De Oogst juni

Maandblad van Tot Heil des Volks | juni 2017 | jaargang 80 | 936

Thema

:

GAST­ VRIJHE ID

Gastvrijheid is levensgevaarlijk!

Gastlessen No Nonsense:

Veilig praten over seksualiteit met tieners

BINNENKIJKEN BIJ LEEFGEMEENSCHAP OUDEZIJDS 100

‘We willen Christus present stellen’

INHOUD

THEMA: GASTVRIJHEID

6 Waarom gastvrijheid levensgevaarlijk is Een essay over gastvrijheid

10 Amsterdam Met recensies, tips en nieuws van Ontmoet Amsterdam Anders

12 Rubriek ‘Zie Jezus’ André en Suzanne over gastvrijheid en geloven in The Shelter

16 Je moet gastvrij zijn?

Interview met gz-psycholoog Matthijs Goedegebuure

18 Nieuwspagina Met onder meer nieuws over 30 jaar Scharlaken Koord

20 Binnenkijken bij gastles ‘No Nonsense’ van Scharlaken Koord ‘Alles wat in de klas besproken wordt, blijft geheim’

22 De gastvrijheid van christelijke leefgemeenschap Oudezijds 100 Midden op de wallen Christus present stellen

26 Studie Gert Hutten over gastvrijheid ‘Het kan niet waar zijn dat bepaalde groepen zich buitengesloten voelen door christenen’

28 Luc de Goede overleefde kanker: ‘Ik heb geworsteld met God’

30 Gastvrijheid toen en nu in de Shelter

32 Recensies

34 Column Nieske over levenslessen ’40 jaar levenslessen van ouders’

TOT HEIL DES VOLKS

REDACTIONEEL

Gastvrij Nederland is een gastvrij land. Wat vindt u? A. Klopt. B. Dat kan beter, of C. Zeker niet. Zelf ga ik voor B, overigens ook als ik naar mijn eigen gastvrije gedrag kijk. Dat is soms zeker aanwezig (‘Blijven jullie eten?’), maar soms ook zeker niet (‘Ach nee, komen ze vanávond?’).

Ik troost mezelf met de gedachte dat je kunt groeien in gastvrijheid en dat je dat kunt leren. Mijn grote voorbeeld is onze Gastheer met een hoofdletter G. Als er Iémand gastvrij is, dan is Hij het wel. Dat bleek al zo’n tweeduizend jaar geleden toen Hij op aarde was. Hij deelde vol genade en liefde Zijn tafel met gevallen vrouwen, corrupte belastinginners en mensen die Hem zouden verraden. En o ja, de Allerhoogste waste de bezwete en vuile voeten van Zijn gasten, ontving nederig de olie van een dankbare vrouw en brak het brood met leerlingen die moeite hadden om zelf de minste te zijn. En dat allemaal zonder enig verwijt.

Niet in de theologie of in het dogma, maar juist in de manier van leven wil Jezus een voorbeeld voor ons zijn. Met andere woorden: wat je dénkt is niet zo belangrijk, maar juist wat je dóét. Natuurlijk: denken en doen staan dicht bij elkaar en het doen komt uit het denken voort, maar als Jezus zegt ‘Volg Mij’, dan gaat het Hem over de praxis van je geloof. Wat doe je? Wat doe je bewust niet? Hoe sta

je bekend? Arrogante puntenslijper of genadige leerling?

Ben je kritisch en nauwgezet of vrij en vol liefde? Berekenend of gastvrij? Oordelend of vol compassie voor de ander, ongeacht ras, achtergrond of geloof?

Jezus laat mij zien dat ik niet zo bang moet zijn voor een verkeerde invloed van andere mensen in mijn leven, maar dat ik – in alle bescheidenheid – mijn goede invloed op anderen mag leggen. We worden niet geroepen om te debatteren met mensen die anders denken, maar om ze lief te hebben en ze aandacht te geven en te voeden. Geen oren wassen, maar voeten. Zoals een van de gasten in hostel De Shelter eens zei: ‘Het begin van mijn proces om God te leren kennen lag in het zien. Ik zag hoe de medewerkers dienend en vol liefde met gasten omgingen.’ Hoe bijzonder is dat! Wij noemen dat bij THDV de ‘theologie van het doen’. Zoals Johannes het zegt in 1 Johannes 3: ‘We moeten niet liefhebben met de mond, met woorden, maar waarachtig, met daden.’ ◄ Ronald Koops Hoofdredacteur De Oogst ronaldkoops@totheildesvolks.nl FOTOGRAFIE: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

Uitgave Oogst Publicaties, onderdeel van Stichting ‘Tot Heil des Volks’, sinds 1855 actief in evangelisatie en hulpverlening.

Redactie Matthijs Hoogenboom (eindredacteur) Ronald Koops (hoofdredacteur) Marijke Willems Vormgeving, opmaak en druk Buijten & Schipperheijn, Amsterdam i.s.m. Aperta, Hilversum

JAARGANG 80 | NUMMER 936 | JUNI 2017 Medewerkers Matthijs Hoogenboom Gert Hutten Anneloes Meijer Arie de Rover Nieske Selles Marijke Willems Eline van der Woude

Redactie en administratie Oogst Publicaties, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam. totheildesvolks.nl 020 344 6310 info@deoogst.nl 020 420 2394 De Oogst is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Nadere informatie bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden te Ermelo.

0341 565 499.

Fotografie Ruben Timman Margriet Alblas Coverfoto: Ruben Timman

Abonnement De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten.

Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden via de coupon elders in dit blad of via totheildesvolks.nl

DE OOGST

3

4

DE OOGST

Gastvrij kom binnen, kom verder, het eten is klaar de jas mag uit, het is hier behaaglijk warm, en dat niet alleen: ik vind het fijn dat jij er bent kom verder, ga zitten, het eten is klaar je zult wel moe zijn en toe aan een stevig maal kom en ontspan je ontvang en koester dit moment van overvloed

kom binnen, kom verder, de tafel is klaar je masker mag af, het is bij Mij veilig om jezelf te zijn, en dat niet alleen: ik vind het fijn dat jij er bent het brood en de wijn, ze staan voor je klaar kom en eet, drink, gedenk en geloof: Mijn kostbare lichaam en bloed Ik geef het aan jou kom en ontspan je ontvang Mijn vrede en leven in overvloed

Ronald Koops DE OOGST

5

THEMA

MATTHIJS HOOGENBOOM / BEELD: RUBEN TIMMAN

Gastvrijheid is niet naïef,

De Bijbel zit vol met dit soort omdenkers. Rachab zet haar leven op het spel door de deur open te zetten voor de Joodse verkenners. De weduwe van Sarefat bakt voor de profeet Elia een koek van haar laatste beetje meel en olie.

Zo blijft er niets over voor haar zoon en dreigt voor hem de dood. Jezus wordt door de corrupte belastinginner Zacheüs gastvrij ontvangen. De Bijbel is een verwarrend boek. Als je het met een open blik leest tenminste. Dan gaat je denken telkens over de kop. Hoe zit het met de verhouding gast en gastheer? Wie is wie? Helemaal bizar wordt het als er op het moment suprême een dichte deur is. Geen plaats in de herberg.

6

DE OOGST

‘De vader in de gelijkenis van de verloren zoon houdt er een bijzondere vorm van ­gastvrijheid op na’ Touwtje Net als veel mensen was ik geroerd toen Jan Terlouw het vorig jaar in De Wereld Draait Door had over het verdwenen touwtje uit de brievenbus. Ik dacht terug aan mijn jeugdjaren in Capelle aan den IJssel. Onder de rook van Rotterdam hing uit onze brievenbus steevast een stukje waslijn.

maar levensgevaarlijk Bijna honderdzeventig jaar geleden zette mevrouw Schouten haar achterkamertje in de Jordaan open voor haar buren.

Was ze mosselverkoper of garnalenpeller? In ieder geval had ze het niet breed. Toch maakte zij het door haar gastvrijheid mogelijk dat Jan de Liefde kan starten met bijbellezingen die leiden tot de oprichting van Tot Heil des Volks.

En naast de deur van de hal naar de huiskamer stond een groot harmonium. Op de eikenhouten orgelbank zakten de buurvrouwen neer als ze behoefte hadden aan een praatje.

Ik kan me niet herinneren dat er ooit misbruik van is gemaakt. Of het moet zijn dat die buurvrouwen weleens wat langer bleven hangen. Je kunt naar dat touwtje terugverlangen. Maar we leven niet meer in de jaren tachtig. Gastvrijheid is geen romantisch verhaal.

Spanning Gastvrijheid is een spannend verhaal. Niet zonder risico’s voor zowel de gast als de gastvrouw of -heer. Het Griekse

woord dat in het Nieuwe Testament voor gastvrijheid wordt gebruikt is philoxenia. Dat betekent liefde voor de vreemdeling. Het staat tegenover xenophobia: de angst of haat tegenover vreemdelingen. Best een actueel thema dus. Op bijna iedere bladzijde roept de Bijbel op tot gastvrijheid. Je huis openzetten, niet alleen voor je vrienden, maar voor de ‘ander’, zelfs of vooral als die ander je vijand is. Op het moment dat je dit in praktijk gaat brengen, wordt het spannend. De vreemdeling die er andere gedachten over gastvrijheid op nahoudt, bedreigt het open huis. Als in een reflex breng je beveiliging aan. Bouw je een muur. En weg is het open huis. Een vicieuze cirkel.

DE OOGST

7

In 2005 valt Amerika Irak aan. Rockzanger Bruce Springsteen reageert met zijn album Devils and Dust:

What if what you do to survive kills the things you love?

Grenzen Heeft gastvrijheid grenzen? Ik leg de vraag voor aan Linda van de Kamp, cultureel antropoloog aan de Universiteit van Amsterdam.

‘Wat mij betreft zijn er geen grenzen in deze wereld. De hele wereld is met elkaar verbonden via internet. Ik geloof niet dat je door mensen tegen te houden bepaalde invloeden tegenhoudt.’ Maar het feit dat elf van de tweeëntwintig Marokkaanse moskeeën in Amsterdam onder invloed staan van het salafisme, een strenge stroming in de Islam (NRC, 21 april 2017), is dat niet beangstigend?

‘Er zijn veel vooroordelen over de islam. Christenen vinden het ook niet leuk als ze als groep in zijn geheel als fundamentalisten worden weggezet. Angst is nooit vruchtbaar. Het voedt analyses die de angst weer vergroten.’ Maar hoe dan wel? Met haar project ‘Yoga, Bingo en Gebed in stedelijke vernieuwingsgebieden’ doet Van de Kamp onderzoek naar de dynamiek tussen verschillende sociaal-economische groepen in Amsterdam-Noord.

‘Als ik door de drukke stationshal van Amsterdam Centraal loop, realiseer ik mij regelmatig dat het heel goed mogelijk is dat daar een keer een bom afgaat’ Door bewust verschillende groepen te mixen streeft de overheid ernaar mogelijke tegenstellingen tussen burgers te overbruggen. Is dat een oplossing? Van de Kamp ziet voordelen, maar zet ook vraagtekens: ‘Het is de vraag of je dat voor elkaar krijgt door mensen te mengen in wijken en ze door middel van gesubsidieerde activiteiten met elkaar in contact te brengen. Je kunt het niet afdwingen. Er zijn zelfs onderzoeken waaruit blijkt dat stereotyperingen over elkaar juist toenemen als je mensen bij elkaar laat wonen.

Als je bij elkaar woont, maar niet echt contact hebt, dan ga je je juist aan elkaar ergeren en worden vooroordelen

8

DE OOGST

versterkt. Je lost het niet alleen op met borrels en barbecues. De overheid wil werkloze bewoners aan een baan helpen. Scholing en onderwijs zijn dan veel belangrijker.

Mijn werkloze buurman heeft niet ineens een baan doordat ik een goeie baan heb en toevallig naast hem woon.’

Vrijheid In talloze gelijkenissen legt Jezus uit hoe gastvrijheid in het Koninkrijk van God werkt. De vader in de gelijkenis van de verloren zoon (Lucas 15) houdt er een bijzondere vorm van gastvrijheid op na: hij laat zijn zoon gaan. Gastvrijheid heeft heel letterlijk het element van vrijheid in zich. Henri Nouwen schrijf in zijn boekje Open uw hart: ‘Gastvrijheid wil de gast vriendschap bieden zonder hem te binden, en hem vrijheid schenken zonder hem los te laten. Daarom betekent gastvrijheid in de eerste plaats het scheppen van een open ruimte waar de vreemdeling kan binnengaan en van vijand tot vriend kan worden. Gastvrijheid houdt niet in dat we mensen willen veranderen, ze betekent dat we andere mensen een ruimte bieden waarin veranderingen kunnen plaatsvinden.’ Of, zoals Van de Kamp het zegt: ‘Natuurlijk vind je het als christen fijn als iemand ook christen wordt, maar dat moet nooit het doel zijn van je gastvrijheid. Toen Jezus naar Zacheüs ging, zei Hij alleen: ik wil bij jou zijn. Punt. Je deelt het goede leven met mensen. Voor mij geldt dat ook voor mijn leven met God. Maar als ik van mijn rijkdom of talenten deel, dan doe ik dat zonder daar iets voor terug te verwachten.’

Naïef Is zo’n houding realistisch, gezien de terreurdreiging?

Vreemd natuurlijk om verbinding te leggen tussen een open houding naar de ander (wie dat dan ook mag zijn) en bommen, maar het is in het publieke debat heel normaal geworden. Dit debat lijkt telkens op een tweedeling uit te lopen: de harde tegenover de naïeve lijn. Ik ben niet naïef.

Als ik door de drukke stationshal van Amsterdam Centraal loop, realiseer ik mij regelmatig dat het heel goed mogelijk is dat daar een keer een bom afgaat. Robbert Vosloo, hoogleraar systematische theologie en kerkgeschiedenis aan de Universiteit van Stellenbosch, legt in zijn boek Engelen als gasten uit hoe gastvrijheid in het Koninkrijk van God werkt. Hij citeert de filosoof John D. Caputo: ‘Want juist de gastvrijheid waarmee de broeders elkaar ontvangen betekent dat God de heerschappij voert:

gastvrijheid is de manier waarop God heerschappij heeft.

Het koninkrijk is nabij gekomen, het is niet ver weg. Het regeert hier, nu, door middel van deze gastvrijheid.’

‘De vader is niet in de eerste plaats gebonden aan regels, maar verbonden met mensen’ God gaat echt altijd een andere weg. Dat bedenk je niet.

Neem nog een keer de vader uit de gelijkenis. Als hij de regels had gehanteerd, dan had hij zijn zoon moeten stenigen, zie Deuteronomium 21 vers 18-21. Hoe kan hij hem dan met open armen ontvangen? Vosloo: ‘De vader is niet in de eerste plaats gebonden aan regels, maar verbonden met mensen, met zijn kinderen, van wie het leven te complex is om volledig door vaste regels en berekende identiteiten beheerst te kunnen worden. Dit betekent niet de opheffing van regels en verplichtingen, maar de aanpassing ervan in het licht van de liefde.’

Relatie Relatie of, bijbels gezegd, de liefde voorop. Noem het soft, ik noem het revolutionair. Ik moest het even op mij in laten werken voor ik doorschreef. Het komt ineens mijn leven binnen. Die ene mail waar ik het totaal niet mee eens ben, kan ik met keiharde argumenten beantwoorden. Maar doet dat de relatie goed? Twee mensen, één relatie in die heel grote kluwen aan soms ingewikkelde menselijke relaties. Niet echt van invloed op het grote wereldgebeuren zou je zeggen. Maar zo klein is het toch wel. Als dat al niet lukt, wat heb ik dan in te brengen in de grote discussie? Strijd voor de waarheid staat vaak de onderlinge liefde in de weg. Daar is veel over te zeggen.

Als we nu eens beginnen de relatie voor te laten gaan op al die dingen die wij zo belangrijk vinden. Daaraan is nog een aspect verbonden. In de woorden van Henri Nouwen: ‘We zijn niet gastvrij als we ons huis aan de vreemdeling overlaten zodat hij het naar eigen goeddunken kan gebruiken. Een leeg huis is geen gastvrij huis. Als we werkelijk gastvrij willen zijn, moeten we niet alleen de vreemdeling binnenlaten, maar hem ook confronteren met onze ondubbelzinnige aanwezigheid. Overigens gaat confrontatie veel verder dan “voor je mening uitkomen”.

Woorden zijn zelden de belangrijkste vorm van confrontatie.’ De deur openzetten is niet naïef en al helemaal niet makkelijk. Het is iets anders dan leven en laten leven. Het is je voluit verantwoordelijk weten voor en betrokken zijn op de ander. Rachab, de weduwe van Sarefat, Zacheüs, ze zetten heel wat op het spel door hun bijzondere gasten te ontvangen. Desalniettemin rust er zegen op. Want dat is ook nog eens zo: de ander verrijkt je. In de woorden van Vosloo: ‘Openheid voor de ander betekent niet dat wij onze identiteit prijsgeven, maar die juist verruimen.’

Mooi dat Jan de Liefde gebruikmaakte van de gastvrijheid van een arme visvrouw. Zo ontstaat tweerichtingsverkeer.

Verschil ‘De kerk kan het verschil maken door niet allerlei projecten te starten, laat dat aan de professionele welzijnsor-

ganisaties over. Wees er gewoon voor de mensen.’ Aldus antropoloog Linda van de Kamp, die zelf met haar gezin in de Bloemenbuurt in Amsterdam-Noord woont, een zeer gevarieerde wijk. ‘Hier in de buurt hebben veel mensen alleen contact met professionele welzijnswerkers.

Die willen de hele tijd iets van ze. Zo zit de hele samenleving in elkaar. Je krijgt alleen een uitkering onder bepaalde voorwaarden. Wat op zich begrijpelijk is, maar het is altijd gericht op resultaat en verbetering. Als kerk kun je het verschil maken door mensen te accepteren zoals ze zijn.

‘Mooi dat Jan de Liefde gebruikmaakte van de gastvrijheid van een arme visvrouw.

Zo ontstaat tweerichtingsverkeer’ Er is behoefte aan gewone mensen die een kopje thee met ze drinken, die hen gewoon aardig vinden zonder iets van ze te willen. Natuurlijk zie ik heel veel waarvan ik denk: dat is niet handig. Ik zou best dingen willen verbeteren in het leven van mensen. Maar soms spelen die dingen al generaties lang. Iemand is niet pas goed als hij zijn leven betert.’

Misbruik Van dit soort gastvrijheid kun je geen misbruik maken.

Misschien van de kant van de gast, maar de gastheer of -vrouw hoeft zich nooit misbruikt te voelen. Tot Heil des Volks heeft een inloophuis voor dak- en thuislozen. Er zijn geen toelatingseisen. Natuurlijk zijn er mensen die daarvan misbruik maken, maar hebben zij daarom onze liefde en die van Jezus minder nodig? In ons hostel, de Shelter, genoten twee Roemeense jongens een maand lang van onze gastvrijheid. Tegen kost en inwoning maakten zij het hostel schoon. We investeerden in de relatie. Op de laatste dag verdwenen ze zonder gedag te zeggen met een tas vol laptops. Dat deed zeer. Maar het was geen reden om het een volgende keer anders aan te pakken.

Henri Nouwen: ‘Onze vervulling ligt in het aanbieden van een lege ruimte, ons nut in nutteloos worden, onze macht in machteloosheid. God openbaart Zich niet aan ons als de machtige ander, maar in Jezus Christus. Het is een weg waarop onze angst en afweer steeds meer afnemen en we ons steeds meer openstellen voor de ander en zijn wereld, Linda van de Kamp: ‘Natuurlijk ook als deze weg ons bij vind je het als christen fijn als het lijden brengt en bij de iemand ook christen wordt, dood.’ Het mag wat kosmaar dat moet nooit het doel ten. Het kostte Jezus Zijn zijn van je gastvrijheid.’ leven. ◄

FOTO: FORUMC DE OOGST

9

ONTMOET AMSTERDAM ANDERS

  

MATTHIJS HOOGENBOOM

Amsterdam

Elke maand tref je hier tips, nieuws, een boekrecensie en het laatste nieuws van Ontmoet Amsterdam Anders.

Agenda 16 – 18 juni Open Tuinendagen: opentuinendagen.nl Woensdag 7 juni 12.30 uur (gratis) – Intercontinental Ensemble: concertgebouw.nl Zaterdag 10 juni 14.00 uur (gratis) – Kindertheater in het Vondelpark: openluchttheater.nl Woensdag 14 juni 12.30 uur (gratis) – Jong Talent conservatorium Den Haag: concertgebouw.nl Donderdag 22 juni 20.00 uur – Concert bij kaarslicht, klezmermuziek: jck.nl Zaterdag 24 juni 14.00 uur (gratis) – Kindertheater in het Vondelpark: openluchttheater.nl

Website: Gevelstenen Voor het dienstencentrum van Tot Heil des Volks staan regelmatig toeristen stil om de gevelsteen met dromedaris te fotograferen. De Vereniging Vrienden van Amsterdamse Gevelstenen heeft een website ontwikkeld waarop alle duizend gevelstenen te vinden zijn via een handige zoekfunctie op straat of buurt. Op de plattegrond vind je gevelstenen in de buurt; leuk als je in de stad bent. Er zijn zelfs een aantal routes ontwikkeld, waarvan één langs veertig gevelstenen met een religieuze betekenis. Als je deze gaat lopen, is het handig de app op het bureaublad van je mobiel op te slaan als favoriet. gevelstenenvanamsterdam.nl

10

DE OOGST

Plek: Oude Kerk Het oudste gebouw van Amsterdam en misschien ook wel het meest indrukwekkende. Museum maar vooral gewijde ruimte. Leren met een audiotour, ingesproken door Halina Reijn, of gewoon genieten van de stilte en het licht. Koffie met gebak bij de Koffieschenkerij: in de kerk of op de binnenplaats. Orgel, verhalen en zang tijdens ‘rustpunt woensdagavond’ van 19.00 tot 21.00 uur.

Activiteit: Open Tuinendagen In de stad bomen aanplanten was in de 17e eeuw een bijzonderheid. Het groen was bedoeld als ‘soete lucht, cieraet ende plaisantie’. In Amsterdam staan een miljoen bomen. Veel van die bomen zijn onzichtbaar voor de man in de straat. Grachtenpanden hebben vaak schitterende achtertuinen. Tijdens Open Tuinendagen zijn dertig tuinen open voor bezoekers. Op allerlei plekken wordt lekkers geserveerd en er zijn leuke plekjes genoeg om je lunch op te eten. opentuinendagen.nl

Ontmoet Amsterdam Anders Zaterdag 10 juni – Langs Amster­ damse grachten: koffie met appel­gebak, rondleiding bij museum Van Loon, wandelen met gids langs de grachten, lunch bij de Shelter, high tea bij Second Step.

Dinsdag 20 juni – Zie Jezus in Amsterdam: wandel met gids langs plekken waar je iets van Jezus ziet, lunch in de Shelter, dineer bij Amsterdammers Helpen Amsterdammers.

Donderdag 6 juli – Wandelen door Joods Amsterdam: een indrukwekkende tocht voor jong en oud. We beginnen in de prachtige Hoftuin en sluiten af met een lunch in de Shelter.

Info en opgave: ontmoet­ amsterdamanders.nl

Boek: stadsgidsjes Achter een gids aan lopen vinden de meeste mensen leuk én makkelijk. Toch heeft het ook wel wat om je eigen programma uit te stippelen. Een boekje met wandelingen kan dan een goeie leidraad zijn. Twee onlangs verschenen gidsjes kan ik allebei aanraden.

Amsterdam – De Gids is een handzaam stadsgidsje dat net iets dieper gaat dan het gemiddelde en toch beknopt blijft. Je moet wel van architectuur houden, want daar is de meeste informatie op gericht. Meer dan elfhonderd huizen en gebouwen worden besproken. De een uitgebreider dan de ander. Beschrijvingen als ‘Halsgevel (ca. 1720) met versierde klauwstukken’ vind ik zelf niet zo relevant. Het inleidende hoofdstuk geeft goede overzichten van Amsterdam in cijfers, musea (bekende en minder bekende), architectuur en geschiedenis. Ideaal voor wie houdt van details.

Ben je meer van de grote lijnen, dan is Amsterdam acht keer anders meer iets voor je. Maar vergis je niet: de wandelingen in dit gidsje zijn fors, de langste is 15 kilometer.

De routebeschrijvingen zijn erg globaal. Zelf ben ik niet zo’n ster in het interpreteren van routebeschrijvingen en ik zou dan ook met dit boekje hopeloos verdwalen als ik de weg in Amsterdam niet wist. De routekaartjes helpen wel, maar de straatnamen moet je met een vergrootglas lezen. Erg leuk is wel dat de (lange) routes je op plekken brengen waar je als toerist normaal gesproken niet zo snel komt. De thema’s van de wandelingen zijn origineel: onder andere Maritiem verleden, Herinneringen aan de oorlog, De trendy stad: Noord, en Teksten in de stad. De beschrijvingen gaan vooral in op geschiedenis en architectuur.

Amsterdam – De Gids Marcel Bergen & Irma Clement Uitgeverij MokumBooks € 22,50 Amsterdam acht keer anders Gerard Goudriaan Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig € 14,95

COLUMN / MATTHIJS HOOGENBOOM

Geheimen delen Als iedere grote stad geeft Amsterdam niet zo makkelijk haar geheimen prijs. Je moet je er even in verdiepen.

Een goed stadsgidsje kan heel behulpzaam zijn. Hiernaast twee suggesties. Belangrijkste tip: vermijd het centrum. Laatst verscheen een leuk testje om te kijken welk stadsdeel het beste bij je past. Je vindt het terug op de Facebooktijdlijn van Ontmoet Amsterdam Anders.

Bij mij rolde Amsterdam-Zuid er als favoriete wijk uit, waar ik niet heel verbaasd over was. ‘Chique en verfijnd, je houdt wel van cultuursnuiven en statige architectuur of breidt graag je garderobe uit in de vele mooie winkels die Oud-Zuid telt.’ De Beethovenstraat in Zuid is inderdaad een van mijn favoriete winkelstraten. En zéker niet alleen vanwege de kledingwinkels. Ik loop graag even binnen bij boekhandel Van Rossum, een van de vele mooie boekhandels die Amsterdam rijk is. De winkel, een lust voor het oog, is gevestigd in een van de vele prachtige Amsterdamse-Schoolpanden die Zuid rijk is. Een boekentik van mij is dat het er erg toe doet waar ik een boek koop. Zo kocht ik bij Van Rossum onlangs De Beethovenstraat: verborgen geschiedenissen.

Het boek vertelt de tragische geschiedenis van de vele Duits-joodse vluchtelingen die zich in de jaren dertig in de straat vestigden en die in de Tweede Wereldoorlog bijna allemaal werden vermoord.

Iets verderop, op het Merwedeplein, vond de familie Frank in 1933 een veilig onderkomen. Het prachtige beeldje van Anne op het plein vertelt in één oogopslag haar verhaal: driedubbel dik aangekleed en met een koffertje in de hand is ze op weg naar haar onderduikadres. De dag voor haar dertiende verjaardag, 11 juni 1942, zoekt Anne bij boekhandel Jimmink om de hoek haar verjaardagscadeau uit: een roodgeruit dagboek.

De boekhandel is er nog. Het is er vol en een beetje rommelig en reuze interessant. Ik kocht er onlangs een boekje voor mijn dochter: Net als Anne, een ‘Gouden Boekje’. De eenvoudige teksten raken. Dit is wat ik mijn dochter gun.

‘Doe net als Uche die zijn hart deelt met vijand en vriend omdat iedereen wel wat zonlicht verdient.’ ◄ Matthijs Hoogenboom is gids en ­coördinator van Ontmoet Amsterdam Anders FOTOGRAFIE: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

11

ZIE JEZUS

ANNELOES MEIJER, BEELD MARGRIET ALBLAS

In de rubriek ‘Zie Jezus’ portretteren we twee mensen die via een van de projecten van Tot Heil des Volks met elkaar samenwerken of met elkaar optrekken. Wat leren ze van elkaar en hoe zien ze Jezus in de ander? Deze keer zijn we te gast bij de Shelter en ­portretteren we André, ooit cleaner, en Suzanne, nachtmanager.

‘Wij zijn broer

12

DE OOGST

en zus in het geloof’

André is ruim negen jaar geleden tot geloof gekomen in de Shelter. Hij werkte toentertijd als cleaner in het hostel. Nog regelmatig komt hij terug om tot rust te komen en zich in te zetten voor het schoonmaakteam.

Suzanne is nachtmanager in Shelter Jordan.

In de late uurtjes praten André en Suzanne veel met elkaar over hun leven, het geloof en over God. Wat kunnen zij van elkaar leren tijdens deze gesprekken en wat zien zij van Jezus in elkaar?

DE OOGST

13

André

‘De Shelter is mijn thuis. Ook al woon en werk ik ergens anders.

Sporadisch kom ik hier terug om schoon te maken. Tegelijkertijd is het ook een tijd van rust en om te groeien in mijn geloof. Om weer dichter bij God te komen. Hierbuiten, de plaats waar ik woon en werk heb ik dat bijna niet. Door de frustraties en de problemen die zich in mijn leven voordoen, heb ik weinig tijd om met God te zijn. Hier in de Shelter leer ik om weer tijd met God door te brengen en kom ik tot rust. Toen ik hier de laatste keer binnen kwam, voelde ik de ballast van mij af vallen.

Ik voel mij gelijk goed en ik voel God om mij heen.

De rust die ik hier vind, leer ik onder andere van Suzanne. Ze is zo rustig alsof niks haar kan raken. Dat vind ik mooi want dat is echt dicht bij God zijn. Dan kun je niet geraakt worden door negativiteit. Dan kunnen anderen problemen met jou delen, maar het wordt geen last.

Tijdens de nachtdiensten van ­Suzanne praten we over het geloof en onze levens. In de Shelter is het gewoon om daar met elkaar over te praten. Ik vind het zo mooi om al die levensverhalen te ontvangen en een deel van jezelf te mogen meegeven daarin. Zo bouw je elkaar op en geef je energie. Ik vind het prettig om met Suzanne te praten. Zij denkt eerst na over de juiste woorden en brengt het op een rustige manier naar voren. Ik kan daar veel van leren. Ik ga er vaak met een hakbijl doorheen, terwijl Suzanne veel tactischer is.

Dat komt door haar karakter maar ook omdat ze dicht bij God leeft. Als ik dichter bij God ben, merk ik dat ik ook rustiger ben.

In die rust bij Suzanne zie ik ook Jezus terug. Maar niet alleen dat ze zelf rustig is, ze geeft de rust ook door aan een ander persoon. Als ik met haar in contact ben, kom ik onmiddellijk tot rust. Ook heeft ze een mooi inzicht in situaties en problematieken. Bovendien staat ze altijd klaar voor een ander. Daar zie ik Jezus in bij Suzanne.’

14

DE OOGST

André: ‘Tijdens de nachtdiensten van Suzanne praten we over het geloof en onze levens. In de Shelter is het gewoon om daar met elkaar over te praten’

Suzanne

Suzanne: Als André aan het werk is, merk ik dat hij dat doet voor God, schoonmaken doet hij voor Hem!’

‘Ik ben nachtreceptionist. Dat betekent dat ik in principe de enige ben die wakker is. Als ik ’s avonds binnenkom, beginnen we met het avondgebed. Dan bidden we met de staf en de gasten die er nog zijn.

Soms zijn daar ook cleaners, zoals André, bij. Na het gebed blijven er vaak een paar zitten om te praten.

De uren vliegen dan voorbij. Zo heb ik ook al heel wat nachten met André gepraat. Juist die gesprekken met gasten en cleaners vind ik mooi en vormen een belangrijk onderdeel van mijn werk. Als ik een mooi gesprek heb gehad, zweef ik de rest van de nacht.

Dat vind ik ook bijzonder aan André.

Hij praat heel makkelijk en vertelt zijn hele levensverhaal. Ik vind het heel inspirerend hoe zijn leven gelopen is. Als ik zijn levensverhaal hoor, geeft mij dat hoop, en een ander perspectief voor de cleaners die op dit moment in het hostel zijn.

Tijdens deze gesprekken kan ik ook veel van André leren. Hij heeft veel levenservaring. Ik kom uit een heel veilige omgeving terwijl hij alle narigheid heeft meegemaakt die een mens kan meemaken.

Maar tegelijkertijd zie ik ook een heel volwassen christen als ik met hem in gesprek ga, daar kan ik echt van leren. Wij zijn broer en zus in het geloof.

André is gewoon mijn volwassen broer. André is in een heel korte tijd enorm gegroeid. Hij is begaan met de ander en stimuleert de gasten. Ook staat hij altijd klaar om een handje te helpen. Dat vind ik mooi. André ziet de dingen liggen en wil het werk gewoon goed doen. Dit hostel is zijn hostel en dat moet er goed uitzien voor de gasten.

Als hij aan het werk is, merk ik dat hij dat doet voor God. Schoonmaken doet hij voor God! Ik zie veel van Jezus in André.

Hij kan goed luisteren en staat ook altijd klaar voor de ander.

De houding van André is ook de houding van Jezus als Hij in dit hostel naar de gasten zou kijken en een helpende hand uitsteekt.

Daar herken ik Jezus in, en dat vind ik mooi om te zien.’ ◄ DE OOGST

15

THEMA

MATTHIJS HOOGENBOOM

Je moet gastvrij zijn Gastvrijheid is een bijbelse opdracht. Het is niet zo moeilijk om daar een enthousiast verhaal over te houden. Maar wat als je het niet ziet zitten om de hele tijd mensen over de vloer te hebben? Of erger: als je stress ervaart van het feit dat je gastvrij zou moeten zijn, maar dat je het voor je gevoel niet zo erg of niet genoeg bent? Een consult voor introverte mensen bij psycholoog Matthijs Goedegebuure.

Vier jaar geleden verhuisden mijn vrouw en ik naar een buurt in Amsterdam waar je fulltime bezig zou kunnen zijn met gastvrijheid. De eenzaamheid is er schrikbarend.

De sociale tegenstellingen zijn er problematisch groot.

Geïnspireerd waren we door verhalen, onder andere uit onze kerk. Gezinnen vestigen zich in probleembuurten om hun huis open te stellen. Het geloof delen door gastvrij te zijn, dat sprak ons aan. In de tussentijd legden we contacten, vierden we kerst met de wijk, organiseerden we een nieuwjaarsborrel en hielpen we mee met de oprichting

Vier tips van psycholoog Matthijs Goedegebuure voor introverte christenen die hun gastvrijheid handen en voeten willen geven: 1. Wees dankbaar dat je introvert bent; besef de waarde ervan.

2. Neem de tijd om uit te zoeken voor welke (groep) mensen je van God liefde hebt gekregen. Dit kun je bijvoorbeeld helder krijgen door jezelf biddend af te vragen voor wie je iets zou willen doen als je nu 3 miljard euro kreeg.

3. Verken de mogelijkheden om direct of indirect iets voor deze groep mensen of deze persoon te doen.

4. Begin eenvoudig en kijk hoe het zich ontwikkelt.

Je zult merken dat geven en delen je blij maakt.

Het zal je inspireren voor volgende stappen in gastvrijheid.

16

DE OOGST

van een buurthuis. Tegelijk liepen we tegen grenzen op.

Grenzen aan tijd en energie. Grenzen die vragen oproepen.

‘Ik zou als psycholoog de bijbelse opdracht niet gelijk willen nuanceren met een betoog over karakterverschillen’ Niet nuanceren Matthijs Goedegebuure, psycholoog en christen, herkent de spanning: ‘Een bijbelse opdracht en je karakter zijn twee verschillende dingen. Sommige bijbelse opdrachten sluiten makkelijk aan bij je persoonlijkheid en andere minder. Toch is een opdracht een opdracht. Ik zou als psycholoog de bijbelse opdracht niet gelijk willen nuanceren met een betoog over karakterverschillen, al is dat natuurlijk mijn dagelijks werk. De Bijbel spreekt in de eerste plaats tot ons hart, onze diepste overtuiging. En daar begint gastvrijheid naar mijn idee: mijn hartshouding ten opzichte van God en mijn naaste. Is er diep in mijn hart ruimte, vrijheid voor God en mijn naaste? Kan ik iemand als gast in mijn eigen wereld ontvangen? En ben ik bereid zelf respectvol te gast te zijn in andermans wereld? Ben ik bereid dat wat van mij is te delen met een ander? Mag het mij echt wat kosten?’

Maar met zulke vragen kun je mensen ook richting een burn-out drijven. Veel mensen leren bij een psycholoog om goed over zichzelf te denken. Hoe verhoudt zich dat?

‘In onze psychologische praktijk hebben wij vooral te

­ aken met mensen die niet aan zichzelf hebben gedacht m en meer tijd en energie hebben gespendeerd dan ze eigenlijk in huis hadden. Veel mensen die in een burn-out zijn geraakt, zijn over hun grenzen gegaan doordat ze geloofden dat ze iets moesten leveren wat niet hun echte talent was. Of inderdaad gastvrijheid moesten betonen op een manier die niet bij hen past. En dan loopt je batterij steeds sneller leeg, totdat je rond je veertigste met een burn-out thuiszit en helemaal de weg kwijt bent. Dan is het een hele tour om weer terug te keren naar je echte talent of naar jouw manier. Misschien mag ik het zo zeggen: omzien naar je naaste is een doel. Het is de kern van het evangelie. Dat is dus iets om voor te gaan, maar niet als een blind paard. Aan jezelf denken is geen doel; het is een vertrekpunt van waaruit je voor het doel kunt gaan.

Zet dus voor jezelf goed op een rij wat je te bieden hebt, qua tijd, talenten, mogelijkheden, geld, ervaring, ruimte, materiaal, etc. Zet eenvoudig in wat je hebt op jouw manier en kijk eerlijk wat er gebeurt. Ook met jezelf.’

‘De Bijbel maakt ons fijntjes duidelijk dat we diep vanbinnen helemaal niet zo gastvrij in elkaar zitten’

De kerk heeft hier naar mijn mening ook zeker een tik van meegekregen. Net zoals in de wereld vooral mediavaardige personen het podium krijgen, gebeurt dat in de kerk soms ook.’

Hoe kunnen introverte mensen gastvrijheid vormgeven?

‘Introverte mensen hebben zo ongelooflijk veel te bieden.

Introverte mensen hebben rust, begrip, kalmte, diepgang.

En vaak ook wijsheid: ze denken dieper na voor ze iets zeggen. Het zijn de mensen bij wie je je sneller op je gemak voelt, omdat ze niet zo bedreigend zijn.

‘Zonder de doordachtheid van introverte mensen waren onze boekenkasten ­grotendeels leeg’ En als je eenzaam bent of door een zware strijd gaat, zal een introvert persoon je over het algemeen beter begrijpen dan een blijmoedige, energieke extravert. Zonder de doordachtheid van introverte mensen waren onze boekenkasten grotendeels leeg, was de wetenschap, maar ook pastoraat nooit zover ontwikkeld en was de wereld misschien wel ten onder gegaan aan drukte.’ ◄

Geneigd te haten Ik heb lang niet altijd zin in contact. Ik kan er zelfs een hekel aan hebben een praatje te moeten beginnen. De Heidelbergse Catechismus heeft het zelfs over een natuurlijke neiging God en je naaste te haten. Ik herken daar wel iets van. Goedegebuure: ‘De Bijbel maakt ons fijntjes duidelijk dat we diep vanbinnen helemaal niet zo gastvrij in elkaar zitten, maar dat we geneigd zijn voor ons eigen voordeel te gaan. Mogelijk is gastvrijheid betonen wel een van de grootste uitdagingen voor ons als christenen op dit moment. Of een van de grootste kansen om de liefde van God handen en voeten te geven. En dan denk ik niet alleen aan vluchtelingen of mensen in extreem zichtbare nood, maar ook aan mensen met niet of nauwelijks zichtbare nood: eenzaamheid, angsten, schaamte, verslavingen.

Ik denk dan ook aan pleegkinderen, ex-gedetineerden of ondernemers die failliet zijn gegaan.’

Speelt hier ook niet gewoon een stuk psychologie mee? Je hebt introverte en extraverte mensen. Extraverte mensen bepalen voor mijn gevoel grotendeels het beeld van hoe je gastvrij zou moeten zijn.

‘Ik herken zeker wat je zegt. Nog geen honderd jaar geleden was ingetogenheid iets respectabels. Maar door de opkomst van de media zijn we met zijn allen erg onder de indruk geraakt van het voornamelijk extraverte gedrag van bekende mediapersonen, eerst op de radio en later op het scherm. En extravert-zijn is inderdaad een norm geworden waar je al op de basisschool mee geconfronteerd wordt: iedereen moet kunnen presenteren en discussiëren. Veel introverte mensen, die zich liever schriftelijk, vragend, bedachtzaam of visueel uitdrukken, zijn daardoor extra onzeker gemaakt. Sommigen passen zich aan en hebben zich de extraverte kunstjes eigen gemaakt, maar anderen hebben zich extra teruggetrokken.

Matthijs Goedegebuure is gz-psycholoog, talentcoach en oprichter van Goedegebuure psychologen, counseling en consultancy, gevestigd in Sliedrecht.

Zijn boek ‘Ademruimte’ gaat over talent, identiteit, autoriteit en een nieuwe kijk op het onderscheid tussen geest en ziel. goedegebuure.info

DE OOGST

17

DICHTBIJ

NIEUWS / MARIJKE WILLEMS

Scharlaken Koord bestaat 30 jaar!

Het zijn jaren geweest vol hoogteen dieptepunten: met momenten van hoop en overwinning, maar ook van verdriet en terugval. Ons werk is sinds 1987 gegroeid. Naast het straatwerk, waar we het verhaal van Scharlaken Koord mee begonnen, bieden we de vrouwen nu ook onze hulp aan bij het aanpakken van allerlei problemen. We hebben een uitstapprogramma en bereiken landelijk veel jongeren op scholen.

We zetten daarbij onze preventieprojecten in om hen weerbaar te maken.

Jubileumuitgave over prostitutie en mensenhandel

We maken een jubileumuitgave over prostitutie en mensenhandel. Het boekje bevat verhalen, columns en prikkelende citaten waarmee we het gesprek over deze thema’s op gang willen brengen. Het boekje verschijnt in november 2017.

Activiteiten

Om dit jubileumjaar niet zomaar voorbij te laten gaan organiseren we een aantal ‘jubileumactiviteiten’.

12 oktober 2017 – Kennisbijeenkomst ‘Share’ Speciaal voor vrijwilligers en professionals van christelijke organisaties die hulp bieden aan prostituees, organiseren we op donderdag 12 oktober een kennisbijeenkomst met aansluitende netwerkborrel. ‘Share’ hebben we twee keer eerder georganiseerd en wordt als bemoedigend en leerzaam ervaren.

‘Bij Scharlaken Koord heb ik voor het eerst mijn verhaal verteld en hoe ik mij echt van binnen voelde. Het was alsof er 100 kilo van mijn schouders viel. Ik ben zo blij dat ik bij jullie ben terechtgekomen!’

28 oktober 2017 – Gebedsbijeenkomst Deze zaterdagavond is de Levensecht-tour in de Noorderkerk in Amsterdam. We willen graag – met wie wil – in de middag samen danken voor het werk van Scharlaken Koord en ook bidden voor de komende jaren; voor de vrouwen, de medewerkers en de vrijwilligers. Aansluitend kan dan de Levensecht-avond worden bezocht.

18

DE OOGST

9 november 2017 – Kennisbijeenkomst voor ketenpartners Voor onze ketenpartners organiseren we ook een kennisbijeenkomst.

Tijdens deze bijeenkomst willen we graag onze relatie verstevigen en kennis met elkaar delen om zo de vrouwen nog beter te kunnen helpen. Met elkaar, want wij kunnen dit niet alleen.

18 november 2017 – Zakenbijeenkomst Voor onze zakelijke contacten organiseren we een ‘business-ontbijt’, om elkaar weer te ontmoeten en een update te geven van ons werk.

Meer over de activiteiten is te vinden op totheildesvolks.nl/dertigjaar Speciale 30 jaar-wandelingen

Ontmoet Amsterdam Anders organiseert stadswandelingen door Amsterdam. We hebben een speciale Scharlaken Koord-wandeling voor wie meer wil weten over de achtergronden van prostitutie en mensenhandel. Kijk voor meer informatie op ontmoetamsterdamanders.nl

‘Ik vind het zo fijn dat jullie me telkens opnieuw bezoeken. Ik vind het fijn een beetje met jullie te praten en dat jullie met me bidden. Dat doet me altijd goed en maakt me blij.’

Hostel zoekt nachtreceptionist

Voor de Shelter City – ons hostel in het centrum van Amsterdam – zijn we op zoek naar een nachtreceptionist. Het is een afwisselende functie waarin je onder andere het aanspreekpunt bent voor de gasten, toeziet op de naleving van de huisregels, verantwoordelijk bent voor de veiligheid in het hostel én waarin je evangelisatiegesprekken voert met gasten, collega’s en vrijwilligers. Wil je meer weten?

Kijk dan voor de vacature op totheildesvolks.nl/vacatures. Je kunt reageren tot 14 juli 2017.

Kom bij ons stagelopen!

We zoeken een stagiair voor spelinloop Re-play in Amsterdam-Oost. Dit project vindt plaats in samenwerking met de Elthetokerk en wordt veel bezocht door gezinnen die wonen in de Indische buurt. Op maan-

Jaarverslag 2016

Onze drijfveer is sinds de oprichting van THDV nog altijd dezelfde: Gods liefde en licht zichtbaar maken op de donkerste plekken.

Zoals een ex-crimineel het eens in Platamsterdams verwoordde nadat hij tot geloof was gekomen via een van onze projecten: ‘De mensen hebben Jezus nodig.’ Dat geloven wij en dat dra-

Activiteiten op de camping

Op vakantiepark De Sikkenberg organiseren we in de vakantieperiode verschillende activiteiten. Zo is er een interkerkelijke kinderclub, worden er jongerenmeetings georganiseerd en worden er (bijbel)studies voor volwassenen verzorgd door gastsprekers. Deze zomer zijn dat onder andere: Bastin en Colinda Romijn, Frederic en Siglinda Walraven, Peter en

dag-, woensdag- en vrijdagochtend komen hier kinderen van 0 tot 4 jaar samen met hun ouders spelen. Wij bieden een klein programma aan met een (Bijbel) verhaal, muziek, fruit eten en knutselen. Meer weten? Kijk op totheildesvolks.nl/stage

Today in the Way

Leuk om te volgen: op de Facebookpagina van Kringloop Waypoint Urk worden regelmatig vrijwilligers voorgesteld onder de titel ‘Today in the Way’. Je krijgt zo een leuk inkijkje in wie er in de winkel werken en waarom. De pagina heet: facebook.com/kringloopwaypoint

gen wij uit. Op totheildesvolks. nl/jaarverslag vindt u een overzicht van ons werk in 2016.

Het zijn veel cijfers, maar achter deze cijfers zitten mensen die geholpen mochten worden en die hebben gehoord over de liefde van Jezus. Op deze pagina vindt u medio 2017 ook onze jaarrekeningen.

Er is plek bij Sisters

­ adeleine Hazenoot, Henk en M Elly Blankespoor, en Kees en Ans van Velzen. Speciale events deze zomer: • Woensdag 2 augustus: camping­braderie • Woensdag 9 augustus: concert Amazing Kids & Teens • Woensdag 16 augustus: ­concert Half a Mile Alle informatie over de huurmogelijkheden én de activiteiten staat op sikkenberg.nl

Een prachtig schilderij

Voor onze tweedehands kledingwinkel Sisters in Zwolle zijn we op zoek naar enthousiaste (vrouwelijke) vrijwilligers. Je komt te werken in een leuk team met vrijwilligers en vrouwen die werkervaring opdoen. Meer weten? Kijk op totheildesvolks.nl/sisters

‘In het februarinummer (2017) van de Oogst stond een artikel over Erik, met foto’s erbij. De man sprak me erg aan. Hij raakte me door wie hij was en door zijn opvattingen. Ik hou van ‘echte’ mensen en Erik is daar een van. Ik heb hem geschilderd, met als achtergrond een Amsterdamse gracht.’ José Schornagel-Schneider, Winschoten

DE OOGST

19

SCHARLAKEN KOORD

ELINE VAN DER WOUDE

Veilig praten bij ‘No Nonsense’ ‘Alles wat hier besproken wordt, blijft geheim.’ Ik hang de poster met deze tekst op in het lokaal. Vandaag geef ik de derde les van het project ‘No Nonsense’ op een praktijk­ school in Amsterdam.

Ik heb zin om de twaalf jongens weer te zien. Na twee lessen weet ik redelijk wat ik aan ze heb en wat ik nog met ze wil bespreken. Bij de eerste les is dit altijd wel anders.

We bespreken dan de verschillen tussen jongens en meiden en hoe je hiermee omgaat. Dat is altijd spannend. De jongens zijn vaak niet gewend om over zulke onderwerpen te spreken, dus hoe zullen ze reageren? Druk, lacherig, stoer? Durven ze het aan om uiteindelijk iets van zichzelf te laten zien en mee te praten over het thema? Gelukkig is dat bij deze groep wel het geval. De tweede les gaat over hoe je beeld van seksualiteit gevormd wordt. Welke

Guus Taekema, docent op het Viertaal College ‘Onze school wil de leerlingen helpen zich te ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen, die zich mondig en weerbaar kunnen bewegen in de maatschappij. De projecten ‘Beware of Loverboys’ en ‘No Nonsense’ helpen hierbij. Ze worden zich in een veilige sfeer bewust van alles wat met relaties en seksualiteit te maken heeft. Bij zichzelf en bij anderen. En ze leren dat ze zelf een actieve rol kunnen spelen: Wat vind je zelf? Wat vinden anderen? Hoe kun je reageren op anderen? Waar kun je terecht met vragen of problemen?

In beide projecten worden respectvolle, openhartige gesprekken gevoerd. Door gebruik te maken van filmpjes, afbeeldingen en verschillende spelvormen blijven de leerlingen geboeid en worden ze goed geïnformeerd. Dit aanbod sluit goed aan bij wat wij als school met onze jongeren willen bereiken.’

20

DE OOGST

informatie over seksualiteit krijg je mee vanuit je geloof, media en vanuit je thuissituatie? Een van de jongens kwam aan het eind van de les tot de conclusie: ‘Pff, soms is het wel moeilijk te bedenken wat je zelf van seksualiteit vindt!’

Durven ze het aan om uiteindelijk iets van zichzelf te laten zien en mee te praten over het thema?

De jongens komen binnen, de meerderheid is van buitenlandse afkomst. In deze klas zitten meerdere jongens die moslim zijn en voor wie deze onderwerpen eigenlijk niet ‘haram’ zijn; dat betekent dat het zaken zijn waar thuis niet of nauwelijks over gepraat wordt. Dit maakt ze juist nieuwsgierig naar de les. Voor hen is dit een veilige plek om toch hun vragen te stellen.

Grenzen In deze les hebben we het over grenzen stellen en aanvoelen. We doen een stopoefening waarbij een jongen tegenover mij staat en moet aangeven hoe dicht ik bij hem mag komen. Ik probeer hem te coachen in hoe hij zijn eigen grens aan kan geven: ‘Denk aan je houding, je stem en aan je gevoel.’ Het valt me op dat de meeste jongens dit best lastig vinden! Deze jongen zegt met een grote glimlach op zijn gezicht: ‘Stop!’ Een ander gaat met open armen voor me staan. Leuk toch als een vrouw (ook al is het de juf) dichtbij wil komen?! Totdat we in gesprek gaan over de vraag of het wel zo leuk is als iedere vrouw dicht bij je wil komen en je om de hals vliegt. Langzamerhand

Naam organisatie: Scharlaken Koord Naam project: ‘No Nonsense’ Doelgroep: jongens op praktijkonderwijs of gemengde groepen op het vmbo Leeftijd: 14 - 16 jaar Wat: 3 lessen van 1,5 uur aan gemengde groepen of 4 lessen van 1,5 uur in combinatie met het project ‘Beware of Loverboys’ Doel: bewustwording creëren rondom het thema seksualiteit, en de seksuele weerbaarheid van jongeren vergroten Website: preventiescharlakenkoord.nl

valt het kwartje... De jongens snappen dat er soms situaties zijn waarin het goed is om duidelijk een grens aan te geven. Ook de oefening voeren ze steeds beter uit. Ze gaan stevig staan en laten mij zonder lachen en met een duidelijke stem horen wanneer ik moet stoppen. Het is gaaf om te zien dat sommige jongens tot bepaalde inzichten zijn gekomen. Nu maar hopen dat ze dit onthouden en inzetten als het echt nodig is!

Seksualiteit Vervolgens hebben we het over media en seksualiteit. Het gaat over porno, films en reclames. Zien al die a ­ cteurs van de reclames er in het echt ook zo uit? Een leerling weet te vertellen dat veel beelden bewerkt zijn. Maar ze snappen ook wel waarom tv-makers dat doen. ‘Stel je voor, een oude oma in een mooie string! Dan wil toch niemand zo’n ding kopen!’ zegt een andere leerling.

We praten over wanneer zij seks zouden willen hebben met een meisje. Als je getrouwd bent? Als je elkaar een aantal maanden kent? Als je echt van haar/elkaar houdt?

Best een lastige vraag! In ieder geval zijn ze het erover eens dat je een meisje wel echt leuk moet vinden. Een van de jongens vat het samen: ‘Als je seks met een meisje hebt dat je helemaal niet leuk vindt, vind ik dat je haar misbruikt.’

We sluiten de les af met de vragenbox. De laatste les zal samen met de meiden zijn. Zij hebben ook drie lessen gehad van mijn collega vanuit het project ‘Beware of ­Loverboys’. Best spannend om de volgende les samen

met de meiden over dit soort onderwerpen te praten.

Beide groepen mogen vragen stellen aan elkaar. Anoniem, via een briefje in de vragenbox. Sommige jongens hebben heel wat briefjes nodig voor al hun vragen, maar ik ben blij dat ze blijkbaar genoeg veiligheid ervaren om hun vragen te stellen.

We gaan in gesprek over de vraag of het wel zo leuk is als iedere vrouw dicht bij je wil komen en je om de hals vliegt Ik sluit de les af en praat nog even na met de leerkracht.

Hij vond de les goed gaan en gaf aan dat er ruimte was voor vragen van de leerlingen en dat ik ze zeker aan het nadenken had gezet. Kijk, dan is mijn doel weer bereikt! ◄

DE OOGST

21

THEMA

MATTHIJS HOOGENBOOM / BEELD: RUBEN TIMMAN

Samen het verschil maken Christus present stellen: dat is het doel van Communitaire Gemeenschap Oudezijds 100. Niet een heel makkelijke opgave gezien de locatie: de gemeenschap is gevestigd ­midden op de Amsterdamse Wallen. Kern van de ­gemeenschap vormt de communiteit Spe Gaudentes: zij die zich verheugen in de hoop.

22

DE OOGST

Op allerlei manieren is Oudezijds 100 – voor een deel gevestigd aan de Oudezijds Voorburgwal en daarmee buren van Tot Heil des Volks – een gastvrije plek. Er is een inloop voor mensen van de straat en voor buurtbewoners.

Er zijn ‘meewoners’ die begeleiding krijgen totdat ze weer zelfstandig kunnen functioneren in de maatschappij. Bij de Kruispost krijgen mensen die geen verzekering hebben medische hulp. En sinds kort is er soep van Kana (zie kader).

Uitzonderlijk In de tweede helft van haar studententijd was Rosaliene Israël, samen met haar toekomstige man Sjoerd, op zoek naar woonruimte in Amsterdam. Er bleek plek in Oudezijds 100. Als bewoner en vrijwilliger ondersteunden ze de gemeenschap. Tot de vraag op hen afkwam of ze ‘bleven hangen’ of zich zouden verbinden aan de kerngroep van de gemeenschap: de communiteit Spe Gaudentes. Het stel werd ‘tochtgenoot’. ‘Snuffelen aan de communiteit’ noemt Rosaliene dat.

‘Ik hoop dat een plek als deze tot reflectie leidt’ In 2007 traden ze toe. Voor de rest van hun leven. ‘We realiseerden ons dat de groep mensen waar je mee omgeven bent normaal gesproken toch een beetje meer van hetzelfde is. Deze gemeenschap is er een waar mensen uit allerlei lagen en achtergronden elkaar tegenkomen. Iets wat volgens mij steeds uitzonderlijker wordt.’ Rosaliene is inmiddels ook predikant met bijzondere opdracht voor Oudezijds 100.

Huwelijk Je voor de rest van je leven binden aan een gemeenschap, dat is nogal wat. Rosaliene: ‘Dat vraagt elke dag opnieuw een keuze. We spreken de belofte ieder jaar opnieuw uit.

DE OOGST

23

Op een bepaald moment weet je: het klopt dat ik hier ben terechtgekomen. Dat je een gelofte aflegt, geeft daar een bepaald gewicht aan. Er gebeurt van alles waardoor je hard weg zou willen rennen. Juist daarom is dat commitment zo nodig.’ Albertine: ‘Het is te vergelijken met de belofte in je huwelijk. Als het een keer niet zo gezellig is tijdens het ontbijt kun je denken: waarom heb ik een man en kinderen? Zomaar weglopen is dan toch iets te ingewikkeld. Dat zet je aan het nadenken.’ Albertine de Bruijn werd als dochter van de oprichters, het echtpaar Boiten, geboren in de gemeenschap. Met haar man en zes kinderen woont ze in de gemeenschap en is ze als coördinator verantwoordelijk voor de Kruispost.

‘Je helpt mensen verder door hen als mens te zien’ Roeping Als we met ons project Ontmoet Amsterdam Anders langs Oudezijds 100 komen, staan we er altijd even stil en bezoeken soms de kapel waar de gemeenschap de dag begint en eindigt met gebed en Bijbellezing. Onder de indruk zeggen mensen vaak: ‘Om hier te wonen heb je een roeping nodig.’ Albertine: ‘Roeping is altijd zo’n moeilijk woord. Het klinkt zo verheven. Alsof je een stem hebt gehoord. Zo werkt het niet. Ik ervaar wel Gods leiding. En zonder Hem zou ik het niet volhouden. Het is goed dat ik hier ben, ook al is het soms zwaar. Ik zou de dynamiek ook niet willen missen. Ik heb mijn man hier in de gemeenschap ontmoet. Toen wij trouwden, hebben we een paar jaar hier gewoond en kwam de vraag of we hier wilden blijven. Toen hebben wij een paar jaar in een rijtjeshuis in Veenendaal gewoond. Dan merk je hoe ingewikkeld het is om in je eentje handen en voeten te geven aan je geloof. In onze straat zwierf een jongetje altijd op straat. Op zaterdagochtend stond hij om acht uur al bij ons voor de deur en hij ging weg als onze kinderen naar bed gingen. Als dat standaard wordt, is dat heftig. En dan realiseer je je hoe geweldig het is om in een gemeenschap te kunnen zeggen: ‘Kom maar binnen, want vandaag ben ik er niet, maar er is wel iemand anders.’

Commitment Bijzonder vinden beide vrouwen zichzelf niet. Ze willen niet dat hun commitment gezien wordt als iets aparts.

Albertine: ‘Ik denk dat ieder zich moet geven aan een taak. En dat je, soms tegen beter weten in, moet volhar-

Soep van Kana is een buurtrestaurant met een sociale doelstelling. Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt doen hier werkervaring op. Het restaurant werkt zoveel mogelijk met ingrediënten die anders zouden worden weggegooid en bestrijdt daarmee food waste. Soep van Kana is gevestigd op Oudezijds Voorburgwal 95 en is open op donderdag en vrijdag van 12.30 tot 19.30 uur.

24

DE OOGST

Zuster Albertine (rechts) schilt kilo’s aardappelen met ­meewoner Janine.

den. In de ingewikkelde relatie met elkaar waarin wij ­samenleven is een commitment via de belofte belangrijk.

Voor gemeenschappen kan een vorm van een commitment in de vorm van een ritueel goed zijn. Net zo goed als een huwelijksgelofte kan helpen om een relatie stand te houden.’ Rosaliene: ‘Het commitment dat wij doen heeft zijn afstraling naar buiten toe, omdat het mensen fascineert, vooral jonge mensen. En ik denk dat het ook voor de kerken relevant is, omdat het steeds lastiger is voor mensen om zich aan activiteiten te verbinden. Hoeveel kerkelijke gemeenten worstelen niet met het feit dat er geen kerkenraadsleden meer te vinden zijn? Heel veel mensen willen van alles wel even doen, maar je verbinden voor een paar jaar en daarop aanspreekbaar zijn, is iets wat over het algemeen steeds lastiger wordt. Ik hoop dat een plek als deze tot reflectie leidt. Christen-zijn in de samenleving heeft te maken met commitment, of noem het volharding.’

‘Je wordt meer mens als je kunt geven’ Leefgemeenschappen Op 2 oktober 2016 werd Rosaliene voor één dag per week verbonden aan de Protestantse Kerk Amsterdam als predikant voor leefgemeenschappen die met deze kerk verbonden zijn. Op dit moment zijn dat een leefgemeenschap bij de Elthetokerk in Amsterdam-Oost, Hebron in de Spaarndammerbuurt, Westerwijk in Amsterdam-West en leefgemeenschap Slotervaart in Nieuw-West. Is er sprake van een trend? Rosaliene: ‘De laatste vijf jaar zijn er ongeveer vijf nieuwe plekken gestart, verbonden aan de Protestantse Kerk Amsterdam of zelfstandig, zoals het Kleiklooster. Er is dus wel een soort golfje van nieuwe leefgemeenschappen. Niet alleen in Amsterdam, maar ook in Utrecht en bijvoorbeeld in het Noorden van het land. Ze worden vaak gevormd door relatief jonge christenen die op zoek zijn naar manieren waarop ze hun geloof kunnen integreren in het dagelijks leven. Naast vormen van dagelijkse christelijke spiritualiteit, zoals samen bidden, zoeken ze naar manieren om in de context aanwezig te zijn door bijvoorbeeld een woonkamer voor buurtbewo-

‘De eerste dienst die in de gemeenschap de een aan de ander moet bewijzen, bestaat daarin dat hij naar die ander luistert. Zoals de liefde tot God ermee begint dat wij naar Zijn Woord luisteren, zo begint de liefde tot de broeder ermee dat wij leren naar hem te luisteren. Christenen denken zo vaak dat ze altijd iets moeten geven en dat dit hun enige dienst is. Ze vergeten dat luisteren een grotere dienst kan zijn dan praten.’

Dietrich Bonhoeffer in Gemeenschapsleven (1938)

ners of buurtmaaltijden. Spiritualiteit en gastvrijheid gaan hand in hand. Het is nog niet zo eenvoudig om je dagelijkse leven als christen vorm te geven.

De generatie die opgroeit staat voor een aantal grote uitdagingen. De economische crisis is nog niet over, het appél dat de vluchtelingenstroom op ons doet, allerlei onzekerheid over het klimaat. In wat voor wereld gaan onze kinderen opgroeien? Hoe maak je in je eentje het verschil? Dat soort vragen leidt tot zoeken naar gelijkgestemden met wie je meer kunt doen dan alleen. Voor veel jongeren biedt de wekelijkse kerkgang, als die er al is, te weinig handvatten om het leven op maandag vorm te geven. Ze zijn op zoek naar manieren om het geloof in een dagelijkse vorm te gieten. In een gemeenschap hoef je dat niet alleen te doen. Het is op een bepaalde manier minder gek om samen te bidden dan in je eentje te zitten klungelen. Daar komen nieuwe vormen uit voort.’

Gastvrij Expliciet evangeliseren doet Oudezijds 100 niet, maar alle vrijwilligers en bezoekers weten dat de leefgemeenschap christelijk is. Waaruit blijkt dat? Albertine: ‘Door de manier waarop wij leven, door present te zijn in deze buurt, door mee te gaan in het gebedsleven van de gemeenschap proberen wij ons geloof uit te dragen en ontstaan er geloofsvragen bij de mensen om ons heen. Bij alles wat wij doen proberen we antwoorden te geven die verder gaan dan de vraag. Als mensen vragen om medische hulp kijken we bijvoorbeeld waarom ze niet verzekerd zijn.

Je helpt mensen niet door alleen naar de wond op hun been te kijken. Je helpt mensen verder door hen als

‘Als een dakloze ziet dat ik moe ben en dat benoemt, dan doet mij dat iets: ik word gezien’ mens te zien. Een mens die van God talenten en een plek in deze samenleving heeft gekregen. Door naar die mens te ­kijken ontdek ik vaak dat die mij iets te geven heeft. ­Doordat iemand die hier binnenloopt voor een kop koffie aan mij vraagt: “Waarom leef jij eigenlijk zoals je leeft?” ga ik nadenken en kom ik dieper bij wie ik zelf ben.

Door de dialoog leer ik mijzelf kennen. Juist degenen van wie je het het minst verwacht zijn je vaak tot steun.

Als een dakloze ziet dat ik moe ben en dat benoemt, dan doet mij dat iets. Ik word gezien. Ik hoef niet altijd sterk

Rosaliene: ‘Het commitment dat wij doen heeft zijn afstraling naar buiten toe, omdat het mensen fascineert, vooral jonge ­mensen. En ik denk dat het ook voor de kerken relevant is, ­omdat het steeds lastiger is voor mensen om zich aan ­activiteiten te verbinden.’

te zijn. Ik mag er ook in mijn zwakheid zijn. Soms is het ook heel praktisch. Ik hou niet van koken. Maar voor sommige mensen in de gemeenschap is koken de manier om gastvrijheid te bieden. Dat helpt mij dan weer. Een vluchteling die al jaren zit te wachten op een verblijfsvergunning verliest zijn eigenwaarde. “Ik kan alleen maar mijn hand ophouden.” Dan zeg ik: “Nee. Jij hebt ook iets waar je een ander blij mee maakt.” Je wordt meer mens als je kunt geven, als je je eigen talenten ontdekt of ontwikkelt.

Het is heel makkelijk om te zeggen: ik zal jou wel even helpen. Maar daarmee help ik die ander niet, daarmee maak ik hem nog meer slachtoffer, want blijkbaar kan hij het niet zonder mijn hulp. Op het moment dat ik zeg: “Ik heb jou nodig”, dan gebeurt er iets. Doordat de ander een stukje op mijn pelgrimsroute meewandelt, hoop ik dat jij een stukje van wat voor mij belangrijk is ontdekt. Maar omgekeerd hoop ik ook te ontdekken wat jou beweegt.’ ◄

Oudezijds 100 is een vast onderdeel in de wandeling Zie Jezus in Amsterdam. ontmoetamsterdamanders.nl Zie ook: oudezijds100.nl

DE OOGST

25

BIJBELSTUDIE / GERT HUTTEN

Gastvrijheid Onlangs aten wij met een grote groep nieuwe Nederlanders.

Wat een gastvrijheid. Ze hadden voor ons gekookt: een over­ heerlijke Syrische maaltijd. Oosterse gastvrijheid is vaak royaler dan de Nederlandse zuinigheid. Zonder een maaltijd kom je niet weg. Dat is wat anders dan ‘kom maar even bin­ nen voor een kopje thee met een droog biscuitje’.

Gastvrijheid is een zeer kostbare eigenschap. Ik houd van gastvrije mensen en van huizen waar je altijd welkom bent en je thuis voelt. Je kunt heel ingewikkelde manieren verzinnen om het evangelie te delen.

Ik geloof in gastvrijheid. Nodig mensen uit in je huis. Deel je leven. Deel wat je hebt. Wees gastvrij en durf zelf ook gast te zijn.

Onze jeugdhotels, Shelter Jordan en Shelter City, liggen midden in een drukke stad. Ze worden door gasten vaak geroemd om hun gastvrijheid. De medewerkers worden ook getraind in de deugd van christelijke gastvrijheid. Ze leren om, net als Jezus, gastvrij te zijn en een welkome en open houding te hebben. Het zijn oases van rust in een heftige wereld.

Het hart van God Onze God is een gastvrije God. Voor alle volken richt Hij een maaltijd aan (Jesaja 25:6-9). Iedereen is welkom bij Hem. Het wonderlijke bij Jezus is dat juist die mensen die uitgekotst worden door de gelovigen van die tijd, zich welkom voelen bij Jezus. Het bekende verhaal over de twee zonen begint met deze opmerking: ‘Alle tollenaars en zondaars kwamen Hem opzoeken…’ (Lukas 15: 1).

De Geest stort de liefde van God uit in ons hart. Hij wil van ons gastvrije mensen maken. Het kan niet waar zijn dat kerken niet gastvrij zijn. Gastvrijheid heeft te maken met simpele dingen, zoals gasten welkom heten en een kopje koffie met hen drinken. Het kan niet waar zijn dat bepaalde groepen zich buitengesloten voelen door christenen.

26

DE OOGST

Een oproep In de Bijbel worden we vaak opgeroepen gastvrij te zijn.

Lees deze teksten maar eens rustig door.

Het einde van alles is nabij. Kom daarom tot bezinning en wees helder van geest, zodat u kunt bidden. (…) Wees gastvrij voor elkaar, zonder te klagen. Laat ieder van u de gave die hij van God gekregen heeft, gebruiken om de anderen daarmee te helpen, zoals het goede beheerders van Gods veelsoortige gaven betaamt (1 Petrus 4:7-10).

Petrus roept ons op gastvrij te zijn. Hij zet dat zelfs in het grote kader van het naderende einde. Zo ziet het leven er op het laatst uit. Christenen maken het verschil omdat ze gastvrij zijn. Gastvrijheid is een prachtige gave. Gebruik die gave. Wees een goede beheerder van al die mooie gaven van God.

Je kunt heel ingewikkelde manieren verzinnen om het evangelie te delen.

Ik geloof in gastvrijheid. Nodig mensen uit in je huis.

Laat uw liefde oprecht zijn. (…) Heb elkaar lief met de innige liefde van broeders en zusters (...). Laat uw enthousiasme niet bekoelen, maar laat u aanvuren door de Geest en dien de Heer. (…) wees gastvrij (Romeinen 12:9-13).

Ook elders roept Paulus op tot gastvrijheid. Zijn oproep staat in een heel lijstje met mooie tips. Vlak daarvoor staat dat je de Geest niet moet uitdoven. Gastvrijheid is Jezus dienen.

Houd de onderlinge liefde in stand en houd de gastvrijheid in ere, want zo hebben sommigen zonder het te weten engelen ontvangen (Hebreeën 13:1-2). Dit overkwam Abraham (Genesis 18) en Lot (Genesis 19).

Als je dan nog niet genoeg gemotiveerd bent, is er nog iets: gastvrijheid kan leiden tot een ontmoeting met God. Je kunt zomaar engelen ontvangen. Je mag gastvrijheid veel eer geven. Het is misschien wel een ondergesneeuwde christelijke deugd. Eerherstel is nodig.

Jezus houdt ons een spiegel voor Jezus brengt gastvrijheid naar een nog hoger niveau. Dat hoeft ons niet te verbazen. Hij gaat voor het beste. Daarvoor is Hij opgestaan.

Nieuwe kerken zijn vaak ontstaan rondom samen eten. Ook in de vroegchristelijke ­huiskerken was het samen eten heel belangrijk.

Samen eten Als je het Lucasevangelie eens doorbladert, zul je zien dat Jezus heel vaak eet met mensen. Aan die maaltijden gebeuren bijzondere dingen en er vinden bijzondere ontmoetingen en gesprekken plaats. Ik geloof in samen eten.

Voor mij is gastvrij zijn vooral samen eten. Niet voor niets zijn nieuwe kerken (gemeentestichtingsprojecten) vaak ontstaan rondom samen eten. Ook in de vroegchristelijke huiskerken was het samen eten heel belangrijk.

Als je dan nog niet genoeg gemotiveerd bent, is er nog iets: gastvrijheid kan leiden tot een ontmoeting met God Jezus is bezig een feestmaal voor ons aan te richten.

Want daar zal de geschiedenis mee eindigen. Al onze kleine feestjes en maaltijden en iedere keer dat we samen het avondmaal vieren, zijn een vingerwijzing naar straks.

Niet voor niets zegt Petrus dat het einde van alle dingen dichtbij is. Wees daarom gastvrij. ◄

Jezus zei tegen degene die hem had uitgenodigd: ‘Wanneer u een maaltijd aanbiedt of een feestmaal geeft, vraag dan niet uw vrienden, uw broers, uw verwanten of uw rijke buren, in de verwachting dat zij u op hun beurt zullen uitnodigen om iets terug te doen. Wanneer u mensen ontvangt, nodig dan armen, kreupelen, verlamden en blinden uit. Dan zult u gelukkig zijn, zij kunnen voor u dan wel niets terugdoen, maar u zult ervoor beloond worden bij de opstanding van de rechtvaardigen.’

Lucas 12:12-14

COLUMN / ARIE DE ROVER

Mystery guest De eerste jaren als trainer/coach gaf ik vaak klantgerichte trainingen bij verzekeraars en banken. Naast gespreksvaardigheden besteedde ik uitgebreid aandacht aan de mentaliteit van financiële dienstverleners.

Als je klanten namelijk echt van dienst wilt zijn, is daar de juiste attitude voor nodig. Naast theoretische kennis deden we ook diverse rollenspellen om de praktijk na te bootsen.

Omdat de dagelijkse praktijk met werkelijke klanten toch wezenlijk anders was dan de kunstmatige setting in een trainingszaaltje maakten we regelmatig gebruik van mystery guests. Professionele acteurs gingen als undercoverklanten op bezoek bij de dienstverleners.

In die ontmoetingen kwamen de ware aard en de kwaliteiten van de medewerkers glashelder aan het licht.

Ze waren gewoon zichzelf, onwetend dat hun optreden werd getoetst. Opmerkelijk was om te zien dat de professionele kwaliteiten minder belangrijk waren dan de klantgerichte attitude. Liefde voor de klant was van groter belang voor het resultaat dan vakkennis.

‘Genade in theorie is hetzelfde als een kookboek lezen tegen de honger’ Hoeveel mystery guests zouden wij al hebben ontmoet in ons leven? Nee, ik bedoel geen professionele acteurs die door een trainingsbureau op pad worden gestuurd om onze vakbekwaamheid te toetsen. Ik bedoel de genadescouts die gezonden door een hemelse opdrachtgever bij ons aankloppen voor een beetje gastvrijheid.

Om te toetsen of de genade waar wij in kerkelijke trainingszalen zo vaak over spreken, horen en zingen, ook echt doorwerkt in de praktijk. Als dat niet het geval is, is er iets goed mis.

Genade in theorie bestaat namelijk niet. Genade in theorie is hetzelfde als een kookboek lezen tegen de honger. Gods genade functioneert alleen in de praktijk van het leven. Als jij, door Zijn genade, gast mag zijn aan Zijn tafel maakt dat je gastvrijer.

Onmiskenbaar. Om dat te toetsen, klopt Hij regelmatig aan.

Undercover. Dus als Hij onherkenbaar bij jou aanklopt, doe jij dan open? Ook de deur van je hart? ◄ Arie de Rover is coach.

FOTO: ELISBETH ISMAIL

DE OOGST

27

MIJN VERHAAL / RONALD KOOPS, BEELD: MARGRIET ALBLAS

In de rubriek ‘Mijn Verhaal’ lezen we over persoonlijke verhalen van de hoop en vernieuwing die alleen de Here Jezus kan geven.

Deze keer: Luc de Goede.

‘Ik heb geworsteld met God’ Ruim drie jaar geleden werd bij Luc de Goede lymfklier­ kanker geconstateerd. Het nieuws sloeg in als een bom en hij was geestelijk even de weg kwijt. Na een worsteling met God ontving Luc vrede: ‘Ik was dicht bij God.’

28

DE OOGST

Ik kreeg dus niet de belofte dat ik beter werd, maar wel dat het in Zijn hand lag’

‘Toen ik vrij plotseling ernstig ziek werd, was ik niet boos op God, maar ik begreep er niets van. Ik was met vervroegd pensioen en had gebeden wat ik in het Koninkrijk van God kon betekenen. Kort daarna was ik diaken geworden, wat ik als bevestiging van mijn vraag zag.

We organiseerden een mannenontbijt en ik sprak over Jezus als de wijnstok en het proces voor een gelovige: snoeien - groeien - bloeien - vrucht dragen. Nu lag ik in het ziekenhuis, er was de hele dag bezoek en ik hield mezelf groot, maar ’s nachts waren er aanvallen van de boze en werd ik overspoeld door twijfel en ongeloof. Het was net als bij Jakob: ik worstelde met God. Ondanks mijn strijd bleef ik bidden. Ik zei: “Ik ben een kind van U. Waarom ben ik ziek geworden?” Die week in het ziekenhuis heb ik wel getuigd van mijn geloof als ik gesprekken had met mensen die ook doodziek waren.

Vrijdagmiddag zou ik de uitslag krijgen, en donderdag kwam onze dominee op bezoek. Hij had een boodschap: “Luc, deze ziekte is niet tot de dood, dat heb ik van de Here gehoord. De ziekte is om jou te snoeien.” Bijzonder.

We hebben gebeden en hij is weer weggegaan. Ik was helemaal opgelucht. Ik wist: dit is het antwoord waar ik op gewacht heb. De volgende middag zou ik de uitslag horen; die ochtend mocht ik voor het eerst na een week weer naar buiten. Ik liep door het park bij het ziekenhuis en ik weet nog dat het miezerde.

Ik voelde me zo vredig dat ik spontaan Psalm 116 begon te zingen: “God heb ik lief, want die getrouwe Heer hoort naar mijn stem, mijn smekingen, mijn klagen.” Daarna keek ik omhoog en ik zag dat er een stukje blauw in de lucht kwam waar de zon doorheen scheen. Alsof God zei: “Deze ziekte is niet van jou; dit is van Mij, het is goed zo.”

Ik kreeg dus niet de belofte dat ik beter werd, maar wel dat het in Zijn hand lag. Ik dacht: wat de uitslag ook is, God zegt dat het goed is!

Prognose Die middag kwam de dokter. Mijn hele gezin en ook mijn tweelingbroer waren erbij aanwezig. Ik bleek lymfklierkanker te hebben, de agressiefste soort; op de scan waren zwarte vlekken door heel m’n lichaam te zien. Het slechte nieuws was dat de kanker bijna overal was uitgezaaid, maar het goede nieuws was dat dit een kankersoort is waar een heel goede behandeling voor is. Misschien kon ik er zelfs van genezen, want het zat nog niet in m’n botten, want dat is de vierde, laatste fase. Maar ik had niet een week later moeten komen, dan hadden ze niets meer voor mij kunnen doen.

Ik heb in totaal acht zware chemokuren gehad en er werd erg meegeleefd door de gemeente. Toen ik opnieuw onder de scan lag, was alle kanker verdwenen. Werkelijk,

dat moment, dat was niet te vatten. Ik huilde van geluk.

Maar ook als het anders was geweest, dan was het goed, dan was ik Thuisgehaald door God. Van m’n dochter kreeg ik een beeldje van een vader die z’n kind draagt. Als ik twijfel of verdrietig ben, kijk ik daarnaar en denk ik: “Het is goed, God is erbij en Hij draagt me.” Ik praat nooit zomaar over de ziekte die ik gehad heb, maar ik vertel dit getuigenis aan iedereen die ernaar vraagt. Veel mensen weten er dus van, ook in de buurt. En ik bid ook: “Here, als U me haalt, dan niet door deze ziekte.” Ik zou het jammer vinden als dit getuigenis daarmee weg zou zijn.

Hoe de mensen reageren? Meestal stomverbaasd. “Heel mooi voor jou”, zeggen ze dan.

Mijn ziekte heeft mij diep doen nadenken over ons leven hier op aarde. In feite zijn we namelijk geestelijk allemaal doodziek, zonder dat we het doorhebben. En Jezus wil ons gezond maken, dat vind ik zo bijzonder. In Openbaring staat dat we straks onbevlekt en zonder rimpel voor Hem mogen staan. En dat eeuwige leven is nu al begonnen. We mogen nu al openstaan voor Zijn liefde, en de liefde van Jezus doorgeven aan anderen. Achteraf zie ik mijn ziekte als een snoeiproces van God. De Bijbel zegt dat wij ranken zijn aan Jezus en dat de Landman de ranken snoeit zodat ze vrucht gaan dragen. Niet snoeien betekent geen vrucht. Als je Jezus leert kennen, dan kán het niet anders zijn dan dat Hij gaat snoeien, zodat je gebruikt kunt worden in Zijn Koninkrijk. Wat niet klopt in je leven, of wat nog zonde is, mag je brengen bij het kruis.

Of ik veranderd ben na alles wat er gebeurd is? Ja. Na mijn ziekte heb ik God veel meer persoonlijk leren kennen. Ik mag nu zeker weten dat niets mij kan scheiden van de liefde van God en dat ik straks bij Hem mag zijn.

Dat is veel tastbaarder geworden. Wat dat betreft maak ik me weleens zorgen over de halfslachtigheid van veel christenen, ik zie dat ook bij mezelf. We laten te veel gebeuren, zoals meer dan 30.000 abortussen per jaar die in Nederland worden uitgevoerd. We leven daaromheen.

Bidden en waken bij abortusklinieken? Daar ben ik niet geschikt voor, hoor je dan vaak. Maar het volgen van Jezus heeft niets met woorden te maken, maar alles met daden. Het gaat erom wat je doet, of juist niet doet. De maatschappij zegt als het ware: “Jij bent koning, het gaat om jou!”

Maar Jezus zegt: “Ik wil je Koning zijn en Ik wil dat je anderen dient en omkijkt naar weduwen en wezen, naar hen die kwetsbaar zijn.” De Bijbel is wat dat betreft een doe-boek. Geef jezelf aan Jezus. Laat je door Hem vullen en laat je door Hem gebruiken, niet omdat het jou wat oplevert, maar omdat Hij het zegt. God zoekt mensen die Zijn liefde handen en voeten geven en het is een eer Hem met vallen en opstaan te volgen en te dienen.’ ◄ DE OOGST

29

SHELTER

TEKST: MATTHIJS HOOGENBOOM

Een oude ansichtkaart van Shelter City. Het hostel ziet er tegenwoordig anders uit, maar de missie is nog steeds het­zelfde: gastvrij getuigen van de liefde van Christus.

Tientallen jaren geleden verbleef hij regelmatig in Amsterdam. Hij sliep dan elke keer in de Shelter.

‘Een oase van rust’ noemde hij de Shelter. Amsterdam was hectisch. Het was de tijd van de Nieuwmarktrellen.

Hij had ze nog thuis liggen, een paar retro ansichtkaarten. Een ervan heeft lang bij hem op de schoorsteenmantel gestaan. Een herinnering aan de ‘peace’ die er in de Shelter was en die veel voor hem betekend had. Een paar maanden geleden kwam hij – een man uit Barcelona – met zijn vrouw binnen­ lopen. Hennie Maljaars, manager in de Shelter, nam hen mee naar binnen voor een praatje.

Hennie: ‘Er ontstond een mooi gesprek over het doel van de Shelter en waar die vrede vandaan komt.’

30

DE OOGST

De twee Shelters (Shelter Jordan en Shelter City), beide projecten van Tot Heil des Volks, zijn al meer dan vijfenveertig jaar gastvrije plekken in het hart van Amsterdam. Veertigduizend reizigers per jaar komen hier in aanraking met het evangelie.

Diaconaal (vrijwilligers)werk doen in de Shelter? youthhostelministry.org/nl

De linkerper soon achter de receptie tijdens zijn is Sipke Bra werk in de Shelter dood ndsma. Op de dader zi zondagavon gestoken do ch bij de She d 20 septem or een over lter. Hij vert had. Hij vroe ber 1981 wer valler. Ongev elde dat hij g om vergev d hij eer vijftien zijn straf ha ing. Een staf jaar later m d uitgezeten, lid is met he eldde maar nog st m op de kn eeds wroeg ieĂŤn gegaan ing en heeft voor hem gebede n.

DE OOGST

31

RECENSIES / REDACTIE MATTHIJS HOOGENBOOM

Geld, seks en macht God heeft geld, seks en macht niet bedacht als verleidingen, maar als wegen om Hem te vinden, stelt de Amerikaanse theoloog John Piper in zijn boek Geld, seks en macht. Piper is een van de bekendste hedendaagse uitdragers van de leer van de puriteinen; in het boek legt hij dan ook sterk de nadruk op persoonlijk geloof en wedergeboorte.

Allereerst formuleert Piper de definities en grondbeginselen van geld, seks en macht. Het zijn genadegaven van God, maar ze kunnen ook worden ingezet als zondige instrumenten.

In Pipers beeldspraak: het kunnen ijsbergen zijn waar je boot zich op te pletter vaart, maar ook drijvende schateilanden die je brengen tot verheerlijking van God. Vervolgens bespreekt de auteur de specifieke gevaren van geld, seks en macht. Van nature is ons hart verticaal verwrongen en daarom is God niet ons hoogste verlangen. Daardoor zijn ook onze horizontale verlangens verwrongen: aan zondige pleziertjes geven we de voorkeur boven goddelijke vreugde.

Zonde verdrijft echter Gods licht uit ons leven. ‘De intensiteit en macht om ons te verleiden tot zonde nemen toe waar Gods majesteit het minst schijnt.’ Alleen wanneer Christus het zwaartepunt is in je leven, krijgen geld, seks en macht weer hun door God bedoelde plek.

Piper besteedt veel aandacht aan de noodzaak van regeneratie (wederge-

Christus is alles!

Deze uitgave trok mijn aandacht vanwege de frisse vormgeving en de aansprekende titel. Christus is alles!

Dat sluit aan bij de missie van Tot Heil des Volks: in daad en woord Jezus laten zien. De korte stukjes gaan over de brief aan de Kolossenzen. Ik vind ze wel heel kort en niet heel verassend. / Matthijs Hoogenboom

32

DE OOGST

boorte). Sinds de zondeval geven we andere dingen de voorkeur boven God. Piper noemt dat ‘het vervangen van de zon in het centrum van het zonnestelsel van ons leven door een inferieure planeet – zoals geld, seks, macht of gewoon jezelf.’ Regeneratie betekent dat God weer centraal komt te staan in het zonnestelsel van je leven. ‘Wij raken in de ban van Gods aantrekkingskracht. Dat betekent dat die gaven (geld, seks en macht, MG) nu aanwijzingen worden voor wat wij het hoogste achten: God Zelf.’

Het boek eindigt met een aantal persoonlijke vragen: Wie of wat is de schat van je hart? Op welk vlak van jouw leven staat God niet volledig centraal? Kun je zeggen dat je zonden vergeven zijn? En dat je opnieuw geboren bent – en daarmee een nieuwe schepping in Christusb? Hiermee blijft Piper dicht bij de Bijbel en roept hij op tot een christelijke levensstijl. / Matthijs Guijt

Geld, seks en macht: leven in het licht John Piper Uitgeverij Kok € 16,99

Christus is alles! 100 inspiratie­ momenten Jos Douma Uitgeverij Boekencentrum € 13,99

Rode papaver Rode papaver is een boek dat aangrijpt vanaf de eerste bladzijde en je niet loslaat na de laatste. Els Florijn heeft in prachtig taalgebruik een roman geschreven over een verschrikkelijk onderwerp: de Grote Oorlog.

Hoofdpersoon Anna, die niet kan praten, reist haar man achterna die naar het front is gegaan. Ze komt via Mairi, een hoofdverpleegster, terecht in een van de fronthospitalen. Daar krijgt ze elke dag te maken met lijden en verwoesting. Ondanks de chaos en verwarring geeft Anna de moed niet op, ze blijft zoeken naar haar echtgenoot.

Maar niets kan haar voorbereiden op wat er werkelijk met hem is gebeurd.

Afwisselend wordt er verteld vanuit ´nu´ en ´vroeger.´ Zo zie je door de ogen van Anna de verschrikkingen van de oorlog. Het verlangen naar de aanwezigheid van haar man en de rust van haar boerderij zijn tastbaar.

In de andere hoofdstukken kom je te weten wat er zich afgespeeld heeft voordat Anna op zoek ging naar haar man. Pas aan het einde van het boek raken ´vroeger´ en ´nu´ elkaar en valt alles op z’n plek. Die werkelijkheid raakt me als lezer. Gelukkig voel ik in het laatste hoofdstuk, na al het lijden dat Anna ziet en meemaakt, weer een klein beetje hoop. / Willemieke Kloosterman

Rode papaver Els Florijn Uitgeverij Mozaïek € 18,99

Mannenbijbel Het is natuurlijk heel gaaf als er initiatieven worden genomen om de Bijbel onder de aandacht te brengen.

Bijbellezen is een aanrader (voor wie het nog niet door had of even vergeten was). Beter eruit lezen en ernaar leven dan je mening erover geven in discussies (mannen…!). Een middel om de Bijbel weer het lezen waard te maken zijn zogenaamde doelgroepBijbels. Na de Vrouwenbijbel is het nu de beurt aan de Mannenbijbel. Tus-

sen de Bijbelteksten in de Herziene Statenvertaling staan interessante wetenswaardigheden, biografieën van mannen en leerzame dingen over de man en de samenleving, zijn geloofsleven en gezin.

Een grote groep mensen is ermee bezig geweest en dat zal ongetwijfeld veel werk zijn geweest. Ik hoop dat deze Bijbel zijn weg zal weten te vinden naar mannen die houden van een stoere kaft. / MH

Mannenbijbel Uitgeverij Royal Jongbloed € 59,95 Mijn heldere afgrond Op zijn negenendertigste verjaardag wordt bij de dichter Christian Wiman een ongeneeslijke vorm van beenmergkanker geconstateerd. In Amerika is hij een bekende dichter. In de staat Texas groeit hij op met een duidelijk omlijnd pinkstergeloof dat hij langzamerhand verliest. Je zou kunnen zeggen dat hij opnieuw bij God uitgekomen is, maar dat is te makkelijk. Want wie is God eigenlijk? Dit boek confronteert je met het beeld dat je van Hem hebt. Het stelt vragen zonder antwoorden te geven. Het is geen makkelijk boek. Regelmatig heb ik stukken opnieuw moeten lezen en kreeg ik er geen vat op. ‘Wat je zult moeten beseffen, waar je zelfs dankbaar voor zult moeten zijn, is dat er niet zoiets bestaat als de juiste wijze die eens en vooral geopenbaard zal worden aan jou. (…) Wijsheid is: de waarheid hiervan accepteren. Moed is: doorgaan met leven, desondanks.’ / MH

Mijn heldere afgrond: overpeinzingen van een moderne gelovige Christian Wiman Uitgeverij Brandaan € 19,95

Typisch Evangelisch Is het toevallig dat het boek eruitziet als een Opwekkingsbundel, maar dan vierkant? Ik vermoed dat over de vormgeving goed is nagedacht. ‘De evangelische beweging stroomt als een waterdelta door Nederland…’ staat achterop. De mintgroene bewegende lijnen door het boek heen lijken dit te symboliseren. Het geeft het boek vaart, net als de opzet: korte, goed leesbare artikelen. Van alle kanten wordt de beweging aan de hand van stromingen, organisaties en personen belicht. Voor iemand als ik, die niet evangelisch is grootgebracht, een verhelderend en leerzaam boek dat het niveau van een ons-kent-ons-jubileumboek ver overstijgt. De schrijvers (waaronder een hele lijst gastschrijvers) durven kritisch naar zichzelf te kijken. Tot Heil des Volks heeft, als oudste, een mooi plekje gekregen vooraan in de lijst van organisaties.

Gelukkig is er de laatste jaren al veel meer begrip gekomen tussen reformatorischen en evangelischen. Dit boek zal daar zeker een bijdrage aan leveren. Is het een idee om een deel twee uit te brengen over de reformatorischen? / MH

Typisch Evangelisch: een stroming in perspectief Laura Dijkhuizen en Henk Bakker Uitgeverij Ark Media € 27,95

DE OOGST

33

COLUMN / NIESKE SELLES

Levenslessen

OOGST JULI / AUGUSTUS

Vooruitblik

Deze maand zijn onze ouders veertig jaar getrouwd. We bedachten als kinderen dat het mooi zou zijn om met elkaar veertig levenslessen te verzamelen. Lessen die wij in onze kindertijd, tienerjaren of als jongvolwassenen van hen hebben meegekregen. Wijsheden die ons hebben gevormd tot wie we nu zijn en die ons doen en laten vandaag de dag nog beïnvloeden.

We verdeelden de kaartjes en ik wist meteen wat ik op het eerste kaartje zou schrijven. Een zin die mijn ouders vaak uitspraken als ze dankbaar waren. Ze zeiden het op momenten dat we ons gezegend wisten als gezin, als we de liefde voelden triomferen en als we ons gedragen wisten door God en elkaar in zorg en verdriet.

Deze zin klonk ook op de dagen dat we belijdenis deden, als we onze kinderen lieten dopen of wanneer we slaagden voor een examen. Al deze keren feliciteerden onze ouders ons, en ze voegden daaraan toe de zin die ik op mijn kaartje ga schrijven:

‘Wat heb ik, wat ik niet heb ontvangen?’

Alles wat ik heb, wat ik kan of wat ik doe, heb ik, kan ik en doe ik omdat God het mij gaf en geeft.

En omdat ik zo zeker weet dat niets van wat ik heb eigen verdienste of eigen prestatie is, kan ik daarvan delen.

Mijn ouders deden het voor. Ik wil graag delen van onze liefde en gezondheid, van de ruimte in ons huis. Ik wil graag delen van onze hoop en van ons geloof, van geld en overvloed. God gaf ons zoveel. Wat heb ik, wat ik niet van Hem ontving? Zou ik dan ook maar iets voor mijzelf kunnen houden om het te koesteren als een persoonlijk verworven bezit?

‘Dank U Heer, voor ouders die ons voorleefden. Zij gaven ons veel meer dan veertig levenslessen mee. Wat bent U goed.’ Wat heb ik, wat ik niet heb ontvangen?

Laten we delen, gul delen, van al onze overvloed! ◄

Nieske Selles werkte jarenlang in het basisonderwijs. Nu is ze in de eerste plaats thuismoeder. Daarnaast spreekt en schrijft ze over geloofs­ opvoeding en pleegzorg.

Zie ook: nieskeselles.nl

34

DE OOGST

Het thema van de Oogst juli/augustus is ‘Hemel’.

Met onder meer: • In gesprek met prof. dr. W.H. Velema over de hemel • Bart Wallet over de vraag hoe het jodendom over de hemel denkt • De Rubriek ‘Zie Jezus’ portret van een medewerker en cliënt van Second Step • Tafelgesprekken over de ‘hemel op aarde’

Het juli/augustusnummer verschijnt D.V. in de eerst week van juli.

De Oogst ook lezen?

Neem dan nu een abonnement of een gratis proefabonnement op De Oogst! Info: deoogst.nl of bel ons: 020-3446310.

TOT HEIL DES VOLKS

ADRESSEN, GIFTEN EN TESTAMENT

Tot Heil des Volks

Waypoint Urk

O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 020 420 2394 info@totheildesvolks.nl www.totheildesvolks.nl facebook.com/totheildesvolks twitter.com/thdvamsterdam Bereikbaar: ma.-do. 9.00-16.30 uur (behalve de lunch); vr. 9.00-12.30 uur.

Verslavingzorg en preventie Vliestroom 9, 8321 EG Urk 0527 690 073 info@waypoint-urk.nl www.waypoint-urk.nl twitter.com/waypointurk

De Shelter Youth Hostel Ministry info@youthhostelministry.org www.youthhostelministry.org www.shelterhostelamsterdam.com facebook.com/shelteryouth.hostelministry Shelters twitter.com/shelterams The Shelter City Barndesteeg 21, 1012 BV Amsterdam 020 625 3230 020 623 2282 city@shelter.nl The Shelter Jordan Bloemstraat 179, 1016 LA Amsterdam 020 624 4717 020 627 6137 jordan@shelter.nl

Scharlaken Koord Straatwerk, preventie en hulp­verlening rond prostitutie Barndesteeg 25, 1012 BV Amsterdam 020 622 6897 020 330 2224 info@scharlakenkoord.nl www.scharlakenkoord.nl twitter.com/bewareloverboys Preventiewerk 020 626 0845 info@bewareofloverboys.nl www.preventiescharlakenkoord.nl facebook.com/scharlakenkoord Second Step Tweedehandskleding en accessoires Willemsstraat 39, 1015 HW Amsterdam 020 622 6897 secondstep@thdv.nl www.secondstepshop.nl

CHAP Christelijke hulpverlening bij seksverslaving Goudsbloemstraat 38, 1015 JR Amsterdam 020 420 9203 info@chap-nederland.nl www.chap-nederland.nl www.benikseksverslaafd.n Zowel Different als Chap hebben ook kantoren in Rotterdam, Amersfoort, Meppel en Goes.

Different Christelijke hulpverlening rond s­ eksuele identiteit en relaties Goudsbloemstraat 38, 1015 JR Amsterdam 020 625 6797 info@different.nl www.different.nl

Kringloop Waypoint Vliestroom 21, 8321 EG Urk 0527 239 924 kringloop@waypoint-urk.nl www.kringloopwaypoint.nl facebook.com/kringloopwaypoint

Waypoint Kampen Verslavingszorg en preventie Boven Nieuwstraat 105-1, 8261 HC Kampen 038 331 6660 info@waypoint-kampen.nl www.waypoint-kampen.nl facebook.com/waypointkampen twitter.com/waypoint_kampen twitter.com/thecapekampen Winkel Waypoint Kampen Tweedehandskleding en accessoires Oudestraat 136, Kampen info@waypoint-kampen.nl www.waypoint-kampen.nl

Waypoint Twenterand Verslavingzorg & preventie Amerikalaan 3, 7681 NB, Vroomshoop 0546 714 056 info@waypoint-twenterand.nl www.waypoint-twenterand.nl facebook.com/Waypoint-Twenterand

De Sikkenberg Christelijk recreatiepark Sikkenbergweg 7, 9591 TD Onstwedde 0599 661 144 info@sikkenberg.nl www.sikkenberg.nl facebook.com/sikkenberg twitter.com/sikkenberg

AHA Dagopvang voor dak- en thuislozen O.Z. Voorburgwal 125, 1012 EP Amsterdam 06 19493693 info@aha-dagopvang.nl www.aha-dagopvang.nl

De Bewaarschool Buurtgericht kinderwerk O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@debewaarschool.nl www.debewaarschool.nl

Ontmoet Amsterdam Anders Stadswandelingen en fietstochten in (de regio) Amsterdam O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@ontmoetamsterdamanders.nl www.ontmoetamsterdamanders.nl facebook.com/ontmoetamsterdamanders twitter.com/gidsmatthijs

Dank voor uw steun Onder dank ontvingen wij in april de volgende giften: Amsterdammers Helpen Amsterdammers 2.525 Different 292 Bewaarschool - armoedeproject 225 Hulp voor prostituanten (CHAP) 353 Kinderwerk “De bewaarschool” 23 Kinderwerk - Replay 15 De Oogst 85 De Sikkenberg 400 Scharlaken Koord Amsterdam 8.688 Scharlaken Koord Nederland 115 Winkel Scharlaken Koord 50 St. Tot Heil des Volks 23.031 Wandelende Tak 144 Waypoint Kampen 643 Waypoint Twenterand 615 Waypoint Urk 565 Youth Hostel Ministry 220

---------Totaal € 37.987

----------

Testament en giften Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam.

De stichting bezit rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel, dossiernummer 40530233.

Giften Stichting Tot Heil des Volks Bankrekening 104944 IBAN code: NL34INGB0000104944 De stichting beschikt over een ANBIverklaring.

Giften en abonnementsbetalingen b ­ uiten Europa ABN-Amro te Amsterdam: 4667.85.992 t.n.v.: Stichting Tot Heil des Volks, Amsterdam IBAN code: NL38ABNA0466785992 BIC code: ABNANL2A (Beide codes vermelden) Mochten er in deze publicatie afbeeldingen staan waaraan rechten kunnen w ­ orden ontleend, dan verzoeken we u contact op te nemen met de uitgever.

Sisters Tweedehandskleding & werkervaring Nieuwstraat 14 8011 TP Zwolle Coördinator: Harriet Scherpenkate harrietscherpenkate@totheildesvolks.nl 038 45 80 259 www.totheildesvolks.nl/sisters

U vindt ons op sociale media DE OOGST

35

Op het toneel zal het stuk van ons leven er altijd beter uitzien dan wat zich achter de schermen afspeelt, maar zolang we deze tegenstelling aanvaarden en haar proberen te verkleinen, kan de spanning ons nederig houden. Want die spanning zal maken dat we ons voor anderen inzetten, ook al zijn we zelf niet helemaal gaaf.

Henri Nouwen

36

DE OOGST