Online nr. 1, 2007 by TELE Greenland A/S

AT UAG A S S I AQ U L L U I N N A R N I AT TAV E Q A AT E Q A R N E R M U T T U N N G A S O Q

UKIUT 8-AT • NR. 1 • 2007

Jaaku qimaarsuataallarmat ...

IT-mik attaveqaateqarnermillu pilersuisoq ilisimaarinnilluartoq

POST-imi nutaarsiassat

anik s s a i s r Akissa uarnik s torras

T I G I U EQQ

... tamarmik uani OnLine-mi ...

Asasara atuartartoq nguniagarput: ”Kalaallit Nunaat nunarsuup qeqqani” eqqortissinnaajumallugu, tassalu: Sumiluunniit inuiaqatigiit nunaminni atortulersugaaneranni attaveqatigiinneq allakkeriveqarnerlu pingaaruteqarluinnartut ilagigaat aammalu nunap isorartoorsuunera ineriartornermut apeqqutaassanngitsoq, TELE aamma POST nioqqutinik kiffartuussissutinillu nutaanik ineriartortitsinissamut ersarissunik anguniagaqarpoq.

Kalaallit Nunaanni quppersagaq inoqutigiinnut agguaattagaq Naqiterussiffigineqarpoq: TELE Greenland A/S • Postboks 1002 3900 Nuuk • Tlf.: 34 12 55 E-mail: marketing@tele.gl Nittartagaq: www.tele.gl • www.post.gl • www.stamps.gl Suliarinnittut: Brian Buus Pedersen (akisussaalluni aaqqissuisoq), Dorit Olsen (aaqqissuisoq), Milan Lund Vraa, Malînánguaq M. Mølgaard, Malene Burghardt Assilissat: TELE-POST, Essence Library, Inuk Media, Asiaq, J. Burghardt, Leiff Josefsen m.fl. Sanaeqarfia: Malene Burghardt, TELE Greenland A/S Naqiterneqarfia: Nunatta Naqiterivia A/S Unamminerit: Ussassaarutit atuutissapput 4. april 2007-imiit 4. augsut 2007-imut. TELE-POST-imi sulisut unamminnermi peqataasinnaanngillat. Eqqaamaqquarput tunniussinermi, naqinnerani akillu allanngornerini allannguuteqartoqarsinnaannera.

TMA070116 mb

ISSN: 1600-9215

Saqqaata assitaa: Inuk Media

OnLine nr. 1•2007

Anguniakkalli ersarissut kisimiissinnaanngillat. Aammali pingaartitanit, suliffitsinni ulluinnarni pissuserisatsinnik aammalu sullitatsinnik peqateqarnitsinni sunniuteqaqataasunit, tapertaqartinneqartariaqarput. Sullitagut naammagisimaarinninngippata aammalu nioqqutitsinnik kiffartuussissutitsinnillu pisinissamut soqutiginnginngippata ataannarnissarput soorunami tunngavissaqanngilaq. Sullitagut ilaanneeriarlutik TELE-mi POST-imilu pisinngikkunik allami pisiniarfissaqartannginnerat uagutsinnut piumasaqaataasunik sakkortusisitsipput, aamma pitsaasumik sullinneqannginneq imaluunniit nioqqutinik pigineqarsinnaasariaqaraluartunik – naammaginartumillu akeqartinneqartunik - pisisinnaanngikkaangami sullitatta pakatsisimasinnaanera paasisinnaalluarpara. Pilersaarutitsinni sullitagut nioqquteqarfigullu pingaarnerpaajusimappata, tamanna pingaartitatsinni takuneqarsinnaasariaqarpoq. Pingaartitagut pillugit suliaq annertooq aallarteqqammivarput, tassani sulisut tamarmik peqataatinneqarluinnarput, kinguneqartussaaniarporlu tamatta pingaartitatta suleqatigiit

akunnitsinni sullitanullu pissutsitsinni sorlaqarlualersinnissaa. Pingaartitagut ima nipeqarput: Sulianik nuannarinninneq Sulianik nuannarinninneq suliap pitsaasumik naammassinissaanut, sulisullu piumassuseqarnerannut aallaaviuvoq. Tulluusimaarneq Pitsaasumik sullissivugut, nioqqutigut kiffartuussinigullu pitsaasuullutik. Tuniniaarusussuseq Atuisut piumasaat piviusunngortittarpagut – nioqqutinik kiffartuussinernillu ineriartortitsiviusunik neqeroorfigalugit. Akisussaaqataaneq Attaveqaateqarnerup, IT-p, allakkeriveqarnerup, sullissinerullu iluanni pingaarutilimmik inissisimanerput ilisimalluarparput. Nutaaliorneq Ineriartornermi niuernermilu malinnaalluarnissarput siunertaralugu siunissaq eqqummaariffigaarput. Sulisut ajukkunnanngitsumik pissusillit sullitanik nuannaarnerulersitsisartut isumaqarluinnarpugut – aammalu illuatungaanut sullitat sullissisuminnut taamatut pisartut. Brian Buus Pedersen Pisortaaneq

1. præmie

HTC S710 Mobiltelefoni smarteq torrannerpaanik atortuligaq: chat-erutaasinnaasoq, kisitsissutitalik imaluunniit isumaqatigiissuteqarfigisimasatit HTC 710mik nakkutigikkit.

Akissutit tigoreersimassavagut kingusinnerpaamik ulloq 1. maj 2007. Ajugaasut makinneqassapput ulloq 2. maj 2007. Ajugaasut toqqaannartumik attavigineqassapput saqqummiunneqassallutillu www.tele.gl –ikkut

Eqqugassaq 2: HTC MTeoR mobil Eqqugassaq 3: HTC S310 mobil Eqqugassat 6-imiit 10-mut: TELE-POST USBnøgle 512 MB

tillutik ssat ka at a a t t a Pinn ussusa annert

Akissutit uunga nassiunneqassapput:

-it . r k 0 0 ! 10.0 lugit!! sinner

TELE-POST, Marketingafdelingen, Postboks 1002, 3900 Nuuk

Akissut eqqortuusorisat ammalortumik titaruk. 1. MMS-imik nassitsineq qanoq akeqarpa? a) ataatsip nassiunnera 2 kr. b) ataatsip nassiunnera 3 kr. c) ataatsip nassiunnera 5 kr. 2. Mobilportal-i atorlugu (GPRS) susoqarsinnaava? a) Internetimi alakkarterineq b) Timersornermit nutaarsiassanik kingullerpaanik takusineq c) Allagarsianik takusineq d) Silap qanoq innissaanik aallerneq e) Messenger-imut iserneq 3. Track & Trace suua? a) Nunatta Kujataani orienteringsløb-i

b) Allakkat poortukkallu nalunaarsorneqarsimasut malittarisinnaanerannut kiffartuussissut c) Koorput filmiat

Ateq:

4. www.tele.gl –ikkut TUSASS-imik immiisoqarsinnaava? a) Naamik b) Aap Najugaq: 5. Greenland Direct-imik susoqarsinnaava? a) Kalaallit Nunaannukartoqarsinnaavoq b) Kalaallit Nunaat pillugu toqqaannartumik paasissutissarsisoqarsinnaavoq c) Danmarkimiit Kallaallit Nunaannut akikitsumik sianertoqarsinnaavoq

IT-mik attaveqaateqarnermillu pilersuisoq ilisimaarinnilluartoq

TELE Erhverv-ip siunissami tuniniagarilerniarpai kiffartuussissutigalugillu IT-mik attaveqaateqarnermillu ingerlatat. Atuisut siusinnerusukkut IT Partner-imit kiffartuunneqartarsimasut siunissami TELE Erhverv-imit kiffartuunneqartalissapput. Ilisarnaataasussaq tassaasussaavoq Microsoft-imik attaveqaasersuutini piginnaasaqarneq qaffasissoq, aammalu suliffeqarfiit telefoninut attaveqaasersugaanerinik kiffartuussineq ilisimaarinnilluartumik siunnersuisarnikkut aaqqissuussinertigullu.

TELE Erhverv sullitat IT-qarnerisa attaveqaateqarnerisalu atorsinnaanerannut qulakkeerinnittuussaaq. Tamanna anguneqassaaq â&#x20AC;?One-stop-shoppingâ&#x20AC;?-imik neqerooruteqarnikkut, tassa TELE IT-qarnermik attaveqaateqarnermillu atuisunut ataqatigiissitsisuussaaq, ataqatigiissitsinerlu qulakkiissallugu Kalaallit Nunaannit avataaniillu atortussanik pilersuisuusunik IT-millu suleqatinik allanik pilersuisoqartitsinikkut. Pisariaqartitsinerit immikkut ittut Kalaallit Nunaanni nunattalu avataani IT-mik suliffeqar-

2006-ip upernaakkuani TELE Greenlandip niuernermik ingerlatsinini allanngortippaa, kiffartuussinermik aammalu nioqqutinik amerlanerusunik toqqagaqarsinnaanermik periarfissiineq aallunnerulerlugu. Nioqqutinik TELE-p kiffartuussissutigeriigaanik IT Partner pilersuisuussasoq aalajangiunneqarpoq. IT Partner-ip taamaalilluni 2006-imi niuernermik ingerlatani naleqqussarpai kopimaskinanik nioqquteqarnini Xerox Partner Greenland-imut tunineratigut, kiisalu atortunik namminersortunut nioqquteqarnini Nuummi unitsillugu.

OnLine nr. 1â&#x20AC;˘2007

fiusut piginneqataaffiginerisigut suliarineqartassapput ilisimaarinnittumik sukumiisumillu. Nunatsinni IT-mik ingerlataqartut annerusumik piginneqataaffiginissaasa annertunerusumik misilittarneqarnerisigut periarfissanik nutaanik sullitat iluaqutissarsinerussapput. Allanngortiterinikkut matumuuna TELE-p neriuutigaa, Kalaallit Nunaannut tamarmut tulluarsakkamik pilersuisinnaasoq ilisimaarinnilluartumillu kiffartuussinermik qulakkeerisoq pitsaasumik sullissineq, nunatsinni suliffiutilinnut neqeroorutigisinnaassallugu. IT-mik attaveqaateqarnermillu ilisimaarinnilluartumik sullissineq pillugu annertunerusumik paasisaqarumaguit attavigiuk TELE Erhverv Telefon: 34 12 55 E-mail: erhverv@tele.gl

Jaaku qimaarsuataallarmat ... Jaakup suleqatitaavatalu Tunumi Kulusummi mittarfimmik uuttortaanissaminni atortussaat tamarmik ulloq taanna piareerluinnaqqapput. Jaaku inuuvoq illarnartussarsiulaaginnavissoq, eqqarsarporlu angerlarsimaffimminniit taama ungasitsigisumiitillutik suleqatitaani misigisaqartilaarniarlugu. ”Suleqatitaak, æh .. ilaa nalunngilat nanoqarfimmiittugut?” Jaaku oqarpoq. ”Aap, ilaana” suleqataa akivoq uuttortaaqqilerlunilu. Jaaku eqqarsalerpoq: ”argh, qanoq-una iliorniassavara? Illalaallaraanni, arlaannik illarniarfigigallarlara ajortumik isumaqanngitsumik”. Jaaku ungasillilaarluni uuttortaasuusaarniarluni aalajangerpoq, taavalu isumassarseriataarpoq ujatsiutit, atisat GPS-stationillu allallu sorpassuit attassinnaasaannik tamaviannguat utimut arpassuataarniarluni. Arpassuataartilluni sianiitsutut imminut isigilaaraluarluni eqqarsaannarpoq suleqatini uukapaasiarisinnaaguniuk ajussanngeqisoq. Suleqatitaavata qissimitsiaraluarpaa, Jaakullu malugaa soorlu

eqqarsartoq ”ja ja, illinaasiit” taavalu uuttortaanini nangeqqillugu... ”Saapu”, Jaaku eqqarsarpoq arpassuataarninilu suli uppernarnerulersinniaannarlu. Suleqatitaani oqanngivilluni sukkasuumik sanioqquppaa, arpannermillu ilikkarsimasannguani tamaasa atorlugit ingerlaannarluni. Aarimmi iluatsikaseqaa, suleqataami tassanngaannaq Jaaku malillugu arpalerpoq, hundrede meterillu marlussuit arpareerlutillu Jaaku illarsuataalerpoq aappilu oqarfigalugu ”Kalaallit Nunaannut tikilluarit”... Tassa Asiamiippugut – Grønlands Forundersøgelser, Nuummi allaffeqarfeqartoq, tassanilu oqaloqatigiissutigaagut nunami sulitillutik attaveqaateqarneq qanoq atortarneraat qanorlu sulisarnersut. Asiap Kalaallit Nunaat tamaat suliffigaa, illoqarfinniit ilorrisimaarnartuniit asimi piffinnut ilungersunartortalissuarnut. Asimi sulisussanngoraangamik suna tamaat pilersaarusiorluaqqissaaqqaar-

”Qimuttuitsoq” Sisimiuni Tasersuup eqqaani. Nuannerpasippoq eqqarsaatigiuminaallunili eqqakkanut containerimi najugaqartoqarsinnaanera.

Jakob Rosing Søltoft, Asiami nunamik uuttortaasartoq. tarpaat. Suna tamarmi sillimaffiginiartariaqarpoq, asimiitillunimi – sunit tamanit avinngarusimasumiilluni, tassa imminut suleqatillu kisimik isumalluutissaammata. Jonathan Petersen, Bo Naamansen, Jakob Rosing Søltoft aamma Karsten Pedersen tamarmik ukiorpassuarni asimiittarnerminni sulinermik misilittagaliupput, aammalumi oqaluttuassaqaqaat, soorlu ataani atuarsinnaagitit. ”Qimuttuitsoq” aalaartitsiinnavissoq – misigisaq nalinginnaasunit allaanerusoq Siorna aprilimi ullut ilaanni Asiap inuit pingasut Sisimiuliartippai. Nunamik uuttortaasartoq ataaseq, geolog-i ataaseq ikiortilu ataaseq. Siunertaavoq Tasersuup eqqaani uuttortaanissaq. Paasitinneqareersimapput eqqakkanut containerimi suliareqqitami najugaqassasut, tupermiinnerminngarnillu ajunnginnerummat

OnLine nr. 1•2007

Bo Naamaansen, Asiami nunap assinganut akisussaasoq. iluariinnarpaat. Tikitsinnagit Sisimiuni takornarianik angallassisartut ilaat tatsip eqqaaneereersimavoq containerilu misissorsimallugu ussissarsimallugulu, sapaatip akunnerani Asiameersunit najugaqarfigissallugu ajunngivissunngorlugu. Takornarissanik angallassisartoq aammattaaq angallassisutut sunillu tamanik suliarinnittartutut pinngitsoorsinnaanngisatut ikiortigaat.

Tatsini imeqarfiusuni Hydrologistationit Hydrologistationit erngup killingisa sumut killittarnerinik, kissassusaanik/nillissusaanik, silaannaap kissassusaanik/nillissusaanik sialummik/apummillu nakkartumik uuttortaasarput. Hydrologistationit Kalaallit Nunaata annersaani ukiut 30-t sinnerlugit inissisimasimapput. Stationit tatsit imeqarfissaqqissut eqqaanni inissisimanerusarput, tatsillu killingisa sumut killittarnerinik, kissassusaannik/nillissusaannik il.il. uuttortaaviullutik. Paasissutissat tamakku ilaatigut Nukissiorfinnit suliffeqarfinniillu siunnersuisarfiusunit atorneqartarput. Hydrologi atorlugu paasissutissat inuup nammineq suliarinninneratigut ulloq manna tikillugu aaneqartarput, pilersaarutigineqarporli Iridiumimut attavilernikkut aallertoqarsinnaanngornissaa, taamaalillutik nammineertumik aaneqarsinnaanngorlugit, soorlu silamik paasissutissat taamatut ullumikkut ingerlanneqartut.

GPS-imut stationeqarfik apummit qallerneqarsimasoq. Nivattoqartariaqarpoq!

OnLine nr. 1•2007

Jonathan Petersen, Asiami elektronikkinut suliffeqarfimmi akisussaasoq.

Suliartortut ”illuarassamik” assinga aamma takoreersimavaat ajunngitsuinnarmillu tusagaqarfigisimallugu. ”Qimuttuitsoq” – siusinnerusukkut najugarinnissimasunit taamannak atserneqarsimasoq suliartortut naatsorsuutiginninnerannut taaguutiminullu naleqqulluinnarpoq. Kusanarpoq ipiitsuullunilu, aammalu eqqaaviusimanera malunnanngilluinnarluni. Kisianni oqorsaasersugaannginnami silallu issinnerata iluanilu kiannerata savimineq kisat avissaarutigimmassuk assorsuaq aalaliorfiuvoq. Aammami sapaatip akunnerani Tasersuarmiinnerat pisoqarfiungaatsiarpoq. Ima apitigi-

Kalaallit Nunaata kitaata sineriaani tamarmi silasiorfiit Silasiorfiit akulikitsumik silap pissusai uuttortartarpaat, soorlu kiannera/issinnera, anorrip sukkassusaa, sammivia, sialuk/nittaalaq, silaannaap naqitsinera, isugutanera, seqernup aamma UV-B-iip qinngorneri. Paasissutissat tamakku nammineertumik qitiusumik qarasaasiaqarfimmut nassiunneqartarput kingorna pitsaassusaat Asiamit qulakkeerinniffigineqartarluni. Silasiorfinnit uuttukkat ilaat Asiap nittartagaani www.asiaq.gl –imi “Sila”-p ataani takuneqarsinnaapput, taakkulu alakkarneqarluartartuupput nuannaariartaatinik angalasunit sisorartartuniillu.

Kalaallit Nunaat tamaat suliffigalugu. Qaqqani uuttortaatilluni isikkivissuaq ilaanni alianaattaqaaq.

lerpoq GPS-imut stationeqarfiat aputip iluaniilerluni namminerlu nivanngikkaanni nuisinnaanani. Snescooterit, suliartortunut atugassiaasut apummi aqilloqisumi ingerlasinnaanngingajapput, taamaammat uteqattaartuarluni aqqusiortoqartuarpoq aqqutissap ima

2001-imi Tobias Ø-mi erfalasulerneq. Asiaq aamma tassaniippoq, Tobias Ø Tunumi Nioghalvfjerdsfjord-imiittoq nassaarineqaqqammersoq erfalasulerneqalermat.

pitsaatigilernissaata tungaanut kalitaleriarlugit suliassanik utaqqiinnartunik aatsaat suliarinnilersinnaallutik. - Oqaluttuasi tusarnaarlugit asimi suliartornissamut ”angutaagaanni/arnaagaanni pinertuukasiusariaqarpoq”. Aallartinnasi immikkut ittumik suliaqaqqaartarpisi? - ”Pilersaarusiortarpugut piareersarlutalu. Ornitassatsinnut pigaangatta imaaliallaannarluta allaffimmut utersinnaanermi ajorpugut pølsebarilialaarsinnaanatalu. Angalanerit taamatut ittut naammassiniaraanni piumassuseqartariaqarpoq, tassami atortut ajoquteqaleraangata pisorlu uatsinnut nuannerpallaarunnaaraangat, allatut iliorsinnaaneq ajorpugut, kisianniuna aaqqissuullugu qaangerniapallallugulu”, Karsten Pedersen, Asiami ujarassiooq oqarpoq. Iridiumi torrallatarsuaq - Asimiitillusi – in the middle of nowhere – avammut allanut qanoq taava attaveqartarpisi? - ”Nalunngikkaangatsigu GSM-ikkut attaveqarsinnaalluta mobiltelefonigut atortarpagut. Kisianni aamma annertoqisumik Iridium-telefoni atortarparput, taassuma toqqissisimatittarpaatigut, sumiikkaluaraangattaluunniimmi

attaveqartuaannarsinnaatimmatigut. Tassa najukkatsinni værkstede-mi sulisunut, allaffitsinnut imaluunniit ajornartorsiulissagaluarutta attaveqarfigisinnaajuartarpagut. Nuanneqaaq ”nukatsinneqalaarluni”. Ilaanneeriarlutami meeqqagut ”godnat”-iipallalaarsinnaasarpagut sivisuumik peqanngissimagaangatta. Tamanna nuanneqaaq”, Jaakukkut Bo-lu isumaqatigiissumik oqarput. Nalunngilara suna pineraat, tassami asasat najornagit ungasissumiitilluni telefonikkut tusalaarneri tassa nuannernerpaaq. - Kisianni aamma taamanikkoqarpoq Iridiumeqarnanilu mobileqanngikkallarmat. Taamanikkut suut atortarpisigit? - Ha ha ... aappi, usimaannami ... Taamaneralaannguaq ukiut tallimat-arfinillit matuma siorna vhf-radiot atugaraagut”. Jonathan, Jakob aamma Bo qungujulaarput eqqaamasaminnik, Jaakulu nipaallillarluni oqarpoq: ”Ilami nutaaliorput”. Ilai sikisarput. Asiami agguaqatigiissillugu tamatigut marlunnik ilinniartoqartarpoq. Taakkunannga marluk ullumikkut nunamik uuttortaanerup/ geoteknikkip iluani suliassanut ilinniagaqarput aammalu elektronikværkstedet-mi ilinniarlutik. Asiap ujartugarai pingaartumik tek-

OnLine nr. 1•2007

nikkimut immikkullu ilinniarsimasanik ilinniagaqarsimasut, inuusuttullu soqutiginninnerat ajunngilaq. Assersuutissaqarpoq suliamik misiliisut aasaanerani atuanngiffimmi sulisartunik Asiamiluunniit atorfinni aalajangersimasumik suliffeqalersunik. Taamaammat siunissaq ajunngitsutut isikkoqarpoq, aammami allatut oqaatigineqarsinnaanngilaq suliffiugunavissoq pissanganartoq. - ”Aap, assigiinngitsunik naammattuugaqartarpugut”, Jonathan oqarpoq, taamanilu Zackenberg-imi silamik misissuiveqarfimmi sialummut nittaallanullu uuttortaammik nerisassaasoralugu nannup narajuinera qungujuutigalugu ... imaluunniit taamani sulisut ilaat asimiitillutik mountainbike-rluni uppillarmat aqqutissamini umimmassuaq naammattooramiuk ... Taamaattumik nunamik uuttortaanermik, geoteknikkimik, hydrologimik aamma silap pissusaanik suliaqarneq pikkunaatsutut isigineqassagaluarunik, taava eqqarsaqqittariaqassapput. Asiami sulineq asimi misigisassarpassuaqarpoq, assiliartalerlugillu oqaluttuarisani atuaqqikkusussaguit anori silalu paasisaqarfiginerusinnaavatit.

Nunap assingisa tunngaviusumik atorneqartut nutartertarneri Asiap nunamik uuttortaasartuisa illoqarfiit ukioq allortarlugu ornittarpaat, nunaqarfiillu ukiut sisamassaanni ornittarlugit nunap assingi tunngaviusumik atorneqartut nutarteriartorlugit. Asimi paasiniagassat nutaat uuttortarneqartussat paasisassartaat, aamma suut nunap assinganit atorneqartumit peerneqartussat – nutarterneqartussalluunniit – katersorneqartarput. Qarasaasiamut uteqqikkaanni uuttortakkat naatsorsorneqarlutillu nussorneqartarput, tamakkulu tassaanerusarput aqquserngit nutaat, inissat, sanaartukkat teknikkimullu tunngasut. Nutarterneqartut tassaanerusarput illulianik piiarneqarsimasunik nunap assingani piiaaneq, B-normunik nutaani allattuineq, kussinernilluunniit atassusiinissat. Suliat tamarmik 3D atorlugu ingerlanneqartarput. Ilusilersuinerit allaaserinninnerillu naammassigaangata, nunap assingata tunngaviusumik atorneqartup nutarterneqarnera misissoqqissaarneqartarpoq asimi nunap assinganinngaanni nunap assinganut naammassineqartumut. Tamatuma kingorna nunap assinga tunngaviusumik atorneqartoq atuisunit il.il. atorneqarsinnaanngorlugu saqqummiunneqartarpoq.

Attaveqaat sumulluunniit – Kalaallit Nunaanni sumiikkaluaruilluunniit Iridium-ip sumulluunniit attaveqartissinnaavaatit. Iridium atorlugu sianerneq qaammataasakkoorpoq, attaveqartoqarsinnaavorlu nunamiitilluni, imaaniitilluni – nunarsuarmi tamarmik. Taamaattumik ajussanngikkaluaqaaq imaatigut anglaarnermi, qaqqat akornisigut pisunnermi pinngortitamiluunniit angalaarujoortilluni Iridiumtelefoneqarnissaq. TELE Salg annertunerusumik Iridium telefoni akillu pillugit paasisaqarumallutit attavigiuk.

Iridium kisiartaalluni qaammataasakkoortumik telefoniuvoq Kalaallit Nunaanni tamarmi atorneqarsinnaasoq. Attaveqaat tigumiartagaq attaveqaateqarpoq qaammataasat pukkitsukkut ingerlaartut 66-it aqqutigalugit, taakku nunarsuatta issittoqarfii kaavillugit ingerlaartuupput, atortorlu nunatsinni pissutsinut atortorissallugu tulluarluinnartuuvoq.

OnLine nr. 1•2007

Attaveqarfiusinnaasoq:

TELE SALG Telefon: 34 12 55 Fax: 32 76 55 Mail: iridium@tele.gl

2007-imi mobilisiassaqqissoq

Motorola atorlugu eqquigit Annertunerusumik takugit uani www.tele.gl

. r k a i Ak

, 7 200 OnLine nr. 1â&#x20AC;˘2007

Sermitsiaq siunissami mobiltelefoneqarnermut malinnaavoq ALL: NICOLAI JACOBSEN

Sermitsiap mobilimi nutaarsiassanik pisartagaqalernissaq pissangartoq nutaamik platform-iliornermigut ineriartortippaa Mobiltelefoni ulluinnarni inuunitsinnut annertusigaluttuinnartumik ilaalersimavoq. Ikinngutinut ilaquttanullu attaveqaataalluarnermi saniatigut mobiltelefoni aliikkusersuutinut inooriaatsimullu akuuleraluttuinnarpoq. Amerlaqisut nalunaaqutaaraq paffimmioq atorunnaarpaat, mobiltelefoniminni qiman-

ngisaannakkaminni nalunaaqutaqareermat takoriaannakkaminnik. Innuttaqqortussutsimut naleqqiullugu nunatsinni mobiltelefoneqaqaaq, qularutissaanngilluinnarporlu mobiltelefoni aqqutissaasoq innuttaasut amerlanerpaat anguniarnissaannut. Sermitsiamik pisartagallit Sermitsiap mobiltelefonikkut neqeroorutigisartagariligassarpassui pisartagarilerumagunikkit nalunaarsinnaapput. Poul Krarup-ip naatsorsuutigaa Sermitsiap mobilportal-ia aprilip aallartinnerani atulersinnaassasoq. Mobilportal-it allat ullumikkut nassaassaapput, Sermitsialli portal-ia

nutaaq pissutaalluni Kalaallit Nunaanni mobilportal-it pitsaassusaat qaffariarujussuassaaq. Mobiltelefoni tusagassaqarfittut atorneqarnerpaat ilagaat. Tassuuna nutaarsiassat nammineq soqutiginerpaasat toqqarneqarsinnaapput. Tusagassaqarfigisartakkat siunissami ataatsimoortunngortussaapput atorneqarsinnaanngussallutillu tigummiartagaarannguami ataasiusumi, tassalu siunissami mobiltelefonimi, tv-qarfiillu arlalissuit aallakaatitassatik nutaanerpaat mobilikkut toqqaannartumik takutissinnaanerat neqeroorutigaat.

Kalaallit Nunaanni aamma malinnaalluarpugut. Ineriartornermi sallersatut inissisimassalluta naleqqulluarpugut, tassami maani mobiltelefoninik atuilluartuuvugut, inuusuttullu nutaalianut takkuttunut kingullernut eqqummaariffiginneqalutik. Nutaarsiassaqarfiup Sermitsiap ineriartorneq soqutigeqalugu malinnaaffigaa, elektroniskimillu atuinermi siuttunut ilaarusulluta. Nittartakkatsinnik www.sermitsiaq.gl â&#x20AC;&#x201C;imik alakkaasartugut ingerlallualeriivipput, tassuuna Sermitsiaq ullut tamaasa atuagassiatut saqqummiunneqartarmat. Sermitsiaq.gl aamma aallaaviuvoq mobilinut iliuuseqarnernut nutaanut, aviisip ukiup tulliup ingerlanerani saqqummiussassaanut. BREAKING NEWS-it nutaarsiassallu pingaartinneqarnerpaat mobiltelefoninnut toqqaannartumik nassiutsittarnerisa saniatigut, aamma qilanaarilereersinnaavat videoliat mobilinni ingerlaartinneqartalersinnaanerat aammalu SMS-ikkut Sermitsiap immikkut ilusilikkap pisartagarisalernissaa. Qularutissaanngilaq Kalaallit Nunaanni mobili atorlugu tusagassiuuteqarnerup siunissaq annertooq pingaaruteqartorlu qanilliartoraa. Ineriartorneruvoq pissanganaqisoq, Sermitsiami aaqqissuisuuneq Poul Krarup oqarpoq. www.sermitsiaq.gl â&#x20AC;&#x201C;imi annertunerusumik atuarit.

OnLine nr. 1â&#x20AC;˘2007

Bertel Sikivat, Kuummiut; Nunaqarfitsinni Interneti attaveqalermat silarsuarmut ammartutut ippugut. Uanga atornerusarpara arsarnernut tunngasunut aammalu Kalaallit Nunaanni kammalaatinnut attaveqartarninnut. Attaveqarniarneq telefonimit sukkaneroqaaq, taavalu Internetikkut takusassat assiliartaqartarlutik. Internet atuarfimmi meeqqanit atorneqartorujussuuvoq, allat takusinnaasaat aamma nunaqarfimmi takuneqarsinnaapput, qaammarsaanermullu iluaqutaalluni, taamaammat siunissami iluaqutaanissaa takorloorlugu nuannerpoq. Mobiltelefonit aamma atuleramik nunaqarfiup iluani iluaqutaasorujussuupput. Nunaqarfik 500-it miss. inoqarpoq mobiltelefonillillu amerlaqaat, meeqqanut allaat peqarput. Atuartut annerit atorluaqaat SMS-eqattaartarlutik, taamalu nassitsineq telefonimiit akikinnerulluni. Illoqarfinnulli allanut mobiltelefonikkut attaveqarniarneq ilungersunarsinnaasarpoq, misileqattaarlugu aatsaat iluatsissinnaasarluni, kisianni nunaqarfiup iluani ajunngitsumik atorneqarsinnaapput.

• • • GSM pillugu Hans Petrussen Alluitsup Paa; Alluitsup Paani mobiltelefonit atorluarneqaqaat aamma qitornatsinnit. Soorlu angalasimagaanni tikilernerni imaluunniit aallalernerni sianerluni kalerriisarneq pingaaruteqarpoq. Meerartagut arlaannik pisassaqarsimagaangamik nalunaartarput, iluaqutaaqaaq. Innuttaasut atorluaqaat, utoqqarnut allaat peqarput. Mobiltelefonit tikittut nungoraannavittarput. Atuartuuteqarluni Interneti pingaaruteqaqaaq, takusassarpassuit tamarmik tassaniikkamik aamma atorluartarpaat. Internetcafe ammagallarmat ornigartaraluarpaat, kisianni matunikuugami. Internetimi paasissutissarpassuupput, taannalu aqqutigalugu pisiassanik piniartoqarsinnaalluni. Angallatinut taartissamaatinik ujartuisarama, assitaqartaramik isiginnaarujoorlugit iluartaqaaq. Aamma iluaqutigaa Internetikkut oqaluussat isigiutigalugit oqaluunneqarsinnaanngornikuugamik.

• • • GSM pillugu

Malersorniannguaq Josefsen, Kapisillit; Mobiltelefoni qitornatta arlallit atulernikuuaat, angerlarsimaffiit avataaniilluni iluaqutaavoq. Allaat mobiliniit emailertarput. Qitornagut arlallit Nuummiipput, sukkulluunniit attavigisinnaavagut. Arlaannik kalerriisinnaapput, assersuutigalugu qitornarput ataaseq Nuummi atuartoq sunaaffa napparsimalluni inimini uninngasimavoq, attavigigamisigut akunnerup ataatsip iluani Sanamukaappaat. Tassa anigaangatta sumiikkaluaruttaluunniit attavigineqarsinnaavugut, taamaalillutik mobiltelefonit iluaqutaasarput. Angerlarsimaffinnit telefonit naliginnaasut aamma sianerfigitikkaangata mobilinut nuuttartunngorneqarsinnaasarput, taamaalilluta attavigineqarjuaannarluta. Interneti aamma isumalluarnarpoq. Illuinnaat ilaanni atulernikuuvoq, inuusuttortatta soqutigivaat, sungiusaataavoq allannermut oqaatsinullu, soorlu qallunaatut tuluttullu. Internetcafe amigaataavoq. Nalunngilara qarasaasianik pisaartortoqartoq, aamma Internetimut kursusertoqarsinnaaguni iluaqutaassaaq.

Mobilportal-i TELE-p mobilportal-i nutaaq atorlugu mobiltelefoninnut Internetimi quppernernut nuannarineqartunut innersuussutit ataatsimoortunngortippai. Mobilportal-i atorlugu ajornanngitsunnguamik nutaarsiassat, timersornermit paasissutissat aammalu silassami nalunaarutit kingullerpaat toqqaannartumik mobiltelefonikkut atuarneqarsinnaanngortippai. Greennet konto-nnut aamma isersinnaavutit, tassanngaanniillu e-mail-isiat toqqaannartumik mobiltelefonikkut atuarsinnaallugit. Mobilit Internetimut piareersaruk – Atulernissaanut piareersaat uunga aajuk. Mobilportal-imi paasissutissanut ukununnga toqqaannartumik isersinnaavutit: Webmail Telefonbogimut Nutaarsiassanaut Timersornermut

Silamik nalunaarutinut Aliikkusersuinernut Paasissutissiinernut Mobilimut Google-mut

Innersuussissutit taakku saniatigut mobilinnut toqqaannartumik aamma illit nammineq innersuussissutitit iliorarsinnaavatit bogmærk-inngorlugit, taava pisariitsumik quppernernut soqutiginerusassanut sukkasuumik isersinnaassaatit. Aamma ajornanngitsunnguamik innersuussissutit soqutiginerusatit Internetiminngaanniit ikkussuussatut nassiussinnaavatit. Mobiltelefonivit ilitsersuutaani sukkasuumik aallartinnissamut qanoq iliornissat takusinnaavat.

• • • GSM pillugu OnLine nr. 1•2007

I N F O F R A P O S T - I M I PA A S I S S U T I S S AT

Arctic Umiaq Line-p sinersortaataanut ilaanissamut billetsit POST Greenlandip Arctic Umiaq Line-llu Sarfaq Ittummut ilaaniarluni billetsinik inniminniinerit nioqquteqarnerillu TELE-POST Centerininngaanniit pisinnaanerat isumaqatigiissutigaat. Tamanna ajornarunnaassaaq 12. februar 2007-imiit illoqarfinni Upernavimmiit kujammut Nanortalimmut – Kangerlussuaq minillugu. AUL-ip billetseerniarnermut piumasaqaatai malittarisassaalu POST Greenlandimut aamma atuutissapput.

Assersuut • billetsit inniminnikkat kingusinnerpaamik allarnissaq ullunik 14-inik sioqqullugu akilerneqarsimassapput, akiliiffissaq eqqorlugu akiliisoqanngikkuni inniminniineq nammineertumik peerneqassaaq • rekvisitionit billetsisinermut atorneqarsinnaanngillat AUL-ip billetsit akiinik siusinnerusukkut atuuttunik aaqqiissuteqarnerata kingunerisaanik, pisisitsinermut akiliut billetsimut ataatsimut 140,00 kr.-iusoq aaqqiivigineqarpoq. Billitsit atunngitsuukkat ullormit pisiarineqarnerfimminnit qaammatit arfinillit iluanni utertinneqarsinnaapput. Utertitsinermut akiliut 50,00 kr.-iuvoq.

Sullissinermut akiliutit taaneqartut meeraaqqanut atuutinngillat. Angalatitseqatigiiffiit Air Greenland Travel aamma Vejle Rejser aqqutigalugit Sarfaq Ittummut inniminniinerit TELE-POST Centerini akilerneqarsinnaapput. TELE-POST Centerini akiliinissaq kissaatigigaanni, tamanna angalatitseqatigiiffimmut qinnutigineqassaaq. Angalanissamut pilersaarutit naapertorlugit Sarfaq Ittuk Narsamiit avannamut aallassaaq ulloq 29. marts 2007. Angalanissamut pilersaarutit akillu nittartakkami www.aul.gl –imi takuneqarsinnaapput. Najukkanni TELE-POST Centerimi paasissutissanik aamma pisinnaavutit Angalalluarnissamik kissaassivugut

GSM pillugu ••• Upernaviup Tasiilallu nunaqarfiini mobiltelefoninut atatillugu, ajoraluartumik maanna systemi atorneqartoq Tele Greenland-ip pitsaassutsimik piumasaqaataanut angumeqqutinngilaq. Misileraanermi misilittakkat iluarineqanngillat, taamaammallu atortut pitsaanerusunik taarserneqarnissaat aalajangiunneqarpoq. Taarsersuineq aasap ingerlanerani ingerlanneqassaaq, atortullu nutaat ikkussuunneqarnissaasa tungaanut maannamut misiliinermi atortut atorneqarallassapput, piffissallu ilaani mobilinut attaveqaatit akornuteqarsinnaanissaat atuisut naatsorsuutigissavaat

www.tele.gl -imi T U S A S S - imik • • • GSM pillugu

OnLine nr. 1•2007

immiigit

I N F O F R A P O S T - I M I PA A S I S S U T I S S AT

Track & Trace allakkani nalilinni tammatsaalisanilu Nuannaarutigalugu nalunaarutigisinnaavarput www.post.gl –imi Track & Trace atorlugu maanna malinnaavigineqarsinnaalermata allakkat nalillit tammatsaalisallu tamarmik qanoq ingerlaarneri. Allakkanut nalilinnut tammatsaalisanullu paasissutissat tamaasa, POST Greenlandip aamma Post Danmarkip maanna paarlaateqatigiissutigisalerpaat. Tassa imaalerpoq www.post.gl –imi illit ullumikkumiit takusinnaanngorpat assersuutigalugu allagaq nalilik Kalaallit Nunaanniit qanga nassiunneqarsimanersoq, qanga Danmarkimi tiguneqarnersoq, qanga allakkerivimmut apuuffissaminut nassiunneqarsimanersoq aammalu qangarpiaq Danmarkimi tigusisussaminut tunniunneqarsimanersoq. Allakkanut nalilinnut tammatsaalisanullu Danmarkimiit Kalaallit Nunaanni tigusisussamut nassiunneqartunut tunngatillugu, qulaani paasissutissat allassimasut saniatigut tigusisussap atsiornera takuneqarsinnaanngussaaq – tigusisussap tamanna akuerippagu – taamaalilluni nassiussisup takusinnaanngussavaa tiguneranut kina atsiorsimanersoq. POST Greenland neriuppoq kiffartuussissut nutaaq una atorluarne-

qalerumaartoq. Track & Trace pillugu apeqqutissaqaruit, najukkanni TELE-POST Centerimut saaffiginnittuaannarsinnaavutit imaluunniit sianersinnaallutit telefon 149-mut.

Allakkavit ajoquserneqanngitsumik apuunnissaat kissaatigaajuk? Allakkap puussai uani pisiarikkit Puussaat silaannalersukkat angissutsit arfinillit

Ønsker du dine breve frem i hel stand? Boblekuverter i 5 størrelser

Akii 5 kroniniit 13 kroninut

Pris fra 5 kr. til 13 kr.

OnLine nr. 1•2007

I N F O F R A P O S T - I M I PA A S I S S U T I S S AT

Nunat allat indbetalingskort-ii atorunnaarput 2007-imi januarip aallaqqaataaniit nunat allat indbetalingskortii atorlugit akiliineq ajornarsivoq, taamalu nunanut allanut postopkrævninginut akiliiffissat atorneqarsinnaajunnaarlutik. Nunat allat indbetalingskort-iisa kiisalu nunat allat postopkrævning-inut indbetalingskort-iisa paarlaateqatigiissutigineqartarnerat isumannaarinniffigineqartarnerallu pillugit POST Greenlandip BG bank-imik isumaqatigiissutaa ukiup naanerani atorunnaarpoq. BG Bank-ip taamatut suliallit allat assigalugit ingerlatanik tamakkuninnga unitsitsinera tamatumunnga pissutaavoq. Taamaaliortoqarpoq EU-mi sukaterinerit nutaat pissutaallutik, ilaatigut tassaasut aningaasat pinerlunnikkut pissarsiat malunnarunnaarsaavigineqartarnerat pinerliiniarnernullu atugassanik aningaasanik nuussisarnerit. Ingerlatat tamakku taamaalillutik allamik nalunaaruteqaqqaarnani 2006ip naanerani atorunnaarput. Pisiat, ukiup nikinnginnerani inniminnerneqarsimasut nassiunneqarsimasullu, TELE-POST Centerimut soorunami akilerneqarsinnaapput. Telefonimut 341255-imut saaffiginninnikkut paasissutissat allat pissarsiarineqarsinnaapput.

NMT atorlugu mobiltelefoneqarneq 31. maj atorunnaassaaq Mobiltelefoneqarnerup iluani ineriartorneq sukkaqaaq. Kalaallit Nunaanni mobiltelefoninik kiffartuussineq siulleq 1992 saqqummiunneqarpoq, tassalu nunani avannarlerni mobiltelefoneqarnermut atortoq NMT (Nordic Mobile Telephone). Teknikki tassunga atorneqartoq maanna pisoqalivoq, ineriartornerullu nassataraa atortup taassuma aserfallatsaalinissaanut atortussanik pissarsiniarneq ajornarsilluni. Taamaammat ulloq 3. november 2006 naalakkersuisunit akuerineqarlunilu

NMT-iimiit GSM-imut nuunnermi periarfissarpassuit nutaat ammaanneqassapput. Kisiannili atuisup nammineq isumagisassaraa GSM-imoortumik mobiltelefonitaarnissaq. TELE-POST mobiltelefoninik GSM-imoortunik neqerooruteqartuartarpoq najukkanni TELE-POST Centerimi.

OnLine nr. 1•2007

tamanut saqqummiunneqarpoq NMT atorlugu mobiltelefoneqarneq atorunnaarsinneqassasoq. Nunani allani NMT-iip atorneqarnera ukiut arlallit qaangiupput atorunnaarsinneqarmalli GSM-imillu taarserneqarluni, taannami amerlanerusunik periarfissiivoq pitsaanerullunilu. TELE-POST-ilu sullitaminik kiffartuussinermini pitsaanngorsaaniartuartuummat ukiup kingulliup ingerlanerani GSM-ip Kalaallit Nunaanni atugaanera annertusaavigalugu aallartinneqarpoq, aamma nunaqarfinni tamani 70-it sinnerlugit innuttaqartuni. Taamaalilluni Kalaallit Nunaanni inoqarfiusuni amerlanerpaani GSM ullumikkut atorneqarsinnaavoq, atorneqarsinnaaneralu procentinngorlugu nunanit allanit qaangerneqarsimanngilaq, tassa isorartussuseq inuillu eqimassusiat naleqqiukkaanni. GSM-imut nassitsissutit qaqqat qaavinut siornatigut NMT-mut nassitsiveqarfiusimasunut aamma ikkussuunneqarput, taamaalilluni immap qaavata qulaani GSM-imik atuisinnaaneq pitsanngortinneqarpoq, GSM-illu angusinnaasaa NMT-toqqap angusinnaasimasaanut naleqqiunneqarsinnaa-

ngajappoq, piffiillumi ilaanni allaat angusinnaasaa isorartunerulluni. GSM, NMT-iimut naleqqiulluni digitaliuvoq, taamaammat NMT-mut naleqqiulluni periarfissiineri amerlanerullutik. Taamaattumik GSM atorlugu oqaloqatigiinnerit pitsaanerusumik ingerlanneqarsinnaanngorput, normunik saqqummersitsisinnaanngorlutit, TELEmit NIPI atorsinnaanngorlugu, ”Nammineq toortaalluni” sullississutit atorsinnaallugit, SMS, MMS GPRS-ilu atorlugit paasissutissanik nassiussisinnaallutillu tigusaqarsinnaallutit. GPRS atorlugu aammattaaq Internetertoqarsinnaavoq silassamillu nalunaarutit kingullerpaat paasisinnaallugit imaluunniit paasissutissanik allanik pisariaqartitanik takusoqarsinnaalluni. Mobiltelefoni assiliivittalik atorlugu pisunik immikkut ittunik assiliisoqarsinnaavoq, erngerlunilu ikinngutinut ilaquttanullu MMS aqqutigalugu nassiussuilluni.

Najukkanni TELE-POST Centerimi takuuk ...

fun

Highlights HTC S310 pitsaasumik qajannaatsumillu ilusiligaavoq, taamaakkami ulluinnarni aammalu niuernermut tunngatillugu atornissaa naleqqulluinnartuulluni. HTC S310 assiliivittaqarpoq 1,3 megapixel-iusumik aammalu 2” LCD-display-eqarluni. Naqinnernut toortaaaviata angisuujunera pissutalluni toortaruminarsippai Mobile Multimedia-mik aliikkusersuutit, PDF, Word, Excel aamma Powerpoint-imik saqqummiineq. QUADband, GSM/GPÅRS/EDGE-lu atorlugit S310 nunarsuarmi tamarmi atorsinnaavoq, attaveqartuaannarsinnaavutit ikinngutitillu MSN Messenger-ikkut allaqatigisinnaallugit, kiisalu MMS/SMS-inik nassitsillutillu tigusaqarsinnaallutit. HTC S310 Windows Mobile 5,0-italerlugu nioqqutaavoq, taanna periarfissiivoq Media Player ikkuteriigaq atorlugu MP3mi nipilersukkanik tusarnaarsinnaanermik.

+ Microsoft Windows Mobile 5,0 Smartphone + E-mail-imut, qaammatisiummut attavigisartakkanullu isersinnaajuarneq + Quad-band EDGE/GPRS atorlugu Internetimut sukkasuumik isersinnaaneq + Naqinnernut toortaavik angisooq assaap aappaannaanik toortartagaq pisariitsoq + Multimedie nipilersorfiusinnaasoq, videonik assinillu isiginnaarfiusinnaasoq

Key Features: + Microsoft Pocket Outlook: Exchange Outlook e-mailinut isaaffik, aamma POP3 kiisalu IMAP4 mail konti + Amitsukujooq qajannaatsoq “Candy bar”-itut ilusilik + GPRS/EDGE Quad band + Bluetooth 2,0 + 1,3 Megapixel kamera + MiniSD Slot korti eqqaamassut + USB aqqutigalugu modem-i ledningeqanngitsoq + 64 MB ROM/64 MB RAM

OnLine nr. 1•2007

Sinerissami radioqarfiit imaani angalasunut attaveqaataapput Attaveqarfigitigut angalanissannullu pilersaarutitit uatsinnut oqaluttuaralugit. Aallarninniit tikinnissavit tungaanut angalanerit nakkutilliissutitsigut akeqanngitsumik malittarisinnaavarput. Sullissinermut kanalitsigut anorersuarnissaanik, anorsarinnissaanik sermernarnissaanillu aarlerisaaruteqartoqartarpoq nal. 06.05, 11.05, 16.05 aamma 21.05. Sullissinermut kanalit naalaakkit, taakkunuuna akunnerit pingasunngorneri tamaasa ilinnut nalunaaruteqartoqarnersoq tusarsinnaavat (kortimi sullissinermut kanalit takukkit).

63 02

24 25

27 28

01 26

Aasiaat radio

24 25 26

Ammassalik Radio

27 26

03 04

28 23 27

26 24 23 02 25 28 03 04

Nunarsuarmi akit appasinnerpaat atorlugit sianerit. Pilersaarutitit allanngortikkukkit, ilaquttatit tamatuminnga kalerrikkit.

Kalaallit Nunaanni Radioqarfiit atukkit â&#x20AC;&#x201C; imminut Imaani isumannaatsuunissaq annertusarniarlugu angallammi VHFradioqarnissaq pisariaqarpoq. Imaani angalatilluni tikitami mobilip akilersinnaavoq attaveqarsinnaanera qulakkeerneqarsinnaanngilaq. <Ingen>

I N F O F R A P O S T - I M I PA A S I S S U T I S S AT

Poortukkap Kalaallit Nunaannut ingerlanera Poortukkap nassiussisumiit tigusisussamut ingerlanera sivisooq kinguaattoorsinnaanerpassuarnit nalaanneqarsinnaavoq. Assersuutigalugu nalinginnaasuuvoq Aarhus-imiit nassiussap Nuummukartup tigusisussaminut ullut unnuallu marluk-pingasut qaangiunneranni apuuttarnera. Danmarkimiit nunamilluunniit allamiit nassitsivigineqarnermi nassiussap ingerlaarnerata sivisussusaanut sorpassuit apeqqutaasarput. Poortugaq nassiunneqarsimasinnaavoq timmisartukkoortussatut imaluunniit umiarsuakkoortussatut, illoqarfimmilu sikusartumiikkaanni sikuunerata nalaani periarfissaavoq timmisartukkut/umiarsuakkut nassiussinerup toqqarsinnaanera. Kalaallit Nunaannut nassitsineq aallartittarpoq poortukkap allakkerivimmut kurerbureau-mulluunniit tunniunneraniit, ingerlaneralu naasarluni Kalaallit Nunaanni tigusisussamut tunniunneqarnerani. Kinguaattoornerit sorpassuarnik peqquteqarsinnaapput (assersuutit): • poortugaq puumut ikineqarfissarinngisaminut ikineqarsimasinnaavoq • timmisartoq teknikkikkut ajoquteqalersin-

MMS-imik nassiussigit ... Ataaseq 2 kroniinnaqarpoq

naavoq, pilersaarutit malillugit aallarsinnaajunnaarluni • timmisartumut ikineqarsinnaasut annertussusaat ajornartorsiortitsisinnaavoq • sila ajornartorsiortitsisinnaavoq timmisartup Kalaallit Nunatsinnut – nunatsinniluunniit allami - minnissaa ajornarsisillugu • akitsuuserineq Poortugaq allakkerivimmut tikiukkaangat scannerneqartarpoq, akitsuuserisut taava poortukkat tamaasa misissortarpaat naammassigaangamikkillu POST-imut tunniuttarlugit. Tamatuma kingorna aatsaat poortugaq immikkoortiterneqartarpoq tikissimaneralu nalunaarutigineqartarluni – akitsuuserinermik suliarinninneq nalinginnaasumik ullup unnuallu affaata iluani suliarineqartarpoq, piffissalli ilaani angallannermi ajornartorsiuteqarnerit pissutaallutik poortukkat katersuussimatillugit tamanna sivisunerusinnaasarpoq. Poortugaq Kalaallit Nunaanni akitsuuserneqartussanik imaqarsimagaangat, poortugaq immikkoortinneqartarpoq akitsuuserneqartussatut nalunaarutigineqartussanngorlugu. Poortugaq Kalaallit Nunaannut eqquteqqusaanngitsunik imaqarsimappat, poortugaq immikkoortinneqartarpoq arsaarinnissutissatut. Pisut akitsuusiinermut tunngassuteqartut atuisutta takujuaannarsinnaavai www.post.gl -imi. POST-ip anguniagaraa poortukkanik nalunaarutit postbokse-nut ikiorarneqartarnissaat ullormi poortukkap tikiffiani, taamaattorli timmisartukkoortitanut tunngatillugu kingusinnerpaamik ullup tulliani ullup qeqqata siorna aammalu umiarsuakkoortitanut tunngatillugu kingusinnerpaamik ullormi tikiffimmiit ullut marluk qaangiunneranni. Atuisoq postbokseqanngippat poortukkap tikissimaneranik nalunaarutiginninneq aanneqassaaq tullianik nalinginnaasumik allakkanik aatsisoqarnerani. Anguniagaavoq inoqutigiinnut tamanut allakkanik aatsisarneq minnerpaamik sapaatip akunneranut marloriarluni pisassasoq, Nuummili taamaattoq sapaatip akunneri tamaasa pingasoriarluni.

Poortukkap angalanerani pisussaq kingulleq tassaavoq najukkami TELE-POST Centerimut aanissaa – tigusisussaq allakkerivimmut aallissaaq poortukkap tikissimaneranut nalunaarut namminiunermullu uppernarsaat nassarlugit.

POST-ip 2006-imi poortukkat 155.000it suliarai, poortugarpassuarniillu taakungannga naammagittaalliuutit taamaallaat 1.245-it siorna POST-ip tiguai, naammagittaalliuutigineqartuniillu 1.097-it paasineqarput iliuuseqarfigineqarlutillu.

Track & Trace POST-ip nittartagaani www.post.gl –imi poortugaq malinnaavigineqarsinnaavoq Danmarkimi allakkerivimmut tunniunneqarfianiit Kalaallit Nunaanni tigusisussamut tunniunneqarneranut. Post Danmark-ip POST Greenlandillu poortukkap ingerlaarneranut paasissutissat sullitatsinnit takuneqarsinnaalersippaat – ulloq unnuarlu. Tassani takusinnaavat poortugaq allakkerivimmiit tigusisussamut qanga tunniunneqarsimanersoq aammalu kimut tunniunneqarsimanersoq.

www.post.gl -imi POST-imiit assersuutigalugu ingerlatsinermut nalunaarfigineqartalernissamut immersugassaq immersorsinnaavat, taamaalillutit poortukkat Danmarkimeersut kinguaattoorneri pillugit paasissutissinneqarluartassaatit.

OnLine nr. 1•2007

Greenland Direct Attaveqatigiinneq akikitsoq ... Danmarkimiikkaanni ilinniartuulluni, soraarninngorsimalluni angalaaginnaraanniluunniit, nuannertaqaaq nunatsinniittut asasat qanoq inneri akikitsumik sianerluni tusarnialaartarsinnaaneri. Taamaaliorsinnaavutit Greenland Direct atorlugu. Greenland Direct ooqaluussinissamut kortiuvoq, atornissaa TUSASS kortimut assingusuulluni. Kortimik 100,- kronemut oqaluussissutitalimmik pisisinnaavutit, kortimi kiliortugassaq kode-talik kiliortussavat, normumut akeqanngitsumik sianerfigineqarsinnaasumut sianeruit kode-lu toortarlugu, taava – pling – Greenland Direct kortit atorsinnaanngussaaq. Danmarkimi telefonimit nalinginnaasumit imaluunniit mobiltelefonimit minutsimut 3,75 kronenik akilimmik Kalaallit Nunaannut sianersinnaavutit nunatsinniittoq telefonnormu sianerfiginiakkat toortannginnerani normu akeqanngitsumik sianerfigineqarsinnaasoq sianerfigiinnarlugu kode-lu toortarlugu. Aja Anna-mut tikeraarneq Vera-p ajani Anna Glyngøre-mi najugalik tikereerpaa. Eqqissivillutik kaffisorujoorput eqqar-

OnLine nr. 1•2007

tulerlugulu angaa Ado Kangaatsiamiittoq. ”Aaj”, Vera eqqarsalerpoq ... ”Ado-p peqannginninni naasuutikka imertertarsimanerlugit?!” Greenland Direct atorlugu Vera-p Ado paasiniaavigipallassinnaavaa. Vera-p aja Anna-p telefonia nalinginnaasoq atorpaa, normu akeqanngitsumik sianerfigineqarsinnaasoq kortimiittoq sianerfigaa kode-lu toortarlugu, taavalu Ado-p telefonnormua. Vera-p oqaluussineranut aja Anna aningaasartuuteqassanngilaq, sianernermut aningaasartuut Greenland Direct kort-imit toqqqaannartumik ilanngaatigineqassammat. Ilaa, torrak? Greenland Direct atorlugu 52%-it angullugit sipaakkit Meeqqat angerlarsimaffimmiit qimaguttaleraangata Danmarkimilu ilinniagaqalerlutik angajoqqaatut aamma imminut akikillisaaviginiartoqarsinnaavoq: Greenland Direct kortimik nassikkit – TELE-POST Centerini tamani pisiarineqarsinnaapput, imaluunniit aallalerlutik mittarfimmiinnerminni pisisimanissaat qulakkeeruk (Kalaallit Nunaanni TELE-POST Centerini tamani pisiarineqarsinnaapput). Aam-

mami normu akeqanngitsumik sianerfigineqarsinnaasoq taavalu kode, meeqqannut siarngutigiinnarsinnaavat/sms-erutigiinnarsinnaavat, pisariaqartinneqartormi taannaannaavoq. Minutsimut taamaallaat 3,75-eqartuaannarpoq Greenland Direct atorlugu sianerneq. TDC aqqutigalugu sianernermi aki nalinginnaasoq 6,75-iuvoq*. Attavilerseqqaartariaqanngilatit aammalu ullup unnuallu ingerlanerani qanoq ilisukkulluunniit telefonimit qanoq ittumiilluunniit sianersinnaavutit. Taamaattumik illit aallartussaaguit nalunngisaqaruilluunniit aallartussamik, feriaannassappat, suliartussappat, paasisassarsiorluniluunniit angalassappat imaluunniit Danmarkimi napparsimavimmut unikkiartortussaappat, eqqaamallugu Greenland Direct-imik pisinissaq. Taamaalillutit angerlarsimaffinniit ima ungasitsigissanngilatit, taamaallaalliuna sianeruit. * 1. februar 2007-iminngaanniit.

Najukkanni TELE-POST Centerimi takuuk ...

fun

Highlights + 3G Microsoft nunarsuarmi siullerpaaq + Microsoft Windows Mobile 5,0 Smartphone + Amitsukujooq qajannaatsorlu ”Candybar-itut ilusiligaq” + E-mail-imut, qaammatisiummut attavigisartakkanullu isersinnaajuarneq + Word-imi, Excel-imi, Powerpoint-imi PDF-imilu suliat takoriaannaat + Qarasaasiamillu nipilersukkanik, videolianik assinillu ataatsikkoortitsisinnaaneq

Key Features: + Microsoft Pocket Outlok + Triband, WCSMA, GSM, GPRS, EDGE + GPRS/EDGE Quad band + 128 MB ROM/64 MB RAM + Pisariitsumik assaap aappaa atorlugu suliaqarsinnaanermut sammivinnut pingasunut ingerlanneqarsinnaasoq jog-wheel-i + Assiliissut 1,3 Megapixel-ilik + Micro SD korti eqqaamassut + USB aqqutigalugu modem-i ledningeqanngitsoq + 112 mm x 49 mm x 14,8 mm

HTC MTeoR nunarsuatsinni siullersaavoq 3G Microsoft Windows Mobile 5.0 Smartphone. Saattunnguuvoq kusanartoq ilusiligaq ”Candy bar”-itut. E-mail-imut Push teknologi (Microsoft MSFP) aqqutigalugu isersinnaajuaannartoq aammalu qaammatisiutinik, attavigisartakkanik suliassanillu ataatsikkoortitsinermut isersinnaasoq. Word-i, Excel-i, Powerpoint-i aamma PDF angalagaluarlutilluunniit takukkit. Qarasaasiannut attaveqartileruk video-t assillu takusinnaajumallugit nipilersukkallu tusarnaarsinnaajumallugit. Mini-USB aamma Bluetooth aqqutigalugit attavilernissamut periarfissaqarpoq. Jog-wheel aqqutigalugu assaap aappaa atorlugu toqqagassatigut piuminartumik suliaqarneq ingerlaarnerlu.

Links

upernaamanna aliikkutassat

www.tele.gl/gl/Mobil/Mobil_i_udlandet/index.htm Nunamut allamut angalatillutit oqaluussijuaannarsinnaajumaguit, GSM-telefonit nassarsinnaavat imaluunniit nunat allat simkort-iannik pisisinnaallutit. Nunani TELE-p roaming-imik isumaqatigiissuteqarfigisaani GSM-telefonit atorneqarsinnaapput. TELE-p roaming-imik isumaqatigiissuteqarfigisaasa allattorsimaffiat uani takuuk. www.baadcenter.gl Grønlands Bådcenterip nittartagaani angallatinik nuannarisalinnut, nutaamik atornikumilluunniit piserusuttunut upernalernerani neqerooruterpassuaqarpoq. www.ittu.net Tassani takusinnaavatit atisat, timigissarnerput atortut, sykkilit, sisoraatit, skateboard-it allarpassuillu. Kalaallit Nunaannut tamarmut nassiussisarput. www.nmc.gl Nuuk Marine Center ilaatigut aallaasinik, piniarnermi aalisarnermilu atortunik, tammaarnermi atortunik, snescooterinik, angallatinik aquuteralannillu tuniniagaqarpoq. Taamaattumik umiatsiat iluarsaattariaqarpat, imaluunniit kalaallisut asimi tammaarsimaarniaruit, nittartagaq taanna misissuataagassaqqeqaaq. www.tele.gl/gl/Mobil/Optankning Uani TUSASS konto-nnut oqaluussisinnaanermut kortimik pisisinnaavutit. Pisariik - torrak. www.neriuffik .gl Kalaalit Nunaanni Kræftens Bekæmpelse-p nittartagaa. Kræftimik ilisimatusarnermi il.il. iliuuserineqartut kingulliit tassani atuarsinnaavatit. www.eventyr-online.dk Tassamiaasiit – sukkasuumik - aasariartornialerpoq ... aput aappoq ukiullu anorersui kingulliit takkusimaassapput. Aasarnissaatami tungaanut sulerisoqarsinnaava? Nittartagaq una alakkartersinnaavat, qarasaasiamilu nunarsuarmit tamarmit oqaluttualiat/misilittakkat imminut meeqqannulluunniit atuffassissutigisinnaallugit.

www.chayafirmagaver.dk Angisuumik minnerusumilluunniit suliffeqarfiuteqaruit niuernikkulluunniit attaveqarfigisartakkatit annertunngitsunnguamik tunissuteqarfigilaarusukkukkit, nittartagaq una aqqutigalugu poorskip mannianik sukkulaatinilluunniit mamarisallit mamarisaannik sukkulaamik nassiussisinnaavutit. www.hsnet.dk/easter Tassani poorskerpaluttut pinsemullu tunngasut oqaluttualiat uumassuseqartunngorlugit takutitassiarpassuit clip-art-illu takuneqarsinnaapput. Nittartakkami oqaatsit arfinillit atorneqarput, taamaammat franskisut spaniamiutulluunniit ”Poorskimi pilluarit” qanoq oqaatigineqassanersoq aamma ilikkarsinnaavat. www.gallerijuel.dk Pappiaqqamik qiortakkat kusanarnerpaat imarai, aammalu qiortakkani isumassarsiaalluarnerpaatut akissarsitinneqarsimalluni. Nerriviup qaanut pinnersaatit, juullimut qiortakkat, lykkepakkit, pappiaqqamik qiortakkat, naneruutit, nerriviup qalii, serviet-it allarpassuillu takunissaat toqqarsinnaavatit .... www.loppetjansen.dk Inunnut qimmiminnik poorskip mannianik tuniserusuttunut ilaavit? Taava nittartakkami tassani qimminut sanaamik poorskip mannianik cellofanimut kusanartumik poortukkamik inniminniisinnaavutit. Poorskip mannia sanaajuvoq qimmit mamarilluagaannit pinnguartalerlugu. Aamma qimmit qungasequtissaannik, anussaannik pituutanillu peqarpoq ... www.youtube.com Upernaakkut anorersuarnerani sukisaarsaarutissat. Videoliat naatsut assigiinngitsorpassuit tassani nuannisaarutigisinnaavatit. www.seniorinternet.dk Nittartagaq una utoqqaanerulaartunut nuannersorpassuaqarpoq. Nerisassianut poorskerpaluttunut assilisassaniit poorskerpaluttumik nerersuartitsinernut, inooriaatsiniit pitsaasumik inooriaaseqarnissamut ilitsersuutinut, peqqissuunissamut tunngasunut link-it iluaqutissartalippassuit aammalu qangaanerusoq manninnik pinnguaatinut ilitsersuutit.

www.atteno.dk Qarasaasiami gækkebreve-nik kammatit niuernikkulluunniit attaveqarfigisartakkatit nuannaarutissikkit. Nittartakkami uani e-quizzes-it allarpassuillu takusinnaavatit ...

Gækkebreve-nik qiortaanissami ilitsersuutinik aallerfissaq Gækkebrev-inik assigiinngitsorpassuanngorlugit qiortaasoqarsinnaavoq – isumassarsiullaqqissuseq kisimi apeqqutaavoq. Illilli ulluinnarni ulapippallaalaartunut ilaasimaguit, aammali sukkasuumik pisariitsumillu, kisiannili kusanartumik gækkebrev-iliorusullutit, taava nittartakkami tassani qiortaanissannut isumassarsiorsinnaavutit. Aajuna assersuut qiortariigaq, qanorlu taamatut isikkoqalersimanera nittartakkami takusinnaavat.

OnLine nr. 1•2007

http://rimogremser.dk

POST Greenland Amnesty Kalaallit Nunaat-nut iluaqutaasussamik frimærkip nalingata ilasutaanik ilalimmik saqqummiivoq Kalaallit Nunaat ukiuni 15-ingajanni Amnesty International-imut (A.I.) immikkoortortaqarsimavoq. Amnesty International nunarsuarmi tamarmi 1,8 millioninik ilaasortaqarpoq. Nunatsinni immikkoortoqarfik Narsami 1992-imi pilersinneqarpoq, taamanimiillu A.I. Kalaallit Nunaat inuit piginnaatitaaffiisa ataqqineqarnerunissaat anguniarlugu annertuumik ilungersuuteqarsimavoq. Ukiuni kingulliunerusuni suliniutaasut ilagaat FN-ip meeqqat piginnaatitaaffeqarnerannik suliniarnerata inuiaqatigiinni kalaallini ilisimaneqalernissaanik paasisitsiniaaneq.

Tamanna ilaatigut pissaaq Meeqqat piginnaatitaaffii pillugit qallunaatut kalaallisullu atuakkamik saqqummersitsinikkut. Taamaammat frimærkip nalinganut ilassutaasup ataatsip tunineqarneri tamaasa ilassutaasoq 50 Øre siunertamut tassunga nakkartinneqartassaaq. POST Greenlandip nuannaarutigalugulu tanngassimaarutigaa iliuutsimut tassunga tapertaasinnaanini neriuutigalugulu atuisutta amerlasuut frimærki kusanartoq taanna allakkaminnut frimærkitaliuttassagaat.

Frimærki, miniark-i, ullormi saqqummerfimmi allakkap puussai aammalu maxikort-i POST Greenlandip immikkoortuanut, Filatelia-mut, imaluunniit www.stamps.gl -imut iserlutit inniminnikkit.

Filatelia • Postbox 121 • 3913 Tasiilaq Tlf.: 981155 • Fax: 981432 • E-mail: stamps@tele.gl

Frimærki meeqqanik nuannaartunik assiliartalik aamma miniark-inngorlugu sisamanik assiliartalimmik, titartarneqarpoq kalaallimit eqqumiitsuliortumit Julie Edel Hardenberg-imit. Ilusilersuisoq Dorit Olsen. Juliap frimærki ilusilernialeramiuk eqqarsaatersuutigisimasai ataani atuakkit: “Amnesty-p/FN-ip Meeqqat piginnaatitaaffiinut suliniuteqarneranut tunngatitamik frimærkilioqqullunga saaffigineqarnerma nalaani, FN-ip Meeqqat piginnaatitaaffii pillugit suliniarneranut allamut peqataavunga. Taamaammat meeqqat meeqqallu silarsuaat aallaaviginiarlugu aalajangerpunga. Kiisalu meeqqat ilisarnaatigisaat: tassalu nuannaarneq, peqatigiinneq neriulluarnerlu. Taakkununnga aamma ilanngulluni asaneqarneq isumassorneqarnerlu meeqqat inuunerannut pingaarnerpaajuvoq, tamannalu uummatip ilaatinneratigut takussutissiaraara. Uummatip, meeqqap assaanit tigummineqartup, meeqqat imminnut aamma ataqatigiissippai, inuunermi pingaaruteqartut allanut aamma takutinniaatigalugit: tassalu asanninneq isumassuinerlu, minnerunngitsumik meeqqat tungaannut. Naggataatigut neriuutigaara, frimærkip meeqqat inersimasullu allakkanik imminnut allannerulersissagaat.”