TZTA February 2019

TZTA February 2019

2

https:www.tzta.ca

TZTA February 2019

3

https:www.tzta.ca

የወሩ ዋና ዋና ዜናዎች

የቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ መታሰቢያ ሐውልት ግዘፍ የተነሳበት የአፍሪካ ኅብረት የመሪዎች ጉባዔ የኅብረቱ የዘንድሮ የመሪዎች ጉባዔ በስደተኞች፣ ከስደት ተመላሾች፣ እንዲሁም የአገር ውስጥ ተፈናቃዮች ላይ ማተኮሩ ጉዳዩን በተደራጀ መንገድ ተረድቶ መፍትሔ ለመስጠት በማሰብ እንደሆነ አስረድተዋል፡፡ በመሪዎቹ ጉባዔ ወቅት የኅብረቱን የለውጥ ውጥኖች በማርቀቅና በማስተባበር ሲሠሩ የነበሩትን የወቅቱ ሊቀመንበር የነበሩትን የሩዋንዳ ፕሬዚዳንት ፖል ካጋሜን በመሸኘት፣ አንድ ዓመት የሚዘልቀውን ሊቀመንበርነት ተረኛው የግብፅ ፕሬዚዳንት አብዱልፈታህ አልሲሲ እንዲሆኑ መርጧል፡፡ በዚህ ጉባዔ ላይ የፍልስጤም ፕሬዚዳንት መሐመድ አባስ ተገኝተው፣ የአፍሪካ የአኅጉሪቱ አገሮች አገራቸው ለምታደርገው የዕውቅና ትግል ድጋፋቸውን እንዲቸሯቸው ጥሪ አቅርበዋል፡፡

የቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ የመታሰቢያ ሐውልት እሑድ የካቲት 3 ቀን 2011 ዓ.ም. በአፍሪካ ኅብረት ቅጽር ይፋ ሲደረግ

ነአምን አሸናፊ ሰሞኑን የአፍሪካ ኅብረት 32ኛ የመሪዎች ጉባዔ በአዲስ አበባ ሲካሄድ ለመወያያ አጀንዳ ሆኖ ከቀረበው ከስደተኞች፣ ከስደት ተመላሾችና ከአገር ውስጥ ተፈናቃዮች በላይ ከፍተኛ ትኩረት የሳበው፣ ከዛሬ 44 ዓመት በፊት በወታደራዊ የደርግ መንግሥት ከሥልጣናቸው የተወገዱት የቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ መታሰቢያ ሐውልት ነበር፡፡ የመታሰቢያ ሐውልቱ እሑድ የካቲት 3 ቀን 2011 ዓ.ም. በጠቅላይ ሚኒስትር ዓብይ አህመድ (ዶ/ር) እና በሌሎች መሪዎች ሲገለጥ፣ በደቂቃዎች ውስጥ ነበር በማኅበራዊ ሚዲያ በስፋት የመነጋገሪያ አጀንዳ የሆነው፡፡ ሐውልቱን የመመረቅ ሥነ ሥርዓት ከግማሽ ሰዓት ያልበለጠ ቢሆንም የንጉሡን ምሥል፣ ክብርና ዝና አይመጥንም የሚለው ወቀሳና ማስተባበያ ግን ቀጥሏል፡፡ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት (ተመድ) ዋና ጸሐፊ አንቶኒዮ ጉቴሬዝ፣ የዓለም አቀፍ እግር ኳስ የበላይ የሆነው ፊፋ ፕሬዚዳንት ጂያን ኢንፋንቲኖ፣ እንዲሁም ታዋቂው ቢሊየነርና የማይክሮሶፍት ኩባንያ ባለቤት ቢል ጌትስ መሰንበቻቸውን በአዲስ አበባ አድርገው ነበር፡፡ እነዚህ ታዋቂ ግለሰቦች ወደ አዲስ አበባ የመጡት ከኢትዮጵያ ጋር ያላቸውን የሁለትዮሽ ግንኙነት ለማጠናከር ሳይሆን፣ በሳምንቱ መጨረሻ በአዲስ አበባ በተካሄደው የአፍሪካ ኅብረት 32ኛ የመሪዎች መደበኛ ጉባዔ ላይ ተገኝተው ለአፍሪካ ያላቸውን አጋርነትና ወዳጅነት ለማሳየት ያለመ ጭምር እንጂ፡፡ በአዲስ አበባ የተካሄደው 32ኛ የአፍሪካ መሪዎች ጉባዔ ዋነኛ ማጠንጠኛ አጀንዳውን ስደት ላይ በማተኮር በስደተኞች፣ ከስደት ተመላሾች፣ እንዲሁም በአገር ውስጥ ተፈናቃዮች ላይ የተለያዩ ውይይቶችን አካሂዷል፡፡ የአፍሪካ ኅብረት በየዓመቱ የሚያደርጋቸውን ስብሰባዎች በተለያዩ ዓበይት አጀንዳዎች በመሰየም በዕቅድ ዓመቱ የተመረጡትን ጉዳዮች በዝርዝር ለማስፈጸም እንደሚሠራ ይገልጻል፡፡ ምንም እንኳን ኅብረቱ በየዓመቱ ለሚያካሂደው የመሪዎች ጉባዔ አጀንዳነት የተለያዩ ርዕሰ ጉዳዮችን ቢያነሳም፣ የተመረጡትን አጀንዳዎች በአኅጉሪቱ ተፈጻሚ ማድረግ ላይ ግን በርካታ የተወሳሰቡ ችግሮች እንዳሉበት የሚገልጹ በርካታ የፖለቲካ ተንታኞች አሉ። ከዚህም አንፃር የዘንድሮው ስደተኞችን፣ ከስደት ተመላሾችን፣ እንዲሁም የአገር ውስጥ ተፈናቃዮችን አጀንዳ ያደረገው የመሪዎች ጉባዔ በሁለት ቀናት ውሎው በጉዳዩ ላይ ከመወያየት በዘለለ፣ ተጨባጭና ቀጣይነት ያላቸውን ዕርምጃዎች ከመውሰድ አንፃር እንደ ከዚህ ቀደሙ ክፍተት ሊኖር እንደሚችል የሚገልጹ አሉ፡፡ በተቃራኒው ደግሞ የተፈጻሚነት ወሰኑ የቱንም ያህል ቢሆን አኅጉሪቱን እያጋጠማት ካለው ከፍተኛ ፍልሰት ችግር አንፃር መሪዎቹ በጉዳዩ ላይ ለመምከር መቀመጣቸው፣ ለሚታቀዱ አዳዲስ አሠራሮች ተፈጻሚነት አንድ ዕርምጃ ነው በማለት የሚሟገቱ ደግሞ በሌላኛው ጽንፍ ይገኛሉ፡፡ በእንዲህ ዓይነት የተቃርኖ ሐሳቦች የሚተቸው የአፍሪካ ኅብረት የዘንድሮውን የመሪዎች ጉባዔ ከስደተኞች ጋር ማያያዙን ግን በርካቶች በበጎ ጎኑ ተመልክተውታል፡ ፡ በተለይ ከአኅጉሪቱ በተለያዩ መንገዶች ወደ አውሮፓ የሚደረግ ስደት አደገኛነት ባየለበት ወቅት፣ እንዲሁም በአባል አገሮቹ የውስጥ ግጭቶች ምክንያት በየአገራቸው ተፈናቅለው አስከፊውን የሕይወት ገጽታ የሚኖሩ ዜጎች ቁጥር ከምንጊዜውም በላይ ባሻቀበበት በዚህ ጊዜ፣ ጉዳዩን አንስቶ መወያየት ኅብረቱ ለጉዳዩ የሰጠውን ትኩረት እንደሚያሳይ አመላካች እንደሆነ ይገልጻሉ፡፡ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ዋና ጸሐፊ አንቶኒዮ ጉቴሬዝም ከኅብረቱ ሊቀመንበር ሙሳ ፋቂ ማህማት ጋር በጋራ በሰጡት መግለጫ አጽንኦት ሰጥተው የገለጹት፣ ይህንኑ የአፍሪካውያን ስደት ለመከላከልና ለማስቆም ኅብረቱ ከፍተኛ ኃላፊነት እንዳለበት ነበር፡፡ አፍሪካውያን የስደት ምክንያቶችን በጥልቅ በማጥናትና በመተንተን ለስደተኞች ጉዳይ ልዩ ትኩረት ሊሰጡ እንደሚገባ አሳስበዋል፡፡ በጋራ መግለጫውን የሰጡት የኅብረቱ ሊቀመንበርም የዋና ጸሐፊውን ሐሳብ በመጋራት

ግራጫ ሱፍ በከራቫት ብቻ ነው፡፡ እርግጥ ነው ንጉሡ ብዙ የሚያምር ልዩ ልዩ ጌጥ ያለው ልብስና አቋቋም አላቸው፡ ፡ እሱን ለራሳችን ስሜትና ከተማ ስንቀርፅ የምንመርጠው ይሆናል፡፡ መቼም ይህ ሐውልታቸው የመጨረሻው አይመስለኝ፤›› በማለት ምላሽ ሰጥተዋል፡፡ ሐውልቱ ለምን የዚህ ዓይነቱን ገጽታ ያዘ ለሚለው ጥያቄ ደግሞ፣ ‹‹አደባባይ የሚቀመጥ ሐውልት፣ በዓለም ዙሪያ

ከክርስቶስ ልደት በፊት አንስቶ በአብዛኛው በነሐስ መሥራት የተለመደና የተመረጠ ነው፡፡ ለምን ቢሉ ቢያንስ ለሦስት ጉዳይ፡፡ አንድ በጣም ጠንካራ የብረት ዘር በመሆኑ፣ ሁለተኛ ተፈላጊውን ቅርፅ ለማስያዝና ለሥራ አመቺ በመሆኑ፣ ሦስተኛ ከአካባቢ ጋር በጊዜ ውስጥ የሚመሳሰልና በመልኩ የማይረብሽ በመሆኑ፤›› በማለት ስለማክበር ሲባል የተጻፈ በሚል ባስተላለፉት መልዕክት ገልጸዋል፡፡ ምንጭ፡ ሪፖርተር አማርኛ

"ታከለ ኡማ አዲስ አበባን መምራትየለባቸውም"

ከስደተኞች፣ ከስደት ተመላሾች፣ እንዲሁም ከአገር ውስጥ ተፈናቃዮች ጉዳይ በተጨማሪ የአኅጉሪቱ መሪዎች በተለያዩ በርካታ አጀንዳዎች ላይ ውይይት አድርገዋል፣ ውሳኔዎችም አሳልፈዋል፡፡ አኅጉሪቱን በየወቅቱ የሚንጣት የሰላምና የደኅንነት ጉዳይ በዚህኛው የመሪዎች ጉባዔም በተለያዩ መሪዎች ተነስቶ ነበር፡፡ የኮንጎ ምርጫ በሰላም መጠናቀቅን አስመልክቶ፣ ለአዲሱ ፕሬዚዳንት የእንኳን ደኅና መጡ አቀባበልም በአብዛኛዎቹ መሪዎች በተደጋጋሚ ሲገለጽ ነበር፡፡ በአባል አገሮች መካከል የሚኖሩ ኢኮኖሚያዊ፣ ባህላዊ፣ ፖለቲካዊ ትስስሮችን፣ እንዲሁም ትብብሮችን ማጠናከር እንዲሁ ኅብረቱ የተነሳበትን ዓላማ ለማሳካት ሁነኛ መሣሪያ ከመሆናቸው አንፃር ትኩረት ተሰጥቶት ሊሠራ እንደሚገባ፣ መሪዎቹ ከተወያዩባቸውና ከተስማሙባቸው ጉዳዮች አንዱ ነበር፡፡ የዘንድሮው የአፍሪካ ኅብረት የመሪዎች ጉባዔ ቀደም ካሉት የኅብረቱ ስብሰባ በተለየ ሁኔታ፣ የበርካታ ኢትዮጵያውያንን ቀልብ የሳበ ነበር፡፡ በርካታ ኢትዮጵያውያን ለዘንድሮ የመሪዎች ጉባዔ የተለየ ትኩረት የቸሩት የመወያያ አጀንዳው ስላሳሰባቸው፣ ወይም የሚተላለፉ ውሳኔዎች የተለየ ስሜት ስለሚሰጡዋቸው አልነበረም፡፡ በርካታ ኢትዮጵያውያንን ሲያነጋግር የሰነበተው በኅብረቱ የመሪዎች ጉባዔ በይፋ የሚመረቀው የቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ መታሰቢያ ሐውልት ምን ሊመስል ይችላል የሚለው ነበር፡፡ ለንጉሠ ነገሥቱ የመታሰቢያ ሐውልት መቆሙ እሳቸው ለቀድሞው የአፍሪካ አንድነት ድርጅት (አአድ) ምሥረታ ያበረከቱትን አስተዋጽኦ ዕውቅና መስጠቱን በማድነቅ፣ በርካታ ኢትዮጵያውያን የመሪዎቹን ጉባዔ በጉጉት ተከታትለውታል፡፡ ምንም እንኳን ሐውልቱን በይፋ የመመረቅ ሥነ ሥርዓት ከግማሽ ሰዓት ያልበለጠ ቢሆንም፣ ሐውልቱ መመረቁ ብዙዎችን ሲያነጋግር የሰነበተ ጉዳይ ነበር፡፡ በርካቶች በጉጉት የጠበቁት ሐውልት በይፋ መመረቅን ተከትሎ ሐውልቱ በመቆሙ ደስተኞች ቢበረክቱም፣ ከሐውልቱ ውበት ጋር በተያያዘ ግን በርካታ ሙግቶችና ትችቶች በማኅበራዊ ሚዲያ ሲናኝ ሰንበቷል፡፡ በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ አለ ፈለገ ሰላም የሥነ ጥበብ ትምህርት ቤት መምህር በሆኑት ሠዓሊና ቀራፂ በቀለ መኮንን (ረዳት ፕሮፌሰር) አማካይነት የተቀረፀውና በነሐስ የተሠራው ሐውልት የንጉሡን ስም፣ ክብርና ዝና አይመጥንም ተብሎም ከፍተኛ ወቀሳ ቀርቧል፡፡ ለንጉሠ ነገሥቱ ሐውልት ከመቆሙ አስቀድሞ ለቀድሞው የጋና ፕሬዚዳንት ኩዋሜ ንኩሩማህ ሐውልት መቆሙ ሲያወዛግብ የነበረ ሲሆን፣ አሁን ደግሞ ለአፄ ኃይለ ሥላሴ የቆመው ሐውልት ጥራትና ውበት ጉዳይ ሌላ የትችትና የውዝግብ ምንጭ ሆኖ ሰንብቷል፡፡ ይህንን ጎራ የለየ ውዝግብ ተከትሎ በፌስቡክ ገጻቸው ላይ ለተሰጡት አስተያየቶች ምላሽ የሰጡት ቀራፂው፣ ‹‹መልኩ አልመሰለም ባዮች በጠቅላላ ንጉሡንም ሆነ የተሠራውን ሐውልት ለደቂቃ በዓይናቸው ዓይተው የማያውቁ መሆኑን አረጋገጥን፤›› በማለት፣ የሚሰነዘሩት ትችቶች ንጉሡንም ሆነ ሐውልቱን ምንም እንኳን በርካቶች ሐውልቱ ላይ የተለያዩ ትችቶችን ቢሰነዝሩም፣ ቀራፂው ግን ሐውልቱ እንዴትና ለምን እንዲህ እንደሆነ ሙያዊ በሆነ ትንታኔ ተቺዎችን መልሰው ተችተዋል፡፡ በሐውልቱ የንጉሠ ነገሥቱ አለባበስ ለምንና እንዴት እንደተመረጠ፣ ሐውልቱ ለምን እንዲህ ያለውን ገጽታ እንደያዘ በዝርዝር አስረድተዋል፡፡ ለምን በዚህ ልብስ ተቀረፀ ለሚለው ጥያቄ፣ ‹‹የአፍሪካ ኅብረትና የኢትዮጵያ መንግሥት ይህንን ሐውልት በአፍሪካ ኅብረት ግቢ ውስጥ እንዲቆም የተስማሙት፣ ጃንሆይ ከፈጸሟቸው አያሌ ጉዳዮች መካከል አፍሪካን ለማስተባበርና አንድ ለማድረግ የታገሉትን ለይቶ ለመዘከር መሆኑን ማስታወስ አስፈላጊ ይመስለኛል፡፡ ይህ በተለይ የተሠራበት ዓላማ ጃንሆይ ሌላ ነገር አልሠሩም ለማለት ሳይሆን፣ ለዚህ ለሚቆምበት ቦታ የተመረጠበትና የተተኮረበት ገድላቸው ነው፡፡ አፍሪካን ለማስተባበር ወጥተው በወረዱበት ዘመን ሁሉ ጃንሆይ ይለብሱ የነበረው ሁሌም ጥቁር ወይም

TZTA February 2019

በተደጋጋሚ ለእስር የተዳረገውና በሽብር ተከሶ ከሰባት አመታት እስር ቆይታ በኋላ ባለፈው አመት የተፈታው እስክንድር ነጋ የተለያዩ አስተያየቶች ብዙዎችን እያነጋገሩ እያወዛገቡም ይገኛሉ። ከነዚህም ውስጥ በቅርቡ የአዲስ አበባ ምክትል ከንቲባ ታከለ ኡማ ለአዲስ አበባ ህዝብ ጥቅም የቆሙ አይደሉም፤ "በምርጫ እንቀጣቸዋለን" የሚለው አስተያየቱ የሚጠቀስ ሲሆን ይህም ብዙዎችን እያወዛገበ ይገኛል። “አዲስ አበባን መምራት የለባቸውም” የሚል ጠንካራ አቋም ያለው እስክንድር ለዚህ የሚያስቀምጠው “አቶ ታከለ ኡማ አብዛኛውን የአዲስ አበባን ህዝብ አመለካከት አይጋሩም፤ የአዲስ አበባን ህዝብ ጥቅም ለማስጠበቅ፤ ለአዲስ አበባ ህዝብ መብት ለመከራከር አይችሉም።” የሚል ምክንያት ነው። በተለይም በህገመንግሥቱ የሰፈረውና ኦሮሚያ በአዲስ አበባ ልዩ ጥቅም አላት የሚለው አቋማቸው የብዙኃኑን አዲስ አበቤ አመለካከት እንደማይወክል የሚናገረው እስክንድር ከንቲባው ለለውጡ ያደረጉት አስተዋፅኦ ግን መታወስ እንዳለበት ያስገነዝባል። “እኔ ታከለ ኡማን እንደ ሰው አከብራቸዋለሁ፤ በለውጡ ሂደትም አስተዋፅኦ አበርክተዋል፤ ለሱም ዋጋ እሰጣለሁ። ለዚህም ካደረጉት አስተዋፅኦ አንፃር በፌደራል የሚኒስትርነት ቦታ ወይም በኦሮሚያ ክልል መሾም ነበረባቸው።” ይላል “አዲስ አበባን እንዲመሩ መሾም አልነበረባቸውም” ብሎ አጥብቆ የሚከራከረው እስክንድር ሹመቱ በአጠቃላይ ሲታይም በሽግግሩ ላይ ያለውን ክፍተት የሚያሳይ ነው ብሎ ያምናል። “የብዙኃኑን አመለካከት እንደማይወክሉ እየታወቀ፤ እንዴት ከተማዋን እንዲመሩ ተመረጡ? ሲልም ይጠይቃል። ሃገሪቱ ላይ በተፈጠረው ለውጥ ደስተኛ መሆኑን የሚናገረው እስክንድር ለውጡ ለአመታት ሲጠበቅ የነበረ እንደሆነ ገልጿል። ለአመታት ተለያይቷቸው የነበረው ቤተሰቡን ማየት መቻሉ እንደ ግል ስኬት የሚቆጥረው እስክንድር “ቢቻል ሃገሪቷ ተረጋግታ ወደ አገር ቤት ቢመለሱ ደስ ይለኝ ነበር። ነገር ግን ባለፈው አንድ አመት ውስጥ ሃገሪቷ ስላልተረጋጋች ቤተሰቡ ወደ ሃገር ውስጥ መመለስ አልቻለም። ስለዚህ አሁንም እንደተለያየን ነው” ብሏል። ነገር ግን በሃገር ደረጃ “ የዲሞክራሲያዊ ሽግግሩ መድረስ የሚገባው ቦታ ላይ ደርሷል ወይ?” የሚለውን ዋና ጥያቄ ሲመዝነው ለውጡ ባለፈው አንድ ዓመት እንደተፈለገው ሄዷል ብሎ እንደማያምን ይናገራል። “ከዚህም አልፈን መሄድ ነበረብን ብዬ አምናለሁ” ይላል።

እንደ ምሳሌም የሚያነሳው አቶ ጌታቸው አሰፋ የእስር ትዕዛዝ ቢወጣባቸውም አለመታሰራቸው ያለውን ክፍተት የሚያሳይ ነው ብሏል። እስክንድር በተለይም ቄሮን በተመለከተ በሰጠው አስተያየት ብዙ ነቀፌታዎች የተሰነዘሩበት ሲሆን “ እንዲፈታ ላደረገው ትግል ውለታ ቢስ ሆኗል” የሚል አስተያየትም አይሎ ወጥቷል። የሃሳብ ልዩነትን በፀጋ እንደሚቀበል የሚናገረው እስክንድር “የተለያዩ ሃሳቦች እንዲንሸራሸሩ ነው የታገልነው” ይላል። ነገር ግን ከቄሮ ጋር ተያይዞ በሰጠው አስተያየት ከሃሳብ ልዩነት አልፎ እንገድልሃለን የሚሉ ማስፈራሪያዎችንና ዛቻዎችን እንዳስተናገደ ይናገራል። “በአጠቃላይ ይሄ እንደ ሃገር መወገዝ አለበት፤ እንደተባለው ውለታ ቢስ ብሆንም እንኳ እኔ በሃሳብ እንጂ በዛቻ ልሸነፍ አይገባም” ይላል። ይሄ ኃይልን እንደ መሳሪያነት መጠቀም መፈለግን ሙጥኝ የማለት ባህል እንዳለም አመላካች ነው ይላል። እስክንድር ብዙ ጊዜ “አክራሪው ቄሮ” እያለ አስተያየት ቢሰጥም ቄሮን ለሁለት ይከፍለዋል። “ጤናማው ቄሮ እንዲሁም አክራሪው ቄሮ አለ። አክራሪው ቄሮ ለአገር አደጋ ነው ብያለሁ። አሁንም የማምንበት ጉዳይ ነው። በአጠቃላይ ቄሮ ለአገር፣ለዴሞክራሲው አደጋ ነው አላልኩም። አክራሪው ቄሮ አደጋ የሆነው በያዘው ፖለቲካዊ አመለካከት ወይም አቋም ሳይሆን ኃይልን ለመጠቀም በመፈለጉ ነው። ለዚህ ደግሞ አባ ቶርቤ በሚል ተደራጅተው የነበሩ ወጣቶች ማስረጃ ናቸው።” ይላል እሱ እንደሚለው ይህ ሃይልን የመጠቀም አካሄድ ደግሞ ቄሮ በተለይ አምባገነናዊውን ስርአት ለመጣል ያደረገውን እንቅስቃሴ አፍራሽ ነው። ስለዚህም “ከለውጡ በኋላ ሁለት ቄሮ አለ ፅንፈኛውን መታገል አለብን” ይላል። በተደጋጋሚ ለእስር የተዳረገው እስክንድር በአሁኑ ወቅት የኢትዮጲስ ጋዜጣ ባለቤት ነው። ቀደም ሲልም የሰርካለም ማተሚያ ቤት ዋና ስራ አስኪያጅ የነበረ ሲሆን በስሩም አስኳል፣ ሳተናውና ሚኒልክ የተባሉ ጋዜጦችንም ያሳትም ነበር። የ1997ዓ.ም ምርጫ ቀውስን ተከትሎ ጋዜጦቹ የተዘጉ ሲሆን ከዚያም በሽብር ለእስር የበቃው እስክንድር ከአንድ አመት በፊት ከበርካታ የፖለቲካ እስረኞች ጋር በይቅርታ እንደተፈታ የሚታወስ ነው። ምንጭ፡ ቢቢሲ አምሃሪክ

የሕወሓት ሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ አባል አቶ አስመላሽ ወልደ ሥላሴ በኢሕአዴግ ጽሕፈት ቤት በአማካሪነት ተመደቡ 13 February 2019 ዮሐንስ አንበርብር የሕወሓትና የኢሕአዴግ ሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ አባል የሆኑት አቶ አስመላሽ ወልደ ሥላሴ፣ በኢሕአዴግ ጽሕፈት ቤት በአማካሪነት መመደባቸውን የሪፖርተር ምንጮች ገለጹ።

አቶ አስመላሽ ከኢሕአዴግና ከሕወሓት ሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ አባልነታቸው በተጨማሪ፣ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የመንግሥት ተጠሪ ሚኒስትር በመሆን እስከ ቅርብ ጊዜ ድረስ ሲሠሩ እንደነበር ይታወሳል። አቶ አስመላሽ ወልደ ሥላሴ

4

በቅርቡ ተካሂዶ ከነበረው የኢሕአዴግ ሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ ገጽ 6 ይመልከቱ

https:www.tzta.ca

TZTA February 2019

5

https:www.tzta.ca

በዓለም የሥነ ግጥም ቀን መነሻ

(ለሎሬት ፀጋዬ ገ/መድህን ማስታወሻ ትሁንልኝ

ግርማ ካነበበው የላከልን

ሔኖክ ያሬድ ግጥም ጥልቀት ያለው ሐሳብ፣ እጥር ምጥን ባሉ የተዋቡ ቃላት የሚገለጽበት የሥነ ጽሑፍ ዘርፍ መሆኑን ገጣሚው አያልነህ ሙላቱ ያሰምሩበታል፡፡ ከልቦለድ የሚለየውም፣ ማራኪና ምርጥ በሆኑ ቃላት ምታዊ ድርደራ የሰውን ልጅ ውስጣዊ ስሜት ጠልቆ በመግባት ህልውናን ስብዕናውን ለመግለጽ በመቻሉ ነው ሲሉም ያክሉበታል፡፡ የግጥምን ልዕልና በማሰብ የተባበሩት መንግሥታት እ.ኤ.አ. በ1999 የዓለም የሥነ ግጥም ቀን በየዓመቱ ማርች 21 ቀን (መጋቢት 12 ቀን) እንዲከበር በፓሪስ መወሰኑ ይታወቃል፡፡ ዕለቱ በአውሮፓና በእስያ የመፀው እኩሌ (Spring Equinox) ተብሎ ከሚከበርበት ጋር ባጋጣሚ ገጥሟል፡፡ የመንግሥታቱ ድርጅት የባህል ክንፉ ዩኔስኮ የቀድሞ ዋና ዳይሬክተር በኢሪና ቦኮቫ የተተለመው የግጥም ቀን ባህልን ከመግለጥ አኳያ ልዕልና ያለው ስለሆነና በየዘመኑም እየታደሰ ስለሚሄድም ነው፡፡ የግጥም ቀኑ የፋርስ ቋንቋን በሚናገረው ዓለምም ‹‹ኖውሩዝ›› ተብሎ ከሚጠራው የአዲስ ዓመት ክብረ በዓል ጋር መግጠሙም ተምሳሌታዊ አድርጎታል፡፡ ከ20ኛው ምዕት አጋማሽ ጀምሮ በየዓመቱ ኦክቶበር 15 (ጥቅምት 5) የግጥም ቀን ሲከበር የኖረው ዕለቱ የሮማን ኤፒክ ገጣሚና ባለቅኔ ሎሬት ቨርጂል የተወለደበት በመሆኑ ነው፡፡ ይህ በዓለም ዙሪያ የሚከበረው የሥነ ግጥም ቀን የዩኔስኮን ልዩ በዓላት እንደ የዓለም ቱሪዝም ቀን የመሳሰሉትን የምታከብረው ኢትዮጵያ የዳበረ የቅኔና የግጥም ባህል እንዳላት መጠን ትኩረት ለምን አይሰጠውም የሚሉ አሉ፡፡ ይህም ሆኖ በአዲስ አበባ የሚገኘው የኢራን ኤምባሲ የባህል ማዕከል የዓለም የሥነ ግጥም ቀንን ምክንያት በማድረግ በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የባህል ማዕከል አዳራሽ የግጥም ምሽት ማዘጋጀቱና በመድረኩ የፋርሳውያን (ኢራን) ግጥሞች ከኢትዮጵያውያን ሥራዎች ተባብሮ መቅረቡ አይዘነጋም፡፡ የዓለም ሥነ ግጥም ቀን የመከበሩን ፋይዳ ዩኔስኮ ሲገልጸው ግጥምን የማንበብ፣ የመጻፍ፣ የማሳተምና የማስተማር ተግባርን በዓለም ዙሪያ ለማትጋት ብሎ ነው፡፡ ለብሔራዊ፣ ለአካባቢያዊና ለዓለም አቀፍ የግጥም እንቅስቃሴዎች ዕውቅናና ብርታትን ለመስጠትም አጋጣሚው መሠረት ይሆናል፡፡ ‹‹ጎጆ›› ለሰውና ለወፍ በገጣሚው ምናብ የዓለም የሥነ ግጥም ቀን በዓል ምክንያት በማድረግ ከቀደምት ዕውቅ ባለቅኔዎች /ገጣሚዎች አንዱ በሆኑት/ በነበሩት መንግሥቱ ለማ ‹‹ሽምብራሸት›› ግጥም አንድ አንጓ ላይ የሥነ ግጥም መምህሩ ብርሃኑ ገበየሁ (1957 - 2002) አንድም እያሉ የተረጐሙበትን፣ የፈከሩበትን ነጥብ እዚህ ላይ ማንሣት ወደድን፡‹‹ወፎች ተጠራሩ፣ ነውና መምሸቱ፣ ወደየጎጇቸው ገብተው ሊከተቱ የሰው ልጅም አለው ጎጆ እንደ ወፎቹ የሚደክምላቸው ሚስትና ልጆቹ፡፡›› በሚለው የአቶ መንግሥቱ ስንኞች የሰው ልጅ ከወፎች ጋር ተመሳስሏል፡ ፡ የሰው ልጅ ከወፍ ጋር የተመሳሰለው ጎጆ ስላለው አይደለም፡፡ ‹‹የሰው ልጅ አለው ጎጆ እንደ ወፎቹ/ የሚደክምላቸው ሚስትና ልጆቹ›› የሚለው ንባብ ከፍ ብሎ፣ ‹‹ወፎች ተጠራሩ፣ ነውና መምሸቱ/ወደየጎጇቸው ገብተው ሊከተቱ›› የሚለው ንባብ ስለሚያጣቅስ፣ ‹‹የወፎቹ መጠራራት›› ዝቅ ብሎ በመጣው ማንፀሪያቸው ላይ የፍቺ ብርሃን ይፈነጥቃል፡፡ በሌላ አባባል ስለሚስትና ልጆች እንድናስብ ይጋብዛል፡ ፡ የሰው ልጅ ወፎች ሁለቱም ባለጎጆ በመሆናቸው አቻ ወይም እኩያ ናቸው፡፡ ‹‹መጠራራት›› ሁለትና ከዚያ በላይ የሆኑ የስሜትና የሥነ ልቡና ቅርርብ ያላቸው ወገኖች በአንድ ሰዓት፣ በአንድ ቦታ ለመገናኘት ወይም አብረው ለመሆን ያላቸው ፍላጎት መገለጫ ነው፡፡ በግጥሙ ትዕይንት ሰዓቱ የጀንበር ጥልቀት፣ ቦታው ደግሞ በየጎጇቸው ነው፡፡ ጎጆ ለወፎቹ ማደሪያ

TZTA February 2019

መጠለያ ነው፡፡ ከሰው ልጅ አንፃር ግን (‹‹ሚስትና ልጆቹ›› ስለተጠቀሱ) ቃሉ በፍካሬ ፍቺው ትዳርንና ቤተሰብን ያሳስባል፡፡ እናም የወፎቹን መጠራራት ከጎጆ አገናዝበን ስናስበው፣ ቤተሰባዊ ፍቅርን፣ መተሳሰብን በተለይ ከአሁን አሁን መጣ የሚል ቤተሰባዊ ጥበቃን፣ ከሚወዱት የትዳር ጓደኛና ከልጆች ጋር አብሮ የመሆን ፅኑ ስሜት ያሳስባል፡፡ እዚህ ላይ የሰው ልጅና ወፎችን በትይዩ ስንኖች አምጥቶ የማነፃፀሩ ፋይዳ ምንድነው? ብሎ መጠየቅ ተገቢ ነው ይላሉ አቶ ብርሃኑ፡፡ የንፅፅሩ ዋና ዓላማ አንባቢ በወጉ የሚያውቀውንና በየዕለቱ የሚኖረውን ገጠመኝ (የትዳር ሕይወትና ቤተሰብ) ወደ ወፎቹ በማሸጋገር ለወፎቹ ‹‹መጠራራት›› ትርጓሜ እንዲሰጥ ማድረግ ነው፡፡ በሌላ አባባል አመሻሽ ላይ ወፎች የሚጠራሩት አብሮ ለመሆን ካላቸው ፅኑ ስሜት ነው የሚለውን ገጣሚው ለተፈጥሮ የሰጠውን ስሜትና ፍቺ ወደ አንባቢው ለማጋባት፡፡ ድንቁርና እና ሎቲ በገጣሚው ምናብ ‹‹ሀቀኛ ጠፍቶበት በዋለበት መልቲ ጌጥ ናት ድንቁርና የገዳዮች ሎቲ፡፡›› ይህ ዕውቁ ባለቅኔ ዮሐንስ አድማሱ ‹‹ተወርዋሪ ኮከብ›› ከሚለው ግጥማቸው ውስጥ የተቀነጨበ ነው፡፡ ይህንን ሁለት መስመር ቅንጭብ ግጥምን የሥነ ግጥም መምህር የነበሩት አቶ ብርሃኑ እንዲህ አፍታተው በ‹‹አማርኛ ሥነ ግጥም›› መጽሐፋቸው ተርጉመውታል፡፡ ለዋጭ ዘይቤ ሁለት ነገሮችን እንደሚያወዳድር፣ ሲተነተንም ሰምና ወርቅን መለየት አስፈላጊ መሆኑን ያመለክታሉ፡፡ ወርቅ፣ ገጣሚው ለማጉላት ወይም ለማግዘፍ የፈለገው ረቂቅ ወይም የማይጨበጥ ሐሳብ፣ ስሜት፣ ሁነት ሲሆን፤ ሰም ደግሞ ገጣሚው ከወርቁ ያመሳሰለው የተጨበጠ ወይም የታወቀ ነገር ነው፡፡ በዮሐንስ ስንኞች ‹‹ድንቁርና›› ወርቅ ሲሆን፣ ደግሞ ሰም ነው፡፡ ገጣሚው የድንቁርናን ያጎላው በሰሙ ሁነኛ ባህርይ ሲሆን የሰሙን በማብራራትም ረቂቁን ሐሳብ (ወርቁን) አድርጓል፡፡

‹‹ጌጥ›› ምንነት ምንነት ግልጽ

የግጥሙ አንባቢዎች በምንኖርበት ማኅበረሰብ ልማድ አደን የታላቅነት መገለጫ ሙያ ነው/ነበር፡፡ ታዋቂ አዳኝ፣ ተኳሽ፣ የአንበሳ ወይም የቀጭኔ ገዳይ በጆሮው ላይ ሎቲ ያንጠለጥላል፡፡ ሎቲ የጌጥ ዓይነት ነው፣ ከብር፣ ከወርቅ ወይም ከመዳብ የሚሠራ፣ በጆሮ ላይ የሚንጠለጠል ቀለበት፤ አዳኝ የሚያንጠለጥለው የክብሩ፣ የጀግንነቱ መግለጫ፣ መከበሪያውና መታወቂያ፡፡ ይህን ማኅበረባህላዊ ልማድ በመንተራስ ገጣሚው የሰነዘረው ሐሳብ፣ ሥነ ምግባሩ በላሸቀ፣ በመነሰወ (ሙስና ባነቀዘው ኅብረተሰብ) አንገታቸውን አቅንተው፣ ደረታቸውን ነፍተው የሚሄዱና የሚከበሩ መልቲዎች (ሌቦች፣ አጭበርባሪዎችና ውሸታሞች) ናቸው የሚል ነው፡፡ ስለክብራቸው ተለይተው የሚታወቁበት ጌጣቸውና መለያቸው ድንቁርና እና ደንቆሮነታቸው ነው፡፡ ገጣሚው በለዋጭ ዘይቤ የተጠቀመው የድንቁርናን ምንነት ለመግለጽ ወይም ለማስረዳት ሳይሆን፣ ድንቁርና ሀቀኛ በሌለበት ኅብረተሰብ ያለውን ክብር ለማሳሰብ ነው፡፡ ሎቲ ራሱን ሳይሆን የአንጠልጣዩን ማንነት የሚገልጽ የወግ (የክብር) ዕቃ እንደሆነ ሁሉ ለዋጩ ድንቁርናም የተገለጸው ከደንቆሮዎች አንጻር ነው፡፡ ይህ በለዋጭ ዘይቤ አማካይነት ከሰሙ ወደ ወርቁ ከተሸጋገሩ ፍቺዎች አንዱ ነው፡፡ የዓለም የሥነ ግጥም ቀን ክብረ በዓል በየዓመቱ መጋቢት 12 ቀን በኢትዮጵያ እንዲከበር ለማድረግ ከትምህርትና ከባህል ጋር የተያያዙት ሚኒስቴሮች፣ ከሥነ ጽሑፍ ጋር የተዛመዱት የሙያ ማኅበራት የሚያስቡበት ቀን ይመጣ ይሆን? በዓሉ በየዓመቱ ሲከበርስ በቅኔዎቻቸውና በግጥሞቻቸው ላቅ በሚሉት በሕይወት ባሉም ሆነ በሌሉ ገጣሚያን መታሰቢያ ለማድረግ ይታቀድ ይሆን?

6

(ለሎሬት ፀጋዬ ገ/መድህን

February 7, 2019 ከድሉ ባሻገር! «ዘውድአለም ታደሰ» አላጋጩ አይኔ፥ ከታሪክ ገፅ ላይ ስላቅ እያሰሰ ፌዘኛው መዳፌ፥ ከትናንት ድርሳን ላይ አሽሙር እያፈሰ ባባቱ ሲቀልድ፥ ባያቶቹ ሲያሾፍ፥ ተጉዞ …. ተጉዞ «አድዋ» ደረሰ! አድዋ! ፊደላቱ ሁሉ ስእል እየሆኑ ያሳዩኝ ጀመረ ታሪኬን አጉልተው “ሎሬቱ” በብእር ትናንቴን አምጥቶ ፥ ዛሬ ላይ ጎለተው!

አድዋ! ባባቶቹ ሩጫ፥ መሳቅ የለመደው ፥ ዘመንኛው ጥርሴ በከንፈሮቼ ስር ፥ መሸሸግን ሲሻ ፥ ገረመኝ ለራሴ! ሳቅ ይፈጥራል ያልኩት ፥ ያያቶቼ ጀብዱ ለፌዘኛ አይሆንም፣ በደም ተቀብቷል ፣ ተጋርዷል መንገዱ! አድዋ! ሎሬቱ ይፅፋል ፣ ይፅፋል ፣ ይፅፋል ያባቶቹን ወኔ ፥ በጥበብ ለማስፈር ፥ ብቻውን ይለፋል ከፊደል ሲታገል ፥ ግዜም እንደነፋስ ፥ በፍጥነት ይከንፋል! ሱሌኦ ያ ሱሉ ሱሌኦ «እምቢ አለ ፥ ምኒሊክ እምቢ አለ ብረት እያማታ ብረት እያጋጨ ጦሩን በሳት ሳለ! እምቢ አለ! ምኒሊክ አልታለል አለ ዳኘው አባ ጎራ የደጀን ተራራ አፍሪካን ፣ ኢትዮጲያን ፣ እስከሰሜን ጣራ በአለም ሊያኮራ እምቢ አለ ምኒሊክ ሱሌኦ ያ ሱሉ ሱሌኦ!» ከነጭም የነጣ ብራና ጨብጦ ፥ ሎሬቱ ተቆጣ በላዩም ደርቧል ፥ ያባቶቹን እልህ ፣ ያያቶቹን ቁጣ! ለሳቅ አይመችም የገለጥኩት ዶሴ እንደመሸገ ነው አልስቅ አለኝ ጥርሴ! ያዝናናኛል ያልኩት ያያቶቼ ጀብዱ ፌዘኛ አያስኬድም፥ በአጥንት ታጥሯል ተጋርዷል መንገዱ!

«በቃ!» አለች ጣይቱ አንቶሎኒን አይታ ብርቅ አይደለም ለኛ መውጣት ቀራኒዮ መውረድ ጎለጎታ በቃ! የነጩን ድንፋታ ፥ በወኔዋ ካደች የነጩን ከፍታ ፥ በኩራቷ ናደች እንደእሳት ነድዳ ፥ ጣይቱ ፎከረች «እግሩን ለሹል እሾህ ፣ ደረቱንም ለጦር ለሀገሩ ማይይሰጥ፣ አንድም ኢትዮጲያዊ ፣ እዚህ እንደማይኖር እወቅ አንቶሎኒ ስማችሁ ራሱ ፥ ውል የለሽ ፥ ውል አልባ ምኒ ምኒ ምኒ!» ለካስ እቺ ሐገር በተረት ላይ ብቻ ፥ ፀንታ አልቆመችም ጎበዝ ምን ይሻላል? የአድዋ ታሪክ ፥ ለሳቅ አይመችም! ሳቅ ይፈጥራል ፥ ያልኩት ያያቶቼ ጀብዱ ፌዘኛ አያስኬድም፥ በአጥንት ታጥሯል ፥ ተጋርዷል መንገዱ!

አድዋ! ያለእግር ጠፈር ነጠላ አጣፍቶ ፥ ሊሞት ቤቱን ለቅቆ የሐበሻ ሬሳ ፥ ይታያል ፈራርሶ ፥ እዚያም-እዚም ወድቆ አዋራው ይቦንናል ፥ በደም ተቀይጦ ፥ ከደም ተደባልቆ! ያስፈራል አድዋ! የፈረሱ ኮቴ ፥ የብረቱ ፍጭት ፥ የቁስለኛው ዋይታ ሐበሻ ባንድ ላይ፥ ተሰቅሏል ላገሩ ፥ ይኸው ቀራኒዮ ፥ ይኸው ጎለጎታ! ይኸው የሾህ አክሊል ፥ እነሆ ሚስማሩ እልፍ ጀግና ወድቋል ፥ ተሰቅሏል፣ ለክብሩ! እየተፃፈ ነው ፥ በኢትዮጲያ ሰማይ ፥ የሐበሻ ጀብዱ ለፌዘኛ አይሆንም ፥ በደም ተለቅልቋል ተጋርዷል መንገዱ! እዚም-እዚያም ፥ ወድቋል የሀበሻ ገላ ወደፊት ነው እንጂ፣ ማፈግፈግ ነውር ነው ፣ መሸሽ ወደኋላ! ገበየሁ ወደቀ ፥ ጀግናው ክንዱ ዛለ ደሙን ሚመልሰው፥ ያ ባልቻ የታለ? «ባልቻ ሳፎ ኢርጋና አባ ነፍሶ ያባ ጤና አካና ታሲፍ ቲካ አካና ገበየሁ ወድቋል ቶሎ ና!» «እንዲህ ነች ሐገርህ» ብሎ ተረከልኝ ፥ሎሬቱ በመንፈስ ቀለም ደፍቶ አሳየኝ ፥ ሐበሻ ሲታረድ ፥ ላ’ገር ደሙን ሲያፈስ! ለክብሩ ሲዋደቅ፥ እንደበግ ሲሸለት ፥ ለነፍሱ ሳይሳሳ ይህ ሁሉ ለኔ ነው ፥ ይህ ሁሉ ግብ-ግብ ፥ ይህ ሁሉ አበሳ ደልቶኝ እንድራመድ ፥ እርጥብ አፈር ሆኗል ፥ ያያቶቼ ሬሳ! ይፅፋል ሎሬቱ ያባቶቹን ወኔ ታሪክን ያትማል ፣ ያስቀምጣል ለኔ! ለሳቅ አይመችም ፥ የገለጥሁት ዶሴ እንደመሸገ ነው ፥ አልስቅ አለኝ ጥርሴ! ወደኋላ ዞሬ ፥ አንድ ሁለት እያልኩኝ ፥ ጀግኖቹን ስቆጥር ከሩቅ አይሃለሁ! ፊደላትን ቀርፀህ ፥ ልቤ ላይ ለመትከል ፥ ብቻህን ስትጥር! እልፍ ህይወት ተከፍሎ ሐገሬም ድል አርጋ ፥ ጦርነቱ አልቋል ከድል ባሻገር ግን ከፊደል ሲታገል ፥ አንድ ጀግና ወድቋል!

——– ዘውዳለም ታደሰ ———

ከገጽ 4 የዞረ ስብሰባ በኋላ አቶ አስመላሽ በኢሕአዴግ ጽሕፈት ቤት በአማካሪነት እንዲያገለግሉ መመደባቸውን፣ በአሁኑ ወቅትም ሥራ መጀመራቸውን እንደሚያውቁ ለጉዳዩ ቅርብ የሆኑ ምንጮች ገልጸዋል። አቶ አስመላሽ ላለፉት በርካታ ዓመታት በፓርላማ በመንግሥት ተጠሪ ሚኒስትርነት ሲሠሩ የነበረ ቢሆንም፣ ካለፉት አራት በላይ ወራት ይኼንን ኃላፊነታቸውን ሲወጡ አልነበሩም። ምንጮች እንደገለጹት የጠቅላይ ሚኒስትር ጽሕፈት ቤት ከጥቂት ሳምንታት በፊት ለፓርላማው በላከው ደብዳቤ፣ የመንግሥት ተጠሪ ሚኒስትር ሆነው ሲሠሩ የነበሩትን አቶ አስመላሽ ከኃላፊነት ማንሳቱን አስታውቋል። በማከልም በአቶ አስመላሽ ምትክ የመንግሥት ተጠሪ ሚኒስትር እስኪሾም ድረስ፣ ቀደም ሲል በፓርላማው የመንግሥት ረዳት ተጠሪ ሆነው የተሾሙት የኦዴፓ አባል አቶ ጫላ ለሚ የመንግሥት ተጠሪ ኃላፊነትን በውክልና እንዲሠሩ መወሰኑን ምንጮች ተናግረዋል። አቶ አስመላሽ በመንግሥት ተጠሪነት ኃላፊነታቸው ምክንያት በፓርላማው ቅጥር ግቢ ውስጥ ይጠቀሙበት የነበረውን ቢሮ አስረክበው እንደወጡ፣ ከፓርላማው ሕንፃ ፊት ለፊት በሚገኘው የኢሕአዴግ ጽሕፈት ቤት ቢሮ መያዛቸውን ለማወቅ ተችሏል። ከወራት በፊት ወ/ሪት ብርቱካን ሚደቅሳን የምርጫ ቦርድ ሰብሳቢ አድርገው ለማሾም ተገኝተው የነበሩት ጠቅላይ ሚኒስትር ዓብይ አህመድ (ዶ/ር) ነባር የመንግሥት ተጠሪ ሚኒስትሮችን መልሰው እንዳይሾሙባቸው አንዳንድ

https:www.tzta.ca

የፓርላማው ይታወሳል።

አባላት

ጠይቀው

እንደነበር

መዘገባችን

ጠቅላይ ሚኒስትሩ በወቅቱ ተነስቶላቸው ለነበረው ጥያቄ በሰጡት ምላሽ፣ መንግሥት የመንግሥትን ጥቅም ሊያስከብሩ ይችላሉ ብሎ ያመነባቸውን እንደሚመድብ ተናግረው ነበር። በአሁኑ ወቅት በፓርላማው የመንግሥት ተጠሪ ሚኒስትር ሆኖ የተሾመ ባይኖርም፣ ላለፉት በርካታ ዓመታት የመንግሥት ረዳት ተጠሪ ሚኒስትር ዴኤታ ሆነው ሲሠሩ የነበሩ አራት የፓርላማ አባላት ተነስተው በምትካቸው ሌሎች ተሹመዋል። ኦዴፓን በመወከል የመንግሥት ረዳት ተጠሪ ሚኒስትር ዴኤታ የነበሩት አቶ ጌታቸው በዳኔ ተነስተው በአቶ ጫላ ለሚ ሲተኩ፣ ደኢሕዴንን በመወከል የመንግሥት ረዳት ተጠሪ ሚኒስትር ዴኤታ በነበሩት አቶ አማኑኤል አብርሃም ምትክ ደግሞ አቶ መስፍን ቸርነት (አምባሳደር) ተተክተዋል። ሕወሓትን በመወከል የመንግሥት ረዳት ተጠሪ ሚኒስትር ዴኤታ በነበሩት አቶ አፅብሃ አረጋዊ ምትክ አቶ ገብረ እግዚአብሔር አርዓያ የተተኩ ሲሆን፣ አዴፓን በመወከል የመንግሥት ረዳት ተጠሪ ሚኒስትር ዴኤታ በመሆን ለረዥም ዓመታት ሲያገለግሉ በነበሩት አቶ መለስ ጥላሁን ምትክ ደግሞ አቶ ጫኔ ሽመካ መተካታቸውን ለማወቅ ተችሏል። ላለፉት በርከት ያሉ ወራት ሕወሓትን የሚወክል ሰው በኢሕአዴግ ጽሕፈት ቤት ውስጥ አለመኖሩን የጠቆሙት ምንጮች፣ የአቶ አስመላሽ በኢሕአዴግ ጽሕፈት ቤት መመደብ ይኼንን ክፍተት እንደሚሞላ ጠቁመዋል።

ስፖርትና ጤና

የስፖርት አካዴሚዎቹና ፌዴሬሽኖች እምን ላይ ናቸው? መድረኩ ለስፖርቱ እንቅስቃሴ ማነቆ የሆኑትን ችግሮች በግልጽ አንስቶ ከተወያየበት በኋላ፣ ከመሠረቱ ችግሩን ለመፍታት ከፌዴሬሽን አወቃቀር ጀምሮ ጥናትን መሠረት ባደረገ መልኩ መንቀሳቀስ እንደሚያስፈልግ ጭምር ተገልጿል፡፡ ለዚህም ፌዴሬሽን ሲዋቀርና አመራሮች ሲመረጡ አግባብነት ባለው መልኩና በሙያ ብቁ የሆኑ መሆን እንዳለባቸው ተነስቷል፡፡

የመድረኩ ተሳታፊዎች 27 January 2019 ‹‹ቀደም ሲል በስፖርቱ ከመጣላት ይልቅ የቀን አበል ዳዊት ቶሎሳ ጉዳይና ስለ ትጥቅ የተጣሉ የጽሕፈት ቤት ኃላፊዎችን ስፖርት ፌዴሬሽኖች በዓለም አቀፍ ውድድሮች ላይ በማስታረቅ ሥራ ተጠምደናል፤›› በማለት የተናገሩት እንዲሳተፉ ዕውቅና ካገኙ ማኅበራት ውሰጥ ይካተታሉ፡ የስፖርት ምክትል ኮሚሽነር አቶ ጌታቸው ባልቻ ናቸው፡ ፡ ዕውቅና ከተሰጣቸው ወይም የኦሊምፒክ ስፖርቶች ፡ እንደ ምክትል ኮሚሽነሩ አስተያየት ከሆነ ፌዴሬሽኖቹ የሚባሉት ወደፊት ከሚጨመሩት አምስት ስፖርቶች ውድድር ከማሰናዳት በስተቀር ክለቦችን መሥርተውና ጋር 28 መድረሳቸው ይነገራል፡፡ በተለይ ኦሊምፒክ ላይ ስፖርተኞችን ለብሔራዊ ቡደን የማፍራት፣ ባለሙያዎችን የሚካፈሉ አገሮች የሚሳተፉበት የስፖርት ዓይነቶችን አብቅቶ ግባቸውን መወጣት ላይ ምንም እየሠሩ አይደለም፡ በመጨመር ሲጠቀሙ ይስተዋላል፡፡ በኢትዮጵያም ፡ በስፖርት ኮሚሽን ሥር የተዋቀሩና ከጊዜ ወደ ጊዜ ቁጥራቸው የጨመረ 27 ፌዴሬሽኖች እንዳሉ መረጃዎች ‹‹በዓለም አቀፍ ውድድሮች ላይ በመጠኑም ቢሆን ያስረዳሉ፡፡ የመሳተፍ ዕድል ያላቸው እግር ኳስና አትሌቲክስ፣ ፌዴሬሽኖቹ ከመንግሥት ካዝና በሚቆጠርላቸው ዓመታዊ በጀት እየተዳደሩ ይገኛሉ፡፡ ከኦሊምፒክ ኮሚቴ፣ እግር ኳስ ፌዴሬሽንና አትሌቲክስ ፌዴሬሽን ውጪ ቀሪዎቹ እምብዛም በራሳቸው ሲንቀሳቀሱ አይስተዋልም፡፡ ከጥር 7 እስከ 9 ቀን 2011 ዓ.ም. በስፖርት ኮሚሽን የስፖርት ትምህርት ሥልጠናና ዳይሬክቶሬት አዘጋጅነት በአዳማ ከተማ በተዘጋጀው መድረክ ላይ የስፖርት ተቋማት ቁመናን አስመልክቶ ውይይት ተደርጓል፡፡ በዚሁ መድረክ የማሠልጠኛ ማዕከላት፣ አካዴሚዎችና ባለድርሻ አካላት ተሳትፈዋል፡፡ በውይይት መድረኩ የአካዴሚዎችና የማሠልጠኛ ማዕከላት የሦስት ዓመት ሪፖርት ከመቅረቡም በተጨማሪ ብሔራዊ ፌዴሬሽኖች ያሉበት ወቅታዊ ሁኔታ ተዳሷል፡፡ በውይይቱ ፌዴሬሽኖች አሉ ቢባልም አንዱም ፌዴሬሽን በራሱ አቅም ቆሞ ለመንቀሳቀስ ሲታትር አይስተዋልም ተብሏል፡፡

ከመንግሥት ዕርዳታ መላቅቅ አልቻሉም፡፡ በዚያው ልከ ውጤታቸው ተመጣጣኝ አይደልም፤›› የሚሉ አስተያየቶችም ተሰንዝረዋል፡፡ ፌዴሬሽኖች የገንዘብ አቅማቸውን አፈርጥመው፣ ዓመታዊ ዕቅዳቸውን ነድፈውና ውድድር አዘጋጅተው፣ ሥልጠና ማከናወን ይኖርባቸዋል እንጂ ከመንግሥት የማዘውተሪያ ስፍራ ግንባታንና የገንዘብ ድጋፍ ጥበቃ መላቀቅ እንደሚጠበቅባቸው የሚናገሩት ምክትል ኮሚሽነሩ፣ ‹‹ኮሚሽኑ ማስተባበርና ከፌዴሬሽኖች የሚነሱ የድጋፍ ጥያቄዎች ምላሽ ከመስጠት ውጪ በሁሉም እንቅስቃሴ ውስጥ ጣልቃ መግባት አይኖርበትም፤›› ብለዋል፡፡ ኦሊምፒክ ኮሚቴ አራት ዓመት ጠብቆ የብሔራዊ ቡድንን ልዑካን ከመሸኘት ባሻገር ታች ወርዶ ስፖርቱ የቱ ጋ ነው ያለው ብሎ መጠየቅና መሥራት እንዳለበት ከውይይቱ የተደመጡ አስተያየቶች ያሳያሉ፡፡

Cell:

TZTA February 2019

‹‹ምርጫ ሲደርስ በዚህም በዚያ ብሎ ለማሸነፍ ከመሯሯጥ ውጪ፣ ወደ ኃላፊነቱ ከመጡ በኋላ ቃል የገቡትን ነገር ሲተገብሩ አለመመልከት ባህል እየሆነ ከመጣ ሰነባብቷል፤›› በማለትም የችግሩን አሳሳቢነት ምክትል ኮሚሽነሩ ያስረዳሉ፡፡ በምርጫ ወቅት ተወካዮቻቸውን የመላክ ሥልጣን ያላቸው ክልሎችና የከተማ አስተዳደሮች ቢሆኑም፣ ለስፖርቱ ይመጥናል የሚሉትን ግለሰብ ከማቅረብ ይልቅ ‹‹እከክልኝ ልከክልክ›› በሚል የቲፎዞ ሹመት ላይ መጠመዳችው ችግሩን አባብሶታል ተብሏል፡ ፡ ስፖርቱ የራሱን አቅም አካብቶ እንዲንቀሳቀስ ዕውቀትና ሀብት ያለው እንዲሁም የሀብት አቅም የመፍጠር ብቃት ያለው አካል እንደሚያስፈልግም ተጠቁሟል፡፡ ከጊዜ ወደ ጊዜ በተለይ በእግር ኳስ መድረኮች እየተስተዋሉ ያሉት ሁከቶችና አለመግባባቶች ከሥር መሠረቱ ለመፍታት የቤት ሥራው ከራስ መጀመር እንዳለበትና ሁሉም ስፖርት ሕዝባዊ መሠረት እንዲኖረው፣ የፌዴሬሽኖች ድርሻ ጉልህ ሚና መጫወት እንዳለበት ተብራርቷል፡፡ በሌላ በኩል ኮሚሽኑ፣ ፌዴሬሽኖች፣ የክልልና ከተማ አስተዳደሮች እንዲሁም ክለቦች ወጥ የሆነ ትስስር ሊኖራቸው እንደሚገባም ተጠቅሷል፡፡ የስፖርት አካዴሚዎች ወቅታዊ አቋም አካዴሚዎች የሁሉም ስፖርቶች መሠረት ለመሆናቸው ዓለም አቀፍ ልምዶችን መመልከት በቂ ነው፡፡ በተለያዩ ስፖርቶች አንቱታን ያተረፉ አገሮች ከዋክብትን ከአካዴሚዎች በማፍራት የራሳቸውን አሻራ ማኖር ችለዋል፡፡ ቀደም ብሎ በኢትዮጵያም ትምህርት ቤቶች፣ የሠፈር ማዘውተሪያ ሥፍራዎች እንዲሁም የዞን ውድድሮች የታዳጊ መፍለቂያዎች የነበሩ ቢሆንም፣ በተለያዩ ማኅበራዊ ጉዳዮች ገሽሽ መደረጋቸው አካዴሚዎችን መገንባት ብቸኛ አማራጭ ሆኗል፡፡ የወጣቶች ስፖርት አካዴሚ፣ ጥሩነሽ ዲባባ፣ ማይጨው አትሌቲክሰ ማሠልጠኛ፣ ሀገረ ሰላም፣ በቆጂ ደብረ ብርሃንና አምቦ ጎል ፕሮጀክት ጨምሮ በመንግሥት

647-988-9173

7

.

Phone

ወጪ የተገነቡ አካዴሚዎች ከዓመታት በፊት ግልጋሎት መስጠት ጀምረዋል፡፡ በንድፈ ሐሳብና በተግባር ሥልጠና የሚሰጥባቸው አካዴሚዎቹ የተለያዩ ቁሳቁሶችና ባለሙያዎች ተማልቶላቸው ሥልጠናቸውን እያከናወኑ ነው፡፡ ምንም እንኳ በቂ ድጋፍና ክትትል ተደርጎላቸዋል ባይባልም፣ እንደየአቅማቸው በተለያዩ ስፖርቶች ለብሔራዊ ቡድንና ለክለቦች አትሌቶችን ማቅረብ መጀመራቸው ይታወቃል፡ ፡ አትሌቶቹ በተለያዩ ዓለም አቀፍ ውድድሮች ላይ ተሳትፈውም ወርቅ፣ ብርና ነሐስ ሜዳሊያ ማምጣት ችለዋል፡፡ በ2002 ዓ.ም. የተቋቋመው የጥሩነሽ ዲባባ የስፖርት ማዕከል በሩጫ፣ በውርወራና ዝላይ ከ250 በላይ ታዳጊዎችን በማሠልጠን ላይ ይገኛል፡፡ 200 ስፖርተኞችን ለብሔራዊ ቡድን ማስመረጡን የሦስት ዓመት ሪፖርቱን በቀረበበት መድረክ ላይ አስረድቷል፡፡ ማይጨው 117 ስፖርተኞችን ለክለብ፣ ሀገረ ሰላም 176 አትሌቶችን ለክለብና ለብሔራዊ ቡድን፣ አምቦ ጎል ፕሮጄክት 50 እግር ኳስ ተጫዋቾችን በሁለቱም ጾታ ለክለቦች ማቅረባቸውን ሪፖርታቸው ያሳያል፡፡ የኢትዮጵያ ወጣቶች ስፖርት አካዴሚም ለቅዱስ ጊዮርጊስ እግር ኳስ ክለብ ሰባት፣ ለአዲስ አበባ ሦስት እንዲሁም ለዓለም አቀፉ ቅርጫት ኳስ ማኅበር ኤንቢኤ ዕድል ያገኙ ሠልጣኞቹን ጠቅሷል፡፡ ከዚህ ቀደም ካስመረቃቸው ሠልጣኞች በተጨማሪ በ2011 ዓ.ም. 66 ስፖርተኞችን እንደሚያስመርቅ አስታውቋል፡፡ አካዴሚዎቹ የመም (ትራክ)፣ የበጀት እጥረት፣ ከዓለም አቀፍ ስፖርት ማኅበራት ጋር ትስስር አለመፍጠር፣ የበቂ ባለሙያና የትጥቅ እጥረት ዋንኛ ችግሮች ተደርገው ተነስተዋል፡፡ ከዚህም ባሻገር እምቅ አቅም ያላቸውን ሥፍራዎችን የመለየት ችግር ሕገወጥ የአትሌቶች ፍልሰት፣ ተደጋጋሚ ልምምድና የውድድር ጫናን የመቋቋም አቅም ያላቸው ታዳጊዎችን ያለማግኘት ችግርን ጠቅሰዋል፡፡ ከተለያዩ ዩኒቨርሲቲዎች የተውጣጡ የዘርፉ ባለሙያዎች በጥልቀት ከተገመገሙት ጉዳዮች መካከል ዕምቅ ችሎታ ያላቸውን አካባቢዎችን ያለማገናዘብና ያለመጠቀም ችግር በስፋት እንደሚስተዋል አንስተዋል፡፡ በተለይ የአትሌቶች መፍለቂያ የሆነው የበቆጂ ስፖርት አካዴሚ፣ ጋምቤላና ቤኒሻንጉል ጉሙዝ ሥፍራዎችን በአግባቡ ያለ መጠቀም ክፍተት እንዳለ በባለሙያዎቹ ተጠቅሷል፡፡

ተከታዩን ገጽ 12 ይመልከቱ

416-298-8200

https:www.tzta.ca

ሴቶችና ወንዶች ከትዳራቸው ውጭ ለምን ይማግጣሉ? | በውስልትና የተሰበረን ፍቅርንስ መጠገን ይቻላል?

ጤና | Posted by: Zehabesha

(ዘ-ሐበሻ) ከትዳር ውጭ ከሌላ ሰው ጋር አካላዊ ግንኙነት ማድረግ ለብዙዎቹ የትዳር ጥምረቶች መፍረስ በምክንያትነት ይቀመጣል፡፡ የረጅም ጊዜ የጤና እክል፣ በልጆች አስተዳደግ ላይ የሚፈጠር የሐሳብ ልዩነት፣ የአንድ ወገን ግላዊ ሩጫ ለዚህ ተቋም መናጋት ብሎም መፍረስ ተጠቃሽ ሰበቦች ናቸው፡፡ ነገር ግን ከትዳር ውጪ መሄድን የግንኙነቱ ጥንካሬና ጤናማነት ማሳያ አድርገው የሚወስዱት አሉ፡፡ የቅርብ ጊዜ የምርምር ውጤቶች ደግሞ ሚስቶች፣ ባሎቻቸውን ለማጥቃት ከፍ ሲልም ለመግደል ውስልትናን ነው መነሻ የሚያደርጉት፡፡ በዚህ ጽሑፍ በእርግጥ ከትዳር ውጪ ከሚደረግ ውስልትና በኋላ ያ ትዳር እስከ የትኛው ጥግ ድረስ መሄድ ይችላል? ፍቺ መሰረታዊ መፍትሄ ነወይ? የሚለውን ለማየት ይሞክራል፡፡ ጊዜ የተጎዳውን የተጣማሪ ቁስል ሲፈውስ፣ አቻዊ ጥቅሞች ሚዛን ሲደፉ፣ አንዳንድ ትዳሮች ከውስልትናም በኋላ ጠንካራና የተሻለ ቤተሰብ በመፍጠር ይዘልቃሉ፡፡ ከትዳር ወይም ከፍቅር ግንኙነት መፎረፍ አካላዊ መገለጫዎች አሉት፡፡ መጽሐፉስ ‹‹ያየ የተመኘ…›› አይደል የሚለው፡፡ በመንገድ ወይም በሥራ ቦታ ወይም በመጓጓዣ/ታክሲ… ውስጥ ለአጭር የፍቅር ጨዋታ የተመኛት ሴት ያለች እንደሆነ፣ በተግባር ሳይፈጽመው ቆይቶ ወደ ሚስቱ ቢመለስም ይሄ ሰው ለትዳሩ ታምኗል የሚያሰኙትን መሰረታዊ ሐሳቦች ንዷቸዋል፡ ፡ ነጥቡ በተመሳሳይ ለሴቶችም እውነት ነው፡ ፡ ሰዎች ከትዳር ውጪ መሰል ተግባር ውስጥ ሲገቡ፣ ከግንኙነታቸው ማምለጫ መንገድ እየፈለጉ እንደሆነ ማሳያም ነው፡፡ ከትዳር ውጪ ለመሄድ የሚቀመጡ መነሻዎች ከትዳር ውጪ ለመሄድ ብዙ መነሻ ምክንያቶችን መቁጠር ይቻላል፡፡ ለአንዳንዶቹ እንደውም ወደዚህ ተግባር ለመግባት የተጓዳኛቸው የወሲብ ግንኙነት መነሻ ምክንያት አይደለም፡ ፡ ለራስ የሚሰጥ ዝቅተኛ ግምት፣ የአልኮል ጥገኝነት፣ ልክ ያጣ የወሲብ ሱሰኝነት ናቸው ዋና ዋናዎቹ መነሻዎች፡፡

TZTA February 2019

8

ከትዳር ውጪ የሚሄዱ ሰዎች ጨምረዋል ምን ያል ሰዎች ከትዳራቸው ውጪ ይሄዳሉ? ጥናቶች በዚህ ጉዳይ ላይ ተጨባጭ ውጤት ለማምጣት ተቸግረው ቆይተዋል፡፡ የቅርብ ጊዜዎቹ ግን ለጥሩ ምላሽ የተቃረቡ ይመስላል፡፡ የጥናቶቹ ሌላ ሪፖርት ሙሉ ህይወታቸውን በትዳር ውስጥ ካደረጉት መካከል 25 በመቶ ወንዶች ከሚስቶቻቸው ውጪ የወሲብ ግንኙነት ፈፅመዋል፡ ፡ በሴቶቹ በኩል ደግሞ ለአንዴም ሆነ በተደጋጋሚ ጊዜ (ድግግሞሹ በጥናቱ አልተካተተም) ከሌላ ሰው ጋር አልጋ የተጋሩት ከ10-15 በመቶ የሚሸፍኑት መሆናቸውን ነው፣ በናሽናል ሄልዝ ሚሬጅ ሪሶርስ ባለቤትነት የተሰራው ጥናት የጠቆመው፡፡ በዚህ ረገድ አውቀውም ሆነ ሳያውቁት በላያቸው ላይ የተማገጠባቸው ሰዎች ትዳራቸውን ለዘለቄታው አቆይተዋል ወይም ወጋ ከፍለዋል፡፡ ለመማገጥ መጨመር የሚቀመጡ ምክንያቶች ምንድናቸው? ከትዳር ውጪ ለመማገጥ ግፊት ከሚሆኑ ምክንያቶች መካከል በወጣትት ዕድሜ የሚደረጉ ጋብቻዎች በምክንያትነት ይጠቀሳሉ፡፡ በ16 ዓመት የዕድሜ ክልል ትዳር የሚመሰርቱ፣ 23 ዓመት ከሞላቸው አንፃር ለመማገጥና ድብቅ ግንኙነትን ለመመስረት ከፍተኛ ዕድል አላቸው፡፡ በዚህም በአንፃራዊነት በአራት እጥፍ ለትዳራቸው ታማኝ አይሆኑም ይላሉ ጥናቶች፡፡ የጥናቱ ባለቤቶች ደረስንበት ያሉት ሌላው ውጤት ከፍተኛ ገቢ ለውስልትና ያለው ድርሻ ከፍተኛ መሆኑ ነው፡፡ በአሜሪካ በአማካኝ በዓመት 75 ሺ ዶላር የሚያገኙ ግለሰቦች፣ በዓመት 30 ሺ ዶላር ከሚያገኙት በ1.5 በመቶ በበለጠ ይማግጣሉ፡፡ ከዚህ በቀር ምንም አይነት ሃይማኖት የሌላቸው ሰዎች ለመማገጥ የተጋለጡ ተብለው የተለዩ መሆናቸው ነው፡ ፡ እነዚህ ሰዎች በ2.5 በመቶ በጨመረ ሁኔታ ለትዳራቸው ታማኝ አይደሉም ተብሏል፡፡ መማገጥ የጤና ችግር ነው? መማገጥን የጤና ችግር አድርጎ ለመደምደም የሚያበቁ፣ በቂ ምክንያቶችን ማግኘት እንደማይቻል በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ፣ የስነ ልቦና

https:www.tzta.ca

ገጽ 10 ይመልከቱ

www.abayethiopiandishes.com

> Toronto Got it's first Canned wot and Kulet!!!

> Buy your Kulet and wot...save you time from shopping, peeling, cutting, stirring your base for 3-5 hours and cleaning > Your online Ethiopian grocery store that delivers injera,wot and kulet to your home > Our goal is to save you time, toil money and deliver to you a healthy and tasty food

Also over 20 stores in Toronto have our Key and alicha kulets and wots .Ask for Abay Ethiopian Dishes

IF ANY OF THESE ARE NOT CLOSE TO YOU, PLEASE LET US KNOW THE STORE YOU WANT US TO BRING PRODUCTS FOR YOU BY SENDING US AN EMAIL AT simon@abayethiopiandishes.com.

TZTA February 2019

9

https:www.tzta.ca

"የተገፋሁት በራያነቴ ነው" አቶ ዛዲግ አብርሃ ይህ ቃለ መጠይቅ የተላከው ከአልማዝ ሲሆን ለአንባቢያን ጠቃሚ ነው በማለትዋ አትመንዋል (ከአማርኛ ቢቢሲ የተወሰደ)

ADDIS FORTUNE NEWSPAPER

13 ፌብሩወሪ 2019

በሚኒስትር ዲኤታነት እንዲሁም የጠቅላይ ሚኒስትሩ የሚዲያና ህዝብ ግንኙነት የነበሩት አቶ ዛዲግ አብርሃ በቅርቡ ከህወሃት አባልነታቸው በገዛ ፈቃዳቸው መልቀቃቸውን አሳውቀዋል። የመልቀቃቸው ጉዳይ በብዙዎች ዘንድ መነጋገሪያ ሆኗል። ከድርጅታቸው ጋር ስለነበራቸው ቅሬታና ስለ ወደፊቱ የፖለቲካ ህይወታቸው ከቢቢሲ ጋር ቆይታ አድርገዋል።

ቢቢሲ፡ ለንደን ምን እያደረጉ ነው? አቶ ዛዲግ፡

ኦክስፎርድ ዩኒቨርስቲ የድህረ ምረቃ ትምህርቴን በመከታተል ላይ ነኝ። በቅርቡም ትምህርቴን ስለማጠናቅቅ ወደ አገር ቤት እመለሳለሁ።

ቢቢሲ፡የህወሃት

አባልነት መልቀቂያውን ያስገቡት ለንደን ሆነው ነው። ኢትዮጵያ ውስጥ እያሉ ማስገባት አይቻልም ነበር?

አቶ ዛዲግ፡

የመልቀቂያ ደብዳቤየ ላይ እንዳስቀመጥኩት በተለያየ ምክንያት አልቻልኩም ነበር። ከድርጅቱ ጋር ያለኝ ልዩነት መፈጠር ከጀመረ ቆይቷል። ያሻሽሉ ይሆን የሚለውን እያሰላሰልኩና ተስፋም ስለነበረኝ፤ የመጨረሻውን ውሳኔ ለመወሰንና አሟጥጬ ለመጠቀምምጊዜ ያስፈልግ ነበር። ከዚህም በተጨማሪ መልቀቂያ ማስገባት የራሱ የሆነ አካሄድ አለው። እድልም መስጠት ፈልጌ ስለነበርም ለዛ ነው ጊዜዬን የወሰድኩት። በቅርቡ የሚታዩት ምልክቶች ደግሞ ከናካቴው ከለውጥ ጋር እንደተጣሉ አስረግጦ የሚያስረዱ ነገሮች ስላጋጠሙኝ በዚያ ምክንያት የመጨረሻውን ውሳኔ ለመወሰን ችያለሁ።

ስለማያስፈልግ ስማቸውን መግለፅ አልፈልግም። የእነሱ ድርጊት እንደ ድርጅት ድርጊት ነው የሚቆጠረው፤ ከተሳደቡም፣ መልካም ስራ ከሰሩም ያው ድርጅታቸውን ወክለው ነው። የደረሰብኝን ዛቻና ማስፈራሪያም አውቀው ከጎኔ የቆሙና አይዞህ ያሉኝ በተራ አባልነት ያሉ ሰዎችም ነበሩ። ምንም እንኳን የተፈፀመው በመሪዎች ቢሆንም ይህ ነገር በተቋም ወይስ በግለሰብ ደረጃ ነው የሚለው አከራካሪ ነው። ያው እንግዲህ እንዘንላቸው ከተባለ ይህ በግለሰብ ደረጃ የተፈፀመ ነው ማለት ይቻላል። ሆኖም ግን ደብዳቤየ ላይ በግልፅ እንዳስቀመጥኩት በዛ ወቅት በወሰድኩት አቋም ነው። በግል ይህ ነው የማይባል፤ ተራ ሳይሆን ከበድ ያለ ጥቃት፣ ዛቻ ፣ ወከባና ትንኮሳ ደርሶብኛል። እነዚህ ሰዎች ደግሞ ተራ ዛቻ ሳይሆን ጥቃት የማድረስ ብቃቱና ከፍተኛ አቅም ያላቸው ናቸው። ያደረጉት ሰዎችም እውነት መሆኑን ያውቁታል። ከዚያም አልፎ በማህበራዊ ሚዲያና በራሳቸው ኔትወርኮች የስም ማጥፋት ዘመቻ ደርሶብኛል። ይሄ ሁሉ የሆነው የህሊና እስረኞች አሉ ብዬ ስላመንኩና ሁለተኛ ያ ደግሞ ለኢትዮጵያ ህዝብ በፍጥነት እንዲታወቅ ስለተደረገ ውሳኔ የማስቀየሪያ ጊዜ አጣን፤ ሁለተኛ የህሊና እስረኛ የሚባል ነገርም እንዳለ ተጋለጠ፤ እንግልትና ስቃይም እንዳለ ተጋለጥን የሚል ስሜት የደረሰባቸው ናቸው። በኔ እምነት ይህንን ማድረጌ ትክክል ነው፤ ለትግራይም ህዝብ እንዲሁ ለህወሃትም ችግሩ ካለ መታረሙ የሚጠቅም እንጂ እንደሆነ አይጎዳም።

እና ዛቻ ይደርስብዎ እንደነበር በመልቀቂያ ደብዳቤዎ ላይ ገልፀዋል። በግለሰብ ደረጃ ነው ወይስ እንደ ድርጅት ህወሃትን ወክሎ በደብዳቤ ነው?

ሰዎች በመደብደባቸውና በመታሰራቸው ህወሐት የሚያተርፍ አይመስለኝም። ፕሮግራሙም ላይ እንዳስቀመጠው ለዲሞክራሲ የሚታገል ድርጅት ነው። ለዲሞክራሲ የሚታገል ከሆነ እንግልትን መፍቀድ የለበትም፤ በህገ መንግሥቱ መሰረት የህሊና እስረኞች ሊኖሩ አይገባም። ስለዚህ የወሰድኩት አቋም ትክክል ነው። ትክክለኛ አቋም በመውሰዴ ግን የጥፋት አቋም ያራምዱ የነበሩ ኃይሎች ስልጣናቸውን ተገን አድርገው የማይገባ ዛቻና ድርጊት ፈፅመውብኛል።

አቶ ዛዲግ፡ተቋም

ቢቢሲ፡

ቢቢሲ፡ በድርጅትዎ ህወሃት ውስጥ ማስፈራሪያ

በሰው ነው የሚወከለው፤ ደብዳቤየ ላይ እንዳስቀመጥኩት ትልልቅ ስልጣን ያላቸው መሪዎች፤ በተለይም የፖለቲካ እስረኞችን በተመለከተ የጠቅላይ ሚኒስትሩ ፅህፈት ቤት ፌስቡክና ትዊተር ገፅ በቀጥታ ማስተላለፋችን ከታወቀበት ከዚያ ምሽት ጀምሮ ለረዥም ጊዜ ከአንድ አመት በላይ ማስፈራሪያና ዛቻ ይፈፀምብኝ ነበር። ይህንን የሚያደርሱብኝ ትልልቅ ስልጣን ያላቸው መሪዎች ናቸው። አሁን የግለሰብ ስም ማጥፋት

ደረሰብኝ የሚሉት ማስፈራሪያና ዛቻ እርስዎ ዛዲግ በመሆንዎ የደረሰብዎት ነው? ወይስ መነሻ አለው?

አቶ ዛዲግ፡ በአጠቃላይ ፓርቲውን ከተቀላቀልኩ

ጀምሮ የባዳነትና የባይተዋርነት ስሜት እንዲሰማኝ ተደርጓል። እኔ ብቻ ሳልሆን በርካታ ከራያ የመጡ ሰዎች ይህንን ስሜት ይጋራሉ። ተሰባስበንና ተገናኝተን ስናወራ ሁሉም ይህንን ይናገራል፤ ይሄ ጥቃቱና ማግለሉ ነው። በኔ እምነት የወሰድኩት ትክክለኛ አቋም ለጥቃት ዳርጎኛል፤ ያን ነገር ባላደርግ

TZTA February 2019

ኖሮ መገለሉ፣ መገፋቱና አድልዎ ይኖራል፤ ነገር ግን ወደዛ ደረጃ አይሸጋገርም ነበር። ያ አምባገነኑ ቡድን የህሊና እስረኞች መፈታት፣ የማዕከላዊ መዘጋትን የመሳሰሉ ውሳኔዎችና እርምጃዎች በሞኖፖሊ (ብቻዬን) ተቆጣጥሬ የነበረውን ስልጣን ያሳጡኛል፤ የማታ ማታ ኢትዮጵያ እውነተኛ ዴሞክራሲ ሊኖራት ነው የሚል ስጋት አድሮበታል። ዲሞክራሲያዊት ኢትዮጵያ ለእንደነዚህ አይነት ሰዎች ቦታ አይኖራትም፤ የምትሰጠውም ስልጣን አይኖርም።

ጥያቄ እርስዎ በህወሃት ውስጥ እያሉ አንስተው ያውቃሉ?

ቢቢሲ፡

የተሰጠኝ ምላሽ ደግሞ አንዳንዶቹ እናየዋለን የሚል ሲሆን፤ ሌሎቹ ደግሞ ይሄ ክህደት ነው... አንዳንዴ ‘ሊበራል’ ስለሆንክ ነው... ሌላ ጊዜ የአማራ ልጅ ስለሆንክ ነው፤ ሌላ ጊዜ ትግሬነትህን ስለምትጠላ ነው ይላሉ። እንደየ ግለሰቡና እንደየ ስብሰባው ሁኔታ የተለያየ ምላሽ ነበረው። አንድ አይነት መልስ ያጋጠመበት ሁኔታ አላውቅም፤ለመሬት አልታገልንም ግድ የለም ሕዝቡ ይወስናል የሚሉም ነበሩ። ዞሮ ዞሮ እኔ ታግያለሁ፤ ጥያቄው ይህን ነገር በአዎንታዊ መልክ አይተው የተቀበሉት ሰዎች የሉም ከሆነ ፤አላውቅም። መጨረሻ ላይ እንደማይቀየር ሳውቅ ተስፋ ስቆርጥ ወጥቻለሁ።

እርስዎ ያሳዩት የፖለቲካ እድገት በሌሎች አጋር ድርጅቶች በርታ ባይነትና ድጋፍ የተገኘ መሆኑን ገልፀው ህወሃት ግን ይህንን ይቃወም እንደነበር ገልፀዋል። ምን ማለት ነው? ምን ተጨባጭ መረጃ አለዎት?

አቶ ዛዲግ፡

በአንድ ወቅት ጉባኤ ላይ በቀረበ ግምገማ እኛ ያላፀደቅነው ስልጣን ነው የተሰጠው ተብሎ ቀርቦብኛል። ሌሎች በርካታ በኢህአዴግ ውስጥ የሚገኙ መሪዎች ወጣት ሰው ሲያዩ የስራ ፍላጎት ያለው ታታሪ ሰው ሲያዩ ደስ ይላቸዋል። ከብዙዎች ጋር አብረን ሌት ተቀን ሰርተናል። የማቅረብ ፣ የማገዝን፣ ቀናነትና የመሪነት ባህል አይቻለሁ። ህወሃት ውስጥ ያሉ አንዳንድ ሰዎች ግን መጀመሪያውኑ ወጣት ወጥቶ እንዳይታይ በተለይ ደግሞ ከእኔ አይነት አካባቢ የመጣ ሲሆን የበለጠ ጨክነው ይገፋሉ፤ ለሌላው ትግራይ ወጣትም ቢሆን የሚያቀርቡ ሰዎች አይደሉም፤ እንደ እኔ አይነት ከራያ ለመጣ ሰው ሲሆን ግን ይበረታል። ሌላው ቢቀር የቀድሞው ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለማሪያም ደሳለኝ የሚዲያና ህዝብ ግንኙነት ዴሊቨሪ ዩኒት ሚንስትር ስሆን በጠቅላይ ሚንስትሩ አቅራቢነት ነው፤ ይሁን እንጂ ለማፅደቅ ከስምንት ወር በላይ ወስዷል፤ ከዛም በላይ አላፀድቅም ብሎ ህወሐት እስከ መጨረሻው ሞግቷል። በየደረጃው ኃላፊነት የተሰጠሁባቸው ቦታዎች ህወሐት ጠይቆ አይደለም የተሰጠሁት፤ የነበርኩባቸው የኃላፊነት ቦታዎችም የፌደራል መንግሥት የተለያዩ ቦታዎች ናቸው፤ ያም ቢሆን ህወሐት ተገፍቶ ተለምኖ ነበር ሲያፀድቅ የነበረው፤ አንዳንዴም አላፀድቅም ብሎ ያሰናክላል። ይህ የሚሆነው በእኔ እምነት አንደኛ ወጣት በመሆኔ፤ ሁለተኛ የራያ ልጅ በመሆኔ ነው። ሁለቱ ህወሐት ውስጥ የሚያስገፉ ናቸው።

ቢቢሲ፡

የማንነት ጥያቄን ሙሉ ለሙሉ መልሻለሁ ከሚል ድርጅት ጋር ላለፉት ዓመታት አብረው ሲሰሩ ቆይተው አሁን የራያ ማንነት ጥያቄ አለ ብለው መጥተዋል። ለመሆኑ የራያን የማንነት

10

አቶ

ዛዲግ፡ ደብዳቤ ላይ በግልፅ እንዳመለከትኩት ህወሐት ውስጥ እያለሁ ማንሳት ብቻ ሳይሆን ታግየባቸዋለሁ። በመታገሌ፣ በመጠየቄ ደግሞ ጥቃት ደርሶብኛል፤ መገለል ደርሶብኛል፤ የስም ማጥፋት ዘመቻ ተካሂዶብኛል። አሁንም እተካሄደብኝ ነው። ስለዚህ ሁሉንም ነገሮች አንስቼ የታገልኳቸው ነገሮች ናቸው።

ቢቢሲ፡ ሌላው ያነሱት ጉዳይ ህወሃት ከለውጡ በተቃራኒ ቆሟል የሚል ነገር ነው። ምን ማለትዎ ነው?

አቶ ዛዲግ፡

በእኔ እምነት የሐገራችን ህዝቦች ዲሞክራሲ ያስፈልጋቸዋልም፤ ይገባቸዋልም። ያስፈልጋቸዋል ሲባል አገራችን ውስጥ በአስተሳሰብ በሃይማኖት በብሔር የሚገለፅ ብዝሃነት አለ። ይህንን ደግሞ አቻችሎ ለመሄድ የሚያስችለው የዲሞክራሲ ስርዓት ነው። የአገራችን ህዝብ በተለያየ ጊዜ መራር ትግል እያደረገ፣ ውድ ዋጋ እየከፈለ፣ ኢትዮጵያ ውስጥ ዲሞክራሲያዊ ስርዓት ለማስፈር የሚያስችል በርካታ ድሎችን ለመፍጠር የታገለ ህዝብ ነው። እነዚህ ድሎች ግን በነጣቂዎችና በጥቂት ስልጣን ፈላጊዎች እየተወሰዱ፤ እድሎች እየመከኑ ነበርና በጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አህመድና በምክትል ጠቅላይ ሚንስትር ደመቀ መኮነን እየተመራ ያለው ለውጥ ይህንን አዙሪት የሚቀጭ ነው። እንደ ከዚህ ቀደሙ ከንፈራችንን እየመጠጥን በሃዘን የምናስታውሳቸው ድሎች ሳይሆን የማይመክን ወደኋላ የማይመለስ እድልን አግኝተናል። ህወሃት ይህንን መደገፍ ነበረበት፤ ነገርግን በተለያየ ወቅት ያወጣቸው መግለጫዎች፣ መሪዎች በሚዲያ የሚያስተላልፉት መልዕክት፣ በአጠቃላይ በኢህአዴግም ሆነ በመንግሥትም እየተንፀባረቀ ያለውን አቋም በቅርበት የመረዳት እድል አለኝ፤

https:www.tzta.ca

ገጽ 12 ይመልከቱ

ከገጽ 8 የዞረ

መምህር የሆኑት ዶ/ር አበባው ምናዬ ይናገራሉ፡፡ ድርጊቱ የጤና ችግር ከመሆኑ ይልቅ በማህበራዊ እንቅስቃሴያችን የሚቃኝ፣ በሰዎች ማንነት ልክ የሚመዘን ነው፡፡ በአንፃሩ በተጨናነቁ የህዝብ ማመላለሻዎች እርካታን ፍለጋ ከሚተሻሹት፣ ህፃናትን እደሚያባልጉትና ፆታዊ ጥቃቶች ላይ እንደሚገኙት ‹‹ከትዳር ውጪ መሄድ የጤና እክል ነው›› ብሎ መቁጠር አይቻልም፡፡ ከውስልትናው ተግባር በኋላ ሰዋዊ ባህሪያቸው ግድ ብሏቸው የፀፀትና የበዳይነት ስሜት ይጎዳቸዋል፡፡ ይሄ የሚያሳየን በአንድም ሆነ በሌላ መንገድ ወደ ቀደመው ማንነታቸው እንደሚመለሱ ማረጋገጫዎች መኖራቸውን ነው፡፡ ጥናቶቹ ሌሎች ሦስት መሰረታዊ ግፊቶችን ለትዳር መማገጥ በምክንያትነት ያስቀምጣሉ፡፡ የመጀመሪያው በወሲባዊ ግንኙነት ባለመጣጣም ሳይሆን በግጭት ሳቢያ ስሜታዊ በመሆን ድርጊቱን መፈፀም ነው፡፡ ይሄ በአምባ ጓሮው ምሽት ቤት ጥሎ መፈርጠጥና ሌላ ሰው አልጋና ደረት ላይ መገኘት፣ ሲነጋ ጠዋት ወደ ራሳችን ስንመለስም ለፀፀት መብቃትን የሚያስከትል ነው፡፡ ሁለተኛ ከፍተኛ የወሲብ ፍላጎት የሚያመጣው ነው፡፡ በሶስተኝነት የተቀመጠው ደግሞ የሁለቱ ጥምረት ማለትም ቀደም ሲል የነበረውን ፍላጎት ግጭቱ ሲደግፈው የሚፀም ይሆናል፡፡ ሴቶች በዋናነት በስሜታዊነት ሳቢያ፣ ከትዳራቸው ውጪ ለመሄድ የበለጠ እድል ሲኖራቸው ወንዶች ደግ ከፍተኛ የወሲብ ፍላጎት በሚያስከትለው ግፊት ለትዳራቸው ታማኝ እንዳይሆኑ ያደርጋቸዋል፡፡ ጥናቶች በሌላ መልኩ ለውስልትና መፈፀም ሂያጆቹ ያሉበትን የዕድሜና የትምህርት ደረጃ ምክንያት ያደርጋሉ፡፡

በትዳር ደስተኛ አለመሆን ቀዳሚው ነው፡፡ ትዳራቸው እንዳሰቡት ደስተኛ የማያደርጋቸው ሰዎች ከሂያጆቹ አንፃር በ4 እጥፍ የመማገጥ ዕድል አላቸው፡፡ ተፋትተው ወደ ትዳር የሚመጡት ደግሞ ምንም ፍቺ ካልፈፀሙት በሁለት እጥፍ ለትዳራቸው ታማኝ አይደሉም ይላል ጥናቱ፡ ፡ እንግዲህ በወጣትነት ዕድሜ ትዳር መያዝ መታሰር መስሎ የሚታያቸው፣ በስራ ምክንያት ከአካባቢያቸውና ከቤታቸው ርቀው የሚኖሩ፣ የገቢ ማደግ እና ምንም አይነት ሃይማኖት አለመከተል ሰዎች ታማኝነታቸውን እንዳያከብሩ የሚያደርጉ ፈተናዎች ተብለው ተለይተዋል፡፡ በትዳር ላይ መማገጥ፣ ከኢኮኖሚ፣ ከጤና እና ከቤተሰብ አንፃር የሚያስከትላቸው ቀውሶች አሉት፡፡ ከትዳር ውጪ የሚደረጉ ውስልትናዎች ፍቅር ፍለጋ ብሎ መለየት እንደማይቻል የሚናገሩ አሉ፡፡ ከዚያ ይልቅ የገንዘብ ትስስሮሽም ይኖሩታል፡ ፡ ቤትን በመበደል ለድብቁ ግንኙነት ጥሪትን ማሟጠጥም ይከተላል፡፡ ድርጊቱ ሲጋለጥ ከትዳር አጋር ጋር ከሚጀመረው ጭቅጭቅ አንስቶ ለልጆች መጥፎ አርአያነትን ያስተምራል፡፡ ማህበረሰቡም በግለሰቡ ላይ ገንብቶት የኖውን ክብር ይነጥቃል፡ ፡ በሌላ አገላለፅ መገለል ይፈጠራ ማለት ነው፡ ፡ እዚህ ጋ አንዳንድ ሴቶች አሁንም፣ መማገጥን ባሎቻቸውን ለመደብደብና ከፍ ሲልም ለመግደል ዋነኛ መነሻ ምክንያታቸው እንደሆነ ጥናቶች ያመለክታሉ፡፡ ያለንበት 21ኛው ክፍለ ዘመን ብዙ የአስተሳሰብ ውጥንቅጦችን አስፍቷቸዋል፡፡ ቀደም ሲል ከነበሩ አስተሳሰቦች በተለየ መልኩ፣ ማጋጣ ወይም ወስላታ ግለሰቦች ከመደበኛ ግንኙነታቸው ጋር በኢኮኖሚና ሌሎች ውለታዎች በመተሳሰራቸው

ሳቢያ የሚደርስባቸው ጫና በእጅጉ ቀንሷል የሚሉ አልጠፉም፡፡ ድርጊቱ ድሮ ከሚታይበት አስተያይ ዛሬ ሁኔታዎች የተለየ መንገድ እንዲይዝ እያስገደዱ መሆኑን ነው የስነ ልቦና ባለሙያው ዶ/ር አበባው የሚናገሩት፡፡ ሞሉ ኢኮኖሚውና ማህበራዊ ዕድገቱ እየተዳከመ በመምጣቱ፣ ችግሩ ሲፈጠርም መደንገጡና መበሳጨቱ እንደወትሮ አይደለም፡፡ ዶ/ር አበባው እንደሚሉት፣ ከትዳር ይልቅ ተቋምነት አንፃር፣ ወሲብ ለዚህ ግንኙነት ዘለቄታዊነት ትልቅ ጉዳይ ቢሆንም ብዙ መሰረታዊ ጉዳይ ታሳቢ ያደርጋሉ፡፡ ሀብት፣ ልጅ ማሳደግ እንዲሁም የሁለቱም ትዳር ተጣማሪ ቤተሰቦች መካከል የሚፈጠረው ትስስር ሁሉ የትዳር ውጤት ነው፡፡ አንዱ ወገን ከትዳር ውጪ ቢሄድና ድርጊቱ በሌላኛው ቢደረስበት ከዚያም ወደ ፍቺ ሲኬድ፣ ብዙ ነገር ይበላሻል፡፡ በመማገጥ የተሰበሩ ልቦች በእርግጥ ይጠገናሉ? ዶ/ር አበባው እንደሚሉት አዕምሮአችን ‹ኢድ፣ ኢጎ› እና ‹ሱፐር ኢጎ› በሚባሉ ክፍሎች ይከፈላል፡ ፡ ሰዎች ካገኙት ጋር ይሄዱ ዘንድ የሚገፋፋቸው ‹ኢድ› የሚባለው ክፍል ሲሆን ይሄ የእንስሳነት መገለጫችን ተደርጎ ይወሰዳል፡፡ ‹ሱፐር ኢጎ› የምንለው ክፍል ደግ ሞራልን የሚያበዛና በወላጅ፣ በማህበረሰብና በሃይማኖት ጫና ስር ያለ ነው፡፡ ይሄ ከሁሉም ነገር የሚገደብ ሰብዕናን የሚያመጣ ነው፡፡ እንደ ዶ/ር አበባው ገለፃ ተመራጩ ‹ኢጎ› የሚባለው ነው፡፡ ነገሮችን መተውም እንደ እንስሳ መተግበርም እንደሌለብን የሚያዝን በመሆኑ፡፡ የአንዱ ክፍል በአንድ ሰው ላይ የበላይ መሆን ሌላውን ይጫነውና ነው ተግባሮችን የምንፈፅመው፡፡ የመማገጥ ታሪካቸው ከፍ ያለ ሰዎች በኢዳቸው ጫና ስር

የመሆናቸው ማሳያ ሊሆን ይችላል ነው የሚሉት ዶ/ር አበባው፡፡ የጓደኛ ምክር፣ የሃይማኖት ትምህርቶችን መከታተል እንዲሁም ከትዳር አጋር ጋር በመመካከር ወደ ትክክለኛ መስመር ለመምጣት መጣር ያስፈልጋል ነው መልዕክቱ፡፡ ያም ቢሆን በደልን በመርዳትና ግንኙነትን በማሻሻል መኖር እንደሚቻል እምነት አላቸው፡፡ ከመማገጥ በኋላ ችግርና ልዩነቶቻቸውን አጥብበው ምሳሌ የሚሆን ቤተሰብ መፍጠር የቻሉ ሰዎች አሉ፡፡ እዚህ ደረጃ ላይ ለመገኘት ግን ብዙ ደረጃዎችን አልፈው ሊሆን ይችላል፡፡ ከትዳር ውጪ ለመሄድ ምክንያት የነበሩ ቀዳዳዎችን በመድፈን፣ የዘመድ ወዳጅ ተግሳፅ ምናልባትም የስነ ልቦና ባለሙያ ምክር ማግኘት ያስፈልጋል፡፡ በትዳር ውስጥ ያሉ ሁለቱ ሰዎች፣ በስምምነታቸው መሰረትና ተቋሙ በራሱ በሚያስገድደው ሁኔታ ሀብትና ንብረታቸውን በጋራ ያስተዳድራሉ፡፡ እንደ ግንኙነቱ ጥንካሬም የግ የሚባሉ ጉዳዮች እንዳይኖሩ ለማድረግ ይጥራሉ፡፡ ነገር ግን ያለንበት ዘመን የወል የሚባሉ አጠቃቀሞች ላይ ፈተና ጋርጧል፡ ፡ ባልም ሆነ ሚስት በፈለጉት ሁኔታ በግላቸው እንዲኖሯቸው የሚፈልጓቸውን ነገሮች ያለከልካይና ፈቃጅ ያሟላሉ፡፡ እነዚህ ነገሮች ከሀብትና ቁሳቁሶች ባሻገር አንዱ ወገን በማያውቀው ሁኔታ የተቃራኒም ሆነ የተመሳሳይ ፆታ ጓደኞችን ማፍራት ነው፡ ፡ በተለይ ማህበራዊ ድረገፆችን መጠቀም የዕለት ተዕለት ተግባር ሲሆን ከትዳር ውጪ መማገጥን ያመጣል፡፡ ለመፍትሄ የሚጨነቁት ባለሙያዎች፣ የትዳርን ምሰሶ ከማጠናከር ጋር የግል የሚባል ንብረት እንዳይጠናከር ማድረጉ ላይ መስራት እንደሚያስፈልግ ነው ምክረ ሐሳባቸው፡፡

የዘመናዊ ፖለቲካችን ፍኖተ ካርታ!

February 17, 2019 የኃላ ነገራችንን መተረክ ብዙም ደስታ አይሰጠኝም፡፡ ብዙዎች ብዙ ያሉበት ስለሆነ፡፡ የተለየ ምርምር ያላደረኩበትን ጉዳይ የብዙኃንን ጠቅላላ ዕውቀት መልሶ ማስተጋባት ይመስለኛል፡፡ የሚታወቀውን መድገም ደግሞ ብዙም ፋይዳ የለውም፡፡ ነገር ግን ቀጥታ ያለንበትን ዘመን ከመተንተን ይልቅ ከወዲያኛው ዘመን ላይ ሆኖ ወደ አሁኑ ለመመልከት ወታደራዊ ገዥ መሬትን የመቆጣጠር አይነት ስሜት ይፈጥራል፡፡ ስህተት የማድረግ አዝማሚያ ይስተዋላልና መጠንቀቅ ተገቢ ነው፡፡ ዘመናዊ የተሰኘው ሁሉም ዘመናዊና ለእኛ የሚጠቅም ላይሆን ይችላልና ሚዛኑን የጠበቀ ምልከታ ሊኖረን ይገባል፡፡ ይኸን ያክል ስለቀደመው ዘመን ካወሳው ከዚህ በኋላ ሊኖረን የሚገባ የፖለቲካ ባህላችን ድሮች ቢሆኑ ያልኳቸውን ጥቂት ነጥቦች እንዳነሳ ፍቀዱልኝ፡፡ ፩- ከሌሎች ምን እንደጎደለ ከመጠየቃችን በፊት ከእኛ ምን እንደጎደለ መጠየቅ፡ለአያሌ ዘመናት የፖለቲካችንን ሰማይ በሸፈነው የፖለቲካ መስተጋብራችን በቅርብ የሚገኘና የሚታይ ማንነታችን ለመፈተሸ አቅም አግኝተን የምናውቅ አይመስለኝም፡፡ እራስን የመተቸት ጀግንነትም እምብዛም የምናውቀው አይመስለኝም፡ ፡ ሌሎች ላይ አሻግረን ሁሉንም በመምረግ እራሳችን ቅድስተ ቅዱሳን ውስጥ እናስቀምጣለን፡፡ በሌላ በእስር ቤት ቆይታዬ ብዙ ካሰብኩባቸውና ወገን ያለውም እንዲሁ፡፡ በዚህ ሁኔታ ተቀራርቦ ከፃፍኳቸው ጉዳዮች ውስጥ አንዱ የፖለቲካ መወያየት ከአድማስ ማዶ ይርቃል፡፡ በቃላት ባህላችን ነው፡ የሀገራችንን የፖለቲካ ችግሮች ከመወያየት ይልቅ በአፈ ሙዝ መወያየት ብቸኛው በጥልቀት ለማየት ስሞክር ሁልጊዜም ስራቸው አማራጭ ይሆናል፡፡ ይህ ሁኔታ የሚያሳየው ምን እንድ ቦታ ላይ ተደራርቦ ይታየኛል የፖለቲካ ያህል ለስልጣኔ እሩቅ መሆናችንን ይመስለኛል፡ ባህላችን ላይ፡፡ በተለይ የዘመነ መሳፍንቷ ሀገራችን ፡ ምክንያቱም ሰው ሲሰለጥን የሚሰለጥነው ኢትዮጵያ የቆመችበት የባህል ንጣፍ የተደራረበና በራሱ ላይ ነውና፡፡ በራሱ ላይ የሰለጠነ ሰው በቀላሉ ከፖለቲካ ገፀ ምድራችን ፈንቅለን ለመጣል ወደ ውስጡ ያያል፡፡ በአንድ ጉዳይ ላይ የተለያዩ የሚቻል አልሆነም፡፡ እየተወች ቢኖሩንም ቀድመን እራሳችን ከፈተሸን ከዘመነ መሳፍንት እስካሁን የተደረጉ የለውጥ ያለ ብዙ ድካም ችግሮቻችንን ለመፍታት ብሎም አውዶችን በቅርብ እርቀት ላይ ለመመልት ስንሞክር ለመቀራረብና ለመወያየት እድል እናገኛለን፡፡ ስኬት አልባ የመሆናችን አንኳር ሚስጥር በዚሁ የስልጣኔ የመጨረሻው ጥግ ደግሞ በጉዳዮች ላይ የዘመነ መሳፍንት የፖለቲካ ባህል ቅኝት ለውጥ በጥሞና መወያየት ይመስለኛል፡፡ ለማምጣት መሞከራችን ይመስለኛል፡፡ ባልተቀየረ ፪ኛ – የተጠቂነት ስነ ልቦናን ማሸነፍ፡- እርስ ዘመን ጠገብ የፖለቲካ ባህል ሀገር የመቀየር ትግል በርስ የምንባላባቸው ጉዳዮች በዋናነት የተጠቂነት በማድረጋችን ይመስለኛል፡፡ ምን አልባት በእንቅርት ስነ ልቦና ተመርኩዘው የሚነሱ ናቸው፡፡ ላይ እንዲሉ ከ20ኛው ክፍለ ዘመን መባቻ በኋላ ቀማሪዎቹ የፖለቲካ ልሂቃን ሲሆኑ በተጠቂነትና መሀል ሰፋሪ የተሰኘው ሃይል ያመጣው የተዛባ እራስን በመከላከል ስልት አዙሪት እንዲወድቅ የፖለቲካ ባህልም በእኔ እይታ በይዘቱ ከዘመነ ሙሾ የሚወርድለት ደግሞ ህዝቡ ነው፡፡ መሳፍንት ፖለቲካ በተወሰነ መልኩ የሚለይና አገዛዝ ሁልጊዜም በእውነት ላይ አይቆምም፡ የፖለቲካ ባህላችን ጤና ያወከ ነበር ማለት ይቻላል፡ ፡ ያልተሰጠውን እንደተሰጠው ተጠልቶ ሳለ ፡ ብዙሃን በፍቅር እንደወደቁለት ግቡም የህዝብ ባህል የስነ ልቦናችን አዕማዶች የሚቆሙበት ንጣፍ ነፃነት እንደሆነ ይሰብካል፡፡ ይኸንን አስተምሮውን ይመስለኛል፡፡ ዛሬ የፖለቲካ መስተጋብሮቻችን ተቀብሎ የማያደገድገው ሁሉ ይወገራል፤ ይገደላል፡ ውጥንቅጥ በቀጥታም ይሁን በተዘዋዋሪ መነሻው ፡ ከየትኛውም ወገን ቢሆን፡፡ ሁሉም የብሔር ነፃ ይኸው የስነ ልቦናችን ውቅር ነው፡፡ በእርግጥ አውጭ መች ግን የእኛ ከሚሉት ብሔር ይልቅ ካፈው ስህተታችን እንማራለን ስንል ያለፈውን (የእነርሱ ብቻ ከሆነ) የሌላውን ወገን ሰብዓዊ ክብር

TZTA February 2019

11

መውደቅ እንዳያዩ አይናቸው ተጋርዷል፡፡ የጣር ድምፁን እንዳይሰሙ እዝነ ልቦናቸው ደንቁሯል፡ ፡ የሚፈላው የዘረኝነት ጥንስስሰ የእኛ ከሚኩት ዘር በላይ ሰው ላሳር ይላቸዋል፡፡ ዘረኝነት ልክፍት ሳር የሰደደ ደዌ ነው፡፡ ከበታችነት ጥልቅ ጉድጓድ የሚቀዳ ነቀርሳ ነው፣ ማንም ቢያቀነቅነው፡፡ ስለዚህ ከዚህ ደዌ የተፈወሰ የፖለቲካ መስተጋብር ለሁላችም መድህን ይመስለኛል፡፡ ፫ኛ- ፍርሃታችን ከመኖር ህልማችንን እንኑር፡ - በፖለቲካችን ውስጥ ፍርሃት ሞልቶ ተርፏል፡ ፡ በአገዛዝና በሕዝብ መካከል የነበረውን የነፃነት ግርዶሽ ሆኖ ህልቆ መሳፍርት ለሌላቸው ዘመናት የዘለቀው የፍርሃት ከል እየተገፈፈ ይመስለኛል፡ ፡ በፖለቲካ ልሂቃን መሀል ያለው የፍርሃትና ያለ መተማመን ጥቁር ደመና ግን ብዙ ስራ እንደሚጠይቅ ይሰማኛል፡፡ ስለሌሎቹ በጎ ማሰብና እንደሚያሰቡም መገመት ሰብዓዊ እድገታችንን የሚያቀጭጭ ተደርጎ ሊወሰድ አይገባውም፤ እንዲያውም ጤናንም ሆነ ሰብዓዊ ልዕልናን የሚያበለጽግ እንደሆነ እገምታለሁ፡ ፡ ከፍርሃት ይልቅ መተማመን ላይ ለመጀመር ዘመን እንደመጣ ይሰማኛል፡፡ መተማመን ላይ ስንሰራ የጋራ ህልሞቻችንን መኖር እንጀምራለን፡፡ ለጋራ ህልሞቻችን በጋራ ስንሰራ የማይናድ ገደል አይኖርም፡፡ ፍርሃትና አለመተማመን ላይ ቆመን አንድ አይነት ህልም አይኖረንም፡፡ ‹‹የሚጋጩ ህልሞቻችንን›› ለመፍታት የማያበራ ግጭት ውስጥ በመዝፈቅ እንቀጥላለን፡፡ ፬ኛ – በተግባር ተፈትኖ የሚያልፍ የፖለቲካ እምነት ማራመድ፡- እስከዚህ ዘመን ድረስ በፖለቲካ ቤተ ሙከራዎችን የታዩ ግኝቶች ሁሉ አገዛዝ ህዝብንም ሆነ ጎሳን መሰረት ቢያደርግ እራሱን አውሎ ከማሳደር የዘለለ ርዕይ እንደሌለው ይመሰክራሉ፡ ፡ የአገዛዝ ልዕልና በህዝባዊ ልዕልና ሊተካ ጊዜው ደርሷል፡፡ አሁንም ግን አንድ የፖለቲካ ስንክሳር ንጋታችንን ሊያጨልም ይችላል፡፡ ዴሞክራሲ በግለሰቡ ልዕልና ላይ እስካልቆመ ድረስ ምንም አይነት አማላይ ስም ብንሰጠው ዴሞክራሲ አይሆንም፡፡ ግለሰቡ ሰብዓዊ ግዴታዎችና መብቶቹ የተደራረቡበት የልዕልና ልቃቂት ነው፡፡ በትክክል የግለሰቡ መብት በሚከበርበት በየትኛውም ሁኔታ የሚጣስ ምንም አይነት መብት አይኖርም፡ ፡ ምክንያቱም ሌሎች ሁሉ መብቶች የሚተረተሩት ከዚሁ ከግለሰቡ የልዕልና ልቃቂት ነውና፡፡ ተፈትኖ የሚልፈው የፖለቲካ መስመርም በሀቅ የግለሰቡ መብት ላይ የሚቆም የፖለቲካ ስርዓት ስለመሆኑ ብዙ እማኞችን ማቅረብ ይቻላል፡፡ ፭ኛ- ከግለሰቦች በጎ ፍቃድ ይልቅ በፅኑ መሰረት

(ከአንዷለም አራጌ)

ላይ በቆሙ ተቋሞች ላይ እንደገፍ፡- ኢትዮጵያ መሪዎች የማይከሰሱባት ህዝብ ደግሞ በእነርሱ አሳሩን የሚያይባት ሀገር በመሆን ትታወቃለች፡ ፡ በጎበዝ አለቃው የሚምል የሚገዘተው ህዝብ ከጎበዝ አለቆቹ የሚታደጉት ተቋማትን መገንባት አልቻለም፡፡ እስከአሁን እጣ ከፍሉ በገዥዎች መረገጥ ሆኖአል፡፡ ይህ ታሪካችን ወደ ኋላ ላይመለስ ይቀየር ዘንድ ሁላችንም የምናምንባቸውና የምንደገፍባቸውን ተቋማጽ ለመገንባት የሁላችንም ተሳትፎ ይጠይቃል፡፡ እነዚህን ተቋማት መገንባት እስካልቻልን ድረስ ነገራችን ሁሉ የእንቧይ ካብ መሆኑ ይቀጥላል፡፡ ፮ኛ እስከሞት ድረስ የምንፀናላቸው መርሆዎች ባለቤት መሆን፡- ከአያሌ የፖለቲካ ችግሮቻችን በተጓዳኝ ይኸን ያህል ዘመን አገዛዝ ይሰለጥንብን ዘንድ ግድ ያሉን አያሌ ሁኔታዎችን ማንሳት ይቻላል፡፡ ከእነርሱ ውስጥ አሸርጋጅነት ጎላ ብሎ የሚታይ ይመስለኛል፡፡ በየዘመኑ ግፍን የሚቃወሙ የአይበገሬነት ተምሳሌት የሆኑ ጀግኖች ሀገራችን አጥታ ባታውቅም የሰንበሌጥ ፖለቲካ የሚጫወቱ አያሌ ወገኖች በየዘመኑ እንደ እንጉዳይ ፈልተው ሲያድሩ ይስተዋላል፡፡ መርህ አልባነት የአድርባዮች መርህ ነው፡፡ ከግፍ ከውሸት ከህገወጥነትና ከግብረ ገብነት አፈንግጦና በፍርሃት ቆፈን ተቀይዶ ለግፈኞች ውዳሴ ማህሌት መቆም፡ ፡ የመከራውን ሌሊት ያስረዘመው ይኸን የግፍ ቋት የሆነ አካሄድ በግል በማህበረሰባችንም ሆነ በሀገር ደረጃ ከስሩ ተመንግሎ ሊጣል ይገባዋል፡፡ እውነት፣ ነፃነትና ሰብዓዊ ልዕልና አቋራጭ መንገድ የላቸውም በመርህ በእውነትና በፍቅር ላይ ቆመን ህልማችን ለመጨበጥ መትጋት ይገባናል፡፡ ፯ኛ – ዘመኑን የሚመጥኑ አስተሳሰቦችን መታጠቅ፡ - ስለ ኢትዮጵያን ጥንታዊ ገናና ስልጣኔ ብዙ እናወሳለን፡፡ የሚጎድለው እንዳች አገር የሌለ እስኪመስል ድረስ አብዝተን እናንቆለጳጵሰዋለን፡፡ የሚጎድለው ኖረም አልኖረ በሩቁ ዘመን አባቶቻችን የሰሯቸውን ነገሮች የሚጠጋ ነገር በዚህ ዘመናዊ ዓለም መስራት አልቻልንም፡፡ ሁኔታው በምን ዓይነት የአስተሳሰብ ድርቅ እንደተመታን ያሳያል፡፡ ከቆዩ ክፉ አስተሳሰቦች መላቀቅ ደግሞ የሞት ያህል ያስጨንቃል፡፡ ሰዎችን የሃሳብ መስመራቸውን ተከትሎ ከመከራከር ይልቅ በዘር ወይንም በጥቅም መነፅር ብቻ የማየት ሀሳብ ተፀናውቶናል፡፡ ይህን መሰሉ የፖለቲካ እይታ ደግሞ እጅግ ኋላቀርና በማኅበረሰብ እድገትም በስረኛውና በመጨረሻው ንጣፍ ላይ የሚገኝ ነው፡፡ ወደ ኋላ እያየን ወደ ፊት እንሮጣለን፡፡ ዘመኑን የሚመጥን አስተሳሰብ ባለቤቶች መሆን ይገባናል፡፡ የመፍታት ችግር

https:www.tzta.ca

ገጽ 13 ይመልከቱ

ከገጽ 10 የዞረ

ይህንን መደገፍ ነበረበት፤ ነገርግን በተለያየ ወቅት ያወጣቸው መግለጫዎች፣ መሪዎች በሚዲያ የሚያስተላልፉት መልዕክት፣ በአጠቃላይ በኢህአዴግም ሆነ በመንግሥትም እየተንፀባረቀ ያለውን አቋም በቅርበት የመረዳት እድል አለኝ፤ የመወያየት እድል አለኝ። እናም... በእኔ አጠቃላይ ግምገማ ህወሐት ለውጡን አልተቀበለም። ይህ ለውጥ ደግሞ በእኔ እምነት በጣም ወሳኝ ለውጥ ነው። ከዚህም የተሻለ ዲሞክራሲ ያስፈልገን እንደሆነ እንጂ የሚያንሰን አይደለም። ግን ይህንን ትንሹን ለውጥ እንኳን ካልተቀበለ፣ ሌላው ቢቀር እስረኞች ሲፈቱ የተንፀባረቀው ነገር፣ የነበረው እሰጥ አገባ፣ መሪዎችና ግለሰቦች ያሳዩት ነገር፣ በግሌም የደረሰብኝ ጥቃት፤ አይደለም ሰፊ ዲሞክራሲን የመቀበል፤ ትንሿን ተወላግዶ የበቀለውን የማረም ሂደት እንኳን ያለመቀበልና ለማደናቀፍ መታተር ነበረ። በእኔ አተያይ ህወሐት ለውጡን የተቀበለ አልመሰለኝም።

ቢቢሲ፡

ለውጡን በተመለከተ በተሰጠው መግለጫ ወቅት የፖለቲካ እሥረኞች እንደሚፈቱ ተገልፆ ከዚያ በኋላ የተባለው በተደጋጋሚ ተቀይሯል። ምን ነበር የተፈጠረው?

አቶ ዛዲግ፡

ከአንዳንድ የህወሐት ፖለቲካ አመራሮች የፖለቲካ እስረኞች ሳይሆን በፖለቲካ ምክንያት የታሰሩ ብየ ይፋ እንዳደርግ የማስፈራሪያ፣ የስድብ፣ የዛቻ ውርጅብኝ ተፈፅሞብኛል።

ቢቢሲ፡

ከህወሃት አመራሮች ብቻ ነው ዛቻው

የመጣው?

አቶ ዛዲግ፡ ይሄ የመጣው ፓርቲው ውስጥ ካሉ

ሁለት ግለሰቦች እና ሌላ ቦታ ካሉ ሁለት አመራሮች ነው። ከህወሃትጋር ጋር ቅርበት በዛቻውና በማስፈራራቱ በተዘዋዋሪ ተሳትፈዋል። ሌላው ሰው ግን የቀድሞው ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለማሪያም ደሳለኝን ጨምሮ ሌሎችም ደስተኛ ነበሩ። ከዚያ በኋላ ሚዲያዎች መግለጫውን እንዲያስተካክሉ ተደርጓል።

DRIVER INSTRUCTORS የመኪና መንዳት አስተማሪዎች

Early Booking for G1 & G2 Road Test መኪና ያስተማርኳቸሁ ሁሉ ተሳክቶላቸዋል።

Mohamed AdemCell: Cell: 416-554-1939 Tel:-416-537-4063

ቢቢሲ፡

እንዲስተካከል የተደረገው በህወኃት ጫና ነው ማለት ነው?

አቶ ዛዲግ፡

ጫናው የመጣው ህወሃት ውስጥ ባሉ አንዳንድ አመራሮች ነው። የደወሉልን ግለሰቦች ቢሆኑም የህወሐት አመራሮች ነበሩ። በወቅቱ አለቃዬ የቀድሞው ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለማሪያም ደሳለኝ ነበሩ፤ ሚንስትር ነኝ። ከእኔ በስልጣን ያነሱ የህወኃት አመራርና ከስልጣን የወረዱ ሁሉ ሳይቀሩ ደውለው ማስፈራሪያና ዛቻ አድርሰውብናል። እነዚህ ብቻ ሳይሆኑ በስራ ላይ ያሉ ሰዎችም ማስፈራሪያ አድርሰውብኛል። ከዚያ በኋላ በተደረጉ ስብሰባዎች እና እራሴን መከላከል በማልችልባቸው የማዕከላዊ ስራ አስፈፃሚ መድረኮችም ላይ ይህን ነገር ሆን ብለው አንስተዋል። የቀለም አብዮተኛ ነው፣ ለጥቃት አጋለጠን፣ ‘ሊበራል’ ነው፤ እያሉ የተለያዩ መድረኮችን በመጠቀም ዛቻና ማብጠልጠል ፈፅመውብኛል።

ቢቢሲ፡ በ13 ኛው የህወሃት ጉባዔ ላይ ለማዕከላዊ

ኮሚቴ አባልነት ታጭተው ሳይመረጡ ቀርተዋል። በዚህ አኩርፈው ነው ፓርቲውን የለቀቁት የሚሉ አስተያቶች ይሰማሉ። ለዚህ ያለዎት ምላሽ ምንድን ነው?

አቶ ዛዲግ፡ መጀመሪያ ጉባዔው ላይ ስጠቆም፤

አንድ የማላውቀው ሰው ነበር የጠቆመኝ። ድጋፍም ተቃውሞም ቀረበ፤ በወቅቱም እኔ ራሴ እጄን አውጥቼ እኔ የማዕከላዊ ኮሚቴ አባል መሆን አልፈልግም ብዬ ተናግሬያለሁ። ይህ ጉባኤ 1500 ሰዎች የተሳተፉበት ነው፤ በነዚህ ሁሉ ሰዎች ፊት የተነገረ ነገር ውሸት አይደለም፤ ከእውነት ጋር ካልተጣሉ በስተቀር። የኔ የመልቀቂያ ደብዳቤም መርህ ላይ እንጂ ኩርፊያ አያሳይም። በእኔ እምነት ህወሃት ለእኔ የማይሆን ድርጅት እንደሆነ፤ በተለይ መሪዎቹ ዲሞክራሲያዊ እንዳልሆኑ ከተገነዘብኩ ውዬ

TZTA February 2019

12

አድሬያለሁ። ትክክለኛ ጊዜ እየጠበቅኩ ነበር፤ ስለዚህ ይሄ የሚባለው ነገር ተራ የስም ማጥፋት ዘመቻ ነው። ማንኛውም ሰው ከህወሃት ሲወጣ (ትላልቅ መሪዎች ሳይቀር) ማንኳሰስ፣ ከፍተኛ የሆነ ስም ማጥፋት ዘመቻ፣ በሬ ወለደ ወሬ ማስተላለፍ፣ ስራ እንዳያገኙ፣ የግል ሕይወታቸውን እንዳይመሩ የማድረግ ተግባር በየተለያየ ጊዜ እንዳጋጠመ በ1993 ዓ.ም አይተነዋል። ከዚያም በኋላ እንዲሁ። እኔ በመልቀቂያ ደብዳቤዬ ላይ ‘በጥይት እንነጋገራለን” ያለኝን ሰው ስም እንኳን አልጠቀስኩም፤ ምክንያቱም ጥያቄዬ የመርህ ጥያቄ ስለሆነ።

ቢቢሲ፡

የእርስዎ ቤተሰቦች የራያ ተወላጅአይደሉም፤ እርስዎም ስለ ራያ አይመለከታቸውም የሚሉ ሰዎች አሉ። ምን ምላሽ አለዎት?

አቶ ዛዲግ፡ ወደዚህ ደረጃ መውረድ አልፈልግም፤

መጀመሪያ ማንም የሰው ልጅ የትም ቦታ የሚደርስ ጥቃትና ጉዳት ይመለከተዋል። የነፃነት ታጋዩ ቼጉቬራ አርጀንቲናዊ ቢሆኑም የኩባ ህዝቦች ሲበደሉ ያገባኛል ብለው ታግለዋል። ታጋይ የትም ቦታ ያለ ክፉ ድርጅትን ወይም ነገርን ተቃውሞ መታገል ተገቢ ነው። በመርህ ደረጃ ትግል ድንበር የለውም፤ ደም የለውም ። እኔ ግን የራያ ልጅ ነኝ፤ ኢትዮጵያዊም ነኝ፤ ደብዳቤዬ ላይ የገለፅኩት አያቴ ከራያ የሚወለድ ነው። በዚህ ነጭ ውሸት የራያ ህዝብ እየሳቀ ነው። ስለዚህ በራያ ህዝብ እየደረሰ ያለው ጥቃት ይመለከተኛል። ላልተወለድክበትም አካባቢ መቆርቆር መልካም ነው፤ ትልቅነትን ያሳያል፤ ጠባብ አለመሆንን ያሳያል።

ቢቢሲ፡

ከሁለት ዓመት በፊት ኢህአዴግ

ከአሜሪካ የተሻለ ዲሞክራሲ ገንብቷል ብለው ነበር፤ አሁን ያቀረቡት ሃሳብ ደግሞ ከዚህ ጋር የሚመሳሰል አይደለም። ይህንን እንዴት ያስታርቁታል? በዚያን ጊዜ ያቀረቡትን ሀሳብ ከልብ አምነውበትስ ነበር?

አቶ ዛዲግ፡

በቀጥታ መወሰድ የለበትም። አንድ የፖለቲካ ሳይንስ ምሁር የፖለቲካ ምህዳር እንዴት መለካት እንደሚቻልና መለኪያዎቹ ላይ ሐሳቦችን አቅርቧል። ለምሳሌ ኢትዮጵያ ውስጥ ምርጫ በሚካሄድበት ወቅት በነቂስ ወጥቶ ድምፅ የሚሰጠው የህዝብ ቁጥር ከአሜሪካ ጋር ስናነፃፅረው በጣም የተሻለ ነው። ከዛ አንፃር ስናየው እንጂ ከአሜሪካ የተሻለ እፁብ ድንቅ ስርዓት ነው አላልኩም፤ ሊሆንም አይችልም። ዲሞክራሲን ከጀመርን አጭር ጊዜ ነው። እንደማይሆን አውቃለሁ። እንደዛ ብዬ የምናገር ሰው አይደለሁም።

ቢቢሲ፡

መልቀቂያዎ ላይ አሁንም በፖለቲካ ተሳትፎዎ እንደሚቀጥሉ ገልፀዋል። አዲስ ፓርቲ ሊያቋቁሙ ነው ወይስ ካሉት ፓርቲዎች አንዱን ይቀላቀላሉ?

አቶ

ዛዲግ፡

ያልኩት ጊዜው ሲደርስ አሳውቃለሁ ነው። በእኔ እምነት ኢትዮጵያ ውስጥ በርካታ ፓርቲዎች አሉ። ሌላ ተጨማሪ ፓርቲ የሚያስፈልገን አይመስለኝም። እንዲያውም ያሉት ፓርቲዎች ቢሰባሰቡ ጥሩ ነው። እስካሁን ካሉት ፓርቲዎች አንዱን መቀላቀል እንጂ አዲስ ፓርቲ ማቋቋም አልፈልግም፤ ዞሮ ዞሮ ሊቀየር የማይችል ነገር የለም። ጊዜው ሲደርስ ኣሳውቃለሁ አሁን ጊዜው አይደለም። ከገጽ 7 የዞረ ስፖርት እንደ ባለሙያዎቹ አስተያየት ከሆነ የስፖርተኞቹ የሥልጠና ቆይታ ከሁለት የኦሊምፒክ ጊዜ ማነስ እንደሌለበት፣ ዕድሜ ትኩረት እንዲሰጥበትና በሥልጠና ቆይታቸውም አካዴሚዎቹ የራሳቸውን ውድድር ማሰናዳት አንዳለባቸው ተገልጿል፡፡ ከዚህም ጋር ተያይዞ በአገሪቱ የፕሮጀክት ሥልጠና አለ ቢባልም ውድድር ሲደርስ ‹‹ሠርገኛ መጣ. . .›› ዓይነት ዝግጅት እንጂ በአግባቡ ክትትል ተደርጎበት ሲተገበር አለመስተዋሉ ፕሮጀክት አለ ለማለት አዳጋች እንደሆነ ባለሙያዎች ያስረዳሉ፡፡ በአዲሱ የመንግሥት ተቋማት ሽግሽግ ስፖርቱ ገሸሽ መደረጉ ቅሬታ ቢያስነሳም ስፖርት ኮሚሽኑ የተነሱትን ችግሮች መኖራቸውን አምኖ አዲስ የስፖርት መዋቅር ዘርግቶ መፍትሔ እንደሚያበጅ አስቀምጧል፡፡ ምንጭ፡ ሪፖርተር

https:www.tzta.ca

ከገጽ 11 የዞረ በስፋት ይታይብናል፡፡ ተግባቦታችን እርስ በእርሳችንም ሆነ ከሌሎች ጋር ደካማ ነው፡ ፡ በአመዛኙ ዝግ ነን ቢባል ማጋነን አይሆንም፡፡ በዜግነታችን ላይ አለመተማመን ሊተከል ደግሞ ዳፋው ፈርጀ ብዙ ነው፡፡ ስለዚህ ሁልጊዜም ለአዲስና ከእኛ ለተለዩ አስተሳሰቦች መዘጋጀት ያሻናል፡፡ በሰብዓዊና ስነ ልቦናዊ ብቃታችንም ሙሉ መተማመን ሊኖረን ይገባል፡፡ ፰ኛ – ቁርጠኝነት፡- የምንቆምለትን ዓላማ ካልተገባ ጥቅም ከከንቱ ውዳሴም ሆነ ከአቋራጭ መንገድ በፀዳ መልኩ በእውነትና በምንሰራው ነገር ትክክለኛነት በፍፁም በማመን መጀመር ተገቢ ነው፡፡ ለተሰጠንለት ዓላማ ለውጤት መብቃት የምንችለውን ሁሉ ለመክፈል ቁርጠኝነቱ ያስፈልጋል፡፡ ብዙ ጊዜ የኋላ ታሪካችን መለስ ብለን ስናይ ወይንም በትውልድ የኋልዮሽ ስንታይ ከሚያኮሩ ነገሮች መካከል በጉዳዮች ላይ የያዝነው አቋም ብቻ ሳይሆን አቋማችን ወደ ተግባር ለመለወጥ በወሳኝ ወቅት የምናሳየው ቁርጠኝነት ትልቁ መገለጫችን ይመስለኛል፡፡ ይህን የመሰለውን ሰብዓዊ ጥራት ማዳበር ለግላዊ እድገትም ሆነ ለማኅበረሰብ እድገት የሚኖረው አስተዋፅኦ ከፍ ያለ ነው፡፡ ፱ኛ- የታዛቢነት ፖለቲካ ይምከን፡- በተለይ ከ1960ዎቹ መሰረት ያደረገ እልቂት በኋላ ምሁራን ወደ ትግሉ መመለስ ቀጥ ያለ ተራራን የመቧጠጥ ያህል ከብዶን ቆይቷል፡፡ አሁንም ቢሆን ትልቅ ስራ የሚጠይቅ ጉዳይ ሆኖአል፡፡ የኢትዮጵያችን ምሁራን መናኸሪያ የውጭ ሀገር diaspora ከሆኑ ከራርሟል፡፡ በእርግጥ ከእነርሱ ውስጥ ጥቂቶቹም በተለያዩ መንገዶች ታግለዋል፡፡ አብዛኛው ግን በአርምሞ መታዘብን መርጠዋል፡፡ አርምሞው

ምን ዓይነት መንፈሳዊ ልዕልና እንዳጎናፀፋቸው የሚያቁት እነርሱ ብቻ ናቸው፡፡ ያም ሆኖ በተለያየ መልኩ ሲደመጡ ስለኢትዮጵያ ፖለቲካና ፖለቲከኞች አያሌ ህፀፆችን ያነሳሉ፡፡ የኢትዮጵያን ፖለቲከኛ ፖለቲከኞች ችግሮች ማውሳት ምንም ዓይነት ምሁራዊ ትንታኔ የሚያሻው አይደለም፡፡ ፖለቲከኞች እውቀትም ሞራልም ሆነ ተሞክሮው ላይኖረን ይችላል፣ በአመዛኙም እንደዚህ ነው፡፡ መፍትሔው ግን ፖለቲከኞች ሞራል ስለሌላቸው ሞራል ያላቸው ምሁራን መሳተፍ ወይንም ሌሎች ብቃቱና እውቀቱ እንዲሁም ሞራሉ ያላቸው ወገኖች እንዲታገሉ መታገል ነው፡፡ ፲ኛ -ፀረ ዘረኝነት ዘመቻ ማወጅ፡- ሁላችንም አንድ የሚያደርገን አንድ ነገር ካለ የመጀመሪያው ፀረ ዘረኝነት ዘመቻ ይመስለኛል፡፡ በዘረኝነት የሚያንስ፣ የሚከሰስና የሚጎዳ እንጂ እነዚህ እውነቶች ተቃራኒው የገጠመው ግሰብም ሆኖ ማህበረሰብ ማቅረብ አንችልም፡፡ “Groups are more immoral than individuals” (ቡድኖች ከግለሰቦች ይልቅ ኢሞራላዊ ናቸው) እንዳሉት ዶ/ር ማርቲን ሉተር ኪንግ በሀገራችንም ሆነ በሌሎች ሀገሮች የምንመሰክረው ከዚህ የተለየ አይደለም፡፡ ዘረኝነት የአንድን ዘመን ትውልድ ብቻ ሳይሆን ያልተወሰዱ ልጆቻችን ሀፍረት ስለ መሆኑ ብዙ ማጣቀሺያዎች ማቅረብ ይቻላል፡፡ በሀገራችን እያየን ያለነው የዘረኞችና ዘረኝነት የይዋጣልን ጥሪ በጊዜ እልባት ካልፈለግንለት ልንነቃ ወደ ማንፈለግበት ክፉ ህልም ይዞን ይወርዳል፡፡ እንደ ሀገር እንደ ትውልድም ሆነ እንደ ህዝብ ከዘረኝነት በላይ የሚያከስረን የሚያረክሰንና የሚያሳንሰን የክፋ ደዌ ሊኖር ሊኖረን አይችልም፡፡ 11ኛ በራሳችሁ ላይ እንዲደረግ የማትሹትን በሌሎች

ላይ አትድርጉ፡- ይህ ሃይለ ቃል የሃይማኖቶቻችን ሁሉ ወርቃማ መርህ ነው፡፡ ምን አልባት ስንክሳ ለበዛበት የፖለቲካ ችግራችን ትልቁ መፍትሔ ይመስለኛል፡፡ ለራሱ ሰብዓዊ ክብር ጥቅምና ነፃነት ቀናኢ የሆኑ ሁሉ ከልብ ሊታጠቁት የሚገባ እውነት ይመስለኛል፡፡ ሞራላዊ ግባችንን ኢሞራላዊ በሆነ መንገድ ማሳካት ፈፅሞ ተገቢነት አይኖረውም፡፡ የሰው ልጅ ትልቁን ሽልማትም ሆነ ቅጣት ከህሊናው ይቀበላል፡፡ ለእኔ ሁልጊዜ ወደ ሞት አፋፍ ሲወርድ በሰዎች ላይ ስላደረኩት ክፋት ማድረግ ሲገባኝ ስላልፈፀምኩት ተግባር መጸጸት የሞት ሞት ይመስለኛል፡፡ በመሆኑም ለሁላችንም በጎ በሆኑና በሚጠቅሙ ጉዳዮች ላይ መቆም ብሎም መታገል ተገቢ ነው፡፡ 12ኛ ፍቅር እንዲያሸን እንፍቀድለት፡- ዶ/ር ኪንግ ኒቼ ፍቅርን አቅመቢስ እንደሆነና የቆጠረው ፍቅር ውስጥ ያለውን ሀይል ስለማያውቅ ነው ይላሉ፡፡ በግሌ የሰላማዊ ትግል ላይ የሙጥኝ ስል የፍቅር መንገድ ፍፁም የሆነ የግፍና የአንባገነንነት ማርከሻ መሆኑን በማመኔ ነው፡፡ ከሃይል ሁሉ የበረታው ሃይል ፍቅር ውስጥ ያለው ነው፡፡ ምንም እንኳን ዛሬ የኢትዮጵያ ሰላማዊ ትግል መንገድና ውጤት ከቁብ የሚፅፈው ያለ ባይመስልም በፍቅር ዘመን ጠገቡን የአገዛዝ ተራራ ለመናድ ሳይገድሉ ለመሞት የቆረጡ ወጣቶቻችን የፈፀሙት ገድል ከሁሉ ለከበረው እውነት የተከፈለ መስዋዕትነት ነው፡ ፡ ማናችንም በፍቅር ማሸነፍ እንደምንችል አሁን ያለንበት ዘመን እማኝነቱን ይሰጣል፡፡ ዶ/ር ዐቢይ በፍቅር ብዙዎችን ትጥቅ አስፈትተዋል፡፡ የጓድ መንግስቱም ሆነ የአቶ መለስ አፈ ሙዝ መማረክ ያልቻለውን የኢትዮጵያውያንን ልብ ዝቅ ብለው በፍቅር እየማረኩ ይገኛሉ፡፡ ትልቅ ማስተዋል

ነው፡፡ አሁንም ለፍቅር ተጨማሪ እድል አብዝተን ልንሰጠው ይገባል፡፡ የምናጭደው ስኬት ዛላም እንዲሁ እጥፍ ድርብ ይሆናል፡፡ 13ኛ የተስፋ ፅናት ይኑረን፡- ኢትዮጵያችን ሁሉም ነገር በጅምር የሚገኝባት ሀገር ነች፡፡ የመጣነው መንገድ ቀላል ባይሆንም እራሳችንን ለእረፍት ለማዘጋጀት የሚበቃ ውጤት ላይ በአንዳንችንም ዘርፍ ላይ አልደረሰንም፡፡ ይህ ሁኔታ ልብ ያዝላል፡ ፤ በመከራ ውስጥ ውጤት እንደሚገኝ ማመን የሰው ልጅ የትኛውንም የአገዛዝም ሆነ የችጋር ድቅድ የሚገፍ ሀይል የተሞላ መሆኑን ማመን ወሳኝ ነው፡፡ በተስፋ ሙላትና በአይበገሬነት የተሞሉ ኢትዮጵያውያን በየዘመኑ የሰሩን ማስታወስ በዚህ ዘመን ትልቅ ዋጋ ይኖረዋል፡፡ በሰዎች ላይ በግፍ እስካልተሳ ድረስ የሚጨነግፍ ተስፋ አይኖርም አሁን ከመቼውም ጊዜ በላይ የተስፋ እጦትን በተስፋ ሙላት የምንተካበት ዘመን ነው፡፡ ለዘመናት በጥይት ባሩድ የጠቆረው ሰማያችን የዴሞክራሲ ጠል እስኪያንጠባጥብ ድረስ በተስፋ ሙላት ልንታገል ይገባል፡፡ ጥላቻና ዘረኝነት ያነፈራቸው የወገኖቻችን ልቦች ፍቅርና ወንድማማችነት እስኪያብቡባቸው ድረስ በተስፋ እንፀናለን፡፡ በአሉታዊ ገፅታዋ የምትታወቀው ሀገራችን የአለም ሀፍረት ሳይሆን የአለም ጌጥ እስክትባል ድረስ በተስፋ እንፀናለን፡፡ አሁን የቆምንበት የነፃነት ብልጭታ ወደ ደማቅ የሕዝባዊ ልዕልና ንጋት እስኪለወጥ ተስፋን ተሞልተን ርዕያችን ለመጨበጥ እንተጋለን፡፡ ፍትህ እንደቀትር ፀሐይ ፍቅር እንደ ሃይለኛ ጅረት ወንድማማችነት እንደ አበባ ጉንጉን በኢትዮጵያ ላይ ለዘመናት ይንገስ! ግዮን መጽሔት ቁጥር 43 የካቲት 2 ቀን 2011 ዓ.ም

ኢት-ኢኮኖሚ /ET- ECONOMY

‹‹7 ሚሊዮን ካድሬ መጅገሮች ሳይነቀሉ የኢኮኖሚ ለውጥ አይመጣም!!!›› ለቪዥን ኢትዮጵያ ሀገር ወዳድ ምሁራን የተበረከተ ሚሊዮን ዘአማኑኤል ህብለ ሰረሰር በሌላቸው ተፎካካሪ የፖለቲካ ፓርቲዎች የኦዴፓ/ኢህአዴግ ተከቦል፣ የተጠመጠሙበት የፖለቲካ ፓርቲዎ አንዳችም የፖለቲካ፣ የኢኮኖሚና የማህበራዊ ጉዳይ ፍኖተ ካርታ ማቅረብ እስካሁን አልቻሉም፡፡ በአዲስ አበባ ከተማ ተፎካካሪ የፖለቲካ ፓርቲዎቹ በገንዘብ ማሰባሰብ ሥራ ተጠምደዋል፡፡ በየክልላዊ መንግሥቶች የህዝብ መፈናቀል፣ ሰላም ማጣት፣ ፍትህ መጎደል ቁብም አልሰጣቸው፡፡ በመላ ሀገሪቱ የኮንትሮባንድ ንግድ፣ የመሣሪያ ዝውውር፣ የውጭ ምንዝሪ ገንዘብ ሽሽትን ከጉዳያቸው አልጣፉትም፡፡ የሀገሪቱ ኢኮኖሚ ማዝገም፣ የግብር አለመሰብሰብ መቀነስ፣ የውጭ ንግድ ገቢ ማሽቆልቆልን ኬሬዳሽ ብለውታል፡፡ በሃገሪቱ ውስጥ ላሉ 30 ሚሊዮን ስራ አጥ ወጣቶች ሥራ የመፍጠር ፕሮጀክቶች ውጥን የለም፡፡ የህወሓት/ኢህአዴግ የመለመላቸው 7 ሚሊዮን መጅገሮች ካድሬዎች ሳይነቀሉ የኢኮኖሚ ለውጥ አይመጣም እንላለን፡፡ ሃገሪቱ ህወሓት/ኢህአዴግ በነደፈው የሁለተኛ የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ከ2008 እስከ 2012 ዓ/ም አሁንም እየተሰራበት ይገኛል፡ ፡ የቪዝን ኢትዮጵያ ምሁራን ያቀረቡት ጥናት ተቀባይነት አላገኘም፡፡ የሁለተኛ የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ከ2008 እስከ 2012 ዓ/ም የሚያስፈልጉ ግብዓቶች ፋይናንስ ዘርፍ፣{በአጠቃላይ ለሁለተኛ የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ተግባራዊ ለማድረግ ወይም ማስፈፃሚ በአምስት አመት ፕሮግራም ውስጥ 2.4 ትሪሊዩን ብር ይጠይቃል፡፡} {2.4 ትሪሊዩን ብር ወጪ ለመሸፈን በ2012 ዓ/ም መጨረሻ ላይ የሚኖረው የአገር ውስጥ የገቢ አቅም 2.03 ትሪሊዩን ብር ነው፡፡ በመሆኑም የበጀት ጉድለቱ ዕርዳታን ጨምሮ 341.2 ቢሊዩን ብር ይሆናል የሚል ታሳቢ በረቂቅ እቅዱ ተይዞል፡፡} {}ዕቅዱን ተግባራዊ ለማድረግ የሚፈለገው የውጭ ምንዛሪ 119.5 ቢሊዩን ዶላር እንደሚሆን የተገመተ ሲሆን፣ ከዚህ ውስጥ የኢንዱስትሪው ዘርፍ 30 በመቶ ማለትም (35.85 ቢሊዩን ዶላር)፣ የአገልግሎት ዘርፍ ደግሞ 41.7 በመቶ ማለትም (49.8315 ቢሊዩን ዶላር) ለሌሎች ዘርፎች ቀሪው (33.8185 ቢሊዩን ዶላር) እንደሆነ ይገመታል፡፡ የመንግስታዊ ዘርፍ ኢንቨስትመንት ወጪ ዕቅድ ለሚቀጥሉት አምስት አመታት መሠረት አስፈላጊ፣ የካፒታል ወጪ ሃገሪቱን ለማሳደግ ያስፈልጋል፤ ከሚያካትታቸው ውስጥ የተፈጥሮ መሰረተ-ልማት ግንባታ ለሰው ኃይል፣ለእቃዎችና ለአገልግሎት ዘርፍ መጎጎዣነትና ለገበያ ኢኮኖሚ የሚያስፈልጉ መንገዶች፣ባቡር መስመር መዘርጋት፣የኤሌትሪክ ኃይል ማመንጨት፣ኤሌትሪክ መስመርና ኤሌትሪክ ቆት ማከፋፈያ መዘርጋት፣ የውኃና የፍሳሽ አገልግሎት ወዘተ የመሳሰሉት ይካተታሉ፡፡ የአንደኛውና ሁለተኛው የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድና አፈፃፀም ስኬቱና ድክመቱ ሳይጠና በይደር ቀጥሎል፡፡ የሁለተኛ የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ተግዳሮቶች፣ በተከሰተው የህዝብ አልገዛም ባይነትና ህዝባዊ አመጽና ተጋድሎ እቅዱ ሊጨናገፍ ችሎል፡፡ የሁለተኛ የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ አፈፃፀም ላይ ከሚጠቀሱት ዋና

ዋና ችግሮች መኃል የሚከተሉት በጥናት ቀርበው ሰሚ ጆሮ አጥተዋል፡፡ {1} ቀጥተኛ ኢንቨስትመንት ፍሰት (Foreign Direct Investment Inflows) በየክልሎቹ የተፈናቀሉ 3 ሚሊዮን ህዝቦች በአሉባት ሀገር በሃገሪቱን የኢኮኖሚ ዘርፍ መዋለ-ንዋያቸውን የሚያፈሱ የሃገር ውስጥና የባህር ማዶ ኢንቨስተሮች ማለትም ቀጥተኛ ኢንቨስትመንት ፍሰት ይቀንሳል፡፡ ሰላም በሌለበት ሃገር የባህር ማዶ ኢንቨስተሮችን አይስብም፣ እንዲያውም ያፈሰሱትን ምዋለንዋይ ሸጠው ለመውጣት ይገደዳሉ፡፡ በሃገራችን የኢኮኖሚ ነፃነት ከሚገለፅባቸው ዋና ዋና መርሆዎች ውስጥ አንዱንም አታሞላ፡፡ አንደኛው የህግ የበላይነት፣የፍትህ ሥርዓት መከበር፣የንብረት ባለቤትነት መብት መከበር፣ የመንግሥት ሙስናን ለመዋጋት ያለው አቅም የመሳሰሉት ይጠቀሳሉ፡፡ የሃገር ውስጥና የባህር ማዶ ኢንቨስተሮች የህግ ሉዓላዊነት ያለበት ሃገር መዋለ-ንዋያቸውን አፍሰው በነፃነት ኃብት ማፍራት ይሻሉ፡፡ ህግና ፍትህ ባለበት ሃገር ቀጥተኛ የውጪ ኢንቨስትመንት ፍስት ከአመት አመት እንዲጨምር ያደርጋል፡፡ በኢትዩጵያ ህግ የለም፣ ፍትህና ርትህ አይሠራም፣ የዜጎች ንብረት የማፍራት መብት የለም፡ ፡ በኢትዩጵያ የህወሓት መንግሥት በሞኖፖል የተያዙ ንብረቶችና ኃብቶች መካከል፡-በሃገሪቱ የመሬት ኃብት የህወሓት መንግሥት በመሆኑ የግብርና፣የማኑፋክቸሪንግና አገልግሎት ዘርፍ ክፍለ ኢኮኖሚ እድገቱ የቀጨጨ ለመሆን በቅቶል፡፡ ህዝባችን የመሬት ኃብት ንብረት የመያዝ መብትና ነፃነት ስለሌለው በርሃብ አለንጋ ይሰቃያል፡፡ ህዝቡን መመገብ የማይችል መንግሥት ህዝቡን መግዛት አይችልም፡፡ በሃገሪቱ ቀጥተኛ ኢንቨስትመንት ፍሰት በ2008እኤአ (109 ሚሊዮን ዶላር)፣በ2009እኤአ (211 ሚሊዮን ዶላር)፣በ2010እኤአ (288 ሚሊዮን ዶላር)፣በ2011እኤአ (627 ሚሊዮን ዶላር)፣በ2012እኤአ (279 ሚሊዮን ዶላር)፣በ2013እኤአ (1281 ቢሊዮን ዶላር)፣በ2014እኤአ (2132 ቢሊዮን ዶላር)፣በ2015እኤአ (2168 ቢሊዮን ዶላር)፣2016እኤአ (አልተገለጸም)፣ ቀጥተኛ ኢንቨስትመንት ፍሰት ነበር፡፡በሃገሪቱ በተፈጠረው የሰላም መጣጣትና የህዝብ መፈናቀል ምክንያት ቀጥተኛ የውጪ ኢንቨስትመንት ፍስት በጣም ቀንሶል፣የግንባታ ሥራዎች ቀዝቅዘዋል፡፡ {2} ካፒታል ኩብለላ፣ ከሃገሪቱ በህገወጥ መንገድ የሚወጣ የውጪ ምንዛሪ ካፒታል ኩብለላ Capital flight ከ2 እስከ 3 ቢሊዮን ዶላር በአመት እንደሚደርስ የአፍሪካው ልጅ ታቡ ኢንቤኪ አጋልጠዋል፡፡ በቅርቡ በአፍሪካ ህብረት ሪፖርት ከኢትዮጵያ በአስር አመታት ውስጥ 20 ቢሊዮን ዶላር መኮብለሉን ተጋልጦል፡፡ በአጠቃላይ በህወኃት/ ኢህአዲግ መንግስት የልማት ድርጅቶች ኢንተርፕራይዝ ዕዳ 27 ቢሊዩን ዶላር በላይ ብድር እንዳለባቸው ዝርዝር ጥናቱ ያሳያል፣ ከዚህ ውስጥ 7 ቢሊዮን ዶላር እዳቸውን ከፍለዋል ብንል እንኮ ከ15 አስከ 20 ቢሊዮን ዶላር ዕዳ እንዳለባቸው፣ መንግስት ከ30 እስከ 35 ቢሊዮን ዶላር ጋር ሲደመር ሃገሪቱ በትንሹ 50 ቢሊዮን ዶላር እዳ አለባት እንላለን፡፡ አሁንም ከመቼውም ጊዜ በላይ የውጭ ምንዛሪ ኩብለላ እንዳለ በመንግሥታዊ መገናኛ ብዙሃን እየተስተጋባ ይገኛል፡፡ ዋና ተዋናዬቹ ህወሓት፣ ብአዴን፣

TZTA February 2019

ኦህዴድ፣ ደህኢድን እና አጋሮቻቸው የተቀናበረ ፀረ ህዝብ ሥራ ነው እንላለን፡፡ {3} ብድርና የዕዳ ጫና፣ አይ ኤም ኤፍ በኢትዮጵያ የሚገኙ ‹የመንግሥታዊ ልማት ድርጅቶች› ያለባቸውን እዳና የዕዳ ጫና ምን ያህል እንደሆነ ከመግለፅ ታቅቦል፡፡ በአጠቃላይ መንግሥትና ‹የመንግሥታዊ ልማት ድርጅቶች› ከባህር ማዶ ብድር እንዳይወስዱና ሃገሪቱ ከመካከለኛ ወደ ከፍተኛ Ethiopia were changed from moderate to “high risk of debt distress.” የኢትዮጵያ የዕዳ መሸከም ጫናና ወለድ የመክፈል አቅም አስጊ ደረጃ ላይ ደርሶል መድረሱንና የዕዳ ጫናው ለከፍተኛ አደጋና ስጋት ሃገሪቱን ይዳርጋታል፣ ወደፊት እዳዋንም ለመክፈልም ከፍተኛ ዋጋ ይስከፍላታል ሪፖርቱ ብሎል፡ ፡ ከተለያዩ መረጃዎች በጥናት በተገኘው መሠረት ግን ‹የመንግሥታዊ ልማት ድርጅቶች› ያለባቸውን እዳ {3.1} የኢትዬጵያ አየር መንገድ በአጠቃላይ ከ 2008እኤአ

13

እስከ 2014እኤአ የኢህአዲግ መንግስትና የኢትዬጵያ አየር መንገድ ድርጅት 5,608,000, 000 ቢሊዩን ዩኤስ ዶላር፣ {3.2}ኢትዬ ቴሌኮም፣በአጠቃላይ፣ከ2006 እኤአ እስከ 2013እኤአ የቻይና መንግስት ከቻይና የቴሌኮም ካንፓኒ፤ዜድቲኢ ZTE Corporationና ሀዊHuawei Technologies Co. Ltd. የቻይና ኮምኒስት ፓርቲ ንብረት የሆኑት ድርጅቶች ጋር የኢትዬጵያ ቴሌኮምኒኬሽን ኮርፖሬሽን (አሁን ኢትዬቴሌኮም) የ4.8 ቢሊዬን ዩኤስ ዶለር (72,142,100,000 ቢሊዬን ብር) ብድር በመፈራረም የእዳው ክፍያም ከኢትዩጵያ የሠሊጥ ምርት ወደ ቻይና በመላክ እንደሚወራረድ ይታወቃል፡፡ {3.3} የኢትዬጵያ መብራት ኃይል ባለሥልጣን(5 ቢሊዩን 490 ሚሊዬን ዶላር ብድር እንዳለበት ጥናቱ ያሳያል፡፡) {3.4} የኢትዮጵያ ስኮር ኮርፖሬሽን አጠቃላይ የግንባታ ስራ ወጭ 100 ቢሊዩን ብር (3.5) ቢሊዩን ዩኤስ ዶለር) እንደሚሆን

https:www.tzta.ca

ገጽ 15 ይመልከቱ

ከገጽ 13 የዞረ

ሲገመት ማሽነሪዎች ለመግዛት ግማሹ በውጭ ምንዛሪ ገንዘብ ይሻል፡፡የኢትዮጵያ ስኮር ኮርፖሬሽን 500 ሚሊዩን ዩኤስ ዶለር ብድር ከቻይና ልማታ ባንክ (China Development Bank Corp.) ጋር ተፈራረመ፡፡ {3.5} የኢትዩጵያ ምድር ባቡር ኮርፖሬሽን ያለበት በአጠቃላይ ብድር 5 ቢሊዩን 4 ሚሊዩን ዶላር ብድር ሥራው ተጠናቆል፡፡ {3.6} የአዲስ አበባ ቀላል ባቡር ፕሮጀክት፣ ግንባታ በአራት አቅጣጫዎች እየተገነባ ሲሆን፤በአጠቃላይ 34 ኪሎ ሜትር የሚሸፍን ነው፡፡ ለግንባታው ወጭ 475 ሚሊዩን ዶላር ሲሆን፣ከዚህ ውስጥ 85 በመቶ ከቻይና ኤግዚም ባንክ በብድር የተገኘ ሲሆን 15 በመቶው በኢትዩጵያ መንግስት የሚሸፈን ነው፡፡ በዚህም የዕዳ ጫና የተነሳ በ2010ዓ/ም ሁሉም የመንግሥት ተቆማት በተለይም እንደ ኢትዮጵያ አየር መንገድና ኢትዮቴሎኮም የመሳሰሉት የልማት ድርጅቶች የአጭር ጊዜ ብድሮችን ከመበደር እንዲቆጠቡ ማስጠንቀቂያ ተስጥቶቸዋል፡ ፡ በዚህም የአገሪቱ የብድር ዕዳ ጫና ቀስ በቀስ እያደገ በመምጣቱ ሳቢያ፣ እንዲሁም አበዳሪዎችን እምነትም ላለማጣት ጭምር መንግሥት በአጭር ጊዜ የሚከፈሉ ብድሮችን በማቆረጥ በብድር ዕዳ ክፍያ ላይ ማተኮሩን መርጦል፡፡ በከፍተኛ የዕዳ ጫና ውስጥ ለምትገኘው ኢትዮጵያ ከቻይና መንግሥት ከሚገኝ ጥቅል ኮንሴሽናል ብድር ውስጥ የዕርዳታ ምጣኔው ከፍ ተደረገላት፡፡ የቻይና መንግስት ከዚህ ቀደም የምትሰጠው ኮንሴሽናል የብድር ድጋፍ ሥሌት 27 በመቶ ብቻ የነበረ ሲሆን፣ በአዲሱ ሥሌት የኮንሴሽናል ብድር የድጋፍ ሥሌት 35 በመቶ ተደርጎል፡፡ ኮንሴሽናል ብድር ቀለል ያለ ወለድ የሚከፈልበት መሆኑን፣ በተራዘመ ጊዜ ተከፍሎ የሚያልቅና መጠነኛ ጫና ያለው የብድር ዓይነት ቢመስልም እስካልተከፈለ ነፃ ምሳ የለም፡፡ {4} የባህር ማዶ ልማት ትብብር (ODA፡ Official Development Assistance) የዶክተር አብይ መንግስት ዴሞክራሲን መብት እንዲያብብ በማድረግ፣ ስብዓዊ መብቶችን በማክበር፣የፕሬስ ነጻነት ሥራ ላይ በማዋል፣ መንግሥታዊ ላልሆኑ ድርጅቶች አዲስ የሚያሰራ ህግ በማውጣት፣ የፖለቲካ እስረኞች በመፍታትና ከጎረቤት አገሮች ጋር የሰላም በመፍጠር መመሪያቸው ከአሜሪካና የአውሮፓ መንግሥታት የልማት እርዳታ እንደሚያገኝ ተስፋተሰጥቶታል፣በመጠኑም ከተለያዮ አገራቶች ድጋፍ አግኝተዋል፡፡ ከ1991 እኤአ እስከ 2012 እኤአ ለህወሃት/ኢህአዴግ መንግስት አርባ ቢሊዩን ዶላር የልማት እርዳታ ሰጥተዋል፡ ፡ በአለፉት ሃያ ዓመታት ውስጥበአማካኝ በአመት ሁለት ቢሊዩን ዶላር እርዳታ ሃገሪቱ እንዳገኘች ያስረዳል፡ ፡ የባህር ማዶ ልማት ትብብር እርዳታ ከ2008 እስከ 2015እኤአ ያለውንብቻ ብናይ ከ3 እስከ4 ቢሊዩን ዶላር ሃገራችን የልማት እርዳታ አግጥታለች፡፡ በኦዲኤ ዋና ዋናዎቹ እርዳታ አድራጊ መንግስቶችና ተቆማት

አሜሪካመንግሥት፣ የእንግሊዝ መንግሥት፣ የአውሮፓ ህብረት ኢንስቲቲዉሽኖች፣ ኢንተርናሽናል ዲቨሎፕመንት አሲስታንስና ግሎባል ፈንድ ናቸው፡፡ {5} በኢትዮጵያ ከውጭ የተላከ ገንዘብ/ የውጭ ሐዋላ፣ ከአንድ ሚሊዮን ዲያስፖራ የተዋጣው ከ1 እስ 2 ቢሊዮን ዶላር እያደር እንደሚጨምር ይጠበቃል፡፡ ዲያስፖራው ለወገኖቹ ደራሽ እንደሆኑ ታሪክ ምስክር ነው፡፡ከ2000 እስከ 2015እኤአ በ2000 እኤአ 53 ሚሊዩን ዶለር የነበረው እያደገመሄዱን የብሄራዊ ባንክ ገዥ ይፋ አድርረው ነበር፡፡ በግምት አንድ ሚሊዩን ከሚሆኑት ባህር ማዶ ሃገራት ከሚኖሩ ኢትዮጵያዊያን ሰደተኛች በ2012 እኤአ 2.4 ቢሊዩን ዶለር ከውጭ ሐዋላ ወደ ሀገር ውስጥ እንደገባ የብሄራዊ ባንክ ገልፆል፡፡ በዚህም መሠረት ከባህር ማዶ ከሚኖሩ ኢትዬጵያውያን ወደሃገር ውስጥ የተላከ ገንዘብ የዓለም ባንክ ባወጣው መረጃ፣ ከሠንጠረዡ ላይ መመልከት እንደሚቻለው ዝቅተኛ ከውጭ ሐዋላ የተገኘው ገቢ በ2001 እኤአ 18 ሚሊዩን ዶለር የነበረ ሲሆን ከፍተኛ 3 ቢሊዩን ዩኤስ ዶላር በ2013እኤአ እድረት እንዳሳየ መረዳት ይቻላል፡፡ እንዲሁም በ2015 እኤአ 4 ቢሊዩን ዶላር ወደ ሃገር ቤት ገንዘብ ልከዋል፡፡ በዚህም መሠረት በውጭ የሚኖሩ ኢትዬጵያውያን ወገናቸውን በመርዳትና በማስተዳደር የሲሶመንግስትነት ድርሻ በመወጣት ላይ ይገኛሉ ሰለዚህም በሀገራቸው ጉዳይ ከማንም በላይ ሊያገባቸውና ድምፃቸውም ሊሰማ ይገባል እንላለን፡፡ የፖለቲካ፣ የኢኮኖሚና የማህበራዊ ጉዳይ ፍኖተ ካርታ መንደርደሪያ ሃሳብ በሃገሪቱ የሠፈነው የፌዴራልና የክልል መንግስታት የፓርቲዎች የንግድ የሞኖፖሊ ኢንፓየር የግሉ ዘርፍ ባለኃብት ስራን በመንጠቅ ኢኮኖሚውን በፓርቲዎች እዝ ኢኮኖሚ ጠርንፎ የያዘና የመሬት ኃብትን፣ የባንክ ፋይናንሻል ዘርፍና የኢፈርትና ሜቴክ፣ብአዴን ጥረት፣ኦህዴድ ዲንሾ እና ደህኢድን ወንዶየመሳሰሉ ልዮ ልዮ ንግዶች ወደ ግሉ ዘርፍ በአክሲዮን መሸጥ ይኖርባቸዋል እንላለን፡፡ በመቀጠል የህወሓት/ኢህአዴግ ስርአተ አገዛዝ ዘመን የተነደፈው የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድና አፈፃፀም ኢኮኖሚ ፖሊሲዎችን ውድቀት በአጭሩ እንቃኛለን፡፡ የብሔራዊ ፕላንና ኢኮኖሚ ልማትሚኒስትር፣ የኦዴፓ/ኢህአዴግ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ መንግስት የክልል የፖለቲካ ፖሊሲዎች ተግዳራቶች በዋናነት የሚያጠነጥኑትና ከነሰንኮፋቸው ነቀላና ተከላ የሚሻቸው መሰረታዊ የኢኮኖሚ መዋቅራዊ ለውጦች ውስጥ፡{0} ለፋይናንስና የባንክ ዘርፍ፣ የማክሮ ኢኮኖሚክስ ፖሊስ በአፋጣኝ ማውጣት፣ ያሉት ባንኮች ከሙስና ወንጀለኞች ጋር ተባብረው እንደሰሩ በተለይ ከሜቴክ ጋር አብረው እንዳሴሩ እየታወቀ አሁንም በዘው ስራ ላይ መቆየታቸው ለሚሰተዋለው ጥገወጥ የገንዘብ ዝውውር ያማይታይ

እጃቸው አንድ ቀን ይታያችሆል እንላለን፡፡ በዘር የተዋቀሩ በባንክና የፋይናንሻል ዘርፍች ባንኮችና ኢንሹራንሶች መለኪያቸው በሙያ ክህሎትና የትምህርት ዕውቀት ላይ ብቻ በውድድርና በፈተና ስራ የሚገባባቸው ህብረ- ብሄር ተቆማት እንዲሆኑ ማድረግ፡፡ {1} አንደኛ፣ ቌንቌ፣ ተኮር /ዘውግ ተኮር ፖለቲካዊ የክልል ፖሊሲ በብሔራዊ ኢኮኖሚያዊና መልከ–ምድራዊ / ጂኦግራፋያዊ ኢኮኖሚያዊ ፖሊሲን መተካት ይኖርበታል፡ ፡ {2} ሁለተኛ፣ የክልል ያልተማከለ የኢኮኖሚ እቅድ ስርአት መዘርጋት (Decentralized Planning Systems) በተማከለ ብሔራዊ የኢኮኖሚ እቅድ ሥርዓት (Centralized Planning Systems) ማስተሳሰርና ማቀናጀት ያስፈልጋል፡፡ {3} ሦስተኛ፣ በክልሎች ውስጥ የኃብት ክፍፍል ስርጭት አመዳደብ (Inter-Regional Allocation of Resources) ብሔራዊ ፕላንና ኢኮኖሚልማት ሚኒስትር ተቆጣጣሪነት፣ በግልፅነት፣ ፍትሃዊና ሚዛናዊ ማድረግ፡፡ {4} አራተኛ፣ ብሔራዊና ክልላዊ የመዋለ ንዋይ / ኢንቨስመንት ፖሊሲዎች በመንደፍ፣ ትስስርና ቅንጅት እንዲኖራቸው ማድረግ፡፡ {5} አምስተኛ፣ የብሄራዊና ክልላዊ የስልጠናና እውቀት ክህሎቶች በመንደፍ አስፈላጊውን የሰው ኃይል ልማት ማጎልበት ያስፈልጋል፡፡ የትምህርት ፖሊሲውን ከዚህ አኮያ መቅረፅ፣ ትውልድ ገዳይ እውቀት አምካኝ የሆነውን የወያኔ የትምህርት ፖሊሲ በአፋጣኝ መቀየር፡፡ ለተገቢው የስልጣን እርከን የተማሩ ምሁራን መመደብ ያሻል፡፡ {6} ስድስተኛ አህጉራዊ፣ ብሔራዊና ክልላዊ የውሃ ተፋስስ ልማትና የግብርና እርሻ መስኖ ልማት እቅድ መንደፍ አስፈላጊ ነው፡፡ {7} ሰባተኛ፣ የኮሜርሻል ገበያ ተኮር የግብርና ምርቶች (ቡና፣ ሠሊጥ፣ የቅባት እህሎች፣ ጫት፣ ቅመማ ቅመም ወዘተ) አምራች ለሆኑ ክልሎች አስፈላጊውን የብሔራዊ መሠረተ-ልማቶች ግንባታ የመንገድ፣ የባቡር መሠመርና የዓየር ትራንስፖርት አገልግሎቶች በቅድሚያ መዘርጋት ያስፈልጋል፡፡ የኮሜርሻል ገበያ ተኮር የግብርና ምርቶች አምራች አካባቢዎች በማድረግና ምርቶቹን ወደ ወደቦችና ኤርፖርቶች በማጎጎዝ፣ በዓለም አቀፍ የውጭ ንግድ በመሸጥ ለሃገሪቱ የውጭ ምንዛሪ (ዶላር፣ ዩሮ፣ ፓውንድ) ገቢ ማግኘት የህልውና ጥያቄ ነው፡፡ ለሃገሪቱ ኢኮኖሚ ዘለቄታዊና ቀጣይነት የውጭ ምንዛሪ ገቢን አስፈላጊ ለሆኑ የምርት መገልገያ እቃዎች የካፒታል ጉድስ (ማሽነሪዎች፣ ፋብሪካዎች፣ ትራክተሮች፣ ነዳጅ፣ ማዳበሪ ወዘተ)ወደ ሃገር ውስጥ በማስገባት ብሄራዊ የሃገሪቱን ኢኮኖሚ መገንባት አማራጭ የለውም፡፡ ስለሆነም የኢትዮጵያ ብሔራዊ ፕላንና ኢኮኖሚ ልማት ሚኒስትር በማቆቆም ሁሉን አቀፍ ብሔራዊ የኢኮኖሚ እቅድ በጋራ መንደፍ

አስፈላጊ ነው እንላለን፡፡ {8} ስምንተኛ ለ30 ሚሊዮን ወጣቶች የሥራ አጥነት ጥያቄዎች፣ የሥራ ዕድል መፍጠርና ወገንን መታደግ ብቻ ነው ያለው አማራጭ፡፡ ይሄን በማድረግ ሃገራችንን ከውድቀት ማዳን እንችላለን፡፡ የፖለቲካ ብዱን ድጋፍ፣ ተሳትፎ በአድሎና በዘመድ ሥራ፣ በካድሬና ኮሚሳር በዘርና በፖለቲካ ድርጅቶች በአጋር ድርጅቶች እውቀት አልባ ምላስ አደሮች የተዋቀረው የኢትዮጵያን ቢሮክራሲ ለዘለቄታው መለወጥና ዘመናዊ አስተዳደር በኢትዮጵያ ካልተጀመረ ሃገሪቱ ልትወጣ በማትችለው ችግር በተለይ የስራ አጥ ወጣቶች ቁጥር ከአመት አመት መጨመር ምክንያት አብዩት መፈንዳቱ አይቀሬ ነው፡፡ በዘመናዊ መንገድ የተዋቀረው በመልካም አስተዳዳር የዘመነው ቢሮክራሲ ማሽነሪና ዮኒቨርሲቲዎች በጥናትና የቢዝነስ ፕሮፖዛል በማቅረብ ዋነኛ ሥራዎች በትንሹ በዓመት ከሦስት እሰከ አምስት ሚሊዩን ወጣቶች ሥራ የሚያስገኝ ፕሮጀክቶች ተግባራዊ በማድረግ ለወጣቶች የስራ ዕድል በመፍጠርና የገቢ ምንጫቸውን በማሳደግ፣ የብድር አቅርቦት በማመቻቸት የቤት ግንባታ ፕሮጀክቶች ተጠቃሚ እንዲሆኑ በማድረግ ሃገራቸውን የሚወዱ ሙስና የተጠየፉ በሥራ ባህል ብቻ ማደግ እንደሚቻል ለቀጣዮ ትውልድ የሚያስተምሩ ዜጎች መፍጠር መቻል ይኖርብናል እንላለን፡፡ {9} የሙያ ማህበራት ከፖለቲካ ፓርቲዎች ተፅዕኖ ተላቀው በነፃ የመደራጀት መብታቸውን እውን ማድረግ ለህዝባዊ ድጋፍና ለአሳታፊ ዴሞክራሲ ህያውነት ፈረ ቀዳጅ በመሆኑ የመምህራን ማህበር፣ የሠራተኛ ማህበር፣ የሴቶች ማህበር፣ የወጣቶች ማህበር፣ የዮኒቨርሲቲ መምህራን ማህበር፣ የጋዜጠኞች ማህበር፣ ወዘተ በዚህ አስር ወራት ውስጥ መደራጀት አለመቻላቸው አሳታፊ ዲሞክሲን ጥያቄ ውስጥ ከቶታል፡፡ የኢሠመጉ የተወረሰ ገንዘብ እንዲመለስና በነፃነት በመላ አገሪቱ እንዲንቀሳቀሱ ማድረግ ያስፈልጋል እንላለን፡፡ የፕሬስ ነፃነት እንዲያብብም የመፅሄት፣ የጋዜጣ፣የመፅሃፍ የህትመት ዋጋ እንዲቀንስ መንንግስት አስፈላጊውን ድጎማ ማድረግ ይገባዋል፣ እንዲሁም የመንግስታዊ የፓርቲ የቴሌቪዥንና ሬዲዮ ጣቢያዎች ወደ ግሉ ዘርፍ ማዛወር ለዴሞክራሲ ማበብና ለመሠረታዊ ለውጥ አንድ እርምጃ በር ከፋች ነው እንላለን፡ ፡ ከሚዛናዊ ሂስ ይለመድ፣ሃሳቡን በሃሳብነት ለሞመገት ለሚሹ ለአገራችን ጋዜጦችና ሚዲያዎች ፁሑፉን ለህዝብ የማካፈል የሙያ ግዴታችሁን ዛሬ እንኮ ተወጡ፣ ጭፍን ድጋፍና ጭፍን ጥላቻ የሃሳብ ልዕልና ፀር ነውና!!! ሚዛናዊ ሂስ ያብብ!! ቸር እንሰንብት!!!

Mahider Tesfu Yeshaw

TZTA February 2019

14

https:www.tzta.ca

TZTA February 2019

15

https:www.tzta.ca

Thompson is looking at allowing TZTA February 2019 larger class sizes in the primary

years, including lifting the existnumber of kids in each class up to 16 https:www.tzta.ca ing hard caps on the maximum Grade 3. She is also studying

Mayor calls on Torontonians to 'celebrate winter' as Winter Stations opens in the Beach Pop-up art installations have transformed Toronto’s Beach community CBC News · Posted: Feb 18, 2019 7:02ingPM ET | Last Updated: February 18 that here in our exhibits from across Radio the country and internationally.”

Day 6

The six installations dotted along Woodbine Beach will be open to the public and the exhibit runs until April 1.

CBC INVESTIGATES Calgary condo owners, facing millions in repair bills, find out their builder isn’t who they thought it was

Ground² by artists from Humber College. (Submitted) CBC’s Journalistic Standards and Practices|About CBC News Report Typo or Error|Send Feedback POPULAR NOW

Bryan Labby News Canada Calgary |

12541 reading now UPDATED HALIFAX HOUSE FIRE KILLS 7 CHILDREN OF REFUGEE FAMILY

Mayor John Tory used the launch of Winter Stations 2019 to urge Toronto residents to embrace and celebrate winter. (Turgut Yeter/CBC)

Stimulating pieces of pop-up art by three international teams and three Canadian teams have transformed Toronto's Beach community, marking the official start on this Family Day of Winter Stations 2019.

Each year Winter Stations tries to pick a theme that is topical and is conducive to multiple interpretations. Migration, the movement from one region to another and often back again, is this year's theme.

While some people “shiver” at the thought of going outside during these winter months, Toronto Mayor John Tory has used the Winter Stations launch to urge Toronto residents to embrace and celebrate winter.

“Winter comes every year and as much as we all roll our eyes a bit, and I think particularly newcomers to Toronto sometime sort of shiver at the whole thought, it is a season we have [and] it’s a season to get something out of,” Tory told journalists at the launch.

“Thanks to these fantastic artists ... we can celebrate this beach in the winter, we can celebrate the artistry, we can celebrate in this year migration.”

Also to be celebrated, Tory said, is the fact that the migration that’s taking place all around the world, often in unhappy circumstances, “has built this city and has built this country and I hope it reminds us that we want to always be a welcoming place where we learn from the difference of people from around the world.”

positions humans, physically and symbolically, above a barrier constructed around the lifeguard stand at Woodbine Beach.

Mind Station by Tomasz Piotrowski and Lukasz Chaberka, Lomianki/Warsaw, Poland, is a pavilion that allows users to lose their physical dimension.

The Forest of Butterflies by Luis Enrique Hernandez, Xalapa, Mexico, represents the forests of Michoacán, Mexico, where each year, the insect with the longest migration in the world is received, the Monarch Butterfly.

Cavalcade by John Nguyen, Victor Perez-Amado, Anton Skorishchenko, Abubaker Bajaman, Stephen Seungwon Baik, Toronto, reflects the collective spirit of human movement. It depicts people migrating towards something better.

Ground² by students at Humber College, is an experiential journey of migration that beckons the user to participate in the ever-shifting human and environmental landscape.

Chairavan by artists from Sheridan College in Mississauga, reimagines the lifeguard tower as a migratory species.

Coun. Brad Bradford said Winter Stations is all about bringing art to the forefront, noting that the exhibits are “very special.”

He said Winter Stations is a fantastic opportunity to get people out to enjoy Toronto as a winter city and celebrate the arts and the diversity the city has to offer.

The 6 designers The six pieces of art being featured this year are:

“This for us in Beaches-East York and Ward 19 is about inviting all of Toronto and the region to come down to the Beach and experience it at a time that most of us don’t think about going to the beach,” Bradford said.

Above the Wall by Joshua Carel and Adelle York, Boston, USA. The piece

“Toronto is a city that’s open, Toronto is a city that’s welcoming, and we’re see-

TZTA February 2019

22211 reading now CBC INVESTIGATES CALGARY CONDO OWNERS, FACING MILLIONS IN REPAIR BILLS, FIND OUT THEIR BUILDER ISN’T WHO THEY THOUGHT IT WAS 31893 reading now OPINION GERALD BUTTS WAS DONE IN, AT LEAST PARTIALLY, BY THE ETHOS OF IDENTITY POLITICS: NEIL MACDONALD 41553 reading now FASHION DESIGNER KARL LAGERFELD, CHANEL’S CREATIVE DIRECTOR, DEAD AT 85 51168 reading now UPDATED UNITED WE ROLL PRO-PIPELINE CONVOY REACHES OTTAWA FOR MASS PROTESTS 25 COMMENTS To encourage thoughtful and respectful conversations, first and last names will appear with each submission to CBC/ Radio-Canada’s online communities (except in children and youth-oriented communities). Pseudonyms will no longer be permitted.

By submitting a comment, you accept that CBC has the right to reproduce and publish that comment in whole or in part, in any manner CBC chooses.

Please note that CBC does not endorse the opinions expressed in comments.

Comments on this story are moderated according to our Submission Guidelines. Comments are welcome while open. We reserve the right to close comments at any time.

Login | Signup Guest Write your comment here Submit Follow REALTIME There are no comments yet.

as

POINT OF VIEW How democratic is the United States these days really?

Radio The Sunday Edition POINT OF VIEW How Avril Lavigne’s bravado taught a gener8tion to Let Go and embrace emotion Anne T. Donahue Arts Genie Bouchard takes baby steps in straight-sets loss to world No. 2 Halep Sports Tennis | Horoscope for the week: An energetic boost will fuel your drive & clear what blocks your path Life I wish they would ban cellphones at school Parents Coun. Brad Bradford said Winter Stations is all about bringing art to the forefront, noting that the exhibits are “very special.”

He said Winter Stations is a fantastic opportunity to get people out to enjoy Toronto as a winter city and celebrate the arts and the diversity the city has to offer.

“This for us in Beaches-East York and Ward 19 is about inviting all of Toronto and the region to come down to the Beach and experience it at a time that most of us don’t think about going to the beach,” Bradford said.

“Toronto is a city that’s open, Toronto is a city that’s welcoming, and we’re seeing that here in our exhibits from across the country and internationally.”

DISCOVER MORE FROM CBC After years of quiet advocacy, Lorena Bobbitt is telling her story — on her own terms

17

VIDEO Trudeau’s top adviser resigns SNC-Lavalin scandal heats up News The National

The six installations dotted along Woodbine Beach will be open to the public and the exhibit runs until April 1.

https:www.tzta.ca

ANALYSIS

What to expect from Doug Ford's government as legislature resumes

MPPs return to Queen's Park Tuesday, with health and education reforms looming and budget on the way

Mike Crawley Provincial Affairs Reporter

Premier Doug Ford and his Progressive Conservative government will push ahead with their legislative agenda and prepare for their first budget, as Queen's Park resumes sitting on Tuesday.

MPPs are returning to the Legislature following their winter break. While this gives the PCs the chance to bring in new bills, it also gives the opposition parties the chance to challenge Ford and his ministers in question period.

Here's what you can expect to unfold in the coming weeks.

1. Health reforms A shake-up is clearly on the way for Ontario’s health system.

Information from CBC sources and leaked documents suggest the Ford government will completely restructure the administrative bureaucracy between the Ministry of Health and health-service providers.

Legislation is expected that will encourage hospitals, long-term care facilities, home-care agencies and community health clinics to merge their operations and form what the government is tentatively calling “MyCare Groups.”

Such reforms would launch a period of uncertainty for the thousands of health care workers who would potentially be affected.

The PCs will also receive recommendations in the coming weeks from the premier`s special advisory panel examining the capacity strain on the province`s hospitals.

That group of health-care administration experts delivered its first

The Ontario Legislature resumes sitting on Tuesday following its winter break. (Mike Crawley/CBC)

report in January, looking at the problem and hinting at solutions.

2. Education changes You can expect to see Education Minister Lisa Thompson in the news a lot in the next few months.

Thompson is looking at allowing larger class sizes in the primary years, including lifting the existing hard caps on the maximum number of kids in each class up to Grade 3. She is also studying changes to full-day kindergarten, promising only that “full-day learning” will remain in place in Ontario.

One option that is on the table, according to CBC sources, is getting rid of kindergarten teachers and instead having early-childhood educators run kindergarten classrooms While Thompson is still consulting on those changes, she has wrapped up consultations and will soon need to announce her plans for the sex-ed component of Ontario’s health and physical education curriculum. Some 72,000 submissions were made.

Initial findings from the beginning of the consultation showed overwhelming support for the Wynne government’s 2015 sexed curriculum, which the Ford government put on hold this year.

Ford dismissed that overwhelming support as “certain groups”

TZTA February 2019

flooding the province’s consulta- 4. The Ron Taverner controversy tion website.

You can expect some sort of resolution to the controversy over the 3. Budget government’s move to appoint Finance Minister Vic Fedeli has Ford’s friend, Toronto Police not revealed the date for the Ford Supt. Ron Taverner, to be the new government’s first budget, but it’s commissioner of the OPP. a pretty safe bet it will be delivered in the next two months.

Ontario’s ethics watchdog, InThe budget will finally answer one question that Fedeli and Ford have dodged for the past year: when do the PCs intend to get rid of the deficit? By law, every Ontario deficit budget must include a timetable for getting the government back to balance.

tegrity Commissioner J. David Wake, is investigating whether Ford breached provincial law with the move. Ford said publicly he did not recuse himself from the cabinet meeting when Taverner`s appointment was approved.

Wake has not said when he will file his report, but based on past investigations under his watch, including a probe into former PC leader Patrick Brown last year, it’s likely to be made public in the coming weeks.

For now, when asked a straightforward question about whether he will eliminate the deficit by the next election (June 2022), Fedeli answers with a fairy-tale allusion.

“I like to use my Goldilocks reference to balancing the budget,” The integrity commissioner’s he told reporters last week. ruling is not binding. Instead, it goes to the Legislature for action “It won’t be too soon because determined by a majority vote of quite frankly nobody would be- MPPs. Ford has not committed lieve it. It won’t be too long, be- to abide by Wake’s recommendacause anybody could do that. It tions. will be just right.”

The budget will also reveal what sort of spending cuts the PCs have in mind and whether they plan to stick to their schedule of promised tax cuts, including knocking a percentage point off the corporate income tax rate in year two of their mandate.

18

Taverner did not originally meet the initial and long-standing qualifications for the OPP post. The job description was changed in October, the qualifications lowered, and Taverner was appointed in November.

https:www.tzta.ca

Trudeau pushes back on SNC-Lavalin, says he was 'surprised and disappointed' by WilsonRaybould's resignation

'(Government) did its job ... If anybody felt differently, they had an obligation to raise that with me.'

Catharine Tunney, Peter Zimonjic · CBC News · Posted: Feb 12, 2019 tect this information from being altered or destroyed,” Scheer said.

“As I’ve said before, Conservatives are keeping all options on the table to hold Justin Trudeau to account over this issue.”

Treasury Board president voices support

Speaking in Regina, Public Safety Minister Ralph Goodale said it’s “unfortunate” when any minister leaves the cabinet but deferred follow-up questions to the prime minister.

Prime Minister Justin Trudeau and Jody Wilson-Raybould attend a swearing-in ceremony at Rideau Hall in Ottawa last month. Wilson-Raybould, the former justice minister, announced on Tuesday she is quitting the federal cabinet. (Sean Kilpatrick/Canadian Press) If former justice minister Jody Wilson-Raybould felt she was being pressured by the Prime Minister's Office to help Quebec-based engineering firm SNC-Lavalin avoid criminal prosecution, she had an obligation to bring those concerns up with the prime minister, Justin Trudeau said Tuesday.

Speaking to reporters in Winnipeg, Trudeau said that he was "surprised and disappointed"

by Wilson-Raybould's decision to step down.

"This resignation is not consistent with conversations I had with Jody weeks ago when I asked her to serve as Canada's minister for veterans affairs and associate minister of national defence.

Nor is it consistent with the conversations we've had lately," said Trudeau, who referred to the former minister by her first name several times.

"In regards to the matter of SNC-Lavalin, let me be direct: the government of Canada did its job and to the clear public standards expected of it. If anybody felt differently, they had an obligation to raise that with me. No one, including Jody, did that."

Wilson-Raybould — who has kept largely silent since a news report claimed the PMO pressured her to help Quebec-based multinational engineering firm SNC-Lavalin avoid criminal prosecution — announced she was quitting the Liberal cabinet this morning.

Her resignation could trigger another cabinet shuffle and is likely to cast a long shadow over the upcoming election campaign.

Trudeau said that he’s consulting with Canada’s new attorney general, David Lametti, on whether, and to what degree, he can waive attorney-client privilege and reveal details of his conversations with Wilson-Raybould on the SNC-Lavalin case.

The prime minister warned, however, that his ability to comment might be limited by the fact that there are ongoing court proceedings involving the Quebec company.

Trudeau reiterates commitment to Indigenous reconciliation

Trudeau tried to reassure Indigenous Canadians that, despite the resignation of the only Indigenous member of cabinet, the Indigenous reconciliation effort remains a priority for his government — and that he’ll get his feedback on the file from Canadians across the country.

“Our government’s commitment to reconciliation is larger than any one person, and we will work closely with Indigenous partners as we walk this path together,” he said.

Wilson-Raybould, who was shuffled to the Veterans Affairs portfolio less than a month ago, has been under intense scrutiny since a Globe and Mail report alleged last week that the PMO wanted her to direct federal prosecutors to make a “deferred prosecution agreement” to avoid taking SNC-Lavalin to trial on bribery and fraud charges in relation to contracts in Libya.

“With a heavy heart, I am writing to tender my resignation as the Minister of Veterans Affairs and Associate Minister of National Defence,” Wilson-Raybould wrote in her letter to the prime minister, a copy of which she tweeted online.

“When I sought federal elected office, it was with the goal of implementing a positive and progressive vision of change on behalf of all Canadians and a different way of doing politics.”

In a brief statement, Cameron Ahmad, a spokesperson for Trudeau, said Wilson-Raybould tendered her resignation when she and Trudeau spoke last night. The prime minister informed the rest of his cabinet in a meeting this morning and announced that Defence Minister Harjit Sajjan will serve as the acting minister of veterans affairs, said Ahmad.

A government ‘in disarray’: Scheer

Conservative Leader Andrew Scheer called the resignation “a sign of a government in disarray” and once again urged Trudeau to waive solicitor-client privilege so Wilson-Raybould can speak freely about the case.

“Ms. Wilson Raybould’s resignation makes it crystal clear that Justin Trudeau is trying to hide the truth with regards to the SNC-Lavalin affair,” he told reporters in Fredericton.

He said his party respects her decision to resign from cabinet “on principle.”

Scheer said he also sent a letter to Trudeau calling on him to preserve all the documents related to the SNC-Lavalin prosecution.

“With his government in chaos and cabinet changes imminent, he must take steps to pro-

TZTA February 2019

Shortly after Trudeau made his statement, Jane Philpott, who assumed the role of president of the Treasury Board in the same cabinet shuffle that saw Wilson-Raybould demoted from the Justice portfolio, took to Twitter to voice her support for her former cabinet colleague.

“You taught me so much — particularly about Indigenous history, rights and justice. I’m proud of the laws we worked on together ... I know you will continue to serve Canadians,” Philpott said.

Wilson-Raybould, who plans to stay on as MP for Vancouver-Granville, has been quiet since the original Globe and Mail story broke, saying she can’t comment because she’s bound by solicitor-client privilege.

In her resignation letter, she said she has retained the services of lawyer Thomas Cromwell, a former justice of the Supreme Court of Canada, to advise her on “topics that I am legally permitted to discuss on this matter.”

In an email to CBC News, Cromwell said he would not be making any statements or doing any interviews.

A spokesperson for MP Francis Scarpaleggia, chair of the national Liberal caucus, said that as of Tuesday morning, Wilson-Raybould hadn’t left caucus.

Justice committee MPs meeting tomorrow

Her resignation marks a significant turning point in the emerging SNC-Lavalin affair.

Just a day earlier, Trudeau told reporters that he continued “to have full confidence” in Wilson-Raybould.

He also insisted, as he has since the story broke, that he did not direct Wilson-Raybould to come to any specific conclusions on whether to direct the Public Prosecution Service of Canada to reach an agreement with SNC-Lavalin.

“She confirmed for me a conversation we had this fall, where I told her directly that any decisions on matters involving the director of public prosecutions were hers alone,” Trudeau said Monday.

“I respect her view that, due to privilege, she can’t comment or add on matters recently before the media. I also highlight that we’re bound by cabinet confidentiality. In our system of governance, her presence in cabinet should speak for itself.”

The House of Commons justice committee is meeting Wednesday to decide whether to launch a study of the SNC-Lavalin case.

The Tories and New Democrats want nine high-ranking officials — including members of Trudeau’s inner circle and the new justice minister, David Lametti — to testify before the committee.

19

Liberal MP Anthony Housefather, chair of the committee, told CBC News he’s “leaning” towards a study — but he has concerns.

“I’ve been in discussion, ever since this meeting was called, with Liberal committee members.

And what our primary concern is, will a study by the committee become an exercise in partisanship?” he said.

“That being said, I also believe Canadians need clarity.”

The Conservatives have taken to tweeting out the Liberal committee members’ contact information in a bid to have members of the public exert pressure on them.

NDP MP Nathan Cullen, the party’s critic for democratic reform, said the opposition members plan to meet Tuesday to discuss adding the prime minister himself to the list of public officials being called to answer questions before the justice committee.

NDP Leader Jagmeet Singh also called on the Liberals to support the committee’s push to look into the allegations.

“If Justin Trudeau and the Liberal government shut the justice committee’s work down, it would send a dangerous signal to Canadians about the state of our democracy,” Singh said in a statement.

“Justin Trudeau must be transparent, and we will continue to push his government to make sure Canadians receive the answers they deserve.”

Ethics investigation launched

Wilson-Raybould’s resignation is likely to haunt the Liberals during the election campaign — as will a recently launched probe by the federal ethics commissioner.

On Monday, Ethics Commissioner Mario Dion informed the NDP MPs who had requested an investigation that there is sufficient cause to proceed with an inquiry into Trudeau’s actions in the case.

Responding to a letter from NDP MPs, Dion said he would investigate the prime minister personally for a possible contravention of Section 9 of the Conflict of Interest Act, which prohibits any official responsible for high-level decision-making in government from seeking to influence the decision of another person so as to “improperly further another person’s private interests.”

SNC-Lavalin faces charges of fraud and corruption in connection with nearly $48 million in payments made to Libyan government officials between 2001 and 2011.

The company has pleaded not guilty.

If convicted, the company could be blocked from competing for federal government contracts for a decade.

The case is still at the preliminary hearing stage.

With files from the CBC’s J.P. Tasker, Chris Hall and the Canadian Press CBC’s Journalistic Standards and Practices|About CBC News

For Advertisement call: 416-898-1353 Email us tztafirst@gmail.com.

Visit our website at https://www.tzta.ca

https:www.tzta.ca

Opinion & Analysis

War Free Ethiopia strive to solve our differences in a respectable way! It is the only way. It is urgent to calm the rhetoric of hate and promote tolerance amongst all regions and ethnic groups. We must respect the law of the land and allow due process to take its course before we prosecute people on Social Media and other outlets. We also must refrain from spreading hate in any form. Politicians must use politically correct language in order to avoid offending people.

Social Media activists must STOP insulting tribes or groups such as Amara, Tigre, Oromo, Somalia, Islam, Christian and so on.

If we care, we really must stop promoting hate and destabilize Ethiopia! News outlets should refrain from broadcasting inflammatory news and should stay focused on just the facts without being biased.

February 18, 2019 Open letter: My humble appeal to the Prime Minister of Ethiopia, the Parlama of Ethiopia, all Ethiopian activists, all media outlets, all regional governments, and all citizens: I am writing this appeal to all Ethiopian people, to do my part to defuse the underline peril of civil war facing the people of Ethiopia. For this writing, I have chosen to be as neutral as possible in addressing the concerns that I have, and I pray for your understanding and support in every step of the way until Ethiopia is at peace with itself.

On one hand, it is a matter of fact that all

Ethiopians have different ideas on which direction Ethiopian politics should go. Our differences vary from what kind of flag, to the kind of constitution we should have…, how the election should be handled…, who should go to jail and who should stay free…, what statues to erect, who was the great king or who was the best leader, which region owns what territory, and so on….

The Government of Ethiopia must create a law to fight this dangerous behavior of hate based politics.

I am sorry to say, but a country that has existed over thousands of years should NOT be standing to survive the ills of our behavior, instead we should work in concert to pull Ethiopia out of the madness of hate and mistrust…we must, all of us, do our part.

In doing our part, we must compromise and we must not allow our pride to stand in the way of Ethiopia’s journey to “swim out of the troubled waters.” We must see the bigger picture. We MUST stop …”Hate Preaching!”

On the other hand, I understand there are things that tie us all together as people. Some of them are history, the love for our country, the hunger for peace, the will to eliminate poverty, the passion for freedom, our love for our country, the love for God, and more……

I decided to write because as Martin Luther King once said, “The hottest place in Hell is reserved for those who remain neutral in times of great moral conflict.” I can’t remain silent when I know Ethiopia must change for the good of the people and advance its peoples plight for peace and prosperity.

It is what ties us as one that should make us

On the spirit of tolerance, we should all help

TZTA February 2019

20

to create a condition for all Ethiopians the following: We need to voice our concerns until all Ethiopian citizens from all tribe and religious backgrounds are free to move, at will, within all Ethiopian territories without fear.

-All Ethiopians should express their views any way they wish without fear of prosecution whatsoever.

-Ethiopian business owners should be able to travel to any part of Ethiopian territory to conduct legal business with confidence, safe and without fear of harassment from anyone or any group.

-Not even a single Ethiopian should be evicted from his/her home and made to be homeless for any reason.

-All Ethiopian citizens should be able to own, sell and trade property(s), own a business (or more than one business), and have full rights in all Ethiopian territories without discrimination.

-The Government should protect all people from all criminal activities such as vigilantes….no one should take the law into their own hands.

-All citizens should be careful not to encourage crime and criminal behavior of any sort.

We all must be responsible citizens by cooperating and abiding by the rules. We must mind our behaviors and not take the law into our own hands.

I am calling on all Ethiopians to cool down, compose themselves, and tolerate each other’s faults and ask what is needed to bring us together as people. Finger pointing does no good.

Another quote from Martin Luther King….

“We must learn to live together as brothers or perish together as fools.”

https:www.tzta.ca

Continued on page 21

Remembering The Battle Of Adwa, Ethiopia 1st and 2nd March 1896

King Menelik II of Ethiopia

In 1896, Ethiopia fought a desperate battle against a stronger European nation attempting to invade, conquer, and colonize the smaller nation and more importantly, be able to exploit its natural resources. After a long siege in the mountains betweens Ethiopia and the bordering nation of Eritrea, a series of brutal battles were fought between the army of King Menelik II of Ethiopia and the Italian Army under the command of the Italian governor of Remembering The Battle Of Adwa, Ethiopia 1st and 2nd March 1896 Eritrea, General Oreste Baratieri. The mistrust between the two nations had begun 7 years before during the signing of the Treaty of Wichale (or Uccialli) agreed to in principle in May of 1889. Menelik II agreed to provide to Italy land in the Tigray province in exchange for support in the form of weapons the Italians had been supplying him for some time. The Italians wanted more.

There were two versions of the treaty to be signed, one in Italian, and one written in Amharic. Unbeknownst to the conquering King was the fact that the version in Italian had been altered by the translators to give Rome more power over Menelik II and his kingdom of Ethiopia. The Italians believed they had tricked Menelik II into giving his allegiance to Rome in the treaty. Mistakenly, they believed him to be unsophisticated in the way the Europeans believed themselves to be. To the Italians surprise, the treaty was rejected despite their attempt to influence the king with 2 million round of ammunition. He would have none of it and denounced them as liars who had attempted to cheat himself and Ethiopia. When bribery

failed Italy did what so many nations have tried throughout history. They attempted to set up Ras Mangasha of Tigray as rival by promising to support him with money and weapons, and hoped he would overthrow Menelik II who had denounced Italy. When that failed, the Italians turned to Baratieri, who had shown some promise in his handling of government affairs in Eritrea. Baratieri was no stranger to battle and devised a good strategy to lure the Ethiopians into an ambush.

There were three main problems with his strategy. First, he had drastically underestimated the strength and will of the army facing him. Although aware he was outnumbered, the Governor of Eritrea believed the Ethiopians to be undisciplined and unskilled at the art of war negating the advantage in numbers. Certain he would have an advantage over the ‘savages’, he dug in his 20,000 troops and 56 guns at Adawa awaiting the King and his men. In the meantime, Menelik II had trapped a thousand or so of the Italian army and besieged them. He agreed to allow them safe passage if Italy would reopen negotiations with him concerning a peace treaty The Italian government refused and in fact did the opposite, authorizing more dollars to pursue the war in Ethiopia.

Their Nations’ pride had been hurt by the African King and they sought to restore their ego and influence.

The second error Baratieri made was the assumption he could lure the Ethiopians out into an ambush.

He did not think they had the tactics or knowledge of battle he possessed as an important leader in a civilized European nation. After a 3 month standoff his troops were out of basic supplies and he had to move forward or retreat. After a message came from higher up in the government calling him out as ineffective and unsure, he was pushed ahead to attack. Baratieri’s third mistake of not understanding how poor his battle intelligence was became the most costly of his errors.

The strategy he employed was to out bank the Ethiopian army under the cover of darkness and move in on them from the mountains above their camp.

While Sun Tzu would have approved, the Italian commander did not account for the extremely harsh terrain nor the lack of direction and difficulty in communicating with his men would have out in the wild country.

Continued from page 20 No one will win through violence. We must NOT promote “lawlessness.” We should know better!! War has gotten us to nowhere.

And, again as Dr. Martin Luther King said, “I was not afraid of the words of the violent, but the silence of the honest.”

So I ask the influential people to step up to the plate and do the right thing. Do not choose silence!!!

Where are the principled Ethiopians? You must speak on behalf of the peace loving majority. The very few haters must be stopped from overtaking the peoples dream and immerse us in a messy civil war.

We must do our VERY best to bring Ethiopia to the top of the list of countries doing well, both free and prosperous.

God bless Ethiopia and its entire people.

I challenge you all to do your part!!

I pledge: For the sake of Ethiopia I promise to do my part to STOP HATE…And Promote Peace… as follows: Because Ethiopia cannot afford to ignore the Hate being promoted, I promise to promote peace and unity without compromising on

TZTA February 2019

After setting out confident in their battle strategy, the officers in charge of implementing the attack learned how poor the rough sketches they had were. It was dark and cold in a high mountain pass in February and it was doomed. Divisions of Italian soldiers became confused, lost, and disorganized. Through the confusion a two mile gap in their battle line was opened and the Ethiopians rushed in cutting the Italian attack in two.

Baratieri had failed to claim the high ground and Menelik II hastily moved his artillery in above the attacking soldiers. Able to lob shells down upon the invaders, the Ethiopians raced to seize the advantage but the Italians held their ground and at mid morning it looked as if they may be able to win in spite of all the difficulty they had encountered.

Considering retreat, Menelik II was persuaded by his advisors to commit to the battle an additional 25,000 soldiers he had been holding in reserve. Those additional troops proved to be the difference in the outcome of the ferocious me-lee.

Having fought hundreds of battles to protect their homeland, Menelik’s warriors attacked with a ferocity the Italians couldn’t have imagined.

Taking hardly any prisoners, the victors of Battle of Adwa killed 289 Italian offcers, 2,918 European soldiers and about 2,000 askari. A further 954 European troops were missing, while 470 Italians and 958 askari were wounded. Some 700 Italians and 1,800 askari fell into the hands of the Ethiopian troops. With the victory at the Battle of Adwa in hand and the Italian colonial army destroyed, Eritrea was King Menelik’s for the taking but no order to occupy was given. It seems that Menelik II was wiser than the Europeans had given him credit for. Realizing they would bring all their force to bear on his country if he attacked, he instead sought to restore the peace that had been broken by the Italians and their treaty manipulation seven years before. In signing the treaty, Menelik II again proved his adeptness at politics as he promised each nation something for what they gave and made sure each would benefit his country and not a rival nation.

Published fourth time

TZTA INC TZTA INTERNATIONAL ETHIOPIAN BILINGUAL NEWSPAPER

TZTA is independent newspaper published once a month online in Toronto, Canada. The opinion expressed in this newspaper are not necessarily those of the editor or publisher. We welcome comments or different point of view from our readers submitted articles may be edited for clarity.

Address

Send your article, letters, poems and other information with your full name, address and phone number to:-

TZTA INC.

Po Box 1063 Station B Mississagua, ON L4Y 3W4 E-mail your information to:-

tztafirst@gmail.com / info@tzta.ca

Website:-https://www.tzta.ca GST REG. # R306528806-00001

PAYMENT

Make your cheque payable to TZTA INC.

For residence of Canada cheque and money order are acceptable.

Pay by Visa or Master Card/Paypal/ From outside Canada Visa and Master Card are acceptable. Ask us!

Go to our website and send us your email address. You will get the newspaper every time

For Advertising

Call: (416) 898-1353 (416) 653-3839 Fax: (416) 653-3413 E-mail: tztafirst@gmail.com or info@tzta.ca Website: https://www.tzta.ca

Publisher & Editor Teshome Woldeamanuel Marketing; Tigist Teshome Format and Typing Zenashe Tsegaselassie

Contributor

Mr. Tadese Gebremariam Mr. Yonas J. Haile Mr. Alem Mr. Yehun Belay Mrs. Genet Woldemariam Mr. Desta etc...

...............................................

Members of National Ethnic Press and Media Council of Canada NEPMCC

freedom of speech!!

May God protect Ethiopia and its People!

Note: Although I am not against freedom of speech, I ask that you refrain from promoting culturally unacceptable messages that are offensive, and I am strongly against religion, tribe, and ethnic based Hate messages. It is also immoral and in some cases illegal. It could cost you your freedom. Beware!!

Join us at our Facebook address! By typing:War Free Ethiopia

Press and Media Council of Canada

We acknowledge the financial support of the Government of Canada through the Canada Periodical Fund of the Department of Canadian Heritage.

Berhane Alemayoh.

21

https:www.tzta.ca

Human Rights Defenders of the Month Yared Hailemariam (February 12, 2019)

Yared Hailemariam is an Ethiopian human rights defender (HRD), and the Executive Director of the Association for Human Rights in Ethiopia (AHRE), a non-governmental and non-partisan organisation based in Brussels and Geneva, founded by activists that fled the country and other members of the Ethiopian diaspora. He served as a lead investigator at the Ethiopia Human Rights Council (HRCO) for seven years before being forced into exile in the aftermath of the heavily contested 2005 election in the country.

Human Rights Activist Yared Hailemariam

Paul Vander Vennen Law Office

Certified by the Law Society of Upper Canada as Specialist in Citizenship and Immigration Protection: Immigration and Refugee Law: 45 St. Nicolas Street, Toronto, ON M4Y 1W6

The post-2005 period saw a massive crackdown on civil society through the enactment of draconian legislation, and the implementation of two states of emergency that allowed for the brutal repression of thousands of demonstrators, journalists, and HRDs. During this time, AHRE, based in exile, focused on advocacy, protection and capacity-building for Ethiopian HRDs, and producing research highlighting the deteriorating situation in Ethiopia.

However, when the reformist agenda of the new Ethiopian Prime Minister Dr. Abiy Ahmed began to manifest in 2018, Hailemariam decided it was safe to head home after more than 13 years in exile. In January 2019, he helped organise a civil society meeting and workshop in Addis Ababa which brought together national and international civil society organisations (CSOs) to forge a path forward after years of restrictions and repression.

“This is a huge chance for civil society.

Because of bad laws and the previous

TZTA February 2019

22

https:www.tzta.ca

government, our work was totally crippled and paralysed, but there are many good signs that our presence is welcome like it wasn’t before. It’s a bright future for civil society as a result of these changes.”

Hailemariam hopes to help rebuild civil society in Ethiopia by bringing together HRDs returning from exile with the few CSOs that were able to remain in the country and weather the storm. He says that while the new reforms are positive, these changes must trickle down to institutions and the general citizenry for them to be real and long lasting.

“The head is moving, but the legs are not. Civic reforms don’t affect the real day to day situations like unemployment or access to healthcare, so the government needs to act quickly to make real institutional reforms. Unless the whole body starts moving together, it will seriously affect the political reform.”

He acknowledges that the real struggle will be to rebuild the capacity of a civil society sector decimated by brain drain and financial insecurity. However, he hopes that with a bit of tenacity and good networking, HRDs in the country can come together before the planned 2020 elections and engage in civic education to prepare Ethiopia for a brighter, more democratic future.

The real challenge for civil society is now. It’s a new chapter.

Source – Defend Defender

ADDIS ABEBA IS ELECTED

TZTA February 2019

19 23

https:www.tzta.ca

ADDIS ABEBA IS ELECTED AS WORLD CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM February 18, 2019

H.E. Professor Dr. Anton Caragea, President of European Council on Tourism and Trade has publicly signed the official decision naming ADDIS ABABA as WORLD CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM on January 19, 2019, in the presence of the diplomatic corps accredited to the global tourism institutions: European Council on Tourism and Trade and European Tourism Academy.

The event coincided with the conclusion of the First Academic and Mayors Forum for Culture and Tourism – ‘WORLD CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM: protecting heritage and promoting tourism’., ♦♦♦♦♦♦♦♦ You can read more about tourism and development on: LETTER ADDRESSED TO WORLD LEADERS OF TOURISM FOR CAMBODIA LETTER ADDRESSED TO WORLD LEADERS OF TOURISM FOR ETHIOPIA GLOBAL AMBASSADOR FOR TOURISM: ACADEMICIAN HUN SEN PHNOM PENH-WORLD CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM ♦♦♦♦♦♦♦♦ Addis Ababa was announced as the new WORLD CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM as the city is preparing for a string of celebrations during 2019 and 2020 marking 550 years as a political center and 130 years since in 1889 the Emperor Menelik II announced the city as the capital of his Ethiopian empire.

The decision of the global tourism institution-European Council on Tourism and Trade to register Addis Ababa on the coveted list of WORLD`S CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM comes in recognition of the city administration lead by the new city mayor Mr. Takele Uma Benti ambitious plans to place tourism at the root of the city development and in appreciation of the cooperation that Presidency of F.D.R. of Ethiopia extended to the Addis Ababa City Government.

AND TOURISM. Among the reasons for crowning the city as a world cultural and touristic hub the European Council on Tourism and Tradeenumerated the existence of a vast array of historically and religiously monuments like the former imperial palace hosting today the Ethnographic Museum, the Entoto enclose of Emperor Menelik II and Empress Taytu , the cathedrals of Saint George, Holy Trinity, Medhame Alem –the largest cathedral in Ethiopia and the second in Africa etc.

European Council on Tourism and Trade By this recognition of Addis Ababa as President Dr. Anton Caragea (center photo) WORLD CAPITAL OF CULTURE AND surrounded by Acad. Ion Iliescu-President TOURISM, the capital city of Ethiopia is of Romania(left photo) and Acad. Emil added on the world`s list of cities leading Constantinescu (right) President of Romania humanity into development and using culture (1996-2000) announces the election of Addis and tourism as fundamentals for a better life.

Ababa as WORLD CAPITAL OF CULTURE

TZTA February 2019

The global tourism institution ECTTremarked in the official statement that: Addis Ababa is blending his position, in one of the most beautiful regions in the world, with an extraordinary potential of culture and history patrimony, becoming a true world treasure and without a doubt, one of the most impressive areas of Africa.

Addis Ababa can capitalize on the city status as World Capital of Culture and Tourism creating special tourism offers and touristic routes in the city and his adjacent territory (like the Blue Nile Falls, Lake Tana etc.) in order to retain a growing number of tourists in the city.

Addis-Ababa-Djibouti railway station built by French Architects and connecting today two WORLD`S CAPITALS OF CULTURE AND TOURISM. With Ethiopian Airlines growth and more than 10 million travelers expected to pass through Addis Ababa an important part of these tourists could be attracted to spend at least one or two nights in the city bringing a substantial revenue into the city.

The decision of European Council on Tourism and Trade marks the end of a negative period in Ethiopian tourism and restarts the process to promote Ethiopia as a safe, tourist-oriented and perfect destination for the culture and adventure loving tourists. ♦♦♦♦♦♦♦♦ More about WORLD LEADERS OF TOURISM AND DEVELOPMENT can be observed here: PRESIDENT ISMAIL OMAR GUELLEH NAMED WORLD LEADER IN DEVELOPMENT LETTER FOR WORLD LEADERS OF TOURISM AND DEVELOPMENT PRIME MINISTER OF CAMBODIA NAMED WORLD LEADER FOR DEVELOPMENT AND TOURISM GLOBAL TOURISM INSTITUTION APPOINTS WORLD LEADERS FOR DEVELOPMENT PRIME MINISTER OF ETHIOPIA RECEIVES THE LETTER FOR WORLD LEADERS ♦♦♦♦♦♦♦♦ In January 2019 Prime Minister Abiy Ahmed revamped the Ethiopian Tourism Organization and selected a new leadership of the organization and H.E. Academician SAHLE-WORK ZEWDE, President of F.D.R of Ethiopia expressed the nation full commitment to support

24

tourism development and carving a safe destination for tourism and investment in the heart of Africa. https://youtu.be/RjE5Xh9ONPs be/RjE5Xh9ONPs

https://youtu.

We must note that in 2015 Ethiopia was selected as World`s Best Tourist Destination by the European Council on Tourism and Trade leading to a historic surge in the numbers of tourists in the country and of tourism-related revenues. https://youtu.be/7BBgppp_lP4 Ethiopia has led African tourism in 2015 with a whopping 1 billion USD in revenues from tourism, well ahead of other regional tourism destinations.

CELEBRATIONS MARKING ADDIS ABABA ROLE AS WORLD CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM ADDIS ABABA-THE WORLD CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM CEREMONIES FOR ADDIS ABABA-THE WORLD CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM EUROPEAN TOURISM ACADEMY CONFERENCE FOR ADDIS ABABA WORLD TOURISM DAY HOST ADDIS ABABA NEW ACADEMY MEMBER PRESENTATION: H.E. PRESIDENT SAHLE WORK ZEWDE NEW ACADEMY MEMBER PRESENTATION: ADDIS ABABA GOVERNMENT HEAD TAKLE BENTI UMA Source- WORLD`S CAPITAL OF CULTURE AND TOURISM

https:www.tzta.ca

Power shift creates new tensions and Tigrayan fears in Ethiopia

February 14, 2019

“Shaking up Ethiopia’s government risks exacerbating several long-simmering ethnic rivalries” James Jeffrey/IRIN

Tigray and elsewhere. Abiy’s aggressive reform agenda has won praise, but shaking up Ethiopia’s government risks exacerbating several long-simmering ethnic rivalries.”

James Jeffrey

Although clashes are sometimes fuelled by other disagreements, such as land or resources, people affected often claim that politicians across the spectrum use ethnic tensions as a means of divide and rule, or to consolidate their position as a perceived bulwark against further trouble.

Freelance journalist specialising in Ethiopia and the Horn of Africa Disagreements over land and resources between the 80 different ethnic groups in Ethiopia have often led to violence and mass displacement, but a fast and unprecedented shift of power led by reformist Prime Minister Abiy Ahmed is causing new strains, experts say.

“Sadly [around Ethiopia] ethnic bias and violence is affecting many people at the local level,” said a foreign humanitarian worker with an international organisation helping Ethiopian IDPs, who wished to remain anonymous due to the sensitivity of the issue. This includes fuelling the displacement crisis and worsening the humanitarian situation.

“Ethnic tensions are the biggest problem for Ethiopia right now,” Tewodrose Tirfe, chair of the Amhara Association of America, a US-based advocacy group that played a significant role in lobbying the US government to censor the former regime. “You’ve got millions of people displaced – it’s a humanitarian crisis, and it could get out of control.”

“The main humanitarian concern is that new displacements are occurring by the day, that due to the wide geographic scope, coordination and response in all locations is practically impossible,” the aid worker said.

During the first half of 2018, Ethiopia’s rate of 1.4 million new internally displaced people exceeded Syria’s. By the end of last year, the IDP population had mushroomed to nearly 2.4 million.

Tigrayans comprise just six percent of Ethiopia’s population of 100 million people but are perceived as a powerful minority because of their ethnic affinity with the Tigray People’s Liberation Front.

The TPLF wielded almost unlimited power for more than two decades until reforms within the ruling Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front last year.

Since coming to power in April 2018, Prime Minister Abiy – from the Oromo ethnic group, Ethiopia’s largest – has brought major changes to the politics of the country, including an unprecedented redistribution of power within the EPRDF and away from the TPLF. he politics of ethnic tensions Despite the conflicting interests and disagreements between ethnic groups, the Ethiopian government has managed to keep the peace on a national scale. But that juggling act has shown signs of strain in recent years.

In 2017, an escalation in ethnic clashes in the Oromia and the Somali regions led to a spike in IDPs. This continued into 2018, when clashes between the Oromo and Gedeo ethnic groups displaced approximately 970,000 people in the West Guji and Gedeo zones of neighbouring Oromia and the Southern Nations, Nationalities and Peoples Region.

“The pace and scale of the change happening in Ethiopia is quite unbelievable,” said Ahmed Soliman, a research fellow with the Africa Programme at the London-based think tank Chatham House.

“The impact of inter-communal tensions and ethnic violence presents a serious challenge for the new leadership – in

“I would like to see more transparency as to what actions the government is taking to hold regional and zonal governments responsible for addressing conflict, for supporting reconciliation, and supporting humanitarian response.”

Tigray fears Although Tigrayans constitute a relatively small part of overall IDP numbers so far, some Tigrayans fear the power shift in Addis Ababa away from the TPLF leaves them more vulnerable and exposed.

Already simmering anti-Tigrayan sentiments have led to violence, people told IRIN, from barricading roads and forcibly stopping traffic to looting and attacks on Tigrayan homes and businesses in the Amhara and Oromia regions. James

Opinion & Analysis

Have the self-appointed Oromo elites, activists and politicians lost their mind? It sure seems February 14, 2019

Zekarias Ezra

government.

Something is seriously wrong with our brothers, the self-appointed Oromo elites, activists and politicians.

When we were still processing what has transpired, another self-appointed Oromo politician, Ato Lencho Bati, showed up on LTV, with Bethlehem Tafesse, and rehashed the same old-fake story with a twist.

Of course, it has been wrong for many years now, but we just thought, with the ascendency of one of their own vowing to do differently than his evil predecessor, they have changed. Alas!

They have not a bit. They in fact have ratcheted up a notch.

The thorny case of Addis Ababa This has always been a hot issue among the self-appointed Oromo elites, activists and politicians. But I doubt the gallant youths of Oromo have died for a mere name change; from Addis Ababa to Finfine. They were pro-democracy and anti-EPRDF and have died for democracy and freedom.

They have succeeded, aided by their brothers and sisters, the Fanos and others, at least in giving TPLF a run for its money and hiding in Mekelle abdicating power to their former comrades from OPDO. Ethiopia is now run by ODP-EPRDF; and not TPLF-EPRDF. Yet, day in and day out the self-appointed Oromo elites, activists and politicians keep crying foul every time they show up on TV or any public gathering. What really is up with them?

Jeffrey/IRIN Tigrayans on the streets of Mekelle, the Tigray capital.

In the Tigray region’s capital of Mekelle, more than 750 kilometers north of the political changes taking place in Addis Ababa, many Tigrayans feel increasingly isolated from fellow Ethiopians.

“The rest of the country hates us,” Weyanay Gebremedhn, 25, told IRIN. Despite the reforms, Tigrayans say what hasn’t changed is the narrative that they are responsible by association for the ills of the TPLF. Although he now struggles to find work, 35-year-old Huey Berhe, who does mostly odd jobs to pay the bills, said he felt safer living among his own community in Mekelle.

Huey said he had been a student at Jimma University in western Ethiopia, until growing ethnic tensions sparked fights

TZTA February 2019

Continued on page 23

Dr Abiy had appointed, illegally I might add, Eng. Takele as Mayor of Addis Ababa. It is widely reported this Mayor has been busy doing many questionable actions since taking office and his deputy W/O Dagmawit was removed.

Even then the cries of the self-appointed Oromo elites, activists and politicians has continued unabated.

Just this past week, Ato Jawar has made his intentions known. By hook or crook, he and his Queero will make sure Addis Ababa will be a ‘Finfine of their dream. The special privileges and rights guaranteed by the Woyane legislation will be implemented. No one has yet told us what those privileges and rights are. As for who is Mayor, Jawar has advised us we can bring from China or planet Mars, for all he cares. If one reads between the lines, he is basically saying ‘it does not matter, one way or another we will execute our, (jawar’s and his team) plan. By the way, all this is taking place in Addis Ababa, the seat of the

25

After letting us in with a little secret that he and his group were in-the-know of the activities of the ‘Team Lemma’ group as far back as 2012, he declared that they have effectively changed things in the ground. He gave an example. In the past to find an Oromo speaking resident in Addis was difficult, now, according to Lencho, 3 out of 5 speak Affan Oromo.

Anyone who has lived in Addis Ababa for any length of time would know this is utter lie. Shame on this politician!

Our Oromo brothers and sisters had been an integral part of Addis Ababa for generations. For Lencho to imply Addis Ababa was closed for Oromos until Dr Abiy ascended to power is an absurd statement that has no equivalence.

You wish he has stopped on this absurdity, but he did not. He added another two for us to process. The legislation to grant Oromia Regional State special privileges in Addis Ababa should be construed, according to the self-appointed legal expert Ato Lencho Bati, to mean ‘Oromia just want equal rights and privileges, not any special one’. Does he think we are gullible fools? Let along for those of us trained in law, even for a non-lawyer person, the intent of the provision of the legislation is clear. We are just waiting to see the regulations that implements or outlines what those special interest are.

Ato Lencho and W/t Bethlehem Tafesse also defined for us who are not the true heroes of the struggle. Getting imprisoned, so they argued, does not make one a hero even if that person suffered repeated imprisonment on account of his political views while he/ she could easily avoid such suffering by fleeing from the country as Lencho, Jawar and others have done. They made it clear that Eskinder is no hero because he said, ‘the Addis Ababa electorate will punish Mayor Takele in the upcoming election’. Ato Lencho also echoed Jawar and advised us to hire a Mayor from any other country in the world. Translation: “The Oromo plan for Addis Ababa will be executed.”

The rest of us shall wait and see what

https:www.tzta.ca

TZTA February 2019

26

https:www.tzta.ca

Did a Dutch Company Engage in “Bio-Piracy” by Patenting Teff, Ethiopia’s National Grain?

by Al Mariam

A “patent” is a type of license issued by a government to an individual or corporation granting sole right to use and exclude all others from making, using, or selling an invention, a product or a process

However, the Dutch teff patent case raises a much larger issue of biopiracy, an activity that is increasing in scope worldwide.

Bio-pirates masquerading as researchers and research organizations rip off biological resources from developing countries without official authorization to Western countries, patent them and sell them with exclusive rights.

Africa has long been a victim of bio-piracy rip-offs.

In my opinion, what Ancientgrain did with its teff patent registration is nothing more than bio-piracy.

For over a quarter of a century, many countries have tried to protect their bioresources by legislating consistent with the 1992 Convention on Biological Diversity.

There are three types of patents: utility/invention (e.g. personal computer by Steve Jobs); design (Apple’s touchscreen) and plant.

To be granted a patent, the invention, design or plant must be “novel” (new), non-obvious (be inventive or involve significant inventive step and useful (e.g. have industrial, agricultural, etc. application).

A plant can be patented if it is a new variety of plant or represents a significant engenering of an existing seed to make it, for instance, insect or disease resistant or require less water to grow.

Such “engenered” plants are generally called “genetically modified organisms” (GMO). Among such “organisms” on American grocery store shelves include seedless watermelons, grape tomatoes, tangelos and baby carrots.

In 2003, a Dutch company obtained two patents (for processing and preparation, not GMO) on Teff, an ancient grain (the size of poppy seeds) unique to Ethiopia and comes in a variety of colors from white to red to brown.

gal proceeding in which the plaintiff secures compensation before trial.

Ancientgrain defended its patent on various grounds: 1) It had created a new method (milling) of processing ripened teff meal and created a new product by mixing teff flour with other crops such as potato, rice maize and Quinoa. 2) Its method of leavening, kneading and heating (cooking) is new and overcomes the “instability” of traditionally (Ethiopian-style) prepared injera (bread) which has dough that does not rise and tastes sour. 3) Its teff is new because it is gluten-free and has larger grain size compared to Ethiopian teff.

Simply stated, Ancientgrain wanted a monopoly on the burgeoning global teff market by defending its Dutch registration patent.

The Dutch court invalidated Ancientgrain Teff patent on the grounds that it lacks novelty and inventiveness.

The Netherlands Patent Office issued the Dutch Company “registration patents”, which does not require substantial patent examination as is the case in the U.S.

Creating a process for mixing different grains with teff, preparing dough in a certain way and cooking it in a particular way cannot be patented.

In the Netherlands, a registration patent is granted if certain formalities are fulfilled and is examined in court only if a dispute arises in relation to the patent granted.

In other words, using wheat flour to make French bread, multigrain or brioche cannot be patented. Ancientgrain was just using a different recipe for the same teff flour with minor changes.

It appears that is what happened with Ancientgrain’s Teff patent.

Apparently, Ancientgrain has also secured registration patents in Italy , Australia and other countries.

Teff is considered a “super food” and has become increasingly popular in the West.

Some entrepreneurs such as Ancientgrain see considerable profit potential in Teff.

In 2014, a Dutch company known as Bakels Senior sold Teff bread flour on its website.

Ancientgrain, the holder of the patents, sued Bakels for patent infringement, demanded a stop to the sale and obtained “prejudgment attachment”, a special le-

What is the likelihood Ancientgrain will be successful in defending its patents in other countries.

Very unlikely in my view. In many Western countries, the standards for patent infringements (violations) are similar.

I would predict Ancianegrain will not go through the expense of defending its patent in other countries because the outcome is unlikely to be different from the Dutch patent court decision.

TZTA February 2019

The aim of the Convention is to promote conservation of biological diversity, sustainable use and the fair and equitable sharing of benefits arising from genetic resources.

A central aim of the Convention is to protect developing countries from bio-pirates.

Ethiopia signed the Convention on June 10, 1992.

I am not aware of any action taken by the former regime that was in power for 27 years to protect our bioresources consistent with the 1992 Convention. It is highly unlikely that regime of ignoramuses was even aware of the Convention.

Continued from page 21

on campus and led to Tigrayans being targeted. “I left my studies at Jimma after the trouble there,” he said. “It was bad – it’s not something I like to discuss.”

‘A better evil’ “There is a lot of [lies] and propaganda, and the TPLF has been made the scapegoat for all vice,” said Gebre Weleslase, a Tigrayan law professor at Mekelle University. He criticised Abiy for not condemning ethnic attacks, which he said had contributed to tens of thousands of Tigrayans leaving Amhara for Tigray in recent years.

But Amhara Association of America’s Tewodrose said the feeling of “hate” that Ethiopians have toward the TPLF “doesn’t extend to Tigrayans”.

“There is resentment toward them when other Ethiopians hear of rallies in Tigray supporting the TPLF, because that seems like they aren’t supporting reform efforts,” he said. “But that doesn’t lead to them being targeted, otherwise there would have been more displacements.” ☰ Read more: The complex Tigray evolution Tigrayans, however, aren’t as reassured.

Despite the vast majority enduring years of poverty and struggle under the TPLF, which should give them as many reasons as most Ethiopians to feel betrayed, even those Tigrayans who dislike the TPLF now say that turning to its patronage may be their only means of seeking protection.

The Government of H.E. Prime Minister Dr. Abiy Ahmed should enact appropriate legislation consistent with the Convention to protect the hundreds of plant and animal species unique to Ethiopia.

“The TPLF political machinery extended everywhere in the country – into the judiciary, the universities… it became like something out of George Orwell’s ‘1984’,” Huey said. “But the fact is now the TPLF may represent a better evil as we are being made to feel so unsafe – they seem our only ally as we are threatened by the rest of the country.”

But the responsibility of environmental conservation and preservation does not fall only PM Abiy’s Government.

Others note that Abiy has a delicate balance to strike, especially for the sake of Tigrayans.

I would indeed argue that the lion’s share of responsibility for environmental stewardship falls upon Ethiopia’s Abo Shemanes (Cheetahs, younger generation).

“The prime minister needs to be careful not to allow his targeting of anti-reform elements within the TPLF, to become an attack on the people of Tigray,” said Soliman.

As an environmentalist and proud tree hugger, I have always had deep concern for environmental conservation in Ethiopia.

“The region has a history of resolute peoples and will have to be included with all other regions, in order for Abiy to accomplish his goals of reconciliation, socio-political integration and regional development, as well as long-term peace with Eritrea.”

I am proud of the fact that Ethiopia is home to many species of plants and animals that cannot be found anywhere else on Earth. But many of them are endangered.

It is my dream to see the day when an Ethiopian youth environmental movement shall rise and plant 110 million trees (one for every Ethiopian) and join hands to save our endangered species!!!

27

Although the government has a big role to play, some Ethiopians told IRIN it is essential for the general population to also face up to the inherent prejudices and problems that lie at the core of their society.

“It’s about the people being willing and taking individual responsibility – the government can’t do everything,” Weyanay said. “People need to read more and challenge their assumptions and get new perspectives.” jj/si/ag

https:www.tzta.ca

TZTA JANURY 2019

28

https:www.tzta.ca