Thoibao Toronto7 2602-1 by thoibaohouston

SATURDAY

ISSUE 2602

THá»¨ 7 JAN 05 2019 PUB Agreement N0 40009120

THE VIETNAMESE NEWSPAPER - www.THOIBAO.COM R

Toronto thoibao.com

I s s u e 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO |

0 5 / 0 1 / 20 1 9

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

Toronto thoibao.com

I s s u e 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO |

0 5 /0 1 /2 0 1 9

TIN BẮC MỸ Toronto

MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN

QUAÛNG CAÙO -

Lynn (Phụng) Lâm

John Nguyen

Melissa Huỳnh

121

Keng Pham

Nguyễn Mỹ Linh

Lê Quốc Tuấn

Steven Hiền Trần

Mark Tran

Kim Hoa Lưu

Mây V.Nguyễn-CPA,CA

TaxCare Luân Lê CPA

Sương Phan

Mike Phan

Tany Thanh Le Ly

Nancy Nguyễn-Thọ Lê

111

Thắng Đỗ

Nguyễn Bá Thành

113

ASTROLOGER - BÓI TOÁN Phong Thủy Gia Đạt La

World Renowned Psychic 106

ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Huong Law Office

Lily Nguyễn Trần

Phan Tấn Thiện

Steven Le

109

Trương Tấn Hùng

AUTO BODY - GLASS - REPAIR 187 Weston Auto Repair

ACME Auto Centre

Active Green+Ross Auto

AMC Auto Mechanic

Highlight Auto Collision

Nhien Phat VN Auto

Omega Auto Body

Paul’s Auto Service

Rutherford Transmission

TACH Automotive

Vina Auto Repair

Trần Diệu Trinh Trần Thiện

Northwest Lexus

Number 7 Honda

Ready Honda

BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Lăng Skin Care

Mỹ Hương Young & Beauty Spa

95 103

CATERING Bếp Nhã Trần

119

DENTIST - NHA SĨ Hoàng Bảo-Châu Sophia

Lê Thế Nghị

Nguyễn Thanh Nhàn

Phạm Tiến Lộc

Phí Thịnh Long

Sharon Nguyễn

Tom Mạnh Nguyễn

Trần Công Minh

Trần Hiếu Liêm

Trương Văn Bé

Văn Xuân Hội

Võ Châu Bảo

EMPLOYMENT - TUYỂN NGƯỜI Connect Staffing Serv.

109

Explore Employment Agency

Phú Nguyễn

Quang Nguyễn

JEWELLERY - TIỆM VÀNG

Bế Minh Đức

Billy Triệu-Công Triệu Goldhar & Associates

21 105

Linh Nguyễn

Nancy Truong

Phong (Vincent) Su

Phượng Cao

Tiến Nguyễn

Tony Trần

Trans Asian

LEGAL - PHÁP LÝ Bond Legal Services Injury Claims Network

160

Lá Phong Immigration

Le Immigration

MONEY EXCH - CHTIỀN - NGOẠI THƯƠNG Kim Phượng Video

Mini Cash Mart

Sexy Nails

OPTICAL - MẮT KIẾNG ABC Optical

45 47

Eye-Q Vision

153

Fresh Eyes Optical

101

TN Optical Vina Vision Optical You & Eye Optical

99 155 79

OPTOMETRIST - ĐO MẮT Chánh Ngô

Lý Gia Khương

Vũ Thuỳ Oanh

PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY J.C. Pharmacy

Lily Pharmacy

Nam Pharmacy

Pacific Pharmacy Miss.

Wellcare Pharmacy I.D.A.

PHYSIOTHERAPIST - TRỊ LIỆU V. LÝ Foot Specialist-Lương.T.Ái 41 Orthotic Comfort Inc.

PRINTING - NHÀ IN Forever Printing & Signs

143 P/U- “Võ Thị Lệ Thủy”

141

PUBLIC ANNOUNCEMENT THÔNG BÁO CĐ dShopping-All Products

133

dShopping-Bài Viết Haed FX

104

Tommy Ly

Hảo ĐNH Thời Báo 2019

Hyatt Furniture Club

P & S Furniture

Paramount Furniture

Ulti - Matt Inc.

HEARING AIDS - TRỢ THÍNH Lifetime Hearing Centre

Trợ Thính Life Care Hearing 77

HERBALIST - ĐÔNG Y Châm Cứu Đông Y

115

dShopping-SureMeal

160

Huynh Cervifor-Nhung Nai

Y Sĩ Lưu Bình

INSURANCE - BẢO HIỂM Bành Ngọc Muội-Ampex

Đăng Nguyễn

Hoàng Nga

Jennifer Phương Nguyễn

Lợi Nguyễn - Allstate

Zin Nguyễn

RESTAURANT-CAFE Bánh Cuốn Thanh Trúc

Bún Bò Huế

Chay Hoa Đăng

115

Cơm Phở Thế Kỷ

Cơm Tấm 168

Dynasty House Seafood

Hủ Tiếu Nam Vang Hồng Phát

Mama’s Tofu

Nhà Hàng Bò 7 Món Nhà Hàng Buddha Chay

67 109

Phở Ao Sen

Phở Chay 88

119

Phở Con Bò

Phở Lam

Phở Linh

Phở Mì Việt Hoa

Phở Queen City

Phở Rùa Vàng - Miss.

Phở Tiến Phát

Phở Tiến Thành

Phở Vaughan

109

Phở Việt Express

Phở Weston

Phố Xưa

Picko Lime Cuisine

SERVICES - DỊCH VỤ B2A Learning Center Co-op Tiêu Dao

91 102 19

139

dShopping-Mủ Trôm Vĩnh

William Nguyễn

Green Furniture

Van Group - Du Học

Ted Ang-RBC Mortgage

125

Việt Nguyễn Wendy Uyên Lê

Viet Link Communication

154

Nhà Quàn Glen Oaks

129

C/P- “Bà Vương Thúc Huy”

dShopping-LeSean Products

FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ

Trung Lý

PRIVATE ANNOUNCEMENT TANG SỰ, HỶ SỰ

127

DT Jewellery

Mai Táng Quốc Tế-SCI

Thanh Phạm

Robert Huynh

FUNERAL - NHÀ QUÀN

Sơn Nguyễn-Huy Nguyễn

Alena Fine Jewellery

P/U- “Nguyễn Thanh Hải”

All Debt Solutions

21 111

Vy To

FINANCIAL - TÀI CHÁNH

Nguyễn Viết Tốn Phan Chánh Nghĩa

57 2

Gian Hàng Thời Báo-HCT 2019

156

HNV-Hội Chợ Tết CĐ 2019 158 Phiếu Đặt Mua Báo Dài Hạn TB Tử Vi Niên Giám 2019 Tech Solutions Tết Gala 2019 Thoi Bao App Thời Báo New Media Thông Báo UNO IP TV Box

127 26 134 1 106 82 75 136

REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Ann Vương

Brian Quang Lâm

Danny Huy Nguyễn

Dean Trần

Dzung Lily Trần

Đức Dũng Nguyễn

Hồ Trọng Bích

Hứa Tấn Khánh

Huỳnh Hữu Tỷ

Jason Ang

Jimmy Hoàng Lê

SIGNS - BẢNG HIỆU New Signs & Services

102

Signs2go.ca

SUPERMARKET - SIÊU THỊ Bến Thành

Quốc hội Hoa Kỳ tái triệu tập nhưng không có dấu hiệu mở cửa chính phủ

117

Trương Phát Tài (Tony)

BT Optical

AUTO SALES - BÁN XE

62 123

th o ib a o .c o m

107

Btrust Supermarket

159

Nations Fresh Foods

135

Oceans Fresh Food

131

Pacific Market

157

SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP Buffalo Cook Ware

Classique Beauty Supply

CM Nails&Beauty Supply

Jessica Nail Supplies

uốc hội Hoa Kỳ tái triệu tập trong ngày 2/1 mà vẫn chưa có dấu hiệu nào về một kế hoạch khả dĩ có thể chấm dứt tình trạng chính phủ bị đóng cửa một phần- đã kéo dài 12 ngày qua. Cả Thượng viện lẫn Hạ viện nước này đều trở lại làm việc sau kỳ nghỉ đón năm mới và sẽ họp để đánh dấu ngày cuối cùng của Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát năm 2017-2018, một năm có nhiều sự chia rẽ sâu sắc giữa hai đảng. Vào ngày 3/1, đảng Dân chủ bắt đầu nắm quyền kiểm soát Quốc hội cho nhiệm kỳ 2019-2020, đảng này đã lên kế hoạch để thông qua một gói chi tiêu gồm hai phần nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ. Tuy nhiên, triển vọng thành công của kế hoạch này không mấy sáng sủa ở Thượng viện, nơi đảng Cộng hòa duy trì thế đa số, bất chấp trước đó các thành viên Đảng Cộng hoà

đã thông qua các biện pháp tương tự tại diễn đàn Thượng viện hoặc trong các ủy ban Thượng viện, nhưng sau đó lại trở về hàng ngũ để ủng hộ yêu cầu của ông Trump đòi tài trợ cho bức tường dọc biên giới giữa Mỹ và Mexico. Kế hoạch này dọn đường cho cuộc chiến lớn đầu tiên tại Quốc hội mới giữa các thành viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện do bà Nancy Pelosi lãnh đạo, và Thượng viện do Lãnh đạo khối đa số thuộc đảng Cộng hòa, Mitch McConnell, dẫn đầu. Tổng thống Trump, thuộc đảng Cộng hòa, khai hỏa vụ đóng cửa chính phủ bắt đầu từ ngày 22/12 khi ông khăng khăng đòi 5 tỷ USD để xây bức tường biên giới như một phần trong bất kỳ gói chi tiêu nào. Ông Trump coi bức tường biên giới là điều thiết yếu để kiềm hãm di dân bất hợp pháp, lặp lại lập trường đã đưa ra trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống năm 2016.

Kế hoạch của đảng Dân chủ ở Hạ viện không bao gồm 5 tỷ USD tiền tài trợ mà Tổng thống Trump đòi hỏi. Ông McConnell tuyên bố các thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện sẽ không thông qua một kế hoạch chi tiêu không được sự ủng hộ của Tổng thống Trump. “Rất đơn giản: Thượng viện sẽ không gửi bất cứ gì đến Tổng thống mà ông ấy sẽ không ký,” phát ngôn nhân của ông McConnell nói. Gói chi tiêu của đảng Dân chủ sẽ đặt Tổng thống Trump và các thành viên đảng Cộng hòa vào thế khó. Nếu họ khước từ các dự luật chi tiêu cho các bộ không liên quan đến an ninh biên giới, thì các thành viên đảng Cộng hòa bị xem như đang bắt làm con tin các cơ quan liên bang đó và khoảng 800.000 công chức chính phủ, chỉ vì ông Trump muốn xây một bức tường mà các thành viên đảng Dân chủ cho là sẽ không có hiệu quả và không thực tế. u

Kimmy Skincare

121

Monument Direct

127

Nina Nail Supplies

Nurture Growth Bio Fertilizer 4 Pacific Range Hood

Piano Depot

Sakura Turbo Hood

TJ Home Medical Equipment 115

TAILOR - TEXTILE - NHÀ MAY Cash One Hour Cleaners

TRAVEL - DU LỊCH Advance Travel & Tours

Hai Van Travel

K & K Travel Agency

Trans Asian Travel Transcontinent Travel

6 21

Vietnam Travel Centre

Vikit Tours

VIDEO STORE - TIỆM BĂNG Châu Video

05/01/2019 | TH

| thoibao.com

ssue 2602

TIN BẮC MỸthoibao.com Toronto

Nông nghiệp Canada sẽ phát triển mạnh nhờ hiệp ước hợp tác liên Thái Bình Dương

Một người Việt bị tố cáo là bác sĩ giả

Hiệp hội những nông gia Canada, CAFTA, đã cho biết là với thỏa ước hợp tác mậu dịch liên Thái Bình Dương vừa ký kết, sẽ giúp cho sự phát triển của nền kỹ nghệ nông nghiệp ở Canada. Theo Brian Innes, chủ tịch hiệp hội CAFTA thì thỏa ước hợp tác mậu dịch với các quốc gia vùng Á Châu- Thái Bình Dương sẽ tạo những cơ hội giúp các nông gia Canada bán thêm được những nông phẩm ra nước ngoài, có lợi thế hơn nông gia của các quốc gia không phải là thành viên, nhất là những nông gia Hoa Kỳ. Cũng theo ông Brian Innes thì số nông phẩm mà Canada xuất cảng hàng năm lên

Theo những tin tức loan báo hôm 27 tháng 12, cơ quan y tế thành phố Vancouver, the Vancouver Coastal Health cho biết là ông Asten Nguyễn Phong Nguyễn, hay còn được gọi là “bác sĩ Nguyễn Nguyễn” không phải là bác sĩ làm việc cho các cơ quan y tế hay các bệnh viện trong thành phố Vancouver. Theo những lời tố cáo thì ông Phong Nguyễn này đã tự nhận là bác sĩ giải phẫu của bệnh viện Vancouver General. Ông “bác sĩ “ này cũng quảng cáo là ông ta có y viện giải phẫu và nhận bệnh nhân, và ai muốn được giải phẫu thì phải trả tiền mặt trước. Cơ quan y tế thành phố Vancouver cũng nói là ông này không phải là nhân viên của bệnh viện thành phố, cũng không phải là bác sĩ có ghi danh với hiệp hội các bác sĩ tỉnh bang British Columbia.

đến 58 tỷ dollars và với thỏa ước CPTPP vừa ký kết, số thương vụ hàng năm có thể gia tăng thêm 2 tỷ dollars. u

Trận bão tuyết lớn bao phủ vùng Đại Tây Dương

Một trận bão tuyết lớn đã bao phủ tỉnh bang Newfoundland ở vùng Đại Tây Dương trong hôm thứ tư ngày 2 tháng 1.

Theo những báo cáo thì số lượng tuyết rơi trong ngày thứ Tư ở nhiều nơi trong tỉnh bang Newfoundland đã lên đến 42 cm. Các phương tiện đến tỉnh bang này chỉ bằng hai đường duy nhất là đường hàng không và đường biển đã bị đình trệ, với hàng loạt những chuyến bay đi và đến khỏi phi trường thành phố St John’s đã bị hủy bỏ. Các công sở , các trường học và nhiều cơ sở thương mại ở thành phố St John’s đã đóng cửa trong ngày thứ Tư. u

I s s u e 2602 | thoibao.com | TH I BÁ |

0 5 /0 1 /2 0 1 9

Và như thế ông Phong Nguyễn không có quyền làm việc như một bác sĩ ở tỉnh bang B.C. Cơ quan y tế thành phố cũng khuyến cáo những người nào đã đặt tiền cọc cho ông Phong Nguyễn thì nên thông báo ngay cho cảnh sát. u

Ông Asten Nguyễn Phong Nguyễn

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

TINToronto VIỆT NAM thoibao.com

Năm ngoái có ít nhất 11 người chết trong đồn công an Cái chết của anh Nguyễn Minh Sang, qua đời tại bệnh viện Chợ Rẫy hôm 23/12/2018, sau vài tiếng bị giam giữ trong trụ sở Công an phường 2, quận Tân Bình TPHCM là trường hợp mới nhất liên quan đến Vấn nạn người dân chết trong đồn công an Việt Nam năm 2018, nâng con số nạn nhân lên 11 trong năm qua. Báo chí Việt Nam không tổng hợp về con số nạn nhân chết trong nhà tạm giam, nhà tạm giữ của công an trong những năm qua, chỉ duy nhất một báo cáo của Bộ Công an hồi năm 2015 về số người chết trong 3 năm từ 2011-2014 cho thấy, đã xảy ra 226 vụ chết trong đồn công an. Nguyên nhân tử vong các trường hợp này được Bộ Công an VN đưa ra là do bệnh lý và do tự sát. Trong các trường hợp phơi bày trên mặt báo trong năm nay, có 6 người được cho là tự tử hoặc tự ngã dẫn đến tử vong, và các vụ này phần lớn đều rơi vào trạng thái im lặng, người nhà nạn nhân ít khi có ý kiến trên mặt báo.

Khởi đầu năm 2018, báo Tuổi trẻ online đưa tin về một nạn nhân không nêu danh tính “treo cổ tự tử” trong Trụ sở Công an xã Trường an, thành phố Vĩnh Long hôm 11/1. Hôm 5/6, tại nhà tạm giữ Công an thành phố Cà Mau, nghi can Nguyễn Việt Khoa (31 tuổi) chết trong tư thể treo cổ sau khi bị bắt vì chống người thi hành công vụ. Một trường hợp mà báo chí Việt Nam không đề cập đến là ông Hoàng Tuấn Long sinh năm 1979 tại Hà Nội tử vong vào ngày 21/8 sau khoảng 1 tuần lễ giam giữ tại Trại tạm giam số 1, Công an thành phố Hà Nội. Khi pháp y quân đội khám nghiệm tử thi, gia đình cho RFA biết nạn nhân bị gãy 4 xương sườn, tuy nhiên công an phường Thổ Quan, quận Đống Đa nói với Đài Á Châu Tự Do người này cắn lưỡi tự tử và bị bắt khi có nghi vấn tàng trữ ma túy. Gia đình nạn nhân nhiều lần yêu cầu giấy khám nghiệm tử thi và gửi đên đề nghị khởi tố vụ án nhưng các cơ quan im lặng trước đòi hỏi này.

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Trong vụ bà Huỳnh Thị Nhung em dâu của nhà báo Hoàng Khương, cựu phóng viên báo Tuổi Trẻ bị cho là “tự đâm kéo vào cổ” tử vong sau khi được đưa về trụ sở Công an thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa hôm 13/10, cho đến nay các cơ quan chức năng vẫn chưa khởi tố vụ án. Theo luật sư Võ An Đôn, người bảo vệ quyền lợi cho 3 trường hợp nạn nhân chết trong trại tạm giam, tạm giữ các năm vừa qua cho hay, rất khó để những người bị giam có thể tự kết liễu đời mình. “Người ta muốn lấp liếm sự thật đi, ví dụ như những vụ mà tôi làm thì trước đó cơ quan chức năng cho biết tự tử, nhưng khi báo chí vào cuộc, dư luận

ầm ầm lên thì người ta cho biết là bị đánh chết, chứ trước đó người ta vẫn nói là nạn nhân tự từ. Thực sự mà nói thì không ai vào đó mà tự tử được hết, một cái phòng giam ít nhất có 2, 3 người trở lên làm sao mà tự tử được, có gì đâu mà tự tử. Cho nên tôi nghĩ là không bao giờ có trường hợp đó (tự tử). Bên cơ quan điều tra nếu mà công bố sự thật thì phải khởi tố, nếu khởi tố thì phải đi tù nhiều. Không có cách nào nói nên nói tự tử là an toàn nhất!” - Luật sư Đôn khẳng định. Theo luật sư Võ An Đôn, 3 trường hợp ông nhận bào chữa, bảo vệ quyền lợi của nạn nhân bị chết trong đồn công an, ông đều yêu cầu tòa án xử những người gây ra cái chết với tội danh “giết người” nhưng tòa từ chối và thường xử theo cáo buộc “dùng nhục hình” với mức án nhẹ hơn. Các tổ chức xã hội dân sự và nhân quyền quốc tế đánh giá tình trạng công an sử dụng bạo lực đối với người dân đang trở nên tràn lan tại Việt Nam hiện nay. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

Toronto thoibao.com

I s s u e 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO |

05 / 01/ 2 019

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

TINToronto VIỆT NAM thoibao.com

Không lên án luật An ninh mạng VN, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Anh bị chỉ trích

Ông Mark Field, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Vương quốc Anh

Theo The Guardian hôm 2/1/2019, ông Mark Field, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Vương quốc Anh phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bị chỉ trích vì không lên án luật An ninh mạng có hiệu lực một ngày trước khi ông này đến thăm Việt Nam. Ông Mark Field đã đến Việt Nam hôm 2/1/2019 và gửi một tweet nói rằng tự do truyền thông “sẽ giúp Việt Nam nhận ra tiềm năng to lớn của đất nước”. Ông Field cũng cho biết Vương quốc Anh sẽ tăng cường hợp tác về an ninh mạng với Việt Nam. Kể từ năm 2015, Anh đã bán cho Việt Nam gần 5 triệu

bảng các thiết bị viễn thông có công năng ‘nghe lén’. Cũng theo The Guardian, ông Andrew Smith, phát ngôn viên của Chiến dịch chống buôn bán vũ khí cho rằng các thiết bị viễn thông ‘nghe lén’ đặc biệt “nhạy cảm” khi vào tay các quốc gia độc tài. Lên tiếng về các bình luận của ông Field, ông Phil Robertson, phó Giám đốc Phân Ban Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch), cho biết không có cơ sở chắc chắn nào để tin rằng Việt Nam sẵn sàng chấm dứt đàn áp tự do ngôn luận và xã hội dân sự. Trong thực tế ở Việt Nam không tồn tại tự do báo chí vì chính phủ kiểm soát tất cả các phương tiện truyền thông trong nước. Mạng xã hội là nơi thể hiện tự do thông tin nhưng luật An ninh mạng lại được sử dụng như một công cụ để truy tố những người lên tiếng trên mạng xã hội. Vương quốc Anh nên công khai yêu cầu hủy bỏ luật An ninh mạng và đảm bảo rằng không có chương trình nào của chính phủ Anh có thể để tạo điều kiện cho việc đàn áp tự do internet. 

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Việt Nam nhận xe tăng T-90S đầu tiên do Nga sản xuất Việt Nam vừa nhận lô hàng xe tăng chiến đấu T-90S đầu tiên từ phía Nga. Army News ngày 3 tháng 1, cho biết ít nhất 32 chiếc xe tăng chiến đấu T-90S đã được giao cho Việt Nam Tr ư ớ c đ ó , v à o t h á n g 7/2017, thông tấn xã TASS của Nga loan tin Công ty Uralvagonzavod của Nga sẽ cung cấp tổng cộng 64 xe tăng chiến đấu T-90S cho Quân đội Việt Nam. Dự kiến hợp đồng này sẽ được hoàn thành trước cuối năm 2019.

Xe tăng T-90S sẽ thay thế số tăng T-55 cũ của quân đội Việt Nam. Đơn đặt hàng xe tăng chiến đấu T-90S như vừa nêu được thực hiện vào khi Việt Nam đang tăng cường chú ý đến khả năng không chiến và hải chiến trong tình hình Trung Quốc gia tăng bành trướng tại khu vực Biển Đông. Việt Nam từ trước đến nay là một bạn hàng lớn mua vũ khí của Nga từ các loại chiến đấu cơ cho đến tàu ngầm. 

Xe tăng T-90S

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

TINToronto VIỆT NAM thoibao.com

Hơn 110 người chết vì tai nạn giao thông dịp Tết Dương lịch Thống kê cho thấy trong 4 ngày nghỉ Tết Dương lịch 2019, cả nước đã xảy ra gần 150 vụ tai nạn giao thông khiến hơn 110 người chết, trung bình có khoảng 28 người chết mỗi ngày. Truyền thông trong nước loan tin hôm 1/1/2019 trích số liệu vừa được công bố của Ủy Ban An Toàn Giao Thông Quốc Gia và Cục Cảnh Sát Giao Thông, Bộ Công an cho hay. Cụ thể, Ủy Ban An Toàn Giao Thông Quốc Gia cho hay số tai nạn đường bộ là 145 vụ khiến 109 người chết và 60 người bị thương; số tai nạn đường sắt là 2 vụ làm 1 người chết và 1 người bị thương. Báo cáo của Ủy Ban An Toàn Giao Thông Quốc Gia nhận định số người tử vong trong dịp Tết Dương lịch năm nay cao hơn năm 2018. Nguyên nhân của các vụ tai nạn được cơ quan chức

năng đánh giá là vì ý thức chấp hành pháp luật của một số người chạy xe chưa cao trong khi mật độ xe cộ trong những ngày Tết tăng rất cao. Tình trạng chạy quá tốc độ, lấn đường, vượt ẩu, lái xe sau khi uống rượu, bia và không đội nón bảo hiểm khi tham gia giao thông được ghi nhận vẫn xảy ra phổ biến. Một số xe khách cũng được nói đã chở quá số người quy định, nhồi nhét khách, và tăng tiền vé.

Một số vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng được Cục Cảnh Sát Giao Thông báo cáo như vụ xảy ra vào sáng 29/12/2018 tại Bình Thuận khi một xe khách giường nằm đâm vào một xe tải khiến hai người chết và 7 người bị thương. Một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng khác xảy ra vào khoảng 3 giờ chiều ngày 2 tháng 1 tại ngã tư Bình Nhật, xã Tân Chánh, huyện Bến Lức,

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

tỉnh Long An. Một xe container đã tông vào 18 xe máy đang đứng chờ đèn đỏ ở ngã tư khiến ít nhất 5 người chết tại chỗ và 23 người khác bị thương. Cảnh sát giao thông tỉnh Lâm Đồng cũng ghi nhận một trường hợp tài xế say rượu đã lái taxi tông vào nhiều xe máy khiến 3 người chết và 4 người bị thương trên Quốc lộ 20, thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng vào đêm ngày 1 tháng 1.

Vụ tai nạn thảm khốc mới nhất vừa xảy ra gần cầu Bến Lức, Long An, khoảng 15h30 chiều 2/1/2019. Xe container đã tông vào hàng chục xe máy đang dừng chờ đèn đỏ, cuốn vào gầm, làm 4 người chết tại chỗ. Xe container tiếp tục chạy đến dốc cầu Bến Lức thì dừng lại, kéo khoảng 5 xe máy đi hàng chục mét. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

TINToronto VIỆT NAM thoibao.com

Cả chục ngư dân VN bị xử ở Cam bốt

Tòa án tỉnh Koh Kong, Campuchia mở phiên tòa xét xử 10 ngư dân Việt Nam vào hôm 30 tháng 12 năm 2018, sau khi những người này bị cảnh sát biển nước này bắt giữ gần đảo Koh Chlam thuộc tỉnh Koh Kong hai ngày trước đó. Tờ Phnompenh Post, vào ngày 1 tháng 1 năm 2019 loan tin vừa nêu, dẫn lời

phát ngôn viên của tòa án Koh Kong cho biết 10 ngư dân Việt Nam bị cáo buộc tội theo Điều 98 của Luật đánh bắt cá và hiện đang bị tòa tạm giam ở nhà tù tỉnh Koh Kong cho đến khi tòa tuyên án. Chủ tịch Hiệp hội nghề cá tỉnh Koh Kong, ông Lang Kery nói với Phnompenh Post rằng các nghi phạm khai báo họ đã xuất phát từ vùng

biển ở Đảo Phú Quốc, Việt Nam từ ngày 25 tháng 12 và bị phát giác ở khu vực phía Tây của đảo Koh Chhlam, gần biên giới Campuchia và Thái Lan. Các nghi phạm nói rằng họ không muốn đánh bắt gần bờ vì lo ngại sẽ bị những ngư dân nhìn thấy và báo với cảnh sát. Những người này có thể đối diện với bản án tù từ 3 đến 5 năm nếu tòa tuyên án có tội và tàu đánh cá cùng các ngư cụ trên tàu sẽ bị tịch thu. Nhiều ngư dân Việt Nam trong năm 2018 bị chính quyền các quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực Đông Nam Á và Châu Á-Thái Bình Dương bắt giữ do đánh bắt bất hợp pháp và không ít người lên tiếng cầu cứu vì họ không nhận được sự trợ giúp nào từ phía cơ quan ngoại giao của Việt Nam. 

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Đài Loan kêu gọi du khách Việt bỏ trốn ra trình diện Theo VOA, trong số 152 du khách Việt bỏ trốn tại Đài Loan đến nay đã có 24 người bị bắt giữ, 4 người tự nguyện về nước. Cơ quan di trú Đài Loan kêu gọi 124 du khách Việt còn “mất tích” ra đầu thú. Cơ quan này kêu gọi cộng đồng người Việt ở Đài Loan nếu biết những người “mất tích” thì khuyên họ ra đầu thú “để được hưởng sự khoan hồng và sớm trở về quê nhà”. Đây là vụ du khách “mất tích” lớn nhất kể từ khi Đài Loan nới lỏng thị thực cho du khách từ Việt Nam và một số nước khác. Chính phủ Đài Loan xem đây là một vụ buôn người nghiêm trọng. Trong bài Cô dâu Việt tiết lộ lý do 152 khách Việt “mất tích” ở Đài Loan của Báo Pháp Luật TP HCM, một cô dâu gốc Việt có gần 20 năm sinh sống, làm việc tại Đài Loan cho biết: “Đoàn khách 152 người vừa rồi từ nhiều vùng miền khác nhau, nhiều

lứa tuổi khác nhau, có cả nam và nữ lớn tuổi. Những người này đã liên hệ với người thân từ trước, khi đến khách sạn thì có người đến đón đi luôn”. Cô dâu này chia sẻ thêm, những người lớn tuổi sẽ “được đưa đến những vùng quê trên núi để hái chè và trái cây… Với công việc hái chè và trái cây những người mới sang chưa quen tay được các chủ vườn trả khoảng 800.000 đồng (khoảng gần 40 đô)/ ngày, còn những người thạo tay nghề lương 2 triệu đồng (khoảng gần 100 đô)/ngày”. So với mặt bằng thu nhập trung bình của người lao động Việt Nam thì mức lương này có thể hiểu được con số 152 du khách “mất tích”. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

Toronto thoibao.com

Normandie những mộ phần bên nhau HỒ ĐẮC TÚC

ôi vào tiệm tạp hóa Tàu ở Luân Đôn mua một thẻ nhang ngắn rồi xuống Portsmouth, bắt phà qua Normandy. Chiếc phà mang tên Normandie của Pháp rời bờ biển Anh lúc gần nửa đêm. Mùa hạ năm nào. Vào giờ này những người lính nhảy dù Anh sắp nhảy xuống chiếm và giữ chiếc cầu Pegasus cách bờ biển Normandy chừng 7 cây số, như trong phim The Longest Day (Ngày Dài Nhất). Giờ này, những người lính nhảy dù Mỹ

I s s u e 2602 | thoibao.com | T

đã trên phi cơ nam tiến. Tôi muốn đến Normandy vào sáng sớm, lúc mặt trời chưa lên. Bây giờ là mùa đông. Khi phà tiến gần vào bờ cho đến khi cập bến Ouistreham nằm phía cực đông của bờ biển Normandy, trời còn rất tối. Sao Mai sáng long lanh, các ngọn đèn rải thưa quanh bến tàu, ánh sáng vàng đứng bóng, không hắt hiu. Yên tĩnh. Trong bóng đêm lành lặn, không thấy dấu tích gì, như trong phim, và sau này, phim Saving Private Ryan. Sáng dậy, mới rõ ra lịch sử nơi này là chân thực. Tôi đi bộ dọc bờ biển từ hướng đông, bắt đầu từ chỗ giáp mép biển của con kênh đào từ Caen (cách biển chừng 16 cây số). Cứ khoảng 100 thước, một tấm biển tưởng niệm, hình ảnh thế hệ các người lính hôm nay thuộc binh chủng đã đổ bộ, và tên tuổi của một người lính tử trận ngày 6.6.1944. Khúc bờ biển này ở mạn

IB O |

0 5 / 0 1/ 2 0 19

cực đông bờ Normandy, mật hiệu Sword Beach được giao cho quân đội Anh tấn công trong ngày D-Day với chiều dài 8 cây số. Trong đại quân ấy có những người lính commando của Pháp. Một đài tưởng niệm bằng thép hình ngọn lửa, La Flamme, và 10 bia đá thấp ghi tên các người lính mũ xanh của Pháp tử trận ngày đổ bộ. Bên kia đường có một cụm di tích và tưởng niệm khác. Viện bảo tàng Musée N4 Commando (đơn vị biệt kích của Anh có những người lính Pháp đầu tiên đặt chân lên bờ biển); tấm bia đánh dấu những nấm mộ đầu tiên của người lính Anh trên mặt trận Sword Beach ghi ngày 6.6.1945 – một năm sau ngày D-Day; tượng Thống chế Anh Montgomery nhỏ bằng người thật đứng trên bệ đá thấp có chua tên “MONTY” viết hoa, xuống hàng, “Commander In Chief Allied Land Forces Normandy

1944” (Tổng tư lệnh lực lượng đổ bộ đồng minh Normandy 1944)”, và con đường mang tên Avenue du N4 Commando. Một phần dấu tích khác của trận đánh được đưa vào Le Grand Bunker – Musée du Mur de L’Atlantique (Bảo tàng Boongke trên Bức Tường Đại Tây Dương) ngay bờ biển. Người Pháp dùng cái lô-cốt năm tầng (tính luôn tầng hầm) của Đức Quốc Xã làm bảo tàng, các hình ảnh và vũ khí, chiếc tàu há mồm, các khẩu súng và chiếc lưỡi lê rỉ sét, các chiếc nón sắt còn dấu đạn, đồ dùng cá nhân của người lính. Tất cả được giữ đúng từng chi tiết. Bãi Sword phẳng và rộng, màu cát vàng đậm thoai thoải bên biển xanh biếc. Mười giờ sáng, tuyết còn phủ một lớp mỏng trên con đường lát gỗ ven bờ. Lâu lâu mới thấy người dắt chó đi bộ, ngoài ra, dường như không một bóng người. Không một bóng

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

Toronto thoibao.com

Biểu tượng Les Braves trên bãi Omaha. Ảnh HĐT/12-2018

người. Trong từng thước đất đi qua đều có người lính nằm xuống. Suốt chiều dài 60 dặm (gần 100 cây số), bờ biển Normandy được chia làm năm khu vực đổ bộ. Ngày nay, chắc nơi nào cũng chỉ còn nhiều đài và bia tưởng niệm như bãi Sword này. Tôi đã tưởng như thế. Khi đến bãi Omaha, khúc biển phía tây của bờ Normandy mới thấy không chỉ là đài tưởng niệm, mà còn nhiều dấu tích trận chiến. Bãi Omaha dài 5.9 cây số thuộc một trong hai khu vực đổ bộ của những người lính Mỹ. Từ đất liền nhìn ra, mỏm đá Pointe du Hoc

nhô ra làm ranh giới giữa bãi Omaha và Utah – cũng là phần biển do người lính Mỹ đảm nhiệm. Hai vách đá cả hai phía Pointe du Hoc dốc thẳng đứng, từ trên nhìn xuống bờ cát thấy ngợp. Trong phim Ngày Dài Nhất có cảnh những người lính Mỹ từ dưới bờ bắn dây móc vào hàng rào kẽm gai để leo lên dưới hỏa lực của Đức. Khu vực Pointe du Hoc rộng mênh mang, biển thấp sâu bên dưới, vách đá dựng đứng cả hai phía đông và tây. Trên con đường ngoài lộ lớn đi vào bãi chiến trường này, những tấm biển nhỏ đều có chữ đậm SACRIFICE

I s s u e 2602 | thoibao.com | TH I B O |

05 / 01 / 201 9

Nghĩa trang Quân đội Hoa Kỳ Omaha. Ảnh HĐT/12-2018

(Hy Sinh) với vài dòng dưới 100 chữ tưởng niệm một người lính Mỹ đã hy sinh tại đây, có người 18 tuổi. Toàn cảnh Pointe du Hoc bây giờ, ngoài con đường đá đi bộ, đều cỏ mọc xanh xao im ắng. Cỏ xanh cỏ dại lau lách vàng lan xuống những hố đạn lớn, nhỏ, cạn, sâu, tựa như mình ném một cái tổ ong cho vỡ toang văng tứ tán trên mặt đất, trên đó những lô cốt phòng ngự của Đức chìm hay nổi lưng chừng, hoặc dấu sâu trong một triền núi chỉ chừa một họng súng ló ra ngoài, những khối bể tông ngã ngửa còn in dấu đạn. Từ điểm cao

nhất, trở ra đường cái theo hướng đông trên đại lộ Omaha chừng năm cây số, nếu đi quá nhanh sẽ không thấy bên đường nhìn ra biển có một tấm bia đá nhỏ cao chừng một thước đánh dấu nghĩa trang quân đội Mỹ đầu tiên trên bãi Omaha. Ở điểm giữa khúc bờ biển Omaha có đài tưởng niệm Les Braves bằng inox cao chín thước. Đài dựng ngay trên bãi cát. Con mắt phàm phu của tôi thoạt nhìn tưởng một cụm lưỡi dao to bảng và “thiền trượng” hướng ra biển chém gió. Nhờ tấm bảng gắn trên bờ giải thích mới biết

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

Toronto thoibao.com

Pointe du Hoc và bãi Omaha phía phải. Ảnh HĐT/12-2018

khối hình tượng kia gồm ba cụm chứ không phải một, không phải “dao” mà “cánh”: Les Ailes de l’Espoir (cụm bên trái, “Đôi cánh Hy vọng”); ở giữa Debout, la Liberté (Đứng dậy, Tự do), bên phải Les Ailes de la Fraternité (Đôi cánh Đồng đội). Những đợt sóng biển sâu tràn tới chân đài tưởng niệm. Xích lên bờ

vài thước một đài tưởng niệm bằng đá khác. Đi thêm 400 thước đến viện bảo tàng Omaha Beach. Loanh quanh vài cây số cũng không thăm hết bảo tàng, đài tưởng niệm, dấu tích Bức tường Đại Tây Dương, các nghĩa trang, kể cả Nghĩa trang Quân đội Hoa Kỳ nổi tiếng (phần mở đầu và kết thúc phim Saving

I s s u e 2602 | thoibao.com | TH

B O |

0 5 / 0 1 / 20 1 9

Private Ryan) ở làng Colleville-surMer nhìn xuống bãi Omaha, nơi yên nghỉ của 9.387 người lính Mỹ. Một bức tường bán cung trước đài tưởng niệm khắc tên (không có tuổi) 1.557 người lính Mỹ không tìm thấy xác, hoặc không xác định được lý lịch khi xác họ được tìm thấy. Một người bạn Pháp cho biết sau này người ta

đã xác định được hài cốt của người lính có tên Anderson John E trên bức tường, và đã đưa người lính trở về Mỹ. Khi tôi đến được một chập thì có lễ hạ cờ Mỹ vào lúc 3 giờ chiều. Hai lá cờ rủ được kéo xuống trong tiếng kèn điệu “Taps” buồn bã quen thuộc. Nghĩa trang này đẹp quá, những thập tự trắng nghiêm nghị và trong sáng bên bờ đại dương. Vài chục cây số phía nam có tượng đài của danh tướng Patton, rải rác dọc theo và sâu vào nội địa mươi cây số còn nhiều nghĩa trang khác. Trên tấm bản đồ người bạn cho xem, tôi đếm được 18 viện bảo tàng chiến tranh nằm gần bờ biển, từ bãi Utah phía tây cho đến bãi Sword phía đông – chiều dài bờ biển quân đội đồng minh đổ bộ trong ngày D, nhưng cũng trong chiều dài ấy, và sâu vào nội địa chừng 30 cây số, có 30 nghĩa trang quân đội. Bản đồ nghĩa trang đánh dấu một nghĩa trang người lính Ba Lan, một Canada, phần lớn là nghĩa trang người lính Anh và đồng minh, và ba nghĩa trang người lính Đức, trong đó La Cambe chôn cất 21.222 người lính Đức chỉ cách bãi Omaha 10 cây số. Trong thực tế, không phải chỉ có ba nghĩa trang chôn cất người lính Đức. Tôi đến chiếc cầu Pegasus cách bãi Sword chừng bảy cây số. Chiếc cầu

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

Toronto thoibao.com

Người lính Anderson John E (hàng thứ 3) trên bức tường thất tung đã về đất Mỹ Ảnh HĐT/12-2018

được giữ nguyên dạng như hình ảnh trong phim Ngày Dài Nhất: Chỉ trong vòng 15 phút, các người lính nhảy dù của Anh đã chiếm được. Từ quán cà phê, cũng địa điểm quán cà phê năm 1944, tôi cố men từng bước xuống bờ kênh dưới chân cầu vì đường quá trơn trợt, lớp tuyết mỏng ngoan cố chưa chịu tan dưới trời mưa dai dẳng. Từ nơi này đi bộ hai cây số đến nghĩa trang đồng minh ở làng Ranville, ngôi làng đầu tiên trên đất Pháp được giải phóng sau khi người lính Dù chiếm giữ cầu Pegasus. Trên bản đồ là nghĩa trang của Anh, nhưng ở góc bên trái từ cổng vào có 330 bia mộ người lính Đức, chia cùng mảnh đất nghĩa trang với 2.235 người lính nhảy dù thuộc

quân đội Anh, Úc, New Zealand, Bỉ, Pháp, Ba Lan. Trong nghĩa trang này còn có một ngôi mộ đặc biệt chôn người lính nhảy dù 19 tuổi, chung mộ với chú quân khuyển đã cùng anh nhảy xuống nơi này trong Ngày D. Mỗi ngôi mộ người lính Đức đều có bia như các ngôi mộ của người lính đồng minh, tên tuổi, ngày sinh và ngày chết, chỉ khác là huy hiệu binh chủng được thay bằng dấu Thập tự Sắt. Dưới bầu trời xám đục, đài thánh giá trắng có hình cây kiếm mũi hướng xuống đất nổi bật ngay giữa nghĩa trang. Những linh hồn nơi đây không còn chiến tranh nữa. Kiếm đã cắm hay cất. Không có một chữ “hòa giải” nào trong nghĩa trang chung này. Nhưng các bia mộ của người lính Đức và người lính đồng minh nằm bên nhau. Người sống không thù hận nên người chết yên lành. HỒ ĐẮC TÚC

Normandie, Giáng sinh 2018

Nghĩa trang Quân đội Đồng minh Ranville: Các ngôi mộ của người lính Đức ở khu vực phía xa bên trái. Ảnh HĐT/12-2018

I s s u e 2602 | thoibao.com | T

B |

0 5 / 0 1 / 20 1 9

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

MỘT VÒNG QUA MẠNG Toronto thoibao.com

Năm mới, Kim Jong-un cũng đổi mới!

Kim Jong-un trong bài phát biểu chào mừng năm 2019 (Ảnh: KCNA)

Lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un đã có bài phát biểu năm mới hoàn toàn khác biệt về mặt hình thức so với những năm trước. Ông ta không đứng trên chiếc bục quen thuộc với micro mà ngồi trên ghế da nâu sang trọng và đọc bài phát biểu. Mặc vest, đeo cà vạt hợp mốt, Kim Jong-un đã thể hiện một hình ảnh mới mẻ trong bài phát biểu được đài truyền hình Bắc Hàn phát sóng lúc 9h sáng ngày 1/1 (giờ địa phương). Hình ảnh này khiến

bài phát biểu của ông trở nên “mềm mại” hơn, giống như là một cuộc trò chuyện hơn là một bài phát biểu có tính chất trang nghiêm như mọi năm. Trong những năm trước, Kim Jong-un đứng trên một bục gỗ với lá cờ đảng Lao động Bắc Hàn phía sau và đọc bài phát biểu trước nửa tá những chiếc micro. Năm nay, bối cảnh của bài phát biểu được cho là nhẹ nhàng hơn, với những chiếc giá sách và bàn làm việc, thoạt qua nhìn như một thư viện. Đằng sau lưng ông là

Kim Jong-un trong bài phát biểu chào năm mới 2018 (Ảnh: KCNA)

hình của ông nội và cha ông Kim, hai nhà cố lãnh đạo Kim Nhật Thành và Kim Jong-il đặt trên bàn, cùng quốc kỳ Bắc Hàn và cờ đảng Lao động cầm quyền. Dường như Kim Jong-un là người biết dung hòa giữa tư tưởng truyền thống và xu hướng hiện đại. Nếu như năm ngoái, giọng điệu của ông Kim Jong-un vẫn còn khá cứng rắn khi tuyên bố rằng nút bấm hạt nhân vẫn nằm trên bàn làm việc của ông nhằm cảnh báo tới Mỹ, thì năm nay, ông nói

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

sẵn sàng gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump vào bất kỳ thời điểm nào để có được các kết quả mà công đồng quốc tế hoan nghênh. Mặc dù vậy, ông Kim vẫn giữ nguyên quan điểm rằng Bắc Hàn sẽ đi theo con đường phi hạt nhân hóa nhưng Mỹ phải có hành động tương xứng. Thông điệp này cho thấy Bắc Hàn đã phần nào hạn chế những phát ngôn có tính chất gây căng thẳng, nhưng vẫn giữ quan điểm rõ ràng của Bình Nhưỡng. Với bài phát biểu trong

tay, ông Kim rành rọt đưa tới thông điệp của Bắc Hàn trong năm 2019, trong khi đài truyền hình nước này thêm một số hình ảnh minh họa và giữa bài phát biểu. Ông Duyeon Kim, nhà nghiên cứu tại trung tâm New American Security cho biết những gì ông Kim thể hiện dường như hoàn toàn nhất quán với hình ảnh ông muốn cả thế giới thấy về nhà lãnh đạo Bắc Hàn mà Bình Nhưỡng đã dày công xây dựng trong năm qua: một nhà lãnh đạo có phong cách hiện đại, đáng tin cậy. Hồi tháng 6 năm ngoái, tại Singapore, trong khuôn khổ hội nghị Thượng đỉnh lịch sử Mỹ-Triều với Tổng thống Trump, Kim Jong-un đã mang tới hình ảnh rất khác so với những gì truyền thông quốc tế từng nói. Kim Jong-un đã đi thăm thú phố phường ban đêm, thậm chí chụp ảnh selﬁe với một giới chức Singapore. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

MỘT VÒNG QUA MẠNG Toronto thoibao.com

“Bức tường” người dài 620 km của 3 triệu phụ nữ Ấn

Khoảng 3 triệu phụ nữ Ấn Độ đã xếp thành một hàng dài 620 km dọc theo đại lộ và đường cao tốc tại bang Kerala nhằm gửi một thông điệp mạnh mẽ về bình đẳng giới. Theo RT, cuộc tuần hành mang tên “Bức tường phụ nữ” (Women’s Wall) diễn ra vào ngày 1/1 và đã thu hút khoảng 3 triệu người từ mọi độ tuổi tham gia. RT cho rằng đây có thể là một trong những sự kiện người thật xếp hàng dài nhất thế giới. Cuộc tuần hành do một liên minh trong chính quyền địa phương phát động nhằm đòi

hỏi quyền bình đẳng khi vào đền thiêng Sabarimala ở bang Kerala. Ngôi đền đạo Hindu này từng cấm phụ nữ ở “độ tuổi có kinh nguyệt” (trong khoảng 10 tới 50) không được phép vào bên trong. Mặc dù một tòa án Ấn Độ hồi tháng 9 năm ngoái đã dỡ bỏ lệnh cấm, cho rằng đây là một quy định vi hiến vì chống lại quyền của phụ nữ, các tín đồ nam giới vẫn tấn công những phụ nữ hành hương về ngôi đền và ngăn không cho họ vào. Họ cho rằng phán quyết của tòa án là đi ngược lại với giá trị truyền thống của tôn giáo Hindu.

Vụ gần nhất diễn ra hồi cuối tháng 12 khi một đám đông nam giới chặn 2 phụ nữ ở “độ tuổi có kinh nguyệt” vào địa điểm linh thiêng. Theo RT, sự kiện xếp hàng kéo dài trong 15 phút và những người tham gia tuyên bố họ sẽ đấu tranh vì quyền bình đẳng cho phụ nữ. Tranh cãi về việc cho phụ nữ vào đền thiêng đã bắt đầu từ năm 1991. Khi đó, tòa án bang Kerala phán quyết rằng chỉ những mục sư mới có thể đưa ra quyết định liệu phụ nữ có thể vào ngôi đền mái giát vàng có tuổi đời khoảng 800 năm hay không. 

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Mỹ chính thức rời khỏi UNESCO Đúng vào thời khắc chuyển giao năm 2019, Mỹ và Israel đã chính thức rời khỏi Tổ chức Văn hóa, khoa học và giáo dục LHQ/ Hơn một năm trước, vào tháng 10/2017, chính quyền của ông Trump đã gửi thông báo rút khỏi UNESCO và sau đó Thủ tướng Israel, ông Benjamin Netanyahu, hưởng ứng với quyết định tương tự. Cả Mỹ và Israel đều lấy lý do rút khỏi UNESCO để phản đối cơ quan này có những chính sách bất công, chống lại Israel như lên án việc chiếm đóng đông Jerusalem của Israel, công nhận các địa danh cổ thuộc Palestine trong khi người Israel cho rằng đáng lẽ là của họ và cấp tư cách thành viên đầy đủ cho Palestine năm 2011. Mỹ cũng yêu cầu “cải tổ cơ bản” với UNESCO. Việc rút khỏi tổ chức này của Mỹ và Israel được nhận định sẽ không gây ảnh hưởng quá lớn với UNESCO

về tài chính, vì tổ chức này vốn đã phải xoay xở với tình trạng cắt giảm ngân sách từ năm 2011 khi cả Mỹ và Israel dừng đóng góp ngân sách sau khi Palestine trở thành quốc gia thành viên của UNESCO. Kể từ đó tới nay, Mỹ, quốc gia có phần đóng góp chiếm khoảng 22% tổng ngân sách hoạt động của UNESCO, đã “nợ” tới 600 triệu USD tiền ngân sách chưa đóng. Đây cũng là một trong những lý do khiến Tổng thống Donald Trump quyết định rút Mỹ khỏi tổ chức. Israel hiện cũng nợ khoảng 10 triệu USD. Theo Đài Al Jazeera, Mỹ từng rút khỏi UNESCO trước đây, đó là dưới thời tổng thống Reagan năm 1984 với cáo buộc tổ chức này được quản lý kém, tham nhũng và bị lợi dụng để ủng hộ các lợi ích của Liên bang Xô viết. Năm 2003 Mỹ đã gia nhập lại UNESCO. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

VUI Toronto CHỤP HÌ NH thoibao.com Andy Nguyễn là một người cầm máy có hạng, làm việc toàn phần trong ngành nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới, có trong tay nhiều giải thưởng quốc tế. Anh là nhiếp ảnh gia gốc Việt đầu tiên vinh dự đoạt giải Wildlife Photographer of the Year của BBC. Nhiều tác phẩm của Andy Nguyễn được trưng bày trong các viện bảo tàng quốc gia tại Mỹ, Anh Quốc; và cho tới nay anh đã đoạt được 29 Huy Chương Vàng trên toàn cầu. Anh hiện làm việc và cư ngụ tại vùng GTA, ON, Canada.

Kỳ 14

Kiếp cầm…

Andy Nguyễn

MÁY!

ANDY NGUYỄN

Để có thể cầm tay một ống kính siêu-tele khổng lồ mà không bị rung máy (và làm hình bị mờ) không phải là chuyện đơn giản. Hình: Andy Nguyễn

ề tài tuần này được xuất phát khi tôi nhận được một email từ một người bạn yêu thích nhiếp ảnh đã forward cho tôi. Email này gồm có nhiều hình của các tư thế cầm máy “độc đáo” và rất… buồn cười. Trong một hình, anh khách du lịch người Trung Quốc đang đứng thế “cỡi ngựa” của các sư phụ võ thiếu lâm, hai tay cầm cái máy hình nhỏ xíu mà cùi chỏ đưa ra như “cánh gà”. Mặc dù thế đứng này “vững như núi” nhưng kiểu cầm máy không vững bao nhiêu, và có thể là lý do làm hình mờ.

Vậy bạn cần phải ôn lại bài học này. Một luật căn bản - từ thời chụp phim 35mm, trước khi có kỹ thuật chống rung VR – nói rằng chúng ta có thể chụp hình tương đối vững, với tốc độ ở khoảng tỷ lệ nghịch với tiêu cự của ống kính đang dùng; 1/50 giây với ống kính 50mm; 1/80 giây với ống kính 70mm; v.v... Nên nhớ, các máy ảnh số thường mang hệ số khuết đại (crop factor). Rất tiếc, câu nói trên chỉ đúng nếu biết kỹ thuật cầm máy thích hợp. Kỹ thuật này giúp bạn cầm vững máy trong những lúc không có hoặc không mang theo chân máy. + Cách cầm máy kiểu “cánh gà” không tạo sự vững chắc. Hai cùi chỏ nên xếp gọn vào “ba sườn”, tựa như tư thế lực sĩ đánh boxing. + Đừng cầm máy hình ở hai bên bìa. Một tay bợ dưới ống kính, tay kia tựa lên máy hình với ngón trỏ sẵn sàng bấm nút chụp. Lăn ngón tay lên nút, đừng bấm mạnh! Để minh họa điểm này, tôi đã tự chụp hai tấm hình biểu hiện hai thế cầm máy khác nhau. Bạn nghĩ cách nào đúng hơn? Cách cầm với 2 ngón đưa ra xa, hoặc cách bợ máy với cả hai bàn tay thủ sát vào người? + Giang hai chân ra rộng bằng vai để đứng vững, để một chân phía trước.

Khi xưa còn nhỏ, tôi cũng có học qua sơ sơ vài năm võ Ka-ra-tê và Thái Cực Đạo cho nên còn nhớ mang máng vài thế đứng cho vững. Tôi áp dụng những thế đứng này vào nhiếp ảnh, nhất là những lúc cầm ống kính “bazooka bắn xe tăng” nặng nề.

Kỹ thuật chụp hình cầm tay (handholding technique) của Andy Nguyễn. Ống kính 600mm f/4 là ống kính lớn nhất và nặng nhất trên thị trường hiện nay

+ Dùng thân người của bạn làm chân máy; dựa vào một hàng rào, gốc cây, hoặc vách tường. Trong một bữa lễ Ngày Cựu Chiến Binh vừa qua, tôi nhận công tác chụp buổi diễn hành từ góc cạnh “trên không”. Để đạt được những hình đó, tôi đã “trèo như con sóc” rồi tựa vào cành cây để giữ vững máy hình và cho thân mình khỏi té.

Hình trên internet về những thế đứng chụp hình… tiếu lâm

Có thể có lúc bạn đã tự thắc mắc tại sao hình của mình bị mờ hoặc không rõ nét. Trong nhiều trường hợp, lý do đơn giản là vì thiếu kỹ thuật cầm máy đúng cách. Tốc độ cửa chập chậm hơn mức độ bạn có thể cầm vững.

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Tư thế cầm máy sai bằng 2 ngón (trái) và tư thế cầm máy đúng (phải) bằng cách bợ vững bằng cả hai tay và giữ gần thân người

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

3 1

VUI Toronto CHỤP HÌ NH thoibao.com

Diễn hành của CĐVNFL Ngày Cựu Chiến Binh, chụp từ góc cạnh trên cao

Để “săn ảnh” với góc cạnh đặc biệt, tác giả đã phải bị “cho leo cây”

+ Nếu bạn có thể thở chậm hơn thì tốt. (Hít, thở; hít, thở một ít, ngưng thở, chụp – đây là một kỹ thuật bắn tỉa rất hữu hiệu đã được dùng trong nhiều quân đội.) Dưới đây, một tấm hình cảnh lúc mặt trời mới mọc được chụp với máy Nikon D70 và ống kính rộng 18mm. Điều đặc biệt là tôi cầm máy bằng

một tay trong lúc tay kia đang lái xe trên xa lộ ở Arizona. Nhắm vào ống nhìn với mắt trái (mắt phải đang được dùng để nhìn… trước mặt), tôi cố gắng lấy bố cục gồm có: trăng tròn đang lặn, bóng xe của tôi, và cảnh vật trong kiếng chiếu hậu. Ví dụ này chỉ được dùng để nêu lên thói quen cầm máy vững trong mọi tình huống.

Hình cảnh lúc mặt trời mọc, được chụp với một tay, trong lúc đang lái xe trên xa lộ. Nguy hiểm, xin đừng thử! Hình: Andy Nguyễn

Mong các bạn sẽ không “thử” chiêu này một mình, rất nguy hiểm! Với một chút siêng năng thực tập, thậm chí bạn sẽ có thể vượt xa luật căn bản của mối quan hệ giữa tốc độ cửa chập và tiêu cự ống kính với kỹ thuật này, nhưng bí quyết là tập thành thói quen; hoặc càng tốt hơn nữa: một sự phản xạ tự nhiên.

Tập dùng cả hai ﬂash và ánh sáng cửa sổ để bạn có thể sẵn sàng cho bất cứ tình huống nào. AN

(andyfotopro@yahoo.com)

MỘT VÒNG QUA MẠNG

Cathay bán nhầm vé hạng thương gia với giá rẻ Hôm 1/1, website của Cathay Pacific đã mở bán một số vé hạng nhất và hạng thương gia với giá rẻ như hạng phổ thông. Tờ South China Morning Post cho biết, hãng này đã bán vé khứ hồi hạng thương gia và hạng nhất từ Việt Nam đi Mỹ và Canada với giá lần lượt chỉ khoảng 680 USD và 840 USD. Vào đêm cuối năm 2018, trang mạng du lịch Point Me to the Plane đã đăng thông báo rằng giá vé khứ hồi hạng nhất từ Việt Nam đi San Francisco, New York và Vancouver chỉ còn 845 đô la Mỹ. Ngày hôm sau, một trang du lịch khác là The Points Guy cho biết vé hạng thương gia từ Đà Nẵng đi New York có giá chưa tới 700 đô la. Trên trang Point Me To The Airplane, hành khách Chris Dong tại New York cho biết anh đã mua được một vé hạng nhất từ Đà Nẵng đến

sân bay John F Kennedy với giá chỉ 840 USD. Trên The Points Guy, hành khách JT Genter cho biết hai vợ chồng ông chỉ chi 2.365 USD cho mỗi vé khứ hồi hạng nhất và thương gia của Cathay. Ngay sau đó không lâu, mức giá trên đã được rút khỏi website. Thông thường, giá vé hạng nhất và hạng thương gia ở chặng bay khứ hồi này là khoảng 7.000 USD và 4.500 USD. Không rõ có bao nhiêu vé hạng nhất và hạng thương gia giá rẻ đã được Cathay bán vào ngày đầu năm mới. Các hãng hàng không như Cathay thường kiếm được lợi nhuận lớn hơn nhờ bán các vé hạng nhất và hạng thương gia so với vé hạng phổ thông, vốn phải cạnh tranh gay gắt về giá với các đối thủ. Mùa hè năm ngoái, Hong Kong Airlines cũng mắc một lỗi tương tự và quyết định giữ nguyên hiệu lực

với các vé đã trót bán nhầm giá rẻ. Khi ấy, hãng bán các vé khứ hồi hạng thương gia từ Los Angeles đến Thượng Hải và Bangkok với giá chưa đầy 600 USD. Hãng xác nhận giá vé là do lỗi kỹ thuật nhưng quyết định không hủy các vé đã bán, khiến đông đảo hành khách hết lời ca ngợi. Tại Hong Kong, lỗi về giá niêm yết được bảo vệ theo luật hợp đồng, theo đó người

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Hình trên internet về những thế đứng chụp hình… tiếu lâm.

bán có thể quyết định vô hiệu. Còn tại Mỹ, Bộ Giao thông Vận tải cho biết các hãng có thể hủy vé bán nếu chứng minh được rằng giá niêm yết của chúng sai sót là do lỗi. Hãng hàng không Cathay Pacific ở Hong Kong hôm 2/1 thừa nhận sơ sót và đồng ý bảo lưu những giao dịch đã hoàn tất. “Chúc mừng năm mới 2019 đến tất cả mọi người

và chúc mừng tất cả những ai đã mua vé của chúng tôi – ‘khuyến mãi đặc biệt’ hết sức bất ngờ vào dịp năm mới. Đúng, chúng tôi đã có sai sót nhưng chúng tôi trông đợi được chào mừng các bạn lên chuyến bay của chúng tôi với vé đã được xuất,” hãng Cathay viết trên Twitter. “Hy vọng điều này sẽ khiến năm 2019 của các bạn cũng đặc biệt!” Giá vé hạng thương gia cho đường bay từ Việt Nam đi Bắc Mỹ thường từ hàng ngàn cho đến hàng chục ngàn đô la. Vào chiều tối ngày 2/1, trên trang Cathay Pacific, giá vé khứ hồi hạng thương gia từ Hà Nội đi New York quá cảnh Hong Kong là 16.000 đô la – đi trong tháng 1 năm 2019. Trên mạng xã hội, nhiều người đã khen ngợi hãng hàng không này vì đã không hủy những vé giá hời do sai sót. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

3 3

VĂN HỌ C THẾthoibao.com GIỚI Toronto

MẸ

- Truyện ngắn - Deyan Enev - Bản tiếng Việt – Hoàng Chính

Lời người dịch: Mẹ được dịch qua Việt ngữ từ bản Anh ngữ Mother của Kafka Kassabova, là một trong 50 truyện ngắn trong tập Circus Bulgaria của Deyan Enev do Portobello Books Ltd. xuất bản tại Anh Quốc 2010. Deyan Enev sinh tại Bulgaria năm 1960, là nhà báo và tác giả viết truyện ngắn. Tác phẩm của ông đã được dịch ra tiếng Anh, Đức, Na Uy và Hòa Lan.

ứ mỗi lần hai thằng bé sinh đôi ấy nhập trại của chúng tôi là lại một lần vui nhộn. Hai đứa nó lại là khách hàng thường xuyên. Chúng tôi cho chúng nó xuất viện, và hai ngày sau – bang, hai đứa lại đứng lù lù trong hành lang, hai cái đầu to xù tóc tai rối bời cúi xuống đầy vẻ ăn năn như thể muốn nói, Tụi cháu biết làm sao đây, tụi cháu khùng mà. Chúng tôi chào chúng nó như chào những người quen cũ – Tôi cho chúng nó bộ quần áo ngủ lành lặn và cố gắng tìm cho chúng những chiếc giường gần cửa sổ. Ở đây, trong bệnh viện tâm thần này, chúng tôi gọi hai đứa nó là Barney và Fred. Cả hai đều là những con quái vật, nhưng Barney thì tương

đối ổn định, và mềm mỏng hơn một chút. Còn em của nó thì đúng là thiên tai. Mỗi khi thằng nhỏ lên cơn thì chỉ có thằng anh là có thể kiềm chế được nó. Barney sẽ giúp chúng tôi buộc nó vào khung giường, rồi ngồi thật lâu bên giường, xoa nhẹ những ngón tay lên cái đầu đang rên rỉ của em nó. Dần dần Fred trầm tĩnh lại và ngủ thiếp đi. Đúng vậy, cả một lô thuốc mà các y tá giộng vào người nó trong những lần như thế - Chlorazine, Tizersin, Haloperidol – cũng đóng một vai trò quan trọng. Nếu bạn cho từng đó thuốc vào một con bò đực, con bò sẽ chết ngay tại chỗ - nhưng Fred, con thú ấy, lại tỉnh queo. Sáng hôm sau, nó vùi đầu vào chậu rửa mặt nhà tắm và thực hành một chuỗi

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

tẩy rửa đầy man dại. Và đúng sáu giờ ba mươi, nó và Barney sẽ là những bệnh nhân đầu tiên chường mặt ở căng tin để ăn điểm tâm - chải chuốt, gọn gàng và thông minh như hai gã samurai. Khoảng mười một giờ sáng, sau khi bác sĩ đã thăm bệnh, cặp sinh đôi ấy trầm lắng xuống. Như thể đã có lệnh trước, hai anh em nhảy lên giường, nằm im lặng như những chiếc thuyền giong buồm trong vùng thần chú biển lặng sóng êm. “Hai đứa nó lại đang thủ dâm nữa rồi,” những bệnh nhân chung phòng báo cáo. Tôi chỉ nhún vai. Chúng tôi không phản đối loại công việc ấy. Trong trại bệnh chúng tôi có một cô y tá tên là Julia, được gọi một cách trìu mến là Juleto, Julia bé bỏng. Cô ta mới đi nghỉ hè ở biển về và bộ đồng phục trắng cô mặc bên ngoài thân thể trần truồng không che được cặp chân màu sô cô la đầy mê hoặc của cô. Mỗi lần Juleto đi qua chỗ hai anh em sinh đôi, hai đứa nó như bị ma ám, và những con mắt bò đực nóng bỏng của chúng nó bỗng dưng lạc thần. Tôi thường chọc ghẹo cô ta về chuyện đó, nhắc nhở cô ta cẩn thận với hai đứa nó, và luôn mang theo một ống chích đầy thuốc phòng hờ trong túi. Cô ta nghĩ là tôi giỡn chơi. Thế rồi, một ngày thứ Bảy đẹp trời nọ vào cuối mùa hạ, khi hầu hết các bệnh nhân ở ngoài sân và tôi thì ở đâu đó trên lầu của bệnh viện, hai anh em sinh đôi xoay sở cách nào mà bắt cóc được Juleto và nhốt cô trong nhà tắm với hai đứa nó. May mắn là có

một bệnh nhân phát hiện ra và chạy vội đi tìm tôi. Tôi phải huy động một lực lượng hùng hậu, tìm cách phá cửa nhà tắm để giải cứu Juleto trước khi chuyện tồi tệ xảy ra. Cô ta không bao giờ kể về cực hình mà cô đã trải qua khi bị giam trong nhà tắm với hai con nhân sư hoang dại ấy. Trong khi chúng tôi trói hai đứa nó, Barney có vẻ như thoáng nhận ra chút mặc cảm tội lỗi. Còn Fred, thằng đười ươi ấy, thì không. Mặc dù đã bị buộc chặt vào thanh giường, Fred vẫn tiếp tục vặn vẹo, rên rỉ, và những sợi dây to bản căng tới mức muốn đứt bung dưới sức mạnh thú hoang của nó. Nó chỉ biết là món đồ chơi của nó đã bị tước đoạt. Đám y tá lăng xăng, và lụi vào những cái mông thú hoang những lượng thuốc an thần khổng lồ tới mức lần này chắc hai đứa nó phải chết thật thôi. Nhưng không phải vậy. Sáng hôm sau, hai đứa nó lại vẫn đứng đầu hàng chờ ăn điểm tâm như thể không có chuyện gì xảy ra vậy. Nhưng một lát sau đó, Fred lỡ bậy ra quần. Barney nhỏ nhẹ hỏi tôi mở cửa nhà tắm, để nó có thể tắm rửa cho em nó. Sau đó, tôi cho Fred bộ quần áo ngủ khác, và Barney cũng ngập ngừng hỏi xin một bộ cho mình. “Hôm nay Mẹ đến,” nó nói. “Hôm nay là Chủ nhật. Chủ Nhật nào Mẹ cũng đến.” Mẹ chúng nó đến lúc hai giờ chiều. Tôi vắn tắt kể cho bà nghe những gì đã xảy ra. Bà kéo tôi qua một bên và bắt đầu nói bằng giọng ê a như đang hát, như thể đang lập lại những gì bà đã kể nhiều lần. “Tôi lấy chồng lúc còn trẻ. Chồng tôi là cai tù. Anh ấy to con, đẹp trai, giống hai thằng bé

Toronto thoibao.com

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

VĂN HỌ C THẾthoibao.com GIỚI Toronto sinh đôi này. Khi tôi có thai, anh ấy dễ thương lắm, lúc nào cũng giúp đỡ làm nhẹ bớt gánh nặng cho tôi. Anh ấy không bao giờ chuyện trò về công việc của anh ấy, nhưng tôi cũng thấy là công việc đã đẩy anh ấy vào đường cùng. Một buổi sáng kia, làm ca đêm về, anh ấy đi xuống bếp và đứng đó hoài, mặt trắng bệnh như tờ giấy. Tóc đẫm mồ hôi, dán cứng vào trán. Tôi thức dậy làm đồ ăn sáng cho anh ấy. Bỗng dưng anh ấy bảo tôi rót cho anh ấy một ly rượu trái cây. Anh ấy uống hết, rót ly khác và bảo tôi đi ra ngoài. Chúa ơi, phải như tôi cứ đứng yên ở đó thì hay biết mấy. Tôi vừa đóng cửa thì nghe tiếng súng nổ. Ước chi tôi cứ đứng ở đó. Anh ấy tự bắn vào miệng. Tôi gào khóc như chó sói suốt ba ngày. Đến ngày thứ ba, bụng tôi đau quặn và tôi vào nhà thương. Ngay đêm hôm ấy, tôi sanh hai anh em nó.” Người đàn bà ngưng nói, rồi xin phép tôi cho hai đứa nó đi dạo với bà ngoài khu vườn của bệnh viện. Sau khi xảy ra vụ Juleto, hai đứa nó bị cấm ra khỏi trại bệnh, nhưng tôi quyết định đánh liều cho chúng nó ra. Hai đứa ngoan ngoãn mỗi đứa đứng một bên mẹ, và cả ba cùng bước xuống cầu thang. Tôi thích làm những ca Chủ Nhật. Một số bệnh nhân về nhà, một số

khác đi dạo trong nắng và khu trại yên tĩnh. Tôi thường dùng khoảng thời gian này để đọc sách, và ngày hôm ấy cũng không ngoài thông lệ. Tôi ở trong phòng, khóa cửa lại và ôm cuốn sách. Đọc được một giờ, mỏi mắt tôi dựa cửa sổ nhìn xuống đủ sắc màu của những chiếc lá ngả vàng, đang sắp sang thu. Cửa sổ hướng ra sân sau của bệnh viện. Lẫn trong đám cây, có đủ thứ đồ lặt vặt – những cái bàn gẫy chân, những chiếc giường cũ phế bỏ, những tấm nệm rách, những chiếc dép mục rách, những đĩa kim loại sét rỉ, những chậu sứ nứt nẻ màu sắc của những dốc đá ven bờ biển. Lũ mèo mập ú ngự trị trong vương quốc bị lãng quên này. Tôi giật mình nhìn thấy người bên hàng giậu. Đó là cặp song sinh và và mẹ chúng. Người mẹ đang lấy thức ăn từ trong bọc ra và cẩn thận đặt lên chiếc bàn ngủ đã gẫy. Hai đứa bắt đầu tọng thức ăn vào miệng gấp gáp tới mức tưởng chừng chúng đang bị săn đuổi. Mặt chúng nó xám xanh vì những hàm răng làm việc quá mức. Người mẹ tiếp tục đổ thêm và thêm thức ăn. Khi hai thằng bé đã ngốn ngấu xong mọi thứ, người mẹ cẩn thận gói mọi thứ vào trong bọc. Rồi bà lấy ra một tấm chăn trải trên nền đất. Hai thằng bé ngồi lên đó như

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

thể theo đúng mệnh lệnh. Người mẹ vẫn đứng, và thong thả cởi từng nút áo. Trông như thể bà ta đang ở trên bờ một con sông, sắp sửa bơi xuống nước. Thân thể trần truồng của người đàn bà trông trẻ trung lạ lùng và được chăm chút kỹ lưỡng, như thân thể một thiếu phụ ba mươi tuổi. Bà thong thả nằm xuống giữa hai thằng con. Tôi lặng lẽ đóng cửa sổ lại, và lui về phòng mình. Tối hôm ấy, hai thằng bé hiền lành như thiên thần. Chúng ngồi coi tất cả mọi thứ trên ti vi – tin tức, phim tập, The Flintstones, thứ mà chúng coi một cách thích thú. Vào khoảng mười giờ đêm, bệnh nhân lần lượt trở về phòng. Hai thằng bé sinh đôi lịch sự chúc tôi ngủ ngon và trở về giường. Tôi trở về văn phòng, mở cánh cửa sổ ban chiều nhìn vào bóng đêm. Còn bảy tiếng đồng hồ nữa mới hết ca làm việc của tôi. Đây là ca cuối cùng của tôi trong vai trò y công bệnh viện tâm thần. Tuần tới, tôi sẽ là sinh viên đại học. BẢN TIẾNG VIỆT – HOÀNG CHÍNH

Truyện dài mới nhất của Hoàng Chính

Liên lạc: hoangchinh2005@gmail.com hoặc Facebook @hoangchinh.books

Amazon.com

Toronto thoibao.com

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

THẾ GIỚ I QUANH TA Toronto thoibao.com

Ở nơi làm ra món HAM mắc mỏ nhất thế giới

ột trang trại hữu cơ nhỏ ở miền tây nam Tây Ban Nha sản xuất món thịt ham độc đáo bán với giá 3.600 bảng Anh một đùi, và đây là món thịt được tổ chức Kỷ lục Thế giới Guinesss xếp là món ham đắt tiền nhất thế giới. ĐẤT NƯỚC YÊU THỊT HAM Jamón là từ trong tiếng Tây Ban Nha chỉ món ham - là món thịt heo được những người ở bán đảo Iberia yêu thích từ ít nhất 2.000 năm qua. Nhà thơ người La Mã có tên Martial vào thế kỷ thứ Nhất sau Công nguyên từng viết về bữa tối với thịt ham ở nơi mà ngày nay là Tây Ban Nha. Kể từ đó, ở rất nhiều vùng nông thôn của nước này, lễ mổ thịt heo từ lâu đã là lý do để mọi người ăn mừng, và phần đùi sau của heo sẽ được ướp muối và để khô và ăn sau, với tên gọi là món jamón - nghĩa là ham. Đến ngày nay, ham là phần không thể thiếu của văn hoá ẩm thực của Tây Ban Nha. Từ những ngôi làng xa xôi đến thành thị đông đúc, món ham được chia trên đĩa khi mọi người bắt đầu bữa ăn gia đình kéo dài, được bạn bè chọn ăn cùng nhau trong quán bar và được ăn kèm trong món sandwich vào bữa sáng muộn. Người Tây Ban Nha tiêu thụ khoảng 160.000 tấn thịt ham mỗi năm, và phần còn lại của thế giới cũng ăn theo, khiến thị phần xuất cảng món ham tăng cao. GIỐNG HEO QUÝ GIÁ Trong tất cả các loại ham được sản xuất ở Tây Ban Nha, món jamón

ibérico (loại ham làm từ loại heo đen Iberia) thường được ca ngợi nhất, vì hương vị đặc trưng của chúng. Món ăn này chính thức được công nhận trong nhiều chỉ dấu nguồn gốc địa lý, cũng tương tự như hệ thống chỉ định kiểm soát nguồn gốc được sử dụng ở Pháp đối với rượu vang và các sản phẩm khác. Một vùng có chỉ định nguồn gốc như vậy tên là Jabugo, khu vực quanh một thị trấn nhỏ cùng tên ở Andalucía, nổi tiếng vì tận tâm sản xuất món thịt ham. Món Jamón ibérico de bellota (thịt ham làm từ thịt heo được cho ăn hạt sồi, còn gọi là hạt bellota) là sản vật cao cấp nhất và được sản xuất ở rất nhiều vùng, trong đó có Jabugo. Thay vì sản xuất từ thịt gia súc được nuôi thuần tuý bằng cách cho ăn, được gọi là ‘de bellota’, heo nuôi lấy thịt phải được chăn thả trên

đồng cỏ xanh tươi và hạt sồi phải là loại rụng từ cây sồi xuống được ít nhất 61 ngày trong năm (mặc dù thời gian quả sồi rụng thường kéo dài hơn hai tháng). Để giúp người mua thịt biết được nhiều yếu tố phức tạp này, Tây Ban Nha cung cấp một hệ thống đánh dấu bằng màu sắc vào năm 2014 để giúp phân loại món thịt ham theo từng nhóm phẩm chất, và nhãn màu đen là loại thịt cao cấp nhất. HỆ THỐNG NÔNG NGHIỆP ĐỘC ĐÁO Rất nhiều cây sồi cho loại quả sồi rừng này mọc trên đồng cỏ kiểu savan có tên gọi là dehesa. Loại địa hình này chỉ có ở vùng miền trung và miền nam Tây Ban Nha và trong các khu vực ở nước láng giềng Bồ Đào Nha. Đồng cỏ dehesa độc đáo với hệ thống nông nghiệp - lâm nghiệp chăn thả gia súc được xây dựng và

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

duy trì trong mối quan hệ giữa việc chăn thả gia súc thưa thớt, đất đai trồng trọt và rừng cây sồi và cây sồi bần. Đồng cỏ dehesa đã tiến hoá từ rừng tự nhiên bị biến đổi bởi quá trình chăn thả gia súc như heo, dê và trâu. Hoạt động chăn thả này khiến cây bụi không phát triển được, nhưng lại giúp bảo vệ được thảo nguyên và những cây sồi lớn, một số cây có thể được thu hoạch làm nút bần đóng chai rượu. Hệ sinh thái có độ đa dạng sinh học cao, có cả hươu và các loại chim săn mồi. Heo Iberia có thể dạo quanh tự do trên đồng cỏ và ăn những hạt sồi rụng đầy trên mặt đất vào mùa thu và mùa đông. NGƯỜI CHĂN HEO QUÝ Eduardo Donato từng là người phát triển bất động sản ở Catalonia, ở bên kia đất nước, nhưng ông đến vùng

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

3 9

THẾ GIỚ I QUANH TA Toronto thoibao.com

gần Jabugo vào năm 1989 để tìm kiếm cuộc sống tĩnh lặng và gần gũi thiên nhiên. Ông mua một mảnh đất mà không tính toán gì nhiều ngoài việc tận hưởng sự bình an và yên tĩnh để nuôi ngựa. Nhưng sau khi quan sát những trang trại hàng xóm nuôi heo, vào năm 1995 ông mua 10 chú heo thuộc giống heo đốm hiếm trong chủng loại heo Iberia từ chính quyền địa phương. Cơ quan này đã nuôi đàn heo này để bảo tồn giống. Nghe lời khuyên từ các nông dân khác, ông bắt đầu chăn nuôi heo và cuối cùng đã sản xuất món thịt ham lần đầu gần một thập niên sau đó. Không giống với hàng xóm, ông quyết định nuôi đàn heo theo cách hữu cơ, không sử dụng kháng sinh hay hormone tăng trưởng nhanh và sử dụng thức ăn gia súc không có hoá chất. Hành động này vào thời đó là chưa từng có, nhưng ông vẫn kiên trì và vẫn tiếp tục chăn nuôi theo cách này tại công ty có tên Dehasa Maladua. Donato cho biết quá trình chăn nuôi hữu cơ, giống heo hiếm và môi trường độc đáo đã khiến giá thịt cao đến kinh ngạc, khoảng 4.100 Euro (tương đương 3.600 bảng Anh) một đùi heo. Món ham của ông là loại đắt nhất thế giới theo Sách Kỷ lục Thế giới Guiness. Trang trại của Donato nằm ở Công viên Tự nhiên Sierra de Aracena và Picos de Aroche, một phần của khu dự trữ sinh quyển Unesco. Hệ sinh thái đồng cỏ dehesa được bảo tồn tốt này có những cây sồi bần khổng lồ hàng trăm năm tuổi. Những nông dân như ông Donato không thể tái tạo được môi trường đồng cỏ dehasa ở bất cứ đâu vì cần rất nhiều thời gian mới nuôi được những cây sồi đủ lớn cho ra lượng hạt sồi đủ để cho đàn heo ăn.

Ông và đàn heo vì vậy không có lựa chọn nào khác là sống hoà hợp với môi trường mong manh ở đây vì họ cần dựa vào nơi này và cũng đồng thời đóng góp vào nơi đây. Hạt sồi rụng xuống và trải đầy trên đồng cỏ dehasa khiến thịt có hương thơm và vị phức hợp, và đó chính là điểm khiến thịt ham ibérico de bellota nổi tiếng. Hạt sồi có nồng độ axit oleic cao, đây là loại axit béo có ở cây ôliu, được cho là tốt cho sức khoẻ, theo Trung tâm Quốc gia về Thông tin Công nghệ Sinh học của Hoa Kỳ (NCBI). Các giống sồi khác nhau trong rừng cũng cho hạt sồi vào những vụ khác nhau, vì vậy đàn heo luôn có nguồn cung cấp thực phẩm liên tục từ giữa mùa thu đến đầu mùa xuân. Với thời gian còn lại trong năm, đàn heo ăn cỏ, quả ôliu, đậu, quả berry và các loại củ mà chúng tìm thấy trên đồng cỏ, cũng như các loại ngũ cốc hữu cơ và đậu mà ông Donato cho chúng ăn. GIỐNG HEO IBERIA Giống heo Iberia thường có màu đen. Nhưng khoảng gần 200 chú heo tại trang trại Dehesa Maladúa có màu nâu đỏ với đốm đen. Giống heo Iberia rất hiếm này có tên là “Manchado de Jabugo” - có nghĩa là “heo đốm Jabugo”. Loài này đã bị đẩy đến mức gần như tuyệt chủng do con người ưa giống heo đen hơn, bởi heo đen dễ nhân giống và dễ nuôi hơn. Theo Donato, giống heo đốm Jabugo khi được nuôi bằng cách hữu cơ phải cần đến ba năm mới đạt đến cân nặng lý tưởng để làm thịt là 170kg - hơn gấp đôi thời gian mà hầu hết các loại heo Iberia được nuôi theo phương pháp không hữu cơ thông thường.

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Tuy nhiên, vào năm 2016, món ham từ giống heo nâu đỏ của Donato đã thắng giải thưởng “sản phẩm mới tốt nhất” tại Biofach, hội chợ hàng thực phẩm hữu cơ hàng đầu thế giới được tổ chức tại Đức. Với ông, giải thưởng là một sự công nhận.

Những chú heo đạt tới cân nặng lý tưởng để làm thịt vào cuối mùa đông sau khi ăn chỉ toàn hạt sồi trong vòng ba đến bốn tháng kèm thêm một ít cỏ và các loại cây khác. Hầu hết phần thịt heo được dùng cho các loại thịt thông thường và làm xúc xích, trong khi đó phần đùi sau sẽ bắt đầu được xử lý để làm thịt ham. Dù thịt ham ngon thường được phơi trong vòng ít nhất ba năm theo cách truyền thống, ông Donato tăng thời gian đến bảy năm để làm khô thịt trong một hầm do gia đình ở địa phương quản lý. Đầu tiên đùi heo được vùi trong muối trong vòng một tuần trước rồi đem rửa sạch và treo lên trong căn phòng được giữ ở một mức nhiệt độ nhất định trong ba tháng. Sau đó, chúng sẽ được treo trong căn phòng thoáng khí ở tầng thượng của nhà kho chứa thịt trong vòng một năm rưỡi. Ở nơi đây, cửa sổ để mở để gió từ núi thổi qua. Tiếp đến, đùi heo được đưa xuống tầng hầm, nơi chúng sẽ được phơi từ bốn đến năm năm tiếp theo. Cuối cùng, đùi heo được làm sạch, đóng gói và sẵn sàng đem bán. Trong nhiều năm, những người sành ăn ham Iberico sẽ chỉ ăn thịt từ đùi heo đen Iberia.

LÁT THỊT HOÀN HẢO Cắt thịt ham cũng là một nghệ thuật, và những người cắt thịt ham chuyên nghiệp thường được nhà hàng cao cấp và những dịp sự kiện đặc biệt thuê. Thịt nên được xắt cực kỳ mỏng và nếu có thể là phục vụ cho người ăn ngay, trong nhiệt độ phòng, để đảm bảo hương vị tươi ngon và phần mỡ vẫn còn mềm tan ngay trong miệng. Phần cắt từ những vị trí khác nhau trên một đùi heo tốt có hương vị và cấu trúc đặc thù mà ta có thể thưởng thức trong một buổi ăn thử, giống như dùng thử rượu. Những phần thịt nhiều mỡ hơn gần hông có vị bơ và đậm, trong khi những phần thịt khô hơn có thể cắt từ chỗ gần móng có vị ngọt và mùi đậu. Và cũng như rượu, món ham ngon cho thấy phẩm chất môi trường nuôi loại heo đó. TRỞ VỀ VỚI CUỘC SỐNG TĨNH LẶNG “Chúng tôi kiếm tiền để sống; chúng tôi không sống để kiếm tiền,” Donato nói. Và đó là lý do vì sao mà ông Donato không hề có ý định mở rộng doanh nghiệp. Một đàn heo lớn hơn sẽ khiến đồng cỏ dehasa bị quá tải, có thể dẫn đến tình trạng phá vỡ sự cân bằng mong manh và ảnh hưởng đến chất lượng của cả môi trường và sản phẩm. Hầu hết giá trị của thịt ham mà ông làm đến từ sự hiếm quý của món ăn, vì vậy giữ cho món thịt khan hiếm là cách làm có lý. Hơn thế nữa, giờ đây đã 70 tuổi, ông yêu thích cuộc sống tĩnh lặng hơn. Rốt cuộc thì đó chính là lý do ban đầu khiến ông đến nơi này. MAX DUNCAN/BBC TRAVEL

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

4 1

TẠP GHI VĂNthoibao.com NGHỆ Toronto

Ba tán đường trên ngọn tình sầu Tặng Từ Công Phụng LÊ ĐẠI LÃNG

ôi ở mấy đêm dưới chân núi, trong căn phòng trọ lớn hơn chiếc giường đôi, tiện nghi đủ hít thở. Nhà trọ gồm mười phòng không có ai thuê. Mùa này bắt đầu mưa, ít kẻ đi chơi. Lại ở một nơi không có gì để chơi ngoài đồi và nương. Nửa đêm, mưa rào rạt trên mái tôn. Từ khe cửa sũng nước, lóp ngóp một con dế đen đủi bò vào phòng. Ba mươi sáu thằng ở trong căn phòng dài chừng bốn mét nhân tám mét. Băm sáu là số tối thiểu, có khi chúng nó xách gói vào thêm cả chục. Những thằng mới vào bị đẩy sát vào cầu tiêu. Mỗi thằng, trừ diện tích cái cầu tiêu và bể xi măng chứa nước, xúc xích tới lui không tới một mét vuông. Buổi tối một thằng nằm xuôi thằng kia nằm ngược trên một chiếc chiếu, có khi không đủ chỗ nằm thẳng mà phải nghiêng nghiêng e ấp. Nền tráng xi măng láng theo hình chữ U, miệng chữ U lõm xuống hướng ra cửa phòng gọi là phi đạo, thằng nào nằm chỗ này là tổ đãi. Dăm khi, gió lướt một phát qua khe cửa dưới, chỉ thôi bớt mùi hôi của cả đám chút xíu nhưng mát trời ông địa. Nằm đây, ngó thẳng là cửa sắt dầy, ngó lên có song sắt tròn, hở, đủ để trong ngắm ra ngoài soi vào. Họa hoằn thấy được cả trăng. Trăng thì tháng nào cũng có, nhưng ít thằng được trưởng phòng bố trí nằm ngay cửa đủ một tháng. Cha trưởng phòng nguyên là giáo sư đại học nhưng tổ sư mê tín. Chả bố trí thằng nào nằm ngay cửa một tuần mà không có ai ra lao động hay chuyển phòng là đổi liền thằng khác. Có đứa mới nằm có một đêm, hôm sau, tù ở đâu bên ngoài dồn vào là chả đổi người ngay. “Thằng này xui bỏ mẹ, đi chỗ khác.” Chả cứ cho thay phiên như vậy, gặp đứa nào mới nằm mà có người ra thì chả gia hạn cho nằm tiếp tuần thứ hai. Cũng nhờ chả mê tín như vậy nên mỗi thằng đều có ít nhất một lần nằm trấn ở cửa, kê lỗ mũi ngay khe dưới mà hít gió, đúng ngày trăng thì thấy trăng. Hạnh phúc tôi! Cũng đủ tạ ơn đời. Đến phiên tôi, nằm đến đêm thứ ba thì ma quỷ phò hộ sao, sáng ngày thứ

tư có ba thằng được chuyển ra ngoài. Trưởng phòng nhìn tôi âu yếm lắm. Chả trìu mến: “Cậu được đó. Cho tiếp.” Tôi là đứa nhỏ người và trẻ nhất đám, nằm kế bên một ông thâm niên đếm lịch tên Nha nhưng không còn cái răng nào. Cha được mụ vợ gửi cho cái quần sa tanh đen của phụ nữ, láng bóng, mà tôi lại rất gớm quần đàn bà đen, ấy thế mà đêm nào chả cũng cứ cạ cạ cái vải quần đen trơn láng lên đùi tôi gớm không chịu được. Có bữa, cả phòng ngủ hết, chả khều: “Mầy đổi chỗ cho tao nằm hít một chút mầy.” Cha ỷ thế lớn xác và lớn tuổi, giọng hăm he. Tôi biết phận, nhường chỗ, nhưng cũng dọa lại: “Đại ca nằm mà mai có người vào là tui méc trưởng phòng đó nghen.” Tôi nằm liền bốn tháng vì quân số trong phòng không tăng, số người chuyển đi nơi khác lúc nào cũng nhiều hơn số người vào. Căn phòng rộng hơn chút xíu. Tôi trở thành nhân vật tí hon được cả phòng trìu mến. Thỉnh thoảng, nhiều cha nhìn tôi bằng ánh mắt hết sức ái mộ, giở giọng thầy bói: “Số em tốt lắm nghe, tao coi tướng thấy rất được.” Tôi tốt số thật, dù gói hàng thăm nuôi của bà già lúc nào cũng khiêm tốn hơn tất cả những đứa khác. Nhưng quả tôi có số được bá tánh nuôi. Một sáng kia, có anh chàng người Hoa Chợ Lớn xáp lại. Tay này được người nhà thăm nuôi hết chỗ chê. Mỗi tháng nó nhận hai giỏ bự ngót hai chục ký, nào đường cát đường tán, thịt kho, khô cá, chà bông, cả thuốc lá đầu lọc. Nó xác to ăn nhiều, da dẻ hồng hào, lông mày rậm và dáng điệu lúc nào cũng ung dung. Ban ngày không ai được nằm nên chỗ rộng, nó đi tới đi lui nhẹ nhàng như một con voi, đầu cúi xuống, miệng lẩm bẩm hát một bản nhạc gì đó. Nghe nói nó là giáo sư trung học, có chữ nghĩa nên chơi thân với trưởng phòng. Thỉnh thoảng tôi thấy nó dấm dúi đồ ăn cho cha giáo sư đại học, nhìn thèm lắm. Thấy nó xáp lại ngồi xuống, tôi ngài ngại dù chưa biết chuyện gì. Thằng này tính tình bủn xỉn, đồ thăm nuôi ăn không hết nhưng khi chia nước ruốc nó bòn từng muỗng. Nó

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

bắt chuyện: “Tháng này có ai thăm không?” Tôi cười khô. Trong đầu hiện ra những món ăn ở nhà thường ăn như tia chớp. Cá kho, rắc thêm tí ớt, cơm nóng không độn khoai. Trời. “Chắc ở nhà bận,” tôi tự ái nói. Mẹ tôi không đến nổi bận để đi thăm nuôi, nhưng lấy gì mà thăm. “Ờ.” Tôi làm bộ không để ý nó, chăm chú bắt con cái ghẻ đang ăn luồn giữa lòng bàn tay. Thứ này nhỏ như đầu kim, nó ăn luồn tới đâu mủ rịn ra tới đó. Chỉ cần lấy cây kim, giơ tay ra giữa nắng để thấy cho rõ, chận đầu kim ngay cuối đường đi của con cái ghẻ, khươi nhẹ lên rồi để lên móng tay cái, ép hai móng tay lại là “bụp”, rồi đời con ký sinh chó đẻ và khốn nạn. “Em thiếu đường đó.” Nó nói. Tôi thiếu đủ thứ chứ có riêng đường. Thèm thuốc lá, thèm

một ly xây chừng. Nếu có thêm tô phở. Nhưng nó nói đúng. Ký sinh chỉ bám víu những thằng sa cơ lỡ vận thiếu chất ngọt, béo tốt như mầy thì ghẻ nó thèm đâu. Tôi nghĩ bụng. “Em có biết đánh đàn chơi nhạc gì không?” À, cái này thì tôi biết. Cha người Hoa ngạc nhiên: “Vậy à, mà chơi nhạc như vậy nhớ lời không?” Tôi nói từng chơi nhạc ở trường, mới hai năm trước chớ mấy. Tôi như được gãi trúng chỗ ghẻ cắn. Mỗi đêm, ghẻ hành ở kẽ tay, tôi đan hai bàn tay vào nhau mà xoắn lấy xoắn để như thầy tu bắt ấn. Đã lắm, đã đến da mặt đỏ bừng lên, sướng đến háng. “Em chơi ban nhạc mà, phải thuộc chớ. Em lead guitar đó nghe.” Tôi vừa nói vừa làm điệu bộ đang đánh đàn. Chà, giờ mà có cái đàn thì cũng đỡ. Gã gật gù:

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

4 3

TẠP GHI VĂNthoibao.com NGHỆ Toronto “Vậy đi, bây giờ em dạy cho anh hát, nghe, rồi tính.” Thằng này trí thức nên không ngã giá ngay. Cái thằng tiểu tư sản lúc nào cũng dở hơi. Thích thì nói mẹ ra đi cho người ta biết đường còn tính. Nhưng tôi biết chắc nó sẽ trả công tôi cái gì đó. Một điếu thuốc thơm chẳng hạn. “Mà anh thích nhạc loại nào, nhạc vàng, nhạc sến, hay à go-go giựt gân?” “Nhạc vàng đi. Mà nhạc vàng em biết loại nào.” “Nhiều. Thì Trịnh, này kia, anh muốn kiểu nào.” Tôi nói dóc là nhớ hết lời nhạc. Thiệt tình, nhớ một bài vài ba câu nhưng hề gì, thằng này Tàu đâu biết nhạc Việt, chỗ nào quên thì chế thêm. Nghề của chàng mà. “Cái nào mà nó sâu sâu một tí. Đại khái có chút hoài niệm, như là, coi, tình yêu này kia.” Tôi nói: “Được, coi như giết thì giờ làm không công cho anh.” Nó nghe tôi gợi ý, đứng dậy. Vóc người cao to của nó đứng thẳng thì không cần hạ giỏ đồ ăn móc lủng lẳng vào sàn sắt ống giăng ngang trần nhà. Nó thò tay vào giỏ, không cần nhìn vào trong giỏ nhưng móc trúng ngay một cục vàng vàng. Một tán đường. Nó bước lại đưa cho tôi, nói: “Em dạy anh một bài anh cho một tán đường. Cái này coi như ra mắt, không tính.” Tôi săm soi tán đường vàng trong tay. Trời ơi, sao ơn trên lúc nào cũng chiếu cố tôi vậy. Tôi tạ ơn cả Chúa lẫn Phật, dám lúc đó mà tôi biết trên đời này có một đấng tên gọi là Alah thì tôi cũng thành tâm tạ luôn không sót, rồi tôi nhớ người chết nào thì tạ ơn người nấy. Tôi thấy rằng cuộc đời này lúc nào cũng có người tốt. Rưng rưng. Tôi cắn nhẹ một miếng đường, ngậm trong miệng cho nó tan ra từ từ. Hạnh phúc tôi! Vừa nghĩ đến đó, tôi nhớ ra ngay bản nhạc bắt đầu bằng “hạnh phúc tôi.” Những năm trọ học xa nhà, tôi rất ưng bài nhạc (phổ thơ) này của Từ Công Phụng. Tôi nhớ kỹ lời nhờ trong mấy mùa mưa cuối thời trung học, nhiều lần hát tặng mấy đứa bạn sắp đi nghĩa vụ quân sự. Có thằng thổn thức, khen ràn rụa: “Mày hát bài này tâm trạng quá mậy.” Tôi lận miếng đường còn lại trong dây thun quần đùi, lận hai vòng dây lưng cho chắc, nói: “Có bài này hoài niệm kiểu anh thích nè, để em hát thử.” Hạnh phúc tôi, Hạnh phúc tôi, Từ những ngày con nước về.

Ngoài trời mưa mau, Ngoài trời mưa mau, Tay vuốt mặt không cùng. Cậu học trò người Hoa của tôi gật gù lia lịa: “Hay quá, hay quá, nó là bản tên gì?” “Trên ngọn tình sầu. Bài này mà mưa anh nghe đứt cả ruột non ruột già, ruột thừa rụng luôn.” Gã gật gù, mặt bỗng sạm đi một vẻ buồn. Gã nói mình học luôn đi he. Tôi bắt đầu bằng cách đọc lại lời đoạn mở đầu. Gã lẩm nhẩm đọc lại, chợt hỏi: “Mà hạnh phúc tôi là sao, đúng là hạnh phúc của tôi mới đúng chớ.” “Đúng rồi, nhưng nhạc mà anh, nó mà thêm của với kiết thì còn gì là nhạc.” Gã gật gù, nhưng lại hỏi tiếp: “Nhưng mà mưa, mình đi ngoài đường không thấy đường nên phải vuốt mặt để thấy rõ chớ gì.” Tôi gật bừa: “Đúng nữa. Đại khái là như vậy. Đại khái là khi con nước về mình mới hạnh phúc, mình đi ngoài trời. Anh phải tưởng tượng ra cảnh mới dễ thuộc, chớ bám vô lời không mau quên lắm. Anh giỏi đó.” Tôi khen, giọng kẻ cả. Gã sáng trí, lặp lại vài lần là thuộc. Nhưng lại hỏi han rắc rối ở đoạn thứ hai: Bầy sẻ cũ hom hem, Chiều mái xám rêu xanh, Trời êm cao chân nhỏ, Cũng không về trên dòng sông tội lỗi. “Bầy sẻ cũ là bầy gì, bầy gì sẽ cũ.” Tôi gắt: “Sẻ là con chim sẻ chứ không phải sẽ là sẽ đến, anh hiểu không. Cái đám chim sẻ nó hom hem vì mắc mưa mà.” “Nhưng mới vô sao lại cũ, chỗ này nó kỳ kỳ.” Chỗ này thì tôi cũng tịt. Tôi nói bừa: “Thì đại khái như thế này: Có thằng cha kia trước đây vào mùa nắng, thấy đám chim sẻ chơi giỡn ngon lành. Qua mùa mưa thì bầy chim sẻ nó hom hem thành cũ. Quá khứ mà.” Gã không để ý lối giải thích ba trợn của tôi, lẩm bẩm đọc lại. Chỗ nào gã khập khựng thì tôi nhắc. Đến giờ cơm trưa, gã thuộc hết đoạn đầu. Tôi câu giờ: “Chiều anh phải học thật thuộc lời, sau đó em kiểm tra xong, thấy anh thuộc sẽ hát cho anh hát theo cho đúng nhịp.” Buổi trưa, chế thật nhiều nước ruốc vào cơm thật mặn để uống nước nhiều cho căng bụng. Xong bữa, tôi lần tán đường ra. Tráng miệng. Tôi nhâm nhi tán đường gần hết lại lận nó vào lưng quần. Ngẫu hứng, tôi bật lên

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

hát nhỏ nhạc cách mạng: “Cuộc đời vẫn đẹp sao, tình yêu vẫn đẹp sao.” Buổi chiều, điểm danh và đọc bản nội quy xong, tôi thấy gã ngồi tựa nơi góc phòng, lẩm bẩm. Tướng tá oai vệ của gã chợt rủ xuống, khuôn mặt bần thần. Tôi gặm xong miếng đường còn lại, làm một ly nước lạnh, cảm thấy cơ thể tràn trề sức lực. Ước gì chạy được một đoạn đường, lúc này, mới đã nư. Ngày thứ nhất hành nghề suôn sẻ. Buổi tối nằm ngửa, ngó xuyên qua song sắt, thấy một miếng trăng ngon lành như tán đường. “Cử đầu vọng minh nguyệt.” Tôi chẳng cần cử đầu cử kiếc gì cả, khỏe hơn Lý Bạch, nằm chữa ngửa phơi bộ đồ lòng vẫn thấy trăng sáng, dù trăng một chập bị cắt làm hai vì cái song sắt chắn. Bên dãy đối diện, có tay nào đó quậy, đập cửa sắt ình ình, tiếng chân chạy rầm rật, giọng hậm hực dọa nạt bên ngoài. Tay quậy cười khành khạch bên trong. Trăng lên tà tà, tôi chìm vào giấc ngủ. Sáng hôm sau, điểm danh và đọc nội qui xong, gã mon men lại ngồi xuống chỗ tôi. Tôi vừa nốc nửa ca nước lã, bụng sôi òng ọc, miệng nhạt thếch. Gã đưa tôi một tán đường, tự động nói: “Để anh hát thử em nghe.” Giọng gã kể ra cũng ấm, dù nhiều chữ lơ lớ theo giọng Tàu. Tôi đọc đoạn nhạc kế. Nhưng mới vô câu “tôi nghe hắt hiu từ mắt em ngắt tạnh”, gã lại hỏi: “Ngắt lạnh hay ngắt tạnh em. Là sao?” Tôi nói bừa: “Tạnh đi với mưa mới có hình ảnh và trùng ý chớ. Thì mưa nó thình lình... tạnh gọi là ngắt tạnh.” Gã trầm ngâm, nói nhỏ: “Anh nghĩ ngắt tạnh ở đây là người yêu chết, em ạ.”

Tôi không có đứa nào để yêu nhưng nghe nó nói, chợt buồn. Người yêu chết chắc là buồn lắm. “Bộ anh có người yêu chết sao.” Gã hạ giọng thật thấp, “trên biển”. Tôi thở dài, ngồi yên, không muốn đọc đoạn nhạc tiếp. Gã cũng lặng yên. Cái chết. Nó không ghê vì chia lìa mà ghê vì còn người sống sót. Không thấy nhau, không biết chừng nào gặp lại nhau, sống sót để làm gì. Thế nhưng hết ngày hôm đó gã cũng thuộc thêm hai đoạn nữa. Tôi chỉ buồn thoáng qua, tối, ăn đường uống nước súc miệng, người lại khỏe khoắn ngắm trăng qua song sắt. Sáng hôm sau, gã có thể tự hát trọn bài, rên lên “con dế buồn tự tử giữa đêm sương”: “Cái này mới đúng là nhạc phẩm em à. Lời với nhạc như một.” “Em cũng thích câu đó nhất.” Gã lấy tán đường nữa cho tôi. Tôi nghe gã lẩm bẩm “con dế buồn tự tử, con dế cũng biết buồn, con dế mà cũng buồn”. Chiều hôm đó tôi được gọi chuyển qua một phòng nhỏ với mấy người khác. Tôi đứng ngoài song cửa, nhìn khuôn mặt u buồn của gã bên trong, thoáng bùi ngùi. Gã đã trả công tôi gấp ba lần hợp đồng miệng ban đầu. Sáng hôm sau, chúng tôi leo lên một xe tải che kín. Mấy tháng nữa trôi qua, từ một nơi núi rừng, những người lên sau nói gã đã chết trong phòng, không biết do đâu, chỉ biết buổi sáng điểm danh thấy gã nằm thẳng cẳng. Người khác nói gã được thả rồi. Trong cuộc sống chết, không ai rõ người sống kẻ chết lưu lạc nơi đâu. Chỉ có tôi biết tôi là kẻ sống sót và sống dở. LÊ ĐẠI LÃNG

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

4 5

MỘT VÒNG QUA MẠNG Toronto thoibao.com

Giờ tới lượt nho Úc có kim

Khách TQ tràn ngập Cam bốt, khách Tây bỏ chạy

Hai cây kim đã được tìm thấy găm trong nho mua tại một siêu thị Australia khiến người dân nước này lại xôn xao. Theo Business Insider, 2 cây kim được tìm thấy trong túi nho vào ngày 31/12/2018 tại siêu thị Woolworths, Melbourne. Cặp Skender Hasa và Shams Alsubaiy tìm thấy cây kim và họ may mắn chưa ăn nên không gặp phải nguy hiểm. Cảnh sát đang vào cuộc điều tra nguyên nhân sự việc. Vụ này gợi lại một trong những vụ bê bối thực phẩm đen tối và kỳ lạ nhất trong lịch sử nước này hồi năm ngoái. Chỉ trong hai tháng 9 và 10 năm ngoái, gần 200 người đã báo với nhà chức trách rằng họ tìm thấy kim nhọn trong nhiều loại quả, trong đó nhiều nhất là dâu tây. Sau khi phát giác kim trong dâu tây, người ta tiếp tục tìm thấy kim trong chuối, táo và xoài. Cảnh sát Úc đã bắt đầu điều tra vào ngày 9/9/2018 sau khi một người đàn ông ở Queensland đã nuốt phải kim khâu găm trong dâu tây. Thêm 2 người khác ở bang Victoria cũng gặp phải tai nạn tương tự. Vụ khủng hoảng dâu tây đã lan rộng khắp cả nước Úc và có 6 bang phải điều tra toàn diện, tới mức Thủ tướng Scott Morrison hồi tháng 10/2018 đã tuyên bố Canberra

Hơn 1,27 triệu khách du lịch Trung Quốc thăm Campuchia trong 8 tháng đầu năm 2018, tăng 72% so với cùng kỳ năm trước, nhưng sao dân kinh doanh ở Campuchia không phải ai cũng vui? Báo Hong Kong đưa ra lý giải. Tại thành phố Siem Reap địa danh nổi tiếng với khu phức hợp Đền Angkor Wat, dân kinh doanh địa phương bất lực trước những thay đổi trong bối cảnh thị trường chuyển sang phục vụ chính cho khách Trung Quốc. Bà Channy Murphy, chủ q u á n b a r M a d M u r p h y ’s Irish Pub ở Siem Reap, than thở rằng khách phương Tây của quán đang mất dần, và dù khách Trung Quốc đi đầy đường trong thành phố, họ lại ít khi ghé vào quán vui chơi. Bà Murphy nhận thấy khách Trung Quốc thường chỉ quanh quẩn theo đoàn và ít khi đi đâu quá xa một mình. “Họ đặt trước tất cả mọi thứ, từ khách sạn đến ăn uống, nên đi đâu họ cũng chỉ theo đoàn”.

Kim nhọn găm trong nho ở Úc (Ảnh: 9 News)

sẽ mạnh tay với những hành vi phá hoại. Chính phủ nước này cũng đã nâng khung hình phạt cao nhất cho tội đầu độc thực phẩm từ 10 lên 15 năm. Tháng 11 năm ngoái, bà My Ut Trinh, một người Úc gốc Việt, đã bị bắt ở Brisbane, bang Queensland với cáo buộc nhét kim nhọn vào dâu tây tại nông trại nơi bà từng làm việc. Trang tin 9 News cho biết, bà Trinh được cho là đã có mâu thuẫn với ông chủ Kevin Tran của nông trại Berrylicious và bà dường như đã từng nói với người khác rằng bà muốn công việc làm ăn kinh doanh của ông chủ “thất bại”. Cáo trạng cho rằng dù bà Trinh bị cáo buộc 7 lần nhét kim vào dâu tây, nhưng nhiều nghi phạm đã học theo bà và khiến cho tình hình trở nên tồi tệ hơn. Hiện bà Trinh đã được bảo lãnh tại ngoại và đang chờ phiên xử kế tiếp. 

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Đây thực sự là hệ quả của dạng tour 0 đồng của du khách Trung Quốc mà nhiều nước đang khốn khổ. Trong những năm đầu thập niên 2000, thị trường du dịch lớn của Campuchia chủ yếu từ các nước phương Tây, với khách Mỹ, Pháp và Anh thuộc top đầu. Hiện nay phần lớn nhóm này đã bị thay thế bởi du khách từ Nam Hàn, Trung Quốc, Thái Lan… Học giả Bill Laurance - một chuyên gia về Trung Quốc thuộc Đại học James Cook (Úc), cũng nhận định: “Khách Trung Quốc thường chọn các cơ sở do người Trung Quốc điều hành hoặc làm chủ, từ nhà hàng, khách sạn, cửa hàng đồ lưu niệm cho đến công ty tổ chức tour. Khi hoạt động ở nước ngoài, công ty Trung Quốc cũng ưu tiên thuê người Trung Quốc thay vì dân địa phương”. Theo cách đó, dòng tiền từ hoạt động kinh doanh du lịch chạy đến với người Campuchia còn rất ít, trong khi phần lớn miếng bánh nằm trong tay các doanh nghiệp Trung Quốc. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

4 7

Toronto thoibao.com

Vũ khí giúp chống bệnh mất trí nhớ và trầm cảm ha tôi, ông Piet, bị bệnh Alzheimer. Ông là một trong hàng ngàn trường hợp mắc bệnh này. Alzheimer là một trong những dạng bệnh mất trí nhớ phổ biến nhất. Điều này có nghĩa là các tế bào trong não của ông không còn hoạt động như bình thường nữa.

hoạt - cái mà chúng ta sử dụng để thực hiện những hành động đòi hỏi ít ý thức, như là đi bộ. Chính hệ thống trí nhớ này đã cho phép các nhạc công mắc chứng Alzheimer tiếp tục chơi nhạc cụ của họ. Có lẽ việc Norma học được một bài hát mới khiến trường hợp của bà trở nên khác lạ. Những người như Norma và cha tôi có thể hòa hợp với âm nhạc hơn người khác.

Căn bệnh quái ác Một số ký ức cũ của ông vẫn còn, nhưng chứng mất trí nhớ đã tạo ra những viền đen bao quanh nhiều ký ức trong số đó, biến chúng thành những đoạn ký ức không thể tiếp cận, rời rạc và khó hiểu mà ông không còn có thể ráp lại theo cách thông thường nữa. Tôi không viết ra đây để kêu gọi lòng thương hại dành cho ông hoặc gia đình của ông. Ông không bao giờ muốn điều đó. Nhưng ông muốn chúng tôi hiểu rõ hơn về một căn bệnh đang giết chết rất nhiều tế bào thần kinh quan trọng và thay đổi hành vi của ông mà không có cách gì đảo ngược được. Khi ông mới chớm mắc bệnh, tôi hỏi ông chứng mất trí nhớ có cảm giác thế nào. Ông cho tôi biết nó như thể một khoảng tối hoặc đám mây cứ liên tục bám theo ông. Ông nói rằng ông không sợ những gì đang xảy ra với mình. Sự chấp nhận khiến ông dễ sống chung với nó hơn. Ảnh hưởng tích cực của âm nhạc Nhưng khi bệnh tình tước đi sự tự lập của ông, tình yêu âm nhạc của ông vẫn tồn tại. Ông là người đã đưa tôi đến với nhạc rock thập niên 1970, thời niên thiếu của tôi, ông đã dắt tôi đi xem nhạc kịch và thường mở vang các bài nhạc cổ điển trong nhà. Hiện tại, ngay cả khi khả năng giao tiếp bằng lời nói của ông bị giảm sút, âm nhạc là thứ vẫn có mối quan hệ hiện hữu với ông, đặc biệt là nhạc kịch. Trong hai năm qua, nhờ sự trợ giúp của liệu pháp âm nhạc, ông bắt đầu học các kỹ năng âm nhạc mới. Ông gảy những nốt đơn giản trên hai cây đàn lia - một nhỏ, một lớn - và hát nhiều lần trong ngày. Khi hát, ông gọi đó là "opera". Thi thoảng ông sẽ đột nhiên hát lên ở siêu thị, khi đi bộ hoặc là giữa cuộc họp mặt toàn gia đình. Đôi khi ông sẽ vụng về ngắt ngang bất cứ cuộc trò chuyện nào đang tiếp diễn. Ông chỉ đứng dậy và nói "Bây giờ tôi muốn hát opera" và hát to lên

một số giai điệu không lời. Có lúc chúng nghe khá hay và cũng có lúc không được hay lắm. Nhưng điều này không quan trọng. Ông vẫn tiếp tục mà không hề thấy xấu hổ vì được chú ý - dù ông chưa bao giờ muốn thu hút sự chú ý. Từ lâu tôi đã biết âm nhạc có thể được sử dụng như liệu pháp cho những người giống cha tôi, nhưng nó còn có những lợi ích đáng ngạc nhiên khác nữa. Âm nhạc là một trong nhiều công cụ nghiên cứu đang được các nhà khoa học sử dụng để tìm hiểu về bộ não - bao gồm cách thức và lý do tại sao nó dần dần ngưng hoạt động. "Người ta vẫn gọi âm nhạc là 'siêu tác nhân kích thích'. Nó thật sự kích hoạt toàn thể não bộ của chúng ta. Đó là lý do tại sao nó lại rất có uy lực; có thể tạo nên tất cả những ảnh hưởng này đối với con người, không chỉ với những người mất trí nhớ mà là tất cả chúng ta," Amee Baird, nhà tâm lý học thần kinh lâm sàng tại Đại học Macquarie ở Sydney cho biết. "Tựa như thứ tách biệt này được giữ gìn trong bối cảnh một người nào đó nói theo cách khác là đã bị suy yếu về nhận thức." Với cha tôi, chứng mất trí nhớ bắt đầu từ sớm. Nó bắt đầu khi ông ở độ ngũ tuần và bắt đầu như một vết mờ trên bộ não lẽ ra đang khỏe mạnh. Ban đầu không có nhiều thay đổi. Nhưng trong gần 10 năm sau đó, căn bệnh đã dần dần tước đi vốn tiếng Anh của ông, mặc dù ông đã sống ở Anh hơn 20 năm, và cũng lấy mất phần nhiều vốn tiếng Hà Lan, ngôn ngữ mẹ đẻ của ông. Bố tôi không hề thuộc loại có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Gia đình tôi chưa có tiền sử mắc bệnh này. Ông luôn là người mảnh khảnh, khỏe mạnh và năng động. Đây là một phần lý do tại sao căn bệnh này lại có sức tàn phá đến như vậy - nó có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai và chúng ta vẫn không hiểu tại sao. Riêng tại Anh, có khoảng 850.000

I s s u e 2602 | thoibao.com | TH

B O |

0 5 /0 1 /2 0 1 9

người mắc chứng mất trí nhớ, một con số dự báo sẽ còn tăng khi chúng ta tiếp tục sống lâu hơn. Chỉ một phần nhỏ trong số đó mắc bệnh ở độ tuổi như cha tôi. Đây là lý do tại sao tôi rất vui mừng khi khám phá ra một nghiên cứu tình huống gần đây về một phụ nữ 91 tuổi có tên là Norma mắc bệnh Alzheimer. Bà không còn nhận ra người thân và thường không thể tạo ra ký ức mới. Dù vậy, bà đã có thể học một bài hát mới bà chưa từng nghe trước đây. Bà không hề được đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp, nhưng, theo con gái bà, âm nhạc luôn khiến bà hạnh phúc. Con gái của Norma đã liên lạc với Baird, người nghiên cứu âm nhạc và chứng mất trí nhớ, để giải thích rằng mẹ bà vẫn hát những bài nhạc pop mới trong xe. Nhà tâm lý học thần kinh đã cuốn hút bởi trường hợp này. "Việc những người bị mất trí nhớ hát theo những bài hát cũ khi còn trẻ là chuyện phổ biến. Nhưng những bài hát mới thì không," Baird nói. Bộ nhớ âm nhạc của Norma đã được thử nghiệm bằng nhiều cách. Đầu tiên, bà được gợi ý với những bài hát quen thuộc như Waltzing Matilda và You are My Sunshine để xem bà có thể hát hết bài không. Đúng như trông đợi, bà đã không gặp vấn đề gì với những bài hát này. Sau đó, bà được dạy giai điệu của một khúc đồng dao Na Uy xa lạ. Bà nhớ được nó sau 24 giờ làm quen. Sau đó, bà được kiểm tra lại sau hai tuần, và một lần nữa nhớ lại giai điệu chỉ với những gợi ý tối thiểu. Để kiểm tra trí nhớ của bà nói chung, bà được yêu cầu nhớ ba từ. Bà đã không thể nhớ được ba từ đó ngay cả khi được gợi ý 3 phút sau đó. Bà cũng nhớ lại lời bài hát một cách dễ dàng hơn so với những câu tục ngữ nổi tiếng. Âm nhạc thực sự có một vị trí đặc biệt trong trí nhớ và bộ não của bà. Hệ thống trí nhớ theo thủ tục của bà là thứ dường như đang được kích

"Tìm lại thế giới đã mất" Ngoài ra đây còn là một ý niệm đầy hứa hẹn cho những trường hợp suy giảm trí nhớ nghiêm trọng. Nó cho phép Baird hy vọng rằng âm nhạc có thể được dùng để dạy những cá nhân bị mất trí nhớ nhiều kỹ năng mới hơn, đồng thời giảm bớt lo âu và trầm cảm. Tuy nhiên âm nhạc còn có thể giúp được nhiều hơn là chỉ với trí nhớ. Như tôi đã chứng kiến ở cha tôi, bằng cách nào đó âm nhạc giúp duy trì "ý thức về bản ngã" của một cá nhân. Như tác giả quá cố Oliver Sacks đã viết trong cuốn Musicophilia của mình: "Âm nhạc quen thuộc đóng vai trò như một phép ghi nhớ của Proustian, gợi lên những cảm xúc và liên kết đã bị quên lãng từ lâu, giúp bệnh nhân một lần nữa được tiếp cận tâm trạng, ký ức, suy nghĩ và những thế giới dường như đã hoàn toàn đánh mất." Ý tưởng này là nguồn an ủi cho các thành viên trong gia đình, và đó là điều tôi thấy ở cha mình. Nếu hỏi tuổi và những việc ông thường hay làm, ông sẽ thấy nản chí vì không thể trả lời. Nhưng hãy cùng hát với ông một bài, gương mặt ông sẽ trở nên rạng rỡ. Trong những khoảnh khắc đó, rõ ràng ông vẫn là người cha hài hước, vui vẻ của tôi. Tác động của âm nhạc đối với não bộ Khi bắt đầu nghiên cứu thêm về vai trò của âm nhạc trong việc nhận thức về chứng mất trí, tôi nhận thấy một vài nhà nghiên cứu sử dụng âm nhạc để giúp giải phóng hoạt động của não. Ví dụ, một nghiên cứu vào năm 2015 đã xác định được các đoạn não nào trong phần vỏ não trước trán (ở những bệnh nhân khỏe mạnh) có thể phân biệt giữa âm nhạc quen thuộc và những giai điệu mới. Bản chụp não cho thấy khu vực này cũng được duy trì ở những cá nhân mắc bệnh Alzheimer cấp tiến rõ rệt.

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

4 9

Toronto thoibao.com Điều đó có thể giải thích tại sao một số ký ức âm nhạc được giữ lại khi nhiều thứ khác bị lãng quên. Một trong những tác giả của nghiên cứu, Robert Turner của Viện Khoa học Nhận thức và trí não con người Max Planck cho biết: "Chúng tôi thấy thật ấn tượng khi vùng não giữa thiên về âm nhạc mà chúng tôi đã xác định ở các thiện nguyện viên trẻ ít bị ảnh hưởng bởi những tổn hại từ từ của bệnh Alzheimer." Phần này của bộ não cũng đã được thể hiện như một vị trí quan trọng đối với "ý thức về bản ngã". Tác phẩm của Turner chứng minh ý tưởng mà Sacks đề xuất: "bản ngã" vẫn có thể tồn tại ở những cá nhân mắc chứng mất trí nhớ. "Ở nơi nào đó 'bản ngã' vẫn có thể tồn tại ở những cá nhân mắc chứng mất trí nhớ". Turner nói: "Kết quả cũng khá tích cực trong những nghiên cứu hình ảnh học thần kinh trong đó mọi người được yêu cầu ngẫm nghĩ về những trải nghiệm trước đây của họ." Đây là một phần quan trọng của "vùng não hoạt động mặc định" - nó được gọi như vậy vì đó là khi não đang ở chế độ "mặc định" của riêng nó, chẳng hạn như khi chúng ta mơ màng. Turner cho biết: "Phản hồi rất tích cực của bệnh nhân mất trí nhớ khi

nghe loại nhạc họ biết và yêu thích có thể phản ánh cơ hội tự nhận dạng bản thân khá hiếm hoi này. Âm nhạc dường như cho thấy ký ức của chúng ta không được lưu trữ trong những phần não cụ thể. Chúng không giống như các tài liệu riêng lẻ xếp chồng lên nhau trên kệ để chúng ta có thể đặt lại chỗ cũ khi cần, mà là chúng gắn kết chặt chẽ với nhau. Kết quả là ký ức về một bài hát có thể khơi gợi một thời gian, địa điểm hoặc mùi hương riêng biệt, cũng như kích hoạt các phần não liên quan đến âm thanh, lời nói, nhịp điệu và cảm xúc. Đó là lý do tại sao một số khả năng âm nhạc được cho là miễn nhiễm với chứng mất trí nhớ; nếu một hệ thống bị hỏng, phần còn lại có thể tiếp quản. Tại Đại học University College London, các nhà thần kinh học là những người đi tiên phong trong lĩnh vực này. Jason Warren, người dẫn đầu nhóm, nói với tôi rằng âm nhạc cho phép ông xem xét cách những mạng lưới của bộ não tương tác mà không cần dựa vào bệnh nhân để truyền đạt bằng lời nói. Điều này có nghĩa là âm nhạc có thể tiết lộ khi nào các vùng não không hoạt động như bình thường.

I s s u e 2602 | thoibao.com | TH

B |

05/ 01 / 2 01 9

Ví dụ, não phản ứng rất khác với âm nhạc so với những âm thanh phức tạp khác. Trong một nghiên cứu, Warren và các cộng sự đã để các bệnh nhân Alzheimer tiếp xúc với một loạt tiếng ồn, như tiếng bíp, để xem phần não nào của họ đã phản ứng. Những vùng quan trọng đối với việc xử lý âm thanh phức tạp như ngôn ngữ được cho thấy đã suy yếu. Âm nhạc cũng cho phép nhóm của Warren hiểu được tại sao những bệnh nhân suy giảm trí não vùng trán thái dương gặp khó khăn khi diễn giải cảm xúc. Chẳng hạn, họ không còn cảm thông hay phản ứng khi thấy ai đó đang khóc, ngay cả khi đó là người quan trọng với họ. Những cá nhân này thường giỏi xác định thông tin về một bài hát, nhưng họ không thể phân loại thuộc tính cảm xúc của nó khi được hỏi nếu một bài hát vui hay buồn. Các bản chụp não cho thấy vùng não bị ảnh hưởng bởi căn bệnh là những vùng quan trọng trong việc phỏng đoán trạng thái tinh thần của người khác, được biết đến với tên lý thuyết tâm trí. Trong một nghiên cứu khác, nhóm nghiên cứu của ông nhận thấy dù mất đi thế giới cảm xúc, một số bệnh nhân này lại bắt đầu khao khát âm

nhạc như thể họ đang nghiện nó. "Liệu pháp âm nhạc có thể giúp ích cho việc kết nối giữa những mạng lưới bị mất", một nghiên cứu sinh tiến sĩ của Warren tên Elia Benhamou nói. Điều này cho thấy rằng ngay cả khi nhìn bên ngoài, những bệnh nhân này dường như không phản ứng về mặt cảm xúc, hệ thống cảm xúc vẫn quan trọng đối với thế giới của họ - và âm nhạc bằng cách nào đó sẽ giúp kích hoạt nó. Bệnh nhân bị Alzheimer lại cho thấy hình mẫu ngược lại. Họ thường có thể hiểu được cảm xúc đằng sau một bài hát, nhưng thường không thể nhớ tên hoặc nơi họ nghe nó lần đầu tiên. Trên thực tế, họ dường như thấy rằng âm nhạc có cảm giác thỏa mãn gần bằng cảm giác của những người khỏe mạnh. Warren cho biết: "Âm nhạc đang nói lên điều gì đó rất căn bản về lý do tại sao những căn bệnh này (các dạng bệnh mất trí nhớ) lại khác nhau. Âm nhạc có thể xuyên qua sự phức tạp." Các nghiên cứu giống vậy đang làm tăng thêm hiểu biết của chúng ta không chỉ về trình trạng suy giảm não bộ mà còn về cả những bộ não khỏe mạnh - và cách thức trí não của tất cả chúng ta phản ứng với âm nhạc. Một khi chúng ta hiểu rõ hơn về

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

Toronto thoibao.com những hình mẫu này, về lý thuyết nó có thể giúp các nhà khoa học xác định được khi nào bộ não suy nhược sớm hơn so với khi chúng hiện đang có thể. Warren và Benhamou nói về mặt lý thuyết, âm nhạc có thể giúp xác định những thay đổi hành vi ngay cả trước khi bản chụp não cho thấy hiện tượng teo não. Điều này cũng tương tự như phát hiện cho thấy khả năng thể hiện tính hài hước bị suy giảm từ lúc mới mắc bệnh mất trí nhớ. Warren nói: "Có mọi lý do để tin rằng một người có thể tìm được những thứ tương tự với âm nhạc." Điều làm tôi ấn tượng sâu sắc hơn nữa là lý luận của ông về lý do tại sao sử dụng âm nhạc làm công cụ nghiên cứu đã cung cấp một lượng lớn kết quả. Nó kích hoạt các mạng não cần thiết để sống còn: lắng nghe xung quanh, xử lý những bất thường, hệ thống khen thưởng và lý thuyết tâm trí của chúng ta. Điều này ngụ ý rằng âm nhạc có "mục đích sinh học" đích thực, Benhamou nói, đó là chúng ta đã từng cần có nó để tồn tại. Đây là một lý thuyết, nhưng nếu nó đúng, điều này giải thích tại sao âm nhạc lại khơi gợi rất nhiều đặc tính có lợi ở những người đang mất đi các

I s s u e 2 6 0 2 | thoibao.com | T

kết nối mà não rất cần để vận hành. Warren nói: "Mỗi xã hội con người đều có âm nhạc. Tại sao một điều như vậy lại thật cơ bản? Câu trả lời có thể là trước khi trở thành một hình thức nghệ thuật, âm nhạc đã làm điều gì đó cơ bản về việc dạy chúng ta cách đáp lại người khác". Tôi không biết những gì đang diễn ra trong não của cha tôi khi ông nghe nhạc. Nhưng từ các tài liệu khoa học, rõ ràng là một số kết nối thần kinh đã tước đi đa phần tính độc lập của ông

B |

0 5/ 0 1 / 20 1 9

lại khác với các kết nối được kích hoạt khi ông chơi nhạc hoặc hát. Việc tự động hát "opera" đã giảm dần trong năm qua, nhưng ông vẫn tự mình hát nhiều lần trong ngày và hiển nhiên là nhận được rất nhiều niềm vui từ đó. "Mẹ và ba vừa đi dạo phố vừa hát, đúng như những gì ba mẹ luôn làm," mẹ tôi nói với tôi tuần trước. Âm nhạc mang đến nụ cười cho cha tôi. Khi mất mát quá nhiều, nó mang lại cho ông thứ mà ông vẫn có thể sáng tạo, tương tác và tận hưởng.

Điều đáng ngạc nhiên nhất là việc âm nhạc có thể giúp ông giữ lại một phần bản ngã của ông, nếu điều đó trở nên khó phát hiện hơn đối với tất cả chúng ta. Chỉ riêng kiến thức này đã giúp bạn dễ đối mặt hơn với những gì thường khó nói đến: Rằng cha tôi đã mắc chứng mất trí nhớ và sẽ phải sống chung với nó cho đến tận cuối đời. Melissa Hogenboom/BBC Future

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

SINH HOẠ T CỘNG ĐỒNG Toronto thoibao.com

Trung tâm Văn hóa Phật giáo Pháp Vân

thượng kỳ đầu năm

ẢNH : KHÁNH LAN, JOHN LƯƠNG

heo thông lệ có từ những năm qua, hôm thứ Bba 01/01, Trung tâm Văn hóa Phật giáo Pháp Vân đã tổ chức lễ Thượng kỳ đầu năm lúc 10 giờ 30 sáng tại sân cờ trong khuôn viên chùa, với sự tham dự của gần 100 Phật tử và Cựu quân nhân QLVNCH. Trong bài phát biểu trước những người hiện diện, Thượng Tọa Thích Tâm Hòa, Chánh trụ trì cho biết nghi thức chào cờ đầu năm được Chùa thực hiện nhằm mục đích tưởng niệm các anh hùng chiến sĩ đã hy sinh vì lý tưởng tự do, các đồng bào ruột thịt đã bỏ mình trong cuộc chiến bảo vệ miền Nam trước năm 1975 hay trên đường vượt biên, vượt biển tìm tự do, đồng thời cũng để tri ân người dân và chính phủ Canada đã mở rộng vòng tay nhân đạo đón nhận người Việt trong các thập niên qua. Lễ Thượng kỳ thường niên tai Trung tâm Văn hóa Pháp Vân đã kết thúc lúc 11 giờ sáng cùng ngày. 

Nghi thức chào cờ

Thượng kỳ

Thành viên Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH

Thượng Tọa Thích Tâm Hòa phát biểu

Chuẩn bị thượng kỳ

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

SINH HOẠ T CỘNG ĐỒNG Toronto thoibao.com

Cộng đoàn Giáo xứ Các Thánh Tử đạo Việt Nam hướng về quê nhà ẢNH : KHÁNH LAN, JOHN LƯƠNG

Linh mục Giuse Trần Tập và các thiếu nhi giúp lễ trong đêm nguyện cầu

Tiến đến bàn thánh với ngọn nến hiệp thông nguyện cầu

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

ôm thứ Ba 01/01, lúc 5 giờ 30 chiều, tại thánh đường St Cecilia, 161 đường Annette, Toronto, Giáo xứ Các Thánh Tử đạo Việt Nam Toronto đã cử hành lễ thắp nến cầu nguyện cho thế giới được hòa bình, cho Giáo hội và người dân ở quê nhà có được Tự do, Công lý, An bình. Sau thánh lễ do Linh mục Giuse Trần Tập chủ tế, hơn 500 ngọn nến, một thông điệp hiệp thông của Cộng đoàn Giáo xứ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam Toronto với Giáo hội Công giáo Việt Nam được những người tham dự lần lượt mang lên đặt trước bàn thánh. Đêm thắp nến hướng về quê hương và vì nền hòa bình thế giới đã kết thúc vào lúc 6 giờ 30 chiều cùng ngày. 

Toronto thoibao.com

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

GÓC ĐỜI SỐ NG Toronto thoibao.com

Thảo mộc giúp “đánh bay” mùi cơ thể Những loài thảo mộc tự nhiên không chỉ là gia vị cho món ăn thêm hấp dẫn mà còn là vị thuốc tuyệt vời trong việc điều trị mùi cơ thể. Những người cơ thể có mùi hôi do: - Do bẩm sinh: Những người có bố, mẹ hoặc cả hai bố mẹ bị hôi nách thì có thể di truyền sang cho con cái của mình. - Do thói quen ăn uống: Ăn cay, uống đồ có chất kích thích là những thói quen ăn uống không tốt sẽ làm cho tuyến mồ hôi hoạt động mạnh hơn. Tiết ra nhiều mồ hôi hơn, lượng mồ hôi ra đó sẽ kết hợp với vi khuẩn gây nên mùi hôi nách cho cơ thể của bạn. Ngoài ra, một số bệnh lý cũng gây ra hôi nách: những người mắc các bệnh như: thận, gan, các vấn đề về da, hệ tiêu hóa, nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm, tăng năng tuyến giáp… cũng gây ra mùi hôi, đặc biệt là mùi dưới cánh tay. Một số loại thảo mộc giúp đánh bay mùi hôi cơ thể: Hương thảo (Rosemary) Loại thảo mộc này có hương thơm tự nhiên nên đánh bay mùi cơ thể. Loại tinh dầu được chiết xuất từ loại

hương thảo mộc này nhanh chóng chống lại bất kỳ loại mùi hôi nào xuất hiện trên cơ thể, bằng cách ức chế sự phát tán của các loại vi khuẩn gây mùi. Ngoài ra, các hợp chất tinh dầu bạc hà và hợp chất diệp lục giúp đánh bay mùi hôi và lưu lại hương thơm bền lâu trên cơ thể. Uống 2 ly nước lá hương thảo tươi hoặc khô mỗi ngày. Cũng có thể trộn 8 đến 10 giọt tinh dầu hương thảo với 30 ml nước rồi thoa lên vùng da nhiều mồ hôi. Nên thực hiện 2 đến 3 lần/ngày.

Cây ngải đắng (sage) Ngải đắng là loại thảo mộc mang lại hương thơm tự nhiên dễ chịu cho cơ thể nhờ các hợp chất thơm như diosmetin, apigenin và luteolin. Còn tính chất kháng khuẩn có hiệu quả trong việc ngăn ngừa vi khuẩn gây

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

hại cho da, do đó có thể đánh bay mùi cơ thể. Giống như tính chất của cà chua, ngải đắng cũng có tác dụng hạn chế hoạt động của tuyến mồ hôi, loại bỏ chất độc hại ra khỏi cơ thể, cải thiện sức khỏe răng miệng. Với công thức ngâm 2 muỗng ngải đắng với 4 cup nước nóng trong 10 phút, rồi dùng nước trà ngải đắng rửa vùng da nhiều mồ hôi.

Quế Quế được biết đến với tác dụng giúp hơi thở thơm tho, lưu lại hương thơm trên cơ thể. Tinh dầu quế giúp chống lại chứng hôi miệng nhờ khả năng giảm số lượng vi khuẩn trong miệng. Ngâm 1 thanh quế trong nước nóng khoảng 10 phút. Để nguội rồi uống. Uống trà quế còn cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa.

Đồng thời, nước trà quế để nguội được dùng làm nước súc miệng có tác dụng đánh bay mùi hôi miệng ngay tức thì.

Cây thảo linh lăng (fenugreek) Hạt và lá của thảo linh lăng có khả năng đánh bay mùi cơ thể, thông qua việc loại bỏ các độc tố ra bên ngoài. Không những vậy, thảo linh lăng còn cân bằng các loại vitamin, khoáng chất, dưỡng chất thực vật, cải thiện sức khỏe tiêu hóa, giúp cơ thể thơm tho. Ngoài ra, thảo linh lăng còn có hiệu quả cao trong việc điều trị chứng hôi miệng do nhiễm viêm chảy. Cách làm: Ngâm 1 muỗng thảo linh lăng trong một tách nước để qua đêm. Đến sáng, có thể nhai thảo linh lăng đã ngâm với nước sẽ mang lại hương thơm tự nhiên cho cơ thể suốt ngày dài. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

CÂU CHUYỆN LANG TorontoTHẦY thoibao.com

TRÁI DỨA,

SỎI THẬN, PHÈN CHUA BS NGUYỄN Ý ĐỨC

ới đây có thân hữu hỏi ý kiến về bài thuốc chữa sỏi thận bằng dứa với phèn chua như sau: “Mẹ tôi 52 tuổi, bị bệnh sỏi thận, có người mách chữa bệnh này bằng cách: lấy một quả dứa cắt một đầu rồi đục giữa quả xuống sâu 3cm, lấy 2 thìa cà phê bột phèn chua cho vào rồi đậy nắp lại. Đun quả dứa đến khi chín nhuyễn lấy ra 2 ly, buổi tối uống 1 ly cho bàng quang mềm ra và sỏi vỡ ra. Đến sáng hôm sau thức dậy uống ly còn lại cho sỏi tan ra, nằm nghỉ 30 phút sau đó đi tiểu, nước tiểu khai và đục như nước vo gạo. Xin cho hỏi có đúng như vậy không?”. Và cũng có hướng dẫn của một vị lương y là “Để chữa sỏi tiết niệu, người ta lấy 1 quả dứa gọt vỏ, khoét 1 lỗ và cho vào đó một ít phèn chua (0,3g) rồi cho nước vào đậy nắp lại ninh trong 3 giờ. Sau đó ăn các miếng dứa và uống cả nước. Dùng liên tục trong 7 ngày liền, nhiều trường hợp cho kết quả tốt”. Trước khi góp ý, xin tìm hiểu về món ăn khá thông dụng này là trái dứa.

DỨA Dứa là trái cây của miền nhiệt đới, có nguồn gốc từ các quốc gia ở Trung và Nam Mỹ. Khi Christopher Columbus thám hiểm Mỹ châu, thấy dứa trồng ở quần đảo Guadeloup

rất ngon, bèn mang về cống hiến nữ hoàng Tây Ban Nha Isabella Đệ Nhất. Từ đó, dứa được đem trồng ở các thuộc địa của Tây Ban Nha, nhất là các quốc gia thuộc khu vực Thái Bình Dương. Cây dứa thân ngắn, lá dài và cứng với gai mọc ở mép, quả có nhiều mắt; phía trên có một cụm lá. Nông trại trồng dứa quy mô lớn đầu tiên trên thế giới được thiết lập ở Hawai vào năm 1885. Quần đảo này dẫn đầu về sản xuất dứa trên thế giới cho tới năm 1960. Sau đó, Phi Luật Tân là nước trồng nhiều và xuất cảng nhiều nhất. Các quốc gia khác ở Đông Nam Á châu cũng sản xuất một khối lượng dứa khá lớn. Nhờ kỹ thuật canh tác hàng loạt cho nên nhu cầu dứa được cung cấp đầy đủ với giá phải chăng. Dứa có quanh năm, nhưng nhiều nhất là vào tháng 6 tháng 7. Trung bình từ lúc trồng tới lúc thu hoạch là 18 tháng. Dứa thường được hái khi đã chin, sẵn sàng để ăn. Dinh dưỡng Dứa có nhiều sinh tố C, chất xơ pectin và chất gum. Một ly dứa tươi cung cấp 25mg sinh tố C; 0,1mg thiamine; 16mcg folate; 0,15mcg sinh tố B 6; 17mg magnesium; 0,5mg sắt; 2gr chất xơ và 80 calori. Dứa còn có chất bromelain, một loại enzyme tiêu hóa giống như papain của đu đủ. Bromelain có tác dụng làm

mềm và phân hóa chất đạm ra nhừng phân tử nhỏ để cơ thể có thể sử dụng, cấu tạo tế bào đồng thời cũng tạo cho thịt hương vị thơm ngon. Br có thể gây ra dị ứng da cho người tiêu thụ. Dứa đóng hộp còn giữ được sinh tố C nhưng bromelain bị hơi nóng thiêu hủy. Áp dụng y học Theo American Cancer S o c i e t y, d ứ a c ó c h ấ t Bromelain mà một số nghiên cứu cho là có công dụng hỗ trợ trong điều trị một số bệnh như: - Có thể dùng bromelain chung với thuốc điều trị ung thư để giảm thiểu tác dụng phụ của xạ trị, như là viêm cuống họng và miệng; - Vì bromelain là một

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

enzyme chuyển hóa chất đạm cho nên có thể dùng thêm để hỗ trợ tiêu hóa cho những người thiếu enzyme này; - Bromelain có tác dụng ngăn ngừa tiểu cầu dính với nhau, cho nên có thể dùng thêm để tránh tình trạng máu đóng cục; - Nghiên cứu khác cho hay bromelain có tác dụng chống viêm sưng trong bệnh viêm khớp, viêm xoang, vết thương do sâu bọ cắn hoặc chống nhiễm trùng khi da thịt bị phỏng… Tuy nhiên, Hội Ung Thư Hoa Kỳ cũng nhấn mạnh là cần nhiều nghiên cứu khác nữa để xác định các công dụng này. Ăn dứa Dứa tươi có hương vị

nồng ngọt, rất thích hợp để làm món tráng miệng kích thích tiêu hóa hoặc làm món ăn vặt. Miếng dứa phía đít, gần phía gốc thường ngon hơn phần khác, vì như kinh nghiệm của ông cha ta là “dứa đằng đít, mít đằng cuống”. Sau khi gọt vỏ, khía xéo để bỏ mắt, dứa được bổ dọc làm tám hoặc cắt khoanh tròn mỏng vừa phải, rắc thêm một nhúm đường, bỏ tủ lạnh độ 15 phút rồi mang ra ăn thì tuyệt hảo. Nước dứa hòa với đường ngọt húp vào lạnh mát cả người. Nhiều người lại thích chấm dứa với tí muối ớt, ăn vào vừa ngọt, vừa mặn, hơi cay, rất thỏa mãn khẩu vị đồng

Toronto thoibao.com

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

CÂU CHUYỆN LANG TorontoTHẦY thoibao.com thời làm bớt rát lưỡi. Dứa còn dùng để xào nấu với thịt cá. Món canh chua cá lóc, dứa xanh thêm vài ngọn ngổ thì cơm ba nồi cũng hết. Khi nấu, hơi nóng làm mềm dứa vì chất cellulose tan rã, dứa hút gia vị và chất ngọt của thịt cá. Một đĩa xà lách trộn thập cẩm thêm vài miếng dứa thái nhỏ ăn càng ngon. Năm 1892, một người Anh là Đại úy John Kidwell lần đầu tiên sản xuất dứa đóng hộp. Dứa thường được hái khi đã chín mùi, mà phải chuyên trở xuất cảng đi xa, mau hư cho nên được đóng hộp cho dễ di chuyển. Dứa đóng hộp là dứa đã chín từ dưới cuống trở lên, do đó thường cần đến ba quả mới được một hộp dứa có phẩm chất tốt. Dứa hộp được cho thêm nước đường nên có nhiều calorie. Ngoài ra còn dứa sấy khô hoặc nước dứa ép cũng là những món ăn thức uống ngon, bổ. Mua dứa Mua dứa tươi lựa trái to, nặng nước, toát ra mùi thơm

của dứa, lá trên cuống còn xanh. Khi gõ, dứa phát ra một âm thanh đặc, quả dứa cầm thấy chắc tay, không chỗ nào mềm. Vỏ dứa có thể hơi xanh hoặc vàng cũng không sao. Dứa lớn nhỏ đều có chung giá trị dinh dưỡng như nhau. Tránh dứa đã có mùi lên men vì quá chín bắt đầu ủng. Dứa có thể cất giữ trong tủ lạnh hoặc ở ngoài. Lưu ý: Dứa rất lành. Đôi khi dứa có thể gây dị ứng nhẹ ở da vì có chất bromelain. Tại các tiệm bán “thực phẩm tốt” Health Food lại có bán viên Bromelain và được giới thiệu là chữa được bệnh tim, phong khớp và vài bệnh khác. Dứa có chất tyrosine. Một vài u bướu hạch nội tuyến cùng tiết ra nhiều tyrosine. Vì thế, mấy ngày trước khi thử máu tìm u bướu này lại ăn dứa thì thử nghiệm có thể sai lệch, cho kết quả dương tính mà thực ra không có. Một vài nghiên cứu khoa học cho hay là trên mắt vỏ dứa có một hóa chất không tốt cho sức khỏe. Vì thế, tốt nhất là nên tránh ăn mắt dứa.

SỎI THẬN VÀ DỨA Bây giờ, xin trở lại với Sỏi thận và dứa cộng với phèn chua. Sỏi thận là một vật rắn đặc thành hình từ nhiều hóa chất khác nhau trong nước tiểu: - Sỏi calcium oxalate chiếm 80% các loại sỏi thận và đa số là do di truyền, calcium không dùng trong việc tạo xương và loại ra theo nước tiểu. Ngoài ra tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa nhiều oxalate như rau spinach, cocoa, đậu phọng, các loại hạt, ớt, nước trà; ăn nhiều muối hoặc dùng bổ sung calcium viên cũng tăng tủi ro loại sạn này. Sạn calci rất cứng. - Sỏi với chất struvite (Magnesium ammonium phosphate) thường thấy trong bệnh nhiễm trùng đường tiểu tiện, đặc biệt là ở nữ giới và được điều trị bằng cách tiêu diệt tác nhân gây bệnh. - Sỏi với chất uric acit do tiêu thụ nhiều chất đạm động vật thịt, cá, gà gây ra vì các thực phẩm này cho chất purine, tiền thân của uric acit.

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Giới hạn các thực phẩm này và tăng độ kiềm của nước tiểu có thể giảm thiểu nguy cơ gây sạn. - Sỏi với các chất amino acit cystine, rất hiếm. Đây là bệnh bẩm sinh trong đó thận không tái hấp thụ được chất cystine. Chất này luân lưu trong nước tiểu và kết tụ thành sỏi. Chữa trị bằng cách uống nhiều nước để loại cystine ra ngoài đồng thời giảm độ acit của nước tiểu. Nam giới bị sỏi thận gấp đôi nữ giới và thường thấy vào tuổi từ 30 tới 50. Một đời sống quá tĩnh tại, bệnh nhân cao huyết áp, tiểu đường và mập phì cũng tăng rủi ro bị sạn thận. Nghiên cứu mới đây cho hay tình trạng hâm nóng toàn cầu đưa tới khô nước cũng làm tăng rủi ro sỏi thận. Ngay cả các phi hành đoàn bay trong không gian cũng tăng rủi ro này vì họ ít uống nước H i ệ n n a y, y h ọ c t h ự c nghiệm chữa sỏi thận bằng nhiều cách và căn cứ vào các chất kết tinh thành sỏi. Do đó, khi tiểu ra sạn cần cất giữ sạn và đưa cho phòng thí

nghiệm để phân tích thành phần cấu tạo. Nếu sạn còn nhỏ, uống nhiều nước để loại sạn qua nước tiểu là cách hữu hiệu nhất. Với sỏi lớn, có thể đưa một dụng cụ nhỏ vào thận, nghiền sạn rồi gắp sạn ra hoặc đập vụn sạn với sóng nước (shock wave lithotripsy). Nên nhớ có thể phòng tránh sạn bằng cách uống nhiều nước. Khi nước tiểu loãng thì sạn khó mà kết tụ với nhau. Khi nước tiểu đục vàng thì sạn sẽ kết tụ. Cũng nên nhớ rằng loại sạn thận calcium oxalte rất cứng khó mà có chất nào có thể khiến chúng hóa nhỏ tiêu tan. Về chữa sỏi thận với dứa và phèn chua, chúng tôi đã cố gắng tìm xem có kết quả nghiên cứu nào xác định hoặc hỗ trợ công dụng trị sỏi thận theo kinh nghiệm dân chúng hoặc theo lý luận của một số nhà y học cổ truyền với dứa và phèn chua, nhưng mà chưa có cơ duyên tìm ra. Sách những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của giáo sư Đỗ Tất Lợi có ghi là dân

Toronto thoibao.com

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

CÂU CHUYỆN LANG TorontoTHẦY thoibao.com chúng còn dùng rễ cây dứa làm thuốc lợi tiểu, chữa tiểu tiện khó khăn, đái ra sỏi thận. Có lẽ là uống nhiều nước rễ cây dứa có thể đẩy các tinh thể tạo sỏi trong nước tiểu ra ngoài cơ thể. Bệnh viện chuyên trị bệnh thận Devasya Kidney bên Ấn Độ khuyên dân chúng muốn giúp thận lành mạnh nên tiêu thụ các loại nước dứa, chanh, cà rốt, chuối…nhưng không giải thích tại sao. Cũng có lẽ là uống nhiều các loại nước này. Tuy nhiên có nhiều ý kiến cho rằng thực phẩm có nhiều ảnh hưởng lợi và bất lợi đối với sự thành hình sỏi thận. Chẳng hạn: - Với sạn calcium oxalate, nên giảm thiểu ăn thức ăn có nhiều oxalate như chocolat, caﬀeine, các loại hạt, hạt tiêu đen, rau spinach, dâu, các loại đậu; đồng thời nên bớt muối, đường. Nên ăn chuối, gạo đỏ, oat, rye, bắp, cám, barley, nước trái cranberry, dứa, chanh cam. Bệnh nhân loãng xương cần bổ sung calci nên dùng loại calcium citrate. Dứa tương đối có ít

oxalate calcium, một hóa chất của sỏi calcium. - Với sạn uric acid, nên giới hạn tiêu thụ đạm động vật có nhiều purine/acit uric như thịt bò, thịt cừu, gà, cá sardine, gan và thực vật như nấm, pumpkins, cauliﬂower, các loại đậu, rượu bia, rượu vang để giảm uric acid. . - Với sạn cystine, giới hạn cá vì có nhiều methionine.

Về bài thuốc dứa- phèn chua, chúng tôi nghĩ là ta có thể dùng dứa. Uống nhiều nước dứa có thể khiến cho các tinh thể tạo sỏi tiết niệu loãng ra, không kết tụ với nhau và loại ra ngoài qua tiểu tiện. Nhưng cũng xin nhắc lại rằng nhiều loại sỏi thận là những tinh thể kết tụ với nhau, khá cứng, đập mạnh mới làm vỡ được.

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Riêng phèn chua thì nên cân nhắc một chút. Phèn chua là muối kép của nhôm và potassium. Đây là chất mà dân chúng thường dùng để làm cho nước có vẩn đục trở thành trong: muối nhôm kết tụ các vẩn đục này, lắng xuống đáy, nhờ đó nước trở thành trong và dùng được. Tìm kiếm, chúng tôi chưa thấy ý kiến nào nói đến

công dụng của phèn chua đối với sỏi thận, ngoại trừ một số thân hữu cho hay họ cũng đã dùng dứa với phèn chua và có kết quả. Tuy nhiên, theo giáo sư Nguyễn Lân Dũng, Việt Nam, thì phèn chua không có công dụng gì trong việc làm tan sỏi tiết niệu (Sách Hỏi Gì- Đáp Nấy). Đồng thời có người thắc mắc là liệu phèn chua có làm cho các chất calci trong nước tiểu dễ dàng kết tụ với nhau để đưa tới sạn. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho hay muối nhôm, tuy không độc, nhưng nếu tiếp xúc lâu ngày với lượng quá cao trong nước uống có thể gây ra rối loạn cho sự sinh đẻ, cho hệ thần kinh. Mới đây, vài nghiên cứu sơ khởi cho rằng chất nhôm có thể là rủi ro gây ra bệnh Alzheimer. Cho nên, để an toàn, có lẽ cũng chẳng nên dùng phèn chua với hy vọng “bàng quang mềm ra và sỏi vỡ ra”. Mong nhận được ý kiến của quý vị có nhiều hiểu biết. BÁC SĨ NGUYỄN Ý ĐỨC

Toronto thoibao.com

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

VIẾTToronto TỪ SÀI thoibao.com GÒN

Fan hâm mộ

i cũng có thần tượng riêng của mình Mấy bà phụ nữ mê phim bộ thì ái mộ diễn viên màn ảnh: Lưu Đức Hoa, Chung Gia Hân, Jang Dong Gun, Song Hye Kyo… Thanh niên thì thần tượng doanh nhân, nhà toán học… như Bill Gates, Mark Zuckerberg… nhưng đa

số thường thích giới ca sĩ: G-Dragon, BoA… hoặc các nhóm nhạc Hàn quốc, Anh, Mỹ… Từ ưa thích đến mê cuồng thần tượng là chuyện không hiếm xảy ra ở bất cứ nước nào trên thế giới. Ở các nước Âu Mỹ, fan cuồng gửi thư quấy rối, đe dọa, hăm giết thần tượng và giết thật như trường hợp ca sĩ John Lennon

của ban nhạc Beatles, thậm chí chuyển giới sao cho giống y hệt thần tượng… Fan bỏ học, bỏ thời gian công sức tiền bạc đi theo chân thần tượng trình diễn ở đâu có mặt nơi đó. Ở châu Á không thể không nhắc đến trường hợp cô Dương Lệ Quyên tại Trung quốc hâm mộ diễn viên, ca sĩ Lưu Đức Hoa tới nỗi buộc cha mẹ bán

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

nhà để lẽo đẽo đi theo chân thần tượng dẫn đến kết cục người cha tự tử. Cứ tưởng chuyện fan cuồng chỉ xảy ra ở nước người ta, té ra VN cũng theo kịp trào lưu thế giới. Ở Hà nội, fan quỳ ngửi và hôn chiếc ghế thần tượng đã ngồi, một fan khác si mê tới mức đưa thần tượng lên bàn thờ nhang đèn thường xuyên khiến anh ca sĩ

SGCN

nhìn thấy hết hồn, hết lời van xin thương mấy cũng đừng tế sống, làm ơn rút hình ra khỏi bàn thờ. Mới đây, một cô gái mới 22 tuổi mê anh ca sĩ tới mức phát rồ. Lúc nào cô cũng ôm điện thoại chứa hàng trăm, hàng ngàn bức ảnh, bài hát của anh chàng trong đó. Cách đây hai năm, đứng trên balcon tầng hai nghĩ chàng đang cầm hoa đợi

Toronto thoibao.com

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

VIẾTToronto TỪ SÀI thoibao.com GÒN dưới cổng, cô nhảy xuống đất bị chấn thương đầu gối. Lần khác đi dạo bên bờ hồ vừa nghe nhạc, tưởng chừng nhìn thấy thần tượng dưới hồ nên nhảy xuống luôn may là được cứu kịp, không thì đã gặp chàng dưới chốn tuyền đài. Bây giờ cô đang được chữa trị ở bệnh viện tâm thần, cuộc đời coi như chấm dứt khi lúc nào cũng chỉ tơ tưởng tới mỗi chàng ca sĩ. Fan nằm nhà theo dõi ngôi sao qua màn hình TV, smartphone… thì xoàng quá. Thần tượng trình diễn ở đâu nên trực tiếp đi xem mới bày tỏ được tình cảm tha thiết. Chỉ có điều đâu phải lúc nào thần tượng cũng diễn ở mấy rạp hát quanh quẩn gần nhà. Vì thế phải lặn lội theo chân người tình trong mộng hết tỉnh này sang tỉnh khác, tốn tiền xe đò, ăn uống ở trọ từ Bắc chí Nam. Có cực khổ tốn kém mới cho thấy được đam mê cháy bỏng tới chừng nào. Dù sao cũng may mắn nếu thần tượng là người Việt. Phí tổn cũng còn có giới hạn trong phạm vi nước VN, chứ nếu thần tượng là người Hàn hay Hoa hay Anh, Mỹ thì khá mệt. Khi đó lại mất công đáp máy bay sang Thái Lan hay Indo để xem một buổi ca nhạc. Dĩ nhiên trường hợp này, fan thuộc loại cao cấp vì túi tiền phải rủng rỉnh hơn cho vé xe cộ ăn uống khách sạn đường dài. Đâu phải ai cũng dễ dàng ra ngoại quốc xem một buổi trình diễn của thần tượng, dù là nước láng giềng sát kề bên, nhất là đám thanh niên tom góp dành dụm, xin xỏ gia đình mới đủ một chuyến trường chinh thỏa mãn đam mê. Điều kiện ngầm các fan nằm lòng là

phải tham dự ít nhất một buổi concert của idol mới chính thức được thừa nhận là fan chân chính. Nhận thấy làn sóng Hallyu tràn ngập VN nên mấy năm gần đây nên các công ty giải trí đã đưa các ban nhạc Hàn sang trình diễn tại VN. Giá vé có thể lên đến vài triệu một vé Các ban nhạc Big Bang, chuyến lưu diễn Super Show 3 của Super Junior có giá vé từ 1, 2 triệu đến hơn 3 triệu đồng. Nhóm nhạc Hàn Quốc T-Ara, MAMA Premiere tại Việt Nam cháy vé trong 2 phút mở bán. Không những chỉ nhạc Hàn mà tín đồ nghe nhạc US-UK cũng chẳng ngại ngần bỏ ra số tiền lớn. So với việc được gặp gỡ thần tượng bằng xương bằng thịt thì tiền bạc không đáng kể! Khi thần tượng đến VN, fan đợi hàng nhiều tiếng ở phi trường, trước cửa khách sản, đứng bên đường, chạy theo xe, khóc lóc, hốt hoảng... để có thể nhìn thấy gần một chút người trong mơ hay hạnh phúc được chạm vào người. Lắm khi mất công chầu chực cũng chẳng có kết quả vì nhìn thấy cảnh fan đứng ngồi xếp lớp, thần tượng lo kiếm chỗ thoát thân ngả sau, kẻo lọt vào vòng vây của đám đông, cho dù có bảo vệ theo sát, vẫn có thể bị chen lấn, xé rách áo quần... Các ngôi sao đều có kinh nghiệm tránh xa đám đông phấn khích để tránh chuyện đáng tiếc. Mua được tấm vé cũng khó khăn chứ chẳng dễ dàng gì. Dù sao so với thế giới, giá vé vài trăm ngàn đến vài triệu như vậy cũng khá rẻ so với qua nước láng giềng Thái Lan khoảng gần tám triệu đồng

Vả lại giá vé còn chứng nhận đẳng cấp của buổi biểu diễn và đẳng cấp của người đi xem, chứ rẻ mạt quá chẳng khác nào đi xem chương trình ca nhạc tạp kỹ thì không đẳng cấp chút nào! Lạ là giá mắc rẻ cỡ nào thì fan hâm mộ cuồng nhiệt háo hức đi xem hầu hết chỉ toàn cỡ tuổi teen học sinh, sinh viên. Qua khỏi tuổi đó, đám thanh niên tập trung làm việc cơm áo gạo tiền hay là mất thời gian tiền bạc vào bồ bịch gia đình chứ không còn điên lên vì thần tượng nữa. Mỗi ca sĩ thần tượng đều có fan club của riêng mình. Và những fan club này hoạt động hữu hiệu. Ví như khi thần tượng đi lưu diễn xa hay trở về, fan đều tụ tập đông đảo ra phi trường đưa đón với đầy đủ hoa, băng rôn, hình ảnh… chụp hình, đưa tin lên báo… Tại các buổi trình diễn, lực lượng fan đông đảo chiếm hẳn một góc khán đài để vẫy tay, lắc lư nhịp nhàng, hò hét vang rân tên thần tượng. Sau màn trình diễn ngắn ngủi, thường là của ca sĩ, fan cực đoan tới mức đồng loạt cuốn cờ, rùng rùng bỏ về để lại cả một khoảng trống trong khán phòng và nghệ sĩ trình diễn sau đó rơi vào sự hụt hẫng khi đối diện với khoảng ghế trống đáng kể trước mặt. Thái độ quá khích như vậy nên giữa các ngôi sao không có mâu thuẫn gì nhưng giữa fan của các ngôi sao thì thường có thâm thù với nhau! Fan chiếm số lượng có đến mấy chục ngàn người quả là một sức mạnh đáng kể có thể góp phần vào thành công của nghệ sĩ nên tội gì chẳng phô bày những hành động khuynh loát. Fan xen vào chuyện đời tư muốn thần tượng yêu người này, không yêu người kia. Ngay cả ngôi sao có hiền lành cách mấy thì fan club của sao vẫn có thể hung hãn, đi gây hấn với các fan club khác để bảo vệ tuyệt đối thần tượng của mình. Nhất là đối với những ngôi sao có vẻ ngang ngửa nhau, fan hâm mộ sẵn sàng “đánh” đối thủ thẳng tay bằng cách lên mạng không tiếc lời phỉ báng. Vì mâu thuẫn giữa các fan hâm mộ lắm khi kéo theo

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

cả ngôi sao cũng từ mặt nhau luôn. Vì quyền lực như thế nên các ngôi sao cũng ngại làm mất lòng fan. Không có fan lấy đâu người hoan hô, hoa hoét đưa đón rầm rộ ở phi trường và vỗ tay, hú hét trong các buổi trình diễn. Đĩa in ra tới đâu, fan tích cực tiêu thụ đầu tiên. Trong các cuộc khán giả bầu bán lấy danh hiệu, nhờ lượng fan hùng hậu mà anh ca sĩ nọ, dù giọng hát làng nhàng, luôn đoạt giải hết năm này sang năm khác. Tới nỗi ông bầu thẳng thừng tuyên bố giải đoạt hoài nhàm quá nên nhường người khác, gà của ông không thèm tham dự nữa. Bởi chỉ cần có mặt trong danh sách đề cử là chàng ca sĩ đương nhiên đoạt giải do số lượng fan áp đảo hô một tiếng nhất loạt hăng hái bầu cho thần tượng. Khi Net nở rộ, fan có nhiều cách để giúp thần tượng nổi mau lẹ hơn. Khi một ca sĩ ra MV mới trên Youtube hay các trang mạng, fan hâm mộ ra sức cày view suốt ngày đêm bằng cách mở video trên điện thoại, máy tính, ipad... rồi kêu gọi bạn bè, người thân cùng xem. Thành thử không lạ khi ca sĩ VN tưởng chừng chỉ hát mấy bài hát mang tiếng đạo nhạc trong xó xỉnh nước nhà, mà vẫn cán mốc hơn hai chục triệu view chỉ sau 24 giờ đồng hồ. Chẳng ngoa khi nói chính fan đã đẩy nghệ sĩ lên vị trí ngôi sao thần tượng chói sáng lấp lánh. Dĩ nhiên công việc cày view miệt mài chỉ toàn choai choai hoặc mấy chị phụ nữ rảnh rỗi. Ngoài ra, chẳng ai mất thời gian ngồi miệt mài cày view, câu like cho thần tượng yêu dấu như vậy. Để chứng minh không phải chỉ là những hoạt động hào nhoáng nằm quanh sinh nhật, mua bán đĩa, tổ chức chào đón thần tượng, các fan club còn tổ chức các buổi đi làm từ thiện dưới danh nghĩa thần tượng. Mọi việc đã có fan lo, ngày hôm đó, thần tượng chỉ cần xuất hiện trao tặng người nghèo mấy thùng mì gói, nước tương, áo mưa… để quay phim chụp hình là xong. Báo chí đưa tin khen ngợi nức nở.

Ngược lại, ngôi sao cũng ráng giữ gìn hình ảnh đẹp không dính scadal, không làm mếch lòng fan hâm mộ, và tìm mọi cách lấy lòng fan, theo thứ tự là trưởng nhóm nhỏ rồi nhóm lớn hơn của fan club. Ở VN, tốt hơn hết fan nên gia nhập câu lạc bộ fan hâm mộ. Ở đó được biết nhanh hơn các tin tức chung quanh thần tượng, tập hoan hô, vẫy tay…, sẽ được mua đĩa nhạc có chữ ký ca sĩ, lâu lâu có buổi họp mặt mừng sinh nhật thần tượng hay theo thần tượng đi làm từ thiện… Một số nghệ sĩ rất khôn khéo trong việc giữ gìn và phát triển fan, bởi vì fan club càng mạnh thì cùng lúc, nghệ sĩ đó càng nổi tiếng cho dù thực lực chẳng bao nhiêu. Thần tượng rất mực yêu chiều fan, thỉnh thoảng tặng các fan món quà nho nhỏ, áo thun hay mũ lưỡi trai có ký tên, các trưởng nhóm fan có chuyện vui buồn, thần tượng đều có lời an ủi, quà cáp thích hợp, nhất là các trưởng nhóm… Thần tượng quen thân với một số nhà báo hoặc quà cáp nên truyền thông mặc tình đưa tin. Có lợi cả đôi bên vì các ngòi bút luôn có tin giật gân để đưa lên báo và ngôi sao thì luôn luôn "hot". Thần tượng bao giờ cũng kết hợp với truyền thông một cách chặt chẽ. Sự nghiệp chẳng bao nhiêu mà ngày nào báo mạng cũng phủ sóng, hôm nay ngôi sao mặc áo kiểu gì, ăn uống món gì, 2 giờ sáng đi đâu với ai làm gì, thần tượng hắt hơi, sổ mũi, đau bụng, báo cũng đưa được vài bài nóng hổi. Ăn tiền nhất là hôm nay thần tượng thả thính người này, mai đá lông nheo người kia đủ cho các trang báo lá cải dậy sóng và fan thì khóc cười, đảo điên ngợp theo. Nói chung trên thế giới, fan hâm mộ thần tượng ra sao thì mình cũng bắt chước theo y vậy. Dầu sao cũng hiền hơn thiên hạ vì lố một chút chứ cũng chưa tới nỗi tự vận, bán thân đổi chiếc vé coi thần tượng trình diễn... SAIGON CÔ NƯƠNG

Toronto thoibao.com

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

CHUYỆ N BÊN NHÀ Toronto thoibao.com

Những nỗi ân hận muộn màng ĐOÀN DỰ ghi chép

NỖI ÂN HẬN CỦA NGUỜI VỢ HƯ GIẾT CHỒNG VÌ MÊ TRAI TRẺ Nguyễn Thị Thanh Thuyết năm nay 45 tuổi (sinh năm 1974) ở thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ. Khi còn ít tuổi Thuyết nổi tiếng là một cô gái xinh đẹp tại thị xã Phú Thọ. Lúc mới 15 tuổi, do muốn thoát khỏi sự nghèo khó, nên khi được người quen mai mối, Thuyết bằng lòng lấy làm vợ lẽ ông Bùi Huy Hữu Hoàng lúc ấy 38 tuổi (sinh năm 1951, lấy Thuyết năm 1989, lớn hơn Thuyết 23 tuổi). Ông Bùi Huy Hữu Hoàng rất giàu có, chủ nhiều xe vận tải kể cả các xe du lịch để cho mướn, và ông to lớn, khoẻ mạnh nên nhiều khi cũng tự mình lái xe vận tải đường trường nếu thiếu tài xế. Vợ cả của ông là người rất nhân đức. Bà chỉ sinh được 2 con gái và do chiều chồng nên khi ông Hoàng lấy Thanh Thuyết làm vợ nhỏ mới 15 tuổi, bà coi Thuyết như con, không hề ghen tuông. Dần dần, Thuyết sinh được 2 con trai, bà càng quý mến Thuyết hơn và coi hai cậu bé xinh xắn, ngoan ngoãn con của Thuyết như con đẻ của mình.

Bi kịch của thứ tình yêu “ngoài luồng” Thật ra chồng lớn hơn vợ 23 tuổi cũng không phải là điều gì quá đáng. Tuy nhiên, cuộc hôn nhân giữa Thanh Thuyết với ông Hoàng vốn không được đặt trên nền tảng tình yêu mà chỉ do ông Hoàng là một người giàu có, lại có 2 con gái trong khi Thuyết rất trẻ, rất đẹp, nên ông muốn hưởng thụ thứ nhan sắc “chanh cốm” của

người vừa mới lớn, đồng thời muốn kiếm tí con trai. Hôn nhân không có tình yêu thường khiến người phụ nữ dễ chán. Ngoài ra, Thuyết lại quá đầy đủ, quá nhàn hạ, thừa thãi thì giờ nên nhiều khi cảm thấy cô đơn, thường hay đi chùa lễ bái. Và bi kịch xảy ra khi Thuyết gặp Tạ Hoàng Hiệp (sinh năm 1977, kém Thuyết 3 tuổi, ở làng Vạn Phúc, quận Hà Đông, Hà Nội). Hiệp có giọng hát chầu văn rất cuốn hút, lễ đền chùa nào cũng có mặt, ngoài số tiền công cũng như xôi, gà, oản, chuối do ban tổ chức dành phần, lại còn được các bà đồng cốt thưởng nữa, nhiều lắm. Nhiều cô gái mê Hiệp như điếu đổ. Trong những lần đi hát chầu văn, Hiệp tỏ ra quan tâm tới Thuyết. Ban đầu Thuyết cũng không để ý, nhưng với giọng hát trầm bổng những bài như Cô Chín thượng ngàn, Cô Ba thượng ngàn, Đức ông đệ nhất, Văn quan đệ nhị... cộng với tiếng đàn tiếng phách, khói hương nghi ngút và các bà đồng tô son điểm phấn, ăn mặc như cung phi hoàng hậu, như thánh như thần, múa may theo nhịp điệu cổ truyền dần dần làm Thuyết say mê tiếng hát, người hát. Ở tuổi ngoài 30, Thuyết đẹp mặn mà với thân hình bốc lửa. Những khi được Hiệp ôm ấp, Thuyết mới nhận ra rằng mình chưa bao giờ yêu và được yêu đúng nghĩa. Mối tình vụng trộm ấy kéo dài một thời gian, sợ có lúc sẽ bị bại lộ nhưng Thuyết không muốn phải sống xa người yêu, lại càng không muốn mỗi

Chồng lớn tuổi, vợ trẻ tuổi (Hình minh hoạ)

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

lần gặp nhau phải lén lút như người ăn vụng. Lời đồn đại truyền tới tai ông Hoàng. Ông kiểm soát Thuyết thật kỹ, thậm chí dùng cả roi vọt để tra khảo Thuyết nữa. Nhưng người chồng càng tìm đủ mọi cách giữ chân vợ bao nhiêu thì Thuyết cũng tìm đủ mọi cách đến với người yêu bấy nhiêu. Ngoài những lần viện cớ đi lễ đền chùa để gặp Hiệp, nhiều khi Thuyết còn hẹn hò, đến nhà nghỉ ăn nằm với Hiệp cả buổi. Kế hoạch giết chồng Ngày 6/10/2007, trên quốc lộ số 2 từ Tuyên Quang đi Hà Giang xảy ra một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Một chiếc xe nhà đâm vào vách núi, cửa kính của xe vỡ nát, bên trong là một người đàn ông đã tử vong, được xác định là ông Bùi Huy Hữu Hoàng. Trong quá trình điều tra và thu thập thông tin, các công an điều tra tỉnh Tuyên Quang phát giác nạn nhân chết do bị siết cổ bằng dây thừng từ trước vì còn vết bầm tím chung quanh cổ chứ không phải do bị ngoại lực tác động của vụ tai nạn giao thông. Ngay sau đó 2 kẻ bị tình nghi là Thuyết và Tạ Hoàng Hiệp bị mời lên công an để phục vụ công tác điều tra. Tại cơ quan công an, Thuyết gào khóc ai oán trước cái chết của chồng nhưng không che mắt đước các điều tra viên. Mất 3 ngày, cuối cùng Thuyết và Hiệp đành phải nhận tội và khai mọi hành vi của mình. Theo kế hoạch, ngày 4/10/2007, Hiệp từ quê mình tại Hà Đông (nay thuộc TP Hà Nội) đi xe lên thị xã Phú Thọ để gặp Thuyết. Hai bên lén lút vào khách sạn với nhau. Trong lúc ân ái, Thuyết cho Hiệp biết hôm sau ông Hoàng sẽ tự lái xe nhà 4 chỗ lên Hà Giang để bàn việc chuyên chở hàng bằng xe vận tải cho một công ty lớn. Với tin tức đó, hai người bàn nhau kế hoạch sát hại ông Hoàng. Về Hà Đông, Hiệp mua một số thuốc ngủ, nghiền nát, cho vào một chai nước khoáng. Sau đó hắn đi taxi lên Phú Thọ tìm cách đưa lọ nước có thuốc ngủ nặng liều cho Thuyết. Đến khoảng 1giờ đêm hôm sau, tức 6/10/2007, được chồng dặn trước, Thuyết gọi chồng dậy để chuẩn bị đi Hà Giang và giả vờ chu đáo, nấu

mì cho hai vợ chồng cùng ăn rồi lấy bột sắn pha với lọ nước chứa thuốc ngủ đưa cho chồng uống. Khoảng nửa giờ sau, thấy chồng chưa có biểu hiệu ngấm thuốc, Thuyết hoảng sợ chạy ra sân thì thầm gọi điện thoại cho Hiệp, bảo ngừng kế hoạch lại đã. Nhưng Hiệp thôi thúc: “Em có muốn sống với anh không? Nếu muốn thì nó chưa thấm thuốc anh cũng làm được. Nó không thoát khỏi tay anh đâu”. Nghe Hiệp nói cứng, Thuyết tin tưởng, quay vào trong nhà. Thấy chồng có vẻ buồn ngủ và nói không đi nữa, biết chồng đã thấm thuốc, Tuyết khuyên: “Công việc là quan trọng, nếu anh buồn ngủ thì để em lái xe cho”. Nói xong, Thuyết đỡ chồng ra xe, để ông Hoàng ngồi ghế bên cạnh còn mình thì ngồi vào tay lái, lái tới khách sạn nơi Hiệp đang chờ sẵn. Hiệp ra, ngồi vào tay lái thay cho Thuyết còn Thuyết thì vào căn phòng khách sạn Hiệp đã thuê với tên hai người để ngủ. Hiệp lái xe chở ông Hoàng đi theo quốc lộ 2 lên Hà Giang. Đi được khoảng 1 km thì Hiệp dừng xe, dùng dây thừng mang theo siết cổ ông Hoàng cho đến chết rồi lái xe đi tiếp đến Km số 17, nơi có núi non trên quốc lộ 2, tự dàn dựng cảnh xảy ra tai nạn giao thông. Vì ông Hoàng to lớn, quá nặng, Hiệp không thể lôi ông sang ghế phía tay lái được nên đành để ông ngồi ở ghế bên cạnh. Sau đó hắn lái xe, cho chạy với tốc độ khá cao, đâm vào vách núi bên đường bẹp dúm còn hắn thì thoát ra bằng phía cửa sau. Hắn dùng búa đập các cửa kính cho giống với một vụ tai nạn. Tuy Hiệp khôn ngoan nhưng dù sao cũng là “dàn cảnh”, không thể thoát được cặp mắt tinh tế của các điều tra viên. Tại phiên sơ thẩm, Thuyết may mắn được hưởng sự khoan hồng của pháp luật khi tòa tuyên án tù chung thân, nhưng khi nghe tòa tuyên Hiệp bị tử hình, Thuyết vô cùng đau khổ nên có ý định khi ra toà phúc thẩm, nếu toà cũng tuyên Hiệp bị án tử hình, Thuyết sẽ xin mình cũng bị tử hình cùng Hiệp như lời thề ước. Tuy nhiên, tại phiên tòa phúc thẩm diễn ra vào tháng 8/2008, Hiệp bất ngờ phản cung, đổ mọi tội lỗi lên đầu Thuyết, nào là Thuyết mới chính là kẻ chủ mưu còn anh ta chỉ là tòng phạm,

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

7 1

CHUYỆ N BÊN NHÀ Toronto thoibao.com ngoại lên trai thăm mẹ. Được các phóng viên hỏi lúc Hiệp bị tử hình Thuyết có biết tin không? Thuyết khẽ trả lời: “Tôi vào đây được 3 năm thì anh ấy thụ án. Tính ra đến nay thì cũng hàng chục năm rồi”.

Nguyễn Thị Thanh Thuyết trong trại giam

nào là chiếc nhà 4 chỗ do chính tay Thuyết lái đến khách sạn… Sự tráo trở, tham sống sợ chết của Hiệp khiến Thuyết rất đau đớn nên thôi không xin nhận án tử hình nữa. Không lâu sau, Tạ Hữu Hiệp bị tử hình về tội giết người, còn Thuyết thụ án tại trại giam Tân Lập tỉnh Phú Thọ. Những thời gian ngồi sau song sắt, có lẽ Thuyết đã thực sự hối hận về tội lỗi của mình nên tâm sự với các phóng viên rằng chút hạnh phúc hiếm hói của cô bây giờ chính là hai đứa con trai rất ngoan, học giỏi, đang học đại học và thỉnh thoảng cùng bà

Câu nói của mẹ như dao cắt trong lòng Đã hơn chục năm qua đi, chuyện của Thuyết cũng không còn mấy ai nhắc đến nữa. Nhưng với người đàn bà này thì sự việc vẫn như mới xảy ra hôm qua. Thuyết bảo, mặc dầu đã nhiều lần thầm nhủ rằng chuyện đã xảy ra rồi thì chỉ có thể chấp nhận chứ không thay đổi được, nhưng chẳng ngày nào là cô ta không nghĩ tới. Chỉ cần một chị em nào đó trong buồng giam tâm sự về con cái, về gia đình hay đơn gian chỉ là một lá thư hoặc một đoạn phim trên ti-vi nói về cảnh ngoại tình Thuyết cũng chạnh lòng nhớ đến chuyện của mình. Lấy chồng từ tuổi 15, Thuyết thường bằng lòng với hạnh phúc của mình với người chồng giàu có, được bà vợ cả chiều chuộng và hai đứa con trai thông minh, ngoan ngoãn. Cuộc sống êm ả cứ thế trôi đi cho đến khi xảy ra biến cố, Thuyết phải lòng anh chàng hát chầu văn nhỏ hơn mình 3 tuổi. Nhắc đến gia đình, Thuyết bảo không có gì phải phàn nàn vì hai con

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

đều ngoan và học giỏi. Thế nhưng Thuyết lại đổ đốn. Người đàn bà đẹp một thời bảo đến bây giờ cũng không hiểu nổi tại sao ngày đó mình lại mê say điên cuồng anh chàng hát chầu văn nhỏ hơn mình 3 tuổi đến thế. Gần đây, trong một lần khác, nhóm phóng viên một tờ báo phụ nữ lên thăm, phỏng vấn để viết bài, Thuyết tâm sự với cô nữ phóng viên: “Tôi đã từng rất đau đớn khi nghe mẹ tôi trách cứ. Những câu nói của mẹ trong lần đầu tiên được phép lên thăm tôi lúc nào cũng văng vẳng bên tai không thể nào quên. Lúc ấy mẹ tôi vừa khóc vừa nói: “Con ơi, sao con dạy được hai con của con mà lại không dạy được chính mình nên mới ra nông nỗi này hở con …”. Thuyết kể tiếp: “Hai đứa con tôi đều ngoan ngoãn, thông minh, chăm học, có lẽ là do bà cả dạy chứ còn tôi thì…”, Thuyết không nói nữa nhưng các phóng viên cũng hiểu. Hỏi điều gì khiến Thuyết bi quan nhất , Thuyết cười nhẹ, để lộ hàm răng trắng đều tăm tắp: “Hai đứa con tôi đều đã trưởng thành và yên bề gia thất do bà cả trông nom, dạy dỗ. Tôi rất biết ơn bà ấy và cám ơn các con, bởi vì biến cố tôi gây ra quá khủng khiếp cho gia đình mà mọi người vẫn rộng lòng tha thứ. Hai con tôi được học hành đến nơi đến chốn, tốt nghiệp đại học đều là nhờ bà cả. Đã

vậy bà ấy còn cho phép các con cứ đến kỳ là lên thăm tôi. Có lẽ chúng cũng hiểu làm con chẳng ai được quyền lựa chọn người sinh ra mình nên đã bỏ qua cho tôi. Nhưng riêng bản thân tôi thì không bao giờ có thể tha thứ cho mình được. Có những thứ chỉ người mang tâm sự đó mới hiểu chứ người ngoài không hiểu được đâu. Nó cứ đeo đẳng tôi, làm tôi bị ám ảnh không thể nào nguôi”. Sau đó Thuyết nói tiếp: “Đồng loã, âm mưu giết người mà còn được sống là may mắn lắm rồi. Nhưng sự khoan hồng ấy cũng giống như một hình phạt dai dẳng, từng ngày nó cứ khoét sâu mãi vào lòng mình chứ không thể nào quên được. Theo tôi nghĩ, bị tử hình thì chỉ kinh hoảng một lúc thôi chứ không phải ray rứt, ân hận mãi mãi như thế này”. Được hỏi đã mười mấy năm đón Tết trong tù, Tết nào Thuyết khắc khoải nhất? Thuyết trầm ngâm suy nghĩ một lát rồi trả lời: “Tết đầu tiên vào tù và cái Tết thứ ba, ngày đoạn tang chồng”. Sau đó Thuyết nói thêm: “Thời điểm đó tôi phát điên lên được, vừa hối hận về sự ngu dại của mình vừa lo lắng không hiểu với mối thù lớn như thế, bà cả sẽ đối xử với hai đứa con tôi ra sao, có còn cho hai đứa đi học hay không. Không ngờ bà ấy vẫn cho các con đi học và cho

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

7 3

CHUYỆ N BÊN NHÀ Toronto thoibao.com phép chúng lên thăm tôi”. “Còn bà cả thì chắc không lên?”. “Không, không bao giờ. Cả hai cô con gái của bà ấy cũng không lên. Mối thù không đội trời chung mà. Mọi người đối xử như vậy là tốt lắm rồi. Tôi ân hận là lúc ấy mình quá hư đốn, không hiểu được lòng tốt của họ”. Thuyết ngừng lại một lát rồi nói tiếp: “Cho đến bây giờ thỉnh thoảng tôi vẫn mơ thấy ông ấy mà không dám gọi hoặc đến gần, chỉ cúi gầm mặt như một tội phạm rồi hình bóng ông ấy dần dần tan đi. Tôi đã quá hư đốn, cả đời này dù hối lỗi đến mấy cũng không thể tha thứ được cho mình”. Có nên tránh vết xe đổ hay không? Lấy một người đàn ông đã từng ly dị cũng không phải là điều gì ghê gớm lắm, dù khi mới bắt đầu tôi cũng gặp phải lời ra tiếng vào của gia đình và bạn bè khá nhiều. Chồng tôi, xét về mọi mặt thì cũng là một người tốt. Anh có tình cảm, chu đáo, chín chắn. Anh coi trọng gia đình và đòi hỏi vợ mình cũng phải như thế. Sau khi chúng tôi kết hôn, anh vẫn làm tròn bổn phận người cha bằng việc chu cấp tiền hàng tháng cho đứa con gái mà trong cuộc ly dị, người vợ cũ của anh được quyền nuôi vì cháu còn nhỏ. Thỉnh thoảng, vào các ngày lễ anh vẫn chủ động đến thăm con hoặc đón con về nhà chúng tôi chơi. Lấy anh, tôi phải tập làm quen với việc đó và tôi cũng cố gắng gần gũi cô bé. Thỉnh thoảng, vào những lúc cô bé cảm sốt hay gặp vấn đề gì về sức khỏe, vợ cũ của anh lại gọi điện thoại cho anh. Những lúc như thế, dù đã khuya khuắt hay đang đêm anh cũng đều vội vàng rời nhà đến với con. Anh luôn giải thích để tôi thông cảm rằng khi nào làm mẹ tôi sẽ hiểu nuôi trẻ nhỏ vất vả như thế nào. Dù không thoải mái tôi cũng không dám tỏ thái độ gì. Nhưng những đêm anh

không về nhà do con gái bệnh cũng làm tôi có chút ghen tuông, vì nghĩ rằng anh đang ở bên vợ cũ. Tôi có thai hai lần đều bị sảy cả hai. Điều này khiến tinh thần tôi vô cùng suy sụp. Chồng tôi luôn luôn an ủi rằng chỉ cần tôi khỏe lại là nhất định chúng tôi sẽ có con. Cả hai lần mất con tôi đều không thấy chồng tôi có biểu hiệu gì quá buồn rầu.Tôi nghĩ rằng đàn ông thường mạnh mẽ, dẫu trong lòng có buồn cũng không để lộ ra. Nếu anh tỏ ra yếu đuối thì làm sao an ủi tôi được. Tuy nhiên, một lần trước khi bỏ quần áo vào trong máy giặt, tôi tìm trong túi quần, túi áo của anh xem anh có để quên giấy tờ gì trong đó hay không. Tôi bỗng thấy một tờ hóa đơn thanh toán của siêu thị, trong đó có danh sách các thứ anh mua đều là đồ dùng cho trẻ sơ sinh, như tã giấy, khăn lông, vớ con nít, quần áo em bé... Ngày tháng ghi trên hóa đơn là ngày hôm trước. Tôi không hiểu vì sao hoá đơn này lại có trong túi áo của anh. Chợt nhớ cách đây vài tuần, một người bạn cho tôi biết chị ấy nhìn thấy chồng tôi chở một phụ nữ trên đường phố. Lúc ấy tôi cười, cho rằng chị bạn nhìn lầm. Bây giờ thấy trong túi của chồng có tờ hoá đơn ghi các món đồ mua cho trẻ sơ sinh, lòng tôi nóng như lửa đốt, mong chồng về để tôi hỏi cho ra lẽ. Khi tờ hóa đơn được đặt trước mặt anh, anh nhìn tôi có vẻ ngượng ngập rồi hỏi: “Em lấy cái giấy này ở đâu ra?”. Tôi giận dữ không thèm trả lời. Anh níu tay tôi, năn nỉ: “Đó chỉ là một tai nạn, hoàn toàn ngoài ý muốn. Anh thề với em là anh tuyệt đối không còn một chút tình cảm gì với cô ấy nữa’’. Tôi quắc mắt, hạch hỏi “cô ấy” là ai. Thì ra, đó là vợ cũ của chồng tôi. Cô ấy đã có thai sau một đêm anh ở lại vì con gái bệnh. Tôi thật sự không biết nói gì lúc

Tôi có nên tránh vết xe đổ của chị ấy hay không? (Hình minh hoạ)

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Hình ảnh chị ấy nuôi con một mình làm tôi sợ hãi. (Hình minh hoạ)

này mà chỉ biết khóc một cách đau đớn, tức giận. Họ đã có một đứa con gái chưa đủ hay sao mà bây giờ lại còn thêm một đứa nữa? Còn tôi thì anh tính sao đây? Hóa ra, thời điểm tôi sảy thai lần đầu cũng là lúc cô ấy mang bầu. Đến khi tôi sảy thai lần thứ hai thì cô ấy đã gần kề ngày sinh nở. Chồng tôi bận bịu với vợ cũ như thế còn đầu óc đâu mà buồn hay thương xót tôi? Nhưng chồng tôi trước sau đều nói do một phút yếu lòng. Khi cô ấy thông báo có thai, chông tôi đã năn nỉ cô ấy bỏ đi nhưng cô ấy không chịu. Cô ấy nói: “Vợ anh muốn có đứa con mà hai lần đều không có được. Em may mắn có, tại sao anh lại bảo em bỏ đi? Nó là con anh nhưng cũng là con em. Em sẽ nuôi nó một mình››. Chồng tôi không dám thú nhận với tôi mà cũng không đành lòng bỏ rơi vợ cũ. Cô ấy đều tự đi khám thai, chỉ duy nhất có một lần nhờ anh chở đi mua đồ cho em bé để chuẩn bị ngày sinh nở thì người bạn tôi trông thấy, nói chuyện với tôi. Chồng tôi quỳ xuống van xin tôi tha thứ cho anh, được như vậy anh sẽ nhất định rạch ròi các mối quan hệ, tuyệt đối không để tôi phái phiền lòng thêm nữa. Nhưng tôi nghĩ, làm sao anh có thể phân minh mọi việc được. Hai đứa con, một gái một trai của anh, anh làm sao bỏ chúng được? Mấy hôm trước, vợ cũ của anh chủ động đến tìm tôi, xin tôi tôi bỏ qua cho anh. Chị ấy nói sẽ nuôi cả hai đứa con, nhất định sẽ không làm phiền chồng tôi nữa. Một điều tôi để ý là chị ấy tâm sự với tôi rằng bản nhân chị ấy rất ân hận – một sự ân hận muộn màng – chỉ vì nông nổi nên đã ly dị, tự mình vứt bỏ hạnh phúc của mình đến nỗi bây giờ hối hận cũng không kịp nữa. Chị ấy mong tôi đừng đi vào vết xe đổ của chị ấy bởi vì chồng tôi là một người tốt, do lúc đó chị ấy còn trẻ tuổi, quá ghen tuông nên mới ly dị.

Từ trước tới nay tôi không có ác cảm gì với vợ cũ của chồng, kể cả có sự việc này cũng không thấy căm ghét chị ấy. Ngược lại, tôi lại thấy chị ấy đáng thương, có thai với chồng cũ mà phải sinh con một mình, nuôi con một mình. Thực sự tôi vẫn còn yêu chồng tôi lắm và hiểu rằng chỉ vì “tình cũ không rủ cũng đến” hoặc “lửa gần rơm” trong lúc săn sóc đứa con gái bị bệnh, ban đêm vắng vẻ chỉ có hai người nên anh mới như thế. Trong thâm tâm tôi cũng không muốn ly dị. Tôi có thể tha thứ cho chồng để hôn nhân của chúng tôi không bị tan vỡ. Nhưng vết thương lòng trong tôi làm sao có thể xoá bỏ đi được? Ngoài ra, chị ấy cũng còn đẹp lắm, lại cô đơn trong khi có hai đứa con làm chiếc cầu nối, liệu chị ấy có thể cắt đứt mọi quan hệ với chồng tôi như lời đã hứa hay không? Lòng tôi rất rối rắm, tôi không hiểu mình có nên tránh vết xe đổ mà chị ấy đã mắc phải hay không… Nguyễn Thị Thuỳ L. (An Giang) -Ý kiến của Đoàn Dự: Hỏi tức là trả lời. Đoàn Dự tôi nghĩ rằng vị độc giả trên đây chẳng dại gì mà không tránh vết xe đổ của người đi trước. Có chăng, vấn đề ở chỗ đã bỏ qua rồi liệu có hoàn toàn tha thứ được hay không. Thành Cát Tư Hãn, nhà chinh phục khét tiếng Mông Cổ ngày trước có nói: “Làm đàn ông khó lắm, dễ dàng sa ngã như một đứa trẻ. Bởi vậy người chồng là cái gì đó để người vợ tha thứ”. - Hê hê, đúng quá, đúng quá, làm đàn ông khó lắm, dễ dàng sa ngã như một đứa trẻ, nếu người vợ không tha thứ một cách khôn ngoan thì hư bột hư đường hết trơn hết trọi! ĐOÀN DỰ

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

7 5

GÓC ĐỜI SỐ NG Toronto thoibao.com

Những lầm tưởng khi giảm cân Khi nỗ lực giảm cân, nhiều người thường tìm mọi cách từ bỏ bữa, uống rượu hay ăn thức ăn không đường. Tuy nhiên, những cách này lại gây phản tác dụng, còn không tốt cho sức khỏe nữa. Bỏ bữa: Khi đói quá, bạn sẽ ăn nhiều hơn. Thay vào đó, hãy ăn các bữa nhỏ, khoảng 3 - 4 giờ một lần để lúc nào cũng cảm thấy no.

Coi bánh mì và cơm là kẻ thù: Đúng là ăn nhiều bánh mì trắng hay nhiều cơm gạo trắng có thể khiến tích mỡ nhưng bánh mì đen, cơm gạo nâu, gạo lức hay các loại ngũ cốc khác

thì lại giúp lượng insulin trong cơ thể tăng dần dần chứ không tích tụ nhiều một lúc, ít tích mỡ. Tất nhiên, không vì vậy mà ăn nhiều cơm gạo nâu, hay bánh mì đen. Chỉ tập các động tác gập bụng: Thay vì gập bụng 50, 100, thậm chí 500 lần mỗi ngày, tại sao không đốt năng lượng thừa bằng các vận động nhẹ nhàng, như đi bộ 5 lần/tuần, mỗi lần 30 phút?

thức ăn ít béo, nghèo năng lượng sẽ giúp giảm cân. Nhưng những thức này thường đi liền với những chất làm ngọt nhân tạo - thứ mà các nhà dinh dưỡng tin rằng sẽ làm tăng việc dự trữ chất béo cho cơ thể. Uống rượu, bia (dù không thường xuyên): Theo các nhà dinh dưỡng, cồn có rất nhiều năng lượng không tốt. Vì vậy, khi uống rượu, các bắp thịt sẽ bị nhão đi. Vì vậy, nên bỏ thuốc lá và thức uống có cồn, thỉnh thoảng có thể uống một chút rượu vang đỏ.

Ăn thức ăn không đường: Bạn nghĩ rằng chọn yogurt không đường hay thức uống dành cho người ăn kiêng hoặc các loại Coi chất béo là kẻ thù: Nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng những thực phẩm giàu chất béo chưa no giúp bạn giảm béo vùng bụng và cũng làm bạn tiêu thụ ít thực phẩm đi. Các chuyên viên dinh dưỡng khuyên nên cho một chút dầu olive và dấm lên món salad của mình. 

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

7 7

GÓC ĐỜI SỐ NG Toronto thoibao.com

Nghiện Internet có biểu hiện như nghiện ma túy Một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Mỹ đã thấy rằng những người thường xuyên sử dụng Internet (check mail, đăng nhập Facebook...) có thể sẽ gặp phải một vấn đề nghiêm trọng và có biểu hiện như người nghiện ma túy. Các nhà khoa học thuộc ĐH Khoa học và Công nghệ Missouri, Trung tâm Y tế, Viện khoa học về não thuộc ĐH Duke (Mỹ) đã tiến hành nghiên cứu, theo dõi trên 69 sinh viên đại học trong khoảng thời gian 2 tháng. Nhóm nghiên cứu đã chia những người sử dụng Internet thành các nhóm khác nhau, bao gồm nhóm chơi game, tham gia mạng xã hội, download dữ liệu. Trong đó, nhóm sử dụng Internet chủ yếu để truy cập mạng xã hội, check mail có điểm khảo sát thấp nhất, trong khi đối tượng chơi game, trò chuyện, “lang thang” trên mạng lại có điểm số cao hơn. Các chuyên viên cho rằng, việc chơi game luôn khiến “game thủ” hướng nội, quên hết thế giới bên ngoài, khi không được chơi luôn cảm thấy thèm muốn, đôi khi mất kiểm soát.

Trong khi đó, nhóm sinh viên thường “chat”, download dữ liệu có xu hướng lãnh đạm với thế giới xung quanh. Nhóm nghiên cứu cũng chụp lại hình ảnh não của các sinh viên và thấy khoảng 5 - 10% số người thường xuyên sử dụng Internet có dấu hiệu “nghiện”, phụ thuộc vào mạng. Tiến sĩ P Murali Doraiswamy thuộc ĐH Duke cho biết: “Chúng tôi thấy có nhiều điểm tương đồng với cơ chế hoạt động ở người mắc chứng nghiện ma túy. Tuy nhiên, hầu hết mọi người không để ý, hoặc đánh giá thấp hậu quả tiêu cực của “nghiện” Internet”. Vậy như thế nào là nghiện internet? Nghiện internet là một loại bệnh lý thần kinh gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người, làm sao lãng học hành, làm việc. Nghiện Internet (trong đó có nghiện game online) “có thể được định nghĩa là một rối loạn kiểm soát xung lực không liên quan đến chất gây nghiện, tương tự như nghiện đánh bạc, nghiện tình dục…”. Có thể có tới 38% dân số toàn cầu nghiện Internet. Nghiện internet gồm: Nghiện trò chơi: Thường gặp ở lứa tuổi trung học. Người luôn luôn bị trò

chơi “hút hồn” và không bỏ ra được, buộc phải chơi trò chơi suốt ngày. Nghiện mạng xã hội: Người luôn luôn tiếp xúc với mạng xã hội, chỉ trò chuyện qua Internet, tìm hiểu qua mạng xã hội và không ra ngoài gặp một ai để trò chuyện. Biểu hiện của người nghiện internet: Thức rất khuya và dính chặt lấy Internet.

Vì sao bị chóng mặt khi đứng dậy quá nhanh? Đứng lên quá nhanh có thể tạo ra cảm giác chóng mặt. Nếu hiện tượng này xảy ra một cách thường xuyên thì hãy tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị hợp lý. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của tình trạng này lại phụ thuộc nhiều vào nguyên nhân gốc rễ của nó, Reader’s Digest dẫn lời bác sĩ Nadia Sutton tại Trung tâm tim mạch thuộc Đại học Michigan (Mỹ). Chóng mặt sau khi đứng lên quá nhanh rất có thể xuất phát từ vấn đề huyết áp. Khi đứng lên đột ngột, máu vẫn còn dồn xuống phần dưới của cơ thể do tác động của trọng lực và gây hạ huyết áp. Hiện tượng này gọi là hạ huyết áp tư thế đứng. Huyết áp sẽ giảm đặc biệt ở phần đầu, gây ra cảm giác chóng mặt, bác sĩ Sutton giải thích. Thông thường, các mạch máu ở phần nửa trên của cơ thể sẽ co lại khi chúng ta đứng dậy, từ đó giúp huyết áp được ổn

định. Nếu huyết áp tụt, người bệnh có thể gặp triệu chứng chóng mặt do tuần hoàn máu kém. Hiện tượng này thường chỉ xảy ra chớp nhoáng. Cơ thể sẽ kịp lấy lại cảm giác thăng bằng, hết cảm thấy chóng mặt khi đã kịp điều chỉnh. Ngoài ra, nhiều yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến huyết áp như tình trạng mất nước, bệnh tim, sử dụng một số loại thuốc hay cơ thể đang gặp một số vấn đề thần kinh. Đối với một số người, hiện tượng đứng dậy đột ngột gây chóng mặt có thể liên quan đến tình trạng rối loạn chức năng của các tế bào thụ cảm áp suất. Tình trạng này khiến cơ thể mất khả năng điều chỉnh những thay đổi đột ngột trong huyết áp, khiến hạ huyết áp tư thế đứng tái đi tái lại. Những người hay bị chóng mặt khi đứng dậy đột ngột không nên đứng dậy quá nhanh mà hãy đứng dậy một cách từ từ để không tạo ra sự thay đổi quá đột ngột với cơ thể. Hãy đến gặp bác sĩ để có thể xác định nguyên nhân gốc rễ gây ra hiện tượng này. Một số nguy cơ khi hạ huyết áp tư thế đứng tái đi tái lại là sẽ làm tăng nguy cơ bị ngất xỉu, té ngã, có thể dẫn đến gãy xương ở người già. Nguy cơ đột quỵ cũng sẽ cao hơn nếu việc lưu thông máu lên não thường xuyên bị ảnh hưởng. 

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

Thay đổi tâm trạng và thường xuyên bồn chồn khi không sử dụng Internet, không thể kiểm soát khoảng thời gian lang thang trên mạng hoặc ngày càng giao thiệp ít đi với cuộc sống bên ngoài. Sử dụng Internet càng nhiều càng làm người sử dụng thấy thú vị. 

Cơ thể đốt cháy nhiều calorierie nhất vào lúc nào trong ngày? Tất cả mọi thứ từ tập luyện đến giờ giấc ngủ đều có thể ảnh hưởng đến việc bạn đốt bao nhiêu calorierie trong suốt cả ngày. Và theo một nghiên cứu mới, có thể có một khoảng thời gian trong ngày mà cơ thể đốt cháy nhiều calorie nhất. Theo nghiên cứu, được công bố trên tờ Current Biology, các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy, ở chế độ nghỉ ngơi, con người đốt cháy nhiều hơn khoảng 10% calorie vào cuối buổi chiều so với những gì họ làm vào đêm khuya. Đồng tác giả nghiên cứu, tiến sĩ Jeanne Duﬀy, Phó giáo sư y khoa tại Đại học Y Harvard và là một nhà thần kinh học tại Bệnh viện Brigham and Women’s Hospital cho biết: Điều đó có nghĩa là so với nửa đêm thì số lượng calorie được đốt cháy vào cuối buổi chiều và buổi tối nhiều hơn khoảng 130 calorie. Trong 37 ngày, những người đàn ông và phụ nữ trong nghiên cứu (ở độ tuổi từ 38-69), sống trong phòng thí nghiệm không có đồng hồ, cửa sổ, điện thoại

hoặc Internet nên đã loại bỏ sự gián đoạn từ môi trường. Các nhà nghiên cứu cũng cẩn thận điều chỉnh thời gian ngủ và thức của họ, di chuyển họ trở lại 4 giờ/ngày. Những hiệu ứng này đã loại bỏ đồng hồ sinh học trước đây của những người tham gia và buộc nhịp sinh học của họ chỉ hoạt động dựa trên các yếu tố bên trong. Điều này cho phép các nhà nghiên cứu quan sát cơ thể của họ tách biệt vào buổi sáng, buổi chiều và buổi đêm. Lượng thức ăn và mức độ hoạt động của người tham gia cũng được xác định và theo dõi bởi các nhà nghiên cứu. Mọi người đều đeo các cảm biến đo nhiệt độ cơ thể cốt lõi của họ, điều này cho phép các nhà nghiên cứu đo lường mức chi tiêu năng lượng - nhiệt độ lõi càng cao, người đó càng đốt cháy nhiều calorie. Họ phát hiện ra rằng người có nhiệt độ cơ thể ở mức thấp nhất khi nhịp sinh học tương ứng với đêm muộn và sáng sớm, và cao nhất là khoảng 12 giờ sau đó - vào cuối buổi chiều. 

Toronto t h o i b a o . c o m

05/01/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2602

7 9

ĐỊA ỐC

Toronto thoibao.com

An cư lạc nghiệp là giấc mơ của hầu như tất cả mọi người. QUANG LAM/ REAL ESTATE BROKER/ (416) 804 - 5111

TRÁCH NHIỆM CỦA CHUYÊN VIÊN ĐỊA ỐC Khi quý vị tìm đến chuyên viên địa ốc để được trợ giúp tìm căn nhà như ý, họ có những trách nhiệm căn bản mà bất cứ chuyên viên nào có tâm cũng nên hoàn tất mỹ mãn để quyền lợi của quý vị được bảo vệ và đáp ứng đúng mức. Có những chuyên viên nhiệt tâm hơn, và luôn mang đến cho khách hàng nhiều dịch vụ trên mức mong đợi, tuy nhiên sau đây là những trách nhiệm tối thiểu mà quý vị có thể yêu cầu.

. Nghiên cứu thị trường địa ốc trong vùng. Chuyên viên địa ốc nên có đầy đủ kiến thức về tình hình thị trường hiện tại. Họ nên cho quý vị biết nhà trong vùng có thời gian đăng bán là bao lâu, giá cả trung bình trong vùng là bao nhiêu, giá trị căn nhà của quý vị sắp mua hay sẽ bán tương đương với mức nào trong vùng. Họ nên biết thị trường hiện tại nghiêng về lợi thế người mua hay người bán, và nên cho quý vị biết những điểm nổi bật cũng như những lợi thế căn nhà của quý vị so với các bất động sản khác trong vùng.

. Giúp quý vị định mức giá lý tưởng nhất. Cho dù quá trình trang trí nhà trước khi bán cũng như các chiến dịch tiếp thị là hai thứ quan trọng, yếu tố quan trọng nhất vẫn là định ra một mức giá hấp dẫn và công bằng cho cả người mua lẫn người bán. Đây là một bước định đoạt sự thất bại

hoặc thành công của giao dịch. Một chuyên viên địa ốc tốt là người luôn biết mức giá cân bằng nhất cho mỗi một căn nhà.

. Cung cấp cho quý vị bản kê khai về bất động sản. Văn bản này bao gồm thông tin về cấu trúc cũng như tuổi tác của những cơ cấu điện, nước, mái che, các hệ thống sưởi cũng như hệ thống tuần hoàn và những tình trạng khác liên quan đến căn nhà.

4. Chụp ảnh cũng như quay phim

căn nhà để giới thiệu. Trong trường hợp chuyên viên địa ốc không có tài chụp ảnh, họ có trách nhiệm phải mướn thợ chụp ảnh để làm thông tin quảng cáo cho căn nhà. Ảnh bên trong cũng như bên ngoài nhà, kèm theo video nếu có thể, sẽ giúp quý vị bán nhanh và bán được giá hơn những căn nhà không đăng ảnh. Chuyên viên địa ốc phải đăng tải những bức ảnh này cũng như các thông tin liên quan đến căn nhà lên danh sách MLS, cũng như các trang mạng trao đổi địa ốc khác.

. Sắp xếp cho khách xem nhà. Đây hoàn toàn là trách nhiệm của chuyên viên địa ốc và họ không có quyền đẩy sang cho chủ nhà. Chuyên viên địa ốc phải có mặt trong suốt buổi giới thiệu nhà để bảo vệ quyền lợi cũng như tài sản của quý vị. Họ cũng có trách nhiệm nhận và sắp xếp các cuộc gọi liên quan đến căn nhà.

8. Bảo đảm người mua đáp ứng

yêu cầu về tài chánh. Chuyên viên địa ốc có trách nhiệm phải kiểm tra tình trạng tài chánh của người mua, bảo đảm họ có khả năng vay thế chấp từ các công ty tài chánh trước khi giới thiệu sang cho quý vị để bắt đầu giao dịch mua bán.

. Tổ chức các buổi “Open House” theo hợp đồng. Đây là ngày mà công chúng có thể vào xem nhà mà không cần phải hẹn trước. Một số công ty địa ốc không còn cung cấp dịch vụ này nữa cho nên quý vị cần phải làm sáng tỏ những đòi hỏi của quý vị ngay từ ban đầu để chuyên viên địa ốc thu xếp đáp ứng.

5. Gắn bản “Đang Bán” trước nhà

quý vị. Cho dù công nghệ Internet đang chuyển hóa quá trình tìm nhà, cũng còn lại một số người mua thích chạy xe vòng quanh khu vực họ yêu thích để tìm căn nhà ưng ý. Bảng hiệu này cũng sẽ giúp cho những người đã xem nhà của quý vị trên mạng tìm đến đúng chỗ dễ dàng hơn.

6 . Gắn hộp khóa trước của nhà

quý vị. Đây là một bước quan trọng,

giúp chuyên viên địa ốc uyển chuyển trong việc đưa khách đến xem nhà trong lúc quý vị không có mặt. Hộp khóa cũng giúp cả hai bên tiết kiệm thời gian bởi không ai phải dựa vào thời khóa biểu của ai.

Issue 2602 | thoibao.com | THỜI BÁO | 05/01/2019

10 . Chịu trách nhiệm về việc

trình bày “oﬀer” của người mua đến quý vị, cũng nhưng đàm phán trong suốt quá trình thương lượng giá cả,

và lo hết trọn quá trình giấy tờ mua bán trong giai đoạn ngã giá cho đến closing. Trách nhiệm duy nhất của quý vị là đọc kỹ những văn bản và ký tên ở những hạng mục yêu cầu. Dĩ nhiên, trách nhiệm của chuyên viên địa ốc không ngừng ở những điểm căn bản bên trên, mà họ phải chú ý đến tất cả vấn đề liên quan đến bất động sản của quý vị suốt trọn thời gian giao dịch. Công việc của họ bắt đầu lúc quý vị ký hợp đồng tư vấn, và chỉ ngừng sau khi hai bên trao đổi chìa khóa tại ngày closing. Quý vị có bất kỳ thắc mắc gì thêm, hãy liên lạc trực tiếp với Quang Lâm theo số 416-804-5111 hoặc vào trang nhà www.QuangLam.ca để được tư vấn thêm những vấn đề liên quan đến việc mua bán và thuê bất động sản, cá nhân cũng như thương mại.