In deze editie komt de rubriek ‘de leugenhoek’ te vervallen doordat we het volgende ingezonden stuk ontvangen hebben van de heer Arie Sas.
De Watersnood van 1953 Door Arie Sas
In de nacht tussen zaterdag 31 januari en zondag 1 februari 1953 kwam een buurjongen van ons, Wim Stam, die twee huizen verder in Klein-Indië woonde, na middernacht terug van een avondje stappen in Dordrecht. Zoals gebruikelijk fietste hij vanaf de Oranjelaan over de Noordendijk richting Klein-Indië. Het was bar slecht weer. Wim kon met moeite vooruitkomen en werd zowat met fiets en al weggeblazen. Voorbij het gemaal “De Jantzon” werd alles nog erger. Stug doorzetten zorgde dat hij thuis belande, zijn fiets wegzette en het bed indook. Onderweg had hij iets gezien wat niet tot hem was doorgedrongen. Wim dacht “laaghangende mist boven de weilanden” zoals dat wel meer voorkwam. In werkelijkheid stond er al meer dan een meter water in de Stadspolder.
Pas dagen later komt het bevoegd gezag de schade bij de Zeedijk opnemen. Rechts de versterkingen die de bewoners hebben aangebracht. (foto RAD; 552_316624)
Luttele uren later kwam de broer van mijn vader, oom Bas die een paar honderd meter in de richting van de Vissersdijk ook aan de Noordendijk woonde, bij ons op de ramen en deuren bonzen. Wakker worden!!!! Hoog water! Noodtoestand! Water staat al tot
boven aan de dijk! Allemaal het bed uit, aankleden, Pa naar boven op de dijk om te kijken, komt snel terug. Heel de polder staat vol, Het water staat tot aan de kruin van de dijk. Angstig afwachten, weer gaat Pa op de dijk kijken. Wij willen ook gaan kijken. Als Pa
Het bankje is weer terug Door Linda Wouters Veel bewoners van Dubbeldam zijn blij dat het geliefde zitbankje dat tegenover de oude Maranathakerk stond, weer terug is.
© Marian Vermeeren
Voor velen was het een raadsel waarom de bank ooit weggehaald is. Twee dames die iedere week naar Dubbeldammers voor Dubbeldammers in het Rode Kruisgebouw gaan, hebben echter gezien hoe het bankje is verdwenen. Na de
6
bijeenkomsten gingen deze dames vaak nog een eindje wandelen en bij mooi weer altijd gezellig napraten op het bankje. Het is twee jaar geleden dat de vrouwen samen op het bankje zaten toen de Maranathakerk werd
terugkomt kunnen we met z’n allen naar boven op de dijk. Het weer is bar en boos en richting Stadspolders, zover we konden kijken alleen maar water. Golven met schuimkoppen. Besloten wordt verder te gaan kijken. Alle huizen aan de buitenkant van de dijk staan in het water. Alle hokken, schuurtjes en soortgelijk gedoe aan de stadspolderzijde staat onder water of zijn weggespoeld. Bij bakker Honders staat de hele bakkerij, ovens, bakkerskarren, broodvormen, schietplanken etc. in het onderhuis onder water. De in een apart staand schuurtje opgeslagen bakkerijgrondstoffen drijven rond. Van het schuurtje is niets meer te bekennen. Angstig vraagt ma naar Ab Kraak. Die woonde vroeger in Klein-Indië, maar is de kermissen af gaan reizen met een illusionisten-act. Hij overwinterde meestal in zijn woonwagen achter op het erf bij bakker Honders. Gelukkig blijkt hij dit jaar niet gekomen te zijn. Verder langs de dijk, bij Roodnat, komt iemand door een dakraam naar buiten klimmen. Heeft getracht nog iets in veiligheid te brengen, maar dat is onbegonnen werk. Voorbij de Vissersdijk wordt het nog erger. De kippenhokken van Roodnat drijven tussen de spoordijk en de Noordendijk. De kippen zijn allemaal verdronken. Bij Jan de Pet zijn alle koeien en paarden in de stal verdronken, verschrikkelijk, de mensen staan te huilen op de dijk. Dan plotseling wordt de dijk, vanaf de Loswalweg, richting gesloopt. Terwijl ze weer huiswaarts liepen, keken ze om en zagen dat een van de werkmensen het bankje had beschadigd. Deze man was bezig om al het sloopmateriaal in een container te gooien en reed per ongeluk tegen het bankje aan. Er was zoveel schade, dat de man in kwestie besloot om de restanten van het bankje in de container te gooien. Dat was het einde van hun zitplek aan de Gravensingel. Een bewoner aan de Gravensingel hoorde van dit voorval en nam contact op met een gemeenteambtenaar. Deze man was bereid om het tot op de bodem te onderzoeken en zag op de oude tekeningen dat er inderdaad een zitbank was getekend op het grasveldje tegenover Martha Flora, het particuliere verpleeghuis voor dementerende mensen, dat nu op de plek van de Maranathakerk staat. De ambtenaar was heel attent en heeft goed naar de burgers geluisterd, want de volgende dag is er een nieuw bankje geplaatst. Eind goed, al goed.
Kop van het land afgesloten. Een rijkspolitieman zegt dat niemand de dijk meer op mag. Er klonteren wat mannen samen voor café t ’Fort. Waarom mogen ze de dijk niet op en van wie mogen ze de dijk niet op? De rijkspolitieman zegt; “De burgemeester en de dijkgraaf komen zo” Ja die willen ze wel spreken. Pa zegt: “Gaan jullie naar huis Ik wacht even om te luisteren wat ze te zeggen hebben en dan kom ik ook” Later komt Pa thuis: “We zijn toch de dijk opgegaan” zegt hij. “Tot voorbij de Oliepijp valt het mee maar tussen de Bovenhoek en de Kop is het rampzalig. We moeten wat gaan doen. Iemand weet een grote bult zand, een ander heeft heel veel linnen zakken. Een aannemer stelt al zijn steigermaterieel ter beschikking. Iemand gaat vrachtauto’s halen. We gaan zoveel mogelijk mensen erbij proberen te krijgen. We proberen meer zakken te krijgen. Dan gaan we de dijk versterken met zandzakken. “En wij dan?” vraagt ma. Hij zegt: ”ik leg een hamer, een bijl en een zaag op de vliering. Als er wat gebeurt probeer je maar een gat in het dak te hakken ga daarna op het dak om hulp zitten roepen.” Hij pakte zijn fiets en ging weg. ‘s’ Avonds heel laat komt hij weer thuis, geen droge draad meer aan zijn lijf. “Het lijkt erop dat we het gehouden hebben”, zegt hij. “Ik ben met broer Wim in het gat gaan staan, omdat men dacht dat wij wel goed en stevig zakken konden stapelen. We zijn toch gewend zakken met meel en graan te stapelen
in ons werk. Het was echt hopeloos. Alle zakken die we in het gat stapelden, spoelden direct weer weg. Tientallen misschien wel honderden. Gelukkig kwamen er ook palen en ander steigermateriaal die we achter de zakken in de grond konden slaan. Daarna bleven er steeds meer zandzakken liggen en konden we doorstapelen. Toen de auto’s iets verder durfden te rijden en er steeds meer mensen bijkwamen werden de zandzakken sneller aangevoerd en kregen we meer vastigheid. Ook zakte het water een keer een stukje. Misschien omdat er ergens anders een polder volliep. Daarna hebben een aantal mensen aan de buitenkant nog zeilen laten zakken zodat er wat minder druk op de dijk stond. Meer kunnen we nu niet doen.” Uiteindelijk is, dankzij een handvol anonieme mannen, die nog meer anonieme mannen wisten te mobiliseren, met bijeengesprokkeld, geleend materiaal en spontaan ter beschikking gesteld transport, de Zeedijk en daarmee Dubbeldam behouden gebleven. De slaperdijken zoals Zuidendijk en Oudendijk zijn immers veel te laag om van enige betekenis te zijn. Op maandag 2 februari 1953 nam het Bevoegd Gezag de boel weer in de hand en begon met groot vertoon de aangebrachte versterkingen te verbeteren. Er is nooit meer over gesproken, men wist wel beter als op te gaan lopen scheppen dat men het Bevoegd Gezag in het hemd had gezet.
Kunstzinnig en functioneel Door Linda Wouters Aan de Stevensweg op nummer 56 staat in de voortuin een kleurrijk konijnenhok, dat omgetoverd is tot een leuke minibieb. Het kastje valt op door de kleurvolle zijkanten die met verschillende kleuren mozaïek bekleed zijn. Het ziet er uit als een kunststuk, maar is daarbij ook nog functioneel. Er is handig gebruik gemaakt van de binnenkant van een konijnenhok waarin de uit te lenen boeken zich bevinden. Op het linker deurtje van het hok hangt een brief met instructies. Deze brief is echter niet goed te lezen door al het vocht van de afgelopen maanden dat erbij is gekomen. Enkele zinnen zijn toch leesbaar, waardoor de bedoeling van het kastje duidelijk wordt. Iedereen mag een boek pakken en meenemen om thuis te lezen. De lezer kan het boek als het uit is weer terugbrengen of doorgeven aan iemand anders. De eigenaar van de minibieb
© Marian Vermeeren
wenst alle gebruikers veel leesplezier toe. Steeds meer mensen beginnen een minibibliotheek in hun tuin, zodat voorbijgangers deze opmerken en bij interesse een boek mee kunnen nemen. Dit initiatief begon in de Verenigde Staten met ene Todd Bol. Na het overlijden van zijn moeder die graag las en veel boeken bezat, bouwde hij een houten kastje. Hij vulde de kast met de boeken van zijn moeder en zette het aan de weg met de tekst ‘Free book exchange’. Al snel kwam de hele buurt bij hem langs. Dat was het begin van de moderne minibieb, die nu wereldwijd is en ook in Dubbeldam te vinden is.
