TİMDER Akademi Ders Notları Kitabı 2005-2006 by TİMDER (Tesisat İnş aat Malzemecileri Derneği)

TİMDER Tesisat İnşaat Malzemecileri Derneği Eğitim Yayınları TİMDER AKADEMİ 2005 -2006 DERS NOTLARI TİMDER Yön.Kur.Bşk.Yrd ve Eğitim Komite Başkanı Ali Yalçın TUNG TİMDER AKADEMİ Eğitmenleri Yrd.Doç.Dr. Hayri BARAÇLI End. Yük.Müh. Umut.H. İNAN Eğitim Sponsorları (Alfabetik Sırayla) ECZACIBAŞI YAPI GRUBU KALE GRUBU

Timder (Tesisat İnşaat Malzemecileri Derneği tarafından yürütülen eğitim faaliyetleri çerçevesinde 2005 Kasım - 2006 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirilen TİMDER AKADEMİ eğitimlerine kaynak teşkil eden sunumlardan derlenerek hazırlanan TİMDER AKADEMİ DERS NOTLARI 2006 Eylül ayında tamamlanmış ve yayını TİMDER tarafından gerçekleştirlmiştir.

TİMDER Tesisat İnşaat Malzemecileri Derneği Adres : Telefon : Faks: Web : e-mail :

Ortaklar cad. N:14 K:3 D:5 Mecidiyeköy - İSTANBUL 0 212 274 28 42 - 43 0 212 217 90 48 http://www.timder.org.tr info@timder.org.tr

Grafik Tasarım ve Uygulama : Güray Ergün (guray@timder.org.tr) Basım Yeri ve Tarihi : Uniform Basım San.ve Tur.Ltd. Şti. - Ekim 2006

TİMDER AKADEMİ 1. Dönem’in Ardından TİMDER için önemli bir etkinlik başarıyla tamamlandı. 27 Haziran 2006 tarihinde, TİMDER Akademi’nin 14 seminerlik “Yönetim” seminerlerinden oluşan 1. döneminin başarı ödülleri ve sertifika dağıtım töreni, İstanbul Dedeman Otel’de yapıldı. TİMDER Akademi 1. dönem programına sponsor olan Kale ve Eczacıbaşı Yapı Grubu yetkilileri, TİMDER Yönetim Kurulu üyeleri, Eğitmenler ve seminerlere katılan kişilerden oluşan 90 kişilik bir davetli topluluğunun oluşturduğu yemekli törende hem katılımcılar hem de sponsor firmaların yetkilileri hoş bir akşam geçirdiler.Gecenin protokol masasında Kale Grubu İcra Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, Eczacıbaşı-İntema A.Ş. Genel Müdürü Atalay Gümrah, Kaleseramik Çanakkale Kalebodur Seramik A.Ş. Pazarlama Müdürü Altuğ Akbaş, İntema Toplu İşler Sorumlusu Ferhat Sabaz, TİMDER Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yıldırım, Başkan Yardımcıları Ali Yalçın Tung, ve Serdar Dönmez, TİMDER Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Çelik ve MUDER Başkanı Ali Ayçenk bulundular. Kale Grubundan geceye ayrıca; Kaleseramik Çanakkale Kalebodur Seramik A.Ş., Pazarlama Müdürü Melike Kalafat Orhun, Satış Müdürü Ünal Kırımlı, Kale Holding Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Pelin Özgen, Zeynep Bodur Okyay’ın asistanı Oya Berik Yanardağ katıldılar. TİMDER Yönetim Kurulu Üyelerinden Nural Tuncer, Ertan Sapankaya, Bircan Şahin, Faruk Özdemir, Mehmet Arslan ile, eski başkanlardan Can Şakarer’de geceye katılanlar arasındaydı. TİMDER Koordinatörü Nurhan Tanyeli’nin açılış ve sunuş konuş konuşmasın takiben TİMDER Başkanı Kemal Yıldırım ve Eğitim Komisyonu Başkanı Ali Yalçın Tung’un konuşmalarının ardından, TİMDER Akademi 1. dönem sponsorları TİMDER Başkanı Kemal Yıldırım, Kale Grubu İcra Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay’a, TİMDER Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Çelik’de İntema Genel Müdürü Atalay Gümrah’a teşekkür plaketlerini verdiler. Ardından, son seminerden sonra yapılan sınavda aldıkları not ile seminerlere devamlılık ile aldıkları notun birleşiminden elde edilen “Başarı sıralaması”na göre ilk üçe giren Aytaç Gökhanoğlu, Ayşe Akgül, Gökhan Şahin laptop ile, 4. olan Baki Kartalkaya ile 13 seminere katılarak devam birincisi olan Suat Hoşgör de cep telefonu ile ödüllendirildiler. Katsayı ortalamasının üzerinde not alan diğer 15 kişi de başarı sertifikalarını aldılar. Törenin ardından yenilen yemek sırasında samimi sohbetler yapıldı ve herkes geceden memnun ayrıldı.

TİMDER Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yıldırım’ın Önsözü Derneğimizin periyodik faaliyetleri arasında bulunan, sektörümüzün değerlendirilmesi ve sorunların görüşüldüğü “2004 Yılı Arama Toplantısı”nda sektörümüzün eğitim ihtiyacının TİMDER organizasyonunda gerçekleştirilmesi önerisi toplantımıza katılan KALE YAPI GRUBU ve ECZACIBAŞI YAPI GRUBU’nun değerli yöneticileri tarafından getirilmiş ve bu görüş tüm katılımcılar tarafından desteklenmişti. Bu bağlamda 2005 yılının Şubat ayında 4 temel konuda pilot uygulama başlatılmış, böylece “TİMDER Akademi” adıyla anılacak olan ticaret ve iş yönetimi konularından oluşan seminerlerin temelini oluşturacak olan eğitim faaliyetleri başlamıştır. Eğitime gönül veren siz değerli dostlarımızın katkı, destek ve teşvikleri ile, 2005 / 2006 dönemi için eğitim seminerlerini geniş kapsamlı ve uzun süreli olarak yeniden planlama olanağını bulduk. 23 Kasım 2005 tarihinde başlayan 25 Mayıs 2006 tarihinde tamamlanan 14 seminerlik eğitimlerin sonunda devam ve sınav başarı sertifikaları 27 Haziran 2006 tarihinde düzenlediğimiz gecede katılımcılara verildi. Birinci Dönem sonuçlarını değerlendirdiğimizde sonuçların bu kapsamda bir ilk organizasyon için “BAŞARILI” düzeyde olduğu görülmektedir. 14 seminerlik bu bilgi birikimini “TİMDER Akademi 2005/2006 Ders Notları Kitabı” adıyla bir kitapta toplayarak, gerek seminerlerin bir kısmına katılan ama 14 seminerin tümünü elinin altında bulundurmak isteyen, gerekse katılamayan ama “Yönetim” konularında bilgi edinmek isteyenlere her zaman başvurabilecekleri bir kaynak oluşturduğumuzu düşünüyoruz. TİMDER Akademisi’nin çalışmalarını önümüzdeki yıllarda da sürdürme kararlılığımızı, özellikle sektör içi eğitim ihtiyacının bilincinde olan, sizlerin desteği ve ortak eğitim projeleri üreterek devam ettirme isteğimizi bu vesile ile bilgilerinize bir kez daha sunuyoruz. TİMDER Akademi’nin 1. döneminin gerçekleştirilmesinde bize göstermiş olduğu yakın ilgi ve maddi destek için TİMDER Yönetim Kurulu, TİMDER üyeleri ve faydalanan herkes adına, KALE GRUBU ve ECZACIBAŞI YAPI GRUBU’na teşekkürlerimizi sunarız. Saygılarımla, Kemal YILDIRIM TİMDER Yönetim Kurulu Başkanı

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

TİMDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Eğitim Komitesi Başkanı Ali Yalçın Tung’un Önsözü İnşaat sektörümüzün sorunlarını ve derneğimizde temsil edilen ana malzeme üretici gruplarının yetkili satıcıları ile ilişkilerini görüşmek üzere her sene “Arama Toplantıları yapılır, bu toplantılarda ortak kararlar alınır. 2004 yılında, eğitim faaliyetlerine yönelik önemli kararlar alınmış ve TMİDER organizasyonunda, üretici firmaların (Borusan, Doğvit, Duravit, Kale, Toprak DemirDöküm, İntema) uzman ve temsilcilerinin katılım ile “Eğitim Çalışma Grubu” oluşturulmuştur. Tüm faaliyetlerimizde değişim ve yeniden yapılanmanın önem kazandığı ve AB sürecinde daha da önem kazanacağı, çalışma grubumuz tarafından göz önüne alınarak, özellikle “Kurumsal Yönetim Anlayışı”ve “Toplam Kalite Yönetimi” uygulamaları, süreçteki anahtar kavramlar olarak benimsenmiştir. Eğitim ihtiyacı planlama anketi’nin değerlendirilmesi sonucunda, Sayın Hocam Hayri Baraçlı’nın da değerli katkı ve çabalarıyla, 2005 yılının Şubat ayında, 4 temel konuda pilot eğitim uygulaması gerçekleştirilmiştir. “TİMDER Akademi” adıyla anılacak eğitimlerin temelini oluşturan bu faaliyet ile, sektörde bir ilke imza atılmıştır. Eğitime gönül veren değerli dostlarımızın katkı, destek ve teşvikleri ile, 2005 / 2006 dönemi için eğitim seminerleri, geniş kapsamlı ve uzun süreli olarak yeniden planlanmıştır. 23 Kasım 2005 - 25 Mayıs 2006 tarihleri arasında 14 konuda gerçekleştirilen eğitim faaliyetlerimizin sürekliliği, TİMDER Yönetim Kurulu tarafından karar altına alınarak, Derneğimiz, sektörümüzün çalışanlarına hizmet vermek üzere eğitim misyonunu üslenmiştir. 70 firmadan 250 ‘yi aşan katılımcılarımız, Katılım Sertifikası almış, ayrıca yapılan sınav sonucundaki notları ile, devam durumları da dikkate alınarak 22 kişiye, Başarı Sertifikası verilmiştir. Programı derece ile bitiren 5 katılımcımız ise TİMDER Özel Ödülü ile ödüllendirilmiştir. Önemli olan fikri eyleme dönüştürebilme cesareti ve kararlılığıdır. Biz de “TİMDER Eğitim Çalışma Grubu” olarak bundan sonra hem seminer konularımızı sektörümüzün gerçek ihtiyaçlarına cevap verecek biçimde çeşitlendirmek hem de, katılımcıların sadece ders dinleyen ve not alan pasif dinleyiciler yerine seminerlere katılmaktan daha heyecan ve zevk duyacağı bir hale getirme kararı verilmiştir. Vaka çalışmalarına ağırlık verilecek olan önümüzdeki dönem eğitimlerimizin, gerçek modeller üzerinde ve interaktif olarak sürdürülmesi esas alınmıştır. TİMDER Akademi’nin 1. Dönem seminerlerinin sonunda “Eğitim Çalışma Grubu” olarak yapmamız gereken tek bir hizmet kalmıştı, o da 14 seminerlik ders notlarını derlemek ve yayımlamaktı. Bu kitapta anlatılan değerli bilgilerin, sadece katılımcıların hafızalarında saklamalarını değil, tüm sektörün yararına sunulması amaçlanmıştır. TİMDER Akademi Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

2006/2007 Ders Notları ile “Yönetim” konusunda gerekli olan bilgileri bilimsel ama sıkıcı olmayan bir dille, rahat okunur ve kolay kavranır bir sunumla siz değerli dostlarımızın ilginize sunuyoruz. Birinci dönem eğitimlerin gerçekleştirilmesinde, değerli katılımcıların göstermiş olduğu ilgiye, bizleri teşvik eden, cesaretlendiren ve sponsor olarak destek veren Eczacıbaşı ve Kale Grubu’nun değerli temsilcilerine, TİMDER adına, teşekkürlerimi iletir, ikinci eğitim döneminde sizlerle tekrar bulaşmak ümidiyle hepinize sevgi ve saygılarımı sunarım. Ali Yalçın TUNG TİMDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı TİMDER Eğitim Komite Başkanı

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

TİMDER AKADEMİ Sponsorlarından Kale Grubu İcra Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay’ın Önsözü Son çeyrek yüzyılda dünya , çok hızlı bir değişim yaşamakta, sınırları ortadan kaldıran küreselleşme süreci ile birlikte rekabet gücü, şirketler ve ülkeler açısından hayati bir önem taşımaktadır.İş yapma biçimi hem Türkiye’de hem de dünyada değişmekte, İmalat ürün üretiminden çözüm üretimine doğru gelişmektedir.Firma değerlemesinde maddi olmayan varlıkların (ar-ge, inovasyon yeteneği, iş süreçleri ve yazılımı, marka gibi) önemi artmakta, öne çıkmaktadır. Bu değişen iş yapma koşulları çerçevesinde artık, ürettiğimiz mal ve hizmetleri ile kullandığımız mal ve hizmet üretimlerine yönelik dağıtım yöntemlerini, özümseyip öğrendiğimiz yeni teknolojiler temelinde geliştirmek, müşteri ile buluşturmak ve satış sonrası teknik hizmetleri yürüten birimlerin kendi içlerindeki ve aralarındaki ilişkileri düzenleyen organizasyon yöntemlerimizi geliştirmek zorundayız. Bundan, gerçekten kayda değer bir ekonomik ve toplumsal fayda elde edebilmek ve bu faydayı giderek büyütebilmek için, sistemsel bir temele oturtulması, kurumsallaştırılarak sürekliliğinin sağlaması gerekir. Bu dönüşüm ışığında firmaların fark yaratabilmek için, daha donanımlı, iyi eğitilmiş insan kaynağını da yetiştirmeleri gerekmektedir. Başta işletme, pazarlama ve satış ve satış sonrası hizmet yönetimi gibi alanlarla olmak üzere pek çok disiplini edinmiş, ekip çalışması becerilerini güçlendirmiş, öğrenen ve iletişim kurabilen insan kaynağına ihtiyacımız var. Bu nedenle bu eğitimleri bilimsel bir çerçeveye oturtan ve sürekli hale getiren, ortak paydada birleşen bir kurumun varlığı önem kazanmaktadır. Bizim sektörümüzde bu misyonu TİMDER üstlenerek, toplumsal bir faydaya dönüştürmüştür. TİMDER yönetiminin son derece başarılı giden çalışmalarını, daha geniş bir perspektifte çeşitlendirilerek, sürdürmesini diliyorum. Grubum ve şahsım olarak ,bu çalışmalarında TİMDER’e her zaman yanında olacağımızı iletiyor, katılımcılara başarılar diliyorum. Saygılarımla, Zeynep Bodur Okyay Kale Grubu Şirketleri İcra Kurulu Başkanı

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

TİMDER AKADEMİ Sponsorlarından Eczacıbaşı Yapı Grubu Adına İntema A.Ş. Genel Müdürü Atalay Gümrah ’ın Önsözü Ülkemiz bugün deneyimli, güvenilir iş sahibinin sermayeye ulaşımı açısından geçmiş yıllara oranla çok iyi bir düzeye gelmiştir. Bugün iyi bir fikri finanse etmek bankacılığın ötesinde farklı finansal kurumlar tarafından da sağlanabilmektedir. Aynı şekilde yetkili satıcılık sistemlerinde marka sahibi kuruluşlar markalarını temsil edecek, istekli, heyecanlı ve yetkin firmaları çeşitli teşviklerle ile desteklemekte, cesaretlendirmektedir. Yapılan bu yatırımların verimliliğini artırmak, sürekliliğini sağlamak ve geliştirebilmek, ancak o yatırımların iyi yetişmiş, profesyonel kadrolar tarafından yönetilmesi, her seviyedeki çalışanın işini iyi bilmesi ve yetkin olması ile mümkün kılınabilmektedir. Eczacıbaşı Grubu 1990’lı yıllardan itibaren yetkinlik temelli performans yönetimi ile çalışanlarının gelişimini, becerilerini artırmak adına önemli kaynaklar ayırmakta, yöneticilerini alt kadrolarını geliştirmeye, yetiştirmeye teşvik etmektedir. Bir Timder arama toplantısında da o dönemki Genel Müdürümüz Sn. Engin Bayraktar, eğitimin önemini ve sektörün gelişimi için vazgeçilmezliğini vurgulayarak, Timder’in bu konuda öncü olmasını ve sektör çalışanlarının eğitim düzeyini arttırıcı faaliyetler içinde olmasını önermiştir. Timder yönetimi tarafından benimsenen bu önerinin bugün gerçekleştiğini görmek, her seviyeden sektör katılımcılarının ilgisine şahit olmak bu programın ana sponsorlarından birisi olarak bizleri gururlandırmakta, kaynaklarımızı sektörün gelişiminde ne derece doğru bir alana yönlendirdiğimizini göstermektedir. İyi yetişmiş, gerek ürün bilgisi, gerek ticari sağduyu, gerekse müşteri ilişkileri konusunda donatılmış bir satış elemanı hem çalıştığı satış noktasının başarısını artıracak, hem de sektörümüzün müşteri nezhindeki kalitesini yukarı çekecektir. Ayrıca yaptığım yetkili satıcı ziyaretlerinde daha önce başka bir satış noktasında gördüğüm, dikkatimi çeken becerekili bir satış temsilcinin, zorunlu olarak gittiği bir diğer ildeki yetkili satıcımızda hiç zorlanmadan işe girdiğini görmek, iyi donanımlı bir kişinin bu sektörde her zaman kendini kabul ettireceği, iş imkanlarına kolay kavuşacağının güzel bir örneğidir. Bu çerçevede Timder yönetim kuruluna eğitim konusunu benimseyip, böylesine zengin bir programı hayata geçirdikleri için teşekkür eder. Bu konunun hayata geçmesinde tereddütsüz destek veren biz Eczacıbaşı Grubu ve Çanakkale Grubunun sektörün diğer önde gelen rakipleri tarafından takip edilmesini ve bu projeyi destekleyerek sektörümüzün gelişimine ortak olmalarını temenni ederim. Atalay GÜMRAH İntema A.Ş. Genel Müdürü

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

TİMDER AKADEMİ Eğitmenlerinden Yrd.Doç.Dr. Hayri Baraçlı’nın Önsözü Sürekli değişen ve giderek değişme hızı da artan bir dünyada yaşıyoruz. Bu değişim, bir taraftan işletmeleri kendine uymaya ve sürekli yenilik yapmaya zorlarken; diğer taraftan, yoğun bir rekabetle karşı karşıya bırakmaktadır. Günümüz işletmelerinin değişen çevre şartları karşısında ayakta kalabilmek için, dengelerini sürekli değiştirmeleri ve yeni denge durumları için de hazırlıklı olmaları gerekmektedir. Bu durum bazen ipin üstünde yürümeye benzetilebilir. Dengelerini iyi kuranlar başarıyı yakalayanlar, dengelerini iyi kuramayanlar ise başarıyı arzulayanlar olmaktadır. İşletmeler, güçlenmek, diğer işletmelerle rekabet edebilmek ve kârlılık sağlamak için verimliliklerini arttırmak zorundadırlar. Verimlilik ve üretkenliğin artırılması için, birim zamanda yapılan faaliyetlerin teknolojik ve metotsal yenilikler ile arttırılmasının yanı sıra, malzeme israfını minimize etmek ve en önemlisi, insan kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmak gerekmektedir. İşletme faaliyetlerinin yürütülmesi için başlıca dört kaynak söz konusudur. Bunlar; sermaye, makine-teçhizat, malzeme-ürün ve insan olarak ifade edilebilir. İşletmenin etkinliği için bu kaynakların amaca yönelik kullanımı önemlidir. Yetişmiş insan gücünün önemi her geçen gün artmaktadır. İnsanların ve onları yönetme yönteminin giderek daha da önemli olmasının nedeni, rekabette başarının diğer kaynaklarının eskisine göre güç kaybetmesidir. İnsan kaynaklarının işletme amacına hizmet edecek biçimde kullanılmasını sağlayan en önemli unsur ise eğitimdir. TİMDER bu konuda üzerine düşen görevi yerine getirmiş, ayrıca kalıcı bir eser olarak da bu çalışmayı hazırlamıştır. TİMDER yönetiminin, sponsor işletmelerin desteği ile gerçekleştirdiği bu çalışma, sektöründe faaliyet gösterenlere rehber, diğer sektörlere örnek teşkil edecektir. İnsana yapılan yatırım hiçbir zaman boşa gitmeyecektir. Saygılarımla Y.Doç.Dr. Hayri BARAÇLI

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İçindekiler

İşletme Yönetimi

01 - 12

Verimlilik Yönetimi

13 - 26

Stratejik Yönetim

27 - 42

Toplam Kalite Yönetimi

43 - 49

İnsan Kaynakları Yönetimi

50 - 62

Motivasyon ve Liderlik Yönetimi

63 - 72

Müşteri İlişkileri Yönetimi

73 - 82

Pazarlama Satış Yönetimi

83 - 98

Üretim Yönetimi

99 - 108

10- Stok Yönetimi

109 - 120

11- Maliyet Yönetimi

121 - 126

12- Finansal Yönetim

127 - 136

13- Zaman Yönetimi

137 - 148

14- İletişim Yönetimi

149 - 154

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İŞLETME YÖNETİMİ Giriş

Yönetim, uygarlık tarihi kadar eski bir kavramdır. Buna rağmen üzerinde hala yoğun araştırmaların yapıldığı ve insanlık varoldukça bu araştırmaların süreceği bir kavram olmaya devam edeceği söylenebilir. İnsanla ilgili tüm bilim dallarında olduğu gibi yönetimde de işin teknik boyutunun yanında, sanatsal bir boyutunda bulunduğu savunulabilir. Yıllarca yöneticilik yaptığı halde zaman zaman çıkmaza giren, çözümsüzlük içinde bocalayan yöneticililerin sayısı küçümsenmeyecek kadar fazladır. Bu durum son derece normaldir. Çünkü yönetimin uğraşı alanını oluşturan insan son derece değişken bir varlıktır. Bir yönetici, ideal yönetim reçetelerinin arayışı içinde hayatlarını tüketir. Oysa her duruma uyan reçetelerin yaratılması son derece zor,hatta olanaksızdır. Bu durumda, yönetim ve yöneticilik derslerine gerek var mı sorusu doğal olarak sorulabilir. Bilgi, paylaşıldıkça çoğalır. Yönetimle ilgili yapılmaya çalışılan esasen bilginin paylaşılması ve mükemmel yönetime ulaşma konusunda arzu edilen mesafelerin alınmasıdır. Yönetici geliştirmenin amacı, profesyonel bir yöneticiye başarısını etkileyen unsurları belirleyebilme, onları göreb ilme,değerlendirebilme ve gerekli davranışı gösterebilme yeteneğini kazandırmaktır. Yönetimin önemi örgütlü yaşamla artmıştır. Günümüzde insanların giderek daha örgütlü bir yaşam sürdürdükleri göz önüne getirilecek olursa, insanların başarılı olmak için başkaları ile işbirliği yapmalarının bir zorunluluk olduğu da daha kolay anlaşılabilecektir. Tek başına ulaşamadığı ya da istediği kalitede ulaşamadığı amaçlarını gerçekleştirmek için örgütlere yönelmek ve onlardan destek almak ihtiyacında olacaktır. İnsanın sınırsız kabul edilen gereksinimlerini karşılamak üzere değişik faaliyet dallarında çalışan örgütler kurulmuştur. Yukarıda ifade edildiği gibi, yaşamın farklı alanlarında sürdürülen örgütlü çabaların en iyi biçimde sürdürülmesi için yönetime Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

ihtiyaç duyulacağı açıktır. Ekonomik ve sosyal gelişmeye paralel olarak,işletme adı verilen organizasyonların toplum yaşamındaki önemlerinin artması ile beraber, bunları yöneten kişiler de verdikleri kararlar ile toplumu etkiler hale gelmiştir. Toplumdaki demokratikleşme ve insan hakları ile ilgili gelişmeler, artan iç ve dış rekabet, küreselleşme, iş ahlakı ve artan sosyal sorumluluklar yöneticiliği daha güçlü hale getirmektedir. Bu ve benzeri gelişmeler sonucu ortaya çıkan profesyonel yöneticiler, yöneticilik bilgilerini kullanarak işletme organizasyonlarının toplumun çeşitli kesimlerinin ihtiyaçlarını giderme sorumluluğu yüklemiştir. Bu sorumluluk yöneticinin kullanacağı araçların en başında gelmektedir. Yöneticiler işletme faaliyetlerinden etkilenen çeşitli gruplar arasında denge sağlamak durumundadır. Başta müşteriler olmak üzere işletme faaliyetlerini sonuçları geniş bir sosyal çevrede toplumsal refahın artması için paylaşılmalıdır. Yöneticiler böyle bir paylaşımın sağlayabilmek için organizasyon yapısı, bu yapı içindeki süreçler ve davranışlar gibi çeşitli araçlardan yararlanır. Bu araçların sürekli kullanılması, değişen koşullara göre ayarlanması, özelliklerinin ve sınırlarının bilinmesi yöneticilikte gelişmeyi ifade eder. Bir yöneticinin başarısızlığının pek çok kişi ve grubu etkilemesi yönetici geliştirmeyi daha da önemli hale getirmektedir. Yanlış ve yetersiz bir organizasyon yapısı kullanan, yapı içinde kullanılabilecek süreçlerin özelliklerinden ve sınırlarından haberdar olmayan bir yönetici, sadece kendisini değil büyük bir grubu da başarısızlığa sürükleyecektir. Güven, dürüstlük ve ekip çalışması gibi temel insani değerlerden hareket eden yöneticiler kuruluşlarını daha sağlıklı hale getirmektedirler. Çağımızda yönetime her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulmasının temel nedeni; dinamik bir çevre içinde kaynakların koordinasyonu ve örgütsel güçlerin belli amaçlar çevresinde toplanmasının sağlanmasıdır. Yönetim misyonunun sözü edilen boyutta başarıyla tamamlanabilmesi ise liderlik, motivasyon, iletişim ve takım çalışması uygulamalarının başarısına bağlı görünmektedir. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Sizce Yönetim Nedir?

- Insanlar yolu ile bir şeyler yapma - Işletmenin organizasyon amaçlarını gerçekleştirmek üzere işletmenin tüm kaynaklarını kullanarak, çalışanların çabalarını planlama, organize etme, liderlik ve kontrol etme

Ne İçin Yönetim ? - İşgücü - Makine - Malzeme - Mali Kaynaklar

Yönetici

Belirli bir takım yetkilerle kendine verilmiş grubu, belirli amaçlara yönelten, grup içerisinde işbirliği ve koordinasyon sağlayan birey.

Yöneticilik

Yönetim faaliyetinin bir gelir sağlamak amacıyla sürekli olarak yapılması.

Yönetim Unsurları PLANLAMA:

Organizasyonu amacına ulaştıracak prosedür ve yöntemleri kurmak. ORGANİZASYON: Planlama ile saptanan amaç, plan ve programlar doğrultusunda verilen hedefleri gerçekleştirecek organizasyonu kurmak. KADROLAMA: İşlerin tanımlarına uygun elemanların çalışmalarını sağlamak. KOORDİNASYON: Yöneticilerin astların temel görevlerini yerine getirmelerinde etkilemek KONTROL ETME : Yöneticilerin işletmenin amaçları doğrultusunda yol aldıklarında güvence duymaları için yaptıkları faaliyetlerdir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Yöneticinin Rolleri - İLETİŞİMCİ - DEĞERLENDİRİCİ - PROBLEM ÇÖZÜCÜ - MOTİVE EDİCİ - DİSİPLİN SAĞLAYICI - PLANLAYICI - ÇATIŞMA

- ÇÖZÜMLEYİCİ - STRES AZALTICI - EĞİTİCİ - TAKIM KURUCU - ANTRENÖR - YÖNETMEN - LİDER

İşletme Yönetiminin Amaçları Nelerdir ?

SORUMLULUK VE İŞ AHLAK

ETKİNLİK

ÇALIŞMA HAYATININ NİTELİĞİNİ GELİŞTİRME

VERİMLİLİK

İŞLETME YÖNETİMİNİN AMAÇLARI

ESNEKLİK VE UYUM

KARLILIK SÜREKLİLİK

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Karlılık :

KARLILIK = NET KAR / ÖZSERMAYE KARLILIK = NET KAR / NET AKTİF TOPLAMI Kar etmek, stratejik kalkınmanın temelidir.

Etkinlik :

ETKİNLİK = ÇIKTILAR / PLANLANAN AMAÇLAR Uygun olan amaçları seçmek ve stratejiler kurmak Doğru işleri yapmak

Verimlilik :

VERİMLİLİK = ÇIKTILAR / GİRDİLER İşletme içi bir düzen ve uyumun sonucu olarak ortaya çıkar. Işleri doğru yapmak.

İşletme Etkinliğini Zorlaştiran Şartlar DIŞ ETKENLER İÇ ETKENLER 1. ENFLASYON 1. NAKİT İHTİYACI ARTIŞI 2. KIT KAYNAKLAR 2. MOTİVASYON ZORLUĞU 3. GELİŞME HIZI 3. KARMAŞIKLAŞAN İŞ SİSTEMİ 4. ARTAN REKABET 4. MALİYET VE VERİMLİLİK 5. ARTAN SOSYAL HAKLAR DENGESİZLİĞİ

Süreklilik :

Karlılıkla birlikte sürekli gelişme

Esneklik ve Uyum :

Esnek düşünce ve organizasyonel kademlerde dil/format birliği

Çalışma Hayati Niteliği :

Demokratik yapı, işbirliği, iş güvenliği, uygun iş ortamı

Sorumluluk - İş Ahlakı :

Beklentilere uygun çalışma stratejisi

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

21. Yüzyıl Yöneticilerinin Özellikleri

- Geleceği önceden tahmin edebilme, - Etkin organizasyon yapılarını tasarlama, - Etkin kararlar almak, - Çalışanlarla iletişim kurmak, - Organizasyon içinde teknolojinin kavramak, - Uluslararası alanda yönetimin anlayışına sahip olma,

İşletme Yönetimi Etkinliğinin Temeli KURUMSALLAŞMA

Kurumsallaşma; - Her işin belli kurallara bağlı olarak yürütüldüğü, - Kuralların olur olmaz değiştirilemediği, - İşin gereğinin yapıldığı, herkesin performansına göre değerlendirildiği, - Kişiler değişse bile yönetim tarzının değişmediği, - Takım oyununun oynandığı, herkesin görevlerini bildiği,

Etkin Ve Kurumsal Yönetim Uygulama Alanları - Yeniden Yapılanma - Verimlilik Yönetimi - Stratejik Yönetim - Hedeflerle Yönetim - Performans Yönetimi - Süreç Yönetimi - İnsan Kaynakları Yönetimi - Bütünsel Kalite Yönetimi - Finansal Yönetim

Kurum Kültürü

Herkesin ortak noktada birleştiği ve işletmenin hedefleri, stratejileri, vizyonu ve misyonu doğrultusunda hareket etmesine yardımcı olacak bir ortak anlayıştır. Hiçbir zaman bir kişinin veya gurubun zorlaması ile sağlanamaz. Kurum kültürü, bir organizasyonun günlük olarak çevreye uyum ve kuruluş içi entegrasyonu sağlama sorunlarını çözmeye uğraşırken; keşfettiği, bulduğu ya da geliştirdiği ve geçmişte bu sorunlara karşı işe yaradığı için yeni üyelere de bir şekilde aktarıp/öğrettiği, Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

doğru algılama, düşünme ve hissetme ile ilgili temel varsayım kalıplarıdır.Her kurumun, içinde çalışan insanların ve toplumun genel kültürel yapısından büyük ölçüde bağımsız bulunan kendi kurum kültürü vardır. Bu kültürü meydana getirenler ise yönetimin kurum faaliyetleri ve etkin çalışması için en uygun gördükleri veya kurum içerisinde kendiliğinden oluşan davranış kalıpları ve normlarıdır.

KURUM KÜLTÜRÜ

KURUM KİMLİĞİ

KURUM FELSEFESİ

DİZAYN

İLETİŞİM

KURUMSAL İMAJ

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

DAVRANIŞ

Kurum Kültürünün Yapı Taşları

- Yönetici ve çalışanlar veya onların ilgilerini temsil edenler arasında uyumlu işbirliği, - Açık enformasyon temeli üzerinde, şeffaf bir iletişim olması, - Tüm çalışanların, karar alma süreçlerinin her seviyelerine dahil edilmeleri, - Eskimiş yapıların yıkılması, yetki ve sorumluluğun merkeziyetçiliğinin kaldırılması, - Kurum felsefesi hakkında görüş birliğinin oluşturulması.

Kurum Kültürünün Oluşturulması

- Birbirine ait olma duygusunun ve genel bütünleşmenin geliştirilmesi, - “Biz” duygusunun ve genel bütünleşmenin geliştirilmesi, - Temel değerlerin güçlendirilmesi ve onaylanması, - Bir aidiyet duygusunun oluşturulması, - Kurum içinde güçlü bir beraberlik oluşturmak, - Kurum içerisinde kişiler arasındaki mesafenin en aza indirilmesi, - Davranış biçimlerinin belirlenmesi, - Duygusal bütünleşmenin sağlanması, - Kültür ile ilgilenmek ve onu gerektiğinde değiştirmek için hareket noktalarının belirlenmesi.

Kurumsal Davranış

Bir kurumda faaliyet gösteren birey ve grupların tepki, karar ve tavırlarının bütünüdür.

Kurumsal Davranış Alanları

- Pazarlama Alanında, - Üretim Alanında, - Yatırım Alanında, - Dağıtım Alanında, - Finans Alanında, - İnsan Kaynakları Alanında, - İşletme Faaliyetleri Alanlarında,

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Değişim Yönetiminde 5 N ve 1 K Analizi 1. Değişim Ne’dir?(Organizasyon yapısını ve problemlerini

inceler.) 2. Değişim Niçin gereklidir? 3. Değişim yapılarak Nereye ulaşılmak istenilmektedir?(Bir vizyon belirlemelidir.) 4. Değişim Ne zaman gerçekleştirilmelidir? (Zaman akış şeması oluşturur.) 5. Değişim Nasıl yapılacaktır? (Stratejik planlamayı içerir.) 1. Değişimi Kim gerçekleştirecektir? Değişimin Amacı Organizasyonu Yeniden İnşa Etmektir. - Yeniden Düşünme - Vizyon, Misyon, Strateji - Organizasyonel Değişimin Planlanması - Yapı Değişimi (Reorganizasyon) - Sistem ve Süreçlerin Yeniden Yapılandırılması

İşletmelerde Değişim İçin Stratejiler

1. Değişim için KARARLILIK 2. Organizasyona SİSTEM olarak bakılması 3. MÜŞTERİ (sonuç) odaklılık 4. KURUMSALLAŞMA 5. İNSAN KAYNAKLARININ en iyi şekilde değerlendirilmesi 6. SÜREKLİ GELİŞİM

Takım Nedir ?

Kendini ortak bir vizyonel hedefe, performans hedeflerine ve kendilerini birlikte sorumlu tuttukları yaklaşımlara adamış ve birbirlerini tamamlayıcı becerilere sahip insan topluluğudur.

Takım Çalışması

10 KATILIM

TAKIM ÇALIŞMASI

PROBLEMLERİN ÇÖZÜMÜNDE TÜM ÇALIŞANLARIN ENERJİLERİNDEN FAYDALANMAK

Etkili Bir Takım Yönetimi İçin

- ÇALIŞANLARIN GÖNÜLLÜ KATILIMI SAĞLANMALI - EĞİTİME AĞIRLIK VERİLMELİ - BAŞARILAR ÖDÜLLENDİRİLMELİDİR - LİDER DOĞRU İNSAN OLMALI - MOTİVASYON SAĞLANMALI - TAKIM ÜYELERİNE İNİSİTAYİF VERİLMELİ - EMANET EHLİNE VERİLMELİ - TAKIM BU İŞE İNANAN KİŞİLERDEN OLUŞTURULMALI

Etkin ve Kurumsal Yönetim Sonuçları - Mali verimlilik - Kapasite verimliliği - Karlılıkta artış

- İşgücü verimliliği - Maliyetlerde azalma - Daha hızlı doğru büyüme

KURUMSAL İŞLETME YÖNETİMİ

DEĞİŞİM VE YENİDEN YAPILANMAYI SAVUNAN, İŞLETME İÇERİSİNDE ETKİN/VERİMLİ ÇALIŞMAYI VE PROFESYONEL DÜŞÜNCEYİ HER SÜREÇTE UYGULMAYI ÖNGÖREN BİR ANLAYIŞTIR. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

VERİMLİLİK YÖNETİMİ Giriş

Verimlilik, belirli kaynaklarla en çok üretimi veya hizmeti sağlamak, ya da belirli üretim miktarını veya hizmeti en az kaynakla gerçekleştirebilmektir. Kalkınmak isteyen her ülkenin hedefi, bir yandan tüm ekonomik ve doğal üretim kaynaklarından en yüksek verimliliği sağlamak olmalıdır. Bu hedefe, üretime katılan çeşitli öğelerin işbirliği ile ulaşılabilir. İşçinin gayretini arttırması, işverenin sermayesini üretken yatırımlara, modern makine ve donanıma yatırması, organizasyonu geliştirmesi, devletin ekonomik anlamda gerekli önlemleri alması, kamu kuruluşlarının çeşitli araştırma ve geliştirme çalışmalarıyla yol göstericilik yapmaları, kısacası üretim sürecinin çeşitli basamaklarında görev yapan her bireyin kendi çapında verimlilik artışına katkıda bulunması gerekir. Sağlam bir ekonomik gelişme ve sağlıklı bir endüstrileşme, yurt ölçüsünde verimliliği arttırmakla mümkündür. Verimliliğin arttırılabilmesi de öncelikle üretim faktörlerinden etkili ve iyi bir şekilde yararlanılmasına bağlıdır. Başka deyişle, hammadde elde edilmesinden, ürünlerin üretilmesine ve pazarlanıp tüketiciye ulaştırılmasına kadar gerekli her türlü işlem ve hizmetlerde verimli çalışma ortamı yaratılmalıdır. Bunun için verimlilik anlayışının kitlelere mal edilmesi, her yurttaşa beşikten mezara kadar bütün faaliyetlerinde verimliliği sağlayıcı bir davranış kazandırılması ve bütün işletme ve kuruluşlarda verimlilik ilkelerinin etkili bir şekilde uygulanması gerekir. Kalkınmasını kısa sürede başarıya ulaştırmış bir çok ülkede bilinçli bir verimlilik akımı gerçekleştirilmiş ve verimlilik ilkeleri, işçiden fabrika sahibine, en küçük memurdan en yüksek amirine ve devleti yönetenlere kadar herkese benimsetilerek, etkili biçimde uygulamaya konulmuştur. Günümüz rekabet şartları işletmeleri günden güne daha kaliteli, daha fazla ve zamanında hizmet vermeye ve üretim yapmaya yöneltmektedir. Bu nedenle, daha az girdi ile daha çok çıktı elde edebilmenin yani verimli olmanın önemi giderek daha çok önem kazanmıştır. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Günümüzde verimliliğin bir ülkenin gelişmişliğinin en önemli ölçütlerinden biri olduğu kabul edilir. Aynı zamanda verimlilik, gelişme için motive edici bir faktördür. Bizler bir teknolojik gelişme çağında yaşamaktayız. Bu gelişmeler üretimi olumlu yönde etkileyecek üretim sürecinde, yeni imkanlar sağlamaktadır. Teknolojik gelişmeyi koruyabildiğimiz sürece üretimi de arttırmada başarılı olacağımız ortadadır. Düzenli ve tutarlı bir ekonomik gelişme ve endüstrileşme üretimin artmasının doğal bir sonucudur. Yüksek bir verimlilik için üretim faktörlerinin etkin kullanımı, hayati bir rol taşımaktadır. Verimlilik, düşük maliyet ve doğal olarak düşük satış fiyatları için son derecede önemlidir. Sonuç olarak verimliliğin artması sonucunda elde edilen ek üretim gelirleri de istihdam ya da yatırım sermayesinde kullanılabilecek ve böylece ekonomik gelişme hızlanacaktır. Çağımızda açıklanması ve çözümü güç görülen pek çok karmaşık olayın kaynağında ekonomik sorunlar yatmaktadır. Ekonomik kalkınma çabası, az gelişmiş ülkelerde yoksulluktan kurtulma, gelişmiş ülkelerde ise güçlerini koruyarak geleceklerini güven altına alma yönünde büyük önem kazanmıştır. Ülkenin genel gelişimi bakımından, bütün düzeylerde ve ekonomik faaliyetlerde bulunan bütün gruplar arasında verimliliğin arttırılması büyük önem taşır. Bu da kamu, hükümet, işçi ve iş veren grupları arasında uygun bir verimlilik bilincinin yerleştirilmesine ve olumlu bir ortam yaratılmasını gerekli kılmaktadır. Böylece gerek sosyal ve gerekse teknik alanlarda modern yöntemlerin, verimliliği artıracak yönde uygulanabilme olanakları elde edilebilecektir. Her ülke ve her işletme kendi özel koşullarına en uygun düşecek yöntemleri geliştirmek zorundadır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Verimlilik Nedir?

- Bir üretim veya hizmet sisteminin ürettiği çıktı ile, bu çıktıyı oluşturmak için kullanılan girdi arasındaki ilişkidir. - Bu nedenle “verimlilik, çeşitli mal ve hizmetlerin üretimindeki kaynakların—emek , sermaye, arazi, malzeme, enerji, bilgi—etkin kullanımıdır” diye tanımlanır. - Verimlilik = Çıktı /Girdi - Aynı miktar kaynakla daha çok üretmek yada aynı girdiyle daha çok çıktı elde etmektir. - Emek ve makine gibi kaynakların daha yoğun kullanımı olarak görülür. - Verimlilik artışının temeli daha çok çalışmak değil, daha akılcı çalışmaktır. - Gerçek verimlilik artışı daha çok çalışarak sağlanmaz.

Verimlilik Ne Değildir ?

Verimlilik yalnızca emek etkinliği yada emek verimliliği değildir. - Enerji ve hammadde maliyetlerindeki artışı göz önünde bulundurmak gerekir. Performansı yalnız çıktı ile değerlendirmek mümkün değildir. - Çıktı verimlilik artışı olmadan, girdi fiyatlarındaki artışlar nedeniyle de yükselebilir. Karlılıkla verimlilik aynı değildir. - Verimlilik düşmesine karşı, fiyatların yükselmesi nedeniyle kar elde edilebilir. - Yüksek verimlilik yüksek kar değildir. Verimlilik verim değildir. - Verim; yüksek kaliteli malları en kısa sürede üretmektir. Oysa bu mallara gereksinme olup olmadığını da dikkate almak gerekir. Maliyetlerdeki düşüş verimliliğin artması demek değildir. - Herhangi bir ayrım yapmadan, maliyetleri düşürmeye kalkmak, uzun dönemde daha kötü sonuçlara neden olabilir.

Kavramları Tanıyalım ? Etkinlik : Doğru işleri yapmak Üretkenlik : Üretme kabiliyeti Verimlilik : İşleri doğru yapmak

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Verim : Yüksek kaliteli malları mümkün olan en kısa sürede üretmektir. Makine verimi İşgücü verimi

Verimlilik

Işletmenin aşağıdaki ölçütlere ne kadar yaklaşabildiğinin kapsamlı ölçüsüdür. Amaç : Faaliyetleri gerçekleştirme derecesi. Etkililik : Amaçları gerçekleştirme derecesi. Gerçekleşmesi mümkün olana kıyasla gerçekleşen. Performans : Yapabilme kabiliyeti. Verimlilik kısaca ; Aynı girdi ile daha çok çıktı sağlamak,Aynı çıktıyı daha az girdi ile sağlamak,Çıktıyı girdi artışından daha yüksek düzeyde artırmak.

Verimlilik Tanımları Hammadde ve işçiliğin yaralı mal ve hizmetlere dönüşme oranıdır. Çeşitli kaynakların kullanılışındaki etkinliği saptayan bir ölçüttür. Kaynakların, insanların gerek duyduğu mal ve hizmetlere dönüştürülmesindeki etkinliktir. Ekonomik sistemin, malların tüketiciye ulaşma sürecindeki başarısının ölçütüdür. Değişme gücü olan mal ve hizmet üretme yeteneğinin ölçüsüdür. Kaynakların belli bir ölçüte oranla kullanış şeklidir. Potansiyel başarı oranının ölçümüdür. İşgücü zamanının bir kronometre ile saptanmasıdır. Belirli üretim faktörleri için çıktılar ile girdiler arasındaki orandır. Elde edilen çıktı

ünite miktarı ile bu çıktıyı elde etmek için kullanılan girdi ünite miktarı arasındaki orandır. Birbirini izleyen karşılaştırılabilir süreler içinde çıktı ile o çıktıya ilişkin girdilerin miktarıdır. Verimlilik Nedir ? Çalışanların performansını ve çalışma koşullarını geliştiren tekniklerdir. Bu teknikler çalışanları daha iyi , daha çok çalışmaya özendirir .Nitel ve nicel üretimin kullanılan kaynaklara olanıdır .Çıktı ve girdi ikisi de önemli faktörlerdir.Kar planlamasında yararlı bir faktördür .Girdi faktörlerini sabit tutup, verimlilik arttırılırsa sonuçta verim artar .Niteliği geliştiren araçlardan biridir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

17 Verimlilik Ne Değildir ? Çalışanları koşturarak, canından bezdirerek onları robotlaştırarak çalıştırmak için kurnazca hazırlanan teknikler değildir. Üretim miktarını ölçen bir ölçüt değildir. Çıktıdaki artış, verimlilik artışına bağlı olabilir, olmayabilirde. Karlılığın bir göstergesi değildir. Belli durumlarda düşük verimliliği olan projeler de karlı olabilir. Kaliteyle aynı şey değildir . Verimlilikteki bu artış, daha iyi kaliteyi garantileyemez .

İşletmelerde Yöneticinin İş Akışlarını Kolaylaştırması İşletme Verimliliğini Artıracaktır Konuya hakim olma, elemana güvenme, işi delege edebilme, zamanı iyi kullanma, her konuda ayrıntıya girmeme, işi takip ederek sonuçlandırma,

Verimliliğe Etki Eden Faktörler - Pazar imkanları, - Düşük kapasite kullanımı, - Ekonomik koşullar ve enflasyon, - Sermaye yetersizliği, - Üretim tekniği, - Eğitim düzeyi, - İşgücü etkinliği, - Altyapı sorunları, - Diğer sorunlar.

İşgücü Verimliliği İşgücü verimliliği, insanın işini yaparak değil; işini daha iyi yapması ile arttırılabilir. Bu da insanın sağlıklı, ergonomik, düzenli, ortamda çalışması ile mümkün olur. Ayrıca, insanlara verimli iş yapma hakkında eğitim vermekle de mümkün olur.

Verimlilik aynı zamanda işçilerin işbirliği ve katılımları sağlanarak da artırılabilir. Örneğin amaçların saptanmasına işçilerin katılımı

birçok ülkede başarılı olmuştur. Emek verimliliği ancak yönetim işçilerin yeteneklerini sorunların çözümünde kullanmalarını teşvik ederse ve uygun bir sosyal ortamını sağlarsa, en iyi biçimde artırılabilir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İşgücü Verimliliğine Etki Eden Faktörler Emeğin kalitesindeki değişmeler :

Bunlar yaş, cinsiyet, kabiliyet, yetişme ve fiziki kabiliyet gibi unsurlardaki değişmelerdir.

Çalışma şartlarındaki değişmeler:

Ücretlere ilave olarak yapılacak ödemeler daha fazla üretim yapmalarını teşvik eder. Hastalık kaza gibi konularda iş güvenliği sağlamak da emek verimliliğini etkiler.

Çalışma saatlerindeki değişmeler:

Çalışma saatlerinin makul bir seviyenin üzerinde olması yorgunluğu arttırıp işe dikkati azaltacağından verimliliğin düşmesine neden olur.

Grup büyüklüğü ve organizasyonu:

Firmanın yapısına işçilerin beraber olma arzusuna uygun olarak yapılan gruplama verimliliği artıran faktörlerdendir.

Sermaye Verimliliği

- Sermaye en önemli ve aynı zamanda tespit edilmesi en zor olan üretim faktörüdür. - Sermayenin doğru zamanda, doğru yerde, doğru şekilde kullanılmasıdır.

Hammadde Verimliliğine Etki Eden Faktörler Hammaddenin kalitesindeki değişmeler: Bunlar hammaddenin

yapısındaki fiziki ve kimyasal değişmeleri eski ve yeni arasındaki ikame imkanlarındaki değişmelerini kapsar. Hammadde kullanımındaki etkinliğin değişmesi: Hammaddelerin ziyan olmalarını önleyici gayretler bunların verimliliğini etkiler.

Malın şekil ve üretim işlemlerinin kapsamındaki değişmelerine göre:

Hammadde bileşimindeki değişmeler de hammadde verimliliğini etkiler.

Verimlilik Arttırma Stratejileri Nelerdir ?

- Verimlilik artırmaya açık ve kolay anlaşılabilir bir tanım verilmeli - Kurumsal gelişimin neden gerekli olduğu açıklanmalı - Cari işletme durumunu ve var olan durumun nedenleri değerlendirilmeli Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

- Mükemmeli sağlayacak modeller geliştirilmeli - Verimlilik artırma politikaları ve planları geliştirilmeli

Verimlilik Artışı Sonuçları Nelerdir ?

- İşçiler daha iyi bir çalışma koşullarında ve daha kısa çalışma süresinde daha çok ücret alır. - İşveren yeni yatırım imkanları yaratacak kaynak sağlar. - Üretici, daha ucuz ve bol mal bulma imkanına kavuşur. - Tüketici, daha ucuz ve bol mal bulma imkanına kavuşur. - Ülke sağlıklı bir ekonomik büyüme ile hızla kalkınır. - Toplum daha yüksek refah düzeyine ulaşır.

Verimlilik Ölçümü Nasıl Yapılır ?

Kullanılan kaynakların mal veya hizmete dönüşümündeki yeterlilik tespit edilebilir. Kullanılacak kaynakların planlanmasında yarar sağlar. İşletmenin ekonomik olmayan tarafları verimlilik ölçümü çalışmaları tarafından düzeltilebilir. Planlanmış olan verimlilik seviyesi en son yapılan ölçümlere göre yeniden düzenlenebilir. Verimlilik arttırma stratejileri, planlanan ve fiili verimlilik seviyesi arasındaki farkın büyüklüğüne göre belirlenir. Verimlilik ölçümü, hem aynı endüstrideki işletmeler arası, hem endüstriler arası hem de uluslar arası verimlilik seviyesi karşılaştırılmasına olanak sağlar.

Verimlilik Ölçümünün Faydaları Nelerdir ?

Ölçümler sonucu elde edilecek değerleri, işletmenin karlılık seviyesinin planlanmasında faydalı olur. Ölçüm sonucu elde edilecek değerler yöneticiyi firmasının hem teknik, hem de ekonomik sorunları üzerinde düşünmeye yöneltecektir. Zira yöneticinin üretim faktörlerinde meydana gelen dalgalanmaları anında yakalayabilmesi ve gerekli düzeltmeye vakit geçirmeden yapabilmesi için, işletilmesinin üretim daireleri itibarı ile tanıması gerekir. Verimlilik ölçümü, işletmenin bir nevi genel işleyiş göstergesi olmaktadır. Günümüz işletmelerinde faaliyetlerin değerlendirilmesinde kullanılan yaygın bir ölçü de karlılıktır. Karlılık, işletmenin Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

dışa dönük faaliyetlerinden doğan bir birikimdir. Yani fiyat dalgalanmalarıyla işletmenin stoklarıyla yakından ilişkilidir. Bundan dolayı bir faaliyet dönemi içinde bilançoda, görülen karı, bir takım analizlere tabi tutmadan veri olarak kullanmak hatalı sonuçlar doğuracaktır. Diğer taraftan, mali değerleri dikkate alan parasal verimlilik ölçme metodunda bir faaliyet devresi boyunca yaratılan katma değer hesaplamakta ve bu hesapta ayrıntılı analizlere yer verilmektedir. Bu bakımdan parasal verimlilik ölçüsü, her bakımdan karlılığa tercih edilebilecek bir ölçüdür. İşçilik ücretlerinin tespitinde verimlilik artışlarının dikkate alınması gerekliliği günden güne güçlenen ve uygulama alanları bulan bir eğitim olmaya başlamıştır.

Teknoloji Temeline Göre Verimlilik Arttırma Teknikleri Nelerdir ? - Bilgisayar destekli tasarım, - Bilgisayar destekli imalat, - Bilgisayarla bütünleştirilmiş imalat, - Robotlar, - Lazer teknolojisi, - Enerji teknolojisi, - Grup teknolojisi, - Bilgisayar grafiği, - Bakım yönetimi, - Ekipman yenilemesi, - Enerji koruma

Malzeme Temeline Göre Verimlilik Arttırma Teknikleri Nelerdir ? - Tam Zamanında Üretim Yönetimi - Bütünsel Kalite Yönetimi - Malzeme Yönetimi - Sürekli İyileştirme - Sıfır Hata Anlayışı

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Sürekli İyileştirme

- Başarılı oraganizasyonlar, çalışanların işlerini engelleyen problemlerin - Potansiyel problemlerin nedenlerini bulmak için çalışmalıdırlar.

Emek Temeline Göre Verimlilik Arttırma Teknikleri Nelerdir ? - Finansal Teşvikler - Çalışanın Terfisi - İş Değişikliği - Çalışan Katılımı - Motivasyon - Çalışma Koşullarının İyileştirilmesi - Eğitim

Ürün/Hizmet Temeline Göre Verimlilik Arttırma Teknikleri Nelerdir ? - Değer Analizi - Ürün/Hizmet Çeşitlendirme - Ürün/Hizmet Basitleştirme - Ürün/Hizmet Standardizasyonu

İş Temeline Göre Verimlilik Arttırma Teknikleri Nelerdir ? -İş Etüdü * Metot Etüdü * Zaman Etüdü - Ergonomi - Beyin Fırtınası

Diğer Verimlilik Arttırma Teknikleri Nelerdir ? - Değişim Mühendisliği - Kıyaslama - Kurumsal Kültür - Yenilik Yönetimi - Maliyet Fayda Analizi

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Proje Y繹netimi Safhalar覺 ve Verimlilik

TANIMLAMA

PLANLAMA

KONTROL

UYGULAMA

SONA ERME

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

Verimlilik Yönetimi Anlayışında İyileştirme Derecesinin Belirlenmesi

Değişim Mühendisliği En iyi endüstriyel uygulamalar

Kıyaslama

Organizasyonel Yen. Yapılanma Esneklik ve hızlı hareket edebilme özelliği

Ürün / Süreçlerde Yeniden Yapılanma En iyi işletme sistemi Değişim ve Gelişme Stratejileri

Sürekli Gelişme Çevre Değişimin Derecesi

...bu stratejiler tek başına yetmez! (1) Birinci tip başarısızlık, Hiç veya fark edilmeyecek kadar az iyileşmenin olduğu durumlardır. Belli bir zaman için bu proje şirkette ilgi odağı olur, proje ekibine “vaad edilmiş kurtarıcı” gözüyle bakılır, bir sürü plan yapılır, fakat bir süre sonra yapılan planların hiç biri uygulanmaz. Çalışanlar için hayal kırıklığı olur ve bir sonraki değişim çabalarına şüpheli yaklaşmalarına neden olur. ...bu stratejiler tek başına yetmez! (2) İkinci tip başarısızlık, İyi başlanır ama hemen ardından iyileşmeler yok olur, hatta daha kötü sonuçlar ortaya çıkar. Bazı hallerde bu çabaların “masal gibi büyüsü”, yerini gerçeklere bırakır ve aciliyet sıralamasından düşer. Çoğu halde, yapılan uygulamalar, sırf gösteri olsun diye kısa vadeli iyileştirmeler getirecek şekilde yapılır. Gerçek sorunlara inilemez. Genel çözüm yöntemleri, şirketin özelliklerine uyarlanmadan uygulamaya geçirilir. Çalışanları kapasitelerinden Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

fazla çalıştırmayı amaçlayan prim uygulamaları, temelsiz ödüller ve değişiklikler bir süre sonra etkisini kaybeder. Bazı firmalar, çalışanlarını işten çıkartırlar, fakat yaptıkları işleri ortadan kaldırmazlar. Bu uygulama, kısa süreli karlılığı arttırır, fakat ardında kalan çalışanların fazla mesaisi ve iş yoğunluğu sonucunda düşen hizmet kalitesi, tekrardan işe alımları, veya daha yüksek ücrete çalışanlar veya danışmanlar kiralanmasını gerektirir. ...bu stratejiler tek başına yetmez! (3) Üçüncü tip başarısızlık Belirli konularda performans artışı gözlenir: müşteri memnuniyeti, karlılık veya kalite biraz artar. Fakat bu artış bir defaya mahsus olur ve belli bir sınırda sabit kalır.

İşletmelerin Amacı

Öncelikli olarak her işletme kar amaçlı kurulur ve kar etmenin en büyük şartı pazarda pay sahibi olmaktır.Pazarda pay sahibi olmak ise diğer işletmelerle rekabet edebilmeye bağlıdır. Bu noktada rekabet unsurlarını göz önüne getirecek olursak, karşımıza üç önemli kavram çıkıyor. Bunlar; “kalite”, “fiyat” ve “zaman”dır ki bu kavramlar birbirini destekleyen üçlü sacayağı gibidir.

Karar Verme Mekanizması

Çeşitli şeyler arasında seçim yapmakla ilgili bedensel ve zihinsel bir çabadır. Belirli bir problemi çözümlemek için tasarlanan bir eylemi seçme prosesi.

Karar Verme Ögeleri

- Ulaşılması söz konusu olan bir amaç, - Bu amaca en uygun biçimde ulaştıracak araçlar, - Amaç ve araçların uygunluğu, - Kontrole yarayan ölçüt ve standartlar, - Seçilen davranış biçimi sonucunda meydana gelecek istenen veya istenmeyen sonuçların karşılaştırılması, - Davranışa geçme veya geçmeme konusunda istek veya iradenin belirtilmesi.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İyi Kararın Nitelikleri

- Etkin, - Verimli, - Kararın Hızlı Alınması ve Hızlı Uygulanması, - Kararın Zamanında Alınması

Yönetsel Karar Vermede Etkili Olan Faktörler - Karar verme birimi, - İşletmenin yapısı, - İşletmenin çevresi, - İşletmenin amaçları, - Zaman kısıtı, - Yönetim bilgi sistemleri

Yönetimde Verimli Karar Verebilmek İçin

- Yeterli bilgi ve verinin olması, - Daima mantıklı ve tutarlı olma, - Doğru ve zamanında verme, - Daima çözüme yönelik, - Fırsatlardan yararlanarak verme, - Karar verdikten sonra amaca ulaşmak için çalışmak, - Büyük kararları küçük kararlara bölerek uygulama, - Kararı kişinin kendi vermesi

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

STRATEJİK YÖNETİM Giriş

Stratejinin kelime kökeni iki kaynağa dayanmaktadır: Bunlardan birincisi Latince’de yol, çizgi veya yatak anlamına gelen “stratum” kavramıyla, ikincisi de eski Yunanlı General Strategos’un savaşlardaki sanatını ve bilgisinden etkilenerek kullanılmıştır. Burada da görüldüğü gibi, eski Yunan savaşçısı general Strategos bir işletmede çalışan bir yönetici değil, bir ordunun başında olan kişidir. Yani strateji mantığı, kavramı ilk olarak savaşlar sırasında orduların manevralarında kullanılmış ve gelişimini askeri alanda taşıdığı öneme borçludur. Son zamanlarda işletmecilik ve özellikle de yönetim ve karar teorilerinde önemi fark edilen stratejinin askeri bakımdan taşıdığı anlamları inceleyelim. Stratejik yönetim kavramı strateji ve yönetim kelimelerinin birleşiminde türemiş bulunmaktadır. Stratejik yönetim ile, stratejinin sadece planlama yönünün eksik kalacağını, halbuki stratejilerin uygulamaları ve ulaşılan sonuçlarının kontrol edilmesi konuları ile de ilgili olduğunu belirtmek için geliştirilmiştir. Stratejik yönetim, stratejilerin planlanması için gerekli araştırma, inceleme, değerlendirme ve seçim çabalarını planlama, bu stratejilerin uygulanabilmesi için örgüt içi her türlü yapısal ve motivasyonel tedbirlerin alınarak yürürlüğe konulmasını, daha sonra da stratejilerin uygulanmadan önce ve uygulandıktan sonra amaçlara uygunluğu açısından kontrol edilmesini kapsayan ve işletmenin üst düzey kadrolarının faaliyetlerini ilgilendiren süreçler toplamı şeklinde ifade edilebilir. Başka bir ifadeye göre stratejik yönetim süreci; örgütsel bölümlerin aynı amaç ve hedeflere doğru yönelmesi ile organizasyonun tüm faaliyetlerinde uyumluluğu, yönetim anlayışının yükselmesini ve yönetimin farklı kademelerinde bağlılık ilişkisini sağlamaktadır. Stratejik yönetim ile ilgili yapılmış çeşitli tanımlar şu şekildedir. - Stratejik yönetim, bir organizasyonun ne yaptığını, varlık nedenini ve gelecekte ulaşmak istediği hedefleri ortaya koyan bir yönetim tekniğidir. - Stratejik yönetim, bir organizasyonun gelecekte varmak istediği Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

hedefleri ve bu hedeflere nasıl ulaşacağını gösteren süreci analiz eder. - Stratejilerin planlanması için gerekli araştırma, inceleme, değerlendirme ve seçim çabalarını planlanama, bu stratejilerin uygulanabilmesi için örgüt içi her türlü yapısal ve motivasyonel tedbirlerin alınarak yürürlüğe konulmasını, daha sonra da stratejilerin uygulanmadan önce amaçlara uygunluğu açısından bir defa kontrol edilmesini kapsayan ve işletmenin üst düzey kadrolarının faaliyetlerini ilgilendiren süreçler toplamıdır. İşletme ile çevre arasında bir ahenk, uyum kurulması stratejik yönetimin en temel amacıdır. Bu yapılırken işletmenin devamlı başarısı, çevredeki beklenmedik durumlardan olumsuz yönde etkilenmemesi ve devamlı olarak yaşayabilmesi göz önünde bulundurulacaktır. Başarı ve devamlı yaşama, çevredeki değişikliklerden yararlanma ve en az etkilenme, çevreye uyum sağlamak stratejik yönetimin konusudur. Stratejik yönetim 3 temel aşamadan oluşur. Stratejik yönetimin başlangıç aşaması stratejik planlamadır. Burada işletmenin yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları, planlama yöneticisi ve planlama kurmayları ile işletmenin diğer danışmanlarından oluşan ve adına “stratejistler” denilen bir grup üst düzey beyin takımı, işletmenin verilmiş amaçları doğrultusunda çevre analizi, işletme değerlemesi, alternatif stratejilerin incelenmesi ve uygun stratejinin seçimi üzerinde çalışmaktadırlar. Stratejik yönetimin ikinci safhası, politika oluşturma ve uygun yapı araştırma çabalarıdır. Burada planlanan stratejinin orta ve alt yönetim kademelerine benimsetilmesi, bu kademeler tarafında uygulamada izlenecek politikaların oluşturulması ve ne uygun örgütsel yapının kurulması ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Stratejik yönetimin üçüncü ve sonuncu safhası ise, karşılaştırma ve kontrol sürecidir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Planlama Nedir ?

İnsanların sınırsız istemlerini daha çok karşılayabilmek amacıyla kaynakların en uygun kullanımı için neyin, nerede, ne zaman, nasıl ve kim tarafından önceden kararlaştırılmasıdır.

Strateji Nedir ?

Uzun vadeli hedeflere ulaşılacak yol. Strateji, “işletmenin iç kaynakları ve kabiliyetleriyle dış çevrenin fırsat ve tehditleri arasında uyum sağlayacak faaliyetler” olarak ele almaktadır. Buna göre strateji; “işletme ile çevresi arasındaki ilişkileri analiz ederek işletmenin istikametinin ve amaçlarının belirlenmesi, bunları gerçekleştirecek faaliyetlerin tespiti ve örgütün yeniden düzenlenerek gerekli kaynakların tahsis edilmesi” şeklinde tanımlanabilir.

Misyon Nedir ?

- İşletmenin varlık nedenini, o işletmenin ne yapmak üzerine kurulduğunu, ne yaparak kar edeceğini ifade etmelidir. - Örneğin kaliteli mal ve hizmet sunarak, toplumun yaşam standardını yükseltmek sık rastlanan bir misyon ifadesidir.

Vizyon Nedir ?

- Vizyon geleceğe yönelik gerçekleştirilebilir amaç ve hedefleri ifade eder. Vizyon misyonun çizdiği doğrultudadır. - Örneğin Avrupa’nın en büyük tekstil kuruluşu olmak bir vizyondur.

Hedef Nedir ?

- İşletmenin misyon ve vizyonunu gerçekleştirmek için ulaşmak istediği sonuçları göstermektir. - Örneğin 2006 yılında pazar payını %30 artırmak bir hedeftir.

Değerler Nedir ?

- Bir organizasyonun belirli sınırlar çerçevesinde güvenli olarak yaşamını sürdürmesi ve gelişmesi için, üyelerini tutarlı davranışlar göstermeye zorlayan yön gösterici kurallar dizisidir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

- İşletmelerde neyin istenir, neyin istenmez olduğunu belirleyen, işgörenlerin çoğu tarafından benimsenen inançlardır.

Geniş Anlamda Strateji Tanımı

Bir organizasyonun belirli sınırlar çerçevesinde güvenli olarak yaşamını sürdürmesi ve gelişmesi için, üyelerini tutarlı davranışlar göstermeye zorlayan yön gösterici kurallar dizisidir. İşletmelerde neyin istenir, neyin istenmez olduğunu belirleyen, işgörenlerin çoğu tarafından benimsenen inançlardır.

Strateji ve Politika İlişkisi

Strateji ve politika birbirine çok karışan iki kavramdır. Politikalar alınacak kararları, yapılacak işleri yönlendiren ve düşünceleri kanallandıran genel ifadelerdir. Bunlar yapılacak işlerin çerçevesini ve karaların alınacağı çevreyi belirler.

Strateji ve Taktik İlişkisi

Taktikler, yönetimin daha aşağı kademesinde kullanılır. Stratejiler arasında yöneticilerin seçenekleri ve karar verme olanakları taktiklere göre daha geniştir. Stratejiler genellikle kapsamlı, genel ifadelerdir. Halbuki taktikler büyük ölçüde ayrıntılardan oluşur.

Stratejik Yönetim Nedir ?

Stratejik Yönetim; “stratejilerin planlanması için gerekli araştırma, inceleme, değerlendirme ve seçim çabalarını, planlanan bu stratejilerin uygulanabilmesi için örgüt içi her türlü yapısal ve motivasyonel tedbirlerin alınarak yürürlüğe konulmasını, daha sonra da kontrol edilmesini kapsayan ve işletmenin üst düzey kadrolarının faaliyetlerini ilgilendiren süreçler toplamıdır.

Stratejik Yönetim Süreci Nasıl Olmalıdır ?

Stratejik Planlama Aşaması ve Stratejilerin Geliştirilmesi Stratejilerin Uygulanması Uygulanan Stratejilerin Gözden Geçirilmesi ve Denetimi

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Stratejik Yönetim Süreci MİSYON ve VİZYON Genel Amaçlar İşletme Portföyü

Durum Analizi 1- İç ve Dış Kontrol 2- SWOT

Mevcut Analizi

Fonksiyonel Stratejilerin Oluşturulması Uygulama Kontrol SWOT Analizi

DIŞ ÇEVRENİN ANALİZİ

FIRSAT

TEHDİT

GÜÇLÜLÜK

ZAYIFLIK

(İşletmenin) İÇ ÇEVRENİN ANALİZİ

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Güçlülük Nedir ?

İşletmenin direkt etki alanına giren faaliyetler içerisinde, firmaya avantaj kazandıran özelliklerdir. Yeni ürünler, düşük maliyetler, sermaye yeterliliği, ölçek ekonomileri, teknolojide üstünlük (patent, Know-How), belirli alanlarda göreceli üstünlükleri, pazar payında liderlik veya pazarı etkileme gücü, strateji oluşturmada başarı, geniş ve kaliteli müşteri portföyü, kaliteli tedarikçi portföyü, nitelikli yatırımlar, nitelikli insan kaynakları, yüksek satış performansı, finansal yeterlilik v.b. faktörlerin her biri ‘Strengths’ başlığı altında toplanan, işletmenin güçlü yanlarına örneklerdir.

Zayıflık Nedir ?

Firmanın direkt etki alanına giren faaliyetler içerisinde, firmayı dezavantajlı duruma düşüren faktörlerdir. Ürünü yenileyememek, yüksek maliyetler, sermaye yetersizliği, pazarı etkileme gücünün bulunmaması, strateji oluşturmada başarısızlık, dar ürün yelpazesi, dar ve kalitesiz müşteri portföyü, niteliksiz yatırımlar, niteliksiz insan kaynakları, düşük satış performansı, odaklaşma eksikliği, endüstri ortalaması altında karlılık, finansal yapının bozuk olması v.b. faktörlerin her biri ‘Weaknesses’ başlığı altında işletmenin zayıf noktalarına örneklerdir.

Fırsatlar Nelerdir ?

İşletmenin direkt etki alanına girmeyen faaliyetler içerisinde firmayı avantajlı duruma getiren faktörlerdir (dış çevreden, ekonomik gelişmelerden, mevzuat değişikliklerinden, sektörden, rakiplerin hatalarından v.b.). Söz konusu gelişmeler firmaya; yeni pazarlara giriş, ürün yelpazesini genişletme, ikame malların Pazar payından getiri sağlama, entegrasyon, pazarı büyütme, güçlü şirketlerle stratejik ortaklık kurabilme v.b. avantajları sağlamaktadır.

Tehditler Nelerdir ?

Firmanın direkt etki alanına girmeyen faaliyetler içerisinde firmayı dezavantajlı duruma düşüren faktörlerdir. Yeni rakiplerin girmesi, pazarda daralma, büyümenin yavaşlaması, hükümet kararlarının olumsuz etkisi, mevsimsellik, ikame ürünlerin satışının artması, piyasalarda durgunluk, olumsuz demografik gelişmeler, moda Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

ve tüketici ihtiyaçlarında değişiklik, hızlı teknolojik gelişme v.b. faktörler ‘Threats’ başlığı altında, işletme tehditlerine örneklerdir.

İÇSEL FAKTÖRLER

DIŞSAL FAKTÖRLER

OPPORTUNITIES (O) (Fırsatlar) 1.Nüfusla oranlı ürün tüketimi 2.Rakip B şirketinin başarısızlığı

THREATS (T) (Tehditler) 1.Olası düzenleme 2.Rakip C şirketindeki büyüme

STRENGTHS (S) (Güçler) 1.En iyi teknoloji 2.Nitelikli işgücü

SO (1-1) Mevcut teknoloji korunmalı (2-2) B şirketinden nitelikli işgücü kiralanabilir

ST (1-1) Olası düzenlemeden kaçınmak için, teknoloji paylaşılabilir (2-2) Mevcut memnun işgücü korunmalı

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

WEAKNESSES (W) (Zayıflıklar) 1.Derin olmayan yönetim 2.Düzensiz dağıtım

WO (2-1) Rekabetin devamlılığı için genişleyen Pazar payı memnun edilmeli

WT (1-1) Yönetim belki düzenlemenin önüne geçebilir (2-2) C şirketi Pazar payını ele geçirebilir

İşletmelerin Rekabet Yönleri

- İşletmeler ürünleriyle rekabet ederler. - İşletmeler finansal alanda rekabet ederler. - İşletmeler teknoloji alanında rekabet ederler. - İşletmeler organizasyonları ve çalışanların birliğiyle rekabet ederler. - İşletmeler diğer şirketlerle yapılan stratejik ortaklık yoluyla rekabet ederler. - İşletmeler üretimde rekabet ederler. - İşletmeler pazarlama ve reklam yoluyla rekabet ederler. - İşletmeler ünleri yoluyla rekabet ederler. GENEL ÇEVRE

FİNANS KURUMLARI

YAKIN ÇEVRE

TEDARİKÇİLER

İÇ ÇEVRE İKTİSADİ ÇEVRE

TEKNOLOJİK ÇEVRE

Örgüt Yapısı Pazarlama Finansman Personel Üretim

SENDİKALAR

RAKİPLER MÜŞTERİLER

HUKUKİ ÇEVRE

SOSYO-KÜLTÜREL ÇEVRE

SİYASİ ÇEVRE

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Dış Çevre Faktörleri Genel Çevre Faktörleri

- Devlet ve Yerel Yönetim Düzenlemelerine İlişkin Faktörler - Hukuki Politik Faktörler - Ekonomik Faktörler - Sosyokültürel Faktörler - Doğal Çevre Faktörleri - Teknolojik Gelişmeler

Yakın Çevre Faktörleri

- Rakiplere ilişkin faktörler - Finansal kurumlara ilişkin faktörler - Müşteriler - Tedarikçiler - Sendikalar - Sektörün, endüstrinin özellikleri

İç Çevre Faktörleri

- Pazarlama ve dağıtım faktörleri - Finans ve muhasebe faktörleri - Ar-Ge ve teknoloji faktörleri - Üretim ve tedarik faktörleri - Endüstri ilişkileri ve personel yönetimi faktörleri - İşletmenin yönetsel kaynaklarına ilişkin faktörler

Stratejik Yönetim Düzeyleri ve Strateji Tipleri

Bir işletmenin çeşitli organizasyon düzeylerinde, stratejik yönetim uygulanır. Bazı araştırmacılar bu çeşit düzeyleri üç bölüme ayırmaktadır: 1. Şirket stratejisi 2. İş stratejisi 3. Fonksiyonel strateji

Üst Yönetimin Liderliğinde Harekete Geçiş

Başarılı bir STRATEJİK Yönetim Programı, programın bir metrik proje değil, bir dönüşüm süreci olarak algılanması ile başlar.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Liderlik Görevleri

1. Değişim İçin Uygun Ortamı Oluşturmak Organizasyonu ayağa kaldırmak Değişimin gerekliliğini göstermek 2. Lider Takımı Oluşturmak Fonksiyonel ön yargıları yok etmek 3. Vizyonu ve Stratejiyi Oluşturmak Vizyon oluşturma süreci olarak stratejik yönetim Stratejiyi belirginleştirmek 4. Grup Sorumluluğu Yaratmak Birbiri ile içiçe olan fonksiyonel stratejik temalarda, üst yönetim seviyesinde sorumluluk. 5. Kültürü Değiştirme

Fonksiyonel Stratejiler Pazarlama

Ürün çeşitleri Pazardaki yer Dağıtım kanalları Satışları tutundurma Fiyatlama

Finans

Borçlanma politikaları Alacak politikaları Sermaye yapısı

Üretim

Verimlilikte gelişme Üretim planlaması Kuruluş yeri

Personel

Personel politikaları İşçi-işveren ilişkileri Yöneticinin geliştirilmesi

Organizasyon Tasarımı

Merkezden yönetim Koordinasyon yöntemleri Organizasyon kademeleri

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Araştırma/Geliştirme

Ürün geliştirilmesi Taeth kn m iojelnrli Patentler ve lisanlar

Stratejik Planlama Nedir ?

Stratejik planlama, bir örgütün amaçları ve kapasitesi ile değişen pazar fırsatları arasında stratejik bir uyum sağlamak ve sürdürmek için girişilen yönetim sürecidir. Stratejik planlama sisteminin amacı, firmanın güçlü ticari alanlar bulup geliştirilmesi ve zayıf olanları da elemesidir.

Stratejik İş Birimi (SİB)

Duruma bağlı olarak SİB, tüm bir işletme bölümü, bir bölümdeki ürün hattı ya da tek bir ürünü kapsayabilir. Bunlardan her biri aşağıdaki temel özelliklere sahiptir: Belli bir görevi vardır. Özel bir misyona sahiptir. Her birinin kendi rakipleri vardır. Sorumlu bir yöneticisi vardır. Bir ya da daha çok program ve fonksiyonel üniteden oluşur Her birinin ayrı bir pazarı vardır.

Stratejik Kriterlerin Amacı

1- Organizasyonel Motivasyon Kriterler, amaçlanan davranışları hayata geçirebilmek için araç teşkil ederler. Kriterler, çalışanlara, organizasyonun stratejisinin gerçekleştirilmesinde katkıda bulunabilmek için yön verir. İnsanlar; kendilerinden neyin beklendiğinden çok yaptıkları işlerin ne şekilde inceleneceğini bildiklerinde daha verimli olurlar. 2- Stratejinin Değerlendirilmesi ve Stratejik Öğrenme Yönetim, stratejik kriterleri, organizasyonun, stratejik amaçlara ulaşma yolunda ne şekilde ilerlediğini test etmek için kullanır. Stratejik kriterleri denetlemek, organizasyonun stratejik performansını belirlemesine ve stratejisini geçerli kılmasına yardımcı olur. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İki Tip Stratejik Kriter Vardır Öncü Ölçüm Kriteri

Geriye Dönük Ölçüm Kriteri Amaç Belirli bir periyot ve akitivite bitimindeki sonuçları incelemek Örnek “yıl sonu satışlar” “pazar payı” “çevrim zamanı” Güçlü Noktalar Genellikle objektiftir ve kolay anlaşılır Zayıf Noktalar Kriterler; mevcut karar ve aktiviteler yerine geçmiş başarıyı yansıtır

Amaç Mevcut proses ve aktiviteleri ölçer Örnek “Müşteriye ayrılan süre” Aksiyon planı olan müşteri segmenti yüzdesi Güçlü Noktalar Gelecekle ilgili daha iyi tahminler verir Organizasyonun davranışını performansına göre yönlendirir Zayıf Noktalar “Neden-Sonuç” ilişkisine dayanır Yardımcı verileri toplamak zor olabilir

Stratejik Kriter Seçim Ölçütleri Stratejik İletişim

- Seçilen kriter stratejik konuya odaklanmak için uygun mu ya da performansı etkiliyor ve dikkati dağıtıyor mu?

Tekrarlanabilir ve Güvenilir Olması

- Kriteler ölçülebilir, güvenilir ve tekrarlanabilir mi?

Güncelleme Sıklığı

- Aylık veya 3 aylık bazda güncelleme sıklığı mantıklı mı? - Yıllık döngüler nasıl idare edilecek?

Hedef Belirlemeye Yardımcı Olması

- Gelişme için anlamlı hedefler koyulabilir mi?

Benchmarking

- Dış benckmark yapılabilir mi/ istenebilir mi?

Kabul Edilebilir mi ?

- Kriterler mevcut bilgi sistemine uyuyor mu?

Sisteme Uygunluğu

- Kriterler mevcut yönetim sistemine uyuyor mu? Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Stratejik Kriter Ölçüm Seçimi

Her stratejik amaç için bir adet (bazen iki ) geriye dönük ölçüm kriteri kullanılır. Öncü ölçüm kriterleri “İç süreçler, Öğrenme ve Büyüme Boyutu” için kullanılır. (Bazı durumlarda Müşteri Boyutu da dahil olur) Eğer birden fazla ölçüm kriteri uygulanabilir ise amacı en iyi belirten ve en iyi takip edilebilen ölçüm kriteri kullanılır. Her Strateji Kartı için en fazla 25 Ölçüm Kriteri belirlenir.

Stratejiyi Herkesin Işi Haline Getirmek

Insan kaynakları, stratejiyi yukarıdan aşağıya taşımak için gerekli ve önemlidir.

Stratejiyi Paylaşmak ve Çalışanları Bilgilendirmek İçin Yukardan Aşağıya Doğru Bir Köprü Süreci

Eğitim Kişisel Hedef Belirlemesi Dengelenmiş Ödemeler

Stratejiyi Özümsemek ve İcra Etmek İçin Aşağıdan Yukarı Doğru Süreç

Strateji Odaklı İşgücü

Stratejik Yönetim Eksikliğinin Sonuçları

Seyrek fırsatların ve gelecekte ele geçirilecek iyi şansların değerini ölçme kriterinden yoksun olma, ya zamansız yatırım yapma eğilimine girme, ya da kısa süreli program ve bütçelerin etki ve baskıları nedeniyle yatırımdan vazgeçerek fırsatları boşuna harcama. Holdingler ve yatırım şirketleri de stratejik portföy analizleri yapmadıkları taktirde amaçlarını geliştirecek çekici yatırım alanları ve endüstrileri bulamayacaklar ve kaynaklarını verimsiz alanlara yönlendireceklerdir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Stratejik Yönetimin Faydaları

İyi bir stratejik yönetime sahip olmanın en büyük yararı pişman olacak kararlar almanın tehlikelerini minimuma indirmesinde görülür. İyi bir stratejik yönetime sahip olan şirketler araştırma ve geliştirme faaliyetlerini önceden planlamaya mecbur olduğundan değişmeler karşısında hazırlanmak ihtiyacını duyan bütünleşmiş ve ahenk içinde çalışan bir işletme olurlar.

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ Giriş

Bir kuruluşta üretilen ürün ve hizmetlerin işletme süreçlerinin ve personelin sürekli iyileştirme ve geliştirme yolu ile en düşük toplam maliyet düzeyinde önceden belirlenmiş olan müşteri istek ve beklentilerinin tüm çalışanların katılımı ve kendilerinden beklenen yükümlülükleri yerine getirmeleri yolu ile karşılanarak işletme performansının iyileştirilmesi stratejisi, olarak tanımlanabilir. Toplam Kalite Yönetimi’nde (TKY) “Doğruyu ilk seferde yapmak”, “İnsan faktörü” ve “Bilimsellik” ilk planda yer almaktadır. TKY stratejisinin geliştirilmesinde aşağıdaki faktörlerin bir bütün dahilinde ele alınması ve sürdürülmesi gerekmektedir: - Liderlik - Üst yönetimin bağlılığı - Müşteri odaklılığı - Toplam katılımcılık - Sistematik analiz Toplam kaliteye ulaşmak için işletmelerde yukarıdaki faktörleri ve bu faktörleri oluşturan unsurları kapsayan yoğun bir çalışma yapılması gerekmektedir. Bu bağlamda kalite güvence sistemi kurulması toplam kaliteye giden yoldaki basamaklardan biridir. Kalite politikasının hazırlanması ise kalite güvence sistemi kurma çalışmalarının başlangıç noktasıdır. Bir başka tanıma göre Toplam Kalite Yönetimi; “İç ve dış müşteri beklentilerinin aşılmasını temel amaç olarak alan, çalışanların bilgilendirip yetkilendirilmesini ve takım çalışmalarıyla tüm süreçlerin sürekli iyileştirilmesini hedefleyen bir yönetim felsefesi” olarak tanımlanabilir. Bu tanım içerisinde KALİTE, müşteri beklentilerinin karşılanması ve aşılması, KALİTESİZLİK ise topluma verilen toplam zararı ifade eder. MÜŞTERİ, işletmedeki süreçlerin ürettiği ürün yada servisi kullanan kimsedir. Bunlardan organizasyon içinde yer alanlara iç müşteri, bu ürün yada servisleri para ile satın alanlara ise dış müşteri diyoruz. Aynı zamanda üçüncü müşteri olarak Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

da tedarikçileri düşünmemiz gerekmektedir. TKY’nin T’ si, toplamı, tüm çalışanların katılımını, yapılan işlerin tüm yönlerini, müşterilerin tümünü ve üretilen ürün ve hizmetlerin tümünü kapsar. K’sı, kaliteyi, yani müşterilerin bugünkü beklenti ve ihtiyaçlarını tam ve zamanında karşılayıp, onlara gelecekteki beklentilerini aşan ürün ve servisler sunmak demektir. Y’si ise, yönetimin her konuda çalışanlara liderlik yapması, çalışanlara örnek model oluşturması ve işletme çapında katılımcı yönetimin sağlanmasıdır. Katılımcı yönetim, her seviyedeki çalışanların önerilerini rahatça sunma imkanının olması ve işletme içinde verilecek kararlarda söz söyleme hakkının bulunmasıdır. Üretim, maliyet, kalite ve hız üstünlüğü ile kendini gösteren rekabet aynı zamanda yönetim modeline de bağlıdır. “Klasik Yönetim (Taylor Modeli)” ile “Toplam Kalite Yönetimi” karşılaştırıldığında TKY’ nin klasik yönetime göre rekabet üstünlüğü sağladığı öne sürülmektedir. Merkeziyetçi organizasyon yapısına sahip, kusurlu oluşumu engelleme yerine kusurluyu ayıklama anlayışının hakim olduğu ve çalışanların bir değer olarak görülmediği geleneksel yönetimin kuruluşları yarınlara taşımayacağı kanıtlanmıştır. Klasik yönetim uygulamasında amaç hedeflenen karı elde etmektir. Belli bir düzeyin üstündeki kaliteyi gerçekleştirmek maliyetlerin yükselmesine neden olur. Yani kalite arttıkça maliyette artar. Çünkü kalite, kontrol edilerek sağlanır. Dolayısıyla da hataları önlemeye dönük yaklaşıma sahip değildir. Bu uygulamada hataların ölçülebilen maliyetleri (hurda, fire, KK maliyetleri..) ele alınır. Buna karşın hataların ölçülmeyen maliyetleri (pazar kaybı, müşteri kaybı, prestij kaybı..) ele alınmaz. Oysaki hataların ölçülmeyen maliyetleri ölçülebilenlerden daha büyüktür ve etkisi uzun dönemde görülür. Bu nedenle kalitesizlik maliyeti belirlenirken mutlaka hataların, yani kalitesizliğin ölçülmeyen maliyetleri de ele alınmalıdır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Önce Kalite

- Hataları kabul etmek, hatasızlığa ulaşmayı istememektir. - Sıfır hatayı mümkün görmemek, başlangıçta yenilgiyi kabul etmektir. - Sıfır hataya ulaşmada yapılacak her çalışma mükemmele ulaşmada bir basamaktır.

Kalite

- Kalite müşteri tatminidir - Kalite verimliliktir - Kalite etkili olmaktır - Kalite bir programa uymaktır - Kalite müşteri veya kullanıcıların istedikleri, bekledikleri özellikleri buldukları mamul ve hizmete uygun fiyat ödemeleridir - Kalite esnekliktir - Kalite önlemdir Kısaca kalite; müşteri isteklerinin tatmini, operasyon performansının iyileştirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi amacıyla kullanılan stratejik bir araçtır.

JURAN: Kullanıma uygunluk, CROSBY: İhtiyaçlara uygunluk, TAGUCHI: Ürünün sevkiyattan sonra toplumda neden olduğu

minimum kayıp, FEIGENBAUM: Müşteri beklentilerinin tatmini

İşletmelerde Başarının Şartı

Kaliteyi yükseltirken, fiyatlarda rekabet ederek maliyetleri düşürmektir.

Hizmet Kalitesi

Hizmete ifade edilmiş ya da edilmemiş gereksinimleri karşılama yeteneği veren özellikler ve hizmetin müşterilerin ihtiyaç ve beklentilerine uygunluğu olarak tanımlanabilir . Böylece hizmet ortamının müşteri istek ve ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlanması ve beklenen tüm hizmetlerin sunulmasıyla kalite sağlanmış kabul edilecektir . Hizmet kalitesi denilince iki Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

yönlü bir olgudan bahsediyoruz demektir. Bu olguda bir hizmet alan taraf, bir de hizmet veren taraf mevcuttur. Her iki taraf için hizmet kalitesi farklı yönlerde gelişerek ortaya çıkar. Hizmet alan taraf ihtiyacı karşılayan taraftır. Onun için kalite hizmette istediklerini bulabilmesidir. Hizmet veren taraf ise bu ihtiyacı karşılama kabiliyeti olan taraftır. Bu taraf için de kalite, hizmeti zamanında ve standartlara uygun olarak sunabilmek ve bunu en düşük maliyetle gerçekleştirerek iyi kazanç sağlamaktır.

Toplam Kalite Kontrol

Bir organizasyondaki değişik grupların; Kaliteyi geliştirme, Kaliteyi koruma, Kaliteyi iyileştirme, faaliyetlerini, MÜŞTERİ MEMNUNİYETİNİ göz önünde bulundurarak yerine getirme işlemidir.

Toplam Kalite Kontrol ve Uygulama Kalitesi

Uygunluk kalitesi, üretilen ürünün veya sunulan hizmetin, tasarım safhasında seçilen standartları karşılayabilme derecesidir.

Tasarımdan Satışa 3 Önemli Hata

Tasarımdan Satış Sonrası Hizmete Kadar Uzanan Bir Çizgide Önemli Üç Nokta: - Hata Bulma - Hata Analizi - Hata Önleme

Toplam Kaliteye Bakış CROSBY; “İlk seferde doğru yapma, ISHIKAWA; “İstatistiksel teknikler, KAVRAKOĞLU; “Muayene yerine denetim ve

önleyici yöntemler, ESEN; “Bir sonraki proses müşteri, BANK; “Sürekli hatasız ürün veya hizmet üretmek,

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

47 Toplam Kalite Yönetimi, hata nedenlerini araştırarak tekrarını önlemek ve bu amaçla ana noktalarda kontrolleri Toplam Kalite Yönetim Temelleri arttırarak istenilen kalitede ürün üretmek için - İç ve Dış Müşteriler, Tedarikçiler yeni bir yönetim anlayışı. - Sürekli Gelişme, - İş Prosesinin Kontrolü, - Gereksiz Faaliyetleri Önleyici Yönetim, - Sürekli Önleyici Uygulama, - Liderlik ve Takım Çalışması.

Toplam Kalite Yönetiminde Amaç

Hata nedenlerini araştırarak tekrarını önlemek, Her üründe, hizmette ve proseste iyileştirmeleri sağlamak, Mükemmele ulaşmak.

Toplam Kalite Yönetimi ve Sürekli Gelişme

Başarılı organizasyonlar, çalışanların işlerini engelleyen problemlerin veya potansiyel problemlerin nedenlerini bulmak için çalışmalıdırlar.

Toplam Kalite Yönetiminin Amaçladığı Sıfırlar - Maddi Hataları - İnsan Hatalarını - Kayıp ve Sarf Edilen Zamanı - Müşteri Şikayetlerini - Kaybedilen Müşteri Sayısını - Zarar ve Ziyanı - Sağlıklı Olmayan Çalışma Koşullarını - İşleri Aksatacak Problemleri

Toplam Kalite Yönetimi hataların nedenlerini ortadan kaldırmaya ve hataları oluşmadan önlem almaya yöneliktir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Önleyici Yönetim Anlayışı a

Uygulama

b c

Performansla İle İlgili Bilgiler

Müşteri İnsan

Teçhizat

Malzeme

Çıktı Metodlar

Çevre

Toplam Kalitenin Sağladığı Yararlar Şöyle Sıralanabilir

- Hizmet kalitesinin iyileşmesi - Müşteri tatminin artması - Kaynak kullanımının optimize edilerek makine, donanım yani genel anlamda yatırım gereksinmesinin azaltılması - İnsan ve sermaye tasarrufu sağlama - Daha neşeli bir çalışma ortamı yaratarak, çalışanların eğitim ve karar alma süreçlerine katılımını sağlayarak, insiyatif kullandırarak insana saygı gösterme ve insanlardaki tatminsizlik duygusunu ortadan kaldırma. - Süreç içi işlem sayısının azaltılması. - Verimliliğin ve bunların doğal bir sonucu olarak pazar payının, rekabet ve karlılık düzeyinin artması. - Müşteriye hizmet sunma süresinin kısalması ve maliyetin azalması. - Bunların sonucunda müşteri şikayetlerinin azalması, müşterinin güveninin kazanılması veya varolan güvenin sürdürülmesi. - Çalışanlar arasında dikey ve yatay olarak iletişimin iyileşmesi. - İşçi işveren ilişkilerinin düzeltilmesi. - Sürekli gelişmeye imkan vermesi.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

a- Proses Tasarımında Hataların Tanımlanması b- Proses Analiz Kontrol c- Proses İç Kontrol d- Proses/Ürün Hizmet Kontrol e- Ürün/Hizmet Son f- Garanti, Güvenilirlik, Şikayetler, Tatminsizlik

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ Giriş

Hızla değişen bir dünyada yaşıyoruz. İnsan ihtiyaçları giderek daha fazla çeşitleniyor ve artıyor. Buna paralel olarak da insan ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan işletmeler (organizasyonlar) çoğalıyor ve gelişiyor. Ulaşım ve iletişimin gelişmesiyle mesafeler kısalıyor; işletmelerin birbirleriyle işbirliği yapmaları kolaylaştığı gibi rekabette yoğunlaşıyor. Kurumsal yapılaşma artıkça, bireyin yaşamının tümü neredeyse işletmenin etkinlik alanları içinde geçmektedir. Yirmi dört saatlik bir günlük yaşamın ortalama sekiz saatlik uyku dışında büyük bir bölümü işletmedeki faaliyetlerde değerlendirilmektedir. Bu faaliyetlerin yine en az sekiz saatlik bir bölümü iş yerinde geçmektedir. Demek ki çalışan insanlar yaşamlarının üçte birlik kısmını iş yerlerinde geçiriyorlar. Aslında böyle bir ortamda iş yaşamı ile özel yaşam birbirini izleyen bir bütünlük oluşturmaktadır. Gerçekten de, yaşamında iş ile ilgili düşünce, fikir, kaygı ya da idealleri olmayan kimselerin varlığını düşünmek oldukça zordur. Daha çocukluk yıllarında itibaren bireyler ileride yapmak istedikleri iş veya meslekle ilgili olarak beceri geliştirmek isterler. Bazıları kısa yoldan hayata atılmayı, yani bir iş bulup çalışmayı tercih ederler. Bazıları eğitime devam ederek yeteneklerini formal eğitimle geliştirme yolunu seçerler. Eğitim süresince, ve mezun olunca iş bulma, işe girme ya da bir iş kurma heyecanı sürer. Çalışma esnasında denetleme, sicil, terfi, maaş, ücret, disiplin, izin, emeklilik gibi sözcükleri her an duymak mümkündür. Tüm bunlar bireylerin hem özel hem de iş yaşamlarını etkileyen uygulamalar olup insan kaynakları yönetimi kapsamı içinde yer almaktadır. İşletme amaçlarına çalışanlarla ulaşılır. Bu durumda çalışanlara maliyet unsuru olarak değil, yatırım yapılan değerli kaynaklar olarak bakmak gerekir. Kişiye yatırım yapmak da, geliştirmeye yönelik olarak eğitmek yoluyla varolan özelliklerini arttırmak anlamını taşır. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İnsan kaynaklarından optimum düzeyde yararlanmanın yolu, tutarlı ve uyumlu politikalar geliştirmektir. Performansı geliştirici birtakım önlemler arasında; çalışanların yaratıcılık ve enerjisini göstermesine olanak sağlamak da yer almaktadır. Bu aynı zamanda da işletme bağlılığını arttırması bakımından da önem verilmesi gereken bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsan Kaynakları Yönetimi tüm yönleriyle işletme kültürü ile bütünleşmeli ve işletme kültürünü güçlendirmelidir. Bu anlamda bakıldığında her işletmenin insan kaynakları sisteminin, işletmenin diğer girdilerinden (teknoloji ve sermaye) farklı olarak orijinal yanı sadece o işletmeye özgü olma özelliğinin olmasıdır. Bu durum işletmenin rekabet gücünü etkileyebilecek bir önem taşımaktadır. Bir işletmenin sahip olduğu teknoloji ve sermaye bir başka işletmenin de sahip olabileceği faktörlerdir. Oysa İnsan Kaynakları Yönetimi sistemi, sadece o işletmenin, işletme kültürüne, çevresel ve fiziksel koşullarına ve değer yargılarını da içine alan bir yaklaşımla o işletmeye özgü olarak kurulan, taklit ve transfer edilemeyen bir sistemdir. İnsan Kaynakları Yönetimi, bireyi işletme içinde ve dışında tüm boyutlarıyla incelemeyi amaçlar. İnsan Kaynakları Yönetimi kapsamında birey, yalnızca işletme içindeki konumuyla değil, tüm varlığı ve yaşantısıyla bir “durum” olmaktan çok “süreç” olarak kabul edilmektedir. İnsan Kaynakları Yönetimi, işletmenin insan kaynağı aracılığıyla amaçlarını gerçekleştirme süreciyle ilgilenmektedir. Bu süreçte insan ilişkileri, verimlilik, kalite gibi unsurların oluşturduğu işletme kültürünün yaşama geçirilmesi üzerinde durulmaktadır. Bu bağlamda İnsan Kaynakları Yönetimi, yalnızca bir personel teknikleri dizisi değildir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İnsan Kaynakları Yönetimi Tanımı

İK yönetimi, kendilerini işlerine hasretmiş, yetenekli ve muktedir işgücünün birbiriyle uyumlu bir dizi kültürel, yapısal ve personel yöntemlerinin kullanıldığı stratejik yönetimi sayesinde rekabet avantajı elde etmeyi amaçlayan yeni ve farklı bir yaklaşımdır. Kurumların etkin ve verimli bir biçimde çalışabilmesi ve kurumsal (örgütsel) amaçlara ulaşabilmesi için, kurumu oluşturan çalışanların en etkin ve verimli şekilde yönetilmesidir.

İK Yönetimi

- En önemli rekabet unsuru insan kaynağıdır. - Ana hedef yalnızca kurallara uygunluk değil, çalışanların kendilerini işlerine hasretmeleridir. - Bu nedenle de çalışanlar çok dikkatlice seçilmeli ve geliştirilmelidir.

Stratejik Özellikler:

Yukarıdaki faktörler nedeniyle İK’yla ilgili kararlar stratejik öneme sahiptir. - Üst kademe yönetimin İK yönetiminde yer alması gereklidir. - İK’yla ilgili politikalar kurumun genel stratejisine entegre edilmelidir: hem bu stratejiden kaynaklanan hem de ona katkıda bulunan olmalıdır.

Yöneticilerin En Önemli Rolleri:

İK yönetimi işin asıl faaliyetleri için hayati bir konu olduğundan sadece personel uzmanlarına bırakılamayacak denli önemlidir. - Orta ve alt kademe yöneticiler İK politikalarıyla, bu politikaları hem getiren hem de yönetenler olarak yakından ilgili ve sorumlu olmak zorundadırlar. - Yöneticilerin yönetilmesine de daha çok ilgi gösterilir.

Anahtar Kaldıraçlar:

- Kurum kültürünün yönetilmesine, usul ve sistemlerin yönetilmesinden daha fazla önem verilmesi. - Çalışanların seçilmesi, eğitimi, iletişimi, ödüllendirilmesi, ve geliştirilmesi konularında birbiriyle bütünleşen ve uyumlu hareketlerde bulunulması. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

- Sorumluluk ve yetkilerin dağıtılabilmesi için yeniden yapılanma ve işlerin yeniden tanımlanması.

Ana Faaliyet Alanları:

- Stratejik İK Planlaması. - Eleman arama, kuruma çekme, seçme ve yerleştirme, ve kurumda tutabilme. - Çalışanların başarılarının değerlendirilmesi. - Eğitim ve geliştirme. - Çalışanların işlerinin karşılığının verilmesi ve ödüllendirilmesi. - Çalışanların yönetime katılımının sağlanması.

İK Yönetimi Neden Önemlidir ?

Kurumların en değerli ancak yönetilmesi en zor kaynağı, insan’dır. Teknoloji, altyapı ve kapasite alanlarında yapılacak yatırımlar, ancak bunları en etkin ve etkili şekilde kullanan çalışanlar olursa anlamlıdır.

İK Yönetimini Kim Yapar ?

Örgüt yöneticilerinin tümünün ana görevlerinden biri insan kaynakları yönetimidir. İK bölümü, yöneticisi ve çalışanları diğer yöneticiler ve çalışanlarla işbirliği içinde çalışır, destek hizmeti verir; bu konularda yapılması gerekenleri başlatan veya hızlandıran birim ve kişi olarak görev yapar.

İK Yönetimi ve Personel Yönetimi Arasındaki Farklar ve Benzerlikler

Personel yönetimi, çalışanlarla kurum arasındaki ilişkileri düzenler ve yönetir; daha kısa vadeli ve rutin işleri kapsayan bir kavramdır. İnsan kaynakları yönetimi ise, personel yönetiminin yaptığı işleri de kapsayan, ancak kurumun amaçlarına ulaşması için stratejik ve bütüncül bir yaklaşım sergiler.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

PERSONEL YÖNETİMİ - Kısmi Yaklaşım - İş Odaklı - Statik Yapı - Maliyet=Çalışan - Kalıplar ve Kurallar - Kısa Vadeli İç Planlar - İşte Çalışan İnsan

İK YÖNETİMİ

- Bütüncül Yaklaşım - İnsan Odaklı - Dinamik Yapı - Kaynak=Çalışan - Kurum Misyon ve Değerler - Uzun Vadeli Stratejik Plan - İşi Yönlendiren İnsan

İK Yönetimini Anlamanın Önemi

Kurumlarında verilen hizmetin kalitesi büyük ölçüde çalışanlar tarafından belirlenir. Maliyetlerin önemli bir bölümü personel giderlerinden oluşur. Günümüz endüstrisinde personelin eğitim ve profesyonelleşmeye yatkınlık düzeyi yüksektir. Üretim / hizmet sektöründe kalite ve sayısal yönlerden istihdam sorunları vardır. Endüstri / hizmet kurumlarında ekip çalışması yüksek hizmet kalitesi ve müşteri memnuniyeti için zorunludur.

İK Yönetiminin İşlevleri

İK yönetimi şu işlevleri yerine getirir: İstihdam (Kadrolama): kurumun çalışan gereksinimlerinin belirlenmesi ve uzun vadeli planlanması, personel adaylarının sağlanması, personel seçimi ve işe alma Geliştirme: Çalışanların başarı değerlendirmesi, eğitimi, kariyer planlaması ve geliştirilmesi Ücretleme: Çeşitli yöntemlerle ücret belirlenmesi; asıl ücretler, ek menfaatler, sosyal yardım ve diğer hizmetler Bütünleştirme: Sendikalar, toplu sözleşme, anlaşmazlık durumları, iş güvenliği, şikayet ve disiplin

İstihdam (Kadrolama)

1. Aşama: Uzun vadeli ve Stratejik Planlama Kurumun mevcut ve gelecekteki amaçlarına verimli bir şekilde ulaşabilmesi için uygun sayı ve nitelikte personele sahip olmasını sağlar.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Uzun vadeli ve Stratejik Planlamanın Nedenleri

Gelecekteki personel gereksinimi Değişimi sağlamak Gereken düzeyde bilgi ve beceriye sahip personel sağlamak Diğer işlevler için gerekli temeli sağlamak

Uzun vadeli ve Stratejik Planlamanın Faydaları

İhtiyaç duyulan yetenekli insan kaynağını kuruma sağlamak ve kurumda tutabilmek Personelden en verimli şekilde yararlanmak Teknolojik ve diğer değişimler nedeniyle oluşabilecek gereklilikleri tahmin edebilmek Personel ile ilgili sorunların tanı ve çözümünü kolaylaştırmak

Planlama Çevresi

Demografik değişimler Ekonomik değişimler Teknolojik değişimler Yasal değişimler İş ve kariyerle ilgili tutumların değişimi

Planlama Süreci

1. Adım: Stratejik Planlama Kurum felsefesinin tanımlanması Çevresel koşulların analizi Kurumun güçlü ve zayıf yönlerinin analizi Amaç ve stratejilerin belirlenmesi 2. Adım: Mevcut Personel Durumunun Analizi İş tanım ve gereklerini incelenmesi Personel envanterinin çıkartılması Personel hareketliliğinin incelenmesi 3. Adım: Personel sayısının tahmin edilmesi İş standartları yöntemi Zaman serileri yöntemi Regresyon analizi Simulasyon uygulaması

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

4. Adım: sonuçların değerlendirilmesi ve uygulanması Sorunlar: Personelin değişime direnmesi Tahminlerin çeşitli nedenlerle tutmaması Güvenilir bilgi sistemlerinin eksikliği Maddi yetersizlikler Kamu sektöründeki merkeziyetçi ve politik personel rejimi uygulamaları

Kurumda Personel Fazlalığı

1. Atamaları kısıtlama, geçici görevlendirme 2. Çalışma süresinin kısaltılması 3. Erken emeklilik

2. Aşama: Personel Sağlama Süreci

Amaç ve Faydaları: En az maliyetle personel aday havuzu yaratma Kurum gereksinmeleri için fazla veya az nitelikli personel sayısını azaltma Seçilen personeli kurumda tutma olasılığını yükseltme Yasal ve kurumsal yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlama Personel kaynakları ve personel sağlama yöntemlerindeki gelişmeleri takip etme

Personel Sağlama Süreci

Aday havuzu yaratma: Kurum içi kaynaklar: terfi, transfer, tenzili rütbe Kurum dışı kaynaklar: iş ve işçi bulma kurumları, iş başvuruları, işçi sendikaları, meslek birlikleri, okullar, iş ilanları, mevcut personelin önerileri Her iki yöntemin sakınca ve avantajları

Personel Seçme Süreci

Aday havuzu içinden iş gereklerine en çok uyan adayların belirlenmesidir Aşamalar: Ön görüşme Başvuru belgeleri Görüşme (mülakat) Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Test Uygulama Referansların kontrolü Sağlık kontrolü Son görüşme (mülakat) Seçim kararı

Geliştirme Kurumsal sosyalizasyon

Kuruma yeni katılan veya farklı bir göreve geçen çalışanın, kendisinden beklenen tutum, davranış ve değerleri öğrenme sürecidir. Personelin kuruma ve işe alışması (oryantasyon), değişimi, gelişimi, ve kariyer geliştirmesi kurumsal sosyalizasyonun başarısına bağlıdır.

Başarı (Performans) Değerlendirme

Çalışanın bir görevin gereklerini yerine getirmek için önceden belirlenmiş olan standart ve başarı ölçülerine ne derece yaklaştığının belirlenmesidir. Sonuçları, geliştirme ve değerleme amaçları için kullanılır. Geliştirme amaçları: eğitim planlaması, yönetici geliştirme, geribildirim, insangücü planlaması, başarının geliştirilmesi Değerleme amaçları: ücretlendirme, ödüllendirme, terfi ve tenzili rütbe, işten uzaklaştırma.

Başarı (Performans) Değerlendirme Sisteminin Sahip Olması Gereken Özellikleri Adil olması Geliştirici olması Motive edici olması Durumlara uygun olması Geçerli ve güvenilir olması Kapsamlı olması Sürekli olması Personelin katılımına olanak tanıması

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Başarı (Performans) Değerlendirmede Karşılaşılan Sorunlar Aşırı hoşgörü Aşırı katılık Orta yol değerlendirmesi (merkezi eğilim) Başarı standartlarının yetersizliği ve belirsizliği Değerlendiricinin nesnel davranamaması Yakın zaman etkisi İşler arasındaki bağımlığının dikkate alınmaması

(Hizmet içi) Eğitim Amaçları:

personelin bilgi ve beceri düzeyini yükseltmek verimliliği yükseltmek, performansı arttırarak motivasyonu yükseltmek, personeli üst kadrolara hazırlamak iş kazalarını ve şikayetleri azaltmak, kurum yapısını dış çevreden gelen değişimlere karşı esnek hale getirmek, personel devrini azaltmak, bireyler ve bölümler arası iletişimi geliştirmek bakım ve onarım giderlerini azaltmak

(Hizmet içi) Eğitim Gereksinimlerin Belirlenmesi

Gözlem, görüşme ve anketlerle İş analizlerinden yararlanarak Başarı (performans) değerlendirme sonuçlarından yararlanarak Kurum içi sorunlardan yararlanarak

(Hizmet içi) Eğitim Yöntemler

İşbaşında eğitim İş dışında eğitim Metotlar Anlatım Gösterim Skeçler ve rol oynama Gözlem gezileri Örnek olay çalışması

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

(Hizmet içi) Eğitim Metotlar

Duyarlılık eğitimi Psikolojik testler Değerleme Merkezleri Sempozyum ve paneller Beyin fırtınası Tartışma grupları Evrak sepeti Kendi kendini geliştirme

Ücretlendirme Amaçları:

Kurumda çalışmaya istekli personel potansiyeli yaratmak İyi personeli kurumda tutmak Personeli motive etmek En önemli maliyet ögesini optimum düzeyde tutmak

İlkeleri:

Eşit işe eşit ücret Dengeli ücret Piyasa ücretleriyle karşılaştırma Terfiyle ücret artışı sağlama Bütünlük Nesnellik Esneklik Açıklık Uzlaşım Maliyetlerin denetlenebilirliği

Ücret dışı hizmet ve yardımlar

Personelin çalışma şartlarını iyileştirmek, kurum içinde daha mutlu olmalarını sağlamak ve sosyal gereksinimlerini karşılamaktır. Örnekler

Bütünleştirme

Sendikalarla ilişkiler ve Toplu Sözleşme Personel sağlığı ve iş güvenliği Şikayet ve Disiplin Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

MOTİVASYON ve LİDERLİK YÖNETİMİ Giriş

Her organizasyonda başarı, çalışanlarının ne kadar iyi performans sergilediklerine bağlıdır. Alışılmışın dışında yeteneklere sahip olan çalışanlar kiralayabiliriz, onları organizasyonumuza adapte eder ve daha sonra yeteneklerini geliştirmek için zemin hazırlayabiliriz. Ancak bu tatmin edici performansı garanti etmeyecektir. Çalışanın performansı, işi yapabilmek için gerekli yeteneklerinin bir fonksiyonu ve o işi yapmak için duydukları istektir. Seçebilme, pratik çalışma, adaptasyon; bunlar çoğunlukla yeteneğe bağlı faktörlerdir, ama burada gözden kaçan ana bir içerik vardır ki, o da istektir. Böylece motivasyon da çalışanlarımızdaki bu potansiyeli harekete geçirmemizi sağlayacak olan proses adını alır. Motivasyon konusu insan psikolojisinde yer alan bir süreç olduğu da unutulmamalıdır. Bu psikolojik süreç içerisinde insanın istek duyması, o işe yönelmesi ve bu işin sonucunda meydana gelen doyum da burada açıklanması ve ayrıca incelenmesi gereken konulardır. Motivasyon konusunu yönetim biliminin tarihsel gelişim sürecinde yer alan yaklaşımlar açısından ele alırsak ortaya şunlar çıkmaktadır. Klasik teori içinde yer alan Bilimsel Yönetim Yaklaşımı çalışanların sadece ekonomik araçlarla motive edilebileceklerini varsaymaktadır. Bireylerin daha çok para kazanma dürtüsü ile harekete geçtikleri kabul edilmektedir. Neoklasik teori ise çalışanların sosyal bir varlık olarak ekonomik araçların yanında işteki sosyal ortam tarafından motive olduklarını kabul etmektedir. Çalışanların iş tatmini arttıkça çalışma performanslarının da artacağı varsayılmaktadır. Motivasyonda en önemli konu, işgören davranışlarını ve bunların nedenlerini bilmektir. Bunu ortaya çıkartan kavram da liderliktir. Her davranışın arkasında bir istek, önünde ise amaç vardır. Amaçlara varmak için birey isteklerinin doyurulması gerekir. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Birey kendi dünyasına uygun ve kendine özgü nitelikte çizdiği amaçlarına ulaştığı ölçüde mutludur. İşgören işletmeden birçok şeyler bekler; ekonomik kaynaklar, güvenlik, eğitim olanakları gibi. İşletme de işgörenden yaratıcılığını ve zeka gücünü ortaya koymasını ister. Bu iki istek grubu arasında en iyi dengeyi kurmak gerekir. Bu dengeyi sağlamanın en geçerli yolu işletmenin amaçlarını olduğu kadar işgören amaçlarını da yakından tanımaktır. Dengeyi sağlamada ortaya çıkan diğer bir önemli kavram da liderliktir. Bu amaçla öncelikle işgörenleri işe yönelten güdülerin ve bunların kaynaklandığı gereksinme türlerini incelemekte yarar vardır. Bir işletmenin en önemli kaynağının insan olduğu inancının doğurduğu tüm yönetim anlayışlarında, insanın tüm psikolojik süreçleri büyüteç altında incelenmesi gereken konulardır. Yukarıda da belirtildiği gibi motivasyon süreci de bir psikolojik süreçtir ve çalışanın .iş başarısındaki en önemli süreç olduğu da yapılan araştırmalarda ve öne sürülen teorilerde öne sürülmüştür. Liderlik, öncelikle bireyin kendisine uygulaması gereken bir yaşam biçimidir. Bu eğitim, bireylerin kendilerine yönelik öncelikler belirlemesine ve bu öncelikler doğrultusunda harekete geçmesini sağlamaya yönelik olarak hazırlanmıştır. Katılımcılar kendi güçlerinin nereden geldiğini bulacak bunu uygulamaya dökecek ve kendi yaşamlarının sorumluluğunu almayı öğreneceklerdir. Böylece her işletmenin gereksinimi olan, kendi insiyatifini alan sorumluluklarını bilen, iç disiplinini geliştirme yönünde olumlu adımlar atmış, bireyler oluşmaya başlayacaktır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Yöneticinin Rolleri

- Iletişimci - Eğitici - Antrenör - Yönetmen - Müzakereci - Problem Çözücü - Disiplin Sağlayici - Çatışma Çözümleyici

65 - Stres Azaltıcı - Takım Kurucu - Zamanlayıcı - Lider - Değerlendirici - Motive Edici - Planlayıcı

Kültür

İnsanın ortaya koyduğu, içinde insanın var olduğu tüm gerçeklik.

Kurum Kültürü

Kurum kültürü, bir organizasyonun günlük olarak çevreye uyum ve kuruluş içi entegrasyonu sağlama sorunlarını çözmeye uğraşırken; keşfettiği, bulduğu ya da geliştirdiği ve geçmişte bu sorunlara karşı işe yaradığı için yeni üyelere de bir şekilde aktarıp/ öğrettiği, doğru algılama, düşünme ve hissetme ile ilgili temel varsayım kalıplarıdır.

Kurum Kültürünü Etkileyen Faktörler - Liderlik - Motivasyon - Iletişim - Yönetim Süreci - Organizasyon Yapısı - Yönetim Tarzı

Motive - Güdü

“Motive” ya da “Güdü”, “hareket etmek, Buna dayanarak güdüyü, davranışı amaca doğru harekete geçiren, yönelten bir iç durum olarak tanımlayabiliriz. Bir insanı belirli bir amaç için harekete geçiren güçtür. Bu tanıma göre motıve; - Harekete geçirici, - Harekete devam ettirici, - Olumlu yöne yöneltici

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Motivasyon

Bireyi belirli durumlarda belirli davranışlar yapmaya yönelten etkendir. Buna “davranış güdüsü” de denir. Güdü istekleri, ihtiyaçları, dürtüleri ve ilgileri kapsayan genel bir kavramdır. Motivasyon, “insanları belirli davranışlara yönelten etkenlerin tümü”dur. Motivasyon, “insanların belli bir yönde davranmasına yol açan, onu böyle bir davranışa iten, bir işi yapmak için isteklendiren iç durumunun harekete geçirilmesidir.” Motivasyon, “insanların bir işi yapabilmesi için gerekli olan çabanın, enerjinin ortaya çıkartılması işlemidir.”

Motivasyon ve Psikolojik Süreç

Bir işletmenin en önemli kaynağının insan olduğu inancının doğurduğu tüm yönetim anlayışlarında, insanın tüm psikolojik süreçleri büyüteç altında incelenmesi gereken konulardır. Motivasyon süreci de bir psikolojik süreçtir ve çalışanın iş başarısındaki en önemli süreçtir.

Motivasyon İçin İhtiyaçlar FİZYOLOJİK: Yiyecek, içecek, barınma, vs. SOSYOLOJİK: Sevgi ve saygı görme, ait olma, bağımsızlık. PSİKOLOJİK: İnsan ilişkileri ile ilgili olanlar. Çalışanların Motive Edilmesi

- İşlerin “yüksek dereceli ihtiyaçları” tatmin edecek şekilde tasarlanması, - Çalışanlara güvenmek ve sorumluluk vermek, - Yapılan işler konusunda çalışanları bilgilendirme (Geri Bildirim), - Övgü

Performansı Motive Etme

Hedef Belirleyerek Motive Eğiterek Motive Rehberlik Etme ve Akıl Verme İle Motive Değerlendirerek Motive Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Hedef Belirleme İle Motive Etme

Ulaşılabilir hedefler belirlenmeli, Hedefe ulaşıldığında hemen takdir belirtilmeli, Bir amirin takdiri genellikle bir pirimden daha motive edicidir, Duygular gizlenilmeye çalışılmalıdır, beklenilmeyen takdir umulandan daha iyi etki bırakır.

Eğitim İle Motive Etme

Çalışanlar Eğitilmeyi İstemeli Eğitimden Belli Bir Fayda Elde Edeceklerini Görmeli Eğitim Sonunda Elde Edilecek Sonuçlar Bir Anlam İfade Etmeli

Rehberlik İle Motive Etme

Çalışanların kendilerini geliştirebilecekleri alanları bulması, Yeni becerilerin edinilmesi gereken alanları ortaya çıkarması, Çalışanların fazla beceriler edinerek fayda sağlayacaklarından emin olmalarının sağlanması, Beceri ve gelişim konusunda hedefler koyarak, gelişmeler konusunda düzenli bilgilendirmeler yapması, Düzenli olarak durumun gözden geçirilmesi.

Değerlendirme İle Motive Etme

Değerlendirme öncesi muhatabın hazırlık yapması, Değerlendirme toplantısı için kesin yer ve zaman belirlenmeli, Her iki tarafın da hazırlanabilmesi için yeterli zaman sağlanması, Değerlendirme noktaları belirlenerek sonuca gidilmesi.

İnsanlardaki Motive Demeti

- Başarma - Yarışma

- Bağlanma - Güç

İşletmelerde çalışanların etkili MOTİVASYONU sonucu ETKİNLİK VERİMLİK ARTAR Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İş Başarısı = Motivasyon + Yetenek İnsanları Motive Etme Çabaları - Zorlama - Kazanç

- Göz Boyama - Özen Gösterme

Motivasyonu Teşvikte Ekonomik Araçlar

- Yüksek Gelir Elde Etme - Çalışanlar veya Sendikalarca Kabul Edilen Ücret Artışı - Primli Ücret Sisteminin Uygulanması - Kara Katılma - Ödüllendirme Sistemleri

Motivasyonu Teşvikte Psiko-Sosyal Araçlar

- Bağımsız Çalışabilme - Kişisel Güç ve Yetki Sahibi Olma - Sosyal Statüye Kavuşma - Kişiliğe ve Özel Yaşama Saygı - İş Güvenliği ve Psikolojik Güvence - Çalışanların önerilerini dikkate almaya yönelik öneri değerlendirme - Sosyal uğraşlar, sosyal katılım ve çevreye uyum sağlama.

Motviayonu Teşvikte Yönetsel Araçlar - Amaç Birliği - İşgücü Planlaması - Yetki ve Sorumluluk Denkliği - İşe Bağlılık ve Kararlara Katılma - Etkin Bir İletişim Sistemi

İş Doyumu

Kişinin işine karşı tutumu olumlu veya olumsuz bir şekilde ortaya çıkacağına göre, bu bağlamda iş doyumunu “kişinin iş deneyimlerinin sonucunda ortaya çıkan olumlu ruh halidir” şeklinde de tanımlamamız mümkündür. Kuşkusuz, çalışanın Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

işine karşı olumsuz tutum ve yaklaşımı da iş doyumsuzluğunu oluşturacaktır.

İş Doyumu’nun 3 Yönü

1- İş doyumu, duygusal yönü ağır basan bir kavramdır. Çünkü görülemez ve sadece hissedilebilir. 2- İş doyumu, genellikle çıktıların, beklentileri ne derece karşıladığı ile ifadelendirilebilir. 3- İş doyumu, birbiriyle ilgili birçok tutumları da beraberinde getirir. Bunlar genelde iş, ücret, terfi olanakları, yönetim tarzı, çalışma arkadaşları v.b. şeklindedir.

İş Doyumunda Motivasyonun Önemi

Motivasyon, çalışma ve üretme konusunda bir istek belirtir. Doyum ise, tamamen üretkenliğe bağlı olmayan olumlu bir duygusal durumu içerir. Motivasyon, genellikle amaca yönelik davranışlarla ilişkilidir. Doyum ise, amaca yönelik davranıştan kaynaklanan bir tutumdur.

Moral

Bireyin, üyesi olduğu kümenin temel amaçlarını paylaşma duygusu ile umutlu ve etkin şekilde çalışıp yaşamasına olanak veren, engeller ve çatışmak karşısında bile bireysel ve toplumsal düşüncelerinin taşıdığı değerlere inanarak uğraşısını enerji, coşku ve disiplin ile sağlayan fiziksel ve duygusal iyilik durumu”dur.

Yüksek Moralin Etkileri

Morali iyi olan bir kişi, görevlerini enerji ve coşkuyla yerine getirir. Çalışanlar, çalışmaya daha istekli olur. Çalışanlar, işletmenin güç durumlarında, olağanüstü çaba gösterirler. Çalışanların çalışma arzusu yüksek olur. Çalışanlar, yönetmeliklere, iş kurallarına ve emirlere isteyerek uyarlar ve iyi bir disiplin kurulur. Çalışanlar, işletmenin hedefleri doğrultusunda işbirliği isterler. Çalışanlar, yöneticilere ve işletmeye karşı bağlılık duyarlar. İşgücü devri ve devamsızlık üzerinde de olumlu etkiler yapar ve buna bağlı olarak, katlanılan maliyetler de azalır. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Performans

Bir çalışanın üstesinden gelebileceği işi yeteneklerinin kapasitesi; ortaya koymuş olduğu işi ise, motivasyon düzeyi belirler. Çalışanın ortaya koyduğu işin üstesinden gelebileceği işe eşit olması halinde performans kavramı anlam kazanmış olur. Bunun gerçekleşmesi için, bireyin yeteneklerini kullanmaya istekli olması ya da çalışma ve başarma arzusunun bulunması gereklidir. Bu da ancak motivasyonla mümkündür.

İş Doyumsuzluğunun Davranışsal Sonuçları

Davranış bilimcilerine göre işinde doyumsuz olan bir iş gören aşağıdaki üç seçenekten birini seçer: - İşletmenin üretim normlarına uyar, - İşletmeden ayrılır, - Üretimi sınırlandırır.

İş Doyumu ve Motivasyonun Sağlanmasının İşletmeye Faydaları - Yüksek Moral Sağlanması, - Çalışanların İşlerine Bağlanması, - İşletmede Bütünleşme Sağlanması

İş Doyumu ve Motivasyonun Sağlanmasının Olumsuzlukları ‘BİREY AÇISINDAN’ Yabancılaşma, Bezginlik Kızma, Küsme, İçe Kapanıklık, Saldırganlık.

‘İŞLETME AÇISINDAN’

Düşük Moral, Çalışanların Direnmesi, İşyeri Huzursuzluğu.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İşletmelerde Çalışanlar Neye Göre Motive Edilirler ? - Işletmenin Vizyonu - Işletmenin Misyonu - Işletmenin Stratejisi

Çağdaş Yönetim Anlayışının Özellikleri

- Katılımcı - Hedef Birliği Içinde - Yüksek Motivasyonlu - Kaliteli Işgücü - Bilgi Bazlı - Planlı Ve Programlı - Sorumluluğunun Bilincinde Yönetim - Dinamik

Takım Çalışması

Bir problem belirleme ve çözme tekniği olarak; Takım çalışması, kalitenin ve Toplam Kalite felsefesinin en önemli unsurlarından ve gereklerinden biridir. Toplu çalışmasını, fikir üretmesini, tartışmasını öğrenmeden bir kalite kültürünün oluşturulması neredeyse mümkün değildir. Atalarımız; “bir elin nesi var, iki elin sesi var” diye çok önceleri zaten bizi uyarmaya çalışmışlardır! Takım çalışmalarının başarıya ulaşabilmesi için takımların iyi yönlendirilmesi, iyi yönetilmesi, iyi motive edilmesi gereklidir. Bunun için de, takım içerisinde iyi bir lidere ihtiyaç vardır. Aksi takdirde takımdan beklenen verim elde edilemeyecektir.

Başarılı Takım Çalışmaları İçin

- Öncelikle çalışma grubuna gerekli fiziksel şartların hazırlanması (oda, masa, sandalye, bilgisayar, internet vb), - Takım üyelerinin düzenli olarak toplanması, - Bilimsel metot ve modern teknolojilerin bu toplantılarda kullanılması, - Önceden belirlenen kurallara uyulması gereklidir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Liderler

- Motive Eder, - Zirve Yapar, - Hedef Gösterir. Kaliteyi özümsemiş, onu yaşam biçimi haline getirmiş, kalite ilkelerini benimsemiş ve kalite geliştirme araçlarını etkili olarak kullanabilen, uygulayabilen ve benimsetebilen bir kişiliğe sahip olmalıdır. TAKIM’ın performansını artırmak için her yolu denemelidir... NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ Giriş

Müşteri ilişkileri denildiği zaman sadece işletmenin bir çalışanı ile bir müşterisi arasındaki ilişkiler anlaşılmamalıdır. Müşterilerin beklentileri, istekleri ve arzuları artmış olduğu için müşteri ilişkileri, temel olarak işletme ve organizasyonun bütününü ilgilendirir. Bu bakımdan müşteri ilişkilerine sıra dışı bir özen gösterilmesi gerekmektedir. Yoğun rekabet koşullarında müşterilerine gereken özeni göstermeyen ve onlara uzak kalan işletmeler başarısız olmuştur. Bu nedenle, gerek iç gerekse dış müşterilerin beklentilerinin ötesinde kaliteli hizmet sunulması zorunlu olmuştur. İşletme, bütün çalışanları ve yöneticileri ile bir futbol takımı veya bir orkestra gibi uyumlu, birbirlerine güven duyarak, etkili iletişim kurarak, duygu ortaklığı yaratarak çalışmalıdır. Bunun için her işletme gereken olumlu kültür ortamını geliştirmeli ve müşteri ilişkilerinde fark yaratmalıdır. Böyle bir işletme ortamında, müşteri odaklı bakış açısı için bütün çalışanların müşterilerini dikkatle dinlemesi ve müşteri şikayetlerini doğru değerlendirmesi zorunludur. Sadık veya taraftar müşterilerinin sayısını artırmak isteyen bir işletme, kalite kavramını anlamalı ve tepe yönetimden başlayarak organizasyonun bütün kademelerinde kaliteli hizmet ve yüzde yüz kaliteli üretim yapmak için inanç yaratmalı ve sürekli iyileştirmeyi benimseyen toplam kalite ruhunu geliştirmelidir. Müşteri ilişkileri ve işletmenin başarısı için çalışanların tutarlı yönetimi ve liderlik kadar müşteri ilişkilerinin yönetimine uygun etkin organizasyon yapılarının kurulmasına da ihtiyaç vardır. Müşterilere göre kurulan ve işletmenin konusuna uygun organizasyon yapıları verimlilik artırmakta ve kazanç sağlamaktadır. Günümüzde bu organizasyon yapıları arasına sanal organizasyonlar da eklenmektedir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Çağdaş pazarlama anlayışında müşterilere sadece satış yapmayı düşünmek yerine, müşteriyi odak kabul ederek müşteriye sunulan değerin düşünülmesi, müşteri maliyetleri, müşterinin ürüne rahat ulaşması ve müşterilerle uzun vadeli bütünleşmiş iletişim konuları ön plana geçmiştir. İlişki pazarlaması, müşteri veri tabanı oluşturma ve doğrudan pazarlama piyasa koşullarına karşı koymak için zorunlu yeni pazarlama anlayışları olmuştur. Belirsizlik koşulları altında, dış çevredeki değişime karşı koymak ve piyasadaki karışıkların üstesinden gelmek için müşteri ilişkileri eğitimleri ile çalışanların ve yöneticilerin tavır ve davranışlarının geliştirilmesi gereklidir. Müşteri ilişkileri eğitimlerinin yapılmasına maliyet değil yatırım olarak bakılmalıdır. En yeni eğitim yöntemleri ve planlı eğitimler ile çalışanlar geliştirilir ve İşletmenin performansı yükseltilir. Müşteri ilişkilerinin yönetimi konusu, İkinci Dünya Savaşı sonrası ve özellikle son yıllardan başlayarak iş dünyasında daha fazla gündeme gelmeye başlamıştır. Teknoloji ve otomasyonun yeni gelişmeye başladığı dönemlerde müşterinin öneminin azalacağı düşünülmüş ancak tam tersine müşteri ilişkileri ile müşterileri memnun edecek fırsatların bulunması, müşterileri anlamak, müşteri veya tüketicileri korumak ve geleceği tahmin etmek konuları çok daha önemli bir noktaya gelmiştir. Teknoloji ve modern bilgi işlem yatırımlarının doğru kullanılması üretim, hizmet ve kalite ilişkisini geliştirmiştir. Türkiye ve dünyada, geleceğin kamu ve özel kesim yöneticileri müşterilerin karmaşık taleplerini olumlu olarak karşılayacak, iyi eğitimli, kültürlü, deneyimli, sürekli okuyarak ve öğrenerek, kendisini ve çalışanlarını geliştiren “kaliteli” yöneticiler olmak zorundadır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Sizce Müşteri Kimdir?

Müşteri, bir emtia ya da para karşılığında, bir ürün ya da hizmet talep eden kişiler ve/veya kurumlardır. Müşteri, pazarlama, satış, hizmet, kaynak dağılımı ve karlılık gibi kavramların da aynı zamanda odak noktasıdır . MÜŞTERİ MEMNUN EDİLMESİ GEREKEN BİR VARLIKTIR, DEĞERDİR.

Yoğunlaşan rekabet koşulları, kuruluş ve müşteri arasinda kurulan olumlu ilişkileri üstünlük sağlayıcı önemli bir faktör olarak ortaya çıkartmaktadır. Teknolojinin ve diğer uygulamaların işletmeler arasında ne kadar hızlı taklit edildiği düşünüldüğünde, en büyük rekabet avantajının “Sağlam Müşteri İlişkileri” olduğu görülmektedir.

“İNSANLAR ZORUNLU KALMADIKLARI SÜRECE; BİLDİKLERİ, SAYGI DUYDUKLARI VE GÜVENDİKLERİ KİŞİLER VE KURULUŞLARLA İŞ YAPARLAR.”

Eğer TEKEL durumundaysanız

Bu ifadeyi dikkate almayacak tek kuruluş, bir tekel pazarına sahip olan kuruluştur. Yani, eğer rakipleriniz yoksa ve insanların temel ihtiyaçlarını satıyorsanız, müşterileriniz için özel bir çalışma yapmak hem maliyetli hem gereksiz olacaktır.

Yeni Değerler

Pazarlama kavramının evrimi ile değişen müşteri profilini aşağıdaki deyimlerle izlemek yerinde olacaktır.

“Ne verilirse onu alırsın”

“Ne alabilirsen onu alırsın”

“Ne istersen onu alırsın”

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

CRM

Müşteri Türleri

Günümüzde çok çeşitli müşteri tanımları yapılmaktadır. Müşterileri bilgi yoluyla yönetebilmenin en önemli avantajı, müşteri tanımını yapabilmektir. Müşteri denildiğinde farklı müşteri grupları sayılabilir: - Kullanıcılar / Tüketiciler - Kanal/Dağıtıcı/Franchise - İç Müşteri - Üreticiden Üreticiye - Üreticiden Tüketiciye

Kullanıcılar/Tüketiciler

Ürünü/hizmeti satın alan ve kendi ihtiyaçları doğrultusunda üründen fayda sağlamayı amaçlayan bireysel müşterilerdir.

Kanal/Dağıtıcı/Franchise

Direk olarak şirkete bağlı çalışmayan ancak şirketin ürünlerinin kendi bölgesinde satışını yapan birey veya organizasyonlardır.

İç Müşteri

Organizasyon içinde kendi iş hedeflerine ulaşabilmek için ürünleri/hizmetleri kullanmak durumunda olan kişi veya iş birimleridir. Genellikle göz ardı edilen iç müşteriler, uzun vadede yüksek kar sağlayacak olan müşteri kesimidir.

Üreticiden Üreticiye Müşteri

Satın aldıkları ürün veya hizmetin üzerine bir ürün ekleyerek veya başka müşterilere satışını gerçekleştirerek kendi organizasyonlarına kar sağlama amacı güden müşterilerdir. Günümüzde ÜÜ’de temel araç olarak teknolojinin (internet) kullanılması benimsenmiştir.

Müşteri Değeri

Müşterilerin eğitim düzeyi arttıkça, kalite tanımlarının ve ürünlerden beklentilerinin değiştiği görülmektedir. Günümüzde kalite olmazsa olmaz bir koşul haline gelmiştir ve müşterinin başka beklentilerinin de karşılanması gündeme gelmektedir. Bu noktada “Değer” kavramı ortaya çıkmaktadır. Müşteriler, ürün ve hizmetleri kalite ve tatmin edebilme özelliklerine göre değerlendirir ve aldıkları bu ürün ya da hizmetleri algıladıkları Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

değere göre tartarlar. Değer; verilen ile elde edilenlerin algılanmalarına bağlı olarak bir ürünün yararının müşteri tarafından genel değerlendirilmesidir. Değer; önemli rekabet alanlarından birini oluşturmaktadır. İşletmeler; çekirdek ürüne daha fazla değer katma yoluyla müşteri tatminini arttırmaya çalışırlar. Bu şekilde müşteri tatmini neticesinde, müşteri sadakati gerçekleşmekte ve işletme ile müşteri arasındaki bağ kuvvetlenmektedir.

Değer Oluşturma

Müşteri için değer oluşturmanın yolu çok açık ve basit bir biçimde açıklanabilir: - Daha fazla yararlar sunulmalıdır. - Müşterinin algıladığı veya verdiği ödünler azaltılmalıdır.

Değer Maksimizasyonu

Değerin maksimizasyonu, müşterinin alabileceği fiyatta ürün ve hizmet kalitesini yüksek düzeyde tutarak gerçekleştirilebilir. Müşteri söz konusu olduğunda sonuç olarak akılda tutulması gereken unsurlar: - Ürün/hizmet kalitesini ve makul fiyatı belirleyen müşteridir. - Müşterinin değer beklentisi, rakip seçeneklerle şekillenir. - Müşteri değeri ve beklentileri dinamiktir, her zaman artış gösterir. - Ürün ve hizmet kalitesi tüm kanallarla sağlanır, sadece üreticiye bağlı değildir. - Müşteri değerini yükseltmek, tüm organizasyonun ilgisini gerektirir.

Müşteri Değeri Belirleme

Müşteri değerini belirlerken, şimdiye kadar yapılan tanımlardan yola çıkarsak; Müşteri Değeri= Algılanan Yararlar / Algılanan Ödünler

Yararlar: Söz konusu ürün/ hizmetten elde edilecek yarar, Ödünler: Ürün/hizmeti elde etmek için yapılacak fedakarlıklardır. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Sonuç olarak; Müşteriler yararlar ve ödünleri karşılaştırarak satın alma davranışını gerçekleştirirler. Yararlar, ödünleri aşınca, yüksek müşteri değerine ulaşılır. Müşteri değeri ne kadar yüksek olursa, müşterilerin satın alma istekleri o kadar yüksek olacaktır. Müşteri beklentileri karşılanıyorsa, yüksek müşteri tatmini elde edilir.

Müşteri Kazanma ve Tutma

Kuruluş için uzun süreli ilişkilerin daha çok önem kazandığı günümüzde, müşteri kazanma ve tutma için çeşitli modeller geliştirilmiştir. Müşteri tutma modellerinin genel olarak, üç bölümden oluşmaktadır. Bunlar; - Kişileri Harekete Geçirme ve Müşteri Tutma için Örgütlenme, - Müşteriyi Tutmaya Örgütsel Adanma, - Örgütsel Bütünleşme

Müşteri Memnuniyeti

nen K

Bekle

Alınan

Kalite

alite

Müşteri İhtiyaçları

Planlanan Kalite

Geçmiş Tecrübeler

Planlandığı Gibi Sunulan Kalite

Dış Enformasyon

Planlandığından Kötü Sunulan Kalite

Değerlendirmeler

Planlandığından Daha Kötü Sunulan Kalite

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Müşteri Sadakati

Kabul edilebilir fiyatlarda, yüksek kalite ve çeşitteki ürün ve hizmetler etkin bir yolla daha çok insan ulaşma olanağı bulmuştur. Diğer taraftan, ilişkiler kopmuş ve kişiler artık tanımadıkları insanlara ürün sunma uğraşına girişmişlerdir. İlişkilerin kopması ile birlikte, sadece satış odaklı çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Zamanla satış odaklı çalışmanın büyük bir hata olduğu anlaşılmıştır. Yeni müşteri kazanmak için harcanan çaba ve paranın, halihazırdaki müşterilerin bağlılığını sağlamanın çok daha kolay ve çok daha az maliyetli olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle; günümüzde şirketlerin mahalle bakkalı felsefesine dönmesi gerekmekte ve müşterilerini iyi anlamak için çaba harcaması gerekmektedir. Müşteriler kendileriyle, dürüst, yakın, sıcak, güvene dayalı bir ilişkinin kurulmasını, yürütülmesini beklerler .

Kalite

Maliyet

Kalite

Termin

Maliyet

Sunum

Müşteri Odaklı Strateji

Müşteri odaklı bir strateji, yeni müşteriler bulmaya önem vererek satın alabilecek herkese ürünlerimizi satmak yerine, var olan müşterilerimizin mümkün olan satın alma paylarının artırılmasına odaklanır.

Müşteri Odaklı Olmak

Müşteri odaklı olmak, şirket ve tüm çalışanları olarak eylem ve kararın sunulan ürün ve hizmetlerin müşterilerde tatmin yaratacak şekilde planlanmasına çalışmak ve sürekli olarak (her Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

seferinde) tercih edilen bir kuruluş olmaktır. Müşteri odaklı olabilmenin ilk şartı müşteri tatmini ve ölçümüdür. Müşteri tatmini müşteri beklentileri ile elde ettikleri örtüştüğü derecede sağlanabilir.

Müşteri Tatmin Ölçümü

Müşteri tatmini ölçümü ise; tatmin araştırma programları yapılarak bulunur. Bu çalışmanın amacı, bütün müşterilere kaliteli ürün ve hizmet sunabilmektir. Bunun anlamı, herkese aynı düzeyde hizmet vermek demek değildir. Belirlenen müşteri değerine göre hizmet sunulur, ayrıcalıklı müşterilere hizmet sunma şekli ile sıradan bir müşteriye hizmet sunma şekli arasında büyük farklar vardır. İşletme, birinin beklentilerini aşmaya çalışırken, diğerinin sadece ihtiyaçlarını karşılamaya yönelmektedir.

Yeni Bir Konsept = CRM

Customer Relations Management = Müşteri İlişkileri Yönetimi

CRM (Customer Relations Management)

CRM, fonksiyonel aktivitelerde yeniden dizaynı, proseslerde değişim mühendisliğini gerektiren, teknoloji tarafından sürüklenen değil desteklenen bir müşteri merkezli şirket stratejisidir. CRM müşteriyi şirketin proseslerinin ve uygulamalarının kalbine yerleştiren bir yönetim yaklaşımı ya da modeldir. CRM şirketteki üretkenliği ve karlılığı arttırmak için; iç ve dış müşteri ilişkilerini ileri teknolojiyi, entegre bir stratejik planlamayı, bireysel pazarlama tekniklerini ve organizasyonel gelişim yöntemlerini kullanarak dengeler. Müşterilerin ihtiyaçlarını, davranışlarını ve kuruma kattıkları değeri daha iyi anlamak için tanımlanmış ve sürekli hale getirilmiş işlemler bütünüdür; bu işlemler müşterimizi tanımlamak, kaynaklarımızı optimize etmek ve onlarla her bağlantı noktasında üst düzey hizmet vermek olarak açıklanabilir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

CRM Ne Değildir ?

- CRM yeni stratejik değişimler tarafından tetiklenmiş zincirleme bir reaksiyondur; - Sadece teknoloji ya da proses bazında yapılacak değişikliklerle ulaşılabilecek bir sonuç değildir. - Asla unutulmaması gereken nokta ise CRM’in sadece teknolojik bir yenilik olmadığı ama teknolojinin CRM’in bir öğesi olduğudur.

Çok Değerli Bir Bilgi

Bir firmanın kullandığı teknoloji, yönetim şekli ve organizasyon yapısı taklit edilebilir. Fakat; bir müşterinin “O” firma hakkındaki görüşleri ya da firmanın o müşterisi hakkındaki bilgisi bir rakip tarafından taklit edilemez. Ürün performansı ve yenilikler de aynı şekilde kolayca taklit edilebilir ve kâr aralığı ya da pazar payında sadece geçici büyümeler sağlar.

CRM’ in 5 Bölgesi - Teknoloji - Stratejiler - Beceriler - Süreçler - Taktikler

CRM Niçin ?

- Satış işlevselliği - Satış yönetimi işlevselliği - Telepazarlama/telesatış işlevselliği - Zaman yönetimi işlevselliği - Müşteri hizmet ve destek işlevselliği - Pazarlama yönetimi - Üst yönetici bilgi işlevselliği - ERP işlevselliği - Veri senkronizasyonu işlevselliği - E-ticaret işlevselliği

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

PAZARLAMA VE SATIŞ YÖNETİMİ Giriş

Pazarlama temelde insanların ihtiyaç ve isteklerini karşılamaya yönelik bir değişim işlemidir. İki veya daha fazla taraftan her biri kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla diğer tarafa değerli bir şeyler verip değerli başka şeyleri almaktadır. Değişim işlemi tamamen gönüllü olarak ve ilgili tarafların birbirleriyle iletişim kurması yoluyla gerçekleşmektedir. Ayrıca bu işleme katılan her tarafın birtakım değerleri başka derlerle değiş tokuş etmekten fayda sağladığına inanması gerekmektedir. Pazarlamanın ne olduğu konusunda özellikle uygulamacılar arasında fikir birliği yoktur. Pek çok kimse günümüzde hala pazarlama ile satış terimlerini eşanlamlı olarak kullanır. Hatta iyi eğitilmiş üst kademe yöneticileri bile pazarlama nedir sorusunu cevaplamada tam ve belirli bir görüş birlikteliğine sahip değillerdir. Pazarlamanın oldukça eski ve kısa bir tanıma sahiptir. Şöyle tanımlamak mümkündür. “Pazarlama, mal ve hizmetlerin üreticiden tüketiciye veya kullanıcıya doğru akışını yönelten işletme faaliyetlerinin yerine getirilmesidir.” Hemen her yerde dar kapsamlı ve yetersiz olmasına rağmen sadece üretim sonrası faaliyetler olarak ele alınıp, satış işlemi üzerinde durulmamaktadır. Pazarlama, işletme amaçlarına ulaşmayı sağlayacak değişimleri gerçekleştirmek üzere, ihtiyaçları karşılayacak malların hizmetlerin ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, tutundurulması ve dağıtılmasına ilişkin planlama ve uygulama sürecinde işletmeler için gerekli bir yapılanmayı sağlanması gerekmektedir. Pazarlama oldukça çeşitli faaliyetler bütünü ve sistemi olarak kabul edilebilmektedir. Ancak bir işletmede pazarlama faaliyetlerinin tümünü değil sadece bir kısmını yerine getiriyor olabilir. Ancak pazarlama karmasının temel unsuru olarak adlandırılan mal, fiyat, tutundurma ve dağıtım ile ilgili pek çok kararın alınması ve amaçlara uygun olarak uygulanması gerekir. Ayrıca pazarlama insan ihtiyaçlarını karşılayıcı bir değişim faaliyetlerinin bütünü olarak ele alabiliriz. Bir değişimin Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

yapılabilmesi için çeşitli şartların gerçekleşmesi gerekir. Pazarlama mallar, hizmetler ve fikirlerle de ilgilidir. Mal ve ürün kelimesi burada geniş anlamda kullanılmakta olup elle dokunulabilen fiziksel veya somut malları da fiziksel olmayan mal anlamında hizmetleri ve fikirleri bu kategoride düşünebiliriz. Pazarlama sadece bir malın reklamı veya satışı faaliyeti olmayıp daha öncesinde ürünün fikir olarak planlanıp geliştirilmesinden başlayarak gerekli olan fiyatlandırma, tutundurma ve dağıtımla ilgilidir. Pazarlama bir işletme faaliyetleri grubu olarak çok dinamik yapıda, sürekli ve sık sık değişebilen bir ortamda yürütülür. İşletmenin en dışa dönük faaliyetlerini üstlenen pazarlama bölümü sayısız dış faktörlerin etkisini işletmede birçok bölümünden daha çok hisseder. Yasalar, yönetmelikler, tüzükler ile çeşitli düzeylerdeki kamu yöneticilerinin kararları ve uygulamaları, sosyal ve kültürel baskılar, değişken ekonomik şartlar ve teknolojik gelişmeler bütün bu dinamik faktörler pazarlama yönetimini hayli zorlaştırdığı gibi, pazarlama bölümünün hem işletmenin başarısı açısından yerini ve önemini, hem de sorumluluğunu geniş ölçüde arttırır. Bir malın üretilmiş olması, başlı başına tüketicinin ihtiyaçlarının karşılanması soncunu doğurmamakta; malın var olması fayda yaratmaya yeterli olmamaktadır. Malın tüketicinin talep ettiği bir mal olması gereği yanında, ayrıca istenilen yerde ve zamanda hazır bulundurulması da gerekmektedir. Bunlarda, talebin karşılanması için pazarlamanın üretime rehberlik etmesi, onu yönlendirmesi gereğini ortaya çıkarır. Zira pazarlama kararları, hangi mal ve hizmetlere, ne miktar, nerde, ne zaman ihtiyaç olduğunu da belirtmeye .alışır. üretimin yaratacağı fayda, pazarlama faaliyetlerinin yaratacağı faydalarla bütünleştirilmesi ile anlam kazanmaktadır. Zaman faydası tüketicinin istediği zaman, yer faydası ise istediği yerde malın kendisi için hazır olması imkanını yaratmaktadır. Sonuç olarak sadece malların üretilmesiyle değil bunların uygun şekilde pazarlanması ile tüketici ihtiyaçları karşılanmaktadır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Pazarlama Nedir ?

Amerikan Pazarlama Birliği’nin tanımına göre pazarlama; “Bireysel ve kurumsal amaçları tatmin edecek değişimleri sağlamak üzere, ürün, hizmet ve fikirlerin şekillendirilmesi (üretilmesi), fiyatlandırılması, dağıtım ve tutundurulmasını planlama ve uygulama sürecidir” Pazarlama Enstitüsü’ne göre pazarlama; “Tüketici ihtiyaçların belirlemek, bunları tanımlamak ve karlı bir biçimde tahmin etmekle sorumlu yönetim sürecidir” Son tanıma baktığımızda yukarıdaki iki tanımın bir bileşkesi olduğu görülmektedir. “Pazarlama, hedef tüketici, müşteri ve toplumun istek ve gereksinimlerini tatmin ederek, kar sağlayacak pazarlama bileşenlerinin (ürün / hizmet, fiyat, dağıtım ve tutundurma) planlanması, yönetimi ve denetimi çabalarıdır.” Pazarlama, insanların gereksinimlerini, değişimleri yakalayıp onlar doğrultusunda ürün ve hizmetler oluşturmaktan, hedef kitleye ulaştırılmasına kadar uzanan uygulamaları kapsayan süreçler bütünüdür. O halde pazarlama, üretimden sonra değil, üretimden önce başlayıp üretim sırasında, satış öncesi, satış anı ve satış sonrasında da devam eden bir eylemdir.

Pazarlama - Müşteri - Kalite

Pazarlamaya bu açıdan yaklaştığımızda tüketicinin merkeze yerleştirildiği görülmektedir. Bu aşamada pazarlamaya konu olan şey ürün ve hizmet olmaktan çıkarak, hedef tüketici, müşteri ve toplumun sorunlarının çözümü olmakta, buna karşılık pazarlama yöneticisi (firma, kurum) de çözüm üreten kişi konumuna gelmektedir. Günümüzde çağdaş pazarlamanın amacı, hedef tüketici ve müşterilerin istek ve gereksinimlerini tatmin ederek kar sağlamaktır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

1- Pazarlama Satış Değildir

Pazarlamanın satış yapma ile aynı olduğu düşüncesi sadece halk arasında yaygın olan bir görüş değil, aynı zamanda bir çok yöneticinin ya da kurumun sahip olduğu bir görüştür. Satış yapmak, pazarlamanın sadece bir parçasıdır, ancak pazarlama satış yapmaktan daha fazlasını gerektirir. Pazarlamanın görevi yukarıdaki tanımlarda da belirtildiği gibi karşılanmamış ihtiyaçları keşfetmek ve tatmin edici çözümler üreterek kar etmektir. Pazarlama satış yapmakla aynı olamaz çünkü pazarlama işi, bir ürünün çıkarılmasından çok önce başlar. Satış yapmak ise ancak ürün oluştuktan sonra ortaya çıkmaktadır. Pazarlama, ürünün / hizmetin yaşamı boyunca devam eder. Pazarlama, ürün veya hizmet planlanmasından başlayarak o ürünün / hizmetin ölümüne (pazardan kalkmasına) kadar devam eden eylemler bütünüdür. Satış yapmak bu bütünün sadece bir parçasıdır.

2- Pazarlama Şirketin Bir Bölümü Değildir

Pazarlama ile ilgili diğer yanlış görüş, pazarlamanın aslında yalnızca şirketin bölümlerinden biri olduğudur. Tabi ki her şirkette pazarlama konusunun ele alındığı ve bu konuda çalışmaların yürütüldüğü bir pazarlama bölümü vardır. Ancak, pazarlama ile ilgili yaklaşımlar ve çalışmalar, şirketin yalnızca bu bölümde ele alınırsa, şirket fena halde tökezleyecektir. Şirketin herhangi bir bölümü müşterilere iyi veya kötü davranabilir ve onların şirkete olan ilgilerinin olumlu ya da olumsuz yönde değişmesine neden olabilirler. Şirketin herhangi bir bölümü müşteriyi memnun etme ilkesi ile çalışmadığı zaman olumsuz durumlarla karşılaşılabilir. Müşterinin merkeze yerleştirildiği günümüzde, “müşteri üretme ve müşteriyi memnun etme” işi sadece pazarlama bölümüne ait bir kavram değildir. Günümüzün çağdaş şirketleri bütün bölümlerinin müşteri merkezli yaklaşımla olmasa da, müşteri memnuniyetine yönelik bir yaklaşımla hareket etmelerin sağlamaya çalışmaktadır. Müşterinin bu kadar önem kazandığı günümüzde pazarlamanın şirketin sadece bir bölümü şeklinde ifade edilmesi mümkün değildir. Günümüzde tüm bölümler pazarlamanın bir parçası olarak hareket etmek zorundadır. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Pazarlama Yönetim Süreci Nerede Başlamalı ? “Etkin pazarlama araştırmayla başlar.”

Pazarlama Yönetim Süreci

“Hedef tüketici, müşteri ve toplumun istek ve gereksinimlerini tatmin ederek kar sağlayacak pazarlama bileşenlerinin (ürün / hizmet, fiyat, dağıtım ve tutundurma) planlanması, yönetimi ve denetimi çabaları” olarak tanımlanan pazarlama, bir çok unsurun birleşmesiyle oluşan geniş bir süreçtir.

R (Research): Araştırma STP (Segmentation, Targeting, Position): Kesimlere Ayırma, Hedef Belirleme, Konumlandırma – Stratejik Pazarlama MM (Marketing Mix): Pazarlama Karışımı – Taktik Pazarlama I (Implementation): Yürürlüğe Koyma C (Control): Kontrol

PAZARLAMA VE KALİTE BAKIŞI

Ö Önlem Al IV

P Planla I

K Kontrol Et III

U Uygula II

KALİTE

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

1- Araştırma

Araştırma, pazarlamanın başlangıç noktasıdır. Pazarlamanın tanımında olduğu gibi tüketicilerin yeni gereksinimlerinin belirlenmesi ve bu gereksinimlerin hangi noktada karşılanacağının belirlenmesi aşamasında devreye, araştırma girer. Araştırma, bir noktada pazarlama faaliyetinin ortaya çıkmasına olanak veren birinci basamaktır. “Araştırma, doğru pazarlama kararlarının birinci basamağıdır, kaynakların rasyonel ve tüketiciler yararına dağılımını sağlayacak bir toplumsal araçtır” Araştırma, bir şirketi, herhangi bir pazarda alıcıların gereksinimleri, anlayışları ve tercihleri bakımından farklılık gösterdiklerini ortaya koyarak, pazarlama yönetimi sürecinin bir anlamda başlamasını sağlayacak önemli bir süreçtir.

2- Kesimlere Ayırma Hedef Belirleme ve Konumlandırma Stratejik Pazarlama

Araştırma sürecinden sonra yönetim, hangi kesimlere ağırlık vereceğini belirlemek zorundadır. Bu yüzden öncelikle pazarı bölümlere ayırmalı ve bu bölümlerden bir veya daha fazlasını kendisine hedef pazar olarak seçmelidir. Ürün / hizmetin hangi kesimleri (gençler, çalışan kadınlar vb.) hedef alacağının belirlenmesi pazarlama yönetimi açısından verilmesi gereken önemli bir karardır. Bu karar doğrultusunda pazarlama stratejisi oluşturulacak ve bu kesimlere uygun hedefler doğrultusunda harekete geçilecektir.Hedef kitle ile hedeflerin belirlenmesinden sonra, şirket piyasaya sunduğu ürün ya da hizmetin kapsadığı temel üstünlüğü / üstünlükleri, hedef kitlenin bilmesini konumlandırmalıdır.Konumlandırma, şirketin piyasaya sürdüğü ürün veya hizmetin anahtar avantajlarını ve farklılıklarını müşterilerin zihnine sokma çabasıdır. Kesimlere ayırma, hedef belirleme ve konumlandırma, pazarlama yönetiminin stratejik pazarlama ayağını oluşturmaktadır. Bu aşamada yapılan çalışmalar pazarlamanın stratejik olarak planlanmasını içermektedir

3- Pazarlama Karışımı (Taktik Pazarlama)

Stratejik pazarlama belirlendikten sonra taktik pazarlama aşamasına geçilir, ürün veya hizmetin konumlandırmasını Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

destekleyen bir dizi pazarlama karışımı aracı belirlenir. 4P olarak nitelenen bu araçlar şunlardır: - ÜRÜN (Product) - FİYAT (Price) - YER (Place) - TUTUNDURMA (Promotion)

Ürün (Product) : Pazara sunulan teklifin kendisidir. Müşterinin satın

almasıyla elde edeceği tatmin ve hizmet bütünüdür. Marka, ambalaj, kalite, boyutlar, tasarım ve garantiler, ürünü oluşturan unsurlardan bazılarıdır. Fiyat (Price): Hedeflenen pazarda ürünün kolaylıkla bulabileceği ve kolaylıkla ulaşabilecek gerekli düzenlemeler bütünüdür. Yer (Place): Ürüne ödenen bedeldir. Teslimat, garanti ve buna benzer ödemeler bütünüdür. Fiyat belirlenirken pazarlama karışımındaki diğer unsurlar ve hedef kitle göz önünde bulundurulmalıdır Tutundurma (Promotion): Ürünün piyasada bulunurluğu ve üstünlükleri hakkında hedef kitleyi bilgilendirmek, hatırlatmak ve hedef kitleyi bunlar konusunda ikna etmek amacıyla uygulanan bütün iletişim çalışmalarıdır. Reklam, halkla ilişkiler, doğrudan satış, satış promosyonu ve satış ekibi tutundurmayı oluşturan unsurlardır .

4- Yürürlüğe Koyma

Stratejik ve taktik pazarlama belirlendikten sonra artık belirlenmiş olan ürün üretilmeli, fiyatlandırılmalı, dağıtımı yapılmalı ve satış artışı sağlamak için çalışılmalıdır. Buna yürürlüğe koyma denir. Yürürlüğe koyma aşamasında şirketin tüm bölümleri harekete geçer: Ar&Ge, satınalma, imalat, pazarlama ve satış, insan kaynakları, finans ve muhasebe. Pazarlama yönetiminde en çok sorun yürürlüğe koyma aşamasında yaşanmaktadır. Çoğu şirket pazarlama stratejilerini çok iyi yapmalarına rağmen, yürürlüğe koymada sorunlar yaşamaktadır. Bunu gidermek için tüm birimler arasında yeterli koordinasyonun ve iletişimin sağlanması gerekmektedir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

5- Kontrol

Pazarlama sürecindeki son aşama kontrol aşamasıdır. Bu aşamada geri besleme yoluyla bilgi toplanır, sonuçlar takip edilir ve değerlendirilir ve pazarlama başarısının artırılması için düzeltmeler yapılır. Etkili pazarlama organizasyonu sağlayabilmek için, pazarlama değerlendirme ve denetleme işlemlerinin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Pazarlama İletişimi

Bir kuruluşun var oluşuyla ürün ve hizmetleriyle ilişkide bulunduğu ve bulunacağı kesimlere neler vaat ettiğini, neler sağlayabileceğini anlatmasını sağlayacak iletişim çabalarının tümüdür. Hedef tüketicileri ürün, hizmet ya da kurum hakkında bilgilendirmeyi, onların tutum ve davranışlarını istenen yöndeyse güçlendiren, tersi yönde ise değiştirmeyi ya da amaçlanan yeni bir tutum ve davranışı oluşturmayı hedefleyen iletişim çalışmalarıdır. Hedef kitlede arzu edilen tepkiyi uyandırma amacıyla uyarıcılar sunmak, mevcut işletme mesajlarını değiştirmek ve iletişim olanakları yaratmak amacıyla, kurulu iletişim kanalları aracılığıyla, pazardan mesajları alma, açıklama ve o doğrultuda hareket etme sürecidir .

Tümleşik Pazarlama İletişimi

Pazarlama İletişiminde Enstrümanlar: - Pazar Araştırması - Halkla İlişkiler - Reklam - Kurumsal Halkla İlişkiler - Pazarlama Yönlü Halkla İlişkiler - Pro-Aktif Halkla İlişkiler - Re-Aktif Halkla İlişkiler - CRM

Pazar Araştırması

Pazarlama yönetimine karar alma sürecinde gerekli bilgiyi sistematik ve objektif olarak tedarik etme ve geliştirme yaklaşımıdır. Pazarlama konusunda herhangi bir problemin belirlenmesi ve belirlenen problemin çözülmesi amacına Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

yönelik ve bilimsel yönteme uygun geçerli ve güvenilir bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması ve gerekli önerilerde bulunulmasıdır. Pazarlama ile ilgili problemlerin tespiti ve çözümü ile pazarda mevcut fırsatların ortaya çıkarılmasında pazarlama yöneticilerine karar vermede yardımcı olacak bilgilerin sistematik ve objektif bir biçimde tespiti, toplanması, analizi ve dağıtım sürecidir.

Halkla İlişkiler

Belirlenmiş hedef kitleleri etkilemek için hazırlanmış planlı, inandırıcı, bir iletişim çabasıdır. Kamuya ya da özel sektöre ait kuruluşların olumlu bir imaja sahip olmaları için gerekli tanıtım politikasının saptanması, kuruluşların bu doğrultuda yönlendirilmesi, insan grupları ve kuruluşlar arasında bilgi akışının sağlanması ve bu bilgi akımının gerekli etkinliği kazanarak amaçlanan sonuca ulaşması için yapılan planlı faaliyetlerdir. Bir kuruluş ile hedef kitlesi arasında iyi niyetli ve karşılıklı anlayışa dayalı ilişkileri sürdürmeye yönelik önceden belirlenmiş çabalardır .

Reklam

Bir işin, bir fikrin, bir ürün veya hizmetin para karşılığında, kitle iletişim araçlarının denetiminin kullanılmasıyla, önceden belirlenen hedef kitlede istenen yönde tutum ve davranış sağlama faaliyetleridir. Bir ürünün veya hizmetin, bir kurumun, bir kişinin veya fikrin kimliği belli sorumlusunca tarifesi önceden belirlenmiş bir bedel ödenerek, kitle iletişim araçları ile kamuoyuna olumlu bir biçimde tanıtıp, benimsetilmesidir.

Kurumsal Halkla İlişkiler

Kurum ya da kuruluşun muhatap olduğu ve olacağı bütün hedef kitleler ile ilişkileri düzenleyerek, bu kitlelerin kuruma karşı olan bilgisizliklerini bilgiye, ilgisizliklerini ilgiye ve de sempatilerini kurumsal kimliğe dönüştürme çabalarının bütünüdür.

Pazarlama Yönlü Halkla İlişkiler

Satışı ve müşteri memnuniyetini teşvik eden, şirketleri ve ürünleri tüketicilerin istekleri, ihtiyaçları, çıkarları ve özel ilgi alanları ile özdeşleştiren, inanılır, güvenilir, bilgi ve etkileşim iletişimini kullanan toplam bir planlama, yürütme ve değerlendirme programı sürecidir . Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Pro-Aktif Halkla İlişkiler

Pro-aktif halkla ilişkilerin en önemli rolü ürün tanıtımları (lansmanı) ve var olan ürün yelpazesinde meydana gelen değişikliklerinde oynamaktadır. Pro-aktif halkla ilişkiler diğer pazarlama iletişimi unsurlarını bütünleştirerek ürün / hizmet lansmanına bir haber özelliği ve değeri katmaktadır. Genel olarak pazarlama ile iletişimin birlikteliğini içermektedir. Defansif olmaktan çok ofansif eğilimlidir .

Re-Aktif Halkla İlişkiler

Herhangi bir kurum ya da kuruluşun karşı karşıya kaldığı negatif durumları (kötü imaj, imaj kaybı, pazar kaybı, vb.) başarıyla atlatabilmesine yönelik giriştiği halkla ilişkiler çabalarıdır. Kriz durumlarına yönelik etkinlikleri içerir.

Pazarlamada Eğitim - Oryantasyon - Kurum Kültürü - Proses Bilgisi - Müşteri Bilgisi

- İletişim Becerisi - Ürün Bilgisi - Pazar Bilgisi - Çevre Bilgisi

Satış Yönetimi

“Bir işletmenin kişisel satış eylemlerinin planlanması, yönetilmesi ve denetimi ile yüz yüze satış gücünün devşirilmesi, seçimi, eğitimi, donatımı, görevlendirilmesi, gezi çizelgelerinin hazırlanması, gözetimi ve güdülenmesi.” Satış işlevinin yönetimi: Satış planlama yöntemlerini, dağıtım kanallarını ve pazar analizlerini planlama, Satış gücü yönetimi: Satışçıların devşirilmesi ve seçimi, eğitimi, güdülenmesi, ücretlendirilmesi ve yönetilmesi. gibi iki temel alana dayanmaktadır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Satış Programı Planı Satış Gücü Büyüklüğü Firma Satışçıları Eğitim ve Deneyim Bütçe

Pazarlama Karmasını Oluşturma Ürün-Fiyat-DağıtımTanıtım-Kişisel satış

Pazarlama Stratejileri Belirleme

Hedef Pazarları Seçme

İşletme Misyonu ve Amaçlarını Belirleme

Satış Bölgelerini Oluştur

Satış Gücünü Güdüle

Ücret Programını Tasarla

Satışçıları Eğit

Satışçıları Devşir ve Seç

Satış Potansiyelini Belirle Tahmin Yapı

Satış Gücünü Örgütle

Hedef Müşterileri Seç

Yasal Kısıtlar ve Satış Ahlakı

Müşteri Satışçı İlişkileri

Satışçı Kaynakları -Beceriler -Yetenek -Ürün -Bilgi

Müşteri Gereksinim ve İstekleri

Satış Yönetimi

Satış Sonrası Hizmet

Hedef Müşterilere Tekrar Satış

Teslim Etmeden Önce Listeyi Gözden Geçirme

Satış Hacmi Kar Harcama Oranları

Fazla Satış Var mı ?

Performans Konusunda Geribildirim

-Amaçlarla Performansı Karşılaştır -Satışları Kotaları İncele -Rakiplerin Lehine Kayıp Satışları Değerlendir -Personel Etmenlerini Değerlendir

Satış Yöneticisinin Görevleri Satış İşlevini Geliştirme

Stratejik Satış Planlaması

Satış Programını Oluşturma

Satış Gücünü Kontrol Etme

Satış Yöneticisinin Sorumlulukları

- Satışların tahmin edilmesi ve kotaların belirlenmesi, - Satış kontrol: Satış hacminin, marjinlerin ve harcamaların kontrolu, - Satış bölgelerinin belirlenmesi ve gezi çizelgelerinin hazırlanması, - Saha satış örgütünün gözlenmesi, - Dağıtım kanallarının seçimi, - Fiyatlandırma politikaları, - Satış bütçelerinin hazırlanması, - Satış ve diğer bölümler arasında ilişkilerin düzenlenmesi, - Ürün politikalarına yardımcı olunması, - İndirim politikalarının hazırlanmasına yardımcı olunması, - Reklam, - Özel satış süreleri, - Aracıya çeşitli açılardan, özellikle tutundurma etkinlikleri açısından yapılacak yardımların organize edilmesi, - Garanti ve servis politikalarının düzenlenmesi, - Markalama ve ticari markanın yaratılması, oluşturulması, - Stil ve tasarım politikalarının oluşumuna yardımcı olunması, - Ürünlerin üretiminde kullanılacak malzemeler konusunda yardımcı olunması, - Taşıma ambalajlama konusunda yardımcı olunması. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Satış Yönetimi Satış işlevinin yönetimi: Satış planlama yöntemlerini, dağıtım

kanallarını ve pazar analizlerini planlama, Satış gücü yönetimi: Satışçıların devşirilmesi ve seçimi, eğitimi, güdülenmesi, ücretlendirilmesi ve yönetilmesi. gibi iki temel alana dayanmaktadır.

Satış Organizasyonu Tanımı

Firmada işgücünün uzmanlaşmasına yardımcı olacak biçimde faaliyetler bölümlenmeli ve düzenlenmelidir. Firmanın satış çabalarında düzenlilik ve süreklilik sağlayacak bir örgütsel yapı geliştirilmelidir. Firmadaki bölümler ve satış gücünü oluşturan farklı kişiler arasında eşgüdümü sağlayacak örgütsel yapı oluşturulmalıdır.

Satış Organizayonunu Etkileyen Unsurlar

- İstikrar ve Üretkenlik - İşbölümü ve Uzmanlaşma - Eşgüdüm ve Bütünleşme - Yetki ve Sorumluluk - Esneklik - Kontrol

Satış Tahmini

- Finansal amaçlardan yola çıkılarak geliştirilen yıllık planların uygunluğunun kontrol edilmesi. - Yıl sonunda gelecek yıla ilişkin üretim programlarının oluşturulması. - Her yıl olduğu gibi gelecek yıl içinde temel satış tahmininin oluşturulması.

Satış Yönetimi Adımları

- Satış Bütçeleri - Satış Bölgeleri - Satıcıların Eğitimi

- Satış Kotaları - Satıcıların Seçimi - Satıcıların Ücretlendirilmesi

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Bireysel Satış

Pazarlama hedeflerine ulaşmak için satıcı ile alıcı arasında şahsi iletişim yolu ile ilişki kurup, bu ilişkinin uzun dönemde sürmesini sağlamak üzere gerçekleştirilen faaliyetler dizisi. İnteraktif iletişim etkinliği önemlidir. Enformasyon deformasyonu en az seviyededir. Hedef pazara isabet payı yüksektir.Satışçılar, hedef pazarda bulunan belli sosyo-ekonomik özelliklere sahip potansiyel müşterileri bulmak, onlara ihtiyaçlarını en iyi şekilde tatmin edebilecek mal/hizmetleri sağlamak, satış anında ve sonrasında ve sonrasında gerekli satış hizmetlerini sunmak, böylece hem müşterilerin hem firmanın satıştan beklediği faydayı maksimum yapmak ile sorumludur.

Satışçıların Sorumlulukları:

Ürün özelliği hakkında tatminkar bilgi vermek İhtiyaçların ürün tarafından nasıl tatmin edileceğini göstermek Müşteriye satınalma işleminde yardımcı olmak Hem müşteri için hem de firma için güvenilir bir veri kaynağı oluşturmak.

Satışçı Çeşitleri

- Mal teslimi yapan satışçı - Tezgahtar satışçı - Dışarıda sipariş alan satışçı (Mobil, sipariş toplar) - Misyoner satışçı (Reprezant) - Teknik danışman satışçı (Satış müh.) - Dokunulur mallarda uzman satışçı (Beyaz eşya, otomotiv) - Dokunulmaz mallarda uzman satışçı (Sigorta, bankacılık hizmetleri)

Satış Gücü Yönetimi Etkin Satışçılığı Destekleyen Etkenler:

- Yeni ürün sayısında hızlı artış - Teknolojik gelişmeler - Üretim ve pazarlamada yeni trendler Satışçıların tüketici isteklerinin belirlenmesi ve bunların doğru, etkin ve sürekli olarak tatmininin sağlanması için yeterli sayı ve nitelikte satışçının istihdamı, bu kişilerin eğitim, ücretlendirme ve motivasyonları denetleme ve değerlendirilmeleri satış gücünün Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

yönetimi konseptini oluşturmaktadır.

Satış gücü yönetiminde faaliyet basamakları:

- Hedef kitle ve Pazar bilgisi ışığında satış hedeflerinin tespiti - İletişimde zamanındalık - Hedef kitlenin niteliği, dağılımı ve bölgelere göre satış gücünün organizasyonu - Satış elemanları ihtiyacını tespit - Cazip, adil, denetlenebilir sade bir ücretlendirme planı hazırlamak - Satış elemanlarının seçimi - Oryantasyon ve dinamik teknik eğitim - Satış programlarının yapılması - Motivasyon - Performans ölçümü ve değerlendirmesi NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

ÜRETİM YÖNETİMİ Giriş

Günümüzde işletmeler arası rekabet hızla büyümektedir. Bu şartlarda var olabilmenin ön koşulu daima en önde koşabilmektir. Bunun için de çağın dinamik yapısına ayak uydurmak, değişiklik ve yeniliklere açık olmak gereklidir. İşletmeler bu yüzden yeni sistemleri, teknikleri ve teknolojileri bünyelerine adapte etmek zorundadırlar. Aksi takdirde yarışta gerilerde kalmaya mahkum olurlar. Günümüz pazarları, artık yıllarca başarılı bir biçimde süregelmiş satıcı pazarları değil alıcı pazarlarıdır. Sadece, müşteriye yakın ürünler, müşteriye yakın üretim ve müşteriye yakın servisi olan işletmeler bugünkü rekabet ortamında başarılı olabileceklerdir. Müşteriye yakın veya esnek üretim, müşteri isteklerini çok kısa sürede karşılayabilen, bir başka deyişle doğru ürünleri doğru zamanda, doğru kalitede ve doğru yerde pazara sunabilen üretimdir. Pazardaki fazla sayıdaki sunucu, karşılaştırılabilir ürünleri ve verimlilik yetenekleri ile rekabeti güçlendirmektedir. Müşteri açıkça ve artan bir pazarlık gücü ile ürün niteliklerini kendine özgü olarak artırmakta ve kısa teslim sürelerine zorlamaktadır. Bunun yanında artan bir ürün kalitesi, ölçülü fiyat ve yetenekleriyle ürünlerin hızla yenilenmesi, müşteriye özel imalat ve aynı zamanda, çok çok kısa teslim süreleri her zaman önemli başarı faktörleridir. Pazar ve teknolojideki bu değişimler üretim yönetimini etkilemiş, yeni yaklaşımlar devreye girmiştir. Amaç, üretim sürecinde israfa neden olan her türlü sorunları belirleyip çözümlemek; kısaca daha iyiyi yapmaya çalışmak ve bunu sürekli tekrarlamaktır. Bu amaçla yapılan çalışmalar, özellikle üretim planlama çalışmaları, malzeme yönetimi, stok yönetimi gibi konularda yoğunluk kazanmıştır. Maliyetleri ve dolayısıyla işletmelerin karını doğrudan etkileyen bu alanlarda geçmişten günümüze kadar birçok çalışmalar yapılmış ve yeni teknikler bulunmuştur. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

100

Toplam Kalite Yönetimi,Yalın Üretim Sistemi, Esnek İmalat Sistemleri, Bilgisayarla Bütünleşik İmalat vb. Yalın Üretim Sistemi sürekli gelişmeyi ve israfı ortadan kaldırmayı hedefler. Japonya’da geliştirilen bu yeni felsefe, yönetim anlayışlarında köklü değişimleri gerektirmektedir. Ancak; burada, köklü değişimlerle kastedilen sadece birtakım kuralların, ilkelerin, fikirlerin ya da tekniklerin değiştirilmesi olmayıp tümüyle sıkı sıkıya sarınılmış bulunan davranış biçimlerinin ve inançların değiştirilmesidir. Sonuçta işletmelerin görevi, üretim kaynaklarındaki (sermaye, malzeme, personel, zaman) her türlü israfı önlemek ve uluslar arası rekabeti sağlayıp güvence altına alacak organizasyon ve üretim yapılarını oluşturmak olmalıdır. Üretim sistemlerini bazı niteliklerine göre sınıflandırmak mümkündür. Bu nitelikler arasında sistemin kontrol edilme sıklığı, stok seviyeleri, üretim esnekliği, standartlaşma vb. bazı değişkenler sıralanabilir. Üretim yönetiminin temelini hammadde, makine, malzeme, sermaye, insan gibi faktörler oluşturmaktadır. Bu nedenle bu faktörlerin doğru yönetilmesi ve yönlendirilmesi gerekmektedir. Üretim yönetimi kavramında, bu faktörlerin doğru bir şekilde yönetmek için çeşitli teknik ve yöntemlerin nasıl kullanılacağı anlatılmaktadır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Üretim Nedir ?

Ekonomik değeri olan mal veya hizmetlerin oluşturulmasını sağlayan faaliyetler bütünü. Bir ürüne değer katmak, değerini artırmak amacıyla yapılan her türlü çabaya “üretim” denir.

Üretimin Sınıflandırılması

Biçim değişikliği (ağaçtan sandalye, kartondan ambalaj) Yer değişikliği (nakliye) Zaman değişikliği (soğuk hava depo.) El değiştirme (ticaret)

Üretim Sistemi Sistem: Amacı doğrultusunda birbirleri ve çevresi ile süreçlere

dayalı etkileşimi olan öğeler topluluğudur. Üretim Sistemi; açık bir sistem olup girdiler dönüştürme süreçlerinden geçirilerek çıktılar haline getirilir.

Üretim Sistemi Girdileri

- Doğa (toprak, madenler, su, hava) - Emek (işgücü) - Sermaye

Üretim Yönetimi Açısından Girdiler

- Malzeme - İşçilik - Sermaye (arsa, bina, donanım, demirbaşlar) - Enerji - Bilgi & Teknoloji - Diğer

Üretim Yönetimi Açısından Çıktılar - Ürün - Yarı Ürün - Yan Ürün - Hizmet

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

101

102

Üretim Sistemi ve Çevresel Etkiler Teknoloji

Rekabet ŞİRKET Pazarlama Bilgi Sistemleri ve Teknolojisi Satış Ar-Ge Lojistik Finansman İnsan Kynk. Üretim Mühendislik Muhasebe Kalite

Yasalar

Ekonomi

Ürüne Uygulanan Stok Politikasına Göre - Stok İçin Üretim - Siparişe Göre Son İşlemler - Sipariş İçin Üretim

Ürün Çeşidi ve Ürün Miktarına Göre

- Proses Tipi Üretim (Çimento, bira, zeytinyağı,..) - Kitle Üretimi (Otomobil, beyaz eşya,..) - Parti Üretimi (Otomotiv yan sanayi,..) - Proje Tipi Üretim (Bina inşaatı, gemi inşaatı, yol inşaatı)

Üretim Sürecine Göre

- Sipariş Tipi Atölye (Genel amaçlı takım tezgahları) - Akış Tipi Atölye (Ardışık aynı sıradaki etkinlikler) - Sabit Konumlu Atölye (Uçak, lokomotif, kule, büyük tank)

Ürün Cinsine Göre - Demir Çelik Üretimi - Lastik Üretimi - Çimento Üretimi - Metal Eşya Üretimi

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

103

Çağdaş Üretim Sistemleri

- Hücresel Üretim Sistemleri - Bilgisayar Bütünleşik Üretim Sistemleri - Tam Zamanında Üretim Sistemleri - Esnek Üretim Sistemleri - Optimize Üretim Sistemleri

Üretim Yönetimi Kavramı

- Ürünün istenilen kalitede, istenilen miktarda, istenilen zamanda ve en düşük maliyetle üretiminin gerçekleşmesini sağlayacak biçimde bir işletmenin elinde bulunan malzeme, makine, işgücü vb. üretim kaynaklarının planlanması, üretimin gerçekleştirilmesi, kontrol edilmesi ve geliştirilmesidir. - Üretim yönetimi, miktar, kalite, zaman ve maliyet parametrelerini optimize etmeye çalışır.

Üretim Yönetimi Sistemi

Üretim Kaynakları

Üretim Sistemi

Planla, Uygula, Kontrol Et, Geliştir

Üretim Yönetimi

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Ürün(ler) ve/veya Hizmet(ler)

104

Üretim Yönetiminin Amaçları

- Tüketici taleplerinin fiyat, zaman, miktar ve kalite açısından en iyi şekilde karşılanması - Stok düzeyinin olabildiğince düşük tutulması veya stok devrinin artırılması - İşletmenin insan gücü ve makine kaynaklarından yararlanma derecesinin yükseltilmesi

Üretim Yönetiminin Temel İşlevleri

- Ürünün pazardaki yeri ve ürünlere olan toplu talebin belirlenmesi - Yatırım analizi - Ürün bazında talep planlama - Ana üretim planlaması ve üretim olanaklarının planlanması - İş gücü planlama - Malzeme gereksinim planlaması ve stok planlama - Operasyon planlama (Rotalama) - Satınalma (Tedarik) - Tezgah yükleme ve çizelgeleme - İşlerin dağıtımı - İş takibi - Depolama ve sevkiyat - Kalite kontrol - Bakım Onarım - Girdi ve çıktıların izlenmesi (Kontrol)

Üretim Yönetiminin Alt Sistemleri 1- Sistemin tasarımına ilişkin alt sistemler - Ürün Tasarımı - İş Tasarımı - Üretim Planlama

- Üretim Mühendisliği - Tesis Planlama

2- Sistemin yürütülmesine ve kontrolüne ilişkin alt sistemler - Üretim ve Stokların Kontrolü - Kalite Kontrol - Maliyetlerin Kontrolü ve Geliştirilmesi - Bakım Onarım

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Üretim Planlama ve Kontrol

Üretim Planlama ve Kontrol (ÜPK), üretilecek ürünü belirlemek, üretim için donanım gereksinimini saptamak ve ürünlerin istenen kalite ve maliyette istenen sürede doğru zamanlarda ve istenen miktarlarda oluşumunu sağlayacak çizelgeleme, programlama çalışmalarını yapmak gibi faaliyetlerden oluşan bir üretim yönetimi etkinlidiğidir. ÜPK, üretimden sorumlu yöneicilere kısa zamanda ve yüksek verimde hedefe ulaşmaları için yol gösteren önmeli bir araçtır.

ÜPK’ nın Önemi

Global rekabetin hızlı bir şekilde artması Üretim sistemlerinin faaliyet yoğunluğunun karmaşıklığının artışı İşletme içi faaliyetlerin koordinasyon zorluğu İşletmeler arası ilişkilerin yoğunlaşması Talebin büyümesi ve çeşitlilik kazanması Tedarik ve dağıtım faaliyetlerinin geniş bir alana yayılması Kalite, hizmet ve fiyat rekabetinin yoğunlaşması Etkinliğin sağlanması amacıyla malzeme, makine zamanı ve iş gücü kayıplarını en aza indirme çalışmaları Çok işlevli yapıya geçiş [Barutçugil, 1988]

ÜPK Öğeleri ÖN PLANLAMA

- Tüketici Araştırması, Satış Tahminleri - Ürün Tasarımı ve Geliştirme - Tesis Yatırım Politikası - İş Yeri Düzeni

PLANLAMA

- Kaynaklara Yönelik Planlama - Üretime Yönelik Planlama

Kaynaklara Yönelik Planlama Öğeleri

- Makine ve İnsangücü Etüdü - Metot Etüdü - Otomasyon ve İleri Teknoloji Etüdü - Malzeme Etüdü - Depolama ve Dağıtım Faaliyetleri Etüdü - Finansman Etüdü Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

105

106

Üretime Yönelik Planlama Öğeleri

- Rotalama (Yönlendirme) - Zaman Etüdü - Operasyon Çizelgeleme - Üretim Kontrolü - İş Dağıtımı ve İşi Başlatma - Kalite Güvence ve Kontrol

Üretim Planlama Faaliyetlerinin Sınıflandırılması - Uzun Dönemli Planlama Faaliyetleri - Orta Dönemli Planlama Faaliyetleri - Kısa Dönemli Planlama Faaliyetleri

Uzun Dönemli Planlama Faaliyetleri (5-10 Yıl)

- İşletme Tahminleri (Business Forecasting) - Stratejik Üretim Planlama (Strategic Production Planning) . Pazarlama ve Satış Stratejisi . Tasarım Stratejisi . Operasyon Stratejisi - Ürün ve Satış Planlaması - Kaynak Gereksinimleri Planlaması - Finansal Planlama

Üretim Stratejisi Geliştirmedeki Adımlar

- Varolan ve yeni pazarların gelişiminde, ürün stratejilerinde rekabet ortamında oluşan etmenleri değerlendirmek - Ürün, pazar ve üretim yöntemleri ile stratejik üretim birimlerini belirlemek - Rekabet ortamında başarı kazanmak için üretim hedeflerini belirlemek - Teknolojik yapıyı fabrikanın varolan kaynaklarını ve operasyon kontrol politikalarını değerlendirmek - Kapasite kullanımı, operasyon maliyeti, karlılık, verimlilik, kalite ve esnek yapıya sahip olma gibi iç ve dış performans ölçütlerini belirlemek - Varolan performansı ölçmek ve hedeflerle arasındaki farkı belirleyerek, geliştirici faaliyetleri düzenlemek - Uzun dönemde rekabet avantajı sağlayabilmek için maliyet, karlılık, taşıdığı risk ve belirsizliklere göre seçenekleri değerlendirmek Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Orta Dönemli Planlama Faaliyetleri (3-12 Ay) - Toplu Üretim Planı - Kaba Kapasite Planlama - Kapasite Gereksinim Planlama - Dağıtım Kaynakları Planlaması

- Ana Üretim Programı - Malzeme İhtiyaç Planlama - Talep Yönetimi

Kısa Dönemli Planlama Faaliyetleri (Günlük, Haftalık) - Üretim Kontrolü / Üretim Programlama - Son Montaj Programı - Girdi / Çıktı Planlama ve Kontrolü - Üretim Aktivite Kontrolü - Atölye Kontrol Sistemi - İş Sıralama - İş Çizelgeleme - Satınalma Planlama ve Kontrol

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

107

108

NOTLAR.............................................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

STOK YÖNETİMİ Giriş

Stoklar işletmelerin varlıklarıdır ve bu nedenle bir yatırımı temsil etmektedirler. Böylesi yatırımlar işletmenin fonlarının tahsisini gerektirdiği için, yönetici işletmesinin stoklarını doğru düzeylerde tutmasını sağlamalıdır. Eğer stoklar çok yüksek olursa, işletme bu fonları etkin biçimde kullanma fırsatını yitirir. Eğer çok düşük olursa, işletme satış kayıplarına uğrayabilir. Bu nedenle stokların optimum bir düzeyi vardır. Stoklar, hizmet işletmeleri dışında tüm işletmeler için önemli, olmakla birlikte özellikle üretim işletmeleri açısından daha da önemli bir unsur oluşturmaktadır. Stoka yatırım, işletmeye bağımsız satın alma, üretim ve satış imkanı vermesinden dolayı işletmeler için çok önemlidir. Üretim işletmeleri, yalnızca satış sebebiyle stok bulundurmazlar. Bunun yanında hammadde ve malzeme stoklarıyla yarı ürün stokları bulundurmak zorundadırlar. Ayrıca, üretim işletmeleri açısından duran varlık yatırımlarının artmasına paralel olarak elde bulundurulması gerekli stok miktarının da arttığı görülmektedir. Bir işletmede stok yönetimi en az şu üç noktadan dolayı özel dikkat ve önemi gerektirmektedir • Stoklar bazı endüstri kollarında toplam varlıkların ve dönen varlıkların önemli bir bölümünü oluşturur. • Stokların likiditesi diğer dönen varlıklara kıyasla daha düşük olduğundan, stok yönetiminde yapılan hataların düzeltilmesi zaman alabilir; başka bir deyişle stok yönetiminde yapılan hatalar süratle düzeltilemezler. • Stok düzeylerinde ortaya çıkan dalgalanma hareketlerini ulusal ekonomi üzerinde olumsuz etkiler meydana getirmesi, işletmelerin bu dalgalanmaları en aza indirmedeki başarılarının ekonomiyi daha dengeli bir gelişme sürecine sokması. Bazı iktisatçılara göre işletmelerin stok düzeyindeki dalgalanmaların çok sık olması, örneğin satışların azalma eğilimi gösterdiği dönemlerde stokların yenilenmemesi veya Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

109

110

buna karşılık genişleme dönemlerinde stokların satışlardan daha hızlı artması, ekonomik hayatta istikrarsızlık yaratan en önemli etmenlerden biri olmaktadır. Bu sebepten dolayıdır ki; işletmelerin bu yaşanan stok dalgalanmalarını asgari düzeye indirmelerinde gösterecekleri çaba ve alınacak olumlu sonuçlar, ekonomiyi daha istikrarlı bir düzene getirmek için yapılacak en önemli hareketlerden biridir. Genellikle gelişmiş ülkelerde, son yıllarda stokların atışlara oranında bir düşme eğilimi gözlenmektedir. Stok kontrol yöntemlerinin gelişmesi, stok kontrolünde bilgisayarlardan yararlanılması, ulaşım teknolojilerinin değişmesi ve gelişmesi, ulaşım olanaklarını artması ve hızlanması, yeni stoklama sistemlerinin uygulanması, kredili satışların özendirilmesi söz konusu ülkelerde stokların satışlara oranının düşmesine yol açmıştır. Ülkemizde de stokların hem varlıklara hem de satışlara oranının son yıllarda düştüğü gözlemlenmektedir. Stok yönetimi sayesinde sağlanacak yarar ile maliyet arasındaki farkı maksimize edecek sipariş veya üretim miktarını belirlenmesi ve işletmenin vergi yükümlülüğünü en düşük düzeye indirecek stok değerleme yönteminin seçimiyle ilgilidir. Bir işletme açısından stoklara yapılan yatırımın optimum tutarda bulunup bulunmadığının saptanması, stok tumanın gerektirdiği giderler ve taşıdığı riskle, stok bulundurmanın saylayacağı faydaların dengelenmesini gerekli kılar. Stok tutmanın sağlayacağı ek yarar ve gerektireceği maliyet arasında denge sağlandıktan sonra, stoklara yapılan yatırımı sürdürmek, işletmenin karlılığı üzerinde olumsuz etkiler doğurur. Stoklara yapılan yatırımda, stok tutmanın gerektirdiği ilave maliyet ile sağlayacağı ilave gelirler arasında denge kurmak önemli olduğundan, öncelikle stok bulundurmanın maliyeti ile sağlayacağı yaralar üzerinde durmak gerekir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Stok Kavramı

- Sürekli bir üretime/satışa olanak verebilmek için gerekli tür ve nitelikte malzemeden elde yeterli miktarda bulundurmak. - Eldeki stoklara olabildiği kadar az sermaye bağlamak. - Eldeki malzemeyi zaman ve emek bakımından en kolay kullanılabilecek biçimde güvenlik içinde bulundurmak.

Stokla İlgili

- Her şeyden önce satış ve üretim kısımları arasında eşgüdüm sağlanmalıdır. İşletmenin “üretim/satış planı” yapılan satış tahminleri doğrultusunda hazırlanmalı. - Hangi mamullerden ne miktarda üretileceği/satılacağı kararlaştırıldıktan sonra, programı gerçekleştirmek için gerekli malzemenin/mamulün cins, miktar ve tedarik zamanı ile ilgili “malzeme/mamul tedarik planı” yapılmalıdır. - Satın alma işleri bir merkezden ve düzenli yürütülmeli, fiyat bakımından en uygun koşullar sağlanmaya çalışılmalı. - Malzemenin/mamulün güvenli ve imalata/satışa kolay varabilecek bir şekilde bulundurulması sağlanmalıdır. Kullanım ve stok miktarı hızlı ve sağlıklı kontrol edilmeli.

Stok

Hareketsiz duran her çeşit malzemeyi ifade eder, fiziksel mevcudiyeti gösterir.

Envanter

Daha geniş anlamlıdır, stok kavramını kapsar, ancak stokun parasal değeri olarak anlaşılmalıdır.

Stoksuz Üretim / Satış Mümkün mü ? Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

111

112

Stok Çeşitleri MALZEME AKIŞ SÜRECİNDE,

- Hammadde ve yarı mamul stokları - Üretim içi stokları (ara) - Mamul stokları

FONKSİYONEL ÖZELLİKLER, - Çevrim Stoku - Mevsim Stoku - Spekülatif Stok

- Emniyet Stoku - Promosyon Stoku - Ölü Stok

Niçin Fazla Stok ?

- Daha Kısa Teslim Süresi Veren Bir Rakip - Kalite Problemlerinin Üstünü Örtmek İçin - Büyük Parti Büyüklüğü - Kayıtların Doğruluğuna Güvenilmediği İçin - Kaynaklara Güvenilmediği İçin - Talebin Yönetilememesi - Problemli Ürün Dizaynı - Malzeme/Ürün Temin Süresinin Uzun Olması - Dengesiz, Değişken Üretim/Satış Süreçleri - Dağınık, Düzensiz Yerleşim - “Formal” Planlama Sisteminin Olmayışı (MRP, MRPII, ERP)

Stok Yönetim Sistemi

Stok yönetiminin temel amaçlarından birisi, üretim/satış için gerekli olan her çeşit malzemenin/mamulün gerektiği anda ihtiyaç noktasında bulunmasını sağlayacak sistemleri kurup, çalıştırmaktır. Bu sistemler “ne zaman” ve “ne kadar” sipariş verileceğini karara bağlamaya yararlar. SYS seçimi, siparişi verilecek olan malzemenin/mamulün büyük ölçüde talep yapısına bağlı olarak bir ölçüde de ekonomik ve stratejik olabilen üst yönetim tercihlerine göre yapılmaktadır.

Stok Yönetimi Etkinliği İçin Çeşitli stok kalemleri arasında denge sağlanarak, bazı stok kalemlerinde aşırı şişkinliğin önlenmesi; Stok kontrolünün gereği gibi yapılamaması,

üretim için gerekli hammadde veya yarı işlenmiş stoklarda

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

dengesizlik yaratmaktadır. Bazı kalemlerde aşırı birikim, genel olarak stok tutarını yükselterek finansman gereksinimini arttırmaktadır.

Satın alma ( tedarik ) ve üretim bölümleri arasında, yakın bir işbirliği sağlanması; Tedarik ve üretim bölümleri arasında işbirliğinin

sağlanamaması, üretimde duraklamalara, aksamalara yol açtığı gibi; bazı stok kalemlerinde de aşırı birikimlere sebep olabilmektedir. Üretim süresinin kısaltılması; Endüstri işletmelerinde yarı mamul stokunu tayin eden en önemli faktörlerden biri de, üretim sürecinin tamamlanması için, gerekli sürenin uzunluğudur. Üretim sürecinin uzunluğu, teknolojik faktörlere bağlı olmakla beraber, yöneticilerin de alabilecekleri tedbirle bu süre kısaltılabilir. Üretim işlemlerinin hızlandırılması, üretim akışının iyi organize edilmesi, başarılı bir yerleşme planı ile, zaman kayıplarının önlenmesi, üretim faaliyetlerinin kesintisiz devamının sağlanması gibi önlemler, yarı mamul stokunda birikime yol açmadan, hızlı bir üretim artışına olanak verir.Kalite kontrolüne gereken önem verilerek, iadelerin ve firelerin azaltılması sağlanır. Stoklar için en uygun değerlendirme yöntemi uygulanarak, gerçek dışı kârlar üzerinden, vergi ödenmesi önlenir.

Lojistik

Malzemelerin tedarikçiden tüketiciye akışının organizasyonudur. Bu süreçte, tedarikçiden üretime ve stok kontrolünden, dağıtma bütün işlevler ve etkin bir enformasyon akışı ve müşteri gereksinimlerin tam olarak uygunluk talepleri yer alır.

Tedarik Zinciri Yönetimi

En baştaki hammaddeden başlayarak, üretilmiş ürünlerin son tüketimine uzanan zincirde yer alan tüm tedarikçi-kullanıcı kuruluşları birbirine bağlayan süreçtir ve bir kuruluşun, ürünleri üretmesini ve müşteriye hizmetleri sağlamsını mümkün kılan kendi içinde ve dışında yer alan tüm işlevlerden oluşur.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

113

114

Genel Stok Modeli

- Elimizde ne kadar var? - Tahmini talep ne kadar olabilir? - Ne kadar sipariş verelim? - Ne zaman sipariş verelim? - Siparişler arası süre ne olmalı? - Siparişlerin teslim süresi ne kadar? - Tedarikçi güvenilirliği ne?

Stok Maliyetleri 1- Elde Bulundurma Maliyeti: - Sermaye Maliyeti : Fırsat maliyeti olarak da ifade edilebilen

sermaye maliyeti, elde bulundurma maliyetinin en önemli bileşenidir. Hatta genellikle tek başına, stok tutmanın firmaya getireceği mali yükü tanımlamak için kullanılabilir. Sermaye maliyeti stoklara bağlanan paranın belli bir oranı olarak hesaplanır. Uygulamada genellikle geçerli faiz nispetine eşit olarak alınmaktadır. - Depolama Maliyeti: Stok malzemelerinin fiziksel olarak depolanması, taşınması ile ilgili (kira, ısıtma, aydınlatma, soğutma, nakliye,..vb.) masrafları kapsar. Ancak bu masrafların envanter seviyelerinin azaltılması veya çoğaltılması kararında etkisi oluyorsa hesaba katılması yerinde olur. Örneğin; Eğer satın alınacak bir malzemenin depolanması için kiralık bire depo kullanılıyorsa, malzemenin buraya nakli ve depolanması ile ilgili masraflar gönderilen malzeme miktarı ile orantılı olacaktır. Yani bu masraflar değişken masraflardır. Hesaba katılmalıdır. Firma içindeki depolama masrafları ise sabittir. Depo hacmi bir kısıt oluşturmuyorsa bu çeşit masrafların envanter maliyetine yansıtılması anlamlı değildir. - Risk Maliyeti: Depoda bulunan malzemenin bozulması, modasının geçmesi olasılığında bu maliyet geçmişte ortaya çıkan bu gibi durumların istatistik bilgileri değerlendirilerek, ortalama bir değer olarak tanımlanabilir. - Servis Maliyeti: Sigorta giderleri, malzemenin stokta bulunduğu sırada bozulmaması için gerekli bakım, sigorta, vergi masrafları bu maliyet içinde değerlendirilir. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

2- Hazırlık veya Sipariş Maliyeti: - Stok seviyelerinin gözden geçirilmesi

- Siparişin hazırlanması - Siparişin verilmesi işleme konması - Teslimat işlemleri - Stokların kontrolü, muayenesi - Ödeme/tahsilat işlemlerinin yapılması - Tüm bu kalemlere ilişkin memur personel ücreti, kağıt-kırtasiye masrafları, haberleşme ve posta masrafları.. 3- Stok Yokluğu Maliyeti: Talep olduğu halde, elde mamul bulunmamasının getirdiği maliyet bir fırsat maliyeti olarak değerlendirilebilir. Ancak müşteri kaybının getireceği maliyet hesaplamak oldukça güçtür. Elde bulundurmama maliyeti, emniyet stoğu seviyelerinin belirlenmesi başta olmak üzere, envanter kararlarının verilmesinde önemli etkisi olan kritik bir maliyettir.

Servis Düzeyi

Stok yokluğu maliyetinin tam olarak tanımlanamaması durumunda, maliyet yerine belirli bir zaman içinde, stok yokluğuna düşme durumlarının sayısı veya oranı bir ölçü olarak kullanılabilir.

Stok Kontrolü İçin

- İhtiyaçların saptanması - Stoku yapılacak maddelerin ve miktarlarının belirlenmesi - Sipariş verme zamanı ve miktarının belirlenmesi - Fazla stokların elden çıkarılması - Kayıtların düzenlenmesi

Toplam Stok Maliyeti

Satın Alma Maliyeti + Hazırlık Maliyeti + Elde Bulundurma Maliyeti + Elde Bulundurmama Maliyeti

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

115

116

Stok Kontrol Tipleri - Basit Stok Kontrol Sistemi

- Tahsisli Stok Kontrol Sistemi - Stok Tedarik Sistemi - Çok Kademeli Sipariş Verme Seviyesi Sistemi - Değişken Sipariş Miktarlı Basit Stok Kontrol Sistemi

Stoklar ve Stoklara Bağlı Sermaye Stok-Sermaye İlişkisi

- Sermaye, firmanın (toprak, bina, tesis, stok, nakit ve yatırımlar) olmak üzere bütün aktif değerleridir. SABİT SERMAYE ve İŞLETME SERMAYESİ olarak ikiye ayrılabilir. - İşletme sermayesini, stoklara bağlanan sermaye ve nakit olarak ikiye ayırabiliriz. - Sermayenin etkin kullanımı ve likidite açısından bakıldığında envanterin kontrolü nakit etkinliği açısından son derece önemlidir.

Malzeme İhtiyaç Planlaması

İşletmelerin yatırımlarını minimize etmek, Üretim/satış etkinliğini arttırmak, hizmetlerini geliştirmek için kullanılan bir yönetim çizelgeleme ve kontrol tekniğidir.

AMAÇ

Ürün, yarı mamul ve hammadde aralarındaki bağımlılığı belirlemek, programlama yapmak ve doğru siparişleri vermek. - Sevk listeleri, - İş öncelikleri, - Gözlem listeleri, - Doğru dökümantasyon, - Doğru işi, doğru zamanda yapma faaliyetleri ile istenen kalite ve sıfır hataya ulaşma olanağı.

Üretim / Satış Kaynakları Planlaması

İşletmelerin malzeme, kapasite, finansman, mühendislik, satış ve pazarlama gibi tüm kaynakların; ilgili faaliyetlerinin hepsinin planlanması ve kontrol edilmesi tekniğidir. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

117

AMAÇ

İşletmenin tüm ihtiyaçlarını hesaplayarak, doğru kaynakları doğru zamanda ve doğru amaçlarla kullanmak ve müşteri isteklerine anında ve ekonomik cevap vermeyi sağlamak.

Üretim / Satış Kaynakları Planlaması Modülü

- Ürün kalitesinin izlenebilmesi, - Müşteri şikayetlerinin takibi, - İşletme genelindeki problemleri tanımlayarak çözme, - Kalite problemleri ile düzeltici faaliyetlerin otomatikleşmesi.

Üretim Kaynakları Planlaması

- Kaynakları etkin kullanmak, - Her aşamada kaliteyi yükseltmek ve hurdayı azaltmak, - Programların dışına çıkmayarak kalite maliyetlerini azaltmak, - Kalite maliyetlerini azaltarak sıfır hataya ulaşmak, - Doğru bilgiye ulaşmak ve hatalardan kaçınmak.

Tam Zamanında Üretim / Satış Sistemi

Gerekli parçaları, gerekli miktarda, gerekli olduğu yerde ve zamanda, doğru kalitede üretmek/satmak.

AMAÇ

- Sıfır Hata - Sıfır Hazırlık Zamanı - Sıfır Taşıma

- Sıfır Envanter - Sıfır Temin Zamanı

Tam Zamanında Üretim Stratejileri - Gerçek talebi üretmek/bulundurmak, - İsrafı önlemek, - Sürekli gelişmek, - İnsanlara değer vermek, - Beklenmedik durumları dikkate almak, - Önemli konular üzerinde durmak.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

118

Tam Zamanında Üretim ve Kalite İlişkisi TZÜ Ürün Kalitesindeki Sorunları Ortaya Çıkarır

TZÜ Kalite Kontrol Probleriminin Çözümünde Gelişmeyi Destekler

Ürün Akışında ve Sistem Verimliliğinde Gelişme

Ürün Maliyetinde ve Ürün Kalitesinde Gelişme

Satışlarda ve Pazar Payında Artış

Üretimde Artış İçin TZÜ

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Stok Kontrol Yazılımları

- Paket programlar - İşletmeye özel geliştirilen yazılımlar - Barkodlu sistemler - Web tabanlı sistemler - Yazılım seçiminde nelere dikkat edilmeli

Notlar.......................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

119

120

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

MALİYET YÖNETİMİ Giriş

Çağımızın globalleşmesiyle sertleşen rekabetçi ortam işletmelerin ayakta kalabilmelerini ve kendilerini ispatlayabilmelerini zorlaştırmaktadır. Bu yüzden işletmeler üretim sistemlerini geliştirmek ve yeni üretim felsefeleri benimsemek zorunda kalmışlardır. Ancak bütün bunlar da zaman zaman yetersiz olabilmektedir. Büyük oranda işletmelerin başarısızlık nedeni de mevcut maliyet muhasebesi sisteminin gelişen koşullara uyum sağlayamaması, bu yüzden yanlış kararlara neden olan maliyet bilgisi üretmesi ve bunun da işletmeleri oldukça olumsuz etkilemesidir. Son dönemde bu yetersizliğin farkına yeterince varıldığından yeni maliyet muhasebesi yaklaşımları geliştirilmeye başlanmış ve halen çalışmalar sürmektedir. Günümüzde üretici işletmelerin değişim göstermesi ve bilgiye daha duyarlı çok daha esnek ve müşteri isteklerine çok daha hızlı cevap verebilir hale gelmesi geleneksel maliyet muhasebesi sistemlerinin yavaş yavaş istenen performansı gösterememesine neden olmuştur. Eskiden bütün işlerin manuel yani elle yapıldığı bilinmektedir. Şimdi ise teknolojinin gelişmesiyle iş hayatında manuellik yerini otomasyona bırakmıştır. Tahmin edilebileceği gibi otomasyonun ve bilgisayar destekli tasarım veya sistemlerinin arttığı dönemde işçilik maliyetlerinde büyük bir düşüş yaşanmıştır ve tabii bu da masraf yapısında değişikliklere yol açmıştır. Geleneksel yöntem olarak bilinen ve direkt işçilik ve malzeme giderlerini baz alarak genel üretim giderlerini ürün maliyetlerine dağıtan maliyetlendirme sistemi masraf yapısındaki değişim ile birlikte geçerliliğini kaybetmiştir. Genel üretim giderlerinin artan payı, teknolojik gelişmelerle birlikte ürün maliyetinde önemli bir paya sahip olmuştur. Bu da giderlerin artık daha gerçekçi yöntemlere göre ürünlere dağıtılması ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Bu, geleneksel maliyetlendirme sistemlerine göre daha fazla maliyet dağıtıcısına ihtiyaç duyan, ürün maliyetlerine faaliyetlerin sebep olduğunu ve bu faaliyetlerinde kaynakları tükettiğini farz eden Faaliyete Dayalı Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

121

122

Maliyetlendirme (sistemine olan ihtiyacı beraberinde getirmiştir. Geleneksel sistem mal ve hizmetlerin maliyetlerinin tespit edilmesinde büyük bir boşluğu doldurmuş ve işletmelere bazı yetersizliklerinin yanında büyük faydalar sağlamıştır. Başlangıçta iki yönlü amaca hizmet etmek için kurulmuştur. - Üretilen ürün ve hizmetlerin maliyetlerini saptamak, - Maliyet kontrolü için gerekli bilgileri sağlamak. Bu amaçlar içinde maliyet muhasebesi genellikle stok maliyetleme yöntemi olarak görülmekteydi. Ürün maliyetlemenin tarihçesine baktığımızda maliyetlendirme metotları ile ilgili görünüşte az bir öneme sahip muhasebe tercihleri gerçekte gözle görülür bir öneme sahip olabilir. Bir ürünün toplam üretim maliyetleri üç temel elemandan oluşur; direkt işçilik giderleri, direkt malzeme giderleri ve genel imalat giderleri. Yöneticiler, üretilen ürünlerin maliyetlerini bilmek isterler. Ayrıntılı ürün maliyet verileri, yöneticilere, maliyet kontrolünde, üretimin ve bunun için gerekli olan kaynağın planlanmasında ve başarı ölçümünde yardımcı olur. Aynı zamanda bu veriler, yöneticilerin hangi ürünün üretimine devam edileceği, hangisinin üretimine son verileceği ve fiyatlandırmanın nasıl olacağına ilişkin kararların alınmasında da rol oynar.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Maliyet nedir?

Bir amaca ulaşmak için katlanılan fedakarlıkların toplamıdır Bir fayda elde etmek için tüketilen kıt kaynakların toplamıdır.

Değer nedir?

İhtiyacın karşılanmasında fonksiyonun katkısı ile fonksiyonun maliyeti arasındaki ilişkidir. DEĞER = FONKSİYON / MALİYET

Fonksiyon nedir?

Ürünün veya bileşenlerinden birisinin etkisi

Değer Analizinde Fonksiyon Türleri - Kullanıcı ile ilgili fonksiyon - Ürün ile ilgili fonksiyon

Değer Analizi Kavramı

Bir mamulun, bir fikrin ya da hizmetin kendinden bekleneni sağlama derecesini araştırmaktır. İmalatta gereksiz maliyetleri belirlemek için örgütlü bir yaklaşım (Değer Mühendisliği)

Değer Mühendisliği (DM) Geniş Tanım

İşletmelerin; mamullerinde daha ucuz ve daha yararlı direkt hammadde ve malzeme kullanma olanaklarının araştırılmasında yararlanabilecekleri bu teknik;bir mamulun fikrin ya da hizmetin en uygun değerini bulabilmek için gerekli olan fonksiyonları en az toplam maliyetle sağlama amacına yönelik, örgütlenmiş, sistematik bir çalışmadır.

Değer Analizinin Amacı

Değer Analizi, ürün veya hizmeti fonksiyon ağırlıklı bir şekilde inceleyerek yarar/maliyet ilişkisini belirginleştirip değerin artmasını sağlayan bir yaklaşımdır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

123

124

Da’nın Alış Maliyetlerinin Azaltımına Ilişkin Katkıları

- Olması gerekenden daha pahalıya mal olan direkt hammadde ve malzeme kalemlerinin belirlenmesinde yardımcı olmak - Pahalıya mal olan malzemelerin yerini tutacak daha ucuz ya da aynı fiyatla daha kaliteli başka malzemelerin olup olmadığının belirlenmesinde ve ikamesinde yardımcı olmak - İmal etme ya da satınalma analizinin yapılmasında kullanılması - İmalatta kullanılan malzemeyi standart hale getirerek, stoklanan malzeme miktarını böylece yatırım ve işletme giderlerini azaltmak; standart malzemeden fazla miktarda siparişler verilmesini sağlayarak miktar iskontolarının alınması - Malzeme spesifikasyonlarının (tasarım planlarının) sunucunun olanaklarına ve teknik gelişmelere göre değiştirilmesine yardımcı olmaktır.

4 Temel Değer

- Kullanım Değeri - Etkileyici Değer

- Maliyet Değeri - Değişim Değeri

Kullanım Değeri

Bir mal veya hizmetin kullanım değeri gereksinimlere cevap verme özelliği yani sağladığı faydadır. Bir kullanımı, işi veya hizmeti arttıran ve satılabilirliğine katkıda bulunan nitelik ve özelliklerin parasal ölçüsüdür. Değer Analizinde ürünün kullanım değeri fonksiyonu incelenerek ve benzeri ürünlerle kıyaslanarak bulunur.

Maliyet Değeri

Üretim için gerekli işçilik, malzeme ve diğer ilgili tüm masrafların toplamıdır. Maliyet Değeri=Satınalma Değeri+Üretim Masrafları+Pazarl. Mas.

Etkileyici Değer

Bir mal veya hizmette olması olması arzulanan görünüş ve çekiciliktir. O mal/hizmeti satın almanın kattığı ayrıcalık

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Değişim Değeri

Bir mal veya hizmeti diğer bir mal ya da hizmete tercih etmenize neden olan niteliklerin parasal ölçüsüdür.

Fonksiyonların Sınıflandırılaması - Temel Fonksiyonlar: Ürünün yaratılmasındaki ana amaçtır. Belli bir

gereksinimi karşılamak üzere üretilen malın temel fonksiyonu o gereksinimi karşılamaktır. Bir mamulun temel fonksiyonu birey ve toplumun görüş açısına göre değişebilir. Yine bir mamulun birden fazla temel fonksiyonu olabilir. - İkincil Tali Fonksiyonlar: Temel fonksiyonların yerine getirilmesine yardımcı olan fonksiyonlardır. Temel fonksiyonların gerçekleşmesi için bazı tali fonksiyonların yerine getirilmesi gereklilik arz edebilir. - Gerekli Olmayan Fonksiyonlar: Mamulun tasarımı / üretimi sırasında ne temel ne de ikincil fonksiyon olarak ihtiyaç duyulmayan bazı fonksiyonlar ortaya çıkmış olabilir. Bu tür fonksiyonlar ürüne kalite, güvenilirlik ve satılabilirilik açısından hiçbir katkıda bulunmuyorsa ve eksikliği ürüne zarar vermeyecek ise tümüyle ortadan kaldırılabilir.

DA’ da İzlenen Yol - DA Programının Zamanlanması: Dizayn safhası: Dizayn aşamasının başında ürünle ilgili çok sayıda

seçenek ve bu seçeneklerin fonksiyonları belirlenir. Bunlar içinden en uygun olanı benimsenerek ürünün dizaynına başlanacaktır. (%50) Üretim mühendisliği aşaması: Parçaları, ekipman ve aletleri kapsayan analizler yapılır. Önemli parçalar ve alt montaj işlemleri ile satınalma süreci uzun, ileri teknik gerektiren parçalar dikkate alınır (%40)

- DA Görev Planı: Üretim safhası: Burada ürün üzerinde değişiklik yapmak oldukça

güçtür. Müşteri istekleri dikkate alınarak ilave işlemlerde ambalajda, sevkiyatta düzenlemeler yapılmaya çalışılır. (%10) Not: DA, uygunluğunu kanıtlamış imalat parçalarına da kalibratör olarak uygulanabilir.

- DA’da Temel Aşamalar Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

125

126

DA’ da Görev Planı

- Çözümü gereken problem tam olarak belirlenmeli ve nereden kaynaklandığı araştırılmalıdır. - Bu konuda gerekli veriler toplanmalıdır. - Yaratıcı fikirler geliştirilmeli - Hareket planı için etkili stratejiler - Düzenli ve doğru bilgilerin elde edilmesi 1. Yönlendirme 3. Etüt 5. Program planlaması 7. Özet ve sonuçlar

2. Bilgi 4. Analiz 6. Programın uygulanması

DA ‘ nın Temel Aşamaları

1. Problemin belirlenmesi 2. Fonksiyonun belirlenmesi ve hipotezin oluşturulması 3. Karşılaştırma yoluyla fonksiyonların değerlendirilmesi 4. Değer alternatiflerinin geliştirilmesi 5. Sonuçların değerlendirilip sunulması

Notlar......................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

FİNANSAL YÖNETİM Giriş

Finansal yönetim bilimi; finansal yönetim, yatırım kararları ve para piyasaları disiplinlerini içinde barındıran; ekonomi, muhasebe, pazarlama, üretim ve mühendislik bilimleriyle yakın ilişkiler içinde bulunan, son derece kapsamlı bir bilim dalıdır. Anlık doğru kararların alınması gereken ekonomi dünyasında, finans yönetimin önemi ve kapsamı da her geçen gün artmaktadır. Çok yoğun bir rekabetin yaşandığı bu ortamda kıt olan finansal kaynakların tam ve eşit olarak işletmenin çeşitli birimleri arasında etkin olarak dağıtımının sağlanması için gerekli olan bir bilim dalı olarak tanımlamak mümkündür. Finans yönetimini üstlenmiş kişi veya kişilerin meşgul olması gereken ilk konu, işletmenin mali durumunun planlanması ve finansal planlamadır. İşletmenin gelecekte karşılaşacağı ekonomik durumlara şimdiden hazır olabilmesi için bütün para giriş ve çıkışlarının, yatırım kararlarının, sermayenin planlanması gerekmektedir. Planlamadan sonra finans yöneticisi iki temel soru ile karşı karşıya kalmaktadır: - İşletme varlıklara ne kadar yatırım yapmalıdır? - Yatırım için gerekli fonlar hangi kaynaklardan sağlanmalıdır? Bu soruların yanıtları aranırken finans yönetiminin temel amacı olan işletmenin pazar değerinin artırılması, dolayısı ile ortakların ve hissedarların kazançlarının artırılması göz önünde bulundurulmalıdır. Bu amaç gerçekleştirilmeye çalışılırken finans yönetiminin karşısına zor bir hedef çıkmaktadır; elde en az parayı bulundurarak en fazla kara ulaşmak. Finansmandan sorumlu yetkililer, günlük faaliyetler için gerekli olan çalışma sermayesini optimum miktarda tutmaya çalışırken, elde edilen karların atıl nakde dönüşmesini engellemek için hızlı bir şekilde yatırım kararları vermelidir. Kısa dönemli yatırım kararlarının yanı sıra personel, üretim, pazarlama gibi diğer fonksiyonların ihtiyaç duyduğu yatırımlara cevap vermek gerekmektedir. İşletme amaçlarının sağlanmasına çalışılırken, toplum çıkarları Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

127

128

da unutulmamalıdır. Finans dünyasının günlük yaşama etkisi o kadar büyüktür ki, sosyal veya yasal kurallara aykırı olarak gerçekleştirilen finansal faaliyetlere tepki anında gelecektir. Son olarak, bir finans yönetiminin görevlerini şu dört maddede özetleyebiliriz - Finansal tahmin ve planlama, - Yatırım ve finans kaynaklarını seçme kararları, - Diğer birimlerle koordinasyonu sağlama ve finansal kontrol, - Para piyasaları ile ilişkilerin düzenlenmesi. Finansal planlama geleceğe yöneliktir. İşletmenin sağlayacağı nakit girişleri (işletmenin kasasındaki para miktarını artıran girişler) ile oluşacak nakit çıkışları (işletmenin kasasındaki para miktarını azaltacak çıkışlar) arasındaki ilişkiyi incelemek, bunu dengelemek ve işletmenin elinde öngörülen zamanda optimum (en uygun) para miktarını elde etmesini sağlamaya çalışmak, bu planlamanın amaçları arasında yer almaktadır. Böylece bir işletmenin temel amacı olan işletmenin piyasa değerini artırmaya da doğrudan hizmet etmektedir. Finansal planlama, işletmenin tahmin edilen fon ihtiyaçlarının karşılanması için uygun olarak hazırlanan düzenlemelerin tümünüdür ve bu planlama ile gelecekteki finansman ve tedarik programları belirlenir. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere, finansal planlama, finans yönetiminden sorumlu kişilerin yerine getirmesi gereken ilk ödevdir. İşletmenin geleceğe yönelik parasal durumları hesaplanmaz ve alınacak önlemler kararlaştırılmazsa, finans yönetiminin sorumlu olduğu diğer konularla ilgili herhangi bir çalışma yapmasına olanak kalmadan, bu işletmenin varlığı sona erecektir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Yatırım

Sermayenin ayni veya mali varlıkların derlenmesine harcanması.

Yatırımcı

Yatırımı yapan, denetleyen, onun sahibi olan gerçek ya da tüzel kişidir.

Yatırımın Özellikleri

- Sermayenin varlıklara bağlanması. - Avantaj ya da kazanç öngörmesi - Maliyetlerde ve getirilerde belirsizlik.

Yatırımın Evreleri

- Yatırım düşüncesinin doğuşu ve ön inceleme. - Esas inceleme (yatırım projesinin düzenlenmesi). - Uygulamaya hazırlık. - Uygulama, gözden geçirme, ve denetleme. - Deneme çalışmaları, son denetleme ve işletmeye alma.

Yatırım Türleri KAPASİTE OLUŞTURAN YATIRIMLAR - Yeni Kuruluş Yatırımları - Genişleme Yatırımları - Yenileme Yatırımları -Modernleştirme Yatırımları

KAPASİTE OLUŞTURMAYAN YATIRIMLAR

- Bütünleme Yatırımları - Yenileştirme Yatırımları - Darboğaz Giderme Yatırımları - Büyük Bakım ve Onarım Yatırımları - Yan Ürünlerin Oluşturulması Yatırımları - Kaliteyi Düzeltme Yatırımları - Üretim Maliyetlerini Düşürücü Yatırımlar

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

129

130

Finansman

- Para bulunması ve sermaye derlenmesi. - Para bulmak ve parayı değerlendirmek. - İşletmede parasal dengenin korunması için alınması gereken bütün önlemler.

Finansman Fonksiyonu REEL VARLIKLAR (Maddi – Maddi olmayan)

FİNANS YÖNETİCİSİ

FİNANSAL PİYASALAR

Finansman Konuları

- Finansal Analiz - Finansal Planlama ve Denetim - Fonların Sağlanması - Fonların Yatırımı - Özel Finansal Sorunların Çözümü

Finansal Analiz

- İşletmenin likidite durumu - İşletmenin karlılık durumu - Sermaye yapısı - Aktiflerin kullanım durumu - İşletme hakkında önemli trendler

Finansman Kavramları VARLIKLAR Duran Dönen

SERMAYE Para Bilgi Tecrübe

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

131

Finansman Kavramları - İŞLETME SERMAYESİ - SABİT SERMAYE Finansal Analiz Türleri Analizin Yapılış Amacına Göre - Yönetim Analizleri - Kredi Analizleri - Yatırım Analizleri

Analizin İçeriğine ve Yapılış Biçimine Göre - Statik Analiz

- Dinamik Analiz

Analizi Yapacak Olan Kişiye Göre - Dış Analiz

- İç Analiz

Fiyat Değişim Nedenleri - Enflasyon : Para değerindeki düşme. - Devalüasyon : Paranın dış paralara göre değerindeki düşme. - Çapraz Kurlardaki farklılıklar. - Arz Talep değişimi. Düşük Enflasyonda İşletme Yönetimi - Kurumsallaşma - Stok Politikalarını Düzenleme - Para Yönetimi - İnsan Kaynakları Yönetimi - Satış Yönetimi - Kar Yüzdelerinin Belirlenmesi - Ödemelerde Etkinlik

- Üretkenliği Arttırma - Yatırım Kararları - Dış Ticarete Yönelme - Maaş ve Ücret Yönetimi - Ürün ve Hizmet Fiyatlaması - Harcama Yönetimi

Finansal Tablolar

“Muhasebe sistemi içinde kaydedilen ve toplanan bilgilerin, belirli zaman aralıklarıyla bu bilgileri kullanacak olanlara iletilmesini sağlayan araçlardır.” Finansal Durum (Bilanço)

Finansal Durumdaki Değişme (Diğer Tüm Tablolar)

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

132

Temel Finansal Tablolar

- Bilanço - Gelir Tablosu - Diğer Finansal Tablolar - Fon Akım Tablosu - Nakit Akım Tablosu - Kar Dağıtım Tablosu - Özkaynaklar Değişim Tablosu

Bilanço

“Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren finansal tablodur”

Aktif(Kaynaklar)

Pasif(Yükümlülükler)

Aktif Dönen Varlıklar Duran Varlıklar

Pasif Kısa Süreli Borçlar Orta Süreli Borçlar Öz Sermaye

Pasif Toplamı

Aktif Toplamı

Gelir Tablosu

“İşletmenin belirli bir dönemdeki faaliyetlerini gerçekleştirmek için katlandığı giderleri ve bu faaliyetler sonucu elde ettiği gelirleri gösteren, dönem karı/zararını ortaya koyan tablodur” Brüt Satışlar Faaliyet Karı

Net Satışlar Olağan Kar

Brüt Satış Karı Dönem Karı

DÖNEM NET KARI I) Brüt Satışlar Satışlardan İndirimler (-) Net Satışlar Satışların Maliyeti (-) Brüt Satış Karı

II) Brüt Satış Karı Faaliyet Giderleri Esas Faaliyet Karı Diğer Faaliyet Gelir Giderleri (+-) Faaliyet Karı

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

133

III) Olağanüstü Gelir Gider (+-) Dönem Karı Vergi (-) Net Dönem Karı

Fon Akım Tablosu

“Belirli bir dönemde işletmenin sağladığı finansal kaynakları ve bunların kullanılış yerlerini gösterir”

Yatırım ve finansman faaliyetleri

Fon Kaynakları

Fon Kullanım Yerleri

Nakit Akım Tablosu

“Bir hesap döneminde oluşan para akımı, para girişi ve çıkışlarını, işletmenin para tahsilat ve ödemelerini, kaynaklar ve kullanış yerleri ile birlikte gösteren tablodur” - Gelecekteki para gereksinimi tahmini - Nakit bütçesi hazırlanması

Kar Dağıtım Tablosu İşletmede elde edilen kar nasıl kullanılıyor? Dönem Karı

Vergiler

Dönem Net Karı

Yedek Akçe

İşletmede Bırakılan Yasal Fonlar

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Temettü

134

Başabaş Analizi

YTL

Satış Geliri Kar Toplam Maliyetler Zarar

BBM

Miktar

Özkaynaklar Değişim Tablosu

“İlgili dönemde öz kaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları bir bütün olarak gösteren tablodur” - Ödenmiş Sermaye - Sermaye Artırımı - Sermaye Yedekleri - Yedek Fon - Kar Yedekleri - Kar Kal. Değişiklikler - Geçmiş Kar/Zarar - Dönem Net Karı/Zararı

Net Çalışma Sermayesi Tablosu

Dönen Varlıklar – Kısa Vad. Yab. Kaynaklar Net işletme sermayesindeki artış veya azalışlar ile net işletme sermayesi kaynaklarını ve kullanım yerlerini gösterir.

Finansal Tabloların Analiz Teknikleri

- Karşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz) - Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz) - Eğilim Yüzdeleri Yöntemi ile Analiz (Trend Analizi) - Oranlar Analizi (Rasyo Analizi)

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Rasyo Analizi

Mali tablolarda yer alan çeşitli kalemler arasındaki basit bir matematiksel ilişkiden ibarettir. İşletmeler arası karşılaştırmalara olanak sağlar. Karar için

Eski rasyolar veya benzer işletmelerin rasyoları

Rasyo Analizi Amacı

- Borç ödeme gücünü, - Aktiflerin verimliliğini, - Karlılığı ölçmektir - Yabancı kaynak kullanım durumunu

Finansal Analiz Rasyoları - Likidite Oranları - Mali Yapı (Kaldıraç) Oranları - Faaliyet Oranları - Karlılık Oranları

Likidite Oranları

Kısa vadeli borçların vadesinde dönen varlıklar ile ödenip ödenemeyeceğini ortaya koyar. Net Çalışma Sermayesi – Varlığın Kalitesi – Likidite - Cari Oran - Asit Test Oranı - Hazır Değerler Oranı - Stok Bağımlılık Oranı

Mali Yapı (Kaldıraç Oranları)

İşletme zarar etmesi, aktif değerlerinin düşmesi, gelecekte tahmin edilen tutarda fon yaratamaması durumunda uzun vadeli yükümlülüklerini yerine getirebilecek mi? - Borçla finanse edilme ölçüsü - Borçla finansmanın işletme için yararı

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

135

136

Notlar.......................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

ZAMAN YÖNETİMİ Giriş

Zaman kavramı bir eylemin geçtiği süredir. Bir başka deyişle eylem yoksa, zaman da yoktur. Bir an için yeryüzünde ve evrende hareket halinde olan her şeyin durduğu düşünülürse, böyle bir statik ortamda zaman olgusundan söz edilemez. Zaman, herkesin eşit olarak sahip olduğu, fakat aynı şekilde kullanamadığı son derece değerli, eşsiz bir kaynaktır. Ama, para gibi toplanamaz, hammadde gibi depolanamaz, bir pasta gibi bir başkasına ikram edilemez, bir araç gibi durdurulamaz, bir mal gibi kullanılamaz ve hiçbir şekilde yeri doldurulamaz. Belli sınırlar içinde, bir kaynağın yerine bir başkasını koyabiliriz, örneğin bakırın yerine alüminyum, insan gücü yerine makine kullanabiliriz. Ancak, zamanın yerini alabilecek başka hiçbir kaynak yoktur. O nedenle zaman=yaşam denilebilir. Zamanı boşa geçirmek yaşamı boşa geçirmek demektir. Zaman yerine konması, geri döndürülmesi, yenilenmesi, depolanması, satın alınması mümkün olmayan bir kaynaktır. Yapılacak her iş için bir zaman gereklidir. Kişisel vizyonumuzu, misyonumuzu, temel değerlerimizi, stratejilerimizi, hedeflerimizi belirlememiz ve zamanımızı bu etkinliklere göre iyi yönetmemiz gerekmektedir. Zaman yönetimi, bizim iyi bir düş mühendisi olmamıza gerekli altyapıyı sağlayacaktır. Zaman yönetimi, diğer kaynakların yönetiminde olduğu gibi analizlerden ve planlamadan yararlanmayı gerektirir. Zaman yönetimi prensiplerini anlamak ve uygulamak için, sadece zamanın nasıl kullanacağının ve bunların nedenlerinin de bilinmesi gerekir. Bu temelden hareketle daha iyi bir zaman yönetimi yapan yönetici, etkinliğini ve bu konuda başarısını geliştirmeyi öğrenir. Zamanı yönetmek kişisel bir beceri ve kararlılık gerektirir. Başkalarına hoş görünmek için zamanı boşa geçiremezsiniz. İşte verimlilik sağlamak için zamanı dolu dolu geçirmek yani bir plan dahilinde zamanı ekonomik kullanmak gerekir. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

137

138

Zamanı hem dolu dolu hem de doya doya yaşamak amaçlanmalıdır. Çünkü yaşanan her dakika bir servettir. Etkin yöneticiler çalışmaya başlamak ve sürdürebilmek için çalışma sebeplerini belirlemeli, amaçlarını saptamalı, zamanlarını öncelikleri doğrultusunda düzenlemeli, çalışma ve başarı konusundaki endişelerini ve olumsuz düşüncelerini ortadan kaldırılmalıdırlar. Zaman yönetimi yanlış işleri hızlı yapmak değildir. Amaç doğru işleri kısa zamanda yapmaktır. Zaman kolaylıkla kontrol edilemez, biz sadece kendimizi ve kendi zamanımızı kullanmayı yönetebiliriz. Başarı ertesi güne ne kaldığıyla değil, bugün neler yaptığımızla ilgilidir. Bir çok yöneticinin yapmayı arzu ettiği, fakat başaramadığı zamanla ilgili planları vardır. Bunlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir: - İşyerinde zamanı daha etkin kullanmak, - Mevcut zamanda daha çok iş yapmak, - İşyerinde harcayacağı zaman ile, hem ailesi hem de kendisi için harcayacağı zaman arasında uygun bir düzenleme yapmak, - Zaman yönetimi konusunda kendisini daha rahat ve güvenli hissetmek.. Genellikle zaman yönetimi konusunda belirli hedeflere sahip olmak isteyen yöneticilerin içine düştükleri yanlışlar şöyle sıralanabilir: - Zamanı israf etmek, - Önemli işleri yapmayı unutmak, - Belirlenen sürede işleri bitirememek, - Toplantılara geç kalmak, - Kontrolünü kaybedip sinirlenmek. Zamanı iyi kullanamayan yöneticiler, belirtilen sürelerde işlerini tamamlayamamaları, acil işlerin üst üste çakışması gibi nedenlerden dolayı bunalır, yeteneklerini geliştirememe ve bunun bir sonucu olarak da daha iyi işler ortaya koyamama gibi endişelerden dolayı baskı altına girerler.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

139

Zaman Nedir ?

Olayların biribirini izlediği sonsuz bir ortam olarak düşünülen soyut ve temel kavram.

AMA BİTİRMEK İÇİN BAŞLAMAK GEREKLİDİR.

İSTEMEK, BAŞARMAK İÇİN GEREKLİDİR;

Zamanın Özellikleri

- Paha biçilmez bir kaynaktır, - En demokratik paylaşılan kaynaktır, - En kıt kaynaktır, - Geri getirilemez, - Depolanamaz, - Değiştirilemez.

Zaman Yönetimi

Zaman yönetimi, anlaşıldığı gibi zamanı yönetmek değildir. Zaman yönetimi; kendimizi zamana göre yönetmek, yani organize etmek ve planlamaktır.

Zaman Yönetimindeki Temel Unsurlar - EĞİTİM - PLANLAMA

- SİSTEM - GÖREVLENDİRME

Zaman Yönetiminde Görevlendirme

Günümüzde çoğu yönetici haftalık iş süresinin neredeyse tamamını çalışarak, yani işi kendisi yaparak geçirmektedir.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

140

Görevlendirmenin özellikleri:

- Gerçek amaç belirlenmeli, - Görevlilerin karar sürecine katılmalarına izin verilmeli, - Bilgi kaynakları gösterilmeli, - Hatalara hazırlıklı olunmalı, - Eleştiride yapıcı olunmalı, - Kararlara uyulmalı.

Görevlendirme Karşıtlarının Düşünceleri - Görevlendirmek risklidir, - Çalışanlar aptaldır, - İş yapmak yönetmekten zevklidir, - Ben bu işi daha iyi ve çabuk yaparım, - Ben uzmanım, - İnsanlara yardım ediyorum, - Çalışanlarımın işi başından aşkın

Etkili Görevlendirmenin Yararları

Önemli işlere daha çok zaman ayırmayı sağlar, Alınan kararlar daha hızlı ve etkili uygulanabilir, Çalışanlara yetki vermek, onları memnun edecek ve motivasyonu sağlayacaktır. Önemli olan görevlendirmeyi uygun ve doğru şekilde yapmak ve sorumluluğu paylaştırmaktır.

Kendimizi Değerlendirelim

- Enerjimin en yüksek zamanını biliyorum. - Günlük çalışmamı buna göre ayarladım. - Telefon görüşmelerini düzenledim. - Sorumluluklarımı kapsayan bir özet yazdım. - Zamanımı öncelikler sırasına göre planladım. - Gelecek üç ay için amaç listesi hazırladım. - Uygunsuz ve gereksiz bütün işleri ortadan kaldırdım. - Etkinliği artırmak için yollar aradım. - Her hafta neler başarmak istediğimi planladım. - Günlük “yapılacaklar” listesi hazırladım. - Ani işler için zaman bıraktım. - Her işi yapamayacağımı ve en iyi alternatifleri seçmem gerektiğini fark ettim. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

141

Başkalarından önce kendimizi yönetmeliyiz. Kendimizi yönetmek zaman kontrolünün püf noktasıdır. Bu zaman konusunda etkili alışkanlıklar kazanmak ve bunları uygulamaktır. Hepimizin haftada 168 saati var, siz bu saatleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Zamanın yetmediğini, işimizin çok olduğunu söyler yakınıp dururuz. Eğer her gün fazladan iki saat verilse, ne yaparız?

Zaman Yönetiminde Yaşam Amaçları

Zamanı yönetmek ve kontrol etmek istiyorsak, neye ulaşmamız gerektiğini de bilmemiz gerekmektedir. Hedefler, zamana anlam verir ve yapmamız gereken seçimler için bir iskelet oluşturur. Net hedeflerimiz yoksa zamanı iyi kullanmanın bir anlamı kalmaz. - Kişisel Hedefler - Ailesel Hedefler - İşsel Hedefler - Toplumsal Hedefler

Zaman Tuzakları (I) A) KİŞİDEN KAYNAKLANAN

- Plansızlık, - Öncelikleri Belirleyememek, - Monoton, Günlük İşler, - İletişim Becerileri.

- Düzensizlik, - Hayır Diyememek, - Ertelemek,

Plansızlık : Planlama yapılmadığı takdirde, işler zamanında

bitmemekte ve bunun sonucunda işleri planlamaya zaman kalmamaktadır.Dikkatli bir planlama iyi bir zaman yönetiminin temelidir.Yönetim planlama ile başlar. Ve en önemli aşamadır...

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

142

Düzensizlik : Dağınıklık gittikçe yayılarak sizin kullanabileceğiniz

mekanı doldurur. Masanızın boyu ne kadar büyük olursa olsun karmaşa azalmayacaktır.

Masa Kullanımı

- Masa dağınıklığından kurtulmanın en zor kısmı birikmiş fazlalıkları temizlemektir. Bunu gerçekleştirdikten sonra gerisi rutin koruma tedbirlerini almaya kalır. - Dağınıklık gerçekten çok fazla ise “salam tekniği” kullanmak yardımcı olabilir. Temizlik işlemine girişmeden önce temizliği “dilimlere ayırmak” taktiği denebilir. - Çok gerekli olmayan şeyler ayrılmalıdır. Fotoğraflar, küçük aletler vb. masada yeri yoktur. - Hazır raflar kullanmak işimizi kolaylaştırabilir. Bu raflar masa üzerinde yer kaplayan gereksiz şeyleri masadan uzaklaştırabilir. - Bütün dağınıklığı tek bir kutuda veya dosyada toplamak da bir çözümdür. AHİD sistemini (At, Havale et, İlgilen, ve Dosyala) bu aşamada kullanmak işlerinizi kolaylaştıracaktır.

Öncelikleri Bilmek ve Sıralamak Hoşlandığımızı Çabuk bitecek olanı Kolay olanı Bildiğimizi Acele yapılanı Başkalarının isteğini

YAPMAYA

Hoşlanmadığımızdan Uzun sürecek olandan Zor olandan Bilmediğimizden Önemli olandan Kendi seçtiğimizden

ALIŞMIŞIZDIR...

HAYIR Diyememek

Gerektiğinde hayır demesini bilmek işleri kolaylaştıracak ve zaman kazandıracaktır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

143

Monotonluk

İş tanımları, zaman ve metot etütleri monotonluğu azaltacaktır.

Ertlemek

Bu iş çok büyük nereden başlasam?, Bu iş güç bir karar vermemi gerektiriyor?, Bu iş hiç de hoş olmayan bir şey yapmamı gerektiriyor, Kendimi pek iyi hissetmiyorum, enerjim yok.

Ertlemecilikten Kurtulma Yolları Hoşlanmadığınız işi önceden yapın, İşi bölümlere ayırarak basitleştirin, Kendinize bir bitirme tarihi belirleyin, İş bitiminde kendinizi ödüllendirin.

İletişim Becerileri

- Genel iletişim teknikleri, - Topluluk önünde konuşmak, - İkna edici iletişim,

Zaman Tuzakları (II) B) ÇEVREDEN KAYNAKLANAN - Telefonlar, - Kriz Dönemleri,

- Yazılı iletişim, - Dinlenme becerisi, - Sözsüz iletişim.

- Bürokrasi ve Kırtasiyecilik, - Verimsiz Toplantılar

Verimsiz Toplantılar

- Gündem oluşturulmalı, - İlgili belgeler toplantıdan önce dağıtılmalı, - Başkan belirlenmeli, - Başlangıç ve bitiş zamanı belirlenmeli, - Molalar verilmeli, - Toplantı tutanakları tutulmalı

Yönetici Zaman Planlamasında Yapılan İşlerin Analizi

- Kim yapıyor? - Ne yapıyorum? - Nasıl yapıyorum? - Ne zaman yapıyorum? - Niçin yapıyorum? - Nerede yapıyorum? Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

144

Zamanı Kullanmanın 3 Yolu

1. Düşük öncelikli işleri veya faaliyetleri bırakmak. 2. Yaptığınız işte daha etkin olmak. 3. Bazı işleri devredeceğiniz bir insan daha bulmak.

Zamanı İyi Değerlendirmenin Bize Kazandıracakları - Kariyer planlaması - İletişim - Düşünme

- Okumak - Dinlenme

Öncelikle Olağan Bir Günümüzü Not Etmeliyiz

- En azından her yarım saat için faaliyetlerinizi kaydedin. Detaylı olsun. - Örneğin ziyaretçilerinizin isimlerini yazın. Süreyi ve sohbet konusunu kaydedin. - Her faaliyet hakkında yorum yazın. Bazı şeyler her zamankinden uzun mu sürdü? Niçin? Yarıda mı bırakmak zorunda kaldınız? - Günün sonunda harcanan zamanı toplayın ve yorumunuzu da ekleyin.

En İyi Zaman

Kendimize bir enerji çemberi çizmeliyiz. Günün en iyi ve en verimli zamanını tespit etmeliyiz. % 100

En İyi Zaman

08:00

Öğle

17:00

0 Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Zaman Tasarrufu İçin

- Önceliklerin belirlenmesi,

145 - İşlerin listelenmesi.

ABC Sistemi

Önceliklerin saptanması ve planlamanın yapılması aşamasında en temel sistemdir. Listenizde çok yüksek öneme sahip işlere “A” orta öneme sahip işlere “B” ve düşük öneme sahip işlere “C” harfi verilerek bu sistem oluşturulur. Buna göre işlere çözümler getirilirse zamandan büyük tasarruf sağlanacaktır.

Listeleme

Yapılacak olan tüm işleri kısa, orta, uzun vadeli zamanlar için sıralayın. Liste tamamlandıktan sonra listeyi inceleyip hangi işleri delege edebileceğinizi belirleyin. Listedeki işleri öncelik sırasına göre düzenleyin. Bazı kişiler yaptıkları listelerde birçok işi bitirerek günü tamamlayabilirler, ama önceliğe baktığınızda işlerin çoğu “C” lik işlerdir.

Zaman Planlamasında Başarısızlık Nedenleri - Aynı anda birden fazla işi tamamlamayı istemek, - İşe plansız başlamak, - Faaliyetlerin önceliklerini belirleyememek, - Karar vermekten kaçınmak, - Sürekli veri toplayamamak, - Önemsiz kısımlarla gereğinden fazla uğraşmak, - Kendini disiplin altına alamamak, - Alternatif düşünce geliştirememek, - Kendine güvenmemek, - İşi paylaşacak eleman yetiştirmemek, - Rutin işleri yapacak belli zamanlar belirleyememek - Kişisel yetenekleri geliştirecek zaman ayıramamak.

PLANLAMA KISITLI ZAMANIN STRESİNDEN KURTULMANIN ANAHTARIDIR.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

146

Etkili Zaman Yönetimi İçin Tavsiye

- Hafta boyunca yapmak istediklerinizi listeleyin ve öncelik sırasına dizin. - “Günlük yapılacaklar” listesini önceliklerine göre hazırlayın. - Listenizin başındaki işlere büyük bir dikkatle yaklaşın. - Başladığınız işi bir kerede tamamlayın. - “Zamanınızı en iyi şekilde nasıl değerlendirebilirim?” diye kendinize sorun ve uygulayın.

Gecikmelerle Mücadele

- Bitirme tarihini belirleyin. - İlk önce sıkıcı olan işi yapın. - Şimdi yapın! - Ödüllendirme sistemi kurun. - İşleri küçük bölümlere ayırın. - Sizi uyaracak biriyle anlaşın.

Gerçekte Dolu olmayan Zamanımızın Nedenleri - Meşgul görünmek, - Amaçsız hareketler, - İşten işe atlamak.

- Yakınmak, - Plansız çalışmalar,

DAHA ÇOK DEĞİL, DAHA AKILCI ÇALIŞMAK

ZAMANIMIZI KISA VADELİ İŞLERİN YAPILMASINA MI KULLANALIM? YOKSA BUNLARI ORTADAN KALDIRACAK UZUN VADELİ SİSTEMLERİN KURULMASINA MI?

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Notlar.......................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

147

148

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺

İLETİŞİM YÖNETİMİ Giriş

İletişim, toplumsal yaşamın doğasında var olan ve organizasyonel yapının özünü oluşturan, bireyler arası ve gruplar arası ilişkileri düzenlemeyi amaçlayan bir olgudur. Bir organizasyonun sağlıklı bir yapıya sahip olabilmesi ve sürekliliğini devam ettirebilmesi için oldukça iyi bir iletişim sistemine ihtiyaç vardır. Organizasyonların en can alıcı iletişim problemleri iç iletişimdeki sorunlardan ve çalışanlar arası informel ilişkilerden kaynaklanmaktadır. Bu durumda iletişimi şu şekilde tanımlamak mümkündür. İletişim, kişi ya da organizasyonların hem içinde yer aldıkları toplumsal sistemle hem de bu sistemdeki diğer kişi ve organizasyonlarla uyumunu ve etkileşimini sağlayan bir süreçtir. Diğer bir değişle iletişim, insan-insan, insan-organizasyon ve organizasyon-toplumsal sistem ilişkilerini düzenleyen araçtır. İletişimde iki önemli nokta vardır. Bunlar, göndericiler ve alıcılardır. Organizasyonlarda etkin bir iletişimle hedeflerin ve amaçların geliştirilmesi ve bu şekilde beklentilerin karşılanması sağlanabilmektedir. Ayrıca verimlilik düzeyine ilişkin geri besleme, çeşitli işlerin geliştirilmesi için düşünce üretilmesi ve bu şekilde sorunların ortaya çıkarılması bakımından da yararlı olabilmektedir. İletişimin altı özelliği vardır. Bunlar: - İletişim tesadüfi değildir. - İletişim her yerde ve her zaman olabilmektedir. - İletişim süreklidir. - İletişim bir alışveriş sürecidir. - İletişim farklı şekillerde ve seviyelerde olabilir. - İletişim organizasyon tarafından anlaşılmalıdır. Organizasyonel iletişim, organizasyonun hedeflerine ulaşması için gerekli üretim ve yönetim süreci içinde bilgi akışını, değerlendirmeyi, eğitimi, karar almayı ve denetimini sağlamak amacıyla belli kurallar içinde gerçekleşen iletişim biçimidir. Bir iletişim sürecinde kaynak ve hedef varsa ve hedeften kaynağa hiçbir mesaj gitmiyorsa, mesajlar sadece kaynaktan hedefe doğru akıyorsa bu durumda tek yönlü iletişimin varlığından söz edilir. Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

149

150

Tek yönlü iletişimin sakıncalarından biri de çalışanların yaratıcı düşüncelerinden faydalanılamamasıdır. Bu durum çalışanların ortamdan ve işlerinden soğumalarına neden olabilmektedir. Ayrıca çalışanların organizasyona olan bağlılıkları azalacağı gibi organizasyonel açıdan bir çok problem de kendiliğinden ortaya çıkacaktır.Bu kurallar çerçevesinde gerçekleşen organizasyonel iletişimi şu şekilde açıklayabiliriz: - Organizasyonel iletişim, organizasyonda çalışanları ve birimleri birbirine bağlayan temel bir alt sistemdir. Böylece çalışanlar ve birimler uyumlu ve çatışmasız çalışabilirler. - Organizasyonel iletişim, dış dünya ile organizasyon arasında sağlıklı bir bilgi alışverişi sağlayabilmektedir. - Organizasyonel iletişim, organizasyondaki kişi ve grupların organizasyonun ortak amaçları doğrultusunda yaptıkları mesaj alışverişidir. - Organizasyonel iletişim, yönetimin en önemli aracıdır. - Organizasyonel iletişim, organizasyonda çalışanların kurdukları küçük grupların birbiriyle ve organizasyon bütünüyle sağlıklı ilişkilerinin sağlanmasında önemli rol oynamaktadır. - Organizasyonel iletişim, endüstriyel ilişkilerin iyileştirilmesinde işçi-işveren ilişkilerinin düzenlenmesinde önemlidir. Verimlilik ve buna bağlı olarak kalite olgusu düşünüldüğünde iletişimin modern organizasyonlar açısından önemi daha fazla hissedilmektedir. Sözlü ve yazılı iletişim insan kaynakları gelişiminin temelini teşkil etmektedir. Eğer çalışanlar yeterli derecede bilgilendirilmez ise verimlilik ve kalite azalacağı gibi eğitim ve geliştirme sistemleri de yeterli olmamaktadır.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

Takım

Kendini ortak bir vizyonel hedefe, performans hedeflerine ve kendilerini birlikte sorumlu tuttukları yaklaşımlara adamış ve birbirlerini tamamlayıcı becerilere sahip insan topluluğudur.

Takım Çalışması

Etkili Bir Takım Yönetimi İçin

- Çalışanların Gönüllü Katılımı Sağlanmalı - Eğitime Ağırlık Verilmeli - Başarılar Ödüllendirilmelidir - Lider Doğru İnsan Olmalı - Motivasyon Sağlanmalı - Takım Üyelerine İnisiyatif Verilmeli - İş Ehline Verilmeli - Takım Bu İşe İnanan Kişilerden Oluşturulmalı

İletişim

İki ya da daha çok insan arasında anlaşmaya, düşünce ve duygu değişimine, paylaşmaya, karşılıklı konuşmaya ve ayrı ayrı ya da birlikte davranmaya dayalı bir ilişkidir. Bir bireyden diğer bir bireye olan bilgi, veri ve anlayış aktarımıdır.

İletişim Kurarken

İster istemez içinde yaşadığımız kültürün etkisinde kalırız. İster istemez içinde yaşadığımız kültürü oluşturur ve değiştiririz.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

151

152

İletişimin Önündeki Engeller - Korkular, - Duyarsızlık, - Kendine güvensizlik, - Zaman yetersizliği,

- Ön kabuller, - İsim takma merakı, - Alınganlık, - Sürekli kendini öne çıkarma.

İletişimde Etkin İfade

Ne söylemek istiyorsanız, bunu dolaysız ifade edin, Ne söylemek istiyorsanız, bunu hemen ifade edin, Ne söylemek istiyorsanız, bunu açıkça ifade edin, Ne söylemek istiyorsanız, bunu dürüstlükle ifade edin, Ne söylemek istiyorsanız, karşınızdakini yaralamadan ifade edin,

Sözsüz İletişim - Beden Dili

- Kişiler arasi mesafe

Beden Dili :

İki kişi arasında alınıp verilen mesajların; % 7’sinin kelimelerle % 38’inin seslerle % 55’inin vücut hareketleriyle algılandığı görülmektedir.

İşletme İçi Eğitim

- Kurum kültürünün oluşması - Dil birliği ve format birliğinin sağlanması - Anlayıp anlatabilme.

Kurumsal İletişim

Kurum ile hedef kitlesi arasında gerçekleşen bir bilginin, mesajın gönderilmesi ve bir alıcı tarafından değerlendirilmesidir.

Kurumsal İletişim Alanları

- Kurum içi iletişim, - Sponsorluk, - Kurumsal satış ve promosyon,

- Halkla ilişkiler, - Kurumsal reklamcılık, - Sergi ve fuarlar.

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

İletişim Becerileri

- Genel iletişim teknikleri, - Topluluk önünde konuşmak, - İkna edici iletişim,

153 - Yazılı iletişim, - Dinlenme becerisi, - Sözsüz iletişim.

Notlar.......................................................................................

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notları

154

Timder Akademi 2005 -2006 Ders Notlar覺