TZTA August 2020

TZTA August 2020

2

https://www.mywebsite.com

TZTA August 2020

3

https://www.mywebsite.com

መረጃ ስለ ትዝታ ድህድረ ገጽ በቅርብ ቀን ለእናንተ አንባብያንና ማስታወቂያ አውጪዎች ለማሳወቅ ያህል ቀደም ብለን በhttps:// www.tzta.ca ድህረ ገጻችን እንጠቅም የነበርውን በተለያዩ ምክንያቶች እንድናቆም ተገደናል። ይኸውም ድህረ ግጽ አሁንም ቢሆን ስሙ እንዳለ ሆኖ ዶሜኑ በሌላ ስለተወሰደ የኛን አድራሻ ማግኘት አትችሉም። ስለሆነም የአሁኑ ድህረ ገጽ ተክቶ በኢንተርኔት ላይ የሚገኘው የድሕረ ግጻችን አድራሻችን https://www.mytzta.com መሆኑ በዚህ አጋጣም እንገልጻለን! እናሳስባለን። ስለሆነም በአሁኑ ጊዜ ለምሳሌ ጉግል በመሄድ https://www.mytzta.com ዌብሳይታችንን በማስገባትወደ ድህረ ገጻችንን መድረስ ይችላሉ። በሚመጣው በኢትዮጵያ አዲስ ዓመት ጀምሮ 2013 ማለታችን ነው፣ ያለፈውን በማሻሽል አዲስም በመጨመር ለአንባብያንና ለማስታወቂያ አውጪዎች ከፍተኛ ማሻሻል በማድረግ ተደራሽነቱን ከፍ ያደርጋል። በተጨማሪም በዌብ ሳይታችን ሶሻል ሚዲያ እንድ ፌስ ቡክ፣ ሊንከዲን፣ ኢንስታግራም ትዊተር የመሳሰሉትን ስርጭቱ ከፍ ይላል። ከቶርንቶ ካናዳ ጅምሮ በተለያየ ዓለም ድሕረ ገፃችን በሰሜን አሜሪካ፣ በኢሮፕ፣ በእስያ ፣ በሚድል ኢስት፣ በአውስትራልያ፣ በኢትዮጵያም ጭምር ድሕር ገጻችን በሰፊው ይዳረሳል። ምንም እንክዋን አድራሻችን ቶሮንቶ ካናዳ ቢሆንም በተለያየ ዓለም ለሚገኙ ኢትዮጵያውያን የሚሰራጭ በመሆኑ ማንበብና ማስታወቂያ ማውጣት ብቻ ሳይሆን ሁሉም ኢትዮጵያዊ ሃሳቡን የሚገልጽበት ነፃ ዌብ ሳይት ስለሆን ከየትም አካባቢ መለእክት መጣጥፍ ማስታወቂያ ብትልኩልን በትህትና እናስተናግዳለን። አመሰግናለሁ። ተሾመ ወልደአማኑኤል

Information about TZTA Website (https://www.mytzta.com

To inform you, our readers and advertisers, we have been forced to discontinue our website https://www.tzta.ca for various reasons. That is, the website still has its name, but you will not be able to find our address because the domain has taken by someone else. Therefore, we would like to take this opportunity to announce that our current website is https://www.mytzta.com instead of the previous https://www.tzta.ca website! Now, for example, you can go to Google https://www.mytzta.com and access our website.

In the coming Ethiopian New Year 2013, we mean improving the past by adding new ones and making it more accessible to readers and advertisers. Besides, social media sites such as Facebook, LinkedIn, Instagram and Twitter are on the rise. From Toronto, Canada, our website is widely available in North America, Europe, Asia, the Middle East, Australia, and Ethiopia.

Although our address is Toronto Canada, our website online distribute to Ethiopians around the world, so it is not only a place to read and advertise but also a free website for all Ethiopians to express their views.

Send your article, letters, poems and other information with your full name, address and phone number to:TZTA INC. 1411-100 Wingardoen Court Scarborough, ON M1B 2P4 For more information call us at 416-898-1353 E-mail your information to:tztafirst@gmail.com Website:-https://www.mytzta.com

Teshome Woldeamanuel Publisher TZTA August 2020

4

https://www.mywebsite.com

TZTA August 2020

5

https://www.mywebsite.com

ግጥም

እውነት አንተም ኢትዮጵያዊ ነህ?! (ወለላዬ ከስዊድን)

ተገዳድለህ መፍትሔ አታመጣም!

ዘመነ ገልባጣ፤

ወለላዬ (ማትያስ ከተማ)

በዱላ መቀጣቀጥ ብትችልም መደባደብ፣ ማባረር፣ መግደልም

ጥበበ ሳሙኤል ፈረንጅ የግፉአን በደል፤ ሰዉን ካላስቆጣ፤ ገዳይ ከሳሽ ሆኖ ችሎት ላይ ከወጣ፤ በዳይ ተበዳይ ነኝ ብሎ ከተቆጣ፤ ሃሰት ተኳኩሎ እንደ እውነት ከመጣ፤ ዘመናችን ሆኗል ዘመነ ገልባጣ፡፡

መፍትሔ ሆኖ ላያኖርህ ላያቆይህ ጥፋት ነው ለጥፋት ማቆብቆብህ “አዎን! ኢትዮጵያዊ ነኝ!” በለኝ

ሃይማኖት እምነትህን የሻርክ

በጣጥሰህ ሸንሽነህ ካልከፋፈልካት

መቼም አፍህ ከተግባርህ አይከብደኝም

በተንኮል ፖለቲካ የዳከርክ

ሰላም አውለህ ሰላም ካሳደርካት

ካልኾንክም ግድ የለም

ማነህ?

አገርህ እንደኹ ለሁልኽም በቂህ ናት

እቅጩን ሐቁን ንገረኝ

እውነት አንተም ኢትዮጵያዊ ነህ?

አንባጓሮህን አሽቀንጥረህ ወርውረህ

ያንተ ነገር ቁርጡ ይግባኝ።

ማንበብና መፃፍ፤ ቀለም የቆጠሩ፤ ምሁር የተባሉ “በዲግሪ የከበሩ”፤ ልባቸው ጨልሞ፤ ሃቁን ውሸት ካሉ፤ ቀለም ካልቆጠረው፤ እንደምን ተሻሉ?

የዘር ቁርሾ ቀለምህን ከግንባርህ ፍቀህ

የኔነቴን የአገሬን ትዝታ

ያንን መተዛዘን ደግነት

ተመካክረህ ተግባብተህ እደር ከወንድምህ

የቀዬው የአድባሩን ሽታ

የፍቅረ ሰላም አንድነት

አንተስ፣ እሱስ፣ እሷስ ካለኢትዮጵያ ማን አላችሁ

የፍቅሬን የአንድነት ጥላ

የአብሮ መኖርን እሴት

አንድ እኮ ናት! የጋራ መኖርያ ቤታችሁ

ለዘመናት ያኖረኝን ከለላ

ለዘመናት የኖረን ትውፊት

ወዲያ ጥለኸው ሰባብረህ

የት አደረስከው?

ከናት ካባትህ ቃል ኪዳን ርቀህ

እንዴት አድርገህ ደፈጠጥከው

እንዲህ ኾነህ ያገኘሁህ

ምን ያህል አውጥቶልህ ሸጥከው

ማነህ?

በል ንገረኝ እውነት እውነቱን እናውራ

እውነት አንተም ኢትዮጵያዊ ነህ?!

አንተም በኢትዮጵያዊነት ትጠራ?!

ዛሬ ቀንቶህ የወጣልህን የነፃነት ፀሐይ የዴሞክራሲና የአንድነት አዋይ እንዳትጋርደው ደም ባጠቆረው ከፋይ በነገር ሠሪዎች የማያቋርጥ ትብትብ በአዋካቢ ተዋክበህ ሕሊናህ እንዳይሰለብ እጅህ ለጭካኔ እንዳይዘረጋ ሰብስብ

መቼም አፍህ ከተግባርህ አይከብደኝም በመልክማ፣ ትመስለኛለህ አንድ ነን

ካልኾንክም ግድ የለም

በቀለምስ፣ በቁመትስ ምን ለየን

እቅጩን ሐቁን ንገረኝ

ግን አንተ፣ ምድረ አገርህን ክደሓት

ያንተ ነገር ቁርጡ ይግባኝ

ምላስህን ከክፉ ወሬ ፍሰት ገድብ ሹማምንትም ሹመታችሁ ... ለሕዝብ መሆኑን አውቃችሁ እየተሰማ ካለው የመከፋፈል የቁም ኩነኔ

በአደባባይ አዋርደሃት

ትንሽ ቅር ሳይለው፤ ሳይሰማው ፀፀት፤ ዛሬም ግደል ብሎ በሚፎክርበት፤ አውሮፓ አሜሪካ፤ ጎዳና ላይ ወጣ፤ ተበዳይ ነኝ የሚል፤ ያስገዳይ አይን አውጣ፡፡ “እራሱ በድሎ እራሱ አለቀስ፤ በአሉባልታ ፈረስ ሃገር አደረሰ” ተብሎ ተነግሮኛል ከዓመታት በፊት፤ ይህንን ጭካኔ እኔም አየሁት፡፡ የንጹሃን አንገት በጎራዴ ቀልቶ፤ የሟችን አስከሬን መንገድ ላይ ጎትቶ፤ የድናቁርት መንጋ አደባባይ ወጥቶ፤ ተበዳይ ነኝ ሲለን ዓይኑን በጨው አጥቦ፤ በሃሰት ሲፎክር፤ በዓለም መድረክ ቀርቦ፤ እንዴት ይገለጣል፤ ይህ የእግዝሄር ቁጣ፤ ዘመነ ግርምቢጥ፤ ዘመነ ገልባጣ፡፡

እየታየ ካለው ዓይን ያወጣ ጭካኔ

እውን ኢትዮጵያዊ ነህ?

ለመልኩማ፣ መልክህ መልኬን ወርሷል

ኢትዮጵያስ ያንተ ናት?

እትብትህ በኔው ቀዬ ተቀብሯል

ማነህ?

ዜግነትህ በዜግነቴ ተጠርቷል

እውነት አንተ ምንድነህ?

ወዝህ ከወዜ ተነካክቷል

አገር እናቴን ፍቅሬን

ዘርህ ከዘሬ ተጋምዷል

የደስታ የኀዘን ገበናዬን

ግብርህ ግን ይኼን ሁሉ ሽሮ

የኔነቴን ቅርስ መጠሪያዬን

አመለካከትህ ተጠናብሮ

የነፃነት ብርሃን ኩታዬን

እያየሁህ እያየኸኝ

የጣልክብኝ ያገር ክብሬን

ማነኝ ነው የምትለኝ?!

ወገኖች አገራችሁን ለማዳን ተነሱ አደራ መረከባችሁን አትርሱ ለውጡን በመጠበቅ ሕግን በማስከበር ሥርዓት እንዲይዝ ዳር እስከ ዳር አገር

ማን ነው ልበልህ? ማነህ ንገረኝ ማነህ?!

መቼም አፍህ ከተግባርህ አይከብደኝም

እውነት አንተም ኢትዮጵያዊ ነህ?

ግድ የለም

መቼም፣ አፍህ ከተግባርህ አይከብደኝም

እቅጩን ሐቁን ንገረኝ

ካልኾንክም ግድ የለም

ያንተ ነገር ቁርጡ ይግባኝ

እቅጩን ሐቁን ንገረኝ

ማነህ?

ያንተ ነገር ቁርጡ ይግባኝ

እውነት አንተም ኢትዮጵያዊ ነህ?!

እናት ከልጅ አስገድደህ ደፍረህ

ሐምሌ ፳፻፲፪ ዓ.ም. ስዊድን Source: https://www.ethiopiazare.com/

ወገንህን ዘቅዝቀህ ገድለህ

የ9 ወር እርጉዝ፤ በጎራዴ ቀልተው፤ የጎልማሳ መምህር አካሉን ተልትለው፤ የሃገር ሽማግሌ፤ በስለት ቆራርጠው፤ ተበዳይ ነን ሲሉ አደባባይ ወጥተው፤ የዚህ ዘመን ጉዶች ይኽው አየናቸው፤ የሰው ስጋ ለብሰው፤ ሞተው በቁማቸው፡፡

TZTA August 2020

እናንተ ላይ ወድቋል ትልቅ ኃላፊነት

ቸሩ እግዚአብሔር፤ በዚህ በአረመኔ ጽንፈኛ መንጋ ሕይወታቸው የተቀጠፈውን ወገኖች፤ ነፍሳቸውን ይማር፤ ቤተሰባቸውንም ያጽናና፤ ሃገራችንንም ከእንዲህ ዓይነት አረመኔዎች ይጠብቅ፡፡ ጥበበ ሳሙኤል ፈረንጅ፤ ብዕራችሁን ለአንድነትና ለፍቅር ምዘዙ ፖለቲከኛም ሆንክ አክቲቪስቱ

በቀና ልቦና ሕዝባችሁን ምሩት

ኢንቨስተሩ ባለሀብቱ የውጪውም የአገር ቤቱ

ሠራዊቱም የማንንም ወገን ሳትይዝ

ፖለቲካው የሚቃናው

የሕዝብ ሰላም እንዳይጠፋ እንዳይመረዝ የኃላፊነት ድርሻህን በአግባቡ በመወጣት እናት አገርህን ከሞት እልቂት አድናት አባቶችም ከፈጣሪ በጸሎታችሁ

አገር ስትኖር ስትቆም ነው ዘር ጥላቻ መከፋፈል እንዳይሰፋ አብረህ ታገል

ከሕዝብም በመንፈሳዊ ትምህርታችሁ በመገናኘት የሰላም ሐዋርያ ሆናችሁ

አለበለዚያ ግን፤ ማንም ሆንኽ ማንም የትም ቦታ ነዋሪ ብትሆን የትም

በጥንካሬ በትጋት መቆም አለባችሁ

ተከባብረህ መኖር ካልቻልክ በሰላም

ጸሐፍትም እንዳያጠፋን፤ የመጨካከን መዘዙ

6

ሀብትህ ፍሬ የሚያፈራው

ተገዳድለህ መፍትሔ ማምጣት አትችልም

https://www.mywebsite.com

ስፖርት

Treating Obesity Not As Simple As Telling People To Lose Weight: Doctors

A new report recommends focusing on root causes, mental health and doctors' own biases. The Canadian Press care professionals, policy-makers, “Working with people to understand people living with obesity and their their context and culture, families. integrating their root causes, which include biology, genetics, social The experts say Canada has seen a determinants of health, trauma and threefold increase in obesity over mental health issues, are essential the past 30 years. Severe obesity has to developing personalized plans,” increased even more, with more adds Dr. David Lau, co-lead of than 1.9 million Canadian adults the guideline and professor at the affected.

University of Calgary.

This report by The Canadian Press The advice is an update to the 2006 was first published August 4, 2020. guideline and targets primary health

“If you are emotionally attached to your tribe, religion, or political leaning to the point that truth and justice become secondary considerations, your education is useless. your exposure is useless. If you can not reason beyond petty sentiments, you are a liability to mankind.”

SCIENCE PHOTO LIBRARY VIA GETTY IMAGES

OTTAWA — New guidelines for treating obesity stress the need to focus on root causes rather than weight loss alone.

That means working with patients to understand the “context and culture” that underlie the issue, which could include genetics, trauma and mentalhealth issues.

Bariatric Physicians and Surgeons also pushes clinicians to recognize any bias they may have against overweight patients — such as assuming they lack willpower or are non-compliant.

One of the lead authors, Dr. Sean Wharton of Hamilton’s McMaster University, says treatment depends on “showing compassion and empathy” and using evidence-based The advice by Obesity Canada interventions that focus on patient and the Canadian Association of goals.

TZTA August 2020

7

እውነት እና ፍትህ ሁለተኛ ደረጃን እስከሚያገኙ ድረስ በስምምነትዎ ከነገድዎ ፣ ከሃይማኖትዎ ወይም ከፖለቲካዎ ጋር የተቆራኙ ከሆነ ትምህርትዎ ዋጋ የለውም ፡፡ መጋለጥህ ዋጋ የለውም። ከጥቃቅን ስሜቶች ውጭ ማስተዋል ካልቻሉ ፣ ለሰው ልጆች ተጠያቂ ነዎት።

Dr. Chuba Okadigbo (late) ”ዶ / ር ቻባ ኦካዴግ (ዘግይተው)

https://www.mywebsite.com

ፕሮፌሰር መረራ ጉዲና በ ‘ብሄራዊ መግባባት ውይይት መድረክ’ ላይ ባቀረበው ጽሁፍ ላይ አጭር አስተያየት

ሀገር ለመፍጠር ምን ማድረግ አለብን፣ ከገባንበት የፖለቲካ ቅርቃርስ እንዴት እንውጣ የሚለው ነው።ይህም ከፕሮፌሰር መረራ አስተሳሰብ በተቃራኒ በአጼዎቹ ዘመን( ልጅ ኢያሱም ቢሆኑ!) የሚታሰብ ስላልነበር፣ውይይታችን ከ 1966 አብዮት ጀምሮ እስከአሁን ባለው ላይ ቢያተኩር የተሻለ መግባባት ላይ መድረስ ይቻላል የሚል እምነት አለኝ።

ዛሬ ተፈብርኮ እንደሚወራው የ 1966 አብዮት የጨነገፈው ኢህአፓና መኢሶን እርስ በርስ ‘ስለ ተጨራረሱ’ ሳይሆን የሁለቱ ለጋ ድርጅቶችን እርስ በርስ አለመግባባትና መናቆርን ተጠቅሞ፣ ደርግ የሁለቱንም ድርጅት አባላትና መሪዎች ጨፍጭፎና ፕሮፌሰር መረራ ድርጅታቸውን አፈራርሶ ወታደራዊ አምባገነን by ዘ-ሐበሻ ፕሮፌሰር መረራ ‘በኢትዮጵያ የሀገረ-መንግስት ስርዓት በመመስረቱ ነው። ግንባታ የታሪክ ዳራ: በእኩልነት ላይ የተመሰረተች ሀገር ለመፍጠር የተደረጉ ሙከራዎች፣ ያጋጠሙን አብዮቱ ይክሽፍ እንጂ፣ መረራ እንዳለው የታሪክ ፈተናዎችና ያመለጡን እድሎች በብሔራዊ የጭሰኝነትን ስርዓት ያስወገደውና የባላባት መግባባት መነጽር ሲታይ’ የሚል ጽሁፍ በፖለቲካ ስርዓቱን የኢኮኖሚ መሰረት የናደው የመሬት ፓርቲዎች የጋራ ምክር ቤት አዘጋጅነት የተካሄደው አዋጅ መታወጅ ፣ የብሄረሰቦችና የሃይማኖት ብሄራዊ መግባባት ውይይት መድረክ ላይ አቅርቦ እኩልነት እውቅና ማግኘትና በሀገሪቱ ህገመንግስት መካተትና፣ አንድ አንድ ሌሎቹም አዋጆች የአብዮቱ ነበር ። ትሩፋቶች ናቸው። በጽሁፉ ላይ ያሉኝን አንዳንድ አስተያየቶች ከመሰንዘሬ በፊት፣ ሀገር ቤት ውስጥ የገዥውን ፓርቲ ጨምሮ እንዲህ ያለ ግልጽ ውይይት መደረግ መቻሉ፣ በኔ አስተያየት በራሱ ትልቅ ፋይዳ ያለው መሆኑን እገነዘባለሁ። በተለይ ደግሞ በሀሰትም ሆነ በእውነተኛ ታሪክ / ትርክት ላይ ተመስርቶና ጎራ ለይቶ ‘ሌላኛው ወገን’ ተብሎ በተፈረጀው ላይ ጭካኔ የተሞላበት ግድያ ማስተናገድ እየተለመደ የመጣበት ወቅት በመሆኑ ፣ በፓርቲ ደረጃ ተደራጅተናል የሚሉ ልሂቃን፣ አለን የሚሉዋቸውን ሃሳቦች አቅርበው እርስ በእርስ የሚሟገቱባቸው መድረክ መኖሩ፣ በሀገሪቱ የሰፈነውን ውጥረት ለማርገብ ሚና ይኖረዋል ብዬ ስለማስብም ነው ትልቅ ፋይዳ አለው የምለው።

የነዚህ ትሩፋቶች መኖር እንደተጠበቀ ሆኖ ግን ፣ በዋናነት የደርግ ህብረብሄራዊ ድርጅቶችን ማፈራረስና አምባገነናዊ ስርዓት መንሰራፋትም ነው ለብሄራዊ ንቅናቄ ድርጅቶች በር በመክፈት ህወሃት/ኢህአዴግ ወደ ስልጣን እንዲመጣ ያደረገው። ህወሃት/ኢህአዴግ ደርግን ከስልጣን አውርዶ በገዛባቸው 27 ዓመታት ሙሉ ሀገሪቱን በፖለቲካ መስክ ሲከፋፍልና ቅራኔዎችን ሲያራግብ የከረመ ድርጅት ነው። መረራ እንዳለውም ይሄ አብዮታዊ ዴሞክራሲ የሚል ጭምብል ያደረገ ድርጅት 27 ዓመት ሙሉ ሀገሪቱን በፖለቲካ መስክ ሲከፋፍል በመክረሙም አሁን ላለንበት የፖለቲካ ኪሳራና ውድቀት ዳርጎናል።

ይሄን እንደ መግቢያ ካልኩኝ በዃላ ወደ ፕሮፌሰር መረራ ጽሑፍ ስመለስ፣ ጽሁፉን የሚጀምረው አሻሚ በሚመስል መልኩ በሚያቀርበው የሀገራችን ታሪክ ነው፣ እሱም ‘አንዳንዱ ታሪክ ሲለው ሌላው ደግሞ ተረት አድርጎ የሚወስደው’ በሚል በደምሳሳው አልፎ፣ ‘የዛሬይቱ’ ‘ሰፊዋ ‘ የሚል ቅጽል በመጨመር ኢትዮጵያ የተፈጠረችው ‘በ 2ኛው የ 19ኛው ክፍለ ዘመን ግማሽ ‘ ነው ወደሚል መደምደሚያ በመድረስ ነው።

አንዳንዶች እንደሚሉትና እንደሚመስላቸው ህውሃት ይሄንን ያደረገውና እንዲያደርግም የተገደደው የተለየ ክፋት ስለነበረው ሳይሆን፣ የተከተለው የብሄር ፖለቲካ አመክንዮ ያመጣበት ጣጣ በመሆኑ ነው። ለወደፊትም ቢሆን ራሳችንን በብሄር ፖለቲካ አጥር ውስጥ ብቻ ወስነን የምንቀሳቀስ ከሆነ ህወሃት/ኢህአዴግ ያደርግ የነበረውን፣ በፈረቃ ከማድረግ ውጭ፣ በእኩልነት ላይ የተመሰረተች ሀገር የመገንባት ህልማችን መና ኢትዮጵያ በዓለም ላይ እንደሚገኙ ሌሎች ሃገራት ሆኖ እንደሚቀር አያጠራጥርም። የራሷ የሆነ የአመሰራረት ታሪክ ( በእንግሊዝኛ Founding myth or National myth) እንዳላት በኔ ግምት ሀገራችን ገጥሟት ያለውን ችግር ግልጽ ሲሆን ፣ ይሄ የአመሰራረት ታሪክ ከመልክዐ ለመወጣትና በእኩልነት ላይ የተመሰረተች ሀገር -ምድር መስፋት ወይንም መጥበብ ፣ ወይንም ለመመስረት፣ በቀድሞው ታሪካችን ላይ ከመነታረክ በታሪክ ሂደት በሚካሄድ መስፋፋትና ሌሎች ይልቅ፣ የሀገራችን የፖለቲካ እንቅስቃሴና ትግል ብሄረሰቦችን በማካተት የሚያካሂደው እንቅስቃሴ ቅድሚያ መሰጠት ያለበት የህዝቦቿን መሰረታዊ ችግር ነቅሶ በማውጣት መፍትሄ መፈለጉ ላይ የሚወስኑትም አይደለም። መሆን ያለበት ይመስለኛል። ብዙውን ጊዜ ፖለቲከኞች ታሪክን፣ ሊያራምዱ ለሚፈልጉት ፖለቲካ፣ ጥገኛ በማድረግ ሊጠቀሙበት ስለሚሞክሩ፣ ያለፈ ታሪክን አስመልክቶ ስምምነት ላይ ለመድረስ እጅግ አስቸጋሪ ነው። እኔ እስከሚገባኝ ታሪክን አስመልክቶ በታሪክ ምሁራንም በኩል ቢሆን ፣መሰረታዊ ታሪክ በሚባለው ላይ አጠቃላይ ስምምነት ቢኖርም፣ አዲስ ግኝት በተገኘ ቁጥር የሚታደስና የሚጎለብት፣ ታሪክና የታሪክ መስክም፣ ግዑዝ ሳይሆን ህያው የሆነ እንደሆነ የሚታመን ነውና፣ እሱን ለባለሙያዎቹ መተው የተሻለ ይመስለኛል።

TZTA August 2020

8

የብሄራዊ መግባባት ውይይት መድረክ ላይ የሚሳተፉ የፖለቲካ ድርጅቶችም እኔ እሻል፣ እኔ እበልጥ ከሚል ንትርክ ወጣ ባለ መልኩ ሃገራዊ ችግሮች ላይ ተወያይተው የተወሰነ መግባባት ላይ መድረስ ቢችሉ፣ ህብረተሰቡ ላይ ተስፋ ሊያጭሩ ይችላሉና ትኩረታቸውን እሱ ላይ ቢያደርጉ ይመከራል። በትክክል ባላስታውሰውም በአንድ ወቅት ዮሃንስ አድማሱ

አሁን ላይ ያለው የሀገራችን ችግር ባለፍናቸው እራቤ ጥማቴ እርዛቴ ሶስቱ የታሪክ ምዕራፍ ውስጥ የትኛው አጼ የበለጠ ጨካኝ ነበር አልነበር ላይ ያውጠነጠነ ሳይሆን(መሆንም ይቀጠቅጡኛል ባንድ እየዶለቱ የለበትም) ፣ዛሬ ላይ ሆነን የገጠሙንን ችግሮች እንዴት አድርገን በጋራ ታግለን በጋራ ልንወጣቸው በሚል የዛሬ ሃምሳ ዓመት ግድም የህዝባችንን መሰረታዊ ችግር አስመልክቶ የገጠመው የዛሬውም እንችላለን የሚለው ነው። የህዝባችንና የሀገራችን መሰረታዊ ችግር መሆኑን በሌላ አነጋገር ዛሬ ሀገራችን ላይ ፈጦ ያለው ችግርና ተገንዝበን ለመፍትሄው ብንረባረብ ያማረ ታሪክ የምክክር መድረኩም አላማ የታሪካችን እርዝማኔ መስራት እንችላለን። ወንም ማጠር ሳይሆን፣ በእኩልነት ላይ የተመሰረተች አበጋዝ ወንድሙ

https://www.mywebsite.com

IF ANY OF THESE ARE NOT CLOSE TO YOU, PLEASE LET US KNOW THE STORE YOU WANT US TO BRING PRODUCTS FOR YOU BY SENDING US AN EMAIL AT simon@abayethiopiandishes.com.

TZTA August 2020

9

https://www.mywebsite.com

“የሁለት ሰንደቅ ዓላማዎች ወግ” ስሜት፤ ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማ እና የⶁዓ አንበሳ አርማ ያለበትን ሰንደቅ ዓላማ ሲነጥቁ እና ሰንደቅ ዓላማውንም ሲያጣጥሉ እያየን ነው። ከዚህም አልፎ፤ የተለያዩ የፀጥታ አካላት፤ ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማ ከግለሰቦች ላይ ሲነጥቁ፤ ከመኪናም ላይ ሲያወርዱ፤ በግርምት በአደባባይ አይተናል። ይህ ድርጊት ግን የሃገሪቱን ህገ መንግሥት የጣሰ እና፤ የሃሳብ ነፃነትን የገደበ ሕገ ወጥ ሥራ ነው። የኢትዮጵያ ሕገ መንግሥት አንቀጽ 29 ቁጥር 1 እና 2 በግልጽ እንደሚያስቀምጠው፤ ማንም ሰው በፈለገው መልኩ ሃሳቡን የመግለጽ መብት አለው፤ ይህም የፈለገውን ሰንደቅ ዓላማ፤ የማውለብለብ መብቱንም ይጨምራል፡፡ ወደድንም ጠላንም፤ ሁለቱም ሰንደቅ ዓላማዎች፤ ለኢትዮጵያ ዳር ድንበር በተዋደቁ ጀግኖቻችን ተነግቦ፤ በጦር ግንባር ውለዋል፡፡ ልሙጡ ሰንደቅ ዓላማ፤ በተለያዩ የጦር ሜዳዎች ምልክታችን ሆኖ አባቶቻችን እና አያቶቻችን የተዋደቁበት ሲሆን፤ በግንቦት 1990 ከኤርትራ ጋር በተደረገ ጦርነት፤ የኢትዮጵያ ሰራዊት አቶ ጥበበ ሳሙኤል ፈረንጅ ባለኮከቡንም፤ ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማም ይዞ ጥበበ ሳሙኤል ፈረንጅ፤ ሃምሌ 28 ቀን 2012 ለፕሬዝዳንትነት ለመወዳደር እጩ የሚሆነውን ዘምቷል፡፡ የኢትዮጵያ ሰራዊት፤ በየካቲት 1991፤ (08/04/2020) ሰው ለመምረጥ ስብሰባ አድርጎ (ኮንቬንሽን) የኤርትራን ሰራዊት ከባድሜ አስወጥቶ፤ ባድሜን በነበረበት ቦታ ላይም በሰላማዊ ሰልፈኞች፤ ሲቆጣጠር፤ ባድሜ ላይ ያውለበለበው ሰንደቅ፤ “አንቀጽ 29 - የአመለካከት እና ሀሳብን በነፃ ትልቅ ብጥብጥ ተፈጠረ፡፡ ሶስት ሰዎችም፤ ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማ ነው፡፡ ባለኮከቡ ሰንደቅ የመያዝና የመግለጽ መብት ሕዝብ በተሰበሰበበት፤ የአሜሪካ ምክር ቤት ዓላማ፤ በባድሜ፤ ፆረና፤ ቡሬና ሌሎች ግንባሮች 1. ማንኛውም ሰው ያለማንም ጣልቃ ጽ/ቤት በር ላይ፤ ሰንደቅ ዓላማውን ሲያነዱ፤ የኢትዮጵያ ሰራዊት ያውለበለበው ሰንደቅ ገብነት የመሰለውን አመለካከት ለመያዝ ይችላል፡ ታሰሩ፡፡ በዲሲ እና በሲያትል ዋሽንግተን፤ ሲሆን፤ በነዚህ የጦር ግንባሮች ላይ፤ ልሙጡ ፡ ወንጀለኛ የተባሉ ሰዎች ክስ ተመስርቶባቸው ሰንደቅ ዓላማም በሰራዊቱ ተውለብልቧል፡ 2. ማንኛውም ሰው ያለማንም ጣልቃ ለፍርድ ቀረቡ፤ ፍርድ ቤቶቹም፤ ቀደም ብሎ ፡ ከዚህ በተጨማሪም በሶማሊያ እና ሩዋንዳ፤ ገብነት ሀሳቡን የመግለጽ ነፃነት አለው። ይህ ጠቅላይ ፍርድ ቤቱ በሰንደቅ ዓላማ ጉዳይ ላይ የሰላም ማስከበር ግንባር፤ ባለኮከቡ ሰንደቅ ዓላማ ነፃነት በሀገር ውስጥም ሆነ ከሀገር ውጭ ወሰን የሰጠውን ውሳኔ በመጥቀስ፤ ተከሳሶቹን ነፃ ተወለብልበዋል፤ ዛሬም በሶማልያ እየተውለበለበ ሳይደረግበት በቃልም ሆነ በጽሑፍ ወይም ናቸው ብሎ ክሱን ውድቅ አድርጎ ተከሳሾቹን ነው፡፡ ከዚህም አልፎ፤ ባለኮከቡ ሰንደቅ ዓላማ፤ በሕትመት፣ በሥነ ጥበብ መልክ ወይም አሰናበተ፡፡ ይህንን ተከትሎ የአሜሪካ የፍትሕ የኢትዮጵያ ኦፊሳልያዊ ሰንደቅ ዓላማ ነው፡ በመረጠው በማንኛውም የማሰራጫ ዘዴ፣ ሚኒስትር መስርያ ቤት በቀጥታ ለጠቅላይ ፡ በዚህም ምክንያት በማንኛውም ኦፊሳልያዊ ማንኛውንም ዓይነት መረጃና ሀሳብ የመሰብሰብ፣ ፍርድ ቤቱ ይግባኝ አቀረበ፡፡ የአሜሪካ ጠቅላይ ጉዳዮች እና በመንግስት መሥሪያ ቤቶች፤ የመቀበልና የማሰራጨት ነፃነቶችን ያካትታል፡፡” ፍርድ ቤትም 5-4 በሆነ ውሳኔ፤ የአሜሪካንን ሊውለበለብ የሚችለው ባለኮከቡ ሰንደቅ ዓላማ ከኢትዮጵያ ሕገ መንግሥት የተቀነጨበ፡ ሰንደቅ ዓላማ፤ ማዋረድ፤ ማራከስ፤ መቅደድ ብቻ ነው፡፡ ይህንን እውነታ፤ ሰንደቅ ዓላማውን እና ማቃጠል፤ የዜጎች ሕገ መንግስታዊ መብት የማንቀበለው፤ ወይም፤ በጉልበት ተጭኖብን ነው

ዕድሜዬ፤ 17 ዓመት ከሆነበት ጊዜ ነው ሲል አፀደቀ፡፡ ምንም እንኳን የአሜሪካ የምንል ልንቀበለው ይገባል፡፡ ምክንያቱም አሁን ጀምሮ በኖርኩባት ሃገረ አሜሪካ፤ የሃገሪቱን ሰንደቅ ዓላማ፤ ሲራከስ እና ሲቃጠል፤ ከልባቸው ሃገራችንን ወደ ዲሞክራሲያዊ ስልተ ስርዓት ሰንደቅ ዓላማ፤ መቅደድ፤ ማጣጣል እና የሚያዝኑ እና የሚበሳጩ ዜጎች ቢኖሩም፤ ለማሸጋገር፤ አብዛኞቻችን የሃገሪቱ የበላይ ሕግ ማንደድ ሕጋዊ ነው፡፡ ዜጎች፤ በማንኛውም ሰንደቅ ዓላማ ማራከስ እና ማቃጠል፤ ወንጀል ብለን የተቀበልነው አሁን ያለውን ሕገ መንግስት መንገድ በሰላም ሃሳባቸውን የማንፀባረቅ መብት አይደለም፡፡ ነው፡፡ ሕገ መንግሥቱ ጥልቅ እና ሰፊ ውይይት አላቸው። ማንም ሰው የአሜሪካንን ሰንደቅ ዓላማ ይህን ምሳሌ ለማንሳት የፈለግኩት፤ ሰዎች፤ እንደሚያስፈልገው ሁሉ፤ የሰንደቅ ዓላማም አቃጠልክ ተብሎ በሕግ ሊጠየቅ አይችልም፡፡ እግዚአብሔር የሰጣቸውን ሃሳብን የመግለጽ ጉዳይ፤ ጥልቅ እና ሰፊ ውይይት ያስፈልገዋል፡ ይህ ግን እንዲሁ በቀላሉ የተገኘ ሃሳብን የመግለጽ መብት፤ ማንም ሊገድብባቸው እንደማይገባ ፡ እስከዛው ድረስ ግን ዜጎች፤ የፈለጉትን ሰንደቅ ነፃነት አይደለም፡፡ ይህንን የሃሳብ መግለጽ ነፃነት ለማሳየት ነው፡፡ ሰዎች እኛ የወደደንውን ብቻ ዓላማ የማውለብለብ መብታቸው ሊጠበቅ በሕግ እንዲረጋገጥ ያደረግው፤ የአሜሪካን መውደድ የለባቸውም፤ የምንወደውን የመጥላት ይገባል። ጠቅላይ ፍርድ ቤት በአውሮፕያኑ አቆጣጠር መብታቸው የተከበረ ነው፡፡ ማንም ሰው ሃገሩን ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማ የማይቀበሉ ኃይሎች፤ ሰኔ 11 ቀን 1990 ዓም ነው፡፡ በአሜሪካን ሃገር የመጥላት መብት አለው፡፡ በእውነተኛ የሃሳብ የሰንደቅ ዓላማውን ዓላማ ካለመረዳት፤ የአንድን ውስጥ፤ የሃገሪቱን ሰንደቅ ዓላማ ማራከሰ እና ነፃነት የምናምን ከሆነ ይህን ሃቅ መቀበል አለብን፡ ሃይማኖት እና የአንድን ብሔር ብቻ የሚወክል መቅደድም ሆነ ማቃጠል፤ በኅብረተሰቡ ውስጥ ፡ ማንም ዜጋ ሃገሩን የመጥላት መብት አለው እንደሆነ አድርገው የሚረጩት የተሳሳተ ትርከት፤ አጨቃጫቂ ሆኖ የቆየ፤ በተለያየ አካባቢም ማለት ግን አገርን የመጉዳት፤ ወይም ለመጉዳት በታሪክ ምሁሮቻችን አስተማሪነት እርምት እያገኘ ለብጥብጥ እና ለረብሻ ምክንያት የሆነ ነበር፡፡ የማሴር መብት አለው ማለት አይደለም፡፡ ማንም እንዲሄድ መደረግም ይኖርበታል፡፡ አብዛኛው ቀደም ሲል የተለያዩ የአሜሪካ ክፍለ ግዛቶች፤ ሰው ሃገሩን ወዶም ሆነ ጠልቶ የመናገር መብቱ የአረንጓዴ ቢጫ ቀይ ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማ ሰንደቅ ዓላማን ማራከስ፤ መቅደድ እና ማቅጠል፤ የተጠበቀ ሊሆን ይገባል፡፡ በኢትዮጵያ ይህን የሚቃወም ወጣት፤ ለምን እንደሚቃወም በሕግ የሚያስቀጣ፤ እንደሆነ የሚደነግጉ እውነት ለመቀበል ምን ያክል ጊዜ እንደሚፈጅ እንኳን በቅጡ አያውቀውም፡፡ ይህ ወጣት፤ ደንቦች ነበሯቸው፡፡ በሃምሌ 1989 (እአአ) እግዚአብሔር ይወቀው፡፡ እኔ የወደድኩትን ይህን ሰንደቅ ዓላማ ያለመውደድ እና ያለመቀበል የአሜሪካ ጠቅላይ ፍርድ ቤት፤ መንግስት ዜጎች፤ ካልወደድክ “ኢትዮጵያዊ አይደለህም” የሚል መብት ቢኖረውም፤ ሌሎች እንዳያውለበልቡት ሰንደቅ ዓላማን “የማጣጣል” እና “የማራከስ” አስተሳሰብ፤ ሊታረም ይገባዋል፡፡ ዜጎች የመከልከል እና የማገድ መብትም እንደ ሌለው መብታቸውን ሊያግድ አይችልም ብሎ በተለያየ ምክንያት፤ በሃገራቸው እና በሃገራቸው ሊገነዘብ ይገባል፡፡ በተለይ፤ በዚህ ረገድ በመወሰኑ፤ ቀዳማዊ ጆርጅ ቡሽ፤ ሰንደቅ ዓላማን አስተዳደር ሊያዝኑ እና ሊማረሩም ይችላሉ፤ በሃገራችን ያሉ የሲቪክ ድርጅቶች፤ የሰበዓዊ ማራከስ እና ማጣጣል በሕግ የሚያስቀጣ ያን ምሬት አትግለፁ ማለት ደግሞ ፍጹም መብት ተሟጋች ድርጅቶች፤ እና የፖለቲካ ወንጀል እንዲሆን፤ ሕገ መንግሥታዊ ማሻሻያ አምባገነናዊ አመለካከት ነው፡፡ ድርጅቶች፤ ሥራቸውን በሚገባ አልሰሩም እንዲደረግ ሃሳብ ቢያቀርቡም፤ የህግ አውጪው ከዚህም የደከመ አስተሳሰብ በመነሳት ለማለት ያስደፍራል፡፡ ከዚህም አልፎ፤ በተለይ ምክር ቤት፤ ቡሽን በመቅደም፤ ሰንደቅ ዓላማን ይመስለኛል፤ በሰንደቅ ዓላማዎች ንትርክ የከረረ የአዲሰ አበባ መስተዳደር እና የፌደራል ማራከስ እና ማጣጣል በሕግ የሚያስቀጣ ግጭት ውስጥ እየገባን ያለነው፡፡ አንድ ግልጽ መንግሥቱ፤ ደጋፊዎቻቸውን ለማስደሰት ወንጀል እንዲሆን በዛው ዓመት ሕግ አርቅቆ መሆን ያለበት ነገር፤ ማንም ዜጋ ልሙጡን፤ በሚመስል መልኩ፤ ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማ፤ አፀደቀ፡፡ ይህ የአሜሪካን የሕግ አውጭ ምክር አረንጓዴ ብጫ ቀይ ሰንደቅ ዓላማም ሆነ የሚያውለበልበውን ዜጋ፤ ሕገ መንግስታዊ ቤት (ኮንግረስ) የወሰደው እርምጃ በጣም ብዙ ባለኮከቡን አርማ ያለበትን፤ አረንጓዴ ብጫ ቀይ መብቱ ተጥሶ ሲዋከብ፤ አልፎም ሲደበደብ እያዩ አሜሪካውያንን አስቆጣ። ሰንደቅ ዓላማ፤ ወይም ሌላ ማንኛውንም ዓይነት በዝምታ ማለፋቸው፤ ከሰንደቅ ዓላማው ጋር ይህንን አስመልክቶ፤ በርካታ ሰዎች ሰላማዊ ሰልፍ ሰንደቅ ዓላማ የማውለብለብ ተፈጥሯዊ መብት በተያያዘ ለሚደረጉ የተለያዩ ጥቃቶች አስተዋጽኦ ወጥተው፤ የአሜሪካንን ሰንደቅ ዓላማ ማቃጠል አለው፡፡ ይህ መብት በተለይ በመንግሥት አበርክተዋል፡፡ ይህም በአስቸኳይ እርምት ጀመሩ፡፡ ይህንንም ያደረጉት፤ በወንጀል ተከሰው፤ አካላት በአደባባይ ሲጣስ እያየን ከመሆኑም ሊወሰድበት ይገባል፡፡ የፌድራል መንግሥቱም ጉዳዩን የጠቅላይ ፍርድ ቤቱ እንደገና እንዲያየው በላይ፤ “የባለ ኮከቡ ሰንደቅ ዓላማ ጠበቆች” ሆነ፤ የክልል መንግስታት፤ ዜጎች በሰላማዊ ለማድረግ ነበር፡፡ በወቅቱ፤ የሪፓብሊካን ፓርቲ፤ ነን የሚሉ ጽንፈኞች፤ በሚሰማቸው የተረኛነት መንገድ፤ የፈለጉትን ምልክት ተጠቅመው

TZTA August 2020

10

ሃሳባቸውን የመግለጽ መብት እንዳላቸው፤ ለሕግ አስከባሪውም አካል ሆነ ለባለስልጣናቱ፤ በማያወላዳ መንገድ አስረግጠው ሊናገሩ፤ አስፈላጊውንም ስልጠና ሊሰጡ ይገባል፡፡ ማንም ዜጋ፤ ሃሳቡን በሰላማዊ መንገድ በመግለጹ ሊዋከብም ሊጠቃም አይገባውም፡፡ እኔ እንደሚገባኝ፤ ሁለቱ ሰንደቅ ዓላማዎች፤ ቢያንስ በሁለት የተለያየ ትውልድ ላይ የተለያየ ተጽእኖ አላቸው፡፡ ሁለቱም ሰንደቅ ዓላማዎች፤ በተለያየ ወቅት፤ እንዲሁም በ1990 ከእኢርትራ ጋር በተደረገ ጦርነት ሁለቱም ሰንደቅ ዓላማዎች በሃገራችን ጀግኖች ተይዘው ጦር ሜዳ ላይ ውለዋል፡፡ አድዋ ላይ ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማ ይዘው የዘመቱ ዜጎቻችንን ስንዘክር እና ስናከብር፤ ባለኮከቡን ሰንደቅ ዓላማ ይዘው ዘምተው፤ ለሃገር ድንበር ሕይወታቸውን የገበሩ ውድ ዜጎቻችንን፤ የማንዘክርበትና የማናከብርበት ምንም ምክንያት የለም፡፡ ወደድንም ጠላንም፤ ሁለም መሬታችን ላይ፤ የሃገርን ድንበር ላምስከበር እና ሏአላዊነታችንን ለማስጠበቅ የፈሰሰው የኢትዮጵያውያን ደም ነው፡፡ “በሁለቱ የሃገር ብሔራዊ ሰንደቅ ዓላማዎቻችን” ከምንጣላበት ይልቅ፤ የሚያስተሳስሩን ምክንያቶች የሚበልጡበት ግርማ ያላቸው ብዙ ነገሮች አሉ፡ ፡ ሁለቱም ሰንደቅ ዓላማዎች፤ በኢትዮጵያውያን ደምና አጥንት፤ ለሃገር ሏአላዊነት በተከፈለ መስዋዕትነት የደመቁ ምልክቶቻችን ናቸው። ወደፊት ለመራመድ፤ አንዳችን የሌላችንን ስሜት እና ፍላጎት እናክብር፡፡ ብዙ የማንስማማባቸው ነገሮች ይኖራሉ፤ በልዩነታችን ስንከባበር እና፤ ልዩነታችንን ስናቻችል፤ የተሻለች ኢትዮጵያን ለቀጣዩ ትውልድ ማስረከብ እንችላለን፡፡ ለዚህም ትልቁ መሰረት፤ መንግስት የሁሉንም ዜጎች የሃሳብ ነፃነት ሲያከብር እና፤ የዜጎችን መብት መጣስ ሲያቆም ነው፡፡ ስለዚህ፤ የሁለቱንም ብሔራዊ ሰንደቅ ዓላማዎች፤ ለሃገር ያላቸውን ፋይዳ ከግምት ውስጥ በማስገባት፤ በሰንደቅ ዓላማ ጉዳይ ላይ ተወያይተን የጋራ መግባቢያ ላይ እስክንደርስ ድረስ፤ ዜጎች፤ ከመንግስት ኦፊሳሊያዊ ሥራዎች ውጭ፤ ልሙጡን ሰንደቅ ዓላማም ሆነ፤ ማንኛቸውንም ሃሳባቸውን በሰላም የሚገልጹበትን ምልክት የመያዝ መብታቸው ይከበር፡፡ ለዚህም መንግሥት ግልጽ የሆነ እና የማያሻማ መመሪያ ይስጥ። ከላይ የአሜሪካንን፤ ሃሳብን በሰንደቅ ዓላማ በኩል የመግለጽን አመጣጥ ያነሳሁት ያለምክንያት አይደለም፡፡ ኢትዮጵያም ውስጥ ዜጎች መብታቸውን ሊያስከብሩ የሚችሉት፤ በራሳቸው ጥረት እና ትግል ነው፡፡ በተለያዩ አካባቢዎች በልሙጡ ሰንደቅ ዓላማ ምክንያት እንግልት፤ ወከባ እና ጥቃት የደረሰባቸው ሰዎች፤ እንግልቱን፤ ወከባውንም ሆነ ጥቃቱን በዝምታ ሊያልፉ አይገባም፡፡ አዋካቢውን እና አጥቂውን የከተማ ፖሊስም ሆነ የፌደራል ፖሊስን በሕግ ይጠይቁ፡፡ በዚህ ረገደም፤ በኢትዮጵያ የምትገኙ የሕግ ባለሙያዎች፤ በሙያችሁ አግዙ፡፡ ዲሞክራሲ ሊጎለብት የሚችለው በዜጎች ሙሉ ተሳትፎ ብቻ ነው፡፡ ሮዛ ፓርክ እምቢ ስላሉ፤ ማርቲን ሉተር ኪንግ ኢፍትሃዊነትን በየፍርድ ቤቱ ስለተሟገቱ፤ የአሜሪካ ጥቁሮች መብት እንዲከበር ከፍተኛ አስተዋጽኦ አበርክተዋል፡ ፡ “ገለልተኛ” እንደሆነ የሚነገርለትንም ፍርድ ቤት እንፈትነው፡፡ የዜጎች ሕገ መንግስታዊ መብት ጥሰት፤ በዲሞክራሲ “ልምድ አላቸው” በሚባሉ ሃገሮችም በተደጋጋሚ ይደረጋል፡፡ ዜጎችም መብታቸውን ለማስጠበቅ፤ በመብት ጣሾች ላይ ሕጋዊ እርምጃ እንዲወሰድ በማድረግ ነው መብታቸውንም፤ የሌላውንም መብት የሚያስከብሩት፡፡ ይህ አካሄድ እኛም ሃገር ሊለመድ ይገባዋል፡፡ ስለዚህም የሁለቱን ሰንደቅ ዓላማዎች ወግ፤ ሳንጣላ፤ ስንዳማ፤ መቋጫ እንድናበጅለት፤ ሁላችንም ተከባብረን፤ መፍትሔ እንፈልግለት፡፡ በማንኛውም ወቅት፤ ዜጎች በሰንደቅ ዓላማም ሆነ በሌላ ሰላማዊ መንገድ ሃሳባቸውን የመግለጽ ሕገ መንግሥታዊ መብት እንዳላቸው ይሰመርበት እላለሁ፡፡ ቸሩ እግዚአብሔር ኢትዮጵያን እና ሕዝቦቿን ይባርክ!

https://www.mywebsite.com

ኢትዮጵያውያን ሳይንቲስቶች ያጋለጡት የግብፆች ሙያን ተገን ያደረገ ሴራ

የህዳሴው ግድብ

ብርሃኑ ፈቃደ ከሰሞኑ የኢትዮጵያውያን ሳይንቲስቶችን ቀልብ የሳበ፣ በሙያቸው ከያሉበት እንዲሳሳቡና እውነቱን ለዓለም በማሳወቅ እንዲሞግቱ ያስገደደ አንድ መጽሐፍ በታዋቂ ዓለም አቀፍ ጆርናል አሳታሚ በኩል ይፋ ተደርጓል፡፡ ‹‹Integrated Watershed Management of Grand Ethiopian Renaissance Dam via Watershed Modeling System and Remote Sensing›› በሚል ርዕስ ግብፃውያን ያወጡት መጽሐፍ ወይም ሪፖርት የህዳሴው ግድብ የመፍረስ አደጋ እንደሚያሠጋው፣ በኢትዮጵያ ሊያጋጥም በሚችል የመሬት መንቀጥቀጥ ሳቢያ ብሎም በግድቡ ግንባታ በአብዛኛው በኮንክሪት ላይ የተመሠረተ መሆኑ ለመፍረስ ሊያበቃው እንደሚችል ግብፆቹ ሳይንሳዊ አስመስለው ጽፈዋል፡ ፡ በዚህ የተነሳ ሱዳን በተለይም ካርቱም ከተማ በጎርፍ ማዕበል የመጥለቅለቅ ሥጋት እንዳጠላባት ለማሳየት ሞክረዋል፡፡ ሞሐመድ ኢ. ዳንድራዊና አል ሳይድ ኢ. ኦምራን የተባሉ ግብፃውያን በጻፉት መጽሐፍ ውስጥ በተለይ ምዕራፍ 17 ላይ ያሳረፉት ትንታኔ የሳይንስ መነሻዎችን ሆነ ብለው በማዛባት ሸፍጥ የሠሩበትን መንገድ አጋልጠው፣ እውነታዎችን አመላክተዋል፡፡ ኢትዮጵያውያኑ የመረመሩት ይህ መጽሐፍ ሳይንስን ተገን ባደረጉ ለፍላጎታቸው እንጂ ለሳይንስ እውነታዎች ባልተገዙ ግብፃውያን መጻፉ ብቻም ሳይሆን፣ ሳይንስን ከፖለቲካ ፍላጎታቸው ደባልቀው፣ ሐሰቱን በሳይንስ ግኝት ለውሰው ያቀረቡበት፣ ሐሰተኛ ሪፖርት እንደሆነ በማውገዝ ተቃውሟቸውን አሰምተዋል፡፡ በፈጠራ የታጀቡ ትንታኔዎች፣ የሌሎችን ሥራ የራስ በማስመሰል የቀረበበት መጽሐፍ በመሆኑ፣ አሳታሚው መጽሐፉን በተለይም ከፍተኛ የሳይንስ ዓላባውያን ሆን ተብለው የተዛነፉበት የመጽሐፉ ክፍል እንዲወገድ፣ ወይም መጽሐፉን ከሥርጭት እንዲያስወጣው፣ ዕውቅና እንዲነሳውና ጸሐፊዎቹም ይቅርታ እንዲጠይቁ ኢትዮጵያውያኑ ሞግተዋል፡፡ ኢትዮጵያውያን ከምንጊዜውም በላቀ ስበትና ስሜት ከያሉበት ተሰባስበው ኢትዮጵያ በዓባይ ወንዝ ላይ ስላላት ተፈጥሯዊና ሉዓላዊ መብት መከበር ግብፆችን በየዓውዳቸው መግጠም የጀመሩበት ይህ የተለወጠ ወቅት እንደሆነ እየታየ ነው፡፡ የታላቁ ህዳሴ ግድብ ግንባታ መገባደድና የመጀመርያው ዙር የውኃ ሙሌት ሥራ መሳካት ለኢትጵያውያን ትልቅ ትንግርት ሆኗል፡፡ በዚህ ግለታዊ ኃይል የግብፅን ለራስ ያደረ ሙግትና ውገና በአደባባይ ለመታገል በርካታ ኢትዮጵያውያን እያበሩ፣ እየተባበሩ መጥተዋል፡፡ ከሰሞኑም ይኸው ጎልቶ የታየበት የሳይንስ ባለሙያዎች ሠልፍ ይጠቀሳል፡ ፡ ከፖለቲካ በራቀ መንገድ ሳይንስንና ሳይንሳዊ መረጃዎችን እየተነተኑ ግብፆች ዓለምን እያሳሳቱ ስለሚገኙበት አካሄድ ያጋለጡ፣ ከልዩ ልዩ የሙያ ዘርፍ የተውጣጡ 12 ያህል ባለሙያዎች የተሳተፉበት የተቃውሞ ጽሑፍ በርካታ የስህተት ነጥቦችን ነቅሶ አውጥቷል፡፡

ይፋ ማድረጋቸው ይታወሳል፡፡ ስፕሪንገር ሐውስ የተሰኘውና ዋና መሥሪያ ቤቱ ስዊዘርላንድ የሆነው አሳታሚ ድርጅት በዓለም ተፅዕኖ ፈጣሪና ወሳኝ የሆኑ የአካዴሚ ሥራዎች በጆርናል የሚወጡበት፣ ስሙ የገዘፈ ተቋም ሲሆን፣ ግብፃውያኑ ይህንን ተቋም በመጠቀም የህዳሴው ግድብ ላይ ያየናቸው ችግሮች በማለት ያወጡት ጽሑፍ ከያዛቸውና ካሰፈራቸው መካከል ከባድ ቅጥፈት የተፈጸመባቸውን ዘጠኝ ያህል ነጥቦች ኢትዮጵያውያኑ ነጥብ በነጥብ ውድቅ አድርገዋል፡፡ ከእነዚህ ውስጥ አንኳር የሆኑትን እንመለከታለን፡፡ የህዳሴው ግድብ የሳይንስና የፖለቲካ ፍላጎቶችን በእጅጉ የሳበ፣ ዓለም አቀፍ ትኩረት ያገኘው ወሳኝ የጂኦ ፖለቲካዊ ፋይዳዎች ያሉበት በመሆኑ እንደሆነ የሚያምኑት 12ቱ ምሁራን፣ የግድቡ ጉዳይ ምን ያህል መነጋገሪያ እየሆነ እንደመጣ ማሳያ ያደረጉትም በድረ ገጽ ‹‹GERD›› የሚለውን ቃል መፈለጊያ ቁልፍ በመጫን በአንድ መጠቆሚያ ከሦስት ሚሊዮን በላይ የጉግል ፍለጋዎችን የተጫኑ ሰዎች መኖራቸውን የሚያመላክት መረጃ ማየታቸውን በማጣቀስ ነው፡ ፡ ይህ እንግዲህ እ.ኤ.አ. ጁን 24 ቀን 2020፣ ከአንድ ደቂቃ ባነሰ ጊዜ ውስጥ የነበረውን የፍለጋ መጠን የሚያሳይ ነው፡፡ በርካቶች በዚህን ያህል ቁጥር መረጃ በሚፈልጉበትና በሚለዋወጡበት ወቅት ግብፃውያኑ ይህንኑ በመገንዘብ ይመስላል የተዛቡ፣ ከሳይንስ እውነታዎች ያፈነገጡ መረጃዎችን ለአካዴሚው ማኅበረሰብ እንዳሰራጩ ያመላከቱት፡፡ ሳይንሳዊ ዕውነታዎችንና አመክንዮዎችን በመቃረን ሆን ተብለው በተፈጸሙ ማዛባቶች የተሳሳቱ ድምዳሜዎችን ለማስጨበጥ ተሞክሮባቸዋል ከተባሉት ነጥቦች መካከል የህዳሴ ግድቡን እውነታዎችን መነሻ በማድረግ ኢትዮጵያውያኑ ትንታኔዎቻቸውን አቅርበዋል፡፡ ግድቡ ሮለር ኮምፓክትድ ኮንክሪት (አርሲሲ) በተሰኘው የግንባታ ደረጃ የታነፀ የመጀመርያው የላይኛው ጥቁር ዓባይ ፕሮጀክት ሲሆን፣ ሁለት ግድቦችን አካቷል፡፡ አንደኛው ይኸው በአርሲሲ ግንባታ የተሠራው ግድብ ሲሆን 1.8 ኪሎ ሜትር ርዝመትና 145 ሜትር ከፍታ ያለው ነው፡፡ ሁለተኛው ኮርቻ ግድብ የሚባለው፣ የአምስት ኪሎ ሜትር ርዝመትና የ50 ሜትር ከፍታ ያለው በአብዛኛው በዓለት ሙሌት ሥልት የተገነባው ግድብ ነው፡፡ ሦስት ማስተንፈሻዎችም ተገንብተውለታል፡፡ በአሁኑ ወቅት ያለውን የኢትዮጵያን አብዛኛውን ኃይል የማመንጨት አቅም የሚሸፍነው የህዳሴው ግድብ፣ ለኢትዮጵያ ከሚያስገኘው የኃይል አቅርቦትና ኢኮኖሚያዊ ጠቀሜታ በተጓዳኝ፣ ለግብፅና ለሱዳን የሚያበረክታቸው አለኝታዎችም ተተንተነው እየቀረቡ ይገኛሉ፡፡ ለአብነትም በቅርቡ በኢትዮጵያ ኢኮኖሚክስ ባለሙያዎች ማኅበር የወጣው ጥናት፣ ግድቡ በተቀመጠለት ጊዜ ውስጥ ቢሞላ ለሦስቱም አገሮች ከስምንት ቢሊዮን ዶላር በላይ ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚነት ያጎናጽፋቸዋል፡፡ ይሁንና ግድቡ በአራት ዓመታት ውስጥ መሞላቱ ቀርቶ ለስድስት ዓመታት ቢዘገይ ግን እስከ 30 ቢሊዮን ዶላር ኪሳራ እንደሚያስከትል ባለሙያዎቹ የጥናት ውጤታቸውን

TZTA August 2020

11

ይህ በሆነበት፣ ኢኮኖሚያዊ፣ ሥነ ምኅዳራዊና አካባቢያዊ ጥቅሞቹ በሚገለጹበት ወቅት ግድቡ የፖለቲካ ጡዘትና ቅራኔዎች ማጠንጠኛ በሆነበት ወቅት፣ የሳይንሱ ማኅበረሰብ እውነታዎችን አንጥሮ በማውጣት ትክክለኛ ሳይንሳዊ ብያኔዎችን ማስፈር እንደሚጠበቅበት ያስገነዘቡት የኢትዮጵያ ምሁራን፣ የግብፃውያኑ ሪፖርት አሳስቶና አዛብቶ ያቀረባቸውን ነጥቦች ተንትነዋል፡፡ የውኃ ፍሰትን በሚመለከት የቀረበው ትንታኔ ላይ ግብፆች በዓይን እማኝ የታዘገዘ መረጃን ሁሉ ጨምረው፣ በዝናብ መብዛት ምክንያት ከማጠራቀሚያ የሚለቀቀውን የውኃ መጠን፣ በምን ያህል ጊዜ ውስጥ የውኃው ግፊት እያየለ እንደሚጓዝ ለማሳየት የሄዱበት መንገድ እስከ ሰባት ሰዓት የሚፈጀው የውኃው ጉዞ በአንድ ተመሳሳይ ጊዜ 176 ካሬ ኪሎ ሜትር በማካለል የማዕበል ያህል በጠነከረ መንገድ መጓዝ መቻሉና ጎርፍ ማስከተሉ የቀረበበት የግብፆች የትንታኔ ይዘት ተብጠልጥሏል፡፡ በዝናብ መብዛት ሳቢያ ተጠራቅሞ ወደ የወንዞቹ የሚገባው ዝናብ በጥቁር ዓባይ ተፋሰስ ውስጥ በሰባት ሰዓት ጉዞ ብቻ መወሰኑ ብቻም ሳይሆን፣ የዓባይ ግድብ 74 ቢሊዮን ሜትር ኪዩብ ውኃ የመያዝ አቅም እንዳለው እየታየወቀ ያለ ምንም ተጨባጭ አኃዝና ማመሳከሪያ የግድቡን የመያዝ አቅም ወደ 17.5 ቢሊዮን ሜትር ኪዩብ ዝቅ ማድረጋቸው፣ የግድቡ ጥልቀትም ወደ 100 ሜትር ብቻ እንደሆነ ማስቀመጣቸው በኢትዮጵያውያኑ ዘንድ ትልቅ ግራ መጋባት ብቻም ሳይሆን፣ የሳይንስን ተዓማኒነት ጥያቄ ውስጥ የከተተ ይዘት ማሠራጨታቸው ግብፃውያኑን እያስተቻቸው ይገኛል፡፡ ይህ ሁሉ ስህተት በዚህ አላበቃም ያሉት ምሁራኑ፣ የግድቡ ደኅንነት አጠራጣሪ እንደሆነ በመጻፍ፣ የመፍረስ አደጋ እንደተጋረጠበት ግብፃውያኑ መጻፋቸውም ከእስካሁኑ የከፋው ስህተት ተብሏል፡ ፡ የግድቡ የደኅነት መለኪያ ነጥቦች ዝቅተኛ ውጤት እንዳስቆጠረ ማለትም በመለኪያው ከ1.5 ዲግሪ እስከ ዘጠኝ ባለው ርከን ውስጥ መገኘቱ ዝቅተኛ የደኅንነት አቋም እንዳለው ያረጋግጣል በማለት ለየትኛውም የርዕደ መሬት አደጋ ተጋላጭ እንደሚያደርገው ያቀረቡት መላምታዊ ሥሌት አስተችቷቸዋል፡፡ ግድቡ በአፍሪካ የመሬት መንቀጥቀጥ በብዛት በሚገኝበት አቅራቢያ መገኘቱ፣ ለግድቡ የህልውና ሥጋት ተብሎ ቀርቧል፡፡ የግድቡ የደህንነት ሥጋትና የመፍረስ አደጋ ደግሞ የዓባይ ወንዝና ገባሮቹ የጎርፍ አደጋ እንዲያስከትሉ ያደርጋል ያሉት ግብፆቹ፣ ከኢትዮጵያ በ520 ሜትር ከፍታ ላይ ተንደርድሮ ሱዳን ሲገባ የሚያገኘው ከፍታ 480 ሜትር ቦታ በመሆኑ፣ ግድቡ ተንዶ ካርቱምን በጎርፍ ያጥለቀልቃታል የሚል ድምዳሜ አስቀምጠዋል፡፡ ይህን ይበሉ እንጂ፣ ግድቡ ከፍተኛውን የዲዛይን ቴክኒክ ደረጃ በማሟላት ግንባታው በመገባደድ ላይ የሚገኝ፣ በአሜሪካ የጦር ኃይሎች ኮር የምሕንድስና

ዘርፍ (United Army Corps of Engineers) የወጡ ደረጃዎችን በማስጠበቅ ጭምር እንደተገነባ፣ የግድቡ ከፍታም ሆነ የተገነባበት መሠረት የትኛውም የመሬት ንቅናቄና የመንቀጥቀጥ አደጋ ቢፈጠር እንኳ የግድቡን ድኅንነት አደጋ ላይ ሊጥል በማይችልበት ጥናታዊ ሥሌት መገንባቱን በማጣቀስ ግብፃውያኑን የሞገቱት ኢትዮጵያውያን ምሁራን፣ በማስረጃ አጣቅሰው እያንዳንዱን ነጥብ ውድቅ አድርገዋል፡፡ የኃይድሮሎጂ ሞዴል ሥነ ልኬት በምን አግባብ እንደሚወሰድና ልኬቱን የሚወስነው ሞዴል በምን ያህል መጠን ግምቱ መወሰድ እንደሚጠበቅበት በማብራራት ባቀረቡት እውነታ፣ የጥቁር ዓባይ ተፋሰስ በመሬት በከርሰ ምድር የሚጓዝበትን ሥሌት ለመሥራት ግብፃውያን የተጠቀሙበት ሞዴል ሆን ተብሎ እንዲዛባ በመደረጉ የተሳሳተ ትንታኔ ይዞ መውጣቱን አሳይተዋል፡፡ በተጨማሪም ግብፆች ጥቁር ዓባይ ከባህር ዳር፣ ኮምቦልቻና ጎንደር የሚመጣ ዝናብ ተፋሰሱን እንደሚቀላቀለው እንጂ ሌሎች እውነታዎችን ለማስቀመጥ መረጃ እንደቸገራቸው በመጥቅስ ያስቀመጡትን፣ በደብረ ማረቆስ የሚገኘውን አንድ የአየር ንብረት መረጃ መሰብሰቢያ የሚቲዮሮሎጂ ጣቢያን ብቻ ሆነ ብለው በመጠቀም ወደ ጥቁር ዓባይ የሚገባውን የዝናብ ሥርጭትና መጠን አሳስተው ማቅረባቸውና የኃይድሮሎጂ ሞዴላቸውም መሠረታዊ ስህተት ላይ በወደቀ ቀመር ድምዳሜ እንደሰጡ ተንትነዋል፡፡ የዓባይ ተፋሰስ ከ176 ካሬ ኪሎ ሜትር በላይ የሚያካልል፣ እጅግ የተለያዩ የጂኦግራፊያዊና የዝናብ ሥርጭት ልዩነቶች የሚታዩባቸውን አካባቢዎች የሚያካልል ሆኖ ሳለና ከ40 በላይ የሚቲዮሮሎጂ ጣቢያዎች ከደብረ ማርቆስ አቅራቢያ በሚገኙበት ሁኔታ ሆነ ብለው የመረጃ እጥረት እንዳለ በማስመሰል ማቅረባቸው ገሃድ ወጥቷል፡፡ እንዲህ ያሉ በርካታ ነጥቦችን አብጠርጥረው ገሃድ ያወጡት ሳይንቲስቶቹ፣ ጽሑፉን ከሌሎች ጽሑፎች ጋር በጋራ በመጽሐፍ ያወጣው ተቋም ለጽሑፎቹ የሰጠውን ዕውቅና እንዲያነሳ፣ የጻፉትም ሰዎች ይቅርታ እንዲጠይቁ እንዲያደርግ በማሳበሰብ፣ እንዲህ ያሉ ሥራዎች ሳይንሳዊ ይዘቶቻቸው ሳይፈተሹና ሳይገመገሙ መውጣታቸው ኢትዮጵያን ብቻም ሳይሆን የሳይንሱን ማኅበረሰብም ጭምር የተዓማኒነት ጥያቄ ላይ በመጣል ጉዳት እንደሚያደርስበት አሳስበዋል፡፡ ልዑል ሰገድ ታመነ (ዶ/ር) በተባሉና በኢንተርናሽናል ትሮፒካል አግሪካልቸር በተሰኘ ማዕከል ተመራማዊ በሆኑት ባለሙያ አስተባባሪነት ስለ ወጣው ጽሑፍ ዝርዝር ማብሪያ ለመስጠት ከሪፖርተር ጋር ቀጠሮ ይዘዋል፡፡ ለግብፃውያን በቀረው የተቃውሞ ጽሑፍ ውስጥ እኚህን ጨምሮ 12 ባለሙያዎች ከጃፓን፣ አሜሪካ፣ ከኔዘርላንድስ፣ እንዲሁም ከመቀሌ፣ ከባህር ዳር፣ ከሐዋሳና ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ በመውጣጣት ተሳትፈዋል፡፡ Source: https://www.ethiopianreporter.com/

https://www.mywebsite.com

ነጠላ ተባራይ ንፍቅ ስነ-ስሌት (Single Variable Differential Calculus in Amharic!)

መጋቢት 10 ፤ 2009 ዓ ም ነጠላ ተባራይ ንፍቅ ስነ-ስሌት ፕሮፌሰር ባሕሩ ካሣሁን እና ፕሮፌሰር ወልደአረጋይ ውብነህ The Red Sea Press, 2017. ይህ መፅሀፍ ለፊዚክስ ሂሳባዊ ዝግጅት በሚል በኣዲስ ኣበባ ዩኒቨርስቲ ፕረስ የታተመው የጥራዝ ፩ ተከታይ በመሆን፣ ለሳይንስ እና ምህንድስና ትምህርት ኣገልግሎት ተጨማሪ ሂሳባዊ ፅንስ-ሃሳቦችን ይሰጣል። ስለሆነም፣ በቅድሚያ ኣጭር ኣልጀብራዊ (Algebraic) እና ስነ-ዘዌያዊ (Trigonometric) ክለሳ ከሰጠ በሁዋላ፣ Single Variable Differential Calculus - book - Ethiopia ስለ”ተግባር” (Function) በሰፊው ያብራራል። ቀጥሎም፣ ዋና የስነ-ስሌት መሰረት በሆነው ለከት (Limit)፣ ስነ-ቅርፅ (Geometry) እና የቀጥተኛ መስመር ዝንባሌ (Slope) በመጠቀም የ”ለውጥ ቅልጥፍና” (Rate of Change) እና ለማንኛውም የተግባር ዝብ (Curve) ዝንባሌ የሚያገለግለውን በስነ-ስሌት ድናን (Derivative) በመባል የሚታወቀውን ያብራራል። የድናን ኣጠቃቀም እና ፋይዳን በተለያዩ የትምህርት ቅርንጫፎች ያሳያል። ለዚህም፣ ከሁለት መቶ ሃምሳ በላይ የሆኑ ምሳሌዎች ከጥቅል ፍቺዎቻችው ጋር በፅሁፉ ተካተዋል።

TZTA August 2020

12

መፅሃፉን ለመፃፍ ብዙ ቃላትን መተርጎም ኣስፈልጓል። በተቻለን መጠን ከቋንቋው በሚገኙ ቃላት ተጠቅመናል። እርግጥ ከተፀውኦ ስም የተገኙ (ለምሳሌ ኣልጀብራ) ወይም በኣማርኛ ስር የሰደዱ (ለምሳሌ ዜሮ) የመሳሰሉትን ቃላት ኣልተረጎምንም። የፅሁፉ ኣላማዎች (፩) ትምህርትን እና ተደራሽነቱን

ለማስፋፋት፣ (፪) ባህልን እና ቋንቋውን ለማዳበር (፫) በሃገሪቱ የነበሩ ሳይንሳዊ እና ምህንድስና ክህለቶች እንዳይጠፉ ለማድረግ፣ (፬) ኣማርኛ ሂሳባዊም ሆነ ሳይንሳዊ ክህሎት የለውም የሚለውን የተሳሳተ ከፈን ለመግፈፍ እና (፭) ሌሎች ሂሳባዊም ሆነ ሳይንሳዊ ደራሲያንን በኣማርኛ እንዲፅፉ ለማበራታት ነው። ይህ ፅሁፍ በሚዘጋጅበት ጊዜ ብዙ ሂሳባዊ እና ሳይንሳዊ ቃላት ከጥንት ጀምሮ በኢትዮጵያ ከነበሩ ጥበቦች፣ ለምሳሌ፣ ከሸክላ፣ ከቀንድ፣ ከብር እና ወርቅ ኣንጥሮሽ፣ ከጦር (መከላከያ) ስልት፣ ከሃይማኖት ፅሁፍ፣ ከግብይይት፣ ከህፃናት ጨዋታ፣ ከኮከብ ቆጠራ፣ ከጥንቆላ እና ከስድብም ሳይቀር ተገኝተዋል። ለትርጉምም ኣገልግለዋል። “ከኣንጀት ካለቀሱ እንባ እይገድም” እንደሚባለው፣ ከተፈለገ ሳይንሳዊ ፅሁፍ በኣማርኛ መፃፍ ይቻላል። የሚያግደን የራሳችን ስንፈት ብቻ ነው!

As a follow up, this book builds upon the mathematical-conceptual foundations for science and engineering laid down by “Mathematical Preparations for Physics”, published by Addis Ababa University Press. To this end, after brief reviews of Algebra and Trigonometry, it expands on the concept of functions. It then introduces the limit, the foundation of differential calculus. It introduces the concept of rate of change with the aid of limits, the slope of a straight line and simple geometry, from which it transitions to the slope of a generalized curve and introduces and expounds the major concept of the derivative. It

https://www.mywebsite.com

ገጽ 13 ይመልከቱ

ከገጽ 12 የዞረ

demonstrates the application of the derivative in various disciplines by providing over two-hundred and fifty fully solved examples.

mathematical terms. As the Amharic saying goes “if genuinely sad, tears flow naturally”; if so desired, one can write mathematical and scientific books in Amharic. The only thing stopping us is Writing this book required the our own weakness! translation of several words. The authors have tried, to extent possible, to draw from the Amharic language. They have, however, preserved words derived from proper noun (such as Algebra) or words like “zero” that are already assimilated in Amharic. Some of the objectives of the book are: (1) to expand education and its accessibility, (2) to nurture cultural and linguistic growth, (3) to preserve Ethiopia’s long existing scientific and engineering skills, (4) to dispel the erroneous belief that Amharic Dr Bahiru Kassahun - book - Calculus lacks both mathematical and scientific in Amharic - Ethiopia ክተር ባሕሩ capabilities, and (5) to encourage other ካሣሁን የቀዳማዊ ኃይለሥላሴ (ኣዲስ ኣበባ) authors to write Amharic textbooks. In ዩኒቨርሲቲ፣ ስቴት ዩኒቨርስቲ ኦፍ ኒው ዮርክ the preparation of this textbook, the እና የኣሪዞና ስቴት ዩኒቨርሲቲ ምሩቅ ነው። authors have drawn from the rich and በሐረር ራስ መኮንን ትምህርት ቤት፣ በኣዳማ ancient technologies in existence since (ናዝሬት) ኣፄ ገላውዲዮስ ትምህርት ቤት፣ time immemorial. They have drawn በኣሜሪካ ኣሪዞና ስቴት ዩኒቨርሲቲ፣ ኬን from ancient Ethiopian crafts such ዩኒቨርሲቲ እና በቻይና ኬን ዌንጆ ዩኒቭርሲቲ as ceramics, horn lathing, silver and ሂሳብ፣ ፊዚክስ እና የ”ምህንድስና ጥይቦ” gold smith works, weaving, defense (Engineering Mechanics) ኣስተምሯል። strategies, religious texts, business, ከሃያ ኣመት በላይ “ቁጥራዊ ትንተና እና children’s games, astrology and ስሌት ዘዴ” (Numerical Analysis and numerology, magic art, and even insults Computational Methods) በፍብረካ for possible source of technical and (Manufacturing) ስለሚሰጠው ፋይዳ እና

ኣገልግሎት በተመራማሪነት በቤል ላቦራቶሪ ሰርቷል። ከምርመራውም ውጤት የሁለት “መብተ-ፈጠራ” (Patent) ባለቤት ሆኗል። በተጨማሪም፣ የ”መገናኛ ጭፍራ ግለታዊ ብገራ እና ቁጥጥር” (Communication Satellite Thermal Design and Control) ተቆጣጣሪ በመሆን ለኣራት ኣመት ኣገልግሏል። ከኣስራሶስት ኣመት በላይ በመምህርነት እና ከሃያ ኣመት በላይ በምህንድስና ተመራማሪነት ያካበተውን ክህሎት እና እውቀት በኣማርኛ ሊፅፍ እየተጋ ነው። ከትጋቱ ውጤቶች ኣንዱ በኣዲስ ኣበባ ዩኒቨርሲቲ (፪ሺህ፬) የታተመው ለፊዚክስ ሂሳባዊ ዝግጅት ሲሆን፣ ይህ መፅሀፍ ደግሞ ሁለተኛው (ተከታዩ) ነው

ዶክተር ወልደአረጋይ ውብነህ በኬን ዩኒቨርሲቲ የሂሳብ ፕሮፌሰር በመሆን ከ፲፱፻፹፭ ጀምሮ እስከ አሁን ሂሳብ በማስተማር፣ የሂሳብ ምርመራ በማድረግ፣ እና የኮሌጅ ተማሪዎችን ምርመራ ማስተማር እና በመምራት ላይ ይገኛሉ። በ፲፱፻፷፱ የመጀመሪያ ዲግሬ በሂሳብ

የቀድሞው ኃይለ ሥላሴ ዩኒቨርሲቲ (ኣሁን አዲስ አባባ ዩኒቨርሲቲ)፣ በ፲፱፻፸፪ ኤም ኤስ ዲግሪ ኤመሪ ዩኒቨርሲቲ በስታቲስቲክስ አና (ባዮሜትሪ)፣ ዶክተር ኦፍ ኤዱኬሽን ፲፱፻፺ ረትገርስ ዩኒቨርሲቲ በትምሀርት ስታቲስቲክስ እና ልክና አግኝተዋል። ከ፲፱፻፸፰ እስከ ፲፱፻፹፭ ቨርጂኒያ ቴክ ኢንስቲቲዩት እና ስቴት ዩኒቨርሲቲ ሂሳብ በማስተማር አገልግለዋል። ከ፲፱፻፸፪ እስከ ፲፱፻፸፬ ቨርጂኒያ ስቴት ዩኒቨርሲቲ በፒትስበርግ የሂሳብ ፕሮፌሰር ነበሩ። ወደ ኣሜሪካ ኣገር ከመምጣታቸው በፊት (፲፱፻፸) ለኣንድ ኣመት ዓፄ ገላውዲዎስ ከፍተኛ ሁለተኛ ደረጃ ት/ቤት (ናዝሬት ከተማ) ሂሳብ ኣስተምረዋል።

Mathematics/AMHARIC Trim size: 8.5 X 11 inches Page count: 602 ISBN: 978-1-56902-527-7 Publisher: The Red Sea Press. http:// africaworldpressbooks. com/single-variabledifferntial-calculus-inamharic-by/ ምንጭ ቦርከና

Europe bound Ethiopian first fruit export by train launched

A man picks Avocados. (Photo : Courtesy of Flying Swans Consortium)

Ethiopia’s Minister of Transport, Dagmawit Moges, and stakeholders from other organizations were present when the loading of the container was launched over the weekend.

The Minister said, “The development of a National Cool Logistics Network is a strategic project and vital for many economic activities in Ethiopia.”

Refrigerated containers being loaded to the train. (Photo : Courtesy of Flying Swans Consortium)

borkena

On August 22, Ethiopia launched its first export of horticultural products by train from Mojo dry ports. Products are destined to reach Europe via Djibouti.

“The first ever refrigerated container carrying fruit was loaded at the train from Ethiopia to Djibouti,” said a press release by Flying Swans Consortium, a Dutch cross-industry coalition that is entrusted in coordinating the project in the Netherlands.

Ethiopia, Djibouti and The Netherlands are cooperating for the project.

The 24 tons of avocados from Koga region of South Bahir Dar is expected to be shipped to Europe from Djibouti in 20 days, according to a press release sent to borkena.

TZTA August 2020

13

Aboubakar Omar Hadi is chairman of the Djibouti Ports and Free Zones Authority, and a member of the Cool Logistics Steering Committee, which oversees the cool logistics projects in Ethiopia and Djibouti(Ethiopian Minister of Transport and the Dutch ambassador to Ethiopia chair it.)

He “This innovative cool supply Modjo-Djibouti-Europe for Ethiopian Minister for Transport, Dagmawit Moges chain attending the launch with other stakeholders (Photo : fruits, vegetables, flowers and other Courtesy of Flying Swans Consortium) perishables will balance the trade and The launch is seen as an important maximize the use of Ethio-Djibouti landmark in the development of a cool railway.” logistics corridor for the export of fruit, Ethiopia had been exploiting cargo vegetables and other perishables by sea flights for the export of perishable freight via the Port of Djibouti. items to Europe and destinations in the

https://www.mywebsite.com

መሪዎቿን የምትመስለው ኦሮሚያ (በመስከረም አበራ)

መንገድ ሁሉንም እኩል የምታደርግ ኢትዮጵያ እውን እንድትሆን መስራት እንደሆነ ከልባቸው አጥብቀው የሚያምኑ፣ በዚሁም የተነሳ ብዙ ዋጋ የከፈሉ የኦሮሚያ ብልፅግና መሪዎች እንዳሉ የታወቀ ነገር ነው፡፡

ሃገራችን አሁን ያለችበት ተስፋ ሰጭ ጉዞ እውን እንዲሆን የእነዚህ አስተዋይ የኦሮሞ አመራሮች ሚና ጉልህ ነው፡፡እነዚህ ሰዎች ጉልበታቸው ደርጅቶ የተመኟት ለሁሉም የምትሆን ኢትዮጵያ እውን እንድትሆን፣ድካማቸው ስምረት እንዲያገኝ ምኞቴ ቢሆንም የእነዚህ እውነተኛ የእኩልነት ታጋዮች ቁጥር ምንያህል በቂ ነው የሚለው እጅጉን የሚያሳስብ ነገር ነው፡፡ወረድ ብየ የማነሳው የኦሮሚያ ብልፅግና መሪዎች ህፀፅም እነዚህን መሪዎች የማይመለከት እንደሆነ ላሳውቅ እወዳለሁ፡ ፡ለነዚህኞቹ እንደውም አድናቆት አለኝ፤የከረረውን የኦሮሞ ፖለቲካ ለማለዘብ በሚደክሙት ድካም ውስጥ ህይወት ጭምር ሊያስከፍል የሚችል አደጋ አዝለው እንደሚንቀሳቀሱ በደንብ እረዳለሁ፡፡

መስከረም አበራ

በሃገራችን በሁለት የከተማ አስተዳደሮች እና በአስር ክልሎች ተከፋፍላ ትተዳደራለች፡፡ከአስሩ ክልሎች ውስጥ ከኦሮሚያ ክልል በቀር ዘጠኙ ክልሎች ከሞላ ጎደል አንፃራዊ ሰላም ውስጥ የሚገኙ ናቸው፡፡ሆኖም እነዚህ ዘጠኝ ክልሎችም አለፍ አለፍ ብሎ የፀጥታ መደፍረስ፣ዘውግ ተኮር ግጭት፣የባለስልጣናትን ሞት የጨመረ ፖለቲካዊ ምስቅልቅል ውስጥ ገብተው ያውቃሉ፤ወደፊትም እንዲህ ያለ ነገር ሊገጥማቸው ይችላል፡፡ክልሎቹ የገጠማቸውን ፈተና ጠቅልሎ ማጥፋት አይቻልምና በአጭር ጊዜ ውስጥ ችግሩ እንዲቃለል ግን አደርገዋል፡፡ ይህ የሆነው በዋናነት በክልሎቹ አመራሮች ኢትዮጵያን የማዳን ቁርጠኝነት ነው፡፡እነዚህ ክልሎች ኢትዮጵያን ለማዳን የሚሰሩት የዘውጋቸው ሰው “ስልጣን በቃኝ” እስከሚል ዙፋን ላይ ተቀምጦ ስለኖረ ወይም የህዝባቸው ጥያቄም ሙሉ በሙሉ ስለተመለሰ አለያም በክልላቸው ሁሉ ሙሉ ሁሉ ዝግጁ ስለሆነ አይደለም፤’ከሁሉም የሃገር ህልውና ይቅደም’ በማለት እንጅ! በሃገራችን ካሉ ክልሎች የኦሮሚያ ክልል በልዩ ሁኔታ መረጋጋት የሌለባት፣ሰላም የራቃት በግዛቷ ለመኖር ቀርቶ በትራንስፖርት አልፎ ለመሄድ የምታሰጋ ሆናለች፡፡በኦሮሚያ ክልል የሚታየው አለመረጋጋት እያደር እየተባባሰ ክልሉን አስፈሪ ቀጠና እያደረገው መጥቷል፡፡ኦሮሚያ ክልል በተለይ መጤ ለተባለው የህብረተሰብ ክፍል እጅግ አስጊና አስፈሪ ክልል ነው፡፡ ይህ ምን ቢሸፋፍኑት ሽፋን ገልጦ የሚከሰት ሃቅ ነው፡ ፡ በኦሮሚያ ክልል ሰው እንደ ዶሮ ታርዶ ተበልቷል፡ ፡እናት አምጣ የወለደችው የሰው ፍጡር የዘጠኝ ወር እርጉዝ ላይ መጨከን ሆኖለት ድርስ እርጉዝ በአሰቃቂ ሁኔታ ህይወቷ አልፏል፤ ወልዶ ሊስም የጓጓው አባት እርጉዝ ሚስቱን አጥቶ፣ወላጅ የሌላቸው ህፃናትን ታቅፎ ቀርቷል፡፡በኦሮሚያ የተደረገው ዘግናኝ ድርጊት ተወርቶ አያልቅም፡፡ የዚህ ፅሁፍ ዓላማም በኦሮሚያ የሆነውን መዘርዘር አይደለም፡፡ የፅሁፉ ዓላማ ይህን ሁሉ መዓት በኦሮሚያ ያመጣው ምንድን ነው የሚለውን ከአመራሩ አንፃር መመርመር ነው፡፡

ህግ የማያከብሩ “ህግ አስከባሪዎች”

የኦሮሞ ዘውገኝነት ፖለቲካ በትክክል ማንሳት ያለበትን ጥያቄ አንግቦ ከመታገሉ ጎን ለጎን እውነቱንም እውሸቱንም እያደባለቀ ቂምን ለወጣቱ ሲመግብ የኖረ ነው፡፡በጉልምስና እድሜያቸው ለወጣቱ እልህን፣ቂምን እና ጥላቻን ሲሰብኩ የኖሩ የኦሮሞ ብሄርተኝት ፖለቲከኞች በስተርጅ ለዘብ ያለ ፖለቲካን እናራምድ ቢሉም ሰሚ አላገኙም፡፡የተዘራ ነገር ይበቅል ዘንድ ግድ ነው፡፡መጠንቀቅ ሲዘሩ ነው፤የዘሩት እንክርዳድ በቅሎ ማዘርዘር ሲጀምር ‘ስንዴ ሁን’ ቢሉት አይሆንም፡፡በኦሮሚያ እየሆነ ያለው ይህ ነው! የኦሮሞ ብሄርተኝት ፖለቲካ ግንዱ ኦነግ እንደሆነ እሙን ነው፡፡ኦፌኮ ይባል ኦህዴድ፣ኦዴግ ይባል ኦህኮ ተሸምኖ የተሰራው በኦነግ እሳቤ ነው፡፡ ሆኖም በህወሃት ቤት ያደገው ኦህዴድ የዋናውን የኦነግን አስተምሮ ጨርሶ ባይረሳም ኦነግን እድሜ ብቻ ያደረገውን ስህተቱን አርሞ ስልጣን ላይ ለመውጣት ችሏል፡፡ኦህዴድ ስሙን ቀያይሮ ከኦዴፓ እስከ ኦሮሚያ ብልፅግና የደረሰ ቢሆንም ሁሉንም አይነት የኦሮሞ ብሄርተኝት መንፈሶች የያዘ ነው፡፡ በኦሮሚያ ብልፅግና ውስጥ ኦነግን በልቡ፣ ኦሮሚያ ብልፅግናን በልብሱ ይዞ የሚጓዘው ብዙ እንደሆነ በርካታ ምልክቶች አሉ፡፡ሆኖም የሚያዛልቀው

አንድ ድርጅት ስሙን ሲቀይር መንፈሱን ለመቀየሩ ጅማሬ ሊሆን ይችላል እንጅ አብሮት የጎለመሰ መንፈሱን በስም ቅያሬ አለቅልቆ እንደማይደፋው ግልፅ ነው፡፡ይህ በኦሮሚያ ብልፅግና መሪዎች ዘንድ በእጅጉ ይስተዋላል፡፡ከስማቸው ጋር ያልተቀየረው መንፈሳቸው የሚያናገራቸውን እና የሚያሰራቸውን ለተከታተለ እየተመላለሱ የሚደሰኩሩትን የህግ የበላይነት የማስከበር መሃላ የጎሪጥ እንዲያየው የሚያስገድድ ነው፡፡የህግ የበላይነትን ለማስከበር መጀመሪያ የህግ የበላይነትን ፅንሰ-ሃሳብ በትክክክለ መገንዘብ ያስፈልጋል፡፡የህግ የበላይነት ከአላዋቂነት፣ከድንፋታ፣ከፕሮፖጋንዳ ፣ከርካሽ ተወዳጅነት ጋር ህብረት የለውም፡፡የህግ የበላይነት ለማስከበር ሚዛናዊ ጭንቅላት፣በአቋም መፅናት ከሁሉም በላይ ህግ አላከበረም ከሚባለው ተራው የህብረተሰብ ክፍል የተሻለ ማንነት ያስፈልጋል፡፡የህግ የበላይነትን ለማስከበር ውስጥን እና ውጭን፣አፍንና ልብን አንድ ማድረግ ያሻል፡፡ ሞገደኛ ሆኖ ሞገደኛን በህግ ማረቅ አይቻልም፡፡ በOBN መደንፋት በOMN ከመደንፋት የተለየ አለመሆኑን ማወቅ ያስፈልጋል፡፡ በኦሮሚያ ክልል የሚታየው ምስቅልቅል መነሻው ከአክራሪው የኦሮሞ ብሄርተኝት ክንፍ የሚነሳ ጥፋት ብቻ አይደለም፡፡ይልቅስ ለዘብተኛ ነኝ የሚለው የኦሮሚያ ብልፅግና ፓርቲ መሪዎችም ከንግግር እስከ ድርጊታቸው ለዚህ ምስቅልቅል ያልተናነሰ ሚና አላቸው፡፡እነዚህ መሪዎች ስልጣንን የመሰለ ስክነት የሚፈልግ ክቡር ነገር በእጃቸው ይዘው አክራሪነቱ ከስልጣን ደጀሰላም ካራቀው የኦሮሞ ብሄርተኝት ክንፍ ጋር የአክራሪነት ውድድር ውስጥ ይገባሉ፤አንዳንዴም ከዚሁ ቡድን ጋር ማህበር መጠጣት ያሰኛቸዋል፡፡ከዚሁ አክራሪ ቡድን ጋር ያላቸው አንድነት ልዩነትም ግር እስከሚል ድረስ “በአንድ ቅል እንጠጣ” የሚሉበት ጊዜም አለ፡፡ አክራሪነቱ እነሱ ያገኙትን ኢትዮጵያን የምታክል ትልቅ ሃገር የመምራት እድል ያሳጣውን አክራሪ ቡድን የዓይናችን ብሌን ነው እስከማለት ደርሰዋል፡፡ የኦሮሚያ ብልፅግና ፓርቲ መሪዎች ከፅንፈኛው የኦሮሞ ክንፍ ጋር ያላቸው መስተጋብር፣አንዳንዴ የሚናገሩት ንግግር፣የሚያደርጉት ድርጊት ለታዛቢ እውነተኛ አቋማቸው እውን ለሁሉም ኢትዮጵያዊ የምትሆን ኢትዮጵያን መመስረት ነው ወይ የሚለውን ጥርጣሬ ላይ የሚከት ነው፡፡በግሌ የኦህዴድ ባለስልጣናት ኢህአዴግን በብልፅግና ፓርቲ ለመተካት በተኬደው ወሳኝ ምዕራፍ ላይ ያሳዩትን ሃገር የማዳን ቁርጠኝነት በአድናቆት ካየሁ በኋላ የሃገራችን ፖለቲካ የተሻለ መስመር እንደሚይዝ ትልቅ ተስፋ አድርጌ ነበር፡፡ ሆኖም የኦሮሚያ ክልልን የሚመሩ የኦሮሚያ ብልፅግና መሪዎች ከዛ ወዲህ የሚያደርጓቸውን አንድንድ ነገሮች ሳጤን አካሄዳቸውን በጥርጣሬ ለማየት ተደድጃለሁ፤የሚያወሩትን የህግ የበላይነት ማስከበርስ የሚችሉ ናቸው ወይ የሚለውም ሌላው ወሳኝ ጥያቄ ነው፡፡የኦሮሚያ ክልልን የሚመሩ የብልፅግና ፓርቲ መሪዎች የሚሉትን የህግ የበላይነት ለማስፈን የሚበቁ ናቸው ወይ የሚለውን ጉዳይ እጅግ በጥያቄ ውስጥ እንዲከት ያደረጉኝን መሪዎቹ በተለያየ ሰዓት በየሚዲያው የሚያንፀባርቋቸውን ከህግ የበላይነት ጋር በእጅጉ የሚጣሉ ነጥቦች ላንሳ፡፡

“ኦሮሞ ኦሮሞን አይገድልም”

“ከዚህ በኋላ ኦሮሞ ኦሮሞን አይገድልም” የሚለውን

TZTA August 2020

14

ንግግር በሃገራችን የህወሃትን አድራጊ ፈጣሪነት ያስወገደው ለውጥ ከመጣበት ዘመን ጀምሮ ኦሮሚያን በሚያስተዳድሩ ባልስልጣናት አፍ በየሚዲያው የሚደጋገም መፈክር ነው፡፡ይህ ንግግር ከህግ የበላይነት ጋር ብቻ ሳይሆን ከሰብዓዊነትና ከሰብዓዊ መብት እሳቤዎች ጋር የተጣላ እጅግ ኋላ ቀር አባባል ነው፡፡ህጋዊነት እና የህግ የበላይነት እሳቤዎች የሚደነግጉት ማንም ሰው ሰውን መግደል እንደማይችልም እንደሌለበትም ነው፡፡በነዚህ ባለስልጣናት ንግግር መሰረት ግን ነውር የሚሆነው ኦሮሞ ኦሮሞን ሲገድል ነው፡፡ይህ ጥንቃቄ የጎደለው፣በዘውገኝት ላይ የቆመ ስሜታዊ ንግግር በርካታ ክፍተቶችን የሚተው ነው፡፡ኦሮሞ ኦሮሞን አይገድልም ሲባል የሰማ የክልሉ ፀጥታ አስከባሪ ኦሮሞ ሌላውን ሲገድል ምን ማድረግ እንዳለበት እጅግም አይጨነቅም፡፡ጭራሽም በኦሮሚያ ክልል ሌላ የተባለውን መግደል ችግር ላይመስለውም ይችላል፡፡ ግፋ ካለም መለዮውን አውልቆ ከገዳዮች አንዱ እስከመሆን ሊደርስ ይችላል፡፡ ይሄው የፀጥታ አስከባሪ በሌላ ወገን ደግሞ ኦሮሞ እና እስልምና አይነጣጠሉም ሲባልም የሚሰማ ነው፡፡ ስለዚህ በኦሮሚያ ክልል ያለ ክርስቲያን መገደሉ ኦሮሞ ኦሮሞን አይገድልም የሚለውን መርህ የጣሰ ስለማይመስለው እያየ እየሰማ ዝም ሊል ይችላል፡ ፡ኦሮሞ ኦሮሞን አይገድልም የሚለው የፀጥታ አስከባሪው ጋር ሲደርስ ኦሮሞ ኦሮሞን ወንጀል ሲሰራ አይቶም ወደ ህግ ቦታ አይወስድም ገመና ይሸፍናል እንጅ የሚል ትርጉም ሊሰጥም ይችላል፡ ፡የዚህ ሁሉ ድምር ውጤት ከሰሞኑ በኦሮሚያ በማታ ቀርቶ በቀን በብርሃን የሰው ልጅ በግፍ ሲገደል፣ተወልዶ ባደገበት ሃገር በማንነቱ ዘር ማጥፋት ሲደረግበት የህግ አካላት ዝም ብለው ማየታቸው ነው፡፡ ተጎጅዎቹ መንግስት አለወይ? ብለው የሚጠይቁትም ይህንኑ መጠቆማቸው ነው፡፡የህግ አካላት ለገዳች መንገድ መርተው ዞር ሲሉ፣የሰው ልጅ እንደ ከብት ሲታረድ ቆመው እያዩ ዝም እንዳሉ የመሰከሩ ተጎጅዎችም አሉ፡፡

“ነፍጠኛን ሰብረናል…..”

በቅርቡ በኦሮሚያ ክልል የታየው የዘር ማጥፋት መሪ ቃል “ዲና ነፍጠኛ”(ጠላት ነፍጠኛ እንደማለት) የሚለው ነው፡፡ሰው በቢለዋ ሲታረድ፣ድንጋይ ተንተርሶ አይኑ ተጎልጉሎ ሲወጣ፣የሰው ልጅ ሰውነት እንደ ቲማቲም እስኪፈራርስ ድረስ በአጣና ተቀጥቅቶ ሲገደል ከገዳዮች አፍ በህብረት የሚወጣው ቃል “ዲና ነፍጠኛ” የሚለው ነው፡ ፡ይህ አሰቃቂ የዘር ማጥፋት ድርጊት በኦሮሚያ ክልል ከመከሰቱ ጥቂት ወራት በፊት ክልሉን የሚመሩት አቶ ሽመልስ አብዲሳ ስንት ሽህ ህዝብ በተሰበሰበበት የኢሬቻ በዓል አከባበር ላይ “ሲያዋርደን የኖረውን ነፍጠኛን ሰብረናል” ሲሉ በባለስልጣን አዋቂነትና ብስለት ሳይሆን በመደዴ ድንፋታ፣እጅግ ግዴለሽነትና አላዋቂነት በተጫነው እብሪት ተናግረዋል፡፡ አንድ ወንጀል ያዘለ ንግግር በንግግርነቱ ባያስጠይቅ እንኳን ንግግሩን ተከትሎ፣በንግግሩ ምክንያት ተጨማጭ ጥፋት ከመጣ ግን ተናጋሪው መጠየቁ ግድ ነው፡፡ በኦሮሚያ ከሰሞኑ የተደረገው የዘር ማጥፋት ማጀቢያ ሙዚቃ “ዲና ነፍጠኛ” የሚል ነው፡፡ገዳዮቹ ይህን እያሉ ሰው ሲገድሉ ክልላቸውን በሚመራው ሰውየ አንደበት “ትናንት ሲሰብራችሁ ነበር” የተባሉትን ነፍጠኛን በሜንጫ፣በአጣና፣በድንጋይ እየሰባበሩ ነው:: ይህ ወንጀል ከአቶ ሽመልስ ንግግር ጋር ቀጥተኛ ግንኙነት ያለው በመሆኑ በሃገራችን ህግ ኖሮ ፣ሰዎች ሁሉ በህግ ፊት እኩል ቢሆኑ ኖሮ ሰውየው በOMN አደገኛ ቅስቀሳ አደረጉ ከተባሉ ሌሎች ሰዎች እኩል መጠየቅ ነበረቸው፡፡ እሳቸው ግን ጭራሽ የሕግ የበላይነት ጠበቃ ሆነው ትዕግስትም ልክ እንዳለው፣አሁን የህግ የበላይነት ዘመን እንደሆነ በቴሌቭዝን ሊደሰኩሩ መጡ! ዋል አደር ብለው ደግሞ፣በዚህ ሳምንት OBN በተባለ ሚድያ ሌላ ህገ-ወጥነት ሊዘሩ፣ሌላ መተላለቅ ሊቆሰቁሱ ብቅ አሉ፡፡የፈለጉትን ተናግረው ስልጣን ላይ ጉብ ማለቱን ለምደውታል-ንጉስ እንደሆነ አይከሰስ! አሁን ሃገራችን በምትመራበት ህገ-መንግስት ከኦሮሚያ ክልል ውጭ በሆነ በራሷ ካውንስል የምትተዳደርበት፣የራሷ አስተዳደር ያላትን አዲስ አበባን ከኦሮሚያ ክልል ከተሞች እንደ አንዷ ለምሳሌ እንደ አዳማ እንደሆነች በOBN በግልፅ ተናግረዋል፡፡ይህ ንግግር ኢ-ህገመንግስታዊ ነው፡ ፡ተወደደም ተጠላ ህገመንግስቱ በስራ ላይ እስካለ

ድረስ መከበር አለበት፡፡ህገ-መንግስትን ያላከበረ መሪ የትኛውን ህግ ያከብራል? ከህጎች ሁሉ የበላይ የሆነውን ህገ-መግስት በሚዲያ የደረመሰ መሪ ተብየ የትኛውን የህግ የበላይነት ነው የሚያስከብረው?እንዲህ አይነት ስሜታዊ ሰው የሚመራው ክልል እንዴት ሆኖ ነው የህግ የበላይነት፣የሰው ልጆች የሰብዓዊ መብት የሚከበርበት?የክልሉ የፀጥታ አስከባሪ ማንን አይቶ ነው ህግ አክባሪና አስከባሪ እንዲሆን የሚጠበቀው?ከአናቱ፣ከቁንጮው የታመመ የመንግስት መዋቅር እንዴት ሆኖ እጅ እግሩ ጤነኛ ይሆናል? ኦሮሚያ ክልልን የሚመሩት አቶ ሽመልስ በOBN ቆይታቸው አሁንም ሌላ የዘር ማጥፋት ሊቆሰቁስ የሚችል ንግግር ተናግረዋል፡፡ይኽውም ኦሮሞ በአዲስ አበባ ዝንጀሮ እንኳን የሚሰጠውን ቦታ ተነፍጎ እንደኖረ አሁን ግን ለሟንም፣ወተቷንም አይብ ቅቤውንም ኦሮሞ እንደተቆጣጠረ ተናግረዋል፡፡በዚህ ንግግር ለኦሮሞው ሌላ የተንቄ ኖሬያለሁ ቁጭት የሚያሳድር መርዝ ለሌላው ኢትዮጵያዊ ደግሞ ሁለመናውን ተቆጣጥሮ የበይ ተመልካች አድርጎት የኖረው ህወሃት በሌላ ካርድ መጣብን የሚል ክፉ መልዕክት አስተላልፈዋል፡፡ሰውየው አውቀው ከሆነ ይህን የሚያደርጉት በጣም አሳዛኝ ነገር ነው፡ ፡ በበኩሌ ነገሩ ሆን ተብሎ የተደረገ ሳይሆን የለመደ የተበድየ ተረክን ያለመተው አባዜ ውጤት፣ንግግር የሚያመጣውን ችግር የማስተዋል ብልሃት እጥረት አለያም አክራሪውን የኦሮሞ ወጣት ልብ ለማግኘት የሚደረግ ከንቱ መዋለል መስሎ ይሰማኛል፡፡ የችግሩ ምንጭ እኔ የገመትኩት ከሆነ ሰውየው ከዋኛ የስልጣን መንበር አለያም ከሚዲያ ዘወር የሚሉበት መላ ቢመታ ደግ ነው፡፡የእውነት የህግ የበላይነትን የማስከበር ቁርጠኝነት ካለ ደግሞ አቶ ሽመልስ ህግ ፊት መቅረብም ያለባቸው ሰው ናቸው፡፡

ዘር ማጥፋትን መካድ

ሌላው አሮሚያን የሚመሩ ባለስልጣናት ችግር በኦሮሚያ የሚፈጠረውን የፖለቲካ ችግር አሳንሶ ማቅረብ ነው፡ ፡ይህ አባዜያቸው ሲበረታ ሃገር ያወቀውን ፀሃይ የሞቀውን በክልሉ የተፈፀመውን ዘግናኝ የዘር ማጥፋት ወንጀል በስሙ ከመጥራት ይልቅ “ፖለቲካዊ አላማ ያለው ተገቢ ያልሆነ ድርጊት” ሲሉ ሁለት ሰዎች ሰክረው በጥፊ ስለተመታቱበት ትዕይነት የሚያወሩ በሚመስል ሁኔታ መግለፅ ይዘዋል፡፡ይህ ወንጀል ነው!በኦሮሚያ የተደረገው ወንጀል በተባበሩት መንግስታት በ1946ዓም ለዘር ማጥፋት ወንጀል የተሰጠውን ትርጉም መስፈርቶች ሁሉ ያሟላ ነው፡፡ ይህን መካድ ኢሰብዓዊነት ብቻ ሳይሆን መሪዎቹ በክልሉ ሌላ ዙር የዘር ማጥፋት እንዳይከሰት ለመስራት ፍላጎቱ እንደሌላቸው አመላካች ነው፡፡ የኦሮሚያ ብልፅግና መሪዎች በክልላቸው የተከናወነውን የዘር ማጥፋት ወንጀል የሚክዱት በሶስት ዋነኛ ምክንያት ነው፡፡ አንደኛውና ዋነኛው በዘር ማጥፋቱ ሂደት ክርስቲያን ኦሮሞዎችም አብረው ስለተገደሉ በኦሮሞ ብሄርተኝነት ፖለቲካ ውስጥ ሙስሊም- ክርስቲያን የሚል ክፍፍል እንዳይመጣ በመስጋት ነው፡፡ሁለተኛው የክልሉ ስም ዘር ማጥፋትን በመሰለ መጥፎ ወንጀል እንዳይነሳ ገመና ለመክተት ነው፡፡ክልሉ በዓለም አቀፍ ደረጃ በእጅጉ የሚወገዘው የዘር ማጥፋት የተከናወነበት ነው ከተባለ ቱሪስቱም፣ኢንቨስተሩም ይሸሻልና ገመና መክተቱ ተመራጭ ነው፡፡ ሶስተኛው ምክንያት ድርጊቱ የዘር ማጥፋት ከሆነ መንግስት ይህን ባለመከላከል መጠየቁ ስለማይቀር ከተጠያቂነት ለመሸሽ ነው፡፡ ሲጠቃለል በኦሮሚያ ክልል የሚከሰተው አለመረጋጋት ክልሉን የሚመሩ አብዛኛዎቹ መሪዎች የኖሩበትን በተበድየ ተረክ፣በመጤ ጠልነትየበለፀገ አክራሪ ዘውገኝነት ትተው በህግ የበላይነት እና በዲሞክራሲያዊ መርሆች ለመምራት ቁርጠኝነቱም ፣ ፍላጎቱም ፣ ችሎታውም የሚያጥራቸው በመሆኑ ነው፡፡በዚህ ላይ የሚደረበው ችግር ደግሞ እውነተኛውን የአክራሪ ዘውገኝነት፣መጤ ጠልነታቸውን በአዲስ የአብሮነት አስተሳሰብ የተኩ እንደሆኑ ለማስመሰል መሞከራቸው ነው፡፡ማስመሰሉ ያስፈለገው ስልጣን ላይ ለመሰንበት ነው፡፡ስልጣን በኢትዮጵያ የሁሉ ነገር ምንጭ ነው፡ ፡ የኑሮን እንቆቅልሽ ለመፍታት፣ ከሰው በላይ ሆኖ ለመኖር፣አዋቂ ለመምሰል፣ክብር ለማግኘት ሁሉ ስልጣን ወሳኝ ነገር ነውና እንደዋዛ የሚተውት አይደለም፡፡ ስለዚህ ስልጣን ላይ ተቀምጦ ረባሽም አረጋጊም ለመሆን ይሞከራል፡፡ በዚህ መሃል የደሃ ደም ይፈሳል፤ሃገርም ደም ታለቅሳለች!

ምንጭ፡ ቦርከና

https://www.mywebsite.com

የዶሮ ጥብስ ወጥ ባልትና አሰራር

ግብዓት • 1 መካከለኛ ዶሮ • 5 መካከለኛ ጭልፋ (ግማሽ ኪሎ ግራም) የተከተፈ ቀይ ሽንኩርት • 3 የሾርባ ማንኪያ ርጥብ ቅመም • 4 የሾርባ ማንኪያ አዋዜ • 6 የሾርባ ማንኪያ (100 ሚሊ ሊትር) ደረቅ በጠጅ ወይም በውሃ የተበጠበጠ ርጥብ ቅመም • 6 የሾርባ ማንኪያ (100 ሚሊ ሊትር) ደረቅ ጠጅ ወይም ግማሽ ጆግ የቀረረ እርሾ (መዘፍዘፊያ) • 3 የሾርባ ማንኪያ ዘይት • 5 የሾርባ ማንኪያ ቅቤ • 5 የተቀቀለ እንቁላል • ግማሽ የሻይ ማንኪያ ምጥን

• •

5. ሥጋውን አውጥቶ እየደጋገሙ በውሃ አጥቦ ውሃ፣ ውሃ ሲሸት ብልቶቹን አስተካክሎ ማስቀመጥ፤ 6. ቀይ ሽንኩርቱን በራሱ ውሃ ብቻ ማብሰል፤ 7. ምጥን ሽንኩርቱን ጨምሮ ማቁላላት፤ 8. ውሃው ሲመጥ ዘይት መጨመር፤ 9. አዋዜ ጨምሮ ትንሽ፣ ትንሽ ውሃ ጠብ እያደረጉ በደንብ ማቁላላት፤ 10. የዶሮውን ሥጋ ብረት ምጣድ ላይ ወርቃማ መልክ እስኪያወጣ ድረስ ሽንኩርት መጥበስ፤ 1 የሻይ ማንኪያ መከለሻ 11. ሥጋው ብረት ምጣዱ ላይ 1 የሻይ ማንኪያ ጨው እንዳይጣበቅ ተጠንቅቆ ማማሰል፤ 12. በደንብ ሲበስል የተቁላላው አዋዜ ላይ ጨምሮ ትንሽ ማንተክተክ፤ 13. ርጥብ ቅመምና ቅቤ ጨምሮ ዶሮውን የፈላ ውሃ ውስጥ ነክሮ እንዲበስል መተው፤ ላባውን በማስወገድ ቆዳውን 14. በጠጅ ወይም በውሃ የተበጠበጠ በወረቀት (ጭድ) መለብለብና ርጥብ ቅመም መጨመርና እሳቱን ሲፀዳ በትንሽ ሽሮ ወይም በትንሽ ዝቅ አድርጐ ማንሰክሰክ፤ የፉርኖ ዱቄትና በርበሬ ካሹ በኋላ 15. መከለሻና ጨው ጨምሮ መረቁ በውሃ ማጠብ፤ መጠጥ ሲል እንቁላሉን በሹካ ወጋ፣ መበለት (መገነጣጠል)፤ ወጋ አድርጐ በመጨመር ለገበታ ልፋጭና የቀሩ ቆሻሻዎችን አስወግዶ ማቅረብ፡፡ በውሃ ማጠብ፤ ደረቅ ጠጅ ወይም እርሾው ውስጥ (ደብረወርቅ አባተ (ሱ ሼፍ)፤ የባህላዊ ለግማሽ ሠዓት መዘፍዘፍ፤ ምግቦች አዘገጃጀት፤ 2003)

አዘገጃጀት 1.

2.

3.

4.

እንክዋን ለአዲሱ ኢትዮጵያን አመትና ገና በአል በሰላም በደስታ አደረሳችሁ። መጪው 2013 ዓመት የሰላም፣ የፍቅር፣ የምህረት፣ የመደመር፣ የአንድነትና የዲሞክራሲ መስፈን በውድ አገራችን ኢትዮጵያ እንዲሆን እንመኛለን። አዘጋጅ ተሾመ ወልደአማኑኤል TZTA INC.

Information about TZTA Website (https://www.mytzta.com)

Ethiopia rings in its New Year, Enkutatash, on (September 1) September 11, and not on January 1, as the rest of the world does. The country’s unique calendar considers September, called Meskerem in the local language of Ethiopia, to be the first month of the year. Here is a look at the history behind the New Year celebrations.

The Ethiopian New Year Enkutatash means the ‘gift of jewels.’ Legend has it that King Solomon of Jerusalem gave the Queen of Sheba jewels during her famous visit to Jerusalem some 3,000 years ago. Her return to Ethiopia after receiving the gift coincided with the New Year celebration in September, and hence the name Enkutatash came to be.

The number of daylight hours and nighttime hours happens to be exactly equal in every part of the globe once every September, which is one of the reasons Ethiopians celebrate New Year during this month. Each of the years, the Sun and the Moon that use to count time each have 12 hours before setting. It refers to the Bible, which says the creation of the Heavens and the Earth took place in September.

Ethiopians believe that September has different signs that explain why it should celebrate as the beginning of a New Year. Blooming flowers, sunny days and a generally pleasant weather reign during this month. It is a time when people leave the rainy, foggy and thunderous months in Ethiopia’s winter period behind and move on to better days.

Happy Ethiopian New Year TZTA August 2020

15

https://www.mywebsite.com

TZTA August 2020

16

https://www.mywebsite.com

POLITICS

Chrystia Freeland Named Canada’s New Finance Minister Bill Morneau resigned from the senior cabinet position Monday. By Zi-Ann Lum Althia Raj

the prime minister would resign as well, Poilievre said.

Both Trudeau and Morneau have apologized for failing to recuse themselves from cabinet discussions related to the Liberal government’s decision to award the WE Charity the administration of a since-cancelled $912-million student grant program.

Both men have connections with the Toronto-based international charities.

Last month, Morneau admitted to making a $41,000 mistake when he and his family accepted free travel from the WE Charity to visit the organization’s school projects in Kenya and Ecuador in 2017. He said he was unaware he had not paid for the trips and repaid the organization for the travel.

ADRIAN WYLD/CP Deputy Prime Minister Chrystia Freeland listens to a speaker during a news conference in Ottawa on April 7, 2020.

OTTAWA — Chrystia Freeland represented the Toronto riding of based on timing, explaining it was has been sworn in as the federal finance minister who will oversee University—Rosedale since 2015. never his intention to run for more Canada’s economic recovery after She was appointed Trudeau’s first than two elections. the COVID-19 pandemic, a task minister of international trade, her predecessor warned would be overseeing the final negotiations “As we move to the next phase of “extremely challenging.” of the Canada-European Union our fight against the pandemic and Comprehensive Economic and Trade pave the road towards economic The appointment was made official Agreement (CETA). recovery, we must recognize that this Tuesday with a ceremony at Rideau process will take many years,” he Hall. Bill Morneau stepped down as After Donald Trump’s election as told reporters hastily called to a news finance minister Monday evening. president of the United States in conference.

November 2016, Freeland became Freeland’s succession of the coveted the lead on the North American “It’s the right time for a new Finance portfolio makes her Canada’s Free Trade Agreement (NAFTA) Minister to deliver on that plan for the first female finance minister. Her renegotiations. She kept that portfolio long and challenging road ahead.” appointment was first reported by as she moved to become Canada’s CTV News Tuesday morning. foreign affairs minister in 2017.

A senior adviser in the Prime

Morneau also told the House of Commons finance committee that his wife donated $100,000 to the charity in the last two years.

She retains her position as deputy prime minister, but her previous role as minister of intergovernmental affairs now belongs to veteran Liberal MP Dominic LeBlanc, who held the portfolio from July 2018 to November 2019.

Morneau’s resignation came after weeks of speculation about his political future, fed by anonymous leaks suggesting a fraying relationship between Trudeau and his finance minister.

LeBlanc will continue to serve as the president of the Privy Council.

Prior to entering politics as a star candidate for the Liberals in a 2013 byelection race in Toronto Centre, Freeland rose the ranks in journalism as a business reporter and editor. She wrote for the Financial Times, the Washington Post, the Economist, and worked as a senior editor with the Globe and Mail, the Financial Times and Thomson-Reuters in New York City before deciding to run for public office.

She has written two books, including “Plutocrats: The Rise of the New Global Super-Rich and the Fall of Everyone Else.” Before the Liberals were elected in 2015, she co-chaired Trudeau’s economic advisory council with former MP Scott Brison.

The Alberta-born mother of three has

Following the 2019 election, Freeland was named deputy prime minister and given the task of intergovernmental affairs. She has earned praise from former opponents for her work on the new NAFTA negotiations. Provincial premiers of different political stripes have also spoken highly of working with her during the government’s response to the COVID-19 pandemic.

Minister’s Office told HuffPost that Morneau was concerned with the possibility he would table a budget, upon which an election would be called, that he would not be there to defend or promote.

The former Morneau Shepell executive chairman said he is leaving politics — including his Toronto Centre seat — to prepare his candidacy to become the next secretary general Ontario’s Progressive Conservative of the Organisation for Economic CoPremier Doug Ford had glowing Operation and Development (OECD). words to say about Freeland’s promotion Tuesday, calling her a He said the prime minister did not ask “good friend.” Ford said the pair for his resignation and “has given me have a solid relationship and that full support in this quest.” he’s excited to continue working with Freeland in her new portfolio.

Morneau also leaves amid a cloud “I sent her a message this morning.

She was swamped as deputy prime minister and if there was one person I have confidence in, it’s Chrystia Freeland.”

of controversy over his failing to recuse himself in the handing out of a multi-million-dollar contract to WE Charity, an organization that employs one of his daughters.

Tuesday, Conservative finance critic Freeland steps into the role after Pierre Poilievre accused the prime Morneau announced his decision to minister of “inventing a conflict” to leave politics. force Morneau out.

Morneau resigned Monday following If Trudeau fired Morneau for his role a morning meeting with the prime in the WE Charity controversy, then minister. He said his decision was

TZTA August 2020

17

Poilievre also cast aspersions on the news Freeland will become the next finance minister. He pointed out that Freeland was chair of the cabinet committee that initially approved the WE Charity deal.

“For Freeland, higher taxes is a religion,” he said, suggesting her to be no different than Morneau.

“Regardless though of how you play musical chairs, we still have the same corrupt and incompetent prime minister ahead of the same corrupt and chaotic government.”

Differing opinions about handling the growing deficit and emergency COVID-19 spending fuelled tensions between the two men, according to the Globe and Mail. Reuters reported disagreements over proposed funding for green initiatives further added to problems.

The prime minister’s office attempted to quell the leaks of bad relations with a statement last week saying Trudeau has “full confidence” in Morneau. But Trudeau, who was on vacation, made no additional measures to publicly support his finance minister.

After his announcement that he is leaving politics, Morneau described the disagreements he’s had with the prime minister as “necessary vigorous debate.”

With files from Ryan Maloney and Sherina Harris

https://www.mywebsite.com

POLITICS

Liberals Extend CERB, Plan To Offer Simplified EI System In Fall The government has announced a $37-billion income-support plan. Canadian Press

million workers receiving the $500-a-week Canada Emergency Response Benefit, which is set to wind down starting next month.

The CERB will be extended another four weeks, and a new benefit that pays $400 a week for up to 26 weeks will replace it for those ineligible for employment insurance.

Anyone eligible for EI will get the same minimum for at least 26 weeks and will need to have worked 120 hours to qualify, well below current EI requirements, since many Canadians have been unable to work to the pandemic.

JESSE JOHNSTON/THE CANADIAN PRESS The employment insurance section of the Government of Canada website is shown on a laptop in Toronto on April 4, 2020.

OTTAWA — The federal Liberals are rolling out a $37-billion incomesupport plan for workers whose earnings have crashed during the BUSINESS

pandemic.

The details released today outline what will happen to some four

There will also be $500-a-week sickness benefit and caregiving benefit for anyone who has to stay home because they’re ill, or because school or daycare is closed.

The three new benefits are expected to cost $22 billion and will be brought in through legislation once the House of Commons returns after being prorogued this week.

The CERB extension is expected to cost a further $8 billion, and $7 billion more to the EI system, and can be done through powers that Employment Minister Carla Qualtrough already has to create temporary EI measures.

Government officials estimate about one million people will need the new workers’ benefit that replaces the CERB, and three million will go onto the simplified EI program.

This report by The Canadian Press was first published Aug. 20, 2020.

If You Got CERB, Here's What You Need To Know For Your Taxes It's better to prepare early to avoid any surprises. Christopher ReynoldsCanadian Press

Many Canadians are just trying to get through the week, never mind the year, when it comes to their finances.

But accountants say it’s already time to start taking stock of government support and wages received since the COVID-19 pandemic struck.

Launched in March, the Canada Emergency Response Benefit provides workers who lost their jobs or most of their hours with $500 per week. Most employers deduct taxes from the paycheque before mailing it out, but that’s not the case with the CERB. “My first piece of advice is people should be aware these are taxable benefits,” said Fred O’Riordan, national tax policy leader at Ernst & Young. “Ultimately they are going to be responsible for having received them and for declaring them.”

That means Ottawa and the provinces will claw back some of the $61.3 billion in CERB paid to 8.4 million Canadians as of July 19.

It also means recipients who took in the full amount available from the CERB — $12,000, at $500 per week between March 15 and Oct. 3 for up to 12 weeks — could owe taxes to the Canada Revenue Agency if they had even a small amount of other paid work this year.

Anyone who qualifies for the CERB but earns less than the “basic personal amount,” which Ottawa is raising to $13,229 from $12,069 for 2020 — does not have to pay tax, including on their CERB

instalments.

Incomes under $48,536 but above the basic personal amount will be taxed at 15 per cent — the lowest income tax rate for 2020 — including CERB payments. On a total CERB payment of $12,000, about $1,800 would be owing to Ottawa.

at the front of this. Generally, people significantly due to COVID-19 they who have applied have received it.,” should not use part of the unused RRSP contributions for 2020.”

O’Riordan said.

“Some people will be tempted if they’ve received money that they don’t qualify for to sort of play the lottery game. But I would never recommend that, because it’s pretty simple for the agency, through its algorithms, to determine whether people are eligible or not.”

“Obviously if you’re in receipt of this money, you’re in some financial pain already. And it’s not easy to save up money to make sure that if O’Riordan suggested informing the there’s tax owing when you file next CRA of any extra payments before that you’re in a position to pay it,” Dec. 31. said O’Riordan.

For those concerned about not He emphasized the need to start being able to pay their taxes, experts planning now, particularly as the recommend contacting the CRA to provinces plan to retrieve their cut work out a payment plan. as well.

“You might be in a lower tax bracket In Ontario and British Columbia, a now ... so it’s important to do those taxpayer earning less than $44,741 estimates to know how much you or $41,725 respectively will owe the need to set aside,” said Joseph province about $600 on a $12,000 Micallef, a tax partner at KPMG benefit. Albertans earning under based in Toronto. $131,220 would owe $1,200 while low-income Quebecers would have On the other hand, Canadians who to pay $1,800. have lost out on expected income for part of the year may be eligible Canadians out of a job due to the for child credits or GST/HST credits pandemic and who made less than they would not have qualified for $1,000 per month at any point previously. since mid-March qualify for a CERB payment (provided they Another option is to plan for made at least $5,000 last year), but a deduction based on RRSP if earnings crossed that monthly contributions, but the deferred tax threshold without their realizing or would likely not amount to much, declaring it, they may have received said Montreal-based tax specialist CERB monies they were not eligible Omar Yassine. for.

“In my opinion, if a taxpayer “There really weren’t many controls has seen their income decrease

TZTA August 2020

18

Small business owners who have permanently closed shop still have tax obligations and must file in April for 2020-21, Yassine noted. But operational losses can be applied against taxable income for the past three years, which could result in a tax refund.

Business owners who have filed for bankruptcy should consult accountants or tax specialists, he said.

The Canada Emergency Student Benefit, available to post-secondary students and recent graduates of high school, college and university, is also taxable, but deductibles and credits for tuition, textbook and moving living expenses can significantly reduce taxable income.

On Monday, the CRA further extended the payment due date for 2019 tax returns to Sept. 30 from Sept. 1, 2020.

This report by The Canadian Press was first published July 30, 2020.

Also on HuffPost:

Suggest a correction Christopher ReynoldsCanadian Press MORE:

https://www.mywebsite.com .

TZTA August 2020

19

https://www.mywebsite.com

“Negotiating with Ethiopia is the only way to resolve disputes” says Sudan

Ethiopia aims to redress historical imbalance on the water allocation from the Abay river as Egypt seeks to maintain monopoly over it but Sudan warned Egypt against a matter of sovereignty and an essential making any “unilateral procedures.” requirement for the development of the country.”

It was during a meeting between the prime ministers of the two countries Ethiopia completed the first stage of in Khartoum over the weekend that the filing last month during the first they expressed support to the African two weeks when the country received Union-led negotiation. heavy rainfall.

According to the source, Sudan asked Egypt to avoid taking unilateral actions without consulting with Sudan.

GERD after the first filling. Photo: EBC borkena August 17, 2020 Ethiopia, Sudan, and Egypt have resumed virtual talk over the Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD) on Sunday.

The African Union-led Ministerial level meeting is attended by the Foreign Affairs Ministers and water and irrigation affairs ministers from the three countries.

They are negotiating the filing and

operation of Ethiopia’s $4 billion dams which Ethiopia says will not cause harm to the legitimate water shares of the two lower riparian counties.

The European Union and the US government have attended it as an observer.

A report published on Monday by VOA said Sudan and Egypt are optimistic about reaching an agreement with Ethiopia. The two countries said “negotiating with Ethiopia is the only way to resolve disputes over the dam,

TZTA August 2020

20

Egypt has been claiming a “historical right” over the Nile making a reference to the colonial era water arrangements which gave the lion’s share of the water from Abay River to Egypt and Ethiopia was not part of the agreement.

GERD, from Ethiopian standpoint, is an opportunity to rectify historically imbalances of water use from Abay.

Under the existing arrangement, Ethiopia has zero percent of water share while it is generating 86 percent of the water that flows to the lower courses of the river (Egypt and Sudan.)

The Sudan Tribune quoted Ethiopia’s Foreign Affairs Minister, Gedu Andargachew, on Sunday as saying “… since the Nile river basin holds 2/3 of Ethiopia’s water resources, utilizing it is

COVID-19

ራስን መገምገም

በአሁኑ ጊዜ ከእነዚህ ችግሮች ውስጥ አንዱ እያጋጠሙዎት ነው? እርስዎ ከሆኑ 911 ይደውሉ።

• ከባድ የመተንፈስ ችግር (ለእያንዳንዱ እስትንፋስ እየታገሉ በነጠላ ቃላት ብቻ ሊናገሩ ይችላሉ) • ከባድ የደረት ህመም (የማያቋርጥ ጥብቅነት ወይም የደረት ስሜት) • የት እንዳለህ ግራ እንደተጋባ ወይም እርግጠኛ እንዳልሆንህ ሆኖ ተሰማኝ • ንቃተ ህሊና ማጣት

Ontario Government

https://www.mywebsite.com

Trudeau, Ford Announce Deal With 3M To Make N95 Masks In Ontario It took a pandemic for this kind of political unity to happen. By Zi-Ann Lum

TZTA INTERNATIONAL ETHIOPIAN BILINGUAL NEWSPAPER

transportation.

Ford previously put Trudeau ‘on notice’ Friday’s display of cross-party political unity between Trudeau and Ford is worlds away from how the two men initially treated each other publicly, frequently at loggerheads for a year and a half before the pandemic.

In Ford’s first months in provincial office, he riled a crowd at his party’s policy convention and pledged to put Trudeau “on notice.”

LARS HAGBERG / REUTERS Prime Minister Justin Trudeau and Ontario Premier Doug Ford leaves after announcing that the 3M plant will be making N95 masks at the 3M's plant in Brockville, Ont. on Aug. 21, 2020.

OTTAWA — Prime Minister Justin Trudeau and Ontario Premier Doug Ford shared a lectern Friday to announce a deal with 3M, one of the world’s largest manufacturers of protective medical gear, to produce Canadian-made N95 respirator masks.

Shortages of the single-use masks sparked concerns in the health-care sector about a consistent supply and their safe extended use and reuse.

3M is a leading manufacturer of medical masks. In April, the Minnesota-based company pushed back against the White House’s The $70-million deal, a cost equally attempt to hoard N95 respirators, split between federal and provincial and limit exports to Canada and governments, is set to expand Latin America. production of N95 respirators at an Ontario site by 2021.

The company eventually struck a deal with the Trump administration “This is one of my proudest moments to continue shipping its masks, as premier,” Ford told reporters manufactured in China, to Canada. at 3M’s plant in Brockville, Ont., pleased with the idea the country’s Taiwanese-American scientists Peter doctors and nurses will “never have Tsai invented the electrostatically to depend on another country” charged fabric used to make the for personal protective equipment N95 mask. Initially created to help (PPE). construction workers work in dusty conditions, they were found to The federal government and Ontario be highly effective in controlling each expect to receive 25 million airborne transmission of infectious N95 respirators annually when the diseases. facility is operational.

N95 respirator masks have been in Ford praised Trudeau for stepping up high demand by health professionals to the plate and doing an “incredible since the onset of the COVID-19 job as prime minister” during the pandemic.

COVID-19 pandemic.

Public Services and Procurement “He was on the phone every single Minister Anita Anand, who was also week asking, ‘What do you need? on site at the 3M announcement, How can I help you?’ And you said the federal government has wonder why I’m always up here contracts out to secure 2 billion praising him?” he said, adding later, “various pieces” of PPE by the end “It’s just amazing when we work of the current fiscal year. together and we band together.”

To mitigate challenges in Trudeau said the 3M deal is an maintaining adequate stockpiles example of how progress can be of PPE, the federal government made by working together. created a new temporary reserve as part of an agreement struck with With no export limits or the provinces. protectionist measures, the prime minister said Canada is well placed Called the Essential Services to provide masks overseas, offering it Contingency Reserve, its purpose as a reason why 3M chose to expand is to provide PPE access to essential production of N95 masks here. services in sectors including health, food, energy and utilities, and TZTA August 2020

21

TZTA INC

During the fall election, Trudeau treated the populist Conservative leader as a punching bag to score votes on the campaign trail.

Their relationship has seemingly thawed after Trudeau’s Liberals were re-elected with a minority government. The pair sat down for a meeting on Parliament Hill in November.

Trudeau was meeting with premiers at the time to discuss provincial priorities — and to cool any tensions between leaders after a ruthless federal election.

Ford, who had been the target of Liberal attacks throughout the summer and fall, described the November meeting with Trudeau as “phenomenal.”

The attacks come with the territory, the Ontario premier suggested.

Ford, like Trudeau, comes from a political dynasty. His father, Doug Ford Sr., was an Ontario MPP; and his brother, the late Rob Ford, was the former mayor of Toronto.

Trudeau is the oldest son of the late prime minister Pierre Trudeau.

“You know something? The prime minister’s family’s been in politics for years, our family’s been in politics for years, it’s politics,” Ford told reporters after his meeting with Trudeau at the time. “Now, we have to do things that people want.

People expect us to work together.”

Ford has since developed a friendship with Trudeau’s deputy, Chrystia Freeland.

Freeland referred to Ford as her “therapist” in an interview with the Toronto Star in April. And when she was named finance minister earlier this week, replacing Bill Morneau who resigned from the post Monday, Ford only had glowing words to say.

TZTA is independent newspaper published once a month online in Toronto, Canada. The opinion expressed in this newspaper are not necessarily those of the editor or publisher. We welcome comments or different point of view from our readers submitted articles may be edited for clarity.

Address

Send your article, letters, poems and other information with your full name, address and phone number to:-

TZTA INC.

1411-100 Wingardoen Court Scarborough, ON M1B 2P4 E-mail your information to:-

tztafirst@gmail.com / info@tzta.ca

Website:-https://www.mytzta.com GST REG. # R306528806-00001

PAYMENT

Make your cheque payable to TZTA INC.

For residence of Canada cheque and money order are acceptable.

Pay by Visa or Master Card/Paypal/ From outside Canada Visa and Master Card are acceptable. Ask us!

Go to our website and send us your email address. You will get the newspaper every time

For Advertising

Call: (416) 898-1353 (416) 653-3839 Fax: (416) 653-3413 E-mail: tztafirst@gmail.com or info@tzta.ca Website: https://www.tzta.ca

Publisher & Editor Teshome Woldeamanuel Marketing; Tigist Teshome Format and Typing Zenashe Tsegaselassie

Contributor

Mr. Tadese Gebremariam Mr. Yonas J. Haile Mr. Alem Mr. Yehun Belay Mrs. Genet Woldemariam Mr. Desta etc...

...............................................

Members of National Ethnic Press and Media Council of Canada NEPMCC

Press and Media Council of Canada

We acknowledge the financial support of the Government of Canada through the Canada Periodical Fund of the Department of Canadian Heritage.

“I’ll have her back,” he said. “I’ll help her any way we can.” https://www.mywebsite.com

POLITICS

GERD impoundment 2.0

Prime Minister Dr. Abiy Ahmed

22 August 2020

By Brook Abdu Prime Minister Abiy Ahmed (PhD) vows to proceed with the second impoundment of the reservoir behind the Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD), pledging that nothing would stop the filling when the time comes.

The PM said so in a meeting held at the Office of the Prime Minister to assess the progress of the GERD since the start of the first filling, on August 20, 2020.

Indicating that the project has been a “skeleton” until now and the next stage of construction will link it to peoples’ lives, he stated: “If we don’t do what we planned for this year, the project as well as all our praises to it will be in vain.”

The PM also highlighted that critical civil and electromechanical works remain to be completed, this year.

“If we can raise the level of water in the reservoir from the current 4.9 billion cubic meters to 18.4 billion cubic meters, we can say that the project is almost completed.

Whatever comes afterwards cannot stop the project,” Abiy said. “This year’s activities are a matter of realizing the dam or not.”

The PM also reminded that the work of the dam is not only done at the project site but in ensuring the peace and security of the country as well as neighboring countries like Djibouti.

“We also have to work hard to maintain the peace and security of Djibouti. If anything happens in Djibouti, the project work will be delayed accordingly. And if so, the next year’s impoundment will be compromised. Therefore, it is meaningful for the project that we work hard to maintain the peace and security in Djibouti,” he added by also highlighting that the security of the road from Djibouti to the construction site is critical and needs cooperation from all parts of the society.

In his progress report to the highlevel team of officials in the meeting including the PM, his deputy Demeke Mekonnen, Foreign Affairs Minister Gedu Andargachew, Water and Energy Minister Seleshi Bekele (PhD), Finance State Minister Eyob Tekaligh (PhD), Education Minister Abraham Belay (PhD) and National Bank Governor Yinager Dessie (PhD), Kifle Horro (Eng.), project manager, also stressed that this year’s task of second impoundment is critical with a potential of delaying the dam by year if not completed according to the schedule. This includes raising the right and left sides of the dam to 645 meters above sea level and middle to 595 meters above sea level.

Hence, in order to complete this, access to the spots where the various contractors reach their places of work as well as cooperation among the various contractors is needed, he underlined.

Kifle also stated that the total cost of the GERD at completion will be 160 billion birr while 36.5 billion birr is required from now to completion, while a total of 121.5 billion birr has been spent until August 2020. The initial budget for the Dam was 78.3 billion birr.

The Prime Minister blamed the delay of the dam for this spike and said the rest of the money spend could have been invested in another similar projects if the Dam was completed at least at the cost of 80 billion birr.

The 5 Dangerous Act After Meal

1. Don’t Smoke:

After a major meal you should not take cigarette immediately

because it could be dangerous for you. Cigarette is always dangerous

for us experts proves that Top of Form a cigarette after meal is

similar to smoking 10 cigarettes and it higher the chance of cancer.

2. Don’t Eat Fruit:

Fruits are always beneficial for our health and beauty and fruits

give us lots of benefits. But taking fruits immediately after meal

could be dangerous. So, don’t eat fruits immediately.

3. Don’t Take Tea:

Don’t drink tea because tea leaves include a high content of acid.

This substance will reason the Proteincontent in the foods product

we eat or drink to be hardened thus hard to digest.

4. Don’t Loosen Your Belt:

Loosening the belt after a major meal will simply reason the

intestine to be twisted & blocked.

5. Don’t sleep immediately:

After major meal you don’t sleep immediately. The food you intake

will not be able to digest correctly. So, doctors always advice us that

we must do some walk after major deals.

These are very effective tips for you and if you will follow it then you will be fit and healthy otherwise you will face different diseases.

If you would like to get some more tips about health and beauty then we update here daily latest and natural tips about health and beauty.

Visit here daily and get useful tips.

Source- http://heallthytips.blogspot.com

Paul Vander Vennen Law Office

Certified by the Law Society of Upper Canada as Specialist in Citizenship and Immigration Protection: Immigration and Refugee Law: 45 St. Nicolas Street, Toronto, ON M4Y 1W6 Tel:- (416) 963-8405 ext.

Fax: (416) 925-8122

www.paulvanlaw.ca * paul@paulvanlaw.ca

According to Kifle, early generation of electricity from the Dam is expected in July 2021, upon the completion of the second impoundment. December 2023 is said to be the timetable for completion of the last unit of the Dam. While the impact of the novel coronavirus pandemic on the project is not significant so far, a special protocol is needed for trucks entering the project site as more than 1000 trucks unload cement and various goods to the project site, every month.

TZTA August 2020

22

235

https://www.mywebsite.com

TZTA TZTA August February 2020 2019

2319

https://www.mywebsite.com https:www.tzta.ca

ማስታወቂያ

የትዝታ ጋዜጣ ሕትመት እስካቆምንበትና ጠቅላላ አሰራራችን በመቀጠል በኢንተርኔት ካደረግን ከ25 ዓምት ጀምሮ ሥራችንን ሳናቅዋርጥ እስክ ዛሬ ድረስ አገልግሎት እየሰጠን እንገኛለን። ይኸውም ለአንባብያንና ለማስታወቂያ አውጭዎች በይበልጥ ለመድረስ፣ እንዲሁም በማሳደግ በመደራጀት በአዲስ መንገድ በተለይም ኢትዮጵያውያንን ለማገልገል ተዘጋጅተናል። በይፋም ሥራችንን እንቀጥላለን። በተጨማሪ ትዝታ ሁለት ትላልቅ እገልግሎቶችን ለኢትዮጵያውያን የምንሰጠውን ማሳወቅ እንፈልጋለን። ይኸውም 1) ጋዜጣው እንደተለመደው በዲጅታል ፓብልኬሽን በዌብሳይታችን በወር አንድ ጊዜ እየታተመ የወጣል። ቴክኖሎጂ በሰጠን እድል በቀጥታ ወደ ዌብ ሳይታችን በመሄድ ማንበብ ይችላሉ። እዚህ ላይ ይምናሳስብዎ ይህ ጋዜጣ ለርስዎ የተዘጋጀ ስለሆነ ድምጽዎትን ማሰማት ይችላሉ። ሃስብዎትንም ማካፈል መብትዎ ነው። ማስታወቂያዎትንም ልናራምድልዎት እንችላለን። ከጋዜጣው ሌላ ወደ ዌብ ሳይታችን፣ ፌስቡክ፣ ሞባይል ፎን ስትሄዱ እለታዊ ትኩስ ዜና በቪዲዮ የተደገፈ እንዲሁም ከረንት የኢትዮጵያውያንና የኬኔዲያን ዜናዎች እንደምታገኙ በዚህ አጋጣሚ ማስታወስ እንፈልጋለን። በባነር፣ በዲጂታል ዳይሬክተሪ የመሳሰሉት ማስታወቂያ አለን። 2) ሬዲዮ ብሮድካስት ሰኞ ስኞ በሳምንት አንድ ቀን ከምሽቱ 6 ሰዓትፒም ጀሞሮ ለአንድ ሰዓት እስከ 7 ሰዓት ይኖረናል። በዚህ ፕሮግራም ተሰትፎ አሁንም ለኢትዮጵያውያን ይሆናል። 3) ዮቲዩብ በዌብሳይታችንና በዓለም አቀፍ ደርጃ ይኖረናል። ወደ እርሶ በመምጣት ቃለ መጠይቅ በማድረግ፣ ድርጅትዎን በማስተዋወቅ ስርጩትን ከፍ በማድርግ አዲስ ደንበኞዎት ጋ ለማድረስ እንችላለን። በተለይ ቴክኖሎጂ ምስጋና ይግባውና በአሁኑ ጊዜ በሰፊው በዌብ ሳይት ብፌስ ቡክ፣ በሞባይል ፎን፣ በታብሌት፣ በቫይበር፣ በመጠቅም ለእያንድ አንዱ ተደራሽ የሚሆንበት መንገድ ተፈጥርዋል። ስለዚህ ለዚህ ሁሉ ተጥቃሚ በመሆን አገልግሎቱ ለአንባብያንና ለማስታወቂያ አውጪዎች በቀላል መድረሱን አናሳውቃለን። በዚህ አጋጣሚ ለማስታወቂያ አውጭዎች ለመጀምሪያ ዋጋችንን አብረን በእርሶ ኢሜል አድራሻ ልንልክልዎት እንችላለን። በመጨረሻም ለማስተወስ የምንሸው በይበልጥ ለመረዳት ከፈለጉ በሚቀጥለው ስልክ ወይም ቴክስት ማድረግ ይችላሉ።

416-898-1353

እንዲሁም ኢሜል ማደግን አትርሱ።

tztafirst@gmail.com or info@tzta.ca

በመጨርሻም ድህረ ገጻችንን በጉግል፣ በያሁ፣ በኤክስፕሎረር፣ በክሮም- በፎክስ በመሳሰልት በምሄድ ድህረ ገጻችንን በሚቀጥለው ሁለት አድራሻዎች ማስቀመጥ ነው።

https//www.mytzta.com * https://www.tzta.ca

እንዲሁም በስልካችሁ በሚገኘው እላይ በተጠቀሰው የኢንተርኔት አክሰስ መድረስ ትችላላችሁ። አመሰጋናለሁ። አዘጋጅ ተሾመ ወልደአማኑኤል TZTA August 2020....................................................................24...............................................................https://www.mywebsite.com