryggingar. Ábyrgðartryggingar vernda viðskiptavini félagsins gegn þeirri áhættu að valda þriðja aðila fjárhagslegu tjóni eða afleiddu tjóni vegna lögmætrar starfsemi. Slysatryggingar bæta vátryggðum eigin skaða í samræmi við skilmála. Eignatryggingar greiða bætur til viðskiptavina félagsins vegna tjóns eða taps á eignum. Viðskiptavinir í atvinnurekstri geta einnig átt kröfu um bætur vegna tapaðs hagnaðar verði hinar tryggðu eignir fyrir tjóni, þannig að atvinnureksturinn dragist saman eða falli niður tímabundið. Vátryggingaskuld Félagið metur í lok reikningsárs hvort tilfærð vátryggingaskuld sé nægjanleg til þess að standa við áætlaðar skuldbindingar félagsins vegna gerðra vátryggingasamninga með því að meta framtíðar fjárflæði vátryggingaskuldar. Allar breytingar á vátryggingaskuldinni koma fram í rekstrarreikningi. Við gerð matsins er tekið tillit til áætlana vegna allra samningsbundinna sjóðshreyfinga vegna tjóna og tjónakostnaðar. Endurtryggingasamningar Endurtryggingasamningar eru gerðir í þeim tilgangi að draga úr áhættu félagsins. Endurtryggingasamningar eru ýmist hlutfallslegir eða bera alla áhættu fari tjónsatburður umfram fyrirfram umsamda tjónsfjárhæð. Kröfur á endurtryggjendur vegna iðgjalda og tjóna eru færðar sem endurtryggingaeignir. Þar er um að ræða kröfur vegna hlutdeildar þeirra í tjónum samkvæmt endurtryggðum vátryggingasamningum og hlutdeild í iðgjaldaskuld. Skuldbindingar vegna endurtrygginga eru hlutdeild þeirra í iðgjöldum vegna endurtryggingasamninga sem gjaldfærð er í rekstrarreikningi við endurnýjun endurtryggingasamninga.

3.6 Erlendir gjaldmiðlar

Ársreikningur félagsins er gerður í íslenskum krónum sem er starfrækslugjaldmiðill félagsins. Gengismunur er færður í rekstrarreikning á því tímabili sem hann fellur til nema:

Skýringar

- Gengismunur sem tengist kostnaði vegna framkvæmda á eignum sem ætlaðar eru til framtíðarnota er heimilt að færa á viðkomandi eign að því marki sem litið er á eignfærsluna sem aðlögun að sambærilegum fjármagnskostnaði á markaði. - Gengismunur í viðskiptum sem gerð eru í þeim tilgangi að verjast gengisáhættu. - Gengismunur vegna krafna eða skulda við erlend félög sem líklegt er að innheimtist ekki.

3.7 Fjármagnskostnaður

Fjármagnskostnaður sem stafar beint af kaupum, byggingu eða framleiðslu eigna sem uppfylla skilyrði um eignfærslu, er eignfærður sem hluti af eigninni fram að þeim tíma þegar eign er tilbúin til notkunar eða sölu. Eignfærsluhæf eign er eign sem tekur talsverðan tíma að koma í nothæft eða söluhæft ástand. Fjárfestingartekjur af skammtímafjárfestingum sem tengjast fjármögnun á eignfærsluhæfri eign eru færðar til lækkunar á eignfærðum fjármagnskostnaði. Allur annar fjármagnskostnaður er gjaldfærður á því tímabili sem hann fellur til.

3.8 Tekjuskattur

Gjaldfærður tekjuskattur samanstendur af tekjuskatti til greiðslu og frestuðum tekjuskatti. Tekjuskattur til greiðslu Tekjuskattur til greiðslu er tekjuskattur sem áætlað er að komi til greiðslu á næsta ári vegna skattskylds hagnaðar ársins auk leiðréttinga á tekjuskatti til greiðslu vegna fyrri ára. Skattskyldur hagnaður getur verið annar en reikningshaldslegur hagnaður. Reiknaður tekjuskattur miðast við gildandi skatthlutfall á reikningsskiladegi. Frestaður tekjuskattur Frestaður tekjuskattur stafar af tímabundnum mismun efnahagsliða í skattuppgjöri annars vegar og ársreikningi hins vegar þar sem tekjuskattstofn félagsins er miðaður við aðrar forsendur en reikningsskil þess. Frestaður tekjuskattur er ekki færður vegna viðskiptavildar sem ekki er skattalega frádráttarbær. Jafnframt er frestaður tekjuskattur ekki færður vegna fjárfestinga í dótturfélögum ef talið er að móðurfélagið geti haft stjórn á því hvenær tímabundni mismunurinn snýst við og ekki er talið að viðsnúningurinn muni eiga sér stað í fyrirsjáanlegri framtíð. Frestaður tekjuskattur miðast við gildandi skatthlutfall á reikningsskiladegi. Tekjuskattsinneign er metin á reikningsskiladegi og er einungis færð að því marki sem líklegt er að hún nýtist á móti skattskyldum hagnaði í framtíðinni. Tekjuskattsinneign og tekjuskattsskuldbindingu er jafnað saman innan samstæðunnar þegar lagaleg heimild er til samsköttunar. Frestaður skattur er gjaldfærður í rekstrarreikningi nema þegar hann tengist liðum meðal eigin fjár en þá er hann einnig færður meðal eigin fjár.

3.9 Varanlegir rekstrarfjármunir

Eignir eru skráðar meðal varanlegra rekstrarfjármuna þegar líklegt er að hagrænn ávinningur tengdur eigninni muni nýtast félaginu og hægt er að meta kostnað vegna eignarinnar með áreiðanlegum hætti. Varanlegir rekstrarfjármunir eru annað hvort færðir samkvæmt kostnaðarverðsaðferð eða endurmatsaðferð. Samkvæmt kostnaðarverðsaðferðinni eru varanlegir rekstrarfjármunir færðir á upphaflegu kostnaðarverði að frádregnum uppsöfnuðum afskriftum og virðisrýrnun. Kostnaðarverð varanlegra rekstrarfjármuna samanstendur af kaupverði og öllum beinum kostnaði við að koma eigninni í tekjuhæft ástand. Samkvæmt endurmatsaðferðinni er notast við gangvirði á þeim degi sem varanlegir rekstrarfjármunir eru endurmetnir, að frádregnum afskriftum og virðisrýrnun. Fasteignir og lóðir eru endurmetnar á reikningsskiladegi og er endurmatið fært á sérstakan endurmatsreikning meðal eigin fjár. Endurmatið endurspeglar gangvirði eignarinnar á reikningsskiladegi að frádregnum uppsöfnuðum afskriftum og virðisrýrnun. Reglulega skal leggja mat á hvort verulegur munur er á endurmetnu bókfærðu verði og gangvirði eignarinnar. Endurmatslækkun er færð á móti endurmatshækkun. Ef lækkun verður á gangvirði umfram áður færða endurmatshækkun er hún gjaldfærð í rekstrarreikning. Afskriftir endurmetinna fasteigna og lóða eru gjaldfærðar í rekstrarreikning. Áhöld og tæki eru færðar samkvæmt kostnaðarverðsaðferð að frádregnum uppsöfnuðum afskriftum og virðisrýrnun. 24

Afskriftir eru færðar á kerfisbundinn hátt á áætluðum nýtingartíma eignarinnar að teknu tilliti til vænts hrakvirðis. Afskriftaraðferð, áætlaður nýtingartími og hrakvirði er endurmetið að minnsta kosti árlega.

Skýringar

Eignir þar sem eignarréttur er bundinn öðrum samkvæmt samningi um fjármögnunarleigu eru afskrifaðar á áætluðum nýtingartíma á sama grunni og eignir með fullum eignarrétti. Hagnaður eða tap vegna sölu varanlegra rekstrarfjármuna er mismunur söluverðs og bókfærðs verðs eigna á söludegi og er fært í rekstrarreikning meðal annarra tekna. Við sölu endurmetinna varanlegra rekstrarfjármuna er endurmatið fært á óráðstafað eigið fé.

3.10 Virðisrýrnun

Á reikningsskiladegi fer félagið yfir bókfært verð efnislegra og óefnislegra eigna í þeim tilgangi að kanna hvort vísbending sé um virðisrýrnun. Sé slík vísbending til staðar er endurheimtanlegt virði eignarinnar metið. Endurheimtanlegt virði fjárskapandi einingar sem eignin fellur undir er metið þegar ekki er hægt að meta endurheimtanlegt virði einstakra eigna. Endurheimtanlegt virði er annað hvort gangvirði að frádregnum áætluðum sölukostnaði eða nýtingarvirði eignar, hvort sem hærra reynist. Nýtingarvirði er áætlað framtíðarfjárstreymi sem er núvirt með vöxtum fyrir skatta þar sem vextirnir endurspegla mat markaðarins á tímavirði peninga hverju sinni og þeirri áhættu sem fylgir eigninni. Óefnislegar eignir með óskilgreindan endingartíma og óefnislegar eignir sem ekki eru tilbúnar til notkunar eru á hverju ári prófaðar með tilliti til virðisrýrnunar og oftar ef vísbending er um virðisrýrnun. Sé endurheimtanlegt virði eignar metið lægra en bókfært verð er virði hennar fært niður í endurheimtanlegt virði. Tap vegna virðisrýrnunar er fært í rekstrarreikning en hafi eignin verið endurmetin kemur virðisrýrnunin fyrst til lækkunar á áður færðu endurmati. Ef tap vegna virðisrýrnunar snýst við er bókfært verð eignarinnar hækkað aftur en þó aldrei umfram bókfært verð fyrir virðisrýrnun. Bakfærsla virðisrýrnunar færist í rekstrarreikning nema viðkomandi eign hafi áður verið endurmetin, en þá er hækkunin færð sem endurmatshækkun. Ekki er heimilt að bakfæra virðisrýrnun viðskiptavildar.

3.11 Skuldbindingar

Skuldbinding er færð þegar félagið ber lagalega eða líklega greiðsluskyldu vegna liðinna atburða og hægt er að meta fjárhæð hennar með áreiðanlegum hætti. Fjárhæð skuldbindingar er byggð á besta mögulega mati á skuldinni sem er fyrirliggjandi á reikningsskiladegi. Ef skuldbindingin er metin út frá áætluðu framtíðarsjóðstreymi er skuldbinding færð miðað við núvirt áætlað sjóðstreymi. Þegar virði skuldbindingarinnar er endurheimtanlegt frá þriðja aðila er fjárhæð hennar færð til eignar. Íþyngjandi samningar Íþyngjandi samningur er samningur sem samstæðan er skuldbundin að standa við og kostnaðurinn við að uppfylla hann er meiri en ávinningurinn. Endurskipulagning Skuldbindingar vegna endurskipulagningar eru færðar þegar formleg áætlun liggur fyrir um endurskipulagningu og hún hefur verið kynnt þeim er málið varðar. Mat kostnaðar vegna endurskipulagningar tekur aðeins til beins kostnaðar við endurskipulagninguna. Ábyrgðarskuldbindingar Ábyrgðarskuldbindingar eru færðar þegar vara eða þjónusta er seld. Skuldbindingar eru metnar af stjórnendum á grundvelli fyrri reynslu og áætluðu fjárútstreymi sem ábyrgðirnar kunna að valda í framtíðinni. Óvissar skuldir sem myndast við sameiningar félaga Óvissar skuldir sem myndast við sameiningu félaga eru upphaflega metnar á gangvirði á kaupdegi. Á reikningsskiladegi eru óvissar skuldir metnar við því sem hærra reynist, líklegri greiðslufjárhæð í samræmi við IAS 37 - Skuldbindingar, óvissar skuldir og óvissar eignir eða upphaflegu bókfærðu verði að frádregnum uppsöfnuðum afskriftum í samræmi við IAS 18 - Tekjur.

3.12 Fjáreignir

Fjáreignum er skipt í eftirfarandi flokka: Fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning (Fair value through profit and loss), fjáreignir sem ætlað er að halda til gjalddaga (Held to maturity investments), fjáreignir til sölu (Available for sale), og lán og kröfur. Flokkunin er ákveðin við upphaflega skráningu og fer eftir eðli og tilgangi fjáreignarinnar. Fjárhæðir í þúsundum króna

Fjáreignir sem ætlað er að halda til gjalddaga og fjáreignir til sölu eru færðar á gangvirði að viðbættum viðskiptakostnaði á viðskiptadegi þegar félagið hefur gert samning um afhendingu eða móttöku fjáreigna innan tiltekins tíma. Fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning eru upphaflega færðar á gangvirði.

Skýringar

Virkir vextir Aðferð virkra vaxta felst í því að reiknað er endurgreiðsluvirði fjáreignar eða fjárskuldar og vaxtatekjum og vaxtagjöldum jafnað á líftímanum. Virkir vextir er sú ávöxtunarkrafa sem núvirðir áætlað sjóðstreymi eða tekjur yfir áætlaðan líftíma fjármálagernings, eða yfir styttra tímabil ef við á, þannig að það jafngildi bókfærðri fjárhæð fjáreignarinnar eða fjárskuldarinnar í efnahagsreikningi. Vaxtatekjur eru færðar miðað við virka vexti fyrir alla fjármálagerninga aðra en þá sem skilgreindir eru sem fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning. Fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning Fjáreignir eru flokkaðar á gangvirði í gegnum rekstrarreikning þegar tilgangurinn er að hagnast á skammtímabreytingum. Sama á við um allar aðrar fjáreignir sem samstæðan skilgreinir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning. Afleiður falla ávallt undir þennan flokk nema þær séu skilgreindar sem áhættuvörn. Fjáreign er skilgreind sem fjáreign til sölu ef eitt af eftirfarandi skilyrðum er uppfyllt: - Eignin er keypt í þeim tilgangi að selja aftur í náinni framtíð. - Eignin er upphaflega færð sem hluti af eignasafni fjármálagerninga undir stjórn samstæðunnar og er líkleg til að skila skammtímahagnaði. - Eignin er afleiða sem er hvorki skilgreind né virk sem áhættuvörn. Fjáreign, önnur en fjáreign til sölu, má skilgreina sem fjáreign á gangvirði í gegnum rekstrarreikning við upphaflega skráningu ef eitt af eftirfarandi skilyrðum er uppfyllt: - Flokkunin kemur í veg fyrir eða minnkar ósamræmi í mati eða skráningu. - Fjáreignin er hluti af safni fjáreigna eða fjárskulda eða hvoru tveggja og er metin á gangvirði í samræmi við skráða stefnu samstæðunnar í áhættustýringu eða fjárfestingastefnu. - Fjáreignin er hluti af samningi sem felur í sér eina eða fleiri samsetta afleiðu og IAS 39 - Fjármálagerningar: Skráning og mat heimilar að allur samsetti fjármálagerningurinn (eign eða skuld) sé færður á gangvirði í gegnum rekstrarreikning. Fjárfestingar til gjalddaga Fjáreignir eru flokkaðar sem fjárfestingar til gjalddaga þegar samstæðan á fjárfestingar, t.d. víxla eða skuldabréf, og hefur fyrirætlanir og getu til að eiga til gjalddaga. Fjárfestingar til gjalddaga eru færðar á afskrifuðu kostnaðarverði miðað við virka vexti að frádreginni virðisrýrnun þegar við á. Fjáreignir til sölu Skráð hlutabréf og innleysanleg skuldabréf samstæðunnar á virkum markaði eru flokkuð sem fjáreignir til sölu og skráð á gangvirði. Það sama á við um óskráð verðbréf félagsins ef hægt er að meta gangvirði þeirra með áreiðanlegum hætti. Hagnaður og tap sem myndast við breytingar á gangvirði er fært sem gangvirðisbreyting fjáreigna til sölu á endurmatsreikning meðal eigin fjár. Virðisrýrnun, reiknaðir virkir vextir og gengismunur eru færð í rekstrarreikning. Þegar fjárfestingin er seld eða hefur orðið fyrir virðisrýrnun er áður færð gangvirðisbreyting færð í rekstrarreikning. Arður af fjáreignum til sölu er tekjufærður á þeim degi sem úthlutun hefur verið samþykkt. Lán og kröfur Viðskiptakröfur, lán og aðrar kröfur sem hafa fastar greiðslur og eru ekki skráðar á virkum markaði eru flokkuð sem lán og kröfur. Lán og kröfur eru færðar á afskrifuðu kostnaðarverði með aðferð virkra vaxta að frádreginni virðisrýrnun. Vaxtatekjur af lánum og kröfum eru færðar miðað við virka vexti nema þegar vaxtatekjur eru óverulegar. Virðisrýrnun fjáreigna Á reikningsskiladegi er bókfært verð fjáreigna, annarra en fjáreigna á gangvirði í gegnum rekstrarreikning, metið í þeim tilgangi að kanna hvort vísbending sé um virðisrýrnun. Virðisrýrnun hefur orðið ef vænt framtíðarsjóðstreymi miðað við upphaflega virka vexti er lægra en bókfært verð. Ef virðisrýrnun á ekki lengur við er hún bakfærð í rekstrarreikning, þó aldrei umfram áður færða lækkun. Eignasafn fjáreigna er metið til virðisrýrnunar ef einstakar eignir eru þess eðlis að þær verði ekki metnar hver fyrir sig. Þegar talið er að fjáreign til sölu hafi orðið fyrir virðisrýrnun er áður færður hagnaður eða tap meðal eigin fjár fært í rekstrar reikning. Fjárhæðir í þúsundum króna

Áður gjaldfærð virðisrýrnun eiginfjárgerninga til sölu er ekki bakfærð í rekstrarreikning. Hækkun á gangvirði eftir að virðis rýrnun hefur verið gjaldfærð er færð á meðal eigin fjár.

Skýringar

Endurflokkun fjáreigna Heimilt er að endurflokka tilteknar fjáreignir úr flokknum gangvirði í gegnum rekstrarreikning yfir í flokkinn fjáreignir til sölu. Endurflokkunin er aðeins heimil í einstökum tilfellum og þegar áform um að selja fjáreignina innan skamms tíma eiga ekki lengur við. Endurflokkunin er í öllum tilvikum takmörkuð við skuldagerninga. Við endurflokkun er fjáreignin færð á gangvirði þess dags sem hún er endurflokkuð. Afskráning fjáreigna Félagið afskráir fjáreignir aðeins þegar samningsbundinn réttur til framtíðarsjóðstreymis af fjáreigninni er ekki lengur til staðar eða þegar áhættan eða ávinningurinn af fjáreigninni flyst yfir á annað félag.

3.13 Fjárskuldir og eiginfjárgerningar

Flokkað sem skuld eða eigið fé Skuldir og eiginfjárgerningar eru flokkaðir sem fjárskuldir eða eigið fé, eftir eðli samnings. Eiginfjárgerningar Eiginfjárgerningur er hvers konar samningur sem felur í sér eftirstæða hagsmuni í eignum félags eftir að allar skuldir hans hafa verið dregnar frá. Samsettir fjármálagerningar Samsettir fjármálagerningar, gefnir út af félaginu, eru flokkaðir sem fjárskuldir og eigið fé í samræmi við efni undirliggjandi samninga. Á útgáfudegi er gangvirði skuldahluta fjármálagernings metið út frá markaðsvöxtum fyrir sambærilega óbreytanlega fjármálagerninga og skuldin færð á afskrifuðu kostnaðarverði miðað við virka vexti. Eiginfjárhluti fjármálagerningsins er mismunur skuldahlutans og heildarvirðis fjármálagerningsins. Eiginfjárhlutinn er færður að teknu tillliti til skatta á meðal eigin fjár. Ekki er heimilt að endurmeta samsetta fjármálagerninga. Ábyrgðarskuldbindingar Ábyrgðarskuldbindingar vegna fjárskulda eru upphaflega færðar á gangvirði. Við síðara mat eru aðrar ábyrgðarskuldbindingar, en þær sem flokkaðar eru á gangvirði í gegnum rekstrarreikning, færðar við því sem hærra reynist: - fjárhæð undirliggjandi skuldar sem metin er í samræmi við IAS 37 - Skuldbindingar, óvissar skuldir og óvissar eignir, - fjárhæð upphaflegs samnings að frádregnum uppsöfnuðum afskriftum í samræmi við reglur um skráningu tekna. Fjárskuldir Fjárskuldir eru flokkaðar annars vegar sem fjárskuldir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning og hinsvegar sem aðrar fjárskuldir. Fjárskuldir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning Fjárskuldir eru færðar á gangvirði í rekstrarreikning þegar þær eru flokkaðar sem fjárskuld til sölu eða sem fjárskuld á gangvirði í gegnum rekstrarreikning. Fjárskuld er skilgreind sem fjárskuld til sölu ef eitt af eftirfarandi skilyrðum er uppfyllt: - Eignin hefur verið keypt í þeim tilgangi að selja aftur í náinni framtíð. - Eignin er upphaflega færð sem hluti af eignasafni fjármálagerninga og er líkleg til að skila skammtímahagnaði. - Eignin er afleiða sem er hvorki skilgreind né virk sem áhættuvörn. Fjárskuld, önnur en fjárskuld til sölu, má skilgreina sem fjárskuld á gangvirði í gegnum rekstrarreikning við upphaflega skráningu ef eitt af eftirfarandi skilyrðum er uppfyllt: - Flokkunin kemur í veg fyrir eða minnkar ósamræmi í mati eða skráningu. - Fjárskuldin er hluti af safni fjáreigna eða fjárskulda eða hvoru tveggja og er metin á gangvirði í samræmi við stefnu samstæðunnar í áhættustýringu eða fjárfestingastefnu. - Er hluti af samningi sem felur í sér eina eða fleiri samsetta afleiðu og IAS 39 - Fjármálagerningar: Skráning og mat heimilar að allur samsetti fjármálagerningurinn (eign eða skuld) sé færður á gangvirði í gegnum rekstrarreikning. Aðrar fjárskuldir Aðrar fjárskuldir, þar á meðal skuldir við fjármálastofnanir, eru upphaflega metnar á gangvirði að frádregnum viðskiptakostnaði. Við síðara mat eru þær færðar á afskrifuðu kostnaðarverði miðað við virka vexti. Afskráning fjárskulda Félagið afskráir fjárskuldir eingöngu þegar skuldbinding vegna þeirra er ekki lengur til staðar.

Fjárhæðir í þúsundum króna

Reikningshaldslegt mat

Skýringar

Við gerð ársreiknings þurfa stjórnendur, í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla, að taka ákvarðanir, meta og draga ályktanir sem hafa áhrif á eignir og skuldir á reikningsskiladegi, upplýsingar í skýringum og tekjur og gjöld. Við mat og ályktanir er byggt á reynslu og ýmsum öðrum þáttum sem taldir eru viðeigandi og mynda grundvöll þeirra ákvarðana sem teknar eru um bókfært verð eigna og skulda sem ekki liggur fyrir með öðrum hætti. Reglulega er farið yfir mat og forsendur. Breytingar á reikningshaldslegu mati eru færðar á því tímabili sem þær eiga sér stað. Stjórnendur hafa gefið sér forsendur um og lagt reikningshaldslegt mat á eftirfarandi liði sem hafa veruleg áhrif á reikningsskil félagsins: - fjáreignir og niðurfærslur vegna fjáreigna - vátryggingaskuld

Starfsþáttagreining

Félaginu er skipt í tvo rekstrarstarfsþætti: Skaðatryggingarekstur og fjármálarekstur. Afkoma starfsþáttanna fyrir árið 2009 var eftirfarandi: Iðgjöld ársins … ……………………………………………………… Hluti endurtryggjenda … …………………………………………… Aðrar tekjur …………………………………………………………… Fjárfestingartekjur … ……………………………………………… Heildartekjur … ………………………………………………………

Skaðatryggingar Fjármálarekstur 14.265.293 (614.414) 91.203 1.535.838 1.862.774 15.277.920 1.862.774

Samtals 14.265.293 (614.414) 91.203 3.398.612 17.140.694

(12.274.148) 336.597 (2.736.062) (282.990) (6.174) (905.392) 604.307 668.218

(12.274.148) 336.597 (3.019.052) (6.174) (905.392) 1.272.525

Tekjuskattur……………………………………………………………………………………………………………… Hagnaður ársins…………………………………………………………………………………………………………

(108.430) 1.164.095

Tjón ársins … ………………………………………………………… Hluti endurtryggjenda … …………………………………………… Rekstrarkostnaður …………………………………………………… Fjármagnsgjöld … …………………………………………………… Niðurfærsla fjáreigna … …………………………………………… Rekstrarafkoma starfsþáttar … ……………………………………

Afskriftir meðal starfsþáttarins skaðatryggingar eru kr. 67,5 milljónir. Afskriftir meðal starfsþáttarins fjármálarekstur eru kr. 2,2 milljónir. Fjárfestingar meðal starfsþáttarins skaðatryggingar eru kr. 214 milljónir. Eignir og skuldir starfsþáttanna 31. desember 2009 voru eftirfarandi: Eignir Útlán og aðrar fjárfestingar … …………………………………… Endurtryggingaeignir … …………………………………………… Aðrar eignir …………………………………………………………… Eignir starfsþáttar …………………………………………………… Skuldir Vátryggingaskuld … ………………………………………………… Aðrar skuldir … ……………………………………………………… Skuldir starfsþáttar … ………………………………………………

Fjárhæðir í þúsundum króna

Skaðatryggingar

Fjármálarekstur

Samtals

19.208.021 1.660.695 602.200 8.558.685 3.647.279 28.368.906 5.307.974

20.868.716 602.200 12.205.964 33.676.880

21.695.896 1.038.911 22.734.807 0

21.695.896 1.038.911 22.734.807

Afkoma starfsþáttanna fyrir árið 2008 var eftirfarandi: Skaðatryggingar Fjármálarekstur 12.367.239 (519.956) 182.182 2.028.760 1.590.630 14.058.225 1.590.630

Samtals 12.367.239 (519.956) 182.182 3.619.390 15.648.855

(10.940.582) 169.627 (2.451.463) (243.256) (3.876) (1.811.640) 835.807 (468.142)

(10.940.582) 169.627 (2.694.719) (3.876) (1.811.640) 367.665

(125.701) 241.964

Skýringar

Iðgjöld ársins … ……………………………………………………… Hluti endurtryggjenda … …………………………………………… Aðrar tekjur …………………………………………………………… Fjárfestingartekjur … ……………………………………………… Heildartekjur … ………………………………………………………

Afskriftir meðal starfsþáttarins skaðatryggingar eru kr. 33,3 milljónir. Afskriftir meðal starfsþáttarins fjármálarekstur eru kr. 2,3 milljónir. Fjárfestingar meðal starfsþáttarins skaðatryggingar eru kr. 130 milljónir. Eignir og skuldir starfsþáttanna 31. desember 2008 voru eftirfarandi: Eignir Útlán og aðrar fjárfestingar … …………………………………… Endurtryggingaeignir … …………………………………………… Aðrar eignir …………………………………………………………… Eignir starfsþáttar ……………………………………………………

Skaðatryggingar

Skuldir Vátryggingaskuld … ………………………………………………… Aðrar skuldir … ……………………………………………………… Skuldir starfsþáttar … ………………………………………………

Fjármálarekstur

Samtals

16.347.669 1.744.497 683.917 9.892.564 3.310.317 26.924.150 5.054.814

18.092.166 683.917 13.202.881 31.978.964

20.719.759 1.581.227 22.300.986 0

20.719.759 1.581.227 22.300.986

Skaðatryggingarekstur félagsins greinist eftirfarandi á árinu 2009: Eigna- tryggingar Iðgjöld ársins … ……… 3.674.562 Tjón ársins … ………… (2.941.864) Rekstrarkostnaður … (712.773) Til endurtryggjenda … (379.875) Fjárfestingartekjur … 169.087 Aðrar tekjur …………… 53.155 Hagnaður (tap) … …… (137.708)

Sjó- og farmtryggingar 516.584 (556.229) (115.095) (90.233) 25.213 0 (219.760)

Lögboðnar ökutækjatr. 4.923.977 (3.611.795) (895.900) 63.462 802.408 38.048 1.320.200

Aðrar ökutækjatr. 2.230.074 (1.770.168) (412.220) (1.428) 76.995 0 123.253

Iðgjöld ársins … …………………………… Tjón ársins … ……………………………… Rekstrarkostnaður … …………………… Til endurtryggjenda … …………………… Fjárfestingartekjur … …………………… Aðrar tekjur ………………………………… Hagnaður (tap) … …………………………

Slysa- og sjúkra- tryggingar 1.482.300 (1.647.204) (370.126) (1.797) 229.366 0 (307.461)

Frumtryggingar alls 13.650.344 (11.608.175) (2.657.295) (259.556) 1.491.366 91.203 707.887

Endurtryggingar alls 614.950 (665.972) (95.482) (1.548) 44.472 0 (103.580)

Almennar ábyrgðartr. 822.847 (1.080.915) (151.181) 150.315 188.297 0 (70.637)) Samtals 14.265.294 (12.274.147) (2.752.777) (261.104) 1.535.838 91.203 604.307

Fjárhæðir í þúsundum króna

Skýringar

Skaðatryggingarekstur félagsins greinist eftirfarandi á árinu 2008: Eigna- tryggingar Iðgjöld ársins … …… 3.062.101 Tjón ársins … ……… (2.813.773) Rekstrarkostnaður … (666.693) Til endurtryggjenda (186.777) Fjárfestingartekjur 202.540 Aðrar tekjur ………… 136.248 Hagnaður (tap) … … (266.354)

Sjó- og farmtryggingar 454.533 (271.584) (86.409) (69.934) 28.490 298 55.394

Slysa- og sjúkra- tryggingar 1.334.560 (1.520.546) (290.955) 62.401 259.680 5.367 (149.493)

Lögboðnar ökutækjatr. 4.623.879 (3.419.227) (878.997) (79.444) 1.170.290 25.681 1.442.182

Aðrar ökutækjatr. 1.993.966 (1.993.139) (391.647) (1.461) 131.950 12.259 (248.072)

Almennar ábyrgðartr. 716.569 (847.997) (119.835) (59.799) 204.700 2.329 (104.033)

Frumtryggingar Endurtryggingar alls alls 12.185.608 181.632 (10.866.266) (74.317) (2.434.536) (28.686) (335.014) (3.556) 1.997.650 31.110 182.182 729.624 106.183

Samtals

Eigin iðgjöld

Bókfærð iðgjöld ……………………………………………………………………………… Hluti endurtryggjenda … …………………………………………………………………… Breyting á iðgjaldaskuld … ………………………………………………………………… Breyting á hluta endurtryggjenda … ………………………………………………………

2009 14.497.708 (619.151) (232.415) 4.737 13.650.879

2008 13.146.189 (486.994) (778.950) (32.962) 11.847.283

2009 (11.530.426) 452.697 (743.721) (116.100) (11.937.551)

2008 (10.628.720) 270.812 (311.862) (101.185) (10.770.955)

Laun … ………………………………………………………………………………………… Launatengd gjöld … …………………………………………………………………………

2009 1.161.334 207.138 1.368.472

2008 1.131.043 189.965 1.321.008

Meðalfjöldi starfa … …………………………………………………………………………

218

210

Laun og hlunnindi forstjóra og stjórnar Guðmundur Örn Gunnarsson … …………………………………………………………… Stjórnarlaun … ………………………………………………………………………………

2009

2008

19.789 2.100

19.106 1.540

Eigin tjón

Bókfærð tjón … ……………………………………………………………………………… Hluti endurtryggjenda … …………………………………………………………………… Breyting á tjónaskuld … …………………………………………………………………… Breyting á hluta endurtryggjenda … ………………………………………………………

Launamál

Heildarlaun og þóknanir til stjórnenda félagsins á árinu 2009 námu 90,5 milljónum króna.

Fjárhæðir í þúsundum króna

12.367.240 (10.940.583) (2.463.222) (338.570) 2.028.760 182.182 835.807

Fjármunatekjur

10.

2009 611.802 1.792.315 10.571 448.681 421.124 3.284.493

Fjármagnsgjöld

Vaxtagjöld af skammtímaskuldum … ……………………………………………………

11.

2008 508.971 4.411.956 117.887 525.813 544.498 6.109.125

Skýringar

Vaxtatekjur af bankareikningum … ……………………………………………………… Vaxtatekjur af skuldabréfum … …………………………………………………………… Arður af hlutabréfaeign … ………………………………………………………………… Gengishagnaður ……………………………………………………………………………… Aðrar vaxtatekjur … …………………………………………………………………………

2009 (6.174) (6.174)

2008 (3.876)) (3.876))

Skattamál

11.1 Reiknaður tekjuskattur

Tekjuskattur er reiknaður og færður í ársreikninginn og nemur gjaldfærð fjárhæð í rekstrarreikningi 108 milljónum króna. Enginn tekjuskattur er til greiðslu á árinu vegna samsköttunar við Exista hf. Þann 21. desember 2009 var samþykkt breyting á lögum um tekjuskatt sem fól í sér hækkun á tekjuskattshlutfalli úr 15% í 18%. Þessi lagabreyting öðlast gildi frá og með 1. janúar 2010. Áhrif hækkaðs skatthlutfalls á frestaða tekjuskattsinneign í lok árs nemur 63,8 milljónum króna og er hækkunin tekjufærð í rekstrarreikning.

Útleiðsla á virku skatthlutfalli:

2009 Fjárhæð % Hagnaður fyrir skatta … ……………………………………… 1.272.525

2008 Fjárhæð 367.665

Skatthlutfall … ………………………………………………… Breyting á tekjuskattshlutfalli … …………………………… Bakfærð tekjuskattsskuldbinding af eignarhlutum … …… Fenginn arður …………………………………………………… Gangvirðisbreytingar fjáreigna … …………………………… Aðrir liðir … ……………………………………………………… Tekjuskattur samkvæmt rekstrarreikningi … ………………

55.150 (54.879) (226.151) (17.683) 373.523 (4.259) 125.701

190.879 (63.751) 0 (1.586) (17.118) 6 108.430

15,0% -5,0% 0,0% -0,1% -1,3% 0,0% 8,5%

15,0% -14,9% -61,5% -4,8% 101,6% -1,2% 34,2%

11.2 Frestaður skattur

Reiknuð tekjuskattsinneign(-skuldbinding) greinist þannig: 1. janúar 2008… ……………………………………………………………………………………………………… Reiknaður tekjuskattur ársins………………………………………………………………………………………… Samsköttun við móðurfélag…………………………………………………………………………………………… 1. janúar 2009… ……………………………………………………………………………………………………… Reiknaður tekjuskattur ársins………………………………………………………………………………………… Samsköttun við móðurfélag…………………………………………………………………………………………… 31. desember 2009… ………………………………………………………………………………………………… Helstu tekjuskattsinneignir(-skuldbindingar) félagsins greinast þannig: Varanlegir rekstrarfjármunir………………………………………………………………… Óbein niðurfærsla fjáreigna………………………………………………………………… Aðrir liðir… ……………………………………………………………………………………

31.12.2009 (40.734) 254.084 169.157 382.507

Frestaður skattur (329.272) (125.701) 677.696 222.724 (108.430) 268.213 382.507

31.12.2008 (24.201) 188.227 58.698 222.724

Fjárhæðir í þúsundum króna

12.

Hagnaður á hlut

Hagnaður á hvern hlut útistandandi hlutafjár er reiknaður miðað við eftirfarandi forsendur:

Skýringar

Hagnaður ársins ……………………………………………………………………………… Vegið meðaltal útistandandi hluta ………………………………………………………… Hagnaður á útistandandi hlut ………………………………………………………………

2009 1.164.095 2.577.275 0,45

2008 241.964 1.524.398 0,16

Þynntur hagnaður á hlut er sá sami og hagnaður á hlut þar sem ekki hafa verið gerðir neinir kaupréttasamningar við starfsmenn né gefin út breytanleg skuldabréf.

13.

Varanlegir rekstrarfjármunir og afskriftir

Kostnaðarverð Staða í ársbyrjun … ………………………………………………… Eignfært á árinu ……………………………………………………… Selt og aflagt á árinu………………………………………………… Staða í árslok … ………………………………………………………

Fasteignir og lóðir

Tölvubúnaður, áhöld og bifreiðir

Samtals

122.365 0 0 122.365

363.208 213.690 (2.752) 574.146

485.573 213.690 (2.752) 696.511

76.372 2.150 0 78.522

48.016 67.465 (665) 114.816

124.388 69.615 (665) 193.338

Bókfært verð Bókfært verð í ársbyrjun … ………………………………………… Bókfært verð í árslok …………………………………………………

45.993 43.843

315.193 459.331

361.186 503.174

Fasteignir og lóðir… …………………………………………………………………………

Fasteignamat 71.065

Brunabótamat 192.900

31.12.2009

31.12.2008

1.321.447 17.381.372 18.702.819

712.731 13.541.381 14.254.112

2.165.897 2.165.897 20.868.716

3.838.054 3.838.054 18.092.166

31.12.2009

31.12.2008

22.353 370.949 928.145 1.321.447

23.385 312.078 377.269 712.731

Afskriftir Staða í ársbyrjun … ………………………………………………… Afskrift ársins ………………………………………………………… Selt og aflagt á árinu ………………………………………………… Staða í árslok … ………………………………………………………

Áætlaður nýtingartími varanlegra rekstrarfjármuna er eftirfarandi: Fasteignir ……………… 33 ár Áhöld og tæki ………… 3 - 4 ár Bifreiðar … …………… 7 ár Fasteignamat og vátryggingamat eigna félagsins í árslok greinist þannig:

14.

Fjáreignir

Fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstur Eignarhlutar í öðrum félögum ……………………………………………………………… Markaðsverðbréf … ………………………………………………………………………… Skuldabréf og aðrar langtímakröfur Skuldabréf … ………………………………………………………………………………… Fjáreignir samtals Fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstur Eignarhlutar í öðrum félögum Skráð í Kauphöll Íslands … ………………………………………………………………… Skráð í erlendum kauphöllum ……………………………………………………………… Önnur félög …………………………………………………………………………………… Fjárhæðir í þúsundum króna

31.12.2009 12.139.094 1.893.212 184.164 3.164.902 17.381.372

31.12.2008 10.340.658 2.297.435 205.424 697.864 13.541.381

383.248 143.094 1.639.554 2.165.897 20.868.716

407.012 255.455 3.175.587 3.838.054 18.092.166

Breytingar á afskriftareikningi skuldabréfa og annarra langtímakrafna Staða í upphafi árs…………………………………………………………………………… Niðurfærsla skuldabréfa og annarra langtímakrafna…………………………………… Gjaldþrot og óinnheimtanlegt… …………………………………………………………… Staða í lok árs… ………………………………………………………………………………

31.12.2009 1.873.206 942.754 (44.617) 2.771.342

31.12.2008 87.343 1.809.068 (23.206) 1.873.206

Kröfur vegna frumt.starfsemi, vátryggingatakar … …………………………………… Aðrar kröfur ……………………………………………………………………………………

31.12.2009 4.145.141 53.559 4.198.700

31.12.2008 3.424.655 42.629 3.467.284

Breytingar á afskriftareikningi viðskiptakrafna Staða í upphafi árs…………………………………………………………………………… Afskrift viðskiptakrafna… ………………………………………………………………… Gjaldþrot og óinnheimtanlegt… …………………………………………………………… Staða í lok árs… ………………………………………………………………………………

31.12.2009 233.562 181.899 (115.385) 300.076

31.12.2008 180.712 84.856 (32.006) 233.562

31.12.2009 100.451 463.129 38.619 602.200

31.12.2008 95.714 579.229 8.974 683.917

31.12.2009 2.394 4.003.363 2.155.184 6.160.941

31.12.2008 7.698 6.590.395 2.299.931 8.898.024

15.

16.

Viðskiptakröfur

Endurtryggingaeignir

Hlutur endurtryggjenda í iðgjaldaskuld … ……………………………………………… Hlutur endurtryggjenda í tjónaskuld ……………………………………………………… Kröfur vegna endurtryggingastarfsemi … ………………………………………………

17.

Skýringar

Markaðsverðbréf Skráð ríkistryggð verðbréf … ……………………………………………………………… Önnur skráð verðbréf … …………………………………………………………………… Óskráð ríkistryggð verðbréf … …………………………………………………………… Önnur óskráð verðbréf ……………………………………………………………………… Skuldabréf og aðrar langtímakröfur Lán með veði í fasteignum … ……………………………………………………………… Lán með veði í lausafé … …………………………………………………………………… Önnur skuldabréf … ………………………………………………………………………… Samtals fjáreignir

Handbært fé

Handbært fé félagsins samanstendur af sjóði og óbundnum bankainnstæðum. Sjóður … ……………………………………………………………………………………… Bankainnstæður í íslenskum krónum … ………………………………………………… Bankainnstæður í erlendri mynt ……………………………………………………………

Fjárhæðir í þúsundum króna

Skýringar

18.

Hlutafé

Hlutafé félagsins skiptist í 2 flokka, A-flokk og B-flokk. Hlutafé í A flokki ……………………………………………………………………………… Hlutafé í B flokki ……………………………………………………………………………… Hlutafé samkvæmt samþykktum félagsins ……………………………………………… Eigin hlutir … ………………………………………………………………………………… Hlutafé samkvæmt ársreikningi ……………………………………………………………

Hlutir 2.502.757 100.000 2.602.757 (277) 2.602.481

Hlutfall 96,16% 3,84% 100% -0,01% 99,99%

Breytingar á hlutafé greinast þannig: 1. janúar 2008… …………………………………………………………………………… Innborgað hlutafé… ………………………………………………………………………… 1. janúar 2009… …………………………………………………………………………… Innborgað hlutafé - B flokkur… …………………………………………………………… 31. desember 2009… ………………………………………………………………………

Hlutafé 1.502.481 1.000.000 2.502.481 100.000 2.602.481

Útgefnir hlutir 1.502.481 1.000.000 2.502.481 100.000 2.602.481

Hluthafar í B flokki fara ávallt með 75% atkvæða í félaginu á hluthafafundum í réttu hlutfalli við hlutafjáreign sína í flokknum. Báðir flokkar veita sama rétt til arðs og annarra réttinda.

19.

Gjaldþol

Reiknað lágmarksgjaldþol félagsins samkvæmt lögum um vátryggingastarfsemi nam í árslok 2009 2.595 millj. kr. og reiknað gjaldþol 10.942 millj. kr. Mismunur á reiknuðu gjaldþoli og bókfærðu eigin fé kemur þannig fram: Eigið fé samkvæmt efnahagsreikningi … ……………………………………………… Arður til greiðslu … ………………………………………………………………………… Reiknað gjaldþol ………………………………………………………………………………

31.12.2009 10.942.074 0 10.942.074

31.12.2008 9.677.978 0 9.677.978

Reiknað lágmarksgjaldþol…………………………………………………………………… Gjaldþolshlutfall… ……………………………………………………………………………

2.595.290 4,2

2.198.646 4,4

31.12.2009

31.12.2008

13.655.030 2.712.500 16.367.530 5.328.365 21.695.895

13.142.709 2.481.100 15.623.809 5.095.950 20.719.759

20.

Vátryggingaskuld

Vátryggingaskuld (heild): Tilkynnt tjón og áfallinn tjónakostnaður … ……………………………………………… Áætlun vegna orðinna en ótilkynntra tjóna ……………………………………………… Tjónaskuld … ………………………………………………………………………………… Iðgjaldaskuld … ……………………………………………………………………………… Vátryggingaskuld samtals… ……………………………………………………………… Hlutdeild endurtryggjenda: Tilkynnt tjón og áfallinn tjónakostnaður … ……………………………………………… Áætlun vegna orðinna en ótilkynntra tjóna ……………………………………………… Tjónaskuld … ………………………………………………………………………………… Iðgjaldaskuld … ……………………………………………………………………………… Hlutdeild endurtryggjenda samtals… ……………………………………………………

398.107 65.022 463.129 100.451 563.580

518.451 60.778 579.229 95.714 674.943

Vátryggingaskuld í eigin hlut: Tilkynnt tjón og áfallinn tjónakostnaður … ……………………………………………… Áætlun vegna orðinna en ótilkynntra tjóna ……………………………………………… Tjónaskuld … ………………………………………………………………………………… Iðgjaldaskuld … ……………………………………………………………………………… Vátryggingaskuld í eigin hlut ( nettó ) samtals……………………………………………

13.256.923 2.647.478 15.904.401 5.227.914 21.132.315

12.624.258 2.420.322 15.044.580 5.000.236 20.044.816

Áætlun vegna tilkynntra tjóna, tjónakostnaðar og orðinna en ótilkynntra tjóna er skuldfærð að frádregnu væntanlegu hrakvirði tjónamuna. Heildarfjárhæð hrakvirðis í árslok 2009 og 2008 er óveruleg. Fjárhæðir í þúsundum króna

Þróun vátryggingaskuldar á árinu:

Í eigin hlut 12.325.651 2.305.882 14.631.533

Greidd tjón vegna eldri ára … …… (6.196.133)

444.296

(5.751.837)

(5.204.107)

242.358

(4.961.749)

Breyting tjónaskuldar: - vegna tjóna ársins… 6.377.257 - vegna tjóna fyrri ára… 562.597 Tjónaskuld í árslok… … 16.367.530

(18.064) (310.132) (463.129)

6.359.193 252.465 15.904.401

5.891.082 (375.113) 15.623.809

(40.241) (100.932) (579.229)

5.850.841 (476.045) 15.044.580

2009 2008 Hlutd. endur- Hlutd. endur Heild tryggjenda Í eigin hlut Heild tryggjenda Tilkynnt tjón … ……… 13.655.030 (398.107) 13.256.923 13.142.709 (518.451) Ótilkynnt tjón … ……… 2.712.500 (65.022) 2.647.478 2.481.100 (60.778) Alls í lok árs …………… 16.367.530 (463.129) 15.904.401 15.623.809 (579.229)

Í eigin hlut 12.624.258 2.420.322 15.044.580

Iðgjaldaskuld: Iðgj.skuld í ársbyrjun… 5.095.950 Breyting ársins … …… 232.415 Iðgjaldaskuld í árslok … 5.328.365

(95.714) (4.827) (100.541)

5.000.236 227.588 5.227.824

4.317.000 778.950 5.095.950

(128.676) 32.962 (95.714)

Skýringar

2009 2008 Hlutd. endur- Hlutd. endur Heild tryggjenda Í eigin hlut Heild tryggjenda Tjónaskuld: Tilkynnt tjón … ……… 13.142.709 (518.451) 12.624.258 12.936.947 (611.296) Ótilkynnt tjón … ……… 2.481.100 (60.778) 2.420.322 2.375.000 (69.118) Alls í upphafi árs ……… 15.623.809 (579.229) 15.044.580 15.311.947 (680.414)

4.188.324 811.912 5.000.236

Áhætta tengd skaðatryggingum og þá sérstaklega slysatryggingum er háð mörgum breytum sem gera næmnigreiningu erfiða. Félagið notar tölfræðiaðferðir við áhættumat sitt í þeim tilgangi að áætla endanlegan tjónakostnað. Grunntjónaskuld er áætlun fyrir þeim tjónum sem tilkynnt hafa verið til félagsins. Tjónasvið vinnur áætlun fyrir hvert tjón miðað við þá vitneskju sem fyrir hendi er um tjónsatvik. Ef ekki eru fyrirliggjandi fullnægjandi upplýsingar, er meðaltjónsupphæð í viðkomandi vátryggingagrein notuð en síðan endurskoðuð með hliðsjón af þeim upplýsingum sem berast.

21.

Aðrar peningalegar skuldir

Viðskiptaskuldir

Skuldir vegna frumtryggingastarfsemi … ……………………………………………… Skuldir vegna endurtryggingastarfsemi … ……………………………………………… Skuldir við tengd félög ………………………………………………………………………

Aðrar skammtímaskuldir

Ógreiddir reikningar … ……………………………………………………………………… Ógreidd laun og launatengd gjöld ………………………………………………………… Aðrar skuldir … ………………………………………………………………………………

31.12.2009 489.668 106.052 36.030 631.751

31.12.2008 242.625 109.713 66.996 419.334

31.12.2009 96.072 240.077 71.011 407.160

31.12.2008 249.158 185.297 727.438 1.161.892

Fjárhæðir í þúsundum króna

22.

Fjármálagerningar

22.1 Flokkar fjármálagerninga

Skýringar

Fjáreignir og fjárskuldir samstæðunnar skiptast í eftirfarandi flokka fjármálagerninga:

Fjáreignir

Handbært fé … ……………………………………………………………………………… Fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning … …………………………………… Lán og kröfur … ………………………………………………………………………………

Fjárskuldir

Aðrar fjárskuldir ………………………………………………………………………………

31.12.2009 6.160.941 18.702.819 7.593.453

31.12.2008 8.898.024 14.254.112 7.559.002

31.12.2009 1.038.911

31.12.2008 1.581.226

22.2 Áhættustýring

Innan félagsins er virk áhættustýring til þess að stýra þeirri rekstrartengdu áhættu sem félagið býr við. Þessir þættir eru vaxtaáhætta, gengisáhætta, verðáhætta markaðsverðbréfa, útlánaáhætta, lausafjáráhætta og vátryggingaáhætta.

22.3 Vaxtaáhætta

Vaxtaáhætta er áhættan af því að gangvirði eða framtíðar sjóðsflæði fjármálagerninga muni sveiflast vegna breytinga á markaðsvöxtum. Vaxtaáhættan nær aðeins til vaxtaberandi eigna þar sem engar lántökur eru í bókum félagsins. Vaxtaberandi eignir félagsins skiptast á milli fastra vaxta og breytilegra. Þær vaxtaberandi eignir sem bera fasta vexti eru metnar á afskrifuðu kostnaðarverði. Breytingar á vöxtum sem leiða til breytinga á gangvirði þeirra eigna hafa því ekki áhrif á bókfærða stöðu. Vaxtabreytingar hafa áhrif á vænt sjóðstreymi af eignum og skuldum sem bera breytilega vexti. Félagið hefur ekki gert vaxtaskiptasamninga til þess að sporna við þeirri áhættu sem tengist breytingu á vaxtastigi, en stjórnendur fylgjast reglulega með þróun vaxta á heimamarkaði sem og erlendis.

Næmnigreining

Í töflunni hér að neðan er sýnt hver áhrif af 50 og 100 punkta hækkun vaxta á vaxtaberandi eignir hefði á afkomu og eigið fé á reikningsskiladegi. Næmnigreiningin tekur til þeirra vaxtaberandi eigna sem bera breytilega vexti og miðast hún við að allar aðrar breytur en þær sem eru hér til skoðunar séu fastar. Næmnigreiningin tekur tillit til skattaáhrifa og endurspeglar því þau áhrif sem koma í rekstrarreikning og á eigið fé. Áhrif á afkomu og eigið fé eru þau sömu þar sem matsbreyting undirliggjandi fjármálagerninga er ekki í neinum tilvikum færð beint á eigið fé. Jákvæð fjárhæð merkir hækkun á hagnaði og eigin fé. Lækkun vaxta hefði haft sömu áhrif en í gagnstæða átt. Áhrif á afkomu og eigið fé…………………

31.12 2009 50 pkt 27.786

100 pkt 55.572

31.12 2008 50 pkt 38.716

100 pkt 77.431

22.4 Gengisáhætta

Gengisáhætta er áhættan af því að gangvirði eða framtíðar sjóðsflæði fjármálagerninga muni sveiflast vegna breytinga á gengi gjaldmiðla. Gengisáhætta myndast þegar mismunur er á stöðu eigna og skulda í erlendum gjaldmiðli. Meirihluti eigna og skulda félagsins er í íslenskum krónum en þó á félagið nokkuð af erlendum fjáreignum. Hér að neðan eru tilgreindir þeir gjaldmiðlar félagsins sem mest áhrif hafa á rekstur félagsins. Upplýsingar um gengi og útreikning á flökti taka tillit til miðgengis. Árslokagengi Meðalgengi 2009 2008 2009 2008 Mynt EUR … ……………………… 179,88 169,97 172,67 127,46 GBP … ……………………… 201,60 175,43 193,89 159,35 DKK … ……………………… 24,17 22,81 23,19 17,09 NOK … ……………………… 21,67 17,30 19,80 15,41 SEK … ……………………… 17,52 15,56 16,30 13,20 USD … ……………………… 124,90 120,87 123,59 88,07 Fjárhæðir í þúsundum króna

Ársflökt 2009 12,9% 16,9% 12,9% 15,0% 17,8% 15,4%

Eignir 2.578.885 376.047 798.314 1.243.601 11.678 1.627.792

Skuldir 348.111 33.487 57.918 836.831 0 0

Hrein staða 2.230.774 342.561 740.396 406.771 11.678 1.627.792

Gengisáhætta 31.12.2008 EUR … ………………………………………………………………… GBP … ………………………………………………………………… DKK … ………………………………………………………………… NOK … ………………………………………………………………… SEK … ………………………………………………………………… USD … …………………………………………………………………

Eignir 1.804.752 554.196 729.296 41.150 2.628 2.426.171

Skuldir 451.139 14.158 3.598 0 110 533.226

Hrein staða 1.353.613 540.037 725.698 41.150 2.518 1.892.945

Skýringar

Gengisáhætta 31.12.2009 EUR … ………………………………………………………………… GBP … ………………………………………………………………… DKK … ………………………………………………………………… NOK … ………………………………………………………………… SEK … ………………………………………………………………… USD … …………………………………………………………………

Næmnigreining

Í töflunni hér að neðan er sýnt hver áhrif af 5% og 10% hækkun á gengi íslensku krónunnar gagnvart viðkomandi gjaldmiðlum hefði á afkomu og eigið fé miðað við stöðu eigna og skulda í viðkomandi gjaldmiðli á reikningsskiladegi. Í töflu hér að framan má sjá þær erlendu eignir og skuldir sem næmnigreiningin tekur til, en þær eru að verulegum hluta erlend verðbréf. Næmnigreiningin miðast við að allar aðrar breytur en þær sem eru hér til skoðunar séu fastar. Næmnigreiningin tekur til þeirra gjaldmiðla sem innifela mesta gengisáhættu. Næmnigreiningin tekur tillit til skattaáhrifa og endurspeglar því þau áhrif sem koma í rekstrarreikning og á eigið fé. Áhrif á afkomu og eigið fé eru þau sömu þar sem matsbreyting undirliggjandi fjármálagerninga í erlendri mynt er ekki í neinum tilvikum færð beint á eigið fé. Jákvæð fjárhæð merkir hækkun á hagnaði og eigin fé. Lækkun á gengi íslensku krónunnar gagnvart neðangreindum gjaldmiðlum hefði haft sömu áhrif en í gagnstæða átt. Áhrif á afkomu og eigið fé 31.12.2009 31.12.2008 5% 10% 5% 10% EUR … ……………………………………… 94.808 189.616 57.529 115.057 GBP … ……………………………………… 14.559 29.118 22.952 45.903 DKK … ……………………………………… 31.467 62.934 30.842 61.684 NOK … ……………………………………… 17.288 34.575 1.749 3.498 SEK … ……………………………………… 496 993 107 214 USD … ……………………………………… 69.181 138.362 80.450 160.900

22.5 Verðáhætta markaðsverðbréfa

Félagið á talsverðar eignir í markaðsverðbréfum, annars vegar hlutabréf og hins vegar markaðsskuldabréf. Markaðsverðbréf ásamt handbæru fé mynda stærsta hluta þeirra eigna sem ætlað er að standa á móti vátryggingarskuldinni. Fjárfestingar félagsins í markaðsverðbréfum eru að mestu leyti í skráðum eignum, en þó á félagið einnig fjárfestingar í óskráðum eignum. Fjárfestingar í hlutabréfum og markaðsskuldabréfum eru skilgreindar sem fjáreignir á gangvirði í gegnum rekstrarreikning Hlutabréf á gangvirði fært í rekstrarreikning … ………………………………………… Markaðsskuldabréf á gangvirði fært í rekstrarreikning … ……………………………

31.12.2009 2.247.930 16.454.889

31.12.2008 1.598.965 12.655.148

Áhrif af 5% og 10% hækkun á markaðsverði hlutabréfa og markaðsverði skuldabréfa á afkomu og eigið fé eru sýnd hér að neðan. Breytingarnar eru sýndar án tillits til tekjuskatts. 5% og 10% lækkun á markaðsvirði hefði sömu áhrif en í gagnstæða átt. Hlutabréf - áhrif á afkomu … …………… Markaðsskuldabréf - áhrif á afkomu ……

31.12.2009 5% 10% 112.397 224.793 822.744 1.645.489

31.12.2008 5% 10% 79.948 159.897 632.757 1.265.515

22.6 Útlánaáhætta

Í útlánaáhættu felst áhættan á því að mótaðilar félagsins geti ekki staðið við skuldbindingar sínar, sem leiðir til þess að félagið tapar á fjármálagerningum sínum. Félagið fylgist reglulega með þróun þeirra eigna sem tengjast útlánaáhættu. Fjárhæðir í þúsundum króna

Hámarksútlánaáhætta greinist þannig

Skýringar

Markaðsverðbréf … ………………………………………………………………………… Veðlán og önnur útlán … …………………………………………………………………… Viðskiptakröfur … …………………………………………………………………………… Endurtryggingaeignir … …………………………………………………………………… Aðrar kröfur …………………………………………………………………………………… Handbært fé … ………………………………………………………………………………

Bókfærð staða 31.12.2009 31.12.2008 16.454.889 12.655.148 2.702.710 3.838.054 4.198.700 3.467.284 602.200 683.917 960.643 253.664 6.160.941 8.898.024 31.080.083 29.796.091

Hámarksútlánaáhætta félagsins er sú bókfærða staða sem sundurliðuð er hér að ofan.

22.7 Lausafjáráhætta

Lausafjáráhætta er áhættan á því að félagið lendi í erfiðleikum við að mæta fjárhagslegum skuldbindingum sínum í framtíðinni. Reglulega er fylgst með stöðu lausafjár, þróun sem orðið hefur og hvaða áhrif staða markaða og framtíðarhorfur hafa. Sérstök áhersla er lögð á að til sé laust fé til að mæta þeim hlut vátryggingarskuldar sem væntanlegur er til greiðslu hverju sinni sem og öðrum skuldum. Laust fé félagsins dugar mjög vel til þess að standa straum af væntu fjárútstreymi. Félagið heyrir undir eftirlit opinberra aðila á Íslandi. Lögum samkvæmt ber því að skila inn til eftirlitsaðilanna ýmsum sundurliðunum t.d. er varða lausafjárstöðu. Vænt fjárútstreymi vátryggingaskuldar greinist þannig: Innan eins árs 31.12.2009 Tjónaskuld … ……………………………… 7.381.756 31.12.2008 Tjónaskuld … ………………………………

2011

2012+

Samtals

4.435.601

4.550.173

16.367.530

Innan eins árs

2011

2012+

Samtals

7.046.338

4.234.052

4.343.419

15.623.809

22.8 Vátryggingaáhætta

Vátryggingaáhætta er sú áhætta sem felst í því að iðgjöld sem innheimt eru hjá vátryggingatökum dugi ekki til að mæta þeim skuldbindingum sem leiða af gerðum vátryggingasamningum. Helstu þættir vátryggingaáhættu eru tjónatíðniáhætta, tjónsfjárhæðaáhætta, endurtryggjendaáhætta og vátryggingaskuldaráhætta. Hér á eftir verður gerð nánar grein fyrir þessum áhættuþáttum og birtar ýmsar kennistærðir til skýringar.

22.9 Tjónatíðniáhætta

Tjónatíðniáhætta er sú áhætta að fjöldi tjóna í einhverri vátryggingagrein eða af einhverri gerð verði meiri en ætlað var og gert er ráð fyrir í iðgjaldagrundvelli viðkomandi greinar. Félagið fylgist náið með tjónatíðni í hverri grein, einkum í tryggingum á einkamarkaði svo sem ökutækjatryggingum, húseigendatryggingum og heimilistryggingum þar sem vátryggingatakar eru margir og tjónatíðni er frekar há. Leitast er við að greina hugsanlega varanlega áhættubreytingu og gera viðeigandi ráðstafanir tímanlega. Það dregur úr tjónatíðniáhættu félagsins að dreifa vátryggingaáhættunni sem mest milli greina og svæða. Félagið er með starfsemi í öllum greinaflokkum skaðatrygginga og er með öflugt dreifikerfi út um allt land auk lítils háttar starfsemi erlendis. Eftirfarandi tafla sýnir vægi einstakra greinaflokka í iðgjöldum ársins hjá félaginu á árinu 2009. Greinaflokkar vátrygginga - Iðgjöld ársins Eignatryggingar… ……………………………………………………………………………………………………… Sjó- og farmtryggingar ………………………………………………………………………………………………… Lögboðnar ökutækjatryggingar ……………………………………………………………………………………… Aðrar ökutækjatryggingar … ………………………………………………………………………………………… Ábyrgðartryggingar … ………………………………………………………………………………………………… Slysa- og sjúkratryggingar … ………………………………………………………………………………………… Endurtryggingar …………………………………………………………………………………………………………

Fjárhæðir í þúsundum króna

25,8% 3,6% 34,5% 15,6% 5,8% 10,4% 4,3% 100,0%

22.10 Tjónsfjárhæðaáhætta

Tjónsfjárhæðaáhætta er sú áhætta að tjónsfjárhæðir verði að meðaltali hærri en ætlað var eða hæstu tjónsfjárhæðir hærri eða stórtjón verði fleiri en ætlað var.

Skýringar

Flest tjón eru lítil. Tíðni tjóna minnkar eftir því sem tjónsfjárhæðin vex, upp í miðlungstjón, stórtjón og stórtjónaatburði eða hamfarir þar sem ýmsar vátryggingagreinar og margir vátryggingatakar geta átt hlut að máli. Til að draga úr tjónsfjárhæða áhættu endurtryggir félagið sig. Að teknu tilliti til fjárhagslegrar stöðu sinnar útbýr félagið endurtryggingastefnu þar sem kveðið er á um hve mikla áhættu það er tilbúið til að taka í eigin hlut og með hvaða hætti það endurtryggir sig. Með endurtryggingum er dregið mjög úr tjónsfjárhæðaáhættu, en við það myndast önnur áhætta, endurtryggjendaáhætta.

22.11 Endurtryggjendaáhætta

Endurtryggjendaáhætta er sú áhætta að endurtryggjendur greiði ekki sinn hlut í tjónsatburðum. Mörg ár getur tekið að gera upp tjónaatburði. Á þeim tíma getur fjárhagsleg staða endurtryggjenda breyst á þann veg að þeir geti ekki staðið við skuldbindingar sínar. Í endurtryggingastefnu félagsins er kveðið á um að endurtryggjendur félagsins skuli hafa öryggismat frá alþjóðlegu matsfyrirtæki og sett eru mörk á hve mikla áhættu félagið endurtryggir hjá einum endurtryggjanda. Kröfur um öryggismat endurtryggjenda fer eftir áætluðum uppgjörstíma tjóna í viðkomandi samningi en fjöldi endurtryggjenda á samningi og hámark áhættu hjá einum endurtryggjanda tekur auk þess mið af öryggismati þeirra. Eftirfarandi tafla sýnir hlutfallslega skiptingu iðgjalda til endurtryggjenda eftir öryggismati þeirra árið 2009 og áætlaða skiptingu árið 2010. AAA … ………………………………………………………………………………………… AA+ … ………………………………………………………………………………………… AA… …………………………………………………………………………………………… AA- ……………………………………………………………………………………………… A+ … …………………………………………………………………………………………… A ………………………………………………………………………………………………… A-… ……………………………………………………………………………………………

2010 1,3% 7,1% 0,0% 32,4% 49,0% 5,3% 4,9% 100,0%

2009 7,3% 0,0% 1,2% 40,9% 36,6% 6,0% 8,0% 100,0%

22.12 Vátryggingaskuldaráhætta

Vátryggingaskuldaráhætta er sú áhætta að óuppgerð tjón eða önnur framtíðaráhætta sem tengist vátryggingastofninum sé vanmetin. Vátryggingaskuldin skiptist í iðgjaldaskuld og tjónaskuld. Iðgjaldaskuldin er áætluð skuldbinding vegna gildandi vátryggingasamninga fram að næstu endurnýjun þeirra. Tjónaskuld er áætluð skuldbinding vegna orðinna óuppgerðra tjóna bæði þeirra sem hafa verið tilkynnt félaginu og einnig vegna þeirra tjóna sem hafa gerst en hafa ekki enn verið tilkynnt til félagsins. Styrkur vátryggingaskuldar, líkleg fjárhæð skuldbindinga og öryggi, er metinn eftir tölfræðilegum aðferðum.

22.13 Samsett hlutfall og rekstrarhlutfall

Samsett hlutfall gefur til kynna samanlagðan tjónakostnað, rekstrarkostnað og endurtryggingakostnað sem hlutfall af iðgjöldum ársins. Rekstrarhlutfall er hlutfall sömu kostnaðarliða af iðgjöldum ársins að viðbættum fjárfestingatekjum og öðrum tekjum af vátryggingarekstri. Það er stefna félagsins að samsett hlutfall lækki og verði lægra en 100%. Bætt samsett hlutfall gerir félaginu kleift að mæta minnkandi ávöxtun af fjárfestingum í framtíðinni. Eftirfarandi tafla sýnir samsett hlutfall, rekstrarhlutfall og aðrar helstu lykiltölur vátryggingarekstrar síðastliðin fimm ár. Tjónahlutfall … …………………………… Rekstrarkostnaðarhlutfall … …………… Endurtryggingakostnaðarhlutfall … …… Samsett hlutfall … ……………………… Fjárfestingateknahlutfall ………………… Hlutfall annarra tekna af vátr.rekstri …… Rekstrarhlutfall ……………………………

2009 86,1% 19,3% 1,8% 107,2% 10,8% 0,6% 96,2%

2008 88,5% 19,9% 2,7% 111,1% 16,4% 1,5% 94,2%

2007 80,7% 19,2% 4,7% 104,6% 16,1% 0,3% 89,9%

2006 87,6% 22,1% 5,7% 115,4% 18,4% - 97,5%

2005 83,6% 24,5% 8,3% 116,4% 19,5% 97,4%

Fjárhæðir í þúsundum króna

23.

Tengdir aðilar

Skýringar

Tengdir aðilar eru þeir aðilar sem hafa umtalsverð áhrif á félagið, beint eða óbeint, þ.m.t. móðurfélag, eigendur og fjölskyldur þeirra, stórir fjárfestar, lykilstarfsmenn og fjölskyldur sem og aðilar sem er stjórnað af eða eru verulega háðir félaginu, s.s. hlutdeildarfélög og samrekstrarfélög. Viðskipti við tengda aðila hafa verið gerð á sambærilegum grundvelli og viðskipti við ótengda aðila. Gerð er grein fyrir launum og hlunnindum stjórnenda í skýringu 8.

Viðskipti við tengd félög árið 2009: Exista hf. og tengd félög … ………………

Keypt þjónusta og vörur 24.575 24.575

Seld þjónusta og vörur 163.128 163.128

Iðgjöld

Tjón

56.737 56.737

8.821 8.821

Exista hf. og tengd félög… …………………………………………………………………

Kröfur 3.144.982 3.144.982

Skuldir 36.030 36.030

Viðskipti við tengd félög árið 2009:

Viðskipti við tengd félög árið 2008: Exista hf. og tengd félög… ………………

Keypt þjónusta og vörur 146.869 146.869

Seld þjónusta og vörur 124.188 124.188

Iðgjöld

Tjón

47.480 47.480

12.048 12.048

Exista hf. og tengd félög… …………………………………………………………………

Kröfur 3.096.989 3.096.989

Skuldir 66.996 66.996

Viðskipti við tengd félög árið 2008:

24.

Atburðir eftir lok reikningsskiladags

Engir atburðir hafa átt sér stað eftir lok reikningsskiladags sem krefjast lagfæringa eða breytinga á ársreikningi.

25.

Samþykki ársreiknings

Ársreikningurinn var samþykktur og leyfður til birtingar á stjórnarfundi þann 15. mars 2010.

Fjárhæðir í þúsundum króna

Orðskýringar

Endurtryggingakostnaðarhlutfall Endurtryggingakostnaður Fjárfestingartekjur af vátryggingarekstri Gjaldþol Gjaldþolshlutfall Handbært fé Iðgjaldaskuld Iðgjöld ársins Kostnaðarhlutfall Lágmarks gjaldþol Óráðstafað eigið fé Rekstrarhlutfall Samsett hlutfall Tjón ársins Tjónshlutfall Tjónaskuld Vátryggingaskuld

Hagnaður sem hlutfall af eigin fé Útgefin iðgjöld á árinu Eignir umfram skuldir Eigin tjón á móti eigin iðgjöldum Iðgjöld ársins að frádregnum hluta endurtryggjenda Tjón ársins að frádregnum hluta endurtryggjenda Vátryggingaskuld að frádregnum hluta endurtryggjenda Eigið fé á móti heildar eignum Hlutur endurtryggjenda í tjónaskuld og iðgjaldaskuld ásamt kröfum vegna endurtryggingastarfsemi Kostnaður vegna endurtrygginga sem hlutfall af iðgjöldum ársins Iðgjöld til endurtryggjenda að frádregnum hluta endurtryggjenda í tjónum og fengnum umboðslaunum frá endurtryggjendum Reiknuð ávöxtun af eigin vátryggingaskuld Eigið fé að frádregnum væntanlegum arðgreiðslum, óefnislegum eignum og fyrirsjáanlegri rýrnun eigin fjár Gjaldþol sem hlutfall af lágmarksgjaldþoli Sjóður og bankainnstæður Iðgjöld vegna áhættu sem ekki er útrunnin Iðgjöld vegna áhættu sem tilheyrir uppgjörsárinu Kostnaður sem hlutfall af iðgjöldum ársins Lágmarkskröfur um gjaldþol skv. lögum um vátryggingastarfsemi Uppsafnaður óráðstafaður hagnaður fyrri ára Rekstrarkostnaður sem hlutfall af iðgjöldum ársins Tjón, endurtryggingakostnaður og rekstrarkostnaður vegna vátryggingastarfsemi, sem hlutfall af iðgjöldum ársins Greidd tjón að viðbættri breytingu á tjónaskuld Tjón ársins á móti iðgjöldum ársins Áætluð ógreidd tjón í lok uppgjörstímabils Heildarskuldbindingar vegna gerðra vátryggingasamninga, þ.e. tjónaskuld ásamt iðgjaldaskuld

Orðskýringar

Arðsemi eigin fjár Bókfærð iðgjöld Eigið fé Eigið tjónshlutfall Eigin iðgjöld Eigin tjón Eigin vátryggingaskuld Eiginfjárhlutfall Endurtryggingaeignir

VÍS í 20 ár

Frá VÍS degi 2003, samhentur hópur starfsmanna

VÍS gleymir ekki börnunum

Fyrsta umhverfisráðstefna á Íslandi um vátryggingar

Frá undirritun samnings við Sameinaða lífeyrissjóðinn 2007

Jólavinaleikurinn 2008; sumir áttu betri vini en aðrir

Umferðarátakið „Gefðu þér tíma“. Guðmundur Gunnarsson forstjóri ávarpar gesti. VÍS tryggir dýrin. Frá kattasýningu 2007

Guðmundur Örn Gunnarsson tók við starfi forstjóra 2008

Opnun tjóna skoðunar stöðvar VÍS á Akureyri

1991 1991

VÍS styrkti söfnunina „Rauða nefið“ VÍS eitt af fyrirmyndar fyrirtækjum VR árið 2009 Brunaæfing starfsfólks í Ármúla 3

2001

1991 2000 VÍS í 20 ár

Einn á báti Frá árshátíð VÍS 2000

VÍS ferð í Þórsmörk 2006

2002

2007 Axel Gíslason forstjóri og Ingi R. Helgason stjórnarformaður 1989

Fyrsti forstjóri – Axel Gíslason Knattspyrnulið VÍS í innanhúss fótbolta 2007

Svo var auðvitað stiginn línudans á VÍS degi 2002

2006 - Forstjóraskipti

Axel Gíslason forstjóri VÍS frá stofnun til 2002

Forstjóraskipti 2002, Axel Gíslason kveður og Finnur Ingólfsson tekur við.

Undirritun samnings um sameiningu reksturs Brunabótafélagsins og Samvinnutrygginga 1989

Ásgeir Baldurs forstjóri VÍS frá 2006 til 2008

Golfmót VÍS í Grafarholti 2008

Vátryggingafélag Íslands hf – Ármúli 3 – Sími: 560 5000 – vis@vis.is – vis.is