ทิศทางการปฏิรูปประเทศกับสมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศ
ดร.บรรเจิด ( 53-05-05) ปัญหาวิกฤตทางการเมืองของประเทศไทยในปัจจุบนั นี้ เป็ นปัญหาที่มอิ าจจะแก้ได้เพียงการที่ รัฐบาลประกาศยุบสภาเพือ่ นําไปสู่การเลือกตั้งใหม่ หรื อไม่อาจจะแก้ไขได้เพียงนายกรัฐมนตรี ประกาศ ลาออกและนําไปสู่การจัดตั้งรัฐบาลใหม่ รวมทั้งการที่รัฐบาลบริ หารประเทศด้วยวิธีการที่เป็ นอยูใ่ น ปัจจุบนั ก็ไม่อาจแก้ปัญหาซึ่งวิกฤตอยูใ่ นขณะนี้ อนั เป็ นปัญหาในทางโครงสร้างของประเทศได้ เพราะการ เลือกตั้งใหม่กด็ ีหรื อการจัดตั้งรัฐบาลใหม่กด็ ียงั อยูใ่ นโครงสร้างเดิมที่ไม่เป็ นธรรม ซึ่งท้ายที่สุดความ ขัดแย้งในเชิงโครงสร้างที่ดาํ รงอยูจ่ ะนําไปสู่ความขัดแย้งในทางการเมือง สังคมและเศรษฐกิจที่รุนแรงขึ้น ดังนั้น ภายใต้ภาวะวิกฤตของการเมืองในขณะนี้ จึงเป็ นโอกาสที่สงั คมไทยทั้งมวลจักได้ ร่ วมกันระดม ความคิดในการหาทางออกเพือ่ แก้ปัญหาประเทศไทยในเชิงโครงสร้างอย่างยัง่ ยืน โดยการดําเนินการ ปฏิรูปประเทศไทย ๑. เป้าหมายการปฏิรูปประเทศไทย เป้าหมายหลักโดยรวม เพือ่ สร้ างสังคมทีเ่ ป็ นธรรม เป็ นสุ ขและมัน่ คง เพือ่ ให้บรรลุเป้ าหมายดังกล่าว จําเป็ นที่จะต้องปฏิรูปโครงสร้าง ๓ ระดับ ได้แก่ ระดับที่หนึ่ง การปฏิรูประบบการเมือง ระดับที่สองการปฏิรูประบบบริ หาร และระดับที่สามการปฏิรูปสังคมและ เศรษฐกิจ โดยมีแนวทางเบื้องต้น ดังนี้ ๑.๑ การปฏิรูประบบการเมือง เป้ าหมาย เพือ่ ให้หลุดพ้นจากระบบเผด็จการทางรัฐสภาทุกรู ปแบบ เพือ่ สร้างระบบ ประชาธิปไตยที่ถอื ประโยชน์ของประชาชนเป็ นใหญ่ ๑.๒ การปฏิรูประบบบริหาร เป้ าหมาย เพือ่ ขจัดความไร้ประสิทธิภาพและความไม่เป็ นธรรมของระบบการบริ หาร ราชการแผ่นดิน ปั ญหาการแทรกแซงจากฝ่ ายการเมือง ๑.๓ การปฏิรูปสั งคมและเศรษฐกิจ เป้ าหมาย การปฏิรูปทางสังคมมีเป้ าหมายเพือ่ ขจัดความไม่เท่าทียมกันในทางสังคมและการ ยอมรับความหลากหลายทางเชื้อชาติ ศาสนาและวัฒนธรรม หรื อกลุม่ ชาติพนั ธุต์ ่างๆ และการมีสิทธิใน การกําหนดตนเองภายใต้กรอบของรัฐธรรมนูญ และการปฏิรูปทางเศรษฐกิจมีเป้ าหมายเพือ่ สร้างความ เป็ นธรรมในทางเศรษฐกิจและเพื่อขจัดการกระจุกตัวของรายได้ ทั้งนี้ ความมัง่ คัง่ ทางเศรษฐกิจจะต้อง ก่อให้เกิดและมีท่ีมาจากความสุ ขมวลรวมของประชาชาติ ตามแนวหลักเศรษฐกิจพอเพียงและการพัฒนา อย่างยัง่ ยืน
2
แผนภาพการปฏิรูปประเทศไทย
สั งคมทีเ่ ป็ นธรรม เป็ นสุ ขและมัน่ คง ปฏิรู ป ระบบ การเมือง
ปฏิรูป ระบบบริหาร และ กระบวนการ ยุตธิ รรม
ปฏิรู ป สั งคม และ เศรษฐกิจ
๒. องค์ กรดําเนินการปฏิรูป แบ่งแยกเป็ น ๒ ระดับ คือ ๒.๑ คณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ โดยมีสมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศ เป็ นองค์กรให้คาํ ปรึ กษาและข้อเสนอแนะ ๒.๒ คณะกรรมการปฏิรูปด้านต่างๆ ๓ ด้าน ได้แก่ คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมือง คณะกรรมการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรม และ คณะกรรมการปฏิรูปสังคมและ เศรษฐกิจ
3
แผนภาพองค์ กรดําเนินการการปฏิรูปประเทศไทย
คณะกรรมการกํากับ การปฏิรูปประเทศ
สมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศ
คณะกรรมการ ปฏิรูประบบการเมือง
คณะกรรมการปฏิรูประบบบริหาร และกระบวนการ ยุตธิ รรม
คณะกรรมการ ปฏิรูปสั งคมและเศรษฐกิจ
ทําการยกร่ าง รธน. และ นําเสนอคณะกรรมการกํากับ ปฏิรูปประเทศไทย เพื่อทําประชามติ (องค์กรยกร่ าง รธน.)
จัดทําแผนและข้อเสนอการ ปฏิรูประบบบริ หาร และเสนอต่อคณะกรรมการ กํากับการปฏิรูปเพื่อพิจารณา ดําเนินการตามแผนการ ปฏิรูประบบบริ หาร
จัดทําแผนการปฏิรูปสังคม และเศรษฐกิจ และเสนอต่อคณะกรรมการ กํากับการปฏิรูปเพื่อพิจารณา ดําเนินการตามแผนการ ปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจ
๒.๑ องค์ กรดําเนินการปฏิรูปประเทศ ระดับที่หนึ่ง องค์กรเพือ่ การปฏิรูปประเทศในระดับที่หนึ่ งประกอบด้วยสององค์กร ได้แก่ องค์กรกํากับ การปฏิรูปประเทศ ได้แก่ คณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ และองค์กรให้คาํ ปรึ กษา ได้แก่ สมัชชา ประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศ (๑) คณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ คณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศเป็ นองค์กรที่รับผิดชอบในการกํากับดูแลใน ภาพรวมเพือ่ ให้การดําเนิ นการปฏิรูปประเทศในด้านต่างๆ ทั้งสามด้าน เป็ นไปตามหลักการในการปฏิรูป ประเทศเพือ่ ประโยชน์ของประชาชนโดยรวม คณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ ประกอบด้วยประธานกรรมการและ กรรมการซึ่งพระมหากษัตริ ยท์ รงแต่งตั้งตามคําแนะนําของนายกรัฐมนตรี จํานวนไม่เกิน ๙ คน จากผูม้ ี
4
ประสบการณ์ทางการเมือง และผูท้ รงคุณวุฒิในด้านต่างๆ ซึ่งมีเจตจํานงที่จะปฏิรูปประเทศและเป็ นที่ ยอมรับของสังคม (๒) สมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศ เพือ่ ให้การดําเนิ นการปฏิรูปประเทศดังกล่าวเป็ นไปโดยการมีส่วนร่ วมของ ประชาชน กําหนดให้มสี มัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศเป็ นองค์กรเพือ่ การปฏิรูปประเทศทํา หน้าที่รวบรวมความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศไปยังคณะกรรมการ กํากับการปฏิรูปประเทศ และคณะกรรมการปฏิรูปด้านต่างๆ ตลอดจนติดตามการดําเนินการขององค์กร ของรัฐในการปฏิบตั ิตามมาตรการเพือ่ การปฏิรูปประเทศที่องค์กรเพือ่ การปฏิรูปประเทศได้กาํ หนด สมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศประกอบด้วยสมาชิกซึ่งพระมหากษัตริ ย ์ ทรงพระกรุ ณาโปรดเกล้าแต่งตั้ง มีจาํ นวนไม่เกินหนึ่ งร้อยคน ทั้งนี้ ในการสรรหาบุคคลเพือ่ แต่งตั้งเป็ น สมาชิกสมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศ ให้เป็ นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่คณะกรรมการ กํากับการปฏิรูปประเทศกําหนดโดยคํานึงถึงการกระจายของบุคคลซึ่งเป็ นผูแ้ ทนขององค์กรต่างๆ ได้แก่ สภาพัฒนาการเมือง สภาองค์กรชุมชน สมัชชาสุขภาพ องค์กรวิชาชีพที่มกี ฎหมายจัดตั้ง องค์กรภาคธุรกิจ ด้านอุตสาหกรรมและการบริ การ กลุม่ เครื อข่ายเกษตรกร กลุม่ องค์กรด้านแรงงานและองค์กรผูบ้ ริ โภค กลุม่ องค์กรเครื อข่ายด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากร กลุม่ องค์กรด้านการศึกษา ศิลปวัฒนธรรม และการ ศาสนา กลุม่ องค์กรด้านการพัฒนาเด็ก เยาวชน สตรี ผูส้ ูงอายุและคนพิการ และให้คณะกรรมการกํากับ การปฏิรูปประเทศกําหนดลักษณะของกลุม่ องค์กร ๒.๒ องค์ กรดําเนินการปฏิรูปประเทศ ระดับที่สอง องค์กรเพือ่ การปฏิรูปประเทศในระดับที่สองประกอบด้วยองค์กรปฏิบตั ิการสามองค์กร ตามขอบเขตของการปฏิรูปประเทศ ได้แก่ คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมือง คณะกรรมการปฏิรูป ระบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรม และคณะกรรมการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจ (๑) คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมือง คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมืองเป็ นองค์กรที่รับผิดชอบในการยกร่ าง รัฐธรรมนูญเพือ่ ให้การปฏิรูปประเทศเป็ นไปตามหลักการและสาระสําคัญที่กาํ หนด และนําร่ าง รัฐธรรมนูญดังกล่าวเผยแพร่ และจัดให้มกี ารออกเสียงเป็ นประชามติ ทั้งนี้ การยกร่ างรัฐธรรมนูญกระทํา โดยมีเจตจํานงที่จะปฏิรูปการเมือง เพือ่ ให้ประเทศไทยเป็ นประเทศเสรี ประชาธิปไตยที่มรี ะบบสถาบัน การเมืองซึ่งมีประสิ ทธิภาพและใช้อาํ นาจรัฐอย่างโปร่ งใสเพือ่ ประโยชน์ส่วนรวม ประกอบกับศาลและ องค์กรอิสระที่สาํ คัญของรัฐที่มีการจัดรู ปแบบองค์กร ระบบความรับผิดชอบ และมีวิธีพิจารณาหรื อวิธี ปฏิบตั ิท่ีเหมาะสมกับอํานาจหน้าที่ ทั้งนี้ ภายใต้การปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีองค์ พระมหากษัตริ ยท์ รงเป็ นพระประมุข และเป็ นราชอาณาจักรอันหนึ่ งอันเดียว จะแบ่งแยกไม่ได้
5
คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมือง ประกอบด้วยประธานกรรมการและกรรมการ ซึ่งพระมหากษัตริ ยท์ รงแต่งตั้งตามคําแนะนําของคณะกรรมการปฏิรูปประเทศ จํานวน ๙ คน ดังนี้ - กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิ จํานวน ๕ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ พิจารณาคัดเลือกจากผูท้ ่ีมคี วามรู ้ความเชี่ยวชาญในสาขาวิชานิติศาสตร์ดา้ นกฎหมายรัฐธรรมนูญ - กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิ จํานวน ๒ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ พิจารณาคัดเลือกจากผูม้ คี วามรู ้ความเชี่ยวชาญสาขาวิชารัฐศาสตร์ดา้ นรัฐธรรมนูญและสถาบันการเมือง - กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิ จํานวน ๒ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ พิจารณาคัดเลือกจากผูม้ ปี ระสบการณ์ทางการเมืองที่รัฐสภาและคณะรัฐมนตรี เสนอชื่อ (๒) คณะกรรมการปฏิรูประบบบริหารและกระบวนการยุตธิ รรม คณะกรรมการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรมเป็ นองค์กรที่รับผิดชอบ ในการจัดทําแผนการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรมในด้านต่างๆ เป็ นไปตามหลักการใน การปฏิรูปประเทศเพือ่ ประโยชน์ของประชาชนโดยรวม คณะกรรมการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรมประกอบด้วยประธาน กรรมการและกรรมการซึ่งพระมหากษัตริ ยท์ รงแต่งตั้งตามคําแนะนําของคณะกรรมการกํากับการปฏิรูป ประเทศ จํานวน ๙ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศพิจารณาคัดเลือกจากผูม้ คี วามรู้ความ เชี่ยวชาญในด้านการบริ หารราชการแผ่นดิน บริ หารรัฐกิจและบริ หารกระบวนการยุติธรรม ดังต่อไปนี้ - กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิ จํานวน ๕ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ พิจารณาคัดเลือก - กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิ จํานวน ๔ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ พิจารณาคัดเลือกจากผูท้ รงคุณวุฒิท่ีคณะรัฐมนตรี และสมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศเสนอ (๓) คณะกรรมการปฏิรูปสั งคมและเศรษฐกิจ คณะกรรมการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจเป็ นองค์กรที่รับผิดชอบในการจัดทํา แผนการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจในด้านต่างๆ เป็ นไปตามหลักการในการปฏิรูปประเทศเพือ่ ประโยชน์ ของประชาชนโดยรวม คณะกรรมการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจประกอบด้วยประธานกรรมการและ กรรมการซึ่งพระมหากษัตริ ยท์ รงแต่งตั้งตามคําแนะนําของคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ จํานวน ๙ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศพิจารณาคัดเลือกจากผูม้ คี วามรู้ความเข้าใจในแนวทาง เศรษฐกิจพอเพียงและการพัฒนาอย่างยัง่ ยืน และมีความรู้ความเชี่ยวชาญในด้านสังคมศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ มนุ ษยศาสตร์ การศึกษา ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ภูมปิ ัญญาไทย และการสาธารณสุข การ ดังต่อไปนี้
6
พิจารณาคัดเลือก
- กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิ จํานวน ๕ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ
- กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิ จํานวน ๔ คน ซึ่งคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ พิจารณาคัดเลือกจากผูท้ รงคุณวุฒิท่ีคณะรัฐมนตรี และสมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศเสนอ ๒. กระบวนการปฏิรูปประเทศ ๒.๑ กระบวนการปฏิรูประบบการเมือง (๑) คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมืองจัดทําร่ างรัฐธรรมนูญเป็ นวาระแรก พร้อมทั้ง เอกสารประกอบร่ างรัฐธรรมนูญให้แล้วเสร็ จภายในหนึ่งปี นับแต่วนั ที่มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า แต่งตั้งคณะกรรมการปฏิรูประบบการเมือง ทั้งนี้ ในการจัดทําร่ างรัฐธรรมนูญ หากคณะกรรมการปฏิรูป ระบบการเมืองเห็นว่าหลักการสําคัญตามร่ างรัฐธรรมนูญในประเด็นใดอาจมีทางเลือกที่เหมาะสมได้หลาย ทาง ให้คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมืองเสนอประเด็นดังกล่าวให้คณะกรรมการกํากับการปฏิรูป ประเทศและสมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศเพือ่ พิจารณาและมีขอ้ เสนอแนะ อนึ่ ง เอกสารประกอบร่ างรัฐธรรมนูญเป็ นเอกสารที่มคี วามมุง่ หมายจะให้ความรู้ และความเข้าใจในร่ างรัฐธรรมนูญโดยสังเขป ซึ่งจะต้องชี้แจงอธิบายโครงสร้างของร่ างรัฐธรรมนูญ และ อธิบายให้เห็นถึงจุดมุง่ หมายในประเด็นสําคัญต่างๆ ของบทบัญญัติในร่ างรัฐธรรมนูญ ตลอดจนความ คาดหมายในผลสําเร็ จหรื ออุปสรรคที่อาจจะเกิดขึ้นในเชิงปฏิบตั ิ และสาระสําคัญอย่างอื่นที่จาํ เป็ นที่ผทู้ ี่ เกี่ยวข้องหรื อประชาชนควรจะได้รับรู้ (๒) คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมืองส่ งร่ างรัฐธรรมนูญและเอกสารประกอบร่ าง รัฐธรรมนูญไปยังคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ สมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศ สภา ผูแ้ ทนราษฎร และวุฒิสภา เพือ่ พิจารณาและให้ความเห็น และให้ส่งบันทึกความเห็นและข้อเสนอแนะ กลับมายังคณะกรรมการปฏิรูประบบการเมืองภายในภายในหกสิบวันนับแต่วนั ที่ได้รับร่ างรัฐธรรมนูญ และเอกสารประกอบร่ างรัฐธรรมนูญ (๓) คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมืองจัดพิมพ์และเผยแพร่ ร่างรัฐธรรมนูญและ เอกสารประกอบร่ างรัฐธรรมนูญต่อสาธารณะ เพือ่ เปิ ดโอกาสให้ประชาชนได้รับทราบสาระสําคัญของ ร่ างรัฐธรรมนูญ และบันทึกความเห็นและข้อเสนอแนะของสภาผูแ้ ทนราษฎรและวุฒิสภา ตลอดจน ความเห็นและข้อเสนอแนะของคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศและสมัชชาประชาชนเพือ่ การ ปฏิรูปประเทศ และจัดให้มกี ารรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนโดยทัว่ ไปในลักษณะของการจัดทํา ประชาพิจารณ์หรื อรับฟังความคิดเห็นสาธารณะ (๔) เมือ่ ได้รับความเห็นและข้อเสนอแนะต่างๆ ดังกล่าวแล้ว คณะกรรมการปฏิรูประบบ การเมืองทําการยกร่ างรัฐธรรมนูญสําหรับการลงประชามติ พร้อมทั้งเอกสารประกอบร่ างรัฐธรรมนูญให้
7
แล้วเสร็ จโดยเร็ ว แต่ตอ้ งไม่เกินหกเดือนนับแต่วนั ที่คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมืองได้รับบันทึก ความเห็นและข้อเสนอแนะดังกล่าว (๕) คณะกรรมการการเลือกตั้งจัดให้มกี ารออกเสี ยงประชามติให้ความเห็นชอบในร่ าง รัฐธรรมนูญที่คณะกรรมการปฏิรูประบบการเมืองได้จดั ทําขึ้น ภายในกําหนดเวลาไม่เกินสิ บแปดเดือนนับ แต่วนั ที่รัฐธรรมนูญแห่ งราชอาณาจักรไทยแก้ไขเพิ่มเติมฉบับนี้ใช้บงั คับ ๒.๒ กระบวนการปฏิรูประบบบริหารและกระบวนการยุตธิ รรม (๑) คณะกรรมการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรมจัดทําแผนและกรอบ ระยะเวลาในการดําเนินการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรม เสนอต่อคณะกรรมการกํากับ การปฏิรูปประเทศ (๒) คณะกรรมการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรมกําหนดนโยบายหรื อ มาตรการในการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรมเสนอต่อคณะกรรมการกํากับการปฏิรูป ประเทศ (๓) คณะกรรมการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรมจัดทําร่ างกฎหมายหรื อ กฎที่จาํ เป็ นต่อการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรมเสนอต่อคณะกรรมการกํากับการปฏิรูป ประเทศ ๒.๓ กระบวนการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจ (๑) คณะกรรมการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจจัดทําแผนและกรอบระยะเวลาในการ ดําเนินการปฏิรูประบบสังคมและเศรษฐกิจเสนอต่อคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ (๒) คณะกรรมการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจกําหนดนโยบายหรื อมาตรการในการ ปฏิรูประบบสังคมและเศรษฐกิจเสนอต่อคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ โดยจัดทําข้อเสนอใน การปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจในด้านต่างๆ เช่น การยอมรับศักดิ์ศรี ความเป็ นมนุ ษย์และความแตกต่างทาง เชื้อชาติ ศาสนาและวัฒนธรรม การศึกษา สวัสดิการสังคม การปรับระบบกรรมสิ ทธิ์และระบบทรัพย์สิน ให้มคี วามเป็ นธรรมโดยเฉพาะปั ญหาที่ดิน การปรับระบบการเข้าถึงและการใช้ประโยชน์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อม การปรับระบบการสัมปทาน การปรับระบบภาษี เป็ นต้น (๓) คณะกรรมการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจจัดทําร่ างกฎหมายหรื อกฎที่จาํ เป็ นต่อการ ปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจเสนอต่อคณะกรรมการกํากับการปฏิรูปประเทศ ทั้งนี้ ในการปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรม และการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจ หากมาตรการใด เรื่ องใด สามารถดําเนิ นการได้โดยไม่จาํ เป็ นต้องแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมาย คณะกรรมการ ปฏิรูประบบบริ หารและกระบวนการยุติธรรม หรื อคณะกรรมการปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจดําเนิ นการให้
8
เป็ นไปตามข้อเสนอของคณะกรรมการแล้วแต่กรณี ได้ทนั ที แต่หากเป็ นกรณี ท่ีจาํ เป็ นต้องแก้ไขเพิ่มเติม กฎหมาย จะมีกระบวนการพิจารณาร่ างกฎหมายหรื อแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายโดยเร่ งด่วนเป็ นการเฉพาะ (fast track) การเริ่มต้ นดําเนินการปฏิรูปประเทศ กระบวนการในการปฏิรูปประเทศมีระยะเวลาประมาณ ๒ ปี หากแต่ในเบื้องแรก ต้องดําเนินการ แก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญแห่ งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ โดยกําหนดหลักการปฏิรูปประเทศ ตลอดจนองค์กรปฏิรูปประเทศและกระบวนการปฏิรูปประเทศดังกล่าวข้างต้นไว้ในรัฐธรรมนูญ
๒๖ เมษายน ๒๕๕๓
สมัชชาประชาชนเพือ่ การปฏิรูปประเทศ