Montreal 685

Page 1

R

PUB Agreement N0 40009120

Giá $1

MAY 11 2019 - ISSUE 685

MONTREAL

The Vietnamese Newspaper

BẠCH HỒNG QUYỀN VÀ CHUYỆN GIAN NGUY TỚI ĐƯỢC CANADA Xem trang

74

Ảnh: VPY/Thời Báo


TM

2

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

3


TM

4

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

CANADA

MONTREAL - OTTAWA

Cảnh báo bệnh sởi lần thứ ba trong năm Lần thứ ba kể từ đầu năm đến giờ, các giới chức y tế công cộng Montréal báo động các bác sĩ và y tá lưu ý có thể xuất hiện bệnh sởi - một căn bệnh đã bị diệt trừ ở Canada cách nay hai thập kỷ. Cơ quan này cho biết một người bị nhiễm sởi đã tiếp xúc thường xuyên với một đứa trẻ không được chích ngừa tại một trường học trong vùng Ahuntsic, Montréal. Không có dấu hiệu cho thấy đứa trẻ bị nhiễm sởi, nhưng các em trong trường này đã được chích ngừa hôm 3/5, và chẩn y viện CLSC địa phương đã xúc tiến chích bồi thêm mũi thuốc ngừa chống căn bệnh có thể gây chết người này. Như một biện pháp đề phòng, đứa trẻ có tiếp xúc với người nhiễm sởi đã được lệnh ở nhà cho đến khi thời gian ủ bệnh trôi qua. Theo một thông báo, một phụ nữ không có chích ngừa đã phơi nhiễm sởi trong chuyến du lịch mới đây sang Pháp và bị nhiễm sởi từ 26/4 đến 4/5. Trong thời gian này người bệnh đã bay từ Paris sang Montréal, sau đó đến các phòng mạch ngày 28 và 30/4 và đến bệnh viện ngày 1/5. Bà này cũng đến một trường học ở Montréal trong thời gian ủ bệnh, trung bình từ bảy đến 14 ngày. Bệnh sởi đã bị diệt trừ ở Canada vào năm 1998 nhưng đã bắt đầu quay trở lại đất nước này, hầu hết do các du khách quốc tế không được chích ngừa. Hồi tháng 1, một phụ nữ du lịch tới Nga mắc bệnh và các giới chức đã cảnh báo người dân ở Frankfurt, Toronto và Montréal về khả năng bị phơi nhiễm. Tháng 3 vừa rồi, một nhân viên tại bệnh viện MUHC đã mắc bệnh sởi và đã làm việc trong vài ngày khi đang nhiễm bệnh, khiến bệnh viện phải thực hiện các biện pháp đề phòng. Khoảng 20 trường hợp bệnh sởi đã được báo cáo trong năm ngoái tại Canada, nhưng đã có mấy chục trường hợp trong năm nay, chủ yếu do những người không được chích ngừa trước khi đi du lịch nước ngoài.

MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN

Michael Le CPA Inc. Nguyễn Xuân Quý Simossica Huỳnh Chí Học

ASTROLOGER - BÓI TOÁN Astrologer Indien Master Kali ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Lương Văn Tuấn AUTO SALES - BÁN XE Chino Doan-Subaru Lexus Gabriel - St. Laurent BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Coiffure Thể DENTIST - NHA SĨ Clinique Podiatrique Lê Đức Tuệ Lê Thị Diệu Trang Nguyễn Thành Đệ Nguyễn Thành Đệ Tina Mai TT Nha Khoa-Jenny Du DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ Diễm Nguyễn Denturologiste DOCTORS - BÁC SĨ

15 13 15 73 29 1 1 73 33 1 19 13 1 35 1 37

QUAÛNG CAÙO Can.Ins.of Cosmetic Surgery Nguyễn Thị Đào ELECTRONICS-COMPUTER HD Telecom UNO IP TV FUNERAL - NHÀ QUÀN Le Repos St. Francois D’Assise HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life - Man Of Iron Amida Life-Bài Viết Acai Berry Amida Life-Slim Body Green Coffee dShop-SureMeal dShopping-All Products Tiệm Thuốc Bắc Hong Ning INSURANCE - BẢO HIỂM Bùi Đắc Dũng Đinh Văn Minh Huỳnh Tấn Hiếu NOTARY - CHƯỞNG KHẾ DW Notaires OPTICAL - MẮT KIẾNG T.T. Mắt Kiếng Le Lunetier PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Pharmacie Kim Phuong Vu

9 35 59 77 57 43 2 43 79 75 29 25 1 29 19 27 37

Hơn 1.200 người đã chết ở Madagascar, nơi có hơn 115.000 người bị nhiễm bệnh trong tháng 3 và tháng 4. Tổ chức Y tế Thế giới nói rằng số trường hợp bệnh được báo cáo trên khắp thế giới đã tăng gấp 4 lần trong 3 tháng đầu năm 2019 so với cùng kỳ năm ngoái. Trong năm 2017, có khoảng 110.000 người chết vì bệnh sởi trên toàn cầu, hầu hết là trẻ dưới 5 tuổi. Thuốc chích ngừa sởi rất an toàn nhưng do một báo cáo gian lận ở Anh từ những năm 1990 đã làm giả dữ liệu, tỷ lệ chích ngừa đã sụt giảm trên toàn thế giới. Sởi là một trong những bệnh dễ lây nhất. Đối với những người không được chích ngừa, 80% có thể bị lây bệnh nếu họ ở cùng phòng với một người bị bệnh. Thông thường phải mất từ 7 đến 14 ngày để bắt đầu lộ ra các triệu chứng, bao gồm nổi ban, sốt, ho, mệt mỏi, chảy nước mũi và có đốm trắng trong miệng. Nó có thể gây ảnh hưởng đến đường hô hấp, não, điếc, mù và thậm chí chết người. Các giới chức y tế công cộng thúc giục các bác sĩ để ý những ca bệnh có thể xảy ra trong thời từ nay cho đến 25/5. Thế Lai (Theo CTV và CBC)

PRIVATE ANNOUNCEMENT - TANG SỰ, HỶ SỰ P/U - “Lê Quảng Trị” P/U -”Nguyễn Quất Tì” P/U- “Phạm Kim Hoàng” Tài Năng Trẻ Tìm Về Nguồn Cội PUBLIC ANNOUNCEMENT - THÔNG BÁO CĐ Bữa Cơm Tình Thương Cáo Lỗi Centre Edu-Science-Thông Báo Hội Phụ nữ VN-Tiệc Gây Quỹ 2019 Lễ Phật Đản & Hội Chợ Lời Nguyện Phật Show Giúp Người Việt Tị Nạn Thái Lan Thẩm Mỹ Thảo Sơn Nguyễn Thời Báo - Thư Ngỏ REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Đồng Xuân Việt Nguyễn Công Sinh Nguyễn Duy Tuyền Nguyễn Duy Tuyền Phương Nguyễn Re/Max Ottawa-John Phan Sang Tiệm Jardin Tokyo Sushi Granby Thu Vũ - Ottawa RESTAURANT-CAFE Phở Dzũng Quán Hương Xưa Restaurant Mỹ Tiên Restaurant Phở Hin

60 59 61 47 53 15 55 45 43 73 39 73 6 33 7 16 17 13 4 73 4 73 11 11 25

Restaurant Phương Thảo Restaurant Thái Sơn SERVICES - DỊCH VỤ

8 Lê - Làm Sàn Alarm TPK Cannabis Medic Long Sửa Nhà Tổng Quát Lớp Nhạc Clefnotes Mondi Aluminium Sebastien Majeau-Sửa Mái Nhà Sửa Nhà Cửa - Thắng Vase Caravan SUPERMARKET - SIÊU THỊ Marché Đức Thành SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP dShop-LeSean Golden Moose dShopping-LeSean All Products dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo Kamerycah-Fucoidan Liana Nail Supply Nails R Us Beauty Supply Nurture Growth Bio-Phân Bón Vi Sinh Worldcom Beauty ZY Windows TRAVEL - DU LỊCH Transtour Voyage Magnifique Tour VIDEO STORE - TIỆM BĂNG Saigon Video

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

37 35 11 1 43 11 73 49 47 73 1 41 4 80 77 3 59 1 80 25 25 15 35 15

5


TM

6

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

7


CANADA

TM

Hàng triệu người Canada dùng thuốc trị bệnh “trào ngược axit” quá lâu Theo những tin tức loan báo hôm 6 tháng 5, các bác sĩ đã lên tiếng báo động là hàng triệu những người CanadA đã dùng thuốc chống bị trào ngược axit lên cổ, acid reflux, một thời gian khá dài và nhiều người đã bị những biến chứng. Bệnh trào ngược axit là một bệnh thông thường sau khi người ta ăn thì những những axit có nhiều trong bao tử trở ngược lại thực quản, khiến người ta bị ợ chua, khó chịu. Theo những khuyến cáo thì người ta không nên dùng những thuốc làm giảm axit trong bao tử lâu hơn một thời gian 2 tháng, loại thuốc gọi là “proton pump inhibitor”. Tuy nhiên nhiều người nhất là những người lớn tuổi đã xin các bác sĩ gia đình gia hạn toa và xài nhiều năm. Bà Susan Tucker ở thành phố Charlottetown, tỉnh bang Prince Edward Island đã uống thuốc chống trào ngược thực quản từ năm 2014 và đã uống hơn 1 năm. Sau đó bà này bị bệnh về thận, mà theo nhận định của các bác sĩ chuyên môn thì có thể vì

dùng thuốc quá lâu và sinh biến chứng. Bác sĩ gia đình Kimbely Wintemute ở thành phố Toronto cũng cho biết là nhiều bệnh nhân của bà đã cứ yêu cầu xin gia hạn toa thuốc chữa bệnh trào ngược axit, và có thể sẽ có những biến chứng sau 1 hay 2 năm sử dụng. Thuốc chống trào ngược axit là thuốc thông dụng đứng hàng thứ nhì, được các bác sĩ ở Canada cho toa cho những người lớn tuổi. Theo nhận định của các bác sĩ chuyên môn thì chỉ dùng thuốc làm giảm axit một thời gian ngắn hạn, và sau đó tìm những cách giảm axit dài hạn như tránh ăn những thức ăn tạo axit trong bao tử, không ăn tối, không ăn quá nhiều trong một bữa ăn, khi ngủ phải kê đầu lên gối cao... Những biến chứng của việc dùng thuốc làm giảm axit nếu dùng quá lâu là dễ gẫy xương, bao tử không thâu nhận được những chất bổ dưỡng, hư thận, bao tử bị nhiễm trùng và có thể bị bệnh mất trí nhớ. N.T.H (THEO CTV NEWS)

MONTREAL - OTTAWA

Có bắt buộc phải cho mật khẩu máy điện thoại cho nhân viên an ninh biên giới? Theo những tin tức loan báo hôm 4 tháng 5, một luật sư trên đường trở lại Canada bị khám xét ở phi trường. Vì luật sư này từ chối không cho nhân viên an ninh biên giới biết password vào điện thoại thông minh, nên bị cơ quan an ninh này tịch thu. Hôm 10 tháng 4, luật sư Nick Wright sau khi đến các xứ Nam Mỹ trong vòng 4 tháng, quay trở lại Canada thì bị cơ quan an ninh biên giới kiểm soát hành lý của ông ta lần thứ nhì. Trong lần kiểm soát thứ nhì này, nhân viên an ninh biên giới yêu cầu ông luật sư này cung cấp mật khẩu vào điện thoại di động và laptop, nhưng ông ta từ chối. Cơ quan an ninh sau đó cho ông ta qua vòng kiểm soát, nhưng tịch thu máy lap top và điện thoại: họ nói gửi hai vật này về Ottawa để cơ quan an ninh tại đây tìm cách vào máy laptop và điện thoại để điều tra. Theo luật sư Wright, ông ta phải tốn thêm $3,000 mua laptop và điện thoại mới, và lên tiếng phản

đối việc các cơ quan an ninh đòi biết mật khẩu vì trong máy lap top có những tin tức cá nhân ông không muốn người khác biết. Cách đây không lâu, một linh mục đi du lịch trở về Canada cũng bị nhân viên an ninh biên giới đòi mật khẩu vào lap top của người linh mục này. Vị linh mục cho và sau đó ông bị bắt giam vì các nhân viên an ninh tìm thấy những hình dâm nhi mà ông này giữ trong máy. Theo luật thì các nhân viên an ninh biên giới (CBSA) có quyền xét hỏi những dụng cụ điện tử mang vào Canada, tương tự như quyền xét hành lý. Chính vì thế, nếu không muốn bị mất dụng cụ, thì người ta phải cho nhân viên an ninh biên giới biết mật khẩu. Và cách tốt nhất là những dữ kiện mà người ta không muốn người ngoài biết, thì nên chứa vào những USB, chứ đừng để trong máy laptop. N.T.H (Theo CBC)

Tesla ra mẫu xe hơi điện rẻ hơn để được hưởng giảm giá của Canada Tesla - thương hiệu xe điện thông dụng trên thị trường Canada - đã định lại giá xe để thích ứng với chính sách giảm giá mới của liên bang có hiệu lực từ ngày 1/5. Khoản giảm, được loan báo trong ngân sách liên bang mới nhất của đảng Tự Do, sẽ lên đến 5.000 đô-la cho xe chạy điện và 2.500 đô-la cho xe hybrid (vừa xăng vừa điện) Ưu đãi này dành cho các xe kiểu căn bản có giá đến 45.000 đô-la và các mẫu giá cao hơn lên đến 55.000 đô-la. Công ty Tesla vừa ra một phiên bản bình dân nhất của họ là Model 3, có tầm hoạt động ngắn hơn (150km) và được định giá 44.990 đô-la để được hưởng chương trình giảm giá của Canada. Theo bản tin của công ty Tesla, loại Model Plus (tầm hoạt động 386km) cũng có

8

sẵn với giá 53.700 đô-la. Một danh sách xe điện và xe hybrid, bao gồm các xe điện thông dụng hàng thứ nhì và thứ ba là Nissan Leaf và Chevrolet Bolt cũng được niêm yết trên website của Bộ Giao Thông Canada. Các chuyên gia về xe điện cho biết không nghi ngờ gì về chương trình của chính phủ khuyến khích mua xe

điện, và lưu ý khi chính phủ Bảo thủ mới ở Ontario kết thúc đợt giảm giá 14.000 đô-la vào năm ngoái, doanh số bán xe điện ở Ontario đã giảm mạnh. Lưu thông đường bộ gây nên một phần năm khí thải trên toàn Canada và các chương trình giảm giá là một phần trong chiến lược của chính phủ liên bang nhằm

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

đáp ứng mục tiêu quốc tế giảm khí thải để ngăn chận biến đổi khí hậu. Trong tỉnh bang B.C. có mức giảm 5.000 đô-la đối với những xe có giá căn bản dưới 77.000 đô-la. Tỉnh bang này cũng tài trợ 750 đô-la cho việc gắn ổ nạp điện trên tường. Tại Québec, mức giảm lên đến 8.000 đô-la đối với xe dưới 75.000 đô-la. Xe trong khoảng 75.000-125.000 có thể được giảm 3.000 đô-la. Québec cũng tài trợ 600 đô-la cho ổ nạp điện trên tường, các xe điện được miễn lệ phí qua cầu và phà. N h â n c u ộ c t r i ể n l ã m xe điện tại Montréal hồi cuối tuần qua, Thị trưởng Montréal nói xe điện là tương lai và thành phố đang chi thêm tiền cho loại xe này, cả trong lãnh vực tư và công. Bà Valérie Plante cho biết:

“Kế hoạch của chúng tôi là có thêm trạm nạp điện để xe có thể được nạp điện dễ dàng hơn. Đối với xe buýt cũng vậy, chúng tôi đã đặt hàng 300 chiếc buýt hybrid. Bắt đầu từ 2025 tất cả xe buýt chúng tôi đặt mua sẽ hoàn toàn chạy điện”. Xe điện chiếm khoảng 8 phần trăm tất cả số xe bán ra tại Canada trong trong 3 tháng 7, 8 và 9 năm 2018. Cuộc triển lãm xe điện và hybrid tại Place Bonaventure là sự kiện tạo cơ hội cho công chúng nhìn thấy và chạy thử các sản phẩm mới nhất trong thị trường các loại xe xanh, sạch. Ngoài xe hơi, cuộc triển lãm còn trưng bày và cho chạy thử các loại xe mô-tô, scooter, xe đạp, xe trượt tuyết và cả xe lăn - tất cả đều chạy bằng điện. L.T (Theo CTV)


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

9


CANADA & OTTAWA

TM

Trung quốc ngưng nhập cảng thịt heo của Alberta Hồi tuần trước, các nhà sản xuất thịt heo Canada cho biết đang còn phải phụ thuộc vào những biến chuyển mới sau khi Trung quốc tạm thời đình chỉ nhập cảng thịt heo từ Olymel LP, có nhà máy ở Red Deer, và Pork Point Farm Limited gần Rocky Mountain House, cả hai đều ở Alberta. Olymel LP xác nhận nhà máy của họ đã bị ảnh hưởng bởi quyết định này. Giám đốc Pork Point Farm Limited, ông John Middel, thì băn khoăn không biết liệu quyết định đình chỉ có phải là tạm thời hay không, nhưng cũng đã công nhận đây là một lo ngại thực sự cho các nhà sản xuất thịt heo, không chỉ trong tỉnh bang mà còn trên toàn Canada. Theo lời của các chuyên gia trong kỹ nghệ chế biến thịt heo, vấn đề dường như là ở bộ phận dán nhãn. Ông Gary Stordy, giám đốc đặc trách các vấn đề chính quyền và doanh nghiệp tại Canadian Pork Council, chỉ giải

thích rằng Trung quốc có một số yêu cầu cần phải đi kèm theo các sản phẩm. Trong trường hợp này theo như ông ta hiểu là đã có vài sai sót trong bộ phận dán nhãn, hoặc trong các thông tin hiển thị để cho người tiêu dùng đọc, gồm có ngày tháng sản xuất và thời hạn dùng, nguồn gốc, trọng lượng,… đã bị in sai ở bên ngoài các hộp thịt heo, chứ không phải là vấn đề phẩm chất sản phẩm. Ông Brent Moen, chủ tịch Alberta Pork, cũng xác nhận cơ quan này đang theo dõi và chờ đợi một vài sự kiện đằng sau những tuyên bố của Trung quốc để thực sự có thể biết vấn đề họ đang đương đầu là vấn đề gì. Tổng trưởng nông nghiệp Marie-Claude Bibeau tuy nhiên vẫn tin tưởng chính quyền liên bang sẽ có thể giải quyết tình huống này. Chính bà Bibeau cũng tin rằng lý do các giấy phép xuất cảng của các nhà sản xuất thịt heo Canada đang bị treo lại là do nhãn sản phẩm

Thành phố Gatineau kêu gọi cư dân cung ứng chỗ ở tạm thời cho những nạn nhân bị lụt đã buộc phải rời khỏi nhà. Trong một phiên họp báo ngày 1-5, Thị trưởng Maxime Pednaud-Jobin đã yêu cầu những người sở hữu các cơ ngơi hãy liên lạc với thành phố nếu họ có sẵn chỗ cư trú, chẳng hạn như một chủ nhà có một căn vẫn chưa có ai mướn.

10

Với 1.800 người ghi danh là những nạn nhân lụt, một chỗ ở tạm thời có thể giảm bớt rất nhiều khó khăn cho những cư dân mà nhà cửa đã không còn gì vì lụt lội. Mực nước lụt cao kỷ lục ở Gatineau được dự doán sẽ lên tới đỉnh điểm vào những ngày sắp tới. Trong số 1.800 người ghi danh là nạn nhân lụt thì có tới 800 là những gia đình. Khoảng 100 người đã

Thu hồi xúc xích hiệu President’s Choice

không đúng. Mặc dù vậy, bộ trưởng nông-lâm nghiệp Alberta, Devin Dreeshen, vẫn lo ngại về lệnh đình chỉ nhập cảng thịt heo Alberta của phía Trung quốc. Ông này kêu gọi liên bang phải tìm một giải pháp cho những tranh chấp ngoại giao, và hồi phục sự tiếp cận vào các thị trường xuất cảng nông sản của Alberta. Ngay trong lúc này, bộ nông nghiệp Canada (Agriculture Canada) khẳng định lệnh đình chỉ của Trung quốc chỉ giới hạn ở 2 nhà máy chế biến của Alberta. Tất cả các cơ sở chế biến thịt heo Canada được chấp thuận khác đều vẫn có quyền xuất cảng thịt heo sang Trung quốc. Cơ quan Kiểm tra Thực phẩm Canada (CFIA) cũng xác nhận đang xem xét vấn đề và đang làm việc với các nhà nhập cảng và chính quyền Trung quốc nhằm tháo bỏ lệnh đình chỉ. Quyền Phạm (Theo CBC)

Gatineau kêu gọi cư dân cho người có nhà bị lụt tạm trú

gọi 911 xin trợ giúp khẩn cấp để di tản khỏi nhà. Những người có nhà muốn cung cấp chỗ ở tạm thời cho những người đã buộc phải rời khỏi nhà hãy gọi cho Wasim Aboutanos ở số 819303-1420. Những nạn nhân lụt hãy gọi 311 để có thông tin và sự trợ giúp. N. Châu (theo Ottawa Citizen)

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

Công ty Loblaw Companies Ltd. vừa xác nhận đang cho thu hồi trên toàn quốc một số xúc xích hiệu President’s Choice và PC Black Label vì nghi bên trong chúng có những mảnh kính. Theo Cơ quan Kiểm tra Thực phẩm Canada (Canadian Food Inspection Agency – CFIA), những loại bị thu hồi gồm có President’s Choice Creamy Horseradish, đựng trong các lọ có dung tích 250 ml với thời hạn dùng tốt nhất trước ngày 9-9-2019, President’s Choice Thai Red Curry Cooking Sauce trong những lọ 400 ml với thời hạn dùng trước 15-12- 2019, và PC Black Label Lemon Curd trong các lọ 250 ml với hạn dùng trước 21-9-2019. Cho đến nay chưa có ghi nhận nào về những trường hợp bị thương tích do ăn các thực phẩm nói trên. Quyền Phạm (Theo CBC)

Tấn công bằng hơi cay trên xe buýt Một người đàn ông đã bị cảnh sát bắt giữ sau một đợt xịt hơi cay lung tung. Người đàn ông đã xịt hơi cay nhiều người trên một xe buýt OC Transpo trên Lees Avenue hôm 3-5. Một máy thu hình giám sát đã ghi lại được sự vụ và giúp cảnh sát nhận diện được nghi phạm. Qua ngày 4-5 lại có một vụ xịt hơi cay thứ nhì tại một trạm đợi xe buýt trên

Slater Street, với thêm 3 nhạn nhân khác. Cảnh sát cho là kẻ tấn công có thể sẽ trở lại Lees Avenue và quả nhiên họ đã phát hiện nghi phạm ở đó và bắt giữ. Nghi phạm bị bắt giữ là một người đàn ông 26 tuổi mà cảnh sát vẫn chưa biết được căn cước. Nghi phạm đã ra hầu tòa lần đầu vào ngày 5-5. N. Châu (theo Ottawa Sun)


TM

OTTAWA

MONTREAL - OTTAWA

Tịch thu một súng ngắn đã nạp đạn gần St. Laurent Blvd. Khi một cảnh sát viên tuần tra một địa điểm có vấn đề trên St. Laurent Boulevard, gần Donald Street hồi khuya 2-5, thì thấy một xe còn nổ máy đậu tại một khu vực cấm đậu với hai người đàn ông có vẻ như đang ngủ ở bên trong. Viên cảnh sát trông thấy một gói cần sa đã mở – một vi phạm chiếu theo Đạo Luật Kiểm Soát Cần Sa -nên đã khám xét xe cùng những người ở bên trong. Kết quả là hai người đàn ông đã bị bắt giữ và cảnh sát tịch thu được một lượng ma tuý, tiền mặt và một súng ngắn đã nạp đạn.

Amin Hussein, 20 tuổi, và Eric Jean-Pierre, 24 tuổi, đã bị cáo buộc nhiều tội liên quan tới ma tuý và súng đạn. Cả hai nghi phạm đã được lên lịch ra hầu tòa lần đầu vào sáng 3-5. Cảnh sát Ottawa nói đã tịch thu được 19 súng ngắn gây tội ác trong năm nay và rằng con số những vụ nổ súng trong thành phố đã giảm 20% so với năm 2018. Cảnh sát đã điều tra 20 vụ nổ súng tính từ đầu năm tới nay, so với 34 vụ trong cùng thời gian này hồi năm ngoái. N. Châu (theo Ottawa Sun)

Ngôi nhà thứ nhì bị cháy ở Constance Bay ngập lụt

Lính cứu hỏa Ottawa đã vật lộn với một đám cháy trong khu vực bị lụt

Constance Bay lần thứ nhì trong tuần này. Một người hàng xóm đã

gọi 911 trước 5:30 sáng 1-5 để báo cáo lửa cháy trong một ngôi nhà trên Allbirch Road. Lính cứu hỏa đã buộc phải lội nước ngang đầu gối để tới được ngôi nhà và dập tắt ngọn lửa. Không cò báo cáo có ai bị thương tích gì do đám cháy gây ra hay không. Trước đó, hồi đêm 29-4, lính cứu hỏa đã được gọi tới một ngôi nhà không có người ở bị cháy trên Bayview Drive. Vì nước lụt nên lính cứu hỏa đã phải sử dụng các xe có thang để chống trả ngọn lửa. Cư dân Jen Julian đã nới với CTV Ottawa rằng bà đã phải rời nhà vì nước Sông Ottawa đã vây quanh ngôi nhà của mình. Sáng 30-4 bà tỉnh dậy thì nghe tin ngôi nhà của mình đã bị hư haị nặng nề. N. Châu (theo CTV News)

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

11


OTTAWA

TM

Chi phí bảo hiểm của Ottawa tăng vọt sau tai nạn xe buýt

Tai nạn xe buýt chết người ở Westboro Station

Một báo cáo pháp lý gửi cho hội đồng đô thành nói rằng Thành phố Ottawa đang làm hợp đồng bảo hiểm mới sau tai nạn xe buýt chết người ở Westboro Station hồi Tháng Một. Bản báo cáo nói tai nạn đã có ảnh hưởng tức thì đối với những phí tổn bảo hiểm của thành phố và bây giờ đang phải dùng tới quỹ dự trữ “ổn định thuế” để trả 2.5 triệu đồng phí tổn bảo hiểm ngoài dự đoán.

Phí bảo hiểm của thành phố đã tăng khoảng 25% từ năm 2017 tới 2018, và với những chỉ dẫn cho thấy còn có thể tăng thêm 10% nữa nên thành phố đã làm việc với môi giới bảo hiểm xem xét những lựa chọn vì hợp đồng bảo hiểm phải làm lại ngày 12-4-2019. Rồi hôm 11-1 chiếc xe buýt hai tầng tông vào Westboro Station làm chết 3 người và bị thương 23 người mà cảnh sát hiện vẫn còn đang điều

tra. Đây là tai nạn thảm khốc thứ nhì sau tai nạn cũng là một xe buýt hai tầng đụng xe lửa ở Fallowfield năm 2013, làm chết tài xế xe buýt và năm hành khách. Theo báo cáo thì chỉ còn một công ty bảo hiểm là Frank Cowan đề nghị một chương trình bảo hiểm, nhưng với điều kiện là lệ phí bảo hiểm tăng 84% mỗi năm, tức khoảng 2.1 triệu đồng. Công ty này đã đưa ra rất nhiều lý do phải tăng lệ phí bảo hiểm và còn giảm giới hạn trách nhiệm cho mỗi lần xẩy ra tai nạn từ 25 triệu đồng xuống còn 10 triệu đồng, có nghĩa là thành phố sẽ phải gánh các tổn phí mà bảo hiểm không bao trả. Tóm lại, chi phí bảo hiểm của thành phố đã tăng vọt 3.25 triệu đồng so với thời gian khi ký lại hợp đồng 2018-2919. N. Châu (theo Ottawa Citizen)

MONTREAL - OTTAWA

Xe điện LRT trật đường rầy tại Belfast Yard Một xe điện LRT gồm hai toa đã trật đường rầy tại cơ sở bảo trì và kho chứa Belfast Yard hồi sáng 3-5 trong cái mà các giới chức thành phố mô tả là một “trở lực không quan trọng.” Troy Charter, giám đốc các hoạt động transit của thành phố, nói rằng một bộ bánh xe trong 10 bộ bánh xe của xe điện gồm hai toa đã trượt khỏi đường rầy vào lúc 5 giờ sáng, khi xe điện khởi sự chạy thử. Trong cuộc họp báo hồi chiều 3-5, ông Charter cho biết sự vụ đã xẩy ra trong bãi đường rầy nơi những xe điện đang hoạt động ở tốc độ chậm. Xe lửa đã được đặt lại vào đường rầy và việc chạy thử được tái tục ngay trong chiều 3-5. Ông Charter xác nhận không có ai bị thương trong vụ này. Cả ông Charter và ông Claude Jacob, tổng quản trị

nhánh bảo trì của Rideau Tr a n s i t G r o u p ( RT G ) , công ty xây cất hệ thống xe điện nhẹ LRT, đều mô tả sự vụ này là không quan trọng. Ông Jacob nói rằng chuyện này “tuyệt đối bình thường”, viện ra những vụ trật đường rầy tương tự xẩy ra với các hệ thống xe điện trên khắp thế giới. Tuy vậy, ông Charter nói một cuộc rà xét cặn kẽ sẽ được thực hiện để xác định làm thế nào mà sự vụ lại xẩy ra. Vụ trật đường rầy này là vấn đề mới nhất làm trở ngại công tác xây cất Confederation Line, đã trễ hạn hoàn tất ba lần. Sau vụ này, người ta không biết liệu RTG có hoàn tất được hệ thống xe điện nhẹ vào cuối tháng 6 này như Đô Trưởng Jim Watson nói ông “tin tưởng “hay không. N. Châu (theo CBC News)

Huấn luyện viên thể dục dụng cụ bị cáo buộc tấn công tính dục Cảnh sát Ottawa đã cáo buộc một huấn luyện viên thể dục dụng cụ tội tấn công tính dục từ những sự vụ được cho là đã xảy ra hồi Tháng 3 và Tháng 4. Theo cảnh sát thì người đàn ông này được mướn làm huấn luyện viên và giảng viên thể dục dụng cụ, làm việc tại ba trường thể dục ở các địa điểm của Starr Gymnastics trên Lancaster Road, Morrison Drive và Lacolle Way. Cảnh sát đã buộc Klyne Pitpitunge, 27 tuổi người Ottawa, tội tấn công tính dục và can thiệp tính dục. Pitpitunge đã bị cho ngưng chức giảng viên. Starr Gymnastics xác nhận Pitpitunge là nhân viên của cơ sở này, chuyện về dạy thể dục dụng cụ cho trẻ mới biết đi và trẻ em tuổi học sinh. Nhiều phụ huynh có con em học tại Starr Gymnastics đã tỏ ra bực tức khi cơ sở này

12

không cung cấp thêm thông tin về bản chất của những cáo buộc hoặc nhóm trẻ nào bị ảnh hưởng. Starr Gymnastics cũng không cho biết liệu Pitpitunge có liên quan gì tới bất cứ trại nào hồi March break hay không, nơi các trẻ

nhỏ được cho ở lại với các huấn luyện viên trong khoảng một thời gian dài. Cảnh sát nói một cuộc điều tra những gán ghép này vẫn còn đang tiếp diễn và tỏ ra lo ngại còn có thể có thêm nạn nhân khác.

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Starr Gymnastics cũng nói đã cho mở cuộc điều tra riêng của mình về vấn đề này và nói hợp tác chặt chẽ với cảnh sát Ottawa nhưng không bình luận gì thêm. Cảnh sát yêu cầu bất cứ ai có thông tin gì liên quan tới

những gán ghép chống lại Pitpitunge hãy gọi cho cảnh sát ở số 613-236-1222, ext. 5760, hoặc gọi ẩn danh toll free cho Crime Stoppers ở số 1-800-222-8477 (TIPS). N. Châu (theo Ottawa Citizen)


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

13


MONTREAL

TM

Bắt đầu tháo dỡ cầu Champlain năm 2020

Cầu Champlain mới sẽ mở cửa vào tháng Sáu tới và công tác tháo dỡ cầu Champlain cũ sẽ bắt đầu vào năm tới. Việc tháo dỡ cây cầu bắc ngang sông St. Lawrence tốn kém khoảng 400 triệu đôla và mất 3 năm. Công ty liên bang phụ trách cầu Champlain cho biết không thể phá cầu bằng cách cho nổ hay dìm xuống sông vì thủy lộ này vẫn đang hoạt động. Kế hoạch là tái sử dụng các vật liệu từ cây cầu càng nhiều càng

tốt để xây dựng lại hai bên bờ sông. Công tác tháo dỡ sẽ cần đến các công nhân làm việc với cần cẩu cũng như các công nhân làm việc trên xà lan. Một vấn đề phức tạp trong việc tháo dỡ là cầu này bắc ngang qua thủy lộ bận rộn tàu thuyền qua lại. Phần lớn cầu này được làm với 50 nhịp bê-tông, bao gồm tổng cộng 350 thanh bê- tông, mỗi thanh nặng 220 tấn. Để không gây sập bất ngờ, công tác tháo dỡ

sẽ phải được thực hiện từng phần và đòi hỏi phải có kế hoạch cẩn thận. Phần cầu nằm ngang trên sông được làm bằng các thanh thép. Cắt các phần này không được phép gây trở ngại lưu thông trên sông, vì thế hầu hết công việc dự trù được thực hiện trong thời gian từ tháng giêng đến tháng 3 khi có ít tàu bè trên sông. Ước tính tổng cộng cây cầu chứa 250.000 tấn bêtông, 25.000 tấn thếp và 12.000 tấn nhựa đường. Bước đầu tiên là thông báo cho công chúng biết và đóng cả hai đầu cầu không cho xe lưu thông, điều này sẽ được thực hiện trong 2 tháng tới Công ty phụ trách cây cầu sẽ tổ chức các buổi phổ biến thông tin ở trung tâm Montréal ngày 8 và 9 tháng 5, ở Ile-des-Soeurs ngày 11/5 và ở Brossard ngày 13/5. L.C.C (Theo CTV)

MONTREAL - OTTAWA

Lương tối thiểu Québec tăng lên thành $12.50/giờ

Kể từ 1/5, lương tối thiểu của công nhân Québec tăng thêm 50 cent, thành 12,50 đô-la một giờ. Công nhân hái quả mâm xôi tăng thêm 15 cent mỗi kí-lô, công nhân hái dâu tăng 4 cent mỗi kí-lô. Bộ trưởng Nhân dụng Québec trước đây cho biết mức tăng này ảnh hưởng đến 288.200 công nhân. L i ê n đ o à n L a o đ ộ n g Québec cho rằng lương tối thiểu $12.50/giờ là không đủ và không cho phép các công nhân lương tối thiểu sống tươm tất. Liên đoàn tin rằng lương tối thiểu $15/giờ sẽ là mức phù hợp.

Liên nghiệp đoàn quốc gia CSN, đại diện khoảng 300.000 công nhân Québec, nói không chỉ tăng không đủ chi phí đời sống mà còn không đủ để kích thích nền kinh tế Québec. Hồi tháng giêng, Liên đoàn các nhà kinh doanh độc lập nói rằng mức tăng này sẽ tạo thêm nhiều áp lực cho các cơ sở kinh doanh cỡ trung và cỡ nhỏ. Năm ngoái mức lương tối thiểu tăng 75 cent. Lương giờ trung bình tại Québec là $24.92/giờ, thấp hơn mức lương trung bình quốc gia khoảng vài đô-la. LCC (Theo GlobalNews)

Ly đựng cà phê thế chân $5

Một tổ chức bất vụ lợi ở Montréal - “La Tasse” - đang mở rộng chiến dịch giảm rác thải từ các tiệm cà phê khắp tỉnh bang qua chương trình ký gởi tiền cho cái ly nhựa cứng có thể dùng lại. “La Tasse” cho phép thực khách ký gởi $5 cho chiếc ly khi mua cà phê mang đi, và sau khi uống hết họ có thể lấy lại

14

tiền ký gởi bằng cách trả chiếc ly lại bất cứ cơ sở kinh doanh nào tham gia chương trình. Đồng sáng lập Aurore Courtieux-Boinot nói trên CBC: “Khi bạn đã dùng xong, hãy mang ly trả lại nơi nào bạn muốn miễn nó nằm trong mạng lưới”. Cô cho biết thêm khách hàng không cần rửa ly, miễn nó không bị

bể họ sẽ nhận lại tiền. Tiệm cà phê sẽ rửa ly và đưa vào sử dụng lại. Hiện giờ đang có 12 tiệm cà phê khác nhau ở Montréal sử dụng loại ly này. Đến tháng 6, khoảng 200 cửa tiệm khắp Québec sẽ cung cấp ly tương tự. Cô Courtieux-Boinot cho biết, “La Tasse” phát động

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

chương trình này từ tháng 8 năm ngoái và trong tuần lễ đầu tiên, nhiều cú gọi dồn dập vào các tiệm cà phê nói “Ồ, đây đúng là điều tôi cần”. Courtieux-Boinot cho biết thêm, không chỉ những tiệm độc lập tham gia chương trình. Ngay cả chủ nhân các chuỗi cửa tiệm cũng yêu cầu cung cấp ly “La Tasse” và đó

là lúc những người sáng lập thấy rằng chương trình này cần được phát triển ra khỏi biên giới Montréal. Courtieux-Boinot nói nhiều người muốn giảm lượng rác thải hàng ngày nhưng không phải lúc nào cũng dễ nhớ mang theo cái ly có thể sử dụng lại khi đi ra ngoài. Chiếc ly nói trên có dung tích 355ml và được làm bằng nhựa polypropylene. Nó không làm thay đổi hương vị như thép không gỉ, không dẫn nhiệt như tre, nó nhẹ hơn và cứng hơn thủy tinh hoặc gốm. Các chương trình tương tự cũng được thực hiện tại một số thành phố lớn trên thế giới. Cô cho biết ở Đức chương trình này có mặt trên toàn quốc nhưng những chiếc ly phẩm chất kém hơn thường đi vào thùng rác. Courtieux-Boinot nói: “Chúng tôi thực sự không muốn nó trở thành một thứ khác trong thùng rác. Nó là cái ly có thể sử dụng lại và rất bền”. u


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

15


TM

16

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

17


MONTREAL

TM

Biểu tình ủng hộ và chống đối dự luật 21 đụng độ nhau Hai nhóm biểu tình ủng hộ và chống dự luật 21 đã đụng độ nhau tại trung tâm thành phố vào chiều thứ Bảy 4/5. Hàng trăm người, một số người vẫy cờ Québec, tập hợp trên đường de Maisonneuve gần Papineau. Những người tổ chức - “La Vague Bleue” (Làn Sóng Xanh) - nói họ ủng hộ dự luật thế tục do Thủ hiến François Legault đề nghị. Một bài đăng trên trang web của sự kiện viết: “Thoạt đầu, mục đích chính của La Vague Bleue là nhằm thúc đẩy một hiến pháp công dân Québec. Tiếp theo sau

những sự kiện mới nhất, bây giờ có thêm sự ủng hộ dành cho chủ nghĩa thế tục”. Dự luật 21 nếu được thông qua sẽ cấm một số công chức đội các biểu tượng tôn giáo. Dự luật đã gây ra một số cuộc

Cư dân bị lụt ở Sainte-Marthe-sur-le-Lac định kiện chính phủ Một nhóm cư dân bị lụt ở khu tây bắc Montréal dự định nộp hồ sơ kiện tập thể chống lại chính phủ Québec. Luật sư Gérard Samet của nhóm cho biết khoảng 500 cư dân Sainte-Marthe-sur-leLac hôm 3/5 đã họp và quyết định nộp đơn kiện tập thể. Một con đê bảo vệ vùng ngoại ô bên kia bờ bắc Montréal đã bị vỡ khiến nước từ Hồ Deux-Montagnes tràn vào làm ngập khoảng 2.000 ngôi nhà và buộc khoảng 6.000 người phải di tản. Các cư dân nói thành phố

18

lơ là trong việc theo dõi bảo vệ con đê. Con đê này đã được kiểm soát sau trận lụt năm 2017 và chính quyền đã dự định tu bổ nó trong mùa thu này. Thủ hiến François Legault nói rằng chính phủ chưa quyết định liệu có sửa chữa con đê hay không. Con đê được xây dựng bằng sỏi và đất năm 1980, khiến cộng đồng ở đây tăng lên hơn gấp đôi. Một con đê tạm thời, làm bằng đá, đang được xây để ngăn nước trong vịnh tràn vào. u

biểu tình chống đối kể từ khi được đệ trình hồi tháng 3. Những người biểu tình phản đối Dự luật 21 xuất hiện để chống lại thông điệp do “La Vague Bleue” đưa ra, nói họ tin rằng nhóm này có liên hệ với những người theo chủ nghĩa quốc gia hoặc những bộ phận chính trị thiên hữu. Một người đàn ông 39 tuổi bị bắt giữ vì tấn công cảnh sát, một thanh niên 16 tuổi bị bắt do phá hoại phương tiện của cảnh sát. u

MONTREAL - OTTAWA

Tòa Thị sảnh Montréal đóng cửa 3 năm để tân trang Cho đến gần đây, Tòa Thị sảnh Montréal tọa lạc tại 275 Notre-Dame là một nơi có hoạt động tấp nập suốt ngày, với các nhóm học sinh, khách du lịch, công dân trả thuế hoặc trình bày mối quan tâm của họ tại các cuộc họp hội đồng. Đây là nơi làm việc của khoảng 280 công chức, và 65 thành viên của hội đồng thành phố cùng với nhân sự của họ. Trong 6 tháng qua, tòa nhà có lịch sử 377 năm đã được dọn trống dần, chuẩn bị cho công tác tân trang kéo dài 3 năm với kinh phí 140 triệu đô-la bắt đầu vào mùa hè này.

Ngày 15/4, phiên họp hội đồng thành phố đã diễn ra lần cuối cùng tại đây trước khi đóng cửa trong 3 năm. Kể từ thứ Hai 6/5, ban quản trị của thành phố sẽ đặt trong tòa nhà Lucien Saulnier nằm ngay phía tây Tòa Thị sảnh tại 155 NotreDame E. Tòa án cũ, được xây từ 1851 đến 1857, sẽ là nơi diễn ra các phiên họp hội đồng thành phố và các sự kiện khác trong khi công nhân tân trang tòa thị sảnh, sửa chữa, thay toàn bộ hệ thống dây điện, ống nước, cơ khí và đồ trang trí. L.T (Theo The Gazette)

Viện bảo tàng McCord mở rộng với chi phí $180 triệu Viện Bảo tàng McCord Montréal dự trù được tân trang hoàn toàn, mở rộng thêm không gian với kinh phí 180 triệu đô-la. Suzanne Sauvage, chủ tịch kiêm CEO của Viện Bảo tàng McCord cho biết: “Không chỉ nới rộng mà nó sẽ là một viện bảo tàng hoàn toàn mới”. Kế hoạch được loan báo hồi tuần qua nhằm xây một cấu trúc hoàn toàn mới phía trên tòa nhà viện bảo tàng McCord trên đường Sherbrooke và thêm một phần trên đường Victoria kế cận. Thị trưởng Valérie Plante nói: “Điều quan trọng đối với tôi là cho McCord phần không gian cần thiết để nới rộng hầu người dân có thể dễ dàng đến với những bộ sưu tập tuyệt vời”. Cùng với các bộ sưu tập của McCord, tòa nhà mới cũng sẽ đón nhận thêm sự sáp nhập của Viện bảo tàng Fashion và Viện bảo tàng Stewart.

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Vì không gian chật hẹp l â u n a y Vi ệ n b ả o t à n g McCord chỉ trưng bày được khoảng 1 phần trăm bộ sưu tập của mình. Sau khi được nới rộng, tòa nhà mới sẽ có gấp 3 lần không gian triển lãm và có thể đón nhận gấp đôi khách thưởng lãm, với nhiều phòng trưng bày rộng rãi hơn, các khu vườn mở và vườn treo. Bà Sauvage nói: “Nó sẽ cho phép chúng tôi có thêm các cuộc triển lãm thường xuyên, để trưng bày các bộ sưu tập của chúng tôi và sẽ cho phép chúng tôi có thêm những cuộc triển lãm quốc tế lớn lao hơn”. Các giới chức viện bảo tàng hy vọng thuyết phục hai chính phủ cũng như các nhà đầu tư tư nhân tài trợ cho dự án. Quỹ Emmanuelle Gattuso đóng góp 15 triệu đô-la giúp thúc đẩy nhanh chóng dự án. Emmanuelle Gattuso nói: “Tôi không nghĩ điều

gì ý nghĩa hơn là giúp viện bảo tàng này, viện bảo tàng của thành phố Montréal, mở rộng và trở thành nổi tiếng trên thế giới”. Nếu được chấp thuận, Viện bảo tàng McCord sẽ đóng cửa trong thời gian xây dựng, có thể mất 3 năm. Viện bảo tàng thoạt đầu muốn dời đi nơi khác, xây mới trên một bãi đậu xe trên đường Bleury gần métro Place-des-Arts, giữa hai đường de Maisonneuve và President Kennedy. Chính quyền của ông Denis Coderre trước đây đã cam kết khu đất này, nhưng chính quyền bà Plante muốn dùng nơi đó làm một công viên nhỏ giúp giải nhiệt khu trung tâm thành phố. Bà Plant cho biết, công viên chưa được khởi công do việc xây dựng hệ thống xe điện Montréal cùng với những yếu tố khác. LT (Theo GlobalNews)


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

19


MONTREAL & THẾ GIỚI

TM

Kế hoạch nối dài hệ thống xe điện đến trạm Dorval

Các thành viên hội đồng Montréal muốn mạng lưới xe điện REM trong tương lai sẽ nối dài từ phi cảng Trudeau với trạm Dorval cách đó 700 thước. Đảng Ensemble Montréal dự trù vào ngày 13/5 sẽ trình một kiến nghị lên hội đồng thành phố về đề nghị mở rộng mạng lưới REM và đảng của bà Thị trưởng cũng ủng hộ ý kiến đó.

K i ế n n g h ị n ó i r ằ n g Montréal phải “chính thức yêu cầu” chính phủ tỉnh bang và Caisse-de-dépôt sửa đổi dự án REM để “bao gồm đoạn nối dài đến trạm Dorval”. Caisse-de-dépôt đang điều hành công tác xây dựng mạng lưới xe điện 6,3 tỉ đôla với 26 trạm dọc đường rầy 67km hoạt động 20 tiếng một ngày. Mạng lưới sẽ nối trung tâm thành phố với phi

cảng Trudeau, khu West Island cũng như vùng ngoại ô phía bắc và phía nam. Tổng trưởng Giao Thông liên bang hồi tháng 1 đã chỉ thị mở cuộc khảo sát kế hoạch mở rộng mạng lưới xe điện Montréal REM. Thành phố Dorval và Cơ quan phụ trách phi cảng Montréal ADM cũng cho thấy ủng hộ việc nối phi cảng và trạm Dorval. Trạm xe lửa Dorval hiện nay nằm ngay phía bắc Bùng binh Dorval, phục vụ tuyến xe lửa hành khách OttawaQuebec City và MontréalToronto. Đường xe lửa West Island hiện nay cũng đi qua trạm này, cùng với vài lộ trình xe buýt. Đảng CAQ trong khi tranh cử cũng từng cam kết kéo dài mạng lưới REM đến Laval, đầu đông Montréal, Boucherville và Chambly. L.T (Theo CBC)

20

lực đa nòng tầm xa và vũ khí dẫn đường chiến thuật của các đơn vị phòng thủ” vào sáng 4/5. Đích thân Chủ tịch Kim Jong-un có mặt giám sát cuộc diễn tập tại thành phố Wonsan. “Mọi người thấy điều này diễn ra ngay sau khi chuyến thăm Nga của ông ấy [Kim Jong-un]. Ngay sau khi hội đàm với [Tổng thống] Vladimir Putin, ông

Xe hơi có thể băng ngang núi Mont-Royal T h ị t r ư ở n g M o n t r é a l loan báo đường CamillienH o u d e b ă n g n g a n g n ú i Mont-Royal sẽ vẫn mở cho xe hơi lưu thông quanh năm, nhưng sẽ không còn là một “xa lộ” nữa. Loan báo của bà Valérie Plante được đưa ra sau khi Văn phòng tham khảo ý kiến Montréal (OCPM) khuyến cáo nên mở cửa con đường đó. Cơ quan độc lập này tuần qua công bố bản tường trình về những kết quả của kế hoạch thí điểm đóng cửa đoạn đường trên núi gần Hồ Beaver năm ngoái. Nhắc lại rằng kế hoạch thí điểm được thực hiện sau cái chết của Clément Ouimet năm 2017, bà Plante nói: “Chúng ta tin vào sự an toàn trước hết và chúng ta sẽ có bất cứ biện pháp nào để bảo đảm điều đó”. Ouimet cỡi xe đạp và bị đụng chết bởi một chiếc xe SUV quẹo chữ U một cách

bất hợp pháp trên đường Camillien-Houde. Bà Plante nói: “Chúng tôi sẽ theo những khuyến cáo của OCPM. Tường trình c ủ a O C P M đ ã r õ r à n g . Camillien-Houde sẽ trở thành một con đường an toàn cho tất cả những người sử dụng”. O C P M n h ậ n x é t r ằ n g t r o n g k h i t h ự c h i ệ n k ế hoạch thí điểm, các xe hơi phải chuyển sang các đường khác, thay vì sử dụng đường Camillien-Houde, đã gây tình trạng kẹt xe trên các đ ư ờ n g c h u n g q u a n h v à khiến người dân đến núi cũng gặp khó khăn hơn. L.T (Theo CBC)

Khu trục hạm Mỹ tuần tra trên Biển Đông, thách đố Bắc kinh

Có Nga chống lưng, Bắc Hàn thử vũ khí?

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vừa phát biểu cho rằng đợt thử nghiệm vũ khí dẫn đường chiến thuật của Bắc Hàn có liên quan đến chuyến thăm Nga của Chủ tịch Kim Jong-un hồi tháng trước. Theo hãng thông tấn KCNA, hôm 5/5 Bắc Hàn xác nhận đã tiến hành cuộc tập trận nhằm thử nghiệm “hệ thống phóng pháo phản

MONTREAL - OTTAWA

ấy đưa ra quyết định tiến hành những hành động này”, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo nói với Đài CBS News. Mặt khác, trong cuộc trả lời phỏng vấn với Fox News cùng ngày, ông Pompeo cho rằng vũ khí Bắc Hàn thử nghiệm hôm 4/5 có tầm “rất ngắn” và cho hay Washington tin rằng những vũ khí đó không liên quan đến hỏa tiễn đạn đạo tầm trung, tầm xa hay liên lục địa. Ngoài ra, trong cuộc trả lời phỏng vấn với Đài ABC, Ngoại trưởng Pompeo khẳng định vũ khí Bắc Hàn vừa thử không gây ra mối đe dọa đối với Mỹ, Nam Hàn và Nhật Bản. Ông Pompeo cho biết thêm Mỹ vẫn có ý định đàm phàn với Bắc Hàn về chương trình hạt nhân của nước này và nhấn mạnh: “Chúng tôi vẫn tin còn có con đường phía trước”. u

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Quân đội Mỹ xác nhận điều hai tàu khu trục tiến hành tuần tra đảm bảo tự do hàng hải ở Biển Đông trong hôm 6/5, nhằm thách tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc tại vùng biển này. Reuters dẫn lời phát ngôn viên Hạm đội 7, Clay Doss cho biết hai khu trục hạm được trang bị hỏa tiễn dẫn đường USS Preble và USS Chung-Hoon di chuyển trong vùng 12 hải lý quanh đá Ga Ven và đá Gạc Ma. Hai thực thể này nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam, nhưng hiện đang bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp, bồi đắp thành đảo nhân tạo và xây dựng căn cứ quân sự trên đó. Ông Doss cho hay hành động này là nhằm bảo đảm tự do hàng hải, đồng thời “thách thức tuyên bố chủ quyền phi lý và bảo vệ quyền tiếp cận những tuyến đường biển theo luật quốc tế”. Mỹ nhiều lần cáo buộc Trung Quốc đẩy mạnh hoạt động quân sự hóa Biển Đông bằng cách xây dựng cơ sở quân sự trên các đảo nhân tạo mà nước này chiếm đóng và bồi đắp phi pháp. Trung Quốc thì ngang ngược cho rằng việc xây dựng những cơ sở quân sự ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam là “cần thiết để phòng thủ”. u


TM

THẾ GIỚI

MONTREAL - OTTAWA

TIN VẮN của người Kurdistan ở Syria đã kiện lên Tòa Án Nhân Quyền Châu Âu (CEDH) vì chính phủ Pháp từ chối cho ba mẹ con hồi hương. Họ bị thương trong trận đánh Ông Stevo Pendarovski ở Baghouz, sào huyệt cuối cùng của tổ chức Nhà Nước Bắc Macedonia: Ứng Hồi Giáo tại Syria, và được viên thân Châu Âu đắc đưa về trại tị nạn Al Hol, nơi cử tổng thống. Ông Stevo nạn dịch tả, bệnh lao đang Pendarovski đã về đầu lan tràn. trong vòng hai bầu cử Tân Cương: Bắc Kinh tổng thống ngày 05/05, với dùng dư luận viên phá 51,7% phiếu bầu. Tổng mạng nhân quyền. Quân đội thống tân cử được các đảng trung ương Diba là tên gọi trong liên minh cần quyền của đạo binh dư luận viên ủng hộ, đã cam kết thay Trung Quốc chuyên đánh đổi tên nước, tức thêm từ phá các tổ chức bênh vực “Bắc” vào Macedonia, để người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Hy Lạp không dùng quyền Cương. Nhân danh chống phủ quyết ngăn chặn việc khủng bố, chính quyền gia nhập NATO và Liên Trung Quốc đã cách ly ít Hiệp Châu Âu. nhất một triệu người theo Pháp bị kiện vì từ chối đạo Hồi ở Tân Cương qua nhận con cái quân thánh biện pháp lao động cải tạo. chiến. Ông bà của hai trẻ em Nam dương phá vỡ âm đang bị kẹt cùng với người mưu khủng bố. Chính mẹ thánh chiến tại một trại quyền Jakarta Indonesia

hôm 06/05 cho biết vừa phá vỡ một âm mưu đánh bom của các phần tử có liên hệ với Tổ chức Nhà nước Hồi Giáo, dự định khai hỏa vào thời điểm thông báo chính thức kết quả bầu cử tổng thống vào 22/5 tới. Cảnh sát Indonesia trong vòng tuần trước đã bắt 8 nghi phạm, thành viên tổ chức Jemaah Anshura Daulah, một nhóm Hồi giáo cực đoan có liên quan đến Tổ chức Nhà nước Hồi Giáo. Venezuela trong thế giằng co. Trong lúc, lãnh đạo đối lập Juan Guaido hôm 06/05 khẳng định rất lạc quan và Venezuela “đang rất gần” một thay đổi lớn, thì ngoại trưởng Venezuela Jorge Arreaza, đang trong chuyến công du Nga, nhấn mạnh Venezuela sẵn sàng đáp trả trong trường hợp “tấn công quân sự” Mỹ. 

Trung cộng từ chối hiệp ước nguyên tử với Nga và Mỹ Trung Quốc khẳng định, kho vũ khí hạt nhân của họ không đáng kể so với của Mỹ và Nga, do vậy Bắc Kinh không có ý định “tham gia bất cứ đàm phán ba bên nào” về một hiệp ước giới hạn hạt nhân. Theo Sputink, tại một cuộc họp báo ngày 6/5, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nhấn mạnh, Trung Quốc không có ý định tham gia bất cứ đàm phán nào về kho hạt nhân bởi không cần thiết. Lý do mà ông Cảnh Sảng đưa ra là kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc không thể sánh với Nga hay Mỹ. “Trung Quốc sẽ không tham gia bất cứ đàm phán 3 bên nào về một hiệp ước giải trừ hạt nhân”, ông Cảnh Sảng nói khi được hỏi về đề nghị mới đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về một hiệp ước kiểm soát hạt nhân giữa Mỹ và Nga và có thể bao gồm cả Trung

Quốc. Bình luận trên được đưa ra không lâu sau khi Tổng thống Trump cho biết với phóng viên rằng, trong cuộc điện đàm gần 2 giờ đồng hồ với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, hai nhà lãnh đạo đã đề cập đến triển vọng một hiệp ước hạt nhân mới giữa Nga và Mỹ và có thể thêm Trung Quốc. Ý tưởng về một vòng đàm phán ba bên về kiểm soát vũ khí hạt nhân đưa ra trong lúc Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (START) giữa Nga và Mỹ sẽ hết hiệu lực trong 2 năm tới. Hồi tháng 1 năm nay, chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố, Mỹ sẽ chính thức rút khỏi Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) với Nga sau khi cáo buộc Moscow vi phạm các điều khoản của hiệp ước ký kết năm 1987 này.

Vì đâu căng thẳng Mỹ-Iran lên tột đỉnh? Hôm 08/05, tổng thống Iran Hassan Rouhani sẽ loan báo các biện pháp sắp tới để đương đầu với Hoa Kỳ. Một trong những biện pháp có thể làm cho Washington xem là khiêu khích là “gia tăng tinh lọc Uranium có độ phóng xạ cao”. Trước đó, Mỹ ban hành thêm một loạt biện pháp nghiêm khắc hơn để bóp nghẹt kinh tế Iran: chấm dứt tình trạng đặc miễn cho 8 khách hàng dầu hỏa của Iran sau khi đưa chính quyền Hồi giáo vào danh sách “ủng hộ khủng bố” và cánh tay võ trang Vệ Binh Cách Mạng là thành phần khủng bố. Bị ngăn cấm xuất cảng dầu hỏa, Teheran đe dọa ăn miếng trả miếng: nếu tàu dầu Iran bị cấm lưu thông thì không một hải thuyền nào khác sẽ đi qua eo biển huyết mạch Ormuz, Iran đủ sức mạnh quân sự để phong tỏa. Ngay lập tức, Washington đáp trả: nếu eo biển Ormuz bị Iran phong tỏa thì Mỹ sẽ giải tỏa bằng vũ lực. Từ lâu nay giải pháp quân sự đã được dự kiến, Hoa Kỳ không chủ trương chiến tranh nhưng đã sẵn sàng đối đầu, theo tuyên bố của John Bolton, cố vấn an ninh tổng thống Mỹ. Đại sứ Mỹ ở Nga, Jon Mead Hunsman Jr làm tăng nhiệt độ với tuyên bố: Hoa Kỳ đang chọn giải pháp ngoại giao 200.000 tấn, ám chỉ sức mạnh của hàng không mẫu hạm USS Abraham Lincoln cùng hải đội tác chiến đang hướng về Trung Đông. Lực lượng hùng hậu này có làm Teheran lo sợ

hay không? Theo AP, Keivan Khosravi, một phát ngôn viên của Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Iran, cho rằng Mỹ đánh đòn chiến tranh tâm lý. Nhà phân tích Alain Rodier, cựu sĩ quan tình báo, trợ lý giám đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Tình Báo Pháp nhận định cho dù Mỹ có đủ sức tiêu diệt hàng trăm hỏa tiễn của Iran thì chiến sự phải kéo dài nhiều tháng, không kể lực lượng Al Qods thiện

chiến của Iran có thể tung ra hành loạt vụ khủng bố ở Tây phương. Trong thời gian eo biển Ormuz biến thành chiến trường, kinh tế thế giới ra sao, nếu bị thiếu dầu? Chắc chắn, không ai được lợi. 

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

21


THỜI SỰ TRONG TUẦN

TM

MONTREAL - OTTAWA

Một cây làm chẳng nên non!

T

rong những ngày cuối tháng 4 năm nay, có đến 5 buổi lễ thượng kỳ, tưởng niệm ngày Quốc Hận tại vùng đại thủ phủ Toronto: - Buổi lễ tưởng niệm diễn ra ở trong tòa thị chính thành phố Brampton trong hôm 20 tháng 4. - Buổi lễ tưởng niệm ở quảng trường Nathan Phillips trước tòa thị chính Toronto hôm 27 tháng 4. - Buổi lễ tưởng niệm trước sân tòa thị chính thành phố Mississauga vào ngày 27 tháng 4 - Và một buổi lễ tưởng niệm diễn ra vào ngày 28 tháng 4 tại nghị viện tỉnh bang Ontario: Queens’s Park. -Buổi tưởng niệm cuối cũng diễn ra ở quảng trường Nathan Phillips trước toà thị chính Toronto vào ngày thứ ba 30 tháng 4. Trong buổi sáng hôm 27 tháng 4, và tuy đã vào xuân, nhưng thời tiết ở thành phố Mississauga như là thời tiết của một ngày mùa đông, với gió lạnh cắt da thịt và nhiệt độ xuống đến độ âm. Tuy thế vẫn có hàng trăm đồng bào đến tham dự buổi lễ tưởng niệm ngày Quốc Hận trước sân tòa thị chính. Trong số những quan khách tham dự có bà thị trưởng thành phố Mississauga, Bonnie Crombie, nghị viên Ron Starr cũng như nhiều nghị viên thành phố khác. Sau bao nhiêu năm đóng góp cho đất nước Canada, cộng đồng những người Việt tại vùng thủ phủ Toronto đã lớn mạnh và tiếng nói của chúng ta đã được những chính trị gia quan tâm, qua việc cho cộng đồng người Việt tổ chức những buổi lễ thượng kỳ tưởng niệm ngày Quốc Hận, tại nhiều tòa thị chính. Việc lớn mạnh của cộng đồng người Việt cũng đi liền với những

22

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

chia rẽ: thay vì chúng ta cùng hợp lực tổ chức một buổi lễ thượng kỳ với đông đảo số người tham dự, khiến người bản xứ thán phục, thì lại chia năm xẻ bảy thành nhiều cuộc lễ tưởng niệm khác nhau. Còn nhớ chăng hùng khí của cuộc lễ tưởng niệm ngày Quốc Hận những năm 2003-2004, dưới thời của cựu thị trưởng tả phái David Miller: ông này đã không cho cộng đồng người Việt treo cờ trên kỳ đài của tòa thị chính trong ngày Quốc Hận 30 tháng 4 năm đó: có đến trên 6 ngàn người đã đến quảng trường Nathan Phillips tưởng niệm ngày Quốc Hận, với hàng hàng lớp lớp những cờ vàng ba sọc đỏ bao phủ quảng trường trong ngày tưởng niệm và cũng như để phản đối sự kỳ thị của tên thị trưởng David Miller! Chúng ta hãy trông gương cộng đồng người Sikhs: tuy dân số không đông hơn cộng đồng những người Việt ở Canada, nhưng vì cộng đồng người Sikhs biết đoàn kết, đã thành công trong việc đưa người vào các cấp lãnh đạo chính quyền từ chính quyền liên bang cho đến chính quyền các tỉnh bang. Việc tổ chức ngày lễ tưởng niệm ngày Quốc Hận là việc chung cho cộng đồng, việc mà chúng ta vẫn làm trong mấy chục năm qua, chứ không phải chỉ mới bắt đầu trong năm ngoái và không phải dành riêng cho một hội đoàn, hay một nhóm người nào. Một lễ tưởng niệm với hàng ngàn người tham dự, vẫn có những kết quả tốt đẹp hơn là có nhiều cuộc lễ tưởng niệm mà mỗi cuộc lễ chỉ có vài trăm người tham dự. Chuyển qua chuyện thời sự kinh tế thì hiện có những nhà triệu phú đang trên đường bỏ quê hương, định cư ở những vùng đất mới, theo như bản tin của hãng thông tấn Bloomberg

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

phổ biến hôm thứ ba ngày 30 tháng 4 vừa qua. Trong năm 2018, có khoảng 108 ngàn những người triệu phú trên thế giới, đã bỏ quê hương di dân qua một nước khác. Ba quốc gia có số người triệu phú di dân đến nhiều nhất trong năm 2018, theo thứ tự là Úc Đại Lợi, Hoa Kỳ và Canada. Trong khi hai quốc gia có số những nhà triệu phú bỏ nước ra đi nhiều nhất là Trung quốc và Ấn Độ. Trong năm 2018, có khoảng 3 ngàn những triệu phú người Anh, bỏ nước di dân qua quốc gia khác vì chuyện “Brexit”. Theo ông Andrew Amoils, trưởng ban nghiên cứu của tổ chức New World Wealth thì những điều kiện như tội ác, không có những cơ hội phát triển, tham nhũng, độc tài, không có tự do kinh doanh, thủ tục hành chánh nặng nề… đã khiến những người giàu bỏ nước ra đi. Không những thế, có những người giàu có vì tham nhũng, vì băng đảng với nhà cầm quyền như ở Trung quốc, nay cũng tìm cách ra đi, khi họ muốn tìm một nơi an toàn cho con cháu của họ trong tương lai. Cũng có tin cho là cũng có rất nhiều người Việt giàu có di dân qua các quốc gia Tây Phương trong những năm qua: riêng ở Little Saigon, có một khu vực có rất đông những người giàu có di dân từ Việt Nam qua mới đây. Nói về chuyện thời sự y tế thì từ trước đến nay, người ta vẫn biết là hút thuốc có thể gây bệnh ung thư,

và bỏ hút thuốc là một trong những cách phòng ngừa bệnh ung thư hữu hiệu nhất. Nhưng theo những tin tức vừa loan báo hôm 1 tháng 5, thì các nhà khảo cứu đã tìm ra những chứng cớ cho thấy mập (obesity) là một trong những nguyên nhân gây ra 13 loại ung thư khác nhau. Cuộc khảo cứu về bệnh mập và ung thư đã kéo dài trong 15 năm qua, và trong những năm gần đây các nhà khảo cứu đã tìm ra những mối liên hệ giữa ung thư và bệnh mập phì. Với số người hút thuốc sút giảm nhưng số người nặng cân quá khổ gia tăng, và các nhà khảo cứu đã tiên đoán là trong vòng hai thập kỷ tới, chuyện nặng cân quá khổ sẽ trở thành nguyên nhân hàng đầu gây ung thư. Theo bác sĩ Kristen Sullivan của hiệp hội ung thư Hoa Kỳ, thì Hoa Kỳ đang trên đà có dịch bệnh mập, và với số người bị ung thư gia tăng, sẽ làm tốn cho ngân sách hệ thống y tế một số tiền khổng lồ. Cũng theo bác sĩ Sullivan thì cuộc nghiên cứu từ những năm 1982 cho đến nay cho thấy bệnh mập là nguyên nhân của 13 loại ung thư như ung thư vú, ung thư buồng trứng, tụy tạng, ruột, ống tiểu... Theo kết quả của những nghiên cứu, bụng chứa đầy mỡ là một trong những nguyên nhân làm cơ thể giảm việc chế tạo các kích thích tố cũng như các yếu tố làm chất đạm và tăng trưởng cho con người. Người có bụng”bia” là những người có nguy cơ bị các bệnh tim mạch, tiểu đường, các bệnh về sự


TM

MONTREAL - OTTAWA

biến dưỡng, cao máu, cao mỡ, v.v… Bác sĩ Sullivan cũng nói là ở những thành phố như thành phố Detroit, nơi mà có tỷ lệ bạo hành cao, và nơi mà không có những hệ thống chuyên chở công cộng tốt, cư dân trong thành phố phải có xe và họ sợ đi bộ dù là đi một quãng ngắn vì sợ bị cướp. Cho nên chỉ một quãng ngắn từ nhà ra đến tiệm tạp hóa ở góc đường, họ cũng đi xe: kết quả là tỷ lệ những cư dân trong thành phố bị mập phì, cao máu, cao mỡ, tiểu đường gia tăng. Trở lại chuyện thời sự ở Canada thì dường như càng ngày càng có những vụ trộm cắp xảy ra ở vùng đại thủ phủ Toronto. Theo những tin tức loan báo hôm 26 tháng 4, sở cảnh sát thành phố Hamilton đang điều tra hàng loạt những vụ trộm cắt khóa những tủ đựng quần áo trong phòng tập thể dục Goodlife trong những ngày qua. Một trong những nạn nhân là bà Angela Morelli đã bị trộm cắt khóa tủ, lấy bóp và chìa khóa xe cũng như áo lạnh đắt tiền hôm thứ năm tuần trước đó, trong khi bà này đang tham dự một lớp thể dục trong phòng tập Goodlife ở thành phố Hamilton. Trộm đã lấy áo lạnh, lấy chìa khóa xe và sau đó lấy xe, dùng thẻ tín dụng mua sắm đồ.. Kẻ trộm là một phụ nữ, bẻ khóa tủ

đựng quần áo ngay trong giờ có đông người ra vào cho thấy tài nghệ của những băng đảng trộm cắp này. Trước đó vài ngày, trộm cũng bẻ khóa cũng ngay trong phòng thay quần áo của cùng một phòng tập Goodlife. Nạn nhân cũng bị mất xe, mất bóp, mất thẻ tín dụng và mất luôn máy laptop mà bà này để trong xe. Hàng loạt những vụ trộm bẻ khóa tủ đã diễn ra trong những ngày qua, đã khiến các giới chức của phòng tập dán bảng công bố cho thành viên phòng tập là khóa tủ cũng chẳng giúp người ta giữ đồ an toàn. Nạn trộm cắt khóa các tủ của các phòng tập thể dục cũng đã diễn ra ở

nhiều phòng tập thể dục trong vùng đại thủ phủ Toronto, mà chính phóng viên Thời Báo cũng là một nạn nhân: bị trộm cắt khóa lấy mất bóp đựng giấy tờ, tiền bạc, thẻ tín dụng... trong phòng tập Planet Fitness trong thành phố Mississauga trong đầu tháng 4 này. Thành ra nếu bạn có đi tập thể dục, thì nên để bóp ngoài xe, và giữ chìa khóa xe trong túi trong lúc tập thể dục, để ngăn ngừa việc mất bóp, mất xe.. Trở lại chuyện thời sự y tế thì trong một bài nghiên cứu được đăng trên tạp chí the Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, một nhóm

các bác sĩ sản khoa của Canada đã khuyến cáo người ta không nên ăn nhau của sản phụ (placenta). Theo bản tường trình này thì không có những chứng cớ nào cho thấy là nhau của sản phụ có giúp ích cho sức khỏe mà có thể còn có hại nữa. Nhau là một cơ quan tạm thời cung cấp khí oxy và chất dinh dưỡng cho bào thai, và khi sinh con xong thì cái nhau ấy thường được vứt đi. Theo nữ bác sĩ sản khoa Jocelynn Cook thì không có một chứng cớ nào cho thấy là ăn nhau giúp ích cho sức khỏe. Vào năm 2017, theo cơ quan kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tật Hoa Kỳ, CDCP, một hài nhi phải gửi đến bệnh viện vì bị nhiễm trùng Group B streptococcus từ nhau của bà mẹ. Tuy Việt Nam cũng cấm không cho dùng những thuốc làm từ nhau người sản phụ, nhưng vẫn có những thuốc có tên là tử hà sa được đưa lậu từ Trung quốc qua. Những thai người nếu không kiểm soát và ăn vào thì vô cùng nguy hiểm: có thể lây nhiễm các bệnh như viêm gan, HIV và nhiều bệnh truyền nhiễm khác. NGUYỄN TUẤN HOÀNG

EU từ chối 17 lô hàng nông sản và thủy sản của Việt Nam Liên Minh Châu Âu- EU vừa từ chối hoặc cho giám sát 17 lô hàng nông sản và thủy sản của Việt Nam do không đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm. Bộ Công Thương Chính phủ Hà Nội công bố thông tin vừa nêu hôm

6/5. Hệ thống Cảnh báo Nhanh của EU đối với mặt hàng thức ăn và thực phẩm nguy cơ gây rủi ro cho sức khỏe cộng đồng (RASFF) thông báo trong giai đoạn từ ngày 1/1/2019 đến 1/5/2019, có 9 lô hàng thủy sản và

8 lô hàng nông sản của Việt Nam bị từ chối hoặc giám sát khi nhập vào EU do chứa các chất vượt mức cho phép hoặc bị cấm sử dụng trong thực phẩm. Trong đó, Tây Ban Nha từ chối nhập khẩu 8 lô hạt hạnh nhân có

xuất xứ từ Australia và được chế biến tại Việt Nam do chứa chất aflatoxin vượt mức cho phép. Một lô hàng cá da trơn đông lạnh bị Bỉ từ chối. Áo, Thụy Sĩ và Na Uy đưa cá tra philê, tôm và cá rô phi đông lạnh của Việt Nam vào diện giám sát và Pháp cảnh báo 1 lô hàng cá ngừ nhiễm chất cấm nghiêm trọng. Cũng theo Bộ Công thương Việt Nam, trong năm 2018, đã có khoảng 80 lô hàng thủy sản của Việt Nam bị EU và các thị trường nhập cảng khác cảnh báo không đảm bảo chất lượng và bị trả về. Ngoài ra, hiện thuỷ sản Việt vẫn chưa gỡ được “thẻ vàng” vào EU. Vào cuối tháng 5 và đầu tháng 6, một phái đoàn của Ủy Ban Châu Âu sẽ đến Việt Nam xem xét việc thực thi các khuyến nghị của EC trong lĩnh vực đánh bắt thủy hải sản. Nếu các khuyến nghị được đáp ứng thì ‘thẻ vàng’ sẽ được gỡ bỏ; còn nếu không thì có khả năng bị ‘thẻ đỏ’. u

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

23


VIỆT NAM

TM

Dịch tả heo Châu Phi lan đến nơi nuôi heo lớn nhất Việt Nam

Theo tin truyền thông trong nước loan hôm 7/5, dịch tả heo Châu Phi đã xuất hiện ở tỉnh Đồng Nai ở miền nam Việt Nam. Đây là nơi cung cấp thịt heo chính cho Sài gòn. Bệnh do virus lây nhiễm cho heo thông qua các chất dịch cơ thể như máu và chất nhầy, gây sốt xuất huyết đã

được tìm thấy tại hai trang trại ở huyện Trảng Bom và Nhơn Trạch. Chính quyền địa phương cho biết khu vực trong vòng bán kính ba cây số từ hai trang trại vừa nói đang bị đe dọa. Cơ quan chức năng cho biết đã cách ly các khu vực bị nhiễm bệnh, tiêu hủy heo

Biểu tình đòi chính phủ Việt Nam bỏ môi giới bóc lột lao động Vào trưa ngày 5/5, hàng chục nhân công Việt tại Đài Loan đã tổ chức biểu tình trước văn phòng Văn Hoá - Kinh tế của Việt Nam ở Đài Bắc, phản đối môi giới lao động tư nhân ở Việt Nam vì coi đây là một hình thức bóc lột người lao động. Chị Thanh Hải, một người lao động Việt tại Đài Loan, người có mặt tại cuộc biểu tình, cho biết: “em qua đây hết hơn 6.000 đô la. Ở làng em mọi người đi cũng đông, em hỏi đi công ty nào thì họ chỉ em đi. Qua rồi là không có liên lạc được với môi giới ở nhà”. Anh Bạch Thế Du, đại diện Công hội di công Việt Nam - một tổ chức chuyên giúp đỡ cho những công nhân và cô dâu Việt Nam tại Đài Loan, nói trong một tuyên bố: “Chính phủ Việt Nam có phải là một chính phủ phục vụ vì dân, phục vụ cho nhân dân hay không? Nếu đúng như vậy thì tại sao những người lao động đến từ các nước như Indonesia, Thái Lan hay Philippines, họ chỉ phải trả mức phí từ 1.000 đến 3.000 đô la, mà người Việt chúng ta phải trả mức phí cao ngất ngưởng đến như vậy? Hay chính phủ Việt Nam là chính phủ chỉ biết quan tâm đến thuế phí, tham nhũng, o ép người dân, chỉ biết bắt tay với công ty môi giới bóc lột và hút máu của người lao động”. Theo số liệu thống kê của Bộ Lao Động Thương Binh và Xã hội, trong năm 2018, số lao động Việt ở Đài Loan là hơn 60.000 người. Đài Loan là thị trường thứ hai sau Nhật Bản về thu hút lao động Việt Nam. Theo quy định của chính phủ Đài Loan, kể từ ngày 1/1/2017, lương cơ bản của người lao động ở Đài Loan là khoảng 21.000 Đài tệ, tương đương khoảng hơn 15 triệu đồng. Đây là mức lương cao gấp 3 thậm chí 4 lần mức lương của công nhân ở Việt Nam. Thời gian qua có nhiều người Việt đã đến Đài Loan theo visa du lịch để lao động chui với hy vọng kiếm thu nhập khá. Một số đã bị cảnh sát Đài Loan bắt giữ và trục xuất về lại Việt Nam. 

24

bệnh và tạm thời đóng cửa các lò mổ gần đó. Theo Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai, tỉnh này có số lượng heo lớn nhất tại Việt Nam, hơn 2,5 triệu con, trong đó có 75% được nuôi trong các trang trại lớn và phần còn lại trong các hộ gia đình. Đồng Nai là địa phương đầu tiên ở miền Nam xuất hiện dịch tả heo Châu Phi. Trước đó dịch tả heo Châu Phi đã xảy ra ở hơn 20 tỉnh thành ở miền bắc và miền trung Việt Nam trong năm 2019, với hơn 85.000 con heo đã bị tiêu hủy. Theo Tổ chức Thú y Thế giới, có 20 quốc gia phát giác có dịch này từ năm 2017, Việt Nam là quốc gia thứ ba ở châu Á bị tấn công bởi dịch tả heo Châu Phi sau Trung Quốc và Mông Cổ. 

MONTREAL - OTTAWA

Cá tra Việt Nam bị Mỹ áp thuế chống bán phá giá

Bộ Thương mại Mỹ (DOC) vừa áp thuế chống bán phá giá với cá tra Việt Nam từ 1,37 USD/kg đến 3,87 USD/ kg (tùy doanh nghiệp). Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã tăng thuế chống bán phá giá với cá tra Việt Nam trong kết quả cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 14 (POR14) đối với các lô hàng cá tra Việt Nam nhập cảng vào Mỹ trong giai đoạn 1/8/2016 đến 31/7/2017. Theo đó, mức tăng cao nhất là Công ty CP Hùng Vương Group từ mức 0

USD/kg ở kết quả sơ bộ lên mức 3,87 USD/kg. NTSF Seafood vẫn giữ mức 1,37 USD/kg so với mức thuế sơ bộ đã công bố. Bốn doanh nghiệp xuất cảng cá tra khác là C.P Vietnam, CL-FISH, GREEN FARMS SEAFOOD và VINH QUANG CORP bị áp mức thuế 1,37 USD/kg. Mức thuế suất toàn quốc vẫn áp dụng mức 2,39 USD/ kg (áp dụng cho các doanh nghiệp ngoài danh sách nói trên muốn xuất cảnh cá tra sang Mỹ). 

Vừa mãn hạn tù, anh Ba Sàm đã bị an ninh “chăm sóc” An ninh đã được huy động đến nhà của Anh Ba Sàm tức Nguyễn Hữu Vinh, ở Hà Nội sau khi ông mãn hạn tù 5 năm trở về nhà. Ông Nguyễn Hữu Vinh, chủ trang blog Anh Ba Sàm chuyên về điểm tin tình hình trong nước, thế giới và các bài viết về dân chủ, nhân quyền vừa mãn án 5 năm tù giam và ra khỏi trại giam vào chiều ngày 5/5. Trên trang facebook Phan Trí Đỉnh, một người hiếm hoi được có mặt ở nhà Anh Ba Sàm vào chiều ngày 5/5, blogger Anh Ba Sàm đã lên tiếng cảm ơn mọi người đã quan tâm và cho biết anh vẫn khoẻ, đồng thời cũng cho biết nhà của blogger bị an ninh ngăn chặn rất kỹ. Chiều ngày 5/5, luật sư Trần Vũ Hải viết trên trang facebook cá nhân, cho biết ông cũng bị an ninh chặn khi mang hoa đến tặng Anh

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Ba Sàm. Trước khi Anh Ba Sàm được mãn hạn tù, vợ anh là chị Lê Thị Minh Hà cho biết an ninh đã nói với chị là sẽ không để các bạn bè của Anh Ba Sàm đến đón anh theo kiểu “Trống giong cờ mở” và doạ nếu gia đình vẫn làm như vậy thì họ sẽ thả Anh Ba Sàm ở giữa đường, nơi vắng vẻ. Ông Vinh và đồng sự Nguyễn Thị Minh Thúy bị bắt khẩn cấp vào ngày 05/5/2014 và phải đến 2

năm sau ngày 23/3/2016 mới tòa đem ra xét xử sơ thẩm. Ông Vinh bị lãnh 5 năm tù giam với cáo buộc tội danh “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” theo điều 258 BLHS năm 1999. Bà Nguyễn Thị Minh Thúy cũng bị tuyên 3 năm tù giam với cùng tội danh. 

Anh Ba Sàm - tức Nguyễn Hữu Vinh


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

25


KINH TẾ TÀI CHÁNH

TM

MONTREAL - OTTAWA

Toyota bành trướng hoạt động ở Ontario NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Cambridge, Ontario: Trong cuộc họp báo diễn ra hôm 30 tháng 4, ông Fred Volf, chủ tịch công ty làm xe hơi Toyota chi nhánh ở Canada cho biết là công ty này sẽ thiết lập thêm hai hàng “line” làm xe hơi Lexus SUV tại tỉnh bang Ontario, và việc sản xuất thêm xe hơi Lexus sẽ bắt đầu vào năm 2022. Thủ tướng Justin Trudeau cũng đến hiện diện trong cuộc họp báo này ở thành phố Cambridge, tỉnh bang Ontario. Quyết định này của công ty Toyota cho thấy là công ty này sẽ duy trì việc sản xuất xe hơi về lâu về dài ở tỉnh bang Ontario. Trong năm ngoái, công ty Toyota cũng loan báo là sẽ đầu tư thêm vào hai cơ xưởng sản xuất xe hơi ở hai thành phố Cambridge và Woodstock một số tiền là 1.4 tỷ dollars, trong khi chính quyền liên bang sẽ tài trợ thêm cho công ty này trong việc phát triển cơ xưởng ở Canada, số tiền 110 triệu dollars. Hai loại xe Lexus NX và RX sport hiện nay chỉ được sản xuất ở Nhật, và trong tương lai sẽ được làm ở Canada. Đây là một tin mừng cho nền kỹ nghệ làm xe hơi ở tỉnh bang Ontario: trong những tháng qua, các công ty GM và Chrysler đã loan báo sẽ đóng cửa các cơ xưởng làm xe hơi ở Canada và sẽ làm mất đi khoảng 4,500 công ăn việc làm. Công ty Toyota hiện có khoảng 8 ngàn nhân viên làm việc trong các cơ xưởng ở Canada.

26

AIR TRANSAT CÓ THỂ ĐỔI CHỦ? Toronto: Giá cổ phiếu của công ty hàng không Air Transat đã gia tăng 43 phần trăm trong hôm thứ ba ngày 30 tháng 4, sau khi phát ngôn viên của công ty này loan báo là công ty này đang tìm cách bán lại toàn bộ công ty cho một công ty hàng không khác. Giá cổ phiếu của công ty Air Transat đã gia tăng thêm $2.44 và ở mức $8.11 một cổ phiếu trong hôm thứ ba tại thị trường chứng khoán Toronto. Công ty hàng không Air Transat là công ty hàng không chuyên về lãnh vực chở du khách đến những nơi nghỉ mát. Công ty này hiện đang bị cạnh tranh bởi các công ty hàng không kiệm ước khác như Air Canada Rouge, WestJet Vacation và Sunwing Airlines. Công ty Air Transat được thành lập và có trụ sở chính ở thành phố Montreal cách đây 33 năm, và một trong những người đồng sáng lập công ty Air Transat là ông Francois Legault, đương kim thủ hiến của tỉnh bang Quebec. MÙA THUẾ: LÀM GÌ KHI KHÔNG ĐỒNG Ý VỚI NHỮNG QUYẾT ĐỊNH SỞ THUẾ Ottawa: Mùa thuế đã về và cư dân ở Canada có thời gian đến ngày 30 tháng 4, để nộp bản khai thuế, nhất là những người sẽ phải đóng thuế. Sau đó trong vòng từ tháng 4 cho đến tháng 7, sở thuế Canada sẽ hoặc đồng ý với những gì bạn khai, hay không đồng ý và sẽ gửi bản kiểm

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

thuế, bắt bạn phải đóng thêm tiền thuế. Nếu bạn không đồng ý thì trước hết vẫn phải trả thêm tiền thuế và sau đó nộp bản thông báo phản đối (notice of objection), và phải nộp bản thông báo này trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày nhận được giấy báo kiểm thuế của sở thuế Canada. Theo báo Financial Post thì phải đóng thuế lợi tức là chuyện không tốt, mà những hệ thống phức tạp của sở thuế Canada đã làm việc khai thuế, đóng thuế trở nên tồi tệ hơn. Tính đến ngày thứ hai 22 tháng 4, sở thuế Canada đã nhận được 18.4 triệu bản khai thuế của khoảng 30 triệu người phải khai thuế. Trong năm nay 91 phần trăm những người khai thuế đã dùng hay thuê các công ty khai thuế, gửi bản khai thuế bằng điện tử. Việc khai thuế qua hệ thống điện tử sẽ giúp cho người khai thuế có thể nhận tiền hồi thuế một cách nhanh chóng hơn. Bạn có thể lấy mẫu khai bản thông báo phản đối (notice of objection) CRA T400A trên mạng của sở thuế Canada DƯỢC SĨ Ở TỈNH BANG ONTARIO PHẢI HỌC LỚP VỀ CẦN SA Toronto: Theo những tin tức loan báo hôm 26 tháng 4, những dược sĩ hành nghề ở tỉnh bang Ontario chỉ có thời gian chưa đến 1 năm để hoàn tất một khóa học căn bản về cần sa, nếu họ muốn tiếp tục hành nghề. Hiệp hội những dược sĩ ở tỉnh bang Ontario vừa công bố việc buộc những dược sĩ phải học qua một khóa căn bản về cần sa, nếu muốn hành nghề, và thời hạn chót mà những dược sĩ phải hoàn tất là ngày 27 tháng 3 năm 2020.

Những khóa học về cần sa này sẽ do chính hiệp hội những dược sĩ tỉnh bang Ontario tổ chức. Như thế tỉnh bang Ontario là tỉnh bang đầu tiên ở Canada buộc những dược sĩ hành nghề phải có học qua về cần sa. MỘT CĂN NHÀ CŨ KỸ BÁN VỚI GIÁ CAO HƠN GIÁ ĐỀ BẢNG 100 NGÀN DOLLARS Toronto: Một căn nhà bungalow một tầng, cũ kỹ vừa bán được ở thành phố Toronto với giá 100 ngàn dollars cao hơn giá đề trên bảng. Căn nhà ở số 42 Gradwell Drive trong khu vực Scarborough đã được đề giá $549,900 và nhiều người muốn mua đã tranh nhau bỏ giá cao hơn con số mà chủ nhân muốn bán. Kết quả căn nhà đã bán với giá $650,000, cao hơn giá đề bảng $100,100. Căn nhà này theo nhận xét của nhiều chuyên gia địa ốc thì phải sửa chữa sơn phết lại mới ở được. Cỏ mọc thành rừng trong vườn, màu sơn nhà đã chuyển qua màu vàng úa, mái thì rêu đóng đầy và bên trong căn nhà cần phải sơn phết lại.. Như thế nhà cửa ở vùng đại thủ phủ Toronto vẫn bán được giá cao: nhu cầu của người mua vẫn nhiều hơn số nhà được đăng bảng bán. GIÁ MUA CHỖ ĐẬU XE TRONG CÁC CAO ỐC CHÚNG CƯ Ở HALIFAX TĂNG CAO Halifax, Nova Scotia: Nhu cầu cần chỗ ở của cư dân trong thành phố Halifax, tỉnh bang Nova Scotia ngày một tăng, với hàng loạt những cao ốc condos được xây cất trong trung tâm thành phố, và cùng bán với những căn chúng cư, người ta còn bán luôn những chỗ đậu xe, cùng chung với


TM

MONTREAL - OTTAWA

căn chúng cư hay bán riêng rẽ. Giá mua riêng những chỗ đậu xe trong trung tâm thành phố Halifax, tuy không đắt như việc mua những chỗ đậu xe ở thành phố Toronto từ $50,000 cho đến $75,000, nhưng cũng không rẻ gì. Giá mua một chỗ đậu xe riêng trong một cao ốc trong trung tâm thành phố Halifax vào khoảng $30,000 cho đến $36,000, chưa kể phải đóng tiền bảo trì hàng tháng $67. Mua một chỗ đậu xe $36,000 ở thành phố Halifax xem ra cũng còn rẻ hơn so với giá mua 150 ngàn Mỹ kim một chỗ đậu xe ở thành phố Boston. Người ta mua chỗ đậu xe, để cho người khác mướn hay mua đầu tư và hy vọng sẽ bán ra với giá cao hơn trong tương lai. CỘNG ĐỒNG NHỮNG NGƯỜI VIỆT Ở BA LAN VÀ CỘNG HÒA TIỆP PHÁT TRIỂN MẠNH London: Theo một bản tường trình của tạp chí The Economist phổ biến hôm 25 tháng 4 thì hiện nay số di dân gốc Việt sinh sống tại hai xứ Ba Lan và Cộng Hòa Tiệp đã gia tăng mạnh mẽ. Những người Việt di dân đến hai xứ Ba Lan và Cộng Hòa Tiệp vào những năm của thập kỷ 1980, khi có những trao đổi sinh viên giữa các trường đại học ở Ba Lan , Cộng Hòa Tiệp và Việt Nam. Phần lớn những sinh viên Việt qua du học ở hai nước này đã ở lại làm ăn và dần dần đem gia đình và thân nhân qua. Theo những ước tính thì có khoảng 50 ngàn người Việt sinh sống ở Ba Lan và khoảng 80 ngàn người sống ở Cộng Hòa Tiệp. Cũng theo phóng viên báo the Economist thì người ta thấy những chùa chiền, những trung tâm văn hóa của người Việt trong những khu vực có đông người Việt sinh sống ở hai quốc gia này.

VẬN MAY CHO MỘT NGƯỜI VIỆT Ở TORONTO: THẮNG TRONG CUỘC RÚT THĂM MỞ TIỆM BÁN LẺ CẦN SA Burlington, Ontario: Như chúng ta cũng biết trong đợt đầu vào tháng 4 năm nay 2019, chính quyền tỉnh bang Ontario chỉ cho phép tư nhân mở tổng cộng 25 cửa tiệm bán lẻ cần sa trên toàn tỉnh bang, và 25 người may mắn là những người được rút thăm trúng tên, trong số hàng chục ngàn người đóng tiền nộp đơn xin mở tiệm. Trong số 25 người may mắn đó có một người Việt Nam. Anh David Nguyễn, là một người làm phim ảnh từng được giải thưởng, sống ở trong khu vực Jane and Finch trong vùng North York ở thành phố Toronto. Tiệm cần sa của anh David Nguyễn, với sự giúp sức về tài chánh của một số người chung vốn, đã mở cửa bán cần sa vào ngày 1 tháng 4 ở thành phố Burlington, tỉnh bang Ontario. Trong ngày khai trương anh David Nguyễn đã nói với phóng viên đài CBC là anh ta hết sức vui mừng, không ngờ về những may mắn đã đến. Tiệm cần sa có tên Relm rộng 4,600 bộ vuông, chiếm gần hết khu thương xá một tầng, và là tiệm cần sa rộng nhất so với các tiệm bán cần sa khác vừa mở cửa ở Canada. Hàng dài người nối đuôi đến mua cần sa hàng ngày và số nhân viên làm việc cho cửa tiệm này hiện là 22 người và sẽ còn gia tăng. Giá bán 1 gram cần sa tại tiệm Relm từ $12 lên đến $17 tùy theo phẩm chất. Một tương lai sáng lạn đã đến với anh David Nguyễn và tiệm cần sa Relm. Anh David Nguyễn là người hoạt động cộng đồng, từng được vinh danh và được ân thưởng nhiều huy chương cao quý: năm 2015, anh David Nguyễn được bà phó toàn quyền Elizabeth Dowdeswell trao giải thưởng the National Ethnic Press

and Media Council of Canada tại Nghị Viện tỉnh bang Ontario. CÔNG TY LÀM BIA MOOSEHEAD BƯỚC VÀO LÃNH VỰC LÀM NƯỚC UỐNG CÓ CẦN SA Saint John, New Brunswick: Theo những tin tức loan báo hôm 1 tháng 5, công ty làm bia Moosehead Brewerries, một trong những công ty làm bia lớn nhất Canada, đã ký thỏa thuận với công ty trồng cần sa Sproutly Canada, trong việc tìm kiếm và chế tạo những loại nước uống có cần sa. Những loại nước uống có cần sa

sẽ được hợp thức hóa ở Canada vào ngày 17 tháng 10 năm nay 2019, và bộ y tế Canada đang soạn thảo những điều lệ mà những công ty chế tạo nước uống có cần sa phải thi hành. Trước đây những công ty làm bia Constellation Brands đã thỏa hiệp với công ty trồng cần sa Canopy Growth, và công ty làm bia Molson cũng thỏa hiệp với công ty trồng cần sa Hexo trong việc chế tạo những loại nước uống có cần sa và chuẩn bị tung ra thị trường. NGUYỄN TUẤN HOÀNG

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

27


PHIẾM

CỰC!

Sự khác biệt của một bán cầu não bình thường (bên trái) và một bán cầu não bị Alzheimer (bên phải)

28

MONTREAL - OTTAWA

SONG THAO

A

nh Noam Blauer là cư dân Montreal, năm nay 25 tuổi. Khi anh vừa xong trung học, lúc 16 tuổi, bà mẹ anh có những dấu hiệu khó khăn về nhận thức: không giải được những bài toán dễ, không nhận biết vị trí dù ở những nơi quen thuộc, không biết mình sắp phải làm gì, đi đâu. Lúc đó bà mới 52 tuổi. Bà Susie Blauer là một giáo sư kỳ cựu của trường trung học Bialik. Bà cũng biết trí óc mình có vấn đề nên xin nghỉ bệnh. Tình trạng ngày càng tệ hại. Ban ngày, phải thuê người trông nom bà. Ban đêm và những ngày cuối tuần, anh Noam cùng cha và em trai phải luôn bên cạnh săn sóc. Chuyện không giản dị. Anh nói trước cử tọa trong cuộc hội thảo về những người trẻ phải săn sóc người thân bị bệnh được tổ chức tại Montreal vào đầu tháng 4 năm nay: “Thay được quần áo, cho ăn hay cho uống thuốc, mỗi thứ phải mất hàng giờ như không. Thường bà phản ứng lại bằng cách của bà. Chúng tôi chỉ biết cố gắng”. Sau 4 năm theo dõi, bác sĩ mới kết luận bà Susie bị Alzheimer thời kỳ đầu. Khi đó Noam 20 tuổi, mẹ anh tròn 56. Những người trẻ phải săn sóc cha mẹ mắc bệnh Alzheimer là cả một cực hình. Vừa mệt thể xác, vừa mất mát về tinh thần. Anh Noam nói thêm: “Thật là cực nhọc khi phải thay thế vai trò của cha mẹ lại còn mất mát cha mẹ mình. Tôi cần mẹ năm 16 tuổi, và năm 21, và năm 25. Đây là một thương tổn nặng nề, đồng thời là một thảm kịch”. Anh Noam Blauer là một trong ba thuyết trình viên của cuộc hội thảo do AMI Quebec tổ chức. Tại Canada, những người như anh Noam rất nhiều. Dân số nhóm người bất hạnh này lên tới một triệu 250 ngàn. Họ là những người Canada từ 15 tới 24 tuổi phải trông coi người thân bị bệnh mãn tính, tật nguyền, tâm thần, già cả. Hè năm ngoái, tình trạng của mẹ anh suy sụp khiến gia đình phải đưa bà vào một trung tâm săn sóc đặc biệt. Lúc đó bà 61 tuổi. Noam buồn rầu phát biểu trước đông đảo cử tọa: “Bà vẫn còn đó trong tình trạng phức tạp: một phần bà vẫn là bà nhưng một phần bà không còn là bà. Bà vẫn là Susie nhưng không phải là Susie”. Cái đau đớn này tôi đã từng trải qua. Mẹ tôi, mà tôi vẫn xưng hô là “mợ”, đi vào quên lãng khi bà bước vào tuổi cổ lai hy. Bà lâm vào cơn bệnh trong khi tôi đã qua Canada được hơn chục năm.

TM

Khi tôi về thăm, bà đã lạc mất vào quá khứ, không nhận ra tôi. Trong truyện ngắn “Trong Vùng Quên Lãng”, tôi đã ghi lại: “Hình như trong tận cùng tâm trí bà chỉ còn những hình ảnh xưa cũ. Trên những tấm hình chụp thời thiếu nữ, bà có một khuôn mặt nhẹ nhõm, có thể gọi là khá đẹp. Thời tuổi trẻ đó, bà chẳng bao giờ nhắc tới. Lúc trước cũng như sau này, khi bà đã lạc vào trạng thái u mê. Vậy mà có những đêm không ngủ được, bà ngồi dậy hát những bài hát xưa chúng tôi chưa bao giờ được nghe, đọc những câu thơ, câu vè có xuất xứ từ những ngày xa tắp nơi một làng quê miền Bắc hay ê a những câu kinh cũ rích cũ rang từ ngày bà còn thơ. Bà đã lùi quá xa về một thời có lẽ bà vẫn thiết tha trong tận cùng thâm tâm. Ba tuần lễ vợ chồng tôi trở về nếp nhà cũ, chúng tôi như không được sống chung một thời với mợ tôi. Bà không có hiện tại. Quá khứ xa thẳm đã giữ rịt bà trong tay. Hình như trong tim não bà đã có một sự chọn lựa dứt khoát. Chúng chỉ cho phép bà lưu giữ những gì bà thích, ngày xưa. Hình ảnh tôi như đã bằn bặt mất hút, không thể nào tái hiện lại trong bộ nhớ của bà. Hình như bà vẫn mơ hồ cảm thấy có chút thân mật nào đó với tôi nhưng không thể nhận ra đứa con cả chục năm bà không gặp, không thấy”. Khi người mẹ đã chối từ hiện tại để quay về quá khứ, đàn con của mẹ tôi đã hoàn toàn mất bà. Bà vẫn có đó, vẫn bên cạnh con, nhưng trong thâm tâm hình như bà không còn ở với con cái. Thời gian bà lâm bệnh, tôi không ở Việt Nam nên không biết chi về sự cực nhọc khi phải săn sóc một người đã không còn là người như trước đó. Cô em tôi, người ngày ngày săn sóc bà đã cực nhọc như thế nào, tôi nghe kể lại nhưng không hình dung ra

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

được sự cực nhọc đó tuy biết rằng rất lớn lao. Mất người thân khi người đó vẫn hiện diện bên cạnh là sự mất mát không có chi so sánh được. Alzheimer là căn bệnh hèn. Nó chỉ đánh lén vào những người không còn thiết đếm tuổi tác nữa. Thế hệ tôi đã đi vào vùng oanh kích của Alzheimer. Nhiều ông đã ngơ ngơ ngác ngác, nhiều bà đã từ chối bản ngã. Chúng tôi gặp nhau chỉ toàn chuyện quên. Hở ra là quên. Quên tên người, quên một từ khi nói chuyện, quên mình vừa nói chi. Ngẩn ngơ tìm chiếc kính đang đeo trên mắt, tìm chùm chìa khóa đang cầm trong tay, tìm cuốn sách vừa để xuống bàn. Toàn những chuyện ngơ ngáo chỉ cánh già mắc phải. Bệnh ngày càng lộng hành. Thống kê cho thấy năm 2006 số người mắc bệnh trên thế giới là 26 triệu 600 ngàn người. Dự báo tới năm 2050, cứ 85 người thì có một người ngơ ngác giữa đời. Thường người bệnh sẽ giã từ cõi thế trong vòng từ 4 đến 8 năm kể từ khi phát hiện bệnh. Năm 2014, Mỹ đã chi ra 200 tỷ đô cho việc săn sóc và điều trị bệnh Alzheimer. Dự kiến tới năm 2050 con số này sẽ leo lên tới 1.100 tỷ đô với gần 15 triệu người, như anh Noam, săn sóc không lương người thân mắc bệnh. Ngày 21/7/2015, hãng thống tấn AP đưa tin là theo thống kê ở Mỹ, có tới 67% bệnh nhân Alzheimer là phụ nữ. Ở tuổi 65 trở đi, cứ 6 phụ nữ thì 1 có nguy cơ bị Alzheimer. Bên phía nam tỷ lệ đó là 1 trên 11. Sao anh chàng Alzheimer lại mặn mà với các bà như rứa, khoa học vẫn còn mù mờ. Nhưng khoa học không quên theo dõi sít sao bước đi của căn bệnh dễ ghét này. Bệnh phát sinh từ sự suy sút của một phần trong não gọi là “trí nhớ ngắn hạn” (working memory). Đó là khả năng lưu giữ sự kiện trong đầu và tương tác trong óc. Khi


TM

MONTREAL - OTTAWA

Mảng amyloid của bệnh Alzheimer

chúng ta tính nhẩm, bấm ngay một số điện thoại khi vừa nghe được số đó, hoặc nhớ những điểm mốc khi đang lái xe, đó là chúng ta đang dùng “trí nhớ ngắn hạn”. Trí nhớ ngắn hạn được ví như “một xấp giấy rời” dùng để nhớ lại tạm thời những sự kiện vừa xảy ra. Nó có khả năng nhớ và dùng

những sự kiện này ngay tức khắc. Tỷ như, để hiểu được một câu, cần phải lưu giữ được phần đầu của câu đồng thời phải tiếp tục nghe phần sau. Thông dịch viên là những người phải có một trí nhớ ngắn hạn tốt để vừa nghe, vừa chuyển một câu nói ra một ngôn ngữ khác. Dịch xong là câu này sẽ biến

mất trong trí nhớ để tiếp tục dịch câu sau. Nhưng nếu thông dịch viên cố gắng giữ trong trí óc câu này để dùng vào mục đích khác thì họ đã chuyển thông tin này từ “trí nhớ ngắn hạn” qua “trí nhớ dài hạn”. Việc chuyển một thông tin từ trí nhớ ngắn hạn qua trí nhớ dài hạn để nhớ được lâu hơn có thể được kích hoạt và cải thiện bằng cách lặp lại thông tin đó, hoặc bằng cách gắn thông tin đó với một ý nghĩa hoặc những kiến thức có sẵn. Nguyên nhân của bệnh quên là việc mất toàn thể hay một phần khả năng của trí nhớ ngắn hạn. Nếu mất toàn thể khả năng này thì ngơ ngác thành bệnh Alzheimer. Hãng thông tấn Reuter đưa tin: từ năm 2015, người ta đang nghiên cứu một thứ vũ khí mới chống lại bệnh Alzheimer. Đó là dùng sóng siêu âm hội tụ. Giáo sư Jergen Goetz của Đại học Queensland tại Brisbane, Úc, một trong những người tham gia vào cuộc nghiên cứu mới mẻ này đã cho biết: “ Nghiên cứu của chúng tôi có mục đích thăm dò và chúng tôi thực sự đã không mong đợi một hiệu quả lớn đến như vậy. Tôi thực sự phấn khích vì nó”. Họ đã làm thí nghiệm trên chuột. Các mảng amyloid là thủ phạm sinh ra bệnh quên. Các mảng amyloid của chuột được thí nghiệm đã bị trừ khử tới 75% bằng tia siêu âm và trí nhớ của chúng đã được cải thiện một cách rõ rệt. Tuy vậy, người ta còn phải tìm hiểu thêm là với xương sọ dày hơn và bộ óc lớn hơn của con người, phương pháp này có tác dụng giống như trên chuột không? Muốn trả lời câu hỏi này phải đợi tới khi thí nghiệm trên người. Nhưng trước khi thí nghiệm trên người, các nhà khoa học dự trù sẽ phải thí nghiệm trên cừu trước đã. Hướng chữa trị này cũng đang được các nhà

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

29


PHIẾM

TM

Anh Noam Blauer

khoa học Nhật Bản của Đại học Tohoku, do giáo sư chuyên về tim mạch Hiroaki Shimokawa cầm đầu, triển khai. Họ đã dùng sóng siêu âm sung cường độ thấp chuyên dụng (LIPUS). Giáo sư Shimokawa cho biết: “Liệu pháp LIPUS là một vật lý trị liệu không xâm lấn, có thể áp dụng cho bệnh nhân cao tuổi có nguy cơ mất trí nhớ trầm trọng, mà không cần phải phẫu thuật hay gây mê”. Trong khi chờ tin vui thì người ta tương kế tựu kế tự tạo ra niềm vui. Một thống kê năm 2012 cho biết là Alzheimer đã lên chức quậy số một. Số người dính vào bệnh ngơ ngác đã vượt qua bệnh ung thư! Nó đã làm tàng thì mình coi nó như đồ bỏ, chọc quê nó chơi. Tom Misciagna, một cựu nhân viên CIA, 60 tuổi, biết mình đã bị anh Alzheimer nắm cẳng. Anh đặt cho hắn cái tên Ollie để khỏi nhắc tới cái tên đáng ghét của hắn. Một lần, anh nói chuyện với bạn về hai đứa con nuôi: “Tôi nhận nuôi hai đứa này tại Ấn Độ”. Bà vợ sửa lại: “Philippines!”. Anh tếu: “Đó, lại Ollie nói!”. Bị định bệnh từ 7 năm trước, Tom quyết định không rầu rĩ mà chấp nhận và khôi hài hóa nó, coi nó như pha. Một cuộc nghiên cứu tại một nursing home ở Canada vào năm 2016 cho thấy các triệu chứng của bệnh quên đã giảm đi nhiều sau 12 tuần lễ mời một anh hề tới pha trò giúp vui cho họ. Tại Seattle, phong trào Momentia giúp những bệnh nhân luôn vui chơi bằng các buổi uống cà phê, thăm các bảo tàng viện và sở thú, đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Ông Brian LeBlanc ở Pensacola, tiểu bang Florida, vướng Alzheimer 4 năm trước đây. Với số tuổi 58 còn tương đối trẻ đối với bệnh dành cho người già này, ông không buồn rầu chi mà còn luôn tìm dịp chọc quê nó. Ông kể lại: “Khi có người hỏi tôi “Anh khỏe chứ?’, Tôi nhìn thẳng họ trả lời ‘Tôi khỏe như văm và vẫn còn nghe được câu hỏi’! Thực ra ông không còn lạ chi với căn bệnh này. Mẹ và ông ngoại của ông đã từng Alzheimer. Nay tới chính ông đã dính bệnh nên ông không bao giờ muốn nhắc tới chữ Alzheimer. Nhưng ông thách đố với nó. Ông đi khắp nơi nói chuyện với mọi người về cảm giác của một người mang bệnh. Ông dùng lối nói khôi hài, coi chẳng có chi là quan trọng. Bà Karen Stobbe, 54 tuổi, đã phải bỏ ra một phần ba cuộc đời để chăm sóc người thân dính bệnh.

30

Cha bà chết vào năm 2000. Tới lượt mẹ bà ngơ ngác trong 17 năm và mới mất vào tháng 3 năm 2018. Bà vốn là một kịch sĩ nên dùng sở trường của bà để nuôi bệnh. Bà có nhiều kinh nghiệm. Tỷ như đừng bao giờ nói “không” với người bệnh. Cứ gật đầu OK rồi tùy theo tình huống mà hoãn binh. Bà nói: “Nếu họ nói: ‘Tôi muốn về nhà’ thì trả lời ngay: ‘Được! Nhưng ngoài trời hơi lạnh, chúng ta phải đi tìm cái áo khoác trước đã’. Trả lời như vậy đã khiến họ “nguội” đi, nhỏ nhẹ: ‘Bà nói phải’. Trong một trường hợp khác, một bà thích ngồi xé giấy đi cầu và tỏ ra rất thích thú. Đừng ngăn cản, cứ để bà xé cho bằng thích. Nhiều khi chúng ta phải hy sinh để làm dịu bớt cơn bệnh. Mở nhạc và nhảy tưới sượi là trò vui làm cho con bệnh thích thú nhất. Điều này cũng dễ hiểu. Ngay với những người không mắc bệnh quên, âm nhạc cũng làm cho người ta phơi phới, nhẹ nhàng hơn. Các nhà khoa học đang chú ý nhiều tới việc dùng âm nhạc làm một liệu pháp chống đỡ với bệnh Alzheimer. Những điều nói trên làm nhẹ bớt sự cực nhọc của những người phải săn sóc người thân đang bị bệnh quên dày vò. Nhưng sự cực nhọc lúc nào cũng vẫn còn đó. Anh bạn nhà thơ, nhà văn Nguyễn Đình Toàn cũng đang cực nhọc. Chị Toàn đã đi vào quên lãng từ ít năm nay. Nhà văn Bùi Bích Hà, trong bài “Hành Trình Một Đời Người” trên báo Người

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

Việt, đã viết: “Hiền thê của ông, bà Thu Hồng, đi bên ông như bóng với hình. Bà có khuôn mặt trái soan, đôi mắt bồ câu long lanh và làn môi như đóa hồng hàm tiếu. Lần đầu gặp nhau, vẻ hồn nhiên và nụ cười thật tươi trên môi bà lập tức cho tôi sự yên tâm và cả cái tình ấm áp, dịu dàng của “Chị Em Hải” ngày nào. Chúng tôi chuyện trò râm ran bên tách cà phê tối và tôi nhận được tấm hình lồng khung rất lịch sự, chụp trong buổi giới thiệu “Bông Hồng Tạ Ơn” để làm kỷ niệm. Nhiều năm sau này, biết tin bà mắc bệnh quên lãng, không còn lái xe nữa, tôi hay theo Nhã Lan, thỉnh thoảng có thêm một bạn văn từ xa về, đến thăm ông bà tại căn chúng cư tọa lạc trong một khu yên tĩnh thuộc thành phố Westminster. Dù tiến triển chậm so với các trường hợp tương tự, bà ngày một mất dần khả năng tự chủ của một người trưởng thành và trở lại như trẻ thơ. Lần mới nhất chúng tôi đến thăm ông bà, bà vui cười, cung hai nắm tay dứ dứ về phía tôi như trẻ con vẫn dọa nhau, khiến ông khẽ lắc đầu và cũng cười theo cùng với lời giải thích bao dung và hiền hậu: “Có biết gì nữa đâu? Cứ như con nít vậy thôi!” Trong lần tới Cali dịp Tết vừa qua, anh Thành Tôn đã cho tôi ké xe đi thăm anh Toàn. Bữa đó nhằm ngày thứ bảy nên chị Toàn có nhà. Anh cho biết những ngày trong tuần, chị được đưa tới săn sóc tại một cơ sở chuyên biệt. Cứ sáng đi, chiều về. Người nổi tiếng có những câu nói hóm hỉnh đã vừa cười mỉm vừa bảo tôi: “ Chiều chiều phải xuống nhận hàng UPS giao tới!”. Cũng chẳng lâu lắm, khoảng chục năm trước, chị còn lái xe đưa anh đi đó đi đây. Có lần chị đưa anh tới thăm tôi tại nhà chú em tôi khi tôi qua Cali chơi. Vậy mà giờ chị ngơ ngẩn đến tội nghiệp. Như chị Bùi Bích Hà kể, chị cũng nắm hai đấm tay dứ dứ vào anh Toàn với nụ cười bâng quơ thích thú, như một trò chơi ngây ngô. Anh nói: “Căn bệnh này khốn nạn hơn những bệnh khác. Nó tước bỏ nhân cách của người bệnh”. Bệnh nhân hồn nhiên nhưng không phải cái hồn nhiên của con nít. Phải đối đãi, chăm sóc họ như với một đứa con nít. Nhưng đây là đứa con nít đã có thời là một người vợ, người mẹ đầy trách nhiệm trong gia đình. Gia đình đã mất hẳn một thành viên trong khi họ vẫn sống sờ sờ trước mắt. Cái đau đớn này đủ khiến anh bạn tôi …lẩy Kiều: “Những điều trông thấy mà đau đớn lòng”! SONG THAO

05/2019


TM

MONTREAL - OTTAWA

Gương mặt

của lòng can đảm

N

hìn tấm ảnh này, bạn có cảm thấy xúc động đau lòng không? Một gương mặt vỡ mất một nửa và đầy những vết sẹo. Sáu năm trước, Shakila Zareen là nạn nhân của một vụ cưỡng ép hôn nhân; cô gái 16 tuổi người A Phú Hãn bị chồng hành hạ nên bỏ trốn về nhà cha mẹ, và cô đã bị người chồng kê súng thật gần bắn vỡ xương hốc mắt, xương mũi, xương gò má, xương hàm và phân nửa số răng. Sống sót, đau đớn, trốn chạy đe dọa tiếp tục rình rập, gian truân mấy năm ở Ấn Độ. Sau cùng, đầu năm trước (2018), Shakila cùng mẹ và em gái đã được Canada mở rộng vòng tay nhân đạo đón nhận với tư cách là người tỵ nạn. Các bác sĩ Canada đang kiên nhẫn lần hồi tìm cách tái tạo khuôn mặt của Shakila. Kể từ sau khi suýt mất mạng trong hành động bạo lực gia đình dã man đó, Shakila Zareen đã có rất nhiều lần khác tưởng đâu không thể sống nổi, nhưng cô đã can đảm sống và nuôi hy vọng. Giờ đây được đặt chân đến một xứ sở yên bình khác xa với quê nhà bạo loạn, cô đặt trọn vẹn niềm tin ở nền y khoa tân tiến của Canada, ở các bác sĩ giải phẫu tận tụy tại Bệnh viện Đa khoa Vancouver. Một kế hoạch chi tiết lâu dài để tái tạo khuôn mặt cho Shakila đã được các bác sĩ đề ra. Qua lời giải thích cặn kẽ của bác sĩ về những rủi ro có thể xảy ra, Shakila hiểu rằng trong khả năng tối đa, các bác sĩ cũng không thể nào mang lại cho cô khuôn mặt như xưa. Cô rơi nước mắt thì thầm với mẹ cô rằng ý chí cô không được mạnh mẽ như gương mặt thường lệ xuất hiện đâu.

Cô nói với mẹ “Con rất sợ. Nếu có điều gì đó xảy ra với con, xin mẹ hãy an lòng trong cuộc sống. Con sẽ luôn ở bên mẹ”. Một tối sáu năm trước, người mẹ, tên là Sharman Zareen, 42 tuổi, giật mình khi nghe tiếng súng nổ trong nhà của gia đình bà ở Mazar-i-Sharif, phía bắc A Phú Hãn, vội chạy qua phòng bên xem có chuyện gì thì thấy Shakila mặt đầm đìa những máu. Bây giờ, trong khu vực tiền phẫu thuật tại Bệnh viện Đa khoa Vancouver, Sharman đang cố gắng an ủi đứa con gái khốn khổ của bà trước khi Shakila sắp trải qua ca giải phẫu thứ 10. Bà rưng rưng nói với con bằng ngôn ngữ Dari bản địa A Phú Hãn: “Cố gắng lên con. Những nguy hiểm kinh hoàng đáng sợ nhất đã qua rồi. Bây giờ con đang ở trong tình trạng tốt hơn nhiều. Con đừng lo, con gái yêu mạnh mẽ của mẹ. Mẹ tin con sẽ vượt qua.” Bà Sharman ôm con, sau đó phải buông tay ra để cho băng ca Shakila nằm được đẩy vào phòng mổ, nơi đó hai bác sĩ giải phẫu và một nhóm y tá sẽ bỏ ra 14 giờ kế tiếp để cố gắng tái tạo khuôn mặt cho Shakila. Cô đã trải qua bạo lực, đau đớn, biến dạng, thất vọng và hoang mang lo sợ tương lai vô định. Nhưng đây là một phụ nữ trẻ có can đảm, quyết tâm. Bất chấp tất cả những biến cố xấu xa đã xảy ra, cô phải phấn đấu. *** Shakila Zareen lớn lên ở Baghlan, phía bắc Kabul, nơi hàng ngày cô thường trèo cây, hái quả sung và quả

Thủ tướng Canada Justin Trudeau trấn an và khích lệ Shakila trong một buổi gặp gỡ tại Vancouver ngày 5/4/2018. Shakila Zareen được Canada nhận sau khi Hoa Kỳ từ chối vì lý do liên quan đến “an ninh quốc gia”. (Ảnh của Liam Britten – CBC News) Qua ngày hôm sau, trên trang FB cá nhân, Shakila ghi: “Finally my dream came true. I met the Prime Minister Justin Trudeau yesterday. There are no words to describe how blessed and happy I am! Thank you Canada.”

Shakila cầm tấm ảnh chụp ở quê nhà ngày trước, khi khuôn mặt cô còn nguyên vẹn

mơ để bán ở chợ. Cô cũng chăn giữ hai con cừu mà cô coi như là thú cưng. Cô đi học cho đến năm 12 tuổi rồi ở nhà giúp cha mẹ. Zareen, cha cô, nguyên là một bác sĩ của quân đội A Phú Hãn, nhưng bị thương nặng trong vụ giao tranh giữa một đơn vị quân đội A Phú Hãn với quân khủng bố Taliban. Sau đó, ông không thể làm việc được nữa, chủ yếu là nằm liệt giường và khi đi phải chống nạng. Cuộc sống của gia đình trở nên chật vật. Bà Sharman kể: “Có những lúc tôi nhịn đói để nuôi các con tôi. Bà nhớ lại những lần cả nhà không có gì ngoại trừ đậu xanh và khoai tây luộc cho bữa ăn tối. Để giúp đỡ gia đình, Shakila tuy còn nhỏ tuổi phải đi dệt thảm cùng với những đứa trẻ khác.” Với người chồng tật nguyền, Sharman cho biết bà khó có thể làm

Shakila ở Delhi Ấn Độ trong thời gian 3 năm để được giải phẫu và gắn mắt giả

gì để bảo vệ các cô con gái của mình khỏi bị những người đàn ông A Phú Hãn đến dòm ngó để tìm vợ. Ở tuổi 16, Shakila bị người anh rể bắt buộc phải chịu làm vợ một người đàn ông lớn hơn cô 14 tuổi và cũng chính là

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685|

31


TM

một trong số những người anh em họ của cô. Khi nói chuyện với CBC, Shakila không muốn nêu tên của chồng hoặc anh rể của cô vì sợ bị trả thù. Tuy nhiên, cô nói rằng anh rể của cô là một người đàn ông có thế lực và nguy hiểm. Shakila không đồng ý cuộc hôn nhân gượng ép đó nên đã tìm cách trốn khỏi nhà, nhưng nhà cô luôn có những người đàn ông cầm súng bao vây. Cô không còn cách nào khác là bị người chồng bắt đi vào năm 2013. Ngay trong đêm tân hôn, Shakila bị chồng đánh đập và cưỡng hiếp. Sự việc đó cứ tiếp diễn. Mấy tháng sau, Shakila đã làm một việc liều lĩnh là đi gặp cảnh sát để tố cáo chồng, xong xách quần áo trở về nhà cha mẹ. Nghe cảnh sát kể lại, chồng của Shakila vô cùng tức giận nên xách súng shotgun đi giết vợ. Bà Sharman kể “Tối hôm đó tôi đang ngồi cầu nguyện thì nghe tiếng súng nổ và tiếng thét hãi hùng của Shakila. Tôi điếng hồn chạy xem thì thấy con tôi nằm trên vũng máu. Tôi quỳ xuống ôm con. Tay tôi dính đầy máu. Tôi nghĩ rằng Shakila đã bị giết chết. Tôi vô cùng ân hận vì nghĩ rằng mình cũng có lỗi đã không hết sức bảo vệ cho con.” Tuy viên đạn shotgun đã phá hủy một nửa khuôn mặt của Shakila, nhưng cô vẫn còn sống. Bà Sharman đưa con lên một chiếc taxi, và họ bắt đầu cuộc hành trình kéo dài bảy giờ đến một bệnh viện ở Kabul. Ngoài chấn thương mặt trầm trọng, Shakila còn có một vấn đề khác: cô có thai mà không hay biết. Cô đã nằm hôn mê cả một tháng trời và bị trụy thai. Shakila bị mất một mắt, hầu hết

mũi và tai. Ảnh chụp quang tuyến X cho thấy răng và hàm của cô đã bị phá hủy. Trường hợp của cô đã thu hút sự chú ý của truyền thông quốc tế, và chính phủ Ấn Độ đã đề nghị sẽ sẵn sàng chữa trị và chăm sóc y tế và miễn phí cho Shakila. Thoạt đầu chính quyền địa phương A Phú Hãn không đồng ý, nhưng một khi tình trạng bệnh lý của Shakila nghiêm trọng hơn, các giới chức chính phủ cấp cao can thiệp và chấp thuận cho Shakila đi Ấn Độ. Thế là Shakila, mẹ cô và em gái Samira rời A Phú Hãn và bay tới Delhi, Ấn Độ. (Cha của Shakila đã chết gần ngay sau đám cưới của cô xảy ra.) Shakila kể lại là cô rất mừng trước viễn cảnh đến Ấn Độ để được giải phẫu. Cô hy vọng nó sẽ giảm bớt nỗi đau và khôi phục diện mạo cho cô. Nhưng các bác sĩ ở đó bảo trước hết, họ chỉ đủ khả năng làm cho cô thở được và ăn được bình thường. Trong 3 năm ở Delhi, Shakila được điều trị các vết thương, ghép da và lắp mắt giả. Nhưng vì xương hốc mắt đã vỡ, mắt giả cứ bị trệ xuống không đúng vị trí của nó. Một tờ báo Ấn Độ đã sắp xếp cho Shakila từ Delhi bay đến Mumbai để gặp một trong những thần tượng tuổi teen của cô là siêu sao Bollywood Salman Khan. Đó là một trong những giây phút hạnh phúc nhất của Shakila. Tuy nhiên, cuộc sống hàng ngày ở Delhi của Shakila không phải lúc nào cũng như mơ Bollywood. Khi xuất hiện ở nơi công cộng, Shakila phải che giấu khuôn mặt biến dạng của cô bằng một miếng bông mắt

Kể từ khi đến Canada, Shakila cảm thấy tự tin hơn nên không dùng băng bông che mắt giả bên trái và chiếc mũi gãy nữa

Shakila để cho phóng viên chụp cận ảnh khuôn mặt bị bắn vỡ. Cô nói “Kể từ khi đến đây (Canada) tôi không bị ai chế nhạo (như lúc ở Ấn Độ) cả. Và đó là điều tôi cảm thấy được an ninh nhất”

và mái tóc dài. Những lời chế nhạo liên tục từ những người đàn ông trên đường phố đã làm tổn hại tinh thần

Shakila Zareen trong phòng Bệnh viện Đa khoa Vancouver và đang được y tá săn sóc để chuẩn bị cho một cuộc giải phẫu mới nhất. Đứng nhìn cô là người mẹ Sharman và người em gái Samira

32

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

của Shakila. Đau lòng nhất là khi Shakila nghe lời chế nhạo đó bằng chính ngôn ngữ Dari của cô phát ra bởi một người đàn ông A Phú Hãn đồng hương: “Này, cô gái mù! Hãy tránh xa tôi ra! Cô thật là xấu xí khiến cho tôi không muốn thấy!” Shakila tự hỏi tại sao người ta có thể nhẫn tâm thốt ra những lời bất nhân ấy. nói. Cô nói cô đã cố giả vờ như cô không nghe thấy, nhưng trái tim đang đau nhói và cô phải kềm để khỏi khóc. Trong khi đó, một loạt các mối đe dọa lại đến từ người chồng và người anh rể của cô ở A Phú Hãn. Họ tìm cách liên lạc, họ gọi và hăm dọa sẽ giết cô. Như vậy nghĩa là Ấn Độ vẫn chưa đủ xa mối nguy, nên họ đã làm thủ tục xin tỵ nạn ở Hoa Kỳ. Đơn xin của họ được chấp nhận vào năm 2016, khi Barack Obama vẫn còn là tổng thống. Nhưng nó đã bị thu hồi sau khi Donald Trump đắc cử. Chính phủ mới xem cô là một “mối đe dọa đến nền an ninh quốc gia” vì chồng cô có mối quan hệ với Taliban. Canada đã dang tay đón Sharma, Shakila và Samira và ba mẹ


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685|

33


TM

con đã đặt chân đến Vancouver ngày 31 tháng 1 năm 2018. Sự khác biệt nổi bật nhất về ngoại hình của Shakila là khi đến Canada, cô quyết định tháo băng bịt mắt. Cô nói cô cảm thấy an toàn hơn và tự tin hơn ở quê hương mới. Shakila hiện đang học tiếng Anh nhưng cũng bị cản trở do thị lực kém của con mắt còn lại. Cô thành thật tiết lộ là cô phải hết sức cẩn thận không chúi đầu đọc sách hay viết ghi chú trong lớp vì sợ con mắt giả có khi rủi ro bị sút và rớt ra ngoài. Cô ăn uống cũng khó khăn vì nhiều răng đã mất và đau miệng. Thấy tình cảnh con gái mình như vậy, bà Sharman đau khổ và giận dữ nên đã đi tìm công lý. Bà đến gặp cảnh sát cũng như đến tận cổng dinh tổng thống ở Kabul, kêu nài yêu cầu nhà chức trách bắt giữ con rể bà. Các viên chức chính phủ gặp bà đều trả lời rằng họ không có thẩm quyền. Đó là tình trạng chung ở A Phú Hãn, nơi mà phụ nữ bị chà đạp và áp bức nhưng chẳng ai quan tâm. Bất chấp những khó khăn trở ngại, Shakila không mặc cảm nữa, đón nhận cuộc sống mới hiện tại. Cô học chơi đá banh, tập thói quen tự lập. Cô đi ra ngoài một mình, trang điểm cẩn thận và mặc y phục hợp thời trang. Shakila thậm chí đang khám phá ý tưởng làm người mẫu, sẵn sàng cho chụp hình mà không hề e ngại về khuôn mặt biến dạng. Thật quả là tự tin và can đảm. Hứng khởi bởi nền tảng dân chủ tự do của Canada, Shakila nảy ra ý tưởng muốn dùng kinh nghiệm đau khổ bản thân để trở thành một nhà hoạt động. Tháng 6 năm ngoái, cô đã bay tới Ottawa, nơi cô được mời phát biểu tại một hội nghị quốc gia về đề tài phụ nữ sống sót sau bạo lực gia đình. Với khả năng nói tiếng Anh còn

giới hạn, Shakila đưa ra một thông điệp và truyền cảm hứng cho phụ nữ Canada về sức mạnh của một người phụ nữ đến từ vùng đất xa xôi không ngừng phấn đấu. Shakila nói “Chúng ta không được im lặng khi đối mặt với bạo lực. Chịu đứng lên phấn đấu hay không là tùy chúng ta. Tôi tự hào về tất cả phụ nữ. Chúng ta là những nữ siêu nhân.” Và đã nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt. Không dừng lại ở đó, cô mang theo năng lượng đến một cuộc họp trên đồi Quốc hội với bộ trưởng di trú Ahmed Hussen. Từ một người phụ nữ không có quyền lực, giờ Shakila đang bước đi trên các sảnh đường của quyền lực. Khi gặp ông bộ trưởng di trú Hussen tại một phòng họp nhỏ ngay dưới lầu Hạ viện, Shakila đưa ngay cho ông ta một danh sách về các nhu cầu mà nhiều người tỵ nạn chưa được đáp ứng. Nhưng có một điều mà Shakila hầu như luôn luôn nghĩ trong tâm trí là đến khi nào cô sẽ được giải phẫu để khôi phục lại khuôn mặt? Vài tuần sau khi cô đến Vancouver, Shakila cùng với một thông dịch viên đã gặp bác sĩ Kevin Bush, một trong những bác sĩ giải phẫu tái tạo (reconstructive surgeons) giỏi nhất, tại một phòng khám bệnh của Bệnh viện Đa khoa Vancouver. Shakila có mang theo một tập hồ sơ y tế dày về các lần chữa trị ở Ấn Độ. Sẹo bên ngoài trên mặt của Shakila khá hiển nhiên; những hư hại bên dưới những vết sẹo đó mới trầm trọng hơn. Bác sĩ Bush phải khảo sát thăm dò và ghi chú từng phần thiệt hại để tìm biện pháp tái tạo. Shakila hỏi “Thưa bác sĩ, cuộc giải phẫu có làm cho khuôn mặt của tôi bình thường trở lại như trước không?” Bác sĩ Bush trả lời “Tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể làm một số điều

MONTREAL - OTTAWA

Shakila (lúc chưa trang điểm) và mẹ là bà Sharman trong căn nhà thuê ở Vancouver Cô nói “Tôi không còn cảm thấy cô đơn nữa

Một phụ tá của bác sĩ Bush đang kiểm tra các hư hại trên khuôn mặt của Shakila

để làm cho mọi thứ tốt đẹp hơn cho cô. Câu trả lời trung thực là chúng tôi không thể giúp cô trông y hệch như xưa được. Đó là điều mà ngay cả y học hiện đại nhất cũng không thể thực hiện. Chúng tôi không thể giúp cô có một con mắt khác. Những gì chúng tôi có thể làm là cố gắng làm một mắt giả mới cho nó khỏi bị lỏng lẻo nằm trong các mô mềm. Mắt giả mới sẽ giúp gương mặt cô trông tự nhiên hơn.” Một dòng nước mắt lăn dài trên má Shakila sau khi cô lắng nghe thông dịch viên dịch lại lời của bác sĩ mà cô

cũng đoán hiểu được. Nhưng cô biết mình chỉ có một lựa chọn. Cô phải chấp nhận thực tế, phải đặt hết sự tin tưởng ở các bác sĩ và tiến hành việc tái tạo khuôn mặt. Tháng 12 năm 2018, bác sĩ Bush phát triển một kế hoạch chi tiết cho ca mổ quan trọng này. Một cái nhìn ba chiều về hộp sọ Shakila được hiển thị trên màn hình trong văn phòng của ông giải thích về cuộc giải phẫu đầu tiên, ông sẽ xây dựng lại hốc mắt và xương gò má trên. Đồng thời, một nhóm phẫu thuật thứ hai sẽ cắt lấy một đoạn của xương ống chân (fibula) của cô và dùng nó để hoàn thành việc tái tạo phần đó của khuôn mặt. Theo tin tức trong bài viết “Reshaping a life and face” đăng ngày 1 tháng 4 năm 2019 trên trang nhà Vancouver Coastal Health, cuộc giải phẫu đầu tiên tái tạo xương gò má và xương hàm trên (maxilla) cho Shakila do hai bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ Kevin Bush và Erin Brown điều hành diễn ra ngày 20 tháng 12 năm 2018 đã mang lại kết quả tốt đẹp. Được biết Shakila phải trải qua ít nhất là 3 cuộc giải phẫu nữa trong thời gian tới; lần giải phẫu kế tiếp sẽ diễn ra vào tháng 6 năm nay. HOÀNG CHIÊU ẤN

34

Shakila và mẹ và em gái

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

(Tổng hợp từ loạt bài phóng sự của Sylvène Gilchrist và Laura Lynch/ đài CBC; website Vancouver Coastal Health và FB của Shakila Zareen)


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685|

35


LÁ THƯ ÚC CHÂU

TM

Má quê hương! H

ồi thời Trung học, một giáo sư Việt Văn của tui là người Việt gốc Hoa nên rất ‘khoái’ chữ Tàu. Giảng một từ Hán Việt nào là thầy tui hay cầm cục phấn, chớ không phải bút lông, vẽ lăng quằn lít quỵt một đống lãi của Trạng Quỳnh lên bảng. Đám học trò ngơ ngơ ngác ngác; không đứa nào biết cái gì hết ráo? Tui cứ thầm nghĩ trong bụng là tiếng Việt mình chưa hiểu hết thì mắc mớ chi mà học chữ Tàu, chữ Hán hè? Còn nhỏ quá nên tui chưa cần ‘Hán’ (không ‘g’). Sau nầy gẫm lại, tui thấy nghĩ vậy là sai bét; vì tiếng Việt mình có quá nhiều chữ vốn là từ tiếng Hán nên ông Thiều Chửu mới soạn ra từ điển Hán Việt đó chớ? Nói nào ngay, tui cũng hơi ‘khoai khoái’ thơ văn Tàu như mấy câu thơ của Đỗ Phủ:“Áo bông gán nợ qua ngày. Quán ven sông, rượu khướt say mới rời. Vẫn thường uống chịu đấy thôi. Xưa nay bảy chục tuổi đời hiếm hoi!” (Già rồi mà vẫn là dân chơi thứ thiệt) dĩ nhiên ca dao của quê mình tui khoái hơn rất nhiều. Khoái chí tử nên có lần nhờ thầy cắt nghĩa dùm câu ca dao:“Mẹ già như chuối ba hương, như xôi nếp một, như đường mía lau”. Xôi nếp một là dẻo số một; đường mía lau là nó ngọt kể số gì. Nhưng chuối ba hương là chuối gì vậy cà? Tui chỉ nghe chuối già, chuối xiêm, chuối sứ, chuối cau, chuối hột, chuối tiêu… hầm bà lằng chuối; chớ chưa nghe chuối ba hương. Thầy tui nói: “Hỏng biết”. Tui không biết tiếng Hán; thầy không biết tiếng Nôm! Vậy là huề. Sau nầy nằm gác chưn lên trán, tui thấy chuối ba hương không phải là tên chuối mà là nải chuối dú trong khạp da bò, đốt tàn ba cây hương, là

36

nó chín tới, thơm hết biết. *** Nhắc Má của ta, tui lại nhớ tới bài “Lòng Mẹ” của nhạc sĩ Y Vân (1933-1992). Hình ảnh một từ mẫu thức đến quá nửa đêm giặt áo cho con ở phông tên công cộng xóm lao động Bàn Cờ và bản nhạc Lòng Mẹ, điệu Slow, ton La thứ, theo nhịp võng ru con ra đời. “Lòng mẹ thương con như vầng trăng tròn mùa thu. Tình mẹ yêu mến như làn gió đùa mặt hồ. Lời ru man mác êm như sáo diều dật dờ. Nắng mưa sớm chiều vui cùng tiếng hát trẻ thơ. Thương con thao thức bao đêm dài, con đà yên giấc, mẹ hiền vui sướng biết bao. Thương con khuya sớm bao tháng ngày, lặn lội gieo neo, mái tóc trót đành đẫm sương”. Rồi sau 75, nhạc trên đài phát thanh và truyền hình độc quyền cầm cho Quốc Hương mắc võng tòn teng trên ‘Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây’ xong tuột xuống cái rột để đêm nay hành quân ra mặt trận. Nhạc vàng ủy mị bị cấm. “Vì không ai đánh mà rên” như lời quan tuyên huấn dè bỉu!). Ngay cả Khánh Ly với Ca dao Mẹ chung chung của Trịnh Công Sơn (1939-2001). “… Mẹ ngồi ru con đong đưa võng buồn đong đưa phận mình. Mẹ ngồi ru con nghe đất gọi thầm trọn nợ lưu vong. Mẹ ngồi trăm năm như thân tượng buồn để lại quê hương. Tuổi còn bơ vơ thế giới hằn thù chiến tranh ngục tù.” cũng bị kêu dẹp dẹp! Rồi khoảng năm 1980, bà con mình thuở đó có đi qua Bắc Mỹ Thuận hoặc Bắc Cần Thơ, Bắc Vàm Cống nghe Tuấn Vũ, ca sĩ hải ngoại, theo các băng cassette nhét trong món quà dành cho

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

quê hương, làm mưa làm gió. “… Mẹ ơi chỉ còn đất mẹ mà thôi. Để con, còn đi gìn giữ cho đời. Đã mang trong lòng kiếp con người. Phải thương nhau hoài chớ quên lời. Mong một ngày mai chan hòa đất mẹ niềm vui …Chiều nay lối về đất mẹ là đây. Đường xưa còn ấp ủ bóng trăng gầy. Có nghe đêm trường tiếng ai cười. Có nghe đêm trường tiếng ru hời. Suối lệ đoàn viên giữa lòng đất mẹ triền miên.” Lối Về Đất Mẹ của Duy Khánh (1936-2003) Để đua với Tuấn Vũ, mấy ‘quan anh’ đưa em Bảo Yến (và Nhã Phương là cựu học sinh Đoàn Thị Điểm Cần Thơ đó nhe) ra chào hàng với những bài hát của Hoàng Phương (1943-2002) gọi là Nhạc Gò Công. “Dưới nắng hồng, tôi đi giữa, Gò Công. Đất như cao, trời như thấp lại. Trong khoảng không, trên sóng biển chập, chùng. Chỉ còn lại, dáng mẹ hiền, Gò Công.” “Mẹ là tình, mẹ biển Đông.Yêu nước dòng, sông Cửu Long, Trong gian nan, giông bão, bao ngày/ Thời gian in, sương trắng, mái đầu.” Rồi “Trùng khơi, con sóng thì thầm, từng đêm như lời mẹ… ru. Tình yêu… quê hương thiết tha. Tình yêu non sông gấm… hoa! Đất nước ơi ngày vui thái bình. Nay con về nghe tiếng đàn mẹ ru!” (Ngày vui thái bình; non sông gấm hoa mà bà con ta ùn ùn nhào ra biển?). Lâu lâu, Bảo Yến cũng cho ông Trịnh Công Sơn ké vô một tụ ‘Huyền thoại Mẹ’. Anh đi mau qua bến Bắc Cần Thơ để về Cà Mau vượt biển nên tui chỉ còn nhớ lõm bõm vài câu: “Mẹ về đứng dưới mưa che từng căn hầm nhỏ. Xóa sạch vết con về, mẹ ngồi với cơn mưa…Mẹ là nước chứa chan, trôi giùm con phiền muộn. Cho đời

MONTREAL - OTTAWA

ĐOÀN XUÂN THU

mãi trong lành, mẹ chìm dưới gian nan.” (Má của tui là thứ thiệt chớ không phải là Mẹ ‘huyền thoại’ của ông Trịnh Công Sơn) Ban ngày ban mặt, mấy quán cơm trên hai bờ Bắc còn e dè ‘chơi’ Bảo Yến hát nhạc Gò Công; chớ trời sâm sẩm tối, và hơi khuya khuya là xả giàn ‘chơi’ Tuấn Vũ hát nhạc hải ngoại không hè. Nghĩa là em Bảo Yến không thể nào ‘địch’ cho lại anh Tuấn Vũ, ca sĩ Việt kiều Mỹ. He he. *** Chúa nhựt, 12 tháng Năm năm 2019 tới là Mother ’s Day, ngày Hiền mẫu; Tui cũng có Mẹ mà tui kêu bằng Má! (Chớ hỏng lẽ tui từ đất nẻ chui lên?). Tui thương Má tui cũng như mấy ông Tây mình thương ‘Mommy’ mình vậy. Má tui hổng phải là Mẹ Gò Công của Hoàng Phương hay Huyền thoại Mẹ của Trịnh Công Sơn. Má tui là Má của một thằng từng mặc áo lính, thất trận đi tù. Tui ở tù Má đi thăm nuôi. Tui tù về, Má đưa tui ra biển. “Đêm ác mộng nhớ ngày năm cũ. Đưa con buồn, vàm, ngã ba sông, xót Má xa con, trời vần vũ, đêm mịt mùng Má sợ bão giông”. Má là chuối ba hương, là xôi nếp một, là đường mía lau. Má là quê hương! Quê hương là Má! Giờ Má tui mất rồi! Không trả hiếu được ngày nào hết. Mất Má rồi từng tuổi đi chăng nữa tui vẫn là một đứa bé mồ côi. ĐOÀN XUÂN THU

Melbourne


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

37


CHUYỆN MỖI TUẦN

TM

MONTREAL - OTTAWA

AKIHITO

Nhật hoàng Akihito ở Hoàng cung. Getty Images

hành trình từ người trời đến thường nhân ĐỖ QUÂN

“Mối quan hệ giữa Trẫm và các thần dân luôn luôn là dựa vào lòng tin và sự thương yêu lẫn nhau, chớ không phải dựa vào các huyền thoại và dị đoan. Quả nhân xin khẳng định rằng quan niệm về hoàng đế là thần thánh và người Nhật là dân tộc siêu đẳng so với các dân tộc khác và có trọng trách cai trị thế giới này là một quan niệm sai lầm.” Nhật hoàng Hirohito, ngày Nhật Bản đầu hàng Đồng Minh

N

ăm 2011, một trận động đất tàn khốc xảy ra ngoài khơi bờ biển phía đông bắc Nhật Bản. Cơn địa chấn có cường độ 9 trên thang Richter tạo ra một cơn sóng thần khổng lồ đập vào bờ biển phía bắc, quét sạch nhiều thị trấn và giết chết gần 16.000 người. Nhật hoàng Akihito (Minh nhân) đã làm một việc mà chưa mộ t vị Thiên hoàng nào từng làm trước đây. Ông lên truyền hình để nói chuyện trực tiếp với người dân. Hai tuần sau, Akihito và hoàng hậu đã đến một trung tâm tạm cư trong một sân vận động ở ngoại ô Tokyo. Tạ i đó , nhữ ng ngườ i dân Nhậ t đượ c di tả n số ng thà nh từ ng cụ m nhỏ, trên sàn nhà, quây chung quanh bằng vài món tài sản ít ỏi. Hầu hết trong số đó là những người đã chạy trốn khỏi đám mây phóng xạ thoát ra từ nhà máy nguyên tử bị hư hại ở Fukushima. Họ đã bỏ lại gần như mọi thứ phía sau, không chắc chắn khi nào, hoặc có thể , trở về quê hương.

38

Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko với những người di tản hôm 30 tháng 3, 2011. Photo Reuteurs

Nhật hoàng và hoàng hậu đến với từng gia đình, quỳ xuống sàn để nhẹ nhàng, ôn tồn hỏi han và bày tỏ sự quan tâm đến họ. Người dân Nhật Bản trước nay chưa bao giờ thấy một vị hoàng đế có cung cá ch như vậy. Đối với

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

những người bảo thủ, Thiên hoàng, một bán thần, hậu duệ trực tiếp của Thá i Dương Thầ n Nữ Amaterasu không nên có cách cư xử như thế. Nhưng nhiều người Nhật đã vô cùng xúc động trước cách bày tỏ rất nhân hậu của Akihito.

Giáo sư Jeff Kingston ở Đại học Temple, Tokyo nói rằng ở nơi dân di tản tạm trú, Akihito đã không hành xử như kiểu các chính trị gia đến một “photo op” để vẫy tay rồi ra đi. Ông ngồi cù ng mọi người, uống trà và tham gia vào cuộc trò chuyện theo cách không thể tưởng tượng được trong thời kỳ trước năm 1945” và nhờ thế, Nhật hoàng Akihito đã tạo được “moral authority” - thẩm quyền về đạo đức, được sự tin cậy, “Ông đã đến được với công chúng theo cách mà cha của ông không thể có được.” Akihito vừ a chí nh thứ c thoá i vị hôm 30 thá ng 5 để trở thà nh vị Thượ ng hoà ng đầ u tiên củ a nướ c Nhật trong vòng 200 năm nay. Ông Kingston gọi vị Thiên hoàng thứ 125 của Nhật là “the consoler in chief” – vị tổng tư lệnh an ủi. Danh hiệu này thực ra là công việc mà trong suốt 30 năm của niên hiệu “Bình thành” (Heisei). Vị hoàng đế vừa thoái vị hôm 30 tháng 4 vừa qua đã phá bỏ khoảng cách giữa một ông


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

39


CHUYỆN MỖI TUẦN

Hoàng tử Akihito và Nhật hoàng Hirohito. Getty Images

Bà giáo Vinning và các học trò năm 1946. Trong ảnh, Akihito là chú bé thứ hai từ bên phải sang. Photo National Archives and Records Administration.

vua được trời đặt lên ngôi với thần dân, trở nên gần gũi với ngưởi dân và cả với thế giới. Ông là vị hoàng tử lớn lên sau khi nước Nhật chiến bại, vị hoàng tử đầu tiên không là một sĩ quan trong quân đội, vị Thiên hoàng đầu tiên hoàn toà n là “Biểu tượng của quốc gia, và cho sự hoà hợp của dân tộc” chứ không có quyề n lự c chí nh trị củ a Nhật bản. Ra đời năm 1933 ở Tokyo với danh hiệu Hoàng tử Tsugu, ông là người con thứ năm và là con trai đầu của Hirohito, vị hoàng đế trị vì Nhật Bản trong thời gian gần hai thập niên quân Nhật tàn phá khắp châu Á. Tháng 9 năm 1945, Nhật đầu hàng quân Đồ ng minh sau hai quả bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki, Akihito mới được 12 tuổi. Nhờ sự cần cù của dân chúng và đầu tư của Hoa Kỳ, sau Thế Chiến II, Nhật Bản đã có những bước phát triển thần kỳ. Năm 1989, Hirohito băng hà, Akihito lên ngai Hoa Cúc vào thời điểm Nhật bản đang là một “siêu cường kinh tế.” Nhưng chỉ một năm sau, kinh tế tài chánh của Nhật lao xuống dốc khi bong bóng tích sản nổ và thị trường chứng khoán Tolyo sụp đổ. Thời đại Bình thành (Heisei) trở thành giai đoạn trì trệ kinh tế, chảng những thế, còn là thời đại của thảm họa.

40

Và chí nh trong giai đoạ n nà y, Akihito thể hiện với dân Nhật một bộ mặt mới của Thiên hoàng. Chẳng những với dân Nhật mà còn với cả thế giới. BÀ GIÁO NGƯỜI MỸ Nhà báo Motoko Rich, trưởng văn phòng Tokyo của tờ The New York Times, kể lại rằng sau khi Nhật đầu hàng, đã có áp lực ở Hoa Kỳ và các quốc gia Đồng minh khác để đem nhà vua Hirohito ra xử như một tội phạm chiến tranh. Trong lúc đó, ở Nhật các trí thức hàng đầu kêu gọi thoái vị, nhiều thành viên của hoàng gia cũng muốn Hirohito thoái vị nhường ngôi cho Akihito – lúc đó mới 12 tuổi, lên ngôi trị vì với sự giúp đỡ của một nhiếp chính quan. Như thế, hoàng gia sẽ được bảo vệ, ông hoàng nhỏ không gây ra tội lỗi gì trong Thế chiến. Nhưng Tướng Douglas MacArthur, chỉ huy lực lượng chiếm đóng tại Nhật bản, đã quyết định thay vì đem Hirohito ra xử lại dùng nhà vua làm chiế c chì a khó a cho kế hoạ ch phi quân sự hóa Nhật Bản và xây dựng nước này như một quốc gia dân chủ. Hoàng gia không bị truy tố, nhưng chế độ quân chủ, đã phải thay đổi. Ngày 3 tháng 11 năm 1946 Nhật chấp nhận một tân Hiến pháp, có hiệu lực vào ngày 3 tháng 5 năm 1947, quy định Thiên hoàng chỉ là “Biểu tượng

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

TM

của quốc gia, và cho sự hoà hợp của dân tộc.” Không giống như các vị vua của các chế độ quân chủ lập hiến khác, vai trò của nhà vua nay được xác định là hoàn toàn mang tính cách tượng trưng và nghi lễ, thậm chí không có cả vai trò danh nghĩa trong chính phủ. Trong thờ i gian quân độ i Hoa Kỳ chiế m đó ng Nhậ t bả n, Thá i tử Akihito có một bà giáo người Mỹ khi theo học ở trường Gakushuin, một trường dành cho con cái giới quý tộc và giàu có. Thái tử Akihito sẽ được chuẩn bị như một ống dẫn để truyền tải những giá trị mà người Mỹ dự định sẽ đưa vào để định hình lại Nhật Bản. Để bắt đầu, các phụ tá của MacArthur sắp xếp để đưa vào một người Mỹ, bà Elizabeth Gray Vining, một chuyên viên thư viện 44 tuổi, một góa phụ theo đạo Quaker. Ngườ i Mỹ cho rằ ng bà giá o Elizabeth Gray Vining là người đã góp công không nhỏ vào việc giúp Akihito trở thà nh ngườ i xoa dị u những nỗi đau của xứ Phù Tang. Bà Vining thực hiện nhiệm vụ của mình với sự nghiêm túc bướng bỉnh, đôi khi cãi nhau với những người hầu phòng vây quanh Akihito. Ngay từ nhữ ng ngà y đầ u, bà Vinning đã tỏ ra cứng rắn với vị vua tương lai. Bà đặt cho Akihito một cái tên tiếng Anh, như đã đặt tên cho các học trò khác của mình. Trong hồi ký của mình, Vinning viết “việc dạy tiếng Anh chỉ là một phương tiện cho nhiệm vụ lớn hơn là mở ra cho thái tử và những người khác về tư tưởng và các thực hành của nền dân chủ Mỹ.” Chuyện đưa khái niệm bình đẳng vào đầu cậu học sinh vua chúa này không dễ. Một lần, khi một thầy giáo khác hỏi Akihito rằng cậu có muốn trở thành một chú bé bình thường không, vị này đã được trả lời “Tôi không biết. Tôi chưa từng là một cậu bé bình thường.” Một lần khác, bà Vining hỏi các học sinh họ muốn làm gì khi lớn lên, Akihito đã viết, “tôi sẽ là hoàng đế.” Ngay cả chơi monopoly cũng là một bài học. Một lần, vào năm 1949, bà giáo đã mời Akihito và một số bạn cùng lớp đến nhà chơi monopoly, trò chơi cổ điển của tư bản, với một vài cậu con của các viên chức Đồng minh. Tony Austin, 84 tuổi, một trong những người bạn chơi với Akihito ngày hôm đó, nhớ lại rằng nhữ ng thiế u niên ngoạ i quố c đã nhanh chóng đánh bại cậ u bé Nhật Bản. Với Akihito, phải chơi monopoly với những tay chơi quá lành nghề này thật không công bằng. Trong lúc các thiếu niên Mỹ e ngại rằng họ đã thô

MONTREAL - OTTAWA

lỗ, Akihito vẫn bình thản. Hoàng tử đang học cách để trở thành một kẻ biết chấp nhận thua cuộc. Akihito chính thức được tấn phong Hoàng thái tử năm 1952. Ông trở thà nh vị hoà ng đế củ a nước Nhật đã nhìn thẳng vào những gì quân phiệt Nhật đã gây ra trong thế chiến thứ hai, cho thế giới và cho chính người Nhật, để xin lỗi. CẬU SINH VIÊN VÀ CHAI BOM XĂNG Ở OKINAWA Hôm ấy là ngày 17 tháng 7 năm 1975, ngày Hoàng thái tử Akihito và Công chúa Michiko đến dự Ocean Expo 75. Đó là cuộc viếng thăm Okinawa đầu tiên của một thành viên hoàng gia trong vòng 54 năm. Cuộc viếng thăm cũng khơi lại những sự oán giận trong lòng người dân ở đây, những người đã phả i trả giá rấ t đắ t nhân danh Thiên hoàng trong những năm chiến tranh. Okinawa từng là một trong trậ n chiến đẫm máu nhất trong Thế chiến thứ hai, một cơn ác mộng kéo dài hơn 80 ngày với hàng trăm ngàn binh sĩ trên bộ, trên biển và trên không. Đó là vị trí cuối cùng của Quân đội Hoàng gia. Trong trậ n nà y, 95.000 binh sĩ Nhật Bản và 12.500 binh sĩ Mỹ đã bỏ mình, nhưng cũng có gần 100.000 dân thường - khoảng một phần tư dân số Okinawa – trong đó có nhiều thiếu niên đã bị buộc phải cầm vũ khí và nhiều gia đình bị lính Nhật ra lệnh tự sát cả nhà thay vì đầu hàng. Rồi suốt 27 năm sau đó, đây là nơi Hoa Kỳ đã cai trị, xây dựng các căn cứ quân sự để trong các cuộc chiến tranh Triều tiên và Việt Nam, tạo ra nhiều căm giận trong lòng dân dịa phương. Chưa một nhân vật hoàng gia nào dá m đế n đây trong thờ i gian đây. Okinawa chỉ mới được trao trả cho Nhật năm 1972. Khi hai vợ chồng Hoàng thái tử đến đặt vòng hoa cúc tại đài kỷ niệm để tưởng nhớ các nữ sinh viên và y tá người Okinawa đã tự sát trong trận chiến ở Okinawa trong những ngày cuối cùng của Thế chiến II, một chai bom xăng Molotov nổ trước mặt họ. Thủ phạm là Isao Chinen, một sinh viên 25 tuổi, một sinh viên trẻ. Anh đã ẩ n nấ p trong hang suố t trong 6 ngày cùng với một đồng lõa, để chờ đợi giây phút đó. Anh ta hô lớ n “Đả đả o Thiên hoàng. Hoàng thái tử cút đi!” Chinen bị bắ t và bị kế t á n 30 tháng tù. Sau này, Chinen nói rằng anh không hề muốn làm tổn thương Akihito, anh chỉ muốn lay động và làm hoàng thái tử bất ngờ. Ngay đêm đó, từ khách sạn nơi ông


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

41


CHUYỆN MỖI TUẦN

Tại buổi lễ tưởng niệm những ngưởi đã chết trong chiến tranh ở sảnh võ đường Nippon Budokan, 15 tháng 8, 2018, Nhật hoàng Akihito bày tỏ sự ân hận về vai trò của Nhật trong Thế chiến II. Photo: Hiroko Harima/Kyodo News via AP

Akihito trao lại các Bảo vật tượng trưng cho vương quyền trong buổi lễ thoái vị ngày 30 tháng 4, 2019

đang trú ngụ, Akihito đã đưa ra một tuyên bố bất ngờ. Ông gọi Okinawa là chiến trường duy nhất ở Nhật Bản, “nơi một số lượng lớn cư dân bị lôi vào những sự hy sinh khốn khổ trong cuộc chiến tranh cuối cùng.” “Khi nghĩ về những nạn nhân và gia đình tang quyến của họ, lòng tôi đã ngậy đầy đau khổ và cay đắng.” Okinawa chỉ là điểm khởi đầu. Sau khi lên ngôi hoàng đế năm 1989, ông đã mang cùng một thông điệp ăn năn đó đến khắp châu Á. Akihito đã đi đến Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Palau, Philippines, Saipan, Singapore, Thái Lan và Việt Nam - tất cả những nơi đã quằn quại dưới gót giày của quân Nhật trong Thế chiến II. Tại mỗi nơi ông đến, Akihito vinh danh những người Nhật đã chết trong chiến tranh và đồng thời tưởng niệm các nạn nhân của quân Nhật. Ông nói về hòa bình, và cam kết rằng nước Nhật của ông sẽ không bao giờ lặp lại những sự kinh hoàng khủng khiếp của chiến tranh. Mặc dù nhiều người nói rằng nhữ ng gì Akihito đã là m là không đủ, nhưng thông điệp hòa bình của ông đã giúp phục hồi phần nào danh tiếng của Nhật Bản ở nước ngoài. Ở Nhật cũng có những ý kiến chia rẽ. Khi chấm dứt sự chiếm đóng của

42

Mỹ, giữa những người dân Nhật đã xuất hiện một lằn nứt trong cách nghĩ về cuộc chiến tranh. Một số người phía hữu đã tìm cách giảm thiểu các hành động của Quân đội Hoàng gia, và chế giễu “tour du lịch xin lỗi” của Akihito, cho rằng Nhật Bản đã xin lỗi đủ rồi. Chuyế n viế ng thăm củ a Akihito đến Trân Châu Cảng năm 1994 đã bị các cuộc biểu tình của phe theo chủ nghĩa dân tộc đánh trật kế hoạch. Thay vì đặt vòng hoa tại địa điểm mà máy bay Nhật đã tấn công, Akihito đã phải đặt ở một nơi khác, một tượng đài chiến tranh cách đó vài dặm. Theo Hiến pháp, hoàng đế bị cấm tham gia chính trị. Tuy nhiên, Akihito đóng vai trò là một sự kiểm soát đối với phe cực hữu trong nước. Là những người theo chủ nghĩa truyền thống, phe này tôn kính nhà vua. Tuy nhiên, họ đã bất bình với việc ông không chịu để cho quốc gia quên đi quá khứ. Từ một thập niên nay, chính sách “ngoại giao xin lỗi” cũ cùng với chủ nghĩa hòa bình đã dần bị chỉ trích. Thủ tướng đương nhiệm, Shinzo Abe, đã tuyên bố sẽ loại bỏ hiến pháp hòa bình của Nhật Bản. Ông và những người phe hữu khác muốn phục hồi lại kiểu giáo dục lòng ái quốc và xóa bỏ cái mà họ gọi là “chủ nghĩa khổ dâm lịch sử” của thời kỳ hậu chiến. Bằng những cách tinh tế, nhưng

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

TM

quyết đoán, Hoàng đế Akihito đã nhiều lần bày tỏ thái độ khinh bỉ đối với những người xét lại. Năm 2015, trong diễn văn nhân dịp kỷ niệm 70 năm kết thúc chiến tranh, TTg Abe cho rằng hòa bình và thịnh vượng mà dân Nhật đang có ngày hôm nay là nhờ sự hy sinh của ba triệu người Nhật đã bỏ mình trong chiến tranh. Ngay hôm sau, Akihito đã phản ứng bằng bài phát biểu của mình. Ông khẳng định sự thịnh vượng mà chúng ta tận hưởng ngày hôm nay là nhờ vào sự chăm chỉ và hy sinh của người dân Nhật Bản “sau chiến tranh.” Đối với hàng triệu người Nhật xem Nhậ t hoà ng phá t biể u trên truyề n hình, đó rõ ràng là một cái tát. Trong một dịp khác tại một bữa tiệc trong vườn hoàng gia ở Tokyo, một nhân vật cánh hữu của chính quyền đô thị Tokyo tự hào nói với Akihito rằng ông ta chịu trách nhiệm bảo đảm tất cả các thầy cô giáo đứng nghiêm và nhìn về phía quốc kỳ khi hát quốc ca. Hoàng đế đã nhẹ nhàng, nhưng dứt khoát, dạy dỗ ông quan này: “Tôi ủng hộ sự lựa chọn cá nhân.” ĐỂ HOÀNG ĐẾ ĐƯỢC VỀ HƯU Nhưng “sức vua” cũng phải có lúc kiệt, sức khỏe của vị hoàng đế 85 tuổi đã suy giảm từ nhiều năm này. Ông bị ung thư tuyến tiền liệt và từng được giả i phẫ u tim quan trọ ng. Những người gần gũi với ông nói rằng nhà vua ngày càng lo lắng rằng sức khỏe kém sẽ làm mất hết sức lực và khiến ông không thể thực hiện các nhiệm vụ chính thức của mình. Từ năm 2009, Akihito đã bắt đầu âm thầm tìm cách để được phép trao lại ngai vàng cho con, một chuyện không dễ dàng. Hiến pháp 1947 quy định rõ ràng

Tân Nhật hoàng Naruhito và Hoàng hậu Masako, theo sau là Hoàng thái tử Akishino và Công chúa Kiko trong Hoàng cung ở Tokyo ngày 1 tháng 5 2019. (Photo: AFP)

MONTREAL - OTTAWA

các hoàng đế phải phục vụ “trọn đời”. Theo Giá o sư Takeshi Hara củ a Open University Nhật bàn, các chính trị gia đã bỏ qua yêu cầu của hoàng đế trong suốt 9 năm. Không còn kiên nhẫn nổi, Akihito và hoàng gia đã dùng đến “mưu mô”. Họ nhờ đế n sứ c mạ nh củ a truyề n thông để tìm kiếm sự đồng cảm của dân chúng. Một “người nào đó” trong hoàng gia đã tiết lộ thông tin về việc hoà ng đế muố n và cầ n đượ c nghỉ ngơi cho đài truyền hình quốc gia Nhật Bản NHK. Vớ được tin sốt dẻo, NHK lập tức truyền đi. Một tháng sau, hoàng đế lên truyền hình lần thứ hai để kêu gọi trực tiếp người dân Nhật Bản, giải thích mong muốn được thoái vị, nhường ngôi cho con. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy đại đa số người Nhật ủng hộ mong muốn của Akihito. Thủ tướng Abe và những người bảo thủ không có cách nào ngoài việc tuân theo ý dân. Việc thoái vị đòi hỏi một đạo luật đặc biệt của Quốc hội, được thông qua vào năm 2017. Đạo luật này chỉ áp dụng cho Akihito, và không cho các hoàng đế trong tương lai. Để rồi phải mất gần hai năm nữa, sau một buổi lễ thoái vị chỉ dài hơn 10 phút hôm 30 tháng 4, Akihito mới có thể tận hưởng những ngày nhàn nhã của mình. CHA TRUYỀN CON NỐI Hoàng Thái tử Naruhito, vừa lên ngôi vớ i niên hiệ u Reiwa (Lệ nh Hòa) chẳng những đã nối ngôi cha mà còn nối tiếp công việc người cha đã bắt đầu. Trong diễn văn đầu tiên với tư cách là hoàng đế, Naruhito, 59 tuổi, nói rằng ông cảm thấy sức nặng của vị trí của mình, gánh nặng mà người cha đã từng mang suốt bao nhiêu năm, và “sẽ suy ngẫm sâu về con đường mà Hoàng đế Hồi hưu (danh vị mới của Akihito) đã theo và luôn nhớ con đường mà các hoàng đế trong quá khứ từng bước qua, và sẽ hết sức để cải thiện bản thân.” Tân hoàng đế cam kết sẽ là một biểu tượng của sự thống nhất cho quốc gia, sẽ làm việc để “phục vụ cho sự đoàn kết của người dân Nhật Bản, trong khi luôn hướng mọi suy nghĩ của tôi đến người dân và sát cánh cùng họ.” Reiwa, tên của kỷ nguyên đế quốc mới, có nghĩa là “sự hòa hợp tuyệt đẹp”, được lấy từ Manyoshu, tuyển tập thơ cổ nhất của Nhật Bản. Ông nói thêm, “Tôi chân thành hy vọng cho hạnh phúc của dân chúng và tiến bộ hơn nữa của đất nước, và cho hòa bình thế giới.” ĐỖ QUÂN (tổng hợp)


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

43


BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

TM

MONTREAL - OTTAWA

Thấy gì ở Thượng đỉnh

Nga - Bắc Hàn?

N

Kim Jong Un được đón tiếp tại ga Khasan, Cộng hòa Nga

gày 19/04, Dmitry Peskov, phát ngôn viên Điện Kremlin cho biết, hạ tuần tháng 04/2019 diễn ra hội nghị Thượng đỉnh Nga Triều tại Vladivostok. Cùng ngày, Hãng Thông tấn Trung ương Bắc Hàn (KCNA) đưa tin, Kim Jong-un đã gửi thư cho Tổng thống Putin, cam kết nỗ lực tăng cường quan hệ song phương.Trong thư gửi Tổng thống Putin ngày 18/04, Kim Jong-un viết: “Tôi sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với ngài nhằm phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa Bắc Hàn và Cộng hòa Nga một cách nhất quán và xây dựng phù hợp với đòi hỏi của kỷ nguyên mới, nhằm bảo vệ hòa bình và an ninh thế giới” … Hội nghị Thượng đỉnh giữa Kim Jong-un và Vladimir Putin diễn ra trong 2 ngày 24 và 25/04/2019 tại Đại học Liên bang Viễn Đông ở đảo Russky, Vladivostok. KIM JONG-UN ĐẾN VLADIVOSTOK Theo tờ Chosun Ilbo (Đại Hàn), ngày 23/04, Kim Jong-un lên đoàn tàu bọc thép tới Vladivostok. Quãng đường dài 700km từ Bình Nhưỡng đến Vladivostok chạy khoảng từ 10 đến 15 giờ. Sáng 24/04 , đoàn tàu bọc thép chở Kim Jong-un đi qua biên giới Nga Triều, dừng chân tại Khasan, nơi có nhà lưu niệm xây năm 1986 nhân

44

chuyến thăm Liên Xô của ông nội Kim Jong-un là Kim Nhật Thành, cố lãnh tụ Bắc Hàn. Sau đó, đoàn tàu sẽ đến thành phố Ussuriysk, chuyển sang tuyến đường sắt xuyên Siberia tới thành phố Vladivostok, nơi tổ chức hội nghị Thượng đỉnh Nga Triều. Ngày 25/04, Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Kim Jong Un đã gặp nhau lần đầu tiên tại thành phố cảng Vladivostok, đánh dấu bước tiến mới trong quan hệ Nga –Bắc Hàn. Theo Daily Mail, đây là cuộc gặp đầu tiên của Chủ tịch Kim với Tổng thống Nga Putin. Dư luận cho là, Kim Jong-un muốn tìm kiếm sự ủng hộ của Putin trong đàm phán nguyên tử Mỹ-Bắc Hàn đang có dấu hiệu bế tắc. Trong tuyên bố trước thềm hội nghị thượng đỉnh, Kim và Putin đều mong muốn tăng cường hơn nữa mối quan hệ lịch sử. Kim Jong-un nói: “Tôi nghĩ đây sẽ là cuộc gặp rất có ý nghĩa trong việc phát triển quan hệ hai nước, vốn đã có bề dày lịch sử và ngày càng trở nên ổn định. Trong bối cảnh thế giới tập trung vào tình hình Bán đảo Triều Tiên, tôi nghĩ đây sẽ là cuộc đối thoại có ý nghĩa”. Putin nói với Kim rằng, Cộng hòa Nga ủng hộ tiến trình hạ nhiệt căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên và muốn thúc đẩy kinh tế. Putin nói:

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

“Tôi tin rằng, chuyến thăm của ngài giúp chúng ta hiểu nhau hơn về cách giải quyết vấn đề Bán đảo Triều Tiên. Nga có thể làm gì để hỗ trợ tiến trình này. Về quan hệ song phương, chúng ta vẫn còn rất nhiều cơ hội phát triển kinh tế”. Hai nhà lãnh đạo Cộng hòa Nga và Bắc Hàn đã có cuộc gặp riêng tại Đại học liên bang Viễn Đông trên đảo Russky, mở màn cho hội nghị Thượng đỉnh với sự tham gia của quan chức hai nước. Theo hãng thông tấn TASS, cuộc thảo luận giữa hai nhà lãnh đạo và quan chức 2 nước diễn ra hơn 3 tiếng đồng hồ. Sau đó, hai vị cùng tham dự buổi tiếp đón chính thức và dùng bữa tối. Trong cuộc gặp mặt, Tổng thống Putin nói Nga sẵn sàng giúp Bắc Hàn phá vỡ bế tắc về chương trình vũ khí nguyên tử. Trong khi đó Kim Jong un cho biết cuộc gặp mặt vô cùng ý nghĩa. Hai nhà lãnh đạo không công bố bất kỳ thỏa thuận chung nào. Tuy nhiên, giọng điệu thân thiện giữa hai bên là điều khác biệt so với Thượng đỉnh Mỹ - Triều hồi tháng 02/2019 tại Hà Nội. Trong cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên, Putin và Kim Jong-un đã tặng nhau những thanh kiếm nghi lễ và kỷ niệm chương ghi rõ lời chào mừng bằng hai thứ tiếng Nga và Triều Tiên.

LÝ ANH

KIM JONG - UN NÓI “Ý ĐỒ XẤU” CỦA MỸ Truyền thông Bắc Hàn đưa tin, khi gặp Tổng thống Putin, Kim Jong-un nhắc đến việc Mỹ có “ý đồ xấu” tại hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai ở Hà Nội. Kim Jong-un cảnh báo: “Tình hình bán đảo Triều Tiên đang lâm vào bế tắc và đã chạm mức giới hạn, có thể quay lại trạng thái ban đầu trong bối cảnh Hoa Kỳ có hành động xấu tại hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai. Hòa bình và an ninh trên Bán đảo Triều Tiên hoàn toàn phụ thuộc vào thái độ của Mỹ trong tương lai. Bắc Hàn sẵn sàng chuẩn bị đối phó với mọi tình huống có thể xảy ra”. Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ -Triều lần hai kết thúc mà không đạt được thỏa thuận. Bắc Hàn đề nghị Mỹ dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt để đổi lấy phi nguyên tử hóa, Mỹ lại muốn Bắc Hàn phải phi nguyên tử hóa toàn diện trước khi dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Tuyên bố của Kim Jong-un đưa ra một tuần sau khi Bình Nhưỡng yêu cầu loại Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khỏi các cuộc đàm phán phi nguyên tử. Bắc Hàn cáo buộc Ngoại trưởng Hoa Kỳ tìm cách cản trở tiến trình đối thoại giữa nguyên thủ hai nước. Về phần mình, Tổng thống Putin nói Moscow ủng hộ nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng và ngăn chặn mọi xung

Kim Jong Un lần đầu bắt tay Tổng thống Vladimir Putin


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

45


BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

TM

Hội đàm Nga - Triều

đột nguyên tử trên Bán đảo Triều Tiên. Ông nhấn mạnh: “Bắc Hàn phải được đảm bảo an ninh, đảm bảo chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ. Chúng ta cần phải trở về thời kỳ mà luật pháp quốc tế quyết định tình hình trên thế giới, chứ không phải tuân theo luật pháp của kẻ mạnh”. Phát biểu với truyền thông sau hội nghị, Putin cho biết sẽ truyền đạt kết quả của cuộc đối thoại tới các lãnh đạo thế giới khác. Sau hội nghị Thượng đỉnh Nga Triều, Putin tham dự một hội nghị Thượng đỉnh khác tại Bắc Kinh. Ông cho biết sẽ thảo luận về kết quả Hội nghị Thượng đỉnh Nga – Triều với các lãnh đạo Trung Quốc. Ông nói: “Ngày mai tôi sẽ thảo luận với các lãnh đạo Trung Quốc tại Bắc Kinh. Chúng tôi cũng thảo luận thẳng thắn và cởi mở về cuộc gặp hôm nay với lãnh đạo Mỹ. Không có gì cần phải giữ bí mật. Lập trường của nước Nga là luôn minh bạch, không có thuyết âm mưu”. Tổng thống Putin còn cho biết: “Đích thân ông Kim Jong-un đã yêu cầu chúng tôi thông báo lại với phía Mỹ về lập trường của ông ấy đối với những vấn đề liên quan đến diễn biến trên Bán đảo Triều Tiên và trong khu vực”. Đài truyền hình Hoa Kỳ CNN nhận định, một trong những thông điệp chính của Điện Kremlin sau hội nghị Thượng đỉnh Nga - Triều là: Nếu Hoa Thịnh Đốn muốn giải quyết vấn đề thông qua đối thoại, điều quan trọng là phải nói chuyện với Putin. BÌNH LUẬN CỦA TRUYỀN THÔNG VÀ HỌC GIẢ Trong một bài báo viết về kết quả hội nghị Thượng đỉnh Nga - Triều đăng trên tờ Washington Post, tác giả bài báo bình luận: Đối với Kim Jong-

46

un, gặp Tổng thống Putin là bước đi tiếp tục hòa nhập vào chính trường quốc tế sau nhiều năm khép kín. Hội nghị Thượng đỉnh Nga -Triều sẽ giúp củng cố uy tín của ông Kim trên trường quốc tế, một lần nữa chứng minh cho người dân Bắc Hàn thấy lãnh đạo của họ luôn được chào đón bởi nguyên thủ nhiều quốc gia trên thế giới. Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Triều cũng giúp Bắc Hàn nhận được sự ủng hộ từ một thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, vốn có thể phủ quyết bất cứ đề xuất nào của Hoa Thịnh Đốn đối với việc áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với Bình Nhưỡng. Thậm chí có hy vọng mong manh rằng, Nga sẽ thuyết phục Mỹ bớt cứng rắn hơn hoặc Trung Quốc linh hoạt hơn trong thực thi các biện pháp trừng phạt. Đây cũng là cơ hội để Kim Jongun gửi thông điệp tới Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh rằng, ông còn có các lựa chọn khác. Washington Post dẫn lời David Kim, nhà phân tích tại Trung tâm Stimson ở Hoa Thịnh Đốn nói: “Kim Jong-un không muốn đặt tất cả trứng vào giỏ của Trung Quốc vì Bắc Hàn phải phụ thuộc về mặt kinh tế vào Trung Quốc. Càng ở dưới cái bóng của Trung Quốc thì họ càng muốn thoát khỏi nó”. Andrei Lankov - nhà nghiên cứu về Bắc Hàn của Nga, hiện là giáo sư giảng dạy tại Đại học Quốc Dân, Hán Thành, nhấn mạnh: Thông qua chuyến thăm Nga, ông Kim Jong-un muốn chứng minh cho Hoa Thịnh Đốn thấy Bình Nhưỡng không bị cô lập nếu các vấn đề nước này đang phải đối mặt không giải quyết được với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Hai nhà lãnh đạo Nga -Triều có thể thảo luận cách thức nhằm

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

giảm nhẹ sự trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Bắc Hàn hay những sự hỗ trợ khác về kinh tế. Bên cạnh đó, ông Kim cũng muốn ngầm gửi tín hiệu cho Chủ tịch Tập Cận Bình rằng, ngoài Trung Quốc, ông còn có những người bạn khác. Thời gian gần đây, quan hệ Trung -Triều đã được cải thiện đáng kể, song hai bên vẫn còn có nhiều hoài nghi. Đối với Tổng thống Putin, Hội nghị Thượng đỉnh Nga -Triều sẽ cho thế giới thấy ông đã đưa Nga trở lại địa vị một cường quốc ngoại giao toàn cầu và quan trọng hơn, đây giống như một thông điệp rằng, Nga không muốn và cũng không thể “đứng ngoài” tiến trình phi nguyên tử hóa Bán đảo Triều Tiên. Moscow muốn mình được lắng nghe trong vấn đề nguyên tử ở Đông Bắc Á và muốn tham gia định hướng của Bắc Hàn trong thời gian tới. Giáo sư Andrei Lankov nói: “Mục đích chính của Nga là muốn nhắc nhở các bên liên quan khác rằng, nước

MONTREAL - OTTAWA

này vẫn có ảnh hưởng tiềm tàng về kinh tế và chính trị trong khu vực. Moscow cần quay trở lại với tình hình trên Bán đảo Triều Tiên”. Trong khi đó, hãng thông tấn CNBC dẫn lời nhà phân tích Anthony Rinna thuộc Viện Nghiên cứu Châu Á-Thái Bình Dương thuộc Đại học Nottingham, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, cho hay: Từ 2003 đến 2008, Nga vốn là một thành viên trên bàn đàm phán sáu bên về vấn đề nguyên tử ở Bán đảo Triều Tiên. Mặc dù Nga không thể đơn phương giải quyết cuộc khủng hoảng trên Bán đảo Triều Tiên, nhưng sẽ tạo ra một số đòn bẩy nhất định nhằm đẩy nhanh tiến trình phi nguyên tử hóa. Giờ đây, một lần nữa Moscow có cơ hội thúc đẩy vai trò của mình tại khu vực Đông Bắc Á, để chứng minh Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất có ảnh hưởng với Bắc Hàn. Đồng thời cảnh tỉnh và nhắc nhở Đại Hàn, nếu Hán Thành không nắm bắt cơ hội này thì Bình Nhưỡng sẽ thế chỗ với những lợi ích to lớn về ngoại giao và kinh tế. Khẳng định tầm ảnh hưởng đối với vấn đề phi nguyên tử hóa ở Bán đảo Triều Tiên cũng có thể tạo cho Nga lợi thế nhất định trước phương Tây khi nước này muốn mở rộng vai trò trong giải quyết xung đột tại Syria, Ukraine hay đương đầu với cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ. Ngoài chính trị, kinh tế cũng là lý do khiến Nga quan tâm tới Bắc Hàn. Dư luận cho rằng: “Mục đích chính của Nga trong quan hệ với Bắc Hàn vẫn là mong muốn phát triển và đảm bảo an ninh cho vùng Viễn Đông nước này. Nga xem vị trí địa lý tiếp giáp giữa Nga với Bắc Hàn là con đường tiến ra thị trường toàn cầu rộng lớn hơn” … LÝ ANH

Kim và Putin nâng ly chúc rượu sau hội đàm Nga - Triều


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

47


GÓC CỦA PHAN

TM

MONTREAL - OTTAWA

Xin chào nhau giữa con đường… PHAN

Đ

a số người Việt chúng ta đều biết câu thơ bất hủ của cố thi sĩ Bùi Giáng, “Xin chào nhau giữa con đường/ mùa xuân phía trước miên trường phía sau” trong bài thơ “Chào Nguyên Xuân” của ông. Nói về Bùi Giáng tiên sinh thì mỗi người cảm khái thơ ông theo cách riêng của mình về nhà thơ đã để lại bao nhiêu triết lý nhân sinh cho hậu thế từ tài năng và sự thông tuệ chữ nghĩa và triết lý của ông. Ở đây, ta thử nhặt lại từ “xin” để thấy một nhân cách lớn, khác thường trong việc chào hỏi nhau đã là quý hoá trong cuộc sống, trong xã hội, trong nhân loại lắm rồi. Tiên sinh cũng chào hỏi cuộc đời, nhưng là “xin chào”. Chào hỏi nhau đã là tử tế trong đời sống hối hả bây giờ, sao lại còn phải “xin chào” cho luộm thuộm thêm câu nói, rối rắm thêm cái văn minh xu hướng cứ câng câng mặt lên chờ người khác chào hỏi mình trước rồi mới chào lại vì cái “tôi” của ai cũng lớn hơn đời. Nhưng ngẫm nghĩ về tư tưởng, ngôn ngữ của Bùi tiên sinh, ngẫm nghĩ về sự khác thường trong từ ngữ bình thường mà ông thường sử dụng mới thấy ẩn sâu trong ngôn ngữ ông dùng, thuật dùng từ ngữ bậc thầy của tiên sinh. Nếu là gặp nhau buổi sáng thì chào buổi sáng, chúc nhau một ngày lành; gặp nhau buổi tối thì chào buổi tối, chúc nhau một giấc ngủ ngon; người bình thường chúng ta làm được điều đó với mọi người xung quanh đã là tử tế, lương thiện rồi. Nên tiên sinh “xin chào nhau giữa con đường”. Con đường không là con đường mang tên tiền nhân, chiến tướng nào đó, mà là đường đời vạn ngã; có nhân là nguyên nhân, có duyên là duyên ngộ mới gặp được nhau trong biển người mênh mông, đường đời vạn nẻo… nên tiếc gì

48

nhau một lời chào hỏi cho tử tế trong cái bể đời vốn dĩ hơn thua, cứ câng câng mặt lên mà chờ thiên hạ chào hỏi mình trước; cứ đòi hỏi cuộc đời, người đời phải tử tế với ta trước mà sao không tử tế với cuộc đời, người đời trước để nhận nhân quả lành. “Xin chào nhau giữa con đường”. “Nhau” chẳng là ai cả, nhau có thể là một người quen, không quen, người qua đường ngẫu nhiên… nhau cũng có thể là chính ta. Hãy xin chào nhau cho vơi đố kỵ, bớt hận thù với đời và cả với mình trong vốn dĩ nhân sinh thù ghét người khác đã khổ thân với mối thù, và khổ tâm hơn nữa cho những ai ghét bỏ chính mình. Hãy buông bỏ hận thù và đố kỵ để chào hỏi “nhau” trên con đường vô danh mà ai cũng đi qua một lần là kiếp người. Phải chăng tiên sinh không chào hỏi bình thường mà “xin chào” vì tiên sinh ý thức được “mùa xuân phía trước” rất ngắn ngủi, cái “miên trường phía sau” mới ngậm ngùi của kiếp người. Chúng ta hơi khó hiểu khi đọc thơ Bùi Giáng dù từ ngữ ông dùng rất đơn giản, bình dân; thể thơ ông thường làm là thơ lục bát thì người Việt nào chả biết thơ lục bát. Nhưng từ từ ngữ bình dân, thể thơ bình dân mà bao hàm được triết lý cao siêu, nhân bản đích thực, có thể nói tiên sinh là nhà thơ hiếm trong thơ văn cận đại của nước nhà. Mỗi chúng ta cứ tự bình tâm suy nghĩ về mấy câu lục bát của cố Bùi Giáng tiên sinh, “Uống như uống nước cam tuyền/ từ đầu tiên mộng tới phiền muộn sau/ uống xong ly rượu cùng nhau/ hẹn rằng mãi mãi quên nhau muôn đời.” Mấy câu thơ từ điển tích nước Cam

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

tuyền, đến mộng ước không thành nên thành phiền muộn. Đời là những cuộc gặp, nâng ly, chúc tụng... hứa hẹn, thề nguyền… Tất cả không thực vì tất cả sẽ qua đi; chỉ có “quên”, quên đi là nhớ mãi. Người ta hẹn thề “không bao giờ quên nhau” nên xa mặt cách lòng theo bản năng con người. Nên tiên sinh “hẹn rằng mãi mãi quên nhau muôn đời”. Đó mới đích thực là sự nhớ, lòng thủy chung âm thầm mà bất biến của tri kỷ… Một dẫn chứng về tính ẩn dụ cao siêu trong thơ Bùi Giáng để thấy hai từ “Xin chào” của tiên sinh với cuộc đời, với nhân loại hàm chứa triết lý sống bát ngát. Nhưng ngày nay việc chào hỏi sơ đẳng nhất trong hãng xưởng cũng trở nên khó khăn, hay chỉ người Việt lười chào hỏi nhau thì đúng hơn vì người Mỹ vẫn chào buổi sáng các đồng nghiệp. Thường là họ chào trước thì một người Việt mới chào lại, không thì thôi. Còn người Việt với nhau, nếu là thân thì sáng ra gặp nhau chỉ hất hàm một cái, không thân thì lạnh lùng đi qua nhau như đi qua cây cột đèn trên đường mưu sinh. Ngẫm lại hội nhập không chỉ là một quá trình tiếp thu cái mới mà song hành phải bảo tồn cái hay cái đẹp có sẵn nữa. Trong kho tàng văn hoá Việt có câu, “lời chào cao hơn mâm cỗ”. Chứng tỏ ông bà ta rất coi trọng việc chào hỏi nhau, rộng hơn là coi trọng lễ nghi truyền thống. Bài học “Công Dân Giáo Dục” ở các trường tiểu học xưa dưới thời Đệ nhất, Đệ nhị Cộng Hoà đều dạy các học sinh từ bé việc đi thưa về trình với ông bà, cha mẹ trong nhà. Ra đường gặp chào cờ phải đứng lại, ngã mũ và

đứng nghiêm cho đến khi thượng kỳ trọn vẹn hoặc dứt bài Quốc ca. Trên đường đi học, nếu gặp xe tang cũng phải dừng chân, ngã mũ để tiễn biệt người quá cố… Những biểu hiện văn hoá tốt đẹp ấy dường như không còn trong đời sống hôm nay. Cứ hỏi ngay chính mình câu hỏi đơn giản nhất, “Khi lái xe trên đường, nếu gặp đoàn xe tang, ta đã xử sự ra sao?” Câu trả lời của tôi là: Nếu còn kịp thì ngoặt tay lái sang đường khác để tránh kẹt xe. Chẳng đặng đừng thì dạt vào làn xe bên trong, chạy chậm lại để nhường đường cho đoàn xe tang đi qua… Và tôi rất bực mình với chiếc xe nào đó cố gắng len lỏi vào đoàn xe tang để vượt qua. Có lẽ câu trả lời của rất nhiều người cũng giống như tôi. Trong tiềm thức chúng ta vẫn tồn tại lễ nghi mai một theo đà văn minh, một chút nhân bản bẩm sinh với nghĩa tử là nghĩa tận trước người quá cố, một chút giáo huấn mờ nhạt từ những năm tiểu học đã xa… Ta bây giờ không còn là ta với đôi chân trần, cái quần xà lỏn, tập sách bỏ túi ny-lon để bơi qua sông cho khỏi ướt mà tới trường làng để học Gia Huấn Ca và Công Dân Giáo Dục. Ta bây giờ mang quốc tịch Mỹ, nói tiếng Anh như gió, lái xe hơi trên đường phố của quốc gia giàu mạnh nhất hành tinh… Ta là ước mơ của người di dân lậu, ta là ước mơ của bao nhiêu người khác trên khắp địa cầu, nên ta ước mơ xa hơn nữa, nên quên đi ước mơ đáng nhất là ta vẫn là ta với đôi chân trần cái quần xà lỏn, vượt sông với tập sách trong túi nylon để đến trường, nhưng là cậu bé có giáo dục, một thằng nhỏ đạo đức với


TM

MONTREAL - OTTAWA

hết lòng thành đứng nghiêm, ngã mũ chào đoàn xe tang, tiễn biệt người quá cố với hết lòng trân trọng đồng loại… Chuyện ấy không hẳn đã là chuyện cổ tích trong đời sống hôm nay vì trên đường vẫn còn những người “Xin chào nhau giữa con đường/ mùa xuân phía trước miên trường phía sau”… Trên xa lộ thông tin chiều nay tôi đã gặp: Bloomington, Ind. (WTVO) - Tấm hình người đàn ông ở tiểu bang Indiana dừng xe, đứng ngả mũ giữa trời mưa, cúi đầu chào vĩnh biệt người đã khuất khi một đoàn xe tang đi ngang đang được lan truyền với tốc độ chóng mặt. Người phụ nữ chụp tấm hình không biết người đàn ông là ai, nhưng gọi ông là “một ví dụ tuyệt vời” về cách hành xử của con người trước một đoàn xe tang. “Ông ấy là một ví dụ tuyệt vời về cách chúng ta nên hành xử khi một đoàn xe tang đi ngang…” Joy Wagler ghi. “Không chỉ ông ấy tấp xe vào lề, mà còn bước ra khỏi xe, ngã mũ xuống ngực, đứng cúi đầu giữa trời mưa. Đoàn xe tang này dài hơn bình thường nhưng ông ấy vẫn đứng yên như vậy cho đến lúc chiếc xe cuối cùng qua. “Thật không may, những hình ảnh như vậy không còn thấy trong chúng ta. Ông ấy bày tỏ kính trọng sâu sắc. Điều

này nhắc nhở tôi rằng, chúng ta không nên quá bận rộn và lúc nào cũng quá vội vã mà quên bày tỏ đồng cảm và tôn trọng những người đồng loại.” I have to give a shout out to this guy in Bloomington. I don’t know him, but he is a wonderful example of how we need to act when a funeral procession comes through while we are driving. Not only did he pull over and stop, but he got out of his truck, took his hat off and stood (in the rain) with his hat on his chest and head bowed! This was longer than the average funeral procession and he didn’t move until it was over. Unfortunately this is something that has been lost with a lot of people. He showed so much respect. It was a good reminder to me that we should never be so busy and so much in a hurry that we forget to show compassion and respect for our fellow men! (Theo WTVO) Mong rằng mỗi chúng ta sẽ xử sự khác hơn nhịp sống vội vã từng ngày nơi đây đã làm thay đổi chúng ta. Khơi dậy, sống lại với bản chất thực trong mỗi con người đều là di sản văn hoá của tiền nhân để lại. Cảm ơn khoa học kéo dài tuổi thọ cho con nít sống lâu năm.

UÛng hoä baùo Vieät ngöõ baèng caùch hoûi cöûa haøng ñeå laáy tôø baùo tieáng Vieät maø baïn yeâu thích ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG THÔØI BAÙO

PHAN

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

49


LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

TM

MONTREAL - OTTAWA

Thời đại khủng hoảng và nạn lừa đảo!

Việt nam, vụ nước hoa Thanh hương, thập niên 90, đã khiến nhiều nhà đầu tư, đã trắng tay sau tháng tư đen, 1975, lại thêm tay trắng vì một vụ đầu tư ảo. Nhiều người muộn màng nhận ra chỉ vì tin người, chỉ vì tham lợi trước mắt, trở thành nạn nhân lừa đảo từ một tay bịp tài tử. Tưởng rằng tệ nạn này chỉ có ở những nơi luật lệ, quản lý còn lỏng lẻo và dân chúng còn chưa có hiểu biết về điều hành tài chính và kinh nghiệm về đầu tư. Còn ở những quốc gia tư bản như Mỹ thì hiếm khi xảy ra bẫy lừa những ai vội vàng làm giàu mà quên “chọn mặt gửi vàng.” Tưởng thế là sai. Ở Mỹ tệ nạn lừa đảo tài chính kiểu “thả mồi ảo câu cá thực,” đã xảy ra từ lâu và đến nay vẫn đang tiếp diễn. Hiển nhiên, ở thế giới tự do, kẻ lừa đảo không phải chỉ muốn câu những con cá nhỏ mà thực hiện những kế hoạch cực kỳ tinh vi, giả mà thực, thực mà giả, thiên hình vạn trạng nên câu được những loại kình ngư béo bở! Tuy nhiên, căn bản vẫn là kế hoạch cổ điển thịnh hành từ đầu thế kỷ trước nhưng sang tân- thiên- niên- kỷ, kẻ bịp đóng vai tỷ phú, địa vị xã hội cao, thả mồi to, tạo hấp dẫn lớn, kiên nhẫn từng bước, nên dù loài thủy tộc có khôn cách mấy chăng nữa cũng khó thoát lưới ngư ông. Kế hoạch quen thuộc thường dùng được gọi là kế hoạch Ponzi (Ponzi scheme)

PONZI LÀ AI? Charles Ponzi sinh năm 1882 tại Ý. Dù được nhận vào học tại Đại học Rome, Ponzi xem đó như là một kỳ nghỉ dài để rồi khi hết tiền, ông ta buộc phải bỏ học và lên tàu tới kiếm sống ở Boston, Massachusetts (Mỹ). Toàn bộ số tiền mang theo cũng bị ông nướng sạch vào các cuộc đỏ đen và chỉ còn vỏn vẹn $2.50 khi tàu cập bến. Tại xứ sở mới, Ponzi dành ra vài năm làm nhiều việc để kiếm sống. Thậm chí, có lúc ông rửa bát cho một nhà hàng và ngủ ngay trên sàn nhà. Nhưng nhờ làm việc chăm chỉ, Ponzi được thăng cấp lên vị trí bồi bàn để rồi bị sa thải vì tội lừa gạt khách hàng và trộm cắp. Thất nghiệp, Ponzi tìm tới Montreal, Canada và trở thành người thu ngân trong chi nhánh mới mở của ngân hàng Banco Zarossi. Để thu hút

50

CHU NGUYỄN

khách, ông chủ Zarossi trả khoản lợi tức gấp đôi các đối thủ cạnh tranh cho bất cứ ai chịu gửi tiền vào ngân hàng của ông ta. Dù ăn nên làm ra, kỳ thực ngân hàng đang gặp rắc rối vì các khoản nợ xấu và hoàn toàn không có bất kỳ một khoản đầu tư nào. Để duy trì hoạt động, Zarossi thường lấy tiền của người sau trả cho người trước. Zarossi trốn sang Mexico trước khi ngân hàng sụp đổ. Ponzi học được kinh nghiệm của chủ cũ, bắt đầu mở công ty mang tên “Securities Exchange Company” ở Boston và tìm sự giúp đỡ tài chính. Ông kêu gọi bạn bè cho mượn tiền và hứa trả họ lãi suất lên tới 50% trong vòng 45 ngày. Một vài người mạnh dạn bỏ tiền đầu tư và được trả lãi như đã cam kết. Tiếng lành đồn xa, các khoản đầu tư thi nhau chảy về. Ponzi thuê mướn hàng loạt nhân viên và hứa sẽ trả khoản lợi tức khổng lồ cho các nhà đầu tư. Tới tháng 2/1920, Ponzi đã có trong tay 5.000 USD, một khoản tiền khổng lồ khi đó. Đến tháng 3, ông đã có 30.000 USD. Tiền làm Ponzi lóa mắt. Ông thuê mướn hàng loạt nhân công và gom tiền tại toàn bộ các khu vực New England và New Jersey. Nhà đầu tư được trả lãi lớn đã mạnh dạn động viên bạn bè, người thân tham gia. .Tới tháng 5, Ponzi đã có 420.000 USD. Người người bán nhà, lấy tiền tiết kiệm, mang tới cho Ponzi. Phần lớn khi nhận được tiền lãi lại tái đầu tư cho Ponzi với hy vọng sẽ được hưởng lợi tức lên tới 100%. Vào tháng 7, Ponzi đã có gần 8 triệu USD. Thành công trong việc huy động vốn nhưng Ponzi lại chẳng thể nào kiếm đủ để đầu tư và sinh lãi. Dù vậy, ông sống rất xa hoa, mua cả lâu đài, xe hạng sang, đầu tư vào các ngân hàng, doanh nghiệp… Tới tháng 8 cùng năm, người ta phát giác Ponzi đang trả lãi cho nhà đầu tư cũ bằng tiền của nhà đầu tư mới. Hành động này vốn được gọi là “cướp người này trả cho người kia”, giờ đã có cái tên chính thức là “kiểu lừa Ponzi”. Cho tới khi đổ bể, bằng cách lừa đảo này Ponzi đã khiến các nhà đầu tư mất trắng 20 triệu USD, đồng thời khiến 6 ngân hàng phá sản. Năm 1920, Ponzi bị truy tố vì tội lừa đảo và phải thụ án một thời gian trong các nhà tù liên bang trước khi bị trục xuất về Italy vào năm 1934. Ông ta chết trong cảnh trắng tay tại Rio de Janeiro (Brazil) vào năm 1949 và được chôn trong một nghĩa trang của người nghèo.

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Đại bịp Madoff (hình giữa) và những nạn nhân nổi tiếng của lão

Thủ thuật Ponzi được thế hệ sau nâng lên cao hơn nhờ các tay siêu bịp của thế kỷ 21 như như Bernie Madoff và Allen Stanford. BERNIE MADOFF Bernard Lawrence Madoff (sinh ngày 29 tháng 4 năm 1938) là một doanh nhân người Mỹ. Madoff bắt đầu sự nghiệp tài chính ở tuổi 22 với 5.000 USD trong tay, khoản tiền ông tự kiếm được nhờ làm các công việc trong kỳ nghỉ hè, chẳng hạn như lắp đặt hệ thống tưới vườn ở New York. Đến năm 1960, Ông sáng lập hãng Bernard L. Madoff Investment Securities LLC ở phố Wall và là chủ tịch hãng này đến ngày 11 tháng 12 năm 2008. Ông nguyên là chủ tịch của sàn giao dịch chứng khoán NASDAQ (National Association of Securities Dealers Automated Quotations). Bernie Madoff được xem là biểu tượng của tội phạm tài chính hiện đại. Năm 2008, ông bị cáo buộc vận hành một vụ lừa đảo Ponzi trị giá 50 tỷ USD, lớn nhất trong lịch sử. Với uy tín ở Phố Wall, các quỹ đầu tư của công ty Madoff hấp dẫn các nhà đầu tư bởi lời hứa lợi nhuận cao và chi phí thấp. Vì thế hàng chục ngàn nhà đầu tư (cá nhân và doanh nghiệp) đã đầu tư vào quỹ của Madoff qua các đối tác của công ty này và ký gửi cho ông ta hàng chục tỷ USD. Đồng thời các nhà đầu tư đó đã được Madoff trả lãi suất rất cao, luôn ở mức 2 con số (10,5% lãi mỗi năm) mà không hề biết rằng số tiền lãi đó chỉ đơn giản là lấy tiền của nhà đầu tư sau trả cho nhà đầu trước theo như mô hình lừa đảo kiểu Ponzi. Hàng loạt ngân hàng, tổ chức tài chính trên thế giới sau đó đã phải thừa nhận họ đã sập bẫy của Madoff. Danh

sách những nạn nhân của Madoff ngày một dài hơn và trong đó có rất nhiều tên tuổi các ngân hàng hàng đầu trên thế giới như Santander của Tây Ban Nha, ngân hàng Anh HSBC, ngân hàng Hoàng gia Scotland, ngân hàng BNP của Pháp, ngân hàng Nomura (Nhật Bản)… Không chỉ có các thể chế tài chính mà những tổ chức nhân đạo cũng bị ảnh hưởng. Nhiều tổ chức nhân đạo đã phải đóng cửa và sa thải nhân viên sau khi bị mất toàn bộ tiền vào quỹ của Madoff. “Nạn nhân” của Madoff bao gồm từ những nhân vật nổi tiếng như Elie Wiesel, người đoạt giải Nobel Hòa Bình năm 1986, đạo diễn Steven Spielberg (Mỹ) đến các triệu phú, các công ty tư vấn đầu tư và quỹ phòng hộ (hedge)… Thậm chí siêu lừa Allen Stanford cũng trở thành 1 nạn nhân của Madoff với số tiền đầu tư lên đến 400.000 USD. Có thể nói cú lừa thế kỷ này của Madoff chẳng khác nào thảm hoạ sóng thần quét sạch các tổ chức tài chính trên thế giới và đây được coi là vụ “vỡ hụi” khủng khiếp nhất trong lịch sử thế giới với tổng thiệt hại lên đến 64.8 tỷ USD. Kết thúc vụ án, Madoff phải ra vành móng ngựa vào tháng 12 năm 2008 chịu mức án phạt 150 năm tù. Tuy nhiên, mức phạt này chưa phải là kết cục làm hài lòng những “nạn nhân” của siêu lừa Bernard Madoff. Bởi với họ, những người đã mất toàn bộ tài sản, gia đình tan nát, thậm chí có người đã tự tử vì tay trắng thì quãng đời còn lại trong lao tù của Madoff vẫn là sự trừng phạt “nhẹ nhàng”. ĐÀN EM ALLEN STANFORD KHÔNG THUA ĐÀN ANH MADOFF! Đúng là theo luật giang hồ “tiền giang hậu lãng suy tiền lãng, nhất


MONTREAL - OTTAWA LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI TM

Allen Stanford ra tòa về tội lừa đảo và tiến dần tới bước đường cùng

bối tân nhân thắng cựu nhân”(Trên sông dài, đợt sóng sau đẩy làn sóng trước, một nhóm hảo thủ mới thắng bọn già cả). Đầu tháng 03, 2012, kết thúc một vụ án lừa đảo bạc tỷ Mỹ kim và nhân vật từng là một đại phú ông ở Mỹ, được phong tước hiệp sĩ tham dự hàng quý tộc Anh quốc, đồng thời là nhà Mạnh thường quân trong công tác từ thiện và bảo trợ thể thao, bỗng nhiên rớt đài và lãnh bản án 20 năm tù và rơi vào hàng ngũ khố rách áo ôm. Tỷ phú ngã ngựa là ai vậy? Allen Stanford sinh năm 1950, ở Mexia, Texas, xuất thân từ một gia đình kinh doanh nổi tiếng, tốt nghiệp B.A. ngành tài chính tại Baylor University. Vào thập niên 1980, Stanford cùng cha mở công ty địa ốc ở Houston mua nhà vào lúc giá hạ và bán ra vào lúc giá cao nên thu lời khả quan. Được đà, chuyên viên tài chính này, vào năm 1986, mở một một ngân hàng trên đảo Montserrat (hòn đảo thuộc Anh ở West Indies vùng Caribbean) và khi ở nơi này thắt chặt luật lệ ngân hàng , thì Stanford chuyển hoạt động kinh doanh tiền tệ sang đảo quốc Antigua (ANTIGUA and Barbuda cũng ở West Indies, Caribbean thuộc Anh.) Ngân hàng của Stanford chuyên đầu tư, bán loại dịch vụ phát hành “chứng nhận ký gửi” (certificates of deposit hay gọi tắt là CD với lãi suất cao) cho các tay giàu có ở châu MỹLatin và Mỹ quốc. Ở Antigua, ông ta trở thành một nhà từ thiện và bảo trợ môn bóng cricket với các trận đua tài hàng chục triệu USD, và thường được gọi là Đức ông Allen (Sir Allen) vì được nữ hoàng Elizabeth II của Anh phong tước hiệp sĩ của vùng Antigua and Barbuda vào năm 2006. Vào năm 2008, Allen Stanford được tạp chí Forbes xếp vào hạng 205 trong danh sách những người giàu nhất Mỹ. Allen Stanford ăn chơi có tiếng, được giới quý tộc gọi là công tử Caribbean (Caribbean Playboy) và huy hoắc tiền bạc rộng rãi cho người thân. Ông ta mua một lâu đài cho một bạn gái và cô con gái lớn được

cha tậu cho một condo bạc triệu ở Houston. Ông ta có du thuyền tráng lệ Sea Eagle dài 112 ft và hàng tá xe hơi lộng lẫy. Trên đỉnh giàu sang như thế tỷ phú chợt rớt xuống nấc thang cuối cùng của xã hội và có nguy cơ bóc lịch tới tuổi tám chục. Vào lúc thịnh thời, Stanford từng được tờ Houston Chronicle ca tụng là “ nhà hảo tâm, nhà Mạnh thường quân của môn cricket, vị chủ nhân và là nhân vật công chúng hàng đầu.” Stanford cũng hoạt động trong lãnh vực báo chí. Ông ra có trong tay hai tờ báo đều gọi là The Sun ở “Antigua and Barbuda” và “Saint Kitts and Nevis” Khi xuống ngựa 2012, huy chương và tước hiệu lại bị hoàng gia Anh lột sách để trả lại nguyên dạng Allen Stanford. Báo chí trong tay phải đóng cửa, tài sản bị niêm phong, bạn bè xa lánh, bệnh tật toàn thân, râu tóc bạc phơ, thân bại danh liệt là hình ảnh của Stanford ngày nay. Khi ra tòa, Allen Stanford khai là mình trắng tay không còn mướn nổi luật sư bào chữa nếu các công ty bảo hiểm không thực hiện cam kết bảo trợ. Do đó dàn biện hộ cho ông ta được công quỹ trả hàng triệu Mỹ kim. Khi còn bị tạm giam chờ ngày ra trước vành móng ngựa, Stanford bị một tù nhân khác đánh trọng thương ở đầu. Cũng vì thế vụ án kéo dài vì Stanford khai rằng mất trí nhớ không thể ra tòa được. Mánh mung lường gạt khách hàng của họ không có gì lạ và thường được gọi là Mẹo bịp Ponzi (Ponzi scheme). Thủ đoạn bịp Ponzi rất đơn giản: Dụ kẻ cả tin đầu tư vào một kế hoạch tưởng tượng “một vốn bốn lời” rồi lấy tiền của người đầu tư sau trả lãi cho người góp vốn trước và một phần thu vào túi mình. Kế hoạch diễn tiến, tháp lừa càng cao (nên mới có tên là pyramid scheme), ngọn tháp càng nhỏ vì tiền lừa gạt được của thân chủ trong thực tế không sinh lời mà thu vào túi kẻ lừa bịp và bị phân tán hoặc ăn xài phung phí và trả lời quá nặng. Lúc kẻ lừa đảo không còn khả năng chi trả, khách hàng nghi ngờ đòi rút tiền về, thế là “tháp” đổ nhào và kẻ đầu tư trắng tay. Muốn cho câu khách, Stanford phải đóng vai phú quý và danh vọng. Tài sản riêng của ông ta trước khi vào tù được đánh giá khoảng 2,2 tỷ USD. Ông ta ở những dinh thự sang trọng, đắt giá nhất, ăn mạc bảnh bao nhất, đi xe luých nhất và còn tìm cách chứng mình có liên hệ mình với “cụ tổ” “Leland Stanford,” người thành lập đại học Stanford nhưng không thành công! Tháp lừa rung rinh từ 02, 2009 cho

biết Ủy ban điều hành chứng khoán của Mỹ có tên là SEC (Securities and Exchange Commission) đã đệ đơn tại tòa án liên bang Dallas, Texas, buộc tội Standford, và hai giám đốc điều hành của tập đoàn tài chính Stanford về âm mưu lừa đảo với quy mô lớn tới trên dưới bảy tỷ USD. Nạn nhân từ Texas tới hải đảo Caribbean đã rơi vào tròng trước thủ đoạn rao bán loại “chứng chỉ ký thác” với lãi suất cao của nhóm Stanford. “Chứng chỉ ký thác” cũng là cách đầu tư thông dụng của các tay dư tiền bạc mà muốn sinh lời mau. Về nguyên tắc, CD cũng tương tự như một trương mục tiết kiệm (saving account) nhưng định kỳ (hoặc 3, 6 tháng hoặc từ 1 tới 5 năm...) với lãi suất cố định, thường cao hơn lối ký gửi thông thường ở ngân hàng và được bảo đảm “ít nguy cơ hơn trước dao động tài chính.” Khi đáo hạn thân chủ sẽ lãnh cả vốn lẫn lời một lần. Giới hữu trách của ủy ban điều hành chứng khoán Mỹ vào ngày thứ ba 17-02-09 cho biết Allen Stanford đã bịa ra một kế hoạch đầu tư để bán 8 tỷ USD “chứng chỉ ký thác” với lời hứa có lãi suất cao nhưng trong thực tế chỉ là hư ảo. Khi phát giác ra nội vụ, lập tức ủy ban điều hành SEC đã ra lệnh phong tỏa tài sản của Stanford và ba công ty của ông ta, trong đó có Stanford International Bank có trụ sở ở đảo Antigua thuộc vùng Caribbean và Stanford Group và Stanford Capital Management ở Houston. Cuối cùng, tháng sáu, 2009 Stanford bị bắt tại nhà bạn gái. Vụ lừa đảo mới này không những làm rung động nước Mỹ mà còn gây ảnh hưởng tới giới tài chính toàn cầu vì ngân hàng quốc tế của Stanford ở Antigua có 30 ngàn khách hàng ở 131 quốc gia. Vụ án kéo dài từ 2009 tới 2012, mới có kết quả. Vào ngày 06-03-12, tại tòa Houston dưới quyền chủ trì của chánh án David Hittner, bồi thẩm đoàn sau nhiều ngày bàn luận ráo riết đã đưa ra kết luận Allen Stanford mắc tội lừa đảo bằng một kế hoạch có quy mô lên tới 7 tỷ Mỹ kim. Chính quyền Mỹ tuy từ tháng hai, 2009, đã thành công trong việc đóng cửa một đế chế tài chính do Stanford lập ra để lừa đảo khách hàng nhưng dư luận cho rằng họ đã thất bại để cho thủ đoạt lường gạt kéo dài quá lâu dù đã có dấu hiệu bất thường khiến nhiều nạn nhân mắc bẫy. Mặc dù Allen Stanford lãnh án tù 110 năm nhưng nạn nhân của ông ta chỉ bớt phẫn nộ chứ không nguôi ấm ức vì tiền họ bỏ ra đã theo dòng nước về đông!

NHÀ THỜ ẢO VÀ NẠN NHÂN THỰC Nguồn tin cuối tháng 3, 2019 của tờ Los Angeles Times cho biết cơ quan điều hành hoạt động tài chính của Mỹ, SEC (Securities and Exchange Commission) đã ra lệnh chấm dứt hoạt động của quỹ tín dụng CHS Trust và CHS Asset Management Inc của Kent R.E. Whitney và David Lee Parrish vì chúng chỉ là hình thức trá hình tôn giáo để lừa đảo các nhà đầu tư gốc Việt. Cục Điều tra Liên bang (FBI) đang tiến hành điều tra cáo buộc hai kẻ mượn danh mục sư của một giáo hội hữu danh vô thực có tên là The Church of Healthy Self (CHS) tổ chức mô hình đầu tư kiểu Ponzi và lừa đảo hàng trăm người Việt, khiến họ bị mất tới trên dưới 25 triệu Mỹ kim Nguồn tin tòa án cho biết, hai đối tượng chính trong nghi án lừa đảo này là Kent Whitney, 37 tuổi, và David Lee Parrish, 47 tuổi. “Trụ sở hoạt động” của nhà thờ đặt tại một khu mua sắm ở khu Little Saigon, thuộc Westminster, hạt Orange (Quận Cam), bang California. Các đối tượng tự lập một quỹ tín dụng, kêu gọi cộng đồng người Việt đầu tư mà không bị đóng thuế vì đóng góp cho cơ sở từ thiện về lý thuyết là phi lợi nhuận, nhưng vẫn phân lời cho người đầu tư mỗi năm từ 12-43%. Những người đóng góp còn được thưởng 100 USD cho mỗi khoản đầu tư 10.000USD mà mình giới thiệu cho nhà thờ. Mục sư khuyến khích những người tham gia lôi kéo thêm bạn bè và người thân gia đình đầu tư vào quỹ của CHS. Khi tìm ra dấu hiệu man trá, đầu tháng 3, theo đề nghị của Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch (SEC), một thẩm phán Tòa sơ thẩm liên bang đã cho đóng băng tài sản của CHS. Nhà thờ đã đóng cửa từ ngày 14/3. Bên trong văn phòng vẫn còn một tấm poster quảng bá về giải golf “Đường đến thiên đàng” dành cho người nổi tiếng, tổ chức ở Newport Beach vào tháng 1. Sau khi CHS bị đóng băng tài sản,

Kent Whitney của tổ chức lừa đảo CHS (Church of Healthy Self) ở Orange County

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

51


LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI FBI thu hồi được 4,4 triệu USD từ các tài khoản của cơ sở này. Mô hình đa cấp chủ yếu nhắm vào người lớn tuổi gốc Việt trong khu vực Westminster và San Jose. Cơ quan điều tra cho biết “một số nạn nhân có lẽ đã bị lừa hết tài sản”. “Nhiều người giờ đây rơi vào cảnh không còn tiền để trả các chi phí như các khoản vay thế chấp, điện nước, bảo hiểm hay trang trải các chi tiêu thường nhật”. SEC mô tả cơ sở của Whitney và Parrish là “nhà thờ ảo”. Trang mạng của CHS cung cấp đường dẫn đến các kênh YouTube, đăng tải nhiều đoạn

TM

video tôn giáo và các đơn cầu nguyện trực tuyến. Điều tra của SEC cho biết: “CHS không tổ chức các hoạt động tôn giáo thường gắn liền với một nhà thờ bình thường. Sứ mệnh chủ đạo của nhà thờ này dường như chỉ là thu gom tiền quỹ từ các nhà đầu tư”. Whitney và Parrish đang bị FBI điều tra nhưng vẫn chưa bị truy tố với bất kỳ tội danh nào, theo công tố viên Kyra Andrassy.SEC cho biết Kent Whitney là người sáng lập ra nhà thờ CHS vào năm 2014. Người này từng nhận mức án 44 tháng tù giam cũng với tội danh lừa đảo ở Chicago, bắt đầu thụ án từ tháng 12/2011. Whitney

bị cáo buộc quỵt gần 600.000 USD từ 10 nhà đầu tư, tham gia vào đường dây lừa đảo chứng khoán trị giá gần 96 triệu USD. Tháng 8/2014, chỉ hai tháng sau khi ra tù, Whitney trở thành “mục sư” nhờ một chương trình sắc phong trên mạng. Sau một tháng, Whitney thành lập CHS và tự nhận mình có “sự kết nối đặc biệt với Chúa trời”. Ông giấu nhẹm thông tin về án tù ở Chicago. David Lee Parrish, “mục sư” còn lại của nhà thờ, từng bị cáo buộc là đồng phạm của Whitney trong vụ lừa đảo chứng khoán khiến y phải vào tù. Parrish cũng là giám đốc điều hành quỹ tín dụng CHS. CHS sử dụng các đoạn video trên YouTube, mua quảng cáo trên các đài truyền hình và phát thanh của người Việt tại Quận Cam để lôi kéo người đầu tư. Trên thực tế, những “mục sư” này đã dùng tiền quỹ để trang trải cho lối sống xa xỉ của bản thân. Họ mua từ đồng hồ Rolex, xe sang Bentley, đồ thời trang Gucci và súng đắt tiền. Tiền của quỹ tín thác còn là nguồn thu để những người này trả tiền thuê các bất động sản ở khu Newport Beach lân cận với giá từ 7.50011.000 USD/ tháng. Cảnh sát đã tiến hành lục soát nơi ở Trụ sở CHS ở Westminster, California

MONTREAL - OTTAWA

của Parrish và Whitney. Các điều tra viên tìm thấy súng trường tấn công với hai băng đạn và ống nhắm laser. Cảnh sát còn thu giữ súng ngắn bán tự động Uzi có thiết bị giảm thanh. Nhiều khẩu súng ngắn và súng săn cũng được tịch thu.Các điều tra viên còn tìm thấy nhiều trang sức, máy tính, trang phục đắt tiền, dụng cụ thể thao, ba điện thoại di động và hơn 53.000 USD tiền mặt. Giới chức địa phương còn xác định được ít nhất ba ngôi nhà của những người đầu tư chuyển cho nhà thờ sử dụng. công tố viên Andrassy cho biết: “Thật đau lòng khi nghe câu chuyện của những người đầu tư. Chúng tôi đã trao đổi với một vài người. Họ quyên góp hết tài sản cho nhà thờ, nghĩ rằng mình tìm ra được một nơi đầu tư an toàn”, FBI đang điều tra cáo buộc mô hình gây quỹ đa cấp của nhà thờ CHS đã bòn rút gần 25 triệu USD từ những nhà đầu tư. Tuy nhiên, theo Orange County Weekly, bà Andrassy lo ngại số tiền bị hai “mục sư” biển thủ có thể lên đến gần40 triệu USD,. Whitney và Parrish vẫn tiếp tục lảng tránh báo chí. Luật sư đại diện cho Kent Whitney là Ken White cũng từ chối mọi bình luận về hồ sơ điều tra của SEC. CHU NGUYỄN

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Amsterdam sắp cấm xe chạy bằng xăng Hội đồng thành phố Amsterdam cho biết xe hơi và xe gắ n máy chạy bằng xăng và dầu diesel sẽ bị cấm ở thủ đô Hò a Lan từ năm 2030 trong nỗ lực làm sạch bầu không khí thành phố. Ủ y viên hội đồng giao thông thành phố Sharon Dijksma tuần qua cho biết: “Ô nhiễm là sát thủ thầm lặng và là một trong những tác nhân gây hại cho sức khỏe lớn nhất tại Amsterdam”. Theo Reuters, bất chấp thực tế là có nhiều người Hò aLan dùng xe đạp, ô nhiễm không khí tại nước này vẫn ở mức tồi tệ hơn giới hạn cho phép theo quy định của Liên minh châu Âu, chủ yếu do giao thông đông đúc tại các thành phố lớn như Amsterdam và Rotterdam. Bộ Y tế Hòa Lan cũng đã ban hành cảnh báo rằng mức thải khí nitrogen dioxide

52

(NO 2 ) và các hạt vật chất mịn có thể dẫn đến bệnh về đường hô hấp. Bệnh hô hấp mãn tính có thể giảm tuổi thọ của người dân xuống hơn 1 năm. Chính quyền Amsterdam nói rằng họ đặt mục tiêu thay thế tất cả các động cơ chạy bằng xăng và diesel bằng

các giải pháp thay thế khác như xe điện và xe chạy bằng hydro vào cuối thập kỷ tới. Năm 2020, Amsterdam sẽ bắt đầu cấm xe hơi chạy bằng diesel sản xuất trước năm 2005 vào thành phố và sẽ dần dần mở rộng hạng mục xe cộ trong lệnh cấm này. V.L (theo TNO)

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Thu gom rác trên đỉnh Everest, phát giác 4 thi thể Đài CNN dẫn nguồn từ giới chức Nepal cho hay trong hai tuần thực hiện chiến dịch dọn rác ở đỉnh núi Everest cao nhất thế giới, đội môi trường đã phát giác 4 thi thể tại ngọn núi cao 8.848m này. Th e o n h à c h ứ c t r á c h Nepal, những thi thể được tìm thấy sẽ được đưa đi khám nghiệm và sau đó cho hỏa táng nếu không xác định được nhân thân. Các nhà khoa học cho rằng sự tan chảy gần đây của những dòng sông băng có thể đã giúp làm lộ ra những thi thể từng được băng tuyết bao phủ. Hơn 200 nhà leo núi đã bỏ mạng trong nỗ lực chinh

phục núi Everest kể từ năm 1992, thời điểm chính phủ Nepal bắt đầu thống kê sau khi các thi thể nhà leo núi đầu tiên được tìm thấy. Phần lớn các thi thể được cho là vẫn còn bị chôn vùi dưới sông băng hoặc tuyết. Đội dọn dẹp gồm 14 người cũng đã thu gom được 3 tấn rác bao gồm chai lọ, bình ga, các lều huỳnh quang, bình ô xy, thiết bị leo núi… ở Everest chỉ sau hai tuần đầu dọn dẹp. Bộ Du lịch Nepal đặt mục tiêu thu gom khoảng 10 tấn rác ở Everest nhằm làm sạch “bãi rác cao nhất thế giới” trong vòng hơn 1 tháng. V.L (theo CNN)


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

53


VUI CHỤP HÌNH

TM

MONTREAL - OTTAWA

Andy Nguyễn là một người cầm máy có hạng, làm việc toàn phần trong ngành nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới, có trong tay nhiều giải thưởng quốc tế. Anh là nhiếp ảnh gia gốc Việt đầu tiên vinh dự đoạt giải Wildlife Photographer of the Year của BBC. Nhiều tác phẩm của Andy Nguyễn được trưng bày trong các viện bảo tàng quốc gia tại Mỹ, Anh Quốc; và cho tới nay anh đã đoạt được 29 Huy Chương Vàng trên toàn cầu. Anh hiện làm việc và cư ngụ tại vùng GTA, ON, Canada.

Kỳ 29 Andy Nguyễn

N

Thành thạo từ thực tập

hư đã hứa trong bài Vui Chụp Hình kỳ 27, lần này tôi sẽ giới thiệu với các bạn một phương pháp hay để thực tập nhiếp ảnh đều đặn hầu đưa đến một sự tiến bộ đáng kể và sự thành thạo hiển nhiên. Phương pháp này được gọi là 365 Project.

365 Project là gì? Một 365 Project bao gồm việc chụp ít nhất một tấm hình mỗi ngày trong nguyên năm. 365 Project có thể nói về một đề tài tổng quát, về bất cứ cái gì trong môi trường của bạn, hoặc bạn có thể chọn tập trung vào một chủ để hay thể loại cụ thể mà bạn hy vọng sẽ tiến bộ. Công trình này hiện hành để thúc đẩy sự sáng tạo và động viên bạn tìm tòi những kinh nghiệm mới để có thể cải thiện công việc của bạn. Ý tưởng chụp hình mỗi ngày có vẻ đơn giản, bạn có thể khám phá được một sự đam mê mới trong nhiếp ảnh mà bạn không ngờ tới. Một số người bắt đầu 365 Project của họ vào ngày 1 tháng Một, nhưng bạn có thể bắt đầu bất cứ lúc nào. 365 Project là một sự cam kết quan trọng sẽ có ảnh hưởng lập tức và lâu dài với công việc nhiếp ảnh của bạn.

54

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Tại sao làm một 365 Project? Phần quan trọng nhất của một 365 Project là điều ràng buộc chụp hình hàng ngày. Nếu thật sự muốn cải thiện nhiếp ảnh của bạn và tự thúc đẩy mình, thì cần phải dùng máy ảnh của bạn thường xuyên! Chấp nhận thử thách dùng máy ảnh mỗi ngày sẽ giúp chuyển đổi nhiếp ảnh thành một sự cam kết và thậm chí là một thói quen. Dùng máy ảnh mỗi ngày cũng sẽ giúp mở mang tầm nhìn để nhận thấy những cơ hội tiềm năng trong đời sống ngày thường. Chụp hình hàng ngày cũng sẽ giúp bạn để ý sự đổi mùa và những khác biệt nho nhỏ trong mỗi ngày.


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

55


VUI CHỤP HÌNH

TM

Chụp hình mỗi ngày sẽ đẩy bạn ra khỏi khu vực thoải mái của mình và bắt buộc bạn dấn thân vào những thể loại nhiếp ảnh khác. Có thể bạn thích chụp macro (chụp cận) những con côn trùng, nhưng bây giờ sẽ phải thích nghi với những ngày mưa và sự chuyển mùa. Có thể bạn thích chụp chân dung người nhưng sẽ cần tìm cách mới và chỗ mới để kiếm chủ thể sẵn sàng. Dù cho đang chụp bất cứ loại ảnh nào hiện giờ, bạn sẽ tự thấy mình trong hoàn cảnh cuối ngày khi bạn bắt buộc phải tìm cái gì đó để chụp. Có thể bạn sẽ thấy rằng những lúc “liều mạng” này lại dẫn đến những ý tưởng và tấm ảnh lợi hại nhất. Chụp hình hàng ngày cũng sẽ giúp bạn dự tính kế hoạch trong ngày của mình tốt hơn. Thí dụ, nếu thức 15 phút sớm hơn vào buổi sáng, bạn sẽ có thể dung 15 phút đó để dừng lại trên đường đi làm để chụp hình. Nhìn cảnh mặt trời mọc trên mặt hồ ở dọc đường đi làm là một niềm vui và đặc quyền, nhưng nó là một sự tậm tâm mà ít người sẽ tự nguyện làm, nếu không có 365 Project. Khắc phục một 365 Project Tôi thật tình khuyến khích bạn nên thử một 365 Project, vì không có cách nào tốt hơn để thúc đẩy bạn chụp hình và có những bước tiến bộ đều đều. Trong khi một 365 Project là sự cam kết to lớn, có vài bước bạn có thể làm theo để giữ mình (và gia đình cùng bạn bè) tập trung và lành mạnh. • Dự tính thời gian cho nhiếp ảnh. Tự cam kết vào việc dành thời gian để chụp hình mỗi ngày. Nghĩ về những đề tài và tình huống bạn thu hút vào, và tính làm sao để sắp xếp những điều đó vô ngày của bạn. Có thể thức sớm hơn 15 phút, hoặc cầm máy ảnh lên khi bạn về nhà vào buổi chiều, hoặc đi bộ trong giờ ăn trưa. Hoặc có thể một cái gì đó tỉ mỉ hơn, như tính một chuyến đi chụp ảnh ở những địa điểm ướt mơ gần hay xa. • Dành thời gian cho việc đăng hình, xem, và bình. Nếu muốn tận dụng hết mức từ 365 Project, thì bạn sẽ muốn gia nhập một cộng đồng nhiếp ảnh. Xem hình và để lại lời bình sẽ gây cảm hứng, trong khi nhận được lời bình và phản hồi từ người khác sẽ giúp bạn tiến bộ và động viên bạn tiếp tục. Một bí quyết nhỏ là nếu chụp hình mỗi ngày, nhưng post hình của ngày hôm trước mỗi ngày. Điều này sẽ cho bạn thời gian để xem lại và lựa hình của hôm trước, cũng như cơ hội chỉnh sửa sơ sơ. • Chọn một chủ đề hoặc thử một thử thách. Tới một lúc (hay có lẽ đúng hơn, nhiều lúc) trong quá trình 365 Project, bạn sẽ bị chùn bước. Vượt qua khỏi những khó khăn sẽ dạy cho bạn nhiều kinh nghiệm về sự cam kết và động cơ thúc đẩy. Nghĩ về chọn một chủ đề cho mỗi tuần hoặc mỗi tháng, hoặc có lẽ làm theo lời thách đố của những thành viên “365” khác. Tháng Hai vừa rồi, một

MONTREAL - OTTAWA

cộng đồng nhiếp ảnh trên mạng có cuộc thử thách “Flash of Red February” bao gồm chụp hình trắng đen suốt tháng, trừ cho có tí màu đỏ cho ngày 14 để mừng Lễ Valentine’s. Đây là một chỗ vặn vẹo sáng tạo, và hình trắng đen là một lựa chọn xuất sắc cho một tháng mùa Đông buồn tẻ.

• Tìm sự cân bằng. Một 365 Project là một sự cam kết to lớn và đôi khi có thể làm mệt mỏi bạn bè và gia đình của bạn. Nên nhớ rằng chụp một tấm hình mỗi ngày không có nghĩa là phải chụp hình trong tất cả giây phút của ngày đó. Con cái, mèo chó, vợ/chồng, và bạn bè của bạn sẽ cám ơn bạn. • Luôn luôn có máy ảnh bên mình. Có bao giờ trường hợp này xảy đến với bạn: n đang có mặt ở một chỗ nào đó, sự việc trước mặt bất ngờ diễn ra như chuyện trong phim, nhưng bạn không có gì trong tay để chụp hình. Dù dùng điện thoại di động hoặc máy ảnh DSLR, thì luôn luôn bảo đảm bạn có dụng cụ để chụp mọi cơ hội. AN (andyfotopro@yahoo.com)

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Một bộ phận chuyển đổi năng lượng trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) gặp trục trặc khiến 2 kênh cung cấp điện ngừng hoạt động. AP dẫn lời Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết trục trặc xảy ra vào tuần qua. Ngoài 2 kênh cung cấp điện ngừng hoạt động, 6 kênh còn lại vẫn được duy trì bình thường. NASA xác nhận trạm ISS và 6 phi hành gia của họ không gặp vấn đề gì. Tuy nhiên, do lưới điện năng lượng mặt trời bị xáo trộn nên Công ty SpaceX tạm hoãn việc cung cấp hàng hóa cho ISS chậm 2 ngày so với kế hoạch. Trục trặc cũng khiến cánh tay robot lớn bên ngoài ISS chỉ hoạt động với một kênh cung cấp điện. Bình thường, cánh tay robot này sử dụng hai nguồn cung cấp điện

56

Trạm vũ trụ quốc tế thiếu điện, tàu của SpaceX bị trì hoãn

– bao gồm một nguồn dự phòng – khi nó “bắt” các tàu vũ trụ hạ cánh. NASA cho biết họ muốn thay thế bộ phận chuyển đổi

năng lượng gặp trục trặc để khôi phục toàn bộ lưới điện trên ISS, sau đó mới phóng tàu vũ trụ SpaceX Dragon. Cách đây khoảng 2 tuần,

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Công ty Northrop Grumman đã gửi một chuyến hàng hóa lên ISS nên chưa cần thiết phải bổ sung. Theo AP, các tấm năng

lượng mặt trời giúp thu thập và tạo ra điện năng cho toàn bộ trạm ISS. Bất kỳ trục trặc nào xảy ra đối với hệ thống quan trọng này cũng có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động của trạm. Tr ư ớ c đ ó , n g à y 2 0 4 , một tàu vũ trụ Dragon của SpaceX bị nhấn chìm trong biển lửa khi thử nghiệm. Vụ tai nạn làm trì hoãn việc phóng một chiếc SpaceX Dragon cùng với 2 phi hành gia của NASA lên quỹ đạo. SpaceX dự trù chuyến đi này sẽ diễn ra vào mùa hè. Cách đây gần 2 tháng, SpaceX phóng thành công một tàu vũ trụ không có phi hành đoàn lên ISS. NASA cho biết đây là một nhiệm vụ rất quan trọng để chứng minh phương tiện này an toàn khi chở theo các phi hành gia. V.M (theo TNO)


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

57


PHỤ NỮ

K

hi 20, 25 hay 30 tuổi, có thể nỗi lo tóc bạc chưa xuất hiện, nhưng khi đã chạm ngưỡng 30, dù trải qua những lần sinh nở hay chưa, tóc đã bắt đầu có sự thay đổi.

TM

Tóc bạc được biết đến do nguyên nhân không thể thay đổi như yếu tố di truyền, bệnh lý ở tuyến giáp, hệ miễn dịch, việc thiếu hụt chất hay do lối sống đều có thể điều chỉnh. Khi ngoài 40 tuổi, hàm lượng melanin đang giảm dần, khiến màu tóc không sẫm nữa. Đây là một dấu hiệu của sự lão hóa mà không ai tránh khỏi. Lúc đầu là vài sợi, sau đó nhiều dần lên. Bạn sẽ lo lắng, dùng nhíp hoặc tay nhổ đi nhưng việc này chỉ khiến tóc thêm thưa dần. Hãy lưu ý rằng cần bổ sung vitamin B12 để cung cấp dưỡng chất cần thiết cho tế bào máu và nhiều chức năng khác của cơ thể. Các bước lão hóa cũng tìm đến chậm hơn. Hãy để ý lối sống. Những lý do rất dễ nhận ra trong cuộc sống hiện đại như nhuộm tóc, làm tóc quá nhiều bằng thuốc không an toàn, hút thuốc, stress thường xuyên, thiếu ngủ, lười vận động, ăn uống không đúng giờ và thiếu chất… Nếu còn trẻ, hãy thay đổi lối sống, làm việc và

D

a ngực cũng nhạy cảm như da mặt, nhưng nhiều phụ nữ thường không chú ý. Chúng ta không dưỡng ẩm và để vùng da đó tiếp xúc với nhiều loại hóa chất và tia nắng mặt trời, từ đó khiến các nếp nhăn sớm xuất hiện. Tuy nhiên, có những cách đơn giản để giảm nếp nhăn vùng da ở ngực.

Mặc áo ngực có kích thước phù hợp

Hãy chọn loại áo ngực và kích thước phù hợp để giúp giảm thiểu ma sát trên da, từ đó làn da sẽ mịn màng hơn và hạn chế xuất hiện nếp nhăn.

Massage vùng ngực

Nằm nghiêng hoặc nằm sấp khi ngủ có thể khiến da bị gấp nếp, đó là một trong những lý do khiến da có thể xuất hiện nếp nhăn. Có thể tự rèn luyện bằng cách đặt một chiếc gối bên dưới đầu gối để giúp giữ nguyên tư thế, hoặc bằng cách đặt 2 chiếc gối ở hai bên cơ thể. Cũng có thể tránh cho ngực bị chảy xệ với tư thế này.

Massage ngực kích thích lưu lượng máu đến khu vực này, làm căng da bằng oxy và đẩy lùi quá trình lão hóa. Bôi kem dưỡng lên vùng ngực và ấn nhẹ theo chuyển động tròn. Tập trung vào vùng ngực và khu vực xung quanh.

Bôi kem chống nắng

Mặt nạ ngực tự chế

Đừng để vòi sen xịt trực tiếp vào

58

vận động có kế hoạch hơn. Hãy đánh thức bản thân với các hoạt động thể thao. Ăn uống những đồ ăn lành mạnh…Tạo cho mình một cuộc sống thời thanh xuân thật sôi động nhưng không quá sa đà. Nhưng cơ thể đã bắt đầu lão hóa thì sao? Chúng ta không thể níu giữ, vì vậy, hãy biết tận hưởng ngay cả khi sự lão hóa đang đi cùng. Thay vì lo lắng hay vội vàng nhuộm mái tóc bạc, có thể để mái tóc bạc mang đến sự duyên dáng một cách tự nhiên. Có những người phụ nữ mái tóc đã bắt đầu bạc gần hết nhưng họ tự tin và yêu cuộc sống, họ luôn có sức hút và thần thái rất riêng. Bạn có thể thấy những người phụ nữ khắp nơi trên thế giới với mái tóc bạc nhưng vẫn duyên dáng. Họ thực sự là những người truyền cảm hứng cho giới trẻ khi ánh mắt, nụ cười và nhan sắc tuổi già đều toát lên vẻ tự tin.♦

Có thể thực hiện 20 lần hít đất mỗi ngày trước khi tắm và để bài tập nhỏ này giúp săn chắc, da và đẩy lùi quá trình lão hóa trên ngực.

Nằm ngửa khi ngủ

Cắt lô hội, gọt vỏ và dùng phần gel trong bôi lên ngực và để trong vòng 20 phút. Lô hội giúp dưỡng ẩm da, không làm mất nước và gây nứt nẻ. Điều trị này sẽ ngăn ngừa sự hình thành nếp nhăn và làm cho làn da tươi sáng.

MONTREAL - OTTAWA

phần ngực

Nhiệt độ nước cao làm trôi đi lớp da dầu tự nhiên của da khiến da khô và tạo điều kiện cho sự xuất hiện của nếp nhăn. Vì vậy, hãy hướng vòi hoa sen trên đầu, vai, lưng...

Tập bài tập cho ngực

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Việc phơi nắng quá nhiều cho phép tia UV và UVB xâm nhập sâu vào da. Điều này nhanh chóng làm hỏng vùng da trên ngực vì nó rất nhạy cảm, và từ đó khiến các nếp nhăn xuất hiện. Nhớ thoa cả kem chống nắng hàng ngày với SPF cao hơn 30 lên vùng da ở ngực. HÀ DI (THEO BRIGHTSIDE)


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

59


TM

60

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

MONTREAL - OTTAWA

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

61


HỘP THƠ TÌM BẠN

TM

Hộp Thư Tìm Bạn 2413 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 46 tuổi, cao 1M 71, độc thân, không cờ bạc qua Canada đã lâu, vì lo đi làm nên không có bạn gái. Mình muốn lập gia đình nếu bạn gái nào có ý kết hôn xin cho số phone, địa chỉ và hình nếu tiện và du học sinh Ok. Xin đừng đùa giỡn. Cám ơn. 2414 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 58 tuổi, người miền Nam, sống và làm việc ở Toronto. Bình thường mọi phương diện, vui vẻ, không vướng bận, cao ráo dễ nhìn, tính hiền lành rộng lượng, vị tha thật thà, sống giản dị yêu mái ấm gia đình. Mong tìm bạn Nam, 5865 đàng hoàng chân thật, ở Toronto, không tứ đổ tường, không vướng bận, để tâm sự lúc vui buồn, nếu hợp sẽ tiến xa hơn. Xin cho số phone hoặc Email, để tiện liên lạc. Sẽ trả lời dù thư đến muộn, rất mong nhận được thư của người có thành ý. Cám ơn. Thư xin Thời Báo chuyển. 2416 - (Trên 4 kỳ) - Nữ sinh năm 1977, chưa từng kết hôn, chưa có con, hiện đang sống ở Việt Nam. Công việc văn phòng dịch thuật tiếng Anh. Cao 1m56 nặng 48 kg, ngoại hình khá. Thân thiện, chăm chỉ, hòa đồng. Muốn tìm bạn nam để tìm hiểu đi đến kết hôn. Mọi liên hệ xin gởi về Thời Báo. Xin cảm ơn. 2417 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 31 tuổi, cao 1M 80, ngoại hình ưu nhìn, chưa từng kết hôn. Sống và làm việc tại Toronto đã nhiều năm nhưng tình duyên trắc trở nên đến giờ vẫn độc thân. Tính tình vui vẻ hòa nhã, không tứ đổ tường, là người trọng tình bạn, hay giúp người và yêu thích vun đắp cho mái ấm gia đình. Tốt nghiệp ĐH tại Toronto và có việc làm ổn định. Muốn tìm bạn gái tuổi từ 25 trở lên, trước là để chia sẻ buồn vui của cuộc sống thường nhật, sau nếu hợp sẽ tìm hiểu và tính chuyện tương lai. Thư đầu xin để lại email và số điện thoại để tiện liên lạc. Sẽ hồi âm mọi thư. 2418 - (Trên 16 kỳ) - Nam, 33 tuổi, độc thân, trình độ đại học việc làm ổn định, không cờ bạc biết chút đỉnh

62

rượu, thuốc lá. Tìm bạn gái độc thân không vướng bận tuổi từ 28-33 biết chút tiếng Anh. Nếu có nhã ý xin cho số phone hoặc email để tiện liên lạc. 2420 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có cháu gái, 19 tuổi, trình độ lớp 11, cao 1M 55 vui vẻ, da trắng, dáng thon, quê Rạch Giá Linh Huỳnh. Muốn kết bạn Nam tuổi 22-35 ở Canada. Nếu có duyên xin cho nhau cơ hội tìm hiểu xa hơn. Ai có nhã ý xin thơ về Thời Báo nhờ chuyển giúp, tôi sẽ làm cầu nối cho hai người tiện liên lạc. 2421 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, Góa, người Sài gòn, ngoài 60, hiện ở Canada không vướng bận, độc lập, cuộc sống ung dung, tự toại. Sở thích nấu ăn, nghe nhạc, du lịch chăm sóc nhà cửa, biết mình là ai, nhiều thông cảm đối phương. Tìm bạn tri kỷ người Nam tuổi 60-68 có kiến thức, cùng một sở thích, thật tâm yêu muốn có mái ấm gia đình, chân thật. Xin thư về cho số phone, để tiện liên lạc đã Retire thích hợp hơn. Cám ơn và đạo Phật. 2422 - (Trên 4 kỳ) - Tôi tên Thành, Nam, sinh năm 1950 đã retire sống một mình tại Toronto, muốn làm quen với bạn gái, trong khi cô đơn hiu quạnh một mình, cho nên nhờ Thời Báo đăng trên mục thư tìm bạn. Nếu bạn gái nào có nhã ý thích tôi. Xin gởi thư về Thời Báo chuyển dùm. Rất mong nhận được thư bạn. Cám ơn nhớ cho số phone để liên lạc. 2423 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 55 tuổi, hoàn cảnh gia đình dang dở. Việc làm chuyên môn ổn định. Mong được làm quen và kết bạn với bạn Nam từ 50 tuổi trở lên. Xin cho số phone để tiện liên lạc. Xin thơ về tòa soạn Thời Báo. Thành thật cám ơn. 2424 - (Trên 2 kỳ) - Gentleman 58 tuổi, còn độc thân, còn trẻ, con người của tôi thích thật thà, tình cảm, tôn trọng tiền bạc và vật chất, rất lãng mạn, yêu nghệ thuật, thể thao, âm nhạc, thích tâm sự...

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

2425 - (Trên 8 kỳ) - Nam ngoài 50, sống tại Toronto, vui vẻ, hiểu biết, rộng lượng, tôn chỉ đạo làm người, tôn trọng và lắng nghe. Muốn tìm một bạn gái đi hết quãng đời còn lại khi đau ốm, bịnh hoạn lo cho nhau cho hết quãng đời còn lại. Nghề nghiệp ổn định. Xin thư về Thời Báo chuyển, sẽ trả lời dù là thư đến muộn. Xin cám ơn. 2426 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 39 tuổi, hiền lành, ngoại hình dễ nhìn, đàng hoàng, công việc ổn định, đã một lần đổ vỡ, mong tìm được người đàng hoàng hiền lành, không vướng bận mong hợp sẽ tiến xa hơn, mong tìm được chân tình thật sự. Xin đừng đùa giỡn, xin cám ơn. 2427 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 59 tuổi độc thân, không vướng bận, tính tình hiền lành dễ hòa đồng. Cao ráo dễ nhìn, nấu ăn không tệ, biết cảm thông. Đang sống làm việc ở Toronto. Tìm bạn tri kỷ người Nam, tuổi 59-69, đàng hoàng, chân thật, không tứ đổ tường, không vướng bận. Thật tâm yêu, muốn có mái ấm gia đình, chân thật, xin cho Email và số điện thoại để tiện liên lạc tìm hiểu. Sẽ trả lời dù thư đến muộn. Xin cám ơn.

MONTREAL - OTTAWA

việc làm, trung bình về mọi mặt, yêu thích du lịch, thiên nhiên, tìm bạn gái người miền nam có cùng sở thích để làm bạn du lịch nếu hợp sẽ làm bạn tri kỷ. Nếu mến xin thư về tòa soạn. Cám ơn. 2432 - (Trên 8 kỳ) - Nữ, ngoài 40 tuổi, người Hà Nội. Hiện đang sống ở Canada ngoại hình dễ nhìn cao 1M 63 nặng 54 Kg, Tính giản dị chân thành, siêng năng thích thể thao du lịch. Sở trường kinh doanh. Mong tìm bạn nam tuổi từ 46-60, tư cách đạo đức tốt, không cờ bạc, nghiện ngập. Nếu hợp sẽ tiến tới, tình cảm lâu dài và mong muốn mở business ở Canada. Thư về Thời Báo xin cho số phone có hình càng tốt. 2433 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có cháu gái ngoài 40 tuổi, đang sống ở Sài gòn, VN. Trông cháu trắng trẻo, nhỏ nhắn, có nhan sắc, tính tình hiền lành, năng động. Có công việc ổn định (cháu đang bán hàng tại sân bay Tân Sơn Nhất, Sài gòn) Anh nào muốn lập gia đình, tôi sẽ cho số phone để hai người liên lạc.

2434 - (Kỳ -8/8) - Tôi có một cháu gái, 18 tuổi, cao hơn 1M 60. Đang sống ở Sài gòn, VN, cháu trông xinh 2428 - (Trên 4 kỳ) - Gởi bạn hiền xắn, hiền lành. Sắp tốt nghiệp lớp 12. thân mến. Tôi có cháu gái 26 tuổi, Anh nào muốn làm quen xin số phone ở thành phố Rạch Giá, thị xã Kiên tôi sẽ làm cầu nối. Lương, huyện Hà Tiên VN. Cháu làm 2435 - (Trên 4 kỳ) - Trai độc thân, nghề tóc, tánh tình hiền, vui vẻ, muốn kết bạn Nam và tìm hiểu tuổi từ 35- 40 tuổi, chưa từng lập gia đình, đạo 45. Nếu có duyên thì xin cho nhau Công Giáo. Muốn kết bạn với các bạn được cơ hội đến gần bên nhau nơi xứ gái ở Canada. Nếu hợp sẽ tiến xa. Xin lạ, tình quê. Ai có nhã ý thư nhờ tòa cho mình số phone để tiện liên lạc. soạn Thời Báo chuyển giúp. Xin đừng Mong thư các bạn. Cám ơn. đùa giỡn. 2437 - (Kỳ -7/8) - Tôi có em gái 26, 2429 - (Trên 4 kỳ) - Lê Thị Tươi tuổi, quê ở Rạch Giá Kiên Giang có 2 48 tuổi, gia đình đạo Thiên Chúa, nề con ly dị, đã từng du lịch Canada, sắp nếp. Gia đình sống ở Canada còn lại tới em sẽ qua Canada du lịch 6 tháng. chị ruột muốn làm quen với các anh Em muốn tìm hiểu kết bạn nam nếu sống tại Canada. Sở thích: Nấu ăn và hợp sẽ tiến xa hơn. Bạn Nam nào có du lịch. Rất mong làm bạn với các lòng vị tha và có nhã ý muốn tìm hiểu. anh sống tại Canada nếu hợp sẻ tiến Xin vui lòng nhờ tòa soạn Thời Báo xa. Gia đình đã sống ở Canada chỉ còn làm cầu nối chuyển giúp. Rất vui được lại một mình chị Lê Thị Tươi sống ở đón nhận sự chân thành của bạn. Xin VN. Rất mong được làm bạn với các đừng đùa giỡn. Cám ơn. anh cùng sở thích, hợp sẽ tiến xa. Mến chào thư về Thời Báo nhờ chuyển.

2438 - (Trên 4 kỳ) - Nam, thanh niên 34 tuổi, tốt nghiệp Đại học, việc làm ổn định, tính tình vui vẻ, hòa đồng, muốn tìm bạn gái tuổi từ 28 trở xuống, sinh sống ở Canada hoặc du học sinh, nếu bạn nào có nhã ý, xin cho số phone hay là Email để tiện liên lạc.

2430 - (Trên 4 kỳ) - Nữ 38 tuổi, chưa từng lập gia đình, ngoan hiền lành. Công việc ổn định. Mong tìm bạn trai 38-46 tuổi, chưa từng lập gia đình, người đàng hoàng, hiền lành. Nếu có nhã ý, xin cho số phone, email 2439 - (Trên 4 kỳ) - Thanh niên, 60 để tiện liên lạc. Xin đừng đùa giỡn. tuổi, người miền Nam, hiền lành tử Cám ơn tế, vui khỏe, không tứ đổ tường, hiện 2431 - (Trên 4 kỳ) - Nam, độc thân đang ở Toronto, ly dị đã lâu con đã không vướng bận, tuổi ngoài 50 có lớn. Bấy lâu nay chưa gặp được mối duyên lành nhưng vẫn có niềm tin sẽ


HỘPMONTREAL THƠ TÌM BẠN - OTTAWA TM

gặp được em chân thật, hiền lành, hiểu biết, để cùng hưởng hạnh phúc cho đến cuộc sống này. Anh cũng bình thường trên mọi phương diện, cao 1M 71, 73 kg, thích đời sống gia đình, thiên nhiên và ..”tôi cũng yêu em”. Đông qua Xuân đến Hè lại sang. Thu đến thương yêu ngập nắng vàng. Em ở nơi đâu, sầu lẻ bóng? Chờ em, anh vẫn tình chứa chan. 2440 - (Kỳ -4/4) - Nam, 51 tuổi, việt gốc Hoa, tính tình hiền lành, chân thật, siêng năng, việc làm ổn định. Mong tìm bạn gái, tánh tình hiền lành, biết lo cuộc sống gia đình, để cùng nhau chia sẽ, những khi buồn vui, trong cuộc sống hàng ngày, nếu bạn nào mến, xin vui lòng gởi thư qua mục tìm bạn này và xin cho số phone để mình liên lạc và tìm hiểu nhau nhiều hơn. Thành thật cám ơn. 2441 - (Kỳ -5/8) - Tôi có cháu gái 20 tuổi, trình độ lớp 11 cao 1M 55. Vui vẻ da trắng dáng thon, ở nhà làm nội trợ. Quê Rạch Giá Linh Huỳnh, muốn kết bạn nam tuổi từ 25-45 ở Canada, nếu có duyên xin cho nhau cơ hội tìm hiểu xa hơn. Ai có nhã ý xin gửi thư về Thời Báo nhờ chuyển giúp, tôi sẽ làm cầu nối cho hai người liên lạc ... 2442 - (Kỳ -4/4) - Nữ, 50 tuổi, độc thân, ngoại hình dễ nhìn, tính tình hiền lành, chăm chỉ, có việc làm ổn định. Muốn tìm bạn Nam, hơn tuổi độc thân, không vướng bận, có công việc ổn định, nghiêm túc biết quan tâm và chia sẻ mọi điều trong cuộc sống. Mong tìm được người với tấm lòng thành thật để trở thành bạn đời cùng chung sống những tháng ngày thật nhiều ý nghĩa và hạnh phúc. Xin cho số phone hoặc email. Sẽ hồi âm tất cả. Xin cảm ơn. 2443 - (Kỳ -4/8) - Nữ, người miền Nam, ngoài 40 tuổi, ngoại hình không tệ, có học vấn hiền hòa sống làm việc tại Toronto, người chăm chỉ có trách nhiệm, không vướng bận, mong gặp người bạn Nam cũng vậy. Nhất là phải nghiêm túc trong tình cảm. Nếu không thật lòng muốn tìm một nữa của mình. Xin đừng mất thời gian của nhau. Hữu duyên thiên lý mong tương hội. 2444 - (Kỳ -3/8) - Thế gian đẹp nhất mặt trời. Đời người đẹp nhất có người em mơ. Nữ, 27 tuổi, sinh trưởng ở Canada, thông thạo Anh Ngữ, dáng người nhỏ bé, nhanh nhẹn, tháo vát, dáng thư sinh biết nói tiếng Quảng, nói và nghe tiếng Việt không giỏi. Có công việc ổn định, mong kiếm bạn người Việt gốc Hoa, độc thân tuổi từ 25-35 vui tính, khỏe mạnh, có việc

làm ổn định, không nghiện cờ bạc, ma túy, nếu có duyên ông tơ bà nguyệt se giùm, thì tiến nhanh hơn. Trăm năm tính cuộc vuông tròn, phải duyên anh đến vui lòng anh đi. 2445 - (Kỳ -2/4) - Nữ, 58 tuổi, người Việt gốc Hoa, thật thà đang sống ở Saigon, nhan sắc trung bình, thích du lịch, ly dị, 2 con đã lớn khôn. Thợ xâm chân mày. Muốn kết bạn với các bạn Nam ở Canada xin liên lạc qua Thời Báo. 2446 - (Kỳ -2/4) - Nữ 40 tuổi, hiền lành chịu khó, tính tình giản dị, chân thành, đã một lần đổ vỡ, đang có Business rất bận rộn không có thời gian, nay muốn nhờ Thời Báo tìm bạn giùm. Muốn tìm bạn trai hiền lành đạo đức, không rượu, cờ bạc, nghiện ngập. Muốn tìm bạn trai tuổi từ 41-52. Nếu hợp sẻ tính tới tình cảm lâu dài. Xin đừng đùa giỡn. Xin cho số phone để tiện liên lạc. 2447 - (Kỳ -2/4) - Nam, thanh niên 24 tuổi, hiền lành, thật thà, không rượu cờ bạc trai gái. Muốn tìm bạn gái 25 tuổi trở xuống, sinh sống ở Canada, hoặc du học sinh, nếu bạn nào có nhã ý, xin cho số phone, phải biết chút tiếng Anh vì tôi không rành tiếng Việt, hợp sẽ tiến xa. 2448 - (Kỳ -2/4) - Nữ 31 tuổi, cao 1m65 hiền, năng động, cao ráo, có nhan sắc, biết cảm thông, đã một lần dang dở, có 1 con trai. Hiện đang sống và làm việc tại Hamilton. Công việc ổn định. Sở thích: nghe nhạc, du lịch. Biết chia sẻ và thông cảm với người khác. Rất mong được làm quen với các bạn Nam 31-48 tuổi, công việc ổn định, đàng hoàng chân thật, biết chia sẻ trong cuộc sống. Nếu thích hợp sẽ tiến xa hơn. Xin cho số phone, hoặc email để liên lạc. 2449 - (Kỳ -1/8) - Nữ, độc thân, SN 1976, người miền Nam, cao 1M 52, ngoại hình ưu nhìn, tính tình vui vẻ, sống nhân hậu có trách nhiệm với gia đình. Sở thích nấu ăn và du lịch. Hiện sống và làm việc tại Toronto mong tìm bạn tâm sự nam tuổi 50-60 để chia sẻ những buồn vui trong cuộc sống hợp sẽ tiến xa hơn. THƯ ĐÃ CHUYỂN: T. Đ., Montreal, QC - N.T.N, Toronto, ON - D.H, North York, ON, - L. B., Montreal, QC (5 thư) - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (3 thư) - Th. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - D. Tr., Ottawa, ON - Một Người,

Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Nh. P., North York, ON - V.D., Toronto, ON - T.T., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - X.Đ., Windsor, ON - T.L., York, ON - P.Đ., Toronto, ON - C.L., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (3 thư), - Một Người, Toronto, ON - H.T.Đ., Toronto, ON T.Ng., Toronto, ON - H.Ph., Windsor, ON - M.Ng., Toronto, ON - T.L., Hamilton, ON, - X.Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - H.Q., Woodbridge, ON - Một Người, Ottawa, ON (3 thư) - Q. Ph., Saigon, VN (5 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Ha Ph., Kitchener, ON (3 thư) - Tr. P., Mississauga, ON (2 thư) - C. Bui., Calgary, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - T. Vo, North York, ON - H. K., Ottawa, ON T. T., Toronto, ON - L. E., Vancouver, BC - Một Người, Toronto, ON - A. L., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - Ha. Ph., Kitchener, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Le., Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - D. Ly., Mississauga, ON - T. Q., Concord, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - M. L., Vancouver, BC (3 thư) - S. Le., Vaughan, ON (2 thư) - Ph. Le., Toronto, ON (5 thư) - Một Người, Toronto, ON (3 thư) - V. T., Ottawa, ON (2 thư) - Le., Toronto, ON - H. Ph., Maple, ON - Một Người, Toronto, ON - V. H., Mississauga, ON - Ha. Ph., Kitchener, ON - Một Người, Toronto, ON- Một Người, Toronto, ON (3 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - X., Toronto, ON- Một Người, Brampton, ON - Một Người, Brampton, ON - Một Người, Brampton, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, , ON - Một Người, , ON - X. Th., Toronto, ON - L. Ly., Mississauga, ON (3 thư) Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - Một Người, , ON - Một Người, , ON -

M. H., Calgary, AB - T., Hamilton, ON - D. Ng., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - H. Hoa, Calgary, AB M. H., Calgary, AB - T. Ng., Toronto, ON - T. Tr., Brantford, ON - M. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - D. H., Mississauga, ON - H., Toronto, ON - Một Người, Ottawa, ON - T. Ng., Toronto, ON - S. Le., Vaughan, ON - S. Le., Vaughan, ON - Le, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - ABC, Toronto, ON - T.M., Kitchener, ON - Th., Toronto, ON - X., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - T. Bui., Toronto, ON - D. H., North York, ON - K. Ng., Toronto, ON (3 thư) - S. H., Toronto, ON - H., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - V. H., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - Đ. T., Toronto, ON (2 thư) - T. Ng., Mississauga, ON - T. Ng., Toronto, ON - T. P., Toronto, ON - Q. L., Toronto, ONMột Người, Toronto, ON (6 thư) Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - L. Ng., North York, ON (2 thư) - My. Ng., Montreal, QC - T. P., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON- LTD, Brampton, ON (6 thư) - Một Người, Toronto, ON (3 thöư) - Một Người, London, ON - D. Ly., Mississauga, ON - Một Người, Quebec, QC - H. Q., Woodbridge, ON - T. Tr., Brantford, ON - Ng., Montreal, QC (2 thư) - T. T., Mississauga, ON (5 thư) H. H., Calgary, AB (2 thư) - T. P., Mississauga, ON (3 thư) - K. D., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - L. Ng., Montreal, QC - T. Ng., Toronto, ON - M. Vu, Ottawa, ON H. T., Mississauga, ON - Một Người, Calgary, AB - H. V., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - C. T., Ottawa, ON (2 thư) - C., Toronto, ON (2 thư) - H. D., Toronto, ON (2 thư) - Ng. D., Mississauga, ON Một Người, Kitchener, ON - Tr. C., Mississauga, ON

* NHẮN CHUNG: - Xin nhắc lại, thư nhờ chuyển xin bỏ vào phong bì nhỏ hơn, dán tem sẵn và dán kín, vì Tòa soạn không chịu trách nhiệm về nội dung thư nhờ chuyển. Bỏ thư nhờ chuyển và lệ phí ($5) vào phong bì lớn hơn, và xin nhớ ghi rõ ở mặt sau bì thư (lớn hoặc nhỏ) là muốn chuyển đến số nào (Thí dụ: Xin chuyển thư này đến mã số 1829 hay 2088 …..) - Thư gởi xin đề rõ: MỤC TÌM BẠN 1114 College St. Toronto, ON. M6H - 1B6 * LỆ PHÍ THAM GIA: - Đăng Lời Tìm bạn: 10đ (tối thiểu 4 kỳ báo) – Nhờ chuyển thư: 5đ cho mỗi một thư.

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

63


TỬ VI TUẦN

TM

MONTREAL - OTTAWA

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu

Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần khởi từ 07/04 âm lịch (11/05 dương lịch), các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 08, 09. Còn các ngày âm lịch sau đây bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 10, 11.

Tuổi Tý Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tý cảm thấy giảm trở ngại về sự nghiệp nhưng chưa hết áp lực về tài chính. Có cơ hội hội họp, nên hòa giải trong giao tế. Đối với nam giới: Tài chính chưa ổn định, nhất là nguồn phụ, nên thủ không nên công. Tránh tranh cãi và kiện tụng Sự nghiệp đổi mới cần phải vất vả nhiều nhưng có cơ may mới nên nắm và nguồn tự tin tăng cao. Có cơ hội dự tiệc tùng, hội họp hay giải trí đưa ra sáng kiến xây dựng chung. Đối với nữ giới: Tài chính bình thường nhưng chưa thể mua sắm khoản lớn.. Sức khỏe có vấn đề vì dị ứng hay nhức răng. Có phần thưởng tinh thần bất ngờ trong tuần. Hy vọng nhận tặng vật và sự săn sóc đặc biệt. Có quý nhân phù trợ nhưng có khả năng đổi việc hay thay việc phải thích ứng. Đối với các vị cao niên: Một tuần có nguồn vui đoàn tụ. Tài chính chưa vượng như ý. Tránh tranh chấp hay kiện tụng.

Tuổi Sửu Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Sửu cảm nhận tài chính khả quan hơn, còn sự nghiệp bình thường. Đối với nam giới: Được người quan tâm và giúp đỡ. Do đó, việc làm bình thường nhưng có phần thưởng tinh thần và gây hưng phấn. Có thể đầu tư và mua sắm chừng mực nhờ tài chính ổn định. Trong hợp tác cần chọn mặt gửi vàng. Đối với nữ giới: Nguồn chính tiền bạc ổn định nhưng nguồn phụ chưa có nên vẫn cần thủ hơn công. Chỉ có thể từng bước đầu tư hay mua sắm chứ chưa thể phóng tay thử thời vận. Tránh tranh cãi hay gây mâu thuẫn trong giao tế mà nên lấy nhân nhượng và hoa giải làm đầu. Việc làm tiến triển chậm và phải cố gắng nhiều mới gặt hái thành quả. Đối với các vị cao niên: Di chuyển nên thận trọng. Có cơ hội hòa giải trong ngoài để vui xuân.

Tuổi Dần Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Dần cần phải tiếp tục củng cố về cả hai mặt sự nghiệp và tài chính. Có tin vui về kiện khang. Đối với nam giới: Tài chính hao thoát như dự liệu vì nhu cầu nợ nần và tu sửa. Chưa nên đổi việc hay đổi dự án. Cần duy trì cái cũ và chờ thời cơ tốt hơn, vì vội vàng chỉ tạo thêm sự bế tắc. Tình cảm bình thường và có người quan tâm giúp đỡ tạo nguồn tin và giúp tinh thần thư giãn. Đối với nữ giới: Có quý nhân hỗ trợ dù việc làm có áp lực và cần thêm lao tâm, lao lực. Chưa thể đầu tư hay mua sắm như ý mà cần thu vén chờ cơ hội tốt hơn. Sức khỏe ổn định, bệnh cũ giảm hẳn. Tình cảm êm đềm nên duy trì hạnh phúc đang có hơn là đuổi theo cái bóng ảo ảnh. Đối với các vị cao niên: Có nguồn vui tinh thần nhưng nên điều độ trong ẩm thực. Tài chính tạm ổn định và sức khỏe bình thường.

64

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Tuổi Mão

Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Mão cảm nhận kém hanh thông về sự nghiệp và tiền bạc chưa ổn định. Nhận tin vui về giấy tờ hay được thăm hỏi ân cần. Đối với nam giới: Tài chính chưa ổn định vì chi nhiều hơn thu nhất là do khoản nợ nần và cung ứng cho thân thích. Tránh tranh cãi và gây mâu thuẫn vì sẽ gây bất lợi thêm cho việc làm đang bế tắc. Di chuyển nên thận trọng và chừng mực cảm xúc khi trái ý. Được cảm thông và mời dự tiệc tùng, hội họp. Đối với nữ giới: Chưa có quý nhân hay cơ may giúp đỡ về việc làm mà phải chủ động đối phó với áp lực. Tài chính có dấu hiệu hao thoát vì mất mát hay mua lầm một món đồ. Nguồn vui gia đình và thân thích hỗ trợ, khuyến khích tạo hạnh phúc bên trong. Tuy nhiên, dù thân tâm chịu áp lực bên ngoài nhưng nên tránh khẩu thiệt thị phi trong giao tiếp. Đối với các vị cao niên: Tiếp tục sinh hoạt cũ, vốn tạo sự yên vui. Giải pháp cần gỡ rối bế tắc sẽ đến, nên nhẫn nại và thư giãn. Được săn sóc và thăm hỏi ân cần.

Tuổi Thìn

Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Thìn cần thận trọng trong việc làm và trong giao tế nhân sự để đảm bảo thành quả tốt hơn. Đối với nam giới: Công việc diễn biến tốt. Tránh rủi ro, mâu thuẫn xảy ra khi làm việc hay khi lái xe. Có mâu thuẫn trong giao tế nhưng có cơ hội hóa giải và thông cảm vì “nhân hòa vạn sự hưng”. Tiền bạc ổn định từng bước và vẫn cần tiết kiệm và chừng mực chi tiêu. Đối với nữ giới: Áp lực công việc tăng nhưng thành quả cũng tăng, tạo nguồn hưng phấn mới. Mối quan tâm tới thân thích chưa giảm, tạo mối ưu tư về tài chính. Nhưng nên thư giãn và chừng mực cảm xúc đề phòng tranh cãi gây tổn hại cho giao tế nhân sự và nguồn vui gia đình. Cuối tuần, hy vọng tài chính bình thường, thu chi cân bằng, chỉ cần chi tiêu chừng mực là được. Gặp bạn cũ hay được sự thăm viếng, nhận quà cáp hay thăm hỏi ân cần. Đối với các vị cao niên: Sức khỏe có vấn đề về tiêu hóa nên điều độ ẩm thực. Gạt bỏ nhiều mối quan tâm ngoài vòng giải quyết để hưởng mùa hoa nở.

Tuổi Tỵ Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tỵ hy vọng thành công về sự nghiệp nhưng khoản chi tiêu tăng, tạo chút áp lực trong sinh hoạt. Đối với nam giới: Sự nghiệp thông suốt, việc làm ưng ý, được khen ngợi và được tín nhiệm dù phải chủ động và tăng thêm cố gắng và thời gian làm việc. Tài chính giảm áp lực vì nguồn thu vững trong khi chi phí giảm nhẹ. Có mâu thuẫn bên trong và ngoài nhưng lại có cơ hội chung vui, giải tỏa. Cần lấy việc bảo vệ an khang làm chính. Đối với nữ giới: Tài chính ổn dần dù chi nhiều khoản ngoài dự liệu nhưng lại có ngoại thu do buôn bán có lời, được tăng lương hay đòi được nợ. Được quan tâm săn sóc, thăm hỏi nhận tặng vật. Phòng hỏa hoạn hay rủi ro trong nhà, ngoài cửa. Thành công trong giao tế, nên tiếp tục duy trì quan hệ thân thiết với thân thích và bè bạn. Phòng đau nhức. Đối với các vị cao niên: Một tuần có nguồn vui về tinh thần nhờ công trình đóng góp cho xã hội và gia đình hoặc nhận tặng vật và bận rộn sum họp, thăm viếng, chung vui.


TỬMONTREAL VI TUẦN - OTTAWA TM

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Ngọ Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Ngọ cảm thấy có chiều suy thoái nhất là về tài chính và sức khỏe. Cần tìm cơ hội thư giãn và lấy hòa giải làm đầu. Đừng quên: hòa khí sinh tài! Đối với nam giới: Sức khỏe có rắc rối về bài tiết hay tiêu hóa nhưng thuốc đến bệnh trừ. Tài chính chưa được ổn định nên phải có kế hoạch tiết kiệm và khoan mua sắm khoản lớn. Việc làm có thay đổi hoặc đổi việc hoặc đổi nơi làm khiến lao tâm, lao lực. Nên hòa giải một tranh chấp. Đối với nữ giới: Di chuyển nhiều, có cơ hội đi xa, phòng đau nhức. Thận trọng quyết định trước đề nghị về hợp tác vì tài chính chưa ổn định mà hoàn cảnh bên ngoài quá nhiều biến động. Áp lực công việc khiến tinh thần căng thẳng nhưng hy vọng được quan tâm và nhận tặng vật. Đối với các vị cao niên: Có cơ hội đi xa nghỉ ngơi nhưng cần thận trọng khi di chuyển. Hy vọng nhận được sự quan tâm săn sóc tận tình.

Tuổi Mùi Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Mùi kém bình ổn về sự nghiệp nhưng tài chính có chút tăng tiến nhờ một cơ may. Đối với nam giới: Tài chính có áp lực nên giảm chi khoản chưa cần. Được quý nhân giúp đỡ giải quyết một khó khăn như hứa trợ cấp hay giải tỏa một bế tắc trong thương lượng tài chính. Tình cảm êm vui, giải tỏa được mâu thuẫn giao tế trong ngoài nhưng chớ nên đa mang thêm rắc rối về sau. Đối với nữ giới: Được thân thích quan tâm. Tình cảm tươi sáng nhưng cần tự chế để tránh phiền phức, nhất là gây hiểu lầm với đối tượng và tạo ra sự ganh ghét, nghi kỵ. Đầu tư cần thận trọng vì có dấu hiệu khó kiếm lời mà tăng gánh nợ nần. Có tin vui về thuế má hay nhà đất hoặc thanh toán được món nợ cũ. Đối với các vị cao niên: Sức khỏe bình ổn. Có tin vui về đoàn tụ, tiệc tùng, thăm hỏi. Được nhiều người thăm hỏi và săn sóc.

Tuổi Thân Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Thân chưa thể thực hiện kế hoạch mới về việc làm vì tài chính hao thoát do nhu cầu gia đình hay thuốc men. Đối với nam giới: Việc làm chưa như ý vì thiếu hoàn cảnh thuận lợi. Hãy tạm ngừng kế hoạch quan trọng để chờ thời điểm tốt hơn. Tiền bạc ổn định ở mức vừa phải, do giảm chi chứ chưa tăng thu. Do đó chưa thể đầu tư khoản bấp bênh và mua sắm như ý. Khó tránh mâu thuẫn trong nhà với người thân như đối tượng, nên nhân nhượng “chín bỏ làm mười.” Đối với nữ giới: Tài chính kém ổn định vì phải chi nhiều cho người thân hay cho thuốc men hoặc tân trang, sửa chữa. Có nhiều áp lực và bất lợi trong dự án nhưng chưa nên thay đổi kế hoạch mà nên tạm ngừng chờ đợi cơ may hoặc có quý nhân phù trợ. Được quan tâm, săn sóc. Đối với các vị cao niên: Sinh hoạt nên thận trọng nhất là lúc ra ngoài hay vui chơi. Có dịp tích cực hoạt động cộng đồng hay tín ngưỡng.

Tuổi Dậu Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Dậu cảm nhận sự nghiệp bình thường nhưng tài chính vẫn còn dấu hiệu kém ổn định. Đừng quên “dĩ hòa vi quý.” Đối với nam giới: Tiền bạc tạm ổn định nhưng có khoản chi bất ngờ vì sửa chữa hay bảo trì hoặc cho việc tài trợ hay trang trải nợ nần. Có đề nghị tham dự làm ăn và bước đầu nên nhận. Đề phòng việc liên quan đến tranh chấp hay gây hiểu lầm tổn hại tới giao tế và uy tín bản thân. Hy vọng nhận tin mừng từ thân quyến hay bè bạn. Đối với nữ giới: Đề phòng khẩu thiệt thị phi bằng cách chừng mực cảm xúc và ngôn ngữ để tránh có rắc rối trong giao tế. Có cơ hội đi xa như du lịch hay vì việc tiếp thị. Tiền tài chưa vượng dù đã tiết kiệm nhưng nguồn thu giảm, buôn bán khó kiếm lời lãi, đầu tư thua thiệt, thua bài bạc, nợ nần tăng áp lực...Nhận tin vui từ thân thích giúp lên tinh thần. Đối với các vị cao niên: Quẳng gánh lo đi mà vui sống. Có cơ hội sống nhàn lạc trong mùa hoa nở.

Tuổi Tuất

Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tuất có nhiều điều bận tâm về dự án và công việc. Nhìn chung sự nghiệp có hướng tiến khả quan. Áp lực tài chính chưa giảm nhưng nền tảng cũ vững vàng. Đối với nam giới: Dự án khó thành hay thành công giới hạn nhưng chưa nên thay đổi. Hy vọng quý nhân phù trợ khai thông bế tắc. Tài chính tạm ổn nhờ tích lũy nền tảng cũ, dù nguồn thu giảm, nhu cầu đầu tư tăng, hao thoát sửa chữa hay bảo trì hay mất mát cũng tăng. Có cơ hội nghỉ ngơi, thăm viếng, du lịch hay du ngoạn nên tham dự vì có lợi cho sức khỏe lâu dài. Đối với nữ giới: Cần tự chế trong cảm xúc và chọn lựa để tránh sóng gió và mâu thuẫn. Áp lực công việc và tài chính tăng cao nhưng có quý nhân giúp đỡ và cơ may tháo gỡ. Cần có cách sống điều độ và chừng mực trong sinh hoạt và tránh căng thẳng trong công việc. Nhận quà cáp hay lời thăm hỏi chí tình. Đối với các vị cao niên: Việc cộng đồng hay xã hội khiến bận rộn nhưng có nguồn vui tinh thần. Một tuần bận rộn khách khứa và thư tín.

Tuổi Hợi Tuần thứ hai tháng tư âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Hợi tài chính kém vượng vì khoản chi gia tăng. Có dịp hòa đồng với sinh hoạt xã hội và tôn giáo. Đối với nam giới: Việc làm ổn định và có thành quả được đánh giá cao dù lợi nhuận thấp. Tài chính kém vượng vì thu ít mà chi nhiều, chưa thể đầu tư khoản lớn và mua sắm rộng rãi. Coi chừng rủi ro khi lái xe hay lúc làm việc. Đừng quên: Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Đối với nữ giới: Việc làm có hướng mới, thay đổi theo chiều hướng tốt nhưng bận rộn hơn, thu nhập lại không tăng như ý. Có sóng gió trong giao tế nên nhân nhượng, đừng để “việc bé xé ra to.” Tài chính khó ổn định, vì chi nhiều cho thuốc men, thân thích, lại thêm khoản chi tiêu bất ngờ về từ thiện hay việc hiếu hỉ. Đối với các vị cao niên: Có áp lực tinh thần vì thân thích đau yếu hay thất bại nhưng nên phấn chấn vì thử thách chóng qua mà thuận lợi sẽ tới. Có nhiều dịp hội họp, tiệc tùng, nhận tặng vật và được nhiều người cảm thông, khuyến khích.

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

65


TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

TM

Keanu Reeves gia nhập làng thời trang

Keanu Reeves

Ở Hollywood, Keanu Reeves là một trong những tài tử giản dị nhất, bao năm trôi qua, phong cách của anh vẫn vậy, luôn đề cao sự thoải mái. Reeves từng nói: “Tiền là thứ cuối cùng mà tôi nghĩ tới. Tôi có thể sống đủ với những gì tôi đã kiếm được tới vài thế kỷ nữa”. Có được chia sẻ như vậy một phần bởi Reeves sống rất giản dị.

Keanu Reeves trầm lắng, lặng lẽ, nhưng anh không tách mình ra khỏi những sinh hoạt đời thường và không ngần ngại giao tiếp với công chúng, nhưng anh luôn giữ một vẻ bì nh dị để những cuộc tiếp xúc không gây ồn ào, náo loạn ở không gian mà anh xuất hiện. Khá n giả á i mộ từng bắt gặp Keanu Reeves nhường ghế trên tàu điện cho phụ

nữ hay anh chạy lại giúp đỡ những hành khách gặp khó khăn ở sân bay. Ở Keanu Reeves không toát lên phong cách thời trang của một tài tử nổi tiếng, nhưng sở hữu một vóc dáng đẹp, và một vẻ nam tính gây thiện cảm. Mới đây, Keanu Reeves đã được thương hiệu thời trang danh tiếng của Pháp - Saint Laurent - mời làm gương mặt quảng cáo cho bộ sưu tập thời trang nam Xuân 2019. Nhà mốt đã vừa đăng ba bức ảnh chụp tài tử “John Wick” lên mạng xã hội Instagram, khiến nhiều người trầm trồ. Những bức ảnh được chụp với tông đen trắng cho thấy nam tài tử 54 tuổi xuất hiện với phong cách trầm lặng quen thuộc, khiến người xem vẫn cảm nhận đó thực sự là phong cách của Keanu Reeves. M.T (theo Hollywood Reporter)

MONTREAL - OTTAWA

Vợ chồng cựu Tổng thống Obama hé lộ loạt chương trình cho Netflix Công ty sản xuất do cựu Tổng thống Mỹ Obama và vợ thành lập ngày 30/4 đã công bố một loạt chương trình sẽ cung cấp cho Netflix Inc. Loạt chương trình này bao gồm phim tiểu sử về cuộc đời Frederick Douglass (nhà cải cách xã hội gốc Phi, lãnh đạo phong trào bãi nô), phim tài liệu, phim truyền hình về thời trang... Công ty Higher Ground Productions, do vợ chồng Obama thành lập, tuyên bố trong một thông cáo rằng tất cả sẽ được phát sóng lần lượt trên Netflix vài năm tới. Trong các chương trình, đáng chú ý là phim truyền hình có tên gọi “Bloom”, lấy bối cảnh thế giới thời trang ở thành phố New York sau thế chiến II. Thời điểm đó, phụ nữ và người

da màu phải đối mặt nhiều rào cản trong vấn đề thời trang. Phim có sự góp sức của nhà biên kịch tài năng Callie Khouri - người từng đoạt giải Oscar với tác phẩm “Thelma and Louise”. Những chương trình dành cho trẻ em như “Listen to your vegetable & eat your parents” cũng được bà Michelle Obama chú trọng. Trong suốt thời gian làm đệ nhất phu nhân Mỹ, bà rất quan tâm đến thói quen ăn uống lành mạnh cho trẻ em, chú trọng ăn rau sạch. Ông Obama tuyên bố: “Chúng tôi tin rằng mỗi sản phẩm này đều đậm chất giải trí nhưng vẫn mang tính giáo dục, kết nối và truyền cảm hứng cho khán giả”. T.T (theo CNN)

Thù lao của các ngôi sao Marvel Tài tử Robert Downey Jr. đóng vai Iron Man có thù lao cao nhất dàn sao Avengers: Endgame. Anh được dự đoán thu 75 triệu Mỹ kim từ tác phẩm Avengers: Endgamexấp xỉ hồi đó ng Avengers: Infinity War. Theo hợp đồng, Robert chỉ lấy 10 triệu Mỹ kim thù lao nhưng sẽ nhận một phần lợi nhuận từ phim. Vì thế khi Endgame đại thắng phòng vé, thu nhập của anh cũng tăng theo đáng kể. Ở lần đầu đóng Iron Man (năm 2008), Robert Downey Jr. chỉ nhận 500.000 Mỹ kim, sau đó tăng lên 2,5 triệu Mỹ kim khi phim ăn khách. Lúc đó, tài tử sinh năm 1965 mới hồi phục sau thời gian nghiện ngập, chưa phải gương mặt thu hút đại chúng. Nhưng khi nhân vật Iron Man được yêu mến, thù lao của anh tăng lên 50 triệu Mỹ kim ( The Avengers, 2012) rồi 80 triệu Mỹ kim ( Avengers: Age of Ultron, 2015). Trong SpiderMan: Homecoming (2017),

66

Robert chỉ ghi hình trong ba ngày, xuất hiện 15 phút trên màn bạc nhưng nhận đến 10 triệu Mỹ kim. Hai tài tử Chris Evans (vai Captain America) và Chris Hemsworth (vai Thor) nhận từ 15 đến 20 triệu Mỹ kim cho Avengers: Endgame. Ở lần đầu đóng phim của Vũ trụ Điện ảnh Marvel, Evans nhận 1 triệu Mỹ kim ( Captain

America: The First Avenger, 2011), còn Hemsworth chỉ được trả 500.000 Mỹ kim (Thor, 2011). Sau đó, họ ký hợp đồng mới với mức thù lao cao hơn. Lương của Scarlett Johansson trong Avengers: Endgame chưa được tiết lộ. Tuy nhiên, cô sẽ nhận từ 15 đến 20 triệu Mỹ kim cho phim riêng vào năm 2020.

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Chadwick Boseman và Brie Larson lần lượt nhận 2 và 5 triệu Mỹ kim khi đóng chính Black Panther và Captain Marvel. Thù lao của họ được nhận định tăng đáng kể khi hai phim này đều thu trên một tỉ Mỹ kim. Còn Benedict Cumberbatch (nhân vật Doctor Strange) kiếm 5,4 triệu Mỹ kim cho bốn phim Doctor Strange

(vai chính), Thor: Ragnarok (vai cameo), Avengers: Infinity War và Avengers: Endgame (vai phụ). Nhưng đến Doctor Strange 2, tài tử Anh được đoán sẽ nhận đến 9,7 triệu Mỹ kim. Ba nhân vật Black Panther, Captain Marvel và Doctor Strange đều là trụ cột ở giai đoạn tiếp theo của Marvel. T.N (theo Hello)


TM

BẠN GÁI NHỎ TO

MONTREAL - OTTAWA

Cho tới bây giờ, cả nhà tôi chưa một ai hay biết gì về mối tình của chúng tôi. Michael.

Cuộc tình như trái cấm HỎI: Tôi vừa qua sinh nhật thứ 42. Vì sự nghiệp, vì kỹ lưỡng hay vì duyên số chưa tới, tôi tuy cũng đã vài lần trải qua vài cuộc tình nhưng chưa bao giờ kết hôn. Cuối năm 2013, mới 36 tuổi, sau bữa ăn tối với bạn bè đêm Giáng Sinh, tôi bất ngờ bị stroke. May mắn được cứu chữa kịp thời (do tôi tự lái xe tới ER,) tôi rời bệnh viện sau thời gian ổn định bệnh tình ở đây cộng thêm thời gian vật lý trị liệu ở Rehab Center rồi về nhà, tâm trí vẫn sáng suốt như trước mặc dầu bây giờ phải di chuyển với cái cane. Tôi cũng đã làm việc trở lại nhưng ở một chừng mực hạn chế. Tôi có nhà riêng. Mặc dầu cha mẹ, một chị và một em gái tôi đều rất thương yêu tôi, cố thuyết phục tôi dọn về với đại gia đình để tôi được săn sóc nhiều hơn nhưng tôi không muốn mình trở nên nhát nhúa, ỷ lại nên tôi từ chối, cam kết với mọi người là tôi tự lập được, xin cả nhà hỗ trợ chứ đừng biến tôi thành sợi dây leo. Vì vậy, gia đình tôn trọng ý riêng của tôi và không phản đối. Cuộc sống của tôi khá dễ dàng, có thể không có nhiều hứng khởi nhưng bình an với không thiếu những niềm vui nhỏ. Ban đầu, mẹ tôi đích thân nấu nướng cho tôi ăn vì bà tin vào các thực đơn kiêng khem mà bà quả quyết là rất cần cho người từng bị stroke như tôi. Bà luôn tự hào là cha tôi bị áp huyết cao nhưng nhờ bà biết áp dụng chế độ ăn uống thích hợp cho cả nhà mà ông vẫn được khỏe mạnh ở tuổi ngoài 70 như hiện nay (tôi biết mẹ tôi đã phải tự chế lắm để không một lần trách móc tôi vì dọn ra ngoài nên mới bị đột quỵ

quá sớm như thế, may mà không tàn phế nặng!) Không chỉ nấu, bà còn đích thân mang thức ăn tới nhà cho con trai, để sẵn vào các containers riêng từng bữa để tôi ăn ở nhà đã đành nhưng cũng đem theo tới sở để ăn trưa nữa. Có khi bà bận hay sợ bà mệt, chị hoặc em gái tôi làm việc giao cơm thay bà. Thấy vậy, tôi lập tức đề nghị để tôi có thêm thời giờ với gia đình, tôi sẽ về nhà cha mẹ ăn tối với cả nhà, bữa nào phải về muộn, tôi sẽ báo để mọi người ăn trước. Giao hẹn thế mà những buổi tối bất thường ấy, khi tôi về tới, mẹ tôi vẫn chờ tôi, cười cười nói rằng các cô gái không ăn trễ vì sợ thân hình kém thon gọn, bố không ăn trễ vì các cô con gái có nhiều chuyện kể cho ông nghe, sẽ tỵ nạnh bố không fair vì quý anh trai hơn. Những thương yêu của gia đình tôi tự nhiên trở thành hệ lụy cột buộc tôi trong khi tôi còn cuộc đời riêng phải sống. Đây là lý do tôi viết lá thư này gởi về mục do bà phụ trách. Số là 4 năm nay, tôi có mối giao hảo thân tình với một phụ nữ li dị, xinh đẹp, thanh lịch, lớn hơn tôi 9 tuổi, sống trong cùng khu chung cư. Ban đầu, mỗi buổi tối cơm nước xong về nhà, ngồi nghỉ ngơi ngoài hành lang để hóng gió biển, tôi thấy bà mặc quần áo thể thao, tay cầm tạ nhỏ, đi bộ ngang qua tôi. Có lần chạm mắt nhau, tôi giơ tay ngang trán ra dấu chào, bà cũng nghiêng đầu ra dấu đáp trả và tiếp tục đi. Nhiều lần như thế, hình như chúng tôi không ai nói gì với ai nhưng có cái hẹn ngầm. Cũng có hôm tôi nán lại hành lang muộn hơn nhưng bà không đi qua. Hôm sau, lại trông thấy nhau,

lại chào, và chỉ có thế. Một hôm, bà ghé lại chỗ tôi ngay trong vòng đi đầu tiên, thay vì tay cầm tạ, bà cầm một cái lọ thủy tinh nhỏ cắm mấy nhánh hoa tím mỏng manh tôi không biết tên, bước lên mấy bậc thềm đến thẳng chỗ tôi ngồi. Bà khẽ nghiêng mình, đặt lọ hoa xuống cái bàn nhò và nói, giọng thanh tao, ấm áp: “Tôi ở dãy A, ngay lối vào cư xá. Tôi có nghĩ sai, mong ông thứ lỗi. Tôi nghĩ tôi mắc nợ ông những buổi tối đi qua đây, thấy ông ngồi đây dường như để chào người hàng xóm là tôi...” Bà ngừng lại. Tôi thì bối rối, một phần vì bất ngờ, phần khác vì gió làm thoảng qua mặt tôi mùi hương lạ, quyến rũ, từ toàn bộ con người bà, không phải từ nước hoa tôi vốn rất dị ứng mà từ mái tóc buông xuống vai, quần áo, hơi thở gấp nghe rõ của bà, lẫn với mùi các luống hoa dưới vườn, tôi đoán vậy. Tôi chưa kịp phản ứng thì hình như bà nhìn thấy cái cane tôi để dựa phía trong cái ghế tôi đang ngồi, và bà nói tiếp, giọng đã tự chủ hơn: “Ôi, xin lỗi ông, bây giờ thì tôi không còn ý nghĩ trước khi đến đây nữa! Tôi biết là tôi sẽ không thể rủ ông cùng đi bộ với tôi mỗi tối trong cư xá...” Đến đây, mắt bà dừng lại trên cái gậy. Như vậy đấy và chúng tôi trở thành bạn suốt 4 năm qua. Gần đây, chúng tôi đã cầm tay nhau, đã thực sự vui đùa, hạnh phúc bên nhau trong những giờ gặp mặt, đã bàng hoàng hôn nhau từ giã sau những quãng đi bộ ngắn, riêng tôi đã thật sự muốn một cái gì bền vững dù biết chẳng trăm năm. Vấn đề còn lại, không nói nhưng hẳn bà đã đoán được: làm sao tôi có thể thuyết phục gia đình chấp nhận cuộc tình như trái cấm này?

TRẢ LỜI: Có thể do tôi đứng ở một góc cạnh đời sống rất khác với ông nên tôi không hiểu được vì sao ông có tâm trạng bối rối như diễn tả trong thư? Ở tuổi ông, nhất là trong tình trạng sức khỏe không thực sự hoàn hảo của ông lúc này, tôi không thấy có vấn đề gì cản trở ông vui hưởng hạnh phúc trong tầm tay mình cả Nếu có, hẳn là do ông cảm thấy có lỗi vì đi con đường này, ông sẽ làm song thân thất vọng, do ông không đáp ứng được các mong đợi cha mẹ đặt vào ông? Cho dù là vậy, người lớn chắc cũng đã ý thức về sự thay đổi quan trọng ông trải qua, ảnh hưởng không ít đến các điều kiện sinh tồn trước kia của ông để chấp nhận những giới hạn mới, thay đổi nơi chính các cụ mà ông chưa có cơ hội để biết. Vì thế, tôi trộm nghĩ ông nên bình tĩnh, chân thật, tự xác định mục tiêu của mình rồi chia sẻ với gia đình vốn đã sẵn thương yêu ông, những ấp ủ riêng, cùng nhau xem xét lại còn trắc trở nào có thể giải quyết ổn thỏa (ví dụ các cụ muốn có cháu đích tôn nối dõi giòng họ, ngày nay y khoa tiến bộ giúp được...) thì bàn bạc, căn bản là ông cần được sống cuộc đời của ông cách nào đầy đủ và hạnh phúc nhất cho ông. Không nên đặt nặng yếu tố chênh lệch tuổi tác vì nếu nó đã không là sự bất tiện ngay từ đầu giữa ông và bạn gái của ông thì nó sẽ rất bình thường trong tương lai, ông cứ an nhiên tiến bước, thử xem con Tạo xoay vần đến đâu? Sau cùng, nếu ông bà tìm được Thiên Đàng bền vững bên nhau thì đấy chính là lời kết luận hùng hồn nhất cho sự lựa chọn đến từ trái tim trong trẻo của ông, không có gì phải ân hận. Xin chúc lành đến ông nhé! BÙI BÍCH HÀ

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

67


VĂN HỌC NGHỆ THUẬT

TM

MONTREAL - OTTAWA

Tác giả “50 Shades” bị chỉ trích bôi nhọ người Albani

N

ữ văn sĩ EL James, tác giả bộ tiểu thuyết “50 Shades”, bị chỉ trích vì mô tả “tiêu cực” và “phi thực tế” về người Albani như xã hội đen và nô lệ tình dục trong tiểu thuyết mới nhấ t vừ a ra mắ t hồ i thá ng 4 “The Mister”. Dư luận xôn xao khi đặc phái viên của Albani tại Anh phàn nàn về chân dung người dân nước ông bị bôi nhọ trong “The Mister”. Tiểu thuyết này mô tả một phụ nữ Albani nghèo khổ, nạn nhân của xã hội đen và buôn bán tình dục, bị bán đến nước Anh và làm nghề dọn vệ sinh. Cô có mối tình lãng mạn với một quý tộc người Anh theo kiể u hoàng tử lọ lem.

B

Tuy nhiên, đất nước họ không phải như thế, người dân Albani rất thân thiện. Tác phẩm mới nhất của EL James là một câu chuyện tình yêu chủ yếu lấy bối cảnh ở London và Cornwall đương đại, kể về một quý tộc người Anh giàu có, người rơi vào lưới tình với người giúp việc của anh ta, một phụ nữ trẻ xinh đẹp và bí ẩn đã chạy trốn khỏi Albania. Theo thuật ngữ của Hollywood, nó giống như một bản mash-up khiêu dâm của Cinderella và Downtown Abbey. Đối với những người hâm mộ đang mong đợi một câu chuyện khác liên quan đến bạo dâm được đẩy lên cực độ, thì The Mister có thể sẽ khiến họ thất vọng. Các cảnh ‘sex’ khá cởi mở

và xuất hiện nhiều, nhưng gần như không vượt quá giới hạn đạo đức và bị đẩy lên tận cùng như “50 Shades”. Nhưng James có các vấn đề khác để kể, không chỉ là sự kích thích tính dục. Bên dưới sự tưởng tượng phù phiếm, The Mister đề cập những chủ đề bất ngờ và quan trọng như bất bình đẳng kinh tế, cảnh ngộ của những người lao động không có giấy tờ, sự áp bức phụ nữ trong những xã hội bảo thủ và cách thức mà các thể chế xã hội và chính phủ gia tăng sự giàu có và quyền lực, bóc lột những người yếu thế. L.T (theo DailyMail)

Tìm thấy bức chân dung thứ hai của danh họa Leonardo da Vinci

ức chân dung thứ hai khắc họa diện mạo danh họa Da Vinci trong những năm tháng cuối đời đã vừa được tìm thấy và sắp được trưng bày trước công chúng lần đầu tiên tại lâu đài Buckingham, London, Anh. Bức phác họa một người đàn ông để râu được cho là một trong hai bức phác họa chân dung của Da Vinci lúc sinh thời còn lại cho tới hôm nay. Ông Martin Clayton, người đứng đầu nhóm nghiên cứu tranh trong bộ sưu tập nghệ thuật của Hoàng gia Anh đã phát giá c ra bức phác họa này khi đang nghiên cứu lại những tác phẩm được lưu trữ trong lâu đài Windsor. Ông Clayton đánh giá đây là một bức phác họa chân dung được thực hiện bởi một học trò của danh họa Da Vinci. Bức phác họa được vẽ chỉ một thời gian ngắn trước khi vị danh họa qua đời ở tuổi 67 hồi năm 1519. Trước đây, giới nghiên cứu hội họa đã biết tới một bức phác họa khác cũng ghi lại chân dung Da Vinci, được thực hiện ở cùng thời gian với bức vừa được phát giác,

68

Người phụ nữ này kinh ngạc trước “điện thoại thông minh” và “thẻ tín dụng” mà anh chàng người Anh sử dụng như kiểu chưa bao giờ trông thấy trước đây. Qirjako Qirko – đại sứ của Albani ở London (Anh) nói rằng tiểu thuyết mô tả những người đồng hương của ông như tội phạm, bản chất xấu xa và tạo ra nhận thức tiêu cực. Ông Qirjako Qirko nói rằng chân dung người Albani trong cuốn tiểu thuyết là “hoàn toàn phi thực tế”. Các hãng du lịch Albani luôn cố gắng cải thiện hình ảnh nước họ qua các chiến dịch mà gần nhất là “Taken by Albania”. Họ cho biết vì phim ảnh, văn học... mà hình ảnh Albani trong văn hóa đại chúng là những tội phạm xã hội đen, buôn bán ma túy.

nhưng danh tính tác giả thì rõ ràng hơn, đó là một học trò của Da Vinci có tên Francesco Melzi. Chia sẻ về bức họa mớ i tì m thấ y này, ông Clayton

cho hay: “Nếu bạn so sánh bức phác họa này với bức phác họa được thực hiện bởi Francesco Melzi, cả hai bức đều vẽ Da Vinci với những sự tương đồng rất lớn. Cùng

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

một sống mũi thẳng thanh nhã, một bộ râu rậm, những lọn tóc quăn... Ông cho biết: “Bên cạnh bức phác họa của Francesco Melzi, thì đây chính là bức phác họa duy nhất được thực hiện lúc vị danh họa Da Vinci còn sống”. Ông Clayton cho rằng danh họa Da Vinci đang ở khoảng 65 tuổi khi xuất hiện trong bức phác họa thứ hai, trông ông có nét buồn bã, sầu lắng, u uất. Giả i thí ch nhậ n xé t này, ông Clayton cho rằng: “Da Vinci biết mình sắp qua đời, khi ấy, cánh tay phải của ông đã bị tê liệt, ông không còn có thể vẽ tranh sơn, nhưng ông vẫn có thể vẽ phác họa. Lúc này, Da Vinci hiểu rằng cơ thể mình đang trở nên suy nhược”. Clayton nó i thêm: “Da Vinci vốn nổi tiếng có bộ râu đẹp, ông dành nhiều thời gian, công sức chăm sóc cho bộ râu của mình và không thể nói là điều đó không tốn kém. Thời ấy, chỉ có rất ít người để râu như ông, dù sau đó việc để râu nhanh chóng trở thành mốt”. Bức chân dung mới được

tì m thấ y này đượ c vẽ trên mặt sau của một tờ giấy phác họa mà trên đó Da Vinci từng nghiên cứu phác thảo chân ngựa để chuẩn bị thực hiện một bức tượng người cưỡi ngựa. Trước đây, chuyên gia nghiên cứu lịch sử hội họa Kenneth Clark đã từng ngờ rằng đây là một bức phác họa chân dung Da Vinci khi ông này đang hệ thống hóa lại những bức phác họa nằm trong bộ sưu tập nghệ thuật của Hoàng gia Anh hồi năm 1968. Nhưng sau đó, ông Kenneth Clark không đề nghị gì thêm và câu chuyện này bị rơi vào quên lãng, mãi cho tới khi ông Clayton xúc tiến nghiên cứu gần đây, bức phác họa mới được chú ý trở lại. Bức phác họa này sẽ được trưng bày bên cạnh 200 bức phác họa khác được thực hiện bởi danh họa Da Vinci trong một cuộc triển lãm vào cuối tháng 5 tại Phòng trưng bày của Nữ hoàng Anh - một phòng trưng bày nghệ thuật công cộng nằm trong cung điện Buckingham. L.T (Theo The Independent)


TM

TRUYỆN DÀI

MONTREAL - OTTAWA

 Tiếp theo kỳ trước

“Đừng sợ, đừng sợ!” Giáo sư Tô một tay ôm Liễu Địch, một tay vỗ nhẹ lên vai cô, lên tiếng an ủi: “Con đang ở Trúc Ngâm Cư, có bác Tô ở bên cạnh, con không việc gì phải sợ. Dù trời có sụp xuống, bác Tô cũng sẽ chống đỡ cho con.” Giọng nói của giáo sư Tô rất dịu dàng. Liễu Địch bất giác ngẩng đầu, nhìn ông bằng ánh mắt cảm kích. Ông đúng là một người cha hiền từ, dù không rõ nguyên nhân khiến con gái sợ hãi nhưng ông vẫn an ủi con gái trước. Nhờ câu nói của giáo sư Tô, nỗi sợ hãi trong lòng Liễu Địch vơi đi không ít. Giáo sư Tô đỡ cô ngồi xuống chiếc ghế đá ở trong đình. “Nói cho bác Tô biết, tại sao con sợ hãi?” Giáo sư Tô hỏi. “Con không biết.” Liễu Địch thật thà trả lời: “Con vừa gọi điện cho thầy Chương.” Giáo sư Tô rùng mình: “Thầy Chương làm sao rồi?” Ngữ khí của ông không còn vẻ bình tĩnh và ung dung như trước đó. Liễu Địch lắc đầu, cô đã hoàn toàn tỉnh táo: “Con không biết thầy bị làm sao. Thầy nghe điện thoại nhưng không nói một câu nào. Điều này khiến con hoảng sợ. Con lo thầy gặp phiền phức gì đó.” Liễu Địch đột nhiên kích động, ánh mắt cô sáng rực: “Bác Tô, con không biết thầy bị làm sao, nhưng con biết con bị làm sao rồi.” Cô hít một hơi sâu rồi cất giọng kiên định: “Con yêu thầy! Con yêu thầy! Con yêu thầy Chương!” Lời nói vừa thốt ra miệng, Liễu Địch hoàn toàn sửng sốt. Trời ơi, cô vừa nói gì vậy? Tại sao cô lại nói câu này? Tuy nhiên, trong tâm trạng xúc động, cô đã nhận thức một cách sâu sắc, lời cô vừa nói là “sự thật”. Đúng vậy, cuối cùng cô đã hiểu, thứ tình cảm điên cuồng nảy sinh trong cô chính là tình yêu, là tình yêu đối với thầy Chương! Việc cô yêu thầy là sự thật không thể thay đổi. Giáo sư Tô dường như cũng bị chấn động, ông ngẩng đầu hỏi thăm dò: “Liễu Địch, con có biết con đang nói gì không? Con yêu thầy Chương? Con bắt đầu yêu cậu ấy từ lúc nào?” Liễu Địch lắc đầu: “Con cũng không biết con bắt đầu yêu thầy từ khi nào. Có lẽ từ rất lâu rồi. Nhưng đến hôm nay, con mới nhận ra tình cảm của con, thứ tình cảm vô cùng mãnh liệt mà con chưa từng

trải qua bao giờ.” Cô đột nhiên đứng dậy, gương mặt ngời sáng lạ thường: “Đúng vậy, con đã yêu thầy. Cả sinh mệnh của con, linh hồn của con đều yêu thầy!” “Vậy sao?” Giáo sư Tô nhíu mày, nhìn Liễu Địch chăm chú. Ánh mắt ông lộ vẻ nghiên cứu và phán đoán: “Bác còn tưởng những ngày vừa qua, con đã bị con trai yêu quý của bác thu hút.” Hải Thiên? Liễu Địch mơ hồ nghĩ, Hải Thiên là người tài hoa xuất chúng, học rộng biết nhiều, đa tài đa nghệ, phóng khoáng nhiệt tình, có đôi mắt sáng, yêu một người con gái bằng cả sinh mạng... Anh là hình tượng nam tử hán lý tưởng nhất trong lòng Liễu Địch, anh từng chiếm hữu tư tưởng của Liễu Địch, từng len lỏi vào giấc mơ của Liễu Địch, từng khiến Liễu Địch rung động. Tuy nhiên, những điều này phảng phất là chuyện của mấy trăm năm trước. Liễu Địch ngước nhìn giáo sư Tô, đồng thời cất giọng kiên định và rõ ràng: “Bác Tô, anh Hải Thiên là người đàn ông xuất sắc, con gần như chưa bao giờ gặp người xuất sắc hơn anh ấy. Con khâm phục anh ấy, ngưỡng mộ anh ấy. Con thừa nhận, có một khoảng thời gian, con đúng là bị anh ấy thu hút. Thế nhưng...” Cô đột nhiên ngẩng cao đầu: “Hôm nay, cuối cùng con cũng nhận ra tình cảm của mình. Con có thể nhất thời bị anh Hải Thiên mê hoặc, nhưng con đối với thầy Chương là một sự tôn kính gần như sùng bái. Thầy khiến con bị khuất phục từ đáy lòng, khao khát từ đáy lòng, yêu thương từ đáy lòng. Tình cảm của con đối với thầy, gồm cả sùng bái, ái mộ, khát khao, quyến luyến...Đây là tình cảm đã được tôi luyện qua ba năm con và thầy cùng trải qua phong ba bão táp, là tình cảm nảy sinh từ sự tin tưởng, chia sẻ cùng nhau. Con luôn đau với nỗi đau của thầy, niềm vui của thầy cũng là niềm vui của con. Tình cảm này rất thần kỳ, rất mãnh liệt, có sức mạnh hủy diệt mọi thứ. Nếu đó không phải là tình yêu thì con không biết gọi nó là gì nữa?” Giáo sư Tô lặng lẽ nhìn Liễu Địch. Thần sắc của cô rạng rỡ, tỏa ra hào quang sáng chói. Giáo sư Tô hết sức cảm động bởi thứ tình cảm kinh thiên động địa đó. Nhưng đáy mắt ông vụt qua một tia đau đớn, sắc mặt ông trở nên trắng bệch. Ông tựa hồ phân vân một lúc, cuối cùng cũng thốt ra một câu: “Con gái, con có biết không? Hải Thiên thật ra chính là thầy Chương của con!” Bị sét đánh trúng có khi cũng không khiến Liễu Địch chấn động bằng câu nói của giáo sư Tô. Cô hoàn toàn hóa đá, chân tay tê liệt. Cô mở to mắt nhìn giáo sư Tô một lúc lâu mới lắp bắp hỏi: “Anh Hải Thiên...là thầy Chương? Anh Hải Thiên... chẳng phải là con trai bác hay sao?” “Cô bé ngốc này!” Giáo sư Tô cất giọng đau đớn: “Hải Thiên đúng là thầy Chương! Tên đầy đủ là Chương Hải Thiên, Chương Ngọc là tên trước kia. Nó không thích tên Chương Ngọc nên lúc thi đại học, nó đã giấu cha mẹ sửa lại tên. Sau khi xảy ra vụ hỏa hoạn, để mọi người không tìm ra tung tích của nó, nó đã dùng cái tên trước kia. Hải Thiên đúng là suy nghĩ đâu ra đấy. Sau khi nó mất tích, trong quá trình tìm kiếm, bác thậm chí đã lần đến thành phố của con, nhưng kết quả đạt được đều là “điều tra không ra người này”. Ngay cả khi đọc bài văn của con, bác cũng không ngờ, “Chương Ngọc” và “Chương Hải Thiên” hóa ra là một người.” “Nhưng...” Liễu Địch vẫn hết sức nghi hoặc: “Anh Hải Thiên chẳng phải là con trai của bác hay sao?”

Giáo sư Tô thở dài, ông ngước nhìn bầu trời buổi chiều tà, phảng phất hồi tưởng năm tháng xa xưa: “Hải Thiên đúng là con trai của bác. Hai bác một đời không có con cái. Bác biết Hải Thiên từ chín năm trước. Kể từ lúc đó, bác đã yêu quý nó như con ruột. Hải Thiên cũng yêu quý hai bác. Sau một thời gian, Hải Thiên dọn đến Trúc Ngâm Cư, trở thành một thành viên không thể thiếu của gia đình bác. Nó có phòng ngủ và phòng sách riêng, nó gọi hai bác là ba mẹ, đối xử với hai bác như ba mẹ ruột. Hai bác cũng coi nó như con ruột của mình. Bởi vì quê ở rất xa nên Hải Thiên thường ăn Tết ở nhà hai bác. Cho đến năm năm trước, ba mẹ Hải Thiên chuyển lên miền bắc, nó mới lần đầu tiên về ăn Tết cùng ba mẹ. Không ngờ nó một đi không trở lại... Cô bé ngốc này, con ở Trúc Ngâm Cư lâu như vậy, lẽ nào con không nhận ra hay sao?” Đúng vậy, tại sao mình không nhận ra? Liễu Địch ngẫm nghĩ, cô từ từ hồi tưởng lại một số đầu mối mà trước đây cô không lưu ý. Thảo nào sách ở “Hải Thiên Thư Ốc” gần như không có một cuốn nào trùng với sách của thầy Chương. Thảo nào nhìn ảnh Hải Thiên, cô có cảm giác quen thuộc, mái tóc đen đó, đường nét cương nghị đó, thân hình cao lớn đó chẳng phải là nét đặc trưng của thầy Chương hay sao? Thảo nào cô thấy phong cách ngôn ngữ của “Hải Thiên kỳ ngữ” rất quen thuộc, đó chẳng phải là là phong cách nhận xét bài làm văn của thầy Chương? Thảo nào mỗi khi nhắc đến Hải Thiên, vợ chồng giáo sư Tô đều lộ vẻ bi thương? Thảo nào Hải Thiên một thời gian dài không về nhà...Trời ơi, bao nhiêu đầu mối như vậy mà bị cô bỏ qua. Nhưng cũng phải thôi, Liễu Địch làm sao có thể ngờ, Hải Thiên tràn đầy sức sống, Hải Thiên có đôi mắt sáng ngời và thầy Chương cả ngày đeo cặp kính đen, lạnh lùng cao ngạo lại là một người. Liễu Địch cảm thấy trái tim cô bị gặm nhấm bởi một nỗi đau chưa từng có. Cô vùi đầu vào lòng bàn tay, chìm đắm trong ký ức. Một lúc lâu sau, Liễu Địch ngẩng đầu, khóe mắt cô ngấn lệ. Cô cất giọng chậm rãi: “Con từng nói, thầy Chương là người anh hùng mang tính bi kịch. Bây giờ con đã hiểu hàm nghĩa của từ “bi kịch” rồi. Bi kịch chính là những thứ đẹp đẽ bị hủy bỏ. Lỗ Tấn tiên sinh nói rất đúng. Thầy Chương chính là vẻ đẹp bị số mệnh hủy diệt. Nhưng vẻ đẹp kiểu gì vẫn cứ là đẹp, dù có bị nghiền nát thành mảnh vụn cũng vẫn đẹp.” Cô đột nhiên nắm tay giáo sư Tô: “Bác Tô, con yêu vẻ đẹp của thầy Chương, con không bận tâm thầy ấy bị hủy diệt đến mức nào. Chắc bác cũng hiểu tính con, vậy tại sao bác không nói sớm cho con biết?” Giáo sư Tô nhìn vào đôi mắt trong veo của Liễu Địch, ông cất giọng chua xót và bất lực: “Con gái, kể từ lần đầu tiên gặp con, bác đã biết con không phải người tầm thường. Nhưng bác không thể nói với con sự thật, là vì thầy Chương không cho bác nói.” “Tại sao?” Liễu Địch nghi hoặc: “Tại sao thầy Chương phải làm vậy?” “Bởi vì...” Ngữ khí của giáo sư Tô càng khổ sở: “Bởi vì Hải Thiên luôn yêu con! Nó không muốn làm hại con!”

 Xem tiếp kỳ sau

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

69


Petites Annonces TM

A01 : Ăn Uống Nhận đặt bò cuốn lá lốt, đông đá hoặc nướng sẵn. Cô Chín: (514) 892-2317

A03 : May Mặc - Vải vóc Hãng may cần bán

2 bộ máy ủi, 1 máy may 2 kim, máy làm khuy, nút, lên lai (514) 379-4055 (438) 308-6555

C02 : Nhà Cho Thuê 5 1/2 lầu 1 duplex Ahunstic Gần chợ, metro, mall, banque, école, autoroute, bus141 đi metro Savé. Vào ngay. (514) 943-6015

5 1/2 cho thuê

7919 de Bordeaux -Jarry. Rénové có chỗ để máy giặt, sấy. 2 phòng fermé. (514) 402-2404

7687 Shaughnessy

3 1/2 cho thuê 560$/tháng . Không bao.Sạch sẽ, yên tĩnh. Gần metro St Michel & 16è. Vô 1/7 (438) 929-5046

C05 : Apt. Cho Thuê Khu Pierrefond West Island

Nhà 4 1/2 trên lầu duplex cho thuê, có thêm solarium phía sau nhà (438) 885-4888

C09 : Sang Tiệm Ottawa

Cần sang tiệm nails 6 ghế, 4 bàn, hoạt động 7 năm, good income, giá đặc biệt nếu có thành ý Liên lạc: (343) 996-8266

Cần Bán Gấp Tiệm Nail

Đang đông kháchTrong Shopping Mall lớn ở Ottawa, có 7 thợ, giá cao, khách sang, lịch sự, nếu có thịnh ý. Xin gọi: (416) 725-7498

Cần Sang Tiệm Nails

Hoạt động trên 14 năm, khách ổn định, tiền rent thấp. Liên lạc sau 6PM: (514) 638-1349

Bán tiệm nail

Vì quá bận, bán bớt tiệm nails trong centre d’achat Les Halls d’Anjou. 7500 BL Les galeries D’Anjou (514) 353-5110

70

Tiệm nail cần bán

3 ghế 4 bàn. Rent rẻ. (514) 595-5858 (438) 989-5252

Cần sang tiệm Regal nail trong Walmark khu Kanata Liên lạc Mai: (613) 836-9988

Cần sang restaurant Les Petite Baguettes, giá phải chăng. Cần serveur(se). Chi tiết liên lạc: (438) 402-0138

Bán tiệm nail

Đường Fleury 15.000$. Tiệm 10 năm. Rent rẻ Parking. 4.6 star. (514) 758-9718

Tiệm nail trong Plaza ở Ottawa cần bán Giá 50.K Thương lượng (613) 424-7898

Cần sang tiệm sushi

Trong shopping center. Tiệm đông khách. Lý do về hưu. Rent 1500$ (418) 914-4430 Ngày (418) 806-6317 Tối

Cần sang tiệm sushi togo

Kế bên trường cégep Maisonneuve & métro Pie IX. Liên lạc:(514) 898-0987

Cần sang tiệm nail gần métro

Vì thiếu người trông coi. Tiệm có 5 bàn, 5 ghế. Xin gọi: (514) 909-4826

Cần sang tiệm Frencs Frites

85 Robinson góc Bells & CanadienTire.Tiệm đông khách. Giá 75.000$ (613) 858-7456

Cần sang tiệm nail đẹp

5 bàn, 4 ghế, 1phòng wax, facial. Có parking.Tiền thuê rẻ (514) 754-6139

C11 : Cần Bán Việt TV box

HộpTV coi hơn 100 đài VN & hải ngoại 1.000chanel Canada & USA Gọi Huy: (416) 880-8396

D01 : Sơn - Sửa Nhà Đại hạ giá, tổng thanh lý

đủ loại, đủ màu, đủ kích cỡ gạch men vuông của Ý chất lượng số 1. Đại hạ giá 75% Xin gọi: (514) 662-6293

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Sửa nhà tổng quát:

Chuyên làm bathroom,fini basement làm sàn (gổ, gạch), điện, nước từ A-Z Estimation free. Cần người phụ sửa nhà part-time Liên lạc: Toàn: (514) 513-9898

Làm mới phòng tắm,bếp

Thay sàn, cửa. Sửa điện,nước. Đóng mộc. Hoàn hảo sous-sol. Bình: (514) 294-6348

Tom Nguyễn ở Ottawa

Sơn sửa nhà từ A-Z. Chất lượng,uy tín. Giá cả phải chăng. Estimate free (613) 882-2872

G01 : Cần Người Tiệm phở

Cần chạy bàn, bếp chánh có kinh nghiệm. Full or part-time Liên lạc sau 3pm: (514) 272-6099

MONTREAL - OTTAWA

Nhà hàng VN bên Laval cần bếp xào Liên lạc Nhân: (514) 812-4545

Nhà hàng Lanterne ở Longueuil

Cần bếp nướng có kinh nghiệm. phụ bếp có hoặc không kinh nghiệm Thảo: (514) 880-8608

Nhà hàng vùng West Island Cần thợ cuốn sushi, phụ bếp có kinh nghiệm. Người giao hàng, nữ caissiare. (438) 978-3024

Vùng Laval

Cần bếp nướng, xào, người cuốn sushi, serveur & caissier. Có hoặc không kinh nghiệm (514) 826-1177

Tiệm sushi cách métro Mont Royal 3’ cần

Cần người làm bếp full &part-time

sushi man full/part-time. Trả check (514) 553-4477 (514) 518-7979

Cần bếp và sushi man

Cần sushi man có kinh nghiệm. Biết nói tiếng Anh hoặc Pháp Jim: (514) 995-2148

có hay không kinh nghiệm & người làm sushi Liên lạc: (438) 381-6628 serveur(se) part-time Liên lạc: (514) 942-0732

Kanata Noodle House

Cần 4 đầu bếp có kinh nghiệm, 8 phụ bếp, 6 phục vụ bàn. Xin gọi Hà: (613) 286-6604 or Thanh: (613) 986-8817

Cần người

dọn dẹp nhà & ủi đồ only 1 ngày Chủ Nhật hoặc thứ Hai, hoặc thứ Sáu ở West Island Liên lạc: (514) 755-6789

Tiệm sushi togo gần métro Mont Royal Cần thợ bếp & thợ sushi có kinh nghiệm (514) 647-1188

Nhà hàng Nhật Việt Nam ở Montréal cần bếp xào, sushi man (514) 953-8280

Nhà hàng Nhật métro Guy Concordia

Cần Cheft Nóng & sushi man full/partime, lương cao, chia tip làm lâu dài Ngọc: (438) 496-4447. Thịnh: (514) 963-1993

Cần thợ nail

Chân tay nước và bột có hoặc kinh nghiệm. Bao lương. Kim: (514) 867-7687

Sushi Sama

G05 : Cần Người Giữ Trẻ Cần người đón & giữ trẻ ở ville St Laurent (514) 604-1985

Cần người phụ nữ giữ trẻ 11 tháng

Từ thứ 2 đến thứ sáu (10h-18H) (514) 727-4508 (514) 299-8442

G11 : Cần Thợ Nails / Tóc Cần Thợ Nails

Cần gấp thợ nails, tiệm trong mall. Tips cao, lương cao. (450) 449-4356 (514) 553-1987

Ongles Professional

Centre Rockland cần thợ nail chân tay nước có kinh nghiệm. Xin gọi: (514) 303-6600 (514) 586-6655

Gấp! gấp! gấp

Cần 1 thợ nữ biết làm chân tay nước& 1 thợ biết làm bột Tel: (514) 352-0922

Cần thợ nails

biết bột hoặc chân tay nước. Tiệm trước mặt métro. (514) 347-7348 (514) 768-8668


RAO VAËMONTREAL T - CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI - RAO VAËT - CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI - OTTAWA TM

Tiệm nail:

Cần gấp thợ móng bột và chân tay nước, bao lương hơn ăn chia, khu West Island. (514) 217-0069 (514) 220-2804

Ottawa - Trong Shopping Lớn

Cần thợ Nails có kinh nghiệm. Bao lương $150/ngày hoặc ăn chia. Cần sang tiệm chủ về hưu Liên lạc: (613) 841-8808

Cần thợ nails nữ

giỏi làm việc West Island. Cần full hoặc part-time cho mùa hè L/L: (438) 288-3998 (514) 377-7690

Ottawa - Kanata

Cần thợ nail nữ chân tay nước, (thợ bột bao $130/ngày. hơn chia 55%, việc làm lâu dài. Danny: (613) 793-5678

Tiệm nail

cần thợ nail có kinh nghiệm bột. Full/part-time. Bao lương, trên ăn chia. Chổ làm vui vẻ (438) 994-7245,

Cần gấp thợ nail biết làm bột, full-time (514) 363-3336

Tiệm nail ở Laval

Cần thợ bột hoặc chân tay nước kinh nghiệm Tel (450) 681-0199, (514) 691-6849

Cần thợ nail làm

chân tay nước và móng bột, tiệm ở trong Wal-Mart Orleans Tel: (613) 797-0955 (613) 590-1424

Cần tìm thợ nail

biết làm tất cả. Full/part-time. 5’ đi bộ metro Tel: (514) 564-7979

Tye Nails - Fort McMurray Alberta Cần thợ nail biết everything, lương bao $5000/tháng, trên ăn chia theo kinh nghiệm, bao chỗ ở, có xe đưa đón. Xin goi: (587) 276-3888 (519) 697-0986

Ottawa / Orleans - Cần Thợ Nails Nam /nữ.Biết làm móng bột, chân tay nước, waxing. Bao lương trên ăn chia (613) 606-5489 (613) 841-4724

Cần thợ nail nữ

Biết làm bột, chân tay nước shellac, waxing. gần métro MT Royal (514) 623-5264

Ongle St Dorothée

cần thợ biết làm bột, chân tay nước, shellac. Lương cao, tip hậu . Anna (514) 823-5227 (450) 719-3389

Cần thợ nail nữ

chân tay nước 110$-130$, thợ bột 130$-160$ + bao đồ nghề, tip cao (514) 814-1585

Diva nails

Nhận thợ bột, tay chân nước. Có kinh nghiệm, full/part-time. Biết tiếng Anh/Pháp (514) 282-9449

Tiệm nail

Cần thợ chân tay nước. Đưa đón tại métro Côte Vertu. (438) 989-5252 (514) 595-5858

Tiêm trong mall

Cần thợ nail kinh nghiệm hay không kinh nghiệm. Bao lương 120$ -140$ hơn ăn chia : (514) 746-3114 (514) 746-0908

Tiệm nail ở Ottawa

Cần thợ nail lương ăn chia 6/4 liên lạc (613) 695-1223

Cần thợ nail, chân tay nước có kinh nghiệm 6255.Henri Bourrassa Ouest. Ville St Laurent - H4R-1C7 Kim. (514) 816-6885

West Island

Cần thợ nam nữ kinh nghiệm làm bột & chân tay nước. Bao 700$/tuầntrên ăn chia. (514) 449-2866

Tiệm nail Place Viau đối diện Walmart, St Leonard Cần thợ bột hoặc chân tay nước. (514) 348-8033

Tiệm nail khu West Island

Cần nữ thợ nail. Bao lương 120$ hơn ăn chia 6/4. Chủ nhật đóng cửa (514) 569-8798 (438) 969-9264

St Denis

Cần thợ nail biết làm bột. Biết tiếng Anh hoặc Pháp. Lương bao trên ăn chia. (438) 930-8081

Cần thợ bột gấp. Bao lương cao, tip hậu Tiệm gần métro (514) 824-8828

Tiệm nail Walmart Laval

Cần gấp thợ nail giỏi móng bột &. Bao lương hơn ăn chia Liên lạc: (514) 887-2479

Tiệm nail trong mall vùng Rive Sud

Tiệm nail mall Anjou Montréal

Cần nhiều thợ nail bột & chân tay nước kinh nghiệm. Bao lương cao hơn ăn chia. Bảo đảm income cao. Chổ làm vui vẻ. Full/part-time. Công việc lâu dài L/L Hiển (514)295-6989

Cần gấp thợ

chân tay nước có kinh nghiệm Bao lương. Tiệm cách Laval 20’ (514) 679-2212

Cần thợ nail làm bột hoặc chân tay nước Bao lương hoặc ăn chia. Tiệm trong mall Langelier&Sherbrooke (438) 992-6544

Tiệm nail ở Répentigny

trong mall River Nord. Cách Montréal 15’. Nếu cần có người đưa rước. Cần thợ bột & tay chân nước kinh nghiệm. Bao lương cao. Chỗ làm thoải mái, vui vẻ. Xin gọi Hiển: (514) 295-6989

Cần thợ nail

Biết làm chân tay nước, shellac, biết bột càng tốt. (514) 473-4739 (514) 951-5418

Cần thợ bột, tay chân nước khu Laval khách sang, lương tip cao. Chổ làm thân tiện. Đưa rước tại Montmorency. (514) 581-0979

Thành Phố Kingston

Cần thợ Nails biết làm everything, bao lương $1,000/tuần. Xin gọi Kim: (613) 530-7273

Tiệm nail ở Laval

Cần gấp thợ bột ,wax. Bao lương hơn ăn chia 6/4. (514) 813-3790

Tiệm nail cần thợ nữ Chân tay nước. Nhận dạy học miễn phí. (514) 549-9769

cần thợ bột & chân tay nước. Không có kinh nghiệ sẽ chỉ thêm. lương bao trên ăn chia (514) 560-1010

Tiệm nail Laval

Cần thợ nail trên 2 năm kinh nghiệm Bao lương hơn ăn chia (514) 806-5871

Tiệm nail nhỏ đông khách

Cần thợ tay chân nước nữ, shellac (514) 502-5617

nước. Biết waxing càng tốt. (613) 248-1100 (613) 884-2901

Tiệm nail cần thợ bột, chân tay nước. Full/part-time Bao lương hay ăn chia. Tiệm gần métro. (514) 523-2970

I06 : Dạy Lái Xe Trường dạy lái xe Bảo - Công nhận bởi A.Q.T.R và S.A.A.Q - Lý thuyết, thực hành. Nhiều năm kinh nghiệm, uy tín. 406 Jean Talon Est Mtl, Q.C, H2R 1T5 (Góc St.Denis) Métro Jean Talon. Xin gọi Bảo: (514) 262-1152

I08 : Dạy Học Cần thợ bột, chân tay nước waxing.Tiệm đông khách, ăn chia, típ cao, Khu Rive sud. (514) 690-1237

Nhận dạy kèm mùa Hè Toán và Pháp văn từ lớp 1 đến lớp 10. Xin gọi: (438) 407-8415

J02 : Tử Vi - Bói Toán Phong Thủy Master KALI xem tay, tướng, trục đuổi tà ma, quỷ ám. giải quyết các vấn đề về vận hạn tình yêu, làm ăn, tài chánh, hiếm muộn (438) 229-6038

(514) 489-9424

Tiệm nail trong mall

Tiệm nail trong mall

Thợ nail biết móng bột & tay chân

Tiệm nail cần thợ có kinh nghiệm. Tiệm gần métro

Cần thợ có kinh nghiệm. Bao lương trên ăn chia. (514) 623-8656 (450) 653-1574

West Island

Zinnia nails cần gấp

cần thợ nam nữ: -bột 140$/ngày. Chân tay nước 120$/ngày .Việc làm lâu dài (438) 725-1687 Cần thợ biết làm chân tay nước & shellac. Bao lương hoặc ăn chia (514) 909-2709

Tiệm nail ở Alberta cần gấp

thợ bột hoặc chân tay nước, giỏi shellac. Lương cao, tip cao. làm ở Alberta. Bao ở. (778) 919-9907 (780) 882-6662

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 684 |

71


TRUYỆN DÀI

TM

Thân phận dư thừa Nhật Tiến dịch theo

THE UNWANTED của Kiên Nguyễn

 Tiếp theo kỳ trước

David chẳng mất lâu thì giờ để hiểu hết ý bà ta nói gì. Ông ra hiệu cho mấy người lính. Một người quơ lấy em tôi, người khác nhấc bổng tôi lên.Người sau cùng ôm choàng lấy mẹ tôi trong cánh tay mạnh mẽ, đầy lông lá. Tôi hớp lấy bầu không khí một cách tuyệt vọng như phổi tôi đã tràn ngập hơi cay như sắp muốn nổ tung ra. Tôi không thốt lên lời, cũng chẳng thở được, chẳng nhìn thấy cái gì xung quanh khi tôi được vác qua đám đông như một bao gạo. Tôi hầu như không nhận biết cả những cánh tay giận dữ từ tứ phía cào cấu và lôi kéo tôi. Tôi chỉ nhắm nghiền mắt lại và lặng lẽ mong chết đi để mình được giải thoát. Sau cùng tôi được quẳng xuống một chỗ phẳng phiu trên sàn. Ai đó đặt lên mặt tôi một cái khăn mặt ướt để tạm thời làm dịu chỗ đau nhức nhối. Những cơn khó chịu trong phổi tôi bắt đầu giảm đi, tôi hít một hơi thật sâu. Dưỡng khí ùa vào xua tan sự đau đớn. Tôi cố nhìn quanh mặc dầu bầu không khí vẫn còn ngợp hơi cay, tôi vẫn phân biệt được cái phía bên trong của tòa đại sứ Mỹ. Em tôi nằm dưới đất, gần bên tôi khóc ngon lành nhưng tiếng nức nở nghe qua tấm khăn tắm của nó trở nên yếu ớt, như tiếng một con mèo hen. Tôi nghe tiếng mẹ tôi dỗ nó ngay rất gần đó. Một tia nắng xuyên qua cửa sổ phía trên cao chiếu xuống, nhẩy múa trên mình tôi, ấm áp mơn trớn mái tóc tôi như muốn thì thầm với tôi rằng, cuối cùng thì bình minh đã tới. Chương 5 29 - 30 tháng 4 năm 1975 Suốt tám tiếng đồng hồ sau đó, anh em chúng tôi ngủ li bì tại một xó hành lang tòa đại sứ Hoa Kỳ trong khi người lớn đợi chuyến trực thăng quay lại. Mẹ tôi cố đánh thức tôi dậy để ăn trưa và tối nhưng trong giấc ngủ mê mệt, tôi chỉ gạt tay bà ra thôi. Cuối cùng khi tôi quyết định bò dậy thì mặt trời đã gần lặn. Ánh hoàng hôn bao trùm lên thành

72

phố một mầu cam ảm đạm. Không gian vẫn còn phảng phất cái mùi của lựu đạn cay. Từ chỗ cửa sổ nhìn thẳng ra cửa chính của tòa đại sứ, tôi thấy rõ ràng sự chen lấn xô đẩy vẫn còn đang diễn ra giữa những người lính và dân chúng phía bên ngoài. Chỉ có điều đám đông có thể đã nhiều lên gấp ba và sự chộn rộn chen chúc thì tăng gấp đôi so với buổi sáng trong đám xô lấn, tất cả đều là đàn ông vì phụ nữ và trẻ em thì đã bỏ cuộc. Một vài người còn lại có cả súng và lựu đan, nhưng chưa một ai dám sử dụng mà chỉ giơ lên để dọa nạt thôi. Quân cảnh Mỹ đã được lệnh đóng cổng lại, không cho bất cứ ai được vào. Tôi nhìn thấy mấy tấm thẻ mầu vàng được quơ lên cao, phản chiếu loang loáng dưới ánh chiều tà, nhưng họ cứ mặc kệ. Tôi lần mò lên cầu thang và chui ra sân thượng, nơi mà mẹ tôi đã dặn là khi nào thức dậy thì tìm bà ở đấy. Dọc theo những hành lang, tôi nhận ra rằng cả toà nhà này nay đã vắng tanh, nom giống như cái hộp diêm trống rỗng. Tất cả mọi người đều leo lên sân thượng, vốn cũng là một nơi đã từng được trang hoàng lộng lẫy. Ở đầu phía bên kia là khu giải trí có hẳn cả một hồ bơi ngoài trời với bàn ghế bằng nhưạ có bóng mát và những cây cảnh ngoại nhập. Phần còn lại của ngôi nhà này là một cái nền vuông vức, phẳng lì, có sàn trơ trọi dành cho trực thăng lên xuống. Ngoài mẹ tôi, bà Đặng và ông David còn có năm người đàn ông Mỹ đứng vơ vẩn bên hồ tắm. Hoàn cảnh của họ thì đại khái cũng giống ông David, nghĩa là cũng kẹt lại đằng sau vì chính ý muốn của họ. Đó là một nhóm phóng viên quốc tế ở lại để ghi chép sự sụp đổ của thành phố Sài Gòn. Cũng như bao người khác, họ bị đuổi theo từ thành phố này qua thành phố khác, chứng kiến một cách bất lực những quân đoàn Việt cộng nuốt chửng từng vùng đất một ngay trước mắt, hết vùng này tới vùng khác. Và bây giờ, chính họ cũng bị kẹt cứng ở chặng cuối cùng, chẳng còn biết chạy đi đâu. Họ chỉ còn có một chuyện là chờ đợi, hoặc là những cái trực thăng tới bốc họ đi, hoặc là toán lính

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Việt cộng tới bắt, bất cứ điều gì đến trước. Nhưng không giống như mọi người, những người Mỹ này tỏ ra lãnh đạm với làn sóng cuồng loạn đang diễn ra chung quanh. Họ đứng thờ ơ bên cạnh hồ bơi, mồ hôi đổ nhễ nhại trước cái nóng nung nấu, vừa ăn bữa tối vừa tán gẫu một cách hài hước về nền hoà bình của thế giới. Đến nửa đêm thì hầu hết chúng tôi đều tiêu tan mọi niềm hy vọng đi thoát. Mặc dầu vậy, cũng chả có ai chịu nhúc nhích. Tôi ngồi xệp xuống sàn cạnh mẹ tôi lúc đó đang ôm em tôi trong lòng và đắm chìm trong thế giới riêng tư của bà. Cách đó vài bước và đối diện với chúng tôi, bà Đặng nằm cuộn tròn như hình dáng cái thai nhi, đầu ủ vào hai cánh tay, mắt nhìn đăm đăm vô cảm vào khoảng tối phía sau tôi. Mỗi lần nghe có tiếng động cơ nổ, dù đã lả đi bà cũng cố nhỏm dậy vui mừng, dù chỉ trong khoảng khắc đủ để nhận ra đó là tiếng động cơ gì. Rồi bà lại vật mình xuống sàn, co người lại như trước. Trong sự im lặng đến nặng nề, chúng tôi nằm đếm tiếng chuông ngân nga vọng lại từ ngôi nhà thờ gần đó, cứ thế cho mãi tới sáng. Cái buổi sáng 30 - 4 ấy, ở bên ngoài toà đại sứ quán Hoa Kỳ, đám đông đã kéo đen nghẹt đến nỗi tràn ra cả hàng chục dẫy phố xung quanh. Từ trên nhìn xuống, đường phố lúc nhúc những người nom như một tổ ong vỡ, đang sôi sục vì giận dữ. Chúng tôi thất vọng nhìn về phía xa, nơi có nhiều chiếc trực thăng của nhiều quốc gia đang làm nhiệm vụ giải cứu ở rải rác nhiều nơi, nhưng chả có cái nào xuống cứu chúng tôi cả. Bỗng nhiên, cứ như trời sập, mọi chiếc loa ở mọi góc đường đồng loạt ré hết cỡ của nó làm cho cả thành phố sững lại. Một lát sau, giọng quen thuộc của tổng thống Dương Văn Minh vang lên trong không trung. Ông nghẹn ngào đọc bản thông cáo đầu hàng, nhường Sài Gòn lại cho Cộng sản. Lúc đó là 10 giờ 30 phút sáng. Vào đúng cái lúc đó, chúng tôi nhận thấy hai chiếc trực thăng của Việt Nam tách rời bầu trời điên loạn đầy kích động để bay lượn trên đầu của chúng tôi. Một chiếc ngụy trang mầu xanh của hải quân, còn chiếc kia, nhỏ hơn nhiều, thấy sơn mầu ngân nhũ. Trông thấy chúng, bà Đặng nhào ra kêu như điên dại. Bà quì xuống đất, vừa khóc vừa tạ ơn ông trời ở trên cao đã đáp ứng lời cầu xin của bà. Chẳng mấy chốc, cả chúng tôi hoặc cũng hú lên giống như bầy sói tru trong đêm trăng sáng, hoặc hò hét lên với tất cả sự vui mừng. Hai chiếc trực thăng cũng gây sự chú ý của những người đứng dưới đường phố. Khi chúng xà xuống thấp, tiếng gào thét của đám đông ùa lên

MONTREAL - OTTAWA

dữ dội hơn. Những nắm tay khua lên không trung và mọi người hét bằng tất cả hơi sức của mình: - Chờ tôi với...Làm ơn cho tôi lên với...trời ơi... Khi chiếc trực thăng sơn mầu ánh bạc xà xuống thấp chỉ còn hơn chục thước thì chúng tôi nom thấy ông Đặng đứng ngay ở cửa lên xuống, mình bận một cái áo cổ cồn mầu trắng phẳng phiu và sạch sẽ với chiếc quần tây mầu đen, miệng tươi cười nhìn bà vợ một cách đắc thắng. Ông ta trạc tuổi bốn mươi, hói trán, nom chải chuốt và tràn trề sinh lực. Đầu đội một caí mũ sắt quá khổ khiến cho thân hình ông trở nên như bé đi. Quanh bụng ông ta choàng một sợi dây nịt an toàn để khỏi rớt ra khỏi máy bay. Ông ta vẫy tay loạn xạ một cách vui mừng như để ra hiệu là đã nhận ra chúng tôi. Gió quét mạnh mẽ từ trên cánh quạt thôỉ xuống thân tầu giống như đang ở cận kề một cơn lốc xoáy, thổi bạt tất cả mọi thứ ở khắp mọi chỗ chung quanh chúng tôi. Còn chiếc trực thăng kia thì lượn vòng cách đó một khoảng xa như để chờ đợi bạn đồng hành đáp xuống trước. Rồi thì chuyện xảy ra. Một kẻ nào đó trong đám đông đã nổ súng. Những viên đạn đã xé toang bầu không khí và ghim vào một bên của thân tầu. Thế rồi hàng loạt phát súng nữa từ đám đông bắn lên theo. Viên phi công vội vã cho bay thốc trở lên. Bà Đặng vội chạy tới thành ban công, kêu lên cầu khẩn: - Đừng bắn... trời ơi, xin đừng có bắn. Chồng tôi đang ở trên đó... Bà ta nhẩy lên đùng đùng để mọi người nhìn thấy rõ mình hơn. Từ ở dưới gậm một cái bàn, ông David nhào ra kéo bà trở lại, bà giẫy giụa một cách yếu ớt miệng vẫn còn kêu van đám đông ở phía dưới. - Xin đừng bắn... đừng... xin đừng... Nhưng quá trễ. Một viên đạn đã ghim đúng mục tiêu. Từ chỗ đứng, tôi có thể nhìn thấy cái áo sơ mi trắng của ông Đặng loang lên một vệt máu đỏ, rồi nó ứa ra hãi hùng khiến ông phải lấy tay bưng lấy. Từ trên sân thượng, bà Đặng gào lên: - Đ... ừ... ừ... ừng! Ông Đặng đứng trực diện với vợ ngay ở phía trên, mắt mở to ngạc nhiên nhìn như ông ta không hiểu ra sự gì đã tới với ông. Họ nhìn nhau, chỉ trong một thoáng, không quá một giây đồng hồ, trước khi ông thình lình mất thăng bằng. Chiếc trực thăng lộn đi nửa vòng, hất ông Đặng ngã xuống sàn khi đó vẫn còn vướng dây nịt an toàn. Một loạt đạn nữa lại bắn lên và lần này thì trúng vào ổ cánh quạt phía trước. Nó lộn nhào giữa khoảng không, rồi giống như một con chim sẻ bị bệnh, nó ngừng sững


TM

MONTREAL - OTTAWA

lại, đổ nhào xuống bãi đáp và nổ tung thành một đống lửa chói loà. Ở bên kia hồ tắm, mắt tôi như bị mù đi trong khoảng khắc. Thoáng chốc, tất cả chỉ còn lại một chiếc trực thăng đổ nghiêng, cháy âm ỉ dưới bầu trời xanh, gắt nắng. Ở bên trên. Chiếc trực thăng kia lượn vòng rồi biến mất. Dưới đường phố đám đông la hét thoả mãn. - Đừ... ừ... ng... Giọng bà Đăng thều thào, chân bà khụy xuống rồi bà ngã lăn xuống sàn. Mọi người quá hoảng hốt đến nỗi không biết làm gì khác hơn là chỉ nhìn bà như một con rối bằng giẻ. Từ góc đường phía đằng xa, một toán lính Việt cộng đang theo nhịp hành quân tiến đến với bản hùng ca xa lạ trong tiếng trống kèn. Những xe vận tải, xe tăng phủ đầy bụi đất đi ầm ầm trong thành phố. Trên nóc xe nào cũng có bộ đội. Vài người phất trên tay hoặc lá cờ đỏ sao vàng hoặc lá cờ nửa xanh nửa đỏ có ngôi sao vàng ở

chính giữa. Vài người khác thì bung ra những bảng khẩu hiệu viết nguệch ngoạc mà tôi có thể đọc được vài câu như thể là “Chúng tôi đến trong hoà bình. Hãy hàn gắn vết thương do bọn tư bản để lại. Nam bắc là chung một nhà, tất cả hãy ngừng bắn lập tức.” Bản nhạc tràn đầy bầu không khí những nốt vui tươi, như để xoa dịu đi sự căng thẳng trong đường phố. Ông David quay về phía mẹ tôi, nói: - Rất lấy làm tiếc. Mọi sự đã xong xuôi hết rồi. Chiến tranh đã chấm dứt. Chúng tôi không thể giữ bà ở đây được nữa. Hãy đem con cái và bạn của bà rời khỏi nơi đây trước khi quá muộn. Chúng tôi tốt hơn cũng phải ra đi mà không mang theo một người Việt Nam nào. Bà có hiểu tôi nói không? Hãy ra khỏi đây ngay. Chúc bà may mắn và tất cả hãy giữ gìn cẩn thận. Trong một nỗ lực tuyệt vọng cuối cùng, bà Đặng cố tiến lại xác chiếc máy bay trực thăng với hy vọng tìm

được xác chồng, nhưng vô ích. Bị đẩy một cách vội vã ra khỏi cửa, chúng tôi nắm chặt tay và đi sát vào nhau cho tới khi đi xuống dưới mặt đất. Chẳng còn mấy ai chú ý khi chúng tôi lách ra khỏi cánh cổng và hoà nhập vào dòng người ùa đi khắp mọi ngả. Đoàn quân hành của Cộng sản tiến chậm chạp trong đường phố, chào mừng dân chúng đứng ở hai bên lề và trao cho họ những tấm chân dung nhỏ của Hồ Chí Minh cùng những lá cờ bằng giấy như thể những món đồ này là trân quí cuối cùng. Họ ngừng lại trước dinh Độc Lập biến xe tăng thành một cái xe ủi đất, chỉ nháy mắt họ húc đổ cánh cổng sắt trong khi đám quần chúng vỗ tay cổ võ. Sài Gòn đổi chủ vào lúc 11 giờ 30 sáng 30 tháng 4 năm 1975. Chương 6 Sau khi Sài Gòn sụp đổ, mẹ tôi đem Jimmy và tôi trở lại căn nhà thuê ở gần công viên. Suốt bốn ngày

đêm sau đó, chúng tôi ở miết dưới tầng hầm dơ dáy, tường vách chất chung quanh đầy bao cát. Phiá cuối hầm có một phòng vệ sinh nhỏ với ánh đèn hắt hiu. Một dây điện nối từ đó, truyền qua một bóng đèn trơ trụi treo ở giữa hầm làm nơi sinh hoạt gia đình. Vì bị cúp điện thường xuyên nên đèn cầy trở thành nguồn ánh sáng chủ yếu. Hằng ngày, chúng tôi chui rúc trên một cái nệm nhỏ và lắng nghe tiếng những bước chân chạy rầm rập cùng tiếng đấm của thình thịch vang dội lại từ nhà này qua nhà khác.Trong khi chờ đợi để được đăng ký chính thức hẳn hoi trong chính quyền mới, chúng tôi đành phải trốn chui trốn nhủi như một ổ chuột trong mùa mưa.

¬¬ Xem tiếp kỳ sau

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

73


TM

MONTREAL - OTTAWA

Bạch Hồng Quyền

vượt thoát vòng vây an ninh Cộng sản đến bến bờ Tự do

B

VPY

ạch Hồng Quyền, cùng con trai Joseph Bạch, 6 tháng tuổi, sau gần hai năm trốn tránh lệnh truy nã toàn quốc của công an tỉnh Hà Tĩnh, đã đến được Canada, hôm thứ Sáu 03/05. Bạch Hồng Quyền, thành viên của Tổ chức xã hội dân sự “Phong trào Con đường Việt Nam” do tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức sáng lập, và từng tham gia No-U Hà Nội, bị công an truy lùng về tội “Gây rối trật tự công cộng” khi tham gia cuộc biểu tình ngày 3/4/2017 ở xã Thạch Bằng, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh. Công an Hà Tĩnh khởi tố Bạch Hồng Quyền tội “chủ mưu, cầm đầu” kích động 2.000 người dân địa phương tuần hành “đòi bồi thường thiệt hại do Formosa gây ra” và “đuổi Formosa ra khỏi Việt Nam”, và “bắt giữ công an trái pháp luật”. Ngày 18 /04 năm 2017, công an Việt Nam quyết định truy nã Bạch Hồng Quyền. Đồng hành với Bạch Hồng Quyền trong các cuộc biểu tình ở Hà Tĩnh là anh Hoàng Đức Bình, Phó Chủ tịch Phong trào Lao động Việt. Hoàng Đức Bình bị công an CSVN bắt ngày 15/05/2017 và bị tuyên án 14 năm tù, 7 năm tù về tội «Chống người thi hành công vụ» và 7 năm tù về tội «Lợi dụng quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích của tổ chức, công dân».

Trước khi Hoàng Đức Bình bị bắt 1 ngày, Bạch Hồng Quyền đã kịp vượt thoát sang Thái Lan và được Cao ủy Liên hiệp quốc cấp quy chế tỵ nạn số 815-17C00228. HÀNH TRÌNH VƯỢT THOÁT VÒNG VÂY AN NINH CSVN TẠI THÁI LAN Hôm 26/01, blogger đối kháng Trương Duy Nhất bị an ninh CSVN bắt cóc ở Thái Lan dẫn giải về Việt Nam giam ở T16. Trước đó, Bạch Hồng Quyền là người đã đón ông Nhất vào đêm 19/01 tại một địa điểm gần phi trường Don Mương, Thái Lan và thuê một phòng trong khách sạn gần nơi Quyền cư ngụ để tiện việc đi lại, giúp đỡ. Khi tiếp xúc lần đầu tiên với Trương Duy Nhất, ông Nhất có cho Bạch Hồng Quyền biết ông đang trong tình trạng nguy hiểm. Trong thời gian Trương Duy Nhất ở Thái Lan, khoảng 1 tuần lễ, Bạch Hồng Quyền đã đưa ông Nhất đến Cao ủy Tỵ nạn Liên hiệp quốc để ghi danh xin tỵ nạn. “Buổi tối ngày 20/01, anh Nhất có ngồi ở nhà tôi xem một trận đấu túc cầu. Lúc đó có ông Phạm Cao Lâm, một người giúp người Việt tỵ nạn ở Thái Lan, không biết vì lý do gì đã đến nhà tôi và nói chuyện với anh Nhất. Tôi không biết họ đã nói với nhau điều gì nhưng sau đó có những

TNS Ngô Thanh Hải và gia đình Bạch Hồng Quyền

74

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

Đón gia đình Bạch Hồng Quyền tại phi trường Pearson Toronto hôm 03/05

thông tin cho biết anh Nhất đang ở Thái Lan và có nhiều hình ảnh cho thấy anh Nhất đã gặp những người lạ ở Thái Lan. Có thể đó là những sơ hở khiến anh Trương Duy Nhất bị an ninh Việt Nam bắt”. Hôm 01/03, ông Phạm Cao Lâm bị cảnh sát Thái Lan bắt về giam giữ ở Trung tâm tạm giam IDC và sau đó trục xuất về Việt Nam vào ngày 12/03. Bạch Hồng Quyền, trong cuộc họp báo được tổ chức hôm Chủ nhật 05/05 tại Living Arts Centre, 4141 Living Art Centre, xác nhận Phạm Cao Lâm đã trở lại cư trú ở Thái Lan hơn 1 tháng qua. Nguy hiểm rình rập Bạch Hồng Quyền bắt đầu từ ngày 01/03 khi cảnh sát Thái Lan đến nhà Bạch Hồng Quyền tìm bắt anh nhưng anh nhanh chân trốn thoát. Sau đó, cảnh sát Thái Lan tiếp tục truy lùng Bạch Hồng Quyền buộc anh phải thay đổi liên tục nơi cư trú. Ngày 08/03, Bạch Hồng Quyền gửi thư cho các tổ chức nhân quyền. “Tôi hiện đang trong tình trạng hết sức nguy hiểm vì tôi là nhân chứng duy nhất chứng nhận việc ông Trương Duy Nhất đã có mặt tại Thailand để xin quy chế tỵ nạn của cao ủy liên hợp quốc UNHCR. Hiện tại tổng cục cảnh sát Thailand kết hợp với đại sứ quán Việt Nam truy lùng tôi để bắt giữ và trục xuất về Việt Nam với mục đích xoá dấu vết ông Trương Duy Nhất đến Thailand”, trích thư cầu cứu của Bạch Hồng Quyền. “Cuộc sống của tôi lúc đó thực sự rất khó khăn. Tôi luôn phải chuyển nhà để tránh sự truy bắt cũng như

việc tìm kiếm gắt gao của an ninh Việt Nam và một số cảnh sát bị tha hóa tại Thái Lan. Tôi phải xa gia đình, sống chui lủi để làm sao không bị bắt để có thể an toàn. Trong thời gian đó, tôi phải tránh nhưng nơi có camera an ninh, không đến những nơi công cộng, đường tàu điện và có lần tôi suýt bị cảnh sát Thái bắt khi dự định gặp vợ con”. Ngày 16/04, thành viên VOICE Canada đã đón vợ và hai con gái của Bạch Hồng Quyền, bà Bùi Hương Giang, bé Bạch Yến Nhi 7 tuổi và Bạch Gia Hân 4 tuổi, nhập cảnh Canada , tuy nhiên thông tin này đã được giữ kín vì cảnh sát Thái Lan và an ninh Cộng sản Việt Nam đang ráo riết tầm nã Bạch Hồng Quyền. Cũng trong cuộc họp báo ngày 05/05, Bạch Hồng Quyền cho biết ở Thái Lan, an ninh CSVN dày đặc, những người tỵ nạn Cộng sản, các nhà tranh đấu luôn sống tâm trạng bất an. “Tôi được Tòa Đại sứ Canada tại Thái Lan phỏng vấn và được cơ quan Di dân IOM khám sức khỏe và biết được lịch đi là ngày 29/5. Nhưng may mắn là không biết có phải do hồ sơ của tôi cho thấy tôi đang trong tình trạng nguy hiểm, hoặc Việt Nam muốn Thái Lan trục xuất tôi về nước, nên hồ sơ của tôi được nhanh hơn.”, Bạch Hồng Quyền nói trong cuộc họp báo ngày 05/05. “Trong lúc hồ sơ đã hoàn thành và khám sức khỏe xong, tôi vào IDC (Immigration Detention Centre, trung tâm tạm giam người nhập cảnh bất hợp pháp của Thái Lan). Lúc đó, tôi lo âu vì khả năng được đoàn tụ với


TM

MONTREAL - OTTAWA

Bà Bùi Hương Giang (thứ tư từ phải sang) cùng 2 con tham dự lễ Thượng kỳ ở Nghị viện tỉnh bang Ontario hôm 28/04

gia đình và bị trục xuất về nước là 50/50. Sau khi vào IDC 3 ngày, phía Đại sứ quán Việt Nam có vào hỏi thông tin của tôi ở IDC và hỏi tôi đã đến IDC chưa.” “Sau 1 tuần, là thứ Ba tuần trước, một người tên Ngọc bên Đại sứ quán Việt Nam đưa giấy yêu cầu tôi xuống gặp để hỏi thông tin. Họ hỏi hai-ba câu như, ‘Sống trong đó như thế nào’, ‘Bao giờ được đi Tây’, tôi đều trả lời là không biết vì không muốn có gì xảy ra trong lúc tôi ở IDC,” Bạch Hồng Quyền nói. “Nhưng khi vừa xuống gặp được chưa đầy 1 phút thì phía nhân viên UN tại IDC đưa tôi vào văn phòng UN tại IDC để làm việc. Họ hỏi những thông tin liên quan đến việc

Đại sứ quán Việt Nam tìm hiểu thông tin của tôi.” “Đến khi tôi đã vào IDC mà việc Đại sứ quán Việt Nam và những nguy hiểm vẫn rình rập tôi, thì tôi nghĩ đó là lý do mà tôi có thể đặt chân đến Canada sớm như hôm nay”. Bạch Hồng Quyền cho biết khi vào IDC, anh ở chung với ông Phan Nguyễn Thanh Hiền Sĩ, người tù 18 năm, trên đất Thái vì bị CSVN ghép tội khủng bố, tuy đã ông Sĩ đã được cấp quy chế tỵ nạn. Theo quy định của Thái Lan, người tỵ nạn nhập cư bất hợp pháp phải bị tạm giam bốn tuần trong IDC, Trại tạm giam Di trú của Thái Lan, trước khi được phép xuất cảnh sang nước thứ ba. Bạch Hồng Quyền là một trong số 50

người được tổ chức VOICE và VOICE Canada chọn bảo trợ theo chương trình bảo trợ tư nhân của chính phủ Canada. Ngày 02/05, VOICE và VOICE Canada phổ biến thông cáo bày tỏ lòng tri ân đến Cao uỷ Tỵ nạn Liên Hợp Quốc (UNHCR), Chính phủ Thái Lan, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), Văn phòng TNS Ngô Thanh Hải, Tòa Đại sứ Canada tại Thái Lan, ông Phil Robertson, Phó giám đốc phụ trách khu vực Châu Á của tổ chức Human Rights Watch, cùng nhiều cá nhân, tổ chức khác đã cùng vận động cho gia đình ông Bạch Hồng Quyền. Trong buổi họp báo hôm 05/05, anh Bạch Hồng Quyền cũng đã đề cập đến hàng ngàn người Việt tỵ nạn đang ẩn trú tại Thái Lan, có những người đã phải sống chui nhủi hơn

20 năm qua và xin Cộng đồng người Việt hãy chung tay giúp đỡ họ. Anh cũng mong mỏi bà Trần Thị Nga, tức Thúy Nga, có hai con nhỏ 5 và 7 tuổi, cùng phản đối công ty Formosa gây thảm họa môi trường miền Trung, đã bị tuyên án 7 năm tù, được cứu giúp. Trong một phát biểu, trước khi kết thúc buổi họp báo, anh Bạch Hồng Quyền đã cám ơn “VOICE, VOICE Canada, Tòa đại sứ Canada ở Thái Lan, chính phủ Canada và những cá nhân đã giúp gia đình anh được đến xứ sở tự do”. Cần nhắc lại, để bảo trợ 50 gia đình tỵ nạn ở Thái Lan, VOICE và VOICE Canada cần phải có ngân khoản tối thiểu từ $700.000 đến $750.000 CAD để ký quỹ, và trang trải các chi phí di chuyển, khám sức khỏe,… VPY

Thuyết trình đoàn buổi họp báo hôm chủ nhật 05/05

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

75


TRUYỆN NGẮN

B

ằng một giọng nhỏ nhẹ tôi hỏi dò chồng tôi: - Vợ chồng con Tâm chúng nó lỡ mua vé đi đảo nghỉ hè một tuần, còn thằng Tiến đang hướng dẫn phái đoàn đi du lịch hai tuần nữa mới về, chúng nó nhờ mình giữ bà già trong thời gian chúng vắng mặt anh thấy có. . . được không ? Bình thường Thiện, chồng tôi, chẳng bao giờ có ý kiến gì về những chuyện trao đổi giữa sáu anh chị em chúng tôi. Thường thường thì mình tôi quyết định hết rồi cho anh hay: có hay không, nên hay không nên, nhận lời hay từ chối bất cứ những gì mấy đứa em tôi nhờ vả hay mời mọc. Tôi là chị cả nhưng đứng về mặt cảm tình có lẽ tôi đứng hạng bét đối với má tôi. Má tôi là người thích ai nói nhẹ, thích được vuốt, nói trắng ra là thích được nịnh. Tôi có cái tật thấy ai nói sai là tôi cãi, nói thách là tôi chỉnh, ngay cả với người lớn tuổi hơn mình. Có lẽ vì thế má tôi không ưa tôi. Cho nên sau khi ba tôi mất, má tôi không muốn về ở chung với vợ chồng tôi dù nhà tôi đủ tiện nghi hơn tất cả nhà năm đứa em. Tôi có đề nghị bà về ở chung nhưng với hai điều kiện rõ ràng: thứ nhất bà phải có điện thoại riêng của bà và thứ hai không được nằm dài ở xa lông nói chuyện điện thoại với bạn của bà khi vợ chồng chúng tôi đang có khách. Dĩ nhiên má tôi từ chối. Bà chọn về ở nhà thằng Tiến, em kế tôi, dù biết con vợ nó không mấy hợp với bà. Nhưng hôm nay tôi ngập ngừng hỏi ý kiến Thiện về việc nhận giữ má tôi trong một tuần không phải ngại anh không ưa má tôi mà vì giữa anh và tôi đang ở một thời kỳ hơi căn thẳng tình cảm. Chẳng qua là tôi vừa đi vào thời kỳ hậu mãn kinh nên

76

Má tôi

TM

MONTREAL - OTTAWA

TRANG CHÂU

chuyện vợ chồng tôi không tha thiết cho lắm trong khi anh lớn hơn tôi cả gần chục tuổi mà lúc nào cũng như đang xuân. Cho nên tôi ngại anh vì bực chuyện này mà sinh ra tiêu cực chuyện kia. Nhưng tôi lầm. Nghe tôi ngỏ lời Thiện hưởng ứng ngay: - Rước má về cho vui nhà, chứ có sao đâu. Anh nghe nói trước đây má thích đọc sách, anh sẽ kiếm sách hay cho má đọc. Má tôi năm nay 94 tuổi. Tình trạng trí não của bà nghe mấy đứa em học lại khi nói chuyện có lúc thì minh mẫn, lúc thì chỉ một chuyện cứ cách nửa giờ sau bà lại kể lại chuyện đó y như mới kể lần đầu. Nhưng cái mà mấy đứa em tôi sợ nhất là đêm hôm má tôi hay đi lục lọi đồ trong bếp để nấu nước pha trà. Chúng nó sợ cháy nhà. La mấy rồi cũng đâu vào đó. Cuối cùng chúng nó tắt hết các lò điện mỗi đêm trước khi chúng nó vào phòng riêng của chúng. Một cái lo khác nữa của đám em tôi là má tôi cứ te te đi một mình, mà đi rất nhanh. Đã hai lần bị té úp mặt xuống đất, một lần dập môi, một lần gãy hai cái răng. Có gậy nhưng bà ít khi dùng. Xe đẩy hai bánh thì bà khăng khăng từ chối: - Tao đi một mình được. Đi một mình dễ đi hơn với ba cái đồ quỷ kia. Chúng tôi chuẩn bị phòng để đón má tôi. Tôi muốn mua một cái giường đơn nhưng Thiện cản: - Giường đơn nhỏ sợ má ngủ lăn té. Nên mua một cái giường “queen” cho an toàn. Tôi chần chừ một chút nhưng sau đó theo ý chồng nhất là sau khi nghe Thiện nói thêm: - Sau này lỡ mình có khách ngủ lại nhà thì giường “queen” mới vừa cho hai người nằm. Tôi đặt một cái TV trên một kệ

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

vuông, sát vách tường ở cuối giường cùng mấy cái video phim bộ Đại hàn, Paris by night, Asia… của con em gái tôi đưa lại. Điều làm tôi lo lắng hơn hết là phòng ngủ dành cho má tôi nằm ở lầu trên. Ở nhà thằng em trai tôi, má tôi ở tầng trệt nên nó không sợ má tôi té cầu thang. Một mối lo nữa cho tôi là toa lét không nằm ngay trong phòng ngủ của bà. Thằng em trai út đưa má tôi đến nhà tôi vào một trưa Chủ nhật. Nó xách theo một cái va li nhỏ và một cái túi. Nó nói: - Trong va li là quần áo của má; trong túi là đồ đánh răng, gương lược, khăn tay và…kẹo. Má thích ngậm kẹo lắm. Thằng em út về rồi tôi dẫn má tôi lên lầu xem phòng của bà. Thiện xách cái va li và túi đồ theo sau. Tôi đi bên cạnh má tôi, cầm tay bà, nhấc từng bước cùng bà lên cầu thang. Má tôi bỗng hất tay tôi ra, giọng gắt: - Tao đi được một mình. Tôi ngạc nhiên trước cử chỉ của má tôi nhưng không nói gì. Tôi không nắm tay bà nữa mà chỉ vòng xa xa cánh tay mình sau lưng bà phòng hờ khi bà vấp té thì chụp đỡ. Đưa má tôi vào xem cái phòng ngủ của bà xong, tôi đưa bà ra khỏi phòng chỉ cái phòng toa lét nằm bên cạnh phía trái và hỏi: - Mỗi đêm má dậy đi tiểu mấy lần? - Một lần. - Tuổi của má mà sao đi tiểu đêm ít vậy? - Tao không uống nước. Tôi dặn thêm: - Má nhớ ra khỏi phòng ngủ là rẽ

trái liền để vào phòng toa lét nghe. Má mà quên, đi thẳng là đi xuống cầu thang đó, đêm hôm không thấy đường là ngã cầu thang liền. - Tao nhớ rồi. Như muốn tôi được yên tâm, Thiện mang hai cái ghế ra chắn ngang ở đầu cầu thang. Tuy thế đêm hôm đó tôi vẫn thao thức không ngũ được. Và tôi thấy gì? Tôi thấy má tôi lần mò ra phòng toa lét bật đèn đi tiểu không phải một lần mà có đến năm lần! Ngủ dậy, rửa mặt đánh răng xong tôi qua phòng má tôi định đánh thức bà dậy để ăn sáng. Mở cửa, bước vào phòng tôi sững sờ thấy bà đã quần áo sẵn sàng ngồi chờ trên giường. Tôi hỏi: - Má làm gì vậy? - Tao chờ thằng Tiến đưa tao vô nhà già. Mỗi lần nó đi du lịch nó đem tao bỏ nhà già. Tôi la lên: - Má đang ở nhà con mà, đâu phải nhà thằng Tiến! Mà má đâu có vào nhà già. - Ủa, má đang ở nhà con Thu à. - Đúng rồi má đang ở nhà con. Con giữ má cho đến khi thằng Tiến đi du lịch về. Nó về thì má về nhà nó chứ không đi vào nhà già nào hết. Trước đây có một lần Tiến dẫn phái đoàn đi du lịch mà tụi em không đứa nào rảnh lúc đó để giữ thay, Tiến xin được một chỗ trong viện dưỡng lão cho má ở hai tuần. Lạ chỗ, lạ người má tôi bỏ ăn, nằm rũ suốt ngày trên giường, người gầy xọp, tình thần sa sút hẳn ra. Bọn em tôi sợ quá bèn ký kết với nhau mỗi khi Tiến vắng nhà chúng nó chia


TM

MONTREAL - OTTAWA

ngày giữ má tôi. Thấy vậy tôi cũng xung phong giữ bà một tuần. Thiện góp ý: - Để má biết là đang ở nhà mình em nên treo hình em trong phòng ngủ của má. Tôi cười: - Treo hình anh em thấy má dễ nhận ra hơn là treo hình em. Má có vẻ thương anh hơn thương em. Thiện chỉ cười không nói gì. Mà thật vậy, mỗi lần hai đứa gặp bà, người má tôi chào hỏi đầu tiên bao giờ cũng là chồng tôi: - Thiện đó à.

Còn tôi, lần nào tôi cũng phải hỏi: - Còn ai đây má biết không? - Con Thu chớ ai, má nhớ mà. Tôi nói lẩy đùa: - Nhớ mà lúc nào cũng nhớ sau thằng rể của má! Mỗi lần tôi kháy như thế má tôi còn biết nói lấp: - Mắt má già thấy ai trước thì chào. Tối hôm sau Thiện nói với tôi: - Để anh đưa má lên cầu thang. Nói xong anh bước đến sau lưng má tôi và nói: - Má lên cầu thang một mình

nghe, con đi sau lưng má, có gì con đỡ má. Và từng bước, tay không vịn vào thành cầu thang, má tôi vui vẻ bước lên hết mười sáu bậc thang với Thiện đi đằng sau lưng. Những ngày kế tiếp, chiều chiều Thiện mở cây đàn keyboard và nói với má tôi: - Để con đàn và hát cho má nghe. Để mở đầu con hát bài má thích: Mộng Dưới Hoa. Nói xong Thiện bấm nút cho nhạc trỗi lên rồi cất tiếng: “Chưa gặp em tôi vẫn nghĩ rằng, có nàng thiếu nữ đẹp như trăng…’’. Những lúc đó tôi thường tôi đang ở bếp lo buổi ăn chiều. Tôi cười thầm trong bụng. Người chơi đàn keyboard là tôi chứ không phải Thiện. Thiện không biết nốt nhạc, chỉ hát thuộc lòng bài hát. Nhưng tôi vui vẻ để Thiện đóng vai nhạc sĩ kiêm ca sĩ để giải trí má tôi. Ngoài chuyện nghe đàn Thiện còn kiếm sách cho má tôi đọc. Tôi thấy má tôi nằm dài trên sofa chăm chú đọc, hết trang này đến trang khác. Một lần tôi thấy Thiện đưa một cuốn sách khác cho má tôi, lấy cuốn trước lại và hỏi: - Má đọc thấy chuyện ra sao? - Ừ, má thấy trong truyện có người đàn bà… - Hay quá! Má đọc mà thấy trong sách có nhân vật nữ là giỏi quá rồi!

Trí nhớ má còn tốt lắm. Tôi muốn phì cười trước lời khen của Thiện. Nhưng bỗng nhiên tôi nhận ra một điều: Thiện chỉ nhìn thấy những gì dễ thương nơi má tôi thôi. Những lẩm cẩm của bà không làm anh bận tâm hay khó chịu. Tôi nhận ra thêm một điều nữa: Thiện ân cần với má tôi không phải để vui lòng tôi mà vì anh coi má tôi như mẹ ruột của anh. Thiện mồ côi mẹ lúc mới lên mười. Tôi nghĩ những người đàn ông mồ côi mẹ sớm, suốt đời, họ luôn luôn cất giữ hình ảnh một bà mẹ trong tim họ. Thiện đang cần một bà mẹ, dù là một bà mẹ đang đứng ở chặng cuối con đường dẫn vào lú lẫn. Những gì anh đang làm không phải để cho ai khác mà để cho lòng anh ấm lại. Còn tôi, tôi có mẹ từ thưở ấu thơ cho đến khi đứng tuổi. Tôi chưa bao giờ sống cảnh thiếu vắng bóng dáng của một bà mẹ trong đời nên tôi không biết trân quý mẹ chăng? Thiện vô tình giúp tôi có cái nhìn mới về má tôi. Chỉ nên nhớ những gì dễ thương nơi bà thôi. Cùng lúc tôi cảm thấy hiểu Thiện hơn, yêu Thiện thêm. Trang Châu

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

77


GÓC ĐỜI SỐNG

TM

MONTREAL - OTTAWA

Để dành thức ăn thừa sao cho đúng cách? Cách nào là tốt nhất để bảo quản thức ăn thừa? Thức ăn nào nên bảo quản ở đâu, ngăn mát hay ngăn đá? Bọc trong giấy nhôm hoặc cột kín trong túi nilon? Dưới đây là những cách để không lãng phí thức ăn thừa, để dành đúng cách: Bánh mì Khi một lát bánh mì bị đốm, đó là lúc nên vứt bỏ toàn bộ gói bánh. Giữ bánh mì không hư bằng cách cất trong hộp bánh mì, trong đó bánh mì có thể để được 5 - 7 ngày hoặc hai đến ba ngày đối với bánh mì tươi. Có thể kéo dài thời hạn sử dụng lên đến 6 tháng nếu cất trong ngăn đá, đựng trong túi cột kín hoặc gói kín bằng giấy nhôm. Bánh kem Ngoại trừ bánh làm từ sữa hoặc trái cây tươi, các loại bánh kem thông thường đều ngon hơn, nếu để bên ngoài tủ lạnh, ở nhiệt độ phòng. Có thể cất trong hộp giấy

đựng bánh, hoặc dán một miếng màng bọc thực phẩm vào mặt bánh bị cắt. Để như vậy sẽ được tối đa 3 - 4 ngày. Thịt kho, hầm Nếu không ăn trong vòng 3 - 4 ngày, thì nên cất thịt kho, hầm còn thừa vào ngăn đá. Chia thành từng phần đủ ăn cho mỗi ngày, rồi cất vào ngăn đá, và rã đông từng phần đó để ăn. Nếu hút chân không được thì càng tốt, bằng cách này có thể giữ được 2 - 3 tháng. Phô mai Khi mở một gói phô mai mới, tốt nhất là hãy vứt bỏ bao bì và cất trong một hộp nhựa hoặc túi nilon cột kín. Các loại phô mai mềm có thể để được khoảng một tuần trong ngăn mát tủ lạnh, còn các loại phô mai cứng có thể được 3 - 4 tuần. Thịt gà Gà nướng hay gà chiên có thể để 3 - 4 ngày trong ngăn mát tủ lạnh! Có thể xé thịt gà rồi cho

vào hộp hoặc túi cột kín, cất trong ngăn mát tủ lạnh. Sau đó lấy ra để chế biến món ăn, trong vòng 3 - 4 ngày. Với nguyên con thì cho vào túi cột kín rồi cất vào ngăn đá. Hải sản nấu chín Hải sản mất ngon rất nhanh, vì vậy không nên nấu nhiều hơn nhu cầu. Nếu còn thừa, để nguội trước khi gói chặt trong màng bọc thực phẩm. Tốt nhất nên ăn vào ngày hôm sau, nhưng cũng có thể để được 3 - 4 ngày trong tủ lạnh. Trứng luộc Cách tốt nhất để lưu trữ trứng luộc là để nguyên vỏ, rồi cất trong trong túi nhựa hoặc hộp kín. Nếu đã bóc vỏ, hãy ngâm vào chén nước lạnh rồi cho vào ngăn mát tủ lạnh và thay nước hằng ngày. Dù bằng cách nào, cũng chỉ để được tối đa 1 tuần trong tủ lạnh. Hãy cẩn thận, trứng chín để lâu có thể gây bệnh.

Cơm Cơm cần được cất cẩn thận. Vì bản chất ẩm tự nhiên của nó, nếu để ở nhiệt độ phòng, cơm có thể bắt đầu phát triển vi khuẩn chỉ trong hai giờ. Làm nguội và bảo quản trong hộp kín, có thể giữ cơm ngon

trong khoảng 3 - 4 ngày trong ngăn mát tủ lạnh. Súp và món hầm Có thể cất súp trong 3 - 4 ngày trong hộp kín, đặt trong ngăn mát tủ lạnh, hoặc 4 - 6 tháng nếu cất trong ngăn đá. T.L (theo Reader’s Digest)

Mười công việc nguy hiểm nhất thế giới Kiếm sống có thể khiến bạn phải trả giá nếu làm một trong những nghề nghiệp đầy rủi ro này. Khai thác gỗ Nghề khai thác gỗ là nghề nguy hiểm nhất, theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, với tỉ lệ tử vong là 1,36 phần ngàn. Hầu hết các trường hợp tử vong là do cây đổ hoặc trục trặc máy móc.

Đổ rác Người thu gom rác và tái chế có một trong những công việc nguy hiểm nhất thế giới và là công việc nguy hiểm thứ 5 ở Mỹ. Nhiều trường hợp tai nạn là công nhân bị rơi khỏi xe chở rác, bị xe tông khi đang làm việc hoặc bị tai nạn với máy móc.

78

Thợ hàn dưới nước Nhân viên trong lĩnh vực này sửa chữa đường ống, tàu bè, đập nước, phải đối mặt với một loạt các nguy hiểm, bao gồm các vụ nổ và nguy hiểm do chênh lệch áp suất Nghiên cứu từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ cho thấy các thợ hàn dưới nước chết với mức độ cao gấp 40 lần so với mức độ tử vong trung bình ở Mỹ. Công nhân dầu khí Công nhân giàn khoan dầu ở Mỹ là một trong những công việc nguy hiểm nhất, cả ngoài khơi và trên bờ. Độ cao, thiết bị nặng và vật liệu nguy hiểm chỉ là một vài yếu tố rủi ro của công việc.

Mệt mỏi và di chuyển không an toàn qua chặng đường dài giữa các giàn khoan là hai trong số những lý do khiến cho tai nạn xảy ra rất thường xuyên. Công nhân xây dựng Xây dựng là ngành có tỷ lệ tử vong cao nhất trong tất cả các ngành công nghiệp.

Riêng thợ lợp nhà có tỷ lệ tử vong cao thứ tư trong công việc tại Mỹ, hầu hết là té từ trên cao xuống. Thống kê cho thấy rơi từ mái nhà chiếm 1/3 các trường hợp tử vong trong xây dựng. Ngư dân vùng biển sâu Theo các dữ liệu thống kê, ngư phủ và nghề cá được xếp hạng là công việc nguy

| No 685 | THỜI BÁO MONTREAL | 11/05/2019

hiểm thứ hai ở Mỹ. Ngư dân phải đối mặt với các yếu tố bất ngờ của thiên nhiên trên vùng biển rộng lớn, cách xa mọi hỗ trợ y tế. Nguyên nhân gây tử vong cao nhất trong ngành này, chắc chắn là chết đuối. Thợ làm sắt thép Cao độ, dầm thép, tường sập, đường điện và các vật thể đung đưa là những yếu tố làm cho công việc này được xếp là công việc nguy hiểm thứ sáu ở Mỹ. Té từ trên cao xuống chiếm phần lớn các trường hợp tử vong trong lĩnh vực này, trong khi thương tích thường là do vết cắt, căng cơ, gãy xương và bỏng. Phi công và kỹ sư hàng không Lỗi của con người khiến nhiều phi công và kỹ sư hàng không tử vong khi làm việc, cùng với sự cố máy móc và thời tiết phức tạp. Làm nông Thật bất ngờ nhưng cũng

dễ hiểu tại sao đây là một trong mười công việc nguy hiểm nhất ở Mỹ và ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Úc. Máy móc hạng nặng, phơi nắng, các mối nguy từ vật nuôi và hóa chất, tất cả đều gây rủi ro đáng kể cho nông dân.. Thợ mỏ Hang động, các vụ nổ, rò rỉ hóa chất, mệt mỏi, té ngã, bị điện giật, khói độc và tải nặng là một số mối nguy hiểm mà các thợ mỏ phải đối mặt trong công việc. Một báo cáo cho thấy Trung Quốc chiếm 80% số ca tử vong do khai thác than trên toàn thế giới mỗi năm, phần lớn là do các vụ nổ. 


TM

MONTREAL - OTTAWA

Thói quen tưởng vô hại lại có thể gây loãng xương

Thiếu canxi có thể làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ bị loãng xương. Không chỉ có vậy, một số thói quen thường ngày cũng góp phần gây loãng xương. Ngồi nhiều Một lối sống thụ động, ít vận động, ngồi nhiều sẽ làm tăng nguy cơ loãng xương. Đối với xương, muốn chúng khỏe mạnh thì phải vận động, từ đi bộ đến các bài tập sức mạnh như nâng tạ. Xương sẽ thích ứng với cường độ tập và tăng mật độ xương bên trong, bác sĩ chỉnh hình Jonathan Lee tại Hệ thống Y tế Montefiore (Mỹ) cho biết. Ăn low carb Chế độ ăn low carb với ít tinh bột hoặc chế độ ăn dựa chủ yếu vào protein đều không tốt

cho xương. “Ăn nhiều protein có thể khiến thận bài tiết nhiều canxi ra khỏi cơ thể”, bác sĩ Lee tiết lộ. Canxi là một trong những nguyên liệu quan trọng giúp phát triển và duy trì sức khỏe xương. Mất canxi có thể làm giảm mật độ xương và gây loãng xương. Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại phát hiện là protein giúp cơ thể hấp thụ nhiều canxi hơn. Do đó, ăn protein ở mức độ vừa phải mới tốt. Ăn mặn Ăn nhiều muối không chỉ dễ gây huyết áp cao mà còn dẫn đến loãng xương. Khi ăn nhiều muối, thận sẽ hoạt động nhiều hơn để loại bỏ natri khỏi cơ thể, quá trình này cũng khiến canxi bị đào thải ra ngoài. Một nghiên cứu ở Nhật thấy rằng những phụ nữ mãn kinh ăn nhiều muối có nguy cơ gãy xương cao gấp 4 lần những người ăn ít muối. Giảm cân quá nhiều Khi giảm cân quá nhiều lại có thể gây hại cho xương. Chỉ số BMI từ 18.5 đến 24.9 được xem là khỏe mạnh. BMI dưới 18.5 được xem là gầy. Họ có thể đang bị thiếu dinh dưỡng và có nguy cơ cao hơn bị loãng xương. N.Q (theo Reader’s Digest)

Phương pháp mới để kiểm soát đường huyết! Theo những phát hiện của một nghiên cứu gần đây, hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày có thể có lợi cho đường huyết. Các nhà nghiên cứu đã đánh giá tác động của việc hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày ở 15 nam giới trong một tuần. Những người đàn ông này có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao, đã hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày của họ xuống còn 9 10 tiếng một ngày. Kết quả cho thấy rằng không phải là loại thực phẩm ăn vào, mà chính việc hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày xuống còn 9 - 10 tiếng, lại có thể cải thiện việc kiểm soát đường huyết. Fred Rochler, người đã tham gia vào một nghiên cứu tiếp theo, đã thực hiện hạn chế khoảng thời gian ăn trong ngày, trong đó ông ăn uống bình thường, không kiêng cữ, trong khoảng thời

gian từ 9 giờ 30 sáng đến 7 giờ 30 tối trong một thử nghiệm kéo dài 8 tuần. Mới đầu còn hơi khó, nhưng sau cũng dễ quen dần. Có nhiều chọn lựa, có thể ăn từ 7 giờ 30 sáng đến 5 giờ 30 chiều, hoặc 8 giờ 30 sáng đến 6 giờ 30 chiều hoặc thậm chí 10 giờ sáng đến 8 giờ tối. Tuy nhiên, ông chỉ ăn đến 7 giờ 30 tối vì thấy giờ giấc này phù hợp với lối sống của mình. Qua thử nghiệm, khả năng dung nạp đường huyết lúc đói của ông đã cải thiện đáng kể. Nó đã thay đổi từ mức độ “rủi ro tăng cao” xuống còn “bình thường”, mặc dù ăn uống không kiêng cữ gì, ông Roch Rochler khẳng định. Những kết quả ban đầu này hứa hẹn một phương pháp có nhiều triển vọng dễ thực hiện trong việc kiểm soát đường huyết. T.Lan (theo The Health Site)

11/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 685 |

79



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.