4 minute read
Het bewegend bos en de groene stad
In 2005 bedacht de Rebar groep in San Francisco een kunstproject met een stukje gras, een boom en een bankje, dat uitgegroeid is tot een wereldwijde beweging: Park(ing) Day. Op heel veel plaatsen worden jaarlijks parkeerplaatsen omgevormd tot openbare parkjes als plaats voor kunst, expressie, spel en sociale omgang.
Leeuwarden had in 2022 de kunstinstallatie Bosk, een wandelend bos met als focus de relatie tussen mens en natuur. En Dordrecht heeft sinds mei 2023 het bewegend bos: 200 bomen in bakken die steeds op een andere plaats opduiken. Meestal worden ze gunstig ontvangen zoals op het Statenplein en bij het station, maar de locaties Prinsenstraat en Aardappelmarkt roepen nogal wat frustraties op, niet in de laatste plaats omdat de keuze voor deze plekken wat arbitrair lijkt. De term salamitactiek zingt rond om aan te geven, dat de doelstellingen hier andere zijn dan te laten zien hoe leuk het is als een stad vergroent.
Mobiliteitsplan Dordrecht 2040
De gemeente Dordrecht heeft het mobiliteitsplan Dordrecht 2040 opgesteld, waarvan de uitgangspunten op 26 september 2023 zijn vastgesteld. Hierin wordt gesteld, dat de groei van de stad gepaard moet gaan met een verbetering van de leefbaarheid. Een van de genoemde punten is het slimmer organiseren van auto parkeren, waardoor ruimte vrijkomt in de stad. Om dit te realiseren, moeten 500 parkeerplaatsen verdwijnen. En dat geeft op dit moment nogal wat ophef in het havengebied, waar onder andere op de Aardappelmarkt achttien parkeerplaatsen verdwijnen die nu al ingenomen zijn door het bewegend bos.
Een ‘sterker sturend parkeerbeleid’ moet het streven naar minder auto’s op straat bewerkstelligen. Een ‘sterfhuisconstructie’ voor de tweede auto, verhoging van de parkeertarieven op straat en de investering in parkeergarages op onder meer het Maasterras en Dordthuis. Een eventuele ondergrondse parkeergarage op de Grote Markt wordt in het plan niet genoemd. Waarschijnlijk omdat de bouw van zo’n garage naast ingrepen in de bodem waar archeologische resten huizen, ook technisch kostbare problemen oplevert.
Suggesties naast bezwaren
De bezwaarmakers tegen het plan, vertegenwoordigd door verschillende verenigingen van buurtbewoners in het gebied, komen niet alleen met bezwaren, maar ook met suggesties, zoals het afschaffen van het betaald parkeren en het uitsluitend verstrekken van parkeervergunningen aan bewoners. Toeristen kunnen dan via Park & Ride of Park & Bike de binnenstad bezoeken. Geen vergunningen meer verstrekken aan koffieshops maar deze nering laten verhuizen naar de rand van de stad, waardoor veel verkeers- en parkeeroverlast dan tot het verleden behoort. Vrachtverkeer verwijzen naar logistieke hubs, waar goederen overgeladen worden in kleinere (elektrische) vervoersmiddelen.
Hoe gaat vergroenen elders?
Zoals Dordrecht het bewegend bos geïntroduceerd heeft, in navolging van andere steden, kan het ook andere steden tot voorbeeld nemen bij het streven naar een bereikbare, veilige en leefbare gemeente. Antwerpen heeft sinds 1 augustus het historisch centrum gesloten voor auto’s, behalve die van vergunninghouders en hulpverleners. Bezoekers van bewoners kunnen maximaal drie uur op straat staan via een digitale bezoekerspas. In Barcelona zijn in het centrum negen superblocks gevormd: groene ruimtes voor voetgangers met lage snelheidszones. Oslo heeft een autovrij stadscentrum. Dit zijn voorbeelden van het streven naar een goede openbare ruimte die plaats biedt voor veranderingen. Bij dergelijke ontwikkelingen wordt bij de onderscheiden projecten wel een aantal voorwaarden van belang genoemd, zoals het in aanmerking nemen dat van bovenaf plannen ertoe leidt dat de ruimte minder kan gedijen. Samenwerken met belanghebbenden en andere partijen is noodzakelijk.
De uitslagen van een enquête door het platform 'Herinrichting Havengebied' laten zien dat de gemeente Dordrecht hierin toch wat te kort geschoten is, als 60 procent van de geënquêteerden aangeeft niet op de hoogte gesteld te zijn van de plannen voor de Aardappelmarkt. Een goed functionerend verkeers- en vervoerssysteem is een must. Bij nieuwbouw geen vergunningen verlenen, de projectontwikkelaar dient zelf voor genoeg parkeerplaatsen te zorgen. Parkeervoorzieningen optimaal exploiteren bijvoorbeeld door de vrije ruimte in parkeergarages bij kantoren ’s avonds en in de weekends te benutten voor vergunninghouders tegen een aantrekkelijk tarief.
Wat zegt een deskundige?
Dr Giuliano Mingardo, senior onderzoeker aan de Erasmus Universiteit, gespecialiseerd in parkeerbeleid en stedelijke mobiliteit, stelt: ‘Een gebiedsgerichte aanpak van parkeren spaart kosten en frustraties en dat vraagt om actief parkeermanagement en flexibele omgang met parkeernormen.’ Hij brengt naar voren, dat een chronisch gebrek aan parkeerruimte emotioneel wat met mensen doet. Gemeenten moeten efficiënter met ruimte en bestaande parkeercapaciteit omgaan. En automobilisten moeten af van het idee dat ze altijd overal en gratis kunnen parkeren. Dat is een mentaliteitsomslag die tijd kost.
Heintje Groesbeek
