THURSDAY
ISSUE 2629
THỨ 5
R
APRIL.11.2019 PUB Agreement N0 40009120
THE VIETNAMESE NEWSPAPER - www.THOIBAO.COM
PHI HÀNH GIA CANADA ĐI BỘ TRONG KHÔNG GIAN Xem trang 16
Toronto thoibao.com
2
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
3
Toronto thoibao.com
4
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
5
Toronto thoibao.com
6
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
7
Toronto thoibao.com
8
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
CANADA Toronto thoibao.com
MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN A.T Services-Trần A.Tuyết 1 A+Vaughan Tax&Acc. 39 CNS Khai Thuế 26 Dang & Associates,CA 62 Diệu Hiền Võ CGA 43 Đồng Hương Services 17 Thy Nguyễn-BTN Tax 59 Vinh Hoa Ngô-CGA 73 ASTROLOGER - BÓI TOÁN Maruthi Astrologer-T. Ramji 68 ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Benjamin Law 105 Cường (Steven) Nguyễn 65 D.V. Pledge 67 Dương Thành Lợi 35 Huong Law Office 60 Lang-Mckee-Sobirov Law Firm 121 Moses & Associates 53 Mostyn & Mostyn 91 Nguyen Law Chambers 32 Nguyễn Lý Tưởng 25 Phan Tấn Thiện 23 Thiện Đàm-Thảo Nguyễn 93 Vi Vo - Vo Law 121 AUTO BODY - GLASS - REPAIR 369 Auto Service 81 3D Collision 119 A & W Auto Glass 34 ABM Auto Collision 37 Active Green+Ross Auto 69 D & D Vietnam Auto 55 First Class Tire 10 Ideal Auto Safety 29 Keele Auto Body Inc. 73 Lâm Auto Services 53 Mavis Auto & Lube 72 North York Tire Auto 81 AUTO SALES - BÁN XE Dynasty Auto-AndyHo 77 Ken Shaw Lexus Toyota 6 Northwest Lexus 47 Ready Honda 3 The Loan Arranger 115 BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Andy Ho 31 Le’s Hair 26 Thanh - Xâm 19 DENTIST - NHA SĨ Don Nguyễn 55 Dương Ngọc Nghi 49 Đào Huỳnh Hoa 15 Đào Thị Thái Vân 13 Hà Ngọc Huệ Chi 29 Hoàng Bảo-Châu Sophia 39 Huỳnh Thế Hùng 1 Kim Nguyễn 22 Lê Thị Diệu Hiền 20 Lê Xuân Đào 71 Luyện Hải Đăng 79 Lý Gia Hưng 71 Ng.Thùy Dung&Quản Đ.Minh 23 Nguyễn Hoàng Thủy Tiên 1 Nguyễn Kim Hoàn 37 Nguyễn Phan Lân 12 Nguyễn Quốc Bình 51 Nguyễn Thanh Nhàn 24 Nguyễn Thị Hằng 55 Nguyễn Thị Thủy 1 Nguyễn Thị Tuyết 83 Nguyễn Trần Nghi Uyên 55 Nguyễn Văn Ngưu 35 Phạm Tiến Lộc 1 Sharon Nguyễn 103 Trần Hiếu Liêm 11 Trương Văn Bé 1 Từ Chấn Phong 1 Văn Xuân Hội 45 Võ Châu Bảo 1 DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ Mai Nguyễn 121 Promed Denture 93 Trần Thái Lực 1 DOCTORS - BÁC SĨ Collin Hồng 52 Dooyoung Kim 97 Đinh C.Hồng-Chiropractor 104 Nguyễn Bích Phượng 51 Nguyễn Trâm Anh 29 Nguyễn Văn Trường 21 Trịnh B.Hằng-Bùi T.Thuận 45 Võ Bạch Tuyết 17 Võ Hồng Khanh 71 ELECTRONICS-COMPUTER Chatr Mobile 51
QUAÛNG CAÙO -
EMPLOYMENT - TUYỂN NGƯỜI Biview-Tuyển Người 109 Connect Staffing Serv. 69 Job Connection Inc. 105 Sam Luong-Desjardins 174 Work Centre Group 83 FINANCIAL - TÀI CHÁNH All Debt Solutions 99 Billy Triệu-Công Triệu 78 Cindy Trần 70 Goldhar & Associates 109 Hương Vũ 41 Nancy Truong 16 Robert Huynh 81 Tommy Ly 77 Vina Financial Group 117 Vincent Su-BDO Frist Call 85 FLORIST - TIỆM HOA California Florist 41 Hùng Flowers 39 Truspeers Garden Florist97 FUNERAL - NHÀ QUÀN Mai Táng Quốc Tế-SCI 19 Tang Nghi Quán Tích Bửu Sơn 111 FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Elena Bedding 95 Tủ thờ & Mattress 39 HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life Acai Berry 67 Bài Viết Amida Life Man Of Iron 88 Chao Wang-YanLi Cao 28 Chengji Li 111 dShopping-SureMeal 129 Kamerycah-Fucoidan Product 176 Kamerycah-Fucoidan-Thư (3) 101 LeSean-Bài Viết Golden Moose Oil 116 Vitahouse-Nấm Ăn Liền 5 INSURANCE - BẢO HIỂM Hạ Nguyễn 21 Jennifer Phương Nguyễn57 Judy Thu Trần 75 Lâm Chí Vân 27 Lê Phạm Duy 67 Maria Phương Nguyễn 13 Nguyễn Đình Nghĩa 37 Nguyễn Mỹ Linh 23 Peter Tiến Nguyễn 41 Thiện Tâm Nguyễn 93 Tôn Mỹ Lan 15 Trần Diệu Trinh 95 Vy To 95 JEWELLERY - TIỆM VÀNG Maxxy Jewellery 4 LEGAL - PHÁP LÝ Cathy Nguyễn 29 Chu Văn Viên 26 Global Migration&Trans. 43 Jenny Thúy Nguyễn 85 Le Immigration 75 Nam Phương Imm.&Lega27 VP Di Trú-Tư Vấn Du Học 123 MONEY EXCH - CHTIỀN NGOẠI THƯƠNG Int’l General Express 33 OPTICAL - MẮT KIẾNG ABC Optical 83 I Optical 79 Saigon Opt. (Eyelike) 2 TN Optical 65 OPTOMETRIST - ĐO MẮT Bùi Thanh Phong 79 Lê Nguyễn Đức 15 Lý Gia Khương 83 Nguyễn Trang-Đinh Khanh 75 Vũ Thuỳ Oanh 65 PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Dundas Pharmacy 45 J.C. Pharmacy 39 Lily Pharmacy-Vaughan 57 Nam Pharmacy 21 Nha Trang Drug Mart 62 Pacific Phar.-Toronto 43 Pharmacia Drugs 57 R.O.O.T.S Four Winds 26 Saigon Pharmacy 11 University Hlth Ctr Phar. 41 PHYSIOTHERAPIST - TRỊ LIỆU V. LÝ CN Rehab-Nancy Tống 19 PRINTING - NHÀ IN Webnews Printing 176 PRIVATE ANNOUNCEMENT TANG SỰ, HỶ SỰ C/P- “Phạm Thị Kim Hà” 137
P/U - “Triệu Thị Thuần” 139 PUBLIC ANNOUNCEMENT THÔNG BÁO CĐ Chùa Linh Sơn-Tiệc Chay 145 dShopping-All Products 89 dShopping-LeSean Products 128 dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo 46 ĐNH Thời Báo 2019 170 FPhone-Thời Báo Radio 48 Học Bổng Bonnie Crombie 130 Lời Cảm Ơn (1)-Nhà Thuốc Đức Hội 123 Lời Cảm Ơn (2)-Nhà Thuốc Đức Hội 135 Phiếu Đặt Mua Báo Dài Hạn 135 Tech Solutions 142 Thoi Bao App 111 Thời Báo New Media 168 Thời Báo Radio 68 UNO IP TV Box 46 VIETV Canada 176 REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Bryan Hiệp Nguyễn 97 Century 21 Atria 125 David Thành Hướng 13 Hok Ung 10 Kelly Nguyễn 117 Kim Bùi-Cơ Hội Đầu Tư 129 Lee D. (Thành) Tô 11 Peter Tú Lâm 11 Sam Mcdadi-Tracy Nguyễn 87 Sơn Nguyễn-Huy Nguyễn 47 Trần Diệu Trang 95 Trương (Troy) Võ 97 RESTAURANT-CAFE I Love Phở 107 O Mei Restaurant 173 Perfect Chinese Restaurant 6 Phở Mì 99-Vaughan 53 Phở Brothers 103 Phở Cơm 99 69 Phở Con Bò 49 Phở Hương Trang 73 Phở Mì Asia 17 Phở Vexpress 115 Phở Xe Lửa 61 St.Clair Phở Gà-B.Cuốn 27 SERVICES - DỊCH VỤ Dạy Học & Music 44 Dạy Học & Music 176 Van Group - Du Học 40 Viet Home Inspection 97 SIGNS - BẢNG HIỆU A Signs & Printing 59 B Q Signs 41 Bảng Hiệu Nam Signs 77 SUPERMARKET - SIÊU THỊ Ample Supermarket 143 Bến Thành 58 Nation Fresh FoodsToronto 131 Nations Fresh Foods 141 Oceans Fresh Food 169 Pacific Market 7 Siêu Thị Kiến Hưng 175 SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP Áo Dài Việt 123 Appolo Garden Supplies 105 Cantech Distribution 45 Central Nail&Beauty Sup. 79 Classique Nails&Beauty 8 Dầu Gió Xanh Hiệu Con Ó 172 Nails R Us Supply 1 Nails R Us Supply 113 New Star Nail Supply 16 Nina Nail Supplies 17 Nurture Growth Bio Fertilizer 127 Supply For You 59 TRAVEL - DU LỊCH Advance Travel & Tours 59 Asian Tropical Tours 63 Century Travel 85 Global Travel 31 Holiday Travel & Tours 103 K & K Travel Agency 107 On Time Travel & Tours 107 Royal Tours 87 Tian Bao Travel 90 Tian Tian Travel 51
Bệnh salmonella bộc phát tại 6 tỉnh bang
C
ác giới chức y tế đang điều tra sự bùng phát bệnh ‘salmonella’ (bệnh đường ruột gây tiêu chảy, ói mửa... ) tại 6 tỉnh bang, 63 người nhiễm bệnh, trong đó có 18 người phải vào bệnh viện. Cơ quan Y tế công cộng Canada hôm 5/4 cho biết có những trường hợp đã được xác nhận tại phòng thí nghiệm ở British Columbia, Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Ontario và Québec. Cơ quan này nói nguồn nhiễm vi khuẩn chưa được xác định. Một thông báo của chính phủ cho biết: “Cơ quan Kiểm soát Thực phẩm Canada đang mở cuộc điều tra về an toàn thực phẩm. Nếu sản phẩm nhiễm độc nào được nhận dạng, sẽ có những bước cần thiết để bảo vệ công chúng, kể cả thu hồi sản phẩm nếu cần. Hiện nay không có cảnh báo thu hồi thực phẩm nào liên quan đến vụ bột phát bệnh”. Cơ quan nói vụ bùng phát bệnh dường như đang tiếp diễn vì những trường hợp bệnh vẫn tiếp tục được báo cáo. Cơ quan nó bất cứ ai cũng có thể nhiễm bệnh salmonella nhưng trẻ em, người cao tuổi và những người có hệ miễn nhiễm kém thì nhiều nguy cơ bị nhiễm bệnh trầm trọng.
Salmonella là một loại vi khuẩn gây bệnh đường ruột. Các triệu chứng nhiễm bệnh có thể bao gồm sốt, ớn lạnh, tiêu chảy, đau bụng, sốt, ói mửa, đôi khi có máu trong phân...
Báo cáo cho đến ngày 5/4, trong tỉnh bang British Columbia có 23 người nhiễm bệnh, tại Alberta, Manitoba và Ontario mỗi tỉnh bang có 10 người nhiễm bệnh. Có 8 trường hợp ở Saskatchewan và 2 trường hợp ở Québec. Bệnh thường phát sinh do ăn thực phẩm nhiễm trùng nấu không kỹ, nhưng cũng có thể lan truyền từ người này sang người khác nếu không rửa tay sạch sau khi sử dụng phòng vệ sinh. Cơ quan y tế Winnipeg (Manitoba) nói có hai người thiệt mạng sau khi thử dương tính
với vi khuẩn salmonella tại một trung tâm chăm sóc cá nhân trong thành phố, nhưng các giới chức y tế nói không thể xác định liệu vi khuẩn có đóng góp vào hai cái chết này hay không. Các biện pháp vệ sinh phòng ngừa đặc biệt đã được áp dụng tại trung tâm trong khi xúc tiến cuộc điều tra. Chuyên gia an toàn thực phẩm, kiêm giáo sư Đại học Manitoba, ông Rick Holley nói rằng tỷ lệ vào bệnh viện do nhiễm salmonella tại Canada vào khoảng 20 trên 100.000 người. Chính phủ liên bang ước tính khoảng 87.500 trường hợp mỗi năm. Hầu hết người nhiễm bệnh phục hồi sau khoảng 3 ngày, nhưng có người bị bệnh lâu hơn, thậm chí có thể thiệt mạng. Cơ quan Kiểm soát Thực phẩm Canada trong năm nay đã 3 lần thu hồi sản phẩm gà đông lạnh vì sợ nhiễm salmonella. Ông Holley cho biết, nếu nấu kỹ thức ăn và giữ vệ sinh tốt, có thể tránh được salmonella. Loại vi khuẩn này thích sống và phát triển ở nhiệt độ cơ thể con người. L.T (theo CBC)
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
9
CANADA Toronto thoibao.com
Taxi kéo về biểu tình tại Montréal chống dự luật 17 Các tài xế taxi Québec, tức giận về kế hoạch của chính phủ nhằm xóa bỏ kỹ nghệ taxi, tuần qua đã biểu tình chống Dự luật 17. Bốn nhóm Taxi khác nhau đến từ 4 hướng của vùng Đại Đô thị Montréal cùng với các taxi từ các vùng khác ở Québec đã tập trung chạy về khu trung tâm thành phố Montréal. T ừ P l a c e D e s a u l n i e r s Longueuil ở phía nam, Laval C o s m o d o m e ở p h í a b ắ c , Fairview Pointe-Claire ở phía tây và Galeries d’Anjou ở phía đông, các tài xế lái xe chầm chậm và bấm còi inh ỏi chạy đến trước văn phòng của Bộ trưởng Giao Thông trên đường René-Levesque. Những người biểu tình nói họ muốn gởi một thông điệp đến ông Bộ trưởng Giao Thông François Bonnardel rằng họ không lùi bước. Một tài xế nói: “Chúng tôi chiến đấu cho việc làm của chúng tôi”. Các tài xế taxi cho rằng Dự luật 17 sẽ làm phá sản kỹ nghệ
10
đang vật lộn dưới sức nặng của các dịch vụ chia sẻ xe đầy cạnh tranh như Uber. Họ nói họ lo âu nhất về những gì đang xảy ra cho giấy phép hành nghề của họ. Theo luật hiện hành, tất cả các tài xế taxi phải có một giấy phép trị giá hàng trăm ngàn đô-la. Nhưng luật mới sẽ hủy bỏ những giấy phép này, khiến chúng trở thành vô giá trị.
Một tài xế sắp về hưu cho biết, trước khi chính phủ CAQ đưa ra dự luật, anh dự định cho thuê lại giấy phép này để có tiền sống hưu. Nhưng nếu dự luật được thông qua, dự định đó không thể thực hiện được.
Dự luật cũng bao gồm 500 triệu đô-la để bồi thường cho những người có giấy phép mất giá trị, nhưng các tài xế nói số tiền này không đủ vì tất cả các giấy phép có giá trị tổng cộng 1,3 tỉ đô-la trước khi Uber có mặt. Theo một tài xế ước tính, anh đã trả 130.000 đô-la cho giấy
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
phép của anh và dự luật chỉ bồi thường 70.000 đô-la. George Boussios, chủ tịch Champlain Taxi và là phát ngôn nhân của các nhà khai thác taxi Montréal, nói rằng không còn thời gian trước khi các nhà lập pháp bỏ phiếu, vì thế họ phải hành động ngay bây giờ. Ông nói trên CBC rằng hàng ngàn gia đình sẽ bị ảnh hưởng nếu những đề nghị của chính phủ CAQ trở thành luật. Một cuộc gặp dự trù diễn ra ngày 4/4 giữa kỹ nghệ taxi và Bộ đã bị hủy bỏ. Ông Boussios nói chủ đề của cuộc gặp là thảo luận về cách số tiền sẽ được bồi thường như thế nào. Nhưng ông cho biết họ không muốn tiền, họ muốn thảo luận về việc làm thế nào để kỹ nghệ taxi có thể sống chung với các công ty chia sẻ hành khách. Bộ trưởng Bonnardel nói dự luật sẽ không được rút lại nhưng chính phủ có thể để ngỏ việc sửa đổi. Thế Lai (theo CBC)
Canada mất 7.200 việc làm trong tháng 3 Canada mất 7.200 việc làm trong tháng 3, nhưng tỷ lệ thất nghiêp vẫn giữ ở mức 5,8 phần trăm. T h e o t ư ờ n g t r ì n h của Cơ quan Thống kê Canada hồi cuối tuần vừa qua, trong khi có 5 tỉnh bang có thêm việc làm thì ngược lại ở những nơi khác bị mất việc làm, đặc biệt là ở Québec và Ontario. Những tỉnh bang mất việc làm gồm: Québec (mất 12.900 việc làm), Ontario (mất 8.800), Alberta (mất 1.800), Newfoundland & Labrador (mất 800). Ngược lại những tỉnh bang sau có thêm việc làm: British Columbia (tăng 7.900 việc làm), Saskatchewan (tăng 3.900), New Brunswick (tăng 3.100), Prince Edward Island (tăng 2.000), Manitoba (tăng
200). Thị trường việc làm tại Nova Scotia không thay đổi. Tỷ lệ thất nghiệp đứng yên mặc dù có tình trạng mất việc, bởi vì có ít người đi tìm việc làm. Trước đó, tháng Một và tháng Hai là hai tháng khởi đầu tốt nhất trên thị trường việc làm trong gần 40 năm qua, với 66.800 việc làm mới trong tháng Giêng và 55.900 việc làm trong tháng Hai. Theo Bloomberg, các nhà kinh tế cho rằng từ những đỉnh cao của hai tháng này nền kinh tế sẽ sụt giảm từ từ nhưng vẫn giữ trung bình khoảng 2.300 việc làm trong tháng kế tiếp. Do đó những mất mát thực tế trên thị trường việc làm trong tháng Ba vừa qua là một điều ngạc nhiên. N.T.H (Theo CP24)
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
11
CANADA Toronto thoibao.com
Du lịch ngoài tỉnh bang cũng nên mua bảo hiểm Một cặp vợ chồng già ở tỉnh bang Nova Scotia vừa mới đi du lịch ở Alberta hồi cuối năm ngoái. Trong chuyến du lịch thăm thân nhân này, ông Robert Carroll đã cảm thấy khó thở. Người nhà kêu điện thoại cấp cứu và vì ông này ở thành phố Grande Prairie, không có bệnh viện tốt nên trực thăng cấp cứu đã chở ông đến bệnh viện thành phố Edmonton. Mới đây, sau khi trở lại nhà ở tỉnh bang Nova Scotia, cụ ông Carroll đã kinh hoàng khi nhận được bill đòi tiền
12
chi phí trực thăng cấp cứu là 25 ngàn dollars của Alberta Health Services. Gia đình ông Carroll khiếu nại thì họ giảm tiền xuống còn 14 ngàn dollars. Một phát ngôn viên của chính phủ Nova Scotia nói rằng dịch vụ máy bay tản thương không được bảo hiểm hoặc trợ cấp với cư dân ra khỏi tỉnh bang. Cư dân đi du lịch bên ngoài Nova Scotia hoặc bên ngoài Canada được khuyến khích mua bảo hiểm y tế du lịch. Theo hiệp hội bảo hiểm
nhân thọ và y tế Canadian Life and Health Insurance Association thì bảo hiểm y tế của các tỉnh bang không giống nhau: mỗi tỉnh bang lại có những giới hạn cho cư dân trong chuyện bảo hiểm y tế, khi người này phải vào bệnh viện ở ngoài tỉnh bang. Như đối với tỉnh bang Nova Scotia, thì cơ quan y tế của tỉnh bang này sẽ không trả tiền chi phí trực thăng cấp cứu cho cư dân đi ra khỏi tỉnh bang. Ngay cả tỉnh bang Ontario cũng vậy, chính quyền tỉnh bang Ontario cũng không trả chi phí trực thăng cấp cứu cho cư dân tỉnh bang khác bị bệnh phải sử dụng phương tiện này. Vào năm 2015, một sản phụ ở tỉnh bang Alberta đã phải trả tiền chi phí trực thăng cấp cứu 30 ngàn dollars khi bà này sinh con ở miền bắc tỉnh bang Ontario. N.T.H (theo CTV News)
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Ngân hàng Canada nào tốt nhất khi đi du lịch ra nước ngoài?
Mùa du lịch ở Canada đã bắt đầu và dân Canada đã phải chi tiêu nhiều về những dịch vụ như tiền mua vé máy bay, bảo hiểm y tế và chi phí lấy tiền từ những máy ATM khi du lịch. Tổ chức Ratehub đã so sánh những chi phí mà 5 ngân hàng lớn ở Canada đã tính trên khách hàng, như chi phí đổi tiền Canada qua tiền Mỹ… Tổ chức Ratehub so sánh những chi phí mà 5 ngân hàng này tính lên khi khách hàng lấy ra 100 USD hay 100 euros. Trong 5 ngân hàng này thì ngân hàng Nova Scotia tính lệ phí thấp nhất so với 4 ngân hàng kia: tiết kiệm được từ $3 cho đến $5 mỗi lần hoán đổi. Lý do mà chi phí ngân
hàng Nova Scotia rẻ nhất là vì ngân hàng này là thành viên của hiệp hội the Global ATM alliance: hiệp hội này cho các thành viên rút tiền khỏi máy ATM của các thành viên mà không tính lệ phí. Ngân hàng CIBC đứng hàng thứ nhì vì khách hàng có thể dùng thẻ CIBC Visa Debit để lấy tiền trong hệ thống ATM in the Plus Network. Ti ế p t h e o l à B a n k o f Montreal vì có những thỏa thuận tương tự với loại thẻ mastercard. Royal Bank đứng hàng thứ tư. Ngân hàng TD là ngân hàng có lệ phí cao nhất trong số 5 đại ngân hàng ở Canada. T.H (theo ca.finance.yahoo. com)
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
13
GTA thoibao.com Toronto
Slogan mới trên bảng số xe của Ontario
slogan “A Place to Grow” sẽ thay thế câu “Yours To Discover” trên bảng số xe
Theo CBC News ngày 09/04, trong công bố ngân sách vào ngày thứ Năm, Chính phủ Ontario cũng công bố câu slogan trên bảng số xe mới sẽ là “A Place to Grow” (Nơi để phát triển). Hai nguồn tin trong chính phủ cho biết câu slogan này sẽ thay thế câu “Yours To Discover” trên bảng số xe hiện tại. Các nguồn tin này còn cho
biết chính phủ đang cân nhắc câu “Open for Business” cho bảng số xe thương mại chứ không xác nhận quyết định có được đưa ra chưa. Chánh phủ đảng Bảo thủ cấp tiến đã bị chỉ trích quá nhiều với đề xướng dùng câu slogan này. “A Place To Grow” xuất phát từ bài hát A Place to Stand, là một bài hát không chính thức cho Ontario kể từ khi nó được sử dụng trong
một phim chiếu tại Expo 67. Ngoài thay đổi câu slogan, vẫn theo CBC News, chính phủ Ontario còn thông báo giảm một phần chi phí gởi trẻ. Chính phủ cũng sẽ công bố chương trình chăm sóc nha khoa miễn phí cho người cao tuổi có thu nhập thấp. Ngoài ra, còn có kế hoạch giảm 3.485 vị trí giảng dạy, tăng tài trợ cho chương trình trị liệu tự kỷ…
Phá vỡ nơi sản xuất thuốc lắc quy mô ở Belleville Cuối tuần qua, hôm 6 tháng 4, Cảnh sát tỉnh bang Ontario- OPP đã phá vỡ một cơ sở sản xuất thuốc lắc, meth lab, có quy mô tại một thị trấn nhỏ phía bắc thành phố Belleville. Theo OPP, hoạt động sản xuất thuốc lắc quy mô lớn trong ngôi nhà biệt lập ở thị trấn Eldorado. Các cảnh sát viên đã phải trang bị quần áo chống độc chất khi vào ngôi nhà chứa số lượng lớn hóa chất này. Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm có tổ chức của OPP, Cứu hỏa Ontario và các nhân viên y tế cũng đã có mặt để trợ giúp cảnh sát. Ba nghi can đã bị bắt giữ khi cảnh sát khám xét nhà ở thị trấn Eldorado. Thanh Nguyen, 65 tuổi, ở Hamilton, Nhu Cong Nguy, 50 tuổi, ở North York và Khanh Pham, 34 tuổi,
ở Mississauga đều bị buộc tội tàng trữ ma túy với mục đích buôn bán và sản xuất methamphetamines. OPP cũng đã lục soát hai ngôi nhà ở Hamilton, một ở North York và một ở Mississippi, tuy nhiên không có vụ bắt giữ nào khác được thực hiện. Kể từ thứ Hai, ngôi nhà ở Eldorado vẫn nằm dưới sự giám sát của cảnh sát trong khi các nhà chức trách chờ đợi một công ty xử trí hóa chất tới để giải quyết.
Bác sĩ thần kinh nổi tiếng nhận tội giết vợ Trong phiên tòa thượng thẩm tỉnh bang Ontario, diễn ra trong hôm thứ hai ngày 8 tháng 4, nghi can Mohammed Shamji đã nhận tội giết vợ ở cấp độ 2. Nhận tội ở cấp độ 2 thì hình phạt cũng nhẹ hơn là trường hợp giết người ở trường hợp gia trọng hay cấp độ 1. Giết người ở cấp độ 2 thì bản án tối đa là tù chung thân và có thể được trả tự do sau 10 năm. Mohammed Shamji là một bác sĩ giải phẫu thần kinh nổi tiếng thế giới ở bệnh viện Toronto Western, đã bị buộc tội giết bà vợ Elana Fric- một bác sĩ gia đình vào tháng 12 năm 2016. Bị cáo Shamji sẽ bị tuyên án trong phiên tòa diễn ra vào ngày 8 tháng 5. Luật sư lâu năm của gia đình này, ông Steve Benmore, cho biết cái kết của việc bác sĩ Elana Fric bị chồng hành hung dã man và giết chết trong khi ba đứa con nhỏ của họ đang ngủ, là do hai ngày trước đó bác sĩ Elana Fric đã đưa cho chồng ký giấy ly dị.
14
“Đã 13 năm tuyệt vời, mong chờ 50 năm tới!”- Bác sĩ Fric viết như thế khi đăng bức ảnh này trên Twitter vào tháng 2/2015
Luật sư Steve Benmore cho rằng bà Fric đã nhiều năm phải chịu đựng chuyện bị chồng hành hạ về thể xác và cả tinh thần. Chuyện càng ngày ghê gớm hơn nên bà tìm cách kết thúc cuộc hôn nhân.. Có thể đoán được khi nhận được giấy ly dị, ông bác sĩ vũ
phu này tức giận như thế nào. Tòa án cho biết Mohammed Shamji, hiện 43 tuổi, liên tục đánh đập Fric trong cái đêm sát hại vợ, làm nạn nhân gãy cổ và xương sườn trước khi bóp cổ đến chết. Sau đó, ông ta nhét xác vợ vào một chiếc vali, lái xe 35
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
km về phía bắc Toronto và quăng xuống sông Humber. Sáng hôm sau Shamji trở lại Toronto Western, thực hiện ca phẫu thuật cột sống. Các đồng nghiệp cho biết bác sĩ Fric, ở tuổi 40 tuổi khi bị sát hại, là một bác sĩ gia đình nhiệt tình và tận tụy
tại Scarborough and Rouge Hospital và là thành viên được kính trọng của Hiệp hội Y sĩ Ontario. Bà đã dành nhiều thời gian giúp đỡ cho chăm sóc sức khỏe phụ nữ, người nghèo và người tỵ nạn. Vợ chồng họ gặp nhau trong trường y ở Ottawa và kết hôn năm 2004. Nhìn bề ngoài, họ dường như là một cặp vợ chồng hạnh phúc và các bậc cha mẹ tận tụy. Hình ảnh được chia sẻ trên phương tiện truyền thông xã hội toàn ghi lại những chuyến nghỉ mát của gia đình kèm theo những bức ảnh đầm ấm. Khó ai có thể hình dung đó là có một cuộc hôn nhân không yên ấm Thảm kịch gia đình hai bác sĩ thành đạt này làm rúng động cộng đồng y tế của Canada và khiến người ta phải suy nghĩ về nạn bạo lực gia đình. Marlene Ham, thuộc Ontario Association of Interval & Transition Houses, nhận định: “Giết người trong gia đình thực sự vượt qua mọi ranh giới, mọi hoàn cảnh, mọi mức thu nhập.”
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
15
THẾ GIỚI
Toronto thoibao.com
Chuyến đi bộ trong không gian của phi hành gia Hoa Kỳ, Canada Theo 680news, vào ngày thứ Hai 8 tháng 4, phi hành gia David Saint Jacques của Canada đã cùng một phi hành gia Hoa Kỳ, bà Anne McClain, đi bộ trong không gian trong khoảng thời gian 7 tiếng đồng hồ. Phi hành gia Saint Jacques là phi hành gia Canada thứ tư đã đi bộ trong không gian, và đây là lần đầu tiên trong vòng 12 năm qua có một phi hành gia Canada đi bộ trong không gian.
Hai phi hành gia đã đi ra ngoài phi thuyền để sửa chữa lại hệ thống điện và viễn thông cho phi thuyền. Những phi hành gia Canada khác từng đi bộ trong không gian là phi hành gia Chris Hadfield vào năm 2001, phi hành gia Steve MacLean vào năm 2006 và phi hành gia Dave Williams vào năm 2007. Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết chuyến đi bộ ngoài không
Nhà du hành David Saint-Jacques thực hiện chuyến đi bộ ngoài không gian hôm 8/4. (Nguồn: NASA)
Phi hành gia David Saint Jacques
16
gian lần này của hai phi hành gia Anne McClain và David Saint-Jacques là chuyến đi bộ ngoài không gian thứ ba của họ trong năm nay.
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Trong hai lần trước, họ đã lắp đặt thành công một đường dẫn năng lượng dự phòng cho cánh tay robot do Canada chế tạo có tên gọi
Canadarm2. Họ cũng lắp đặt dây cáp để mở rộng vùng phủ sóng không trên ISS và tăng cường khả năng kết nối với mạng máy tính.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
17
THẾ GIỚI
Toronto thoibao.com
Phi luật tân trả giá cho chiến lược “hảo hảo” với Trung cộng
Đảo Thị Tứ, còn gọi là đảo Pag Asa
Ba năm duy trì chính sách hữu hảo, quan hệ nồng ấm với Bắc Kinh trên cương vị tổng thống Philippines (nhậm chức ngày 30/06/2016), dường như ông Rodrigo Duterte đang nuốt trái đắng trước những thách thức lặp đi lặp lại của Trung Quốc đối với chủ quyền của Philippines. Ngày 04/04/2019, chính quyền Manila buộc phải lên tiếng phản đối, thậm chí tổng thống Duterte đe dọa “tử chiến”, sau khi bộ Ngoại Giao nước này thông báo chỉ trong ba tháng đầu năm, có đến 275 tàu Trung Quốc lượn lờ quanh đảo Thị Tứ (Việt Nam đòi hỏi chủ quyền, nhưng Philippines đang kiểm soát và gọi là Pag Asa). “Đây là sự kiện chẳng tốt đẹp gì cho các nước trong vùng, như Philippines”, hiện đang có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông,
theo đánh giá của giáo sư kinh tế Panos Mourdoukoutas, trường đại học LIU Post ở New York và đại học Colombia, trong bài viết “Philippines đang bắt đầu trả giá cho chính sách quay ngoắt về Biển Đông của Duterte” trên trang Forbes (06/04). Ngoài ra, sự căng thẳng trong khu vực sẽ tác động đến hoạt động kinh tế của vùng trong tương lai vì các nhà đầu tư nước ngoài sẽ dè chừng trước những rủi ro địa-chính trị. Tác giả Val Abelgas lên án chính quyền Manila đã nhiều lần nói dối về việc phản đối những hành động khiêu khích và vi phạm chủ quyền mà Trung Quốc vẫn thường xuyên làm. Một ví dụ được ông đơn cử là phát biểu của cựu ngoại trưởng Alan Peter Cayetano, theo đó bộ Ngoại Giao Philippines đã trao “hàng chục, khoảng 50, thậm chí là hàng trăm công hàm phản đối” đến Trung Quốc, nhưng lại chưa từng công bố bản nào trong số đó. Sau vụ 275 tàu Trung Quốc bủa vây đảo Thị Tứ, ngoại trưởng hiện nay, Toedorro Locsin, cũng khẳng định đã gửi “hàng loạt bản ghi chú ngoại giao” đến chính phủ Trung Quốc. Như người tiền nhiệm, ông lại “nuốt” lời sau khi hứa chắc như đinh đóng cột sẽ công bố một bản sao.
Nga đặt hạm đội Hắc hải trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu
Các tàu chiến và tên lửa bờ biển thuộc Hạm đội Hắc hải Nga đã được đặt trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu khi NATO tiến hành tập trận tại vùng biển này. “Các nhóm tàu trinh sát, tàu tấn công hải quân, các hệ thống hỏa tiễn bờ biển Bastion và Bal cùng máy bay hải quân đã được đặt trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu tại các khu vực được chỉ định trên Hắc hải”, thông báo của Trung tâm Kiểm soát Quốc phòng thuộc Bộ Quốc phòng Nga hôm 8/4 nêu rõ. Theo thông báo, hành động trên của Hạm đội Hắc hải Nga nhằm đối phó với cuộc diễn tập của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Trung tâm Kiểm soát Quốc phòng Nga cho biết Hạm đội Hắc hải đã tiến hành một loạt biện
pháp để giám sát các tàu NATO và có biện pháp xử lý kịp thời trong tình huống khẩn cấp. Cuộc tập trận Lá chắn Biển-2019 (Sea Shield-2019) của NATO đang diễn ra ở khu vực phía tây nam Hắc hải với sự tham gia của các tàu và máy bay Mỹ, Bulgary, Hy Lạp, Canada, Hà Lan, Romania và Thổ Nhĩ Kỳ cùng các đại diện của lực lượng vũ trang Georgia và Ukraine. Hồi tháng 11/2018, lực lượng an ninh Nga đã nổ súng bắt 3 tàu chiến cùng các thủy thủ Ukraine tại eo biển Kerch nối biển Azov và Hắc hải với cáo buộc xâm phạm lãnh hải. Vụ việc làm dấy lên căng thẳng giữa Nga với Ukraine và các nước NATO.
Chuyện gì xảy ra nếu Hoa Kỳ tuyên bố quân đội Iran là nhóm khủng bố? Hôm 8/4, Tổng thống Trump tính công bố Lực lượng vệ binh cách mạng Iran là nhóm khủng bố nước ngoài vì Iran hỗ trợ các nhóm quân sự tại Syria, Lebanon, Iraq, Yemen cũng như các nhóm chống lại Israel. Đây là một động thái chưa có tiền lệ của chính phủ Hoa Kỳ nhằm chống lại một lực lượng vũ trang của một quốc gia khác, mặc dù một phần của lực lượng Vệ binh cách mạng Iran là đội quân tinh nhuệ Quds trước đó đã bị chính phủ Mỹ nhắm tới. Bộ Ngoại giao Mỹ thời gian gần đây đã chỉ định 60 nhóm, trong đó có al
18
Qaeda, nhà nước Hồi giáo tự xưng IS và các nhóm có liên kết như Hezbolla và các phe chiến binh của Palestine là “ các tổ chức khủng bố nước ngoài”, nhưng không lực lượng nào là lực lượng quân đội chính phủ như Iran. Một khi chỉ định này được Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Tài chính và Quốc hội Mỹ công bố, nó sẽ có 7 ngày để xem xét. Nếu không có ai phản đối trong thời gian xem xét này, nó sẽ có hiệu lực tức thì. Thông tin về tuyên bố này được đăng đầu tiên trên tờ Wall Street Journal. Không những thế, tờ báo này còn cho biết sẽ có các biện pháp trừng phạt đi kèm, bao gồm đóng băng tài sản của lực lượng này có thể có trong các khu vực tài phán của Mỹ và cấm người Mỹ làm ăn với nó hoặc hỗ trợ vật chất cho các hoạt động của nó. Mặc dù Lực lượng vệ binh cách mạng Iran có quyền kiểm soát và ảnh hưởng rộng lớn đối với nền kinh tế Iran, nhưng những hình phạt như vậy từ Mỹ có thể có tác động hạn chế đối với hoạt động của họ. Tuy nhiên, việc chỉ định này có thể
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Lực lượng vệ binh cách mạng Iran
làm phức tạp đáng kể công việc quân sự và ngoại giao của Mỹ, đặc biệt là ở Iraq, nơi có nhiều dân quân Shiite và các đảng chính trị ở Iraq có quan hệ chặt chẽ với Lực lượng vệ binh cách mạng Iran. Nếu không có sự loại trừ hoặc từ bỏ chỉ định, quân đội và nhà ngoại giao Mỹ có thể bị cấm liên lạc với chính quyền Iraq hoặc Lebanon, những người có quan hệ với các quan chức của Lực lượng vệ binh cách mạng Iran.
Ngoài những phức tạp kể trên, các quan chức Mỹ còn lo ngại rằng việc chỉ định này có thể khiến Iran trả đũa các lực lượng Mỹ trong khu vực. Ngoài Iraq, nơi có khoảng 5.200 lính Mỹ đang đóng quân và Syria, nơi vẫn còn 2.000 lính Mỹ, Hạm đội 5 của Mỹ đang hoạt động ở Vịnh Ba Tư từ căn cứ của họ ở Bahrain và Căn cứ không quân Al Udeid ở Qatar cũng có khả năng gặp rủi ro.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
19
VIỆT NAM
Toronto thoibao.com
“TPHCM lạc hậu trên 20 năm so với Bangkok về chống ngập”
Việt Nam tiếp nhận hơn 7,7 tỷ đôla kiều hối từ Mỹ
Ngày 2/4, truyền thông trong nước dẫn lời ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Chống ngập TPHCM, cho biết trong năm 2019, thành phố này sẽ tiếp tục đầu tư 4.900 tỷ đồng cho các công trình chống ngập. Ông Dũng cũng cho biết, tính đến 2020, tổng vốn đầu tư mà TP đã và sẽ dành cho chống ngập lên đến 93.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 4 tỷ đô la Mỹ Đầu tư nhiều như thế, nhưng hiệu quả thực tế ra sao? Trao đổi với đài RFA, Tiến
Dữ liệu của Trung tâm Nghiên cứu Pew có trụ sở tại Washington DC cho thấy trong năm 2017 có tổng cộng 13,781,000,000 đôla kiều hối chảy vào Việt Nam, phần lớn là từ Hoa Kỳ với 7,735 tỷ đôla, từ Úc hơn 1,1 tỷ đôla. Trong khi đó lượng kiều hối từ trong nước ra nước ngoài trong năm 2017 là 104 triệu đôla, cũng theo Pew Research Center. Với hơn 7,7 tỷ đô kiều hối từ Mỹ, Việt Nam đã trở thành một trong 5 nước hàng đầu trên thế giới tiếp nhận nhiều kiều hối nhất từ Hoa Kỳ, chỉ sau Mexico, Trung Quốc, Ấn Độ, và Philippines. Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế (IFAD) thuộc LHQ cũng đưa con số tương tự, và cho biết trong năm 2017, Việt Nam nhận được số tiền chuyển khoản trị giá 13,781 tỷ đôla
20
sĩ Hồ Long Phi – nguyên Giám đốc Trung tâm quản lý nước - Biến đổi khí hậu thuộc ĐH Quốc gia TPHCM nhận định rằng công tác chống ngập ở TP hiện đi sau Bangkok, Thái Lan khoảng hai đến ba chục năm. “Quốc gia nào cũng vậy. Đầu tiên phải đi vào xây dựng các công trình truyền thống, không ngoại lệ. Bangkok họ hoàn thiện cách đây 20 năm rồi, 1995 -2000 là họ gần như xong hết. Tokyo chẳng hạn, họ đã xong cách đây 50, 70 năm rồi và bây giờ họ đang ở các bước bổ sung. Còn mình
(TPHCM) thì hiện nay chưa xong bước căn bản.” Theo tính toán của Tiến sĩ Hồ Long Phi, để hoàn thiện hệ thống chống ngập cho diện tích của TPHCM hiện vào khoảng 750km2, thì cần gấp đôi con số dự trù 4 tỷ của TP, tức khoảng 8 tỷ đô la Mỹ. Cái trở ngại lớn nhất là trở ngại về tài chính. Tiến sĩ Phi cũng nói thêm rằng, trở ngại thứ hai liên quan đến thể chế. “Có nghĩa là cách chúng ta quản lý đầu tư xây dựng hiện nay bị cắt vụn ra chứ không thống nhất thành một cái mảng thành ra nó dẫn đến cái chuyện là bên này đá bên kia. Ví dụ bên qui hoạch đô thị thì ít quan tâm đến chuyện chống ngập phải làm thế nào, họ chỉ biết làm những công trình theo ý của họ, làm sao lợi nhuận cao nhất thôi, rồi sau đó hậu quả sẽ có người khác lo.”
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
từ nước ngoài, đứng ở vị trí thứ 5 trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trong khi đó thống kê của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết lượng kiều hối vào Việt Nam năm 2017 đạt mức cao kỷ lục 13,81 tỷ đôla, tăng 16% so với năm 2016, và chiếm 6,4% GDP của Việt Nam. Truyền thông Việt Nam trích thống kê của WB cho biết Việt Nam là nước nhận kiều hối lớn thứ 9 trên thế giới trong năm 2018, đạt 15.9 tỷ đôla, tăng khoảng 10%, tuy WB chưa công bố con số thực tế. Kiều hối vào Việt Nam tăng liên tục kể từ năm 2010, đạt 13,2 tỷ đôla trong năm 2015 với khoảng 72% lượng kiều hối đi qua các ngân hàng thương mại. Trong đó tới 30-40% kiều hối tập trung vào đầu tư bất động sản.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
21
VIỆT NAM
Toronto thoibao.com
Nhật thu hồi hơn 18.000 chai tương ớt Chin-su, VN nói gì? Đại diện Cục An toàn Thực phẩm, Bộ Y tế Việt Nam hôm 8/4 cho báo chí biết chất axit benzoic là phụ gia thực phẩm được phép sử dụng trong một số thực phẩm nhất định ở cả Việt Nam và Nhật Bản. Bộ Y tế đưa ra câu trả lời này sau khi có thông tin trên báo chí vào cuối tuần qua cho biết Trung tâm Y tế cộng đồng thành phố Osaka, Nhật
Bản, đã ra lệnh thu hồi hơn 18.000 chai tương ớt Chinsu của công ty Masan, nhập cảng từ Việt Nam vì có chứa axit benzoic không được phép sử dụng ở Nhật. Tờ Lao Động trong nước, ngày 8/4, dẫn lời bà Trần Việt Nga – Phó cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm, Bộ Y tế - khẳng định các qui định về phụ gia thực phẩm của Việt
Nam hoàn toàn phù hợp với các qui định của Ủy ban Tiêu chuẩn thực phẩm của Liên Hợp quốc (CODEX). Bà Nga cho biết axit benzoic, một chất phụ gia dùng trong bảo quản thực phẩm được phép sử dụng ở Việt Nam trong một số thực phẩm nhất định, với hàm lượng 1g/1kg sản phẩm. Bà Nga cho hay, theo qui
định mới nhất của Nhật Bản, axit benzoic cũng được cho phép sử dụng trong một số nhóm thực phẩm như nước tương, các loại đồ uống không cồn, si rô, bơ thực vật, trứng cá… với hàm lượng khác nhau. Theo kết quả phân tích bước đầu của phía Nhật Bản, hàm lượng axit benzoic trong tương ớt Chin-su bị thu hồi dao động trong khoảng từ 0,41g/kg đến 0,45g/kg sản
22
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
phẩm. Theo công bố trên cổng thông tin của thành phố Osaka, nhà nhập cảng đã thiếu sót trong ghi nhãn. Báo Tuổi Trẻ trích lời một đại diện của Cục An toàn thực phẩm cho biết benzoic acid nếu dùng quá hàm lượng cho phép và ngoài danh mục sản phẩm được cho phép có thể gây kích ứng dạ dày, viêm dạ dày ở người sử dụng.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
23
VIỆT NAM
Toronto thoibao.com
Một sinh viên VN ở chui 10 năm bị Singapore phạt tù
Nhiều nữ công nhân may bị lạm dụng tính dục
Dang Nguyen Sinh Nhat từng là sinh viên của Học viện Nghệ thuật Nanyang (Nafa) nhưng do không có khả năng trả học phí nên Cục Xuất nhập cảnh Singapore (ICA) đã hủy visa du học (student pass) của anh. Visa du học của nam sinh viên này hết hạn vào tháng 7/2008 nhưng Dang không rời khỏi Singapore mà ở lại phi pháp trong hơn 10 năm. Dang Nguyen Sinh Nhat, giờ đây đã 38 tuổi, tự đến ICA đầu thú vào ngày 23/2 năm nay. Tại phiên tòa hôm 2/4, Dang bị tuyên án 5 năm tù và 4 roi đánh đòn. Nam sinh viên Việt Nam được cấp visa du học ngày 22/5/2006 nhưng visa này bị ICA hủy sau đó hai năm theo yêu cầu của Nafa. ICA sau đó cấp cho Dang một thẻ tạm trú (visit pass) trong cùng ngày theo yêu cầu của trường nơi nam sinh viên này theo học để anh có thể gây quỹ trả học phí. Thẻ tạm trú này được gia hạn thêm vài lần cho tới khi hết hạn vào ngày 1/7 cùng năm đó. Sinh viên này đã không xin gia hạn thêm thời gian để ở lại hay cũng như không rời khỏi Singapore.
Một nghiên cứu mới công bố của tổ chức Fair Wear Foundation và Care International cho biết nhiều nữ công nhân ngành may của Việt Nam thường xuyên phải đối mặt với tình trạng bị lạm dụng và bạo lực, thậm chí bị hãm hiếp. Nghiên cứu được thực hiện dựa trên phỏng vấn của 763 phụ nữ ở các nhà máy tại 3 tỉnh của Việt Nam. Trong đó có đến hơn 43% phụ nữ được hỏi cho biết họ thường phải đối mặt với tình trạng bạo lực và lạm dụng. Những hình thức lạm dụng cụ thể được nghiên cứu đưa ra bao gồm: sàm sỡ, tát, hãm hiếp, doạ cắt hợp đồng. Bà Jane Pillinger, tác giả của nghiên cứu được The Guardian trích lời, cho biết kết quả này đã cho thấy điều kiện làm việc mà những nữ công nhân ngành may của Việt Nam đang phải đối mặt tại các nhà máy nơi có khoảng 20.000 công nhân làm việc. Bà Annabel Meurs, phụ trách khu vực Việt Nam của Fair Wear Foundation cho biết đây là nghiên cứu đầu tiên tìm hiểu về tình trạng bạo lực và lạm dụng tình dục ở các nhà máy may ở Việt Nam, bao gồm
24
Nói tại phiên tòa qua một người phiên dịch, Dang cho biết anh trốn visa ở lại Singapore để có thể kiếm tiền gửi về cho gia đình ở Việt Nam. Anh cũng nói rằng anh bị nhiễm HIV. “Trong thời gian ở lại Singapore, tôi đã làm việc để kiếm tiền phụ giúp gia đình tôi,” Dang được The New Paper trích lời nói. “Tôi hy vọng sẽ sớm được thả để trở về Việt Nam để gia đình có thể giúp tôi.” Tổng thời gian mà Dang ở lại Singapore phi pháp là 10 năm, 7 tháng và 22 ngày. Án phạt cao nhất cho tội trốn ở lại Singapore hơn 90 ngày là 6 tháng tù giam cùng với việc bị đánh ít nhất 3 roi.
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
cả việc làm thêm giờ quá mức, lương thấp, thời gian làm việc kéo dài và khoán sản phẩm quá mức do các nhãn hàng lớn áp đặt. The Guardian trích lời bà Pillinger cho biết, tên của các nhà máy, nhãn hàng mà các nhà máy này nhận may gia công được giữ bí mật để khuyến khích các nữ công nhân mạnh dạn tham gia nghiên cứu, nhưng có khả năng lớn các nhà máy này có liên quan đến các nhãn hàng lớn của Mỹ và EU. Hiện có khoảng 2 triệu người làm việc trong khu vực may mặc của Việt Nam, với 80% trong số này là phụ nữ. Nghiên cứu mới cho biết có đến gần 90% số phụ nữ được hỏi cho biết họ phải nghe những lời nói có tính sỉ nhục trong năm qua, bao gồm những nhận xét không hay về cơ thể họ hay người nào đó, các lời nói đùa về tình dục hoặc cả các hành động sách nhiễu. Hơn 49% người được hỏi cho biết họ gặp tình trạng bạo lực, sách nhiễu khi đi làm hoặc từ chỗ làm về. Khoảng 34% cho biết họ bị các hành động lạm dụng như hôn hít, sờ mó, đánh đập, đấm.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
25
KINH TẾ TÀI CHÁNH
Toronto thoibao.com
Giá bán phi trường Abbotsford chỉ có 10 dollars vào 22 năm trước NGUYỄN TUẤN HOÀNG
Khoảng 22 năm trước, phi trường bị lỗ lã quá nhiều và chính quyền liên bang muốn cho đóng cửa phi trường này. Các thị trưởng thành phố thời bấy giờ là các ông George Ferguson và Dave Kendall đã bằng lòng mua lại phi trường với giá 10 dollars, với điều kiện là phi trường sẽ được tiếp tục hoạt động. Những nỗ lực cũa chính quyền thị chính thành phố Abbotsford đã giúp thành phố kiếm thêm lợi nhuận Abbotsford, British Columbia: Theo những tin tức loan báo hôm 29 tháng 3, trong năm 2018, số hành khách sử dụng phi trường quốc tế Abbotsford YXX ở tỉnh bang British Columbia lên đến 840 ngàn người, một con số hành khách kỷ lục, và đã thu được 3.8 triệu dollars lợi nhuận. Ông thị trưởng thành phố Henry
26
Braun cho biết phi trường YXX tiếp tục phát triển cho tương lai, với việc nối dài thêm đường bay mới cho các phi cơ cỡ lớn có thể đáp xuống . Theo ông thị trưởng Braun, phi trường YXX -được thiết lập từ thời Thế Chiến thứ Hai, là một phi trường nhỏ, chỉ nhằm làm nơi để huấn luyện những phi công.
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
MẤT MÙA, KHOAI TÂY LÊN GIÁ Charlottetown, Prince Edward Island: Mùa khoai tây trong năm nay ở tỉnh bang Prince Edward Island là một trong những mùa tệ hại nhất trong vòng 10 năm qua. Số khoai tây thu hoạch không nhiều khiến giá bán đã gia tăng. Tỉnh bang P.E.I. là thị trường sản
xuất khoai tây lớn nhất Canada và cũng nổi tiếng trên thế giới về phẩm chất của khoai tây sản xuất. Tuy nhiên năm nay với mùa đông tệ hại, hiện còn 2,800 hectares trồng khoai tây đã bỏ hoang, vì mưa quá nhiều trong những tháng trong mùa thu năm ngoái, khiến đất ruộng biến thành bùn và người ta không thể khai khẩn được. Mùa rỡ khoai tây trong năm nay cũng trễ vì mùa xuân quá lạnh.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
27
KINH TẾ TÀI CHÁNH
Toronto thoibao.com
CÔNG TY HÀNG KHÔNG KIỆM ƯỚC WOW PHÁ SẢN Toronto: Hàng ngàn hành khách đã bị kẹt ở các phi trường trong hôm thứ năm ngày 28 tháng 3, khi công ty hàng không kiệm ước WOW ở xứ Băng Đảo bất ngờ tuyên bố phá sản. Đây là công ty hàng không kiệm ước thứ nhì trên thế giới phá sản trong vòng vài tháng qua. Công ty hàng không WOW với giá vé rẻ kỷ lục $99 một chuyến đi từ Toronto qua các nước Âu Châu, dường như đã không có thể cạnh tranh với các đại công ty hàng không khác. Nhiều hành khách đã phải buộc mua vé với các hãng hàng không khác, với giá vé từ $1,300 lên đến $2,700. Với giá vé rẻ, và các chuyến bay qua
28
Âu Châu, thường phải ngừng ở phi trường xứ Băng Đảo, đã giúp cho nền kinh tế xứ này: số thương vụ của hãng hàng không WOW đã là 43 phần trăm của số tổng sản lượng quốc gia của xứ Iceland trong năm 2017. CANADA MẤT THÊM 1,500 CÔNG ĂN VIỆC LÀM TRONG KỸ NGHỆ XE HƠI Windsor, Ontario: Theo những tin tức loan báo hôm 29 tháng 3, công ty sản xuất xe hơi Fiat Chrysler cho biết là sẽ cắt giảm nguyên một ca làm việc trong cơ xưởng tại thành phố Windsor, tỉnh bang Ontario. Nguyên một ca sản xuất xe dây chuyền là 1,500 người và sẽ gây những hậu quả tệ hại cho nền kinh tế trong thành phố Windsor.
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Theo phát ngôn viên của công ty Fiat Chrysler, việc cắt giảm này là do số xe minivan sản xuất từ cơ xưởng Windsor bán được sút giảm trên toàn thế giới. Khuynh hướng của những người tiêu thụ hiện nay là mua những loại xe SUV hay xe vận tải pickup. Việc cắt giảm 1,500 nhân viên sẽ xảy ra vào tháng 9 năm nay. Hiện nay cơ xưởng làm xe hơi của công ty Fiat Chrysler ở thành phố Windsor có trên 6 ngàn nhân viên làm việc. Cách đây vài tháng công ty GM cũng loan báo sẽ đóng cửa cơ xưởng làm xe hơi ở thành phố Oshawa, khiến cho hơn 3 ngàn nhân viên mất việc. Hàng loạt các công ty làm xe hơi Mỹ đã đóng cửa các chi nhánh làm xe
hơi ở Canada và chuyển về Mỹ trong những tháng qua. GIÁ CẦN TÂY TĂNG VÌ CHIỀU HƯỚNG ĂN UỐNG LÀNH MẠNH Toronto: Mưa nhiều trong những tháng qua ở tiểu bang California, nơi có trồng cần tây (celery) nhiều nhất ở Mỹ, đã khiến số lượng cần tây thu hoạch được sút giảm. Trong khi nhu cầu sử dụng cần tây lại gia tăng, nhất là những khuynh hướng ăn uống lành mạnh đã khiến giá gia tăng 250 phần trăm trong vòng 1 năm. Các tiệm bán nước sinh tố ở thành phố Vancouver đã gặp trở ngại khi không có đủ cần tây cung cấp cho khách hàng.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
29
KINH TẾ TÀI CHÁNH
Toronto thoibao.com
Cần tây
Theo ông Zach Berman, chủ tiệm The Juice Truck ở thành phố Vancouver, giá bán cần tây trước đây là 20 dollars một hộp, nay lên đến 150 dollars một hộp. Theo Healthline, cần tây có nhiều sinh tố, các chất khoáng và chất sợi. Cũng theo Healthline, cần tây làm giảm lượng cholesterol, hạ áp huyết, ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiểu, làm giảm phong thấp, gia tăng hệ thống miễn nhiễm, ngăn ngừa ung thư, giảm triệu chứng suyễn, giảm nhức đầu migraines, bảo vệ tim mạch, giảm độc tố trong người, ngăn ngừa bị bệnh mắt cườm... và nhất là làm giảm cân. NHỮNG THAY ĐỔI Ở TỈNH BANG ONTARIO BẮT ĐẦU TỪ NGÀY 1 THÁNG 4 Toronto: Chính quyền của thủ hiến Doug Ford ở tỉnh bang Ontario đã đưa ra những thay đổi bắt đầu từ ngày 1 tháng 4 năm nay 2019. Bảo hiểm sức khỏe OHIP
Thời của chính quyền đảng Tự Do, những người trẻ dưới 25 tuổi được mua 4,400 loại thuốc cần toa miễn phí. Tuy nhiên chính quyền đảng Bảo Thủ Cấp Tiến của thủ hiến Ford chỉ chấp nhận cho những người này mua thuốc miễn phí, nếu họ không có bảo hiểm sức khỏe tư nhân, qua trung gian của bố mẹ.
30
Chương trình trợ cấp cho những trẻ em bị bệnh tự kỷ
Chính quyền tỉnh bang dự trù giới hạn số tiền tài trợ các dịch vụ trợ giúp cho 23 ngàn đứa trẻ bị bệnh autism ở tỉnh bang: Tài trợ tối đa $20,000 một năm cho những đứa dưới 6 tuổi, tài trợ tối đa $5,000 một năm cho những đứa trẻ từ 6 tuổi lên đến 18 tuổi. Việc cắt giảm tài trợ dịch vụ cho những trẻ bị bệnh tự kỷ đã gây phẫn nộ cho bậc phụ huynh và có hàng loạt những cuộc biểu tình phản đối diễn ra trong những ngày qua. Chấm dứt chương trình thử khói xe
Chính quyền của thủ hiến Doug Ford hủy bỏ việc phải thử khói xe, cứ mỗi 2 năm một lần, cho những chiếc xe hơi và những chiếc xe vận tải nhỏ, cũ hơn 7 năm. Đây cũng là tin vui cho những người có xe cũ, không phải tốn cỡ $40 cho việc thử khói xe, và tiền chi phí phải sửa chữa nếu khi thử khói, các thợ máy tìm ra những hư hại của chiếc xe. SỐ LƯỢNG NHÀ BÁN ĐƯỢC Ở VANCOUVER XUỐNG ĐẾN MỨC THẤP NHẤT TRONG VÒNG 30 NĂM QUA Vancouver: Theo bản công bố của hội đồng những nhà địa ốc vùng đại thủ phủ Vancouver phổ biến hôm
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
2 tháng 4, thì nền kỹ nghệ địa ốc ở vùng đại thủ phủ này ngày một sa sút. Trong tháng 3 vừa qua, tổng số nhà bán được trong vùng đại thủ phủ Vancouver chỉ có 1,727 căn. Trong khi giá nhà trung bình ở vùng đại thủ phủ đã sút giảm 7.7 phần trăm trong vòng 1 năm, và giá nhà đã giảm liên tiếp trong vòng 10 tháng qua. Theo nhận định của hội đồng những nhà địa ốc, tuy nền kinh tế ở tỉnh bang British Columbia vẫn tiến triển, số công ăn việc làm gia tăng, nhưng chính sách của chính quyền tỉnh bang đã làm giảm sự phát triển của nền kỹ nghệ địa ốc trong tỉnh bang. Số lượng nhà bán được trong tháng 3 ở vùng đại thủ phủ Vancouver đã ở mức thấp nhất của 1 tháng trong vòng 30 năm qua. TRONG NĂM QUA, MỘT NGÀY CÓ 40 CƯ DÂN TỈNH BANG ALBERTA BỊ PHÁ SẢN Edmonton, Alberta: Như chúng ta cũng biết là vì giá dầu thô xuống thấp trong những năm trước, nền kinh tế tỉnh bang Alberta với chủ yếu là nền kỹ nghệ dầu khí, đã suy thoái: số công ăn việc làm giảm, giá nhà cửa cũng giảm theo. Trong hôm thứ ba ngày 2 tháng 4, theo bản công bố của cơ quan liên bang đặc trách về việc phá sản, the Superintendent of Bankruptcy, càng ngày lại càng có thêm cư dân ở tỉnh bang Alberta phải khai phá sản, vì không có khả năng trả nợ: nợ nhà, nợ xe, nợ thẻ tín dụng. Theo bản công bố này thì trong vòng 1 năm, tính đến cuối tháng 1 năm nay, có 14,696 cư dân ở tỉnh bang Alberta đã khai phá sản: trên 40 người đã khai phá sản một ngày. Theo bà Donna Carson, chuyên gia giúp việc khai phá sản của công ty MNP ở thành phố Calgary, những người khai phá sản là những người bị mất công ăn việc làm hay cơ sở thương mại của họ bị thất bại.
Bà Carson cũng lên tiếng báo động là số người xin khai phá sản sẽ còn gia tăng, khi có rất đông những người có công ăn việc làm, nhưng lại mượn nợ quá nhiều: nhiều hơn so với tỷ lệ số lương mà họ có. Theo sở thống kê Canada, tỷ lệ nợ so với lợi tức của những cư dân ở thành phố Calgary lên tới 189 phần trăm, một con số kỷ lục về số nợ nần quá nhiều GIÁ XĂNG GIA TĂNG LÊN ĐẾN MỨC KỶ LỤC Ở VANCOUVER
Vancouver: Trong hôm thứ hai ngày 1 tháng 4, giá xăng ở thành phố Vancouver đã lên đến $1.60 một lít. Ông Dan McTeague, phân tích gia của mạng GasBuddy.com, tiên đoán là giá xăng ở thành phố Vancouver còn tiếp tục gia tăng cao hơn nữa trong những ngày sắp tới, sẽ lên đến một kỷ lục mới trước ngày lễ Phục Sinh. Nguyên do của việc xăng tăng giá là vì thuế carbon ở tỉnh bang British Columbia. Theo ông Werner Antweiler, giáo sư phân khoa thương mại của trường đại học UBC, xăng tăng giá sẽ khiến nhiều người tìm cách sử dụng những phương tiện di chuyển không dùng xăng trong tương lai. Cũng theo giáo sư Antweiler thì người ta cũng tìm mua những loại xe tiết kiệm xăng hay xe chạy bằng điện. NGUYỄN TUẤN HOÀNG
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
31
THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com
Ô nhiễm môi trường!
M
ột trận cuồng phong lớn đã tàn phá xứ Mozambique, Zimbabwe và Malawi ở Phi Châu vào ngày 13 tháng 3 vừa qua. Trận cuồng phong diễn ra và theo sau là những trận lụt đã gây những cảnh tang thương cho cư dân trong các xứ này. Tai nạn đã khiến hơn 1 ngàn người chết, hàng trăm ngàn người mất nhà cửa và nguy cơ của một trận dịch tả đang diễn ra vì tình trạng vệ sinh tồi tệ. Theo những ước tính của chính quyền Mozambique thì trên 700 ngàn mẫu tây (hectares) ruộng bị ngập nước, khiến hàng trăm ngàn những nông gia xứ này không có gì để thu hoạch. Hàng triệu người đang sống nhờ vào sự trợ giúp của các cơ quan từ thiện thế giới. Theo những ước tính của cơ quan cứu trợ Liên Hiệp Quốc, chỉ riêng xứ Mozambique không thôi cũng đã
32
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
NGUYỄN TUẤN HOÀNG
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
33
THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com
có 1.85 triệu người là nạn nhân của những trận bão tố lụt lội vừa xảy ra. Nguyên một thành phố Beira đã bị bão tố lụt lội hủy hoại trên 90 phần trăm nhà cửa, ruộng vườn. Trận bão này cũng là một trong những hậu quả của những thay đổi thời tiết của sự ô nhiễm môi trường. Những thay đổi môi trường không những gây những hậu quả xấu cho những thế hệ tương lai, mà còn ngay cả những cư dân đang sống ở nhiều nơi trên thế giới, nhất là những người nghèo. Theo Liên Hiệp Quốc, trong vòng 2 thập kỷ qua, có 4.2 tỷ người trên thế giới đã phải chịu đựng những trận bão tố cuồng phong, lụt lội mà nhất là những cư dân ở các quốc gia nghèo đói. Những quốc gia làm ô nhiễm môi trường nhiều nhất là những quốc gia kỹ nghệ giàu có, và những cư dân ở các quốc gia nghèo là những người chịu thiệt thòi nhiều nhất. Chuyển qua chuyện thời sự ở Canada thì khi ánh đèn đã tắt, khi những đoàn xe cộ trên các xa lộ đã bớt dần, thì thành phố Vancouver vẫn không ngừng hoạt động với những người làm việc về đêm. Theo thống kê, có ít nhất trên 60 ngàn người làm việc về ban đêm trong thành phố Vancouver.
34
Phóng viên đài truyền hình CBC mới đây có làm một chuyến “thăm dân cho biết sự tình” về cuộc sống về đêm ở thành phố Vancouver. Những người làm việc về đêm như bà Winefreda Junata, hành nghề lau chùi quét dọn khách sạn Pan Pacific từ năm 1992. Bà Junata làm việc ban đêm còn ban ngày thì chăm sóc lo đưa con đi học. Như bà Sarah Maver là y tá làm ca đêm ở bệnh viện Burnaby. Bà Maver than phiền là vào mùa hè, bà đã không ngủ ban ngày được vì thời tiết nóng nực, nhưng cũng đành chịu vì phải ngủ ban ngày để có thể thức ban đêm. Ông John Catroppa làm việc ban ngày nhưng lại thích đi tập thể dục ở phòng gym vào lúc 3 giờ sáng mỗi ngày. Thời khóa biểu của ông Catroppa như sau: đi làm vào lúc 6.30 sáng cho đến 2 .30 chiều thì xong. Ông đi ngủ vào lúc 8 giờ tối và thức dậy vào lúc 2.30 sáng, rồi đi đến gym tập thể dục trước khi đi làm. Ông Sam McCullough là tài xế lái xe chở xăng dầu và làm việc từ 5 giờ chiều cho đến 5 giờ sáng hôm sau. Ông Ryan Tang, chủ nhân của tiệm phở Extreme gần tòa thị chính thành phố Vancouver, đã phải làm việc qua đêm vì tiệm phở của ông mở cửa 24 tiếng đồng hồ một ngày.
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Làm việc về đêm
Theo ông Tang thì phải thức đêm là một thử thách cho tinh thần và cảm xúc của ông. Ông Tang cho biết trong năm ngoái ông làm việc ban đêm và chẳng thấy ánh mặt trời và điều này cũng gây nhiều suy thoái tinh thần. Tuy có những khó khăn nhưng vẫn có những người phải làm việc ban đêm, để giữ thành phố Vancouver không ngừng hoạt động. Chuyển qua chuyện thời sự về cần sa, thì 1 tháng 4 năm nay là ngày khai trương của một số trong số 25 tiệm cần sa được phép mở cửa bán lẻ cho công chúng tại tỉnh bang Ontario.
Trong sáng hôm thứ tư, hàng trăm người đã xếp hàng trước cửa tiệm bán cần sa Nova Cannabis trên đường Queen Street West. Có nhiều người vì muốn mua được cần sa đúng ngày, cho nên đã chăng lều ngủ qua đêm hôm thứ ba trước các cửa tiệm sẽ bán cần sa. Chỉ có 9 trong số 25 tiệm được quyền mở khai trương đúng ngày thứ hai 1 tháng 4. Tuy cần sa được hợp thức hóa, nhưng cần sa chợ đen vẫn phát triển mạnh vì giá cần sa bán lẻ vẫn cao hơn giá cần sa chợ đen đến 50 phần trăm.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
35
THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com
Trồng cần sa ở California
Các băng đảng vẫn tiếp tục trồng cần sa bất hợp pháp vì đây vẫn là nguồn lợi nhuận cao cho những băng đảng này ở Canada. Theo ông Michael Armstrong, giáo sư kinh tế của trường đại học Brock, các tiệm cần sa mới mở ở tỉnh bang Ontario có thể có số thương vụ khoảng 1.25 triệu dollars một tháng và ông cũng không ngạc nhiên khi số thương vụ của nhiều tiệm bán cần sa này sẽ lên đến 2 triệu dollars một tháng. Theo bà Olivia Brown, một chuyên viên về cần sa ở thành phố Hamilton, trung bình số thương vụ bán cần sa ở một cửa tiệm ở tỉnh bang Ontario lên đến 80 ngàn dollars một ngày. Ngành kỹ nghệ cần sa đã tạo những thay đổi trong nền kỹ nghệ trồng trọt ở tiểu bang California. Hai ngành kỹ nghệ trồng trọt lớn nhất của tiểu bang California hiện nay là ngành kỹ nghệ trồng cần sa và kỹ nghệ trồng nho. Theo những ước tính thì số thương vụ của ngành kỹ nghệ trồng nho ở tiểu bang California lên đến 35 tỷ Mỹ kim hàng năm, trong khi ngành kỹ nghệ trồng cần sa là ngành kỹ nghệ phôi thai với số thương vụ chỉ có 5 tỷ Mỹ kim. Tuy nhiên chiều hướng hiện nay của các nông gia ở miền bắc tiểu bang California là bỏ việc trồng nho và thay vào bằng cách trồng cần sa thu lợi nhiều hơn. Hiện nay tại quận Mendocino, có khoảng 10 ngàn nông gia trồng cần sa và chỉ còn có 548 nông gia trồng nho. Tiểu bang California đã hợp thức hóa việc sử dụng cần sa trong năm ngoái 2018, và số nông gia trồng cần sa đã gia tăng: trồng cần sa trong vòng 8 tháng, các nông gia bán ra với giá $250 một cân Anh, trong khi nếu trồng nho thì phải trồng trong 1 năm rưỡi và chỉ thâu về $2 một cân nho.
36
Theo ông John Bergman, một chuyên gia địa ốc ở tiểu bang California thì một mẫu tây đất trồng nho ở quận Sonoma chỉ thâu hoạch được 460 ngàn Mỹ kim một năm, trong khi nếu trồng cần sa thì một mẫu tây đất (hectare) thu về 2.75 triệu Mỹ kim một năm. Người ta lo ngại là với cái đà trồng cần sa ào ạt như thế, trong tương lai số lượng cần sa sẽ dư thừa và giá cần sa có thể sút giảm trong tương lai? Một trong những nghề mới có liên quan đến ngành kỹ nghệ cần sa là nghề… hút cần sa! Theo những tin tức loan báo hôm 1 tháng 4, một thanh niên ở thành phố Toronto được trả lương 50 dollars một giờ, để làm công việc mà anh ta ưa thích là hút cần sa và định giá trị của những loại cần sa này. Các công ty trồng cần sa ở vùng thủ phủ Toronto đã thiết lập một ủy ban định phẩm chất cần sa cho những loại cần sa mà các công ty này trồng. Ủy ban này có tên là the “Cannabis Curation Committee”
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
gồm 8 thành viên. Các công ty trồng cần sa cũng công bố việc mướn 8 thành viên này trong năm ngoái. Trên 25 ngàn người đã nạp đơn xin làm trong ủy ban này. Anh Kyle Merkley là một trong 8 người may mắn được tuyển chọn. Công việc này là công việc bán thời gian của anh Merkley, còn việc chính của anh là thâu và sản xuất nhạc. Theo anh Merkley thì việc hút cần sa lại được trả tiền là một chuyện rất là thích thú, vì chuyện hút cần sa thì anh ta đã có quá nhiều kinh nghiệm trong bao nhiêu năm qua. Trở lại chuyện thời sự ở Canada, theo những tin tức vừa được sở cảnh sát thành phố Kitchener, tỉnh bang Ontario phổ biến hôm 1 tháng 4, thì trong tuần qua, đã có ít nhất là hai vụ cướp diễn ra trong thành phố, qua các vụ bán cell phone qua mạng internet. Sở cảnh sát cũng khuyến cáo cư dân trong thành phố nên cẩn thận qua các dịch mua bán trên mạng.
Vụ cướp mới nhất diễn ra vào tối ngày thứ sáu 29 tháng 3. Nạn nhân quảng cáo bán cell phone trên mạng và đồng ý gặp người mua ở khu vực đường Block Line Road và Strasburg Road trong thành phố Kitchener. Khi các nạn nhân mang cell phone đến chỗ hẹn, thì người mua đã rút súng uy hiếp và cướp cell phone. Một vụ cướp cell phone tương tự cũng đã diễn ra trong vài ngày trước đó, nhưng cảnh sát không xác định được có phải cùng là một kẻ cướp hay không. Sở cảnh sát thành phố khuyến cáo những người bán hàng qua mạng, nên gặp kẻ mua ở những nơi có đèn sáng và có máy hình an ninh. Sở cảnh sát cũng đề nghị người bán nên hẹn gặp người muốn mua ở sân đậu xe hay phòng đợi của các đồn cảnh sát trong thành phố. Cuối cùng là chuyện thời sự về địa ốc. Hôm 3 tháng 4, ông Garry Bhaura, chủ tịch của hội đồng những nhà địa ốc thành phố Toronto (TREB) đã lên tiếng yêu cầu chính quyền liên bang phải nới lỏng những khắt khe cho những người muốn mượn nợ nhà. Cũng theo ông Bhaura, vì những khắt khe này, số người có thể mượn nợ mua nhà giảm và khiến số nhà bán được trong vùng thủ phủ cũng sút giảm.
Ông Garry Bhaura
Trong tháng 3 vừa qua, có 7,187 căn nhà bán được, suýt soát như số nhà bán được trong tháng 3 năm ngoái. Giá nhà trung bình trong tháng 3 ở mức $788,335, gia tăng 0.5 phần trăm so với giá nhà trung bình của một năm trước. Theo ông Jason Mercer, phân tích gia tài chánh của hội đồng các nhà địa ốc ở thành phố Toronto, nền kỹ nghệ địa ốc ở thành phố Toronto đã không tiến triển, cho dù giá đề bán đã hạ và số nhà được đăng bảng bán cũng giảm. NGUYỄN TUẤN HOÀNG
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
37
TIN CỘNG Toronto ĐỒNG thoibao.com
Thể lệ nhận và đăng tin Cộng đồng 1. Nội dung tin Cộng đồng xin ngắn, gọn, rõ ràng, viết bằng font tiếng Việt. Xin gửi e-mail về địa chỉ: tincongdongthoibao@gmail.com 2. Các dịch vụ phục vụ Cộng đồng sẽ được đăng tải cách 3 tuần một lần và tùy thuộc vào số trang dành cho đề mục tin Cộng đồng. 3. Tùy theo tính chất và thời gian tính của bản tin, tòa soạn sẽ sắp xếp thứ tự ưu tiên đăng tải. Tuy nhiên, chỉ đăng tối đa trong 3 kỳ báo. 4. Hạn chót nhận bản tin Cộng đồng hằng tuần là 6:00pm Chủ nhật.
Ủy ban Yểm trợ đảng Tự Do Ủy ban Yểm trợ đảng Tự Do gồm: Thời Báo Media, VOICE Canada, Canadian Vietnamese Network (CVN) và Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH sẽ tổ chức buổi gây quỹ tại Mississauga Convention Centre, 75 Derry Rd W, Mississauga, để yểm trợ đảng Tự Do trong cuộc bầu cử liên bang vào tháng 10 năm 2019. Do Thủ tướng Justin Trudeau bận công vụ, thời gian tổ chức buổi gây quỹ sẽ thông báo sau. Các chi tiết khác về địa điểm và chi phí tham dự không thay đổi. (Chi phí tham dự: $250/ người nhưng có thể được hoàn trả 75% số tiền này khi khai thuế). Liên lạc: Ann (416) 357- 5727, Đỗ Kỳ Anh (416) 417- 8098, Julia Lê (647) 272-4665, Trần Dĩnh (416) 8299054, Sa Xuân Vũ (647) 208-3119.
Do, Dân Chủ, Nhân Quyền cho đồng bào tại quốc nội và lên án Cộng sản Việt Nam bán nước cho Tàu cộng. BTC sẽ mướn xe bus lớn để đưa đón đồng bào từ Toronto, Mississauga và North York đi Ottawa ngày thứ Ba 30/04 tại các địa điểm thường lệ. -Xe bus từ Mississauga sẽ khởi hành lúc 6:30am tại “Go Bus Station” trong Square One Mall. Liên lạc: Lê Minh Tuấn (416) 721-1401, Nguyễn Trung Thành (647) 717-4728. -Xe bus từ Toronto sẽ khởi hành lúc 7:00am tại 222 Spadina Avenue, Toronto. Liên lạc: Trương Phước Nhỏ (416) 540-4615, Nguyễn Ngọc Duy (416) 618-7306. -Xe bus từ North York sẽ khởi hành lúc 7:00am tại Jane & Finch Mall, trước tiệm cà phê Tim Hortons. Liên lạc: Lê Đức Vân (647) 701-1185, Trương Phước Nhỏ (416) 540-4615. Khi đi xin mang theo những lá cờ có sẵn. Liên lạc đại diện 15 Hội đoàn trong Ban Điều hành: Kiên (647) 824-2830, Bình Minh (416) 5057159, Vân (647) 701-1185, Tấn (416) 271-0638, Tuấn (416) 721-1401, Phòng (647) 457-5540, Minh (289) 203-5986, Đình E (519) 763-2965, Quang (519) 807-7534, Duy (416) 618-7306, Hưng (416) 875-5705. *Ban Tổ Chức tiệc gây quỹ tổ chức Tưởng niệm Quốc Hận 30 /4 hôm 30/03 xin chân thành cám ơn TNS Ngô Thanh Hải, đại điện các Tôn giáo, Hội đoàn, Nhân sĩ, Doanh nhân, Ân nhân, Truyền thông, Thiện nguyện viên và đồng hương đã nhiệt tình ủng hộ.
Lễ Thượng kỳ - Tưởng niệm Quốc Hận tại Toronto & Ottawa *Các Hội đoàn trong Cộng đồng Người Việt Tỵ Nạn tại GTA và vùng Phụ cận sẽ cùng nhau tổ chức Lễ Thượng kỳ - Tưởng niệm Quốc Hận 30/4 tại Toronto City Hall vào lúc 11:00am ngày thứ Bảy 27/04. *Ngày thứ Ba 30/04, các Hội đoàn và Cộng đồng tại nhiều thành phố sẽ tổ chức Lễ Thượng kỳ - Tưởng niệm Quốc Hận 30 tháng 4 tại Tiền đình Quốc Hội Canada vào lúc 12:30pm, sau đó sẽ di chuyển đến tòa đại sứ Việt cộng để biểu tình, đòi hỏi Tự
Hội Người Việt Toronto *Lớp luyện thi Nhập tịch: Mỗi thứ Ba từ 11:00am đến 1:00pm tại VP/ HNV 3585 Keele St. unit 13, North York. Liên lạc ghi danh: Phương Đỗ (416) 636-8887 ext. 222. *Đại hội đồng thường niên sẽ được tổ chức vào ngày Chủ nhật 14/07 (thay vì 19/06) từ 11:00am đến 2;00pm tại VP/North York, 3585 Keele Street, Unit 13. Để lấy đơn gia nhập hội viên xin vào mạng www. vatoronto.ca/vn/form.php hay liên lạc HNV Toronto: (416) 536-3611, (416) 636-8887. Để được bầu cử
Đại nhạc hội Thời Báo 2019 Quỹ Cộng Đồng Thời Báo trân trọng thông báo: Đại nhạc hội Thời Báo 2019 sẽ được tổ chức tại Living Arts Center – Hammeron Hall, 4141 Living Arts Drive, Mississauga ON L5B 4B8 vào ngày thứ Bảy 01 tháng 06 năm 2019 từ 7:00pm đến 11:30pm, với sự góp mặt của MC Nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn và các ca sĩ: Hương Lan, Don Hồ, Ngọc Anh, Dương Triệu Vũ, Mai Thiên Vân, Như Ý và Hoàng Anh Khang cùng ban nhạc The Liberty. Quý đồng hương muốn biết thêm chi tiết về bảo trợ hay đặt vé trước, xin liên lạc VP Thời Báo: (416) 9258607
38
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
ngày 14/07, hội viên mới cần gia nhập Hội và đóng niên liễm trước 5:00pm ngày thứ năm 16/05. *Hội viên thường trực muốn ứng cử vào HĐQT, liên lạc Ủy ban Đề cử và Phát triển Hội: email AGM@ vatoronto.ca,. Để nhận mẫu đơn và Điều lệ HNV Toronto, xin vào mạng www.vatoronto.ca/vn/form.php. Đơn ứng cử gửi về: email AGM@ vatoronto.ca, hoặc HNV Toronto 1364 Dundas St. W. Toronto, ON M6J 1Y2. Hạn chót nộp đơn: Ngày 19/04 trước 4:00pm. *Lớp luyện giọng chuẩn Anh Văn: Mỗi thứ Ba và thứ Năm từ 10:30am -12:30pm tại VP/HNV 1364 Dundas St. W. Liên lạc: Tony de Mazia (416) 516-5979. Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH Ontario Tiếp tục truyền thống đã được gìn giữ trong 34 năm qua và được sự yểm trợ của 32 đoàn thể, tổ chức chính trị vùng GTA, ở các tỉnh bang, hội đoàn quân đội trong và ngoài Canada, Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH Ontario, sẽ phối hợp với các hội đoàn quốc gia đồng tổ chức lễ Thượng kỳ Quốc hận 30 tháng 4 năm 2019 tại các địa điểm sau: *Tại Toà Thị Chính Brampton (2 Wellington St. West, Brampton, ON., L6Y 4R2) - Ngày thứ Bảy 20/04, từ 11:00am đến 2:00pm (11:00am Văn nghệ đấu tranh – 12:00pm- Lễ Thượng Kỳ) *Tại Toà Thị Chính Mississauga (300 City Center Dr., Mississauga, ON., L5B 3C1) - Ngày thứ Bảy 27/04, , từ 11:00am đến 2:00pm (11:00am Văn nghệ đấu tranh – 12:00pm Lễ Thượng Kỳ) *Tại Queen’s Park – Nghị viện Tỉnh bang Ontario (1 Queen Park, Toronto, ON., M7A 1A8 - Ngày Chúa nhật 28/04, từ 2:00pm đến 4:00pm(2:00pm Văn nghệ đấu tranh – 3:00pm Lễ Thượng Kỳ) *Tại Toà Thị Chính Toronto (100 Queen St. West, Tornto, ON., M5H 2N2) - (đúng ngày 30/4): Ngày thứ Ba 30/04, từ 12:00pm đến 2:00pm (12:00pm Văn nghệ đấu tranh – 1:00pm Lễ Thượng kỳ) *Quốc kỳ Việt Nam Cộng Hòa sẽ được thượng kỳ tại kỳ đài thành phố Toronto. Mississauga, Nghị viện tỉnh bang Ontario và sẽ phất phới tung bay trong 24 giờ tại ba địa điểm này. Riêng tại thành phố Brampton, lá Cờ vàng sẽ ngạo nghễ trên kỳ đài Tòa Thị chính liên tục trong 7 ngày từ ngày 20/04 đến ngày 27/04. Liên lạc Ban Tổ chức: Toronto: Đồng Văn Minh (519) 635-2493, James Huy Nguyễn (416) 738-3261– Mississauga: Trần Văn Đáo (416) 826-5940, Lưu Đức
Phụng (647) 855- 2208, Julia ( 647) 272-4665 - Queen’s Park: Lương Tuyến (289) 689- 2862, Đỗ Kỳ Anh (416) 417-8098, Brampton: Lê Hùng (416) 629-5668, James Huy Nguyễn: (416) 738-3261. *Sẽ tổ chức Kỷ niệm Ngày Quân lực VNCH 19/06 với chủ đề “Cám ơn anh người Thương phế binh Quân lực VNCH” gây quỹ trợ giúp TPB vào lúc 6:00pm ngày thứ Bảy 15/06 tại Hội trường John Paul II, 4300 Cawthra Rd., Mississauga, ON. Đặc biệt sẽ có sự hiện diện của Thiếu tướng Lê Minh Đảo. Văn nghệ với MC Nam Lộc. Ca sĩ Diễm Liên, Hoàng Quân (TT Asia), Phạm Trí (Hoa Kỳ), Đoan Nguyên cùng các ca sĩ Toronto. Ban nhạc Liberty. Liên lạc: Trưởng BTC Đồng Văn Minh (519) 635-2493, Phó BTC: Nguyễn Minh Khoa (647) 295- 8468, Vũ Đắc Chính (416) 526- 0106, Lương Tuyến (289) 689-2862 - HCQN hiện khởi động Chiến dịch “Một gia đình yểm trợ 1 Thương Phế Binh QLVNCH”, với số tiền $100 cho 1 TPB. Chi phiếu yểm trợ xin đề: Vietnamese Veterans Association of Ontario, và gởi về VP/HCQN: 19 Streamline Dr., Brampton, ON., L6V 4T2. Mạng lưới Canadian Vietnamese Network (CVN) Thân mời học sinh trung học Canada gốc Việt cư ngụ ở tỉnh bang Ontario ghi danh Học bổng Bonnie Crombie dành cho học sinh Canada gốc Việt sẽ tốt nghiệp trung học phổ thông niên khóa 2018-2019. Hạn chót ghi danh: Ngày 10/05. Học bổng Bonnie Crombie được thực hiện với mục đích: - Vinh danh những học sinh có kỹ năng lãnh đạo hoặc có những hoạt động đề cao, giới thiệu văn hóa Việt Nam với các cộng đồng bạn và tham gia các sinh hoạt cộng đồng Việt. -Để công nhận những học sinh đã đạt được thành quả tốt ở bậc trung học, nổi bật trong lãnh vực thể thao, sinh hoạt học đường, học vấn xuất sắc. -Để tài trợ sinh viên có nhu cầu tài chính. Một giải thưởng duy nhất: 2.500 Gia kim. Điều kiện ghi danh: Đơn ghi danh, học bạ hai năm cuối bậc trung học, giấy giới thiệu, khen thưởng của trường hoặc bản tóm tắt tiểu sử. Để lấy đơn ghi danh, xin vào trang mạng: bit.ly/mccvn2019. Cần biết thêm chi tiết, xin liên lạc: Anne (416) 357-5727, Molly (905) 366-9700 – Ext 279. Email: scholarshipcvn@ gmail.com Hội Phụ Nữ VN Toronto *Sẽ tổ chức 5 đợt trại hè 2019 cho
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
39
TIN CỘNG Toronto ĐỒNG thoibao.com thiếu nhi: Đợt 1: từ 15/7 đến 19/7; Đợt 2: từ 22/7 đến 26/7; Đợt 3: từ 29/7 đến 2/8; Đợt 4: từ 12/8 đến 16/8; Đợt 5 từ: 19/8 đến 23/8. Lệ phí: $90/1 người/1 đợt. Hạn chót ghi danh cho các đợt 1, 2 và 3: Ngày 12/07. Hạn chót để ghi danh cho các đợt 4 và 5: Ngày 30/07. Liên lạc: Cherie Nguyễn (647) 723-2165, cnguyen@vwat.org. *Cần thiện nguyện viên cho trại hè thiếu nhi. Liên lạc: cnguyen@vwat. org. Học sinh sẽ được xác nhận số giờ làm thiện nguyện. *Giúp thông dịch tại bệnh viện, bác sĩ chuyên khoa cho cao niên trên 55 tuổi. Gọi trước ngày hẹn 5 ngày. Liên lạc: Thu Lê (647) 723-2165 x 114. *Lớp tiếng Anh: Thứ bảy từ 1:00pm- 3:00pm. Liên lạc: Thảo Phạm (647) 723-2165 x 115 (thứ bảy), Email: tpham@vwat.org *Lớp luyện thi quốc tịch: Thứ bảy từ 3:00pm- 5:00pm. Liên lạc Chiểu Nguyễn (647) 723-2165 x113- Email chieunguyen@vwat.org. *Lớp dạy kèm vào các Chủ nhật cho 2 môn Toán (12:00p – 2:00pm) và Anh Văn (2:00pm – 4:00pm) tại Oakdale Community Centre – 350 Grandravine Drive : Khóa mùa Hè 08/7 – 26/08; khóa Mùa Thu 09/09 – 16/12. Nhận ghi danh thường xuyên trong năm học. Liên lạc chi tiết: Thủy Nguyễn (647) 723-2165 x 112, Thảo
40
Phạm (647) 723-2165 (Thứ Bảy) . *Nhận khai thuế miễn phí vào thứ Hai và thứ Năm cho người mới tới và người có thu nhập thấp. Liên lạc: Thủy Nguyễn (647) 723-2165 x 112. *Chương trình cho cao niên: Thể dục theo nhạc: Thứ Ba (9:00am9:45am), Thứ Sáu (9:15am-10:45am). Lớp Càn Khôn Thập Linh: Thứ Hai, Thứ Tư từ 10:00am-12:00pm. Hội Người Việt Kitchener *Sắp tới kỳ bầu lại ban Chấp hành Hội. Để có thể ứng cử, xin gia nhập hội viên 90 ngày trước ngày bầu cử. Ứng viên cần có một người trong ban chấp hành đương nhiệm giới thiệu. *Khai thuế miễn phí cho các gia đình có thu nhập thấp vào sáng Chủ nhật từ 10:00am-12:00pm. Liên lạc VP/Hội để lấy hẹn trước. *Chuyên đề “Chọn Ngành Học” do bác sĩ Xiêm Phan hướng dẫn vào Chủ nhật lúc 10am. Liên lạc ghi danh: Hoàng ( 519) 893-3139, Lân (519) 748-4911. *Lớp hướng dẫn thi nhập tịch sẽ bắt đầu lại vào đầu tháng Năm. Liên lạc: (519) 650-2517. *Dạy Toán từ lớp 7 trở xuống: Thứ Bảy từ 11: 00am đến 1:00pm tại VP Hội. Miễn phí- Hướng dẫn thi bằng viết lái xe, có tài liệu tiếng Việt. *Tặng hộp quà “Welcome Pack”
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
cho những người mới định cư sau ngày 1/1/2014, trên 18 tuổi. Liên lạc: Cô Hoàng (519) 893-3139, (519) 807-7534. *Lớp Line Dance: Chủ nhật từ 2:00pm tới 4:00pm. Liên lạc: Minh Trang (519) 579-4081. *Điền các mẫu đơn xin trợ cấp xã hội, hưu trí, tiền già, tiền bệnh, xin việc làm, nhà ở của chánh phủ. Liên lạc VP Hội: Thứ Tư từ 1:00pm3:00pm- Các ngày khác: Từ 3:00pm đến 6:00pm- Thứ Bảy từ 10:00am đến 3:00pm. Liên lạc V/P Hội: (519) 954-l473. Ngoài giờ, xin liên lạc (519) 893-3139 hoặc (519) 748-4911. Địa chỉ VP/Hội: 114-265 King St.E. Kitchener. Email: kw.vna75@gmail. com *Cư dân Guelph cần những dịch vụ của Hội, liên lạc: Cô Qui Lam (LiLy): (519) 836-2222 Ext: 222. Sở Di Trú Guelph (Immigration Services - Guelph Wellington) 104 Dawson Rd. #102, Guelph ON N1H 1A6. Nhóm “Sống vui sống khỏe” sinh hoạt thứ sáu từ 1:00pm đến 3:00pm tại West End Centre. *Trường Việt ngữ tại thành phố Cambridge vẫn còn nhận học sinh. Ghi danh tại trường Hespeler Public School, 300 Winston Blvd., Cambridge, ON N3C 3J6. Liên lạc chi tiết: Cô Thu Trinh (519) 240-3281
Trung tâm Cộng đồng Mississaga *Phát tặng phẩm cho người mới định cư (dưới 3 năm). Xin đem theo thẻ thường trú. *Giúp điền đơn và hướng dẫn thi quốc tịch, trợ giúp các thủ tục cần thiết. *Sinh hoạt trung tâm: Thứ tư: Tài chi (3:30pm - 4:30pm), Thứ bảy: Belly dance (9:00am- 10:00am), Line dance (10:00am – 12:00pm), lớp kèm Toán (1:00pm – 2:30pm); Anh Văn (2:30pm- 4:00pm); Chủ nhật: Càn Khôn Thập Linh (9:30am11:30am); Vi tính căn bản (10:00am11:30am); Đàn dân tộc (11:30am1 : 3 0 p m ) K a r a o k e ( 11 : 4 5 a m -1:15pm); Khiêu vũ Ballroom/Latin (12:00pm-3:00pm); Keyboard, Guitar (1:30pm-3:00pm); Pháp văn (1:30pm-3:00pm). *Anh văn từ lớp 1 đến lớp 7 cho thường trú nhân. Có cấp vé xe bus và giữ trẻ miễn phí. Những dịch vụ miễn phí, liên lạc TT để lấy hẹn: (905) 891 3825. Hội Cao Niên Việt-Nam Toronto Buổi sinh hoạt tháng 4 sẽ được tổ chức lúc 1:30pm ngày thứ Bảy 13/04 tại trụ sở Hội Người Việt Toronto, 1364 Dundas St West, Toronto ON.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
41
TIN CỘNG ĐỒNG
Toronto thoibao.com
M6J 1Y2. Đông Y sĩ Trần Tư Luật sẽ bắt mạch và châm cứu cho các hội viên miễn phí. Liên hoan mừng sinh nhật các Cụ trong tháng 4. Diễn giả Trần Minh Thông sẽ trình bày “Thơ Xuân Của Phật Hoàng Trần Nhân Tông”. Hội kính mời quý hội viên và gia đình đến tham dự lễ Giỗ Tổ Hùng Vương vào lúc 1: 00pm ngày Chủ nhật 14/04 tại Câu Lạc Bộ Hải Lục Không Quân, 765 Third St., Mississauga, ON. L5E 1B8. Hội Cao Niên Việt Nam North York Sinh hoạt Chủ nhật hàng tuần: Từ 10:00am- 11:00am: Thể dục Zumba- 11:15am- 12:15pm: Tài Chi. Line dance: Thứ hai, thứ sáu 7:00pm-9:00pm. Chúa nhật 21/04 từ 12:15pm-1:30pm, sinh nhật hôị viên có ngà y sinh trong thá ng 4. Liên lạc: Cô Phụng (905) 823-6854. Liên lạ c Hội: Sinh Ma (416) 6299199- Email: vietseniornorthyork@ gmail.com. Địa điểm sinh hoạt: 23 Grandravine Drive, North York. Nhóm Phương Nam Sẽ tổ chức họp mặt thân hữu thường niên chủ đề “Tình Cha” vào ngày thứ Bảy 22/06 từ 7:00pm đến 1:00am tại : Unifor Local 1285 Brampton, 23 Regan Rd., Brampton. (Buffet: 7:00pm-8:00pm - 8:00pm-1:00pm). Văn nghệ dạ vũ với ca sĩ Phạm Trí, Kim Trang, Nguyên Dũng, Thanh Tâm và các ca sĩ Toronto. Ban nhạc “The Sunrise”- Âm thanh: Nguyên Khang. Vé tham dự: $25- (tại cửa thêm $5). Liên lạc đặt vé: Ngọc Yến (647) 209-3119, Đoan Trinh (647) 704-7879. Nhóm Tình Người Sẽ tổ chức tiệc gây quỹ giúp Mái Ấm Phan Sinh & Mái Ấm Mai Tâm, Làng Phong Gia Lai, người nghèo
42
neo đơn, bệnh tật vào ngày thứ Bảy 13/04 tại Anapilis Hall, 2185 Stavebank Rd, Missisauga, L5C 1C3. Giá vé $35 bao gồm Buffet với sự góp mặt của ca sĩ Ngọc Huệ từng cộng tác với TT Thúy Nga và ca sĩ Toronto. Liên lạc BTC: Phiên- Mến (289) 815-0316, (905) 616-5056, Phượng Loan (647) 923-8544, An Nhiên (416) 825-4609. Địa điểm bán vé: Hoàng Nga: 1133 Dundas E St, Unit 7, Mississauga, Châu Video, 680 Silver Creek Blvd, Mississauga. Ban tổ chức sẽ cấp biên nhận khai thuế cho các mạnh thường quân ủng hộ tài chánh, nếu cần. Phật Giáo Hòa Hảo Toronto Đại lễ Phật đản sẽ được tổ chức vào ngày Chủ nhật 12/05 từ 11:00am đến 4:00pm tại Armour Heights Community Centre, 2140 Avenue Rd., Toronto. Liên lạc: Nguyễn Trung Hiếu (905) 619-0398, Võ Mộng Hoàng (519) 893-3139, Võ Tuyết Đông (416) 725-8649. Hội Thánh Tin Lành Đắc Thắng VN Lễ Phục Sinh sẽ được tổ chức vào ngày 21/04 lúc 2:00pm- Lớp học Kinh Thánh tại Jane & Steele – Thứ Năm 7:30pm- Mississauga: Thứ Sáu 8:00pm. Địa chỉ Hội Thánh: 3194 Weston Road, North York M9M 2T6Liên lạc: Mục sư Khánh Thái (416) 970-6292. Hội Vinh Sơn Canada Dạ vũ gây quỹ giúp người nghèo bất hạnh nơi quê nhà không phân biệt tôn giáo sẽ được tổ chức vào ngày thứ Bảy 01/06 từ 6:00pm- 12:30am tại Preet Palace Banquet Hall 5835 Kennedy Rd, Mississauga L4Z 2G3 với MC ca sĩ Đoan Nguyên, các ca sĩ: Phạm Trí (USA), Trần Đình Tú, Kim Trang, Nguyệt Cầm, Kim
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Thoa, Lisa Hoàng Trang (giọng ca Vàng 2019), Nhóm Hợp ca Phương Nam, ban nhạc Black Planet, Âm thanh: Nguyễn Luận & DJLanner. Giá vé: $40 (Dinner lúc 7:00pm). Liên lạc vé: Hoà Phạm (416) 8375057, Nam Phương (416) 807-1712, Tuyết Vân (647) 707-8779. Bảo trợ, đóng góp từ $20.00 trở lên sẽ được cấp biên lai khai thuế. Liên lạc: Cường Hoa (647) 686-6234, email: hoivinhsoncanada@gmail.com. Cha Linh Hướng: Linh mục JB. Đặng Kim Đoài, CM (716) 245-1001, (716) 286-8407. Giáo xứ Các Thánh Tử đạo Việt Nam Phụng vụ Tuần Thánh: *Chúa Nhật Lễ Lá: Thứ Bảy 13/4: Rước lá và Thánh lễ: 5:00pmChúa nhật 14/4: 12:30pm: Ngắm Sự Thương Khó Chúa (ngắm đứng) và Dâng Hạt. Rước lá và Thánh lễ: 01:00pm và 4:00pm. *Thứ Năm Tuần Thánh 18/4: 9:00pm Nghi Thức Tiến Dầu, Nghi Thức Rửa Chân, Thánh lễ Tiệc Ly, Kiệu Mình Thánh Chúa và Chầu Thánh Thể. (nhà thờ mở cửa đến 12giờ đêm để mọi người đến chầu Thánh Thể). *Thứ Sáu Tuần Thánh 19/4: (Luật buộc: ăn chay và kiêng thịt): 9:00am: Ngắm Sự Thương Khó Chúa (ngắm đứng) và Dâng Hạt- 11:00am: Có Cha ngồi tòa giải tội bằng tiếng Anh và tiếng Việt- 12:00pm: Nghi thức Tưởng Niệm Cuộc Khổ Nạn Chúa Giêsu (I); Khuyến khích tham dự: Thiếu nhi, và các gia đình có trẻ em, ở xa hoặc bận buổi chiều- 5:00pm: Khởi đầu tuần 9 ngày Kính Lòng Chúa Thương Xót Chúa. - Nghi thức Tưởng niệm Cuộc Khổ Nạn Chúa Giêsu (II); Dành cho Cộng đoàn - Suy niệm Đường Thánh Giá- 8:00pm: Đêm Nhạc Nguyện Cầu “Lịch sử một Tình yêu”. Diễn nguyện Cuộc Tử Nạn của Chúa Giêsu. *Thứ Bảy Tuần Thánh 20/4: 5:00pm: Nghi thức Vượt Qua, làm phép nến, lửa và nước. Công bố Tin Mừng Phục Sinh, Nghi thức Rửa Tội Tân Tòng và Thánh lễ Vọng Phục Sinh. - Đại lễ Chúa Phục Sinh: *Chúa nhật 21/4: Thánh lễ Mừng Chúa Phục Sinh lúc 01:00pm và 4:00pm. *Chúa nhật 28/4 : Đại lễ Kính Lòng Chúa Thương Xót; Kết thúc tuần 9 ngày kính Lòng Chúa Thương Xót. Thánh Lễ: 5:00pm- Thứ Bẩy 27/4 – 1:00pm và 4:00pm Chúa Nhật 28/4. Địa chỉ Nhà thờ St. Cecilia: 161 Annette Street, Toronto. Liên lạc VP/ Giáo xứ: 416-769-8104.
Cộng đoàn Đức Mẹ La VangBrampton Chương trình Thánh Lễ dành cho người Việt Công giáo thành phố Brampton: *Đại lễ kính Lòng Thương Xót Chúa: Thứ Bảy 27/04: Đọc kinh lần chuỗi: 6:45pm- Thánh lễ: 7:00pm. Địa điểm: Nhà thờ St.John Fisher, 300 Balmoral Drive, Bramalea, L6T 1V6. Mỗi thứ bảy sẽ có thánh lễ cùng giờ và cùng địa điểm. Liên lạc: C. Lan (416)522-4177. Cộng đoàn Đức Mẹ La Vang – Mississauga Chương trình Tuần Thánh: *Thứ Năm 11/04 lúc 7:30pm: Hòa Giải Mùa Chay. Sẽ có các linh mục Việt Nam ngồi tòa giải tội- Thứ Năm 18/04 lúc 9:00pm: Thánh lễ Tiệc LyThứ Sáu 19/04 lúc 3:00pm: Nghi thức Tưởng niệm Cuộc Khổ Nạn của Chúa Giêsu- Ngắm 14 Chặng Đàng Thánh Giá. Thứ Bảy 20/04 lúc 5:00pm: Thánh lễ Vọng Phục Sinh. Địa chỉ nhà thờ Cộng đoàn: Ss. Salvador do Mundo, 1212 Melton Drive, Mississauga, Ontario, L4Y 4B1. Hành hương Đức Mẹ Missouri Hoa Kỳ Ban Tương Tế Giáo Xứ Các Thánh Tử Đạo VN Toronto sẽ tổ chức chuyến hành hương Đức Mẹ Missouri tại Dòng Mẹ Cứu Chuộc Hoa Kỳ. Khởi hành từ trưa ngày thứ Ba 30/07 và trở về Toronto ngày thứ Hai 05/08 bằng xe Coach Canada bus. Chỉ còn một ít chỗ. Liên lạc: Cường Hoa (647) 686-6234. Khóa Tu học Phật pháp Bắc Mỹ lần thứ 9 tại San Jose, California Chùa Đại Bảo Trang Nghiêm, Tỳ Kheo Đỗng Tuyên, sẽ đảm nhiệm khóa tu học Phật pháp Bắc Mỹ lần thứ 9 tại San Jose, California từ ngày thứ Năm 25/07 đến thứ hai 29/07. Địa điểm: Hotel Double Tree by Hilton Newark, 39900 Balentine Drive, Newark, CA 94560. Chi phí mỗi người $ 300 USD (phòng ngủ cho 4 người), Vợ Chồng $500 USD bao gồm đưa rước phi trường, phòng ngủ, 3 bữa ăn trong ngày. Hạn chót ghi danh: Ngày 30/06. Xin mua vé máy bay đến 1 trong 3 phi trường: San Jose, San Francisco hoặc Oakland trước 3:00pm ngày 25/07 để tiện việc đưa đón. Xem hình ảnh “Khóa Tu Bắc Mỹ lần thứ 8 - 2018” tại HawaiI xin vào trang nhà: https:// quangduc.com/p222a63585/day-03hinh-anh-khoa-tu-hoc-bac-my-ky-8ngay-13-9-2018. Xin vào trang nhà “Quangduc.com” để download Phiếu Ghi danh và xem Thông bạch của
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
43
TIN CỘNG Toronto ĐỒNG thoibao.com chùa Đại Bảo Trang Nghiêm: https:// quangduc.com/a64339/thong-baokhoa-tu-hoc-bac-my-lan-thu-9. Liên lạc: 1(650) 538-6900, 1(916) 3466583. Gia đình Phật tử Vạn Hạnh Sẽ tổ chức chuyến đi, hành hương và du ngoạn vào ngày Chủ nhật 21 /04. Tập trung và khởi hành bằng school bus tại chùa Xá Lợi, 338 Weston Rd , Toronto lúc 7:30am và trở về 6:00pm. Lịch trình: Viếng thăm Chùa Vạn Phật và thác nước Niaraga Fall, chùa Hương Đàm-Hamilton và sinh hoạt cùng GĐPT Hương Đàm, chùa Pháp Vân-Mississauga và sinh hoạt cùng GĐPT Pháp Vân. Lệ phí: Đoàn sinh: $20.00, Huynh trưởng & phu huynh: $25.00. Quý phụ huynh điền đơn tham dự và gởi cho BHT biết số người tham dự. Hạn chót: Ngày 14/04. Liên lạc: LĐT: Nguyên Thận- Nguyễn Văn Cẩn (647) 5587204, (416) 716-8719, LĐP Quảng Chương –Ngô Phi Văn (647) 8474794. Chùa Hoa Nghiêm Toronto Cúng Thanh Minh vào ngày Chủ nhựt 14/04 lúc 10:15am. Kính mời quí Gia đình có thờ bài vị và thờ cốt tại Chùa xin về Chùa đội sớ kỳ siêu cúng cơm cho các tiên linh- Lúc
44
1:15pm cúng cô hồn Website : chanhgiachoanghiem. com
4:30pm. Liên lạc Chùa: (905) 4567132. Địa chỉ Chùa: 241 Queen St W, Brampton, L6Y 1M6.
Thiền Trúc Lâm Khóa tu ba ngày do Thượng Tọa Thích Thông Giải, Thượng Tọa Thích Tuệ Minh, Đại Đức Thích Đăng, Thiền Viện Trúc Lâm Đại Đăng, Tổ Đình dòng Thiền Trúc Lâm hải ngoại tại San Diego, hướng dẫn: *Thứ Sáu 3/5, thứ Bảy 4/5: Từ 9:00am đến 4:00pm tại Đạo tràng Trúc Lâm Toàn Giác, 3157 Rolling Stone Court, Mississauga. Liên lạc: (647) 546- 2110. *Chủ nhật 5/5: Từ 9:00am đến 4:00pm tại Thiền viện Tuệ Viên, 22093 Highway 48, Mount Albert, Ontario. Liên lạc: (905) 473-3394. Website:http://www.tvtuevien.net/tv/ http://truclamtoangiac.com/
Thiền thất Hồng Ân *Đại lễ Phật đản và lễ thành lập ngôi bảo điện tại địa chỉ 663 Santee Gate, Mississauga: Chủ nhật 02/06 lúc 10:00am: Lễ Phật đản, Thuyết pháp TT. Thích Chúc Thiện, Cúng thí thực. *Tịnh thất Hồng Ân Mississauga sẽ tổ chức buổi Pháp đàm do TT Thích Pháp Hòa thuyết giảng vào ngày lễ Canada day, thứ Hai 01/07 tại Chùa Tích Lan, 3133 Cawthra Rd, Mississauga, L5A 2X4. Liên lạc ban tổ chức: Ngọc Thiện (647) 892-8909, Sư Cô Huệ Minh (647) 609- 9262.
Chùa Huê Lâm Sẽ tổ chức Lễ Vía Phật Mẫu Chuẩn Đề Vương Bồ Tát vào ngày Chủ nhật 14/04 lúc 10:30am. Địa chỉ Chùa: 236 Rhodes Ave, Toronto M4L 3A1. Liên lạc: (416) 778-7315. Có parking miễn phí. Chùa Từ Thuyền Huân tu vào ngày thứ Bảy 20/4 sẽ bắt đầu từ 9:30am và chấm dứt lúc
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Chùa Xá Lợi Ni Sư Tâm tâm sẽ hướng dẫn 1 ngày tu học vào ngày 11/05 từ 8:00am đến 6:00pm. Địa chỉ Chùa: 338 Weston Rd. Liên lạc: Diệu Khánh (416) 654-0885Email: dieukhanh1504@hotmail. com, Thiện Phúc (647) 625-9027. Chùa Linh Sơn *Chủ nhậ t 14/04: 11:00am Đạ o trà ng Đạ i Bi- Chủ nhậ t 21/04: 11:00am Đạo tràng Phổ Môn- Chủ nhật 28/04: 9:30am - 5:00pm Khóa
Tịnh tu Tam Nghiệp. *Tiệc Chay Hội ngộ 2019 sẽ được tổ chức tại St.John’s Hall (Anapilis Christian Community Centre), 2185 Stavebank Rd, Mississauga vào ngày thứ sáu 19/04 với ca sĩ Quốc Khanh, Hoàng Thục Linh, Yến Vy, M.C Minh Trí, ban nhạc Liberty, âm thanh Nguyễn Luyện. *Đại lễ Phật Đản 2019 sẽ được tổ chức tại khuôn viên Chùa, 100 Rivalda Rd, North York, vào ngày thứ bảy 18/05 và chủ nhật 19/05. Liên lạc Chùa: (416) 748 -0999. Thiền tự Hương Hải Đại lễ Phật Đản: Ngày Chủ nhật 26/05 từ 10:30am đến 3:30pm. Thọ trai 12:00pm. Có xe bus đưa rước miển phí (7am tại Jane & Wilson - North York - Sheridan Mall parking). Liên lạc chi tiết: Hương Liên: (416) 8394529, Hương Huệ: (647) 802-5374. Chùa Long Hoa Sẽ tổ chức Đại lễ Phật Đản vào lúc 09: 00am ngày Chủ nhật 12/ 05: Dâng hoa cúng dường, Huấn từ về ý nghĩa Phật Đản sanh, Nghi lễ Tôn giáo, Cúng Thí Thực Cô Hồn, tặng quà Mother Day- Thụ trai: Bún Huế. Địa chỉ Chùa: 728 Jane St., Toronto, M6N 4A9
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
45
Toronto thoibao.com
Canada: Vùng đất mang đến cơ hội phát triển kỹ năng chuyên môn
N
guyễn Xuân Cần, giám đốc điều hành công ty Nurture Growth Bio Fertilizer Inc, chuyên sản xuất phân vi sinh hữu cơ, thuộc lãnh vực sinh hóa nhưng xuất thân từ một ngành chuyên môn khác: điện năng. Quê quán Đà Nẵng, cựu sinh viên Đại học Bách khoa Sài Gòn thập niên 70. Bỏ dỡ học trình kỹ sư, Nguyễn Xuân Cần, vượt biên năm 1979, định cư tại thành phố Brantford, phía Tây nam tỉnh bang Ontario, năm 1980. Tốt nghiệp Khoa Điện, đại học McMaster, Hamilton, năm 1985, Nguyễn Xuân Cần được công ty Macro Engineering tuyển dụng với vai trò là kỹ sư điện, phụ trách thiết kế cơ khí và điện. Macro Engineering là một công ty chuyên chế tạo các thiết bị cơ khí, máy móc cho các công ty sản xuất các vật dụng bằng nhựa. Sau hơn 3 năm làm việc cho công ty này, Nguyễn Xuân Cần được đề cử giữ chức vu “Engineer Manager” có trách nhiệm điều hành các kỹ sư trong Macro Engineering. “Rất khó để đạt được vị trí này, vì thâm niên phuc vụ công ty không dài và hầu hết các kỹ thuật viên đồng nghiệp đều là người bản xứ”, Nguyễn Xuân Cần, hồi tưởng. Năm 2001, sau 15 năm cộng tác với Macro Engineering, ngao ngán với việc “sang vác ô đi, tối vác về”, không chấp nhận an phận, Nguyễn Xuân Cần, tự tạo cơ hội, thành lập công ty Kentech Automation.Co. Đa năng trong lãnh vực sản xuất Tất nhiên, từ bỏ thu nhập cố định hàng tháng, bước vào một hướng đi khác với nhiều rủi ro, nhưng với niềm đam mê kỹ thuật, Nguyễn Xuân Cần chấp nhận mạo hiểm, bỏ qua những khuyến cáo của gia đình. Khó khăn ban đầu của một công ty tân lập là tìm khách hàng. Kentech Automation.Co vượt qua trở ngại đó, đạt được thương ước viết nhu liệu và sản xuất máy xử lý nước thải cho City Toronto và các thành phố trực thuộc khu vực Peel: Mississauga, Oakville, Malton. Kentech Automation.Co còn sản xuất các cơ phận tự động hóa cho các công ty sản xuất phụ tùng xe, các thiết bị sản xuất hàng nhựa. Để thâm nhập thị trường thế giới, Nguyễn Xuân Cần khai sinh công ty
46
Nguyễn Xuân Cần tại nông trường trồng mía
Kentech Technology chuyên thiết trí hệ thống sản xuất năng lượng Xanh, tạo điện năng từ năng lường mặt trời, gió và thiết kế các máy phát điện cho các công ty khai thác dầu hỏa., các giàn khoan dầu. Hệ thống phát điện này bảo đảm giàn khoan không bị cắt điện đột ngột. Trong trường hợp trở ngại kỹ thuật, máy phát điện dự bị sẽ tự động được kích hoạt, cung cấp điện năng thay thế máy chính. Năm 2006, Trung Quốc còn chậm tiến, chưa phát triển như ngày nay. Nhiều vùng xa thành phố còn sử dụng gió tạo điện lực, nên không đủ điện năng cho cư dân. Kentech Technology, cung cấp máy phát điện dùng nguyên liệu là khí gas trong lòng đất để sản xuất điện và thiết trí hệ thống tải điện cho nhiều địa phương ở Trung Quốc. Hơn mười năm trước đây, năm 2007, 2008, ngành tái chế phế liệu phát triển mạnh. Nhận thức rằng tái chế rác thải có tác động kinh tế và sẽ mở ra một hướng đi mới cho công ty, Nguyễn Xuân Cần chuyển sang lãnh vực tái chế rác, biến nhựa, vỏ xe, bao bì plastic thành xăng, dầu diesel, và chuyển rác thành điện năng. Năm 2012, nhóm phóng viên TV Thời Báo, đã đến quan sát hệ thống máy xử lý nhựa, vỏ xe ở trụ sở công ty Kentech Automation.Co và lạc quan về bước đột phá của công ty này trong lãnh vực sản xuất năng lượng. Tuy nhiên, giá dầu giảm, và đầu tư vào ngành sản xuất điện năng lại đòi hỏi khả năng tài chánh cao, nhưng vòng quay thu hồi vốn lại mất nhiều
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
thời gian, Kentech Automation.Co phải bỏ dỡ và tạm ngưng công trình này. TỪ ĐIỆN, CƠ KHÍ CHUYỂN SANG SINH HÓA “Trong những năm làm việc với Macro Engineering, học “lóm” hóa học nên có hiểu biết ít nhiều về lãnh vực này”, Nguyễn Xuân Cần cho biết. Tuy nhiên, để có kiến thức vững chắc về sinh hóa, Nguyễn Xuân Cần ghi danh học cao học Sinh hóa ở đại học Virginia, Hoa Kỳ, và hoàn tất học trình với văn bằng Cao học. Trong suốt 10 năm liên tục, Nguyễn Xuân Cần, tập trung nghiên cứu rác hữu cơ. Với Nguyễn Xuân Cần, rác là nguồn tài nguyên vô tận mang lại hiệu quả kinh tế cao. Từ trước đến nay, rác hữu cơ thừng được ủ thành phân, trộn với đất, và đưa ra thị trường dưới dạng bao bì. Phương thức phân phối phân bón này tốn kém chi phí chuyên chở, nhưng người tiêu thụ lại cần phải sử dụng số lượng lớn. Năm 2016, Nurture Growth Bio Fertilizer Inc được hình thành và là một công ty đa quốc gia có trụ sở chính đặt tại 1660 Enterprise Rd, Mississauga, chuyên cung cấp phân bón sinh học hữu cơ dạng nước, sử dụng rác hữu cơ là chất xúc tác nuôi vi sinh vật, sau khi hòa tan với nước, các vi sinh vật sẽ hoạt động tạo nên công dụng xua đuổi sâu bọ, cải tạo đất và tăng năng xuất. Hiện nay, Nurture Growth Bio Fertilizer Inc có nhiều chi nhánh trên toàn cầu. Khởi đầu, Nurture Growth Bio Fertilizer Inc chỉ cung cấp sản phẩm
cho các nông trại có quy mô lớn, hoặc sân golf, nhưng từ năm 2018, công ty thiết lập hệ thống sản xuất bán lẻ cho tư nhân, nông gia, thích hợp với thị trường Á đông và tư gia ở Canada. “Để tạo được niềm tin nơi khách hàng, sản phẩm phân vi sinh hữu cơ của Nurture Growth Bio Fertilizer Inc, được mang đến các trường Cao đẳng, đại học chuyên khoa Canh nông khảo nghiệm và sau đó đưa đến các cơ quan kiểm nghiệm sản phẩm của chính phủ Canada chứng thực. Khó khăn nhất làm sao thuyết phục các nông trang lớn ở Canada thay đổi thói quen, bằng lòng thử nghiệm sản phẩm mới. Với nông gia Việt Nam, Nam Mỹ, Ấn độ và các nước Á châu tương đối dễ hơn vì họ chỉ sở hữu vài mẫu ruộng, vườn cây ăn trái, trồng trọt bốn mùa nên sẵn sàng dùng phân bón mới”, Nguyễn Xuân Cần nói. “Với loại phân bón vi sinh hữu cơ, Nurture Growth Bio Fertilizer Inc thường được chính phủ mời tham dự thuyết trình tại các hội nghi, triển lãm về canh nông được tổ chức ở nhiều quốc gia trên thế giới”, Nguyễn Xuân Cần, cho biết . Không chỉ dừng lại với các sản phẩm đã có, Nguyễn Xuân Cần, hiện đang chuẩn bị sản xuất thuốc trừ sâu, thuốc trừ nấm bệnh, thuốc diệt có vi sinh, không có hóa chất gây nguy hiểm cho người sử dụng và môi trường đồng thời sẽ mở rộng hệ thống phân phối phân vi sinh hữu cơ cho các cơ sở trồng cần sa hợp pháp. VPY
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
47
Toronto thoibao.com
48
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
49
Toronto thoibao.com
Tạ Từ Lý Tống NGUYỄN QUANG DUY
L
ý Tống với cuộc hành trình tìm tự do dài 31 tháng, 5 lần vượt ngục, qua 5 quốc gia, vượt 3.500 cây số đường bộ và bơi qua eo biển Johor Strait, vào thẳng Tòa Đại Sứ Mỹ tại Singapore xin tỵ nạn cộng sản. Lý Tống với 2 lần về Sài Gòn và 1 lần sang La Habana, Cuba rải truyền đơn kêu gọi dân chúng đứng lên lật đổ cộng sản. Tôi gặp Lý Tống, khi anh sang Úc tạ ơn đồng bào vận động tự do cho anh vào năm 1999. Với dáng người cao lớn, mái tóc dài cuộn sau gáy, đẹp trai, hiền lành, lời nói nhỏ nhẹ, thuyết phục và đầy ắp lý tưởng tự do. Tôi thường xuyên nhận email anh gởi tới. Email cuối cùng chỉ cách đây vài tuần. Rồi tin anh hấp hối và hoàn tất phi vụ cuối cùng. Ngày 05/4/1975, máy bay A-37 của Lý Tống bị hỏa tiễn tầm nhiệt SA-7 của cộng sản bắn vỡ, anh nhảy dù và bị bắt gần Thị Xã Cam Ranh. Ngày 05/4/2019, đúng 44 năm sau, Lý Tống hoàn tất phi vụ cuối cùng tại bệnh viện Sharp Memorial Hospital, San Diego. Cả hai xảy ra trong tháng Tư Đen, tháng miền Nam tự do lọt vào tay cộng sản. GIA ĐÌNH “CÁCH MẠNG CHÂN CHÍNH” Theo Hồi Ký của Lý Tống, cha anh là Lê Văn Tấn, một đại điền chủ giàu nhất nhì Quận Hương Thủy, Thừa Thiên. Trong thời kháng Pháp ông được bầu làm Chủ Tịch Ủy Ban Kháng Chiến Chống Pháp bị thực dân bắt và chặt đầu. Anh của Lý Tống là ông Lê Văn Quỳ, khi ấy đang bị Pháp cầm tù, nghe tin Cha bị Pháp chặt đầu vượt ngục vào bưng sau tập kết ra Bắc. Năm 1992, trước tòa án, chánh án tuyên bố Lý Tống có cha tham gia cách mạng chống Pháp hy sinh, có anh tham gia cách mạng, là cán bộ cao cấp của nhà nước nên tòa án không xử tội rải truyền đơn mà chỉ xử tội không tặc. Lý Tống trả lời: “Gia đình tôi không phải là gia đình “Cách Mạng” mà là gia đình “Cách Mạng Chân Chính.” “Cha tôi chống Pháp và bị Pháp giết; anh tôi yêu nước nhưng lầm đường nên chống Mỹ; đại đa số gia đình tôi chống cộng và bị cộng sản đánh giá cực kỳ ngoan cố, cực kỳ phản động. “Nếu đứng trước phiên tòa này tôi không giữ được nhân cách và danh dự cuả mình thì sau này con cháu tôi cũng sẽ chống lại tôi!” Ông Lê Văn Quỳ là nhà giáo Chủ nhiệm Khoa Văn Trường Đại học Vạn Hạnh. Ông Quỳ nhiều lần vào trại cải tạo thăm Lý Tống nhưng chỉ 1 lần được gặp. Năm 1992, khi Lý Tống về Sài Gòn thả truyền đơn lần thứ 1, ông Quỳ bị “hạ tầng công tác” và bị tước bỏ tất cả quyền lợi gắn liền 50 tuổi đảng. Khi Lý Tống thả truyền đơn Sài Gòn lần thứ 2, ông Qùy bị công an phường kêu lên làm việc, sau 3 giờ “thẩm vấn” vợ ông được báo lên phường “đem xác chồng về!”.
50
Lý Tống có một đặc điểm là chỉ đi chân đất, đôi dép quàng trên cổ tòn ten. Có ai hỏi anh trả lời gọn “Da chân mòn thì còn mọc da khác, dép mòn ai phát dép mới để đi“. Theo ông Lê văn Nhuận, anh của Lý Tống, đôi dép được một cô gái gởi tặng. Thân phụ của cô cũng là sĩ quan bị tù tại Trại A30. Cô thăm nuôi cha, để ý thấy Lý Tống lần nào cũng đi chân đất, bèn gửi tặng anh một đôi dép cao su. Anh nhận nhưng buộc dây đeo trên vai, còn chân vẫn đi đất.
Chiến đấu chống Pháp giành tự do là cuộc chiến đấu của toàn dân, đảng Cộng sản cướp công, tước quyền tự do của dân tộc và từng bước đưa đất nước vào quỹ đạo cộng sản. Chiến đấu chống cộng là chiến đấu cho tự do vì thế trước tòa án Lý Tống tuyên bố thuộc gia đình “Cách Mạng Chân Chính” chống cộng. Trước tòa án anh còn tuyên bố là công dân Việt Nam Cộng Hòa và công dân Hoa Kỳ, chưa từng xin công dân cộng sản. NGƯỜI TÙ CHÂN ĐẤT Theo Hồi ký của ông Phạm Văn Lương K20, một lần, ở tổng trại 4, Tuy Hòa, Lý Tống chui dưới bụng chiếc xe tải vượt trại. Xe chạy ngược lên Ban Mê Thuột anh bị bắt, bị giải giao về trại. Quản chế trại bắt anh quỳ, anh không quỳ, còn banh ngực ra và nói: “các anh muốn bắn, cứ bắn, tôi không quỳ”. Khi lên tổng trại 5 tại Sơn Hòa, Lý Tống không chịu học tập, chống đối, bị cùm và biệt giam. Một hôm, khoảng 5 giờ sáng, hai trại 5 và 4, ai cũng nghe rất rõ Lý Tống liên tục kêu cứu: “các anh em ơi, tụi Việt cộng muốn giết tôi”. Trời còn tối, hai cảnh vệ, tới mở cùm và nói: “anh Tống, trại tha anh rồi, ra khỏi nhà cùm theo tụi tôi về với anh em cải tạo viên”. Lý Tống biết cảnh vệ dụ anh ra khỏi nhà cùm là bắn, rồi đổ tội anh trốn trại và bắn bỏ. Lý Tống nói: “các anh thả tôi, chờ trời sáng, trại viên ngủ dậy, mọi người đều biết, tôi sẽ theo ra, còn bây giờ, tôi không ra khỏi nhà cùm lúc này”. Nói xong, Lý Tống la lớn, bị cảnh vệ dùng báng súng đánh, anh vẫn không ra lại còn la lớn hơn. Lý Tống nổi danh với câu nói: “Con gì nhúc nhích là ăn hết”, cóc nhái, ễnh ương, rắn rít mà gặp anh, coi như xong, anh lột da cóc, giã thịt cho thật nát, cho chút muối, nướng ăn ngon lành. Nhờ thế anh sống sót, nhiều phi công to con bị thiếu ăn chết trong tù cộng sản.
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
HÀNH TRÌNH TÌM TỰ DO… Theo Anthony Paul, Tạp Chí Reader’s Digest 06/1984, ngày 12/07/1980, Lý Tống bắt đầu tiến hành vượt ngục. Anh cặm cụi dùng 1 cây đinh, cạy lỏng thanh sắt ở cửa sổ cầu tiêu của Trại tù A30, chui ra, bò ngang qua sân nhà tù, dùng một cái kéo cắt đứt 2 hàng rào kẽm gai, rồi đi bộ suốt đêm đến thành phố Tuy Hoà. Anh được một người bạn cho tiền để đón xe đò đi Nha Trang. Người lơ xe, trông thấy bộ dạng của Lý Tống, hỏi: “Anh trốn trại A30 phải không? Rắc rồi to rồi. Trạm kiểm soát ở trước mặt. Thôi đi xuống đi, lẫn vào đám đông đi bộ qua trạm gác, họ ít khi soát giấy người đi bộ. Tôi sẽ đợi anh ở phía bên kia trạm gác.” Tới Nha Trang, Lý Tống liên lạc được với một bạn gái cho quần áo, tiền, và vé xe lửa đi Sài Gòn. Người bạn gái này đã tặng anh đôi dép nói đến bên trên. Về Sài Gòn, Lý Tống lẻn vào phi trường Tân Sơn Nhất nhưng các máy bay đều không sử dụng được anh phải tìm cách vượt biên bằng đường bộ. Anh sang Campuchia, 2 lần bị bắt và trốn thoát được. Anh đi đến tới tỉnh Sisophon tìm cách vượt biên sang Thái. Thời chiến tranh biên giới đầy những bãi mìn phải đi ban đêm anh chỉ biết cầu ơn trên được vượt thoát. Anh đến Thái bị giam ở nhà tù Aranyaprathet 10 tháng, lại vượt ngục tìm cách vượt biên sang Mã Lai rồi bơi qua eo biển Johore sang Singapore đến tòa Đại Sứ Mỹ xin tị nạn. Ngày 10/02/1983, sau 31 tháng, Lý Tống vượt qua 3.500 cây số vừa đường bộ vừa đường biển, qua 5 quốc gia và 5 lần vượt ngục đã tìm thấy tự do. “ C u ộ c H à n h Tr ì n h T ì m T ự D o ” c ủ a Lý Tống đã được viết thành Hồi Ký “Ó Đen” tại đây: https://drive.google.com/ file/d/0By7sZs271DCEOElXOE9Ta1NSdE0/ view?pref=2&pli=1 PHI VỤ SÀI GÒN 1 Sang Mỹ, Lý Tống đi học lại, khi đang trình luận án Tiến Sĩ về chính trị ngành Bang Giao Quốc Tế thì Khối Cộng sản Đông Âu và Liên Xô sụp đổ, anh chọn đường về nước đấu tranh.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
51
Toronto thoibao.com Năm 1992, trên chuyến bay về lại Việt Nam, anh uy hiếp phi công A310 của hãng Vietnam Airlines bay trên Sài Gòn thả 50.000 truyền đơn kêu gọi đồng bào nổi dậy giành lại tự do. Anh nhảy dù khỏi phi cơ xuống một đầm lầy, bị bắt và bị kết án 20 năm tù. Lúc này, Hà Nội còn bưng bít thông tin nhưng việc phi công Lý Tống làm đều được các hãng truyền thông như BBC, VOA,… loan tải và phiên tòa xử anh được báo chí trong nước đưa tin rộng rãi. Tháng 9/1998, nhà cầm quyền Hà Nội trả tự do và trục xuất Lý Tống về lại Hoa Kỳ. PHI VỤ LA HABANA Nhân Quốc Khánh thứ 41 của Cuba, ngày 1/1/2000, Lý Tống mướn một máy bay nhỏ bay từ Florida sang thủ đô La Habana, thả 50.000 tờ truyền đơn kêu gọi nhân dân Cuba nổi dậy lật đổ cộng sản. Về lại Hoa Kỳ, anh bị Cục Di cư và Hải quan Hoa Kỳ thẩm vấn được trắng án nhưng bị Cục hàng không Liên bang rút giấy phép bay. Anh được cộng đồng Cuba tự do coi là anh hùng chống cộng toàn cầu. PHI VỤ SÀI GÒN 2 Ngày 16/11/2000, một ngày trước khi Tổng Thống Bill Clinton thăm Việt Nam, Lý Tống mướn 1 phi cơ nhỏ bay vòng vòng trên Sài Gòn thả 50.000 tờ truyền đơn rồi từ từ bay về lại Thái. Tờ truyền đơn một mặt là lá cờ Việt Nam Cộng Hòa mặt kia là lời kêu gọi Biểu Tình Đòi Tự Do nhân dịp Tổng Thống Hoa Kỳ ghé thăm Việt Nam.
52
HỖ TRỢ PHONG TRÀO DÂN CHỦ VIỆT NAM Hôm nay 8/4/2019, cũng là ngày kỷ niệm 13 năm thành lập Khối 8406. Tôi trước đây có trong Ban Cố Vấn Khối nên biết rất rõ Lý Tống là người tích cực ủng hộ Khối 8406 và các Phong trào đấu tranh Quốc Nội. Là cựu tù nhân chính trị, Lý Tống hiểu rõ tình trạng của tù nhân cộng sản nên anh luôn tìm cách giúp đỡ cả tài chánh lẫn tinh thần những người đang đấu tranh.
Về lại Thái Lan anh bị bắt và bị nhà cầm quyền Hà Nội đòi dẫn độ về Việt Nam. Sau hơn 6 năm bị giam cầm, ngày 03/04/2007 Toà Chung Thẩm Thái ra phán quyết công nhận hành động của Lý Tống là một hành động chính trị và trả tự do cho anh. Năm 2008 Lý Tống còn lên kế hoạch từ Nam Hàn bay sang Bắc Kinh, nhân dịp Thế Vận Hội 2008, rải truyền đơn nhưng không thành. GÂY TRANH CÃI… Ngày 19/7/2010, Lý Tống gây tranh cãi khi mặc váy đóng giả nữ, lọt vào một buổi biểu diễn ca nhạc, giả vờ tặng hoa rồi liên tiếp xịt hơi cay vào mặt Đàm Vĩnh Hưng. Anh bị xử 6 tháng tù và 3 năm quản chế. Ngày 22/1/2016, được truyền hình PhoBolsaTV phỏng vấn, Lý Tống cho biết rất “ân hận” việc này, cuộc chiến chống nghị quyết 36 khó khăn hơn, nếu làm thì phải làm có kết quả rõ ràng không thể để đồng bào hoang mang tranh cãi.
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
TẠ TỪ LÝ TỐNG 30/4/1975 thua cuộc nhưng Lý Tống và chiến hữu trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa không hề bỏ cuộc. Lý Tống là phi công cuối cùng của Quân Sử Việt Nam Cộng Hòa, anh dũng, kiêu hùng, bất khuất. Anh hoàn tất phi vụ cuối cùng 5/4/2019, hoàn thành nhiệm vụ Tổ Quốc Không Gian, giữ trọn lời thề Tổ Quốc, Danh Dự và Trách Nhiệm. Cuộc đời Lý Tống nói lên khát vọng tự do của người Việt Nam. Lý Tống sẽ được đưa về an táng tại Little Saigon, Nam California vào ngày 20 và 21/4/2019 sắp tới. Được biết tỷ phú Hoàng Kiều đã ngỏ lời tặng miếng đất cho anh:“Chúng ta phải kiếm một miếng đất đẹp và rộng cho anh Tống vì anh xứng đáng được như vậy.” Tạ từ Anh. Bên Anh luôn có tôi, có chiến hữu, có đồng bào ngày đêm chiến đấu cho Việt Nam Tự Do. NGUYỄN QUANG DUY
Melbourne, Úc Đại Lợi 8/4/2019
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
53
Toronto thoibao.com
N
Ó đen Lý Tống giã từ đồng đội
gày 05/4/1975, chiến đấu cơ A-37 của Lý Tống trúng hỏa tiễn tầm nhiệt SA-7 của Cộng sản , anh nhảy dù và bị bắt tại một địa điểm thuộc tỉnh Ninh Thuận (Phan Rang). Ngày 05/4/2019, đúng 44 năm sau, cũng vào tháng Tư đen, Lý Tống cất cánh bay phi vụ cuối cùng tại bệnh viện Sharp Memorial Hospital, San Diego. Hội trưởng Hội Không quân VNCH San Diego, ông Cù Thái Hòa, cho biết Ó đen Lý Tống, nhập viện từ ngày 7/3, đến ngày 19/3, anh rơi vào tình trạng hôn mê Hôm 22/3, gia đình cựu thiếu tá Cảnh sát Lê Xuân Nhuận, anh ông Lý Tống, đã tới bệnh viện Sharp Memorial, ký giấy chấp nhận rút y cụ trợ sinh để Lý Tống ra đi, nhưng còn chờ giờ tốt. 11 g i ờ s á n g n g à y 2 2 / 3 g i ờ California, bỗng dưng Lý Tống tỉnh lại, mở mắt, nước mắt trào ra, nên bác sĩ và gia đình đã quyết định tiếp tục điều trị. Cuối cùng, tử thần cũng đã đuổi kịp người anh hùng bạt mạng, đã nhiều lần thoát chết trong cuộc chiến trước năm 1975 và qua những chuyến bay đột nhập vào Việt Nam, Cuba. Lý Tống, ở tuổi 73, đã vĩnh viễn rời xa đồng đội vào lúc 9 giờ 16 phút tối giờ California ngày 5/4. Lý Tống tên thật là Lê Văn Tống, sinh năm 1946 tại Thừa Thiên-Huế, gia nhập binh chủng Không quân Quân lực Việt Nam Cộng Hòa vào năm 1965, cựu sinh viên sĩ quan Không quân khóa 65A, từng lái phi cơ quan sát L-19 và là cựu phi công chiến đấu cơ A37, biên đội Ó đen. Đầu tháng Tư năm 1975, chiếc phản lực cơ A-37 do Lý Tống điều
khiển bị Bắc quân bắn rơi, và ông bị tù trong 5 năm. Ngày 12/07/1980, Lý Tống bắt đầu thực hiện dự tính vượt ngục, Anthony Paul, phóng viên Tạp chí Reader’s Digest số phát hành tháng 06/1984, cho biết. Người tù Lý Tống sử dụng 1 cây đinh, cạy lỏng thanh sắt ở cửa sổ cầu tiêu của trại tù A30, chui ra, bò qua sân nhà tù, dùng kéo cắt đứt 2 hàng rào kẽm gai, rồi đi bộ suốt đêm đến thành phố Tuy Hoà. Về Sài Gòn, Lý Tống lẻn vào phi trường Tân Sơn Nhất nhưng các máy bay đều không sử dụng được nên anh phải tìm cách vượt biên bằng đường bộ. Ngày 10/02/1983, sau 31 tháng, vượt qua 3.500 cây số vừa đường bộ vừa đường biển, xuyên biên giới 5 quốc gia và 5 lần vượt ngục, Lý Tống đã tìm thấy bến bờ tự do. Định cư tại Louisiana, Lý Tống đi học lại, đậu Cao học chính trị. Trong khi đang trình luận án tiến sĩ Bang giao Quốc tế, Khối Cộng sản Đông Âu và Liên Xô sụp đổ, Lý Tống dừng việc học, chọn con đường về nước chiến đấu. Ông nổi tiếng với ba phi vụ gây tiếng vang thế giới. Vì là một nhân vật quan trọng đối với cộng đồng người Việt Nam ở hải ngoại và là một người có tư tưởng chống Cộng mạnh mẽ, tin ông Lý Tống qua đời đã được nhiều tờ báo nước ngoài lớn như New York Times, Los Angeles Times và Mercury News (ở San Jose) loan tin. Ký giả Anh Đỗ của báo Los Angeles Times kể về tiểu sử của ông và những việc làm khiến ông nổi tiếng. Một trong những việc này có vụ cướp máy bay Airbus A310 của hãng hàng không Vietnam Airlines vào năm 1992. Lúc
Lý Tống ra trước tòa án Thái Lan ngày 7 tháng 9 năm 2006
54
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
đó, chiếc máy bay này từ Bangkok, Thái Lan, đang trên đường đến Sài Gòn. Sau đó, ông kêu phi công trưởng bay thấp để ông rải truyền đơn kêu gọi người dân Việt Nam “dựng lên một đất nước tự do, độc lập và thịnh vượng.” Sau khi thả truyền đơn, ông nhảy dù xuống một đám ruộng và bị bắt chỉ hai tiếng sau đó. Ông bị phạt 20 năm tù, nhưng được trả tự do vào năm 1998 vì quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trở lại bình thường. Báo New York Times cũng kể lại các sự việc này và còn trích một số đoạn phỏng vấn ông cách đây nhiều năm. Hồi năm 2006, Lý Tống nói với New York Times: “Tôi có trách nhiệm giải phóng đất nước mình. Tôi không thể nào vui được vì đất nước này đang chịu khổ, đang chịu nhiều cực hình.” Luật Sư Trịnh Hội, một người hâm mộ ông Lý Tống, từng nói với tờ báo này: “Các việc làm của ông đậm chất người Việt Nam, vì họ chịu cố gắng, thất bại và chết cho lý tưởng của mình. Người Việt Nam chúng tôi coi thất bại là một điều đẹp và không hề ghét nó.” Còn theo báo Mercury News, ông Lý Tống không chỉ là một người hoạt động chống Cộng mạnh mẽ, mà còn là một người đấu tranh cho cộng đồng người Việt Nam ở San Jose. Ông từng tuyệt thực và biểu tình trước tòa thị chính San Jose hồi năm 2008 để đề nghị thành phố đặt tên cho một đoạn đường Story thành “Little Saigon” của Bắc California và thành công. Sau khi thương thảo với thành phố xong, ông nói giới truyền thông “Dân chủ đã được phục hồi ở San Jose.” Sau cái chết của ông, Nghị Viên Lân Diệp của San Jose cho biết: “Ông từng có nhiều chuyến phiêu lưu và sống sót được những thứ mà người thường không chịu nổi. Ông là một
nhân vật đại diện cho sự phẫn nộ của cộng đồng người Việt tị nạn dành cho chính quyền Cộng sản Việt Nam.” Năm 2008, nhóm phóng viên Thời Báo gặp gỡ Lý Tống, trong buổi tiệc kỷ niệm 19 năm thành lập đài phát thanh Tiếng nói Việt Nam hải ngoại ở Washington D.C. Với giọng nói nhỏ nhẹ, đẹp trai, hiền lành, và qua các thành tích chống Cộng ly kỳ như trong truyện trinh thám, chúng tôi không ngạc nhiên khi được biết anh từng làm rung động nhiều trái tim phụ nữ. Theo tờ Los Angeles Times, anh được đặt biệt danh là “James Bond Việt Nam.” Lý Tống sẽ được đưa về an táng tại Little Saigon, Nam California vào ngày 20/4 sắp tới. Hội Không quân Việt Nam Cộng Hòa San Diega sẽ đảm trách các nghi thức chung sự. Xin kính cẩn nghiêng mình vĩnh biệt người phi công anh dũng, kiêu hùng, bất khuất của binh chủng không quân. Vô cùng thương tiếc một chiến sĩ chống Cộng đã giữ trọn tâm niệm của người lính Việt Nam Cộng Hòa: “Tổ Quốc, Danh Dự và Trách Nhiệm”. VPY (tổng hợp)
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
55
Toronto thoibao.com LTS: Ngày 30/03/1972 Cộng sản Bắc Việt công khai vi phạm Hiệp định Genève 1954, xua đại quân tràn qua sông Bến Hải, xâm lược miền Nam, mở đầu tình trạng bi đát của người dân trong nước cho đến hôm nay. Kỷ niệm 47 năm ngày lịch sử đau thương của dân tộc, chúng tôi đăng một phần của tác phẩm “Cuộc Tấn công Mùa Phục sinh 1972” của Trung tướng Ngô Quang Trưởng, do Trung tâm Quân sử Lục quân Hoa Kỳ phát hành năm 1977 và không giữ bản quyền. Cuốn biên khảo và phân tích quân sự của Tướng Trưởng gồm tất cả 8 chương trong 198 trang, vào năm 1980 đã được Kiều Công Cự – cựu sĩ quan tham mưu TĐ9/TQLC – dịch và xuất bản tại California (không ghi năm xuất bản, nhưng phổ biến sau khi tác giả Ngô Quang Trưởng đã từ trần vào ngày 22/01/2007) dưới nhan đề “Trận chiến Trong Mùa Phục Sinh Năm 1972”. Phần sau đây được ký giả Ngy Thanh trích đoạn và chuyển ngữ để dùng riêng cho “Tuyển tập Đại Lộ Kinh Hoàng” mà anh đang biên tập. Dịch giả và tòa soạn Thời Báo mong đón nhận mọi lời bình luận, đóng góp của độc giả, để chúng ta cùng nhau trả lại sự thật cho lịch sử.
Tiếp theo Thời Báo Thứ Năm số 2627, ngày 04/04/2019
Chương 5 Cuộc xâm lược Quảng Trị (1) THÀNH PHỐ QUẢNG TRỊ THẤT THỦ Các hành động cuối cùng của Bắc Quân góp phần vào biến cố thất thủ thành phố Quảng Trị xảy ra trong tuần cuối của tháng Tư. Bấy giờ, ảnh hưởng của sự căng thẳng và chấn thương tâm lý sau bốn tuần chiến tranh quy ước đối với binh sĩ VNCH vốn không được chuẩn bị kỹ đã ảnh hưởng đến kỷ luật của đơn vị và tính hiệu quả. Đã qua rồi những mảnh vụn cuối cùng sót lại của lòng tự tin và sự cam kết. Các đơn vị của SĐ3 đánh đấm mà không có niềm tin và trên thực tế còn bị bỏ mặc để tự bảo vệ mình. Khu vực trách nhiệm của sư đoàn đã teo tóp lại theo với thời gian mỗi ngày trôi qua. Trong thời gian này, các cuộc tấn công của địch từ phía tây sát ranh giới tỉnh Thừa Thiên đã cắt đứt QL1 nối vào phía nam và ngăn chặn tất cả các phương tiện giao thông của quân bạn trên một đoạn đường dài 7 km. Biến cố ấy đã cô lập hóa lực lượng QĐI còn trên phần đất tỉnh Quảng Trị và hoàn toàn cắt đứt mạch sống để duy trì họ trong tình trạng chiến đấu. Phản ứng đầu tiên của Tư Lệnh QĐI trước tình huống này là một chùm các mệnh lệnh buộc các đơn vị hậu cần VNCH phải mang các đoàn công voa vượt qua các chướng ngại vật của địch. Tiếp theo, tư lệnh SĐ3 liên tục nhận lệnh phải giải tỏa áp lực trên QL1 từ phía bắc. Quân lệnh như thế bắt buộc Tướng Giai phải chuyển hướng một thiết đoàn kỵ binh từ vị trí tiền tiêu quan trọng gần Quảng Trị để dồn hỏa lực về địa bàn hành quân ở phía nam(2). Cuối cùng, tư lệnh QĐI còn quyết định lấy một tiểu đoàn TQLC mới dành cho việc bảo vệ Huế để giải tỏa QL1 từ phía nam(3). Những cuộc chuyển quân này đã rốt ráo làm cạn kiệt nguồn nhiên liệu và đạn dược tối cần ở Quảng Trị mà vẫn không thành công trong
56
nỗ lực khai thông tĩnh mạch hậu cần quan trọng này. Thời tiết đặc biệt xấu vào ngày 27 tháng 4 và địch đã lợi dụng lợi thế ấy. Các hoạt động quân sự trong ngày hôm đó báo hiệu màn khởi đầu đợt tấn công của Bắc Quân để giành tất cả phần lãnh thổ còn sót lại từ tay quân đội VNCH ở tỉnh Quảng Trị. Dọc theo tuyến phòng thủ mới của SĐ3 vốn đã bị thu hẹp và ép sát đến vùng ngoại ô phía đông, phía bắc và phía tây của thành phố Quảng Trị, các đơn vị báo cáo hoặc chạm súng hoặc bị pháo tới tấp. Trong suốt ngày hôm ấy, tất cả các đơn vị tiền tiêu của sư đoàn đều bị pháo và bị bộ binh địch được xe tăng yểm trợ tiến đánh. Hầu hết các đơn vị đều bị mất một số lãnh thổ nhưng vẫn cố bám giữ một cách bấp bênh. Vào cuối ngày, phần lớn chiến xa của LĐ1/KB bị đẩy lùi từ hai đến ba cây số trên QL1 trong khi hỏa lực pháo binh của địch vẫn tập trung như vũ bão xuống Căn cứ Quảng Trị. Đáp lại lời tuyên bố tình trạng chiến thuật khẩn cấp của tư lệnh SĐ3, máy bay khu trục và B-52 của Mỹ đã can trường bất chấp thời tiết bất lợi để ngăn chặn sức tiến quân của địch trên đất Quảng Trị. Ngày hôm sau, 28 tháng 4, xe tăng địch tiến sát cầu Quảng Trị, cách thành phố Quảng Trị khoảng 2 km về phía tây nam, là địa bàn trách nhiệm của Trung Đoàn 2. Thiết đoàn kỵ binh được gửi đến tăng phái cho Trung Đoàn 2 đang làm nhiệm vụ trấn giữ cầu buộc phải rút lui. Các thiết đoàn khác của LĐ1/KB cũng bị đánh bật trong ngày và đã rút lui ngót một cây số về phía bắc của Căn cứ Quảng Trị. Lúc ấy chỉ huy trưởng lữ đoàn bị thương và được tản thương(4). Với việc đầu tàu thương vong ấy, kỷ luật sụp đổ và lính LĐ1 chạy dọc QL1 trốn về phía nam, tràn qua chướng
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Cảnh hoảng loạn của binh sĩ tất bật tìm phượng tiện cho thân nhân thóat khỏi vùng hỏa tuyến trong tháng 4/1972, chạy về thành phố Huế, 60 km ở phía nam. (Ảnh tìm thấy trên mạng)
ngại vật do LĐ147 dựng lên. Trung Đoàn 57 trong thời gian đó đã trở nên mất hiệu quả. Người chỉ huy đơn vị không biết gì về hiện tình của hai tiểu đoàn mình gần thành phố Đông Hà. Nhúm quân binh duy nhất mà trung đoàn trưởng đang chỉ huy chỉ là một trung đội trinh sát. Suốt đêm, lính tráng tiếp tục tuôn về phía nam. Đơn vị duy nhất còn hiệu quả đang bảo vệ căn cứ chiến đấu Quảng
Trị là LĐ147 và cánh quân nầy bị pháo nặng 130 ly dập không ngừng nghỉ. Đến ngày 29 tháng 4, tình hình Quảng Trị đã trở nên nghiêm trọng. Sáng kiến mới của địch xoay qua một nỗ lực chính khác. Về phần QLVNCH, các chỉ huy đơn vị vào thời điểm này hoàn toàn âu lo về tình trạng thiếu hụt nhiên liệu và đạn dược. Một số súng bích kích pháo
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
57
Toronto thoibao.com đành phải được phá hủy sau khi toàn thể đạn dược dự trữ đã sử dụng sạch. Nỗ lực của VNCH nhằm khai thông QL1 bấy giờ tiến triển với tốc độ của loài rùa vì thiếu phối hợp và nỗ lực tích cực; triển vọng của biện pháp nầy không có gì hứa hẹn. Quảng Trị được tiếp viện bằng trực thăng là phương pháp vô cùng liều lĩnh khi máy bay tiến vào gần thành phố, nhất là đường bay dọc theo QL1. Đối diện với thảm họa chỉ mành treo chuông này, hôm 30 tháng Tư, Tướng Giai bèn triệu tập các chỉ huy cấp dưới đến bản doanh tư lệnh và thuyết trình kế hoạch di tản về phía nam sông Thạch Hãn. Về cơ bản, kế hoạch bao gồm việc giao cho một lữ đoàn TQLC bảo vệ thành phố Quảng Trị bằng cách án ngữ tuyến phòng thủ dọc bờ phía nam Thạch Hãn với bộ binh và Biệt Động Quân trong khi về phía nam tung đủ xe tăng và các đơn vị kỵ binh làm nhiệm vụ cấp bách khai thông QL1. Tất cả các đơn vị được lệnh phải chuyển quân vào sáng hôm sau, 1 tháng Năm. Khi được thông báo về kế hoạch rút quân của Tướng Giai, Tướng Lãm đã ngầm đồng ý mặc dù ông chưa bao giờ công khai xác nhận việc chấp thuận. Ông ta cũng không đưa ra bất kỳ chỉ thị nào cho tư lệnh SĐ3 về việc di tản.
58
Cảnh đồng bào Quảng Trị chen chúc nhau trên xe đò để tìm đường tránh bom đạn, trong thời gian một tháng – sau khi Việt Cộng tràn qua sông Bến Hải, và trước khi tòan lãnh thổ Quảng Trị thất thủ. (Ảnh của USIS)
Tuy nhiên, vào sáng ngày 1 tháng 5, Tướng Lãm gọi cho tư lệnh SĐ3 nói rằng ông không hề chấp thuận kế hoạch rút quân. Ông lệnh cho Tướng Giai phải xác quyết là tất cả các đơn vị phải trụ lại tại vị trí mình và bảo vệ “bằng bất cứ giá nào.” Ông cũng minh định với Tướng Giai rằng không bất cứ đơn vị nào được rút lui trừ phi đích thân ông cho phép.
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Phản lệnh vào giờ thứ 25 của Tướng Lãm hóa ra chỉ là sự lặp lại chỉ thị của Tổng thống Thiệu vừa mới được nhận từ Sài Gòn. Quyết định này đã được đưa ra có lẽ là do cuộc đàm phán tại Paris vừa được nối lại sau khi bị phái đoàn VNCH tẩy chay kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược của phía Bắc Quân. Việc cứ bốc điện thoại và ban ra
một phản lệnh thì chẳng có gì dễ dàng hơn. Tại mặt trận và dưới áp lực nặng nề của địch quân, kiểu lệnh lạc trống đánh xuôi kèn thổi ngược như thế hẳn phải dẫn đến một cơn ác mộng do ngộ nhận và hỗn quan hỗn quân. Thậm chí Tướng Giai không đủ thời giờ để nghịch đảo các mệnh lệnh trước đó của chính mình đồng thời truyền đạt mệnh lệnh mới xuống
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
59
Toronto thoibao.com cấp dưới qua một chuỗi các cuộc gọi vô tuyến. Cộng thêm vào đó, tất cả các chỉ huy trưởng lữ đoàn và trung đoàn không ở tư thế để chấp hành các mệnh lệnh mới. Một vài người trong số họ báo cáo rằng các đơn vị của mình đã chuyển đến các vị trí mới theo đúng kế hoạch trước; kẻ khác thẳng thừng từ chối hủy đổi một phương án đã được thi hành. Phía Tướng Giai tiếp tục thuyết phục họ chấp hành các lệnh mới của QĐI vừa ban hành. Ông nhắc lại các quân lệnh mới và nhấn mạnh mỗi đơn vị phải tuân thủ. Ông cũng hủy bỏ lệnh di tản bộ chỉ huy của mình trước kia, và bám trụ lại ở thành phố Quảng Trị. Và cứ thế, trong vòng bốn giờ đồng hồ, các tuyến phòng thủ được phân nhiệm của QLVNCH sụp đổ hoàn toàn. Các đơn vị đóng quân ở vị trí phía bắc xung quanh Căn cứ Quảng Trị tràn qua sông Thạch Hãn và tiếp tục ùa về phía nam cứ như nước vỡ bờ. Các đơn vị cơ giới đến được đầu cầu Quảng Trị thì không thể vượt qua; cây cầu đã bị phá hủy. Họ bỏ rơi lại tất cả các xe cộ và thiết bị và vượt sông ở chỗ cạn để xuôi nam. Trên bờ nam của dòng sông, các đơn vị bộ binh không còn ở vị trí mới được phân nhiệm. Ngay khi phát hiện xe tăng VNCH đã rút về phía nam, họ đã đào ngũ khỏi vị trí của mình và trà
60
trộn vào đoàn quân tháo chạy. Nhưng đoàn quân chạy làng này không tiến xa. Xe tăng và xe bọc thép bắt đầu cạn nhiên liệu và từng chiếc một bị bỏ rơi lại dọc theo QLl. Đơn vị duy nhất còn duy trì được sự thống nhất và kỷ luật hoàn toàn trong thời điểm này là LĐ147 đang làm nhiệm vụ bảo vệ thành phố Quảng Trị. Cuối cùng, lữ đoàn trưởng nhận định rằng tình hình đã tuyệt vọng nên ra lệnh cho đơn vị mình chuyển quân rời khỏi Quảng Trị vào lúc 14:30, bỏ lại vị tư lệnh SĐ3 và dăm sĩ quan tham mưu của ông ta trong thành cổ không còn được bảo vệ. Sau chót, khi biết điều gì đang xảy ra, tư lệnh SĐ3 và bầu đoàn thê tử của ông đã lên ba chiếc xe bọc thép với hy vọng bắt kịp đoàn quân binh của mình đang phía trước. Điều này xảy ra khi các trực thăng của Mỹ đến để giải cứu các cố vấn sư đoàn và nhân viên người Việt Nam của họ. Nỗ lực của tư lệnh SĐ3 nhằm nhập bọn với đoàn quân của ông cũng thất bại nốt. QL1 bị tắc nghẽn bởi đoàn người tỵ nạn và binh sĩ tan hàng, trộn chung với tất cả các loại xe cộ quân sự và dân sự, ai cũng điên cuồng tìm đường vào Huế dưới những đợt mưa pháo man rợ nhất giữa biển lửa của địch nhằm cầm chân. Tướng Giai buộc lòng phải quay trở về thành cổ
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
và sau đó ông cùng nhóm tham mưu bỏ túi của ông đã được các trực thăng Mỹ bốc đi. Khi “gã khổng lồ xanh khổng lồ”(5) cuối cùng cất cánh lúc 16:55 với cố vấn trưởng SĐ3(6) trên tàu, chiếc trực thăng đã bị địch quân dùng súng nhỏ bắn theo. Vào giờ đó, những bộ đội miền Bắc đầu tiên đã thâm nhập vào thành cổ Quảng Trị. Thành phố Quảng Trị nay thuộc về địch quân: đây là thủ phủ đầu tiên của một tỉnh thuộc chính phủ VNCH rơi vào tay cộng sản trong chiến tranh. Trên QL1, cơn sóng thần người tỵ nạn xen kẽ với binh lính tiếp tục di chuyển về phía nam. Con đường biến thành một cảnh tượng hủy diệt đáng kinh ngạc. Xe cộ các loại, xe tải, xe
bọc thép, xe đò dân sự và xe hơi (7) bốc cháy lèn kín mặt đường cao tốc buộc dòng giao thông phải tách khỏi mặt nhựa trong khi khối người đang run sợ trở thành mục tiêu tập trung pháo của địch. Đến cuối buổi chiều ngày hôm sau, cuộc tàn sát đã kết thúc. Kết quả hàng ngàn người dân vô tội đã nhận lấy cái chết bi thảm trên đoạn đường dài của QL1 mà về sau được báo chí địa phương gọi là “Đại Lộ Kinh Hoàng” (8). Cú sốc và chấn thương của thảm kịch này, giống như vụ thảm sát năm 1968 ở Huế, trở thành nỗi ám ảnh người dân các địa phương phía bắc QK1 trong một thời gian dài rất dài. Trong bối cảnh đó, một số đơn vị
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
61
Toronto thoibao.com VNCH và LĐ147 đã tìm cách duy trì chút trật tự giữa sự hỗn loạn và mở đường máu đến vùng lân cận quận lỵ Hải Lăng (9). Liên đoàn 5/BĐQ, theo sau là LĐ1 và LĐ4, tiến về phía nam để giải tỏa một chốt chặn của địch. Cánh nầy được LĐ1/KB đóng quân đêm qua ở vị trí 4 km về phía tây nam quận lỵ Hải Lăng nhập chung vào. Đến tối, tàn quân của SĐ3 đã đến được vùng lân cận của căn cứ Evans nơi Tướng Giai đã có mặt. Nơi đây, ông đã tìm cách tái lập bản doanh chỉ huy của mình và tổ chức lại các đơn vị của sư đoàn. Vào ngày 2 tháng 5, LĐ1/KB đã cố gắng di chuyển về phía nam bằng QL1 nhưng bị pháo tầm tã và liên tục. Cánh kỵ binh nầy cuối cùng đã về tới căn cứ Evans ở khoảng 25 km về phía nam sau xế trưa, còn LĐ147 chạm súng lẻ tẻ từ hướng Hải Lăng khi họ di chuyển về phía nam lúc rạng đông. Với sự yểm trợ của không quân và của một số xe tăng, lữ đoàn này đã di chuyển qua các chốt phòng thủ của LĐ369 ở giao điểm QL1 và sông Mỹ Chánh vào lúc sắp tối. Như thế, nay toàn thể lãnh thổ tỉnh Quảng Trị đã rơi hẳn vào tay kẻ thù. Điều này tạo điều kiện cho Bắc Việt có cơ hội đẩy nhanh tiến độ nhắm vào tỉnh Thừa Thiên và thành phố Huế.
62
(1) Quảng Trị là tên tỉnh cực bắc của VNCH, cũng là tên thành phố thủ phủ của tỉnh trong thời đệ nhất và đệ nhị cộng hòa ở miền Nam Việt Nam. Đến ngày 30/6/1989 theo quyết định của Quốc hội khóa VIII, kỳ họp thứ 5, ba tỉnh này lại được tách ra như thời VNCH, và thị xã Đông Hà được chính quyền cộng sản chọn làm thủ phủ mới thay cho thành phố Quảng Trị. (Ghi chú của người dịch). (2) Phía bắc sông Ô Khê, từ sông Nhung và cầu Trường Phước đến cầu Bến Đá (Ghi chú của ngưởi dịch). (3) Phía nam sông Ô Khê, từ sông Ô Lâu và cầu Mỹ Chánh đến cầu Bến Đá (Ghi chú của ngưởi dịch). (4) Ngày 21/11/2018, chúng tôi phỏng vấn qua email tác giả cuốn “Thép và Máu” để hỏi danh tính vị sĩ quan chỉ huy phó Lữ đoàn 1/KB hôm 28/04/1972 – nhưng được cựu Đại tá Thiết giáp Hà Mai Việt trả lời: “Trong thời gian nay tôi là quận trưởng ở Phú Hòa tỉnh Bình Dương thuộc QK3 sau đó được bổ nhiệm làm tư lệnh chiến trường Nam Bình Định thuộc QK2 nên không biết những gì mà anh hỏi!” (Ghi chú của người dịch). (5) Tên lóng để gọi loại trực thăng khổng lồ Sikorsky HH-3E của Mỹ chuyên dùng vào công tác tìm cứu phi công bị bắn rơi máy bay trong chiến tranh Việt Nam. (Ghi chú của người
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
dịch) (6) Đại tá Gerald H. Turley, TQLC, tác giả cuốn “The Easter Offensive – Vietnam 1972” (Cuộc Tấn công Mùa Phục sinh – Việt Nam 1972). (Ghi chú của người dịch) (7) Tác giả dùng từ “cars” trong nguyên tác. Đây là phương tiện giao thông mà miền bắc gọi “xe con”, trong nam gọi “xe hơi”. (Ghi chú của người dịch) (8) Trong nguyên tác tiếng Anh, tác giả dùng chữ “Terror Boulevard”. “Terror”, danh từ, vừa có nghĩa “khủng bố” vừa là “kinh hoàng”; “khiếp sợ”. Chữ “Terror” diễn tả sát nghĩa hơn cảnh máu đổ thịt rơi vào thời điểm đoàn người đang bị thảm sát bằng pháo trong những ngày cuối tháng 4 và đầu tháng 5/1972, còn khi chúng tôi phát hiện bãi tử thi im ắng của 60 ngày trước, trong bài tường thuật gọi từ bưu
điện Huế về tòa soạn báo Sóng Thần ở Sài Gòn đêm 1/07/1972, chúng tôi đã dùng tập ngữ “Đại Lộ Kinh Hoàng”. (Ghi chú của người dịch) (9) Trong nguyên tác, tác giả chỉ viết “Hai Lang”. Thực ra, khu vực mà chúng tôi phát giác bãi xác người xác xe nằm dọc QL1 chạy qua lãnh thổ xã Hải trường và Hải Thọ cũng thuộc quận Hải Lăng. Như thế, khi nói các đơn vị VNCH “mở đường máu đến vùng lân cận Hải Lăng”, chúng tôi cho rằng tác giả muốn diễn tả tòa nhà hành chánh quận Hải Lăng, đặt ở thôn Diên Sanh, tức ngả ba nơi tỉnh lộ 602 từ bờ biển, cắt qua tỉnh lộ 555 (Con Phố Buồn Thiu) và sông Vĩnh Định nối vào QL1 cũ do người Pháp xây dựng trước năm 1954, cách QL1 mới do Công binh Mỹ thiết lập dọc đường sắt khoảng 2.500 mét.
UÛng hoä baùo Vieät ngöõ baèng caùch hoûi cöûa haøng ñeå laáy tôø baùo tieáng Vieät maø baïn yeâu thích
ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG THÔØI BAÙO
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
63
BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com
Tính mạng hai nghi phạm giết Kim Jong-nam ra sao sau khi được trả tự do?
H
ơn hai năm trước, tại sân bay Kuala Lumpur, Mã Lai Á, xảy ra một vụ ám sát chấn động thế giới. Hai phụ nữ là Đoàn Thị Hương từ Việt Nam và Siti Aisyah từ Nam Dương bị buộc tội ám sát một người Bắc Hàn tên gọi là Kim Chol (biệt danh của Kim Jongnam, anh trai lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un) bằng cách bôi lên mặt ông chất độc thần kinh VX. Hai nghi phạm không nhận tội giết người và khẳng định họ tưởng đã tham gia một trò đùa vô hại trong một chương trình truyền hình, nhưng đã bị đặc vụ Bắc Hàn lường gạt. Hôm 11/03/2019, Tòa án Mã Lai Á hủy bỏ cáo trạng đối với nghi phạm người Nam Dương, cô Siti Aisyah lập tức được trả tự do. Gần một tháng sau, ngày 01/04, tòa án Mã Lai Á quyết định hủy cáo trạng giết người và giảm án cho Đoàn Thị Hương. Tại buổi xét xử, cô chấp nhận đề nghị được giảm án từ tội danh giết người sang tội cố ý gây thương tích cho người khác bằng vũ khí nguy hiểm, tòa tuyên án 3 năm 4 tháng tù. Với các tình tiết giảm nhẹ, Hương có thể được trả tự do vào đầu tháng 05/2019. Tuy nhiên, các học giả am hiểu nhiều về Bắc Hàn, Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah tuy được trả lại tự do, nhưng thực sự không được tự do, bởi vì sẽ có nguy cơ bị gián điệp Bắc Hàn giết chết.
LÝ ANH
Nạn nhân có tên trên giấy thông hành là Kim Chol. Cảnh sát Mã Lai Á xác định hai phụ nữ bôi chất lỏng lên mặt Kim Chol là Đoàn Thị Hương, người Việt Nam, và Siti Aishah, người Nam Dương. Cả hai lần lượt bị bắt vào ngày 15 và 16/02/2017. Khám nghiệm tử thi cho thấy Kim Chol thiệt mạng vì tiếp xúc với chất độc thần kinh VX, hóa chất gây chết người bị cấm theo hiệp ước quốc tế được Liên Hợp Quốc xếp vào loại vũ khí giết người hàng loạt. Ngày 18/02/2017, cảnh sát Mã Lai Á bắt Ri Jong-chol, một nhà nghiên cứu hóa học là công dân Bắc Hàn, nghi ngờ ông liên quan đến vụ án giết Kim Chol. Bắc Hàn nói, Mã Lai Á kết luận chất độc VX được sử dụng trong vụ giết người này là vô lý. Họ cáo buộc Đại Hàn và Hoa Kỳ đang thực hiện chiến dịch bôi nhọ chống lại nước này. Bắc Hàn yêu cầu Mã Lai Á trả lại thi thể Kim Chol nhưng bị từ chối. Căng thẳng leo thang khi hai bên trục xuất đại sứ và ra lệnh cấm nhập cảnh công dân mỗi nước. Ngày 01/03/2017, Đoàn Thị Hương và Siti Aishah ra tòa bị buộc tội giết người, có nguy cơ đối mặt án tử hình.
Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ của Kim Jong-un
Sau khi đọc cáo trạng, quan tòa hỏi các nghi phạm có hiểu hay không, Đoàn Thị Hương trả lời: “Tôi hiểu nhưng tôi không có tội”. Cả hai khai mình bị dụ dỗ tham gia vào một trò chơi trên truyền hình. Phía Mã Lai Á cũng kết tội 4 người đàn ông Bắc Hàn liên quan đến vụ giết người, nhưng các nghi phạm này đã rời khỏi Kuala Lumpur ngay sau khi xảy ra vụ sát hại. Một ngày sau, Ri Jongchol được thả và bị trục xuất khỏi Mã Lai Á vì thiếu bằng chứng kết tội ông ta. Cuối tháng 03/2017, căng thẳng Kuala Lumpur và Bình Nhưỡng giảm bớt sau khi Mã Lai Á bàn giao thi thể Kim
DIỄN BIẾN VỤ ÁM SÁT KIM JONG-NAM Ngày 13/02/2017, một người đàn ông Bắc Hàn đến phàn nàn với các nhân viên sân bay ở Kuala Lumpur, ai đó đã tóm lấy ông từ phía sau và bôi chất lỏng lên mặt ông. Ông này được đưa đến phòng khám sân bay và tử vong trên đường đến bệnh viện.
64
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Chol cho Bắc Hàn. Hai nước bỏ lệnh cấm nhập cảnh công dân mỗi bên. Ngày 02/10/2017, tòa thượng thẩm Mã Lai Á bắt đầu xử Aisyah và Hương. Cả hai đều không nhận tội và luật sư biện hộ nói rằng họ chỉ là những con tốt trong vụ sát hại được dàn dựng bởi 4 nghi phạm Bắc Hàn. Ngày 18/8/2018, thẩm phán yêu cầu hai cô tham gia bào chữa sau khi cho rằng có đủ bằng chứng để suy luận họ đã tham gia vào “âm mưu được lên kế hoạch rõ ràng” với 4 nghi phạm đã bỏ trốn. Trong phiên tòa ngày 11/03/2019 nghe biện hộ của hai nghi phạm, công tố viên
Siti Aisyah được trả lại tự do
rút cáo buộc giết người đối với Aisyah mà không nêu lý do. Cô lập tức được phóng thích. Các giới chức Nam Dương cho biết, Aisyah được phóng thích là kết quả vận động hành lang cấp cao liên tục của Jakarta. Bộ Ngoại giao Nam Dương nói rằng trường hợp của Siti được nêu trong “các cuộc họp song phương giữa Nam Dương và Mã Lai Á ở cấp Tổng thống, phó Tổng thống, các cuộc họp thường kỳ của Ngoại trưởng và các Bộ trưởng khác của hai nước”. Một yếu tố đóng vai trò mấu chốt là lá thư của ông Yasonna Laoly, Bộ trưởng Luật và Nhân quyền Nam Dương gửi cho ông Tommy Thomas, Bộ trưởng Tư pháp Mã Lai Á. Lá thư nhấn mạnh các luận điểm rằng Aisyah bị dụ dỗ nên không thực sự có ý định giết người và cô không thu được lợi ích hay lợi nhuận từ hành động này. Sau khi Siti được phóng thích, luật sư của Đoàn Thị Hương yêu cầu hoãn phiên tòa và đề nghị công tố viên rút lại cáo buộc tội giết người đối với cô. Lúc này chính phủ Việt Nam mới vào cuộc. Ngày 12/03, Phó thủ tướng, Ngoại trưởng Việt Nam là Phạm
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
65
BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com
Bình Minh mới gọi điện cho Ngoại trưởng Mã Lai Á Saifuddin Abdullah, đề nghị bảo đảm xét xử công bằng, trả tự do cho Đoàn Thị Hương. Chiều cùng ngày, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long gửi thư cho Bộ trưởng Tư pháp Mã Lai Á Tommy Thomas, đề nghị nước này xem xét trả tự do Đoàn Thị Hương trên cơ sở đối xử công bằng và phù hợp với quan hệ hữu nghị giữa hai nước. Lá thư có đoạn viết: “Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah đều bị lợi dụng, lôi kéo vào vụ việc mà không biết hành động của mình có thể dẫn đến hậu quả chết người”. Trong phiên tòa ngày 14/03, công tố viên Mã Lai Á thông báo quyết định của Bộ trưởng Tư pháp nước này là tiếp tục vụ án và không phóng thích Hương. Tuy nhiên, thẩm phán nói rằng Hương không đủ điều kiện thể chất và tinh thần để tiếp tục phiên tòa nên thủ tục tố tụng bị hoãn đến ngày 01/04. Trong phiên tòa ngày 01/04, tòa tuyên bố giảm án và trả lại tự do cho Đoàn Thị Hương vào đầu tháng 05/2019. ĐOÀN THỊ HƯƠNG VÀ VÀ SITI AISYAH CÓ ĐƯỢC TỰ DO KHÔNG? Trong bài báo Will North Korea try to assassinate Doan Thi Huong and Siti Aisyah, the Vietnamese and Indonesian linked to Kim Jong-nam’s murder? (Liệu Bắc Hàn có ám sát Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah, 2 người Việt Nam và Nam Dương liên quan đến vụ án giết chết Kim Jongnam) của nữ ký giả Amy Chew, đăng trên South China Morning Post số ra ngày 02/04, nói tới khả năng Bắc Hàn tìm cách ám sát Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah, đồng thời dẫn lời các học giả nói rằng hai nghi can này “sẽ không bao giờ thực sự tự do sau khi được phóng thích khỏi nhà tù Mã Lai Á”. Cô Hương và Siti là nhân chứng và người thực hiện vụ ám sát ông Kim Jong Nam. Ông Sung-Yoon Lee, giáo sư nghiên cứu về Bắc Hàn tại Đại học Tufts ở Mỹ, nói rằng, nếu một trong số họ sau này tiết lộ những gì họ biết về kế hoạch ám sát thì mạng sống của họ sẽ bị đe dọa. Ông Lee nói: “Điều Bình Nhưỡng lo ngại đó là sau vài năm, một trong hai người hoặc cả hai người phụ nữ có thể thay đổi ý định vì bị ép thuộc hoặc vì đề xuất tài chính từ một nhà xuất bản mà kể lại câu chuyện thật sự, làm phim, lên truyền hình và nói về sự trao đổi của họ với ‘các người chủ’ Bắc Hàn”. Tờ báo cũng dẫn lời ông Benny Mamoto, cựu tổng thanh tra cảnh sát Nam Dương , nói rằng hai người phụ nữ có thể gặp nguy hiểm vì các điệp viên Bắc Hàn có thể tìm cách “triệt
66
Đoàn Thị Hương tươi cười sau khi được giảm án
tiêu các mối đe đọa, trong đó có các nhân chứng” … BẮC HÀN ÁM SÁT VÀ BẮT CÓC Ở NƯỚC NGOÀI Sau khi Kim Jong-nam bị ám sát, truyền thông Nam Hàn đưa tin điệp viên của Bắc Hàn chịu trách nhiệm vụ này. Nhưng không có bằng chứng nào đưa ra. Tuy nhiên, Bắc Hàn từng cử điệp viên ra nước ngoài thực hiện các vụ ám sát và bắt cóc. Dưới đây là một số vụ: 1) Đột nhập Dinh Tổng thống Nam Hàn năm 1968
Một nhóm tinh nhuệ 31 người Bắc Hàn là lính biệt kích được lựa chọn cẩn thận để tới miền Nam với nhiệm vụ thâm nhập vào dinh tổng thống Nam Hàn ám sát Tổng thống Park Chung-hee.
2) Đánh bom ở Miến Điện năm 1983
Một quả bom được cài tại Tượng đài Chiến sĩ ở Rangoon, khi đó là thủ đô của Miến Điện, đã phát nổ chỉ vài phút trước khi Tổng thống Đại Hàn Chun Doo-hwan đến đặt vòng hoa tưởng niệm vào ngày 09/10. Mười bảy giới chức Đại Hàn, bao gồm bốn bộ trưởng, đã bị giết hại. Bốn công dân Miến Điện cũng chết. Xe của ông Chun tới trễ do kẹt xe nên đã thoát chết. Ba điệp viên Bắc Hàn bỏ chạy khỏi hiện trường, nhưng sau đó một người thiệt mạng, hai người bị bắt. Nếu điều này thực sự xảy ra tại Mã Lai Á không có gì mới lạ.
các điệp viên Bắc Hàn bắt cóc từ các khu vực ven biển ở Nhật Bản và một số người khác bị bắt ở nước ngoài. Người trẻ nhất là nữ sinh 13 tuổi bị bắt cóc trên đường từ trường về nhà vào năm 1977. Người Nam Hàn cũng từng bị bắt cóc. Vụ lớn nhất là một đạo diễn phim và vợ là nữ diễn viên, bị bắt cóc ở Hương Cảng đưa đến Bắc Hàn giúp Bình Nhưỡng xây dựng ngành điện ảnh. 4) Giết người ở Vladivostok năm 1996
Người ta tìm thấy ông lãnh sự Nam Hàn bị đánh chết ở Vladivostok hồi tháng 10/1996. Truyền thông Nam Hàn cho rằng ông đã bị điệp viên Bắc Hàn giết để trả thù cho cái chết của 22 lính Bắc Hàn đi tàu ngầm bị mắc cạn trên một bãi biển Nam Hàn trước đó một tháng. 5) Nhắm vào những người đào tẩu
Đã có các âm mưu sát hại những người Bắc Hàn đào tẩu. Năm 2017, khi Phó đại sứ của Bắc Hàn tại Anh
đào tẩu, Nam Hàn cảnh báo về khả năng có ám sát trả thù và bắt cóc. Trước đó, Hwang Jang-yop, một chính trị gia cấp cao, đào thoát sang Nam Hàn vào năm 1997. Mười ba năm sau, hai giới chức quân sự của Bắc Hàn giả làm người đào ngũ bị bỏ tù ở Nam Hàn vì có âm mưu giết ông Hwang nhưng không thành… 6) Phá hoại máy bay
Năm 1987, Bắc Hàn cử nữ điệp viên Kim Hyon-hui cùng 1 người khác đặt bom trên một máy bay chở khách của hãng hàng không Korean Air. Ngày 29/11/1987, máy bay nổ tung trên không trung giết chết trên 100 hành khách, ngay trước thềm Thế vận hội Mùa hè 1988 tổ chức ở Hán Thành … Trên đây là những dẫn chứng nói rõ tại sao Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah tuy đã được tự do, nhưng thực sự không được tự do, vì có nguy cơ bị gián điệp Bắc Hàn thủ tiêu! LÝ ANH
3) Bắt cóc ở nước ngoài
Bắc Hàn thừa nhận bắt cóc công dân Nhật Bản trong những năm 1970 và 1980 để đào tạo gián điệp về phong tục và tiếng Nhật. Một số bị
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Nữ điệp viên Bắc Hàn phá hoại máy bay ngày 29/11/1987
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
67
THƯ CỦA TIẾN
Toronto thoibao.com
Lê Anh Hùng & nhà nước “kiêu hùng” TƯỞNG NĂNG TIẾN
I know what I choose to do is risky but I accept the fight. Lê Anh Hùng “Every time Le Anh Hung starts to write he thinks of his three young children. The 38-year-old has already been imprisoned twice for blogging about human rights and corruption from his home in Hanoi and lives half-expecting another fateful knock at the door. And yet “I’m not scared,” he says, “I know what I choose to do is risky but I accept the fight. Cứ mỗ i lầ n cầ m bú t là Lê Anh Hù ng nghĩ đến ba đứa con thơ. Người đàn ông 38 tuổi này đã hai lần vào tù, vì viết blog về nhân quyền và nạn hối lộ, hiện đang sống phấp phỏng trong căn nhà của ông ở Hà Nội. Tuy thế, ông nói, ‘Tôi biết điều mình lựa chọn là nguy hiểm nhưng tôi chấp nhận trận chiến này.” (Charlie Campbell.
68
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
69
THƯ CỦA TIẾN
Toronto thoibao.com “Internet Censorship Is Taking Root thái độ bất bình thường. Bốn ngày sau in Southeast Asia.” Time 18 Jul 2013). trên trang RFA có mẩu tin ngăn ngắn: Cái giá phải trả cho sự “chấp nhận” “Hôm 1/4/2019, blogger Lê Anh này, tất nhiên, không rẻ. BBC cho Hùng, người bị cơ quan An ninh điều hay là ông đã bị bắt, thêm lần nữa, tra bắt giữ vào ngày 5 tháng 7 năm hồi năm ngoái: ngoái với cáo buộc ‘lợi dụng các “Ông Lê Anh Hùng, blogger, thành quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích viên Hội Nhà báo Độc lập bị bắt tạm của Nhà nước’ nhưng chưa ra tòa, đột giam 3 tháng hôm 5/7 theo Điều 331 nhiên bị đưa vào Bệnh viện tâm thần Bộ luật Hình sự về tội Lợi dụng các trung ương 1 ở Thường Tín, Hà Nội.” quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi Đây không phả i là lầ n đầ u tiên ích nhà nước…” ông Hùng “bị đưa vào bệnh viện tâm Ba tháng, sáu tháng, rồi chín tháng thần.” Chuyện tương tự đã xẩy hồi trôi qua nhưng vẫn không có phiên năm 2013, cùng với nhiều lời bình toà nào cho Lê Anh Hùng cả. Mãi đến giễu cợt của giới cư dân mạng: ngày 27 tháng 3 năm 2019, công luận Blogger Lê Dũng: “… đệch mịa mới có chút tin tức mới về người tù cái vở kịch xứ mình nó dàn dựng sao nhân lương tâm này, qua bản tin của thô thiển thế? vậy có ai tin nổi không Việt Nam Thời Báo: thưa mấy bố luật sư, nhà báo, trí thức “Cán bộ trại giam số 2 thi hành kỷ trí ngủ?” luật không cho ông Hùng gặp mặt Blogger Lã Việt Dũng: “Hôm qua thân nhân khi thăm nuôi vì ở trong vào Trung tâm bảo trợ xã hội hỏi về trại giam ông Hùng không chấp nhận việc của Lê Anh Hùng, giám đốc việc đeo còng, không chấp nhận mặc trung tâm bảo đưa anh Hùng vào đây đồng phục, nói mình chưa ra tòa và theo yêu cầu của mẹ anh ấy và của chưa nhận bản án phán quyết của Hội phòng LĐ-TBXH quận Thanh Xuân. đồng xét xử thì chưa gọi là phạm tội Mình hỏi: nên ông Hùng không chấp nhận bản - Thế lúc vào đây anh ấy có biểu thân bị hành xử như một phạm nhân.” hiện tâm thần gì không? Có gây nguy Với chế độ toàn trị hiện nay ở Việt hại gì cho xã hội không? Nam, “không chấp nhận mặc đồng - Không, anh ấy bình thường phục, nói mình chưa ra tòa và chưa nhận - Trước khi nhận anh ấy vào, các bản án phán quyết của Hội đồng xét xử anh có giám định gì không? thì chưa gọi là phạm tội” bị xem là một - Không, chúng tôi chỉ làm theo
70
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
đơn và theo yêu cầu của trên !!!” Blogger Nguyễ n Tườ ng Thụ y: “Cứ như những gì biết khi tiếp xúc với Hùng, đọc những gì Hùng viết, tôi phải khẳng định, nếu Lê Anh Hùng bị tâm thần thì tôi còn tâm thần nặng hơn.” Tôi có bằng hành nghề trị liệu tâm
thần (license number 17705) do tiểu bang California cấp từ tháng ngày 20 tháng 11 năm 1995 đến tháng 30 tháng 5 năm 2015. Tôi cũng là một độc giả thường xuyên của Lê Anh Hùng từ hơn mười năm nay. Chúng tôi, thỉnh thoảng, vẫn trao đổi ý kiến về những nỗi bận tâm chung qua email. Tuyệt
Ảnh: Lê Anh Hùng’s blog
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
71
THƯ CỦA TIẾN
Toronto thoibao.com
nhiên, tôi không nhận thấy có dấu hiệu nào bất thường nơi Lê Anh Hùng cả. Ngà y 11/10/2011, ông viế t trên trang RFA: Nhiều chính sách của chính phủ hiện nay đang thực sự phá hoại nền kinh tế Việt Nam, khiến cho thị trường hỗn loạn, tạo ra sự bất công ngày càng sâu sắc trong xã hội, còn kẻ thù của chúng ta thì lại vui mừng. Hậ u quả khố c liệ t trong việ c khai thác bauxit, và của những quả đấm thép Vinashin là những bằng chứng sống động cho nhận xét thượng dẫn của Lê Anh Hùng. Ngà y 1 thá ng 7 năm 2013, nơi trang Bauxite Việ t Nam, ông lên tiếng: Cảnh giác những khoảng vay từ Trung Quốc… Người ta thường nói: “Chẳng ai cho không ai cái gì.” Câu châm ngôn này xem ra rất đúng với Trung Quốc, và càng đặc biệt đúng trong mối quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1950. Sáu năm sau, trên tờ Straits Times, số ra ngày 7 tháng 3 năm 2019, T.T Mã Lai (Mahathir Mohamad) cũng tuyên bố một câu y như thế: “Beware of China debt trap.” Ngày 27/06/2018, ông khẳng định trên trang blog củ a VOA: Dự luật Đặc khu là một dự luật bán nước theo đúng nghĩa đen của từ này. Đây là một sự thực hiển nhiên:
72
T.S Nguyễn Ngọc Chu: “Có bào chữa kiểu gì đi nữa, có tô vẽ kiểu gì đi nữa, có khoác áo mục tiêu gì đi nữa, thì cuối cùng về bản chất, đặc khu là hình thức nhượng chủ quyền lãnh thổ.” Thi sĩ Inra Sara: “Người dân ở những nơi sẽ trở thành đặc khu này sẽ bị mất đất, sẽ trở thành lưu dân, tha hương ngay trên mảnh đất mà tổ tiên họ đã dày công khai phá… Họ sẽ trở thành những kẻ làm thuê khốn cùng cho ngoại bang bằng những nghề hạ tiện nhất mà ngoại bang không thèm làm, để kiếm sống một cách tủi nhục trên chính quê hương mình.” T.S Trầ n Đứ c Anh Sơn: “Người
dân ở những nơi sẽ trở thành đặc khu này sẽ bị mất đất, sẽ trở thành lưu dân, tha hương ngay trên mảnh đất mà tổ tiên họ đã dày công khai phá … Họ sẽ trở thành những kẻ làm thuê khốn cùng cho ngoại bang bằng những nghề hạ tiện nhất mà ngoại bang không thèm làm, để kiếm sống một cách tủi nhục trên chính quê hương mình.” Blogger Vũ Mạnh Hùng nhận định: “Nguyện vọng của Lê Anh Hùng là muốn làm sáng tỏ những việc mình tố cáo, nên từ lâu anh đã sẵn sàng chấp nhận bị bắt để có được một phiên tòa xét xử những việc mình tố cáo một cách công khai.”
Blogger Nguyễn Tường Thụy cũng có nhận xét tương tự: “Vụ bắt và khởi tố Lê Anh Hùng: đối tượng làm chủ ‘cuộc chơi.” Nó i cá ch khá c là Lê Anh Hù ng hoà n toà n chủ độ ng trong việ c ông bị bắt vào ngày 5 tháng 7 năm 2018. Ông chị u ngồ i tù để buộ c nhà đương cuộ c Hà Nộ i phả i đố i mặt với một phiên toà cùng với hai bị cáo khác: “hai tên Việt Gian bán nước Hoàng Trung Hải và Nguyễn Phú Trọng.” Nhà Nướ c, tuy thế , đã không “dí nh bẫ y.” Sau mộ t năm trờ i suy tính Đảng cũng đã tìm được lối ra. Thay vì đưa Lê Anh Hùng ra toà, họ đã đưa ông và o … bệ nh việ n tâm thầ n. Thậ t là mộ t chí nh phủ kiêu hùng và… sáng suốt! TƯỞNG NĂNG TIẾN
Hậu Từ: Trong một đất nước mà quay mặt vào đâu cũng phải ghìm cơn mửa, và vị kỷ được coi là một thái độ khôn sống ngoan mà Lê Anh Hùng sẵn sàng hy sinh cuộc sống để làm mồi nhử (cho những kẻ cầm quyền vào bẫy) thì không chừng – và nghĩ cho cùng – thằng chả “dám” bị tâm thần thật, chứ chả chuyện đùa đâu. Băng rôn Lê Anh Hùng treo ở cầu vượt giao lộ Chùa Bộc – Thái Hà – Tây Sơn vào ngày 23 Tháng Năm, 2018 Ảnh: Lê Anh Hùng’s blog
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
73
TẠP GHI HUY PHƯƠNG Toronto thoibao.com
“Not made in China” HUY PHƯƠNG
“Hiện nay, mọi thứ hàng hóa được sản xuất tại Trung Quốc đều được đánh giá kém phẩm chất, nếu có một sản phẩm nào đó được ghi là “không làm tại Trung Quốc,” đương nhiên sẽ được người tiêu dùng chú ý đến.” Người đại diện của một công ty nước đóng chai, có trụ sở tại Durban, Nam Phi đã nói như vậy! Công ty này mấy năm về trước đã cho sản xuất một loại nước uống với nhãn hiệu “Still Water. It’s not made in China” (Vẫn là nước. Không làm tại Trung Quốc.) Phải chăng nó xuất xứ từ đâu cũng được miễn là không phải từ cái đất chuyên môn sản xuất các loại thực phẩm nhiễm độc! Nhưng mãi đến nay, loại nước uống này mới bị Trung Quốc phản đối dữ dội, cho rằng đây là một sự kỳ thị chủng tộc: “Người Trung Quốc đang làm việc chăm chỉ để cải thiện đất nước và cuộc sống của họ, họ không có thời gian cho bạn. Người phân biệt chủng tộc lúc nào cũng có!” Người Tàu hứa sẽ tẩy chay loại nước uống này. Hàng hóa Trung Quốc đã có thành tích khiến cả thế giới kinh hoàng. Tòa án Trung Quốc ngày 22-12008 đã kết án tử hình ba bị cáo bị buộc tội liên quan vụ sữa nhiễm độc
74
melamine, trong khi cựu chủ tịch tập đoàn Tam Lộc (Sanlu) bị kết án tù chung thân và 19 bị cáo khác liên quan cũng bị tuyên án tù từ 5 năm đến chung thân trong phiên xét xử. Hãng sữa này đã bán 900 tấn sữa giả, đầu độc 8 trẻ sơ sinh thiệt mạng và 300.000 trẻ bị bệnh. Vụ sữa nhiễm độc này không chỉ hủy hoại danh tiếng của ngành sản xuất sữa của Trung Quốc mà còn gần như tất cả những sản phẩm “Made in China” đều khiến người ta lo ngại, tránh xa. Reuters đưa tin, dân Tàu, lo ngại an toàn thực phẩm trong nước và tin tưởng vào các sản phẩm sản xuất từ châu Âu, khách du lịch Trung Quốc ồ ạt tới các siêu thị ở Đan Mạch để mua sữa bột dành cho trẻ sơ sinh, các nhân viên siêu thị đã chứng kiến việc mỗi khách du lịch Trung Quốc một lần mua tới hơn 40 hộp sữa và gần như “vét sạch” sữa trên kệ. Trong khi đó nguồn lợi của du học sinh là buôn hàng xách tay mang sữa từ Châu Âu về nước. Theo một báo cáo của Liên Hợp Quốc công bố hồi năm 2013, trong giai đoạn 2008 đến 2010 có gần 70% hàng hóa giả mạo bị thu giữ trên toàn thế giới có nguồn gốc từ Trung Quốc. Ở Mỹ, tỷ lệ đó là 87%. Trong đó giá trị hàng giả nhập cảng từ Đông Á, đa phần là từ Trung Quốc, vào Mỹ và Âu Châu mỗi năm ước tính đã lên đến 25 tỉ dollars. Trên đất Mỹ, chúng ta đã nghe chuyện một cái ghế nôi kẹp cổ một đứa bé đến chết, một cái điện thoại phát nổ làm nát bàn tay một người dùng hay ngôi nhà bốc cháy vì một mạch điện từ một cái quạt máy. Tất cả vật dụng này đều xuất phát từ Trung Quốc và chúng ta chỉ đơn giản nghĩ đây là lối làm ăn dối trá, tắc trách của những công ty vô đạo đức từ bên Tàu, và chỉ vì giá rẻ, mà chúng ta mang
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
mối họa về nhà. Sản phẩm bị làm giả nhiều và gây hậu quả nghiêm trọng ở Trung Quốc là Âu dược. Thống kê cho thấy một lượng lớn được bán ở Trung Quốc là thuốc giả. Bộ Y Tế Trung Quốc thực hiện cho thấy có đến hơn 80% số liệu được sử dụng trong 1.622 thử nghiệm đối với các loại thuốc tây mới ở nước này đã bị làm giả. Một số liệu thống kê được công bố năm 2013 ở nước này cho thấy ở Trung Quốc mỗi năm có đến 300.000 người chết do thuốc giả. Ít người biết đến chuyện những viên thuốc bệnh chúng ta dùng hàng ngày, từ viên Tylenol, Aspirin đến viên Vitamin chứa đầy chất arsenic! Và thuốc giả Trung Quốc tràn ngập thế giới, Imanitib, một thứ thuốc trị bệnh ung thư, làm chết người ở Palestine, chỉ có nước, pha với một ít đường, phẩm màu và một tí aspirin. Theo cuốn “Dead By China” của Giáo sư Peter W. Navarro, một người nghiên cứu về Trung Quốc, cũng là cố vấn của Tổng Thống Donald Trump hiện nay, thế giới này sẽ chết vì chất độc của Trung Quốc: melamine, heparin, arsen, chì… trong trà, nước táo, sữa, thuỷ sản, đậu xanh và trong tất cả mọi thứ. Hàng hoá rác rưởi của Trung Quốc tuồn đi khắp thế giới. Thành tích kinh hãi của Trung Quốc về an toàn sản xuất là: “nhập cảng từ Trung Quốc, tiết kiệm tiền nhưng mất mạng sống!” Chính các đời Tổng Thống từ Clinton, Bush II đến Obama đã mở cửa dành mọi sự dễ dàng cho hàng hóa Trung quốc tràn vào Mỹ. Hiện hệ thống Walmart ở Mỹ có hơn 5.000 cửa hàng trên toàn quốc, tạo ra hơn 1 triệu việc làm cho dân Mỹ, nhưng họ không nói đến việc hàng hoá Trung Quốc nhập vào Mỹ cho Walmart tổng cộng ít nhất là 49,1 tỷ đô la chỉ tính riêng năm 2013, điều này cũng có
nghĩa là Walmart đã làm mất 400,000 việc làm của dân Mỹ trong thời gian đó. Có lẽ mọi sự đều đã quá chậm. Chỉ nói trong phạm vi một gia đình người Việt ở Mỹ. Với ông, từ cái búa đóng đinh, cái cào cỏ ngoài vườn đến cái máy computer, điện thoại, sợi dây charge đều “made in China.” Với bà, từ mỹ phẩm đến con dao, cái thớt, chai xì dầu, củ tỏi, con tôm, mớ ốc...đều là hàng Tàu. Nhiều lúc không phải vì ham rẻ, mà tìm mỏi mắt không ra cái thứ hàng nào “Not made in China.” Ở Việt Nam hiện nay thực phẩm Trung Quốc đang giết dần mòn dân tộc, biến đất nước thành “cường quốc” ung thư. Thực phẩm, rau cỏ, trái cây tẩm đầy hóa chất, phụ gia thực phẩm, từ hương liệu, nước cốt cà phê, chất tạo bọt, tạo dẻo, tạo mùi trong chế biến xà phòng, phẩm màu, chất tẩy rửa, chất làm tươi thịt ôi, chất nấu cơm gạo nở gấp đôi, chất làm trái cây mau chín, chất giữ rau xanh lâu này... đến cả trăm loại hóa chất, chủ yếu là hóa chất phụ gia thực phẩm, công nghiệp. Một loại mặt hàng gọi là hương liệu cho đủ thứ mùi vị, dùng trong việc chế biến thực phẩm. Không cần lấy xương thịt của bò cho phở, không cần xương heo cho bún, không cần cua cho tô bún riêu... tất cả đều là hóa chất hay hương liệu, tất cả đều là món độc dược mà người Việt đang cắn, nhai, húp, nuốt hàng ngày. Phải chi, từ nay không có thứ sản phẩm nào làm từ Trung Quốc “not made in China” nữa, phải chi mà trái đất này không có một nước mang tên China, thì thiên hạ an toàn, hòa bình biết mấy, và dân tộc Việt Nam cũng đâu có khốn cùng như ngày hôm nay! HUY PHƯƠNG
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
75
VIẾT TỪ DALLAS
Toronto thoibao.com
Độc thân HUY LÂM
X
ã hội Hoa Kỳ được cho là tương đối cởi mở và đồng thời lại luôn tôn trọng cuộc sống riêng tư của mỗi cá nhân. Mỗi người, sau khi đi làm về, bước vào nhà đóng cửa lại thì sau đó là cả một thế giới của riêng họ. Thế nhưng, tưởng vậy mà không phải vậy, ít ra là đối với những người sống độc thân. Dường như cuộc sống của những người này vẫn thường xuyên phải nghe những lời dị nghị, xầm xì từ những người hàng xóm, bạn bè, và thậ m chí từ ngay nhữ ng ngườ i thân trong gia đình cho rằng chắc họ phải có vấn đề gì đó nên mới còn... độc thân. Tuy nhiên, kết quả một cuộc nghiên cứu mới đây được đăng trên tạp chí Journals of Gerontology, chuyên về lã o khoa, cho thấ y trên thự c tế nhữ ng điề u nó i trên là một quan niệm khá cổ hủ không đúng với cuộc sống của người độc thân thời hiện đại này. Những người độc thân thời nay cảm thấy hài lòng với cuộc sống của họ hơn là những người độc thân thời trước. Và hơn nữa, theo các nhà nghiên cứu của Trung tâm Lão khoa Đức tại Berlin, sau khi phân tích các dữ liệu thu thập từ một cuộc khảo sát nhóm người ở độ tuổi từ 40 đến 85 cho biết, những người sống độc thân khi càng lớn tuổi hơn thì lại càng
76
cảm thấy hài lòng với cuộc sống của họ hơn. Kết quả nghiên cứu này nói chung được áp dụng cho tất cả các quốc gia Tây phương chứ không chỉ riêng một quốc gia nào. Đây được xem là một bản tin quan trọng, lý do là vì một trong những chiều hướng thay đổi lớn nhất trong dân số Mỹ trong vòng 50 năm qua là số người sống độc thân ngày càng gia tăng. Năm 2017, kết quả một cuộc khảo sát dân số Hoa Kỳ cho thấy có hơn 120 triệu người Mỹ, hay gần 48 phần trăm người Mỹ ở độ tuổi từ 18 hoặc lớn hơn là ly dị, goá bụa hay chưa từng lập gia đình. Năm 1970, con số đó chỉ ở mức 29 phần trăm dân số, hay tương đương với 39 triệu người Mỹ trưởng thành ở độ tuổi 18 hoặc hơn, là dân độc thân. Một trong những lý do đưa tới tình trạng số người độc thân ở Mỹ tăng là vì tuổi trung bình của những người lần đầu tiên lập gia đình cũng ngày càng tăng. Năm 2006, tuổi trung bình người Mỹ lập gia đình lần đầu là 25.5 cho phụ nữ và 27.5 cho nam giới; đến năm 2015, con số đó tăng lên 27.1 cho phụ nữ và 29.2 cho nam giới. Trong số đó , đặ c biệ t là nhữ ng người trẻ, trì hoãn chuyện lập gia đình vì nhiều lý do, trong đó phải kể đến những lý do chính như vì công việc
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
chưa vững chắc, lương bổng không tăng, nợ nần nhiều. Một số đông khác thì quyết định sống độc thân tại chỗ suốt đời. Một phúc trình từ Trung tâm Nghiên cứ u Pew ướ c tí nh đế n khi những người trẻ trưởng thành hiện nay bước vào độ tuổi 40, 50 của họ, có đến 25 phần trăm trong số này là độc thân và chưa từng lập gia đình. Và hầu hết những người này có thể là sẽ tiếp tục sống độc thân suốt đời. Mặ c dù vậ y cho đế n nay nhữ ng người độc thân vẫn phải đối diện với một sự kỳ thị, có khi âm thầm, có khi lộ liễu. Sự kỳ thị đó dựa trên quan niệm cho rằng người độc thân có cuộc sống cô đơn, sầu khổ hoặc ích kỷ; rằng họ cũng rất thèm muốn lập gia đình nhưng không thể; rằng chắc là họ phải có vấn đề gì đó nên mới độc thân. Tuy nhiên, kế t quả nhiề u cuộ c nghiên cứ u cho thấ y nhữ ng ngườ i độc thân không hề sống cô đơn, khép kín chút nào. Họ sống hoà mình và hăng hái trong các sinh hoạt với bạn bè và hàng xóm của họ hơn so với những người có gia đình. Họ cũng năng thăm hỏi, hỗ trợ và giữ liên lạc với những người thân trong gia đình hơn là nhóm người kia. Trên thực tế, người sống độc thân thường chính là động cơ của tất cả mọi sinh hoạt chính ở các đô thị. Họ
thường tham gia trong các nhóm hoạt động dân sự và các sinh hoạt công cộng, theo học nhiều hơn trong các lớp dạy âm nhạc và nghệ thuật, và thường đi ăn tối ở bên ngoài nhiều hơn so với những người không còn độc thân hay đang có quan hệ với ai đó. Người độc thân, cho dù họ đang sống một mình hay với ai khác, cũng thường tình nguyện tham gia với các tổ chức phục vụ xã hội, các nhó m hoạt động giáo dục, bệnh viện và các tổ chức chuyên về nghệ thuật nhiều hơn là những người đã lập gia đình. Ngược lại, các cặp uyên ương sau khi dọn vào sống chung với nhau hay có cưới hỏi hẳn hoi, thì họ thường có khuynh hướng sống khép kín, thậm chí kể cả khi họ vẫn chưa có con cái. Nướ c Mỹ là mộ t xã hộ i đượ c tổ chức và sắp đặt theo từng cặp, từng đôi. Hãy cứ nhìn thử một ví dụ điển hình, mỗi khi có những chương trình giảm giá trên một món hàng hay một dịch vụ nào đó thì người ta thường cho giảm giá theo từng cặp, từ một cặp vé coi phim, coi đại nhạc hội cho đến một cặp vé đi du lịch. Thứ gì cũng đi theo từng cặp, từng đôi như thế thì thử hỏi đâu là sự công bằng cho hơn 100 triệu con người độc thân hiện nay ở Mỹ. Và do đó, khi những người độc thân cứ hay phải nghe những lời khuyên
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
77
VIẾT TỪ DALLAS
Toronto thoibao.com
nhủ, cố vấn, và được ngỏ lời giúp mai mối, ghép cặp, ghép đôi họ với những người nào đó thì hỏi tại sao những người độc thân tự nguyện này không nổi nóng sao được. Những ai đã từng trải qua kinh nghiệm đều nói rằng thời gian khó khăn nhất để được sống là một người độc thân mà không bị ai dòm ngó là ở vào độ tuổi khoảng 30. Đây là độ tuổi khi mà những người thân xung quanh mong đợi người độc thân lập gia đình nhiều nhất, và do đó cũng mãnh liệt nhất đến nỗi nhiều người trong số họ phải tìm cách lánh mặt ở những buổi họp mặt có đông người. Bạn bè và người thân trong gia đình, hầu như ai cũng đang chuẩn bị lập gia đình, hay đã lập gia đình rồi, làm cho những người độc thân cảm thấy như một kẻ bị đẩy ra rìa. Nhất là những người độc thân chỉ quen toàn là những đôi, những cặp thì cảm giác còn trở nên đau đớn hơn nữa. Nhưng không vì thế mà những người độc thân không thể không điều chỉnh lại thái độ sống của mình để trở thành một người có cuộc sống hạnh phúc hơn. Người ta kể câu chuyện cô Katie Tomaszewski sau khi ly dị chồng ở tuổi 28 thì cô luôn có cảm giác xấu hổ khi phải sống cu ky một mình. Do đó, cô đã sống đúng như những gì
78
cô nghĩ một người độc thân cần phải làm: Cô hẹn hò với hết người này tới người khác, cô chúi đầu vào công việc đến quên ngày quên tháng và rảnh một chút là đi ra ngoài, hay mời bạn bè đến nhà ăn tối gần như mỗi đêm chỉ vì cô sợ bị cô đơn. Cô trở nên tuyệt vọng và chán nản, cố tìm cho mình một đối tượng - bất cứ đối tượng nào đó - để có thể cứu vớt cô ra khỏi cảnh đơn chiếc. Nhưng thật sự ra không hẳn là cô cần một người bạn tình, tất cả chỉ vì do áp lực đến từ bên ngoài xã hộilàm cho cô có cảm giác cuộc sống của cô như đang có quá nhiều khoảng trống cần phải lấp vào. Trên thực tế thì không phải vậy, mà là vì cô không nhận thức ra được chính con người của mình. Cô Tomaszewski nhớ lại rằng lúc ban đầu có cảm giác ghen tị với những người xung quanh và lúc nào cũng tự hỏi là tại sao mình lại không được hạnh phúc như họ. Những cuộc hẹn hò của cô dần dà trở nên nhàm chán, mối tình nào cũng chưa kịp vỗ cánh bay thì đã lao vào ngõ cụt, và cô ngày càng cảm thấy không hài lòng với cuộc sống của chính mình. Rồi cô nghĩ lại và tự nhủ cần phải thay đổi. Cô bắt đầu đối xử với chính bản thân mình như một người tình vậy. Cô tự mua cho mình những món quà sinh nhật thật sang trọng và tự
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
mình đi ra ngoài ăn tối vào những ngày lễ. Và cô bắt đầu sắp xếp lại giường chiếu cho gọn gàng như cô đã từng làm trước đây. Và nhờ vậy, mỗi khi đi làm về, mở cửa bước vào và nhìn thấy một sự gọn gàng vừa mắt làm cho cô có cảm giác đây chính là căn nhà thân yêu của mình để được trở về mỗi ngày. Cô ăn uống điều độ và siêng tập thể dục hơn. Và sự tự chăm sóc và quan tâm đó từ từ đã mang hạnh phúc trở lại cho cuộc sống của cô. Vậy thì chắc hẳn một người sống độc thân vẫn có thể có một cuộc sống hạnh phúc?Muốn được vậy các chuyên gia khuyên là hãy tập trung vào điểm này là hãy sống hết mình với hiện tại, và chỉ sống cho mình
thay vì mất thì giờ đi tìm một người bạn tình mà mình không cần hay chưa cần. Hãy tìm cách làm quen và sinh hoạt chung với những người độc thân vui vẻ, hạnh phúc. Và hãy hãnh diện với cuộc đời do chính mình tạo ra - một cuộc đời độc thân không làm phiền đến ai mà cũng đừng để ai làm phiền đến mình. Sống độc thân hay không là do mình lựa chọn chứ không nên để bất cứ ai áp đặt cho mình. Và suy cho cùng, độc thân hay không không quan trọng, điều quan trọng nhất là sống sao cho hạnh phúc vì mỗi phút giây đi qua thì ta không thể lấy lại được cái giây phút qua đi đó. HUY LÂM
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
79
QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY Toronto thoibao.com
Tội ác tràn lan! SAN HÀ
KHI YÊU RÂU XANH LÀ PHÓ VIỆN TRƯỞNG VIỆN KIỂM SÁT Pháp luật Việt Nam chừng như khá cởi mở, nhân ái với hành vi dâm ô, kể cả ấu dâm. Một lão cựu Giám đốc Ngân hàng nhà nước ở Vũng Tàu dâm ô với nhiều cháu bé, cha mẹ các bé tố cáo, kêu cứu, dư luận báo chí lên án suốt hàng năm trời vụ việc vẫn bị nhận chìm xuồng mãi đến khi lãnh đạo cấp nhà nước có ý kiến kẻ thủ ác mới bị bắt giữ. Mới đây, vụ cô gái bị tấn công tình dục trong thang máy được camera ghi nhận hình ảnh rõ ràng thế nhưng Mới đây, vào giữa tháng 3, một sinh viên ở Hà nội cũng đã bị tấn công trong thang máy. Kẻ “biến thái” bị phạt 200 000 đồng (chưa tới 10 đô), các cơ quan pháp luật lại nhân ái không công bố tên tuổi kẻ vi phạm. Lý do là luật hình sự chỉ ghi nhận tội hiếp dâm, hành vi dâm ô chỉ bị xử lý hành chính. Dư luận phẫn nộ vì chỉ cần bỏ ra số tiền quá nhỏ là được tự do quấy rối phụ nữ sao? Quả đúng như vậy, sự việc ầm ĩ mới khoảng nửa tháng, lại một vụ y chang tiếp nối. Lần này tệ hơn vì xảy ra với một bé gái đang học lớp 2 chưa biết kháng cự. Buổi tối ngày 1/4, tại chung cư Galaxy 9 (phường 1, quận 4, SG), gã đàn ông 61 tuổi cùng bước vào thang máy với bé gái 7 tuổi. Cửa đóng lại, người đàn ông lao tới ôm hôn, sờ soạng bé gái nhiều lần. Khi thang máy dừng, em bé sợ hãi tháo chạy ra bên ngoài té ngã. Bảo vệ chung cư kiểm tra camera nhận thấy hình ảnh bất thường đã vội vã họp ban quản trị và cư dân chung cư. Mặc dù gia đình bé gái không muốn làm to chuyện sợ ảnh hưởng đến tâm lý con gái nhưng clip về cảnh này đã mau chóng lan truyền trên mạng Danh tính gã đàn ông mau chóng được tiết lộ và người ta ngã ngửa khi biết đó là ông Nguyễn Hữu Linh nguyên Bí thư Đảng ủy, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát TP.Đà Nẵng, mới về hưu sau 33 năm công tác trong ngành kiểm sát. Nguyễn Hữu Linh cũng từng là Trưởng ban Vì sự tiến bộ phụ nữ Viện Viện Kiểm sát Đà Nẵng. Tay phó viện trưởng Viện Kiểm sát này làm trong ngành tư pháp, rất am tường pháp luật và
80
Hành vi của ông Linh bị camera ghi lại và hình ảnh lúc ông Linh còn đương chức
hoàn toàn hiểu rõ mọi hành vi của mình trước pháp luật như thế nào. Hắn có một vợ hai con đã lớn, được hàng xóm nhận xét là giàu có, vẻ cư xử bên ngoài đàng hoàng đứng đắn. Thế nhưng trong thang máy tưởng chừng kín đáo, gã đàn ông đã lộ rõ mặt trái yêu quỷ của mình. Bị công an mời lên làm việc, hắn thừa nhận chuyện hôn hít, sờ soạng đứa bé nhưng chỉ là nựng vì thấy em bé dễ thương quá. Tại Đà Nẵng, một số người dân đã không giữ được bình tĩnh. Ngôi nhà của Nguyễn Hữu Linh, trên đường Lê Lợi (Q.Hải Châu, Đà Nẵng) đã bị “khủng bố” bằng chất bẩn và xịt sơn đen lên tường rào với dòng chữ: “Ấ dâm”, (hết chỗ, viết thiếu chữ U đó mà). Nhiều người tập trung trước cửa ngôi nhà này để chụp hình và giễu cợt. Những người khác ném rác vào cổng nhà. Các luật sư cho rằng với bé gái thì hành động dâm ô trong thang máy đã đủ cấu thành tội dâm ô và cần khởi tố vụ án để điều tra. Đây là một sự việc nghiêm trọng trước tình trạng xâm hại trẻ em xảy ra khá nhiều tại Việt Nam. Hệ thống tư pháp u tối, bất minh, bất lực; bộ máy chính quyền quan liêu vô hiệu; những tổ chức chính trị xã hôi vô cảm sống như thứ ký sinh rúc tỉa ngân sách là môi trường tốt để tội ác phát sinh. Hành vi phạm pháp quả tang của gã cựu Phó Viện trưởng đủ điều kiện để ai cũng có thể bắt giữ, đủ điều kiện dể cơ quan điều tra bắt người trong tình trạng khẩn
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
cấp, thế nhưng y vẫn tự do, vẫn ung dung cải chày cải cối là y “nựng” chứ không phải dâm ô mà giới công quyền vẫn im lặng lắng nghe không một lời tranh luận. CHÓ THẢ RÔNG CẮN CHẾT TRẺ Tại khu vực sân vận động của thị trấn Lương Bằng (huyện Kim Đông, tỉnh Hưng Yên), nơi trẻ con thường chơi đá banh và người dân thả gia súc, cháu Đào Đức Nguyên, bảy tuổi, đang về nhà trọ của gia đình gần đó thì bị đàn chó thuộc gia đình của bà chủ nhà trọ Lê Thị An lao vào cắn xé dữ dội. Nhiều người phát giác đã lao đến đánh đuổi đàn chó và chuyển cháu bé lên bệnh viện nhưng không cứu được. Chủ tiệm tóc cạnh nơi xảy ra sự việc vẫn còn rất sợ hãi khi nhớ lại giây phút ấy:
- Lúc đó, đàn chó rất hung dữ, tôi tiến lại gần gào thét rồi cầm que, gạch ném nhưng chúng vẫn không buông tha. Cả đàn như những con chó điên, chúng gầm gừ bâu vào cắn thằng bé. Nhiều người quanh đó nhận xét đàn chó dữ tợn tấn công bé trai như thể ăn thịt chứ không phải chỉ cắn dọa. Là nạn nhân từng bị đàn chó của bà An tấn công, bé K. (hiện đang học lớp 1) may mắn thoát chết, hiện vẫn còn rất sợ hãi. K. kể vào chiều chủ nhật 31/3, em đang chơi cùng các bạn tại khu vực sân vận động thì bị ba con chó hung dữ của gia đình bà An lao tới. Các bạn đi cùng bỏ chạy, bé trai này cũng vội chạy đi nhưng bị vấp ngã xuống đất. - Ba con chó lao tới vồ lên người, sợ quá nên cháu nằm im. Sau đó chúng bỏ đi. Cháu bị cắn vào mông
Đàn chó 9 con được nhốt trong cũi của gia đình bà An
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
81
QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY Toronto thoibao.com
Trưởng Công an xã Trần Hữu Thành xin nghỉ để đi lái xe đầu kéo container
giờ còn in dấu răng, K nói. Cha mẹ cháu cũng đến nhà nói chuyện nhưng bà A. không nghe mà vẫn cứ tiếp tục thả chó. Đối với gà hay chó con của người dân quanh đấy bị đàn chó này cắn chết rồi tha ra sân vận động là chuyện thường xuyên. Chúng cũng từng cắn chết chó nhà hàng xóm và cắn con bò của mấy người. Bà An nuôi chín con chó, trong đó có hai con chó lai, lại không có chuồng trại nhốt kỹ lưỡng, chó thường xuyên chui rào chạy rông và không đeo rọ mõm bao giờ. Chủ nhà phân bua nấu cháo với tiết và lòng heo cho đàn chó ăn nhưng tin đồn lại cho rằng bà ta cho chó ăn lòng sống thải ra nên đàn chó mới hung tợn đến thế. Rất nhiều tai nạn về chó xảy ra, nhất là sau này, người ta không chỉ nuôi chó ta mà còn nuôi nhiều chó lai rất to con và rất dữ. Mới đây, bé gái 2 tuổi ở Hà Nội đang chơi trước cổng nhà hàng xóm thì bị chó Pitbull giật đứt xích lao vào cắn, người dân phải dùng xà beng đánh chết con chó mới giải cứu được bé gái. Ở VN, chó vẫn nuôi thả chạy long nhong như từ xưa đến giờ. Bao giờ chủ chó cũng có một câu duy nhất: Nó hiền lắm, không sao đâu. Tới hồi “có sao” thì mạng người đi đứt rồi còn đâu! CÁN BỘ «TRẢ GHẾ» ĐỂ ĐI XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG Tháng 1-2019, người dân xã Kỳ Hợp, (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) xôn xao trước tin ông Dương Văn Quyền, Phó Chủ tịch xã bỗng dưng xin nghỉ việc. Điều khiến mọi người ngạc nhiên là suốt 14 năm làm việc tại đây, ông Quyền luôn được đánh giá
82
là người cần mẫn, chưa từng có điều gì tai tiếng. Cựu Phó Chủ tịch xã cho biết vì vợ là giáo viên “hợp đồng”, không phải “biên chế” tức có thể bị cho nghỉ lúc nào không biết, các con còn nhỏ dại nên ông đã xin nghỉ việc để sang Đức xuất khẩu lao động. Tại xã này, Phó trưởng Công an xã cũng xin nghỉ việc để xin làm nhân viên của một công ty. Cùng lúc với ông Quyền, còn hai trường hợp khác xin nghỉ việc là Phó Bí thư xã và cán bộ văn phòng thống kê xã. Ngoài ra, tháng 10-2018, tại xã Kỳ Tây, Trưởng Công an cũng đã xin nghỉ việc cộng thêm ba cán bộ bán chuyên trách hưởng lương 1,5 triệu cũng xin nghỉ vì lương không đủ sống. Nửa đầu năm 2018, xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc (Hà Tĩnh) Trưởng Công an xã xin nghỉ việc để đi xuất khẩu lao động Hàn Quốc. Trước đó không lâu, Phó Trưởng Công an xã, mặc dù đã được cử đi học nhằm tương lai đưa vào chức vụ định sẵn, nhưng cũng xin nghỉ để tiếp bước con đường xuất khẩu lao động. Hai cán bộ công chức khác cũng vậy. Thậm chí, tại xã này, không chỉ cán bộ xã mà nhiều cán bộ chủ chốt ở thôn, xóm cũng khăn gói “ra đi tìm đường cứu nước”! Ở tỉnh Hà Tĩnh, “châm ngòi” cho phong trào nghỉ việc nhà nước để làm việc bên ngoài, có lẽ là trường hợp của ông Trần Hữu Thành, Trưởng Công an xã Cẩm Trung, huyện Cẩm Xuyên. Ông này xin nghỉ việc từ năm 2017, định ban đầu cũng đi xuất khẩu lao động như người ta, nhưng sau lại xin làm tài xế xe container cho một công ty tại tỉnh Quảng Bình. Ông hài lòng vì với số lương gần 15 triệu
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
đồng mỗi tháng đủ trang trải cuộc sống gia đình. Tại Nghệ An, công chức bỏ biên chế cũng không phải là điều mới mẻ. Năm 2013, Trưởng phòng Văn hóa thông tin TP Vinh nộp đơn xin nghỉ việc khiến bao người xôn xao, bàn tán. Sau vài lần thất bại hàng tỷ đồng, đến nay anh đã có trong tay cả một cơ ngơi với 2 quán cà phê, khách sạn 3 sao kiêm vũ trường, nhà hàng, câu lạc bộ bi-a... với hàng chục nhân viên hoạt động hiệu quả. Bác sĩ chuyên khoa 1 Phó khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa huyện Yên Thành (Nghệ An) cũng xin nghỉ cách đây 2 năm, dù lúc bấy giờ thu nhập hằng tháng hơn 6 triệu đồng. Sau khi rời cơ quan nhà nước, bác sĩ lập phòng khám tư với hơn 10 nhân viên sống khỏe. Lô Thị Tố Tâm, công chức văn hóa xã hội bỏ việc nhà nước để kinh doanh, bán hàng online qua mạng xã hội… Thực trạng cán bộ, công chức tại Hà Tĩnh bỏ việc đi xuất khẩu lao động đã diễn ra từ vài năm nay. Không chỉ cán bộ cấp xã, mà ngay cả cán bộ, chuyên viên ở cấp huyện, cấp tỉnh cũng nghỉ việc. Họ muốn có một công việc mới với tiền lương tương xứng với công sức mình bỏ ra. Câu chuyện của anh Nguyễn Viết Việt đã dứt áo khỏi Chi cục Lâm nghiệp Nghệ An sau hơn 9 năm làm việc là một ví dụ. Tốt nghiệp loại giỏi của Trường ĐH Nông lâm Thái Nguyên, học thạc sĩ tại Israel, anh về Nghệ An được phân công việc ngay theo diện “thu hút nhân tài”. Sau nhiều năm, anh Việt vẫn không được vào biên chế mà chỉ thuộc loại “hợp đồng thu hút” dù có trình độ chuyên môn cao, bằng Cử nhân tiếng Anh, đã hoàn thành lý luận cao cấp chính trị và được nhắm sẽ đặt vào chức vụ
Trưởng phòng rồi Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An. Hiện nay anh đang làm việc cho một công ty bảo hiểm nước ngoài, lợi tức mỗi tháng cũng gần bằng lương cả 1 năm tại Chi cục Lâm nghiệp. ĐÂM CHẾT NGƯỜI CHỈ VÌ MỘT TIẾNG NÓI Sự việc xảy ra vào khoảng 11 giờ 30 phút ngày 4-4 tại phường 1, TP. Đông Hà (Quảng Trị). Lê Văn Hoài, 16 tuổi, chạy xe máy điện chở bạn gái trên đường. Khi qua ngã tư, Hoài vượt đèn đỏ cùng lúc này, anh Mai Xuân Lan 32 tuổi, đi lúc đèn tín hiệu đang màu xanh nên suýt xảy ra đụng nhau. Thấy vậy, anh Lan nói “mi đi chi lạ rứa” thì bị Hoài chửi tục, gây gổ. Anh Lan cho xe máy áp sát vào xe đạp điện của Hoài để nói chuyện và hai bên đã xảy ra cự cãi. Tức giận anh Lan dùng tay đánh vào người Hoài. Ngay lập tức, Hoài rút dao để sẵn trong người đâm vào bụng của anh. Sau khi sự việc xảy ra, người dân đã bắt thiếu niên này, đồng thời đưa anh Lan đến bệnh viện cấp cứu. Tuy nhiên, đến tối anh Lan đã tử vong do thủng động mạch chủ bụng. Con dao gây án được thiếu niên 16 tuổi này đặt mua trên mạng vài ngày trước. Ra ngoài bây giờ thật khổ, thấy chuyện bất bình không nói, không phản ứng thì hèn. Tỏ thái độ thì không chỉ cãi nhau, đanh nhau gây thương tích mà mất mạng trong nháy mắt. Mới tí tuổi đầu ra ngoài đã lận lưng hung khí, chém người không chùn tay thật ghê. Hèn chi mở báo ngày nào cũng có tin chém giết nhau. Súng đạn dao búa đầy rẫy khắp nơi. Xã hội thật bất an. SAN HÀ
Lê Văn Hoài tại cơ quan điều tra
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
83
PHIẾM
Toronto thoibao.com
T
CHẤM SONG THAO
ôi vừa đọc được kết quả của một cuộc nghiên cứu về nước chấm có xuất xứ từ cá của trang mạng Our Daily Brine. Họ cộng tác với chuyên viên ẩm thực Jaime Vasquez của Three Thousand Acre Kitchen để thực hiện cuộc nghiên cứu mang mùi nước mắm này. Để đạt được độ chính xác nhất, họ không nhận mẫu từ các nhà sản xuất mà ra chợ Á đông mua các loại nước mắm có trên thị trường. Nước mắm được chiết mỗi chai ra 50 mililitre nước mắm, đựng trong một chiếc ly thủy tinh, đánh số, để người nếm không biết họ đang nếm thứ nước mắm nào. Thang điểm cho là từ 1 đến 5. Số 1 là ẹ nhất, số 5 là xịn nhất. Để cái lưỡi của người nếm không bị lẫn lộn, sau mỗi lần nếm, họ phải dùng bánh, nước hoặc cà phê để xóa đi mùi vị của lần nếm trước. Thứ nước chấm nào được từ 3 sao trở lên sẽ được nếm lại, dùng với cơm nóng hoặc mì hay trứng luộc chín. Ba thứ được điểm cao nhất sẽ được nếm lại để phân ngôi thứ. Kết quả ngôi thứ như sau: Red Boat 40oN, Red Boat 50oN, New Town 60oN, Tiparos, Shrimp and Crab (nước mắm Tôm Cua), Việt Hương, Flying Horse, MegaChef 30oN, Hương Vị Việt, Golden Boy, Three Crab (Ba Con Cua) và Squid (Nước Mắm Mực). Trong số 12 loại nước mắm này, các bà nội trợ chắc nhận ra vài loại thường dùng hàng ngày. Độ đạm là yếu tố quan trọng nhất trong nước mắm. Phần lớn các loại nước mắm được nếm chỉ có từ 1 gram đến 2 gram đạm trong một muỗng súp. Riêng nước mắm Red Boat được 4 gram đạm. Lời phê của các nhà…nếm cho nước mắm thủ khoa Red Boat phần lớn là những lời khen. Yêu thích!; Giản dị, không hỗn độn; Có hương vị của trà oolong!; Cá nhưng không có mùi cá!; Tôi đang ở trên bãi biển!; Muối đi trước, nhưng cá theo sát ngay! Đó là những gì tôi ghi nhận được tuy không muốn quảng cáo cho loại nước mắm giá đắt hơn các loại khác nhiều lần. Có lẽ chúng ta cũng nên nhắc chi tiết một chút về công lao của một chuyên viên trẻ đã bỏ tất cả các cơ hội tốt hơn để chỉ chú tâm vào nước mắm. Đó là ông Cường Phạm, một kỹ sư phần mềm của Apple, Oracle và Verizon. Năm 2005, sau khi đã có kinh nghiệm 30 năm làm việc tại các hãng điện tử hàng đầu trên thế giới,
Kem nước mắm tại cửa hàng trên đường Đặng Thị Nhu, Sài Gòn. Hình: Di Vỹ
84
Các loại nước mắm được Our Daily Brine nghiên cứu
ông Cường bỏ ý định lập một công ty chuyên về phần mềm riêng khi về hưu, mang vốn liếng về Phú Quốc làm nước mắm thứ thiệt. Ông khởi sự từ đầu bằng cách học hỏi chu trình làm nước mắm ngay tại chỗ, mua một hãng làm nước mắm nhỏ, sản xuất với phương châm giống phương châm của Apple: chất lượng là chính! Năm 2011, nước mắm Red Boat của ông Cường xuất hiện trên thị trường nước mắm hải ngoại với dòng chữ nổi bật “Made in Phu Quoc Island” (Làm tại đảo Phú Quốc). Sở dĩ có thêm chữ “island” (đảo) vì trước đó, nước mắm mang tên “Phú Quốc” do Thái Lan sản xuất đã đánh lận con đen. Ông Cường Phạm vượt biển tới Mỹ vào năm 1979 và định cư tại miền Bắc California. Ngày trước, gia đình ông đã có một xưởng nước mắm nên ông cũng đã dính mùi mắm từ nhỏ. Nhưng đó không phải là lý do để ông buông bỏ lãnh vực điện toán để về vui thú với nước mắm. Lý do chính là mẹ ông. Ăn nước mắm chính thống ở Việt Nam quen, bà không hài lòng với loại nước mắm của Thái Lan mà bà bắt buộc phải dùng hàng ngày. Vì thương các bà mẹ Việt Nam lạc vị nước mắm ở nước người, ông mới sa chân vào nước mắm. Nước mắm Phú Quốc chân truyền phải được làm bằng cá cơm. Cá vừa được kéo lưới từ biển lên liền được chượp ngay với muối tinh để giữ cho cá tươi ngon. Như vậy nước mắm làm ra mới không bị nặng mùi. Sau khi loại bỏ cá tạp, chỉ giữ lại cá cơm, cá được đổ vào những thùng gỗ lớn để ướp từ 9 đến 12 tháng. Cá sẽ biến thành những giọt nước mắm trong veo màu hổ phách trông rất bắt mắt. Dân làm nước mắm Phú Quốc có một chiêu gia truyền làm nước mắm của họ khác với các loại nước mắm khác. Đó là phương pháp ủ gài nén yếm. Thường ở các nơi khác, người ta khuấy đảo cá muối thường xuyên cho mau chín thì ở Phú
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
Quốc cá và muối được giữ yên cho ngấm vào nhau một cách tự nhiên. Chu trình này đòi hỏi thời gian lâu gấp hai hoặc ba lần các nơi khác nhưng rất đáng giá. Nước mắm sản xuất ra có màu cánh gián rất đẹp và hương vị đậm đà độc đáo hơn. Nghề nước mắm tại Phú Quốc đã có trên 200 năm tuổi, cung cấp cho thị trường nước mắm tại Việt Nam loại nước mắm xịn nhất nước. Cá làm nước mắm tốt nhất là cá cơm. Nhưng cá cơm lại có tới cả trăm loại khác nhau, tùy theo từng vùng. Ở Việt Nam có các loại: cơm than, cơm đỏ, sọc tiêu, sọc chì, sọc phấn…Mỗi loại cho một vị nước mắm khác nhau. Ba loại: cơm than, cơm đỏ, sọc tiêu thường cho các loại nước mắm ngon hơn. Nhưng chuyện hơn thua không chỉ giản dị theo từng loại cá cơm như vậy. Bởi vì, cùng một loại , nên năng xuất tạo ra chất đạm cũng khác nhau. Thời tiết, nắng gió của mỗi vùng cũng cho ra những hương vị nước mắm khác nhau. Tại Việt Nam, ông trời biệt đãi các vùng Phan Thiết và Nha Trang. Nhưng ngon lành nhất là Phú Quốc. Ngoài thời tiết thích hợp, cá cơm ở Phú Quốc còn to béo hơn các nơi khác khiến khi làm nước mắm ra đạm nhiều hơn. Với thị trường cạnh tranh dữ dội hiện nay, người ta không chắc nước mắm Phú Quốc có còn giữ được truyền thống lâu đời như xưa không. Nhưng dù là thứ nước mắm thị trường như vậy, dân hải ngoại chúng ta cũng không được ăn loại nước mắm này. Nước mắm chúng ta dùng chỉ là cái-gọi-lànước-mắm, thực chất là nước mắm đã được pha vào nhiều hóa chất và tạp chất, được gọi là nước mắm công nghiệp. Đây là thứ…ngụy nước mắm. Nhà sản xuất chỉ cần mua nước mắm có độ đạm thấp, pha loãng ra, thêm vào các chất phụ gia hóa học, đóng chai, dán nhãn hiệu là xong. Chẳng vất vả như làm nước mắm thứ thiệt.
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
85
PHIẾM
Toronto thoibao.com
Ông Ehresmann Ralf, người sáng tạo ra món kem vị nước mắm. Hình: Di Vỹ
Cứ ngồi pha pha chế chế là ra đủ kiểu. Muốn có màu nước mắm y như thiệt người ta pha vào các chất caramel, carmine và màu nhân tạo. Muốn có mùi vị thì chỉ cần pha hương cốm, hương nhài, hương nếp. Mùi vị cà cuống người ta còn chế ra được, mùi vị nước mắm thì dễ ẹt! Muốn có độ sánh, thêm vào các chất tạo đặc sệt như CMC, xathan gum. Muốn có độ mặn, thêm vô benzoate, sorbate. Muốn có độ mặn dịu, thêm chất đường hóa học như aspartame, acesulfam K. Muốn có độ đạm, thêm đạm từ lúa mì hoặc, bá đạo hơn, thêm nước phụ phẩm bột ngọt. Muốn kiểu nào, cách nào, nước mắm công nghiệp làm được hết. Được cái là các hóa chất này được phép dùng trong việc chế biến thực phẩm nên không có hại chi nhiều cho người dùng. Chỉ tội cho cái miệng không được ngon! Ngày nay, sau gần nửa thế kỷ tỵ nạn, các bà nội trợ hải ngoại thênh thang chọn lựa nước mắm tại các siêu thị. Ngay tại các siêu thị “tây” cũng có bán nước mắm. Chúng ta thường thấy nhiều nhất là nước mắm sản xuất tại Thái Lan. Thái Lan, quê hương của dân hải tặc hãm hiếp, giết chóc và cướp của dân vượt biên, đã có thời bị chúng ta tẩy chay. Nhưng nay hình như chuyện này đã rơi vào quá khứ. Chúng ta nghĩ là nước mắm Thái Lan cũng xêm xêm như nước mắm Việt Nam nhưng sạch sẽ, an toàn hơn. Không hẳn vậy. Nói về nước mắm chân truyền làm bằng cá hẳn hoi, nước mắm Thái Lan cũng khác nước mắm Việt Nam, vì khẩu vị của họ khác với khẩu vị của chúng ta. Nước mắm Việt Nam thường có độ đạm khoảng từ 30 đến 40 độ; nước mắm Thái Lan chỉ có khoảng 20 độ. Nhưng thứ nước mắm loại thiệt này hiếm có trên thị trường, phần lớn là nước mắm công nghiệp. Năm 2013, Cục Khoa Học Y Tế Thái Lan đã khảo sát phẩm chất nước mắm của Thái. Cuộc khảo sát được thực hiện trên 471 mẫu nước mắm của 118 nhà sản xuất. Kết quả có tới 45,4% mẫu không đạt tiêu chuẩn. Đa số có độ đạm thấp hơn so với số ghi trên nhãn, hàm lượng bột ngọt cao và có 4,5% chứa chất bảo quản benzoate trên mức cho phép. Có một điều chúng ta bé cái nhầm, tưởng chỉ có Việt Nam chúng ta mới là dân…nước mắm. Dân Á châu thường đều sản xuất nước mắm tuốt. Đại Hàn có miolchi aek chok nhưng họ chỉ dùng để làm kim chi chứ không nấu nướng hoặc dùng làm nước chấm như chúng ta. Nước mắm ở Thái Lan có tên là nam pla, ở Căm Bốt là tuk trey, ở Phi Luật Tân là patis. Dân Việt ta, trong những ngày đầu di tản tháng 4 năm 1975, thường than phiền không kiếm ra nước mắm chắc họ không biết các lọai nước mắm có những cái tên lạ hoắc này. Nếu biết, chắc cũng có thể tìm được trên thị trường. Khoảng năm 1973, khi đi tu nghiệp một thời gian dài tại Manila, tôi cùng các bạn Việt Nam vẫn xài patis. Cũng tạm gọi là có mùi nước mắm nơi đất lạ.
86
Nếu nghĩ là chỉ có dân Đông Nam Á chúng ta mới có nước mắm cũng là bé cái lầm. Nước mắm phát xuất từ Âu châu! Không phải mới đây mà từ thời Đế quốc La Mã lận. Cái thứ hỗn hợp làm bằng ruột cá và muối này được gọi là garum. Sau cơn nổi giận của núi lửa tiêu diệt kinh thành Pompei, người ta tìm thấy trong đống đổ vỡ những hũ đựng garum. Đó là thứ thức ăn của giới quý tộc. Khi đế quốc La Mã sụp đổ thì garum cũng biến mất. Ngày nay, trong các khu làng xã xa xôi ở miền nam nước Ý, người ta còn thấy món colatura di alici, chính là một di tích của nước mắm. Tại sao garum lại có số phận hẩm hiu như vậy, có lẽ vì nó là một món đặc sản của giới quý tộc, chỉ giới quý tộc mới được dùng, không phổ biến trong dân gian, nên khi các thể chế quý tộc sụp đổ, garum cũng biến mất theo. Người Pháp ở vùng Bretagne cũng biết làm và sử dụng garum từ hai ngàn năm trước. Họ ướp cá biển với muối để chiết ra một thứ nước cốt dùng như một thứ thực phẩm. Viện bảo tàng mỹ thuật Rennes còn lưu giữ những sử liệu về cách thức chế tạo garum của người Bretagne ngày xưa. Khi khai quật những phế tích trong vùng này, các nhà khảo cổ cũng tìm thấy những công cụ bằng gốm dùng để sản xuất và bảo quản garum. Tại sao garum của
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019
vùng Bretagne cũng bị thất truyền là “một câu hỏi lớn chưa có lời giải đáp”. Người Thụy Điển cũng có một thứ “nước mắm” gọi là surstromming, được làm bằng cá trích (herring). Cá trích được ướp bằng muối trong một thùng gỗ lớn. Sau hai ngày, khi cá bắt đầu mềm, người ta vứt bỏ phần đầu và ruột cá, cho thêm muối vào và ướp tiếp. Thùng ướp được để ngoài trời từ 8 đến 12 tuần vào mùa hè. Nắng và sức nóng sẽ làm cá ngấu và trở thành một loại mắm có mùi rất hôi. Dân Thụy Điển coi thứ mắm này như cao lương mỹ vị! Vậy là mắm tá lả, đâu cứ chỉ có ở Việt Nam. Nhưng nước mắm Việt Nam được làm kỹ lưỡng và giầu độ đạm vào bậc nhất. Chúng ta ủ chượp cá lâu hơn nên độ đạm nhiều hơn. Vì được ủ khá lâu như vậy nên vi khuẩn phân giải chất béo và protein tạo được mùi hương đặc thù của nước mắm Việt Nam. Vị nước mắm cũng đằm lại tạo thành cái mà chúng ta gọi là hậu vị của nước mắm. Nước mắm Thái Lan không được như vậy vì họ thường dùng enzyme để cho lên men mau hơn, rút ngắn được thời gian ủ, nên thành phẩm có mùi ngai ngái. Dân Việt ta thường dùng nhiều muối hơn khi ủ cá. Tỷ lệ là 3 cá 1 muối. Tỷ lệ muối cao khiến phải
Một góc xưởng làm nước mắm tại Phú Quốc
Toronto thoibao.com
11/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2629
87
Toronto thoibao.com
88
Issue 2629 | thoibao.com | THỜI BÁO | 11/04/2019