Montreal 687 by thoibaohouston

PUB Agreement N0 40009120

Giรก $1

MAY 25 2019 - ISSUE 687

The Vietnamese Newspaper

MONTREAL

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

CANADA

MONTREAL - OTTAWA

Mỹ bỏ thuế nhôm và thép, Canada xúc tiến phê chuẩn Hiệp định thương mại Bắc Mỹ mới Một ngày sau khi Hoa Kỳ đồng ý dỡ bỏ thuế đối với thép và nhôm Canada, Tổng trưởng Ngoại giao Chrystia Freeland hôm 18/5 tuyên bố Canada sẽ nhanh chóng phê chuẩn hiệp ước thương mại Bắc Mỹ mới. Tiếp đó, Tổng trưởng Tài Chánh Bill Morneau cho biết Canada cũng đã dỡ bỏ các thuế trả đũa mà Canada áp đặt lên nhôm và thép của Mỹ, cùng với hơn 70 sản phẩm khác của Mỹ. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp đặt “Mục 232” về mức thuế toàn cầu 25% đối với thép và 10% đối với nhôm vào tháng 3/2018 với cả Canada và Mexico, viện lý do an ninh quốc gia. Thuế kim loại là một yếu tố gây khó chịu lớn cho Canada và Mexico và đã khiến họ phải dừng tiến trình phê chuẩn Hiệp định MỹMexico-Canada mới (USMCA), thỏa thuận thương mại ba nước được ký hồi năm ngoái, thay thế cho Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) 25 năm tuổi. Trong cuộc phỏng vấn trên Radio CBC, bà Freeland nói: “Chúng tôi đã rất rõ ràng rằng chừng nào mức thuế 232 còn đó, chúng tôi sẽ rất khó để phê chuẩn NAFTA mới, và đó là lý do tại sao chúng tôi không đưa nó ra trước lập pháp”. Bà nói tiếp: “Bây giờ, trở ngại lớn đó đã được dỡ bỏ, chúng ta có nhiều việc phải làm cấp bách”. Nhưng bà không nói khi nào thỏa hiệp sẽ được trình cho quốc hội, vốn sẽ đóng cửa vào tháng Sáu trước khi diễn ra cuộc bầu cử liên bang tháng 10. Bà nói thêm: “Tôi hy vọng tất cả các thành viên tại Hạ viện sẽ ủng hộ thỏa thuận này”. Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nói ông sẽ gặp Thủ tướng Justin Trudeau tại Ottawa vào ngày 30/5 để thảo luận xúc tiến việc phê chuẩn. Theo một tuyên bố chung Canada-Mỹ do Bộ Ngoại giao Canada công bố, hai quốc gia đã đồng ý tháo bỏ các thuế quan trong vòng 48 tiếng đồng hồ, cũng như chấm dứt bất kỳ tranh tụng nào đang diễn ra tại Tổ chức Thương mại Thế giới WTO liên quan đến

MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN

Michael Le CPA Inc. Nguyễn Xuân Quý Simossica Huỳnh Chí Học ASTROLOGER - BÓI TOÁN Astrologer Indien Master Kali ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Lương Văn Tuấn AUTO SALES - BÁN XE Chino Doan-Subaru Lexus Gabriel - St. Laurent BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Coiffure Thể DENTIST - NHA SĨ Clinique Podiatrique Lê Đức Tuệ Lê Thị Diệu Trang Nguyễn Thành Đệ Nguyễn Thành Đệ Tina Mai TT Nha Khoa-Jenny Du DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ Diễm Nguyễn Denturologiste

15 13 15 73 29 1 1 73 33 1 31 13 1 35 1 37

QUAÛNG CAÙO DOCTORS - BÁC SĨ

Can.Ins.of Cosmetic Surgery Nguyễn Thị Đào ELECTRONICS-COMPUTER UNO IP TV EMPLOYMENT - TUYỂN NGƯỜI Hội T.V.R.V.-Đại hội thường niên JFC INTERNATIONAL (CANADA) INC. HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life - Man Of Iron Amida Life-Bài Viết Acai Berry Amida Life-Slim Body Green Coffee dShop-SureMeal dShopping-All Products Tiệm Thuốc Bắc Hong Ning INSURANCE - BẢO HIỂM Bùi Đắc Dũng Đinh Văn Minh Huỳnh Tấn Hiếu NOTARY - CHƯỞNG KHẾ DW Notaires OPTICAL - MẮT KIẾNG T.T. Mắt Kiếng Le Lunetier

9 35 77 63 73 43 2 43 79 79 29 25 1 29 15 27

hành động áp thuế của Mỹ. Canada đã theo đuổi con đường pháp lý tại WTO sau khi lên án thuế quan của Mỹ là “trừng phạt” và “đối đầu” với các mối liên hệ Canada-Hoa Kỳ. Trong cuộc họp báo tại nhà máy thép Stelco ở Hamilton, Ontario, Thủ tướng Justin Trudeau nói: “Bây giờ thuế đã được dỡ bỏ chúng tôi đang làm việc với Mỹ về thời gian phê chuẩn”. Thủ tướng Justin Trudeau gọi đây là “một ngày tốt đẹp cho công nhân thép và nhôm trên toàn quốc”. Theo CTVNews, Mỹ và Mexico cũng đã đạt được một thỏa hiệp tương tự. Ông Trudeau nói rằng Canada giờ đây sẽ làm việc với cả Mỹ và Mexico về việc xem xét thị trưởng thép và nhôm để bảo vệ các kỹ nghệ trong nước của họ. Sau khi Mỹ áp đặt thuế nhôm và thép, Canada đáp trả bằng các biện pháp một-chọimột đối với thép và nhôm Mỹ và tăng thuế trên các mặt hàng khác như cà phê, bữa ăn chuẩn bị sẵn, pizza, sô-cô-la, đồ gia vị, đồ vệ sinh cá nhân, bia, rượu, nhiều đồ gia dụng và thuyền máy... Lúc bấy giờ bà Freeland gọi đó là “hành động thương mại mạnh mẽ nhất mà Canada từng thi hành trong thời hậu chiến”. Một giới chức tài chánh cho biết tính đến ngày 30/4 Canada đã thu được 1,27 tỉ đô-la từ các biện pháp trả đũa, nhưng con số đó hi vọng sẽ nhiều hơn nữa khi Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada có những báo cáo cuối cùng từ các nhà nhập cảng Canada. Tổng trưởng Tài Chánh Bill Morneau cho biết Canada cũng dỡ bỏ các thuế trả đũa mà Canada đã áp đặt lên nhôm và thép của Mỹ và hơn 70 sản phẩm khác của Mỹ trong đó có cam thảo, cà phê, túi ngủ và sốt cà chua. Canada năm ngoái đã loan báo tài trợ 2 tỉ đô-la cho kỹ nghệ thép và nhôm để giúp họ đối phó với những tác động từ chiến tranh thương mại của Mỹ. Bây giờ Thủ tướng Trudeau nói số tài trợ sẽ vẫn còn đó cho dù thuế quan bây giờ đã được dỡ bỏ. L.T (Theo CBC)

PRIVATE ANNOUNCEMENT - TANG SỰ, HỶ SỰ C/P- “Lê Văn Thọ” P/U - “Nguyễn Văn Tí” Phân Ưu -”Nguyễn Văn Tí” PUBLIC ANNOUNCEMENT - THÔNG BÁO CĐ Buổi Hội Thảo Về Ung Thư Dạ Tiệc & Ẩm Thực Sushi White Night Hội Phụ nữ VN-Tiệc Gây Quỹ 2019 Hướng Về Tương Lai Lời Nguyện Phật Thời Báo - Thư Ngỏ REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Đồng Xuân Việt Nguyễn Công Sinh Nguyễn Duy Tuyền Nguyễn Duy Tuyền Phương Nguyễn Re/Max Ottawa-John Phan Sang Tiệm Jardin Tokyo Sushi Granby Thu Vũ - Ottawa RESTAURANT-CAFE Phở Dzũng Quán Hương Xưa Restaurant Mỹ Tiên Restaurant Phở Hin Restaurant Phương Thảo Restaurant Thái Sơn SERVICES - DỊCH VỤ

67 69 68 57 59 45 74 73 6 33 7 16 17 13 4 73 4 73 11 11 25 37 35

8 Lê - Làm Sàn Alarm TPK Cannabis Medic Long Sửa Nhà Tổng Quát Lớp Nhạc Clefnotes Mondi Aluminium Sebastien Majeau-Sửa Mái Nhà Sửa Nhà Cửa - Thắng Vase Caravan SUPERMARKET - SIÊU THỊ Marché Đức Thành SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP dShop-LeSean Golden Moose dShopping-LeSean All Products dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo Kamerycah-Fucoidan Liana Nail Supply Nails R Us Beauty Supply Nurture Growth Bio-Phân Bón Vi Sinh Shop Under Worldcom Beauty ZY Windows TRAVEL - DU LỊCH Transtour Voyage Magnifique Tour VIDEO STORE - TIỆM BĂNG Paris By Night 129 Saigon Video

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

11 1 43 11 73 49 47 73 1 39 4 80 77 3 43 1 80 1 25 25 31 35 41 15

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

CANADA

Khởi tố nghi phạm liên quan tới một băng trộm xe xịn Hôm 16/5 cảnh sát cho biết rằng một người đàn ông Ottawa đang phải đối mặt với vô số cáo buộc vì bị cho là có vai trò trong một tổ chức trộm xe hạng sang liên tỉnh bang. Hè năm ngoái, cảnh sát Ottawa đã khởi tố bốn người ở Montreal sau khi khoảng 50 xe hơi – hầu như toàn là xe Toyota và Lexus – bị đánh cắp ở vùng thủ đô, trị giá khoảng 2.5 triệu đồng. Những xe này được đưa về

Montreal để gửi tới các thị trường ngoại quốc. Mùa xuân năm nay cảnh sát Ottawa tung ra Project Ravin để thẩm tra thêm “những hoạt động và vai trò của một người đàn ông Ottawa trong việc đặt mua những xe đặc biệt kiểu nào năm nào với những tên trộm xe ở khu vực Montreal.” Hôm 14/5, cảnh sát nói họ đã khởi tố Jean Belleus, 58 tuổi, bị cáo buộc các tội ngụy tạo văn kiện, sở hữu tài sản bị

đánh cắp, rửa tiền do tội ác mà có, xóa bỏ mã số xe và sở hữu dụng cụ đột nhập gia cư. Cảnh sát nói cho tới nay đã thu hồi được 19 xe bị mất trộm. Các nhà điều tra thấy một số xe đã chuyển qua tay nhiều người mua và trong khi một vài người mua xe của Belleus là nạn nhân, thì nhiều người khác có thể bị các cáo buộc hình sự như sở hữu tài sản bị mất trộm, man khai và gian lận. Cảnh sát vẫn tiếp tục khám phá và thâu hồi các xe bị đánh cắp và đã đổi mã số xe được bán ở Ottawa và yêu cầu những ai đã mua xe của Belleus hãy liên lạc với Thám tử Doug Belanger ở địa chỉ belangerd@ottawapolice. ca hoặc gọi số 613-2361222, ext. 8724, hoặc Thám tử Stephen Love ở loves@ ottawapolice.ca hoặc gọi số 613-236-1222, ext. 6240. N. Châu (theo Ottawa Citizen)

MONTREAL - OTTAWA

Số người đến Canada xin tỵ nạn gia tăng gấp 3 kể từ năm 2015

Theo Thống Kê Canada thì trong vòng từ năm 2015 cho đến nay 2019, số người đến Canada xin tỵ nạn đã gia tăng gấp 3 lần so với số người xin tỵ nạn trong những năm trước đó. Những người xin tỵ nạn hiện giờ là những người trẻ hơn so với những người xin tỵ nạn của những năm trước đó. Trong năm 2015, có 16 ngàn người đến Canada xin tỵ nạn, so với con số trên 50 ngàn người xin tỵ nạn vào năm 2017.

Trong năm 2018 số người tỵ nạn lên đến 55 ngàn người. Phần lớn những người xin tỵ nạn này là những người từ Mỹ vượt biên giới qua xin tỵ nạn. Có nhiều dư luận chỉ trích cho là thủ tướng Justin Trudeau và đảng cầm quyền Tự Do đã dễ dãi và không có những biện pháp đối phó với số người tỵ nạn, đi xe taxi đến biên giới và đàng hoàng xách những chiếc va ly đắt tiền xin tỵ nạn. N.T.H (theo CBC)

Coi chừng trẻ em “ăn” cần sa Bệnh viện Nhi đồng Montréal cho biết ngày càng nhiều trẻ em được đưa đến phòng cấp cứu vì nhiễm độc cần sa. Bệnh viện đã đưa ra một thông cáo nhấn mạnh sự cần thiết phải lưu trữ đúng cách các sản phẩm có chứa cần sa. Bác sĩ Debbie Friedman, giám đốc chấn thương của Bệnh viện Nhi đồng Montréal cho biết, kể từ khi chính phủ hợp pháp hóa cần sa vào năm 2018, bệnh viện đã chứng kiến hơn 26 trường hợp liên quan đến cần sa ở trẻ em. Bác sĩ Friedman nói rằng trước khi có luật hợp thức hóa, đặc biệt là trong thời gian 1990-2016, chỉ có một số rất ít bệnh nhân mỗi năm đến phòng cấp cứu do ngộ độc cần sa. Theo Friedman, “chúng ta đang trải qua một thực tế mới về việc sử dụng cần sa và làm thế nào để đối phó với nó”. Bà Friedman cho biết các bác sĩ lo ngại về sự gia

tăng đáng báo động trong việc trẻ em ăn cần sa và các phản ứng trầm trọng mà họ đã thấy. Kể từ năm 2016, khoảng 9 trẻ em dưới 7 tuổi đã được điều trị tại trung tâm chấn thương và một số phải vào Khu chăm sóc đặc biệt. Bà nói: “Chúng tôi lo ngại về việc hợp thức hóa các thứ ăn được (có cần sa)”. Chính phủ vừa loan báo các thành thị sẽ có thể quyết định liệu cho phép hay cấm tiêu thụ cần sa trong một số công viên, dưới điều kiện nào đó. Friedman khẳng định điều này có thể làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn và có thể làm tăng tình trạng trẻ nhỏ có thể chạm tay vào các thức ăn có cần sa. Chúng ta không thể quên rằng trẻ em không phải là người trưởng thành nhỏ con và một lượng nhỏ (cần sa) có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Theo một tài liệu mới đặc

biệt dành cho các phụ huynh, trung tâm chấn thương cảnh báo về tình trạng quá liều thường xảy ra ở trẻ em khi chúng ăn các dạng cần sa ăn được (ví dụ như brownies, kẹo dẻo), chúng có thể trông giống như kẹo. Bà Friedman nói rằng đó là vấn đề điều chỉnh cách chúng ta nghĩ về cần sa và đối xử với nó giống như các loại thuốc khác. Phòng cấp cứu bệnh viện

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

thường chứng kiến các trẻ dưới 7 tuổi bị các triệu chứng như khó thở, buồn ngủ, nói chậm, mất thăng bằng và có khi co giật. Cho đến nay, không có trường hợp thiệt mạng do tiêu thụ cần sa được ghi nhận tại Bệnh viện Nhi đồng Montréal. Các thương hiệu cần sa ăn được vẫn còn bất hợp pháp tại Canada nhưng rất dễ có được, chẳng hạn bằng cách

mua ‘online’. Bà nói trẻ nhỏ thường tò mò và bị hấp dẫn bởi màu sắc của “kẹo dẽo” hoặc thanh sôcô-la hoặc “hash brownies” vì chúng không phân biệt được cái nào có chứa cần sa hay không. Trong hầu hết các trường hợp, phụ huynh nói con em họ vô tình lấy từ trong tủ lạnh. L.T (Theo GlobalNews, CTV)

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

CANADA & MONTREAL

Thành phố đầu tiên thử nghiệm xe điện tự hành

Beaumont, một thành phố nhỏ của Alberta nằm ở phía nam Edmonton, vừa trở thành thành phố đầu tiên ở Canada thử nghiệm một chiếc xe buýt điện con thoi tự chạy (không có người lái), trong một môi trường gồm cả những loại xe cộ khác, người đi bộ và tín hiệu đèn giao thông thông thường. Việc thử nghiệm đã diễn ra trên đại lộ 50th Street bận rộn hôm 16-5 mới đây. Thị trưởng Beaumont, John Stewart, khẳng định với Đài CBC nhân dịp thử nghiệm dự án rằng Beaumont là một thành phố rất canh tân, cho nên không hề sợ phải thử nghiệm và áp dụng những ý

tưởng mới. Dự án thử nghiệm dài 6 tháng nói trên (từ tháng 5 đến tháng 10) đang được thực hiện với sự hợp tác của Pacific Western Transportation và chiếc xe điện tự hành có tên là ELA. Chiếc này sẽ hoạt động trên một tuyến đường dài 1 cây số trong làn xe hướng đông của 50th Street, tức đại lộ chính bắc-nam chạy qua cộng đồng Beaumont với chỉ khoảng 19,000 dân. Trên xe sẽ luôn luôn có mặt một người điều khiển có chứng chỉ xác nhận trong lúc xe đang vận hành để đề phòng trường hợp xe cần phải được chuyển sang chế độ chạy có người lái. Dân chúng có thể lên xe mà không phải tốn tiền bất cứ lúc nào nó đang hoạt động. Người muốn đi xe này cũng có thể đặt trước chỗ ngồi online. Chiếc xe điện tự hành ELA của Pacific Western

Transportation đã được bố trí hoạt động hơn 170 lần tại 20 quốc gia trên toàn 4 châu lục kể từ khi nó được đưa vào sử dụng trong năm 2015. Chiếc này một lần có thể chở 8-10 người, chở được cả các xe đẩy (stroller), walkers và xe lăn cho người tàn tật-khuyết tật. Tổng cộng đã có hơn 300,000 người đã làm hành khách của nó trên toàn thế giới mà không có sự việc không hay nào xảy ra, theo những thông tin được thành phố Beaumont cung cấp. Cũng cần biết, chiếc ELA đã được thử nghiệm trên những tuyến đường kín trong các thành phố Canada khác, gồm cả ở Edmonton và Calgary, nhưng đây là lần đầu tiên nó được thử nghiệm trong môi trường giao thông thật, tức là có các xe cộ khác, có người đi bộ và các tín hiệu đèn giao thông thông thường. Quyền Phạm (theo CBC)

MONTREAL - OTTAWA

Nhiều người than thở vì xăng dầu lên giá

Theo như kết quả cuộc thăm dò ý kiến vừa được công bố hôm thứ sáu ngày 17 tháng 5, giá xăng dầu gia tăng trong những ngày qua đã gây khó khăn cho nhiều người. Giá xăng ở thành phố Vancouver đã lên đến 1.70 dollars một lít trong hôm thứ Sáu vừa qua, trong khi giá xăng ở vùng đại thủ phủ Toronto cũng gia tăng lên đến mức 1.30 dollars một lít. Theo kết quả cuộc thăm dò của tổ chức thăm dò dân ý the Angus Reid thì 44 phần

trăm những người được hỏi ý kiến đã cho biết là giá xăng dầu gia tăng gây khó khăn cho cuộc sống hàng ngày, khiến nhiều người không có khả năng mua sắm những đồ thực dụng hàng ngày. 35 phần trăm những người được hỏi ý kiến cho biết họ đã giảm bớt việc di chuyển bằng xe cộ, 26 phần trăm cho biết họ mua xăng ít đi mỗi lần đi đổ xăng và 7 phần trăm thì chạy qua biên giới Mỹ mua xăng cho rẻ. N.T.H (theo bnnbloomberg.ca)

Lo ngại lây nhiễm sởi từ hai bệnh nhân mới ở Montréal Giới chức y tế công cộng Montréal đang dò tìm những ai đã xuất hiện tại một trong 6 khu vực - hầu hết trong vùng West Island - trong tuần qua vì họ có thể bị nhiễm vi khuẩn bệnh sởi. Bác sĩ Mylène Drouin, giám đốc y tế công cộng vùng Montréal cho biết đang có cuộc điều tra liên quan đến 2 trường hợp bệnh sởi mới, dính dấp tới trường hợp mà giới chức y tế công cộng biết vào ngày 2/5. Bác sĩ Drouin ước tính có đến khoảng 200 người có thể bị phơi nhiễm với một người bị bệnh sởi trong khoảng thời gian ba ngày 11, 12 và 14 tháng Năm. Drouin nói với các phóng viên: “Mỗi trường hợp bệnh sởi là một ổ dịch đối với chúng tôi và chúng tôi phải ngăn chặn chuỗi lây truyền. Nhưng chúng tôi quan tâm hơn với hai trường

hợp này bởi vì chúng tôi thấy rằng có một sự lây truyền, và tất nhiên, chúng tôi cần phải nhanh chóng tìm ra những người đã có tiếp xúc với người bệnh”. Cơ quan Santé Montréal cho biết, những nơi mà người nào đó có thể bị phơi nhiễm với virus bệnh sởi là: -Trường Trung học Des Sources, 2900 Lake Street (11/5 từ 12:00-1:05pm).

- Ti m H o r t o n s , 3 7 6 0 Sources Boulevard (11/5 từ 12:25-13:35pm). -Royal Bank, 4400 Sources Boulevard (11/5 từ 12:1513:25pm). -Manju Beauté, 3637 Sources Boulevard (11/5, từ 2pm-5pm). -The Courtyard Marriott Hotel, 7000 Place RobertJ o n c a s ( 1 2 / 5 t ừ 3 p m 5:30pm).

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

-Nhà trẻ Les Aventuriers, 196 Bates Road, Outremont (14/5 từ 4:30-5:35pm). Những trường hợp mới nhất này nâng trường hợp mắc bệnh sởi được báo cáo tại Montréal trong năm nay lên con số 7. Drouin nói: “Chúng tôi biết rằng vắc-xin là rất hiệu quả. Liều đầu tiên có hiệu quả 85% và liều thứ hai mang lại hiệu quả tới 95%. Nhưng vẫn

có một số người không phát triển khả năng miễn dịch”. Cũng cần nhắc lại, các triệu chứng bệnh sởi bao gồm sốt, ho, sổ mũi, nghẹt mũi, mắt đỏ, chảy nước mắt và những đốm trắng nhỏ trong miệng. Hai đến bốn ngày sau khi có triệu chứng, bắt đầu phát ban với những mụn đỏ - đầu tiên trên mặt, sau đó trên thân, cánh tay và chân, trong ba đến bảy ngày. Sởi có thể gây ra các biến chứng trầm trọng như viêm phổi, viêm não, có thể gây co giật, tổn thương não hoặc thiệt mạng. Một phân tích mới của Tổ chức Y tế thế giới WHO công bố ngày 17/5 khuyến cáo chích ngừa sởi bắt buộc đối với trẻ em trước tuổi đến trường để ngăn các đợt bùng phát dịch bệnh này trong tương lai. Theo WHO, các trường hợp bệnh sởi tăng 300% trong năm 2018. LCC (Theo CBC)

MONTREAL - OTTAWA

Năm 2018 có 66 người chết do thời tiết nóng, năm nay có thể nóng hơn Các giới chức y tế công cộng và thành phố cho biết, biến đổi khí hậu sẽ gây ra những đợt nóng tại Montréal thường xuyên và dữ dội hơn, và họ muốn bảo vệ tốt hơn cho các cư dân dễ bị tổn thương nhất trong thành phố. Theo một báo cáo mới của cơ quan y tế công cộng Montréal, trong năm 2018, có 66 cái chết liên quan trực tiếp đến thời tiết nóng. Bác sĩ Mylène Drouin, giám đốc y tế công cộng vùng Montréal cho biết: “Thật khó để không có người thiệt mạng trong một đợt nóng, nhưng có cách để cải thiện”. Năm 2018, Montréal chịu đợt nóng từ 30/6 đến 5/7 với nhiệt độ tối đa đến 35,5 độ C, cộng thêm độ ẩm là hơn 40 độ C. Báo cáo cho thấy thu nhập thấp và sự cô lập với xã hội là yếu tố chính trong những cái chết trong đ ợ t n ó n g đ ó . Tr o n g s ố n h ữ n g người chết, hai phần ba là người từ 65 tuổi trở lên và gần ba phần tư (72%) là người bị bệnh mãn tính. Một số lượng tử vong không cân

xứng trong năm 2018 đã xảy ra trong số những người mắc chứng tâm thần phân liệt. Những nạn nhân này chiếm 25% tổng số, mặc dù họ chỉ chiếm 0,6% dân số Montréal. Giới chức y tế đang làm việc với các bên liên hệ để xây dựng một danh sách ghi tên những người cần giúp đỡ và nơi họ ở, và dự trù kết thúc vào cuối tháng 6. Họ sử dụng những dữ liệt về nhà

cửa, dữ liệu bản đồ và xã hội để cho thấy những điểm nóng, kết hợp với sự hiểu biết của những nhân viên cấp cứu về những khu vực và cá nhân dễ bị tổn thương. Trong đợt nóng năm 2018, cảnh sát và nhân viên cứu hỏa đã thực hiện 42.000 lượt gõ cửa viếng thăm từng nhà, nhưng bà Drouin nói rằng ý định là thực hiện những nỗ lực có mục tiêu hơn và có hiệu quả hơn.

Cơ quan Môi trường Canada cho biết còn quá sớm để đưa ra dự báo mùa hè, nhưng nhà khí tượng học André Cantin nói rằng dữ liệu cho đến nay cho thấy mùa hè năm 2019 sẽ gần, hoặc hơi cao hơn bình thường. Mùa hè năm ngoái là dưới mức bình thường trong tháng Sáu, nhưng cao hơn bình thường nhiều trong tháng Bảy và tháng Tám. Tổng số người chết do thời tiết nóng năm 2018 khác nhau tùy từng báo cáo, điều này là do không phải tất cả đều sử dụng cùng một phương pháp. Phương pháp của cơ quan y tế công cộng Montreal là xem xét tất cả các trường hợp thiệt mạng trong đợt nóng và sử dụng các tiêu chuẩn thống kê để xác định những cái chết rất có thể liên quan đến thời tiết nóng, trong khi con số của nhân viên điều tra Québec dựa trên bằng chứng từ khám nghiệm tử thi. Drouin nói: “Rõ ràng, cả hai phương pháp đều có giới hạn của chúng. Không phải mọi cái chết đều được chuyển đến nhân viên điều tra”. Thế Lai (Theo CBC)

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

MONTREAL

MONTREAL - OTTAWA

Mont-Tremblant sẽ miễn phí xe buýt từ 21/6 Chuyên chở công cộng miễn phí có phải là một cách thân thiện với môi trường để thúc đẩy du lịch, giảm tình trạng thiếu lao động và khuyến khích mọi người ra khỏi nhà nhiều hơn hay không? Thách thức với ý tưởng đó, thị trấn trượt tuyết quanh năm Mont-Tremblant kể từ ngày 21/6 sẽ cung cấp dịch vụ xe buýt miễn phí. Thị trấn Mont-Tremblant cách Montréal khoảng 100km về phía tây bắc, có gần 10.000 dân là thành thị nhỏ nhất trong tỉnh bang Québec có hệ thống chuyên chở công cộng. Giám đốc Công chánh Robert Davis nói rằng các xe buýt miễn phí sẽ giúp người dân dễ dàng có những việc làm mà không có xe hơi sẽ rất khó khăn. Ông nói thêm, điều đó cũng khích lệ người dân ra khỏi nhà nhiều hơn và sử dụng xe hơi ít hơn.

Ông nói: “Nó sẽ giúp phá vỡ sự ẩn dật của những người đơn độc hay những người cao tuổi”. Ông David nói rằng tiền vé xe buýt có thể quá nhiều đối với một số người, nhưng bây giờ mọi người sẽ có thể dễ dàng di chuyển từ nơi này sang nơi khác”. Ông giải thích, hầu hết việc làm ở đây là tại khu trượt tuyết và nhiều người

thường hướng đến đó từ các khu đông dân hơn của thị trấn này. Dịch vụ xe buýt miễn phí sẽ cung cấp thêm tính linh động giữa ba khu đông người của Mont-Tremblant và nó sẽ giúp các du khách đến đây bằng phi cơ có một phương tiện để đi lòng vòng. D a v i s n ó i : “ B ả o đ ả m xe buýt miễn phí, nhưng

Chi phí nối dài tuyến métro Xanh lên đến 4,7 tỉ đô-la

cũng phải cung cấp một dịch vụ tốt”. Một trong những phàn nàn thường xuyên nhất ở đây là thời gian chờ đợi đến 2 tiếng đồng hồ giữa 2 chuyến buýt. Đó là vì thông thường có một chiếc buýt phục vụ trong mùa vắng khách và hai chiếc trong mùa cao điểm. Để giải quyết vấn đề này, Mont-Tremblant cũng thêm một xe buýt chạy quanh năm. Như vậy thời

gian chờ xe buýt giảm xuống còn 40 phút. Chương trình xe buýt miễn phí này sẽ gây tốn kém cho Mont-Tremblant khoảng 400.000 đô-la mỗi năm. Nhưng ông Davis nói: “Chúng tôi tin rằng lợi ích sẽ lớn hơn nhiều so với số tiền chúng tôi đang mất bằng cách miễn phí xe buýt”. LT (Theo CBC)

LỜI HAY Ý ĐẸP Người bạn đáng tin cậy quý hơn mọi thứ quà tặng. Euripide Không phải tất cả những người cười với ta đều là bạn, và cũng không phải tất cả những người làm ta bực mình đều là kẻ thù của ta. Ngạn ngữ Mông Cổ Trên đường thành công không có vết chân của người lười biếng. Lỗ Tấn

Cơ quan chuyên chở công cộng Montréal STM cho biết, giá của dự án nối dài tuyến métro màu Xanh hiện giờ lên đến 4,7 tỉ đô-la. Dự án nhằm xây thêm 5 trạm mới dọc đường Jean-Talon. Một năm trước, chính phủ của cựu thủ hiến Philippe Couillard cho biết chi phí để kéo dài tuyến métro màu Xanh thêm 5,8 cây số là 3,9 tỉ đô-la nhưng không tính đến thuế và tiền bồi thường giải tỏa. STM nói ngân khoản đã và sẽ còn thay đổi. Phát ngôn nhân Philippe Déry cho biết: “Dự án vẫn còn trong giai đoạn hoạch định, vì vậy thông thường là ngân khoản ước tính sẽ tăng thêm trong khi xúc tiến dự án”. STM giải thích, một vấn đề khác là Exo thoạt

đầu được cấp hợp đồng mở rộng nhưng khi giao lại hợp đồng cho Cơ quan Giao thông khu vực đô thị, Exo vẫn chưa trả thuế cho dự án. Ngoài 5 trạm métro mới ở phía đông Montréal, dự án còn bao gồm hai bến xe buýt mới, một bãi đậu xe với 1.200 chỗ và một đường hầm dành cho người đi bộ dẫn đến tuyến xe buýt nhanh đang được xây dựng dọc đường Pie-IX. Tuyến métro màu Xanh sẽ có thêm các trạm mới tại những giao lộ với Lacordaire, Viau, Langelier, Pie-IX và trung tâm mua sắm Galeries D’Anjou. Nghe nói ngân khoản sau cùng của dự án sẽ được xác định trong năm 2021. Thế Lai (Theo GlobalNews)

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

Từ bầu trời, mặt đất, một hình dáng vụt qua cho đến mảnh báo cũ hay tơ nhện, chúng ta phải chọn ra cái tốt nhất cho mình ở nơi ta có thể tìm thấy nó. Pablo Picasso Chúng ta tạo nên cuộc sống từ những điều nhận được, nhưng chúng ta thực sự làm nên cuộc đời chính từ những điều mà chúng ta cho đi. Winston Churchill Không lấy bậy của ai là giàu; Không bị nhục với ai là sáng.

Đàm-Tử

Kẻ xa xỉ thì giàu mà vẫn không đủ, Người kiệm ước thì nghèo mà tiêu vẫn có thừa. Dịch kinh

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

OTTAWA

Đóng cửa Cầu Chaudière suốt mùa hè Cầu Chaudière, điểm nối huyết mạch giữa Ottawa và Gatineau, sẽ tiếp tục đóng cửa qua suốt các tháng hè. Cầu này đã bị đóng cửa hôm 28-4 vì mức nước cao và cuồng loạn. Các kỹ sư đang lo ngại về việc nước chảy xiết ngay dưới gầm cấu trúc cũ kỹ này và ảnh hưởng nó có thể gây ra. Mọi hình thức giao thông qua cây cầu nằm trên Thác Chaudière vẫn tiếp tục bị cấm cho tới khi một cuộc kiểm tra chi tiết được thực hiện. Nước cao và chảy xiết đã giới hạn khả năng kiểm tra gầm cầu khi mưa lớn tiếp tục, và tuyết tan từ phía bắc chảy xuôi xuống dòng sông cũng ảnh hưởng tới nhiều khu vực dọc theo Sông Ottawa. Việc đóng cửa này phù hợp với việc cấm lưu thông đã được định trước từ Tháng 6 tới Tháng 8. Một khi các kỹ sư đã kiểm tra được toàn bộ cây cầu, họ sẽ có thể xác định

liệu có an toàn cho người đi bộ hay không. Mặt khác, việc đóng cửa Cầu Chaudière đã buộc các nhà tổ chức Ottawa Race Weekend phải thay đổi các lộ trình cuộc chạy đua việt dã năm nay, được tổ chức vào hai ngày 25- và 26-5. Những năm trước đây, các người chạy đua sử dụng Cầu Chaudière để qua sông từ Sir John A. Macdonald

Chết sau khi lên cơn đau tim trên xe điện O-Train Trợ Y Ottawa nói rằng một người đàn ông 50 tuổi đã qua đời sau khi lên cơn đau tim trong khi đang đi Trillium Line O-Train hồi sáng 16-5. Lệnh gọi đã tới hồi 7:58 sáng từ xe điện chạy về Đại Học Carleton. Nhân viên trợ y nói những hành khách trên xe điện đã khởi động CPR khi sự vụ xảy ra và máy khử rung trên xe điện đã được dùng trong một cố gắng cứu tỉnh nạn nhân.

Các nhân viên trợ y tới hiện trường và đã thực hiện các phương thức hồi sinh cực mạnh, nhưng sau đó công bố nạn nhân đã từ trần. Cảnh sát Ottawa và và các Cảnh sát viên Đặc biệt của OC Transpo hiện đang mở cuộc điều tra. OC Transpo đã ngưng dịch vụ O-Train gần hết buổi sáng, nhưng dịch vụ đã được tái tục vào hồi 11:30 sáng. N. Châu ( theo CTV News)

Parkway ở Ottawa tới trung tấm Gatineau. Năm nay họ sẽ phải chạy qua Cầu Portage. Những người đi xe đạp, đi bộ, xe buýt và xe hơi vẫn có thể sử dụng Cầu Portage, nhưng những người chạy đua sẽ chiếm một làn đường từ 7 - 10 giờ sáng ngày Chủ nhật 26-5. N. Châu (tổng hợp CTV News và CBC News)

MONTREAL - OTTAWA

Điều tra cái chết khả nghi tại Donald Street Đơn vị điều tra trọng án của cảnh sát Ottawa hôm 16-5 kêu gọi công chúng cung cấp manh mối trong cái chết khả nghi của một người đàn ông mà nay đã xác định được căn cước là Kenneth Ammaklak, 31 tuổi. Thi thể của Ammaklak đã được phát giác hồi 6:09 sáng 14-5 bên ngoài chúng cư 21 tầng trên Donald Street do Ottawa Community Housing điều hành, nằm về phía đông Vanier Parkway. Nhiều xe cảnh sát đã tới chiếm giữ hết bãi đậu xe bên ngoài tòa nhà, kéo dây cô lập một khoảng lớn bãi đậu xe, cấm người

lui tới, trong khi một cuộc điều tra về xác chết diễn ra. Tới 11 giờ sáng thì xác chết được chở đi. Sau đó khoảng một giờ một xe cẩu đã tới hiện trường và giúp cảnh sát di chuyển một bồn rác lớn khỏi bãi đậu xe mà cảnh sát đã kéo dây cô lập trước đó trong ngày. Ai có tin tức gì xin liên lạc với đơn vị điều tra trọng án ở số 613-236-1222, ext. 5493 hoặc Crime Stoppers ở số 1-800-222-8477 hay crimestoppers.ca. N. Châu (tổng hợp Ottawa Sun và Ottawa Citizen)

Rideau Canal mở cửa lại cho mùa 2019 Kênh Rideau đã chính thức mở cửa cho những người chơi thuyền máy và chèo thuyền mùa 2019, nhưng Parks Canada cảnh báo nhửng người sử dụng hãy thật cẩn thận tại những khu vực mức nước cao hơn bình thường. Bắt đầu từ 9 giờ sáng 175, các trạm khóa dọc theo thủy lộ dài 200km này – từ Lake Ontario ở Kingston tới Ottawa River – đã sẵn sàng để đón khách viếng bằng đường bộ hay đường thủy. Vì mực nước của kênh tại Victoria Basin, ở Smiths Falls và khu vực giữa hai trạm khóa Clowes và Nicholson sẽ cao hơn bình thường do lượng nước mưa nhiều vào dịp nghỉ cuối tuần, nên Parks Canada yêu cầu những người chơi thuyền – đặc biệt là những người chèo thuyền – hãy coi chừng. Các khách viếng có thể

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

coi bảy công trình điêu khắc mới đặt dọc theo kênh tại Ottawa Locks, Shaw Centre, Pretoria Bridge, Lansdowne Park, Dow’s Lake, Central Experimental Farm và Hartwells Lockstation. Tưởng cũng nên nhắc lại là Rideau Canal đã được khởi

sự xây cất năm 1827 dưới quyền chỉ huy của Colonel By với những mục đích quân sự, nhưng nay đã chuyển qua thương mại. Đây là con kênh được duy trì tốt nhất và liên tục hoạt động trên lục địa Bắc Mỹ. N. Châu (theo Ottawa Sun)

MONTREAL - OTTAWA

UÛng hoä baùo Vieät ngöõ baèng caùch hoûi cöûa haøng ñeå laáy tôø baùo tieáng Vieät maø baïn yeâu thích

ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG THÔØI BAÙO

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

OTTAWA & THẾ GIỚI

Truy lùng kẻ lái xe đụng chết người rồi bỏ chạy

Cảnh sát Ottawa nói rằng một người đi xe đạp đã chết vì những thương tích sau khi bị một xe van đụng phải tại ngã tư Laurier Avenue và Elgin Street, ngay bên ngoải Toà Đố Chánh hồi 7:20 sáng 16-5. Cảnh sát tiếp tục lùng kiếm người đàn ông lái chiếc xe van gây tai nạn. Cảnh sát gọi tai nạn này là một vụ tông rồi bỏ chạy. Họ nói người lái chiếc xe van tiếp tục chạy về Cầu

Mackenzie King trước khi dừng lại và chạy bộ bỏ trốn. Người đàn ông đi xe đạp ở tuổi 50 được chở đi nhà thương với các thương tích trầm trọng, nơi mà nạn nhân đã chết vì các thương tích quá nặng. Vào chiều 16-5, cảnh sát đã phổ biến một hình của nghi phạm. Người đàn ông được mô tả là thổ dân, cao 1.75m với tóc đen dài. Một máy quay phim giám sát tại

Thủ tướng Úc Scott Morrison bất ngờ thắng thêm một nhiệm kỳ thứ ba

Theo những kết quả sơ khởi phổ biến hôm 19 tháng 5, Thủ tướng Úc Đại Lợi, ông Scott Morrison và đảng cầm quyền Tự Do đã thắng trong cuộc bầu cử vừa diễn ra. Thủ lãnh đảng Lao Động, đảng đối lập trong nghị viện liên bang Úc, ông Bill Shorten đã chấp nhận thua và từ chức đảng trưởng. Trước đó vài tiếng đồng hồ trước khi có kết quả cuộc bầu phiếu, theo kết quả của những cuộc thăm dò dân ý thì đảng Tự Do sẽ thua, và theo những nguồn tin thân

cận, thủ tướng Morrison đã chuẩn bị bài diễn văn chấp nhận thua cuộc và sẽ từ chức đảng trưởng. Tổng thống Donald Trump đã điện thoại chúc mừng thủ tướng Morrison. Thủ tướng Do Thái, ông Benjamin Netanyahu cũng lên tiếng chúc mừng thủ tướng Morrison. Trong năm ngoái, thủ tướng Morrison và tổng thống Trump là những người đã công nhận thành phố Jerusalem là thủ đô của Do Thái. u

MONTREAL - OTTAWA

Bố ráp giao thông chớp nhoáng: chặn xét hơn 700 xe cộ Cảnh sát Ottawa đã thẳng tay đối với những vi phạm về rượu và cần sa trong một đợt bố ráp xe cộ vào dịp nghỉ dài cuối tuần này. Cảnh sát đã chặn xét 265 xe hôm 17-5, với kết quả là đã ghi hai giấy phạt vi phạm rượu, bốn giấy phạt vi phạm luật giao thông, một người bị rút bằng lái ba ngày và một người bị cảnh cáo chiếu theo Đạo Luật Kiểm soát Cần sa. Vào tối 18-5, 450 xe đã bị

chặn xét, và một tài xế bị rút bằng lái ba ngày sau khi bị xét nghiệm là đã lái xe khi say rượu. Chương trình R.I.D.E. hợp tác với OPP sẽ tiếp tục hết dịp nghỉ dài cuối tuần này tại nhiều nơi ở Ottawa. Cảnh sát nhắc nhở tất cả những người điều khiển xe có động cơ hãy lái xe với tinh thần trách nhiệm. N. Châu (theo Ottawa Sun)

Rideau Centre đã thu được hình nghi phạm sau khi tai nạn xảy ra, y mặc một áo jacket mầu nhạt và lưng đeo một túi mầu xanh. Các điều tra viên yêu cầu bất cứ ai có băng thu hình, hình chụp bằng cellphone hay máy thu hình đặt trong xe hơi hay liên lạc với Collision Unit ở số 613-2361222, ext. 2481. N. Châu (theo CTV News)

Washington tạm hoãn một phần lệnh cấm Hoa Vi Chưa đầy một tuần sau khi xếp Hoa Vi vào danh sách đen, chủ yếu vì lý do an ninh quốc gia, hôm 20/05, Hoa Kỳ đã quyết định tạm hoãn 3 tháng cho một phần lệnh cấm đối với tập đoàn viễn thông số 1 Trung Quốc này. Theo Reuters, Bộ Thương mại Mỹ sẽ cho phép Hoa Vi được mua hàng hóa do Mỹ sản xuất để duy trì hoạt động cho hệ thống mạng hiện có. Công ty Trung Quốc cũng được phép tiếp cận các bản cập nhật cho thiết bị di động của Hoa

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

Vi hiện bán tại thị trường Mỹ. Hôm 15/05, tổng thống Donald Trump đã xếp công ty viễn thông Trung Quốc vào danh sách đen những công ty có thể gây rủi ro cho an ninh quốc gia Mỹ. Theo đó, Hoa Vi bị cấm mua các linh kiện của các công ty Mỹ, nếu không được chính phủ cho phép. Trong khi đó các kiểu điện thoại di động của Hoa Vi đều có các linh kiện và phần mềm Mỹ. Chính quyền Washington không hủy trừng phạt mà chỉ

tạm hoãn áp dụng một phần lệnh cấm trong vòng 90 ngày để tập đoàn Trung Quốc và các đối tác thương mại Mỹ có thời gian thích ứng. Bộ Thương Mại Mỹ cũng cho biết sẽ nghiên cứu khả năng kéo dài hay không thời hạn tạm hoãn trên. Ngày 19/05, Google tuyên bố “tuân thủ sắc lệnh và đang xem xét các vấn đề liên quan”, đồng thời cho biết sẽ ngừng cho phép Hoa Vi sử dụng nhu liệu Android, nền tảng hoạt động của điện thoại di động. Các biện pháp cấm vận Hoa Vi đã gây ngay hệ quả đối với nhiều doanh nghiệp Mỹ trên thị trường tài chính. Cổ phiếu của Google mất 2% tại Wall Street. Các nhà chế tạo bán dẫn và bộ vi xử lý như Qualcomm mất 6%, Intel mất 3% tài sản. u

MONTREAL - OTTAWA

Ebola đang vượt tầm kiểm soát của Congo Dịch bệnh Ebola tại CHDC Congo vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, khi tính đến giữa tháng 5 đã có 1.122 bệnh nhân tử vong, chiếm khoảng 70% trong số 1.705 người nhiễm virus Ebola. Theo The Guardian, đây là số người mắc bệnh và tử vong kể từ khi dịch bệnh bùng phát vào tháng 8/2018 tại Congo. Đáng nói là kể từ đầu tháng 5/2019, các cuộc giao tranh và đụng độ giữa các nhóm vũ trang và lực lượng an ninh đã buộc 12.000 người thuộc các tỉnh Bắc Kivu và Ituri ở phía đông Congo phải rời bỏ nhà

cửa đi lánh nạn. Sự dịch chuyển vì tình thế của người dân ở các vùng dịch Ebola hoành hành đã tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh dịch lây lan, cũng như cản trở các nỗ lực phòng bệnh. Ông Jeremy Farrar, người đứng đầu Tổ chức Wellcome Trust, nhìn nhận: “Tôi rất lo ngại, lo ngại hơn bao giờ hết”. Ông lên tiếng kêu gọi các bên ngừng bắn để các đội y tế có thể tiếp cận chữa trị những người mắc bệnh và bảo vệ những người khác trong cộng đồng. Vấn đề là giới truyền thông, sau một thời gian, đã

Nạn tham nhũng tiền trợ cấp của Liên Hiệp Châu Âu Trong những năm qua, ngày càng có nhiều vụ bê bối liên quan đến việc lãnh đạo nhiều nước Đông Âu đánh cắp tiền trợ cấp của Liên Hiệp Châu Âu dành cho các nước nghèo nhất Liên Âu. Thủ tướng Hungary Viktor Trong bài viết “Đông Âu: Orban trong một cuộc họp báo Bê bối đánh cắp tiền trợ cấp tại Budapest, ngày 02/05/2019. của Liên Hiệp Châu Âu”, báo Con rể thủ tướng Orban từng Le Monde nhận định tất cả các dính líu vào một vụ bê bối liên đảng phái chính trị ở các nước quan đến quỹ hỗ trợ của Liên Đông Âu đều dính dáng theo Hiệp Châu Âu cùng một cách: hoặc các lãnh đạo, hoặc người thân của họ, quỹ hỗ trợ của Liên Âu nên lợi dụng các quỹ Liên Hiệp vụ tham nhũng nào cũng có Châu Âu hỗ trợ phát triển cho dính tới tiền công quỹ của khu vực nghèo nhất Liên Âu, châu Âu. Lãnh đạo Ủy ban kiểm trong khi các nhân vật quyền tra ngân sách ở Nghị Viện thế này vẫn ra sức chỉ trích nặng nề các định chế của Liên Châu Âu tại Strasbourg nhận Hiệp, chẳng hạn tại các nước định “một số kẻ tội phạm đã Hungary, Cộng hòa Czech, cố đánh bại châu Âu bằng chính vũ khí của châu Âu”, Rumani… Một chuyên gia về ngân ý nói những người này đã sách của Liên Âu dành cho dùng tiền của Liên Hiệp để các nước Đông Âu cho biết củng cố quyền lực, đồng thời tại các nước này, tham nhũng có các phát biểu mang tính xảy ra rất nhiều và 2/3 số tiền dân tộc chủ nghĩa, nhất là tại đầu tư của Nhà nước là từ Hungary và Rumani. u

tỏ ra thờ ơ về các thông tin dịch bệnh ở quốc gia châu Phi, trong khi tập trung cao độ cho dịch sởi ở Mỹ chẳng hạn. Hôm 8/5, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres khẳng định toàn bộ cơ quan này sẽ vào cuộc để chấm dứt nạn dịch Ebola đang hoành hành tại CHDC Congo. Dịch Ebola lần thứ 10 ở Congo được tuyên bố vào ngày 1/8/2018 tại tỉnh Bắc Kivu và ở khu vực giáp ranh với tỉnh Ituri. Đây là dịch Ebola nghiêm trọng nhất trong lịch sử, sau đợt dịch năm 2014 cướp đi sinh mạng hơn 11.300 người ở Tây Phi. Virus Ebola rất dễ lây lan và gây ra một loạt triệu chứng bao gồm sốt, nôn mửa, tiêu chảy, đau toàn thân. Trong nhiều trường hợp, người nhiễm bệnh còn có thể bị xuất huyết bên trong và bên ngoài. u

Ukraine: Tổng thống tân cử giải tán Quốc hội

Tân tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy

Hôm 20/05, tân tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã thông báo giải tán Quốc Hội, tổ chức bầu cử trước thời hạn, không phải chờ đến hạn vào tháng 10 năm nay. Việc chuyển giao quyền lực diễn ra nhẹ nhàng. Tổng thống mãn nhiệm Petro Porochenko, từ tối Chủ nhật đã từ chức và chúc người tiền nhiệm can đảm. Ông hứa với tân tổng thống sẽ có phe đối lập mạnh. Tân tổng thống Volodymyr Zelenskiy không có trong tay nhóm nghị sĩ nào tại Quốc

Hội, thời gian đầu có thể bị hạn chế quyền lực, ít ra là trong chính sách đối nội. Chỉ có chính sách đối ngoại vẫn là đặc quyền của tổng thống. Ông đồng thời cũng trở thành tổng chỉ huy quân đội Ukraine, hiện đang trong tình trạng chiến tranh với Nga. Tân tổng thống sẽ phải có câu trả lời trước những sức ép gần đây của tổng thống Nga Vladimir Putin. Volodymyr Zelenskiy sẽ phải rất nhanh chóng nhập vai mới của mình. u

Iraq không cho phép Mỹ dùng lãnh thổ đánh Iran Theo đài Press TV, khi được hỏi về lập trường của Iraq đối với tình trạng leo thang căng thẳng ở Trung Đông, Đại sứ Iraq tại Nga Haidar Mansour Hadi đã nói tại một cuộc họp báo ở Moscow hôm 15/5 rằng Iraq đã không muốn một cuộc chiến tàn khốc mới trong khu vực. Ông Hadi cũng nhấn

mạnh rằng Baghdad có thể sử dụng mối quan hệ chặt chẽ với cả Mỹ lẫn Iran để giảm bớt căng thẳng giữa hai bên. Mỹ gần đây đã tăng cường hiện diện quân sự trong khu vực liên quan đến cái mà họ gọi là mối đe dọa của Iran đối với quân đội và lợi ích của Mỹ. Washington đã gửi một nhóm tấn công

tàu sân bay, một phi đội máy bay ném bom B-52 và một khẩu đội tên lửa Patriot tới khu vực. Hồi tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố chính quyền Mỹ đã nhận được thông tin tình báo liên quan đến hoạt động của Iran, khiến các cơ sở và nhân viên phục vụ của Mỹ gặp “rủi ro đáng kể”. Tuy nhiên, các quan chức cấp cao khác trong chính quyền Mỹ và các nước khác đã bác bỏ thông tin này. Về phần mình, Lãnh đạo Tối cao Iran Ayatollah Seyyed Ali Khamenei hôm 14/5 đã loại trừ khả năng xảy ra chiến tranh giữa Iran với Mỹ bất chấp căng thẳng tăng cao giữa hai bên, khẳng định Washington biết rằng việc can dự vào một cuộc chiến như thế sẽ không có lợi cho Mỹ. u

Đại sứ Iraq tại Nga Haidar Mansour Hadi Ảnh: PRESS TV

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

VIỆT NAM

Bảy người phản đối ô nhiễm môi trường bị kết án Trong phiên tòa sơ thẩm tuần qua, bảy phụ nữ ở Tây Ninh lãnh từ 24 đến 30 tháng tù treo với cáo buộc “gây rối trật tự công cộng”. Các bà Vũ Thị Cương, Trần Thị Nhẫn- mỗi người bị 30 tháng tù treo. Năm người còn lại bị hai năm tù treo gồm bà Ngô Thị Trúc Mai, Trần Thị Thoại, Hà Thị Mơ, Đào Thị Tiến và Phạm Thị Băng. Tin trong nước nói rõ bảy phụ nữ bị kết án chỉ vì tham gia chặn xe chở cát mà họ cho là gây ô nhiễm tại ấp Tân Tiến, xã Tân Phú, huyện

Tân Châu, tỉnh Tây Ninh. Sự việc xảy ra vào tháng 9 năm 2017 khi đó một số người dân sống dọc tuyến đường DH805 tại địa phương vừa nêu bắt đầu biện pháp chặn xe chở cát của Công ty Trách Nhiệm H ữ u H ạ n Vi ệ t - Ú c , c h i nhánh 2 lưu thông từ bãi cát ra tuyến đường 785. Người dân phản đối cho rằng xe chở cát gây ô nhiễm khói bụi cũng như là mối nguy hiểm giao thông cho d â n c h ú n g địa phư ơng. Những người phản đối yêu

cầu công ty phải xây dựng đường tránh để vận chuyển cát nhằm tránh tình trạng gây ô nhiễm và nguy hiểm. Biện pháp chặn xe chở cát của dân địa phương tiếp diễn và lần chặn vào ngày 11 tháng 12 năm 2017 được nói khiến giao thông bị ách tắc 2 tiếng rưỡi đồng hồ. Cơ quan chức năng vào ngày 12 tháng 12 năm 2017 khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam hai trong nhóm 7 người phản đối. Sau đó tiếp tục bắt 5 phụ nữ khác. 

MONTREAL - OTTAWA

Hoa Kỳ gia hạn thuế chống phá giá đối với tháp điện gió của Việt Nam Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (USITC) vừa ra công báo về kết luận cuối cùng vụ việc rà soát biện pháp chống bán phá giá áp dụng đối với sản phẩm tháp gió (utility scale wind towers) nhập k h ẩ u t ừ Vi ệ t N a m v à Trung Quốc, trang Federal Register cho biết hôm 17/5. Thông báo của USITC cho rằng việc chấm dứt áp thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm tháp gió nhập từ Việt Nam và Trung Quốc có thể khiến ngành sản xuất trong nước tiếp tục chịu thiệt hại đáng kể. Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) quyết định sẽ tiếp tục áp thuế chống bán phá giá với sản phẩm tháp gió thêm 5 năm nữa và hàng năm có thể sẽ tiến hành rà soát hành chính để điều

chỉnh mức thuế áp dụng. Theo Bộ Công Thương Việt Nam, vụ này Hoa Kỳ đã khởi xướng điều tra vào tháng 1/2012 đến tháng 12/2012, sau khi nhận được khiếu nại từ một hiệp hội của bốn công ty trong ngành này ở Mỹ. Kể từ đó, cả DOC và USITC đã ban hành kết luận cuối cùng của vụ việc và áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với sản phẩm nói trên của Việt Nam. Truyền thông Việt Nam cho biết bị đơn bắt buộc trong cuộc điều tra là Công ty CS Wind Corporation và Công ty TNHH CS Wind Việt Nam, bị áp biên độ phá giá là 51,50%, trong khi tất cả các nhà sản xuất và xuất cảng khác của Việt Nam bị áp 58,49%. 

7 phụ nữ bị kết án vì chặn xe chở cát ở Tây Ninh

Trung Quốc điều hàng loạt tàu đánh bắt nghêu đến Biển Đông Sau một thời gian giảm hoạt động từ năm 2016 đến 2018, Trung Quốc trong vòng 6 tháng qua đã điều hàng loạt tàu đến khu vực Biển Đông để khai thác nghêu, đặt ra nguy cơ về tác động tiêu cực đến môi trường. Trang Sáng kiến Minh bạch Hàng hải của Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) loan tin này hôm 20/5. Những hình ảnh vệ tinh của AMTI cho thấy Trung Quốc đã điều hàng chục tàu với các tàu mẹ đến khu vực quần đảo Hoàng Sa, bãi cạn Scarborough và quần đảo Trường Sa bắt đầu từ cuối năm ngoái để cào nghêu. Tại Hoàng Sa, các hình ảnh vệ tinh cho thấy rõ nhất là tình trạng cào nghêu ở đảo Bom Bay bắt đầu từ cuối năm 2018 và rõ nhất là từ ngày 11/4 vừa qua. Các tàu Trung Quốc dùng bồ cào dưới đáy biển, đập vỡ các rạn san hô để thu hoạch các loại nghêu lớn đang có

nguy cơ bị tuyệt chủng. Theo báo cáo của tác giả Victor Robert Lee trên Diplomat hồi năm 2016, trong giai đoạn từ 2012 đến 2015, việc khai thác nghêu của Trung Quốc đã phá hủy ít nhất 28 rạn san hô ở Biển Đông. Phán quyết của Tòa Trọng tài Quốc tế hồi năm 2016 cũng xác định Trung Quốc đã vi phạm các nghĩa vụ của mình được quy định trong luật quốc tế về bảo vệ môi trường biển. 

Việt Nam ngăn chặn tôm hùm đất nhập tràn lan từ Trung Quốc Việt Nam đang gia tăng các nỗ lực kiểm soát đối với loại tôm càng đỏ, cherax quadricarinatus (còn gọi là tôm hùm đất) được nhập từ Trung Quốc, và được đánh giá là gây hại cho sản xuất nông nghiệp của Việt Nam. Theo truyền thông trong nước, vào ngày 21/5, ông Trần Hữu Linh tổng cục trưởng Quản lý thị trường thuộc Bộ Công thương cho biết đã gửi công văn đề nghị tăng cường kiểm soát đối với loại tôm hùm đất vì cho rằng đây là loại ngoại lai xâm hại môi trường và thủy sản. Ông Trần Hữu Linh cho biết, đội quản lý thị trường sẽ kiểm tra toàn bộ các hệ thống siêu thị, các cửa hàng kinh doanh thủy sản, nhà hàng, khách sạn tại các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Hải Phòng, xử lý nghiêm nếu có vi phạm.

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

Tôm hùm đất hay còn gọi là tôm hùm đỏ, thường xuất hiện dưới đáy ao hồ, sông suối có khả năng sinh sản nhanh và chống chịu được nhiều biến động môi trường. Loài tôm này được chính quyền Việt Nam đưa vào danh mục sinh vật ngoại lai cấm nhập cảng, phát triển từ năm 2013. Vài ngày trước đó nhiều báo mạng trong nước cho biết thời gian gần đây, loại tôm hùm đất Trung Quốc có đặc điểm 2 càng màu đỏ, thân màu đất đang được bày bán tràn lan trên thị trường. Một đầu mối chuyên bán sỉ tiết lộ rằng các nhà hàng ở Hà Nội và TP HCM thường nhập tương đối nhiều vì đây đang là món đặc sản gây sốt trên thị trường, được nhiều người ưa chuộng mua về ăn. Hiện loại tôm này được bán với giá khá rẻ, ở mức 200.000230.000 đồng/kg nếu mua sỉ

và từ 350.000-400.000 đồng/ kg nếu mua lẻ. Việt Nam đã có nhiều bài học từ ốc bươu vàng, rùa tai đỏ… Nông dân Việt Nam từng có thời nuôi ốc bươu vàng, một loài động vật ngoại lai, để bán cho thương lái Trung Quốc. Giống như ốc bươu vàng, tôm hùm đỏ là loài nguy hại đối với môi trường bản địa. Theo TS Bùi Quang Tề được báo Đất Việt trích lời nói tôm hùm đỏ phá lúa, tranh mồi và tiêu diệt loài tôm bản địa ở Việt Nam. 

CHUYỆN MỖI TUẦN

MONTREAL - OTTAWA

Một chú bé leo qua bãi plastic ở bãi rác hiện diện nửa thế kỷ nay tại thị trấn ven biển Dagupan, Phi luật tân. Những thứ phân hủy được đã tiêu đi, chỉ còn lại plastic

Trái đất

sẽ trở thành một quả cầu bằng plastic? Chữ plastic có gốc từ tiếng Hy lạp πλαστικός (plastikos) có nghĩa là “có khả năng được tạo thành hình dạng hay đúc, và πλαστός (plastos) “được đúc ra”. Năm 1856, một người Anh, ông Alexander Parkes đã được cấp bằng sáng chế cho một chất dẻo làm từ nitrocellulose, có đặc tính “cứng như sừng nhưng cũng mềm dẻo như da.” Ông lấy tên mình đặt cho chất này: Parkesine, Đầu thế kỷ thứ 20, năm 1909, hóa học gia Hoa Kỳ Leo Baekeland khám phá ra chất phenol formaldehyde, một loại chất dẻo có thể đổ khuôn thành mọi hình dạng. Sản phẩm cũng được đặt tên theo tên ông, nhựa Bakelite. Sau Thế chiến thứ nhất, nhiều dạng plastic mới được phát triển. Hầu hết được sản xuất từ các chất có nguồn gốc từ dầu mỏ và khí đốt thiên nhiên, loại plastic sinh học được làm từ cellulose và tinh bột. Trong tiếng Việt, plastic thường được gọi là nhựa, trong bài sưu tầm này, xin được dùng chữ plastic.

ạp chí National Geographic trong loạt bài đặc biệt về plastic đã đưa ra mộ t giả thử vừa khôi hài, vừa đáng

sợ. Tờ báo nói rằng nếu plastic được phá t minh sớ m hơn và i thế kỷ thì chắc là con tàu Mayﬂower chở đám di dân từ Anh quốc sang Bắc Mỹ năm 1620 đã chất đầy nước đóng chai và những hộp thức ăn dặm bọc plastic. Và rác nhựa từ những cái chai, màng bọc mà họ tiện tay ném xuống biển từ đầu thế kỷ 16 sẽ vẫn còn hiện diện ở đâu đó ngày nay. Bốn trăm năm chưa đủ thời gian để plastic phân hủy. Nói cho chính xác, thời gian đó chỉ đủ để cho một số loại plastic rã ra thành những hạt nhỏ. Cái chất liệu một thời, không chỉ là một thời mà hiện vẫn là thứ tiện lắm lợi lắm cho cả thế giới, nay đã trở thành một cuộc khủng hoảng toàn cầu: cuộc khủng hoảng plastic, đến nỗi đã phải có một thỏa thuận quốc tế để cả nhân loại tìm cách giải quyết, hoặc ít nhất, hạn chế và giảm thiểu. Rác từ những thứ làm bằng plastic tràn ngập dưới lòng đất ở các điểm chôn rác, trên mặt đất ở các bãi rác, trong các dòng sông, trên mặt biển và dưới lòng biển. Thậm chí, plastic đã đi vào thân thể các sinh vật, và cả con người. Nhiều chương trình tái chế hóa đã được áp dụng khắp nơi, nhưng tác dụng và hiệu quả chỉ là

ĐỖ QUÂN

muối bỏ biển. Bởi vì lượng plastic được sản xuất ra vẫn nhiều gấp trăm, ngàn lần lượng plastic bị thiêu hủy, hay tái hóa. Vài con số để thấy…sợ: plastic chỉ mớ i đượ c phá t minh và o cuối thế kỷ 19, và việc sản xuất chỉ thực sự trở nên rộ ng rã i từ năm 1950. Vào năm đó chỉ có 2 triệu tấn được sản xuất. Đến năm 2017, tổng cộng lượ ng plastic đượ c sản xuất ra là 8.3 tỷ tấ n. Ngườ i ta dự tí nh rằ ng đến năm 2050, con số này lên đến chừng…34 tỷ tấn. Một nghiên cứu cho thấy 91 phần trăm tất cả plastic đượ c sả n xuấ t ra không được tái chế. Thay vào đó, phần lớn lượ ng plastic đó đi đến các bãi chôn lấp, hoặc bị vứt

bỏ hoặc bị đốt cháy. Theo một số tính toán, bao bì plastic hiện chiếm khoảng một nửa số rác thải nhựa trên thế giới. Á CHÂU: THÙNG RÁC PLASTIC CỦA THẾ GIỚI Tuần trước, ông Tổng thống hung hăng con bọ xít của Phi luật tân… leo thang chiến tranh với Canada. Ông Duterte ra lệnh cho bộ trưởng ngoại giao triệu hồi đại sứ Phi ở Ottawa về nước sau khi thời hạn chót trong “tối hậu thư” mà ông đưa ra cho Canada đã qua mà 69 cái container rác Made in Canada chưa ra khỏi Phi luật tân. Việ c ông dọ a tấ n công Canada khiến người ta cười, nhưng cũng phải thông cảm với ông, vì làm sao mà

Con cá voi giạt lên bãi biển đảo Sardinia (Ý) hôm 29 tháng 3 vừa qua. Con vật khốn khổ này đang có thai, trong bụng nó có đến 48 cân Anh plastic. Photo: SEAME Sardinia/AP)

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

CHUYỆN MỖI TUẦN chịu nổi. Phi luậ t tân là mộ t trong nhữ ng quốc gia Á châu đã trở thành điểm đến của plastic phế thải Bắc Mỹ. Đã thế, nay lại còn lãnh “plastic giả”, những container mang nhãn vật liệu tái chế nhưng thực ra là rác sinh hoat, thì chịu gì cho nổi! Mộ t trong nhữ ng hì nh ả nh gây nhiều ấn tượng cho người xem, và được các tổ chức bảo vệ môi trường sữ dụng để tuyên truyền vận động cho mục tiêu của họ là tình trạng ô nhiễm plastic ở biển. Theo mộ t báo cáo năm 2015 được công bố trên tạp chí Science, Philippines là một trong những quốc gia gây ô nhiễm đại dương lớn nhất thế giới. Ai cũng biết họ bị oan. Đúng là rác được tìm thấy trong vùng biển của họ, nhưng xuất xứ củ a rác đó , nôi chúng được sản xuất, phần lớn là Bắc Mỹ và Châu Âu. Lượng rác thải plastic trong các đại dương đang gia tăng, và đã gây ra tác hại khủng khiếp cho các động vật biển. Nhiều con cá voi đã chết vì ăn phải những mảnh vụn nhựa trôi nổi mà chúng lầm tưởng là thức ăn. Theo Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên, mỗi năm ước tính có khoảng 100.000 động vật có vú biển chết vì ô nhiễm plastic. Hồ i tháng 3 năm nay, xác của một con cá voi nặng 15 feet, nặng 1.100 pound dạt vào một bãi biển ở Thung lũng Compostela ở Philippines. Con cá voi này đã nuốt đến 88 pound plastic, các chuyên gia cho rằng lượng nhựa trong bụng nó đã khiến nó bị đói, mất nước rồi kiệt sức. Chỉ vài ngày sau, một con cá voi có thai đã được tìm thấy đã chết ngoài khơi bờ biển Sardinia, Ý. Nó có 49 pound nhựa trong bụng. Không chỉ có các động vật có vú. Plastic giết và gây hại cho gần như tất cả các động vật dưới biển. Từ những con rùa, con hải cẩu bị vòng plastic

dùng để ràng 6 lon bia (six-pack) rọ mỏ lại hay tròng nghẹt thở đến những con cá bị quấn trong bao plastic lớn hết đường cục cựa. Trên các bãi biển, loài chim cũng bị ảnh hưởng. Nhiếp ảnh gia Chris Jordan kể về những bức ảnh ghê rợn mà ông chụp được ở đảo Midway: “Trên hòn đảo san hô nhỏ bé này, một thảm kịch đáng kinh ngạc đang diễn ra: hàng chục ngàn con hải âu con nằm chết trên mặt đất, dạ dày của chúng chứa đầy nhựa. Cha mẹ của chúng đã tưởng rác trôi nổi là thức ăn khi chúng bay tìm thức ăn trên biển Thái Bình Dương bị ô nhiễm rộng lớn. Mang những mảnh nhựa trở lại hòn đảo bên trong bụng của chúng, những con chim trưởng thành vô tình đút những lượng chất độc này cho các chim con.” Vị trí xa xôi của Midway của làm cho hiện tượng này đặc biệt đáng sợ: Hòn đảo nằm gần trung tâm của Thái Bình Dương, bao quanh là 60 triệu dặm vuông của biển mở về mọi hướng. Đây là nơi xa nhất người ta có thể đến được từ một lục địa. Plastic đã đi sâu xuống những hố sâu nhất dưới đáy biển và đi xa lên đến các địa cực. Động vật từ những nơi sâu nhất trên Trái đất đã được tìm thấy có plastic trong dạ dày, xác nhận nỗi sợ rằng sợi nhân tạo đã làm ô nhiễm những nơi xa xôi nhất trên Trái đất Một cuộc nghiên cứu do Đại học Newcastle, Anh quốc thực hiện đã nhận thấy động vật sống trong các khe rãnh ở đáyThái Bình Dương bị nhiễm các sợi có lẽ có nguồn gốc từ chai nhựa, bao bì và quần áo tổng hợp. Nghiên cứu đã thử nghiệm các loài giáp xác được tìm thấy trong các rãnh cực sâu bao trùm toàn bộ Thái Bình Dương – cá c rã nh Mariana, Nhật Bản, Izu-Bonin, Peru-Chile, New Hebrides và Kermadec. Tầm sâu ở các nơi này từ 7 đến hơn

“Tiếng kêu của con cá voi chết”, tác phẩm của một nghệ sĩ Phi luật tân trên bãi biển bên ngoài Trung tâm Văn hóa Phi ở Manila. Photo: Vince Cinches, Greenpeace Philippines

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

Xác chim hải âu trên bãi biển đảo Midway. Ảnh của Chris Jordan

Chim đút plastic cho chim con. Ảnh của Chris Jordan

10 km, trong đó có Challenger Deep ở rãnh Mariana, điểm sâu nhất trong Thái bình dương. Tiến sĩ Alan Jamieson, người đứng đầu cuộc nghiên cứu, cho biết những phát giác này đã gây sửng sốt và chứng minh rằng không nơi nào trên hành tinh này không bị ô nhiễm plastic. Đó là nhữ ng mả nh, cụ c, mẩ u plastic có kích thước lớn. Nhưng không phải chỉ có những mảnh rác plastic lớn giết hại và gây nguy hại cho các sinh vật ở biển và trên các bãi biển. Plastic dần dần bị phân hủy thành các mảnh và bụi giống như sinh vật phù du, mà động vật hoang dã biển tiêu thụ. Ô nhiễm plastic di chuyển lên chuỗi thức ăn khi những sinh vật này bị các thiên địch và các loài lớn hơn – trong đó có loài người, ăn vào. Tiến sĩ Marcus Eriksen thuộc Tổ chức nghiên cứu Algalita nói, “Tất cả những thứ đi vào đại dương đều đi vào những con vật này và rồi vào đĩa ăn tối của bạn.” PLASTIC VÔ HÌNH Ông Eriksen nói có sách mách có chứng. Các nhà khoa học tại Đại học

Ghent ở Bỉ gần đây đã tính toán rằng những người thí ch ăn cá c đồ biể n có vỏ (shellfish) mỗi năm đang ăn tới 11.000 mảnh nhựa trong các con nghêu sò ố c hế n đó . Tháng 8 năm 2016, các nhà nghiên cứu ở Đại học Plymouth (Anh quố c) đã báo cáo rằng plastic được tìm thấy ở một phần ba số cá đánh bắt ở Anh, gồm cả cá cod, cá haddock, cá mackerel và hải sinh vật có vỏ. Một số cuộc nghiên cứu khác đã tìm thấy plastic trong muối biển ở Anh, Pháp, Tây ban nha, Trung hoa và cả Hoa kỳ! Ảnh hưởng của lượng plastic mà người ta ăn vào từ những sinh vật biể n nà y trên sứ c khỏ e con ngườ i chưa đượ c biế t rõ , nhưng chắ c lả không có gì tốt lành, nhất là khi tích tụ nhiều. KHÔNG CHỈ QUA THỨC ĂN Tổ chứ c thông tấ n Orb Media, trong tườ ng trì nh “The Invisible Plastics” thực hiện năm 2017, báo động rằng sợi plastic có trong 83% tổng số các mẫu nước máy thu thập được trên toàn cầu. Theo tường trình của Orb Media, kết quả của một công trình điều tra 6

MONTREAL - OTTAWA

tháng ở khắp 6 lục địa, không phải, Hoa kỳ có tỷ lệ nhiễm cao nhất – 94% với sợi plastic được tìm thấy trong nước máy được lấy mẫu tại các địa điểm, bao gồm các tòa nhà Quốc hội, trụ sở Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ và Tháp Trump ở New York. Lebanon và Ấn Độ là hai quốc gia có tỷ lệ cao đứng hàng kế tiếp. Tuy các quốc gia châu Âu - Anh, Đức và Pháp, có tỷ lệ ô nhiễm plastic trong các mẫu nước thấp nhất, nhưng con số này vẫn là 72%. Số lượng sợi plastic trung bình được tìm thấy trong mỗi mẫu 500 mi li lít nước là từ 4,8 ở Mỹ đến 1,9 ở châu Âu. Nếu trong nước uống có sợi plastic, chắc chắn trong thực phẩm cũng có. Nhắc lại để… sợ: plastic là chất không thể bị phá hủy, có nghĩa là chất thải plastic không phân hủy sinh học; thay vào đó, nó chỉ vỡ dần thành các mảnh nhỏ hơn, có thể thành các hạt có kích thước nano - một phần ngàn của một phần ngàn của một milimét. Các nghiên cứu cho thấy các hạt nhỏ cỡ đó có thể thấm qua thành ruột và di chuyển đến các hạch bạch huyết và các cơ quan khác của cơ thể. Cách đây vài tháng, kết quả một cuộc nghiên cứu nhỏ của Cơ quan Môi trường Áo quốc, chỉ với tám người tham gia, từ Châu Âu, Nhật Bản và Nga, đã tìm thấy trong các mẫu phân của họ có chứa các hạt microplastic. Trung bình, trong mỗi 10g chất bài tiết có 20 hạt microplastic! Dựa trên nghiên cứu này, các tác giả ước tính rằng hơn 50% dân số thế giới có thể có microplastic trong phân của họ, mặc dù họ nhấn mạnh sự cần thiết phải nghiên cứu trên quy mô lớn hơn để xác nhận điều này. ĐỘC ĐỊA VÀ NGUY HẠI, CHẮC RỒI, NHƯNG GIẢI QUYẾT

NHƯ THẾ NÀO? Những người Việt ra đời trong thập niên 1950, khi plastic bắt đầu cất cánh ở Tây phương, đều nhớ rằng ngày đó, mọi thứ bao bì gần như đều là “organic”. Vài thí dụ nhỏ: các gói xôi được gói bằng lá chuối, cả đến cái muỗng để xúc ăn cũng bằng lá, lá dứa dại; đi chợ mọi người xách giỏ, giỏ cói hay giỏ bàng; bao gạo bằng bố… Ngày nay, ở các thành thị – và cả thôn quê, khó mà tìm được một nơi gói xôi không bằng plastic – nếu không thì cũng trong hộp xốp, và bỏ trong…túi plastic trong. Những biện pháp để giảm bớt lượng plastic gồm từ các chương trình tái chế hóa – recycling, đến hô hào giảm bao bì: từ bao gói sản phẩm, thực phẩm, đến bao túi đi chợ. Một số nơi ở Bắc Mỹ và Âu châu đã cấm sử dụng bao túi plastic ở các chợ, cửa hàng bán lẻ. Một số nơi hạn chế bằng cách thu tiền trên những loại bao bì trước nay vẫn phát không. Các vòi nước potable water được thiết trí ở những nơi công cộng để giúp ngưởi dân bớt sử dụng nước đóng chai. Các hàng quán giấu ống hút, chỉ đưa ra khi khách hàng đòi. Nhiều cửa hàng cà phê bớt tiền cho khách hàng mang ly riêng của mình đến mua đồ uồng. Ở hầu như tất cả các nước đều có những chương trình tái chế hóa – recycle. Chương trình “blue box” ở Toronto chẳng hạn, đã hiện hữu được 30 năm. Nhưng những chương trình này chỉ có hiệu quả nhất định. Thử nhìn vào chương trình tái chế Blue Box ở Toronto, được phát minh bởi một người thu gom rác ở Kitchener đã hiện diện ở thành phố này được hơn 30 năm, và được coi là kiểu mẫu của cả nước. Ngay từ ngày mới ra đời, chương

Miroplastic đến từ đâu? Microplastic bao gồm những hạt và sợi plastic thật nhỏ, kích thước dưới 5mm, được sản sinh: 1. Khi giặt quần áo: mỗi lần giặt các loại vải tổng hợp như fleece, acrylic, polyester rơi ra hàng ngàn sợi plastic nhỏ. Ước lượng có chừng 1 triệu tấn những sợi rất nỏỉ này được thải vào nước cống hàng năm. Một nửa số lượng đó không qua hệ thống xử lý nước và thoát vào môi trường. 2. Từ bụi vỏ xe: vỏ xe tung bụi styrene butadiene vào môi trường. Xe cộ tung ra hơn 20 gram bụi vỏ xe mỗi 100 cây số lăn bánh. 3. Từ sơn: bụi từ sơn ở các dấu hiệu vẻ trên mặt đưởng, sơn tàu thủy, nhà cửa chiếm hơn 10% ô nhiễm microplastic trong các đại dương. 4. Microplastic thứ cấp: Mỗi năm có hơn 8 triệu tấn rác plastic lọt xuống biển, sông hồ. Các thứ bao, ống hút, muỗng nĩa nhựa và các hộp đồ ăn mang về… bị vùi dập sẽ vỡ thành những mảnh nhỏ đi vào thân thể sinh vật và con người. 5. Trong không khí: Các nhà khoa học chỉ mới bắt đầu xem xét cách microplastic đi vào không khí như thế nào. Một trong những nguồn đã được biết là quần áo với vải có plastic, do sự cọ xát khi người ta vận động, di chuyển. Một nghiên cứu năm 2015 ước lượng mỗi năm có từ 3 đến 10 tấn sợi plastic rơi xuống đường 6. Từ các hạt Microbead: những hạt plastic nhỏ, rắn lớn nhất đến 1 milimét, trước từng được dùng trong các sản phẩm rửa mặt, nay đã bị cấm.

“Một nghiên cứu cho thấy 91 phần trăm tất cả lượng plastic đã được sản xuất ra không được tái chế. Thay vào đó, phần lớn trong 91% đó đi đến các bãi chôn lấp, hoặc bị vứt bỏ hoặc bị đốt cháy. Theo một số tính toán, bao bì plastic hiện chiếm khoảng một nửa số rác thải nhựa trên thế giới.”

trình này được hầu như tất cả mọi người dân yêu thích. Nhưng đây là một chương trình có điều kiện – một sự thỏa hiệp tương nhượng giữa các nhà tranh đấu cho môi trường, chính quyền, và kỹ nghệ sản xuất nước ngọt đã tạo ra …một sự bùng nổ rác thải! Vào giữa thập niên 1980 ở Ontario, sau nhiều năm tranh cãi với tỉnh, kỹ nghệ nước giải khát đã đồng ý trợ giá cho một phần chương trình Blue Box, để đổi lấy việc được phép chuyển đổi từ chai thủy tinh dùng lại được sang loại chai …plastic rẻ hơn, chỉ dùng một lần. Đúng là thỏa thuận này đã giúp tạo ra chương trình Blue Box, một trong những chương trình thu rác tái chế từ các gia cư phổ biến nhất thế giới, nhưng nó cũng cấp cho kỹ nghệ nước giải khát giấy phép để tạo ra những thứ bao bì sử dụng một lần như lon nhôm, hộp đựng sữa chua, những hộp đồ ăn trưa “lunch pack” bằng plastic cho học sinh … Theo một nghĩa nào đó, tái chế trở thành cách người ta chọn để bào chữa cho sự lãng phí. Để làm cho vấn đề tồi tệ hơn, gần

hai phần ba chất thải của Canada được sản xuất bởi các ngành công nghiệp, thương mại, thể chế và xây dựng và phá hủy trong tất cả mọi thứ từ các nhà máy đến các tòa nhà văn phòng. Trừ khi họ có thể kiếm được lợi nhuận khi bán các vật liệu tái chế, điều này phụ thuộc vào giá cả thị trường tại thời điểm bán, còn ít khuyến khích cho những chiếc xe tải này tái chế. Tất cả điều này có nghĩa là bạn có thể bỏ các thùng chứa và giấy vụn vào thùng tái chế văn phòng, nhưng công ty mang nó đi không có bổn phận pháp lý để tái chế nó. Ở Toronto, chẳng hạn, 72 phần trăm chất thải từ các apartment và condo building đi thẳng đến … bãi rác. Phần rác – được gọi là vật liệu tái hóa được, thu gom từ blue box may mắn đi đến các “materials-recovery facility” (cơ sở thu hồi vật liệu) ở địa phương để được đổ vào băng chuyền. Băng chuyền đưa các vật liệu này qua một bộ sàng, nam châm, máy phân loại quang học và công nhân dùng mắt và tay tách riêng từng từng luồng: nhựa, giấy, kim loại, v.v… Các lô từ mỗi luồng sau đó chạy đến các máy đóng kiện khổng lồ, được ép thành khối rồi được các công ty trung gian bán tại các “thị trường cuối”. Đây là những nhà sản xuất, ở Canada và trên toàn thế giới, kiếm lời từ việc biến phế liệu thành một sản phẩm mới. Nhưng như bất kỳ dạng kinh doanh hàng hóa nào khác, kinh doanh phế liệu phụ thuộc vào cung và cầu. Khi

Dấu hiệu trên các sản phẩm plastic Trên các sản phẩm làm bằng plastic thường có in một tam giác làm bằng 3 mũi tên cong, thường được hiểu là dấu hiệu của tái chế. Ở giữa tam giác là một con số: Polyethylene terephthalate (PET): chai nước ngọt, nước khoáng bình juice, dầu ăn High-density polyethylene (HDPE): bình sữa, thuốc giặt, thuốc tẩy, chai shampoo, xà bông tắm lỏng Polyvinyl chloride (PVC): khay trái cây, plastic có bong bóng hơi để đệm đóng gói hàng và màng plastic bọc thức ăn, ống nước tưới vườn. Low density Polyethylene (LDPE): các chai bóp, túi xách đi chợ, các túi chịu lực cao và hầu hết các loại plastic dùng để gói Polyethylene (PP): bàn ghế trong nhà, đồ chơi, valy, cản xe, các phần lót bên trong và cạnh bên ngoài xe hơi Polystyrene (PS): đồ chơi, đồ đóng gói cứng chắc, khay tủ lạnh, túi đựng mỹ phẩm, đồ trang sức hóa trang, hộp vỏ CD… Các loại plastic khác (BPA, Polycarbonat và LEXAN) như acrylic, polycarbonate, sợi polyactic, nylon, sợi thủy tinh (fiberglass) Tuy thế, vẫn không có nghĩa là tất cả các vật dụng mang dấu hiệu này đều tái chế được. Thí dụ như các chai nước mang số 3 hoặc 5 không thể được tái chế trong hầu hết các nơi ở Hoa Kỳ. Số 3 cho biết chai nước đã được làm từ polyvinyl cloride, số 5 từ polypropylen, hai vật liệu không được hầu hết các trung tâm tái chế công cộng thu nhận.

Dấu hiệu trên những sản phẩm plastic

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

CHUYỆN MỖI TUẦN

MONTREAL - OTTAWA

đường đến các thị trường nước ngoài khác, phần lớn nằm ở Đông Nam Á và Ấn Độ. Một số trong số đó là kết thúc tại các bãi rác. Halifax đã phải đốt phế liệu plastic của thành phố trong các cơ sở biến chất thải thành năng lượng. Calgary còn ôm 1.000 tấn hộp plastic đựng các loại dâu (clamshell). Rồi nay, khi sức tiêu thụ của người dân các nước Á châu phát triển, các nước này cũng trở thành những nơi sản xuất …rác. Trong số các thứ rác mới, có plastic, phần lớn, như ở các nước Tây phương, là plastic dùng cho chai nước, hộp đựng, bao bì … Với tình hình này, trong tương lai địa cầu có thể sẽ trở thành một quả cầu bằng plastic như những quả địa cầu trong các lớp học ở các trường hiện nay, và nhiều sinh vật, như cá, sẽ trở thành cá nhựa? ĐỖ QUÂN (sưu tầm và tổng hợp)

Người Hà Nội xả rác tự nhiên ở Hà Nội

các đô thị sản xuất nhiều rác tái chế hơn thị trường cuối cùng có thể tiêu thụ, giá trị của sản phẩm giảm, và khi bán, Canada phải đương đầu với sự cạnh tranh từ các quốc gia khác trên thế giới. Thế là có khi do giá thấ p quá , không thể bán với giá lỗ nặng, các phế liệ u nà y đi thẳ ng ra bã i chôn, không qua cả giai đoạn phân loại! Thêm vào đó, có khá nhiều lý do để chương trình tái chế thất bại. Đầu tiên là chi phí cao. Năm 2016, các thành phố Canada chi vào chương trình blue box 347 triệu Gia kim, và chỉ thu về chừng 95 triệu từ việc bán phế liệu. Khoản lỗ do thành phố và kỹ nghệ này gánh chịu. Một nguyên nhân khác góp phần vào sự thất bại của chương trình blue box là nó phức tạp quá đối với người dân. Điều này khỏi cần giải thích. Đọc để hiểu, và nhớ thật rõ ràng, chính xác bản hướng dẫn “thứ gì bỏ vào chỗ nào” và “những thứ plastic không tái chế được” gửi đến nhà hàng năm, cần đến trình độ đại học, hoặc cao hơn nữa! Thí dụ như ở Toronto, những cái túi (pouch) bằng plastic đựng trái cây khô, đông lạnh, đậu… không tái chế được vì trên máy lựa lọc ở cơ sở phân loại, các túi này bị máy lầm là…giấy và gạt sang phía giấy. Kết quả là cả mẻ giấy phế liệu đó bị loại! Hay nhữ ng hộ p thứ c ăn bằ ng plastic màu đen cũng không đươc bỏ vào thùng tái chế. Và khi một cư dân lỡ bỏ một món không thể tái chế (thí dụ như một cái ly cà giấy có tráng plastic) vào blue box của nhà họ, có thể là cả mẻ thu gom từ blue box trong cái xe rác đó sẽ bị loại! Theo báo cáo của bà Dianne Saxe,

ủ y viên môi trườ ng củ a tỉ nh bang Ontario, blue box chỉ giúp được có 8% phế liệu của Ontario không đi đến các bãi rác. Các tỉnh bang khác, do dịch vụ thu gom rác ở lề đường trước nhà không nhiều bằng Ontario, có thể tái chế thậm chí còn ít hơn. Như cả thế giới đều biết, trước nay Châu Á là nơi lãnh thầu phế liệu của những nước giàu – Âu châu và Bắc Mỹ, để xài lại, tái chế hóa. Trung Quốc là “thị trường cuối” của hơn một nửa số nhựa và giấy thế giới, nơi được mệnh danh là “thùng tái chế lớn nhất thế giới”, từ ba năm

nay đã nổi cáu, tuyên chiến với yang laji (rác ngoại lai). Sau nhiều chục năm mua chất thải tái chế có lẫn các thứ không mong muốn, quốc gia này đã đặt ra các tiêu chuẩn khó khăn về độ sạch của phế liệu họ mua vào. Nhiều nhà sản xuất phế liệu của Canada dựa vào TQ đã bị mắc kẹt vì họ không thể bảo đảm phẩm chất sản phẩm của họ. Kết quả là mức xuất cảng plastic và phế liệu từ Canada sang TQ đã giảm từ 6.700 tấn trong tháng 1 năm 2017 xuống còn 578 một năm sau đó. Một số phế liệu còn sót lại đang tìm

UÛng hoä baùo Vieät ngöõ baèng caùch hoûi cöûa haøng ñeå laáy tôø baùo tieáng Vieät maø baïn yeâu thích ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG THÔØI BAÙO

Hình ảnh phóng to của sợi plastic nhỏ trong nước xả máy giặt Một nghiên cứu cho thấy một chiếc áo khoác lông cừu có thể làm rụng tới 250.000 sợi mỗi lần giặt. Photo: Rozalia Project

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

THỜI SỰ TRONG TUẦN

MONTREAL - OTTAWA

Cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung quốc

ính đến ngày 14 tháng 5, thì cuộc thương thảo về một thỏa hiệp thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung quốc đã lâm vào những bế tắc. Phái đoàn thương thảo của hai bên đã chấm dứt cuộc họp trong hôm thứ Năm 10 tháng 5 ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn, mà không đạt được một kết quả nào. Ngay trong ngày thứ Sáu tổng thống Trump đã cho gia tăng mức thuế nhập cảng đánh trên số hàng hóa trị giá 200 tỷ Mỹ kim, đến từ Trung quốc, từ 15 phần trăm lên đến 25 phần trăm. Để trả đũa, vào ngày thứ Hai vừa qua, chính quyền Trung quốc cũng gia tăng mức thuế nhập cảng lên 25 phần trăm, trên số hàng hóa nhập cảng từ Mỹ trị giá 60 tỷ Mỹ kim. Theo nhận định của đài CNN thì cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung thật ra là cuộc chiến riêng giữa hai ông Trump và ông Tập, hai người quyền lực nhất thế giới và không ông nào muốn nhường bước. Trong khi ông Trump nghĩ là với nền kinh tế Mỹ tiến triển, cuộc chiến thương mại với những gia tăng thuế nhập cảng sẽ nghiêng phần thắng về Hoa Kỳ. Trong khi đó ông Tập lại cho là những đòi hỏi của Hoa Kỳ xâm phạm vào quyền tự quyết của Trung quốc và cũng không nhượng bộ. Ông Trump muốn đạt những thắng lợi trong cuộc thỏa thuận với Trung quốc, để có hy vọng sẽ giữ lại chức tổng thống trong cuộc bầu cử diễn ra vào năm 2020. Trong khi đó Trung quốc thì lại

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

nghĩ là nếu kiên nhẫn chờ đợi cho đến năm sau khi đảng Dân Chủ có thể thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, thì họ sẽ có một thỏa hiệp thương mại với những lợi điểm hơn? Khoảng 5,200 những loại hàng hóa bao gồm thịt bò, trái cây, rau, tủ lạnh, bàn ghế và máy cưa… đến từ Hoa Kỳ bị chính quyền Trung quốc cho gia tăng thuế. Tính đến nay, Trung quốc đã cho gia tăng thuế nhập cảng những hàng hóa đến từ Hoa Kỳ mà trị giá tổng số hàng hóa lên đến 100 tỷ Mỹ kim. Theo nhận định của báo USA Today thì hai ngành kỹ nghệ Hoa Kỳ bị thiệt hại nặng nề nhất vì cuộc chiến thương mại là kỹ nghệ nông sản và kỹ nghệ sản xuất chất hóa học. Ông John Heisdorffer, một nông gia trồng đậu nành ở thị trấn Keota, tiểu bang Iowa cho biết là ông ta đã lỗ trên 10 ngàn Mỹ kim khi giá đậu nành xuống từ $10 một bushel xuống còn $8, khi Trung quốc đánh thuế nhập cảng 25% vào những ngày đầu năm. Ông Heisdorﬀer tưởng là Hoa Kỳ và Trung quốc sẽ ký kết một thỏa ước thương mại trong tuần lễ vừa qua, chứ không ngờ là cuộc chiến thương mại lại còn gia tăng và không biết bao giờ thì mới chấm dứt? Theo ông Heisdorﬀer, sẽ có nhiều nông gia phải khai phá sản nếu cuộc chiến thương mại Mỹ Trung tiếp tục kéo dài. Tưởng cũng nên nói thêm là nhờ vào sự ủng hộ của những nông gia ở vùng Trung Mỹ, ông Trump đã thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 trong đường tơ kẽ tóc.

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

Nếu cuộc bầu cử năm 2020 diễn ra và thiếu sự ủng hộ của những người như ông Heisdorﬀer, thì chắc gì ông Trump sẽ thắng trở lại? Chuyển qua chuyện thời sự về những người trẻ. Mới đây trên chương trình CBS Marketwatch có một bài nhận định cho là những người trẻ ở tuổi thiên niên kỷ (millennials), những người sinh từ năm 1981 cho đến 1996 (23 tuổi cho đến 38 tuổi) là những người không có hạnh phúc và nghèo khổ. Một trong những nguyên do khiến cho những người này không hạnh phúc và không giàu có là vì họ quá bận rộn vào mạng truyền thông. Theo những thống kê thì những người trẻ ở tuổi 25 cho đến 34 tuổi đã bỏ ra trung bình 141 phút một ngày vào mạng internet. Các bình luận gia cho là việc bỏ quá nhiều thì giờ vào mạng internet đã khiến cho những người trẻ thiệt hại không những về tài chánh, mà còn về sức khỏe tâm thần. Theo các thống kê thì 53 phần trăm

những người ở tuổi thiên niên kỷ đã thú nhận là họ mua những món đồ có thể không cần thiết, nhưng được quảng cáo trên mạng internet. Việc mua những món đồ này một phần cũng vì sự cạnh tranh của những người trẻ: thấy người ta có đeo một cái đồng hồ hiệu Apple, thì mình cũng phải mua cho bằng được cho dù không có tiền. Những người trẻ tuổi cũng không có khả năng mua nhà như bậc cha mẹ của họ, khi giá nhà ở các thành phố, nhất là ở các thành phố lớn đã gia tăng quá cao. Ngoài ra vì họ bỏ quá nhiều thì giờ trên mạng, cũng gây những hậu quả cho cuộc sống tâm thần: họ bỏ 2 hay 3 tiếng đồng hồ giam mình cùng cái máy điện thoại, không giao tiếp với người khác nên dễ bị bệnh tâm thần. Cũng trong chuyện về những người trẻ, theo những tin tức loan báo hôm 15 tháng 5, hiện nay Canada đang cần thêm rất nhiều những người thợ chuyên môn lành nghề, nhưng dường như những người trẻ mới lớn lên, đã

MONTREAL - OTTAWA

không muốn chọn những nghề tay chân. Những công ty thương mại cũng như những người thợ chuyên môn có kinh nghiệm, đang tìm cách khuyến khích những người trẻ chọn việc trở thành thợ lành nghề, nhất là những nghề chuyên môn cần trong nền kỹ nghệ xây cất như thợ điện, thợ ống nước,… Theo hiệp hội những nhà xây cất tỉnh bang Ontario, trong vòng 10 năm sắp đến, sẽ cần thêm khoảng 100 ngàn thợ chuyên môn trên toàn tỉnh bang Ontario. Trở lại chuyện thời sự ở Canada, theo những tin tức loan báo hôm 15 tháng 5, bắt đầu từ mùa hè năm nay, cư dân trong thị trấn Mont Tremblant ở tỉnh bang Quebec sẽ được đi xe bus miễn phí. Theo hội đồng nghị viện thị trấn Mont Tremblant thì việc cho đi xe bus miễn phí này, sẽ giúp thu hút thêm du khách, sẽ giúp cho cư dân có phương tiện đi ra ngoài, và như thế sẽ chịu đi kiếm việc làm. Được biết thị trấn này hiện thiếu người làm việc, trong khi số người xin welfare cũng khá cao. Đồng thời với việc cho đi xe bus miễn phí thì người ta sẽ bỏ xe ở nhà, di chuyển bằng xe bus và sẽ làm giảm những nguy hại môi trường. Thị trấn Mont Tremblant nằm cách thành phố Montreal khoảng 130 cây số về hướng tây, và với dân số khoảng 10 ngàn người. Đây là một nơi mà khách du lịch đến viếng thăm đông: mùa thu xem lá đổi màu và mùa đông thì trượt tuyết. Có một điều cư dân trong thành phố than phiền là hiện nay toàn hệ thống xe bus công cộng của thành phố chỉ có 1 chiếc xe duy nhất và người ta đã phải đợi 2 tiếng đồng hồ mới có 1 chuyến xe. Chính vì thế mà chính quyền thị trấn đã quyết định bỏ tiền mua thêm 1 chiếc xe bus nữa và sẽ cho chạy vào những giờ cao điểm cách nhau 40 phút 1 chuyến.

trí nhớ là việc tập luyện cho trí óc luôn hoạt động như học thêm một ngôn ngữ, học khiêu vũ, học hát…, cắt giảm việc uống rượu bia và đừng để bị mập.

Trung tâm giữ trẻ ngay bên cạnh cơ xưởng

Chuyển qua chuyện thời sự về kinh tế thì một trong những ngành kỹ nghệ đang thiếu nhân viên nhiều nhất ở Canada là kỹ nghệ hải sản, chế biến tôm hùm. Cũng vì quá thiếu nhân viên, và để thu hút người đến làm, nhất là giới phụ nữ, cơ xưởng chế biến tôm hùm Riverside Lobster ở thị trấn Meteghan, tỉnh bang Nova Scotia, đã cho thiết lập một trung tâm giữ trẻ ngay bên cạnh cơ xưởng, để những phụ nữ có thể đem con gửi, trong khi đi làm. Tưởng cũng nên biết thêm là cũng vì không đủ nhân viên, các cơ xưởng chế biến hải sản ở các tỉnh bang miền Đại Tây Dương của Canada đã phải mướn hàng loạt những người ngoại quốc làm việc tạm thời như những người Mễ, người Phi, người Thái, người Đài Loan... Cơ xưởng chế biến hải sản ở thị trấn Meteghan có 300 nhân viên mà có đến trên phân nửa là những người ngoại quốc. Có thể nghề làm trong các công ty hải sản ở miền Đông canada là nghề tốt cho những người đang ở Việt Nam và muốn di dân qua Canada? Hiện nay riêng tỉnh bang Nova Scotia, đang cần thêm ít nhất 1 ngàn người làm việc trong các cơ xưởng chế biến hải sản.

Những người Việt, nhất là những người trẻ ở Việt Nam muốn có cơ hội có công ăn việc làm, và trong tương lai có triển vọng được ở lại Canada thì không còn gì bằng tìm cách nộp đơn xin việc ở các công ty hải sản này. Địa chỉ của các công ty hải sản này thì người ta có thể tìm thấy trên mạng Internet. Cuối cùng là chuyện thời sự về sức khỏe. Trong hôm 14 tháng 5, tổ chức y tế thế giới WHO đã công bố những hướng dẫn mới về việc giúp làm giảm nguy cơ bị bệnh mất trí nhớ (dementia). Trong số những hướng dẫn mới gồm cả việc tập thể dục và không hút thuốc. Bệnh mất trí nhớ gồm cả bệnh Alzheimer’s là một bệnh có trên 50 triệu người trên thế giới bị bệnh này, và mỗi năm có thêm khoảng 10 triệu người bị bệnh. Trong bản hướng dẫn, tổ chức y tế thế giới nói bệnh mất trí nhớ không phải là bệnh của những người già mà bệnh bộc phát vì nhiều nguyên nhân, và đã khuyến nghị mọi người những cách thức làm giảm nguy cơ bị bệnh mất trí nhớ: Hai cách thức chính là tập thể dục thường xuyên và không hút thuốc. Những yếu tố khác cũng có thể giúp làm giảm nguy cơ bị bệnh mất

Nhân nói về khiêu vũ thì có nhiều thể loại khiêu vũ, từ ballroon đến disco, sang đến tap dancing. Khiêu vũ luôn là một phần văn hóa con người, trong những nghi lễ cũng như những cuộc ăn mừng. Khiêu vũ ngày nay thường thiên về giải trí và tự diễn tả xúc cảm của một người. Khiêu vũ là một cách giải trí và giúp cho người ta khỏe mạnh. Những lợi ích của khiêu vũ: - giúp sự hoạt động của tim và phổi. - tăng sức bền bỉ của bắp thịt và thể lực - giúp sự bền bỉ của xương và tránh sự loãng xương. - giúp phối hợp những hoạt động hàng ngày. - giúp sự cân bằng cơ thể - giúp những chức năng tinh thần Khiêu vũ trong vòng 30 phút sẽ cắt giảm 150 calories, và một lớp khiêu vũ line dance hiện đang dạy ở trung tâm cộng đồng Mississauga trong ngày thứ bảy hàng tuần kéo dài 2 tiếng đồng hồ, thì sẽ giúp làm giảm 600 calories cho những người tham dự. NGUYỄN TUẤN HOÀNG

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

KINH TẾ TÀI CHÁNH

MONTREAL - OTTAWA

Nền kinh tế Canada tiếp tục tiến triển mạnh mẽ NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Ottawa: Theo bản công bố của sở Thống Kê Canada phổ biến hôm 10 tháng 5, nền kinh tế của Canada đã tiến triển mạnh mẽ hơn những ước tính của các nhà chuyên môn. Trong tháng 4 vừa qua, có thêm 106,500 công ăn việc làm mới ở Canada và đã giúp cho mức thất nghiệp ở Canada sút giảm xuống còn ở mức 5.7 phần trăm. Số công ăn việc làm gia tăng trong tháng 4 vừa qua là số công ăn việc làm gia tăng nhiều nhất trong 1 tháng, kể từ năm 1976 cho đến nay. Số công ăn việc làm ở Canada đã tiếp tục gia tăng kể từ năm 2016 cho đến nay. Với số công ăn việc làm tăng cao, người ta lo ngại là ngân hàng trung ương Canada có thể sẽ cho gia tăng mức lãi suất trong tương lai? BĂNG ĐẢNG ĐÃ ĐEM LẬU VÀO B.C. TRÊN 7 TỶ DOLLARS TRONG NĂM 2018 Vancouver: Theo những bản tường trình vừa phổ biến, thì theo ước lượng của các nhà chuyên môn, trong năm 2018 số tiền mà băng đảng “rửa tiền “ đem vào B.C. lên đến 7.4 tỷ dollars, và trong số này có đến 5 tỷ dollars đổ vào nền kỹ nghệ địa ốc của tỉnh bang này. Cũng vì số tiền 5 tỷ dollars đã khiến giá nhà ở tỉnh bang B.C. gia tăng 5 phần trăm. Trong bản tường trình dầy 538 trang của hai cựu cảnh sát cao cấp của lực lượng hoàng gia RCMP là Peter German và Maureen Maloney đã khám phá ra những tin tức động

hàng ngày. Với số nhân viên mướn thêm, Metronix hy vọng số tiền thiệt hại vì người đi lậu sẽ giảm bớt 25 phần trăm hay khoảng 3.75 triệu dollars.

trời và kinh hoàng: Trường hợp điển hình như một sinh viên du học qua Canada, đã bỏ ra 29 triệu dollars tiền đặt cọc mua 15 căn condos, một bà nội trợ không có nghề, đã bỏ ra 4.1 triệu dollars mua hàng loạt những căn nhà, một phụ nữ khác, cũng là một người nội trợ không có công ăn việc làm, đã bỏ ra 21 triệu dollars mua 5 căn biệt thự sang trọng. Cũng theo những ước tính của hai cựu cảnh sát cao cấp RCMP, trong năm 2018, tổng số tiền mà các băng đảng đem lậu vào Canada bằng những cách thức rửa tiền, lên đến 48 tỷ dollars. Với số tiền hàng tỷ dollars bỏ vào nền kỹ nghệ địa ốc đã làm cho những gia đình trẻ không có khả năng tài chánh mua nhà, cạnh tranh với những kẻ giầu tiền thừa bạc ở nước ngoài.

mà cơ quan này đã mất đi trung bình 15 triệu dollars hàng năm. Cũng nên biết là việc mua vé xe lửa GO là một việc tự nguyện, thỉnh thoảng mới có nhân viên đi soát vé. Hàng này có hàng chục ngàn người từ các thành phố lân cận đi xe lửa GO vào thành phố Toronto. Cũng để tránh những thất thoát gia tăng, Metronix cho biết là sẽ mướn thêm 12 nhân viên đi kiểm soát vé

CÔNG TY HÀNG KHÔNG WESTJET ĐỔI CHỦ Calgary: Theo những tin tức loan báo hôm 13 tháng 5, tổ hợp đầu tư Onex Corp sẽ bỏ ra 5 tỷ dollars mua lại toàn bộ cổ phiếu của công ty hàng không WestJet, gồm cả số nợ mà công ty WestJet đang thiếu. Tổ hợp Onex sẽ mua lại cổ phiếu của công ty hàng không WestJet với giá $31 một cổ phiếu, trong khi giá cổ phiếu của công ty hàng không WestJet trên thị trường chứng khoán Toronto, trong ngày thứ sáu 10 tháng 5, chỉ ở mức $18.52 một cổ phiếu: những nhà đầu tư nếu đã mua cổ phiếu của công ty WestJet đã được lời 67 phần trăm. Hôm 13/5, ông Clive Beddoe, chủ

NHỮNG KẺ ĐI XE LỬA LẬU KHIẾN METROLINX THIỆT HẠI 15 TRIỆU DOLLARS HÀNG NĂM Toronto: Theo những công bố của cơ quan Metronix, cơ quan đặc trách về hệ thống xe lửa công cộng GO ở Ontario, thì vì số người đi lậu xe lửa

tịch điều hành và cũng là người sáng lập ra công ty WestJet cho biết sẽ không có nhân viên nào của công ty WestJet sẽ mất việc. Công ty WestJet thành lập ở thành phố Calgary vào năm 1993 và phát triển rất nhanh: từ là một công ty hàng không nội địa đã trở thành một công ty hàng không quốc tế, với hàng loạt những đường bay đến các thành phố ở khắp nơi trên thế giới. Ngoài công ty chính, công ty hàng không WestJet còn thành lập thêm hai công ty hàng không kiệm ước là công

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

ty Encore và Swoop. Công ty hàng không WestJet mới đặt mua thêm 10 máy bay Boeing Dreamers 787 và sẽ nhận những máy bay này vào năm 2022. WestJet có 14 ngàn nhân viên. CÔNG TY AIR CANADA DỰ TÍNH MUA LẠI CÔNG TY TRANSAT AT Montreal: Theo những tin tức công bố hôm 16 tháng 5, giá cổ phiếu của công ty hàng không Air Canada đã gia tăng lên đến mức kỷ lục, sau khi có những tin tức là công ty hàng không Air Canada dự tính mua lại

công ty hàng không Transat AT, một công ty hàng không chuyên về việc chở khách đi đến những nơi du lịch. Cũng theo những nguồn tin báo chí thì công ty Air Canada dự định mua lại công ty Transat AT với giá 520 triệu dollars. Trong hôm 15 tháng 5, tổ hợp đầu tư Onex Corp đã loan báo mua lại toàn bộ công ty West Jet với giá 5 tỷ dollars. Giá cổ phiếu của công ty Transat AT gia tăng 15 phần trăm và ở mức $12.14 một cổ phiếu trong hôm thứ năm, trên thị trường chứng khoán

Toronto, trong khi giá cổ phiếu của công ty Air Canada đã gia tăng đến một kỷ lục mới là $39.16. MÙA TRỒNG TRỌT NĂM NAY TRỄ HẠN VÌ MƯA NHIỀU Toronto: Theo những tin tức loan báo hôm 15 tháng 5, năm nay mưa nhiều khiến cho mùa trồng trọt ở tỉnh bang Ontario đã bị trễ nải. Theo ông Mark Mclean, của nông trại Brucelea Poultry Farm ở thị trấn Ripley trong tỉnh bang Ontario, thì nông trại này vẫn chưa bỏ hạt trồng và đã trễ mất 24 ngày so với mùa

trồng trọt ở những năm trước. Cũng theo ông McLean thì thường thường là họ gieo hạt trồng vào cuối tháng 4 hàng năm, nhưng năm nay mưa nhiều và nhiệt độ về đêm xuống thấp, đã ngăn cản sự gieo trồng. Ông McLean cũng cho biết là tình trạng tốt nhất cho việc trồng trọt là đất không quá ướt hay quá khô. NGUYỄN TUẤN HOÀNG

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

MONTREAL - OTTAWA

Chuyện oán thù “con hận mẹ”! CHU NGUYỄN

ân ta thường có câu “Hùm dữ không ăn thịt con”. Nhận định thực chính xác, vì từ con người tới thú vật, mối dây liên hệ mẫu- tử được coi như sâu sắc, thiêng liêng và lâu dài nhất. Nguồn tin ngày 8 tháng ba, 2019 của Tờ Daily Mail cho biết du khách ngạc nhiên và vô cùng cảm động khi chứng kiến một con khỉ mẹ ôm chặt trong tay một con khỉ sơ sinh đã chết, trong khi lủi thủi tìm kiếm thực phẩm ở một vùng rừng núi Tứ Xuyên! Mẹ thương con như thế nhưng nhiều khi “con nuôi mẹ con kể từng ngày!” Không những kể lể công ơn, mà có vài đứa con vì ích kỷ đã không ngại thủ đoạn từ mặt mẹ hoặc ra tay sát hại mẹ chỉ vì sợ mẫu thân động tới quyền lợi của mình. Cũng may loại này không nhiều. Nhưng cũng xin kể vài vị vua nổi tiếng vì bất hiếu, không thể có tên trong “Nhị thập tứ hiếu.” Trước hết là câu chuyện cổ sử La mã mà nhiều người biết. Nero thường được mô tả một trong những bạo chúa ghê gớm nhất trong lịch sử La Mã. Hoàng đế nổi danh sắt máu và hung ác này cai trị vào đầu công nguyên (54-68). Sử gia hậu thế nhìn vào giai đoạn Nero trị vì, có người ghi nhận ông ta là một hoàng đế cai trị giỏi nhưng không thiếu sử gia phê phán hành vi bất nhân, hiếu sát và tham tàn của bạo quân. Tuy nhiên, trong các tội ác tầy trời của Nero phải kể tội giết mẹ. Mẫu hậu có tên là Agrippina. Agrippina (15-59 AD) là một phụ nữ thủ đoạn, rất mực mê quyền hành. Bà ta không ngại ngấm ngầm sát hại bất cứ ai cản trở mưu đồ của mình, kể cả chồng (hoàng đế Claudius) để tranh cho con mình, Nero, được chọn làm thái tử. Nero lên ngôi, thái hậu Agrippina nhiếp chính. Nhưng ấu vương Nero lại là kẻ cực kỳ tham vọng quyền uy chẳng khác gì mẹ, không muốn ai tranh quyền cai trị của mình nên xa dần mẫu thân. Mối bất hòa giữa mẹ con càng sâu rộng và nghe lời xúc xiểm, Nero nghi mẹ mình toan giết mình để làm nữ hoàng. Thế là Nero ra tay trước, hạ lệnh trừ khử hoàng thái hậu nhưng nhiều lần với âm mưu kín bị thất bại, chẳng hạn có lần cho sát thủ đục thuyền hy vọng bà mẹ độc tài, độc đoán đi đời một cách tự nhiên. Âm mưu không thành, Nero đã giở thủ đoạn công khai hơn, đe dọa rõ ràng hơn. Cuối

Thái hậu Agrippina

cùng đã sai thích khách loại trừ kẻ gây “chướng tai gai mắt” mình… Thấy tình mạng lâm nguy, thái hậu Agrippina đã viết một lá thư trần tình lên hoàng đế, bà cho là oan khuất và xin tha mạng. Cho dù với lời lẽ làm cảm động hậu thế nhưng lại không lay chuyển được lòng đứa con hôn quân và Agrippina lãnh cái chết đau đớn. Thử đọc lại vài hàng trong bức tâm thư: “Biết chăng con, mang nặng đẻ đau người mẹ nào chẳng thương yêu con cái? Tình mẫu tử không bờ bến, nuôi dưỡng với sự trìu mến bền bỉ, mà chỉ các bà mẹ mới rõ mà thôi chứ người khác sao thấu tình! Còn gì giá trị hơn cái người mẹ mang trong lòng dù tính mạng bị đe dọa, còn gì quý giá hơn cho dù người mẹ phải chịu đựng những phút sinh nở tuy ngắn ngủi nhưng với đau đớn kéo dài. Sự thống khổ gần như không chịu nổi nhưng vượt được nhờ hy vọng mẹ tròn con vuông. Con đừng quên chín tháng mẹ mang con trong thai, nuôi dưỡng con bằng máu của mẹ? Sao mẹ lại đang tâm hủy diệt đứa con mẹ đã chịu đựng muôn vàn đớn đau để mang tới cõi đời này? Phải chăng vì mẹ quá thương yêu con, chiều chuộng con, nên thần thánh mới nổi giận trừng phạt mẹ? Bất hạnh cho Agrippina này, người đàn bà khổ sở vì đã bị ngờ phạm vào một tội mà không ai tin rằng có tội...” (Don’t you know , my son, the affection all mothers naturally bear their children? Our love is unbounded, incessantly fed by that tenderness unknown to all but ourselves. Nothing should be more dear to us than what we have

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

bought with the risk of our lives, nothing more precious than what we have endured such grief and pain to procure. There are so acute and unbearable that if it were not for the vision of a successful birth, which makes us forget our agonies, generation would soon cease. Do you forget that nine full months I carried you in my womb and nourished you with my blood? How likely is it, then, that I would destroy the dear child who cost me so much anguish to bring into the world? It may be that the just gods were angry at my excessive love of you, and used this way to punish me. Unhapppy Agrippina! You are suspected of a crime of which nobody could really think you guilty...) Trên là chuyện Âu tây, đọc sử Á đông, thời gian xưa hơn nữa vào những năm trước công nguyên, thời Xuân thu, chẳng mấy ai quên câu chuyện vua nước Trịnh thù ghét mẹ nhưng sau này nhờ một trung thần mang mẩu chuyện hiếu hạnh, kín đáo cảm hóa quốc vương nên hóa giải được mối oán thù “con hận mẹ.” Truyện kể rằng vào thời Đông chu, khi hoàng đế nhà Chu còn quyền hành và thiên hạ chia ra nhiều quốc gia gọi là chư hầu trong đó có nước Trịnh là một chư hầu có thế lực vừa phải, bên cạnh các chư hầu hùng mạnh như Tề, Sở, Tần và Tấn… Nước Trịnh... Trịnh Thế tử là Quật đột, từ khi cha chết, lên kế vị, tự xưng hiệu là Trịnh võ công. Nhân khi nhà Chu suy yếu, chiếm cả đất Quốc và đất Khoái, làm thành một nước lớn. Trịnh võ công và Vệ võ công đều kiêm chức khanh sĩ tại triều nhà Chu. Qua năm Bình vương thứ mười ba, Vệ võ công thất lộc, còn một mình Trịnh võ công bình chánh, lúc thì về nước Trịnh, lúc lại ở nơi triều Châu. Vợ Trịnh võ công là Khương thị sanh đang hai trai, con lớn đặt tên Ngộ sanh, con thứ đặt tên là Ðoạn. Ngộ sanh vì lúc nhỏ bị đẻ ngược nên Khương thị khi lâm bồn quá đau đớn nên tỏ ra không ưa thích, còn Ðoạn thì hình dung tuấn tú mặt mũi khôi ngô, lại có sức khỏe lạ thường, nên được Khương thị yêu mến lắm. Một hôm, Khương thị ngỏ ý với chồng: - Nếu Ðoạn mà được nối ngôi Chúa công sau nầy thì hơn Ngộ sanh gấp bội. Trịnh võ công nói: - Lớn nhỏ

đều có thứ bậc, chẳng nên xáo trộn luân thường. Vả chăng Ngộ sanh có lầm lỗi gì mà lại bỏ chánh lập thứ? Bèn phong Ngộ sanh làm Thế tử, còn Ðoạn thì phong cho một chỗ nhỏ ở Cung thành nên gọi là Cung thúc đoạn. Việc ấy làm cho Khương thị bất mãn. Sau khi Võ công qua đời Ngộ sanh lên tức vị, xưng hiệu là Trịnh trang công, rồi cũng thế chức cha mà làm Khanh sĩ nơi triều nhà Chu. Thái hậu Khương thị nhận thấy Cung thúc đoạn chẳng có quyền chi, lòng buồn bã, nói với Trịnh trang công: - Con nối nghiệp cha, làm chủ nước Trịnh, đất rộng mấy trăm dặm ngoài mà lại để cho em một chỗ đất nhỏ mọn vậy mà đành lòng sao? Trang công thưa: - Ý mẫu hậu dạy thế nào, xin cho con biết. Khương thị nói: - Nếu quả con thương tình ruột thịt thì việc gì mà không lấy đất Chế ấp phong cho em. Trang công thưa: - Chế ấp là nơi hiểm địa, Tiên vương đã có lời di chúc, không nên đem phong cho ai, trừ chỗ ấy ra, mẫu hậu muốn chỗ nào con cũng xin vâng lời. Khương thị nói: - Nếu vậy thì phong cho Ðoạn đất Kinh thành. Trang công làm thinh, không nói. Khương thị bất mãn: - Nếu không bằng lòng thì tốt hơn con nên đuổi em con ra khỏi nước để kiếm chỗ dung thân. Trang công bùi ngùi, nhìn mẹ nói: - Thưa mẫu hậu, con đâu dám làm thế. Ngày hôm sau Trịnh trang công cho đòi Cung thúc vào triều phong đất Kinh thành. Quan Ðại phu Sái Túc can rằng: - Tâu Chúa công, Kinh thành đất rộng dân đông chẳng kém gì Vinh dương, nếu phong cho Cung thúc đoạn ắt sanh hậu hoạn! Trịnh trang công nói: - Lịnh của mẹ ta, lẽ nào ta dám cãi. Bèn phong cho Cung thúc đất Kinh thành. Cung thúc bái lĩnh rồi lui ra, vào cung từ biệt Khương thị. Khương thị đuổi hết kẻ tả hữu ra, rồi nói nhỏ với Cung thúc: - Anh con không nghĩ tình cốt nhục bạc đãi con đã lâu. Hôm nay sở dĩ con được phong đất Kinh thành là nhờ có mẹ nài nỉ lắm mới được. Nay con đến Kinh thành phải thao luyện binh mã dự bị cho sẵn, lúc nào có cơ hội, mẹ sẽ tin con hay, kéo binh về mà lấy lại nước Trịnh. Mẹ làm nội ứng thì cái ngôi của Ngộ sanh sẽ về tay con không khó! Cung thúc lãnh mạng, từ tạ qua Kinh thành. Từ ấy người ta gọi Ðoạn

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI là Kinh thành Thái thúc… Thái thúc Đoạn lại đòi hai quan Tể, trấn ở hai vùng gần đấy đến dụ rằng: - Ðất của hai ngươi chưởng quản, nay đã thuộc về đất phong của ta rồi, vậy từ nay thuế vụ phải đem đến đây mà nạp, còn việc binh tình phải nghe lệnh ta điều khiển. Hai quan Tể thấy Thái thúc là con cưng của Quốc mẫu, nên không dám cãi lịnh. Thái thức lại thường giả cách đi săn để luyện tập binh sĩ, gồm thâu cả binh của Tây bỉ và Bắc bỉ, rồi lại cướp luôn cả đất Yên và đất Lâm giêng. Quan Tể hai xứ nầy thấy rõ hành động có ý bội phản của hắn , lén về triều tâu cùng Trịnh trang công hay. Trịnh trang công nghe tâu, mỉm cười, làm thinh không nói gì cả. Bỗng có người bước ra, nói lớn: - Tâu Chúa công, tội của Ðoạn đáng chém đầu, sao Chúa công nỡ ngồi yên? Trịnh trang công xem lại, người vừa nói đó là Công tử Lã, liệu là Tử phong, làm chức Thượng khanh, bèn hỏi rằng: - Khanh có ý kiến gì hay chăng? Công tử Lã tâu: Thái thúc đoạn ỷ trong có quốc mẫu yêu vì, ngoài cậy có đất Kinh thành là nơi hiểm yếu, luyện tập binh mã, mưu chiếm đoạt nước Trịnh. Xin Chúa công cho tôi đem quân đến đó bắt Ðoạn đem về trị tội. Trịnh trang công suy nghĩ một lúc, rồi nói: - Thái thúc tuy vô đạo, song tội lỗi chưa rõ rệt. Nếu giết nó không khỏi đau lòng mẹ ta. Hơn nữa, trong tình ruột thịt, ta sẽ bị người ngoài dị nghị là bất nghĩa, bất hiếu. Công tử Lã cúi đầu tâu: - Tâu Chúa công, nếu trọng tình ruột thịt mà không quyết đoán được quốc sự e không tránh khỏi tai họa. Trịnh trang công nói: - Nếu Thái thúc cố ý bội phản, thì thế nào mỗi ngày sẽ mỗi lộng hành thêm. Chừng ấy tội lỗi đã rõ ràng nếu ta trừng trị cách nào mẹ ta cũng không nói gì đặng. Công tử Lã bùi ngùi, tâu: - Kiến thức của Chúa công rất xa, tôi không thế nào sánh kịp. Song chỉ e thế lực của Thái thúc mỗi ngày một to khó mà trừ được. Trịnh trang công hỏi: - Thế thì bây giờ phải làm thế nào để mẹ ta khỏi oán trách ta là vô đạo? Công tử Lã tâu: - Ðã lâu Chúa công không vào triều nhà Chu chi vì Chúa công bận lo việc Thái thúc. Nay phải giả cách vào chầu vua Chu để cho Thái Thúc tưởng Kinh đô bỏ vắng, tất đem binh đến đây chiếm đoạt. Hạ thần xin đem quân phục sẵn ở đất Kinh thành, đợi Thái Thúc ra quân phản nghịch, sẽ lén vào chiếm giữ. Còn Chúa công cũng đem một đạo quân theo đường tắt mà đánh ập lại, thì Thái thúc dù có cánh bay lên trời cũng không trốn thoát. Trịnh trang công nói: - Kế ấy rất hay, song chớ nên tiết lậu ra ngoài. Công tử Lã bái tạ lui ra. Hôm sau, Trịnh trang công thăng

điện, nói dối rằng mình bận sang chầu vua Chu, giao việc triều chính cho Sái Túc. Khương thị hay đặng tin ấy cả mừng, viết mật thư sai người tâm phúc đem đến Kinh thành trao cho Thái thúc. Trong thư ước hẹn nội

một cây bạch kỳ trong thành để biết chỗ tiếp ứng. Trịnh trang công xem thư phúc đáp, nghĩ thầm: - Thế này thì mẹ đừng trách con là vô đạo. Ðoạn vào từ biệt Khương thị, dối rằng mình đi qua nhà Chu, rồi kéo binh ra khỏi thành đến đóng nơi

Hoàng đế Nero lúc mới lên ngôi và hoàng thái hậu Agrippina, kẻ thao túng quyền hành…

trong sơ tuần tháng năm phải hưng binh về lấy nước Trịnh. Lúc đó vào hạ tuần tháng tư, Công tử Lã đã sai người phục nơi yếu lộ, nên bắt được người đem thư ấy. Công tử Lã bèn giết quách, rồi mang thư đem về dâng cho Trịnh trang công. Trịnh trang công rất đau lòng, nhưng không thể vì tình máu mủ mà dung kẻ phản nghịch, bèn phong bức thư ấy lại như cũ, rồi sai người tâm phúc của mình đem đến Kinh thành giao cho Thái thúc. Ðược thư, Thái thúc phúc đáp hẹn ngày mồng năm tháng năm động binh và dặn Khương thị đến ngày đó phải dựng

Lâm giêng. Công tử Lã cũng lén đem hai trăm cỗ xe chiến qua phục gần Kinh thành. Thúc đoạn, từ khi tiếp được thư đó liền sai con là Công tôn hoạt qua nước Vệ mượn binh, rồi lấy cớ trở về Kinh đô để coi việc quốc chính, mà kéo quân ra đi. Công tử Lã sai người thám thính, hay tin Thúc đoạn đi rồi bèn kéo quân vào thành, nồi lửa lên làm hiệu, chiêu tập bá tánh kể rõ tội mưu phản của Thúc đoạn. Do đó cả thành bá tánh đều oán ghét Thúc đoạn vô cùng. Còn Thúc đoạn kéo quân ra đi chưa đầy nữa buổi, thấy Kinh thành lửa bốc nghịt trời,

Thái hậu Agrippina suýt chết vì đắm thuyền do bàn tay hoàng đế Nero âm mưu

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

biết là có biến, vội đem quân trở về cứu viện. Về đến nơi, thấy Kinh thành bị chiếm, lòng đầy căm tức, xua quân vây thành công phá. Chẳng ngờ, Trịnh trang công lại kéo quân đến đánh, làm cho Thúc đoạn không biết đường nào mà chạy, túng thế phải kéo binh đến đất Cung là chỗ được phong trước kia để cố thủ. Trịnh trang công dẫn binh đến phá thành. Cung thành chỉ là một ấp nhỏ, làm sao cự lại binh triều, chẳng bao lâu thành bị phá. Thúc đoạn thấy thế đã cùng, ngửa mặt lên trời than rằng: Mẹ ta đã gạt ta, ta còn mặt mũi nào thấy anh ta nữa. Nói rồi rút gươm tự vẫn. Trịnh trang công vào thành ôm thây Thúc đoạn khóc rống lên một hồi, nói: - Bởi em làm sai nên tình huynh đệ phải chia lìa. Nói rồi lục trong mình Thúc đoạn thấy phong thư của Khương thị gởi hãy còn, bèn lấy gói chung với bức thư trả lời của Thúc đoạn, rồi sai người đem về kinh đô giao cho Sái túc trình lại cho Khương thị. Trịnh trang công lại còn ra lệnh đưa Khương thị sang đất Dĩnh mà an trí, và thề rằng: - Nếu không phải chốn cửu tuyền chẳng bao giờ còn thấy mặt nhau nữa. Phong thư về đến kinh đô, Khương thị mở ra xem, lòng thẹn thùng khôn xiết, liệu mình chẳng còn mặt mũi nào thấy mặt Trịnh trang công nữa, bèn lìa khỏi cung môn, ra nơi đất Dĩnh. Trịnh trang công trở về cung, không thấy mẹ, lòng buồn bã nghĩ thầm: - Ta đã ép lòng mà để em chết, nay còn nỡ nào lìa mẹ sao đành! Nhưng đã trót lời thề, biết liệu sao! Quan trấn Dĩnh ấp là Dĩnh khảo thúc là một người chí hiếu, nghe tin Trịnh trang công đem mẹ đi an trí, lòng bất mãn, nói với người rằng: Dù mẹ có tội lỗi đến đâu, con cũng không nên bất hiếu. Chúa công làm như thế thật là trái đạo! Bèn nghĩ ra một kế, bắt mấy con chim cú đem vào dâng cho Trịnh trang công. Trịnh trang công hỏi là chim gì ? Khảo thúc tâu: - Tâu Chúa công, đây là giống chim cú. Giống chim nầy ban ngày dẫu một vật lớn như trái núi vẫn không trông thấy, còn ban đêm dầu vật nhỏ bằng sợi tóc cũng thấy rõ. Thật là một giống vật chỉ thấy được sự nhỏ mà không thấy được sự lớn. Hơn nữa, lúc còn nhỏ chim mẹ kiếm mồi cho ăn, lúc lớn lên nó không biết gì đến chim mẹ nữa, thật là giống chim bất hiếu, nên bắt nó mà ăn thịt. Trịnh trang công nghe nói, ngồi lặng thinh. Chợt lúc đó có người đem thịt dê lại dâng cho vua nhắm rượu. Trịnh trang công cắt một miếng ban cho Khảo thúc. Khảo thúc liền chọn những nơi ngon cắt gói lại một gói, cất vào túi áo. Trịnh

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI trang công lấy làm lạ hỏi: - Khanh để dành chi vậy ? Khảo thúc tâu: - Tâu Chúa công, mẹ tôi đã già mà trong nhà lại nghèo khó, ít bao giờ được ăn miếng ngon vật lạ. Nay được Chúa công ban thưởng, nếu không dành cho mẹ tôi thì tôi không làm sao yên lòng được. Trịnh trang công nói: - Ngươi thật là một người con chí hiếu. Tiếc rằng trẫm không thể bằng ngươi được. Khảo thúc giả bộ ngơ ngác, hỏi: - Quốc mẫu vẫn được mạnh giỏi cớ sao Chúa công lại tỏ ý buồn bã? Trịnh trang công đem câu chuyện Thúc đoạn bội phản, và đày Khương thị ra đất Dĩnh, nay hối hận, nhưng mắc phải lời thề không làm sao trông thấy mặt mẹ. Khảo thúc nghe xong, buồn bả tâu: - Thúc đoạn đã mất, tình cốt nhục chia lìa, nay chỉ còn Quốc mẫu mà Chúa công lại bộ bê phụng dưỡng e lỗi đạo làm con. Nếu Bệ hạ đã lỡ lời thề, tôi xin dâng kế, có thể trông thấy mặt mẹ mà khỏi phạm lời thề đó. Trịnh trang công mừng rỡ hỏi: - Người có kế gì hãy giúp trẫm. Khảo thúc tâu: Chúa công truyền đào đất đến thật sâu, rồi làm một cái nhà dưới hầm mà rước Quốc mẫu đến đó. Chúa công coi như đó là chốn suối vàng. Hai mẹ con sẽ cởi mở được nỗi lòng nhớ nhung trắc ẩn mà không trái lời thề. Trịnh trang công y tâu, bèn

sai Khảo thúc đem năm trăm tráng dân khoẻ mạnh đến Khúc vĩ; đào một cái hầm, dưới núi Ngưu tì, sâu hơn sáu mươi trượng, làm một ngôi nhà gác trên mặt suối và đặt thang dài. Khảo thúc bái mạng, trước tiên trở về đất Dĩnh yết kiến Khương thị, nói rõ lòng hối hận của Trịnh trang công, muốn rước Quốc mẫu về phụng dưỡng, sau đó, mới đến Ngưu tì lo việc đào suối. Chẳng bao lâu công việc hoàn thành. Khảo thúc liền đưa Khương thị đến Ngưu tì và viết biểu dâng cho Trịnh trang công hay. Trịnh trang công đến nơi thấy mẹ, vội sụp lạy, nói: - Ngộ sanh nầy bất hiếu, xin mẫu hậu dung tha. Khương thị buồn vui lẫn lộn, ứa nước mắt, nói: - Ðó là lỗi của mẹ con đâu có tội gì. Nói xong, đỡ Trịnh trang công dậy. Hai mẹ con ôm nhau khóc sướt mướt. Trịnh trang công cõng mẹ lên thang rồi đưa về cung. Người nước Trịnh trông thấy, ai nay chấp tay lên trán, khen vua là người chí hiếu. Ấy cũng nhờ có Dĩnh Khảo thúc mà mẹ con Trịnh trang công mới đoàn tụ được. Trịnh trang công cảm ơn Khảo thúc, phong cho Khảo thúc làm đến chức Ðại phu, hợp với Công tôn yết mà chưởng quản việc binh quyền.

Bác sĩ đầu độc hơn 50 bệnh nhân rồi... cứu lại

Frederic Pechier

Một bác sĩ người Pháp đã bị bắt giữ vì tình nghi đầu độc hơn 50 bệnh nhân, sau đó cứu lại vào phút chót để thu phục sự tôn trọng từ các đồng nghiệp. Theo đài RT hôm 16/5, nghi phạm được mô tả như một «kẻ giết người hàng loạt» này là bác sĩ gây mê Frederic Pechier. Trong số hơn 50 bệnh nhân bị ông Pechier đầu độc, 20 trường hợp đã thiệt mạng trong suốt 17 năm nghi phạm làm việc tại các phòng khám và bệnh viện ở Besancon, miền Đông nước Pháp. Pechier còn bị truy tố vì liên quan đến 7 vụ án khác, trong đó có 2 nạn nhân thiệt mạng vào năm 2017. Các nhà điều tra cho rằng Pechier can thiệp vào thiết bị y tế để các đồng nghiệp sẽ quản lý mức độ gây tê hoặc kali gây nguy hiểm cao

Nạn nhân của thâm cung nội chiến

CHU NGUYỄN

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

cho bệnh nhân từ 4 đến 80 tuổi đang trải qua các cuộc giải phẫu nhỏ. Khi các bệnh nhân bị ngừng tim, Pechier sẽ bước vào để hồi sinh họ và thể hiện kỹ năng rõ ràng của mình như một bác sĩ Các công tố viên Pháp cho biết nghi phạm «muốn nhận được sự tôn trọng của đồng nghiệp cũng như sự ngưỡng mộ của các bệnh nhân». Ý đồ của ông Pechier dường như đã thành công khi các đồng nghiệp xem ông ta là một bác sĩ gây mê xuất sắc. Những cáo buộc đầu tiên chống lại ông Pechier được đưa ra từ tháng 5/2017. Thời điểm đó, nghi phạm bị tố đầu độc 7 bệnh nhân tại hai phòng khám khác nhau từ năm 2008-2017. Theo các nhà điều tra, 2 nạn nhân thiệt mạng có nồng độ kali trong máu cao gấp 5 lần so với liều lượng gây chết người. Ít nhất 4 bệnh nhân khác thiệt mạng tại một phòng khám nơi ông Pechier làm việc có nồng độ kali tương tự. Hôm 14/5, bác sĩ này đã bị giam giữ và thẩm vấn về các cáo buộc mới. Luật sư của một số bệnh nhân, Me Berna, nói rằng nếu ông Pechier bị xác định có tội, ông ta sẽ trở thành một trong những kẻ giết người hàng loạt lớn nhất trong lịch sử nước Pháp. V.L (theo CNN)

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

SpaceX phóng 60 vệ tinh đầu tiên trong dự án internet SpaceX của tỉ phú Elon Musk vừa phóng 60 vệ tinh nhỏ đầu tiên lên quỹ đạo thấp của Trái đất trong một phần của kế hoạch bán dịch vụ internet toàn cầu từ vũ trụ. Trong cuộc điện thoại với các phóng viên trước vụ phóng vệ tinh chiều 15/5, tỉ phú Musk ca ngợi nhiệm vụ mở rộng kết nối internet toàn cầu của ông nhưng cũng lưu ý vẫn còn quá sớm để nói đến sự thành công. Dù vậy, ông chủ SpaceX vẫn trông đợi dịch vụ internet một khi ra mắt sẽ thu về lợi nhuận khoảng 3 tỉ Mỹ kim mỗi năm. Theo kế hoạch, SpaceX sẽ phải phóng tất cả vệ tinh Starlink Internet lên quỹ đạo thấp của Trái đất trước khi bắt đầu cung cấp dịch vụ toàn cầu. Hỏa tiễn mang theo 60 vệ tinh Starlink đầu tiên đã rời bệ phóng tại căn cứ Không quân Mũi Canaveral tại Florida lúc 22:30 ngày 15/5. Mỗi vệ tinh nặng 227kg,

khiến cho vụ phóng này trở thành vụ phóng có tải trọng nặng nhất đối với bất kỳ hỏa tiễn nào của SpaceX từ trước đến nay. Ông chủ SpaceX cho biết thêm rằng cần ít nhất 12 lần phóng tương tự như trên để đạt được độ phủ sóng internet đến hầu hết mọi nơi trên thế giới. Hiện nay Starlink chỉ mới được cấp phép hoạt động tại Mỹ. Reuters cho biết với lợi nhuận 3 tỉ Mỹ kim, Starlink sẽ trở thành nguồn tiền chính yểm trợ cho ước mơ lớn hơn của tỉ phú Musk là phát triển một phi thuyền thương mại mới chở khách lên Mặt trăng và hướng đến việc đặt chân lên Hỏa tinh. Ngoài ra, tỉ phú Musk cũng đối mặt với sự cạnh tranh không nhân nhượng từ hệ thống vệ tinh OneWeb của Airbus trong khi LeoSat Enterprises và Telesat của Canada cũng đang thúc đẩy xây dựng các mạng lưới dữ liệu. 

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

PHIẾM

MONTREAL - OTTAWA

KHỎA SONG THAO

ng Joe Biden, sau 38 năm làm Thượng nghị sĩ Mỹ và 8 năm làm Phó Tổng thống cho ông Barack Obama, vừa loan báo sẽ ra tranh cử tổng thống Mỹ vào năm 2020. Trước đó, khi ông mới có ý định ra tranh cử, đã có tới bảy phụ nữ tố cáo ông lạm dụng tình dục với họ. Chuyện không có chi nặng nề. Bà Lucy Flores chỉ tố ông đã ngửi tóc và hôn vào đầu vào năm 2014. Bà Amy Lappos kể lại ông đã cọ vào mũi bà năm 2009. Bà Kohnert-Yount cho biết ông đã đặt tay sau đầu bà để kéo bà áp trán với ông trong lúc nói chuyện. Bà Soﬁe Karasek tố đã bị ông nắm tay và áp trán vào năm 2016. Bà Ally Coll kể lại ông đã ghì chặt vai bà hơi lâu và khen bà có nụ cười đẹp. Những tố cáo này có lẽ làm cho một người đã ra người thiên cổ từ lâu thích thú. Đó là ông Khổng Tử. Ta đã răn đe “nam nữ thụ thụ bất thân” từ lâu mà không nghe. Đáng đời! Kể cũng hơi phiền cho ông già đã trọng tuổi mà còn ham hoạt động. Ông phải lên tiếng: “Trong nhiều năm tham gia các hoạt động vận động tranh cử và trong đời sống chính trị, tôi đã có vô số những cái bắt tay, ôm hôn, bày tỏ tình cảm, ủng hộ, cảm thông. Nhưng tôi tin mình chưa từng hành động một cách không thích hợp. Nếu có ý kiến cho rằng tôi đã làm vậy thì tôi sẽ lắng nghe với sự tôn

trọng. Nhưng tôi không bao giờ cố ý làm vậy”. Tôi thấy ái ngại cho ông Joe Biden. Năm nay ông đã 76 tuổi. Nếu đắc cử trong năm tới, ông sẽ tạo ra một kỷ lục: tổng thống đắc cử già nhất từ trước tới nay. Kỷ lục này hiện do Tổng thống Ronald Reagan nắm giữ. Ông đắc cử nhiệm kỳ hai vào năm 1984 khi đã được 73 năm 274 ngày tuổi. Tuy tuổi đã cao, ông Joe Biden vẫn còn máu phiếm rất đỏ. Ngày 5 tháng 4 vừa qua, phát biểu trước Hội Ái Hữu Công Nhân Ngành Điện Quốc Tế (International Brotherhood of Electrical Workers), ông đã giỡn. Sau khi ôm ông Chủ tịch Hội Lonnie Stephenson, ông nói với khán giả: “Tôi muốn các bạn biết rằng tôi được phép ôm ông Lonnie!”. Tiếp theo, ông đưa một số trẻ em lên sân khấu, ôm các em và nói giỡn: “Mọi người đều biết tôi thích trẻ con hơn người lớn!”. Khỏi phải nói, tôi khoái ông già chịu chơi này hết biết. Mấy chuyện tố cáo lặt vặt của mấy bà hùa theo phong trào #MeToo ăn thua chi. Ông Biden chịu chơi hơn nhiều. Theo bản tin của Huﬀpost ngày 29 tháng 4 thì ông Biden thích tắm piscine khỏa thân. Vậy là chuyện tắm khỏa thân của ông ứng cử viên chức tổng thống nặng ký này được báo chí khai thác rùm beng. Chẳng trách chi được những anh chị ký giả xăng xái chuyên dí mũi vào những chuyện

Tổng thống John Quincy Adams

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

Ông Joe Biden và màn nắm tay cụng trán với cô Soﬁe Karasek. Hình: EROC

mà những độc giả tò mò thích đọc. Có cầu thì phải có cung, âu cũng là chuyện thường tình. Tờ New York Daily News luận: “Đó là Joe Biden mà mọi người không biết, và không muốn thấy!”. Chuyện này cũng đã được tiết lộ trong cuốn sách “The First Family Detail: Secret Service Agents Reveal the Hidden Lives of the President” của tác giả Ronald Kessler, xuất bản từ năm 2014. Tờ báo này cho biết có một số nữ nhân viên mật vụ bảo vệ ông đã cảm thấy chuyện ông bơi mà không có chi dính trên người đã làm họ cảm thấy bị xúc phạm. Nhưng chuyện nhông nhông của ông ứng cử viên trọng tuổi lại có lợi về…chính trị. Ông có thể chiếm được số phiếu của những người thích khỏa thân. Theo hội khỏa thân Mỹ “American Association of Nude Recreation” thì dân thích khỏa thân đã chiếm tới 18% dân số Mỹ! Nếu tất cả dân khoái mát mẻ này dồn phiếu cho ông thì đây là một số phiếu đáng kể. Nhưng sếp của hội, ông Erich Schuttauf, vội thanh minh thanh nga là hội sẽ không nghiêng theo đảng nào, không hoạt động chính trị. Hội viên sẽ bỏ phiếu theo ý riêng của mỗi người. Tuy vội vàng tảng lờ nhưng ông Erich Schuttauf cũng nói thêm: “Chúng tôi hoan nghênh bất cứ chính trị gia nào cho thấy sự hiểu biết về giới thích khỏa thân. Như tôi đã nói, 18% người dân Mỹ thích tắm truồng

nhưng điều đó ảnh hưởng như thế nào trong chính trị thì chì có cử tri mới biết thôi!”. Cổ nhân đã nói: đồng khí tương cầu, tôi nghĩ ông Joe Biden có nhiều hy vọng vớ được bộn phiếu của dân nhông nhông này. Chính trị gia Joe Biden không phải là người cô đơn. Rất nhiều nhà chính trị thích…thiên nhiên như ông. Ngay cả Tổng thống thứ 6 của Hoa Kỳ John Quincy Adams ngày xưa cũng chung một sở thích. Ông tonton trị vì từ năm 1825 tới 1829 này còn chơi bạo hơn. Ông thích bơi không quần áo, không phải trong các hồ bơi kín đáo tại dinh thự, mà bơi ngay trên dòng sông Potomac gần tòa Bạch Ốc. Cứ tưởng tượng gần trăm năm trước, bậc…thiên tử cứ sáng sáng nhông nhông trên sông nước, lạ chứ! Được cái là ông chịu khó dậy sớm, 5 giờ đã có mặt bên sông, chắc giờ đó thần dân chưa rời chăn chiếu để chiêm ngưỡng. Nhưng không hẳn vậy. Có lần, nữ ký giả Anne Royall, một trong những nữ ký giả tiên phong của làng báo Mỹ, đã tới bờ sông khi ông Adams đang tú-nuy, tỉnh bơ ngồi trên đống quần áo của ông để phỏng vấn. Chắc cuộc phỏng vấn thành công mỹ mãn vì đương sự chẳng còn chi để giấu! Ông tổng thống phong phanh này tưởng là có đời sống rất phóng khoáng nhưng không phải vậy. Sử gia Neal Millikan trả lời phỏng vấn của tờ Business Insider đã cho biết: “Ông là người rất nghiêm túc

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

PHIẾM

Bích chương của bà Yulia Dyatlova ở Nga

và hoàn tất nhiệm vụ một cách đàng hoàng”. Đức tính cẩn thận và chi ly của ông được thể hiện trong chuyện ông viết nhật ký. Ít có ai có đủ kiên nhẫn để viết nhật ký mỗi ngày từ năm 12 tuổi tới lúc mất vào năm 80 tuổi. Chuyện thể dục thể thao, ông cũng cần mẫn như vậy. Mùa đông, lạnh teo, không xuống nước được, ông sáng sáng đi bộ hai dặm quanh Hoa Thịnh Đốn. Một ngày như mọi ngày của ông ra sao? Thử trích đoạn nhật ký ông viết vào một ngày trong tháng 7 năm 1818: “Tôi thức dậy khoảng từ 4 đến 5 giờ sáng, mất hai tiếng hoặc đi bộ hai dặm hoặc bơi trên sông Potomac rồi về nhà. Đọc hay viết, nhưng thường phí phạm thời giờ không làm chi, cho tới 8 hoặc 9 giờ là giờ ăn sáng. Đọc hay viết cho tới 12 giờ trưa hoặc 1 giờ chiều rồi đi làm việc, thường di chuyển bằng xe ngựa. Ngồi ở văn phòng tới 5 giờ rồi trở về nhà ăn tối. Sau khi ăn, đọc báo tới khuya rồi đi ngủ”. Coi vậy làm tổng thống kể cũng nhàn hạ. Đây quả là một nghề dễ chịu! Có vậy ông mới bơi truồng hàng ngày được. Theo ông nghĩ thì chuyện này chẳng có chi bất thường. Thiếu gì người bơi mà người trơn tru như cá. Theo sử gia Millikan thì ngày nay chúng ta thấy chuyện này có vẻ dị hợm nhưng hồi thế kỷ 19, người ta thản nhiên bơi như vậy: “Chuyện ông ta tắm truồng không có chi kỳ cục. Ông kể là những người khác cũng cởi quần áo để trên những tảng đá rồi xuống nước bơi. Đôi khi ông bơi một mình. Đôi khi với các con trai khi họ từ Harvard về nghỉ hè. Đôi khi với anh gia nhân Antoine. Ông cũng thường mời một nhà ngoại giao Hòa Lan tắm với ông”. Ông thích nước tuy nước đã có lần làm ông hết hồn. Ba tháng sau khi đắc cử tổng thống, vào năm 1825, ông bơi thuyền với anh chàng

Antoine. Nước tràn vào thuyền, ông phải nhảy xuống nước khi còn mặc nguyên quần áo. Hai tay áo rộng thùng thình sũng nước đã khiến tay ông bơi như có hai quả tạ. Lần đó ông suýt chết đuối! Không biết đó có phải là nguyên nhân khiến ông trần truồng xuống nước chăng? Cho chắc ăn! Nhật ký ngày 19 tháng 6 năm 1823, ông viết như sau: “Tôi có thói quen bơi thể dục như vậy, vì sức khỏe, vì vệ sinh và vì theo sở thích. Tôi thấy chuyện này rất thuận lợi cho sức khỏe và chưa bao giờ thấy bất tiện cả”. Ông không thấy bất tiện nhưng quần thần chung quanh ông thấy ông đã thể dục thái quá. Bác sĩ riêng của ông đã tỏ ra lo ngại cho một người đã 56 tuổi như ông mà bơi riết như vậy. Khi đã hưu, vào năm 1846, lúc ông đã 78 tuổi, ông còn mò ra sông Potomac để bơi! Sử gia Millikan kể lại: “Ông viết trong nhật ký là một vài thanh niên trông thấy ông đã la lớn: “John Quincy Adams!”. Ông cởi quần áo,

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

đặt trên một tảng đá. Mấy thanh niên cũng đặt quần áo trên một tảng đá khác và bơi chung với ông”. Ông John Quincy Adams cũng không cô đơn. Tổng thống thứ 26 của Hoa Kỳ Thedore Roosevelt, nhiệm kỳ 1901 đến 1909, cũng khoái tắm tiên trên dòng sông Potomac. Ông này là

MONTREAL - OTTAWA

dân thích tô hô thứ thiệt. Năm 1903, ông cùng ông Giﬀord Pinchot, sếp cơ quan Lâm Sản, rủ ông Đại Sứ Pháp đi chơi rừng. Khi về tới dòng Potomac, hai người cởi quần áo xuống sông bơi. Ông Đại Sứ Pháp, vốn là người nghiêm trang, nhưng vì hoàn cảnh nên cũng phải cởi quần áo chung vui với hai ông Mỹ. Nhưng ông vẫn mang đôi găng tay vì “chúng ta có thể gặp các bà”! Một ông Roosevelt khác, ông Franklin Delano Roosevelt, cũng là tonton Hoa Kỳ. Vị tổng thống thứ 32 lên ngôi từ năm 1933 và mất năm 1945 vì xuất huyết não khi đang ở nhiệm kỳ thứ tư. Ông này là một tổng thống tài giỏi và được đặc cách làm tonton tới bốn nhiệm kỳ. Hai ông Roosevelt cùng là tổng thống có dây mơ rễ má chi với nhau không? Họ cùng chung một ông tổ. Không biết có phải vì cùng chung gia tộc không mà ông Roosevelt này cũng thích tô hô. Hiện trong thư viện của ông còn giữ một thiệp mời do chính ông ký tên vào năm 1937 mời các đảng viên Dân Chủ tại quốc hội tham dự một buổi họp mặt. Chương trình được ghi ngay trong thiệp như sau: câu cá, bắn chim bồ câu đất và bơi khỏa thân!

Bích chương tranh cử in hình khỏa thân của bà Yolanda Couceiro Morin Hình: 20 minutos

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

PHIẾM

Hai cô thư ký trẻ có biệt danh là Fiddle và Faddle, thường tắm truồng với Tổng thống John F. Kennedy

Tổng thống John F. Kennedy tuổi trẻ tài cao, trở thành tổng thống vào năm 43 tuổi và là tổng thống theo Công Giáo La Mã duy nhất trong lịch sử Mỹ. Ông có cái thú trần truồng ngâm mình trong bể bơi của tòa Bạch Ốc để thư giãn mỗi khi mệt mỏi. Thường thì ông không…khỏa một mình mà có hai ông em Robert và Teddy chung vui. Nhưng, theo nhà báo Seymour Hersh tiết lộ, có lần ông rủ hai cô thư ký trẻ, có biệt danh là Fiddle và Faddle, cùng tắm chung cho vui. Cuộc vui bị chấm dứt một cách tức tưởi khi bà Đệ Nhất Phu Nhân Jacqueline bất thần về sớm! Thay thế ông Kennedy bị ám sát vào năm 1963 là Tổng thống Lyndon Johnson. Ông tonton thứ 36 này cũng là một tín đồ của khỏa thân. Năm 1964, trong khi đi vận động tranh cử trên chiếc máy bay riêng Air Force One, ông đã kêu ký giả Frank Cormier và hai người nữa vào khoang riêng của ông để họp báo. Theo lời kể của ký giả này trong cuốn “LBG: The Way He Was” (LBG: Như Thế Đấy), xuất bản vào năm 1977, Tổng thống đã vừa cởi áo sơ-mi và quần vừa trả lời các câu hỏi về vấn đề kinh tế. Tiếp theo đó, ông cởi đồ lót. Rồi coi như không có chuyện chi,

ông trần trụi như một con chim giẻ cùi, tỉnh bơ nói chuyện với ba ký giả. Thỉnh thoảng ông còn quơ chiếc khăn lau người lên để nhấn mạnh câu nói. Ông tonton chịu chơi này còn làm được chuyện chắc không ông ai làm được. Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, ông mời Mục Sư Billy Graham tới tòa Bạch Ốc để, theo một bài báo trên tờ Time của hai ký giả Nancy Gibbs và Michael Duﬀy, “gặp gỡ để cầu nguyện và tắm tiên trong hồ bơi của Bạch ốc”. Hai ký giả này sau đó có viết một cuốn sách nhan đề “The Preacher and the President” (Người Giảng Thuyết và Ông Tổng Thống) tiết lộ thêm: “Trong nhiều năm sau đó Tổng thống thường cắt đứt những buổi gặp gỡ và yêu cầu mọi người ra bơi. Ông chỉ tận mặt những ai không chịu cởi hết quần áo để tắm trong vòng thân mật”. Tonton Jimmy Carter, nhậm chức năm 1977 và chỉ trụ lại được có một nhiệm kỳ. Ông này “lên ngôi” hai năm sau khi đất nước chúng ta bị bức tử. Người Việt trong nước, người thì đang bị đày đọa trong cái gọi là “trại học tập cải tạo”, người thì chạy ăn sói trán trong một xã hội mà họ bị coi như công dân hạng nhì, nên chúng ta ít biết tới ông tonton này. Chỉ hai

ngày sau khi nhậm chức, ông đã ra lệnh ân xá cho tất cả các thanh niên trốn quân dịch trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Ông xuất thân là con nhà trồng đậu phọng tại tiểu bang Georgia nên báo chí thường vẽ hí họa khuôn mặt ông như một trái đậu phọng! Thời ông Carter, ở Việt Nam dân chúng có tâm trạng trái ngược với anh “đồng minh tháo chạy”. Một mặt oán ghét Hoa Kỳ, một mặt hy vọng Mỹ sẽ “đoái công chuộc tội” làm cho dân “ngụy” có một cuộc sống khá hơn, nhất là cõng họ sang Mỹ! Ông là một trong những tonton mờ nhạt nhất trong lịch sử Hoa Kỳ nên dần dần chúng ta cũng chán chẳng thèm để ý tới ông nữa. Trong một bài viết, báo Newsweek đã diễn tả thời thơ ấu của ông ở Georgia với nhảy nhót, bắt cá, chơi với chó và ngựa. Đặc biệt là ông tổng thống chân quê này cũng biết hẹn hò gái gú vào năm 13 tuổi và “tắm truồng trong một cái ao có kích thước 6 x 12”. Nước Mỹ chưa có nữ tổng thống, thiệt buồn! Nếu có, có lẽ chúng ta sẽ được coi những màn kỳ thú hơn. Trong khi chờ đợi, tôi mượn đỡ hai màn nữ chính khách nhông nhông tranh cử cho thêm phần mát mẻ. Một ở Nga và một ở Tây Ban Nha.

Bà Yolande Couceiro Morin, tranh cử chức thị trưởng thành phố Portugalete, thuộc vùng Basque, Tây Ban Nha. Trong poster tranh cử, bà chụp hình không thèm mặc quần áo, chỉ dùng tay che chỗ đáng che trên thân hình. Trên ngực và đùi, bà dán câu khẩu hiệu: “Các chính trị gia khiến chúng ta trần như nhộng”. Không phải lần đầu tiên tại Tây Ban Nha có một tấm poster tranh cử “trần như nhộng” như vậy. Năm 2006, ông Albert Rivera, ứng cử viên đảng Ciudadanos cũng đã mần y như vậy. Nhưng chuyện của ông này nói làm chi, dân Mỹ chúng ta đã có cả đống tổng thống đàng hoàng làm như vậy rồi. Bà Yulia Dyatlova ở Nga chơi nguyên một tấm poster tranh cử có tới 9 cái thân trần. Của bà và 8 cô gái trẻ măng. Nhưng cử tri không được coi nguyên con. Họ giăng một tấm biểu ngữ mang hàng chữ: “Chúng tôi sẽ đi bầu” ngang cả 9 người. Biện minh cho cuộc tranh cử ngồn ngộn thịt da này, bà nói: “Trong đời thường, những phụ nữ này làm những việc khác nhau: kỹ sư, giáo viên, học sinh, huấn luyện viên thể dục. Tuy nhiên chúng tôi đều muốn làm cho thế giới trở nên tươi đẹp hơn và đất nước giầu mạnh hơn. Chúng tôi muốn chứng minh rằng mọi người đều cần quan tâm tới tương lai”. Bà này là vợ của chính trị gia Aleksandr Dyatlov và tranh cử cho ông Putin. Chán thế! Bỏ qua hai bà bên Nga và Tây Ban Nha này, chúng ta thấy chuyện các tổng thống Mỹ thoát y là chuyện thường tình. Thường đến nỗi chúng ta nghĩ là đã làm tổng thống thì phải biết…khỏa. Nếu vậy thì ông Joe Biden này quả có nhiều hy vọng thắng cử trong kỳ bầu cử tổng thống năm 2020. Ông Donald Trump hãy coi chừng! Nhưng với ông Trump, chuyện lột quần lột áo là chuyện nhỏ. Ông già Biden 76 tuổi thì ăn thua chi!

UÛng hoä baùo Vieät ngöõ baèng caùch hoûi cöûa haøng ñeå laáy tôø baùo tieáng Vieät maø baïn yeâu thích

ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG THÔØI BAÙO 40

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

SONG THAO

05/2019

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

Hạnh phúc làng tôi

ôi may mắn ở căn nhà gần trung tâm thành phố, mặt trước là con đường náo nhiệt, mặt sau là mảnh vườn nhỏ rất yên tĩnh. Tháng Năm đầu mùa xuân là tháng sung sướng nhất của tôi. Từ chỗ tôi ngồi làm việc, tôi có thể chiêm ngắm mùa xuân đang tới từng ngày. Bụi mai vàng đã nở hoa, mai có hoa trước khi có lá. Cả khu vườn nhà tôi đang nở lá, màu xanh mạ non mới đẹp làm sao. Đúng là mùa xuân đang từng bước đi tới. Cỏ cây đang gọi nhau thức dậy sau mấy tháng ngủ đông dưới tuyết. Tiếp giáp với căn vườn thân yêu này, là công viên High Park, một công viên lớn nhất và đẹp nhất Toronto. Thượng tuần đầu xuân, mấy khu hoa anh đào nở rộ. Công viên này có ba khu anh đào khác nhau, mỗi khu là một loại hoa. Theo sử của thành phố thì những cây hoa này do Người Nhật tặng vào ba thời khác biệt. Người Nhật mang ơn người Canada trong thời Thế Chiến Thứ Hai. Mỗi ngày biết bao nhiêu người đến ngắm hoa và quay phim chụp hình. Anh John làng tôi đã phát biểu: hoa anh đào đúng là hoa biểu trưng người Nhật, nhìn từng cái hoa thì thấy nó chẳng đẹp gì cả, thế nhưng một cành chi chít hoa thì ta thấy nó đẹp hết sức. Người Nhật cũng y chang, một anh Nhật riêng lẻ thì chả thấy gì đặc sắc, thế nhưng một đám người Nhật tụ lại thì họ làm ra nhiều sự kỳ lạ tuyệt vời. Ông bồ chữ ODP cười hì hì rồi nói: Người VN mình thì trái lại, một ông VN riêng lẻ thì là một ngôi sao sáng, nhưng một đám ông này họp lại thì tự nhiên đánh nhau, chụp mũ, và chia rẽ. Đó là chuyện hoa anh đào. Bây giờ bàn chuyện thời sự. Tin nổi bật là Canada đã cho phép buôn bán và trồng cần sa. Các dược sĩ sẽ phải theo học một khóa về cần sa. Nhiều viện bào chế đang phát triển thuốc có cần sa. Nhiều trang trại bắt đầu trồng cần sa quy mô. Các cụ phương xa đã thấy Canada là nước văn minh câp tiến chưa? Về mặt đối ngoại thì Canada hiện tỏ ra quan ngại việc ông Tàu đang nhòm ngó miền bắc cực của Canada. Miền bắc cực này theo các nhà khoa học thì chứa tới 30% dầu mỏ và tài nguyên thiên

nhiên. Hải đạo từ xưa tới nay phải đi mất hai tuần giữa Thái Bình Dương và Đại Tây Dương qua ngả kênh Suez hay Panama, nay mùa hè tan băng thì chỉ đi mất một tuần. Ông Tàu đang tìm cách xây một hai căn cứ bên miền giáp bắc cực của Canada. Xưa nay Canada chỉ tự bảo vệ mình bằng luật pháp quốc tế chứ không bằng sức mạnh vũ khí. Quân đội Canada hiện nay chỉ có 100.000 quân nhân và 100 phi cơ lỗi thời. Xưa nay ai cũng biết Hoa Kỳ phải bảo vệ mặt bắc của Canada. Thời chiến tranh lạnh, Nga Xô đã có ý định băng qua bắc cực tràn xuống qua Canada và đánh chiếm mạn bắc Hoa Kỳ. Tiếp theo là tin thế giới mới có hai vua mới: Đó là vua Naruhito lên ngôi hoàng đế Nhật thế vị vua cha thoái vị vì tuổi già, và vua Vajiralongkom, tân vương của Thái lan. Riêng VN thì vua Nguyễn Phú Trọng xém chết trong tai nạn khí thở, nay vua Trọng đã hồi phục và xuất hiện trở lại. Ai cũng biết hiện trong triều vua Trọng đang có nhiều đấm đá nặng nề. Tin thời sự quốc tế nổi bật nhất là Nhà Thờ Notre Dame de Paris 850 tuổi đã bốc cháy vào 15 tháng Tư vừa qua, may mà hai ngọn tháp và khung sườn

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

TRÀ LŨ

được bảo vệ kịp. Dân Pháp coi ngôi nhà thờ này là một phần thân thể của họ. Khi ngọn lửa bốc cao, người ta thấy hai bên lề đường nhiều đoàn người đã quỳ xuống giơ tay cầu nguyện, nét mặt ai cũng đăm chiêu như đang lo sợ cho di sản tuyền thống quý báu này. Tổng thống Pháp tuyên bố sẽ bỏ ra 180 tỷ để trùng tu. Chỉ ít lâu sau thì con số dân góp tiền vào quỹ này đã lên rất cao. Thủ tướng Canada Justin Trudeau cũng vừa lên tiếng, ông hứa sẽ sát cánh với Pháp trong việc tái thiết này. Riêng làng tôi, tin thời sự quan trọng nhất trong tháng này là buổi ăn mừng Lễ Các Bà Mẹ. Theo thông lệ thì phe liền ông sẽ nấu ăn thết phe các bà vào lễ này và phe các bà sẽ nấu ăn vào lễ Kính Các Người Cha. Năm nay, tiệc mừng các bà mẹ diễn ra tại nhà cụ Chánh tiên chỉ làng. Đầu bếp là ông bồ chữ ODP. Khi dân làng tới thì bàn tiệc đã bày xong. Các bà hết sức ngạc nhiên. Chủ bếp bèn thưa: Phe liền ông chúng tôi đa số đã già nên nấu ăn lạng quạng và dở lắm. Chúng tôi đã đi thăm các nhà hàng VN, hiện nay dưới phố Toronto có nhiều nhà hàng nấu ăn rất ngon. Phe chúng tôi đã đặt mấy phần ăn nổi tiếng, đó là món Canh Chua Cá Kho Tộ. Món canh cá nấu với cà chua, đậu bắp, bạc hà, ngon đậm đà đầy mùi vị quê huơng. Cụ B.95 nhìn thấy rau “bạc hà” thì kêu lên: Ối giời ơi, sao tôi được sung sướng thế này! Tôi đi nửa vòng trái đất, từ cọng rau mọc ở bờ ao Bắc Kỳ, nay ở đất Canada thần tiên tôi lại đưọc thấy nó và ăn nó. Tên Bắc Kỳ của nó là “rọc mùng”. Cụ Chánh và ông ODP cùng gốc Bắc kỳ, nghe lời sung sướng của Cụ B.95 thì đều gật đầu tán thưởng. Mà quả thật tô canh chua ngon thiệt. những lát cá trắng mềm mại chen lẫn với những màu xanh đỏ vàng của các thứ rau sao mà nó ngon thần sầu thế này. Đó mới là tô canh chua, còn đĩa cá kho tộ trông mới hấp dẫn làm sao. Nó được kho trong cái tộ đất, màu cá vàng vàng nâu nâu mang hương vị gừng tiêu hành nước mắm, hương thơm bay ra khắp phòng. Chao ơi là ngon. Anh John vừa ăn

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

vừa xuýt xoa: quả là ngon thần sầu. Món Canada chỉ trông đẹp mắt chứ không có mùi và có vị như thế này. Làng tôi đã ăn hai món này với cơm nóng và bún nóng. Dân làng đã ăn rất đắm say, loáng một cái là bàn cỗ đã sạch bong.Ai nấy đều hả hê sung sướng. Rồi sang phần kể chuyện vui. Các bà xin anh John mở đầu và lấy đề tài là “Mẹ”. Anh John nói ngay: Ngày xưa thời lập quốc, VN đã theo chế độ mẫu hệ rõ ràng. Ngôn ngữ là một bằng chứng giá trị nhất. Này nha, tiếng mạo từ đi trước các danh từ là hai tiếng CON chỉ giống nam, và CÁI chỉ giống nữ. Tôi thấy tiếng Việt đa phần có chữ CÁI đi đầu, như cái nhà cái bàn cái ghế cái giường, cái bát cái chén, cái gì cũng thuộc phe nữ hết. Rồi anh cười hà hà, vừa xin lỗi vừa nói: ngay cả cây súng của phe liền ông là “con chim”, cũng thuộc quyền phe nữ, vì ta thường không nói con chim suông, mà là “cái con chim”. Ta chửi một anh con trai “cái thằng chết tiệt kia” chứ không nói “con thằng chết tiệt kia”. Các bác đã thấy phái nữ ngày xưa uy quyền không, họ bao trùm lên hết ngôn ngữ! Ngay tên nước cũng có chữ cái: Bố Cái Đại Vương... Đến đây thì Cụ Chánh lên tiếng: Anh nói về CON và CÁI như vậy đủ rồi, xin anh chuyển sang đề tài khác. Anh hỏi lại cụ: Ngôn ngữ VN là một đề tài bao la, cháu biết nói về điều gì bây giờ? Mấy cô Huế Tôn Nữ và Cao Xuân xin anh nói về đề tài văn chương: Anh đã đọc nhiều sách về văn chương VN, vậy Anh bái phục nhà văn VN nào nhất? Anh John bóp trán suy nghĩ rồi kể: Tôi thích nhất, ngưỡng mộ nhất, bái phục nhất là nhà văn Mạc Đĩnh Chi đời Trần đi sứ sang Tàu. Ông sang tới nơi thì có đám tang: một bà phi của vua Nguyên vừa chết. Người Tàu có ý thử tài của sứ giả VN nên đã sắp xếp mời ông tới viếng xác. Khi ông đứng trước thi hài, nguời Tàu mới trao cho ông một tờ điếu văn. Sứ giả VN mở tờ điếu văn ra thì chỉ thấy một trang giấy trắng với 4 chữ NHẤT. Ai cũng lo cho sự bẽ bàng của sứ giả VN. Nhưng Cụ Mạc Đĩnh Chi đã ung dung cao giọng nhìn vào 4 chữ nhất rồi đọc: Thanh thiên nhất đóa vân Hồng lô nhất điểm tuyết Thượng uyển nhất chi hoa Dao trì nhất phiến nguyệt Y ! Vân tán, tuyết tiêu, hoa tàn, nguyệt khuyết! nghĩa: Nàng là một đám mây giữa trời xanh Một bông tuyết trong lò lửa Một bông hoa giữa vườn thượng uyển Một vầng trăng trên mặt nưóc ao Than ôi! Nay mây tàn, tuyết tan, hoa tàn, trăng khuyết ! Tôi chưa thấy có một nhà văn nước nào mà có thể đột hứng từ một trang giấy trắng với 4 chữ nhất mà làm ra bài thơ hay như vậy. Cả triều đình bên Tàu bái phục sứ giả VN và đã tặng ông bằng tiến sĩ ngay lập tức. Mạc đĩnh Chi có danh hiệu Lưỡng Quốc Trạng Nguyên từ đó. Bài diễn thuyết của Anh John coi như chấm dứt bữa tiệc mừng các bà mẹ. Phe các bà liền gọi nhau ra ngồi trước cái TV bự của nhà cụ Chánh. Chủ nhà liền hỏi các bà định xem chương trình gì, các bà thưa là xem các buổi rước kiệu ở VN. Cô Cao Xuân lên tiếng: Cụ ơi, cụ có bao giờ xem chương trình mừng các lễ trọng ở VN chưa? Cụ ơi, cụ nên xem, linh đình, trọng thể và vĩ đại lắm. Cụ Chánh giơ tay không đồng ý ngay: Có, lão có xem. Ôi bây

MONTREAL - OTTAWA

Cha Trần Đức Long

giờ ở VN các giáo xứ và các địa phận thi đua khoe khoang sự giàu có và muốn tạo kỷ lục. Nào là đội trống mấy trăm cái, nào là đội kèn cũng mấy trăm cái. Nào là kiệu cao ba tầng, sơn son thiếp vàng những 30 người khiêng. Nào là các hội đoàn bận lễ phục xanh đỏ rất đắt tiền. Vào nhà thờ thì thánh lễ có các ca đoàn rất đông, họ hát từ đầu lễ đến cuối lễ, giáo dân đến dự lễ thì tự nhiên biến thành khán giả thụ động. Theo cụ thì đây là những biểu hiện mà cụ nghĩ chỉ mang tính cách trình diễn, khoe khoang, cụ kết luận: Lão rất ghét những buổi lễ lạc này. Con cháu của cụ từ VN viết thư sang xin cụ cho tiền mua trống mua kèn, cụ liền trả lời KHÔNG ngay lập tức. Hiện nay ngày nào lão cũng xem các sinh hoạt của Giáo điểm Tin Mừng ở Nhà Bè, ngoại ô Saigon, của Ông Cha Trần Đức Long. Giáo điểm này hiện dang thu hút biết bao nhiêu giáo dân và người khác đạo từ khắp nơi đổ về. Nhà thờ lợp tôn lợp vải, các lễ lớn giáo dân đông tới mấy chục ngàn ngồi dưới mưa dưới nắng. Ông cha Long quản nhiệm, tuy bằng cấp đầy mình nhưng cuộc sống rât đơn sơ và khó nghèo, lời giảng rất bình dân dễ hiểu. Nhiều người thấy ông sống đạo như vậy thì biếu ông rất nhiều tiền, tiền vào tay ông rồi ông chuyển qua cho những ngưòi nghèo, bệnh hoạn, khuyết tật, đang cai xì ke ma túy. Lão hằng mong chớ gì VN có thêm mấy ông Cha Long nữa, ông số 2 cho Miền Trung, ông số 3 cho miền Bắc. Bây giờ là giai đoạn sống đạo, sống bằng việc làm, chứ không bằng khoe khoang trình diễn rước xách, kèn trống lọng loa. Cụ nào chưa biết về ông “Cha Long Nhà Bè” này xin mở Youtube “GĐTM, Giáo điểm Tin Mừng /Lòng thương xót Chúa”. Cụ Chánh đã nói một hơi dài, ai cũng hiểu đây là tâm sự hằng ấp ủ trong lòng cụ lâu nay. Rồi cụ xin lỗi cả làng vì đã nói quá dài. Cụ quay vào anh John xin tiếp sức. Cụ bảo hôm nay lễ các bà mẹ, xin anh nói về đề tài các bà mẹ hay các bà vợ. Anh John nói ngay. Theo tôi thì một bà mẹ một bà vợ gương mẫu hiện nay chính là bà Melinda, vợ của tỷ phú Bill Gates. Chính bà đã hướng dẫn chồng trong việc dùng tiền làm việc bác ái. Người ta đã hỏi ông quyết định thông minh và đúng nhất trong đời ông là gì thì ông đáp ngay: Tôi đã lấy được đúng vợ. Bạn lấy được phụ nữ tốt và thông minh thì bạn sẽ thịnh vượng 3 đời. Rồi anh John tủm tỉm nhìn Chị Ba Biên Hòa vợ anh và nói: Mà chỉ một vợ thôi nha. Phe các bà vỗ tay rất lâu về lời tuyên bố này. Anh John hỏi tiếp: Các bạn còn nhớ chuyện mất rìu không? Thấy dân làng tỏ ra không biết, anh liền kể: Rằng có anh tiều phu kia ngày ngày vào rừng

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

đốn củi. Bữa đó trên đường về nhà, anh mệt quá nên đã ngồi xuống nghỉ bên bờ một cái giếng lớn. Chẳng may anh làm rớt cái rìu xuống giếng, giếng sâu vô phương tìm được. Mà mất rìu rồi thì làm sao chặt được củi để anh đem bán lấy tiền nuôi vợ con. Nghĩ tới đây thì anh khóc nức nở vì tuyệt vọng. Bỗng có bà tiên hiện ra. Vì biết anh là người lương thiện nên bà tiên đã cúi xuống giếng lấy lên một cái rìu bằng vàng và hỏi: Phải cái này không, anh liền lắc đầu, bà lại cúi xuống đưa lên một cái rìu bằng bạc, anh vẫn lắc đầu. Cuối cùng thì bà đưa lên chính cái rìu bằng sắt của anh. Anh nhận liền. Bà tiên liền nói: vì con là người thực thà, ta cho con cả cái rìu vàng và rìu bạc. Nói xong bà tiên biến mất. Anh đem cả ba cái rìu về nhà, vợ con anh vui mừng hết cỡ. Ngày hôm sau cô vợ đòi chồng dẫn ra cái giếng thần. Nàng sung sướng hạnh phúc quá nhưng chẳng may nàng sẩy chân rơi xuống giếng. Anh chồng biết mình vô phương vớt được vợ lên nên lại lăn ra khóc như hôm qua. Bà tiên lại hiện ra và giúp anh như hôm qua. Bà đem lên một cô gái đẹp hết sức và hỏi anh đây có phải là vợ không, anh liền gật đầu nhận liền. Bà tiên ngạc nhiên về việc này, bà hỏi anh tại sao nói láo. Anh tiều phu trả lời: Thưa con sợ sự việc sẽ giống như hôm qua, bà sẽ cho con thêm hai cô nữa , tức là bà sẽ cho con cả ba cô đem về làm vợ thì việc này quá sức con. Hiện con chỉ có một vợ mà đã chới với! Cả làng nghe xong liền vỗ tay râm ran. Cô Tôn Nữ chỉ anh John rồi hỏi Chị Ba: Có phải anh John là chàng tiều phu của Chị không? Chị Ba đỏ mặt, chớp chớp mắt mà không nói gì. Anh John xin hết và xin ông ODP nói tiếp. Ông bảo ông vừa nói chuyện với một ông bạn già bên Mỹ. Ông này ngang tuổi ông nhưng còn rất khỏe. Ông luôn cổ võ các cụ cao niên theo gương ông: tập thể dục và đi bộ nhiều. Ông ta đã đọc cho ông một đoạn thơ nghe rất tếu: Tập nhiều thì khoẻ nhiều Tập ít thì khoẻ ít Không tập thì hết đường nhúc nhích. Kính chúc các cụ một mùa xuân hạnh phúc. Nói tới hạnh phúc, xin tặng các cụ lời rất hay và ý nghĩa của một triết gia: Happiness is not tomorrow, it is now. Happiness is what you are, not what you have. TRÀ LŨ

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

THỂ THAO

MONTREAL - OTTAWA

Điểm qua các cầu trường cho giải

World Cup Nữ 2019

HUY VŨ

16 đội giữa đội hạng nhì của Bảng F và đội hạng nhì của Bảng E ngày 24 Tháng 6 và một trận tứ kết ngày 28 Tháng 6.

Canada ngày 20 Tháng 6 và một trận vòng 16 đội giữa đội hạng nhất của Bảng F và đội hạng nhì của Bảng B ngày 24 Tháng 6.

SÂN ROAZHON PARK TẠI RENNES

SÂN STADE DE LA MOSSON TẠI MONTPELLIER

Xây năm 1912; sức chứa 29,778 chỗ ngồi; tổng cộng có 7 trận đấu: năm trận vòng bảng, một trận vòng 16 đội, và một trận tứ kết.

iải World Cup Nữ 2019 tại Pháp bắt đầu vào ngày 7 Tháng 6 và kết thúc ngày 7 Tháng 7. Có tổng cộng 52 trận đấu sẽ diễn ra trên chín sân vận động khác nhau trong suốt thời gian một tháng này. Hai trận bán kết và trận chung kết sẽ được chơi trên sân Stade de Lyon, là sân bóng với tốn phí 400 triệu Eurođể xây và mất hơn ba năm để hoàn tất, trước khi được khánh thànhvào Tháng 1 năm 2016 đúng dịp cho giải Euro 2016. Năm trong số chín sân bóng trên được khánh thành trong thời gian 15 năm qua và những sân khác đã được trùng tu lại vì nước Pháp muốn bảo đảm rằng tất cả chín sân bóng của họ phải thuộc loại hàng đầu thế giới cho giải World Cup Nữ vào mùa hè này. Sau đây xin lần lượt kể ra đây tất cả chín sân bóng và các trận đấu sẽ diễn tại mỗi sân mà giới hâm mộ bóng đá trên thế giới sẽ được chứng kiến qua giải World Cup Nữ sắp tới đây. SÂN PARC DES PRINCES TẠI PARIS

Xây năm 1972; sức chứa 47,929 chỗ ngồi; tổng cộng có 7 trận đấu: năm trận vòng bảng, một trận vòng 16 đội và một trận tứ kết. Parc des Princes là sân bóng lớn hàng thứ năm ở Pháp và là sân bóng duy nhất có những trận đấu diễn ra tại thủ đô của nước Pháp. Sân này sẽ là nơi tổ chức trận đấu mở màn của giải khi đội Pháp đụng Nam Hàn vào ngày 7 Tháng 6. Sau đó sẽ là trận Argentina đụng Nhật Bản ngày 10 Tháng 6, Nam Phi đụng Trung Quốc ngày 13 Tháng 6, Hoa Kỳ đụng Chile ngày 16 Tháng 6, Tô Cách Lan đụng Argentina ngày 19 Tháng 6, một trận vòng

Xây năm 1972; sức chứa 32,939 chỗ ngồi; tổng cộng có 5 trận đấu: bốn trận vòng bảng và một trận vòng 16 đội.

Roazhon Park tại Rennes

Stade de la Mosson

Roazhon Park là sân nằm ở thành phố phía cực tây sẽ tổ chức một số trận đấu cho giải World Cup Nữ lần này. Tại đây sẽ diễn ra các trận Đức đụng Trung Quốc ngày 8 Tháng 6, Chile đụng Thuỵ Điển ngày 11 Tháng 6, Nhật Bản đụng Tô Cách Lan ngày 14 Tháng 6, Nigeria đụng Pháp ngày 17 Tháng 6, Thái Lan đụng Chile ngày 20 Tháng 6, một trận vòng 16 đội giữa đội hạng nhất của Bảng E và đội hạng nhì của Bảng D ngày 25 Tháng 6 và một trận tứ kết ngày 29 Tháng 6.

Stade de la Mosson là sân bóng nằm sâu nhất ở phía nam trong giải bóng đá này. Nó cũng là sân bóng gần nhất với Tây Ban Nha. Sân sẽ được tổ chức các trận Canada đụng Cameroon ngày 10 Tháng 6, Áo đụng Brazil ngày 13 Tháng 6, Nam Phi đụng Đức ngày 17 Tháng 6, Cameroon đụng Tân Tây Lan ngày 20 Tháng 6 và một trận vòng 16 đội giữa đội hạng nhất của Bảng C và đội hạng ba của Bảng A, B hoặc F.

SÂN STADE AUGUSTE-DELAUNE TẠI REIMS

Xây năm 1935; sức chứa 21,127 chỗ ngồi; tổng cộng có 6 trận đấu: năm trận vòng bảng, một trận vòng 16 đội,

SÂN STADE DE LYON TẠI LYON

Xây năm 2016; sức chứa 59,186 chỗ ngồi; tổng cộng có 3 trận đấu: hai trận bán kết và trận chung kết

Stade de Lyon

Roazhon Park tại Rennes

Sân Parc des Princes tại Paris

Sân Stade Auguste-Delaune từng tổ chức một trận đấu của giải World Cup năm 1938. Lần này sân sẽ được tổ chức các trận Na Uy đụng Nigeria ngày 8 Tháng 6, Hoa Kỳ đụng Thái Lan ngày 11 Tháng 6, Jamaica đụng Ý ngày 14 Tháng 6, Nam Hàn đụng Na Uy ngày 17 Tháng 6, Hoà Lan đụng

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

Stade de Lyon sẽ là sân bóng chính của giải World Cup Nữ 2019 vì đây sẽ là nơi tổ chức hai trận bán kết và trận chung kết. Sân có sức chứa cao nhất và cũng là sân mới nhất trong chín sân được chọn. Tốn phí xây dựng là hơn 400 Euro (gần $450 triệu) và do đó là sân xây mắc tiền nhất ở Pháp. Sân sẽ chỉ tổ chức ba trận của giải, nhưng sẽ là ba trận quan trọng nhất: hai trận bán kết diễn ra vào các ngày 2 và 3 Tháng 7, và trận chung kết ngày 7 Tháng 7 để quyết định đội vô địch World Cup Nữ 2019.

MONTREAL - OTTAWA

SÂN STADE DE NICE TẠI NICE

Xây năm 2013; sức chứa 35,100 chỗ ngồi; tổng cộng có 6 trận đấu: bốn trận vòng bảng, một trận vòng 16 đội và trận cho hạng ba.

Stade du Hainaut Stade des Alpes

Stade de Nice

Stade de Nice cũng là một sân bóng khác mới được xây gần đây, và được khánh thành năm 2013. Đây là nơi đã từng diễn ra bốn trận trong thời gian của giải Euro 2016 và sắp tới đây sẽ tổ chức sáu trận cho giải World Cup Nữ – với các trận Anh đụng Tô Cách Lan ngày 9 Tháng 6, Pháp đụng Na Uy ngày 12 Tháng 6, Thuỵ Điển đụng Thái Lan ngày 16 Tháng 6, Nhật Bản đụng Anh ngày 19 Tháng 6, một trận vòng 16 đội giữa đội hạng nhì của Bảng A và đội hạng nhì của Bảng C ngày 22 Tháng 6 và trận cho hạng ba ngày 6 Tháng 7. SÂN STADE DES ALPES TẠI GRENOBLE

Xây năm 2008; sức chứa 20,068 chỗ ngồi; tổng cộng có 5 trận đấu: bốn trận vòng bảng và một trận vòng 16 đội. Sân Stade des Alpes nằm ở phần đất phía đông của nước Pháp rất gần với biên giới nước Ý. Sân đã từng tổ chức trận chung kết giải Vô địch Bóng

đá Nữ Pháp 2016. Lần này sân sẽ được tổ chức các trận Brazil đụng Jamaica ngày 9 Tháng 6, Nigeria đụng Nam Hàn ngày 12 Tháng 6, Canada đụng Tân Tây Lan ngày 15 Tháng 6, Jamaica đụng Úc ngày 18 Tháng 6 và một trận vòng 16 đội giữa đội hạng nhất của Bảng B đụng đội hạng ba của Bảng A, C hoặc D ngày 22 Tháng 6.

SÂN STADE OCÉANE TẠI LE HAVRE

Xây năm 2012; sức chứa 25,178 chỗ ngồi; tổng cộng có 7 trận đấu: năm trận vòng bảng, một trận vòng 16 đội, và một trận tứ kết.

SÂN STADE DU HAINAUT TẠI VALENCIENNES

Xây năm 2011; sức chứa 44,043 chỗ ngồi; tổng cộng có 6 trận đấu: bốn trận vòng bảng, một trận vòng 16 đội, và một trận tứ kết. Stade du Hainaut là sân nằm ở cực bắc trong giải World Cup này. Được khánh thành năm 2011 và tốn phí 75 triệu Euro để xây dựng. Sân sẽ tổ chức các trận Úc đụng Ý ngày 9 Tháng 6, Đức đụng Tây Ban Nha ngày 12 Tháng 6, Hoà Lan đụng Cameroon ngày 15 Tháng 6, Ý đụng Brazil ngày 18 Tháng 6, một trận vòng 16 đội giữa đội hạng nhất của Bảng D đụng đội hạng ba của Bảng B, E hoặc F ngày 23 Tháng 6 và một trận tứ kết ngày 29 Tháng 6.

Stade Océane

Le Havre không thuộc loại lớn so với những thành phố khác nơi có tổ chức các trận đấu, nhưng Stade Océane là một sân bóng mới và rất đẹp. Nơi đây sẽ tổ chức các trận Tây Ban Nha đụng Nam Phi ngày 8 Tháng 6, Tân Tây Lan đụng Hoà Lan ngày 11 Tháng 6, Anh đụng Argentina ngày 14 Tháng 6, Trung Quốc đụng Tây Ban Nha ngày 17 Tháng 6, Thụy Điển đụng Hoa Kỳ ngày 20 Tháng 6, một trận vòng 16 đội giữa đội hạng nhất của Bảng A đụng đội hạng ba của Bảng C, D hoặc E ngày 23 Tháng 6 và một trận tứ kết ngày 27 Tháng 6. HUY VŨ

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

GÓC CỦA PHAN

MONTREAL - OTTAWA

Mười năm vỡ mộng… PHAN

ần đầu tiên tôi bị giấy phạt của cảnh sát Mỹ là trên xa lộ 45 South từ Dallad về Houston. Hôm đó cuối tuần, anh bạn trẻ hơn tôi nữa vừa mua được chiếc xe Acura mới toanh. Tôi lái thử xe vì anh bạn trẻ tin tôi là người đã lái nhiều loại xe trong nhiều năm… Trên đường có một đoạn ngắn mà bên dưới là nhiều đường ống cống bắc ngang, người ta không làm cầu -chỉ đặt nhiều ống bọng phía dưới. Rồi thì thới tiết nắng mưa thất thường ở Texas, khi có mưa thì đoạn đường ngắn ấy phẳng phiu như thường; nhưng khoảng mươi ngày nóng cả trăm độ F và trời không mưa thì đoạn đường ấy biến thành cái lòng chảo hơi sâu. Tuy không nguy hiểm cho xe chạy 70 dặm/ giờ theo tốc độ cho phép, nhưng chiếc Acura tôi lái sau khi xuống lòng chảo thì nó bay lên không, sau đó rớt bốn bánh xuống mặt đường và chạy tiếp như tôi vừa đáp máy bay chứ không phải lái xe… Anh bạn trẻ không hề sợ mà còn khoái chí, cười ha hả, “em mua được đúng cái xe em thích rồi, nó chạy đã thiệt!” Cũng vừa lúc tôi nhìn kiếng chiếu hậu… thấy xe cảnh sát quay đèn sau xe mình. Lần đầu bị giấy phạt của cảnh sát ở Mỹ ấy đã ba mươi năm trước, chứ giá bây giờ mà lái xe với tốc độ 130 dặm/ giờ thì người lái rất có thể sẽ bị cảnh sát Texas bắn gục. Luật hiện hành ở Texas là lái xe trên 100 dặm/ giờ là cảnh sát còng tại chỗ, tống vô tù ngay.

Lần đầu bị giấy phạt của cảnh sát ở Mỹ, tôi không biết sợ là gì, vì tiếng Anh mới qua, không rành, thì có anh bạn trẻ ngồi bên, hắn không rành tiếng Việt thì mình lo gì! Nói tới nguy hiểm thì nhằm nhò gì với những cái đèo từ Nam ra Bắc, sang Trung quốc; ngoạn mục thì làm sao bì với đèo Ngoạn mục ở Việt nam từ Phan Rang băng qua Đà Lạt… Tôi chẳng có cảm giác sợ hãi gì lúc ấy cho tới bây giờ, nhưng khi nhớ tới thì cảm giác ân hận ngày càng lớn hơn về việc làm sai trái của mình. Rồi mọi chuyện theo thời thời gian qua đi. Tôi thích lái xe ở Mỹ vì người ta tôn trọng luật giao thông. Một ngã tư đường ruộng ở Texas mênh mông này vẫn có những bảng cắm “Stop All Way”. Bốn bề lúa mì hay bắp bạt ngàn, không một bóng người; nhưng có một chiếc xe thì chắc chắn chiếc xe đó dừng lại trước bảng “Stop”, rồi mới đi tiếp! Tôi khâm phục tinh thần tự giác của người Mỹ và làm theo… cho tới hôm một anh bạn hớt hải gọi. Anh nói qua điện thoại từ cây xăng, “Mày đang ở đâu? Có nhớ cái ngã tư mà bốn bề là bắp trên đường mình đi câu…” “Nhớ. Em nhớ mà. Nhưng chuyện gì?” “Gần đó có cái cây xăng… mà tao với mày xém bị vòi rồng cuốn ra đại hồ…” “Em nhớ rồi! Nói đi. Chuyện gì?” “Mày lái ra cái cây xăng đó. Đón cha con tao về. Tao mượn điện thoại

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

của cây xăng nên chỉ nói được nhiêu đây thôi!” “OK!” “…” Tôi lái ra cây xăng khỉ ho cò gáy, đón cha con anh bạn tôi về, mới nghe anh kể chuyện. Anh chở thằng con trai của anh mới mười hai tuổi, hai cha con đi câu về tới “ngã tư bắp”. Anh qua Mỹ từ 1975 nên rất Mỹ. Dù bốn bề chỉ có bắp nhưng vẫn dừng hẳn xe trước bảng “Stop”. Rồi bị hai thằng Mỹ đen trong ruộng bắp xông ra chĩa súng! Chúng muốn cái xe, muốn cái ví của anh. Anh đồng ý hết, không chống cự; chỉ yêu cầu cho thằng con anh đang ngủ ở băng sau được xuống xe. Chúng đồng ý, nên cha con anh đi bộ ngược về cây xăng duy nhất trên đường ruộng ra đại hồ để gọi cảnh sát lập biên bản, và gọi tôi ra đón về nhà. Tôi học thêm được bài học đối với bọn cướp có súng. Chẳng dại gì chống cự để thiệt mạng khi mình tay không, trong hoàn cảnh tất cả thiệt hại có bảo hiểm bồi thường thì dại gì chống cự! Nhưng về mặt giao thông thì tôi lưỡng lự việc có nên tuân thủ luật giao thông trước những bảng “Stop” trong hoàn cảnh đêm hôm, nơi vắng bóng người, và ở những khu vực thiếu an ninh? Tôi phạm luật vài lần khi đêm hôm còn trong downtown Dallas một mình. Chung quanh toàn Mỹ đen đầu gấu ngoài đường, chúng không tránh xe nên khi mình đậu lại trước bảng “Stop” thì chúng đứng sát xe mình,

tay lại lăm lăm cây gậy dã cầu… Nên việc có khoá cửa xe cẩn thận bên trong thì chuyện đập bể kiếng xe dễ như ăn cơm khi chúng muốn. Nên tôi chỉ rà thắng cho có lệ… rồi vọt luôn. Vài lần như thế, tôi từ chối những công việc hay những cuộc vui bạn bè, nhưng phải vào downtown buổi tối. Dù đám đen trong down town biết rõ có nhiều gia đình người Việt sang Mỹ từ 1975 thì chính phủ cho nhà ở trong những khu down town tồi tàn, nghèo hèn, toàn Mỹ đen; nhưng mới qua thì điếc không sợ súng nên họ sống bình thường; rồi bình an khi biết nói tiếng Anh với những người hàng xóm quanh năm không đi làm gì cả. Đàn bà con nít cứ nhận trợ cấp từ chính phủ mà sống, ở nhà chính phủ đâu phải trà tiền thuê nhà; đàn ông con trai cứ lông bông ngoài đường, trộm vặt ở chợ Mỹ và cây xăng, giựt đồ du khách để sống qua ngày, đám côn đồ hơn thì mua bán xì ke… Nhưng họ không đụng đến những gia đình Việt trong downtown mà ngược lại còn bảo vệ họ để lấy chút chính nghĩa cho giang hồ vỉa hè downtown. Chỉ kẹt cho những người Việt một mình một xe vào chơi, vào thăm những gia đình người Việt trong downtown như tôi. Rồi thời ấy qua đi với những người di tản buồn từ 1975. Khi con cái họ trưởng thành thì thường là có ăn học, có bằng cấp, nên xấp nhỏ dời ra khỏi downtown. Cha mẹ già nên chết đi, ai còn cũng phải theo con cái tới những khu nhà khang trang, an ninh hơn…

MONTREAL - OTTAWA

Chỉ tôi lội ngược dòng chảy di tản là lộn ngược vào downtown để làm ăn khi đã có vốn kiến thức về Mỷ đen downtown - coi vậy chứ có tình nghĩa! Sau khi bị Mỹ trắng ở những khu nhà giàu, họ coi người Việt tôi như cứt, muốn ăn lúc nào ăn. Tức chết thằng dân quê Việt nam này nhưng làm gì được hàng xóm Mỹ trắng chứ! Mình ướp thịt bò bằng gia vị Việt nam, nướng bằng lò nướng của Mỹ, than Mỹ ngoài sân sau nhà… thơm nức mũi bạn bè gần xa tụ về hưởng phước cuối tuần. Vậy mà thằng hàng xóm Mỹ trắng gọi cảnh sát, báo nhà mình đốt rác sai luật! Hai tay cảnh sát Mỹ trắng tới thăm, tay bấm chuông phía trước là đúng luật và đủ lịch sự, nhưng tay tự mở cửa bờ rào, tay lăm lăm súng lục,

tiến vào sân sau… là quá đáng. Tôi đề nghị hắn ra khỏi bờ rào nhà tôi thì hắn đòi bắt tôi… “Mày đốt lửa sai luật cho phép, có thể gây hoả hoạn cho cả khu nhà…” Đù. Tụi nó kỳ thị thì mình chịu thôi. Anh bạn tôi đang có mặt, anh là luật sư mà nói vậy thì tôi chịu ngậm bồ hòn làm ngọt. Nhưng lần sau tái diễn y chang thì gặp cô cảnh sát da đen tới nhà. Tôi cũng nướng sườn bò với gia vị Việt nam của tôi. Cô khen thơm, cô khen trông ngon quá…! Tôi kể hết sự tình kỳ thị của thằng hàng xóm Mỹ trắng cho cô nghe. Cô cảnh sát qua nhà nó… làm cho nó một trận tới bến. “Người ta nướng sườn bò với gia vị dân tộc là quyền tự do. Đốt lò mua ở chợ, than mua ở chợ… không có gì sai. Ông báo người

hàng xóm đốt rác sai luật là sao?” Thằng trắng này ỷ giàu tiền lắm của nên coi thường cảnh sát Mỹ đen; Cô làm tới luôn, mấy xe cảnh sát khác tới tiếp cứu khi cảnh sát đang làm nhiệm vụ mà bị uy hiếp. (Chỉ anh bạn luật sư của tôi nhìn ra, những cảnh sát viên tới tiếp cứu đồng đội toàn đen thui!) Tôi chỉ quý cô cảnh sát quay lại nhà tôi với thiện tình. “Bạn cứ tiếp tục nướng thịt, nhưng uống bia trong bờ rào nhà bạn thôi nha. Không ai được cầm chai bia đi ra ngoài nhà. Và đừng làm ồn quá đáng khi trời tối. Nếu bạn muốn thì cứ thưa người hàng xóm của bạn ra tòa với tội kỳ thị. Tôi sẽ ra tòa làm chứng cho bạn.” Tôi đi nằm đêm đó rất vui bụng vì ở Mỹ không hẳn chỉ có kỳ thị, Mỹ đen - không hẳn toàn người xấu… Tôi suy nghĩ nhiều sau mấy năm đến Mỹ chỉ lo làm ăn. Tôi không giàu nhưng cũng không nghèo. Nhớ ước mơ từ nhỏ là được làm gì mình thích. Nay cơ hội tới rồi! Nước Mỹ không bỏ đói ai, thằng ỷ màu da ăn hiếp thiên hạ thì có thiên hạ da màu chơi tới bến chứ sợ gì nhau! Tôi bỏ làm ăn, mà như đi làm gì khác cũng đỡ hơn là… đi làm báo! Cái nghề chó cắn không tới gấu quần vì lúc nào cũng vắt giò lên cổ mà chạy theo những cái “phóng sự địa

phương”. Hôm tờ mờ sáng đã có điện thoại của người bạn trẻ là người Việt, anh là cảnh sát Mỹ ở Dallas. Anh cho hay, “Anh ơi! Có cái tai nạn lao động ở xưởng in báo của Dallas Morning News. Người bị nạn là người Việt nam mình. Và em đang trên đường tới hiện trường. Anh có muốn làm phóng sự thì tới đi. Em xin phép cho anh vào bên trong để chụp hình, phỏng vấn…” Tôi bỏ ly cà phê sáng mới pha, cái phin mới chảy được mấy giọt thì đợi tới bao giờ? Đi ngay… nên cũng … bị giấy phạt của cảnh sát ngay! Viên cảnh sát là một thanh niên da trắng, mặt nông dân không bằng cái tên trên ngực áo! Con trai mà tên là bông Hồng - Rose! Tía tôi cũng cắn răng chứ sao dám cười cái tên con trai gì mà mắc cười tới khó nhịn nổi! Khi tôi ký tên vào giấy phạt quá tốc độ 13 dặm, nghĩa là những trình bày của mình đang đi công tác khẩn đã vô dụng với viên cảnh sát bông Hồng. Thôi thì kệ mồ nó đi, đóng phạt quá tốc độ 13 dặm chỉ vài chục bạc… Nhưng tôi chịu không nổi câu “chúc một ngày lành” của viên cảnh sát! Tôi bực bội ra mặt, “Anh nghĩ sao khi chúc tôi một ngày lành! Tôi mới ra đường đã gặp anh…” Viên cảnh sát cũng đổi thái độ,

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

GÓC CỦA PHAN “Tôi đã chào bạn buổi sáng khi gặp. Bây giờ tạm biệt thì tôi chúc bạn một ngày tốt lành. Việc tôi cho giấy phạt bạn lái xe quá tốc độ là công việc của tôi. Trách nhiệm bảo vệ an toàn cho mọi người lái xe trên đường là công việc của cảnh sát tuần tra. Nếu bạn không chấp nhận thì bạn có thể mướn luật sư. Khi ra toà tôi sẽ trình bày với ông toà, bạn cũng vậy! Rồi toà phán xử. Nhưng tại đây, nếu bạn có thái độ và hành vi không đúng với cảnh sát thì tôi sẽ bắt bạn!” Chuyện tôi với viên cảnh sát Bông Hồng còn dài vì tôi sinh hoạt ở thành phố mà anh ta là cảnh sát cả chục năm trời. Chỉ ngay bây giờ, đang viết ra những dòng này, tôi vẫn cầu nguyện cho anh bình an. Một chút xấu hổ trong lòng về hành vi khiếm nhã của mình với Bông Hồng – khi tôi suy nghĩ kỹ thì anh đúng. Tôi sai. Mười mấy năm làm báo toàn thời gian, bị bao nhiêu giấy phạt của cảnh sát thì không thể nhớ. Chỉ nhớ gia đình có bữa ăn ngon. Thằng con lớn hỏi mẹ, “Hôm nay ngày gì mà mẹ cho ăn ngon quá vậy?” Bà xã trả lời, “Ăn đi. Bao nhiêu năm rồi mẹ mới thấy tháng này bố con không bị giấy phạt của cảnh sát…” Nếu bạn trong hoàn cảnh tôi, bạn sẽ hiểu ra nỗi lo tai nạn giao thông của người vợ. Nếu bạn là vợ tôi, bạn không chết sớm mới là lạ với số tiền tôi đóng phạt cảnh sát hằng tháng, vì có ngày tôi bị ba giấy phạt của cảnh sát trong ngày, đó là hôm có buổi triển lãm văn hoá các dân tộc trong trường đại học Dallas. Hôm cuối cùng trời cứu vợ tôi. Sáng sớm, tôi có điện thoại. Bắt điện thoại thì ra là Cảnh sát Plano City… “Có phải ông là…?” “Chính tôi đây?” “Chúng tôi đang cho người tới nhà ông để bắt ông vì có người báo ông lái xe đụng người ta và bỏ chạy…” “Tôi không có!” “Vậy ông hãy lái xe ông tới ngay Sở Cảnh sát Plano. Nếu ông không muốn chúng tôi tới nhà ông.” “Được. 15 phút nữa tôi tới. Anh tên gì?” Tới Sở cảnh sát mới hoá ra…Đù cha thằng Mỹ trắng - bạn tôi. Hai hôm trước nó ghé cây xăng của thằng Ấn độ quen để mua thuốc lá giá rẻ vì lươn lẹo thuế thì Ấn độ cũng tài ba dữ lắm! Tôi cũng như nó chứ hơn gì! Tôi tới sau nên chở nó de ra thì mình vô chỗ đậu của nó. Nó không thấy tôi chờ, không nghe tiếng kèn xe tôi bóp inh ỏi… Nó de vô đầu xe tôi cái rầm. Nhưng hôm đó tôi lái chiếc Tacoma truck hơi bị cứng, nó lái xe nhỏ gì đó hơi bị mềm nên đít nó tè le. Chỗ bạn bè mà. Thôi hồn ai nấy lo. Thằng Ấn chủ cây xăng ra xem, nói

vậy. Ba mặt một lời để chuyện trôi qua. Tôi kệ luôn cái xe mình vì trầy xước không đáng kể. Ai dè thằng bạn trắng trẻo đẹp trai mà bụng dạ đen hù. Nó báo cảnh sát là tôi đụng nó rồi bỏ chạy! Thằng Ấn độ tức khí tụi trắng chơi bẩn với da màu, nó lấy cuộn băng an ninh mà camera của cây xăng đã thu được ra, đưa cho cảnh sát làm chứng. Tôi về sau phiên toà. Thấy mình đã đứng đắn và đúng đắn hơn là không đồng ý cho thằng Ấn cây xăng cho đàn em dạy thằng Mỹ trắng đểu bạn một trận. Thôi đi. Báo chí đã cuối mùa ở hải ngoại. Vợ con đã quá mệt mỏi với giấy phạt cảnh sát của chồng, của cha. “Mười mấy năm làm tên phát báo/ lòng buồn theo thành quách xa xưa… mưa ngã năm rồi năm bảy ngã/ ngã nào cũng mưa và mưa thôi…” Anh Giang Hữu Tuyên với tôi không lạ. Anh may mắn để lại cho đời được câu thơ hay về nghề báo ở hải ngoại trước khi ra đi lần cuối… Tôi chán nản quay về giấc mơ ngày cũ - là hồi mới qua Mỹ. Hình ảnh một bà Mỹ trắng già, tóc bạc phơ. Bà đậu cái xe buýt học trò ở góc công viên trước nhà tôi. Bà đón những thiên thần đủ màu da, sắc tộc co ro trong áo ấm bao nhiêu cũng không bằng cái ôm của bà cho từng đứa trẻ - bà là bà nội hay bà ngoại, mẹ Teresa? Tôi không biết nhiều nên chỉ biết định hướng của mình là về già thì đi lái xe buýt học trò. Ờ. Làm ăn đã rồi, nhà xe có hết. Làm báo như mơ ước khi còn ngu thì nay khôn ra rồi! Ờ! Ta còn gì mà không đi lái xe buýt cho học trò. Trả ơn nước Mỹ cưu mang có gì hay hơn là đưa đón những thiên thần bé con đến lớp để sau này làm tồng thống Mỹ. Nhưng hồi giã từ báo chí toàn thời gian, lòng tôi buồn vô hạn như người yêu mới chết. Tôi lê tấm thân tội lỗi vô vàn vô Sở Giáo Dục thành phố, xin cái việc lái xe buýt học trò. Những điều kiện cơ bản như: Quốc tịch Mỹ, không ở tù, không xì ke ma túy cả bán và chơi… qua hết, qua hết… chỉ đòi hỏi đơn giản nhưng đúng nhất là… là… 10 năm liên tục không bị giấy phạt của cảnh sát về bất cứ sai phạm giao thông nào! Tôi về không hoang hoải như nhà thơ Tô Thùy Yên viết bài thơ “Tôi về” sau mười năm “chết dấp” trong trại tù cải tạo. Tôi về chăn ấm nệm êm, ta bấm thẻ mười năm đợi thời. Mười năm trời đâu mau cho chờ đợi và kỳ vọng. Hôm nay tôi đi phỏng vấn việc lái xe buýt học trò. Người phỏng vấn hỏi tôi: “Bạn đang có việc làm tốt, có bảo hiểm đầy đủ, lương cao hơn lái xe buýt học trò, sao lại đi xin việc

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

làm này?” Tôi trả lời khôn ngoan quá… nên trời hại! “Tôi thích trẻ nhỏ, nhưng cả đời phải làm việc vì cuộc sống. Nay con lớn ra riêng, hết nợ nhà xe… Tôi dành phần đời còn lại cho điều tôi thích!” Cô Mỹ trắng trẻ hơn con tôi, nhưng chắc học vị cao nên ngồi phỏng vấn tôi. Cô bắt tay tôi chúc mừng tôi đã qua được cuộc phỏng vấn… Nhưng trên đường về tôi bị giấy phạt của cảnh sát sau mười năm không giấy phạt. Hết những cố gắng trong mười năm của một tấm lòng sám hối chỉ được đền bù xứng đáng với hôm đó, tôi lái xe đường trưa, nắng Texas giờ trưa thì đường bốc khói như mưa. Đường có bốn làn xe chạy, nhưng chỉ mình tôi buồn ngủ trên đường cơm áo nên tôi chạy làn xe trong lề đường, giữ đúng tốc độ “trong mười năm chay tịnh” để chuẩn bị đi lái xe buýt học học trò như ước mơ về già trả nợ thế nhân. Tôi giữ đúng tốc độ cho phép trong làn xe trong lề đường để vừa ngủ vừa lái cũng đỡ rủi ro. Bỗng đâu sau tôi có cái xe mở đèn xin quẹo phải mà trước mặt tôi là đèn vàng nơi ngả tư đã hiện lên… Tôi ngoặt tay lá i ra làn xe bên ngoài để chiếc xe sau có thể quẹo phải khi đèn đỏ. Không ngờ người lái chiếc xe sau dừng hẳn lại, bấm kiếng xe xuống trong thởi tiết không nên… chỉ để cảm ơn tôi trước khi ông quẹo phải. Tôi suy nghĩ nhiều về về hành vi, đạo đức của người Mỹ trắng. Kể ra họ cũng rất đàng hoàng, lịch sự, và biết xử sự. Tôi gần gũi với người Mỹ đen hơn vì họ cũng trật búa, trời cãi như tôi. Nhưng kể ra con người bất luận màu da tiếng nói vẫn thích sống chung với đồng loại biết nhường nhịn. Người lái xe trên đường đó đã dạy tôi bài học đáng giá ở Mỹ. Dù sao tôi cũng đang trong tâm trạng “trời không có mắt”. Tôi đã lái xe chay tịnh mười năm để hôm nay đi xin việc lái xe học trò… thì trời cho viên cảnh sát tào lao nào đó chận xe

MONTREAL - OTTAWA

tôi, cho tôi giấy phạt… chỉ vì câu trả lời của viên cảnh sát mà tôi rõ nguyên nhân. Tôi hỏi, “Tôi cùng bắt dầu chạy với nhiều xe sau đèn đỏ. Tôi là chiếc xe sau cùng, sao ngài quay đèn tôi?” Viên cảnh sát trả lòi tôi, “Tôi chỉ chận bắt được một trong nhiều xe quá tốc độ. Nên tôi quay đèn anh vì anh là người quá tốc độ sau cùng!” Ngày xưa, tôi cãi với viên cảnh sát tên Rose ở thành phố Plano, thì nay tôi gọi anh vì đã là bạn bè. “Ê. Giúp tao…” Rose nay không còn là viên cảnh sát lái xe rong ngoài đường để bắt phại những người lái xe quá tốc độ, vượt đèn đỏ, v.v… Rose ngồi trong văn phòng mà tôi vô thăm Rose, có người hỏi tôi ông muốn dùng cà phê hay trà? Tôi gặp lại Rose, cho anh hay nơi tôi bị giấy phạt cảnh sát sau mười năm lái xe gương mẫu. Rose nói gì với bạn Rose thì tôi không biết! Chỉ biết bạn của Rose nơi tôi bị giấ y phạt đã đón tiếp tôi như người bạn. Bạn của Rose cho tôi cái ân huệ, bạn cứ đóng phạt cảnh sát theo giấy phạt, nhưng điền thêm cái đơn cam kết trong chín mươi ngày tới bạn sẽ không bị giấy phạt của cảnh sát thì điều bạn được chắc chắn là bảo hiểm xe của bạn không có lý do để lên tiền bảo hiểm. Nhưng phía bên Giáo dục thỉ tôi không chắc họ có bỏ qua. Còn chuyện biết thì chắc chắn họ biết về tiểu sử, lịch sử lái xe của bạn… Tôi bắt điện thoại bị từ chối công việc lái xe buýt học trò ở Dallas không một chút phật lòng. Chỉ buồn cho ước nguyện sau cùng không toại khi đã về già. Thì ra muốn biết ơn cũng cần hiểu biết để mang ơn. Muốn trả ơn cũng cần cơ may. Chỉ có muốn hận thù là chỉ cần vô minh….Khi thất lợi, không như ý, ai nghĩ lỗi tại tôi sẽ có cơ hội khác. Tôi nghĩ vậy hơn là… cái giấy phạt hơi vô lý nhưng đã xoá nhòa mười năm cố gắng của tôi. PHAN

TỬ VI TUẦN

MONTREAL - OTTAWA

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu

Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần khởi từ 21/04 âm lịch (25/05 dương lịch), các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 24, 25. Còn các ngày âm lịch sau đây bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 22, 28.

Tuổi Tý Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Tý diễn ra chưa có mặt nào đặc biệt khả quan, như tài chính vẫn chưa ổn định, chưa có tin mừng về tiền bạc, lương bổng, hay khoản tài trợ… Đối với nam giới: Tiền bạc bấp bênh, khó tiết kiệm, lại phải chi nhiều khoản cần thiết. Sự nghiệp có biến chuyển, hoặc chuyển sang một công việc phải cố gắng nhiều hơn hoặc chưa có cơ hội hợp tác sinh lời. Cần thận trọng về sức khỏe, nhất là phòng ho suyễn. Có tin vui trong nhà hoặc nhận được tin mừng từ bè bạn hay đoàn thể. Đối với nữ giới: Chưa vội đầu tư trong tuần này vì cuối tuần có dấu hiệu thất thoát. Tài chính chưa khả quan như ý, công nợ thúc đẩy, chi phí tăng cao… Một tuần bận rộn hội họp, thăm viếng. Có cơ hội đi xa như du lịch hay du ngoạn. Được quan tâm săn sóc và chia sẻ ưu tư. Đối với giới cao niên: Có cơ hội hội họp cộng đồng hay tham gia việc công ích. Có Chút áp lực về tiền bạc vào cuối tuần.

Tuổi Sửu Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Sửu diễn ra ổn định về sức khỏe, có cơ hội giải trí và thư giãn. Trong tuần việc làm êm xuôi, tiền bạc tạm ổn định. Đối với nam giới: Tránh đam mê đỏ đen để duy trì tài chính ổn định. Sự nghiệp hay buôn bán tạm êm xuôi dù môi trường xáo trộn gây áp lực. Có người đề nghị hợp tác với bạn, nhưng chưa phải cơ may, cần thận trọng và kiên nhẫn chờ đợi. Tránh làm việc mạo hiểm và trò chơi mạo hiểm. Đối với nữ giới: Việc làm bình thường và có hứa hẹn thay đổi tốt hơn. Chưa thể đi xa trong tuần này nhưng có cơ hội tiệc tùng, nhận quà cáp. Tài chính ổn định dần, chi tiêu trong kế hoạch. Đào hoa chiếu mệnh cung, nên có người quan tâm hay có tin mừng trong gia đình. Đối với giới cao niên: Nên thận trọng khi di chuyển hoặc lúc leo trèo, bơi lội… và hạn chế những thứ kích thích như rượu và thuốc lá và nên năng hoạt động ngoài trời cho thân tâm tươi vui.

Tuổi Dần

Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Dần diễn ra khó giữ được mức ổn định như ý về tài chính và sự nghiệp nhưng sinh hoạt cũng không vì thế mà tăng áp lực. Đối với nam giới: Tài chính hao thoát như dự liệu về mua sắm, bảo trì và chi phí cho gia đình... Việc làm tuy có áp lực khiến vất vả hơn, nhưng kết quả khả quan hơn. Chưa thể dấn thân vào trò may rủi hay kiếm tiền bằng phương pháp mạo hiểm. Cần mềm mỏng trong giao tế, nhất là với thân thích. Sinh hoạt nên thận trọng để bảo đảm an khang. Đối với nữ giới: Tình cảm dao động nên cần biết tự chế, để hòa giải giúp tiến trình công việc kết quả hơn. Đề phòng an toàn trong nhà hay khi ra ngoài, kể cả lúc vui chơi với bè bạn, bơi lội hay leo núi. Tiền bạc bình thường... Sức khỏe có vấn đề về dị ứng hay đau nhức. Đối với giới cao niên: Tránh tranh cãi với thân thích để tinh thần thư thái hơn. Có tin vui về việc làm trong dĩ vãng, từ hoạt động xã hội hay tôn giáo, hay được mời tiệc tùng, giải trí.

Tuổi Mão Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Mão vào cuối tuần ở mức êm xuôi về hai mặt tài chính và sự nghiệp. Đối với nam giới: Cuối tuần tài chính ổn định, chi thu hài hòa dù không có ngoại tài nhưng không phải âu lo hay vay mượn như đầu tuần. Tình cảm đẹp, hòa hợp trong gia đình và với bè bạn. Sự nghiệp có nhiều hy vọng, có đề nghị thay đổi việc làm hay chỗ làm nhưng phải thêm cố gắng thích ứng… Đối với nữ giới: Đề phòng sức khỏe do đau nhức răng hoặc xương khớp gây ra. Đầu tuần phải lao tâm nhưng cuối tuần việc làm bình thường, kết quả tốt, nhẹ nhàng, thư thái. Về mặt tình cảm khởi sắc, hoặc gia đình có tin vui hoặc bên ngoài hòa hợp. Tiền bạc tuy chưa khả quan cuối tuần có dấu hiệu giảm áp lực. Có thể mua sắm hay tổ chức họp hành, tiệc tùng. Đối với giới cao niên: Có cơ hội nghỉ ngơi và thư giãn. Có tin vui về thân thích hay về thuế má, giấy tờ.

Tuổi Thìn Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Thìn diễn ra về mặt tài lộc thiếu bình ổn. Còn sự nghiệp có áp lực nhất là vào cuối tuần. Đối với nam giới: Sự nghiệp có áp lực vì hoàn cảnh bên ngoài, ít việc hoặc thu nhập giảm, vất vả tăng. Phòng rủi ro do đi đứng hay lái xe. Tiền bạc kém phấn chấn, không có của hoành tài hay ngoại tài nên đừng ham trò may rủi và mua sắm quá mức. Cần tránh và đề phòng việc cãi lẫy với đồng nghiệp hay bè bạn mà nên chung vui và đoàn kết để đối phó với thử thách mới. Đối với nữ giới: Nhận quà biếu hay tiền thưởng hoặc tin vui từ bè bạn, thân thích. Gia đạo êm ấm, có tin vui về một thương lượng tài chính trong tương lai gần. Gặp người cũ và nhiều phiền muộn về tình cảm. Phòng đau nhức chân tay, xương khớp. Đối với giới cao niên: Có cơ hội đoàn tụ và chung vui, tiệc tùng, nhận tặng vật. Nhưng có thể có tin buồn từ xa như tang họ hàng, bè bạn.

Tuổi Tỵ Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Tỵ diễn ra vào cuối tuần về tiền bạc có hao thoát, còn việc làm ổn định. Đối với nam giới: Tuổi trẻ có cuộc hội họp, chung vui trong dịp gặp gỡ cuối tuần. Tiền bạc có dấu hiệu hao thoát, áp lực nợ nần tăng, thu nhập giảm. Tránh đầu tư vội vàng và nóng lòng làm giàu vì thời cơ chưa tới. Có tin gây phấn khởi trên đường sự nghiệp nhờ quý nhân giúp đỡ dù kết quả chưa có ngay. Đối với nữ giới: Có người đề nghị hợp tác làm nhưng chưa phải cơ hội ký kết hợp đồng vì tháng sau hành trình có nhiều áp lực. Di chuyển nên thận trọng. Trong tuần chưa mua nên mua sắm quá mức vì giá còn cao và nhu cầu chi chưa giảm. Nên ủng hộ bạn bè trong kế hoạch làm ăn và hoạt động xã hội để mở rộng giao tế. Đối với giới cao niên: Có cơ hội tạo sự hòa hợp với thân thích, láng giếng hay đồng nghiệp. Nên nhớ “hòa khí sinh tài lợi.”

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

TỬ VI TUẦN

MONTREAL - OTTAWA

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Ngọ Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Ngọ diễn ra kém hanh thông về tài chính và sự nghiệp có áp lực. Tuy nhiên, cuối tuần nhiều mặt có tiến triển khả quan. Đối với nam giới: Hạn chế chất kích thích và cảm xúc chừng mực vì tinh thần căng thẳng. Đầu tuẩn tránh đỏ đen và chơi trò may rủi vì tài chính trong tuần khó ổn định. Có những áp lực ngầm tác động vào sự nghiệp nên phải thận trọng từng bước tiến thì thành quả trong tuần sẽ tăng tiến. Nên cải thiện giao tế với người thân và đồng nghiệp. Đối với nữ giới: Nên giữ gìn ngôn ngữ và kìm hãm bớt xúc động tránh xảy ra việc hiểu lầm và gây mâu thuẫn hại cho giao tế. Công việc tiến triển đều nhưng tuần này lạc quan hơn trước. Tài chính chưa vượng vì chi nhiều hơn thu. Có dấu hiệu sức khỏe không ổn định. Sinh hoạt hay di chuyển nên thận trọng. Đối với giới cao niên: Được người quan tâm săn sóc và thăm hỏi. Có cơ hội chung vui, thư giãn và du lịch trong tuần.

Tuổi Mùi Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Mùi đầu tuần còn có áp lực về sự nghiệp, nguồn thu hoạch không như ý nhưng cuối tuần thảnh thơi hơn. Đối với nam giới: Tài chính đầu tuần trong tình trạng thu ít nhưng chi nhiều. Việc làm có áp lực nên vất vả, bôn ba mà thành công không nhiều. Cuối tuần có cơ hội như đề nghị làm ăn sinh lời nên nhận nhưng nên thận trọng trong việc góp vốn. Tránh dấn thân vào các trò may rủi. Trong giao tế nên áp dụng phương châm “một câu nhịn là chín câu lành”. Đối với nữ giới: Chưa nên mua sắm các khoản quan trọng trong tuần này. Có một quyết định đòi hỏi phải có nhưng nên cân nhắc kỹ vì thuận lợi chưa tới. Tiền bạc bấp bênh, khó thu khoản dự trù nhưng cuối tuần chi giảm, thu tăng. Việc làm bình thường nhưng phải sắp xếp, lao đao nhiều hơn trước. Có tin vui về một người thân nhưng sức khỏe có chút vấn đề hoặc do dị ứng hoặc do vất vả hay lo nghĩ quá độ gây ra. Đối với giới cao niên: Có tin vui về thân thích hoặc do hoạt động cộng đồng nhưng nhận tin buồn từ xa. Cần điều hòa ăn ngủ và thư giãn.

Tuổi Thân Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Thân chưa hanh thông về sự nghiệp, và có khó khăn về tài chính xuất hiện vào cuối tuần. Đối với nam giới: Tình cảm khởi sắc, có cơ hội thắt chặt tương quan gia đình và bạn bè trong các cuộc vui cuối tuần. Sự nghiệp có vất vả hơn, khó tìm sự hỗ trợ nhưng ổn định dần. Tài chính kém bình thường vì nguồn thu giảm, chi phí tăng. Lại cần đề phòng mất đồ hay hư hỏng máy móc. Tuy nhiên, chỉ là hiện tượng tạm thời do ảnh hưởng tiêu cực bên ngoài nên kiên nhẫn chờ cơ hội tốt hơn hãy khuếch trương. Đối với nữ giới: Đau răng hay phải chữa răng. Chưa thể thực hiện dự án quan trọng trong đầu tư, khuếch trương sự nghiệp hay mua sắm đồ mắc tiền trong tuần. Khi mưu sự, cần thủ giữ, coi chừng bị ghen ghét hay cạnh tranh bất chính. Tình cảm đẹp và được người quan tâm khuyến khích. Đối với giới cao niên: Có dịp hòa giải trong giao tế, sẽ có nguồn vui thân tâm, với gia đình và bạn bè trong mùa hoa nở.

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

Tuổi Dậu Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Dậu diễn ra về sự nghiệp bình thường, còn tài chính có nhiều hao thoát bất ngờ. Tuy nhiên, vào cuối tuần có nhiều thành tựu khả quan về vài mặt chính. Đối với nam giới: Tài chính hao thoát đầu tuần, nên hạn chế chi tiêu. Sự nghiệp vào cuối tuần bình thường, việc làm suôn sẻ dần. Tình cảm êm xuôi, nhưng nên biết tự chế cảm xúc và trước các cám dỗ để lo cho sự nghiệp. Di chuyển nên thận trọng tránh rắc rối với pháp lý. Phòng ho suyễn. Đối với nữ giới: Phòng đau nhức. Nên tránh chuyện tranh cãi hay gây hiểu lầm mà tập trung vào việc thực hiện kế hoạch quan trọng vì thời cơ sắp tới. Không nên bảo đảm về tài chính, cho vay hay vay nợ và coi chừng trộm cắp, mất mát do sơ ý. Có tin vui về một dự án trước đây bế tắc hoặc về thân thích có thành tựu. Cuối tuần có dịp may kết bạn trong một cuộc hội họp hay tiệc tùng. Đối với giới cao niên: Có món tiền ngoài dự liệu tuy không nhiều nhưng là một nguồn vui. Phòng té ngã hay rủi ro khi di chuyển.

Tuổi Tuất Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Tuất vào cuối tuần chưa khả quan về tiền bạc và công việc có thể không diễn tiến như trù tính. Có nhiều dự án mới chưa thể bắt đầu khai triển. Đối với nam giới: Chưa có quý nhân giúp đỡ và cơ may nên cần thận trọng từng bước trong hành động vì có sự cạnh tranh ngầm và kẻ nội thù. Tình cảm có chút sóng gió cần bỏ chút thì giờ ra cải thiện. Sự nghiệp trong tuần gặp khó khăn, chưa có viễn ảnh tốt như dự trù. Đừng trông cậy vào người khác hoặc sự tài trợ và trong tuần tránh sự hao thoát vì thiếu tính toán và kiểm soát. Đối với nữ giới: Đừng quên: sức khỏe là vàng. Sớm theo dõi các chứng trạng bất thường để trị liệu. Di chuyển nên thận trọng. Tiền bạc còn hạn chế nên tránh đỏ đen hay chơi cổ phiếu, hoặc mua sắm quá đà. Chưa thể đầu tư khoản mới. Tình cảm có xáo trộn, nên nhớ hòa thuận là chìa khóa hạnh phúc. Hơn nữa, “nhân hòa vạn sự hưng.” Đối với giới cao niên: Chưa có tin vui về sự nghiệp hay tài chính nhưng có nguồn vui gia đình và được săn sóc, thăm hỏi.

Tuổi Hợi Tuần chót tháng Tư năm Kỷ Hợi vận trình của người tuổi Hợi diễn ra chưa thuận lợi như ý về cả tài chính lẫn sự nghiệp. Coi chừng sức khỏe gây chút áp lực. Đối với nam giới: Tài chính eo hẹp, nguồn tài chính phụ không có, chi nhiều hơn thu, nợ nần thúc đẩy. Cần cải thiện tương quan bè bạn và với thân thích. Sự nghiệp có áp lực vì có sự thay đổi việc làm hay chỗ làm hay thời giờ làm việc. Cần kiên nhẫn chờ cơ hội tốt hơn, trước mắt cần thích ứng. Đối với nữ giới: Tránh cảm xúc quá độ và sinh hoạt nên thận trọng. Tình cảm bình thường nhưng tránh quyết định quan trọng trong tuần này vì chưa đủ thời giờ đề cân nhắc “hư, thực.” Cần có thêm thời gian theo dõi. Tiền bạc thất thường, nguồn thu giảm, lại coi chừng mất đồ hay hư hao máy móc hoặc tốn tiền thuốc men. Việc làm có khó khăn, kết quả chưa như ý. Đối với giới cao niên: Hy vọng được tài trợ và nhận tặng vật. Gặp bạn cũ và có dịp tiệc tùng hay giải trí cuối tuần.

BẠN GÁI NHỎ TO

MONTREAL - OTTAWA

Ly nước lạnh HỎI: Mọi người đều có kinh nghiệm và dặn nhau là trong chỗ bạn bè thân thiết hay trong thân tộc, đừng bao giờ tranh luận trên hai lãnh vực chính trị và tôn giáo. Em ghi nhớ nằm lòng chân lý này nên ngay cả khi vô tình kẹt giữa hai làn đạn mà không bỏ chạy được thì em đi hàng hai. Nhiều khi cũng tự ngượng với mình nhưng để giữ hòa khí quan trọng hơn, em chấp nhận đi hàng hai. Tuy nhiên, giữ thế nào thì giữ, vẫn không khỏi có lúc sơ sẩy. Vừa qua, tình cờ ở giữa buổi họp mặt thân tình mà mọi người hăm hở bàn về báo cáo Mueller, những người nhân danh công lý cãi bướng để bênh vực thứ ngôn ngữ kiểu cách, vòng vèo, trịch thượng, cố tình gây hỏa mù của công tố viên đặc biệt muốn tạo tiếng vang cho bản thân làm em mất bình tĩnh nên quên cả chân lý hộ thân mà thả dàn khai khẩu theo suy nghĩ chân thành của mình. Em chấp nhận phản ứng tương tự ở những người cùng bàn, nói cho hết lý xem cái lý nó ra sao, ở đâu? Nhiều bạn có mặt đã làm như thế và sự tranh cãi tuy gay gắt nhưng rất vui, không có ai coi chủ đề là việc riêng để cảm thấy bị tổn thương trừ người bạn thân thiết nhất của em! Em nghĩ hoài không ra, không hiểu vì sao bạn em lại upset với em, nhất định quay mặt đi, không thèm trả lời điện thoại/điện thư, làm như xù luôn tình bạn hơn mười năm qua từ tiểu học qua đại học rồi ra đời. Mặc dầu em tự kiểm điểm, thấy em không làm gì sai, nhất là

KHÔNG BAO GIỜ CỐ TÌNH LÀM BẠN BUỒN hay MẤT MẶT, và em cố gắng giải hòa với bạn nhưng em thật tiếc mà nhận ra rằng em càng cố gắng bao nhiêu thì chuyện càng lôi thôi hơn bấy nhiêu. Bây giờ thì em biết là em phải đầu hàng thôi, tự an ủi là cái gì đã đến thì cũng sẽ có lúc đi (ngoại trừ sự xui xẻo vừa rồi mà em thật lòng không biết lý do?) Biết cô rành tâm lý con người, em viết thư này hỏi cô coi em có nên làm gì thêm để hoặc cứu vãn tình bạn hoặc thôi, không nghĩ về nó nữa, cho đỡ nặng lòng mà e rồi cũng chẳng đi tới đâu! Em cảm ơn cô nhiều lắm và chúc cô sức khỏe để nghe tâm sự buồn vui của nhiều người. Trong bài viết mới đây của cô, em đặc biệt thích hình ảnh ly nước lạnh cô dùng để mô tả tình bạn như có như không mà lúc nào cũng cần, chỉ khi khát mới biết giá trị của nó. Michelle

riêng tư hay cá nhân cả. Cô đành phải đoán là có một yếu tố gì khác trong buổi họp mặt hôm ấy mà em không kể trong thư, có lẽ cho là không liên quan song thực sự, nó lại là mấu chốt. Ví dụ: yếu tố tình cảm. Em thử nhớ lại xem em có vô tình

“shining” quá, làm lu mờ bạn em trước đối tượng mà bạn em đang để ý, cũng có mặt trong buổi thảo luận chính trị hôm ấy?Một chút ghen tuông, một chút thất vọng thấy em không “care”đủ cô ấy? Chưa kể là có nhiều mối quan hệ, dù thân thiết cỡ nào, thậm chí là người tình hay vợ chồng, không nhường nhịn nhau là một cái tội khó bỏ qua lắm vì nó đụng chạm đến cái “ngã,”thường dính líu đến bản năng quyền lực bên trong mỗi người. Ngoài yếu tố tình cảm, luôn dễ đưa tới ngộ nhận và giận hờn mà em nên kiên nhẫn để thời gian làm việc cho cả hai, đừng vội, cô nhắc lại là cô không thấy có lý do nào khác để bạn em “nỡ quay mặt bước đi”giữa một tình bạn khăng khít lâu năm và đẹp đẽ như em mô tả. Trong trường hợp đây là quyết định cuối cùng của bạn em, em không nên làm gì nữa vì một tình bạn không biết đến tha thứ sẽ khó bền bỉ lắm. Em nên bỏ qua và rút kinh nghiệm để ứng dụng những lần khác. Chúc em lời chúc của một người già: thân tâm an lạc. BÙI BÍCH HÀ

TRẢ LỜI: Cô cảm ơn Michelle đã đọc bài của cô và thưởng thức đôi chút. Được độc giả hồi âm luôn là khích lệ lớn nhất cho người viết. Với cô, độc giả trẻ còn khiến cô vui mừng nhiều hơn nữa vì chúng ta đã có thể vượt qua sự ngăn cách thế hệ như người Mỹ thường gọi là generation gap, để không thất lạc nhau. Cô suy nghĩ mãi, vẫn không thấy đâu là lý do khiến bạn em có thái độ “chắc dạ” đến vậy đối với em sau buổi tranh luận đông người mà em cho biết là không khí tuy căng thẳng nhưng rất vui, không ai khác ngoài bạn em, coi đề tài là chuyện 25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

VUI CHỤP HÌNH

MONTREAL - OTTAWA

Andy Nguyễn là một người cầm máy có hạng, làm việc toàn phần trong ngành nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới, có trong tay nhiều giải thưởng quốc tế. Anh là nhiếp ảnh gia gốc Việt đầu tiên vinh dự đoạt giải Wildlife Photographer of the Year của BBC. Nhiều tác phẩm của Andy Nguyễn được trưng bày trong các viện bảo tàng quốc gia tại Mỹ, Anh Quốc; và cho tới nay anh đã đoạt được 29 Huy Chương Vàng trên toàn cầu. Anh hiện làm việc và cư ngụ tại vùng GTA, ON, Canada.

Kỳ 31 Andy Nguyễn

Tại sao nhiếp ảnh là một thú tiêu khiển tuyệt vời

.Ghi lại các sự kiện và kỷ niệm Nhiếp ảnh cho phép bạn tạo hình của những sự kiện, khoảnh khắc, và địa danh; để vừa ghi lại những gì xảy ra và vừa để chia sẻ những hình ảnh đó với bạn bè và gia đình, qua dạng digital hoặc lâu dài hơn với hình in và photo books. Với khả năng chụp lại một khoảnh khắc đặc biệt trong thời điểm, bạn mang theo kỷ niệm về sự kiện đó với bạn, để bạn có thể chia sẻ và gợi lại kỷ niệm với những người đã có mặt ở đó. Những kỷ niệm đó trở thành một phần của lịch sử của bạn, có lẽ truyền thuyết gia đình, không những chỉ câu chuyện truyền lại cho các thế hệ nối sau – mà luôn cả hình ảnh. Theo một câu thành ngữ phổ thông trong văn hóa Tây phương, “A picture is worth a thousand words” (một tấm hình đáng hàng ngàn chữ.)

gười ta bắt đầu bước vô con đường nhiếp ảnh (khác với chụp snapshots hoặc selﬁe) vì nhiều lý do. Có thể vì một sự kiện lớn trong đời sắp diễn ra – em bé sắp chào đời, lễ cưới, sinh nhật đặc biệt – hoặc một chuyến du lịch xa xứ đã dự tính trước nhiều năm. Cũng có thể rằng những khả năng hạn chế của chiếc điện thoại làm bạn bực mình đủ để bạn muốn “nghiêm túc” với chụp hình. Dù lý do nào đi nữa, bất thình lình bạn nhận thấy rằng mình bị hụt vài ngàn trong nhà băng và có một loại dụng cụ máy ảnh nào đó trong tay mà mình cần phải mò cách thức và nơi chỗ và thậm chí tại sao để dùng nó.

Have fun Nhiều niềm vui có thể xuất phát từ một máy ảnh. Bạn có thể ra ngoài với gia đình ở bãi biển hoặc picnic tại một công viên, một trận thể thao địa phương, đi lòng vòng đường phố chụp hình người lạ khi họ không để ý, rình động vật hoang dã, lên núi để xem cảnh đẹp, hoặc đứng dưới bầu trời đầy sao lúc 2 giờ khuya nhìn dãy Ngân Hà nhích từng chút. Quá nhiều cơ hội để làm những chuyện mới mẻ, thú vị, và vui, với máy ảnh của bạn, mà nếu không có máy ảnh chắc bạn sẽ không làm. Đủ thứ sẽ trở nên thú vị khi những thứ đó có thể cung cấp bạn với nguồn tài liệu cho cuộc phiêu lưu nhiếp ảnh. Các đại hội văn hóa, diễn hành, sự kiện thể thao, khám phá các khu phố, chi tiết kiến trúc trên những buildings, chi tiết tỉ mỉ của đóa hoa, những thử thách của nhiếp ảnh động vật hoang dã, giao thiệp với những người có cùng sở thích – đây chỉ là một vài ý tưởng. Nhiều người sẵn sàng chia sẻ niềm đam mê của họ với bạn nếu bạn bỏ thời gian tiếp chuyện với họ. Ở bất cứ nơi nào bạn cũng có thể tìm thấy cảm hứng nhiếp ảnh, bạn chỉ cần chịu khó quan sát.

Một khoảnh khắc đặc biệt. Lúc này bé Na mới bảy tháng rưỡi. Photo: Andy Nguyễn

Hàng chục người ồ ạt đến một cánh rừng để xem và chụp hình một con chim sẻ hiếm thấy. Và họ vui mừng. Photo: Andy Nguyễn

.Học kỹ năng mới là một điều tốt cho trí óc Nghiên cứu khoa học đã cho thấy rằng học hỏi một kỹ năng mới hỗ trợ cho trí óc và làm tăng trí nhớ, và kỹ năng càng khó, thì bạn sẽ tiến bộ càng nhiều. Kết hợp với thể dục, hai thứ này được xem là quan trọng cho sức khỏe trí óc dài hạn. Kiến thức mới sẽ tích tụ theo thời gian, khi bạn tiếp tục cố gắng học một kỹ năng mới. Cho rằng nhiếp ảnh có muôn vàn yếu tố khác nhau, khoa học ánh sáng, kỹ thuật máy ảnh, và mặt nghệ thuật sáng tạo, có rất nhiều để học. Dù bạn ở tuổi nào, bây giờ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu học nhiếp ảnh.

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

.Sức khỏe và thể lực Ra khỏi nhà, đi bộ, và hoạt động nhẹ là những ảnh hưởng phụ của việc tiến bước vào nhiếp ảnh. Nếu thích chụp phong cảnh thì bạn phải đi đến nơi có những cảnh đó, và điều đó thường thường là một dạng tập thể dục. Một khi có đủ đồ nghề nhiếp ảnh – như một thân máy, vài ống kính, và chân máy tripod – tất cả những thứ đó có thể cân nặng một số lượng đáng kể và bạn sẽ cần một túi máy ảnh để mang đồ nghề theo một cách thoải mái nếu bạn sẽ đi một khoảng cách nào đó.

MONTREAL - OTTAWA

.Du lịch Du lịch đến những phần khác của thành phố hoặc nước bạn ở, và nếu bạn đủ may mắn, những nơi khác trên thế giới, là một kết quả rất có thể của việc tiến tới nhiếp ảnh. Có rất nhiều đề tài thú vị để chụp hình ở những nơi khác gồm có phong cảnh, động vật hoang dã, kiến trúc, và con người từ những nền văn hóa khác. Du lịch mở mang trí óc và giới thiệu bạn với những khái niệm và ý tưởng mới và là một cơ hội học hỏi xuất sắc.

.Gia nhập một cộng đồng nhiếp ảnh Là một thành viên của cộng đồng nhiếp ảnh có thể đem lại nhiều khích lệ cho bạn. Chia sẻ niềm đam mê với nhiều người khác vòng quanh thế giới nói cùng ngôn ngữ với bạn, thông cảm với những thử thách của bạn, và đều trải qua những kinh nghiệm tương tự có thể rất giúp ích. Những diễn đàn trên mạng có thể là những nơi tốt để tìm các địa điểm thác nước đẹp, khi nào hoa anh đào bắt đầu nở, hoặc đi săn ảnh chung khi có một sự kiện đặc biệt.

.Khai thác style riêng Có nhiều thể loại nhiếp ảnh và kiểu chụp khác nhau. Một trong những thú vui của nhiếp ảnh là khả năng của nó để thích nghi với nhu cầu, kiểu chụp, hoặc sự mong muốn của mỗi cá nhân. Dù niềm đam mê của bạn là gì, bạn có thể khảo sát nó qua nhiếp ảnh bằng bất cứ cách sáng tạo nào bạn muốn. Khi mới bắt đầu, một lợi điểm là sự am hiểu về những nguyên tắc căn bản của bố cục, nhưng đừng để chúng hạn chế bạn phải luôn luôn bị gò bó vì chúng.

Nhiếp ảnh gia Andy Nguyễn dẫn dắt vài người bạn cùng đam mê trong chuyến đi săn ảnh

.Tất cả về ánh sáng Bất cứ ánh sáng nào có sẵn ở thời điểm muốn chụp là ánh sáng bạn cần khắc phục. Sự điều chỉnh ánh sáng có lẽ sẽ cần thiết – lọc sáng, phản chiếu, hoặc khuếch tán ánh sáng. Học cách tận dụng ánh sáng có sẵn và biết cách khuất phục ánh sáng để lấy ảnh tốt nhất có thể, là một trong những thử thách lớn nhất đối với các photographers. Ánh sáng có màu, chiều sâu, kích thước, kết cấu, sắc, bóng, và phản ứng dựa theo vài quy luật chủ yếu của vật lý. Một ngày sẽ đến và sẽ có một lúc khi bạn “thấy” được cái nhìn của một người photographer khi quan sát cách ánh sáng chiếu xuống, cách chỗ sáng (highlight) và chỗ tối (shadow) lệ thuộc lẫn nhau, và cách bạn có thể dùng để cho thêm chiều sâu và cảm xúc vào hình ảnh của bạn. AN

(andyfotopro@yahoo.com)

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Nữ hoàng Elizabeth II không phải là người giàu nhất nước Anh

Nữ hoàng Elizabeth II

Nữ hoàng Anh Elizabeth II hiện không có tên trong danh sách các tỉ phú tại Vương quốc Anh. Khi báo Sunday Times of London công bố bảng xếp hạng 1.000 tỉ phú giàu có nhất xứ sở sương mù vào năm 2018, Nữ hoàng Elizabeth II đứng thứ 17 với tài sản ròng 485 triệu Mỹ kim. Báo này tính toán tài sản của nữ hoàng 93 tuổi dựa trên các bất động sản và những tài sản xác định được. Không ai biết rõ có bao nhiêu tiền trong tài khoản ngân hàng của nữ hoàng và các thành viên hoàng tộc. 485 triệu Mỹ kim là một con số rất lớn, tuy nhiên không là gì so với người giàu nhất Vương quốc Anh Hugh Grosvenor, Công tước Westminster. Ở tuổi 28, Grosvenor sở hữu tới gần 13 tỉ Mỹ kim. Ông cũng là người giàu nhất Khối thịnh vượng chung.

Tổng tài sản của Hoàng gia Anh lên đến 88 tỉ Mỹ kim, theo ước tính của Brand Finance, một công ty tư vấn kinh doanh. Tuy nhiên, Hoàng gia Anh không phải là hoàng tộc giàu có nhất hành tinh. Danh hiệu đó thuộc về Hoàng gia xứ Saudi Arabia. Với hơn 15.000 thành viên, gia tộc Saud của Saudi Arabia có khối tài sản “kếch xù” trị giá khoảng 1,4 ngàn tỉ Mỹ kim. Nguồn tài sản của họ chủ yếu dựa vào trữ lượng dầu mỏ dồi dào của đất nước. Giống như Hoàng gia Anh, Hoàng gia Saudi Arabia cũng rất kín tiếng trong vấn đề tài chính. Tuy nhiên, có thể dễ dàng nhận ra sự giàu có này khi chứng kiến lối sống xa hoa của các thành viên hoàng tộc. Các công chúa, hoàng tử Saudi luôn có đầy đủ phi cơ phản lực tư nhân, du thuyền, máy bay trực thăng và các bất động sản đắt tiền. Theo CNBC, cung điện Saudi Arabia được trang trí đồ đạc bằng vàng. Mới đây Thái tử Mohammed bin Salman mua một bức họa Leonardo Da Vinci 450 triệu Mỹ kim và một du thuyền 500 triệu Mỹ kim.

Amazon trở thành trùm bán lẻ thế giới Amazon nhảy 25 bậc lên vị trí thứ 28 trên bảng xếp hạng Global 2000 của Forbes . Đây là danh sách các công ty niêm yết lớn nhất thế giới dựa trên đánh giá về doanh thu, lợi nhuận, tài sản và giá trị thị trường. Trong khi Amazon thăng hạng, Walmart lại tụt dốc 5 bậc xuống vị trí thứ 29. Trong năm qua, công ty của người giàu nhất hành tinh Jeff Bezos tiếp tục thống trị mảng bán lẻ với khoảng 100 triệu người Mỹ ghi danh dịch vụ Amazon Prime từ đầu năm 2019. Năm 2018, Amazon đạt mức lợi nhuận lên đến 10 tỉ Mỹ kim, vượt xa con số 3 tỉ Mỹ kim của năm 2017. Trong khi đó, lợi nhuận năm

2018 của Walmart chỉ là 6,7 tỉ Mỹ kim. Hiện nay, giá cổ phiếu Amazon đang duy trì ở mức cao và đẩy giá trị vốn hóa của công ty lên tới hơn 900 tỉ Mỹ kim, có lúc xấp xỉ 1.000 tỉ Mỹ kim. Vài tháng qua, Amazon cùng Apple và Microsof thay nhau đứng đầu danh sách các công ty có giá trị vốn hóa cao nhất thế giới. Sau Amazon và Walmart là công ty thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba. L Brands, công ty mẹ của hãng thời trang đồ lót nổi tiếng Victoria’s Secret, tụt 230 bậc xuống vị trí thứ 1.311 do vấp phải sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ nhiều thương hiệu khác. V.T (theo Forbes)

T.T

(theo Sunday Times of London)

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG

Bữa cơm tình nghĩa cho người vô gia cư nhân lễ Victoria

hân dịp lễ Victoria Day 20/5 vừa qua, nhà hàng Phương Thảo đã thực hiện bữa cơm tình nghĩa cho hơn 350 người vô gia cư tại trung tâm La Maison du Père, 550 đại lộ René-Levesque. Bữa cơm gồm có xúp hoành thánh, salad, chả giò, cơm chiên và gà rô-ti, được nấu nướng ngay tại bếp của trung tâm và được phục vụ tận tay những người vô gia cư. La Maison du Père là một trung tâm từ thiện hoạt động gần 50 năm qua, đón nhận những người vô gia cư trên 25 tuổi, cung cấp cho họ nơi tạm trú, bữa ăn, chăm sóc sức khỏe cho họ cũng như hướng dẫn họ có điều kiện hội nhập đời sống ‘an cư lạc nghiệp’ ở mức độ nào đó. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng phức tạp của khoảng 2.000 người đến với trung tâm mỗi năm, La Maison du Père hiện có hơn 100 nhân viên, đa số là những chuyên gia trong lãnh vực y tế hoặc tâm lý xã hội.

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

Day

MONTREAL - OTTAWA

Nếu mỗi năm trung tâm La Maison du Père cung cấp hàng trăm ngàn phần ăn cho những người vô gia cư thì bữa cơm của nhà hàng Phương Thảo không đáng là bao. Nhưng ngoài chút tình nghĩa dành cho những người kém may mắn, nhà hàng Phương Thảo và các thân hữu đồng hành còn muốn bày tỏ sự tri ân đối với đất nước đã mở rộng vòng tay đón cộng đồng Việt Nam. Khi được hỏi, một “thực khách” giấu tên cho biết các món ăn không lạ với người tây phương nhưng được nêm nếm với gia vị Việt Nam rất đậm đà ngon miệng khiến ông và các bạn

không quên được bữa cơm của nhà hàng Phương Thảo trong những dịp lễ Tạ Ơn, Giáng Sinh, Victoria Day... Nhân dịp này nhà hàng Phương Thảo xin cám ơn các thân hữu đã bỏ thời giờ quý báu của ngày lễ, góp công sức và tài chánh để hoàn thành bữa cơm tình nghĩa nhân ngày Victoria Day. Không có quý vị, nhà hàng Phương Thảo không thể làm được điều ý nghĩa này. Cám ơn ban điều hành La Maison du Père đã hợp tác giúp đỡ trong không khí hài hòa vui vẻ. PV THỜI BÁO / ẢNH CỦA CÁC THÂN HỮU

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG

MONTREAL - OTTAWA

Tuổi trẻ

“Tìm Về Cội Nguồn”

ôm Chủ nhật 19/05, nhóm Liên Kết Các Thế Hệ tại thành phố Montreal đã tổ chức một buổi sinh hoạt nghệ thuật, với sự tham gia của rất nhiều các bạn trẻ, ở độ tuổi từ 8 đến 35. Đây là một cuộc thi tài năng trẻ, với chủ đề “Tìm Về Cội Nguồn” để khuyến khích các em tìm hiểu thêm về những bộ môn nghệ thuật dân gian Việt Nam. Các tiết mục như ca nhạc, đọc thơ, múa, đố vui sử việt, đều được các em tận tình hưởng ứng. Đã có 33 tiết mục được ghi danh, và ban tổ chức đã sắp xếp hợp lý trong khoảng thời gian từ 1 pm đến 5 pm. Ban giám khảo bao gồm những vị am hiểu sâu về nhiều lĩnh vực nghệ thuật âm nhạc và văn hóa Việt Nam. Với kiến thức sâu rộng và lòng bao dung với các em thiếu nhi đang dự thi, các vị trong ban giám khảo đã có những lời góp ý tận tình và động viên rất chân thành, gửi đến các em thiếu nhi, để khuyến khích các em luôn cố gắng trên con đường tìm về cội nguồn dân tộc, qua những bộ môn nghệ thuật truyền thống. Không khí tại phòng sinh hoạt chung của cộng đồng (tại số 6767 Côtes des Neiges) thật sôi nổi. Đa số là các phụ huynh của các em, đang có tiết mục trình diễn. Gọi đây là cuộc thi, nhưng không khí của buổi sinh hoạt thật thoải mái. Các em thể hiện những tiết mục hết khả năng của mình, mà không chút ganh đua thắng thua. Các phụ huynh đã nồng nhiệt hưởng ứng mọi tiết mục của các em, để ủng hộ tinh thần các em. Cuộc thi tài năng trẻ đã được nhóm Liên Kết Các Thế Hệ tổ chức từ 4 năm nay. Và cũng như mọi năm, đồng hương hưởng ứng rất tận tình. Đây là dịp các em thiếu nhi tìm hiểu thêm về văn hóa Việt Nam, trở về cội nguồn dân tộc. Những bài hát tình tự Việt Nam, những câu thơ, những bài vè, những gương anh hùng dân tộc trong sử Việt, đã được các phụ huynh dạy dỗ các em, trước là để chuẩn bị tốt cho tiết mục trình diễn trong cuộc thi tài năng, sau là để hiểu thêm về Văn Hóa cội nguồn Việt Nam. Cô Lê Kim Oanh – Nhóm Liên Kết Các Thế Hệ cho biết: “Các em có thể đóng góp những tiết mục bằng tiết việt như: Kể chuyện, hát, ngâm thơ, vân vân. Khi các em yêu những bộ môn nghệ thuật của Việt Nam, đó là những lúc mà những hạt giống tìm về cội nguồn đang được deo rắc vào trái tim và tâm hồn thơ ngây của các em”. Có nhiều giải thưởng dành cho các em, giải nhất cho từng bộ môn và giải đặc biệt như: giải gây ấn tượng đẹp, giải trang phục, giải đồng đội, giải thể hiện đúng chủ đề nhất, giải trình diễn có phong cách chuyên nghiệp… u

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

Tiết mục dự thi

Trống cơm

Tiết mục sáo trúc

Phỏng vấn Cô Lê Kim Oanh

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

HỘP THƠ TÌM BẠN

sở thích, hợp sẽ tiến xa. Mến chào thư về Thời Báo nhờ chuyển.

Hộp Thư Tìm Bạn 2418 - (Trên 16 kỳ) - Nam, 33 tuổi, độc thân, trình độ đại học việc làm ổn định, không cờ bạc biết chút đỉnh rượu, thuốc lá. Tìm bạn gái độc thân không vướng bận tuổi từ 28-33 biết chút tiếng Anh. Nếu có nhã ý xin cho số phone hoặc email để tiện liên lạc. 2420 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có cháu gái, 19 tuổi, trình độ lớp 11, cao 1M 55 vui vẻ, da trắng, dáng thon, quê Rạch Giá Linh Huỳnh. Muốn kết bạn Nam tuổi 22-35 ở Canada. Nếu có duyên xin cho nhau cơ hội tìm hiểu xa hơn. Ai có nhã ý xin thơ về Thời Báo nhờ chuyển giúp, tôi sẽ làm cầu nối cho hai người tiện liên lạc. 2421 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, Góa, người Sài gòn, ngoài 60, hiện ở Canada không vướng bận, độc lập, cuộc sống ung dung, tự toại. Sở thích nấu ăn, nghe nhạc, du lịch chăm sóc nhà cửa, biết mình là ai, nhiều thông cảm đối phương. Tìm bạn tri kỷ người Nam tuổi 60-68 có kiến thức, cùng một sở thích, thật tâm yêu muốn có mái ấm gia đình, chân thật. Xin thư về cho số phone, để tiện liên lạc đã Retire thích hợp hơn. Cám ơn và đạo Phật. 2422 - (Trên 4 kỳ) - Tôi tên Thành, Nam, sinh năm 1950 đã retire sống một mình tại Toronto, muốn làm quen với bạn gái, trong khi cô đơn hiu quạnh một mình, cho nên nhờ Thời Báo đăng trên mục thư tìm bạn. Nếu bạn gái nào có nhã ý thích tôi. Xin gởi thư về Thời Báo chuyển dùm. Rất mong nhận được thư bạn. Cám ơn nhớ cho số phone để liên lạc. 2423 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 55 tuổi, hoàn cảnh gia đình dang dở. Việc làm chuyên môn ổn định. Mong được làm quen và kết bạn với bạn Nam từ 50 tuổi trở lên. Xin cho số phone để tiện liên lạc. Xin thơ về tòa soạn Thời Báo. Thành thật cám ơn. 2424 - (Trên 2 kỳ) - Gentleman 58 tuổi, còn độc thân, còn trẻ, con người của tôi thích thật thà, tình cảm, tôn trọng, tiền bạc và vật chất, rất lãng mạn, yêu nghệ thuật, thể thao, âm

nhạc, thích tâm sự... 2425 - (Trên 8 kỳ) - Nam ngoài 50, sống tại Toronto, vui vẻ, hiểu biết, rộng lượng, tôn chỉ đạo làm người, tôn trọng và lắng nghe. Muốn tìm một bạn gái đi hết quãng đời còn lại khi đau ốm, bịnh hoạn lo cho nhau cho hết quãng đời còn lại. Nghề nghiệp ổn định. Xin thư về Thời Báo chuyển, sẽ trả lời dù là thư đến muộn. Xin cám ơn. 2426 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 39 tuổi, hiền lành, ngoại hình dễ nhìn, đàng hoàng, công việc ổn định, đã một lần đổ vỡ, mong tìm được người đàng hoàng hiền lành, không vướng bận mong hợp sẽ tiến xa hơn, mong tìm được chân tình thật sự. Xin đừng đùa giỡn, xin cám ơn. 2427 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 59 tuổi độc thân, không vướng bận, tính tình hiền lành dễ hòa đồng. Cao ráo dễ nhìn, nấu ăn không tệ, biết cảm thông. Đang sống làm việc ở Toronto. Tìm bạn tri kỷ người Nam, tuổi 59-69, đàng hoàng, chân thật, không tứ đổ tường, không vướng bận. Thật tâm yêu, muốn có mái ấm gia đình, chân thật, xin cho Email và số điện thoại để tiện liên lạc tìm hiểu. Sẽ trả lời dù thư đến muộn. Xin cám ơn. 2428 - (Trên 4 kỳ) - Gởi bạn hiền thân mến. Tôi có cháu gái 26 tuổi, ở thành phố Rạch Giá, thị xã Kiên Lương, huyện Hà Tiên VN. Cháu làm nghề tóc, tánh tình hiền, vui vẻ, muốn kết bạn Nam và tìm hiểu tuổi từ 35-45. Nếu có duyên thì xin cho nhau được cơ hội đến gần bên nhau nơi xứ lạ, tình quê. Ai có nhã ý thư nhờ tòa soạn Thời Báo chuyển giúp. Xin đừng đùa giỡn. 2429 - (Trên 4 kỳ) - Lê Thị Tươi 48 tuổi, gia đình đạo Thiên Chúa, nề nếp. Gia đình sống ở Canada còn lại chị ruột muốn làm quen với các anh sống tại Canada. Sở thích: Nấu ăn và du lịch. Rất mong làm bạn với các anh sống tại Canada nếu hợp sẻ tiến xa. Gia đình đã sống ở Canada chỉ còn lại một mình chị Lê Thị Tươi sống ở VN. Rất mong được làm bạn với các anh cùng

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

2430 - (Trên 4 kỳ) - Nữ 38 tuổi, chưa từng lập gia đình, ngoan hiền lành. Công việc ổn định. Mong tìm bạn trai 38-46 tuổi, chưa từng lập gia đình, người đàng hoàng, hiền lành. Nếu có nhã ý, xin cho số phone, email để tiện liên lạc. Xin đừng đùa giỡn. Cám ơn 2431 - (Trên 4 kỳ) - Nam, độc thân không vướng bận, tuổi ngoài 50 có việc làm, trung bình về mọi mặt, yêu thích du lịch, thiên nhiên, tìm bạn gái người miền nam có cùng sở thích để làm bạn du lịch nếu hợp sẽ làm bạn tri kỷ. Nếu mến xin thư về tòa soạn. Cám ơn. 2432 - (Trên 8 kỳ) - Nữ, ngoài 40 tuổi, người Hà Nội. Hiện đang sống ở Canada ngoại hình dễ nhìn cao 1M 63 nặng 54 Kg, Tính giản dị chân thành, siêng năng thích thể thao du lịch. Sở trường kinh doanh. Mong tìm bạn nam tuổi từ 46-60, tư cách đạo đức tốt, không cờ bạc, nghiện ngập. Nếu hợp sẽ tiến tới, tình cảm lâu dài và mong muốn mở business ở Canada. Thư về Thời Báo xin cho số phone có hình càng tốt.

MONTREAL - OTTAWA

2438 - (Trên 4 kỳ) - Nam, thanh niên 34 tuổi, tốt nghiệp Đại học, việc làm ổn định, tính tình vui vẻ, hòa đồng, muốn tìm bạn gái tuổi từ 28 trở xuống, sinh sống ở Canada hoặc du học sinh, nếu bạn nào có nhã ý, xin cho số phone hay là Email để tiện liên lạc. 2439 - (Trên 4 kỳ) - Thanh niên, 60 tuổi, người miền Nam, hiền lành tử tế, vui khỏe, không tứ đổ tường, hiện đang ở Toronto, ly dị đã lâu con đã lớn. Bấy lâu nay chưa gặp được mối duyên lành nhưng vẫn có niềm tin sẽ gặp được em chân thật, hiền lành, hiểu biết, để cùng hưởng hạnh phúc cho đến cuộc sống này. Anh cũng bình thường trên mọi phương diện, cao 1M 71, 73 kg, thích đời sống gia đình, thiên nhiên và ..”tôi cũng yêu em”. Đông qua Xuân đến Hè lại sang. Thu đến thương yêu ngập nắng vàng. Em ở nơi đâu, sầu lẻ bóng? Chờ em, anh vẫn tình chứa chan.

2440 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 51 tuổi, việt gốc Hoa, tính tình hiền lành, chân thật, siêng năng, việc làm ổn định. Mong tìm bạn gái, tánh tình hiền lành, biết lo cuộc sống gia đình, để cùng nhau chia sẽ, những khi buồn vui, trong cuộc sống hàng ngày, nếu bạn nào mến, xin vui lòng gởi thư qua mục 2433 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có cháu gái tìm bạn này và xin cho số phone để ngoài 40 tuổi, đang sống ở Sài gòn, mình liên lạc và tìm hiểu nhau nhiều VN. Trông cháu trắng trẻo, nhỏ nhắn, hơn. Thành thật cám ơn. có nhan sắc, tính tình hiền lành, năng 2441 - (Kỳ -7/8) - Tôi có cháu gái 20 động. Có công việc ổn định (cháu đang bán hàng tại sân bay Tân Sơn tuổi, trình độ lớp 11 cao 1M 55. Vui vẻ Nhất, Sài gòn) Anh nào muốn lập gia da trắng dáng thon, ở nhà làm nội trợ. đình, tôi sẽ cho số phone để hai người Quê Rạch Giá Linh Huỳnh, muốn kết bạn nam tuổi từ 25-45 ở Canada, nếu liên lạc. có duyên xin cho nhau cơ hội tìm hiểu 2434 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có một cháu xa hơn. Ai có nhã ý xin gửi thư về Thời gái, 18 tuổi, cao hơn 1M 60. Đang Báo nhờ chuyển giúp, tôi sẽ làm cầu sống ở Sài gòn, VN, cháu trông xinh nối cho hai người liên lạc ... xắn, hiền lành. Sắp tốt nghiệp lớp 12. 2442 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 50 tuổi, Anh nào muốn làm quen xin số phone độc thân, ngoại hình dễ nhìn, tính tình tôi sẽ làm cầu nối. hiền lành, chăm chỉ, có việc làm ổn 2435 - (Trên 4 kỳ) - Trai độc thân, định. Muốn tìm bạn Nam, hơn tuổi 40 tuổi, chưa từng lập gia đình, đạo độc thân, không vướng bận, có công Công Giáo. Muốn kết bạn với các bạn việc ổn định, nghiêm túc biết quan gái ở Canada. Nếu hợp sẽ tiến xa. Xin tâm và chia sẻ mọi điều trong cuộc cho mình số phone để tiện liên lạc. sống. Mong tìm được người với tấm lòng thành thật để trở thành bạn đời Mong thư các bạn. Cám ơn. cùng chung sống những tháng ngày 2437 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có em gái thật nhiều ý nghĩa và hạnh phúc. Xin 26, tuổi, quê ở Rạch Giá Kiên Giang cho số phone hoặc email. Sẽ hồi âm tất có 2 con ly dị, đã từng du lịch Canada, cả. Xin cảm ơn. sắp tới em sẽ qua Canada du lịch 6 tháng. Em muốn tìm hiểu kết bạn nam nếu hợp sẽ tiến xa hơn. Bạn Nam nào có lòng vị tha và có nhã ý muốn tìm hiểu. Xin vui lòng nhờ tòa soạn Thời Báo làm cầu nối chuyển giúp. Rất vui được đón nhận sự chân thành của bạn. Xin đừng đùa giỡn. Cám ơn.

2443 - (Kỳ -5/8) - Nữ, người miền Nam, ngoài 40 tuổi, ngoại hình không tệ, có học vấn hiền hòa sống làm việc tại Toronto, người chăm chỉ có trách nhiệm, không vướng bận, mong gặp người bạn Nam cũng vậy. Nhất là phải nghiêm túc trong tình cảm. Nếu không thật lòng muốn tìm một nữa của mình.

MONTREAL - OTTAWA

Xin đừng mất thời gian của nhau. Hữu duyên thiên lý mong tương hội.

những buồn vui trong cuộc sống hợp sẽ tiến xa hơn.

2444 - (Kỳ -5/8) - Thế gian đẹp nhất mặt trời. Đời người đẹp nhất có người em mơ. Nữ, 27 tuổi, sinh trưởng ở Canada, thông thạo Anh Ngữ, dáng người nhỏ bé, nhanh nhẹn, tháo vát, dáng thư sinh biết nói tiếng Quảng, nói và nghe tiếng Việt không giỏi. Có công việc ổn định, mong kiếm bạn người Việt gốc Hoa, độc thân tuổi từ 25-35 vui tính, khỏe mạnh, có việc làm ổn định, không nghiện cờ bạc, ma túy, nếu có duyên ông tơ bà nguyệt se giùm, thì tiến nhanh hơn. Trăm năm tính cuộc vuông tròn, phải duyên anh đến vui lòng anh đi.

2450 - (Kỳ -2/4) - Nữ, 60 tuổi, độc thân không vướng bận gia đình, trình độ văn hóa tốt, đang làm việc và sinh sống tại Toronto, đạo đức tốt, hiền lành, chân thật. Mong tìm một tấm lòng chân thật và đạo đức tốt để chăm sóc nhau cho đến hết quãng đời còn lại này, vì con cái thời nay bận bịu với gia đình riêng, tuổi già không nên mong đợi. Vậy ai đó có cùng hoàn cảnh với tấm lòng chân thật. Xin vui lòng liên lạc. Chân thành cám ơn.

2445 - (Kỳ -4/4) - Nữ, 58 tuổi, người Việt gốc Hoa, thật thà đang sống ở Saigon, nhan sắc trung bình, thích du lịch, ly dị, 2 con đã lớn khôn. Thợ xâm chân mày. Muốn kết bạn với các bạn Nam ở Canada xin liên lạc qua Thời Báo. 2446 - (Kỳ -4/4) - Nữ 40 tuổi, hiền lành chịu khó, tính tình giản dị, chân thành, đã một lần đổ vỡ, đang có Business rất bận rộn không có thời gian, nay muốn nhờ Thời Báo tìm bạn giùm. Muốn tìm bạn trai hiền lành đạo đức, không rượu, cờ bạc, nghiện ngập. Muốn tìm bạn trai tuổi từ 41-52. Nếu hợp sẻ tính tới tình cảm lâu dài. Xin đừng đùa giỡn. Xin cho số phone để tiện liên lạc. 2447 - (Kỳ -4/4) - Nam, thanh niên 24 tuổi, hiền lành, thật thà, không rượu cờ bạc trai gái. Muốn tìm bạn gái 25 tuổi trở xuống, sinh sống ở Canada, hoặc du học sinh, nếu bạn nào có nhã ý, xin cho số phone, phải biết chút tiếng Anh vì tôi không rành tiếng Việt, hợp sẽ tiến xa. 2448 - (Kỳ -4/4) - Nữ 31 tuổi, cao 1m65 hiền, năng động, cao ráo, có nhan sắc, biết cảm thông, đã một lần dang dở, có 1 con trai. Hiện đang sống và làm việc tại Hamilton. Công việc ổn định. Sở thích: nghe nhạc, du lịch. Biết chia sẻ và thông cảm với người khác. Rất mong được làm quen với các bạn Nam 31-48 tuổi, công việc ổn định, đàng hoàng chân thật, biết chia sẻ trong cuộc sống. Nếu thích hợp sẽ tiến xa hơn. Xin cho số phone, hoặc email để liên lạc. 2449 - (Kỳ -3/8) - Nữ, độc thân, SN 1976, người miền Nam, cao 1M 52, ngoại hình ưu nhìn, tính tình vui vẻ, sống nhân hậu có trách nhiệm với gia đình. Sở thích nấu ăn và du lịch. Hiện sống và làm việc tại Toronto mong tìm bạn tâm sự nam tuổi 50-60 để chia sẻ

2451 - (Kỳ -2/4) - Hoàng Ngân phụ nữ trung niên, ưa nhìn, nấu ăn ngon, thích chăm sóc nhà cửa. Không vướng bận gia đình. Biết lắng nghe và cảm thông. Mong tìm được người chia sẻ vui buồn trong cuộc sống. 2452 - (Kỳ -2/4) - Thanh niên độc thân chưa từng lập gia đình, đi làm chưa bao giờ nghỉ. Cao 1M 78, chưa nói được tiếng Việt chỉ nói tiếng Anh. Cần tìm bạn gái để lập gia đình. 2453 - (Kỳ -2/8) - Nam, độc thân, ngoài 50 dưới 60, cao 1M 7, người miền Nam, trên trung bình về mọi mặt, có trình độ, chưa từng kết hôn, chưa có con cái, không gia đình, không thân nhân, đơn độc như một con chim viễn xứ xa bầy lẻ bạn, hiện sống và làm việc tại Toronto, Canada. Nay muốn tìm người phụ nữ độc thân, có khả năng sinh nở, để cùng nhau xây dựng một gia đình hạnh phúc trong muộn màng. Nếu ai có nhã ý, hãy gửi thư về tòa soạn Thời Báo, nhờ chuyển thư, trong thư đầu xin vài hàng tự giới thiệu về mình, địa chỉ email, số điện thoại (Viber/Tango) để tiện liên lạc. Xin hãy đem đến cho nhau những gì tốt đẹp nhất mà mình có thể, để cùng nhau sưởi ấm những ngày đông lạnh lẽo, gửi cho nhau những cơn gió mát buổi trưa Hè. 2454 - (Kỳ -1/8) - Em đã ngoài 40, chỉ mong, tìm được người bạn đời chân thật, nghiêm túc trong tình cảm, em không đòi hỏi anh phải, giàu sang, chỉ cần anh có phong cách người đàn ông chững chạc, rộng lượng. Mong anh có mật mã mở cửa trái tim em. 2455 - (Kỳ -1/4) - Nữ, 40 ngoại hình dễ nhìn, nguyên là y sĩ bệnh viện Rạch Giá, hiện nay đang ở Toronto. Tánh tình hiền lành, biết lắng nghe, sống có trách nhiệm thích nghe nhạc, nấu ăn. Muốn tìm bạn trai tuổi từ 42-58 có nghề nghiệp ổn định, để tâm sự lúc vui buồn, nếu hợp sẽ tiến xa. Xin cho số phone hoặc Email để tiện việc liên lạc. Xin chân thành cám ơn.

THƯ ĐÃ CHUYỂN: H.Ph., Windsor, ON - M.Ng., Toronto, ON - T.L., Hamilton, ON, - X.Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - H.Q., Woodbridge, ON - Một Người, Ottawa, ON (3 thư) - Q. Ph., Saigon, VN (5 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Ha Ph., Kitchener, ON (3 thư) - Tr. P., Mississauga, ON (2 thư) - C. Bui., Calgary, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - T. Vo, North York, ON - H. K., Ottawa, ON - T. T., Toronto, ON - L. E., Vancouver, BC - Một Người, Toronto, ON - A. L., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - Ha. Ph., Kitchener, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Le., Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - D. Ly., Mississauga, ON - T. Q., Concord, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - M. L., Vancouver, BC (3 thư) - S. Le., Vaughan, ON (2 thư) - Ph. Le., Toronto, ON (5 thư) - Một Người, Toronto, ON (3 thư) - V. T., Ottawa, ON (2 thư) - Le., Toronto, ON - H. Ph., Maple, ON - Một Người, Toronto, ON - V. H., Mississauga, ON - Ha. Ph., Kitchener, ON - Một Người, Toronto, ON- Một Người, Toronto, ON (3 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON Một Người, Toronto, ON - X., Toronto, ON- Một Người, Brampton, ON - Một Người, Brampton, ON - Một Người, Brampton, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, , ON - Một Người, , ON - X. Th., Toronto, ON - L. Ly., Mississauga, ON (3 thư) Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - Một Người, , ON - Một Người, , ON - M. H., Calgary, AB - T., Hamilton, ON D. Ng., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - H. Hoa, Calgary, AB - M. H., Calgary, AB - T. Ng., Toronto, ON - T. Tr., Brantford, ON - M. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - D. H., Mississauga, ON - H., Toronto, ON

- Một Người, Ottawa, ON - T. Ng., Toronto, ON - S. Le., Vaughan, ON - S. Le., Vaughan, ON - Le, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - ABC, Toronto, ON - T.M., Kitchener, ON - Th., Toronto, ON - X., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - T. Bui., Toronto, ON - D. H., North York, ON - K. Ng., Toronto, ON (3 thư) - S. H., Toronto, ON - H., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - V. H., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - Đ. T., Toronto, ON (2 thư) - T. Ng., Mississauga, ON - T. Ng., Toronto, ON - T. P., Toronto, ON - Q. L., Toronto, ONMột Người, Toronto, ON (6 thư) Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - L. Ng., North York, ON (2 thư) - My. Ng., Montreal, QC - T. P., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON- LTD, Brampton, ON (6 thư) - Một Người, Toronto, ON (3 thöư) - Một Người, London, ON - D. Ly., Mississauga, ON - Một Người, Quebec, QC H. Q., Woodbridge, ON - T. Tr., Brantford, ON - Ng., Montreal, QC (2 thư) - T. T., Mississauga, ON (5 thư) - H. H., Calgary, AB (2 thư) - T. P., Mississauga, ON (3 thư) - K. D., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - L. Ng., Montreal, QC - T. Ng., Toronto, ON - M. Vu, Ottawa, ON H. T., Mississauga, ON - Một Người, Calgary, AB - H. V., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - C. T., Ottawa, ON (2 thư) - C., Toronto, ON (2 thư) - H. D., Toronto, ON (2 thư) Ng. D., Mississauga, ON - Một Người, Kitchener, ON - Tr. C., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - C. H., Montreal, QC - D. Ng., Mississauga, ON - Ng. Tr., Toronto, ON - V. Ng., Calgary, QC - Đ. T., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - T., North York, ON (2 thư) T.V.S, Winnipeg, MB (3 thư) - H. Ng., Toronto, ON - T. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON

* NHẮN CHUNG: - Xin nhắc lại, thư nhờ chuyển xin bỏ vào phong bì nhỏ hơn, dán tem sẵn và dán kín, vì Tòa soạn không chịu trách nhiệm về nội dung thư nhờ chuyển. Bỏ thư nhờ chuyển và lệ phí ($5) vào phong bì lớn hơn, và xin nhớ ghi rõ ở mặt sau bì thư (lớn hoặc nhỏ) là muốn chuyển đến số nào (Thí dụ: Xin chuyển thư này đến mã số 1829 hay 2088 …..) - Thư gởi xin đề rõ: MỤC TÌM BẠN 1114 College St. Toronto, ON. M6H - 1B6 * LỆ PHÍ THAM GIA: - Đăng Lời Tìm bạn: 10đ (tối thiểu 4 kỳ báo) – Nhờ chuyển thư: 5đ cho mỗi một thư.

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Vụ thảm sát ở New Zealand được dựng thành phim

Ca sĩ Hòa Lan đoạt giải Eurovision 2019 Duncan Laurence, nam ca sĩ người Hòa Lan 25 tuổi đã giành ngôi quán quân tại cuộc thi ca nhạc châu Âu (Eurovision) lần thứ 64 với bản ballad buồn Arcade do chính anh sáng tác. Trước đó người ta dự đoán chiến thắng thuộc về Thụy Điển hoặc North Macedonia. Cuộc cạnh tranh diễn ra tại Tel Aviv (Do Thái) được đánh giá là sít sao nhất trong những năm gần đây. Bài hát về mối tình không thành thời tuổi trẻ giành được 492 điểm. Đứng kế tiếp là đại diện của nước Ý với 436 điểm và ca sĩ Nga với 369 điểm. Laurence phát biểu sau chiến thắng: “Hãy tin vào âm nhạc, hãy tin vào tố chất nghệ thuật của chính bạn”. Laurence tâm sự: “Tôi lớn lên ở một thị trấn nơi âm nhạc là một thứ lạ lẫm, không có trong hệ thống giáo dục phổ thông. Nhưng điều đó không thể ngăn tôi tìm đến nó để thể hiện cảm xúc và kể những câu chuyện của mình. Tôi chơi piano mỗi ngày, viết những ca khúc và bài thơ. Tôi sẽ trở thành một nhạc sĩ”. Duncan Laurence tốt nghiệp Rock Academy ở thành phố Tilburg (Hòa Lan) năm 2017. Anh từng tham gia chương trình The Voice Hòa Lan lần thứ năm.

Duncan Laurence

Đây là lần đầu tiên Hòa Lan chiến thắng tại cuộc thi kể từ năm 1975. Như vậy theo quy định, nước này sẽ đứng ra tổ chức cuộc thi vào năm tới. Khoảng 200 triệu người trên khắp thế giới theo dõi cuộc thi năm nay giữa 26 quốc gia. Chương trình ngày 19/5 có sự tham gia của nghệ sĩ đến từ 41 quốc gia. Năm nay, cuộc thi vẫn diễn ra tại Do Thái bất chấp việc 50 nghệ sĩ nổi tiếng từng kêu gọi nhà tổ chức chuyển địa điểm vì lo ngại vấn đề nhân quyền. Năm 2018, ca sĩ Netta Barzilai của Do Thái là quán quân. Eurovision là cuộc thi hát ra đời từ năm 1956, được tổ chức thường niên giữa các nước thuộc Hiệp hội Truyền thanh Âu Châu (European Broadcasting Union). 

Mick Jagger vẫn nhảy múa sau giải phẫu tim

Mick Jagger

Thủ lĩnh ban nhạc Rolling Stones - Mick Jagger 75 tuổi - vừa phổ biến một đoạn phim ông đang nhảy múa hết sức trẻ trung chỉ gần một tháng sau khi mổ tim. Trong đoạn phim đăng trên trang Instagram có 1,7 triệu người theo dõi, Mick Jagger mặc một bộ đồ thể thao khỏe khoắn và biểu diễn điệu nhảy

vốn đã thành “thương hiệu” của mình một cách tự tin. Điều đáng nói là cách đây gần một tháng, ông vừa trải qua một cuộc giải phẫu van tim. Tình hình sức khỏe của Mick đã khiến ban nhạc huyền thoại Rolling Stones phải dời lịch lưu diễn ở Mỹ và Canada từ tháng 4 sang tháng 7 năm nay.

Chính vì vậy, khi thấy Mick Jagger quay trở lại khỏe mạnh và tràn đầy sức sống, nhiều người hâm mộ của ông đã bày tỏ vui mừng. Nhữ ng ngườ i ham mộ để lạ i nhữ ng bì nh luậ n: “Hoan hô! Đế vương đã trở lại” hoặ c “Bạn có thể tin được là Mick tuyệt vời như thế này không? Ông ấy vừa trải qua một cuộc giả i phẫu tim đấy!”. Mick Jagger tên thật là Michael Philip Jagger, là một ca sĩ, nhạc sĩ, diễn viên và nhà sản xuất phim người Anh nổi tiếng. Ông là ca sĩ chính và là một trong những thành viên sáng lập ban nhạc Rolling Stones. Năm 2015, Billboard vinh danh ông đứng thứ 7 trong danh sách 25 nghệ sĩ rock hay nhất mọi thời đại. M.T (Theo Hello)

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

Vụ xả súng kinh hoàng tại đền thờ Hồi giáo ở thành phố Christchurch, New Zealand làm 51 người thiệt mạng hồi tháng 3, sẽ được dựng thành phim mang tên Hello Brother. Thông tin trên được nhà sản xuất phim người Ai Cập, ông Moez Masoud, tiết lộ với báo giới tại Lễ hội phim Cannes diễn ra ở Pháp. Ông Masoud cho biết các thành viên đoàn làm phim hiện có mặt ở New Zealand để gặp mặt những người may mắn sống sót cùng gia đình các nạn nhân. Ông nói: “Câu chuyện mà Hello Brother mang đến cho khán giả chỉ là một bước trong quá trình chữa lành vết thương để chúng ta có thể hiểu nhau hơn và hiểu rõ nguồn gốc của sự thù hằn, phân biệt chủng tộc và khủng bố”. Tên phim dựa vào câu nói mà một người cao tuổi Afghanistan đã thốt lên khi ông gặp các tay súng ở cửa ra vào đền thờ Hồi

giáo Al Noor ở thành phố Christchurch. Ông đã bị bắn chết ngay sau đó, nhưng những câ nói của ông đã được lan truyền khắp thế giới như một lời kêu gọi đoàn kết chống lại hận thù. Ông Masoud sẽ là người đồng viết kịch bản và phim sẽ do Acamedia Pictures sản xuất. Ông là một học giả theo đạo Hồi, từng sản xuất phim Clash năm 2016 nói về bất ổn chính trị và xã hội dẫn tới việc Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi bị lật đổ hồi năm 2013. M.T (Theo Hollywood Reporter)

"Hello Brother" đã xuất hiện tại nhiều cuộc biểu tình kêu gọi đoàn kết chống lại sự thù hằn

Lena Headey nhận 48.000 đô mỗi phút đóng Game of thrones Diễn viên đóng nữ hoàng Cersei nó i đù a cô nhậ n khoả n thù lao cao chỉ để đứng yên và nghĩ mưu kế trong phần tám bộ phim. Nữ hoàng Cersei thuộc nhóm nhân vật tham gia series từ mùa đầu tiên. Cô xuất hiện ở ba tập của phần tám. HBO phải trả cho Lena Headey 1,2 triệu Mỹ kim cho mỗi tập phim. Tờ Fox News tính toán cô nhận khoảng 48.000 Mỹ kim cho mỗi phút xuất hiện. Mức thù lao này đưa Lena Headey vào nhóm những diễn viên truyền hình đắt giá nhất. Phần cuối không có nhiều đất diễn cho Lena, khi câu chuyện xoay quanh việc đội quân phương Bắc chiến đấu với các Bóng trắng. Trên chương trình Virgin Radio Breakfast , cô từng tiết lộ chỉ làm việc khoảng 15 ngày trên phim trường. Cô nói đùa rằng nhận mức thù lao cao chỉ để diễn những

cảnh uống rượu và trầm tư nghĩ mưu kế trong phim. Game of Thrones chỉ còn một tập cuối, phát sóng ngày 19/5. Sau Game of Thrones, Lena Headey sẽ thủ vai chính trong phim The Flood của đạo diễn Anthony Woodley. Phim dự trù ra rạp vào đầu tháng 8. M.V (Theo Hollywood Reporter)

Lena Headey

MONTREAL - OTTAWA

Bond 25 tạm dừng quay vì Daniel Craig bị thương

Alain Delon được trao Cành Cọ Vàng

Alain Delon

Buổi tối trước ngày khai mạc Lễ hội phim Cannes lần thứ 72, giám đốc nghệ thuật Cannes Thierry Frémaux đã mở một cuộc họp báo giải thích những vụ lùm xùm liên quan đến lễ hội phim năm nay. Khi được hỏi những tiến bộ về cam kết bình đẳng giới mà ông đã ký tại Cannes năm ngoái, Thierry Frémaux viện dẫn sự hiện diện bình đẳng giữa của nam và nữ giới trong hội đồng giám khảo và tuyển chọn phim năm nay. Trước đó, The Hollywood

Reporter đã đưa tin trừ đạo diễn kỳ cựu Alejandro Gonzalez Iñárritu làm chủ tịch, thành viên ban giám khảo Cannes năm nay gồm có 4 nam và 4 nữ, đến từ 4 lục địa và mang 7 quốc tịch khác nhau. Tuy nhiên, tại buổi họp báo, giám đốc Thierry Frémaux cũng khẳng định Cannes chưa bao giờ có ý ấn định 50% phim tham dự lễ hội là do phụ nữ đạo diễn. Thierry Frémaux nói: “Mọi người đang đòi hỏi Cannes làm những điều mà họ chẳng bao giờ yêu cầu các lễ hội phim khác”. Theo kênh truyền hình France 24 của Pháp, Cannes năm nay cho biết đã nhận được 1.845 phim từ 39 quốc gia, 26% trong số đó là của các nữ đạo diễn. Trong khi đó, có 69 phim cả điện ảnh và phim ngắn được chọn giới thiệu chính

thức và tỷ lệ phim do phụ nữ làm đạo diễn là 19 phim, hay nói cách khác là 27,5%. Tại buổi họp báo, giám đốc nghệ thuật Cannes cũng bảo vệ quyết định trao giải Cành Cọ Vàng danh dự cho nam tài tử kỳ cựu người Pháp Alain Delon. Trước đó, quyết định này vấp phải sự phản đối của nhiều người do Alain Delon từng bị cáo buộc có hành vi bạo lực với phụ nữ và phản đối việc các cặp đồng tính nhận con nuôi. Thierry Frémaux cho rằng Alain Delon đến từ một thế hệ khác và ông được tự do bày tỏ quan điểm của mình, dù đó là gì. Thierry Frémaux nhấn mạnh: “Chúng tôi đâu có trao cho Alain Delon giải Nobel hòa bình”. V.L (Theo The Hollywood Reporter)

Phim mới nhất về điệp viên 007, có tên tạm là Bond 25, vừa bị hoãn quay sau khi nam tài tử chính Daniel Craig bị thương. Tai nạn xảy ra khi Craig đang thực hiện một cảnh hành động ở Jamaica và nam tài tử bị thương ở mắt cá chân. Theo tờ The Sun, Daniel Craig bị trợt ngã trong khi chạy và phải bay về Mỹ để chữa trị. Do đó, cảnh quay tiếp theo ở London cũng bị hoãn lại. Đây không phải là lần đầu tiên mà Daniel Craig bị thương trên phim trường James Bond. Năm 2006, nam tài tử bị gãy mất hai chiếc răng khi đang quay Casino Royale, bị thương đầu ngón tay trên phim trường Quantum of Solace năm 2008, và chấn thương đầu gối năm 2015 khi đang quay Spectre. Bond 25 là phim về James Bond thứ 5 của

Daniel Craig và được cho là phim cuối cùng mà anh sắm vai điệp viên 007. Đâycũng không phải là lần đầu mà Bond 25 bị trì hoãn trong khi thực hiện. Năm 2018, đạo diễn Danny Boyle đột nhiên nghỉ ngang do “những khác biệt về quan điểm sáng tạo” và được thay thế bằng Cary Fukunaga. Ngoài ra, phim cũng phải trải qua một lần sửa chữa kịch bản với sự tham gia của nhiều tác giả giả kịch bản James Bond trước đó như Neal Purvis và Robert Wade, cùng các tác giả khác như Paul Haggis, Scott Z Burns và Phoebe WallerBridge. Ban đầu, phim dự trù ra mắt vào tháng 11 năm 2019, nhưng sau đó được dời sang tháng 4 năm 2020. Tuy nhiên, chấn thương của Daniel được cho là sẽ không ảnh hưởng đến tiến độ ra mắt phim. T.T (Theo The Guardian)

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

HỌ ĐÃ LÀM GIÀU NHƯ THẾ

MONTREAL - OTTAWA

Vua thuốc lá người da đỏ CANADA

HOÀNG CHIÊU ẤN

Ken Hill

ói thật, với định kiến, tôi luôn nghĩ hơi tiêu cực về người thổ dân bản địa Canada. Tôi nghĩ dường như họ không thoát ra được khỏi bóng ma quá khứ luôn theo đuổi ám ảnh họ, trì kéo bước chân họ, không cho họ tiến lên. Vì thế tôi rất ngạc nhiên khi biết có một người Canada “da đỏ” thành công trong kinh doanh và giàu kinh khủng luôn. Đó là đại phú gia (tycoon) Ken Hill, “ông vua thuốc lá” của Canada. Có người bảo ông là một tỷ phú, nhưng không ai biết chắc điều đó. Ông là người bộ tộc da đỏ Mohawk, lớn lên trong một gia đình có 11 anh chị em cùng sống trong một ngôi nhà nhỏ ở Six Nations, khu tự trị đông dân nhất Canada nằm về phía tây nam thành phố Hamilton thuộc tỉnh bang Ontario. Ông có tướng tá cao lớn như một võ sĩ quyền anh hạng nặng nhưng nói năng thì rất nhỏ nhẹ từ tốn. Mẹ của ông thường khuyên ông rằng “Con đừng nên nghĩ rằng con là người đàn ông cừ khôi nhất thiên hạ, bởi vì luôn có người cừ khôi hơn con”. Đến tuổi trưởng thành, Ken sớm tham gia chính trị trong cộng đồng khu tự trị Six Nations. Năm 1985, ông giành chiến thắng trong một cuộc bầu cử và trở thành một trong 12 ủy viên hội đồng, cầm đầu bởi tù trưởng để điều hành khu tự trị, là “quốc gia” riêng của người da đỏ”. Tỷ phú người Mỹ Warren Buﬀett từng nói, “Tôi thích kinh doanh thuốc lá. Nó chỉ tốn một xu để làm, xong bán ra với giá một đô la, và nó làm cho người ta ghiền”. Ken Hill nghe câu nói đó có lý nên muốn đi vào ngành kinh doanh thuốc lá. Thuốc lá là một ngành công nghiệp trị giá 10 tỷ đô la một năm ở Canada. Chỉ mất khoảng 24 xu để tạo ra một gói 20 điếu thuốc, gói đó được bán ra với giá gấp 50 lần số tiền đó. Nhưng

không phải tất cả số tiền sai biệt giữa vốn và giá bán đều là tiền lời. Thuốc lá phải chịu thuế rất cao của chính phủ. Chính phủ bảo đánh thuế cao để cho người hút thấy nó mắc rồi bớt mua và bớt hút. Nhưng người da đỏ thì là ngoại lệ nên được miễn thuế. Theo Điều khoản 87 của Đạo luật Người Da Đỏ (Indian Act) ký kết từ năm 1876, mọi thứ hàng hóa được “quốc gia người da đỏ” (First Nations) sản xuất và bán ra, gồm cả thuốc lá, đều được chính phủ Canada miễn thuế. Sự miễn trừ này giữ cho chi phí thấp hơn đáng kể so với đối thủ cạnh tranh, mang lại cho những người bán thuốc lá thổ dân bản địa một lợi thế tài chính lớn so với mọi công ty thuốc lá khác trong hay ngoài nước. Đây là một mô hình kinh doanh đột phá còn hơn là Uber giựt mối của taxi. Ken Hill giới thiệu thuốc lá giá rẻ ra thế giới, làm giàu một cách dễ dàng. Năm 1993, Ken Hill hợp tác với Jerry Montour, một đồng hương bộ tộc Mohawk, thành lập công ty sản xuất thuốc lá Grand River Enterprises (GRE). Kế hoạch làm ăn của họ được tất cả các cộng đồng da đỏ ủng hộ nhiệt liệt. Công ty hoạt động như một sự hợp tác giữa Hill, Montour và tám người da đỏ khác. Họ xây một nhà máy làm thuốc lá trên đất đai tự trị Six Nations, sản xuất và bán tại các tiệm trong khu vực thuộc người da đỏ. Tôi còn nhớ thời gian đó nhiều đồng hương người Việt mình cũng lái xe đến đó để mua thuốc lá rẻ, lúc đó còn gọi là thuốc lậu. Một số người Việt làm chủ tiệm chạp phô góc đường cũng bán thuốc lá lậu để kiếm lời. Đến năm 1996, GRE mới trở thành một công ty có đăng bộ chính thức và có giấy phép của chính phủ liên bang để sản xuất thuốc lá và bán công khai. Đổi lại, công ty đồng ý trả thuế tiêu thụ đặc biệt thích đáng cho chính phủ. Lúc đầu, Ken Hill và ban quản trị của GRE đều nghĩ rằng theo Đạo Luật Người Da Đỏ, họ không bị buộc phải trả thuế tiêu thụ đặc biệt. Sở thuế vụ không đồng ý nên dẫn đến nhiều vụ kiện dai dẳng cho đến năm 1996 mới giải quyết xong. Sau khi nhận được giấy phép chính thức hoạt động, GRE bắt đầu bán thuốc lá trong các khu bảo tồn trên khắp lãnh thổ Canada. Các nhãn hiệu

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

thuốc lá như Sago và Putter, được dán kín bằng băng xé màu hồng đào để cho biết đó là thuốc lá da đỏ, được miễn thuế, bán với giá khoảng 30 đô la một cây, mỗi cây 10 gói, mỗi gói 20 điếu thuốc, trung bình rẻ hơn gấp bốn lần giá thị trường. Nếu mua thuốc điếu không có đóng gói, bạn chỉ trả 8 đô cho một bao 200 điếu. Sau 5 năm hoạt động, đến năm 2002, GRE là một thành công đáng kinh ngạc và là một cổ máy tài chính đẻ ra tiền và mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng da đỏ. Doanh thu năm đó là 86 triệu đô la; Ken Hill nhận được 1,9 triệu đô la tiền thưởng. Đến năm 2005, theo một cuộc điều tra của tờ báo Hamilton Spectator, doanh thu của GRE đã ở mức trên 300 triệu đô la. Chỉ có 25% sản phẩm của GRE được bán ra ở Canada, phần còn lại để xuất cảng. Chỉ riêng ở Mỹ, GRE bán khoảng sáu triệu điếu thuốc mỗi ngày, hơn 2,2 tỷ điếu mỗi năm. Để đáp ứng mức phát triển, công ty chuyển đến một nhà máy mới, cũng trong khu Six Nations, lớn gấp 25 lần cơ xưởng ban đầu. Đến cuối thập niên hoạt động đầu tiên, GRE đã bán

được một tỷ đô la thuốc lá. GRE hiện là công ty tư nhân lớn nhất trong Six Nations, với hàng ngàn người dựa vào đó để kiếm sống, từ công nhân nhà máy đến nông dân trồng đến chủ cửa hàng. Công ty xuất cảng sang Hoa Kỳ thông qua hai nhà phân phối, đồng thời cũng xuất cảng sang các nước Caribbean Trung Mỹ. Năm 2006, GRE kiếm được một hợp đồng béo bở trị giá 70 triệu đô la để cung cấp các sản phẩm thuốc lá cho quân đội Đức, bèn mở một nhà máy mới gần Berlin. GRE hiện là nhà xuất cảng thuốc lá lớn nhất ở Canada; Ken Hill trở thành một người rất giàu có. Và ông cũng hưởng thụ tối đa cuộc sống xa hoa hiếm thấy đối với một người gốc da đỏ, nhưng lại ít muốn xuất hiện trước sự dòm ngó của công luận, thường từ chối các lời mời xin phỏng vấn. Tôi có tìm tên Kenneth Hill trên Wikipedia nhưng chẳng thấy. Báo chí thì chỉ biết về cuộc sống riêng tư của ông qua các tài liệu tòa án. Ngôi nhà của ông ở trong “xứ da đỏ” Six Nations có một nhà chứa xe khổng lồ có trang bị một bar rượu đầy

Một tiệm bán thuốc lá trong khu da đỏ

Cơ xưởng sản xuất thuốc lá của công ty GRE ở Six Nations gần thành phố Brantford, Ontario

MONTREAL - OTTAWA

cuộc đời, tính kể từ khi trở thành một ông tỷ phú, Ken trải qua không biết bao nhiêu là vụ kiện tụng. Người Việt mình hay dùng câu tục ngữ “Nắm người có tóc; không ai nắm kẻ trọc đầu”. Câu này đem áp dụng với trường hợp của Ken Hill lại càng đúng hơn, vừa kiện trong công việc làm ăn vừa bị kiện trong đời tư. Năm 2008, lúc đã 49 tuổi, Ken gặp Brittany Beaver mới 21 tuổi, một phụ nữ lai, có cha da đỏ và mẹ da trắng, từng lớn lên trong quốc gia da đỏ Six Nations. Đó là lúc Brittany vừa bị mất việc người hầu bàn của nhà hàng Shoeless Joe’s ở Cambridge, Ontario. Đang lúc khó khăn, Brittany liên lạc với một người bạn học cũ; người đó chính là Josh, cậu con trưởng của Ken Hill chứ không ai khác. Brittany nhờ Josh xin việc làm giùm. Một tuần sau, Brittany được gọi đến tiệm Village Café, một cơ sở kinh doanh cũng do Ken Hill làm chủ. Ông chủ thấy cô gái đi xin việc có mái tóc nâu buông dài, khuôn mặt thon khả ái và giọng nói lanh lảnh, sôi nổi. Ông chủ phỏng vấn qua loa, giải thích về công ty của ông cũng qua loa, xong chở cô nhân viên sắp mướn đi một vòng thăm viếng một số cơ sở kinh doanh. Ken hỏi Brittany “You” có thẻ thông hành không? Brittany đáp “Dạ chưa ạ”. Ken bảo nàng hãy xin passport ngay đi vì có việc cần. Việc cần mà Ken muốn nói đây là việc Ken sẽ thuê Brittany làm một người trình bày giới thiệu sản phẩm. Đó chỉ là trên lý thuyết; thực tế là Brittany đóng vai người bạn đồng hành của Ken để cùng đi đây đi đó trong những chuyến công tác xa. Từ một cô gái chưa hề đi máy bay và chưa hề ra khỏi nước, Brittany cùng đi với Ken bằng vé hạng nhất đi Las Vegas, Bahamas, được ông mua tặng toàn những món đắt tiền, kể cả xa hơi Audi. Chuyện gì đến sẽ đến. Đầu năm sau, Brittany có thai. Tháng 8 năm 2009 Brittany sinh con

trai. Ông mua cho nàng một căn nhà ở Waterloo. Tuy cấp dưỡng rộng rãi cho “vợ con”, nhưng ít khi ông dành thì giờ bên họ, chỉ rộng rãi về của cải nhưng tiện tặn về tình thương yêu, một điều mà chẳng có người vợ nào muốn. Mối liên hệ giữa họ với nhau có lúc sóng gió nhưng cũng có lúc êm xuôi kéo dài cho đến tháng 12 năm 2015, Brittany Beaver đệ đơn kiện Ken Hill. Bạn có thể tự hỏi tại sao Brittany Beaver lại kiện Kenneth Hill? Chẳng phải ông ta đã chu cấp cho cô vợ trẻ hai căn nhà, những chiếc xe hơi sang trọng và một khoản trợ cấp tiền mặt hàng tháng rất lớn hay sao? Ông cũng thanh toán cho cô những hóa đơn nha khoa, thuế thổ trạch cùng những tiện ích của cô. Các hồ sơ tòa án cho thấy ông ta hỗ trợ năm đứa con khác và các người vợ trước một cách êm thắm mà không cần sự can thiệp từ tòa án. Tại sao bây giờ đến cô vợ Brittany này lại kiện? Câu trả lời là bởi vì Brittany Beaver tin rằng Ken Hill đáng giá hàng tỷ đô la. Căn cứ trên lối sống thượng lưu của ông, người ta chỉ biết là tài sản của ông ta rất lớn nhưng không biết chính xác là bao nhiêu. Theo hồ sơ thuế lợi tức năm 2015 của Ken Hill, nguồn lợi tức duy nhất qua mẫu T4 của công ty Grand River Enterprises nộp cho Sở Thuế Vụ là $ 2,109,504. Hết. Ông phủ nhận cáo buộc của Brittany cho rằng ông là một tỷ phú, nhưng cô không có cách nào để chứng minh điều đó. Theo Đạo luật Người Da Đỏ, ông không cần phải khai thuế cho lợi tức làm việc trong khu tự trị da đỏ Six Nations Reserve. Tài liệu tòa án liệt kê ông không có tài sản đầu tư, tài khoản ngân hàng, kế hoạch tiết kiệm hoặc bảo hiểm nhân thọ nào khác. Vào năm 2017, sau bao nhiêu phiên xử qua nhiều cấp tòa án với hồ sơ dầy cộm hơn 40 ngàn chữ, Tòa Thượng Thẩm (Superior Court) đã xử Ken Hill phải trả cho Brittany Beaver 33.000 đô la mỗi tháng tiền trợ cấp nuôi con trên cơ sở tạm thời, như theo Đạo Luật Gia Đình ấn định. Ken Hill liền kháng cáo. Năm ngoái, 2018, Tòa Phúc Thẩm (Court of Appeal) đã đảo ngược một phần phán quyết của Tòa Thượng Thẩm, vừa chấp thuận việc cấp dưỡng vừa phán quyết Ken Hill có quyền tiếp tục thách thức tranh cãi về Đạo Luật Người Da Đỏ. Thế mới biết làm tỷ phú cũng gặp lắm chuyện nhức đầu và chưa chắc đã sung sướng.

Hình: Bộ sưu tập xe của Ken Hill trong nhà kho khổng lồ trông như là một đại lý bán xe hơi

(Dựa theo nhiều nguồn tài liệu)

Ngôi nhà khổng lồ của Ken Hill trong khu tự trị da đỏ Six Nations rộng 22.000 feet vuông, với hai hồ bơi và một sân bê tông đôi khi được dùng làm bãi đáp trực thăng

đủ và có cả sàn diễn múa cột cho vũ nữ thoát y trình diễn, cộng với một bộ sưu tập xe hơi và xe máy khổng lồ gồm một chiếc Lamborghini, một chiếc Hummer biến cải cho dài thêm, hai chiếc Range Rovers, hai chiếc Bentley, hai chiếc McLarens mui trần, ít nhất hai chiếc Ferraris, ba chiếc Porsches và bốn chiếc RollsRoyces. Ken có tài sản ở nhiều nơi, có du thuyền hạng sang và thường xuyên xuất ngoại vì công việc và để vui chơi nữa. Thuốc lá không phải là doanh nghiệp duy nhất của Ken Hill. Ông còn sở hữu hoặc có phần hùn trong hơn 40 doanh nghiệp thương mại khai thác quán ăn, tiệm bách hóa, đội thể thao, trạm xăng, nhà hàng, công ty xây dựng, trường dạy lái máy bay, spa, trường đua xe mô tô, công ty môi giới bảo hiểm, công ty đầu tư, sân golf, phòng tập thể dục và một tờ báo. Công ty nước suối Wahta Springs của ông giành được hợp đồng cung cấp nước đóng chai cho địa điểm hòa nhạc SARS-Stock ở Toronto năm 2003, một buổi gây quỹ có ban nhạc Rolling Stones trình diễn. Một doanh nghiệp khác của ông là SixNet, nhà điều hành hệ thống máy chủ lưu trữ các trang mạng chơi gêm cờ bạc trực tuyến như Absolute Poker, một trong những diễn đàn cờ bạc trực tuyến lớn nhất trên Internet. Để cho lại, ông cũng đồng sáng lập Dreamcatcher Foundation, một tổ chức từ thiện cung cấp tài trợ cho cộng đồng người da đỏ trong các lĩnh vực nghệ thuật, văn hóa, giáo dục, thể thao và y tế. Đa số họ xem ông như là ân nhân, nhưng cũng có người tiếc số tiền thuế mấy mươi triệu đóng cho chính quyền mỗi năm thay vì giúp xứ da đỏ. Ken Hill chắc là người chịu chơi, chơi điệu, chơi sang cho nên được nhiều người nổi tiếng ưa thích giao tiếp như diễn viên điện ảnh Tommy Lee, võ sĩ quyền anh Mike Tyson và ca nhạc sĩ Rod Stewart cùng nhiều người nổi tiếng khác. Vào năm 2009, Ken thiết lập cơ sở phòng thu âm

riêng đặt tên là Jukasa, chỉ cách nhà một khoảng ngắn, để cho cậu con là Josh cùng các nghệ sĩ da đỏ thu nhạc và thu hình. Với tài sản kếch sù, năm 2008 Ken Hill và công ty GRE thuê luật sư kiện chính phủ Canada về cáo buộc vi phạm Đạo luật Người Da Đỏ khi chính phủ bắt GRE đóng thuế tổng cộng 400 triệu đô mà lại không ra tay ngăn chận nổi nạn thuốc lá giả hoành hành gây thiệt hại cho công việc kinh doanh của GRE. Đơn kiện đòi mức bồi thường là 3 tỷ. Vụ kiện đó không rõ lý do tại sao đã bị xếp lại, có thể là do một thỏa thuận bên ngoài tòa án. Ngược lại, GRE cũng bị một số chính quyền tiểu bang Hoa Kỳ kiện đòi bồi thường chi phí y tế đã tốn kém cho những người hút thuốc bị bệnh. Theo nguyên tắc, tất cả các công ty sản xuất thuốc lá phải ký kết với chính quyền Thỏa thuận Hòa giải Chính yếu (Master Settlement Agreement), nhưng công ty GRE của Ken Hill không ký. Ken Hill và công ty GRE không phải là tay vừa, kiện ngược lại chính phủ Mỹ đã không tuân hành theo các điều khoản của Hiệp ước Thương mại NAFTA. Năm 2011, tòa án tuyên bố họ không có quyền tài phán đối với GRE và bác bỏ đơn kiện. Năm nay Ken Hill 60 tuổi. Trong

HOÀNG CHIÊU ẤN

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

TRUYỆN DÀI

 Tiếp theo kỳ trước

“Bác Tô, con biết những điều bác nói đều là sự thật, hoặc sắp trở thành sự thật. Nhưng nếu con trốn tránh, một mình thầy Chương sẽ phải gánh chịu tất cả những khó khăn này. Con nghĩ, một khi yêu nhau thì cả hai người phải cùng gánh vác khó khăn. Con không bận tâm con hy sinh bao nhiêu, mất đi bao nhiêu, con chỉ muốn nói, kể từ ngày hôm nay trở đi, sinh mệnh và linh hồn của con hòa nhập vào sinh mệnh và linh hồn của thầy Chương. Nỗi đau của thầy cũng là nỗi đau của con, niềm vui của thầy chính là niềm vui của con. Chúng con vinh nhục cùng hưởng, không phải ai hy sinh cho ai. Nếu cuộc đời thầy là một cái giếng khô, con cũng sẽ ở dưới giếng khô với thầy, cho đến khi chúng con cùng đào ra dòng suối ngọt lành. Nếu số mệnh đã định thầy phải sống trong địa ngục, con cũng sẽ xuống địa ngục với thầy. Hai người chịu tội dưới địa ngục, dù sao cũng tốt hơn một người lẻ loi trên cõi đời. Tóm lại, con biết rõ tương lai của chúng con tồn tại nhiều chông gai. Sau khi nhổ hết gai, có lẽ chúng con sẽ đến một thế giới tươi đẹp, cũng có thể chúng con sẽ nghèo khó vất vả một đời, hoặc không thể thoát khỏi bụi gai. Dù kết quả thế nào, con cũng vẫn đi theo thầy!” Giáo sư Tô bị chấn động bởi lời bày tỏ tình cảm thẳng thắn và sâu sắc của Liễu Địch. Ông nhìn cô chăm chú. Do xúc động, gương mặt trắng ngần của cô ứng đỏ, đôi mắt đen láy bùng cháy một ngọn lửa. Toàn thân cô tỏa ra ánh hào quang rung động lòng người. Cô thật đẹp, không chỉ xinh đẹp, cô còn thuần khiết và thông tuệ. Giáo sư Tô bất giác thở dài, một cô bé mỹ lệ như vậy mà Hải Thiên lại không thể nhìn thấy. Bởi vì đối với người mù, vẻ đẹp bề ngoài vĩnh viễn không tồn tại. Nhưng ông biết, đối với hai đứa trẻ này, vẻ đẹp bề ngoài cũng không tồn tại. Hải Thiên không nhìn thấy Liễu Địch nhưng vẫn yêu cô, còn Liễu Địch đã bỏ qua Hải Thiên mắt sáng để đi yêu Chương Ngọc mù lòa. Hai đứa trẻ yêu nhau bằng trái tim, bằng linh hồn. Giống như Hải Thiên nói, “linh hồn hòa nhập vào nhau”. Tình yêu như vậy liệu có thể chia cắt? Ai có thể tách hai linh hồn đã hòa nhập? Giáo sư Tô không khỏi cảm động bởi tình cảm của hai người trẻ tuổi. Có điều, Liễu Địch vẫn còn

nhỏ, cô bé không thể hiểu hết sự tàn nhẫn và vô tình của xã hội và con người. Về phần Hải Thiên, nó đã biết quá rõ, phải trả cái giá cũng quá lớn, liệu nó có chấp nhận tình cảm của Liễu Địch? Nó có chịu để Liễu Địch đi con đường đầy chông gai này hay không? Ông nên làm gì với con trai và con gái mà ông yêu quý. Sống quá nửa đời người, đây là lần đầu tiên trong đời, giáo sư Tô cảm thấy rất mâu thuẫn và rối bời. Trong lúc giáo sư Tô chìm trong suy tư, Liễu Địch lại lên tiếng: “Bác Tô, con xin bác, bác hãy giúp con mua một tấm vé tàu hỏa. Con thật sự không yên tâm, cuộc điện thoại ngày hôm nay quá bất bình thường, con nhất định phải quay về xem tình hình thế nào.” Một câu nói đánh thức giáo sư Tô. Đúng vậy, con trai ông gặp phiền phức, ông có thể khoanh tay đứng nhìn hay sao? Hải Thiên là người cao ngạo không chịu cúi đầu, ai biết được sẽ xảy ra chuyện gì. Nghĩ đến đây, giáo sư Tô cất giọng lo âu: “Liễu Địch, ngày mai bác đi mua vé tàu hỏa. Bác cùng con đi thăm Hải Thiên.” Đúng vậy, Hải Thiên đã mất quá nhiều thứ đẹp đẽ trong cuộc đời, nó không nên để lỡ tình yêu thuần khiết này. “Thật vậy sao?” Liễu Địch vui mừng nhảy lên. Cô sắp được gặp lại thầy Chương, sắp đích thân bày tỏ tình cảm với thầy. Thầy Chương gặp phiền phức ư? Cô không sợ, cô sẽ cùng thầy đối mặt. Thầy Chương không chấp nhận tình cảm của cô ư? Cô không sợ, chỉ cần thầy yêu cô, cô sẽ có cách khiến thầy chấp nhận tình cảm của cô. Liễu Địch đột nhiên cảm thấy một dòng nước ấm áp từ trái tim cô chảy qua toàn thân cô. Đất đai tơi xốp, hoa cỏ hồi sinh, chồi non nhú lên, búp hoa nở rộ. Mùa xuân của sinh mệnh Liễu Địch, mùa đẹp nhất trong đời người đột nhiên ập đến. Gió xuân thổi qua gương mặt cô, nước xuân làm ẩm ướt trái tim cô, hạt giống tình yêu được gieo xuống và nhanh chóng lớn lên thành một cây cổ thụ. Hạnh phúc khiến thiếu nữ mới biết yêu ngây ngất. Đúng vậy, mùa xuân rất đẹp. Khi nào gặp thầy Chương, cô nhất định sẽ dùng tình cảm ấm áp như mùa xuân, giải đông tâm hồn đóng băng của thầy. Chỉ cần gặp thầy, tất cả sẽ tốt đẹp. Đúng vậy, chỉ cần gặp thầy... Ngày hôm sau, giáo sư Tô không mua được vé tàu hỏa. Sáng sớm ngày hôm sau nữa, Liễu Địch nhận được điện báo, bên trên chỉ vẻn vẹn một hàng chữ: “Chương Ngọc qua đời vì tai nạn giao thông, mau về gấp!” Mùa xuân của Liễu Địch lập tức bị bóp chết bởi hàng chữ tàn nhẫn lạnh lùng đó. Trước mắt cô tối sầm, cô liền ngã vật xuống đất, bất tỉnh. Chương 16 Mấy vạn thế kỷ qua đi, mấy trăm trái đất vỡ vụn, Liễu Địch cuối cùng cũng tỉnh lại từ cơn hôn mê. Vừa mở mắt, cô liền nhìn thấy một thế giới màu trắng, bức tường màu trắng, ga trải giường màu trắng, vỏ chăn màu trắng và cô y tá mặc bộ đồ trắng... Ánh mắt cô hờ hững và vô ý thức lướt qua những thứ đó, dừng lại ở vợ chồng giáo sư Tô Văn đang đứng bên cạnh giường. Gương mặt họ chỉ sau một ngày già xọm đi, mỗi nếp nhăn tựa hồ khắc sâu nỗi đau đớn và bi thương. Nhưng trong mắt họ chứa đầy tia sốt ruột và mong chờ. Thấy Liễu Địch mở mắt, bọn họ đồng thanh kêu lên: “Liễu Địch, con tỉnh rồi à?” Liễu Địch rời mắt khỏi vợ chồng giáo sư Tô và

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

chuyển đi nơi khác một cách máy móc, tựa hồ cô không nghe thấy tiếng nói của họ. Cô hình như không ở thế giới này, mà đang ở một tinh cầu xa xôi. “Liễu Địch!” Bác gái Tô hai mắt mọng đỏ cúi người xuống thành giường, cất giọng lo lắng và sốt ruột: “Con...con không nhận ra hai bác hay sao?” Liễu Địch gật đầu, tròng mắt cô rất đen, làn môi cô trắng bệch. “Ờ.” Bác gái Tô thở một hơi: “Vậy...Con có muốn ăn gì không?” Liễu Địch lắc đầu. “Con có muốn tìm bác sĩ không? Hay là muốn ngủ một lát!” Liễu Địch lại lắc đầu, tựa hồ cả thân thể và ý thức đều không thuộc về con người cô. Hiện tại, cô chỉ có khả năng duy nhất là gật đầu và lắc đầu. “Liễu Địch!” Giáo sư Tô ở bên cạnh lên tiếng: “Con cần gì? Con mau nói chuyện đi! Nói một câu cũng được!” Liễu Địch từ từ ngồi dậy, cố gắng nuốt nước bọt, động đậy bờ môi. Dưới ánh mắt căng thẳng và chờ đợi của vợ chồng giáo sư Tô, cuối cùng cô khó nhọc thốt ra hai từ: “Con lạnh!” Vợ chồng giáo sư Tô ngẩn người. Trong phòng bật máy sưởi rất ấm, vậy mà Liễu Địch lại kêu lạnh. Giáo sư Tô nhẹ nhàng cầm tay Liễu Địch. Quả nhiên, bàn tay cô lạnh như cục nước đá. Mùa xuân của sinh mệnh vẫn chưa đến, mùa xuân của sinh mệnh đã qua đi. “Liễu Địch!” Giáo sư Tô hét lên: “Con làm sao vậy? Con đừng làm bác sợ?” Liễu Địch không trả lời, cũng không nhúc nhích. Gương mặt trắng bệch của cô không có bất cứ biểu cảm nào, giống như cô đang đeo một tấm mặt nạ. Mọi ý thức và thần kinh của cô đều chìm trong trạng thái tê liệt. Cô không còn một chút sinh khí, mà giống một hồn ma vật vờ trôi dạt. Giáo sư Tô hết sức đau lòng. Ông lặng lẽ nhìn gương mặt không còn sức sống của Liễu Địch mà không biết làm thế nào để giảm nhẹ nỗi đau trong trái tim cô. Nỗi đau đó đến bất thình lình và mãnh liệt, khiến cả thế giới, vũ trụ, tương lai, tình yêu và mộng ước của Liễu Địch vỡ vụn, khiến cô chỉ còn lại cái vỏ trống rỗng. Liễu Địch bây giờ giống một người không biết bơi bị rơi xuống nước, ban đầu còn vùng vẫy trồi lên mặt nước hít thở, nhưng sau đó bị chìm sâu xuống đáy, đến ý thức cầu cứu, ý thức sinh tồn cũng biến mất. “Liễu Địch!” Giáo sư Tô lại gọi tên cô: “Con tỉnh lại đi, tỉnh lại đi! Bác gái của con và bác đã ở bên con một ngày trời. Hai bác không muốn nhìn thấy con như vậy.” Liễu Địch vẫn không có phản ứng. Gương mặt cô đờ đẫn, ánh mắt vô hồn, bờ môi không một chút sắc hồng. Cả người cô đều là màu xám, một linh hồn màu xám. “Liễu Địch!” Giáo sư Tô cắn môi. Ông biết việc cấp thiết nhất bây giờ là đánh thức ý thức đang mê man của Liễu Địch. Ông tính mạo hiểm một lần: “Liễu Địch, con còn nhớ buổi sáng hôm nay xảy ra chuyện gì không?” Liễu Địch chấn động, khóe miệng cô giật giật. Từ sáng đến giờ chỉ hơn chục tiếng đồng hồ mà như mấy vạn năm trôi qua. Cô cúi đầu, trầm mặc không lên tiếng.  Xem tiếp kỳ sau

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

Petites Annonces TM

A01 : Ăn Uống Nhận đặt bò cuốn lá lốt, đông đá hoặc nướng sẵn. Cô Chín: (514) 892-2317

A03 : May Mặc - Vải vóc Hãng may cần bán

2 bộ máy ủi ,1 máy may 2 kim, máy làm khuy,nút,lên lai (514) 379-4055 (438) 308-6555

C02 : Nhà Cho Thuê 5 1/2 lầu 1 duplex Ahunstic

Gần chợ,me1tro,mall,banque,école, autoroute,bus141 đi me1tro Savé. Vào ngay. (514) 943-6015

Ville St Laurent métro Côte Vertu cho thuê

6 1/2 lầu 1 .vô 1/7/2019 1 phòng cho sinh viên(basement) vô ngay. (514) 576-6815

5 1/2 cho thuê

7919 de Bordeaux -Jarry.Rénové có chổ d8e63 máy giặt .sấy.2 phòng fermé. (514) 402-2404

7687 Shaughnessy

3 1/2 cho thuê 560$/tháng .Không bao.Sạch sẽ, yên tĩnh.Gần metro St Michel & 16è. Vô 1/7 (438) 929-5046

C03 : Phòng Share/Thuê Phòng Cho Thuê - Ottawa

gần Phố Tàu & LeBreton Flats , gần trạm xe bus. bao điện, nước, sưởi. Anh Kiệt: (613) 698-7235.

C05 : Apt. Cho Thuê Khu Pierrefond West Island

Nhà 4 1/2 trên lầu duplex cho thuê, có thêm solarium phía sau nhà (438) 885-4888

C09 : Sang Tiệm Ottawa

Cần sang tiệm nails 6 ghế, 4 bàn, hoạt động 7 năm, good income, giá đặc biệt nếu có thành ý Liên lạc: (343) 996-8266

Tiệm nail khu West Mount

Cần sang gấp gấp tiệm nail, tiệm đông khách, tiền rent rẻ. Xin liên lạc: (514) 824-8828

Cần Sang Tiệm Nails

Hoạt động trên 14 năm, khách ổn định, tiền rent thấp. Liên lạc sau 6PM: (514) 638-1349

Tiệm nail cần bán

3 ghế 4 bàn .Rent rẻ . (514) 595-5858 (438) 989-5252

Bán tiệm nail

Đường Fleury 15.000$.Tiệm 10 năm. Rent rẻ Parking. 4.6 star. (514) 758-9718

Cần sang tiệm nail gần métro

Vì thiếu người trông coi. Tiệm có 5 bàn, 5 ghế. Xin gọi: (514) 909-4826

Cần sang tiệm Frencs Frites

85 Robinson góc Bells& CanadienTire.Tiệm đông khách. Giá 75.000$ (613) 858-7456

Cần sang tiệm nail đẹp vùng Longueuil

5 bàn,4 ghế,1phòng wax, facial. Tiền thuê rẻ (514) 754-6139

Cần sang nhà hàng 50 chổ lâu năm,đông khách. Lý do nghĩ hưu. Cần serveur full-time (514) 969-8746

Sang tiệm giặt ủi & sửa quần áo trong Montréal Có từ 35 năm.Thu nhập cao .Lý tưởngcho chủ tự làm Picard:(514) 233-8620

Cần sang tiệm nail trong mall

Liên lạc sau 18H30-21H30 (438) 992-6544

C11 : Cần Bán Việt TV box

HộpTV coi hơn 100 đài VN &hải ngoại 1.000chanel Canada& USA Gọi Huy: (416) 880-8396

Cần sang 2 miếng đất

ở nghĩa trang Le repos ST Francois D’Assie . Ai có ý xin gọi. Liên:(514) 336-8144 Chính: (514) 710-8144

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

D01 : Sơn - Sửa Nhà Đại hạ giá, tổng thanh lý

đủ loại , đủ màu, đủ kích cỡ gạch men vuông của Ý chất lượng số 1. Đại hạ giá 75% Xin gọi: (514) 662-6293

Sửa nhà tổng quát:

Chuyên làm bathroom,fini basement làm sàn(gổ,gạch),điện ,nước từ A-ZEstimation free. Cần người phụ sửa nhà part-time Liên lạc: Toàn: (514) 513-9898

Làm mới phòng tắm,bếp

Thay sàn, cửa. Sửa điện,nước. Đóng mộc. Hoàn hảo sous-sol. Bình: (514) 294-6348

Tom Nguyễn ở Ottawa Sơn sửa nhà từ A-Z. Chất lượng, uy tín. Giá cả phải chăng. Estimate free (613) 882-2872

G01 : Cần Người Tiệm phở

Cần chạy bàn, bếp chánh có kinh nghiệm.Full or part-time Liên lạc sau 3pm: (514) 272-6099

Nhà hàng gần métro cần: serveur và busboy nam .. Liên lạc hoặc text (514) 966-6269 (514) 523 9703

Cần bếp và sushi man serveur(se) part-time Liên lạc: (514) 942-0732

Kanata Noodle House

Cần 4 đầu bếp có kinh nghiệm, 8 phụ bếp, 6 phục vụ bàn. Xin gọi Hà: (613) 286-6604 or Thanh: (613) 986-8817

Cần người

dọn dẹp nhà & ủi đồ only 1 ngày Chủ Nhật hoặc thứ Hai, hoặc thứ Sáu ở West Island Liên lạc: (514) 755-6789

Cần người cuốn sushi và người giữ trẻ (514) 476-9932

Nhà hàng Ottawa

Cần chạy bàn,làm bếp có kinh nghiệm. Trả check. trả lương tùy khả năng Liên lạc: (613) 700-5342

MONTREAL - OTTAWA

Nhà hàng cần bếp chánh & phụ bếp 1 người bán bánh mì biết tiếng Pháp hoặc Anh (514) 983-2868

Nhà hàng Nhật Việt Nam ở Montréal cần bếp xào, sushi man (514) 953-8280

Nhà hàng Nhật métro Guy Concordia

Cần Cheft Nóng & sushi man full/partime, lương cao, chia tip làm lâu dài Ngọc: (438) 496-4447. Thịnh: (514) 963-1993

Cần thợ nail

Chân tay nước và bột có hoặc kinh nghiệm. Bao lương. Kim: (514) 867-7687

Nhà hàng

Cần tuyển Serveur biết tiếng Pháp, phụ bếp & người cuốn Maki. (514) 924-3709 (514) 262-3882

Nhà hàng VN bên Laval cần bếp xào Liên lạc Nhân: (514) 812-4545

Nhà hàng Châu Á khu downtown Montréal

cần phụ bếp có kinh nghiệm. Lương trả check. (514)518-7979

Nhà hàng vùng West Island Cần thợ cuốn sushi, phụ bếp có kinh nghiệm . Người giao hàng, nữ caissiare. (438) 978-3024

Tiệm sushi cách métro Mont Royal 3’ cần sushi man full/part-time. Trả check (514) 553-4477 (514) 518-7979

Sushi Sama

Cần sushi man có kinh nghiệm. Biết nói tiếng Anh hoặc Pháp Jim:(514) 995-2148

Restaurant Asiatique ở Laval Cần bếp có hoặc không kinh nghiệm (514) 781-8897

Cần người phụ bán bánh mì Biết nói tiếng Pháp . Ngay metro Iberville.Full-time. (514) 578-5599

RAO VAËMONTREAL T - CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI - RAO VAËT - CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI - OTTAWA TM

G05 : Cần Người Giữ Trẻ Cần người phụ nữ giữ trẻ 11 tháng Từ thứ 2 đến thứ sáu (10h-18H) (514) 727-4508 (514) 299-8442

G11 : Cần Thợ Nails / Tóc Ongles Professional

Centre Rockland cần thợ nail chân tay nước có kinh nghiệm. Xin gọi: (514) 303-6600 (514) 586-6655

Gấp! gấp! gấp

Cần 1 thợ nữ biết làm chân tay nước& 1 thợ biết làm bột Tel: (514) 352-0922

Cần thợ nail

biết làm móng bột, tay chân nước kinh nghiệm. Liên lạc: (514) 567-2294 (450) 973-4916

Tiệm Nails Tại Rockland - Ottawa

Cần thợ bột, tay chân nước, lương thỏa thuận, có chổ ở. típ hậu Cindy: (613) 252-6271

Tiệm nail vùng Montreal Cần gấp thợ bột full time/ part time. Chổ làm vui vẻ. Lương cao,tip hậu (514) 975-1073

Tiệm nail:

Tye Nails - Fort McMurray Alberta

Cần thợ nail biết everything, lương bao $5000/tháng, trên ăn chia theo kinh nghiệm, bao chỗ ở, có xe đưa đón. Xin goi: (587) 276-3888 (519) 697-0986

Cần gấp thợ nail biết làm bột, full-time (514) 363-3336

Tiệm nail ở Laval

Cần thợ bột hoặc chân tay nước kinh nghiệm Tel (450) 681-0199, (514) 691-6849

Cần thợ nail làm

chân tay nước và móng bột, tiệm ở trong Wal-Mart Orleans Tel: (613) 797-0955 (613) 590-1424

Cần tìm thợ nail

biết làm tất cả. Full/part-time. 5’ đi bộ metro Tel: (514) 564-7979

Ottawa / Orleans Cần Thợ Nails

Nam /nữ.Biết làm móng bột,chân tay nước, waxing. Bao lương trên ăn chia (613) 606-5489 (613) 841-4724

Cần thợ nail nữ

chân tay nước 110$-130$, thợ bột 130$-160$ + bao đồ nghề, tip cao (514) 814-1585

Cần gấp thợ móng bột và chân tay nước, bao lương hơn ăn chia, khu West Island. (514) 217-0069 (514) 220-2804

Diva nails

Cần thợ Nails có kinh nghiệm. Bao lương $150/ngày hoặc ăn chia. Cần sang tiệm chủ về hưu Liên lạc: (613) 841-8808

Cách Montréal 15’. Cần thợ nữ chân tay nước, bao lương110$/ngày Biết bột càng tốt. (514) 659-5116

giỏi làm việc West Island. Cần full hoặc part-time cho mùa hè L/L: (438) 288-3998 (514) 377-7690

Cần thợ nail kinh nghiệm hay không kinh nghiệm. Bao lương 120$ -140$ hơn ăn chia: (514) 746-3114 (514) 746-0908

Ottawa - Trong Shopping Lớn

Cần thợ nails nữ

Tiệm nail

cần thợ nail có kinh nghiệm bột. Full/part-time. Bao lương, trên ăn chia. Chổ làm vui vẻ (438) 994-7245,

Cần Thợ Nail nữ

làm móng bột & chân tay nước Tel: (514) 622-6322 (514) 933-0116

Cần thợ nail nữ

Có kinh nghiệm bột và chân tay nước, full/part-time, khu Chomedey Laval: (450) 687-5304 (514) 549-8975

Nhận thợ bột, tay chân nước. Có kinh nghiệm , full/part-time. Biết tiếng Anh/Pháp (514) 282-9449

Tiệm nail Terrebonne

Tiêm trong mall

Tiệm nail ở Ottawa

Cần thợ nail lương ăn chia 6/4 liên lạc (613) 695-1223

Cần thợ nail ,chân tay nước có kinh nghiệm 6255.Henri Bourrassa Ouest. Ville St Laurent - H4R-1C7 Kim .(514) 816-6885

West Island

Cần thợ nam nữ kinh nghiệm làm bột & chân tay nước. Bao 700$/tuầntrên ăn chia. (514) 449-2866

Tiệm nail Place Viau đối diện Walmart, St Leonard

Tiệm nail cần thợ

Tiệm nail khu West Island

Tiệm nail ở Laval

Cần thợ bột hoặc chân tay nước. (514) 348-8033

Cần nữ thợ nail chân tay nước Bao lương 120$ hơn ăn chia 6/4. (514) 569-8798 (438) 969-9264

Tiệm nail trong mall vùng Rive Sud Cần thợ có kinh nghiệm. Bao lương trên ăn chia. (514) 623-8656 (450) 653-1574

Cần gấp thợ

chân tay nước có kinh nghiệm Bao lương. Tiệm cách Laval 20’ (514) 679-2212

West Island

cần thợ bột & chân tay nước. Không có kinh nghiệ sẽ chỉ thêm. lương bao trên ăn chia (514) 560-1010

Cần gấp thợ nail

Chân tay nước hoặc bột . Tiệm gần métro Guy-Concordia (514) 424-6633

Thành Phố Kingston

Cần thợ Nails biết làm everything, bao lương $1,000/tuần. Xin gọi Kim: (613) 530-7273

Tiệm nail trong mall

Cần thợ nail trên 2 năm kinh nghiệm Bao lương hơn ăn chia (514) 806-5871

Tiệm nail nhỏ đông khách

Làm gel & chân tay nước có kinh nghiệm. (514) 502-0738 (450) 818-7036 Cần gấp thợ biết làm gel& chân tay nước. (438) 938-9552

Cần thợ nail

chân tay nước .Biết bột càng tốt .Bao lương 110$-140$ +tip. Đưa đón métro ST Michel. (514) 629-0386

Cần thợ nail nữ

chân tay nước,shellac. Biết bột càng tốt. Gần métro Langelier (5143) 431-2879

I06 : Dạy Lái Xe Trường dạy lái xe Bảo

- Công nhận bởi A.Q.T.R và S.A.A.Q - Lý thuyết, thực hành. Nhiều năm kinh nghiệm, uy tín. 406 Jean Talon Est Mtl, Q.C, H2R 1T5 (Góc St.Denis) Métro Jean Talon. Xin gọi Bảo: (514) 262-1152

J02 : Tử Vi - Bói Toán Phong Thủy Master KALI

xem tay, tướng,trục đuổi tà ma, quỷ ám.giải quyết các vấn đề về vận hạntình yêu, làm ăn, tài chánh, hiếm muộn (438) 229-6038

Cần thợ tay chân nước nữ, shellac (514) 502-5617

Zinnia nails cần gấp

Thợ nail biết móng bột & tay chân nước. Biết waxing càng tốt . (613) 248-1100 (613) 884-2901

Tiệm nail cần

thợ bột ,chân tay nước. Full/part-time Bao lương hay ăn chia. Tiệm gần métro. (514) 523-2970

Tiệm nail ở Alberta cần gấp thợ bột hoặc chân tay nước,giỏi shellac. Lương cao,tip cao. làm ở Alberta. Bao ở. (778) 919-9907 (780) 882-6662

Tiệm nail ở Laval

Cần thợ bột có kinh nghiệm (514) 706-6688

Tiệm nail MYLY 7024 ST Hubert

cần gấp thợ nail kinh nghiệm. Xin vui lòng liên lạc: (514) 277-9229 (514) 781-6303

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

TRUYỆN DÀI

Thân phận dư thừa Nhật Tiến dịch theo

THE UNWANTED của Kiên Nguyễn

 Tiếp theo kỳ trước

Rồi bà chỉ tay qua chỉ Loan: - Cô này thì khác, uống thuốc của tôi thì chẳng có vấn đề gì hết. Nom cô ấy như thể chưa có bầu. Còn cô thì... tôi chẳng biết nữa. Đứng dựa ở cửa, ông tôi góp lời: - Con gái tôi có bầu bốn tháng rồi đó. - Tôi biết mà. Cho nên tôi phải nói với cô, thuốc này không hiệu nghiệm với cô đâu. Rồi bà ta lại lắc đầu: - Không chừng nó lại sinh rắc rối nữa cơ đấy... Mẹ tôi ngắt ngay lời: - Bất kể là bà thấy như thế nào, tôi chẳng có gì để lựa chọn nữa, biết chưa! Tôi không thể đèo bồng thêm một đứa con nữa. Thôi cứ đưa cái thuốc chó đẻ đó cho tôi. Bà già nhún vai: - Tùy cô thôi! mỗi người một hộp, trong có một viên thuốc mầu đen. Tối nay ăn cơm như thường lệ, đến khi đi ngủ thì đem ra uống. Chỉ sáng mai là cái bào thai bị trục ra. Chảy máu và đau đấy, nhưng đó là chuyên bình thường đừng có lo. Cần hỏi gì thêm nữa không? Mẹ tôi hỏi: - Chỉ có một viên thôi à? Bà có chắc là tôi chỉ cần uống có một viên thôi không? Tôi có thể uống hơn thế nữa không? - Cô ấy à? Ờ, tôi cũng nghĩ như vậy. Nhưng còn cái cô bé này thì một viên cũng quá đủ. - Vậy đưa thêm cho tôi hai hộp nữa đi. - Úi già, như thế thì nhiều quá. - Mặc kệ, cứ đưa đây cho tôi. Bà tám thở dài: - Được. Cô muốn bao nhiêu cũng được nhưng phải trả thêm tiền. - Có ngay. Nhưng bà phải nói cho tôi biết phản ứng thuốc như thế nào. Có nguy hiểm gì hơn không khi tôi uống thêm hai viên nữa? Bà già gật đầu: - Dĩ nhiên là có chứ. - Vậy lạy trời, cái nguy hiểm ấy nó ra làm sao hả bà già chằn? - Cô nghĩ sao? Thêm thuốc là thêm

của độc, tức là chảy máu thêm, co quắp thêm chứ còn gì. Nhưng tại cô muốn như thế thì tôi làm theo ý cô. Cho nên hãy suy nghĩ kỹ trước khi uống. Tôi đâu có cản được quyết định của cô mà tôi cũng không bảo đảm rằng nó sẽ hiệu nghiệm. Suốt cuộc đời làm nghề này của tôi, chưa bao giờ tôi giao thuốc cho người có bầu quá ba tháng, không một ai hết, vì người ta chịu nghe tôi chứ đâu có như cô. Vậy thì đừng có hỏi là có chuyện gì xẩy ra đến cho cô nữa. Mà nếu có chuyện gì thì chẳng phải lỗi của tôi, tôi đã nói trước với cô có cả nhà nghe thấy mà. Bây giờ cô cứ khăng khăng đòi uống thì có bề gì hãy ráng chịu. Rõ chưa? Bà ngoại tôi lên tiếng: - Khuôn... Mẹ tôi đáp ngay: - Không việc gì đâu, má. Con biết việc con làm mà. Ông tôi lên tiếng, mặt ông tràn ngập nét thất vọng: - Thật à? Thật là con biết con đang làm gì à? Bà già lại tiếp: - Tất cả bẩy mươi đồng cho bốn hộp, tôi bớt cho cô mười đồng để cô lấy hên. Cầu thần thánh phù hộ. Rồi bà đứng dậy, quơ lấy cái túi ôm vào ngực. Me tôi trao tiền và nói cám ơn. Không một ai lên tiếng khi bà ta đi ra. Bốn hộp gỗ vẫn nằm trên sàn nhà với cái bao bên ngoài ghi bốn chữ bằng kim nhũ nguệch. ngoạc: Ô-KIM, phía dưới còn một hàng chữ nhỏ xíu: “Chỉ xài cho đàn bà”. Mẹ tôi nói bằng một giọng quả quyết: - Loan cầm lấy một hộp đi. Còn mấy hộp kia để lại cho tao. Chị Loan trả lời: - Thưa bà, vâng. Mẹ tôi hỏi: - Có muốn suy nghĩ lại thêm không? Nên nhớ là mày có toàn quyền giữ đứa bé nếu muốn, chứ chẳng cần phải làm theo tao. Tao thì có lý do riêng để làm. - Em biết. Nhưng cũng như bà, em cũng có lý do riêng của mình. Em sẽ uống. - Vậy thì tốt. Coi như chúng ta

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

đồng hội đồng thuyền. Vậy cất hộp thuốc đi rồi sửa soạn làm cơm. Mẹ tôi thở dài trong khi chị Loan cầm cái hộp lên rồi biến đi sau cánh cửa. Ông bà ngoại cũng lặng lẽ rút về cái góc mọi khi vẫn ngồi. Khi mọi người đã rời chỗ, tôi mới lên tiếng: - Mẹ ơi. Mẹ tôi hơi giật mình trước khi nhìn thấy tôi. Rồi mắt bà nhướng lên chờ đợi câu tôi hỏi. Tôi tiếp: - Chuyện gì thế hả mẹ. Mấy cái hộp gì thế? - Chả dính dáng gì tới con hết. Ngồi trên chiếc nệm, ông tôi chen vào: - Sao lại thế. Con không thể giải thích cho nó biết chuyện con làm hay sao? Đừng có như vậy. Con phải nói cho nó nghe về chuyện này. Lựa lời mà nói chứ đừng có gạt nó ra như thế. Nó đâu có ngu. - Ba! Ba đừng nên xía vào chuyện của con. Bà trả lời ông tôi một cách giận dữ rồi quay sang tôi: - Không có chuyện gì đâu con à. Mọi sự đều bình an. Mấy cái hộp này là để cho người lớn. Uống thuốc xong, mẹ sẽ khoẻ hơn và nhẹ nhõm hơn, chẳng sao đâu hiểu chưa. Tôi hỏi: - Thế còn em bé. Nó có làm đau em bé không? Mẹ tôi ngồi quì xuống sàn đất lạnh tưởng chừng như bà bị một luồng điện mạnh chạy qua làm cho bủn rủn khắp cả người. Rồi bà gượng dậy, quơ lấy hai vai tôi, nhấc bổng lên và gí vào sát bức tường sau lưng tôi. Bà cúi sát xuống mặt tôi, mắt ngang tầm mắt tôi và nghiến răng nói: - Thằng ranh con, mày biết gì về những viên thuốc. Nghe đây, nghe cho kỹ. Chẳng có đứa em bé nào trong bụng mẹ hết. Ai cũng nghĩ là mẹ có bầu nhưng rút cục là nhầm hết. Những viên thuốc này uống vào là cốt để lấy sức khoẻ mà nuôi cái lũ hay chõ mõm ăn hại là tụi bay đó. Nếu mà mày hở ra cho một ai biết thì tao giết. Rõ chưa? Và cầu Phật phù hộ, chớ có mở mồm hỏi han gì nữa nghe chưa! Bưng cái miệng lại. Tao không ưa cái thói như thế đâu. Chẳng cất nên lời, tôi gật lấy gật để và cảm thấy bờ vai bị bà xiết cứng được lơi ra. Suốt đêm hôm ấy, dấu vết do móng tay của bà để lại vẫn còn hằn lên những vệt đỏ bầm. Chương 7 Bóng đêm chụp xuống chúng tôi như một kẻ trộm tinh vi. Nhà bị cúp điện. Cả thành phố chìm trong bóng tối. Từ tầng trên bước xuống, chị Loan mang theo một cây nến trên tay. Bóng của chị chập chờn trên nếp tường khi chị đi ngang qua tầng hầm.

MONTREAL - OTTAWA

Bữa ăn tối, chị làm một dĩa thịt gà hấp với măng và rau cải xào. Bà tôi không ra bàn ăn mà chỉ nằm bất động trên nệm, mình đắp một tấm mền mỏng. Ông tôi thì ăn uống một cách khó khăn, trệu trạo như chẳng ngon lành gì. Mọi người còn lại ăn uống thật nhanh trong im lặng. Lúc tráng miệng, chị Loan bưng ra một dĩa chè chuối nhưng lại thiếu món nước cốt dừa để cho thắm vị. Mặc dầu vậy, em tôi và tôi vẫn thấy ngon miệng như thường. Sau bữa cơm tối, mẹ tôi chui vào phòng tắm đóng cửa lại còn chị Loan thì lui về nhà bếp ở tầng trên. Khi mẹ tôi trở ra, trông bà xanh rớt và có vẻ lo âu hơn thường lệ. Bà ngồi xệp xuống tấm nệm, tư lự cắn móng tay trong lúc chúng tôi cũng lo lắng lại gần bà. Nom thấy chúng tôi, Bà mỉm cười và giơ tay quơ lấy ngang lưng của em tôi, kéo nó vào lòng. Bà vuốt ve những sợi tóc mới nhuộm của nó, mắt nhắm lại mơ màng. Bà ngoại tôi xà tới, đối diện với cả ba người, hỏi một cách bâng quơ: - Con uống bao nhiêu rồi? Mẹ tôi đáp: - Hết trọi trơn! Bà tôi rên lên: - Ôi trời! Để làm cho mẹ tôi chú ý đến nó, thằng em tôi giơ tay đặt lên má của mẹ rồi nói: - Mẹ à. - Gì thế con? - Bao giờ thì chúng con ra ngoài kia chơi được? - Sắp, sắp rồi con. - Còn mẹ, mẹ thấy thế nào. - Mẹ không sao hết, còn con? - Con cũng vậy. Cám ơn mẹ. Sao hôm nay cu cậu lễ phép thế. Jimmy tiếp giọng đầy hy vọng. - Con ngủ với mẹ đêm nay được không? Con chả muốn nằm một mình đâu. - Nếu con muốn thì cũng được. Nhưng sao vậy? Giường của con cũng gần xịt giường của mẹ mà. - Con chả biết nữa. Nhưng mỗi lần tỉnh ngủ thì con sợ. Cho con ngủ bên cạnh mẹ, được không mẹ? Mẹ tôi trả lời giọng buồn tẻ, mắt nhắm lại, nom bà như người đang buồn ngủ: - Sao cũng được. Rồi nó hỏi tôi: - Còn anh Kiên có muốn ngủ chung với mẹ và em không? Nó nhìn thẳng vào tôi và chờ mẹ chấp thuận: - Có được không mẹ? Mẹ tôi trả lời hững hờ: - Nếu nó thích. - Chắc là thích rồi phải không anh Kiên? Tôi gật đầu. Thật ra tôi cũng hãi

MONTREAL - OTTAWA

hùng khi phải ngủ một mình, lúc tỉnh giấc trong đêm chỉ nghĩ đến chuyện không đâu. Jimmy và tôi chiếm mỗi người một chỗ bên cạnh mẹ tôi trên tấm nệm. Tôi choàng tay qua bụng mẹ và thấy bà ngủ thiếp đi. Rồi tôi lơ mơ nhìn bóng đêm trôi chậm chạp qua khung cửa sổ. Dưới sàn gần chỗ tôi nằm, ngọn đèn cầy vẫn còn cháy. Ánh sáng của nó chập chờn trong không khí tạo nên những hình ảnh quái dị trên bức tường giống như những quỷ thần dưới địa ngục có trong cuốn sách tô mầu mà trước đây các bà phước hay chuyền tay cho chúng tôi coi trong lớp giáo lý ngày chủ nhật. Vào khoảng bốn giờ sáng thì tôi choàng thức dậy trong tiếng la thất thanh đầy vẻ đau đớn. Căn hầm tối đen. Tôi nhẩy dựng lên và nhìn quanh để tìm mẹ tôi nhưng chỉ thấy có một tia sáng nhỏ le lói qua cánh cửa đang đóng kín mít nơi phòng tắm. Bên cạnh tôi, em Jimmy vẫn ngủ vùi, mình co quắp, hai đầu gối kề vào hai má, miệng vẫn còn mút ngón tay. Tôi đảo mắt ra xung quanh. Mối sợ hãi của tôi dâng lên. Tôi vừa sắp bật khóc thì ông ngoại đã trờ tới bên cạnh. Ông ôm lấy tôi vỗ về. Trong bóng tối, hơi thở của ông thoang thoảng mùi keọ Jolli Rancher. Tiếng ông thì thầm bên tai:

- Yên đi. Yên đi con. Mẹ sẽ không sao đâu. Đi vô ngủ với ông. Tôi hỏi: - Mẹ con làm sao vậy? - Chỉ đau bụng thôi. Không sao. Từ trong buồng tắm, tiếng kêu thét của mẹ tôi vang lên. Tôi nghe một tiếng động đổ xoà xuống sàn nhà như một chậu nước, tiếp theo là tiếng ngã sầm xuống đất. Thằng em tôi cựa mình, rồi mở choàng mắt ra, nó nhận thấy ngay là mẹ không còn nằm kế bên. Ông tôi với tay ôm nó vào lòng, thì thầm an ủi nó bằng những lời lẽ ông vừa nói với tôi. Trong vòng tay ôm ấp của ông, anh em tôi lắng nghe tiếng rên la phát ra từ phía sau cửa buồng tắm. Rồi có tiếng bà ngoại cất lên, đầy vẻ lo sợ: - Giúp bác đi Loan! Tao chịu hết nôỉ rồi, không có cách nào làm cho máu ngưng được. Chị Loan đáp: - Bà hãy để bà chủ nằm trên sàn. Xốc đứng lên như vậy chỉ tệ hơn mà thôi. Mẹ tôi nói: - Không nằm được đâu. Đau quá. Rồi lại có tiếng ộc ra và vật gì đụng xuống sàn. Ông tôi hỏi to, giọng đầy lo lắng: - Xảy ra chuyện gì thế? Nó có làm sao không hở bà? Có cần tôi giúp gì

không? - Không cần. Ông trông chừng mấy đứa nhỏ đủ rồi. Trong này tôi lo được. Chỉ cần làm sao cầm lại được máu thôi. Ông tôi nói: - Sao lâu thế. Tôi đi kêu bác sĩ đây. Bà tôi kêu lên: - Cái gì? Ông điên rồi hả. Đang giờ giới nghiêm, ông muốn chết hay sao mà đòi đi ra ngoài giờ này. Cứ ở đấy với lũ nhỏ đi. Chị Loan thất thanh: - Ối trời ơi! Bà tôi hỏi: - Cái gì thế? - Bụng cháu đang quặn lên, bắt đầu

đau. Chắc là tới lượt cháu rồi. Bà giúp cháu với. Cánh cửa buồng tắm bật mở, bà ngoại tôi ló đầu ra. Dưới ánh sáng của ngọn đèn cầy, trên tay bà đầy những vệt máu bầm lấp loáng. Bà nói với ông tôi: - Ông giúp tôi khiêng con nó ra. Ông tôi đứng dậy, quên cả cầm chiếc gậy, lảo đảo từ tấm nệm đi về phía nhà tắm. Một phút sau, bà tôi khiêng hai chân của mẹ. Thân hình mẹ tôi được quấn bằng những cái khăn lông mầu trắng nhưng đã sậm mầu vì đẫm máu. Ông bà tôi đặt mẹ tôi nằm xuống một cái nệm đối diện chỗ chúng tôi nằm. ¬¬ Xem tiếp kì sau

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

GÓC ĐỜI SỐNG

MONTREAL - OTTAWA

Những gì có thể làm tăng nguy cơ bị cháy nắng?

hông bôi kem chống nắng là điều duy nhất khiến bạn dễ bị cháy nắng hơn? Thực ra có nhiều lý do khác có thể làm tăng nguy cơ cháy nắng.

Một số sản phẩm chăm sóc da Alok Vij, bác sĩ chuyên về da tại Bệnh viện Cleveland (Mỹ), cho biết nhiều sản phẩm chống lão hóa và mụn trứng cá hoạt động bằng cách làm mỏng lớp da bên ngoài hoặc điều chỉnh việc sản xuất melanin, một sắc tố tự nhiên hoạt động như một rào cản chống nắng.

Tuy nhiên, nếu những sản phẩm này có chứa retinols hoặc vitamin A, a xít glycolic hoặc salicylic, hoặc hydroquinone, làn da có thể dễ bị tổn thương hơn bởi ánh nắng mặt trời. Nước hoa Bác sĩ Sonia Batra, nói trên tờ The Doctor, cho biết nước hoa có mùi thơm của hoa oải hương, tuyết tùng, hương thảo, gỗ bergamot và gỗ đàn hương thường chứa các hóa chất gây mẫn cảm, theo Reader. Khi những mùi hương này tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, chúng có thể gây kích ứng da và tăng sắc tố viêm. Một số loại thuốc Bác sĩ Batra cho biết một số loại thuốc uống trị mụn trứng cá, chẳng hạn như isotretinoin, có thể làm tăng đáng kể nguy cơ bị cháy nắng. Ngoài ra, một số thuốc chống trầm cảm, thuốc chống dị ứng, kháng sinh,

thuốc chống nấm và thuốc chống viêm đã được biết là gây ra chứng nhạy cảm. Chế độ ăn uống Thiếu hụt niacin (vitamin B3) có liên quan đến việc tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời, bác sĩ Alexis nói. Thịt, nấm, đậu phọng và ngũ cốc tăng cường đặc biệt giàu chất dinh dưỡng này. Mặt khác, các thực phẩm như chanh, cần tây và rau mùi tây có chứa một hợp chất nhạy sáng có thể dẫn đến các phản ứng giống như bị cháy nắng. Hệ miễn dịch bị tổn hại Điều kiện hoặc phương pháp điều trị ức chế hệ miễn dịch khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh ung thư da và tổn thương do ánh nắng mặt trời, Andrew Alexis, Chủ tịch khoa da tại Mỹ, cho biết. Ví dụ, các loại thuốc bao gồm liệu pháp ức chế miễn dịch để điều trị bệnh lupus nặng, bệnh vẩy nến hoặc các bệnh thấp khớp, hóa trị liệu hoặc HIV là thuốc ức chế hệ miễn dịch nên làm cho da dễ bị tổn thương hơn khi ngoài trời nắng. Quan niệm sai Bạn vẫn có thể bị tổn hại bởi ánh nắng mặt trời vào một ngày mát mẻ hoặc thậm chí nhiều mây. Tiến sĩ Batra cho biết vào những ngày nhiều mây, chúng ta có xu hướng từ bỏ kem chống nắng, nhưng có tới 80% tia nắng mặt trời vẫn có thể xuyên qua các đám mây. Bất kể

nhiệt độ, nên tránh ánh nắng mặt trời trong giờ cao điểm khi các tia mạnh nhất (trong khoảng từ 11 giờ sáng đến 3 giờ chiều) và thoa kem chống nắng hằng ngày, ngay cả khi trời u ám. Không bôi lại kem chống nắng Nên luôn luôn bôi lại kem chống nắng sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi, và cứ sau hai giờ là phải thoa lại. Bác sĩ Vij cho biết, sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên và bôi che phủ toàn bộ cơ thể. Bôi kem chống nắng quá muộn Bôi kem chống nắng ít nhất 30 phút trước khi đi ra ngoài, vì để nó có thời gian để ngấm vào da. Bạn cũng có thể mặc quần áo chống nắng để che chắn thêm. Không đeo kính râm Đôi mắt cũng có thể bị tổn hại bởi ánh nắng mặt trời, đặc biệt là khi ở hồ bơi hoặc bãi biển. Bác sĩ Vij nói rằng

ánh sáng chói lóa của nước làm tăng gấp đôi lượng tiếp xúc của mắt với ánh nắng mặt trời. Vì vậy, khi ngoài trời nắng nên đeo kính râm. Bỏ qua đôi môi Bác sĩ Batra cho biết, làn da mỏng trên môi có thể dễ dàng bị cháy nắng và đặc biệt dễ bị tổn thương tại các đường viền môi và nếp nhăn. Thoa kem dưỡng môi có chứa SPF để bảo vệ môi khỏi bị tổn thương do nắng. Tẩy tế bào chết vào buổi sáng Tiến sĩ Batra cho biết tẩy tế bào chết giúp bề mặt của các tế bào da chết tạo ra một hàng rào bảo vệ cho vùng da dễ bị tổn thương hơn bên dưới. Nhưng hãy thực hiện vào ban đêm và chắc chắn thoa kem chống nắng vào buổi sáng để bảo vệ da khỏi bị cháy nắng. V.Q (theo theo Reader)

Chết do dị ứng với kem đánh răng

ộ t c ô b é 11 tuổi đã tử vong khi bị dị ứng với kem đánh răng, một thứ hết sức gần gũi với trẻ em. Mẹ của em tin rằng câu chuyện xảy ra với con gái bà là điều mà mọi bậc phụ huynh nên biết. Bà Monique Altamirano có đứa con gái là bé Denise Saldate, 11 tuổi. Gia đình s ố n g ở t h à n h p h ố We s t Covina, bang California. Bé Denise bị chẩn đoán dị ứng với sữa khi mới 1 tuổi. Kể từ đó, gia đình thường xuyên đưa Denise đến khám bác sĩ để kiểm soát và phòng ngừa nguy cơ dị ứng cho bé. Trong lúc nuôi và chăm sóc con, bà Altamirano luôn đọc danh sách những thành phần

hợp chất có trong sản phẩm để tránh những chất mà con gái dị ứng. Với kem đánh răng, bà cũng làm tương tự và không thấy bất kỳ thành

phần nào liên quan đến sữa trong đó. Bà không thể ngờ có loại kem đánh răng khiến Denise bị dị ứng. Chính bác sĩ lại là

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

người kê cho cô bé để bảo vệ men răng. Loại, kem đánh răng này có chứa Recaldent, một thành phần có nguồn gốc từ protein sữa. Thành phần Recaldent được in ở mặt trước và sau tuýp kem. Tối 4/4, sau khi đến khám bác sĩ, bé Denise về nhà và đánh răng bằng loại kem mới. Lúc ấy, Denise đánh răng với người chị gái 15 tuổi. Tuy nhiên, Denise sau đó đã khóc ngay khi dùng kem rồi chạy vào phòng mẹ. Cô bé biết rằng mình đã bị dị ứng. Môi Denise tím tái. Bà Monique bế con lên giường và gọi ngay cấp cứu. Dị ứng nghiêm trọng khiến Denise bị nghẹt thở. Bà Monique đã cho con hít thuốc trị hen suyễn để dễ thở.

Nhân viên cấp cứu cũng hướng dẫn bà thực hiện hồi sức tim phổi qua điện thoại trong lúc chờ xe cấp cứu đến. Denise sau đó được đưa đến bệnh viện. Tuy nhiên, cô bé đã không quá khỏi do dị ứng quá nghiêm trọng đã dẫn đến sốc phản vệ. Bà Monique và gia đình muốn chia sẻ với các bậc phụ huynh, nhà trước và mọi người đang có người thân, bạn bè bị dị ứng để có thể đề phòng và kiểm tra kỹ lưỡng thành phần của các sản phẩm, ngay cả khi với những thứ tưởng như không liên quan gì đến bệnh dị ứng. N.Q (theo Daily Mail)

MONTREAL - OTTAWA

Ăn chất béo thế nào để khỏe mà không tăng cân?

hất béo thường bị cho là có hại cho sức khỏe và gây tăng cân. Thật ra, chất béo cần cho trí não, không phải là kẻ thù của những người muốn giảm cân, ngược lại, nếu biết ăn đúng cách và vừa phải thì chất béo có thể giúp giảm cân. Cơ thể cần một chế độ ăn uống cân bằng với tất cả chất dinh dưỡng quan trọng, từ protein, carbohydrate đến chất béo. Vấn đề quan trọng là ăn loại chất béo nào và phải ăn với số lượng không quá nhiều, Chỉ cần là loại chất béo lành mạnh, nạp với một lượng calo vừa phải và cơ thể không mắc các bệnh về chuyển hóa thì mọi người hoàn toàn có thể ăn chất béo, Popsugar dẫn lời bác sĩ người Mỹ Avigdor Arad. Loại chất béo lành mạnh mọi người nên ăn là chất

béo không bão hòa. Loại này gồm chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa. Chất béo không bão hòa đơn có nhiều trong trái bơ, dầu ô liu, các loại hạt và dầu thực vật. Trong khi đó, chất

béo không bão hòa đa có nhiều trong cá hồi và quả óc chó. Một loại chất béo khác là chất béo bão hòa, có nhiều trong các thực phẩm có nguồn gốc động vật như thịt, mỡ.

Ăn nhiều loại chất béo này sẽ làm tăng nồng độ cholesterol xấu trong máu và gây nhiều bệnh nguy hiểm. Cơ thể người bình thường không nên nạp loại chất béo này không quá 10% nhu cầu calorie hằng ngày của cơ thể,

theo khuyến nghị của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA). Điểm mấu chốt của vấn đề là phải ăn đúng loại chất béo lành mạnh. Chỉ cần ăn loại chất béo này thì dù chúng chiếm phần lớn khẩu phần ăn hằng ngày thì người ăn vẫn có thể sống khỏe mạnh, bác sĩ Arad nói. Mỗi người có một nhu cầu năng lượng khác nhau nên lượng chất béo họ cần mỗi ngày cũng khác nhau. Chuyên viên dinh dưỡng khuyên nên ăn lượng chất béo chiếm 20% - 35% của lượng calorie nạp vào mỗi ngày. Nghĩa là khoảng 44 grams tới 77 grams chất béo mỗi ngày nếu như cơ thể cần 2,000 calorie. Một vấn đề mọi người cần lưu ý là dù ăn chất béo thế nào thì tổng lượng calorie mỗi ngày phải vừa đủ, tránh dư thừa calorie. u

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |

CÂU CHUYỆN THẦY LANG

MONTREAL - OTTAWA

Cung cấp nhiên liệu cho cơ thể BS NGUYỄN Ý ĐỨC

Calorie là gì?

Về phương diện dinh dưỡng cho cơ thể, số năng lượng hoặc calorie của thực phẩm được đo bằng kí lô, nhưng tiền tố (preﬁx) kilo đã được bỏ. Đơn vị quốc tế của năng lượng là joule. Một calorie bằng 4.184 joule. Mỗi loại thực phẩm cung cấp một số năng lượng khác nhau, và như vậy có các calorie không giống nhau.Chất béo cho 9 calorie trên một gram, và chất carbohydrate cũng như chất đạm cung cấp 4 calorie trong khi đó nước và các chất sơ không có calorie nào. Do đó thực phẩm giầu chất béo có nhiều calorie nhất và các thực phẩm nhiều chất sơ và nước như các rau tươi đều có rất ít calorie. Trong đời sống hàng ngày, rất khó để đánh giá con số chính xác của calorie trong thực phẩm mà quý vị ăn hoặc số lượng đúng của calorie mà quý vị dùng.Tuy nhiên, có những họa đồ ghi phỏng chừng số lượng calorie trong các thực phẩm đặc biệt, và số ước tính là bao nhiêu calorie mất đi trong các sinh hoạt như đi bộ, chạy, làm công việc nhà và đánh máy chữ trên bàn phím. Calorie cũng có thể giúp để giảm sức nặng. Mỗi một pound của cơ thể bằng 3.500 calo. Nếu mỗi ngày của một tuần lễ mà quý vị tiêu thụ 500 calorie ít hơn là số lượng tiêu dùng, quý vị sẽ mất khoảng 2.2 kilo. Nếu trong một năm, quý vị ăn 100 calories nhiều hơn số lượng đốt đi, quý vị sẽ lên khoảng 5.4 kilogram. Thực phẩm nào nên ăn mỗi ngày để có dinh dưỡng tốt?

Quý vị cần năng lượng không những để bổ củi hoặc chạy đường dài 42 cây số mà còn cần để coi truyền hình và ngay cả để ngủ. Không có năng lượng, tim sẽ ngưng bơm máu; tất các các sinh hoạt đều dừng lại và tế bào sẽ chết. Trong khi thảo mộc lấy năng lượng từ mặt trời, con người có năng lượng nhờ ăn thực phẩm. Thực phẩm gồm ba thành phần chính: chất đạm, carbohydrates và các chất béo. Nó cũng có nhiều sinh tố và các khoáng chất. Các chất sau này giữ vai trò quan trọng trong các phản ứng hóa học của tế bào. Khi thịt nạc chỉ là chất đạm, rau chỉ có carbohydrate, và các dầu thuần túy chỉ có chất béo, thì đa số các thực phẩm lại là hỗn hợp của ba

chất dinh dưỡng. Chất đạm là các chất sinh tử để tạo ra các tế bào của cơ thể và cần để tăng trưởng và tu bổ các tế bào cũng như sản xuất các kích thích tố và các diêu tố. Carbohydrates và chất béo là nguồn chính để cung cấp năng lượng. Chất béo cũng hoàn tất nhiệm vụ trong việc dự trữ năng lượng và dùng trong việc cách nhiệt. Nếu ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau, chế độ dinh dưỡng sẽ cân bằng và có đầy đủ tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết. Sau đây là bảng hướng dẫn để quý vị lựa một chế độ dinh dưỡng cân bằng: - Nhóm 1: Trái cây và rau: 4 hoặc nhiều hơn servings mỗi ngày. - Nhóm 2: Bánh, ngũ cốc và các loại hạt khác: 4 hoặc nhiều hơn servings mỗi ngày. - Nhóm 3: Sữa các loại: người lớn 2 servings mỗi ngày, trẻ em thì 3 hoặc 4 servings một ngày. - Nhóm 4: Cá, thịt, trứng và rau cần 2 servings mỗi ngày. Xin nói rõ hơn về serving. Serving Size có thể hiểu là một phần ăn theo quy định (hay một xuất ăn), có chứa số lượng calo nhất định. Ví dụ, một phần cơm hay mì là nửa bát, cách tính calo theo phần ăn là để giúp người sử dụng biết lượng calo khi tiêu thụ, đặc biệt là calo từ mỡ. Ví dụ, một túi khoai tây chiên có chứa 150 calo/phần ăn, nhưng cả túi này là 3 phần ăn, nghĩa là có chứa tới 450 calo. Một ngày cần bao nhiêu chất đạm?

Những phần rắn chắc ở trong cơ thể của quý vị gồm có ba phần tư là chất đạm. Mỗi ngày, cơ thể cần từ 20 tới 30 grams chất đạm để tạo ra các chất hóa học ngõ hầu sự sống được duy trì. Ít nhất mỗi ngày quý vị phải tiêu thụ số chất đạm như vậy. Theo cơ quan y tế, mỗi ngày cần 44 gram chất đạm đối với người nữ và 56 gram cho người nam. Một ly sữa có 8 gram chất đạm, một quả trứng có 6 gram và một miếng thịt gà ở ngực có 52 gram chất đạm. Thế nào là chất đạm có giá trị cao?

Chất đạm gồm có nhiều amino acids. Đa số của 22 chất đạm đó được tổng hợp ở gan nhưng 8 amino acids phải được ăn hàng ngày. Tám chất này

| No 687 | THỜI BÁO MONTREAL | 25/05/2019

gọi là các amino acids cần thiết. Thịt, trứng, sữa và các thực phẩm động vật có 22 amino acids và là nguồn gốc của các chất đạm có giá trị cao. Bởi vì chúng thiếu một hoặc nhiều hơn amino acids, chất đạm ở thảo mộc được gọi là không đầy đủ. Nhưng nếu một kết hợp của thảo mộc được dùng mỗi ngày vào một bữa ăn, chúng sẽ bổ túc cho nhau và cung cấp đầy đủ chất đạm. Gạo và các loại hạt đậu hoặc ngô và đậu đỏ là những thực phẩm bổ sung. Cần tiêu thụ bao nhiêu chất béo mỗi ngày?

Đa số dân chúng của các quốc gia kỹ nghệ tiêu thụ quá nhiều chất béo. Các nhà dinh dưỡng giới hạn một chế độ dinh dưỡng gồm có 10 tới 15 phần trăm là chất đạm, 55 phần trăm là chất carbohydrates và 35 phần trăm là chất béo. Đa số các nhà dinh dưỡng khuyên nên giới hạn dùng không những chỉ chất béo tổng quát mà cả chất béo bão hòa. Đó là các chất béo của thực phẩm động vật và được coi như làm tăng chất cholesterol trong máu và có thể tăng rủi ro của bệnh tim. Chất béo đa bất bão hòa do gia cầm, cá, và các loại rau cung cấp và được coi như hạ cholesterol. Tuy nhiên vấn đề cholesterol rất phức tạp và vai trò của nó trong chế độ dinh dưỡng cũng chưa biết rõ. Nếu các cháu bé chọn thức ăn liệu chúng có ăn những gì tốt cho chúng?

Quý vị đã sửa soạn một bữa ăn ngon và cân bằng gồm có thịt gà tây và các loại rau sống còn tươi, nhưng cháu bé nhất định chỉ muốn ăn bánh kẹp với bơ đậu phọng. Hoặc chỉ ăn thịt gà tây. Chuyện này rất thường xẩy ra và quý vị lo lắng về vấn đề dinh dưỡng của chúng. Xin quý vị đừng băn khoăn. Nếu các cháu bé có kén ăn, quý vị có thể an tâm biết rằng thiếu dinh dưỡng ở chúng ít khi xẩy ra vì sở thích nhất thời. Có những cháu được sinh ra với sở thích ăn của ngọt và thích ăn kem hơn là rau broccoli. Sau đây là cách giải quyết vấn đề: hãy đề nghị với các cháu nhiều lựa chọn về bữa ăn bổ dưỡng. Trong khi dinh dưỡng đúng là vấn đề sinh tử để cho các cháu lớn, một chế độ dinh dưỡng cân bằng có thể thực hiện được trong một thời gian lâu chứ không phải ở mỗi bữa ăn. 

MONTREAL - OTTAWA

25/05/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 687 |