EMPOREIOU SQ

ΝΚ55000002

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μετά

τον

εμπρησμό

του

1913

θεσμοθετείται

ο

Ν.

2517/1920

'Περί

ανοικοδομήσεως της πόλεως Σερρών επί νέου σχεδίου'. Με το νέο σχέδιο προβλέπονταν στην περιοχή της παλιάς πόλης δύο σημαντικοί ανοικτοί δημόσιοι χώροι: ο πρώτος μπροστά από το Μπεζεστένι και ο δεύτερος επί της τότε οδού Δημοκρατίας. Κατά την υλοποίηση του σχεδίου ο μεν πρώτος διευρύνθηκε και αποτέλεσε την κεντρική πλατεία της πόλης (Πλατεία Ελευθερίας), ο δε δεύτερος (Πλατεία ΙΚΑ) σμικρύνθηκε. Ένα τρίτο ευρύ πλάτωμα εκτεινόταν στις παρυφές της Πυρικαύστου, εκεί όπου υπήρχαν τα σφαγεία-βυρσοδεψεία της πόλης και χάνια για τους ταξιδιώτες. Το πλάτωμα αυτό διατηρήθηκε, διευθετήθηκε και αποτέλεσε τον πυρήνα της σημερινής πλατείας Εμπορίου. Τον χώρο σηματοδοτούσαν τρία ακόμη σημαντικά κτίσματα: το Εσκί Τζαμί (1385 μ.Χ.), σύμβολο της κατάκτησης των Σερρών από τους Οθωμανούς, το κτισμένο ανατολικότερα, Εσκί Χαμάμ ή Hayreddin Πασά Χαμάμ (στη διασταύρωση των οδών Διον. Σολωμού, Παπαπαύλου) και το Χαμάμ της οδού Κύπρου, στη θέση όπου το 1963 κτίστηκε ο κινηματογράφος Αλέξανδρος. Σήμερα στην πόλη, σώζονται τέσσερα χαμάμ, τα οποία βρίσκονται σε ερειπιώδη ή κακή κατάσταση συντήρησης, ενώ ενός ακόμα είναι γνωστή η θέση και το σχήμα του. Το πιο παλαιό είναι το Εσκί (Παλαιό) χαμάμ ή Hayreddin πασά χαμάμ,που βρισκόταν στα ανατολικά του Εσκί τζαμί, κοντά στη σημερινή κεντρική πλατεία και στη διασταύρωση των οδών Σολωμού, Παπαπαύλου και Ορεινού Το παλαιότερο τζαμί των Σερρών ανεγείρεται, όπως είναι γνωστό, δύο χρόνια μετά την κατάληψη της πόλης, το 1385, και την ίδια περίπου εποχή κατασκευάζεται και το χαμάμ. Το μεγαλύτερο τμήμα του χαμάμ κατεδαφίζεται στο τέλος της δεκαετίας του 1920 με την ανέγερση των καταστημάτων στην οδό Σολωμού και το 1972 με την ανέγερση της οικοδομής στην οδό Ορεινού, ενώ το κεντρικό τζαμί κατεδαφίζεται ολοκληρωτικά το 1938.

-1-

Σήμερα σώζονται λίγα τμήματά του, τα οποία μάλιστα βρίσκονται σε χαμηλότερη στάθμη από αυτή του δρόμου και των νεότερων οικοδομών. Τα τμήματα που σώζονται έχουν ενσωματωθεί στη σειρά των μονόροφων καταστημάτων που κτίστικαν στην οδό Δ.Σολωμού 29-54. Στη μεγάλη θερμή αίθουσα του αντρικού πιθανώς τμήματος στεγάζεται κατάστημα υποδημάτων, ενώ άλλα τμήματά του χαμάμ χρησιμοποιούνται ως αποθηκευτικοί χώροι άλλων καταστημάτων.

Από την ύστερη τουρκοκρατία μέχρι τις μέρες μας, παρατηρείται ότι η απάλειψη των ιστορικών καταλοίπων στην πλατεία Εμπορίου (καθώς και στην πλατεία ΙΚΑ), αποδυνάμωσε την εικόνα τους ενώ αντίθετα η διατήρηση της λιθόκτιστης αγοράς (Μπεζεστένι), η ανέγερση του μεγάρου της Εθνικής Τράπεζας και μια επιτυχής ανασχεδίαση κατά τη δεκαετία του 1960 διαμόρφωσε για την πλατεία Ελευθερίας μια ισχυρή εικόνα δημόσιου χώρου.

Στοιχεία ταυτότητας είναι τα στοιχεία εκείνα που αντιπροσωπεύουν μια σημαντική στιγμή του μετασχηματισμού της πόλης. Αποτελούν ζωντανές αποδείξεις και σημάδια μιας παρελθοντικής κατάστασης ή στιγμής. Πρόκειται για τις πιο δυνατές αναμνήσεις μιας πόλης που ορίζουν, επηρεάζουν και διατηρούν την ταυτότητά της. Φυσικά, η ταυτότητα είναι μια κατασκευή που κυρίως ανταποκρίνεται στην επιθυμία παρά στην στεγνή πραγματικότητα. Μια πόλη δηλαδή επιλέγει τι θα κρατήσει και τι θα διαγράψει ανάλογα με το τι θέλει να την χαρακτηρίζει και τι όχι. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η πόλη διαγράφει στιγμές της τις οποίες σχεδόν δεν θέλει να θυμάται ή δεν την χαρακτηρίζουν. Στην περίπτωση των Σερρών ο χαρακτήρας της πόλης διαμορφώνεται από την σύγκρουση δύο πολιτισμών. Του Ελληνικού και του Οθωμανικού. Το Εσκί Χαμάμ, σήμερα θαμμένο κάτω από καταστήματα, αποτελεί βασικό στοιχεία ταυτότητας της πόλης

που

πρέπει

να

αποκαλυφθεί.

Ως

στιγμή

μιας παρελθοντικής

πραγματικότητας πρέπει να αποτελέσει ξανά βασικό στοιχείο της πλατείας και της πόλης. Η αποκάλυψη του Χαμάμ σηματοδοτεί την ανάδειξη της πλατείας Εμπορίου, και την σύνδεσή της με άλλους ιστορικούς πυρήνες και τους υπόλοιπους δημόσιους χώρους της πόλης. Οι τρεις πλατείες πρέπει να αναδειχθούν ως κόμβοι

ενός

δικτύου

δημόσιων

χώρων,

καθώς

σχεδιάστηκαν

και

λειτουργούσαν για πολλά χρόνια με μια συμπληρωματικότητα, συγκροτώντας τον πυρήνα του ιστορικού κέντρου των Σερρών.

-2-

ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΣΕΡΡΕΣ Η περιοχή επέμβασης του διαγωνισμού, υπήρξε στο παρελθόν σημείο συνάντησης ιστορικών κτιρίων και εμπορικής δραστηριότητας.

Σήμερα

αναγνωρίζεται ως μοναδικό στοιχείο ταυτότητας της περιοχής, κυρίως το εμπόριο. Τα ιστορικά κτίρια 'τοπόσημα' (αγορά, χαμάμ, χάνια, βυρσοδεψεία) έχουν πλέον εξαφανιστεί. Ίχνη του παρελθόντος, θραύσματα μνήμης, διάσπαρτα

κομμάτια

της

ιστορίας,

αποτελούν

σημαντικά

στοιχεία

αυτογνωσίας για την πόλη των Σερρών. Η επέμβασή μας δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ανάδειξη των υπαρχόντων στοιχείων, καθώς και η αποκάλυψη εκείνων που παραμένουν στην αφάνεια. Στα πλαίσια ενός νέου σχεδιασμού, η ταυτόχρονη παρουσία των στοιχείων ταυτότητας και της πλατείας συνθέτει μια νέα εικόνα δημοσίου χώρου. Η εμφάνιση αυτής της "κρυφής" σχέσης πρέπει να επιτευχθεί μέσω μιας νέας σύνθεσης καθώς σήμερα η πλατεία αδυνατεί να οριστεί εννοιολογικά καθώς και χωρικά. Η πρότασή μας στο 'κενό πλάτωμα' , βασίστηκε στις σχέσεις που δημιουργήθηκαν μεταξύ κενού και δομημένου χώρου. Σε στοιχεία δηλαδή, που έχουν την ικανότητα να επαναφέρουν την πρωταρχική τοπογραφία της πλατείας και κατ' επέκταση της πόλης.

Οι αρχές της πρότασής μας θέτουν τις προυποθέσεις για την ανάκτηση της χαμένης ταυτότητας της περιοχής με στόχο την μετατροπή του 'κενού' σε πλατεία.

Τέσσερις

άξονες,

τέσσερις

'κινήσεις'

αναλαμβάνουν

να

πραγματοποιήσουν τους στόχους της πρότασης: Ένα νέο δάπεδο ενοποιεί τα θραύσματα δημοσίου χώρου και ταυτόχρονα ενσωματώνει

την οδό Δ. Σολωμού στην νέα επιφάνεια της πλατείας.

Τα

σταθμευμένα αυτοκινήτα απομακρύνονται απο την περιοχή και τοποθετούνται στον υπόγειο χώρο στάθμευσης (περίπου 70 θέσεων), κάτω απο την πλατεία στο Δημοτικό Οικόπεδο Ο.Π. 210. Η ταχύτητα των διερχόμενων οχημάτων ελαττώνεται μέσω της 'αδρώτητας' του υλικού του δαπέδου. Η αποκάλυψη του σωζόμενου τμήματος του Εσκί Χαμάμ και σε επόμενο στάδιο η αποκατάσταση και επανάχρησή του (όπως το Μπεζεστένι), επαναδιαπραγματεύεται την λανθάνουσα σχέση πόλης και μνήμης,

ενώ

παράλληλα επαναπροσδιορίζει την σχέση της πλατείας με τα ιστορικά κτίρια. Σε αντίστιξη με την αυστηρά ορισμένη γεωμετρία της πλατείας, τοποθετείται κεντρικά 'οφιοειδούς μορφής' γραμμικό στοιχείο αστικού εξοπλισμού. Ως κάθισμα είτε σε τμήματα ως χάραξη, αναπτύσσεται λαμβάνοντας υπόψιν τις θέσεις των σημείων πολιτισμικής αξίας (Εσκί Χαμάμ, ξενοδοχείο 'Μητρόπολης' , μνημείο Εθνικής Αντίστασης). Αρχικά συμβάλλει στην αποκάλυψη και εν τέλει στην ανάδειξη των σημείων ως στοιχεία ταυτότητας της περιοχής. Τέλος η εμφάνιση του νερού σε διάφορα σημεία της πλατείας σηματοδοτεί την επαναφορά

ενός

αρκετά

σημαντικού

στοιχείου,

της

πρωταρχικής

τοπογραφίας της πόλης (χείμαρος). Επιπρόσθετα το υδάτινο στοιχείο συντελεί συμπληρωματικά στην βελτίωση των συνθηκών θερμικής άνεσης των πολιτών στον ανοιχτό χώρο.

-3-

Î?Κ55000002 The site of the competition, has historically been a meeting point in which historic buildings (marketplace, hamam, hostels, leatherworkers) coexisted along with commercial activity, which today is the only element of identity in the region justifying its name. The historically significant buildings - landmarks have been demolished.

Traces of the past, memory fragments, scattered pieces of history, are all elements which form identity and self-awareness for the city of Serres. Our intervention is nothing more than to expose and highlight these elements, which already exist and reveal the ones that are hidden. Within the boundaries of a new designing process the simultaneous presence of these identity elements and of the square (as a place), are synthesizing a new image of the public space. The apocalypse of this "hidden" relationship must be achieved through a new composition as currently the "square" cannot be defined either conceptually nor spatially.

The principles of our intervention on Emporiou Square are being based on these exact relationships established between the created and the empty space (void- plateau). Specifically those elements of identity that would have the potential to reveal the primary topography of the city leading to the recovery of the identity of the region, and finally resulting in the void to eventually become a square. Four basic gestures are responsible for the realization of our proposal.

A new ground unites the pedestrian public space fragments while at the same time assimilates the D. Solomos street, making it a part of the new defined square. The existing vehicle lanes are obliged to reduce the traffic's speed due to the roughness of the new material. Underneath the limits of civil block 210 a new parking lot (70 vehicles max capacity) helps clearing out the nearby streets from unwanted parked cars.

The apocalypse of the existing shell of the Eski Hamam, it's restoration and the new programmatic uses it will house (similar to Bezesteni) renegotiates the false relations between city and it's memory. As a contradictive element to the strict definition of the new square surface, a linear snake-like element organizes the space and the urban equipment. Either as bench or as engraving it deploys according to the points of cultural and historical significance (Eski hamam, hotel Metropolis, monument of Resistance) in order to reveal them.

Last but not least the appearance of water in various spots of the square signifies and restores a vital element of the original topography (underground stream). The water element acts additional to the improvement of the micro climate of the open space.

-4-

-5-

ΠΛΑΤΕΙΑ Πλατεία είναι ο χώρος εκείνος που έχει μεγάλο εύρος, κυριολεκτικά πλάτος. Εξ' ου και αυτή καθαυτή η έννοια του τόπου συνδέεται ακόμα και σε άλλες γλώσσες με την πλατεία 'place' που είναι στα αγγλικά ο τόπος. Η πλατεία είναι ένα πλάτωμα, μια διεύρυνση του χώρου που οικειοποιούμαστε προς κατοίκηση. Η πόλη των Σερρών αναζητά την διάνοιξη χώρων που αποτελούν κοινούς τόπους συνάντησης ανθρώπων με διαφορετικές καταβολές και σκοπούς στο πέρασμα του χρόνου. Η δημιουργία μιας πλατείας ως κοινού τόπου των πολιτών, αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον, μεταφορά γεγονότων και ιστοριών - της μνήμης της πόλης, μέσα από ένα σταθερό σημείο αναφοράς. Η πλατεία πρέπει να λειτουργεί στην πόλη ως αστικό δοχείο.Η παρουσία ενός κενού χώρου πλαισιωμένου από ιστορικά κτίρια και σημεία μνήμης, προωθεί οργανωμένες και αυθόρμητες δραστηριότες από τους πολίτες. Η λειτουργία της ως αστικό και πολιτισμικό τοπίο, ως χώρος ιστορικής μνήμης, κοινωνικής επαφής και εικαστικών παρεμβάσεων. Η

πλατεία

Εμπορίου

πρέπει

να

ανταπεξέλθει

στις

ποιότητες

και

τα

χαρακτηριστικά που αποδίδονται στο όνομα της (Εμπόριο: αρχική ριζική: πέρας< ΙΕ περ-(δηλωτικό κίνησης και κατεύθυνσης, τέλος, τέρμα, διαπερνώ, πουλώ) Ετυμολογία:[<αρχ. Εμπόριον < Έμπορος]).

Οφείλει να

συνδυαλέγεται όχι μόνο με την οικονομική σημασία του όρου αλλά και με την πολιτισμική και εν τέλει ανθρώπινη, δηλαδή την ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και συναισθημάτων. Οι τρεις υπάρχουσες πλατείες των Σερρών πρέπει να αναδειχθούν ως κόμβοι ενός δικτύου δημοσίων χώρων. Εν δυνάμει θα μπορούσαν να εννωθούν και κυριολεκτικά μέσω ενός σχεδιασμένου δίκτυου πεζοδρόμων βελτιώνοντας με αυτό τον τρόπο την ποιότητα ζωής των κατοικών. Η σαφής οριοθέτηση της πλατείας αποτελεί προτεραιότητα της πρότασης με σκοπό την επίτευξη μιας σαφούς περιγραφής του χώρου. Οι σχεδιαστικές χειρονομίες πρέπει να είναι οι ελάχιστες δυνατές για να επαναφέρουν στον χώρο την ουσία του όρου "πλατεία", δηλαδή του ανοικτού ελεύθερου χώρου.

Σχετικά με τον δρόμο, προτείνουμε την αντιστροφή της υπάρχουσας ιεραρχίας. Το ενιαίο δάπεδο οδηγεί στην μείωση της ταχύτητας των αυτοκινήτων και θέτει τις βάσεις για την ελεύθερη και πιο ασφαλή ανάπτυξη της ανθρώπινης δραστηριότητας στον χώρο της νέας πλατείας. Μέρος της οδού Δ. Σολωμού αποτελεί πλέον στοιχείο της πλατείας δευτερεύουσας σημασίας, δίχως να την διακόπτει οπτικά.

Αυτή η ενοποίηση των ορίων δίνει την δυνατότητα του

αποκλεισμού της πλατείας από τα αυτοκίνητα σε περίπτωση κάποιας μεγάλης εκδήλωσης. Η κυριότερη κυκλοφοριακή αλλαγή που προτείνουμε είναι η κατάργηση της οδού Νίκου Νικολάου και η μετατροπή της σε πεζόδρομο, καθώς θεωρούμε ότι η κίνηση μπορεί να εξυπηρετεθεί από την διπλανή οδό Ανατολικής Θράκης. Η τερματική στάση των λεωφορείων της περιοχής δεν καταργείται καθώς βοηθάει στην έλευση κόσμου. Μεταφέρεται από το ανατολικό άκρο στο δυτικό. Με αυτό τον τρόπο ελευθερώνεται ζωτικός χώρος κεντρικά της πλατείας, δεν εμποδίζεται η κυκλοφορία οχημάτων και πεζών, ενώ ταυτόχρονα ενεργοποείται και το προγραμματικά υπολειματικό κομμάτι της ανατολικής εισόδου της πλατείας.

-6-

ΕΣΚΙ ΧΑΜΑΜ Το Εσκί Χαμάμ, και το Χαμάμ επί της οδού Κύπρου ήταν από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας (ξεπερνούσαν το μέγεθός τους μόνο το Μπέη Χαμάμ της Θεσσαλονίκης και το Χαμάμ της Λάρισας). Μπροστά από το Εσκί Τζαμί βρίσκονταν βρύσες πόσιμου νερού, τα λεγόμενα «σουληνάρια», που έρρεαν νύχτα μέρα δροσερό και εύγεστο νερό.Μέρος των χαμάμ έχει ενσωματωθεί στα καταστήματα της οδού Δ.Σολωμού, στην "είσοδο" της πλατείας.

H αποκάλυψη και η ανάδειξη αυτών των ερειπίων είναι πρωταρχικής σημασίας για την πολιστισμική ηθική μιας σύγχρονης πόλης. Προτείνουμε λοιπόν την προσεκτική καθαίρεση των μεταγενέστερων κατασκευών στα σημεία επαφής με το χαμάμ και την σημειακή αποκατάσταση αυτού όπου κριθεί απαραίτητο. Το χαμάμ θα εμφανιστεί ξανά στην πόλη, αυτή την φορά ως ανοιχτός δημόσιος χώρος ιστορίας και πολιτισμού, αφού πλέον θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί εν δυνάμει και για πολιτιστικές δραστηριότητες (παρομοίως με το Μπεζεστένι στην πλατεία Ελευθερίας). Αυτή η αποκάλυψη σηματοδοτεί μια συμβολική αντιστροφή υποδηλώνοντας με αυτό τον τρόπο έναν νέο ρόλο στην σύγχρονη εποχή για το χαμάμ ως στοιχείο του δημόσιου χώρου. Το νερό ως κυρίαρχο χαρακτηριστικό των χαμάμ βρίσκεται πλέον έξω από τα απομεινάρια των λιθοδομών, σαν να βγήκε από τα λαβωμένα σπλάχνα του,δημιουργώντας μια προστατευτική "τάφρο" χαμηλού βάθους. Η είσοδος στο

εσωτερικό

τους

γίνεται

μέσω

τριών

υπερυψωμένων

διαδρόμων

(γεφυρών). Στον εξωτερικό χώρο προτείνουμε την δημιουργία μιας μικρής αστικής αυλής η οποία θα μπορεί να λειτουργεί συμπληρωματικά του εσωτερικού σε περιπτώσεις εκδηλώσεων και φυσικά σαν δροσερός χώρος στάσης και συνάντησης.

'ΟΦΙΣ' Η κίνηση και οι δραστηριότητες στην πλατεία οργανώνονται μέσω του γραμμικού αστικού εξοπλισμού. Μια λωρίδα που αναδιπλώνεται, βυθίζεται και υψώνεται σε σχέση με το δάπεδο αποσκοπεί στο να αναδείξει τα στοιχεία ταυτότητας της περιοχής ενώνοντας σημεία. Σε αντίστιξη προς το γεωμετρικό περίγραμμα, ο εσωτερικός χώρος της πλατείας οργανώνεται σε δύο κύρια πλατώματα εκατέρωθεν του δρόμου πέριξ του γραμμικού στοιχείου. Η κύρια χρήση του ως αστικού καθιστικού, επιτρέπει την θέαση σε διαφορετικές οπτικές της περιοχής. Σημειακά βρίσκονται πίδακες νερού και επιδαπέδια φωτιστικά στοιχεία ενώ στο ανατολικό άκρο το καθιστικό μετατρέπεται σε κρήνη. Η χάραξη της λωρίδας μεταφέρει τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό που τροφοδοτεί με ρεύμα και νερό τα εκάστοτε στοιχεία. Το συνεχές γραμμικό στοιχείο λειτουργεί ως υποδομή για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων ενώ ταυτόχρονα οδηγεί στα σημεία ενδιαφερόντος που βρίσκονται στην πλατεία, πλαισιώνοντας παράλληλα τους τρείς πλάτανους οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως τα σημαντικότερα στοιχεία φύτευσης της πλατείας.

-7-

ΤΟ ΥΔΑΤΙΝΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ Ο χείμαρρος που περνάει κάτω από τις οδούς Παπαπαύλου - Γ.Παπανδρέου αποτελούσε στοιχείο ταυτότητας της πλατείας και πιθανότατα τροφοδοτούσε τις αναγκές του Εσκί Χαμάμ. Πρόθεση μας είναι η αποκάλυψη αυτού, με σκοπό να αποτελεί στοιχείο της πλατείας Εμπορίου. Ο αγωγός του χειμάρρου ενσωματώνεται στο γραμμικό στοιχείο του αστικού εξοπλισμού και αποκαλύπτεται σε σημεία της πλατείας σε διάφορες κλίμακες και εκφάνσεις. Ταυτόχρονα, το νερό, λειτουργεί τροπον τινά και ως στοιχείο εισόδου στην πλατεία για κάθε μια από τις τρείς βασικές προσβάσεις της. Το συντριβάνι στο κεντρικό σημείο της πλατείας αναλαμβάνει την αποκάλυψη του χειμάρρου ως στοιχείο της τοπογραφίας. Η κυκλική επιφάνεια στρέφεται πρός τον βορρά υποδεικνύοντας την προέλευση του χειμάρρου ενώ ο περιμετρικός αρμός αποκαλυπτει την ορμή του μέσω του ήχου.

Στο ανατολικό όριο της πλατείας, μια κρήνη με πόσιμο νερό ξεδιψάει τους πεζούς, ενώ στο νότιο άκρο ο κήπος με την έντονη και υψηλή βλάστηση υπονοεί αντίστοιχα την ύπαρξη του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Τέλος, δυτικά το νερό επιστρατεύεται με σκοπό να αποκαλύψει το τμήμα του Εσκί Χαμάμ. Εδώ το νερό βρίσκεται σε “λάθος” θέση. Άλλωτε μέσα στο Χαμάμ, πλέον δημιουργεί μια τάφρο εξωτερικά του, προστατεύοντας το από τον μεταβαλλόμενο αστικό ιστό και τελικά τονίζοντας την αξία του ως εύρημα. Το στοιχείο του νερού, στον σχεδιασμό της πλατείας, έχει ως βασικό στόχο την βελτίωση των συνθηκών θερμικής άνεσης στον ανοιχτό χώρο. Ο τοπικός δροσισμός,

επιτυγχάνεται με την ενσωμάτωση ψεκαστήρων νερού στο

δάπεδο της πλατείας με σκοπό την δημιουργία υδρονέφωσης. Τα όμβρια ύδατα συλλέγονται σε υπόγειες δεξαμενές για να χρησιμοποιηθούν για την ύδρευση των δέντρων της πλατείας.

-8-

ΟΨΕΙΣ Το τμήμα του οικοπέδου Ο.Π. 210 που βρίσκεται εκτός της νέας χάραξης της πλατείας αποδίδεται στην πόλη ως ένα μικρό πάρκο. Η ψηλή φύτευση δημιουργεί ένα σκιερό χώρο κατάλληλο για ξεκούραση. Τμήμα του αστικού εξοπλισμού εμφανίζεται στο πάρκο, υποδηλώνοντας μια συνέχεια και μια μετάβαση. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντιστροφή της ιεραρχίας των όψεων στις πολυκατοικίες επί της οδού Νίκου Νικολάου. Με την κατεδάφιση της αγοράς, οι λιγότερο επιμελημένες όψεις των χώρων διημέρευσης έχουν μετατραπεί σε κύριες. Για την αισθητική αναβάθμιση τους καθώς και για λόγους ιδιωτικότητας των κατοίκων προτείνουμε την τοποθέτηση ψηλής φύτευσης (λεύκες) στην περιοχή του νέου πάρκου. Τέλος η μεσοτοιχία της πολυκατοικίας που βλέπει προς την οδό Δ.Σολωμού μετατρέπεται σε μια ανάγλυφη όψη. Το δάπεδο της πλατείας προεκτείνεται κάθετα και δημιουργεί ένα εικαστικό έργο από εγχάρακτες πλάκες που απεικονίζουν το πνεύμα του τόπου. Οι όψεις των υπόλοιπων πολυκατοικιών θεωρούμε πως δεν χρίζουν ιδιαίτερης φροντίδας ή "αισθητικής αναβάθμισης". Μπορεί η αρχιτεκτονική τους αξία να είναι περιορισμένη αλλά πιστεύουμε ότι είναι ανελεικρινές να προτείνουμε κάποιου είδους παρέμβαση.