VOLUME 5 ISSUE 23 JULY • SEPTEMBER 2012
• VOLUME 5 • ISSUE 23 • JULY • SEPTEMBER 2012
สวัสดีท่านผู้อ่านทุกท่าน ฉบับนี้มีเรื่องที่จะมาน�ำเสนอท่าน 3 เรื่องด้วยกันคือ • AEC Asian Economic Community ปี ค.ศ. 2015 – พ.ศ. 2558 จะเปิดเสรีได้แค่ไหน • เครื่องมือแพทย์ จะต้องปรับกฎ ระเบียบอย่างไร ให้รับกับ การเปิดเสรีภายใต้ AEC • การเปิดคณะทันตแพทยศาสตร์ในอนาคต เจ้าของ ทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ที่ปรึกษา ทพ.อดิเรก ศรีวัฒนาวงษา ทพ.สุชิต พูลทอง รศ.ดร.ทพ.ประสิทธิ์ ภวสันต์ บรรณาธิการ ทญ.แพร จิตตินันทน์ กองบรรณาธิการ ทพ.ปริญญา อมรเศรษฐชัย ทญ.อภิญญา บุญจ�ำรัส ทพ.สุธี สุขสุเดช ทญ.ดวงตา อิสสระพานิชกิจ ทญ.ธิติมา วิจิตรจรัลรุ่ง ทพ.ไกรสร ทรัพยะโตษก ทพ.กิตติธัช มงคลศิวะ ทญ.เดือน ปัญจปิยะกุล ทพ.สมดุลย์ หมั่นเพียรการ ทญ.หนึ่งฤทัย สมค�ำ นายอนุสรณ์ ศรีค�ำขวัญ ติดต่อโฆษณาที่ คุณ ชิตศักดิ์ สุวรรณโมลี 02-539-4748
ทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทยฯ 71 ลาดพร้าว 95 วังทองหลาง กรุงเทพฯ 10310 โทร. 02-5394748 แฟกซ์ 02-5141100 e-mail: thaidentalnet@gmail.com
1. AEC Asian Economic Community ซึ่งเป็นข่าวที่ทุกคนต้องทนฟังผ่านทางสื่อต่าง ๆ ตลอดทั้งวัน ในช่วง ตั้งแต่ มิถุนายน 2555 เป็นต้นมาราวกับว่า ทุกประเทศในกลุ่มสมาชิก อาเชียนทั้ง 10 ประเทศ ที่รวมตัวกันเป็นเขตเศรษฐกิจอาเซียน จะสามารถ เดินทางเข้าไปท�ำงานในประเทศอื่น ๆ ได้อย่างเสรี อยากไปเมื่อไรก็ได้ จะไปเปิดคลินิกในประเทศสมาชิกอย่างไรก็ได้ โดยไม่ต้องมีใบอนุญาต อย่าเพิ่งเชื่อตามข่าวที่นักข่าวรับอาสามาตีข่าวกันมากเกินไปครับ เพราะ ความเป็นจริง กรอบการเจรจาเพื่อเปิดเสรีใน 4 ด้านคือ 1.1 การท่องเที่ยว ( Tourism ) 1.2 การสื่อสาร ( Telecom & Technologies ) 1.3 การบริการทางการแพทย์ ( Health Care ) 1.4 การขนส่งทางอากาศ ( Air Transportation ) ยั ง ต้ อ งมี ก ารเจรจาในรายละเอี ย ดอี ก มาก ทั้ ง นี้ เ พราะกฎเกณฑ์ กฎหมาย และ ระเบียบวิธีปฏิบัติในแต่ละประเทศยังมีความแตกต่างอีก มาก ทั้งนี้ในกรอบการเจรจาเบื้องต้น ต้องการให้เปิดเสรีการท่องเที่ยว โดยทีป่ ระชาชนของประเทศสมาชิกสามารถเดินทางไปท่องเทีย่ วยังประเทศ สมาชิกอื่นทั้ง 10 ประเทศ โดยไม่ต้องขอวีซ่า เปิดให้มีการลงทุนอย่างเสรี ในด้าน Health Care แต่ขอ้ ตกลงใดๆ ก็ตามจะต้องไม่ละเมิด กฎหมายหรือ กฎระเบียบของแต่ละประเทศ ในประเด็นการเปิดเสรีดา้ นบริการสุขภาพนัน้ คือไม่จ�ำกัดการลงทุนของประเทศสมาชิก เช่น คนมาเลเซียจะเป็นเจ้าของ สถานพยาบาลในประเทศไทย หรือ สิงคโปร์ หรือสมาชิกอื่นได้เต็ม 100 % ซึ่งแต่เดิมจะมีข้อจ�ำกัดไม่ให้ถือเกิน 49% รวมไปถึงการเปิดให้ ผู้ประกอบ วิชาชีพสาขาต่าง ๆ ทางด้านสาธารณสุข เช่น แพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล เภสัช ฯลฯ รวมทัง้ สถาปนิก และ วิศวกร สามารถเดินทางไปประกอบวิชาชีพ ยังประเทศอืน่ ๆ (Host Country) ทีเ่ ป็นสมาชิกได้ โดยประเทศสมาชิกทัง้ 10 จะยอมรับปริญญาของวิชาชีพจากประเทศสมาชิกด้วยกัน ประเด็นถัดมาก็ คือ การเคลื่อนย้ายของผู้ประกอบวิชาชีพ ที่ต้องมีใบอนุญาตในการท�ำงาน ต้องไปสอบขึ้นทะเบียนใบประกอบวิชาชีพในประเทศที่จะย้ายไปท�ำงาน (Host Country) ในส่ ว นของวิ ช าชี พ ทั น ตแพทย์ จากการเจรจาครั้ ง ล่ า สุ ด เมื่ อ วั น ที่ 5 พฤษภาคม 2555 ที่ประเทศเวียดนาม ได้ตกลงที่จะร่วมมือกันจัดท�ำ มาตรฐานกลางของความรู ้ ความสามารถ (Core Competency) ของ ทันตแพทย์ โดยมุ่งหวังว่าจะช่วยให้ผู้ประกอบวิชาชีพจากประเทศสมาชิก มีความสามารถและมาตรฐานในการประกอบวิชาชีพที่ใกล้เคียงกัน และ ขั้นถัดไปจะจัดท�ำหลักสูตรการเรียนการสอนในวิชาชีพทันตแพทย์ให้เป็น มาตรฐานเดียวกัน นอกจากนัน้ ประเทศสิงคโปร์ ได้เสนอให้ทกุ ประเทศ ปรับ กฎ ระเบียบ และ วิธกี ารขึน้ ทะเบียนใบประกอบวิชาชีพให้เป็นเกณฑ์เดียวกัน
ซึ่งหากประเทศใดยอมนั่นก็หมายความว่า เป็นการละเมิดกรอบ เจราจาขั้นแรกของการเจรจาในสาขาบริการสุขภาพอันเป็นกรอบ ใหญ่ทกี่ ำ� หนดให้ ผลของการเจรจาทีจ่ ะจัดท�ำเป็นข้อตกลงใดๆ จะ ต้องไม่ละเมิดกฎ ระเบียบ และ กฎหมายของประเทศสมาชิกแต่ละ ประเทศ นอกจากนั้น ในระหว่างการเจรจา หลายประเทศก็ได้มีการ ออกกฎหมายเพิ่มเติมเพื่อให้เกิดความได้เปรียบในการเจรจา เช่น ประเทศฟิลิปปินส์ ได้ออกกฎหมายใหม่เมื่อปี 2553 ก�ำหนดให้ ผู้ประกอบวิชาชีพต่างชาติที่จะเข้าไปท�ำงานในประเทศฟิลิปปินส์ ต้องมีภูมิล�ำเนาถาวร (Permanent Resident) ในประเทศนั้น ซึ่ง ก็เท่ากับว่า ต้องมีการย้ายเข้าไปอยู่เป็นหลักแหล่งชัดเจน ซึ่งการ ออกกฎหมายดังกล่าวภายหลังการเจรจาเป็นการชิงความได้เปรียบ และหลายๆ ประเทศสมาชิกไม่ได้มีกฎนี้บังคับใช้ ดังนัน้ ในส่วนของสาขาวิชาชีพทันตแพทย์ คงจะต้องได้รบั การ เจรจาอีกมาก แต่ที่ส�ำคัญคือ ผู้เข้าร่วมเจรจาของเราต้องรู้เท่าทัน และไม่ไปตกลงในข้อตกลงที่ท�ำให้ทันตแพทย์ไทยเสียเปรียบ 2. พรบ. เครื่องมือแพทย์ จะต้องได้รับการปรับปรุงอย่างไร เพือ่ รับการเปิดเสรี ตามกรอบ AEC เรือ่ งการปรับ กฎ ข้อบังคับ ระเบียบ และประกาศที่เกี่ยวข้องกับเครื่องมือแพทย์เพื่อให้รองรับ กรอบเจรจา AEC นั้น กองควบคุมเครื่องมือแพทย์ คณะกรรมการ อาหารและยา เพิ่งจะเริ่มต้นเรียกประชุมในเดือน สิงหาคม 2555 เพือ่ จะรับฟังความเห็น จากผูม้ สี ว่ นได้สว่ นเสีย ส�ำหรับทันตแพทย สมาคมแห่งประเทศไทย ฯ ต้องเรียนกับพวกเราว่า สมาคมมีความ ปรารถนาที่จะผลักดันให้การขายเครื่องมือทันตแพทย์ หลายๆ หมวดซึ่งใช้เฉพาะในการประกอบวิชาชีพทันตแพทย์เท่านั้น ต้อง ได้รับการควบคุม ให้ขายเฉพาะกับผู้ประกอบวิชาชีพทันตกรรมที่ มีใบประกอบวิชาชีพเท่านั้น จะขายกันทั่วๆ ไปไม่ได้ ทั้งนี้เพื่อ ป้องกันคนที่ลักลอบซื้อไป ท�ำการประกอบอาชีพเถื่อน ซึ่งได้เห็น ข่าวอยูเ่ ป็นประจ�ำ โดยเฉพาะอย่างยิง่ การติดเหล็กจัดฟัน จาก หมอ เถื่อนตามศูนย์การค้า ที่ไม่มีความปลอดภัย และ ไม่มีการป้องกัน การติ ด เชื้ อ ใดๆ เลย ซึ่ ง ประเด็ น นี้ ทั น ตแพทยสมาคมแห่ ง ประเทศไทยฯ ได้พยายามผลักดันให้มกี ารจ�ำกัดการจ�ำหน่าย เครือ่ ง มือและวัสดุทางทันตกรรม ให้เฉพาะทันตแพทย์เท่านั้น มาตั้งแต่ ปี 2551 ซึ่งยังไม่ได้รับการตอบรับใดๆ จากหน่วยงานรับผิดชอบ ดังนัน้ ทันตแพทยสมาคมฯ ยังยืนยันให้ออกกฎระเบียบทีช่ ดั เจน ใน เรื่องนี้ต่อไป และ จะเป็นผลดีต่อการควบคุมการน�ำเข้า วัสดุและ เครื่องมือทันตกรรม ที่อาจไม่ได้มาตรฐานหรือเสี่อมสภาพเข้ามา ในประเทศไทย โดยบรรดาผู้ที่อ้างตนเป็นทันตแพทย์ในอาเซียน ซึ่งตรวจสอบได้ยากและต้องผ่านกระบวนการต่างๆ อีกมาก 3. เรื่องการเปิดคณะทันตแพทยศาสตร์ ในอนาคต ผลจาก พ.ร.บ. การอุดมศึกษา ปี พ.ศ. 2550 ท�ำให้ปริญญา ใดก็ตามที่มีสภาวิชาชีพควบคุมก�ำกับ ปริญญาและหลักสูตรจะ ต้องได้รบั การยอมรับจากสภาวิชาชีพเพือ่ ประโยชน์ในการประกอบ
โรคศิลปะต่อไป การรับรองปริญญาและหลักสูตรจึงอยูใ่ นอ�ำนาจ รับผิดชอบของสภาวิชาชีพ ดังนั้นภายหลังจากปีดังกล่าวทันตแพทยสภา ได้มีการประชุมเพื่อจัดท�ำข้อบังคับ ในการรับรอง หลักสูตร สถาบันและปริญญาของคณะทันตแพทยศาสตร์ เพือ่ ประโยชน์ในการขึน้ ทะเบียนเป็นผูป้ ระกอบวิชาชีพทีจ่ บจากคณะ ทันตแพทยศาสตร์ดังกล่าว อ่านถึงตรงนี้แล้วอย่าสับสนครับ ผู ้ ที่ จ ะขอสอบเพื่ อ ขึ้ น ทะเบี ย นเป็ น ผู ้ ป ระกอบวิ ช าชี พ ทันตกรรมได้ ต้องสมัครเข้าเป็นสมาชิกทันตแพทยสภา ซึง่ การจะ สมัครเข้าเป็นสมาชิกของทันตแพทยสภา จะต้องจบจากสถาบัน ที่ทันตแพทยสภาให้การรับรองปริญญา การจะได้รับการรับรองปริญญาจากทันตแพทยสภา คณะ ทันตแพทยศาสตร์นั้นจะต้องได้รับการรับรองหลักสูตรและ สถาบันก่อน นัน่ คือจะต้องมีหลักสูตรคือเนือ้ หาวิชาและอาจารย์ ประจ�ำรายวิชาตามที่ทันตแพทยสภาก�ำหนด นอกจากนั้นจะ ต้องได้รับการรับรองสถาบันคือ ส่วนของ สถานที่จัดการเรียน การสอน ห้องบรรยาย ห้องปฏิบัติการพร้อมอุปกรณ์ต่าง ๆ รวม ไปถึงคลินิกที่จะให้นักศึกษาฝึกอบรมด้านคลินิก ที่เพียงพอกับ จ�ำนวนนักศึกษา ด้วย เมื่อทั้งสองส่วนนี้ได้รับการรับรองแล้ว จึง จะได้รบั การรับรองปริญญา นักคึกษาทีจ่ บจากคณะทันตแพทย์ ศาสตร์ แ ห่ ง นั้ น จึ ง จะสมั ค รเข้ า เป็ น สมาชิ ก ทั น ตแพทยสภา และ มี สิ ท ธิ์ ข อสอบเพื่ อ ขึ้ น ทะเบี ย นเป็ น ผู ้ ป ระกอบวิ ช าชี พ ทันตกรรมได้ ข้ อ บั ง คั บ ทั น ตแพทยสภาดั ง กล่ า วใช้ บั ง คั บ กั บ คณะ ทันตแพทยศาสตร์ทกุ คณะในอนาคต รวมไปถึงคณะทันตแพทย์ ทีย่ งั ไม่ได้รบั การรับรอง หลักสูตร สถาบัน และ ปริญญา มีคำ� ถาม ว่าแล้วที่เปิดรับนักศึกษาไปแล้วจะท�ำอย่างไร ก็ต้องถามคนรับ ผิดชอบที่สถาบันแห่งนั้นถึงความรับผิดชอบ ที่เปิดรับนักศึกษา ไปทั้งที่ยังไม่ได้รับการรับรองใดๆ ฉบั บ นี้ ค งมี เ รื่ อ งมาเล่ า สู ่ กั น ฟั ง เพี ย งเท่ า นี้ หากท่ า น ทันตแพทย์ และ สมาชิกทันตแพทยสมาคมฯ ต้องการข้อมูล ในเรื่องใดที่ไม่เกินความสามารถ จะพยายามหาข้อมูลมาแจ้ง ครับ ขอเรียนกับท่านอีกประการหนึง่ ว่า นิตยสารฉบับทีท่ า่ นอ่าน อยู่นี้ จะมีการจัดท�ำในรูปแบบ นิตยสารอิเล็กทรอนิกส์ ในเวลา อันใกล้ เพื่อพัฒนาให้พวกเราได้อ่านโดยการ Download ไปยัง เครื่องคอมพิวเตอร์ มือถือรุ่น Smart phone หรือ iPad นอกจาก จะช่วยให้ทา่ นได้รบั ข่าวสารด้วยความรวดเร็ว ยังเป็นการช่วยกัน ลดโลกร้อน ลดสิ่งพิมพ์ ลดการใช้กระดาษ ซึ่งเป็นการท�ำลาย ต้นไม้อีกมากมาย หวังว่าทุกท่านจะได้รับความสะดวก และ พึงพอใจกับรูปแบบใหม่ๆ ที่ทีมบรรณาธิการที่เป็นทันตแพทย์ รุ่นใหม่ ซึ่งทุ่มเท ทั้งพลังกาย พลังใจ และ เวลาส่วนตัวที่แสน จะหายากเพื่อให้นิตยสารนี้มีคุณค่ามาสู่สายตาของทุกท่าน ขอแสดงความนับถือ ทันตแพทย์ อดิเรก ศรีวัฒนาวงษา นายกทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
AD
• Editor’s Talk เทคโนโลยีเปลีย่ นแปลงโลก เราล้วนต้องปรับตัวตาม ปัจจุบนั เทคโนโลยียังไม่มีผลลบกับการประกอบวิชาชีพทันตแพทย์ เรายัง มีอิสระ สามารถเลือกด�ำรงชีวิตได้ตามอัธยาศัย ท�ำงานได้ดีฝีมือ เป็นที่ยอมรับ จากสถิติของกระทรวงสาธารณสุข ประเมินว่า ใน ปี 2555 นี้จะมีนักท่องเที่ยวมาใช้บริการ Medical hub (รวมทุก บริการ) 2.5 ล้านคน คิดเป็นมูลค่าบริการแสนสองหมื่นล้านบาท และบริการทันตกรรมคิดเป็นร้อยละ 3.4 ของบริการสาธารณสุขที่ ต่างชาติมาใช้ทั้งหมด ดัชนีความเชื่อมั่นในฝีมือ – ดูได้ที่ไฮโซเมือง ไทย - ท�ำฟันในประเทศเป็นส่วนมาก น้อยมากที่จะบินไปท�ำฟันที่ ต่างประเทศ ด้วยค่าบริการที่สมเหตุสมผล เทคโนโลยีไม่น้อยหน้า ใคร และส�ำคัญว่าฝีมือทันตแพทย์ไทยเป็นที่ยอมรับ นอกจากคน ไทยแล้วต่างชาติก็ติดใจเราด้วย เพราะวิชาชีพเราดีจึงมีคนดีคนเก่งอยากเข้ามาเป็นเพื่อนร่วม วิชาชีพเรามาก และปี 2555 นี้เองที่ทันตแพทยสภาประเมินว่าใน อีก10 ปีขา้ งหน้า หากจะมีทนั ตแพทย์ให้เพียงพอรองรับการบริการ ในสถานพยาบาลรัฐและเอกชน ควรมีทันตแพทย์ถึง 28,000 คน ว้าว!
นอกเรือ่ งไปแล้วกลับเข้าสูเ่ รือ่ งแมกกาซีนของเราดีกว่า เรา ท�ำแมกกาซีนด้วยความมันส์ สนุกสนาน อยากรู้ อยากแบ่งปัน เรือ่ งราวกับท่านๆ ตอนนีเ้ ราได้เปิดตัว Digital magazine ให้ทา่ น ได้ download ได้ทันใจอ่านได้ ment ได้ พร้อมกันนี้เราขอเชิญ ชวนทันตแพทย์อารมณ์ดีเข้าร่วมทีมเพื่อท�ำ Digital magazine ให้ทันสมัย สนุกสนาน และถูกใจคนอ่านมากขึ้น(ช่วยกันท�ำก็ ชอบกันเอง) โดยสไตล์การท�ำงานแบบ in situ บ้านใครบ้านมัน นัดพบกันสัน้ ๆแล้วแยกย้ายกันไปท�ำสิง่ ดีๆให้สงั คมวิชาชีพ ท่าน ที่สนใจมาแจมกันติดต่อเราได้ที่ thaidentalmag@gmail.com นะคะ
บรรณาธิการ ทพญ. แพร จิตตินันทน์
Contents
VOLUME 5 ISSUE 23 JULY-SEPTEMBER 2012
52
10 2 ขวบปีกองทุนทันตกรรม
ความส�ำเร็จของกองทุนทันตกรรม
13 จากกระดาษสู่ดิจิตอล 14 ลูกรักฟันดี ค�ำถาม Q&A 16 คุ้มครองผู้บริโภค หญ้าปากคอก 21 เพาะต้นกล้า ฟังด้วยหัวใจ 24 บริหารเงินส�ำหรับคนรุ่นใหม่ 26 Stepwise excavation 28 Global Dentist-Germany 36 Health tips อั้นไว้จนได้เรื่อง 38 โยคะเอาอยู่ 40 มองผ่านเลนส์ 42 ญี่ปุ่น VS ไทย 46 Dental lab-max lab 48 Dent adirek ENCHANT 50 Dent adirek FUNKY JAZZ 52 เที่ยวอินเดีย 3 พาราณสี 56 กินไปเที่ยวไป SOFITEL SO BANGKOK
28 14
50
• กองทุนทันตกรรม ผ่านไป 2 ปีแล้วกับ กองทุนทันตกรรม ที่ มี ง บถึ ง 1,800 ล้ า นบาทต่ อ ปี เงิ น มหาศาลเหล่ า นี้ แ ตกหน่ อ ต่ อ ยอดไป มากน้อยเท่าไร เด็กไทยมีสุขภาพช่อง ปากดี ขึ้ น แค่ ไ หน ฉบั บ นี้ Thai dental magazine จึ ง ได้ ม านั่ ง พู ด คุ ย กั บ ทั น ตแพทย์ ก วี วี ร ะเศรษฐกุ ล ผู ้ ช ่ ว ย ผู ้ อ� ำ นวยการ ส� ำ นั ก งานหลั ก ประกั น สุ ข ภาพแห่ ง ชาติ เขต 8 อุ ด รธานี ผู ้ ที่ ท�ำงานด้านหลักประกันสุขภาพ มาตัง้ แต่ ปี 2549 จนถึ ง ปั จ จุ บั น นอกจากมี วุ ฒิ ทบ.แล้ว ทพ.กวี ยังได้วุฒิเศรษฐศาสตร์ (มสธ.) ด้วยจึงเป็นพื้นฐานอย่างหนึ่งที่ เปลี่ ย นที่ ท� ำ งานจากสสจ.อุ ด รธานี ม า สู ่ ง านที่ ส� ำ นั ก งานหลั ก ประกั น สุ ข ภาพ แห่งชาติ ขณะนั่งพูดคุยได้ทราบจาก ทพ.กวี ว่า แม้กองทุนทันตกรรมมีงบมากมาย ทว่ า ขั้ น ตอนการด� ำ เนิ น งานนั้ น ตะกุ ก ตะกั ก เต็ ม ที ไ ม่ ไ ด้ ม าได้ ง ่ า ยๆ ต้องมีการถกเถียงกันมากมาย โดยมี คุณหมอวิรัตน์ เอื้องพูลสวัสดิ์ เป็น ผู้ตั้งร่างและจุดประกาย แต่ก่อนไปถึง สาเหตุ ทางเราได้ขอให้ ทพ.กวี กล่าวถึง หลักการของ กองทุนทันตกรรมอีกครั้ง “ผมมองว่ า การมี ห ลั ก ประกั น สุ ข ภาพของคนไทย ก็ คื อ การท� ำ ให้ เกิดระบบสาธารณสุขที่มีประสิทธิภาพ กระจายทั่ ว ถึ ง และเป็ น ธรรมซึ่ ง หมาย รวมถึงการมีระบบบริการที่ดีมีบุคลากร ทางการแพทย์ที่ดี แล้วก็พยายามท�ำให้ คนที่อยู่ในพื้นที่สามารถเข้าถึงระบบการ รักษาพยาบาลและการส่งเสริมสุขภาพ และป้องกันโรคให้เพียงพอและเหมาะ
ความส�ำเร็จของกองทุนทันตกรรม
เงินไม่ใช่ค�ำตอบ ทุกฝ่ายต้องร่วมมือ เรื่อง อนุสรณ์ ศรีค�ำขวัญ 10 • THAI DENTAL MAGAZINE
สมกับพื้นที่โดยไม่ต้องรอให้ใครมาสั่งหรือก�ำหนดมา และการจะ ท�ำอย่างนั้นได้ต้องมีความสามารถหาเงินมาก้อนหนึ่ง ที่เยอะมาก เพียงพอ และต้องต่อเนื่องซึ่งเงินกองนี้ก้อนใหญ่ที่สุดก็คือเงินของ หลักประกันสุขภาพซึ่งขณะนี้เขาให้ สปสช.บริหาร ทั้งนี้ ในทางการ แพทย์ การสาธารณสุขเขาจะท�ำเรื่องอะไรก็แล้วแต่ที่เห็นว่าส�ำคัญ บางที่อาจไม่เห็นเรื่องทันตกรรมส�ำคัญเลย โดยเฉพาะการไปท�ำใน เด็ก เราอยู่ในพื้นที่จะรู้ เวลาพูดอะไรที่เกี่ยวกับสุขภาพช่องปาก จะ อยู่สุดท้ายเลย เพราะฉะนั้นการที่มีกองทุนทันตกรรม ในกองทุน หลักประกันสุขภาพจึงเหมือนกับว่า งานทันตกรรมได้มีตัวตนใน ระบบหลักประกัน ถ้าคุณจะท�ำให้คนสุขภาพดี มีคุณภาพชีวิต ที่ดี หนึ่งในนั้น ก็คือ ส่งเสริมป้องกันสุขภาพช่องปาก เพราะ กองใหญ่เรื่องรักษาด้านอื่นๆ มันมีอยู่แล้ว ฉะนั้นส่วนนี้จึงบอกว่า คุณต้องไปส่งเสริมสุขภาพ โดยเฉพาะกลุ่มเป้าหมายที่ทันตแพทย์ ทั้งหลายเห็นว่า เป็นกลุ่มส�ำคัญ คือ เด็กประถมศึกษา ก็เลยถูกกัน เงินมากองหนึ่ง เพื่อบอกว่า คุณต้องท�ำอันนี้นะ”
เงินมี งานไม่เดิน
การมีสุขภาพ และคุณภาพชีวิตที่ดี หนึ่งในนั้น คือ การดูแล รักษาช่องปาก โดยกองทุนทันตกรรม จ�ำนวน 1,800 ล้านบาท ไม่ใช่ การอัดเงินเข้าซี่ฟันที่ผุ แต่เป็นการใช้ในการรณรงค์ และส่งเสริมให้ กลุม่ เป้าหมายรูว้ ธิ รี กั ษาสุขภาพช่องปากให้ถกู วิธี ซึง่ ทันตแพทย์ตอ้ ง อาศัยการเข้าถึงพื้นที่เป็นหลัก ด้วยปัจจัยนี้เอง จึงท�ำให้การด�ำเนิน งานไม่ค่อยราบรื่นเท่าที่ควร เพราะบุคลากรมีไม่เพียงพอ ผลการด�ำเนินงานในช่วงสองปีที่ผ่านมานั้น เฉพาะส่งการ ท�ำฟันเทียมทีค่ าดหวังให้เอกชนช่วยจัดบริการนัน้ เรามีงบประมาณ ทั้งหมดในปี 2555 รวม 197 ล้านบาท(ส�ำหรับท�ำฟันเทียมถอดได้ ฐานอคริลิก) ช่วง 8 เดือนที่ผ่านมา สามารถท�ำฟันเทียมด้วยงบ ประมาณกองทุนได้ถงึ 38,894 ปาก เป็นแบบบางส่วน 21,327 ปาก และทั้งปาก SD 3,669ปาก CD 13,898 ปาก และเป็นที่น่าสังเกต ว่า การเข้าถึงบริการฟันเทียมด้วยกองทุนทันตกรรมนัน้ เขตทีเ่ ข้าถึง บริการน้อยได้แก่เขตกทม. โดยมีอัตราการเข้าถึงบริการฟันเทียม
เพียง 0.22 ปาก :10,000 ประชากร เมื่อเทียบกับ 1.28:10,000 ของ จังหวัดนครสวรรค์ 1.03 : 10,000 ของเชียงใหม่ และ 1.02:10,000 ของพิษณุโลก ทั้งที่กทม.มีทันตแพทย์ต่อประชากรมากที่สุดใน ประเทศ และมีทันตแพทย์กระจายในทุกศูนย์บริการกทม. เมื่อถามเกี่ยวกับข้อเท็จจริงนี้ ทพ.กวี ได้พูดถึงแนวทางที่คณะ ท�ำงานรับทราบ “มี 2 กลุม่ ครับ กลุม่ แรก คือ กลุม่ ทีแ่ ทบไม่สง่ ผลอะไรเลย เพราะ ว่า โรงพยาบาล หรือว่าหน่วยงาน หรือผูอ้ ำ� นวยการโรงพยาบาล เขา สนับสนุนอยู่แล้ว เขาท�ำอยู่แล้ว มีแรงเท่าไรก็ท�ำเท่านั้น ต่อให้มีเงิน เพิ่มเข้ามา ก็สามารถท�ำได้เท่าที่เคยท�ำ เพราะว่า เรื่องการท�ำงาน ด้านทันตกรรมไม่ได้อยู่กับเงินอย่างเดียว อยู่ที่แรงคนด้วย “กลุม่ ทีส่ อง คือ พอมีคนบอกว่าต้องท�ำเรือ่ งนี้ แล้วกันเงินมาให้ เขาก็เหมือนอยู่ดีๆ แล้วมีทรัพยากรที่เขาอยากได้มานานแล้ว เขาก็ ท�ำลงไปเยอะเลย” ทพ.กวี ยั ง ขยายความ ลงไปที่ ก ลุ ่ ม แรกว่ า นอกจากขาด บุคลากรแล้ว บางส่วนองค์กรขาดความกระตือรือร้น ต่อให้มีงบ สนับสนุนมหาศาลเพียงไหน ก็ไม่สามารถด�ำเนินงานได้ ทันตแพทย์ นักหลักประกันสุขภาพ บอกว่า “กลุ่มที่สองนี่เยอะ” พร้อมกันนี้ ทพ.กวี ได้ยกตัวอย่างกลุม่ ทันตแพทย์ทขี่ ยันขันแข็ง ลงพื้นที่ส่งเสริมสุขภาพช่องปากจนเห็นผลส�ำเร็จอย่างน่าชื่นใจว่า “บางกลุ่มเขาลงไปให้คุณครูช่วยพาเด็กแปรงฟัน ให้ศูนย์รับ เลี้ยงเด็กท�ำให้เด็กมีการดูแลฟันที่ดี เข้าถึงชาวบ้าน เข้าผู้น�ำชุมชน ให้ไปคอนโทรลเรื่องอาหาร ซึ่งบางที่ท�ำได้ดีมากเลย เขาท�ำอย่างไร ไม่รู้นะหมอฟันนี่ มหัศจรรย์มาก ไปท�ำให้ร้านขายขนมเลิกขายของ หวาน ท�ำให้ในโรงเรียนที่เคยแจกขนมว่างให้เด็กเปลี่ยนเป็นผลไม้ ซึ่งพวกนี้ถ้าได้เงินเข้าไป เรื่องบริหารจัดการ โดยเฉพาะเรื่องของ กองทุนฯ เขาจะขยายวงได้เยอะมาก”
ผลสัมฤทธิ์ อยู่ที่ก�ำลังคน
การบรรลุ เ ป้ า ประสงค์ ข องกองทุ น ทั น ตกรรม ก็ เ พื่ อ ท� ำ ให้ ประชาชนมีสุขภาพช่องปากที่ดี โดยเฉพาะกลุ่มเป้าหมายอย่าง THAI DENTAL MAGAZINE • 11
เด็กๆ มีการป้องกัน ดูแลรักษาฟันเป็นอย่างดี ซึง่ ในส่วนนีท้ นั ตบุคลากร ในพื้นที่ต้องลุกออกจากเก้าอี้แพทย์ในโรงพยาบาล เพื่อท�ำงานด้าน ส่งเสริมสุขภาพฟัน อย่างทีท่ ราบกันดีวา่ บุคลากรทางด้านนี้ บางพืน้ ที่ มีจ�ำกัด ดังนั้น ทพ.กวีจึงบอกว่า ต้องหาคนเพิ่ม “ภาคราชการต้องสนับสนุน เช่น ผลิตคนเพิ่ม จัดสรรอะไรเพิ่ม อีกข้อหนึ่งก็คือว่า ให้เอกชนช่วยท�ำคนไข้ เพื่อที่จะเอาทันตแพทย์ซึ่ง เคยต้องท�ำคนไข้ ไปช่วยงานส่งเสริมป้องกัน เพราะทันตแพทย์เอกชน ย่อมมีความถนัดด้านการรักษาอยู่แล้ว”
ขอมือทันตแพทย์เอกชน ร่วมสร้างสุขภาพที่ดีให้สังคมไทย
การรอภาคราชการจัดสรรบุคลากรเพิม่ มีหวังลูกของเด็กประถม ในขณะนีฟ้ นั ผุหมดปากซะก่อน วิธที ที่ ำ� ได้ทนั ทีและมีประสิทธิภาพ นัน่ คือ การขอความร่วมมือจากทันตแพทย์เอกชน “โรงพยาบาลซึง่ มีทนั ตแพทย์นอ้ ยอยูแ่ ล้ว ถ้าจะให้หมอไปท�ำงาน เชิงรุก ไปคุยกับชาวบ้าน หมอลุกออกไป ไม่ท�ำฟันแล้ว ไปคุยกับชาว บ้าน ก็จะไม่มีคนดูแลคนไข้ ถ้าเป็นลักษณะนี้ เราจึงต้องเอางานบาง ส่วนไปให้เอกชนช่วยท�ำ เพราะเอกชนเขาท�ำการรักษาได้ แต่การที่จะ ให้เขาไปจัดการเรื่องระบบ คุยกับคุณครู หรือ อสม. ก็ไม่ไหว เราต้อง โอนงานบางส่วนให้เอกชนช่วย เพื่อลดภาระงาน “อธิบายง่ายๆ อย่างเรือ่ งท�ำฟันปลอม หมอทีน่ งั่ อยูท่ โี่ รงพยาบาล ต้องท�ำฟันปลอมให้ มันใช้เวลานานกว่าจะเสร็จ ไม่ใช่ครั้งเดียว 5 ชั่วโมงนะ แต่เป็นครั้งละครึ่งชั่วโมง และต้องมา 5 ครั้ง ก็เอาเคส อย่าง นีไ้ ปติดต่อภาคเอกชน บอกคนไข้ให้ไปท�ำทีน่ นั่ เลย แล้วระบบราชการ จะตามไปจ่าย เป็นการดึงภาคเอกชนเข้ามาช่วยลักษณะแบบนีแ้ หละ ครับ” มีตัวอย่างเช่น พี่ธรณินท์ที่หาดใหญ่ พี่สมศักดิ์ที่โคราช ความ ร่วมมือที่เกิดในกทม. ซึ่งดีมากแต่ยังน้อยเหลือเกินเมื่อคิดภาพรวม ของประเทศ เมื่อสามารถโอนงานบางส่วนไปให้ทันตแพทย์เอกชนซึ่งใน แต่ละจังหวัดมีมากมาย ช่วยท�ำ (ช่วยในความหมายที่ส่งต่อลูกค้า ให้) ทันตแพทย์ประจ�ำโรงพยาบาลก็สามารถลงพื้นที่ให้ความรู้เรื่อง การดูแลรักษาสุขภาพช่องปากกับชาวบ้านได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ เปรียบเหมือนภาคเอกชนได้ลงมือสรรค์สร้างคุณภาพชีวิตที่ดีแก่ 12 • THAI DENTAL MAGAZINE
ประชาชนชาวไทย โดยที่ไม่ต้องเสียเวลาส่วนตัวแต่อย่างใด ก่อนยกมือวันทากล่าวสวัสดีค�ำลา ทพ.กวี ได้ทิ้งท้ายค�ำ พูดถึงทันตแพทย์เอกชนว่า “ผมมองว่าวิวฒ ั นาการของวงการทันตแพทย์ในเมืองไทย ทันตแพทย์หลายคนอยากมาช่วย ในโรงเรียนของพวกเราถูก สอนอยู่แล้วว่า จบมาให้รับใช้ประชาชน ให้ดูแลประชาชน เพราะฉะนั้นการที่มีกองทุนทันตกรรมขึ้นมาก็เป็นส่วนหนึ่งนะ ที่เอื้อให้ทันตเพทย์เอกชนมาดูแลคนที่เป็นคนส่วนใหญ่ของ ประเทศ เพราะฉะนัน้ ภาคเอกชนทีม่ กี ำ� ลังคนเยอะแยะมากมาย ถ้าเกิดมีโอกาส ใครอยูใ่ นจุดไหนทีม่ โี อกาสจะสนับสนุนก็อยาก ให้ช่วยกัน หลังจากที่เดินหน้ากันเรื่องวิชาชีพแล้ว ลองย้อน กลับมาช่วยดูตรงนี้บ้าง ก็จะเป็นเรื่องน่ายินดีที่ท�ำให้วิชาชีพ ทั นตแพทย์ เป็ น ที่ ยอมรั บว่ า เราเป็ นวิ ช าชี พที่ เ กิ ดมาเพื่อ ที่ ดูแลคนส่วนใหญ่ของประเทศ ไม่ว่ายากดีมีจนอยู่ที่ไหนของ ประเทศ มากกว่าดูแลคนส่วนน้อยทีม่ รี ายได้ดี หรือว่าอยูใ่ นพืน้ ที่ ทีเ่ จริญ”
จากกระดาษสู่..... Digital Magazine ‘Thaidentalmag.com’ ทันโลก รักษ์โลก หลังจากได้ทดลองระบบอยู่หลายเดือน นิตยสาร Thai Dental Magazine ก็มีช่องทางใหม่ในการสื่อสาร กับผู้อ่านผ่านทางเวบไซต์ www.thaidentalmag.com
ซึ่งพร้อมเปิดใช้งานแล้ว!
Q : Thaidentalmag.com คืออะไร? A : คือนิตยสารThai Dental Magazine ใน
รูปแบบดิจิตัล ที่ผู้อ่านสามารถเข้าไปติดตาม เนื้ อ หาได้ ทั้ ง ฉบับปัจจุบันและฉบับกระดาษที่ เคยตีพิมพ์แล้ว เริ่มตั้งแต่ฉบับแรกของปี 2555 (Issue 21,Jan 2012) เป็นต้นไป และยังสามารถ ดาวน์โหลดทั้งเล่มในรูปแบบ PDF ไปเปิดอ่านใน PC หรือ Tablet ได้อีกด้วย โดยมีการจัดเรียงใหม่ เพือ่ ง่ายต่อการค้นหาคอลัมน์ทชี่ นื่ ชอบให้สามารถ ย้อนกลับมาอ่านซ�ำ้ หากผูอ้ า่ นหันมาสนใจดิจติ ลั แมกกาซีนมากขึน้ ในระยะยาวยังเป็นการช่วยลด การใช้ทรัพยากรทีน่ ำ� มาผลิตกระดาษ อันเป็นการ เกื้อกูลต่อสิ่งแวดล้อมอีกทางหนึ่งด้วย ตามคอน เซ็ปต์ของเราที่ต้องการนิตยสารที่ High Tech and high touch ความสามารถอีกอย่างที่แสน พิเศษของดิจิตัลแมกกาซีนก็คือ ผู้อ่านสามารถมี ส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นหรือตัง้ ค�ำถาม หลังจากอ่านบทความได้ในทันที รวมทัง้ สามารถ ตอบโพลล์ ที่เราจัดเตรียมไว้เพื่อสะท้อนมุมมอง ของทันตแพทย์ต่อสถานการณ์ใกล้ตัวต่างๆ
Update วิชาการ : แหล่งความรู้ เนื้อหาอ่านง่าย ใช้ได้จริง และ ก�ำลังเป็นที่สนใจในขณะนั้น เข้าถ�้ำเสือ : รวมบทสัมภาษณ์เจาะลึกหน่วยงานและ กิจกรรมต่างๆ ในแวดวงทันตกรรม เกาะกระแส : ติดตามนโยบายหรือเรื่องราวที่อาจส่งผล กระทบทั้งด้านบวกและลบต่อวิชาชีพ เพาะต้นกล้า : เผยแพร่กิจกรรมดีๆ ของแต่ละมหาวิทยาลัย ในการบ่มเพาะจริยธรรม และจรรยาบรรณให้ กับนักศึกษาทันตแพทย์รุ่นใหม่ Paper Bag : เทคนิคการจัดการและบริหารเงินที่หมอฟัน ทุกคนควรรู้ Idea Dent : ไอเดียบรรเจิดที่จะท�ำให้คลินิกของท่านเก๋ไก๋ ไม่ซ�้ำใคร Health Tip : คลังความรู้เฉพาะส�ำหรับหมอฟันเรื่องการ ดูแลสุขภาพตนเอง ให้ท�ำงานได้เปี่ยม ประสิทธิภาพและมีความสุข กินไปเที่ยวไป : แหล่งรวมร้านอร่อยที่หลายคนไม่ควรพลาด มองโลกผ่านเลนส์ : สารพันเทคนิคทั้งถ่ายภาพในปากและนอก ปาก วิธีการใช้และเลือกซื้อกล้องขั้นเทพ Dental Adirek : สรรหางานอดิเรกสุด chic ที่หมอฟันอย่าง เราๆ ก็ท�ำได้ Dental A Way : จะพาท่านออกไปสัมผัสโลกกว้าง ผ่านสายตา และมุมมองที่แตกต่างไปจากห้องท�ำฟัน เราเชื่อว่านี่คือช่องทางที่จะท�ำให้ผู้อ่านและกองบรรณาธิการ ใกล้ชิดกันมากขึ้น และคาดหวังว่า thaidentalmag.com จะเป็น พื้นที่ส�ำหรับการสื่อสารทางความคิด และผลงานต่างๆ ของ พี่น้องทันตแพทย์ไทย รวมทั้งเป็นแหล่งเรียนรู้และคลังข้อมูล ทางทันตกรรมส�ำหรับบุคคลทั่วไปในอนาคต THAI DENTAL MAGAZINE • 13
ฉบับนีเ้ ราชวนท่านผูอ้ า่ นตอบค�ำถามเกีย่ วกับ การดูแลฟันตั้งแต่แรกขึ้นของเด็กไทย ลอง ท�ำกันดูนะคะว่าท่านๆตอบค�ำถามได้มากน้อย เท่าไร เราเรียงค�ำถามตามความยากง่าย 1.อะไรทีม่ ผี ลสูงสุดในการทีท่ �ำให้ฟนั เด็กผุ ตัง้ เเต่เริม่ มีซเี่ เรก ก) นมหวาน ข) ไม่เเปรงฟันและไม่ใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์ ค) เเปรงฟันโดยไม่ใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์ 2.ท่านคิดอย่างไร ที่เราแนะน�ำให้เเปรงฟันให้เด็กเล็กๆ โดย ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ ทั้งๆ ที่เด็กเล็กที่ยังไม่สามารถควบคุม การกลืนได้ดี ก) ไม่ควรท�ำอย่างยิง่ ทุกกรณี เพราะ ท�ำให้มคี วามเสีย่ งในการ เกิดฟันตกกร ะสูงมาก ข) ควรใช้ ย าสี ฟ ั น ที่ มี ฟ ลู อ อไรด์ ใ นปรั ม าณที่ ก� ำ หนดและ แนะน�ำให้ผู้ปกครองเช็ดยาสีฟันออกหลังแปรงฟันให้เด็ก
14 • THAI DENTAL MAGAZINE
3.ปริมาณยาสีฟันที่เหมาะสมกับเด็กเล็กอายุต�่ำกว่า 2 ขวบ ท่านมักเทียบกับ ก) ถั่วเขียว ข) ถั่วลันเตา ค) เล็บนิ้วก้อยของเด็กคนนั้นๆ ง) ท�ำได้ทุกข้อ 4.ใครๆ ก็ (หา)ว่า เด็กไทยเริ่มแปรงฟันช้า แถมยังถูกทิ้งให้ แปรงฟันเองตั้งแต่เริ่มจับแปรงได้ ท่านทราบไหมว่าชมรม ทันตกรรมส�ำหรับเด็กแห่งประเทศไทย แนะน�ำให้ผู้ปกครอง แปรงฟันให้เด็กจนเด็กอายุเท่าไร ก) 8 ปี ข) 7 ปี ค) 6 ปี ง) 5 ปี 5.จากการส�ำรวจของ ABAC Poll 2554 ผู้ปกครองไทยเริ่ม เเปรงฟันให้ลูกเมื่อไหร่ ก) เมื่ อ เด็ ก เริ่ ม มี ฟ ั น แท้ ขึ้ น (6 เดื อ น ตามค� ำ แนะน� ำ จาก ทันตแพทย์) ข) เมื่อเด็กเริ่มเดิน หรือตั้งไข่ (9 เดือนถึงขวบครึ่ง) ค) เมื่อเด็กเริ่มตักข้าวกินเอง หรือฟันขึ้นเต็มปาก (2ขวบถึง 2 ขวบครึ่ง)
6. เด็กกินนมหวานท�ำให้มีฟันผุมากกว่ากินนมจืดประมาณกี่เท่า ? ก) 1 เท่า ข) 2 เท่า ค) 3 เท่า ง) 4 เท่า 7. นมแม่กับนมวัว ใครมีน�้ำตาลมากกว่ากัน ? ก) นมแม่ ข) นมวัว 8. อมนมเเม่หลับคาปากเเล้ว ฟันจะผุไหม ? ก) ไม่ผุ ข) ผุได้ 9. เด็กไทยอายุ 3 ปี มีปัญหาโรคฟันผุในฟันน�้ำนม กี่คน ในจ�ำนวน เด็ก 10 คน ก) 5 คน ข) 4 คน ค) 6 คน ง) 7 คน 10. ท่านคิดว่าจ�ำนวนฟันผุต่อคน เฉลี่ยคนละกีซ่ ี่ ก) 2 ซี่ ข) 3 ซี่ ค) 4 ซี่ ง) 5 ซี่
เฉลย
ข้อ 1 ข ข้อ 2 ข ข้อ 3 ง ข้อ 4 ค ข้อ 5 ข การส�ำรวจของ ABAC Poll ในปี 2554 พบว่าผู้ปกครองที่เคยแปรงฟันให้เด็ก ร้อยละ 28.9 เริ่มแปรงให้เมื่อเด็กมีฟันซี่แรกขึ้น (6 เดือน) ร้อยละ 52.6 เริ่มแปรงเมื่อเด็กเริ่มตั้งไข่ เดินหรือ วิ่งได้ (9 เดือน-1 ขวบครึ่ง) ร้อยละ 18.5 เริ่มแปรง เมือ่ เด็กตักข้าวกินเองได้หรือมีฟนั ขึน้ เต็มปาก (2-2 ขวบครึง่ ) นอกจากนี้ เด็กส่วนใหญ่แปรงฟันเฉพาะ เวลาเช้าเพียง 1 ครัง้ และเด็กยังคงดูดนมขวดก่อน นอนแม้จะแปรงฟันแล้วถึงร้อยละ 44 ข้อ 6 ค ประมาณ 3 เท่า ref. smail-RS Levine 2001 ข้อ 7 ก นมแม่มีน�้ำตาล 7% นมวัว 4% ข้อ 8 ข นมแม่ก็ท�ำให้ผุได้ถ้าดูดผิดวิธี เช่นดูด คาปาก ดูดไม่เป็นเวลา ทีฝ่ รัง่ เรียก Feed at will แต่ ถ้าเทียบระหว่างนมแม่กบั นมวัวทีเ่ ติมน�ำ้ ตาล นม แม่อาจเสีย่ งน้อยกว่า เพราะโอกาสดูดหลับคาเต้า น้อยกว่า และ “เต้า” นมแม่มี anatomy ที่เหมาะ กับเด็ก คือนิ่มและเด็กดูดได้ลึก น�้ำนมลงคอหอย ไปเลย โอกาสที่นมจะค้างอยู่ในปากจึงน้อยกว่า เพราะ “เต้า” นมแม่ดีอย่างนี้ ในเด็กที่มีปัญหา ปากแหว่งเพดานโหว่ หมอเด็กจะกระตุ้นเต็มที่ ให้แม่เลี้ยงด้วยนมจากเต้า เพราะเป็น obturator ตามธรรมชาตินั่นเอง ข้อ 9 ค (ส�ำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย 2550) ข้อ 10 ข 3.3 ซี่ (ส� ำ นั ก ทั น ตสาธารณสุ ข กรม อนามัย 2550) ท่านที่ ตอบได้ 8-10 ข้อ ถือว่าท่านเป็นเทพด้าน ความรู้รอบตัวในการดูแลเด็กไทย แถมติดตาม สถานการณ์โรคสม�่ำเสมอ ถ้าเดาไม่ผิดท่านเป็น ทันตแพทย์ส�ำหรับเด็กใช่ไหมเอ่ย? ท่านที่ตอบได้ 6-7 ข้อ ถือว่าท่านเป็นทันตแพทย์ สามัญประจ�ำชาติ ที่สามารถกลั่นกรองและเก็บ ความรู้ตามที่ได้รับจากสถานศึกษาได้อย่างครบ ถ้วน ท่านที่ตอบได้ 4-5 ข้อ ท่านมีความรู้ใกล้เคียงกับ คุณแม่รุ่นใหม่ เลยค่ะ น่าภูมิใจ THAI DENTAL MAGAZINE • 15
• คุ้มครองผู้บริโภค-แปรงฟันเด็ก
หญ้าปากคอก ในฐานะทันตแพทย์เราทุกคนได้ตอบค�ำถามเรือ่ งแปรงสีฟนั แต่ตอนนีแ้ ปรงสีฟนั มีมากมาย จนบางครัง้ ค�ำถามง่ายๆเรา ก็ชักงง ฉบับนี้เราจึงขอน�ำเสนอเรื่องแปรงสีฟัน เล่าสบายๆ ให้ท่านได้รับทราบกันค่ะ แปรงสีฟันมีส่วนประกอบ 3 ส่วน คือ หัวแปรง ด้ามแปรง และ ขนแปรง
ขนแปรง
หัวแปรง
2. ปลายขนแปรงสีฟัน หากชอบแปรงสีฟนั ทีป่ ลายขนแปรงแบบธรรมดา ให้เลือกทีม่ ี การมนปลายขนแปรง เพราะ หากแปรงสีฟันไม่ได้รับการมนปลาย ขนแปรง อาจท�ำให้เหงือกเป็นแผล หรือเจ็บในขณะที่แปรงฟันได้ เราจะทราบว่าแปรงสีฟนั ทีซ่ อื้ นัน้ ได้รบั การมนปลายขนแปรงหรือไม่ โดยการอ่านจากฉลากแปรงสีฟัน เพราะส�ำนักงานคณะกรรมการ คุม้ ครองผูบ้ ริโภค ได้ออกประกาศคณะกรรมการว่าด้วยฉลาก ฉบับ ที่ 11 พ.ศ. 2545 เรื่องให้แปรงสีฟันเป็นสินค้าที่ควบคุมฉลาก ซึ่ง ก�ำหนดให้มีการระบุข้อความ 5 เรื่อง คือ ความอ่อนแข็งของขน แปรง ลักษณะปลายขนแปรง วัสดุที่ใช้ท�ำด้ามและขนแปรงสีฟัน วิธใี ช้ และข้อแนะน�ำ ลงบนฉลากแปรงสีฟนั ด้วย เวลาซือ้ จึงควรดูที่ ระบุบนฉลากว่านุม่ หรือนุม่ พิเศษ และมีการมนปลายขนแปรงสีฟนั แต่หากไม่ทราบ หลังจากซื้อมาแล้วเราสามารถทดสอบได้ ง่ายๆ โดยทดลองแปรงลงบนหลังมือ หากรู้สึกว่าแข็งหรือมีความ คมก็ไม่ควรใช้
หัวแปรงสีฟันที่ดีควรมีขนาดพอเหมาะกับปาก หัวแปรงที่มี ขนาดใหญ่เกินไปจะเข้าไปท�ำความสะอาดช่องปากได้ไม่ทั่วถึงเท่า ทีค่ วร เมือ่ ซือ้ แปรงสีฟนั มาแล้ว ลองลูบบริเวณส่วนปลายหัวแปรงดู ว่ามีสว่ นทีเ่ ป็นครีบ หรือคม หรือไม่ เพราะอาจท�ำอันตรายต่อเนือ้ เยือ่ ในช่องปากในขณะที่แปรงฟัน ในกรณีที่เป็นแปรงสีฟันส�ำหรับเด็ก ขนาดของหัวแปรงมี ความส� ำ คั ญ เพราะเด็ กในช่วงวัย ที่แตกต่างกันจะมีขนาดของ ช่องปากที่แตกต่างกันออกไป ในการเลือกซื้อแปรงสีฟันให้เด็กจึง ต้องเลือกให้เหมาะกับช่วงวัย ในกรณีนี้ ส�ำนักทันตสาธารณสุขได้ ประสานความร่วมมือกับส�ำนักงานคณะกรรมการคุม้ ครองผูบ้ ริโภค (สคบ.) และมีการออกประกาศคณะกรรมการว่าด้วยฉลาก ฉบับที่ 33 ( พ.ศ. 2555 ) ของส�ำนักงานคณะกรรมการคุม้ ครองผูบ้ ริโภค เรือ่ ง ให้แปรงสีฟนั เป็นสินค้าทีค่ วบคุมฉลาก (ฉบับที่ 2 ) ให้มกี ารระบุชว่ ง อายุเด็กซึ่งใช้แปรงสีฟันได้อย่างเหมาะสมลงบนฉลากแปรงสีฟัน ซึ่งจะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 5 ตุลาคม 2555 นี้ ผู้บริโภคจึงสามารถ เลือกซื้อแปรงสีฟันที่มีขนาดเหมาะสมให้บุตรหลานได้
ขนาดหัวแปรงส�ำหรับเด็กที่มีช่วงอายุต่างๆ กัน
แปรงสีฟันเด็กซึ่งระบุบนฉลากว่าเป็นแปรงสีฟัน”อันแรก”ของเด็ก แต่มีขนาดของหัวแปรงใหญ่เกินไป 16 • THAI DENTAL MAGAZINE
1. เลือกแปรงสีฟันที่มีขนแปรงนุ่ม ไม่เลือกแปรงสีฟันที่มีขนแปรงแข็ง จริงๆแม้แต่ขนปานกลาง ก็ไม่ควรใช้ เพราะเสี่ยงต่อการเกิดฟันสึกที่คอฟันหากแปรงฟันแรง เกินไป
ขนแปรงสีฟันที่ได้รับการมนปลาย
ปลายขนแปรงสีฟันที่ไม่ได้มนปลาย หากทดลองแปรงลงบนหลังมือจะรู้สึก ถึงความคม
หลาย เช่น มีส่วนที่เอาไว้ส�ำหรับวางนิ้วหัวแม่มือในขณะแปรงฟัน ออกแบบให้ดา้ มแปรงมีลกั ษณะเป็นรอยหยักเพือ่ ไม่ให้ลนื่ ในขณะที่ แปรงฟัน ด้ามแปรงทีต่ งั้ ได้ ด้ามแปรงมีแสง หรือเสียงดนตรีสำ� หรับ เด็ก ซึ่งสามารถเลือกได้ตามชอบ แผลที่เกิดจากขนแปรง แข็ง หรือขนแปรงสีฟันที่ ไม่ได้มนปลาย
แต่ ห ากชอบแบบปลายขนแปรงเรี ย วแหลม ให้ เ ลื อ กที่ มี ความนุ่มเข้าไว้ จากการศึกษาของส�ำนักทันตสาธารณสุข พบว่า ประสิทธิภาพในการขจัดคราบจุลินทรีย์ การลดโรคเหงือกอักเสบ และการไม่ท�ำให้เหงือกเป็นแผลของปลายขนแปรงสีฟันชนิดเรียว แหลมไม่มีความแตกต่างกับชนิดปลายมนกลม (ในกรณีที่ที่เป็น ขนแปรงชนิดนุ่ม)
กระจุกขนแปรงแบบใหม่ๆ
ขนแปรงอีกแบบหนึ่ง คือ ขนแปรงชนิดปลายเรียวแหลมสลับ ตัด ขนแปรงแบบนี้ ส่วนที่เป็นปลายตัด จะไม่สามารถมนปลาย ได้เพราะจะท�ำให้ส่วนที่เป็นปลายแหลมหายไป ดังนั้นหากชอบ ขนแปรงแบบนี้ให้เลือกขนแปรงที่นุ่มๆไว้ เมื่อทดลองแปรงดูแล้ว ไม่รู้สึกเจ็บ ปัจจุบันมีการออกแบบรูปแบบของกระจุกขนแปรงใหม่ๆ ออกมามากมายหลายแบบ ซึ่งมีการระบุวัตถุประสงค์ของแบบ เหล่านั้นไว้ในการโฆษณา หรือบนฉลาก ดังตัวอย่างที่ยกมานี้ ผู้บริโภคสามารถเลือกใช้ได้ตามใจชอบ แต่ประสิทธิภาพในการใช้ งานจะได้ทั้งหมดตามที่ระบุไว้หรือไม่ เป็นเรื่องที่คงต้องศึกษาเพื่อ หาข้อสรุปต่อไป 3.แรงดึงขนแปรงสีฟัน กระจุกขนแปรงสีฟันต้องยึดอยู่กับหัวแปรงอย่างแน่นหนา พอที่ จ ะไม่ ห ลุ ด ออกมาในขณะที่แ ปรงฟัน มาตรฐานวิ ช าการ แปรงสีฟัน กรมอนามัย ก�ำหนดไว้ว่า กระจุกขนแปรงสีฟันต้องทน ต่อแรงดึงได้มากกว่า 15 นิวตันจากการสุ่มส�ำรวจในท้องตลาดใน พ.ศ. 2554 พบว่าแปรงสีฟันเด็กร้อยละ 97 ทนต่อแรงดึงได้มาก 15 นิวตัน
แบบดั้งเดิม
ด้ามแปรง
เดิมเราจะแนะน�ำให้เลือกแปรงสีฟันที่มีด้ามตรง แต่ใน ปัจจุบันมีการออกแบบด้ามแปรงสีฟันออกมาให้จับถนัดมือที่สุด ดังนั้นจึงควรเลือกแปรงสีฟันที่เหมาะมือของเรา ด้ามแปรงที่สั้น เกินไปจะจับไม่ถนัด ในปัจจุบันมีการออกแบบด้ามแปรงหลาก THAI DENTAL MAGAZINE • 17
การออกแบบกระจุกขนแปรงใหม่ๆ มาตรฐานแปรงสีฟัน กรมอนามัย
มีกระจุกขนแปรงแถวแรกสูงขึ้นมาเป็นพิเศษ ส�ำหรับ “ท�ำความสะอาดด้านหลัง ของฟันซี่สุดท้าย”
มีขนแปรงยาง “ส�ำหรับนวดเหงือก”
กระจุกขนแปรงวางตัวซิกแซก “เพื่อท�ำความสะอาดได้ทุกซอกมุม”
ขนแปรงวางตัวเป็นรูปถ้วย “เพื่อรวบรวมยาสีฟันในขณะแปรงฟัน และ ส�ำหรับขัดฟัน”
ข้อความ 1. ชนิดของขนแปรง 2.ลักษณะขนแปรง 3.วัสดุที่ใช้ท�ำด้ามและขนแปรงสีฟัน 4.วิธีใช้ 5. ข้อแนะน�ำ
ส�ำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย ได้รวบรวมข้อมูล สถานการณ์คุณภาพแปรงสีฟันที่จ�ำหน่ายในประเทศไทย เป็นระยะทุก 3 ปี การส�ำรวจแต่ละครั้งพบจ�ำนวนตัวอย่าง แปรงสี ฟ ั น มากกว่ า 200 รุ ่ น มี ก ารตรวจสอบความ ถู ก ต้ อ งของฉลากและวิ เ คราะห์ คุ ณ ภาพตามเกณฑ์ มาตรฐานวิ ช าการแปรงสี ฟ ั น กรมอนามั ย ซึ่ ง คณะ กรรมการจัดท�ำมาตรฐานวิชาการแปรงสีฟันกรมอนามัย ประกอบด้วย ทันตแพทย์ในกรมอนามัย ผู้ทรงคุณวุฒิ ด้านปริทนั ตวิทยา และด้านทันตกรรมส�ำหรับเด็กจากคณะ ทันตแพทยศาสตร์ ผู้แทนจากทันตแพทยสมาคมแห่ง ประเทศไทย ฯ และผูแ้ ทนจากบริษทั ผูผ้ ลิตและจัดจ�ำหน่าย แปรงสีฟันรายใหญ่ๆ ของประเทศผลการส�ำรวจครั้งล่าสุด ปี 2554 ฉบับนี้จะน�ำเสนอเฉพาะแปรงสีฟันส�ำหรับเด็กที่ จ�ำหน่ายในประเทศก่อน ทั้งหมด 32 ยี่ห้อ 79 รุ่น การ ตรวจสอบดังนี้ 1. การตรวจความถูกต้องของฉลากแปรงสีฟัน ใช้ พรบ.ควบคุมฉลากแปรงสีฟนั ฉบับที่ 11 ของส�ำนักงาน คณะกรรมการคุม้ ครองผูบ้ ริโภค ซึง่ ก�ำหนดให้ตอ้ งระบุ ข้อความต่อไปนี้บนฉลากแปรงสีฟัน
ตัวอย่าง นุ่มพิเศษ นุ่ม นุ่มปานกลาง หรือแข็ง มนกลม เรียวแหลม รูปโดม ปลายตัด หรืออื่นๆ ไนล่อน พีพี พีบีที เช่น ใช้แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เช่น ควรเปลี่ยนแปรงสีฟันเมื่อขนแปรงเริ่มบาน และล้างแปรงให้ สะอาดหลังใช้และเก็บในที่แห้ง
2. การตรวจสอบคุณภาพแปรงสีฟัน ใช้มาตรฐานวิชาการกรมอนามัย
ตารางที่1 ผลการตรวจคุณภาพแปรงสีฟันเด็กที่วางจ�ำหน่ายในห้างสรรพสินค้าระหว่างเดือน พฤศจิกายน 53 –กรกฎาคม 54 Q1 = ขนเเปรงอยู่ระหว่างการวิจัยเพื่อตรวจสอบประสิทธิภาพ Q2 = หัวเเปรงลักษณะพิเศษไม่อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานของกรมอนามัย 18 • THAI DENTAL MAGAZINE
Q3 = ขนเเปรงไม่มนปลายเเต่ขนาดเล็ก ไม่น่าจะเป้นอันตราย Q4 = เเรงดึงขนเเปรงต�่ำกว่า 15 นิวตัน
ยี่ห้อ รุ่น
ความอ่อน เส้นผ่าศูนย์ แข็ง กลางขนแปรง ของขนแปรง (มม.)
ปลาย ขนแปรง
แรงยึดขนแปรง >15 นิวตัน
ประเทศ ผู้ผลิต
1
โคโดโม • รุ่นโปรเฟสชันแนล 0.5-3 ปี, 3-6 ปี, 6-9 ปี, 9-12 ปี • รุ่นซอฟท์แอนด์สลิม 0.5-3 ปี,3-6 ปี, 6-9 ปี, 9-12 ปี
นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ
0.14 0.15
มน เรียวแหลม
29.42 25.97
ไทย
2
เซนต์แอนดรูว์ 7 รุ่น • รุ่นเด็ก 1.5-3 ปี, 3-6 ปี, 6-9 ปี, 9-12 ปี • รุ่นทอย สตอรี่ 3-6 ปี, 6-9 ปี • รุ่นเฮลโล คิตตี้
นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ
0.14 0.14 0.15
มน มน เรียวแหลม / ตัด
24.42 25.57 23.32
ไทย
3
คอลเกต 4 รุ่น • เดอลุกซ์ •โปเกมอน ฟันกริป 2-5 ปี • โปเกมอน สไมล์ 2-5 ปี • โดราเอมอน สไมล์ 5ปีขึ้นไป
นุ่ม นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ
0.19 0.14 0.14 0.14
มน มน มน มน
29.66 28.13 33.49 28.46
เวียดนาม จีน จีน จีน
4
ออรัล บี 5 รุ่น • stage1 4-24 เดือน • stage 2 2-4 ปี • stage 3 5-7 ปี • stage 4 8 ปีขึ้นไป • Mickey for kids
นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ นุ่ม/นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ
0.12 0.11 0.14 0.17/0.14 0.14
มน มน มน มน มน
34.73 27.45 23.74 29.08 34.78
ไอร์แลนด์ ไอร์แลนด์ ไอร์แลนด์ ไอร์แลนด์ จีน
5
เอม 3 รุ่น • ฟาสท์ คลีน 3-6 ปี • จูปเปอร์ 3-6 ปี • จูปเปอร์ 6-9 ปี
นุ่ม นุ่มพิเศษ นุ่ม
0.17 0.14 0.17
มน เรียวแหลม/ตัด เรียวแหลม/ตัด
34.16 28.46 30.49
ไทย
6
ไบโอเซฟตี้ 2 รุ่น • Flexi junior • kids 6-12 ปี
นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ
0.14/0.16 0.14
มน มน
24.18 27.40
ไทย
7
เฮิร์บส์ คิดส์
นุ่ม
0.18
เรียวแหลม
23.74
ไม่ระบุ
8
จอร์แดน 4 รุ่น Step 1 Step 2 Step 3 อมิโก้
นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ นุ่ม
0.11 0.14 0.14 0.16
ไม่มนปลาย ไม่มนปลาย ไม่มนปลาย มน
38.49 39.37 28.89 26.32
มาเลเซีย
9
ดอกเตอร์เฟรช 3 รุ่น Marvel Hero firefly ส่องแสงได้ firefly ร้องเพลงได้
นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ
0.14 0.14 0.14
ไม่มน มน มน
14.42 30.45 39.63
อเมริกา
10
วิคตอรี่ รุ่น Lovely whale
นุ่ม
0.17
เรียวแหลม/ตัด
22.56
ไทย
11
บิ๊กซี จูเนียร์ อินดิเคเตอร์ 3-6 ปี แฮปปี้ คิดส์ 3-6 ปี แฮปปี้ คิดส์ 6-9 ปี
นุ่ม นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ
0.14/0.17 0.146 0.14
มน เรียวแหลม เรียวแหลม
23.09 26.05 28.91
ไทย
12
เทสโก้โลตัส คุ้มค่า เทสโก้คิดส์
นุ่ม นุ่มพิเศษ
0.19 0.15
มน ไม่มน
39.44 39.73
ไทย
13
แม็คโคร เอ็กซ์ตร้า 3-6 ปี เอโร จูเนียร์ 3-6 ปี
นุ่มพิเศษ นุ่ม
0.15 0.17
มนไม่ดี มนปลาย
38.40 25.04
ไทย
14
บู๊ทส์ Smile kids 0-2 ปี Smile kids 6 ปีขึ้นไป
นุ่มพิเศษ นุ่ม
0.14 0.16
มน มน
23.86 26.92
จีน
15
ฟลูโอคารีลคิดส์ รุ่นเอ็กซ์ตร้า ซอฟท์ 3-6 ปี
นุ่มพิเศษ
0.14
มน
38.15
ไทย
16
ท็อปส์ 3 รุ่น 0-3 ปี 3-6 ปี 6-12 ปี
นุ่มพิเศษ นุ่มพิเศษ นุ่ม
0.14 0.14 0.17
มน มน มน
27.50 26.71 26.78
ไทย
ตารางที่ 2 ผลการตรวจคุณภาพแปรงสีฟันเด็กที่วางจ�ำหน่ายที่ส�ำเพ็งและตลาดนัด ระหว่าง ธันวาคม 2553 – กุมภาพันธ์ 2554 จ�ำนวน 16 ยี่ห้อ 27 รุ่น ล�ำดับ ที่
ยี่ห้อ
ความอ่อน เส้นผ่าศูนย์กลาง ลักษณะปลาย แข็งขนแปรง ขนแปรง(มม.) ขนแปรง
แรงยึด ขนแปรง > 15 นิวตัน
ประเทศผู้ผลิต
จีน
1
JAGA 7 รุ่น JAGA 514 JAGA 517 JAGA 516 JAGA 522 JAGA 520 JAGA 421 JAGA 515
นุ่ม นุ่ม นุ่ม นุ่ม นุ่ม นุ่ม นุ่ม
016-0.20 0.17 0.19 0.22 0.18 0.21 0.18
มน มน มน ไม่มน ไม่มน เรียวแหลม/ตัด ไม่มน
16.87 23.14 17.49 20.58 17.75 12.62 22.21
2
Thaikid Thaikid S184 Thaikid S 185 Thaikid S 058
นุ่ม นุ่ม นุ่ม นุ่ม
0.198 0.19 0.19 0.19
ไม่มน เรียวแหลม เรียวแหลม เรียวแหลม
25.41 23.45 17.26
3
Brush Me Tomb Rider
นุ่ม
0.178
ไม่มน
30.79
จีน
4
Frog 811
นุ่ม
0.188
เรียวแหลม
20.41
จีน
5
Baby automatic
นุ่ม
0.19
เรียวแหลม
18.28
จีน
6
Dr.Child
นุ่ม
0.19
ไม่มน
23.96
ไทย
7
Abc kids
นุ่ม
0.19
มน
20.43
ไทย
8
A-Mei เด็ก(แถม )
นุ่ม
0.24
ไม่มน
16.18
จีน
9
JOJO เด็ก(แถม)
นุ่ม
0.22
ไม่มน
12.02
จีน
10
V-Cares for kids รุ่น beatle รุ่น Fruity
นุ่ม นุ่ม
0.17 0.17
มน มน
28.53 32.24
จีน จีน
11
Double Doll
นุ่ม
0.18
มน
19.93
ไทย
12
คาซ่า 281
นุ่ม
0.20
ไม่มน
19.86
จีน
คาซ่า 282
นุ่ม
0.21
ไม่มน
17.75
จีน
13
คินแลน เด็ก
นุ่ม
0..22
ไม่มน
18.06
จีน
14
Toothbrush Cap No.R28A
นุ่ม
0.21
เรียวแหลม
19.52
จีน
15
Jacomo kids
นุ่ม
0.21
ไม่มน
16.96
ไทย
16
เซ็นต์แอนดรูว์ คลาสสิก
นุ่มพิเศษ
0.14
มน
21.39
ขนแปรงคม ไม่มนปลาย
ขนแปรงเรียวแหลมสลับปลายตัด
หัวแปรงใหญ่เกินไป
ช่วยกันเฝ้าระวังคุณภาพแปรงสีฟันในประเทศไทย เป็นที่น่าสังเกตว่าแปรงตามตลาดนัดราคาถูกมีปัญหาด้านคุณภาพอยู่ไม่น้อย การจะซื้อแปรง ราคาถูกมาท�ำการรณรงค์ก็ต้องพิจารณาคุณภาพด้วย และหากท่านสงสัยคุณภาพแปรงที่ขายใน พื้นที่ท่าน สามารถส่งมาตรวจได้ที่ กลุ่มพัฒนาการคุ้มครองผู้บริโภคด้านทันตสุขภาพ 20 • THAI DENTAL MAGAZINE
จีน
ส�ำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ถ.ติวานนท์ จ.นนทบุรี 11000 โทร. 02-590-4215 FAX 02-590-4203
• เพาะต้นกล้า
กิจกรรมเสริมหลักสูตร สู่การเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์ เรื่อง ทญ.จันทร์พิมพ์ หินเทาว์
“ขอให้ถอื ประโยชน์สว่ นตนเป็นทีส่ อง ประโยชน์ของเพือ่ น มนุษย์เป็นกิจที่หนึ่ง ลาภทรัพย์และเกียรติยศจะตกแก่ตัว ท่านเอง ถ้าท่านทรงธรรมะแห่งอาชีพไว้ให้บริสุทธิ์” ค� ำ ปณิ ธ านของพระราชบิ ด าข้ อ ความนี้ ส� ำ หรั บ ชาว มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ โดยเฉพาะสาขาวิทยาศาสตร์ การแพทย์ คณะทันตแพทยศาสตร์ แล้ว นับเป็นสิ่งที่ใช้ยึดถือ ในการด�ำรงชีวิตเป็นอย่างดี พวกเราได้รับการปลูกฝังปณิธานอันแน่วแน่นี้ ตั้งแต่เริ่ม เข้าสูร่ วั้ มหาวิทยาลัย โดยมีวชิ ากิจกรรมเสริมหลักสูตร ทีส่ ง่ เสริม ให้นักศึกษารวมกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน ท�ำกิจกรรมจิตอาสาอย่าง สม�่ำเสมอ โดยมี อาจารย์ที่ปรึกษาดูแลอย่างใกล้ชิดตลอด 6 ปี ที่ใช้ชีวิตเป็นนักศึกษาทันตแพทยศาสตร์ เพื่อเสริมสร้างความ เข้าใจ และความใกล้ชิดกันระหว่างอาจารย์และนักศึกษา การฟังอย่างลึกซึง้ คือ อาวุธชิน้ แรกทีต่ ดิ ให้นกั ศึกษา เพือ่ ใช้ในการท�ำจิตอาสา และด�ำรงตนเป็นทันตแพทย์ทดี่ ี ด้วยการ จับคูแ่ ล้วผลัดกันเล่าเรือ่ งสุขและทุกข์ในวัยเด็ก ด้วยเรือ่ งเล่าตรง ไปตรงมา ซือ่ สัตย์กบั ความรูส้ กึ ตนเอง ผูฟ้ งั หยุดความคิดตัดสิน ถูกผิด หยุดตั้งค�ำถามจนกว่าผู้พูดจะหยุดเล่า และจบด้วยการ สะท้อนความความรู้สึก สิ่งที่ได้เรียนรู้จากกิจกรรมของทั้งชั้น เรียน ภาพที่ได้จึงมีทั้งเสียงหัวเราะ รอยยิ้ม หยดน�้ำตา และกอง กระดาษทิชชูเปียกน�้ำตา ในทุกวงสนทนา “ในขณะที่เล่าก็รู้สึกเขินอายบ้าง แต่พอเล่าไปเพื่อนตั้งใจ ฟัง ท�ำให้เรากล้าที่จะบอกเล่ามากขึ้น ได้เรียนรู้ที่จะอดทนและ
ตั้งใจฟังผู้อื่นมากขึ้น เมื่อเราท�ำได้ก็จะเข้าถึงผู้อื่นได้มากขึ้นเพราะ เราตั้งใจฟัง” มนุษย์ทุกคนคงยังไม่สามารถเข้าถึงการฟังอย่างลึกซึ้งภาย ใต้การฝึกแค่ครั้งเดียว การฟังอย่างลึกซึ้งจึงถูกแทรกซึมเข้าไปอีก หลายกิจกรรม เช่น การดูรายการคนค้นคนเรือ่ งราวของ ขวัญ-เพชร สองพี่น้องวัยนักศึกษาที่เป็นธาลัสซีเมีย แต่ขวัญและเพชร ไม่เคย คิดว่าตัวเองป่วย ด�ำรงชีวิตอย่างมีสุขและมีคุณค่า ท�ำกิจกรรมจิต อาสาต่างๆ ให้นักศึกษาได้สัมผัสสองพี่น้องเพื่อสร้างแรงบันดาล ใจในเรื่องคุณค่าของตนเอง และให้ขวัญกับเพชรเปรียบเสมือน ตัวแทนคนป่วยหรือกลุ่มคนที่เขาก�ำลังไปท�ำกิจกรรมจิตอาสาให้รู้ ว่า เขารู้สึกอะไร ต้องการอะไร การสะท้อนความคิดความรู้สึกของ แต่ละคนหลังกิจกรรม ตอกย�้ำการฟังอย่างลึกซึ้งอีกครั้งหนึ่ง THAI DENTAL MAGAZINE • 21
การค้นหาความต้องการของผู้ป่วยเป็นสิ่งที่นักศึกษาทันตะ ม.อ. ระลึกอยูเ่ สมอในขณะให้การดูแลผูป้ ว่ ย ดังนัน้ กิจกรรมจิตอาสา จึงให้นักศึกษาท�ำในสิ่งที่กลุ่มเป้าหมายต้องการไม่ใช่มุ่งท�ำในสิ่งที่ ตนเองต้องการให้ คนพิการและคนตาบอดเป็นแค่กลุ่มเป้าหมาย ที่สมมติขึ้นเพื่อให้นักศึกษาลองหาวิธีการค้นหาความต้องการของ มนุษย์ “ฉั น อยากไปสวนน�้ ำ ที่ ส วนสั ต ว์ ส งขลา” เป็ น ประโยคใน กระดาษที่นักศึกษาคนที่สมมติว่า ตัวเองหูหนวก และเป็นใบ้ ต้อง สื่อสารด้วยท่าทางให้เพื่อนอีกคนรับรู้ ในขณะที่อีกคนก็ต้อง ฟัง ด้วยหัวใจของตัวเองว่า เพือ่ นก�ำลังสือ่ สิง่ ใดให้ตนเองรู้ การพาเพือ่ น ที่ลองเป็นคนตาบอดโดยใช้ผ้าปิดตาไปเที่ยวห้องสมุดของคณะ ใช้ใจสัมผัสเมื่อตัวเองมืดมิด “บางทีการที่เราคิดว่าคนพิการต้องการความช่วยเหลือทุก อย่าง ไมใช่เรื่องจริง คนพิการทุกคนไม่ได้ต้องการความช่วยเหลือ หรือคิดเหมือนกันทุกอย่างเสมอไป เราต้องเรียนรู้ก่อนว่าพวกเขา ต้องการอะไร ไม่ใช่ยดั เยียดความคิดของเราให้กบั เขา เพราะการท�ำ อย่างนัน้ เหมือนกับการเอาโลกของเราไปใส่ในโลกของเขา ไม่ใช่การ พยายามเข้าไปในโลกของเขา ยิ่งเมื่อได้ฟังความคิดจากเพื่อนๆ ยิ่ง ท�ำให้ได้คิดว่า บางทีเราคิดในมุมแคบ ต่อไปต้องฟังคนอื่นมากขึ้น แล้ว ความคิดจะได้กว้างและโตขึ้น” กลุ่มเป้าหมายของกิจกรรมจิตอาสาขอให้เป็นมนุษย์ เพื่อที่ นักศึกษาได้ท�ำความรู้จักและเป็นครูในการเรียนรู้คน ฝึกฝนการ สื่อสาร และสะท้อนกลับการท�ำงานของนักศึกษาได้ และหากเป็น ผูด้ อ้ ยโอกาสยิง่ เป็นการท�ำให้จติ ใจของเขาอ่อนโยน เข้าใจถึงความ ต้องการพื้นฐานด้านจิตใจมนุษย์ได้ง่าย “สิง่ ทีห่ นูรสู้ กึ ได้ คือ ทุกคนต้องการก�ำลังใจเป็นส�ำคัญ แค่เพียง เราถามไถ่ ไม่ต้องท�ำอะไรมาก ผู้ป่วยก็ดีใจแล้ว จากจุดประสงค์ที่ อาจารย์ถามครัง้ แรกว่า ท�ำจิตอาสาไปท�ำไม ท�ำให้ความคิดของหนู ไปทางบวกมากขึ้น อยากช่วยเหลือคน อยากดูแลเอาใจใส่ และจะ ได้ใช้วิชาที่เรียนมาช่วยเหลือคนให้มากที่สุด
22 • THAI DENTAL MAGAZINE
“แม้ว่าบางครั้งจะเหนื่อย แต่กิจกรรมได้ให้ประสบการณ์ หลายๆ อย่างที่ไม่สามารถหาได้จากห้องเรียน และไม่สามารถหา ได้ด้วยตนเอง เช่น ประสบการณ์ที่ได้คุยได้เล่นกับเด็กออทิสติก จากเมื่อก่อนหนูไม่เข้าใจอาการของเด็กออทิสติก หนูรู้สึกไม่อยาก ยุ่ง ไม่อยากเข้าใกล้ แต่หลังจากกิจกรรมจิตอาสา ท�ำให้หนูรู้จัก และเข้าใจเด็กพวกนี้มากขึ้น หนูรู้สึกสงสารและเห็นใจคนที่เป็นโรค ออทิสติกมากค่ะ พวกเขาต้องใช้ชีวิตล�ำบากมาก”
เรียนรู้ตนเองและผู้อื่นด้วยจิตตปัญญาศึกษา
จบเทอม 1 นักศึกษาจะได้เข้าร่วมวิชาทักษะชีวติ และวุฒภิ าวะ ทางอารมณ์ เป้าหมายของการไปร่วมท�ำกิจกรรม 3 วัน 2 คืน ด้วย วิถีทางจิตตปัญญาศึกษา คือ การเรียนรู้ใคร่ครวญด้านภายในของ ตนเองผ่านปัญญาและประสบการณ์ตรง มุ่งให้เกิดความเข้าใจ ตนเองและคนอื่น และเห็นแนวทางในการพัฒนาตนเอง อาจารย์ เป็นแค่ผู้จัดกระบวนการให้นักศึกษากระโดดเอาตัวลงเรียนรู้ และ เกิดปัญญาด้วยตนเอง แต่ละรุ่นรายละเอียดกระบวนการแตกต่าง กันไป แต่หวั ใจของกิจกรรมทีอ่ ยากให้นกั ศึกษาได้เรียนรูค้ อื สุนทรีย สนทนา และผู้น�ำสี่ทิศ
กิจกรรมสายธารชีวิต
ให้แต่ละคนได้เล่าเหตุการณ์ส�ำคัญในชีวิต สุขหรือวิกฤติ สนทนาใต้แสงเทียน ก่อเกิดสายสัมพันธ์ ความไว้วางใจ คลี่คลาย ค�ำอธิบายสั้นๆ ที่นักศึกษามักสะท้อนกลับหลังท�ำกิจกรรมว่า คือ การได้ฟัง และการได้พูดอย่างมีความสุข ตรงไปตรงมากับความ รู้สึก นี่หล่ะ สุนทรียสนทนา “ตอนที่ให้นั่งหลับตานึกย้อนไปมีหลายเรื่องที่มันเข้ามาใน สมอง พอนึกถึงเรือ่ งดีๆ ก็มคี วามสุข แต่พอนึกถึงเรือ่ งเลวร้ายก็รสู้ กึ เสียใจ บวกหดหูม่ ากๆ คงเพราะเพิง่ เจอเรือ่ งเสียใจมาไม่นานนี้ รูส้ กึ ว่าการนึกย้อนมองตัวเองในอดีตมันท�ำให้ได้บทเรียนหลายๆ อย่าง ทีเ่ ราควรต้องน�ำมาปรับปรุง เมือ่ วานเสียใจ ก็ไม่ได้แปลว่า วันนีต้ อ้ ง เสียใจ”
การใช้ชีวิตที่ช้าลง
นั่งหลับตาอยู่กับตัวเองตามความรู้สึก สัมผัสธรรมชาติ ดูการ เคลือ่ นไหวของสัตว์ตวั เล็กๆ ต้นไม้ วาดรูป ระบายสี เพือ่ พานักศึกษา จากคลื่นเบต้าด้วยภาวะที่เร่งรีบอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน สู่คลื่นอัลฟ่าที่ พร้อมจะเรียนรู้และฟัง
ผู้น�ำสี่ทิศ ทุกคนมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เปรียบกับสัตว์ 4 ทิศ
ทิศเหนือ - กระทิง ธาตุไฟ การได้เห็นผลลัพธ์ กระท�ำการรวดเร็ว พลังพุ่งออก เสี่ยง ท้าทาย มุ่งมั่น ทิ ศ ใต้ - หนู ธาตุ น�้ ำ การ รักษาสัมพันธ์ ไว้ต่ออารมณ์ความรู้สึกของตัวเองและคนรอบข้าง
ทิศตะวันตก - หมี ธาตุดิน เหตุผล ตรรกะ ใคร่ครวญ ทิศตะวัน ออก - อินทรีย์ ธาตุลม มองกว้าง ไกล เชื่อมโยง หากเราได้เรียนรู้ ยอมรับและชื่นชมความเป็นเฉพาะตน นิสัยใจคอ วิธีมอง วิธีคิด ที่ แตกต่างกัน จะท�ำให้เราอยูร่ ว่ มอย่างมีความสุข การได้เรียนรูค้ วาม แตกต่างของเพือ่ นๆ ได้เปิดโอกาสให้เขาเข้ามาพืน้ ทีส่ ว่ นตัวของเรา บ้าง เราสามารถน�ำทุกทิศมาใส่ในตัวเรา “ท�ำให้ทราบว่าตัวตนที่แท้จริงของเราเป็นอะไร หนูเป็น “หนู” ค่ะ ขี้น้อยใจ ไม่กล้าตัดสินใจ เมื่อได้นั่งแลกเปลี่ยนประสบการณ์ กับเพือ่ นๆ ท�ำให้เห็นว่าเพือ่ นมีนสิ ยั เหมือนเรามาก รูส้ กึ ดีวา่ มีเพือ่ น ที่เป็นแบบนี้ด้วยเหมือนกัน” “อยากให้ตัวเองพักผ่อน และเสพความสุขกับครอบครัวและ เพื่อนๆ ในฐานะที่ตัวเองเป็น”หมี” ก็อยากจะน้อมรับข้อดีและทิศ ต่างๆ เข้ามาสูต่ วั เรา ท�ำให้เราเป็นคนทีส่ มบูรณ์แบบและน่าคบมาก ขึ้น เรา happy กับตัวเองและเพื่อนๆ เพื่อนๆ ก็จะ happy ด้วย” อยากท�ำอะไรให้ ตัวเองและเพือ่ นๆ มีความสุขมากขึน้ เป็นค�ำอ�ำลา ปิดวงส�ำหรับกิจกรรมครั้งนี้ “พยายามเปิดใจรับฟังคนอืน่ มากขึน้ เพือ่ จะได้รวู้ า่ เค้าต้องการ อะไรจากเราหรือต้องการให้เราท�ำอะไร และเวลาคิดอะไรก็จะ พยายามอธิบายออกมาให้เพื่อนเข้าใจให้ได้ Fighting” “จะใส่ใจตนเองและเพื่อนๆ รอบข้างมากขึ้น จะดูแลตนเอง และคนรอบข้างด้วยความรัก ความห่วงใยอย่างจริงใจ รักเพื่อน เหมือนรักตัวเอง ห่วงเพือ่ นเหมือนห่วงตนเอง คิดถึงความรูส้ กึ เพือ่ น เหมือนความรูส้ กึ ตนเอง เราจะได้มคี วามสุข เพือ่ นๆ ก็จะมีความสุข ด้วย” สัดส่วนการใช้ความรูส้ กึ ต่อความคิดในการด�ำเนินชีวติ คนเรา เป็น 24 ต่อ 1 การมุ่งสะท้อนความรู้สึกภายหลังท�ำกิจกรรมใดๆ จึง เกิดขึ้นทุกครั้ง เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ว่า เหตุการณ์เดียวกัน คนรู้สึก เหมือนหรือต่างกันอย่างไร จึงแสดงพฤติกรรมออกมาแตกต่างกัน ในอนาคตผูป้ ว่ ยก็เป็นเช่นนี้ อย่าได้เอาความรูส้ กึ หรือความคิดของ เราที่เป็นทันตแพทย์ไปตัดสินผู้ป่วยให้รู้สึกหรือคิดเช่นเดียวกับเรา แต่ให้ใช้การฟังอย่างลึกซึ้งเพื่อท�ำความเข้าใจผู้ป่วย กิ จ กรรมที่ จั ด ในปี 1 ดู เ หมื อ นกิ จ กรรมนอกหลั ก สู ต รเพื่ อ พัฒนานักศึกษา หากจัดเช่นนั้นนักศึกษาบางคนคงเลือกจะเข้า ร่วมกิจกรรม หรือบางคนคงไม่เข้าเลยดีกว่า แต่การน�ำมาจัดเป็น รายวิชาทีต่ อ้ งลงทะเบียน เป็นการบังคับให้ทกุ คนได้เข้าเรียนรูผ้ า่ น ประสบการณ์ แต่นักศึกษาคนใดจะเห็นตนเอง ได้วิธีการ หรือมี ความเร็วในการพัฒนาตนเองคงไม่เท่ากัน อาจจะไม่ได้เลยในขณะ ท�ำกิจกรรม แต่หากเมือ่ ใดทีเ่ กิดเหตุการณ์วกิ ฤติในชีวติ หรือเมือ่ พบ เจอผูป้ ว่ ย คงมีการปิง๊ แวบถึง สิง่ ทีต่ นเองเคยรูส้ กึ ได้หรือเรียนรูแ้ ละ น�ำมาใช้ได้ เฉกเช่นที่อาจารย์ที่เคยผ่านมา หัวใจของมนุษย์เช่นนี้ไม่ได้หยุดยั้งการใส่ให้นักศึกษา ทันตะ ม.อ. ไว้แค่ที่ปี 1 แต่ในทุกๆ ปี จนถึงปี6 อีกหลายวิชา หลายกิจกรรม ค่อยๆ เติมหัวใจของมนุษย์ให้ค่อยๆ โตขึ้นๆ เฝ้ารอ รดน�ำ้ พรวนดิน ให้หมอฟันเหล่านีร้ กั ษาผูค้ นด้วยหัวใจ THAI DENTAL MAGAZINE • 23
เรื่อง นายแบงค์
คุณยังจ�ำได้หรือไม่ว่า คุณรู้สึกอย่างไร เมื่อคุณได้เงินเดือนก้อนแรก และคุณเอาไปใช้ท�ำอะไรบ้าง? ในฉบับนี้เราจะลองมาย้อนนึกดูกันนะครับ เท่าที่ผมได้พูดคุย กับเพื่อน พี่ หรือน้อง ทั้งในและนอก วงการทันตแพทย์ ก็ต่างมีความคิดเห็นและ ความรู้สึกที่ต่างกันออกไป “หนูรู้สึกดีใจ
“ก็รู้สึกดีนะ แหะๆ”
จะได้พึ่งตนเอง ไม่ ต้องขอเงินพ่อแม่ แล้ว”
“เรารู้สึกว่า เราต้องใช้เวลาร�่ำเรียนมานาน เป็นสิบยี่สิบปี เพื่อจะให้มีอาชีพ และ มีรายได้ และเงินก้อนนี้ก็เป็นการ ตอบแทนของความทุ่มเทที่ผ่านมา และถ้านึกย้อนกลับไปอีก คนที่ทุ่มเท เพื่อให้เราเรียน ก็คงไม่พ้นพ่อแม่ ที่ส่งเสียมาตลอด”
“ผมรู้สึกว่า อืม มันเป็น เงินเดือนก้อนแรกของ ชีวิตที่มาจากน�้ำพักน�้ำ แรงของเราจริงๆ”
“หนูก็รู้สึกดีใจนะ มัน เหมือนว่า เออ…เราเป็น ผู้ใหญ่แล้วนะ ถึงเวลาที่ ต้องดูแลตัวเอง และพ่อ แม่ได้แล้วนะ”
“จ�ำไม่ได้แล้ว” นั่นก็คือส่วนหนึ่ง ของผู้คนที่ผมได้ พูดคุยด้วย
24 • THAI DENTAL MAGAZINE
“ผมรู้สึก ขอบคุณพ่อแม่จริงๆ ที่อดทนท�ำงานให้เราได้เรียน รู้สึกขอบคุณครูอาจารย์ที่ ท�ำให้เรามาถึงตอนนี้ได้ มีอาชีพ มีงานท�ำ”
และถ้าถามว่าเอาไปใช้อะไรบ้าง แทบจะทุกคนที่บอกว่าเอา ไปให้พ่อ แม่ ก่อนเป็นค�ำตอบแรก ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าดีใจ บางคนให้ ทัง้ หมดเลย บางคนให้บางส่วน แต่นนั่ ไม่ใช่ประเด็นส�ำคัญ เพราะน่า จะอยูท่ คี่ วามรูส้ กึ ทีใ่ ห้มากกว่า ว่าเรารูส้ กึ ขอบคุณเขาแค่ไหน เพราะ นั่นมันหมายถึงค�ำว่า “กตัญญู” ผมเคยได้ยินมาว่า มีค�ำตอบของหนุ่มฝรั่งคนหนึ่งที่พึ่งจบการ ศึกษาและเข้าท�ำงาน จากค�ำถามของเพื่อนเขาว่า “นายจะท�ำงาน ไปท�ำไม ทั้งๆ ที่นายก็มีธุรกิจของครอบครัว?” เขาตอบว่า “นั่นไม่ใช่ ธุรกิจของเรา มันเป็นธุรกิจของพ่อ แม่ และที่เราท�ำงานก็เพราะจะ เก็บเงินเพื่อไปซื้อกิจการต่อจากท่าน” ผมได้ฟังค�ำพูดนี้แล้ว รู้สึกว่าอ้ายหมอนี่มันคิดอะไรของมัน ยังไงพ่อก็ต้องอยากให้ลูกสืบทอดกิจการต่ออยู่แล้ว แล้วท�ำไมเขา ถึงคิดแบบนี้ หรือความสัมพันธ์ในครอบครัวเขาไม่แน่นแฟ้นเหมือน ของเรา แต่พอนั่งฟังต่อ และคิดไปคิดมา อ้ายหมอนี่มองไกลไม่ใช่ เล่น มันคือการวางแผนชีวิตตัวเองว่า จะจัดการกับตนเองและการ เงินอย่างไร ในขณะที่เขาเริ่มท�ำงาน เขาต้องคิดว่าเขาจะต้องมีเงิน เก็บเท่าไรถึงจะเพียงพอทีจ่ ะซือ้ กิจการต่อจากพ่อ และจะท�ำอย่างไร ถึงจะได้เงินก้อนนัน้ และเงินก้อนนัน้ ต้องเพียงพอกับทีพ่ อ่ แม่ เขาจะ เกษียณตัวเองและสามารถอยู่กินได้ไปจนตลอดชีวิต
ค�ำพูดของคนเราบ่งบอกถึงสิง่ ทีเ่ ขาคิด ซึง่ ค�ำตอบของหนุม่ ฝรัง่ คนนี้ก็น่าทึ่งมากทีเดียว เพราะเราไม่เคยคิดแบบนี้ หรือในแบบที่ ใกล้เคียง โดยส่วนตัวผมคิดว่าเงินเดือนในเดือนแรก (หรือเดือนแรกๆ) จะให้ความหมาย ความรู้สึก หรือการจัดการที่แตกต่าง แต่ภายในปี แรกของการมีรายได้ เราน่าจะเริม่ จัดการกับการเงินของเราได้ อย่าง เป็นระบบ ตัวอย่างของการใช้เงินแบบตุม่ 6 ใบ ทีไ่ ด้พดู คุยกันในฉบับ ก่อน ก็อาจเป็นแนวทางหนึ่งที่ใช้การได้ดีทีเดียว ฉบับนี้เป็นทีของตุ่มใบแรกที่เรียกว่า NEC (Necessary) หรือ ประมาณ 55% ของเงินที่คุณมี ถ้าเทียบกับเงินเดือน 5 หมื่นบาท เงินในตุ่มนี้จะมีมูลค่า 27,500 บาท ซึ่งคุณสามารถใช้ได้เต็มที่กับ สิ่งที่คุณจะต้องรับผิดชอบในแต่ละเดือน ไม่ว่าจะเป็นผ่อนรถ ผ่อน คอนโด ค่าน�้ำมันหรือการเดินทาง ค่าอาหาร เสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มที่ ซื้อให้กับตัวเองในแต่ละเดือน หรือเอาไว้สังสรรค์กับเพื่อนฝูง และ ค่าใช้จา่ ยประจ�ำเดือน ซึง่ ได้กล่าวไว้แล้วในฉบับก่อน ซึง่ คุณสามารถ ควบคุมได้ผ่านการบันทึกรายรับรายจ่ายในแต่ละวัน แต่ที่ส�ำคัญ คือ เงินในตุ่มนี้ส่วนหนึ่งจะเป็นเงินที่คุณได้ เก็บไว้ให้พ่อ แม่หรือคนที่คุณรู้สึกขอบคุณ THAI DENTAL MAGAZINE • 25
• stepwise excavation
“Tips and tnicks for restoring deep carious lesions” เรืี่อง ทญ.สาวิตรี วะสีนนท์
“บูรณะฟันผุขนาดใหญ่ ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป”
ตามความเข้าใจทีเ่ ราได้เคยเรียนกันมา การกรอฟันผุเพือ่ จะท�ำการอุดฟันจ�ำเป็นจะต้องก�ำจัดฟันผุออกทัง้ หมด โพรงฟัน ที่เตรียมเสร็จแล้วต้องสะอาด และมีลักษณะเหมือนเนื้อฟันที่ ปกติ แต่ในกรณีที่มีฟันผุลึกๆ หากเราน�ำวิธีปฏิบัตินี้มาใช้จะมี โอกาสเสี่ยงสูงต่อการกรอทะลุโพรงประสาทฟัน ดังนั้น วิธีที่จะ หลีกเลี่ยงการกรอทะลุโพรงประสาทคือการก�ำจัดฟันผุออกแค่ บางส่วน โดยเหลือฟันผุส่วนที่ลึกๆ ใกล้กับโพรงประสาทฟันไว้ ก่อนทีจ่ ะท�ำการอุดฟันต่อไป การอุดฟันวิธนี มี้ ชี อื่ เรียกเฉพาะว่า Stepwise excavation ทั้งนี้ฟันที่จะอุดฟันวิธีนี้ได้จะต้องเป็น ฟันผุที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น Reversible pulpitis เท่านั้น ข้อบ่งชี้ (Criteria) ส�ำหรับการท�ำ Stepwise excavation คือ (Bjørndal, 2008; Hayashi et al, 2011; Momoi et al, 2012) • มีรอยผุลกึ ใกล้โพรงประสาทฟัน แต่ไม่พบความผิดปกติ ทางภาพถ่ายรังสีบริเวณปลายรากฟัน (Absence of periapical lesions) • ฟันมีการตอบสนองต่อการทดสอบด้วย EPT test, Cold test และไม่มีอาการเจ็บเมื่อเคาะ • ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น Reversible pulpitis และ ไม่มี อาการแสดงของ Irreversible pulpitis (ไม่มี spontaneous pain) หรือ Pulp necrosis หัวใจส�ำคัญของการท�ำ Stepwise excavation ให้ประสบ ผลส�ำเร็จทางคลินิกคือการเลือกเคสที่เหมาะสม แล้วท�ำการ กรอฟันผุที่อยู่โดยรอบออกให้หมด เหลือไว้เฉพาะฟันผุที่อยู่ ใกล้โพรงประสาทฟัน เพือ่ ป้องกันการกรอทะลุโพรงประสาทฟัน (Hayashi et al, 2011) และรองพื้น (Base) โพรงฟันที่ผุบริเวณ ใกล้โพรงประสาทฟันด้วยวัสดุ Glass Ionomer cement(GI) ที่ สามารถปลดปล่อยฟลูออไรด์ช่วยกระตุ้นให้เกิดการ Remin26 • THAI DENTAL MAGAZINE
บ่อยครั้งที่ทันตแพทย์เรามักประสบปัญหาว่า เมื่อเจอผู้ป่วยที่มาพบในคลินิกเพราะ มีฟันผุลึกๆ แต่เราไม่แน่ใจว่าจะให้การรักษาที่ เหมาะสมกับฟันซี่นั้นอย่างไร จะลองอุดดู หรือว่าควรจะรักษารากฟัน วันนี้เรามีค�ำตอบง่ายๆ มาไขข้อข้องใจกัน eralization ของฟันผุที่อยู่ข้างใต้ได้ ควรเลือก GI ที่มีสีต่างจากเนื้อฟัน ชัดเจน ยกตัวอย่างเช่น Fuji TRIAGETM (GC America) ซึ่งมีสีชมพู ท�ำให้ง่ายต่อการใช้งานหลังจากนั้นก็ท�ำการบูรณะบน Base ด้วยวัสดุ อุดชั่วคราวหรือถาวรต่อไป วัสดุบูรณะชั่วคราว ควรใช้วัสดุจ�ำพวก GI หรือ Resin modified glass ionomer (RMGI) ซึ่งมีคุณสมบัติยึดติดกับฟันได้ดี เนื่องจากฟัน ที่ท�ำ Stepwise excavation ต้องการความแนบสนิทของฟันกับวัสดุอุด มาก เพื่อลดโอกาสการผุต่อของเนื้อฟันบริเวณข้างใต้ นอกจากนี้ เรา สามารถที่จะใช้ GI ที่ใช้เป็น Base อุดต่อเป็นวัสดุอุดชั่วคราวได้เช่นกัน การตัดสินใจว่าจะเลือกอุดฟันแบบชั่วคราวหรือถาวร ในฟันที่ท�ำ Stepwise excavation แล้วจะต้องพิจารณาปัจจัยหลายๆ อย่างประกอบกัน หากฟันซีน่ นั้ ๆ มีอาการแสดงทีก่ ำ�้ กึง่ ระหว่าง Reversible กับ Irrevesible pulpitis แต่ยังไม่มีข้อบ่งชี้แน่ชัดว่าควรรักษารากฟันหรือถอนฟัน อาจ ลองเลือกท�ำ Stepwise excavation แล้วอุดชั่วคราวด้วยวัสดุประเภท GI หรือ RMGI ไปก่อนแล้วตามดูอาการ นอกจากนี้หากไม่แน่ใจว่ากรอ ฟันผุทผี่ นังโดยรอบยกเว้นบริเวณตรงทีล่ กึ มากๆ ออกหมดแน่ๆ หรือคนไข้ มี Oral hygiene ที่ไม่ค่อยดี ร่วมกับมี High caries risk (High caries index) การใช้ GI หรือ RMGI เป็นวัสดุบูรณะชั่วคราวไปก่อนจะดีกว่า และตามดูอาการเป็นระยะๆ โดยเฉลี่ยอย่างต�่ำ 6 เดือนเป็นต้นไป ก่อน ที่จะอุดฟันให้แบบถาวรต่อไปในภายหลัง แต่ถ้าหากฟันซี่นั้นมีอาการ ชี้ชัดว่าเป็นฟันผุลึกแต่ยังไม่ทะลุโพรงประสาทฟันแน่ๆ ฟันธงได้เลยว่า เป็น Reversible pulpitis และสามารถกรอฟันผุที่อยู่รอบๆ โดยเฉพาะ ส่วนที่ล้อมรอบ DEJ (Dentin-enamel junction) ออกได้หมด ก็สามารถ อุดถาวรได้เลย แต่ก็ยังจะต้องนัดมาดูอาการเป็นระยะๆ โดยการตรวจ อาการทางคลินิก และทางภาพถ่ายรังสี ที่ระยะเวลา ทุก 6 เดือน - 1 ปี โดยประมาณ
กล่าวโดยสรุป ฟันที่จะท�ำ Stepwise excavation ได้ จะต้อง มีข้อบ่งชี้ที่เหมาะสม มีการกรอฟันผุโดยรอบออกให้สะอาด โดย เฉพาะบริเวณ DEJ โดยรอบ เหลือไว้เฉพาะฟันผุบริเวณที่ใกล้โพรง ประสาทฟัน นอกจากนี้ ทันตแพทย์ผู้ท�ำการรักษา ควรติดตามผล การรักษาทางคลินกิ และทางภาพถ่ายรังสีเป็นระยะๆ ร่วมกับ ผูป้ ว่ ย จะต้องให้ความร่วมมือดูแลสุขอนามัยช่องปากให้ดอี ยูเ่ สมอ และมา follow up อย่างต่อเนื่อง
กรณีศึกษาที่ 1 :
แสดงขั้นตอนการท�ำ Stepwise excavation ทางคลินิก <
แสดงภาพก่อนการรักษาด้วย วิธี Stepwise excavation ของ ฟันซี่ 47 ในผู้ป่วยชายไทย อายุ 16 ปีซึ่งได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น Reversible pulpitis <
แสดงภาพถ่ายรังสีชนิด Periapical ของฟันซี่ 47 ก่อนการรักษา ด้วยวิธี Stepwise excavation พบ ฟันผุใกล้โพรงประสาทฟัน และ ไม่พบความผิดปกติบริเวณปลาย รากฟัน
< แสดงภาพฟันซี่ 47 ภายหลัง เตรียมโพรงฟันเสร็จแล้ว สังเกต เนือ้ ฟันทีผ่ บุ ริเวณพืน้ โพรงฟันใกล้ โพรงประสาทฟัน ล้อมรอบด้วย เนื้อฟันที่ปกติ < แสดงการฉาบพื้นโพรงฟันซี่ 47
กรณีศึกษาที่ 2 :
การกรอรื้อวัสดุอุดชั่วคราวในฟันที่ได้รับการรักษาโดยวิธี Stepwise excavation ที่ระยะเวลา 6 เดือนภายหลังการรักษา < แสดงภาพฟันซี่ 35 ซึ่งได้รับการ วินจิ ฉัยว่าเป็น Reversible pulpitis และผ่านการบูรณะด้วยวิธี Stepwise excavationเป็นเวลาครบ 6 เดือนโดยใช้วสั ดุกลาสไอโอโนเมอร์ (Fuji TRIAGETM, GC America) เป็นวัสดุฉาบพืน้ โพรงฟันทีผ่ รุ ว่ มกับ ใช้เป็นวัสดุบูรณะชั่วคราว < แสดงภาพฟันซี่ 35 ก่อนการรื้อ วัสดุกลาสไอโอโนเมอร์
< แสดงภาพฟันซี่ 35 ภายหลังรื้อ วั ส ดุ ก ลาสไอโอโนเมอร์ บ างส่ ว น แล้ว สังเกตเนื้อฟันปกติที่ล้อมรอบ วัสดุกลาสไอโอโนเมอร์ หากไม่พบ รอยโรคฟันผุรอบๆ วัสดุกลาสไอโอ โนเมอร์ ไม่มีความจ�ำเป็นต้องรื้อ วัสดุกลาสไอโอโนเมอร์ ออกทัง้ หมด และสามารถท� ำ การตกแต่ ง วั ส ดุ กลาสไอโอโนเมอร์ เ พื่ อ เป็ น ฐาน รองรับวัสดุบูรณะถาวรต่อไปได้ < แสดงภาพฟันซี่ 35 ภายหลังจาก
การบูรณะถาวรด้วยวัสดุอมัลกัม (Amalgam)
ส่วนที่มีรอยโรคด้วยวัสดุกลาสไอ โอโนเมอร์ (Fuji TRIAGETM, GC America)
< แสดงการบูรณะฟันซี่ 47 แบบ ชั่วคราวด้วยวัสดุเรซิน โมดิฟายด์ กลาสไอโอโนเมอร์ (Fuji IITMLC, GC America)
<
แสดงภาพถ่ า ยรั ง สี ช นิ ด Periapical ของฟันซี่ 47 ถ่ายทันที หลังการรักษาด้วยวิธี Stepwise excavationสังเกตเงาทึบรังสีของ วัสดุ ฉาบพื้นโพรงฟันที่ใกล้แต่ไม่ ทะลุโพรงประสาทฟัน
เอกสารอ้างอิง • Bjørndal L (2008) Indirect pulp therapy and stepwise excavation. J Endod34, s29-33 • Hayashi M, Fujitani M, Yamaki M & Momoi Y (2011) Ways of enhancing pulp preservation by stepwise excavation-A systematic review. J Dent 39, 95-107. • Momoi Y, Hayashi M, Fujitani M, Fukushima M, Imazato S, Kubo S, Nikaido T, Shimizu A, Unemori M & Yamaki C (2012) Clinical guidelines for treating caries in adults following a minimal intervention policy-Evidence and consensus based report.J Dent 40, 95-105. THAI DENTAL MAGAZINE • 27
• Global and Thai dentist
เส้นทางสู่การเป็น
ทันตแพทย์ไทยในเยอรมัน ฉบับนี้แมกกาซีนเราลองนวตกรรมใหม่ สัมภาษณ์ผ่าน email โดยเราได้รับเกียรติจาก พี่เปิ้ล ทญ.ดร.สุดีดา (ศุภเสน)ชไนเดอร์ พี่ เปิ้ลจบจากรั้วจามจุรีรุ่น 43 รหัส 24 หลังเรียนจบแล้วสอบได้ทุน DAAD ไปเรียนต่อที่ประเทศ เยอรมันนี ณ มหาวิทยาลัย Ludwig Maximilian University ซึ่งมีอายุเก่าแก่เกือบ 500 ปี ที่เมืองมิวนิค ระหว่าง ที่เรียนพี่เปิ้ลพบกับสามีซึ่งเป็นอาจารย์สอนอยู่ที่ภาควิชา ทันตกรรมประดิษฐ์ หลังจากจบการศึกษาได้รบั ปริญญา “Dr.med. dent.“ จึงตัดสินใจแต่งงานสร้างครอบครัวตั้งรกรากอยู่ที่นั่น วันนี้ เราได้โอกาสจึงมาสอบถามข้อมูล “วงใน” เกี่ยวกับทันตแพทย์ใน เยอรมันกัน
ทั้งหมด 11 ภาคการศึกษา ประมาณ 5 ปีครึ่ง สัดส่วนนักศึกษา เป็น ผู้หญิงมากกว่า 90% ที่เหลือเป็นผู้ชาย การเรียนการสอนประกอบด้วย 4 สาขาภาควิชาใหญ่ คือ 1)ศั ล ยศาสตร์ 2)ทั น ตกรรมหั ต ถการ (ย่ อ ยเป็ น เด็ ก ปริ ทั น ต์ ทันตกรรมบูรณะ รักษารากฟัน ทันตกรรมชุมชนและป้องกัน) 3)ภาค วิชาทันตกรรม ประดิษฐ์ ซึ่งรวมถึงวิชาการฟื้นฟูบูรณะและ เสริม อวัยวะบริเวณใบหน้าและล�ำคอหลังจากการรักษาโรคมะเร็ง และ อุบตั เิ หตุ (Epithetics) 4)ทันตกรรมจัดฟัน ช่วงแรกประมาณ 2 ปีครึง่ เป็นการเรียนวิชาพรีคลินิก เมื่อสอบ “Physikum” ผ่าน นักศึกษาจึง ข้ามมาขึ้นคลินิกเริ่มท�ำงานกับคนไข้อีก 3 ปี ก่อนที่จะสอบไล่ใหญ่ที่
บรรยากาศในหอประชุมใหญ่ของมหาวิทยาลัย Ludwig Maximilian Munich
ขั้นตอนการเป็นทันตแพทย์ของเยอรมัน คล้ายคลึงกับของไทย โดยรับนักศึกษาที่จบจากชั้นมัธยม
ปลาย นักศึกษาต้องผ่านการสอบด้วยคะแนนตามเกณฑ์ของ มหาวิทยาลัย(สูงพอกับแพทย์)หลักสูตรปริญญาตรี ใช้เวลาเรียน 28 • THAI DENTAL MAGAZINE
เรียกว่า “Staatsexamen“ จากนัน้ บัณฑิตทันตแพทย์ใหม่จะต้องผ่าน การฝึกงาน (ท�ำงานภายใต้การควบคุมก�ำกับของทันตแพทย์ทไี่ ด้รบั ใบประกอบโรคศิลป์) อีก 2 ปี จึงจะมีสิทธิ์ที่จะรักษาคนไข้ประกัน สุขภาพได้ทุกประเภท
ยั ง สอบความรู ้ ร อบตั ว เกี่ ย วกั บ ประเทศ เยอรมันนีด้วย เช่น โครงสร้างทางสังคม ความรู้พื้นฐานทางกฏหมาย จากนั้นจึงสอบใบประกอบโรคศิลปะ ซึ่งมีทั้งภาคทฤษฎีข้อเขียนและสอบปาก เปล่า และภาคปฏิบัติ กว่าจะผ่านมาได้ ก็เรียกว่าหืดขึ้นคอกันเลยทีเดียว ปัจจุบัน การสอบแบบโหดนี้ถูกปรับให้ง่ายขึ้น เพื่อ รับกับโลกยุคไร้พรมแดนและ สอดคล้อง กับนโยบายของสหพันธภาพยุโรป เทือกเขาแอลป์ทางตอนใต้ของรัฐบาวาเรีย
ริมทะเลสาบเห็นวิวด้านหลังเป็นเทือกเขาแอลป์
การเข้าสู่เส้นทางการประกอบอาชีพ ทันตแพทย์ในเยอรมัน
พี่เปิ้ลเล่าให้เราฟังว่า “สิ่งที่ส�ำคัญมากๆและ เป็นกุญแจน�ำ ไปสู่ความส�ำเร็จคือภาษา“ นักศึกษาต่างชาติทุกคนจะต้องสอบ ผ่านภาษาที่เรียกว่า “PNDS“ ซึ่งค่อนข้างโหด เมื่อผ่านด่านนี้แล้ว นักศึกษาก็พอจะมีทักษะ ทางภาษาพอเพียงที่จะพูดคุยติดต่อ สือ่ สารกับคนไข้ ผูช้ ว่ ย เจ้าหน้าทีป่ ระจ�ำแลบได้บา้ ง ซึง่ ต้องใช้ความ ละเอียดอ่อน เช่น การสอบถามอาการปวดฟัน คุณภาพและปริมาณ ในการปวดเป็นต้น คนที่นี่ส่วนใหญ่จะใช้ภาษาเยอรมันเท่านั้น เมื่อแต่งงานแล้วคิดจะประกอบอาชีพหมอฟันเป็นการถาวรที่นี่ พี่ เปิ้ลจึงมีความจ�ำเป็นจะต้องสอบ ใบประกอบโรคศิลปะ ซึ่งเริ่มจาก ต้องสอบเป็นพลเมืองเยอรมันก่อน นอกจากสอบภาษา(อีกแล้ว)
สุขภาพช่องปากคนเยอรมัน
ชาวเยอรมันค่อนข้างเอาใจใส่ต่อสุขภาพ ช่องปากของตัวเอง การปลูกฝังพฤติกรรม นี้จะเริ่มตั้งแต่เล็กๆ เด็กตั้งแต่แรกเกิดถึง อายุ ๖ ขวบ จะได้รบั บัตรประจ�ำตัวสุขภาพ ฟั น ซึ่ ง รวบรวมข้ อ มู ล ส่ ว นตั ว แผนการ ดูแล และการประเมินเฉพาะราย การสอน แปรงฟันและการบริโภคอาหาร ที่ถูกหลัก อนามัย หลังจากนั้นเมื่ออายุ ๖-๑๘ ปีจะ เข้าสู่โปรแกรมที่ ๒ ซึ่งจะรวมการผนึกหลุม ร่องฟัน การใช้ไหมขัดฟันนอกจากนั้นหมอ ฟันจะผลัดเวรกันไปให้ความรูเ้ รือ่ งฟันและ การดูแลรักษาทั้งที่โรงเรียนอนุบาลและ ระดับประถม ในวัยผู้ใหญ่การป้องกันและดูแลฟัน ยังเป็นสิ่งที่บริษัทประกันให้ความส�ำคัญ และจ่ายให้ค่อนข้างจะไม่อั้น แถมยังให้ สิทธิพิเศษเมื่อคนไข้ต้องการใส่ฟันกับผู้ที่ ดูแลเอาใจใส่ไปพบทันตแพทย์เป็นประจ�ำ อีกด้วย จากสถิต OECD ทันตแพทย์จ�ำนวน 77 คนต่อประชากร เยอรมัน 100,000 คน หรือ 1 ทันตแพทย์ ต่อ 1300 คนสูงเป็นอันดับ 4 เฉลีย่ แล้วมีการพบทันตแพทย์ 2.1 ครัง้ ต่อคนต่อปีเท่ากับประเทศ เนเธอร์แลนด์ อันดับหนึ่งได้แก่เดนมาร์คจ�ำนวน 3.6 ครั้ง ต�่ำสุด เม็กซิโก 0.1 ครั้ง ที่น่าแปลกใจคือชาวอังกฤษท�ำฟันเพียงปีละ 0.7 ครั้ง โดยค่าอัตราเฉลี่ยการท�ำฟันของ OECD รวมอยู่ที่ 1.5 ครั้งต่อ คนต่อปี ในปี 2010 มีการตรวจวัดอัตรา dmft ในกลุ่มเด็กเชื้อชาติ เยอรมัน กลุ่มเด็กอายุ 6-7 ปี มี dmft = 1.5 ขณะที่ในเด็กอายุ 9-10 ปี มี dmft = 0.31 พบว่าเด็กต่างชาติหรือเด็กที่มีสถานะทางสังคม ด้อย จะมีอัตรา dmft ที่สูงกว่านี้ THAI DENTAL MAGAZINE • 29
ห้องปฏิบัติการฝึกงานในขั้นพรีคลินิก
คนไข้ชาวเยอรมัน
น่ารักไม่แพ้คนไข้ไทยเราเลยค่ะ ยิ่งถ้าเป็นคนเฒ่าคนแก่แล้ว จะเอ็นดูหมอไทย เป็นพิเศษ บางทีมีการหิ้วช็อกโกแลตติดไม้ติดมือ มาฝากหมอ ยิง่ ถ้าเป็นหน้าเทศกาลหมอและผูช้ ว่ ย ก็จะอ้วนท้วนกัน เป็นพิเศษ ตอนบ่ายๆจะต้องจุดไฟต้มกาแฟกันมือเป็นระวิงค่ะ เพื่อ ที่จะได้ไม่เลี่ยนเกินไป ในการทานเค้กอย่างเดียว
การท�ำงานของหมอฟันที่เยอรมัน
พี่เปิ้ลกับคณบดีทันตแพทย์ LMU Prof Dr Reinhard Hickel”
พี่เปิ้ลยิ้มและเล่าว่า “หมอฟันที่นี่ท�ำงานสบ๊าย สบายค่ะ เสาร์ อาทิตย์ ทุกคลินิกจะปิดท�ำงาน ยกเว้นคลินิกที่มีเวรเปิดรับรักษา คนไข้ฉุกเฉิน ตอนเย็นพอหกโมงตรงปุ๊บปิดคลินิก ถ้าหน้าร้อน อากาศดีๆมืดช้า เลิกงานแล้วเก็บข้าวของหาเสือ่ สาดอาหารการกิน ไปปิคนิคที่ริมทะเลสาบ สนุกไปอีกแบบ” เมื่อคนไข้มารับการรักษา เรียบร้อย ก็ไม่ต้องมานั่งคิดตังค์ค่ารักษากันเดี๋ยวนั้น ถ้าเป็นคนไข้ ประกันสุขภาพจากรัฐบาล ทางหมอก็สามารถเก็บค่ารักษาโดยตรง กับบริษัทประกันโดยตรง คนไข้และหมอต่างก็แฮปปี้ ส่วนคนไข้มี ประกันส่วนตัว ก็ค่อยส่งบิลไปเก็บกันวันหลัง “กฏหมายที่นี่บังคับ ให้ทุกคนต้องมีประกันสุขภาพ นายจ้างต้องจ่ายค่าเบี้ยประกันให้ กับลูกจ้าง นักท่องเที่ยวที่มาเยือนเยอรมันต้องท�ำประกันสุขภาพ“
เวรรักษาคนไข้ฉุกเฉิน
ในปีหนึง่ ๆ ทันตแพทย์ทกุ คนจะมีเวรรักษาคนไข้ฉกุ เฉินอยูโ่ ยง กันในวันหยุดราชการ และเสาร์อาทิตย์ปีหนึ่งประมาณ ๓-๔ รอบ แล้วแต่ขนาดชุมชนที่หมอประกอบอาชีพและจ�ำนวนทันตแพทย์ ในเขตนั้นๆ เวรนี้เริ่มจากศุกร์เที่ยงคืนถึงอาทิตย์เที่ยงคืน หมอจะ 30 • THAI DENTAL MAGAZINE
บรรยากาศยามเย็นในฤดูเหมันต์ ที่บริเวณจตุรัส Geschwister Scholl ด้านหน้ามหาวิทยาลัย Ludwig Maximilian Munich
ทญ.ดร.สุดีดา (ศุภเสน)ชไนเดอร์
ต้องถูกโทรตามได้ตลอดเวลา ในกรณีอุบัติเหตุหรือคนไข้ปวดฟัน นอกจากนั้นหมอจะต้องมาเข้าเวรเสาร์และอาทิตย์วันละ ๒ รอบ รอบเช้า ๑๐.๐๐-๑๒.๐๐ น. และ ๑๘.๐๐-๑๙.๐๐ น. หมอได้รับ ค่าตอบแทนจากบริษัทประกันสุขภาพ โดยได้เบี้ยเลี้ยงตอบแทน มากกว่าปกตินิดหน่อย“
วัสดุที่ใช้ในคลินิกทันตกรรม
ปกติสว่ นใหญ่แล้วเป็นวัสดุทผี่ ลิตในประเทศและจากประเทศ ในกลุ่มเครือสหพันธภาพยุโรปซึ่งไม่ต้องเสียภาษีน�ำเข้า ขณะที่ ผลิตภัณฑ์จากประเทศอื่นๆเช่นแถบเอเชียหรืออเมริกาจะต้องเสีย ภาษีน�ำเข้าที่แตกต่างกัน
สถานะทางสังคมของทันตแพทย์เยอรมัน
อาชีพทันตแพทย์ในประเทศเยอรมันมีเกียรติภูมิ ภาพพจน์ที่ ดี ดังค�ำเปรียบที่ว่า “Gott in Weiß” หรือพ่อ/แม่พระในเสื้อกาวน์ การฟ้องร้องหมอทีร่ กั ษาผิดพลาดยังมีไม่มากนักเหมือนในประเทศ อื่นๆ เช่นที่อเมริกา แนวคิดจากพี่เปิ้ล “โดยส่วนตัวแล้วดิฉันยึดหลักประกอบ อาชีพอย่างพอเพียงตามแนวพระราชด�ำริของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว จึงท�ำให้ยังพอมีเวลาเหลือส�ำหรับงานอดิเรก เล่น กีฬา ท่องเที่ยว (เมืองไทยบ้านเกิด) และช่วยเหลืองานของทาง มหาวิทยาลัยทีม่ วิ นิคได้เป็นครัง้ คราว โดยเฉพาะเมือ่ มหาวิทยาลัย มีอาคันตุกะมาเยือนจากเมืองไทย“ “ท้ า ยที่ สุ ด ดิ ฉั น ต้ อ งขอกราบขอบพระคุ ณ คณะทั น ต แพทยศาสตร์ จุ ฬ าและคณาจารย์ ที่ ช ่ ว ยประสิ ท ธ์ ป ระศาสตร์ วิชาความรู้ ความสามารถให้กับดิฉันได้มาใช้ในการรักษาคนไข้ ชาวเมืองเยอรมันหาเลี้ยงชีพตนเองได้จนทุกวันนี้ และต้องขอ ขอบพระคุณเมืองไทยทีใ่ ห้ความเป็น“คนไทย” “ ซึง่ ประกอบไปด้วย ความอ่อนโยน มีเมตตา กรุณาและรักและรักษาคนไข้ดว้ ยใจอย่าง” ไทยๆ “ค่ะ”
ภายในคลินิกทันตกรรมที่เมือง Uffing ติดกับทะเลสาบ Staffelsee
THAI DENTAL MAGAZINE • 31
• Health tips
เรื่อง ซาแมนต้า
หญิง-ชาย...ใครเสี่ยงกระเพาะ ปัสสาวะอักเสบมากกว่ากัน โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ เป็นโรคที่พบบ่อยในผู้หญิง เรียกว่าเป็นอีกหนึ่งโรคฮิต ที่ผู้หญิงเป็นกันเยอะ และบ่อยมาก แถมเป็นแล้ว รักษาหายแล้วก็มีโอกาส เป็นซ�้ำได้อีก
36 • THAI DENTAL MAGAZINE
MAN เรื่อง... ซาแมนต้า
เคยมั้ยคะ...ปวดปัสสาวะในเวลารถติดจนต้องอั้นเอาไว้ก่อน หรือเดินทางไปต่างจังหวัดแล้วไม่สะดวกเรื่องห้องน�้ำจ�ำใจ ต้องอัน้ ปัสสาวะ หรือบางครัง้ ท�ำงานติดพันขนาดปวดปัสสาวะ ก็ยังทนอั้นเพราะไม่อยากลุกไปเข้าห้องน�้ำให้เสียเวลา ใคร ที่ชอบท�ำพฤติกรรมท�ำนองนี้หรือจะอั้นปัสสาวะด้วยเหตุผล อื่นใด ก็ตาม ต้องระวังกันด้วยนะคะ เดี๋ยวจะ “อั้นไว้จนได้ เรื่อง” อย่างจั่วหัวเรื่องว่าไว้ นั่นคือ ถูก “โรคกระเพาะปัสสาวะ อักเสบ” (Cystitis) เล่นงานเอาได้ ถ้าคุณถ่ายปัสสาวะทุกครั้งที่ปวด ไม่อั้นเอาไว้ เชื้อโรคที่อยู่ใน กระเพาะปัสสาวะก็จะถูกขับหรือชะออกมาพร้อมกับปัสสาวะ ท�ำให้ ไม่เกิดการอักเสบ แต่หากอัน้ ปัสสาวะเอาไว้นาน ๆ จะท�ำให้เชือ้ โรคที่ อยูใ่ นกระเพาะปัสสาวะมีเวลานานพอทีจ่ ะแบ่งตัวเจริญพันธุไ์ ด้มาก ขึน้ บวกกับกระเพาะปัสสาวะอยูใ่ นภาวะยืดตัวท�ำให้ความสามารถ ในการขจัดเชื้อโรคของเยื่อบุผิวกระเพาะปัสสาวะลดน้อยลง ท�ำให้ เกิดการอักเสบของกระเพาะปัสสาวะได้ง่ายขึ้นค่ะ หญิง-ชาย...ใครเสี่ยงกระเพาะปัสสาวะอักเสบมากกว่ากัน โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบเป็นโรคทีพ่ บบ่อยในผูห้ ญิง เรียกว่าเป็น อีกหนึง่ โรคฮิตทีผ่ หู้ ญิงเป็นกันเยอะและบ่อยมาก แถมเป็นแล้วรักษา หายแล้วก็มีโอกาสเป็นซ�้ำได้อีก เนื่องจากผู้หญิงมีท่อปัสสาวะสั้น และอยูใ่ กล้ทวารหนัก ซึง่ เป็นบริเวณทีม่ เี ชือ้ โรคมาก จึงเป็นการง่าย ที่จะมีการแปดเปื้อนเชื้อโรคจากบริเวณทวารหนักผ่านท่อปัสสาวะ เข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ ซึ่งโรคนี้นอกจากจะพบบ่อยในผู้หญิง ที่ชอบอั้นปัสสาวะนาน ๆ แล้ว ผู้หญิงตั้งครรภ์ก็มีโอกาสเสี่ยงที่จะ เป็นโรคนีเ้ พราะมีการคัง่ ของปัสสาวะในกระเพาะปัสสาวะมากกว่า ปกติ หรือผูห้ ญิงทีแ่ ต่งงานใหม่หรือหลังมีเพศสัมพันธ์ อาจมีอาการ ของโรคนี้ได้ เรียกว่า โรคฮันนีมูน (Honeymoon disease) สาเหตุ เกิดจากการฟกช�้ำจากการมีเพศสัมพันธ์แล้วท�ำให้มีอาการอักเสบ ของท่อปัสสาวะ ส่วนคุณผูช้ ายโชคดีกว่าทีม่ โี อกาสเป็นโรคนีน้ อ้ ยมาก เนือ่ งจาก ผู้ชายมีท่อปัสสาวะยาว จึงมีโอกาสแปดเปื้อนเชื้อโรคจากบริเวณ ทวารหนักน้อยมาก ถ้าพบว่าเป็นโรคนี้มักจะมีความผิดปกติอื่นๆ ที่ ท�ำให้มีการคั่งของปัสสาวะร่วมด้วย เช่น ต่อมลูกหมากโต ต่อมลูก หมากอักเสบ โครงสร้างของทางเดินปัสสาวะผิดปกติ เป็นนิ่ว หรือ เคยได้รับการสวนปัสสาวะ เป็นต้น ก็ อ ย่ า งที่ ก ล่ า วมาว่าโอกาสที่ผู้ชายจะเป็นโรคนี้ น ้ อยมาก เนื่องจากโอกาสที่จะเกิดภาวะผิดปกติที่เป็นสาเหตุให้มีการคั่งของ
WOMAN ปัสสาวะใช่วา่ จะเกิดขึน้ บ่อย ๆ ดังนัน้ หากคุณผูช้ ายท่านใดเป็นโรค นี้แม้เพียงครั้งเดียว ไม่ว่าในวัยเด็กหรือผู้ใหญ่ ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อค้นหาสาเหตุให้แน่ใจ เพราะอาจมีความผิดปกติของทางเดิน ปัสสาวะซ่อนเร้นอยู่โดยไม่รู้ตัว ถ้าตรวจพบปัญหาแต่เนิ่น ๆ จะได้ รีบท�ำการรักษา
อาการของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
ผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จะมีอาการที่เรียกว่า ขัดเบา นั่นคือ อาการถ่าย ปัสสาวะกะปริดกะปรอย (ออกทีละน้อยแต่บ่อยครั้ง) รู้สึกปวดขัด หรือปวดแสบเวลาถ่ายปัสสาวะ อาจมีอาการปวดท้องที่ท้องน้อย ร่วมด้วย มีอาการคล้ายถ่ายไม่สุดตลอดเวลา ปัสสาวะมักจะใส แต่ บางคนอาจจะขุ่นหรือมีเลือดปน มักไม่มีไข้ ถ้าปล่อยไว้ไม่รับการ รักษาเชือ้ อาจลุกลามขึน้ ไปทีไ่ ตท�ำให้เกิดโรคกรวยไตอักเสบได้ และ ถ้ายังคงไม่เลิกนิสัยชอบอั้นปัสสาวะ ก็อาจเป็นๆ หายๆ เรื้อรังได้
การรักษาและป้องกัน
หากมีอาการควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการตรวจที ่ ถูกต้อง ส่วนใหญ่แพทย์จะท�ำการตรวจปัสสาวะ และให้ยาปฏิชวี นะ เมื่อรักษาหายแล้ว ควรป้องกันมิให้เป็นซ�้ำ โดยพยายามดื่มน�้ำ มากๆ อย่าอั้นปัสสาวะ ให้ถ่ายปัสสาวะทุกครั้งที่รู้สึกปวด ถ่าย ปัสสาวะทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์ จะช่วยให้เชื้อโรคถูกขับออกมา ก่อนที่จะก่อให้เกิดการอักเสบ ส�ำหรับคุณผู้หญิงท่านใดที่เป็นๆ หายๆ บ่อยๆ ก็อย่านิ่งนอนใจ ควรพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุ เพราะ อาจมีความผิดปกติของโครงสร้างทางเดินปัสสาวะ หรือเป็นโรค เบาหวาน เป็นต้น คุณผู้หญิงคงทราบแล้วว่า กระเพาะปัสสาวะอักเสบเป็นโรค ที่ป้องกันได้ ถ้ายังไงป้องกันเอาไว้ก่อนดีกว่าปล่อยให้เป็นมากขึ้น นะครับ เพราะเป็นทีมใิ ช่เรือ่ งสนุกมีแต่ทกุ ข์ทรมานเปล่าๆ ค�ำแนะน�ำ ต่างๆ ที่บอกไปข้างต้นก็ขอให้น�ำไปปฏิบัติกันด้วยนะครับ หมอคิด ว่าไม่ยากจนเกินไป จะได้หา่ งไกลจากโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ที่ไม่น่าพิสมัย สุดท้ายขอย�้ำเตือนว่า การอั้นปัสสาวะเป็นสาเหตุส�ำคัญของ โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ดังนัน้ ควรป้องกันโรคนีด้ ว้ ยการไม่อนั้ ปัสสาวะ ส่วนใครทีเ่ ป็นโรคนีเ้ มือ่ รักษาหายแล้วต่อไปพยายามอย่า อั้นปัสสาวะ ไม่อย่างนั้นก็อาจกลับเป็นซ�้ำให้ต้องวิ่งหาหมออีก เอื้อเฟื้อข้อมูลโดย โรงพยาบาลของซาแมนต้าค่ะ THAI DENTAL MAGAZINE • 37
• Health Tip
โยคะ (ยังไง..ก็)
เอาอยู่
นั่งท�ำฟันทั้งวันยันสองทุ่ม นั่งอัพเฟซบุค แล้วยังนั่งดู ซีรีส์เกาหลีจนข้ามคืน นั่ง..นั่ง..นั่ง จนเมื่อยขาและสะโพก อนิจจา ขณะที่นั่งนิ่งๆ ไม่ยอมขยับ แต่อวัยวะหนึ่งกลับขยับด้วยความเร็วที่ สูงเป็นพิเศษ อวัยวะที่ว่าก็คือ นิ้วมือ
ฟังชื่อ BlackBerry Thumb หรือ iPad tendonitis อย่าเพิ่งนึก ว่าเป็น Application ใหม่สุดเก๋ แต่จริงๆแล้วมันเป็นชื่อกลุ่มอาการ เส้นเอ็นที่นิ้วอักเสบ ของสาวกแก็ดเจ็ททั้งหลาย ณ บัดนาว ได้กลายมาเป็นอาการยอดฮิตของผู้รักการท�ำงาน กับสิ่งเล็กๆที่เรียกว่า “ฟัน” อย่างพวกเราแล้วครับ ความจริงที่ปวดใจก็คือ “นิ้วหัวแม่โป้งของมนุษย์เราไม่ได้ถูก ออกแบบมาให้ใช้งานได้หนักขนาดนั้น” จี๊ ด ขึ้ น ไปอี ก นิ ด “ผู ้ ห ญิ ง มี ค วามเสี่ ย งต่ อ อาการบาดเจ็ บ ที่ กระดูกข้อมือจากการท�ำงาน ใช้สมาร์ทโฟน และอุปกรณ์ไฮเทค
ท่าบ�ำบัดอาการปวดต้นขา และสะโพก
1. ท่าไขว่ห้าง
นั่งตัวตรงบนเก้าอี้ เท้าวางราบพื้น พับขา ขวา วางบนต้นขาซ้าย เหมือนนั่งไขว่ห้าง ผ่อน คลายกล้ามเนื้อสักครู่ ก่อนเข้าสู่ท่า 38 • THAI DENTAL MAGAZINE
ทั้งหลายมากกว่าผู้ชาย เพราะผู้หญิงเรามีมวลกล้ามเนื้อเพียง 2/3 ของปริมาณที่ผู้ชายมี การกดปุ่มแต่ละครั้งท�ำให้กล้ามเนื้อมัดเล็กๆ เหล่านี้ท�ำงานหนักกว่าผู้ชาย” ถ้าหลังจากนั่งนิ่งๆ ทลายก�ำแพงหินปูน หรือรื้อรีทรีตรากฟัน อันแสนตีบตัน เรายังกระหน�่ำกดมือถือถี่ยิบ ทวีต แชต ไลน์ หรือ เขี่ยๆๆๆ อย่างกริว้ ๆ เล่น Angry Birds จนนิว้ และข้อมืออ่อนล้าจากแรงกดซ�ำ้ ๆ ที่จุดเดิม พร้อมกับความตึงปวดของต้นขาและสะโพก โอ้ว..แม่เจ้า ได้เวลาของ “โยคะ บ�ำบัดฉุกเฉิน” จัดเต็มรีทรีต ความอ่อนล้าของหมอฟันสุดเทรนด์ทั้งหลาย (อีกครั้ง) แล้วครับ
basic : หายใจเข้าเหยียดยืดแนว กระดูกสันหลัง หายใจออกก้มตัวลง ให้คอ อยู่แนวเดียวกับกระดูกสันหลังและผ่อน คลาย ค้างไว้ 30 วินาที
advance : ต่อยอดการเหยียดยืด ด้วยการก้มตัวลงจนล�ำตัวแนบกับต้นขา ทิ้งคอและแขนทั้งสองข้างปล่อยสบายๆ ค้างไว้ 30 วินาที คอ่ ยๆ คืนกลับช้าๆ แล้ว สลับท�ำอีกข้าง
2. ท่าผีเสื้อ
นัง่ ขัดสมาธิ ฝ่าเท้าประกบกัน ยืดกระดูกสันหลัง ขยับเข่า ขึ้นลง (คล้ายผีเสื้อกระพือปีก) เพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อ จากนั้นค่อยๆ กดเข่าลงไปให้ราบพื้น เท่าที่ท�ำได้ ค้างไว้ 10 วินาที พักกายแล้วพักใจ จดจ่ออยูก่ บั ลมหายใจ ปิดการรับรูจ้ าก ภายนอก เปิดการรับรู้ที่เกิดขึ้นภายใน ประโยชน์ : ยืดกล้ามเนื้อต้นขาและสะโพก รวมถึง ต้นขาด้านใน ซึ่งในชีวิตประจ�ำวันไม่ค่อยได้ยืดเท่าไร ผ่อน คลายกล้ามเนื้อภายในเชิงกราน ลดการตึงเกร็งของหลังส่วน ล่างและข้อต่อสะโพก Tips : รับรู้ความตึงของกล้ามเนื้อบริเวณต้นขา และสะโพก
ท่าบ�ำบัดอาการปวดข้อมือและนิ้วมือ 2. ท่าบริหารข้อมือ 1. ท่าบริหารนิ้วมือ
กางนิว้ มือทัง้ สองข้างช้าๆ เกร็ง นิ้วมือสักครู่แล้วผ่อนคลาย
ก� ำ มื อ ให้ นิ้ ว หั ว แม่ มื อ อยู ่ ใ น อุ้งมือ เกร็งไว้สักครู่ แล้วผ่อนคลาย
งุ้มนิ้วมือ เหมือนอุ้งเท้าสิงห์ เกร็งค้างไว้สักครู่ แล้วผ่อนคลาย
พับข้อมือขึน้ ค้างไว้สกั ครู่ จาก นั้นพับข้อมือลง ค้างไว้สักครู่ แล้ว ผ่อนคลาย ก�ำมือทัง้ สองข้างหลวมๆ หมุน ข้อมือไปตามเข็มนาฬิกาช้าๆ 5 รอบ หมุนทวนเข็มนาฬิกา 5 รอบ ประโยชน์ : ผ่ อ นคลาย กล้ามเนือ้ และข้อต่อจากการท�ำงาน แก้ปญ ั หาอาการข้อต่อข้อมือ นิว้ มือ อักเสบ Tips : สามารถท�ำซ�้ำได้บ่อย เท่าที่ต้องการ ค่ อ ยๆ เหยี ย ดยื ด แต่ ล ะท่ า อย่างช้าๆ เพือ่ รับรูถ้ งึ ความนิง่ มัน่ คง ไปพร้อมๆ กับความรู้สึกผ่อนคลาย ท�ำเท่าที่ท�ำได้ ไม่ฝืนขีดจ�ำกัดของ ร่างกาย ย�้ ำ ชั ด ๆ อี ก ครั้ ง ครั บ ว่ า ท่ า เหล่านีเ้ ป็นเพียงตัวอย่างท่าง่ายๆ ไว้ บ�ำบัดอาการยามฉุกเฉิน ซึง่ สามารถ ท�ำได้ทุกที่ทุกเวลา
พักยื่นมือ ไปทางด้านหน้า แล้วลองท�ำ ท่าง่ายๆ ดังนี้
เรามักได้ยินเสมอๆ ว่าไม่มีเวลาดูแลเยียวยา ตนเอง (แต่มีเวลาอัพเดตสถานะบนเฟซบุค) ข้ออ้าง นี้คงฟังไม่ขึ้นแล้วครับ โยคะ ยังไงก็ เอาอยู่ ..ถ้าลงมือท�ำ นมัสเต ขอขอบคุณแบบ ทญ.วิไลลักษณ์ เนติลัดดานนท์
THAI DENTAL MAGAZINE • 39
• มองโลกผ่านเลนส์
DDS ตอน บททดสอบกล้องลูกผสม (Hybrid or Mirrorless camera) กับงานถ่ายภาพทางทันตกรรม เรื่อง ทพ. ปริญญา อมรเศรษฐชัย
“Professional quality within your hands.” คือคําโฆษณาของกล้อง ดิจิตอลรุ่นใหม่ล่าสุดที่ เราสามารถพบเห็นได้ทั่วไปในช่วงนี้ ผมก็เป็นคนหนึ่ง ที่อยากรู้ว่ากล้องชนิดไร้กระจกสะท้อนภาพจะสามารถนํามาถ่ายภาพ ในช่องปากได้หรือไม่
ภาพแสดงการภ่ายภาพในช่องปาก โดยใช้กล้อง DSLR ซึง่ มีนำ�้ หนักมาก และทันตแพทย์จะต้องถือ กล้องมือ เดียว ซึ่งอีกมือต้องคอยจับกระจก และทันตแพทย์ยังต้องก้มตัวลงไป มองภาพจาก view finder ซึ่งจะทําให้เกิดการปวดหลังได้
เมือ่ พูดถึงกล้อง ดิจติ อลทีใ่ ช้ถา่ ยภาพในช่องปาก ผูค้ นทัว่ ไปมักคิดถึงกล้องตัวใหญ่ๆ (DSLR) ทีใ่ ช้เลนส์ มาโครแล้วติด ring flash เข้าไป ซึ่งพอประกอบเข้า กันเสร็จแล้วมีน�้ำหนักมาก ทําให้ ทันตแพทย์หลาย คนไม่อยากถ่ายภาพในช่องปากโดยใช้กล้อง DSLR ซึง่ มีคณ ุ ภาพของภาพดีกว่า กล้องดิจติ อลคอมแพค อย่างมาก ครัง้ แรกทีผ่ มได้ลองจับกล้อง mirrorless ขึน้ เพือ่ ถ่ายวัตถุขนาดเล็ก รู้สึกว่ามีน�้ำหนักเบาอย่าง เหลือ เชือ่ คิดว่าไม่นา่ จะถ่ายภาพในช่องปากได้ดี และคิด ว่าแบตเตอรีค่ งหมดเร็วเหมือนกับการใช้โหมด Live view ในกล้อง DSLR แต่ไม่นา่ เชือ่ ครับว่า แบตเตอรี่ มันอยู่ได้นานมาก และทําให้เราไม่ต้องเหนื่อย กับ การถ่ายภาพในช่องปาก(เพราะเหนื่อยอยู่แล้วกับ การทํางานหัตถการ) 40 • THAI DENTAL MAGAZINE
ภาพถ่ายที่ได้ในการทดสอบของผมโดยใช้กล้อง mirrorless ร่วมกับเลนส์ 18-55 mm (เป็น เลนส์ซูมที่ติดมากับกล้องอยู่แล้ว) ปรากฏว่าได้ภาพที่มีคุณภาพ ดี ความคมชัดสูงไม่แพ้ DSLR ตัวใหญ่ๆ (เหมือนที่ทางบริษัทโฆษณาไว้จริงๆ ว่า “Professional quality within your hands”) ความบิดเบือนน้อย (มีการบิดเบือน อยูบ่ า้ งเมือ่ เทียบกับเลนส์มาโครจริงๆ) และมีชว่ งโฟกัส ทีเ่ หมาะสมพอดี ไม่ตอ้ งก้ม มากจนปวดหลัง หรือยืนห่าง จากคนไข้มากเกินไป จนไม่สามารถ จับกระจกหรือ ที่ รั้งปากได้ ข้อดีตรงนี้เองทําให้ผมประหยัดเงินในกระเป๋า ไปเกือบ15,000 บาท เพื่อ ที่จะไปซื้อ เลนส์มาโคร เพราะช่วงซูมที่ 55 มิลลิเมตรเมื่อคูณด้วย 1.5 จะทําให้ ได้ ช่วงโฟกัสของเลนส์เป็น 82.5 mm ของกล้องฟิลม์ 35 mm (กล้องมาตรฐานทีใ่ ช้เป็น ตัวเปรียบเทียบ) และเราสามารถเห็นภาพขนาดใหญ่ จาก LCD ขนาด 3 นิ้ว โดย ไม่ต้องก้มตัวลงไปมองในช่อง view finder เหมือนในกล้อง DSLR ซึ่งมักทําให้เกิด อาการเมื่อยล้า การโฟกัสในที่มืดของกล้องที่ใช้ทดสอบนี้ (Sony NEX-5, Sony NEX-7) ขอ บอกว่าเยี่ยมมาก ครับ รวดเร็วและแม่นยํา ซึ่งจะช่วยให้เราถ่ายภาพได้รวดเร็วกว่า แต่กอ่ นมาก น่าจะมาจากการ ออกแบบชิน้ เลนส์ใหม่ให้มนี ำ�้ หนักเบา เหมาะสมกับ เซนเซอร์รับภาพ APS-C แบบไร้กระจกสะท้อน
ภาพเปรียบเทียบท่าทางการถ่ายภาพ ด้วยกล้อง DSLR และ Mirrorless DSLR
MIRRORLESS
ภาพถ่ายหลัง crop คุณภาพของภาพยังคงดีอยู่
ภาพถ่ายในช่องปากโดยใช้กล้อง Sony NEX-7 (24.3 Mega Pixels) และ Sony NEX-5 (14.2 Mega Pixels)
Sony NEX-5 และ Sony NEX-7 เมื่อต่อกับ Ring flash
Ring flash ผมได้ใช้ของค่ายอิสระคือ Metz-1 ร่วมกับ กล้อง mirrorless โดยเปิดโหมดSlave flash เพื่อให้แฟลชทํางานโดยการ กระตุน้ จากแสงของแฟลชในตัวกล้องครับ การใช้โหมดนีอ้ าจจะยาก หน่อยสําหรับมือใหม่ เพราะต้องคอยปรับค่าแสงขึ้นลงตามความ เหมาะสม แต่เชือ่ เถอะครับว่าไม่เกิน ความสามารถของทันตแพทย์ อย่างแน่นอน เพราะถ้าภาพดําไปเราก็แค่เพิ่มแฟลช ถ้าสว่างไปก็ ลดแฟลช เราสามารถเห็นภาพหลังถ่ายได้ทันทีอยู่แล้วครับ โดยสรุปข้อดีของกล้อง mirrorless (Hybrid) เมื่อนํามาใช้ ถ่ายภาพในช่องปากคือ 1. สามารถนํามาใช้ถ่ายภาพในช่องปากได้ดี 2. ตัวกล้องเล็ก น�้ำหนักเบา (มาก) 3. ราคาถูก(เพราะไม่ต้องลงทุนซื้อเลนส์มาโคร)
4. ช่วงทางยาวโฟกัสเหมาะสมกับการถ่ายถาพในช่องปาก ไม่ต้องก้มมาก หรือยืนห่างมากเกินไป 5. สามารถปรับค่าต่างๆ ของกล้องทุกอย่างได้ดีเช่นเดียวกับ กล้อง DSLR ทําให้ถ่ายภาพได้ในทุกสภาพแสง โดยยังคง รักษาคุณภาพของภาพได้ 6. สามารถโฟกัสในที่มืดได้เร็ว ทําให้สามรถถ่ายภาพได้เร็ว คนไข้ไม่ทรมานจากการถูกดึงรั้งปากนานๆ 7. สามารถถ่ายวิดีโอภาพเคลื่อนไหวได้คุณภาพ High Definition (Full HD) เมื่อนับข้อดีได้ 7 ข้อแล้ว (ตรงกับ Thai Dental Magazine ฉบับที่ 7 พอดีเลย) ก็ขอฝากกับ ทันตแพทย์ทมี่ ใี จรักในการถ่าย ภาพทุกคนให้มาลองใช้กล้อง Hybrid หรือ กล้อง Mirrorless ดูนะครับ แล้วจะประทับใจกับความสามารถของมัน THAI DENTAL MAGAZINE • 41
ความแตกต่างระหว่าง
ญี่ปุ่นและไทย ว่าด้วยข้อมูลตัวเลข เรื่อง ทพ.ธงชัย วชิรโรจน์ไพศาล
ชาเขียว
เป็นเครื่องดื่มประจ�ำชาติของญี่ปุ่น มีชาเขียวมากมายหลายรสชาติ วางจ�ำหน่ายตัง้ แต่ในร้านน�ำ้ ชาหรูๆทีม่ พี ธิ ชี งชาไปจนถึงตูก้ ดอัตโนมัติ (vending machine) มีทงั้ แบบร้อนแบบเย็น แต่ไม่มชี าเขียวแบบหวาน (ที่ใส่น�้ำตาล)ขายในประเทศญี่ปุ่นเลย หาไม่ได้จริงๆ ไม่มีใครท�ำขาย คนไทยจะรู้หรือไม่ว่า ชาเขียวสารพัดยี่ห้อที่ขายในไทยนั้น คนญี่ปุ่น เขาไม่ดื่มกัน เขาบอกว่า “ประหลาดใจมากที่คนไทยดื่มชาเขียวใส่ น�้ำตาล” หรือบอกว่า “แล้วจะรู้รสชาได้อย่างไรล่ะ”
นม
ข้อมูลคล้ายๆ กับชาเขียว คนญีป่ นุ่ ดืม่ “นมรสจืด” ทีเ่ ป็นนมพาสเจอร์ไรซ์ หรือ น�้ำนมสดแท้ เป็นหลัก จะหาซื้อนมหวานรสช็อกโกแลตหรือรส สตรอว์เบอร์รไี่ ด้ยากมาก ต้องไปซือ้ ตามห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่ แต่ ถ้าเป็นร้านสะดวกซื้อและร้านค้าทั่วไปแล้วมีแต่นมรสจืดขายเท่านั้น ส่วนคนไทยเราดืม่ นมรสจืดกันเพียงร้อยละ 50 ทีเ่ หลือเป็นนมรสหวาน และนมเปรี้ยว (ที่มีน�้ำตาลมากกว่านมรสหวานเสียอีก)
หมากฝรั่ง
ที่จ�ำหน่ายในญี่ปุ่นกว่าร้อยละ 79 เป็นหมากฝรั่งที่ปราศจากน�้ำตาล หรือใช้น�้ำตาลแอลกอฮอล์และสารทดแทนความหวาน ส่วนในไทย หมากฝรั่งที่ปราศจากน�้ำตาลเป็นที่นิยมมากขึ้นกว่าในอดีตแต่ยังมี สัดส่วนการตลาดอยู่ที่ร้อยละ 20 เท่านั้น และดูเหมือนว่าจะมีข้อ จ�ำกัดเรื่องราคาที่สูงและกลุ่มคนที่เคี้ยวหมากฝรั่งที่ปราศจากน�้ำตาล มีเฉพาะกลุ่ม ท�ำให้อัตราการเพิ่มของหมากฝรั่งปราศจากน�้ำตาลใน ไทยเพิ่มได้เพียงร้อยละ 1 ในปีสองปีที่ผ่านมา
ลูกอม
ทีป่ ราศจากน�ำ้ ตาลในไทยมีสดั ส่วนอยูแ่ ค่รอ้ ยละ 8.5 ในขณะทีใ่ นญีป่ นุ่ มีสดั ส่วนประมาณร้อยละ 30 การเพิม่ สัดส่วนลูกอมทีป่ ราศจากน�ำ้ ตาล ท�ำได้ยากเพราะความหวานจากน�้ำตาลแอลกอฮอล์และสารทดแทน ความหวานมีรสชาติต่างกับน�้ำตาลซูโครส
42 • THAI DENTAL MAGAZINE
น�้ำตาล
ซองทีใ่ ส่ในชาหรือกาแฟ ถ้าเป็นทีญ ่ ปี่ นุ่ จะมีขนาดเดียวคือ ซองละ 3 กรัมและ เวลาดื่มชาหรือกาแฟก็จะใส่หมดซองเพียงซองเดียว ส่วนในไทยน�้ำตาลซอง จะมีหลายขนาด เล็กสุดคือ 5 กรัมและใหญ่สุดคือ 8 กรัม เวลาที่ใส่ในชาหรือ กาแฟก็จะใส่หมดซองเช่นกัน (เป็นพฤติกรรรมปกติของคนทีจ่ ะเทน�ำ้ ตาลหมด ซองลงในชาหรือกาแฟ) ถ้าย้อนกลับมาดูปริมาณน�้ำตาลที่บริโภคต่อคนต่อปี เชื่อหรือไม่ว่า คนไทยบริโภคน�้ำตาลมากกว่าคนญี่ปุ่นเกือบสองเท่า คนไทยบริโภคน�้ำตาล 38 กิโลกรัมต่อคนต่อปี ในขณะทีญ ่ ปี่ นุ่ บริโภคเพียง 20 กิโลกรัมต่อคนต่อปี คน ญี่ปุ่นถามคนไทยว่า “ท�ำไมเวลากินก๋วยเตี๋ยว (ราเมน อุด้ง หรือ โซบะ) ท�ำไม ต้องใส่น�้ำตาลลงไปด้วย??? ก๋วยเตี๋ยวไม่ใช่ของหวาน ท�ำไมต้องใส่ให้หวาน ด้วย” และก็ยงั สงสัยอีกว่า “ท�ำไมเวลากินผลไม้สดๆ ท�ำไมต้องจิม้ น�ำ้ ตาลด้วย แล้วจะรูร้ สผลไม้ได้อย่างไร” ยิง่ ไปกว่านัน้ ยังถามว่า “ผลไม้เป็นของหวาน จิม้ น�้ำตาลให้หวานขึ้นแล้ว แต่ท�ำไมต้องใส่พริกให้เผ็ดอีกด้วยละ (ฮา)”
โรงเรียนประถม
ในญี่ปุ่นไม่มีการขายขนม น�้ำหวาน ของว่างในโรงเรียน และไม่มีร้านค้าหรือ รถเข็นมาขายขนมที่หน้าโรงเรียน ทางโรงเรียนจะให้เด็กนักเรียนกินอาหาร กลางวันตามที่โรงเรียนจัดให้เท่านั้น อาจารย์ญี่ปุ่นท่านหนึ่งที่มาที่เมืองไทย เล่าให้ฟงั ว่า “แทบไม่นา่ เชือ่ ทีโ่ รงเรียนประถมในไทย มีการขายขนม น�ำ้ หวาน และน�้ำอัดลมในโรงเรียนได้ ทั้งที่รู้ว่าขนม น�้ำหวานและน�้ำอัดลมไม่ได้ดีต่อ สุขภาพเด็ก และที่ไม่น่าจะเป็นไปได้ก็คือ คนที่ขายขนมในโรงเรียนเป็นครูใน โรงเรียนนั่นเอง” ส่วนเคล็ดลับที่ไม่มีขายขนมหน้าโรงเรียนในญี่ปุ่นก็คือ เด็ก ประถมศึกษาไม่มีการพกเงินมาโรงเรียน ไม่ได้เป็นข้อห้าม แต่เป็นวัฒนธรรม เพราะว่าโรงเรียนประถมฯทีเ่ ด็กจะเข้าเรียนได้นนั้ จะต้องเป็นโรงเรียนใกล้บา้ น (บังคับตามเขตหรือบล็อกที่อยู่) และเด็กส่วนใหญ่จะเดินไปโรงเรียนตอนเช้า และเดินกลับเองตอนเย็น ในโรงเรียนมีอาหารกลางวันและน�ำ้ ดืม่ ให้ ไม่มอี าหาร ว่างตอนบ่าย ผมได้ถามเด็กประถมที่ 4 คนหนึ่งว่า “ถ้าหนูเอาเงินมาโรงเรียน จะเกิดอะไรขึ้น” เด็กตอบว่า “ไม่ดี ถ้าครูรู้ครูจะโกรธเอา” ค�ำตอบนี้อาจคิดได้ ว่า ไม่ได้เป็นการห้ามปรามหรือขูล่ งโทษ แต่เป็นบรรทัดฐานทางสังคมทีน่ นั่ ใน อาหารกลางวันทีโ่ รงเรียนประถมจัดให้นกั เรียน ไม่มนี ำ�้ ดืม่ หรือน�ำ้ ชา แต่จะมี นม กล่องให้ 1 กล่อง ทีจ่ ะดืม่ หลังจากกินอาหารกลางวันแล้วเท่านัน้ ใช้ดมื่ น�ำ้ แทน
ทันตแพทย์
ในญี่ปุ่นมีอยู่ประมาณ 96,000 คน มีมากกว่าทันตแพทย์ไทย ประมาณ 10 เท่า (ทันตแพทย์ไทยมีประมาณ 9,600 คน) ทั้งที่ ประชากรญีป่ นุ่ มีประมาณ 127 ล้านคน มากกว่าประชากรไทย เพียง 2 เท่าเท่านั้น (ประชากรไทยประมาณ 65 ล้านคน) โดย ทันตแพทย์ญี่ปุ่นที่ท�ำงานด้านสาธารณสุขมีเพียงร้อยละ 0.2 หรือ 240 คนเท่านั้น ส่วนใหญ่กว่าร้อยละ 90 เป็นทันตแพทย์ ภาคเอกชน ในขณะที่ไทยมีทันตแพทย์ในภาครัฐอยู่มากกว่า ร้อยละ 50 ของทันตแพทย์หรือคิดเป็นทันตแพทย์ภาครัฐประมาณ
5,000 คน อาจารย์ทางญี่ปุ่นสนใจตัวเลขนี้มาก เพราะถือว่ามี ทันตแพทย์ในภาครัฐมากมายมหาศาล เพศของทันตแพทย์ก็น่าสนใจเช่นกัน ทันตแพทย์ญี่ปุ่นร้อย ละ 78 เป็นเพศชาย ซึ่งตรงกันข้ามกับไทยที่ร้อยละ 70-80 เป็น เพศหญิง การส�ำรวจสภาวะทันตสุขภาพของประเทศญีป่ นุ่ ทีท่ ำ� โดย ภาครัฐ(ที่มีจ�ำนวนทันตแพทย์ภาครัฐน้อยมาก) ใช้กลุ่มตัวอย่าง ทุกกลุ่มอายุรวมประมาณ 4,000 คน น้อยกว่าจ�ำนวนตัวอย่าง ของการส�ำรวจสภาวะทันตสุขภาพของไทยที่มีกลุ่มตัวอย่างรวม มากกว่าเกือบ 3 เท่า THAI DENTAL MAGAZINE • 43
คลินิกทันตกรรม
จากจ�ำนวนทันตแพทย์ในญี่ปุ่น 96,000 คน มีคลินิกทันตกรรมกระจาย อยู่ทั่วประเทศมากกว่า 70,000 คลินิก โดยทั่วไปจะเป็นคลินิกแบบเป็น เจ้าของคลินกิ เองคนเดียว ส่วนในไทยข้อมูลจากกองประกอบโรคศิลปะ เรามีคลินกิ ทันตกรรม 2,373 แห่งทัว่ ประเทศ คลินกิ ประมาณครึง่ หนึง่ อยู่ ในกรุงเทพฯ (1,237 แห่ง) และ อีกครึ่งหนึ่งอยู่ต่างจังหวัด (1,136 แห่ง)
ค่าบริการทันตกรรม
ในญี่ปุ่นไม่ว่าผู้ป่วยจะไปรับบริการที่คลินิกเอกชน โรงพยาบาลของ รัฐ โรงพยาบาลเอกชน หรือ คลินิกทันตกรรมมหาวิทยาลัยของรัฐหรือ เอกชน ไม่ว่าจะรักษากับนิสิตนักศึกษาทันตแพทย์หรือศาสตราจารย์ ในมหาวิทยาลัยก็จะจ่ายค่ารักษาทางทันตกรรมในอัตราเดียวกันทั่ว ประเทศ คือตามระบบประกันสุขภาพแห่งชาติ ผู้ป่วยจะจ่ายค่ารักษา ทางทันตกรรมร้อยละ 20-30 ส่วนทีเ่ หลือทันตแพทย์จะไปเบิกกับกองทุน ทันตกรรมเอง เช่นถอนฟันกรามแท้ปกติที่มีการเอ็กซเรย์กอ่ นท�ำ จ่ายยา และตรวจดูแผลหลังถอน จะมีค่าใช้จ่าย 3,600 บาท ผู้ป่วยจะจ่าย 720-1,080 บาท ส่วนในประเทศไทยไม่มีค่ารักษากลางทางทันตกรรม ขึ้นกับว่าไปรักษาที่ไหน ของภาครัฐหรือเอกชน คลินิกหรูหราระดับไหน หรือรับบริการกับใคร ทันตแพทย์ทวั่ ไป ทันตแพทย์เฉพาะทาง หรือ นิสติ นักศึกษาทันตแพทย์ ราคาค่ารักษาอาจต่างกันมาก เช่น ถอนฟันในไทย (ซึ่งมักไม่มีเอ็กซเรย์และการนัดตรวจดูแผล) จะมีค่าใช้จ่ายตั้งแต่ 100 จนถึง 2,000 บาท หรืออาจไม่มีค่าใช้จ่ายเลยเมื่อมีบัตรทอง (เปลี่ยน เป็นบัตรประชาชนใบเดียวแล้ว ฮา)
ทันตานามัย
ในญี่ปุ่นมีตัวเลขที่เรียนจบมามากกว่า 230,000 คน แต่มีที่ท�ำงาน จริงประมาณเท่าๆ กับทันตแพทย์คือ 96,000 คน โดยที่เหตุผลหลัก ในการไม่ท�ำงานต่อในอาชีพทันตานามัยคือ การแต่งงานมีครอบครัว ผูห้ ญิง จะต้องดูแลลูก ดูแลสามี และดูแลบ้านเป็นหลัก ส่วนในไทยไม่มี ทันตานามัย มีแต่ทนั ตาภิบาลซึง่ บทบาทต่างกันกับทันตานามัย โดยไทย เรามีทันตาภิบาลที่ก�ำลังท�ำงานอยู่ประมาณ 4,000 คน ค�ำถามที่อาจารย์ญี่ปุ่นสงสัยคือ ท�ำไมบทบาทการรักษาทาง ทันตกรรมของทันตแพทย์และทันตาภิบาลของไทยถึงซ้อนกัน ผมได้ อธิบายถึงปัญหาการกระจายของทันตแพทย์ที่ผ่านมาว่า มีไม่ครบทุก พื้นที่โดยเฉพาะพื้นที่ที่ห่างไกล ที่ต้องอาศัยทันตาภิบาลช่วยให้บริการ แก่ประชาชน ซึ่งทันตาภิบาลก็ท�ำงานรักษาทางทันตกรรมได้ดี และยัง ท�ำงานสร้างเสริมสุขภาพช่องปากและการป้องกันโรคอีกด้วย แต่คำ� ถาม ทีส่ องอยากให้ชว่ ยกันตอบครับ อาจารย์ญปี่ นุ่ สงสัยว่า “ในอนาคตอีกสัก 10 กว่าปีทนั ตแพทย์ไทยจะเพิม่ เป็นสองเท่า การกระจายของทันตแพทย์ดี ขึน้ ถึงตอนนัน้ ถ้าทันตแพทย์กบั ทันตาภิบาลท�ำงานซ้อนกันอยู่ จะท�ำงาน กันอย่างไร” 44 • THAI DENTAL MAGAZINE
ผู้ช่วยทันตแพทย์
ในญีป่ นุ่ ไม่มโี รงเรียนผูช้ ว่ ยทันตแพทย์ คลินกิ ทันตกรรมเล็กๆจะไม่มผี ชู้ ว่ ยทันตแพทย์ ทันตแพทย์ตอ้ งท�ำงานเองทัง้ หมดโดยใช้เทคโนโลยีชว่ ย เช่น ตอบแบบสัมภาษณ์ ซักประวัตผิ า่ นหน้าจอคอมพิวเตอร์ แต่จะมีทนั ตานามัยท�ำหน้าทีผ่ ชู้ ว่ ยทันตแพทย์ แทน ในประเทศไทยมีผู้ช่วยทันตแพทย์ในระบบฐานข้อมูลอยู่ 1,796 คน ซึ่งทาง ญี่ปุ่นก็สงสัยอีกว่า มีทันตแพทย์กับทันตาภิบาลจ�ำนวนมากรวมกันหมื่นกว่าคน ท�ำไมมีผชู้ ว่ ยทันตแพทย์อยูแ่ ค่นเี้ อง ผมตอบไปว่า ผูช้ ว่ ยทันตแพทย์ทมี่ ตี วั เลขอยู่ เป็นผูช้ ว่ ยทันตแพทย์ในภาครัฐ ส่วนในภาคเอกชนไม่มฐี านข้อมูลและมักจะไม่ได้ เป็นผู้ช่วยทันตแพทย์ที่เรียนตามระบบ เป็นการฝึกสอนกันเอง
ช่างทันตกรรม
ในญีป่ นุ่ ช่างทันตกรรมจะต้องเรียนในระบบอย่างน้อย 2 ปี มีหลักสูตรช่างทันตกรรม ที่เปิดเป็น 4 ปี เมื่อเรียนจบจะต้องมีการสอบ license เพื่อรับรองให้ท�ำงานได้ ปัจจุบันมีช่างทันตกรรมในระบบ 35,000 คน ร้อยละ 68 ของช่างทันตกรรมจะ ท�ำงานในบริษัทแลปทันตกรรมของเอกชน ส่วนในประเทศไทย ช่างทันตกรรม ที่ส�ำรวจได้จากกระทรวงสาธารณสุขมีอยู่ 96 คน ซึ่งผมไม่แน่ใจว่าตัวเลขนี้เป็น ช่างทันตกรรมที่ท�ำงานอยู่ที่ใด ต้องอธิบายให้ทางญี่ปุ่นฟังว่า ช่างทันตกรรมของ ไทยไม่ต้องมีการสอบ license ไม่มีการควบคุมดูแลจากหน่วยงานใดๆ และส่วน ใหญ่จะเป็นการฝึกอบรมกันเอง
ค่าใช้จ่ายในการเรียนทันตแพทย์
ถ้าเป็นโรงเรียนทันตแพทย์ของรัฐในญี่ปุ่นค่าเล่าเรียน (ค่าลงทะเบียนเรียน)ที่ นิสิตนักศึกษาจะต้องจ่าย ตลอดหลักสูตร 6 ปี จะอยู่ที่ประมาณ 1 ล้านบาท ส่วน ในโรงเรียนทันตแพทย์เอกชน ค่าใช้จ่ายในการเรียนจะเป็น 10 เท่าของโรงเรียน ทันตแพทย์ภาครัฐ คือประมาณ 10 ล้าน ในประเทศไทยถ้าเป็นที่จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย ค่าลงทะเบียนเรียนของนิสิตอยู่ที่เทอมละ 18,000 บาท หรือรวม ตลอดหลักสูตรจะเป็น 200,000 กว่าบาท ส่วนโรงเรียนทันตแพทย์เอกชนในไทย อยู่ที่ประมาณ 4.5 ล้านบาทตลอดหลักสูตร
สุดท้าย
ผมนั่งรถไฟชินกันเซ็นจากเมือง Okayama มาที่ Tokyo เพื่อเข้าร่วมสัมมนา วิชาการและดูงาน ระยะทางกว่า 732 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทาง 4 ชั่วโมง 15 นาทีเท่านั้น (ถ้านั่งรถไฟชินกันเซ็น Nozomi จะใช้เวลาแค่ 3 ชั่วโมงครึ่ง แต่ตั๋ว JR Rail Pass ใช้ขึ้นไม่ได้ครับ) เคยอ่านบทความหนึ่งบอกว่า ไทยกับญี่ปุ่นเริ่มสร้าง ทางรถไฟพร้อมกันในสมัยรัชกาลที่ 5 ของไทย ตอนนี้รถไฟญี่ปุ่นวิ่งได้มากกว่า 200 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ส่วนรถไฟไทยยังคงวิ่งด้วยความเร็วเท่าเดิมตั้งแต่สมัย รัชกาลที่ 5 คือได้ประมาณ 60-70 กิโลเมตรต่อชั่วโมง แถมยังต้องจอดหลบที่ สถานีเพื่อสลับรางกันอีก น่าจะเหลือประมาณ 50 กิโลเมตรต่อชั่วโมงได้ ยังจ�ำ ได้ว่า เคยนั่งรถไฟไปเชียงใหม่เมื่อหลายปีมาแล้ว ระยะทางน่าจะประมาณ 700 กิโลเมตร จะต้องใช้เวลานั่งรถไฟนาน 12-14 ชั่วโมง สรุปแล้วเราเดินทางด้วย รถไฟช้ากว่าญี่ปุ่น 3 เท่าครับ THAI DENTAL MAGAZINE • 45
• Dental lab - Max lab
เรื่อง ทญ.ธิติมา วิจิตรจรัลรุ่ง
46 • THAI DENTAL MAGAZINE
หากคุณเป็นหมอใส่ฟัน คุณหมอคง อยากจะเสกให้ชิ้นงานของคนไข้ ได้ทุกๆ อย่างดังใจหวัง ไม่ว่าจะเป็นรูปร่าง สี ดีไซน์ ส�ำหรับแม็กซ์แลบเองก็ถือ ก�ำเนิดขึ้นมาจากแนวคิดนี้เช่นกัน โดยเป็นการรวมตัวของคุณหมอ prosth สี่ท่านและอีกหนึ่งนักบริหาร น�ำทีมโดย ผศ.ทพ.ณรงค์ โพธิเกตุ อ.ทพ.ธนิต เกียรติปานอภิกุล อ.ทญ.ภคพร พิสุทธิ์วงศ์ไพศาล ทพ.บุรินทร์ วงศ์ภัทรกิจ และคุณอภินันท์ ปัญญากร แห่งอุดมเมดิคอล
จากแยกพั ฒ นาการ มุ ่ ง ตรงไปยั ง ซอยพัฒนาการ ๖๙ ป้ายซอยอาจเห็น ยากสั ก หน่ อ ย หากแต่ เ มื่ อ เข้ า ไปลึ ก ประมาณห้าร้อยเมตร ข้ามสะพานเล็กๆ แล้วมองไปทางด้านขวาจะเห็นตึกสีส้ม อิฐ ด้านหน้ามีต้นลีลาวดีเรียงรายเป็น แถวร่มรื่น ก็เป็นอันว่ามาได้ถูกต้องไม่ ผิดที่อย่างแน่นอน แต่เดิมนัน้ แลบนีใ้ ช้ชอื่ ว่าออเร้นจ์แลบ บริหารงานโดยคุณอภินันท์ผลิตงานที่เน้น ส่งออกต่างประเทศ แต่เมื่อเมษายน 2552 ได้มีการเจรจาร่วมทุนกับคุณหมอ Prosth ทั้งสี่ท่านและเปลี่ยนชื่อเป็นแม็กซ์แลบ เพื่อ เน้นให้บริการกับคุณหมอภายในประเทศ มี สัดส่วนเป็นกรุงเทพและปริมณฑลร้อยละ 80 ต่างจังหวัดเป็นร้อยละ 20 จ�ำนวนชิน้ งาน ประมาณการว่าอยูท่ ี่ 1,500 ชิน้ ต่อเดือน เป็น งานถอดได้เพียงร้อยละ 10 และอีกร้อยละ 90 นัน้ เป็นฟันเทียมชนิดติดแน่น ซึง่ เป็นงาน รากเทียมถึงร้อยละ 40 ทีเดียว และสามารถ ท�ำรากเทียมได้ทุกระบบในประเทศไทย ไม่ เฉพาะที่อุดมเมดิคอลน�ำเข้าเท่านั้น อาจารย์ณรงค์เล่าให้ฟังว่าตลอดสอง ปีที่ผ่านมา คิดเพียงให้รายรับมากพอเพื่อ เลี้ ย งบริ ษั ท เลี้ ย งพนั ก งานให้ อ ยู ่ ไ ด้ ก ่ อ น เพราะอยากท�ำแลบให้เหมือนกับร้านตัด สูท คือเหมาะกับตัวและตรงกับใจของลูกค้า เป็นงาน custom made เมื่อแลบไม่ใหญ่ก็ ตรวจงานเองไหว และมุ่งเน้นการสื่อสารที่ดี กับคุณหมอ ราคานั้นเชื่อว่าพอๆกับแลบอื่น ในท้องตลาด ในขณะทีไ่ ม่ได้ตอ้ งการเร่งยอด หรือมีโอทีจนพนักงานไม่ได้ใช้เวลาอยู่กับ ครอบครัว กระทั่งผลก�ำไรมากพอที่จะขยาย จึงท�ำ และสิ่งนี้เองที่ท�ำให้พนักงานทั้งหมด ร่วม 25 คน รักที่นี่เสมือนเป็นบ้านหลังที่สอง อันอบอุ่นเสียจนไม่อยากจากไปไหน และ ยังชักชวนให้เพื่อนและคนในครอบครัวมา อยู่ร่วมกันด้วย แต่ก็ไม่สามารถรับพนักงาน เพิม่ ได้ทงั้ หมด ดงั นัน้ แม็กซ์แลบจึงมีทงั้ ช่าง ฝีมือดีที่เป็นหัวหน้า และรุ่นน้องที่เข้ามาฝึก ใหม่ ภายใต้การเรียนการสอนที่ทันตแพทย์
ผู้เป็นเจ้าของทุกท่านได้วางหลักสูตรไว้แล้ว จึงไปฝึกปฏิบัติตามสถานีต่างๆ เช่น งานปูน ขี้ผึ้ง โลหะ พอร์ซเลน และงานเซอร์โคเนียร์ ในระบบ CAD/CAM แต่ปัญหาส�ำคัญของแลบขนาดกลาง คือการสต็อกทอง เพราะไม่สามารถจะเก็บ ตุนไว้ได้มาก และระยะที่ผ่านมาราคาทอง ผันผวน ท�ำให้แลบต้องแบกรับภาระต้นทุน ที่สูงขึ้น แต่ไม่สามารถปรับราคาได้มากนัก ตามความเป็นจริง แม้เช่นนั้นทางแลบยัง ยืนยันว่าไม่มีความคิดที่จะลดเปอร์เซ็นต์ ทองให้ต�่ำกว่าที่แจ้ง อย่างที่บางแห่งท�ำเพื่อ ลดต้นทุนอย่างแน่นอน แม้การเช็คสูงก็ยัง ใช้ shim stock ซึ่งบาง 8 ไมครอนแทนการ ใช้แค่ articulating paper เพียงอย่างเดียว การแก้ไขงานส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องสี แต่ ส�ำหรับการรับประกันนั้น หากไม่ใช่เพราะ แก้ดีไซน์จะรับประกันให้สองปี เมื่อถาม อาจารย์ณรงค์ถึงพอร์ซเลนที่ใช้ส�ำหรับงาน PFM ว่าท�ำไมถึงเลือก Noritake อาจารย์ ณรงค์ยมิ้ และถามกลับว่า รูจ้ กั จานกระเบือ้ ง ญีป่ นุ่ เนือ้ ดีของโนริตาเกะไหม ทำ� ให้ตอ้ งนิง่ คิดนิดหนึง่ ก่อน จึงเข้าใจค�ำตอบของค�ำถาม แต่งาน Empress ยังจ�ำเป็นต้องใช้ผงพอร์ซ เลนของ vita
ส�ำหรับแลบสาขาใหม่ทขี่ ยายไปเปิดที่ ภูเก็ตเมือ่ ประมาณเมษายน ถือว่าผลตอบรับ ค่อนข้างดี เพราะจุดประสงค์ในการขยายไป ยังภูมภิ าคก็เพือ่ แก้ปญ ั หาด้านการขนส่ง ได้ แบ่งทีมช่างลงไปห้าคน และเดือนตุลาคม จะถือว่าเป็นช่วงฤดูกาลการท่องเที่ยว ซึ่ง คาดว่าน่าจะดีกว่านี้มาก แต่ทั้งนี้ต้องรอดู สถานการณ์การเงินทางยุโรปด้วย หากมี โอกาสขยายอีกอาจารย์เผยให้ฟังว่าทาง อุบลราชธานีก็น่าสนใจ แต่เป็นเรื่องของ อนาคต ส่ ว นเรื่ อ งการรวมกลุ ่ ม ประชาคม อาเซียนก็คงต้องรอดูต่อไป และเชื่อว่าจะ ไม่มีปัญหาเรื่องช่างไทยสมองไหล หรือ โอกาสที่แม็กซ์แลบจะไปเปิดที่ต่างประเทศ ก็เป็นเรื่องที่ไกลมากๆ เกินกว่าจะเป็นในเร็ว วันนี้ “อย่ า งไรเสี ย คนไทย ยั ง ไงก็ รั ก บ้ า นเกิ ด ครั บ ” อาจารย์ ณ รงค์ ก ล่ า ว ทิ้งท้าย สนใจสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ maxlabdental@hotmail.com Tel.0-2320-3331-2 Fax.0-2322-7124
THAI DENTAL MAGAZINE • 47
• Dental Adirek
เสน่ห์ความหอม ดั่งต้องมนต์
48 • THAI DENTAL MAGAZINE
จะมีสักกี่คนที่พยายามท�ำสบู่ และโลชั่นแบบที่ต้องการเพื่อใช้เอง เพราะผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาและ วางขายในท้องตลาดไม่สามารถ ตอบโจทย์ที่ต้องการได้ กระทั่งศึกษา จนรู้ลึกรู้จริงแล้วจึงลงมือผลิต ใช้เองกลายเป็นทั้งงานอดิเรกที่สร้าง ความรักและผูกพันในครอบครัว และยังสร้างเม็ดเงินให้อีกด้วย
คุณหมอออม ทญ.ดร.กมลพรรณ ภักดี ดอกเตอร์สาวหน้าหวาน อาจารย์ประจ�ำคณะทันตแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เล่า ถึงงานอดิเรกที่ไม่ธรรมดาชิ้นนี้ให้เราฟังว่า เริ่มตั้งแต่สี่ห้าปีก่อนขณะที่ยัง ศึกษาในระดับปริญญาเอกที่ นิฮอนยูนิเวอร์ซิตี้ ประเทศญี่ปุ่น เมื่อมีเวลา ว่างจากการเรียนและวิจัยจะเข้าไปที่เว็บพันทิพย์ห้องงานฝีมือ เพื่อพูดคุย กับเพื่อนๆ ที่รักงานฝีมือเหมือนๆ กัน จนวันหนึ่งมีพี่แอร์โฮสเตสสาวไทย ที่ไปอยู่อเมริกาเอารูปสบู่สีสันสดใสที่ท�ำเอง พร้อมบอกสรรพคุณบ�ำรุงผิว ขั้นเทพไม่แพ้ยี่ห้อดังอย่าง Body shop หรือ L’occitane มาลง ท�ำให้รู้สึก อยากใช้และขอแลกกับกระเป๋าผ้าที่เย็บเองโดยส่งของแลกกันทางพัสดุ นานเข้าก็ชักเกรงใจจึงลองลงมือท�ำเองบ้างตามค�ำแนะน�ำ แต่พบว่าไม่ใช่ เรือ่ งง่ายๆ เลยทีจ่ ะได้สบูบ่ ำ� รุงผิวสวยๆสักก้อน เพราะต้องเสีย่ งกับปฏิกริ ยิ า เคมีของโซดาไฟ รวมทัง้ ต้องใช้ความอดทนในการเทส่วนผสมแต่ละสีให้เป็น ชัน้ ๆ สวยงาม และต้องรอคอยอีกถึงสามสีอ่ าทิตย์ เพือ่ ให้สบูเ่ ป็นกลางจึงจะ สามารถน�ำมาใช้ได้ แต่กค็ มุ้ ค่ากับการได้สบูค่ ณ ุ ภาพสูงทีม่ กี ลีเซอรีนบ�ำรุง ผิวให้ชุ่มชื้นเหมาะกับสาวผิวแห้งระคายเคืองง่าย ปัจจุบันคุณหมอออมยัง ท�ำโลชั่นทาผิว แฮนด์ครีมและโลชั่นเช็ดเครื่องส�ำอางอีกด้วย ส�ำหรับความแตกต่างของผลิตภัณฑ์ทที่ ำ� เองกับท้องตลาดทัว่ ไป คุณ หมอออมอธิบายว่า หลักๆ แล้วส่วนผสมที่ต่างกันของโลชั่นคือน�้ำมัน ท้อง ตลาดจะใช้ mineral oil ที่เป็น by product ของอุตสาหกรรมกลั่นน�้ำมัน ปิโตรเลียม ซึง่ ช่วยเก็บความชุม่ ชืน้ ได้แต่ไม่บำ� รุงผิว หากเป็นสินค้าคุณภาพ สูงจะใช้ส่วนผสม จากน�้ำมันธรรมชาติอย่าง Shea butter ,olive oil, castor oil ,canula oil ,sweet almond oil เป็นต้น ซึง่ มีราคาสูงกว่าและมีสรรพคุณ ในการบ�ำรุงผิวต่างๆ กัน ส่วนสบู่ตามท้องตลาดจะใช้ไขมันสัตว์และดึงกลี เซอรีนออกเพื่อน�ำกลับมาใช้ใหม่ ในขณะที่ของหมอออมจะใช้ไขมันพืช และมีกลีเซอรีนสูง เนื้อสบู่จึงค่อนข้างนิ่ม แม้ล้างออกแล้วจะยังลื่นๆ อยู่ไม่ ท�ำให้ผิวแห้ง และเก็บได้เพียงหกเดือนก็จะหมดอายุ ดังนั้นจึงเป็นสบู่โฮม เมดจริงๆ เมื่อกลางปีที่แล้วคุณหมอออมได้ใช้เวลาว่างกับคู่หมั้นท�ำสบู่ เพื่อ เตรียมเป็นของช�ำร่วยส�ำหรับงานแต่งงาน ปรากฏว่ามีคนชอบอยากได้ มาใช้อีก จึงเห็นว่าเข้าทีน่าจะท�ำเป็นธุรกิจเล็กๆ ได้ ปัจจุบันจึงใช้เวลาว่าง ร่วมกับคุณสามี ผลิตออกมาเพื่อขายให้กับคนรู้จัก รวมทั้งจ�ำหน่ายผ่าน ทางเฟซบุ๊คที่ www.facebook.com และค้นหาในแฟนเพจว่า Enchant Natural Home Spa ก็สามารถเข้าไปดูรูปสบู่สวยๆ และโลชั่นฝีมือหมอ ออม หากสนใจก็สอบถามราคาและสัง่ ซือ้ ทางอินบ็อกซ์ได้ ส่วนก�ำไรจะอยู่ ทีป่ ระมาณ ๓๐-๔๐% แต่หมายความว่าต้องขายได้หมดทัง้ ล็อตทีท่ �ำ หมอ ออมเล่าด้วยสีหน้ายิ้มแย้มว่า มันเป็นความสนุกที่ได้มาช่วยกันออกแบบ ฉลาก บรรจุภัณฑ์ ไปซื้อวัตถุดิบและได้คุยเรื่องเดียวกัน เพราะวิศวกรกับ หมอฟันบางทีจะคุยกันเรื่องงานก็ล�ำบาก หากเพื่อนทันตแพทย์ท่านใดสนใจจะท�ำเป็นงานอดิเรกบ้าง สามารถเข้าไปพูดคุยทางแฟนเพจ หรือศึกษาเรื่องส่วนผสมต่างๆ ได้ที่ Soapcalc.net หรือ thesage.com คุณหมอออมยินดีแนะน�ำ และ ยังทิง้ ท้ายก่อนขอตัวไปดูลกู ศิษย์วา่ ทันตแพทย์เรา สามารถท�ำอะไร ได้มากกว่าท�ำฟัน
ส่วนผสมของสบู่ : คื อ โซดาไฟกั บ น�้ ำ มั น ( Coconut 12.5%, palm kernel 12.5% ,palm 35% ,rice bran 30% , อีก 10% เป็น พวกน�้ำมันที่บ�ำรุงผิวเช่น shea butter , almond oil หรือตัวอืน่ แล้วแต่สรรพคุณ ที่ต้องการและความแพง)
วิธีท�ำ : ละลายโซดาไฟกับน�้ำ ห้ามเทน�้ำลงไปบนโซดาไฟ เด็ดขาดเพราะอันตรายมาก ต้องเทผงลงไปผสมกับน�้ำ เท่านัน้ พอละลายหมดแล้วให้รอจนอุณหภูมอิ ยูท่ ี่ 40-50 องศาเซลเซียส แล้วจึงค่อยๆ เทน�้ำมันลงไปในโซดาไฟ กวนจนเข้ากันดี (ใช้เวลาประมาณ 30-60 นาที) กระทั่ง มันมีลักษณะ light trace (คือเนื้อครีมเป็นครีบเวลาตัก ทิ้งสักพักจึงรวมเป็นเนื้อเดียวกันดังเดิม) จากนั้นใส่สี น�้ำหอม แล้วเทลงบนแบบพิมพ์ ทิ้งไว้หนึ่งวันจึงน�ำมา ตัดเป็นก้อน รออีก 3-4 อาทิตย์ให้สบู่มีความเป็นกลาง ก่อน ก็จะสามารถน�ำมาใช้ได้
THAI DENTAL MAGAZINE • 49
• Dental Adirek
ทพ. อรรถพล แซ่ล้อ ป.บัณฑิตชั้นสูง เอ็นโด ม.เชียงใหม่ (ประจ�ำอยู่ รพ.ฮอด จ.เชียงใหม่) ถ้าถามว่าการเต้น Hip Hop และ Funky jazz หรือ Street jazz คืออะไร หลายๆ คนอาจจะรู้แล้ว ส�ำหรับคนที่สงสัย วันนี้ผมก็จะขอ เล่าสักเล็กน้อยเกี่ยวกับ การเต้น Hip Hop และ Funky jazz ซึ่งเป็นงาน อดิเรกของผมนั่นเอง การเต้น Hip Hop เป็นการเต้นตามจังหวะของดนตรี Hip Hop โดย จังหวะของเพลงจะมีจังหวะที่เร็วปานกลางถึงเร็วมาก ดังนั้นท่าทางของ การเคลื่อนไหวจึงเป็นการเต้นที่เร็ว มีการหยุด การกระตุกของร่างกายใน แต่ละส่วน การย่อขาและโยกตัวขึน้ -ลง (Bouncing) และการกระโดด (Hop) ไปตามจังหวะเพลง นอกจากนี้แล้วนักเต้น Hip Hop ยังมักนิยมน�ำเอาการ เต้น Break Dance หรือ B-boy มาเต้นประกอบการเต้น Hip Hop อีกด้วย นอกจากนี้ การเต้น Hip Hop ยังแบ่งออกย่อยๆ ได้เป็นหลายสไตล์ อาทิเช่น Popping & Locking( เป็นการเต้นที่ เน้นการกระตุกกล้ามเนือ้ แขน และขา ท่าทางคล้ายหุ่นยนต์ โดยเน้นการแยกส่วน ซึ่งจากประสบการณ์ ของตัวเอง พบว่าจะต้องขยันและฝึกซ้อมบ่อยๆ) Krumping, LA style, R&B เป็นต้น ส�ำหรับ Funk jazz หรือ Street jazz คือการเอาแนวเต้นมาผสมผสาน กันมากขึ้น ทั้งแนวการเต้น Hip Hop และ Jazz เป็นแนวเต้นที่ผมชอบมาก เพราะตัวผมเองก่อนที่จะเริ่มมาเต้นแบบจริงๆจังๆ ต้องมีพื้นฐานมาก่อน และพื้นฐานที่ส�ำคัญ นั่นก็คือพื้นฐานของ Jazz dance นั่นเอง เพือ่ นๆ พีๆ่ น้องๆ หลายคนคงเคยเห็นและได้ยนิ การนับจังหวะในการ เต้น นั่นก็คือ 1 2 3 4 5 6 7 และ 8 ใช่มั้ยครับ แน่นอนว่าก่อนการเต้น ต้อง มีการฝึกเริ่มนับจังหวะเพลงให้ได้ 8 ส่วนก่อน เมื่อเราคล่องในจังหวะแล้ว จึงลองน�ำท่าทางการเต้นมาใส่ในจังหวะของเพลง ให้ครบทั้ง 8 ส่วนนั่นเอง หลังจากที่เกริ่นน�ำมาซะยืดยาว ค�ำถามคือ ท�ำไมผมถึงมาเต้นได้? ตั้งแต่จ�ำความได้ ผมเริ่มฝึกเต้นมาตั้งแต่ชั้น ม.4 โดยมี Justin Timberlake เป็น Idol ก็คงเหมือนกับคนอื่นๆที่มี Idol แล้วก็พยายามที่จะท�ำตัวให้ เหมือนมากที่สุด ผมก็เป็นเช่นนั้น แน่นอน จากที่เต้นไม่เป็นเลย ไม่มีทักษะ ใดๆทั้งสิ้น ก็ต้องเริ่มจากการสมัครเรียนเต้นที่โรงเรียนสอนเต้นแห่งหนึ่งใน เชียงใหม่ ผมมีความตัง้ ใจอย่างแน่วแน่ในการเรียน เริม่ จากการเรียนเบสิค ทั้ง Jazz และ Hip Hop ควบคู่กัน 2 classes ใช้เวลาไม่นานนักก็เริ่มเต้น เป็น เรียนเต้นมาเรื่อยๆตั้งแต่ ม.4 จนถึงปี 3 ในระหว่างที่เรียนเต้น ก็มีประสบการณ์ต่างๆมากมาย ผ่านมาหลาย เวที ไม่ว่าจะเป็นการแสดงงาน Events หรือเวทีการแข่งเต้นต่างๆ โดย ผลงานที่เป็นที่น่าภาคภูมิใจของผมก็คือ รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 ของ ประกวดเต้นของบริษัท Workpoint Entertainment ช่อง 5 นั่นก็คือรายการ ”สงครามเท้าไฟ” โดยเป็นตัวแทนของมหาวิทยาลัยไปแข่งที่ กทม. ในช่วง ที่ผมก�ำลังเรียนอยู่ปีที่ 4 50 • THAI DENTAL MAGAZINE
หลังจากทีค่ ลุกคลีในวงการเต้นของ จ.เชียงใหม่มากขึน้ ก็มี
ทีมเต้นเป็นของตัวเอง โดยสมาชิกในทีมก็เป็นคนทีร่ กั การเต้นแนว เดียวกัน ช่วงสมัยเรียนอยูค่ ณะทันตแพทย์ ผมเต้นเกือบทุกวัน วัน ไหนที่ว่างจากการเรียนและการท�ำแลบ ผมจะอยู่ที่โรงเรียนสอน เต้นเสมอ มีการทบทวนท่าเต้น ฝึกแนวการเต้นใหม่ๆกับสมาชิก ในทีม แต่ช่วงหลังๆมานี่ ทุกคนแยกย้ายไปท�ำงาน แต่ก็ยังหา เวลาว่างในช่วงเย็นในการนัดซ้อมท่าเต้นใหม่ๆอยู่เสมอ สมัยที่ผมเรียนชั้นปีที่ 5 และ 6 ในช่วงวันเสาร์และอาทิตย์ ผมได้เป็นครูสอนเต้น ของสถาบันสอนเต้น Dance zone ซึ่ง เป็นการรับ job เล็กๆน้อยๆ นอกเหนือจากงานแสดงตาม Event ต่างๆ และท�ำให้ได้รู้ว่า การเป็นครูสอนเต้นนั้น มันไม่ใช่เรื่องง่าย เลย ซึ่งครูสอนเต้นที่ดี ต้องมีประสบการณ์ที่มาก รวมทั้งสมาธิ และความอดทน ในการสอน เพื่อที่จะให้ผู้เรียนได้รับทั้งความรู้ ความสนุกสนาน และสามารถน�ำไปใช้ประโยชน์ได้จริง นอกจากนี้ ผมยังได้เรียนรู้เพิ่มเติม จาก Youtube ซึ่งมีคลิป วีดโี อสอนเต้นมากมาย นอกจากนี้ รายการทีวที เี่ ป็นรายการโปรด ของผมซึง่ ผมได้ตดิ ตามรายการนีม้ าตัง้ แต่สมัยทีเ่ รียนปี 2 นัน่ ก็คอื ABDC หรือ America’s Best Dance Crew ช่อง MTV ซึ่งเป็น รายการแข่งเต้นของอเมริกา โดยรายการนี้เอง เหมือนช่วยเป็น แรงผลักดันให้เราพยายามฝึกฝีมือการเต้นของเราให้มีมากขึ้น กว่าเดิม และในรายการนี้ได้สอนอะไรหลายๆอย่างให้กับผม ซึ่ง การที่จะเป็นนักเต้นที่ดี ได้นั้นจ�ำเป็นต้องใช้เวลา ความขยัน และ การฝึกฝนอย่างมาก หลายๆ คน ขาดสิ่งเหล่านี้ ท�ำให้หลายๆ คน ที่ชอบการเต้น เต้นได้ไม่ดี เพราะขาดการฝึกฝน ศิลปินที่ผมชื่นชอบมีหลายคนมากครับ ผมก็ได้น�ำเพลง ของเขาเหล่านี้มาใช้ในการเต้น Hip Hop และ Street jazz ยก ตัวอย่างเช่น Chris Brown, Lady gaga, Christina Aguilera, Ne-yo, Black Eyed Peace, Ciara เป็นต้น
นอกจากเพลงจังหวะเร็วๆแล้ว ผมยังชอบแนวการเต้นที่เน้นจังหวะที่ไม่เร็วมาก เกินไป และการออกแบบท่าเต้นจะเน้นให้ตรงกับจังหวะและ Beat ของเพลง นั่นคือ แนวการเต้น R&B ซึ่งย่อมาจาก Rhythm&Blues คับ เน้นเพลงช้าๆ แต่มีจังหวะ และ แสดงออกทางอารมณ์ในการเต้นได้ดี ศิลปินที่ร้องเพลง R&B ที่ผมชอบเป็นการส่วน ตัว ได้แก่ Ne-Yo, Usher, Chris Brown ที่ชอบที่สุดก็คือ Stevie Hoang ปัจจุบนั เทรนด์ K-pop ก�ำลังมาแรงมากในวัยรุน่ ไทย ถ้าถามผมว่าผมเต้น Cover เกาหลีหรือเปล่า ค�ำตอบคือ ผมไม่คอ่ ยชอบเท่าไรครับ เพราะเหมือนกับว่าเราชอบแนว การเต้นของตะวันตกมาก่อนแล้วและส่วนใหญ่ผมจะชอบแนวเพลงของตะวันตก แต่ ไม่ใช่ว่าตะวันออกจะไม่ดีนะครับ ทั้งหมดนี้ขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละคนครับ แต่ สิ่งที่ส�ำคัญนั่นก็คือพื้นฐานการเต้นนั่นเอง ผมชอบและรักการเต้นมาก เพราะ ขณะที่ผมก�ำลังเคลื่อนไหวร่างกายไปตาม จังหวะเพลง มันมีความสุขอย่างบอกไม่ถูกจริงๆ มันเหมือนกับได้ปลดปล่อยอารมณ์ ต่างๆ ออกไปกับเพลง สุดท้ายนี้ ผมอยากชักชวนให้เพื่อนๆพี่ๆน้องๆ ลองหางานอดิเรกท�ำกัน ครับ อย่าหักโหมท�ำแต่งานจนลืมห่วงสุขภาพของตัวเอง ถือว่าการเต้นก็เป็น อีกหนึ่งทางเลือกครับ ไม่ว่าจะเต้นแนว Hip Hop, Jazz , แอโรบิก, ลีลาศ ก็ เหมือนกับว่าเราได้ออกก�ำลังกายไปในตัว นอกจากนี้ยังฝึกบุคลิกภาพของเรา ให้สวยงาม มีความคล่องตัว อีกด้วยครับ THAI DENTAL MAGAZINE • 51
• Dental A way
ท่องแดนพุทธภูมิ ตอนที่๓
ศูนย์กลางของนักแสวงบุญหลากศาสนา ริมฝั่งแม่น�้ำคงคา และสารนาถ ดินแดนป่า อิสิปตนะ สังเวชนียสถานแห่ง การแสดงปฐมเทศนา เรื่อง ทพญ.ธิติมา วิจิตรจรัลรุ่ง ภาพ คมกริช ไพฑูรย์
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงเที่ยวไปเพื่อ ประโยชน์และความสุขแก่มหาชน เพื่ออนุเคราะห์โลก อย่าไปทางเดียวสองรูป จงแสดงธรรมที่งาม ในเบื้องต้น ในท่ามกลางและในที่สุด จงประกาศ พรหมจรรย์ให้ครบบริบูรณ์โดยสิ้นเชิงเถิด”
52 • THAI DENTAL MAGAZINE
“สายน�้ำไม่เคยไหลย้อนกลับ” คงคามหานทีก็เฉกเช่นเดียวกัน ที่ ก่อก�ำเนิดจากต้นน�ำ้ บนเทือกเขาหิมาลัยอันเปรียบดังเขาไกรลาสในมหา กาพย์ มหาภารตะ อยู่สูงเหนือระดับน�้ำทะเลราว ๔๒๐๐ เมตร ไหลลง สู่เบื้องล่างดังเส้นเลือดใหญ่ที่หล่อเลี้ยงผืนแผ่นดินอินเดีย แล้วจึงออกสู่ ทะเลทีป่ ากอ่าวเบงกอลเป็นระยะทาง ๒๕๐๕ กิโลเมตร ในคัมภีรป์ รุ าณะ กล่าวว่า แม่นำ�้ คงคานัน้ ไหลออกมาจากปากวัว เรียกว่า โคมุขี เป็นบันได ที่พระศิวะเสด็จลงมาจากเขาไกรลาส แล้วไหลลงมาตามช่องเขาลงสู่ที่ ลาดสูงแห่งหนึง่ เรียกว่า คงโคตรี ซึง่ ทัง้ สองจัดเป็นสถานทีศ่ กั ดิส์ ทิ ธิข์ อง ชาวฮินดู เดิมทีพระแม่คงคาเป็นชายาของมหาเทพบนเขาไกรลาส กระทั่ง เหล่าเทพเกิดศึกกับท้าวสาครแห่งเมือง อโยธยาด้วยเหตุมา้ ศึกถูกลักพา ไป และพระวิษณุในร่างฤาษีกบิลถูกกล่าวหาว่าเป็นจ�ำเลย จึงได้สังหาร พระราชโอรสของท้าวสาครที่เข้ามาลองดีทั้งหกหมื่นพระองค์เสีย หลัง ท้าวสาครรูว้ า่ เป็นเรือ่ งเข้าใจผิด มีเพียงหนทางเดียวทีจ่ ะช่วยปลดเปลือ้ ง วิญญาณของพระโอรสให้พ้นจากบาปได้ คือจะต้องได้รับการช�ำระด้วย คงคาวารีเท่านั้น ท้าวสาครจึงพยายามอัญเชิญพระแม่คงคามาสถิตยัง พื้นพิภพ แต่ก็ไม่ส�ำเร็จ กระทั่งถึงยุคราชานามว่า ภังคีรถ เมื่อได้ทรงทราบเรื่องราวแต่ หนหลังก็ยังความโทมนัสเป็นอันมาก จึงสละราชสมบัติมาบ�ำเพ็ญเพียร อย่างอุกฤษฏ์จนตบะแก่กล้า และได้ขอพรกับพระพรหมให้ทรงอ้อนวอน พระแม่คงคาให้ลงมาสถิตยังพืน้ โลก เมือ่ พระพรหมทรงตรองดูแล้ว หาก พระแม่คงคาพิโรธจะเป็นภัยแก่แผ่นดิน ดังนั้นผู้ที่จะต้านทานฤทธานุ ภาพได้มีเพียงพระศิวะเท่านั้น พระภังคีรถจึงกลับมาเพียรบ�ำเพ็ญตบะ ให้กล้าแข็ง จนท�ำให้พระศิวะพอพระทัย ทรงรับปากและประกันว่าจะ อัญเชิญแม่พระคงคาให้ลงมายังโลก โดยให้พระแม่คงคาประทับบนมวย ผมของพระองค์เองเพือ่ สกัดกัน้ ภัยพิบตั อิ นั จะเกิดหากพระแม่พโิ รธ ด้วย มหากรุณาธิคุณของพระแม่คงคานับตั้งแต่นั้น คงคามหานทีจึงรินสาย ธารจากเขาไกรลาสลงมาช�ำระล้างบาปของพระโอรสทัง้ หกหมืน่ พระองค์ ให้บริสุทธิ์จนได้จุติบนสรวงสวรรค์ และยังความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ชาว อินเดียตลอดมาตราบจนปัจจุบัน ทั้งหมดนี้เองที่ท�ำให้ชาวฮินดูมีความ รักและศรัทธาต่อแม่น�้ำสายนี้ดุจดังธารน�้ำศักดิ์สิทธิ์เพื่อช�ำระบาปและ เป็นทางเชื่อมสู่สวรรค์ จึงเป็นเหตุผลอันสมควรที่เมื่อมายังดินแดนภาร ตะ จะต้องมาเยือนมาตาธาราสายนี้ แสงแรกแห่งอรุณรุ่งยังไม่ทันช�ำแรกผ่านเมฆลงมาให้ความสว่าง แก่ผืนปฐพี เหล่าชาวคณะผู้แสวงบุญชาวไทยที่อาศัยรถบัสจ�ำต้องรีบ ออกจากโรงแรม “วาราณสี” เพือ่ มาชมพระอาทิตย์ขนึ้ ทีร่ มิ ฝัง่ แม่นำ�้ คงคา ให้ทัน แต่รถใหญ่ไม่สามารถจอดใกล้ริมฝั่งได้ จึงต้องอาศัยเดินเท้าหรือ สามล้อคนลาก สิ่งที่ทุกคนจะต้องเตรียมพร้อมคือยาดมและผ้าปิดจมูก เพื่อป้องกันกลิ่นอันไม่พึงประสงค์ทั้งของคนและของวัว อีกทั้งต้องคอย ระวังกับดักสีด�ำคล�้ำเหล่านั้นไปตลอดสองข้างทางสู่ท่าน�้ำอันศักดิ์สิทธิ์ แม้ผ้าปิดจมูกจะพยายามท�ำหน้าที่ของมันแล้ว แต่กลิ่นเหม็นฉุน ของยูเรียก็ยังสามารถลอดผ่านมาสัมผัสปลายจมูกได้ สองข้างทางนั้น เต็มไปด้วยขอทานทีน่ อนอยูต่ ามพืน้ วัวไร้เจ้าของ พ่อค้าขายของทีร่ ะลึก และนักบวชหลากนิกายของอินเดีย หากจะบอกว่าเหมือนกับต้นฉบับ ฤาษีในนิทานของไทยก็คงไม่ผิดนัก เพราะไว้หนวดเครายาวเกือบถึงพื้น นุ่งห่มผ้าสีแสดและถือไม้เท้ารูปร่างประหลาด ยืนบ้างนั่งบ้างตามทาง THAI DENTAL MAGAZINE • 53
เดินเล็กๆที่มุ่งสู่ท่าน�้ำ ความมืดยังห่มคลุมท้องฟ้าเหนือคงคามหานทีอยู่ เมื่อมาถึง ท่าทศอัศวเมธ ซึ่งถือเป็นท่าที่ศักดิ์สิทธิ์และส�ำคัญหนึ่งในห้า ท่าน�้ำหลักจาก ๘๔ ท่า เสียงระฆังดังแว่วมาจากเทวาลัยพร้อมกับเสียง สาธยายมนต์ โอมคงคาสวาหะ เมื่อมาถึงริมท่าน�้ำทศอัศวเมธ ท่าน�้ำ ยอดนิยมของนักท่องเที่ยว เหล่านักแสวงบุญชาวไทย ก็ถูกรุมด้วยเหล่า คงคาบุตรพรหมทีม่ กี ระทงใบสาละประดับดอกดาวเรืองสีเหลืองสดและ เทียนสีขาวอันน้อยมาเร่ขาย หากท่าน�ำ้ ทีน่ ยิ มใช้เป็นทีเ่ ผาศพคือ ท่ามณี กรรณิการ์ ในคัมภีร์ปุราณะกล่าวว่า พระศิวะเสด็จมาที่นี่ และท�ำต่างหู ข้างหนึ่งหลุดตกลง ณ ที่ตรงนี้ จึงเรียกว่า “มณีกรรณิการ์” ตามชื่อของ ต่างหูนั้น ชาวฮินดูทุกคนจึงหวังที่จะได้มาเผาศพที่ตรงนี้รวมทั้งได้มา อาบน�ำ้ พร้อมกับแสงแรกแห่งวันเพือ่ ความเป็นสิรมิ งคล นักธุรกิจแขกหัว ใสจึงมาสร้างมรณาโฮเต็ล (Morana Hotel)ทีร่ มิ ตลิง่ เพือ่ บริการผูท้ พี่ ร้อม จะตายในเจ็ดวัน โดยมีบริการเผาและลอยอังคารให้เบ็ดเสร็จหลังมรณะ เป็นความแปลกประหลาดที่แสนจะธรรมดาของการอยู่ร่วมกันระหว่าง คนตายและคนเป็น ส�ำหรับวิถีชีวิตของชาวฮินดู ณ สถานที่แห่งนี้ เมืองพาราณสี หรือ วาราณสีตามที่ชาวอินเดียเรียกนั้น เคยเป็น เมืองหลวงของแคว้นกาสีมาตั้งแต่ครั้งสมัยพุทธกาล ตั้งอยู่ระหว่างสอง ล�ำน�้ำ ซึ่งเป็นแควของแม่น�้ำคงคา เหนือเป็นแม่น�้ำวรุณ ใต้เป็นแม่น�้ำ อสี มีสินค้าลือชื่อคือ ผ้าไหมกาสี เครื่องส�ำอางกาสีวิเลปนะและเครื่อง ประดับ มีการติดต่อค้าขายกับเมืองสาวัตถี เวสาลี ราชคฤห์ และเมือง ส�ำคัญอื่นๆ ปัจจุบันคือ เมืองบานารัส ในรัฐอุตตรประเทศ ความเก่าแก่ของพาราณสี จะเห็นได้จากทีป่ รากฏในพุทธชาดกมา มากกว่า ๔๐๐๐ ปีในต่างยุคต่างสมัย เช่น สุตโสมชาดก เรียก สุทัสสนะ ยุวันชัยชาดก เรียก รามนคร และอีกหลายๆชาดก เรียก กาสีนคร หากจะ กล่าวว่า เมืองนีเ้ ป็นเรือนเพาะช�ำพระโพธิสตั ว์กย็ อ่ มได้ แม้ในต�ำนานการ ก�ำเนิดมนุษย์คนแรกของอินเดียที่มาจากพระมนู ก็อยู่ในเมืองพาราณสี นี่เอง เรือแจวค่อยๆ ทยอยออกจากท่าไปทีละล�ำสองล�ำ เมื่อมาถึงกลาง ล�ำน�้ำเหล่าชาวคณะจึงอธิษฐานและลอยกระทงดวงประทีปเพื่อสักกา ระและขอขมาต่อพระแม่คงคา และใช้ภาชนะทองเหลืองที่ซื้อมาเมื่อสัก ครูต่ กั น�ำ้ กลับไปบูชา กระทัง่ พระอาทิตย์ดวงกลมค่อยๆเลือ่ นตัวจากขอบ ผืนน�้ำขึ้นมาในบูรพาทิศ เสียงมโหรีปี่พาทย์ก็ดังขึ้นเพื่อแซ่ซ้องรับการมา ของสุริยเทพ ครั้นมองไปยังริมตลิ่งจึงเห็นภาพได้ชัดเจนขึ้น เหล่าฮินดู ชนมากมายและเหล่านักพรตฤาษีในผ้าย้อมฝาดต่างลงอาบน�ำ้ พร้อมกับ แสงแรกแห่งวัน หลังจากรับพรกันจนอิ่มเอมใจแล้ว จึงมุ่งหน้าสู่เมืองสารนาถซึ่ง อยูไ่ ม่ไกลนักและเป็นส่วนหนึง่ ของแคว้นพาราณสีอนั เป็นศูนย์กลางแห่ง ความเจริญทางศาสนามาแต่โบราณกาล ดังชือ่ อิสปิ ตนะ คือเป็นทีช่ มุ นุม ของเหล่าฤาษี ส่วนมฤคทายวัน มีความหมายว่า แหล่งอภัยทานแก่ชีวิต สัตว์ ปัจจุบันพาราณสียังเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยบานาราสฮินดู ซึ่ง ใหญ่เป็นอันดับหนึ่งของเอเชียและเป็นอันดับสามของโลก ตรงข้ามพิพิธภัณฑ์แห่งเมืองสารนาถ คืออดีตอิสิปตนมฤคทายวัน ภายในบริเวณมีลกั ษณะเป็นสวนป่า สามารถมองเห็นธัมเมกขสถูปอยูไ่ ม่ ไกล รูปร่างคล้ายทรงกรวยซ้อนกันสองชั้นสูง ๓๑ เมตร สร้างขึ้นเพื่อบูชา สถานที่แสดงปฐมเทศนาและพระรัตนตรัยครบองค์สามคือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ หลังจากที่พระอัญญาโกณฑัญญะสดับฟังธัมม 54 • THAI DENTAL MAGAZINE
จักกัปปวัตตนสูตร จึงได้ดวงตาเห็นธรรมบรรลุเป็นพระโสดาบันและ ขอผนวชเป็นภิกษุรูปแรกในพุทธศาสนา ไม่ไกลนักมีธรรมราชิกสถูปที่ สร้างในสมัยพระเจ้าอโศก เป็นสถูปทีบ่ อกต�ำแหน่งในครัง้ พุทธกาลว่า ณ แห่งนี้พระพุทธองค์ทรงแสดงอนันตลักขณสูตร ที่ว่าด้วยอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา จนปัญจวัคคียไ์ ด้บรรลุเป็นพระอรหันต์ และเป็นทีบ่ รรจุพระบรม สารีรกิ ธาตุ หากแต่กาลเวลาทีผ่ นั ผ่าน พุทธศาสนาต้องต่อสูก้ บั การรุกราน ของทัง้ นานาส�ำนักและนิกายต่างๆ ยิง่ กองทัพมุสลิมได้แผ่แสนยานุภาพ เข้ามาในบริเวณนีเ้ มือ่ พ.ศ. ๑๗๐๐ พุทธศิลป์กถ็ กู ย�ำ่ ยีบฑ ี าแทบสิน้ ภาย หลังกษัตริย์ฮินดูพระนามเชตซิงห์ยังรับสั่งให้รื้อสถูปนี้เพื่อน�ำอิฐหินมา สร้างถนน ซึง่ ครัง้ นัน้ ได้พบผอบหินอ่อนบรรจุพระบรมสารีรกิ ธาตุ แต่ดว้ ย มิจฉาทิฏฐิจึงน�ำไปลอยที่แม่น�้ำคงคาตามความเชื่อของพราหมณ์ เจาคันธีสถูป เป็นสถานทีร่ ะลึกถึงเหตุการณ์ทพี่ ระพุทธองค์เดินทาง มาพบปัญจวัคคียห์ ลังจากตรัสรูส้ มั มาสัมโพธิญาณ ทรงแผ่กระแสเมตตา จิตจนท�ำให้ทงั้ ห้าเปลีย่ นจากเมินเฉยมาต้อนรับและน�ำเสด็จไปยังบริเวณ ธัมเมกขสถูปในปัจจุบนั เพือ่ ฟังพระธรรมเทศนา จึงถือว่าเป็นการเปิดมิตร ปิดศัตรูอย่างถาวร มูลคันธกุฎี ปัจจุบนั เหลือเพียงฐานและก�ำแพงอิฐบางส่วน มีเพียง ลานกว้างพอให้นั่งภาวนาเพื่อระลึกถึงเหตุการณ์ครั้งที่พระพุทธองค์ทรง จ�ำพรรษาแรก เป็นปฐมเหตุให้ศาสนาพุทธรุ่งเรืองมาตราบทุกวันนี้ ยสเจดีย์ เป็นสถานที่ร�ำลึกถึงเมื่อครั้งมาณพหนุ่มนาม ยสะ ชาว พาราณสีผู้เพียบพร้อมด้วยสมบัติพัสถาน หากแต่ตนกลับเกิดความเบื่อ หน่ายและเดินเข้ามาจนได้ฟงั ธรรมอนุปพุ พกถาและอริยสัจสีจ่ ากสัมมา สัมพุทธเจ้าจนบรรลุโสดาบันปัตติผล เมือ่ บิดาเข้ามาตามหา พระพุทธองค์ ก็ทรงแสดงธรรมอีกครั้งให้ยสะและบิดาฟังจน ยสกุลบุตรบรรลุอรหันต์ และบิดาบรรลุโสดาบัน เป็นปฐมอุบาสกในพระพุทธศาสนา หลังจากนัน้ พระยสะได้ชชี้ วนสหายเข้ามาบวชในบวรพุทธศาสนาจนมีพทุ ธสาวกรวม เป็น ๖๐ องค์ นับว่าเป็นพระธรรมฑูตชุดแรกทีอ่ อกเผยแผ่พทุ ธศาสนาไป ยังชนบทน้อยใหญ่ในอินเดีย หากศาสนาพุทธไม่ได้ถูกกระท�ำย�่ำยี พุทธศาสนิกชนทั่วโลกคงมี โอกาสได้ยลพุทธศิลปะโดยช่างฝีมือสมัยคุปตะ ที่เก่าแก่กว่า ๑๔๐๐ ปี และได้รบั การยกย่องว่างดงามและสมบูรณ์ทสี่ ดุ ในศิลปะอินเดียมากมาย กว่านี้นัก แม้จะอนุรักษ์ไว้ได้ไม่มากชิ้นภายในพิพิธภัณฑ์สารนาถ ใน สภาพเพียงเกือบสมบูรณ์หลังการทุบท�ำลาย ทั้งพุทธศิลป์แบบคันธาระ มธุรา ปาละ และคุปตะ ก็ยงั รูส้ กึ ทึง่ ในความเพียรอันประกอบด้วยศรัทธา ของช่างเหล่านั้น ที่สามารถแกะสลักหินออกมาได้อย่างงดงามอ่อนช้อย เสมือนมีชีวิตได้ถึงเพียงนี้ ก่อนจะลาจากพาราณสีมีข้อคิดมากมายให้ตระหนักถึงความ จริงของชีวติ ว่าล้วนเป็น อนิจจัง ทุกขังและอนัตตา แม้จะเคยเจริญ สูงสุดก็อาจเสือ่ มลงอย่างทีส่ ดุ จนน่าสลดหดหู่ ในโอกาสฉลองพุทธ ชยันตี ๒๖๐๐ ปีแห่งการตรัสรูแ้ ละเผยแผ่พระศาสนา คงเป็นหน้าที่ ของชาวพุทธทุกคนที่จะต้องช่วยกันต่ออายุพระพุทธศาสนา ให้ ยั่งยืนสืบไป
THAI DENTAL MAGAZINE • 55
• กินไปเที่ยวไป อย่างนะครับ ตัวอย่างเช่น ห้องพักจะมีการแบ่งเป็นธาตุต่างๆ คือ โลหะ ไม้ ดินและน�้ำ ห้องอาหารที่นี่มีสองห้องนะครับ เช่นห้อง Red Oven ก็จะเป็นตัวแทนธาตุไฟ แต่ส�ำหรับห้องอาหารทีก่ ระผมจะพา มาวันนี้ เป็นห้องอาหารส�ำหรับ dinner สุดหรูของโรงแรมนะครับ ชือ่ ห้องอาหาร Park Society อยู่ที่ชั้น 29 ของโรงแรมครับ ห้องอาหาร Park Society นี้ตกแต่งได้หรูหราอย่างมากสมกับดีกรีความหรูของ โรงแรมเลยครับ ภายในห้องอาหารไม่ได้กว้างขวางมาก แต่จัดเป็น สัดส่วนได้อย่างดีมากครับ มีส่วนของครัวที่เป็น Open air ให้เราไป เดินดูได้นะครับ ว่า Chef ท�ำอะไรกันบ้าง เนื่องจากโรงแรมนี้ตั้งอยู่ ที่บริเวณพระรามสี่ สาทร ถ้าพักที่โรงแรมก็จะมีโอกาสได้วิวทั้งสอง ฝั่ง แต่ในส่วนของวิวห้องอาหาร Park Society นั้น หันออกมาทาง
เรื่อง หมอหมูน้อย
สวัสดีแฟนๆ คอลัมน์ทุกคนนะครับ หลายฉบับที่ผ่านมาหมอหมู น้อยก็พาไปกินอะไรง่ายๆ กันมา ฉบับนี้เลยจะขอตามใจกิเลส ตัวเองไปห้องอาหารเปิดใหม่ ในโรงแรมใหม่ใจกลาง กทม. กันนะครับ โรงแรมทีว่ า่ คือโรงแรม Sofitel So Bangkok ครับผม โรงแรม Sofitel So Bangkok นี้ตั้งอยู่ที่ถนนพระรามสี่นะครับ ตรงบริเวณใกล้ๆ กับ แยกสาทร พระรามสี่ เดิมเป็นที่ตั้งของร้านอาหารจีนชื่อ กวนอา ซึ่ง เป็นร้านโปรดของกระผมเหมือนกันครับ การเดินทางมาโรงแรมใช้ MRT ก็ได้นะครับ ลงสถานีลุมพินี แล้วเดินต่อมาอีกนิดหนึ่ง แต่ถ้า จะขับรถมาก็สะดวกครับ การออกแบบของที่นี่จะมี concept ทุก
56 • THAI DENTAL MAGAZINE
ฝัง่ สวนลุมพินคี รับ เพราะฉะนัน้ ด้วยชัน้ ทีส่ งู และวิวสวนลุมพินี ท�ำให้ บรรยากาศในการรับประทานอาหารออกมาเยี่ยมมากๆ ครับ ช่วย เสริมรสชาติอาหารให้ดยี งิ่ ขึน้ ไปอีก หมอหมูนอ้ ยมากันทั้งครอบครัว คุณพีช่ าย กับน้องสาวถึงกับเอ่ยปากแซวกันเล่นๆ ว่ามองสวนลุมพินี ในมุมสูงนี่ หวนให้นึกถึง Central park ใน New York เลย ว่าไปนั่น แถมที่นี่ยังมี เมนูอาหารที่พิเศษมากครับ จะมีการเปลี่ยนเมนูไป ตามที่ chef จัดสรรไว้ แต่ละวันไม่เหมือนกัน ทั้ง appetizer, main course และของหวานเลยครับ ส�ำหรับวันนี้ จานที่กระผมอยาก แนะน�ำเป็นพิเศษคือ Steak ครับ ส�ำหรับเนื้อที่ทานในวันนี้เป็นเนื้อ
สันออสเตรเลียย่างอย่างดี แล้ว top up ข้างบนด้วย foie gras หรือ ตับห่านทีย่ า่ งแบบผิวเกรียมแต่ขา้ งในอุน่ และนุม่ มาก เป็นจานทีช่ มิ แล้วติดใจเลยครับ จนต้องถามบริกรว่าในเมนูไม่มีตับห่าน แต่ถ้า อยากทานเพิ่มจะได้ไหม ซึ่งทางบริกรก็ประสานไปทาง chef แล้วก็ จัดมาให้อย่างเต็มที่ครับ ในส่วนของ appetizer นั้น ที่ถูกใจกระผม มากๆ ก็เป็น potato gratin ครับ เป็นการเอามันฝรั่งบดมาท�ำเป็น ชัน้ ๆ แล้วก็สลับกับชัน้ ของชีส รับประทานคูก่ นั กับ steak นีม่ นั เยีย่ ม กว่า French fried หรือ mash potato เป็นร้อยเท่าเลยครับ แถมยัง มีอกี จานคือเป็นมันฝรัง่ ลูกเล็กๆ ที่ grill มากรอบนอก นุม่ ใน ชิมแล้ว บอกได้เลยว่า ต้องขอกลับมาอีกแน่นอนครับ วันนี้นอกจากจะสั่ง steak เนื้อมาแล้ว ก็เอาใจคนชอบเนื้อปลาด้วยครับ เนื้อปลาหิมะ
นอกจากห้อง Park Society แล้วก็ยงั มีหอ้ งอาหารเช้ากับ buffet ทีช่ อื่ Red Oven ซึง่ กระผมไม่ได้แวะเข้าไป เนือ่ งจากตืน่ มาก็สายแล้ว แต่ก็ได้ถ่ายรูปมาให้ชมกันนิดหน่อยด้วยนะครับ อีกที่คือ chocolab ซึ่งมี chocolate กับของหวานสุดแสนอร่อยให้ได้เลือกซือ้ กลับไปรับ ประทานกันต่อด้วยนะครับ นอกจากนี้ที่นี่ยังมีสิทธิพิเศษมากมาย ส�ำหรับผูถ้ อื บัตรเครดิตบางธนาคารนะครับ พิเศษขนาดว่ามี lounge พิเศษทัง้ ชัน้ ทีเ่ ข้าได้ตลอดแล้วก็ได้รบั สิทธิเข้า Fitness ฟรีอกี ต่างหาก แต่ไปสืบกันเองนะครับ กระผมมาท�ำการ review แบบไม่มี sponsor ครับ อาศัยเงินของคุณพ่อคุณแม่ล้วนๆ .... ส�ำหรับฉบับนี้ ขอจบไว้ เท่านี้ก่อนนะครับ ขอไปเบิร์นเอา foie gras กับ steak ทั้งหลายออก จากตัวก่อนนะครับผู้อ่านที่รักทุกท่าน
ย่างที่นี่ก็สุดยอดครับ เนื้อปลาไม่ร่วนมาก นิ่ม แต่เด้ง แล้วก็รสชาติ กลมกล่อมมากๆ เลยครับ แถมเสิร์ฟมาพร้อมกับ carrot puree ที่ รสชาติเยี่ยมจริงๆ ครับ อีกสาม main course ที่สั่งมาอกเป็ดราด ซอส กับ เนื้อกั้งพันปลา ก็รสชาติยอดเยี่ยมและสร้างสรรค์มาก ๆ เลยครับ ปิดท้ายด้วย Scallop ซึ่งกรอบ ตัวโต และเยี่ยมมากๆ ครับ ส�ำหรับของหวานทีน่ กี่ ท็ ำ� กันสดๆ เลยนะครับ รอนานหน่อยแต่อร่อย จริงๆ ไม่วา่ จะเป็น chocolate lava, ทาร์ตเชอรี่ และ ซูเฟล่ ทีส่ ดุ ยอด จะอร่อย นอกจากอาหารที่นี่จะยอดเยี่ยมจนต้องบอกตัวเองว่าต้อง กลับมาอีกหลายๆ รอบแล้ว wine ที่นี่ก็เยี่ยมมากนะครับ เกือบทุก คนได้ลองกันหมด ยกเว้นกระผมคนเดียวเพราะว่าเลิกดื่มไปนาน แล้ว แต่แค่เห็นบรรยากาศ การบริการ และกลิ่นของ wine ก็รู้เลย ว่า ไม่แพ้ห้องอาหารชั้นเยี่ยมที่ไหนเลยครับ และเพือ่ ให้เข้ากับ concept กินไปเทีย่ วไปหลังจากรับประทาน เสร็จ ครอบครัวของหมอหมูน้อยก็เลยนอนพักกันที่โรงแรม Sofitel So Bangkok กันเลยในคืนนี้ ห้องพักที่นี่ ห้องของกระผมเองก็ได้ วิวสวนลุมพินี เป็นห้องธาตุโลหะ ซึ่งก็ตกแต่งได้ modern ดีมากๆ ครับ เตียงนอนกับหมอนที่นี่นอนหนุนสบายมากๆ ไม่แพ้หมอนที่ โรงแรม St Regis ที่ได้ชื่อว่าให้ความเอาใจใส่กับเครื่องนอนมากๆ ซึ่งถ้ามีโอกาส กระผมจะพาไปเยี่ยมชมด้วยครับ ส�ำหรับทีวีที่นี่ก็ multifunction มากๆ นะครับ ใช้ได้ทงั้ ดูทวี ี ฟังเพลง และเล่น internet ด้วย ซึ่งเมื่อลองใช้ internet แล้วก็พบว่าความเร็วใช้ได้เลยครับ ไม่ เหมือนบางที่ ที่ใช้ทีวีเป็นเครื่องเล่น internet แต่ช้าและหน่วงมากๆ THAI DENTAL MAGAZINE • 57