Montreal 690

Page 1

R

PUB Agreement N0 40009120

Giá $1

JUNE 15 2019 - ISSUE 690

MONTREAL The Vietnamese Newspaper

BAO GIỜ CANADA CẤM TIỆT “PLASTIC SỬ DỤNG MỘT LẦN”?

Xem trang 5 Ảnh: online


TM

2

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

3


TM

4

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

CANADA

MONTREAL - OTTAWA

Ông Trudeau loan báo cấm “plastic sử dụng một lần” từ năm 2021

K

hi dừng chân tại Mont St-Hilaire, sát phía nam Montréal hôm thứ Hai 10/6, Thủ tướng Justin Trudeau tuyên bố chính phủ của ông sẽ cấm các sản phẩm plastic sử dụng một lần - như túi xách, ống hút, muỗng nĩa nhựa - trên toàn Canada sớm nhất vào năm 2021. Danh sách đầy đủ các mặt hàng bị cấm chưa được ấn định, nhưng một nguồn tin chính phủ nói với CBC News rằng danh sách này cũng có thể bao gồm các mặt hàng như que khuấy thức uống, đĩa và que gắn bong bóng. Các hộp đựng thức ăn nhanh và ly làm bằng polystyrene, giống như xốp trắng, cũng sẽ bị cấm. Ông Trudeau cho biết chính phủ sẽ nghiên cứu những mặt hàng nào nên cấm và họ sẽ theo mô hình do Liên minh Âu Châu đưa ra, đã được bỏ phiếu hồi tháng 3 nhằm cấm các sản phẩm làm từ plastic phân hủy sinh học OXO, như các túi xách plastic. Ông cũng tiết lộ ý định để cho các công ty sản xuất hoặc bán các sản phẩm plastic chịu trách nhiệm tái chế chất thải plastic của họ. Cơ quan Môi trường và Biến đổi khí hậu của Canada nói rằng người dân Canada mỗi ngày ném đi hơn 34 triệu túi plastic thường là đến các bãi rác, và có thể một ngàn năm mới phân hủy.

MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN

Nguyễn Xuân Quý 13 Simossica Huỳnh Chí Học 73 ASTROLOGER - BÓI TOÁN Astrologer Indien Master Kali 73 ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Lương Văn Tuấn 29 AUTO SALES - BÁN XE Chino Doan-Subaru 1 BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Coiffure Thể 73 Giáng Tiên 73 Salon de Beaute et Esthetique - Harmonie Spa 1 T.M.V. Luận 15 DENTIST - NHA SĨ Clinique Podiatrique 33 Lê Đức Tuệ 1 Mạnh Khoa Trần 21 Nguyễn Thành Đệ 13 Nguyễn Thành Đệ 1 Tina Mai 35 TT Nha Khoa-Jenny Du 1 DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ

Canada, Pháp, Đức, Ý, Anh và Liên minh Âu Châu đã ký kết hiến chương Plastic trên biển tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Charlevoix, Québec hồi tháng 6 năm ngoái, đồng ý tìm cách đối phó với rác plastic trên biển. Tất cả những quốc gia này đã xúc tiến các biện pháp hạn chế ô nhiễm plastic, một số trong đó bằng luật giảm tiêu thụ plastic. Canada mới đây đã gây những tiêu đề báo chí sau khi Philippines đòi trả mấy chục thùng container chứa rác thối rữa và rác tái chế xuất phát từ Canada. Công ty gởi các container này không còn hoạt động nữa và Ottawa phải chi 1,14 triệu đô-la để mang các thùng hàng đó trở về Canada để giải quyết. Ông Trudeau nói rằng tình trạng nhựa t r à n n g ậ p c á c b ã i r á c , l à m ô n h i ễ m các đại dương và sông ngòi đã đạt đến đỉnh điểm, và cần phải có hành động. Không đến 10 phần trăm plastic sử dụng ở Canada được tái chế, và nếu không thay đổi thói quen, người dân Canada sẽ vứt bỏ 11 tỉ đô-la trị giá các sản phẩm plastic vào năm 2030. Tổng trưởng Môi trường và Biến đổi khí hậu Catherine McKenna cũng có loan báo tương tự tại Toronto, trong khi đó Tổng trưởng Ngư nghiệp Jonathan Wilkinson loan báo tại British Columbia. LT (Theo CBCNews)

QUAÛNG CAÙO Diễm Nguyễn Denturologiste DOCTORS - BÁC SĨ Can.Ins.of Cosmetic Surgery Nguyễn Thị Đào ELECTRONICS-COMPUTER UNO IP TV FUNERAL - NHÀ QUÀN Le Repos St. Francois D’Assise HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life - Bài Viết Man Of Iron Amida Life-Slim Body Acai Berry dShop-SureMeal dShopping-All Products Tiệm Thuốc Bắc Hong Ning Tiệm Thuốc Bắc Kim Huê INSURANCE - BẢO HIỂM Bùi Đắc Dũng Huỳnh Tấn Hiếu LEGAL - PHÁP LÝ Can Hung Viet NOTARY - CHƯỞNG KHẾ Nguyễn Thanh Tuyền PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Pharmacie K.Chan & T.K.Nguyen

37 9 35 55 43 78 55 79 79 29 15 25 29 15 15 1

PRIVATE ANNOUNCEMENT - TANG SỰ, HỶ SỰ C/P - HT Thích Quảng Thanh Hướng Về Tương Lai PUBLIC ANNOUNCEMENT - THÔNG BÁO CĐ Ethnic Media-Giờ Kể Chuyện Thiếu Nhi TD Lời Nguyện Phật Thời Báo - Thư Ngỏ REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Đồng Xuân Việt Lan Vu Nguyễn Công Sinh Nguyễn Duy Tuyền Nguyễn Duy Tuyền Phương Nguyễn Re/Max Ottawa-John Phan Thu Vũ - Ottawa RESTAURANT-CAFE Club Des Pecheurs Imperial Restaurant Quán Hương Xưa Restaurant Maison Foo Lam Restaurant Mỹ Tiên Restaurant Niji-Cần Người Restaurant Phương Thảo Restaurant Thái Sơn SERVICES - DỊCH VỤ

69 59 31 73 6 33 19 7 16 17 13 4 4 55 45 11 47 11 73 37 35

8 Lê - Làm Sàn Alarm TPK Dạy Kèm Hương Nguyễn Lớp Nhạc Clefnotes Mondi Aluminium Sebastien Majeau-Sửa Mái Nhà Soutien - Thông Báo Lớp Học Sửa Nhà Cửa - Thắng Trường Dạy Lái Xe Royal Vase Caravan Vovinam Việt Võ Đạo SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP Dầu Gió Xanh Hiệu Con Ó dShop-LeSean Golden Moose dShopping-LeSean All Products dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo Flex Nails & Beauty Kamerycah-Fucoidan Nails R Us Beauty Supply Nurture Growth Bio-Phân Bón Vi Sinh Worldcom Beauty ZY Windows TRAVEL - DU LỊCH Savan Tours Vacances Univers Voyage Magnifique Tour

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

11 1 72 73 49 45 31 15 11 1 57 77 4 80 55 2 3 1 80 25 25 25 75 35

5


TM

6

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

7


CANADA

TM

MONTREAL - OTTAWA

Chrétien muốn đi Trung Quốc tìm tự do cho 2 công dân Canada bị bắt giữ Phát ngôn nhân của cựu thủ tướng Jean Chrétien cho biết, ông Chrétien muốn đến Trung Quốc để thương thuyết chấm dứt bế tắc ngoại giao giữa Canada và Bắc Kinh nếu Thủ tướng Justin Trudeau yêu cầu. Ông Bruce Hartley nói với CBC: “Nếu Thủ tướng yêu cầu, ông Chrétien sẽ sẵn sàng đi Trung Quốc để phục vụ Canada trong thời điểm khó khăn này để giúp các chủ trại chăn nuôi của chúng ta và mang hai công dân Canada về nhà”. Canada đã không có đại sứ tại Trung Quốc kể từ khi ông John McCallum bị cho nghỉ việc hồi tháng giêng sau khi ông đưa ra bình luận công khai về vụ án chống CEO của Huawei, bà Mạnh Vãn Châu. Tuyên bố của phát ngôn nhân Bruce Hartley được đưa ra tiếp sau khi cựu thủ tướng đảng Bảo Thủ Brian

Mulroney đề nghị chính phủ Trudeau xem xét chọn một cựu thủ tướng hướng dẫn một phái đoàn có nhiều quyền hạn đến Trung Quốc để thương thuyết việc trả tự do cho hai công dân Canada: Michael Kovrig và Michael Spavor Ông Mulroney nói với Canadian Press: “Những gì họ có thể muốn làm là xem xét việc gửi một người nào đó đến Trung Quốc, như ông Jean Chrétien - nhân vật rất được người Trung Quốc tôn trọng”. Con rể của ông Chrétien, André Desmarais, phụ tá chủ tịch và đồng CEO của công ty Power Montréal, cũng là chủ tịch danh dự của Hội đồng Kinh doanh Canada Trung Quốc. Ông Muroney nói rằng ông Desmarais “được người Trung Quốc đánh giá rất cao và có lẽ biết nhiều về Trung Quốc hơn bất kỳ người

Canada nào khác còn sống”. Muroney nói: “Bạn có thể thành lập một phái đoàn do cựu thủ tướng Chrétien cầm đầu cùng vài người khác, nhưng chủ yếu là Chrétien và Desmarais, và đi đến đó ngồi xuống với những người mà Jean quen biết trong chính trường, những người giữ các vị trí quan trọng, vị trí lãnh đạo, trong chính phủ Trung Quốc và nói ‘Này, chúng ta hãy làm điều này đi’”. Kovrig, một nhà ngoại giao nghỉ phép để làm việc cho một tổ chức phi chính phủ, và nhà kinh doanh Spavor đang bị bắt giữ tại Trung Quốc đối mặt với cáo buộc gián điệp và gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia. Canada đã gọi việc giam giữ họ là tùy tiện và đã lên án quốc tế. Nhiều nhà cựu ngoại giao và các nhà theo dõi Trung Quốc trước đây coi trường hợp này là trả đũa cho việc

Canada đứng hạng 6 các quốc gia hòa bình nhất trên thế giới Canada đứng hạng thứ 6 trong danh sách 163 lãnh thổ và quốc gia độc lập. Bảng xếp hạng Global Peace Index (GPI) so sánh 163 lãnh thổ và quốc gia độc lập (bao gồm 99,7 phần trăm dân số thế giới) theo cấp độ hòa bình. Tăng 2 bậc so với năm 2017, Canada năm nay được xếp vào vị trí đáng ganh tỵ - hạng thứ 6. Canada chiếm hạng tệ nhất là thứ 14 năm 2010 và cao nhất là hạng 4 năm 2012. Năm quốc gia đứng đầu danh sách 2018 gồm Iceland, New Zealand, Áo, Bồ Đào Nha và Đan Mạch. Kém hòa bình nhất là các nước Syrie, Afghanistan, Nam Sudan, Iraq và Somalia. GPI là một bản tường trình do Viện Kinh tế và Hòa bình phát triển thực hiện qua sự tham khảo ý kiến với một ban chuyên viên hòa bình quốc tế từ các tổ chức hòa bình có các dữ liệu thu thập và đối

8

Jean Chrétien

Canada bắt giữ bà Mạnh, cựu giám đốc tài chính của Huawei, theo yêu cầu dẫn độ từ Hoa Kỳ. Trung Quốc cũng đã chặn một số chuyến hàng cải làm dầu của Canada và đang đàn áp các mặt hàng xuất cảng nông nghiệp khác. Phát ngôn viên của Thủ tướng Trudeau, Cameron Ahmad nói với Canadian Press: “Đây không phải là lần đầu tiên chúng tôi được hỏi, nhưng chúng tôi không có bất kỳ thông báo hay quyết

định nào được dự trù trong tương lai gần”. Tr o n g c u ộ c s ố n g h ậ u chính trị, ông Chrétien vẫn tham gia vào các vấn đề liên quan đến Trung Quốc trong công việc của mình với công ty luật Dentons. Vào tháng 4 năm 2016, ông gây chú ý khi gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (Li Keqiang). Một tuyên bố kèm theo bức ảnh của hai người bắt tay nồng nhiệt, trên trang web Hội đồng Nhà nước của chính phủ Trung Quốc viết: “Thủ tướng Li lưu ý rằng quan hệ Trung Quốc - Canada đã phát triển thành ‘thập kỷ vàng’ dưới thời chính quyền của ông Chrétien, và rằng Trung Quốc đánh giá cao những đóng góp của ông Chrétien trong việc thúc đẩy sự phát triển liên hệ Trung Quốc Canada”. LT (Theo CBC)

LỜI HAY Ý ĐẸP Người không được cắp sách đến trường thì chỉ ăn cắp vặt trong các toa xe lửa, nhưng người học cao hiểu rộng thì có thể ăn cắp được cả đường rầy xe lửa. T. Roosevelt Tự ái trong tình yêu chẳng khác nào tư lợi trong tình bạn. G. Sand Những vết thương do tình yêu gây ra dù không làm cho người ta chết nhưng cũng không bao giờ chữa khỏi được. Lord Byron Trên thế gian chẳng có vị thần nào đẹp hơn mặt trời, chẳng có ngọn lửa nào kỳ diệu hơn ngọn lửa tình yêu. M. Gorki

chiếu bởi EIU (Economist Intelligence Unit). Chỉ số được thành lập lần đầu tiên vào năm 2007, với các báo cáo tiếp theo được công bố hàng năm. Nghiên cứu này được hình thành bởi thương gia công nghệ người Úc Steve Killelea và được chứng thực bởi các cá nhân như cựu Tổng thư ký LHQ Kofi Annan, Đạt Lai Lạt Ma, Tổng giám mục

Desmond Tutu và cựu tổng thống Hoa Kỳ Jimmy Carter. GPI sử dụng các chỉ số như các cuộc xung đột nội bộ và xung đột với bên ngoài, những liên hệ với các quốc gia láng giềng và sự ổn định chính trị. Nó cũng xét đến số người bị tù, các vụ giết người và các tội phạm bạo lực, tác động của khủng bố, và dễ tiếp cận súng nhỏ và vũ khí nhẹ. Thế Lai (Theo CTV)

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Đừng để một ai chẳng nhận được gì khi rời chỗ bạn, cho dù bạn biết rằng không bao giờ gặp lại. Ngạn ngữ Pháp Đừng đổ lỗi cho số phận. Mỗi điều rủi ro bạn gặp phải đều có nguyên nhân từ chính bản thân bạn. Hành động tốt mà âm thầm là hành động đáng quý nhất. B. Pascal


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

9


TM

MONTREAL - OTTAWA

Canada theo dõi sát vụ Nga bắt giữ một ký giả điều tra Tổng trưởng Ngoại giao Canada, Chrystia Freeland hôm thứ Hai 10/6 nói rằng bà sẽ lên tiếng về việc thiếu tự do báo chí ở Nga trong một hội nghị ở Luân Đôn mà Canada sẽ đồng tổ chức vào tháng tới với Vương quốc Anh. Lời bình luận của bà được đưa ra cùng ngày khi ba tờ báo lớn của Nga - trong một sự biểu dương đoàn kết hiếm hoi - đưa ra những trang bìa trước gần như giống hệt nhau để ủng hộ một nhà báo bị giam giữ. Ký giả điều tra nổi tiếng Ivan Golunov đã bị đánh đập và bị giam giữ trong 12 giờ mà không có luật sư sau khi ông bị cảnh sát chặn lại ở Moscow vào thứ Năm tuần trước, theo luật sư của Golunov. Nhà báo này đối mặt với cáo buộc buôn bán ma túy mà ông cho rằng do cảnh sát dàn dựng nên. Bà Freeland, từng là một nhà báo trước khi tham gia chính trị, nói với các phóng viên: “Chúng tôi đang theo dõi hiện tình ở Nga rất chặt chẽ với sự quan tâm và chú ý cao độ”.

Ivan Golunov

Bà Freeland và người đồng nhiệm của Anh Jeremy Hunt sẽ tổ chức một hội nghị quốc tế về tự do truyền thông ở London vào giữa tháng Bảy. Bà cho biết sự kiện này sẽ đưa ra “những trường hợp đặc biệt” trên khắp thế giới, nơi cuộc sống của các nhà báo bị nguy hiểm. Sau cuộc nói chuyện tại Diễn đàn kinh tế quốc tế của châu Mỹ ở Montréal, bà nói: “Chúng tôi sẽ nói chuyện tại hội nghị đó về tự do báo

chí - hoặc thiếu tự do báo chí - ở Nga, trong số các quốc gia khác”. Bà Freeland cho biết tiếp: “Đây sẽ là lần đầu tiên của sự kiện thường niên”. Bà nói thêm, Canada đã cam kết sẽ đứng ra tổ chức hội nghị thứ nhì vào năm tới. Kommersant, Vedomosti và RBK nằm trong số các nhật báo được tôn trọng nhất ở Nga hôm thứ Hai 10/6 đã đồng loạt đăng trên trang bìa dòng tiêu đề giống nhau “Chúng tôi là Ivan

MONTREAL

EXO nhắc nhở hành khách không ngoáy mũi, xỉa răng... trên xe lửa

Trong tuần này những hành khách đi xe lửa có thể thấy có thêm nhiều nhân viên trên sân ga trong chiến dịch mới nhất của mạng lưới xe lửa hành khách EXO. Họ hiện diện ở đó để nhắc nhở những người trẻ tuân thủ các qui định khi sử dụng xe lửa. Tại các nhà ga, nhân viên EXO phân phát các tập sách nhỏ ghi 14 điểm nhắc nhở về những điều nên tránh trên xe lửa để không làm phiền hành khách khác. Những nhắc nhở bao gồm từ những điều căn bản nhất như giữ im lặng, không gây cản trở ở cửa, không để ba-lô hay túi hockey chiếm nhiều chỗ... cho đến những điều riêng tư hơn như không nhổ lông mày, ngoái mũi hoặc xỉa răng trên toa tàu.

10

Ngoài các bích chương dán ở các trạm, các nhân viên cũng tiếp xúc nói chuyện trực tiếp với các nhóm học sinh sinh viên. Công ty xe lửa nói chiến dịch đặc biệt nhắm vào các sinh viên học sinh và giới trẻ vì đây là cuối niên học, học sinh có khuynh hướng gây náo nhiệt hơn. Catherine Maurice, phát ngôn của Exo nói rằng họ đã nhận được nhiều than phiền khiếu nại, nhưng biên phạt chỉ là biện pháp cuối cùng. Vì vậy, họ chuyển sang chiến dịch để giúp đưa ra thông điệp. Trẻ em dưới 14 tuổi không bị phạt, nhưng các nhân viên thấy trẻ em vi phạm các quy tắc an toàn có thể gọi cho cha mẹ của chúng. Hành khách từ 14 đến 18 tuổi nếu vi phạm có thể bị phạt 115 đô-la. Trên 18 tuổi có thể bị phạt 123 đô-la. Maurice nói: “ Chúng tôi không muốn chiến dịch quá trang nghiêm nên chúng tôi đã sử dụng chút hài hước để nhắc nhở họ các quy tắc cơ bản phải tuân theo, tôn trọng các hành khách khác trên các chuyến tàu”. LT (Theo GlobalNews)

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Golunov” và bài xã luận chung kêu gọi một cuộc điều tra minh bạch cho vụ án. Trong bối cảnh báo chí Nga bị phân mảnh, một hành động biểu dương đoàn kết như thế trong báo chí là điều hiếm thấy. Tất cả 3 tờ báo trên đều bị áp lực từ nhà cầm quyền và sự kiểm duyệt kín đáo. Vụ bắt giữ nhà báo đã báo động cộng đồng truyền thông. Trong âm mưu mô tả Golunov là một kẻ buôn ma túy chuyên nghiệp, cảnh sát hôm 7/6 đã công bố một số hình ảnh, theo họ nói là từ nhà Golunov, về những gì dường như là một phòng bào chế ma túy trước khi họ rút lại tuyên bố, nói rằng những bức ảnh được chụp ở nơi khác. Golunov bị quản thúc tại gia sau khi được thả để chờ xét xử từ hôm 8/6. Nếu bị kết án, Golunov có thể đối mặt với án 10-20 năm tù. Golunov, 36 tuổi, là phóng viên nổi tiếng với các vụ điều tra cáo buộc tham nhũng của một số viên chức tại Moscow. LT (Theo GlobalNews)

Barack Obama trở lại Montréal tháng 11 C ự u T ổ n g t h ố n g M ỹ Barack Obama sẽ trở lại Montréal vào ngày 14/11 và có buổi nói chuyện tại Centre Bell. Sự kiện này được tổ chức bởi Hội đồng Thương mại Đại đô thị Montréal và sẽ đánh dấu lần thứ nhì ông Obama đến thành phố này với tư cách một diễn giả nổi tiếng quốc tế. Chủ tịch Hội đồng Thương mại Michel Leblanc nói rằng sự hiện diện của ông Obama tại Montréal là một thành công cấp quốc tế và rằng sử

dụng Centre Bell sẽ đón tiếp được nhiều khán thính giả hơn so với địa điểm Palaisde-Congrès lần trước. Vé tham dự sự kiện dành cho các thành viên của Hội đồng Thương mại sẽ có sẵn vào trưa ngày 18/6. Các vé dành cho công chúng sẽ được bán bắt đầu trưa ngày 26/6. Giá vé và các chi tiết khác về buổi nói chuyện của cựu tổng thống Obama sẽ được sớm công bố trên website của Hội đồng Thương mại (https://www.ccmm.ca/). LCC (Theo CTV)

Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama


TM

MONTREAL

MONTREAL - OTTAWA

Hamilton thắng cuộc đua Grand Prix đầy kịch tính

Sebastian Vettel và Lewis Hamilton

Sebastian Vettel của đội Ferrari cán mức đến trước đối thủ Lewis Hamilton của đội Mercedes 1,342 giây nhưng do bị phạt 5 giây, vì trước đó đã tái nhập đường đua không an toàn, khiến giải Grand Prix Canada lọt vào tay Hamilton. Trong cuộc đua Formula One hôm Chủ nhật 9/6, tay đua người Đức Sebastian Vettel, xuất phát ở vị trí dẫn đầu và vẫn tiếp tục dẫn đầu ở vòng thứ 48 khi anh sơ suất

để lạc tay lái khiến xe leo lên bờ cỏ ở một khúc quanh. Chỉ trong tích tắc anh cho xe trở lại đường đua đúng lúc chiếc xe của Hamilton trờ tới. Tay đua người Anh Hamilton phải nhấp thắng né tránh nhưng vẫn tiếp tục bám sát Vettel cho đến hết vòng chót. Ban giám khảo xem xét sự kiện và phạt Vettel 5 giây do anh “tái nhập đường đua không an toàn” gây ảnh hưởng đến xe khác.

Vettel, người thắng giải G r a n d P r i x t ạ i B ỉ n ă m ngoái, cho biết: “Khi tôi trở lại đường đua, tôi cố gắng kiểm soát xe mình. Dĩ nhiên tôi biết Hamilton ở đâu đó phía sau và khi nhìn vào kính chiếu hậu thì thấy ngay Hamilton ở đó”. Viettel quả quyết: “Tôi không làm gì sai. Tôi không nghĩ tôi có thể làm gì khác hơn”. Hamilton như vậy chiến thắng lần thứ bảy trên vòng đua Gilles Villeneuve 4,361km tại Montréal, đồng kỷ lục mà tay đua Michael Schumacher đã nắm giữ trước đây. C h a r l e s L e c l e r c c ủ a Monaco thuộc đội Ferrari đứng hạng thứ 3. Kế tiếp là Valtteri Bottas của Phần Lan thuộc đội Mercedes. Nhiều người la ó Hamilton sau lễ trao cúp. Hamilton nói: “Sau cùng, đây là một cuộc đua thực sự tuyệt vời giữa hai

đội và nó kết thúc một cách tiêu cực. Đây giống như một chiến thắng bị xì hơi. Hi vọng năm 2021 họ sẽ làm lại luật lệ tốt hơn để chúng tôi có thể đua tốt hơn ngày hôm nay”. Đứng trên bục nhận giải, Hamilton đã chứng tỏ lịch sự khi nắm tay kéo Vettel cùng mình lên bục số 1. Sau đó, khi được hỏi, Hamilton đáp: “Tất cả những gì tôi có thể nói là tôi đã không đưa ra quyết định”. Vettel nói đám đông đừng nên la ó Hamilton mà phải

phản đối quyết định của ban giám khảo. Vettel nói: “Chúng tôi rất tôn trọng lẫn nhau. Tôi nghe một số người la ó khi Hamilton nhận cúp. Tôi sẽ bảo vệ cho Hamilton 100 phần trăm, vì không phải anh ấy”. Dù vậy, có một lúc Vettel đã tức giận cầm tấm bảng số 2 trước xe mình đổi chỗ với tấm bảng số 1 trước xe của Hamilton. LT (Theo CTV và Bloomberg)

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

11


MONTREAL

TM

MONTREAL - OTTAWA

CAQ nghĩ đến giải pháp xe điện chuyên chở công cộng Năm 1892, chiếc xe điện (chạy trên mặt đường) đầu tiên của Montréal, có tên là Rocket, đã chạy trên con đường ngày nay là đường StAntoine với tốc độ gây ngạc nhiên vào thời đó - 30km/giờ. Trong sáu thập kỷ tiếp theo, mạng lưới xe điện mở rộng khắp đảo Montréal, với 500km đường rầy nối đến tận công viên giải trí Cartierville ở phía bắc, vào Côte St-Luc và trung tâm thành phố. Chuyến xe điện cuối cùng của Montréal đã nghỉ hưu vào ngày 30/8/1959. Sáu mươi năm sau, bây giờ chính phủ CAQ muốn đem xe điện ra hoạt động ở đầu đông Montréal và trên đường Taschereau ở Longueuil. Thủ hiến François Legault nói: “Nó ít tốn kém hơn métro. Métro là cả một gia tài, đặc biệt là tuyến métro màu Hồng”. Ông muốn nói

đến đề nghị xây tuyến métro Hồng của bà thị trưởng Valérie Plante. J a m i e D e w e e s e , n h à nghiên cứu về giao thông vận chuyển thuộc trường đại học McGill cho biết xe điện ít cần bảo trì hơn xe buýt, nhưng chi phí ban đầu có thể rất cao. Ông giải thích: “Một trong những lý do xe điện rất tốn kém là vì cần nhiều nguồn lực để phát triển hệ thống đường rầy”.

Xe điện Qline ở Detroit được xây năm 2017 tốn đến 187 triệu đô-la cho mạng lưới chỉ 5km. Xe điện mới ở Toronto năm 2014, mỗi xe giá 6 triệu đô-la, chưa kể đường rầy. Các thành phố Bắc Âu như Stockholm và Copenhagen có xe điện trên mặt đường, nó chứng tỏ có thể hoạt động trong mùa đông, nhưng hệ thống dây điện trên cao, sân ga và đường rầy là những vấn đề rất lớn.

Đạt thỏa thuận xây cất trên địa điểm hãng bia Molson

Thành phố Montréal vừa đạt thỏa hiệp với tổ hợp nhà phát triển Selection Group và Montoni Group về một khu vực gồm một công viên cạnh bờ sông và một trường học, xây trên phần đất mà hãng bia Molson Brewery đã tọa lạc từ năm 1786. Tại đây sẽ trở thành khu gia cư 3.000 4.000 nhà, trong đó có khoảng 200 căn là nhà xã hội rẻ tiền theo như thỏa hiệp. Cơ ngơi của Molson trải dài trên diện tích hơn 100.000 thước vuông - tương đương 17 sân bóng bầu dục - nằm ở phía nam đường Notre-Dame, giữa đường Papineau và đường Planet. Thị trưởng Montréal, bà Valérie Plante cho biết có một thỏa thuận tổng quát nhằm thành lập một khu vực bao gồm không gian xanh, các dịch vụ và các cấu trúc hỗn hợp thương mại cùng với gia cư.

12

Đổi lại việc cho phép tổ hợp mua hầu hết các lô đất để xây các tòa chung cư, thành phố nhận một một khu đất không phải trả tiền để xây một công viên gần bờ sông, một đường xe đạp và lối đi bộ dọc bờ sông. Tổ hợp xây dựng cho biết: “Thêm một công viên 13.200 thước vuông là một trong nhiều thí dụ về lợi ích của dự án này, không chỉ đối với cư dân tương lai, mà còn cho tất cả người dân Montréal muốn dễ dàng đến bờ sông đi dạo”. Cũng có khoảng không gian dành cho một trường học và trung tâm cộng đồng. Bà Plante cho rằng thỏa hiệp này khác với những kế hoạch phát triển trong mấy năm gần đây. Bà giải thích: “Tôi nghĩ đến nhu cầu của những người sau này. Tôi nghĩ về các trẻ em - vấn đề tôi từng đau đớn trải qua khi làm việc ở hội đồng quận. Ngay cả Griffintown, nơi có nhiều phát triển về nhà cửa nhưng không có công viên và trường học”. Hãng bia kỳ cựu Molson sẽ dọn sang cơ ngơi mới ở Longueuil vào năm tới nhưng văn phòng đầu não sẽ tiếp tục ở lại địa điểm lịch sử Montréal. Dự án nói trên dự trù hoàn tất vào năm 2035. LT (Theo CTV)

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

F r a n ç o i s P e p i n t h u ộ c nhóm vận chuyển Trajectoire Québec nói: “Xe điện là một giải pháp tốt vì nó không chỉ là một giải pháp về giao thông vận chuyển mà còn là cơ hội để tái phát triển đường phố”. Pepin cho rằng dự án xe buýt đường Pie-IX là một thay thế tốt cho xe điện, rằng xây đường dành riêng cho xe buýt trong các khu vực đông xe là ít tốn kém hơn, đặc biệt

khi tất cả các xe buýt đều chạy bằng điện. Ông nói thêm: “Xe buýt linh động hơn, nếu có vấn đề trên đường bạn có thể chuyển sang đường khác, còn xe điện không thể như vậy”. Đảng CAQ không cho biết nhiều chi tiết về dự án và cũng không nói khi nào có thể bắt đầu khảo sát. LCC (Theo CTV)

Nhà ga Ilot Voyageur có thể biến thành trung tâm giao hàng Thành phố Montréal muốn biến nhà ga Ilot Voyageur nằm giữa các đường Berri, St-Hubert, de Maisonneuve và Ontario, đang bỏ trống, trở thành một trung tâm phân phối hàng với hi vọng làm giảm kẹt xe và làm đường phố an toàn hơn cho bộ hành và người dùng xe đạp. Ý tưởng được nêu ra là các xe vận tải chở hàng sẽ tập trung về nơi này, sau đó các xe hơi điện hoặc xe đạp sẽ lấy hàng và mang tới điểm đến sau cùng, tương tự như dịch vụ giao thức ăn hiện nay. Robert Beaudry, thành viên hội đồng đặc trách phát triển kinh tế cho biết: “Chúng tôi có nhiều áp lực giữa khu trung tâm thành phố, vì hiện có nhiều công trình xây dựng do hạ tầng kiến trúc của chúng ta đã cũ và chúng tôi muốn cải thiện. Vì thế thật khó cho việc giao hàng”. Ông Beaudry nói rằng mục tiêu là giữ các xe vận tải lớn ở bên ngoài khu trung tâm

thành phố “để tối ưu hóa dòng lưu thông, bởi vì khi các xe vận tải lớn trong khu trung tâm Montréal bất ngờ dừng giữa đường thì dòng lưu thông sẽ bị ảnh hưởng”. Ông Beaudry cho biết 100.000 đô-la đã được dành cho dự án và thành phố còn đang tìm một công ty cung cấp các xe hơi điện. Các chi tiết còn cần được xem xét, nhưng kế hoạch cần có sự hợp tác của một số cơ sở kinh doanh ở trung tâm thành phố khi kế hoạch thí điểm bắt đầu vào tháng 9. Tương lai của nhà ga xe buýt cũ Ilot Voyageur đã là đề tài bàn cãi kể từ khi nhà ga mới được mở cửa năm 2011. Tỉnh bang đã có kế hoạch phá bỏ nó và xây một tòa nhà văn phòng 14 tầng. Giờ đây bà Plante tin rằng sử dụng địa điểm này làm trung tâm phân phối giao hàng là một cách chia sẽ giải tỏa đường phố. Thao Nguyễn (Theo CTV)


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

13


TIN OTTAWA

TM

Lốc xoáy gây thiệt hại tại Orléans Một người đã được chữa trị vì một thương tích nhẹ sau khi một một cơn lốc xoáy ụp xuống khu đông của thành phố hôm 2-6. Cơn bão lốc thành hình khoảng 10 cây số phía đông nam phi trường G at i neau v à o h ố i 5 : 5 4 chiều, di chuyển dọc theo Sông Ottawa và cuối cùng đập xuống Orléans, về phía bắc Xa lộ 174 và phía đông Jeanne d’Arc Boulevard. Môi trường Canada nói rằng cường độ của lốc xoáy ở độ thấp EF-1, có nghĩa là tốc độ gió cao nhất là 135km/ giờ, nên thiệt hai lần này nhẹ hơn, nếu so với các trận lốc xoáy hồi Tháng 9 năm ngoái. Thành phố Ottawa nói rằng các dịch vụ khẩn cấp và những nhân viến đáp ứng đầu tiên đã đi đến từng nhà để kiểm tra các cư dân trong khu vực. Cảnh sát đã tới những khu vực bị ảnh hưởng, nhiều con đường đã bị cấm lưu thông

để thu dọn. Nhiều khu gia cư đã không đi qua được vì đầy các mảnh vỡ và cây cối bị đổ. Nhiều nhà đã bị trốc mái và hàng rào bị đổ. Các cư dân than phiền là họ đã không được báo động là bão đang tới. Nghị viên Luloff cho biết những con đường bị ảnh hưởng nặng nhất tập trung

Một người chết trong vụ nổ súng ở ByWard Market Cảnh sát Ottawa đang điều tra sau khi một người đàn ông đã chết trong một v ụ n ổ s ú n g ờ B y Wa r d Market hồi tối 7-6. Cảnh sát nói hiện chưa bắt giữ một nghi phạm nào. Các điều tra viên đã làm việc suốt đêm 7-6 tại hiện trường và Công trường ByWard Market đã bị đóng cửa giữa George Street và York Street cho tới giữa sáng 8-6. Cảnh sát Ottawa đáp ứng vào hồi 9:30 tối 7-6 và đã phát giác một người đàn ông bị thương trầm trọng vì bị bắn trúng ngực tại góc ByWard Market Square và York Street. Nạn nhân đã được chở tới Bệnh viện Ottawa và đã chết khi đang được giải phẫu. Thanh tra Patricia Ferguson nói rằng các cảnh sát viên đã được gọi tới hiện trường ngay sau khi có tiếng súng nổ. Bà nói cảnh sát tin rằng vụ nổ súng đã xẩy ra

14

ở gần hơn về phía George Street dọc theo ByWard Market Square và nạn nhân đã gục ngã tại York Street, như vậy có nghĩa là nạn nhân bị trúng đạn tại một địa điểm và đã di chuyển tới một địa điểm khác rồi mới gục ngã. Các cảnh sát viên thuộc đơn vị đặc trách súng đạn và băng đảng đã có mặt tại hiện trường . Đơn vị Điều tra Trọng Án vẫn đang tiếp tục cuộc điều tra. Tin mới nhất cho biết nạn nhân là Markland Anthony Campbell, 41 tuổi, đã bị bắn khi tới giải cứu cô con gái 18 tuổi bị hai người đàn ông tấn công. Cảnh sát đã bắt giữ một thiếu niên 18 tuổi liên quan tới vụ này và nghi phạm ra hầu tòa lần đầu vào ngày 9-6. N. Châu (tổng hợp CBC News và Ottawa Sun)

tại khu vực Villages thuộc hạt ông đại diện, từ Champlain Street ở hướng đông chạy tới qua Trim Road. Ông nói những hiện tượng như thế này đã trở nên thường hơn và khuyên mọi người nên chuẩn bị tâm lý. N. Châu (tổng hợp CTV News và CBC News)

MONTREAL - OTTAWA

Tới lễ Quốc Khánh Ottawa vẫn chưa có xe điện nhẹ LRT Các nghị viên thuộc ủy ban tài chánh và phát triển kinh tế hôm 4-6 được báo cho biết là hệ thống xe điện nhẹ LRT sẽ không sẵn sàng vào ngày 30-6 và như vậy tổ hợp xây cất Confederation Line là Rideau Transit Group (RTG) sẽ trễ hạn lần thứ tư không chuyển giao được hệ thống xe điện nhẹ cho thành phố Ottawa. Confederation Line thoạt tiên được dự kiến sẽ sẵn sàng trễ nhất là Tháng 5, 2018, và RTG đã trễ hạn bàn giao hai lần nữa theo sau đó. Tổng giám đốc vận tải John Manconi nói với ủy ban rằng vấn đề còn lại là chính các xe điện vẫn chưa sẵn sàng được. Ông Manconi cho biết RTG và thành phố đã thỏa thuận với nhau là tất cả 34 xe điện do công ty Alstom sản xuất cần phải “hầu như hoàn hảo” và tin cậy được, nhưng những xe điện này tiếp tục có những

vấn đề về các cửa toa xe và van của hệ thống thắng, toàn là những vấn đề mất nhiều thời gian để trang bị thêm. Vì 30-6 không phải là hạn chót chính thức nên thành phố sẽ không phạt RTG một triệu đồng như hai lần trước, nhưng sẽ theo dõi các phí tổn mướn thêm xe buýt để phục vụ và khấu trừ vào lần trả tiền cuối cùng cho tổ hợp. Việc này RTG đã không đồng ý và Đô trưởng Jim Watson thấy rằng có thể chỉ còn nhờ tòa phân xử. N. Châu (theo CBC News)

Ông già gần 80 dùng máy tính thư viện công cộng coi hình ấu dâm

Cảnh sát Ottawa nói rằng một người đàn ông 77 tuổi đang phải đối mặt với một cáo buộc truy cập hình ảnh ấu dâm sau khi ông này bị bắt quả tang đang coi trên máy vi tính của một chi nhánh Thư Viện Công Cộng Ottawa (OPL). Cảnh sát nói nhân viên thư viện báo cáo thấy một người đàn ông đang coi cái có vẻ như là hình ảnh ấu dâm trên một trong các máy vi tính

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

hôm 31-5, nhưng khi cảnh sát tới thì người đàn ông đã bỏ đi. Nhân viên thư viện lại gọi cảnh sát hôm 4-6 để báo cáo cũng người đàn ông này trở lại và cũng lại đang coi những hình ảnh ấu dâm. Cảnh sát đã tìm được ông này tại thư viện và cho rằng những hình ảnh ông này coi phù hợp với định nghĩa pháp lý của ấu dâm.

Cảnh sát không nêu danh tánh ông này, viện lẽ cuộc điều tra còn đang tiến hành, và cũng không xác định tại chi nhánh thư viện nào su vụ đã xẩy ra. Ông già này sẽ ra hầu tòa lần đầu vào ngày 5-6. Donna Clark, quyền Giám đốc những Hoạt động Chi nhánh của OPL, nói rằng OPL có các máy sàng lọc nội dung bất hợp pháp rất mạnh, nhưng không có máy lọc nào là toàn hảo, vì vậy đã cho các nhân viên đi quanh trong thư viện, và những người này đã được huấn luyện để đáp ứng và gọi cảnh sát nếu họ nghi ngờ một người nào đó đang tiếp cận tài liệu bất hợp pháp. Nghị viên Tim Tierney, Chủ tịch Hội đồng OPL, cám ơn chi nhánh thư viện và Cảnh sát Ottawa đã hợp tác và hành động nhanh chóng để giữ các thư viện an toàn cho các khách hàng. N. Châu (theo CTV News)


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

15


TM

16

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

17


TIN OTTAWA

TM

Bắt được nghi phạm lường gạt khách hàng tân trang nhà cửa Cảnh sát Ottawa nói đã bắt giữ Roger William Decarie hồi sáng 4-6 liên quan tới một mánh lường gạt tân trang trong đó các nạn nhân đã đặt tiền cọc trả tiền cho công việc không bao giờ được thực hiện cả. Decarie, 40 tuổi, đang phải đối mặt với 9 tội danh đều về giả mạo và sở hữu tài vật do tội ác mà có. Cảnh sát đã cám ơn công chúng giúp đỡ sau khi phổ biến lời kêu gọi hôm 3-6 nhờ giúp tìm ra Decarie. Các nhà điều tra cho rằng Decarie, còn có tên là Roger Williams, đã đăng quảng cáo trên truyền thông xã hội cung ứng các dịch vụ tân trang bao gồm làm hàng

rào, tân trang tầng hầm và vách thạch cao. Cảnh sát nói khi các khách hàng liên lạc với y thì y tới nhà của họ hoặc yêu cầu họ gửi hình căn nhà, rồi cho giá phỏng định trên giấy trắng mực đen và đòi đặt cọc bằng tiền mặt từ 10 tới 50% hay chuyển khoản điện tử. Nhưng sau đó Decarie không tới làm việc và “mọi liên lạc đều chấm dứt.” Nạn nhân của các vụ lường gạt tân trang được yêu cầu báo cáo trực tuyến cho cảnh sát ở địa chỉ ottawapolice.ca hoặc gọi số 613-236-1222, ext. 7300. N. Châu (theo Ottawa Sun)

Hai vị thành niên bị cáo buộc tội mưu toan ăn cướp

Cảnh sát Ottawa đã cáo buộc hai cậu con trai dưới 18 tuổi nhiều tội sau một mưu toan ăn cướp hôm 3-6. Theo cảnh sát thì nạn nhân đã rao bán một món đồ trên mạng và những người mua đã liên lạc và cho biết họ muốn mua món đồ. Người bán đồng ý tới gặp những người mua tại một địa điểm

gần Woodroffe Avenue kế bên Algonquin College. Khi cuộc gặp gỡ diễn ra thì những nghi phạm đã toan cướp món đồ của người bán. Nạn nhân đã chạy thoát được và báo cho cảnh sát. Những nghi phạm đã chạy trốn khỏi hiện trường trong một xe hơi vào khoảng 7:40 tối.

TIN THẾ GIỚI

Tàu chiến Nga theo dõi NATO Hải quân Nga hôm 10/6 thông báo nhiều tàu chiến nước này đã di chuyển đến biển Baltic để tham gia tập trận, đồng thời theo dõi cuộc tập trận Baltops 2019 của NATO trong khu vực. Diễn ra từ ngày 9 – 21/6, cuộc tập trận của NATO có sự tham gia của 50 tàu chiến nổi, tàu ngầm và 40 máy bay từ 18 nước. Để đáp lại, hải quân Nga triển khai 2 khinh hạm Stoiky và Boiky, tàu Liven cùng máy bay trinh sát đến khu vực trên để theo dõi, theo

18

MONTREAL - OTTAWA

TASS. Đồng thời, nhóm tàu chiến này cùng một số tàu khác thuộc Hạm đội Baltic tham gia cuộc tập trận được lên kế hoạch từ trước. Cụ thể, các tàu sẽ thao luyện năng lực chống tàu ngầm, phóng hỏa tiễn tấn công tàu địch, bắn pháo và ngư lôi chống các mục tiêu trên không lẫn dưới nước. 

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Cảnh sát đã truy ra hai nghi phạm ngay sau khi mở cuộc điều tra sự vụ. Cả hai thiếu niên, mà danh tánh không được tiết lộ vì tuổi còn nhỏ, đang phải đối mặt với nhiều cáo buộc liên quan tới vụ cướp hụt này. N. Châu (theo Ottawa Citizen)

TIN VẮN

Kazakhstan: Hàng trăm nhà đối lập bị bắt. Trong ngày bầu tổng thống hôm 10/6, sau 30 năm Noursultan Nazerbaiev cầm quyền liên tục, hàng trăm nhà đối lập xuống đường phản đối bầu cử dàn dựng đã bị cảnh sát bắt giam. Kassym-Jomart Tokaïev, một người trung thành với nhà độc tài Kazakhstan chắc chắn đắc cử. Quyền tổng thống Moldavia giải tán Quốc Hội. Ngày 09/06, quyền tổng thống Pavel Filip thông báo cho tổ chức bầu cử trước thời hạn. Ông Filip hiện đang là thủ tướng, nhưng đã được chỉ định giữ luôn chức vụ tổng thống sau khi tổng thống Moldavia là Igor Dodon, người có lập trường thân Nga, bị đình chỉ chức vụ. Cử tri Moldavia được kêu gọi bầu lại Quốc Hội vào ngày 06/09/2019. Sudan mở chiến dịch bất phục tùng dân sự. Lãnh đạo các phong trào đối lập Sudan (SPA) kêu gọi người dân xuống đường khởi động chiến dịch bất phục tùng dân sự kể từ ngày 09/06/2019 cho đến khi tổ chức bầu cử sau khi tổng thống Omar el Béchir đã bị truất phế từ hôm 11/04. Đảng cánh hữu truyền thống tại Pháp mất thêm nhiều nghị viên. 72 thị trưởng và nghị viên Pháp ngày 09/06/20419 thông báo từ bỏ đảng Những Người Cộng Hòa để đứng về phía tổng thống Emmanuel Macron. Đây là dấu hiệu mới cho thấy đảng cánh hữu truyền thống này của Pháp đang lâm vào một cuộc khủng hoảng vô tiền khoáng hậu. Bạo lực đảng phái ở Ấn Độ, ít nhất 4 người chết. Hôm 9/6 có ít nhất 4 người chết và nhiều người bị thương trong vụ đọ súng giữa những người ủng hộ đảng cầm quyền BJP và đảng đối lập Trinamool ở TP.Sandeshkhali, bang Tây Bengal. 


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

19


TIN THẾ GIỚI

TM

Luật dẫn độ đang đẩy Hong Kong đến bờ vực thẳm Hai ngày sau cuộc biểu tình chống dự luật dẫn độ của hơn một triệu người, hôm 11/06, Hong Kong tiếp tục như một chảo dầu. Cảnh sát Hong Kong phải khai triển 1/6 lực lượng khắp hòn đảo này. Đội đặc nhiệm Hong Kong cũng sẽ được tung ra phòng khi căng thẳng leo thang thành bạo động. Người dân hòn đảo này đã lên kế hoạch đình công, gây chậm trễ giao thông và biểu tình quy mô lớn sau khi Trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga tuyên bố sẽ không rút lại dự luật và đưa ra thảo luận trước cơ quan lập pháp vào ngày 12/6 như đã định. Sự kiên quyết của bà Lâm đã khiến người dân Hong Kong lo ngại rằng trung tâm tài chính của châu Á sẽ bị mất đi lợi thế cạnh tranh khi các nhà đầu tư nước ngoài sẽ thiếu tự tin với nền pháp luật hòn đảo nếu dự luật mới được thông qua. Phong trào phản đối dự luật đã cuốn hút được đông đảo các tầng lớp xã hội ở Hồng Kông tham gia, từ học sinh – sinh viên, giới luật sư, doanh nhân và giới đấu tranh vì dân chủ, cho đến các cộng đồng tôn giáo. Trên thực tế, Hong Kong đã có cam kết với Bắc Kinh về việc trả về Trung Quốc các nghi phạm để xét xử. Dự luật dẫn độ lần này nhằm đơn giản hóa các thủ tục.

Ông Kim Jong-nam, anh trai cùng cha khác mẹ với Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un, được cho là đã từng hợp tác với cơ quan tình báo trung ương Mỹ CIA. Wall Street Journal (WSJ) ngày 10/6 dẫn nguồn thạo tin cho biết ông Kim Jong-nam dường như từng hợp tác để cung cấp thông tin cho CIA và có “một cầu nối” giữa hai bên. Tuy nhiên, WSJ cũng nói rằng nhiều chi tiết về quan hệ giữa ông Kim Jong-nam và CIA hiện vẫn chưa rõ ràng. “Một số cựu giới chức Mỹ nói rằng ông Kim Jong-nam, người sống ở nước ngoài nhiều năm và không có quyền lực ở Bình Nhưỡng, dường như không thể cung cấp thông tin mật và chi tiết về tình hình nội bộ Bắc Hàn”, WSJ cho hay. Một số người tin rằng ông Kim Jong-nam có thể

20

Venezuela đóng cửa ba lãnh sự quán tại Canada

Nguyên do dự luật vấp phải sự phản đối quyết liệt là vì dư luận Hong Kong cho rằng tư pháp Trung Quốc không công bằng, xét xử hay bắt giữ người tùy tiện, bức cung ép tội… Bắc Kinh thì tuyên bố “kiên quyết ủng hộ dự luật”, cáo buộc phương Tây xúi giục. Trong bài Một triệu người Hồng Kông thách thức Trung Hoa lục địa, La Croix dẫn lời dân biểu đối lập Mao Mạnh Tĩnh (Claudia Mo), cho rằng Trung Quốc “đang đẩy Hồng Kông đến bờ vực thẳm”. Vicky Liu, thuộc hiệp hội Luật sư Cấp tiến (HKPLG), giải thích: Nếu nghĩ rằng dự luật này chỉ liên quan đến người Hồng Kông thì bạn đã lầm. Đạo luật nhắm đến tất cả mọi người : dân địa phương, người nước ngoài thường trú tại Hong Kong, và cả du khách thậm chí chỉ quá cảnh qua đây, nếu nằm trong danh sách đen của Trung Quốc. 

Kim Jong-nam từng hợp tác với CIA? có liên hệ với lực lượng an ninh ở một số quốc gia, đặc biệt là ở Trung Quốc. Theo WSJ, vào tháng 2/2017, ông Kim Jongnam được cho là đã đến Malaysia để gặp gỡ điệp viên CIA. Vào thời điểm đó, vụ sát hại công dân Bắc Hàn mang sổ thông hành Kim Chol, người được cho là ông Kim Jong-nam, đã xảy ra tại sân bay quốc tế Kualar Lumpur, Malaysia. Ngày 13/2/2017, Kim Chol đã thiệt mạng sau khi bị bôi chất độc thần kinh VX lên mặt. Bắc Hàn đã bác bỏ thông tin rằng nạn nhân Kim Chol và ông Kim Jong-nam là một. Hồi đầu năm 2018, cảnh sát Malaysia cho biết ông Kim Jong-nam được cho là đã gặp một công dân Mỹ tại một khách sạn ở đảo du lịch Langkawi, Malaysia vài ngày trước khi ông qua đời. 

MONTREAL - OTTAWA

Lên án chính quyền Canada có thái độ “thù nghịch, Venezuela thông báo sẽ đóng cửa các toà lãnh sự ở Vancover, Toronto và Montreal để trả đũa, và chỉ duy trì tòa đại sứ ở thủ đô Ottawa. Thông cáo bộ Ngoại Giao Venezuela hôm 09/06 cho là quyết định của Canada tạm đóng cửa sứ quán tại Caracas là một hành động chính trị chứ không phải vì lý do hành chính. Cách nay một tuần, Ottawa thông báo tạm đóng cửa sứ quán ở Venezuela vì chính quyền Maduro từ chối nhận ủy nhiệm thư của các nhà ngoại giao Canada có lập trường chỉ trích chính phủ Venezuela. Canada, Mỹ và một số nước khác công nhận thủ lĩnh đối lập Juan Guaido sau khi ông này tự phong là “tổng thống lâm thời” hồi tháng 1. Cùng ngày, theo Reuters, hàng ngàn người Venezuela đã đổ xô đến biên giới để tìm đường sang Colombia sau khi Tổng thống Maduro ra lệnh mở cửa trở lại một phần biên giới với nước láng giềng. Trước đó, chính phủ quyết định đóng cửa biên giới với nhiều nước và từ chối nhận hàng viện trợ quốc tế với cáo buộc Mỹ lợi dụng vấn đề nhân đạo để can thiệp quân sự. Số liệu từ các cơ quan cứu trợ của Liên Hiệp Quốc cho biết đã có khoảng 4 triệu người Venezuela đã rời bỏ đất nước vì tình hình khủng hoảng kéo dài. Cơ quan cứu trợ người tỵ nạn của LHQ (UNHCR) và Tổ chức Di dân quốc tế (IMO) nhận định: “Tốc độ di dân khỏi Venezuela đã rất đáng lo ngại”. 

Iran muốn châu Âu bình thường hóa quan hệ

Theo Reuters, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif yêu cầu các nước châu Âu bình thường hóa quan hệ thương mại với nước này, vốn đang gánh chịu hàng loạt cấm vận của Mỹ. “Các quốc gia châu Âu và những bên ký kết thỏa thuận hạt nhân năm 2015 (JCPOA) nên bình thường hóa quan hệ thương mại với Iran. Nếu không chúng tôi sẽ chấm dứt thực hiện cam kết và có biện pháp đáp trả phù hợp”, AFP dẫn lời ông Zarif.

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

JCPOA là thỏa thuận hạt nhân ký giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức) hồi năm 2015. Đến năm 2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi JCPOA, với lý do thỏa thuận không bao gồm chương trình hỏa tiễn đạn đạo và vai trò của Iran trong các xung đột ở Trung Đông, đồng thời tái áp đặt hàng loạt biện pháp cấm vận. Tuy nhiên, các quốc gia châu Âu vẫn cố bảo vệ thỏa thuận, khẳng định đây là cách

tốt nhất để hạn chế Iran làm giàu uranium đến cấp độ vũ khí. Hồi tháng 5.2019, Iran dọa sẽ tái khởi động làm giàu uranium vượt mức cho phép theo thỏa thuận nếu châu Âu không giúp ứng phó cấm vận của Mỹ. Theo dự kiến, trong tuần này Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Ngoại trưởng Đức Heiko Maas đều sẽ thăm Iran để thảo luận những giải pháp giảm căng thẳng. 

Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif


TM

TIN VIỆT NAM

MONTREAL - OTTAWA

Chuyện truy tố và khám xét nhà Blogger Trương Duy Nhất có gì sai? Truyền thông trong nước vào ngày 10/6 đồng loạt loan tin về việc Bộ Công an cùng với Cơ quan chức năng Đà Nẵng đã tiến hành khám xét nhà ở của Blogger Trương Duy Nhất được cho nhằm phục vụ cho việc mở rộng điều tra vụ án vi phạm quy định về quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí liên quan tới Phan Văn Anh Vũ tức “Vũ nhôm”, một cựu sĩ quan công an đang thụ án tù với nhiều cáo buộc, trong đó có liên quan đến việc thâu tóm đất đai công sản ở các thành phố lớn. Theo luật bên Việt Nam thì khi ra lệnh khởi tố sẽ kèm theo lệnh xét nhà và tạm giam. Tiếp theo đó khi Viện Kiểm sát đồng ý truy tố thì mới ra lệnh truy tố. Tuy nhiên, thông tin từ gia đình Blogger Trương Duy Nhất cho biết có một loạt chuyện sai trái trong việc bắt giữ, khám xét nhà ông Trương Duy Nhất. Nhà phê bình Văn học Phạm Xuân Nguyên là một thân hữu của Blogger Trương Duy Nhấtcho biết cụ thể: “Họ đến và đọc lệnh khám xét nhưng mà lệnh khám xét được ký vào

ngày 16/1 mà Nhất bị bắt vào 28/1 và bây giờ là 10/6 mới tiến hành khám xét. Kể từ khi bắt hôm 26/1 cho đến tiếp tế và hôm nay khám nhà coi như chính thức khởi tố vụ án cũng như loan báo trên các phương tiện truyền thông đại chúng.” Blogger Trương Duy Nhất, người chuyên viết các bài chỉ trích chính quyền, mất tích tại Thái Lan vào ngày 26/1 khi đang xin quy chế tị nạn. Tuy nhiên, Bộ Công an vào tháng 3 vừa qua cho báo chí biết ông Nhất bị bắt giữ vào ngày 28/1 và bị giam giữ ở trại giam T16 ở Hà Nội.

Luật sư Đặng Đình Mạnh cho RFA biết việc khám xét nhà vào thời điểm này là một điều rất lạ. “Điều này lạ bởi vì khi khám xét nhà là thu thập chứng cứ liên quan đến vụ án, liên quan đến hành vi phạm tội mà những việc đó thường có khi họ làm cùng lúc với việc khởi tố, cho nên lệnh đã có từ tháng 1 đến giờ mới tiến hành là điều rất lạ.” Cũng trong cùng ngày báo chí nhà nước loan tin về việc truy tố blogger Trương Duy Nhất, luật sư Trần Vũ Hải, người được gia đình ông Nhất mời đại diện cho blogger này cho

biết: từ ngày 25/3, văn phòng luật sư đã nhiều lần đến Bộ Công an cũng như gửi đơn đến cơ quan điều tra của Bộ để làm thủ tục đăng ký làm người đại diện bào chữa cho blogger Trương Duy Nhất nhưng đến nay vẫn không được hồi đáp. Blogger Trương Duy Nhất trước khi bị bắt, ông đã sang Thái Lan để xin tị nạn vì lo ngại mình có thể bị bắt giữ vì những thông tin quan trọng mà ông biết về chính phủ. Tuy nhiên, ông đã mất tích đột ngột hôm 26/1 tại Bangkok. Con gái blogger cho Đài Á Châu Tự Do biết cha cô hoàn toàn không có ý định trở về Việt Nam. Điều này làm dấy lên những nghi ngờ về việc an ninh Việt Nam đã sang Thái Lan bắt cóc blogger Trương Duy Nhất. Quốc tế lên án vụ mất tích của blogger Trương Duy Nhất và đòi hỏi chính quyền Việt Nam phải có câu trả lời về sự mất tích khó hiểu này. Tuy nhiên cho đến giờ, giới chức Việt Nam vẫn chưa có lời giải thích nào về vấn đề này. 

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

21


TIN VIỆT NAM

TM

Tôm VN có thể bị Hoa Kỳ điều tra về cáo buộc trốn thuế Công ty Minh Phú của Việt Nam có thể sẽ bị Mỹ điều tra về cáo buộc trốn thuế chống bán phá giá. Báo chí trong nước trích lời của dân biểu tiểu bang Illinois Darin LaHood cho biết ông đã nhận được đơn tố cáo Minh Phú trốn thuế chống bán phá giá lên tôm Ấn Độ vào Mỹ. Theo VnExpress, ông LaHood đã gửi đề nghị Cơ quan Bảo vệ Biên giới và Thuế quan Hoa Kỳ để điều tra xem liệu một công ty nhập khẩu của Mỹ và các công ty liên quan ở việt Nam có trốn thuế bán phá giá hay không. Trả lời báo chí trong nước, đại diện công ty Minh Phú cho biết công ty có nhập 10% số tôm sản xuất từ Ấn Độ để bù đắp thiếu hụt tôm Việt Nam và bảo đảm công việc và thu nhập cho công nhân khi không phải mùa tôm. Đại diện Minh Phú cho biết cách làm này rất phổ biến và hoàn toàn không vi phạm luật pháp nước nào.

Tôm xuất cảng của Minh Phú chiếm khoảng 20% tổng số tôm xuất cảng của Việt Nam trong năm ngoái. Tuy nhiên Minh Phú cho biết lượng tôm xuất sang Mỹ đã giảm bớt vì công ty đang đa dạng hoá thị trường. Theo dân biểu Darin Lahood, Bộ Thương Mại Mỹ hồi năm 2005 đã áp thuế chống bán phá giá với tôm từ Ấn Độ và Việt Nam cùng

Luật riêng cho quan! Theo trang Nhà Báo và Công Luận, Chủ tịch UBND TP.HCM đã đề nghị Tòa án bác đơn khởi kiện của người dân. Đó là vụ tranh chấp mảnh đất tại đường Lò Lu, phường Trường Thạnh, quận 9, Sài Gòn, giữa gia đình bà Trương Thị Xong với ông Nguyễn Văn Bé. Do giải quyết không thỏa đáng vụ này, “trước sau bất nhất, UBND TP.HCM bị người dân khởi kiện ra Tòa”. Nhằm “giúp” người dân hiểu rõ bản chất của chính quyền “vì dân”, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP HCM “đã ký ban hành văn bản số 906/UBND-NCPC đề nghị Tòa án nhân dân T P. H C M x é t x ử t h e o hướng giữ nguyên Quyết định 3112/QĐ-UBND của Chủ tịch thành phố và bác đơn khởi kiện của người dân”. Thông tin chi tiết về sự “bất nhất” của UBND

22

thành Hồ đã được trang Nhà Báo và Công Luận phân tích trước đó trong bài viết cuối năm 2018: Gia đình bà Trương Thị Xong, vì không phục quyết định lấy đất của UBND TP HCM, đã nộp đơn lên TAND TP HCM để khởi kiện, yêu cầu Tòa hủy Quyết định số 3112/ QĐ-UBND của UBND TPHCM. Ông Nguyễn Văn Lưu, con bà Xong trình bày, mảnh đất bị cướp do cha ông Lưu mua và canh tác từ năm 1947. Sau năm 1975, gia đình ông Lưu tiếp tục sử dụng và đóng thuế hằng năm. Đến năm 1996, ông Nguyễn Văn Bé tranh chấp, UBND thành Hồ quyết định giao mảnh đất cho gia đình ông Lưu sử dụng. Nhưng bây giờ UBND thành Hồ lại ban hành một quyết định trái ngược, giao lại mảnh đất này cho ông Bé.

MONTREAL - OTTAWA

Tàu Trung Quốc tiếp tục cướp tàu cá Việt Nam

một số nước khác. Tuy nhiên đến tháng 7/2016, Mỹ đã bỏ thuế này với tôm từ Minh Phú. Công ty cũng không còn phải cung cấp các thông tin và chịu những thanh tra hàng năm của giới chức Bộ Thương mại Mỹ. 

Hôm 7/6, truyền thông trong nước trích lời giới chức biên phòng Quảng Nam cho biết rằng hôm 7/6. Một tàu cá của ngư dân Quảng Nam bị tàu Trung Quốc tấn công và cướp 2 tấn mực khi đang hoạt động ở gần khu vực quần đảo Hoàng Sa hôm 2/6 vừa qua. Tàu cá bị tấn công của ngư dân Trần Văn Nhân với 10 thuyền viên đã cập cảng Kỳ Hà, Quảng Nam vào ngày 7/6. Ngư dân Trần Văn Nhân cho giới chức địa phương biết tàu cá của ông bị tấn công vào khoảng trưa ngày 2/6 khi đang ở cách đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa khoảng 22 hải lý. Các thuyền viên đang nghỉ trưa thì bất ngờ có một tàu sắt sơn màu trắng có treo cờ Trung Quốc mang số hiệu 46305 đã ập đến, áp sát tàu. Sau dó tàu Trung Quốc thả ca nô mang theo 6 người cầm vũ khí lên tàu cá Việt Nam tra hỏi và khẳng định vùng biển mà các ngư dân Việt Nam đang hoạt động thuộc Trung Quốc. Báo Tuổi Trẻ trích lời ông Nhân cho biết, phía Trung Quốc sau đó đã lấy đi toàn bộ số mực được ước tính khoảng 2 tấn. Ước tính thiệt hại khoảng hơn 250 triệu đồng. Trước khi đi, những người Trung Quốc còn cảnh báo ngư dân Việt Nam không được tái phạm, nếu không sẽ bị phá ngư cụ và xử phạt. Khu vực quần đảo Hoàng Sa là vùng đang tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đây cũng là vùng ngư trường truyền thống của ngư dân Việt Nam. Những năm gần đây, tàu Trung Quốc đã nhiều lần tấn công, bắt giữ, thậm chí đòi tiền chuộc đối với ngư dân Việt Nam. 

Ông Michael Phương Minh Nguyễn sẽ bị đem ra xử tội “hoạt động lật đổ” Ông Michael Phương Minh Nguyễn, người Mỹ gốc Việt và hai thanh niên Việt Nam là Huỳnh Đức Thanh Bình cùng với Trần Long Phi sẽ bị chính quyền Việt Nam đem ra xét xử tại tòa ở TPHCM trong 2 ngày 24 và 25/6 tới đây, với cáo buộc “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Một người khác là ông Huỳnh Đức Thịnh, cha của anh Thanh Bình bị xét xử về hành vi “Không tố giác tội phạm”. Luật sư Nguyễn Văn Miếng, luật sư đại diện cho Huỳnh Đức Thanh Bình, cho biết: “… Trong cáo trạng thì ông Phương Minh có về Việt Nam, có liên kết với một số người đi chụp hình quay phim một số buổi biểu tình. Điển hình là cuộc biểu tình ngày 10/6/2018 về nhà làm thành những cái clip rồi đưa lên mạng”. Cũng theo luật sư Nguyễn Văn Miếng thì vụ án này có điều bất thường là hồ sơ chỉ

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

gồm 2 tập hồ sơ, ít hơn rất nhiều so với các vụ án về an ninh quốc gia khác do hành vi của các bị cáo đơn giản, chỉ đơn thuần là lập nhóm và bàn bạc hành động. Theo Quyết định đem vụ án ra xét xử của Tòa án nhân dân TPHCM, ông Michae Phương Minh Nguyễn, Huỳnh Đức Thanh Bình và Trần Long Phi bị bắt giữ vào ngày 14/7/2018, tức là khoảng hơn 1 tháng sau các cuộc biểu tình rầm rộ chống Luật Đặc khu và An ninh mạng mà 3 người này có tham gia.

Hồi tháng 10/2018, có hai mươi mốt dân biểu Hoa Kỳ thuộc cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa gửi thư đến Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo yêu cầu gây áp lực phía Việt Nam nhằm trả tự do cho ông Michael Phương Minh Nguyễn, người đang bị phía Việt Nam tạm giam để điều tra về cáo buộc “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền”. Cả ba bị truy tố theo khoản 1 điều 109 Bộ luật hình sự năm 2015 với mức án từ 12 đến 20 năm nếu bị tuyên là có tội. 


TM

CHUYỆN MỖI TUẦN

MONTREAL - OTTAWA

Hình: NationalDayCalendar.com

Câu chuyện của hạt pistachio ĐỖ QUÂN

T

rên sườ n nú i Etna, mộ t hỏ a diệm sơn đang hoạt động nằm gần thị trấn Bronte, Sicily của nước Ý có một khu vườn rộng chừ ng 3.000 hé c-ta đượ c cả nh sá t tuần tra kỹ lưỡng. Mỗi đêm, mười hai cảnh sát tuần tra thường trực, ban ngày, 6 người. Khu vườn này được bảo vệ kỹ đến thế không phải vì là nơi có thể diễn ra những cuộc một cuộc thư hùng của giới Mafia. Cảnh sát tuần tra để bảo vệ một thứ được gọi là “Vàng xanh của Sicily” sản xuất ở đó. Có thể được giá đến 13,45 bảng Anh một kí lô, “Vàng xanh của Siclily” là những hạt pistachio quý báu. Trong cuộc chiến tranh thuế quan giữa Hoa kỳ và Trung cộng, sau khi Tổng thống Trump nâng mức thuế quan lên cá c sả n phẩ m củ a Trung cộ ng bá n và o Mỹ , Trung cộ ng đã đáp trả bằng hành động tương xứng. Trong số 5.140 sả n phẩ m củ a Mỹ xuất sang Tàu bị nhắm vào để nâng mứ c thuế từ 1 thá ng 6 năm 2019, có cá c sả n phẩ m nông nghiệ p từ California. Hạt pistaschio nằm trong danh sách đó. Hạt pistachio thậm chí còn có thể là một trong những nguyên do để khởi động chiến tranh. Ai cũng biết là Mỹ khó chịu với chương trì nh hạ t nhân củ a Iran, nhưng ít người biết rằng Iran có thể bị Mỹ đánh vì… hạt pistachio.

ĐẮT, ĐẮT QUÁ! Hạt pistachio luôn nằm ở vị trí đầu của thang giá cả các loại hạt, có giá gấp ba hoặc bốn lần so với các loại hạt khác.

Quả pistachio. Hình chụp ở một nông trại tại Iran Photo by: Safa Daneshvar. Faraz Saffron Company, Tehran, Iran

Nut.com Inc củ a Hoa ký bá n pistachio rang muối và tiêu với giá 14 đô la Mỹ một cân Anh nếu mua bịch 1 pound, và 11 đô một pound nếu mua cả thùng 25 pound. Ở Canada, muốn được “rẻ”, bạn có thể mua pistachio hiệu Kirkland ở Costco. Được in trên nhãn “Sản phẩm của California”, giá một bịch 1,36 ký thứ hạt hấp dẫn này “chỉ có” 24,99 CAD. Đây là loạ i có vỏ , có nghĩa là cao lắm, bạn chỉ ăn được chừng 900 gram hạt, mặc dù vỏ khô của pistachio khá nhẹ. Ở Walmart, bị ch pistachio hiệ u Wonderful 400 gram – cũ ng loạ i có vỏ, lúc bán hạ giá là 9.47 đô la Canada. Tuy nhiên, giớ i tiêu thụ sành điệu chỉ ra rằng pistachio của Kirkland đề u hạ t hơn và hầ u hế t hạt thuộc cỡ trung (medium), trong khi hạt của Wonderland không đều, nhiều hạt điếc hoặc teo tóp.

Giá cả theo trang mạ ng healthy price Canada, của 100 gr pistachio từ 2,45 đô la Canada (có vỏ, hiệu rẻ nhất, Wonderful) đến 15 đô – loại đắt nhất Eden Organic (không vỏ). Giá “hạt dẻ cười” được quảng cáo là nhập cảng từ Mỹ hoặc Úc, không tẩy trắng, rao bán ở Việt Nam, trong tầm từ 200 ngàn (khoảng 12 đô la Canada) đến 250 ngàn một bịch 500 gram. Không kém giá ở Canada bao nhiêu. Loại tẩy trắng – hàng Tàu rẻ hơn rất nhiều, nhưng giới tiêu thụ trong nước dặn nhau coi chừng, ăn vào… ung thư gan vì được tẩy trắng bằng những hóa chất độc hại. Thứ hạ t dẻ cườ i vỏ trắ ng nhá ch này cũng thấy bày bán trong các chợ Á đông ở Canada. Dĩ nhiên giá cả có nhỉnh hơn, vì là hàng Tàu, và cũng chẳng thấy có bao nhiêu người Việt dám mua.

HẠT DẺ CƯỜI Thườ ng thì cá c thứ hạ t, đậ u là nhữ ng loạ i đồ ăn chơi, ăn cho vui miệng hấp dẫn, và khó chừa. Người ăn đậu phọng (lạc) đều biết rằng một khi đã bắt đầu khó mà ngừng trước khi túi hay lon đậu hết nhẵn. Nhưng khác với đậu phọng, pistachio đã được nhân loại ưa chuộng từ thời tiền sử. Con ngưởi đã nhâm nhi hạt pistatschio từ cách đây ít nhất 9 ngàn năm. Pistachio này cũng là một trong hai thứ hạt duy nhất được nói đến trong Thánh kinh. Hạt kia là hạnh nhân. Sá ch Sá ng thế ký viế t: “Đoạn, Y-sơ-ra-ên, cha các anh em, nói rằng: Nếu việc đã thể kia, thì bay phải làm thể nầy: Hãy lấy trong đồ hành lý những thổ sản quí nhất của xứ ta: một ít nhũ hương và mật ong, các hương hoa và một dược, phi tử và hạnh nhân, đem dâng cho người đó làm của lễ.” (Genesis 43:11, bản dịch trên vietchristian.com) “Phi tử” trong bản dịch này là hạt pistaschio. Trong một số bản dịch sang tiếng Việt khác của Sáng thế ký, pistachio còn được gọi là đào lạc. Wikipedia tiếng Việt gọi đó lả quả hồ trăn, hạt cười. Từ phổ biến nhất trong tiếng Việt “hiện đại” là “hạt dẻ cười.” Cái tên này có lẽ dựa theo cách loại hạt nà y đượ c gọ i ở Trung Đông, khu vực xuất phát của pistachio. Ở Trung quốc, nó được gọi là “hạt hạnh phúc.” Pistachio nổi tiếng đến mức còn có một ngày lễ mừng riêng, ở Hoa kỳ ngày 26 tháng 2 là National Pistachio Day! Trên trang mạng worldpistachioday. com, ngày 26 tháng 2, 2019 được gọi là Ngày Pistachio Thế giới.

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

23


TM

Mặc dù còn được gọi là “hạnh nhân xanh”, pistachio không liên quan gì với hạnh nhân cả – ngoài việc cả hai đều là hạt và cùng được nhắc đến trong Cựu ước. Nó có họ với cây điều (đào lộn hột, cashew), và cũng có họ hàng gần với cây xoài, cây sơn (sumac) và cây thường xuân (poison ivy). Có nguồn gốc từ Tây Á và Tiểu Á, loại cây này mọc hoang ở các vùng cao trong sa mạc. Truyền thuyết rằng để được may mắn, vào các đêm trăng sáng những đôi tình nhân thường hẹn nhau đến dưới tán cây để chờ nghe tiếng quả pistachio nổ lách tách. Wikipedia cho rằng loại pistaschio hiện đại - P. vera, được trồng đầu tiên ở Trung Á vào Thời đại đồ đồng. Các khám phá khảo cổ học ghi nhận hạt pistachio là một món ăn thông thường từ khoảng năm 6750 trước Công nguyên. Sau Cựu ước, sử sách Ai cập cũng nói rằng pistaschio là món khoái khẩu của Nữ hoàng Sheba (của Ethiopia, đồng thời với vua Solomon (trị vì 970 - 931 BC (trước Công nguyên) của Israel). Huyền sử viết bà hoàng mê pistachio đến nỗi đã ra lệnh phải nộp tất cả sản phẩm trong nước cho bà và triều đình của bà. Vua Nebuchadnezzar II (trị vì 605 đến 562 BC) đã cho trồng pistachio trong vườn treo Babaylon, một trong 7 kỳ quan thế giới. Theo truyền thuyết của Hồi giáo, hạt pistachio là một trong những thực phẩm được Adam mang đến Trái đất. Sau những cuộc chinh phục của Alexandre Đại đế (334-323 BC), loại hạt này được đem đến Hy lạp. Vào thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên, dưới thời Hoàng đế La mã Tiberius, cây pistachio bắt đầu được trồng ở Ý và Tây ban nha. Cùng với sự lan tràn của Hồi giáo và sự bành trướng của người Ả rập,

Vài chi tiết về pistachio Cây pistachio có thể cao tới khoảng 20 feet, sống cần đến ít hoặc không cần mưa và phải có nhiệt độ cao. Một cây mới phải mất từ ​​7 đến 10 năm để trưởng thành và sinh trái. Pistachio chín vào cuối mùa hè hoặc đầu mùa thu, phát triển mạnh đến nỗi làm nổ vỏ quả. Cây pistachio không cần đến ong, chúng thụ phấn bằng gió. Một cây đực có thể tạo ra đủ phấn hoa cho 25 cây cái. Cây cái tạo ra hạt lần đầu tiên khi được năm tuổi và có thể ra quả tới 200 năm. Iran tuyên bố rằng ở nước họ có những cây pistachio 700 năm tuổi vẫn còn sống và còn cho quả. Pistachio đã được dùng để làm chất nhuộm và một phương thuốc dân gian chữa các bệnh từ đau răng đến xơ cứng gan. Giá trị dinh dưỡng cao của pistachio và thời gian lưu trữ lâu cũng khiến nó trở thành một vật phẩm mang ăn đường không thể thiếu của những nhà thám hiểm và thương nhân ngày xưa. Cùng với hạnh nhân, pistachio thường được lữ khách mang theo trên con đường tơ lụa cổ đại nối liền Trung hoa với phương Tây. Pistachio không phải là “nut” như được gọi trong tiếng Anh. Pistachio là thực sự là hạt của một thứ quả giống như quả mận màu đỏ hoặc vàng, khi chế biến người ta gỡ lấy hạt, bỏ thịt. Vỏ pistachio có mày vàng beige. Nhiều nước nhuộm màu pistachio để làm cho chúng hấp dẫn hơn. Ở Hoa kỳ pistachio thường được nhuộm màu đỏ để che giấu những điểm không hoàn hảo ở vỏ và để làm cho hạt nổi bật trong các máy bán hàng. Ruột hạt pistachio thường có màu xanh. Màu xanh lục (và tím) của hạt pistachio đến từ các chất chống oxy hóa (antioxidants). Giá trị dinh dưỡng: Hạt pistachio là một nguồn cao protein, chất xơ, magiê, thiamin và phốt pho. Chúng là một nguồn vitamin B6, đồng và mangan tuyệt vời. “Pistachio là một nguồn tuyệt vời của vitamin B6, đồng và mangan và là một nguồn protein, chất xơ, thiamine và phốt pho tốt. Bằng chứng khoa học cho rằng nhưng không chứng minh rằng ăn 1,5 ounce (42,5g) mỗi ngày hầu hết các loại hạt, như pistachio, như một phần của chế độ ăn ít chất béo bão hòa và cholesterol, có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.”- Cơ quan FDA Hoa kỳ, tháng 7 năm 2003. Không chỉ là để rang lên ăn chơi như các bịch pistachio thường thấy, pistachio được sử dụng nhiều trong nấu ăn. Theo Larousse Gastronomique, trong ẩm thực Địa Trung Hải và châu Á, pistachio được sử dụng trong nước sốt và đồ nhồi (stuffing) gà vịt. Ở Ấn Độ, pistachio xay nhuyễn được sử dụng để rắc lên cơm và rau. Pistachio đi kèm tốt nhất với thịt bê, thịt lợn và thịt gà vịt. Màu xanh của pistachio giúp bột xay loại hạt này được dùng nhiều trong các loại cream, kem và món tráng miệng kem. Trong bánh kẹo, pistachio được dùng cho kẹo nougat. Trung Quốc là nước tiêu thụ pistachio hàng đầu trên toàn thế giới, với mức tiêu thụ hàng năm là 80.000 tấn, trong khi Hoa kỳ tiêu thụ 45.000 tấn. Nga theo sau với mức tiêu thụ 15.000 tấn, tiếp theo là Ấn Độ ở mức 10.000 tấn.

khu vực trồng pistachio cũng được mở rộng theo. Bên cạnh các cuộc Thập tự chinh, giao thương giữa các quốc gia dọc bờ biển phía đông Địa trung hải - Cận đông rồi Trung đông cũng lan rộng. Đặc biệt, Cộng hòa Venetian giao thương mạnh với Syria, một trong những khu vực canh tác chính của cây pistachio. Hàng hóa đến miền bắc và miền trung nước Ý thông qua các tuyến giao thương đường biển. Tuy nhiên ở phía bắc dãy Alps, pistachio vẫn chưa được biết đến

trong một thời gian dài. Khi được đem đến trung tâm châu Âu, nó được gọi là “Latin Penny Nut” vì được đưa vào theo con đường hàng hóa của Ý, qua các đèo trên rặng núi Alps. PISTACHIO VÀO MỸ Vào những thập niên cuối của thế kỷ 19, pistachio nhập cảng là một món hàng phổ biến ở Hoa kỳ trong cộng đồng di dân Trung Đông. Thời đó, pistachio đâu cũng, được bán ở các máy bán hàng tự động tại các bến xe điện ngầm, bar rượu, nhà hàng và

Trồng pistachio ở California. Photo: Getty Images

24

MONTREAL - OTTAWA

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

các địa điểm công cộng khác. Qua câu quảng cáo “A dozen for a nickel” (năm xu một chục) cho thấy pistachio ngày đó tuy không đến mức rẻ rề “dime a dozen”, nhưng cũng chẳng đắt lắm. Pistachio là một loại cây sa mạc và có khả năng chịu mặn cao. Nó cũng thích hợp và có thể sống và phát triển trong tầm nhiệt độ từ −10 ° C (14 ° F) vào mùa đông và 48 ° C (118 ° F) vào mùa hè. Cây cần có nhiều nắng và đất thoát nước tốt. Ngược lại, trong khi kém phát triển nếu độ ẩm cao và dễ bị thối rễ vào mùa đông nếu nhiều nước và đất không đủ thoát nước. Cây cũng cần có mùa hè dài, nóng để quả chín. Central Valley của California đúng là nơi có các điều kiện lý tưởng cho pistachio: đất màu mỡ, khí hậu khô, nóng và mùa đông lạnh vừa phải. Thế là năm 1929, nhà thực vật học Hoa kỳ William E. Whitehouse, đã sang Ba Tư (Iran ngày nay) để tìm pistachio. Năm sau đó, ông trở về Mỹ, xách theo khoảng 10 kí lô hạt pistachio chọn lọc từ nhiều loại. Ngay trong năm, các ô thử nghiệm đầu tiên được trồng. Tuy nhiên, cây pistachio phải mất bảy đến mười năm để trưởng thành. Trong số tất cả các loại hạt pistachio mà Whitehouse thu thập được, chỉ có một loại được việc. Ông Whitehouse đã nhặt những hạt đó từ một đống hạt sấy khô trong


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

25


TM

MONTREAL - OTTAWA

Các bịch pistachio của Wonderful Company và Kirkland

Trên thế giới, Hoa Kỳ và Iran thống trị việc buôn bán pistachio, hai nước kiểm soát chung từ 70% đến 80% sản lượng hàng năm trong thập niên vừa qua. Năm 2017, sản lượng pistachio của thế giới là 1,1 triệu tấn, trong đó Iran và Hoa Kỳ là hai nhà sản xuất hàng đầu, cùng nhau chiếm 75% tổng số. Trung cộng, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria chia nhau 25% còn lại.

Lợi ích cho sức khỏe của pistachio. Myhealthmaven.com

vườn cây của gia đình Agah, những người trồng pistachio nổi tiếng ở Rafsanjan, trên cao nguyên trung tâm của Iran. Whitehouse đặt tên cho cây mà ông trồng là là “Kerman”, theo tên thành phố dệt thảm nổi tiếng gần Rafsanjan. Sau nhiều năm thử nghiệm, ý tưởng về kỹ nghệ pistachio của Mỹ đã trở thành hiện thực. Trong thập niên 1960, các đồn điền pistachio xuất hiện ở khắp California và sau đó lan sang Arizona và New Mexico. Câu chuyện về kỹ nghệ pistachio của Hoa Kỳ đã là một trong những thành công độc nhất vô nhị. Từ vụ mùa thương mại đầu tiên 1,5 triệu bảng Anh (680 tấn), năm 1976 đến vụ mùa kỷ lục năm 2016 là hơn 900 triệu pound (408.233 tấn), kỹ nghệ pitaschio đi từ thành công đến thành

26

công. Sự gia tăng tổng sản lượng này đã được nhân đôi bằng cách tăng sản lượng trên mỗi mẫu Anh, từ 1.468 pound mỗi mẫu năm 1982, lên hơn 3.806 pound mỗi mẫu vào năm 2010. Do đó, kỹ nghệ này đã phát triển từ điểm hầu như không đủ cung cấp cho thị trường nội địa đến mức xuất cảng phần lớn sản lượng ra thế giới. N g à y n a y, c á c b a t i ể u b a n g California, Arizona và New Mexico sản xuất 100% sản lượng pistachio t h ư ơ n g m ạ i c ủ a H o a K ỳ , v ớ i California bao 99 phần trăm, với diện tích pistachio hơn 312.000 mẫu Anh trên khắp 22 quận. Có 950 nhà sản xuất tại Hoa Kỳ, và “giá trị tại cổng nông trại” hàng năm của pistachio đóng góp hơn 1,6 tỷ đô la cho nền kinh tế California và hơn 16 triệu đô la cho các Arizona và New Mexico.

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

CÓ THỂ TRỞ THÀNH NGUYÊN NHÂN CHIẾN TRANH Kỹ nghệ canh tác pistachio thương mại của Hoa kỳ chỉ thực sự bùng nổ sau năm 1979, năm Mỹ cắt đứt quan hệ với Iran vì cuộc khủng hoảng con tin (52 nhà ngoại giao và công dân Hoa Kỳ bị giữ làm con tin trong Tòa đại sứ Mỹ ở Iran từ tháng 11,1979 đến 20 tháng 1, 1981, tổng cộng 444 ngày). Sau đó Mỹ và các đồng minh đã đưa ra lệnh trừng phạt Iran bằng phong tỏa kinh tế. Từ đó, mặc dù pistachio không nằm trong danh sách các sản phẩm bị cấm vận, các nhà trồng pistachio của Iran đã phải đối mặt với áp lực từ các lệnh trừng phạt, thuế quan và hạn chế về khả năng tiếp cận các nguồn tài chính quốc tế. Đến năm 2016 sau thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA), Mỹ và các đồng minh đã gỡ bỏ lệnh trừng phạt. Pistachio bắt đầu lại đổ tràn vào các thị trường nước ngoài (tuy nhiên, pistachio Iran không thể sống nổi ở Mỹ, vì bị đánh thuế quan đến 300%.)

Nhưng như với nhiều thứ đạt được dưới trào Obama, Tổng thống Donald Trump gọi JCPOA là thỏa thuận “tồi tệ nhất” mà Mỹ từng ký. Ý kiến xé thỏa thuận JCPOA của Trump và các đại diện dân cử Cộng Hòa được cho là có một phần do cuộc vận động của giới trồng pistachio ở California, mà đại diện là gia đình Resnick, chủ tập đoàn The Wonderful Company. Nhà sản xuất pistachio lớn nhất Hoa kỳ với thu nhập hàng năm khoảng 4 tỷ Mỹ kim. Đế chế của Resnick lớn nhanh trong giai đoạn Iran bị phong tỏa. Tháng 5/ 2018, ông Trump hủy thỏa thuận và bắt đầu tái lập các biện pháp cấm vận. Iran nổi cáu và khẳng định sẽ chống tới cùng. Trong cuốn phim tài liệu Pistachio Wa r s , h a i n h à b á o L e v i n e v à Wernham đã phát giác Resnicks đã bơm tiền vào một số tổ chức nghiên cứu chính sách (think tank) hiếu chiến thân Israel nhất, bao gồm Ủy ban Do Thái Mỹ và Viện Chính sách Cận Đông (WINEP) của Washington. Cả hai tổ chức này đã vận động mạnh mẽ đòi hỏi các biện pháp trừng phạt Iran và chống lại thỏa thuận hạt nhân Iran. Pat Clawson, một giám đốc điều hành của WINEP, thậm chí đã kêu gọi Hoa Kỳ ngụy tạo một cuộc tấn công giả - flag attack, để làm cớ tuyên chiến với Iran. ĐỖ QUÂN

(sưu tầm & tổng hợp)

Muốn còn báo tiếng Việt để đọc, cần ủng hộ báo chí Việt ngữ

ĐỌC VÀ CỔ ĐỘNG THỜI BÁO


TM

THỜI SỰ TRONG TUẦN

MONTREAL - OTTAWA

Khi hai cựu thù trở thành bạn thiết! NGUYỄN TUẤN HOÀNG

N

hững tin tức loan báo trong những ngày qua cho thấy là có những hợp tác mới giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trên lãnh vực quân sự. Bộ quốc phòng Mỹ xác nhận trong hôm thứ tư ngày 5 tháng 6 là Hoa Kỳ sẽ cung cấp cho Việt Nam những máy bay huấn luyện T6 để giúp cho Việt Nam tăng cường khả năng phòng thủ. Trong một báo cáo có tên là “báo cáo chiến lược Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương”, bộ quốc phòng Mỹ đang tìm cách giúp Việt Nam cải thiện khả năng phòng thủ bằng cách bán cho Việt Nam những máy bay không người lái, máy bay huấn luyện T 6 , cung cấp những tàu tuần duyên, ca nô... cũng như giúp đỡ việc bảo trì máy móc và huấn luyện nhân viên. Theo những tin tức loan báo hôm 3 tháng 6, Hoa Kỳ đã bắt đầu thâu nhận và đào tạo các phi công quân sự cho chính quyền cộng sản Việt Nam. Theo tin của tòa đại sứ Mỹ ở Hà Nội thì thượng uý Đặng Đức Toại là phi công quân sự đầu tiên của chính quyền cộng sản Việt Nam sẽ tốt nghiệp chương trình đào tạo phi công của Không lực Hoa Kỳ. Thượng úy Toại được đào tạo trong khuôn khổ Chương trình Lãnh đạo Hàng không của Không lực Hoa Kỳ (USAF), tại Căn cứ Không quân Columbus, tiểu bang Mississippi. Các tài liệu công bố trên mạng của Bộ Quốc phòng và Hạ viện Mỹ cho biết, Không lực Hoa Kỳ được phép thực hiện Chương trình Lãnh đạo Hàng không để đào tạo phi công ở bậc căn bản và các huấn luyện khác có liên quan cho “không quân của các nước ngoài thân thiện và đang phát triển”. Trong thông báo trên trang Facebook chính thức, Đại sứ quán Mỹ nói rằng tiếp sau ông Toại, Trung uý Doãn Văn Cảnh, người hiện đang theo học Chương trình Lãnh đạo Hàng không, cũng sẽ sớm

Thượng uý Đặng Đức Toại (phải)

này. Theo hợp đồng với Insitu, nhà sản xuất cũng sẽ cung cấp trang thiết bị phụ tùng, dịch vụ sửa chữa, hỗ trợ kỹ thuật, huấn luyện sử dụng cho phía Việt Nam. Hợp đồng dự kiến hoàn thành vào tháng 3 năm 2022. Máy bay ScanEage UAV được nói nhỏ gọn có trọng lượng cất cánh khoảng 23 kg, sải cánh hơn 3m, có thể bay cao hơn 4,5 km, sử dụng pin điều khiển lên tới 20 giờ đồng hồ. Khi những kẻ cựu thù nay đã trở thành bạn để cùng đối phó với một kẻ thù độc địa và nham hiểm hơn. Trong cuộc hội thảo Đối Thoại Shangri La năm 2019 tại Tân Gia

ScanEage UAV

tốt nghiệp. Theo những tin tức loan báo hôm 1 tháng 6, bộ quốc phòng Hoa Kỳ cho biết là chính quyền Hoa Kỳ đã thỏa thuận cho phép công ty làm phi cơ Boeing bán cho Việt Nam 6 chiếc máy bay không người lái. Trị giá của 6 chiếc máy bay này do công ty Insitu, công ty trực thuộc công ty Boeing bán cho Việt Nam với giá 10 triệu Mỹ kim. Đây là lần đầu tiên, sau cuộc chiến tranh Việt Nam, chính quyền

Hà Nội đã được đặt mua một số vũ khí đáng kể của Hoa Kỳ. Theo lời ông Yeong Tae Pak, Giám đốc thương mại phụ trách mảng thiết bị quốc phòng của Boeing ở Đông Nam Á, thì thương vụ cung cấp các máy bay trinh thám tầm xa không người lái ScanEagle cho Việt Nam được thực hiện qua chương trình tài trợ quân sự nước ngoài của Bộ Quốc phòng Mỹ và lực lượng Cảnh sát Biển Việt Nam sẽ là nơi tiếp nhận những thiết bị

Ba, có một cuộc họp riêng giữa các bộ trưởng quốc phòng của ba nước Hoa Kỳ, Úc Đại Lợi và Nhật. Sau cuộc họp, một bản thông cáo chung được công bố cho thấy là hai nước Úc Đại Lợi và Nhật đã đồng ý ủng hộ Hoa Kỳ trong vấn đề duy trì tự do hàng hải ở biển Đông. Tại buổi họp vừa qua, ba vị Bộ trưởng Quốc phòng của Úc, Nhật và Mỹ cam kết sẽ cùng hỗ trợ nhau nhiều hơn nữa vì mục tiêu an ninh,

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

27


THỜI SỰ TRONG TUẦN

TM

Nữ hoàng Anh Elizabeth đã cùng những nhà lãnh đạo trên thế giới, đến dự lễ tưởng niệm 75 năm, ngày liên quân đồng minh đổ bộ lên bãi biển Normandy

ổn định và thịnh vượng ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương. Trong tuyên bố chung, ba nước Mỹ, Úc và Nhật Bản còn nhấn mạnh rằng sẽ không để cho tình trạng vi phạm luật biển và luật quốc tế khác xảy ra đối với các xung đột ở Biển Đông nói riêng. Ba vị Bộ trưởng còn khẳng định rằng Úc, Nhật và Mỹ có chung quan điểm về khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương cởi mở, đa dạng, tuân thủ luật lệ và tôn trọng chủ quyền của các vùng có tranh chấp được giải quyết trên tinh thần hòa bình và không cưỡng ép. Khu vực Biển Đông là vùng nước đang tranh chấp giữa Trung Quốc và một số nước Châu Á, trong đó có Việt Nam. Từ năm 2015 đến nay, tàu chiến và máy bay chiến đấu của Hoa Kỳ đã nhiều lần đi qua khu vực này trong Chương trình Tự do Hàng hải nhằm thách thức những đòi hỏi về chủ quyền quá đáng của Trung Quốc tại khu vực này. Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng phản đối các hoạt động này của Mỹ và đồng minh, coi đây là hoạt động xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc và gây bất ổn trong khu vực. Cũng trong chuyện thời sự ở biển Đông thì trong bài phát biểu tại cuộc họp Shangri-La ở Tân Gia Ba hôm 2 tháng 6, bộ trưởng quốc phòng Trung quốc Ngụy Phượng Hòa đã tuyên bố: “Trong suốt 70 năm qua kể từ ngày thành lập nước, Trung Quốc chưa bao giờ phát động một cuộc chiến hay xung đột, hay xâm

28

lược quốc gia khác hay lấy dù chỉ một tấc đất của nước khác”. Trao đổi với RFA hôm 3 tháng 6, từ Hà Nội, Thiếu tướng Lê Kế Lâm, Chuẩn Đô Đốc Hải quân Việt Nam, nguyên Phó Tham Mưu Trưởng kiêm Trưởng Phòng Tác chiến Quân chủng Hải quân Việt Nam giai đoạn 1988, khẳng định Trung Quốc đã xâm lược Việt Nam nhiều lần: “Lịch sử đã chứng minh, ngày 17 tháng 2 năm1979 ai xua 600 ngàn quân đánh 5 tỉnh biên giới của Việt Nam? Còn Hoàng Sa và Trường Sa là hai quần đảo của Việt Nam mà lịch sử đã chứng minh, chính quyền Việt Nam ở các thời kỳ đã quản lý hàng mấy trăm năm nay, đó là một thực tế. Mà họ chiếm Hoàng Sa của Việt Nam từ tháng 5 năm 1956, và tháng 1 năm 1974 họ chiếm trọn Hoàng Sa, đó là một sự xâm lược.” Hội nghị Thượng đỉnh An ninh châu Á hay còn được biết đến với tên Đối thoại Shangri-La là một diễn đàn khu vực được tổ chức hàng năm với sự tham gia của các quan chức quốc phòng và chuyên gia đến từ nhiều nước. Các vấn đề chủ yếu được thảo luận tại Đối thoại bao gồm quốc phòng và an ninh. Diễn đàn được đặt theo tên của khách sạn Shangri-La ở Singapore, nơi đã được tổ chức sự kiện này từ năm 2002 đến nay. Trở lại chuyện thời sự thế giới thì trong hôm 6 tháng 6, tại bãi biển Portsmouth, Anh quốc, nữ hoàng Anh Elizabeth đã cùng những nhà lãnh đạo trên thế giới, đến dự lễ

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

tưởng niệm 75 năm, ngày liên quân đồng minh đổ bộ lên bãi biển Normandy, nước Pháp, bắt đầu cuộc giải phóng Âu Châu khỏi nạn Đức quốc xã. Trong số các nhà lãnh đạo thế giới thì ngoài nữ hoàng Anh, còn bà thủ tướng nước Anh Theresa May, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, bà thủ tướng nước Đức, Angela Merkel và thủ tướng Justin Trudeau của Canada. Vào ngày 6 tháng 6 năm 1944, 160 ngàn quân của liên quân Anh, Hoa Kỳ và Canada đã đỗ bộ lên bãi biển Normandy. Trong số 160 ngàn quân này có 14 ngàn quân của quân lực Canada. Liên quân đồng minh đã thiệt hại nặng sau khi chiếm được đầu cầu ở bãi biển Normandy, để đưa quân vào giải phóng Âu Châu: có 6,603 binh sĩ Hoa Kỳ, 2,700 binh sĩ Anh và 946 binh sĩ Canadians tử thương trong ngày D Day. Cuộc đổ bộ tuy thế thành công và đã giúp liên quân đồng minh đánh thắng Đức Quốc Xã và chấm dứt Thế Chiến Thứ Hai. Cũng trong chuyện thời sự thế giới thì hôm 4 tháng 6, vào dịp mà tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và phu nhân qua thăm viếng, hàng chục ngàn người Anh đã biểu tình rầm rộ ở thành phố London, cho biết là họ không có muốn ông Trump đến nước Anh. Những người biểu tình phản đối ông Trump về việc ô nhiễm môi trường, về chính sách ngăn cản di dân.. mà ông Trump đang cho thi

MONTREAL - OTTAWA

hành. Những người biểu tình đã mang những khí cầu có hình baby tượng trưng cho ông Trump. Họ kéo theo một chiếc xe có tượng ông Trump ngồi trên một cái toilet mầu vàng, tại quảng trường Parliament trong thành phố London. Ông Jeremy Corbyn, thủ lãnh đảng Lao Động, đảng đối lập ở nghị viện Anh cũng tham dự cuộc biểu tình. Cảnh sát đã dựng những rào cản không cho những người biểu tình đến khu vực đường Downing là nơi có văn phòng của bà thủ tướng Theresa May. Cuối cùng là chuyện thời sự về những phương cách sống mới của những người phụ nữ lớn tuổi ở Canada. Sau khi ông chồng mất, bà Pat Dunn đã chuyển qua sống trong một căn nhà lưu động ở thị trấn Lindsay, tỉnh bang Ontario, nhưng sống cô đơn một mình và không có đủ khả năng tài chánh, bà Dunn năm nay 69 tuổi, đã đăng trên Face book tìm người phụ nữ cùng hoàn cảnh ở chung để chia sẻ ngọt bùi. Bà Dunn đã gọi cách sống chung này với cái tên “Những người phụ nữ lớn tuổi sống chung với nhau” (Senior Ladies Living Together). Mục đích của bà Dunn là tìm người chia phòng với bà và chỉ nghĩ là sẽ có khoảng 5 người trả lời bà là tối đa. Không ngờ chỉ trong vòng một tuần đầu sau khi đăng trên Facebook, có 58 người phụ nữ liên lạc với bà Dunn, và cho đến nay có trên 600 người phụ nữ ở trên toàn tỉnh bang Ontario, đã liên lạc với bà này. Theo thống kê của sở thống kê Canada thì trong năm 2016 có 347,805 người phụ nữ lớn tuổi sống cô đơn một mình ở tỉnh bang Ontario. Với sự đề xướng của bà Dunn, chiều hướng mới của những người phụ nữ lớn tuổi không những ở tỉnh bang Ontario mà còn ở các tỉnh bang khác, là tìm người cùng hoàn cảnh, mướn nhà sống chung, chia sẻ những phí tổn và cho cuộc đời bớt cô đơn. NGUYỄN TUẤN HOÀNG


TM

MONTREAL - OTTAWA

Mức lãi suất căn bản sẽ sút giảm? NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Sydney, Úc Đại Lợi: Theo những tin tức loan báo hôm thứ ba ngày 4 tháng 6, ngân hàng trung ương Úc Đại Lợi đã cho cắt giảm mức lãi suất chuẩn từ mức 1.5 phần trăm xuống còn 1.25 phần trăm. Đây là lần đầu tiên trong 3 năm mà ngân hàng trung ương Úc đã cho cắt giảm mức lãi suất căn bản. Trong khi đó tại Bắc Mỹ, thì mới đây ông Jerome Powell, chủ tịch quỹ

dự trữ liên bang Hoa Kỳ đã tuyên bố là ông sẽ cho cắt giảm mức lãi suất căn bản nếu thấy cần thiết. Các chuyên gia tài chánh nghĩ là mức lãi suất căn bản ở Hoa Kỳ có thể cắt giảm thêm hai lần trong năm nay? Tại Canada, ông Stephen Poloz lại nghĩ là mức lãi suất căn bản ở Canada có thể gia tăng trong năm nay, vì nền kinh tế Canada vẫn phát triển mạnh mẽ

NỀN KỸ NGHỆ ĐỊA ỐC TORONTO TRÊN ĐÀ TIẾN TRIỂN Toronto: Dường như gió đã đổi chiều trong nền kỹ nghệ địa ốc ở vùng thủ phủ Toronto? Theo những công bố của hội đồng địa ốc thành phố Toronto phổ biến hôm thứ tư ngày 5 tháng 6, thì có nhiều hy vọng là nền kỹ nghệ địa ốc ở thành phố này đang trên đà tiến triển trở lại.

Theo bản công bố của hội đồng địa ốc thành phố Toronto, trong tháng 5 vừa qua, số nhà bán được ở thành phố Toronto gần 10 ngàn căn, gia tăng 18.9 phần trăm so với số nhà bán được trong tháng 5 năm ngoái 2018. Tưởng cũng nên nói thêm là số nhà bán được trong tháng 5 năm 2018 tại thành phố Toronto là số nhà bán được thấp nhất trong vòng 15 năm qua.

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

29


KINH TẾ TÀI CHÁNH Giá một căn nhà trung bình ở vùng thủ phủ Toronto trong tháng 5 năm nay là $838,540, gia tăng 3.6 phần trăm trong vòng 1 năm. COI CHỪNG MUA PHẢI SẢN PHẨM CỦA ĐỘI CẦU RAPTORS GIẢ MẠO Toronto: Việc đội cầu Toronto Raptors, lần đầu tiên vào được vòng chung kết cuộc tranh cúp vô địch NBA, không những là những nỗi vui mừng của những khán giả ái mộ đội cầu này, mà còn là niềm vui cho những công ty bán đồ thể thao, bán đồ kỷ niệm cũng như hàng quán, những khách sạn trong vùng đại thủ phủ Toronto. Những hàng hóa có gắn tên của đội cầu Raptors như quần áo, nón, giầy... đã bán chạy như tôm tươi.

Cũng vì thế mà có rất nhiều kẻ trục lợi, đã sản xuất những món hàng giả mạo có tên của đội cầu Raptors và bán lẻ ngoài đường phố hay trên mạng vơi giá rẻ hơn giá mua ở các cửa tiệm. Chính vì thế mà trong hôm thứ tư ngày 5 tháng 6 vừa qua, giới chức của hiệp hội bóng rổ NBA cũng như sở cảnh sát thành phố Toronto lên tiếng khuyến cáo những người mua nên cẩn thận, vì có thể sẽ mua phải áo, giầy, nón giả mang nhãn hiệu của đội cầu Raptors. RAPTORS VÀO VÒNG TRANH CÚP SẼ GIÚP CHO NỀN KINH TẾ TORONTO THÂU THÊM HÀNG CHỤC TRIỆU DOLLARS Toronto: Trong trận tranh tài thứ

nhì giữa đội cầu Toronto Raptors và đội cầu Golden Gate Warriors, diễn ra ở cầu trường Scotia Bank hôm Chúa nhật ngày 2 tháng 6, các hàng quán, các tiệm bán quần áo thể thao… tại thành phố Toronto đã cho biết là có số thương vụ gia tăng mạnh. Theo công ty Moneris, công ty đặc trách về xử lý việc dùng thẻ tín dụng và thẻ trả tiền mặt thì số người sử dụng thẻ tín dụng hay thẻ trả tiền mặt ở các hàng quán trong thành phố Toronto đã gia tăng , trong thời gian có những trận tranh tài của đội Raptors trong vòng tranh cúp. Cũng theo công ty Moneris thì không những chỉ có thành phố Toronto, các hàng quán ở các thành phố khác như thành phố Vancouver

hay Montreal, cũng có số người sử dụng thẻ tín dụng gia tăng trong thời gian đội cầu Toronto Raptors tranh tài. Theo ông Jeff Guthrie của công ty Moneris, trong thời gian đội cầu Toronto Raptors tranh tài, trung bình một khách hàng ở các nhà hàng, các quán rượu có màn hình thể thao, đã tiêu $60 cho tiền ăn uống. Với việc đội cầu Toronto Raptors vào được vòng chung kết giải vô địch NBA, đã giúp cho thành phố Toronto trở thành một trong những thành phố hàng đầu thế giới. Không những chỉ có hàng quán, tiệm thể thao mà còn khách sạn cũng kiếm thêm nhiều lợi nhuận nhờ vào đội cầu Raptors. Những quần áo, giầy dép mang nhãn hiệu của đội cầu Raptors cũng

TM

Đội cầu Raptors

như của các cầu thủ trong đội, đã bán chạy như tôm tươi. Thí dụ như loại giầy thể thao loại New Balance có hình của cầu thủ Kawhi Leonard, đã bán hết trong vòng 6 phút, ngay sau khi được đem ra thị trường. Giá vé vào cửa xem trận tranh tài thứ nhì của đội cầu Raptors đã lên đến mức gần 20 ngàn dollars một vé. MỘT NGƯỜI BỊ PHẠT 18 NGÀN DOLLARS VÌ MANG LẬU 18 CON RÙA SỐNG VÀO CANADA Vancouver: Theo những tin tức loan báo hôm thứ ba ngày 4 tháng 6, một người đàn ông cư ngụ tại thành phố Vancouver đã bị phạt 18 ngàn dollars vì mang lậu vào Canada 18 con rùa còn sống.

Vào tháng 1 năm ngoái, nghi can Li Wan đã bị bắt ở biên giới Canada và Hoa Kỳ với 18 con rùa của 16 loại rùa khác nhau. Trong số 18 con rùa này có 6 con rùa được liệt vào loại rùa có nguy cơ tuyệt chủng: đó là các loại Spotted Pond, Pearl River Map, Black knobbed Map, Diamondback Terrapin và Fly River. NHU CẦU CẦN NGƯỜI NGOẠI QUỐC LÀM VIỆC TẠM THỜI Ở CANADA GIA TĂNG Ottawa: Trong mùa trồng trọt năm nay, nhiều chủ nhân các công ty đã phải chờ đợi lâu mới có thể mướn được những nhân công ngoại quốc,

30

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

MONTREAL - OTTAWA

đến Canada làm việc tạm thời, vì nhu cầu cần số nhân công ngoại quốc này gia tăng trong năm nay. Theo giới chức trong chính quyền liên bang, vì mức thất nghiệp thấp, đã khiến chủ nhân các công ty không kiếm được đủ người làm ở nội địa và phải quay sang mướn những nhân công ngoại quốc tạm thời. Nhiều chủ nhân sau khi nộp đơn đã phải chờ cả 100 ngày mới mướn được những người ngoại quốc làm tạm thời. Một trong những nghề cần nhiều người làm ngoại quốc là nghề làm trong những cơ xưởng chế biến tôm hùm ở các tỉnh bang miền Đại Tây Dương. SỐ NHÀ BÁN ĐƯỢC Ở VÙNG HAMILTON - BURLINGTON GIA TĂNG

Hamilton: Theo những tin tức loan báo trong hôm thứ ba ngày 4 tháng 6, nền kỹ nghệ địa ốc ở hai thành phố Hamilton và Burlington vẫn phát triển mạnh mẽ. Theo hiệp hội những nhà địa ốc vùng Hamilton-Burlington, trong tháng 5 vừa qua, số lượng nhà bán được đã gia tăng 10.9 phần trăm, so với số nhà bán được trong tháng 5 năm ngoái. Giá nhà cũng gia tăng 0.9 phần trăm. Trong tháng 5, số nhà bán được ở hai thành phố Hamilton và Burlington là 1,344 căn, gia tăng 30.2 phần trăm so với số nhà bán được trong tháng 3 trước đó.


TM

MONTREAL - OTTAWA

Condo và townhouse là những loại nhà bán chạy nhất trong những tháng gần đây ở hai thành phố này: giá nhà bán cũng không quá cao so với giá nhà độc lập. Giá một căn nhà trung bình ở hai thành phố này là $593,702 trong tháng 5 vừa qua. CÁC CÔNG TY TRUNG QUỐC Ở VIỆT NAM GẶP KHÓ KHĂN TRONG VIỆC KIẾM ĐỦ NHÂN VIÊN Bình Dương: Theo những tin tức báo chí loan báo hôm thứ ba ngày 4 tháng 6, các công ty Trung quốc đang gặp những khó khăn trong việc kiếm đủ những nhân viên làm việc thông hiểu tiếng Hoa. Đồng thời mức lương mà các công ty này phải trả

cho nhân viên cũng gia tăng vì những cạnh tranh của các công ty khác, đã là những khó khăn chính của các công ty Trung quốc ở Việt Nam. Trong một cuộc phỏng vấn với báo South China Morning Post, ông Weng Caibing, chủ nhân của một công ty xây cất ở Bình Dương cho biết là việc mướn một thông dịch viên biết tiếng Tàu đã gia tăng hơn 400 Mỹ kim, và ông cũng kiếm không đủ những nhân viên biết nói cả tiếng Tàu. Theo nhận xét của các chuyên gia kinh tế thì việc tìm người sẽ còn khó khăn hơn nữa trong những ngày sắp tới, khi có thêm hàng loạt những công ty Trung quốc tìm cách chuyển hoạt động sang Việt Nam, để tránh cuộc chiến tranh thương mại đang

diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung quốc. Giá đất đai nhà cửa đã tăng vọt ở các thành phố Saigon, Hà Nội và Bình Dương: giá đất ở thành phố Bình Dương đã gia tăng 80 phần trăm trong vòng 3 năm qua. Mức gia tăng của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2018 là 7.1 phần trăm. Nhiều chuyên gia tài chánh còn tiên đoán là nền kinh tế Việt Nam sẽ qua mặt nền kinh tế Tân Gia Ba trong vòng 10 năm sắp đến? CHÍNH QUYỀN ONTARIO CHẤM DỨT VIỆC BÁN BIA RƯỢU ĐỘC QUYỀN CỦA CÁC TIỆM BEER STORE Toronto: Theo những tin tức loan báo hôm 3 tháng 6, việc chính quyền tỉnh bang Ontario chấm dứt hợp đồng cho hệ thống tiệm Beer Store bán bia rượu độc quyền ở tỉnh bang Ontario, sẽ giúp cho sự phát triển của các công ty sản xuất bia thủ công. Hiện nay số lượng bia do các công ty làm rượu bia thủ công bán được ở các tiệm Beer Store ở tỉnh bang Ontario chỉ chiếm có 2 phần trăm tổng số bia bán ra ở tỉnh bang này. Người ta hy vọng là với sự cho tự do bán bia của chính quyền tỉnh bang, sẽ giúp cho nền kỹ nghệ làm bia thủ công phát triển và sẽ làm giá bán bia rẻ hơn: chúng ta cũng biết là hiện nay

bia bán ở tỉnh bang Quebec rẻ hơn bia bán ra ở tỉnh bang Ontario, và nhiều cư dân ở tỉnh bang Ontario đã qua tỉnh bang Quebec mua bia, như cư dân ở thủ đô Ottawa qua thành phố lân cận Gatineau mua bia. Hệ thống các tiệm The Beer Store là do ba đại công ty làm bia Labatt, Molson và Sleeman làm chủ, và các nhân viên làm việc cho các tiệm The Beer Store có chân trong nghiệp đoàn lao động. NGUYỄN TUẤN HOÀNG

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

31


LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

TM

Đạo tặc “thai cung” trong thời đại bạo hành!

N

ước Mỹ văn minh tiến bộ nhưng cũng tại xứ Cờ Hoa tội ác xuất hiện thiên hình vạn trạng. Không phải chỉ trên phim ảnh mới có những vụ án giết người hàng chuỗi, với mafia mở cuộc thanh toán rùng rợn ngay tại đô thị, và khủng bố hoành hành gây máu lửa nơi nơi. Trong đời thực, bạo lực, cướp bóc có thể xảy ra ở mọi nơi từ thánh đường, học đường, bệnh viện, dưỡng đường và trong gia đình...và hằng ngày gặp trên báo chí nhan nhản nhưng trang tội ác chồng chồng, lớp lớp xảy ra chung quanh chúng ta. Nếu trên phim ảnh loại mạo hiểm ly kỳ rùng rợn “Tomb Raiders” với nhân vật Lara Croft trong cuộc hành trình đầy hiểm nguy sắt máu, từng làm say mê người đọc, thì trong đời thực nhưng vụ án mổ bụng thai phụ lấy cắp hài nhi cũng chứa chấp ghê rợn và kinh hoàng xảy ra không ít ở Mỹ. Báo chí đã gọi các vụ này là loại kỳ “Womb raiders” hay đạo tặc Thai cung. Không phải chuyện tưởng tượng. Cách đây không lâu ở North Dakota đã xảy ra vụ án dã man: một phụ nữ mổ bụng một thai phụ để đánh cắp hài nhi. Tội ác kiểu mới khiến nhiều người biết chuyện giật mình và tự hỏi. Sao tội ác lại có thể xảy ra với những bà mẹ tương lai, hiền lương đang chờ ngày khai hoa nở nhụy?

CHU NGUYỄN

Hỏi con ai đó, thì bà này khai rằng chính là con mình với người tình chung sống có tên là William Hoehn, 32 tuổi. Nhưng hàng xóm cho biết chưa từng thấy Crews chửa đẻ, sao lại có con sơ sinh, nên cảnh sát ngờ rằng đứa con trong tay Crews là con người khác bị bắt cóc. Lập tức bé thơ được thử DNA và kết quả làm người ta giật mình. Nó chính là giọt máu của Greywind. Như thế mẹ nó đâu? Có câu trả lời: Tám ngày sau người ta tìm ra tử thi của nạn nhân có vết thương ở bụng do vật sắc cứa vào, được cuộn trong bao plastic, miệng bị dán băng keo và bị ném xuống dòng Red River hoang lạnh. Qua lời cung của Crews mới biết, Crews và bạn trai đã bất ngờ tấn công Greywind lúc nạn nhân lọt vào phòng của họ. Chúng đã khống chế nạn nhân, dán băng keo vào miệng, rồi trói chặt nạn nhân và đè ra sàn phòng tắm dùng dao nhọn mổ bụng nạn nhân lấy thai nhi ra lúc nạn nhân quằn quại trong đau đớn. May mắn hài nhi sống sót nhưng thai phụ mất máu quá nhiều và quá đau đớn nên chết dần. Sau đó, chúng vất bỏ tử thi Greywind và hí hửng với thành quả là có đứa bé trong tay mà không cần sinh nở. Một phụ nữ sao có thể làm

CÂU CHUYỆN KHÓ TIN NHƯNG CÓ THỰC Một thai phụ xinh đẹp ở tháng thứ 8, có tên là Savanna Greywind, 22 tuổi, cư ngụ tại Fargo, North Dakota, bỗng nhiên mất tích một cách bí ẩn vào ngày 19 tháng tám, 2017. Dấu hỏi bao quanh vụ mất tích một cô gái yêu đời và sắp hưởng hạnh phúc làm mẹ vì khó tìm ra nguyên nhân. Những người lo lắng nhất cho an toàn của thai phụ là cha mẹ nạn nhân. Gia đình nạn nhân chỉ biết con gái họ trước khi biến mất có cho biết cô ta đi thử quần áo tại một thợ may tại nhà có tên là Brooke Lynn Crews, 38 tuổi ở cùng chung cư. Cảnh sát lập tức tới khám xét nhà của Crews nhưng không thấy người mất tích mà chỉ thấy một hài nhi sơ sinh mũm mĩm trong tay Crews.

32

MONTREAL - OTTAWA

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

ra tội ác dã man như thế? Bị cáo khai chỉ vì thèm có con mà không thể có được nên đành giở thủ đoạn cướp cạn bé từ tử cung thai phụ. Bản án vào đầu 2018, tù chung thân cho những kẻ phạm tội ác khó tưởng tượng như thế, vẫn không thể xóa nổi cơn ác mộng của các thai phụ sống cô đơn không kẻ bảo vệ. Vụ án trên không phải hiếm ở Mỹ mà mới đây tháng 5, 2019, một phiên tòa ở Illinois xử một phụ nữ và đứa con gái, can tội mổ bụng một phụ nữ cướp thai nhi. Lại một phen làm rúng động toàn thể người biết chuyện và tăng thêm ác mộng cho những người sắp trở thành mẹ sau chín tháng mười ngày dùng máu huyết bản thân nuôi dưỡng thai nhi. Theo tờ The Sun, ngày 23 tháng 5, 2019, tòa án hình sự hạt Cook, Illinois đang xét xử một vụ án với tội ác khó tin nhưng có thực. Các bị cáo, gồm Clarisa Figueroa (46 tuổi) và con gái Desiree (24 tuổi) vừa bị buộc tội siết cổ thai phụ Marlen Ochoa-Uriostegui (19 tuổi) (gọi tắt là Ochoa Lopez theo họ chồng) và mổ để cướp đứa con trong bụng. Còn bạn trai của Clarisa là Piotr Bobak (40 tuổi) thì bị buộc tội a tòng và che giấu vụ giết người

man rợ này. Trợ lý công tố viên bang Illinois, James Murphy, vừa công bố những chi tiết về vụ sát hại thai phụ Marlen Ochoa-Lopez để cướp con ở thành phố Chicago (Mỹ) và cho hay nghi phạm Clarisa Figueroa đã chuẩn bị cho âm mưu tàn độc này từ nhiều tháng trước. Theo các công tố viên, sau khi con trai ngoài 20 tuổi qua đời vì bị bệnh, tháng 10/2018, Clarisa khiến gia đình bất ngờ khi thông báo mình đang mang thai dù bà này đã thắt ống dẫn trứng. Đến tháng 12/2018, Clarisa đăng một bức ảnh siêu âm lên nhóm “Giúp bé chào đời” trên Facebook, khoe rằng đó là con trai mình trong bụng. Dối trá sợ có ngày bể mánh nên này ý sát nhân. Lần đầu Clarisa yêu cầu con gái mình giúp bà giết một thai phụ để cướp thai nhi, Desiree Figueroa đã từ chối nhưng do mẹ ép buộc nên đã đồng tình. Đồng thời, công tố viên Murphy cũng lần đầu công khai chuyện Desiree đang mang thai tháng thứ 4. Tháng 2/2019, Clarisa tiếp tục đăng ảnh cũ và phòng của bé trai tưởng tượng. Vào tháng 3, Clarisa hỏi trong nhóm thai phụ rằng “có ai dự sinh vào tháng 5 không?” và một trong

Nạn nhân Savanna Greywind va nữ hung thủ Brooke Lynn Crews


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

33


LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

TM

MONTREAL - OTTAWA

Cơ quan chức năng cho biết sau khi Khi biết rằng người vợ mà anh nghĩ giết nạn nhân, hai mẹ con Figueroa là đang mất tích thực tế đã bị sát hại, bị nghi đã quấn cô trong chăn và đặt Jovanny Lopez đã bật khóc trước thi thể vào một túi nhựa lớn. Sau đó, mặt các phóng viên. Anh khóc và họ kéo nó ra ngoài và đặt vào thùng trả lời bằng tiếng Tây Ban Nha rằng: rác, nơi khuất sau garage ngôi nhà “Họ không thể so sánh nỗi đau mà nằm ở phía Tây Nam Chicago, cách chúng tôi đang phải chịu đựng với nhà riêng của Ochoa-Lopez khoảng bất cứ điều gì. Họ không biết rằng 6,5 km. nỗi thống khổ mà chúng tôi đang phải Hai mẹ con nhà Figueroa và bạn trải qua kinh khủng nhường nào. Họ trai của bà ta đã bị bắt vào cuối ngày không biết gì hết. Thật đau đớn khi 14/5. Sau hơn 24 giờ thẩm vấn, nhìn thấy người vợ mà bạn chung Desiree thừa nhận tội ác rằng cô ta sống 4 năm qua giờ đã chết với đôi đã giúp mẹ siết cổ nạn nhân Ochoa- mắt nhắm nghiền. Tôi chỉ không Lopez. Cảnh sát chưa nêu rõ động biết… Tôi không biết tại sao những cơ của vụ giết người nhưng việc con người kinh khủng kia lại làm vậy. trai 27 tuổi của Clarisa qua đời cách Cô ấy không làm gì hại họ, cô ấy là đây hai năm và gia đình này có thể đã một người tốt mà. Cô ấy đã có một muốn lấp đầy khoảng trống đó nên đã gia đình, một đứa con trai 3 tuổi, tôi ra tay tàn nhẫn với nạn nhân. không thể tin được. Điều này thật khó Thế nhưng, hai nghi phạm nhà chấp nhận”. Figueroas bình thản đứng trong Còn mẹ của Ochoa-Lopez, Raquel phiên xét xử như kẻ vô can. Khi bị Uriostegui, nói rằng cô sinh ra ở giải đi, bà Clarisa ngước nhìn cả khán Mexico và đến Mỹ khi mới 2 tuổi. Jovanny Lopez, người cha đau khổ khi vợ bị giết và con mình thập tử nhất sinh phòng đông đúc, nơi người thân và “Con tôi là một cô gái rất vui vẻ và những người bà ta kết nối được là con nhưng đứa trẻ không thở nổi. Khi bạn bè nạn nhân ngồi chật cứng các có nhiều ước mơ”, bà nói. Ochoa-Lopez khi đó đang mang thai giới chức cấp cứu đến nơi, tìm thấy băng ghế để nghe xét xử. Cả hai đối Bố nạn nhân, nghẹn ngào: “Con tôi 7 tháng. đứa trẻ trong tình trạng rất nguy kịch. mặt với tội danh giết người và Piotr muốn làm những điều tốt, giống như Thai phụ Ochoa-Lopez chia sẻ cô Họ đã cố gắng hồi sức cho đứa bé và Bobak dính cáo buộc che giấu vụ tất cả chúng ta...Giấc mộng của nó đã cần sự giúp đỡ khi viết trên facebook chuyển “hai mẹ con” đến bệnh viện giết người. Thẩm phán quận Cook tan vỡ vì kẻ ác!” CHU NGUYỄN ngày 5/3 “Xin chào quý bà, tôi dự gần đó. Tuy nhiên, khi bà Clarisa đến là Susana Ortiz cho biết, đây là một sinh vào ngày 10/5 và tôi vẫn cần rất bệnh viện, các bác sĩ không thấy có vụ giết người “tàn bạo và hung ác” nhiều thứ cho con trai mình. Do thực dấu hiệu nào của một sản phụ vừa gây ra mối nguy hiểm thực sự cho tế là tôi còn đi học và không thể làm sinh con, dù bà đã kịp bôi máu lên cộng đồng. việc vào lúc này, tôi không đủ khả khắp tay và mặt. năng để mua những thứ còn thiếu vì Ngày 24/4, chồng của thai phụ tôi cũng đang khá khó khăn”, Ochoa-Uriostegui là Yiovanni Lopez Clarisa đề nghị cho Ochoa-Lopez đã trình báo vợ mất tích. Tuy nhiên, một ít quần áo trẻ sơ sinh và muốn phải gần 3 tuần sau, cảnh sát mới hai người trò chuyện riêng để tâm làm sáng tỏ được những gì đã xảy sự. Ochoa-Lopez bị dụ đến nhà bà ra. Trong khi đó, Clarisa đã lập một Clarisa. Khi Ochoa-Lopez đến nơi, trang GoFundMe để kêu gọi quyên cô được Desiree đưa cho xem một góp 9.000 USD cho y tế và đám tang album ảnh chụp người anh quá cố của của đứa bé, với lý do cầu khẩn sự trợ mình nhằm đánh lạc hướng sự chú giúp nhân đạo, sợ rằng bé hấp hối ý của bà bầu nhẹ dạ. Thấy thai phụ và sẽ không sống được bao lâu nữa. mắc bẫy, hai mẹ con nhà Figueroa Hành động này của Clarisa đã khiến bắt đầu ra sức siết cổ cô bằng một các thám tử nghi ngờ hành vi của “giả Nạn nhân Marlen Ochoa-Uriostegui(Ochoa Lopez) và ba bị cáo Clarisa Figueroa, sợi dây thừng. sản phụ” và quyết định kiểm tra DNA Desiree, Piotr Bobak trong phiên tòa tháng 5, 2019 ở Chicago Khi Ochoa-Lopez cố gắng dùng tay của em bé. nắm chặt sợi dây để nó không siết vào Cảnh sát đã tiến hành các xét cổ mình, bà Clarisa hét vào mặt con nghiệm DNA của Ochoa-Lopez và gái: “Mày không làm được cái thể chồng cô, Jovanny Lopez và xác thống gì cả!” Sau đó, Desiree gắng nhận thực sự họ là cha mẹ của đứa hơn, gỡ từng ngón tay một của Ochoa- bé. Cậu bé được đặt tên là Yadiel và Lopez khỏi sợi dây để mẹ cô tiếp tục đang ở trong tình trạng nguy kịch vì siết cổ thai phụ này thêm 5 phút. tổn thương não nghiêm trọng. Khi thấy nạn nhân không còn dấu Ngày 14/5, cảnh sát khám xét nhà hiệu của sự sống, Clarisa Figueroa Clarisa và tìm thấy xác của thai phụ mổ bụng cô bằng dao bầu, cắt nhau Ochoa-Lopez trong một thùng rác ở thai và lấy em bé khỏi bụng nạn nhân. sân sau. Ngoài ra, trong thùng rác là Sau đó, bà ta thản nhiên đặt đứa trẻ chất tẩy, dung dịch tẩy rửa và dây cáp còn nguyên dây rốn vào một cái xô. đồng được cho là công cụ để những Thảm kịch bị phanh phui dần dần kẻ thủ ác dùng để siết cổ Ochoasau khi cái giả không che được sự Lopez. Các thám tử tìm thấy máu thực là tội ác và dối trá. khắp nhà và những mẩu quần áo của Vào đêm Ochoa-Uriostegui biến Ochoa-Lopez. Cảnh sát sau đó cũng mất, 23/4, Clarisa được cho là đã gọi tìm thấy chiếc xe của Ochoa-Lopez Nụ cười của sát nhân Clarisa Figueroa trước hài nhi không phải con mình 911 và nói rằng bà ta vừa mới sinh trong khu phố, cách đó vài dãy nhà.

34

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

35


BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

TM

MONTREAL - OTTAWA

Đối thoại Shangri - La 2019 LÝ ANH

Đ

ối thoại Shangri-La (The Shangri-La Dialogue - SLD) hay Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Châu Á (Asia Security Conference) là diễn đàn an ninh do Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (International Institute for Strategic Studies - IISS) tổ chức hàng năm. Từ hội nghị đầu tiên năm 2002 đến nay, SLD thường họp tại khách sạn Shangri-La, Tân Gia Ba, mới gọi là Đối thoại Shangri – La. SLD có sự tham dự của các Bộ trưởng Quốc phòng, các tướng lĩnh quân đội của 28 quốc gia Châu Á Thái Bình Dương. Những người tham dự tranh luận những thách thức an ninh cấp bách nhất khu vực, tham gia vào các cuộc đàm phán song phương quan trọng, cùng nhau đưa ra các giải pháp mới. Từ khi ra mắt, SLD từng xây dựng niềm tin và thúc đẩy hợp tác an ninh thực tế, bằng cách tạo điều kiện giao tiếp dễ dàng và liên lạc hiệu quả giữa các nhà hoạch định chính sách quốc phòng và an ninh. Chủ đề Đối thoại Shangri La hàng năm tùy theo diễn biến của tình hình khu vực: Năm 2018, chủ đề hội nghị là phi nguyên tử hóa Bán đảo Triều Tiên do Bắc Hàn thu hút sự quan tâm tại SLD khi Bình Nhưỡng và Hoa Thịnh Đốn chuyển từ đấu khẩu sang đối thoại và cuộc Thượng đỉnh giữa Donald Trump và Kim Jong Un diễn ra ngay sau đó. SLD 2019 là cuộc đối đầu Mỹ Trung chiếm trọn tâm trí những người tham dự. Ngày 28/05, tờ The Diplomat nhận định: “Nhiều vấn đề nóng đang và sắp diễn ra, từ việc Hoa Kỳ “đánh” Huawei cho đến khả năng Trump sẽ gặp Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản vào cuối tháng 06/2019. Về toàn cảnh, căng thẳng Mỹ - Trung đang lên đến đỉnh cao và chuyển dần sang một cuộc đối đầu lâu dài như đã được nhắc đến trong các tài liệu an ninh quốc gia Mỹ gần đây …”. Tham dự Đối thoại Shangri-La có 28 nước: Anh Quốc, Ấn Độ, Brunei, Cambodia, Canada, Chile, Đại Hàn, Đông Timor, Đức, Hoa Kỳ, Indonesia, Lào, Mã Lai Á, Miến Điện, Mông Cổ, New Zeland, Nga, Nhật Bản, Pakistan, Phi Luật Tân, Pháp, Sri Lanka, Tân Gia Ba, Thái Lan, Thụy Điển, Trung Quốc, Úc Đại Lợi, Việt Nam.

36

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc và quyền Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ tại SLD 2019

CĂNG THẲNG ĐỐI THOẠI SHANGRI-LA Theo tin của Carrie Nooten, nữ ký giả của RFI (Radio France Internationale) thường trú ở Tân Gia Ba, Đối thoại Shangri-La (SLD) lần thứ 18 đã khai mạc ngày 31/05/2019. Tham gia SLD thường niên bàn về an ninh và quốc phòng Châu Á có khoảng 60 Bộ trưởng Quốc Phòng và giới chức cao cấp các nước. Năm nay, căng thẳng Mỹ - Trung là chủ đề chính trong các cuộc thảo luận. Nội dung tường thuật của Carrie Nooten có đoạn: Từ ngày thành lập năm 2002, Đối thoại về an ninh Châu Á ít khi căng thẳng như năm nay. Thông thường, tham gia vào hội thảo quốc tế này là các bài diễn văn nói về một chủ đề: “Luôn luôn tái khẳng định tính ổn định của khu vực, đặc biệt, lĩnh vực hàng hải là điều hệ trọng đối với phát triển thương mại. Ngược lại, năm nay có hai vấn đề đặc biệt nổi lên. Một là tình hình Bán đảo Triều Tiên. Ông Patrick Shanahan quyền Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ, gặp Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản và Đại Hàn tìm cách tháo gỡ tình hình sau khi Thượng đỉnh Mỹ Triều tại Hà Nội tháng 02/2019 bế tắc. Bên cạnh đó, nhiều thành viên tham gia hội nghị cũng cho rằng, quan hệ Mỹ-Trung là chủ đề chi phối các thảo luận, họ lo ngại cuộc chiến thương mại giữa Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh có thể lan rộng sang lĩnh vực an ninh và quốc phòng… Một giới chức cao cấp Ngũ giác

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

đài còn tố cáo chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nuốt lời, khi tiến hành quân sự hóa khu vực Biển Đông. Về phần mình, năm nay Bắc Kinh cử Bộ trưởng Quốc Phòng tham dự. Trước đây Trung Quốc chỉ cử các quan chức cấp dưới đến dự. Đây là bằng chứng cho thấy mâu thuẫn Mỹ Trung là chủ đề quan trọng trong Đối thoại Shangri – La 2019. MỸ - TRUNG “ĐỐI ĐẦU” Ở SHANGRI-LA Căng thẳng Mỹ - Trung lên đến đỉnh cao và chuyển dần sang một cuộc đối đầu lâu dài như được nhắc đến trong các tài liệu về an ninh quốc gia Mỹ. Mọi hành động của hai bên, dù là phát biểu hay gặp bên lề, cũng trở thành tâm điểm tại SLD 2019. Đoàn Trung Quốc đã gọi các phát

ngôn của Mỹ, trong đó có lời kêu gọi “ngừng đe dọa chủ quyền nước khác là thông điệp sai lầm khủng khiếp”. Trong bài phát biểu tại phiên thảo luận toàn thể sáng 01/06, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan khẳng định tiếp tục hỗ trợ nhu cầu tự vệ của Đài Loan, ám chỉ việc Hoa Thịnh Đốn sẽ không ngừng bán vũ khí cho hòn đảo này. Cuộc họp báo mang tính “đốp chát” được tổ chức trong chiều 01/06, ngay sau bài phát biểu của quyền Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ. Trung tướng Thiệu Nguyên Minh, phó Tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc, nhấn mạnh, các phát ngôn của đoàn Mỹ, và trực tiếp là ông Shanahan, đã đe dọa hòa bình và ổn định khu vực. Ông cảnh báo: “Nguyên tắc một

Khách sạn Shangri – Tân Gia Ba, nơi họp SLD hằng năm


TM

MONTREAL - OTTAWA

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Nga chạy thử chuyến xe lửa du lịch đầu tiên tới Bắc Cực Hành trình kéo dài 11 ngày đưa du khách từ Saint Petersburg băng qua vùng Bắc Cực thuộc phần lãnh thổ Nga tới các địa điểm nổi tiếng ở Na Uy. Trong chuyến đi đầu tiên này, có 91 du khách đến từ 7 quốc gia, trong đó có Mỹ, Đức, Na Uy và Nga. Ông Nurlan Mukash, giám đốc điều hành hãng Lernidee Еrlebnisreisen của Đức đứng sau dự án này, nói rằng “Bắc Cực quyến rũ mọi người lắm!” và cho biết thêm: “Điểm đến này (Bắc Cực) đã được khai thác bởi các hãng du lịch Canada và Na Uy, nhưng Nga vẫn chưa đụng đến”. Chuyến tàu có tên “Zarengold” (Vàng của Nga Hoàng), với hai toa là nhà hàng, di chuyển từ thành phố Saint Petersburg của Nga qua thành phố Petrozavodsk, thị trấn lịch sử Kem và Murmansk. Tại Murmansk - thành phố lớn nhất ở phía bắc vòng Bắc Cực, du khách sẽ xuống tàu và tiếp tục hành trình bằng xe buýt tới thị trấn Kirkenes ở Na Uy trước khi kết thúc

hành trình bằng chuyến đi tàu tới Oslo hoặc bằng máy bay tới đảo Spitsbergen. Trước đó, Đài RT dẫn lời ông Leonid Petukhov, giám đốc cơ quan Đầu tư và xuất cả ng Viễn Đông (FEIE), quảng cáo về dự án này: “Các du khách nước ngoài sẽ có cơ hội nhìn thấy trời đêm trắng xóa của St. Petersburg, chiêm ngưỡng vẻ đẹp vùng phía bắc của Nga và thăm các di sản UNESCO”. Ông Mukash nói: “Trong tương lai, chúng tôi hi vọng sẽ vận hành các chuyến đi bằng tàu hỏa thường xuyên”. Ông cho biết thêm đoàn tàu dự trù sẽ hoạt động 2 lần trong năm tới và 4 lần trong năm 2021. Nga hiện có tham vọng trở thành một cường quốc về kinh tế và quân sự ở Bắc Cực khi mà những tuyến đường giao thương mới được dự đoán sẽ xuất hiện trong bối cảnh hiện tượng nóng lên toàn cầu khiến các con sông băng tan chảy. V.L (Theo AFP)

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

37


BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

Bộ trưởng quốc phòng 3 nước Mỹ, Đại Hàn và Nhật Bản

Trung Quốc là nền tảng chính trị của quan hệ Trung - Mỹ và sự đồng thuận chung trong cộng đồng quốc tế. Những lời nói và hành động gần đây do phía Mỹ đưa ra đã gửi những tín hiệu sai lầm khủng khiếp đến các lực lượng chủ trương Đài Loan độc lập, đe dọa, phá hoại hòa bình và ổn định khu vực. Trung cộng đã nhiều lần khẳng định: Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời. Trung Quốc phải được thống nhất, đó là điều không thể tránh khỏi. Đó là ý chí tập thể của người dân Trung Quốc. Bất cứ ai muốn tách Đài Loan ra khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc kiên quyết bảo vệ tổ quốc thống nhất bằng mọi giá”. Cũng trong cuộc họp báo, Trung Quốc ngang nhiên tái khẳng định chủ quyền các hòn đảo nước này chiếm đóng bất hợp pháp ở Biển Đông. Trước đó, người đứng đầu Ngũ giác đài đã nhắc đến những hòn đảo này, cảnh báo chúng sẽ trở thành “trạm thu phí” trên biển. Ông Shanahan nói đầy ẩn ý: “Mỹ không tìm kiếm xung đột, nhưng chúng tôi hiểu rằng chiến thắng các cuộc chiến là cách tốt nhất để ngăn chặn chúng”. Trong cuộc họp báo, Trung tướng Thiệu Nguyên Minh khẳng định: “Chúng tôi đã triển khai các thiết bị quốc phòng cần thiết phù hợp với tình hình an ninh mà các đảo và rạn san hô đang phải đối mặt với những hành động khiêu khích”. Trung Quốc phản ứng mạnh trước các chiến dịch bảo đảm tự do hàng hải của hải quân Mỹ trong khu vực. Các tàu chiến của Mỹ thường áp sát những hòn đảo nhân tạo Trung Quốc chiếm đóng trái phép, Bắc Kinh gọi là khiêu khích. Chưa đầy một tiếng sau cuộc họp báo của đoàn Trung Quốc, 3 nghị sĩ Mỹ Angus King, Tammy Duckworth và Marsha Blackburn thuộc Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ cũng tổ chức họp

38

báo tại Hoa Thịnh Đốn, nhấn mạnh Mỹ cam kết duy trì ổn định khu vực. Hạ nghị sĩ Duckworth nhấn mạnh: Bắc Kinh nên tuân thủ luật pháp quốc tế và rằng Mỹ sẽ chống lại những kẻ láo toét. Tr ư ớ c đ ó , n g à y 2 9 / 0 5 , Đ ạ i tướng Joseph Dunford, chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tố cáo Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hứa hẹn không quân sự hóa Biển Đông, nhưng lại không giữ lời. Tướng Dunford cho hay, mùa thu năm 2016, ông Tập Cận Bình đã hứa với cựu Tổng thống Obama sẽ không quân sự hóa các đảo trên Biển Đông. Thế mà giờ đây chúng ta lại thấy các phi đạo dài 3 kilomet, các nhà kho chứa đạn dược, các hỏa tiễn, chiến đấu cơ… Như vậy, rõ ràng là ông Tập đã bội ước! Biển Đông đối với tôi không chỉ là một nhóm những đảo đá. Vấn đề quan trọng tại Biển Đông cũng như tại những nơi có tranh chấp lãnh thổ, là các quy định, luật pháp quốc tế, các chuẩn mực. Khi chúng ta làm ngơ trước những hành động

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

TM

vi phạm luật pháp quốc tế và các quy chuẩn, là chúng ta đã lập ra một tiêu chuẩn mới. Tôi không đề nghị phải đáp trả bằng quân sự, mà là một hành động tập thể phù hợp đối với những ai vi phạm luật lệ quốc tế. Họ phải chịu trách nhiệm theo một cách nào đó, để không thể tái phạm trong tương lai. Tuy nhìn nhận tốc độ xây dựng trên các đảo nhân tạo và rạn san hô bị Trung Quốc chiếm đóng đã giảm bớt, nhưng tướng Dunford cho rằng, đó là do Bắc Kinh đã đạt được năng lực quân sự cần thiết tại đây. Trong một diễn biến khác, bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa hôm 29/05 khi gặp Bộ trưởng Quốc phòng Tân Gia Ba Ng Eng Hen đã khẳng định, Trung Quốc không hề muốn đối đầu với Hoa Kỳ tại Biển Đông. Tuy nhiên, lời nói đó không phù hợp với những gì xảy ra ở Biển Đông. BẢO ĐẢM KHU VỰC TỰ CƯỜNG VÀ ỔN ĐỊNH Ngày 02/06, Đối thoại Shangri-La 2019 còn lại ba phiên đối thoại toàn thể với nội dung liên quan đến các chủ đề: “Trung Quốc và hợp tác an ninh quốc tế”; “Ngăn ngừa xung đột tại các lĩnh vực có cạnh tranh”; “Bảo đảm khu vực tự cường và ổn định”. Bộ trưởng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa cho rằng, thế giới đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức, trong đó có cả những vấn đề liên quan đến an ninh truyền thống, phi truyền thống và mới nảy sinh… đe dọa hòa bình, ổn định và phát triển chung của nhân loại. Trong bối cảnh đó, Trung Quốc mong muốn cùng các bên thúc đẩy hợp tác, giải quyết tranh chấp và bất đồng để cùng phối hợp duy trì vững chắc trật tự thế giới hiện có … Tuy nhiên, nhiều người cho rằng,

MONTREAL - OTTAWA

những lời ông ta nói chỉ là ngụy biện, không phù hợp với thực tế. Trong phiên thảo luận cuối cùng, Bộ trưởng Quốc phòng Tân Gia Ba Ng Eng Hen cho rằng, sự gia tăng căng thẳng, cạnh tranh giữa các nước lớn trong khu vực đặt ra một thách thức rất lớn cho các nước trong khu vực cũng như trên thế giới. Bộ trưởng Ng Eng Hen cho rằng, các quốc gia cần cởi mở, kết nối và cùng xây dựng một nền kinh tế toàn cầu mở cũng như củng cố sự hợp tác trong khuôn khổ đa phương. Đặc biệt các nước ASEAN cần phải cùng nhau củng cố các cam kết song phương và đa phương, tạo nền tảng xây dựng một kiến trúc an ninh mạnh mẽ cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương … Phát biểu kết thúc Đối thoại Shangri-La 2019, Tiến sĩ John Chipman, Tổng Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (Director - General and Chief Executive of the International Institute for Strategic Studies) cho biết, diễn đàn năm nay đánh dấu là năm có số lượng đại biểu tham gia đông nhất từ trước đến nay, với 44 đoàn đại biểu cấp chính phủ từ 56 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó có 28 giới chức cấp bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao, các chỉ huy quốc phòng. Bên cạnh sự quan tâm đối với các thông điệp của các nước lớn như Mỹ và Trung Quốc, diễn đàn năm nay cũng là cơ hội để các quốc gia khác bày tỏ quan điểm, nêu ra sự quan tâm đối với tình hình khu vực. Từ đó tìm tiếng nói chung để đảm bảo lợi ích của mình đồng thời đảm bảo hòa bình, ổn định của khu vực… LÝ ANH

Bộ trưởng Quốc phòng Úc, Anh, Tân Gia Ba, New Zealand và Mã Lai Á họp bên lề SLD


TM

MONTREAL - OTTAWA

GIAM (2)

PHIẾM

SONG THAO

T

rong phần trước tôi có kể về nhiều trường hợp các ông hiên ngang thà ngồi tù còn hơn ở nhà với vợ. Muốn ra tù mới khó, muốn vào tù dễ ẹt. Các ông dùng chiêu cướp tiền nhà băng, phá phách nhà cửa để ngoan ngoãn đưa tay cho cảnh sát còng vào tù. Kể như vậy là thiếu sót và bị hiểu lầm là có ác ý làm mang tiếng các bậc vợ hiền. Vậy nên mới có phần hai này kể thêm những chuyện khác không liên quan chi tới các bà. Ngoài lý do muốn tránh sống với vợ, các ông còn có nhiều lý do khác để tình nguyện vô ấp. Dĩ nhiên toàn những chuyện đặc biệt. Trước hết là một chuyện…hiếu đễ! Anh Japeth England, dân Úc, muốn vô tù với cha. Anh thủ một con dao nhỏ và tới phi trường nơi máy bay chở cha anh tới. Khi vừa thấy chiếc xe cảnh sát đón cha anh xuất hiện ở phi trường, anh ném một loạt đá vô xe. Cảnh sát nhảy ra khỏi xe, xông tới bắt giữ England. Anh rút dao ra, đâm vào bụng một người và nhổ nước miếng vào mặt một cảnh sát khác. Cảnh sát bắt giữ, đưa anh vô tù, giam vào khu biệt giam. Vậy là anh được vô tù như mong ước nhưng không được ở với cha. Ra tòa, anh bị kết án 5 tháng tù và 19 tháng thử thách sau đó. Điều tức cười là cha anh được thả ra chỉ một tháng sau khi anh vô tù. Nếu anh chịu khó đợi thì vừa được gặp cha sớm, vừa khỏi mang án tù. Thiệt là thua đơn thua kép! Thế giới to lớn nhưng không có chỗ dung thân cho anh Jamaine Makepeace. Cái tên anh “tạo ra hòa bình” nhưng suốt đời anh chẳng được bình an. Anh là dân vô gia

Ông Frank J. Morrocco

cư ở Portsmouth, tiểu bang New Hampshire. Chắc anh thuộc loại dân quậy thứ thiệt nên không có nhà trọ dành cho người vô gia cư nào nhận anh. Anh vất vưởng ở ngoài đường và bị cảnh sát đuổi liên tục. Anh gõ cửa nhiều nhà xin cho anh tá túc nhưng chẳng ai dám nhận anh. Bí lối, anh muốn vô tù cho chắc ăn. Anh lượm một cục đá ném vào cửa kính một tiệm Dunkin’Donuts. Anh không phải là người ném giỏi. Cục đá đụng vô tường và dội lại. Anh nhặt lên ném nữa. Lần này trúng làm vỡ tan tành cửa kiếng. Xong, anh ngồi chờ cảnh sát tới. Ra tòa, anh khai: “Chính tôi ném bể cửa kính vì cảnh sát cản không cho tôi một chỗ dung thân. Tôi không có tới cả một đôi giầy để mang nên chân tôi đau nhói không thể đi tìm được chỗ trọ”. Quan tòa thương tình cho anh vô tù. Nhưng bản án ngắn ngủn khiến anh lại phải ra tù. Lại lang thang. Không biết đi đâu, anh vô nhà thương. Trong phòng khám, anh dọa nạt nhân viên. Vài ngày sau, anh tới một tiệm Burger King dọa tiếp. Cảnh sát tới. Anh xin về nhà thương. Cảnh sát không đồng ý. Anh nằm vạ nơi cửa vào của nhà hàng. Lại vô tù rồi lại ra tù. Ra tù anh tới một công sở và tiếp tục ném đá vào cửa kính vỡ tan tành. Anh ngồi ngay bên cạnh đống kính bể để chờ cảnh sát. Anh nói với họ là anh “chán cảnh lang thang trên đường phố xin ăn”. Nhìn đống kính bể, anh tự ước lượng là bây nhiêu đủ để anh ngồi tù một năm! Chọi đá vào cửa hàng hoặc công sở để được vô ấp là một chiêu phổ biến trong giới cái bang. Anh Lance Brown ở Columbus, tiểu bang Georgia, cũng chơi mửng này. Anh này thành công lớn khi chọi đá vào một công sở. Cảnh sát tới bắt anh vô tù. Anh nằm tới 9 tháng trước khi được ra tòa. Ra tòa anh thật tình khai: “Trong tù ít nhất tôi cũng được cho ăn sandwich và nước uống”. Ông tòa, có lẽ thấy tốn sandwich quá, nên chỉ xử anh 10 tháng tù và làm tính trừ đàng hoàng. Anh đã ở được 9 tháng nên chỉ được ở tù thêm một tháng nữa cho đủ số! Ông tòa Michael Moore trần tình: “Như vậy ông Lance Brown mới thấy ở tù không phải là cách để

hợp thức hóa việc phá hoại của ông”. Báo The Guardian cho biết là 20% người vô gia cư ở trong tù là dân cố ý phạm pháp để được vô tù! Chiêu thứ hai để được giam là tống tiền nhà băng. Chuyện này ngay cả người ít sức khỏe cũng làm được. Ông Walter Unbehaun đã 73 tuổi hầu như suốt đời sống trong trại giam ở South Carolina. Ông liên tiếp phạm pháp để được ngồi tù. Ông ra tù vào khám xoành xoạch như cơm bữa. Năm 2013 ông bắt đầu bị bệnh quên khi được thả ra. Không biết xoay sở sao để sống, ông quyết vô tù lại. Ông tới nhà băng, mở áo khoác để lộ ra một khẩu súng và nói với nhân viên trong quầy: “Đây là một vụ tống tiền. Tôi không còn chi để mất!”. Cô nhân viên vội mở ngăn kéo đưa hết tiền cho ông. Tất cả là 4.178 đô. Ông vội bỏ đi. Máy ghi hình của nhà băng quay được rõ hành động của ông. Cảnh sát kiếm được ông không khó khăn chi. Ông vứt cây gậy xuống đường, giơ tay lên, mặt cười tươi: “Tôi chỉ muốn được về nhà vì tôi cảm thấy trong nhà tù ấm cúng hơn là bên ngoài.”. Chữ “nhà” thân thương ông dùng là nhà tù! Ông xin lỗi nhà băng về vụ cướp. Tòa xử ông 3 năm rưỡi. Vậy là trúng kế ông. Bà Etta Mae Lopez cũng muốn vô tù nhưng không phải vì lý do… kinh tế như những người vô gia cư. Bà muốn vô tù để… cai thuốc. Đã bập vào điếu thuốc thì rất khó bỏ, nhiều anh bạn tôi đã than thở như vậy. Một ông bạn hút thuốc kinh niên của tôi mới có cháu nội đầu tiên. Con trai ông ra điều kiện là ông phải bỏ thói phì phà mới cho thăm cháu vì khói thuốc làm hại con nít. Ông cố gắng bỏ để được ôm cháu vào lòng. Chẳng được bao lâu, ông nhớ khói nên chịu thua. Người lại nồng nặc mùi thuốc. Một ông khác, bị vợ con tẩy chay, hứa sẽ bỏ thuốc. Lời hứa khiến ông trở thành kẻ thậm thụt. Hút lén lút. Khuất mắt thì vợ con không biết nhưng mùi khói ám vào người thì rõ là lạy ông tôi ở bụi này, chối đâu được. Lại đành phải hứa. Hứa mà không thực hiện được, ông biến thành “con ma nhà họ Hứa” lúc nào không biết. Chỉ số tin tưởng của vợ con đối với ông xuống thảm hại. Ôi thuốc lá!

Ông Toshio Takata đã ngồi tù hơn 4 năm Ảnh: BBC

Bà Etta Mae Lopez cũng lâm vào tình trạng bất lực, muốn mà không thực hiện được như mấy ông bạn tôi. Bà vùng lên lần chót khi nghĩ là mình còn hút vì chung quanh còn thuốc lá. Nếu sống trong một nơi không có thuốc nữa thì lấy chi mà phì phèo. Vậy là bà quyết phải tự giam mình trong tù. Hút thuốc đâu có phạm pháp, ai cho vô tù. Vậy thì phải phạm pháp. Bà tới trước bót cảnh sát ở Sacramento, tiểu bang California, ngồi canh me. Khi thấy một ông bạn dân từ trong bước ra, bà chặn lại. Ông cảnh sát tránh sang một bên, bà cũng bước theo, đứng chặn trước mặt. Và bà giơ tay, xáng một cú tát vào má ông này. Lập tức ông bắt bà vào bót. Vào trong bà chơi liền một cú nữa. Ra tòa, bà bị kết án 63 ngày tù giam và 3 năm quản chế. Không biết thời gian nằm ấp này có đủ để bà đạt được mục tiêu giã từ việc phun khói không. Anh Troy Crane cũng nghiện ngập nhưng anh nghiện thứ ác ôn hơn: ma túy. Anh là người có thiện chí muốn cai nghiện nhưng không có phương tiện để thực hành ý định. Anh không có bảo hiểm sức khỏe lại không có tiền để trả cho các trại cai nghiện. Anh tính chỉ có một cách là vô tù để được cai miễn phí. Năm 2016, anh tới một nhà băng đưa một tấm chi phiếu giả ra đòi lãnh tiền. Cô nhân viên từ chối trả tiền. Anh ra về. Ra tới cửa, anh chờ một lúc rồi quay lại. Lần này anh tới một quầy khác. Anh nói thẳng là cần tiền và “đang tính tống tiền nhà băng”. Nhân viên này đưa cho anh ít tiền. Anh cầm tiền và ra ngồi ghế. Một lúc sau, anh tới, để lại tiền cho người nhân viên và hỏi: “Chừng nào cảnh sát mới tới?”. Cảnh sát tới bắt anh vô tù. Và anh được đưa đi cai nghiện tức khắc. Hoàn toàn miễn phí!

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

39


PHIẾM

TM

Chị Etta Mae Lopez Photo credit: Sacramento County Sheriff’s Department

Ông Richard James Verone Photo credit: Ben Goff/The Gaston Gazette

Anh Frank Morrocco ở Amherst, tiểu bang New York, đã nằm ấp tới 20 năm về tội buôn bán ma túy. Tưởng như vậy anh sẽ ớn tới già. Nhưng khi được trả tự do, anh lại mon men tính chuyện…hồi hương. Đã 56 tuổi, anh bị ung thư máu mà không có tiền chữa trị. Bí lối, anh âm mưu phạm pháp để được trở lại nhà tù để trị bệnh miễn phí. Anh tới tiệm tạp hóa Wegmans, chôm một số đồ trị giá khoảng 23 đô trước mắt nhân viên cửa hàng. Để cho chắc ăn, anh còn cố tình chờ lúc có nhiều khách hàng chung quanh mới hành sự cho có nhiều nhân chứng. Lấy xong, anh nhẩn nha bước ra khỏi tiệm. Anh nghĩ đang trong thời kỳ quản chế nên chuyện trộm cắp nho nhỏ này đủ để anh được toại nguyện. Khi được phóng viên tờ Buffalo News hỏi, anh trả lời: “Đây là một hành động tuyệt vọng. Tôi lấy những thứ tôi không cần trước mắt nhiều người. Làm vậy tôi tính là sẽ được chữa trị căn bệnh ung thư máu”. Căn bệnh này anh đã bị từ những ngày trong tù trước đây và đã được nhà tù cho đi hóa trị, theo dõi thường xuyên, thuốc thang đàng hoàng. Bệnh anh đã đỡ nhiều. Ra tù, anh không trả nổi tiền bảo hiểm nên việc chữa trị rất tùy tiện. Anh cho biết: “Tôi yếu đi nhiều. Tôi vội vào cứu cấp tại bệnh viện DeGraff ở Bắc Tonawanda. Sau đó lại vào bệnh viện Roswell. Nhân viên y tế rất tốt nhưng tôi không đủ tiền để chữa trị tiếp”. Hiện anh còn nợ hai nhà thương này trên năm ngàn đô! Ông Anthony M. San Giacomo, nhân viên theo dõi quản chế anh Morrocco, bày tỏ: “Trong 21 năm hành nghề, đây là lần đầu tiên tôi gặp trường hợp một người đang bị quản chế lại cố ý muốn vào tù tiếp để được chữa bệnh. Chúng tôi có thể giúp họ có bảo hiểm y tế nhưng việc chấp thuận cho hay không lại không thuộc quyền của chúng tôi”. Luật sư Joel Daniels, bào chữa cho anh Morrocco, cho đây là một trường hợp đáng buồn. Ông nói: “Hy vọng là khi có Obamacare, chúng ta không còn có những trường hợp một người muốn vào tù để được chữa trị nữa”. Chuyện của anh Morrocco xảy ra vào năm 2012 khi chưa có Obamacare.

Những chuyện tự ý muốn vào tù ở Mỹ coi vậy chưa phải là những chuyện thương tâm. Chuyện ở Nhật mới đáng kể. Đáng kể thứ nhất là những người tự nguyện vào tù là những người già. Càng ngày con số này càng đông đảo. Năm 1997, cứ 20 vụ thì chỉ có một vụ liên quan tới người trên 65 tuổi. Hai chục năm sau, năm 2017, tỷ lệ tăng lên là cứ 5 vụ đã có một vụ do các ông bà via độc diễn. Có hai lý do khiến họ lao vào chốn tù tội: nghèo đói và cô đơn. Chuyện nghèo đói, chúng ta nghe ông Toshio Takata, 69 tuổi, tâm sự. “Tôi đã tới tuổi nghỉ hưu mà trong túi không có một xu. Tôi nảy ra ý nghĩ: nếu vào tù mình sẽ được ăn uống và ngủ nghỉ miễn phí. Nghĩ là làm, tôi ăn cắp một chiếc xe đạp và lái thẳng tới bót cảnh sát, nói với viên cảnh sát trực: ‘Tôi ăn cắp chiếc xe đạp này!’. Bị bắt, ra tòa, tôi vui mừng lãnh án một năm tù”. Dân Nhật là một dân tộc có niềm kiêu hãnh riêng về sự thật thà và thượng tôn luật pháp. Ăn cắp là một tội đáng khinh phải phạt nặng. Vậy nên chỉ đánh cắp một chiếc xe đạp và ra đầu thú, ông Toshio Takata vẫn được “tặng” một năm tù. Sau một năm, ông được thả nhưng ông không muốn…tự do. Ông lại âm mưu vào tù nữa. Thay vì đánh cắp xe đạp, ông

40

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

dùng dao dọa nạt phụ nữ. Ông vốn nhỏ bé lại có bộ mặt hiền lành, lúc nào cũng như muốn cười với mọi người, nên việc sắm vai trò dùng dao đe dọa phụ nữ coi bộ khó trình diễn. Ông kể lại: “Tôi đến một công viên và đe dọa phụ nữ. Tôi không có ý định hãm hại họ nên chỉ giơ con dao ra và chờ họ gọi điện thoại báo cảnh sát”. Vậy là ông lại được vô tù! Ông tâm sự thực ra ông đâu có thích tù tội nhưng vì trong khi ở tù, ông vẫn được lãnh tiền hưu nên khi ra tù ông đã có được một số tiền tiêu dùng. Chuyện tái phạm như ông Takata là chuyện thông thường của những ông bà trên 65 tuổi. Trong số 2500 người già mãn hạn tù có tới 33% đã từng có tới 5 tiền án. Nguyên do khiến các bậc trưởng thượng lao đao khi về hưu là sự thay đổi của xã hội Nhật ngày nay. Vật giá gia tăng khủng khiếp khiến chi phí thuê nhà, mua thực phẩm hàng ngày, sắm quần áo, tiền điện tiền sưởi và tiền chăm sóc sức khỏe quá đắt đỏ. Nếu chỉ trông vào tiền hưu thì không đủ. Túng thiếu, họ tìm đường tự giam trong tù. Cách đây không lâu, người già tại Nhật thường sống với con cháu. Ngày nay, con cháu thường bỏ quê lên tỉnh kiếm sống, bỏ lại cha mẹ già nơi quê nhà. Họ không thể theo con lên tỉnh vì không muốn là gánh nặng cho con cái. Nhà nghiên cứu Michael Newman nhận xét: “Người già về hưu thường không muốn trở thành gánh nặng cho các con nên nếu lương hưu của họ không đủ sống, họ chọn cách vào tù. Muốn ở tù lâu, họ phải tái phạm sau khi được thả”. Nhiều nhà hoạt động xã hội không nghĩ người già muốn vô ấp vì nghèo đói. Đó chỉ là giọt nước tràn ly. Lý do chính là vì họ cô đơn. Cụ ông Kanichi Yamada, 85 tuổi, nhận xét: “Mối quan hệ giữa con người với nhau đã thay đổi. Người ta trở nên lạc lõng. Họ không tìm được chỗ đứng trong xã

MONTREAL - OTTAWA

hội này. Và họ không chịu nổi sự cô đơn. Trong số những người già phạm tội có nhiều người không thể đối mặt với sự thật. Mấy ai muốn phạm tội nếu có người thân chăm sóc và giúp đỡ”. Giám Đốc trung tâm Yamada cũng đồng ý sự cô đơn chính là điều mà những người cao tuổi không chịu nổi. Họ liên tục tái phạm để được vào tù lại vì họ cần có bạn. Có lẽ đây mới là lý do chính khiến họ tìm cách vào tù. Ông Takata mà chúng ta đã làm quen ở trên thú nhận như vậy: “Nếu tôi có vợ và các con bên cạnh, tôi sẽ không phạm tội như thế này”. Chuyện các cụ hẹn hò nhau trong nhà tù khiến các nhà xã hội học thấy có điều chi không ổn. Vừa tốn tiền ngân quỹ vừa bất nhẫn. Nhà nghiên cứu Michael Newman vạch ra chuyện không hợp lý về ngân sách quốc gia: “Để trừng phạt một người trộm một chiếc bánh sandwich 200 yen, chính phủ sẽ phải chi ra 8 triệu 400 ngàn yen để tống người đó vào ngồi tù hai năm”. Tại nhà tù Fuchu ở ngoại ô Tokyo, số tù nhân trên 65 tuổi đã chiếm tỷ lệ 33%. Chuyện bất hợp lý như vậy khiến ông Newman đề nghị một giải pháp thực tiễn, vừa tránh phí phạm ngân sách vừa giúp các cụ sống có nhân phẩm hơn: “Chúng tôi thực ra đã thử mô hình xây dựng một khu làng dưỡng lão cho phép người cao tuổi chỉ trả nửa tiền lương để có được chỗ ở, thực phẩm và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Mô hình này rẻ hơn rất nhiều so với chi phí chính phủ phải trả hiện nay để đối phó với xu hướng tội phạm cao tuổi đang gia tăng”. Nhất nhật tại tù thiên thu tại ngoại. Sao các cụ lại đua nhau tìm tới chuyện…thiên thu? Họ không có chỗ đứng trong một xã hội thay đổi đến chóng mặt. Họ lăn kềnh ra là cái chắc! SONG THAO

06/2019


TM

MONTREAL - OTTAWA

GIA CHÁNH

Gà Rang Sả Rắc Muối

Gà rang muối sả là công thức quá quen thuộc nhưng không phải ai cũng có thể nấu món này một cách trọn vẹn. Thành phẩm sau khi làm phải có lớp da bên ngoài giòn ruộm, thịt bên trong mềm ngọt, thấm gia vị, không bị khô thì mới thành công Nguyên liệu:

1 ký cánh gà 100 gram bột năng 1 bó sả chừng 3 cây 20 gram củ hành tím 1 muỗng cà phê muối 1/2 muỗng cà phê tiêu xay 2 muỗng cà phê bột ngọt 200 ml dầu ăn 50 gram bột nếp 100 gram đậu xanh nguyên hạt 10 gram tiêu hạt (tiêu sọ trắng) 30 gram muối hột Cách làm: 1 - Sả bào sợi nhỏ dài, hành tím cắt lát mỏng. Sả và hành tím áo qua 1 lớp mỏng bột năng. Gà chặt vừa ăn hoặc để nguyên cánh tùy sở thích rồi rửa sạch ướp với gia vị 1 muỗng cà phê muối + 1 muỗng cà phê bột ngọt + 1/2 muỗng cà phê tiêu xay để thấm gà. Để thấm 30 phút. Áo gà qua 1 lớp bột năng mỏng.

2 - Đun chảo cho dầu ăn thật nóng, đổ sả và hành tím vào chiên vàng giòn, vớt để ráo. Cho tiếp gà vào chảo dầu đang sôi chiên gà vàng giòn (chiên gà phải ngập dầu). Vớt gà ra dĩa có lót giấy thấm dầu.

3 - Làm muối rắc lên gà: 50gram nếp vo sạch để ráo, rang vàng, 100 gram đậu xanh nguyên hạt rửa sạch rang vàng thơm, 10 gram tiêu hạt trắng rang thơm, 30 gram muối hôt rang khô, 1 muỗng cà phê bột ngọt. Cho tất cả nguyên liệu vào máy xay tiêu xay thật nhuyễn. Cho vào hộp đậy kín để bảo quản.

4 - Xếp gà lên dĩa, rắc muối lên gà, sả và hành tím đã chiên giòn, ớt cắt sợi nếu thích. Chấm kèm với gà là muối tiêu chanh ớt hoặc tương ớt hoặc tương xí muội...( tuỳ ý thích).  15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

41


GIA CHÁNH

TM

MONTREAL - OTTAWA

Sườn Heo Nướng Kiểu Hawaii Nếu có một lúc nào đó bạn không nghĩ ra làm sao cho món nướng có chút sắc thái khác hơn từ hình thức đến hương vị thì các bạn có thể thử cách làm sườn heo nướng kiểu Hawaii. Thịt heo nướng thơm lừng, hòa cùng một chút thanh ngọt của thơm sẽ là một gợi ý khá hấp dẫn Nguyên liệu:

400 gram sườn heo 1 trái thơm 1/2 muỗng cà phê muối 1/4 muỗng cà phê tiêu sọ 1/2 muỗng cà phê ớt bột paprika vài lá bạc hà (mint) 1 củ hành tây (củ nhỏ) Cách làm: 1 - Sườn heo mua về rửa sạch để ráo nước.

4 - Cho chảo chống dính lên bếp, vặn lửa vừa. Phủi bớt phần thơm nghiền trên sườn heo. Cho thịt heo vào áp chảo cho đến khi vàng nâu cả hai mặt. Chiên luôn lát thơm cho đến khi có mùi thơm. 5 - Làm nóng lò nướng đến 180 ° C trước 10 phút. Sau đó cho sườn heo đã chiên vào lò nướng thêm 10 phút.

2 - Gọt bỏ vỏ thơm, bỏ mắt. Cắt lấy một khoanh tròn dầy ở giữa trái thơm, khoét bỏ lõi. Phần còn lại bào nhuyễn hoặc cho vào máy xay nhuyễn. Hành tây cắt hạt lựu nhuyễn

6 - Trong chảo khác, trút phần nước thơm nghiền (phần nước dứa ướp thịt ở bước 3) vào. Xào đều tay, thêm ớt bột, một ít đường và nấu cho đến khi dứa chín. Tùy khẩu vị mặn ngọt, bạn nếm thử sốt và có thể gia giảm cho phù hợp với khẩu vị

3 - Ướp sườn heo với muối, tiêu, thơm xay hay bằm nhuyễn và hành tây xắt nhỏ, ít nhất 30 phút

7 - Trãi lớp sốt dưới đáy đĩa trước, sau đó đặt sườn heo lên và cuối cùng là lát thơm. Rắc lá bạc hà xắt nhỏ. Chúc bạn thành công. 

42

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

43


TẠP GHI HUY PHƯƠNG

H

TM

MONTREAL - OTTAWA

Trở về quê cũ

ạ Tri Chương, thi sĩ đời Thịnh Đường, xa quê từ nhỏ, lúc trở về đã già, tuy còn giữ giọng nói quê nhà, nhưng lũ trẻ thấy người lạ, bèn hỏi “Khách ở phương nào đến đây?” (...khách tòng hà xứ lai?) Đối với chúng ta, xa quê gần bốn mươi lăm năm, gần nửa thế kỷ, tính theo đời sống của một con người, thì thời gian này cũng là quá nửa đời người. Lúc bỏ nước ra đi, dù có hai mươi ba mươi, thì nay trở về cũng đã là một ông già bảy, tám mươi tuổi rồi, tóc đã bạc, trí nhớ không còn minh mẫn như xưa. Gặp lũ trẻ trong nước ngày nay, dù là ở trên con đường quê hay trong quán cà phê phố thị, cũng không ai đặt câu hỏi: “Khách ở phương nào đến đây?” Vì, lớn lên chúng biết và có nhiều kinh nghiệm về những người tuồng như xa lạ trở về. Những ông già lạ mặt trở về lối xóm được biết là những “Việt kiều” không cần phải hỏi, nên nếu còn sống, ông Bùi Bảo Trúc có “tưởng tượng mai về khu Ngã Sáu” thì người ta cũng biết ông là ai. Chỉ tiếc rằng “Tiếng quê nghe vẫn đầy âm cũ, mà cũng lạ tai câu trẻ thơ,” vì ngôn ngữ đã khác hẳn xưa rồi! Tôi có một cô bạn, hồi hương sau nhiều năm xa xứ, đi một chuyến từ Saigon ra Hà Nội. Để tránh mua cái vé xe lửa giá cao Việt kiều, cô mượn cái “Chứng Minh Nhân Dân” của người nhà bản địa để mua vé công dân XHCN, tiết kiệm được mấy chục đồng. Lên xe lửa, khi người soát vé xem vé, bấm vé cho cô xong, lúc nhận lại tấm vé, cô buột miệng nói hai tiếng: “Cám ơn.” Soát vé chứ có cho chác, biếu xén gì đâu mà phải cám ơn. Cái này mới mệt, người trong nước đã quên mất hai chữ “cám ơn” lâu rồi. Vậy đây là người ở đâu mới lại? Người soát vé bèn “hỏi cười: Khách ở phương nào đến đây?” Thôi đúng đây là Việt Kiều hồi hương, phải mua vé khác giá cao hơn, chịu khó đóng thêm mấy chục đồng, chưa phạt cô cái tội gian dối là may rồi! Ra Hà Nội, cô Việt kiều đói bụng vào quán ăn, cũng còn mang cái giọng “đi xa mới trở về,” cô nói với người bán hàng: “Cho tôi bát bún!” “Hương âm vô cải” nhưng nội dung thì đã thay đổi rồi! Cô được câu trả lời như tát vào mặt: “Ở đây có bún

bán, chứ chẳng có bún cho!” Lạ đường hỏi thăm, thì được câu trả lời là “Đéo biết!” Những Hạ Tri Chương thời nay dù đã luống tuổi, tóc đã bạc hồi hương, bở ngỡ như thấy mình trẻ lại khoảng năm mươi tuổi khi nghe một thằng oắt con hay một cô gái đáng tuổi cháu ngoại, gọi khách bằng tiếng “mình”, nghe qua có vẻ ngọt ngào thân thiện, nhưng quả là suồng sã. Tiếng đại danh từ “mình” bây giờ vừa nói về ngôi số một, như một người tự giới thiệu trên mục “tìm bạn tri âm” của một tờ báo: “Mình năm nay ba mươi tuổi, tốt nghiệp Đại Học...” mà cũng là ngôi thứ hai “mình ơi” như gọi một người yêu dấu! Như một mục trên tở báo Phổ Thông của Nguyễn Vỹ ngày xưa. Người đi xa về, được nghe tiếng “mình” trong ngôi thứ hai này, được hỏi, sau khi kéo ghế ngồi xuống trong một nhà hàng: “Mình ăn gì?” hay là thân mật hơn như trong gia đình: “Nhà mình có mấy người?” Ông Hạ Tri Chương nhìn kỹ mặt người đối thoại, không hề thấy quen biết, cũng chẳng phải là bà vợ già của mình đang ở một nơi xa quê hương, thế thì vì sao lũ trẻ, chúng gọi ta bằng “mình?”

Chữ nghĩa bây giờ loạn xạ, mà âm thanh thì xa lạ, nghe chất chua hơn là vị ngọt, chẳng còn phong cách như của Hà Nội một thời. Có lẽ người đi mang theo quê hương, nên lúc trở lại nhà, vẫn giữ giọng nói ấy, chữ nghĩa ấy, phong cách nho nhã, trong sáng ấy, đã bao năm “hương âm vô cải” (tiếng quê vẫn thế.) Người đi xa trở về quê cũ, nói cũng không ai hiểu, mà cũng chẳng hiểu gì ai nói, ngẩn ngơ đoán chừng. Không lẽ cùng quê hương với nhau mà phải cần đến người thông dịch. “Ôi, chốn quê hương đẹp hơn cả!” Ông già, bà cụ nào mà không nhớ câu nói ấy trong Quốc Văn Giáo Khoa Thư của một thời niên thiếu. Ai mà không biết chuyện vào mùa Thu, khi cây thay lá, cũng là lúc những con cá hồi trưởng thành, sau một quãng thời gian vùng vẫy ngoài biển lớn, ngược dòng nước để trở về với cội nguồn. Mới đây, nhiều người cũng đã từng nghe câu: “Nếu đi hết biển, con sẽ trở về làng xưa!” Thế nào chúng ta cũng phải trở về, nhưng không phải là hôm nay! Trở về khi bạn bè, thân quyến đã không còn ai. Trở về không còn ai là tri kỷ. Trở về khi đất trời trống vắng người xưa, mà những người mới không quen, lũ trẻ thì ngu ngơ xem chúng ta là người lạ lạc loài trên đất mình ngày cũ, hỏi: “Khách tòng hà xứ lai?” (Ông ở xứ nào tới vậy?) Đó cũng là tâm trạng u hoài, xót xa của Trần Tử Ngang trong “Đăng U Châu đài ca:” “Ngoảnh lại trước, người xưa vắng vẻ Trông về sau, quạnh quẽ người sau Ngẫm hay trời đất dài lâu Mình ta rơi hạt lệ sầu chứa chan.” (Trần Trọng San dịch) Trở về chốn cũ để ngậm ngùi: “Ngước mắt trông lên trời cũng lạ Nhà ai đây, chứ phải nhà tôi!” (Trở Về Quê Cũ- Nguyễn Bính) HUY PHƯƠNG

44

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

45


GÓC CỦA PHAN

TM

MONTREAL - OTTAWA

Hương xưa… PHAN

S

áng thứ bảy nhưng trời nóng sớm vì mùa hè đang nợ mấy hàng cây đang hồi xanh lá. Ông Hoàng lẩm bẩm với cây chanh ngoài sân sau, nhổ cỏ, vun gốc, tưới nước… Tánh ông, thích hay không thích là một chuyện, nhưng cái gì đã bỏ tiền ra mua thì phải ra cái nấy. Bà Hoàng nhìn qua cửa sổ đoán chừng ông đang rủa thầm vì nét mặt ông không vui. Bà nhớ hôm bà muốn mua khi thấy cây chanh ngoài chợ Việt nam thì ông đã cản. Nhưng tính bà lúc này ương ương sao ấy, nhất là từ hôm có cháu ngoại, bà chẳng còn nhu nhược như xưa, hơi cứng đầu cứng cổ. Nhìn ông mồ hôi đã nhễ nhại ngoài nắng, bà cũng áy náy, định làm cho ông ly nước cam giải khát nhưng bà còn lu bu cháu ngoại nên mặc kệ ông. Bà lôi thằng Bo vô nhà tắm nhưng nó cứ nhanh như cắt đã bò ra nhà bếp. Bà chống nạnh đứng nhìn thằng cháu ngoại, muốn chửi cho đã nư nhưng không biết sao bà chỉ nựng yêu thằng bé rồi lại đòng đòng a tòng với nó bò chơi trong nhà mát rượi máy lạnh. Hai bà cháu cười khúc khích mà ai nghe kỹ thì bà cười nhiều hơn vì nó biết gì đâu, có người đuổi theo thì nó bò chạy. Bà cũng khôn cỡ bà ngoại nên lùa thằng nhỏ bò vào nhà tắm để tắm cho nó. Điện thoại reo đã đến tiếng thứ ba mà không ai bắt, ông Hoàng hớt hải từ ngoài sân vào nhà, chộp vội cái phone trên bàn bếp: Alô! Tôi là Hoàng đây!…” - Gớm. Cứ tưởng cậu mợ còn chưa dậy!” - Có chuyện gì mà gọi vợ chồng nhà tôi sớm thế, ông kia?” - Đã bảo là sáng bét rồi! Có cháu ngoại rồi còn ủ mãi nhỡ nó nở thì lại kêu giời! Đã qua cơn mê chưa, cho tôi thưa chuyện?” - Khéo rào đón nhỉ, cái ông kia. Chuyện gì nói mau cho.” - Còn nhớ thằng Bàng không?” - Bàng nào?” - Thằng Bàng thi sĩ ở xóm dưới, dưới nhà tôi chút đấy. Ngang nhà ông rồi đến nhà tôi nhá, nhà nó cuối xóm.” - À! Cái thằng, linh hồn nó treo ngược ở cành cây đấy à?” - Phải phải... Nó đi du lịch qua Cali thăm họ hàng. Năm ngoái tôi về có cho nó địa chỉ, số điện thoại của tôi. Có ngờ đâu hứa hão mà nó

46

qua thăm mình thật. Nó bay từ Cali qua đây hôm qua, đang ở nhà tôi. Theo kế hoạch của nó là sáng nay đột nhập nhà ông, xem vợ chồng ông diễn tuồng gì vào ngày cuối tuần! Tôi bảo phải gọi trước thì nó không cho. Nhưng tôi sợ ông bà lại đưa cháu ngoại đi chơi nên gọi trước đây, nhân tiện nó đang trong nhà tắm.” - Cứ đưa nó đến tôi. Bạn bè mấy mươi năm không gặp. Lại người một xóm với nhau cả mà. Tôi không đãi được bữa cơm, ly rượu sao mà anh lo thế?” - Vậy chúng tôi đi đây, chút nữa gặp. Có cần tôi mua gì... bia, rượu thì gọi tôi nhé!” - Đừng khách sáo thế, tôi bảo đến thì đến. Nhà tôi chỉ thiếu bạn bè. Rượu, bia tắm ông không hết.” - Phét quá bố khỉ ạ.…” - Đừng lôi thôi nữa. Lên đường đi, tôi chờ đây.” Giọng ông Hoàng oang oang trong nhà bếp, bà Hoàng trong nhà tắm lắng nghe tiếng được tiếng không vì thằng cháu ngoại đã gặp nước, nó vui nhộn ê a. Sau cú điện thoại, ông vô nhà tắm tìm bà để cho hay: Chuẩn bị đón khách. Bà Hoàng ngồi phệt xuống sàn nhà tắm, lưng dựa vào bồn tắm hình như quên thằng cháu ngoại đang nghịch nước, miệng bi bô không ngớt. Mặt bà tái mét, hồn xuất đi đâu? làm ông hoảng lo ra mặt! Bà sao thế, không khỏe à?” - Không, không sao, tôi hơi chóng mặt thôi. Không gì.” - Tôi đã bảo là già rồi, phải uống thuốc bổ. Con Lan nó mua cho bao nhiêu là vitamin thì không chịu uống. Thiếu máu, loãng xương… mà cứ tưởng ta đây còn son trẻ gì lắm.” Bà không trả lời ông, cố gượng dậy để đem thằng Bo ra khỏi bồn tắm. Đặt ngửa thằng nhỏ lên giường, bà lau tới lau lui. Lau đến ông Hoàng nhìn mà

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

phát cáu. Bà lau mãi thì mòn hết thằng bé, còn gì? Cái bà này hôm nay lạ nhỉ!” - Ông bớt mồm cho tôi nhờ tí. Thằng bé nặng thế này, ông không giúp một tay còn nói mãi.” - Tôi đã bảo là không giữ đứa nào cả. Chúng nó biết có con thì phải biết lo cho con chúng nó. Đã con cái mà cứ như vợ chồng son, quẳng con vào nhà ngoại rồi là hết trách nhiệm. Sao không lấy cái thằng nó thương mình thì đã dư tiền mướn người trông con.” - Con nó đi làm, rể còn đi sớm hơn con. Có cần phải đay nghiến chúng nó thế không? Tôi không muốn ông soi mói vào cái khó của người khác. Sông có khúc người có lúc. Nghèo là có tội à?” - Bà sinh sự với tôi đấy phỏng, tôi báo cho bà biết nhá. Bà có quý rể thì quý riêng bà. Tôi chẳng xem ngữ ấy ra gì đâu!” - Nhưng ông cũng phải biết thương con ông với chứ! Tôi cũng bảo cho ông biết đấy, tiền con Lan nó thuốc men cho tôi; thằng Tuấn nó rượu bia cho ông... không... không ... ít hơn tiền gởi trẻ đâu. Làm bà mà không giữ cháu thì giữ của à!” - Bà xỉa xói ai thế?” - Tôi chỉ nói lẽ phải.” - Thì bà cứ bao che đi, để tôi xem được bao năm nữa. Già trở bướng.” Thằng Bo đã diện đồ mới, thơm tho… thế là ông ngoại đón lên tay, đòng đòng thằng nhỏ. Cù léc cho nó cười một thì ông cười mười. Bà Hoàng dọn dẹp nhà tắm, trở ra dựa lối đi trong nhà, nhìn hai ông cháu bò thi ngoài phòng khách. Được một thôi, ông ngoại hổn hển xoa đầu gối, tự đấm lưng cho mình. Chửi đổng. Ông là thế. Bà biết ông đã quên cái hẹn bạn bè ban nãy. Cái hẹn thầm mong trong lòng bà đã nửa đời người. Người ta đi giáp vòng thiên địa rồi cũng gặp lại nhau cuối chặng phong

trần. Bà thả hồn về đâu đâu xa lắm. Có một thời khiêm tốn đã qua, thời trao nhau ánh mắt, nụ cười để lòng người âm ỉ và khắc khoải thầm kín, làm cho xót xa dịu dàng theo năm tháng… Bà Hoàng đang trôi trên dòng nhớ, về thời đại của hoa khôi xóm đạo. Ngày ấy. Phải như... Đã rồi. Tiếng ông Hoàng bực dọc, “Cái thằng khỉ. Để ông yên chút nào.” Âm thanh cục cằn đưa bà về thực tại. Bà đã sẵn sàng đương đầu với chính mình sau bao năm đương đầu cùng nghịch cảnh. Bà nhắc ông: Ông nói chuyện điện thoại ban nãy với anh Thanh, có hẹn nhậu gì không? Sao không nói, rồi lại trách không có gì nhậu.” - Ấy! Tôi đã bảo lũ trẻ này bó- đờ. Chăn giữ một đứa trẻ bằng làm hai ba dốp. Làm khủng hoảng tinh thần đến chẳng nhớ gì nữa……” - Ông làm ơn vào đề cho tôi biết mà mò.” - Bà còn nhớ thằng Bàng không? Thằng Bàng thi sĩ ở cuối xóm mình đấy. Này nhá, tôi học trên bà hai lớp, thằng Thanh trên bà một lớp, thằng Bàng lại sau bà một lớp nhưng cứ tò tò theo bà. Mấy người bảo tôi: Nó làm thơ cho bà nhiều lắm. Nên hôm tôi cưới bà, nó ra bờ sông nhưng không dám tự tử, từ đó nó thành nhà thơ tuyệt vọng.” - Ông bớt nói, chẳng ai bảo ông câm. Vào đề giúp tôi đi.” - Nhưng bà nhớ chưa? Thằng Bàng thi sĩ, đấy.” - Nhớ rồi, khổ quá. Nói mãi.” - Nó đi du lịch, sang thăm bà con gì nó bên Cali. Hôm qua sang thăm thằng Thanh ở Denton. Hôm nay lên đây thăm tôi với bà. Chẳng hiểu làm thi sĩ lấy đâu ra tiền mà đi du lịch sang tận Mỹ. Một lát nó đến. Bà phải cẩn thận đấy. - Tôi chẳng tin được ngữ giàu nhanh hơn nước nổi…” - Thôi đi ông, đừng suy bụng ta ra bụng người mà phải tội. Bao giờ họ đến?” Chúng nó trên đường đi.” - Lạy chúa tôi. Thế này nhá: Tôi cho thằng Bo đi bú ngủ, ông phải xem chừng nó đấy. Tôi đáo ra chợ chút rồi về làm cơm đãi khách.” - Tội gì phải nhọc thân đến thế. Thế này nhá: Đưa nhau đi nhà hàng ăn bữa cơm cho nó rõ mặt tôi. Còn gì to- go về nhà lai rai, có phải đẹp mặt không nào, mà tốn kém gì đâu, bà


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

47


GÓC CỦA PHAN đi chợ rồi về làm cơm đến bao giờ? Cũng ngần ấy tiền lại mang tiếng keo kiệt, không dám đãi người làng một bữa nhà hàng cho ra trò.” - Không phải thế. Tôi không thích nhà hàng. Tôi muốn được ở nhà hàn huyên hay hơn, đã bao năm không gặp.” - Quý hóa thế à!” - Chuyến này tôi xin ông bớt mồm.” - Ấy, cái giống đàn bà. Cứ nặng nề tình cảm cho khổ thân.” Toàn triết lý cuội, mà đâu ra lắm!” - Thôi, bà làm gì làm. Tôi chẳng cần đếch gì nữa.” Xong thằng cháu ngủ yên, bà Hoàng lái xe ra chợ. Tôm cá ê hề bà không ngó ngàng đến. Chỉ săm soi mấy hộp đậu hũ, chọn bằng được cái mới, cái ngon. Ghé mua bó hành lá, mớ rau đay, hũ cà pháo. Làm gì có cua đồng tươi trên xứ Mỹ. Thôi, ngần này đã rõ lòng nhau. Bà vội về nhà lo cơm nước. Về đến ngõ đã thấy xe ông Thanh đậu ngoài. Bà lái thêm một ngõ đường, dừng lại cho nhịp tim ổn định. Chẳng son phấn gì trong xe nhưng cũng chải lại cái đầu cho gọn ghẽ. Cảm giác về nhà chồng hôm lên xe hoa rõ mồn một trong tâm tư bà… “Đời con gái cũng cần dĩ vãng mà em tôi chỉ còn tương lai.” Giá có bản nhạc đó mà nghe bây giờ thì bà khóc ngất. Dù gì cũng phải về, việc đến ắt phải đến. Bà đã quen đón nhận mọi điều muốn hay không muốn. Bà lái về nhà như con ong cần mẫn của đời ong. Lái xe vào garage, ông Hoàng mở cửa phòng giặt bước ra xách đồ cho vợ. Mặt ông hầm hầm chắc tại bà đi lâu. Cái kính lão trễ xuống sống mũi, mới nham nhở làm sao với cái quần xà lỏn, lại ở trần trùng trục. Bà không nhịn được lão già này nữa, - Hôm nay nhà có khách, ông ăn mặc thế để tiếp khách à?” Ông cũng đang giận nên đốp chát: Thì sao? Để cho mọi người thấy bà đã nuôi tôi thế nào?” Bà không kềm chế nổi nữa với ông chồng vừa bủn xỉn, bẩn thỉu và ngang ngược. Thế ông cởi nốt cái xà lỏn, cho mọi người xem ông có đáng nuôi không?” - Ơ hay! Cái bà này giỏi nhỉ? Ông há hốc như trên trời rơi xuống! Đây là đâu, ai vậy ta?... Bà cũng biết đã quá lời nên lặng lẽ vô nhà. Cố nuốt cơn giận vì bà đang cần đẹp hơn bao giờ hết. Tay bắt mặt mừng với khách, mắt bà cố nuốt những giọt ứa ra tự đáy lòng. Không ngờ anh ấy già đi và gầy đến thế!... Mấy người đàn ông lại trở lên phòng khách, họ rôm rả chuyện trò như hồi còn quả bóng ở sân nhà thờ.

48

TM

Bà Hoàng dưới bếp làm cơm, bà cần một chỗ dựa tinh thần hơn thể lực lúc này. Hết cách, bà gọi con về. Con gái, con rể về đến cũng vừa bữa ăn. Chào hỏi nhau xong. Tuấn lo dọn bàn ăn. Lan còn phải coi con vì các cụ ồn quá làm thằng bé thức mà chưa đã giấc, càu nhàu. Nói cho đúng thì cụ ngoại nó thôi chứ cụ Thanh từ tốn xưa nay, cụ kia có được nói gì đâu. Toàn bố Hoàng của Lan độc diễn. Bà Hoàng mời mọi người đi dùng bữa. Bước vào bàn ăn, ông Hoàng lại gắt như mắm tôm. - Ơ hay, cái bà này. Hôm nay nhà có khách từ quê sang đây. Bà cho chúng tôi ăn những món khố rách áo ôm này à!” Mọi người im lặng vì thật ra ai cũng hơi bất ngờ với thực đơn, chỉ một người hiểu trong những người không hiểu. Cũng là dịp ông Bàng được lên tiếng trong căn nhà bạn bè từ lúc ông đặt chân vô: Anh Hoàng ạ! Tôi đến thăm anh chị chứ không phải đi ăn thì cần gì cao lương mỹ vị. Xin cho tôi nói thật lòng. Từ ngày mẹ tôi mất đến nay đã mấy mươi năm, hôm nay tôi mới lại được ăn món đậu hũ chiên giòn chấm nước mắm hành. Ăn chung với canh rau đay, cà pháo. Là bữa ăn tôi mơ ước trong đời… Ông nghẹn lời làm không khí trang nghiêm như ăn đám giỗ. Bà Hoàng ho khan, xin lỗi đi rửa mặt. Ông Hoàng thấy đỡ mất mặt nên chụp vội thời cơ. - Tuấn. Con rót rượu cho bố với các chú. Thôi chúng ta bắt đầu đi. Đúng là gặp nhau đầu đã bạc. Này, tôi chúc mọi người hội ngộ, cạn nhá.” Bữa cơm thân mật diễn ra tốt đẹp lúc đầu, dần dần chuyển thành bữa báo cáo thành quả đạt được của ông Hoàng trên xứ Mỹ. Ông còn hai thằng con trai đang học Đại học, chúng là những bác sĩ, kỹ sư đầy triển vọng của tương lai. Chỉ mỗi con Lan không nghe lời ông nên đời nó khổ. Tuấn xin phép đưa con về chung cư trước vì thằng nhỏ quấy rầy, không yên cho ông bà nói chuyện! Cuộc nhậu về chiều trong tình thân hữu đậm đà, Lan đi chiên thêm đậu hũ đãi khách. Ông Hoàng nguôi cơn giận vợ vì khách đặc biệt thích món đậu hũ chiên. Bà Hoàng tận tay gắp đậu cho khách, ông Bàng cảm kích lắm! Chị ạ, bao năm rồi tôi mới được ăn lại món này. Hương vị vẫn như xưa… Bà Hoàng xúc động. Chỉ con Lan có trái tim phụ nữ, nó mới hiểu những ý nhị trong đối thoại của hai người. Họ đang trao lại nhau hương xưa trong muộn màng. Nó ứa nước mắt mà cứ khăng khăng đổ thừa cho hành lá hăng hăng…… Rồi cuộc vui nào cũng tàn. Khách ra về trong men chếnh choáng. Bà

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Hoàng tựa cửa chứ không tiễn khách ra tận xe như ông. Mắt bà nhòa lệ cho một lần cuối cùng còn nhìn thấy nhau, làm sao bà quên được những hẹn hò của một thời tuổi trẻ. Thời bà, có cuộc tình nào không vụng trộm. Có ngày vui nào không qua mau trên chiếc xe đạp rong ruổi những trưa hè. Lưng ông Bàng dạo ấy còn những giọt mồ hôi muối mà lúc đến dòng sông ngồi nghỉ một lát thì muối vẽ lên lưng áo ông tấm bản đồ cơ cực làm sao… Những câu thơ xanh trong như dòng nước mà chẳng cô gái nào không muốn giữ riêng cho mình. Bà đã trả lại dòng sông, những câu thơ chết chìm vì môn đăng hộ đối giữa gia đình bà và gia đình ông không xứng. Hôm nay bà trả nốt bữa cơm duy nhất bà đã ăn ở nhà ông Bàng sau một ngày trốn học đi chơi. Canh rau đay nấu với cua đồng, cà pháo, đậu hũ chiên giòn chấm nước mắm có bỏ hành lá xắt sống. Đặc biệt bữa ăn ấy còn có người mẹ của ông, một người mẹ quê hiền lành như mái tranh xiêu. Không như mẹ chồng bà, miệng bằng tay tay bằng miệng, làm chủ hụi. Còn cho vay nợ góp. Nợ ngày, nợ tuần, nợ tháng, nợ năm… nợ đời. Món nợ bà vay trọn kiếp này. Ôi thôi. Các cụ đã về. Thiên đàng thì chật ních người tốt, mà những người tốt đã về đến nhà Chúa thì ai còn chơi hụi? Những người giật hụi mới cần chơi thì họ ở dưới địa ngục. Mẹ ông Bàng, giờ nơi đâu? Mẹ chồng bà, giờ nơi đâu? Các cụ nơi đâu? Ai cũng có một nơi để về yên nghỉ. Thiên đàng hay địa ngục có gì khác nhau thì bà không biết, nhưng điều bà biết chắc là về đâu cũng không đem theo được những gì… Có đem theo được chăng cũng chỉ là những điều vô hình. Thiện và Ác trong cõi trần đã sống. Nhưng bây giờ thì anh ấy về đâu? Vẫn thân một mình trên dòng đời ngang trái. Anh ấy có về lại dòng sông tuổi nhỏ thì những câu thơ cũng không còn xanh. Nước sông không còn trong dưới bầu trời mây xám. Vai bà run lên tiếng lòng chất ngất khi chiếc xe lăn bánh, chở một cuộc tình xanh về với hư vô. Lan đưa mẹ vô phòng, không một lời thăm hỏi nhưng đã hỏi hết những

MONTREAL - OTTAWA

gì của tình mẹ con, tình người phụ nữ với nhau. Bà chỉ còn nói nổi với Lan: Về trông cháu đi con, thằng Tuấn nó chưa ăn gì đâu. Bố mày, muôn đời ác miệng……” Nửa đêm quạnh quẽ, bà Hoàng còn thao láo những ưu tư về hôm nay, Chúa thưởng hay phạt bà. Khi những điều thầm mong đến thật, ngoài cái hạnh phúc toại nguyện là những khổ đau đến tàn nhẫn. Cứ như anh ấy nói thì ky cóp bao nhiêu năm dài mới thực hiện được một chuyến viễn du, chỉ để nhìn nhau một lần khi tự thân ai cũng đã quá ngán ngẩm cuộc sống theo cách riêng của mình. Rồi đây hai ba mươi năm, con Lan thương hay trách bà xui nó: Tình cảm đừng để đồng tiền can thiệp.” Dù gì ông ấy cũng đúng trong hiện tại, nó lấy thằng kỹ sư thì dư tiền gởi con. Nhưng tình yêu của nó gởi ai, nếu không phải là thằng Tuấn. Bà gởi thân trong nhung lụa loẹt lòe, ngoài ý muốn, nhưng cũng còn có lý do vì hoàn cảnh gia đình bà lúc ấy. Ở Mỹ chỉ có nghèo chứ không có đói. Mong con Lan hiểu cho bà. Nhớ tới ông Bàng, bà cười thầm. Anh ấy đến đâu thì chữ nghĩa tràn lan đến đấy. Hôm nay bà đối đáp thẳng thừng với ông Hoàng cũng hơi quá đáng. Sóng gió trong những ngày sắp tới sẽ không tránh khỏi. Cùng lắm bà về ở với thằng Tuấn, con Lan. Bà ăn bằng tiền của bà, trông con cho chúng làm ăn mà ngóc đầu lên với thiên hạ cũng không có gì trái thiên nghịch địa. Bà an tâm tìm giấc ngủ muộn sau một ngày cũng quan trọng như ngày cưới hôm nao. Ông Hoàng trở giấc, tỉnh cơn say, đi vô nhà cầu. Ông trở ra sật sừ là dấu hiệu của tuổi tác không còn chịu nổi rượu mạnh. Bà trở lại ngoan hiền và nhẫn nhục như xưa nay, bà đi rót cho ông ly nước. Ông uống một hơi dài rồi kéo bà vào lòng. Ông hiểu câu nói ban sáng, “ông có đáng nuôi không?” theo nghĩa nào mất rồi! Ông chưa bao giờ biết yêu thương một người phụ nữ, là cái giá bà phải trả cho sự chọn lựa mang tính hy sinh của bà, nên không có gì xốc nổi bà nữa. Bà vô cảm. PHAN


TM

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

MONTREAL - OTTAWA

Cựu thủ tướng Thaksin nhận thêm án tù vì tổ chức xổ số bất hợp pháp

Cựu Thủ tướng Thái Lan lưu vong Thaksin Shinawatra

Cựu Thủ tướng Thái Lan lưu vong Thaksin Shinawatra bị kết án thêm 2 năm tù giam vì mở một chương trình xổ số bất hợp pháp trong thời gian cầm quyền, nâng tổng hình phạt mà ông này phải chấp hành nếu bị dẫn độ về nước lên 5 năm. Phán quyết được Tòa án tối cao Thái Lan đưa ra ngày 6/6, ngày đương kim thủ tướng Prayuth Chanocha tái đắc cử nhiệm kỳ

mới sau một cuộc bầu cử đầy tranh cãi. Ngoài án tù, tòa án cũng phát lệnh truy nã đối với với ông Thaksin. Theo báo Bangkok Post của Thái Lan, mức án mới dành cho ông Thaksin liên quan đến hai chương trình xổ số được ông cho mở từ ngày 1/8/2003 đến ngày 16/9/2006 khi còn giữ chức vụ thủ tướng. Bất chấp các ý kiến phản

đối, ông Thaksin đã chỉ thị một thứ trưởng tài chính và Văn phòng xổ số quốc gia mở hai chương trình xổ số mới mà không có các luật ủng hộ hay biện pháp giảm thiểu rủi ro. Hệ quả là các chương trình xổ số này đã làm thất thoát tổng cộng 1,67 tỉ baht (hơn 53 triệu Mỹ kim). Ông Thaksin là một trong số 47 bị cáo trong vụ án, tuy nhiên trường hợp của ông đã bị gác lại sau khi ông sống lưu vong từ năm 2008. Ủy ban chống tham nhũng quốc gia (NACC) đã đưa vụ án ra tòa và xét xử vắng mặt ông Thaksin hồi năm ngoái. Trước đó, năm 2008, ông Thaksin bị kết án 2 năm tù vì xung đột lợi ích khi vợ cũ của ông thắng thầu mua một lô đất thuộc nhà nước ở nội đô Bangkok khi ông còn làm thủ tướng 5 năm trước đó.

Thời hiệu truy tố 10 năm của vụ án này đã hết hạn tháng 10/2018. Ngày 23/4 vừa qua, tòa Thái Lan cũng kết án ông Thaksin 3 năm tù giam vì lệnh cho Ngân hàng Xuất Nhập cả ng Thái Lan cho Myanmar vay thêm 1 tỉ baht với lãi thấp vì lợi ích của công ty Shin Satellite Plc thuộc gia đình ông. Dù sống lưu vong gần một thập kỷ qua, ông Thaksin vẫn xuất hiện công khai tại

những nơi có bất động sản của mình. Cựu thủ tướng Thái Lan gần đây đã tổ chức lễ cưới cho con gái tại Hong Kong với nhiều quan khách và tiếp tục thu lời lớn từ công việc kinh doanh. Bà Yingluck Shinawatra, em gái của ông Thaksin, cũng đi theo con đường lưu vong như anh trai sau khi bị lật đổ trong cuộc đảo chính năm 2014. T.T (Theo Bangkok Post)

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

49


TM

MONTREAL - OTTAWA

HỒN XÁC KHOẺ MẠNH

C

anada đang chan hòa ánh nắng, rộn rã tiếng chim, và ngào ngạt thơm ngát những bông hoa muôn màu. Đây là thời gian dân bản địa chỉ ở nhà lo vườn hoa vườn rau và phơi nắng. Họ chỉ đi xa du lịch vào mùa đông để tránh tuyết và trốn cái lạnh. Ngoài ra, mùa hè còn là mùa cưới hỏi vì thời tiết thuận lợi mọi mặt. Người Việt phe ta ở đây cũng theo tập tục bản xứ, không còn kiêng kỵ chọn ngày chọn tháng. Bây giờ không còn chọn ngày lành dữ mà luôn luôn là hai ngày cuối tuần, bây giờ không còn chọn tháng kiêng tháng cữ mà luôn là 3 tháng hè, tiện cho đi lại, rước dâu, lễ nhà thờ, yến tiệc đình đám, là dịp rất tốt để khoe y phục, chụp ảnh quay phim. Cụ Chánh tiên chỉ làng An Lạc của tôi bảo rằng: ông bà dạy có kiêng có lành, vì ở đây không kiêng nên 100 đám cưới thì về sau có 50 đám ly dị. Xin sang phần thời sự. Hải quân Canada sẽ thăm cảng Cam Ranh của Việt nam từ 10-13 tháng Sáu. Xưa nay chưa có chuyện này. Chắc phải có cái gì nên Canada mới cho 2 tàu hải quân HMCS Regina và NRU Asterix theo chân hải quân các nước bạn tới hải cảng đẹp vào bậc nhất thế giới này. Đây quả là một cuộc thăm viếng mang nhiều tính cách ngoại giao. À, nói về ngoại giao thì có một chuyện khá nóng bỏng là Canada đóng cửa toà đại sứ ở Venezuella và rút các nhân viên về nước. Không

50

TRÀ LŨ

biết ngài tổng thống Maduro sẽ đưa nước này về đâu. Về mặt quốc nội thì không có gì sôi nổi, ngoài tin về môi trường. Đó là Canada đang bị các chú heo rừng phá vỡ môi trường. Các chú heo này không phải có gốc ở Canada mà từ Âu Châu đem qua hồi 1980. Các nhà nuôi heo muốn heo Canada có thêm chất mới, nhưng vì không đề phòng nên một số heo đã sổ lồng chạy vào rừng. Đất rừng Canada quá tốt nên các chú heo này sinh sôi nảy nở nhanh như chớp. Một con héo nái có thể sinh đẻ 1 năm những 3 lần, và mỗi lần ít là 6 con. Con heo mới 6 tháng tuổi đã có thể làm mẹ và đẻ con được rồi. Đàn heo rừng này tràn về và đang đe dọa cỏ cây mùa màng ở miền Tây Canada... Anh John giơ tay xin kể một chuyện thời sự về heo. Rằng có một chàng quân tử kia đang lái một chiếc xe hơi láng coóng, bỗng có một chiếc xe khác lái vượt qua, và người tài xế ngoái cổ ra nói với nhà quân tử: Heo! Heo! Nhà quân tử này nghe tiếng heo thì tưởng tên kia ghen tị xe với mình nên mới chửi mình là đồ con heo. Nhà quân tử giận quá bèn rú ga đuổi theo tên bất lịch sự này với ý định dạy cho nó một bài học. Nhưng đang lúc ngài rú ga thì đột nhiên có một đàn heo rừng ào ào chạy tới, may mà ngài thắng xe kịp. Và tự nhiên ngài chợt nghĩ ra: À, cái anh chàng lái xe kia thò đầu ra có ý báo cho ngài biết một đàn heo rừng đang tới. Và anh John kết luận: Chúng ta lái xe đừng vội nóng giận nha.

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Bây giờ là chuyện thời sự làng tôi. Tháng trước có lễ Hiền Mẫu và phe liền ông chúng tôi đãi tiệc thết các bà bằng hai món canh chua và cá kho tộ. Tháng này có lễ Hiền Phụ, kính các người cha, và phe các bà làm tiệc đãi phe các nhà quân tử chúng tôi. Chúng tôi cứ thắc mắc không biết các bà sẽ đãi ăn món gì. Đến giờ ngồi vào bàn tiệc chúng tôi mới sững sờ: Các bà cũng đãi hai món canh chua và cá kho tộ, chỉ khác một điều là tháng trước chúng tôi mua thức ăn từ nhà hàng đem về, còn lần này các bà tự nấu lấy. Ăn rồi mới thấy món các bà nấu ngon thiệt. Quả là siêu phàm. Cái ngọt của cá tươi đi với món đậu bắp và bạc hà tươi sao mà nó ngon làm vậy. Đúng là ông trời sinh ra phụ nữ để nấu ăn. Bữa tiệc này ăn ở nhà anh John và Chị Ba Biên Hoà. Hôm nay chúng tôi có một người khách đặc biệt, đó là Cha Paolo. Các cụ còn nhớ ông Cha Canada gốc Ý này chứ. Ông là cha sở của họ đạo mà anh John là con chiên. Vì anh John xin nên Cha Paolo và giáo xứ của ngài đã đứng ra bảo trợ gia dình Cụ Chánh và ông Từ Hoè từ trại tỵ nạn Thái lan qua năm 1980. Vì tôi quen chị Ba , anh John và ông ODP nên mới có cái làng An Lạc thân thương này. Cả làng tôi đều thích và mê Cha Paolo. Ngài rất yêu món ăn VN. Hôm nay lần đầu tiên Cha được ăn món canh chua cá kho tộ nên Cha đã ăn miệt mài say sưa. Và chúng tôi đã nói bao nhiêu chuyện vui. Đặc biệt chúng tôi đã bàn những chuyện

cưới xin vào những tháng hè này. Cụ Chánh lên tiếng hỏi Cha Paolo: Nhân nói về cưới hỏi, Cha có chuyện lễ cưới nào hay ở nhà thờ không? Cha Paolo nói ngay: Có, tôi có một chuyện rất đặc biệt mà mỗi lần làm lễ cưới cho con chiên ở nhà thờ thì không thể nào quên được. Chuyện như thế này: Có một đôi trẻ đến xin tôi làm lễ cưới. Cô dâu là người theo đạo Công Giáo, đạo gốc, còn chú rể là ngưòi đạo Do Thái. Lễ tổ chức vào trưa thứ Bảy. Vì chú rể khác đạo nên tôi xin cặp này tới tập dượt lễ nghi trước vào thứ Sáu. Đúng ngày lễ họ hàng đôi bên ngồi chật nhà thờ. Vì họ nhà trai đạo Do Thái nên tôi cho mở âm thanh rất lớn để người khác đạo hiểu rõ ý nghĩa của buổi lễ. Và lễ cưới đã được bắt đầu rất trọng thể. Sau phần đọc Kinh Thánh mở đầu là phần lễ hôn phối. Đôi trẻ đứng ở bàn thờ, quay mặt vào nhau, cha chủ tế đứng giữa. Đây là giây phút quan trọng. Những gì cha chủ tế nói cũng như những lời thề của cô dâu chú rể đều đưọc truyền qua máy âm thanh, cả nhà thờ nghe rõ hết. Sau phần cha chủ tế chúc lành thì tới phần cô dâu chú rể đeo nhẫn cưới cho nhau và thề hứa. Chú rể sẽ nói thế này: “Anh xin nhận em làm vợ. Anh xin hứa sẽ chung thủy với em vĩnh viễn, khi thịnh vượng cũng như khi nghèo đói, khi mạnh khoẻ cũng như khi đau ốm, để yêu thương và tôn trọng em trọn đời. Xin em hãy nhận chiếc nhẫn này làm biểu hiệu tình yêu chung


TM

MONTREAL - OTTAWA

thủy của anh, nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần.” Thế nhưng, lúc quan trọng đó, tự nhiên không ai nghe thấy chú rể nói gì hết. Chắc hệ thống âm thanh hư. Chú rể cứ cầm tay cô dâu và đứng im. Chắc chú rể đang chờ sửa máy. Cả nhà thờ yên lặng như tờ. Mãi năm phút sau người ta mới nghe chú rể cất tiếng nói. Và sau đó nghi lễ đã diễn ra tốt đẹp. Sau lễ có người hỏi tôi rằng cái giây phút chú rể thề hứa yêu thương và trung thành với vợ trọn đời là cái phút quan trọng nhất, tại sao cha lại để máy âm thanh hư lúc đó. Tôi đã trả lời ngay: Máy đâu có hư, máy của tôi là máy tối tân nhất mà. Chú rể nói không nên lời đó thôi. Nó cầm tay vợ nó xong thì nó xúc động, nước mắt nó chảy ra ròng ròng. Vợ nó cũng khóc ròng ròng. Cả hai nước mắt như mưa. Chúng nó xúc động vì hạnh phúc chan hòa nên nói không ra lời. Tôi cho đây là những giây phút đẹp nhất và ý nghĩa nhất trong đời nên tôi đã để cho hai trẻ khóc trong hạnh phúc. Một hồi lâu sau tôi mới nói nhỏ: Chúng con hãy can đảm nói đi, cha mẹ và họ hàng nhà chúng con đang chờ nghe chúng con công khai nhìn nhận nhau là vợ chồng trọn đời. Mãi rồi chú rể mới ngưng được tiếng khóc và cất tiếng thề nguyền. Cả làng tôi nghe xong đã vỗ tay râm ran và cho là câu chuyện lễ cưới này có ý nghĩa và đáng nhớ qúa. Cha Paolo nhấp thêm vài ngụm trà rồi xin cáo biệt vì ngài có hẹn đi thăm viếng một bệnh nhân. Ngài vừa ra khỏi cửa thì cái không khí trang nghiêm của chuyện nhà thờ cũng loãng đi. Làng tôi ào ào nói các thứ chuyện khác. Rồi Chị Ba Biên Hoà lên tiếng hỏi ông bồ chữ ODP về mẩu tin liên hệ tới VN đang làm xôn xao thế giới: Đó là việc ngày 30 tháng Năm vừa qua ngài thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đã chê VN xâm lược và cai trị Campuchia trong 10 năm, từ 1979-1989. Lời tuyên bố này đã làm mất lòng VN và ngay cả chính quyền Campuchia. Ông Hun Many, con trai thủ tướng Hun Sen đã lên tiếng ngay: Dân Campuchia chúng tôi đã phải trải qua gần 4 năm dưới sự cai trị diệt chủng của Pol Pot và Khmer Đỏ, gần 3 triệu người dân đã chết mà thế giới đã làm thinh, may mà nước láng giềng VN đã cứu chúng tôi. Nếu không có việc can thiệp này thì không biết số phận nước chúng tôi bây giờ sẽ ra sao. Ngày 16/11/2018 Tòa án quốc tế đã xét xử tội ác Khmer Đỏ và đã ra phán quyết kết tội diệt chủng chống nhân loại của Khmer Đỏ. Ngoài ra, bộ trưởng quốc phòng Campuchia, tướng Tea Banh,

tối ngày 3/6 vừa qua đã phản đối gay gắt lời ông Lý Hiển Long, ông nói: Quân VN đến đây là để giải phóng dân tộc tôi, họ đã đến cứu được mạng sống chúng tôi... Quân đội VN gồm 150 ngàn quân nhân, tháng 12/1978, đã tràn qua Campuchia, một phần để dẹp bọn lính Khmer ở biên giới thường sang VN cướp phá giết người, một phần để cứu nước láng giềng theo lời xin của thủ lãnh Hun Sen. Chỉ trong 1 tuần quân VN đã tới thủ đô, bọn Pol Pot bỏ chạy, VN đã giúp Hun Sen lập chính phủ mới và quân đội mới. Quân VN đã ở lâu trên đất Campuchia để tái lập an ninh trật tự theo mô hình VN. Sau 10 năm giúp đỡ, quân VN đã rút về nước 1989. Con số 10 năm này chính là sự xâm lăng mà ông Lý Hiển Long có ý nói tới. Ông ODP bồ chữ của làng bây giờ mới thêm ý kiến riêng: Chính vì việc quân đội VN rút về nước năm 1989 nên mới sinh ra việc hội nghị Thành Đô 1990. Xưa nay ai cũng bảo Tập Cận Bình triệu tập các quan lớn của VC sang Tàu để tuyên bố về lịch Tàu hóa VN. Đây là một tin sai. Hội nghị Thành Đô 1990 không phải để nói về lịch sát nhập VN vào Tàu, mà là để Vua Tàu báo cho các chư hầu VN từ nay không được động tới Campuchia nữa. Campuchia là đất của tao, chứ không phải là đất của chúng mày, nghe rõ chửa? Lần đầu tiên dân làng nghe giải thích ý nghĩa Hội Nghị Thành Đô khác với xưa nay, ai cũng tỏ ra ngạc nhiên hết sức. Ông bồ chữ ODP nói tiếp: Tàu Cộng đã coi VN mình thuộc về nó từ lâu rồi. Chứng cớ ư? Xin đọc lời Dương Khiết Trì, cựu bộ trưởng ngoại giao của Tàu Cộng. Lời này đăng trong nội san mật của Tàu Cộng. Tàu Cộng bảo nhau như thế này: Tại sao ta phải đánh chúng (Việt Nam) khi hơn 700 cây số vùng biên giới phía nam của ta đã được chúng dâng cho ta? Nửa Thác Bản Giốc đã thuộc về ta, Ải Nam Quan đã được đổi tên là Hữu Nghị quan… Súng đạn nào mãnh liệt bằng những bao thư ta đã nhét vào túi bọn chúng để Đại Hán ta ngồi ngay trên nóc nhà Tây Nguyên của chúng?

Xe tăng đại pháo nào mạnh bằng hàng ngàn công trình xây dựng để những sư đoàn Trung Hoa trong bộ áo công nhân đang có mặt trên xứ sở của chúng, từ Hữu Nghị Quan phía bắc tới tận mũi Cà Mau phía nam.. Cần gì phải đánh khi chúng thay thế ta bắt bớ, đánh đập, bỏ tù những người dân nào dám phản đối Đại Hán ta. Người dân nào của chúng dám nói Hoàng Sa Trường Sa là của VN thì bị chính bọn chúng bắt bớ tra khảo thay cho ta... Cần gì phải đánh, cờ Đại Hán của ta từ 5 sao trở thành 6 sao phất phới trên toàn vùng lãnh thổ của chúng. Ta không cần phải đánh, ta chỉ cần viết sẵn những văn kiện để chúng sẽ đến xin ký để được làm vùng tự trị của Đại Hán ta... Dân làng mặt ai cũng ngẩn ra. Ông ODP như biết được sư ngạc nhiên trong đầu mọi người, ông liền chứng minh: Ta cứ nhớ lại những lời các cựu lãnh tụ CSVN đã thừa nhận việc này, từ lâu rồi, như: Lê Duẩn: VN đánh Mỹ là đánh cho Liên Xô và Trung Quốc Tố Hữu: Bên này biên giới là nhà, Bên kia biên giới cũng là anh em. Nguyễn Văn Linh: Thà mất nước chứ không mất Đảng Khẩu hiệu của công an: Còn Đảng còn mình... Cụ già B.95 nghe bồ chữ ODP luận về cái gian manh của CSVN như vậy, coi là chói tai quá. Cụ chỉ thẳng vào tôi xin nghe chuyện khác. Tôi cũng ngấy chuyện VC quá rồi, hôm nay bị cụ B.95 kêu đích danh, không thể từ chối được, bèn xin kể chuyện cụ Đinh Bá Hoàn ở Ottawa Canada mà tôi có quen biết. Cụ Hoàn bút hiệu là Tú Hát. Cụ cùng thời làm thơ với nhà thơ Tú Mỡ. Tôi được quen cụ khi Cụ sắp về chầu Trời. Tôi thấy cụ lúc nào cũng vui vẻ yêu đời nên một hôm đã xin cụ chỉ cho bí quyết được sống hạnh phúc như cụ. Cụ vỗ vai tôi rồi nói nhỏ vào tai: lão chỉ có 2 bí quyết này: biết sợ vợ và không giận ai bao giờ. Bí quyết số 1 là điều mà nhà thơ Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu đã nói từ xưa: Trên đời này ta không nên sợ ai, nhưng nếu phải sợ thì nên sợ vợ mà thôi. Bí quyết số 2 là ta không nên giận ai bao giờ, điều này ai cũng

biết vì cả Chúa cả Phật đều dạy như vậy. Tôi kể xong chuyện cụ Tú Hát ở Canada xong bèn xin hết. Và tôi xin Cụ Chánh tiếp lời. Cụ Chánh như có sẵn ý trong đầu bèn kể ngay: Vừa giờ bạn nói tới sợ vợ thì sẽ được hạnh phúc. Lão còn thấy ta còn phải sợ một cái nữa, cái sợ này có viết trong chuyện Tam Quốc Chí. Chuyện Khổng Minh và Trương Phi. Trương Phi thấy anh mình là Lưu Bị mất nhiều công sức đi cầu Khổng Minh thì trong bụng không phục. Bữa đó Lưu Bị đi vắng, chỉ có Trương Phi và Khổng Minh ở nhà. Trương Phi đứng ngoài trướng cao giọng nói khích: Ta đây, người đất Yên, không sợ một ai, không sợ Trời, không sợ Đất, không sợ một thứ gì trên đời này cả. Khổng Minh trong trướng bước ra, rồi nói: Trên đời này Tướng quân phải sợ một thứ! Trương Phi được dịp trút nỗi giận trong lòng, liền đáp: kẻ anh hùng trên đời liều nhất không ngoài cái chết. Tôi đây không sợ chết thì còn gì những thứ khác. Khổng Minh đáp ngay: Tướng quân có dám đánh cuộc không? Trương Phi đáp: Dám! Nếu tôi còn sợ thứ gì thì từ nay tôi để quân sư điều khiển tôi hoàn toàn. Còn nếu quân sư nói không đúng thì sao? Khổng Minh đáp: Tôi sẽ để tướng quân điều khiển tôi. Hai người đồng ý đánh cuộc. Khổng Minh yêu cầu Trương Phi đưa bàn tay ra rồi ông lấy bút viết một chữ lên bàn tay Trương Phi. Trương Phi rút tay lại xem. Đó là chữ bệnh. Trương Phi mới nhớ ngày xưa khi còn đang bán hàng thịt, có lúc ốm nặng không cầm nổi con dao, lại nhớ câu nói cổ trong dân gian: anh hùng không sợ chết chỉ sợ bệnh. Trương Phi bèn xin thua Khổng Minh và từ đó xin phục tùng... Rồi cụ Chánh kết: Lão không những sợ bệnh phần xác mà còn sợ bệnh phần hồn nữa. Muốn có hạnh phúc thật thì ta phải khoẻ cả thân xác cả tâm hồn, đúng như khẩu hiệu của Thế Vận Hội: Mens sana in corpore sano. Rồi cụ Chánh chắp tay: Chúc các bạn khỏe cả xác cả hồn nha, Amen. TRÀ LŨ

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

51


VĂN HỌC NGHỆ THUẬT

TM

MONTREAL - OTTAWA

Thomas Harris ra sách mới không liên quan đến kẻ ăn thịt người Hannibal “Cari Mora” là tiểu thuyết đầu tiên của Thomas Harris không dính dáng đến nhân vật phản diện đáng nhớ và ghê rợn nhất, tên tội phạm ăn thịt người Hannibal Lecter. Thomas Harris là nhà văn ngườ i Mỹ , tá c giả củ a nhữ ng tiể u thuyế t kinh dị viế t về kẻ tộ i phạ m ăn thị t ngườ i Hannibal. Ông nổi tiếng với các tác phẩm như The Silence of the Lambs (Sự im lặng của bầy cừu, 1988), Hannibal (1999), Hannibal Rising (2006). Các tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim điện ảnh lẫn truyền hình, không chỉ nhận được sự đánh giá cao của giới chuyên môn mà còn được công chúng đặc biệt yêu thích. Tác phẩm mới nhất của Thomas Harris - Cari Mora vừa ra mắt giữa tháng 5/2019,

lập tức khiến độc giả trên thế giới sôi sục. Cari Mora được Thomas Harris đặt tên dựa trên nhân vật chính của cuốn sách. Đó là một cô gái Colombia rời bỏ quê nhà, nay sống với danh nghĩa một người nhập cư tại Miami, Florida, Mỹ. Cô được mô tả là xinh đẹp nhưng bị một vết sẹo làm cho khiếm khuyết, là người có nhiều “kỹ năng đầy bất ngờ”, thứ giúp cô sống sót qua những hoàn cảnh ngặt nghèo trước đó. Những người đã đọc cuốn sách cho rằng Cari Mora giống như một nhân vật nữ chính xuất sắc khác từ cây bút Thomas Harris là Clarice Starling, một thực tập sinh FBI được giao nhiệm vụ phỏng vấn Hannibal Lecter trong tiểu thuyết nổi tiếng ‘Sự im lặng của bầy cừu’.

Cari Mora là tiểu thuyết đầu tiên của Thomas Harris sau 13 năm tạm ngưng viết, và cũng là tác phẩm đầu tiên ông sáng tác mà không dính dáng đến nhân vật phản diện ghê rợn nhất - tên ăn thịt người Hannibal Lecter. Với nghệ thuật bậc thầy trong cách mô tả rùng rợn về nhân vật phản diện, Thomas đã tạo ra một “con quỷ” mới có tên, Hans-Peter Schneider. Cari Mora bao gồm hai cốt truyện. Thứ nhất là trận chiến giữa hai nhóm tội phạm giành lấy lại số vàng trị giá 25 triệu Mỹ kim. Số vàng này được khóa bên trong một chiếc két sắt chôn bên dưới một biệt thự sang trọng bên bờ sông ở vịnh Miami Biscayne. Thứ hai là câu chuyện theo đúng kiể u Thomas Harris: nhân vật phản diện Hans-Peter Schneider, một người bán

thịt chuyên bắt cóc phụ nữ trẻ và giải phẫu cắt bỏ nội tạng quan trọng của họ để bán cho khách hàng quốc tế giàu có của mình. Là một trong những người đọc đầu tiên cuốn Cari Mora, tiểu thuyết gia kinh dị nổi tiếng Stephen King đã hết lời khen ngợi Harris trên trang

Twitter cá nhân hồi tháng 4/2019: “Tôi đang đọc Cari Mora - tiểu thuyết mới của Thomas Harris. Ông ấy vẫn làm rất tốt như trước đây. Đọc sách của ông ấy giống như lùa tay thật chậm xuống tấm lụa mỏng lạnh ngắt”. 

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis ra sách

C

ựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis sẽ xuất bản một cuốn sách mới vào tháng 7 có tên “Call Sign Chaos: Learning

52

to Lead”. Cuốn sách được ấn hành bởi nhà xuất bản Random House. Random House cho biết, thỏa thuận về việc xuất bản cuốn sách này đã được ký kết trước khi ông Mattis trở thành một thành viên trong Nội các của Tổng thống Trump và thỏa thuận bị đình chỉ trong khi ông giữ ghế Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ. Nhưng bất cứ ai mong đợi ông tiết lộ những câu chuyện nội bộ về khoảng thời gian của ông trong chính quyền Trump có thể sẽ thất vọng. Nhà xuất bản dẫn lời ông Mattis cho biết: “Tôi là một người rất truyền thống. Tôi không viết về các tổng thống còn tại nhiệm, vì vậy những độc giả tìm kiếm nguồn tin ấy sẽ thất vọng. Tôi muốn truyền lại những bài học và kinh nghiệm đã giúp tôi có sự chuẩn bị cho những thách thức mà tôi không thể lường trước được”. Theo lời giới thiệu của Random House, trong cuốn sách, ông Mattis, một tướng lãnh thủy quân lục chiến đã nghỉ hưu, “kể lại những kinh nghiệm của mình với tư cách là một nhà lãnh đạo, và rút ra những bài học mà ông đã học được về bản chất của chiến tranh và hòa bình”. Ông Mattis chia sẻ trong lời giới thiệu của nhà xuất bản Random House: “Mục đích của tôi khi viết cuốn sách này là truyền đạt một số bài học tôi đã học được trong 43 năm phục vụ cho những người có thể hưởng lợi ích, cho dù trong quân đội hay trong hoạt động dân sự”.

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Tiêu đề của cuốn sách lấy cảm hứng từ “khoảng thời gian ông Mattis chỉ huy Trung đoàn 7 Thủy quân lục chiến vào giữa những năm 1990, khi danh hiệu liên lạc của ông được các binh sĩ dưới quyền gọi là Chaos”. Cuốn sách là một “lời giải thích bao quát về sự nghiệp của ông Mattis, từ thành viên trong Lực lượng Thủy quân lục chiến đến vị trí tướng bốn sao và vai trò lãnh đạo của ông trong 3 cuộc chiến tranh với cương vị chỉ huy tại Bộ chỉ huy Trung tâm Mỹ CENTCOM - nơi dẫn dắt một phần tư triệu quân trên khắp Trung Đông”. Trong một quyết định bất ngờ vào tháng 12 năm ngoái, ông Mattis đã từ chức Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ với lý do là có sự bất đồng về chính sách với Tổng thống Trump. Ông Mattis đã viết một lá thư từ chức bác bỏ một số quan điểm chính sách đối ngoại của ông Trump và nói lên tầm quan trọng của các liên minh mà Mỹ đang có với nhiều quốc gia. Nhà xuất bản Random House cũng tiết lộ, cuốn sách này được ông Mattis viết cùng với cây viết Bing West, người đã xuất bản 10 cuốn sách về chiến tranh, từng là một quân nhân Thủy quân lục chiến tham chiến tại Việt Nam và sau đó trở thành phụ tá bộ trưởng quốc phòng dưới thời Tổng thống Reagan. T.L (Theo CNN)


TM

VUI CHỤP HÌNH

MONTREAL - OTTAWA

Andy Nguyễn là một người cầm máy có hạng, làm việc toàn phần trong ngành nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới, có trong tay nhiều giải thưởng quốc tế. Anh là nhiếp ảnh gia gốc Việt đầu tiên vinh dự đoạt giải Wildlife Photographer of the Year của BBC. Nhiều tác phẩm của Andy Nguyễn được trưng bày trong các viện bảo tàng quốc gia tại Mỹ, Anh Quốc; và cho tới nay anh đã đoạt được 29 Huy Chương Vàng trên toàn cầu. Anh hiện làm việc và cư ngụ tại vùng GTA, ON, Canada.

Kỳ 34 Andy Nguyễn

Làm sao chọn một máy ảnh travel lý tưởng (Phần 1)

Phải chi tôi có một máy ảnh có thể đáp ứng tất cả nhu cầu nhiếp ảnh của tôi trong một chuyến đi nghỉ mát với gia đình. Nếu đã từng thắc mắc với một câu tương tự, có lẽ bạn sẽ thích thú để theo dõi toàn bộ bài viết này. Tôi sẽ đi vào chi tiết những gì cần nghiên cứu khi chọn mua một máy ảnh cho travel, và tại sao mỗi yếu tố đó quan trọng, để bạn có thể tự lựa chọn tốt nhất cho mình. Nên nhớ rằng, máy ảnh tốt nhất cho travel sẽ tuyệt đối dựa vào nhu cầu và hoàn cảnh của bạn, nhưng sau khi đọc xong bài này, bạn nên có khả năng chọn lựa một máy ảnh lý tưởng cho bạn.

Đối với một người đam mê nhiếp ảnh, đi du lịch đến một nơi mà hầu như trong đời chỉ đến một lần là cơ hội để chụp đủ loại hình đẹp để giữ làm kỷ niệm. Nhưng máy ảnh nào có thể đáp ứng hết tất cả những nhu cầu của bạn? Photo by Andy Nguyễn (selfie)

Cần cân nhắc những gì khi chọn một máy ảnh travel Ngân quỹ - bao nhiêu tiền bạn có để xài cho một máy ảnh travel Đây là một yếu tố quan trọng. Thị trường máy chụp hình có một khoảng giá rất rộng, từ vài trăm đô-la lên đến gần cả chục ngàn. Cho nên bạn dứt khoát cần nghĩ về số tiền bạn sẵn sàng tiêu xài. Hơn nữa, đây là một máy ảnh du lịch. Bạn muốn chụp hình đẹp, nhưng khi đi du lịch, bạn có thể gặp những rủi ro, từ đánh mất máy ảnh cho tới bị ăn cắp. Dĩ nhiên, bạn có thể mua bảo hiểm, nhưng cũng cần lưu ý, máy ảnh càng đắt thì tiền đóng bảo hiểm càng cao. Và cũng đừng quên rằng máy ảnh chỉ là một phần của tài sản nhiếp ảnh của bạn. Bạn còn cần những thứ khác như: thẻ nhớ, vài ống kính, vài cục pin – và rất có thể vài kính lọc và chân máy tripod nữa. Đừng quên cộng những thứ đó vào tổng số ngân quỹ của bạn.

Một máy ảnh tốt là một máy ảnh làm được những gì bạn cần. Photo by Andy Nguyễn

Trọng lượng – bao nhiêu cân nặng bạn muốn vác theo Đây cũng là một yếu tố thật quan trọng. Nếu bạn là kiểu người thích đi du lịch gọn nhẹ, thì chắc bạn sẽ không muốn một máy DSLR cồng kềnh. Một máy ảnh mirrorless cũng có thể “quá dư” nếu bạn chỉ muốn một máy bỏ vừa trong túi hoặc trong bóp, và có lẽ bạn nên lựa chọn một điện thoại smartphone hoặc máy ảnh bỏ túi. Ngược lại, nếu phẩm chất ảnh và khả năng chụp thiếu sáng là những yếu tố quan trọng hơn trọng lượng, và bạn không ngại xách theo ống kính thứ nhì và những phụ tùng khác, thì có lẽ bạn sẽ nhìn tới một máy DSLR hoặc mirrorless. Nhu cầu – bạn dự tính sẽ chụp cái gì? Thể loại nhiếp ảnh bạn thực hành sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kiểu máy ảnh travel bạn mua. Nếu mục đích chính của bạn là chụp những tấm hình du lịch cho cuốn album, cho mạng xã hội, và gởi email cho bạn bè và gia đình, thì bất cứ loại máy ảnh nào cũng làm được việc đó. Tuy nhiên, nếu bạn sẽ chụp nhiều hình hoạt động (action), hoặc cần máy ảnh có khả năng chống ướt, thì một máy chẳng hạn như GoPro sẽ là sự lựa chọn tốt nhất. Bạn thích chụp chim trong rừng (như tôi) hoặc chụp thể thao, bạn sẽ cần một loại máy Để chụp chim trong rừng, loại ảnh gồ ghề, nhanh, bền, và làm việc có hiệu máy ảnh lý tưởng nhất là DSLR. quả như DSLR. Ngược lại, nếu bạn chỉ muốn Tôi đã dùng mẫu máy Nikon chụp chung chung với sự uyển chuyển cho D850 để chụp tấm ảnh chân những cảnh du lịch, con người, đồ ăn, v.v..., dung sống động của loài chim thì có lẽ một giàn máy mirrorless sẽ thích hợp Rufous-tailed Hummingbird. nhất với bạn. Photo by Andy Nguyễn 15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

53


VUI CHỤP HÌNH

TM

MONTREAL - OTTAWA

Thuật ngữ nhiếp ảnh để biết khi mua một máy ảnh cho travel Giống bất cứ đề tài nào, thế giới nhiếp ảnh mang theo với nó cả đống thuật ngữ chuyên môn – sau đây là một vài từ quan trọng cho bạn để ý khi đi mua máy ảnh cho travel, và ý nghĩa của nó. Optical zoom (zoom quang học hoặc zoom bằng ống kính). Biểu hiện cho sự khác biệt giữa độ khuếch đại nhỏ nhất và lớn nhất của ống kính. Như vậy, một máy ảnh với độ optical zoom 10x có thể làm cảnh vật nhìn thấy 10 lần lớn hơn trong hình so với khi mở tầm zoom nhỏ nhất. Digital zoom (zoom bằng kỹ thuật số). một đặc điểm hoàn toàn vô dụng mà một số hãng sản xuất cho vào máy ảnh của họ. Nói chung, nó chỉ là một lối zoom bằng software (nhu liệu) – cùng một ảnh hưởng khi bạn rọi lớn bằng điện thoại smartphone hoặc tablet. EVF. electronic viewfi nder (ống nhìn điện tử). Có nghĩa rằng máy ảnh có một viewfinder, nhưng thay vì là một ống nhìn bằng kiếng để bạn nhìn thấy khung cảnh qua ống kính như thật, EVF là một màn ảnh điện tử cho thấy khung cảnh qua “con mắt” của sensor – giống như

màn ảnh phía sau của máy ảnh. Thường thường bạn chỉ tìm thấy đặc điểm này trên những máy ảnh mirrorless cao cấp. OIS / EIS. Hệ thống chống rung, với loại OIS (Optical Image Stabilization) được tìm thấy trong nhiều hiệu máy ảnh và ống kính, và một số ít điện thoại smartphones, và là một hệ thống cơ học dùng để đền bù cho những xê dịch nhỏ của máy ảnh, như bàn tay của bạn. EIS (Electronic Image Stabilization) thường chỉ được tìm thấy trong điện thoại smartphones, và là một cách giải quyết dựa vào nhu liệu. OIS thường đạt kết quả tốt hơn. Sensor size. Cỡ sensor bên trong máy ảnh là một trong những yếu tố kỹ thuật quan trọng nhất để biết. Sensor càng lớn, càng nhiều ánh sáng nó cho vào, và càng thấy rõ trong những tình trạng thiếu ánh sáng. Những cỡ sensor bắt đầu từ tí hon, như trong những smartphones, và tăng dần khi kích thước của máy ảnh lớn dần. Megapixels (MP). Đơn vị Megapixels được dùng để diễn tả số điểm (chấm) trên sensor của máy

Sơ đồ so sánh những cỡ sensor khác nhau

ảnh. Mega có nghĩa là triệu. Vậy 24 megapixels là 24 triệu pixels, và là một tấm hình có kích thước chiều ngang 6000 pixels và chiều cao 4000 pixels. (6000 x 4000 = 24 triệu). Focal length. Tiêu cự, hoặc cự ly, được đo bằng mili-mét (mm),

là con số bạn sẽ tìm thấy trên ống kính của các máy ảnh. Tiêu cự càng lớn, độ khuếch đại của ống kính càng mạnh. (Tiếp theo trong Phần 2) AN

(andyfotopro@yahoo.com)

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Gérald Depardieu thoát cáo buộc hiếp dâm

Gérard Depardieu

Văn phòng công tố Paris (Pháp) vừa tuyên bố khép lại cuộc điều tra liên quan đến các cáo buộc cưỡng hiếp của tài tử Gérard Depardieu từng bị phanh phui hồi tháng 8/2018. Quyết định này được đưa ra hồi tuần qua sau khi hàng loạt cuộc điều tra được thực hiện theo quy định nhưng không đem lại kết quả rõ ràng. Phía nhà chứ c trá ch cho biết họ không có đủ các

54

bằng cớ chứng minh Gérard Depardieu là thủ phạm của vụ hiếp dâm nữ diễn viên 22 tuổi tại nhà riêng cách đây gần một năm. Herve Temime - đại diện pháp lý của tài tử lừng danh này cho biết thân chủ của mình đã phải chịu rất nhiều tổn hại không thể khắc phục được. Nguyên nhân chính là do những cáo buộc chưa được làm rõ về nam tài tử sinh năm 1948 đã bị lan truyền

trên các phương tiên truyền thông khiến ông chịu nhiều đả kích, tổn thương về mặt tinh thần. Danh tiếng và uy tín của Gérard Depardieu cũng bị ảnh hưởng không nhỏ. Tr ư ớ c đ ó , v à o t h á n g 8/2018, một nữ diễn viên 22 tuổi đệ đơn tố cáo Gérard Depardieu đã cưỡng hiếp cô tại nhà riêng của tài tử tại quận 6, Paris. Nghệ sĩ trẻ từng khai báo rằng nam tài tử 71 tuổi là người bạn khá thân của gia đình cô. Viện cớ trau dồi kỹ năng diễn xuất cho cô gái này, Gérard Depardieu đã

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

cưỡng hiếp nạn nhân trong một buổi luyện tập và trong một lần cô đến nhà riêng của ông. Thời gian bị cưỡng hiếp được cho là xảy ra vào ngày 7 và 13/8/2018. Gérard Depardieu được biết đến là một diễn viên hàng đầu nước Pháp. Trong sự nghiệp kéo dài hơn 40 năm, ông đã đóng hơn 170 cuốn phim lớn nhỏ. Truyền thông quốc tế tôn vinh ông với danh xưng “siêu sao điện ảnh Pháp”. Nhằm công nhận những cống hiến đặc biệt cho nền điện ảnh nước nhà, Tổng

thống Pháp từng trao Huân chương Bắc đẩu bội tinh, Huân chương Bảo quốc cho nam tài tử 71 tuổi. Năm 2013, Depardieu được Tổng thống Vladimir Putin trao quyền công dân Nga. Suốt bốn thập niên hoạt động nghệ thuật, ông đã hai lần giành được giải César và một giải Quả cầu vàng cho hạng mục ‘Nam diễn viên xuất sắc nhất’ đồng thời được đề cử một giải Oscar. V.T (Theo The Hollywood Reporter)


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

55


THỂ THAO

TM

MONTREAL - OTTAWA

Lịch sử hình thành giải

WORLD CUP NỮ

HUY VŨ

T

rước khi tìm hiểu sâu hơn về giải World Cup Nữ được bắt đầ u ra sao, tưởng cũng nên nhìn lại một chút về sự hình thành của bộ môn túc cầu nữ. Theo Jean Williams, tá c giả củ a nhiều cuốn sách viết về đề tài này, phụ nữ bắt đầu chơi túc cầu ít nhất là từ thế kỷ 19. Tác giả Jean Williams chỉ ra số báo Harper’s Bazaar năm 1869 có đăng một bức ảnh chụp cảnh phụ nữ đang chơi túc cầu. Một số trận đấu giữa Anh Quốc và Tô Cách Lan đã được tổ chức vào năm 1881, và cũng giống như bộ môn bóng chày ở Mỹ, nhiều trận đấu túc cầu nữ ở Anh thu hút hơn 50,000 người hâm mộ mua vé đến coi trong khoảng thời gian Thế chiến I xảy ra và kể cả sau khi chiế n tranh chấ m dứ t. Nhưng không lâu sau đó, Liên đoàn Túc cầu Anh Quốc đã cấm phụ nữ chơi túc cầu, cho rằng bộ môn thể thao này không thích hợp với phụ nữ và có thể tác hại đến khả năng sinh con của họ. Luật cấm phụ nữ chơi túc cầu tương tự cũng được áp đặt bởi các liên đoàn túc cầu Đức, Brazil và nhiều quốc gia khác. Nhưng rồi đến cuối thập niên 1960, khi phong trào nữ quyền lên cao, nhiều đội bóng nữ được thành lập và bộ môn túc cầu nữ lan ra khắp nơi, đặc biệt là ở Âu châu. Trong khi tổ chức FIFA và các quốc gia thành viên vẫn còn đứng ở bên ngoài nhìn vào, một giải vô địch thế giới không chính thức được bảo trợ bởi công ty chế tạo thức uống của Ý là Martini & Rossi đã được tổ chức tại Ý năm 1970 và một lần nữa tại Mễ Tây Cơ năm 1971. Hơn 100,000 người đã đổ vào chật sân Estadio Azteca để coi đội Đan Mạch thắng giải vô địch lần thứ hai liên tiếp trong hai năm sau khi đánh bại đội chủ nhà Mễ Tây Cơ. Các liên đoàn quốc gia tại Anh, Pháp, Đức và một số nơi khác quyết định bỏ luật cấm phụ nữ chơi túc cầu vào khoảng đầu thập niên 1970, và nhờ đó túc cầu nữ đã được FIFA chính thức công nhận. Nhưng không phải vì vậy mà bộ môn túc cầu nữ được khá hơn. Suốt hai thập niên sau khi giải túc cầu nữ quốc tế lần đầu tiên được tổ chức trong hai năm 1970 và 1971,

56

FIFA vẫn không có ý định tổ chức một giải túc cầu nữ thế giới. Đến năm 1986, một thành viên của liên đoàn Na Uy tên là Ellen Wille có lẽ vì đã chờ quá lâu mà không thấy có tiến triển gì trong bộ môn túc cầu nữ, và do đó, tại một hội nghị FIFA được tổ chức ở Mexico City, bà đã nêu lên vấn đề này trước một cử toạ gần như 100% là đàn ông. Bà kể lại rằng lúc đó bà có hơi khớp là vì ngoài bà chỉ có một vài phụ nữ khác trong phòng họp là những người thông dịch. Đó là lần đầu tiên một phụ nữ đã phát biểu tại một hội nghị của FIFA. Những người đàn ông có mặt tại hội nghị hôm đó và ngồi nghe Ellen Wille trình bày vấn đề cũng không hẳn là những nhân vật bênh vực nữ quyền. Chủ tịch FIFA lúc ấy là João Havelange, người Brazil và nắm giữ chức vị này kể từ năm 1974 nhưng chưa từng bao giờ có ý định thúc đẩy để tổ chức một giài túc cầu nữ toàn cầu. Người phụ tá và cánh tay mặt của ông, tổng thư ký FIFA, là một người đàn ông trung niên Thụy Sĩ có tên Sepp Blatter – đúng là Sepp Blatter sau này đã trở thành chủ tịch FIFA từ năm 1998 cho tới 2015, khi ông phả i từ chứ c do hậ u quả củ a cuộc điều tra của chính phủ Hoa Kỳ liên qua đến vụ bê bối tham nhũng toà n cầ u vớ i kế t quả là hà ng chụ c giới chức FIFA tại bảy quốc gia đã bị truy tố và sau đó bị kết án. Blatter hiện nay 83 tuổi, và khi ông lớn lên ở Thụy Sĩ, ý tưởng về túc cầu nữ là một điều gì đó rất xa lạ đối với ông. Trong quá khứ, Sepp Blatter đã từng có nhiều lần phát biểu về bộ môn túc cầu nữ đã làm nhiều người khó chịu. Năm 2004 khi đang là chủ tịch của FIFA, trong một cuộc phỏng vấn, ông gợi ý rằng các cầu thủ nữ nên mặc loại quần soọc chật hơn để tăng sự hấp dẫn. Khi được hỏi là ông có hối tiếc về câu nói này không, ông trả lời, “Không. Tôi nói là họ nên yểu điệu thục nữ, nhưng rồi có người trong giới truyền thông họ nói là tôi nói rằng họ [cầu thủ nữ] nên tỏ ra gợi cảm. Tôi không hề nói vậy. Tương lai là của phụ nữ. Vậy thì làm ơn hãy nhìn cho giống phụ nữ. Dễ thôi.”

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Và điều này nói ra có vẻ khó tin, Sepp Blattercũng chính là một trong những nhân vật giữ vai trò quan trọng nhất trong lịch sử túc cầu nữ. Tại hội nghị FIFA năm 1986, khi vị chủ tịch bắt đầu cho phần đặt câu hỏi và ý kiến, Ellen Wille bước tới bục có máy vi âm và phát biểu. Bà dành ra 10 phút để trình bày với mọi người có mặt hôm đó, nói rằng FIFA cần phải tổ chức giải World Cup Nữ. Và phản ứng của Chủ tịch Havelange, thay vì trả lời trực tiếp với Wille, thì ông đẩy vấn đề đó sang cho người phụ tá của ông. Và vì vậy tất cả mọi con mắt đổ về Blatter. Trong một cuộc phỏng vấn sau này, Blatter kể lại, “Trước hết, tôi có hơi ngạc nhiên về phản ứng của ông chủ tịch. Đấy là thời khắc đáng ghi nhớ khi tôi bị thử thách bởi một phụ nữ về bộ môn túc cầu nữ. Nhưng rồi tôi lại là một người rất vui sướng, bởi vì tôi nói, “Vâng, thưa bà, tôi sẽ nhận sự thử thách này. Rồi bà sẽ thấy. Tôi sẽ cho tổ chức giải World Cup Nữ.” Giả thử nếu không có Ellen Wille, ai biết được sẽ còn phải chờ bao lâu nữa thì FIFA mới có hành động? Tuy nhiên quyết định đó đến kể ra cũng khá trễ cho túc cầu nữ so với những bộ môn thể thao khác. Bóng chuyền và bóng rổ nữ chẳng hạn đã chính thức tổ chức những giải vô địch thế giới từ đầu những năm 1950. Tại sao FIFA phải mất tới 20 năm sau khi đã có một giải túc cầu nữ thế giới được tổ chức thì mới cho tổ chức giải World Cup? Mà họ chỉ tổ chức sau khi có người đặt vấn đề. Và thậm chí giải World Cup Nữ

đầu tiên đó cũng gây nhiều khó hiểu. Trước hết, FIFA không dùng danh từ World Cup là vì họ lo ngại sự kiện này sẽ không thành công. Do đó, tên chính thức của nó là giải Vô địch Túc cầu Nữ Thế giới Đầu tiên. Nhưng những hành động bất xứng của họ vẫn chưa ngừng ở đó. FIFA suýt quyết định dùng quả bóng nhỏ hơn trước khi xét lại và thay đổi ý kiến. Tuy nhiên, các nhà tổ chức đã cho thay đổi một trong những quy định cơ bản nhất của túc cầu là cho giảm thời lượng các trận đấu xuống 80 phút thay vì 90 phút như bình thường. Và để tiết kiệm tài chánh, FIFA bắt buộc các đội cứ cách một ngày thì phải chơi các trận vòng bảng. (Các đội nam tại giải World Cup 1990 được nghỉ ít nhất bốn ngày giữa các trận đấu, và quy định này cho đến nay vẫn còn là tiêu chuẩn dành cho cả nam lẫn nữ.) Đội tuyển nữ Hoa Kỳ đã dành được cúp vô địch nữ thế giới đầu tiên do FIFA tổ chức sau khi đánh bại đội Na Uy trong trận chung kết với tỷ số 2-1. Sau đó FIFA đã xác nhận giải túc cầu nữ trên là một thành công và đã quyết định cho tổ chức giải World Cup Nữ cứ bốn năm một lần kể từ đó – và vì vậy người ta đã nghiễm nhiên gọi phiên bản năm 1991 là giải “World Cup Nữ đầu tiên” mặc dù nó được chính thức gọi bằng một tên khác. HUY VŨ


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

57


THẾ GIỚI QUANH TA

TM

MONTREAL - OTTAWA

Tại sao Canada vẫn chưa xây nhà bằng máy in ba chiều?

H

ôm 26/4 vừa qua, trang mạng Microsoft News đăng tin “New 3D printer can build home in days, says B.C. scientist” (Khoa học gia tỉnh bang British Columbia cho biết máy in ba chiều loại mới có thể xây nhà xong trong vài ngày). Đọc cái tựa này, tôi hơi lấy làm lạ. Tới bây giờ năm 2019, tiến sĩ khoa học gia Paul Tinari của Canada mới giới thiệu phát minh của ông là cái máy in 3D có thể thiết kế và xây một ngôi nhà xong chỉ trong vài ngày. Từ mấy năm nay, nhiều nơi trên thế giới, người ta đã xây nhà bằng máy in 3D như vậy rồi mà: Nga, Trung Cộng, Hòa Lan, Pháp, Ý, Dubai... Chắc phải có một điều gì đó khác lạ. Để xem nha. Năm 2006, Tiến sĩ Behrokh Khoshnevis của Đại học Nam California giới thiệu “Contour

PHAN HẠNH

Crafting System”, Hệ thống Chế tạo Đường viền, một máy in 3D khổng lồ được thiết kế để “in” các tòa nhà theo đúng nghĩa đen. Nó hoạt động giống như một máy in 3D để bàn, nhưng sử dụng cần cẩu để in, với bê tông là phương tiện, để xây dựng khung sườn cấu trúc một tòa nhà. Viện Đại học MIT thì dùng một cánh tay robot điều khiển được có gắn vòi phun bê tông để xây nhà. Năm 2014, công ty Hòa Lan DUS Architect dùng máy in ba chiều “Kamermaker” để xây nhà bằng plastic. Năm 2016, công ty kiến trúc SOM liên doanh với Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ để sản xuất các cấu trúc nhà ở có hiệu quả cao, gồm một cái khung sườn in 3D, kết hợp với hệ thống năng lượng mặt trời. Mặc dù các công trình này chưa có mặt trên thị trường, nhưng họ hứa sẽ cung cấp

Nhà bằng plastic

58

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Nhà trú ẩn

một phương tiện hiệu quả để cung cấp nơi trú ẩn ở những địa điểm xa xôi, cũng như nơi trú ẩn lâu dài để cứu trợ thiên tai. Nhà trú ẩn in 3D có các tấm pin mặt trời trên mái nhà và hệ thống pin tích hợp để cung cấp năng lượng cho cả ngày lẫn đêm, đi kèm với một chiếc xe đồng hành cũng tạo ra năng lượng riêng. Cùng năm 2016, công ty HuaShang Tenda của Trung Cộng xây dựng toàn bộ biệt thự bê tông trong 45 ngày. Công ty dựng khung xây dựng trước, đặt hệ thống ống nước và dây điện, sau đó in cấu trúc bằng 20 tấn bê tông rẻ tiền và máy in điều khiển bằng máy tính. Khu nhà hai tầng rộng 4,305 feet vuông được cho là có thể chống động đất và thân thiện với môi trường. Trở lại chuyện hiện tại, tiến sĩ Paul Tinari cho biết có thể thiết kế và in một ngôi nhà mới trong vài ngày, nhờ vào máy in nhà bê tông 3D mà ông đã phát minh ra. Ông nói: “Tôi đã xem công nghệ phát triển và bây giờ các máy tính đã đủ mạnh để có thể làm bất cứ điều gì, để xây nhà ở một cách

nhanh chóng và ít tốn kém cho người nghèo, hoặc để thay thế những ngôi nhà bị mất do thảm họa.” Trước đó, tại thành phố Burnaby, BC, Tiến sĩ Tinari, người có kiến thức về cả hai ngành kỹ sư kiều lộ và kỹ sư cơ khí, có tổ chức một buổi trình diễn chiếc máy in 3D do ông chế tạo. Ông nói rằng quy trình này «giống như bất kỳ kỹ thuật in 3D nào khác”. Bê tông được đưa vào máy in, một thiết bị trông giống như một cái hộp to lớn treo bằng dây, lơ lửng cao mấy thước trong khoảng không. Máy in nhận thông tin từ máy tính và lần lượt tiếp tục nhả ra bê tông theo khuôn mẫu hình dạng của ngôi nhà đã thiết kế trước. Tiến sĩ Tinari giải thích là máy nhả bê tông xuống từng lớp một để tạo khung sườn gồm toàn bộ tường vách của ngôi nhà; một công việc khá đơn giản. Hỗn hợp bê tông gồm có chất đàn hồi (elastomers), một vật liệu cao su có thể kéo dài ra rồi trở lại hình dạng ban đầu, và chất gia tốc (accelerants) cho phép nó khô


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

59


THẾ GIỚI QUANH TA

nhanh trước khi lớp tiếp theo được đặt xuống. Ông nói nó có thể xây xong lớp vỏ bên ngoài của một ngôi nhà bốn phòng ngủ trong 24 giờ với chi phí chỉ bằng một phần mười chi phí xây dựng bình thường. “Tôi đã xem một toán thợ xây dựng một ngôi nhà gỗ; họ phải mất sáu tháng xây dựng mới xong. Và thật đau xót khi tôi nhận thấy là kỹ thuật xây theo lối truyền thống đó chẳng thay đổi gì mấy kể từ thời La Mã đến nay.” Nguyên mẫu (prototype) máy in được phát triển nhờ sự tài trợ của CARPA, viết tắt của Civilian Advanced Research Projects Agency (Cơ Quan Dự Án Nghiên Cứu Tiên Tiến Dân Sự), do doanh nhân Kathleen Staples làm chủ; khoản đầu tư ban đầu cho dự án này là gần một triệu đô la. Bà nói sự đầu tư này đáng làm lắm vì tiềm năng có thể xây dựng nhiều nhà ở rất nhanh cho những người có thu nhập thấp. Bà hy vọng những ngôi nhà này sẽ giúp cho nhiều người có nhà riêng và sống thoải mái sung sướng. Bà Staples và ông Tinari đều dự đoán máy in có thể được sử dụng trong các khu vực sau thảm họa như lốc xoáy, bão tố, động đất. Ông Tinari nói. “Chúng tôi có thể thay thế tất cả những ngôi nhà đã bị phá hủy ở California trong vài ngày bằng nhà mới xây bằng vật liệu chống cháy.” Tiến sĩ Tinari bắt đầu thử nghiệm máy in 3D vào những năm 1980 khi ông làm việc với Cơ quan NASA. CARPA vừa mới nộp bằng sáng chế

60

cho phát minh máy in 3D của họ. Staples nói rằng Hội Đồng Nghiên Cứu Quốc Gia Canada (National Research Council of Canada) thể hiện sự quan tâm đến việc tài trợ cho dự án. Họ muốn kiểm tra chính thức để bảo đảm rằng cấu trúc của máy in phải an toàn và hiệu quả trước khi cho phép CARPA làm nhà thật ở các khu vực pháp lý (jurisdictions) khác nhau. Tiến sĩ Tinari cho biết CARPA đã hợp tác với U.S. Federal Emergency Management Agency (Cơ Quan Quản Trị Khẩn Cấp Liên Bang Hoa Kỳ) để xây dựng nhà mới cho những người hiện đang sống trong các nhà hộp lưu động (trailers). Ông nói máy tính bây giờ mạnh hơn nhiều cho nên coi như không còn giới hạn nào; máy có khả năng làm mọi thứ. Ông nói, các thế hệ máy in trong tương lai có thể sản xuất bất cứ thứ gì để làm nhà, từ vách thạch cao cho đến hệ thống ống nước đến đồ nội thất. Ông cười nói đùa: “Đến thế hệ máy in 3D thứ năm, không chừng chúng cũng sẽ in ra người nữa đó”. Ông nói như vậy là vì giai đoạn hiện tại được gọi là “the Fourth Industrial Revolution” (Cuộc Cách Mạng Kỹ Nghệ Thứ Tư) hoặc “Industry 4.0” (Kỹ Nghệ 4.0 hay “Internet of Things”, Mạng lưới của Mọi vật. Thuật ngữ “Internet of Things” bao gồm nhiều công cụ tự động hóa hiện đại, công nghệ sản xuất và các loại trao đổi dữ liệu. Nó nói lên sự va chạm, mà cũng là sự nhập lại, của quy trình vật lý và quy trình không gian

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

TM

mạng, hay giữa thực và ảo. Nó giúp kết nối giữa khách hàng và nhà cung cấp. Nó biểu thị khả năng hợp nhất các đặc tính sinh học, vật lý, ảo và hóa học. Ví dụ như trong ngành xây nhà bằng máy in 3D, khi được khách đặt hàng, bộ não máy in 3D lập ra mọi dữ liệu sản xuất cần thiết rồi chuyển ngay cho đối tác phân phối. Tất cả điều này có thể xảy ra đồng loạt liền tức thì (real time), nhờ đó tăng tốc toàn bộ quá trình sản xuất theo cấp số nhân và đòi hỏi ít vật liệu hơn. Ưu điểm trong thi công. Trong thập niên qua, các nhóm nghiên cứu kỹ thuật đã thử nghiệm các cách dùng máy in 3D để tạo ra các thành phần của các tòa nhà và ngôi nhà, căn bản là khung sườn nhà. Sử dụng máy in khổng lồ, bê tông chuyên dụng đặc biệt và một hỗn hợp pha trộn, họ đã tạo ra một loại bê tông dày hơn nhiều để nó có thể tự đứng vững yên vị trí không bị xẹp xuống trong lúc nhiều tầng lớp khác cứ tiếp tục chồng lên mãi. Bằng cách đó, một lĩnh vực khả thi mới đã mở ra cho các kiến trúc sư trên toàn cầu. Những sự hạn chế về thiết kế điển hình không còn nữa, vì các dạng hình cong (curvilinear forms) được xây vừa dễ dàng nhanh hơn vừa đỡ tốn kém hơn so với quy trình xử lý hình chữ nhật. Điều này không những chỉ mang lại sự đổi mới mà còn hóa giải một bí mật nổi tiếng giữa các nhà thiết kế: cấu trúc hình chữ nhật là dạng cấu trúc không vững nhất. Các thành phần cấu trúc từ máy in 3D trong ngành xây cất nhà còn

MONTREAL - OTTAWA

được gọi là “concrete crafting”, là sự sáng tạo bê tông tùy theo trường hợp, dùng ít vật liệu hơn các thành phần tương tự được thực hiện bằng kỹ thuật tạo bê tông tiêu chuẩn. Trong khi các cấu trúc bê tông cong được đổ vào các hình thể đặc, những cấu trúc được tạo ra từ máy in 3D có thể là rỗng. Nhờ vậy dịch vụ xây dựng có thể thực hiện ngay bên trong các cấu trúc của tòa nhà. Đôi khi sự tiến bộ cũng giống như là một cổ máy di chuyển chậm. Mặc dù tốc độ sản xuất gia tăng và mức chi phí được cắt giảm hiệu quả hơn, nhưng tổng sản lượng sản xuất từ máy in 3D chưa có là bao, chỉ nhỏ giọt trong mấy năm qua. Tốc độ của sự áp dụng máy in 3D để xây nhà chậm như rùa bò, chưa có dấu hiệu bùng phát. Bằng chứng là ở Canada chưa có cái nhà nào được xây bằng máy in ba chiều cả, trong khi nhiều nơi khác trên thế giới đã có. Tại Bắc Kinh, một công ty Trung Cộng đã xây dựng một biệt thự rộng 400 mét vuông chỉ trong 45 ngày bằng cách sử dụng một cánh tay robot gắn vào đầu máy in 3D. Trong khi đó, một công ty ở Pháp đang thử nghiệm sử dụng máy in 3D để chế tạo nơi trú ẩn khẩn cấp để chứa người vô gia cư và người dân phải di tản do thiên tai. Còn ở Hòa Lan, công ty chế tạo robot MX3D đã dùng bốn máy in ba chiều robot để xây một cây cầu bằng thép không rỉ cho người đi bộ trong khu đèn đỏ tại thủ đô Amsterdam. Cây cầu dài 41 feet


TM

MONTREAL - OTTAWA

“DFAB House” ở Thụy Sĩ khánh thành ngày 27/02/2019

cần 9,920 cân thép và sáu tháng mới hoàn thành. MX3D kết hợp một robot công nghiệp, máy hàn và phần mềm để tạo ra máy in 3D. MX3D cũng muốn thêm các cảm biến vào cầu để theo dõi những thay đổi về sức chịu đựng lâu bền của nó theo thời gian. Cầu đi bộ này sẽ trải qua một số loạt kiểm tra trọng tải trước khi khánh thành trong năm nay, 2019. Ở Thụy Sĩ, một nhóm gồm tám nhà khoa học từ Đại học ETH Zurich xây dựng một ngôi nhà ba tầng mà chỉ dùng máy in 3D robot. Ngôi nhà này được đặt tên là “Nhà DFAB”, là ngôi nhà đầu tiên được thiết kế, lên kế hoạch, xây dựng bằng các quy trình kỹ thuật số chủ yếu. Dự án không giống như những ngôi nhà in 3D khác. Thay vì chỉ sử dụng một phương pháp xây dựng, “Nhà DFAB” tập hợp một số công nghệ xây dựng kỹ thuật số. Chẳng hạn, một robot cao hơn 6 feet được gắn trên các đường rãnh trên mặt đất và đặt khung lưới cho các bức tường bê tông của ngôi nhà. Sau đó, một máy in cát 3D tạo ra nguyên một tấm trần nhà 80 thước vuông, xong đem gắn vào ngôi nhà. “Nhà DFAB” được dùng làm nơi cư trú cho các nhà nghiên cứu của Đại học ETH Zurich. Apis Cor, một công ty của Nga, phát triển một máy in 3D có khả năng xây dựng một ngôi nhà chỉ trong 24 giờ. Máy dài 4,5 mét, cao 1,5 mét và rộng 1,5, có thể dễ dàng vận chuyển bằng cần cẩu. Máy in 3D này đùn bê tông trên bề mặt rộng 132m², thay vì được lắp đặt trên giàn và đường ray. Hơn nữa, máy in có thể được thiết lập tại chỗ trong vòng 30 phút! BatiPrint, một công ty Pháp, do một nhóm nhà nghiên cứu từ Đại học Nantes, phát triển một kỹ thuật in 3D mới để xây dựng nhà ở xã hội đầu tiên ở thành phố Nantes. Kể từ đó, họ hợp tác với LS2N, một phòng thí nghiệm robot chuyên nghiệp, phát

triển một robot dài 4 mét, đặt 3 lớp vật liệu cùng một lúc. Vật liệu này gồm hai lớp bọt nở (expansive foam) và một phần ba bê tông. Máy in 3D này có thể cầm tay và có thể được vận hành trực tiếp tại chỗ, có khả năng xây tường cao 7 mét. WASP, một công ty của Ý, phát triển một máy in 3D bê tông lớn nhất hiện nay trên thị trường. Máy này cao 12 mét, rộng 7 mét, có cánh tay điều chỉnh dài tới 6 mét. Máy in được đặt tên là BigDelta, nhằm mục đích đối phó với cuộc khủng hoảng nhà ở bằng cách xây dựng những ngôi nhà rẻ, đặc biệt cho các nước đang phát triển. Mục tiêu dài hạn của dự án là để BigDelta có thể đùn rơm và đất, vì vậy các ngôi nhà có thể được xây dựng bằng vật liệu có nguồn gốc tự nhiên ở ngay tại địa phương. WinSun, một công ty của Trung Cộng, tạo ra ngôi nhà in 3D đầu tiên. Họ sử dụng máy in 3D áp dụng kỹ thuật

FDM (Fused Deposition Modeling), theo quy trình từng lớp với xi măng, cát và sợi; những vật liệu này cung cấp đủ sức mạnh cho các bức tường. Với máy in 3D, những tấm vách tường này được làm trước (tiền chế) trong cơ xưởng, xong rồi được chở tới địa điểm làm nhà. Dự án đầu tiên của WinSun được thực hiện ở Thượng Hải năm 2014. Hai năm sau, họ thực hiện một dự án xây nhà bằng máy in 3D đầu tiên ở Dubai năm 2016. WinSun cũng hợp tác với công ty “The Boring Company” của nhà đại kinh doanh nổi tiếng Elon Musk, trong dự án làm đường hầm Hyperloop dài 560km nối Los Angeles với San Francisco, được dự kiến ​​sẽ trở thành phương tiện vận tải nhanh nhất trên thế giới. Một công ty máy in 3D khác của Trung Cộng là HuaShang Tengda chỉ mất một tháng rưỡi để in 3D một ngôi nhà hai tầng rộng 400 mét vuông. Máy in độc đáo của HuaShang Tengda dùng kỹ thuật nội bộ điều khiển bằng phần mềm do họ tự thiết kế khá tinh xảo. Cazza Construction, một công ty có trụ sở tại Thung lũng Silicon, được chọn để phát triển tòa nhà chọc trời bằng máy in 3D đầu tiên tại Dubai! Đặc biệt hơn, CEO của Cazza là Chris Kelsey chỉ mới 20 tuổi! Vào cuối năm 2017, Cazza trình làng máy in 3D robot đầu tiên tên là Cazza X1. Chiếc máy in 3D này có thể nâng 90kg, có tầm vươn ra tối đa 4,7 mét. Máy in 3D này trị giá 480.000 USD; máy Cazza X1 Core cao cấp hơn, trị giá 620.000 USD. Một trong nhiều máy in 3D xây nhà khác của Mỹ là Contour Crafting của Behrokh Khoshnevis thuộc Trường Đại học Nam California, dùng nguyên liệu đặc chế giống bê tông và khô nhanh,

vừa đổ bê tông vừa lắp ống nước và dây điện, ưu điểm để xây nhà cho trường hợp khẩn cấp; D-Shape, của Vương quốc Anh, dùng máy in 3D kỹ nghệ lớn do Enrico Dini người Ý phát minh năm 2006, có thể tạo ra các cấu trúc lớn. Máy in 3D D-Shape dùng kỹ thuật phun chất kết dính với vật liệu trộn cát, nước biển và chất kết dính của magiê, có thể tạo ra các cấu trúc lớn bằng vật liệu giống như đá này. Máy D-Shape mới hiện nay có vỏ khung 6 mét x 6 mét, có 300 đầu phun, mỗi đầu phun (nozzle) cách nhau 20 mm, tạo ra một dung dịch đông cứng lại như đá. WAAM, cũng ở Vương quốc Anh, dùng máy in 3D ra đời từ phòng khảo cứu Đại học Cranfield, có khả năng chế tạo cấu trúc bằng hợp chất kim loại để dùng trong ngành hàng không vũ trụ. XTreeE, công ty xây dựng dùng máy in 3D của Pháp thành lập vào cuối năm 2015 với mục đích tiên phong sản xuất quy mô cấu trúc bê tông, xây dựng nhà ở và các công trình xây cất khác. Đến thời điểm này, trên thế giới đã có rất nhiều nơi dùng máy in ba chiều để xây nhà ở hay mọi công trình kiến trúc khác bằng nhiều loại vật liệu nhân tạo khác nhau, nhưng dường như nó vẫn chưa thuyết phục được lòng tin của người dân Canada. Điều không thể chối cãi là tiềm năng của kỹ nghệ xây cất bằng máy in ba chiều rất to lớn, chắc chắn sẽ bùng phát trong tương lai, chỉ xảy ra nhanh hay chậm mà thôi. Nói tóm lại, tôi vẫn chưa hiểu rõ lý do tại sao đến nay Canada vẫn chưa bắt đầu việc xây nhà bằng máy in ba chiều cho dân nghèo nhờ. Tại sao và tại sao? PHAN HẠNH

Biệt thự HuaShang

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

61


HỘP THƠ TÌM BẠN

TM

2435 - (Trên 4 kỳ) - Trai độc thân, 40 tuổi, chưa từng lập gia đình, đạo Công Giáo. Muốn kết bạn với các bạn gái ở Canada. Nếu hợp sẽ tiến xa. Xin cho mình số phone để tiện liên lạc. Mong thư các bạn. Cám ơn.

Hộp Thư Tìm Bạn 2424 - (Trên 2 kỳ) - Gentleman 58 tuổi, còn độc thân, còn trẻ, con người của tôi thích thật thà, tình cảm, tôn trọng, tiền bạc và vật chất, rất lãng mạn, yêu nghệ thuật, thể thao, âm nhạc, thích tâm sự... 2425 - (Trên 8 kỳ) - Nam ngoài 50, sống tại Toronto, vui vẻ, hiểu biết, rộng lượng, tôn chỉ đạo làm người, tôn trọng và lắng nghe. Muốn tìm một bạn gái đi hết quãng đời còn lại khi đau ốm, bịnh hoạn lo cho nhau cho hết quãng đời còn lại. Nghề nghiệp ổn định. Xin thư về Thời Báo chuyển, sẽ trả lời dù là thư đến muộn. Xin cám ơn. 2426 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 39 tuổi, hiền lành, ngoại hình dễ nhìn, đàng hoàng, công việc ổn định, đã một lần đổ vỡ, mong tìm được người đàng hoàng hiền lành, không vướng bận mong hợp sẽ tiến xa hơn, mong tìm được chân tình thật sự. Xin đừng đùa giỡn, xin cám ơn. 2427 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 59 tuổi độc thân, không vướng bận, tính tình hiền lành dễ hòa đồng. Cao ráo dễ nhìn, nấu ăn không tệ, biết cảm thông. Đang sống làm việc ở Toronto. Tìm bạn tri kỷ người Nam, tuổi 59-69, đàng hoàng, chân thật, không tứ đổ tường, không vướng bận. Thật tâm yêu, muốn có mái ấm gia đình, chân thật, xin cho Email và số điện thoại để tiện liên lạc tìm hiểu. Sẽ trả lời dù thư đến muộn. Xin cám ơn. 2428 - (Trên 4 kỳ) - Gởi bạn hiền thân mến. Tôi có cháu gái 26 tuổi, ở thành phố Rạch Giá, thị xã Kiên Lương, huyện Hà Tiên VN. Cháu làm nghề tóc, tánh tình hiền, vui vẻ, muốn kết bạn Nam và tìm hiểu tuổi từ 3545. Nếu có duyên thì xin cho nhau được cơ hội đến gần bên nhau nơi xứ lạ, tình quê. Ai có nhã ý thư nhờ tòa soạn Thời Báo chuyển giúp. Xin đừng đùa giỡn. 2429 - (Trên 4 kỳ) - Lê Thị Tươi 48 tuổi, gia đình đạo Thiên Chúa, nề nếp. Gia đình sống ở Canada còn lại

62

chị ruột muốn làm quen với các anh sống tại Canada. Sở thích: Nấu ăn và du lịch. Rất mong làm bạn với các anh sống tại Canada nếu hợp sẻ tiến xa. Gia đình đã sống ở Canada chỉ còn lại một mình chị Lê Thị Tươi sống ở VN. Rất mong được làm bạn với các anh cùng sở thích, hợp sẽ tiến xa. Mến chào thư về Thời Báo nhờ chuyển. 2430 - (Trên 4 kỳ) - Nữ 38 tuổi, chưa từng lập gia đình, ngoan hiền lành. Công việc ổn định. Mong tìm bạn trai 38-46 tuổi, chưa từng lập gia đình, người đàng hoàng, hiền lành. Nếu có nhã ý, xin cho số phone, email để tiện liên lạc. Xin đừng đùa giỡn. Cám ơn 2431 - (Trên 4 kỳ) - Nam, độc thân không vướng bận, tuổi ngoài 50 có việc làm, trung bình về mọi mặt, yêu thích du lịch, thiên nhiên, tìm bạn gái người miền nam có cùng sở thích để làm bạn du lịch nếu hợp sẽ làm bạn tri kỷ. Nếu mến xin thư về tòa soạn. Cám ơn. 2432 - (Trên 8 kỳ) - Nữ, ngoài 40 tuổi, người Hà Nội. Hiện đang sống ở Canada ngoại hình dễ nhìn cao 1M 63 nặng 54 Kg, Tính giản dị chân thành, siêng năng thích thể thao du lịch. Sở trường kinh doanh. Mong tìm bạn nam tuổi từ 46-60, tư cách đạo đức tốt, không cờ bạc, nghiện ngập. Nếu hợp sẽ tiến tới, tình cảm lâu dài và mong muốn mở business ở Canada. Thư về Thời Báo xin cho số phone có hình càng tốt. 2433 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có cháu gái ngoài 40 tuổi, đang sống ở Sài gòn, VN. Trông cháu trắng trẻo, nhỏ nhắn, có nhan sắc, tính tình hiền lành, năng động. Có công việc ổn định (cháu đang bán hàng tại sân bay Tân Sơn Nhất, Sài gòn) Anh nào muốn lập gia đình, tôi sẽ cho số phone để hai người liên lạc. 2434 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có một cháu gái, 18 tuổi, cao hơn 1M 60. Đang sống ở Sài gòn, VN, cháu trông xinh xắn, hiền lành. Sắp tốt nghiệp lớp 12. Anh nào muốn làm quen xin số phone tôi sẽ làm cầu nối.

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

MONTREAL - OTTAWA

độc thân, ngoại hình dễ nhìn, tính tình hiền lành, chăm chỉ, có việc làm ổn định. Muốn tìm bạn Nam, hơn tuổi độc thân, không vướng bận, có công việc ổn định, nghiêm túc biết quan tâm và chia sẻ mọi điều trong cuộc sống. Mong tìm được người với tấm lòng thành thật để trở thành bạn đời cùng chung sống những tháng ngày thật nhiều ý nghĩa và hạnh phúc. Xin cho số phone hoặc email. Sẽ hồi âm tất cả. Xin cảm ơn.

2437 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có em gái 26, tuổi, quê ở Rạch Giá Kiên Giang có 2 con ly dị, đã từng du lịch Canada, sắp tới em sẽ qua Canada du lịch 6 tháng. Em muốn tìm hiểu kết bạn nam nếu hợp sẽ tiến xa hơn. Bạn Nam nào có lòng vị tha và có nhã ý muốn tìm 2443 - (Kỳ -6/8) - Nữ, người miền hiểu. Xin vui lòng nhờ tòa soạn Thời Báo làm cầu nối chuyển giúp. Rất vui Nam, ngoài 40 tuổi, ngoại hình không được đón nhận sự chân thành của bạn. tệ, có học vấn hiền hòa sống làm việc tại Toronto, người chăm chỉ có trách Xin đừng đùa giỡn. Cám ơn. nhiệm, không vướng bận, mong gặp 2438 - (Trên 4 kỳ) - Nam, thanh người bạn Nam cũng vậy. Nhất là phải niên 34 tuổi, tốt nghiệp Đại học, việc nghiêm túc trong tình cảm. Nếu không làm ổn định, tính tình vui vẻ, hòa thật lòng muốn tìm một nữa của mình. đồng, muốn tìm bạn gái tuổi từ 28 Xin đừng mất thời gian của nhau. Hữu trở xuống, sinh sống ở Canada hoặc duyên thiên lý mong tương hội.

du học sinh, nếu bạn nào có nhã ý, 2444 - (Kỳ -7/8) - Thế gian đẹp xin cho số phone hay là Email để tiện nhất mặt trời. Đời người đẹp nhất có liên lạc. người em mơ. Nữ, 27 tuổi, sinh trưởng 2439 - (Trên 4 kỳ) - Thanh niên, 60 ở Canada, thông thạo Anh Ngữ, dáng tuổi, người miền Nam, hiền lành tử người nhỏ bé, nhanh nhẹn, tháo vát, tế, vui khỏe, không tứ đổ tường, hiện dáng thư sinh biết nói tiếng Quảng, nói đang ở Toronto, ly dị đã lâu con đã và nghe tiếng Việt không giỏi. Có công lớn. Bấy lâu nay chưa gặp được mối việc ổn định, mong kiếm bạn người duyên lành nhưng vẫn có niềm tin sẽ Việt gốc Hoa, độc thân tuổi từ 25-35 gặp được em chân thật, hiền lành, hiểu vui tính, khỏe mạnh, có việc làm ổn biết, để cùng hưởng hạnh phúc cho định, không nghiện cờ bạc, ma túy, nếu đến cuộc sống này. Anh cũng bình có duyên ông tơ bà nguyệt se giùm, thì thường trên mọi phương diện, cao tiến nhanh hơn. Trăm năm tính cuộc 1M 71, 73 kg, thích đời sống gia đình, vuông tròn, phải duyên anh đến vui thiên nhiên và ..”tôi cũng yêu em”. lòng anh đi. Đông qua Xuân đến Hè lại sang. Thu 2445 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 58 tuổi, đến thương yêu ngập nắng vàng. Em ở nơi đâu, sầu lẻ bóng? Chờ em, anh người Việt gốc Hoa, thật thà đang sống ở Saigon, nhan sắc trung bình, thích vẫn tình chứa chan. du lịch, ly dị, 2 con đã lớn khôn. Thợ 2440 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 51 tuổi, xâm chân mày. Muốn kết bạn với các việt gốc Hoa, tính tình hiền lành, chân bạn Nam ở Canada xin liên lạc qua thật, siêng năng, việc làm ổn định. Thời Báo. Mong tìm bạn gái, tánh tình hiền lành, biết lo cuộc sống gia đình, để cùng nhau chia sẽ, những khi buồn vui, trong cuộc sống hàng ngày, nếu bạn nào mến, xin vui lòng gởi thư qua mục tìm bạn này và xin cho số phone để mình liên lạc và tìm hiểu nhau nhiều hơn. Thành thật cám ơn.

2446 - (Trên 4 kỳ) - Nữ 40 tuổi, hiền lành chịu khó, tính tình giản dị, chân thành, đã một lần đổ vỡ, đang có Business rất bận rộn không có thời gian, nay muốn nhờ Thời Báo tìm bạn giùm. Muốn tìm bạn trai hiền lành đạo đức, không rượu, cờ bạc, nghiện ngập. Muốn tìm bạn trai tuổi từ 41-52. Nếu 2441 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có cháu gái hợp sẻ tính tới tình cảm lâu dài. Xin 20 tuổi, trình độ lớp 11 cao 1M 55. đừng đùa giỡn. Xin cho số phone để Vui vẻ da trắng dáng thon, ở nhà làm tiện liên lạc. nội trợ. Quê Rạch Giá Linh Huỳnh, 2447 - (Kỳ -3/4) - Nam, thanh niên muốn kết bạn nam tuổi từ 25-45 ở 24 tuổi, hiền lành, thật thà, không rượu Canada, nếu có duyên xin cho nhau cơ hội tìm hiểu xa hơn. Ai có nhã ý cờ bạc trai gái. Muốn tìm bạn gái 25 xin gửi thư về Thời Báo nhờ chuyển tuổi trở xuống, sinh sống ở Canada, giúp, tôi sẽ làm cầu nối cho hai người hoặc du học sinh, nếu bạn nào có nhã ý, xin cho số phone, phải biết chút liên lạc ... tiếng Anh vì tôi không rành tiếng Việt, 2442 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 50 tuổi, hợp sẽ tiến xa.


TM

MONTREAL - OTTAWA

2448 - (Trên 4 kỳ ) - Nữ 31 tuổi, cao 1m65 hiền, năng động, cao ráo, có nhan sắc, biết cảm thông, đã một lần dang dở, có 1 con trai. Hiện đang sống và làm việc tại Hamilton. Công việc ổn định. Sở thích: nghe nhạc, du lịch. Biết chia sẻ và thông cảm với người khác. Rất mong được làm quen với các bạn Nam 31-48 tuổi, công việc ổn định, đàng hoàng chân thật, biết chia sẻ trong cuộc sống. Nếu thích hợp sẽ tiến xa hơn. Xin cho số phone, hoặc email để liên lạc. 2449 - (Kỳ -6/8) - Nữ, độc thân, SN 1976, người miền Nam, cao 1M 52, ngoại hình ưu nhìn, tính tình vui vẻ, sống nhân hậu có trách nhiệm với gia đình. Sở thích nấu ăn và du lịch. Hiện sống và làm việc tại Toronto mong tìm bạn tâm sự nam tuổi 50-60 để chia sẻ những buồn vui trong cuộc sống hợp sẽ tiến xa hơn. 2450 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 60 tuổi, độc thân không vướng bận gia đình, trình độ văn hóa tốt, đang làm việc và sinh sống tại Toronto, đạo đức tốt, hiền lành, chân thật. Mong tìm một tấm lòng chân thật và đạo đức tốt để chăm sóc nhau cho đến hết quãng đời còn lại này, vì con cái thời nay bận bịu với gia đình riêng, tuổi già không nên mong đợi. Vậy ai đó có cùng hoàn cảnh với tấm lòng chân thật. Xin vui lòng liên lạc. Chân thành cám ơn. 2451 - (Trên 4 kỳ) - Hoàng Ngân - phụ nữ trung niên, ưa nhìn, nấu ăn ngon, thích chăm sóc nhà cửa. Không vướng bận gia đình. Biết lắng nghe và cảm thông. Mong tìm được người chia sẻ vui buồn trong cuộc sống. 2452 - (Trên 4 kỳ) - Thanh niên độc thân chưa từng lập gia đình, đi làm chưa bao giờ nghỉ. Cao 1M 78, chưa nói được tiếng Việt chỉ nói tiếng Anh. Cần tìm bạn gái để lập gia đình. 2453 - (Kỳ -5/8) - Nam, độc thân, ngoài 50 dưới 60, cao 1M 7, người miền Nam, trên trung bình về mọi mặt, có trình độ, chưa từng kết hôn, chưa có con cái, không gia đình, không thân nhân, đơn độc như một con chim viễn xứ xa bầy lẻ bạn, hiện sống và làm việc tại Toronto, Canada. Nay muốn tìm người phụ nữ độc thân, có khả năng sinh nở, để cùng nhau xây dựng một gia đình hạnh phúc trong muộn màng. Nếu ai có nhã ý, hãy gửi thư về tòa soạn Thời Báo, nhờ chuyển thư, trong thư đầu xin vài hàng tự giới thiệu về mình, địa chỉ email, số điện thoại (Viber/Tango) để tiện liên lạc. Xin hãy đem đến cho nhau những gì tốt đẹp nhất mà mình có thể, để cùng nhau sưởi ấm những ngày đông lạnh lẽo,

gửi cho nhau những cơn gió mát buổi trưa Hè. 2454 - (Kỳ -4/8) - Em đã ngoài 40, chỉ mong, tìm được người bạn đời chân thật, nghiêm túc trong tình cảm, em không đòi hỏi anh phải, giàu sang, chỉ cần anh có phong cách người đàn ông chững chạc, rộng lượng. Mong anh có mật mã mở cửa trái tim em. 2455 - (Kỳ -4/4) - Nữ, 40 ngoại hình dễ nhìn, nguyên là y sĩ bệnh viện Rạch Giá, hiện nay đang ở Toronto. Tánh tình hiền lành, biết lắng nghe, sống có trách nhiệm thích nghe nhạc, nấu ăn. Muốn tìm bạn trai tuổi từ 42-58 có nghề nghiệp ổn định, để tâm sự lúc vui buồn, nếu hợp sẽ tiến xa. Xin cho số phone hoặc Email để tiện việc liên lạc. Xin chân thành cám ơn.

2456 - (Kỳ -2/4) - Nam, 40 tuổi, cao 1M 70cm, ngoại hình dễ nhìn. Đang sống và làm việc ở Toronto. Muốn tìm bạn gái để lập gia đình tuổi từ 36-42. Xin không đùa giỡn. Xin số điện thoại và địa chỉ nếu có nhã ý. 2457 - (Kỳ -2/4) - Nữ, 43 tuổi, hiền, có gương mặt phúc hậu, có tính ít giận và dễ tin người, thích nấu ăn du lịch và nghe nhạc trữ tình, không vướng bận con cái. Muốn tìm bạn nam từ 43-59 tuổi, ít hút thuốc và ít uống rượu. Giống tính tình và sở thích. Xin đừng đùa giỡn, nếu hợp sẽ tiến xa hơn. Theo đạo Tin Lành và muốn tìm người cùng đạo, sẽ tốt hơn. Xin để lại số phone và địa chỉ email cho lá thư đầu tiên. 2458 - (Kỳ -1/8) - Nữ, 47 tuổi, ở Calgary, còn độc thân, hiền lành, vui vẻ, ngoại hình trên trung bình, đã retire vì sức khỏe không cho phép, muốn tìm bạn trai tuổi từ 4759 người Canadian hay Việt Nam sống tại Calgary hoặc tại Toronto nếu có ý định move về Calgary. Tìm người hiền lành, vui tính, vị tha và biết chăm sóc cho người mình yêu, không vướng bận con cái. Nếu có nhã ý làm quen xin thư về tòa soạn. Xin nghiêm túc không đùa giỡn. Nếu có thể xin cho số phone và email. THƯ ĐÃ CHUYỂN: A. L., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - Ha. Ph., Kitchener, ON - Một Người, Toronto, ON Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Le., Toronto, ON

(2 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - D. Ly., Mississauga, ON - T. Q., Concord, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - M. L., Vancouver, BC (3 thư) - S. Le., Vaughan, ON (2 thư) - Ph. Le., Toronto, ON (5 thư) - Một Người, Toronto, ON (3 thư) - V. T., Ottawa, ON (2 thư) - Le., Toronto, ON H. Ph., Maple, ON - Một Người, Toronto, ON - V. H., Mississauga, ON - Ha. Ph., Kitchener, ON - Một Người, Toronto, ON- Một Người, Toronto, ON (3 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - X., Toronto, ON- Một Người, Brampton, ON - Một Người, Brampton, ON - Một Người, Brampton, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, , ON - Một Người, , ON - X. Th., Toronto, ON - L. Ly., Mississauga, ON (3 thư) - Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - Một Người, , ON Một Người, , ON - M. H., Calgary, AB - T., Hamilton, ON - D. Ng., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - H. Hoa, Calgary, AB - M. H., Calgary, AB - T. Ng., Toronto, ON - T. Tr., Brantford, ON - M. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - D. H., Mississauga, ON - H., Toronto, ON - Một Người, Ottawa, ON - T. Ng., Toronto, ON - S. Le., Vaughan, ON - S. Le., Vaughan, ON - Le, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - ABC, Toronto, ON - T.M., Kitchener, ON - Th., Toronto, ON - X., Toronto, ON Một Người, Toronto, ON - T. Bui., Toronto, ON - D. H., North York, ON - K. Ng., Toronto, ON (3 thư) - S. H., Toronto, ON - H., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON Th. Le., Belleville, ON (2 thư) Một Người, Toronto, ON - V. H., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - Đ. T., Toronto, ON (2 thư) - T. Ng., Mississauga,

ON - T. Ng., Toronto, ON - T. P., Toronto, ON - Q. L., Toronto, ON- Một Người, Toronto, ON (6 thư) - Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - L. Ng., North York, ON (2 thư) - My. Ng., Montreal, QC T. P., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON- LTD, Brampton, ON (6 thư) - Một Người, Toronto, ON (3 thöư) - Một Người, London, ON - D. Ly., Mississauga, ON Một Người, Quebec, QC - H. Q., Woodbridge, ON - T. Tr., Brantford, ON - Ng., Montreal, QC (2 thư) - T. T., Mississauga, ON (5 thư) - H. H., Calgary, AB (2 thư) - T. P., Mississauga, ON (3 thư) K. D., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - L. Ng., Montreal, QC - T. Ng., Toronto, ON - M. Vu, Ottawa, ON - H. T., Mississauga, ON - Một Người, Calgary, AB - H. V., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - C. T., Ottawa, ON (2 thư) - C., Toronto, ON (2 thư) - H. D., Toronto, ON (2 thư) - Ng. D., Mississauga, ON - Một Người, Kitchener, ON - Tr. C., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - C. H., Montreal, QC - D. Ng., Mississauga, ON - Ng. Tr., Toronto, ON - V. Ng., Calgary, QC - Đ. T., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - T., North York, ON (2 thư) - T.V.S, Winnipeg, MB (3 thư) - H. Ng., Toronto, ON - T. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - D. Le., North York, ON (2 thư) - T. Tr., Brantford, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - B. D., North York, ON - T. Ng., North York, ON (2 thư) - L. Ng., Toronto, ON - T. Ng., Toronto, ON (3 thư) - Một Người, North York, ON - K. V., North York, ON (3 thư) - T., Toronto, ON M. H., Quebec, QC (2 thư) - H. H., Toronto, ON (2 thư) - C. Le., Montreal, QC - V. Ng., Calgary, AB

* NHẮN CHUNG: - Xin nhắc lại, thư nhờ chuyển xin bỏ vào phong bì nhỏ hơn, dán tem sẵn và dán kín, vì Tòa soạn không chịu trách nhiệm về nội dung thư nhờ chuyển. Bỏ thư nhờ chuyển và lệ phí ($5) vào phong bì lớn hơn, và xin nhớ ghi rõ ở mặt sau bì thư (lớn hoặc nhỏ) là muốn chuyển đến số nào (Thí dụ: Xin chuyển thư này đến mã số 1829 hay 2088 …..) - Thư gởi xin đề rõ: MỤC TÌM BẠN 1114 College St. Toronto, ON. M6H - 1B6 * LỆ PHÍ THAM GIA: - Đăng Lời Tìm bạn: 10đ (tối thiểu 4 kỳ báo) – Nhờ chuyển thư: 5đ cho mỗi một thư.

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

63


TỬ VI TUẦN

TM

MONTREAL - OTTAWA

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu

Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần ba tháng 5 âm lịch khởi từ 13/05 âm lịch (15/06 dương lịch), các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 13, 16. Còn các ngày âm lịch sau đây bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 15, 18.

Tuổi Tý

Vận trình của người tuổi Tý trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Tài chính kém hanh thông nhưng sự nghiệp có phần giảm áp lực. Đối với nam giới: Tiền bạc chi thu thiếu cân bằng nên lúng túng, còn sự nghiệp thì có thay đổi hoặc chưa tiến triển như ý. Có tin vui trong gia đình, được thông cảm và chia sẻ ưu tư nhưng coi chừng sức khỏe vì bài tiết có chút rắc rối. Đối với nữ giới: Sự nghiệp nhiều áp lực vì chuyển biến ngoài dự liệu và do cạnh tranh, ít việc dư thời gian. Có tin vui về giấy tờ hay thân thích. Trong tuần có cơ hội gặp gỡ bè bạn và mở rộng giao tế. Tài chính gây chút bất ổn định cho tâm tư nhưng thử thách chỉ là đoản kỳ không nên quá lo nghĩ. Đối với các vị cao niên: Có cơ hội hoạt động cộng đồng hay đi du lịch, du ngoạn. Nhận quà cáp hay thăm viếng thân tình, an ủi hoàn cảnh vật chất chưa như ý.

Tuổi Sửu Vận trình của người tuổi Sửu trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Sự nghiệp bình thường dần, còn tài chính chưa ổn định, gia đình có tin vui và thăm viếng bận rộn. Đối với nam giới: Việc làm có thử thách và có thể đổi sang một việc mới hay ít việc, hoặc cần thêm thời gian để chu toàn. Tiền bạc bình thường nhưng nguồn phụ chưa có nên đừng đỏ đen hay đầu tư nhiều may rủi. Một thương lượng tài chính chưa có kết quả như mong đợi. Đối với nữ giới: Có thay đổi trong công việc và gặp nhiều thử thách. Tài chính chỉ tạm ổn định nên cần tiết kiệm vì áp lực còn kéo dài. Tình cảm hài hòa trong gia đình và giao tế bên ngoài nhưng vẫn cần thận trọng ngôn ngữ để đừng gây hiểu lầm, di chuyển nên thận trọng. Đối với các vị cao niên: Phòng đau nhức. Dự tính muốn thực hiện chưa thành. Có dịp du ngoạn, du lịch hay thăm viếng hoặc tiệc tùng.

Tuổi Dần

Vận trình của người tuổi Dần trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: xáo trộn về việc làm nhưng tài chính giảm khó khăn. Sớm theo dõi những chứng trạng bất thường trên cơ thể nếu có để điều trị. Đối với nam giới: Di chuyển nhiều, sinh hoạt năng động khiến bận rộn nhưng nên thận trọng bảo vệ an khang. Chưa nên mua sắm quá mức hay đầu tư khoản lớn. Cần có kế hoạch tiết kiệm phòng lúc thiếu hụt. Việc làm có áp lực nên gây lo ngại nhưng “mối bận tâm” hy vọng không kéo dài. Đối với nữ giới: Phòng đau nhức. Sự nghiệp không phát triển như ý và có thử thách gây lao tâm, lao lực. Chưa có quý nhân giúp đỡ nên cần kiên nhẫn chờ đợi. Tài chính tạm bình ổn, vẫn lấy tiết kiệm làm đầu. Tình cảm vui tươi, gặp bạn cũ hay nhận được tin mừng từ thân thích hay bè bạn ở xa. Đối với các vị cao niên: Cần điều độ trong ẩm thực để duy trì sinh hoạt thoải mái. Cẩn thận khi di chuyển và phòng té ngã.

64

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Tuổi Mão Vận trình của người tuổi Mão trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Sự nghiệp ổn định, tài chính bình thường. Tình cảm có xáo trộn do giao tế gặp rắc rối. Đối với nam giới: Việc làm tuy diễn tiến bình thường, có thành quả và tăng nguồn tự tin nhưng có thử thách thay đổi trong tương lai. Có nhiều sáng kiến nhưng chưa thi hành được, nên kiên nhẫn chờ cơ hội. Tiền bạc tạm ổn định. Sinh hoạt nên thận trọng và gắng duy trì quan hệ tốt đẹp với thân thích hay đồng nghiệp. Đối với nữ giới: Giao tế bên ngoài chưa được cải thiện, gia đình có mâu thuẫn cần hóa giải. Việc làm có biến chuyển tuy vẫn lạc quan nhưng dự liệu sẽ có khó khăn. Phòng hỏa hoạn hay rủi ro khi làm việc. Đối với các vị cao niên: Thân tâm thư giãn và lạc quan, có dịp chung vui và tiệc tùng. Giải quyết được một vướng mắc cho một kế hoạch chung.

Tuổi Thìn Vận trình của người tuổi Thìn trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Tài chính kém khả quan và sự nghiệp còn có áp lực khiến thân tâm khó an vui. Đối với nam giới: Chưa có tin phấn khởi về tài chính, như được tăng lương hay nhận phần thưởng hoặc đầu tư có lời hay được trả nợ. Có mâu thuẫn với người xung quanh kể cả với đối tượng nhưng có cơ hội hòa giải. Việc làm có thử thách vì thay đổi hay có thể thay đổi tạo nguy cơ thêm lao tâm, lao lực. Đối với nữ giới: Tránh khẩu thiệt thị phi và nên nhường nhịn vì việc chung, đừng nên quên “hòa khí sinh tài.” Được người quan tâm và khuyến khích. Tuy có nguồn an ủi bổ ích nhưng cần thận trọng trong vấn đề tình cảm vì dễ thêm rắc rối trong môt một tuần bận rộn. Đối với các vị cao niên: Một câu nhịn là chín câu lành. Bận rộn thăm viếng hoặc giao tế xã hội như tiệc tùng, hội họp.

Tuổi Tỵ Vận trình của người tuổi Tỵ trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Sự nghiệp và tiền bạc giảm nhiều áp lực nhưng coi chừng an khang cần duy trì thận trọng. Đối với nam giới: Sự nghiệp dao động, ít việc, thu nhập giảm, cần kiên nhẫn ứng phó. Không có nguồn phụ thu và tài chính có dấu hiệu hao thoát nhưng không gây khó khăn, chỉ cần chừng mực tiêu xài. Coi chừng dây dưa tranh chấp hay cãi cọ. Nên tìm cách hòa giải hơn là tranh thắng. Đối với nữ giới: Phải chi nhiều cho bảo trì máy móc hay sửa sang nhà cửa. Đề phòng chuyện rắc rối do ngôn ngữ hay xúc động quá mức gây ra. Di chuyển nhiều nhưng phải thận trọng tránh rủi ro. Cũng cần phòng cảm cúm hay ho suyễn. Đối với các vị cao niên: Giao tế có vấn đề, cần mềm mỏng và rộng lượng. Điều độ ẩm thực, chừng mực sinh hoạt và phòng đau nhức.


TM

MONTREAL - OTTAWA

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Ngọ

Vận trình của người tuổi người tuổi Ngọ trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Sự nghiệp có biến chuyển tích cực. Tài chính có dấu hiệu ổn định hơn. Đối với nam giới: Di chuyển nên thận trọng và đừng làm việc quá sức hay việc nguy hiểm. Óc sáng tạo được tán thưởng và giúp việc làm dễ dàng. Tài chính bớt hao thoát dần nhờ chi tiêu có kế hoạch. Đề phòng rắc rối về tình cảm nhất là gây ngộ nhận cho người quan tâm tới mình. Phòng ho suyễn. Đối với nữ giới: Phòng rủi ro khi làm việc hay khi di chuyển nhất là lúc ra ngoài, khi giải trí, lúc bơi lội hay leo trèo. Một tuần nhiều nguồn vui với đối tượng, gia đình hay bè bạn. Di chuyển nhiều. Tài chính tuy ổn định nhưng có hao thoát bất ngờ vì chi tiêu ngoài dự liệu và mua sắm quá mức. Giảm đau nhức. Đối với các vị cao niên: Đừng quên: Sức khỏe là vàng. Giao tế bên ngoài được cải thiện, liên hệ với người thân êm ấm.

Tuổi Mùi

Vận trình của người tuổi Mùi trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Tài chính và sự nghiệp thăng tiến tạo sinh hoạt thảnh thơi. Đối với nam giới: Giảm áp lực về sự nghiệp, có cơ hội sáng kiến hay kế hoạch phát huy giúp thành quả tăng. Tài chính vì thế cũng ổn định dần. Vẫn cần có kế hoạch tiết kiệm từ giờ để chờ cơ hội tốt hơn khuếch trương sự nghiệp và đầu tư sinh lời. Được người quan tâm nhưng khó tránh rắc rối về tình cảm như gây mâu thuẫn và tranh cãi. Đối với nữ giới: Có thử thách về công việc nhưng có cơ may hay quý nhân giúp đỡ. Tài chính giảm hao thoát, nguồn chính vẫn vững vàng. Có tin vui trong gia đình nhưng chưa hòa giải được với bạn bè, đồng nghiệp hiểu lầm bạn. Cần quyết định cải thiện giao tế vì có cơ hội hội họp, chung vui. Đối với các vị cao niên: Được tài trợ nhận quà cáp hay giúp đỡ trong sinh hoạt. Gia đình có thể thêm người hay có tin vui từ thân thích, bạn bè ở xa.

Tuổi Thân Vận trình của người tuổi Thân trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Hao thoát tài chính, sự nghiệp có chuyển biến gây mối lo âu và mệt mỏi. Đối với nam giới: Phòng rắc rối với pháp luật và tranh cãi với bạn bè. Tài chính hao thoát ngoài dự liệu nên khoan đầu tư khoản lớn. Di chuyển nhiều như du lịch hay vì tiếp thị, tiêu pha tốn kém. Sự nghiệp có chuyển biến nhưng chậm, phải cố gắng thích nghi nhưng chớ nản lòng. Đối với nữ giới: Tài chính hao thoát do việc mua sắm hay sửa chữa hay cho sức khỏe bản thân và thân thích. Có tin buồn từ bè bạn hay thân thích. Việc làm chưa ổn định vì ít việc hay tăng gia bận rộn mà thu hoạch giảm. Có cơ hội đi xa như du lịch hay thăm viếng và nên tận dụng việc nghỉ ngơi và thư giãn. Đối với các vị cao niên: Có dịp chơi xa hay thăm viếng và cơ hội hòa hợp với sinh hoạt cộng đồng. Nên điều hòa ăn uống và chú ý bảo trì sức khỏe.

Tuổi Dậu Vận trình của người tuổi Dậu trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Sự nghiệp bình thường và tài chính tiến dần tới cân bằng chi thu. Đối với nam giới: Bài tiết hay tiêu hóa có vấn đề cần sớm theo dõi. Tránh tranh cãi và tranh tụng. Các dự án và công việc đều có chiều hướng tiến triển nhưng cuối tuần chậm hơn đầu tuần. Tiền bạc bình thường tuy hao thoát nhiều hơn thu vào nhưng nguồn chính vẫn vững. Tình cảm tuy màu hồng nhưng lại lắm rắc rối gây phiền lụy. Đối với nữ giới: Áp lực công việc gia tăng vì khó khăn nơi công ty hay từ bên ngoài ảnh hưởng tới mình nhưng thành quả vững, thu nhập vững. Được người quan tâm nhưng cũng gây lắm hiểu lầm và ngộ nhận, khiến tình cảm nhiều sóng gió. Tài chính chưa vượng như ý vì chi nhiều hơn thu nên sớm tiết kiệm để dành tài lực cho đầu tư. Phòng đau nhức kể cả nhức răng lợi hay nhức đầu. Đối với các vị cao niên: Hoạt động cộng đồng được nhiều người tán trợ và tạo nguồn vui tinh thần. Phòng mệt mỏi và kém ăn.

Tuổi Tuất Vận trình của người tuổi Tuất trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Tài chính suy thoái và việc làm khó phát triển như dự tính. Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Đối với nam giới: Tài chính có dấu hiệu hao thoát vì chi nhiều, thu giảm hẳn, nợ khó đòi, mức cạnh tranh căng thêm. Công việc tuy tiến triển nhưng chậm và dự án lớn không thực hiện được như ý một phần vì nhân sự, một phần vì hoàn cảnh bên ngoài. Chưa có tin vui mong đợi về một thương lượng tài chính hay về người thân hoặc bạn bè. Đối với nữ giới: Có khoản chi tiêu ngoài kế hoạch như sửa chữa máy móc hay tân trang nhà cửa trong khi người nợ khó đòi, mình nợ đáo hạn. Đau nhức xương khớp hay nhức răng. Cần thư giãn thân tâm và khống chế cảm xúc như buồn, giận để sống lạc quan trong mùa nắng ấm và nhiều cuộc vui chờ đón. Đối với các vị cao niên: Bận rộn giao tế, tiệc tùng và hội họp nhưng khó tránh tài chính gây áp lực. Phòng ho suyễn.

Tuổi Hợi Vận trình của người tuổi Hợi trong tuần thứ ba tháng 5 năm Kỷ Hợi diễn ra như sau: Sự nghiệp kém thuận lợi nhưng tài chính không gây áp lực. Đối với nam giới: Tài chính giảm áp lực, có món tiền bất ngờ hay có cơ may kiếm tiền ở mức độ vừa phải. Có người khác phái ái mộ và giúp đỡ trước khó khăn về việc làm. Tình cảm nhiều mâu thuẫn và phải quyết định một việc hệ trọng. Đừng ân hận về một việc đã làm vì hoàn cảnh gây ra. Đừng quên cải thiện là được. Đối với nữ giới: Sự nghiệp có hướng mới nhưng có áp lực và thêm lao tâm, lao lực. Tài chính chỉ tạm ổn, cần có kế hoạch tiết kiệm hơn nữa để chờ cơ hội đầu tư. Hưởng nguồn vui trong gia đình và trong giao tế. Chưa có quý nhân phù trợ và điều kiện chín muồi nên chưa thể thực hiện dự án tâm đắc. Đối với các vị cao niên: Nên tránh lo nghĩ về những việc ngoài tầm tay mà nên “quẳng gánh lo đi mà vui sống.”

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

65


GÓC ĐỜI SỐNG

TM

MONTREAL - OTTAWA

Ăn kiêng không khoa học dễ dẫn tới ung thư Cái gì thái quá cũng không tốt, ăn kiêng cũng vậy. Thậm chí, nếu ăn kiêng một cách không khoa học cũng có thể dẫn tới ung thư. Một nghiên cứu mới đây cho thấy, chế độ ăn uống có tác động không nhỏ đến nguy cơ ung thư. Ước tính, có khoảng 80.110 trường hợp ung thư mới ở người trưởng thành từ 20 tuổi trở lên ở Mỹ vào năm 2015 chỉ đơn thuần do chế độ ăn uống kiêng khem quá mức. Tiến sỹ Fang Zhang, nhà dịch tễ học về dinh dưỡng và ung thư tại Đại học Tufts, Boston, đồng thời là tác giả của nghiên cứu cho biết: "Tỷ lệ này tương đương với tỷ lệ ung thư do rượu". Nghiên cứu tổng hợp dữ liệu về chế độ ăn uống của người trường thành tại Mỹ trong giai đoạn 2013-2016 dựa trên cuộc khảo sát về sức khỏe và dinh dưỡng quốc gia và cả dữ liệu về tỷ lệ mắc ung thư quốc gia từ năm 2015 của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC). Các nhà nghiên cứu đã sử dụng mô hình đánh giá rủi ro so sánh, bao gồm

ước tính số ca ung thư liên quan đến chế độ ăn kiêng nhằm đánh giá chế độ ăn uống đóng vai trò như thế nào trong gánh nặng ung thư của Mỹ. Zhang khẳng định: "Các nghiên cứu trước đây đã cung cấp bằng chứng mạnh mẽ rằng, tiêu thụ nhiều thịt chế biến sẵn làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng và tiêu thụ ít ngũ cốc nguyên hạt làm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, nghiên cứu của chúng tôi đã định

lượng số lượng và tỷ lệ các trường ung thư mới liên quan đến chế độ ăn kiêng ở quy mô quốc gia". Theo nghiên cứu, ung thư đại tràng và trực tràng có tỷ lệ cao nhất trong số các trường hợp liên quan đến chế độ ăn uống, chiếm ở mức 38,3%. Điều bất ngờ là, chế độ ăn kiêng, tiêu thụ ít ngũ cốc nguyên cám và các sản phẩm từ sữa, thịt chế biến đã góp phần gây ra tỷ lệ ung thư cao nhất. Hiện tại, thực phẩm chế biến sẵn

đang chiếm phần lớn trong khẩu phần ăn của nhiều người trên thế giới. Một nghiên cứu vào năm 2016 cho thấy, 60% lượng calorie trong chế độ ăn uống của người Mỹ đến từ loại thực phẩm này. Sau đó vào năm 2017, một nghiên cứu khác cho thấy thực phẩm chế biến sẵn chiếm tới 50% thực đơn của người Canada và cả Vương quốc Anh. Một nghiên cứu khác được công bố hồi năm ngoái trên tạp chí y khoa JAMA Internal Medicine cho biết, những người thường xuyên ăn thực phẩm hữu cơ sẽ giảm nguy cơ phát triển ung thư, cụ thể là ung thư hạch và ung thư vú thời kỳ tiền mãn kinh. Nghiên cứu của tiến sĩ Fang Zhang đã được công bố trên tạp chí JNCI Cancer Spectrum mới đây. T.V (Theo CNN)

Cà phê giảm nguy cơ mắc bệnh gout! Gout (bệnh gút) xảy ra khi nồng độ a xít uric trong máu cao bất thường. A xít uric hình thành các tinh thể trong khớp, thường ở bàn chân và ngón chân lớn, gây sưng tấy nghiêm trọng và đau đớn. Giảm a xít uric có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh gout và thậm chí có thể ngăn ngừa các đợt bùng phát tiếp theo. Sau đây là 8 cách tự nhiên để giảm mức a xít uric. Uống cà phê

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những người uống cà phê ít có khả năng mắc bệnh gout. Nghiên cứu Sức khỏe Điều dưỡng của Đại học Harvard khảo sát ở nữ giới cho thấy nguy cơ bệnh gout giảm khi uống nhiều cà phê.

66

Phụ nữ uống 1 đến 3 tách cà phê mỗi ngày, giảm 22% nguy cơ mắc bệnh gout so với những người không uống cà phê. Phụ nữ uống hơn 4 tách cà phê mỗi ngày, giảm 57% nguy cơ mắc bệnh này. Một đánh giá có hệ thống năm 2014 còn cho thấy những người uống 3 - 5 tách cà phê mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp nhất. Vì những người bị bệnh gout có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn nên uống cà phê có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của họ. Uống thêm vitamin C

Uống bổ sung vitamin C có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh gout. Một nghiên cứu cho thấy vitamin C làm giảm đáng kể nồng độ a xit uric trong máu, từ đó làm giảm nguy cơ bị bệnh gout tấn công.

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Ăn cherry

Ăn quả anh đào có thể làm giảm nguy cơ bị bệnh goutt, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh. Một nghiên cứu năm 2012 trên 633 người bị bệnh gout cho thấy ăn quả anh đào trong 2 ngày làm giảm 35% nguy cơ bệnh gout. Sự kết hợp giữa thuốc trị bệnh gout allopurinol và quả anh đào làm giảm 75% nguy cơ bị tấn công bởi bệnh gout. Ăn nhiều thực phẩm có hàm lượng purin thấp Tăng cường những loại thực phẩm có hàm lượng purin thấp, có thể giảm dần nồng độ a xít uric. Thực phẩm có hàm lượng purine thấp gồm có: sản phẩm sữa ít béo và không béo, bơ đậu phọng và các loại

hạt, các loại trái cây và rau quả, cà phê, gạo còn cám, bánh mì và khoai tây. Cần lưu ý là không phải ai ăn nhiều purine cũng bị bệnh gout. Tránh uống rượu và nước ngọt Uống nhiều rượu và nước ngọt làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout.

Rượu và nước ngọt bổ sung lượng calo không cần thiết vào chế độ ăn uống, có khả năng gây tăng cân và các vấn đề trao đổi chất. Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh gout và bệnh tim. Thừa cân dẫn đến nguy cơ tăng nồng độ a xít uric trong máu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout. T.L (Theo Medicine News Line)


TM

BẠN GÁI NHỎ TO

MONTREAL - OTTAWA

Tôi nghĩ chắc cũng có nhiều chị ngoài kia mang tâm trạng của nó nên viết thư này, hỏi ý kiến chị coi mình có nên đem chuyện này chia sẻ rộng rãi để các chị đó suy nghĩ kỹ lưỡng hơn trước khi dùng giải pháp làm đẹp bên ngoài, vừa đau đớn vừa nguy hiểm như bạn tôi đã trải qua? Cám ơn chị và chúc chị nhiều sức khỏe. Trâm Lê

Lối tắt Hỏi: Tôi có người bạn gái rất thân thiết từ những ngày còn đi học ở Việt Nam. Sau này vì hoàn cảnh đất nước, cả hai phải di tản ra nước ngoài. Tôi tới Mỹ, bạn tôi tới Bỉ. Chúng tôi vẫn liên lạc với nhau thường xuyên, thỉnh thoảng bay qua bay lại thăm nhau hoặc cùng hẹn về Việt Nam thăm thân nhân còn ở lại bên đó. Vừa rồi bạn tôi qua thăm tôi, dáng vẻ không được vui. Tôi gạn hỏi thì chị nói có chuyện buồn gia đình. Tôi hỏi tới coi chuyện buồn cỡ nào thì chị bật khóc và khai thật là chồng chị lúc này thay đổi tính nết, tối ngày lên Internet tìm bạn gái ở khắp nơi. Tôi xin nói rõ thêm để chị hiểu hoàn cảnh của đôi vợ chồng này. Hồi còn ở Việt Nam, chồng bạn tôi gia đình giàu có và danh giá. Do thế lực ấy, cha mẹ anh chạy chọt lo lót để anh không phải đi lính, không những vậy, còn xuất ngoại du học nữa. Con ông cháu cha, anh cũng ham chơi như phần đông con cái những gia đình này, đi không lại về không nhưng sẵn của cải của cha mẹ, khi di tản qua Bỉ, anh làm chủ một vài bất động sản cho mướn nên bây giờ có lợi tức, không phải làm gì cả. Còn bạn tôi vẫn phải đi làm để có tiền riêng vì không muốn bị nhà chồng coi thường. Lúc biến cố 30 tháng 4 xảy ra, gia đình anh nhiều của cải quá không chạy kịp. Thời đó, dân sang ở Sàigòn đi hết rồi nên bạn tôi tuy không chim sa cá lặn song nhan sắc mặn mòi, trên trung bình và rất có duyên, anh gặp một lần là mê liền. Cưới xong thì gia đình anh bị đánh tư sản nhưng họ cũng đã đủ thời giờ phân tán của cải. Nhà cửa còn lại, họ hiến hết cho chính phủ nên được xuất cảnh hợp pháp. Tôi qua Mỹ sau nhờ chính sách vượt biên bán chính thức. Chúng tôi bắt lại liên lạc và biết tin tức của nhau từ đầu thập niên 80. Vợ chồng bạn tôi có tất cả 3 người con đều đã trưởng thành và anh chị đã có cháu ngoại. Họ sống hòa thuận và cũng hạnh phúc cho tới lần gặp nhau mới đây tôi mới nghe nó than thở.

Bạn tôi thuộc típ phụ nữ biết chăm sóc bản thân nên dù đã gần 60, vẫn có làn da sáng mịn màng và một thân thể thon gọn (so với nhiều người cùng tuổi và cả tôi nữa!) Thấy nó buồn, tôi xin nghỉ việc đưa nó đi chơi đó đây cho khuây khỏa nhưng nó vẫn dàu dàu, không vui. Tôi thương bạn nên cứ theo nằn nì hỏi: “Tao làm gì cho mày vui đây, con khỉ?” Nó ấp úng mãi rồi sau cùng xì ra: “Tao muốn đi hút mỡ bụng, mỡ mắt và làm face lift nhè nhẹ, mày biết bác sĩ nào giỏi, đưa tao đi”. Tôi trả lời nó: “Tao không biết ai hết vì không chú ý tới chuyện này nhưng mày muốn làm thật không thì lên Internet kiếm”. Nói là làm, chúng tôi chúi mũi vào Google. Vì nhiều lý do không tiện nói trong thư này, bạn tôi muốn nhờ bác sĩ Việt Nam vì theo nó nghĩ, dễ trao đổi và cũng dễ thích hợp với vóc dáng người Việt hơn. Đúng ngày giờ hẹn, tôi đưa nó tới phòng mạch bác sĩ. Công việc suôn sẻ, tôi đưa nó về nhà khoảng 3 giờ chiều, để nó nằm nghỉ rồi tôi đi chợ mua đồ tính nấu xúp cho nó ăn tối. Thỉnh thoảng vô ra phòng coi chừng, thấy nó ngủ êm thì cũng yên lòng. Tuy nhiên, 8 giờ tối mà nó vẫn nằm thiêm thiếp, tôi hơi sợ nên lay nó dậy. Nó mở mắt và kêu mệt. Hết hồn, tôi đo áp huyết thấy quá thấp bèn quyết định đưa nó vô bệnh viện và đồng thời báo cho bác sĩ biết. May mắn, nó không bị gì hết, chỉ là mạch tim đập chậm. Đến khuya thì bệnh viện cho về nhà. Tôi hú hồn, cảm tạ Chúa và Đức Mẹ, tự nghĩ bạn mình đã nông nổi, mình còn dại hơn, lỡ rủi ro xảy ra chuyện nguy hiểm thì làm sao đây? Đáng lẽ tôi nên khuyên nó đừng tìm kiếm hạnh phúc bằng con đường tắt, một thân một mình như vậy. Nó muốn có cái eo nhỏ cỡ nào cũng có cô trẻ hơn có cái eo nhỏ hơn nó. Tại sao nó không tin vào những gì nó có trong cuộc hôn nhân gần 40 năm để chấp nhận và sống theo quy luật thời gian cũng như tình cảm mà cứ muốn lộn trở lại con đường không có ai đi lại lần thứ hai được?

Trả lời: Thư chị đề cập đến một vấn đề tế nhị. Thứ nhất, động chạm tới nhu cầu “làm đẹp bên ngoài bằng con đường tắt” (chữ của chị) hiện nay đang có ưu thế đối với nữ giới khắp mọi nơi. Thứ hai, động chạm tới nghề nghiệp của các bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ. Chúng ta đang sinh sống ở một đất nước tự do, có nhiều phương tiện để giúp mọi người tìm hiểu thấu đáo mọi vấn đề rồi lấy quyết định theo nhận thức tự do của mình. Vì vậy, ai cũng có quyền nói hay hành động cách này cách khác nhưng không thể kết luận cách nào hay cái gì đúng nhất, nên theo, ngoại trừ luận cứ đưa ra được chứng minh bằng những công trình nghiên cứu được công nhận trong thực tế. Người phụ nữ có nhiều phương cách làm đẹp mình tùy theo nhãn quan nhìn đời và nhìn bản thân của mỗi vị, tự mỗi người trả giá lựa chọn của họ, người đứng ngoài vô can. Tất nhiên, thân nhân hay bạn bè có thể được hỏi ý kiến và vì được hỏi nên có quyền trả lời (cũng theo quan điểm riêng của người được hỏi và trong giới hạn nhỏ hẹp này thôi). Chị và tôi, chúng ta đang trao đổi với nhau trong hoàn cảnh rất riêng như nói trên, nên rất mong được người đọc lượng thứ nếu phát biểu của chúng tôi không phù hợp với suy nghĩ của qúy vị. 1. Hiện nay, không ai phủ nhận được vẻ đẹp do phẫu thuật thẩm mỹ trong điều kiện dịch vụ được thực hiện bởi một bác sĩ có huấn luyện chuyên môn, có con mắt nghệ thuật và có đạo đức nghề nghiệp chứng minh qua thành tích cụ thể. Một bác sĩ giỏi có khả năng cân nhắc các đường nét nơi khách hàng, sao cho mới/cũ hài hòa, không mất cân đối hay lệch lạc so với tổng thể sau khi sửa chữa, thêm bớt vào tác phẩm của Tạo hóa. Các nghệ sĩ trình diễn cần tới dịch vụ “làm đẹp bên ngoài bằng con đường tắt” nhiều nhất vì họ phải chạy đua với thời gian, vì ngoài những giây phút xuất hiện ngắn ngủi trên sân khấu, hình ảnh đẹp mắt in trên posters quảng cáo, họ không có ràng buộc mật thiết nào khác với khán giả trong cuộc sống khiến phải cần đến nhiều yếu tố chìm ẩn bên trong.

2. Những vị cao niên mí mắt bị sụp quá, vừa khó nhìn, vừa trông già nua, cần nhờ bác sĩ giúp lấy đi một chút mỡ trên dưới. 3. Những dấu hiệu của tuổi tác như chấm đồi mồi, vết chân chim ở đuôi mắt, khóe môi hơi xệ v.v... chỉ cần các phương pháp săn sóc da nhẹ nhàng và đều đặn hằng ngày là giải quyết tốt đẹp. 4. Đúng như chị viết trong thư, một đôi vợ chồng trải qua 40 năm hôn phối, có những nét đẹp thật và bền vững; có những khuyết điểm hay cố tật đã trở thành quen thuộc và quen chấp nhận; có những ràng buộc đôi khi thấy vướng bận nhưng nếu mất đi là lập tức cảm thấy chông chênh. Tình yêu ban đầu có thể đã tan chảy với thời gian và thử thách, đã thay da đổi thịt để hóa thân thành nhiều thứ tình khác: tình vợ/chồng, cha/con, mẹ/con, ông/cháu, bà/cháu, tình bạn, tình đồng chí, tình huynh đệ, tình người, quấn quýt, bện vào nhau thành mối dây thắt buộc khó đứt trừ phi đôi bên quyết tâm phá bỏ. Đúng như chị nhận xét, bạn chị chịu hy sinh, một mình trải qua lo lắng và ngay cả hiểm nghèo để có cái eo thon nhưng bất cứ cô thiếu nữ trẻ đẹp nào khác cũng có cái eo thon hơn, bạn chị làm sao tranh đua lại trong khi chị ấy có cả chục thứ không ai khác tranh đua với chị ấy được mà lại không thấy, không tin vào sức mạnh của những thứ đó! Những người đàn bà làm chủ một gia đình đã ở vị thế cao trọng nhất, đừng tự hạ mình để bị so sánh hay chọn lựa. Hãy giành lấy quyền ban phát thay vì xếp hàng ở chỗ người đi xin, phải van vỉ mà thường là không được gì. Ông chồng bạn chị đi tìm thú giải trí trong thế giới ảo, chị ấy cần biết tổ chức cuộc sống gia đình sao cho vui hơn, hợp lý hơn vì thời gian chị ấy đi làm, ông ấy có thể buồn chán. Vấn đề giản dị, đừng tưởng tượng nhiều và làm cho tình thế rắc rối thêm, khổ mình, khổ cả người bên cạnh, tựa như nhức đầu mà lại uống ganidan. Sau cùng, cũng xin mạn phép chia sẻ với quý chị: bông hoa nào cũng héo tàn nhưng mùi hương riêng của một loài hoa sẽ được yêu mãi. BÙI BÍCH HÀ

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

67


TRUYỆN DÀI

 Tiếp theo kỳ trước

“Bài văn của Khiên Khiên em đã đọc rồi.” Văn Tuấn nói tiếp: “Thầy Chương chỉ nghe đoạn mở đầu liền cho không điểm. Hơn nữa, thầy còn phê năm chữ: “Đạo văn đáng xấu hổ”. Nghe nói hồi trước môn ngữ văn của Khiên Khiên đều đạt điểm rất cao. Lên đến cấp ba, gặp phải thầy Chương, không những điểm số của cô ta rớt xuống, mà còn chưa bao giờ nhận được lời khen ngợi, cô ta bất mãn thầy Chương đã lâu. Bây giờ, thầy Chương còn cho cậu ta “không điểm”, lại nói “đáng xấu hổ”. Đây là điều Khiên Khiên không thể chịu đựng nổi. Cô ta cầm bài văn đi tìm thầy Chương lý luận, bắt thầy Chương đưa chứng cứ, nếu không có nghĩa thầy đặt điều, hủy hoại danh dự của cô ta. Thầy Chương bị ép buộc, cuối cùng cũng nói ra tác giả của bài văn, thậm chí cả thời gian phát biểu bài văn đó. Em không nhớ rõ, hình như bài viết đăng trên một cuốn tạp chí nào đó từ mấy năm trước. Tác giả tên là...à đúng rồi, tên là Hải Thiên.” “Trời!” Liễu Địch và giáo sư Tô đồng thanh kêu lên một tiếng. Văn Tuấn nhìn họ bằng ánh mắt kỳ lạ, không hiểu tại sao họ kinh ngạc như vậy. Nhưng cậu không thắc mắc, mà kể tiếp: “Tóm lại lúc đó Khiên Khiên chỉ biết há hốc mồm. Chứng cứ của thầy Chương khiến cô ta á khẩu. Từ lúc vào trường, cô ta được các thầy cô giáo coi như hòn ngọc trên tay, chưa bao giờ chịu sự sỉ nhục như vậy. Thế là cô ta thẹn quá hóa giận, đột nhiên thốt ra một câu: “Thầy Chương, thầy chỉ bắt nạt những người như chúng em mà thôi. Nếu Liễu Địch làm vậy, liệu thầy có cho chị ta điểm 0 hay không?” Liễu Địch giật mình thảng thốt. “Sắc mặt thầy Chương tái nhợt. Thầy cuộn hai bàn tay, mím chặt môi, cố gắng khống chế bản thân. Sau đó, thầy bình tĩnh trả lời: “Cô ấy cũng từng bị tôi cho không điểm làm văn.” “Mọi người đều đờ ra. Chẳng ai nghĩ ra nguyên nhân tại sao bài văn của chị lại bị thầy Chương cho không điểm. Khiên Khiên một lần nữa cảm thấy thất bại. Cậu ta bất chợt bướng bỉnh hét lên: “Nhưng thầy từng dụ dỗ chị ta.” Ầm một tiếng, nắm đấm của Liễu Địch đập mạnh xuống mặt bàn. Cô không thể chịu đựng sự sỉ nhục từ câu nói này. Thân hình cô lảo đảo, tựa hồ sắp ngã xuống đất. Giáo sư Tô vội đỡ cô từ đằng sau.

68

TM

Văn Tuấn giật mình, cậu hết nhìn Liễu Địch lại nhìn giáo sư Tô, không biết có nên kể tiếp. Liễu Địch định thần, sắc mặt cô tái nhợt đến cực điểm. Nhưng cô cất giọng kiên quyết: “Em kể tiếp đi!” “Cô ta vừa nói ra câu đó, cả lớp chúng em đều sửng sốt. Nhưng Khiên Khiên cứ như bị ma nhập, tiếp tục hét lớn tiếng: “Thầy Chương, thầy bị mù thật sao? Thầy bị mù mà thầy biết nữ sinh nào xinh đẹp nhất trường, sau đó thầy cho người ta làm đại diện của thầy rồi quyến rũ người ta. Hai người ở trong văn phòng đóng chặt cửa tình tình tứ tứ, ôm ôm ấp ấp ở bến xe, ở nhà thầy càng không biết làm ra chuyện bẩn thỉu gì. Thầy tưởng thầy có thể che mắt thiên hạ hay sao? Lẽ nào thiên hạ cũng đui mù giống thầy? Là một nhà giáo, vậy mà thầy đi dụ dỗ học sinh. Thầy có tư cách gì đứng ở đây nói tôi “đáng xấu hổ?” Thật ra, kẻ đáng xấu hổ nhất là thầy và Liễu Địch. Thầy và chị ta một người dụ dỗ mê hoặc, một người tự nguyện lao vào vòng tay của thầy giáo mình; một kẻ hạ lưu đê tiện còn một kẻ vô liêm sỉ; một kẻ ra vẻ đạo mạo còn một kẻ giả vờ đứng đắn. Nhưng thực ra đều là đồ dơ bẩn...” “Sau đó một tiếng bốp vang lên, thầy Chương cho Khiên Khiên một bạt tai!” “Tát rất đúng!” Giáo sư Tô lên tiếng. Nếu Khiên Khiên có mặt ở đây, chắc ông cũng lập tức cho cô ta một bạt tai. Liễu Địch không lên tiếng, sắc mặt cô trắng bệch đến đáng sợ, cô có cảm giác nghẹt thở. Những lời vô căn cứ này, tại sao có thể lan truyền, sao có thể nói ra một cách tàn nhẫn như vậy? Văn Tuấn nhìn Liễu Địch bằng ánh mắt đồng tình: “Liễu Địch, chị đừng tức giận. Thật ra, những lời này sớm muộn cũng có người nói, Khiên Khiên chỉ là người đầu tiên dám thẳng thừng thốt ra miệng mà thôi.” Liễu Địch rùng mình, cô cảm thấy khí lạnh lan tỏa tới mỗi tế bào trên thân thể. Cô đột nhiên hiểu ra, tình cảm của cô và thầy Chương không được xã hội thừa nhận; thậm chí còn bị bóp méo, xuyên tạc và phỉ báng. Lúc cô vẫn chưa ý thức được tình yêu, dư luận đã hủy diệt tình cảm của cô. Đến lúc này, Liễu Địch thật sự lĩnh ngộ mặt tàn khốc của xã hội. Văn Tuấn thở dài, tiếp tục câu chuyện của cậu: “Cái bạt tai của thầy Chương vừa mạnh vừa chuẩn xác, khiến một bên má Khiên Khiên sưng vù. Lần đầu tiên em chứng kiến bộ dạng phẫn nộ của thầy. Sắc mặt thầy đanh lại, hơi thở phì phò, giống một con bò đực bị chọc giận. Thầy nghiến răng nói từng câu từ chữ một: “Trước khi tôi cho em cái tát thứ hai, mời em mau cuốn xéo khỏi phòng học này.” “Thầy Chương không nói nhiều, nhưng mỗi từ như phun ra ngọn lửa, mang uy lực có thể thiêu cháy tất cả. Khiên Khiên hoàn toàn sững sờ, cô ta không ngờ mình lại bị đánh. Một lúc sau, cậu ta mới có phản ứng. Nhưng đứng trước thầy Chương đang nổi giận, cậu ta không dám mắng thêm một câu. Cuối cùng, cô ta gào khóc: “Chương Ngọc, thầy cứ đợi đấy!”. Nói xong, cậu ta chạy khỏi phòng học”. “Có thể tưởng tượng, chuyện Khiên Khiên bị thầy Chương đánh nhanh chóng lan ra toàn trường. Buổi trưa, em đến văn phòng thầy Chương sớm hơn thường lệ. Không hiểu tại sao, em hơi lo lắng cho thầy. Em biết, câu “thầy cứ đợi đấy” của Khiên Khiên không phải nói chơi. Về phần tại sao “không phải nói chơi”, bản thân em cũng không rõ. Thầy Chương không giống mọi ngày, thầy không phải sợ hãi, mà là có nhiều tâm sự, tựa hồ trong lòng có

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

MONTREAL - OTTAWA

gánh nặng gì đó. Thầy không lập tức chấm điểm bài văn mà ngồi trầm tư rất lâu. Sau đó, thầy đột nhiên hỏi em: “Văn Tuấn, em hãy nói thật cho thầy biết, tin đồn về thầy mà Khiên Khiên nói ngày hôm nay, có phải đã lưu truyền một thời gian dài hay không?” “Em không ngờ thầy Chương tinh ý như vậy. Em chẳng có cách nào che giấu thầy, cũng không dám giấu giếm, đành nói sự thật: “Vâng ạ, lúc mới nhập học, em có nghe phong thanh một số chuyện, bây giờ đã lan truyền khắp trường, hơn nữa còn rất khó nghe”. Thầy Chương nhè nhẹ gật đầu, sắc mặt thầy nặng nề, tựa hồ lời của em chứng thực suy nghĩ trong lòng thầy. Sau đó, em và thầy bắt đầu chấm điểm bài văn. Một điều khiến em rất khâm phục là, xảy ra chuyện lớn nhưng thầy Chương vẫn bình tĩnh nhận xét bài văn, phảng phất không bị ảnh hưởng. Tuy em không thích thầy, nhưng không thể không kính phục dũng khí của thầy.” “Làm đến quyển bài tập thứ ba, cửa văn phòng đột nhiên bị đá bật ra. Khiên Khiên và anh họ của cậu ta xuất hiện ở cửa. Anh họ của Khiên Khiên là huấn luyện viên tán thủ (võ tự do) của thành phố. Anh ta vừa xuất hiện, em biết ngay nguyên nhân vì sao. Quả nhiên, anh họ của Khiên Khiên nói: “Chương Ngọc, thằng chó này dám đánh em gái tao, mày không muốn sống rồi phải không? Mày dám giở trò trên đầu ông nội mày. Hôm nay nếu không dạy dỗ mày, mày cũng không biết tao là ai?” “Thầy Chương liền đứng dậy. Em rất kinh ngạc khi thấy thầy không hề sợ hãi khi đối mặt với hoàn cảnh này. Thầy đứng thẳng người, ngẩng cao đầu, cất giọng đanh thép: “Không sai, tôi đã đánh em gái của anh. Là một người giáo viên, tôi không nên đánh học sinh của mình, nhưng là một người có máu có thịt, tôi phải đánh em gái anh, bởi vì em gái anh đã lăng nhục nhân cách của tôi, đồng thời lăng nhục nhân cách và danh dự của học sinh tôi yêu quý nhất. Kẻ sĩ có thể chết chứ không thể chịu nhục. Tôi không thể tha thứ cho người sỉ nhục tôi, càng không thể tha thứ cho người sỉ nhục học sinh của tôi. Nếu anh đánh tôi, tôi sẽ không đánh lại, bởi vì là một người thầy giáo, tôi nên chịu sự trừng phạt. Có điều, tôi nói cho anh biết, anh đánh tôi, tôi không oán hận; tôi đánh em gái anh, tôi cũng không hối hận. Nếu anh lăng nhục tôi và học sinh của tôi, dù không phải là đối thủ của anh, tôi cũng sẽ động thủ với anh.” “Nói hay lắm!” Liễu Địch và giáo sư Tô cùng kêu lên. Thanh âm của hai người rất khẽ, nhưng không che giấu niềm tự hào. Văn Tuấn liếc qua bọn họ, cậu ta đột nhiên nhận ra hai người trước mặt rất tán thưởng thầy Chương, người không được cả trường hoan nghênh. Cậu ta nói tiếp: “Đúng vậy. Lúc đó, em cũng bị chấn động, thậm chí quên cả sợ hãi. Em chợt cảm thấy thầy Chương có một tinh thần rất hiếm gặp, tinh thần đó khiến em cảm động. Anh họ của Khiên Khiên dường như cũng bị chí khí đường đường chính chính của thầy Chương làm cho khiếp sợ. Anh ta lặng lẽ nhìn thầy Chương vài giây rồi quay người rời khỏi văn phòng. Khiên Khiên vô cùng thất vọng, cậu ta vừa chạy đuổi theo vừa hét: “Anh, anh đã nhận lời trả thù cho em. Anh đã nhận lời...”

 Xem tiếp kỳ sau


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

69


TM

A01 : Ăn Uống Nhận đặt bò cuốn lá lốt, đông đá hoặc nướng sẵn. Xin gọi Cô Chín: (514) 892-2317

C03 : Phòng Share/Thuê Phòng lớn sous-sol cho thuê, gần métro, bao tất cả bếp riêng, sinh viên nữ, 400$, vào ngay. (514) 755-6559

C04 : Bsmt. Cho Thuê Métro St. MIchel 4 1/2 sous-sol cho thuê giá 550$. Không bao, vô 1/07/2019. Liên lạc: (514) 625-7979

C05 : Apt. Cho Thuê 3 1/2 cho nữ học sinh Métro Viau. Đầy đủ tiện nghi, sạch sẽ Bao điện, sưởi máy giặt,bếp.o bail (514) 255-0767

C09 : Sang Tiệm Ottawa Cần sang tiệm nails 6 ghế, 4 bàn, hoạt động 7 năm, good income, giá đặc biệt nếu có thành ý (343) 996-8266

Tiệm nail khu West Mount

Cần sang gấp gấp tiệm nail, tiệm đông khách, tiền rent rẻ. Xin liên lạc: (514) 824-8828

Cần sang tiệm Regal Nails

trong Walmart. Cách Montréal 40’, khách ổn định, lý do về hưu. Thanh 6:00pm: (514) 653-6824

Cần sang tiệm Regal Nail trong Walmark khu Kanata. Liên lạc Mai: (613) 836-9988

Sang tiệm giặt ủi & sửa quần áo trong Montréal, có từ 35 năm. Thu nhập cao. Lý tưởngcho chủ tự làm. Xin gọi Picard: (514) 233-8620

70

Cần sang tiệm nail trong mall L/L sau 18H30-21H30 Cần thợ tay chân nước/ bột. Bao hoặc ăn chia (438) 992-6544

Cần sang tiệm nail ở Valleyfield

Vì lý do sức khỏe.Tiệm mới mở. Địa điểm rất tốt. (450) 373-5752

Bán tiệm nail

Tiệm mới,đẹp. Khu nhà giàu. Khách ổn định quanh năm. (514) 564-7979

Cần sang tiệm nail

Khu fleury vì thiếu người trông coi. 5 bàn, 3 ghế. Tiệm lâu năm. Khách ổn định. (514) 383-9610

Chuyển vùng cần bán

Tiệm nail khu pierrefond nằm trong tiệm tóc sang, trong plaza. Rất đôngkhách. 2 bàn, 2 ghế. Rent 500$/tháng Giá bán 8000$. (438) 885-4888

G01 : Cần Người Vùng Trois-Riviere Cần gấp nam nữ thợ nails kinh nghiệm, lương bao $900- $1000/tuần, làm việc 6 ngày, bao ăn ở. Chổ làm vui vẻ lâu dài Xin gọi: (819) 379-7111 (819) 979-0788

Cần Gấp! Gấp!

Kanata Noodle House

Cần 4 đầu bếp có kinh nghiệm, 8 phụ bếp, 6 phục vụ bàn. Xin gọi Hà: (613) 286-6604 or Thanh: (613) 986-8817

Cần người

bếp full-time. Xin liên lạc: (514) 743-0703

ở nghĩa trang Le repos ST Francois D’Assie. Ai có ý xin gọi. Liên:(514) 336-8144 Chính: (514) 710-8144

chef sushi,Maki man, phụ bếp có kinh nghiệm. NHận dạy cuốn sushi: (514) 621-7388

đủ loại , đủ màu, đủ kích cỡ gạch men vuông của Ý chất lượng số 1. Đại hạ giá 75% Xin gọi: (514) 662-6293

Làm mới phòng tắm,bếp

Thay sàn, cửa. Sửa điện,nước. Đóngmộc. Hoàn hảo sous-sol. Bình: (514) 294-6348

Tom Nguyễn ở Ottawa

Sơn sửa nhà từ A-Z. Chất lượng, uy tín. Giá cả phải chăng. Estimate free (613) 882-2872

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

khu downtown Montréal cần phụ bếp có kinh nghiệm. Lương trả check. Xin gọi: (514)518-7979

Restaurant Asiatique ở Laval

Cần thợ cuốn sushi

Đại hạ giá, tổng thanh lý

Nhà hàng Châu Á

serveur và busboy nam .. Liên lạc hoặc text (514) 966-6269 (514) 523 9703

Nhà hàng gần métro cần:

HộpTV coi hơn 100 đài VN &hải ngoại 1.000chanel Canada& USA Gọi Huy: (416) 880-8396

D01 : Sơn - Sửa Nhà

Cần tuyển Serveur biết tiếng Pháp, phụ bếp & người cuốn Maki. (514) 924-3709 (514) 262-3882

Nhà hàng Ottawa

Việt TV box

Cần sang 2 miếng đất

Nhà hàng

Bếp và server có kinh nghiệm. (514) 393-8116 Tiệm nail cần thợ bột giỏi (514) 261-0083

dọn dẹp nhà & ủi đồ only 1 ngày Chủ Nhật hoặc thứ Hai, hoặc thứ Sáu ở West Island Liên lạc: (514) 755-6789

C11 : Cần Bán

MONTREAL - OTTAWA

Nhà hàng cần gấp

Nhà hàng ở Terrebonne

Cần phụ bếp làm full/part-time. Liên lạc anh Lực: (514) 774-0893

Nhà hàng Thái Sơn

Cần người phụ bếp cuối tuần (514) 948-1930

Nhà hàng Kyomi-Lasale

Cần 2 người bếp full-time. Mức lương cạnh tranh+tip. Bữa ăn nhân viên includ. Môi trường làm việc thoải mái. Giờ giấc linh hoạt Liên lạc Frédéric: (514) 833-6317 email:frederic.tran@longtingroup.com

Cần chạy bàn, làm bếp có kinh nghiệm. Trả check.trả lương tùy khả năng Liên lạc: (613) 700-5342

Cần bếp có hoặc không kinh nghiệm. Xin gọi: (514) 781-8897

Cần người phụ bán bánh mì Biết nói tiếng Pháp. Ngay metro Iberville. Full-time. Xin gọi: (514) 578-5599

Nhà hàng vùng Québec

Cần serveur, bếp có hoặc không có kinh nghiệm, full hoặc part-time. Bao ăn, bao ở. Có bảo hiểm privé. Xin gọi: (514) 402-2404

Phở 28 Laval

Cần chạy bàn full/part-time. Xin liên lạc: (450) 490-7288

Nhà hàng cần phụ bếp

Tiệm cách Montréal 40’. Nếu muốn ở lại sẽ bao ăn bao ở . Xin gọi: (514) 463-7644

G11 : Cần Thợ Nails / Tóc Tiệm nail Cần thợ chân tay nước kinh nghiệm. Làm gần Métro Atwater. Xin gọi: (514) 931-9943 (514) 559-3540

Tiệm nail trên đường St. Laurent-Ottawa

Cần thợ nails gấp, full/part-time, tiệm đông khách, không kinh nghiệm sẽ chỉ dẫn thêm. Xin gọi: (613) 799-1562


RAO VAËMONTREAL T - CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI - RAO VAËT - CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI - OTTAWA TM

Tye Nails - Fort McMurray Alberta Cần thợ nail biết everything, lương bao $5000/tháng, trên ăn chia theo kinh nghiệm, bao chỗ ở, có xe đưa đón. Xin goi: (587) 276-3888 (519) 697-0986

Tiệm ở metro Jean Talon Cần thợ nail biết làm móng bột, tay chân nước kinh nghiệm. Liên lạc: (514) 567-2294 (450) 973-4916

Tiệm Nails tại Rockland - Ottawa

Cần thợ bột, tay chân nước, lương thỏa thuận, có chổ ở. tip hậu. Xin gọi Cindy: (613) 252-6271

Tiệm nail vùng Montreal

Cần gấp thợ bột full time/ part time. Chổ làm vui vẻ.Lương cao, tip hậu (514) 975-1073

Ottawa - Trong Shopping Lớn

Cần thợ Nails có kinh nghiệm. Bao lương $150/ngày hoặc ăn chia. Cần sang tiệm chủ về hưu (613) 841-8808

Cần gấp thợ bột & tay chân nước

bao lương hay ăn chia. (Thợ bột kinh nghiệm 150$/ngày. Xin gọi: (514) 528-9293 (514) 571-2975

Ottawa KanataDanynail&Spa

Cần thợ nail nữ chân tay nước bao lương 100$/ngày.Hơn chia 50% thợ bột bao $130/ngày. hơn chia 55%, việc làm lâu dài.Tip cao Danny: (613) 793-5678

Cần thợ nail nữ

Có kinh nghiệm bột và chân tay nước, full/part-time, khu Chomedey Laval Xin gọi: (450) 687-5304 (514) 549-8975

Tiệm nail ở Laval

Cần thợ bột hoặc chân tay nước kinh nghiệm. Xin gọi: (450) 681-0199 (514) 691-6849

Cần thợ nail

làm chân tay nước và móng bột, tiệm ở trong Wal-Mart Orleans Xin gọi: (613) 797-0955 (613) 590-1424

Cần thợ nail

biết làm tất cả, full/part-time, 5’ đi bộ metro Xin gọi: (514) 564-7979

Cần gấp thợ chân tay nước có kinh nghiệm Bao lương. Tiệm cách Laval 20’ (514) 679-2212

biết làm everything bao lương $5000 hoặc hơn ăn chia. Xin gọi: (587) 726-1239 (778) 919-9907

Chân tay nước hoặc bột . Tiệm gần métro Guy-Concordia (514) 424-6633

bột hoặc chân tay nước kinh nghiệm & biết Waxing. Fulltime. gần métro Plamondon. (438) 877-0300 (514)804-5366

Cần gấp thợ nail

cần thợ nail có kinh nghiệm làm bột, tay chân nước, wax. Xin gọi Lyly: (514) 553-8969 (514) 270-9898

Thành Phố Kingston

Ottawa / Orleans - Cần Thợ Nails

Cần thợ Nails biết làm everything, bao lương $1,000/tuần. Xin gọi Kim: (613) 530-7273

Nam /nữ, bết làm móng bột, chân tay nước, waxing, bao lương trên ăn chia. Xin gọi: (613) 606-5489 (613) 841-4724

Tiệm nail trong mall

Cần thợ nail trên 2 năm kinh nghiệm Bao lương hơn ăn chia Xin gọi: (514) 806-5871

cần thợ bột 130-150$ ngày. Chân tay nước 110-130$/ngày. Bao ở Thu; (819) 384-5498

Cần gấp thợ nail móng bột & tay chân nước, bao lương $140-150/ ngày hơn ăn chia (613) 248-1100 (613) 220-9584

Vùng Trois Rivière

Cần thợ nail nữ

Zinnia nails in Ottawa

chân tay nước 110$-130$,thợ bột 130$-160$ & bao đồ nghề,tip cao. Xin gọi: (514) 814-1585

Tiệm nail cần thợ

Bao lương trên ăn chia. Xin gọi: (514) 298-2499

Cần thợ nail

Cần thợ nail chân tay nước

Tiệm nail Terrebonne Cách Montréal 15’, cần thợ nữ chân tay nước, bao lương 110$/ngày, biết bột càng tốt. Xin gọi: (514) 659-5116

Làm gel & chân tay nước có kinh nghiệm. Xin gọi: (514) 502-0738 (450) 818-7036 chân tay nước, biết bột càng tốt, bao lương 110$-140$ & tip, đưa đón métro St. Michel. XIn gọi: (514) 629-0386

Tiệm nail ở Laval

Cần thợ bột có kinh nghiệm Xin gọi: (514) 706-6688

Angelina nail

Cần thợ nail nữ

Cần thợ gấp có kinh nghiệm, lương cao,làm lâu dài, bao lương hoặc ăn chia. tip hậu. Xin gọi: (514) 824-5066

chân tay nước,shellac, biết bột càng tốt, gần métro Langelier Xin gọi: (514) 431-2879

Tiệm nail ở Laval

Cần thợ bột. Bao lương cao, trên ăn chia. Tiệm đông khách,tip nhiều. (514) 651-1985

Tiệm nail trong Mall vùng Rive Sud Cần thợ có kinh nghiệm. Bao lương trên ăn chia . Xin gọi: (514) 623-8656 (450) 653-1574

Cần thợ nail

Tiệm nail Myly

Cần thợ nail nữ

H02 : Tìm Bạn Các Bạn Khóa 89 Thanh Đa Tìm bạn Lâm Hoàng Vân, trước ở đường Bedford Montreal. Ai biết xin nhắn lại dùm. Mỹ Phương: (613) 413-6883, Diễm: (251) 610-2662

Các bạn K89 Thanh Đa

Muốn tìm bạn Lâm Hoàng Vân . Xin liên lạc: Diễm:(251-610-2662 Trung: (647-671-8868

I06 : Dạy Lái Xe Trường dạy lái xe Bảo Công nhận bởi A.Q.T.R và S.A.A.Q. Lý thuyết, thực hành. Nhiều năm kinh nghiệm, uy tín. 406 Jean Talon Est Mtl, Q.C, H2R 1T5 (Góc St.Denis) Métro Jean Talon. Xin gọi Bảo: (514) 262-1152

J02 : Tử Vi - Bói Toán - Phong Thủy Master Kali xem tay,tướng ,trục đuổi tà ma,quỷ ám.giải quyết các vấn đề về vận hạn tình yêu,làm ăn,tài chánh, hiếm muộn. Xin gọi: (438) 229-6038

7024 St. Hubert, cần gấp thợ nail kinh nghiệm. Xin liên lạc: (514) 277-9229 (514) 781-6303

Cần gấp thợ nail

bột & chân tay nước, lương cao, tip hậu . Xin gọi: (514) 554-3899

Ongle St. Catherine

Cần gấp thợ nail

Cần gấp gấp thợ chân tay nước, shellac, biết bột càng tốt, chổ làm vui vẻ. Xin gọi: (450) 933-1029

kinh nghiệm, lương bao hay ăn chia tùy theo, khu tiếng Anh, tip hậu. Xin gọi: (514) 569-6818

Cần gấp thợ nail, thợ tóc, tiệm gần métro Jean-Talon Xin gọi: (514) 575-7820

Salon de beaute

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

71


TRUYỆN DÀI

TM

Thân phận dư thừa Nhật Tiến dịch theo

THE UNWANTED của Kiên Nguyễn

 Tiếp theo kỳ trước

- Chú ý nhớ. Nghe tớ nhắc cho về năm điều Bác Hồ dạy, nhi đồng miền nam rồi cũng phải học. Chỉ có năm điều thôi, sẵn sàng chưa? Lông mày của anh nhướng hết cả lên chứng tỏ anh ta đang hào hứng. Tôi hỏi: - Bác Hồ là ai vậy? Anh ta kéo nhích ngay tôi lại gần hơn, vẻ ngạc nhiên biểu lộ trên nét mặt. Rồi anh ta nói: - Ơ! Cái thằng cu này! Bác Hồ là ai à? Bác Hồ là bác Hồ Chí Minh đấy, vị cứu tinh dân tộc, chủ tịch vĩ đại của chúng ta đấy. Danh tiếng của Bác loan truyền khắp năm châu mà chỉ với cái tên không thôi là cũng đủ để phá tan xiềng xích trong bao nhiêu năm đã đem dân tộc ta vào vòng nô lệ của Mỹ Ngụy. Sao mà chú mày lại có thể tối tăm đến thế, hả? Mẹ tôi vội vã lầu bầu một điều gì đó như để xin lỗi cho cái sự ngu ngơ của tôi. Anh bộ đội gật đầu như thể không chấp nhất chuyện đó và tiếp tục bài giảng thuyết của mình: - Điều thứ nhất là Yêu tổ quốc, yêu đồng bào... Nằm trong cánh tay của anh ta, nghe giọng anh ta nói, tôi chợt nhớ đến một kỷ niệm tương tự mà tôi đã trải qua hồi còn ở tại bãi biển Nha Trang. Khi đó, người lính bên tôi lại là một anh lính Mỹ mà doanh trại đóng ngay ở gần nhà tôi. Một hôm, trong khi đang nô đùa với các bạn ở cùng lớp, chợt tôi nghe thấy một giọng người ngoại quốc mời gọi chúng tôi lại gần hơn. Ở bên kia hàng rào kẽm gai, tôi có thể nhìn thấy khuôn mặt đỏ rừ và mái tóc hung vàng, óng lên dưới ánh nắng, anh lính nắm trong tay đầy một nắm kẹo như để dụ khị chúng tôi lại gần. Mấy đứa nhỏ la lên “Kiên! Quay lại đi! “ Không giống lũ chúng nó, tôi chẳng có tí gì sợ hãi nào đối với người ngoại quốc đang đứng trước mặt tôi đây. Đã từng được tham dự những buổi tiếp tân do mẹ tôi tổ chức, tôi có cả lô kinh nghiệm đối với những kẻ xa lạ và cũng hiểu đôi chút cái thứ ngôn ngữ ngồ ngộ của họ. Tôi bước thêm một bước nữa về phía hàng rào.

72

- Chào chú bạn bé nhỏ. Ăn kẹo nhé! Người lính hỏi tôi bằng Anh ngữ. Tôi nhận thấy trong đôi mắt lãnh đạm của anh ta chợt ánh lên một tia mầu xám nhạt. Tôi gật đầu. Anh ta ra hiệu cho tôi lại gần hơn và tôi làm theo ý anh ta. Qua hàng dây kẽm gai, tôi nhận món quà tặng của anh. - Này thằng bé, có biết thổi bong bóng bằng kẹo gum hay không? Tôi lại gật đầu lần nữa. Anh ta chạy vòng qua hàng rào và ra khỏi doanh trại để đến với tôi. Lũ bạn tôi thì vẫn đứng từ phía xa để dòm ngó từng cử động của hai chúng tôi. Chẳng quan tâm đến sự rụt rè có thể là vì ác cảm của chúng nó, anh ta vẫy chúng lại và gợi ý với tôi: - Chú nhỏ có muốn chia vài cái kẹo cho các bạn của mình không? Tôi chỉ nhún vai đáp lại và anh ta cất tiêng cười rồi xoa bung tóc trên đầu tôi. Tôi dẫn anh ta lại gần đám bạn. Những mẩu kẹo làm tiêu tan nỗi e sợ của chúng. Thế là chúng tôi đã trải qua suốt cả một buổi chiều để vui chơi với người lính trên bãi cát trong khi sóng biển vẫn rì rào ở dưới chân. Trước khi chúng tôi chia tay vào cuối buổi chiều, anh ta hỏi: - Ngày mai chúng mình có thể gặp lại nhau nữa hay không, chú nhỏ? Tôi gật đầu rồi chạy đi, cố bắt kịp lũ bạn của tôi. Hôm sau, không thuyết phục nổi một bạn học nào, tôi trở lại bãi biển một mình. Người bạn mới của tôi đã đứng sẵn dưới bóng dừa, tay cầm một cái túi nhựa đầy nhóc những cái kẹo sô cô la bao bọc bằng giấy mầu sặc sỡ. Tôi chaỵ về phía anh ta. Anh ta nhấc bổng tôi lên, tung tôi lên cao rồi đón đỡ lúc tôi sắp rớt xuống đất. Tôi dẫn anh về nhà và chỉ cho anh nhìn thấy ông bà ngoại của tôi. Khi mọi người gặp nhau ở ngưỡng cửa, anh tháo ngay cái nón sắt ra và cúi chào ông bà ngoại tôi theo cung cách của người Việt nam tôn kính những vị già cả. Trong khi chúng tôi ngồi ở gần hồ bơi thì bà ngoại đã đi pha nước chanh cho chúng tôi uống. Trong hàng tiếng đồng hồ, anh lính nằm dài trên cỏ và dùng mảnh báo cũ gấp cho tôi những cái thuyền mà

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

tôi đem thả trên mặt nước phẳng lờ của hồ bơi. Có một lúc tôi chợt thấy anh ngồi chống tay lên và nhìn chăm chăm vào khoảng không. Tôi khua tay ở ngay trước mặt anh ta rồi cất tiếng hỏi: - Ông Mỹ! Ông có làm sao không? - Không sao cả! Anh ta trả lời, đôi mắt nheo lại dưới ánh nắng. - Tôi vừa chỉ mới nhớ nhà đấy thôi. Chú có biết nhớ nhà là gì không? Tức là nhớ những người thân trong gia đình ấy mà. - Gia đình à. Ờ, có chứ, tôi biết chứ. Ông có hình của gia đình không? - Có ngay. Chú có muốn coi hình của gia đình tôi không? Anh ta tươi hẳn mặt lên, quài tay về phía sau để moi cái bóp. “My family” tôi nhắc lại từng lời của anh bằng một giọng ngọng nghịu trong lúc tay tôi cầm những tấm ảnh đã nhầu. Có một vài tám bị ố nhờn vì thấm nhiều mồ hôi của anh. Anh chữa lại cái thứ tiếng Anh nghèo nàn của tôi: - Không đúng đâu, My family, là gia đình tôi chứ có phải gia đình chú đâu. Not your family! Thế rồi cứ từng tấm một, anh chỉ cho tôi thấy từng người thân yêu của anh ta. Anh cho biết anh cư ngụ ở tiểu bang Wisconsin. Với tôi, cái tên nghe xa lạ như mầu của đôi mắt của anh ta vậy. Cha mẹ của anh ta lúc chụp hình liếc nhìn về phía ống kính trông thật là dễ dãi và hiền lành. Anh cũng có một bà chị vừa mới lâp gia đình xong. Tấm ảnh cưới cho thấy cô dâu xinh đẹp đứng bên cạnh anh chồng mặt tươi rói trên bậc thềm ở trước cửa nhà thờ. Bó hoa mầu trắng trên tay cô dâu trông rất phù hơp. vói tấm áo choàng và chiếc khăn voan phủ lên mái tóc vàng. Trong hình cũng có em của anh ta, nom cũng trạc cỡ tuổi tôi. - Chú mày làm tôi nhớ đến thằng em của mình quá, biết không. Anh ta vừa nói vừa xoa lên đầu tôi. Tôi nói: - Thế à. Vậy thì tốt. - Ờ... ờ... nó tên là Todl. Nó ngoan lắm, giống như chú mày, rất gầy. Tôi nhớ nó quá. Anh ta vừa nói vừa sờ lên mặt đứa em trong hình bằng những đầu ngón tay. - Ngày hôm qua chúng mình gặp nhau ở bãi biển, nhớ không? Trước lúc đó tôi đã gọi điện thoại cho Todl vì hôm qua là sinh nhật của nó. Nhưng tôi không có dịp hát cho nó nghe bài chúc mừng sinh nhật qua điện thoại vì nó đang lên đường đi cắm trại mùa hè. Vào cái lúc đang buồn bã đi ra ngoài thì tôi thấy chú chạy chân đất trên bãi cát. Chú mày nom giống y chang một thằng Mỹ

MONTREAL - OTTAWA

con đấy, có biết không. Cho nên tôi rất vui khi mình gặp nhau. Được trò chuyên với chú mày thì cũng như trò chuyên với thằng Todl vậy, chỉ có điều thì thằng cu này thì lắm mồm hơn. Thấy tôi im lặng, anh ta chợt nói: - Cám ơn chú bé nhé. - Về cái gì vậy? - Về mọi thứ. Về ly nước chanh của bà ngoại. Về sự chịu làm người bạn bé nhỏ của tôi. Về sự đã làm cho tôi thấy chốn này không còn xa lạ như những ngày trước đây nữa. - Thế thì hay quá rồi. Vậy thì mình lại gặp nhau ngày mai nhé. - Ồ, không thể được. Ngày mai thì tôi phải đi hành quân rồi. Tôi không thể quay lại trong vòng một tuần lễ kể từ thứ sáu này. Tôi làm ngay một con tính bằng những đốt ngón tay của mình rồi nói: - Một tuần kể từ thứ sáu này à. Thế là còn những tới mười ngày nữa. - Đúng vậy. Nhưng chú có sẽ ra bãi biển chờ tôi không? - Chắc chắn rồi, khỏi lo. Tôi đã ghi dấu những ngày trôi qua bằng một nét vạch trên bức tường trong căn phòng của tôi. Đến ngày thứ mười thì tôi quay trở lại khu vực doanh trại, nhưng không bóng thấy anh đứng chờ ở dưới gốc dừa. Tôi ngồi cô đơn trong suốt cả buổi chiều trên bãi cát để chờ anh trở lại. Mãi đến khi mặt trời đã lặn khuất trên mặt biển và bà ngoại tôi réo gọi tôi về ăn cơm, cho tới lúc đó thì tôi nhận biết rõ một điều là anh đã không đến. Ngày hôm sau, tôi quay trở lại một lần nữa nhưng cũng chỉ để cho mình thêm thất vọng mà thôi. Một tuần lễ sau vào giữa lúc chúng tôi đang chơi đi trốn tìm thì tôi thấy có một chiếc xe vận tải đỗ xịch ngay ở cổng trại lính. Trên xe là một đống chồng chất những túi vải pông sô mà hầu hết đều đã sẫm mầu lại vì những vệt máu đã khô. Một cảm giác gì đó bừng lên, khiến tôi muốn đến gần hơn và tôi bèn chạy như bay về phía chiếc xe vận tải. Vẻ mặt hăm hở của tôi đã làm cho những người lính Mỹ cho phép ngay cả tôi được leo lên chiếc xe tải. Như một người đang trong cơn mơ, tôi chụp ngay một túi đặc biệt nằm sâu trong cái đống chồng chất những bao pông sô đó. Tôi mở phăng cái dây khoá kéo và từ khoảng tối thui phía trong, một mái tóc vàng hoe quen thuộc từ trong túi chợt nhào bung ra. Trong trạng thái thẫn thờ, tôi bỗng ngạc nhiên tự hỏi mình là tại sao mình không đòi anh bạn nói cho mình biết tên của anh ta.Không còn đủ can đảm để kéo chiếc dây khoá cái túi bao đựng xác lại, tôi nhẩy vội ra khỏi chiếc xe và chạy bay về nhà. Khi đến ngưỡng cửa, tôi lại nhớ ra


TM

MONTREAL - OTTAWA

rằng ngay anh lính đó cũng chẳng biết tên của tôi. Bây giờ, vài năm trời đã trôi qua. Những người Mỹ đã đi rồi. Gia đình của tôi thì đang trốn chạy trong cuộc sống đầy hiểm nguy, tràn ngập những nỗi bất ổn. Và ở đây, ngay bây giờ, lại có một người lính khác đang kể cho tôi nghe về những lời bác Hồ dạy: - Này điều dạy thứ tư là Giữ gìn vệ sinh thật tốt, nhớ. Nằm nửa thức nửa ngủ trong vòng tay của anh bộ đội, tôi ngước nhìn lên và thấy trên mặt của anh mang một cái vẻ y hệt khuôn mặt cô đơn mà tôi đã từng thấy đầy dẫy biết bao

nhiêu lần trong những cuộc găp gỡ mỗi ngày. Đó là cái nét vẻ chất chứa nỗi niềm nhớ nhà của những đứa trẻ lạc loài trong cơn hỗn loạn của chiến tranh, những đứa trẻ đã từng chứng kiến cái chết và những sự đổ vỡ hoang tàn, những đứa trẻ khao khát tấm lòng vị tha của tình người. Chương 9 Gia đình tôi đến Nha Trang vào lúc sáu giờ sáng. Chiếc xe vận tải ngừng lại chỉ để cho chúng tôi xuống. Nhưng chúng tôi cũng có đủ thời giờ chào giã từ các anh bộ đội trước khi

họ tiếp tục cuôc hành trình. Chúng tôi đi bộ trở về nhà trong những nỗi lo âu. Thành phố Nha Trang hầu như đã mang một bộ mặt khác. Những lá cờ của chế độ mới phất phơ trước cửa mọi nhà. Ngoài đường không có một bóng người. Thành phố sạch sẽ nhưng không có sinh khí ngoại trừ những cái loa đặt ở khắp hang cùng ngõ hẻm đang loan truyền những đoạn trích trong bản hiến pháp của Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Về tới nhà, chúng tôi phải chứng kiến một sự tan hoang không thể hiểu nổi. Cánh cửa sắt dẫn vào nhà đã bị

đẩy sập về phía sau, một vệt rác rưởi và bụi đất kéo dài vào tận cửa trước. Phân dơ bôi trét lên khắp mọi chỗ biến cái mầu be nhạt của căn nhà thành một lớp loang lổ mầu nâu lợt bẩn thỉu. Hầu hết các cửa sổ đều bị đập bể tan tành. Những mảnh kính vỡ văng la liệt khắp mọi nơi, trên cỏ, ngoài hiên sau, và trong cả cái hồ bơi dơ dáy. Cỏ dại mọc cao trong vườn có vẻ đe dọa muốn lấn tới sân trước.

¬¬ Xem tiếp kì sau

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

73


TRUYỆN NGẮN

N

MONTREAL - OTTAWA

NGÔI MỘ BÊN SÔNG

gôi nhà cổ kính của cụ Bá Phục, tường gạch mái ngói, xây trên nền cao, là hình ảnh giàu sang tiêu biểu ở nông thôn mà người làng Vân Đài ai cũng mơ ước. Nhà gồm 3 gian: Gian giữa rộng nhất là phòng khách, gian bên trái cụ Bá ở. Cụ ở một mình vì cụ bà đã qui tiên hơn 7 năm. Gian bên phải dành cho Lý Hưng, con trai cụ. Đầu nhà bên phải, cách một khoảng sân rộng, cụ xây thêm dãy nhà ngang, ngăn nhiều buồng, làm bếp, kho chứa thóc và nhà vệ sinh. Sân trước vườn sau đều rợp mát dưới những tàn cây cổ thụ tỏa bóng râm quanh năm, khiến ngôi nhà lúc nào cũng bao phủ một vẻ âm u đến độ huyền bí. Dòng đời đang êm trôi thì cách đây gần 2 tháng cụ Bá lên cơn suyễn nặng, nghẹt thở rồi qua đời ngay tại nhà. Giang sơn riêng biệt của cụ từ đó biến thành gian nhà thờ, con cháu đặt bài vị cụ lên thật cao trên vách, nhang khói lúc nào cũng nghi ngút. Con mèo đen cụ nuôi đã lâu, từ khi cụ mất, nó cũng đi biệt. Mãi đến hôm cúng 49 ngày, bỗng dưng từ đâu trở về, thường xuyên nằm trước cửa buồng cụ. Buổi sáng hôm ấy như thông lệ, bà Lý, con dâu cụ Bá, từ buồng ngủ ở đầu nhà bên kia, sang thắp hương bàn thờ bố chồng. Bà vừa bước vào, nhang chưa kịp đốt, nến chưa kịp châm, đã kinh hãi chạy lao ra, làm đứt luôn cả cái mành trúc treo ở cửa, rớt xuống đất. Con mèo đen đang ngồi bên hiên cũng phóng theo, kêu thét lên rồi lao vụt sang nhà hàng xóm. Bà Lý chạy nhanh quá, trượt chân ở bậc tam cấp, ngã sấp xuống. Hai khuỷu tay và hai bàn tay chống trên sàn gạch, trầy xát, từng dòng máu rỉ ra rất mau. Nhưng vì quá hoảng loạn, lúc ấy bà không biết đau, lồm cồm đứng dậy và tiếp tục chạy thẳng vào bếp. Bà ngồi vật xuống

74

TM

NGUYỄN NGỌC NGẠN

nền nhà, tựa lưng vào đống củi, há miệng thở hồng hộc như sắp đứt hơi. Toán, cô người làm ở với bà đã hơn 10 năm, đang đun nước sôi để pha ấm trà sớm, đứng bật dậy chạy lại đỡ bà và hốt hoảng hỏi: - Sao thế bà?... Việc gì thế hả bà?... Máu me ra đầy cả khuỷu tay!... Cả bàn tay nữa! Để con lấy khăn, buộc vết thương cho bà! Bà Lý níu áo Toán và thều thào bảo: - Ngồi đây đã!... Không đi đâu cả!... Ngồi đây với tao! Tao hãi quá! Toán ngồi xuống bên cạnh. Bà Lý nắm chặt cổ tay Toán. Bàn tay bà lạnh ngắt và vẫn còn run lên từng cơn hòa nhịp với hơi thở dồn dập. Bên ngoài trời đang mờ sáng. Gió thu đưa từng đợt lá vàng từ các nhánh cây cổ thụ sau nhà bay về phủ rải rác đầy sân. Trong ánh lửa bập bùng của lớp củi nỏ, Toán thấy mặt bà Lý tái nhợt như vừa mất hết máu. Toán tò mò hỏi lại: - Bà làm sao thế? Bà làm con sợ quá! Cứ y như là bà vừa gặp ma! Toán nói đúng. Quả thực bà Lý vừa gặp ma! Bà chưa kịp kể thì Toán đứng dậy, vói tay lấy cái khăn lau bát máng trên vách, chìa ra trước mặt bà và bảo: - Để con buộc tạm vào cổ tay bà cho nó cầm máu đã! Khăn con mới giặt tối hôm qua! Rồi Toán ngồi xuống chỗ cũ, sát bên bà Lý. Cô thấm bớt vết máu rồi quấn khăn vào cổ tay cho bà. Vết thương như thế mà bà không thấy đau, hay đúng hơn là quên cả cái đau, thì chắc bà phải gặp chuyện gì ghê gớm lắm. Toán lại hỏi: - Bà có cần con lên đánh thức ông dậy không? Bà Lý lại giật vạt áo Toán và sợ hãi nhắc lại: - Mày cứ ở đây với tao, không đi đâu cả! Toán dập tắt mấy thanh củi trong

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

lò, rót nước sôi vào cái ấm nhỏ mầu gan gà đặt trên cái khay vuông khảm xà cừ, rồi quay lại ngồi xuống bên cạnh bà Lý. Bà đã lấy lại chút điềm tĩnh, quay sang nhìn Toán và nói nhỏ như sợ có ai nghe thấy. Bà bảo: - Ông chưa chết!... Ông vẫn còn sống! Ông đây tức là cụ Bá Phục, bố chồng của bà. Nghe vậy, Toán giật thót người, kêu lên: - Cụ Bá chưa chết!... Bà nói thế là thế nào! Bà làm con nổi hết cả da gà! Sao lại như thế được!... Cụ chết đã gần 2 tháng. Đám ma cụ linh đình, cả làng, cả huyện đều biết. Mộ của cụ ở bờ sông cũng to nhất làng. Bây giờ bà lại bảo là cụ chưa chết là thế nào! Bà Lý lại đưa mắt lấm lét nhìn lên phía nhà thờ bố chồng và rồi chậm rãi tiếp: - Mày biết rồi, từ ngày ông mất, sáng nào tao cũng sang thắp hương bàn thờ của ông. Nhưng sáng nay, mới lúc nãy thôi, tao vừa vén mành bước vào thì … Ối giời ơi! Tao tưởng tao đứng tim chết tại chỗ rồi! Suýt nữa là tao ngất đi! Toán hồi hộp cắt ngang: - Sao thế hở bà? Bà thấy cái gì mà ghê gớm thế? Bà Lý run rẩy đáp: - Tao thấy ông ngồi ngay ở đầu cái sập gụ, quay lưng về phía tao! Tao hãi quá buột miệng kêu lên: “Chao ôi! Thầy vẫn còn sống đấy ư?” Mồm nói được nhưng hai chân tao chết cứng tại chỗ. Muốn chạy mà không chạy được! Tao thấy ông đứng dậy đi từ từ vào trong. Mà chỗ ấy làm gì có cửa thông ra sau nhà. Ông đi đến bức vách rồi tự dưng biến mất! Bấy giờ tao mới cắm đầu bỏ chạy ra ngoài! Toán thấy lạnh toát toàn thân, nắm chặt bàn tay bà Lý. Cô quay đầu đưa mắt nhìn lên gian nhà thờ cụ Bá ở góc sân bên kia rồi cố trấn tĩnh hỏi lại: - Con nói cái này không phải, bà bỏ qua cho! Nhưng có thể nào bà bị…

quáng gà không? Biết đâu vì bà nhớ cụ quá hoặc vì bà thiếu ngủ rồi… giống như người ta nằm mơ, nửa tỉnh nửa ngủ! Bà Lý lắc đầu: - Tao cũng chỉ mong như thế thôi! Nhưng rõ ràng là ông hiện về, ông ngồi ở đấy. Mày biết cái sập gụ của ông. Từ ngày ông mất, tao vẫn để nguyên như lúc ông còn sống. Cái gối mây, cái điếu cày bằng ống tre. Rồi bộ ấm chén… Toán ngắt lời: - Vâng! Thì chính con ngày nào chả lên quét dọn buồng của cụ!... Nhưng bà bảo bà chỉ thấy lưng cụ, không thấy mặt. Biết đâu… Ừ! Hay là kẻ trộm! Bà Lý nhấn mạnh thêm: - Tao không thể nhầm được vì ông vẫn mặc cái áo trắng đục có thêu chữ Thọ ở sau lưng! Mày còn nhớ cái áo ấy không? Toán đáp ngay: - Con nhớ chứ! Cái áo bà đặt may biếu cụ nhân dịp mừng thọ 60 tuổi. Vừa lúc ấy Lý Hưng từ nhà trên bước ra sân, lớn tiếng hỏi vợ: - Bà đã thắp hương cho thầy chưa? Làng này, trong mọi gia đình, người ta đều gọi cha mẹ là “thầy u”. Nghe tiếng chồng, bà Lý đứng bật dậy, bước ra cửa bếp, vẫy tay gọi: - Ông vào đây! Vào ngay đây đã! Tuy nghe tiếng vợ gọi, nhưng ông Lý không đi thẳng vô bếp. Ông vừa quay đầu nhìn sang gian nhà thờ cha mình và thấy cái mành trúc rớt xuống, nằm phủ trên bậc cửa. Ông hốt hoảng chạy lại. Con mèo đen đang nằm trước cửa, gầm gừ nhìn ông. Ông xua tay đuổi nó mấy lần nó vẫn gan lì ngồi tại chỗ. Ông đành lờ đi và bực mình gắt: - Mới sáng sớm đã làm rơi cái mành! Con Toán đâu? Gian nhà thờ của ông sao lại để rơi cả mành cửa mà không treo lên? Bà Lý vẫn đứng yên ở cửa bếp, không nói gì, chờ chồng vào để kể


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

75


TRUYỆN NGẮN đầu đuôi câu chuyện. Lý Hưng cúi xuống cuộn cái mành trúc, mang xuống bếp, dựng bên cạnh đống củi. Ông thấy mặt vợ nhợt nhạt, cổ tay cuộn cái khăn lấm tấm máu. Ông dịu giọng hỏi: - Bà ngã hay sao mà máu ra đầy tay thế? Toán đáp thay: - Bà lên nhà thắp hương cho cụ, nhưng trượt chân, ngã xuống sân! Vừa nói, Toán vừa nhấc ghế cho ông ngồi rồi bưng khay trà nóng đặt trên cái bàn nhỏ trước mặt ông. Cô rót trà ra tách và nói: - Nước chè con vừa mới pha. Mời ông uống cho nóng! Chờ chồng hớp ngụm trà đầu tiên, bà Lý chớp mắt rồi run run nhập đề: - Ông ạ! Lúc nãy tôi lên nhà thắp hương cho thầy… Lý Hưng gắt nhẹ: - Tôi vừa ở trên ấy! Đã có hương khói gì đâu! Bà Lý cũng gắt lại: - Thì ông để yên tôi kể đã!... Tôi vừa bước vào, chưa kịp làm gì thì tôi chết lặng cả người, muốn ngã quỵ xuống vì thấy thầy ngồi ngay ở đầu cái sập gụ, chỗ thầy vẫn hay ngồi hút thuốc lào! Lý Hưng giật mình kinh hãi, tim đập thình thịch. Nghe vợ kể, ông còn sợ hơn cả vợ, nhưng vì là người đàn ông duy nhất trong nhà, nên ông vẫn phải nói cứng để trấn an vợ và tự trấn an mình. Ông bảo: - Bà chỉ nom gà hóa cuốc, chứ làm gì có chuyện ấy! Ban ngày ban mặt, chả nhẽ thầy hiện về! Bà Lý thở dài đáp: - Tôi ngần này tuổi, làm dâu thầy đã hơn 20 năm, chả nhẽ tôi không nhận ra thầy hay sao! Thầy mặc cái áo tôi may biếu thầy hôm làm lễ mừng thọ thầy 60… Lý Hưng vẫn cố giải thích theo chiều hướng phủ nhận câu chuyện của vợ. Ông điềm tĩnh nói: - Buồng thầy đèn đuốc không có, lúc nào cũng mờ mờ ảo ảo nên bà… tưởng tượng đấy thôi! Bà Lý hờn dỗi bảo: - Tôi không nói chuyện với ông nữa! Nhưng tôi cho ông biết là từ nay tôi không vào thắp hương cho thầy nữa đâu! Ông vào một mình hoặc ông phải đi với tôi thì tôi mới dám vào! Lý Hưng bề ngoài ra vẻ cứng rắn nhưng nét mặt đã bắt đầu nhợt nhạt như người sốt rét lâu năm. Bà Lý chớp mắt ưu tư nói thêm: - Lạ nhất là con mèo đen của thầy. Thầy nuôi nó từ bé. Hôm thầy mất, con mèo cũng biến mất luôn. Tôi cứ tưởng nó chết ở đâu rồi thì tự dưng hôm kia, cúng 49 ngày, nó lù lù ở đâu mò về. Tôi thấy nó trước cửa buồng của thầy, tôi giật bắn cả người! Chính Lý Hưng cũng đang thắc mắc về con mèo đen nhưng chưa nói gì thì Toán lo lắng hùa theo: - Hồi còn bé, con hay nghe kể

76

TM

chuyện quỉ nhập tràng. Chuyện nào cũng dính dáng đến mèo, nhất là mèo đen! Con nghe bảo hễ mèo nhảy qua quan tài thì người chết sẽ đứng dậy! Chả biết có đúng hay không? Lý Hưng đang uống trà, ngưng lại và gạt phắt đi: - Chỉ nói láo thôi! Toàn chuyện nhảm nhí! Rồi ông hạ giọng nghiêm trọng bảo: - Bà nghe tôi dặn đây này. Chuyện ông hiện về dù có thật hay không thì dứt khoát cũng không được cho ai biết! Sống để bụng chết mang theo! Bà nhớ chưa? Quay sang Toán, Lý Hưng trừng mắt tiếp: - Nhất là mày! Đi chợ đi búa, gặp người này người kia, cấm không được nói gì cả! Hở ra là mày chết với tao! Toán khúm núm gật đầu: - Thưa. Con không dám. Xin ông bà cứ an tâm! Lý Hưng cắt nghĩa thêm: - Người ngoài nghe được, người ta sẽ cho là nhà mình… bạc phúc! Hiểu chưa? Bà Lý đề nghị: - Hay là bây giờ ông lên thắp hương cho thầy xem thế nào. Biết đâu thầy chỉ muốn thấy chính ông hàng ngày phải nhớ đến thầy! Ông là con ruột. Tôi dù sao cũng chỉ là con dâu! Lý Hưng bất giác đưa mắt nhìn lên gian nhà thờ của phụ thân rồi buồn rầu đáp: - Tôi không nhớ đến thầy thì còn ai nhớ nữa! Điều này thì Lý Hưng nói thật. Ông dốc tiền ra lo đám tang thật lớn cho cụ Bá, đón hai nhà sư đến cầu siêu rồi thuê đến 3 phường bát âm thay nhau tấu nhạc phân ưu, chưa kể hai người khóc mướn! Lúc hạ huyệt, mấy lần ông cứ lao xuống đòi chết chung với cha. Đám đông vây quanh ai cũng cảm động sụt sùi khóc theo. Các bà thì thầm bảo nhau: - Cha con nhà này lúc sống thì khắc khẩu, mở mồm ra là cãi nhau! Chẳng ngờ nghĩa tử là nghĩa tận. Ai cũng phải giật mình vì dễ gì có người con trai tận hiếu như Lý Hưng! Khóc mấy ngày liền, sưng húp cả hai mắt! Nhưng cũng có bà dè bỉu: - Bố nằm xuống, để lại cho con cả cơ ngơi nhà ngói cây mít! Bao nhiêu tiền của, ruộng nương, trâu bò! Hiếu thảo cũng là chuyện thường! Bà khác lại góp ý: - Lý Hưng thì có tài cán gì, chỉ nhờ bố đã giàu lại thương con. Người giàu thì thường là ác! Cụ Bá làng này giàu mà không ác, thế mới lạ! Cụ bỏ ra cả một đống tiền chạy cho con chân Lý trưởng. Mới có mấy năm thì Lý Hưng hống hách, lỡ tay đánh chết người. Cụ Bá lại dốc ra cả một gánh tiền mới chạy cho con khỏi vào tù, chỉ mất chức Lý trưởng! Nghĩa là không có bố giàu thì giờ này Lý

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Hưng chỉ có nước ăn cám! Thật ra cái tin đồn Lý Hưng lúc đang tại chức, lỡ tay đánh chết người là không đúng. Mùa thuế thân năm ấy, ông đốc thúc trương tuần đi lùng từng nhà, bắt trói những người chưa nộp thuế, dẫn ra đình làng. Khi nào người nhà lo đủ tiền đem nộp mới được chuộc người về. Chẳng may có anh nông dân đang ốm nặng bị trói ở đình làng, trương tuần xin cho anh tạm về nhà rồi sáng mai lại trói. Nhưng Lý Hưng nạt: - Nó giả vờ chứ ốm đau gì nó! Cứ để nó đấy! Lệnh quan thế nào thì tao cứ thế mà thi hành! Sáng hôm sau anh nông dân ấy chết ở sân đình! Đối thủ cùng tranh chức Lý trưởng với Lý Hưng là người nhà của Chánh Tổng, cố tình làm to chuyện này, xúi gia đình nạn nhân đi kiện, khiến Lý Hưng chẳng những phải bỏ tiền lo ma chay cho kẻ xấu số mà còn bay luôn chức Lý trưởng! Ở nông thôn chuyện ấy xẩy ra là thường! Bà Lý an ủi chồng: - Không ngồi tù là may lắm rồi! Thoái quan vi dân chuyện ấy cũng bình thường! Mà tôi thích như thế! Khỏi phải gây thù chuốc oán với ai! Lý Hưng buồn không phải chỉ vì mất chức, mà phẫn uất vì bị người khác ám hại làm ông mất thể diện! Văn hóa Việt Nam vốn nặng nề mặt mũi nên mối hận ấy ông không quên được! Trong thâm sâu, Lý Hưng vẫn hy vọng có một cơ may nào đó đưa ông trở lại ghế Lý trưởng vì ông mới ngoài 40. Nghe vợ bảo “biết đâu thầy muốn ông ngày nào cũng nhớ đến thầy”, Lý Hưng hơi buồn. Ông đặt tách trà rồi mạnh dạn đứng dậy và bảo: - Bà đã nói thế thì để tôi lên cắm hương cho thầy! Bà Lý ngước nhìn chồng và nhắc: - Ông thay quần áo đi đã! Mặc quần áo ngủ nhàu nát thế này mà thắp hương cho thầy thì sợ là ... bất kính! Lý Hưng lại ngồi xuống và phân vân nhắc lại: Nhưng tôi hỏi lại bà một lần nữa: Bà nom thấy rõ là thầy ngồi ở đivăng hay sao? Tôi thì tôi vẫn cho là bà ở ngoài sáng mà vào buồng tối, có thể bị lóa mắt! Bà Lý lắc đầu nhấn mạnh: - Thầy ngồi ngay ở đầu giường, cái chỗ mà thầy hay ngồi hút thuốc lào! Lý Hưng thở dài: - Khổ thân thầy! Ho hen thở không được mà không tài nào dứt được cái điếu cày! Im lặng một lúc, Lý Hưng lẩm bẩm nói: - Mới hôm kia cúng 49 ngày cho thầy … Bà Lý vội chen vào: - Như thế thì rõ ràng là thầy chưa siêu thoát, chưa đầu thai. Bởi người ta bảo sau 7 tuần chờ đợi, hồn người sẽ siêu thăng hoặc tái sinh! Toán nhìn bà Lý góp ý:

MONTREAL - OTTAWA

- Con nghe bảo những người chết oan, hồn không siêu thăng được thì thường hay hiện về! Lý Hưng lớn tiếng gạt phắt đi: - Mày biết cái gì mà nói! Chết oan thì biết bao nhiêu người chết oan! Nếu ai chết oan cũng hiện về thì chỗ đâu mà chứa! Ngày xưa chồng mày chả chết oan à? Nó có về lần nào đâu! Toán chớp mắt im lặng. Lý Hưng vừa khơi lại nỗi đau sâu thẳm của cô. Làng này con gái lấy chồng sớm. Mười sáu tuổi Toán đã lập gia đình. Hai năm sau chưa có con, gặp lúc nước sông Hồng dâng cao quá, chồng Toán bị làng gọi đi hộ đê, chẳng may gặp chỗ đê vỡ, nước xối xả cuốn trôi đi đến hơn 10 người, mấy hôm sau mới tìm thấy xác. Toán góa chồng ở tuổi 18 mà đàn ông làng này ít ai chịu lấy góa phụ vì sợ số sát phu, nên Toán cứ coi như cuộc đời mình đã xong rồi. Hai năm sau, Lý Hưng nhận chức Lý trưởng, mở tiệc khao lớn 3 ngày liền, cần nhiều người phụ bếp. Toán đến xin làm. Thấy Toán nhanh nhẹn lại thông minh, bà Lý giữ cô lại giúp việc luôn từ đó. Toán an phận sống ở đây, ăn uống đầy đủ lại được bà Lý đối đãi thân tình như người nhà, thấm thoát đã hơn 10 năm. Mấy người bạn thân cứ bảo nhỏ bà Lý: - Con bé góa chồng ấy tuổi chưa đến 20 lại đẹp hây hây ra như thế mà bà rước nó vào nhà, không ngại là nuôi ong tay áo hay sao! Ông Lý nhà bà dù có đứng đắn đến đâu mà gặp đứa nó khéo mồi chài thì sớm muộn gì cũng phải xiêu long! Bà Lý cười: - Cám ơn bà có lời khuyên. Nhưng tôi biết tính nhà tôi! Và quả thực bà Lý hiểu rõ chồng. Mười năm rồi, ông Lý không hề quan tâm gì đến cô người làm. Ông say mê chức quyền hơn là đàn bà! Thấy chồng tự dưng nhắc đến nỗi đau ngày xưa của Toán, bà Lý bảo: - Ông thật là vô ý! Chuyện ấy nhắc làm gì nữa! Rồi bà quay lại chuyện cấp bách hiện tại, bảo chồng: - Dù thế nào thì mình cũng lại phải đón thầy về cầu siêu một lần nữa! Lý Hưng chưa hiểu ý vợ nên hỏi lại: - Thầy gì? Thầy trên chùa hay là thầy cúng, thầy pháp! Bà Lý nhìn chồng khẩn khoản: - Thầy nào cũng đón! Miễn là làm thế nào để thầy đừng về nữa! Tôi hãi lắm, nếu thầy còn về lần nữa thì chắc tôi chết mất! Lý Hưng cảm thông nỗi kinh sợ của vợ. Ông ngồi im lặng suy tính dù chẳng biết tính cái gì. Bà Lý lại giục: - Ơ hay! Ông lên thay quần áo rồi sang thắp hương cho thầy đi chứ! (Còn tiếp) NGUYỄN NGỌC NGẠN


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

77


TM

78

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

MONTREAL - OTTAWA


TM

MONTREAL - OTTAWA

15/06/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 690 |

79



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.