De Oogst - februari 2016

Page 1

Maandblad van Tot Heil des Volks Evangelisatie, hulpverlening en profetisch geluid | februari 2016 | jaargang 79 | 921

Van drugsbaas tot dienaar

‘Navolging en nederigheid zijn van ongelooflijk belang’ Oscar Lohuis over onze allesomvattende

Leukigheidscultuur

Navolging

in een tijd van overweldigende informatie


inhoud

Thema: Navolging

4  Els van Dijk: Navolging versterkt identiteit Jongeren en navolging in een tijd van overweldigende informatie

8  Moet dat eigenlijk van God: juichen? Jurjen ten Brinke: ‘Habakuk kan blij zijn, ondanks de crisis’

10  Uit de archieven Het verhaal achter twee oude bekers

12 Thora en Opwekking Twee kanten van één glas

14 Van drugscrimineel tot dominee ‘Ik werd omringd door moordenaars’

17 Christenvervolging in Iran: Verraden en ontslagen vanwege christelijk geloof

18 Navolging in een genotscultuur? ds. Oscar Lohuis: Je onvolmaaktheid erkennen geeft vrijheid

20 Hudson Taylor hield vast aan beloften van God Navolging als je bijna niets meer hebt

22 Bijbelstudie Gert Hutten over navolging Wie gaat er voorop in jouw leven?

24 Nieuwe serie over boek Stefan Paas Hoe geef je christelijke missie vorm in postchristelijke samenleving?

26 400.000 kinderen in Nederland leven in armoede Waarom Het Fort in actie komt

30 Willem Glashouwer over leven in navolging: De Koning komt!


tot heil des volks

redactioneel

Navolging Het is een even inspirerend als moeilijk woord: navolging. Want hoe volg je Christus na in een cultuur die vaak zo haaks staat op de uitgangspunten van het Evangelie; zoals nederigheid, gerechtigheid en dienstbaarheid? Nederig? Je moet opkomen voor jezelf! Gerechtigheid? Als met maar goed voelt! Dienstbaarheid? Dat moeten anderen maar doen, ik kom voor mezelf op! We leven in een cultuur die geen ankers meer lijkt te hebben. Of, zoals Els van Dijk het zegt in het hoofdartikel: ‘Veel mensen vinden het lastig om de regie over hun leven te nemen in deze tijd waarin overweldigend veel informatie zich aan hen opdringt.’ Een leven achter Christus ziet er heel anders uit, volgens haar: ‘Dan probeer je je minder door toevallige invloeden te laten bepalen, niet door regeltjes na te volgen, niet door hoe het hoort, niet door principes, maar door een Persoon.’ Die persoon is Jezus. Hij zegt: ‘Gelukkig de zachtmoedigen, de nederigen van hart.’ Mooi vind ik dat: de nederigen van hart. Want dat is hoe Hij ons hebben wil, hoe Hij ons pas helemaal gebruiken kan: als we van binnenuit nederig zijn. Niet als trucje of resultaat van veel oefenen, maar van binnenuit. Als ik daar over nadenk, zakt de moed me soms in de schoenen. Want ik ben soms, nou vooruit… vaak verre van nederig. Dan ben ik hoogmoedig en dan zal ik wel eventjes vertellen hoe ik het hebben wil. Dan maak ík plannen en dan vraag ik of God die plannen wil zegenen.

de oogst

Uitgave Oogst Publicaties, onderdeel van Stichting ‘Tot Heil des Volks’, sinds 1855 actief in evangelisatie-arbeid en hulpverlening. Redactie Matthijs Hoogenboom Ronald Koops Hoofdredactie Ronald Koops Vormgeving, opmaak en druk Buijten & Schipperheijn, Amsterdam i.s.m. Aperta, Hilversum

Maar dat is niet de weg die Jezus van mij vraagt. Hij zegt niet: ‘Ga jij maar voorop met je plannen’, maar Hij zegt: ‘Volg Mij’. En, ook zo’n prachtige tekst voor mannetjes zoals ik: ‘Zonder Mij kun je niets doen’. Pas op de plaats dus. Zoals David zegt in Psalm 131: ‘Niet trots is mijn hart, niet hoogmoedig mijn blik. Ik zoek niet wat te groot is voor mij en te hoog gegrepen.’ Deze Oogst staat in het teken van de navolging van Christus. Ik hoop dat u geïnspireerd wordt door de eerlijke verhalen die er in staan. En ik hoop dat u, net als ik, bemoedigd wordt door de positie die ons uiteindelijk door God gegeven is als we Hem kennen: kind van de Vader. Maar ook: leerling van Jezus. We mogen fouten maken, we mogen leren. We mogen in onze onvolmaaktheid achter Hem aan. Dat geeft moed. ◄

Ronald Koops Hoofdredacteur De Oogst ronaldkoops@totheildesvolks.nl

jaargang 79 | nummer 921 | Februari 2016

Medewerkers Jurjen ten Brinke Otto de Bruijne Els van Dijk Wimco Esther Willem Glashouwer Matthijs Guijt Matthijs Hoogenboom Gert Hutten Ronald Koops Oscar Lohuis Lilian Madern Herman Meijer Gerry Velema

Redactie en administratie Oogst Publicaties, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam. www.totheildesvolks.nl 020 344 6310 info@deoogst.nl 020 420 2394 De Oogst is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Nadere informatie bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden te Ermelo.

0341 565 499. Abonnement De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten. Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden via de coupon elders in dit blad of via www.totheildesvolks.nl

Fotografie Dreamstime, Arie Ambachtsheer

De Oogst

3


‘Veel jongeren worden geleid door de dingetjes die via sociale media aan hen worden opgedrongen’

4

De Oogst


thema

Els van Dijk

Navolging versterkt identiteit Veel christelijke jongeren vinden het lastig om de regie over hun leven te nemen in deze tijd waarin overweldigend veel informatie zich aan hen opdringt, onder meer via hun smartphone. Juist in deze context is het belangrijk dat jongeren/studenten nadenken over navolging van Christus, bepleit drs. E.J. (Els) van Dijk. ‘Navolging heeft alles te maken met oefenen in verlangen.’

Een rabbijn stond met zijn studenten bij een groot aarden vat. Hij legde er zoveel sinaasappels in als hij maar kon. Hij vroeg zijn leerlingen of het vat vol was. Zij zeiden: ‘Ja, nu is het vat vol.’ Toen nam de rabbijn een kistje gevuld met kiezelsteentjes en strooide ze voorzichtig uit over de sinaasappels. Hij schudde aan het vat, waardoor de kiezels in de open plekjes tussen de sinaasappels rolden. Opnieuw vroeg de rabbijn of het vat vol was. En ook nu zeiden de leerlingen: ‘Ja, nu is het vol.’ Daarna tilde de rabbijn een zak vol fijn zand van de grond en liet het witte zand over de sinaasappels en de kiezelsteentjes stromen. Natuurlijk kroop het fijne zand overal tussendoor, van de bodem van het vat tot aan de rand toe. Weer vroeg da rabbijn aan zijn leerlingen: ‘Is het aarden vat nu echt vol?’ De leerlingen zeiden: ‘Nu is het vat echt helemaal vol.’ Ten slotte nam de rabbijn in elke hand een glas rode wijn en goot die over alles wat al in het grote vat zat. De wijn kleurde alles rood. De rabbijn deed een stap achteruit en vroeg: ‘Weten jullie wat dit voor een vat is?’ De leerlingen zeiden: ‘Dit is een heel vol vat.’ ‘Nee,’ zei de rabbijn. ‘Dit vat is niet zomaar een vol vat. Dit vat is veel meer. Dit vat staat voor jullie leven. De sinaasappels zijn de belangrijke dingen in je bestaan, het zijn je vader en je moeder, je vrouw, je man, je vriend, je vriendin, je kinderen, je gezondheid, de liefde, de Thora en de sabbat. De kiezelsteentjes zijn de andere dingen die ertoe doen. Zoals je werk en je huis, de mensen om je heen. Het zand is wat erbij komt, al het andere, de talloze kleine dingen van de talloze kleine dagen. Maar stel, je doet het zand het eerst van alles in het vat, dan is er geen ruimte meer voor

kiezelsteentjes en de sinaasappels. Dat geldt ook voor je leven. Wanneer je de hele dag bezig bent met de kleinste dingen, zal je nooit ruimte of tijd hebben voor dat wat écht van betekenis is.’ Zand Veel mensen – en zeker jongeren – zijn in deze tijd voornamelijk bezig hun vat te vullen met zand. Of eigenlijk: ze laten het vollopen. Het gebeurt gewoon. Jongeren kunnen of durven niet zelf de regie te nemen; veel van hen worden geleid door de omstandigheden van hun leven en de dingetjes die hun dagen vullen en/of die via sociale media aan hen worden opgedrongen. Wat moeten we denken van het feit dat per minuut er 72 uur aan videomateriaal naar Youtube wordt geüpload? Elke maand kijken miljoenen bezoekers ruim vier miljard uur film. Hoe zouden al die uren ook gevuld kunnen zijn?

‘Het kan niet uitblijven dat navolgers van Jezus bezielde mensen zijn, die verlangen naar een ommekeer, naar heil, verlossing en genezing van alle gebrokenheid’ Steeds meer mensen hebben een continue honger naar informatie, met de onderliggende angst om dingen te missen. FOMO (Fear Of Missing Out) is een aandoening die zichtbaar toeneemt in de samenleving. Met name bij jongeren is er sprake van een forse toename; kinderartsen behandelen steeds vaker pubers met slaaptekort De Oogst

5


door hun FOMO en deelname aan WhatsAppgroepen die vaak ’s nachts doorgaan. Mensen lijken in onze plurale samenleving ontworteld geraakt, losgeslagen, en ontketend; zij kunnen niet meer schuilen onder ‘een hemels baldakijn’. En dan gebeuren er gekke dingen. Je hoeft alleen maar het dagelijkse nieuws te volgen om daar van overtuigd te raken. Het is in deze context dat we met onze studenten mogen nadenken over de navolging van Christus. Hoe bijzonder is dat? Navolging Navolging heeft alles te maken met oefenen in verlangen. Er is namelijk een verlangen dat zich richt op wat achter de horizon ligt van wat we kunnen, moeten, verrichten en produceren. Jezus heeft het in dit verband vaak en graag over het koninkrijk van God. Hij wil daarmee zeggen dat er een verlangen is dat van God uitgaat. Het vervult de wereld en de mensen van inzicht en uitzicht waardoor zij ondanks alles – soms ook ondanks zichzelf – blijven verlangen naar het goede, naar vrede en recht, bevrijding en ontplooiing, naar heelheid en heil. Dat verlangen is niet waar wij om bidden, het is de reden dát wij bidden. Dat verlangen uit zich in navolging. Ook daar spreekt Jezus verschillende keren over. We worden uitgenodigd ons leven in te richten volgens het model van Christus’ leven.

‘Wat drijft en dringt ons? Waar klopt ons hart voor?’ Dan probeer je je minder door toevallige invloeden te laten bepalen, niet door regeltjes na te volgen, niet door hoe het hoort, niet door principes, maar door een Persoon. Door Christus na te doen. Verlies je dan niet je eigenheid? Je eigen identiteit? Nee, zegt C.S. Lewis: ‘Zoals het zout de smaak van het voedsel niet verandert, maar de smaak ervan beter tot uiting doet komen, zo komt door de navolging van Christus mijn identiteit beter tot uiting.’ Maar hoe komt het dat er ook onder christenen steeds minder bevlogen mensen lijken te zijn? Steeds minder mensen met idealen of, om het modern te zeggen, met een passie, met een missie? Dagelijks bezig met de navolging van Christus? Willen we nog wel verschil uitmaken in deze wereld, en hoe dragen we dat als volwassenen over op jongeren? Wat drijft en dringt ons? Waar klopt ons hart voor? Of zijn we inmiddels zo ingedut dat we de dingen maar laten gebeuren? De sinaasappels lijken uit het oog verloren en wat rest is een vat gevuld met slechts zand. Zijn we zo vergiftigd door consumentisme en materialisme dat we passief zijn geworden en denken dat we hier zijn om het naar onze zin te hebben? Zout Voor rabbijnen is ‘zout’ vooral een metafoor voor een actieve houding met de Thora. Iemand in wie zout is, bezit niet alleen kennis van de Thora, maar hij wil die kennis tevens in daden tot uitdrukking brengen. De Here Jezus houdt Zijn leerlingen voor dat zij een speciale functie binnen de gemeenschap vervullen: zij moeten heilig hande-

6

De Oogst

len en verbonden zijn met elkaar. Zij mogen het voortouw nemen in de vervulling van de geboden en bij het nabij brengen van het Koninkrijk van God. God is in Zijn Woord heel duidelijk over wat Hij met ons voorheeft: verschil uitmaken in deze wereld. Dat betekent dat we anders denken door dubbel te luisteren, stelde de Engelse theoloog en apologeet John Stott. We moeten goed luisteren naar de wereld om ons heen en eveneens goed luisteren naar wat de Bijbel ons zegt. Beide stemmen zijn van groot belang. Als je wel goed naar de Bijbel luistert en niet naar de wereld, word je wereldvreemd. En dat kan als gevolg hebben dat je je terugtrekt in een subcultuur, veilig verscholen voor de buitenwereld. Als er dan nog een boodschap overblijft, zal deze de buitenwereld niet veel te zeggen hebben. En dus voldoe je niet aan Gods roeping het Evangelie in deze wereld uit te dragen. Omgekeerd: als je wel goed naar de wereld luistert, maar niet naar de Bijbel, laat je je al snel meeslepen door de publieke opinie en door wat iedereen vindt en doet, met als gevolg dat je van God afdrijft en Hem niet trouw blijft. Het kan toch niet waar zijn dat we alles maar op z’n beloop laten en dat we de huidige wereld maar laten zoals die is? Omdat er toch niets meer aan te doen is? Jezus gebruikt de begrippen ‘zout’ en ‘licht’ als Hij het heeft over de taak en functie van gelovigen in deze wereld. Zout is een grote verborgen kracht, terwijl licht schittert in het openbaar. Het is niet de bedoeling dat christenen alleen achter de schermen, van invloed zijn, maar ze mogen een geestelijk licht in het openbare leven zijn. Dat is navolging. Dat is Jezus’ handen en voeten zijn in de wereld waarin wij leven. Het Licht van de wereld mag ons zo verlichten dat ons leven de helderheid en warmte van Gods verlossingswerk toont. Loslaten Jezus zegt: ‘Wie Mij volgt, maar niet breekt met zijn vader en moeder en vrouw en kinderen en broers en zusters, ja zelfs met zijn eigen leven, kan niet mijn leerling zijn. Wie niet zijn kruis draagt en Mij op mijn weg volgt, kan niet mijn leerling zijn’ (Lucas 14). Betekent dat dan dat je moet breken met je dierbaren? Nee, natuurlijk niet. Jezus heeft het niet over een bruuske afwending van je familie, maar om een innerlijk losmaken ervan. Hij vraagt je om je los te maken van hun wensen, oordelen en verwachtingen over jou. Hij daagt je uit om je uit de verlammende omhelzing van denkbeelden van anderen, vrienden, popsongs en deze maatschappij te bevrijden. Jezus vraagt nog op een andere manier jezelf los te maken, die nodig is om een goede navolger van Hem te zijn. Dat is sterven aan de wereld: losmaken van de dwaze denkbeelden van deze wereld, van egoïsme, prestatiezucht, overtollig bezit, enzovoort. Hij vraagt je zelfs om je los te maken van jezelf: je negatieve zelfbeeld, je geïdealiseerde zelfbeeld, je vroomheid en mogelijke status. Pas als je vrij bent kun je volgen en sta je open voor de vreugde van God. Vreugde Ik las van een decaan van een theologisch seminarium, een opleiding waar mensen opgeleid worden tot predikant. Soms nodigt hij één van deze mensen uit voor een gesprek en dan zegt hij zoiets als: ‘U bent hier nu al een paar maanden en ik heb de gele-


We mogen jongeren leren te leven als burgers van twee Foto’s: Arie Ambachtsheer onderscheiden koninkrijken.

genheid gehad u te observeren. U haalt hoge cijfers, u neemt de roeping voor de bediening kennelijk serieus, u werkt hard en hebt uzelf duidelijke doelen gesteld, maar… ik bespeur geen enkele vreugde. U schijnt niet veel plezier te hebben in wat u doet. Ik vraag me af of u uw roeping voor deze bediening niet eens in heroverweging zou moeten nemen. Want als een predikant geen voeding met de vreugde heeft, zal het moeilijk zijn om op overtuigende wijze te onderwijzen en te prediken dat het nieuws goed is. Als u in uw gedrag en gebaren en manier van spreken geen vreugde overbrengt, dan zult u geen authentieke getuige van Jezus Christus zijn. Het behagen in wat God doet, is van wezenlijk belang voor ons werk.’ De eerste vraag in de verkorte catechismus van Westminster luidt: ‘Wat is het hoogste doel van de mens?’ Wat is het einddoel? Wat is het allerbelangrijkste van ons bestaan?

‘Het kan niet uitblijven dat navolgers van Jezus bezielde mensen zijn, die verlangen naar een ommekeer, naar heil, verlossing en genezing van alle gebrokenheid’ Waar gaan we naar toe en wat zullen we doen wanneer we daar eenmaal aangekomen zijn? Het antwoord is: ‘God verheerlijken en zich voor altijd in Hem verlustigen.’ Verheerlijken, verlustigen, genieten. Dat zijn niet de enige aspecten van het christelijk discipelschap. Maar het is wel dat wat al het andere overstijgt. De hoofdzaak is niet werken voor de Heer, het is niet verantwoordelijkheid dragen voor de zaak van de Heer in de gemeenschap, het is niet de naleving van de tien geboden en wat al niet meer. ‘Het hoogste doel van de mens is God te verheerlijken en zich voor altijd in Hem te verlustigen.’ Als navolging niet

door die vreugde gekenmerkt is, wordt het een koud heilig moeten waarin we alleen maar zullen falen. Voordoen We mogen jongeren leren te leven als burgers van twee onderscheiden koninkrijken. Een absolute voorwaarde daarvoor is dat we daarin als volwassenen het voorbeeld geven. Maken wij als opvoeders en begeleiders het gebed van Jezus concreet dat Gods wil moet geschieden op aarde zoals in de hemel? Jongeren hebben gedreven volwassenen nodig die vol zijn van de idealen van het Evangelie en die deze ook in praktijk brengen. Het kan niet uitblijven dat navolgers van Jezus bezielde mensen zijn, die verlangen naar een ommekeer, naar heil, verlossing en genezing van alle gebrokenheid. Ons hele leven is een oefening in verlangen, zei Augustinus. Een verlangen naar meer van God in ons leven en in de wereld waarin wij leven. Als dat verlangen ons kenmerkt, hebben we een missie in dit leven en dan zullen de jongeren die ons meemaken dat zien en ervaren. Dit is wat ons als medewerkers van de EH drijft in onze missie voor jonge mensen. ◄

Drs. E.J. (Els) van Dijk is directeur van de Evangelische Hogeschool in Amersfoort. De doelgroep van deze opleiding bestaat uit jongeren die van de havo of het vwo afkomen en verder willen studeren. De opleiding richt zich op geloofstoerusting, persoonlijke ontwikkeling, oriëntatie op cultuur en maatschappij, intellectuele ontwikkeling, studievaardigheden en studie- en beroepskeuze. Meer informatie: www.eh.nl

De Oogst

7


Actueel / Jurjen ten Brinke

Gij zult juichen?

Waarom geloven soms tegen beter weten ingaat Moet dat eigenlijk van God: juichen? Jurjen ten Brinke legt uit dat Habakuk laat horen dat hij blij kan zijn, ondanks de crisis. “De periode dat deze profeet hiermee worstelde heeft in ieder geval opgeleverd dat hij zich heeft overgegeven aan God.”

Na de aanslagen in Parijs las ik van iemand die schreef: ‘In theorie weten we wel dat God over alle dingen regeert, maar op dit moment schreeuwt ons hart met Habakuk: waarom?!’ Habakuk, de profeet die roept tot God of Hij het onrecht in de wereld niet ziet en er iets aan zou kunnen doen. Een God, die antwoordt… en hoe! De Chaldeeën, de vijanden van het volk van God, zullen komen en het gaat allemaal nog veel erger worden. Zoekend en vragend komt Habakuk tot de conclusie dat de HERE God is. Zijn vragen blijven bestaan, maar God geeft (onder andere middels een visioen) ook antwoorden. En dan komt het hoofdstuk waar de bekende regel in staat: ‘Al zou de vijgenboom niet bloeien (…), nochtans, ja, nochtans zal ik juichen’.

‘Sta je te juichen in geloof als je bank­ rekening leeg blijft bij het begin van de nieuwe maand?’ Maar sta je er echt bij te juichen als het land kaal blijft in de zomer? Als je bankrekening leeg blijft bij het begin van de nieuwe maand? Als IS aanslagen pleegt en je een gevoel van angst krijgt? Sta je nog te juichen als je geen werk kunt vinden of al lang psychisch aan je taks zit? Habakuk noemt het allemaal (van de vijgenboom tot de koe) om het tot je door te laten dringen: het gaat over jouw teleurstelling en machteloosheid. Sta je dan nog te juichen?

8

De Oogst

Juichen? Moet dat eigenlijk, juichen? Je kunt zeggen: ‘Ja natuurlijk moet dat, want het staat in de Bijbel’. Nou, er staat niet: ‘Gij zult juichen, ook al staan uw stallen leeg’. Habakuk zegt: ‘Maar ik, ik zal toch juichen’. Dat is zíjn lied. Natuurlijk wil hij, en wil God, dat je dat ook gaat zingen. Maar hier staat niet: ‘als je een echte christen bent kun je alleen maar blij zijn bij je tegenslagen’. Habakuk laat horen dat hij blij kan zijn, ondanks de crisis en dat is bijzonder. De periode dat Habakuk hiermee worstelde heeft in ieder geval opgeleverd dat hij zich heeft overgegeven aan God. Dat hij als het ware zegt: wat U doet, is goed. Eerlijk gezegd heb ik afgelopen halfjaar ook geregeld gedacht: wat wil God hiermee zeggen!? Mijn rotsvaste geloof in het feit dat God boven deze wereld staat, bleef Goddank staan. Als ik het goed zie, gebeurt er heel veel wat God niet zou willen en waar Hij niet blij van wordt. En niet alleen in Syrië of Irak; ook in Europa, in Nederland en in Amsterdam. Aan het begin van 2015 was er de aanval op Charlie Hebdo en veel mensen waren opeens ‘Je suis Charlie’. Maar een maand voor de gewraakte Mohammed cartoons werd door hetzelfde tijdschrift Jezus Christus op een schandalige manier op de korrel genomen. Heb je dat beseft, met je ‘Je suis Charlie’? Is het echt normaal dat we in Europa zonder God willen leven, Hem beledigen en als gelovigen zo weinig voor Hem op komen? Laat duidelijk zijn: de Bijbel geeft geen enkele aanleiding om zelf gewelddadig te zijn. Never nooit niet. Maar zou het


bescherm ons HEER! U hebben we nodig. Ook in de huidige golf van geweld. Wees ons genadig! Paulus zegt het in het Nieuwe Testament: ondanks alles, ‘Weest in geen ding bezorgd. Maar laat al je gebeden en smekingen met dankzegging bij Hem bekend worden’ (Filippenzen 4:6). Habakuk schrijft veel over Gods grootheid, over Zijn almacht, over wie Hij is. We kunnen daarvan leren. Kennelijk werkt het heilzaam als je, tegenover jouw onzekerheden, Gods zekerheden gaat plaatsen. En dat betekent dus een heel concreet besef dat koninkrijken komen en gaan. We hebben de Grieken en Romeinen gehad. De communisten, de socialisten, Stalin, Hitler, enzovoort. Amerika was altijd de grootste en sterkste, maar opnieuw lijkt Rusland zich stevig te profileren. Hoe lang duurt het nog of het enorme China neemt de boel over? En natuurlijk vooral IS. Geïnfiltreerd om angst te zaaien, beangstigend genoeg. Maar onze God is groter. Hij wíl Zelf geen geweld, maar kan het zéker gebruiken (ten goede keren!), door met een kromme stok een rechte slag te slaan.

Sta je er echt bij te juichen als je bankrekening leeg blijft bij het begin van de nieuwe maand?

kunnen zijn dat God, net als in de tijd van Habakuk, onze vijanden ‘toestaat’ om ons te ‘verdrukken’? In ieder geval: dat Hij niet ingrijpt? Nogmaals, God haat onrecht en geweld. Het is iets wat mensen elkaar aan doen en in die zin zou je kunnen zeggen: IS moet uitgeroeid worden. Maar tegelijk pleit ik voor een eerlijke kijk naar onszelf. Hoe lang nog graaien we onze winsten bij elkaar? Hoe lang nog branden we bossen plat, zodat we er soja kunnen telen en we een gebied tien keer zo groot als Nederland gebruiken om diervoer te produceren, zodat wij onze kalveren, varkens en kippen kunnen exporteren? We staan in de top vijf rijkste landen ter wereld, gerekend op inkomen per hoofd van de bevolking. En kunnen we dan met droge ogen zeggen dat we ‘alles eerlijk moeten delen’?

‘God is liefde en die liefde gaat naar alle mensen uit, maar het is evengoed waar dat God ons rechtvaardig allemaal van de kaart kan vegen’ Klein maken voor God Voor ‘goedkope praat’ is hier geen ruimte. Maar laten we tenminste weer op de knieën voor God gaan en zeggen: ‘Here, ik heb ontzag voor U.’ Dan zijn we al een stuk verder. Habakuk bidt er iets bij: denk aan Uw mededogen en ontferming! Zonder U gaat het niet. Laat ons bidden:

Tere woorden God is groot en sterk. Maar dat maakt je nog niet direct blij als je stal, je graanschuur of je bankrekening leeg is. Habakuk staat te trillen van Gods grootheid; het is een soort mengsel van bang en blij zijn. Dat is ook wel begrijpelijk, want God gaat heftig te keer, want Hij haat onrecht. Je kunt natuurlijk zeggen: God is liefde en die liefde gaat naar alle mensen uit. Maar het is evengoed waar dat God ons rechtvaardig allemaal van de kaart kan vegen. We hebben allemaal gezondigd, veel of weinig. Alle mensen verdienen uiteindelijk Gods toorn, toch? Die wrede legers van Nebukadnessar, die de hele wereld veroveren en zorgen dat alle rijkdom naar Babel stroomt, maar ook koning Jojakim in Jeruzalem. En wij? Wat wij Nederlanders in onze koloniën deden, lijkt soms toch aardig op de praktijk van Nebukadnessar. En nog steeds is een klein deel van de wereld rijk ten koste van de rest. Wij verdienen het helemaal dat onze rijkdom eens een flinke aderlating krijgt.

‘Je verdient het niet, maar je mag bij de gezalfde horen, bij de mensen waar de grote God in pure liefde om geeft’ En toch hoor je Habakuk dan ineens die tere woorden zingen over Gods eigen volk. Er zijn mensen waar Hij om geeft. Een volk, mensen die bij elkaar horen, en die bij Zijn Gezalfde horen. Wie is dat? Ik weet niet of Habakuk één bepaalde koning op het oog gehad heeft. Maar we mogen in ieder geval denken aan dé Gezalfde, Christus. De mensen die bij die gezalfde, bij Gods Zoon Jezus horen, dat zijn de mensen waar God om geeft. En dat is wat hij jou en mij gunt. Je verdient het niet, maar je mag bij de gezalfde horen, bij de mensen waar de grote God in pure liefde om geeft. En jij niet alleen, maar een ieder wie God te sterk is geworden. En daarom is er hoop voor de toekomst. Dan kun je zingen bij lege graanschuren en kun je huppelen als hinden. De HERE Here is je kracht! ◄ De Oogst

9


dichtbij

uit de archieven / matthijs hoogenboom

De wens van een vijfenzeventigjarige De meterslange archieven van Tot Heil des Volks bieden een boeiend overzicht van meer dan honderdzestig jaar hulp aan kwetsbaren. In deze rubriek belicht Matthijs Hoogenboom opvallende gebeurtenissen en archiefstukken. Deze maand: twee bekers.

‘Kan je niet eens wat over die bekers schrijven?’ vroeg een collega op het hoofdkantoor een poosje geleden. Soms staat het materiaal recht voor je neus. Ze staan gewoon in de boekenkast op de communicatieafdeling: twee bekers met de jaartallen 1855 – 1930 erop. Het lijkt erop dat het geschenkjes waren ter gelegenheid van het vijfenzeventig jarig jubileum. Daar word ik nieuwsgierig van. Hoe zag dat jubileum, tussen de eerste en de

10

De Oogst

tweede wereldoorlog er uit? Een fietstochtje naar de VU, waar het grootste deel van ons archief staat, loont de moeite. Zonder al te veel zoekwerk kom ik de kwitantie tegen: Pont’s glasgroothandel, 2508 melkbekers met opschrift in blauw, geleverd voor 385 gulden en 71 cent. Even verderop kom ik een uitnodiging tegen voor een ouderavond in de Eduard Gerdesschool op 8 april. Door middel van voordrachten, zang en muziek zal aandacht worden

besteed aan het jubileum. In de notulen van het bestuur wordt melding gemaakt van een jubileumboekje. Daar moet ik iets langer naar zoeken en des te groter de vreugde als het tevoorschijn komt. Het boekje toont de gebouwen, verhaalt van de vele activiteiten en sluit af met de wens van een ‘vijfenzeventig-jarige’: ‘Het werk van Heil des Volks is steeds gedragen door veler gebed. En we wenschen niet anders, dan dat het werk biddend werk blijft.’ ◄


Herdenken met De Wandelende Tak

Op 25 februari is het vijfenzeventig jaar geleden dat de Februaristaking plaatsvond. Een dag die je een spiegel voor houdt: wat doet onrecht mij eigenlijk? Voorafgaand aan de herdenking organiseert De Wandelende Tak een wandeling door de vooroorlogse

Jodenbuurt. We brengen een bezoek aan de Hollandsche Schouwburg en luncht in de Shelter. Op 26 februari is er een wandeling langs de projecten van Tot Heil des Volks. Voor opgave en wandelingen in maart en verder, zie www.ontmoetamsterdamanders.nl

Kerstviering

Al sinds de oprichting in 1855 vieren we bij Tot Heil des Volks het kerstfeest in Amsterdam. Ook dit jaar kijken we terug op een fijne en gezegende kerstviering. De Noorderkerk in de Jordaan was goed gevuld. We zongen kerstliederen onder leiding van orgel, piano en de band LEV. Martijn Rutgers, voorganger van Crossroads Amstelveen, verzorgde een meditatie over ‘Recht uit Gods hart’. Matthijs Guijt vertelde

een spannend kerstverhaal over de Vikingen en na afloop was er de vertrouwde chocolademelk met slagroom. De collecte voor Het Fort, een nieuw project van Tot Heil des Volks dat in de steigers staat, heeft zevenentwintighonderd euro opgebracht. Zie ook het verhaal over het Fort op pagina 26 en 27. Ga naar www.totheildesvolks.nl voor foto’s en een mooie blog van een bezoeker.

40 jaar Different Different bestaat 40 jaar. Dat viert Different in februari met een ontmoetingsdag. Het thema van de bijeenkomst is Openbaring 3 vers 8b: ‘… gij hebt kleine kracht, maar gij hebt mijn woord bewaard en mijn naam niet verloochend.’ Er komen verschillende sprekers aan het woord, waaronder Alychet van der Hooning. Zij zal spreken over ‘Leven op het scherpst van de snede; balanceren tussen wet en genade; waarheid en liefde; kerk en samenleving.’

Shelter Drie dankpunten en een gebedspunt voor de Shelters. Het gaat goed met de hostels. Veel van de cleaners geven aan de Alphacursus te willen volgen en maken bewust een keuze voor de Here Jezus. Het afgelopen jaar 2015 was het drukste in vierenveertig jaar met een gemiddelde bezettingsgraad van 87,2 procent. Voor de tweede keer heeft de Shelter City de Hoscar van “Most Popular Hostels” gewonnen. De combinatie van het aantal boekingen met de beoordelingen die gasten geven (gemiddeld 85%) maakt de Shelter City zeer populair bij reizigers. In januari zijn de dekens in de Shelter Jordan vervangen door dekbedden. Het levert meer werk op en hogere kosten, maar we zijn hiermee wel meer up-to-date. Als het goed gaat zal later ook de Shelter City volgen. In verband met wijzigende regelgeving is het onzeker of in er in de toekomst nog stafleden van buiten de EU vrijwilligerswerk mogen doen. Op dit moment worden de mogelijkheden bekeken. Wilt u hiervoor bidden? De Oogst

11


thema

Achtergrond / Otto de Bruijne

Thora en Opwekking:

2 kanten van 1 glas Vele christenen verlangen vurig naar een opwekking. Maar is er een relatie tussen een opwekking en de Thora? Volgens Otto de Bruijne wel: opwekking en het doen van Thora gaan hand in hand als de binnen- en de buitenkant van een glas, zo schrijft hij in dit achtergrondartikel.

In de opwekkingsbewegingen van predikers als George Whitefield, John Wesley, Jonathan Edwards, Charles ­Finney ging de overtuiging van zonde, inkeer en omkeer hand in hand. Bij Wesley ging het zeker ook om de hervorming van de natie, van het volk. Opwekking is niet alleen ‘het volk in de kerk’ maar ook God in het volk. Geestelijke vernieuwingen in de Bijbel, bijvoorbeeld onder koningen als Josafat, Hizkia, Josia en onder Nehemia, gingen steevast gepaard met openbare lezing van de Thora en inkeer en omkeer. Er is in de Bijbel een direct verband tussen opwekking, Thora en volk. Die drie zijn onlosmakelijk verbonden in de profetie van Ezechiël: ‘Ik zal zuiver water over jullie uitgieten om jullie te reinigen... Ik zal jullie een nieuw hart geven....Ik zal jullie mijn geest geven en zorgen dat jullie naar mijn wetten leven en mijn regels in acht nemen’ (Ezechiël 36:26).

‘Wat als opwekking alleen beleving is en losgekoppeld wordt van Thora?’ Het pinksterfeest is voor de kerk het feest van de uitstorting van de Geest maar dat gebeurde niet voor niets op het Wekenfeest als Israël terugdacht aan het geschenk van de Thora op de berg Sinaï. Daarom is het pinksterfeest voor de eerste gemeente ook een jubeljaar: landerijen werden verkocht en het geld werd aan de armen gegeven. Niemand beschouwde zijn bezittingen als persoonlijk eigendom, want zij hadden alles gemeenschappelijk (Handelingen 4:32). Opwekking en het doen van Thora gaan hand in hand als de binnen- en de buitenkant van een glas. De spiegelvraag is: wat als opwekking alleen beleving is en losge-

12

De Oogst

koppeld wordt van Thora? Wat als opwekking een privé feestje wordt? Wat als opwekking alleen naar boven kijkt en de aarde uit het oog verliest? Thora na de opwekking De Geest waait waarheen Hij wil. Opwekkingen komen en gaan. Ook in Bijbelse tijden. Jeremia heeft zowel opwekking meegemaakt onder koning Josia als de wegvoering in ballingschap na koning Sedekia. Hoe indrukwekkend was de reformatie onder Josia...hoe snel waren de mensen dat weer kwijt. In Nederland en onze West-Europese landen maken wij iets soortgelijks mee. De reformatie, en de Roomse contra-reformatie (dat was ook een herleving), de geestelijke vernieuwingen in de negentiende eeuw en verschillende ‘golven van opwekking’ in de vorige eeuw kwamen, gingen en stolden. Je hoeft geen groot profeet te zijn om vast te stellen dat de pendule van de Europese geloofsklok doorgeslingerd is naar collectief ongeloof. West-Europa heeft massaal de kerk verlaten. De plausibiliteit, de voorstelbaarheid, van een opwekking en misschien zelfs een ethisch reveil is praktisch nul. De Geest lijkt nu te waaien in het Zuiden en het Oosten. Bij ons is opwekking meer binnenkerkelijk en zijn christenen ballingen in eigen land. Wij leven in een soort ‘binnenlandse diaspora’. Wie het woord diaspora uitspreekt denkt meteen aan Israël en haar eeuwenlange verstrooiing over de wereld, zonder tempel, zonder thuis, in een vijandige omgeving. Wat heeft Israël ons te leren en zouden de lessen van de Thora en het Joodse denken ons geestelijk kunnen verfrissen ná de opwekking? Opwekking is per definitie iets van een moment. Mensen worden niet continu wakker... Wie wakker is, is wakker... en wat dan?! Opwekkingen duren een decennium of


misschien langer, maar het is geen normale geestelijke staat. Het is niet Bijbels en vermoeiend te denken dat opwekking altijd maar door moet gaan, dat er altijd meer te beleven is, of dat je Laodicea bent als er geen spectaculaire zaken meer gebeuren. Veel opgewekte christenen zijn zelfs na jaren van hyper-turbo-enthousiasme ‘opwekkingsmoe’ geworden. Iemand verzuchtte: ‘O, nee! Toch niet weer een opwekking... Dan moeten we weer zo nodig...’ De andere weg is: volharding, gehoorzaamheid, leven in geloof. In dat opzicht valt er veel te leren van de kerken in het Midden-Oosten, maar zeker en allereerst van Israël. Ik vraag me af of de lange adem van Israël (lees Thora, Tenach, ‘de Hebreeuwse denkwereld’, de Joodse traditie) kunnen verfrissen en lange adem geven na de opwekking. God troost ons met de woorden: ‘Ik heb niets anders gevraagd dan dat u recht doet, trouw bent en ootmoedig wandelt met uw God’ (Micha 6:8). Kunnen opwekkingsgelovigen veerkrachtig verder met hulp van onze oudere broer? Er gaan dan wel een paar venstertjes open. Bijvoorbeeld: leren van Israël en Thora-doen is minder leer en meer daad, minder ik en meer samen, minder hemel en meer aarde, minder antwoorden en meer leren, minder steunen op gevoel en meer op Gods feest. Minder leer en meer daad In het jodendom is de leer zeer kernachtig (‘Hoor Israël, de Heer is God, de Heer is Eén’) en gehoorzaamheid veel belangrijker. Omdat het gebod van de Ene komt, is gehoorzaamheid geboden het belangrijkste, ook al begrijp je nog niet de zin van het gebod. Wie zo gehoorzaam wandelt, leert God kennen. Soms verbaas ik mij daarover. Een rabbijn las de Thorarol en zijn gezicht straalde. Toen hij klaar was met lezen stond zijn gezicht weer ‘normaal’. Toen ik hem daarop wees, zei hij zonder enig dralen: ‘Ja maar, het is een gebod om de Thora met vreugde te lezen!’ Blijdschap als gebod?! En wat te denken van hoop als opdracht? Of leven als opdracht? In het joodse denken gaat het om de orthopraxie, de rechte daden, en niet louter om de orthodoxie, de juiste leer. Dat is een sleutel in lange adem, maar ook in geestelijke vernieuwing. Waarom? Omdat opwekkingen niet geïnspireerd worden door boeken en theorieën, maar door wat er gebeurt als mensen doén wat God hier en nu vraagt. What would Jesus do? Daar gaat het om. In die aarde zaait de Geest. Minder ik en meer samen Tijdens de Babylonische ballingschap ontstond de synagoge. Een samenkomst van gebed en Thoralezing bestaande uit tenminste tien mannen. De waakvlam van ons geloof blijft branden in de samenkomst. Samenkomen is samen leren en daar is Jezus in ons midden. Het geloof hangt niet van mij af, het gaat niet alleen om mijn behoud, om mijn kennis. Ik kan en wil niet geloven zonder de ander. Sterker, zonder de ander zou mijn geloof verkillen en zou ik geen Thora kunnen doen. Dichterbij huis: de joodse traditie legt het zwaartepunt bij het gezin. Daar wordt onderwezen, daar worden sabbat, Pesach en Loofhuttenfeest gevierd. Moeders zijn daarin even belangrijk als vaders. Het gezin is de werkplaats van trouw, trouw is de taal van de Thora, trouw is veel belangrijker dan ervaring, beleving, een warm gevoel of een spirituele kick. Dat geeft lange adem na de opwekking!

Minder hemel en meer aarde Het joodse denken is wel een ladder naar de aarde genoemd. Alles gaat om het beantwoorden van Gods vraag: ‘Adam waar ben je?’ De mens als ‘ver-antwoordelijk’ wezen, hier en nu. Joods denken en spreken is gericht op daadkracht. Het Hebreeuwse dabar betekent zowel spreken als doen. Opwekking in de Bijbelse betekenis is dan ook niet een ontvluchten van de aarde, maar de heiliging van dit aardse leven. Het gaat om Gods schepping. ‘Wie de aarde niet eert, is de nieuwe aarde niet weerd.’ Die beweging van boven naar beneden is door en door Bijbels. Dat is verfrissend als je, misschien vermoeid of teleurgesteld, meent te moeten koersen op wonderen en tekenen. God spreekt en handelt soms op wonderlijke wijze, maar voor de lange adem en het gewone christenleven heeft Hij ons Thora, hersens en verantwoordelijkheid gegeven. Minder antwoorden en meer leren Rabbijnen zeggen dat iedere Bijbeltekst wel zeventig uitleggingen kan hebben en dat betekent onder meer dat de Schrift boven de uitleggers staat. In de omgang met de Bijbel worden vele rabbijnen geciteerd en wisselt men meningen uit. Dat heet lernen, leren. Dat relativeert ons en kan ons voor fundamentalisme, opgeblazen kennis, scherpslijperij en scheurmakerij behoeden. Nog een voorbeeld: Waarom spreekt de Bijbel over ‘de God van Abraham, de God van Izaäk en de God van Jacob’? Waarom telkens weer ‘De God van’? De joodse uitleg is dat die drie godsmannen ieder een eigen unieke relatie hadden met de Ene. Wat een verademing! Geen one-size-fits-all, geen ‘mal’, maar de openheid voor verschillende wegen. Vaak wordt het waaien van de Heilige Geest gesmoord door al of niet geïmporteerde methodes of angst voor veelkleurigheid of afhankelijkheid van een leider. Opwekking werd vaak ‘inwecking’, of conservatie. Maar de inweckings-pot kan geopend worden door samen leren, vragen stellen, naar elkaar luisteren, te ‘lernen’.

‘De andere kant van Opwekking is de weg van volharding, gehoorzaamheid, leven in geloof’ Minder gevoel en meer Gods feest Israël heeft geleerd om eigen feestjes ondergeschikt te maken aan Gods hoogtijden. Vier mijn sabbat. Vier mijn hoogtijden, zegt God (Leviticus 23). Het tijdelijke feest van een opwekking kan alleen tot vrucht en rijping komen als vrijheid en vorm elkaar vinden. Als er een door Gods Geest geïnspireerde traditie ontstaat. Dat heeft God Israël gegeven in zijn feesten. Een bedding waardoor het water kan stromen. Aandacht voor de Bijbelse feesten van Israël kan daarbij voor niet-Joodse christenen leerzaam, verdiepend, verfrissend en opwekkend zijn. Wat wij ervan zouden kunnen leren is dat ook de opwekking met een lange adem gevierd kan worden. Dat elke geestelijke vernieuwing ook vorm en traditie nodig heeft, want de Geest van vrede is geen geest van wanorde! Het bovenstaande is voor mij een schets en geef ik voor verder gesprek. Vast staat dat voor, in én na een opwekking Gods Woord, de Thora van Israël, bron, spiegel en drager is. ◄ De Oogst

13


‘Het drugsleven zorgt ervoor dat mensen vergeten wie ze zijn. Goede meisjes worden prostituees, zakenlui worden dieven en ouders veranderen in mensen die niet om hun foto’s: Jorik Algra. kinderen geven’ 14

De Oogst


thema

Interview / Ronald Koops

Een drugscrimineel werd dominee:

‘Navolging en nederigheid zijn van ongelooflijk belang’ Je bent een kind van elf jaar oud, je verkoopt drugs en wordt uiteindelijk een drugsbaas in New York in een wereld van criminaliteit, drugs en dood. Het overkwam Dimas Salaberrios. Ronald Koops sprak met hem over drugs, dieptepunten en hoe Gods liefde hem radicaal veranderde. ‘Ik leid nu een kerk vol ex-verslaafden.’

Er zijn momenten in je leven dat je werkelijk versteld staat over wat God kan doen in een mensenleven. Neem nu iemand als Dimas Salaberrios. Hij is voorganger van de Infinity Bible Church in New York, verantwoordelijk voor de ‘Concerts of Prayer Greater New York’ en hij heeft een theologische graad gehaald aan het Alliance Theological Seminary. Bijzonder? Ik dacht het wel. Zeker als je bedenkt dat zijn visitekaartje er vroeger totaal anders uitzag. Toen had hij titels om niet zo heel erg trots op te zijn. Crimineel. Afperser. Drugsbaas. Dealer. ‘Zijn bijnaam was Daylight, maar zijn leven was een nachtmerrie’, staat op de cover van zijn autobiografie. Het boek vertelt zijn levensverhaal, bekeringsgeschiedenis én zijn terugkeer in zijn oude hood, zijn oude wijk, om mensen over Jezus te vertellen. Het boek laat zien dat ook vandaag nog mensen echt radicaal kunnen veranderen en het is wat dat betreft een prachtig verhaal van hoop en verzoening. Eigenwaarde Het boek bevat passages die even verdrietig als waar zijn. Zoals het moment dat een vriend van Dimas aan hem vertelt dat hij z’n eigenwaarde totaal is verloren: ‘Hij probeerde me te doen inzien dat ik al mijn eigenwaarde en zelfvertrouwen kwijt was. Hij had gelijk. Het drugsleven zorgt ervoor dat mensen vergeten wie ze zijn. Ze worden wat ze moeten zijn om meer drugs te kunnen krijgen. Goede meisjes worden prostituees, zakenlui worden dieven en ouders veranderen in mensen die niet om hun kinderen geven.

Ook de zwarte werkelijkheid van oplichting en afpersing die bij de drugswereld horen, is akelig rauw beschreven, let ook alleen al op de bijnamen die deze criminelen hebben: ‘Toen Fat Rock een paar minuten later beneden kwam, keek Snake toe terwijl Fat Rock me in elkaar sloeg. Hij sloeg me zo hard dat het bloed uit mijn neus stroomde en mijn ogen allebei begonnen op te zwellen. Terwijl het bloed over mijn gezicht stroomde, stal hij voor ongeveer vijfhonderd dollar aan wiet. Toen Dragon eraan kwam, vertelde Fat Rock hem dat ik had geprobeerd The Hole te beroven. Dragon aarzelde geen moment. Hij kwam naar beneden en begon me te slaan, mijn kreten en protesten negerend. Toen hij ophield, dacht ik dat hij me eindelijk had begrepen, maar toen haalde hij een 9mm-pistool uit de band van zijn broek en zette dat op mijn voorhoofd.’ Vrede Het moment van bekering vond ik een hoogtepunt van het boek: zo puur wordt dat beschreven: ‘Mijn hele lichaam tintelde – een vrede die alle verstand te boven gaat. Wat ik op dat moment meemaakte, was meer dan alleen een gevoel. Ik ervoer de aanwezigheid van de Heer op een heel tastbare manier. Het was anders dan alles wat ik ooit had meegemaakt.’

Als u terugkijkt op uw leven, wat was dan het absolute dieptepunt? ‘Dat was het moment dat ik ‘werkte’ op een drugsspot in The Hole, een lugubere plek. Ik werkte voor een baas genaamd ‘Dragon’ en de eerste keer dat hij me meenam De Oogst

15


‘Ik ervoer de aanwezigheid van de Heer op een heel tastbare manier. Het was anders dan alles wat ik ooit had meegemaakt’

naar The Hole, wees hij me op een bloedvlek op een kussen. Met een luguber lachje zei hij: “Dat is er met de vorige werkers gebeurd…” Op dat moment besef je dat je niet alleen een crack-verslaafde bent, maar dat je ook nog eens omringt wordt door moordenaars.’

Toch bent u, nadat u tot geloof kwam, teruggegaan naar uw oude en toch zeer onveilige wijk. Waarom? ‘Omdat ik de mensen daar wilde vertellen over Jezus. Ik ben nooit echt bang geweest om terug te gaan naar mijn oude wijk. Natuurlijk ben je wel eens bang dat je aangevallen of in elkaar geslagen wordt, maar ik had bijna mij hele leven geleefd met vijanden. Angst was een onderdeel van mijn levensstijl en je was – ook als kind – vaak maar één blok verwijderd van de dood, denk alleen al aan de moordpartijen die ik soms van dichtbij heb meegemaakt. En toch vond ik dat ik terug moest gaan, ik vond ook kracht in God die me terzijde stond.’ Wat was uw doel met uw terugkeer? ‘Ik wilde drugsdealers bereiken en dat is nog steeds mijn missie. Samen met onze kerk bid ik heel veel voor verslaafden, we helpen hen om op het rechte pad te komen. En echt, ik bid dat God ze helpt om goede beslissingen te maken. Gelukkig verandert er veel ten goede en onze kerk zit tegenwoordig vol met ex-verslaafden, God doet bijzondere dingen!” Wat zijn de lessen die u het afgelopen jaar hebt geleerd? ‘Allereerst dat je niet alles voor iedereen kan zijn. Ik vertel de boodschap van redding overal, maar sommige mensen hebben geen interesse. Ik probeer uit te reiken

16

De Oogst

naar mensen die interesse hebben en ik bid dat God openingen geeft. Daarnaast heb ik geleerd dat we vooral Jezus moeten prediken en geen morele levensstijl. Mensen hebben geen moreel verhaal nodig van de kerk, maar de kracht en liefde van Jezus. Ik ben ervan overtuigd dat mensen Jezus nodig hebben, of ze wit, gekleurd, miljonair of drugsdealer zijn. Daarnaast geloof ik in de kracht van gebed. We zijn geroepen om voorbede te doen.’

Hoe geeft u dat zelf vorm? ‘We hebben veel ruimte voor gebed in onze bijeenkomsten en persoonlijk vast en bid ik soms uren achter elkaar. Dan smeek ik God of hij zichzelf ook aan anderen wil openbaren, het is ontzettend nodig dat iedereen Hem leert kennen.’ Welk gedeelte in de Bijbel spreekt u vooral aan? ‘Spreuken 22:4. Daar staat: “Wie bescheiden is en ontzag heeft voor de Heer, wordt beloond met rijkdom, eer en een lang leven.” Wat er ook gebeurt en wat je ook meemaakt: navolging en nederigheid zijn van ongelooflijk belang.’ ◄

Het boek waarin het levensverhaal van Dimas Salaberrios staat opgetekend, heet ‘Street God’ en is een uitgave van Ark Media. Aantal pagina’s: 320. Prijs: 18,50 euro. Meer informatie: www.arkmedia.nl Op EO.nl/geloven is een video te zien van pastor Dimas.


Midden Oosten / Wimco Esther

Iran: Verraden en ontslagen vanwege christelijk geloof ‘Een gevoel van eenzaamheid, een soort leegte’, zijn de woorden waarmee Ali zijn leven beschrijft. Hij groeide op in Iran als moslim, maar voelde zich lange tijd niet gelukkig. Ali worstelde met de vraag of hij ooit weer vrede zou ervaren.

‘Jarenlang kampte ik met geestelijke problemen’, vertelt Ali. ‘Ik dronk veel alcohol en ging vaak uit met mijn vrienden. Ik wilde niet meer denken aan mijn zorgen, ik wilde me niet langer eenzaam en alleen voelen. Toch loste deze levensstijl niks op, het verergerde mijn problemen zelfs.” Drinken en feesten ‘Op een dag reed ik met mijn auto door de straat. Ik stak mijn hoofd uit het raam en riep naar alle meisjes die voorbij liepen. Een andere bestuurder kwam op me af en vroeg waarom ik dat deed. Ik moest lachen en antwoordde dat het gewoon voor de lol was. De man was serieus en zei: “Een paar jaar geleden was ik net als jij. Nu ervaar ik vrede die de leegte in mijzelf opvult.” Eindelijk sprak ik iemand die me leek te begrijpen! Ik vertrouw mensen niet snel, maar ik vertelde hem over mijn leven en de verkeerde dingen die ik had gedaan.’ De scheiding tussen hem en de Here God was zijn enige echte probleem, legde de man uit aan Ali. Hij vertelde over Jezus Christus en Ali luisterde aandachtig. Dan man schreef wat namen van christelijke televisiekanalen voor hem op en adviseerde Ali hiernaar te kijken, in plaats van te drinken en te feesten. Christelijk televisieprogramma ‘In eerste instantie nam ik het niet zo

serieus, maar ik veranderde van gedachten toen ik een christelijk televisieprogramma had gezien. Steeds vaker keek ik naar de zender en ik werd geraakt toen een spreker het zondaarsgebed uitsprak. Het was of een stem tegen me zei: “Kniel neer en bid mee.” Ik knielde neer en bad mee vol overgave, de tranen liepen over mijn wangen. Daarna veranderde mijn leven, eindelijk had ik de vrede gevonden die ik al jaren zocht.’ Ali verlangde ernaar andere mensen te vertellen over zijn geloof in de Here Jezus. Hij sprak met zijn collega’s Mostafa en Ahmad over Hem. ‘Deze twee collega’s waren allebei verslaafd aan alcohol. Ik hoopte dat hun leven ook zou veranderen. Ahmad was geïnteresseerd, maar Mostafa stelde zich meteen vijandig op. Hij onderbrak ons steeds als we over het geloof praatten. Toen Ahmad aan Mostafa vroeg zich niet met onze gesprekken te bemoeien, was voor Mostafa de maat vol.’ Ontslag Mostafa vertelde de baas dat Ali evangeliseerde onder de werknemers in het bedrijf. Ali: ‘Ik werd meteen ontslagen, zonder verklaring. Ik schrok enorm, want mijn baas was altijd erg tevreden over mij. Waarom wilde hij wel een verslaafde in dienst hebben, maar mij niet? Toen dacht ik aan Barabbas, die ook verkozen werd boven de Here Jezus. Zelfs een

crimineel kreeg de voorkeur boven mijn Redder.’ Het is voor christenen in Iran niet veilig. Wie uitkomt voor zijn christelijke geloof, belandt in de gevangenis of moet het land verlaten. Arrestaties gaan vaak gepaard met mishandeling. Iran staat op plaats zeven van de Ranglijst Christenvervolging 2015. Vorige maand presenteerden we de Ranglijst Christenvervolging 2016.

Ook benieuwd welke landen dit jaar in de top drie staan? Ga naar www. opendoors.nl/ranglijst voor meer informatie en bid alstublieft voor de vervolgde christenen zoals Ali. ­Hartelijk dank! ◄ De Oogst

17


Samenleving / Oscar Lohuis

Moet het altijd ‘te gek’ zijn? Hoewel de hedendaagse westerse cultuur een genotscultuur bij uitstek is geworden, is het doel van het huwelijk niet persoonlijke vervulling en geluksbeleving, maar groei in karakter. Voor velen is de beleving van geluk in het leven het allerbelangrijkste geworden. ‘Als je maar gelukkig bent’ lijkt het allesbepalende motto te zijn geworden, en het klinkt ook niet gek. Toch zit er een grote valkuil in deze nadruk op persoonlijk geluk.

Onlangs beluisterde ik een interview op de radio met een Belgische psychiater. Hij heeft een spraakmakend boek geschreven waarin hij de obsessie met gelukkig zijn aan de kaak stelt. Hij ziet in zijn praktijk dat veel mensen diep ongelukkig worden, juist omdat er zo veel nadruk ligt op het gelukkig zijn. Hij noemt dit de ‘wow-cultuur’ of ‘leukigheidscultuur’. Alles moet spetterend, flitsend en leuk zijn. Je doet het goed als je van veel dingen in je leven zegt dat het ‘te gek’ is of gaat. Vooral mensen die ‘uit hun dak gaan’ en wild enthousiast overkomen voldoen aan de norm van deze cultuur.

‘In reclames zien we alleen maar mooie mensen die met hagelwitte tanden stralend van blijdschap genieten van de margarine waar ze voor gekozen hebben’ Na het beluisteren van wat deze psychiater te vertellen had, ben ik ook meer gaan zien hoe dit komt. De media spelen hierin een grote rol. In reclames zien we alleen maar mooie mensen die met hagelwitte tanden stralend van blijdschap genieten van de margarine waar ze voor gekozen hebben. Het product wordt neergezet als precies dat wat je gelukkig maakt. In films maken mensen altijd de meest bijzondere avonturen mee. Het leven is spannend en opwindend en op de cruciale momenten komt er meestal een voorspoedige afloop. Hollywood schotelt ons dagelijks voor hoe prachtig en schitterend en leuk het leven kan zijn. In popmuziek gaat het bijna altijd over een liefdesrelatie die nieuw is, die met veel verliefdheid gepaard gaat en je hart op hol doet slaan. In liefdesscènes die worden uitgebeeld is de seks altijd vlekkeloos en perfect. Zo kunnen we doorgaan.

18

De Oogst

Maar de werkelijkheid is natuurlijk heel anders. De meeste mensen zijn niet zo mooi, hebben niet zulke mooie witte tanden en worden echt niet zo blij van dat merk margarine. Onze levens zijn gewoner dan die van mensen waar een film over wordt gemaakt. Er is lang niet altijd een voorspoedige afloop van moeilijke dingen in ons leven, een liefdesrelatie is nooit perfect en een vrijpartij verloopt zelden vlekkeloos. Niet volmaakt Als we nou eens zo ver zouden kunnen komen dat we kunnen accepteren dat ons leven niet volmaakt is en dat we niet volledig gelukkig zullen zijn in dit leven, dan zouden we van een zware last bevrijd worden. Juist de nadruk op het ‘gelukkig moeten zijn’ maakt mensen ongelukkig, omdat de praktijk van het leven niet zo makkelijk is. Juist het kunnen loslaten van deze geluksobsessie maakt de kans op geluk veel groter. Wie bereid is zijn leven te verliezen, zal het vinden, zei Jezus al lang geleden. Deze psychiater vertelde dat mensen naar hem toekomen met de vraag: ‘Meneer, kunt u mij misschien leren om gelukkig te zijn’. Het antwoord dat hij zei te geven aan deze mensen vond ik subliem: ‘Nee, ik kan u niet leren om gelukkig te zijn. Ik kan u wel leren om ongelukkig te zijn’. Een paar maanden geleden hoorde ik een ander programma op de radio waarin een jongeman van in de twintig gevolgd werd die onderzoek deed naar de geluksbeleving van tieners en twintigers. Hij kwam bij hetzelfde uit. Onze jongeren ervaren bewust of onbewust een grote druk van de opgesmukte showbizzcultuur om vooral grotendeels gelukkig te moeten zijn. Omdat de meeste jongeren een gevoel van echt gelukkig zijn maar heel soms hebben, denken ze al snel dat ze heel erg falen. Waarschijnlijk drijft deze dynamiek jongeren zelfs tot wanhoop en zelfmoord. Ook in het huwelijk eist de wow-cultuur zijn tol. Elke dag dringt het beeld zich aan ons op van een aan-al-onze-


verlangens-tegemoet-komende relatie. Onvervulde verlangens mogen niet blijven bestaan. Je hebt immers maar één kans om gelukkig te zijn en dat is in dit leven, in de korte periode dat je leeft. Ik geloof dat vanuit deze filosofie en vanuit dit streven velen na verloop van tijd op zoek gaan naar een andere relatie. De nadruk op het eigen persoonlijke geluk kan mensen bijzonder egoïstisch maken. Omdat mensen zeggen dat ze voor zichzelf moeten kiezen om gelukkig te kunnen zijn, storten ze zomaar hun vrouw, man, kinderen in het ongeluk.

‘De navolging van Christus in het huwelijk leert ons iets anders. Jezus zei dat het zaliger is te geven dan te ontvangen. Daarin ligt de sleutel tot echte vrede en echt geluk’ De navolging van Christus in het huwelijk leert ons iets anders. Jezus zei dat het zaliger is te geven dan te ontvangen. Daarin ligt de sleutel tot echte vrede en echt geluk. Het is in het geven dat wij ontvangen. Als christen zeg je niet ‘mijn vrouw, mijn man moet mij gelukkig maken’, maar stel je de vraag ‘hoe kan ik mij dienstbaar opstellen naar mijn vrouw, mijn man toe?’ Jezus kwam niet om gelukkig te zijn in dit leven, maar om te dienen. Zijn leven laat zien dat karakter veel belangrijker is dan een lang en gelukkig leven. Een vrouw is nooit perfect, een man is nooit volmaakt en ieder huwelijk heeft zijn sterke en zwakke kanten. Maar dat is nu juist echte liefde, dat je je aan elkaar blijft toewijden en geven ondanks al die onvol-

Voor velen is de beleving van geluk in het leven het aller­ belangrijkste geworden.

maaktheden. Als mijn vrouw mij gelukkig moet maken, dan kan ik haar onvolmaaktheden slecht accepteren.

‘Denk niet dat het huwelijk faalt als het onvolmaakt is’ Maar als ik mij richt op wat God van mijzelf vraagt in mijn huwelijk, en mij daaraan toewijd, dan komt er ontspanning. Dan leg ik niet langer een last op de schouders van mijn vrouw die alleen God kan dragen. ‘Hij heeft u bekendgemaakt, o mens, wat goed is en wat de HERE van u vraagt: niet anders dan recht te doen en getrouwheid lief te hebben, en ootmoedig te wandelen met uw God’ (Micha 6:8). Gooi de ‘leukigheidscultuur’ wat betreft het huwelijk van je af. Denk niet dat het huwelijk faalt als het onvolmaakt is. Dien de ander in nederigheid door je te richten op het opbouwen van de ander. Van lieverlee zal je merken dat je daar veel gelukkiger van wordt. ◄

Ds. Oscar Lohuis is rondreizend predikant, ­Bijbelleraar en publicist. Voor preken en artikelen zie www.goednieuwsbediening.nl

De Oogst

19


Achtergrond / Herman Meijer

Taylor hield vast aan Gods beloften

De man die God geloofde Er zijn een aantal personen die mij inspireren. Eén van hen is Hudson Taylor (1832-1905). Een zendeling die onvoorwaardelijk geloofde in de beloften van God.

Hudson Taylor woont als jonge man in Hull, een arme stad in Ierland. ’s Avonds laat wordt er op zijn deur geklopt. ‘Komt u snel! Mijn vrouw ligt op sterven en u moet voor haar bidden.’ Hudson Taylor loopt mee met de onbekende man. Het is laat, de stad stinkt. Als snel wordt het Hudson Taylor duidelijk dat de familie erg arm is en al enkele dagen niets meer te eten heeft gehad. Hij voelt in zijn zak. Een zilveren munt glijdt door zijn vingers. Had ik maar twee munten, denkt Taylor. Dan kon ik één munt aan deze man geven en de andere munt zelf houden. Maar Taylor heeft maar één munt. En als hij deze zilveren munt aan deze arme familie geeft, heeft hij zelf geen geld meer en overlijdt hij misschien zelf wel aan honger en armoede. Binnen in de woning ziet Taylor een tragisch schouwspel. De familie is bijzonder arm en de honger straalt uit de holle ogen. De kamer is hoegenaamd leeg, op een strozak in de hoek na. Daarop ligt een magere vrouw, naast haar een pasgeboren baby. Elders in de kamer staan en zitten nog zo’n drie of vier zwaar ondervoede kinderen. Hudson voelt

20

De Oogst

nog een keer aan zijn munt. Maar weggeven doet hij niet. In stilte bidt hij diep in zijn hart een gebed uit of God deze familie wil helpen. De zilveren munt brandt echter in zijn zak. Hij realiseert zich dat hij God weliswaar vraagt om een oplossing, maar dat hij zelf die oplossing in de zak heeft. Als hij na het gebed de stervende vrouw probeert te steunen door haar te wijzen op Christus, knapt er iets. Hij realiseert zich dat hij anderen oproept te vertrouwen op God, maar zelf God helemaal niet vertrouwt. Snel geeft hij de zilveren munt aan de familie. Daarna kan hij vrijmoedig spreken over God en Zijn genade. Niet alleen zijn portemonnee is licht, ook zijn hart is nu licht. Zwarte vlecht Bovenstaand voorbeeld kenmerkt het leven van Hudson Taylor. Er zijn weinig zendelingen geweest die zo’n groot Godsvertrouwen hadden als deze Engelsman. Als jonge man realiseert Taylor zich dat hij als zendeling naar China moet om in dit grote land de miljoenen mensen, die nog nooit van Christus hebben gehoord, het goede nieuws te brengen.

Op 21-jarige leeftijd is het zover. Hudson vertrekt naar de andere kant van de wereld. Na een reis van enkele maanden komt de jonge zendeling in China aan. Een onvoorstelbaar moeilijke taak wacht. Eigenlijk onmogelijk. Hoe bereik je miljoenen mensen, op de meest onherbergzame plekken in een gigantisch land, zonder dat je de taal spreekt? En zonder geld? Maar, zoals Hudson Taylor later zou opschrijven: ‘Ik heb ontdekt dat er drie fasen zijn als God iets groots begint. Eerst is het onmogelijk. Dan is het moeilijk. Dan is het uitgevoerd.’

‘Hoe bereik je miljoenen mensen, op de meest onher­ bergzame plekken in een gigantisch land, zonder dat je de taal spreekt?’ Taylor moet letterlijk bij nul beginnen. De Chinezen kijken vreemd en argwanend naar deze vreemde blanke. Al snel realiseert Hudson


lingen naar China sturen om aan miljoenen de blijde boodschap te vertellen. Velen komen tot geloof. Gods bank U vraagt zich af hoe het afgelopen is met Taylor nadat hij de munt heeft weggegeven? Uren later komt Taylor thuis. Hij heeft niets meer. Al het geld is weg. In de kast ligt nog voedsel voor één maaltijd. De jonge man pakt zijn Bijbel. Hij leest Spreuken 19 vers 17: ‘Wie zich ontfermt over de arme, leent uit aan de HEERE. Hij zal hem zijn weldaad vergelden’ (HSV). Taylor realiseert zich dat hij weliswaar geld heeft gegeven aan arme mensen, maar ten diepste geld heeft geleend aan God. Hij vertrouwt erop dat God ervoor zal zorgen dat het goedkomt. En het komt goed. De volgende dag, als Taylor zijn laatste voedsel heeft opgegeten, arriveert er een pakketje. Een onbekende, gulle gever heeft handschoenen gestuurd. Verwonderd bestudeert Taylor dit bijzondere geschenk. Dan valt er iets op de grond. Het is een munt. Een gouden! Vier keer zoveel waard als de zilveren munt die Hudson Taylor de dag daarvoor heeft weggegeven. De jonge Engelsman leert een belangrijke les. Geen bank geeft zoveel rente, als de bank van God. ◄ ‘Hij voelt in zijn zak. Een zilveren munt glijdt door zijn vingers...’

zich dat hij één moet worden met de mensen in China. Hij gaat naar de kapper en vraagt hem hetzelfde kapsel te geven als de kapper zelf heeft. Al snel loopt Hudson Taylor met een zwarte vlecht rond. Ook heeft hij Chinese kleding gekocht. Net als Paulus de Grieken een Griek en de Joden een Jood was, is Hudson de Chinezen een Chinees. Bekeerlingen Na een moeilijke periode zijn er mensen die tot geloof komen. Hartverscheurend (ook in onze tijd) is de opmerking van één van deze bekeerlingen. Hij vraagt aan Taylor hoe lang de mensen in Europa al weten van het Evangelie, van het goede nieuws. Taylor antwoordt dat men in Europa al honderden jaren christelijk is. Verbijsterd kijkt de man hem aan. ‘Wát?! Hoe is het mogelijk dat jullie al hon-

derden jaren kennis hebben van deze blijde tijding en nu pas zijn gekomen om het ons te vertellen? Mijn vader heeft meer dan twintig jaar gezocht naar de waarheid, en hij is gestorven zonder die te vinden. Waarom zijn jullie niet eerder gekomen?’

Meer lezen over Hudson Taylor? Het boek ‘De man die God geloofde’ is een absolute aanrader. Dit boek is tweedehands (ook op internet) nog volop in omloop.

‘Geen bank geeft zoveel rente, als de bank van God’ Het lukt Hudson Taylor om mensen te bereiken. Maar China is groot. Miljoenen mensen hebben nog nooit van het Evangelie gehoord. Taylor realiseert zich dat hij in zijn eentje nooit heel China in aanraking kan brengen met het Evangelie. Hij richt dan ook de China Inland Mission (CIM) op. Deze stichting zal, in de decennia daarna, tientallen zendeDe Oogst

21


Bijbelstudie / Gert Hutten

Wie gaat er voorop in jouw leven? Over het thema ‘navolging’, of ‘Jezus volgen’, zijn beroemde boeken geschreven. Bekend zijn de klassiekers van Thomas a Kempis (‘De navolging van Christus’) en Dietrich Bonhoeffers ‘Navolging’. De laatste tijd zijn er veel boeken geschreven over het thema discipelschap. Ook hierbij gaat het om navolging. Een discipel van Jezus is een leerling, een volgeling en een vertrouweling van Jezus.

Bij het thema ‘navolging’ gaat het om de vraag wie er voorop gaat in je leven. Wie volg jij? Wat staat er bovenaan jouw prioriteitenlijstje? Wat of wie is steeds weer het uitgangspunt in jouw denken? Als het bijvoorbeeld gaat om een ethische vraag, waar kom jij dan het eerste mee aan? Wat is jouw vertrekpunt? Wie dien jij? Paulus schrijft in zijn brief aan de gemeente van Kolosse een loflied op Jezus (Kolossenzen 1: 12-20). Een hoogtepunt in de Bijbel. Zo begint Paulus: Breng dank aan de Vader. Met vreugde… Hij heeft jou gered uit de macht van de duisternis en ons overgebracht naar het rijk van zijn geliefde Zoon, die ons de verlossing heeft gebracht, de vergeving van zonden (1:12-14). Wat een mooie beschrijving van redding! Redding is dat je uit de duisternis getrokken wordt en gaat horen bij het Koninkrijk van Jezus. Dat koninkrijk heeft veel te maken met navolging. Onlangs sprak ik een Syrische asielzoeker. Jezus was aan hem verschenen in een droom tijdens zijn gevaarlijke reis naar Europa. Hij stelde mij een vraag: ‘Wat kwam Jezus doen op aarde? Wat is zijn missie?’ De Bijbel leert dat Jezus kwam om het goede nieuws van het Koninkrijk te verkondigen. Is het jou wel eens opgevallen, hoe vaak de blijde boodschap van Jezus, ‘het evangelie van het Koninkrijk van God’, wordt genoemd? (Mat.4:23, 9:35, 24:14, Luc.4:43, 8:1).

22

De Oogst

Hoe bouwt Jezus dat Koninkrijk? Welke stenen gebruikt Hij? Ook daar is de Bijbel helder over: laat je gebruiken als levende stenen. Je zou het zo kunnen zeggen; discipelen (volgelingen) zijn de bouwstenen van het Koninkrijk. Denken vanuit het Koninkrijk leert jou de vraag te stellen: ‘Wie is jouw koning?’ en ‘Wie dien jij’? Het zijn misschien wel de belangrijkste vragen in het geloof. Zo heeft het thema navolging alles te maken met dienen. Een loflied In het loflied lezen we dat Jezus de eerstgeborene is van de schepping (15). Alles is door hem en voor hem geschapen (16). Alles in deze wereld, alles wat er is en alle gebeurtenissen zijn bedoeld om jou bij Jezus te brengen. Hij is de oorsprong, de eerstgeborene van de doden, om in alles de eerste te zijn (18). Dat is Gods verlangen, dat zijn Zoon in alles de eerste is. Vuilniswagen of bezemwagen Gaat Jezus voorop in ons leven? In de ‘Tour de France’, de grootste wielrenwedstrijd van de wereld, rijdt achter het peloton een bezemwagen. Renners die ziek zijn en niet verder kunnen fietsen, renners die gevallen zijn en niet meer op hun fiets kunnen stappen, worden opgepikt door de bezemwagen. Ik ben bang dat we zo ook wel eens met Jezus omgaan. We fietsen door het leven heen. Voor de mensen die vallen, ziek worden of uitvallen hebben we gelukkig Jezus


nog. Achteraan komt Hij als een soort bezemwagen. De Koepelkerk, waar ik lid van ben, staat midden in het centrum van Arnhem. In het weekend gaan veel mensen op stap. Als wij zondagmorgen naar de kerk gaan, zijn de opruimploegen van de gemeente nog bezig om het plein schoon te maken. Ook zo kun je met Jezus omgaan. Je leeft het leven. We produceren heel wat afval en rommel, maar gelukkig rijdt er achter ons een vuilniswagen die alles opruimt. Jezus die achter ons aan komt en onze troep en rommel opruimt. Gaat Jezus voorop of komt Hij achteraan? Met of zonder Jezus Als Jezus voorop gaat en in alles de eerste is dan is dat zeer concreet. Het is goed om naar de dokter te gaan als je ziek bent. Maar ga eerst naar Jezus. Jezus nodigt je uit. Ik ben de geneesheer, de bron van al het leven. Kom bij Mij als je vermoeid bent en belast. En als je in een huwelijkscrisis zit, is het goed om in therapie te gaan. Maar echte liefde, ware liefde, vind je alleen bij Jezus. Hij wil je leren wat werkelijk belangrijk is in een relatie: liefde, trouw en vergeving. Jezus maakt het verschil. Een begrafenis met alleen de dode en zijn of haar familie, of een begrafenis met de dode, familie en Jezus is een wereld van verschil. Jij en je puberdochter of jij, Jezus en je puberdochter maakt alles anders. Een kerk zonder Jezus is geen kerk. Het is een kip zonder kop. Een kip zonder kop loopt nog even door maar valt daarna dood neer.

De Eerste Het is Gods verlangen dat Jezus in alles de eerste is. De eerste betekent ook dat Jezus absoluut uniek is. Wat Hij doet en brengt, heeft niemand ooit voor Hem gedaan. Zijn aanpak is absoluut uniek. Deze genade is echt in geen mensenhoofd opgekomen. Dit is zo goddelijk. Dit komt echt van de andere kant. De Joden liepen met een grote boog om zondaars heen. Alsof zondaars daar beter van worden. Ze worden alleen maar dieper weggedrukt in hun ellende. Jezus gaat met ze eten. Daardoor veranderen ze. De weg van oordelen en mijden werkt niet. De weg van genade, liefde en aanvaarding wel. Jezus leert ons steeds weer een nieuwe weg. Hij is de nieuwe weg. Als wij boos worden kennen we maar twee oplossingen. Vluchten of ook echt boos worden. Jezus leert een derde weg. Keer ook je andere wang toe. Alleen zo wordt de spiraal van geweld doorbroken. Zo leert Jezus ons steeds te zoeken naar die derde weg. Die hogere weg van Hem. Genoeg Jezus volgen is Hem voorop laten gaan. Jezus volgen, betekent dat je gelooft dat Jezus genoeg is. Naast Jezus heb je niets meer nodig. In Hem vind je alles wat je nodig hebt om te leven. Als je dit echt gaat geloven en doen, zullen er heel wat heilige huisjes sneuvelen. â—„

Jezus leert ons steeds te zoeken naar die derde weg, de hogere weg van Hem.

Foto: Arie Ambachtsheer

De Oogst

23


Serie Stefan Paas / Matthijs Hoogenboom

Christelijke missie in een postchristelijke omgeving Evangelisatie. Is dat ‘zendingscommissie’, ‘zendingsdag’ of ‘zendelingen in verre oorden’? Jazeker. En tegelijkertijd leven we als christen in zendingsgebied waar het ‘niet normaal’ is om naar de kerk te gaan. Wat betekent dat voor de manier van zending en evangelisatie? In deze nieuwe serie willen we dat uitdiepen.

‘Een kerk die niet werft, sterft.’ Het is een uitspraak die ik veel heb gehoord. En dus was er een zendingscommissie. Eén keer per jaar gingen we als gezin naar de ‘zendingsdag’. Daar hoorden we over arme mensen in verre landen aan wie het Evangelie verkondigd werd. Dichterbij was er de vakantiebijbelweek. Welk beeld kreeg ik op die manier van evangelisatie? Evangelisatie is vaak iets in georganiseerde vorm. Het zijn acties, kortdurend en soms terugkerend. Je hebt de keus of je hieraan mee wilt doen of niet. Als het niets voor je is, doe je het niet. Het is iets voor mensen die ‘het kunnen’ of ervoor ‘geroepen’ zijn. Want het is niet makkelijk. Je moet het wel ‘durven’. De boodschap is immers niet ‘naar de mens’. Deze ideeën over evangelisatie maken het er niet eenvoudiger op. Je bevindt je in de spagaat tussen eigenlijk vinden dat het moet en er tegelijk niet zo goed raad mee weten. Ik heb hier lang mee geworsteld en nog wel eens. De afgelopen jaren heb ik er veel over nagedacht en heb ik wat ervaringen opgedaan. In het boek Vreemdelingen en priesters – Christelijke missie in een postmoderne omgeving van Stefan Paas komen veel lijnen bij elkaar. Verschillende context Het boek heeft veel belangstelling gekregen en terecht. Ook de redactie van de Oogst wil er graag aandacht aan geven. Al was het alleen maar omdat evangelisatie en hulpverlening twee pijlers zijn onder het werk van Tot Heil des Volks en omdat we weten dat veel mensen uit onze achterban nadenken over de vraag hoe zij de christelijke missie vorm kunnen geven. Maar hoe doe je dat op een manier die voor ons werk en voor onze achterban relevant is? Het idee voor de insteek van deze artikelenserie ontstond bij het herlezen van Paas’ inleiding op het boek.

24

De Oogst

Hij schrijft: ‘Of het boek ook herkenbaar is in Nijkerk of Veenendaal, zal dus moeten blijken. (...) Iedere visie komt nu eenmaal ergens vandaan en is daarmee niet zomaar overdraagbaar op een andere context. Toch denk ik dat de kerk juist in een omgeving waarop zij weinig of geen invloed heeft, iets kan leren over de betekenis van het christelijk geloof dat waardevol is voor alle contexten. Misschien is het de rol van kleine gemeenten in een geseculariseerde omgeving om deze lessen te leren voor de hele kerk in Nederland.’ Ik probeer de lessen die Paas heeft geleerd in de geseculariseerde context van de stad zo te bespreken dat het raakt aan de situatie in Nijkerk, Veenendaal en andere plaatsen waar de kerk nog een zichtbare plaats heeft in een net zo geseculariseerde omgeving. Met Paas geloof ik dat deze kerken kunnen leren van kerken in de steden. En zou dit ook niet andersom het geval kunnen zijn? Ook daar zal ik aandacht aan besteden. De artikelen die volgen hebben een praktische insteek. Ik ben geen missioloog, zelfs geen evangelist, maar een gewone huis-tuin-en-keuken-christen die in de stad het goede probeert te doen. Dit heeft als nadeel dat ik de plank soms volledig mis kan slaan en als voordeel dat ik wat Paas aandraagt praktisch kan toepassen. Ik zoek naar een brug die vruchtbare beïnvloeding op gang brengt tussen stad en provincie. Ik woon dan wel in Amsterdam, maar nog niet zo lang. Tijdens de wandelingen en presentaties voor Tot Heil des Volks denk ik met mensen uit het land veel na over onze christelijke missie. Ik sta daardoor met beide benen in verschillende werelden: met het ene in Amsterdam – met het andere in ‘Nijkerk en Veenendaal’.


Evangelisatie: hoe doe je dat op een manier die voor ons werk en voor onze achterban relevant is?

Gespreksvragen: 1. Met welk beeld van evangelisatie ben je grootgebracht? Reflecteer er eens op. Helpt het beeld dat je hebt jou om te evangeliseren? 2. Wat roepen verhalen over geloven in de stad bij jou op? Wat kun je ermee?

Niet normaal De inleiding van Paas roept bij mij veel herkenning op. Paas’ pad liep van Nijkerk via Veenendaal naar Amsterdam. Ik verhuisde zeven jaar geleden van Nijkerk naar Amsterdam (zie ook mijn column elders in deze Oogst) en kwam daar mijn ‘Veense’ vrouw tegen. Het verschil in context omschrijft Paas zo: ‘Op de een of andere manier was het ‘normaal’ om christen, althans kerklid, te zijn in Nijkerk of Veenendaal.’ (...) ‘In Amsterdam is het niet ‘normaal’ om christen te zijn.’ ‘Hoe houd je dat vol?’ is een vraag die ik vaak krijg uit de achterban. Vraag het een handjevol christenen in de stad en je hebt grote kans dat ze je verbaasd aankijken. Volhouden? Het is een verademing! Stefan Paas verwoordt het zo: ‘Secularisatie heeft de neiging alle secundaire discussies weg te branden en mensen te beperken tot de kern.’ Hier valt natuurlijk van alles over te zeggen. Je kunt er onzeker van worden: doe ik het als christen in Nijkerk dan fout? Het kan zelfs irritant zijn: in de stad hebben ze het idee dat ze Veenendaal een paar stappen voor zijn. Je kunt

Foto: Arie Ambachtsheer

je zorgen maken: wat blijft er van dat ‘uitgeklede’ geloof over na één of twee generaties christenen in de stad? Als ‘stadsmens’ vind ik het belangrijk om goed naar deze geluiden te luisteren, als ze tenminste niet vanuit de luie stoel worden gesteld. Misschien is dit zelfs wel één van de dingen die stadschristenen kunnen leren van Nijkerk en Veenendaal: pas op de plaats maken en goed nadenken. Positie bepalen In de komende artikelen volg ik Paas op de voet. Hopelijk lukt het me om dat op een manier te doen die uitnodigt om het boek ter hand te nemen of, zoals op verschillende plekken al gebeurt, met een groep mensen te bespreken. Vandaar dat we bij ieder artikel een aantal gespreksvragen plaatsen. Heel graag horen we of u iets aan de artikelen hebt. Ook aanvullingen en vragen zijn welkom. ◄ Dit artikel is een inleiding op een serie over het boek ‘Vreemdelingen en Priesters – Christelijke missie in een postchristelijke omgeving’ van Stefan Paas (uitgeverij Boekencentrum). Volgende maand het eerste deel over de veranderende positie van de kerk in Nederland en wat dat betekent voor onze houding.

Wilt u reageren of heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel? Reageren kan via info@deoogst.nl Graag komen wij in uw kerk langs om over dit onderwerp een interactieve avond te verzorgen!

De Oogst

25


DE Bewaarschool

Dichtbij / Het Fort

400.000 kinderen leven in armoede

‘Ze hebben hoop nodig’ Kinderarmoede in Nederland. Bestaat dat? Helaas wel. Sterker: het is een schrijnend en groot probleem, in ons welvarende land groeien 400.000 kinderen op in armoede. Met alle gevolgen van dien, zegt Mieke Honing, coördinator van De Bewaarschool. ‘Een kind dat opgroeit in armoede, ontwikkelt een gebrek aan eigenwaarde en mist thuis ondersteuning om zijn talenten en ambities te ontwikkelen.’

Helaas is kinderarmoede in Nederland vandaag de dag nog steeds een schrijnend en groot probleem, al zou je dat niet zeggen. Maar toch, de cijfers liegen er niet om: er groeien in ons welvarende land 400.000 kinderen op in armoede. Ze krijgen onregelmatig te eten, krijgen vaak geen ontbijt (of slechts een glas water) en vader en/of moeder hebben vaak torenhoge schulden. Mieke: ‘Deze kinderen ervaren dagelijks praktisch gebrek en komen in een sociaal isolement terecht. Daarnaast heeft armoede een enorme impact op de geestelijke kant van hun leven.’

‘Nederlandse kinderen in armoede kennen geen hoop. Wij willen hen helpen.’ Dit is Sharya, zij bezoekt met veel plezier één van de huidige projecten van de Bewaarschool. Het Fort wil in de toekomst juist opkomen voor arme kinderen. Foto: Elisabeth stam

Kinderarmoede. Het is een onderwerp dat Mieke Honing dicht aan het hart ligt. Ze is daarin niet de enige: het is een nood waartoe Tot Heil des Volks zich al vanaf het allereerste begin door Jezus toe geroepen voelt. Toen Jan de Liefde in 1855 door de Jordaan liep en zag hoe de kinderen opgroeiden in extreme armoede, richtte hij bewaarscholen op voor deze kinderen om hen van de straat te houden, te begeleiden en te onderwijzen, zodat zij een kans kregen op een betere toekomst.

26

De Oogst

Gebrek eigenwaarde ‘Een kind dat opgroeit in armoede, ontwikkelt een gebrek aan eigenwaarde en mist thuis ondersteuning om zijn talenten en ambities te ontwikkelen’, vervolgt Mieke. ‘De wereld zoals zij die leren kennen, bestaat uit criminaliteit, overleven en vechten voor je eigen recht. Daarnaast hebben deze kinderen vaak weinig verantwoordelijkheidsgevoel en kennen ze geen hoop. Door de negatieve spiraal die deze kinderen al jong ontwikkelen, komen veel van de kinderen later zelf ook in armoede terecht.’ Even is ze stil. Dan, bijna boos: ‘Dit kán toch niet? Dit kunnen we met elkaar toch niet laten gebeuren? God roept ons in Zijn Woord herhaaldelijk expliciet op om te zorgen voor de armen. Deze kinderen hebben hoop nodig, zij hebben Jezus nodig. Ik geloof dat als deze kinderen Jezus


leren kennen, dat hun leven voorgoed veranderd zal zijn. Daarom is De Bewaarschool begonnen met een nieuw project, waarin we terug gaan naar onze wortels. Wij willen kinderen een uitweg bieden uit een leven in armoede.’ De naam van dit initiatief? ‘Het Fort’, een initiatief van De Bewaarschool. Daar waar mogelijk en wenselijk richt De Bewaarschool van Tot Heil des Volks in diverse wijken in Amsterdam en elders in Nederland locaties van Het Fort op. ‘Hier bieden we kinderen uit armoedegezinnen twee dagen in de week naschoolse opvang aan’, vertelt Mieke. De aanpak van armoedebestrijding van Het Fort onderscheidt zich volgens haar op drie punten. Als eerste: het Fort werkt preventief en richt zich op kinderen van acht tot dertien jaar: ‘Door op jonge leeftijd te investeren in deze kinderen, voorkom je serieuze problemen als zij volwassen zijn.’ Als tweede: het Fort biedt langdurige begeleiding: ‘Wil je kinderen echt bereiken dan moet je een vertrouwensrelatie met hen opbouwen. Hiervoor is tijd nodig. Daarom willen wij kinderen meerdere jaren gaan begeleiden. Elke groep kinderen krijgt zijn eigen professioneel geschoolde kindercoach, die bovenal enorm gepassioneerd is om de liefde van Jezus voor deze kinderen handen en voeten te geven.’

‘Helaas is kinderarmoede in Nederland vandaag de dag nog steeds een schrijnend en groot probleem’ En als derde: Het Fort biedt een totaal aanpak: ‘Armoede is niet alleen een praktisch probleem, het tast alle facetten van het leven aan. Op Het Fort zullen we naast praktische hulp, zoals huiswerkbegeleiding en voeding ook veel aandacht hebben voor de emotionele een geestelijke aspecten. Het programma dat wij hiervoor aan het ontwikkelen zijn, wil kinderen de kunst van het leven leren en laten ervaren. Ons uitgangspunt hierbij is de wijsheid die Jezus met ons gedeeld heeft en die wij kunnen terug lezen in de Bijbel.’ Het zijn grote plannen en Mieke is vol hoop. ‘Tot Heil des Volks kent een rijke geschiedenis en een brede achterban. Met elkaar kunnen we het verschil maken voor kinderen in armoede. Ik hoop dat mensen willen bidden voor onze plannen en ons financieel willen steunen. Met elkaar kunnen we iets moois bouwen in het leven van veel arme kinderen in Amsterdam en ook daarbuiten. Daar ben ik van overtuigd.’ ◄

Heeft u ook hart voor deze kinderen? Bid dan voor dit nieuwe project van Tot Heil des Volks. Wilt u een gift geven? Gebruik dan de brief die bij deze Oogst zit, of ga naar www.totheildesvolks.nl en kies onder aan de pagina voor ‘Doneer online’. Alvast hartelijk bedankt!

het

FORT

Column / Matthijs Hoogenboom

Wereld van verschil De treinreis van Nijkerk naar Amsterdam duurde nog geen uur. Amsterdam Centraal Station was voor mij een vreemde wereld, waar ik op zoek naar de bus, direct in verdwaalde. Op het rustige stationnetje van Nijkerk was ik uitgezwaaid door mijn moeder en haar vriendin. Alles wat ik nodig had om een jaar in Amsterdam te wonen zat in twee grote weekendtassen. Veel liet ik achter. Achtentwintig jaar christelijke opvoeding en kerkgang nam ik mee. Het was de bedoeling dat ik een jaar als vrijwilliger in de Shelter ging werken: een christelijk jeugdhostel van Tot Heil des Volks. Samen met ongeveer dertig andere stafleden kwam ik in een leefgemeenschap te wonen in de Jordaan. Een internationaal gezelschap van mensen tussen de achttien en dertig jaar. Nadat ik door de ‘huisouders’ hartelijk was ontvangen en voorgesteld aan mijn kamergenoot Mo, baden we met elkaar. ­Bidden op allerlei momenten van de dag, los van de vaste momenten ’s morgens en bij het eten, was nieuw voor mij. Met mijn toch al beperkte Engels zorgde ik door de spanning voor verwarring. Toen ik vroeg of God mijn angst wilde wegnemen, gebruikte ik daarvoor het woord ‘angry’. Pas veel later vroeg Mo: ‘Waarom was je eigenlijk boos die eerste dag?’

‘Bidden op allerlei momenten van de dag, los van de vaste momenten ’s morgens en bij het eten, was nieuw voor mij’ ‘Zo, jij bent georganiseerd!’, riep hij uit toen ik mijn stapel blauw geruite en –gestreepte overhemden in de kast legde. Met de fiets raceten we over de Lijnbaansgracht naar het hostel. Ik herinner mij dat ritje nog goed. Die eerste dagen was het of ik een nieuw leven begon. Maar een uurtje bij het vertrouwde vandaan en toch zo anders.

Matthijs woont met zijn vrouw Annedien in Amsterdam-Noord, waar ze zich, naast hun dagelijkse werk, inzetten voor hun buurt. Op deze plek schrijft Matthijs over hun leven in de stad.

De Oogst

27


Vluchtelingen / Manifest

Sta op voor vluchtelingen! Europa wordt nog steeds overspoeld met vluchtelingen en deze trieste problematiek zorgt ervoor dat Europa politiek gezien tot op het bot is verdeeld. Ook veel christenen denken hier verschillend over en willen hier een mening over vormen. Stichting Gave kwam daarom met een manifest om bij te dragen aan de christelijke meningsvorming over vluchtelingen. Negen aandachtspunten.

1. Ik kijk goed om me heen Want ik wil mijn ogen open houden voor de werkelijkheid. Ik zie mensen op de vlucht voor geweld, en mensen die hen met geweld willen tegenhouden. Dat maakt mij soms onrustig. Maar ik sta op en help mee waar en wanneer dat nodig is en in mijn vermogen ligt. Ik ben niet naĂŻef, maar realistisch. Ik maak de problemen niet groter, maar ook niet kleiner dan ze zijn. 2. Ik open mijn hart Want ik geloof dat ieder mens is geschapen door God, naar Zijn beeld en gelijkenis. Uniek, ieder met een eigen verhaal en allemaal verlangend naar een zinvol en gelukkig bestaan. Niet bang, maar vol vertrouwen op God, zet ik een stap naar mensen in nood, net als Jezus Christus dat deed. Ik laat mijn hart niet beheersen door angst, maar door liefde. Want in de liefde is geen plaats voor vrees. 3. Ik kies voor zachtmoedigheid Want ik geloof dat de zachtmoedigen het land zullen beĂŤrven. Als men-

28

De Oogst

sen, misschien wel in hun onmacht, kiezen voor grote woorden, voor afwijzing of zelfs vreemdelingenhaat, zal ik met rust en verstand reageren. Ik geloof niet in haat. Daarom beantwoord ik geweld niet met geweld en scheld ik niet terug als er gescholden wordt. 4. Ik bid voor hen die haten Want ik geloof in de kracht van gebed. Ook als ik mensen tegenkom die beheerst worden door haat tegen het Westen, tegen christenen of vluchtelingen, zal ik bidden dat zij Jezus Christus als oorsprong en doel van hun leven gaan erkennen. Dat doe ik omdat ik besef dat ook ik iedere dag leef van genade. Ik wil niet vervloeken, maar zegenen. Want niet door kracht of geweld, maar door Gods Geest krijgt het Koninkrijk van God gestalte. 5. Ik kom op voor het recht Want ik heb het niet aan mijzelf te danken dat ik leef in een vrij en welvarend land. Ik weet dat God voor ieder mens de zon laat opgaan. Daarom bescherm ik ook de rechten

van mijn gevluchte medemens, zoals die in onze christelijke traditie en grondwet zijn verankerd. Ik wil eraan meewerken dat ieder mens in ons

Stichting Gave Gave is een interkerkelijke stichting die kerken en christenen wil inspireren en trainen om gastvrij te zijn en een Bijbels antwoord te geven op de vragen rond vluchtelingen. Meer info: www.gave.nl

Achttien organisaties verbinden hun naam aan het manifest: ChristenUnie, de 4e Musketier, deputaten diaconaat CGK, Evangelische Omroep, GZB, HiP, Hulp Oost-Europa, Interserve, IZB, MissieNederland, OM, Ontmoeting, Open Doors, SDOK, SGP, Tot Heil des Volks, Verre Naasten en ZOA.


land eerlijk en rechtvaardig behandeld wordt. Ik geloof niet in het recht van de sterkste. Wij moeten de ander liefhebben als onszelf en elkaars lasten dragen. Dat is rechtvaardig in Gods ogen. 6. Ik help Want iedere warme blik, ieder klein gebaar kan het verschil maken voor een mens in nood. Dankbaar wil ik delen van de zegen die ik heb ontvangen. Ik ben bereid om van mijn rijkdom in te leveren, als een vluchteling daardoor weer hoop krijgt. Ik geloof niet in afhankelijkheid. Ik wil geven wat het meest nodig is: respect en toekomstperspectief, hier of in hun eigen land. 7. Ik heb geduld Want veel vluchtelingen zijn diep van binnen beschadigd door geweld, verlies en angst. Terecht vragen wij dat zij zich inspannen om onze taal en cultuur te leren kennen en een bijdrage te leveren aan de samenleving. Maar ik heb geduld met hen als ze meer tijd, rust en ruimte nodig hebben. Ik geloof niet in onre-

delijke eisen, maar wel in barmhartigheid en liefdevolle aandacht. 8. Ik ben trouw Want ik geloof dat het nodig is om elkaar in moeilijke tijden vast te houden, ook al zullen cultuurverschillen misverstanden oproepen. Daarom zal ik trouw zijn in mijn omgang met vluchtelingen en wil ik hen aanmoedigen om een eigen en unieke plek in te nemen in onze samenleving. Ik geloof niet in eenvormigheid, maar wel in veelkleurigheid die Gods karakter weerspiegelt. 9. Ik getuig Want alleen Jezus Christus redt en geneest mensen van binnenuit. Over Gods liefde wil ik niet zwijgen, maar spreken. Mijn getuigenis is als een zaadje dat geplant wordt, uitgroeit en vrucht draagt in de levens van vluchtelingen. Ik wil mij niet schamen voor het Evangelie, ook al weet ik dat er moed voor nodig is om te spreken.

Gave organiseert op zaterdag 13 februari de trainingsdag ‘Grenzeloos liefhebben?!’ Voor iedere christen die asielzoekers een hartelijk welkom wil geven is er een aansprekend programma. Locatie: Hoornbeeck College, Utrechtseweg 230, Amersfoort Tijd: vanaf 9.30 uur inloop, 10.00 uur opening, 16.15 uur afsluiting Bijdrage 10 euro Opgave: www.gave.nl/­ trainingsdag

Het manifest ‘Sta op voor vluchtelingen’ is een initiatief van Gave. Dit manifest wil een steun in de rug zijn voor deze christenen en hen oproepen om gehoor te geven aan de Bijbelse opdracht om de vreemdeling gastvrij welkom te heten in ons midden. Het manifest is onder andere ondertekend door Anne van der Bijl, Arie Slob en Kees van der Staaij. ◄ De Oogst

29


Israël / Willem Glashouwer

Leven in navolging is belangrijk, want:

De Koning komt Wat is het ‘Koninkrijk der hemelen’? De hemel? Nee! Het Koninkrijk der hemelen is het Koninkrijk op aarde dat vanuit de hemelen op aarde geschonken wordt. Waar Jezus is, is het Koninkrijk der hemelen.

‘Bekeert u, want het Koninkrijk der hemelen is nabij gekomen…’ In Mattheüs 3:2 én 4:17 verkondigen Johannes de Doper en de Here Jezus precies dezelfde boodschap, zelfs met dezelfde woorden. Het resultaat? Heel Jeruzalem en heel de Jordaanstreek en heel Judea lopen uit naar Johannes en laten zich dopen, zoals beschreven in Mattheüs 3:5. Wat is dat ‘Koninkrijk der hemelen’? Eeuwenlang leerde de christenheid: dat is de hemel! Nee dus. Drie fasen Toen Jezus op aarde was, was het Koninkrijk der hemelen in Hem present en werden de tekenen van het Koninkrijk zichtbaar opgericht: zieken werden genezen, zonden vergeven, boze geesten uitgedreven, hongerigen gespijzigd, doven werden horend, blinden konden weer zien, verlamden weer lopen, doden werden opgewekt en de krachten van de natuur werden bedwongen. Rondom Hem heen ontstonden lichtplekken in de duisternis. Tekenen van het Koninkrijk. Richtingwijzers. Voorbeelden van hoe het ooit eenmaal zal zijn op aarde als het Koninkrijk werkelijk gekomen zal zijn. In Lucas 11:20 lezen we: ‘Maar indien Ik door de vinger Gods de boze geesten uitdrijf, dan is het Koninkrijk Gods over u gekomen…’ Hoewel het Koninkrijk Gods dus bij Christus’ eerste komst in Israël heel dichtbij gekomen was (als eerst fase) en in deze tekenen zichtbaar wordt en in zeker zin zelfs dus al aangebroken was, is het op dát moment nog niet de tijd dat het ook werkelijk wereldwijd zal doorbreken. Nadat Jezus ten hemel is gevaren begint de tweede fase van het Koninkrijk der hemelen: die in de harten van Zijn volgelingen. En door jullie heen, door de kracht van de Heilige Geest zal Ik dezelfde tekenen van het Koninkrijk oprichten, zegt Hij. Dan niet slechts in Israël – Jezus Zelf is nooit buiten Israël geweest en de tekenen van het Koninkrijk werden rondom Hem heen dus alleen in Israël zichtbaar – maar nu wereldwijd: het evangelie van het

30

De Oogst

Koninkrijk mag en moet wereldwijd verkondigd worden. En dus worden nu al 2000 jaar lang de tekenen van het Koninkrijk wereldwijd zichtbaar. De derde vorm of fase van het Koninkrijk komt wanneer Jezus komt om te heersen op de troon van Zijn vader David in Jeruzalem en de volkeren de oorlog niet meer zullen leren, omdat vanuit Jeruzalem het Woord Gods zal uitgaan en de vrede de ganse aarde bedekken zal. Hij zal de volkeren hoeden met een ijzeren staf (of knots of scepter) zegt Psalm 2. Luisteren we naar die fase van het Koninkrijk zoals de profeet Jesaja daarover spreekt: ‘Het zal in het laatste der dagen geschieden dat de berg van het huis van de HEERE vast zal staan [de berg Sion/ Moriah] als de hoogste van de bergen, en dat hij verheven zal worden boven de heuvels, en dat alle heidenvolken ernaartoe zullen stromen. Vele volken zullen gaan en zeggen: Kom, laten wij opgaan naar de berg van de HEERE, naar het huis van de God van Jakob (de Tempel); dan zal Hij ons onderwijzen aangaande Zijn wegen, en zullen wij Zijn paden bewandelen. Want uit Sion zal de wet (Thora) uitgaan, en het woord van de HEERE uit Jeruzalem. Hij zal oordelen tussen de heidenvolken en veel volken vonnissen (richten: rechtspreken en recht maken). En zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegscharen en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal tegen een ander volk het zwaard opheffen. Oorlog voeren zullen zij niet meer leren. (Jesaja 2:2-4 HSV) Onze Vader Als de Here Jezus aan Zijn discipelen het ‘Onze Vader’ leert, dan begint het gebed hiermee: ‘Onze Vader, die in hemelen zijt, Uw Naam worde geheiligd; Uw Koninkrijk kome; Uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde…’ Wat bedoelt Hij met het bidden om de komst van het


Rondom Jezus heen ontstonden lichtplekken in de duis­ Foto: Arie Ambachtsheer ternis, tekenen van het Koninkrijk.

­ oninkrijk? Gaat het om een geestelijk koninkrijk dat leeft K in de harten van de mensen? Dat behoort er ongetwijfeld ook toe. Dat is wat ik hierboven fase 2 noemde van het Koninkrijk. Paulus zegt: ‘Want het Koninkrijk Gods bestaat niet in eten en drinken, maar in rechtvaardigheid, vrede en blijdschap, door de Heilige Geest. Want wie door deze Geest een dienstknecht is van Christus, is welgevallig bij God, en in achting bij de mensen’ (Romeinen 14:1718). Door wedergeboorte ontvangt een mens de Heilige Geest: ‘In Hem bent u, toen u gelovig werd, ook verzegeld met de Heilige Geest van de belofte, die een onderpand is van onze erfenis…’ (Efeziërs 1:13-14). En zo is de kerk een vorm van het Koninkrijk Gods, een gemeenschap van mensen die, door het geloof in Christus en de inwoning van de Heilige Geest, in de wereld Christus dient en in woord en werk tekenen opricht van het Koninkrijk dat komt. Zoals Hij dat Zelf tijdens Zijn leven deed.

‘Toen Jezus op aarde was, was het Koninkrijk der hemelen in Hem present en werden de tekenen van het Koninkrijk zichtbaar opgericht’ Daarom zegt Hij dat deze tekenen óók de gelovigen zullen volgen. Ja, dat ze zelfs grotere dingen zullen doen dan Hij deed. Johannes 14:10-14: ‘De woorden, die Ik tot u spreek, zeg Ik uit Mijzelf niet; maar de Vader, die in Mij blijft, doet zijn werken. Gelooft Mij, dat Ik in de Vader ben

en de Vader in Mij is: of anders, gelooft om de werken zelf. Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, wie in Mij gelooft, de werken, die Ik doe, zal hij ook doen, en grotere nog dan deze, want Ik ga tot de Vader; en wat gij ook vraagt in Mijn Naam, Ik zal het doen, opdat de Vader in de Zoon verheerlijkt worde. Indien gij Mij iets vraagt in Mijn Naam, Ik zal het doen…’ Marcus 16:15-18: ‘En Hij zei tot hen: Gaat heen in de gehele wereld, verkondigt het evangelie aan de hele schepping. Wie gelooft en zich laat dopen, zal behouden worden, maar wie niet gelooft, zal veroordeeld worden. Als tekenen zullen deze dingen de gelovigen volgen: in Mijn Naam zullen zij boze geesten uitdrijven, in nieuwe tongen zullen zij spreken, slangen zullen zij opnemen, en zelfs indien zij iets dodelijks drinken, zal het hun geen schade doen; op zieken zullen zij de handen leggen en zij zullen genezen worden…’ Johannes de Doper Als Johannes de Doper, door Herodes in de gevangenis opgesloten, aan Hem gaat twijfelen, laat hij aan Hem door enkele van zijn volgelingen vragen: ‘Bent u het die komen zou, of hebben wij een ander te verwachten?’ (Mattheus 11:3). En het antwoord dat de Here Jezus geeft, is een citaat uit Jesaja. Wie Jesaja 35 opslaat, ziet dat het citaat daar ‘naadloos’ overgaat in profetieën die daar ook met een veranderde natuur te maken hebben. Het gehele gedeelte luidt: ‘Dan zullen de ogen van de blinden geopend en de oren van de doven ontsloten worden; dan zal de lamme springen als een hert en de tong van de stomme zal jubelen; want in de woestijn zullen wateren ontspringen en beken in de steppe, en het gloeiende zand zal tot een plas De Oogst

31


worden en het dorstige land tot waterbronnen; waar de jakhalzen verblijven en legeren, zal gras met riet en biezen zijn...’ Maar daaraan vóóraf gaat: ‘Weest sterk, vreest niet; zie, uw God (Israëls God, dus) zal komen met wraak, met de vergelding Gods; Hij zal komen en Hij zal u verlossen…’

‘Overal mogen mensen tot God komen, worden hun zonden vergeven en mogen ze een van de vormen van het Koninkrijk ervaren: Jezus in hun hart’ Johannes vraagt dus: bent U de Koning, de Messias, die allereerst het oordeel over de goddeloze volkeren zal brengen en daarna het Koninkrijk van vrede zal oprichten? Waar is Uw Koninkrijk? Waar is het oordeel over de volkeren? Waar is de wraak en de vergelding Gods? En Jezus ontkent dat niet. Dát Koninkrijk komt nog, na de wraak, de vergelding, het oordeel Gods. Hij laat alleen zien dat er een andere Koninkrijks-fase aan vooraf zal gaan. Jezus in de synagoge Het citaat in Lucas 4:18-19, gelezen uit Jesaja 61, is daarin ook heel opmerkelijk. Het luidt: ‘De Geest des HEREN HEREN is op Mij, omdat de HERE Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om een blijde boodschap te brengen aan oot-

moedigen, om te verbinden gebrokenen van hart, om voor gevangenen vrijlating uit te roepen en voor gebondenen opening der gevangenis; om uit te roepen een jaar van het welbehagen des HEREN.’ Zo citeert Hij het in de synagoge in Nazareth. Daarna sluit Hij de boekrol van Jesaja, geeft die aan de synagogendienaar en gaat zitten. En daarna zegt Hij: ‘Heden is dit schriftwoord voor uw oren vervuld.’ Maar in Jesaja volgen er dan nog een paar woorden, namelijk: ‘en een dag der wrake van onze God!’ Maar zover is het kennelijk nog niet! Het oordeel, de dag der wrake, voorafgaand aan de komst van het Koninkrijk op aarde, wordt naar de toekomst verschoven. Eerst mag het aangename jaar des HEREN op aarde komen. En dat aangename jaar van Gods genade, van de verkondiging van het evangelie wereldwijd, duurt nu al bijna tweeduizend jaar. Overal mogen mensen tot God komen, worden hun zonden vergeven en mogen ze een van de vormen van het Koninkrijk ervaren: Jezus in hun hart. Er zal een lange genadetijd zijn, vóór de Dag des Heren komt. Elementen die bij de profeten van het Oude Testament dus onlosmakelijk verweven lijken te zijn, koppelt de Here Jezus los van elkaar. Eérst mag de verkondiging van het evangelie wereldwijd plaatsvinden, daarná het oordeel en dan het Koninkrijk wereldwijd. Eerst de verborgen vorm van het Koninkrijk in de harten van de mensen, daarna het Koninkrijk in zijn uiterlijke, zichtbare, wereldwijde gestalte. Maar dat Koninkrijk zal wel onlosmakelijk met Israël verbonden zijn. ◄

Ja, ik wil een abonnement op De Oogst! Ik neem een jaarabonnement (€ 22,50 per jaar) en kies voor welkomstgeschenk nummer: Ik geef een jaarabonnement cadeau (eenmalig € 22,50) en ontvang graag het welkomstgeschenk: Ik neem een gratis proefabonnement van drie maanden. Ik geef iemand een gratis exemplaar van De Oogst cadeau. Mijn gegevens: M/V

Welkomstcadeaus bij een jaarabonnement 1. Gratis wandeling met De Wandelende Tak, www.ontmoetamsteranders.nl 2. Dat jij nog leeft! Het levensverhaal van Rooie Bram, internaatsjongen, drugsdealer en hulpverlener. 3. Eva. Het verhaal een ex-prostituee en haar nieuwe leven samen met God. 4. Tijdloze bureaukalender in de lijn van FEM! (Ark Media). Met mooie uitspraken van vrouwen, inspirerende oneliners, zegenbeden en quotes.

Naam

1

Straat Postcode

Plaats

Telefoon

2

Geb.datum

3 4

E-mail

IBAN-rekeningnummer Datum

Handtekening

Ik ontvang graag de e-mailnieuwsbrief van: Tot Heil des Volks De Wandelende Tak Scharlaken Koord De Sikkenberg Shelter Youth Hostel Ministry

Opgeven kan ook via www.deoogst.nl Deze bon kunt u gratis (zonder postzegel) opsturen naar: Waypoint Urk

Ik geef een cadeau-abonnement of een gratis exemplaar aan: M/V

Naam

Telefoon

Abonneren april 2015.indd 1

32

De Oogst

Tot Heil des Volks Antwoordnummer 9389 1000 XH AMSTERDAM Aan het einde van het abonnementsjaar wordt uw abonnement automatisch verlengd, tenzij u een maand van tevoren het abonnement opzegt. Cadeauen proefabonnementen worden niet automatisch verlengd. Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan Stichting Tot Heil des Volks (incassant-ID NL97ZZZ405302330000) om een eenmalige of doorlopende incasso-opdracht van het abonnementsgeld naar uw bank te sturen en aan uw bank om deze afschrijving comform de opdracht van Tot Heil des Volks uit te voeren.

Straat Postcode

Waypoint Kampen

Plaats E-mail

Tot Heil des Volks incasseert in de laatste week van elke maand. Als u het niet eens bent met deze afschrijving, kunt u deze binnen 8 weken eenvoudig laten terugboeken door contact op te nemen met uw bank.

25-03-15 13:03


Boeken / Matthijs Guijt

Secularisatie? Dat ben je zelf

Een ziel voor de wereld

‘Het is nadrukkelijk niet het gevaar vanbuiten dat het voortbestaan van de gemeente bedreigt. (…) Het is het gevaar vanbinnen dat het leven van de gemeente bedreigt: gebrek aan ijver, gebrek aan bekering.’ Met deze gedachte uit de bijdrage van ds. J. IJsselstein is de insteek van het boekje Tegenstrijdige verlangens. Een andere kijk op secularisatie (onder redactie van dr. M. J. Kater) meteen duidelijk. Geen klaagzang op de neergang van de kerk in Nederland of een analyse van harde cijfers en kille statistieken, maar een oproep tot bezinning. Want de secularisatie ben je zelf! Het boekje bestaat uit vier opstellen, die worden afgewisseld met drie korte overdenkingen over personen uit de Bijbel die elk – in hun eigen tijd – door God in dienst werden genomen. In de bijdragen wordt een goeddoordachte rode draad zichtbaar. Prof. dr. H. J. Paul signaleert dat de harten van veel mensen (ook van christenen) zijn bezweken van verlangen naar het hier en nu. Consumentisme en zelfontplooiing (‘to be happy and to feel good about oneself’) zijn religies geworden, die ook binnen de kerk haar seculariserende werk doen. Vanwege deze secularisatie, de secularisatie van het eigen hart, offeren veel christenen op meer dan één altaar. Paul citeert de kerkvader Augustinus, die schreef dat onze verlangens alleen hun ware vervulling in God kunnen vinden. Ds. A. Beens roept op om de vloedgolf van secularisatie niet te bestrijden met ‘parmantige probeersels’ of ‘verkalkte vormen’ van religie. Een profetisch spreken vanuit – en een aandachtig luisteren naar – het Woord van God is essentieel: een werkelijke herleving vereist een innerlijke wederopstanding. In het slothoofdstuk sluit dr. M. J. Kater zich hier bij aan. Christenen zijn niet geroepen om pijnstillers uit te delen tegen de pijnlijke problemen van deze wereld, maar om met woord en daad te verwijzen naar Hem, ‘die ons leven geneest en verlost van het verderf.’ Een aanrader dus.

Christenen zijn in de Nederlandse samenleving een minderheid. Vanzelfsprekendheden en privileges brokkelen in rap tempo af. Het is daarom een zegen dat geschriften uit de vroege kerk voor het voetlicht worden gebracht. Meer dan eens licht hun tijdloze actualiteit en verrassende inhoudelijke relevantie voor geloofsgenoten uit de 21e eeuw op. In de serie Ad Fontes (onder redactie van prof. dr. P van Geest, dr. V. Hunink en prof. dr. R. Roukema) verschijnen uitgaven die hun lezers terug willen brengen naar de bronnen van het vroege christendom. De jongste telg van de serie is een apologetisch geschrift, bekend geworden als de Brief aan Diognetus. Michiel Op de Coul, universitair docent Grieks en Latijn aan de Universiteit van Tilburg, verzorgde een frisse en toegankelijke Nederlandse vertaling van deze brief. De tekst is zowel in het Grieks (linkerpagina) als in het Nederlands (rechterpagina) opgenomen. Ook schreef Op de Coul een interessante inleiding met achtergrondinformatie. Dit alles verscheen in een prachtig vormgegeven boek met harde kaft. De essentie van de brief luidt: ‘Wat de ziel is in het lichaam, dat zijn de christenen in de wereld. (…) De ziel woont in het lichaam, maar zij is niet van het lichaam; evenzo de christenen, zij wonen in de wereld maar zij zijn niet van de wereld.’ Op weergaloze wijze wordt deze wonderlijke paradox beschreven in de hoofdstukken vijf en zes van de Diognetusbrief. ‘Ze zijn in de wereld, maar ze laten zich niet leiden door de wereld. Ze brengen op aarde hun leven door, maar hebben hun burgerrecht in de hemel.’ Minder verheffend zijn de passages waarin de auteur een felle toon aanslaat tegen de Joden (hoofdstuk drie en vier). Op de Coul benadrukt dat hier vooral de superioriteit van het christelijk geloof ten opzichte van het jodendom (en het heidendom) moet worden gedemonstreerd. Wanneer christenen zich realiseren dat de kerk geroepen is om een contrastgemeenschap te zijn in een geseculariseerde samenleving, zal deze schat uit de vroege kerk een bron van inspiratie zijn.

Tegenstrijdige verlangens Een andere kijk op secularisatie Dr. M. J. Kater (red.) Omvang 96 pagina’s Prijs 9,95 euro Uitgever De Banier ISBN 9789462783942

Brief aan Diognetus Bezorgd, vertaald en ingeleid door Michiel Op de Coul Omvang 64 pagina’s Prijs 15,95 euro Uitgever Boekencentrum ISBN 9789021143682

De Oogst

33


Column / Gerry Velema

vanuit het hoofdkantoor

Volg Mij nu maar…

Nieuws van de directie

Tijdens een kinderdienst werd eens uitgelegd wat Jezus volgen betekende. Een kinderwerker zei tegen zes kinderen dat ze achter hem aan moesten komen en alles wat hij deed, moesten zij ook doen. Ze gingen er alle zes voor. Kijken en nadoen! Het was net een leuk spelletje… met hier en daar een verrassend trucje om de zes discipelen scherp te houden. Het volgen van Jezus, het hoort zo makkelijk, maar wat is het een opdracht voor een volwassen kind van God. Ik voel me bij voorbaat al onrustig worden… Wat zou Jezus gaan doen? Wat heeft Jezus gedaan?

We zijn blij met alle steun die we mogen ontvangen van onze achterban. Op allerlei manieren zetten mensen zich in voor Tot Heil des Volks. Dank u voor uw gebed. Dank voor uw tijd en voor vrijwilligerswerk. Dank voor uw gulle gaven. We hebben het jaar 2015 financieel positief af kunnen sluiten. De giften zijn zelfs weer toegenomen. Geld is maar een middel. Maar door uw steun zijn we mede in staat om ons werk te doen. We zijn blij dat de Raad van Toezicht weer op sterkte is en dat we een nieuwe voorzitter hebben gevonden in de persoon van Frank van der Duijn Schouten, voormalig rector magnificus van Tilburg University en de Vrije Universiteit in Amsterdam. Andere leden zijn J.N. Rozendaal, J. Luursema, J. Mooij en G.W. Kok. De laatste drie zijn recent toegetreden. Er wordt gestreefd naar een zevenkoppige raad, met ten minste twee vrouwelijke raadsleden erin. Tot Heil des Volks krijgt een adviesraad waarin de breedte van de achterban zo goed mogelijk vertegenwoordigd zal zijn. De raad zal fungeren als klankbord voor de directie. We houden u op de hoogte van ontwikkelingen binnen de organisatie. Nogmaals dank voor uw steun.

Laat ik het proberen: alles doen wat Jezus doet. En ­Jezus doet… zó: Hij, kilometers maken op zijn sandalen; Ik er achter aan in mijn auto. Hij, slapend op de grond onder de blote hemel; Ik, zoek een veiliger onderkomen en vooral mijn zachte bed. De volgende ochtend: Hij, ontbijt met een visje in het vuur op het strand... Ik, … Nee, het nadoen hapert. Jezus nadoen, achter Hem aan, alweer onderweg op campagne voor zijn Vader. Jezus zonder televisie, zonder sport, zonder iPhone, zonder vakantie? Maar lieve Heer, ook dit lukt me niet. Jezus volgen, Hij geneest een man, troost een vrouw, bevrijdt een kind. Jezus wekt een dode op en ik snak naar adem… Zou hij ook willen dat we dit nadoen? Jezus volgen… Weer een nacht zonder slaap, maar vol gebed bij zijn Vader. Jezus volgen: Neem je kruis op, Jezus nadoen als hij zegt: Vader, niet mijn wil, maar Uw wil geschiedde… Ik ben er beduusd van. Jezus volgen, wat een opgave. Hoe moet dat eigenlijk anno 2016? En is dit ook niet opmerkelijk: wat die kinderen zo goed oppakten, zo snel begrepen, lijkt voor volwassenen bijna onhaalbaar, onmogelijk… Jezus volgen, misschien lukt het weer, als we als kinderen worden…

Met vriendelijke groet,

Gert Hutten Arie Seip

Vooruitblik De volgende Oogst heeft als thema de ultieme perfectie en gaat over de drang van veel mensen om in alles perfect te zijn (schoonheid, lichaam, werk, carrière, etc.). Daar tegenover staat de boodschap van het Evangelie zetten, dat meer de nadruk legt op innerlijk leven, Gods kracht in onze zwakte, niet jezelf op de voorgrond, maar de ander. Met onder meer: • De ultieme perfectie: waarom we in alles perfect willen zijn • Gezichtsherkenning in de kerk: hoe gevaarlijk is de opmars van biometrie? • Ben je wat je hebt of wie je bent (in Christus)?

Gerry Velema De volgende Oogst verschijnt D.V. vrijdag 4 maart.

34

De Oogst


tot heil des volks

Hoofdkantoor Evangelisatie, hulpverlening en profetisch geluid O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 020 420 2394 info@totheildesvolks.nl www.totheildesvolks.nl facebook.com/totheildesvolks twitter.com/thdvamsterdam Bereikbaar: ma.-do. 9.00-16.30 uur (behalve de lunch); vr. 9.00-12.30 uur.

De Shelter Youth Hostel Ministry info@youthhostelministry.org www.youthhostelministry.org facebook.com/shelteryouth.hostelministry Shelters twitter.com/shelterams The Shelter City Barndesteeg 21, 1012 BV Amsterdam 020 625 3230 020 623 2282 city@shelter.nl www.shelter.nl The Shelter Jordan Bloemstraat 179, 1016 LA Amsterdam 020 624 4717 020 627 6137 jordan@shelter.nl www.shelter.nl

Scharlaken Koord Straatwerk, preventie en hulp­verlening rond prostitutie Barndesteeg 25, 1012 BV Amsterdam 020 622 6897 020 330 2224 info@scharlakenkoord.nl www.scharlakenkoord.nl twitter.com/bewareloverboys Preventiewerk 020 626 0845 info@bewareofloverboys.nl www.preventiescharlakenkoord.nl

adressen, giften en testament

info@waypoint-urk.nl www.waypoint-urk.nl twitter.com/waypointurk

Kringloop Waypoint Vliestroom 21, 8321 EG Urk 0527 239 924 kringloop@waypoint-urk.nl www.kringloopwaypoint.nl facebook.com/kringloopwaypoint

Waypoint Kampen Verslavingszorg en preventie Boven Nieuwstraat 105-1, 8261 HC Kampen 038 331 6660 info@waypoint-kampen.nl www.waypoint-kampen.nl facebook.com/waypointkampen twitter.com/waypoint_kampen twitter.com/thecapekampen Winkel Waypoint Kampen Tweedehandskleding en accessoires Oudestraat 136, Kampen info@waypoint-kampen.nl www.waypoint-kampen.nl

De Sikkenberg Christelijk recreatiepark Sikkenbergweg 7, 9591 TD Onstwedde 0599 661 144 info@sikkenberg.nl www.sikkenberg.nl facebook.com/sikkenberg twitter.com/sikkenberg

AHA Dagopvang voor dak- en thuislozen O.Z. Voorburgwal 125, 1012 EP Amsterdam 020 627 4422 info@aha-dagopvang.nl www.aha-dagopvang.nl

Second Step Tweedehandskleding en accessoires Willemsstraat 39, 1015 HW Amsterdam 020 622 6897 secondstep@thdv.nl www.secondstepshop.nl

De Bewaarschool

CHAP

De Wandelende Tak

Christelijke hulpverlening bij seksverslaving Goudsbloemstraat 38, 1015 JR Amsterdam 020 420 9203 info@chap-nederland.nl www.chap-nederland.nl www.benikseksverslaafd.nl

Stadswandelingen en fietstochten in (de regio) Amsterdam O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@ontmoetamsterdamanders.nl www.ontmoetamsterdamanders.nl facebook.com/ontmoetamsterdamanders twitter.com/gidsmatthijs

Different Christelijke hulpverlening rond ­seksuele identiteit en relaties Goudsbloemstraat 38, 1015 JR Amsterdam 020 625 6797 info@different.nl www.different.nl

Buurgericht kinderwerk O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@debewaarschool.nl www.debewaarschool.nl

Habakuk.nu Een helder christelijk geluid 020 344 6310 info@habakuk.nu www.habakuk.nu twitter.com/habakuknu

Dank voor uw steun Onder dank ontvingen wij in december 2015 de volgende giften: Algemeen 99.931,99 Amsterdammers Helpen Amsterdam 15.421,37 Bewaarschool – Het Fort 150,00 De Oogst 169,45 De Sikkenberg 50,00 Different 831,54 Habakuk 145,00 Hulp voor prostituanten (CHAP) 197,50 Kerstviering 410,00 Kinderwerk - Replay 57,00 Kinderwerk “De bewaarschool” 22.515,12 Scharlaken Koord Amsterdam 51.596,77 Scharlaken Koord Nederland 605,00 The Shelter City 20,00 Wandelende Tak 281,50 Waypoint Kampen 7.619,39 Waypoint Twenterand 145,00 Waypoint Urk 17.182,87 Winkel Scharlaken Koord 65,00 Youth Hostel Ministry 514,07 ---------Totaal: € 217.908,57 ----------

Testament en giften Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam. De stichting bezit rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel, dossiernummer 40530233. Giften Stichting Tot Heil des Volks Bankrekening 104944 IBAN code: NL34INGB0000104944 De stichting beschikt over een ANBIverklaring. Giften en abonnementsbetalingen b ­ uiten Europa ABN-Amro te Amsterdam: 4667.85.992 t.n.v.: Stichting Tot Heil des Volks, Amsterdam IBAN code: NL38ABNA0466785992 BIC code: ABNANL2A (Beide codes vermelden)

Mochten er in deze publicatie afbeeldingen staan waaraan rechten kunnen w ­ orden ontleend, dan verzoeken we u contact op te nemen met de uitgever.

Waypoint Urk Verslavingzorg en preventie Vliestroom 9, 8321 EG Urk 0527 690 073

U vindt ons op sociale media

De Oogst

35


‘Wees dan navolgers van God, als geliefde kinderen, en wandel in de liefde, zoals ook Christus ons liefgehad heeft en Zichzelf voor ons heeft overgegeven als een offergave en slachtoffer, tot een aangename geur van God.’ Efeze 5: 1, 2 (HSV)


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.