ความนำ� ปััญหายาเสพติิดในสัังคมไทยทำำ�ให้้อััตราการเกิิดอาชญากรรมสููงขึ้้�นเป็็นลำำ�ดัับ ทว่่า ปััญหาเหล่่านี้้�กลัับยิ่่�งทวีี ความรุุนแรงจะกลายเป็็นปััญหาเชิิงลึึกที่่�แฝงเร้้นอยู่่�ในสัังคมทุุกระดัับโดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งเยาวชนไทยที่่�มีีอััตราการ เข้้าไปพััวพัันกัับยาเสพติิดสููงขึ้้�น ทั้้�งการเสพและนำำ�ไปสู่่�การค้้ายาเสพติิดในที่่�สุุด จนกระทั่่�งอััตราการถููกจำำ�คุุกของ เยาวชนที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับคดีียาเสพติิดสููงขึ้้�นอย่่างน่่าตกใจ และพบว่่า “ผู้้�หญิิง” ที่่�ถููกจำำ�คุุกจากคดีีมีีสููงขึ้้�นมากจนเกิิด ภาวะ “ล้้นคุุก” มีีปััญหาต่่อเนื่่อ� งที่่�ตามมาจำำ�นวนมาก เช่่น การคลอดลููกในทััณฑสถาน การยอมรัับจากสัังคมเมื่่อพ้ � น้ โทษออกไป ฯลฯ เมื่่อพิ � จิ ารณาต้้นตอของปััญหาเหล่่านี้้ก็� พ็ บว่่า วิิถีีชีีวิติ และสภาพความเป็็นอยู่่�ของเยาวชนมีีแนวโน้้ม ที่่�จะนำำ�พาให้้เข้้าไปพััวพัันกัับยาเสพติิดง่่ายขึ้้�น โดยความหวัังเพีียงเพื่่ออ � ยากที่่�จะ “รวยทางลััด” เนื่่อ� งจากมููลค่่าใน การค้้าเสพยาติิดเป็็นสิ่่ง� ล่่อใจ จนทำำ�ให้้สังั คมไทยเกิิดค่่านิิยมในการบููชาเงิิน เห็็นแก่่การได้้มาซึ่่ง� เงิินตราแม้้ว่า่ จะเป็็นการ ทุุจริิตหรืือผิิดศีีลธรรม การนำำ�กระบวนการทางละครที่่�สามารถรัับรู้้�ได้้ง่่ายเพื่่�อสื่่�อสารความเข้้าใจในด้้านต่่าง ๆ เช่่น ปััญหาภายใน ครอบครััวเพื่่�อลดอััตราการทำำ�ให้้ผู้้�หญิิงเข้้าไปเกี่่�ยวข้้องกัับยาเสพติิด การลดความรุุนแรงภายในครอบครััว การใช้้ ศิิลปะการแสดงเพื่่�อช่ว่ ยสื่่�อสารไปพร้้อมระบบยุุติิธรรมที่่�มีีประสิิทธิิภาพ และกฎหมายที่่�มองเห็็นความละเอีียดอ่่อน ในความเป็็นมนุุษย์์ ปััญหานัักโทษล้้นคุุกอาจบรรเทาเบาบางได้้ตามลำำ�ดัับ และกระบวนการยุุติิธรรมก็็จะมอบความ ยุุติิธรรมให้้สัังคมอย่่างแท้้จริิง การสร้้างละครรำำ�ร่ว่ มสมััยนี้้เ� ป็็นการนำำ�เอาศิิลปะการแสดงของไทยแบบดั้้ง� เดิิมที่่�ผู้ช้� มจะเข้้าใจได้้ง่า่ ย สามารถ ถ่่ายทอดความคิิด อารมณ์์และปััญหาสัังคม ซึ่ง่� ทััศนคติิของตััวละครจะช่่วยสะท้้อนสภาพความเป็็นจริิงของสัังคมไทย โดยจะมีีเนื้้�อหาสะท้้อนบทบาทหน้้าที่่�สตรีีไทย ศัักยภาพของผู้้�หญิิง สภาพปััจจุุบัันของผู้้�หญิิง สภาพสังคมภายหลังการระบาดของไวรัส Covid – 19 เกิดความเปลี่ยนแปลงทัง้ ในด้านพฤติกรรมและทัศนคติ เรียกภาวะใหม่นี้ว่า New Normal หรือ จริตใหม่ ที่อาจเป็นผลบวกต่อการสร้างชีวิตใหม่ของสตรี เกิดเป็นพื้นที่ทาง สังคมแบบใหม่ซึ่งลดการปะทะสังสรรค์กบั บุคคลอื่นในสังคมโดยตรง เพราะปฏิสมั พันธ์ทางกายภาพมรี ะยะห่างออก จากกัน (Touchless Society) ทำ�ให้สตรีสามารถสร้างอาชีพและตัวตนใหม่เพื่อที่จะให้ได้รับการยอมรับจากสังคม ได้งา่ ยขึ้น ด้วยการปรับหลักคำ�สอนตามสุภาษิตสอนหญิงของไทยให้เข้ากับศีลธรรมใหม่ (New Moral - จรรยาใหม่) ที่พึงปฏิบัติ ละครเรื่องนี้จะชี้ให้เห็นสภาพสังคมที่มีจริตใหม่ด้วยการใช้จรรยาใหม่ ภายใต้ความเปลี่ยนแปลงใหม่ สิ่ง เหล่านี้จะเป็นปัจจัยบวกที่สนับสนุนให้สตรีมีช่องทางเลือกในชีวิตมากขึ้นภายใต้สังคมออนไลน์ (Online society)
ธรรมจักร พรหมพ้วย
วััตถุุประสงค์ ๑ เพื่่� อ สร้้ า งความตระหนัั ก รู้้�ถึึงปัั ญ หาสัั ง คมที่่� ส่่งผลให้้ผู้้�หญิิงกระทำำ�ความอาญาจนเป็็นเหตุุให้้ต้้องถููก จำำ�คุุก โดยใช้้นาฏกรรมเป็็นเครื่่อ� งมืือสื่่�อสาร ๒ เพื่่�อสร้้างจิิตสำำ�นึึกของคนในสัังคมให้้มีีทััศนคติิ ที่่� ดีีต่่ อ สตรีีที่่� มีี พฤติิ ก รรมในด้้ า นลบ ให้้ โ อกาสและ การยอมรัับเพื่่อ� จะให้้กลัับสู่่�สัังคมได้้อีีกครั้้�ง
ประโยชน์์ที่่�คาดว่่าจะได้้รัับ ๑ สัังคมให้้เกิิดจิิตสำำ�นึึกต่่อปััญหาสัังคมที่่�สตรีีเป็็น ผู้ก้� ระทำำ� ให้้การยอมรัับปััญหาและแสวงหาทางแก้้ไขก่่อน ที่่�จะกระทำำ�ผิิดกฎหมาย ๒ สะท้้ อ นสภาพสัั ง คมที่่� มีี ความเหลื่่� อ มล้ำำ�� ทาง โอกาสที่่�ก่อ่ ให้้เกิิดปััญหาทางศีีลธรรมและความบกพร่่อง ทางปััญญาในการดำำ�รงชีีวิิต ๓ เยาวชนได้้ตระหนัักถึึงภััยจากการกระทำำ�ผิิด ชี้้�แนะและชี้้�นำำ�ให้้สร้้างความร่่วมมืือให้้การป้้องกัันและ แก้้ไขปััญหา
สัังคมไทยผููกพัันกัับ “ลััทธิิบููชาเงิิน” จนนำำ�พาให้้ประสบปััญหาสัังคม เช่่น ยาเสพติิดและปััญหาครอบครััว และทำำ�ให้้ผู้้�หญิิงต้้องถููกจองจำำ�ในทััณฑสถานมากขึ้้�น
เนื้้�อเรื่่�องย่่อ ความแออััดในชุุมชนคงจรวยเป็็นที่่�กำำ�เนิิดของการดำำ�เนิินชีีวิิตในอีีกมุุมหนึ่่�งของเมืืองหลวง ภายใต้้ความเจริิญ ด้้านวััตถุุที่่�มีีทั้้�งรถไฟฟ้้า อิินเตอร์์เน็็ต และโทรศััพท์์มืือถืือ สัังคมคนมีีรายได้้น้้อยต้้องตื่่�นแต่่เช้้าทำำ�มาหากิินตามกำำ�ลััง ยายกานดาแม่่ค้า้ ผัักที่่�ตลาดคงจรวยตื่่น� แต่่เช้้ามาขายของทุุกวััน เพีียงเพื่่อ� รายได้้จำำ�นวนน้้อยนิิดที่่�ต้อ้ งนำำ�กลัับไปเลี้้ย� ง เชอรี่่� หลายคนเดีียวที่่�แม่่ของเธอถููกจำำ�คุุกจากคดีียาเสพติิด และเชอรี่่�เองก็็มีีความเสี่่�ยงที่่�จะต้้องเข้้าไปพััวพัันกัับเรื่่�อง เหล่่านี้้�เช่่นกััน ชีีวิิตในเวลากลางวัันของเชอรี่่�ต้้องไปเรีียนที่่�โรงเรีียน ทั้้�งที่่�ใจของเธอนั้้�นไม่่อยากไปเลย เธอเฝ้้าคอยเวลาเลิิก เรีียนเพื่่อที่่ � จ� ะรีีบกลัับมาบ้้านเปลี่่�ยนเสื้้อผ้ � า้ เป็็นสาวสก๊๊อยแล้้วออกไปขี่่�มอเตอร์์ไซค์์ท่อ่ งราตรีีกัับ เป้้ เพื่่อ� นชายคนสนิิท ของเธอ ชีีวิิตบนท้้องถนนของเชอรี่่�เป็็นเวทีีที่่�เธอได้้ปลดปล่่อยไม่่ต้อ้ งเห็็นความเสื่่อ� มโทรมของบ้้านในสลััมของเธอ ไม่่ ต้้องช่่วยยายเตรีียมของขายที่่�ตลาด ไม่่ต้อ้ งฟัังยายบ่่นเรื่่อ� งปััญหาคาราคาซัังของแม่่และพ่่อของเธอที่่�ก่อ่ เอาไว้้จนทำำ�ให้้ บ้้านนั้้�นยากจนลงอย่่างกะทัันหััน คืืนหนึ่่�ง เป้้และพรรคพวกพาแกงค์์มอเตอร์์ไซค์์แว้้นมารัับสาว ๆ สก๊๊อยรวมทั้้�งเชอรี่่� การแข่่งขัันที่่�ท้้องถนน ใหญ่่สร้้างความสนุุกสนานครื้้�นเครงให้้วััยรุ่่�น พวกวััยรุ่่�นต่่างพููดถึึงการระบาดของไวรััส Covid-19 ที่่�ทำำ�ให้้การซื้้�อยา มาเสพยากขึ้้�น รายได้้ลดลง พ่่อแม่่ทำำ�มาค้้าขายไม่่คล่่อง แถมยัังต้้องอยู่่�ห่่าง ๆ กััน ไม่่สนุุกเหมืือนตอนที่่�ได้้แข่่งรถบน ท้้องถนน เมื่่อพั � กั รถก็็พากัันสููบบุุหรี่่� เพื่่อ� นคนหนึ่่�งชัักชวนให้้เพื่่อ� น ๆ ลองยาเสพติิดที่่�มีีฤทธิ์์แ� รงกว่่าบุุหรี่่� นั่่�นคืือ กััญชา ทั้้�งกลุ่่�มยิ้้�มแย้้มสนุุกสนานไปพร้้อมกัันกลุ่่�มควัันหฤหรรษ์์นั้้�น สัักพัักเพื่่�อนกลุ่่�มหนึ่่�งก็็ชวนกัันไปที่่�ห้้องพัักโดยบอกว่่า จะมีีของพิิเศษยิ่่�งกว่่ากััญชาให้้ได้้ลิ้้�มลอง แต่่เป้้กัับเชอรี่่�กลัับปฏิิเสธบอกว่่าอยากจะขี่่�รถออกไปรัับลมหนาวบนท้้อง ถนนจะดีีกว่่า รถมาถึึงที่่�หน้้าต้้นไม้้ใหญ่่อัันมีีศาลผููกผ้้าสีีอยู่่�ด้้านหน้้า รถเกิิดดัับโดยไม่่มีีสาเหตุุ แสงไฟวาบจากรถคัันอื่่�นที่่� อ่่านมาทำำ�ให้้ทั้้�งสองเห็็นว่่ามีีศาลอยู่่�ตรงนั้้�น ก็็เกิิดความตกใจจึึงเข้้าไปไหว้้ที่่�ศาล ขอให้้รถสตาร์์ทติิดอีีกครั้้�ง ทัันใดนั้้�น เจ้้าแม่่ตาดทอง ก็็ปรากฏกายขึ้้�น ทั้้�งสองตกใจมาก กล้้า ๆ กลััว ๆ ที่่�จะขอเจ้้าแม่่ให้้รถสตาร์์ทติิด เจ้้าแม่่สััญญาว่่าจะ ช่่วย เจ้้าแม่่ถามว่่าอยากได้้สิ่่�งใดอีีกหรืือไม่่ เชอรี่่�อยากรวยทางลััด จะได้้มีีของใช้้เหมืือนคนอื่่�น เจ้้าแม่่สััญญาว่่าจะให้้ พรเชอรี่่� โดยที่่�เชอรี่่�ต้อ้ งติิดตามข้้อความ “คำำ�สอนออนทวิิต” จากแอพลิิเคชัันทวิิตเตอร์์ทุุกวััน และถอดรหััสจากสิ่่�ง ที่่�เจ้้าแม่่ส่ง่ ไปให้้จนครบ ๓ อย่่าง และต้้องปฏิิบัติั ตัิ วั ให้้ดีีตามคำำ�สอนนั้้�น จึึงจะสมหวััง เชอรี่่�และเป้้รับั ปากอยากรีีบลน ทัันใดนั้้�นเจ้้าแม่่ก็็หายวัับไป เมื่่อ� กลัับถึึงบ้้านเชอรี่่�เล่่าที่่�เจอเจ้้าแม่่ให้้ยายกานดาฟััง บอกว่่าไปพบเจ้้าแม่่ศักั ดิ์์สิ� ทิ ธิ์์� ยายกานดานึึกดีีใจอยาก ไปกราบบนบานขอให้้คดีีความของยุุพาเรีียบร้้อยโดยเร็็ว และเหนืืออื่่น� ใดยายกานดาก็็อยากถููกหวยได้้เงิินก้้อนโตสััก งวดคงพอที่่�จะเลี้้�ยงปากท้้องและส่่งเสีียเชอรี่่�ให้้เข้้าเรีียนมหาวิิทยาลััยได้้ในช่่วงเวลาที่่�ยุุพาต้้องติิดคุุก จึึงนััดแนะกัับ เชอรี่่�ให้้พาไปหาเจ้้าแม่่ตาดทอง เพราะแท้้จริิงแล้้วไม่่ว่่ายายกานดา ยุุพา หรืือเชอรี่่� ต่่างก็็ตกอยู่่�ใน “ลััทธิิบููชาเงิิน” โดยที่่�เห็็นว่่าเงิินย่่อมดลบัันดาลทุุกสิ่่�งให้้สมหวัังและสามารถแก้้ปััญหาต่่าง ๆ ได้้ เมื่่อมีี � เงิินทุุกอย่่างก็็จะคลี่่�คลาย
ยุุพา และเพื่่อ� นหญิิงที่่�ต้อ้ งจำำ�คุกุ ด้้วยกััน ต่่างปรัับทุุกข์์ ให้้กำำ�ลังั ใจกััน บ้้างถามไถ่่ว่า่ เมื่่อพ้ � น้ โทษแล้้วจะทำำ�งาน ทำำ�การอะไร ยุุพาเล่่าความหลัังที่่�ทำำ�ให้้เธอต้้องมาอยู่่�ในคุุกเช่่นนี้้� ที่่�ยุพุ าต้้องติิดคุุกเพราะไปช่่วยสามีีค้้ายาบ้้า และเธอ ก็็อยู่่�ในขบวนการนั้้�นด้้วย ทัันใดนั้้�นก็็มีีทอมหััวโจกที่่�เข้้ามาขััดวงสนทนาและแนะนำำ�ว่่า แต่่ยัังมีีหนทางอีีกที่่�จะเงิิน มากกว่่านี้้� หากยุุพาสนใจก็็จะช่่วยแนะนำำ�คนที่่�อยู่่�ข้้างนอกให้้ ยุุพาสองจิิตสองใจให้้ต้้องคิิด เพราะในใจก็็ยัังห่่วงแม่่ และลููกที่่�ต้อ้ งลำำ�บากอยู่่�ในสลััม ใจหนึ่่�งก็็อยากได้้เงิินทางลััดมาจุุนเจืือ เชอรี่่�ตกใจตื่่น� จากเสีียงเตืือนของทวิิตเตอร์์ที่่มีีข้ � อ้ ความ “คำำ�สอนออนทวิิต” จริิง ๆ ตามที่่�เจ้้าแม่่ตาดทองบอก ว่่าจะส่่งมา ในคำำ�สอนนั้้�นเป็็นบทกลอนจากสุุภาษิิตสอนหญิิงซึ่่�งเชอรี่่�ไม่่เคยได้้ยิินมาก่่อน เชอรี่่�รีีบเอาข้้อความไปให้้ ยายอ่่าน ยายมีีความคุ้้�นเคยมาก่่อนจึึงช่่วยเชอรี่่�แปลความหมาย แต่่วิิธีีการกระทำำ�นั้้น� เชอรี่่�ยังั ไม่่รู้้�จะทำำ�อย่า่ งไร จึึงไป หาเป้้ให้้ช่่วย จนสามารถปฏิิบััติติ ามคำำ�สอนออนทวิิตได้้สำำ�เร็็จ เจ้้าแม่่ตาดทองก็็ปรากฏกายขึ้้�น บอกว่่ายัังมีีคำำ�สอนที่่� ต้้องปฏิิบััติิให้้สำ�ำ เร็็จอีีก ๒ ข้้อ จึึงจะได้้สิ่่�งที่่�ปรารถนาสููงสุุด นั่่�นคืือความร่ำำ��รวย คำำ�สอนอีีก ๒ ข้้อ ที่่�ตามมานั้้�น ล้้วนแต่่ทำำ�ให้้ชีีวิตขอ ิ งเชอรี่่�และเป้้เปลี่่�ยนในทางที่่�ดีีขึ้้�น มีีชีีวิิตอยู่่�กัับยายมาก ขึ้้น� และยุ่่�งเกี่่ย� วกัับเพื่่อ� นที่่�พัวพั ั นั กัับยาเสพติิดน้้อยลง จนในที่่�สุดุ เชอรี่่�และเป้้ก็เ็ ห็็นว่่าการเป็็นคนดีี ตั้้ง� ใจเรีียนหนัังสืือ และสร้้างเป้้าหมายให้้ชีีวิติ ย่่อมดีีกว่่าการได้้มาซึ่่�งเงิินแบบทางลััดที่่�ทำำ�ให้้แม่่ของเธอต้้องประสบเคราะห์์กรรมนำำ�พา ไปสู่่�คดีีความและการจำำ�คุกุ นอกจากนั้้�นเชอรี่่�และเป้้ยังั สามารถช่่วยเพื่่อ� น ๆ ให้้เห็็นมุุมมองใหม่่ ๆ ของชีีวิิตที่่มีี� มากกว่่า การเป็็นสก๊๊อยหรืือแว้้น หรืือการเล่่นยาเสพติิด เมื่่อผ่ � า่ นการเรีียนรู้้�คำำ�สอนทั้้�ง ๓ ข้้อตามที่่�เจ้้าแม่่ตาดทองแนะนำำ�มาแล้้ว เจ้้าแม่่กลัับไม่่ปรากฏกายขึ้้น� อีีก เชอ รี่่แ� ละเป้้ จึึงพายายกานดาไปกราบรบเร้้าเจ้้าแม่่ที่่ศ� าลเพื่่อ� ทวงสััญญาที่่�เจ้้าแม่่ให้้ไว้้ เมื่่อ� ไปถึึงศาลเจ้้าแม่่ก็ยั็ งั ไม่่ปรากฏ กาย ทั้้�งสามจึึงพยายามจะทุุบทำำ�ลายศาล แต่่ทัันใดนั้้�นเจ้้าแม่่ก็็ปรากฏกายขึ้้�นด้้วยความเกรี้้�ยวกราด แล้้วสั่่�งสอนว่่า แท้้จริิงผู้ห้� ญิิงทุุกคนไม่่จำำ�เป็็นต้้องเอาชีีวิิตไปเสี่่ย� งกัับปััญหาอาชญากรรมที่่�จะนำำ�มาให้้ติดิ คุุกติิดตาราง หากรู้้�จักั หน้้าที่่� ของตนเอง รู้้�อยู่่�อย่่างพอเพีียง รู้้�การช่่วยเหลืือผู้้�อื่่�นเท่่าที่่�จะทำำ�ได้้ สุุดท้้ายเจ้้าแม่่ก็็สั่่�งสอนอีีก มนุุษย์์ไม่่จำำ�เป็็นต้้องมา ยึึดโยงบููชาสิ่่�งใดเป็็นพิิเศษ แม้้แต่่ตััวเจ้้าแม่่ตาดทองเองก็็เถิิด ที่่�สำำ�คััญมนุุษย์์ไม่่ควรอยู่่�ใน “ลััทธิิบููชาเงิิน” จนนำำ�พา ชีีวิิตไปสู่่�ความวุ่่�นวายและหายนะ และที่่�สำำ�คัญ ั ที่่�สุดุ การเกิิดเป็็นหญิิงไทยก็็ควรที่่�จะต้้องดำำ�เนิินตามครรลองที่่�ประกอบ ด้้วยศีีลธรรมอัันดีีงาม แม้้จะเป็็นไปไม่่ได้้อย่่างโบราณทุุกอย่่าง แต่่อย่่างน้้อยก็็ทำำ�ให้้ชีีวิิตฉุุกคิิดได้้ และไม่่หลงติิดใน วัังวนแห่่งอบายมุุข ทัันใดนั้้�นเจ้้าแม่่ตาดทองก็็หายไป ไม่่ว่า่ ผู้ห้� ญิิงจะอยู่่�ในสัังคมใดต่่างก็็มีีความสุ่่�มเสี่่ย� งที่่�จะเข้้าไปพััวพันั กัับปััญหาอัันอาจนำำ�พาไปสู่่�การต้้องขััง และ เตืือนผู้ช้� มผู้ห้� ญิิงทุุกคนว่่าข้้อคิดิ และศีีลธรรมอัันดีีนั้้�น อยู่่�ผ่่านได้้มากัับสัังคมทุุกสมััยไม่่ว่า่ โลกจะเปลี่่�ยนแปลงเข้้าสู่่�โลก New Normal ที่่�ต้้องสร้้างจริิตแห่่งการเป็็นอยู่่�อย่่างใหม่่ แต่่ก็็ตองมีีจรรยาใหม่่ New Moral ควบคู่่�กัันไปด้้วยเสมอ
สุุภาษิิตสอนหญิิง สัังคมไทยในอดีีตมีีบรรทััดฐานทางสัังคมที่่�มุ่่�งเน้้นให้้ผู้้�หญิิงเป็็น “แม่่ศรีีเรืือน” มีีหลัักปฏิิบััติิและประพฤติิตน ตามครรลองที่่�ดีีของสัังคมไทย จึึงปรากฏวรรณกรรมคำำ�สอนสตรีีจำำ�นวนมาก เช่่น แม่่สอนลููกในเรื่่�องโสวััตกลอนสวด สมััยกรุุงศรีีอยุุธยา กฤษณาสอนน้้องคำำ�ฉัันท์์สมััยกรุุงธนบุุรีี สุุภาษิิตสอนหญิิงที่่�สัันนิิษฐานว่่าสุุนทรภู่่�แต่่งราว พ.ศ. ๒๓๘๐ - ๒๓๘๓ วรรณกรรมเหล่่านี้้มีี� เนื้้�อหาใกล้้เคีียงกััน โดยเน้้นที่่�หลัักประพฤติิปฏิบัิ ติั ที่่ิ ดีี� งามตามค่่านิิยมของสัังคม แต่่ละยุุคสมััย แม้้ว่า่ วรรณกรรมเหล่่านี้้อ� าจดููว่า่ เก่่าแก่่ล้า้ หลััง หากแต่่จริิยธรรมที่่�เป็็นเนื้้�อหาหลัักยัังคงเป็็นวิิถีีปฏิบัิ ติั ที่่ิ ดีี� งาม ข้้ามผ่่านยุุคสมััย ที่่�เมื่่อนำ � ำ�มาถ่่ายทอดใหม่่ก็ยั็ งั คงมีีคุุณค่่าทางศีีลธรรมอยู่่� เช่่นในเนื้้�อหาที่่�ห้า้ มมิิให้้คบเพื่่อ� นชายจนพา เข้้าบ้้าน จากเรื่่�องโสวััต ดัังกล่่าวว่่า “๏ อย่่าคบชายมาเรืือน อย่่าเอาเป็็นเพื่่�อน ลููกรัักทรามวััย อย่่าดููเยี่่�ยงมััน หญิิงร้้ายจัังไร ทองย้้อยร้้อยชั่่�ง ฟัังคำำ�แม่่รา” (โสวััตกลอนสวด) สะท้้อนให้้เห็็นว่่าปััญหาเรื่่อ� งการคบหาเพื่่อ� นชายก่่อนวััยอัันควรอาจนำำ�มาซึ่่ง� ปััญหาตั้้ง� ครรภ์์ก่อ่ นบรรลุุนิติิ ภิ าวะ และเด็็กที่่�เกิิดมาก็็อาจมีีปััญหาในเรื่่อ� งของการเลี้้ย� งดููที่่ไ� ม่่สมบููรณ์์ ตลอดจนความพร้้อมของร่่างกายที่่�จะต้้องตั้้ง� ครรภ์์ ก่่อนกำำ�หนด หรืือการกล่่าวถึึงสตรีีที่่�มีีการประพฤติิตนไปในทางเสื่่อ� มศีีลธรรม ชอบแต่่จะแต่่งตััวให้้ผู้ช้� ายสนใจ ไม่่สนใจใน งานบ้้านงานเรืือน เอาแต่่ชม้้ายชายตาให้้ผู้้�ชายสนใจ และผู้้�หญิิงกลุ่่�มนี้้�ก็็จะมิิได้้เป็็นปรารถนาของผู้้�ชายที่่�ดีี หากชาย ใดได้้มาก็็มัักจะประสบแต่่ความหายนะ ดัังปรากฏความในสุุภาษิิตสอนสาว ที่่�ตรวจสอบชำำ�ระจากเอกสารสมุุดไทย เลขที่่� ๑๓ หมวดวรรณคดีี หมู่่�กลอนสุุภาษิิตและคำำ�สอน ซึ่่�งเก็็บรัักษาไว้้ที่่�กลุ่่�มหนัังสืือตััวเขีียนและจารึึก สำำ�นััก หอสมุุดแห่่งชาติิ ที่่�ว่่า “เป็็นหญิิงพาลใจจ้้านไม่่รู้้�อาย คบผู้้�ชายมากแขกเห็็นแปลกหน้้า ทำำ�ชม้้อยช้้อยชายชำำ�เลืืองตา เล่่นหน้้าดััดจริิตให้้พิิกล ลางทีีหญิิงแสนงอนทำำ�ค้้อนควััก ตาชำำ�ลัักสอดแสวงทุุกแห่่งหน ทำำ�ขวยเขิินเมิินพููดกัับเพื่่�อนตน แต่่งแต่่กลเล่่นตััวทั้้�งตาปีี งานการสิ่่�งใดมิิได้้ทำำ� อาบแต่่น้ำำ��แล้้วก็็วิ่่�งเข้้าหาหวีี ผััดหน้้าตะบอยสอยระเบีียบให้้เรีียบดีี แล้้วสีีสีีผึ้้�งกิินหมากไปปากคม พ่่อแม่่เรีียกใช้้มิิใคร่่จะลุุก ข้้าวหุุงสุุกแล้้วก็็พลอยเข้้าประสม อัันหญิิงถ่่อยเช่่นนี้้�อย่่านิิยม สมาคมคบหาเป็็นราคีี” (สุุภาษิิตสอนสาว)
การเน้้นย้ำำ��เรื่่อ� งจรรยาของสตรีีที่่�ดีีที่่ป� รากฏในวรรณกรรมสุุภาษิิตสอนสตรีีของสุุนทรภู่่� ที่่�แต่่งด้้วยกลอนสุุภาพ จำำ�นวน ๒๐๑ บท ได้้ให้้ความรู้้�และเป็็นหลัักประพฤติิปฏิบัิ ติั ที่่ิ เ� ป็็นประโยชน์์ต่อ่ การดำำ�เนิินชีีวิิตของสตรีีตามวััฒนธรรม ไทยดั้้ง� เดิิม เป็็นคำำ�สอนเพื่่อ� ให้้สตรีีรู้้�จัักวางตนอย่่างเหมาะสม สอนให้้รู้้�จักั ปฏิิบัติั ต่ิ อบิ ่ ดิ ามารดา และสามีีอย่่างถููกต้้อง สอนให้้รู้้�ว่า่ สิ่่ง� ใดควรทำำ�หรืือไม่่ควรทำำ� ทั้้�งยัังยกตััวอย่า่ งให้้เห็็นว่่าหากสตรีีประพฤติิตามคำำ�สอนก็็จะได้้รับั การยกย่่อง แต่่หากไม่่ประพฤติิปฏิบัิ ติั ก็ิ จ็ ะมีีผู้้�ตำำ�หนิิและดููถูกู ซึ่่ง� คำำ�สอนในสุุภาษิิตเหล่่านี้้เ� ป็็นที่่�นับั ถืือและแพร่่หลายสืืบต่่อกันั มา ช้้านาน เป็็นสิ่่ง� ที่่�สะท้้อนค่่านิิยมของสัังคมไทยที่่�มีีต่อ่ สตรีี และค่่านิิยมเหล่่านี้้ยั� งั คงปรากฏอยู่่�และสืืบทอดมาจนปััจจุุบันั ดัังบทสรุุปท้้ายเรื่่อ� งที่่�ว่่า พอเป็็นเรื่่�องสำำ�หรัับดัับทุุกข์์โทษ เป็็นประโยชน์์แก่่สตรีีที่่�สวยสาว เป็็นตำำ�รัับแบบฉบัับไปยืืดยาว ในเรื่่�องราวสุุภาษิิตลิิขิิตความ ข้้อไหนชั่่�วแล้้วอย่่ามััวไปขืืนทำำ� จงจดจำำ�บุุญบาปอย่่าหยาบหยาม เก็็บประกอบเอาแต่่ชอบในเรื่่�องความ ประพฤติิตามห้้ามใจเสีียให้้ดีี อย่่าฟัังเปล่่าเอาแต่่กลอนสุุนทรเพราะ จงพิิเคราะห์์คำำ�เลิิศประเสริิฐศรีี ไว้้เป็็นแบบสอนตนพ้้นราคีี กัันบััดสีีคำำ�ค่่อนคนนิินทา” (สุุภาษิิตสอนสตรีี) ผู้้�วิจัิ ยั เห็็นว่่าข้้อคิดิ และคำำ�สอนเหล่่านี้้ยั� งั มีีความร่่วมสมััยสามารถใช้้ปรับั สอนได้้ในสัังคมไทยในยุุคปััจจุุบันั ที่่�ผู้้� หญิิงมีีความสุ่่�มเสี่่�ยงที่่�จะมีีความประพฤติิออกนอกลููกนอกทาง ที่่�อาจเป็็นผลจากสภาพสัังคมที่่�บีีบคั้้�น หรืือความไม่่ สมบููรณ์์ของสถาบัันครอบครััว หรืือการได้้รับั การกระทำำ�รุนุ แรงจากสัังคมจึึงส่่งผลให้้สตรีีในสัังคมไทยปััจจุุบันั ก็็ยังั คง เสี่่ย� งของพฤติิกรรมที่่�จะนำำ�พาไปสู่่�การกระทำำ�ความผิิดหรืือถููกคุุมขัังได้้ง่า่ ยขึ้้น� ดัังนั้้�นแนวทางของการนำำ�สุภุ าษิิตสอน นหญิิงมาปรัับให้้เป็็นบทละครรำำ�จึึงอาจใช้้แนวแนวทางปฏิิบััติิสำำ�หรัับสัังคมจริิตใหม่่ (New Normal) ด้้วยการสร้้าง จรรยาใหม่่ (New Moral) เพื่่อ� สะท้้อนให้้ผู้ช้� มละครรำำ�ร่ว่ มสมััยตระหนัักในหน้้าที่่�และข้้อปฏิบัิ ติั ที่่ิ ดีี� งามของสัังคมไทย ไม่่ตกอยู่่�ในภาวะเสี่่�ยงที่่�จะประพฤติิผิิดศีีลธรรมหรืือกระทำำ�ความผิิดทางกฎหมายที่่�จะนำำ�พาไปสู่่�การถููกจองจำำ�
นัักแสดง เป้้ วุฒิ ุ ิชััย นราแก้้ว เชอรี่่� พิิมพิิกา มหามาตย์์ ยายกานดา วิิกรานต์์ คงตระกููล เจ้้าแม่่ตาดทอง อััญชลีี ทองเป๊๊ะ ยุุพา เรืืองยศ ชััยเรืืองศรีี แซมมีี ชาลุุทััต สีีสอนการ เพื่่�อนนัักโทษหญิิง ธวััชชััย เดชสููงเนิิน สก๊๊อยเกิิร์์ล ธััชกร ธำำ�รงรััตนชััย ไชยพฤกษ์์ เขตพงศ์์ ณรงค์์ฤทธิ์์� เชาว์์กรรม ชลชััย แก้้วสููงเนิิน ธนชััย มั่่�นคง แว้้นบอย ธนิินธร บุุญจุ้้�ย กิิตติิศัักดิ์์� สุุหััสปรีีชา วงปี่่�พาทย์์ วงดนตรีีไทยนนทพวาทิิต บรรจุุเพลงและควบคุุมการบรรเลง ฐิิติินนท์์ ผุุลละศิิริิ นัักดนตรีี ปี่่�ใน ศัักดิ์์�สิิทธิ์์� ฤทธิ์์�รอด ระนาดเอก ฐิิติินนท์์ ผุุลละศิิริิ ระนาดทุ้้�ม อดิิศร ยาจัันทร์์ ฆ้้องวงใหญ่่ ธนากร ทองดอนเหมืือน ตะโพน/กลองแขก อนิิพนธ์์ สุุขกุุล กลองทััด/กลองแขก อรรถกฤช สุุขพััฒน์์ ฉิ่่�ง สุุภาภรณ์์ นิิลถม ขัับร้้อง ชิินพััฒน์์ ชุุนหวิิริิยะกุุล วัันเพ็็ญ จิิตตรง ศศิิธร เกื้้�อกููล ชุุลีีกร อิินวััน เสีียงประกอบ นพนรรจ์์ แย้้มบุุญมีี ฉากและอุุปกรณ์์ ออกแบบฉาก วรวุุฒิิ แสงสวััสดิ์์� จััดสร้้างฉากและกำำ�กัับเวทีี วิิกรานต์์ คงตระกููล เสรฏฐวุุฒิิ ด้้วงเงิิน ธีีรพล วรญาณรัังษีี พััฒนพงษ์์ กระพรม รามิิล ทองขาว เครื่่�องแต่่งกาย อภิิชััย ตรงกลาง ธนชััย มั่่�นคง มลธิิชา ตรงกลาง อภััสรา ธรรมทวีี ออกแบบแสง อุุปกรณ์์แสง Speark House ออกแบบแสง ยุุทธ อุุทยานิินทร์์ ผู้้�ช่่วยผู้้�ออกแบบแสง ไสว เครืือคำำ� กฤษดา อริิยะโภคะกุุล จุุฬาลัักษณ์์ หาปััญณะ
กำำ�กัับภาพ ไพบููลย์์ แสงสุุข บัันทึึกวีีดิิทััศน์์ มนููญ แสงสุุข ชััยชาญ ปั้้�นปรีีชา ภาณุุมาศ ชาติิสุุทธิิ ไมตรีี คุุณาสุุธีีรััตน์์ นพกร นาคทัับทิิม เสมอภาค จัันทร์์ปลั่่�ง ลำำ�ดัับภาพ ภาณุุวััช ช้้อนทอง ประสานงานกองถ่่าย สุุภาวิิณีี บััวบาน ภาพนิ่่�ง Biggyphoto ช่่างภาพ กฤติิเดช สมบุุญดีี นพรััตน์์ เตชะปรีีชาวงศ์์ พีีรยุุทธ ต่่ายธานีี วีีรศัักดิ์์� เกิิดดีี กฤษฎา ตาดเสน ออกแบบสื่่อ� กราฟิิก
คมศร สาหร่่าย
สวััสดิิการ จัันทิิพา พุ่่�มนิิล จิิราภา อิินทบุุหรั่่�น ประสานงาน/ผู้้�ช่่วยวิิจััย กิิตติิคุุณ ถิ่่�นพยััคฆ์์ บทละคร ธััชกร ธำำ�รงรััตนชััย ธรรมจัักร พรหมพ้้วย ผู้้�กำำ�กัับลีีลา ณรงค์์ฤทธิ์์� เชาว์์กรรม วิิกรานต์์ คงตระกููล ผู้้�ช่่วยกำำ�กัับการแสดง ไชยพฤกษ์์ เขตพงศ์์ ธััชกร นัันทรััตนชััย อััญชลีี ทองเป๊๊ะ กำำ�กัับการแสดง/ผู้้�วิิจััย ธรรมจัักร พรหมพ้้วย ขอขอบคุุณ สำำ�นัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย มหาวิิทยาลััยรามคำำ�แหง คณะศิิลปกรรมศาสตร์์ สำำ�นัักเทคโนโลยีีการศึึกษา ศาสตราจารย์์กิิตติิคุุณ ดร.สุุรพล วิิรุุฬห์์รัักษ์์ ศาสตราจารย์์กิิตติิคุุณ ดร.ศัักดา ปั้้�นเหน่่งเพ็็ชร์์ ศาสตราจารย์์พรรััตน์์ ดำำ�รุุง รองศาสตราจารย์์ ดร.เสาวณิิต วิิงวอน