De Oogst april 2017

Maandblad van Tot Heil des Volks | april 2017 | jaargang 80 | 934

Binnenkijken bij nieuw project Het Fort:

Toerusting voor kinderen Amsterdam-Noord Orlando Bottenbley over het

Vaderhart van God

Ex-straatcrimineel Joshua Kotadiny:

‘Ontspoorde jongeren hebben vaderschap nodig’

INHOUD

THEMA: VADER

4 Waarom is het zo belangrijk om het Vaderhart van God te kennen?

Ds. Bottenbley over God en je diepste identiteit

8 Amsterdam!

Nieuwe rubriek met nieuws over de stad, de christelijke projecten en een agenda van Ontmoet Amsterdam Anders

10 De verdwenen vader Het drama van de afwezige vader doortrekt de geschiedenis.

Een essay van Otto de Bruijne

12 Zie Jezus Deze keer: vader en dochter Jaap en Sari Willems van De Sikkenberg

16 Nieuws Nieuwspagina van Tot Heil des Volks met onder meer nieuws over de projecten

18 Binnenkijken bij Het Fort Wat komt er bij kijken om een naschoolse opvang te realiseren die iets van Gods liefde wil laten zien?

20 Gezocht: betrokken vaders Hoe kun je als vader meer betrokken zijn op je gezin?

Praktische vadertips van orthopedagoog Bert Reinds

22 Open brief van vader die het verknalde ‘Jij bent de dupe van mijn keuzes in het leven en ik schaam me daarvoor’

24 De Joodse vader als leraar Bart Wallet over de vraag: Welk beeld is er van de joodse vader, wat wordt van hem verwacht?

26 Bijbelstudie Gert Hutten over het thema ‘Vaderhart van God’

28 Interview Joshua Kotadiny Hij was straatcrimineel en zet zich nu in voor kansloze jongeren

30 Waarom christenen zich niet als een Calimero moeten gedragen Interview met godsdienstsocioloog Cors Visser over God in het publieke domein

TOT HEIL DES VOLKS

REDACTIONEEL

Vader We zouden samen ergens naartoe, mijn vader en ik. De planning was strak, maar als ik niet de verkeerde afslag had genomen, zou ik precies op tijd zijn geweest. Gestrest zak ik naast hem in de auto om er even later op de snelweg achter te komen dat ik mijn zonnebril nog op heb en mijn normale bril nog in mijn eigen auto ligt. Met sterkte -5 voel ik me zonder bril licht gehandicapt. Mijn vader blijft – het is bijna irritant – de rust zelve. Maar op den duur werkt het kalmerend. Hij doet, schiet mij later te binnen, precies wat je van je vader verwacht. Hij blijft rustig. Stelt geen vragen. Bewaart de kalmte.

Aparte uitdrukking is dat eigenlijk. Je kunt kalm blijven.

En je kunt kalmte bewaren. Bewaren doe je met dingen waar je zuinig op bent of die je ooit nog eens nodig denkt te hebben. Op kalmte kunnen we maar beter zuinig zijn, we hebben het meer dan ooit nodig. Al in 2002 schreef Pim Fortuyn zijn boek ‘De verweesde samenleving’: ‘Wij leven in een tijd zonder richting, zonder ideologieën, zonder aansprekende ideeën, zonder vaders en moeders, kortom in een samenleving van wezen.’

Het gevoel van verweesd zijn is vijftien jaar later zo sterk geworden dat veel mensen vallen voor een autoritaire ‘vader’ als Trump of Wilders. Het is niet mijn keuze, maar ergens begrijp ik het wel. Ook ik voel bij tijden de behoefte aan iemand met de eigenschappen en het verhaal van een vader als antwoord op de angstverhalen die mensen als Wilders verspreiden. Een authentiek, niet door communicatiemensen kapot gerepeteerd verhaal dat niet bedoeld is om mijn stem te winnen.

Makkelijk is het ondertussen wel om naar de politiek te

wijzen. Mijn buurvrouw hield mij pas een spiegel voor toen ze in een vurig betoog uitlegde waarom zij zich inzet voor de VvE en de tuin beneden bij onze flat. Het was een verhaal van gemengd eigen- en gemeenschappelijk belang. Een verhaal dat ik terug zie bij mijn (schoon)ouders: ik – typisch verwende dertiger – loop er doorgaans wat minder warm voor, dat gemeenschappelijke belang.

Van een vroegere wijkzuster, inmiddels eind tachtig, kreeg ik onlangs een gratis opvoedkundig advies. Niet meer dan twee speeltjes in de box leggen, zei ze. Anders krijg je een onzeker kind dat niet kan kiezen. In mijn luie stoel met tablet, telefoon en de post naast me en de tv voor me denk ik wel eens: heb ik soms vroeger in een propvolle box gelegen? Steeds vaker pak ik het hele boeltje op en leg ik er een boek voor in de plaats.

‘Eindelijk thuis’ van Henri Nouwen bijvoorbeeld. Iemand zei tegen hem: ‘Of jij nu de jongste of de oudste zoon bent, weet goed dat je uiteindelijk geroepen bent om de vader te worden.’ ‘Eindelijk thuis’ beschrijft de lange weg van zoon naar vader: ‘In bescheiden mate ben ik gaan beseffen wat het betekent een v­ ader te zijn die geen vragen meer stelt, die niets anders meer wil dan zijn kinderen thuis verwelkomen.’ ◄ Matthijs Hoogenboom Eindredacteur De Oogst matthijshoogenboom@totheildesvolks.nl FOTOGRAFIE: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

Uitgave Oogst Publicaties, onderdeel van Stichting ‘Tot Heil des Volks’, sinds 1855 actief in evangelisatie en hulpverlening.

JAARGANG 80 | NUMMER 934 | APRIL 2017

Vormgeving, opmaak en druk Buijten & Schipperheijn, Amsterdam i.s.m. Aperta, Hilversum

Medewerkers: Orlando Bottenbley Otto de Bruijne Matthijs Guijt Matthijs Hoogenboom Gert Hutten Ronald Koops Lilian Madern Bert Reinds Arie de Rover Nieske Selles Simone Schoemaker Bart Wallet Marijke Willems

Fotografie: Arie Ambachtsheer Margriet Alblas, Elisabeth Ismail

Coverfoto Margriet Alblas

Redactie Matthijs Hoogenboom (eindredacteur) Ronald Koops (hoofdredacteur) Marijke Willems

Redactie en administratie Oogst Publicaties, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam. totheildesvolks.nl 020 344 6310 info@deoogst.nl 020 420 2394 De Oogst is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Nadere informatie bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden te Ermelo.

0341 565 499.

Abonnement De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten.

Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden via de coupon elders in dit blad of via totheildesvolks.nl

DE OOGST

3

4

DE OOGST

THEMA

ORLANDO BOTTENBLEY

Gods Vaderhart Ik ben ontzettend blij dat ik kan zeggen dat ik Gods Vaderhart in mijn leven heb leren kennen. Waarom is het zo belangrijk om het Vaderhart van God te kennen? Dan weet je waar je vandaan komt en dat bepaalt ten diepste je identiteit. Dat is op allerlei fronten beschermend.

Ik ben geboren in een soort getto in Paramaribo, Suriname. Het was een wijk die tijdens de Tweede Wereldoorlog was opgezet voor Joden die gevlucht waren naar Suriname, omdat het een kolonie van Nederland was.

Men bouwde barakken om hen daar te herbergen. Na de oorlog zijn de Joden er vertrokken. Ze zijn in Suriname gebleven of teruggekeerd naar Europa. Toen heeft men de barakken beschikbaar gesteld voor de armere gezinnen. Mijn ouders hoorden bij die armen. Het waren woningen met twee slaapkamers, een hele eenvoudige keuken, een badkamer (eigenlijk een douchecabine) en een toilet.

Daar hebben we met twaalf gewoond. Ik ben de op één na jongste van tien kinderen. We behoorden tot de kleinere gezinnen in dat getto. De criminaliteit was ten hemel schreiend. Ik groeide er mee op. Ik ben God ontzettend dankbaar dat ik op mijn zeventiende begon te veranderen.

Nog steeds moet ik voortdurend bidden: Heer, bescherm mij tegen mijzelf. Ik ontdek telkens dat ik niet beter ben dan een ander. Ik ben alleen beter af, omdat ik geraakt ben door Gods liefde.

Crisisopvangcentrum Mijn vrouw studeerde in Amsterdam. Toen ik haar leerde kennen, kwam ik om het weekend naar Amsterdam waar ik Tot Heil des Volks leerde kennen. Omdat ik zelf ook uit die wereld kwam, had ik iets met meiden in de prostitutie, pooiers en verslaafden. Heel veel van mijn vrienden en vriendinnen heb ik eraan te gronde zien gaan. Soms letterlijk overleden aan een overdosis of vermoord. In de Willemsstraat was een crisisopvangcentrum van Tot Heil des Volks. Daar heb ik al mijn stages gelopen. We gingen bordelen en sleep-inns langs om meisjes en jongens op te roepen zich te laten opnemen. Daar zag ik de meest gruwelijke dingen en daardoor heb ik mensen lief gekregen. Maar ik heb ook gezien hoe moordend de zonde is.

God gaf aan Adam en Eva volmaaktheid. Als de duivel Eva op de boom van kennis van goed en kwaad wijst, lees je in

Genesis dat Eva zag dat het heerlijk was om van te eten.

Dat is zonde: ongelofelijk aantrekkelijk. Maar op het moment dat je er van genoten hebt, dan wurgt het je.

‘Alleen maar in het vinden van onze identi­ teit in onze hemelse Vader is er redding en bevrijding op elk gebied’ Vijfentwintig gulden Toen ik nog maar net in Drachten woonde, werd ik uitgenodigd te spreken op een boot van Jeugd met een Opdracht, achter het Centraal Station in Amsterdam.

Daar was toen de tippelzone. Ik had een geweldige avond.

Hoeveel mensen toen wel niet hun leven aan Jezus hebben gegeven! Aan het einde van die avond stapte ik in de auto, die ik vlakbij had geparkeerd. Ik moest stoppen voor het stoplicht. Op het moment dat het licht op groen ging, stapte een vrouw bij mij naar binnen. Ik schrok mij wild.

En ik móest rijden want het licht was groen. Even verderop stopte ik op een plek waar ik helemaal niet mocht stoppen. Ze zei: ‘Vijfentwintig gulden’. Op dat moment ervoer ik van mijn hoofdhaar tot mijn voetzool de begeerte in mij opkomen. Omdat ik mijn identiteit in mijn hemelse Vader heb ontvangen, gaf de Heilige Geest mij de kracht om een omslag te maken. Ik heb bijna een uur met haar in de auto gezeten en haar het Evangelie verteld. Ze vertelde dat ze door haar man gedwongen werd om een paar keer in de week bij te verdienen. Als ze dat niet deed, werd ze afgeranseld. Ik gaf haar vijftig gulden om naar huis te kunnen gaan.

Boezemvriend Mijn overtuiging is dat mijn hart net zo zondig is als jouw hart. Alleen maar in het vinden van onze identiteit in onze DE OOGST

5

hemelse Vader is er redding en bevrijding op elk gebied.

Maar dan moet je ook durven diep te gaan. Daarom wil ik je meenemen naar het Vaderhart. Om het Vaderhart te leren kennen, moet je proberen een boezemvriend te worden van de Vader. Ik heb ervoor gekozen boezemvrienden te hebben. Mensen die mijn hart kennen en waarbij ik kwetsbaar durf te zijn en mijn binnenkant laat zien. Jezus is een boezemvriend van de Vader. In Johannes 1: 18 staat het evangelie in een notendop. ‘Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan de boezem van de Vader is, die heeft hem ons verklaard.’

Voor ‘verklaard’ staat in het Grieks een woord dat te maken heeft met analyseren. Als je een bloem analyseert dan gaat er een wereld voor je open. Dat gebeurt wanneer je een boezemvriend krijgt. Je opent je binnenste voor elkaar. Daardoor zie je de mooie en minder mooie dingen en raak je met elkaar verbonden. En naarmate de vriendschap dieper gaat, ga je meer aan elkaar toevertrouwen.

Dat is wat Jezus doet. Hij laat je de veelkleurige schoonheid en grootheid van God zien.

Boeman Maar waarom openbaart Jezus de Vader? Omdat hij in een wereld terecht komt waarin een totaal vertekend beeld van vaderschap heerst. De schriftgeleerden en farizeeën hebben van het vader-zijn een karikatuur gemaakt. Sommige mensen hebben moeite om God te vertrouwen, omdat hun eigen vader een karikatuur heeft gemaakt van wie God als vader is. Dat merk ik bijvoorbeeld bij vrouwen die door hun vader zijn misbruikt. Zij hebben het beeld van een wrede vader die je pijn doet.

In sommige gemeenschappen wordt God als straffende vader gezien. Ik schrik er soms van hoe bang mensen zijn van God. God is rechtvaardig, maar op het moment dat je één aspect van Zijn karakter uitvergroot, dan gaat het ten koste van andere aspecten. Dan wordt Hij een boeman.

Als Jezus aan het kruis hangt, dan zie een rechtvaardige God die niet één zonde door de vingers kan zien. Het volle oordeel komt op Hem terecht. Maar je ziet tegelijkertijd de liefdevolle Vader die Zijn zoon geeft. God is een rechtvaardige en liefdevolle God. Soms zijn we geneigd mensen die in zonde leven met de waarheid neer te sabelen.

Maar waarheid zonder liefde is een harde waarheid. En liefde zonder waarheid wordt een verschrikkelijke vorm van liefhebben. Als de schriftgeleerden een vrouw die op heterdaad is betrapt op overspel bij Jezus brengen, dan zeggen zij: ‘Mozes heeft gezegd dat we zulke mensen moeten stenigen.’

‘Waarheid en liefde vinden elkaar. Zo maakt Hij het vaderhart aan ons bekend’ Jezus zegt: ‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen.’

Langzaam verdwijnen ze allemaal. Dan zegt Hij tegen de vrouw: ‘Heeft niemand u veroordeeld? Dan veroordeel ik u ook niet. Ga heen en zondig niet meer.’ Waarheid en liefde vinden elkaar. Zo maakt Hij het vaderhart aan ons bekend. Op het moment dat ik de Vader zie, kan het niet anders of ik wil mij volledig aan Hem toevertrouwen.

6

DE OOGST

Bij Hem wonen Ondanks het feit dat ik in een getto ben opgegroeid, waren wij kerkelijk. Ik zat op een christelijke school en daar heb ik al heel vroeg het ‘Onze Vader’ leren bidden. Ik denk dat het zó bekend is dat het jargon geworden is. Jezus zegt: ‘U nóemt God wel “Onze Vader”, maar u kent Hem niet’ (Johannes 8: 54 en 55). Je hebt geen relatie met Hem. Je weet alleen wie Hij is, net zoals je weet wie Barack Obama is. Jezus bedoelt kennen dat te maken heeft met relatie.

Daarom komt Hij als boezemvriend van de Vader om Hem heel dicht bij te brengen. In Johannes 14: 23 zegt Jezus: ‘Wanneer iemand mij liefheeft zal hij zich houden aan wat ik zeg, mijn Vader zal hem liefhebben en mijn Vader en Ik zullen bij hem komen en bij hem wonen.’ Het woordje wonen voert de Joden terug naar de Sinaï. Als God aan Mozes de opdracht geeft om de tabernakel te bouwen, zegt Hij: ‘Ik wil onder mijn volk wonen.’ De almachtige, soevereine God wil in hun dagelijks leven zijn. Hij wil deel uitmaken van hun gemeenschap. Als de tabernakel voltooid is staat er: ‘En de heerlijkheid van de Here daalde neer in het heilige der heiligen.’ De wolkkolom en de vuurkolom symboliseren dat God altijd aanwezig blijft. God wil door Jezus bij ons wonen. Kan jij dat heel persoonlijk zeggen: ‘Hij woont in mijn hart’? Pas als je daar met diepe overtuiging ‘ja’ op kunt zeggen en dat ervaart en beleeft, zal je tot je identiteit komen en boezemvrienden worden met Hem. Deurkruk Toen we een paar jaar in Amsterdam woonden, stond op de Dam een meneer te schilderen. Een groot doek met Jezus die op een deur klopt. Hij was bijna klaar met schilderen toen uit de menigte een meisje naar voren kwam.

‘Meneer, u bent iets vergeten. U bent vergeten de deurkruk te schilderen.’ Hij zei: ‘Lieve mensen, de deurkruk zit aan de binnenkant.’ Jezus nodigt zichzelf uit en Hij vraagt ons of wij van de binnenkant ons hart willen openen, ons willen bekeren. In Openbaring 3: 20 schrijft Johannes: ‘Ik sta voor de deur en klop aan. Als iemand mijn stem hoort en de deur opent, zal ik binnenkomen, en we zullen samen eten, ik met hem en hij met mij.’ In de jaren tachtig en negentig heerste er een strijd tussen reformatorischen en evangelischen. De laatsten legden de nadruk op het ‘aannemen’. De reformatorischen zeiden: ‘De mens kan niets. God moet je wedergeboren laten worden.’ Twee zaken die onderscheiden worden, maar niet gescheiden kunnen worden. Wedergeboorte is in de Bijbel per definitie altijd passief. Het is een ander die het aan mij doet. Zoals je jezelf niet geboren kunt laten worden, kan je jezelf ook niet wedergeboren laten worden. Het werkwoord bekeren is altijd een actief werkwoord. Johannes roept de mensen toe: ‘Bekeert u!’ Jezus doet dat ook en Petrus op de pinksterdag. God kan en zal mij nooit bekeren. Het doet een appel op de mens. De wedergeboorte is dat wat de Heilige Geest doet in ons en daardoor kun je niet anders dan je bekeren. Het is een antwoord op wat de Geest in je doet.

Volheid van de Geest Op het moment dat je Hem leert kennen, wil je doorstoten tot de diepte. ‘God heeft ons dit geopenbaard door de Geest, want de Geest doorgrondt alles, ook de diepten van

God wil een relatie met ons met liefde, vreugde en intimiteit. De praktijk is vaak anders.

Bottenbley: ‘Ik schrik er soms van hoe bang mensen zijn van God.’

God’ (1 Korinthe 2: 10). Dat is de volheid van de Geest. Hij maakt de volheid van de Vader aan je bekend. Vroeger lag ik op mijn knieën te bidden: ‘Here God geef mij meer van uw Geest.’ Een lieve broeder leerde mij eens: ‘Je moet meer van jezelf geven aan de Geest.’ Als je bij mij thuis komt en je bent geen boezemvriend dan kom je door de voordeur, dan laat ik je heel vriendelijk binnen en dan geef ik je een plek in mijn woonkamer. Waarschijnlijk zal je niet verder komen. Als je een vriend begint te worden dan maakt mijn vrouw een heerlijke Surinaamse maaltijd voor je klaar en dan mag je door naar de keuken. En naarmate onze relatie groeit neem ik je mee naar mijn studeerkamer en laat ik je zien wat ik bestudeer. En ik neem je mee naar mijn schuur om mijn tuin schoon te maken. Naarmate wij boezemvrienden worden open ik steeds meer kamers van mijn leven. Dat is de volheid van de Geest. Het kan zijn dat je de Geest hebt binnengelaten in je leven, maar dat je de slaapkamer nog niet aan de Geest hebt gegeven. Of de sleutel van de kelderdeur. Om de Geest je de diepten van de Vader te laten leren kennen, moet je Hem toelaten in heel je leven.

FOTO: RIET AMBACHTSHEER

Psalm 103 Ik voel mijzelf soms zo onrein. Ik ben soms zo teleurgesteld in mijzelf. Dan sta ik verbaasd over hoe God mij behandelt. Dus als de boze mij wijst op mijn tekortkomingen dan zeg ik: ’Ja, maar het is allemaal aan het kruis genageld’. ‘Prijs de HEER, mijn ziel, vergeet niet één van Zijn weldaden’ (Psalm 103: 2). Als de Vader mij terugwijst, zal Hij mij altijd wijzen op de weldaden. ‘Liefdevol en genadig is de HEER, Hij blijft geduldig en groot is Zijn trouw. Zo liefdevol als een vader is voor zijn kinderen, zo liefdevol is de HEER voor wie Hem vrezen’ (Psalm 103: 8 en 13). Je bent kind aan huis bij het hart van de Vader. ◄

Orlando Edgar Bottenbley (Paramaribo, 1951) is de oprichter van de Vrije Baptistengemeente Bethel in Drachten.

DE OOGST

7

ONTMOET AMSTERDAM ANDERS

MATTHIJS HOOGENBOOM

Nieuw: Amsterdam-pagina Elke maand tref je hier tips, nieuws, een boekrecensie en het laatste nieuws van Ontmoet Amsterdam Anders.

Later dit jaar volgt een nieuwe website met nóg meer Amsterdam-nieuws en uit-tips.

De Wandelende Tak wordt Ontmoet Amsterdam Anders De Wandelende Tak is inmiddels een begrip in christelijk Nederland. Per jaar ontvangen we 3000 wandelaars.

Maar we doen veel meer dan wandelen. Een bezoek aan Amsterdam en Tot Heil des Volks is een belevenis die - dat horen we vaak terug - mensen niet snel vergeten. De meeste van onze programma’s zijn dagvullend: we

Tip Op 4 en 5 mei zijn overal in Amsterdam (en andere plaatsen) kleine herdenkingen: Open Joodse Huizen. In de voormalige ‘kweekschool’ wordt bijvoorbeeld Gisela Wieberdink-Söhnlein geïnterviewd. Zij was kinderleidster in de crèche aan de Plantage Middenlaan waar in de Tweede Wereldoorlog Joodse kinderen werden ondergebracht.

Meer weten? openjoodsehuizen.nl Loop gelijk even langs het Stadsarchief, Vijzelstraat 32.

Daar is tot 14 mei een (gratis) tentoonstelling met prachtige foto’s uit de Tweede Wereldoorlog.

8

DE OOGST

drinken samen koffie, lunchen, bidden, zingen en delen getuigenissen.

De naam Ontmoet Amsterdam Anders vinden we daarom passender. Het zal even wennen zijn, maar wie weet nog dat Twix ooit Raider heette :-)? Onze doelstelling is en blijft: Amsterdam in al zijn facetten laten zien. De schaduwkanten én het verrassende verhaal dat op allerlei plekken iets van Jezus zichtbaar wordt.

Zie Jezus in Amsterdam!

(Voorheen ‘Projectwandeling’) Een dag vol verrassingen voor gezin, familie, vrienden, vereniging of kerkenraad. Een ervaren gids neemt je mee naar plekken die een ‘etalage’ van Jezus zijn: mensen, gebouwen, hartverwarmende projecten, levensverhalen, gevelstenen. Kijk voor het volledige programma op de website en schrijf je in voor dit event op donderdag 1 juni.

Nieuw: Met je ‘sisters’ langs de grachten Je start met koffie en appelgebak in het koetshuis van één van de intiemste musea van Amsterdam: Museum van Loon. Daar wordt je door een kundige gids wegwijs gemaakt in de wereld van de rijke grachtengordelbewoners van weleer. Vervolgens ontdek je al wandelend langs de grachten dat geschiedenis ontzettend leuk kan zijn. Aan het einde van de dag staat er een high tea voor je klaar bij Second Step, een re-integratieplek voor kwetsbare vrouwen. Zo ben je niet alleen aan het genieten met je sisters, maar help je ook nog eens andere ‘sisters’.

Schrijf je in voor 25 april, 11 mei of 10 juni. (En ja, mannen zijn ook welkom…)

Exclusief voor Oogstlezers: gebruik bij inschrijving de code ‘SISTERS’ en je krijgt de koffie met appelgebak (á € 6,-) cadeau van ons.

Programma Joods Amsterdam vernieuwd Het is en blijft een boeiend verhaal. Deze wandeling is dan ook erg populair. In de zestiende eeuw waren de Spaans-Portugese Joden hartelijk welkom in Amsterdam. Nu staan bij alle Joodse instellingen in Amsterdam bewakingshuisjes. Al wandelend leer je niet alleen over het verleden, maar wordt je tegelijk verrijkt door het heden. Het programma is vernieuwd! Je start met koffie (en als je wilt gebak) in het Theehuis in de prachtige Hoftuin van de Protestantse Kerk. Een bezoek aan de Hollandsche Schouwburg is inbegrepen.

Wandel mee op 26 april.

Nieuw: Mannendingen Lekker weg als mannen onder elkaar. ‘s Avonds na je werk nog even door naar Amsterdam. Zoals zoveel mannen... maar dan anders. Wat gebeurt daar eigenlijk op de Wallen? Een wandeling met een aanleiding tot een goed gesprek. Maar eerst een stevige maaltijd, voor je klaargemaakt door bezoekers van inloophuis voor dak- en thuislozen Amsterdammers Helpen Amsterdammers (AHA).

Na een wandeling door Amsterdam bij avondlicht sluit je de avond in sfeer af met een borrel in een typisch donkerbruin Jordanees café. Kijk voor het hele programma op de website en neem contact op om een datum te plannen met je groep of schrijf je in voor vrijdag 19 mei.

Sekstheater Casa Rosso en de Allemanskapel van christelijke leefgemeenschap Oudezijds 100.

Recensie ‘Barbaren en tirannen’ luidt een paragraaf in dit boek.

Zwarte bladzijden over zwarte mensen, zo zou je het ook kunnen zeggen. De schrijver neemt ons in vogelvlucht mee langs de internationale handel waar Amsterdam zo rijk van werd. Helaas ten koste van de levens van lokale mensen in de koloniën. Mensenhandel en slavernij staat in schril contrast met de rijkdom van de bestuurders van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en van de West-Indische Compagnie.’ ‘Amsterdam in de wereld’ laat een spoor van destructie zien: welvaart ten koste van welzijn van miljoenen. Een aanrader voor wie zijn geheugen wil opfrissen van ons koloniale verleden wereldwijd: opdat wij niet vergeten! / Ellie Pater (gids bij Ontmoet Amsterdam Anders) Amsterdam in de Wereld Marielle Hageman Ambo/Anthos uitgevers € 24,99

Inschrijf- en groepswandelingen Een wandeling boeken is al mogelijk met acht personen!

Neem vrijblijvend contact op om een datum te plannen en uw wensen door te nemen.

Individueel of met een klein groepje kan je mee met onze ‘inschrijfwandelingen’: Dinsdag 25 april – luxe dag met je ‘sisters’ Woensdag 26 april – wandelen door Joods Amsterdam Donderdag 11 mei – luxe dag met je ‘sisters’ Vrijdag 19 mei – Mannendingen – Amsterdam bij nacht Donderdag 1 juni – zie Jezus in Amsterdam Zaterdag 10 juni – luxe dag met je ‘sisters’ Dinsdag 20 juni – Familiedag Amsterdam in WOII

Contact: Dienstencentrum Tot Heil des Volks 020-3446310 (maandag tot en met donderdag) info@ontmoetamsterdamanders.nl ontmoetamsterdamanders.nl

DE OOGST

9

THEMA

OTTO DE BRUIJNE, BEELD: ARIE AMBACHTSHEER

Het Papa Gevecht Onze Vader in de hemel heeft aardse vaders geschapen naar Zijn beeld. Maar het drama van de afwezige vader doortrekt de geschiedenis. De gevolgen zijn groot, schetst Otto de Bruijne in dit essay.

Onze Vader in de hemel heeft aardse vaders geschapen naar Zijn beeld. Er is direct verband tussen God de Vader en ons aardse vaderschap. De Thora, Gods onderwijzing, is erop gericht om in een gebroken wereld dit goddelijk gegeven te beschermen en daarmee ook het huwelijk en het gezin als hoeksteen van de samenleving. Je zou het vaderschap - natuurlijk ook het moederschap - de kern van Gods scheppingsorde kunnen noemen en daarom misschien wel het meest bedreigde geschenk van God. Er is een gevecht gaande over dit geheim: aardse vaders sluiten een, zoals God de Vader, eenzijdig en onvoorwaardelijk verbond met hun kind. Het moet ons dan ook niet verbazen dat de aanval van de duisternis en de opstand van de mens tegen God zich richt op dit principe. Het is een Papa gevecht op leven en dood dat gaat om de fundamenten van het leven: aanvaarding, liefde, trouw, veiligheid, identiteit, vrijheid. En wel in die volgorde.

Afwezige vader Het drama van de afwezige vader doortrekt de geschiedenis. Oorlogen, armoede, slavenhandel, hebben ontelbare mannen van hun gezinnen gescheiden.

Subtieler maar niet minder verziekend: de afwezige vader als de man die het vlees snijdt, die een onbekende is voor zijn kinderen, hoe hard hij ook werkt om de schoorsteen te laten roken.

Of: de moderne slavernij van mannen en vrouwen die in de 24/7-economie constant moeten presteren. Niet voor acht uur ‘s avonds thuiskomen om op te bieden tegen collega’s, thuis de laptop openen, mentaal onbereikbaar zijn en hun vakanties uitzitten en zich geen raad weten met ‘gewoon gezellig samen’, hun relaties laten verdampen om bij te blijven in de ratrace.

Dieper: de twijfel over het durven aangaan van een vaderschap. De moeite en weifel om een langdurige relatie, een huwelijk, aan te gaan, wordt ervaren als een beperking van vrijheid en carrièremogelijkheden. Het vaderschap niet meer zien als een vervulling van je leven, maar als een parallel en concurrerend spoor, het kwijtraken van regie. Een kind gaat jouw leven beïnvloeden.

Kinderen krijgen, lijkt te roepen om risicomanagement.

Die weifelende grondhouding kan voortkomen uit het cynisme over de houdbaarheid van beloften, verbinding, toewijding. Beter van niet...dan kunnen we nog naar Bali of Guatemala om het Fear Of Missing Out-syndroom te bestrijden. De angst dat je iets gemist hebt, want ‘je leeft maar één keer’! Als het vaderschap onderaan de checklist van het leven komt te staan, zegt dat wat over de mate van volwassenheid. De Joodse filosofe Hannah Arendt heeft gezegd: de belofte is het begin van de volwassenheid. Als de keuze voor het vaderschap een teken van volwassenheid is, lijkt het erop dat in onze cultuur die vorm van volwassenheid uitgesteld of afgesteld wordt. Je zou kunnen zeggen dat we in die zin blijven hangen in een puberale of misschien kinderachtige cultuur die alleen uitgaat van eigen genot en de grote toewijding aan een nieuw leven niet meer aandurft. Het uitstel of afstel van het vaderschap als teken van cynisme, onvermogen enten slotte onmacht. Onmacht omdat het steeds vaker gaat ontbreken aan inspirerende voorbeelden van wat vaderschap persoonlijk, maar ook maatschappelijk, betekent. Vaderschap verdwijnt daarmee als ideaal.

God de Vader?

Toen ik met tieners uit kapotte gezinnen gesprekken hield over het geloof in God, dat heette catechisatie, werd mij ernstig aangeraden niet over ‘God de Vader’ te spreken.

Deze kinderen hadden zoveel meegemaakt met huiselijk geweld, dronkenschap en misbruik dat het beter was om het begrip vader niet met God te verbinden. Toen ik per ongeluk wel eens over God de Vader sprak, volgde inderdaad een uitbarsting: ‘praat niet over vader’, ‘als God op mijn vader lijkt, wil ik niets met Hem te maken hebben!’

Pijnlijk!

Maar onder die tieners gebeurden ook wonderen: sommigen gaven hun leven radicaal aan God...Hun nieuwe Vader. Ik heb versteld gestaan van de ingrijpende veran-

dering die zij meemaakten. Diep in hun wezen bestond wel degelijk een ongeschonden beeld van wat en wie een vader eigenlijk zou moeten zijn. Een verlangen naar geborgenheid, vertrouwen en veiligheid, die zij opnieuw vonden door Jezus die hen bij de Vader bracht.

Zieke relatie met vader Onlangs las ik over een onderzoek over het verband tussen atheïsme en afwezig vaderschap en/of een verstoorde vader-kind relatie. Van diverse bekende atheïsten werd beweerd dat zij of geen vader hadden of een zieke relatie met hun vader hadden. Het zou kunnen. Maar wat mij sterker trof was dat schrijvers als Ayn Rand en haar volgelingen, het ideaalbeeld van de onafhankelijke individualist, propageren. Mensen die niets moeten hebben van afhankelijkheid, bescherming en hulp, in hun beeld ontbreken de vaders als beschermer. Als er vaders zijn, dan zijn het vaders die hun kinderen leren de wereld in te delen in winnaars en verliezers, in strijders en gesneuvelden. ‘En jij bent een winnaar! Pas dan ben ik jouw vader!’

Die Spartaanse vaders richten zich op de flinke jongen, die niet mag huilen en dus later ook niet meer kan huilen.

Die hard moeten worden...en de weg naar de tederheid en hun eigen gevoel niet meer kunnen vinden. Die uiteindelijk -misschien- vader worden zonder ooit het hart van het vaderschap te kennen.

Niet voor niets zijn een beweging als ‘Het Vaderhart van God’ en de kampvuursessies van bv. de 4e Musketier bedoeld om mannen ook de weg terug te laten vinden naar hun emoties, intimiteit en een open relatie met vrouw en kinderen. Henri Nouwen heeft in zijn boek ‘Eindelijk Thuis’ over de thuiskomst van de verloren zoon, de mannelijkheid en de vrouwelijkheid van het vaderschap duidelijk gemaakt, door de twee handen van Rembrandts zegenende vader, twee verschillende vormen te geven.

Moeder en vader. Ontroerend mooi toont hij de groei naar het vaderschap in ons leven.

De ‘strijd om Papa’ werkt ook door in het vinden van een gezond beeld van seksualiteit. Het verband tussen incest en prostitutie is bekend. Als dochters door dreiging en dwang geleerd worden hun lichaam te kunnen geven om door hun vader geaccepteerd en aardig gevonden te worden, is de kiem gezaaid voor prostitutie. Waar macht de plaats van liefde inneemt, waar kinderen in een afkoophouding gedrongen worden, waar onderhandeld moet worden, corrumpeert het vaderschap.

De strijd om Papa is Thora. Het is een strijd om herstel van Gods bedoeling met de schepping, en het herstel van ons vertrouwen in God zelf. Hoe goed wij ook ons best doen, we moeten allemaal toegeven dat er aan de aardse vaders veel schort. Het mooiste wat ik van mijn eigen vader heb geleerd is dat hij ons kinderen duidelijk maakte dat hij genade nodig had. Toen hij weer eens in een driftige reactie een klap uitdeelde en besefte dat hij zichzelf had laten gaan, vroeg hij vergeving aan ons. Indrukwekkend. Aardse vaders falen, Gods Geest geeft kracht om het vaderschap weer op ons te nemen. Gods Geest kan kinderen vergevingsgezind maken, maar ook sterk om hun eigen vaders te helpen in hun zoektocht, dat begint bij het eren van je vader en je moeder... ◄

ZIE JEZUS

RONALD KOOPS, BEELD: ELISABETH ISMAIL

In de rubriek ‘Zie Jezus’ portretteren we twee mensen die via een van de projecten van Tot Heil des Volks met elkaar samenwerken of met elkaar optrekken. Wat leren ze van elkaar en hoe zien ze Jezus in de ander? Deze keer zijn we op vakantiepark De Sikkenberg in Onstwedde bij Jaap en Sari Willems. Ze werken als vader en dochter beiden als recreatieondernemer.

‘Ik zie veel van Jezus in mijn vader’

Jaap (61) heeft als oprichter al heel wat jaren gewerkt op De Sikkenberg.

Sari (33) hielp als kind en tiener ook mee en nu ze zelf getrouwd is en kinderen heeft, doet ze dat opnieuw.

Hoe is het om als vader en dochter samen te werken en wat zien ze van 12

DE OOGST

Jezus in elkaar?

DE OOGST

13

Jaap

‘Ik vind het heel bijzonder om opnieuw samen te werken met Sari.

Als kind en tiener hielp ze samen met andere kinderen uit ons gezin mee op de camping. En nu sinds een jaar opnieuw. Dat vinden mijn vrouw Marlies en ik bijzonder. We zijn beiden boven de zestig en al 22 jaar verbonden aan De Sikkenberg. Je bent dan snel geneigd om platgetreden wegen in te slaan. Sari weerhoudt ons daar soms van, haha!

14

DE OOGST

Ik waardeer vooral haar daadkracht en energie en ik vind het heel knap dat ze zo goed kan schakelen. Het is voor haar best druk: een jong gezin met drie kinderen, de kerk, een sociaal leven en haar werk hier. “Let je goed op jezelf”, zeg ik wel eens. Die uitspraak heeft ook met m’n eigen verleden te maken: achteraf hebben we een groot beroep gedaan op onze kinderen en veel zorgen gehad rondom de camping. Toen de crisis kwam, waren dat twee tropenjaren voor ons gezin.

Nog steeds komt er heel veel op je af als je een recreatiebedrijf runt, je moet van alle markten thuis zijn. Als ik door de bomen het bos niet meer zie, dan zet ik samen met Sari de boel op een rijtje. We zijn allebei van de lijstjes en zoveel mogelijk structuur, daarin versterken we elkaar.

Het is belangrijk om dicht bij de Vader te leven, zoals Jezus ook deed.

Dat zie ik bij Sari ook: de zekerheid dat ze kind van Hem is. Ook zie ik iets van Jezus’ compassie met de nood van deze wereld. Sari vindt het leven niet makkelijk, ik ook niet.

Maar we klampen ons beiden op onze eigen manier vast aan de hoop die in ons leeft.’

Sari

‘Het voelt bijzonder dat dit werk opnieuw op mijn weg gekomen is.

Ook is het wel dubbel, want als kind en tiener heb ik ook meegeholpen en hoewel ik genoot van het wonen bij een vakantiepark, is het ook wel zwaar geweest. Mijn ouders hebben het op verschillende fronten zwaar gehad op De Sikkenberg en waren daar altijd open over. Dat was moeilijk als kind, maar uiteindelijk heeft het onze band verdiept en versterkt.

Van mijn vader waardeer ik vooral zijn doorzettingsvermogen. Samen met mijn moeder zet hij z’n schouders er steeds opnieuw onder, sinds vorig jaar met een nieuwe manier van ondernemen. Dat doen ze toch maar even! Verder is hij een open persoonlijkheid, bij hem is iedereen welkom, wat je ook gedaan hebt. Hij heeft geen veroordeling in zich, dat vind ik krachtig. Verder mag je hem altijd alles vragen. Dat heb ik echt moeten leren, want ik vogel het liefst alles zelf uit. Maar vragen stellen mag!

Ik zie veel van Jezus in mijn vader: de verdraagzaamheid, zijn open armen, maar ook zijn toekomstzekerheid. Hij zegt regelmatig: “Je weet waar ik ben als ik dood ga.” Die zekerheid heeft mij altijd geraakt, ook omdat ik dat lang zelf heel spannend heb gevonden. Nu ik die geloofszekerheid mezelf eigen heb gemaakt, geef ik het weer door aan onze kinderen. Het lied ‘Glorie aan God’ is het lijflied van mijn vader. En daar gaat het om. Het leven is niet altijd makkelijk, maar we weten wel waar we heen gaan, hoe het nu ook gaat in de wereld.’

DE OOGST

15

DICHTBIJ

NIEUWS / MARIJKE WILLEMS

Mooie kansen in Twenterand: help je mee?

Bij Waypoint Twenterand (verslavingszorg en preventie) bieden we preventie-activiteiten aan op scholen, bij verenigingen en in kerkelijke gemeenten.

Ook ondersteunen we (ex)verslaafde jongeren, jongvolwassenen ĂŠn hun directe omgeving. We zijn hard op zoek naar nieuwe vrijwilligers! We zoeken bijvoorbeeld voorlichters en maatjes, vrijwilligers die zich bezighouden met social media en communicatie, een kartrekker voor de collecteweek in december en een administratief medewerker. Er is genoeg werk te doen, kom je helpen? Kijk voor meer informatie op: waypoint-twenterand.nl

Vrijwilligers gezocht!

16

Secretariaat van het ­dienstencentum THDV We zijn op zoek naar een vrijwilliger die ons kan meehelpen op het secretariaat!

Je werkt dan op het dienstencentrum in hartje Amsterdam en helpt bij onder andere met de correspondentie, de ledenen giftenadministratie en het ontvangst van bezoekers. Je komt terecht in een dynamisch en gezellig team!

Vakantie nog niet geboekt?

Denk dan eens aan ons vakantiepark de Sikkenberg in Onstwedde.

Naast de mooie accommodaties die hier te huur zijn (safaritent, familiehuis en bungalows) is er in de schoolvakanties een activiteitenprogramma waarbij de Bijbel centraal staat. Zo is er een kinderclub, zijn er activiteiten voor jongeren en worden er voor de volwassenen Bijbelstudies en dagsluitingen georganiseerd.

Meer informatie staat op totheildesvolks.nl/vrijwilligers

Meer weten?

Kijk op sikkenberg.nl

DE OOGST

Van de straat – reacties De Oogst van maart verscheen in een bijzondere vorm: als veertigdagendagboek met de titel ‘Van de straat’.

Oogstabonnees kregen dit nummer ‘gewoon’ toegestuurd, maar mensen konden het nummer ook speciaal aanvragen. En dat hebben veel mensen gedaan!

De reacties waren positief: ‘Een heel mooi boekje! Ook ontroerend om te lezen hoe Gods werk doorgaat en Hij geen onderscheid maakt wie Hij zal toebrengen tot de grote kudde… Ook de vragen die onder elk gedeelte staan, zetten tot nadenken.

Een aanrader.’

‘Prachtig dagboek! Naast de (ontroerende) verhalen vind ik ook de foto’s prachtig en zoveel zeggend!’

‘Heel mooi boekje! Ook om met tieners thuis te lezen.’

‘Als vaste Oogst-lezer vandaag blij verrast door dit boekje. Een uur daarvoor spraken mijn man en ik over hoe we onze 40 dagen vorm konden geven: niet sociaal christelijk/wenselijk maar anders, we wisten nog niet goed hoe.

En dan valt dit boekje op de deurmat!

Wij zijn erg blij met dit dagboek en het zal onze 40 dagen vorm geven en onze gerichtheid op bewogenheid, heling en gerechtigheid.’

Onze kringloopwinkels We hebben als Tot Heil des Volks een aantal kringloopwinkels en winkels met tweedehands kleding. Het geld dat deze winkels opbrengen, wordt besteed aan onze hulpverlening. Dus door te kopen, helpt u ons werk!

Sisters Zwolle Tweedehands dames- en kinderkleding Nieuwstraat 14, Zwolle totheildesvolks.nl/sisters

Waypoint Sisters Emmeloord Tweedehands dameskleding Lange Nering 13, Emmeloord waypointsisters.nl

Vrijwilligers het Fort Kinderarmoede is een groter probleem in Nederland dan veel mensen denken. In Amsterdam alleen al wonen maar liefst 35.000 kinderen die opgroeien in armoede. Bij het Fort willen we ons inzetten voor deze kinderen! Wij geloven in de kracht en talenten van ieder kind, ongeacht hun omstandigheden. Daarom bieden we deze kinderen een veilige plek waar ze na schooltijd samen plezier kunnen beleven en zichzelf kunnen ontwikkelen. We zijn op zoek naar vrijwilligers die zich samen met onze kindercoaches willen inzetten tegen armoede.

Interesse? Ga naar: totheildesvolks.nl/vrijwilligers

Kringloop Waypoint Kringloopwinkel Vliestroom 21, Urk kringloopwaypoint.nl

Waypoint Kampen – winkel Tweedehands heren-, dames- en kinderkleding Oudestraat 136, Kampen waypoint-kampen.nl

Second Step Amsterdam Tweedehands dames- en kinderkleding Willemsstraat 33, Amsterdam secondstepshop.nl

Blijf op de hoogte!

Eind april verschijnt onze eerste digitale nieuwsbrief. Hierin vertellen we meer mooie verhalen uit het werk van Tot Heil des Volks en over de projecten. Blijf op de hoogte en meld je aan via www.totheildesvolks.nl/nieuwsbrief

DE OOGST

17

DICHTBIJ

TEKST EN BEELD: MARGRIET ALBLAS

Binnenkijken bij Het Fort:

Werk in uitvoering!

Twee weken geleden opende Het Fort zijn eerste locaties in Amsterdam-Noord. Hier komen kinderen uit arme gezinnen twee dagen in de week na schooltijd voor liefdevolle begeleiding en worden ze toegerust en begeleidt in alle vaardigheden en wijsheid die zij nodig hebben om een kansrijke toekomst tegemoet te gaan. Maar wat komt er allemaal bij kijken voordat zo’n project tot stand komt? Binnenkijken bij Mieke, Anette en Ramon van Het Fort.

de briefjes voor pand hangen van Tot ’s ga Door het hele lle co r Het Fort waa kinderen van bedsochtend tijdens een ge t s lk Vo Heil des beden voor he ge , dromen en en ng gi di oe m be geschreven.

Fort op hebben

lles zien dat a nder om te edacht en van zo ij b n e d oe nag Het is zo g nden over hebben n is. aa het worde waar we m werkelijkheid aan nu droomden

Ramon: ‘We zijn al zek er vijf keer met een vol gepakte auto van de IKE A thuis gekomen.’

18

DE OOGST

Mieke: ‘We willen een gezinshuis zijn waar kinderen zich thuis voelen en Gods liefde ervaren, zich gekend en geliefd voelen en tot hun bestemming komen.’

heel naast veel bellen, ook Een locatie starten is elspe het En . ten zet aar veel IKEA-spullen in elk n. rde wo d eer uitgeprob goed moet natuurlijk ook

Alles moet no

g een plekje vi

Waar zullen w

e de whiteboar

Het Fort wordt gebouw

d.

ds ophangen?

Mieke: ‘We ho even voor dit pand geen hu talen, maar al ur te bele kosten voor het opknapwer voor ons. Na k zijn meerdere repa raties om lekk te verhelpen, ages kunnen we nu eindelijk de le vlekken scho kkage­ onmaken!’

Ramon: ‘Het opstarten van het Fort is als een zandloper. Van brede brainstorm totdat nu alle s in het smalle deel concre et wordt en het er op aan komt. Ik zie er naar uit dat we straks weer in het brede deel van de zan dloper zijn beland en alle s lekker loopt.’

n nen we ee egint, kun b s n k e a e tr n s g ns aa deropvan . Helpt u o Als de kin gebruiken hetfort.org d @ e g o g in r n e o s h vaatwas ar: mieke a n il a M r? vaatwasse

nden.

En verder...

Uitwerken Fort-methode + programma’s • regelen van workshops • netwerken met ketenpartners • aannamebeleid kinderen ontwikkelen • klusjesmannen zoeken en begeleiden • ­boiler installeren • administratie & financiën • vrijwilligers begeleiden die komen helpen schoonmaken • bidden • kringloopwinkels bezoeken voor speelgoed • fondswervingsgesprekken • informele gesprekken met buurtbewoners en nog veel meer! NB: We zijn dringend op zoek naar vrijwilligers! Iets voor jou? Mail naar: miekehoning@hetfort.org

Oudergesprekken...

DE OOGST

19

THEMA

BERT REINDS, BEELD: ARIE AMBACHTSHEER

Gezocht: betrokken vaders Als vader en moeder ben je samen verantwoordelijk voor je kind(eren). Toch zijn vaders vaak de grote afwezigen: te druk met overwerk of werk in de kerk. Hoe kun je als vader meer betrokken zijn op je gezin? Orthopedagoog Bert Reinds geeft praktische tips.

God schiep een man en een vrouw (Genesis 1:27). Samen vormen zij het beeld van God. Ze zijn gelijkwaardig maar niet gelijkaardig. Het verschil heeft niet als doel elkaar te bestrijden, maar elkaar aan te vullen. Zowel de man als de vrouw is uniek in karakter, familiegeschiedenis, talenten en sekse. Het anders zijn wordt voor de man, merkbaar in de omgang met zijn vrouw, vrouwelijke collega’s op het werk, de ‘zusters’ in de gemeente. In het verschil heeft de man iets eigens, unieks te bieden in de omgang.

Mannen en vrouwen zijn dus niet inwisselbaar. Als die lijn door getrokken wordt naar het opvoeden, kun je stellen dat vaders ook iets anders te bieden hebt dan moeders.

Niet zozeer omdat zij andere dingen doen, maar ze doen de dingen anders. Vaders zijn dus niet inwisselbaar. Als vaders passief blijven in de opvoeding groeit het kind, emotioneel gezien, op één been op.

‘Als vaders hun potentie gaan ontdekken, in de positie gaan staan die God hen geeft, gaat hun wereld veranderen’ Geloof jij dat?

Vaders betrokkenheid in de opvoeding heeft een geweldige uitwerking op de ontwikkeling van zijn kind(eren). Ik wil een paar voorbeelden geven van de effecten van betrokken vaderschap: - De kans dat dochters slachtoffer worden van ongewenste of manipulatief consumptieve seks is kleiner - De kans dat zonen straatschoffies worden of in de criminaliteit belanden is aanzienlijk kleiner - Betrokken vaderschap heeft een preventieve uitwerking op de psychoseksuele ontwikkeling en gedrag van zowel zonen als dochters.

- Er is sprake van minder depressiviteit, automutilatie, angststoornissen en meer perspectief op de arbeidsmarkt.

- Een gelovig voorbeeld van vaders heeft een krachtige

20

DE OOGST

perspectiefvolle uitwerking op de geloofsontwikkeling van hun kinderen.

Vertrekpunt Wat krijgen vaders een kans om van betekenis te zijn in het leven van hun kinderen. Dat begint bij hun houding, hun vertrekpunt voordat ze gaan handelen. Ik wil vier belangrijke eigenschappen noemen: 1. Gehoorzaamheid aan hun Schepper. Hij is de Bedenker van het vaderschap (wordt vruchtbaar en talrijk) en Hij laat je zien hoe je vader mag zijn. Het is een mooie uitdaging om de Bijbel eens te bestuderen op dit thema.

2. Als dienend leider mag hij leiding geven aan zijn gezin.

Een dienend leider is niet druk met zichzelf te profileren maar stelt zich in dienst van de gezinsleden.

3. Een voorbeeld zijn in de omgang met de andere sekse door bijvoorbeeld respectvol om te gaan zijn vrouw, de moeder van zijn kinderen. De Bijbel is heel duidelijk wat de consequenties het heeft als de man zijn vrouw niet eert. 1 Petrus 3:7: ‘…opdat uw gebeden niet worden belemmerd.’

4. In dit alles mag hij het van de Vader verwachten, en deze blijde hoop geef hij door omdat hij zijn geloofsverantwoordelijkheid serieus wil nemen. Zoals Job zijn positie serieus nam zo mag jij in volle afhankelijkheid van jouw Vader er zijn voor zijn kind. (Job 1:15). Job die voor zijn kinderen offerde, want ze zouden eens gezondigd kunnen hebben. In die lijn mogen vaders hun kinderen elke dag voor de troon van God brengen. Een cliënt die gepest werd, een meisje van 14 jaar, zei dit tegen me: ‘Dat ik het op school vol houd komt onder andere omdat ik weet dat papa elke dag voor mij bidt.’ Wat een voorrecht, vaders!

Wat zijn jouw rapportcijfers op deze vier punten? Om een eerlijke score te krijgen, moet je je kinderen misschien eens vragen, of je vrouw. Misschien ontdek je een kloof tussen wenselijkheid en werkelijkheid. Maar beter deze kloof nu ontdekken zodat je er wat aan kan doen, dan straks op je sterfbed deze conclusie trekken en geen tijd meer hebben om het recht te zetten.

‘Service Man Returning Home’, is de titel van het beeld dat in de haven van Victoria (Canada) staat.

En nu de praktijk Met hart en handen betekent naast weten ook vooral doen. Als afronding van dit artikel een aantal doe-tips: 1. Bespreek met je vrouw regelmatig de balans in de opvoedingsverantwoordelijkheid. Erken de verschillen en geef elkaar de ruimte deze verschillen om te zetten in daden.

2. Werk aan persoonlijke aandacht. Onderzoek en ontdek wat elk kind leuk vindt, wat bij hem/haar hoort. Ga zo af en toe eens met elkaar op stap, leer je kind kennen, zonder zijn/haar leven te willen controleren of te beheersen. Stuur je kind een kaartje, sms’je: laat merken dat ze bij jou in beeld zijn.

3. Luister vooral naar je kind. Luisteren doe je met je oren, ogen, een open hart en een respectvolle hou-

Samenvattend Vaders: Geef leiding aan je gezin, zonder de gezinsleden te frustreren. Toon je onvoorwaardelijke liefde, want dat is uitgepakte genade. Voorwaardelijke liefde is wettisch.

De vrucht van voorwaardelijk opvoeden is dat een kind zich ontwikkelt of als pleaser met een hoog aanpasgedrag, óf als rebel die conflicteert met autoriteit. Neem tijd voor hen en leef als een voorbeeld met hen. Heb de

ding. Neem dus tijd en geef onverdeelde aandacht.

4. Durf je kind los te laten, zonder hem/haar aan haar lot over te laten, geef het vertrouwen en verantwoordelijkheid. En wanneer het niet gaat, wees degene die problemen bespreekbaar maakt, ook als het niet jouw schuld is.

5. Geef je kind een gezond mensbeeld/-waarde besef mee. Stimuleer je kind in zijn creativiteit, muziek maken, sporten, leeftijdsgenoten ontmoeten in een gezonde sfeer. Accentueer inzet in plaats van het resultaat.

6. Stel je huis open voor de vrienden van je kinderen, en leer ze kennen, ook al ben je niet een ‘fan‘ van hen. Bied ze een alternatief voor de straat aan, laat ze samen een film kijken. Blijf de leiding houden en geef ze ’speelruimte’.

moeder van je kinderen lief, want dat is het beste wat je je kind kunt geven.

Gun je kind het maken van een fout, kinderen leren juist van fouten maken. Kies ervoor om wat vaker thuis te zijn zodat jullie ook als gezin activiteiten kunnen ondernemen. Bespreek je ervaringen als vader eens met andere vaders, vertel elkaar wat goed en minder goed gaat. ◄ DE OOGST

21

THEMA

SIMONE SCHOEMAKER

Mijn kind groeit op in

Lieve Tom,

‘Wat ben ik trots op jou en hou ik veel van jou. Ik zie je groter worden en groeien en ik ben zo dankbaar dat ik jouw vader mag zijn. We hebben het soms moeilijk, dat weet ik. Ik weet dat het vaak zwaar voor je is, omdat we zo weinig geld hebben waarvan we rond moeten komen. Het doet mij pijn om te zien hoeveel verdriet jij hiervan hebt.

Als je weer niet naar een feestje kan omdat er echt geen geld is voor een cadeautje of als jij je schaamt omdat we oud speelgoed van jou inpakken om weg te geven. Of dat je, zoals afgelopen maand, niet mee mag met het uitje van school omdat ik het echt niet kan betalen. Ik heb zo-

22

DE OOGST

veel verkeerde keuzes gemaakt in mijn leven. Verkeerde relaties, verkeerde leningen en vaak grenzeloze zelfoverschatting. En nu zitten we hier in een klein huurflatje, in de schuldsanering en met weinig toekomstperspectief.

Ik wil je zo graag het beste geven, maar het lukt niet. Jij bent de dupe van mijn keuzes in het leven en ik schaam me daarvoor. Ik had het zo graag anders gedaan. Ik ben bang dat je, nu je ouder wordt, steeds meer ziet dat ik verkeerde dingen gedaan heb en mij zult gaan verwijten dat er geen geld is. Je bent steeds meer bezig met mooie spullen: merkkleding en sneakers die je kunt kopen.

armoede

In deze buurt is dat belangrijk, je kunt je daarmee laten gelden, laten zien wie je bent en wat je kan. Het snelle geld lijkt vaak voor het oprapen te liggen door te gaan dealen, stelen of misbruik te maken van andere mensen.

Ik wil je zo graag beschermen hiervoor, je uitleggen dat het altijd eindigt in ellende, maar ik ben bang dat er een dag komt dat je niet meer naar mij zult luisteren.

Jij schaamt je om naar de voedselbank te gaan, je schaamt je voor je oude jas en je oude schoenen. Die pijn zit diep in je hart en maakt je mond op straat steeds groter. Je overschreeuwt jezelf zoals ik ook zo lang gedaan heb. Ik weet

dat jij jezelf voorneemt om iets van je leven te maken, om veel geld te gaan verdienen en het respect van anderen te krijgen. Ik hoop dat jou dat lukt maar ik hoop vooral dat je de juiste beslissingen zult nemen, dat je hard werkt op school en een goede en eerlijke baan zult vinden. Ik doe wat ik kan om je te geven wat je nodig hebt en ik weet dat ik hierin vaak tekort schiet. Het spijt me dat ik je niet veel meer kan geven, maar ik hoop dat je weet dat ik er voor je wil zijn.’

Papa DE OOGST

23

THEMA

BART WALLET

De joodse vader als leraar Het gezin neemt in het jodendom een belangrijke plaats in.

Daarbinnen heeft iedereen zijn eigen rol. De moeder, de ­kinderen – maar ook de vader. Welk beeld is er van de joodse vader, wat wordt van hem verwacht? Waar kan hij zich aan spiegelen om een goede vader te zijn?

Een joodse vader en zijn zoon tijdens ‘Jerusalem Day’

24

DE OOGST

Als het over het joodse familieleven gaat, dan komt onvermijdelijk de joodse moeder centraal te staan. Ze is vereeuwigd in het liedje ‘My Yiddishe Momme’, dat vooral in de versie van Leo Fuld wereldberoemd is geworden.

De moeder is de spil van het gezin, het warme kloppende hart, een overbezorgde moederkloek die het beste en hoogste voor haar kinderen wil. Ze stopt haar kinderen vol met soep en nasj (snoep), want ze mogen niets tekortkomen. Maar hoe zit het met de joodse vader? Welke rol speelt hij in het joodse gezin?

Dat de joodse vader zo afwezig lijkt te zijn in de populaire beeldvorming van joodse families, zal te maken hebben met de klassieke rolpatronen die gelden. Vaders werken, moeders zijn thuis om voor de kinderen te zorgen en een joods huishouden te garanderen. Die werkende vaders moeten bovendien, zoveel als mogelijk is, ’s ochtends voor het werk en ’s avonds na het werk naar de synagoge om de gebeden te zeggen. Het mooiste is als het hem dan ook nog lukt om een paar uur samen met andere mannen te lernen, de Thora te bestuderen.

Belangrijke rol Toch kan dat beeld voor een heel verkeerde indruk zorgen. Want ook in het jodendom heeft de vader een eigen en belangrijke rol. Hij is de priester van de familie, die op sjabbat ook letterlijk de priesterlijke functie op zich neemt door zijn kinderen te zegenen: ‘Moge God je zegenen zoals Hij deed met Efraïm en Menasse’, of in het geval van de meisjes: ‘Moge God je zegenen zoals Hij deed met Sara, Rebekka, Rachel en Lea’. Het gezin wordt in de joodse traditie gezien als ‘een klein heiligdom’, een yempel-in-het-klein, een plek waar God wil wonen.

Volgens de Talmoed, het hoofdwerk van het rabbijnse jodendom, heeft een vader richting zijn zoons twee belangrijke taken: hij moet zorgen dat ze een vak leren én hij moet ze Thora leren. Dat betekent dat hij zowel voor het tijdelijke als eeuwige lot van zijn kinderen moet instaan. Zonder werk kunnen ze niet overleven, maar zonder kennis van de Bijbel gaan ze ook te gronde. Het mooiste beeld in het jodendom is dat van een vader die zijn zoon inwijdt in de geheimen van de Thora, samen gebogen over de tekst van de Hebreeuwse Bijbel. De vader scherpt zijn zoon Gods woord in, hij leert hem Hebreeuws, de manier waarop je de Bijbel moet uitleggen en welke praktische betekenis dat heeft in het leven van alledag.

‘Hij is de priester van de familie, die op sjabbat ook letterlijk de priesterlijke functie op zich neemt door zijn kinderen te zegenen’ Rolmodellen voor goed vaderschap zijn in het jodendom dan ook in eerste instantie bekende, grote rabbijnen. In allerlei verhalen wordt verteld hoe zij als onderwijzer optraden voor hun kinderen. Dat onderwijs is een opdracht die God zelf in de Bijbel aan het volk had meegegeven en dat maakt ook waarom er zo’n groot gewicht aan wordt gehecht. De vader mag dan wel zijn kind naar een goede school sturen en speciale aanvullende joodse les regelen,

dat ontslaat hem niet van de plicht zelf de tijd te nemen voor zijn kinderen en met hen Bijbelstudie te doen.

Uit de Bijbel komen vooral de drie patriarchen, Abraham, Izaäk en Jacob, naar voren als vaderfiguren. Zij staan aan de wortel van het joodse volk. Niet omdat zij nu zulke voorbeeldige mensen waren, maar omdat God hen u ­ itkoos. Uit hun levensverhalen worden veel lessen getrokken. Zo wordt gewezen op de belangrijke rol van het gebed in het leven van deze drie aartsvaders en wordt zelfs gezegd dat zij elk begonnen met één van de vaste gebeden: Abraham stelde het ochtendgebed in, Izaäk het middaggebed en Jacob het avondgebed. Die gebeden moeten de vaders hun kinderen leren en zo met hen samen de aartsvaders navolgen in de weg van het geloof.

God als Vader Boven de patriarchen uit gaat echter het beeld van God zelf als vader. Als Jezus het ‘Onze Vader’ bidt, doet Hij iets dat helemaal past in het jodendom van zijn tijd. In de apocriefe boeken en in allerlei gebeden wordt de God van Israël genoemd als ‘awinoe sje-ba-sjamajiem’, ‘onze vader die in de hemelen is’. De relatie tussen God en Israël wordt vaak omschreven als die tussen vader en zoon.

Belangrijk is wel dat er nooit over God als ‘mijn vader’ wordt gesproken, maar altijd als ‘onze vader’. De jood is met God verbonden als onderdeel van Zijn volk en hij kan niet los van alle andere joden tot God bidden.

‘De taal van de Hebreeuwse Bijbel, het Oude Testament, heeft ervoor gezorgd dat God niet alleen als ontzagwekkend gezien wordt, maar ook als een goede vader die voor zijn kinderen zorgt’ Dat maakt ook dat het jodendom voorzichtig is om het menselijke vaderschap zomaar te spiegelen aan Gods vaderschap. God is zo groot en zo heilig, dat wij mensen niet de indruk moeten wekken dat wij Hem ‘na’ kunnen doen. De jood mag weten dat God als een vader voor zijn volk zorgt, maar voor zijn eigen invulling van het vaderschap zal hij eerder naar de Bijbelse voorbeelden van de patriarchen kijken. Zij waren mensen die net als hij met vallen en opstaan hun kinderen voor wilden gaan in het leven met God. Dat zowel jodendom als christendom over God spreken niet alleen als Schepper, als Almachtige bestuurder van de wereld, als Rechter in het eindoordeel, maar ook als Vader, is van grote betekenis. De taal van de Hebreeuwse Bijbel, het Oude Testament, heeft ervoor gezorgd dat God niet alleen als ontzagwekkend gezien wordt, maar ook als een goede vader die voor zijn kinderen zorgt. Dat besef zorgt voor vertrouwen en intimiteit in de gebeden.

Christenen mogen zo ‘onze Vader in de hemelen’ zien als de Vader van Jezus Christus, maar ook als de Vader van Israël, die voor zijn zoon Israël blijft zorgen nu en in de toekomst. ◄ DE OOGST

25

BIJBELSTUDIE / GERT HUTTEN

Het Vaderhart van God Ik voel me zeer gezegend dat ik vader mag zijn van drie zoons. Steeds verbaas ik me er weer over hoe diep liefde is voor kinderen en hoe snel ik me bijvoorbeeld zorgen kan maken over hen.

Het is verbazingwekkend dat God nog veel meer en dan met volmaakte liefde van mijn zoons houdt. Het helpt me om te bedenken dat mijn zoons Gods zoons zijn en dat ze slechts tijdelijk aan mij zijn uitgeleend. Het is een geruststellende gedachte dat God de Vader, mijn beperkte vaderschap, omringt met Zijn liefde. Er is een eigenschap van God, die zelfs de beste ouder niet heeft: Gods vermogen om er altijd te zijn voor zijn kinderen. Hij is nooit de afwezige Vader die alleen zondags het vlees snijdt.

Oogappel Je bent Gods kind. Je hemelse Vader was erbij toen jij je eerste stapjes zette als kind. Hij is nu aanwezig, op dit moment. Heb je enig idee hoe aantrekkelijk je bent voor God? Toen mijn zoontje in de modder was gevallen en er niet uitzag, spoot ik hem schoon met de tuinslang. Zo doet God dat. Hij ziet je vuil, maar wast je schoon. Je bent nog steeds het middelpunt van Gods genegenheid. U bent Zijn oogappel. Soms kunnen we het maar niet begrijpen dat God dol is op Zijn kinderen. Jij genoot misschien van de eerste woordjes van je kind en de eerste stapjes, maar denk eens aan Gods oneindige blijdschap bij al jouw prestaties. Die tastende spelende babyhandjes, wat een genot voor God de Vader…

Wie is jouw Vader?

God is jouw Vader. Het is vaak een haast klakkeloze uitspraak. Normaal en gewoon. Besef jij wat het betekent dat God jouw Vader is? De Grote machtige God, jouw Vader! Mijn vader is politieagent. Zal ik jou eens vertellen wie mijn Vader is?

Jij mag van een jengelende zuigeling een kind worden en van een kind een zoon of een dochter (zie ook Romeinen

26

DE OOGST

8). Maar je blijft je leven lang een kind. Wij hebben het vaak over wat we doen, maar besef jij wie je bent? Je weet nooit wie je bent als je niet weet van wie je bent. Daarom gaan mensen op zoek naar hun roots: ik wil weten wie mijn vader is en waar ik vandaan kom.

‘Trots is de grootste vijand van de Vader’ Op Afstand In Amsterdam liep een jongetje huilend op straat. Een politieagent vroeg wat er aan de hand was. ‘Hebt u ook een vader gezien zonder zoontje?’ zei het kereltje.

Pasen betekent niet ‘wij krijgen onze Vader terug’. Pasen betekent vooral dat God eindelijk de Vader kan zijn die Hij wil zijn. God schept ruimte voor zichzelf. Eeuwenlang was God de Vader zonder jongetje, de Vader opzoek naar zijn verloren kinderen. Nu kan eindelijk de hemel open en kan Hij dichtbij komen. Geen afstand meer. Met een ruk trekt God het gordijn aan de kant. De kloof is overbrugd.

Wezenloos Jezus wil ons niet als wezen achterlaten. Daarom stuurt hij Zijn Geest. Die Geest leert ons dat wij kinderen zijn van de vader en die Geest leert ons dat we God mogen aanroepen als abba, papa. Een weeskind heeft zijn of haar ouders verloren en heeft geen ouderlijk huis meer. Zo omschrijft Jezus de situatie van veel mensen: jullie zijn verweesd. Jullie zoeken je wezenloos naar zin en betekenis. Als wees sta je er alleen voor. Nergens een plek om te schuilen en te huilen. God wil jouw Vader zijn. Hij wil dat je een thuis hebt.

Een man naar Gods hart De Bijbel zegt ergens dat David een man naar Gods hart was (Handelingen 13:22). David was niet echt een frisse jongen. Hij was trots en hij wilde alles hebben wat zijn hartje begeerde: die mooie vrouw daar is voor mij.

‘We zullen de liefde van de Vader nooit kun­nen ervaren, tenzij we ook Gods bedroefd­ heid over zonde en zelfgerichtheid delen’ Na de zonden met die mooie vrouw Bathseba, gebeurde er iets met het hart van David. Zijn verliefde en egoïstische hart werd een hart dat verbrijzeld werd. Hij schrijft dat prachtige lied ‘Create in me e clean heart o Lord’. Hij zegt daarin dat het offer voor God een verbroken geest is, een gebroken en verbrijzeld hart (Psalm 51: 19).

Verbrokenheid is dat we tot diep in onze hart voelen hoe kwetsend het is als we God op het hart trappen. Verbrokenheid is dat we net als God verdriet ervaren over de verwoestende uitwerking van onze zonden. Kijk dan niet allereerst naar uiterlijke daden. Want onze grootste zonden begaan we niet in onze daden, maar in ons binnenste, in ons hart. Gods hart wordt gebroken door trots, haat, bitterheid, oneerlijkheid, hebzucht en alle andere vormen van zelfzucht. We zullen de liefde van de Vader nooit kunnen ervaren, tenzij we ook Gods bedroefdheid over zonde en zelfgerichtheid delen.

Trots De grootste belemmering om kind te zijn van de Vader is trots. Maar al te vaak komen mensen niet thuis aan het vaderhart van God door trots. Ze zijn erger dan opstandige pubers. Die schoppen tenminste nog ergens tegen aan. Zij zijn wezen. Van God los.

‘Wij hebben het vaak over wat we doen, maar besef jij wie je bent?’

Ter voorbereiding van dit artikel las ik weer eens het boekje ‘het Vaderhart van God’ van Floyd McClung. Indringend beschrijft hij wat trots is. Trots geeft altijd anderen de schuld. Trots ziet vooral de fouten van anderen. Trots is op je-zelfzucht. Trots gaat voor eigen gelijk. Trots wil aandacht en in de krant komen. Trots veroordeelt. Trots is hard. Trots is veeleisend. Trots is nooit dankbaar. Trots brengt scheiding. Trots is de wortel van negativiteit. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Trots is de grootste vijand van ‘de Vader’.

Doe er dus alles aan om jouw trots te overwinnen.

Heer, niet trots is mijn hart (psalm 131: 1). ◄

COLUMN / MATTHIJS HOOGENBOOM

Busrit Eén keer per jaar, als het regent of stormt neem ik de bus naar mijn werk. Waar ik dan misselijk arriveer en besluit het nooit meer te doen. Het februaristormpje pasgeleden was weer zo’n moment. Opgepropt zitten in een te warme en bedompte bus vind ik een trieste bedoening.

In de bus is de Amsterdammer op zijn slechtst. Hij geeft zich over aan gezeur. Twee oude dames op het bankje achter mij lijken er geen genoeg van te kunnen krijgen.

Een aardige jonge vrouw – hoofddoekje op – zakt naast mij neer. Twee haltes verder zit een kwart van de bus vol vrouwen met hoofddoekjes. Je zult maar moslim zijn, denk ik. Dan ben je – na iedere terreuraanslag en in verkiezingstijd – uitschot van de maatschappij. Iedereen denkt iets over je, praat over je, scheldt op je, daagt je uit standpunt in te nemen tegen iets waar je nul verwantschap mee voelt.

‘Je zult maar moslim zijn, denk ik. Dan ben je – na iedere terreuraanslag en in verkie­ zingstijd – uitschot van de maatschappij’ Is het de regen? De stad oogst triest. De lange rit door Noord maakt me melancholisch. In de donkere IJtunnel word ik pas echt misselijk. De zeventiende-eeuwse huizen op de Hendrikkade kijken uit op de strakke gebouwen van de bibliotheek en het conservatorium. Toen Michiel de Ruyter hier woonde keek hij nog uit op het IJ. De Ruyter was een groot man. De hele Dam stond vol toen hij begraven werd. Ook over hem zal binnenkort wel een boek verschijnen waaruit ineens blijkt dat hij een schurk was, maar ik geloof er bij voorbaat niet in. Nadat hij bij Kijkduin de Engelsen in de pan had gehakt schreef hij in zijn dagboek: ‘Onze vloot lijkt klein, maar daarom kunnen we juist winnen. Dat is de manier waarop God werkt.’

Centraal Station. De bus loopt leeg. Over de Wallen loop ik, langs de Olofskapel, naar kantoor. Boven de ingang, waardoor De Ruyter regelmatig de kerk binnen ging, staat: ‘Hoop op een ander leven’. De veegwagens ruimen de resten op van weer een trieste avond.

Prostituees passen in het rijtje: moslims, homo’s, mensen die je ongestraft uit mag schelden. Op de hoek van de Sint Jansstraat kijk ik omhoog. Johannes kijkt me vanaf zijn sokkel aan. Er ligt een lam aan zijn voeten. ◄ FOTOGRAFIE: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

27

MIJN VERHAAL / MATTHIJS GUIJT, BEELD: MARGRIET ALBLAS

In de rubriek ‘Mijn Verhaal’ lezen we over persoonlijke verhalen van de hoop en vernieuwing die alleen de Here Jezus kan geven.

Deze keer: Joshua Kotadiny.

‘Ontspoorde jongeren ­ hebben vaderschap nodig’ Joshua was een straatcrimineel, maar kreeg van God kans op een nieuw begin. Nu zet hij zich in voor kansloze jongeren. Dit is zijn verhaal.

‘Tjakkie, wist je nog toen je me had gebeukt?’

Hij zei kalm: ‘Ja man, ik weet het nog heel goed. En ik sla je helemaal kapot.’

‘Als je weer komt, breek ik je rug! Kom maar op!’ was mijn antwoord.

Tjakkie wilde zijn jas uitdoen, maar dat was een inschattingsfout. Ik greep mijn kans en viel snel aan. Ik richtte met mijn luchtdrukpistool op zijn hoofd en schoot… mis!

Hij zag wat ik deed, maar ik gaf hem geen kans om mij aan te vallen. Ik rende op hem af en sprong boven op hem. Ik sloeg met mijn luchtdrukpistool op zijn hoofd, één, twee, drie, vier keer. Hij werd duizelig en viel op de grond. Het bloed stroomde uit zijn gezicht. (…) Ik greep hem bij zijn kraag en schreeuwde in zijn gezicht: ‘Wie is de koning? Zeg: Joshua is de koning!’ En ik trapte hem nog een keer. Hij riep paniekerig: ‘Joshua, jij bent koning!’

‘Harder!’ schreeuwde ik, en hij schreeuwde: ‘Joshua is koning!’ (fragment uit ‘Gein trappen, grace vinden’, Joshua Kotadiny, blz. 28) ‘Zo ongenadig was mijn leven op straat, in de Amsterdamse wijk Gein. Veel kansloze jongens en meiden leven nog steeds in zo’n ongenadige wereld, zonder perspectief. Het leven op de straat oefent daarom een ongelooflijke aantrekkingskracht op hen uit. Daar vinden ze status, geld en aandacht. Ze leven op het randje van de onderwereld, want de grens tussen straatcriminaliteit en de ”echte” onderwereld is flinterdun. Het is Gods genade dat ik aan de zuigende werking hiervan ben ontsnapt. Genade is dat je onverdiend iets krijgt. En dat is mijn boodschap voor die jongens en meiden: dankzij Gods genade is er een nieuw begin mogelijk!

Kijk, jeugd die ontspoort – ik noem hen wel eens “verloren jeugd” – en in de criminaliteit verdwijnt, is in de

28

DE OOGST

eerste plaats natuurlijk zelf verantwoordelijk voor hun crimes. Maar dat deze jongeren vervolgens definitief in een hokje worden geplaatst en een stempel krijgen opgedrukt, zorgt ervoor dat ze hun maatschappelijke carrière met een enorme achterstand beginnen. Wat deze jongeren nodig hebben, is intensieve coaching. Vaderschap. Mentorship. Ze hebben mensen nodig die hen vertellen dat er ook voor hen toekomstperspectief is, dat hun leven beter kan worden. Ze hebben veiligheid nodig.

Bescherming. En heel veel structuur.

‘Bijbelse principes zijn voor mij richting­ gevend voor de manier waarop ik naar de jongeren en hun problematiek kijk. Jezus is daarin een voorbeeld voor mij’ Maar ze hebben ook mensen nodig die hen durven confronteren met zichzelf en met hun daden. Neem zoiets als roken of overmatig alcoholgebruik. Je lichaam is een tempel van de Heilige Geest! Dat moet tegen jongeren gezegd blijven worden, ook als ze daar niet op zitten te wachten. Bijbelse principes zijn voor mij richtinggevend voor de manier waarop ik naar de jongeren en hun problematiek kijk. Jezus is daarin een voorbeeld voor me. Hoe hij vol liefde en bewogenheid omging met zijn discipelen.. Of iemand als Paulus, die de jonge Timotheüs coacht alsof het zijn bloedeigen zoon is. Het begeleiden van kwetsbare jongeren is voor mij méér dan werk, ik zie het als mijn roeping.

Jongeren moeten worden uitgedaagd om radicale keuzes te maken. Daarom verzorg ik gastlessen en creatieve workshops (PreLev, zie prelev.nl, MG), waarbij ik jongeren hun lifestory laat vertellen en hen woorden laat geven aan hun dromen en idealen. Ik doe dat vaak door hen rapteksten te laten schrijven – en hen die ook te laten rappen.

Dat levert eerlijke verhalen op: meiden die visagiste willen worden en jongens die dromen van een carrière als ­voetballer of artiest. Het uitspreken van deze idealen inspireert hen, geeft hen kracht.

Het is belangrijk dat ze beseffen dat er een alternatief is voor hun dagelijkse ledigheid en misère.

De Bijbelse geschiedenis van Jozef, zijn lifestory, spreekt me enorm aan. Jozef krijgt dromen van God, maar wordt afgewezen door zijn broers. Zij verkopen hem als slaaf naar Egypte, maar Jozef blijft vasthouden aan God, aan zijn dromen. God leidt hem uit de gevangenis en maakt hem onderkoning. Die geweldige boodschap deel ik met jongeren: houd je vast aan God, Hij verhoort gebeden.

Natuurlijk moet je hard je best doen, maar je kunt niets zonder Gods genade!

Lang geleden riep ik tegen Tjakkie: ”Joshua is koning!”

En eigenlijk ben ik dat nog steeds. Maar wel na een radicale switch in mijn leven. De Koning der koningen, Jezus, is míjn Koning geworden. Met Zijn autoriteit mag ik nu als een koning invulling geven aan mijn roeping in mijn gezin en in mijn bediening, door leiding te geven en door te dienen. Joshua is koning bij de gratie van Koning Jezus!’ ◄

DE OOGST

29

RONALD KOOPS

God in het publieke domein Het debat over religie in onze samenleving gaat vaak gepaard met veel emotie. Of het nu gaat over boerka’s, rituele slacht of de weigerambtenaar, de discussie daarover wordt vaak gepolariseerd gevoerd.

Godsdienstsocioloog Cors Visser is niet bang voor dit soort discussies.

Wel voor christenen die zich als Calimero gedragen. ‘Alleen maar afzonderen en verdedigen zorgt ervoor dat we terrein prijsgeven.’

Mensen laten nadenken over ‘grote vragen’, dat is niet alleen de missie van ForumC, maar ook de persoonlijke drijfveer van godsdienstsocioloog Cors Visser (40). Grote vragen zijn wat hem betreft vragen als ‘Zit het christelijke geloof alleen maar tussen m’n oren?’ Of: ‘Wat is de plaats van religie in het publieke domein?’ Cors Visser vindt dat niet alleen grote, maar ook mooie vragen, ‘omdat het mensen nieuwsgierig maakt en niet zomaar laat stoppen met denken.’ En daarnaast: heel veel grote vragen zijn van christenen én niet-christenen, zo is de ervaring van de godsdienstsocioloog die zichzelf typeert als orthodoxchristelijk. Zo organiseerde ForumC ongeveer een jaar geleden een debat over de vraag: kan een samenleving zonder vergeving? Cors: ‘Het woord “vergeving” is natuurlijk een christelijke term, maar we voerden het debat heel bewust met een filosoof, een pedagoog, een theoloog en een rechter. Door deze combinatie hadden we een prachtig debat. Het was verdiepend om allerlei aspecten van vergeving te horen, in ‘gesprek’ met de samenleving. Als christen dacht ik: wat gaat vergeving ver en wat is dat diep.’

In gesprek met de samenleving: ben je niet bang dat de samenleving jou beïnvloedt in plaats van andersom?

‘Het hangt er vanaf wat je wilt. Ik denk dat het Evangelie op zo’n manier doorklinkt in de samenleving. Persoonlijk hoop ik op een samenleving waar Gods Koninkrijk steeds meer zichtbaar wordt via christenen. Maar hoe pak je dat aan? Veel christenen reageren defensief op onze veranderende samenleving en zeggen: “We leven in een seculiere tijd, we moeten onszelf beschermen om het christelijke geloof overeind te houden.” Ik vraag me af of dat beste manier is. Als je echt gelooft dat het Evangelie een blijde boodschap is voor de hele samenleving, dan mag dat eruit knallen, dan mogen we het Evangelie delen en het open gesprek en het publieke debat zoeken. Het is goed om in gesprek te zijn met mensen die totaal niet of anders geloven. Wat betekent dat voor eigen geloofsbele-

30

DE OOGST

ving? Alleen maar afzonderen en verdedigen zorgt ervoor dat we terrein prijsgeven.’

Hoe heeft het open debat met onze seculiere maatschappij jezelf gevormd?

‘Ik ben opgegroeid in open orthodox-christelijk gezin. Ik ging naar de reformatorische middelbare school en ons gezin was lid van een degelijke PKN-gemeente met – dat wel – een open blik naar de samenleving. Toch was er in de kerk en op school vaak een soort ‘wij-zij-denken’. Dan werd er gezegd: “Wij zijn slecht, maar de wereld is pas echt slecht”.’

Hoe is je eigen houding naar ‘de wereld’?

‘Ik wil graag het gesprek aangaan met anders- of nietgelovigen zonder van te voren te oordelen. Willen we iets van het Evangelie laten zien in onze seculiere samenleving, dan moeten we mensen snappen én de mensen moeten ons snappen. Veel christenen zijn goed in geven van antwoorden op vragen die seculiere mensen niet hebben. Dat vergroot de afstand.’

Je schreef onlangs een boekje met de opmerkelijke titel ‘Seculiere Bokito’s en christelijke Calimero’s’. Wat is de essentie van dit essay?

‘De essentie is dat ik denk dat christenen te veel in hun schulp kruipen.

Christenen zien dat de samenleving veranderd is en dat klopt: het aantal gelovigen/kerkgangers is de afgelopen jaren drastisch afgenomen en christenen zijn een minderheid geworden. De seculiere Bokito’s zijn de meerderheid die met grof geweld over gevoelens van minderheden walsen en christenen gaan dan soms als een Calimero piepen:

dat zwarte kuikentje met die eierdop op z’n kop die zegt: “Zij zijn groot en ik ben klein, en dat is niet eerlijk!” Maar uiteindelijk werkt dat niet, want de Bokito’s (de samenleving en politiek, red.) opereren vaak vanuit het gelijkheidsdenken en willen vandaaruit hun idee van het goede opleggen op anderen. Maar de Calimero’s (de christelijke minderheid) piepen en zeggen: “Wij willen vrijheid!”.’

Wat is dan uiteindelijk beter: gelijkheid of vrijheid?

‘Dat weet ik niet. Ik zou geneigd zijn om voor vrijheid te kiezen. Maar uiteindelijk pleit ik in mijn boekje voor een soort broederschap, omdat je met elkaar soms een pragmatische oplossing moet zoeken. Neem het debat over de weigerambtenaar van een paar jaar geleden. Ik kan me - principieel gezien - voorstellen dat seculieren zeggen: dit is de wet sinds 2001;homo’s mogen trouwen, ambtenaren moeten de wet uitvoeren, de wet geldt voor iedereen (gelijkheid), dus weigerambtenaren: niet zeuren. Aan de andere kant kan ik me het christelijke standpunt ook goed voorstellen, het is heel principieel te zeggen dat er vrijheid is om als christelijke minderheid dingen te weigeren, in de trant van: geef ons de ruimte, er vloeit geen bloed en er is geen groot praktisch probleem. Maar je kunt ook heel pragmatisch met deze dingen omgaan en samen kijken naar een werkbare oplossing. Je kunt op je principes blijven staan, maar de samenleving brokkelt dan af en is dit dan wat we willen?’

Hoe zou de kerk kunnen reageren op de veranderende samenleving?

‘De kerk is vaak onvoldoende geworteld in hun buurt of in de samenleving en er is vaak ook weinig contact tussen mensen die geloven en niet geloven. Ik droom van een ‘spelende kerk’, een kerk die het lef en de vrijheid heeft om iets te doen voor hun buurt, samen met de buurt. Dus niet de kerk helpt de buurt, maar samen met buurtbewoners om tafel: wat heeft deze wijk nodig en wat kunnen we daar samen aan doen. Samen werken aan het goede voor onze samenleving.’ ◄

Cors Visser is directeur van ForumC, een forum voor geloof, wetenschap en samenleving. Op 12 april organiseert ForumC de lezing ‘Oud en der dagen zat: vragen rondom voltooid leven.

Ouderen die hun leven voltooid vinden zonder dat zij ernstig ziek zijn; het onderwerp staat momenteel volop in de publieke belangstelling. In de Tweede Kamer ligt een voorstel om hulp bij zelfdoding voor deze groep ouderen mogelijk te maken.

Maar wat bedoelen ouderen eigenlijk als zij aangeven dat zij hun leven als voltooid beschouwen?

Het programma bestaat oner meer uit een lezing door dr. Els van Wijngaarden, docent en onderzoeker verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek (Utrecht) en een interview met ouderenpsycholoog Hilde Mulder-Pouwels, MSc. Zij belicht enkele cases die zij in de praktijk als ouderenpsycholoog tegenkomt. Zie ook: forumc.nl

COLUMN / ARIE DE ROVER

Veilige vaders Het coachgesprek met de vastgelopen jonge vrouw was nog maar een kwartiertje oud toen mijn mobiel rinkelde. Vergeten op stil te zetten. Ik verontschuldigde mij en pakte mijn smartphone om uit te zetten.

Op het scherm blonk de naam van mijn zoon. ‘Sorry’, zei ik tegen mijn gast, ‘voor mijn kinderen neem ik altijd op’. Ik hoorde de gebroken stem van onze zoon zeggen: ‘Pap, het worst case scenario…….ik word vader’. Mijn hart brak in dit ene zinnetje. Geen relatie, een mooie baan, zijn leven weer op de rit en dan nu dit?! ‘Waar ben je’, vroeg ik? ‘Bij de aanstaande moeder’. ‘Hoe laat kun je thuis zijn? ’ ‘Over een kwartiertje’. ‘Ik kom eraan’, zei ik. Ik brak het coachgesprek af en reed emotioneel naar huis. We vielen elkaar huilend in de armen. Troost, troost, troost was het enige dat ik kon bieden. Drie dagen later vertelde hij mij hoe groot de impact was geweest toen zij hem meedeelde dat zij zwanger was geworden na die ene nacht samen. Hij had direct zijn mobieltje gepakt en mijn nummer gebeld. Op haar verbaasde vraag ‘Wie ga je nu bellen?’ had hij geantwoord ‘Mijn vader’. Waarop ze nog verbaasder had gezegd ‘Je vader?’ Hij had geknikt en gezegd: ‘Ik zou niet weten wie ik in deze omstandigheden beter kan bellen dan mijn vader’.

‘Ik hoorde de gebroken stem van onze zoon zeggen: Pap, het worst case scenario……. ik word vader’ Negentien jaar geleden heb ik, na een zware periode van geestelijke strijd, God gevraagd of ik eindelijk net zo’n vader mocht worden als Hij. Voor mij betekende dat, dat als mijn kinderen zich ooit in de problemen zouden werken, dat ze dan als eerste aan mij zouden denken. Na negentien jaar kreeg ik dit cadeau. Uitsluitend mogelijk gemaakt door de genade van Vader. Je mag Hem ook gerust papa (Abba) noemen. Zo veilig is Hij. Jij ook? ◄

Arie de Rover is coach.

FOTO: ELISBETH ISMAIL

DE OOGST

31

RECENSIES / REDACTIE MATTHIJS HOOGENBOOM

Het laatste woord ‘Mijn geloof is alleen maar gegroeid.

God is imposanter, groter geworden. Hij zal nooit zeggen: “Snap je dat nou?” maar wel: “Geloof je het nu?”’ antwoordt Johan Frinsel sr. op de vraag van Wilfred Hermans of zijn Godsbeeld door de jaren heen veranderd is. Hermans, journalist en tekstschrijver, sprak voor zijn boek ‘Het laatste woord’ met ‘twaalf grijze wijzen’ die ‘levens van anderen hebben gekleurd en zelf door het leven zijn getekend’. Hij interviewde hen in de loop van 2015 en 2016. Kortere versies van deze interviews verschenen in diezelfde periode in De Nieuwe Koers.

Hermans is er in geslaagd om een bundel met een twaalftal lezenswaardige interviews samen te stellen.

Enerzijds komt dat door de uitgesproken persoonlijkheden van zijn gesprekspartners, zoals de hierboven geciteerde Johan Frinsel, maar ook politicus Willem Aantjes, verzetsheldin Hebe Kohlbrugge, generaal Ted Meines, broodpater Gerrit Poels en dominee Nico ter Linden. Anderzijds komt dat doordat Hermans goede vragen stelt over belangrijke thema’s: wat is het geheim van een goed huwelijk?

Hoe gaan ze om met lijden? Welke tekst komt er op hun grafsteen? Hoe stellen ze zich de hemel voor?

De inhoud van de interviews is heel divers. Het geloofsvertrouwen dat

regelmatig oplicht, is indrukwekkend en ontroerend. Voorbeelden ter navolging! Andere interviews roepen bij mij vragen of zelfs vervreemding op.

Ter illustratie hiervan een paar citaten uit de interviews met twee ‘Amsterdamse rasvertellers’: Johan Frinsel en ds. Nico ter Linden. Wanneer Frinsel wordt gevraagd naar zijn levensmotto, antwoordt hij: ‘God is goed, een schuilplaats ten dage der benauwdheid en Hij kent – Hij ként! – degenen die bij Hem schuilen.’ Ds. Ter Linden: ‘Ik kan geen bodem verzinnen die er voor iedereen is. Iemand kan zelf een bodem maken, en misschien kan ik daarbij helpen.’

Ontroerende onzin Kippensoep eten met je hele familie op vrijdagavond. Trouwen met een Joodse partner, want die hoef je niets uit leggen over pesten en de oorlog.

En God? Die bestaat gewoon, of niet.

In ‘Ontroerende onzin’ doen honderd mensen uitspraken over hun Joodzijn. Of je nou geboren bent in Irak of in Amsterdam, of je twintig of negentig jaar bent, ‘Je voelt gewoon dat je Jood bent’. In Israël zijn, is thuiskomen voor de meesten. ‘Je herkent tenslotte je eigen soort’. Met de verklarende

woordenlijst is dit een heel toegankelijk boek en je leert veel over Joodse tradities. / Ellie Pater

32

DE OOGST

Hermans’ interviews bieden stof tot nadenken. En ze sporen aan om zelf in gesprek te gaan – of te blijven – met gelovige ‘grijze wijzen’ in onze eigen omgeving. Verrijkend! / Matthijs Guijt

Het laatste woord - Levenslessen van grijze wijzen Wilfred Hermans: Uitgeverij Buijten & Schipperheijn € 16,95

Ontroerende onzin Ronit Palache Uitgeverij Prometheus € 19,95

Christendom – de eerste 400 jaar In sneltreinvaart beschrijft de Britse theoloog ‘Hoe een Joodse sekte uitgroeide tot staatsgodsdienst’. Je leest en hoort dit jaar veel over de reformatie. Toen ik dit boek uit had, vroeg ik mij af: waarom hoor en lees ik niet meer over de eerste jaren? Gek eigenlijk dat ik mij christen noem en amper weet hoe mijn religie is ontstaan. Ik vind het een verfrissend boek. Voor ‘Bijbelvaste’ lezers zal het soms even slikken zijn dat Hill soms ‘feiten’ op lossen schroeven zet. Maar een keertje slikken kan geen kwaad lijkt mij. / Matthijs Hoogenboom

Christendom – de eerste 400 jaar Jonathan Hill Royal Jongbloed € 19,95

Een nieuw begin De auteur van dit dagboek werkte jarenlang als havenzendeling in Amsterdam en sprak met zeevarenden over de hele wereld. Toen hij voor een beginnende gelovige uit Nederland een dagboek zocht, kon hij niet één dagboek vinden dat aansluit, daarom besloot hij er zelf een te schrijven. Het resultaat is een dagboek met korte heldere uitleg en toepassing voor het hier en nu. De opbrengst van dit dagboek gaat voor honderd procent naar Tot Heil des Volks en is te bestellen via jongboek.nl.

Een nieuw Begin Marius Dubiez Jongboek.nl € 14,95

Dichterbij dan je denkt Slavernij is iets van vroeger, dacht ik altijd. Maar nee: slavernij bestaat nog.

Nan verdiept zich samen met CeeCee in de geschiedenis van Clara, een slavenmeisje. Ze lezen in de dagboeken van Clara en ontdekken een verband tussen slavernij in het verleden en het heden. Dan begint Nan zich af te vragen of het dodelijke ongeluk van haar man wel echt een ongeluk was. Het boek wisselt tussen de dagboeken van Clara en het verhaal van Nan. De link naar de slavernij in onze tijd wordt raak neergezet: ook nu worden er jonge vrouwen verhandeld. Hoe CeeCee aan het eind voor een ontknoping zorgt, levert kippenvel op. De emoties in het boek zijn goed beschreven, zo is het verdriet van Nan over de dood van haar man echt en invoelbaar. Dit boek laat je nadenken over oude en nieuwe vormen van slavernij, laat je meevoelen met intense emoties en laat je glimlachen bij het lezen over voorzichtig herstel. / Willemieke Kloosterman

Dichterbij dan je denkt Elizabeth Musser Uitg. Voorhoeve € 24,99 Jongleren Toen onze dochter zich aandiende ben ik op zoek gegaan naar een goed christelijk boek over opvoeding. ‘Jongleren’ vind ik tot nu toe de beste. ‘Opvoeden in de praktijk van 0 – 18’ maakt het boek helaas niet helemaal waar. Met een baby van vijf maanden kan je beter terecht in ‘Je baby verzorgen is ook opvoeden’ van Aline Hoogenboom en Joop Stolk. ‘Jongleren’ is voor mij nog een beetje droogzwemmen, maar ik houd het bij de hand. / Matthijs Hoogenboom

Jongleren Nicky en Sila Lee Royal Jongbloed € 24,95

Hymns Sommige liederen worden decennia lang gezongen en blijven krachtig, dat geldt voor zeer oudere hymns zoals ‘Amazing Grace’, maar ook nieuwe liederen als ’10000 Reasons’. Maar liefst vijftig Engelstalige hymns zijn verzameld op de driedubbel-cd ‘The world’s favourite Hymns’. Prachtige liederen als ‘How Great Thou Art’, ‘In Christ Alone’, ‘Abide With Me’ en ‘There Is A Redeemer’ wisselen elkaar af. De liederen worden in diverse uitvoeringen ten gehore gebracht: live-registraties, studio-opnamen en ook hier en daar een instrumentaal lied komt voorbij.

Een prachtige cd met een rijke inhoud, uitgevoerd door diverse artiesten.

The world’s favourite Hymns Integrity Music / Ecovata € 16,50 gospeluithetbuitenland.nl

War Room Een film over de kracht van het gebed, is de beste omschrijving van de speelfilm ‘War Room’, die vorige maand in Nederland op dvd uitkwam. De film laat het leven zien van Tony en Elizabeth Jordan, succesvolle Amerikanen: twee banen, droomhuis en een dochter. Maar dat is de buitenkant, weinigen zien de druk van dit gezin: een falend huwelijk, een ik-gerichte man en vader en een verbitterde vrouw en moeder. Totdat Elizabeth iemand ontmoet die leert haar pijn bij Jezus te brengen en te bidden voor haar gezin.

Hoewel het verhaal fictief is, is de film hoopgevend en realistisch.

War Room Neema / Ecovata € 6,99 ecovatafilms.nl

DE OOGST

33

COLUMN / NIESKE SELLES

Kapitein

OOGST MEI

Vooruitblik

Ons gezinsschip bestaat uit twee kapiteins en een handvol matrozen. Nu moet ik zeggen dat sommige matrozen inmiddels zoveel ervaring hebben, dat ze ons prima als kapitein kunnen vervangen… voor even. Maar het blijkt steeds weer lastig om terug te gaan naar hun eigen rol als matroos.

We merken het vooral tijdens de eetmomenten. De jongste van het stel eet haar vlees met haar handen.

Nog voor ik er wat van kan zeggen, heeft onze oudste matroos zijn stoel al naar achteren geschoven. ‘Bah, eet met je vork joh!’ roept hij. Matroos nummer twee deelt een schop uit onder de tafel en zegt: ‘Kijk naar jezelf! Jij eet ook vaak zat met je handen.’ Waarop de oudste matroos met donkere ogen naar de overkant van de tafel kijkt en zegt: ‘Bemoei je er niet mee!’

‘Ik hoef me niet met Zijn zaken te bemoeien’ Matroos nummer drie maakt handig gebruik van de onrust die ontstaat en prikt snel een extra stukje vlees uit de pan. Helaas voor hem heeft matroosje vier het gezien en ze zegt: ‘Ik mag nog een stukje vlees, want hij heeft ook!’ Het kleinste matroosje trekt zich niets aan van alle gekissebis om haar heen. Het vet sijpelt langs haar kin, terwijl ze haar laatste stukje vlees in haar mond stopt. Met haar handen.

Toch is deze gezinsdynamiek een afspiegeling van iets groters. Ik realiseerde me dat, toen ik nadacht over een oplossing voor ons ‘teveel-kapiteins-op-een-schipprobleem’.

Ik bedenk van alles en voer mijn plannetjes uit, nog voor ik me heb afgevraagd of mijn plannetjes stroken met het grote plan van onze Hemelse Kapitein: Jezus.

Terwijl ik beschaamd mijn hoofd buig, bedenk ik dat ik achterover mag leunen. Steunend op Hem. Ik hoef me niet met Zijn zaken te bemoeien, ik zou Hem vast voor de voeten lopen. Dat neemt niet weg dat Hij ons toch wil inzetten. Vallend en opstaand leer ik van Jezus hoe ik een goede kapitein op ‘mijn’ (gezins)schip kan zijn. Met Hem aan het roer, dat wel! ◄

Nieske Selles werkte jarenlang in het basisonderwijs. Nu is ze in de eerste plaats thuismoeder. Daarnaast spreekt en schrijft ze over geloofsopvoeding en pleegzorg. Zie ook: nieskeselles.nl

34

DE OOGST

‘Broeders en zusters, u bent geroepen om vrij te zijn.’

Galaten 5

Het meinummer van de Oogst staat in het teken van gebondenheid & vrijheid. Met onder meer: • Dubbelinterview met Wilkin van de Kamp en Paul Visser de geestelijke wereld achter zonde.

Hoe ga je om met zonde/verslaving? Bidden om bevrijding? Of met vallen en opstaan mee leren omgaan?

• Kenmerken van gebondenheid en vrijheid; • Reportages vanuit de verschillende Waypoints.

Hoe worden cliënten geholpen naar vrijheid?

Wilt u De Oogst ook lezen?

Neem dan nu een abonnement of een gratis proefabonnement op De Oogst! Info: www.deoogst.nl of bel ons: 020-3446310.

TOT HEIL DES VOLKS

ADRESSEN, GIFTEN EN TESTAMENT

Tot Heil des Volks

Waypoint Urk

Dank voor uw steun

O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 020 420 2394 info@totheildesvolks.nl www.totheildesvolks.nl facebook.com/totheildesvolks twitter.com/thdvamsterdam Bereikbaar: ma.-do. 9.00-16.30 uur (behalve de lunch); vr. 9.00-12.30 uur.

Verslavingzorg en preventie Vliestroom 9, 8321 EG Urk 0527 690 073 info@waypoint-urk.nl www.waypoint-urk.nl twitter.com/waypointurk

Onder dank ontvingen wij in februari 2017 de volgende giften:

De Shelter Youth Hostel Ministry info@youthhostelministry.org www.youthhostelministry.org www.shelterhostelamsterdam.com facebook.com/shelteryouth.hostelministry Shelters twitter.com/shelterams The Shelter City Barndesteeg 21, 1012 BV Amsterdam 020 625 3230 020 623 2282 city@shelter.nl The Shelter Jordan Bloemstraat 179, 1016 LA Amsterdam 020 624 4717 020 627 6137 jordan@shelter.nl

Scharlaken Koord Straatwerk, preventie en hulp­verlening rond prostitutie Barndesteeg 25, 1012 BV Amsterdam 020 622 6897 020 330 2224 info@scharlakenkoord.nl www.scharlakenkoord.nl twitter.com/bewareloverboys Preventiewerk 020 626 0845 info@bewareofloverboys.nl www.preventiescharlakenkoord.nl facebook.com/scharlakenkoord Second Step Tweedehandskleding en accessoires Willemsstraat 39, 1015 HW Amsterdam 020 622 6897 secondstep@thdv.nl www.secondstepshop.nl

CHAP Christelijke hulpverlening bij seksverslaving Goudsbloemstraat 38, 1015 JR Amsterdam 020 420 9203 info@chap-nederland.nl www.chap-nederland.nl www.benikseksverslaafd.n Zowel Different als Chap hebben ook kantoren in Rotterdam, Amersfoort, Meppel en Goes.

Different Christelijke hulpverlening rond s­ eksuele identiteit en relaties Goudsbloemstraat 38, 1015 JR Amsterdam 020 625 6797 info@different.nl www.different.nl

Kringloop Waypoint Vliestroom 21, 8321 EG Urk 0527 239 924 kringloop@waypoint-urk.nl www.kringloopwaypoint.nl facebook.com/kringloopwaypoint

Waypoint Kampen Verslavingszorg en preventie Boven Nieuwstraat 105-1, 8261 HC Kampen 038 331 6660 info@waypoint-kampen.nl www.waypoint-kampen.nl facebook.com/waypointkampen twitter.com/waypoint_kampen twitter.com/thecapekampen Winkel Waypoint Kampen Tweedehandskleding en accessoires Oudestraat 136, Kampen info@waypoint-kampen.nl www.waypoint-kampen.nl

Waypoint Twenterand Verslavingzorg & preventie Amerikalaan 3, 7681 NB, Vroomshoop 0546 714 056 info@waypoint-twenterand.nl www.waypoint-twenterand.nl facebook.com/Waypoint-Twenterand

De Sikkenberg Christelijk recreatiepark Sikkenbergweg 7, 9591 TD Onstwedde 0599 661 144 info@sikkenberg.nl www.sikkenberg.nl facebook.com/sikkenberg twitter.com/sikkenberg

AHA Dagopvang voor dak- en thuislozen O.Z. Voorburgwal 125, 1012 EP Amsterdam 06 19493693 info@aha-dagopvang.nl www.aha-dagopvang.nl

De Bewaarschool Buurtgericht kinderwerk O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@debewaarschool.nl www.debewaarschool.nl

Ontmoet Amsterdam Anders Stadswandelingen en fietstochten in (de regio) Amsterdam O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@ontmoetamsterdamanders.nl www.ontmoetamsterdamanders.nl facebook.com/ontmoetamsterdamanders twitter.com/gidsmatthijs

Amsterdammers Helpen Amsterdam 1.360 Different 702 Hulp voor prostituanten (CHAP) 233 Bewaarschool - armoedeproject 345 Kinderwerk “De bewaarschool” 63 Kinderwerk - Replay 15 De Oogst 123 Sisters Zwolle 183 Scharlaken Koord Amsterdam 8.042 St. Tot Heil des Volks 31.310 Waypoint Kampen 424 Waypoint Twenterand 20 Waypoint Urk 1.988 Youth Hostel Ministry 775

---------TOTAAL: € 45.583

----------

Testament en giften Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam.

De stichting bezit rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel, dossiernummer 40530233.

Giften Stichting Tot Heil des Volks Bankrekening 104944 IBAN code: NL34INGB0000104944 De stichting beschikt over een ANBIverklaring.

Giften en abonnementsbetalingen b ­ uiten Europa ABN-Amro te Amsterdam: 4667.85.992 t.n.v.: Stichting Tot Heil des Volks, Amsterdam IBAN code: NL38ABNA0466785992 BIC code: ABNANL2A (Beide codes vermelden) Mochten er in deze publicatie afbeeldingen staan waaraan rechten kunnen w ­ orden ontleend, dan verzoeken we u contact op te nemen met de uitgever.

Sisters Tweedehandskleding & werkervaring Nieuwstraat 14 8011 TP Zwolle Coördinator: Harriet Scherpenkate harrietscherpenkate@totheildesvolks.nl 038 45 80 259 www.totheildesvolks.nl/sisters

U vindt ons op sociale media DE OOGST

35

36

DE OOGST