ข้อเสนอประเด็น แนวทางดำเนินการ และ�

ข้ อเสนอประเด็น แนวทางดําเนินการ และวิธีการ เพื่อการปฏิรูปประเทศไทย ที่นําไปสู่ความเข้ มแข็งของชุมชนท้ องถิ่น

การประชุมวาระพิเศษ คณะกรรมการเสริมสร้ างความเข้ มแข็งของชุมชนแห่ งชาติ วันพฤหัสบดีท่ ี ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๕๓

โจทย์ หลักของการปฏิรูปประเทศไทย

แนวคิดหลัก : คืนอํานาจให้ ชุมชนท้ องถิ่นจัดการตนเอง บริหารจัดการ ทรัพยากร ฟื ้ นสถาบันและองค์ กรในชุมชนท้ องถิ่นอย่ างเป็ นระบบ ๑. การลดความเหลื่อมลํา้ ความไม่ เป็ นธรรมทางสังคม + ๒. กลไกการปฏิรูป การเพิ่มศักยภาพและโอกาสใน (ระยะยาว) การพัฒนา / สร้ างรายได้ ๓. การปฏิรูประบบ นโยบาย แผน และ งบประมาณ

ข้ อเสนอ

๕. การปฏิรูประบบ การสื่อสารและการเรี ยนรู้

๔. การปฏิรูประบบ กฎหมายและความ ยุตธิ รรม ๖. การปฏิรูประบบ การป้องกันการทุจริต

กลไกการปฏิรูปประเทศไทย

นโยบาย กฎหมาย

สถาบันการศึกษา นักวิชาการ ปฏิบัตกิ ารใน พืน้ ที่ (จังหวัด ตําบล)

หน่ วยงานรัฐระดับจังหวัด ผู้ว่าราชการ หน่ วยงานรัฐ อบจ. เครือข่าย อปท.

NGOs

ระดับจังหวัด ระดับชาติ

สมัชชาปฏิรูป ประเทศไทย ข้ อเสนอ ระดับชาติ

ข้ อเสนอระดับชาติ

กระบวนการ ข้ อเสนอในพืน้ ที่ (จังหวัด ตําบล)

องค์ กรปกครอง ส่ วนท้ องถิ่น องค์ กรชุมชน

กลไกการปฏิรูปประเทศไทย ๑. กลไกภาคประชาชน: ข้ อเสนอหลายรูปแบบ “สมัชชาประชาชน” “เครือข่ ายปฏิรูป” “สภาปฏิรูป” : ที่มาจากทุกภาคส่ วน “สมัชชาปฏิรูป” : โครงสร้ างมาจากระดับพืน้ ที่ หน้ าที่: ให้ ข้อเสนอแนะ ร่ วมติดตามผล โครงสร้ าง : ระดับพืน้ ที่ (เมือง เทศบาล ตําบล ชนบท) ระดับจังหวัด และระดับประเทศ ฝ่ ายเลขาฯ : จากองค์ กรที่มอี ยู่ เช่ น พอช. , สสส. สช. สกว. ฯลฯ มาทํางานร่ วมกับองค์ กรภาคประชาชน กรอบเวลา : เป้าหมายเบือ้ งต้ น ๓ ปี การดําเนินงาน : ดําเนินการทันทีในพืน้ ที่/ จังหวัดที่พร้ อม + มีการสนับสนุนการดําเนินงานและงบประมาณจากรั ฐ

๒. องค์ กร: คณะกรรมการ ปฏิรูปประเทศไทย หน้ าที่: อํานวยการปฏิบัติ องค์ ประกอบ : จากทุกภาคส่ วน ฝ่ ายเลขาฯ : สศช. กรอบเวลา : เป้าหมายเบือ้ งต้ น ๓ ปี การดําเนินงานจัดตัง้ : ภายใน ๓ เดือน

๒.๑ คณะกรรมการ/องค์ กรเฉพาะด้ าน เช่ น ด้ านเกษตร ด้ านแรงงาน ด้ านฐานทรัพยากร ด้ านสื่อ ด้ านกระจายอํานาจ ด้ านกฎหมาย (ภาษี, ที่ดนิ ฯลฯ) และด้ านระบบงบประมาณ ฯลฯ

๑. หนีส้ นิ เกษตรกร จุดประสงค์

ยุทธศาสตร์

มาตรการ

เพื่อให้ ปัญหาหนีส้ นิ เป็ นประเด็นร่ วมของ ทุกฝ่ าย เกิดการ จัดการหนีส้ นิ แบบ บูรณาการและครบ วงจร และให้ เกิดการ มีส่วนร่ วมในการ แก้ ปัญหาจากองค์ กร การเงินชุมชน

•ทําให้ เกิดกระบวนการ การจัดการปั ญหา หนีส้ นิ ร่ วมกัน •ทําให้ การจัดการ หนีส้ นิ เชื่อมโยงกับวิถี ชีวิตเกษตรกรทัง้ ระบบ •ทําให้ คนในชุมชน สามารถพึ่งพาการเงิน ของชุมชนได้

•ให้ ทกุ กองทุน ๑๔ กองทุน ร่ วม กําหนดแนวทางการแก้ ไขปั ญหา อย่ างครบวงจร •เร่ งรั ดกําหนดมาตรการชะลอการ ฟ้อง จับกุม บังคับคดี ยึดทรั พย์ และเร่ งดําเนินการใน ๒ เดือน •ธกส.จัดสรรเงินกู้พิเศษเพื่อ ส่ งเสริมระบบเกษตรกรรมยั่งยืน (Green Credit) อย่ างน้ อยร้ อย ละ ๒๕ ของวงเงิน •ปฏิรูป ธกส.ให้ เป็ นกลไกเพื่อการ ส่ งเสริมคุณภาพชีวติ เกษตรกร

กลุ่มเป้าหมาย : เกษตรกรผู้เป็ นลูกหนีข้ องธนาคารและสถาบันการเงินในระบบ

๒. คุณภาพชีวติ เกษตรกร จุดประสงค์

ยุทธศาสตร์

มาตรการ

ตระหนักถึง ความสําคัญของ ระบบเกษตรกรรม ยั่งยืน และการ เชื่อมโยงวิถเี กษตร กับความเข้ มแข็ง ของชุมชนและ สังคม

• การเปลี่ยนกระบวนทัศน์ จิตสํานึก และการเรียนรู้ ของบุคลากรที่เกี่ยวข้ อง • การให้ เกษตรกรเข้ าถึง ปั จจัยการผลิต • การลดความเสี่ยงของ การประกอบอาชีพ • พัฒนาระบบการส่ งเสริม การเกษตร

• จัดตัง้ กลไกเฉพาะกิจ (สปกช.) เพื่อสร้ างกลไกใหม่ ที่มีสถานภาพทางกฎหมาย (พรบ.เกษตรกรรมยั่งยืน) • ธกส. จัดสรรสินเชื่อพิเศษ เพื่อส่ งเสริมระบบเกษตร กรรมยั่งยืน (Green credit) อย่ างน้ อย ร้ อยละ ๒๕ ของ วงเงินกู้ในแต่ ละปี

กลุ่มเป้าหมาย : เกษตรกรรายย่ อย

๓. การกระจายอํานาจให้ องค์ กรปกครองส่ วนท้ องถิ่น จุดประสงค์

ยุทธศาสตร์

มาตรการ

เพื่อให้ เป็ นไป ตามเจตนารมณ์ ของรัฐธรรมนูญ และส่ งเสริมการ จัดการตนเอง ของชุมชน ท้ องถิ่น

• การเปลี่ยนแปลง โครงสร้ าง อปท. ให้ เป็ น โครงสร้ างกึ่งรัฐ-กึ่งชุมชน • การจัดระบบเครือข่ าย ท้ องถิ่นหรือสหการเพื่อ ช่ วยเหลือกัน • การปรับเปลี่ยน พฤติกรรมองค์ กรและ ผู้บริหารท้ องถิ่น สร้ าง ต้ นแบบ และตัวอย่ างที่ดี

• งบประมาณได้ ตามเจตนารมณ์ ของรัฐธรรมนูญ (ร้ อยละ ๓๕) • เร่ งรัดการปฏิบตั ติ าม พรบ. ขัน้ ตอนกระจายอํานาจฯ โดยเฉพาะการถ่ ายโอนภารกิจ • ให้ งบประมาณในหมวด อุดหนุนทั่วไปเป็ นหลัก • ทบทวนปรับปรุงระเบียบ กม. ตามเจตนารมณ์ การกระจาย อํานาจ การคืนอํานาจให้ ชุมชน

กลุ่มเป้าหมาย : ชุมชนท้ องถิ่นทุก แห่ ง

๔. การจัดการที่ดนิ โดยชุมชน จุดประสงค์

ยุทธศาสตร์

มาตรการ

ชุมชนท้ องถิ่นมี ส่ วนร่ วมในการ จัดการที่ดินใน ระดับพืน้ ที่

• การกระจายการถือ ครองที่ดิน • ชุมชนเข้ าถึงการใช้ ประโยชน์ ในที่ดนิ รัฐเพื่อ การอยู่อาศัย /ที่ทาํ กิน • กระจายอํานาจในการ ดูแลและใช้ ประโยชน์ ท่ ดี นิ ให้ องค์ กรปกครองส่ วน ท้ องถิ่นที่มีความพร้ อม

• ชะลอการฟ้อง จับกุม บังคับคดี ยึดทรั พย์ กรณีชุมชนที่อยู่ระหว่ าง การแก้ ไขปั ญหา • จัดโครงสร้ างระบบดูแลที่ดนิ ใหม่ กระจายให้ ชุมชนท้ องถิ่นเป็ นผู้จดั การ ดูแลร่ วมกัน • มีระบบเอกสารสิทธิ์เป็ นโฉนดที่ดิน แบบเดียวแต่ มีเงื่อนไขเฉพาะของ ที่ดนิ แต่ ละประเภท • จัดทําแผนที่การถือครองและใช้ ประโยชน์ ท่ ดี นิ ระดับชุมชน จํานวน ๕๐๐ ตําบล ๗๐ จังหวัด

กลุ่มเป้าหมาย : ผู้ด้อยโอกาสในชุมชน

๕. สวัสดิการชุมชน จุดประสงค์

ยุทธศาสตร์

มาตรการ

เพื่อส่ งเสริมการ ให้ อย่ างมีคุณค่ า และการรับอย่ างมี ศักดิ์ศรี

ขยายและพัฒนา คุณภาพกองทุน สวัสดิการระดับตําบล (จากสวัสดิการชุมชน สู่บาํ นาญประชาชน)

เร่ งรัดการออกแนว ปฏิบัติท่ จี ะให้ องค์ กร ปกครองส่ วนท้ องถิ่น สมทบกองทุน

กลุ่มเป้าหมาย : ประชากรทุกกลุ่มอายุในชุมชนระดับตําบล

๖. ชุมชนเมือง จุดประสงค์ เพื่อให้ เกิดเมืองน่ า อยู่ คนในชุมชนมี ความมั่นคงในที่อยู่ อาศัย ชุมชนมีความ เข้ มแข็ง และ สามารถจัดการ ตนเองและบริหาร จัดการทรัพยากร ร่ วมได้

ยุทธศาสตร์ • สร้ างกลไกกลางที่มี ส่ วนร่ วมในการตัดสินใจ ประกอบด้ วย ภาครัฐ ประชาสังคม สถาบัน การศึกษา และอื่นๆ มา บริหารเมืองร่ วมกัน • ให้ อาํ นาจกับกลไกเชิง ประเด็นในการจัดการ ตนเอง

มาตรการ • จัดตัง้ คณะกรรมการระดับ เมือง โดยการมีส่วนร่ วมของ เจ้ าหน้ าที่รัฐและประชาชน • สร้ างโมเดลการพัฒนาควบคู่ กับการเจรจากับภาครัฐ ในพืน้ ที่ ที่มีปัญหาเร่ งด่ วน •จัดทําแผนการพัฒนาชุมชน โดยชุมชนเป็ นแกนหลัก รวมถึง ต้ องเชื่อมโยงและบูรณาการกับ แผนชนบท

กลุ่มเป้าหมาย : ประชากรในเขตเมือง

๗. เรื่องอื่นๆ      

การศึกษา และสุขภาวะ การจัดการทรั พยากร การปฏิรูปโครงสร้ างและการบริหารจัดการ ระบบกฎหมายและยุตธิ รรมชุมชน สวัสดิการสังคม และ คุณภาพชีวติ แรงงาน

อยู่ระหว่ างการสังเคราะห์ ข้อมูลและความรู้เพิ่มเติม