TZTA October 2019

TZTA October 2019

2

https://www.mywebsite.com

*

https://www.tzta.ca

TZTA October 2019

3

https://www.mywebsite.com

*

https://www.tzta.ca

ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አህመድ የ2019 የኖቤል የሠላም ሽልማት አሸናፊ ሆኑ የኖቤል የሽልማት ድርጅት እንደሚለው በመጀመሪያውና በሁለተኛው የዓለም ጦርነቶች ወቅት ጥቂት የሠላም ሽልማቶች የተሰጡ ሲሆን በሌላ ጊዜ ደግሞ በእጩነት የቀረቡት ተቋማትም ሆነ ግለሰቦች ለሽልማቱ የሚጠበቀውን ያህል አስተዋጽኦቸው የጎላ ነው ተብሎ ካልታሰበ ነው። በዚህም የሽልማቱ ገንዘብ በድርጅቱ እጅ ስር እንዲቆይ ይደረጋል። ሽልማቱ በግልና በጋራ ይሰጣል 67 የሚሆኑ የኖቤል የሠላም ሽልማቶች በተናጠል ላሸነፉ ግለሰቦች የተሰጡ ሲሆኑ፤ 30ዎቹ ደግሞ ሁለት ግለሰቦች በጋራ የተሸለሟቸው ናቸው። ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አህመድ የ2019 በዚህም ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አህመድ የኖቤል የሠላም ሽልማት አሸናፊ ሆኑ። ለኖቤል ሽልማት በመታጨት ሁለተኛው ኢትዮጵያዊ መሪ ናቸው። ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ ለዚህ ሽልማት የበቁት ወደ ስልጣን ከመጡበት ጊዜ ጀምሮ • ዐብይ አሕመድ ለኖቤል ሽልማት ታጭተዋል? በአገራቸው ውስጥ ለውጥ ለማምጣት መውሰድ በጀመሯቸው እርምጃዎችና በተለይ • ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አህመድ የኖቤል ከኤርትራ ጋር ሠላም ለማውረድ ባደረጉት የሰላም ሽልማትን ሊያሸንፉ እንደሚችሉ ጥረት እንደሆነ ተገልጿል። ግምቶች አሉ ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ የኖቤል ሰላም ሽልማት 100ኛው አሸናፊ ናቸው። የአየር ለውጥ መብት ተሟጋች የሆነችው ስዊድናዊቷ የ16 ዓመት ታዳጊ ግሬታ ተንበርግ ከፍተኛ ግምት ከተሰጣቸው መካከል ነበረች። የኖቤል የሰላም ሽልማትን የሚያሸንፉ ግለሰቦች ወይም ድርጅቶች 900 ሺ ዶላር የሚሰጣቸው ሲሆን ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አህመድ በኦስሎ ሽልማታቸውን ወስደዋል። በአጠቃላይ 301 እጩዎች ለዚህ ታላቅ ክብር ታጭተው የነበረ ሲሆን ከነዚህ መካከል 223 ግለሰቦችና 78 ድርጅቶች ይገኙበታል። የኖቤል ሽልማት በየዓመቱ በፊዚክስ፣ ኬሚስትሪ፣ ሕክምና፣ ሥነጽሑፍና ሰላም ዘርፎች በየዓመቱ ይሰጣል። ሽልማቱ የሚሰጠው ባለፉት 12 ወራት "ለሰው ልጅ የበለጠ አበርክቶ" የሚያደርጉ ነገሮችን ላከናወኑ ግለሰቦች ወይም ድርጅቶች ነው። ኖቤል የሚለው ስያሜ የተወሰደው ከሲውዲናዊ ነጋዴ እና የድማሚት ፈጣሪ አልፍሬድ ኖቤል ነው። ለመጀመሪያ ጊዜ ሽልማቱ መሰጠት የጀመረው እኤአ በ1901 ግለሰቡ በለገሰው ገንዘብ ነው ። ከዚህ በፊት የኖቤል ሰላም ሽልማት እነማን ታጩ? የዘንድሮው የኖቤል የሠላም ሽልማት ተሸላሚ የሆኑት ጠቅላይ ሚንስትር ዐብይ ሲሆኑ አጼ ኃይለሥላሴም ለሽልማቱ ለመታጨት የመጀመሪያው የኢትዮጵያ መሪ ለመሆን ችለዋል። በስፋት እንደሚነገረው ጠቅላይ ሚኒስትሩ ዐብይ ዘንድሮ ለሽልማቱ በመታጨት ከቀረቡት ተፎካካሪዎች መካከል ለአሸናፊነት ተስፋ አላቸው ተብሎ ከሚጠበቁት ጥቂት እጩዎች አንዱ እንደሆኑም ተነግሯል። ንጉሠ ነገሥት ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ ለኖቤል ሽልማት ታጭተው የነበሩት ከዛሬ 80 ዓመት በፊት እንደ አውሮፓዊያኑ በ1938 እንደነበር የሽልማት ድርጅቱ መረጃ ያመለክታል። TZTA October 2019

2 የሠላም ሽልማቶችን ሦስት ሦስት ሰዎች በቡድን አሸንፈዋል። • "አካል ጉዳተኛ መሆኔ ጥሩ ደረጃ እንድደርስ አድርጎኛል" • የዘንድሮ የኖቤል የሰላም ሽልማት አሸናፊዎች

በእድሜ ትንሿ የኖቤል ሠላም ሽልማት አሸናፊ ሴቶች የትምህርት ዕድል እንዲያገኙ የምትጥረው ፓኪስታናዊቷ ማላላ ዩሳፍዛይ እንደ አውሮፓዊያኑ 2014 የተሰጠውን የኖቤል የሠላም ሽልማትን በ17 ዓመቷ በማግኘት በዕድሜ ትንሿ የሽልማቱ አሸናፊ ሆናለች። አዛውንቱ የኖቤል የሠላም ሽልማት አሸናፊ በትውልድ ፖላንዳዊ በዜግነት እንግሊዛዊ የሆኑት ጆሴፍ ሮትብላት የኑክሌር ጦር መሳሪያ በዓለም ፖለቲካ ውስጥ ያለውን ተጽእኖ ለመቀነስ ባበረከቱት አስተዋጽኦ እንደ አውሮፓዊያኑ በ1995 የኖቤል የሠላም ሽልማትን ሲያገኙ እድሜያቸው 87 ነበረ። በዚህም በእድሜ የገፉ የሽልማቱ አሸናፊ ናቸው። ሴት የኖቤል የሠላም ሽልማት አሸናፊ እስካሁን በግለሰብ ደረጃ ከተሰጡት 106 የኖቤል የሰላም ሽልማቶች ውስጥ ሴቶች ያገኙት 17ቱን ብቻ ነው። ለመጀመሪያ ጊዜ ሽልማቱ የተሰጠው የኖቤል ሽልማት በተጀመረ በጥቂት ዓመታት ውስጥ ነበር። ይህም እንደ አውሮፓዊያኑ 1905 የመጀመሪያዋ ሴት የሽልማቱ አሸናፊ የሆነችው በርታ ቮን ሰትነር ናት። ኦስትሪያዊቷ ሰትነር የረጅም ልቦለድ ጸሐፊና ስለ ሠላም ተከራካሪ ነበረች።

ለሦስት ሰዎች የተሰጡት ሽልማቶች በአውሮፓዊያኑ 1994 እና በ2011 ሲሆን ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ በኖቤል የሠላም ሽልማት የመጀመሪያውን የፍልስጥኤሙ መሪ ያሲር ታሪክ ውስጥ በዕጩነት ከቀረቡ ስድስት አራፋት እንዲሁም እስራኤላዊያኑ ጠቅላይ ንጉሣዊያን መካከል አንዱ ሲሆኑ፤ ከእርሳቸው ሚኒስትሮች ሺሞን ፔሬዝና ይትዛክ ራቢን ከአንድ ጊዜ በላይ የኖቤል የሠላም ሽልማት አሸናፊ ቀደም ብለው የሩሲያው ንጉሥ ዳግማዊ በጋራ ወስደዋል። ዓለም አቀፉ የቀይ መስቀል ኮሚቴ በዓለም ኒኮላስ፣ የስዊዲኑ ልዑል ካርልና የቤልጂየሙ ሁለተኛውን ደግሞ አፍሪካዊቷ የላይቤሪያ ዙሪያ የሚያከናውናቸው ሥራዎች ከየትኛው ንጉሥ ቀዳማዊ አልበርት ታጭተው የነበሩ ሲሆን ከእሳቸው በኋላ ደግሞ የግሪኩ ፕሬዝዳንት ኤለን ሰርሊፍ ጆንሰን፣ ተቋም በላይ በኖቤል ሠላም ሽልማት ዘርፍ ንጉሥ ቀዳማዊ ፖልና የኔዘርላንድስ ልዕልት ላይቤሪያዊቷ የመብቶች ተሟጋች ሌይማህ እውቅናን አግኝቷል። ቀይ መስቀል ሦስት ጊዜ ቦዊና የመናዊቷ ጋዜጠኛና የመብት ተከራካሪ ሽልማቱን በመውሰድ ቀዳሚ ሲሆን መስራቹ ዊልሄልሚና ታጭተው ነበር። ታዋኮል ካርማን ሽልማቱን ተጋርተውታል። ሄንሪ ዱና ደግሞ የመጀመሪያውን የኖቤል የሠላም ሽልማትን በመውሰድ ይታወቃል። ጠቅላይ ሚኒስትሩ ዕጩ የሆኑበት የዚህ ውድድር አሸናፊ ዛሬ አርብ ኖርዌይ ዋና ከተማ ሽልማቱ ከአንድ በላይ ለሆነ አሸናፊ የሚሰጥ ኦስሎ ውስጥ በሚካሄድ ሥነ ሥርዓት ላይ ይፋ ከሆነ የገንዘቡም መጠን ለአሸናፊዎቹ የሠላም ሽልማቱን አልቀበልም ያለው ግለሰብ ይደረጋል። የሌሎቹ የኖቤል ሽልማቶች ግን ይከፋፈላል። ሸላሚው ድርጅት ለአንድ ቬትናማዊው ፖለቲከኛ ሊ ዱች ቶ የሚሰጡት ስዊዲን ስቶክሆልም ውስጥ ነው። ሽልማት ከሦስት በላይ አሸናፊዎች እንዳይኖሩ በአውሮፓዊያኑ 1973 ከአሜሪካው የውጪ ይገድባል። ጉዳይ ሚኒስትር ጋር በጋራ የኖቤል የሠላም ሽልማትን ቢያሸንፉም ሽልማቱን አልቀበልም በዚህ ዓመት በተለያዩ የኖቤል ሽልማት በማለት የመጀመሪያው ለመሆን በቅተዋል። በእያንዳንዱ ዘርፍ አሸናፊ የሚሆኑ ግለሰቦች ዘጠኝ ሚሊዮን የስዊዲን ክሮነር ወይም ከ900 ሁለቱ ግለሰቦች ለሽልማቱ የተመረጡት ሺህ የአሜሪካ ዶላር በላይ የገንዘብ ሽልማት የቬትናም የሠላም ስምምነት እንዲደረስ ይበረከትላቸዋል። ጉልህ ሚና በመጫወታቸው ነው። ሊ ዱች ቶ የኖቤል የሠላም ሽልማቱን አልቀበልም ያሉት አንዳንድ እውነታዎች ስለኖቤል የሠላም በወቅቱ ቬትናም ውስጥ የነበረውን ሁኔታ ሽልማት እንደምክንያት ጠቅሰው ነው። በተለያዩ መስኮች ፍር ቀዳጅ ተግባራትን ያከናወኑ ግለሰቦችንን ተቋማት በየዓመቱ በእስር ላይ እያሉ የኖቤል የሠላም ሽልማትን የሚሸለሙበት የኖቤል ሽልማት በዓለማችን ያሸነፉ ከሚሰጡ ዕውቅናዎች መካከል በቀዳሚነት ሦስት ሰዎች እስር ቤት እያሉ የኖቤል የሠላም ይጠቀሳል። ሽልማት አሸናፊ መሆናቸው ይፋ ተደርጓል። Image copyrightGETTY IMAGES እነርሱም ጀርመናዊው የሠላም ተሟጋችና አልፍሬድ ኖቤል ኅዳር 18/1888 ዓ.ም አጼ ኃይለ ሥላሴ እና ንግሥት ኤልሳቤት ሁለተኛ ጋዜጠኛ ካርል ቮን ኦሲትዝኪ፣ የበርማ በፈረመው ኑዛዜ ያለውን አብዛኛውን ሃብቱን ለንደን ውስጥ ፖለቲከኛዋ አንግ ሳን ሱ ኪ እና ቻይናዊው የኖቤል ሽልማት ተብለው ለሚሰጡ ሽልማቶች አጭር የምስል መግለጫ የሰብአዊ መብት ተከራካሪ ሊዩ ዢኦቦ ናቸው። እንዲውል ተናዟል። አጼ ኃይለ ሥላሴ እና ንግሥት ኤልሳቤት ከሞቱ በኋላ የኖቤል የሠላም ሽልማትን ያገኙ በኑዛዜው ላይ እንደተገለጸው ከዚህም መካከል ሁለተኛ ለንደን ውስጥ የኖቤል የሠላም ሽልማት ለምን ያህል ጊዜ አንዱ የሠላም ሽልማት ሲሆን፤ ሽልማቱም አንድ ግለሰብ ከዚህ ዓለም በሞት ከተለዩ "በመንግሥታት መካከል ወንድማማችነት ተሰጠ? በኋላ የኖቤል የሠላም ሽልማትን አግኝተዋል። እንዲሰፍን አብዝተው ወይም የተሻለ ሥራን የኖቤል የሠላም ሽልማት ለ133 ግለሰቦችና ይህም እንደ አውሮፓዊያኑ 1961 የተሰጠ ሲሆን ላከናወኑ፣ የጦር ሠራዊቶች ቅነሳና ለሠላም ተቋማት ተሰጥቷል። ከእነዚህ ውስጥም 106 ተሸላሚውም የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት መስፋፋት አስተዋጽኦ ላበረከቱ ይሰጥ" ይላል። ግለሰቦች ሲሆኑ 27ቱ ድርጅቶች ናቸው። ሊቀመንበር የነበሩት ዳግ ሐመርሾልድ ናቸው። ከተቋማቱ ውስጥ ዓለም አቀፉ የቀይ መስቀል እስካሁን የተሰጡ የኖቤል የሰላም ሽልማቶች ከአውሮፓዊያኑ 1901 ጀምሮ 99 የኖቤል ኮሚቴ ሦስት ጊዜ ሽልማቱን የወሰደ ሲሆን ከ1974 በኋላ የሽልማቱ ድርጅት ተሸላሚው የሠላም ሽልማቶች ተበርክተዋል። ሽልማቱ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የስደተኞች ህይወቱ ያለፈው አሸናፊ መሆኑ ይፋ ከተደረገ ከተጀመረ በኋላ ሁለቱ የዓለም ጦርነቶች ከፍተኛ ኮሚሽን ደግሞ የኖቤል ሠላም በኋላ ካልሆነ በስተቀር በሞት ለተለዩ ሰዎች ሽልማቱ እንዳይበረከት ወስኗል። በተካሄዱባቸው ዓመታትና በሌሎችም ሽልማትን ሁለት ጊዜ ለማግኘት ችሏል። ምክንያቶች ለ19 ጊዜያት ሳይሰጥ ቀርቷል።

4

https://www.mywebsite.com

*

https://www.tzta.ca

WHY PAY MORE?

Buy Direct • Deal Direct • Sell Direct • $ave Direct

መርሓባ Thinking of እንኳን Realበደህና Estate? መጡ Soo Dhowaada

Helen Zeray

‫ﻧﺣن ﻧﺗﺣدث اﻟﻌرﺑﯾﺔ‬

Sales Representative Ext. 2022

Aziz Mohamed, BA, CCIM, MRICS Broker of Record Ext. 2020

Greater Toronto Area: 416.243.2400 Kitchener-Waterloo Region: 519.744.2300

519-744-2300

Bashir Abdiladif Broker Ext. 2021

Ext. 2021

Call NO forMiddleman, Free Consultation Canadian Owned & Operated: NO Franchise Fees, NO Hidden Fees At AMDirect we pay more attention to save you more; because you deserve more: Full Time professional team with over 30 years of Canadian experience.

Your Trusted One Stop Real Estate & Mortgage Service Provider

መርሓባ እንኳን በደህና መጡ

C C O O RR PP OO RR A A T T I I O ON N

Lic. # 12576

Soo Dhowaada

Mortgages

‫ﻧﺣن ﻧﺗﺣدث اﻟﻌرﺑﯾﺔ‬

WHY PAY MORE?

Aziz Mohamed, BA, CCIM, MRICS

Helen Zeray

Bashir Abdiladif

Lic. # M08001158 Ext. 2020

Lic. # M19000984 Ext. 2022

Lic. # M08009765 Ext. 2021

Principal Broker

Mortgage Agent

Mortgage Agent

Canadian Owned & Operated: NO Middleman, NO Franchise Fees, NO Hidden Fees COMMERCIAL

519-744-2300 416-243-2400

Greater Toronto Area: 416.243.2400 - Kitchener-Waterloo Region: 519.744.2300 TZTA October2019

5

https://www.mywebsite.com

*

https://www.tzta.ca

ምኑ ነው ስህተቴ” (ገጣሚ ህሊና ደሳለኝ) September 19, 2019

ለባለ ተረኞቹ

(ለሎሬት ፀጋዬ ገ/ መድህን ማስታወሻ

ከመኮንን ልጅ

ትሁንልኝ (ዘውዳለም ታደሰ)

27 ዓመታት ሲታገል የኖረው ሲታሰር ሲገደል ሲሰደድ የከረመው በወያኔውም በአሽከሩም ሲታምስ ሲታመስ ትግሉን አርግዞ ምጡ ላይ ሲደርስ ከወያኔው ሰፈር ካሽከሮቹ መንደር ትግሉ ጫፍ መድረሱን እጅግ በመጠርጠር ከሉሌነት ይልቅ ሰው መሆን የመረጡ ሲመሽ ተቀላቀልው መሪ ኹነው መጡ

ተሳሳትሽ አትበለኝ የቱ ነው ስህተቴ፤ ጥበብ ነው ማርከሻ የብዕር ጥይቴ። አዎ መንጋማ አለ ከጥንት መሰረቱ፤ እየሱስን አስረው በርባንን ሲያስፈቱ። ዛሬም በኔ ዘመን የመንጋ ፍርድ ነው ሀገሬን የፈታት፤ አዋቂ ዝም ብሎ መንጋ እየፈተታት። በድንጋይ በርሚል ውስጥ ሽ ድንጋይ ቢቀቀል፤ ሽ ዘመን ተጥዶ እልፍ አመት አይበስል። አገር ተረክቦ በሰፈረ የኮራ፤ የመንጋ ፍርድ አይደል ያበቃን ለተራ። የቱ ጋ ነው የሳትኩ አርመኝ መምህሩ፤ ምላስክን አጥፈኽው ሞክር በብዕሩ። ዘመን የሰጠው ቅል ድንጋይ ቢሰብር ጣሪያ፤ ማዕዘን ተደርጎ አይሆን ለቤት መስሪያ። ሰውነት ነው ልኩ የሰው ሚዛን ፍርዱ፣ አዋቂ እንዲበይን መንጋዎች ይውረዱ። አሁንም እላለው በመንጋ ተፈጭቶ በመንጋ ተጋግሮ፤ እልፍ ጾም አዳሪ ወና ነው ጉረሮ። ቤት መምታት ቤት መድፋት ስንኝ መቋጠሩ ጥበቡ ቢያቅተው፤ ቤት እያፈረሰ ህዝብ እያስደደ አገሩን አመሰው። እኔ ይሄንን ሰው፣ ሌላ ምን ልበለው፣ መንጋነትም ሲያንሰው። በባዶነት ሙሌት በዘር እብሪት ታስሮ፣ ከጥበብ ጓዳ ውስጥ ከሰውነት አጥሮ። አበውን ሲያሰደድ ሲያርድ ሲያጎሳቁል፣ አንተም መንጋ ካልሆንክ መቼም ሰው ነው አትል። እና ምኑ ላይ ነው ብዕሬ የሳተች፣ ብሔር የነቀፈች ህዝብን ያዋረደች። “ንገረኝ በሞቴ የመንጋው ጠበቃ አንተም ሰው ሁንና መንጋነትህ ይብቃ” ረጅም እድሜ እና ክብር ይስጥልን

ደግሞ ደፈረሰ ሰልፍ ልውጣ!

(ወለላዬ)

በበረዶ ሰልፍ ወጥቼ፣ ጠላትን በአደባባይ አውግዤ አገር ነፃ ወጥታ፣ እኔም ነፃ ልወጣ፣ እፎይ ልል ተስፋ አርግዤ ባንዲራዋን ተጠቅልዬ፣ ከፍ አድርጌ ተሸክሜ ገጿ ባክኖ ቢርቀኝም፣ የሷን ምስል ልቤ አትሜ በየመንገዱ ግርጌ፣ በየቢሮው ደጃፍ ድኼ ቀን ለፈረንጅ ጆሮ፣ ማታ ለጭንቅ አማልጇ ጮኼ ሰሚ አጥቼ እይዝ እጨብጠው ሳጣ እመብርሃን ደርሳ ገዥው ተግበስብሶ ሲወጣ እሰይ! ብዬ መሬት ስሜ ቀና ሳልል የልብ ውሌን ደጇ ሄጄ ስለት ሳልጥል “ንጉሥ ሆይ! ሺህ ዓመት ንገሥ!” ብዬ ያልኩት ቃሌ ሳይደርስ ባቡር ወጥቶ ሳይመለስ ካኅን ቅዳሴ ሳይጨርስ ተሿሚው በመንበሩ ሳይደላደል ተሻሪው በትረ ዘንጉን ከእጁ ሳይጥል ገና የሟች ደም ሳይጠረግ የግርፋት ቁስል ሳይጠግግ ዓባይ እንደደፈረሰ ጣና እንቦጭ እንደለበሰ የተበተነው ተሰብስቦ ሳይገባ ጉምና ጭጋግ እንደለበሰች አዲስ አበባ የማንነቷ እጣ ሳይጣል በአፍ ቅብብል ስትዋልል የቀን ጅብ እንደተቀናጣ መብራት እንኳን ዙሩ ሳይመጣ ደግሞ ደፈረሰ ሰልፍ ልውጣ! ወለላዬ ከስዊድን (welelaye2@yahoo.com)

ቆንጆ ቃል ተናግረው ትልቅ ተስፋ ሰጥተው ደምረው አስደምረው አፍዘው አስፈዝዘው የወያኔውን ወንበር ለራሳቸው አዙረው የትግሉን እንጀራ መጀምርያ ቆርሰው አስጨበጨቡትና ያን መኸረኛ ሕዝብ "ኢትዮጵያ" አሉትና ዙፋኑ ላይ ጉብ

ዝምታየም ቤሆን የጌዜ ሚዛኔ፤ በሕሌናዬም ነው ማሰብ የሚገባኝ ዝምታየ እኮነው የጌዜ ሚዛኔ እንደ ትምሳሌነት እንደሚነገረው “ጅብ ከሄደ ውሻ ጮኸ” አይደለሁም እኔ። በሕሌናዬም ነው ማሰብ የሚገባኝ ወንድሜ አዳምጠኝ፣ ፈጥነህ ሳትኮንነኝ፤ አንተ የቁንቋው ሊቅ፣ ግዕዙን አሥረዳኝ። ትላንት ለመብት ቆመህ እስር ቤት ስትጓዝ ያኔ የደገፍነህ ነበረ በአቋምህ አንት የቁንቋ መምህር ዛሬ ምኑ ነካህ፣ እስኪ ልጠይቅህ፤ የጎሣ መስቀልህን አንግበህ የታየህ። አንተ የቁንቋው ሊቅ ግዕዙን አሥረዳኝ ድንገት ካላነበብህ፤ እኔ ልጥቀሥልህ። እንደትንቢት ሆኖ ቀድሞ ከተጻፈው ይገርማል ይደንቃል፤ ላንተም ጭምር ሆኗል። ጥቁር መልክ ስላለህ ልትፍቀው አትችልም፤ ሌላው ሁሉ ቀርቶ በጎሣ ብታምንም። ነብዩ ኢርምያስ ተነበየ እንዲዚህ፣ “በውኑ ኢትዮጵያዊ መልኩን ወይስ ነብር ዝንጕርጕርነትን ይለውጥ ዘንድ ይችላልን? በዚያን ጊዜ ክፋትን የለመዳችሁ እናንተ ደግሞ በጎ ለማድረግ ትችላላችሁ።” - እርምያስ 13:23 ዝምታየ እኮነው የጌዜ ሚዛኔ፤ “ጅብ ከሄደ ውሻ ጮኸ” እንደሚባለውም አይደለሁም እኔ። ወንድሜ አዳምጠኝ፣ ፈጥነህ ሳትኮንነኝ፤ በሕሌናዬም ነው ማሰብ የሚገባኝ። ወጣቷ ሕሌና ጊዜውን በዋጀች፣ በተሰጣት ጸጋ ሁሉን ከሜሰጠው -2ፈጣሪ እግዚአብሔር፤ ያልተጻፈን ማንበብ ምነው መረጥህሳ አንት የቋንቋ-የእንግሊዙ መምሀር። እስኪ እንገምግም ጠልቀን ፤ ደግሞም እናማከር፣ ዶ/ር በድሉ ዋቅጅራ “ስለመንጋ” ያሉትን። ያስፈልጋልና ከፍ ያለ ጥንቃቆት ስንትገረጉም ያን ቃል፤ እንዳይሆን አደራ “ኃጢያተኛ ሳያሳዱት ይሸሻል። አዛውንትም እንዲህ ብለዋል፣ “አትፍረድ ይፍረዱ፤ በቆፈሩት ጉድጓድ ሳይገቡም አይቀሩ።” ይህን ይሰቡበት የእንግሊዙ መምህር፣ ጠበንጃ አይደለም የሕሌና ነገር፤ አጥንትን ሰባብሮ የሚዳርግ ለቀብር። ትላንት ለመብት ቆመህ እስር ቤት ስትጓዝ ያኔ የደገፍነህ ነበረ በአቋምህ አንት የቋንቋ መምህር ዛሬ ምኑ ነካህ፣ እስኪ ልጠይቅህ፤ የጎሣ መስቀልህን አንግበህ የታየህ። Ó ለምለም ፀጋው፤ September 29, 2019 Inspired by Helena Desalgen poem and, her critics በዩትዩብ #ለመፃፍ #ነፃኢንተርኔት Ethiopia: ህሊና መንጋ ያለችው ማንን ነው?? አርቲስት በሀይሉ ነቃዓጥበብ & ጦቢያ ግጥምን በጃዝ #88-11 ህሊና ደሳለኝ ለሁሉም ኢትዮጵያዊ የተላለፈ መልዕክት, May 13, 2019

TZTA October 2019

ወያኔ ያሰረውን እስረኛ ፈቱና ተሰዶ የሄደውን ኑ አሉትና ንግግር አሳምረው ተደመሩ ብለው የኢትዮጵያዊነት ሱስ መሆኑን ሰብከው የወሬ ጠጅ ቢያጠጡት ቀንና ለሊት ሰዉ ሰከረና ሁሉንም መርሣት ወንበር ሳያጋሩ ብቻቸውን ይዘው አሸጋጋሪዎች ነን ብለው አሳውጀው የፖለቲካ ኤሊቱን አስቀው አስደስተው ዲያስፖራውን አፍዘው አሳብደው ምስኪኑን ሕዝብ ፈጽመው ረስተው መንግሥት መሰረቱ ለውጥ መጣ ብለው ሌላ ተረኛ ግዜው የሱ ነው ብለው ከፋፋይ ዘረኛውን እንዲጋልብ ፈቅደው ድሀን አስገድለው፣ ድሀን አፈናቅለው በወሬ ኢትዮጵያ እናትህ ናት እያሉት ቤቱና ንብረቱን በሌቦች አዘርፉት ወያኔ አስቸግሯቸው ነው ብለን ስንከራከርላቸው ሳንቃወማቸው ግዜ ብንሰጣቸው ስናጨበጭብላቸው ስንደግፋቸው እየሞቃቸው መጣና እየጣማቸው በምርጫ ያሸንፉ እየመሰላቸው አዲስ ንጉሥ ኾነው ዙፋን መያዛቸው በወሬ ቤት አይቆምም ቀልድም ሲደገም አይጥምም የሕዝቡን ትግል ውጤት አትስረቁ ይልቅ አደብ ግዙና አገር አስታርቁ ሰላማዊው ሰው ላይ ጦርነት አታውጁ በሸፈተው ጎጠኛው ላይ ድል ተቀዳጁ

አገሬን ሊያፈርሱ ተመካከሩባት – ወለለተ አገሬ October 4, 2019

ጠላታችን ነግሶ በደም የሚኖረው ሰው-በላው ስርዓት የወያኔ መንግስት ህጻናት ገዳዩ በትረ-አጋዚ ህውሃት፣ ምን ነክቷቸው ይሆን የጥበት ቁንጮዎች እነ አባ ሜንጫ ምሁር ነን የሚሉ የጥላቻ ጠበብት የሰይጣን መፈንጫ፣ አውሬው ተቀምጦ የሁላችን ጠላት እምዬን ጠመዱ ተመካከሩባት አገሬን ሊያጠፉ ዘግተው አሴሩባት የናት ጡት ነካሾች ኢትዮጲያን ሊያፈርሷት፣ ዥጉርጉሯ ነብር ቁስል ቢበዛባት ጅቦች ተጠራሩ ቁርሳቸው ሊያደርጓት፣ ቀን አይቶ እንዲነሳ ተላላፊ ተውሳክ ጥገኛ በሽታ እምዬ ስትደክም የገባች መስሏቸው ከሚሞቱት ተርታ ልጆች እንደሌሏት ቀድመው የሚሰዉ ሊሆኗት መከታ ዘረኞች ፎከሩ፣ ተስማሙ፣ እማማን ሊያጠፉ በመለስ በሽታ፣ ያለቀውን ወጣት መሰላል አድርገው ኢትዮጲያዊነትን አጥላልተው ተዋግተው ተረት ተረት ታሪክ፣ ጥላቻ አሰራጭተው እቅዳቸው ሆኗል፣ ንጉሣን ሊሆኑ በየመንደራቸው፣ ደም እንደጎርፍ ፈሶ፣ በሃረር በባሌ በሸዋ በአርሲ በጎንደር በጎጃም የወላጆች እንባ ወደ አምላኩ ሲፈስ ፍትህን ፍለጋ ከእውነተኛው ዓለም ለአገር የተሰዉት ቃላቸው ይህ ነበር፣ ለሞት ያበቃቸው፣ የወጣቶቹ ህልም ፍትህ እንዲሰፍን በኢትዮጲያ ምድር፣ ዘረኝነት ጠፍቶ ሰብዓዊነት ይቅደም፣ የወጣቶቹ ራዕይ ወዳው ተካደና እንዳልሆነ ሆኖ ጭራሽ ተቀያይሮ ጥላቻ ተዘራ በህሊና ቢሶች ሰልጥነው በወጡ ከወያኔ ጉያ ከገንጣዮች ጓሮ፣ የመለስ በሽታ በነሱ ላይ ሰፍሮ ቤቱን ሰርቶባቸው በጭንቅላታቸው የጥላቻውን ድር ስላደራባቸው እምነትን ከእምነት፣ ዘርንም ከዘሩ ማጣላት ስራቸው ተምረናል ቢሉም፣ ከዘረኝነት ዉጭ ማሰብ ተሳናቸው በሚነግሩንና በሚያከናዉኑት እኩይ ተግባራቸው በሩቅ ይኑሩ እንጂ፣ ከወያኔ ጋራ ፍጹም አንድ ናቸው። ወለለተ አገሬ

መማር ባዶነት ነው ? / ግርማ ቢረጋ/ October 4, 2019

ከጎጠኝነቱ ውጡና የሰበካችኹትን በተግባር አውሉት በሰላም የሚሞግታችኹን (እስክንድርን) ማስፈራራቱን ተዉት ሽፍታውን ኃይለኛውን ዘረኛውን ግጠሙት ምላስ ወሬ ምላስ ብቻ ኾናቸሁ እግዜሩ ትልቅ ጆሮ ይስጣችሁ ደግሞም መልካም ጥርስ ያውጣላችሁ ለምርጫ ሩጫ ከመንደርደራችሁ እርቅ ቀድሞ ያስፈልጋል ሰላም የሚሰጣችሁ የመነጋገርን የመቀራረብን ፍቅርን አውጁ የይቅርታ መድረክ በአገር ምድር አዘጋጁ የበደለም ይቅርታ ጠይቆ፣ የተበደለም ይቀር ብሎ በመላ አገራችን መልካም ፍርድ ተጥሎ ይቅር ተባብለን ያለፈውን ኃጢያት ትተን መኖር ይሻለናል የወደፊቱን ዜግነትን ኢትዮጵያዊነትን መርጠን ካልኖርበት የመቶ ዓመት ታሪክ ውስጠ ዲስኩር ወጠተን በፍቅር ባንድነት አገራችንን አቅንተን ‘ያ መሬት የኔ ነው፣ ያ ያንት ነው' ማለት ትተን አዲስ ሕገ-መንግሥት ቃልኪዳን አድርገን ፍትሕና እኩልነት ያለባት አገር መሥርተን የጎጥ አጥሩን ወሰኑን ኬላውን ሰብረን ቋንቋ ባሕላችንን የጋራ ጌጥ አድርገን የሕዝብ ምርጫ ያለው መንግሥትን መሥርተን።

6

የሰው ዘርን ታሪክ የምድርን አሻራ ይነግረኛል ስል ይኸው በአፉ አራ ። ጠብቄ ነበረ ሁሉን አቀራርበህ የሰው ልጅን ታሪክ ፍፁም አስተሳስረህ ። ነገር ግን አልሆነም የጠበቅኩት ቀርቶ ክብርና ያልገባህ አንት የሰው ቡቱቶ ባዶነት ነህ ነው እንጂ ምን ሊባል ነው ከቶ ። እፍረት የሚባል ቃል ከቶ ሳይገድብህ አዛባህን ጣልከው ተፀዳዳህ በአፍህ ። ምሁር አሰዳቢ እድሜ የማያግደው እኔስ ለልጆችህ ላንተ አምሳል አፍራለው ። ካልገባህ ካልጣመህ አርፎ እንደመቀመጥ ጌታ በሰጠህ አፍ ዝም ብለህ ከመዝቀጥ ሳይሻል አይቀርም ከዘርህ ጋር መውቀጥ ። ጥላቻ አሳውሮህ ለጎጥህ ማፈንደድ ቢቻል ነበር አንተን ከከብቶች ጋር ማገድ። ምን ይሉት ፈሊጥ ነው በእድሜ ያለመከበር በማያውቁት ነገር እንዲህ መደናበር ። መማር ባዶነት ነው እንዳንተ ከሆነ የኖርክበት ዘመን እንዲሁ የባከነ ። ይብላኝልህ ላንተ እኔስ ተገላገልኩ መማር ባዶነትን ይኸው ባንተ አወቅኩ ። ኦክቶበር 2019 ስቶክሆልም ግርማ ቢረጋ

https:www.tzta.ca

World Athletics Championships: Lelisa Desisa wins men’s marathon Desisa is the first Ethiopian to lift world title since 2001, as 18 runners fail to finish the race in Doha’s intense heat Desisa is the first Ethiopian to lift world title since 2001, as 18 runners fail to finish the race in Doha’s intense heat.

championship, the race started just before midnight to escape the worst of the heat and humidity.

Conditions were less brutal than a week ago for the women’s marathon – when 28 out of the 68 runners failed to reach the finish line – although it was still 29 degrees Celsius (84F) with 48.6 percent humidity at the start, organisers said.

Fifty-five of the 73 starters completed the course for the men’s marathon, with the last runner, Nicolas Cuestas of Uruguay, finishing half an hour behind the winner.

Desisa said he had been training especially for the conditions.

“I trained in a place with these weather

conditions, so this race was not hard – it was similar to my training,” he said.

The runners did six laps of a sevenkilometer loop of Doha’s waterfront.

Other events of the championships have taken place at the Khalifa International Stadium, which has an advanced openair and environment-friendly cooling technology to keep the pitch temperature at an optimum 26C (79F).

The 17th edition of the world championships, the first to be held in a Middle Eastern country, will wrap up on Sunday.

SOURCE: AL JAZEERA AND NEWS

የበርሊን ማራቶን በሁለቱም ፆታ ድል ቀናቸው

Ethiopia‘s Lelisa Desisa has won the men’s midnight marathon in a sprint finish at the World Athletics Championships in Qatar, ending an 18-year-wait for a world title over the long-distance for his country.

Desisa, last year’s New York marathon winner and world silver medallist in Moscow six years ago, became the first Ethiopian to win the title on Sunday since Gezahegne Abera in 2001.

The 29-year-old crossed the finish line in 2 hours 10 minutes and 40 seconds at the Doha Corniche promenade in the Qatari capital, Doha, where the temperature in the midnight race was high again but humidity far lower than at past road races.

Countryman Mosinet Geremew, four seconds behind, took silver and Amos Kipruto of Kenya the bronze.

The race in Doha ended in heartbreak for Britain’s Callum Hawkins who managed to close the gap on the leaders near the end only to finish fourth for the second time running – this time missing out on the medal by six seconds.

ወንዶቹ አትሌቶች ከ1 እስከ 3 ተከታትለው ሲገቡ ሴቶቹ ደግሞ 1ኛ እና 2ኛ ወጥተዋል። ማራቶኑን በወንዶች፣ አትሌት ቀነኒሳ በቀለ፤ በሴቶች ደግሞ አሸቴ በከሬ “This is for 100 million of Ethiopians who were behind me,” said Desisa. “I am the አሸንፈዋል። በወንዶቹ አትሌት ቀነኒሳ በቀለ second man from my country to win this title and it is not just for me, it is for my በ2:01:41 1ኛ ሆኖ በመግባት በማራቶን ታሪክ country.” ሁለተኛውን ምርጥ ሰዓት አስመዝግቧል። የማራቶኑን ሪከርድ ለመስበርም 2 ሰከንድ ብቻ As with the other road races during the

Cell:

TZTA October 2019

ወደ ኋላ ቀርቷል።

አትሌት ብርሃኑ ለገሰ በ2:02:48 ቀነኒሳን ተከትሎ ሲገባ፣ አትሌት ሲሳይ ለማ ደግሞ በ2:03:36 3ኛ ሆኖ ጨርሷል። በሴቶች አትሌት አሸቴ በከሬ 2:20:14 በመግባት ማራቶኑን ስታሸንፍ ሌላኛዋ ኢትዮጵያዊት አትሌት ማሬ ዲባባ ደግሞ በ2:20:22 2ኛ ወጥታለች።

7

647-988-9173

.

Phone

416-298-8200

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

የኦሮሞ ብሄርተኞች ትምክህት ምንድን ነው? (በመስከረም አበራ)

ዘመን ጀምሮ የሚደረገው ማንኛውም ትግል ህወሃትን ከስልጣን የማውረዱን ትግል ውሃ ያሞቀ ነው፡፡በዚህ ረዥም የትግል ዘመን ውስጥ ህወሃትን ለመጣል ፈርጀ ብዙ የማዳከም ስራዎች ተሰርተዋል፡፡

(በመስከረም አበራ) ጥቅምት 4, 2012 ዓ. ም. ሃገራችን በአሁኑ ወቅት ከሞላ ጎደል ሁሉንም ነዋሪቿን በሚያሳስብና በሚያሰጋ ፖለቲካዊ ሁኔታ ላይ ትገኛለች፡፡የዚህ ስጋት ዋነኛ ምንጭ ማን ነው?የሚለው ግን በውል የተመረመረ አይመስልም፡፡ይህን የስጋት ምንጭ መመርመር በሞት እና ህይወት መሃል የምትገኘውን ሃገራችንን ለማዳን ይጠቅማል፡ ፡ሃገራችን አሁን የምትገኝበት ፖለቲካዊ ስጋት ዋነኛ ምንጭ መለዘብም መብሰልም ያልቻለው የኦሮሞ ብሄርተኝነት እንቅስቃሴ ነው፡፡እንደሚታወቀው ሃገራችን የብሔር ፖለቲከኞች መናኸሪያ ከሆነች ከረምረም ብላለች፡፡ሆኖም በሃገሪቱ የሚንቀሳቀሱ ብሄርተኞች ከህወሃት መውደቅ በኋላ የቀደመ አክራሪነታቸውን ለዘብ አድርገዋል፡፡የመለዘባቸው ምክንያት ሃገሪቱ አሁን በምትገኝበት ፖለቲካዊ ሁኔታ የአንድ ብሄርን ዳርቻ አልቦ ጥቅም ለማስከበር የሚሽቀዳደሙበት ሳይሆን ሃገሪቱ ራሷ የምትቀጥልበትን መንገድ የሚተለምበት ወሳኝ ወቅት እንደሆነ በማሰብ ነው፡፡ ለዚህ ጥሩ ምሳሌ የሚሆነው ‘ሃገር ከመገንጠል ሌላ ዓላማ የለውም’ እየተባለ በአፍራሽነት ስሙ ሲብጠለጠጠል እና ሲፈራ የኖረው ኦብነግ ነው፡፡ሆኖም ኦብነግን የሚመሩ የሶማሌ ልሂቃን ለውጥ መጥቶ ወደ ሃገርቤት ሲገቡ ሁኔታዎች ተቀየሩ፡ ፡ኦብነጎች እነሱ ራሳቸው የሃገር ህልውና ፈተና ሊሆኑ ቀርቶ በህወሃት ዘመን በጎሳ ተከትፎ የነበረውን የሶማሌ ክልል አንድ የማድረጉን አስቸጋሪ ስራ ወደማገዙ ገብተው ለመልካም መስራት ጀመሩ፡፡ከክልላቸው አልፈው ለሃገር ሰላም ስፍነት አጋዥ እስከመሆን፣ብሄርተኝነታቸውን አብስለው ህብረብሄራዊ ፓርቲ ለመሆን እስከማቀድ ድረስ ደርሰዋል፡፡ በሃገር አጥፊነት ሲከሳቸው የነበረውን ቡድን አሳፍረዋል፡፡ ኦብነግ ይህን ሁሉ ፖለቲካዊ ብስለት ያመጣው እንደ ኦሮሞ ብሄርተኞች የፌደራል ስልጣን ላይ የመቀመጥ መደለያ ሳይጠይቅ ነው፡፡ ኦብነግ በታሪክ ላይ ላላዝን ቢልም የኦሮሞ ብሄርኞች ከሚያላዝኑበት የሚበልጥ ምክንያት ያለው ድርጅት ነው፡ ፡የኦሮሞ ብሄርተኞች እዬዬ የሚሉበት የፊውዳሉ ዘመን የኢትዮጵያ አመሰራረት ቀርቶ ‘ብሄረሰቦችን ከእስር ቤት ፈትቼ ለቀቅኩ’ በሚለው ህወሃት የስልጣን ዘመን የሶማሌ ህዝብ ትልቅ በደል ደርሶበታል፡፡በህወሃት ዘመን የሶማሌ ህዝብ ወደ ዋነኛ የፌደራል መንግስት የስልጣን እርከኖች እንዳይወጣ በአጋር ድርጅትነት ስም ተሸብቦ ሁለተኛ ዜጋ ተደርጎ ኖሯል፡ ፡በክልሉ ሲፈፀም የኖረው የሰብዓዊ መብት ረገጣ ራስ የሚያስይዝ እንደ ነበረ ዓለም ያወቀው ገመናችን ነው፡፡የሶማሌ ፖለቲከኞች ይህን እያነሱ ወደኋላ እያዩ ማልቀስ ሲችሉ ይህን አልመረጡም፤ሃገር ለዲሞክራሲያዊ መዳረሻ ለምታደርገው ጉዞ እንቅፋት መሆንን አልፈለጉም፤የሃገርን ህልውና በሚፈታተን መንገድ አልነጎዱም፡፡ይልቅስ የሃገራቸውን ህልውና የማፅናቱን ስራ ካገዙ በኋላ በመሃል ሃገር ፖለቲካ ተዋናይ መሆንን ያለመ የባለ አእምሮ እቅድ ይዘው እየተንቀሳቀሱ ይገኛሉ፡፡ እንዲህ ያለውን የሱማሌ ብሄርተኝነትን ፖለቲካ የማብሰሉን ስራ የሚመሩት አቶ ሙስጠፌ ሌላው ቀርቶ በቤተሰብ ደረጃ ግፍ የተሰራባቸው ሰው ናቸው፡፡እንደ ክልል ላስብ ካሉም በጎጣቸው ሰዎች ላይ የሚሰቀጥጥ የሰብዓዊ መብት ጥሰት እንደሚፈፀም ጠንቅቀው የሚያውቁ ሰው ናቸው፡፡ሆኖም እንደ ልጅ ወደኋላ እያዩ ከማልቀስ ይልቅ ወደፊት መራመዱ የተሻለ መሆኑን ተረድተው በአሁኑ ወቅት ለኢትዮጵያ ቀጣይነት ከሚጠቀሱ ጠንካራ ዋልታዎች አንዱ ሆነው የሚቆጠሩ ሰው ሆነዋል፤የክልላቸው ህዝብም እንደዛው፡፡ ዛሬ በሱማሌ ክልል አጣና ይዞ፣ጎራዴ ስሎ፣ድንጋይ ተሸክሞ ጎዳና የሚወጣ ጎረምሳ የለም፡፡ከዚህ የምንረዳው የጎራዴ እና አጣና ትርዒት በዘረኛ ፖለቲከኞች ልቦና ውስጥ ካልተጠነሰሰ የማንኛውም ጎጥ ጎረምሳ መግደያ ይዞ አደባባይ እንደማይወጣ ነው፡፡ስለዚህ የመጋደሉ ትርዒት ንድፈ ሃሳብ የሚያልቀው በጎጥ ፖለቲከኞች አእምሮ ጓዳ ነው፡፡በአሁኑ ወቅት የፖለቲካ ጉልበታቸውን የጎጣቸውን ጎረምሳ ይዞ በሚወጣው የመግደያ ቁሳቁስ ላይ በማስደገፉ የቀጠሉት የኦሮሞ ብሄርተኞች ብቻ ናቸው፡፡ይህ ደግሞ የኦሮሞ ብሄርተኞችን ዋነኛ የሃገር ህልውና ስጋት አድርጓቸዋል፡፡ የኦሮሞ ብሄርተኝነት ፖለቲከኞች የሃገር ህልውና/ሰላም ስጋት ምንጭ ሆነው እንዲቀጥሉ ያደረጉት በርካታ ምክንያቶች አሉ፡፡እነዚህን ምክንያቶች መርምሮ አካሄዳቸውን ማወቅ ዲሞክራሲያዊት ኢትዮጵያ እውን እንድትሆን የሚፈልገውን አብዛኛ ኢትዮጵያዊ ዜጋ ሃገሩን ለማዳን በየት በኩል መሰለፍ እና እንዴት መስራት እንዳለበት የሚጠቁም ይሆናል፡፡

ህወሃትን በማዳከሙ ትግል ውስጥ የ1997ቱን ምርጫ ተከትሎ የተደረጉትን ትግሎች የሚስተካለል የለም፡፡ ይህ ትግል የህወሃት ገበና በአለም ፊት ግልፅ ብሎ እንዲወጣ ያስቻለ፣በሃገር ውስጥም በህወሃት መራሹ አስተዳደር ስር ዲሞክራሲ እንደማይታሰብ ያስመሰከረ ትግል ነው፡፡ ይህ እውነት ይገለፅ ዘንድ እስርቤት የገቡ፣ህይወታቸውን ያጡ፣የተሰደዱ፣የተገረፉ ሁሉ ህወሃነትን የመጣሉ ትግል እንዲበስል እንጨት ሆነው የነደዱ አርበኞች ናቸው፡፡ እነዚህ ሰዎች “ከአንድ ጀግና ዘር” የመነጩ የአንድ ጎጥ ሰዎች ሳይሆኑ ከመላ ሃገሪቱ የተውጣጡ ዜጎች ናቸው፡፡ የ1997ቱን ምርጫ ተከትሎ በሃገርቤት ከአምባገነን መንግስት ጋር የተደረገውን ትንቅንቅ ለማገዝ በውጭ ሃገር ብድር እና እርዳታ የማስከልከል ዲፕሎማሲያዊ ፍልሚያም ተደርጓል፡ ፡ይህ ነገር አቶ መለስ እስከ ዕለተ ሞታቸው ሲያስቡት ቱግ የሚያደርጋቸው “በሃገራች ሰዎች የተሰራብን የኢኮኖሚ አሻጥር” ሲሉ ንዴታቸውን መቆጣጠር እስኪያቅታቸው በግነው የሚገልፁት አመርቂ ትግል ነበር፡፡ በዛ አስፈሪ ወቅት በሃገር ቤት ውስጥ መንግስትን የሚተቹ ጋዜጣ እና መፅሄቶች መስርተው በነፍሳቸው ቆርጠው ህዝብን ሲያነቁ የነበሩ ዜጎች ሁሉ ህወሃትን የጣለው ትግል እንዲፈላ እሳት ያነደዱ ታጋዮች ናቸው፡፡ ይሄ ሁሉ እሳት ነዶበት የፈላው ህወሃትን የመጣሉ ትግል ላይ የመጨረሻውን ማገዶ የጨመረው የዛሬ ሁለት አመት በኦሮሚያ ክልል፣በአማራ እና በደቡብ ክልል አንዳንድ ቦታዎች ላይ የታየው ትግል ነው፡፡እነዚህ ትግሎች የፈላ ውሃ እንዲገነፍል የሚረዳውን የመጨረሻ ማገዶ አስገቡ እንጅ በረዶ የነበረውን ትግል አቅልጦ ውሃ አድርጎ፣ውሃውን አፍልቶ ያገነፈለ ትግል ያደረጉ አይደሉም፡፡ይህ የመጨረሻውን ማገዶ የማስገባት ስራም ቢሆን የተሰራው ኦሮሞ ብሄርተኛ ፖለቲከኞች በየደረሱበት እንደሚናገሩት በኦሮሞ ወጣቶች ብቻ አይደለም፡፡የአንድ ወገን የአንድ ሰሞን ትግል ለብቻው ህወሃትን የመሰለ ስር የሰደደ መንግስት ሊገለብጥ ከቶውን አይቻለውም፡፡የኦሮሞ ፖለቲከኞች ዛሬ እንደሚያወሩት ህወሃትን ከውጭ የተገዳደረው የኦሮሞ ወጣት ፣ከውስጥ ደግሞ ኦህዴድ ብቻ ቢሆን ኖሮ ሁለቱንም ድባቅ መትቶ መልሶ በመንበሩ ለመቀመጥ የሚከለክለው አንዳች ነገር አይኖርም ነበር፡፡ ህወሃትን ግራ ያጋባት በአጠቃላይ በሃገሪቱ የረበበውን ህወሃት በቃኝ የማለት አስፈሪ ሁኔታ ነው፡፡ይህ እንቅስቃሴ ስጋ ለብሶ መታየት የጀመረው የአዲስ አበባን ማስተር ፕላን የመተግበር እንቅስቃሴን ተከትሎ በመጣው የኦሮሚያ ወጣቶች የተቃውሞ ትግል ቢሆንም ህወሃት በሃገሪቱ ምድር ውስጥ የቀድሞ አድራጊ ፈጣሪነቷ አብሯት እንደሌለ ያወቀችው ግን ጎንደር ተሻግራ ኮሎኔል ደመቀ ዘውዱን እጁን ይዛ አምጥታ ማዕከላዊ መደብደብ እንደማትችል ከእውነቱ ጋር የተፋጠጠች ዕለት ነው፡፡ ይህ የህወሃት ስንፈተ-ጉልበት እውን የሆነው በብአዴንም ትብብር በመሆኑ ህወሃት በኢህአዴግ ላይ የነበራት የኖረ ጌትነት እንዳበቃ የመጀመሪያውን ፊሽካ የሰማችውም ከወደ ብአዴን ነበር፡፡ስለዚህ በትግሉ ወቅት አጓጉል ጀግንነቱ ሲወራለት የነበረው ኦህዴድ እምቢ ማለትን የለመደው ከብአዴን ነበር ማለት ነው፡፡ብአዴን ህወሃትን እምቢ ብሎ ምንም አለመሆኑን ያየው ኦህዴድም ተደፋፍሮ የውስጥ ትግል ጀመረ፡፡የኦህዴድ የውስጥ ትግል ጀማሪዎች የብአዴንን አጋርነት ብቻ ሳይሆን መከታነት ባያገኙ ኖሮ በህወሃት ጎራዴ ከመከተፍ እንደማይድኑ ዛሬ አደባባይ ወጥተው ሌላ የሚያወሩት የኦህዴድ ካድሬዎች ሳይቀሩ የማይክዱት ነው፡ ፡ እንዲህ እንዲህ እያለ ከተለያየ ወገን በተሰባሰበ ጉልበት የበሰለው ትግል ነው እንግዲህ ህወሃትን ጥሎ ዛሬ ላለንበት ቀን ያበቃን፡፡ እውነታው ይህ ሆኖ ሳለ የኦሮሞ ብሄርተኞች ግን ህወሃትን ታግሎ የጣለው የእነሱ ዘር ወጣት ብቻውን ትግሉን ጀምሮ እና ጨርሶ ያመጣው ጀግንነት አስመስለው ሲያወሩ የዕሩብ ምዕተ-ዓመቱን ህወሃትን የመጣሉን ትግል ወደ ስምንት ወር ትግል አሳንሰው ያቀርቡታል፡፡ የስምንቱ ወር ትግልም ቢሆን በኦሮሞ ወጣቶች ብቻ የተደረገ አይደለም፡፡ትግሉም እነሱ እንደሚያስቡት ከወደ ኦሮሞ ወጣቶች ብቻ በተወርውሮ ህወሃት የመሰለ ስር ሰደድ ክፉ ስርዓት ለመጣል የቻለ አይደለም፡፡ እውነተኛው ነገር ህወሃትን የመጣሉ ትግል ስኬቱን ያገኘው ከውስጠ-ፓርቲም ከፓርቲ ውጭ በህዝብ ትግልም ስለታገዘ ነው፡፡በሁለቱም የትግል መስመሮች የኦሮሞ ተወላጅ ብቻውን ታግሎ ያመጣው ድል የለም፡፡ለትግሉ ስኬት ሁሉም ኢትዮጵያዊ የበኩሉን ሲያደርግ ሩብ ምዕተ አመት አሳልፏል፣በስተመጨረሻ የህወሃት የበላይነት ፍፃሜውን እንዲያገኝ ያደረገው ትግልም ቢሆን በኦሮሞዎች ብቻ የተደረገ አይደለም በሚለው ላይ ስምምነት ከተደረሰ ቀጣዩ ንግግር ማን የበለጠ ታግሏል የሚለው የኦሮሞ ፖለቲከኞች የሚያዘወትሩት ነገር ይሆናል፡፡

ምክንያት አንድ፡የአሸናፊነት ሥነ-ልቦና

TZTA October 2019

8

እንደሚታወቀው በሃገራችን ከሁለት አመት በፊት የመጣውን ለውጥ ለማምጣት ትግል የተጀመረው ህወሃት ከጫካ ከተመልሶ ሃገራችንን የሚጎዱ የውጭ እና የውስጥ ወንጀሎች መስራት ከጀመረበት ዘመን አንስቶ ነው፡፡ይህ በተግባር ሲገለፅ ደግሞ ህወሃት ሃገራችንን አንድ አይሉ ሁለት ወደቧን አስረክቦ ወደብ አልቦ ክርችም ቤት ካደረጋት እና በውስጥ አስተዳደሩም ዘረፋውን እና ማባላቱን አጠናክሮ ከቀጠለበት ዘመን አንስቶ በትቂትም በብዙም የተደረጉ ትግሎችን ያካትታል፡፡ከዚህ

https://www.mywebsite.com

ህወሃትን በመጣሉ ትግል ላይ አዘውትረው እና አበክረው ጎዳና ላይ በመውጣት ሲታገሉ የነበሩት የኦሮሞ ወጣቶች መሆናቸው የታመነ ቢሆንም ትግሉን ለፍሬ በማብቃቱ ረገድ የአማራ ወጣቶች በባህርዳር እና በጎንደር ጎዳናዎች ደማቸውን ማፍሰሳቸው መረሳት የለበትም፡፡ከህወሃት ስልጡን ወታደር ጋር ሊጋጠም ከአማራ ገጠራማ ቦታዎች ጠመንጃውን አንግቶ ከመጣው የአማራ ገበሬ የህወሃትን ጉልበት በማራድ በኩል የነበረው ሚና ከኦሮሞ

ገጽ 22 ይመልከቱ

*

https://www.tzta.ca

www.abayethiopiandishes.com

> Toronto Got it's first Canned wot and Kulet!!!

> Buy your Kulet and wot...save you time from shopping, peeling, cutting, stirring your base for 3-5 hours and cleaning > Your online Ethiopian grocery store that delivers injera,wot and kulet to your home > Our goal is to save you time, toil money and deliver to you a healthy and tasty food

Also over 20 stores in Toronto have our Key and alicha kulets and wots .Ask for Abay Ethiopian Dishes

IF ANY OF THESE ARE NOT CLOSE TO YOU, PLEASE LET US KNOW THE STORE YOU WANT US TO BRING PRODUCTS FOR YOU BY SENDING US AN EMAIL AT simon@abayethiopiandishes.com.

TZTA October2019

9

https://www.mywebsite.com

*

https://www.tzta.ca

ወጣቶች ያነሰ ይሁን የበለጠ ወንበሯላይ የተቀመጠው ኦሮሞ ሆኖ ሳለ አማራን አምርራ የምትረግመው ህወሃት ታውቃለች፡ ፡በውስጠ-ፓርቲው ትግልም ቢሆን ከኦዴፓ እና ከአዴፓ የህወሃትን ግበዓተ መሬት ማን እንዳፋጠነው ህወሃት በአሁኑ ወቅት ከሁለቱ ፓርቲዎች ማንን አምርራ እንደምትጠላ በማጤን የሚታወቅ ነገር ነው፡፡ማንን አምርራ እንደምትጠላ ለማወቅ ደግሞ ሌላው ቀርቶ የአማራ ክልሉን ግድያ አስከትላ በማያገባት ገብታ ህወሃት ለአዴፓ የፃፈችውን ደብዳቤ ማንበብ በቂ ነው፡፡ ሲጠቃለል ዛሬ የመጣውን ለውጥ ለማምጣት የታገለው መላው የኢትዮጵያ ህዝብ ሲሆን የትግሉ ዘመንም የኦሮሞ ፖለቲከኞች እንደሚያስቡት ስምንት ወር ብቻ አይደለም፡፡ የስምንት ወሩ ትግል የፈላውን ትግል የሚያገነፍል አስተዋፅኦ አደረገ እንጅ ትግል አሙቆ፣አፍልቶ፣አገንፍሎ ህወሃትን የሚያስወግድ ማዕበል አላመጣም፡፡ይህ በደንብ መታወቅ አለበት፡፡ይህ የስምንት ወሩ ትግልም ቢሆን በኦሮሞ ወጣቶች እና ፖለቲከኞች ብቻ የተደረገ አይደለም፡፡ዛሬ ያለ እነሱ ጀግና ያለ የማይመስላቸው፣አድራጊ ፈጣሪ የሆኑት የአትላንቲክ ማዶ የወንጭፍ ታጋይ የኦሮሞ ብሄርተኞች የኪቦርድ ጀግንነት ማዕከላዊ ገብቶ ከወጣ ዛሬ ስሙ ከማይነሳ አንድ ታጋይ ጀግንነት ይብለጥ ይነስ ማወዳደር የሚወዱት እነሱው እንዲበይኑት ልተወው፡፡ ስለዚህ ህወሃትን በመጣሉ ትግል ውስጥ የኦሮሞ ብሄረተኞች እና ወጣቶች ሚና እነሱ የሚያገዝፉትን ያህል እንደ ዝሆን የገዘፈ የሌላው ደግሞ እንደ አይጥ ያነሰ አይደለም፡፡በውስጠ ፓርቲው ትግል ውስጥ እንደውም የብአዴን ትግል እንደሚልቅ ግልፅ ነው፡፡አልተወራም ማለት የለም ማለት አይደለም፡፡ ለኦህዴዶች ህወሃትን እምቢ ማለትን ያስተማራቸው ብአዴን ነው፡፡ለዚህ ማመሳከሪያው ደግሞ የጎንደሩ የኮሎኔል ደመቀ ክስተት ነው፡፡ እውነቱ ይህ ሆኖ ሳለ የኦሮሞ ብሄርተኞች ለራሳቸው እና ለጎሳቸው ወጣቶች ትግል የሚሰጡት የተጋነነ ጀግንነት እና የበለጠ የድል ባለቤትነት በራሱ ስህተት ከመሆኑ ባሻገር ብዙ ስህተቶችን እየወለደ ሃገራችንን ወደ አደገኛ አቅጣጫ እየመራት ይገኛል፡፡የኦሮሞ ብሄርተኞች ስለጀግንነታቸው ደጋግመው የሚያወሩት ጎበዝ ተብለው እንዲጨበጨብላቸው፤ወይ የገዳይነት ሎቲ ጆሯቸው ላይ አንጠልጥለው የመሄድ ፈቃድ ብቻ እየጠየቁ አይደለም፡፡ እንደዛ ቢሆን ኖሮ ለማንም አይከብድም ነበር፡፡ ነጋጠባ ጀግንነታቸውን የሚዘምሩብን፣በሃገሪቱ የተደረገው መልካም ነገር ምክንያቶች እነሱ እና የዘራቸው ወጣቶች እንደሆኑ የሚነግሩን ለበላይነታቸው እያመቻቹን ነው፡ ፡ ለጀግና እንደሚገባ ፈሪዎችን ቀጥቅጦ የመግዛት፣በልጦ የመኖር፣ተፈርቶ የመግዛት የይለፍ እንዳላቸው እየነገሩን ነው፡ ፡እሳቤያቸው በስሙ ሲጠራ ‘እኔ ጀግና ስለሆንኩ ከሌላው ጋር እኩል እኖር ዘንድ አይገባም፤ የበላይ እሆን ዘንድ ጀግነንነቴ ያዛል’ አይነት መልዕክት ነው፡፡ይህ ደግሞ አሁን የኢትዮጵያ ህዝብ ከደረሰበት የፖለቲካ ንቃት ደረጃ በእጅጉ ወደኋላ የቀረ፣ሃገራችንን አብረን የምንኖርባት የሰላም ሃገር ሳይሆን የምንተላለቅባት የደም መሬት የሚያደርግ አደገኛ አካሄድ ነው፡ ፡ ምክንያት ሁለት፡ የብዙ ቁጥር ነኝ ዕብሪት የኦሮሞ ብሄርተኞች ሌላው መመኪያ የኦሮሞ ቁጥር በሃገሪቱ ካሉ ብሄረሰቦች ላቅ ማለቱ የበለጠ ጉልበተኛ ያደርገናል ብለው ማመናቸው ነው፡፡የዘር ፖለቲካ ባረበባት እና ህወሃትን በመሰለ ለምንም ማይታመን አስተዳዳሪ ስር በቆየችው ሃገራችን ውስጥ በህዝብ ቆጠራ ተደረሰበት የሚባለው የብሄረሰቦች ቁጥር ራሱ አጠያያቂ ነው፡፡ የሆነው ሆኖ የኦሮሞ ህዝብ ቁጥር ከሌሎቹ የሃገሪቱ ብሄረሰቦች ላቅ ማለቱ የማይካድ ሃቅ ነው፡ ፡ላቅ ማለቱ የሚያስማማ ሆኖ የማያስማማው ግን ከተከታዩ የአማራ ህዝብም ሆነ ከሌሎች ብሄረሰቦች በምን ያህል ቁጥር ይልቃል የሚለው ነው፡፡በህወሃት ዘንድ ማነሱ እንጅ መጉላቱ የማይፈለገው የአማራ ህዝብ ሌላው በሚጨምርበት ሁኔታ ለብቻው ተለይቶ በሚሊዮኖች በሚቆጠር ቁጥር እንደቀነሰ የተነገረውን ቁጥር ተቀብለን ብንሄድ እንኳን በኦሮሞ እና በአማራ ህዝብ መሃል ያለው የቁጥር መበላጥ የኦሮሞ ብሄርተኞች እንደሚያወሩት አንዱን ጌታ ሌላውን ባሪያ ለማድረግ በሚደርስ ርቀት ላይ አይደለም፡፡ ዋናው ጉዳይ የህዝብ ብዛት አለመሆኑ ላይ መግባባት ቢቻል ደግሞ ይህ ሁሉ ባልመጣ ነበር፡፡ የህዝብ ብዛት ዋነኛ ነገር አለመሆኑን ለመረዳት በአፍሪካ በህዝብ ብዛቷ አንደኛ የሆነችው ናይጀሪያ እና በህዝብ ቁጥሯ አናሳ የሆነችው ሞሪሽየስ ያሉበትን የዲሞክራሲ እና የሰላም ሰማይ እና ምድር ማጤን ነው፡፡ከሃገር ቤት ልምዳችን እናውሳ ካልንም ዋናው ነገር የህዝብ ብዛት ቢሆን ኖሮ ባለ ብዙ ቁጥሩ ኦነግ ያላሳካውን የትጥቅ ትግል ድል ንዑሱ ህወሃት በአስራ ሰባት አመት ትግል ማሳካቱ ነው፡፡የኦሮሞ ናሽናሊስቶች ከዚህ ከቁጥራቸው መላቅ ጋር የሚያነሱት ክርክር ብዙ ችግሮችን ያዘለ ነው፡፡የመጀመሪያው ችግር በቁጥር ስለምንልቅ ኢትዮጵያን ዘለዓም መግዛት ያለብን እኛ ነን ሲሉ የኦሮሞ ስርወ-መንግስት መመስረት እንደሚገባ በአደባባይ የሚያወሩት እስከ ሶስተኛ ዲግሪ የዘለቁ የኦሮሞ ምሁራን ናቸው፡፡እነዚሁ ምሁራንም ሆኑ አውቃለሁ ባይ የኦሮሞ አክቲቪስቶች ይህን ክርክር ይዘው ወደ ዲሞክራሲ መንደር ያቀናሉ፡፡በዚህ አካሄዳቸው የዲሞክራሲ መርሆ የሆነውን የሃሳብ ብዝሃነትን ከብሄር ብዝሃነት ጋር አዋቅተው ጥያቄያቸውን ከህገመንግስቱ፣ከፌደራሊዝሙ እና ከብሄር ፖለቲካው ጋር ፈትለው ያቀርቡታል፡፡ የኦሮሞ ብሄርተኝነት ፖለቲከኞች አሁን ያለው ህገመንግስትም ሆነ የብሄር ፌደራሊዝም አይነካብን ሲሉ ሽንጣቸውን ገትረው ይከራከራሉ፡፡በህወሃት ዘመን የነበረው ችግርም ህገ-መንግስቱን ስራ ላይ ያለማዋል እና ፌደራሊዝምን ዲሞክራሲያዊ ያለማድረግ ችግር እንጅ ሌላ ስላልሆነ ህገመንግስቱ በስራ ላይ ይዋል፤ፌደራሊዝሙም ዲሞክራሲያዊ ይሁን፤ይህ ከሆነ ሰላም ነው ሲሉ ይከራከራሉ፡፡ይህ ክርክር የራሳቸውን ምቾት ብቻ የሚያስጠብቅ አብሮ ለመኖር ቅንጣት ያህል ግድ የሌለው ነው፡፡ህገ-መንግስቱ በስራ ላይ ይዋል፣ፌደራሊዝሙም ዲሞክራሲያዊ ይሁን ሲሉ ህገመግስቱ በስራ ላይ ከዋለ በፓርላማ ብዙ ወንበር መያዝ የሚችለው ኦሮሞ ሁልጊዜ ከስልጣን አይጥፋ ማለታቸው

TZTA October2019

ነው፡፡ፌደራሊዝሙ ዲሞክራሲያዊ ይሁን እንጂ አይነካ ሲሉም እንደዛው ኦሮሚያን አለቅጥ አስፍቶ የመተረው አከላለል ለእነርሱ የሚመች ሆኖ ስላገኙት ነው፡፡ፌደራሊዝሙ ዲሞክራሲያዊ ይሁን የሚሉት ደግሞ የሃሳብ ብዝሃነት ያሸንፋል የሚለውን የዲሞክራሲ መርሆ ባለማወቅ ሳይሆን ሆን ብለው የብሄር ብዝሃነት ያሸንፋል በሚለው ትርጉም ተክተው የኦሮሞ ገዥነትን እና የበላይነት ዘላለማዊ ለማድረግ የሄዱበት የትም የማያደርስ መንገድ ነው፡፡ የኦሮሞ ብሄርተኞች ህገ-መንግሰቱ በስራ ላይ ይዋል እንጅ አይከለስ፣ፌደራሊዝሙም ዲሞክራሲያዊ ይሁን እንጅ አይነካካ የሚሉት በሁለቱም በኩል እነሱ በሚጠቀሙበት ሁኔታ ላይ እንዳሉ ስለሚያውቁ ነው፡፡ከህወሃት ጋር ለቆ የማይለቅ ፍቅር የያዛቸውም ለወደፊቱ ስንገዛ የምንኖርበትን ሰፊ ግዛት የሸለመን፣ሽልማቱንም በህገ-መንግስት ያፀናልን እርሱ ነው ብለው ስለሚያምኑ ነው፡፡ስለሆንም የማታ ማታ የኦሮሞ ብሄርተኞች ከህወሃት ጋር ገጥመው ሃገር ለማጥፋት የማይመለሱ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ህወሃት በበኩሉ እርሱ ከስልጣን ከወረደ ሃገር ከምትኖር ባትኖር የሚመርጥ፣ስልጣን የማጣት እልህ ምላጭ ሊያስውጠው የደረሰ ስብስብ ነው፡፡የኦሮሞ ፖለቲከኞችም የኢትዮጵያ መኖር አለመኖር እንቅልፍ አሳጥቶ የሚያሳስባቸው ነገር አይደለም፡፡እነሱን የሚወዘውዛቸው ኦሮሚያ አሁን በተንሰራፋችበት ስፋት እና ግዝፈቷ ላይ ከአማራ ክልል ቆረስ አድርጋ ወሎን፣ከወደ ምስራቅ ሃረርን፣በላዩ ላይ አዲስ አበባን፣ከዘም ራያን ጨምረው ከልለው ግዙፏን ኦሮሚያን መመስረት መቻል አለመቻላቸው ላይ ነው፡፡ ምክንያት ሶስት፡ የኦሮሚያ መልከዓ-ምድራዊ አቀማመጥ ካላይ እንደተጠቀሰው የኦሮሞ ብሄርተኞች አሁን ያለው ህገመንግስት እንዳይነካ የሚያስጠነቅቁት ህገ-መንግስቱ የሰፊ ክልል ባለቤት ስላደረጋቸው ነው፡፡ የኦሮሞ ብሄርተኞችን የሚያረካቸው የክልላቸው ስፋት ብቻ ሳይሆን ክልሉ የተቀመጠበትን ጅኦግራፊያዊ አቀማመጥ ስትራቴጅካዊ አድርገው ሲለሚቆጥሩት ነው፡፡በኦሮሞ ብሄርተኞች ዘንድ የኦሮሚያ ክልል ከሌላው ክልል የበለጠ ስትራቴጅካዊ ቦታ ላይ እንዳለ የሚያስቡበት አንዱ ምክንያት የሃገሪቱን መዲና አዲስ አበባን ከቦ በመዘርጋቱ እኛ ከተቆጣን ከተማዋን በሃያ አራት ሰዓት ውስጥ በአራት መዕዘን ዘግተን እንዳትተናፈስ ማድረግ እንችላለን የሚል ነው፡፡ ሁለተኛው ተመሳሳይ ምክንያታቸው ደግሞ ኦሮሚያ በሃገሪቱ መሃል ላይ ያለች በመሆኗ እኛ ከፈለግን የሃገሪቱ ሌሎች ክልሎች እንዳይገናኙ አድርገን መንገዶችን መዝጋት እንችላለን የሚል ነው፡፡ እነዚህ ክርክሮች እውነት መሆናቸው አያነጋግርም፡ ፡ የሚያነጋግረው ይህን ማድረግ የሚፈይደው ነገር ካለ የሚፈይደው የሌላው ኢትዮጵያዊ ትዕግስት እስካላለቀ ድረስ፣ኢትዮጵያ የምትባለዋ ሃገርም እንደ ሃገር እስካለችና የኦሮሞ ፖለቲከኞች አበክረው የሚያነሱት ህገ-መንግስትም በስራ ላይ እስካለ ድረስ ብቻ መሆኑ ነው፡፡ ይህ ሳይሆን ቀርቶ ኢትዮጵያ ከፈረሰች በሃገሪቱ የሚነሳው ብጥብጥ ይህ ህገ-መንግስት የከለላትን ኦሮሚያን ሳይነካ በጎን በጎኗ እያለፈ የሚሄድ አይሆንምና ኦሮሚያ ቀርታ የግለሰብ መኖሪያ ቤትም የግል መሆኑ ያበቃል፡፡ በዚህ ሰዓት አዲስ አበባን እከባለሁ የሚሉት የኦሮሞ ብሄርተኞች ራሳቸውን የሚያኙት በሌላው የኢትዮጵያ ክልል ተከበው ነው፡፡ በሰላሙ ጊዜ መሃል በመሆናቸው የኮሩበት አቀማመጥ ክፉ ቀን ሲመጣ መውጫው በጨነቀ እሳት መከበብ ማለት እንደሆነ አላሰቡትም፡፡አሁን ኦሮሚያ የሚባለውክልል መለኮት የከለለው ስላልሆነ ክፉቀን የመጣ ዕለት ያለው እንዳለ እንደማይቀጥል ማወቅ ከባድ ነገር ባይሆንም እየታሰበ ያለው ግን እንደዛ ነው፡፡ የኦሮሚያ መሃልነት የሚያኮራው ኢትዮጵያ በሰላም ውላ እስካደረች ድረስ ነው፡፡አዲስ አበባን መክበብ ማስፈራሪ የሚሆነው ኦሮሞ ተቆጭ ሌላው ታጋሽ መሆኑ እስኪያከትም ብቻ ነው፡፡ሌላውም የሰውልጅ ነውና ትዕግስቱ ያለቀ ዕለት አዲስ አበባን በመክበቡ የሚመፃደቀው የኦሮሞ ብሄርተኝነት ራሱን በመላው የተቆጣ ኢትዮጵያዊ መሃል ያገኘዋል፡ ፡ ያኔ ህገ-መንግስቱ ይከበር ማለት የሚቻል ከሆነ ደርሰን እናየዋለን! ህገ-መንግስት በዋስትና የማይጠራበት፣ብዙ ቁጥርነት የማያመፃድቅበት ወቅት የመጣ ዕለት ማን የበለጠ እንደሚጎዳ ደርሰን እንየው ማለት አልፈልግም፡፡ስላልተፈለገ እንደማይቀርም ግልፅ ነው፡፡ሳይነገር መቅረት የሌለበት ነገር ግን አሁን የኦሮሞ ብሄርተኞች በያዙት አያያዝ ከቀጠሉ የጥፋቱ ዘመን ሩቅ እንደማይሆን ነው፡፡ ያየጥፋት ዘመን የመጣ ጊዜ ብዙ ቁጥር ያለው ዘር በገዳይ፣ትቂት ቁጥር ያለው ዘር በሟች መስመር እንደማይሰለፍ፤ሁሉም ለጥፋት እንደማያንስ በተግባር የምናይበት ይሆናል፡፡ያኔ ሁሉም እየገደለ የሚሞትበት እንጅ ብዝሃነት ያለውን ኦሮሞን ፈርቶ የሚንቀጠቀጥበት ወቅት እንደማይሆን እድሜም ሆነ ትምህርት ላላስተማረው ሁሉ ተግባር ያስተምረዋል፡፡ ምክንያት አራት፡የኢትዮጵያ ብሄርተኝነት ጉልበት መመናመን የኢትዮጵያ ብሄርተኝት ሰልፍ የተመናመነው ህወሃት ስልጣን ይዞ የዘውግ ፖለቲካን ህገ-መንግስታዊ እና መዋቅራዊ ካደረገ ወዲህ ነው፡፡ኢትዮጵያን በቅኝ ገዥነት ፈርጆ የፖለቲካ ጥርሱን የነቀለው ህወሃት ኢትዮጵያ እንድትኖር የሚፈልግው እርሱ መንበረ ስልጣኗ ላይ ሆኖ መዝረፍ እስከቻለ ጊዜ ብቻ ነው፡ ፡ ለመዝረፍ እንዲመቸው ደግሞ ህዝቦቿን በዘር ከፋፍሎ ማባላት ነበረበት፡፡ ያሰበውን በደምብ ለማሳካት ደግሞ ለኢትዮጵያ የማሰቡን በጎ እድል ተሳስቶ በደግ አንስቶት ለማያውቀው የአማራ ህዝብ አሸከመው፡፡ ስዚህ ኢትዮጵያን ማለት አማራ መሆን ማለት እስኪመስል ድረስ የታላቋ ሃገር የመኖር አለመኖር እጣ ህወሃት ሊያጠፋው ከቆረጠው የአማራ ህዝብ ጋር ተፈተለ፡፡ ህወሃት የአማራን አከርካሪ ሰበርኩ ሲል ኢትዮጵያዊ ብሄርተኝነትን ሽባ አደረግኩ ማለቱ ነበር፡፡ ኢትዮጵያን ማለቱ ያስጠቃው አማራም መዳን የሚችለው በሚያሳድነው አማራነቱ መደራጀት እንጅ የሞቱ መንስኤ በሆነው ኢትዮጵያዊነት አለመሆኑን ውሎ አድሮ በመረዳቱ ሳይወድ በግድ ወደ አማራነቱ መደብ ገባ፡፡ ኢትዮጵያዊ ብሄርተኝነትም በሞት ጥላ ስር ሆነ፡፡ይሄኔ የዘውግ ብሄርተኝነት በህገ-መንግስት ተደግፎ እናቱቤት እንዳለ ህፃን ሲዝናና ኢትዮጵያ ለኢትዮጵያዊ ብሄርተኝነት ሰልፈኛ እንደ እንጀራ

10

እናት ሆነች፡፡ በአሁኑ ወቅት የኢትዮጵያዊ ብሄርተኝነት ቅሪት ያለው በኢትዮጵያ ከተሞች ነው፡፡ በዚህም ምክንያት የሃገሪቱ ከተሞች ከገጠር በመጡ የዘውግ ብሄርተኝነት ምልምሎች ቁም ስቅላቸውም ያያሉ፡፡ በአሁኑ ወቅት በኢትዮጵያ ከተሞች ያለ ስጋት የኢትዮጵያ ብሄርተኝነት ያለበትን “የእልም ስልም” ኑሮ ያሳያል፡፡ እንዲህ ያለውን የኢትዮጵያ ብሄርተኝነት ለመጥፋት የተቃረበ መዳከም እንደ ድል የሚያየው ኢትዮጵያ በግድ እንደተጫነችበት የሚተርከው የኦሮሞ ብሄርተኝነት ነው፡ ፡ከአክሱምጀምራ ስትሰፋ ሞያሌ የደረሰችውን ኢትዮጵያ “ነይልኝ” ብሎ ጋብዞ የተቀላቀለ ያለ ይመስል “ኢትዮጵያ መጥታ ተጭናብኛለች” በሚል የጫኝ ተጫኝ ተረክ የተገነባው የኦሮሞ ብሄርተኝነት እንደ ህወሃት ሁሉ ኢትዮጵያዊነትን ለአማራ ለመሸለም ይቃጣዋል፡፡ ስዚህ ኢትዮጵያ ስትፈርስ ሰማይ ምድር የሚደፋበት አማራው ብቻ እንደሆነ ያስባል፡ ፡ አማራውን ግራ ማጋባት ካስቻለ ደግሞ ኢትዮጵያ ብትፈራርስም ለኦሮሞ ብሄርተኞች ችግር አይደለም፡፡ የኦሮሞ ብሄረተኞች ኢትዮጵያ ስትፈርስ ኦሮሚያን እንዳትነካ ተጠንቅቃ ይመስላቸዋልና ኢትዮጵያ ብትፈርስም ኦሮሚያ በፍፁም ሰላም ውስጥ የምትኖር አድርገው ያስባሉ፡፡ኢትዮጵያ ስትፈርስ ትልቁ ስባሪ ኦሮሚያ ስለሆነ፣ትልቁን ድርሻውን ይዞ ለመሄድ ያሰፈሰፈው የኦሮሞ ብሄርተኛ በርካታ ነው፡፡ እዚህ ላይ የተረሳው ነገር ሃገር ሲፈርስ የሃገር ስብርባሪ ለመካፈልም ጊዜ እንደሌለ ብቻ ሳይሆን በመፋረስ ሁኔታ ውስጥ ሁሉም ለራሱ ብዙ ለመውሰድ የሚሮጥ፣ መግደል የሚገባውን የሚገድል፣ማጥፋት የሚገባውን የሚያጠፋ ጉልበታም እንደሚሆን ነው፡፡ ምክንያት አምስት፡የኦሮሞ ብሄርተኝነት ንረት የኦሮሞ ብሄረተኝነት ስኬት ባያጅበውም የኖረበት እድሜ ከሁሉም በሃገራች የሚንቀሳቀሱ የዘውግ ብሄርተኞች የሚልቅ ነው፡፡ይህ የኖረበት ረዥም እድሜ ስኬት ቢርቀውም የተበድየ ፖለቲካን በህዝብ ዘንድ ለማስረፅ ግን ጥሩ ግብዓት ነው፡፡ በመሆኑን የኦሮሞ ብሄርተኝነት ከማደግ አልፎ ወደ አክራሪነት ተመንድጓል፡፡ይህ ዝንባሌ ከሁለት አመት ወዲህ የኦሮሞ ብሄርተኝነት ለስልጣን የማብቃቱ ድል የእኔ ነው ከሚለው የድል አድርጊነት ስሜት ጋር ሲደመር የብሄርተኝነቱ ንረት ወደ አደገኝነት እንዲነጉድ አድርጎታል፡፡ በአሁኑ ወቅት የኦሮሞ ብሄርተኝነት ከማንኛውም ብሄረተኝነት በሚልቅ መልኩ እንደ አንድ ሰው የሚነጋገር እና የሚግባባ፣ተነስ ሲባል አፍታም ሳይቆይ የሚነሳ ሆኗል፡ ፡ይበልጥ አሳሳቢው ነገር ደግሞ የኦሮሞ ብሄርተኝነትን ቁጭ ብድግ የሚያደርገው ጃዋር የተባለ ግለሰብ መረጋጋት ያልጎበኘው፣ሃላፊነት የማይሰማው፣የሚፈልገው ነገር ገደብ የለሽ መሆኑ ነው፡፡በዚህ ሰው የሚመራው አደገኛው የኦሮሞ ብሄርተኝነት ትክክለኛው የኦሮሞ ህዝብ ትግል ትርጉም ተደርጎ እየተወሰደ ነው፡፡ በዚህ ትግል እሳቤ መሰረት ደግሞ ኦሮሚያ ወሎንም፣ሃረርንም፣ድሬዳዋንም፣አዲስ አበባንም ጠቅልላ መግዛት አለባት፡፡በነዚህ ግዛቶች የሚኖሩ ኦሮሞ ያልሆኑ ሰዎች በኦሮሞ ገዥ ፀጥ ለጥ ብለው፣እንዳች የፖለቲካ ጥያቄ ሳያነሱ ለመገዛት ካልፈለጉ ወደ መሄጃቸው መሄድ እንዳለባቸው ያምናል፡፡ አልፎ ተርፎ ኦሮሞ ያልሆኑ ብሎ ያሰባቸው የሃገራች ዜጎች ወደ ሃገሪቱ ዋና ከተማ አዲስ አበባ መግባት አለመግባታቸውን በሰላሌ ኦሮሞ ጎረምሶች በኩል መቆጣጠር ይፈልጋል፡፡ይህ እሳቤ ሃገሪቱን እየመራ ያለውን ኦዴፓ የተባለ ፓርቲ ከሞላ ጎል አዳርሶ፣ይህ ፓርቲ የሚመራውን የመንግስት ክንፍ በአመዛኙ በቁጥጥሩ ስር ከማስገባቱ የተነሳ ህግ አስከባሪ አካላት ሳይቀሩ በጃዋር ከሚታዘዙ ጎረምሶች ጋር መንገድ በድንጋይ ዘግተው በዘጉት መንገድ ላይ ጠመንጃቸውን ወድረው መታየት ጀምረዋል፡፡ የኦሮሞ ብሄርተኝነት እያደር መክረሩ ሳያንስ በአንድ ሃላፊነት የማይሰማው ሰው እጅ ተጠቃሎ እየገባ መሆኑ ነገሩን እጅግ አሳሳቢ ያደርገዋል፡፡የሚብሰው አደገኛ ነገር ይህ ብሄርተኝነት የሚያመጣው እልቂት የሚጎዳው ራሱን ኦሮሞውን ጭምር መሆኑን የብሄርተኝነቱ መሪ የተረዳው አለመሆኑ ነው፡፡ ከላይ እንደተቀመጠው የኦሮሞ ብሄርተኝነት በዚህ አናናሩ ቀጥሎ እኔ ብቻ ነኝ ነፃነት የሚገባኝ፣እኔ ብቻ ነኝ የመብት ያለኝ፣እኔ ብቻ የፈለግኩት እና ያልኩት ነው በሃገሪቱ መሆን ያለበት በሚለው አካሄዱ ከቀጠለ ሃገሪቱ ወደ ተሟላ ውድቀት ማዝገሟ አይቀርም፡፡ ይህ ውድቀት በሚያስከትለው እልቂት ጃዋር የእልቂቱ አሰናጅ እንጅ የመራራው ፅዋ ተካከፋይ እንደማይሆን ግልፅ ነገር ነው፡፡ የኦሮሞ ብሄርተኝነት መዘውር በአንድ ሃላፊነት የማይሰማው ሰው እጅ ተጠቃሎ መግባቱ እጅግ አደገኛ ነገር ሆኖ ሳለ ብሄርተኞቹ ግን የአደገኛው እንቅስቃሴ በአንድ ሰው የሚከፈት የሚዘጋ መሆኑን እንደ ትምክህት ወስደውታል፡፡ሃገሪቱን በአንድ ቀን ቀጥ ማድረግ እንደሚችሉ ያስፈራራሉ፡፡በአንድ የማህበራዊ ድረ-ገጸ መልዕክት የጎጡን ጎረምሳ ለጥፋት መሰለፍ መቻሉን እንጅ ይህ ጥፋት ትእግስቱን አስጨርሶ ለሌላ ጥፋት የሚያስነሳው የሌላ ጎጥ ጎረምሳ እንዳ ለጊዜው ዘንግቶታል፡፡ ለጥፋት መታጠቁ ሌላ ጥፋት አምጥቶ ሃገር ሲነድ እሱ ባህር ማዶ ቁጭ ብሎ የእኛን እውነታ እንደ ፊልም እስካላየ ድረስ ሌላም ቤት እሳት እንዳለ መረዳት አልቻለም፡፡ ምክንያት ስድስት፡የኦዴፓ ወቅታዊ አቋም በአሁኑ ወቅት በሃራችን ያለው የፖለቲካ ሁኔታ የማይተነበይ፣በምን ሰዓት ምን አይነት ችግር ይዞ እንደሚመጣ የማይታወቅ ነው፡፡ችግሩን የሚያብሰው ደግሞ ሃገሪቱን የሚመራው ኦዴፓ የተባለው ፓርቲ ውስጥ ያለው የሃይል አሰላለፍ ከውጭ ሆኖ ለሚያስተውለው እጅግ ግራ የሚያጋባ መሆኑ ነው፡፡የሃገሪቱን የአመራር መንበር በአመዛኙ የያዘው ኦዴፓ ዋና ባለስልጣናቶቹ ሳይቀሩ ሃገር እግር በራስ የሚያደርግ ንግግር በአደባባይ የሚናገሩ፣በማህበራዊ ድረገፅ የሚፅፉ ናቸው፡፡ይህ ንግግራቸው ኦዴፓ የተባለው ፓርቲ እስከ ሞት አብረን እንዘልቃለን ካሉት አዴፓ ጋር ጭምር ወደ ለየለለት ግብግብ ውስጥ ሊነክራቸው የሚችል ነው፡፡ይህ ማለት የሃገር ህልውና አደጋ ላይ ወደቀ ማለት ነው፡፡በዋናነት እነዚህን ሁለት ፓርቲዎች (አዴፓ እና ኦዴፓን) ተማምኖ ሃገር

https://www.mywebsite.com

ይድናል ብሎ ያሰበው ህዝብ የኦዴፓ ባለስልጣናት ጃዋርን እየመሰሉት ሲሄዱ ቢመለከት “የምንመራው በጃዋር ነው” እስከማለት ደርሷል፡፡በጃዋር መመራት ማለት ደግሞ ምን ማለት እንደሆነ አይነገርም፡፡ አደባባይ ወጥተው እንደ ጃዋር የሚያወሩ የኦዴፓ ባለስልጣናት ለሃገር መኖር አለመኖር ግድ የሌላቸው፣በኦዴፓ ውስጠ የመሸጉ የጃዋር ሰልፈኞች እንደሆኑ ህዝብ መጠርጠሩ አይቀርም፡፡ያውም እጅግ አደገኛ በሆነ ፈታኝ ወቅት ሃገር የማስተዳደር ትልቅ እምነት የተጣለበት ኦዴፓ አብዛኛው ባለስልጣናት መታመን የማይከብዳቸው መሆናቸውን አስመስክረዋል፡፡የሃገር ህልውና ከኦሮሙማ ህልም የበለጠ የሚያሳስበው የኦዴፓባለስልጣን ምን ያህሉ እንደሆነ እርግጠኛ መሆን አይቻለም፡፡ሌላው ቀርቶ ለውጡ ሲመጣ በሰፊው ተስፋ ተጥሎባቸው የነበሩት አቶ ለማ መገርሳ ወደ ስልጣን ለመቅረብ ከተላበሱት ገፀ-ባህሪ ጋር አብረው ይኑሩ ከገፀ ባህሪ ይውጡ ለማወቅ በሚያስቸግር ሁኔታ ውስጥ ናቸው፤በኦህዴድ ውስጥ የጃዋር ሰልፈኛ ላለመሆናቸውም አፍ ሞልቶ መናገር ያዳግታል፡፡ የፌደራል መንበረ ስልጣን በያዘው ኦዴፓ ውስጥ ያለው የፖለቲካ አቋም ዝብርቅርቅ ሃገሪቱን ወደመቀመቅ ይዞ እንዳይወርድ ያሰጋል፡፡ስልጣን ወደ እጃቸው ስትቀርብ ኢትዮጵያ ኢትዮጵያ ያሉት ኦህዴዶች ውለው አድረው የሃገር ፈተና እየሆኑ ነው፡፡ሃገር በሚመራው ኦህዴድ ውስጥ ሃገር ለማዳን ሲባል የሚወሰድ አንድ የፖለቲካ አቋም በሌለበት ሁኔታ፣ጭራሽ ከመሃከላቸው ኢትዮጵያን ለማዳን የሚሰራ አንድስ እንኳን ሰው ሲገኝ በአማራ አሽከርነት ተፈርጆ ከየ አቅጣጫው ጦር የሚመዘዝበት ከሆነ ሃገሪቱ ያለችበትን ችግር መገመት አያዳግትም፡፡በግሌ ኦህዴድ ወደ ስልጣን ሲቃረብ አእምሮየን ሞልቶት የነበረው ጥያቄ “እውን ኦህዴድ ኢትዮጵያን መምራት የሚፈልገውን ስፋት ሰፍቶ ሃገር ማዳን ይችላል ወይ? በኦሮሞ ፖለቲከኞች ዘንድ ስር የሰደደው የኦሮሙማ መንፈስስ እንዲህ በቀላሉ የሚነቀል ነው ወይ?” የሚለው ነገር ነበር፡፡ኦሮሙማ የሚለውን ጠባብ ጥብቆ የለመደ ቡድን ሃገር የሚያክል ስፋትን ከመቅፅበት ሊያመጣው አይችልም፡፡ ቢያመጣው እንኳን ሁሉም በኦዴፓ ውስጥ ያለ ፖለቲከኛ በአንዴ ሊያመጣው አይችልም፡፡ በዚህ መሃል ቀድሞ በኢትዮጵያ ልክ የሰፋ አስተሳሰብ ማምጣት የቻለው ጥቂት ቡድን ከየአቅጣጫው በሚወረወር ጦር መቁሰሉ አይቀርም፡፡ቁስለቱ ይህን ቡድን በሚገድለው ደረጃ ከበረታ የሃገራችን እጣ ፋንታም አሳሳቢ ይሆናል፡፡ በገልፅ ለማስቀመት በአሁኑ ወቅት በኦህዴድ ውስጥ ብዙ አይነት የፖለቲካ ሰልፈኛ አለ፡፡አንደኛው ሃገር እግር በራስ ብትሆን ግድ የማይሰጠው ሲሆን ሁለተኛው ሃገር እጁ ላይ እንዳትፈርስ የሚቸገረው ቡድን ነው፡፡ሌላኛው ኢትዮጵያዊ ብሄርተኛ መሆኑም የሚያምረው ኦሮሙማንም ለመተው የሚቸግረው ወላዋይ ነው፡፡ሶስስተኛው የኦሮሞ የበላይነትን ያሰፈነች ኢትዮጵያን መገንባት የሚፈልግ ነው፡፡ኦህዴድ እንዲህ ባለው ድብልቅልቅ ሰልፈኛ መከፈሉ ለአክራሪ የኦሮሞ ብሄርተኞች ሌላው ትምክህታቸው ነው፡፡ሃገር በሚመራው ኦህዴድ ውስጥ ቀላል የማይባል ሰልፈኛ ማሰለፋቸው የመንግስትን ስልጣን እንደ መቆጣጠር ሳይወስዱት አልቀሩምና በሃገሪቱ ውስጥ ሁሉን ማድረግ የመቻል እብሪት እየተሰማቸው ነው፡፡ አክራሪ የኦሮሞ ብሄርተኞች ከላይ የተጠቀሱትን ዋነኛ ሁኔታዎች እንደ መመኪያ ወስደው የሃገራችንን ፖለቲካ ወደ ፈለጉበት አቅጣጫ ለመውሰድ በማናለብኝት ሲንቀሳቀሱ ሌላው ኢትዮጵያዊ መታገስን መርጧል፡፡ይህ መልካም ውሳኔ ቢሆንም የኦሮሞ ብሄርተኞችን እንቅስቃሴን በማጤን እና አካሄዳቸው ሃገርን እንዳያጠፋ ለመግታት የሚያስችል መስመር ላይ መቆም ያስፈልጋል፡፡ ይህን ገቢራዊ ለማድረግ የመጀመሪያው እርምጃ መሆን ያለበት በኦዴፓ ውስጥ ያለውን የሃይል አሰላለፍ አንድ ወጥ አለመሆኑን ተረድቶ በጅምላ ከመውቀስ መቆጠብ ነው፡ ፡ቀጣዩ እርምጃ መሆን ያለበት ማንም ከማን የማይበልጥባት ዲሞክራሲያዊት ኢትዮጵያን መፍጠር የሚፈልጉ የፖለቲካ ሃይሎች ተሰባስበው ተጨባጭ የሆነ ህብረት መፍጠር ነው፡ ፡ይህ ህብረት የዲሞክራሲያዊት ኢትዮጵያ ጎራ ሆኖ ሲፈጠር የኦሮሞ ብሄርተኞች ትምክህት የሆነው የብዙ ቁጥር ትርክት ውድቅ ይሆናል፡፡ ምክንያቱም በእኩልነት ላይ የተመሰረተች ኢትዮጵያን የሚፈልገው ኢትዮጵያዊ አለመመሰባሰቡ እንጅ ኦሮሞ የገነነባት ኢትዮጵያ እውን ትሁን ይሁን ከሚለው ቡድን እንደሚበልጥ እርግጥ ስለሆነ ነው፡፡ በእኩልነት ላይ የተመሰረተች ኢትዮጵያን የሚፈልግ ኦሮሞም በርካታ ስለለሚሆን የልብለጥ ባይ ኦሮሞዎችን ግማሽ እውነት ከሆነው ትርክታቸው ጋር ለብቻቸው እንዲቀሩ መስራት ያስፈልጋል፡፡ ይህ ካልሆነ የሚከሰተው ነገር ሃገራችንን እንድናጣ የሚያደርግ አደገኛ ነገር ነው የሚሆነው፡፡ይህ አደገኛ ነገር እውን የሚሆነው በሃገሪቱ ለእኩልነት የሚሰራ አካል የለም ተብሎ ተስፋ መቁረጥ ላይ ከተደረሰ ነው፡፡እንዲህ ያለው ተስፋ ማጣት በሃገራችን የሚገኙ የተለያዩ የፖለቲካ ሃይሎች የኦሮሞ ብሄርተኝነት አሁን እየሄደበት ባለው መንገድ ተጉዘው የየዘውጋቸውን ደህንነት ከኦሮሞ ብሄረተኞች የበላይነት ለማዳን በተናጠል መንቀሳቀስ እንዲጀምሩ ሊያደርጋቸው ይችላል፡፡ እንዲህ ያለ የፖለቲካ እንቅስቃሴ እልህን አዝሎ የሚመጣ የመጨረሻ እንቅስቃሴ ስለሚሆን ከዚህ ውስጥ ሃገር በሰላም ትወጣለች ብሎ ማሰብ ዩጎላቪያ ተመልሳ ሃገር ትሆናለች ማለት ነው፡፡ከዚህ ለመዳን በአሁኑ ወቅት ያለውን የሃገራችንን የፖለቲካ ሃይች አሰላላፍ በእርጋታ ማጤን፣በተለይ የኦሮሞ ብሄርተኘነትን አደገኛ ጉዞዎች ለመግታት በተናጠል ከመሮጥ ይልቅ መተባበር ያስፈልጋል፡፡ ማስታወሻ：በዚህ ጽሁፍ ላይ የተንጸባረቁ ሳሃቦች የጸሃፊውን/ የጸሃፊዋን እንጂ የድረገጹን አቋም አያንጸባርቁም። ነጻ አስተያየት ወይንም ሃሳብ በዚህ ድረ ገጽ ለማውጣት ጽሁፍዎትን በ info@borkena.com ይላኩልን።

*

https://www.tzta.ca

ከገጽ 4 የዞረ

“የማያድጉ ፓርቲዎች እንደምን ያሉ ናቸው?” (ፀጋዝአብ ለምለም ተስፋይ) May 1, 2019

ፀጋዝአብ ለምለም ተስፋይ የኢኮኖሚክስ መምህርና ጸሓፊ (ሸክም የበዛበት ትውልድ፡ 2009 እና የምሥራቃዊት ኮከብ፡ 2010 መጻሕፍት አዘጋጅ) በሀገራችን ለረዥም ዘመናት በቆየው ሥርዓት የተነሣ – የፖለቲካ ባሕላችን ሥልጣንን የኹሉ ነገር መነሻና መዳረሻ ብሎም ማዕከሉን ያደረገና የሚያደርግ በመኾኑ ሀሳባዊነትን መሠረት ካደረገ ፖለቲካ ይልቅ ኃይልን አድርጎ መቆየቱ ይታወቃል፡፡ ኃይል የኹሉ ነገር ምንጭና መሠልጠኛ ኾኗል፡፡ በረዥሙ የሀገራችን ታሪክ ውስጥ ለሥልጣንና ስለሥልጣን ብዙ ነገር ተደርጓል፡፡ ተፈጽሟል፡፡ ዘመኑ እንደያዘው አስተሳሰብና አመለካከት ተሸክሞት ኖሯል፡፡ የዛ ተጽዕኖ ዛሬም ድረስ ጎልቶ የሚታይባቸው የታሪክ አሻራዎች በርካታ ናቸው፡፡ ፓርቲና የፓርቲ ፖለቲካ በሀገራችን የቅርብ ጊዜ ክስተት ነው፡፡ እምብዛም ከግማሽ ክፍለ ዘመን በላይ ባልዘለቀው የፖለቲካ ፓርቲ ታሪክ ውስጥ እልፍ አላፍ ለቁጥር የሚያታክቱ ፓርቲዎች ተመስርተዋል፡፡ ተመስርቷልም ተብለው መግለጫ ተሰጥቶባቸዋል፡፡ የሀገራችን የፖለቲካ ፓርቲ ታሪክ ሰላማዊን ብቻ ሳይኾን ትጥቃዊ ትግል ለማድረግ በተደራጀ መንገድ የተንቀሳቀሱትንም ጭምር የሚይዝ ነው፡፡ TIME Leaders: Abiy Ahmed x የፖለቲካ ፓርቲዎች ዋና ማዕከላቸውና መዘውራቸውን ፖለቲካዊ በማድረግ የሚንቀሳቀሱ ኃይሎች የመሰባሰቢያ አንድ ጥላ ነው፡፡ ብዙውን ጊዜ ሥልጣን የጥላው የወደፊት ፍላጎት መገለጫና ማሳለጫ በመኾን ግለሰቦችና ቡድኖች ለተመሳሳይ የጋራ ግብና ዓላማ የሚተጉበት መሣሪያ በመኾንም ያገለግላል፡ ፡ ፓርቲ፣ የፖለቲካ ፓርቲ ብሎም የፓርቲ ፖለቲካ ባሕል የሚሉ ጽንሰ ሀሳባዊ ጉዳዮችን ከነባራዊ ወቅታዊ ኹኔታ አንጻር መቃኘት እጅግ አስፈላጊና ወሳኝ ቢኾንም ከተግባራዊ እንቅሰቃሴያቸው አንጻር ነጠላ አብነት እየሰጡ “እከሌ” – “እከሌ” ብሎ ማስቀመጥ ከጥቅሙ ይልቅ ጉዳቱ የሚያመዝን በመኾኑ በማዕቀፍ ደረጃ ስለነዚህ ጉዳዮች መመልከቱ አስፈላጊ ይኾናል፡፡ በሀገራችን ከ109 በላይ “ፓርቲዎች” እንዳሉ የተለያዩ መረጃዎች ይጠቁማሉ ይህም በሀገር ውስጥም ኾነ በውጭ በነጠላ፣ በጥቂት ስብስብና በበበርካታ ስብስቦች ፓርቲያዊ መሰል እንቅስቃሴ የሚያደርጉ ኃይሎችን አይጨምርም፡፡ ይህም በአንድ ባክል ባሕሉ ያልዳበረና ያልተጠናከረ በመኾኑ የሂደቱ ውጤት ቢኾንም በሌላ በኩል ዘመኑ ከደረሰበትና ከሚፈልገው ኹለንተናዊ አቅም አንጻር ደግሞ የኃላ ቀርነት መገለጫ ተደርጎም ሊወሰድ የሚችል ነው፡፡ ጠንካራና የሠለጠነ የፖለቲካ ፓርቲ ባሕልን ባዳበሩ ሀገራት እጅግ ውስን ፓርቲዎች ሲኖራቸው የሚቆሙለት ማሕበረሰብም የተለየና በወጉ ተለይቶም የተቀመጠ ነው፡ ፡ እኛ ጋር ምን አይነት ፓርቲዎች እንዳሉን ታሪካችንም ኾነ አኗኗራችን የሚያሳየን አንዳንዶች በግለሰቦች ላይ እጅጉን የተጣበቁ – በግለሰቡና በፓርቲው መሐከል ልነቱ ጎልቶ የማይታይበት፤ ብዙዎች የጠራ ፕሮግራም፣ ስትራቴጂ፣ ስልት፣ መርህ፣ ርዕዮተ ዓለምና ርዕዮተ ሀገርን ከመያዝ አንጻር እጅጉን የተዝረከረኩ፤ ብዙዎች ከጋዜጣዊ መግለጫና ከስብሰባ ተሳታፊነት የዘለለ ትርጉም ያለው እንቅስቃሴ የማያደርጉ፤ ብዙዎቹ ፓርቲዎች በትርፍ ጊዜያቸው በሚንቀሳቀሱ አመራሮችና አባሎች የሚንቀሳቀሱ፤ ብዙዎች ከምስረታ እስከ እንቅስቃሴያቸው ድረስ በጥቂቶች ስለጥቂቶች በጥቂቶች በሰፊው ሕዝብ ስም የሚንቀሳቀሱ ስለመኾናቸው የአደባባይ ምሥጢር ነው፡፡ ይህንንም ከታሪካችንና ባሕላችን፣ ከኹለንተናዊ ድህነታችን፣ ከገዥዎች ጫና፣ ከግለሰቦች ኢ – ሥነ ምግባራዊ ድርጊት፣ ከሕብረተሰቡ የንቃተ ህሊና ደረጃ፣ ከድጋፍ ማጣት፣ ከነባራዊ ኹኔታ መለዋወጥ፣ ምሁራን ከፖለቲካ ተሳትፎ ጋር ያላቸው መራራቅ፣ ከምሕዳር መጥበብ፣ ከፋይናንስ ምንጭ ማጣት፣ ከባለሀብቶች ድጋፍ መራቅ፣ ከረዥም ይልቅ በጊዜያዊ ነገሮች ላይ መጠመድ – – – ወዘተ የሚሉ አንድ ሺ አንድ ምክንያቶችን ብንደረድርም እውነታው ግን ከዚህ የተለየ እንዳልኾነ ከማንም የተሰወረ አይደለም፡፡ ምክንያቶቹን ውስጣዊም ይኹኑ ውጫዊ፤ ወቅታዊም ይኹኑ ታሪካዊ ነገሩን ለመረዳትና በቀጣይ መደረግ ስላለበት ነገር ለማሰብና ለመወያየት ይጠቀሙ ይኾናል እንጂ እውነቱን (Truth) እና እውነታውን (Reality) ሊቀይር ከቶ አይችልም፡፡ ለመኾኑ አንድ የሚያድግ ፓርቲ መገለጫዎቹ ምን ይመስላሉ? አንደኛ፡- የሚያድግ ፓርቲ ለምን? እንዴት? በማን እንደተመሰረተ? ግልጽና የማያሻማ መነሻን የሚይዝ ነው፤ ሁለተኛ፡- የተመሰረተበትን ኹለንተናዊ ፍላጎት ከማዕቀፍ አንጻር ሊገልጽ የሚችል ትርጉም ያለው ፓርቲያዊ ፕሮግራም፣ ማኒፌስቶ (ርዕዮተ ዓለምና ርዕዮተ ሀገር)፣ ዓላማ፣ ግብ፣ ርዕይ፣ መርሕ ሊኖረው ይገባል፡፡ – ይህንንም ኹለንተናዊ የትላንት፣ የዛሬና የነገ ፍላጎቶች ለማሟላት የሚያስችል ዕሴት፣ ዲሲፕሊንና መርሕን ከቆመለት ማሕበረሰብ አንጻር የሚይዝ ነው፡፡ ሶስተኛ፡- ከፕሮግራሙና ማኒፌስቶው የሚቀዳ ኹለንተናዊ ዓላማዎችና ግቡን ሊያሳካበት የሚያስችል አደረጃጀትና ሕጋዊ ሰውነት፤

TZTA October 2019

አራተኛ፡- አደረጃጀቱን ለማንቀሳቀስ የሚያስችል በጋራ ሀሳብና ዕሳቤ ላይ የተሰባሰቡ አባላትና አመራሮች፤ አምስተኛ፡- አንድ ፓርቲ እንደፓርቲ ከተቋቋመበትና ከቆመለት ዓላማ በመነሣት አመራር፣ አባል፣ ደጋፊና ተፎካካሪ ብሎም ተቃዋሚውን በግልጽ ለመለየት የሚችልበት ሀሳባዊና ዕሳቢያዊ መስመር ሊኖረው ይገባል፤ ስድስተኛ፡- እንቅስቃሴውን ትርጉም ባለው መንገድ ውጤታማ ለማድረግ የሚያስችል ኹለንተናዊ አቅምን ከሰው ኃይል (ከአባላት ማፍራት፣ ከአመራር ማብቃት፣ ከደጋፊ ማብዛት፣ ከተፎካካሪ ጋር በትብብር ከመስራትና ተቃዋሚን ከማዳከም)፣ ከፋይናንሳዊ አቅምና ከሀሳብ ልዕልና አንጻር የሚገነባበት ስልት፣ ስትራቴጂና ዕቀድ መያዝ፤ ሰባተኛ፡- ፓርቲና ፓርቲያዊ እንቅስቃሴ ሂደት ነው፡፡ ሂደቱን በየጊዜው ከሚፈጠሩ ኹለንተናዊ ኹነቶች ጋር በማቀናጀት ለማስጓዝ የሚያስችል ኹለንተናዊ ትጋት ማድረግን ይጠይቃል፡፡ ዕውን በሀገራችን ከነዚህ ሰባት ነጥቦች አንጻር ስንመለከታቸው የማያድጉ ፓርቲዎች አይበዙምን? በሀገራችን ያሉ ብዙዎቹ ፓርቲዎች ከሚያድጉ ይልቅ የማያድጉ አይደሉምን? ብዙዎቹ ተመስርተናል ብለው መግለጫ ሰጥተው – ብዙም ሳይቆዩ ተጣላን – አለፍ ሲልም ተለያየንና ፈረስን የሚሉ አይደሉምን? በመግለጫ ተመስርተው – በመግለጫ የፈረሱስ በርካቶች አይደሉምን? ሳይግባቡ ተጣምረው – ያለመግባባት ሥራ የሰሩ ብዙዎች አይደሉምን? “የሞኝ ለቅሶ መልሶ መላልሶ” እንደሚባለው ለብዙ ዓመታት ተመሳሳይ ነገርን – በተመሳሳይ መንገድ በማለትና በመስራት የሚታወቁ – ተመሳሳይ ውጤት ያላቸውስ አይደሉምን? ዕውን ብዙዎቹ ፓርቲዎቻችን ከአንድ ዕድር ጋር የሚነጻጸር ፋይናንሳዊ አቅም አላቸውን? የአንዳንድ ዕድሮች ፋይናሳዊ አቅም ምን እንደኾነ ለመረዳት ዞር ዞር ማለት ይጠይቃል፡ ፡ ዕድሮች እንኳ በአመራርና አባል መሐከል የተለየና የታወቀ መስመር ኖሯቸው – ተቋማዊ ሕልውናቸውን አስጠብቀው ለብዙ ዓመታት መሻገር ሲችሉ – ብዙ ፓርቲዎች ግን በብዙ ውጥንቅጥ ውስጥ ስለመኖራቸው የአደባባይ ምሥጢር ነው፡፡ ስንቶች ናቸው – ፓርቲያዊ ሕገ ደንብ ተከብሯል – አልተከበረም ተባብለው ሲጨቃጨቁና ፍርድ ቤት ለፍርድ ቤት ሲንጓተቱ የነበሩ? ፓርቲያዊ ዓላማ ላይ የጋራ ነገርን ከመያዝ አንጻር እኛን ይወክላል – አይወክልም እሰጣ ገባ እረፍት አልነሳንምን? የፓርቲ ፕሮግራም ላይ ከተደረጉ ለውጦች ይልቅ ስያሜ፣ አርማና አካሄድ ላይ የባከኑ ጊዜዎች፣ ጉልበቶችና ገንዘቦች ገና ከምስረታ ላይ ሊያልቁ ሲገባቸው ሳያልቁ ተመስርተውና ተመስርተናል በማለታቸው ያለማለቅ ዝቅጠት የታየባቸው አይደሉምን? ፓርቲ ያለ ዕሴት፣ ዲሲፕሊንና ያለ መርህ በቁሙ የሞተ አይደለምን? ስንቶች ናቸው – ጥብቅ ፓርቲያዊ ዲሲፕሊን፣ ዕሴትና መርሃቸውን ጠብቀው እየተጓዙ ያሉት? ዕውን የትኛው የሀገራችን ፓርቲ ነው – በግልጽ በአመራር፣ በአባል፣ ደጋፊው፣ ተፎካካሪውና ተቃዋሚውን ቀይ መስመር አስምሮ በአስተምህሮት፣ በዕሳቤ፣ በርዕዮት፣ ከዓላማና ከግቡ አንጻር እየተንቀሳቀሰ ያለው? ዕውን የትኛው ፓርቲ ነው – የአጭር፣ የመካከለኛና የረዥም ጊዜ ዕቅዱን ትርጉም ባለው መንገድ በግልጽ አስፍሮ ሕዝብን የማንቃት፣ የማደራጀትና የመምራት ሥራ እየሰራ ያለው? ዕውን የትኛው ፓርቲ ነው – በሀገራችን ከዕሳቤውና ከርዕዮቱ በመነሣት ተቋማዊ ሂደቱን ጠብቆ እንደግለሰብ፣ እንደቡድንና እንደፓርቲ – በእምነት (በአስተሳሰብና በአመለካከት)፣ በዕውቀት (በስልት፣ ስትራቴጂና ዕቅድ) እና በድርጊት (በተግባር) ደረጃ በኹለንተናዊ ማሕበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊና ፖለቲካዊ ሀገራዊና ሕዝባዊ ጉዳዮች ላይ ከጥቃቅንና አነስተኛ ጉዳዮች ወጥቶ በትላልቅ ጉዳዮች ላይ ትኩረት አድርጎ የሚሰራ? ሀገራችን ካለችበት እጅግ አስጨናቂ፣ አስፈሪና አስጊ ነባራዊ ኹለንተናዊ ኹኔታ አብነት እየሰጡ ነገሩን መተንተን የሚቻል ቢኾንም ካለው ነባራዊ ኹኔታ አንጻር በዚህ መንገድ ማስቀመጡና በዚህ ላይ ውይይት ማድረጉ ጠቃሚ ይኾናል፡፡ ፓርቲና ፓርቲያዊ ባሕል የኹለንተናዊ ነገሮች ውህድ ውጤት እንጂ በአንድ ነጠላ አካል ብቻ የሚከናወን ፈጽሞ አይደለም፡ ፡ ይህም የፓርቲ ተዋንያንን ብቻ ሳይኾን ከዛ ውጭ ያለውንም አካል በሙሉ የሚመለከት – አይመለከተኝም ቢል እንኳ የሚነካው ነው፡፡ ይህም ባሕል ይዳብር ዘንድ ኹለንተናዊ ትጋት ይጠይቃል፡፡ በአንድ ሀገር ውስጥ የማያድጉ ፓርቲዎች ለሀገርና ለሕዝብ ሸክሞች ሲኾኖ በአንጻሩ የሚያድጉ ፓርቲዎች ሸክም አቅላዮች ናቸው፡፡ የማያድጉ ፓርቲዎች የሀገርና የሕዝብ መዥገሮች ሲኾኑ የሚያድጉ ፓርቲዎች የሀገርና የሕዝብ አለኝታና መከታ ብሎም የትውልዶች መኩሪያ ናቸው፡፡ የሚያድጉ እንጂ የማያድጉ ፓርቲዎች ፈጽሞ ኹለንተናዊ መሠረታዊ ለውጥ አያመጡም፡፡ የሚያድጉ ፓርቲዎች በሚያድጉ አመራሮች፣ አባላት፣ ደጋፊዎች፣ ተፎካካሪዎችና ተቃዋሚዎች ኹለንተናዊ ትጋትና ኹለንተናዊ መስዋዕትነት የሚገነቡ – ታሪካዊ ኃላፊነትን በብቃት መወጣት የቻሉና የሚችሉ ናቸው፡፡ ፈጣሪ ሀገራችን ነጻ ፍቃድን የኹሉ ነገር ማዕከል ወደ ሚያደርግ የዕሳቤ ሂደት ትገባ ዘንድ ይርዳን! ቸር እንሰንብት!

11

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

የ”ኬኛ” ፖለቲካ እንዴት ያሰልፋል?

Dr. Zahir Dandelhai Dentist, B.Sc., D.D.S. NEW PATIENT & EMERGENCY WEICOME We have two Locations

Main & Danforth the Dental Clinic

16 Wynford Dr. Suite 112 Toronto ON M3C3S2

206-2558 Danforth Avenue Monday to Saturday 10:00 AM - 8:00 PM

Tel.,416-384-1000

Tel,. 416-690-

2438

Consultation FREE Service we provide are the following in two location

* General Dentistory Work * Crown & Bridge * Ortho Braces, Root Canal & Dentures etc... * Denture * Implant * TMJ Problem * Long flexble hours and scheduldules * All Dental plans Accepted

TZTA October 2019

12

March 24, 2019 – ኦነግ “ፊንፊኔ የኦሮሞ አንጡራ ሃብት ናት” ይላል – አረና ገና አቋም አልያዘም፤ በቅርቡ ይይዛል – ኦዴፓ የአዲስ አበባን የኦሮሞ ባለቤትነት ለማረጋገጥ እሰራለሁ ብሏል – ኦዴፓ የሁሉም ኢትዮጵያውያን ናት ባይ ነው

አረና ትግራይ ለዲሞክራሲና ሉአላዊነት፤ በአዲስ አበባ የባለቤትነትና አስተዳደር ጉዳይ ላይ በሚነሳው ውዝግብ እስካሁን የራሱን ግልጽ አቋም እንዳልያዘ ጠቁሞ በቅርቡ ተወያይቶ አቋም እንደሚይዝ አስታውቋል፡፡ የፓርቲው ምክትል ሊ/መንበር አቶ ጎይቶም ፀጋዬ በግላቸው በሰጡት አስተያየት፤ “አዲስ አበባ የኦሮሞም የኢትዮጵያውያንም ናት፤ ከተማዋ የኦሮሞንም ሆነ የሌላውን ኢትዮጵያዊ ባህልና ቋንቋ አቻችላ የምትሄድ መሆን አለባት” ብለዋል፡፡ በፕ/ር በየነ ጴጥሮስ የሚመራው የኢትዮጵያ ሶሻል ዲሞክራቲክ ፓርቲ (ኢሶዴፓ) በበኩሉ፤ ህገመንግስቱ በስራ ላይ ባለበት ሁኔታ የአዲስ አበባ ጉዳይ ማንንም ሊያወዛግብ አይገባም ብሏል፡፡ የአዲስ አበባ ጉዳይ በህገመንግስቱ በተቀመጠው አግባብ ብቻ መታየት እንዳለበት የጠቆመው ፓርቲው፤ መንግስት ከህገ መንግስት ድንጋጌ ውጪ ተገቢ ያልሆነ እንቅስቃሴ የሚያደርጉ አካላት ላይ ህጋዊ እርምጃ እንዲወስድም ጠይቋል፡፡ አዲስ አበባ በ1983 በሽግግሩ ወቅትም በክልልነት ነፃሆና መደራጀቷን በመጥቀስ፣ ራሷን የቻለች ህጋዊ ከተማ መሆኗን መገንዘብ ያስፈልጋል ብሏል፡፡ በፕ/ር መረራ ጉዲና የሚመራው የኦሮሞ ፌደራሊስት ኮንግረስ (ኦፌኮ) ደግሞ፤ አዲስ አበባ የኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት፣ የፌደራል መንግስትና የአፍሪካ ህብረት መቀመጫ መሆኗን ገልፆ፤ ነገር ግን በኦሮሚያ መሀል ስለምትገኝ የኦሮሚያና የኦሮሞ አንጡራ ሃብት ነች ብሏል፡፡ በህገ መንግስቱ የተደነገገው፤ የልዩ ጥቅም ጉዳይም እንደማይቀበለው አዲስ አበባ ልዩ የከተማ አስተዳደር ሆና፣ በኦሮሚያ ክልል ውስጥ በህግ መታቀፍ አለባት ብሏል፡፡ የኦፌኮን አቋም ለአዲስ አድማስ የገለፁት የፓርቲው ዋና ፀሐፊ አቶ ጥሩነህ ገምታ፤ ኢትዮጵያውያን በሙሉ ኢትዮጵያ የመኖርና ተጠቃሚ የመሆን መብት አላቸው እንደሚባለው ሁሉ፣ አዲስ አበባም መኖር የሚፈልግ ሁሉ በዚህ አግባብ መኖር የሚችልባት ከተማ መሆን አለባት ብለዋል፡፡ “የኦሮሞ ህዝብ ፊንፊኔ ላይ ተፈጥሮአዊ፣ ታሪካዊና ጥንታዊ የባለቤትነት መብት አለው” ያለው ኦነግ በበኩሉ፤ በኦሮሚያና በፊንፊኔ መካከል የሚኖረውም ድንበር ሳይሆን አስተዳደራዊ ወሰን ነው” ብሏል፡፡ “ከተማዋ የኦሮሚያ እምብርትና ዋና ከተማ ነችም” ሲልም አቋሙን ገልጿል፡፡ የአማራ ክልላዊ መንግስትን የሚያስተዳድረውና የኢህአዴግ አባል ፓርቲ የሆነው የአማራ ዲሞክራሲያዊ ፓርቲ (አዴፓ)፤ አዲስ አበባ የዚህኛው ወይም የዚያኛው ብሔር አይደለችም ይላል፡፡ “አዲስ አበባ አንድ ብሔር በባለቤትነት የሚይዛት ሳትሆን የመላ ኢትዮጵያውያን ነች” ሲል አዴፓ አቋሙን አሳውቋል፡፡ የኦሮምያን ክልላዊ መንግስት የሚመራው የኦሮሞ ዲሞክራቲክ ፓርቲ (ኦዴፓ) በበኩሉ፤ የአዲስ አበባን የኦሮሞ ባለቤትነት ለማረጋገጥ እሠራለሁ ብሏል፡፡

አዲስ አድማስ በአዲስ አበባ ጉዳይ ያነጋገራቸው የፖለቲካ ድርጅቶች አዲስ አበባ አሁን ባለው የህገመንግስቱ አንቀፅ 49 (ስለ አዲስ አበባ) በሚደነግገው መሠረት መገዛት እንዳለባት አመልክተዋል፡፡ አዲስ አበባ በህገ መንግስቱ አንቀፅ 49 ላይ በተደነገገው መሠረት፤ የፌደራል መንግስቱ መቀመጫ እንዲሁም የራሷ አስተዳደርና የህዝብ ተወካዮች ያሏት ከተማ ናት ያለው አርበኞች ግንቦት 7 ንቅናቄ፤ ይሄን ህገመንግስታዊ ድንጋጌ ጥሶ ወዳልተገባ ሂደት መግባት ተገቢ አለመሆኑን ጠቁሟል፡፡ የንቅናቄው የፖለቲካ ጉዳዮች ኃላፊ አቶ ኤፍሬም ማዴቦ፤ የአዲስ አበባን የባለቤትነት ጉዳይ ለመቀየር የሚፈልግ መጀመሪያ ህገ መንግስቱን መቀየር ነው ያለበት፤ ህገ መንግስት ደግሞ የሚቀየረው የሁሉም ኢትዮጵያውያን ፍላጐት ሲታከልበት ብቻ ነው ሲሉ አብራርተዋል፡፡ ኢራፓ በበኩሉ፤ አዲስ አበባን በተመለከተ በህገመንግስቱ የተደነገገው መጽናት አለበት፤ አዲስ አበባ ትንሿ ኢትዮጵያ ናት፤ የማንም ሳትሆን የሁሉም ኢትዮጵያውያን ከተማ ናት” ብሏል፡፡ ኢትዮጵያ የኢትዮጵያውያን እንደሆነች ሁሉ፣ አዲስ አበባም የሀገሪቱ ዋና ከተማ እንደመሆንዋ፣ የሁሉም ኢትዮጵያውያን እንጂ የአንድ አካል ብቻ አይደለችም – ብለዋል የፓርቲው ሊቀመንበር አቶ ተሻለ ሠብሮ፡ ፡ የከተማዋ አስተዳደርን በተመለከተም፣ የፌደራል ቻርተር ከተማ መሆን አለባት ብሏል – ፓርቲው፡፡ ተመሳሳይ አቋም የሚጋራው መኢአድ፤ “አዲስ አበባ የሁሉም ከተማ ናት፤ በህገመንግስቱ ድንጋጌ መሠረት አስተዳደሯ መቀጠል አለበት” ይላል፡፡ የህገመንግስቱ ድንጋጌም እስከ መጨረሻው ፀንቶ መቆየት እንዳለበትና አዲስ አበባ ራሷን በራሷ የማስተዳደር መብቷ መጠበቅ እንዳለበት ፓርቲው አቋሙን ገልጿል፡፡ ከመኢአድ ጋር ተመሳሳይ አቋም ያንፀባረቁት ኢህአፓ፣ የኢትዮጵያውያን ዲሞክራሲያዊ ህብረት፣ የኢትዮጵያውያን ብሔራዊ አንድነት ፓርቲ፣ የአፋር ህዝቦች ዲሞክራሲዊ ፓርቲ፣ የአፋር ነፃነት ፓርቲና የኦሮሞ ነፃነት ንቅናቄ በበኩላቸው፤ አዲስ አበባ የኢትዮጵያውያን ብቻ ሳትሆን የመላ አፍሪካውያን መዲና ስለሆነች፣ በአዲስ አበባ ላይ የሚነሳ የተናጠል የባለቤትነት ጥያቄን አጥብቀን እንቃወማለን ብለዋል፡፡ በአዲስ አበባ ዙሪያ የሚነሱ የህዝብ ጥያቄዎችንም መንግስት ህገመንግስቱን ባገናዘበ መልኩ መመለስ እንዳለበት አዲስ አለማየሁ አንበሴ / አዲስ አድማስ አድማስ ያነጋገራቸው ተፎካካሪ ፓርቲዎች ገልፀዋል፡፡ https://www.mywebsite.com * https://www.tzta.ca

የቅማንት የማንነትና የራስ አስተዳደር ጥያቄ ከየት ወደ የት? ክልሉ በ2005 ባደረገው ጥናት የቅማንት ማህበረሰብ የማንነትና የራሱን አስተዳደር ለመመስረት ሕገ መንግሥታዊ መስፈርቶችን አላሟላም ከተባለ ከሁለት ዓመት በኋላ ጥያቄው እንዴት ተቀባይነት አገኘ?

ሮቢት በሚንቀሳቀሱበት ወቅት ማውራ ከተባለ አካባቢ ጥቅምት 2008 ዓ.ም ላይ ከሕዝብ ጋር ግጭት ተደርጎ የሰው ህይወት አልፏል። ግጭቱም በህዳር 2008 ዓ.ም በሽንፋ አካባቢ ቀጠለ። • ህገወጥ የሰዎች ዝውውር ረቂቅ ህግ የሞት ቅጣት ተካቶበታል

በምን መስፈርት የራስ አስተዳደሩ ተመለሰ? ለአቶ መርሃጽድቅ የቀረበ ጥያቄ ነው። እንደ አቶ መርሃ ጽድቅ ከሆነ በተለይ በአካባቢው ግጭቶች እየተበራከቱና ተቋማት እየተዘጉ በመምጣታቸው፤ በ2007 ዓ.ም የክልሉ የርዕሰ መስተዳድር ምክር ቤት "ጉዳዩ እንደገና ይታይልኝ" በማለቱ ጥናቱ ለሁለተኛ ጊዜ ለክልሉ ምክር ቤት መቅረቡን ያስታውሳሉ።

ውሳኔውንም ባለመቀበል የማንነት ጥያቄ አቅራቢዎቹ በድጋሜ ቅሬታቸውን ለፌደሬሽን ምክር ቤት ቢያቀርቡም መልሱ ተመሳሳይ ነበር። 'የክልሉ መንግሥት እንደጀመረው ይጨርሰው' የሚል ምላሽ እንደተሰጠ ይነገራል። ለሦስት ዓመታት ጉዳዩ በውዝግብ ከቀጠለ በኋላ 2010 ዓ.ም ላይ ጥያቄው እንዴት መፈታት አለበት በሚል ከክልሉ መንግሥት ጋር መስማማታቸውን አቶ ይርሳው ይናገራሉ።

• "ችግርን ከመፍታት ይልቅ ጩኸት ማፈን ነው የሚቀናቸው"

የቅማንት የማንነት ጥያቄ በተነሳባቸው አካባቢዎች በተለያዩ ጊዜያት ግጭቶች እየተፈጠሩ የሰው ህይወት ጠፍቷል፤ ንብረት ወድሟል። በርካታ ቁጥር ያላቸው ሰዎችም ከመኖሪያ ቤታቸው ሲፈናቀሉ ቆይተዋል። ለመሆኑ የዚህ ሁሉ ምክንያት ምንድን ነው?

ምክር ቤቱ የቅማንትን የማንነት ጥያቄ ለሁለተኛ ጊዜ ለማየት እንደተገደደ የሚያስረዱት አቶ መርሃ ጽድቅ "ይህም ፖለቲካዊ ጫና ነበረበት" ይላሉ። የቅማንት የማንነትና የራስ አስተዳደር ማንነት ጥያቄ ምላሽ

አቶ መርሃ ጽድቅ ፖለቲካዊ ጫና የሚሉትም የ2005ቱ ዓ.ም የምክር ቤት ውሳኔ በቅማንት የማንነት ኮሚቴ ቁጣን ከመቀስቀሱ ጋር የተያያዘ እንደሆነም ያስረዳሉ።

• "በማዕከላዊና ምዕራብ ጎንደር የተከሰተው ለመላው ሃገሪቱ የጸጥታ ስጋት ነው" የአማራ ክልል ደኀንነትና ጸጥታ ካውንስል

የቅማንት የማንነትና የራስ አስተዳደር ጥያቄንም ለመመለስ የክልሉ የርዕሰ መስተዳድር ምክር ቤት ጥናት እንዲጠና አድርጓል። የአቶ ቹቹ ጽሁፍ እንደሚያመለክተው በክልሉ መንግሥት አነሳሽነት በተቋቋሙ ኮሚቴዎች አማካኝነት ሁለት ጥናቶች በ2003 እና 2004 ዓ.ም ተደርገዋል።

የቅማንት የማንነት ጥያቄስ በምን መልኩ ተጠይቆ ምን አይነት ምላሽ ተሰጠው? የቅማንት የማንነት ጥያቄ ከውልደት አሁን እስካለበት ደረጃ ድረስ ጉዞው ምን ይመስላል? ቢቢሲ ጉዳዩን በዝርዝር ተመልክቶታል።

ጥናቱም ሞዴል አድርጎ የወሰደው የአርጎባ ልዩ ወረዳ የማንነት ጥያቄ የተመለሰበትን መንገድ እንደነበር አቶ መርሃ ጽድቅ ያወሳሉ። የአርጎባ ጥያቄ በ1998 ዓ.ም ልዩ ወረዳ መሆን ይችላሉ በሚል ምላሽ ተሰጥቶታል።

ቅድመ -ቅማንት የማንነትና አስተዳደር ጥያቄ

የተጠናው ጥናትም በ2005 ዓ.ም ለክልሉ ምክር ቤት መቅረቡንም የሚናገሩት አቶ መርሃ ጽድቅ፤ ይህም በሰነድ ደረጃ የአማራ ክልል ምክር ቤት የቅማንት የማንነት ጥያቄን አስመልክቶ ውይይት ሲያደርግ ለመጀመሪያ ጊዜ መሆኑ ነው።

በዚሁ መሰረትም ከላይ አርማጭሆ ወረዳ 25 እና ከጭልጋ ወረዳ 17 በድምሩ 42 ቀበሌዎችን በቅማንት የራስ አስተዳደር፤ በልዩ ወረዳ እንዲዋቀሩ ተወስኗል። ይህም ከሕገ መንግሥቱ መስፈርት ውጪ ብዙ ርቀት ተሂዶ የተወሰነ መሆኑን አቶ መርሃ ጽድቅ ይናገራሉ። ነገር ግን ውሳኔው ግጭቱን አላስቆመውም።

•"የቅማንትን ሕዝብ እንወክላለን የሚሉ ፅንፈኞች ከሌሎች ጋር በቅንጅት እየሰሩ ነው" ጄኔራል አሳምነው

የቅማንት የማንነት ጥያቄና የአስተዳደር ቅሬታ

የቅማንት ህዝብ በቀድሞው የጎንደር ክፍለ ሃገር፤ በአሁኑ ማዕከላዊ ጎንደር ዞን በሚገኙ የተወሰኑ ወረዳዎች የሚኖር ህዝብ ነው። በተለይ በጎንደር ከተማ ዙሪያ በሚገኙ ላይ አርማጭሆ፣ ወገራና ጭልጋ ወረዳዎች ማህበረሰቡ በብዛት የሚኖርባቸው አካባቢዎች ናቸው። • የማዕከላዊ ጎንደር ዞን ተፈናቃዮች ለችግር ተዳረግን አሉ ከ1983 ዓ.ም በፊት በነበረው የመንግሥት አወቃቀርም የብሔር ማንነትን መሰረት ያደረገ ስላልነበር ብሔረሰቡ የጎንደር ክፍለ ሃገር አካል ሆኖ ከአማራው ህዝብ ጋር በብዛት ተቀላቅሎ ይኖር ነበር። የራሱ የተካለለ ልዩ አካባቢና አስተዳደርም እንዳልነበረውም መረጃዎች ያሳያሉ። የቅማንት የማንነት ጥያቄ መነሻ? ኢህአዴግ ስልጣን ከተቆጣጠረ በኋላ በኢትዮጵያ ቋንቋን መሰረት ያደረገ የብሔር ፌደራሊዝምን መሰረት ያደረገና ስልጣን በፌደራልና በክልሎች የተከፋፈለ ሥርዓት ተመሰረተ። የቅማንት የማንነት ጥያቄ ይህ ሥርዓት ከሰፈነ በኋላ በ1984 ዓ.ም መነሳቱን በቅማንት ማንነት ዙሪያ ጥናት ያካሄዱት አቶ ቹቹ አለባቸው ያስረዳሉ። "የቅማንት ብሔረሰብ ጥያቄ ከየት ወደየት-ከማንነት ጥያቄ እስከ የራስ አስተዳደር ጥያቄና የፖለቲካ ፓርቲ ምስረታ" በሚለው ፅሁፋቸው፤ ጥያቄው በቅማንት ህዝብም ተቀባይነት ያልነበረው ሲሆን ለግለሰቦቹ የተሰጣቸውም ምላሽ "የያዛችሁት ሐሳብ ከአማራ ወንድሞቻችን ጋር የሚያጋጭ ነው፣ ስለሆነም አንቀበላችሁም" የሚል እንደነበረ ጥናቱ ያሳያል።

በሕገ መንግሥቱ መሰረት የማንነትና የራስ አስተዳደርን ጥያቄ ለመመለስ አምስት መስፈርቶች አሉ፤ እነዚህም የጋራ ባህል መኖር፣ የጋራ መግባቢያ ቋንቋ መኖር፣ የአካባቢው ኩታ ገጠም መሆን፣ በሥነ ልቦናና ማንነት ለጠየቀው ብሔረሰብ አባል ነኝ ብሎ ማመንና የተዛመደ ህልውና መኖር ሲሆን፤ የአርጎባ ጥያቄም ምላሽ የተሰጠው እነዚህ መስፈርቶች በማሟላቱ እንደሆነም አቶ መርሃ ጽድቅ ያስረዳሉ። ጥናቱንም መሰረት በማድረግ የቅማንት ጥያቄ "ማህበረሰቡ እንደ ማህበረስብ መኖሩ ተረጋግጦ እውቅና ቢሰጠውም የራሱን የውስጥ አስተዳደርና ነጻነት ለመመስረት ግን ሕገ መንግሥታዊ መስፈርቶችን አያሟላም" ተብሎ አደረጃጀቱ በክልሉ ምክር ቤት ውድቅ መደረጉን ይናገራሉ። የማንነት ጥያቄው እንዲመለስ ሞዴል ከተደረገው የአርጎባ ልዩ ወረዳ ጋር ተቀራራቢነት የሌለው፤ የጋራ መግባቢያ ቋንቋ የሌለው በመሆኑና ኩታ ገጠም አሰፋፈር ስላልነበረው ጥያቄውን ለመመለስ የሚያስችል ሕገ መንግሥታዊ አካሄድ እንዳልነበረ አቶ መርሃ ጽድቅ ያስረዳሉ።

• "የአማራ ልዩ ኃይል ከማዕከላዊ ጎንደር አይወጣም" የክልሉ የሰላምና ሕዝብ ደህንነት ቢሮ ኃላፊ

በሕዝቡ ተቀባይነት ካጣ በኋላም ጥያቄው ለአስራ አምስት ዓመታት ያህል ተዳፍኖ ሳይነሳ መቆየቱን ይኸው ጥናት ያመላክታል። የ1999 ዓ.ም የሕዝብና ቤት ቆጠራ ግን አዲስ ክስተት ይዞ መጣ።

"'ይህ አካባቢ ያንተ ነው ራስህን አስተዳድር ለማለት የሚያስችል ሁኔታ አልነበረም። የራስ አሰተዳደሩን ለመወሰን የሚያስችል ሕገ መንግሥታዊ መስፈርቶች አልተሟሉም በማለት የራስ አስተዳደር ጥያቄው በክልሉ ምክር ቤት ውድቅ ተደርጓል" ይላሉ አቶ መርሃ ጽድቅ።

ነገር ግን ለብቻው ተለይቶ መቆጠሩ አልቀጠለም፤ በቀጣዩ 1999 በተካሄደው ሕዝብና ቤት ቆጠራ ግን ኮዱ ተሰርዞ 'አማራ ወይም ሌላ' በሚል የቅማንት ሕዝብ እንዲቆጠር መደረጉን ያስረዳሉ። ይህ ሁኔታ ቅሬታን እንደፈጠረና ጥያቄዎችም መቅረብ መጀመራቸውን የሚናገሩት አቶ መርሃ ጽድቅ፣ በተለይም ከ2002 ዓ.ም ጀምሮ የተለያዩ ግለሰቦች ማመልከቻ ይዘው ወደ ክልሉ መንግሥት መምጣት መጀመራቸውን ያስታውሳሉ። የቅማንት የማንነት ጥያቄ ኮሚቴ የህዝብ ግንኙነት ኃላፊ አቶ ይርሳው ቸኮልም በአቶ መርሃ ጽድቅ ሃሳብ ይስማማሉ። "ቅማንት ሆነን ሳለ ለምን 'ሌላ' ተባልን በሚል ተሰባስበን ጥያቄውን ጀመርን" ይላሉ። • የሰሜን ጎንደር ሕዝበ ውሳኔ የቅማንትን ሕዝብ አምስት በመቶ ድምጽ ማለትም 18500 ድምጽ ሰብስበው ማንነታቸው እንዲታወቅ ለክልሉ መንግሥት ጥያቄያቸውን ማቅረባቸውን አቶ ይርሳው ይጠቅሳሉ። የቅማንት የማንነት ጥያቄ በተደራጀ መልኩ መቅረብ የጀመረው በዚህ ወቅት ነው።

TZTA October 2019

በተመሳሳይም እነዚህ ቀበሌዎች ሲካለሉ ሕዝበ ውሳኔ አለመካሄዱንና እንዲሁ "በውይይትና በፖለቲካ ውሳኔ" የተካለሉ መሆናቸውንም አቶ መርሃ ጽድቅም ሆኑ አቶ ይርሳው ይስማማሉ። ቀበሌዎቹን ወደ ቅማንት ራስ አስተዳደር የማካለል ውሳኔ ጥምር ኮሚቴው በማዕከላዊና በምዕራብ ጎንደር በመዘዋወር የተለያዩ ቀበሌ ነዋሪዎችን አወያይቷል። ከቀደሙት ውሳኔዎችም በተለየ መልኩ በ2010 ዓ.ም 12 ቀበሌዎች በሕዝበ ውሳኔ እንወስናለን የሚል ምላሽ መስጠታቸውንም አቶ ይርሳው ይናገራሉ። ምንም እንኳን ቀበሌዎቹ የራሳቸውን አስተዳደርን በራሳቸው ድምፅ ለመወሰን ቢያስቡም አራት የጭልጋ ቀበሌዎች ላይ ሁከት በመፈጠሩ ምርጫ ሳይካሄድ መቅረቱን አቶ ይርሳው ይገልጻሉ። • "ሰልፍ የዜጎች መሰረታዊ መብት ነው" መስፍን ነጋሽ

ክልሉ የቅማንትን አስተዳደር አርባ ሁለት ቀበሌዎች በልዩ ወረዳ እንዲዋቀር መወሰኑ በማንነት ኮሚቴው ዘንድ ተቀባይነት እንዳላገኘ የሚናገሩት አቶ ይርሳው ናቸው። "ሕዝቡን ባላሳተፈ መልኩ፤ 42 ቀበሌዎችን ሰጥቻችኋለሁ ነው የተባልነው" ይላሉ። አርባ ሁለት ቀበሌዎች ለቅማንት የራስ አስተዳደር መወሰኑንም በመቃወምና በቂ አይደለም በሚልም በጭልጋ በ2007 ዓ.ም ሰላማዊ ሰልፍ ተካሄደ።

ከአስራ ሁለቱ በስምንቱ ቀበሌዎች ሕዝበ ውሳኔ ተካሂዶ ሰባቱ ወደ ነባሩ አስተዳደር እንዲካለሉ ሲወስኑ፤ አንዷ ቀበሌ ወደ ቅማንት የራስ አስተዳደር ለመካለል መወሰኗን ይናገራሉ። በቅማንት የራስ አስተዳደር ጥያቄ ሂደት ይህች አንዲት ቀበሌ የራስ አስተዳደሩን በሕዝበ ውሳኔ የተቀላቀለች ብቸኛዋ ቀበሌ ነች።

"እነዚህ 42 ቀበሌዎች በውይይትና በፖለቲካዊ ውሳኔ የተካለሉ እንጂ ሕዝበ ውሳኔ የተካሄደባቸው አልነበሩም" ብለውም አቶ ይርሳው ያምናሉ።

በተፈጠረ ሁከት ምክንያት ሕዝበ ውሳኔ ያልተካሄደባቸው አራቱ ቀበሌዎች በጥምር ኮሚቴው አማካኝነት ከቀበሌው ነዋሪዎች ጋር ከተወያዩ በኋላ ሁለት ወደ ቅማንት የራስ አስተዳደር ሁለቱ ደግሞ ወደ ነባሩ አስተዳደር እንዲካለሉ መደረጋቸውን አቶ ይርሳው ይገልጻሉ።

የአቶ ቹቹ ፅሁፍም እንደሚያስረዳው በወቅቱ በቅማንት ወረዳዎች የመንግሥት ሥራ ቆሞ ስለነበር፤ ሥራ ለማስጀመር፤ እንዲሁም ውሳኔውን ለማስፈጸም፤ የፀጥታ ኃይሎች ወደ

በዚህ ሁኔታ በውይይት፤ በፖለቲካዊ ውሳኔና በሕዝበ ውሳኔ የተካተቱት የቅማንት የራስ አስተዳደር ቀበሌዎች ቁጥር ከ60 በላይ መሆኑን የሚናገሩት አቶ ይርሳው ቀጣዩ ሥራ የራስ

በምክር ቤቱ ሰፊ ውይይት የተደረገበት ይህ ውሳኔም 174 የምክር ቤት አባላት የብሔረሰብ አስተዳደሩን መቋቋም ሲቃወሙ፣ ሰባት ደግፈውና 21 የምክር ቤቱ አባላት ድምጻቸውን በማቀባቸው ነው ውድቅ የተደረገው ይላሉ።

• በጎንደር የተለያዩ ዞኖች በተከሰተ ግጭት 39ሺህ ሰዎች ተፈናቀሉ

የማንነት ጥያቄ ባይነሳም በ1984 ዓ.ም በተካሄደው ሕዝብና ቤት ቆጠራ የቅማንት ሕዝብ በራሱ ተለይቶ 'ቅማንት' በሚል መለያ ኮድ እንደተቆጠረ የአማራ ክልል ርዕሰ መስተዳድር ዋና የህግ አማካሪ አቶ መርሃ ጽድቅ መኮንን ይናገራሉ።

"ውሳኔው በኮሚቴው ዘንድ ቁጣን ስለቀሰቀሰ እና የሰው ህይወትም እየጠፋ ሲመጣ ፖለቲከኞቹ [በተለይ በፌደራል ደረጃ የነበሩ የብአዴን ካድሬዎች ከፍተኛ ጫና በማሳደራቸው] እጃቸውን አስረዝመው ቅማንት ይኖርባቸዋል የሚባሉትን አካባቢዎች አገናኝታችሁ ወስኑላቸው፤ ሕዝባችን እስከሆኑ ድረስ የትም አይሄዱም" የሚል ትዕዛዝ እንደተሰጠ አቶ መርሃ ጽድቅ ይናገራሉ።

በዚህም መሰረት ከቅማንት የማንነት ጥያቄና ከአማራ ክልል መንግሥት የተውጣጣ ጥምር ኮሚቴ ተዋቅሮ ጥናት ካካሄደ በኋላ ተጨማሪ 21 ቀበሌዎች ወደ ቅማንት ይካለሉ ተብለው ወደ ቅማንት የራስ አስተዳደር መካለላቸውንም አቶ ይርሳው ይጠቅሳሉ።

ከአማርኛ ጋር እየተቀላቀለና በተወሰኑ አዛውንቶች ብቻ የሚነገረውን የቅማንት ቋንቋ እንዳይጠፋ ለማበልፀግም ጥረት መደረግ እንዳለበት ምክር ቤቱ የራስ አስተዳደር ጥያቄውን ውድ ባደረገበተወ ወቅት ሃሳብ አቅርቦ እንደነበር አቶ መርሃጽድቅ ያስረዳሉ። • ጎንደር፡ የአስቸኳይ ጊዜ ወይስ የመሣሪያ እገዳ? አቶ ይርሳው በበኩላቸው ሕገ መንግሥቱ የሚጠይቀውን መስፈርት ማሟላታቸውን ይገልፃሉ። መግባቢያቸው አማርኛ ቋንቋ ቢሆንም የቅማንትኛ ቋንቋ ያልሞተ መሆኑን፣ ወጥ የሆነ የሕዝብ አሰፋፈር፣ በሥነ ልቦና ቅማንት ነኝ ብሎ የሚያምን ህዝብ መኖሩንና ከአማራው ጋር የተቀላቀለ ቢሆንም የራሳቸው ባህል እንዳላቸውም ይገልጻሉ። በዚህም መሰረት ውሳኔው የማንነት ጥያቄ ያነሱትን የኮሚቴ አባላት ያስደሰተ አልነበረም። ውሳኔውን ባለመቀበልም ለፌደሬሽን ምክር ቤት አቤቱታ ማቅረባቸውን አቶ ይርሳው ይናገራሉ። የፌደሬሽን ምክር ቤት ደግሞ ጉዳዩን የክልሉ መንግሥት ድጋሚ እንዲያየው መልሶ የላከው ሲሆን ከሁለት ዓመታት በኋላ ግን በ2007 ዓ.ም የቅማንት የማንነትና የራስ አስተዳደር መፈቀዱን አቶ ይርሳው ለቢቢሲ ገልፀዋል። የቅማንት የማንነትና የራስ አስተዳደር ጥያቄ እንዴት ተመለሰ?

13

https://www.mywebsite.com

*

https://www.tzta.ca

ጃዋር፤ ለኦሮሚያ የተጠመደ ፈንጂ! አበባ የተመዘገበው አንድ ጎረምሳ ስም መሆኑንን አስታውቀዋል።

“… ስሙን መጥቀስ ባያስፈልግም አንድ ጎረምሳ ልንለው እንችላለን። ጃዋር ዜግነቱ አሜሪካዊ በመሆኑ የጃዋር ሚዲያ የተመዘገበው በዚህ ጎረምሳ ስም ነው። ከየአቅጣጫው የሚሰበሰበው ገንዘብ የሚቀመጠው በዚሁ ልጅ ስም ነው። መኪኖችና አንዳንድ ንብረቶች የሚገዙትም በዚሁ ስም ነው። ይህ ጎረምሳ አዲስ አበባ እጅግ መንዛሪና በከፍተኛ ቅንጦት እንደሚኖር የሚያውቁት ነገረውኛል። የቄሮ አካልም አልነበረም። ቄሮ ከድል በኋላ ቤቱ ሲመለስ የጠበቀው ማሳውና መደቡ ሲሆን እነ ጃዋርና ስማቸውን የሚጠቀሙባቸው ጎረምሶች በሚሊዮኖች እየረጩ ዘመናዊ ተሽከርካሪ ይሸምታሉ፤ ንብረት ያከማቻሉ፤ ሰዎች ሰላም ሰፍኖ በተረጋጋ መልኩ እንዳያስቡ ቀውስ ይመረትላቸዋል። ልክ ከዚህ በፊት ተደርጎ እንደማይታወቅ በዓሉንም፣ ልደቱንም፣ በሚዲያ እያስጮሁ ያሳብዱታል። ይህ ወጣት የሰከነ ዕለት ለጃዋር የሚቀርብለት ጥያቄ ስለሚታወቅ ክልሉም ሆን ቄሮ አጀንዳ ገና ይፈለፈልለታል …” በኦሮሚያ እጅግ ተስፋ ሰጪ የፖለቲካ መስተጋብር እየታየ እንደሆነ የሚገልጹ አሉ። በሌላ በኩል ደግሞ በክልሉ እየተሸረበ ያለው የፖለቲካ ቁማር አስቀድሞ ወላፈኑ የሚገርፈው የኦሮሞን ሕዝብ በተለይም ወጣቶችን እንደሚሆን ስጋታቸውን የሚገልጹ ጥቂት አይደሉም። አቶ ገመቹ ደንደና እንደሚሉት ግን ሳይገባቸው እንደ አቦሸማኔ የሚጋልቡት መብዛታቸው ከስጋትም በላይ ነው። ምልክቶችም እየታዩ ነው። በተለያዩ መድረኮች በቃል ደረጃ ከሚሰማው በቀር በኦሮሚያ “ተስፋ ሰጪ” የሚባለው የፖለቲካ መስተጋብር በገቢር የሚታይ እንዳልሆነ “ተስፋ ሰንቀናል” የሚሉት ራሳቸው የሚመሰክሩት ጉዳይ ነው። ቢያንስ ቢያንስ ለኦሮሞ ህዝብ እንታገላለን የሚሉ ወገኖች ከጥቅም ባሻገር ልዩነታቸውን አስወግደውና አቻችለው በሰላማዊ መንገድ ለመፎካከር መስማማት አለመቻላቸውን እነዚሁ ወገኖች በሃፍረት የሚገልጹት ነው። ልዩነት ቢኖርም ልዩነትን በሰላማዊ መንገድ ማራመድ አለመቻልና ነፍጥ ይዞ እሰከመገዳደል መድረሳቸው የመጨረሻው መጀመሪያ ማሳያ አድርገውም ይወስዱታል። ሕዝብን በማይወክል ደረጃ የሚራገቡ አጀንዳዎችና ፕሮፓጋንዳዎች አየሩን መሙላታቸው ዛሬ ላይ ድል ቢመስልም ኦሮሚያ ክልል ውስጥ ልብ የሚደርስ መረጋጋት እንዳይፈጠር ምክንያት እንደሆነ አቋም ይዘው የሚወተውቱ አሉ። ጥፋቶችን የማረም ሥራ ከተሠራ “ተስፋ ሰጪ” የሚሰኘው የፖለቲካ ጅማሮ ከተስፋ እንደሚዘል በተስፋ ላይ ተስፋ ደርበው ያምናሉ። “ቁማር እየተቆመረ ነው” የሚሉት ወገኖች በበኩላቸው በኦሮሚያ ክልል ምን እየሆነ እንደሆነ ለመረዳት የሚያዳግቱ አጋጣሚዎች እየበረከቱ መሆናቸውን ያወሳሉ። በተለያዩ አጋጣሚዎች አስተያየት የሚሰጡ ወገኖች እንደሚሉት ከሆነ ከራሳቸው ጉዳይ አልፈው የኦሮሞን ጥቅም እናስከብራለን የሚሉ ወገኖች በሲዳማ፣ በቅማንት፣ በአገውና በሌሎች ጉዳዮች

TZTA October 2019

ውስጥ መነከራቸው የማንን አጀንዳ እያስፈጸሙ እንደሆነ ይጠይቃሉ። በኦሮሞ ህዝብ ስም ቅማንት ውስጥ ገብቶ እሳት መቆስቆስ፣ አገው ምድር ገብቶ ረመጥ ማራገብ፣ ሲዳማ ውስጥ ገብቶ ሕዝብ እንዲጫረስ አቅጣጫ ማስቀመጥና በሚዲያ ማራገብ፣ በራያና መሰል ጉዳዮች መነካካት ፍጹም እንደማይጠቅም የሚናገሩ እንደሚሉት፣ “አጀንዳ ተሸካሚዎች” ለኦሮሞ ሕዝብ ጠላት እየገዙለት ነው። ይህ አካሄድ የሰሜኑ ፖለቲካ ውጥረት የተነፈሰ ዕለት የኦሮሞን ሕዝብ ዋጋ ያስከፍላል ሲሉም ስጋታቸውን ያስቀምጣሉ። እነዚህ ወገኖች ወደ ኋላ ሄደው “በእኔ ስም አይደረግም” በሚል ህወሓት በትግራይ ህዝብ ስም የሚፈጽመውን በደል እንዲያቆም ሲጠየቅ እንደነበር ያስታውሳሉ። ዛሬም የኦሮሞ ሕዝብ፣ በተለይም ልሂቃኑ በኦሮሞ ስም የሚከናወኑትን አስከፊና ነገ ዋጋ የሚያስከፍል አካሄዶችን ልክ “በስማችን እንዲደረግ አንፈቅድም” ሊሉ እንደሚገባ ይናገራሉ። ለውጡን ወዳልሆነ አቅጣጫ በመግፋት ለውጡ እንዲጨናገፍ ሌት ከቀን ለሚታትሩ ቀበኞችን አሳልፎ ለመስጠት የሚሰሩ የኦሮሞ ልሂቃን ለውጡ የተከፈለበትን የደም ዋጋ፣ ዋጋ ቢስ እንዳያደርጉት ከሚሰጉት መካከል አንዱ አቶ ገመቹ ደንደና ናቸው። በ“ነጻነት” ትግል ስም ተነስቶ ዛሬ በኤሌክትሮኒክስና በኅትመት ሚዲያ ባለቤትነት የሚታወቀው ጃዋር መሃመድ የዚሁ የሚፈራው የቀጣዩ ቀውስ አቀጣጣይ ነዳጅ እንደሚሆን የዋሺንግተን ዲሲ ነዋሪ አቶ ገመቹ ደንደና ለጎልጉል ተናግረዋል። ጃዋር በትግል ስም እጁን በርካታ ቦታዎች አስገብቷል። ከውጪ ኃይላት ጋር ስምምነት ፈጥሮ ዓላማቸውን ለማስፈጸም ተማምሏል። ይህ እንግዲህ ከኦሮሞ ሕዝብ የተደበቀ፣ አብዛኞች ልሂቃኖችም ለጊዜው ዝምታ የመረጡበት አድሮ የሚፈነዳ የቁማር ፖለቲካው ፈንጂ ነው። ቄሮ ወይም የኦሮሞ ወጣቶችን በማስተባበር ሊካድ የማይችል ሥራ ከሠሩት እጅግ በርካቶች መካከል አንዱ የሆነው የሆነው ጃዋር የኦሮሞ ሚዲያ ኔትዎርክን ሲጀመር የነበሩ የቦርድ አመራሮችና አጋሮቹ መቼና እንዴት ሃሳባቸውን እንደሚገልጹ ባያወቁም፣ በርካቶች ሙሉ በሙሉ መባረራቸው ያወሱት አቶ ገመቹ፣ ጃዋር የኦሮሞ ልጆችን ካኮላሹ፣ ከገደሉ፣ እንዲሰደዱ ካደረጉ፣ ንብረታቸው ከዘርፉና የህወሓት ሰዎች ጋር ግንኙነት እንዳለው መረጃ እንዳላቸው ገልጸዋል። ህወሓት ስፖንሰር የሚያደርጋቸውን የቅማንት፣ የአገው ንቅናቄን በኦ.ኤም.ኤን. ከፍተኛ ሽፋን መስጠቱ የዚህ ማሳያ ተደርጎ እንደሚወሰድ አመላክተዋል። ጃዋር በሚመራው ሚዲያ ዙሪያ ከፍተኛ የሆነ የግልጽነት ችግር፣ ይህ ነው ተብሎ ሊነገር የማይችል ዝርክርክ አሠራርና እንዳሻው ገንዘብን የማባከን ችግር እንዳልበት በውል እንደሚታወቅ የሚጠቁሙት አቶ ገመቹ፣ ኦ.ኤም.ኤን. አዲስ

14

“… ስሙን መጥቀስ ባያስፈልግም አንድ ጎረምሳ ልንለው እንችላለን። ጃዋር ዜግነቱ አሜሪካዊ በመሆኑ የጃዋር ሚዲያ የተመዘገበው በዚህ ጎረምሳ ስም ነው። ከየአቅጣጫው የሚሰበሰበው ገንዘብ የሚቀመጠው በዚሁ ልጅ ስም ነው። መኪኖችና አንዳንድ ንብረቶች የሚገዙትም በዚሁ ስም ነው። ይህ ጎረምሳ አዲስ አበባ እጅግ መንዛሪና በከፍተኛ ቅንጦት እንደሚኖር የሚያውቁት ነገረውኛል። የቄሮ አካልም አልነበረም። ቄሮ ከድል በኋላ ቤቱ ሲመለስ የጠበቀው ማሳውና መደቡ ሲሆን እነ ጃዋርና ስማቸውን የሚጠቀሙባቸው ጎረምሶች በሚሊዮኖች እየረጩ ዘመናዊ ተሽከርካሪ ይሸምታሉ፤ ንብረት ያከማቻሉ፤ ሰዎች ሰላም ሰፍኖ በተረጋጋ መልኩ እንዳያስቡ ቀውስ ይመረትላቸዋል። ልክ ከዚህ በፊት ተደርጎ እንደማይታወቅ በዓሉንም፣ ልደቱንም፣ በሚዲያ እያስጮሁ ያሳብዱታል። ይህ ወጣት የሰከነ ዕለት ለጃዋር የሚቀርብለት ጥያቄ ስለሚታወቅ ክልሉም ሆን ቄሮ አጀንዳ ገና ይፈለፈልለታል …” ሲሉ አብራርተዋል። በዚህ ጉዳይ ላይ የቀድሞ የቦርድ አባላት አስተያየት እንዲሰጡ ቢጋበዙ በርካታ ምሥጢሮች እንደሚጋለጡ አክለው ገልጸዋል። የቀድሞ የቦርድ አባላት ነገሮች ሳይበላሹ እውነቱን ለህዝብ እንዲያሳውቁም ተማጽነዋል። ጃዋር በግል ከሚሰበሰበው ሃብት በተጨማሪ በሲዳማ ከሚንቀስቀሱ የኤጄቶ መሪዎች ጋር በቅርቡ በተፈጸመው ጭፍጨፋና የዘር ማጽዳት ወንጀል ጀርባ እንዳለበት አቶ ገመቹ ተናግረዋል። የሲዳማን ነጻነት በኃይል እንዲያውጁ በገሃድ የተናገረውን ሳይሆን፣ ጃዋር የኤጄቶን የኃይል እንቅስቃሴ ለመቆጣጠር መንግሥት መከላከያን ማሰማራቱ በዝርዝር በማስረዳት አመጹን ወደ ተለያዩ አካባቢዎች ማስፋፋት እንደሚገባ ዕቅድ ነድፎ ንጹሃን እንዲጨፈጨፉ ዋንኛ ምክንያት መሆኑንን ለጎልጉል ቅርብ የሆኑ የሲዳማ ንቅናቄ ሰዎች ገልጸዋል። አቶ ገመቹ እንደሚሉት ጃዋር የደቡብ ክልል ወደ ትናንሽ ዞኖች የመበጣጠስ ዕቅድ እንዳለው እንደሚያውቁ አመልክተዋል። የጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይን ስም በማንሳት ነጥሎ የጥላቻ ዘመቻ የሚያራምደው ጃዋር በዚህም መልኩ የህወሓትን አጀንዳ እንደሚያስፈጽም አቶ ገመቹ ያወሳሉ። የትግራይ ባይቶና ሥራ አስፈጻሚ ከኤል ቲቪ ጋር ባደረጉት ቆይታ “ህወሓት ከማይመስሉት ጋር አብሮ ገጥሞ ከስሯል” ሲሉ መናገራቸውን የሚያስታውሱት አቶ ገመቹ፣ ህወሓት ከኦነግ ጋር ለጀመረው ወዳጅነት ያመች ዘንድ “እረኛውን ግደል፣ መንጋው ይበተናል” የሚለው የዲጂታል ወያኔ ዓላማ አራማጅ ስለመሆን ጥርጥር የላቸውም። የተለያዩ የኦሮሞ ድርጅቶች ከኦዴፓ ጋር ሊያካሂዱት የነበረውን ውህደት ከዳር ሆኖ በማጨናገፍ ጃዋር ታላቅ ሚና መጫወቱን ወዳጆቻቸው እንደሚነግሯቸው የገለጹት አቶ ገመቹ “እነ ጃዋር ቤት ለምን የሸዋ ልጆች ተሾሙ” የሚል ቅጥ ያጣ የጥላቻ ስሜት እንዳለ አልሸሸጉም። ይህ ብቻ አይደለም ይላሉ አቶ ገመቹ “በዚህ ጉዳይ ላይ መከራከር የሚፈልግ ይምጣ። የሸዋ ልጆች በጃዋር ሚዲያ ውስጥ መድረክ የላቸውም። ሰዓት አይሰጣቸውም። በሚያሰማራቸው ሠራተኞች ውስጥም አብዛኞቹ የየትኛው አካባቢ ልጆች እንደሆኑ የሚታወቅ ነው” ይላሉ። ጃዋር በተደጋጋሚ ሲናገር ቁርዓን በመያዝ ዶ/ር ዐቢይ እንዳይመረጡ ሕዝብ ለማሳመን እንደሚሠራ በተለያዩ ሚዲያ ላይ መጻፉንና ማየታቸውን አቶ ገመቹ ያስታውሳሉ። አያይዘውም በሙስሊሙ ኅብረተሰብ ዘንድ መንግሥት በሩን በመዝጋቱና ይህ እንደማይሆን ሲያረጋገጥ ጃዋር ወደ ኦርቶዶክስ እምነት

https://www.mywebsite.com

ፊቱን የማዞር ዕቅድ እንዳለው አስቀድመው መስማታቸውን አመልክተዋል። በዚህም የሰሞኑ የኦሮሞ ኦርቶዶክስ እንቅስቃሴን በዋቢነት ይጠቅሳሉ። አሁን ለጊዜው ስም መጥራት አግባብ ባለመሆኑ ይቅርታ በመጠየቅ አቶ ገመቹ፣ ጃዋር በውጪ አገር ለማመን በሚያስቸግር ደረጃ አንድ ተደማጭነት ያለውን ሚዲያና ሌሎች ግሩፖችን ስፖንሰር እንደሚያደርግ አስታውቀዋል። ጎልጉል፤ የድረገጽ ጋዜጣ ከዛሬ አምስት ዓመት በፊት January 14, 2014 ላይ “አፈንዲ፣ ጃዋር መሐመድ እና የቴዲ አፍሮ ጉዳይ” በሚል ርዕስ አፈንዲ ሙተቂ ታሕሳስ 26/2006 የጻፈውን አትሞ ነበር። በዚህ ጽሁፍ ላይ አፈንዲ ስለ ጃዋር ሲናገር ይህንን ብሎ ነበር፤ “ይህ ሰው በጣም አጭበርባሪ ነው። የውሸት ወሬ መፈብረክ ይችልበታል። ደግነቱ የሚፈበርካቸውን ወሬዎች ሀሠትነት ለማረጋገጥ ረጅም ጊዜ አይፈጅም። የዚህ ሰው ሌላኛው ባህሪ ደግሞ ለሁሉም የፖለቲካ ቡድኖችና ፓርቲዎች የሚሰራ መሆኑ ነው። ሰውዬው ከላይ ሲታይ የኢትዮጵያ መንግሥት ተቃዋሚ ይመስላል። ሆኖም አብዛኛው ሰው እንደሚያውቀው ከኦፒዲኦ ከፍተኛ ባለስልጣናት ጋርም የጠበቀ ግንኙነት አለው። አንድ ቀን ሳያስበው ይህንን ግንኙነቱን ግልጽ ያደረገበትን ጥያቄ ጠየቀኝ። እኔ በሰጠሁት ምላሽ ሳስደነግጠው ትንሽ እንደማፈር ብሎ ዘጋው (በወቅቱ የጠየቀኝን ጥያቄ ሌላ ጊዜ ብነግራችሁ ይሻላል)። በርሱ ቤት ነገሩን የማላውቅ መስሎታል። ይሁንና በፌስቡክም ጭምር በሰፊው ሲባል የነበረ ነገር በመሆኑ ብዙም አልደነቀኝም። በሌላ በኩል ደግሞ ይህ ሰው ከኦነግ-ቀመስ ቡድኖችም ጋር በትክክል እንደሚሰራ መረጃው አለን። ከሻዕቢያ ጋር እንደሚሰራም ውስጥ ውስጡን ይወራል። እነዚህ ግንኙነቶቹ ቀደም ብዬ የሰማኋቸው በመሆኑ ብዙም አላስገረሙኝም። በጣም የተደነቅኩት ግን “ነፍጠኛ” እያለ ቀን ከሌሊት ከሚሰድባቸው ቡድኖችም ጋር የሚሰራ መሆኑን እራሱ በነገረኝ ጊዜ ነው። የዚያን ቀን በጣም ነበር የደነገጥኩት (ዕለቱ ህዳር 7/2006 ነው)። “ይህ ሰው ጥቅም ካገኘ ለሰይጣንም ይሰራል ማለት ነው ለካ!” በማለት ተደመምኩበት። ከዚያን ጊዜ ጀምሮ ከዚህ ሰው ጋር የማደርገውን የመልዕክት ግንኙነት ገታ ማድረግ ጀመርኩ (እንግዲህ ለዚህ ሁሉ ማስረጃው በእጄ ነው ያለው)” ሙሉውን ጽሁፍ እዚህ ላይ ማንበብ ይቻላል። ሶማሌ ክልል ላይ ዞር በል የተባለው ጃዋር በየቦታው እየዘራው ያለው ዘር በሙሉ አድሮ ኦሮሚያ ላይ የተቀበረ ፈንጂ እንደሚሆን ጥርጥር እንደሌላቸው የሚናገሩት አቶ ገመቹ፤ ሰፊው የኦሮሞ ወጣት በርጋታ የነገሮችን አካሄድ እንዲገመግም ጥሪ አቅርበዋል። የኦሮሞ ልሂቃንም ከዝምታ ይልቅ እንደ አቦሸማኔ እየጋለበ ያለውን ትውልድ ራሳቸውን ነጻ አውጥተው እንዲያስተምሩት መክረዋል። ከጸብና በተግባር ሊውል ከማይችል ተስፋ ወጣቱን አላቅቆ አምርቶና ሠርቶ ሊቀየር የሚችልበትን ስትራቴጂ እንዲያስተምሩ ጥሪ አቅርበዋል። “ከቶውንም የማይሆን” ሲሉ የተቃወሙት ግን “የሸዋ ልጆች ለምን ወደ ኃላፊነት መጡ የሚለው አካሄድ ከተራ መፈንቅለ መንግሥት የማይተናነስ በመሆን ጠንቀቅ” ሲሉ አስጠንቀቀዋል። ዘረኞችንም ኮንነዋል። ማሳሰቢያ፤ በተለይ በስም ወይም በድርጅት ስም እስካልተጠቀሰ ድረስ በጎልጉል የድረገጽ ጋዜጣ™ ላይ የሚወጡት ጽሁፎች በሙሉ የጎልጉል የድረገጽ ጋዜጣ™ ንብረት ናቸው። ይህንን ጽሁፍ ለመጠቀም የሚፈልጉ ሁሉ የዚህን ጽሁፍ አስፈንጣሪ (link) ወይም የድረገጻችንን አድራሻ (http://www.goolgule.com/) አብረው መለጠፍ ከጋዜጠኛነት የሚጠበቅና ህጋዊ አሠራር መሆኑን ልናሳስብ እንወዳለን።

*

https://www.tzta.ca

ዲስኩሩና ፉከራው ይብቃ!

Posted by: ecadforum October 5, 2019

ተመልሰው ወደ ጨለማ ቤት አይወረወሩም በሚል እምነት ነበር። ከትናንት ዛሬ ይሻላል፣ ከዛሬ ነገ የተሻለ ይሆናል ብለን እምነት ያደረብን የሰጡን ተስፋ ዋጋ አለው በሚል እንጂ ከንቱ ሽንገላ አማሎን አልነበረም። አገርና ህዝብን ያከበረን ማክበር፣ ነጻነትን ያወጀ እልል ብሎ መቀበል ይገባል በሚል እምነት ለጉብኝት ሲመጡ በነቂስ አደባባይ ወጥተን ከበሮ እየደለቅን እንደ ታቦት አነገስናቸው። ከህውሃት ኢትዮጵያን ታደጓት ብለን “የለውጥ ሃይል፣ የለውጥ ሃይል” ብለን ዘመርን። እነርሱ ግን ቃላቸውን አረከሱት። ከጥላቻ ሃዋሪያት ጋር ተሰልፈው በህወሃት ዘመን ያንገሸገሸንን የጥላቻ ዲስኩር በየአደባባዩ በኩራት ደጋገሙብን። የእነ OMNን የጥላቻና የዘር ቅስቀሳ 24 ሰአት ህዝብ ላይ ለቀው ተራ ትችት ያሰሙን ሁሉ ለቃቅመው ማሰር ጀመሩ።

አበበ ገላው (ጋዜጠኛ፣ የመብት ተሟጋች) አዲሶቹ የአደባባይ ፎካሪዎች ለህወሃት አድረው ህሊናቸውን እንደ አሞሌ ጨው ለዳቦ ሸጠው ኦሮሞን ጨምሮ ጭቁን የድሃ ልጅ ሲገርፉና ሲያስገርፉ፣ ሲገድሉና ሲያስገድሉ ነበር። ይህን ሃቅ ችላ ያልነው ጠፍቶን ሳይሆን ለውጥ መጥቷል፣ እኩልነት ታውጇል በሚል የይቅርታ መንፈስ ነበር። እድል ይሰጣቸው ብለን የተከራከርነው የተስፋ ብርሃን ፈንጥቋል በሚል እምነት እንጂ ገና በተግባር ያልተፈተነ ሰበካ አስደስቶን፣ ዲስኩሩ

አስደምሞን አልነበረም። ነጻት፣ እኩልነት፣ ፍትህና አንድነት በመልካም ቃላት ሲታውጅ በደስታ ያነባነው ግፍና በደል፣ ጭቆናና ዘረፋ፣ ዘረኝነና ጎጠኝነት ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ያከተመ መስሎን ነበር። የእስር ቤት በሮች ተሰብረው በጨለማ ብዛት ብርሃን ማየት የተሳናቸው አይኖች ዳግም ሲበሩ ማየት ያስፈነጠዘን ወንድሞቻችና እህቶቻችን በግፍ

ታሪካችን የትግል ቢሆንም ትግል አብቅቶ በውይይትና በመግባባት የጋራ አገራችንን አጠንክረን እንድንገነባ የተመኘነው ለውጡ የምር መስሎን ነበር። ከዚህ በሁዋላ ለውጥ አትስበኩን። ለውጥ እንዲመጣ መላው የኢትዮጵያ ህዝብ ልጆቹን ገብሯል፣ ደሙን አፍሷል አጥንቱን ከስክሷል። ለውጥ የአንድ ጠባብ ቡድን ፍላጎት ማርኪያ፣ ጥላቻ መስበኪያ፣ ድምጽ የሚያሰማን ማፈኛ፣

(አበበ ገላው)

ሌሎችን አንኳሶ እራስን ማወደሻ፣ ያልበደለን ድሃ ህዝብ በጅምላ ማውገዣ ከሆነ ይቅርብን። ጭቁኑ የኢትዮጵያ ህዝብ የናፈቀው ሰባኪ ሳይሆን የተግባር ሰው ነው። እናንተ ህዝብ ስትጨቁኑና፣ ስታስጨቁኑ፣ ስትገርፉና ስታስገድሉ፣ ህዝቡ ለነጻነቱ ሲታገል ነበር። ህዝቡ በትግሉ ከሎሌነት ነጻ አወጣችሁ እንጂ እናንተ ከማንም ነጻ እንዳላወጣችሁት ግልጽ ይሁንላችሁ። በኩራት የቆማችሁበት አደባባይ ሁሉ ለነጻነትና እኩልነት የታገሉ የአንድ ጎሳ አባላት ሳይሆኑ የመላው የኢትዮጵያ ህዝብ ልጆች ደምና አጥንት እንደገበሩበት ይግባችሁ። ህዝብ ስታስጭቁኑና ስትጨቁኑ ኖራችሁ ባለቀ ሰአት ማይክሮፎን ስለጨበጣችሁ እንዴት ነጻ አውጪ ልትሆኑ ትችላላችሁ? ከዚህ በሁዋላ ይበቃል! ስብከትን በተግባር ማሳየት ስለተሳናች ህዝብ ተቀይሟል። እንደነ ጃዋር አይነት መርዘኛ የዘር ፖለቲካ ነጋዴዎች ታቅፋችሁ እሽሩሩ እያላችሁ የኢትዮያን ህዝብ መሸንገል አትችሉም። ይልቅ የሚቻላችሁ ከሆነ ሳይመሸ የተምታታ የእኩልነትና የጥላቻ፣ የፍትህና የእብሪት ዲስኩር በየአደባባዩ ማሰማት ትታችሁ በግፍ ያሰራችሁትን የድሃ ልጅ ሁሉ ፍቱ። ለውጥን በስብከት ሳይሆን በተግባር አሳዩ። በዚሁ ከቀጠላችሁ ግን ውድቀታችሁ ከፈጣሪዎቻችሁ የከፋ እንደሚሆን ፈጽሞ አትጥራጠሩ።

ከህውሀት በብዙ እጥፍ የሚያስከነዳ የተረኝነት ስካር ውስጥ የተዘፈቁት ጽንፈኞች (በመሳይ መኮንን) Posted by: ecadforum October 8, 2019

በመሳይ መኮንን Mesay Mekonnen, ESAT journalist የሰሞኑ ግርግር ያስጨንቃል። የኦዲፒ ሰዎች ሰከን ማለት ቢችሉ ጥሩ ነው። በጽንፈኞች የተጠለፉት አንዳንድ አመራሮቹ ከማይክና ከፌስ ቡክ ለጊዜው እንዲርቁ ቢደርግ ዋናው ተጠቃሚ ራሱ ኦዲፒ ነው። ከህውሀት በብዙ እጥፍ የሚያስከነዳ የተረኝነት ስካር ውስጥ የተዘፈቁት ጽንፈኞቹ ለኦዲፒ ኪሳራ እንጂ ትርፍ የሚያስገኙለት እንደማይሆኑ ይታወቃል። ኦዲፒ ውስጡን በሚገባ ካላጠራ በጽንፈኞቹ ድር ተተብትቦ ውድቀቱን ቅርብ እንደሚያደርገው ጥርጥር የለውም። ሀገር ቤት እግራቸውን የተከሉትና በባህር ማዶ ያሉት ጽንፈኞቹ የዘረኝነት አዶ ከበሬያቸውን መደለቁን በእጥፍ ጨምረው መጥተዋል። በርቀት ከኮሚውተር ጀርባ በኪቦርድ ሲደቀድቁት የነበረውን የዘረኝነት ጥይት በቅርበት ከቤተመንግስት አፍንጫ ስር ሆነው እያስወነጨፉት ነው። ትንሽም ቢሆን ማዕበል የመፍጠር አቅም አዳብረዋል። ለጊዜው ሳያላምጥ የሚወጥ፡ ሳይረዳ የሚከተል፡ በዕውቀት ሳይሆን በስሜት የሚነዳ ትውልድ ከጎናቸው መሰለፉ አይቀርም። ቀውስ እየፈጠሩ፡ ግጭት እየጠመቁ፡ መቀጠላቸው ይጠበቃል። እኔ ግን በጭለማ ከተዋጠው ዋሻ ማዶ ጭል ጭል የምትል ብርሃን ከርቀት ትታየኛለች። ባዶ ምኞት አይደለም። የቀን ቅዥትም አይደለም። መሬት ላይ በሚራመድ፡ ተስፋ በሚሰጥ የታጀበ የነገ እውነት እንጂ።

TZTA October 2019

ከፈረሱ አፍ እንደሰማሁት ሀገራዊው ፓርቲው ወደ ኋላ ላይቀለበስ ወደ መጨረሻው ምዕራፍ ተጠግቷል። ከኢህአዴግ ውጪ የተሰለፉ አጋር ፓርቲዎች ተጠቃለው የውህድ ፓርቲው አካል ለመሆን ስምምነታቸውን ጨርሰዋል። ህወሀትም በአንድ እግሩ ኮንፌደራሊስቶች መንደር ረግጦ፡ በሌላኛው ደግሞ ውህድ ፓርቲውን ለመቀላቀል በር ዘግቶ እየመከረ እንደሆነ ተሰምቷል። ህወሀት ከተሳካላት የኮንፌደራሊስቶች ግንባር ፈጥሮ ወደ ቤተመንግስት ለመግባት እስከደም ጠብታ ሊሞክር ይችላል። ሆኖም ከወዲሁ በሁለተኛው እግሩ የውህድ ፓርቲው መንገድ ላይ ወጥቶ እየተራመደ ለመሆኑ ከሰሞኑ መቀሌ ላይ የተደረገው የመደመር ስብሰባ ላይ ተመስክሯል። ህወሀት ቤተመንግስት ባይገባ እንኳን በህይወት መቆየት የሚከለክለው ለጊዜው አይኖርም። የሰሞኑ ግርግር ተዋናይ የሆኖት የኦሮሞ ብሄርተኞች ግን ምርጫቸው አንድ ብቻ ነው። በጥርሳቸውም ነክሰው፡ በጥፍራቸው ቧጠው ውህድ ፓርቲው ለጽንፈኞች የምጸአት ቀን ይዞባቸው ተረባርበው ውህድ ፓርቲው እንዳይመሰረት ማድረግ መጥቷል። የዘር መዋቅርን ያልተከተለ፡ ኢትዮጵያዊ ነው። ቀኑ የጨለመባቸው ቢመስልም ከመሞከር ቅርጽና ቁመና የሚኖረው ሀገራዊ ፓርቲው ወደኋላ የሚሉ አይደሉም። በተመሰረተ ማግስት በኢትዮጵያ የብሄር ፖለቲካ ወደ መቃብር መውረዱ የማይቀር ነው። እዚህ ላይ ውህዱ ፓርቲ ከተመሰረተ በእነዶ/ር አብይ የብሄር ፖለቲካ ይቀራል ሲባል የብሄር ብሄረሰቦች የተጀመረው የለውጥ ጉዞ ትልቁን ምዕራፍ መብት ይደፈጠጣል፡ አህዳዊ ስርዓት አፈር ልሶ ያጠናቅቃል ማለት ነው። ለውጡ መዋቅራዊ ይነሳል የሚል መሰረት የሌለው ዲስኩር ይዘው እንዲሆን፡ ስር ነቀል በሆነ መስመር ላይ እንዲወጣ የመጨረሻ እድላቸው በሃይልና በጉልበት የሚሞክሩ ለሚጎተጉቱ ቅን አሳቢዎች ተስፋ የሚሰጥ ውጤት ጽንፈኞች ከወዲሁ ጡንቻቸውን እያፍታቱ እንደሆነ ሆኖ የሚመዘገብ ይሆናል። ኢትዮጵያ ውስጥ ብቻ ይታያል። የማይቀረው ውህደት የእነሱን የፖለቲካ የቀረውን የጎሳ ተኮር መስመር በማጥፋት የአፍሪካን ፍጻሜ እውን ማድረጉን በመረዳትም ለማጨናገፍ ገጸ ምድር ከጎሳ ፖለቲካ ነጻ የመሆኑን ድል ያበስራል እያንዳንዷን የጥፋትና የቀውስ እድሎች በመጠቀም ማለት ነው። ከእንግዲህም ፖለቲካው ዕውቀት ላይ ላይ ናችው። ሰሞኑን የምናየውና ብዙዎቻችንን የተመሰረተ፡ በሃሳብ የበላይነት የሚመራ እንዲሆን ያሰጨነቀን እንቅስቃሴያቸው የዚሁ ቀቢጸ ሰፊ እድል የሚሰጥ ታሪክ ይጀመራል ማለት ነው። ተስፋ ሙከራቸው መገለጫ ነው። ውህዱ ፓርቲ ኢትዮጵያ ለዘመናት የተጣባትን፡ እንደውስጥ ደዌ እውን ከሆነ ከግጭት ቀለባቸውን የሚሰፍሩ፡ ስጋዋን በልቶ የጨረሳትን ህመም የምትፈወስበትን በህዝብ መተላለቅ ቢዝነሳቸው የደራላቸው ቀፋይ መድሃኒት ታገኛለች ማለት ነው። በአጭሩ አክቲቪስቶችና ፖለቲከኞች የገንዘብ ምንጫው ለኢትዮጵያ ትንሳዔ እውን መሆን አይነተኛ ሚና መድረቁ የማይቀር ነውና ከወዲሁ ሰማይን ቧጠው፡ የሚጫወት ይሆናል ማለት ነው። ምድርንም ሰንጥቀውም ቢሆን የእነአብይን እግር ቆርጠው መንገድ ላይ ለማስቀረት መፈራገጣቸው በተቃራኒው በተአምር እንኳን የጽንፈኞቹ ይጠበቃል። የቀውስ ዜና በማራገብ፡ ክሽን ያለች ሙከራ የሚሳካ ቢሆን የኢትዮጵያ ጉዳይ ወሬ በመፍጠር የዩቲዩብ ገበያቸው የደራላቸው ስለማክተሙ ጥርጥር አይኖረውም። ኢትዮጵያን ነጋዴዎችም የሚበሉትና የሚጠጡት እንዳያጡ እንደካንሰር እየበላ የሚያጠፋትን የጎሳ ፖለቲካ የውህድ ፓርቲውን መመስረትን በጎሪጥ ማየታቸውን እንዳይነቀል ሆኖ ይተከላል። የኢትዮጵያን ጥፋት መጥቀስ ያስፈልጋል። በእድሜ ዘመናቸው በጸሎትና በትግል ሲናፍቁ

15

https://www.mywebsite.com

የነበሩ ሃይሎች ኮንፌደራሊስት የሆኑ ግልገል መንግስታትን በመፍጠር የኢትዮጵያን ፍጻሜ እውን ያደርጋሉ። አከባቢው ወደግጭት ቀጠና ተቀይሮ ኢትዮጵያውያን ለጎጣቸው፡ ለመንደራቸው ይተላለቃሉ። የሩዋንዳ ዘግናኝ ታሪክን በእጥፍ የሚደግም ክስተት ይፈጠራል። አሸናፊ የሌለው፡ ለዓመታት የሚዘልቅ የማያባራ እልቂት የሚያስከትል ጦርነት ምስራቅ አፍሪካ ላይ ይታወጃል። ከዚህም የከፋ መፈጠሩ ይጠበቃል። እያሟረትኩ አይደለም። መዳረሻቸው የኢትዮጵያ መጥፋት የሆኑ ሃይሎች ስትራቴጂካዊ ግንኙነት ፈጥረው የለውጥ ሃይሉን ከደቆሱት የማይቀር ግን የሚያስፈራ እውነት ለመሆኑ አልጠራጠርም። በእርግጥ ኮንፌደራሊስቶችም ይሁኑ የኩሽ መንግስት አቀንቃኞች፡ ዓላማቸው ከዳር የመድረስ እድሉ በጣም ጠባብ ነው። የኢትዮጵያም ሆነ የዓለም ነባራዊ ሁኔታ የሚያረጋግጠው ሰራዊቱንና የደህንነት መዋቅሩን የተቆጣጠረ ሃይል በመጨረሻም አሸናፊ መሆኑን ነው። በእኔ እምነት የዶ/ር አብይ የለውጥ ሃይል ከህዝብ ድጋፍ በተጨማሪ የሰራዊትና የደህንነቱን የበላይነትን ይዟል። ከጥቂት ጽንፈኛ ቡድኖች በቀር አብዙዎቹን የፖለቲካ ሃይሎች በመሰብሰባቸው ፖለቲካዊ የበላይነትንም ጨብጠዋል። ከጎረቤት ሀገራት ጋር ያለው ግንኙነትና የእነአሜሪካን ድጋፍ ሲጨመርበት በሁሉ መስክ የለውጡ ሃይል ጽንፈኞቹን ደቁሶ ኢትዮጵያን ከተደቀነባት የጥፋት ግርዶሽ እንደሚታደጋት አምናለሁ። ኢትዮጵያ መሃሉን ትሻገራለች። ወጀቡን ታልፋለች። እየናጣት ያለው ተርቡላንስ ጊዜያዊ ነው። በ1926 የተጻፈና የነጮችን ብሽቀት በሚያሳየው the powder barrel በተሰኘው መጽሀፍ ውስጥ ኢትዮጵያን ለመስበር የኢትዮጵያን ምሶሶዎች መነቅነቅና ማጥፋት የሚል ሀሳብ ሰፍሯል። ነጮቹ በፊት ለፊት ሲያቅታቸው በእጅ አዙር ይህን ህልማቸውን ለማሳካት ብዙ ሙከራ አድርገዋል። የነጮችን ቀመር ተከትለው ህወሀቶች ብዙ ሞከሩ። አልተስካላቸው። ኢትዮጵያ ኖረች። የህወሀት አቻና የባህሪ ወዳጅ ኦነግ 40 ዓመታት አረጀበት። አልተስካለትም። ዘንድሮ ጽንፈኞች ተራቸውን የእጅ አዙሩን የነጮች እቅድ ለማሳካት ከየአቅጣጫው ተነስተዋል። አይሳካላቸውም። ኢትዮጵያ ነገም ወደፊትም ትኖራለች።

* https://www.tzta.ca

TZTA October2019

16

https://www.mywebsite.com

*

https://www.tzta.ca

Federal election 2019: Liberals win strong minority but lose popular vote to Conservatives

in 17 ridings, the NDP in 11, the Liberals in 11, and the Greens in two.

Voter turnout was listed at 65.95 per cent as of Tuesday morning, which would be a decline from the 68.3 per cent of eligible voters who cast a ballot in 2015. However Elections Canada notes that its 2019 figures do not include voters who registered on election day.

The Liberals, Conservatives and NDP focused the lion’s share of their policy proposals in the campaign on affordability issues, with the parties trying to outdo one another on programs, tax cuts and targeted help for new parents, seniors and postsecondary students in particular.

The Conservatives pitched an across-theboard income tax cut funded by spending cuts elsewhere, while the Liberals did away with promising to balance the budget and offered up new programs as well as tax relief for low– and middle-income earners. Instead of pitching tax cuts, the NDP proposed a historic expansion of medicare with the introduction of universal pharmacare and dental care.

Liberal leader Justin Trudeau and wife Sophie Gregoire Trudeau wave as they go on stage at Liberal election headquarters in Montreal, Monday, Oct. 21, 2019. THE CANADIAN PRESS/Paul Chiasson PAUL CHIASSON/THE CANADIAN PRESS Justin Trudeau’s Liberals have retained enough seats to govern with a strong minority in the House of Commons as the result of a robust showing in Ontario, bringing an end to an acrimonious campaign and ushering in the uncertainty of a divided Parliament and a country split along regional lines.

The Liberals face significant challenges as they enter their second mandate: They won the most seats in the House, but lost the popular vote to the Conservatives. About 6.2-million Canadian voters – or 34.4 per cent – chose Mr. Scheer’s party over the 5.9-million voters – or 33.1 – cent – who opted for Mr. Trudeau’s Liberals. They were shut out in Alberta and Saskatchewan.

The minority situation will force the Liberal Prime Minister, who swept to power in 2015 as a champion of progressive values but became tainted by ethical scandals and broken promises, to negotiate political alliances with the NDP or the Bloc Québécois to maintain power. Mr. Trudeau will face a resurgent Bloc, which was elected in 32 of Quebec’s 78 seats late Monday, and the Conservatives holding a tight grip in the Prairies, where anger mounted at the Liberals for failing to get the Trans Mountain pipeline expansion built in their first four years in government and introducing new legislation that changed the rules for environmental reviews.

The leaders broke with tradition after the results came in, with none of them waiting for the previous one to finish speaking before taking the stage. While Conservative Leader Andrew Scheer waited for NDP Leader Jagmeet Singh to finish a substantial part of his speech, Mr. Trudeau began in Montreal within minutes of Mr. Scheer taking to the podium in Regina.

The Liberal Leader framed his minority election as a “clear mandate,” despite Conservatives winning the popular vote. “From coast to coast to coast, tonight Canadians rejected fear and negativity. They rejected cuts and austerity and they voted in favour of a progressive agenda and strong action on climate change."

The minority win diminishes Mr. Trudeau’s authority, but is more of a setback for Mr. Scheer. It’s rare for an incumbent government to be ousted after one mandate, but the Tories set expectations high for their rookie leader.

Ultimately, he was unable to capitalize on Liberal troubles in the face of relentless attacks as a leader out of sync on the environment and social issues.

One of the biggest upsets of the night was veteran Liberal cabinet minister Ralph Goodale

TZTA

losing his Regina-Wascana riding.

Deputy Conservative Leader Lisa Raitt was unseated in the Ontario riding of Milton, and People’s Party Leader Maxime Bernier lost his Quebec seat.

Other than Mr. Bernier, all of the party leaders won their ridings.

Mr. Scheer acknowledged it was not the result he had hoped for but he nonetheless claimed victory for reducing the Liberals to a minority while winning the popular vote.

“What we do know is that after the 2015 election, when Justin Trudeau looked unstoppable, all the pundits and experts said it was the beginning of another Trudeau dynasty,” Mr. Scheer said while standing alongside his family at his party’s election-night event at Evraz Place in Regina. “Tonight, Conservatives have put Justin Trudeau on notice. And Mr. Trudeau, when your government falls, Conservatives will be ready and we will win.”

Jody Wilson-Raybould, who left the Liberal cabinet over the SNC-Lavalin affair, won her Vancouver-area riding, where she ran as an Independent. Jane Philpott, who also resigned from Mr. Trudeau’s cabinet over the SNCLavalin affair, ran as an Independent in Ontario, but lost to her Liberal challenger.

At the beginning of the campaign, Mr. Singh had faced the prospect his NDP would lose official party status. They lost about half their seats but kept a foothold in Parliament. The New Democrats would be the natural ally for the Liberals in a minority government. Mr. Singh suggested during the campaign he could work with Mr. Trudeau.

The vote put an end to a 40-day campaign that was dominated more by character assassination than significant policy debates on issues such as pharmacare, tax cuts and the pros and cons of a carbon tax.

To form a majority a party must win 170 of the House of Commons’ 338 seats.

The Liberals put in a solid showing in the Ontario battleground, where Conservatives worried that Premier Doug Ford was dragging down Tory support. With 121 seats up for grabs, the Liberals were leading or elected in 79 seats to 36 for the Conservatives and six for the NDP. In 2015, the Liberals won 80 seats followed by 33 for the Conservatives, and eight for the NDP. The Liberals had expected to hold onto their

October 2019

17

fortress in the Greater Toronto area, and the Conservatives under Mr. Scheer were unable to make inroads. Similarly the NDP was not able to break into Toronto’s 416 area code after being swept out of Canada’s most populous city in the 2015 election.

In Quebec, the Bloc, led by Yves-François Blanchet, denied the Liberals the seats they needed to form a majority government.

At the outset of the campaign in September, the Liberals had hoped to increase their base in Quebec to offset losses elsewhere. In 2015, the Liberals won 40 seats, with the NDP picking up 16, the Conservatives winning 12 seats and the Bloc Québécois reduced to just 10 seats.

In Monday’s vote, the Liberals were leading or elected in 35 seats. The Bloc was leading or elected in 32 seats, enough to make it the third-largest caucus in the House of Commons.

The Conservatives were leading or elected in 10 Quebec ridings, while the NDP has been reduced to just one seat in the province.

With the New Democrats struggling with organization, fundraising and popular support in 2019, the Liberals and the Conservatives were counting on picking up seats there. But the rise of the Bloc in the last six weeks changed the calculation.

The Atlantic provinces set the tone for the night with the Conservatives winning four seats in the Liberal stronghold, a region where the Trudeauled party won all 32 seats in 2015. The NDP picked up one seat in Newfoundland where Jack Harris won back the riding of St. John’s East.

The Green Party’s Jenica Atwin picked up a seat in Fredericton, a seat the Greens hold provincially. Former Harper MPs Rob Moore and John Williamson also won back their New Brunswick ridings.

In Manitoba, the Liberals held on to four of their seven seats. The Conservatives won seven seats and the NDP three.

The Conservatives swept Saskatchewan, and in Alberta, the Tories swept all but one Edmonton seat, which the NDP held.

The Conservatives received 64.3 per cent of the popular vote in Saskatchewan, followed by 19.5 per cent for the NDP and 11.6 per cent for the Liberals. In Alberta, the Conservatives received 69.2 per cent of the vote, followed by the Liberals at 13.7 per cent and the NDP at 11.5 per cent.

In B.C., the Conservatives are leading or elected

https://www.mywebsite.com

Other than the Conservatives’ focus on fiscal constraint, the area where the parties showed the clearest differences was on climate change policy. The Conservatives promised to tear up the Liberal climate plan and repeal the federal carbon tax as their first order of business if they formed government, while the other parties promised more ambitious targets.

Less than a year ago, Mr. Trudeau had been expected to coast to a second majority government.

But the SNC-Lavalin affair lifted a curtain on his governing style, and the Liberals never fully recovered from two months of wall-to-wall coverage that ended with two of Mr. Trudeau’s star recruits from the 2015 campaign being booted from the Liberal caucus, the resignation of a close adviser and the exit of Canada’s top civil servant. It also resulted in a second finding that Mr. Trudeau had breached ethics laws.

The Liberal Leader regained his footing slightly over the summer, but the first week of the campaign put Mr. Trudeau on his heels when it was revealed that his government blocked the RCMP’s request for documents to determine whether there was obstruction justice in the SNC-Lavalin affair.

As the campaign entered its second week, photos surfaced of Mr. Trudeau wearing blackface. He admitted he had done so an unknown number of times, from his youth in the 1980s to 2001, when he was a teacher at a Vancouver private school.

The admission rocked his campaign, hurting morale, and cut to the core of Mr. Trudeau’s brand as a prime minister who championed inclusion and embraced diversity.

The scandal knocked the Liberals to second place in the polls, and gave confidence to the Tories heading into the third week.

Mr. Scheer, who assembled an inexperienced election team, faced controversies of his own.

The Globe and Mail reported that he had never worked as an insurance broker as his party bio claimed and that he hold dual Canada-US citizenship.

Mr. Singh’s performance in the debates and his response to Mr. Trudeau’s blackface controversy gave him moments to rise above the fray, and prompted voters to reconsider the New Democrats.

In Quebec, the BQ leader Mr. Blanchet tied his campaign closely to the policies of Quebec’s popular Premier, François Legault, and avoided talking about his party’s original purpose, Quebec separatism, for much of the campaign.

Green Party Leader Elizabeth May started with high hopes that the Greens could pick up seats, not just in British Columbia, but also in the East. However, as she tried to position her party beyond its climate change focus, she was tripped up by questions about abortion and separatism.

With files from Michelle Zilio

* https://www.tzta.ca

Jawar Mohammed and the act of terrorism

By Tibebe Samuel Ferenji 10/23/2019

Merriam Webster defines terrorism as “the systematic use of terror especially as a means of coercion”.

The act of terrorism is also defined as “the calculated use of violence (or the threat of violence) against civilians in order to attain goals that are political or religious or ideological in nature; this is done through intimidation or coercion or instilling fear” (emphasis added).

There is no question that Jawar Mohammed has become a formidable political force in Ethiopia. Thanks to technology, he is able to garner support from gullible, uneducated, and extremist elements of our society. Those responsible for the rise of Jawar in Ethiopian politics are media outlets and those who labeled themselves as activists. In addition, the Ethiopian government gave Jawar undeserved recognition and praise hoping to appease the about 300,000 of his core supporters. Although many media outlets have reported that Jawar has about 1.3 million Facebook followers, all his Facebook followers are not his supporters, In fact, some of them are multiple accounts opened using fake names and some are his opponents following him to counter his antiEthiopian rhetoric’s. Nonetheless, he has followers who have been creating havoc in various parts of our nation. As has been reported, Jawar may also have supporters within the ruling party cadres and officials. Some reports have suggested he is groomed, financed, and supported with propaganda by the TPLF. These reports claim the TPLF is using the likes of Jawar to continue to be an obstacle for peace and stability in Ethiopia and challenge TZTA October2019

Dr. Abiy’s leadership hoping to return at the helm of the EPRDF. Sadly, some useful idiots in the “Ethiopian unity camp” has become instrumental in feeding the “beast” to make him feel he is greater than he is. Many have said that Jawar is a businessman and does not care about the youngsters who follow him. His action proves these assertions to be true. Jawar is making money by fueling conflict in the country; but, none of his money supports any charitable work. The type of “investment he is making” in Ethiopia is only for his own personal profit. Jawar does not seem accountable to anyone; his source of income is not accounted for and whatever earning he has from various donations and his spending is not checked. He acts more like a warlord in a “conflict zone” than “a political scientist” that he claimed to be. Time and time, he has proven to be a demagogue without any political intellect.

Some have questioned his academic credentials. He often exaggerates his position and embellishes his ‘experience”. In one recent interview, he suggested being an “informal advisor” of Prime Minister Abiy Ahmed. His claim that he worked as an advisor and as a consultant to various international political figures is unchallenged and unchecked.

When Jawar claimed to AFP that he is “an informal advisor of the Prime Minister”, AFP did not bother to fact check whether Jawar’s claim is true or not and published what Jawar said. It is such a false claim that inflated Jawar’s ego and made him feel that he is untouchable.

Ethiopia. Like any human being, he has the right to express his opinions, but he does not have the right to be treated like a VIP and has no right to engage in the internal working of governmental affairs. What is more troubling is he has shown enormous contempt to the rule of law in Ethiopia and has encouraged his supporters to engage in the act of terrorism.

His supporters caused enormous destruction and contributed a great deal for the lawlessness in the country while the government law enforcement agencies failed to take action to curb this growing danger. Now, it seems, the act of these terrorists has reached the point of no return. It is because the Ethiopian government ignored the warning signs, this individual continued to spread his dangerous venom in the media outlet he owns and operates without any accountability. As the definition of terrorism clearly indicates the acts of Jawar and his supporters are an act of terrorism. Jawar and his ill-educated cronies are engaged in intimidations, threats, property destruction, and massacring innocent citizens. This must be stopped by any legal means that are necessary.

Jawar must be accountable for his illegal activities and for fueling a terrorist act. He has encouraged violence, led a group that has engaged in violence, he has provided material support to those who are engaged in a terrorist act to carry out his political objectives.

Hence, he should be charged in a court of law in Ethiopia and the United States. If the Ethiopian government does not have the courage to charge Jawar in a court of law, the least that the Abiy led government could do is deport Jawar from Ethiopia and prevent him from entering Ethiopia again. In addition, the Ethiopian government could work with the United States government to close down Jawar’s media using the United States terrorism law.

If the Ethiopian government does not take drastic and meaningful action against Jawar, Ethiopian citizens in Diaspora should petition the Department of Justice to charge Jawar Mohammed and his supporters in the United States with the act of terrorism. Neither the Ethiopian government nor Ethiopian citizens should sit idle while the terrorist group led by Jawar Mohammed engaged in Jawar is a citizen of the United killing, intimidating, coercing, and States and he should not be allowed destroying property to attain their to interfere in the internal affairs of ill-conceived political goal. As the

18

https://www.mywebsite.com

saying goes time for diplomacy is over and it is time to take action to stop this homegrown terrorist group.

There are reports indicating Jawar is contemplating to give up his US citizenship. A couple of issues have been entertained why Jawar is giving up his US citizenship; some reports claim he is planning to run for office in Ethiopia; others indicated he is wanted in the US for tax evasion. Whatever the issue is, the Ethiopian government is under no obligation to give Jawar Ethiopian citizenship. Since Ethiopia does not recognize dual citizenship, Jawar’s renunciation of his US citizenship does not automatically make him an Ethiopian citizen. Jawar voluntarily gave up his Ethiopian citizenship, he is no longer an Ethiopian.

Hence, he has no business interfering in Ethiopian politics.

If Jawar’s intention is to avoid his financial obligations in the US, he is out of luck. Section 349(a)(5) of the Immigration and Nationality Act (INA) (8 U.S.C. 1481(a)(5)) is the section of law governing the right of a United States citizen to renounce abroad his or her U.S. citizenship. The renunciation of U.S. citizenship does not allow persons to avoid possible prosecution for crimes which they may have committed in the United States, or escape the repayment of financial obligations. Since there is no law that obligates the Ethiopian government to reinstate Jawar’s Ethiopian citizenship, the Ethiopian government should deny any citizenship application submitted by Jawar.

It is time to put pressure on the Ethiopian and the United States governments to take action against this terrorist, his financiers, and his followers. This writer believes that deporting Jawar from Ethiopia is conducive to the public good, and baring him permanently from reentering Ethiopia on the ground that he is “involved in terrorismrelated activities” is justifiable action. Short of such measures, make the Ethiopian government complicit with the terrorist group led by Jawar. There is conclusive evidence, in various media outlets, which proves Jawar is engaged in inciting violence ergo engaging in act of terrorism against the Ethiopian people. It is time to take serious action and uphold the rule of law!

God Bless Ethiopia and her people! * https://www.tzta.ca

TZTA October2019

19

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

Ethiopian PM Abiy Ahmed Ali wins Nobel Peace Prize

Abiy Ahmed Ali worked for peace with Eritrea, has overseen democratic reforms and mediated in regional disputes.

“It will be a mixed bag of emotions - his critics say it will now put a lot of pressure on him to hold free and fair elections in May next year.”

That was a theme echoed by Amnesty International.

“Prime Minister Abiy Ahmed’s work is far from done,” said Kumi Naidoo, Amnesty’s secretary-general.

Prime Minister Abiy Ahmed Ali of Ethiopia has won the 2019 Nobel Peace Prize, the awards committee announced in Norway on Friday.

He was recognised for starting peace talks with Eritrea and establishing a peace agreement to end the long stalemate between the two countries.

"When Abiy Ahmed reached out his hand, President Isaias Afwerki grasped it and helped to formalise the peace process between the two countries," said Berit Reiss-Andersen, chair of the Nobel Peace Prize Committee.

"In Ethiopia, even if much work remains, Abiy Ahmed has initiated important reforms that give many citizens hope for a better life and a brighter future.

"He spent his first 100 days as prime minister lifting the country's state of emergency, granting amnesty to thousands of political prisoners, discontinuing media censorship, legalising outlawed opposition groups, dismissing military and civil leaders who were suspected of corruption and significantly

TZTA October2019

increasing the influence of women in Ethiopian political and community life."

The office of the Ethiopian prime minister said: "We are proud as a nation" for winning the prestigious award.

“This victory and recognition is a collective win for all Ethiopians, and a call to strengthen our resolve in making Ethiopia - the new horizon of hope - a prosperous nation for all,” a statement read.

‘More to be done’ Abiy has helped mediate between Kenya and Somalia in a maritime territory dispute and has also been key to bringing leaders of Sudan and South Sudan to the negotiating table.

The immediate reaction in Ethiopia was of “surprise, but not shock”, said Al Jazeera’s Robyn Kriel, reporting from Addis Ababa.

“He really has been trying to open up the landscape in a very inclusive and nationalistic way for all Ethiopians, and not just one ethnicity,” she added.

“This award should push and motivate him to tackle the outstanding human rights challenges that threaten to reverse the gains made so far. He must urgently ensure that his government addresses the ongoing ethnic tensions that threaten instability and further human rights abuses. He should also ensure that his government revises the AntiTerrorism Proclamation which continues to be used as a tool of repression, and holds suspected perpetrators of past human rights violations to account.”

In Ethiopia, even if much work remains, Abiy Ahmed has initiated important reforms that give many citizens hope for a better life and a brighter future.

BERIT REISS-ANDERSEN, NOBEL PEACE PRIZE COMMITTEE CHAIR Speculation There had been speculation about the winner in the run-up to the ceremony, with suggested winners including 16-year-old Swedish climate activist Greta Thunberg; German Chancellor Angela Merkel; and prodemocracy activists in Hong Kong.

Since 1901, 99 Nobel Peace Prizes have been handed out to individuals and 24 organisations. While the other prizes are announced in Stockholm, the peace prize is awarded in the Norwegian capital, Oslo.

named, of whom 11 are men.

Two literature prizes were awarded on Thursday - one for 2018 that went to Polish novelist Olga Tokarczuk and one for 2019 that was given to Austrian author Peter Handke.

The chemistry prize went to three scientists for their work leading to the development of lithium-ion batteries; the physics award was given to a Canadian-American and two Swiss academics for exploring the evolution of the universe and discovering a new kind of planet; and the physiology or medicine award went to two Americans and one British scientist for discovering details of how the body’s cells sense and react to low oxygen levels.

In his will, Alfred Nobel, the Swedish industrialist and inventor of dynamite, decided the peace prize should be awarded in Oslo. His exact reasons for having an institution in Norway handing out that prize is unclear, but during his lifetime Sweden and Norway were joined in a union, which was dissolved in 1905.

The economics prize was not created by Nobel, but by Sweden’s central bank in 1968.

It is awarded on Monday.

With the glory comes a 9-million kronor ($918,000) cash award, a gold medal and a diploma. Even though the peace prize is awarded in Norway, the amount is denominated in Swedish kronor.

The laureates receive them at elegant ceremonies on December 10 - the anniversary of Nobel’s death in 1896 - in Stockholm and Oslo.

SOURCE: AL JAZEERA AND NEWS AGENCIES

This week, 12 Nobel laureates have been

20

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

Ethiopians shall rally to save historic Ethiopia from ethnic fanatics Posted by: ECADF in Opinions October 17, 2019

TZTA INC TZTA INTERNATIONAL ETHIOPIAN BILINGUAL NEWSPAPER

TZTA is independent newspaper published once a month online in Toronto, Canada. The opinion expressed in this newspaper are not necessarily those of the editor or publisher. We welcome comments or different point of view from our readers submitted articles may be edited for clarity.

Address

Send your article, letters, poems and other information with your full name, address and phone number to:-

TZTA INC.

1411-100 Wingardoen Court Scarborough, ON M1B 2P4 E-mail your information to:-

tztafirst@gmail.com / info@tzta.ca

Website:-https://www.tzta.ca GST REG. # R306528806-00001

by Ewnetu Sime Ethnic based politics proved to be a cruel manifestation of oppression.

Ethiopia has existed as an independent country for very long time. No one in sane mind deny there were unequal distribution of power and resources during this long existence. People resistance eventually led to 1974 social revolution. The revolution was largely coordinated and led by the 1960s generation. As result, the monarchy disposed and lands distributed to the tillers. The primary philosophy and resistance strategy of the 1960 generation to fight oppression was class struggle, not on ethnicaly based. At that time, in most progressive circle, ethnic movements were considered not the common interest of to free from repressive regime.

However, the several national movement were rising in different part of the country. One of them is Tigray People Liberation Front (TPLF).’ TPLF used ethnicity as primary tool for mobilizing people in Tigrai region. The end of cold war and the continued resistance of democratic forces who were fighting in other part of Ethiopia weaken the DERG. This contributed for TPLF to succeed in seizing the state power in 1992. The past 27 years TPLF rule the country with iron fist using ethnic based policy and divide and conquer tactics in governing the country.

Ethnic based politics proved to be a cruel manifestation of oppression, exploitation, brutality and had created misery to vast majority of Ethiopians.

This lead for – mass protest across the country. In comparison both to TPLF predecessor and successor, it is fair to say TPLF’S regime has been the worst of all. The successor (Prime Minister’s Abyi regime) brought raised hope with inspiring speech to many Ethiopians. A little of over a year, the extremist elements such as

TZTA October2019

Jawar have started openly advocated for TPLF’s agenda to divide the country purely on political ethnic line. We were shocked to see in September 2018 in town of Burayu massacre, looting, etc targeted non Oromo ethnic group. It is the result of hate speeches by ethnonationalist scholars Oromos origin. The new EPDRF Government tolerated this dangerous practice.!

The ugly truth of ethnic based rule is giving false expectations to their followers and ethnic group members.

Ethnic rule is undermining democratic value and does not promote national integration. On the contrary, it created national crises. The results are escalation ethnic and uncontrolled regional conflicts. Displacement of millions of people and lawlessness is seen everywhere, many of them instigated by ethnic group leaders. A society riven by ethnic deep divisions will have no stable social order, democratic principles and economic development. The ethnic blinded zealots group are occupied with viscous propaganda war on social media. This ethnic blinded zealots are organizing less educated and unemployed youth to do their dirty work by violent means. They are breeding cowardly group of hooligans ready to slaughter innocent people as they have one it in town of Burayu.

Ethnic leaders have started imposing highly repressive measures particularly on resident of Addis Abeba. Eskinder Nega journalist and human rights activist working tirelessly to bring democracy to all Ethiopians. We were confident hundreds of thousands of people will march for democracy and human rights and supporting the October 10, 2019 six points as outline in his press release. Addis Abeba’s Police Commissioner office seems to be cimmanded by Oromo extremist cadres. In anticipation of mass rally,

21

Eskinder Nega the Oromiya police and extremist group closed road at town of Goha Tsion that connect Addis Abeba and northern Ethiopia and forced many bus passengers to return to departure locations assuming the passengers are Eskinder’s rally supporters.. This desperate act took place couple days ahead of the rally date. Taking it as the solution to stop the rally is delusion.

This delusion will never able to solve the resilient people protests.

The police actions has demonstrated the EPDRF’s tyrannical power structures pretty much intact and has not changed a bit. There is some indications of a single party ethnic based actions are on rise. Eskinder denied permission to hold a rally is one of an example of repressive measure by Addis Abeba’s Police Commissioner. Many of us are angry and saddened by the police illegal action. Some concluded the genie is out of the bottle and ethnic tranny embolden.

We shall not forget that people are only tolerant of tyranny for so long, and may prompt violent actions.

Ethiopians has followed the same battle plan against dictatorships in the past. The denial of permission to hold rally could be significant enough to be a catalyst of change in near future.

Eskinder decision not to go ahead with rally at this time may be a wise strategy and will save innocent life.

It has been said by many Ethiopians, “Ethiopians leaders have been far less successful in nation building”.

The current regime did nothing more than lip service to defend law abiding Ethiopians.

Imprisonment of political opponents and activists shall stop immediately!

PAYMENT

Make your cheque payable to TZTA INC.

For residence of Canada cheque and money order are acceptable.

Pay by Visa or Master Card/Paypal/ From outside Canada Visa and Master Card are acceptable. Ask us!

Go to our website and send us your email address. You will get the newspaper every time

For Advertising

Call: (416) 898-1353 (416) 653-3839 Fax: (416) 653-3413 E-mail: tztafirst@gmail.com or info@tzta.ca Website: https://www.tzta.ca

Publisher & Editor Teshome Woldeamanuel Marketing; Tigist Teshome Format and Typing Zenashe Tsegaselassie

Contributor

Mr. Tadese Gebremariam Mr. Yonas J. Haile Mr. Alem Mr. Yehun Belay Mrs. Genet Woldemariam Mr. Desta etc...

...............................................

Members of National Ethnic Press and Media Council of Canada NEPMCC

Press and Media Council of Canada

We acknowledge the financial support of the Government of Canada through the Canada Periodical Fund of the Department of Canadian Heritage.

Ethiopia will prevail!

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

Is al-Shabab looking to Ethiopia?

by Martina Schwikowski | DW

Posted by: ECADF in News October 16, 2019

Al-Shabab has mostly struck Kenya when attacking outside of Somalia’s borders. But after recent arrests of alleged al-Shabab fighters in Ethiopia, is the Islamist group turning to Ethiopia as a new target? state television.

NISS did not specify how many people it detained, but the state broadcaster reported that it was 12. The suspects were said to have entered Ethiopia through Djibouti and Somalia, as well as the breakaway state of Somaliland.

Berhanu Jula, deputy chief of Ethiopia’s military, told the stateowned Ethiopian News Agency that there is evidence al-Shabab “has recruited, trained and armed some Ethiopians.”

The al-Shabab militant group has sown fear and terror in Eastern Africa for more than a decade. The terrorist group is fighting to oust the Somali government and establish a society based on a rigid interpretation of Islamic Shariah law. Its original leadership was affiliated with alQaeda.

Although based in Somalia, al-Shabab frequently launches terror attacks in other African countries, most notably in neighboring Kenya. It has struck there more than 20 times in the past five years, killing at least 300 people.

In January 2019, 21 people died when

al-Shabab gunmen attacked a hotel and office complex in the Kenyan capital, Nairobi. Most recently, Kenyan police shot and killed three alleged al-Shabab members and arrested seven. The men were suspected of planning attacks in the coastal city of Mombasa earlier in October.

Al-Shabab says its strikes on Kenya are in retaliation for its troops crossing into Somalia: Kenya first sent soldiers into Somalia in 2011 to target al-Shabab fighters and in 2012 it officially joined the African Union’s peacekeeping mission in Somalia,

Paul Vander Vennen Law Office

Certified by the Law Society of Upper Canada as Specialist in Citizenship and Immigration Protection: Immigration and Refugee Law: 45 St. Nicolas Street, Toronto, ON M4Y 1W6 Tel:- (416) 963-8405 ext.

Fax: (416) 925-8122

235

www.paulvanlaw.ca * paul@paulvanlaw.ca

known as AMISON. Ethiopia so far evaded large-scale alShabab attacks Similarly to Kenya, al-Shabab also has an antagonistic relationship with neighboring Ethiopia.

Ethiopia, backed by the United States, invaded Somalia in December 2006, capturing the capital Mogadishu and helping the Somali interim government drive out the looseknit Union of Islamic Courts, which controlled the capital and much of southern Somalia.

Ethiopia also decided in 2013 to send troops to Somalia to join AMISON. In retaliation for this move, al-Shabab renewed its call for ‘jihad’ against Ethiopia.

Despite this, Ethiopia has been targeted far less than Kenya and has so far managed to evade large-scale attacks.

Six years ago, Ethiopia was spared bloodshed when two Somali suicide bombers accidentally blew themselves up in central Addis Ababa. Security officials assume they were preparing to kill football fans during Ethiopia’s World Cup qualifying match against Nigeria that was to take place later that day. Back then, the country’s vulnerability to extremists’ attacks even became the subject of a written question in the European Parliament.

Ethiopia arrests militants In September this year, however, Ethiopian security officials announced the arrest of a number of alleged alShabab suspects. The suspects aimed to attack “hotels, religious festivities, gathering places and public areas” in the capital Addis Ababa, Ormomia and Ethiopia’s Somali region, according to a statement by the country’s National Intelligence and Security Service (NISS) read out on

TZTA October 2019

22

Prime Minister Abiy Ahmed had also recently warned about attempts by the Somalia-based al-Shabab extremists to make inroads into Ethiopia, according to the Associated Press news agency.

Is Al-Shabab taking advantage of political changes?

Al-Shabab could be benefiting from increasing ethnic violence and the fraught political transition sweeping the country since Prime Minister Abiy Ahmed ushered in a series of reforms when he came to power in April 2018.

“There were highly significant political changes in Ethiopia that led to wholesale changes in the federal government leadership and the leadership of the security apparatus as well,” said William Davison, Senior Analyst for Ethiopia at the Brusselsbased International Crisis Group.

“The security posts have been restaffed and it takes time for such a system to be rebuilt.”

It could be that al-Shabab perceives the security apparatus as weak as a result, and is seeking to take advantage of this, Davison said.

As such, the arrests and the televised statement about them could be read as the Ethiopian government putting its ability to fight terrorism on display.

However, there is still no clear indication of the identity of the detainees or the circumstances, Davison said.

Under the previous regime, international observers were concerned with how the government used the fight on terror to crack down on dissent, Davison pointed out.

There’s currently no sign of that, but he criticizes that even though the antiterror law has been revised, the broad scope of what “encouraging terrorism” means under that law makes it “open to be used against political dissidents by the authorities.”

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

TZTA February 2019 TZTA October 2019

23

19

https:www.tzta.ca https://www.mywebsite.com * https://www.tzta.ca

Why I nominated Abiy Ahmed for the Nobel Peace Prize The prize not only acknowledges the Ethiopian prime minister's commitment to peace, but encourages him to do more.

of the Ethiopian federation and the constitutional right to self-determination must be settled. The country's leaders must reach a consensus on all of these issues and secure a new political settlement.

The upcoming election is a critical test for Abiy's government, and for the prospects of democratic transition. For any government to tackle those critical questions, the next election must be free and fair, and the new government has a democratic mandate to take on major constitutional issues.

Awol K Allo Awol K Allo is Lecturer in Law at Keele University, UK. @awolallo

The Norwegian Nobel Committee has awarded the 100th Nobel Peace Prize to the Prime Minister of Ethiopia, Dr Abiy Ahmed Ali, for "his efforts to achieve peace and international cooperation" and for his "decisive initiative" to end the long-running military stalemate with neighbouring Eritrea.

I was one of the people who nominated Abiy Ahmed - not just for his remarkable achievements, but also for his profound commitment to the cause of peace and friendly relations among nations in the Horn of Africa and beyond.

In the nomination letter, I wrote: "By saving a nation of 108 million people from the precipice of an economic and political explosion, he captured the imagination of his own people and people across the African continent as an embodiment of hope ... and his messages of peace, tolerance, and love and understanding are being felt far beyond Ethiopia."

When I submitted the nomination in January 2019, Abiy had only been in office for nine months, and Ethiopia was still in the grip of Abiymania.

The new prime minister had surprised Ethiopians by taking actions no one had thought possible: he opened up the political space, released thousands of political prisoners, invited members of political groups previously designated as "terrorist organisations" back home, lifted the state of emergency, removed from office intelligence and army officers seen as complicit in the oppressive practices of the previous regime, sealed a peace deal with Eritrea, appointed a gender-balanced cabinet, and took many other progressive steps.

In addition, Abiy made sustainable peace at home and in the region one of his central domestic and foreign policy objectives. He argued that a stable, peaceful and prosperous Ethiopia is inconceivable without the peace, stability and development of the wider Horn of Africa region. He often preached about peace, forgiveness, reconciliation, unity, synergy and understanding. He even established a cabinet-level ministry with a mandate to build peace and national consensus and to oversee federal law enforcement organs, including the country's security and intelligence agencies.

At the regional level, he initiated an economic integration plan, a

TZTA October 2019

A picture of the 2019 Nobel Peace Prize Laureate, Ethiopian Prime Minister Abiy Ahmed, is displayed at the Nobel Peace Center in Oslo, Norway, October 11, 2019 [Reuters]

programme that aims to link the Horn of Africa region through joint investment in infrastructure and economically vital strategic assets with the aim of making nations and communities in the region frontline stakeholders in peace and stability.

In the process, he captured the imagination of Ethiopians and other people in the region.

While his domestic achievements were an important part of the picture, Abiy won the prize, in the words of the Nobel Committee, "for his decisive initiative to resolve the border conflict with neighbouring Eritrea".

When he made the commitment to end the impasse in his inauguration speech, it was largely dismissed as a token gesture that would carry little weight.

After all, his predecessors had made similar commitments and failed to follow through.

Abiy, however, made good on this by unconditionally accepting the terms of the Algiers Peace Agreement and the Ethiopia-Eritrea Boundary Commission, which handed the town of Badme, the flashpoint of the senseless 1998-2000 war, to Eritrea.

He did so against considerable internal opposition. In less than three months, the two countries signed a peace deal, normalising diplomatic relations, opening phone lines, restoring air travel and border crossings, and reuniting tens of thousands of families splintered by the war.

In addition to ending the state of "nowar-no-peace" with Eritrea, he also mediated between Eritrea and Djibouti, Eritrea and Somalia, Somalia and Kenya, and pushed the various factions in South Sudan to give peace a chance.

Most recently, he brokered the powersharing deal between the Transitional Military Council and the opposition alliance in Sudan, following the ousting of Omar al-Bashir.

To be clear, I did not nominate Abiy because I believed he had effectively transformed the peace and security landscape in Ethiopia or the Horn of Africa. Although his achievements were nothing less than stellar, I nominated him partly because I view the Nobel Peace Prize as a call to action - a prestigious award that would give Abiy the moral authority to redouble his efforts to

24

achieve a new political settlement in the region based on peaceful co-existence and economic interdependence.

Peace should be defined not by the mere absence of active hostilities between nations, but by how secure, safe and dignified people in the region feel.

It is a largely intangible, elusive and malleable public good that requires ethical and political commitment, as well as considerable pragmatism, from all stakeholders involved in its building and maintenance.

The Horn of Africa is still one of the most volatile and unstable corners of the world. Peacebuilding there demands the establishment of comprehensive structures and institutions that involve all stakeholders, and a policy-level alignment, coordination, resource mobilisation and coherence among regional actors.

Ethiopia is the most powerful and geopolitically significant country in the region and there is a considerable expectation of it to play a role befitting of this. Hence for Abiy, with the Nobel Peace Prize comes great responsibility.

He will be expected to use this honour as a tool to bolster his peacebuilding efforts.

The domestic front Ultimately, Abiy will be judged by his ability to bring sustainable peace and democracy to Ethiopia. In fact, this will be his single greatest challenge, and how he manages Ethiopia's democratic transition will define his legacy more than anything else.

Change is hard. It is slow. The task of constructing a new society from an old one is enormously challenging, and it is particularly so when this society is extremely diverse and divided. While Abiy has taken a slew of decisive actions that put Ethiopia on a path to democratic transition, the process is still fraught with operational and strategic challenges.

Democratic transition in Ethiopia requires two critical elements: political settlement and national reconciliation.

Political settlement For Ethiopia to move forward, some of the key political questions that have crystallised over the last several years, such as language policy, the status of Addis Ababa, the character

National reconciliation To achieve this and secure any future political settlement, Ethiopia needs true peace. In a democratising empire, true peace requires strengthening the rule of law, reforming the security and justice sector, managing the present and planning for the future.

Most importantly, true peace requires reconciliation and healing. Without a programme of national reconciliation, healing and peacebuilding that is credible, legitimate and has significant public support, it is very difficult to bring the country together around a common and inclusive vision for the future.

And true peace requires confronting the country's contested past, repairing social tissues, mending deep fissures, and healing individual and collective traumas inflicted by decades of repressive rule. It requires overcoming the complex and multidimensional social and political cleavages that divide the county along a binary line and instituting a more equitable, fair and sustainable dispensation.

The government has established a peace and reconciliation commission tasked with dealing with the past and helping the country move forward. However, it is not clear to what extent the body, as currently constituted, is fit for purpose, and it clearly lacks the institutional capacity and professional competence to meet its extremely demanding objectives.

While Ethiopia's destiny will be tied to the destiny of its neighbours in the Horn, Abiy's legacy will be determined largely by his successes and failures at home. How he addresses the structural uncertainties, and the competing and seemingly irreconcilable demands of the various communities in his country, will determine how we remember the legacy of Abiy Ahmed's premiership, and Ethiopia's first Nobel Laureate.

He has time. With the Nobel Peace Prize he has a new momentum and renewed national and international goodwill. He should use this opportunity to reach out to friends and foes to move Ethiopia and the Horn of Africa forward.

The views expressed in this article are the author's own and do not necessarily reflect Al Jazeera's editorial stance.

ABOUT THE AUTHOR Awol K Allo Awol K Allo Awol K Allo is Lecturer in Law at Keele University, UK.

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

የምክትል ከንቲባ ታከለ ኡማ ጉዳይ ሐሰተኛ ዜና ወይስ የተቀለበሰ ውሳኔ?

19 ኦክተውበር 2019

ኢ/ር @TakeleUmaበዴንማርክ ኮፐንሀገን በሚደረገው የሲ-40 አለምአቀፉ ከንቲባዎች ጉባኤ ላይ እንዲሳተፉ ተጋበዙ፡፡ #ClimateChange #Copenhagen #AddisAbeba

ቁርስ ምገባ እንዲጀመር ማድረጋቸውም የከተማዋ ነዋሪዎችን ልብ ካሸነፉበት መካከል የሚጠቀሱ ናቸው። • "ታከለ ኡማ አዲስ አበባን መምራት የለባቸውም" እስክንድር ነጋ ነገር ግን አሁንም ቢሆን ምክትል ከንቲባው ላይ ቅሬታ የነበራቸው አካላት መግለጫ ከማውጣት ባለፈ በግልፅ ተቃውሟቸውን ሲያሰሙ ተደምጧል። በከንቲባው ላይ ከውጪ ከሚሰማው ተቃውሞ በተጨማሪ በዙሪያቸው ካሉ የገዢው ፓርቲ አባላት ጭምር ለዚህ ቦታ ሲታጩ ጀምሮ መሾማቸውን የሚቃወሙ ግለሰቦች ስለነበሩ የሥልጣን ጊዜያቸው የተደላደለ እንዳልሆነ ይነገራል።

በዚህ ሳምንት መጀመሪያ ላይ የአዲስ አበባ ከተማ ምክትል ከንቲባ ታከለ ኡማ (ኢንጂነር) ከኃላፊነታቸው እንዲነሱ መወሰኑና በምትካቸው ሌላ ሰው ሊሾም መሆኑ ተሰምቶ ነበር። ይህ ወሬ ግን ሐሙስ ዕለት የከንቲባው ጽህፈት ቤት "ከንቲባው በሥራ ላይ ናቸው" በማለት ከሥልጣን አለመነሳታቸውን በመግለጽ ወሬውን 'ሐሰት ነው' ሲል አጣጥሎታል። ባለፉት ቀናት የተለያዩ መገናኛ ብዙኀን ከዚህ ጉዳይ ጋር ቅርበት አለን የሚሉ አካላትን አናገርን በማለት ሲዘግቡ የሚመለከተው የመንግሥት አካል ግን ምንም አስተያየት ከመስጠት ተቆጥቦ ቆይቶ ነበር። ቢቢሲ ኦሮምኛ በዚህ ጉዳይ ላይ በቂ መረጃ ካላቸው ሰዎች አጣርቶ ምክትል ከንቲባው ከኃላፊነታቸው ሊነሱ መሆኑ "እውነተኛ እንደሆነ" ዘግቦ ነበር። • "አዲስ አበባ የምንወዛገብባት ሳትሆን በጋራ የምንኖርባት ከተማ ናት" ም/ከንቲባ ታከለ ኡማ በወቅቱ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር አካባቢ ያሉ መረጃዎችን መሰረት አድርጎ ለሚናገር ማንኛውም ግለሰብ፤ የኦዲፒ ማዕከላዊ ኮሚቴ ለሁለት ቀናት ያካሄደውን ስብሰባውን እስከ አጠናቀቀበት ድረስ ጉዳዩ ያለቀለት ይመስል ነበር። ሐሙስ ዕለት አመሻሽ ላይ የኦሮሞ ዲሞክራቲክ ፓርቲ (ኦዲፒ) ለሁለት ቀናት ያካሄደውን ስብሰባ ማጠናቀቁ በተገለፀ በጥቂት ሰዓት ውስጥ የከተማ አስተዳደሩ ዝምታውን በመስበር "ኢንጂነር ታከለ ኡማ ሥራ ላይ ናቸው፣ ከሥልጠጣናቸው ተነስተዋል ተብሎ የወጣው ወሬ ስህተት ነው" በማለት በማህበራዊ መገናኛ ገፁ ላይ አስፍ Mayor's Office of Addis Ababa @MayorofAddis ኢ/ር @TakeleUma አሁንም በስራ ላይ ይገኛሉ። ኢ/ር ታከለ ከኃላፊነታቸው ተነስተዋል ተብሎ የወጣው መረጃ የተሳሳተ መሆኑን ለመግለጽ እንፈልጋለን።@MayorofAddis View image on Twitter 554 1:46 PM - Oct 17, 2019 Twitter Ads info and privacy 191 people are talking about this

ADDIS ABABA CITY MAYOR ምክትል ከንቲባው ከስልጣናቸው እንዲነሱ ከሳምንት ቀደም ብሎ ከበላይ ኃላፊዎች ጋር በመነገሩ ምክትል ከንቲባው አስቀድመው ይዘዋቸው የነበሩ ፕሮግራሞቻቸውን ሰርዘው ነበር። ከኃላፊነታቸው ሊነሱ እንደነበር የሚያሳዩ መረጃዎች ለአዲስ አበባ ከተማ ምክትል ከንቲባ ታከለ ኡማ (ኢንጂነር) ከሥልጣን መነሳታቸውን የሚገልፅ ምንም አይነት ደብዳቤ እጃቸው ላይ እንዳልደረሰ በዚህ ጉዳይ ላይ ቅርብ የሆኑ ሰዎችን በመጠየቅ ለማረጋገጥ ችለናል። ይሁን እንጂ ጥቅምት 8 በፊት ምክትል ከንቲባው “በእጆችህ ላይ ያሉትን ሥራዎች አጠናቅቀህ ጨርስ፤ ሌላ ሠው ያንተን ቦታ ይተካል” ተብሎ ተነግሯቸው እንደነበር ለጉዳዩ ቅርበት ካነጋገርናቸው ሰዎች መካከል አንዱ ይገልጻሉ። • ‘’አዲስ አበባ የሁላችንም ከተማ ናት’’ ከንቲባ ታከለ ኡማ ኢንጂነር ታከለ ኡማ ከኃላፊነታቸው መነሳት እንደማይፈልጉና ይህም ጉዳይ ለእርሳቸው ከተገለጸላቸው በኋላ ደስተኛ እንዳልነበሩ፣ በሥራቸውም ላይ ጫና ፈጥሮ እንደነበር በሥራ አጋጣሚ ለእርሳቸው ቅርበት ያላቸው ሰዎች ለቢቢሲ ተናግረዋል። ባለፈው ማክሰኞ የአድዋ ማዕከል ግንባታ ፕሮጀክትን ጨምሮ ሌሎች ሥራዎችን እያስመረቁና እያስጀመሩ መቆየታቸው ለዚህ ሌላው ማሳያ ነው የሚሉት እኚህ ግለሰብ የተለያዩ አካላት ‘በአንድ ጊዜ ይህንን ሁሉ ሥራዎች ለመስራት ለምን ተጣደፉ?’ ብለው ሲጠይቁ እንደነበር መረዳት ችለናል። ምክትል ከንቲባው ማክሰኞ ዕለት ቢሯቸው ቆይተው እንደወጡና የከንቲባው ጽሕፈት ቤትና ሌሎች የከተማው አስተዳደር ቢሮዎች አካባቢ የነበሩ ሰራተኞች ላይ ይታዩ የነበሩ ስሜቶችም ከንቲባው ይለቃሉ በሚል የሀዘን ድባብ ያጠላበት እንደነበር እኚሁ ግለሰብ ያስታውሳሉ።

ቢቢሲ ኦሮምኛ ያገኛቸው መረጃዎች እንደሚያሳዩት

TZTA October 2019

በተመሳሳይ ደግሞ የሮማ ካቶሊክ ጳጳስ ለምክትል ከንቲባው ባደረጉት ግብዣ ወደዚያው ለማቅናት ይዘውት የነበረው ፕሮግራምም መሰረዙን ከምንጮቻችን ለመረዳት ችለናል። የምክትል ከንቲባው ከሥልጣን የመነሳት ምክንያት ምንድን ነው? የአዲስ አበባ ምክትል ከንቲባ ኢንጂነር ታከለ ኡማ፣ መጀመሪያ ወደ ስልጣን ሲመጡ ሁሉም በደስታ ስሜት አልተቀበላቸውም ነበር። በከተማዋ ውስጥ ነዋሪ የሆኑ የተለያዩ አካላት የእርሳቸውን ሹመት ተከትሎ የተለያዩ የተቃውሞ ድምጾችን ሲያሰሙ እንደነበር ይታወሳል። ምክትል ከንቲባው ግን በአዲስ አበባ ከተማ ውስጥ የተለያዩ ፕሮጀክቶችን በማስጀመር የከተማዋ ነዋሪዎችን ቀልብ ለመሳብ የሚያስችሉ ሥራዎችን ሲያከናውኑ ቆይተዋል። ከእነዚህ መካከል ለከተማው ተማሪዎች ደብተርና የደንብ ልብስ በነጻ እንዲሰጥ ማድረጋቸው በተለይ ደግሞ ለ300 ሺህ ተማሪዎች የዘወትር ምሳና

ሰዎች ይገልጻሉ።

“እርሳቸውን የማንሳት ውሳኔ ከጠቅላይ ሚኒስትሩ የመጣ ነው ብለን እንጠረጥራለን” የሚሉት እኚህ ግለሰብ ታከለ ኡማ (ኢንጂነር) በእርግጠኝነት ከአዲስ አበባ ምክትል ከንቲባነታቸው ሊነሱ እንደነበር ተጨማሪ ማስረጃዎችን በመጥቀስ ያስረዳሉ። ነሐሴ 27/2011 ዓ.ም የከንቲባው ጽህፈት ቤት በፌስ ቡክ ገፁ ላይ እደገለፀው ኢንጂነር ታከለ በኮፐንሀገን በተዘጋጀው የዓለም አቀፍ ከንቲባዎች ጉባኤ ላይ እንዲሳተፉ ተጋብዘው ነበር።

25

በአዲስ አበባ መስተዳደር ውስጥ የሚገኙ ስማቸውን መጥቀስ ያልፈለጉ ግለሰብ ደግሞ ሐሙስ ወደማታ አካባቢ በከንቲባው ጽህፈት ቤት ሰራተኞች መካከል የነበረውን ስሜት ሲገልፁ "እንኳን ደስ አላችሁ፤ ውሳኔው ተቀልብሷል" እየተባባሉ እንደነበር በመግለፅ ከንቲባው ተመልሰው በሥራቸው ላይ አንዲቆዩ መደረጉ የፈጠረውነ ስሜት ይናገራሉ። አርብ ዕለት ጠዋት የኦዲፒ ማዕከላዊ ኮሚቴ በስብሰባው ላይ ያሳለፋቸውን ውሳኔዎች በተመለከተ በመግለጫው ስለምክትል ከንቲባው ጉዳይ ምንም ነገር አላለም። • የአዲስ አበባ ባላደራ ምክር ቤት የፓርላማውን ውሳኔ ተቃወመ ቢቢሲም ይህ የውሳኔ ሃሳብ በኦዲፒ ስብሰባ ላይ ቀርቦ መቀየር አለመቀየሩን ለማጣራት ያደረግው ሙከራም አልተሳካም። ምክትል ከንቲባው በሥራ ላይ ናቸው የሚለው መረጃ የኦዲፒ ስብሰባ መጠናቀቁ ከተገለጸ ከአንድ ሰዓት በኋላ መውጣቱ ግን ጉዳዩ ተገጣጥሞ ነው ለማለት ግን እንደሚያስቸግር ጉዳዩን ያነሳንላቸው ምንጮቻችን ይናገራሉ። ከተለያዩ ወገኖች መነሳታቸውን በተመለከተ የተሰማው መረጃ ተከትሎ የቀረበው ተቃውሞ ውሳኔው እንዲቀለበስ ድርሻ እንደነበረው እንደሚያምኑ እኚሁ ግለሰብ አክለው ተናግረዋል።

ለ126 ሺህ በላይ ህዝብ በፍጥነት እርዳታ ካልተሰጠ ከፍተኛ ሰብዓዊ ቀውስ ሊከተል ይችላል ተባለ October 18, 2019 – Konjit Sitotaw

DW : በአማራ ክልል ዋግኽምራ አስተዳደር ዞን አስቸኳይ የምግብ እርዳታ ለሚያስፈልገው ከ126 ሺህ በላይ ህዝብ በፍጥነት እርዳታ ከንቲባው በመጨረሻ የከተማ አስተዳደሩ ፕሮግራም ላይ የተናገሩት መልዕክት የስንብት መሆኑን ካልተሰጠ ከፍተኛ ሰብዓዊ ቀውስ ሊከተል እንደተረዱ በስፍራው የነበሩና ቢቢሲ ያናገራቸው ይችላል ሲሉ የዞኑ ባለሥልጣን አሳሰቡ። • በኮዬ ፈጬ ኮንዶሚኒየም የተቀሰቀሰው ውዝግብ

ይህ መረጃ የወጣው የኦዲፒ ስብሰባ መጠናቀቁን ተከትሎ የኦዲፒ ጽህፈት ቤት ኃላፊ አቶ አዲሱ አረጋ የስብሰባውን መጠናቀቅ በፌስቡክ ገጻቸው ላይ ከገለጹ ከአንድ ሰዓት በኋላ ነው።

3:20 AM - 2 Sep 2019

ይህ ጉባኤ ከመስከረም 28 እስከ ጥቅምት1/2012 ዓ.ም ድረስ ይካሄድ ለነበረው ጉባኤ ላይ ኢንጂነሩ ከልዑካን ቡድናቸው ጋር በመሆን ለመሳተፍ ይዘውት የነበረውን ዝግጅት እንዲቀርና የአየር ቲኬታቸውም መሰረዙን ምንጮቻችን ሰምተናል።

እስካሁንም ወደ እነዚህ አካባቢዎች ምንም ዓይነት እርዳታ አልደረሰም ብለዋል አቶ መልካሙ ። የአማራ ክልል አደጋ መከላከልና ምግብ ዋስትና ማስተባበሪያ፣ የቅድሚያ ማስጠንቀቂያና ምላሽ ዳሬክተር አቶ ጀምበሬ ደሴ በበኩላቸው ለ126 ሺህ እርዳታ ፈላጊ የኅብረተሰብ ክፍል አስቸኳይ የአንድ ወር የእለት የምግብ እርዳታ በቅርቡ ወደቦታው ይደርሳል ብለዋል።

የብሔረሰብ አስተዳደሩ የአደጋ መከላከልና ምግብ ዋስትና ማስተባበሪያ ተጠሪ ጽሕፈት ቤት ኃላፊ አቶ መልካሙ ደስታ ለዶቼቬለ በስልክ እንደተናገሩት ባለፈው ዓመት በአካባቢው በቂ ዝናብ አለመጣሉ ያስከተለው ድርቅ ያመጣው ይህ ችግር አሳሳቢ እና አፋጣኛ መፍትሄ የሚሻ ነው። በተለይም ለሁለት ቀበሌዎች ቅድሚያ ትኩረት መሰጠቱንም ተናግረዋል።የዋግኽምራ እንደ ባለሥልጣኑ በዞኑ ከሚገኙት 136 ብሔረሰብ ዞን አስተዳደር ዝናብ አጠር ከሆኑ ቀበሌዎች በ74ቱ ድርቅ ከፍተኛ ጉዳት የአማራ ክልል አካባቢዎች አንዱ ነው አድርሷል። በብዙ ሺህ የሚቆጠሩ እንሰሳትም ከባድ የመኖ እጦት አጋጥሟቸዋል። ዘገባው የ DW ነው። https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

TZTA October 2019

26

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

TZTA October 2019

27

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca

ማስታወቂያ

የትዝታ ጋዜጣ ሕትመት እስካቆምንበትና ጠቅላላ አሰራራችን በመቀጠል በኢንተርኔት ካደረግን ከ25 ዓምት ጀምሮ ሥራችንን ሳናቅዋርጥ እስክ ዛሬ ድረስ አገልግሎት እየሰጠን እንገኛለን። ይኸውም ለአንባብያንና ለማስታወቂያ አውጭዎች በይበልጥ ለመድረስ፣ እንዲሁም በማሳደግ በመደራጀት በአዲስ መንገድ በተለይም ኢትዮጵያውያንን ለማገልገል ተዘጋጅተናል። በይፋም ሥራችንን እንቀጥላለን። በተጨማሪ ትዝታ ሁለት ትላልቅ እገልግሎቶችን ለኢትዮጵያውያን የምንሰጠውን ማሳወቅ እንፈልጋለን። ይኸውም 1) ጋዜጣው እንደተለመደው በዲጅታል ፓብልኬሽን በዌብሳይታችን በወር አንድ ጊዜ እየታተመ የወጣል። ቴክኖሎጂ በሰጠን እድል በቀጥታ ወደ ዌብ ሳይታችን በመሄድ ማንበብ ይችላሉ። እዚህ ላይ ይምናሳስብዎ ይህ ጋዜጣ ለርስዎ የተዘጋጀ ስለሆነ ድምጽዎትን ማሰማት ይችላሉ። ሃስብዎትንም ማካፈል መብትዎ ነው። ማስታወቂያዎትንም ልናራምድልዎት እንችላለን። ከጋዜጣው ሌላ ወደ ዌብ ሳይታችን፣ ፌስቡክ፣ ሞባይል ፎን ስትሄዱ እለታዊ ትኩስ ዜና በቪዲዮ የተደገፈ እንዲሁም ከረንት የኢትዮጵያውያንና የኬኔዲያን ዜናዎች እንደምታገኙ በዚህ አጋጣሚ ማስታወስ እንፈልጋለን። በባነር፣ በዲጂታል ዳይሬክተሪ የመሳሰሉት ማስታወቂያ አለን። 2) ሬዲዮ ብሮድካስት ሰኞ ስኞ በሳምንት አንድ ቀን ከምሽቱ 6 ሰዓትፒም ጀሞሮ ለአንድ ሰዓት እስከ 7 ሰዓት ይኖረናል። በዚህ ፕሮግራም ተሰትፎ አሁንም ለኢትዮጵያውያን ይሆናል። 3) ዮቲዩብ በዌብሳይታችንና በዓለም አቀፍ ደርጃ ይኖረናል። ወደ እርሶ በመምጣት ቃለ መጠይቅ በማድረግ፣ ድርጅትዎን በማስተዋወቅ ስርጩትን ከፍ በማድርግ አዲስ ደንበኞዎት ጋ ለማድረስ እንችላለን። በተለይ ቴክኖሎጂ ምስጋና ይግባውና በአሁኑ ጊዜ በሰፊው በዌብ ሳይት ብፌስ ቡክ፣ በሞባይል ፎን፣ በታብሌት፣ በቫይበር፣ በመጠቅም ለእያንድ አንዱ ተደራሽ የሚሆንበት መንገድ ተፈጥርዋል። ስለዚህ ለዚህ ሁሉ ተጥቃሚ በመሆን አገልግሎቱ ለአንባብያንና ለማስታወቂያ አውጪዎች በቀላል መድረሱን አናሳውቃለን። በዚህ አጋጣሚ ለማስታወቂያ አውጭዎች ለመጀምሪያ ዋጋችንን አብረን በእርሶ ኢሜል አድራሻ ልንልክልዎት እንችላለን። በመጨረሻም ለማስተወስ የምንሸው በይበልጥ ለመረዳት ከፈለጉ በሚቀጥለው ስልክ ወይም ቴክስት ማድረግ ይችላሉ።

416-898-1353

እንዲሁም ኢሜል ማደግን አትርሱ።

tztafirst@gmail.com or info@tzta.ca

በመጨርሻም ድህረ ገጻችንን በጉግል፣ በያሁ፣ በኤክስፕሎረር፣ በክሮም- በፎክስ በመሳሰልት በምሄድ ድህረ ገጻችንን በሚቀጥለው ሁለት አድራሻዎች ማስቀመጥ ነው።

https//www.mytzta.com * https://www.tzta.ca

እንዲሁም በስልካችሁ በሚገኘው እላይ በተጠቀሰው የኢንተርኔት አክሰስ መድረስ ትችላላችሁ። አመሰጋናለሁ። አዘጋጅ ተሾመ ወልደአማኑኤል TZTA October2019

28

https://www.mywebsite.com

* https://www.tzta.ca