TZTA April 2019

TZTA April 2019

2

https:www.tzta.ca

TZTA April 2019

3

https:www.tzta.ca

ከምንፈጃጅ እንበጃጅ (ሳዲቅ አህመድ)

ዘር አስጠላኝ።ለምን ሰው በሰውነት ማእቀፍ ውስጥ ብቻ አይኖርም? ሰው መሆን አይበቃምን? የሚል ውስጣዊ ሙግት ጋር ግብግብ ገጠምኩኝ።ቀናትን ዘለኩኝ። የዘር ምስጢር አምላክ በክህሎቱ የሰራው ነውና በርሱ ስራ መግባት መስሎም ተሰማኝ።አሁንም እራሴን ጠይቃለሁ።ዘር በሚሉት ነገር መንገፍገፌ ለምንድነው ብዬ ከራሴ ጋር እሟገታለሁ።ለካስ ችግሩ ዘር አልነበረም።በመላው ኢትዮጵያ የጦዘው«ዘረኝነት» ቢሆን እንጂ። • የተጋጋለው ዘረኝነት ዘረኝነቱ ተጋግሏል።ብዝሃኑ አቅሙ በቻለው መጠን ዘረኛ ሆኗል።የተማረውም ያልተማረውም፤ምእምኑም ሰባኪውም፤ጋዜጠኛውም ታዳሚውም፤ወጣቱም አዛውንቱም፤ሴቱም ወንዱም ሁሉም ወደ ዘሩ ዘሟል።አደጋዉ እዚህ ጋር ነው።ሰዎች ከሰብዓዊነት፣ከሚዛናዊነት፣የወልን ጥቅም ከማስከበር ምህዋር አፈንግጠው በዘር ኮርቻ ላይ ተፈናጠው ሽምጥ ሲጋልቡ አገር ትፈርሳለች።እናም ወዴት እያቀናን ነው? የሚል ጥያቄ ማንሳቱ ግድ ነው። በመልካም ነገርም ለመተባበርም ዘረኝነት ሚናው ገነነ።ክፉ ለመስራትና ወገንን ለመጉዳት በሚደረጉ ጥረቶች ዘረኝነት የብዙዎች ፍልስፍና ሆነ።እንቅስቃሴዎች በሙሉ በዘረኝነት መስፈርት ይቃኛሉ።አገርን አዳኝ የሆኑ ሸጋ ሐሳቦች ከየትኛው ዘር መነጩ የሚል ፍተሻ ይከናወንባቸዋ።ሰው ተጠራጣሪ ሆኗል።ያንንም ይህንንም ዘረኛ ነው ብሎ ይጠረጥራል። በዘሬ ምክንያት ሰዎች ይጠሉኛል ብሎያስባል። ህወሃት የሚሉትን የወል ጠላት በመታገል አብረው የተሰለፉ ሁሉ ዛሬ የወል ጠላታቸው መቀሌ ገብቶ ሲመሽግ ትላንት ህወሃት ሲፈጽመው የነበረውን የላሸቀ ተግባር ተረካቢ ሆነው በዘር ማማ ላይ ከፍ ሲወጡ መስተዋሉ እየተለመደም መጣ።በየመንደሩ በዘር የተደራጀ የጦር አበጋዝ ተበራክቷል።ተሰሚነትን ለማግኘት «ዘሬን ዘሬን» ማለቱ የግድ ሆኗል።ጨኸት በዝቷል።ሁሉም «ዘሬን ዘሬን» እያለ ይጮኻል።ዘረኝነት እንደገድል ማሚቱ ያስተጋባል።ትላንት ‹በርቼጡር› በሚሉት የወል ባህላዊ እሴት ተሳስሮ የኖረው ዛሬ ዘረኝነትን ተንተርሶ ዘግናኝ ስድቦችን ባደባባይ መሳደቡን ቀላል አድርጎታል። በማህበራዊ የመገናኛ መድረኮች ላይ ወጥተው ገና በማለዳው እንደ ጠዋት ጸሎት የዘረኝነትን ዝማሬ የሚያሰሙ ተበራከቱ።በፕሮፋይላቸው ላይ ምሁር እንደሆኑ እየገለጹ በዘር ማእበል ውስጥ የሚከንፉ፣ዘረኝነትን መሰረት አድርገው ያለማመንታት የሚለፈለፉ በዙ።ሰዎች ባደባባይ ጸያፍ ዘረኝነትን አቀንቃኝ ለመሆን ሐፍረት የላቸውም።ባደባባይ ተናጋሪው የሚያስበን ፈጣሪ ብቻ ነው የሚያውቀው።ያሰው መናገር የሚችለውን ተናግሮ መናገር የማይችለውና ምስጢር የሚያደርገው ምንድን ነው? የሚል ጥያቄ ሲነሳ ስጋቱ ያይላል።ብዙዎች

ሳዲቅ አህመድ

በዘረኝነት ሰክረዋል።ስትደግፋቸው የተቃወምካቸው ይመስላቸውና ዘራቸውን ወደ መከላለክል ጎራ ይመጣሉ።ስትቃወማቸው ደግሞ ዘረኛ ስለሆንክ ነው ብለው ዘለው ይፈርጃሉ።ግራ የሚያጋባ ነገር አገሪቷ ውስጥ እንደወረርሽን ተሰራጭቷል።የኢትዮጵያ ነገር ያሰጋል። • ከሁሉም ባገር ነው ወደ ሁሉም በዘር ነው

ሰዎች ይፈናቀላሉ።ንጽሗን ይገደላሉ።በአንድ አካንባቢ ህብራዊ-ማንነትን ይዘው የተጋቡና የተዋለዱ ሁላ ሲሻቸው ያባታቸውን ወገን ደግፈው ካልያም የናታቸውን ወገን ደግፈው ቃታ ስበው ደም ይቃባሉ።አገር ውስጥ በሚከሰት መፈናቀል ኢትዮጵያ ስሟ እየተጠራ ነው።እዚያም ጩኸት ይሰማል።እዚም ዋይታ ያስተጋባል።ህጻናት በለጋ እድሜያቸው የዘረኛ አዋቂዎች ሰለባ ሆነው በየመጠለያው እየማቀቁ ነው።

መኖር፣መስራት፣መንቀሳቀስ፣መማር፣ማስተማር፣መ ሾም፣መሻርና ሌላም በዘር ሆኗል።በቃ ሁሉም ነገር በዘር አጉሊ መነጽር ነው የሚታየው።ጎረቤት አገር ሱማሊያ ባረፈባት የዘር ስንክሳር ሳቢያ የደረሰባት ተዘንግቷል።የመን ውስጥ እሳት እየተንቀለቀለ ነው።ዩጎዝላቪያ ተበታትናለች።ሶሪያዉያን አገራቸው ውስጥ በተከሰተው ግጭት ሳቢያ ተበታትነው አስጠንቃቂ መልእክተኛ ሊሆኑ ኢትዮጵያ ድረስ ዘልቀው በልመና ተግባር ላይ ተሰማርተዋል።

ነገሮች ‹ከድጡ ወደ ማጡ› እየሆኑ ነው።ጥሞና ያስፈልጋል።መረጋጋት ያስፈልጋል።መመካከር ያስፈልጋል።እስከ አፍንጫችን ድረስ የታጠቅነው የዘረኝነት ትእቢት መተንፈስ አለብት።ትእቢታችን አገር የሚያጠፋ ነው።ትእቢታችን ነጻ አወጣሃለው ለምንለው ብሄራችንም አጥፊ ነው።ትእቢታችን በጋብቻና በትዳር ከኛ ጋር ለተቆራኘው ወገናችን ጸር በመሆኑ ሰብሰብ ብለን የተሻልችና ለሁሉ የምትሆን አገርን ለቀጣዩ ትውልድ ለመስጠት እንስራ።

የዘረኝነት ስካር መጨረሻው ጦርነት፣መገዳደል፣መፈናቀል፣መሰደድና አገርን ማፈራርስ ነው።እና ምን ይሻለን? ምንስ ያስተምረን? በየትኛው የመኖር ስሌት እንደራደር? ግራ ያጋባል።አገራችን ዉስጥ እየተከሰተ ያለው ግጭት ፈንድቶ ህዝብ ሲጨራረስ የሚሞቱት ሰዎች ቁጥር ነው አደብ የሚያስገዛን? የከፋ እልቂት ከተፈጠረ በሗላ በሚቆፈሩት መቃብሮች ብዛትን ስናይ ነው የምንሰክነው? በሚሊዮን የሚቆጠሩ አገርን ለቀው የሚሰደዱት ሰዎች ሁኔታ ነው የሚያስተነፍሰን? ዛሬ የኔ ብለን «አካኪ ዘራፍ» የምንልባቸው ክልሎች ከብሄርና ከብሄረሰብ ግጭትም ባሻገር በጎሳ ግጭት ምክንያት ብትንትናቸው ወጥቶ በሚፈጥረረው ምስቅልቅልታ ነው የምንገራው? ወይስ ትላንት የባህር በሯን ያጣቸው አገር ብትንትኗ ሲወጣና ለማናችንም ሳትሆን ስትቀር ነው ልክ የምንገባው? ማን ይንገረን ነጋሪ ያጣን ተናጋሪ ሆነናናላ። ደግሞ የርዋንዳን የዘር ማጥፋት ወንጀል 25ኛ አመት ለማስታወስ እዚያው ተገኘን ብለን እራሳችንን እናዳንቃለን። እኛ ርዋንዳን ለመሆን በቋፍ ላይ ያለን ከሳሪዎች መሆናችንን «እኮ ማን ይንገረን?» ኤዲያ።

• ህወሃታዊ የዘር መርዝ 27 አመታት የኢትዮጵያን ህዝብ እግር-ተወርች የጠፈረው ህወሃት የቀበረው የዘር መርዝ አልመከነም።ይህንኑ ህወሃታዊ መርዝ ለማምከን የታገለው ህዝብ መዳረሻው ዲሞክራሲ ሊሆን ይገባ ነበር።የታሰበው ዲሞክራሲ በትላንቱ የህወሃት መርዝም ይሁን «የኔ ዘር ብቻ» በሚሉት ስግብግብነት የሚዘገይ ይመስላል።ሰላምና መረጋጋት የመኖር ዋስትና ናቸውና ከዘራችን በፊት ለሰላምና መረጋጋት ቅድሚያ እንስጥ። ለውጥ እየመጣ ነው ተብሎ አለም ኢትዮትዮጵያን እየጠበቀ ነው።በለውጥ ግስጋሴ ስሟ የተጠራው ኢትዮጵያ አገር ውስጥ በሚከሰት መፈናቀል ስሟ ገናና መሆኑ ያንገበግባል።እኛ እንሰማም።ያገር ፍቅር ስሜታችን በዘረኝነት ተደናቁሮ እዚያም ጩኸት ይሰማል።እዚም ዋይታ ያስተጋባል።ህጻናት በለጋ እድሜያቸው የዘረኛ አዋቂዎች ሰለባ ሆነው በየመጠለያው መማቀቃቸው ካልተሰማን ከሰውነት ጎራ የምናፈነግጥ ከሻፊዎች እንሆናለንና ቀኑ ሳይረፈድ እንንቃ።

• ማቆሚያ የለሹ የማንነት ጥያቄ የማንነት ጥያቄው መጦዙን ቀጥሏል።በትልቁ ክልል ውስጥ ሌላ ዘርን መሰረት ያደረገ ክልል ይቋቋም የሚል ንቅናቄ ይታታያል።በዚያው ክልል ውስጥ ዘረን መሰረት ያደረገ የልዩ ዞን ጥያቄ ይነሳል።የኔ ዘር አናሳ ነው በሌላው ዘረ ብዙ ተበድያለሁና ዞን ይሰጠኝ የሚል ጠዝጣዥ ጥያቄ ላገሪቱ አሳማሚ ሆኗል።አብረው ቡና ወደ ሚጣጡ ጎረቤቶች ጉዳዩ ዝቅ ሲል ደግሞ ጎረቤቱ ለሁለት ይሰንጠቅ ከወዲያኛው ቀበሌ በኩል ልሁን በዘሬ ምክንያት አስተዳደራዊ በደል ይደርስብኛል የሚል መሬት ላይ የወረደ እንቅስቃሴ ይታያል። መጠፋፋትን አመላካች የሆኑ ግጭቶች በዝተዋል።

TZTA April 2019

4

ይህ ተሃድሶዊ ለውጥ ከተበላሸ ሁላችንም ተጠያቂዎች ነን።ለውጡን የሚያሳካው በታሪክ አጋጣሚ አራኪሎ ቤተ-መንግስት የገባው መሪ ብቻ አይደለም።ተመሪውም መሪዉን ይደግፍ።ጭፍን የሆነ ድጋፍ ብቻ ሳይሆን የመሪውን ስተት በገንቢ ትችት የማሳየት ሐላፊነት አለበት።ተሰሚነት ያላቸው ግለሰቦች ሚሊዮኖችን ማንቀሳቀስ የሚችሉ በመሆናቸው ሰብሰብ ብለው ይህችን እየፈረሰች ያለች አገር ሊያድኑ ግድ ይላል።ተሰሚነት ህዝብ የሚችረውና የሚነፍገው ጌጥ ነው።የመሰማት እድሉን ከህዝብ የተቸሩ ሰዎች አገሪቷ እየሄደችበት ያለው አቅጣጫ ለማንም የማይበጅ መሆኑን አስተውለው ተረጋግተው የማረጋጋትን ስራ መስራት አለባቸው።

• ከምንፈጃጅ እንበጃጅ ዘር ተመርጦ የተሰጠን የማንነት መገለጫ አይደለም።ዘር ፈጣሪ በኛ ላይ ጥበቡን ያሳየበት የእኛነት እሴት ነው።የዛሬው ዘራችን ዘላለማዊ አይደለም።የዛሬው ዘራችን ከሌሎች ጋር ተቀይጦ ነገ የሚለወጥና ሌላ ማንነት እንደሚሆን እናጢን።በሰውነት የምንጋራው አያሌ ጸጋ አለን።ከሁሉም በላይ ደምን እንጋራለን።ተመሳሳይ ደም።ቀይ የሆነ ደም።አሁን ግን የዘርን ቀይ መስመር እያለፍን ነውና ከመጠፋፋት ይልቅ መታረቅ፤አገርን ከማፍራርስ ይልቅ አገርን ወደ ማልማት እንሸጋገር። ኢትዮጵያን «የኔ» በምንለው መልኩ ብቻ ልንቀርጻት ከተነሳን ከከሳሪዎች ጎራ እንሰላፋለን።ኢትዮጵያን «የኔ-የኔ» በሚሉት አባዜ ለመቅረጽ የሞከሩ ከስረዋል።ኢትዮጵያን እኔ በምሻው መልኩ ልገንባ ያሉ ሁላ ገናና የነበረችን አገር አዳክመዋል።ከገባንበት የኔ ሳጥን ውስጥ ወጥተን የኛ የምንለው እሳቤን አናቀንቅን። በመደማመጥ አገር ለማዳን እንነሳ።ኢትዮጵያን ማዳን ስንል ሁሉን ሊያግባባ የሚችል ተቀራራቢ ውህደት መፍጠር አለብን ማለት ነው።እስክንድር ነጋን፣ጀውሃር መሐመድን፣ኦባንግ ሜቶን፣አህመዲን ጀበልን፣አብራሃ ደስታን፣ካሚል ሸምሱንና ሌሎችን አጣጥሞ ላዲሱ ትዉልድ የሚመችን ኢትዮጵያዊነትን እንቅረጽ።አንዱ እንዱን ጥሎ ለማሽነፈ የሚያደርገው ጥረት ሁላችንንም ተሸናፊ ያደርገናል።ግዜው የመፈራረጃ እና እኔ የተሽልኩ ነኝ የምንልበት ሳይሆን የመጣውን አደጋ በጠረጴዛ ዙሪያ ተወያይትን የምንመክትበት ነው። በኢትዮጵያዊነት ውስጥ ማንም መቀነስ የለበትም።በኢትዮጵያዊነት ውስጥ መቀነስ ያለበት በዘር ማማ ላይ ከፍ አድርጎ አውጥቶን ሊፈጠፍጠን የደረሰውን የኔ የሚሉት አባዜ ነው።የኔ የምንለው ሰላም ነው።የኔ የምንለው አንድነትን ነው።የኔ የምንለው የተለያየ ሐሳብን አንሸራሽረን አሸናፊ የሆነ የወል ሀሳብን ጨምቀን ማውጣት ስንችል ነው።በኢትዮጵያ ውስጥ የኔ በላጭ ነው ብለን ከተጫረስን ምድሪቱ የሁላችንም መቀበሪያ ትሆናለችና ልብ እንግዛ።እንኳን መሬት ቀርቶ የመኖራችንና ዱካ፣ የእስትን ፋሳችን መገለጫ የሆነችዋ ነፍሳችን የኔ የምንላት አይደለችም። ነፍሳችንም ባለቤት አላት።ባልሰራነው መሬት ሳቢያ አንጨራራስ።ከመከራ በፊት እንመካከር። በመግቢያዬ ላይ «ዘር አስጠላኝ» ብዬ ነበር።ለካስ አስጠሊታው ዘረኝነት ነው።ለካስ የተጠየፍኩት ዘረኝነትን ነው።ነብያዊ ምሪት እንዳስተማረን «ዘረኝነት ጥንብ» ናት። ትገማለችም።ዘረኛው ግን አያሸታትም። ያማረ፣የጸዳ፣የመጠቀ፣የተራቀቀ፣የሚያሳድግ፣የሚያበ ለጽግ አብሮነትና ፍቅር እያለ ለምን ዘረኛ እንሆናለን? ዘረኝነትን በመቃወም እንነሳ።ከምንፈጃጅ እንበጃጅ። ልብ ያለው ልብ ይበል!

https:www.tzta.ca

Only 1,700 displaced people returned to their places in Burayu

TZTA April 2019

5

https:www.tzta.ca

ለባለ ተረኞቹ መስሎህ ነበር ኢሕአዴግ, ዶ/ር ዐቢይ አሕመድ,

ከመኮንን ልጅ

27 ዓመታት ሲታገል የኖረው ሲታሰር ሲገደል ሲሰደድ የከረመው በወያኔውም በአሽከሩም ሲታምስ ሲታመስ ትግሉን አርግዞ ምጡ ላይ ሲደርስ ከወያኔው ሰፈር ካሽከሮቹ መንደር ትግሉ ጫፍ መድረሱን እጅግ በመጠርጠር ከሉሌነት ይልቅ ሰው መሆን የመረጡ ሲመሽ ተቀላቀልው መሪ ኹነው መጡ ቆንጆ ቃል ተናግረው ትልቅ ተስፋ ሰጥተው ደምረው አስደምረው አፍዘው አስፈዝዘው የወያኔውን ወንበር ለራሳቸው አዙረው የትግሉን እንጀራ መጀምርያ ቆርሰው አስጨበጨቡትና ያን መኸረኛ ሕዝብ "ኢትዮጵያ" አሉትና ዙፋኑ ላይ ጉብ ወያኔ ያሰረውን እስረኛ ፈቱና ተሰዶ የሄደውን ኑ አሉትና ንግግር አሳምረው ተደመሩ ብለው የኢትዮጵያዊነት ሱስ መሆኑን ሰብከው የወሬ ጠጅ ቢያጠጡት ቀንና ለሊት ሰዉ ሰከረና ሁሉንም መርሣት ወንበር ሳያጋሩ ብቻቸውን ይዘው አሸጋጋሪዎች ነን ብለው አሳውጀው የፖለቲካ ኤሊቱን አስቀው አስደስተው ዲያስፖራውን አፍዘው አሳብደው ምስኪኑን ሕዝብ ፈጽመው ረስተው መንግሥት መሰረቱ ለውጥ መጣ ብለው ሌላ ተረኛ ግዜው የሱ ነው ብለው ከፋፋይ ዘረኛውን እንዲጋልብ ፈቅደው ድሀን አስገድለው፣ ድሀን አፈናቅለው በወሬ ኢትዮጵያ እናትህ ናት እያሉት ቤቱና ንብረቱን በሌቦች አዘርፉት ወያኔ አስቸግሯቸው ነው ብለን ስንከራከርላቸው ሳንቃወማቸው ግዜ ብንሰጣቸው ስናጨበጭብላቸው ስንደግፋቸው እየሞቃቸው መጣና እየጣማቸው በምርጫ ያሸንፉ እየመሰላቸው አዲስ ንጉሥ ኾነው ዙፋን መያዛቸው በወሬ ቤት አይቆምም ቀልድም ሲደገም አይጥምም የሕዝቡን ትግል ውጤት አትስረቁ ይልቅ አደብ ግዙና አገር አስታርቁ ሰላማዊው ሰው ላይ ጦርነት አታውጁ በሸፈተው ጎጠኛው ላይ ድል ተቀዳጁ ከጎጠኝነቱ ውጡና የሰበካችኹትን በተግባር አውሉት በሰላም የሚሞግታችኹን (እስክንድርን) ማስፈራራቱን ተዉት ሽፍታውን ኃይለኛውን ዘረኛውን ግጠሙት ምላስ ወሬ ምላስ ብቻ ኾናቸሁ እግዜሩ ትልቅ ጆሮ ይስጣችሁ ደግሞም መልካም ጥርስ ያውጣላችሁ ለምርጫ ሩጫ ከመንደርደራችሁ እርቅ ቀድሞ ያስፈልጋል ሰላም የሚሰጣችሁ የመነጋገርን የመቀራረብን ፍቅርን አውጁ የይቅርታ መድረክ በአገር ምድር አዘጋጁ የበደለም ይቅርታ ጠይቆ፣ የተበደለም ይቀር ብሎ በመላ አገራችን መልካም ፍርድ ተጥሎ ይቅር ተባብለን ያለፈውን ኃጢያት ትተን መኖር ይሻለናል የወደፊቱን ዜግነትን ኢትዮጵያዊነትን መርጠን ካልኖርበት የመቶ ዓመት ታሪክ ውስጠ ዲስኩር ወጠተን በፍቅር ባንድነት አገራችንን አቅንተን ‘ያ መሬት የኔ ነው፣ ያ ያንት ነው' ማለት ትተን አዲስ ሕገ-መንግሥት ቃልኪዳን አድርገን ፍትሕና እኩልነት ያለባት አገር መሥርተን የጎጥ አጥሩን ወሰኑን ኬላውን ሰብረን ቋንቋ ባሕላችንን የጋራ ጌጥ አድርገን የሕዝብ ምርጫ ያለው መንግሥትን መሥርተን። 04th April 2019 ምንጭ፡ ኢትዮ ዛሬ ......................

......................

(ዘጌርሳም)

ሕወሓት/ኢሕአዴግ, ወያኔ, ግጥም, የዘር ፖለቲካ, ዘጌርሳም የረጅም ጊዜ ተንኮላቸው ሳይገባህ አጀንዳቸውን ሳታነብ ሳይረዳህ በቋንቋና በባህል አሳበው መገንጠል አለብህ ብለው አታለው አንድ ‘ርምጃ ወደፊት አራት ‘ ርምጃ ወደኋላ ስበው የልጆችህን ዕድል አጨልመው ያንተንም ሕይወት አደንቁረው የማይገባህን ክቡር ብለው ከሕዝብ ጋር አጣልተው የጥላቻ መርዝን ረጭተው ባልን ከምሽት አለያይተው ቤተሰባቸውን በትነው አንተንም አስረውና ገርፈው ሰብዕናህን አዋርደው እንደከብት በሜዳ ላይ ነድተው በእግረ ሙቅ ሲያሰቃዩህ በጥይት ሲደበድቡህ ዘቅዝቀው የሉሄ ሲያሰኙህ ምን ፀፀትና እሮሮ ተሰማህ አንተማ መስሎህ ነበር ኢትዮጵያ የምትበተን የምትገነጣጠል ዓላማህ አንተን የሚያጠፋ ሳይመስልህ አገር መበታተን እንዲህ ቀላል መስሎህ ታሪክን በደንብ ባለማንበብህ ብልሁን የኢትዮጵያን ሕዝብ መበተን እንደማይቻል ጠላት መረዳቱን ማውቅና ማጤን ተገቢ ነው እንኳንስ የዘር ፖለቲካ አራጋቢው ሌላውም አፍሯል በሙከራው ኢትዮጵያ ማለት ጠይም ሕዝብ ነው የሐበሻነት መለያ ያለው ከሕግ ጋር አብሮ የኖረ መንግሥት ሳይኖር እራሱን ያስተዳደረ ተዋልዶና ተካብዶ የሚኖር ለጠላት ሴራ የማይበገር ብልህና አስተዋይ ሕዝብ ነው ሊከበርና ሊደነቅ የሚገባው አንተማ መስሎህ ነበር ሕዝብን በማጣላትና በማናቆር ሥልጣን ከደጅህ ድረስ ሲመጣልህ ለይስሙላ ፕሬዝደንት ሲሉህ ልዩ ልዩ ማዕረጎች ሲሾሙህ ጀኔራል ኮሎኔል ሻለቃ ተብለህ መትረየስና ክላሽንኮቭ ያለጥይት ተሽክመህ መልሶ አንተኑ የሚያስመታህ ከወገንህ አጣልተው የጥላቻ መርዝ ግተው የዘርና ጎጥ ኹከት አስነስተው እንደ ጭቃ ለንቅጠው እንደ ብረት ቀጥቅጠው ልክ ሲያስገቡህ ተረዳኸው አንተማ መስሎህ ነበር ኢትዮጵያን መበተን ቀላል ነገር ሲያዘጋጁህ ለእኩይ ተግባር ማጣፊያ ለሌለው መደናበር

በተመኘሁለት ዘ-ጌርሳም

አረመኔ ባይሆን ሰው ክፉና ጨካኝ እመኝለት ነበር አንድ ሺህ ዓመት ቢያገኝ አንድ ሞት አይደለም ብዙ ሞትን ይሙት አዛኝ ልብ እርቆት ስለሌለው አንጀት በልቶ ካልጠገበ አይቶ ካልጠገበ ሰርቆ ካልጠገበ ዘርፎም ካልጠገበ ለተገኘው ሁሉ ከተስገበገበ ለምን ሞት ያንሰዋል የማይቀረው ነገር በተሻለው እንጅ ሳይፈጠር ቢቀር እንስሳ እንኳን በአቅሙ ተካፍሎ ይበላል እንዴት ከዚህ ወርዶ ሰው መባል ይቻላል ቃልኪዳን አፍርሶ ማተቡን በጥሶ በሰው ከመጠራት ቢሰየም በአራዊት ካላቸው ሕግጋት በዚያው ለመዳኘት የሰው ግብዝነት ነግ በኔ አለማለት አልሞ መድረሻን በመርሳት መነሻን በትዕቢት መሸፈን ዞር ብሎ አለማየት ለሚዘረግፈው ጊዜው የመጣ ዕለት አንገትን በመድፋት በውርደት በቅሌት ለሰው ሞት አነሰው ከዚህ በላይ ቢኖር ለፈጸመው በደል በከፈለ ነበር አረመኔ ባይሆን ሰው ክፉና ጨካኝ እመኝለት ነበር አንድ ሺህ ዓመት ቢያገኝ

TZTA April 2019

6

እኔን ስቀሏት! (ወለላዬ) “እኔ”፣ “የእኔ” ማለትን ውገሯት፣ ጣር ፍዳ ሞቷን አሳዩአት፣ መቀጣጫ አድርጋችሁ ስቀሏት፣ አርቃችሁ ቆፍራችሁ ቅበሯት። በእኔ መቃብር ላይ “እኛ” በቅሎ ይገኝ ይሁነን መዳኛ እኛነት ስትለመልም ትወልዳለች ሕዝበ ሰላም አገር ምድሩ ያብባል በአንድነት አንድ ይሆናል ፍዳ መዓቱ ይጥፋል ሞትም በሕይወት ይሞታል እናም “እኔ” ማለትን እንናቅ ጉያዋ ስር አንወሸቅ ከጀርባዋ አንደበቅ “እኔ” ናት እኛነትን የበላችው ጠባብነትን የዘራችው ወንጀል ክፋት ያፈራችው “እኔ” ናት ሞታችን “እኔ” ናት ፍዳችን “እኔ” ናት ጠላታችን “እኔ” ናት የመከራ ዘራችን በክፋት በተንኮል በጠብና በቂም ተተባትበን ተያይዘን በዘር ቆጠራ አዚም በ“እኔ እበልጥ”፣ “እኔ እበልጥ” ነጋ ጠባ ስንበጣበጥ ነገር ከነገር ስናገላብጥ ወሬ ከወሬ ስናቀያይጥ የእኛ መናቆር ሳያንሰን ጠላት ገብቶ እንዳያምሰን እባካችሁ! “እኔ”፣ “የእኔ” ማለትን ውገሯት ጣር ፍዳ ሞቷን አሳዩአት መቀጣጫ አድርጋችሁ ስቀሏት አርቃችሁ ቆፍራችሁ ቅበሯት “እኔ” ናት የዘር ካባ ለብሳ ፊቷን በጎሣ ቅባት አብሳ በየቀየው ራሷን አንግሣ እንዲህ የጣለችን አዋርዳ እንዲህ ያስቆጠረችን ፍዳ አንድነታችንን እኛነታችንን የዋጠችው ፍቅራችንን የበላችው አገር ክልል ያጠረችው መተሳሰባችንን የሻረችው “እኔ” ናትና እናዋርዳት ጥንብ እርኩሷን እናሳያት ድብቅ ምስጢሯን እናውጣባት የጥፋት ጦሯን እንንጠቃት የደም ግብሯን እንንፈጋት “እኔ” ማለትን ለልጆቻችን አናውርስ “እኔ”ን በኛነት እናድስ “እኔ” ካመጣብን ጣጣ “እኛ” ብለን እንወጣ “እኔ”፣ “የእኔ” የማለትን ፍዳ የራስ ማስቀደምን ዕዳ “እኔ” ከማለት የጉራ ወጉ ወገብ አቅንቶ ከመውረግረጉ በእኔነት አጎንብሶ ከማደግደጉ እንድንድን “እኔ” ማለትን እንጣለው በእኛነት እንተካው አዳሜ “እኔ” ብሎ ተንስቶ ነው ስንቱን ጥፋት ያስከተለው “እኔ” ብሎ ነው ዓይኑን ጨፍኖ እኛታችንን ያሳጣው መቅኖ አሁንም በ“እኔ እበልጥ”፣ “እኔ እበልጥ” ፉክክር መልኳ እንዳይገረጣ እንዳትወይብ አገር በለቀቃት ክፉ መንፈስ በዲያቢሎስ የሞት ምላስ እንደገና እንዳትላስ የነፃነት ብርሃናችን እንዳይጋረድ የአንድነት ርብርባችን እንዳይናድ የሰላም ጉዞው ደፍርሶ እንዳይሆንብን መራራ ኮሶ የመሰባሰቢያችን በር እንዳይዘጋ ከንቱ እንዳይቀር የከፈልነው የደም ዋጋ የሚታየን ብሩህ ተስፋ እንዳይጨልም እንዳይጠፋ “እኔ”፣ “የእኔ” ማለትን ውገሯት ጣር ፍዳ ሞቷን አሳዩአት መቀጣጫ አድርጋችሁ ስቀሏት አርቃችሁ ቆፍራችሁ ቅበሯት አበበ ካነበበው የላከልን ..................... .....................

የመደመር ቋንቋ (ሶምራን) በመደመር ቋንቋ በፍቅር ዜማ ውሰጥ፤ ያለችውን ቅኝት አገር ሰታስነሳ መሬቱ ሲቀውጥ። እኔ ነኝ ብቻ የሚል ከበሮ ቢመታ ነጋሪት ቢደለቅ፤ ሰሚ ጆሮ አይኖርም ቋንቋውም አይታወቅ። ሁለት ዘር ኖሮኝ በየቱ ልከበር በየትኛው ልናቅ፤ መደመር ባይታለም መደመር ባይታወቅ እንደምን ይቻላል ቢባል ከአካልህ መሐል አንዱ ክፍልህ ይጣል አንዱ ክፍልህ ይውደቅ። ዛሬ ግልጽ ሆኖልኝ መካፈል ስም እንጂ አንዳችም ላይጠቅመኝ፤ ሲደመር ነው እንጂ ባብሮነት ሲባዛ እኩል የሚያደርገኝ። ድንበር ለሰው ልጆች ሰዎች የሚተክሉት፤ አንድም እንዳይዋደድ አንድም ሊያመቻቹት ሊከፍሉት ሊገዙት። ደባ ሳይቆፍረው መቀነስ ሳይበልጠው ወይ ጎራ ሳይከምረው ፤ መደመር አስፋፍቶ እኩል ከተውጣጣ አብዝቶ ቢቀንፍ መቸ ሊከፋው ሰው። በማባዛት ቀንፎ ማካፈል ያለህን ምኑ ይከፋና፤ ባብሮነት ነጻነት አበርካች ያቅምህን ብትሆን ማንስ ይጠላና። ሀብትና ሲሳይን፣ በረከት የምትሰጥ መሬት ከከርሷ ውስጥ፤ በፈጣሪ ፍቃድ በሰላም በፍቅር በመዋደድና ተባብረህ ስትለፋ ስትሮጥ። የአገር ትእይንቷ የአገር መነሻ ካንድ ሰው ተነስቶ፤ ሕዝቦቿን በአንድ ዓይን በሰውነት መንፈስ ሰው መሆኑ ታይቶ። በእኩልነት መንጽር በሰውነት ብቻ ባላማው ሳይንጓለል፤ አገር ትለማለች በእውቀቱ ሲሰለፍ ሰው በሚገባው ሲውል። ልበል ወይ አገሬ መሥመሩን ይዘሻል መደመር መርጠሻል፤ እውነት! ተከብሮ የሰው ልጅ ኢትዮጵያዊነትን ያዘመረ እንቢልታ ዋሽንቱን ነፍተሻል። ማባረር ማሳደድ ተብለህ የኔ አይደለህም ባይተዋር ተደርገህ ብሎም በመፈረጅ፤ መስካሪ ሰታጣ መቀነስ ፈርዶብህ ካድሬ የመረጠልህን ማንነትን፤ ዜግነትን ማወጅ። ሃይማኖትና ዘር ዓላማና ሐሳብ ሚዛን ሳይኖራቸው፤ ብለሻል ኢትዮጵያ ሁሉም ድምር ውጤት ሰዎች ሰው ናቸው?። የሰው ዘር ቀለሙ ሃይማኖት እውቀቱ በዜግነት ድርሻ እኩል ክታስቡ፤ መብትና ግዴታ ጥቅም ሳይበላለጥ ሕግ የበላይ ሆኖ ሳይሸራርፍ ግቡ። ዛሬ ግልጽ ሆኖልን መከለል ክፍፍል መደንበር ላይጠቅመን፤ ብለሻል ኢትዮጵያ መደመር ብቻ ነው እኩል የሚያደርገን። የጎበዘ እረኛ ሀብታም ሊሆን ያለው መንጋውን ያበዛል፤ ለከብቱም ለሰዉም ሽክሙን አራግፎ አብዝቶ ይደምራል። ምንጭ፡ ኢትዮ ዛሬ .......................... ............................................

https:www.tzta.ca

.....................

ስፖርትና ጤና

Ethiopia sweeps Paris marathon, CalvinPosted smashes French record by: ECADF in News, Sport April 15, 2019

Calvin.

“There was only a very small minority of malicious people,” she added.

“I have the courage of those who withstand a blow and are planted like

the Eiffel Tower. I’m not afraid of anything or anyone.”

Ethiopia’s Abrha Milaw and Gelete Burka celebrate their victories in the Paris marathon

Ethiopia’s Worknesh Degefa Wins Boston Marathon

Ethiopia’s Abrha Milaw and Gelete Burka celebrate their victories in the Paris marathon.

(AFP) — Ethiopian Abrha Milaw upstaged two-time defending champion Paul Lonyangata to win the Paris Marathon on Sunday.

last-minute lifting of a temporary ban for evading a doping test last month in Morocco, smashed the French women’s record.

Milaw clocked 2hr 07min 05sec, with Kenyan rival Lonyangata coming in third as 49,155 runners took to the streets of the French capital in cold, clear conditions.

Calvin finished fourth in 2:23:41, Worknesh Degefa broke away from bettering by 41 seconds the previous the rest of the field early and ran national record set by Christelle alone for the last 20 miles to win Daunay in 2010.

Gelete Burka produced a spurt of extra gas in the final kilometre to ensure an Ethiopian winner in the women’s race with a time of 2:22:48.

her own previous best of 2:26:28 which she set when finishing second in Degefa crossed the finish line in the European championships in Berlin Boston’s Back Bay in an unofficial time of 2 hours, 23 minutes, 30 last year.

France’s Clemence Calvin, who was only cleared to race on Friday after the

Worknesh Degefa, of Ethiopia, breaks the tape to win the women’s division of the 123rd Boston Marathon on Monday, April 15, 2019, in Boston.

(AP) — BOSTON – Ethiopia’s

the women’s Boston Marathon on It also bettered by almost three minutes Monday.

seconds.

“I stuck with it right to the end, I don’t care what my detractors think,” said She is the eighth Ethiopan woman

Cell:

TZTA April 2019

647-988-9173

7

.

Phone

to win the race, and the third in seven years.

It’s her first major marathon victory.

She won the Dubai Marathon in 2017, setting an Ethiopian national record in the process.

A half marathon specialist, Degefa opened up a 20-second advantage

by Mile 7. It increased to more than three minutes by the halfway point.

416-298-8200

https:www.tzta.ca

"ለውጡን ለማደናቀፍ ከተቻለም ለመቀልበስ የሚፈልጉ ኃይሎች አሉ" ኢህአዴግ

የኢህአዴግ ምክር ቤት ለሁለት ቀናት ሲያደርግ የነበረውን መደበኛ ስብሰባ ማጠናቀቁን ከድርጅቱ የወጣው መግለጫ አመለከተ። መግለጫው እንዳመለከተው ምክር ቤቱ በሃገሪቱ እየተካሄደ ያለውን ለውጥ በተመለከተ ሰፊ ውይይት ማድረጉን አመልክቶ "ለውጡ ህዝባዊ መሰረት ይዞ እንዳይጓዝ፤ ከተቻለም እንዲቀለበስ የሚጥሩ ኃይሎች የተቀናጀ እንቅስቃሴ እያደረጉ መሆናቸውን" ጠቅሷል። በተጨማሪም ከፅንፈኛ ብሔረተኝነት፣ ሥርዓት አልበኝነትና የሕግ የበላይነት የማረጋገጥ ፈተናዎች የሃገራዊ አንድነት ችግሮች መሆናቸውን ጠቅሶ "ይህንን በተባበረ ክንድ በመፍታት ለውጡን ማስቀጠልና ማስፋት ለምርጫ የሚቀርብ ሳይሆን የሀገር ህልውና ጉዳይ ነው" ብሏል። • የምክር ቤቱ ስብሰባ ኢህአዴግን ወዴት ይመራው ይሆን?

• "ኢትዮጵያ የከሸፈች ሀገር እየሆነች ነው" ሻለቃ ዳዊት ምክር ቤቱ ባለፉት ወራት የተከናወኑ ተግባራትን የገመገመ ሲሆን የፖለቲካ ምህዳሩን ለማስፋት ያስቻሉ ተጨባጭ እርምጃዎች ሲወሰዱ መቆየታቸውን ጠቅሶ በተለይ ከተፎካካሪ የፖለቲካ ፓርቲዎች ጋር የተፈረመው የቃል ኪዳን ሰነድ በሃገሪቱ የፖለቲካ ታሪክ ጉልህ ቦታ ያለው እንደሆነ አመልክቷል። መግለጫው ሰፊ ውይይት ተካሂዶባቸዋል ካላቸው ጉዳዮች መካከል በድርጅቱ ውስጥ ስላለው ዴሞክራሲና የአመራር አንድነት፣በአባል ድርጅቶችና በአመራሩ መካከል ይታያል ያለውን መጠራጠር በመፍታት የአስተሳሰብና የተግባር አንድነት ማምጣት በሚቻልበት ሁኔታ ላይ መወያየቱንና "ሃገርንና ህዝብን ማዕከል ያደረጉ ጉዳዮች ላይ መግባባት ተፈጥሯል" ሲል ጠቅሷል። ምክር ቤቱ ኢኮኖሚያዊ ጉዳዮችን አንስቶ የተወያየ ሲሆን የተወሰዱ እርምጃዎች የኢኮኖሚ መቀዛቀዙን በማስተካከል ረገድ በጎ ሚና እንደነበራቸውና በተለይም የውጪ ምንዛሬ ክምችቱን በማሳደግ በኩል የተከናወነውን ተግባር ገምግሟል። በተጨማሪም ከፍተኛ ሥራ አጥነት፣ የውጪ ምንዛሬ እጥረት፣ የብድር ጫና ችግሮች ያልተቀረፉ መሆናቸውን ዘላቂ መፍትሄ ለመስጠት አስፈላጊው ሁሉ እንዲደረግ ምክር

TZTA April 2019

8

ቤቱ ተወያይቶ ወስኗል። የህግ የበላይነትን በማስከበር በኩል እየታዩ ያሉ ችግሮችን ለማስተካከል "ማንኛውም ለግጭት እና አለመረጋጋት የሚዳርጉ ሁኔታዎች በግልፅ ተለይተው በአስቸኳይ መታረም እንዳለባቸውና መንግሥትም ህግን የማስከበር ቁልፍ ሃላፊነቱን በጥብቅ መወጣት እንደሚገባው የጋራ ስምምነት ላይ ተደርሷል" ሲል መግለጫው አመልክቷል። በተለያዩ የሃገሪቱ አካባቢዎች በተከሰቱ ችግሮች ምክንያት የተፈናቀሉ ዜጎች ጉዳይ ምክር ቤቱ የተወያየበት ሲሆን ችግሩን ከመሰረቱ ለመፍታት ከሚደረገው ጥረት ጎን ለጎን ተፈናቃዮችን ወደ ቀዬያቸው ለመመስለ አስፈላጊውን ጥረት እንዲደረግ ውሳኔ አሳልፏል። የውጪ ግንኙነቱንም በተመለከተ ከሁሉም ጎረቤት ሃገራት ጋር መልካም ግንኙነት መመስረቱና በጋራ ተጠቃሚነት ላይ የተመሰረተ ትብብር እየተካሄደ መሆኑን የጠቆመው የኢህአዴግ ምክር ቤት መግለጫ "በተለይ ከኤርትራ መንግሥትና ህዝብ ጋር የተጀመረው ግንኙነት ተጠናክሮ እንዲቀጥል ወስኗል" ብሏል። የመገናኛ ብዙሃንን በተመለከተ ለውጦች እንዳሉ ጠቅሶ ነገር ግን "የወደፊት ተልዕኳችንን ለማሳካት የሚያግዙ መልዕክቶችን ከመቅረፅ ይልቅ ባለፉት ጉድለቶች ላይ ብቻ በመንጠልጠል ብሶትን ማራገብ የሚታይበት በመሆኑ በቀጣይ መታረም እንደሚገባው" አሳስቧል። ማህበራዊ ሚዲያውን በተመለከተም አዎንታዊ ሚና እንዳለው ጠቅሶ "ዴሞክራሲውን የማቀጨጭ ሚናው እየጎላ መምጣቱን" ምክር ቤቱ መገምገሙን አንስቶ ከለውጡ ጋር በተዛመደ መልኩ የሚታረምበትን አካሄድ መከተል እንደሚገባና እንዲሁም የጥላቻ ንግግሮችን በሕግ አግባብ መከላከል አስፈላጊ እንደሆነ ምክር ቤቱ እንዳመነበት በመግለጫው አመላክቷል። • "የግሉ ሚዲያ ላይ ስጋት አለኝ" መሐመድ አደሞ የኢህአዴግ ምክር ቤት ሰኞና ማክሰኞ ባደረገው ስብሰባ ላይ በቀረበው ሰነድና ሪፖርት ላይ ሰፊ ውይይት አድርጎ ውሳኔውን በአብላጫ ድምጽ ማጽደቁም ተመልክቷል።

https:www.tzta.ca

www.abayethiopiandishes.com

> Toronto Got it's first Canned wot and Kulet!!!

> Buy your Kulet and wot...save you time from shopping, peeling, cutting, stirring your base for 3-5 hours and cleaning > Your online Ethiopian grocery store that delivers injera,wot and kulet to your home > Our goal is to save you time, toil money and deliver to you a healthy and tasty food

Also over 20 stores in Toronto have our Key and alicha kulets and wots .Ask for Abay Ethiopian Dishes

IF ANY OF THESE ARE NOT CLOSE TO YOU, PLEASE LET US KNOW THE STORE YOU WANT US TO BRING PRODUCTS FOR YOU BY SENDING US AN EMAIL AT simon@abayethiopiandishes.com.

TZTA April 2019

9

https:www.tzta.ca

የጥላቻ ንግግርን በመከልከል ሌላ ጥላቻን መሸመት

ውብሸት ሙላት

ይህ ጽሑፍ የጥላቻ ንግግርንና የሐሰት መረጃ ማሠራጨትን ለመከላከል በኢትዮጵያ ፌደራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ የተዘጋጀውን ረቂቅ አዋጅ የሚመለከት ነው፡፡ የዚህ ጽሑፍ መንፈስም የጥላቻ ንግግርን የሚከለክል ሕግ መውጣቱን በመደገፍ ነገር ግን ረቂቅ አዋጁ ከሕገ መንግሥቱ የማይጻረር፣ ኢትዮጵያ ተቀብላ ካፀደቀቻቸውና ዓለም አቀፍ ልማዳዊ ሕግ ደረጃ ከደረሱት የሰብዓዊ መብት ሰነዶች፣ እንዲሁም እንዲያሳካ የሚታሰበውን ግብ ስቶ በተቃራኒው የዜጎችን መብት ለማፈንና ለመጨፍለቅ በሚመች መልኩ የመንግሥት የአፈና መሣሪያ እንዳይሆን መፈተሽ ነው፡ ፡ በመሆኑም ከመግቢያው በመጀመር የተወሰኑ ጎላ ጎላ ያሉ ነጥቦችን በመምረጥ ቀረበ ነው፡፡ መግቢያውና ዓላማዎቹ መግቢያው አጭር የሚባል ነው፡፡ የጥላቻንም ይሁን ሐሰተኛ ንግግሮችን ለመከልከል ያስፈለገበትን ምክንያቶች አሳማኝ በሆኑ መልኩ ይዟል የሚያሰኝ አይደለም፡፡ የመጀመርያውን የመግቢያ ሐረግ ብንመለከት ‹‹ሰብዓዊ ክብርን የሚገረስሱና ሆን ተብሎ የሚሠራጩ ሐሰተኛ ንግግሮችን በሕግ መከልከል አስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፤›› የሚል ነው፡፡ ይህ ሐረግ ስለ ሐሰተኛ ንግግር ነው፣ የጥላቻ ንግግርን አልያዘም፡፡ ከዚህ የምንረዳው የክልከላው መለኪያ የሆኑት ሐሰተኛ ንግግር መሆኑ፣ ሆን ተብሎ መሠራጨቱ፣ እንዲሁም ሰብዓዊ ክብርን የሚጥስ መሆኑ ነው፡፡ ከመለኪያነትም አልፎ የክልክል ሕግ ለማውጣት ምክንያት ሆነዋል ማለት ይቻላል፡፡ ሆን ተብሎ የሚነገሩ ሐሰተኛ ንግግሮች ሰብዓዊ ክብርን እንዳይገረስሱ ጥበቃ ለማድረግ ሲባል ነው ከዚህ ሐረግ እንደምንረዳው ሕግ ማውጣት ያስፈለገው፡፡ ሐሰተኛ ንግግር በመሆኑ ብቻ ለመከልከል ሳይሆን ሆን ተብሎ ሰብዓዊ ክብርን የሚገረስሰውን ነው መከልከል የተፈለገው፡፡ ስለዚህ አንድ ሰው የጻፈው ወይም የተናገረው ነገር ሐሰት በመሆኑ ብቻ መከልከል አልተፈለገም፡፡ ሁለተኛው የመግቢያ ሐረግ ደግሞ ‹‹የጥላቻ ንግግርና የሐሰተኛ መረጃ ሥርጭት የሚያስከትሉት ግጭትና ጉዳት ለእኩልነት፣ ለሰላም፣ ለዴሞክራሲና ለሕዝቦች አንድነት ትልቅ ጠንቅ በመሆኑ፤›› የሚል ነው፡፡ ይህ

አገላለጽ በራሱ ችግር የለበትም፡፡ ይሁን እንጂ፣ ንግግር ቢደረግ የሐሰት መረጃ ቢሠራጭ ግጭትና ጉዳት ሊያስከትል ስለሚችል በሚል ምክንያት ንግግርን ማቀብ ይቻላል ወይ? ከሕገ መንግሥቱ አንቀጽ 29 (6) ይስማማል ወይ? ይኼ ደግሞ ወደ ቀጣዩ ሦስተኛው መግቢያዊ ሐረግን እንድንመለከት ያንደረድረናል፡፡ ሦስተኛው ‹‹መሠረታዊ የተደነገጉ፣ ተቀባይነት ተመጣጣኝ ይላል፡፡

የመግቢያው ሐረግ እንዲህ ይላል፡፡ መብቶች ላይ የሚጣሉ ገደቦች በሕግ በዴሞክራሲያዊ ማኅበረሰብ ውስጥ ያለውን ዓላማ ለማስፈጸም የሚወጡና መሆን እንዳለባቸው በመገንዘብ፤›› ነው

ይህ አገላለጽ ሐሳብን በነፃነት የመግለጽ መብት ላይ የሚኖሩ ገደቦችን ብቻ ሳይሆን፣ በጥቅሉ መሠረታዊ የሚባሉ መብቶች ላይ እንዴት ገደብ ሊጣል እንደሚችል መርሖቹን ገልጿል፡፡ የኢትዮጵያ ሕገ መንግሥት መሠረታዊ (ሰብዓዊ) መብቶች ላይ ሊኖሩ የሚችሉ ገደቦችን አንድ ወጥ መርህ በማስቀመጥ መገደብን አልመረጠም፡፡ ይልቁንም፣ በሕገ መንግሥቱ ላይ የተዘረዘሩ መብቶችን ለእያንዳንዳቸው በምን ሁኔታ ሊገደቡ እንደሚችሉ ለይቶ ማስቀመጥን ተከትሏል፡፡ በምሳሌ ለማስረዳት ያህል በሕገ መንግሥቱ አንቀጽ 26 ላይ የተገለጸው የግል ሕይወት መከበርና መጠበቅ መብት ገደብ ሊደረግ የሚችለው ‹‹አስገዳጅ ሁኔታዎች ሲፈጠሩና ብሔራዊ ደኅንነትን፣ የሕዝብን ሰላም፣ ወንጀልን በመከላከል፣ ጤናንና የሕዝብን የሞራል ሁኔታ ለመጠበቅ ወይም የሌሎችን መብትና ነፃነት የማስከበር ዓላማዎች ላይ የተመሠረቱ ዝርዝር ሕጎች መሠረት ካልሆነ በስተቀር የእነዚህ መብቶች አጠቃቀም ሊገደብ አይችልም፤›› በማለት ገደቦቹን በተናጠል አስቀምጧል፡፡ አንቀጽ 27 ላይ ዋስትና የተሰጠው የሃይማኖት፣ የእምነትና የአመለካከት ነፃነት ሊገደብ የሚችለው በዚሁ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ አምስት ላይ በተገለጸው አኳኋን ነው፡፡ እነዚህም፣ ‹‹የሕዝብን ደኅንነት፣ ሰላምን፣ ጤናን፣ ትምህርትን፣ የሕዝብን የሞራል ሁኔታ፣ የሌሎች ዜጎችን መሠረታዊ መብቶች፣ ነፃነቶችና መንግሥት ከሃይማኖት ነፃ መሆኑን ለማረጋገጥ በሚወጡ ሕጎች ይሆናል፤›› በማለት በአንቀጽ 26 ላይ ከተገለጹት ገደቦችን በመጠኑ ለየት ባለ መልኩ ተገልጾ እናገኘዋለን፡፡

በአንፃሩ በሕገ መንግሥቱ አንቀጽ 30 ላይ ጥበቃ የተሰጠው የመሰብሰብ፣ ሰላማዊ ሠልፍ የማድረግ ነፃነትና አቤቱታ የማቅረብ መብት ገደብ ሊኖረው የሚችለው ‹‹የወጣቶችን ደኅንነት፣ የሰውን ክብርና መልካም ስም ለመጠበቅ፣ የጦርነት ቅስቀሳዎች እንዲሁም ሰብዓዊ ክብርን የሚነኩ የአደባባይ መግለጫዎችን ለመከላከል ሲባል በሚወጡ ሕጎችን›› መሠረት በማድረግ እንደሚሆን በማያሻማ ቋንቋ ተገልጾ እናገኘዋለን፡፡ ከላይ እንደቀረቡት ሦስቱ አንቀጾች ሁሉ አንቀጽ 29 ላይ ዋስትና የተሰጠው አመለካከትና ሐሳብን በነፃ የመያዝና የመግለጽ መብት የሚገደብባቸው ሁኔታዎችም በዚሁ አንቀጽ ንዑስ ቁጥር ስድስት ላይ ተዘርዝረዋል፡፡ እነዚህም የወጣቶችን ደኅንነት፣ የሰውን ክብርና መልካም ስም ለመጠበቅ፣ የጦርነት ቅስቀሳዎች እንዲሁም ሰብዓዊ ክብርን የሚነኩ የአደባባይ መግለጫዎችን ለመከላከል ሲባል በሚወጡ ሕጎች አማካይነት ካልሆነ በስተቀር በሌላ ምክንያት ክልከላ አይደረግም የሚሉት ናቸው፡፡ ከእነዚህ አንቀጾች የምንረዳው በሕገ መንግሥቱ ላይ የተቀመጡ እያንዳቸው መብቶች በምን ሁኔታ ሊገደቡ እንደሚችሉ በተናጠል ማስቀመጥን የመረጠ መሆኑን ነው፡፡ መግቢያው ላይ ከተቀመጠው በተጨማሪም አዋጁ ማሳካት የፈለጋቸውን ዓላማዎች አንቀጽ ሦስት ላይ እናገኛቸዋለን፡፡ እነዚህም ‹‹ሰዎች ሐሳብን በነፃነት የመግለጽ መብታቸውን ተግባራዊ ሲያደርጉ ሰብዓዊ ክብርን፣ የሌሎችን ደኅንነትና ሰላም አደጋ ላይ ከሚጥል ንግግር እንዲቆጠቡ ማስቻል፣ በማኅበረሰቡ ውስጥ እኩልነት እንዲሰፍን፣ መከባበር እንዲኖርና መግባባትና ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት እንዲጎለብት ማድረግ፣ ለዴሞክራሲያዊ ሥርዓት አደጋ የሆኑ የጥላቻ አመለካከትና የሐሰተኛ መረጃ ሥርጭትን መስፋፋትንና ተያያዥ ወንጀሎችን መከላከልና መቀነስ ናቸው፤›› በማለት በሦስት ንዑሳን አንቀጾች ለይቶ አስቀምጧቸዋል፡፡ እነዚህ ዓላማዎችም ይሁኑ ከላይ በመግቢያው ላይ የተገለጹት ሕገ መንግሥታዊነታቸውን መፈተሽ ያስፈልጋል፡፡ ከሕገ መንግሥቱ መንፈስም ቃልም ጋር የማይጋጭ መሆን ይጠበቅበታል፡፡ በረቂቅ አዋጁ መግቢያ ላይ መብቶች ላይ የሚኖሩ ገደቦች አስቀድመው በሕግ መታወቅ ያለባቸው መሆኑን እንደ ደጋፊ ምክንያት ማቅረቡ ከላይ ባየናቸው ምሳሌዎችም ላይ ቢሆን በሕግ መሠረት ብቻ ሊገደቡ እንደሚችሉ ስለተገለጸ በዚህ ረገድ ተመሳሳይ ናቸው፡፡ ይሁን እንጂ፣ ረቂቅ አዋጁ የተከተለው የገደብ ፍኖት ሕገ መንግሥቱ ከጅምሩም አልተከተለውም፣ አልመረጠውም፡፡ ሕገ መንግሥቱ የተወውን በጅምላ ለሁሉም መብቶች ገደብ የሚጣልበትን ሁኔታ ነው ረቂቅ አዋጁ የመረጠው፡፡ ይህ ዓይነቱ የገደብ ፍኖት በአውሮፓውያን ዘንድ የታወቀ ነው፡፡ ተግባራዊ ያደረጉትም ይኼንኑ ነው፡፡ እዚህ ላይ አንድ ሊነሳ የሚችል መከራከሪያን መገመት ይቻላል፡፡ ይኸውም፣ በሕገ መንግሥቱ አንቀጽ 13 (2) ላይ የተገለጸውን መነሻ በማድረግ የሚቀርብ ነው፡ ፡ በሕገ መንግሥቱ ላይ የተገለጹት የሰብዓዊ መብቶች ኢትዮጵያ ተቀብላ ካፀደቀቻቸው ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ጋር የተጣጣመ ሁኔታ መሆን እንዳለበት ስለተገለጸ፣ በእነዚህ ዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብት ሰነዶች ላይ የተቀመጡትን የመገደቢያ አካሄዶችን መከተል እንደሚገባ የሚቀርብ ክርክር ነው፡፡ ይሁን እንጂ፣ በሕገ መንግሥቱ ላይ የተቀመጡት ድንጋጌዎች ከእነዚህ የሰብዓዊ መብት ሰነዶች በተሻለ ሁኔታ የሰብዓዊ መብቶችን ጥበቃ የሚያደርግ በሚሆንበት ጊዜ ተፈጻሚ የሚሆነው የሚሻለውን እንጂ መብት የሚያጣብበው ሊሆን አይችልም፡፡ ሕገ መንግሥቱ ላይ የአመለካከትና ሐሳብን የመግለጽ መብትና ነፃነት የሚገደቡበት ሁኔታ ተዘርዝረው በተቀመጡበት፣ እንደውም ከዓለም አቀፍ የሰብዓዊ መብት ሰነዶቹ ጋር የሰብዓዊ መብቶች ጥበቃ የማያጣብብም የማይጋጭም ስለሆነ የሕገ መንግሥቱን ድንጋጌዎች በመተው ሌሎች ግቦችንና የሚገደቡባቸው ሁኔታዎችን መውሰዱ ተገቢነትም አሳማኝነትም አይኖረውም፡፡ ንግግር፣ የጥላቻ ንግግርና ሐሰተኛ መረጃ ረቂቅ አዋጁ ውስጥ የተካተቱ ሦስት ቁልፍ ጽንሰ ሐሳቦች አሉ፡፡ እነዚህም ‘ንግግር’፣ ‘የጥላቻ ንግግር’ እና ‘ሐሰተኛ መረጃ’ የሚሉት ናቸው፡፡ ንግግር የሚለው ቃል ከተለምዷዊ ትርጉሙ የሰፋ ሐሳብን በመያዝ “በቃል፣ በጽሑፍ፣ በምሥልና ሥዕል፣ በቅርፃ ቅርጽና በሌሎች ተመሳሳይ መንገዶች መልዕክትን የማስተላለፍ ተግባር እንደሆነ ብያኔ ተሰጥቶታል፡፡ በመሆኑም፣ በቃል ብቻ ሐሳብ መግለጽ ላይ ሳይወሰን በጽሑፍም በምሥልና ቅርፃ ቅርጽም ጭምር የሚተላለፍ መልዕክት በሙሉ ንግግር ነው ማለት ነው፡፡

ይህ ብያኔ ለብዙ ትችት የተጋለጠ፣ ውሎ አድሮም ከታሰበለት ዓላማ ውጭ ጥቅም ላይ ለማዋል ደረቱን ገልጦ የሰጠ አንቀጽ ነው፡፡ በአንድ በኩል ኢትዮጵያ ውስጥ እየተከሰተ ያለውና የዜጎችንም መብትና የተለያዩ ማኅበራዊ መደብ ያላቸውን ቡድኖች ጉዳት ላይ በመጣል የአገሪቱንም ሕልውና አደጋ ላይ ሊጥል የሚችል ዐውድን ነቅሶ ማውጣት ተገቢ ነው፡፡ በዚህ ረገድ ብሔርንና ሃይማኖትን መሠረት ያደረጉ የጥላቻ ንግግሮች እየበዙና ዜጎችንም ብሔራቸውንና ሃይማኖታቸውን መሠረት በማድረግ ጉዳት እየደረሰባቸው መሆኑ ግልጽ ነው፡ ፡ በተለይ ብሔርን መሠረት ያደረጉ የጥላቻ ንግግሮች ከእለት ወደ እለት እየጨመሩ ጥላቻ ወለድ ወንጀሎችም ተበራክተዋል፡፡ በዚህ ብያኔ ላይ ንግግሩ፣ ፆታን መሠረት ያደረገ የጥላቻ ንግግር ለአገሪቱ አደጋ ነው ወይ? ወንድን የምትጠላ ሴት ‹እናንተ ወንዶች እንዲህ ናችሁ› በማለት ባሏን ወይም የወንድ ጓደኛዋን ብትሳደብ፣ ወይም በተቃራኒው አንድ ወንድ አንዲትን ሴት በዚህ መልኩ ቢናገር ሴቶችና ወንዶችን በሁለት ጎራ አለያይቶ የአገርን ሰላም ያውካል፣ ጥቃት እንዲፈጸም ያነሳሳል የሚለው ተጠየቃዊ ነው ማለት አስቸጋሪ ነው፡፡ ልክ እንደዚሁ ሁሉ፣ አካል ጉዳተኝነትን፣ ውጫዊ የአካል ገጽታን ዜግነትን መሠረት አድርጎ የሚደረጉ ስድብና የሚያዋርዱ ንግግሮች ጉዳት ደረሰብኝ በሚለው ሰው አመልካችነት በወንጀለኛ መቅጫ ሕጉ አማካይነት የሚታይ ቢሆን የተሻለ ነው፡፡ በእርግጥ አንዳንድ አገሮች (ለምሳሌ ደቡብ አፍሪካ) ከእነዚህም የበለጡ ሌሎች ማኅበራዊ አቋሞችን መሠረት አድርጎ የሚፈጸሙ ንግግሮችን የጥላቻ ሊሆኑ እንደሚችሉ ደንግገዋል፡፡ ይሁን እንጂ፣ ትኩረታቸው ንግግሩ ላይ ብቻ ሳይገደብ በተጨባጭ ወንጀል ሲፈጸም መቅጣትንም ይጨምራል፡ ፡ የጥላቻ ንግግርን ብያኔ ከእንደገና በረቂቁ አንቀጽ 4 ላይ በማስቀመጥ ንግግሩ የሚተላለፍባቸውን የመገናኛ ወይም የማሠራጫ ዘዴዎች ጨምሯል፡፡ ክልከላውንም በግልጽ አስቀምጧል፡፡ የጥላቻ ንግግሮች የያዙ መልዕክቶችን መናገር፣ ጽሑፍ መጻፍ፣ የኪነ ጥበብና ሥነ ጥበብ ወጤቶችን መሥራት፣ እነዚህን ድርጊቶች በድምፅ ወይም በምስል አዘጋጅቶ ማሳተም ወይም ማሠራጨትንም ይይዛል፡፡ እነዚህ አንቀጽ 4(1) ከፊደል ‘ሀ’ እስከ ‘መ’ ድረስ የተዘረዘሩት ናቸው፡፡ እነዚህ ድንጋጌዎች እንዳሉ አሁን ባሉበት ሁኔታ ከፀደቁ ፖሊስና ዓቃቤ ሕግ የማይኖራቸው ሥልጣን መኖሩ በራሱ አጠራጣሪ ነው፡፡ የተከለከለው በጽሑፍ አዘጋጅቶ ማሠራጨት ሳይሆን፣ መጻፍም ጭምር ነው፡፡ አንድ ሰው በድንገት የማስታወሻ ደብተሩ ላይ በማናቸውም አጋጣሚ የጻፈውን ጽሑፍ፣ ማሠራጨት ባይፈልግም እንኳን ሊያስቀጣው ይችላል፡፡ አንድ ሠዓሊ በግል ቤቱ የሚያስቀምጠው አንድ ሥዕል ሠርቶ ቢገኝና ፖሊስ ቢደርስበት በዚህ ድንጋጌ መሠረት ይቀጣል፡፡ በተለይ ከ ‘ሀ’ እስከ ‘ሐ’ ድረስ ያሉትን በማናቸውም መንገድ ማሠራጨትን ወይም ሌላ ሰው ጋር መድረሳቸውን በቅድመ ሁኔታነት አላስቀመጠም፡፡ እንደውም ይኼንን አቋም አጠናክሮ፣ ይሔው አንቀጽ ንዑስ ቁጥር ሁለት ላይ ‹‹ለሦስተኛ ወገን ወይም ለማኅበረሰቡ እንዲደርስ በማሰብ ይዞ መገኘት›› ክልክል እንደሆነ ገልጿል፡፡ ይህ አገላለጽ ለትርጉም እጅግ ሰፊ ዕድል ስለሚሰጥ ግላዊነትንም (Privacy) ለከፋ አደጋ ያጋልጣል፡፡ አንድ ሰው ሞባይል ስልክ ቀፎውን እንደ ማስታወሻ ቢጠቀም፣ እዚያ ላይ የጻፈው ነገር በሙሉ እየተበረበረ ምን ጽሑፍ አስፍረሃል ሊባል ነው፡፡ የጻፈው ነገር በማስታወሻነትም ይሁን በግላዊ ባሕርይ ምክንያት ጽፎ በግሉ የያዘው ሁሉ ለማሰራጨት አስቦ ነው ሞባይሉ ወይም ኮምፒተሩ ላይ የጻፈው የመባል ዕድሉ እጅግ በጣም ሰፊ ነው፡፡ በዚያ ላይ ‘ለማሰራጨት አስቦ ነው’ ወይም ‘ለማሰራጨት አስቤ አይደለም’ የጻፍኩት የሚለውን ማስረዳት ለፖሊስም ለተከሳሽም እጅግ አዳጋች ነው፡፡ በዚሁ አንቀጽ 4(1) (ሠ እና ረ) ላይ መልዕክቶችን በብሮድካስት (በቴሌቪዥንና ሬዲዮ) እና በማኅበራዊ ሚዲያ ማሠራጨትን ለይቶ ከልክሏል፡፡ እንደውም በማናቸውም ሌላ ዘዴ ለሕዝብ እንዲደርስ ማድረግንም ጨምሮ አስቀምጧል፡፡ በእነዚህ ሁለት ንዑስ አንቀጾች ላይ የተቀመጠው አገላለጽ ከላይ የቀረበውን፣ ሳይሰራጩም ጭምር፣ ሊስቀጡ እንደሚችሉ የበለጠ

ንግግር ይህን ትርጓሜ በመያዝ የጥላቻ የሚሆንበትንም እንዲሁ ረቂቁ አዋጁ ሁለተኛ ብያኔ አስቀምጧል፡

TZTA April 2019

10

14 April 2019

፡ የተሰጠው ብያኔም እንደሚከተለው ነው፡፡ ‹‹የጥላቻ ንግግር›› ማለት የሌላን ግለሰብን፣ የተወሰነ ቡድንን ወይም ማኅበረሰብን ብሔርን፣ ሃይማኖትን፣ ቀለምን፣ ፆታን፣ አካል ጉዳተኝነትን፣ ዜግነትን፣ ስደተኝነትን፣ ቋንቋን፣ ውጪያዊ ገጽታን፣ መሠረት በማድረግ፣ ሆነ ብሎ እኩይ አድርጎ የሚስል፣ የሚያንኳስስ፣ የሚያስፈራራ፣ መድልዎ እንዲፈጸም፣ ወይም ጥቃት እንዲፈጸም የሚያነሳሳ ንግግር ነው።

https:www.tzta.ca

ገጽ 14 ይመልከቱ

ይድረስ ከዶ/ር አብይ አሕመድ የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚንስትር

የወያኔ ኑዛዜ፣ ከደደቢት እስከቤተ መንግሥት

የወያኔ ባለሥልጣናት (በወያኔአዊ ቋንቋ የተጣፈ ስላቅ) ዘጌርሳም

ጠ/ሚ ዶ/ር አብይ አሕመድና አክቲቪስትና ጋዜጠኛ እስክንድር ነጋ

ዲበኩሉ ቤተማርያም

ለኢትዮጵያ ሕዝብ ነፃነት ሌት ተቀን እየተንገበገብኩ አቅሜ በፈቀደልኝ መጠን በጋራ ከማደርገው ትግል በተጨማሪ በግሌም እየታገልኩ ባለኹበት የመከራ ወቅት፣ እርስዎ ድንገት ብቅ ብለው የነፃነት ብርሃን እያበሩ ሲመጡ፤ እልል ብለው ከተቀበልዎት መኻል አንዱ ኾንኩ። ሙሉ ድጋፌንና ክፍት ልቤንም ልሰጥዎ ተገደድኩ። ፈጣሪንም አመሰገንኩ፤ ዕድሜና ጤና እንዲሰጥዎትም ለመንኩ። እርስዎ ከቀን ወደቀን በሚያደርጉት ልብን በሚያረካና ማንንም በሚያስደስት ተግባርዎት ደስታዬ እጥፍ ድርብ ኾነ። በተስፋ መቁረጥ ተጨማዶ የነበረ ፊቴም ፈካ፤ የወደፊቷን ኢትዮጵያን እድገትና ብልጽግና እየተመኘኹ ደስ አለኝ። አሸጋጋሪ መሪ መኾንዎትን አሰብኩ። በርግጥ በዚህ ጉዞዎ ላይ ብዙ ተግዳሮቶች እንደሚገጥምዎ ባውቅም፤ በአመራር ብቃትዎ እንደሚወጡት በሙሉ ልቤ አመንኹ። በዚህ መኻል የቦንብ ጥቃት ሲሞከርብዎ፤ እኔ ላይ የደረሰ አደጋ ያህል ተሰምቶኝ አዘንኹ። እግዚአብሔር ይመስገን! ከሱም ተረፉ። አሜሪካ ኺደው ሲመለሱም ምን እንደሆኑ ባላውቅም ከሕዝብ እይታ ርቀው ስለነበር የደረሰብዎን ባለመረዳት እንደ ብዙዎቹ ኹሉ አዘንኩ። በዛን ወቅት እውነት ለመናገር እናቶች ሲያለቅሱና ሲጸልዩ ያድሩ እንደነበር የቅርብ ጊዜ ትውስታ ነው። አባቶችና ወጣቶችም እንደዚሁ። እንደውም አንድ ስለርስዎ ሐሳብ ያብከነከነው ሰው “አብይ አምሽቶ ከሚገባ ሚስቴ ውጪ ብታድር ይሻለኛል” ብሎም እንደነበር አስታውሳለኹ። የርስዎ ፈተናም አላልቅ ብሎ እኔም ማሰብ አይጉደልብህ ብሎኝ (ይኽ የኔ ብቻ ሐሳብ ሳይሆን የብዙዎች ነበር)፤ ወታደሮች በሰልፍ ቤተመንግሥት ድረስ መጥተው ከሥልጣን ማውረድ ይኹን መግደል ሊያደርስብዎ ፈለጉ ሲባልም ብዙ ከፋኝ፤ ሆኖም ጥበበኛው መሪ ነዎትና ከንጉሥ ሰለሞን ብልሃት ባልተናነሰ ሁኔታ አብረው ስፖርት ሠርተው፣ ሐሳባቸውን እንዲተነፍሱ አድርገው እንደመለሷቸው ከርስዎ አፍ ስሰማ የተአምር ያህል ሆኖብኝ ተደሰትኹ። አንድ ሰሞን ካገኘሁት ጋር ኹሉ ይሄንኑ ሳወራ ከረምኩ። እውነት ለመናገር በድንገት የተገኘ መሪ ብቻ ሳይሆኑ፤ የግል ዘመዴ ጭምር እየመሰሉኝ ኼዱ። በነገራችን ላይ አሁንም ያ ስሜት አለኝ - የዝመድናው ስሜት … እያደር ደግሞ ሐሳብ የሚበታትን ነገር ተፈጠረ። ቆሟል ያልነው መፈናቀልና ሞት በአስከፊ ሁኔታ በሕዝብ ላይ በተደጋጋሚ ደረሰ። ያም ሆኖ እርስዎ ቀርበው ስለሁኔታው ሲናገሩ፤ እኚህ ሰው ፈረደባቸው በዚህ ባልተረጋጋና ጠላትና ወዳጅ በተቀላቀለበት አገር ሥልጣን ይዘው መከራቸው አዩ ብዬ ለርስዎም ጭምር አዘንኹ። ይኽ ሁኔታ ከቀን ወደቀን እየባሰ፤ እርስዎ ከአገር ወጣ ባሉ ቀጥር አዳዲስ አደጋ እየተፈጠረ በመኼዱ፤ እንደሌላው ሰው ሁሉ አማኹዎት፤ ‘ምን አለ ጉዞውን ቀነስ ቢያደሩት፣ ስንት ጠላት እንዳለ ረሱት ወይ?’ ብዬ። ሁኔታው ካንዱ ወዳንዱ እየተሸጋገረ የኔም መከረኛ ልብ ከፍ ዝቅ እያለች በሁኔታው ከቅርብ ሰዎቼ ጋር እየተወያየሁ እያለሁ፤ ‘አዲስ አበባ የኛ ናት’ የሚሉ ተጠናክረው ሲመጡ፤ አሁን እኔው ጋ ደረሱ ተውልጄ ያደኩት አዲስ አበባ እኔንና እኔን መሰሎችን የት ድረሱ ሊሉን ነው ብዬ ንድድ አለኝ። በዚህ መኻል ጋዜጠኛ እስክንድር ነጋ፤ “አዲስ አበባ የአዲስ አበቤዎች ናት” በማለት ተነሳ፤ ያደረገውንም አድርጎ ለአዲስ አበባና ለአዲስ አበባ ነዋሪ የብረት መዝጊያ ኾኖ ቆመ። ብራቮ! እስክንድር ወንድ ነው። እንዲህማ አይቀለድብንም! አልኩ። ደስ አለኝ ርቀት ያዘኝ እንጂ ከእስክንድር አጠገብ ባልተለየኹ ነበር። ይሄን በማያያዝ ዘመዴ በቴለቪዥን መስኮት ብቅ ብለው መናገር ሲጀምሩ፤ አጅሬ አንጀቴን ቅቤ ሊያጠጡት ነው ብዬ እንዳቆበቆብኩ የጭቃ ጅራፍዎን ይዘው መጥተው እርር ድብን አደረጉኝ። ለማን እናገረዋለሁ እንደጨስኩ ውዬ እንደጨስኩ አደርኹ፤ ሰነበትኹም። ስንት ጥፋት ያጠፉ እያሉ፣ ስንቶች እንደፈለጉ ሲቦለትኩ፣ እኚህ ሰውዬ ምን ነክቷቸው ነው? ጦርነት ድረስ እገባለሁ ለማለት የደረሱት? ብዬ ጨስኹኝ። ምን አስደበቀኝ ክፉኛ አናደዱኝ። እንዴ!

TZTA April 2019

ሰውዬው ወዴት እየተጓዙ ነው? ብዬ ጥርጣሬም ውልብ አለብኝ። እውን እኚህ ሰው አብይ ናቸው ወይ? እስከማለት ደረስኹ። አፈርኩም፤ ደነገጥኩም። በፊቱኑ እኛ ብለን ነበር የሚሉ ሰዎች አንገታቸውን ቀና ቀና ማድረግ መጀመራቸው ደግሞ ይበልጥ አናደደኝ። ይኼ ኾኖ እያለ ከሳምንት በኋላ ከአቶ ለማ ጋር ተደርበው ማረጋጋት በሚመስል ሁኔታ በደፈናው ይቅርታ ቢያቀርቡም፤ ቅር መሰኜቴን እንዳዘልኩ ቆየኹ። ይኼን ውጣ ውረድ እያሰብኩ በፊት ያለፉትን ቀናትና አዲስ መጪውንም ግዜ እየመረመርኹ እንዳለኹ፤ ይባስ ብሎ ዝግጅትና እቅድ ባለው ሁኔታ በአማራ ክልል በወሎ፣ በከሚሴ፣ በሽዋና በአጣዬ ሰላማዊ ዜጎችን በከባድና ቀላል መሣሪያ በመግደል፤ የእምነት ቦታዎችን በማቃጠል እጅግ አሳዛኝ፣ አስነዋሪና አስከፊ ጥቃት ተፈጸመ። እንደልማድዎ እርስዎ በአገር አልነበሩም። እንደሌሎች አገር መሪዎች ጉብኝትዎን አቋርጠው ይመጣሉ የሚል ሐሳብ ነበረኝ። ምን በወጣዎትና! በተረጋጋ ሁኔታ ጉቡኝትዎን ፈጽመው ተመለሱ። በዚህ ዐይነት ጉዳይ ላይ የእስራኤል መሪዎች የሚጠቀሱ ናቸው። በአይሮፕላን ላይ እያሉ እንዲህ ያለ አደጋ ይቅርና አንድ ወታደር ወይም ሲቪል ላይ አደጋ እንደደረሰ ሲሰሙ ጉዞውን አቋርጠው፣ አቅጣጫ ለውጠው እንደሚመለሱ አውቃለኹ። ይንንን ባያደርጉም እንኳን ከመጡ ወዲያ ጠንከር ያለ እርምጃ ወስደው የተጎዳውንም ቤተሰብ፣ ያዘነውንም ሕብረተሰብ እንባውን ያብሳሉ ስል፤ ከመግለጫ በቀር ዝምታን መረጡ። ሕዝብ እያለቀ ስለፍቅርና መግባባት፣ ስለአንድነትና መደመር ቢሰብኩ ሰሚ ያለ አይመስለኝም። በዚህ ጉዳይ ላይ እንደ ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ያስተማረና የሰበከ የለም። ኾኖም ቤተ መቅደሱ በሌቦችና በእርግብ ሻጮች ተሞልቶ እንደደረሰ፤ “ቤቴን የሌቦች ዋሻ አደረጋችሁት” በማለት ጅራፉን ዘርግቶ እየገረፈ ከቤተ መቅደሱ ቅጥር እንዳባረራቸው ተጽፏል። እርስዎም የወደደዎትና ያከበረዎትን ሕዝብ ከመከራና ስቃይ፣ ከሞትና መፈናቀል ሊታደጉት ይገባል። ይኽ ካልኾነ ግን “መርዶ አታድርጉብኝና …" እንዳሉት ማለት ባይገባዎትም የአጥቂ ኃይል ተጠናክሮ ሕዝብ ከዚህ የበለጠ ጉዳት እንደሚደርስበት የሚታየው ነገር የሚያመላክት ነው። በአገራችን አንድ አባባል አለ፤ “ባለቤቱን ካልናቁ፣ አጥሩን አይነቀንቁ” የሚል፤ እውነቴን ልንገርዎት በጥፋት ኃይሎች ተንቀዋል። መናቅ ብቻ አይደለም እኛንም አስንቀውናል። ፀሐፍት አንድ ሰው ወደ አንድ ከፍታ ሲወጣ ትክክለኛ ጠላቶችና ሐሰተኛ ወዳጆች ያፈራል ይላሉ፤ እርስዎም በያዙት ሥልጣን ላይ ሲወጡ ጠላት ማፍራትዎ አይቀሬ ነው። ጠላቶችዎ ግን ባለዎት የሕዝብ ድጋፍ ፍራቻ አድሮባቸው አድፍጠው ቁጭ ብለው ነበር። አጥፊ አመለካከት ያላቸውና ሁኔታውን እየመረመሩ የተቀመጡም ነበሩ፤ በርስዎ ቆራጥና ጠንካራ እምጃ አለመውሰድ እነዚህ ሁሉ ወደጠላትነት ለመቀየር ወይም ተቃዋሚ ለመኾን መንገዱ ምቹ እንዲኾንላቸው በር ከፍተውላቸዋል። በዚህ ላይ ስንቶች እርስዎን አምነው ሁሉን እርግፍ አድርገው ከጎንዎት እንደቆሙም አይርሱ። እንደ እናትዎ ትንቢትም ሆነ እንደግዚአብሔር ፈቃድ ነግሠዋል። በአጭር ጊዜ እንደሠሩት ሥራና እንደ ተስፋ አብሪነትዎ፤ “ንጉሥ ሆይ! ሺህ ዓመት ያንግስዎ!” የሚባሉ ነዎት፤ ሆኖም ግን ሕዝብ “ያድነኛል፣ ከጠላት የሚከላከልልኝ ንጉሥ አለኝ” የሚለዎት አልኾኑም። መሪ የሕዝብ ባለአደራ፣ መከታና ጋሻ፣ መብራትና መንገድ መሆኑን አያውቁም ለማለት አልደፍርም። እንደወደድንዎትና እንዳከበርንዎት ሁሉ፤ እርስዎም የሚመጣውን አደጋ ከኛ ጋር ሆነው ተከላከሉልን። ይኼ ሁሉ የሕዝብ ድጋፍ እያለዎት የርስዎ ቆራጥነት ከታከለበት እንኳን በየአውራ መንገዱና በየቤታችን ደማችን ሊፈስ ይቅርና፤ ማንም ቀና ብሎ ሊያየን አይችልምና ሕግ ያስከብሩልን። ይኽ ጽሑፍ የኔ የአንድ ቀና አመለካከት ያለው ዜጋ መልእክት ቢሆንም፤ የኔን ሐሳብ የሚጋሩና ይኽን አመለካከት እንደራሳችው የሚሰማቸው ብዙዎች መሆናቸውን ተረድተው፤ በማስተዋል እንዲያዩልኝ እጠይቃለሁ። እግዚአብሔር ኢትዮጵያን ይባርክ!

11

ከደደቢት በመነሳት አራት ኪሎ ለመድረስ ረጅምና አድካሚውን ጉዞ የጀመርነው ገና ጎሕ ሳይቀድ ነበር። ከፊት ለፊታችን የተንጣለለ የአርብቶና አርሶ አደር ልማታዊ እንቅስቃሴ ይካሄዳል። እንስሳቶች ሳይቀሩ ደፋ ቀና ይላሉ። ልማታዊውና አብዮታዊ ዴሞክራሲያዊው መንግሥት በመልሶ መደራጀት ያሰባሰባቸው ናቸው። አብዛኞቹ ተጋዳሊቶችና ተጋዳዮች ሲሆኑ፤ በተለጣፊነት የተሰለፉም አሉበት። ተለጣፊዎቹ በአብላጫ የሚያገለግሉት በእቃ ተሸካሚነትና መንገድ መሪነት ሲሆን፣ ፈንጂ እንዲመክኑም ይታዘዛሉ። ተለጣፊዎቹ በአብላጫው ከአናሳ ብሔረሰቦች የመጡ ሲሆኑ፣ የተማረኩና የጥቅማጥቅም ተስፋ የተሰጣቸው፣ ከትምክህተኞችና ጠባብ ብሔረተኞች የመጡ በቁጥር ብዝኀትነት አላቸው። ሕጉ አሁንም በረሃ ላይ እንደነበረው ስለሆነ ዕንስታትና ተባዕታት አብረው እንዲታዩ ቅቡልነት የለውም። ይህ ተጥሶ ቢገኝ ወደ ባዶ ስድስት ያስወረውራል። በአንፃራት ግን ዕንስት ከዕንስት፣ ተባዕት ከተባዕት መገናኘት ትግሉን ለመሸርሸር እስካልተንቀሳቀሱ ድረስ ዴሞክራሲያዊና ፍትሃዊ መብታቸው ነው። እነሱም ቢሆን ይህ በሕገመንግሥቱ ቅቡልነቱ ታውቆ እንደተረጋገጠ ያውቃሉ። ጉዳዩን አስመልክቶም የትሃድሶ ሥልጠና በየደረጃውና ዘርፉ ተሰጥቷል። ምንም እንኳን በልማቱ እንቅስቃሴ ላይ ብዝኀን ተግዳሮቶች ቢሸነቆሩብንም፤ የግልና የቡድን ግምገማ ከማድረግ ተጨማሪ፤ ጥልቅ ትሃድሶ በመውሰድ ከተዘፈቅንበት የሙስና አዘቅትና የብቃት ማነስ ለመመለስና በጥልቀት ለመታደስ ቆርጠን ተነስተናል። ለወዳጆቻችንም ይህንኑ ስላስታወቅን የረድኤት እጃቸውን እንዳያሳጥሩብን ከወዲሁ ተማፅነናል። ይህን ታሳቢ በማድረግ ተመሳሳይ ሥልጠና በየደረጃው ከቀበሌ እስከ ላዕላይ አካሉ በየክልሉ እንዲካሄድ በምልአተ ድምፁ ተቀባይነትና አፅንዖት ተሰጥቶት ውሳኔው ተላልፏል። በዋነኛነትም የተለያዩ የቢሮ ኃላፊዎች፣ ከመከላከያ የተወከሉ ከፍተኛ ባለማዕረግ ኢንስፔክተሮች፣ ኮሚሽነሮች፣ ኮማንደሮች፣ ሳጅኖችና ኮንስታፕሎች እንዲሳተፉ ተደርገዋል። ሥልጠናው እንዳለቀም መርኀግብሩን በማይጣረስ መልኩ በተግባር እንዲፈጽሙና እንዲያስፈጽሙ ጉባኤ በማያሻማ መልኩ በማስረገጥ ወስኗል። ከየብሔር ብሔረሰቡ የተውጣጡ ልሂቃን በጋራ አጥንተው ካቀረቡት ግምገማ በመነሳት የመተካካት አስፈላጊነት ያለምንም ተቃርኖ ጉባኤውን አስማምቷል። ምንም እንኳን ጠባቦችና ትምክህተኞች ባልተጠበቀ ሁኔታ ከጭድና እሳትነት ብዥታ ተላቀው ዘር-ተኮርና ብሔርተ-ኮር እንቅስቃሴ በጋራ ለማካሄድ ሲንቀሳቀሱ ቢታዩም፤ ልማታዊና ዴሞክራሲያዊ የመከላከያ ኃይላችን የማያዳግምና ቆራጥ እርምጃ በመውሰድ ጥቃቱን አምክኖታል። መከላክያ ኃይላችን የወሰደውን እርምጃ አስምልክቶም፤ ሕጋዊ ሽፋን ስለሚሻው ለተከበረው የሕዝብ ምክር ቤት በማቅረብ የሙሉ ድጋፍ ድምፅ በማሰጠት መከላከያው የማጥቃት ምኅዳሩን እንዲያሰፋ ረድቶታል። የደህንነት መዋቅራችንም በበኩሉ የዱሮ ባንዲራ ናፋቂዎችና በአዲስ ቤተመንግሥት ለመግባት ከሚያቆበቁቡት ጠባቦች ጎን በመሰለፍ፤ የዘረጉትን የግንኙነት መረብ ለመበጠስ በእንቅስቃሴ ላይ ይገኛል። አሁን አሁን መርዛማ ራስ ምታት የሆነችብን ኦሮማራ የተባለች የማትታይና የማትዳሰስ ፈጣን የነውጥ ቡድን ናት። ጉልበትና ፍጥነቷም ከጃፓን ላንድክሩዘርና ፓጃሮ ይልቃል። ይህች ቡድን ፍጥነቷ ከወዲሁ ካልተገታ፤ አይደለም አራት ኪሎ መቐለ ያለውን ቤተመንግሥት ተቆጣጥራ፤ እኛንም ከራሳችን እስር ቤት ደደቢት ትጨምረናለች የሚለው ስጋታችን ከፍተኛ ነው። የዕድገታችን መፃዒ እድል የሚወሰነው ያስመዘገብናቸውን እሴቶች ታሳቢ በማድረግ መሆኑን በማስረገጥ መናገር ቢቻልም፤ የሙስና መስፋፋትና

ብልሹ አስተዳደር ተደምሮበት፣ የሙሰኞች ድብቅ ሴራ በኢኮኖሚያችን ብቻ ሳይሆን፤ በሁለንተናችን ላይ ተጣራሽነት ያለው አኀዛዊ ጣራ ነክ ግሽበትን አስመዝግቦብናል። ይህ ደግሞ ዕድገታችን የኋልዮሽ ጎተተው ማለት ነው። ይህ በመሆኑም ወዳጅ አገሮች ሳይቀሩ አመልካች ጣቶቻቸውን በትውፊቶቻችን ላይ መቀሰር ጀምረዋል። ሁኔታው በዚህ ከቀጠለ ደግሞ ተላብሰነው የቆየነው ድባባችን ቀልቡ ይገፈፍና ምክነትን በመጎናፀፍ መፃዒ ዕድላችንን ፀሊም ያደርገዋል። እስካሁን የታገልንለት ራዕያችንና መፃዒ ጉዟችን፤ አንድም በሁሉም ዘንድ ቅቡልነትን በውዴታ ማግኘት፤ ካልተሳካም ሕገመንግሥቱን ተገን በማድረግ በሁሉም ዘንድ ተቀባይነት እንዲያገኝ ተፅዕኖ መፍጠር፤ ይህ ሳይሳካ ቢቀር ደግሞ የአገሪቱ አንድነት እንዲበታተን ማድረግ ይሆናል። ዓላማው እንዲሳካ ደግሞ እስከ ሦስት ዘር የሚቆጠር የመሪው ፓርቲ የደምና ሥጋ ዝርያ ያላቸውን፣ ስማቸውንና የብሔር ብቅለታቸውን እየቀየሩ በቁልፍ የሥልጣን ቦታዎች ውስጥ ተሸጥሽጠው እንዲቀመጡ ማሰማራት ታስቧል። አንድ ሊሰመርበት የሚገባው ከጅምሩ ስንገባ በአገሪቱን ሙሉ ካፒታሊዝም እስኪገነባ መግዛትና ኢኮኖሚውን ማሳደግ በመሆኑ፤ ይህ ገቢር ሳይሆን ቢቀር ሥልጣን እንደማንለቅ በማስረገጥ መናገራችን በማያሻማ መንገድ ሁሉም ከወዲሁ ሊያውቅ ግድ ይላል። ከጅምሩ የአንድ ለአምስት ጥርነፋውን ፖሊሲ ስናወጣ፣ ጠላቶቻችንንና ተቃዋሚዎቻችንን በቀላሉ መደፍጠጥ እንዲያስችለን ነበር። ካድሬዎችና የደህንነት አባላት ባሳዩት ድክመትና የሙሰኝነት ንቅዘት ከመጠርነፍ ወደተጠርናፊነት አድርሶናል። ያስተማርናቸውና የሾምናቸው ሳይቀሩ እኛኑ መልሰው እየደፈቁን ይታያሉ። ክህሎቶቻችንና ስኬቶቻችን ትቢያ እየለበሱ ይታያሉ። የሕዳሴው ግንባታም በጠላቶች ሴራ እንፍሽፍሽ ሆኖ ቀርቷል። እስካሁን የተከናወነው የግንባታ ሥራም ከተራ የውሃ ማቆር ተግባር የላቀ አይደለም። የግንባታው ዘገምተኝነት በዚህ ከቀጠለም የግብፅና ሱዳን ሲሳይ መሆኑ አይቀሬ ይሆናል። በእርግጥ በአሁኑ ወቅት ከንቅዘት በወረደ ደረጃ በስብሰናል፤ በጥልቅ ለመታደስ የተገደድነውም ወደን ሳይሆን፤ ትናንት ነፍጥ እንስጣችሁና ውጉን ያልናቸውን ሁሉ ብዙ ደረጃ ወርደን ለሰላም ስንል እንደራደር ለማለት ነው። ለሰላምና የመፍትሔው አካል ለመሆንም ጠቅላይ ሚንስትሩን ሳይቀር በፍቃዱ ከሥልጣኑ እንዲወርድ አድርገናል። በኛ በኩል ይቅርታ እንድንጠየቅ ብንፈልግም ባለመሳካቱ፤ ተከታዩን ስጋት ለመሸወድ ይረዳል ከሚል እሳቤ በመነሳት፤ ሁሉንም እስረኞች ያለቅድመ ሁኔታ በምሕረት ለቀና። ኢኮኖሚያችን ያስመዝገበው እመርታ ብለን ያቀርብነው ሪፖርት፣ የወዳጆቻችን እጅ በረዥሙ እንዲዘረጋ አርጎ ነበር። ለዚህ የረዳን ደግሞ የክልል አንድ ዕድገትና ስኬት አንድና አንድ በመሆኑ ሌሎቹን ክልሎች በማስረጃነት ብናቀርብ ትዝብት ላይ ስለሚጥለን፤ የሁሉንም ድምር በጀት ወደ ክልል አንድ ማዛወሩ ለስኬቱ አወንታዊ ቅቡልነት ይሰጣል ብለን በማመናችን ነው። በየጊዜው በልሂቃኖቻችን አቅራቢነት በተካሄዱት አውደ ጥናት መሰረት፣ ለወዳጆቻችንና ለጋሾቻችን አኀዙን ለነሱ ዕይታና ግምገማ በሚስማማ መልኩ በመቀመር፤ ለአንዳንዶቹም ከሰጡት ገንዘብ ላይ የተወሰነውን ወደኪሶቻቸው መልሰን በመሸጎጥ ይበልጥ ቅቡል የሆነ እምነታቸውንና ድጋፋቸውን እንዲያጎለብቱ አግዞናል። በዚህ ዘዴ ተግቶ በመሥራትም የግዛት ዘመናችን በትንሹ መቶ ዓመት ሊያስቆጥር ይችላል የሚል ምኞትና ተስፋ አለን። ለተግዳሮቶቻችን ጉልበት እየሰጡ ያሉት ከራሳችን ንቅዘቶች በተጨማሪ ሃይማኖተኞችና ባንዲራ አፍቃሪዎች በመሆናቸው፤ ትምክህተኞችንና ጠባቦችን ለማንበርከክ የልማታዊ መከላከያ ኃይል አባላትን የግል ኑሮና ምቾት በማሟላት፤ በማንኛውም ጊዜ የሚቀሰቀስን ጉድኝትና ሕዝባዊ ነውጥን በቀላሉ መደፍጠጥ ቀላል ገጽ 13 ይመልከቱ

https:www.tzta.ca

ጅምሩ ጥሩ ነው - ግን እነ በረከትና ካሣ ብቻ አይደሉም!

ውጪ የምንጮህበት ቦታ ጠፍቶን እንጂ። ለውጥ ሲባል እንግዲህ ይሄን ሁሉ ታሳቢ ያደርጋል። ዜጎችን በቅንነት ማገልገል፣ ለሥራ ክፍሎችና ለኃላፊነት ቦታዎች ብቁና ሙያዊ ችሎታ ያላቸውን ሰዎች መመደብ፣ ሥራዎች በፍትህና በታለመላቸው የጊዜና የበጀት ሥፍር መሠረት በትክክል መካሄዳቸውን መከታተል፣ መሠረታዊ ታህታይ መዋቅሮችን (መንገድ፣ ህክምና፣ ትምህርት ቤት፣ ፀጥታ፣ ፍትህ፣…) ማሟላታቸውን ማረጋገጥ፣ የዜጎችን ዕንባ ማበስ፣ ፍትህ እንዳይዛባ መቆጣጠር ወዘተ. ይጠበቅበታል።

ነፃነት ዘለቀ

ብዙ ከዘገዬ በኋላም ቢሆን ብአዴን ነፍስ እያወቀ መምጣቱን በግልጥ እያየን ነው። ከዘላለም ባርነት የአንድ ቀን ነፃነት እንደሚሻልም እየተገነዘበ እንደሆነ በአንዳንድ ያልተለመዱ መልካም ተግባራቱ እየገለጸ ነው። ለምሣሌ በድኩማኖቹ ወያኔዎች የማንአለብኝነት ግልጽ ጣልቃ ገብነት ምክንያት በመካከሉ ተሰግስገው በነበሩ የሕወሓት ተወካዮች በነበረከት ስምዖንና ካሣ ታደሰ (ጥንቅሹ) የፊጥኝ ታስሮ ሲሰቃይ መኖሩን ተገንዝቦ እንደተባለው እስከፊታችን መስከረም 2011 ዓ.ም ድረስ እነሱን የማገድ እርምጃ መውሰዱ እየተዘገበ ነው።

Dr. Zahir Dandelhai Dentist, B.Sc., D.D.S. NEW PATIENT & EMERGENCY WEICOME We have two Locations

Main & Danforth the Dental Clinic

16 Wynford Dr. Suite 112 Toronto ON M3C3S2

206-2558 Danforth Avenue Monday to Saturday 10:00 AM - 8:00 PM

Tel.,416-384-1000

Tel,. 416-690-

አቶ በረከት ስምኦን

እነሱም አግዱን በተመለከተ “የአማራ ሕዝብ አሁን ለደረሰበት አጠቃላይ ዕድገት ከእኛ ውጪ ማንም ቅንጣት አስተዋፅዖ አላደረገም። እኛ ያመጣንለትን ድል ሊያስነጥቁትና ወደ ደም መፋሰስና ወደ ኋላ ቀር አገዛዝ ሊመልሱት እነ ገዱና ንጉሡ ጥላሁን እየተንቀሳቀሱ ነው። የአማራ ሕዝብ እኛን ስለሚወድ በየሄድንበት ቦታ ሁሉ በፍቅር እያስተናገደን ባለበት ሁኔታ ስብሰባ እንዳንገባ ሕዝቡ በተለይም ወጣቱ ሳይሆን አድሃሪው የብኣዴን አመራር ከለከለን።…” የሚል ይዘት ያለው የማስጠንቀቂያ አይሉት የተማጥኖ ወይም የማስፈራሪያ ደብዳቤ ለቀዋል። “ሞኝ እንዴት ይረታል?” ቢሉት “እምቢ ብሎ” ይሉት አስተኔ ነው የነዚህ ጉዶች ነገር። ብአዴን እነሱን ካባረረ ዓለም እንደምታልፍ ያህል እያስፈራሩ ይገኛሉ። እርግጥ ነው “በጌታዋ የተማመነች በግ ላቷን ውጭ ታሳድራለች” እንደሚባለው እነሱም እንደዱሮው መስሏቸው የወያኔን ጡንቻ ተማምነው ሊሆን ይችላል። ግን ግን ዱሮ ሌላ አሁን ሌላ፤ “ያ ሌላ ፤ ይሄ ሌላ” ብሏል ዘፋኙ። እነበረከት ተሸወዱ። በሁልጊዜ አበባየ የሞኝ ዘፈን መቃኘት ለዚህ ዓይነቱ የቀቢፀ ተስፋ አድራጎት ያጋልጣል።

2438

Consultation FREE Service we provide are the following in two location

* General Dentistory Work * Crown & Bridge * Ortho Braces, Root Canal & Dentures etc... * Denture * Implant * TMJ Problem * Long flexble hours and scheduldules * All Dental plans Accepted

የብአዴን መለወጥና ወደ ሕዝብ ጉያ መግባት እውነት ከሆነ እሰዬው ነው። ብአዴን ውስጡን ካጸዳና እውነተኛ የአማራና የኢትዮጵያ ተጠሪነቱን ካረጋገጠ የተማሩና በየሙያው ሰፊ ልምድ ያላቸው ብዙ የዚያ ክልል ተወላጆች ከጎኑ እንደሚቆሙ ግልጽ ነው። ችግሩ የእስካሁኑ ብኣዴን እንደጌቶቹ ወያኔዎች በሙስና የተጨመላለቀና ለወያኔ የሥልጣንና የሀብት ፍርፋሪ ያደረ፣ በዚያ ላይ ለኢትዮጵያና ለአማራው ማሰብ ይቅርና የራሱ አባላትም ከዕውቀትና ከትምህርት በመሸሽ በማይምነትና በአድርባይነት ካባዎች ተጀቡነው ለከርሳቸው ብቻ የሚኖሩ በመሆናቸው ድርጅቱ በእስካሁኑ አካሄዱ የተማሩ ወገኖች ሊጠጉት የማይፈልጉት ማፈሪያ የነበረ መሆኑ ነው። እንጂ ብአዴን ያለእኩያው የወረዳ ወርዶ ለነዚህ ከአፍ እስካፍንጫቸው እንኳን ማሰብ ለማይችሉ ጥቂት ድኩማን ማደር አልነበረበትም። እዚህ ላይ ይህ የወያኔ ጥፍጥፍ ንቅናቄ ለአማራ ሕዝብ በሀፍት መሸማቀቂያ እንደነበረ መጠቆም እወዳለሁ። አሁን ግን “አፉ በሉኝ” ብሎ ጠባዩን ከለወጠና ወደ ሕዝብ ከተጠጋ የማይቀበለው አይኖርም። ሁላችንም ገብተን የየአቅማችንን አንዳች አወንታዊ ነገር ለማበርከትም አንጓደድም። እንደ እውነቱ ለውጥ ጥሩ ነው። መቼም ይለወጥ አንድ ሰው ወይም ድርጅት ሲለወጥ እንደማየት የሚያስደስት የለም። ለምን ተለወጥክ ብሎም ቅር መሰኘት አግባብ አይደለም። በምንም ዓይነት ውስጣዊና ውጫዊ ሁኔታ ተገፍቶም ይሁን ወይም ኅሊናው አምኖበትና አስገድዶት አንድ ሰው ከመጥፎነት ወደ መልካምነት ከተለወጠ ያስመሰግነዋል እንጂ በነበረበት ለምን አልረገጠም ተብሎ ሊወቀስ አይገባም። ሊጤን የሚገባው ዋና ነገር “ለውጡ እውነት ነው ወይ?” የሚለው ነው። ለውጡ ለማስመሰል የተደረገ እንዳይሆን ማረጋገጥ ይገባል። ለይምሰል ከሆነ እስስትነት ነው - አንድን አደገኛ ሁኔታ ሸውዶ ለማለፍ የታቀደ። ከዚህ አንጻር “ብአዴን እያደረገ ያለው የለውጥ ሂደት የሚያኮራና የቀደመ የቆሸሸ ምንነቱን የሚያጥብበት ነው” ብለን አፋችንን ሞልተን እንድንመሰክርለት ብዙ መሥራት ይጠበቅበታል። በዚያ ላይ የምናውቅለትን የሙስናና የመልካም አስተዳደር ዕጦት በአፋጣኝና ጎን ለጎን እንዲያስተካክል መጣር አለበት። ብዙ የአማራ አካባቢ ነጋዴዎችና ንጹሓን ዜጎች የሚያለቅሱበት የአሠራር ድክመትና የሙስና ጥልፍልፍ እንዳለ እናውቃለን - ከአምልኮት ሥፍራዎች

TZTA April 2019

12

ብአዴን ስሙንና መለያውን ሁሉ ሊለውጥ እንደሆነም ሰምተናል። ጥሩ ነው። ከፍ ሲል እንደገለጽኩት ብአዴን እነበረከትን ከድርጅቱ አግዷል ተብሏል። ይህም እጅግ መልካም ዜና ነው። ይሁንና መታገድ ያለባቸው እነዚህ ብቻ አይደሉም። ድርጅቱን የወያኔ ተላላኪና ቋሚ አሽከር ያደረጉ፣ የአማራውን ሰፊ ሕዝብ ለጥቂቶች መሠሪ አገዛዝ ምቹ እንዲሆን ያደረጉ፣ የአማራን ሀብትና መሬት ለባዕዳን እንዲሸጥ ያደረጉ፣ አማራው በተለይ ላለፉት 27 ዓመታት በትግራይ ነፃ አውጭ ድርጅት በሕወሓት ሥር በባርነት እንዲማቅቅ ያደረጉ እነበረከትና ጥንቅሹ ብቻ ሣይሆኑ ሌሎችም ብዙ አሉና እነሱም በአስቸኳይ ይታገዱ፤ እንዲያውም ለፍርድ ይቅረቡ። አንድን ሕዝብ ለመከራና ለስደት፣ ለሞትና ለባርነት በማጋለጣቸው “ጥቁር ውሻ ይውለዱ” ተብለው በሕዝብ መረገማቸው የማይቀር መሆኑና ዘር የማይወጣላቸው መሆኑ እንዳለ ሆኖ በሠሩት ሥራ በሕይወት እያሉ ሊጠየቁ ይገባል። የአማራን ነጭ ጤፍ እንጀራ በልተው፣ የአማራን ውኃ ጠጥተው፣ በአማራ ምድር አድገውና ለቁም ነገር ደርሰው “ዘር ከልጓም ይስባል” እንዲሉ ሆነና ለመጡበት ዘውግ በማዳላት ይህን የዋህና ደግ ሕዝብ ክደዋልና ፈጣሪም በበኩሉ የእጃቸውን እንደሚሰጣቸው የታመነ ነው። አሁንና ወደፊትም ዘር አይውጣላቸው። ነፍሳቸውም በአየር ለዘላለም ትቅበዝበዝ፤ ሲሞቱም ዐፅማቸው ዕረፍት ይጣ። ይህን የዋህ ሕዝብ በቁም እንደቀበሩ እነሱም በታሪክ ለዘላለሙ እየሞቱ ይኑሩ። ያ አለምህ መኮንን የተባለ ጦልጧላ ውሻም ዝም መባል የለበትም። ቢያንስ ከድርጅቱ መገለል አለበት። ከመገለል ባለፈ ግን ጉዳት እንዳይደርስበት የአማራ ታጋዮች ሊጠብቁት ይገባል - ከመሳደቡ ውጪ ሌላ እንደነ በረከት ያለ ዕኩይ የመላላክ ሥራ ከሌለበት ብዙም ባይጨከንበት ደግ ነው፤ ይህ ጅል ሰው አእምሮውን ተነጥቆ በመሆኑ ያን ክፉ ቃል የተናገረው እንደፍጥርጥሩ እየተጃጃለ ይኑርበት። ሌሎቹ ግን እባብ ናቸውና የእባብን ዋጋ ያግኙ። በብዙ ሚሊዮን የሚቆጠር አማራ እንዲያልቅ መርዝ በመቀመም የተባበሩ፣ አማራ ከነነፍሱ በገደል ሲወረወረ፣ አማራ ተዘቅዝቆ ሲገረፍ፣ አማራ…. ተቆጥሮ የማይዘለቅ ግፍና በደል ሲደርስበት አንድም አለሁህ ባይ እንዳይኖረው ያደረጉ ሸለምጥማጦች በመሆናቸው እነበረከት የሸንጎ ፍርድ ይገባቸዋል። እነዚህ የበግ ለምድ የለበሱ ተኩላዎች በዝምታ ከታለፉ ሌሎች ቀበሮዎችንና ተኩላዎችን እንደመፈልፈልና እንደማበረታታትም ይቆጠራል። ብአዴን በነበረከት ብቻ ሳይወሰን በድርጅቱ መዋቅር ከታች እስከላይ የተሰገሰጉ ወያኔዎችንና ለተንኮል ሥራቸው ስኬት ሲሉ ስምና ብሔራቸውን ሳይቀር እየለወጡ በአማራው ውስጥ ገብተው የሚሰልሉ ሕወሓቶችን መመንጠር ይኖርበታል። ሞኝነት ይብቃ። መታረድ ይብቃ። መኮላሽት ይብቃ። መሰደድ ይብቃ። መታሰር ይብቃ። የመከራው ዘመን ተጠቅልሎ ወደ ታሪክ ግምጃ ቤት ይሰተር። በተረፈ ከሳተናው ድረገጽ ያገኘሁትን ተጋሩ የብአዴን አባላት ቀጥዬ ላስቀምጥና ልሰናበት። መኮነን ወልደ ገብርዔል— የፌዴሬሽን ም/ቤት አባልና የአማራ ክልል ምክር ቤት ሕግ መወሰኛ ክፍል ሰብሳቢ— ትግሬ ከበደ ጫኔ — የብአዴን ማዕከላዊ ኮምቴ አባል፤ የንግድ ሚኒስትር የነበረ፤ የኢሕአዴግ ጽ/ቤት ኃላፊ፣ የጠቅላይ ሚኒስትሩ የህዝብ ግንኙነት አማካሪ ሚኒስትርና ባሁኑ ወቅት ደግሞ የፌደራል ጉዳዮችና አርብቶ አደር አካባቢ ልማት ሚኒስትር —ትግሬ ካሳ ተ/ብርሃን— የብአዴን ማዕከላዊ ኮምቴ አባል፣ የፌደራልና አርብቶ አደር ልማት ጉዳዮች ሚኒስትርና ባሁኑ ጊዜ በአሜሪካ የኢትዮጵያ አምባሳደር— ትግሬ ሕላዌ ዮሴፍ— የብአዴን ማዕከላዊ ኮምቴ አባልና በእስራኤል የኢትዮጵያ አምባሳደር — ትግሬ ገነት ገ/እግዚአብሄር—የአማራ ክልል ከተማ ልማት ቤቶችና ኮንስትራክሽን ቢሮ ኃላፊ—ትግሬ ተሠማ ገ/ሕይወት— የብአዴን አመራር አባልና የአማራ ክልል ርዕሰ መስተዳድሩ አማካሪ —ትግሬ ልዑል ዮሐንስ — የብአዴን አመራር አባል፣ «የአማራ ክልል» ባህልና ቱሪዝም ቢሮም ክትትል — ትግሬ ጸሃዩ መንገሻ — የብአዴን አመራር አባልና የወልዲያ ከተማ ከንቲባ— ትግሬ ሙሌ ታረቀኝ [አምባሳደር] — የብአዴን ከፍተኛ

https:www.tzta.ca

ገጽ 15 ይመልከቱ

እሽሩሩ ኦነግ(ከአንተነህ መርዕድ ከቶሮንቶ) ecadforum April 9, 2019

አንተነህ መርዕድ የኦሮሞ ነፃነት ግንባር ለኦሮሞ ሕዝብ መብት የተነሳሁ ነኝ ቢልም፤ ባለፉ አርባ ዓመታት ለምን እንደቆመ ተግባሩ እያሳየን ነው። በተለይም በዚህ የለውጥ ጊዜ ኢትዮጵያን ወደየት ይዟት ሊሄድ እንደፈለገ በተግባር ያሳየን ስለሆነ፤ ዛሬ ሁሉም በሚገባ ያውቀዋል። ሁሉን አካታች የሆነው የኦሮሞ ሕዝብ በስሙ በሚካሄድ ወንጀል የአገሩ ሕልውና አደጋ ላይ እየወደቀ ከሌላው ወገኑ ጋርም በፍቅር የሚኖርበትን ሁኔታ እየተበላሸ ነው። ከሁሉም በላይ ሥልጣን ላይ ያለው የለውጥ ኃይል ኦነግን እሽሩሩ የሚልበት ሁኔታ አሳሳቢ ነው። አምስት መቶ የማይሞላ ታጣቂ አለኝ ባለ በወሩ በአስር ሺዎች ታጣቂ አለኝ ሲልና ትጥቅ አልፈታም ብሎ ለያዥ ለገራዥ ሲያስቸግር ዝም ተባለ። ኦነግ ሲያልማት የኖራትን የተገነጠለች ኦሮምያ ሪፐብሊክ ለመመሥረት ሁሉንም ለመዋጥ ሲያዛጋ እያየን ነው። አሁን ግን ከማዛጋት አልፎ እየነከሰም እያደማም ነው። ሶማልያ ለተፈፀመው እልቂትና ስደት ከአብዲ ኢሌ የበለጠ እንጂ ያነሰ ሚና አልነበረውም። ሐረርንና ድሬዳዋን ለመሰልቀጥ በሚያደርገው ሩጫ የአካባቢው ነዋሪዎች ስቃይ ላይ ናቸው። በመቶ ሺህ የሚቆጠር የጌድዮ ሕዝብ ላይ የተፈፅመው ዘግንኝ ግፍ፤ አይደለም በድርጊቱ የተሳተፉትን ሥልጣን ላይ ሆነው በቸልታ የተመለከቱትን ነገ ማስጠየቁ የማይቀር ነው። ኦነግ በደቡብ ለሚገኙ ሌሎችም ማኅበረሰቦች የስጋት ምንጭ ነው። ቡራዩ የተካሄደው ዘግኛኝ ጭፍጨፋ በግልጽ ለመናገር የዘር ማጥፋት ወንጀል በሚገባ በመረጃ ተደግፎ የተቀመጠ ወንጀል ስለሆነ ነገ የሚወጣ እውነት ነው። አዲስ አበባን በመዳፉ ለማድረግና ነዋሪዋን ቅኝ ለመግዛት የተሄደበት ግልጽና ስውር ደባ የሚሳካ ባይሆንም፤ ብዙ የሚያስከፍለን ነው። ሞያሌ እንዲሁም ምዕራብ ወለጋ በዜጎች ላይ የተደረገው ግድያ፣ ዘረፋና የንብረት ማውደም፤ ለሌላው ብቻ ሳይሆን ቆሜለታለሁ ለሚለው ለኦሮሞው ሕዝብም የማይመለስ አረመኔያዊ ድርጊት መሆኑን በአደባባይ አስመስክሯል። አስራ ስምንት የሕዝብ ባንክ ሲዘርፍ፣ የሕዝብ መጠቀምያ የሆኑ ትምህርት ቤቶች፣ ክሊኒኮችና መሥሪያ ቤቶች ሲያወድም፤ የአካባቢ ተወላጁን ኢንቨስተር ከውጭ ባለሙያዎቹ ጋር ገድሎ ሲያቃጥል፤ ኦነግ ለኦሮሞ ሕዝብ ቆሟል የሚል ካለ ጤነኛ አይደለም። የቤንሻንጉል ባለሥልጣናትን በመግደል በኦሮሞዎች ጉሮሮ ላይ ቆሞ በመቶ ሺዎች እንዲፈናቀሉ ምክንያት ሲሆን፤ አሁን ደግሞ ወደ አማራው ሰሜን ሸዋና ወሎ ዘልቆ የመንግሥት የውስጥ ደጋፊዎቹ ባስታጠቁት ከባድ መሣሪያ ንጹኅ ኢትዮጵያውያንን ሲገድል፤ ኦሮሞው ከሌላው ወገኑ ጋር በሰላም እንዳይኖር እያዘጋጀው ያለው አደጋ የማይታየው ካለ የሞተ ብቻ ነው።

ባለፉት ሦስት የትንቅንቅ ዓመታት፤ በወያኔ ስናይፐር ሺ ወጣቶች በአደባባይ ሲረፈረፉ አንዲት ጥይት መተኮስ ሳይችል በኢሳያስ ጉያ የነበረ ልፍስፍስ ድርጅት፤ ዛሬ ሺ ንጹኀንን የሚገድልበት ጉልበትና ችሎታ ከየት አገኘ? መልሱ ቀላል ነው። ኦሕዴድ/ ኦዴፓ ውስጥ ተጠልለው የኖሩ ዘራፊና ፈሪ ዘረኞች መሣሪያውን፣ ገንዘቡን፣ መንግሥታዊ ተቋሙንም ከፍተው አቅም ሰጥተውታል። ዴሞክራሲያዊ ለውጥ እነሱንም እንዳይጠራርግ ሕወሓት ትቶት የሄደውን ሥልጣንና የሀብት ምንጭ ተቆጣጥረው ተረኛ አምባገነን ለመሆን ያለሙ ናቸው። በእያንዳንዷ ክፍት ቦታ ራሳቸውን ሲሞሉ እያየን ነው። ትናንት የአገር ጠላት ሕወሓት መራሹ ጨካኝና ዘራፊ ቡድን ነበረ። በሕዝብ ትግል ተወግዷል። ዛሬ ደግሞ ጎልቶ ያልወጣ ቢመስልም በኦነግ ዓላማ ዙርያ ኢትዮጵያን ቀፍዶ የሚይዝ ሌላ ዘረኛና ዘራፊ አምባገነን ሥርዓት ለመትከል ቅርፅ እየያዘ የመጣ ኃይል በተረኛነት በኢትዮጵያ አድማስ ላይ ይታያል። ከዓመት በፊት የተለኮሰውን ተስፋ ሊያደበዝዝ ጥላውን እያጠላ ያለው አስፈሪ ዘረኝነት በጠቅላይ ሚንስትሩ የመደመርና የፍቅር እንዲሁም የለማ መገርሳ ኢትዮጵያ ሱሴ አማላይ ሰበካ የሚወገድ አይደለም። ያዘናጋን እንደሆነ እንጂ። መፍትሔው በሕዝቡ እጅ ነው። መንግሥት የዜጎችን ደህንነት መጠበቅ እየተሳነውና የተደራጀ ዘረኛ ቡድን ተስፋፊ ፍላጎቱን በመላ ኢትዮጵያውያን ላይ ለመጫን እድል እየሰጠው ስለሆነ፤ ራሱን መጠበቅና ለውጡን ወደ ትክክለኛ አቅጣጫ ማስኬድ የሕዝቡ ኃላፊነት ነው። ስለሆነም፤

አገራችንን እናጣታለን። ዛሬ መንግሥት የምንለው ኃይል የጠራ አቋም ወይንም አቅም ያለው አይመስልም። አቋሙም ሆነ አቅሙ የሕዝቡን ፍላጎት ማካተት የሚችለው ሕዝባዊ ትግሉ ሲቀጥል ነው። አሁን “ፖለቲከኛ” ነኝ የሚለው አማተርም ሆነ ሕዝቡ የለውጥ ኃይል ከሚባለው አካል ብዙ ይጠብቃል። ጨርሶ ስሕተት ነው። እነዚህ ሰዎች በሕዝብ ትግል ተገድደው አገልጋይነቱም ሰልችቷቸው ትግሉን ተቀላቀሉ እንጂ፤ በተፈጥሮአቸው የለውጥ ኃይል አይደሉም። በሕዝብ ሙቀትና ጭብጨባ የጀመሩት እስክስታ ከውስጣቸው የመነጨ አለመሆኑን ተግባራቸው እያሳየን ነው። ዋናውን ሥራቸውን ትተው አሁንም ድቢ እየመታን እንድናጅባቸው እንጂ ስሕተታቸውን እንድንነግራቸው ፍላጎት እያሳዩ አይደለም። ቀዝቀዝ ስናደርግ ሲቆጡና ሲደናገራቸው፣ እልፎ እልፎም የከፈሉትን መሥዋዕትነት ሊሰብኩን ይዳዳቸዋል። ልጆቻቸው በስናይፐር ከተገደሉባቸው ወላጆች ወይንም ጥፍራቸው በፒንሳ፣ ብልታቸው በሃይላንደር ከተጎተቱት በላይ መሥዋዕት ከፍለናል ሊሉን ምንም አልቀራቸውም። ውሾን ያነሳ ውሾ ይሁን እንደሚባለው የትናንቱን ረስተን ወደፊት እንሂድ ያለን ሕዝብ የዛሬ ጥፋታቸውን እንዲያርሙ ሊነገራቸው ሲሞከር ትናንት የሠሩትን “ገድል” ሊሰብኩን ይዳዳቸዋል። ሕወሓትም የአስራ ሰባት ዓመት ገድልና የስልሳ ሺህ መሥዋዕት ለሃያ ሰባት ዓመት ሰብኮ አልጨረሰውም። አላሳመነንም። ከሕዝብ የተደበቀ መሥዋዕት ሆነ ወንጀል የለም። አንበሳ ጦጣን “ነይ ውረጅ አልበላሽም” ሲላት፤ “አልበላሽምን ምን አመጣው?” ብላለች። “ትናንት ይህን አድርገናል” የሚል የውለታ ጥያቄ የዛሬን ስሕተት አይሸፍንም። አብይ ሆይ! ያለምንም ዋስትና ከሰንሰለት የለቀቅከው ኦነግ፤ ዛሬ ሕዝብና አገር እያደማ ነው። አንተንና ጓዶችህን ለመብላት እንደማይመለስ ልቦናህ ያውቀዋል። የጊዜ ጉዳይ ነው። ትናንት በአንቀልባ እሹሩሩ የተባለው ኦነግ ዛሬ በመግዘፉ አንቀልባውን በጥሶ አዛዩን ሊያጠቃ ምንም አልቀረውም። አዝሎት ያመጣውን ያጠፋ እነደሆነ እንጂ፤ ኢትዮጵያና ሕዝቧ ራሳቸውን ለመጠበቅ ይገደዳሉ።

ከገጽ 11 የዞረ ይሆናል። በመሆኑም ገደብ የለሽ ሥልጣን ለሠራዊቱ መስጠት አስፈላጊነቱ ታምኖበታል። ምንም እንኳን የትምህርት ደረጃቸው እጅግ የወረደ ቢሆንም፤ ለማበረታቻና ለማነቃቂያ ሲባል በዓለም ላይ ማንም አገር የሌለው የጀኔራሎች ቁጥር ሠራዊታችን እንዲኖረው ተደርጓል። የመሬት አጠቃቀምን በተመለከተ ባለቤትነቱን ለመንግሥት በማድረግ፤ ሽያጩ በሊዝ ግብይት በተቀላጠፈ ሁኔታ እየተከናወነ ሲሆን፣ መርኀ ግብሩ የመንግሥትን የካፒታል አቅም በስፋት ሊያጎለብት ችሏል። ይህ የሊዝ ፖሊሲ አተያይ የከፈተው በር መንግሥትን ብቻ ሳይሆን ተጠቃሚ ያረገው፤ በርካታ የማኅበረሰቡን አባላትና ሆድቀለብ ባለሥልጣናትን የደለቡ ቱጃሮች አድርጓል። ይህ ዐይነቱ የጥቅም ትስስር ደግሞ እየተካሄደ ላለው ልማታዊ ግንባታ ተጨማሪ ጉልበት ሰጥቶታል። በተለይ የጨረቃ ቤቶች ግንባታና ገበያው ወደር ያልተገኘለት የኢኮኖሚያችን እመርታ በር ከፋች ቁልፍ ነገር ሆኖ በመገኘቱ፤ በሁሉም ክልሎችና ከተሞቻቸው ግብይቱ በመጧጧፍ ላይ ይገኛል። ምንም እንኳን ጠላቶቻችን የሚያናፍሱብን ቱሪናፋ ዐመፅ ቀስቃሽና አሉታዊ አቅጣጫ አመልካች መስሎ ቢታይም፤ ወዳቀድነው የካፒታሊዝም ኢኮኖሚ ግንባታ ከመገስገስ ለአንዴ እንኳን ሰከን ለማለት አላሰብንም ነበር። ታዲያ ምን ያደርጋል ”ቁጭ ብለው የሰቀሉት፤ ቁሞ ለማውረድ ይቸግራል” እንዲሉ፤ ሐቁ የፈናጅራ፤ ጉዟችንም ቁልቁለት ሁኗል። ትናንት ቁጭ ብድግ ሲሉልን የነበሩት፣ ዛሬ ይጎረብጡን ጀምረዋል። የመዋቅር ለውጥ፣ የውጥረት መላላት፣ የሹመት ሽግሽግ ቢደረግም፤ ወይ ፍንክች ካይቀሬው የውድቀት ዋዜማ ላይ በመድረሳችን ቃለ ኑዛዜ ማድረግ የግድ ስለሚል፤ እነኾ የሚከተለው የመጨረሻ ቃላችን ነው። ለኛ ያደሩና የትውፊቶቻችን ተካፋይ የነበሩ ከዘመድ አዝማድ ጀምሮ በሆዳቸው እስከገዛናቸው ድረስ የማይታጠፍ ቃላችን ቃላችሁ እንዲሆን ታማኝነትና ታዛዥነታችሁ ቃልኪዳኑን እንደጠበቀ እንዲኖር አደራ በማለት የሚከተለውን ቃለ ኑዛዜ ለታሪክ ትተናል። በሰው ልጆች ታሪክ ሲወርድ ሲዋረድ እንደታየው፤ ኑሮ ኑሮ ወደምሬት ከሥልጣን ወርዶ ወደ እስር ቤት ነውና፤ እነኾ ፅዋው ለኛ ደረሰና ወደ አይቀሬው ዓለም በቃኝ መወርወሪያችን ጊዜ በመቃረቡ ወራትና ቀናት እያስቆጠሩ ይገኛሉ። እያወቅን በድንቁርና፣ እየተለመንን በትዕቢት ሕልማችንን ወደ ደደቢት በማድረጋችን የሰማዩ መግቢያችን ከወዲሁ በሩ ቢዘጋም፤ የምድሩም በጠራራ ፀሐይ ሊከረቸምብን መቃረቡ እኛን ብቻ ሳይሆን፤ ጠቅላላ ትውልዱን በመጉዳታችን ጥልቅ ኀዘንና ፀፀት ላይ ዘፍቆናል። ይቅርታ ብንጠይቅ እንኳን ግፉ ሞልቶ ስለፈሰሰ የግፉ ሱናሚ ማዕበል በቁማችን ጠራርጎ እንጦረጦስ እንደሚደፍቀን ምልክቶች እየታዩ ነው። አባታችን ሰይጣን ሆይ! ነፍስና ሥጋችን አንተን አምና ወዳንተ መጥታለችና፤ በደም ዋዥተው ወደ አንተ እንደተመለሱ ልጆችህ እኛንም ተቀብለህ ከተከታይ አሪዎሶችህ አጠገብ በስቃይ አሳርፋት። ስናሰቃየው የኖርነውን ሕዝብና ስናደማት የቆየችውን አገርም የሰላም እስትንፋስ ስጣቸው። አሜን! ዘጌርሳም (ኢትዮጵያ ዛሬ) ምንጭ፡ኢትዮጵያ ዛሬ

ሕዝቡ መንግሥት የአገሪቱን ፀጥታ እንዲያስከብር ጠንክሮ መጠየቅ፣ መታገልና ማስገደድ፤ ሕዝቡ በየአካባቢው በመደራጀት የአካባቢውን ፀጥታ መጠበቅና ግጭቶች እንዳይነሱ መከላከል፣ ከአጎራባች ሕዝብ ጋር መልካም ግንኙነት መቀጠል፣ ለጋራ ደህንነት መተባበር፤ በፖለቲካ አስተሳሰብ፣ በሃይማኖት፣ በባህልና በዘር ልዩነት የሚራገቡ ቅስቀሳዎችን ማስወገድ፤ ይህንን ልዩነት የሚሰብኩትን እንዲያቆሙ ማስገደድ፤ በተፈጠረው ቀውስ የተፈናቀሉትን ማቋቋም፣ ራሳቸውን እንዲችሉ ማድረግ፤ የአገሪቱ ኤኮኖሚ አደጋ ላይ ስለሆነ ምርት እንዲጠናከር፣ ገበያ እንዲስፋፋ፣ የሕዝብ ግንኙነት እንዲሳለጥ ማድረግ። የምርት ተቋማት ላይ የሚደረግን ጥቃት መከላከል፤ በባህላችንም፣ በእምነታችንም ያልነበረውን እየተለመደ የመጣውን ጭካኔ ማውገዝና መከላከል ያስፈልጋል። መንግሥት ኦነግን እሽሩሩ የሚልበት አንቀልባ እስኪበጠስ በትዕግሥት ስንጠብቅ

TZTA April 2019

13

https:www.tzta.ca

ለኦህዴድ ልጓም ከወዴት ይምጣ? (በመስከረም አበራ ) ምን ቀርቶን ነው በመደገፋችን የምንቀጥለው? እንደሚባለው አብይ እና ለማ የተለየ ሃሳብ ያላቸው የዲሞክራሲ ሰዎች ቢሆኑ እንኳን ሁለት ብቻ ሆነው አእላፉን በኦሮሙማ የደቆነ የኦህዴድ ካድሬ መርታት እንዴት ይሆንላቸዋል?

በመስከረም አበራ

በሃገራችን ፖለቲካ ልማድ ስልጣን የያዘ አካል ያሻውን ለማድረግ የሚያግደው ነገር የለም፡፡ የዚህ ምክንያቱ ስልጣንን ሊገሩ የሚችሉ የዲሞክራሲ ተቋማት አቅም አለመዳበር ነው፡፡ ደርግ ያሻውን ሲገድል የኖረው፣ህወሃት እጁ የቻለውን ሁሉ ሲዘርፍ የከረመው፣አሁን ደግሞ ባለተራው ኦህዴድ ለዚሁ ልማድ እየተንደረደረ ያለው ስልጣን እንዳያባልግ ልጓም ማስገባት ስላልተቻለ ነው፡፡ስልጣንን ያለገደብ የልብን ለመስራት የመጠቀሙ ፖለቲካዊ ልምድ እንዲቀር ካልተደረገ አምባገነን እየቀያየርን በመኖሩ እንቀጥላለን ማለት ነው፡፡ይህ ደግሞ የምንፈልገው ነገር ስላልሆነ እንዲቀር መስራት አለብን፡፡ የስልጣን ገደብ አልቦ አድራጊ ፈጣሪነት እንዲቀር ለመስራት በመጀመሪያ በስልጣን አለመገራት የሚመጣውን ችግር ማጤን ያስፈልጋል፡፡ ስልጣን ባለመገራቱ ሃገራችን ቀይሽብርን የመሰለ ዘግናኝ ሁነት አሳልፋለች፣ህወሃት በእስርቤቶች ያደረገውን ክፉ ጭካኔ፣ጆሮ የሚያስይዝ ዘረፋ፣ሃገር እስከማፍረስ የደረሰ ዘረኘነት ወለድ ብልሹ ፖለቲካ አስተናግዳለች፡ ፡ህወሃትን ተክቶ ስልጣን ላይ ተሰየመው ኦህዴድም በዚሁ መንገድ ለመጓዝ መንገድ ጀምሯል፡፡ ይህ ዝንባሌው በብዙ መንገድ ይገለፃል- ስልጣን ጠቅልሎ ለጎሳው ሰዎች በመስጠት፣የጎሳውን የፖለቲካ ጥቅም ለማስከበር ሃገሪቱን እንደ ሃገር መቆም ጭምር የሚጎዱ መግለጫዎች በማውጣት፣ ስለተናገረው እና ስላደረገው ድርጊት መጠየቅን በመሸሽ አንዳንዴም ሽምጥጥ አድርጎ በመካድ፣የጎጡ ታጣቂዎች/ጎረምሶቸ/አክቲቪስቶች/ፖለቲከኞች ለሚያጠፉት ጥፋት ተመጣጣኝ የእርምት እርምጃ ከመውሰድ ይልቅ ጥፋቱን ማለባበስ፣በተቃራኒው ከጎጡ ውጭ ያሉ ሰዎች ህግን ተከትለው በሰላማዊ መንገድ ለሚያደርጉት እንቅስቃሴ ችኩል እና አፋኝ እርምጃዎች መውሰድ ኦህዴድ ወደ ልጓም አልቦ ስልጣን እያዘገመ እንደሆነ ጥቂቶቹ ማሳያዎች ናቸው፡ ፡ ነገሩን አደገኛ የሚያደርገው ደግሞ ኦህዴድ እንዲህ ወደ ልጓም አልቦ ስልጣን እየተጓዘ ባለበት ወቅት ሰፊውን ህዝብ ጨምሮ በሌሎች የፖለቲካ ሃይሎች ዘንድ የኦህዴድ አካሄድ ወዴት እንደሆነ ለመረዳት አለመቻሉ ነው፡፡ ይህ የሆነበት ምክንያት ደግሞ ኦህዴድ በሚያሳየው እጅግ ተለዋዋጭ ፖለቲካዊ ሁኔታ ነው፡፡ ፓርቲው ወደስልጣን ሲመጣ የጎሳ ፓርቲ መሆኑን እሰኪረሳ ድረስ ሊብራል የሚያስመስለውን ዲሞክራሲያዊነት እና እኩልነት እየደጋገመ ሲሰብክ ሰነበተ፡፡ ይህን የሚያመሳክሩ ጥሩ የሚባሉ እርምጃዎችንም ወሰደ፤ለምሳሌ የሚዲያዎች መከፈት እና የእስረኞች መፈታት፡፡ ይህ በመጠነኛ ተግባራዊ እርምጃ የታጀበው ብዙ ስብከቱ ዲሞክራሲያዊ ፖለቲካ የሚፈልገው ሰፊውን ኢትዮጵያዊ ሃሳቡን ጥሎ ኦህዴድ/ኦዴፓን ተስፋ እንዲያደርግ አደረገው፡፡ ሃገሩ ወደ ተሻለ የፖለቲካ ልማድ እልፍ እንድትል የሚፈልገው ይህ ተስፈኛ ቡድን ኦህዴድ በአደባባይ ሌላ በጓዳ ሌላ (በአማርኛ ሌላ በኦሮምኛ ሌላ) እያወራ የሚያደርገውን እጅግ አደገኛ አካሄድ ለመረዳት እና አንድ አቋም ለመያዝ ተቸግሯል፡፡ በበኩሌ ይህ የሚያስቸግር ነገር መሆኑ ማብቃት ያለበት ይመስለኛል፡፡ ከዚህ በኋላ ኦህዴድ መመዘን ያለበት በሚያደርገው ድርጊት መሆን አለበት፡፡ የሚያወራው ነገርም ቢሆን ወጥነቱ መፈተሸ አለበት፡፡ የንግግር ወጥ አለመሆን አፍ እና ልብ ልዩነት እንዳላቸው አንዱ ማሳያ ነው፡፡ ኦህዴድ ሰላም እና ፍቅርን በሰበከበት አፉ ድብልቅልቅ ያለ ጦርነት ሊያነሳ የሚችል ኮማንዶ መሆኑንም የሚናገር የንግግር ወጥነት የሌለው ፓርቲ ነው፡፡ በዚህ ላይ የማይሰማ መስሎት በር ዘግቶ ያወራውን

ወዲህ ወዲያ የማያስብል ሃቅ ሊክድ የሚፋትር ሰሚን ለመናቅም የሚሞክረው ፓርቲ ነው፡፡ የተናገረውን ሊል እንዳልተናገረ ሲያስረዳን ለማመን ሞኘነት ተዘጋጅቶ መቀመጣችን ሊያበቃ ይገባል፡፡ ይህን ያቆምን ጊዜ ኦህዴድ/ኦዴፓም የስልጣን ፈረሱ ላይ ልጓም እንዳለ ያስብና የሚሰራ የሚያወራውን አስቦ ይሰራል፡፡ ይህ ደግሞ ለእርሱም ለእኛም የሚበጅ ነገር ነው፡፡ በኦህዴድ/ኦዴፓ የስልጣን ፈረስ ላይ ልጓም ለማስገባት እና እየሆነ ላለው የማንስማማበት የፖለቲካ አኳኋኑ ጠንከር ያለ አቋም መያዝ ያልተቻለው አብይ እና ለማ ከኦህዴድ የተለየ ለኢትዮጵያ ብሄርተኛው የሚቀርብ አቋም አላቸው ተብሎ ለእርግጠኝነት በደረሰ ሁኔታ በሰፊው በመታሰቡ ነው፡፡ይህ እሳቤ አብይ እና ለማ በተዘጋ በር ውስጥ ሆነው አንሰማም ብለው ያወሩትን ነገር ሁሉ ያወሩት፣ያወሩት ነገር ሲሰማባቸው ደግሞ ሸምጥጠው የካዱት፣አዲስ አበባ የኦሮሞ ነች የሚል መግለጫ ፈርመው የሚያወጡት፣አዲስ አበባ የህዝቦቿ መሆን አለባት በሚሉ ሃይላት ላይ ጦርነት የሚያውጁት፣አይን ያየውን በአዲስ አበባ የሚደረገውን ህገ-ወጥ የመታወቂያ እደላ ሸምጥጠው የካዱት ሁሉ በኦህዴድ/ኦዴፓ አክራሪዎች ተገደው ነው እስከማለት የሚደርስ “ለጋስ” እሳቤ ነው፡፡ እሳቤው ሲቀጥል አብይ እና ለማን ከኦህዴድ ውጭ ባለው ሰው ከተደገፉ ይህን ሁሉ እንዲያደርጉ የሚያስገዱዷቸውን የኦህዴድ/ኦዴፓ አክራሪዎች አሸንፈው እነሱ የሚያምኑበትን እኛም የምንፈልገውን የእኩልነት ፖለቲካ ሊያመጡ ይችላሉ፤ስለዚህ ዝምብለን እንደግፋቸው ወይም በብርቱ አንተቻቸው የሚል ነው፡፡ በግሌ ይህን እሳቤ ለመቀበል እቸገራለሁ፡፡ የመጀመሪያው ምክንያቴ አብይ እና ለማ የኬኛ ፖለቲካን ከሚያራምዱ አክራሪ ከሚባሉት ሌሎች የኦህዴድ አባላት እምብዛም የተለየ ፍላጎት ያላቸው ስለማይመስለኝ ነው፡፡ ይህን የማመሳክረው ደግሞ ሁለቱ ግለሰቦች በንግግራቸው ወጥ ያለመሆናቸው፣ማድበስበስ እና ማስቀየስ የሚያበዙ፣አንዳንዴም ሰሚን ሞኝ አድረገው የሚመለከቱባቸውን ነገሮች ስለማስተውል ነው፡፡ ከሁሉም በላይ ተስፈኛው ህዝብ አክራሪው ኦህዴድ አስገድዷቸው እንዳደረጉት በሚያወራላቸው ድርጊቶች ዙሪያ ጥያቄ ሲቀርብልቸው ማድረጋቸው ትክክል መሆኑን የሚናገሩበት ፈርጣማነት(ለምሳሌ ከሶማሌ ክልል የመጡ ተፈናቃዮችን አዲስ አበባ ማስፈር ስህተት እንደሌለው፣እንደውም ገጠሬን ከተሜ ለማድረግ ጥሩ እንደሆነ ጠሚው የተናገሩበት ፈርጣማነት) ወይ ደግሞ ጉዳዩን ለማድበስበስ እና ለማስቀየስ የሚጥሩት ጥረት(ለምሳሌ ጠ/ ሚው የአዲስ አበባን ጉዳይ በተመለከተ የሚያሳዩት ሙልጭልጭነት፣በጌዲኦ ህዝቦች ላይ ኦነግ ያደረገውን ጥፋት ለማድበስበስ የሚያደርጉት መተጣጠፍ፣አቶ ለማ ዲሞግራፊክ ለውጥ ለማምጣት መስራታቸውን የተናገሩበትን ንግግር ያድበሰበሱበት መንገድ) ከትዝብቶቸ ውስጥ ዋነኞቹ ናቸው፡፡ የእኔ ትዝብት ስህተት ቢሆን እና አብይ እና ለማ ሁሉንም ነገር የሚያደርጉት ተገደው ነው የሚለው እሳቤ ትክክል ነው አንበል፡፡ እዚህ ሰዎች ተገደው አክራሪዎቹ የሚሏቸውን ነገር እያደረጉ ሄደው ሄደው የኢትዮጵያዊነት አንድያ አምባ የሆነችውን አዲስ አበባን የኦሮሞ ንብረት እስከ ማድረግ ድረስ የደረሰ መግለጫ አውጥተዋል፡፡ ይህ ሁሉ ከእነሱ ፍላጎት ውጭ የሆነ፣ ተገደው ያደረጉት ነገር ነው ከተባለ የአክራሪ ተብየውን እሳቤ ተገዳድረው እነሱ በእውነት ያምኑበታል የሚባለውን የሚያደርጉት መቼ እና እንዴት ነው? ወደውም ይሁን ተገደው አክራሪው የሚላቸውን እየፈፀሙ ህጋዊ ባልሆነ ሁኔታ አዲስ አበባን የኦሮሚያ ንብረት እስከማድረግ ከደረሱ

TZTA April 2019

14

የአክራሪ የኦሮሞ ብሄርተኞች የመጨረሻው ስኬት አዲስ አበባን የኦሮሚያ ግዛት ማድረግ ነው፡፡ይህን ደግሞ አብይን እና ለማ ስልጣን ላይ በሰየሙበት ሁኔታ ሊያስፈፀሙት ጠንክረው እየሰሩ ነው፡ ፡ ከዚህ በኋላ አብይን እና ለማን የምንደግፈው አክራሪ የተባሉት አብይን እና ለማን ተክተው የሃገሪቱ መሪዎች እንዳይሆኑ ነው?አክራሪ ተብየዎቹ ስልጣን ላይ ቢዎጡስ አዲስ አበባ የእኔ ናት ከማለት በላይ፣ኦነግ በሃገር ዳርቻ እተየዟዟረ ሃገር እንዲያምስ ከመፍቀድ፣ኦሮሞ ያልሆነ ሰው በኦሮሚያ መኖሩ ጭንቅ እንዲሆንበት ከማድረግ በላይ ምን ያደርጋሉ?ምናልባት እንደ ለማ እና አብይ ሳይሆን እንደ በቀለ ገርባ ይናገሩ ይሆናል እንጅ በድርጊታቸው ብዙ ልዩነት ያለው ነገር የሚያመጡ አይመስለኝም፡፡ ዝም ብለን አብይን እና ለማን በመደገፋችን እንቀጥል፣ከረር ያለ ትችትም አንተቻቸው የሚለው አካሄድ በአብይ እና ለማ ለስላሳ አንደበት ተከልለው የልባቸውን ለሚሰሩ አክራሪ የኦሮሞ ብሄርተኞች ያሻቸውን እንዲያደርጉ መልካም እድል መስጠት ይመስለኛል፡፡አብይ እና ለማ የእኛ ድጋፍ ካልተለያቸውና ጊዜ በተሰጣቸው ቁጥር አሉ የሚባሉትን አክራሪዎች ሊያሸንፉ ይችላሉ የሚለው አካሄድ ለዜግነት ፖለቲካ ፈላጊው ዜጋ ከሰጥቶ መቀበል ይልቅ መሸነፍን የደገሰ መንገድ ነው፡፡ ሰጥቶ መቀበል ማለት መሰረታዊ ፍላጎትን አስጠብቆ መለስተኛ ፍላጎትን ለሰላም ሲባል ትቶ ሁሉንም አሸናፊ በሚደርግ መንገድ መጓዝ ነው፡፡ መረታት ማለት ደግሞ ተገዳዳሪን ለማባበል ሲባል ዋና ፍላጎትን ሁሉ እንደዋዛ አስረክቦ ተሸንፎ መግባት ነው፡፡ አሁን የያዝነው አክራሪ የኦሮሞ ብሄርተኞችን በለማ እና አብይ በኩል እናባብል የሚለው አካሄድ የሚቀርበው ለሽንፈት እንጅ ለሰጥቶ መቀበል አይደለም፡፡ ለዚህ ዋነኛ ማስረጃው አብይ እና ለማ አዲስ አበባን እስከመስጠት ድረስ የኦሮሞ ብሄርተኝነት ፖለቲከኞችን ፍላጎት ለማርካት ሲሰሩ በአንፃሩ ለዜግነት ፖለቲከኛው መልካም ንግግርን ከመናገር የዘለለ ያስመዘገቡለት ድል አለመኖሩ ነው፡፡ የኦሮሞ ብሄርተኞች ከፍተኛው ድል እኛ ለፍላጎታችን ይቆማሉ ባልናቸው አብይ ፊርማ አዲስ አበባ የኦሮሞ ነች የሚል መግለጫ ማስወጣታቸው ነው፡፡ በአንፃሩ የፖለቲካው የማዕዘን ራስ የሆነችውን አዲስ አበባን ቢያንስ በመግለጫ ያስረከበው የዜግነት ፖለቲካ አቀነቃኙ ጎራ የአብይ/ለማን ለጆሮው እንዲስማማ አድርገው የሚደሰኩሩትን ዲስኩር በፍላሽ ቀድቶ ከማዳመጥ የዘለለ ያገኘው ጥቅም የለም፡፡ ሰርክ የሚወራለት አብይ ያደረጉት እስረኛ መፍታት እና ሚዲያ እንዲናገር የመፍቀዱ ነገር ለሁለቱም ጎራ የመጣ ቱርፋት እንጅ ለዜግነት ፖለቲካው ብቻ የወረደ በረከት አይደለም፡፡ ስለዚህ የፖለቲካ ትርፍ ኪሳራ ሲሰላ የነአብይ ወደ ስልጣን መምጣት ለኦሮሞ ብሄርተኝነት ጎራው ተጨባጭ ድል ሲያስመዘግብ ለዜግነት ፖለቲካው ይህ ነው የሚባል ተግባራዊ ድል ያላመጣ ነው፡፡ የአብይ/ማን ወደስልጣን መምጣት ተከትሎ የኦሮሞ ብሄረተኝነት ያስመዘገበው ድል ከህግ በላይ ሆኖ በአዲስ አበባ ላይ ባለቤት ለመሆን መንደርደር ብቻ አይደለም፡፡ የሃገሪቱን ዋነኛ ስልጣ በኦሮሞ መኳንንት እጅ ማስገባት፣የዜግነት ፖለቲከኛውን እግር አስሮ ለኦሮሞ ብሄርተኝነት ፖለቲከኞች እንደልባቸው እንዲሆኑ መፍቀድ(ለምሳሌ መንግስት ለሃሮምሳ ፊንፊኔ እና ለባላደራ ምክር ቤት ያለው የተለያየ እይታ፤ለኢሳት ዘገባዎች ያለው ቁጠኝነት እና ለOMN ለሚያስተላልፋቸው ፕሮግራሞች ያለው ለዘብተኝነት)፣የኦሮሞ ብሄርተኝነት ፖለቲከኞች አፍራሽ ንገግሮችን ለመናገር እንኳን የሚሰማቸው የመዝናናት ስሜት እና ሌላው ላይ ሲሆን መንግስት ያለው ተቆጭነት ሁሉ የኦሮሞ ብሄርተኝነት ከነ አብይ/ለማ ወደስልጣን መምጣት ያተረፋቸው ትርፎቹ ናቸው፡፡ ይህ ሁሉ የማባበል ስራ መሰራቱ ሃገሪቱ እንዳትበታተን ለማድረግ ሲባል መደረግ ያለበት ትክክለኛ አካሄድ ነው የሚል በሰፊው የሚነገር ግን ደግሞ ልክ የማይመስለኝ ክርክር አለ፡፡የዚህ ክርክር ትልቁ ስህተት የኦሮሞ ብሄርተኝነት ፓለቲከኞችንም ሆነ ሌላ የዘር ፖለቲካ አቀንቃኞችን እያባበሉ መኖር ይቻላል ብሎ ማሰቡ ነው፡፡ይህ እሳቤ ልክ ቢሆን ኖሮ ሁለተኛው የአለም ጦርነት አይካሄድም ነበር፡፡ ልክ ስላልሆነ ሂትለር የፈለገውን ሲሰጡ የኖሩት እንግሊዝ እና ፈረንሳይ የማታ ማታ ወደ

ፈሩት ጦርነት መግባታቸው አልቀረም፡፡የማባበል ፖለቲካቸውም የሂትለርን ጡንቻ ማፈርጠሚያ ጊዜ ሰጥቶ ባለጋራቸውን የማይጋፉት ተራራ አደረገባችው እንጅ የረዳቸው ነገር የለም፡፡ የዘር ፖለቲካ በተፈጥሮው የማይጠረቃ ፍላጎት ያለው እሳቤ ነው፡፡የዘር ፖለቲከኛ የጠየቀውን እየሰጡ በማባበል ለመኖር መንገዱ ሲጀመር በስተመጨረሻው የራስን ፖለቲካዊ ፍላጎትም አስረክቦ በዘር ፖለቲከኛ ስር ለማደር ለመስማማት መወሰን መሆኑ ሊታወቅ ይገባል፡፡መጠየቅ የማይታክተው የዘር ፖለቲከኛ የራሴ የሚለውን ሁሉ ጠይቆ ካበቃ በኋላ የሌላውንም የኔ ነው ማለቱ አይቀርም፡፡በጀመርነው የኦሮሞ ብሄርተኞችን የማባበል አካሄድ አዲስ አበባ የእኔ ናት ከማለት አልፈው ወደ ወሎም፣ጎንደርም፣ራያም እያማተሩ ያሉት ለዚህ ነው፡፡በማባበል፣አብይን እና ለማን መድህን በማድረግ ይህን ማስቀረት፣ የምፈልገውን የእኩልነት ፖለቲካ ማምጣት አንችልም፡ ፡ የምንፈልገውን የሰለጠነ፣እኩልነት እና ዲሞክራሲ የሰፈነበት ፖለቲካ ማምጣት የምንችለው በስልጣን ላይ ያለውን ህዴድ/አዴፓን ስልጣን በመግራት ነው፡፡ የኦዴፓን/አዴፓን ስልጣን ለመግራት ስናስብ የሚያስቸግረን አብይ/ለማ የልዩ ናቸው የሚለው ስህተት የማያጣው ስሜት ነው፡፡ ይህን እሳቤ ለመቋቋም እነዚሀ ሰዎች ልዩ ቢሆኑ እንኳን ሁለት ብቻ መሆናቸውን፣ለእኛ የሚስማማንን የእኩልነት ፖለቲካ ለማራመድ ሃሳባቸውን የሚጋራ ሌላ በርከት ያለ አጋር የሌላቸው በመሆኑ ስልጣን ላይ ያለው ኦህዴድ የሚይዘው የአብዛኛውን አባል መልክ መሆኑን ማሰብ ያስፈልጋል፡፡ኦህዴድ እኛ የምንፈልገውን መልክ የያዘ ድርጅት አለመሆኑን ደግሞ ማመሳከሪያው ብዙ ነው፡፡ ስለዚህ የምንፈልገውን የእኩልነት ፖለቲካ ለማምጣት ኦህዴድ ከህወሃት ከተማረውን የእበልጣለሁ ባይነት መንገድ እንዲመለስ ልጓም ሊገባለት ይገባል፡፡ ኦህዴድ ከተያያዘበት የማያዋጣ አካሄድ እንዲመለስ ልጓም የማስገባቱ ስራ በመጀመሪያ ደረጃ መምጣት ያለበት ከኢህአዴግ እህት ድርጅቶች ነው፡፡ ከኢህአዴግ እህት ድርጅቶች ውስጥ ስልጣን በመነጠቁ ያኮረፈው እና ከሌላው እህት ድርጅት ኦዴፓ ጋር ክፉኛ ባለጋራነት የሚሰማው ህወሃት ለዚህ ስራ የሚሆን ተፈጥሮ ያለው አይመስለኝም፡ ፡ ስለዚህ ኦህዴድን የመግራቱ ሃላፊነት በቀዳሚነት የሚወድቀው ብአዴን/አዴፓ እና ደኢህዴን ላይ ነው የሚሆነው፡፡ እነዚህ ፓርቲዎች ኦህዴድን አደብ ለማስገዛት የመጀመሪያው እርምጃቸው መሆን ያለበት አጋር ፓርቲዎች ወደ አባልነት እንዲያድጉ መስራት ነው፡፡ ይህን ለማድረግ ፓርቲያቸው ኢህአዴግ አስቸኳይ የስራ አስፈፃሚ ስብሰባ ጠርቶ ሃገሪቱ ያለችበት አሳሳቢ ሁኔታ በአራት ፓርቲዎች ብቻ የማይቻል ይልቅስ የአጋር ድርጅቶችንም ተሳትፎ የሚፈልግ ስለሆነ እነዚህ ፓርቲዎች ከአባል ፓርቲዎች እኩል ድምፅ ኖሯቸው በሃገራቸው ጉዳይ ውሳኔ እንዲሰጡ ማስወሰን አለባቸው፡፡ ይህን ለማድረግ የኢህአዴግ ምክርቤት (ማዕለላዊ ኮሚቴ) ጉባኤ መጠራት ካለበትም ተጠርቶ አጋር ፓርቲዎች በሃገራቸው ጉዳይ ላይ ውሳኔ እንዲሰጡ የማድረጉ እንቅስቃሴ መጠናከር አለበት፡፡ የአጋር ፓርቲዎች በሙሉ ድምፅ እና ውሳኔ ሰጭነት በተገኙበት ሁኔታ የኢህአዴግ አባል እና አጋር ድርጅቶች ማዕከላዊ ኮሚቴዎች በሃገሪቱ ፀጥታ እና ደህንነት፣የህግ የበላይነት፣ታጣቂ ፓርቲዎችን አደብ በማስገዛት ጉዳይ፣በኦህዴድ በተለይ በአዲስ አበባ ላይ በሚያሳየው የአፈና አካሄድ ዙሪያ በፓርቲው ቁጥጥር ኮሚቴ አማካይነት ሂሳዊ ምክከር መደረግ አለበት፡ ፡ አሁን ኦህዴድ እያሳየ ያለውን አይነት በገዥነት ላይ የተቀመጠን ፓርቲ ጥፋቶች ለማረም የሚደረግ የውስጠ ፓርቲ እንቅስቃሴ መመራት ያለበት በፓርቲው ቁጥጥር ኮሚቴ እንጅ በራሱ በታራሚው ባለስልጣን ፓርቲ አይደለም፡፡ እንዲህ ያለውን መደበኛ የፓርቲ ቁጥጥር ከማካሄዱ ባሻገር የኢህአዴግ አባል እና አጋር ድርጅቶች (አጋር የሚለው መጥፋት አለበት) ኦህዴድ እያሳየ ያለውን ህወሃትን የመተካት አምባገነናዊ አካሄድ ለመቆጣጠር የእርስበርስ ግንኙነታቸውን ማጠናከር አለባቸው፡፡ የሃገር አንድነትን ጥያቄ ውስጥ የሚከተውን የኦህዴድ ኦነጋዊ ዝንባሌ በመድፈቅ ረገድ በጋራም ሆነ በተናጠል ጠንካራ አቋም መሊኖራቸው ይገባል፡፡ በዚህ ረገድ ኦዴፓ የአዲስ አበባ የእኔ ናት የሚል መግለጫውን ተከትሎ ብአዴን/አዴፓ እና ደኢህዴን ያወጡት ጠንከር ያለ መግለጫ በጥሩ ጅማሬነቱ የሚያዝ ቢሆንም በቂ ግን አይደለም፡፡ እነዚህ ሁለት ፓርቲዎች በሃገሪቱ ተጨባጭ ለውጥ እንዲመጣ

https:www.tzta.ca

ገጽ 15 ይመልከቱ

ከገጽ 14 የዞረ

ከገጽ 12 የዞረ

ከኦህዴድ ጋር ሆነው የህወሃትን የበላይነት ለማስወገድ የታገሉ እንደመሆናቸው አሁን እያኮበኮበ ያለውን የኦህዴድ የበላይነት ለመዋጋትም ቀዳሚዎቹ መሆን አለባቸው፡፡ ለዚህ የሚሆናቸውን ጉልበት ለማግኘት ሁለቱ አባል ፓርቲዎች እርስበርስ ተናበው ከመስራት ባለፈ አጋር ድርጅቶችንም ከጎናቸው አሰልፈው ሃገርን ከአስፈሪ ውድቀት፣ከእርስበርስ መተላለቅ የማዳን ታሪካዊ ሃላፊነታቸውን ሊወጡ ያስፈልጋል፡፡ይህን ለማድረግ የሚመሩትን ህዝብ አስተባብረው ሰላማዊ ትግሎችን በማድረግ ተገዳዳሪ ጉልበት እንዳላቸው ማሳየት ይችላሉ፡፡ ኦህዴድ/ኦዴፓ የበላይነቱን ለማስተማመን እየሰራ ያለው፣የኦሮሞ ብሄርተኞችም የፖለቲካ ጥቅማቸውን እጅግ በተለጠጠ መንገድ ለማስከበር እተራወጡ ያሉት የሃገሪቱ ብዙ ቁጥር ያለውን የኦሮሞ ህዝብን ውክለናል በማለት ነው፡፡ ይህን የብዙ ነኝ ትምክህትን ለመገዳደር እና ሃገርን ከውድቀት ለማዳን ሲነጣጠሉ ንዑስ የሆኑት ሌሎቹ የኢህአዴግ ፓርቲ ድርጅቶች በአንድ መቆም አለባቸው፡፡ እነሱ በአንድ ሲቆሙ የኦሮሞ ብሄርተኞች የብዝሃነት ትምክህት ያበቃል፡ ፡የኢህአደግ አባል እና አጋር ድርጅቶች ይህን ማድረግ ተስኗቸው አሁን እያደረጉ እንዳሉት ኦህዴድ የሚሰራውን ዝም ብለው በማየቱ ከቀጠሉ ሃገራችን ከቁጥጥር ውጭ ወደሆነ ትርምስ መግባቷ አይቀርም፡ ፡ እነዚህ ፓርቲዎች የኦህዴድን አካሄድ መግራት ከቻሉ እና በውይይት ከስህተቱ እንዲታረም ማድረግ ከቻሉ እዳ ቀለለ ማለት ነው፡፡ ካልሆነና ኦህዴድ በተያያዘው የአምባገነንነት እና የሃገርን ህልውና አደጋ ላይ በሚጥል ቸልተኝነት የሚቀጥል ከሆነ ሃገሪቱ የሽግግር መንግስት ወደማቋቋም እንድትሄድ ፓርቲው ፍላጎት እንዲያሳይ ግፊት የማድረግ ህጋዊ ሰውነትም አላቸው እነዚህ ፓርቲዎች፡፡ እነሱ ተጠናክረው የአንድ ፓርቲውን አምባገነንነት ለመገዳደር ከሞከሩ የሃገሪቱ ህዝብም ከጎናቸው መሰለፉ አይቀርም፡፡ ከኢህአዴግ አባል እና አጋር ድርጅቶች በመቀጠል ኦህዴድን የማረቅ ሃላፊነት ያለው ህገ-መንግስትን የመተርጎምን ጨምሮ በርካታ የህግ ማስከበር ስልጣን ያላቸው የፌደራሉ ከፍተኛ ፍርድቤት ፕሬዚደንት የወ/ሮ መዓዛ መስሪያ ቤት እና የፌደራል ጠቅላይ አቃቤ ህግ ናቸው፡፡ ኦህዴድ መራሹ መንግስት እንደ ፓርቲ የአዲስ አበባን ጉዳይ በተመለከተ የሚያራምደው አቋም ህገ-መንግስቱን የሚጥስ መሆኑን ጠቅሶ ወደመስመር እንዲገባ ለማድረግ ከፌደራሉ ከፍተኛ ፍርድቤት ፕሬዚደንት እና ከፌደሬሽን ምክርቤት የሚቀድም ሃላፊነት ያለው አካል የለም፡፡ እነዚህ አካላት ከመነሻው ሃላፊነታቸውን እየተወጡ ባለመሆኑ አዲስ አበባ የንትርክ መነሾ ሆና ቀጥላለች፡ ፡ይህ ንትርክ አድጎ እና ቀጥሎ ለሚያመጣው ጥፋት የወ/ሮ መዓዛ መስሪያቤትም ሆነ የፌደሬሽን ምክርቤት ከተጠያቂነት አያመልጡም፡፡ የኦህዴድን ስልጣን በመግራቱ ረገድ ሶስተኛው ባለድርሻ የሃገሪቱን የውጭ ምንዛሬ አቅርቦት በመሃል እጁ የያዘው የዲያስፖራው ማህበረሰብ ነው፡፡ ሃገራችን የተለያዩ ምርቶችን ወደ ውጭ የምትልክ ቢሆንም የውጭ ምንዛሬ ፍላጎቷን ለማሟላት ሙሉ በሙሉ በሚባል ሁኔታ የምትደገፈው በዲያስፖራው መሆኑ የማያነጋግር ሃቅ ነው፡፡ ዲያስፖራው የውጭ ምንዛሬውን በመከልከልም ሆነ ተከታታይ ሰልፎችን በማድረግ በህወሃት ላይ ያመጣውን ተፅዕኖ ኦህዴድ የማያውቅ ስላልሆነ ዲያስፖራው ኦህዴድ እየሄደበት ያለውን አላስፈላጊ የአምባገነንነት መንገድ እንዲያቆም በተለያዩ መንገዶች መጠየቅ አለበት፡፡ ኦህዴድ ከህወሃት በተሻለ የህዝብ ድምፅ ሰምቶ የመስተካከል ነገር ካለው መልካም፤ ካልሆነ ግን የውጭ ምንዛሬን እስከማገድ በደረሰ ጫና ዲያስፖራው ኦህዴድ መራሹን መንግስት ማስገደድ አለበት፡ የኦህዴድን አላስፈላጊ አካሄድ በመግራት ረገድ ከሁሉም በላይ ጉልበታም የሆነው ሰፊው የኢትዮጵያ ህዝብ ነው፡፡ የኢትዮጵያ ህዝብ ኦህዴድ መራሹ መንግስት የሚያደርገውን እያንዳንዱን እንቅስቃሴ በአንክሮ ተከታትሎ ከፍላጎቱ እና ጥቅሙ ውጭ የሆኑ፣ወደመተላለቅ ሊመሩ የሚችሉ አካሄዶቹን እንዲያርም በተለያዩ የሰላማዊ ትግል መንገዶች ትግሉን መቀጠል አለበት፡፡ ከህዝቡ ጎን ለጎን በሃገር ውስጥም ሆነ በውጭ ሃገር የሚኖሩ ታዋቂ ግለሰቦች፣ምሁራን እና የሲቪክ ማህበራትም እያደገ ያለውን የአንድ ፓርቲ የበላይነት እና ተያያዝ ጥፋቶች ለማስወገድ መንግስትን ታገስ ተመለስ ማለት አለባቸው፡፡ ተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲዎችም ይህን ነገር ለመስራት ተቀዳሚዎቹ ባለድርሻዎች ቢሆኑም በአሁኑ ወቅት ይህ ሃላፊነትም እምነትም የሚጣልበት ፓርቲ ስላልታየኝ ስለ እነሱ ምንም ማለት አልችልም፡ Source Article from http://amharic. abbaymedia.info/archives/46613

አመራር አባል፣ የኢሕአዴግ ጽ/ቤት ሕግ ክፍል ሀላፊና የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር የካቢኔ ጽህፈት ቤት ኃላፊ — ትግሬ ሐዱሽ ሐለፎም — የብአዴን አመራር አባልና የአብክመ ገ/ኢ/ል/ት/ቢሮ የሕዝብ ግንኙነት ኃላፊ — ትግሬ ጀኔራል ስዩም ሀጎስ — የምዕራብ እዝ አዛዥ ሆኖ የሰራ፤ መጀመርያ የሕወሓት ታጋይ የነበርና “አማራ ነኝ” ብሎ ኢሕዴንን የተቀላቀለ—ትግሬ ሃዲስ ሃለፎም — የብአዴን አመራር አባልና የአማራ ክልል የገንዘብ ቢሮ የሕዝብ ግንኙነት ዳይሬክተር— ትግሬ የማነ ታደሰ — የብአዴን አመራር አባልና የአማራ ክልል የጸጥታ ዘርፍ የሕዝብ ግንኙነት ዳይሬክተር— ትግሬ ተክሉ የማነ ብርሃን — በአማራ ክልል በገንዘብና ኢኮኖሚ ትብብር ቢሮ ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር — ትግሬ ካሳሁን አብርሃ — የብአዴን አባልና የጎንደር ኢርፖርት ደሕንነት ኃላፊና የጎንደር ከተማ ወጣቶች ሊግ— ትግሬ አብርሃም ገብረመድህን — የብአዴን አመራር አባልና የደብረብርሃን ገቢዎች ዳይሬክተር— ትግሬ አብርሃም ወልደግብርኤል — የብአዴን አመራር አብልና

በአማራ ክልል የመንግስት ግዢና ንብረት ማስወገድ አገልግሎት— ትግሬ አቶ በርሄ ገብረማሪያም— የብአዴን የአመራር አባልና የከሚሴ ከተማ ሆስፒታል ዳይሬክተር— ትግሬ ብርሀኔ ቸኮል — የብአዴን የአመራር አባልና የደብረብርሃን ከተማ ገንዘብ ቢሮ ኃላፊ— ትግሬ አብረሀት ዘራይ — የብአዴን የአመራር አባልና የምስራቅ ጎጃም የመምህራንና የትምህርት ተቋማት ዘርፍ አስተባባሪ— ትግሬ ኪዳነማሪያም ፍስሃ — የብአዴን የአመራር አባልና የጎንደር ከተማ የህብረት ስራ ማህበር ማሰተባበሪያ ጽ/ ቤት ኃላፊ— ትግሬ ሰለሙን ሙሉጌታ — የብአዴን የአመራር አባልና የጎንደር ከተማ ብአዴን ኃላፊ— ትግሬ ተሰፋይ ሞገሰ — የብአዴን የአመራር የጎንደር ከተማ ቴክኒክና ሙያ ኢንተርፕራይዝ ልማት ጽ/ቤት ኃላፊ— ትግሬ ትዕዛዙ አፅብሃ — የብአዴን የአመራር አብልና የጎንደር ከተማ የከንቲባ ጽ/ቤት ኃላፊ— ትግሬ አብዮት ብርሃኑ ገ/መድህን— የብአዴን የአመራር አባልና የጎንደር ከተማ ባህልና ቱሪዝም ጽ/ቤት ምክትል

ኃላፊ— ትግሬ ቻላቸው ዳኛው— የብአዴን የአመራር አባልና የጎንደር ከተማ ፅዳት ውበትና አረንጓዴ ልማት ጽ/ቤት ኃላፊ— ትግሬ አባዲ አበበ — የብአዴን የአመራር አባልና የጎንደር ከተማ ገቢዎች ጽ/ቤት የሰራ ሂደት አሰተባባሪ — ትግሬ ጉኡሽ አምባዬ– የብአዴን የአመራር አባልና የይልማና ዴንሳ ወረዳ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አባል— ትግሬ ሲሳይ ዘሪሁን – የብአዴን አመራር አባልና የደ/ወሎ ዞን ብአዴን ጽ/ቤት ኃላፊ — ትግሬ አለም ግዴይ– የብአዴን የአመራር አባል፣ የደሴ/ዙሪያ ወረዳ መሬት አስተዳደር ኃላፊና የደሴና አካባቢው የሕወሓት መረጃ ኃላፊ [2 ደመወዝ የሚከፈለው] — ትግሬ ዶክተር አሚር አማን ሐጎስ— የብአዴን ስራ አስፈጻሚና የጤና ጥበቃ ሚንስትር — ትግሬ ልዑል መኮነን የአብክመ/ባቱ/ቢሮ ምክትል ኃላፊ— ትግሬ

ከገጽ 10 የዞረ ያጠናክራል፡፡ ማሰራጨትን በሚመለከት፣ ተሠራጭቷል ለመባል በመጀመርያ ‘ሕዝብ’ የሚለው ስንት ሰው እንደሆነም አይታወቅም፡፡ ለምሳሌ አንድ ሰው በስልክ አጭር መልዕክት ለአንድ ሰው ላከ፡፡ ወይንም በፌስቡክ የውስጥ መልዕክት መላኪያ በመጠቀም ለአንድ ወይም ሁለት ሰው መልዕክት ላከ፡፡ እነዚህ ለሕዝብ እንደ ደረሱ ይቆጠራልን? ለአንድ ሰው የተላከ መልዕክት ኖሮ፣ መልዕክቱ የደረሰው ሰው ለሕዝብ ቢያደርሰው የሚጠየቀው የትኛው ሰው ነው?

ሰዎች ትክክለኛ ስማቸውን ከመጠቀም ይልቅ ሌላ ስም መጠቀምን እንዲመርጡ ያበረታታል፡፡ በሌላ መልኩ ደግሞ መንግሥት በትክክለኛ የተጸውኦ ስም የማይጠቀሙትን በመዝጋት ወይም ኢትዮጵያ ውስጥ እንዳይታዩ በማድረግ ሥራ ይጠመዳል ማለት ነው፡ ፡ በእርግጥ ይኼን እውን ማድረግ እጅግ በጣም አስቸጋሪ ቢሆንም፣ በአጭሩ ተፈጻሚነቱ በተጸውኦ ስም የማኅበራዊ ሚዲያ የሚጠቀሙ ሰዎችን ላይ እንጂ በሌላ ስም የሚጠቀሙትን አይጨምርም፡፡

በሌላ ዓይነት መደብ ሲለቀቅ ይኼንን ስም አጥፊውን ጽሑፍ፣ ንግግር፣ ምስል ወዘተ በመላው ዓለም የሚገኝ ኢትዮጵያዊ ወይም ሌላ ሰው ጭምር ሊያየው ይችላል፡፡

ሦስተኛው ብያኔ የተሰጠው ሐረግ ‹‹ሐስተኛ መረጃ›› የሚለው ነው፡፡ ብያኔውም ‹‹የፍሬ ነገር ወይም አንኳር ይዘቱ ውሸት የሆነና ሁከት ወይም ግጭት የማስነሳት፣ ወይም ጥቃት እንዲደርስ የማድረግ ዕድሉ ግልጽ በሆነ መልኩ ክፍ ያለ ንግግር ነው፤›› የሚል ነው፡፡ ይህ ድንጋጌ ለፖሊስም፣ ለዓቃቤ ሕግም ለዳኞችም ሰፊ ሥልጣን የሰጠ ነው፡፡ ‘የፍሬ ነገር ወይም አንኳር ይዘቱ’ የሚለው አገላለጽ በንግግሩ ውስጥ የተካተተውን የሐሰትነት መጠን ወደ መሆን ይወስደዋል፡፡ በዚያ ላይ አመለካከትና ጥሬ መረጃን የለየ አይደለም፡፡ በተጨማሪም ሁከትና ግጭት የማስነሳት ዕድሉ ከፍ ያለ ነው ወይስ አይደለም የሚለውም እንዲሁ ወደተፈለገበት አቅጣጫ ተጠምዛዥ ነው፡፡ ይኼንን ሐሰተኛ መረጃ የማሠራጨት ተግባርን በግልጽ የከለከለው አንቀጽ አምስት ነው፡፡ በማናቸውም መልኩ ለሕዝብ እንዲደርስ ማድረግ ወንጀል ነው፡፡ የሐሰት መረጃ ያሠራጨ ሰው እስከ አንድ ዓመት የሚደርስ ቀላል እስራት ሊቀጣ ይችላል፡፡ አሠራጩ ሰው በማኅበራዊ ሚዲያ ከአምስት ሺሕ ሰው በላይ ተከታይ ካለው፣ በብሮድካስት ወይም በየጊዜው በሚወጣ ኅትመት (ጋዜጣ፣ መጽሔት ወዘተ) ከሆነ እስከ ሦስት ዓመት የሚደርስ ቀላል እስራት፣ ወይም እስከ አሥር ሺሕ ብር የሚደርስ መቀጮ ይቀጣል፡፡ በሐሰተኛ መረጃው ምክንያት ተነሳስቶ ጥቃት ከተፈጸመ ደግሞ እስከ አምስት ዓመት የሚደረስ ፅኑ እስራት ያስቀጣል፡፡ የሐሰት መረጃ ማሰራጨት፣ በዚህ መልኩ በሦስት ምድብ የተከፋፈሉ ቅጣቶችን ያስከትላል፡፡ የጥላቻ ወንጀልን ጥሎ ንግግርን አንጠልጥሎ ከዚህ ባለፈ ግን የጥላቻ ንግግርን ወንጀል አድርጎ፣ በጥላቻ የሚፈጸሙ የወንጀል ድርጊቶችን ወንጀል አለማድረግም ሌላው የዚህ ረቂቅ ጉድለት ነው፡፡ አንድን ሰው የሆነ ብሔር ተወላጅ በመሆኑ ብቻ አንድ የሌላ ብሔር ተወላጅ በጥላቻ ተነሳስቶ የአካል ጉዳት ቢያደርስበት ወይንም ቢገድለው ከጥላቻ ንግግሩ በከፋ ሁኔታ ማኅበራዊ ሰላምን የሚነፍግ ብሎም የብሔር ግጭት እንደሚፈጥር እሙን ነው፡፡ ንግግርን ከተራ ስድብነት ወይንም ስም የማጥፋት ወንጀል ለይቶ የወንጀል ቅጣቱ ከፍ እንዲል ከተደረገ በተመሳሳይና እንደውም የበለጠ አሳማኝ የሚሆነው በጥላቻ ተነሳስቶ መድልኦ የፈጸመ፣ ጥቃት ያደረሰ ሰው በተለየ ሁኔታ ከፍ ያለ ቅጣት ሊቀመጥለት ይገባል፡ ፡ ስለሆነም የጥላቻ ንግግር በባሕርይው ወንጀል እንዲፈጸም ስለሚያነሳሳ ነው ወንጀል የተደረገው፡፡ በንግግሩ ተነሳስቶ ወይንም በንግግሩ ምትክ ሌላ ወንጀል ሲፈጸም የበለጠ የሚስቀጣ መሆን ይጠበቅበታል፡፡ በተጸውኦ ስም መጻፍ እንደ ወንጀል የፌስቡክ (ቲውተር፣ ሊንክድኢን ወዘተ) አካውንት (ስም) በትክክለኛ መጠሪያ ስምና አድራሻ የማይጽፍ ሰውን በሚመለከት ምንም ዓይነት ድንጋጌ የለውም፡፡ ማንነቱ ሳይገለጽ በሌላ ስም በመጠቀም የጥላቻ ንግግር የሚያስተላልፍ ሰው ቢኖር፣ የፌስቡክ አድራሻው (አካውንቱ) ሊዘጋበት ነው ወይስ ምን ሊደረግ ነው? ረቂቅ ሕጉ ተፈጻሚ ሊሆን የሚችለው በስማቸው ለሚጽፉ ሰዎች ብቻ ስለሚሆን፣ ከተጠያቂነት ለመሸሽ

TZTA April 2019

15

ከኢትዮጵያ ውጭ ሆነው የሚናገሩትንስ/ የሚጽፉትንስ? የጥላቻ ንግግርንና የሐሰት መረጃ ማሠራጨትን ወንጀል ለማድረግ የተዘጋጀው ረቂቅ አዋጅ ከኢትዮጵያ ውጪ ሆነው የጥላቻ ንግግር ወይም የሐሰት መረጃ የሚያሠራጭ ሰዎችን በምን መንገድ ተጠያቂ ለማድረግ እንደሚቻል ድንጋጌ የለውም፡፡ ስለሆነም፣ በጥላቻ ንግግርም ይሁን በሐሰት መረጃ በወንጀል ሊከሰሱ የሚችሉት ኢትዮጵያ ውስጥ የሚኖሩ ብቻ መሆናቸው ነው፡፡ በመሆኑም፣ እንዲህ ዓይነት ንግግሮች የመሆን ዕድል ያላቸውን ጽሑፎች አንድም በግል ስማቸው ለማይጠቀሙ፣ ሁለትም ከኢትዮጵያ ውጭ በሚኖሩ ሰዎች አማካይነት መሠራጨትን ያበረታታል እንጂ ዓላማውን ማሳካት አይችልም፡፡ በተጨማሪም አድሏዊ ይሆናል፡፡ ኢትዮጵያ ውስጥ ሆኖ መጻፍ ብቻ ያስቀጣል፡ ፡ ጉዳያቸው በሌሉበት የሚታይ ወንጀልም አይደለም፣ ምክንያቱም በሌሉበት ለመታየት ቅጣቱ ከአሥራ ሁለት ዓመት በላይ የሚያሳስር መሆን ስላለበት ነው፡፡ በሥርጭት ላይ ያሉትስ? የጥላቻ ንግግርንና የሐሰት መረጃ ማሠራጨትን ለመቆጣጠር የተዘጋጀው ረቂቅ አዋጅ ከአሁን በፊት ተዘጋጅተው የተሠራጩና በሥራ ላይ ያሉ ወይም ተደራሽ የሆኑ ሰነዶች፣ ካሴቶች ወዘተ ላይ የሚገኙ የጥላቻ ንግግሮችና የሐሰት መረጃዎችን በሚመለከት ዕጣ ፋንታቸው ምን እንደሚሆን የሚገልጸው ነገር የለም፡፡ የመንግሥት የፖሊሲ ሰነዶች፣ የተማሪ መማሪያ መጽሐፍት፣ ግለሰቦች ያሳተሟቸው መጽሐፍት፣ ጋዜጦች፣ መጽሔቶች፣ ካሴቶች፣ በዩቲዩብና መሠል ማሠራጫ ላይ የሚገኙ የጥላቻ ንግግሮችን በሚመለከት የተገለጸ ነገር የለም፡፡ ነገር ግን ሥርጭታቸው ይቀጥላል፡ ፡ ቀድሞ ስለተገለጸ ወይም ስለተጻፈ ወይም ስለተሠራጨ ተብሎ አሁንም ሥርጭቱ ይቀጥላልን? ወይስ ይቋረጣልን? ያስቀጣልን ከዚሁ ጋር ተያያዞ፣ እንዲህ ዓይነቱን የጥላቻ ንግግር የሚቆጣጠረው አካል (ብሮድካስት ባለሥልጣን) የሚታተሙ መጽሐፍትን ጋዜጣን፣ መጽሔትን፣ በኢንተርኔት የሚለቀቁ ንግግሮችን ሁሉ የማንበብ አቅምና ችሎታ እንዴት ሊኖረው ይችላል? ወይንስ ደግሞ፣ ቢያንስ ለመጽሐፍ፣ መጽሔት፣ ወዘተ. ሲሆን ቅድመ ኅትመት ምርመራና ፈቃድ (ሳንሱር) ሊኖር ነውን? የፍርድ ቤት ሥልጣን… የኢንተርኔት መከሰት የስም ማጥፋት ሕግን ሲበዛ ውስብስብ አድርጎታል፡፡ አንድ አገር ላይ ተሁኖ የተለቀቀን ጽሑፍ፣ የድምፅ ወይም የምስል መልዕክት ኢንተርኔት ባለበት አገሮች ሁሉ ይገኛል፡፡ የጥላቻ ንግግሩም ይባል የሐሰት መረጃው መነሻ የሆነው ድርጊት የሆነ አገር ላይ ይለቀቃል፡፡ ጉዳቱ ደግሞ ድርጊቱ ከተፈጸመበት በተጨማሪ ሌሎች አገርም ላይ ይፈጸማል፡፡ አሜሪካ ሆኖ ስለ አንድ ኢትዮጵያ ውስጥ የሚኖርን ሰው ስም የሚያጠፋ ጽሑፍ በማኅበራዊ ሚዲያም ይሁን

እንዲህ በሚሆንበት ጊዜ ጉዳት የደረሰበት ሰው መብቱን ለማስከበር የሚጠቀማቸው አማራጮች ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተወሳሰቡና አዳጋች እየሆኑ ነው፡፡ እየተወሳሰበ የመጣው፣ ኢንተርኔት ድንበር ስለማያውቅ፣ መብትና ግዴታን የሚወስኑት ደግሞ በድንበር የተገደቡ አገሮች በመሆናቸው ነው፡፡ በአንዱ አገር ስም የሚያጠፋ ነው የሚያሰኝ ጽሑፍ ወይም ንግግር በሌላ አገር ሕግ የተፈቀደ ይሆናል፡ ፡ ድርጊቱ በራሱ ስም የሚጠፋ ነው ወይስ አይደለም የሚለውም እንደየማኅበረሰቡ ሲለያይ፣ ኢንተርኔት አገር ስለሌለው የተለየ ማኅበረስብ የለውም፡፡ ስለሆነም በየትኛው ማኅበረሰብ አኳያ ጽሑፉ ወይም ንግግሩ ለመልካም ስም ተቃራኒ ነው ይባል? በኢንተርኔት ዓለም የፍርድ ቤት ሥልጣን የሰከነ የሕግ ሥርዓት ላይ አልደረሰም፡፡ አይደለም በተለያዩ አገሮች መካከል ስለሚኖረው ይቅርና በፌደራል ሥርዓት የሚመሩ አገሮችም ከፈተና አልተላቀቁም፡፡ በተለይ ደግሞ የፍትሐ ብሔር ጉዳዮችን በሚመለከት ሕግ የማውጣት ሥልጣኑ ለክልሎች ከሆነ የውስብስብነት ደረጃው ይጨምራል፡፡ የኢትዮጵያን በምሳሌነት እናንሳ፡፡ የፍትሐ ብሔር ጉዳዮችን በሚመለከት ሕግ የማውጣት ችሎታ/ሥልጣን ለክልሎች የተተወ ነው፡ ፡ ጉዳዩን የማየት ሥልጣን የየትኛው ፍርድ ቤት ነው የግዛት የዳኝነት ሥልጣን የሚባል አለ ወይ? በግል አመልካችነት ወይስ በክስ? በጥላቻ ንግግር የሚቀርብ የወንጀል ክስ የግል ተበዳይ የሆነ ሰው ሲያመለክት (Upon Complaint) ነው ክስ የሚመሠረት ወይስ ደግሞ የሕዝብ ጥቅምን እንደሚፃረር እንደ ማንኛውም ሌላ ወንጀል የግል ተበዳይ አቤቱታ ባያቀርብም (Upon Accusation) ፖሊስ የወንጀል ምርመራ ማድረግ ይችላልን? ይሄም ሊመለስ የሚገባው ጉዳይ ነው፡፡ አንዳንድ ሰው በማኅበራዊ ሚዲያም ይሁን በሌላ የመገናኛ ዘዴ የጥላቻ ንግግር የሆነ ስድብ ወይም የሚያዋርድ ንግግር ቢፈጸምበትም እንኳን፣ ክስ ማቅረብ የማይፈልግ ይኖራል፡፡ በዚህን ጊዜ የግለሰቦቹ ምርጫን በማክበር የወንጀል ተግባሩን ምርመራ እንዳይጀመር ይደረጋልን? በሌላ መልኩ ደግሞ ቀጥታ ንግግሩ ያተኮረው አንድ ሰው ላይ ቢሆንም እንኳን ሌሎች ሰዎችን በማነሳስት የበለጠ ንትርክ ውስጥ በመክተት በብሔር መካከል ጥላቻ እንዲበረታ የሚያደርግ ቢሆንስ? ለማንኛውም እንዲህ ዓይነቶቹ ጉዳዮች የፖሊሲ አማራጮች ስለሆኑ ጥልቅ ፍተሻ በማድረግ የተሻለውን አማራጭ መከተል የመንግሥት ሥልጣን ነው፡፡ ለማጠቃለል ያህል፣ ረቂቅ አዋጁ በመግቢያው ላይ ከያዛቸው መነሻዎች ጀምሮ ዓላማውንም ጭምር ከእንደገና በጥልቀት መፈተሽ አስፈላጊ ነው፡፡ በተጨማሪም ስለ ጥላቻ ንግግርም ይሁን ሐሰተኛ መረጃ መያዝና ማሠራጨት ወንጀል የሚሆኑትን መሆን ከሌለባቸው ከእንደገና አጥርቶ የመለየት ሥራ ማከናወንን ይጠይቃል፡፡ እንዲሁም፣ ያላለቁ ጉዳዮች ስላሉትና ደንብ በማውጣት የማይሸፈኑ ስለሆኑ ድጋሜ ማጤን ተገቢ ነው፡፡ ከላይ የቀረቡት በጣም ጥቂት የሚባሉት ነጥቦች እንጂ፣ በዝርዝር ቢታይስ ብዙ ነገር አለው፡፡ ሰው የመሰለውን ሐሳብ በግላዊ ቁሳቁሶቹ ላይ ማስቀመጥን ሳይቀር ወንጀል ማድረግ ሕጉንም አውጪውንም መጥላት ነው ትርፉ የሚሆነው፡፡ አዘጋጁ፡- ጸሐፊውን በኢሜይል አድራሻቸው wuobishett@yahoo.com ማግኘት ይቻላል፡፡

https:www.tzta.ca

TZTA April 2019

16

https:www.tzta.ca

Court orders lobbying czar to take new look at Aga Khan’s vacation gift to Trudeau OTTAWA THE CANADIAN PRESS / APRIL 16, 2019

consideration of possible compliance issues relating to the foundation, its senior officer or its other registered lobbyists.

The commissioner was required to take a broad view of the circumstances in addressing the complaint, Gleeson said.

“Instead, the record before the Court reflects a narrow, technical and targeted analysis that is lacking in transparency, justification and intelligibility when considered in the context of the Commissioner’s duties and functions,” he wrote. “The decision is unreasonable.”

Premier Doug Ford tells Ontario teachers not to strike as contract talks near MARKHAM, ONT. / THE CANADIAN PRESS/ APRIL 16, 2019

Prime Minister Justin Trudeau meets with the Aga Khan on Parliament Hill in Ottawa on May 17, 2016. SEAN KILPATRICK/THE CANADIAN PRESS The Federal Court has ordered the lobbying should have considered that as a board commissioner to take another look at member of the Aga Khan Foundation whether the Aga Khan broke the rules by Canada, the spiritual leader of the world’s giving Prime Minister Justin Trudeau a Ismaili Muslims was directly and legally vacation in the Bahamas. connected to the organization bearing his In September 2017, then-commissioner Karen Shepherd said there was no basis to a complaint from an unnamed member of the public that the Aga Khan, a billionaire philanthropist, had violated the code for lobbyists by allowing Trudeau and his family to stay on his private Caribbean island.

Shepherd’s office found no evidence the Aga Khan was “remunerated for his work” as a director of a foundation registered to lobby the federal government, and therefore concluded the code did not apply to his interactions with Trudeau.

Although Democracy Watch was not the original complainant, the Ottawa-based group challenged the ruling in Federal Court.

Democracy

Watch

argued

Shepherd

name and was acting as its representative in giving a gift to the prime minister.

In his decision made public this week, Federal Court Justice Patrick Gleeson noted the commissioner concluded there was no evidence the Aga Khan was “remunerated” for his work with the foundation. However, the Lobbying Act sets out obligations that lobbyists incur when they undertake activities “for payment” – a term defined in the act as including “anything of value.”

The commissioner’s analysis does not consider whether the Aga Khan may have received anything of value, but begins and ends with the simple question of monetary payment, Gleeson said. Restricting the analysis to this narrow question is inconsistent with both the wording of the act and the objects and purposes of the code, he added.

In addition, the analysis excluded any

Ontario Premier Doug Ford shown addressing during an event in Toronto, on April 1, 2019.

Premier Doug Ford is telling teachers not to strike, saying they have a good deal with three months of holidays and the best benefits and pensions in the country.

Ontario could start bargaining at the end of this month with teachers and education workers, whose contracts expire at the end of August.

Teachers’ unions have already expressed concerns about a recent education announcement from the government, which includes larger class sizes for grades four to 12.

When asked today if he was preparing for the possibility of a strike, Ford said teachers have waged job action against Ontario governments of every stripe, and he says they have to get with the times.

Ford says teachers do a great job and he appreciates them, but says their unions have declared war on the government.

He also says an Aug. 31 expiry date for teachers’ contracts – right before kids go back to school – will never happen again under his government.

CHRISTOPHER KATSAROV/THE CANADIAN PRESS

Toronto council makes King Street transit pilot permanent OLIVER MOORE URBAN AFFAIRS REPORTER APRIL 16, 2019

transit ridership on the King streetcar jumped by 16 per cent, to 84,000 daily boardings, with what staff characterized as minimal impact on vehicle travel times on nearby roads. Transit trip-time predictability also rose.

sharply divergent visions of Toronto’s transportation future. While supporting councillors lauded transit priority and spoke about rolling it out more broadly, opposing councillors were openly fearful of the possibility.

While some local businesses complained about reductions in sales, city-gathered data suggested this was less pronounced than critics had said.

Councillor Jim Karygiannis said he was dreading such transit-first restrictions coming to other roads, a prospect that Councillor Stephen Holyday said “really scares me.”

“It’s been an overwhelming success,” said Councillor Joe Cressy, one of the local representatives of the part of the city through which the pilot runs.

A TTC streetcar travels along King St. in downtown Toronto

.FRED LUM Toronto council has decided to keep in place efforts to speed up transit vehicles on King Street, making permanent what staff called an “unprecedented” success.

The transit pilot – which prevented private vehicles from going straight through at

most downtown intersections on King, most of the day – was implemented late in 2017. It was described by councillors Tuesday as a way to make tangible transit progress for the cost of some paint and new road signs.

Within a month of the pilot’s beginning,

TZTA April 2019

“The next steps are to take the lessons from King and to apply them elsewhere,” he added later to reporters. “Do we look at bus corridors in parts of the city? Do we look at other streetcar priority zones? The opportunity here is to move people faster and move more of them. And so, yes, we absolutely should look to take this model and replicate it right across the city.”

Although keeping the pilot was approved Tuesday, councillors offered

17

In the end, council voted 22-3 to keep the traffic restrictions on King, with Councillor Michael Ford joining Mr. Holyday and Mr. Karygiannis in opposition. Councillors also voted down a series of attempts to create new exemptions to the King Street rules, which staff had warned could lead to less compliance more generally and undermine the point of the effort.

Staff will now look at improving the roadway, including by installing patios in the curb lane and possibly widening the sidewalks during King’s next round of capital repairs.

https:www.tzta.ca

TZTA April 2019

18

https:www.tzta.ca

One year on: Ethiopia PM lauded for promoting gender parity

Sahle-Work Zewde as first female president of Ethiopia

Emilia Nkengmeyi 11/04 - 12:00 ETHIOPIA Women have been at the centre of Ahmed Abiy’s reign in a country which has long been considered as a patriarchal society.

Aside from his political reforms, he has taken great steps in promoting gender parity within the Ethiopian government, appointing women to top level positions in the country.

Abiy, first Oromo prime minister who was appointed in April 2018 after the resignation of Hailemariam Desalegn indicated that women were “less corrupt” and stand a better chance to advocate for peace in a country which has been plagued by unrest for years.

The reformist leader has taken credit for living up to his words to bring women to the forefront of his government as reflected in the following areas; 10women-10men downsized cabinet On October 18th, 2018, Abiy appointed a gender balanced cabinet comprising of 20 members. Prior to this move, the once 34 member parliament had only 4 women who held minor positions.

Abiy’s cabinet shakeup not only promoted a gender parity, but has women leading in strategic positions such as defense and

Meaza Ashenafi Chief Justice

security, trade, labor, culture, science, and revenue.

Aisha Mohammed was appointed Ethiopia’s defence minister and she became the first woman to hold that position while Muferiat Kamil, who was former speaker of parliament was named the first ever Minister of Peace.

Read more: Female appointees form half of Ethiopia’s new cabinet – reports Meaza Ashenafi joined Abiy’s female crew as Chief Justice Abiy made another laudable move when he appointed Meaza Ashenafi as the first female Chief Justice, a significant addition to his crew of women. She was appointed to the role barely two weeks after Abiy named 10 female ministers to his cabinet.

Prior to her appointment, Ashenafi who is the founder of the Ethiopian Women Lawyers Association was widely recognised for her work as a human rights activist.

The Ethiopian Prime Minister Abiy, leveraged on her vast international experience while indicating that she would be the perfect fit to “successfully implement demands made with regards to justice, democracy and change in our country.”

Birtukan Mideksa election boss

Ashenafi Meaza served as an adviser on women’s rights at the Addis Ababa-based United Nations Economic Commission for Africa and was formerly a judge on Ethiopia’s High Court from 1989 to 1992.

Read More: Ethiopia Supreme Court gets its first woman head, Meaza Ashenafi Abiy appointed Birtukan Mideksa election boss The former judge and opposition party leader Birtukan Mideksa was approved

by Ethiopia’s House of People’s Representatives to lead the National Electoral Board of Ethiopia (NEBE), after Abiy Ahmed submitted her name as his only nominee for the position.

Birtukan was once one of Ethiopia’s high profile prisoners, jailed after the disputed elections of 2005 during which several people lost their lives. Her appointment came a few weeks after she returned to the country from exile in the United States.

Birtukan, is now tasked with leading efforts to organize the next vote scheduled for 2020 in the East African nation.

Read More: Ethiopia parliament approves Birtukan Mideksa as elections boss Sahle-Work Zewde as first female president under Abiy’s reign Abiy’s commitment to push for gender parity sparkled again when members of

Ethiopian parliament approved SahleWork Zewde as the first female president, following the resignation of Mulatu Teshome.

Before her appointment to the ceremonial position, Sahle-Work was the U.N. undersecretary general and special representative of the secretary general to the African Union. She had also served as Ethiopia’s ambassador to France, Djibouti, Senegal and the regional bloc, the Intergovernmental Authority on Development (IGAD).

The 68-year-old diplomat becomes the fourth president of Ethiopia and currently the lone female head of state in Africa.

Read More: Ethiopia gets first woman president, Sahle-Work Zewde – Reports Billene Seyoum also featured among the batch of women who were elevated by Abiy with her appointment as the Press Secretary at the office of Prime Minister before she was recently replaced by Nigusu Tilahun.

Read More: Ethiopia PM appoints woman as official spokesperson According to Abiy, all these women were strategically chosen for the positions based on their educational background and leadership skills.

POLITICS

Ethnic politics: the peril of Ethiopia?

13 April 2019 / By Brook Abdu

The euphoria that engulfed the country one year ago when Prime Minister Abiy Ahmed (PhD) assumed the hot seat at Arat kilo seems to be receding slowly.

Another round of protests is visiting the country and they are erupting here and there. In fact, protests are even happening in places that have been relatively peaceful during the three years of protests which resulted in the ongoing reform led by the PM and his team.

New protests resulted in the death of many people, the displacement of others and deployment of the military

force to manage the security crisis in the area they are happening. Coupled with a wide range of challenges that the administration of Abiy Ahmed is facing, which includes economic and humanitarian predicaments in the country, have put the administration in a tight situation.

The security challenges of the country seem to have continued, according to the World Threat Assessment of the US Intelligence Community, released in January 2019. And assessment asserts that the challenges emanate from

TZTA April 2019

19

country’s internal political matters.

“The states of East Africa will confront internal tension. Ethiopia and Eritrea will struggle to balance political control with demands for reform from domestic constituencies,” predicts the assessment.

Although immediate cause of these conflicts in the country might vary from place to place and from people to people, ethnic politics seemed to be at the center of all of it. And, it appears this much has been admitted by the government.

In a press conference held on April 5 at the Office of the Prime Minister, National Security Advisor to the PM, Temesgen Tiruneh, identified ethnic politics as the national security threat of the country.

He explained saying that criminals tend to hide in their ethnic identities to circumvent accountability; individual conflicts are also changing their nature to ethnic politics, in many places.

“It is radical nationalism that is the current national security threat of

https:www.tzta.ca

Continued on page 25

Ethiopia’s transition to democracy has hit a rough patch. It needs support from abroad

Felix Horne Senior Researcher, Horn of Africa Follow @felixhorne1

Felix is the Senior Ethiopia and Eritrea researcher for Human Rights Watch.

Based in Ottawa he has documented the human rights dimensions of Ethiopia’s development programs, telecom surveillance, torture, media freedoms, protest-related abuses and other topical issues in the Horn of Africa. Prior to working for HRW, Felix has worked on a variety of indigenous rights and environmental issues in northern Canada and internationally, including several years of research into the impacts of agricultural investment in several African countries. He holds a Masters in Resource and Environmental Management from Dalhousie University and an undergraduate degree in urban planning from the University of Saskatchewan.

Abiy Ahmed, left, the newly elected chair of the Ethiopian Peoples' Revolutionary Democratic Front (EPRDF) addresses Ethiopian lawmakers after he was sworn in as the country's Prime Minister, Monday, April 2, 2018. © AP photo/Mulugeta Ayene

The ascent of Dr. Abiy Ahmed to the post of prime minster in Ethiopia a year ago was a rare positive story in a year filled with grim news globally.

Within months of taking office, his administration released tens of thousands of political prisoners, made peace with neighboring Eritrea, took positive first steps to ensure free and independent elections, and welcomed previously banned groups back into Ethiopia.

It was an astonishing turnaround in a short period.

new challenges.

Ethiopia’s rapid transition away from authoritarianism unleashed waves of dissatisfaction and frustration that had been crushed by the ruling party for decades. If Abiy (Ethiopians are generally referred to by their first names) can’t maintain law and order and come up with a plan to address the causes of that anger without repressive measures, his country’s considerable gains will be threatened.

There aren’t many success stories But the progress has created around the world as nations

TZTA April 2019

20

transition from authoritarianism to democracy. Ethiopia has a chance to become a model, but it will need significant help confronting its challenges.

As Ethiopians have become less afraid of voicing opinions, longstanding grievances have taken on new intensity. Disputes over access to land and complex questions of identity and administrative boundaries have led to open conflicts and score-settling, often along ethnic lines. Dissatisfaction

https:www.tzta.ca

Continued on page 21

Continued from page20

has also been growing over longstanding questions about who gets to govern and manage the rapid growth of the capital, Addis Ababa.

The rising tensions across Ethiopia have led to the displacement of more than2 million people since Abiy took office. And as tensions increase, this number is likely to rise.

Social media, meanwhile, has grown in popularity, and it is awash with hate speech. Firearms are flooding into many parts of the country. And local and federal authorities are losing control over security in many parts of the country. It’s a toxic mix with critical nationwide elections coming up in just over a year.

Progress is hampered by the lack of action from Abiy’s government, which has done little to calm interethnic tensions and remedy the underlying issues. And institutions that could resolve such complex grievances are not yet seen as independent enough to address them in a nonpartisan way, following years of ruling party control. And perhaps most worryingly, there’s no evidence that Abiy’s administration

has a clear strategy for addressing with Ethiopia, including in the areas these growing tensions. of migration, counter-terrorism and economic growth. They need to As Abiy’s popularity has waned, ensure that Abiy’s experiment with so has support for his reform democracy succeeds. Should it fail, agenda. There is mounting concern there would be dire humanitarian that Ethiopia risks becoming consequences for this country of ungovernable if conflict and over 100 million, many of whom insecurity continue to rise. Some protested against bullets and arrests insist that if that happens a return to from security forces for years in authoritarianism is the only way to the hopes of a transition to a more keep the country together. It is not rights-respecting government. too late for Abiy to turn this situation around and build on the seeds of The United States and its allies democracy he nurtured in his first can best support Ethiopians by few months in office. But a plan of continuing to offer praise for corrective action, restoration of law the reforms while also asking and order, and some confidence- sometimes difficult questions about building measures are urgently how Abiy’s government plans to needed from Abiy’s government. restore law and order and address underlying grievances, and by Many Ethiopians living in the determining what role the United diaspora, including in the Los States and other allies can play Angeles area, have backed Abiy’s in making this happen. In Abiy, effort at bringing democracy to Ethiopia has a leader who, based Ethiopia. Ethiopians living abroad on available evidence, genuinely have raised more than $1 million wants that transition but may need to help some of those displaced by a helping hand. conflict.

The next year is likely to determine Their efforts should be backed by the how history remembers Abiy — U.S. and other Western nations who and how democratic principles fare have key long-standing partnerships in Ethiopia.

Ethiopia's 'Roof of Africa' forest burns: Israel joins fire combat

TZTA INC TZTA INTERNATIONAL ETHIOPIAN BILINGUAL NEWSPAPER

TZTA is independent newspaper published once a month online in Toronto, Canada. The opinion expressed in this newspaper are not necessarily those of the editor or publisher. We welcome comments or different point of view from our readers submitted articles may be edited for clarity.

Address

Send your article, letters, poems and other information with your full name, address and phone number to:-

TZTA INC.

Po Box 1063 Station B Mississagua, ON L4Y 3W4 E-mail your information to:-

tztafirst@gmail.com / info@tzta.ca

Website:-https://www.tzta.ca GST REG. # R306528806-00001

PAYMENT

Make your cheque payable to TZTA INC.

For residence of Canada cheque and money order are acceptable.

Pay by Visa or Master Card/Paypal/ From outside Canada Visa and Master Card are acceptable. Ask us!

Go to our website and send us your email address. You will get the newspaper every time

For Advertising

Call: (416) 898-1353 (416) 653-3839 Fax: (416) 653-3413 E-mail: tztafirst@gmail.com or info@tzta.ca Website: https://www.tzta.ca

Publisher & Editor Teshome Woldeamanuel Marketing; Tigist Teshome Format and Typing Zenashe Tsegaselassie

Abdur Rahman Alfa Shaban 9 hours ago ETHIOPIA Israeli firefighters are the latest addition to a growing list of experts in Ethiopia to help authorities deal with a rampaging forest fire that has hit the Semien National Park in the northern Amhara region.

in Ethiopia and was the Israel Defense Force’s first-ever battalion commander from the Ethiopian community.�

Fire have been raging in parts of the historic national park for the past few months but it wasn’t until last week that external intervention was sought for to combat the crisis.

Kenya which is also dealing with a similar case in the Mount Kenya area could not deliver on its promised assistance as at close of last week. The regional state president admitted yesterday that the issue had gotten beyond their control and needed federal intervention.

Experts from South Africa, Kenya and France were among the first to offer their assistance as of last week.

Media reports quoting an Amhara regional state official said after weeks of battling fires, a renewed forest fire had broken out as of April 9.

The Times of Israel said the team joining the efforts “is being led

by Zion Shenkar, who was born

Local media portal, Addis Standard added that the fire has been on and off for the last two weeks with efforts aimed at controlling it largely unsuccessful. South Africa agreed to send six firefighter planes to help.

The nature of gorges and the landscape of the area is also said to be a major contributory factor that largely hampered earlier efforts at extinguishing the blaze.

A BBC reporter said: volunteers and residents had joined in the effort to put out the blaze. Another fire broke out in the park last month, destroying 340 hectares (840 acres) of forest and grass. The cause of the fires have yet to be established.

TZTA April 2019

21

Israel Foreign Ministry ✔ @IsraelMFA Team of Israeli firefighters landed in #Ethiopia and is on its way to #Simien Mountains National Park to assist Ethiopian authorities in putting out the raging fires in the unique world heritage site đ&#x;‡Žđ&#x;‡ąđ&#x;‡Şđ&#x;‡š About the Semien National Park It is a 220 sq-km (84 sq-miles) park, in Ethiopia’s highlands, sometimes referred to as the “Roof of Africaâ€? given that it forms the largest continuous area of elevation on the continent.

The park is listed as a UNESCO World Heritage Site, and is home to some rare animals such as “the Gelada baboon, the Simien fox and the Walia ibex, a goat found nowhere else in the world.�

Its summit, Ras Dashen (4,550 m), is the highest peak in Ethiopia. Lake Tana, the source of the Blue Nile, also lies in the northwestern portion of the Ethiopian Highlands.

Contributor

Mr. Tadese Gebremariam Mr. Yonas J. Haile Mr. Alem Mr. Yehun Belay Mrs. Genet Woldemariam Mr. Desta etc...

...............................................

Members of National Ethnic Press and Media Council of Canada NEPMCC

Press and Media Council of Canada

We acknowledge the financial support of the Government of Canada through the Canada Periodical Fund of the Department of Canadian Heritage.

https:www.tzta.ca

Lest the Rwanda genocide is repeated in Ethiopia!

Posted by: ECADF in News April 13, 2019

The Reporter Editorial

Ahmed (PhD), who as an 18-year-old served as part of an Ethiopian peacekeeping mission in Rwanda in 1995, Kagame remarked that Rwanda shall always remember what it had emerged from.

As the Rwanda genocide is remembered annually the theme is a call for such barbarism to be repeated never again anywhere. Wishing for something not to transpire though is no guarantee it will not come to pass. It’s for this precise reason that everything possible must be done to avert the havoc that can be wrought by troubling trends unfolding in Ethiopia.

The Rwanda genocide must not be repeated in Ethiopia.

Ethiopian Prime Minister Dr. Abiy Ahmed.

As Rwandans commemorated the 25th anniversary of the horrific 1994 genocide on April 7 Ethiopians from different walks of life expressed trepidation at the prospect of their country experiencing a similar atrocity. Beginning April 7, 1994 almost 800,000 people – mainly Tutsis and some moderate Hutus – were massacred over the course of 100 days by bloodthirsty ethnic Hutus consumed with hatred.

Speaking at a ceremony attended by the leaders

of Chad, Republic of the Congo, Djibouti, Niger, Belgium, Canada, Ethiopia as well as the African Union and the European Union at the Kigali Genocide Memorial, the mass burial ground where more than 250,000 victims are thought to be buried, President Paul Kagame said, “In 1994, there was no hope, only darkness. Today, light radiates from this place. How did it happen? Rwanda became a family once again.” Citing Prime Minister Abiy

Paul Vander Vennen Law Office

Certified by the Law Society of Upper Canada as Specialist in Citizenship and Immigration Protection: Immigration and Refugee Law: 45 St. Nicolas Street, Toronto, ON M4Y 1W6

TZTA April 2019

22

All compatriots who feel they have a stake in Ethiopia’s destiny need to attach greater importance to its fate than their differences. Instability is spreading to more regions of the country.

Thousands have perished and millions more displaced from their homes due to deadly conflicts in the Oromia, Somalia, Southern, Benishangul Gumuz, Afar, Amhara and Gambella regional states. In the past week the relatively peaceful and adjoining areas of North Shoa and South Wollo were racked by violence that led to the death and maiming of several innocent civilians. Many fear that failure to heed the lessons of previous incidents potentially gives rise to internecine strife entailing mayhem and destruction. Though the victims of conflicts and citizens worried to death by the rising level of instability have implored the government to find a decisive solution, there seem to be no end in sight to the conflagration of clashes that threaten to destabilize the nation. Consequently, the hope many have had for Ethiopia is giving way to a sense of foreboding.

The common values Ethiopians have forged over centuries and handed down from generation to generation are being undermined by zealots bent on building a wall between the children of one nation. In particular individuals who have a large following on social media are harping on ethnic, religious, cultural and ideological differences of a people who have accommodated their diversity and co-existed peacefully for eons. These vile characters are causing death and destruction left and right because no one has put a stop to them.

It’s inexplicable why the government is reticent about bringing to justice pseudo-intellectuals who are openly spewing venomous rhetoric for the express purpose of fomenting unrest. Even though it is of the essence to reconcile opposing narratives regarding the past by exploiting the opportunities that the sea change underway in Ethiopia in the past one year has provided to ensure freedom, equality and justice, forces harboring an ulterior motive are deliberately pushing a new historical narrative laced with myths to advance their evil agenda. As a result

the tie that binds Ethiopians is being slowly eroded.

This not only increases the likelihood of deadly intercommunal conflicts, but also jeopardizes the very survival of the country.

Ethiopia should have been treading the path to peace and prosperity on the back of the ongoing political reforms. Sadly, various indicators affirm that it is on the edge of a precipice. The nation is awash with weapons of all sorts thanks to a burgeoning illegal arms trade. Though rightful mission of the defense forces is to protect the sovereignty of the country, they are busy quelling disturbances. Over three million citizens have been uprooted from their homes due to ethnically motivated attacks. Trivial disputes tend to escalate into fatal skirmishes on account of the absence of a culture of constructive dialogue and the alarming rise in intolerance.

Moreover, religious institutions, local elders, civil society organizations and intellectuals have played no significant role in promoting peace and stability.

All these failures are posing a serious existential threat to the country.

If Prime Minister Abiy’s administration does not use every legitimate tool at its disposal to ensure that Ethiopia does not crumble right under its nose, the future is bound to be bleak. The lack of a coordinated response to the soaring incidences of violence has heightened tensions. The foremost obligation of the government is to protect the safety and security of the public. In reality though in Ethiopia there are elements which wield greater power than the government in certain areas or with sections of the public. The problem is primarily attributable to the glaring rift within the ruling Ethiopian Peoples’ Revolutionary Democratic Front (EPRDF). Ethiopians overwhelmingly supported the EPRDF leadership which promised to bring about change in the hope that it would deliver the nation from the quandary it was in and set in motion the transition to democracy.

Unfortunately, this hope has been dashed by the acrimonious infighting plaguing the Front. To make matters worse forces salivating at the prospect of grabbing power are exploiting the division to incite skirmishes that may well trigger a state collapse.

It’s an understatement to say that if Ethiopia were to become a failed state the consequences will be extremely unpleasant not only for its citizens, but also for the region and beyond. The specter of such calamity can be prevented one way and one way only: stop putting the interest of individuals and groups above the national interest and articulate a broadly acceptable roadmap that steers Ethiopia on the road to democracy. Anything else is a recipe for a repeat of the Rwanda genocide.

https:www.tzta.ca

TZTA February 2019 TZTA April 2019

2319

https:www.tzta.ca https:www.tzta.ca

PROTECT FREEDOM SPEECH, TOLERATE HATE SPEECH

April 13 , 2019.

Years after a contested election, the former Prime Minister Meles Zenawi defended before parliament the now infamous legislation designed to fight terrorism. It was a passionate advocacy of a flawed law as “flawless”, and a claim that it was better than the best of any anti-terrorism law around the world.

The legislation has been less than “flawless,” as envisioned by parliament and the late prime minister. It is not as if Ethiopia was not affected by domestic and cross border terrorism like its neighbours Somalia and Kenya, two countries that have suffered greatly from loss of lives, property destruction and chaos. Ethiopia may have needed a legal instrument to fight terrorism beyond the legal scope of existing laws.

But the anti-terrorism law passionately advocated by the former prime minister targeted bloggers, journalists and leaders of the political opposition who fell prey to the law. Many were indicted, charged and imprisoned for inciting terrorism, all thanks to the open-ended nature of the antiterrorism law.

Prime Minister Abiy Ahmed (PhD), in the first few months of being installed in power, acknowledged the harms done by the law and assembled an advisory council under the Attorney General’s Office to review and revise it. The law, along with other legislation, was blamed for constraining the political space. Abiy inaugurated an era of political transformation and opened up the political and media landscape to a degree previously thought unthinkable.

Lately, there seems to be a rising rhetoric to reverse course, and that should be alarming. The Prime Minister’s Office has come to re-examine the value of such an expansive and liberal take on free speech, especially as ethnic conflicts have persisted across the country.

Early this month, the Attorney General’s Office issued a new bill that criminalises hate speech and submitted it for public discussion. One public forum held to discuss the bill was at the headquarters of the UNECA in Addis Abeba.

The keynote speaker was Gedeon Timotheos (PhD), deputy attorney general, who had authored an articulate and nuanced essay on hate speech. In attendance were journalists, politicians and lawyers, some of whom had been victims of the anti-terrorism law.

As Gedeon repeatedly argued, and as both the conservative majority and liberal minority in Ethiopia agree, hate speech is dangerous, because it builds on individuals’ inbuilt biases and prejudices. In disregarding reason and the subtleties of group interactions, its capacity to incites social tension is immense. There are no illusions about its dangers and the role it plays in distracting from valuable policy debates.

The debate comes on the interpretation, cause and the means of enforcing the law. Those advocating the legislation argued that there should be ‘boundaries” and “limits” to what people can say and what should be publicly disseminated.

But no one was able to say where those limits and boundaries lay. There is no single universally accepted definition of what hate speech is. The realization that speech is a natural extension of human thoughts and exists as the free and unconstrained part of consciousness adds to the complexity of the issue.

The bill is a typical overreach of governments and a boon to the exercise of authority anywhere, even in democratic countries. A law that is broadly interpreted gives free rein to state power, which is bound to come into a collision with those that exercise their free speech rights, whether members of the media, bloggers,

opposition groups or even individuals.

The proposed bill is déjà vu to the flawed legislation of the late prime minister and sets a dangerous precedent in a country where the executive has never shied away from overexerting its constitutionally enshrined powers, and where the courts and parliament remain weak.

Worse still, anti-terrorism laws seem to have never worked anyways, unless as temporary antidotes. It merely serves to sweep discontent and tension under the rug or push open discussions into the underground where matters fester and boil. This is what happened in the modern history of Ethiopia.

Just because the political and media landscape has been liberalised, citizens and the political elite do not suddenly adopt rational discourse and a sober exchange of ideas. That is why it should not come as a surprise to anyone that much of the bias, anger and absolutist views nurtured in the underground are now emerging and spilling into the mainstream conversation.

This fact lends itself to why poor political discourses persist in Ethiopia – it is the unfortunate outcome of years of limitations imposed on free speech by the state, not the other way around.

The more practical and long-term solution to combating hate speech is to understand that hate speech is much more of a symptom rather than a problem. Political discourses in the past were moderated by a generally conservative and inward-looking public sentiment and the intolerance of successive regimes to any radical views.

While the state’s repressive measures were counterproductive in addressing the sociopolitical challenges it faced, it managed to create the illusion of stability.

The current political and media liberalisation measures upended these balances. In proposing a new scheme to criminalise hate speech, what this

administration is calling for is a return to a period of less extreme views, not because that is what society wants, but because the state has imposed it.

Instead, what Prime Minister Abiy’s administration has to do is help a democratic culture flourish in the country, which will take time to bear fruit. It is perhaps the best bet to counter hate speech, and balance it with the acknowledgement that the true measure of free speech is the right to offend.

Offending others, particularly groups, has the potential in creating social tensions. But what lies beneath this is a consequence of political exclusion and economic inequality. Governments across the world would have an easier time merely punishing groups and individuals causing societal disruption than rolling up their sleeves and toiling the back-breaking, and even thankless, task of addressing these fundamentals.

No golden bullet can contain hate speech short of building democratic institutions and lessening income inequality - two of the strongest foundations for a nation whose citizens can expect security with a reasonable degree of freedom.

People should have the freedom to shout “fire” anywhere else but in a crowded theatre. Matters that have to do with incitement of violence are sufficiently narrowly defined in the criminal code and the press proclamation. Even if this was not the case though, incitement of imminent lawless action does not justify a need for such a broadly interpretable anti-hate speech law.

If fundamental political and economic inequalities can be addressed, the state will not be the one that punishes those that spew hate and misinformation.

It would be society, made up of an informed public, that rejects and pushes into obscurity misinformation and hate speech.

Immigrant families more likely to own home than add to pension plan, StatsCan says Immigrant families’ wealth grows faster than Canadians born here, new data shows

Immigrant families who have been in Canada for more than two decades tend to be worth more than families who were born in the country, new data from Statistics Canada released Tuesday shows.

New Canadians wave flags after taking the oath of citizenship during a special Canada Day ceremony in Vancouver on July 1. New data from Statistics Canada shows immigrant families' wealth grows faster than that of people born in Canada. (Darryl Dyck/Canadian Press)

TZTA April 2019

The data agency released an analysis of numbers from 1999 to the 2016 census, comparing immigrant families with those born in Canada and looking at various aspects of their financial lives.

The findings show that both groups have, on the whole, seen a big increase

24

in their wealth over the past two decades.

The average wealth of established immigrant families — those whose major income earner was aged 45 to 64 and landed in Canada at least 20 years earlier — grew from $625,000 in 1999 to $1.06 million in 2016, an increase of $435,000, or more than 69 per cent.

Comparable families where the major income earner was born in Canada are Continued on page 25

https:www.tzta.ca

Continued from page 24 worth less, on average, but saw a bigger gain, from $519,000 to $979,000.

That's an increase of $460,000 or more than 88 per cent.

One reason for the discrepancy may be that immigrant families are much more likely to put their money into real estate. "Compared with Canadianborn families, immigrant families generally hold a greater share of their wealth in housing but a smaller share in [registered pension plan] assets," the data agency said.

Comparing home ownership rates In 1999, less than one third of recently immigrated families owned their own home. By 2016, home ownership rates for those families had caught up to those of native-born Canadians.

Immigrants200560.3% Immigrants200560.3% Canadian bornImmigrants On average, 69 per cent of the wealth increase for immigrant families can be traced to gains in the amount of equity that they have in their homes. That compares to 39 per cent for native-born Canadians.

On the flip side, one third of the wealth gain for Canadian-born families is

because of increases in the value of pension plan assets. For immigrant families, that share is just 17 per cent.

Political sociologist Howard Ramos at Dalhousie University in Halifax says it is not surprising to see immigrants being relatively more eager to climb the housing ladder instead of putting their money into other things.

“Many people may not be getting RRSPs or other investments, because they may be self-employed or have had career disruption when they came to Canada,” he said in an interview, “which leads them to the one asset they can control — home ownership.”

“The evidence shows that this as a strategy has paid off in the past and is still paying off for newcomers today,” he said.

Immigrants’ preference for housing as an investment may also be a factor in their willingness to borrow, too.

Established immigrant families had a debt to income ratio of 2.17 in 2016, compared with 1.32 for Canadian-born families.

“Most of the difference was due to the larger mortgages carried by immigrant families,” Statistics Canada said.

While their wealth levels may be different, the study shows that there’s little evidence that the two groups manage their finances any differently.

“Specifically, the study finds no evidence that immigrant families use payday loans, withdraw money from registered retirement savings plans or pay off only part of their monthly credit card balances to a greater extent than Canadian-born families of similar age do,” the data agency said.

Ramos says the numbers are some hard data to show that on the whole, immigrants largely become “model economic citizens” who are on the whole doing exactly what was hoped for them.

“It’s interesting to see the evidence of the success of immigrant economics.”

Jelena Zikic, an associate professor at York University’s school of human resource management who studies skilled immigrants, says “they have a mindset of being safe and secure,” so seeking to climb the property ladder makes a certain amount of sense.

“Most of the migrant motivation has to do with ‘I want my kids to be better

off’,” she says. “There’s a fear of losing their ground in a new place, so they see [tangible investments] as a way to protect themselves.”

While it may be encouraging to see immigrants becoming wealthier the longer they are in Canada, she says that shouldn’t suggest that they have it easy — quite the opposite, in fact.

She says stories of very qualified skilled immigrants coming to Canada and then having to take low-paying jobs because their credentials aren’t recognized are rampant, something that is bad for them and bad for Canadian society.

“There’s a ceiling effect,” she says.

“They enter, but they can’t always progress.”

She adds that those who do succeed often do so because of their own resilience.

“They had very strong motivations to come to Canada, so when they are here they do everything they can [to move up],” she says.

CBC’s Journalistic Standards and Practices|About CBC News

Continued from page Ethiopia,” Temesgen told The Reporter, later adding that, “which the political leadership exploits by prompting their ethnicity to avert legal actions against them.”

According to him, ethnic politics might be the biggest and the primary security threat for Ethiopia, but not the only one.

“There can be many security threats as a country and what comes to the fore is the ethnic politics. All things we see these days seem to have forgotten the Ethiopian identity and even there are huge fragmentations within single ethnic groups,” Temesgen said.

further discussion,” Temesgen clarified his statement. “Identity and language as well as celebrating one’s roots are inalienable rights and as such they will be respected,” he further explains his position. “But, it needs to be on the basis of mutual respect and on the anchor bond which is the Ethiopian identity,” explained Temesgen, “what we have to do is to balance the ethnic and national identities.”

What has been done previously is work against the anchor bond, he asserted.

But he believes that this might be debatable and some people might object to it.

Although he buys that idea of balancing between the national and ethnic identities, Abebe Aynetie, a political and security expert, questions the criteria, employed by the national security apparatus to identifying a threat.

“This is what we have formulated based on our day to day encounters. We have conducted a study to identify these threats which will be considered as input in the upcoming revision of the national security strategy,” he indicated.

According to Abebe, rule of law, the respect for human and democratic rights and institutional capacity of the security sector to maintain peace and security should be considered in analyzing security threats.

Ethnic based politics is at the center of the federation and the ruling party, the Ethiopian Peoples’ Revolutionary Democratic Front. Hence, the statement from the security advisor made many speculate that the basic make up of the current federalism and politics in the country is coming to an end. On the other hand, there are more than 107 political parties in the country which signed a code of conduct with the National Electoral Board of Ethiopia and the majority of them are ethnic based political parties.

“The primary task of the government is to protect its citizens,” he asserts, and “it is unmanaged ethnic politics that has become a threat to the country. Ethnic identity of nations and nationalities is the pillar of the Constitution and nations and nationalities cannot be threats for national security,” Abebe argued. “The problem is the lack of balance between the national and ethnic identities, and polarized politics.”

“Saying that it is a national security threat does not necessarily mean that the basis for Ethiopian federalism should be changed; those sorts of decisions (political decisions) would require

Indicating that EPRDF came to power by recognizing ethnic suppression in the country, and hence choosing ethnic politics, Abebe says it is because of failures to address the initial questions and to learn from past experiences that led the country to the current crisis.

TZTA April 2019

“The democratic culture in our country is based on a culture of a winner and a looser; we are not open to accept differences. The principal cause for this is because our democracy is directly copied from the western world and it did not tend to include our national values– Ethiopians are consensus seekers and we reconcile disputes by bringing both parties to a middle and common ground without blaming any of them,” he critiques.

even protect in the outside,” he says.

Making an example out of the Gamo elderly who managed to control potential conflict by raising wet grass and kneeling down in Arba Minch while the other part of the country could not do the same, Abebe says our democracy should be based on our intricate values. The Gamo elderly managed to do so because their conflict resolution methods are informed by their values and this has to come into play in the modern-day democracy, he recommends.

“EPRDF which came to power promised to solve ethnic oppressions but established its own tyranny beginning from its assumption of power. It only used ethnic politics as a passport to power without doing anything to help solve the problem,” Merera argues, “There is no problem with the people who have been living together for a long period of time.”

“Our problems are still here with us as they have been for the past 50 years and more; we could not do it now. Unless we interweave democracy with our national values, we won’t overcome the democratic drought being experienced in our time,” he asserts.

For him, Ethiopia’s security threat emanates from the inside and it is what the country could not bypass. Despite the country’s history of preserving its identity and sovereignty without any technological input centuries ago, it has reached a time of cruel barbarism. And, unless the country addresses its internal affairs, it won’t be able to tackle external threats which are created because of weak internal situations.

“What exacerbates our external vulnerability is our internal problem; and when we overcome this, we will

25

And while doing this, Ethiopia has to make change in continuity and should not start from scratch like the previous times, he advises.

Merera Gudina (PhD, Prof.), a renowned politician and a scholar, agrees that there are problems with the ethnic politics which entered Ethiopian politics some 50 years ago.

Merera observes that, the current challenge with ethnic politics in the country is triggered by the elite and they have to be both accountable for damages so far and responsible for solutions in the future.

“The proposed solution has to be appealing to all of us, too. It needs to bring all into participation and create a democratic system which benefits us all equally,” argues Merera.

Ethiopia is currently revising its Foreign Affairs and National Security Policy and Strategy and it is not clear how the current assessment of the national security threat will be incorporated in the national security strategy, which will be a standalone document separated from the foreign policy.

Temesgen says that the revision of the policy and strategy is underway and it will be available for discussion to the public.

https:www.tzta.ca

TZTA April 2019

26

https:www.tzta.ca