Jaarboek 3GV 0910 by Dries Oostens

002

Dit is het jaarboek van de derdejaarsstudenten Grafische Vormgeving aan het Sint Lucas Antwerpen van het academiejaar 2009-2010. In dit boek is een deel van hun werk verzameld dat ze doorheen hun derde onderzocht en gerealiseerd hebben. Dit rond drie verschillende thema’s; ‘Absurditeit, Epiloog of Instinct’. Hoofdzakelijk komen er drie grote opdrachten aan bod, het onderzoek, het jaarproject zelf en experimentele typografie. Deze zijn per thema gerangschikt zodat elk hoofdstuk een mooi geheel kan vormen. De opdrachten waarrond ze gewerkt hebben staan hiernaast in het kort uitgelegd en meer info zal te vinden zijn op de pagina’s van de studenten zelf.

003

ONDERZOEKSOPDRACHT Analyseer, documenteer en onderzoek in groep de begrippen ‘Absurditeit, Epiloog, Instinct’. D.m.v. meerdere ‘brainstorms’ in de gehele groep worden deze thema’s in al hun mogelijke facetten ontrafeld. Aan de hand van deze analyse wordt een matrix/mind map opgesteld om alle mogelijke relaties en verbanden op te zoeken en te verduidelijken. Iedereen onderzoekt de diverse geselecteerde deeldomeinen en/of begrippenv en verzamelt de nodige documentatie. Iedereen verslaat op een visuele manier een deeltje van het onderzoek naar ‘Absurditeit, Epiloog, Instinct’ in het jaarboek. JAAROPDRACHT Ontwikkel een individueel concept gebaseerd op het onderzoek rond de begrippen ‘Absurditeit, Epiloog of Instinct’ en werk nadien een concrete oplossing/toepassing uit. Dit project kan alle mogelijke vormen hebben. Het kan bijvoorbeeld een product zijn, of een grafisch systeem, campagne, publicatie, website, identiteit, animatie etc. De nadruk ligt hier niet enkel op een eindproduct maar toont tevens het proces/onderzoek hoe dit tot stand is gekomen. TYPOGRAFIEOPDRACHT Maak in eerste instantie een analyse van wat een experimenteel lettertype is of kan zijn en bekijk voorbeelden en dingen die al gedaan zijn. Gebruik ook zeker het onderzoek naar ‘Absurditeit, Epiloog of Instinct’ als inspiratiebron. Hierop verdergaande wordt er een experimenteel lettertype met als thema ‘Absurditeit, Epiloog of Instinct’ , of een combinatie van deze begrippen ontworpen. Er dient een digitale versie gemaakt te worden van het experimentele lettertype en er moet gezocht worden naar een gepaste manier om dit lettertype te presenteren.

004

JEFFRY BAECKER

MARIJKE BECKERS

HANNE BOCKX

// jaarthema // typografie

136 - 141 206 - 207

142 - 147 208 - 209

148 - 151 210 - 211

Jeffry is een grote voorvechter van open standaarden. Kennis moet gedeeld worden. Daarom maakt hij ook enkel gebruik van open source software, open source fonts en een open source besturingssysteem. Puur uit principe.

Loves: Life, Photography, Art, Music, My stupid friends, VW cars, Absolut Wodka, Hertals! Needs: Sunshine, Red Bull, Laughter, Love, A shower Doesn’t like: Traffic, Computers, spokes, waiting Hates: To be woken up from a nap in the midlle of the day, Horses, Cycling terrorists Isn’t good in: Riding a bicycle Is good in: Doing stupid things

Een kuiken is het jong van een vogel. Kuikens hebben een grote snavel en grote ogen. Kuikens zijn erg kwetsbaar en niet gezegend met een grote intelligentie. Ze kunnen verdrinken in een waterbak of slootje. Kuikens kunnen nadat ze uit het ei gekropen zijn meteen lopen, eten en piepen. Ze zullen de eerste dagen vooral doorbrengen in het zachte, warme dons van de moederkloek daarna zullen ze meer zelfstandig op stap gaan.

ANOUK DEGRAEVE

IAIN DENISSEN

AN-SOFIE GUILBERT

// jaarthema // typografie

050 - 053 216 - 217

Hallo ik ben Anouk Degraeve, geboren op 21 juni 1988. Ik hou van grafisch ontwerp, tekenen en schilderen en vooral van het leven genieten.

174 - 181 300 - 301

Iain was a Mandalorian warrior and bounty hunter. He was a clone of the famed Jango Fett, created in 32 BBY as the first of many Fett replicas designed to become part of the Grand Army of the Republic, and was raised as Jango’s son. Jango taught Boba much, training to become a skilled bounty hunter as his father-figure was before him. In 22 BBY, Jango was killed at the Battle of Geonosis.

152 - 159

Als onze vriend dicht bij ons komt, zien wij zijn lijn langer worden en korter, als hij ons verlaat, - maar steeds lijkt hij een rechte lijn ; hij, zij, een driehoek, vierhoek, vijfhoek...cirkel, wat ge wilt - een rechte lijn en niets anders dan een rechte lijn.

005

LAURA BROUX

KEVIN DAELEMANS

// jaarthema // typografie

266 - 273 212 - 213

274 - 277 214 - 215

Een bourgondische explosieve pretmeloen die passioneel, genietend, denkend en dansend door het leven gaat.

Kijk omhoog uit hoop of wanhoop, inspiratie of frustratie, opluchting of spanning. Voor antwoorden of vragen. Of omdat er een wolk in de vorm van een hamster voorbij komt.

CELINE MATHIEU

JORG MEYER

// jaarthema // typografie

160 - 165 218 - 219

tuimel tuimeling smijt jezelf er in, gooi alles onderste boven blijf er rotsvast in geloven. later als ik groot ben word ik. ik wil.

054 - 057 222 - 223

Pizza bolognese Ingredienten: Kant en klaar pizzadeeg, Bolognesesaus, 1 ajuin (in ringetjes gesneden), 1 teentje knoflook (fijngesneden), 2 bolletjes mozzarella kaas (in plakken gesneden), oregano, peper en zout, bloem Bereidingswijze: Rol het pizzadeeg goed uit. Bestrooi een ovenplaat met wat bloem en leg er het pizzadeeg in. Besmeer het met de bolognesesaus en kruid met peper en zout. Schik er de ajuin, knoflook en kaas op. Bestrooi met wat oregano. Zet de pizza gedurende 18 minuutjes in een voorverwarmde oven op 250 graden.

006

IRINA NAZARKOVA

DRIES OOSTENS

ELLEN POLLARD

// jaarthema // typografie

278 - 281 302 - 303

282 - 287 222 - 223

058 - 063 086 - 089

Werken met passie. Aquarel. Int. Papier. Russische muziek. Sneeuw. Fotografie. Reflecties. Koffie verkeerd. Witloof. Zee-ZonZand. Kijken. Zien.

“Watching me work is like watching a refrigerator make ice.”

CHRISTINA SOMORJAI

JASPER STOOP

NIELS TIMMERMANS

// jaarthema // typografie

170 - 173 226 - 227

Matthew Carter

174 - 181 304 - 305

“Come to the edge,” he said. They said: “We are afraid,”. “Come to the edge,” he said. They came. He pushed them, and they flew...

Realm: Agrammar EU - Mana: 25.236 - Health: 20,862 - Bonus Damage: 3017 - Hit Rating: 370 - Crit Chance: 31.3% - Haste Rating: 1013

Guillaume Apollinaire (1880-1918)

http://eu.wowarmory. com/character-sheet. xml?r=Aggramar&cn=Beaverfever

Ellen Pollard werkt rond de droom, ze onderzocht verscheidene mensen hun droombeelden en ging ze voorstellen via allerhande technieken (gips, collage, fotografie...) en ze houdt van pony’s.

182 - 193 228 - 229

6e69656c732074696d6d65726d616 e7320b031393838202b32343030

007

MAXIM SEGERS

DAMIEN RAES

// jaarthema // typografie

166 - 169 224 - 225

2830 R’present. Michael jackson & Guru R.I.P.

Blame Canada!

MICHAEL TRITSMANS

MARTTA UNKARI

// jaarthema // typografie

182 - 193 306 - 307

Ik ben Michael Tritsmans en heb een voorliefde voor typografie, muggenziften, neurotisch plaatsen en nooit tevreden zijn. Verder is muziek mijn grootste inspiratiebron en motivatie.

288 - 293 308 - 309

I am an exchange student from Finland. I’ve been studying graphic design at the Lahti University of Applied Sciences since 2007, and I joined the third-year class here in Sint Lucas for the spring semester of 2010. It’s been a good opportunity to get some perspective and learn new things, but also to get to do things I really enjoy doing, such as drawing and illustration.

008

LIESJE VAN DEN EYNDE

HELEEN VAN DE PEER

NATHALIE VAN DER MASSEN

// jaarthema // typografie

294 - 297 230 - 231

krul de; v(m) -len; -letje 1 spiraalvormige bocht 2 krulvormig schaafsel 3 sierlijke, gebogen pennentrek 4 gekruld lokje haar.

194 - 197 090 - 091

198 - 203 310 - 311

Gekrulde haren, gekrulde zinnen.

Poire Belle Hélène is a dessert made from pears poached in sugar syrup and served with vanilla ice, chocolate syrup, and crystallized violets.. Oe belle Hélène, Hélène ma belle.

Nathalie Van der Massen (19 februari 1988), deed in 2007 mee aan de toelatingsproeven bij A.C.E. (Astronaut College Education). Nadat ze te horen kreeg dat ze niet geselecteerd was voor de opleiding , ging ze Grafisch Ontwerp volgen in Sint Lucas Anwerpen.

CHRISTOF VERELST

CAROLINE VERMEIR

JACEK WIELEBSKI JACEK WIELEBSKI

// jaarthema // typografie

// jaarthema jaarthema // // typografie // typografie

070 - 075 213 - 313

Zoersel(Kempen), 19 oktober 1984, is een gedreven grafische duizendpoot die van een uitdaging houdt. Geeft altijd zijn ogen de kost naar grafische elementen die er voorkomen in onze wereld.

076 - 079 314 - 315

Mijn droom is om ‘later’ vooral in de muziekwereld mijn ding te kunnen doen. Het ontwerp van CD-hoezen en LP’s spreekt mij het meest aan, waarschijnlijk ook omdat muziek zelf mij ongelofelijk fascineert.

002 -- 083 006 080 120 122 232 - 233

Jacek Wielebski Wielebski(23), (23),student student Jacek of of graphic design in Gdansk, Poland. graphic design in Gdansk, Poland. In Antwerpen Antwerpen from from february february -- june june In

009

THOMAS VAN MOL // jaarthema // typografie

064 - 069 092 - 093

Geboren te Merksem op 28 juni 1989. Interesse in muziek en typografie en probeert deze twee te combineren in zijn werk.

010

Een epiloog (ook: nawoord, narede of naspel) is een tekst of muziekstuk dat aan het einde van een verhaal, toneelof muziekstuk komt. Bij een verhaal en een toneelstuk wordt het vaak gebruikt om nadere uitleg te geven over de inhoud van het werk, of om te vertellen wat er nadien met de hoofdpersonen is gebeurd. Ook de laatste etappe van een wielerronde, zoals de Ronde van Frankrijk, wordt epiloog genoemd. Het antoniem van epiloog is proloog.

011

ABSURDITEIT

pag. 012

ab - sur - di` teit («Frans«Latijn) de -woord (vrouwelijk) absurditeiten 1 dwaasheid, ongerijmdheid; 2 iets wat dwaas, ongerijmd is, onzinnigheid

EPILOOG

pag. 123

epi` loog («Latijn«Grieks) de -woord (mannelijk) epilogen narede, slotrede, nawoord; naspel, eigenlijk en figuurlijk

INSTINCT

pag. 212

Uitspraak: in’stinkt het -woord instincten Zelfst. Naamw. 1 aangeboren gevoel dat je iets wilt of moet doen. Synoniem: natuurlijke drift `vogels hebben het instinct om nesten te bouwen``moederinstinct` 2 eigenschap dat je iets goed aanvoelt. Synoniem: intuïtie ...

AB SUR DI TEIT

WONDERZOEK

014

015

016

absurditeit - synoniemen absurditeit’ v dwaasheid. 1. Belachelijk omdat irrationeel, onlogisch, of onlogisch: “Het was een absurd idee om uit te gaan zo laat.” 2. Bij gebrek aan enige betekenis dat doel zou kunnen geven aan het leven. 3. De toestand van het leven in een zinloos universum, waar het leven geen doel heeft, vooral als een concept in een aantal 20e-eeuwse filosofische stromingen. 4. Betrekking tot, of manifesteren op het standpunt dat er geen orde of de waarde in het menselijk leven of in het universum. 5. De toestand of de toestand waarin de mens in een zinloos bestaan, irrationele wereld waarin het leven van mensen hebben geen doel of betekenis. 6. Out of tune, absurde, zinloze, zo duidelijk onjuist of onredelijk te lachwekkend of belachelijk. Iets is absurd als het in strijd is met de eerste beginselen van de redenering, zoals dat een deel moet groter zijn dan de hele absurd is. Als monsterlijke en onzinnige verwijzen naar wat is overweldigend absurd’ absurd’ belachelijk, bizar, dwaas, idioot, krankzinnig, mesjogge, ongerijmd, onnozel, onverstandig, onzinnig, zot. belachelijk’ bespottelijk, bezopen, dwaas, gek, grotesk, idioot, koddig, kolderiek, krankzinnig, lachwekkend, mesjogge, ongerijmd, onzinnig, potsierlijk, ridicuul. bizar’ absurd, afwijkend, bevreemdend, buitenissig, excentriek, freakachtig, gek, grillig, ongewoon, opwindend, vreemd, wonderlijk, zonderling dwaas’ geestesziek, geschift, gestoord, getikt, halfgaar, knots, krankjorum, krankzinnig, leip, maf, malende, mesjogge, mesjokke, niet goed snik, van de gekke, waanzinnig, zot idioot’ absurd, achterlijk, belachelijk, bespottelijk, bezopen, dol, dwaas,

gek, getikt, halfgaar, krankzinnig, lachwekkend, ongerijmd, onnozel, onzinnig, redeloos, simpel, stom, stompzinnig, stompzinnige krankzinnig’ absurd, belachelijk, bespottelijk, dol, dwaas, krankjorum, onzinnig, van de gekke mesjogge’ dol, dwaas, geestesziek, geschift, gestoord, getikt, halfgaar, knots, krankjorum, krankzinnig, leip, maf, niet goed snik, van de gekke, zot afwijkend, gek, getikt, krankjorum, krankzinnig ongerijmd’ absurd, averechts, belachelijk, buitensporig, disparaat, dwaas, idioot, inept, ongepast, onlogisch, onzinnig, zot onnozel’ onbeduidend, onverwacht, argeloos, bête, dom, groen, halfzacht, imbeciel, kinderachtig, lichtgelovig, naïef, nes, schaapachtig, schlemielig, simpel, suf, sullig onverstandig’ baardeloos, dom, dwaas, onberaden, onberedeneerd, onbezonnen, ondoordacht, onnadenkend, onoordeelkundig, onredelijk, onwijs onzinnig’ absurd, belachelijk, dol, dom, dwaas, extravagant, gek, idioot, kolderiek, nonsensicaal, onbenullig, ongerijmd, zinneloos, zot zot’ dwaas, gek, halve gare, kwibus, mafketel, nar dwaasheid’ absurditeit, domheid, gekheid, gekkenwerk, gekte, ineptie, malligheid, ongerijmdheid, onverstandigheid, onzin, onzinnigheid, stommiteit, zotheid

017

absurditeit - varianten absurditeit’ (s) , dwaasheden’ (pl). 1. Dwaasheid als gevolg van irrationeel, onlogisch, of onlogisch. 2. Iets dat is belachelijk, want van irrationeel, onlogisch, of onlogisch. 3. Alles wat wordt beschouwd als absurd of een gebrek aan orde en betekenis. belachelijk 1. In een absurde manier. 2. Gekenmerkt door zijn natuurlijk en vlak te manifesteren tegen de waarheid. 3. Onverenigbaar is met de vlakte dictaten van het gezond verstand; logisch tegenstrijdig; onzinnig; belachelijk. absurdness’ 1. Een bericht waarvan de inhoud in strijd is met reden. 2. Belachelijk onredelijk, niet deugdelijk, of ongerijmd. ab absurdo’ Van het absurde. Wanneer een persoon absurdo betoogt ab, hij / zij probeert de positie van de geldigheid van zijn / haar door te wijzen op de belachelijkheid (absurde) of dwaasheid van de argumenten van de tegenstander. Hoewel een argument ab absurdo kan “breken” van een tegenstander positie in het debat, is het niet per se te bewijzen aan de geldigheid van de persoon die het standpunt dat. Het enige dat kan gebeuren is dat de ab absurdo argument kan de andere partij lijkt te dwaas of onlogisch. ad absurdum’ Om wat absurd is; tot absurditeit. Een verwijzing naar een redenering waaruit de absurditeit of de belachelijkheid van de propositie van een tegenstander. argumentum ad absurdum’ Argument tot absurditeit. Een beroep te wijzen op de absurditeit van de punt van een tegenstander gezien dan door de oprichting van de verdiensten van de eigen positie.

credo quia absurdum est’ Ik denk dat het is omdat het onredelijk is. Dit is een uitdrukking van de rechtvaardiging van het geloof, op grond dat er geen behoefte is om te begrijpen: Het is de essentie van het geloof niet te streven naar een rationele verklaring in zaken die zijn geestelijk. Deze verklaring van het geloof wordt ook gegeven als Credo quia est onmogelijk, “Ik geloof het omdat het onmogelijk is.” absurdisme’ 1. Het idee dat het universum is zonder betekenis of rationele orde en dat de menselijke wezens, in een poging een gevoel van orde vindt, in strijd zijn met het. 2. Een handeling of een exemplaar van het belachelijke. absurdistische’ 1. Een advocaat van het absurdisme (een filosofie die stelt dat het menselijk bestaan is zinloos en irrationeel is, en dat elke poging om het universum zal uiteindelijk niet begrijpen). 2. Met betrekking tot absurdisme, theater van het absurde’ 1. Drama’s nadruk op de irrationele of onlogische aspecten van het leven, meestal om aan te tonen dat het moderne leven is zinloos. 2. Een vorm van drama dat de absurditeit van het menselijk bestaan wordt benadrukt door het gebruik van onsamenhangende, herhalend, dialoog en zinloos, doelloos en verwarrende situaties, en de percelen die realistisch of gebrek aan logische ontwikkeling.

018

019

Juxtapositie De juxtapositie is vooral bekend in de muziek en in de schilderkunst, bedoeld als contrast maar, hoewel minder voorkomend, zijn juxtaposities soms ook bedoeld om een overeenkomst aan te geven. Door zaken naast elkaar te plaatsen worden verschillen en overeenkomsten duidelijker zichtbaar. Juxtapositie kan daarentegen ook verbanden suggereren. In de reclame wordt juxtapositie toegepast om potentiele klanten oorzakelijke verbanden te laten infereren.

020

I NY I KUALA LUMPUR

021

I TAHITI I TOKYO

Antropologie In de Westerse wereld lokaliseren we gevoelens vaak in de hartstreek. Ook andere culturen lokaliseren emoties in het lichaam. De Chewong (MaleisiĂŤ) zien de lever als zetel van onze gevoelens. De Japanse cultuur situeert veel emoties in de onderbuik en de maag en in Tahiti lokaliseert men emoties in het darmkanaal.

022

023

024

025

Het absurdisme is een filosofische stroming waarin wordt gesteld dat het leven in essentie geen betekenis heeft, het onmogelijk is rationeel te verklaren waarom er leven is en dat iedere poging om de essentie van het heelal te ontrafelen gedoemd is te mislukken. Volgens absurdisten is het menselijk lijden het resultaat van vergeefse pogingen door individuen om reden of betekenis in de absurde kloof van het bestaan te vinden.

Het absurdisme was een afsplitsing van het existentialisme. De Franse filosoof en schrijver Albert Camus brak met deze filosofische stroming en publiceerde zijn manuscript ‘De Mythe van Sisyphus’, waarin hij de vraag van de zin van het leven behandelde en de mythe van Sisyphus’ gebruikte als metafoor voor het leven zelf. Dit bleek het begin van de absurdistische filosofie.

027

028

029

032

CREATE YOUR OWN STRANGE DEVIATION

033

1. HUMAN PAPILOMAVIRUS

2. CONJOINED TWINS

3. POLIO

4. WEREWOLF SYNDROME

5. PROTEUS SYNDROME

6. PROGERIA

7. FIBRODYSPLASIA

8. HARLEQUIN ICHTHYOSIS 1. productive infections only in the stratified epithelium of the skin or mucous membranes. 2. are identical twins whose bodies are joined in utero. 3. a viral infectious disease spread from person to person. 4. describes hair growth on the body in an amount considered abnormal 5. causes skin overgrowth and atypical bone development 6. symptoms resembling aspects of aging at an early age. 7. disease of the connective tissue 8. thickening of the keratin layer in fetal human skin.

034

ARTIFICIAL ABSURDITY Om artificiële absurditeit te creëren wordt er gebruik gemaakt van beeldschermen met een deffect. Op deze beeldschermen worden beelden, filmjes, foto’s, ... getoont die door het deffect van de schermen vervormt worden en een volledig ander beeld vormen. Door het deffect kan je nooit weten wat het uiteindelijke beeld zal worden, dus gaat het scherm (artificiëel) zijn eigen versie van het origineel maken waardoor er een artificiële absurditeit gecreëerd wordt. Als we het oorspronkelijke en “bewerkte” beeld, hiernaast geïllustreerd naast elkaar leggen, krijgen we dus zeer absurde resultaten.

035

Kurt Schwitters

Piet Zwart

Janenrandoald

The Theatre of the Absurd

Theo Van Doesburg

David Carson

Stefan Sagmeister

Storm Thorgeson

Wes Wilson

Stefan Sagmeister, Storm Thorgeson, Wes Wilson, David Carson, John Heartfield, Kurt Schwitters, Theo Van Doesberg, Pierre di Sciullo, Piet Zwart, ... allen grafische ontwerpers die naam en faam verwierven dank zij hun absurde aanpak van hun ontwerpen. Ze betasten de grenzen van wat wel- en niet kan overeenkomstig de grafische gevestigde waarden . Hun absurditeit brengt grafische vormgeving op een hoger niveau. Hun vorm van ontwerpen is ook vergelijkbaar met shock art, een ander fenomeen en kunststroming in de kunstwereld, waarmee de artiesten hun toeschouwer ook proberen te choqueren. Op die manier worden grenzen afgetast: â&#x20AC;&#x153;Wat kan nog net? Wat is erover? Wanneer zal een volgend taboe doorbroken worden?â&#x20AC;? Shock art is natuurlijk een extremere vorm dan hun gekende absurde grafische vormgeving. Bij de absurde grafische vormgeving is het hoofddoel nog steeds communicatie. -Christof Verelst-

ABSURD GRAPHIC DESIGNERS

Storm Thorgeson

Piet Zwart

Alessio Leonardi

Stefan Sagmeister

John Heartfield

Storm Thorgeson

Stefan Sagmeister

David Carson

Janenrandoald

Wes Wilson

Cum*

Piet Zwart

John Heartfield

The practice of quoting out of context, sometimes referred to as “contextomy” or “quote mining”, is a logical fallacy and type of false attribution in which a passage is removed from its surrounding matter in such a way as to distort its intended meaning. -WIKIPEDIA

038

039

040

042

DADA Als er één kunststroming is die met het absurde veel oproering heeft gemaakt dan is het wel het Dadaïsme; een kunstvorm met onbegrensde mogelijkheden. Met lak aan de gevestigde- en geschoolde kunstwaarden liet deze generatie van kunstenaars en artiesten hun fantasie de vrije loop, met zeer onlogische gevolgen als resultaat. Dada of het Dadaïsme was een culturele beweging die zich ontpopte tijdens de Eerste Wereldoorlog in het neutrale Zwitserland te Zürich. De beweging bestond slechts kort en vertoonde een piek tussen 1916 en 1920. De kunstenaars in Dada hielden zich vooral bezig met beeldende kunst, poëzie, theater en grafisch ontwerpen. De beweging is verwant aan het nihilisme; het opzettelijk irrationeel zijn en afwijzen van de algemeen geaccepteerde standaarden in de kunst. Hoewel de beweging slechts kort heeft bestaan, is haar invloed in de kunstwereld zeer groot geweest. De kunstenaars hielden zich bezig met voorwerpen te gebruiken die al bestonden. Zij maakten er echter net iets anders van dan het eigenlijk moest voorstellen. Met hun rebellerende attitude en hun hekel aan de logica werd de Dadabeweging door de buitenwereld beschouwd als artiesten met absurde fantasie en waanideeën. Vroeger beschouwd als een slechte vorm van grafisch ontwerp; nu een onmisbare inspirator voor de nieuwe generatie grafisch ontwerpers. Tijdens de geboorteperiode had de absurde stijl van het Dadaïsme immers geen zin, net als Wereldoorlog I. Hun manier van ontwerpen gaf een andere standaard en flexibiliteit aan de toenmalige waarden van de grafische vormgeving, met hun gebruik van typografie en fotomontage. Ze gebruikten bold, thick en sans serif lettertypen. Ze experimenteerden met de witte ruimten van een lay-out, met de positie van de typo en met de spatiëring van de letters. Voor hun beelden gebruikten ze fotomontages. Ze maakten ook gretig gebruik van het knippen en plakken van beeldmateriaal en ze experimenteerden ook met de grenzen en mogelijkheden van fotomanipulatie. Alle absurde manieren om een nieuwe stijl te vormen. Absurditeit in de grafisch ontwerpen is begonnen bij het Dadaïsme en het einde daarvan is nog steeds niet in zicht. - Christof Verelst -

044

045

Jacek Wielebski RESEARCH - Message hidden behind absurdity show and express our emotiotions, ideas, or poster artist choose the language of expression or their way for commenting the reality, human relations, great ideals. Especially when we want to construct message very short and understandable for everyone, we use absurdity as an metaphore, mind shortcut. Showing unposments that have no right to exist in real explain some feelings or opinions. alism to it and we read it without a problem. It creates the world not based on any scienknow and makes collages that are expressing much more then literal explanation. Human mind doesnâ&#x20AC;&#x2122;t like absurdity, that sens, some rule in chaos. It is a good way see the abstractive situation, abstractive picture and not to think about it for even a minute.

things that when we see something unusall and not understandable we have to focus for a few seconds, and thats exactly what designers want from people they see their posters or advertisment. was not always used to make it easier for thing that cannot be readen easilly and directly. In totalitare systems in Eastern Europe when constructive critics was not possible artists were trying to hide their message behind surrealistic situations. Building surrealistic world created the possibility to critisize it. Sometimes we need to know the context to read whatâ&#x20AC;&#x2122;s the censorship and publish they opinions. At the beggining absurdity is funny because we deal with something that is But there is always something incomit is not funny anymore. Using absurdity as a comment we take some qualities and increase them to grotesque showing the viciousness and making us wonder.

047

RESEARCH - Jacek Wielebski the war started to develop, became fresh language of expression of young artists in Cowith Walerian Borowczyk led an aesthetic revolution in Poland that sent reverberations all over the Eastern European animation scene. Before Lenica entered the scene, Polish animation consisted mainly mation, over which the shadow of Walt Disney lugubriously hung, sometimes with vaguely political overtones on the fringe. Lenica and Borowczyk moved the cinema that would coalesce contemporary artistic practices such as abstraction, collage, and satirical surrealism without concepts of artistic integration of form dern world, and the challenge of the denewspaper and postcards and the ironic confrontation with the â&#x20AC;&#x153;Great Mastersâ&#x20AC;? of painting which consume the protaHouse, a wide range of techniques illusconveys simultaneously the menace of an absurd disordered universe, and an affecting artlessness of execution.

BA RUS ID TIET

HAAROPDRACHT

050

Jeronimus Bosch

Marc Jhons andere inspiraties: David Shrigley Jef Bertels Salvador Dali RenĂŠ Magritte Jean Michel Folon Kamagurka ...

Shaun Tan

Tumi Uneger

051

Anouk Degraeve Klaas Verplancke

Absurditeit, het begin van onderzoek in dit onbekende, eindeloos grote thema. Eerste vraag, ‘Wat is absurditeit?’ Gek, onnozel, uit de context, niet logisch, een omkering, onzinnig, zonder doel, anders, ongewoon, niet normaal,... Om te weten wat je moet onderzoeken moet je weten wat je onderzoekt. Mijn persoonlijke defenitie: Absurditeit is een menselijke opvatting, oordeel, over iets wat niet overeenkomt met de gewoonten van deze persoon. Absurditeit kan zich voordoen op alle mogelijke vlakken. Vanwege dit enorme thema, heb ik besloten om mijn onderzoek op te delen in kleinere thema’s. Absurditeit en taal, Absurditeit en kunst, Technieken om absurditeit te creeëren, Absurditeit en filosofie, Bewuste en Onbewuste Absurditeit... Mijn onderzoek in de wereld van de absurditeit gaat verder, het boek ‘Confidenties aan een ezelsoor’ door Frank Adam, inspireerde mij om zelf een absurd boekje te maken.

Edward Lear

Absurditeit is in de eerste plaats een menselijk concept. De mens drukt zich uit in taal, kunst, filosofie... Onze hele wereld is een absurde situatie, Absurdistan is een term die dit allemaal overkoepeld. De absurde mens in een absurde wereld en alles daartussen. Doorheen dit schooljaar ben ik onderzoek gaan doen naar allerlei absurde kunstenaars. Van absurde illustraties tot absurde verhalen. Van jeronimus Bosch tot Samuell Beckett’s ‘Wachten op Godot’. Dit schooljaar was een heuse creatieve uitdaging, de ontwikkeling van een studente grafisch ontwerp tot absurdist.

052

cover â&#x20AC;&#x2DC;The strange encounterâ&#x20AC;&#x2122;

053

Na veel onderzoek en tekenen is uiteindelijk mijn absurde novel af! ‘The Strange Encounter’ In het begin lijkt het verhaal op een vreemd sprookje, maar als je verder in het boek komt, wordt het alsmaar meer absurd.

enkele spreads uit ‘The strange encounter’

054

Absurde stadsgids, spreads

055

JORG MEYER ABSURDE STADSGIDS

Mijn jaar opdracht gaat over de opvallende en soms vreemde figuren die je in de stad Antwerpen altijd kan vinden. Hiermee heb ik dan een gids gemaakt te vergelijken met een gids over onderandere vogel spotten. Ik observeer deze mensen dus op dezelfde manier waarop men dieren gaat observeren. Aan het begin van dit semester was ik bezig met een â&#x20AC;&#x153;shitty guideâ&#x20AC;? die dan zou gaan over de plekken in Antwerpen waar men liever niet zou komen (zoals bv. het stadspark tijdens de nachtelijke uren.) en over stadsgekken (zoals Marc Peeters en Louis). Uiteindelijk bleek ik niet genoeg plekken te kunnen vinden om een hele gids mee vol te krijgen en dus ben ik mij vooral gaan focussen op de mensen in antwerpen.

056

057

werk rond paringsdans . De foto heb ik getrokken in een discotheek waar jongeren elkaar proberen te verleiden

Spread uit mijn onderzoeksboek rond ‘paringsdans’.

foto: Paul Huff

Typo: Ellen Pollard

Document uit onderzoek rond ‘paringsdans’.

werk rond paringsinstinct ‘to bed’

Introductiepagina uit onderzoeksboek

059

Ellen Pollard - De Droom

Eerste droomwerk

Schets voor eerste droombeeld

Ok, we moeten toegeven. De eerste maanden van het bachelorjaar gingen moeizaam. Heel moeizaam. Nadat ik hoorde dat we rond het thema ‘instinct’ gingen werken, leek het me interessant rond het voorplantingsinstinct te werken, specifieker, rond ‘de paringsdans’. Grote woorden, kleine daden, in 3 maanden tijd had ik enkele foto’s gemaakt, wat prentjes opgezocht, teksten bestudeerd... Maar vooral genoeg geslapen. Op een nacht had ik een vreemde droom. Een droom die een totale kanteling in mijn bachelorproef zou betekenen.Hij ging zo: “Wanneer ik door de donkere steeg loop zie ik dat de lucht al lichter wordt. Ik ben heel vermoeid maar moet blijven rennen, omdat ik voel dat ik moet ontsnappen van een onheilspellend tafereel dat zich achter mij voordoet. Omdat mijn schoenen mijn tenen bezeren doe ik ze uit en gooi ze in de goot. De bleinen aan mijn voetzolen branden op de scherpe straten.Er is niemand voor me, naast me of achter me, maar ik weet dat ik moet blijven lopen. Op het moment dat ik door de ondiepe bruine plas loop hoor ik voetstappen achter me, die me achtervolgen in looppas.Ik probeer sneller te gaan maar dit lukt maar niet. Ik weet dat het gedaan is, ik weet dat de onheil me zal inhalen, en ik val neer waardoor mijn gezicht tegen de scherpe straat schuurt.Automatisch verlamt mijn gezicht.De looppas achter me wordt nu een stille sluwe stap.Ik zie zwarte laarzen mijn richting uit komen, en naarmate ik haar beter bekijk, ontdek ik dat vreselijke masker op haar gezicht. Het is een bruin houten masker met een lange neus en een soort rooster bedekt haar ogen. Mijn handen beschermen mijn ogen, en wanneer ik ze weghaal zie ik het witte vuile plafond van mijn slaapkamer”. Na deze droom is mijn fascinatie voor dromen ontstaan en begon ik te werken rond droombeelden.

Boven: inkomhal UZA Onder: Beelden van de analyse van slapende persoon met stoornis.

Voor meer info over dromen, REM-slaap ... ben ik langs het slaapcentrum geweest waar ik zelfs fotoâ&#x20AC;&#x2122;s mocht maken van de apparatuur en slaapgrafieken

Enkele eerste ontwerpen die de dromen uitbeelden die mensen me vertelden

061

Na het uitbeelden van de belangrijke eerste droom (inspiratie voor de rest van mijn werk) heb ik een eerste reeks vervaardigd, namelijk de droommaskers. Omdat dit nog niet genoeg was voor me, ben ik iedereen in mijn omgeving naar hun dromen gaan vragen, en ze reageerden enthousiast, wilden graag hun verhaal kwijt aan me. Als gevolg van deze vertelde dromen ben ik nog drie reeksen gaan vervaardigen; absurde dierencombinaties in de dromen, collages die surreele dromen weergeven en het lichaam in de droom. Voor deze laatste reeks heb ik gipsafdrukken gemaakt, die gemakkelijk te bewerken waren, om de beelen nog extremer te maken. Het werk werd zeer persoonlijk, en wordt uitgegeven in het boek ‘gevangen dromen’.

Hij droomde dat hij zijn hoofd in zijn handen had, met een vlies voor zijn ogen dat hij probeerde weg te vegen.

Uitbeelding van mijn eigen droom; iedereen droeg “tepeltsjoepen”, ter bescherming van hun tepels...

Pagina uit mijn procesboek met een collagebeeld van iemand die droomde dat haar tanden vanachter op haar hoofd zaten.

Dit kleurrijk monstermaskers houdt de enge wezens weg uit je dromen wanneer je het opzet tijdens je slaap

063

Uiteindelijk heb ik gewerkt rond 4 themaâ&#x20AC;&#x2122;s; monstermaskers (ze verjagen monsters uit je dromen), het lichaam in de droom (vooral de pijn in de dromen), absurde dierencombinaties en droomcollages. De beelden rond deze themaâ&#x20AC;&#x2122;s zullen dan in een groot boek getoond worden.

Dit ontwerp beeldt de nachtmerrie van een zwangere vrouw uit. Ze droomt dat haar lichaam scheurt. Het lichaam is gemaakt uit gips gevuld met gekleurde wol.

064

Zoektocht naar muziekgroepen met absurde lyrics of muziek

LOVE IS OKAY 1.No More Bad People 2.Power Of Haha 3.Go Home For Lunch 4.Parasol 5.Your Dump Or Mine 6.Rocking All Over 7.Pantomiming With Her Parents 8.Oh Funlump 9.We Need Your Head 10.1,000,000 Demons Just Canâ&#x20AC;&#x2122;t Be Wrong 11.Miss Your Disease 12.Satan Is In My Ass Uiteindelijke keuze voor Love Is Okay van Evil Superstars.

065

Thomas Van Mol Vandaag de dag kan men muziek soms enkel nog digitaal verkrijgen. Er zijn echter veel mensen, waaronder mezelf, die nog graag een tastbaar iets hebben zoals een cd of een lp met bijhorende hoes. Vertrekkend vanuit de absurde teksten van Evil Superstars, wou ik dit hedendaags “probleem” aankaarten en tevens een ode brengen aan mijn lievelingsgroep. Ik heb een anologe uitwerking proberen zoeken voor mijn thema. Zo ben ik bij linosnedes gekomen. Door deze handarbeid leg ik de nadruk op het analoge in plaats van het digitale tijdperk. Zo tracht ik de verkoop cd’s en lp’s levende te houden.

Zoektocht naar een uitwerking van de absurde lyrics.

066

Digitaal ontwerp.

Carbonpapier, digitaal ontwerp overtekenen op de lino.

067

Uitsnijden van de lino.

Lino is uitgesneden dus drukken maar.

068

069

070

071

Christof Verelst “Absurditeit is overal en nergens. Dit geldt zeker in de grafische vormgeving. Absurditeit is heel persoonlijk; zo is voor de ene persoon naakt rondlopen op een strand absurd, waar dit voor de andere dan weer de normaalste zaak van de wereld uitmaakt. In mijn visie van absurditeit bestaat er iets als het absurde in grafische ontwerpen. Zo is voor sommigen ‘comic sans’ de meest absurde letterkeuze en voor de anderen blijkt dit het mooiste en het beste font. Deze tegenstrijdige dualiteit speelt ook een belangrijke rol in mijn onderzoek en persoonlijke opdracht. In mijn onderzoek heb ik namelijk beeldmateriaal opgezocht van dergelijke tegenspraak van grafische vormgeving in onze samenleving. Gezocht naar zulke vormgeving die geen rekening houdt met esthetische smaak maar wel sterk de aandacht kan trekken van het publiek. Wat mij opviel tijdens mijn onderzoek is dat er veel mensen sommige “onesthetische” creativiteit een soort cultstatus geven juist zoals ‘kitsch’ in de kunstwereld. Zo kennen we daarin de kunstenaars als Jeff Koons, Wim Delvoye, Damien Hirst, ... Dit fenomeen kunnen we ook ontdekken in de filmwereld. Zo zal bv. Arnold Schwarzenegger wellicht nooit een Oscar winnen voor Beste Acteur, maar toch zijn er veel mensen die hem de beste acteur ooit vinden. De tegenstrijdige dualiteit is ook compleet terug te vinden in ‘Wordart’ wat genoemd wordt het beste grafische programma van Microsoft , maar wat voor grafische ontwerpers daarentegen een echte verschrikking is. Niettemin wordt Wordart wel toegepast in het straatbeeld om het ‘gewone’ volk op een geniale manier de aandacht te trekken.

072

073

075

This Is Art Deze poster is een ode aan de actiefilmacteur van mijn generatie, Arnold Schwarzenegger. Ik vond op Youtube de beste 160 quoten van de man. Dus heb ik die quoten in WordArt gegoten door gebruik te maken van een stuk of honderd van de WordArt beelden. Net als WordArt heeft de acteur een cultstatus.

077

1 Put the radio to a station playing static 2 Tape a pair of halved ping-pong balls over your eyes 3 Within minutes you should start expierencing a bizarre set of sensoriy distortions

Caroline Vermeir Gedurende het schooljaar ben ik verschillende keren van onderwerp of idee veranderd. Langs de ene kant is het niet vanzelfsprekend om jezelf te ontplooien in een project dat je nog eens volledig zelf mag invullen, maar langs de andere kant is er zoveel te doen doordat er volledige vrijheid is. Ik heb getracht een chronologie te steken in de absurde vloed van beelden die ik jullie aanbied. Op de andere pagina’s vind u beelden van het uiteindelijke resultaat. 1/ In de eerste helft van het jaar wilde ik me bezig houden met ritme en muziek. Dat idee is na een tijd aan de kant geschoven. 2/ ‘Geheimen’ leek mij een dankbare en voedzame grond, daardoor besliste ik om een website op te zetten waar mensen geheimen konden insturen. Er werd ook een blogpost rond gemaakt op Herfstmensje.be 3/ Na een tijd geheimen verzamelen moest er natuurlijk iets mee gebeuren. Van daaruit kreeg ik het idee om een bedrijf op te starten dat gevoelens verkoopt. 4/ Een bedrijf werd al gauw een festival, en gevoelens bleek hiervoor geen makkelijk onderwerp; dus ging ik terug naar muziek. 5/ Een festival was uiteindelijk niet vanzelfsprekend om absurd te maken, en het werkte niet goed naar mijn gevoel. Om dit te concretiseren besliste ik alles samen te vatten in een reeks absurde affiches rond muziek, waarvan één affiche een aparte reeks met merchandising.

078

Eindresultaat beelden We Want Less Caroline Vermeir

079

LOVE WILL TEAR US APART

080

081

Animation - Jacek Wielebski to do animation. I was inspired by

surd

ab-

for most important elements that created climate but the same time were to simple and absurd to create any kind of plot. puting in certain order and composition, sometimes repeated in changed context build some kind of tension, shapes of the nation. L oop ing and repeat ing the same picture became a device Looping and repeating the same picture became a device. for building absurdity around my character. a story of gallactic traveller who falls in time loop. In eff ect he cop ies itsel f everyday. He meets Wednesday himself, Monday himself etc. At the beggining he canâ&#x20AC;&#x2122;t believe it and denies it as some kind of hallucinaton. My hero also meets himself only just in drawings. I wanted to use them for a long time. In progress i decided to give them more depht so i coloured them in Photoshop. background made on 100 shits of paper which i dripped on before and made photo sequence.

082

083

Animation - Jacek Wielebski “Super T” of Jan Lenica and Walerian Borowczyk “DOM ( House)” from 1958.

TEIT DI SUR AB

EIFARGOPYT

*experimentele typografie

086

Eenvoudig, slechts drie vormen zijn nodig om dit font te gebruiken; een driehoek, een bol en een vierkant.

087

Ellen Pollard - Typografie Mijn eerste font is absurd. Het heeft slechts drie vormen nodig om vervaardigd te worden, namelijk een bol, een vierkant en een driehoek. De snijrand blijft zichtbaar (stippellijn) , wat niet gebruikelijk is. Het tweede font is blindelings gemaakt ; het zicht wordt uitgeschakeld, het automatisme van de schoonheid die je probeert te bereiken is weg (want dit gaat niet meer) en zo krijg je een instinctief font.

â&#x20AC;&#x2DC;Dit font heb ik in fontlab ontworpen zonder naar het scherm te kijkenâ&#x20AC;?

088

Font ge誰nspireerd op de Prinzhorncollectie, die de geschriften van geesteszieken verzamelde.

089

Ten laatste heb ik gekozen om nog een instinctief font te ontwerpen, geĂŻnspireerd op de collectie van Prinzhorn. Deze collectie bevat oude teksten, geschriften en tekeningen van geesteszieken. Omdat ik er in geloof dat geesteszieken meer volgens hun instinct werken, heb ik enkele geschriften onderzocht en verwerkt in twee meer moderne typografieĂŤn.

Font geĂŻnspireerd op de Prinzhorncollectie, die de geschriften van geesteszieken verzamelde.

090

aA bB cC dD eE fF gG hH iI jJ kK lL mM

nN oO pP qQ rR sS tT uU vV wW xX yY zZ

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aabbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb bbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbcccc cccccccccccccccccccccccccccc cccccccccddddddddddddddddddd dddddddddddddddddddddddeeeee eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee eeeeeeefffffffffffffffffffff fffffffffffffggggggggggggggg gggggggggggggghhhhhhhhhhhhhh Heleen Van de Peer hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh hhhhhhhhhiiiiiiiiiiiiiiiiiii Het lettertype bestaat uit 26 elementen met telkens dezelfde breedte en hoogte. iiiiiiiiiiiiiiiijjjjjjjjjjjj Zo kunnen de elementen gemakkelijk in jjjjjjjjjkkkkkkkkkkkkkkkkkkk een grid geplaatst worden waardoor een patroon gevormd wordt. Je kan dus door kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk te typen je patroon vormen naar eigen smaak en ontwerp. kkllllllllllllllllllllllllll lllllllmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmnnnnnnn nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnoooooooo oooooooooooooooooooooooooooo oooooooooooooooooopppppppppp pppppppppppppppppppppppppppp qqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqrrr rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr rrrrrrrrrrrrrrrrrrrsssssssss ssssssssssssssssssssssssssss sssssssstttttttttttttttttttt tttttttttttttttttttttttttttt ttttuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuv vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv vvvvvvvvvwwwwwwwwwwwwwwwwwww wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxyyyyyyyyyyyyy yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy yyyyyyzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

092

De zoektocht naar interessante abstracte vormen in verschillende lettertypes en gewichten

De keuze van de vormen.

093

Thomas Van Mol Onleesbaarheid is een manier om een lettertype absurd te maken, omdat zo het doel van een letter wordt omgedraaid. Bij het zoeken naar deze onleesbaarheid, kwam ik uit bij een zeer figuratieve vormen. Dit door de binnenvormen van de letters te gebruiken. Deze abstracte vormen werden mijn uiteindelijke lettertype.

Via deze abstracte vormen, bouw ik eenvoudige illustraties op.

094 Bronnen

Laura Broux

BLUE FREEDOM, Viagra, internet, 2008. (www.stantonio.de/pil/ wp-content/uploads/wpsc/product_images/viagra_original_pfizer-2.jpg) THE GUIDE TO THE USA, Buckingham Fountain, internet, oktober 2008. (www.theguidetotheus.com/chicago/157_20_20Buckingh am_20Fountain.jpg) AMSTERDAM, kapotte paraplu, internet, 9 december 2008. (www.google.be/imgres?imgurl=http://amsterdam.nl/contents/ pages/89284/1ahandige-paraplu.jpg&imgrefurl=http://amsterdam.nl/stad_in_beeld/jaaroverzichten/jaaroverzicht_2007/ januari_2007&usg=__YuZFJ6uYC3CCqlLPFbAl2iH9zIk=&h=2 66&w=465&sz=59&hl=nl&start=12&um=1&itbs=1&tbnid=vHv Zq-SI99J3iM:&tbnh=73&tbnw=128&prev=/images%3Fq%3Dst orm%2Bparaplu%26um%3D1%26hl%3Dnl%26client%3Dfirefoxa%26rls%3Dorg.mozilla:nl:official%26tbs%3Disch:1) VERBEECK, P, Inleiding tot de psychologische antropologie, Acco Leuven 2001

Anouk Degraeve www.google.be absurdist.cc www.klaas.be www.marcjhons.com www.tomiungerer.com www.shauntan.net

Jorg Meyer

www.houseind.com/showandtell www.pitchdesignunion.com www.blog.piajanebijkerk.com www.formfiftyfive.com www.fffound.com www.3eavenue.com www.swiss-miss.com www.typographyserved.com

Maxim Segers

De Lattin, Amand, “Doorheen oud Antwerpen; gids en inventaris doorheen hedendaags oud-Antwerpen”(MCMXLVIII) 1948. Buschman, J.E., “Verworpen Antwerpen 1848-1914”, Flandria illustrata, 1973. Claes, F., “Antwerpen”, N.V. Gevaert, Stad Antwerpen, 1958. Uffelen, A.A., “Antwerpen”, N.V. Gevaert, Stad Antwerpen, 2de druk, 1954 Felix Archief, internet, (16 april 2010) www.felixarchief.be www.wildammo.com

Michael Tritsmans

www.google.be www.webdesignerdepot.com www.smashingmagazine.com www.wikipedia.org www.bestofyoutube.com www.destandaard.be www.ilovetypography.com

Thomas Van Mol

- www.mauroworld.net - Love Is Okay van Evil Superstars (cd)

Christof Verelst www.google.com www.wikipedia.org www.fffound.com www.netdiver.com www.facebook.com www.hotmail.com www.biobak.com

Caroline Vermeir www.ffffound.com www.flickr.com www.sxc.hu www.google.be www.cardonizer.com www.youtube.com www.dafont.com www.wikipedia.org

Bronnen 095

EPI LO OG

ONDERZOEK

098

099

epiloog brainstorm: associaties A ‘af•bouw m het afbouwen. ‘af•braak v(m) 1 puin; 2 het afbreken: voor ~ verkopen; fig het beroven van kracht of waarde: de ~ van de landsverdediging; 3 chem splitsing in minder samengestelde stoffen; vgl: afbreken. ‘af•kicken (kickte af, is afgekickt) een krachtdadige ontwenningskuur (van drugs) ondergaan. ‘af•komst v oorsprong, afstamming. ‘af•ta•ke•ling v ‘af•ti•te•ling v het weergeven van de namen van de medewerkers aan een film e.d. na afloop van de voorstelling. ‘af•val 1 m afvallingheid, ontrouw, inz aan een geloof, 2 o en m het afgevallene; wat zo goed als waardeloos of onbruikbaar is. ‘af•was m 1 het reinigen van vaatwerk na gebruik; 2 het te reinigen vaatwerk. alum•nus [aa’lum-] (Lat) m (-ni) kwekeling, leerling. Apo•ca•lyps, Apo•ca•lyp•se, Apo•ca•lyp•sis [-’lip-] v 1 de Openbaring aan Johannes, het laatste bijbelboek; 2 profetie betreffende de ondergang van de wereld; 3 toestand van algehele ontreddering en ondergang (in bet 2 en 3 zonder hoofdletter). apo•the’o•se [-ze] (< Gr) v (-n) vergoding, verheerlijking; schitterend slottafereel van een optocht, opvoering, opera enz. as•te’risk (< Gr) m (-en), as•te’risque [-’riesk] (Fr< Gr) m (-s) sterretje * als aandachts- of verwijzingsteken; krantenartikel met sterretjes ondertekend. B be’na•de•ring v (-en) het benaderen; bij ~ ongeveer. be’ta•len (betaalde, h. betaald) geld of andere dingen in ruil geven voor iets; afdoen; iemand iets betaald zetten over iets wraak nemen op iemand. 1 bevallen (beviel, is bevallen) in de smaak vallen 2 bevallen (beviel, is bevallen) een kind baren ‘bij•woord o (-en) taalk woord dat iets zegt van een werkwoord, een hele zin, een bijvoeglijk naamwoord of een ander bijwoord. bi•o•gra’fie v (-fieën) levensbeschrijving van afzonderlijke personen (abstract en concreet). boek o (-en) 1 bundel bedrukte of beschreven bladen; het Boek der Boeken, het Boek Gods de Bijbel; het ~ der natuur de natuur als schepping Gods; het is een gesloten ~ voor me ik weet er niets van; zie nog bij boekske(n); 2 opschrijfboek: buiten zijn boekje gaan iets doen waartoe men niet gemachtigd is; een boekje over iemand opendoen vertellen wat iemand zo al gedaan heeft; te ~ staan als bekend zijn als, te ~ stellen opschrijven, schriftelijk vastleggen; 3 vijfentwintig vel papier. C cen’suur (< Fr< Lat) v 1 kerkelijk toezicht op leer en levenswandel; 2 kerkelijke veroordeling; disciplinaire straf; 3 toezicht op voor publicatie bestemd drukwerk, toneel, film enz. door een kerkelijke of wereldlijke overheid. ‘climax (< Lat< Gr) m (-en) 1 opklimmende reeks, opklimming in kracht van op elkaar volgende uitdrukkingen of van de stem; hoogtepunt; 2 eindstadium van een vegetatie, waarbij volledig evenwicht met de milieufactoren bereikt is. con’clu•sie [-zie] (< Lat) v (-s) 1 besluit, gevolgetrekking, slotsom; 2 recht advies; ~ nemen formuleren van de eis; de conclusiën eis, antwoord, repliek en dupliek. con•cre•ti•se•ren [-’zee-] (concretiseerde, h geconcretiseerd) concreet maken, vaste vorm geven aan; veraanschouwelijken. con’trast (< Fr) o (-en) in het oog lopende tegenstelling; het zijn twee contrasten geheel verschillende naturen; tegenstelling tussen zwart en wit, licht en donker. cy•clus [‘sie-] (< Gr) m (-sen) 1 kring; tijd-kring, aantal jaren na verloop van welke dezelfde verschijnselen weer plaats hebben; menstruele ~ maandelijkse terugkeer van de menstruatie; 2 reeks gedichten, liederen, sagen, verhalen, romans, muziekstukken op een centraal thema.

D de•le’te•risch (< Lat) bn dodend, vergiftigend, verwoestend de’pres•sie (< Lat) v (s) in het algemeen neerdrukking, 1 meteor lage luchtdruk; gebied van lage luchtdruk; 2 geogr gebied dat lager ligt dan de zeespiegel; 3 kimduiking; 4 gedrukte gemoedstoestand, melancholie; 5 gedruktheid van de markt, crisis. des’sert (< Fr) o (-en) nagerecht. 1 dicht bn bijw 1 nauw aaneensluitend, met weinig tussenruimte: ~ bebouwd; een ~ woud; 2 gesloten; zonder openingen of gaten: de deur is ~, het dak is ~, 3 op kleine afstand: ~ bij de kerk; ik was er ~ dicht aan toe ik had het bijna gedaan; ~ als een pot gezegd van personen die goed kunnen zwijgen. 2 dicht o (-en) gedicht, dichtwerk; ~ en ondicht poëzie en proza. ‘donker I bn bijw niet helder, waarbinnen geen of slechts weinig licht doordringt: een donkere nacht, het is ~ in deze ruimte; weinig licht terugkaatsend: donkere kleuren; fig somber, naargeestig, triest: een donkere periode in de geschiedenis; donkere kamer donkere ruimte om fotografische platen en films te ontwikkelen; II o en m: in het ~, in de(n) ~. 1 dood bn geen leven (meer) bezittend; goederen in de dode hand bezittingen als die van kerken enz., die niet in haden van personen overgaan; ~ kapitaal renteloos; dode letter letterlijke inhoud tegenover de geest; dode punt stilstand door onderlinge opheffing der krachten; algemeen toestand waarin men niet verder kan;~ spoor doodlopend spoor; dode stad vroeger welvarend, nu zonder handel of industrie, bijv. Veere; dode strijdkrachten forten, schepen, vestingen, wapens enz., in tegenstelling tot levende strijdkrachten: soldaten; dode talen door gen volk meer gesproken, bijv. het Latijn. 2 dood m en v (mv doden zeldzaam: duizend doden sterven velerlei kwellingen of angsten doorstaan) het sterven; die toestand waarin het leven afwezig is; de ~ verpersoonlijking van het einde van het leven; als de ~ zijn voot iets vreselijk bang ervoor; de een z’n ~ is de ander z’n brood nadeel voor de één betekent vaak voordeel voor een ander; de ~ komt als een dief in de nacht zeer onverwachts;om de (dooie)~ niet volstrekt niet; het is er de ~ in de pot 1 bijbel: er is vergif in het eten 2 het is er een saaie boel; ten dode opgeschreven zijn weldra moeten sterven, fig binnenkort zullenn ophouden te bestaan; ter ~ veroordelen; de ~ vinden; de ~ onder ogen zien zich erop voorbereiden; de zwarte ~ zie bij zwart. ‘dra•ma (< Gr) o (-s) eig handeling; 1 toneelstuk in het algemeen; 2 treurspel, inz in toepassing op de oude klassieke treurspelen; 3 reeks aangrijpende gebeurtenissen; 4 de gezamenlijke toneelstukken van een bepaalde periode of een bepaald taalgebied. E eind, ‘ein•de, end o (einden, enden) 1 uiterste, laatste, verste gedeelde, slot; aan het langste (kortste) ~ trekken in de voordeligste (ongunstigste) positie zijn; het bij het rechte ~ hebben het juiste inzicht hebben; ten einde raad zie bij raad; eind goed al goed; het eind(je) zal de last dragen de kwade gevolgen van een onverstandige handelswijze zullen later merkbaar worden; daar is het ~ van de weg dat houdt niet op, dat komt nooit klaar; de eindjes aan elkaar knopen met moeite kunnen rondkomen; 2 (in deze betekenis alleen eind of end) stuk (van iets dat zich in de lengte uitstrekt): een ~ hout, een ~touw; een heel ~ een grote afstand; schertsend: een lang ~ een lang persoon; 3 doel: ten einde met het doel om; te dien einde met dat doel. emo•tie [ee’moo(t)sie] (< Lat) v (-s) 1 gemoedsbeweging, aandoening; 2 het vervuld-zijn door aandoeningen, ontroering; geestelijke onrust. epi’loog (< Gr) m (-logen) narede, slotrede, nawoord; naspel, eig en fig. F ‘fic•tie [-sie] (< Lat) v (-s) niet op werkelijkheid berustende voorstelling of beschouwing, inz als uitgangspunt voor een gedragslijn of voor verdere beschouwingen. film (< Eng) m (-s) 1 dunne bedekkende laag, vlies; 2 dunn ebuigzame strook als fotografisch negatief, bedekt met een

epiloog brainstorm: associaties lichtgevoelige stof; 3 strook met psitieven van op elkaar volgende foto’s ter projectering op een wit doek; 4 het geheel der instellingen en personen, betrokken bij het maken van films als onder 3; bioscoop; 5 schertsend rol closetpapiet fi•nish [‘finnisj](< Eng) m (-es) 1 eindpunt, eindpaal; 2 slotgedeelte van een wedstrijd; 3 afwerking. ‘fo•to v(m) afkorting van fotografie; afdruk van een fotografische opname, kiekje. H ‘hand•te•ke•ning v (-en) in bepaalde, vaste vorm eigenhandig geschreven naam (vooral als ondertekening). 1 hel v(m) onderwereld, verblijfplaats van duivel en verdoemden; fig plaats of toestand van ellende; de ~ van Deurne benaming in Nederland voor het voetbalstadion te Deurne (België) waar vaak de voetbalinterland België-Nederland werd gespeeld. 2 hel bn bijw fel, schel. 3 hel v(m) ruimte onder in het voorschip bij de binnenscheepvaart. ‘he•mel I 1 m (-en) uitspansel; de sterren van de ~ spelen zeer mooi spelen; 2 m (in dichterlijke taal mv -en) plaats waar God, de engelen en de zielen der gestorven gelovigen vertoeven; symbolische voorstelling van de vereninging met Christus na de dood; in de zevende ~ zijn allergelukkigst zijn; ~ en aarde bewegen alle mogelijke middelen te baat nemen; de ~ aan iem. verdienen heel goed en opofferend voor iem. zijn; 3 m (-s) overkapping van ledikant enz.; getekende of geschilderde hemel. Zie ook bij bloot, schreien; II tsw: goeie ~ ! uitroep van verbazing; ook: hemeltje, hemeltjelief. ‘hoofd•stuk v (-ken) samenhangend deel van een boek. I im’plo•sie [-zie] (< Lat) v (-s) het plotseling ingedrukt-worden van een luchtledige ruimte of zulk een vat, tegengest: explosie ir•ri’ta•tie [-(t)sie] (< Lat) v (-s) prikkeling (het prikkelen en het geprikkeld-zijn of -worden); geprikkelde stemming, geraakheid, gebelgdheid. K ‘kook•boek o (-en) boek met kookrecepten. L ‘leeg•staan (stond leeg, h. leeggestaan) 1 zonder inhoud staan, onbewoond zijn, 2 werkeloos staan ‘lees•te•ken o (-s) punt, komma enz. ‘le•ven I (leefde, h. geleefd) 1 behoren tot de wezens die groei, bloei en dood doormaken; niet beweging- of zielloos zijn; fig krachtige werkzaamheid ontwikkelen, zich doen gelden; 2 bestaan, zijn bestaan voeren, wonen; 3 ~ van zich voeden met, in zijn onderhoud voorzien door; 4 zijn leven inrichten, doorbrengen: rustig ~ ; ~ en laten ~ ieder het zijne gunnen, met belangen van anderen rekening houden; 5 in zijn element zijn, zijn ware bestemming gevonden hebben: hij leeft, als hij kan studeren; 6 handelen, omgaan: kinderen ~ vaak wild met hun speelgoed; 7 voortbestaan: nog ~ in de herinnering; 8 bewegingen maken als teken van leven: het begint te ~ in het net; krioelen: het leeft van de vis in die vijver; II o (-s in bet 1 en 9) 1 bestaan, het levend zijn, in het ~ roepen doen ontstaan; het ~ laten, erbij inschieten sterven; om het ~ komen sterven; om het ~ brengen doden; iem. naar het ~ staan dreigen te doden; geen ~ hebben een ongelukkig, ondraaglijk bestaan hebben, zie ook bij lust, welzijn; 2 de wereld, de menselijke bedrijvigheid: reeds jong in het ~ komen te staan; 3 bedrijvigheid, werkzaamheid: het economische ~ ; in het ~ zitten prostitutie bedrijven; 4 manier van leven: een heerlijk ~ leiden; 5 tijd dat men leeft: dat heb ik van mijn ~ ngo niet meegemaakt; heb ik van mijn ~ ? en al zijn ~ ! uitroepen van verbazing of verrassing; 6 de werkelijkheid, de natuur: naar het ~ getekend; 7 drukte, lawaai: een ~ als een oordeel; zie ook bij brouwerij; 8 het levende vlees: het ~ raken; 9 levensbeschrijving: in die boekenkast staan diverse levens van heiligen. L li•te•ra’tuur v (-turen) en verder alle samenstelling hiermee

zie voor de omschrijving bij litteratuur(-). lit•te•ra’tuur, li•te•ra’tuur (< Fr) v (-turen) 1 letterkunde (bet 1); 2 geschriften over een bepaald onderwerp. M moord m en v (-en) het opzettelijk doden van een mens: een ~ begaan, plegen; ~ en brand schreeuwen misbaar maken alsof er een groot onheil geschiedt; gemeenz (als voorvoegsel) pracht-: moordgriet. mo’tief (< Fr) o (-tieven) 1 beweeggrond, reden, 2 onderwerp of overheersende, door uitwerking heenspelende idee, grondlijn of -melodie van een kunstwerk. mu•se•um [-’zee(j)um](< Gr) o (-s, musea) openbaar gebouw waarin kunstvoorwerpen (schilderijen, beeldhouwwerken), oudheden, curiosa enz. bewaard en ter bezichtiging gesteld worden. mu’ziek v 1 aaneenschakeling van door de menselijke stem en/ of muziekinstrumenten voortgebrachte klanken, als uiting van kunst, voor het genot van de toehoorders, om op te dansen e.d.; daar zit ~ in dat belooft wel wat; 2 geschreven of gedrukte tekens daarvoor; 3 muzikanten; met de ~ mee weg (en het kan me niet schelen waarheen). Zie ook muziekje. N ‘na•spel o (-spelen) 1 muziek tot slot gespeeld; 2 nastukje gespeeld na een toneelspel; 3 fig gevolgen; 4 het nog doorgaan met het liefdesspel na de coïtus. nieuws o 1 iets dat nieuw is; er is niets ~ onder de zon de geschiedenis herhaalt zich steeds in verschillende vormen; 2 tijding over wat kort geleden gebeurd is; in het ~ komen of zijn in de krant en andere nieuwsmedia (radio, televisie) besproken worden. non-’fic•tion [-sjen] (Eng) o niet op fantasie berustende, informatieve lectuur. O ‘on•der•ver•de•ling v (-en) kleinere verdeling. ‘on•ge•val o (-len) ongeluk ont’kno•ping v (-en) afloop van een verwikkeling ‘oor•log m (-logen) strijd met wapengeweld tussen volkeren of volksgroepen; fig hevige strijd; koude ~ toestand van spanning en strijd tussen staten zonder wapengeweld. ‘oor•sprong m (-en) 1 begin, ontstaan; 2 waaruit iets voortkomt of voortspruit: de ~ van het kwaad; 3 afkomst: een Fransman van ~ ; de ~ van dit gebruik. ‘op•bouw m het opbouwen; fig bevordering, uitbreiding or’gas•me (< Gr) o hoogtepunt van seksuele opwinding en de direct daarop volgende bevrediging en ontspanning. P ‘pa•rel v(m) (-s, -en) 1 kostbaar sieraad afkomstig van de schelpen van de pareloesters, waarin het gevormd wordt als parelmoeruitwas rond een vreemd voorwerp dat binnendringt; een ~ aan iems. kroon iets wat iem. tot sieraad strekt of waarop hij terecht trots is; als een ~ in het goud tussen twee aangename buren geplaatst; parelen voor de zwijnen werpen aan wie het niet besteed is iets moois geven; 2 fig het beste, iets van bijzondere waarde; 3 kleine lettersoort; 4 benaming van parelvormige voorwerpen, bijv. druppels. 1 pa’troon (< Lat) m (mv 1,2,3,4,5 -tronen, -s; 6,7 -s) 1 beschermer; toeziener; 2 beschermheer, begunstiger; 3 beschermheilige; 4 voorstaander, verdediger; 5 iem. die het recht van voordracht heeft bij benoeming van een pastoor of vicaris; 6 hoofd van een bedrijf in betrekking tot zijn ondergeschikten, baas; werkgever; 7 ZN wonderlijk mens. 2 pa’troon (< Fr) v(m) (-tronen) 1 huls van bordpapier, messing of ander metaal, waarin kogel(s), kruit en slaghoedje tot een geheel verenigd zijn; 2 zekering; 3 vulling, bijv. voor een bolpuntpen 3 pa’troon (< Fr) o (-tronen) 1 model, voorbeeld; inz voor

epiloog brainstorm: associaties beeld voor het knippen van stof tot een kledingstuk; 2 decoratieve tekening op behang, weefsel enz., ook op voorwerpen in de natuur; 3 een aantal gerangschikte gegevens die inzicht geven in een situatie, bijv. afzet-, verbruikspatroon. 1 post (Lat) vz en bijw na, later dan. 2 post m vero, stud de beurt na iem. (om een krant enz. te lezen). 3 post I m (-en) 1 postbode, 2 deel van een rekening; 3 ambt; 4 wacht, schildwacht; op ~ staan op de uitkijk staan; ~ vatten gaan staan; zich vastzetten; II v(m) postdienst: per ~ verzenden; op de ~ brengen, doen ter verzending afgeven of in een brievenbus doen; postkantoor, de ontvangen of verzonden poststukken; postbestelling: met de eerste ~ . 4 post m (-en) houten raam- of deurlijst. 5 post v(m) (-en) zie voor de omschrijving pos. print (Eng) m (-s) fotografisch positief op papier. pro’loog (< Gr) m (-logen) voorrede; voorafspraak, inleiding tot een toneelspel; voorspel. R rap’port (< Fr) o (-en) 1 volgens opdracht uitgebracht verslag; 2 verslag van de resultaten van een scholier; 3 melding aan een superieur; 4 mil zitting voor het behandelen van dienstzaken en rapporten (rapport, bet 3); 5 verbinding, contact, inz tussen medium en hypnotiseur of geest; 6 (afstand van) de regelmatige herhaling van een patroon. re’cen•sie (< Lat) v (-s) 1 beoordeling, inz van boeken enz.; 2 vaststelling van de overlevering van een tekst. ‘recht•bank v(m) (-en) groep rechters, gebouw waarin zij zetelen. re’cla•me (< Fr) v(m) (-s) 1 klacht; bezwaar; bezwaarschrift; reclamatie; 2 in het oog lopende, aanbevelende aankondiging, openlijke aanprijzing en al wat daartoe dient; in de ~ zijn (van artikelen) voordelig aangeboden worden aan de klant; 3 custode. re•cy•cla•ge [reesie’klaazje] (< Fr) v (-s) ZN 1 = recycling; 2 cursus voor om- of bijscholing. ‘re•ke•ning v (-en) 1 papier waarop vermeld staat wat men voor geleverde diensten of goederen verschuldigd is; een ~ vereffenen betalen; zie ook bij kind; 2 boekhouden blad bestaande uit een debet- en een creditzijde, waarop veranderingen in bezittingen en schulden en vorderingen worden geboekt; voor iemands ~ , voor ~ van te betalen door of voor de verantwoording van; in ~ rekening brengen doen betalen; 3 per slot van ~ ten slotte, uiteindelijk; 4 ~ houden met denken aan zich richten naar; 5 ~ en verantwoording afleggen verklaringen afleggen aangaande het beheer van gelden; fig verklaringen afleggen omtrent zijn gedragingen; 6 rekeningcourant: een ~ bij de giro hebben. ri’vier•mond m (-en) plaats waar een rivier in zee of in een meer uitstroomt. ‘sa•men•vat•ten (vatte samen, h. samengevat) 1 in een geheel opnemen: verhalen in een bundel ~ ; 2 in het kort weergeven, in het kort herhalen: een betoog ~ ; ‘sa•men•vat•ting v (-en). S slot o (sloten) 1 sluitinrichting; achter ~ goed opgeborgen in afgesloten kast e.d.; achter ~ en grendel gevangen of opgeborgen in afgesloten kast e.d.; iemand een ~ op de mond doen hem beletten zich vrij uit te spreken; 2 einde, afloop; ten slotte eindelijk, uiteindelijk; 3 in de boekhouding uitkomst; een batig ~ een voordelige uitkomst, er is winst; bij of per ~ van rekening zie bij rekening; 4 versterkt kasteel, burcht; 5 inrichting aan vuurwapens, met behulp waarvan de ontsteking plaatsvindt; 6 samenhang: het heeft ~ noch zin; ‘slot•je, ‘sloot•je o (-s) verkl bij: slot (bet 1 en 5). ‘stem•pel (-s) 1 o en m voorwerp waarin woorden, cijfers of merktekens zijn uitgesneden, die op of in een onderlaag overgedrukt kunnen worden, een ~ drukken op een kenmerkende trek geven; zijn ~ op iets drukken blijk geven van zijn invloed; 2 o en m afdruk, indruk van een stempel; erk; keur; iem. van de oude ~ iem. die leeft volgens verouderde gebruiken of opvattingen; 3 m biol. bovendeel van een stamper. 1 stop m (-pen) 1 voorwerp dat een opening afsluit of in een 3

daartoe bestemde opening gestoken wordt; 2 gestopte plaats in een kous enz.; 3 zekering. 2 stop tsw sta stil!; ophouden! 3 stop (< Eng) m (-s) stopzetting, beëindiging; 2 stopzetting van de aanwas (van het aantal studenten bijv.). syn•the•se [sin’teeze] (< Gr) v (-n,-s) verbinding van afzonderlijke elementen tot een nieuw geheel; 2 chem kunstmatige opbouw van verbindingen uit hun elementen; aldus bereide stof; 3 samenvattende beschouwing; 4 in de Hegeliaanse filosofie de hogeren eenheid die voortkomt uit een these en een anti) these. ten’slot•te bijw 1 eindelijk, als besluit (in deze betekenis ook ten slotte: zie bij slot); 2 alles in aanmerking genomen: hij is ~ niet verantwoordelijk. T te’rug•blik m (-ken) blik achterwaarts; het overzien van het voorbijgegane. the’a•ter (< Gr) o (-s) 1 schouwburg; 2 het toneel als verschijning. ‘toe•dich•ten (dichtte toe, h. toegedicht) ten onrechte toeschrijven. ‘toe•voe•gen (voegde toe, h. toegevoegd) 1 erbij doen; 2 als helper ter beschikking stellen: aan de commissie een secretaris ~ ; 3 (iets onvriendelijks) zeggen tot. U uit vz en bijw 1 weg van, buiten: ~ de kamer gaan; 10 km ~ de kust; de bal is ~ buiten het speelveld; 2 van huis weg, voor plezier weg: mevrouw was ~ ; 3 weg om te: ~ stelen gaan; 4 uitgebrand: de kachel is ~ ; 5 geëindigd: de school is al ~ ; dat moet ~ zijn; het verhaal is ~ ; 6 afkomstig van: ~ de goede oude tijd; voorlezen ~ de bijbel; 7 door, om: ~ liefde; 8 uitgelezen: heb je dat boek al ~ ?; 9 uitgeleend: het boek was weer ~ ; 10 ~ zijn op graag willen verkrijgen; erop ~ zijn om streven naar; 11 er niet over ~ kunnen er zeer verbaasd over zijn, er vol van zijn; 12 uit de mode, niet meer in tel, vlg: 1 in (II, bet 2); 13 ~ en terna heel vaak, steeds opnieuw: ik heb hem ~ en terna gezegd dat niet te doen; grondig: iets ~ en terna bespreken. V ver’kla•ring v (-en) het verklaren; 1 uitlegging; 2 uitspraak; mededeling, schriftelijk bewijs. ver’slag o (-slagen) bericht, rapport: een ~ doen van iets; ~ geven; uitbrengen. vlek I v(m) (-ken) smet, vuile plek; II o (-ken) 1 gehucht; 2 groot dorp. voor’uit•zicht o (-en) verwachting; goede vooruitzichten hebben goede kans op maatschappelijke vooruitgang. ‘vuil•nis•bak m (-ken) afvalbak. W ‘wa•pen•stil•stand m (-en) tijdelijke staking van de oorlogshandelingen, gewoonlijk als voorbereiding tot het sluiten van vrede. ‘wiel•ren•nen ww en o hardrijden voor fietsers. Z zee v(m) (zeeën) 1 uitgestrekte zoutwatermassa; ~ kiezen; in ~ steken; ~ bouwen op zee varen; in open, volle ~ ; een slechte ~ , een kalme ~ ; het komt van over ~ ; recht door ~ gaan eerlijk zijn; vlg: rechtdoorzee; met iem. in ~ gaan, fig samen met iem. iets te ondernemen; geen ~ gaat hem te hoog geen taak is hem te moeilijk of te riskant; 2 hoge golf: er gaat of staat veel ~ ; een zeetje over krijgen; 3 overvloed, grote hoeveelheid: een ~ van licht; een ~ van werk. ‘ziek•te v (-n, -s) het ziek-zijn; een bepaalde vorm van ziekzijn; een ~ onder leden hebben zie bij 1 lid; Engelse ziekte zie bij Engels; gezonde ~ zwangerschap; vallende ~ zie aldaar; ~ van Weil zie bij Weil; ~ van Pfeiffer zie bij Pfeiffer; krijg de ~ ! ruwe verwensing; iets vrezen als de ~ er doodsbang voor zijn.

epiloog brainstorm: vertalingen

Albanees Catalaans Deens Duits Engels Ests Fins Frans Gallicisch Hongaars Iers Ijslands Indonesisch Italiaans Kroatisch Lets Litouws Maleis Maltees Noors Pools Portugees Roemeens Slovaaks Sloveens Spaans Swahili Tagalog Tsjechisch Turks Wels Zweeds Binair Hexadecimaal Decimaal Morse Fries Oud-Hollands Wookie Hausa

*(De) *(Du) *(Eng) *(Fr) *(Hong) *(Ijsl) *(It)

*(Mal) ¨*(No) *(Port) *(Roem) *(Sp) *(Tsjech)

*(Zw)

Censuur

epilog epíleg epilog Epilog epilogue epiloog epilogiin épilogue epílogo utószónak epilogue eftirmáli epilog epilogo epilog epilogs epilogas epilog epilogue epilogue epilog epílogo epilog epilog epilog epílogo epilogue epilogo epilog epilogue epilogue epilog 01100101 01110000 01101001 01101100 01101111 01101111 01100111 65 70 69 6c 6f 6f 67 101 112 105 108 111 111 103 . .–. .. .-.. — — –. ejpiløøg eapyloogus woakahanoorrhuwo aminaina suna kasa kunne *******

* (redactionele afkortingen)

104

105

Ambigrammen zijn geschriften die op meerdere manieren gezien kunnen worden. Ze kunnen normaal en ondersteboven dezelfde of een andere tekst opleveren. Er zijn twee soorten ambigrammen: het rotatietype en het reflectietype. Am-

bigrammen zijn in het boek ‘Het Bernini Mysterie’ van Dan Brown een belangrijk thema. Op de site van John Langdon zijn een aantal ambigrammen te vinden, onder andere de ambigrammen uit ‘Het Bernini Mysterie’. (www.johnlangdon.net)

Parenthesen (ronde haakjes) worden, net als teksthaken, gebruikt om toegevoegde opmerkingen of reacties binnen een tekst apart te zetten. Gelet moet worden op een consequent gebruik van teksthaken en ronde haken in een tekst. Wanneer binnen een opmerking tussen teksthaken een tweede opmerking staat, moeten om deze laatste ronde haken worden gezet, en vice versa. Parenthesen in tekst gezet in kapitalen moeten naar het optisch centrum van deze karakters worden getild.

108

109

Een punt duidt het einde van een zin aan. In alle andere omstandigheden moet het gebruik van een punt vermeden worden. Gebruik de punt bijvoorbeeld niet na huisnummers, in opsommingen of bij de nummering van paragrafen. In al deze gevallen moet goed worden gelet op de spatiĂŤring, zodat de betekenis van de zin duidelijk is. Een punt wordt gebruikt om een reeks van getallen te verduidelijken. Bij een getal van vier of meer cijfers wordt na elke opeenvolgende drie cijfers, gelezen vanaf rechts, een punt geplaatst. Bij telefoonnummers wordt, om hetzelfde resultaat te bereiken, een kleine spatie ingevoegd. Gebruik in titels en ondertitels geen punt.

110

klinisch dood/abc dood Toestand waarbij ABC (ademhaling, bewustzijn en circulatie) (bloedsomloop) afwezig zijn. Door middel van reanimatie kan deze toestand soms ongedaan worden gemaakt. Als dit niet gebeurt dan treedt na 4 tot 6 minuten de biologische dood in.

111

biologisch dood/hersendood Toestand van de hersenen waarbij de vitale hersenfuncties, zoals ademhaling en bewustzijn zijn uitgeschakeld. Het lichaam reageert op geen enkele pijnprikkel, de ogen reageren niet meer op licht en het EEG vertoont geen activiteit. Herstel is niet mogelijk en zonder kunstmatige beademing/voeding en medicijnen zal de biologische dood snel intreden. De toestand van hersendood maakt de overledene geschikt als donor met kloppend hart.

112

113

Verzamelen is het bijeenbrengen van objecten in een verzameling. Als verzamelobject kan eigenlijk ieder soort object dienen waar verschillende varianten van bestaan. Meestal heeft de verzamelaar een sterke gevoelswaarde bij de objecten. Een verzameling wordt ook een collectie genoemd. De waarde van verzamelde objecten varieert sterk. Zeldzame exemplaren van felbegeerde items kunnen veel geld opbrengen. Bekende verzamelgebieden zijn: kunstvoorwerpen zoals grafiek, grafische vormgeving zoals boeken, etiketten, postzegels, sigarenbandjes, luciferdoosjes en natuurlijke objecten zoals schelpen. Ook worden kroonkurken, bierflesjes of fan-artikelen verzameld.

In de dieptepsychologie wordt verzamelen gezien als een sublimatie van eten. Verzameldrang is een obsessiefcompulsieve karaktereigenschap. Onbeheersbare verzameldrang kan een stoornis zijn. Doodsprentjes is ook een soort epiloog, het einde van iemands leven. Verzamelen is een soort cyclus, een verzameling is nooit volledig af . Je kan altijd blijven verzamelen. Deze doodsprentjes komen uit de verzameling van mijn moemoe. Waarom ze er zoveel heeft, weet ik niet. Waarschijnlijk typisch iets voor oude mensen die schuimen wel meer begrafenissen af van mensen die ze nauwelijks of niet kennen.

3reflectie: 1reflectie:

gloed

2reflectie: overdenking, beschouwing

4reflectie: terugkaatsing, weerkaatsing, weerschijn

het weerkaatsen golve is

5reflectie: ich -e van l t n gelu

Juliaan de Vriendt, Johannes XX: 16. Jesus apparet Mariae Magdalenae "Dicit ei Jesus: Maria", 1899 - steendruk, 395x540 mm, KADOC

terugkijken, spiegelen

116

117

118

119

120

Overzicht natuurrampen Januari - April 2012

121

TSUNAMI’S

AARDBEVINGEN

OVERSTROMINGEN

VULKAANUITBARSTINGEN

DROOGTE

ORKANEN

122

Overzicht natuurrampen September - December 2012 (De Apokalyps)

123

Wat de Maya’s zeiden over De Apokalyps: Als het magnetische veld van de zon van richting verandert, heeft het de neiging om de aarde uit de draaibeweging om haar as te halen. De hellende aarde krijgt te kampen met aardbevingen, overstromingen, vuurzeeën en vulkaanuitbarstingen. Het magnetische veld keert binnen elke lange kosmische cyclys vijf keer om. Dit is vermoedelijk de reden dat onder andere de maya’s geloofden dat de aarde in het verleden vier keer was verwoest en dat de vernietiging aan het begin van de eenentwintigste eeuw in de vijfde periode van zon op dezelfde manier zou plaatsvinden. Zo’n 200 miljoen jaar geleden maakten alle huidige continenten deel uit van één groot continent dat Pangaea wordt genoemd. Dit is een fundamenteel aspect van wat tegenwoordig bekend staat als de theorie van de continentverschuiving, een theorie die in 1858 voor het eerst naar voren werd gebracht door Antonio Snider.

De belangrijkste voorvechter van deze theorie was vermoedelijk echter Alfred Wegener, die in 1915 geologische, klimatologische en biologische bewijzen publiceerde. Zijn conclusies kwamen grotendeels overeen met die van tegenwoordig onderzoek hoewel hij de snelheid waarmee alles plaatsvond verkeerd had ingeschat. 20 miljoen jaar later was het grote continent al begonnen zichzelf op te delen in twee reusachtige supercontinenten. Laurazië (bestaande uit NoordAmerika, Europa en Azië, zonder het Indiase subcontinent) en Gondwanaland (bestaande uit Zuid-Amerika, Afrika, Antartica, Australazië en het Indiase subcontinent). Naast deze louter fysieke veranderingen van het aardoppervlak is het een vaststaand gegeven dat het aardmagnetische veld verscheidene malen is omgekeerd. Theoretische modellen doen vermoeden dat een combinatie van factoren (door sommigen een worst-case scenario genoemt) verantwoordelijk is voor dergelijke magnetische ompolingen.

124

125

127

128

129

Epiloog in de architectuur De restanten van de s.a. charbonnage du hasard in Cheratte staan als stille getuigen van een ooit zo bloeiende industrie in BelgiĂŤ. . De kolenproductie kende haar hoogtepunt na de tweede wereldoorlog en lag mee aan de basis van de economische ontwikkeling van BelgiĂŤ. Op het eind van de jaren vijftig moest steenkool evenwel concurrentie dulden van goedkopere energiebronnen.

Foto: Cheratte - S.A. Harbonnage

130

the very first bomb the allies dropped on Berlin in world war II, killed the only elephant in the zoo.

131

famous last words

Now, now, my good man

Get these fu

Plaats hier ergens op deze spre voor Livin. Let ook hier erop dat zodat die balkjes aan de zijkant ju Indien er nood is aan tekst kies je Pro regular en Din italic

I really need a therapist Christopher Grace, an actor who killed himself during a matinee performance of Greece

LSD, 100 micrograms I.M A l d o u s H u x l e y to his wife. She obliged and he was injected twice before his death

I hope the exit is joyful a

I see black light. Victor Hugo

n, this is no time for making enemies. V o l t a i r e (attributed), when asked by a priest to renounce Satan

ucking nuns away from me.

ead uw onderzoeks spreads je het juiste stramien hebt uist staan. e gewoon maar tussen Arno

Norman Douglas

Don’t worry…it’s not loaded… T e r r y K a t h , rock musician in the band Chicago Transit Authority as he put the gun he was cleaning to his head and pulled the trigger.

Die, my dear? Why that’s the l a s t thing I’ll do! Groucho Marx

Is someone hurt? Robert F. Kennedy, to his wife directly after he was shot and seconds before he fell into a coma.

and hope never to return. Frida Kahlo

My wallpaper and I are fighting a duel to the death. One or the other of us has to go. Oscar Wilde

EPI LO OG

JAAROPDRACHT

136

Schetsjes van het uiteindelijke product.

Schets van een voetbalvormig ontwerp, iets wat afdeed aan vorm en stevigheid.

137

Jeffry Baecker Bij het denken aan epiloog denk ik meteen aan de allerlaatste epiloog, nl. het einde van de wereld zoals wij die kennen, “De Apokalyps”. Ontelbare keren herhaald in de filosofie, kunst, geschiedenis, film, ... zonder er echt een oplossing voor te bieden. Dus vond ik het tijd om iets te bedenken dat onze angsten voor het einde der tijden weg zou nemen.

Een bolvorm was de uiteindelijke oplossing, deze blijft immers altijd dezelfde vorm behouden, of hij nu ondersteboven ligt of niet. De buitenkant zou bekleed worden met overlevingsdeken (“goudfolie”), een lichtgewicht folie die enorm sterk blijkt te zijn. Het uiteindelijke object bouwen was een hele uitdaging, de maquette was veel gemakkelijker.

Sinds ik begon heb ik enorm veel films bekeken, herbekeken en teruggespoeld. Zo kon ik inschatten wat de gevaren voor de mensheid waren. Er zijn zombies, apen, epidemieën, oorlogen, orkanen, vulkanen, tsunami’s, overstromingen en nog vele andere opties, wat het moeilijk maakte om een perfect veilige “schuilkelder” te maken. Hij moest licht zijn, gestroomlijnd, veilig, warmte en koude buiten kunnen houden, kunnen drijven en bovendien nog eens plaats bieden voor twee mensen.

De naam “The Womb” (engels voor baarmoeder) is een heel dankbaar woord, zowel vormelijk als in het spreken tot de verbeelding. Ik vond het heel toepasselijk aangezien een baarmoeder iets is waar je je super veilig in voelt. De wereld die rond je bestaat, bestaat op dat moment niet meer (de baarmoeder is immers je wereld). Het is een klein paradijsje, waar alles vanzelfsprekend is en je niet hoeft te denken aan morgen. Alles is aanwezig en alles komt vanzelf.

138

Rechtse pagina Boven: Poster. Onder: Onderzoek logo. Linkse pagina Een maquette van het uiteindelijke product.

139

140

Screenshot van de website.

141

Bestelformulier.

DIN italic 7 punt 9 interlinie

143

MARIJKE BECKERS Epiloog Arno Proheeft Regular, vele 10 opvattingen. punt 11 interlinie Ik heb De filmstijl ervoor gekozen waarvan om alshij thema een ‘Nacht exponent als is, wordtteNouvelle epiloog’ nemen. Het Violence leven ‘sgenoemd, nachts is vanwege iets wat we de zeer maarexpliciete oppervlakkig geweldscènes. kennen De thematiek omdat de meeste vanonder zijn films ons dan situeert veiligzich in in denestje hun onderwereld liggen. Maar waar‘s nachts anderestaat wetten de heersenechter wereld dan inniet de burgerlijke stil. De meest maatschapinterrespij. Kenmerkend sante, geheimzinnige, voorverborgene het omgaan hebmet ik geweldtonen. willen is de banaliteit ervan, alsof moorden en martelen alledaagse kost is. Kenmerkend voor het werk van Tarantino zijn verder de talloze verwijzingen naar andere Het uitgangsleven... films. DitWelk wijt men effect vaak heeft aan het feit een paardat (vele) hij op glazen vijftienjarige alcohol leeftijd op iezijn school mand? Wanneer verlietisom het in feestje een videotheek over? Wat te werken blijft er over? en Dit zo in heb aanraking ik op eenkwam ‘snaphot’ met allerlei filmgenres. manier weergegeven. In een De epiloog interview na het met uitgangsleven. de BBC zegt Tarantino nog altijd dolblij te zijn met deze beslissing. De nacht als nacht, donker, duister, mysEen voorbeeld terieus.. De nacht hiervan hier wordt is heteerder dansjeop in Pulpmanier een Fictionvan datfotografisch John Travolta, kijken eenvastvan de hoofdrolspelers, maakt met Uma gelegd. Thurman, een verwijzing naar Travolta’s De werkende ervoor Night zorgt dat dansfilms, metmens namedie Saturday Feje ver.‘s morgens je koffiekoeken en krant VerderHier hebt. duikt hebhijikher voor eneen derdocumentaire ook op als acteur.gekozen. stijl Zo speelt hij bijrollen in Reservoir Dogs (als Mr. Brown) en in Pulp FicWat doetJimmie een mens in zijnInslaap? De tion (als Dimmick). het door enige sporen die en daar van resten zijnFrom behem geschreven geproduceerde slapen bedden.... Dusk Till Dawn, vertolkt hij naast George Clooney een van de hoofdrollen als Richard Gecko.

Links boven:03.21 : Brug over E313 in Grobbendonk Links onder: 11.58 : 6 uur van Francochamps. Een oude Lotus komt door de bocht gescheurd. Enkel de lichten en remmen zijn zichtbaar op de foto. Rechts:02.15 : Nachtlandschap uit eigen achtertuin.

145

Links: 05.54 Camping van festival Rechts boven: 02.13 Weekend Ardennen. Rechts onder: 03.48 Camping van festival. Er werd vuur gemaakt met â&#x20AC;&#x2DC;the Pileâ&#x20AC;&#x2122;. Na tussenkomst met de security moest het vuur gedoofd worden.

01.24 : Bordeel in Herenthals. Een van de meer verborgen kantjes van het nachtwerk.

12.30 : Kermis in Nijlen. MariĂŤtte verkoopt haar laatste smoutebollen van de avond.

148

mijn fiets

149

Hanne Bockx Hanne36 Voor mijn eindopdracht was het even zoeken. We hadden het bij epiloog over verzamelen gehad dat dat bij alle mensen anders is en hoe mensen naar de buitenwereld kijken dat dat ook bij iedereen anders is. Dus toen ik eindelijk beslist had wat ik nu ongeveer wou doen ben ik begonnen met dingen om me heen die ik leuk vond, die iets over mijzelf zeggen te verzamelen en vast te leggen. Rond alles wat ik had verzameld wilde ik dan een soort boek maken en ik kwam op het idee om een soort verhaal rond mezelf te maken. Een verhaal rond mijn week op kot, een soort cyclus. Wat ik doe, leuk vind, eet, waar ik naartoe ga enzoverder. In totaal zit ik 36 weken per jaar hier op kot. Toen ik de titel had bepaald begon ik

naar meer dingen te zoeken rond het cijfer 36, en gek genoeg kwam ik veel dingen tegen zoals dat ik 36 schoenen op kot heb. Dat mijn boodschappenrekening meestal rond de 36 euro is. Dat de huisnummers als ik van mijn kot naar mijn fiets wandel opgetelt samen 36 zijn. Uiteindelijk past dit verhaal vind ik ook een beetje bij het jaarthema absurditeit omdat ik dingen ga weergeven en tellen zoals de trappen in mijn gebouw dat zijn er 75 en die moet in minstens 4 keer per dag doen dus dat zijn 300 trappen. Dat zijn veel trappen. Ik wil dan ook dat het boek uitvouwbaar is en in elkaar over gaat zodat het niet alleen door de inhoud duidelijk word maar ook door het uiterlijk van het boek.

Het begin van mijn straat, de Bredestraat in Antwerpen.

150

alle trappen van mijn kot.

de huisnummers van mijn kot tot mijn fiets opgetelt

151

152

W W W

FONT DNA

De witte vlakjes uit de vorige stap worden horizontaal doorgetrokken tot buiten het spectrum. Ze krijgen dezelfde kleur als het streepje uit het kleurenspectrum.

W W

De hoogte van het wit vlak wordt berekend volgens de snijpunten tussen de letter W en het kleurstreepje.

De horzontale strepen krijgen dezelfde kleur als de verticale strepen uit het kleurenspectrum.

Letter W ( breedste letter alfabet), Helvetica Bold

26 Strepen kleurenspectrum

Dit wordt gedaan over de breedte van de volledige letter

Voorstudie

Eindresultaat letter W, zuidwaarts bekeken

153

Geautomatiseerd in Nodebox

An-Sofie Guilbert noord

Door onderzoek naar de zijkant van letters ontstond geleidelijk aan een lettertype in streepcode. Door de vele mogelijkheden bij de uitwerking koos ik er voor om van typografie mijn jaaropdracht te maken. Letters worden in een spectrum geplaatst en gecentreerd. De omzetting is afhankelijk van het aantal strepen in het spectrum, kleurgebruik en het lettertype. Iedere letter heeft 4 streepjes (noord oost - zuid - west). Dit alles werd eerst handmatig gedaan, nadien werd dit geautomatiseerd in Nodebox. Er werd onderzoek gedaan naar de verschillende parameters (kleurgebruik, aantal strepen in het spectrum en het lettertype). Telkens werd de leesbaarheid in vraag gesteld. Nadien ontstond de omzetting van letters in 3D en nog vele andere experimenten.

west

zuid

oost

noord noord zuid

oost

zuid

De noord en zuidzijde worden met wijzerzin gedraaid. De volgorde van de streepjes is volgens wijzerzin, noord - oost - zuid - west.

oost

west

154

155

Letter W, Helvetica Bold, hoofdletter, zuidwaarts bekeken (grijswaarden, 26 strepen)

156

A-Z, NZ,26 strepen, Colorspectrum, Helvetica Bold, Hoofdletters

Alfabet van A tot Z, Helvetica Bold, hoofdletters, (kleurenspectrum, 26 strepen) 2 streepjes per letter, bovenste (noord)-onderste (zuid).

157

A-Z, WO ,26 strepen, Colorspectrum, Helvetica Bold, Hoofdletters

Alfabet van A tot Z, Helvetica Bold, hoofdletters, (kleurenspectrum, 26 strepen) 2 streepjes per letter, links (west)-rechts (oost).

158

noord

zuid

oost

west

Overlapping noord, oost, zuid, west

noord

west

bovenvlak

oost

ondervlak

zuid

bovenvlak

west

noord

Omzetting van letter A, Helvetica Bold, hoofdletter, noord-oost-zuid-west in 3D. (kleurenspectrum, 26 strepen)

159

A tot Z

Laag A, bovenvlak Laag A, zuid

Laag Z, zuid

Alfabet van A tot Z, Helvetica Bold, hoofdletters in 3D. (zwart-wit, 26 strepen)

Laag A, oost

onderzoek naar de manier van kijken door analyse van magazines. collages waarin de absurditeit van uitspraken in modebladen zichtbaar wordt.

het uit de context trekken van slogans en citaten maakt ook dat mensen afstand nemen en de dingen van op een afstand kunnen bekijken.

spreads uit twee voor twaalf

161

céline mathieu

tijdens het onderzoek naar “de manier van kijken”, tekende ik zes schetsboeken vol, die achteraf uiteindelijk heel belangrijk werden voor mijn eindresultaat.

initieel was mijn idee om te werken rond de menselijke manier van kijken. Wat doet een kijker huiveren of spinnen, wie maakt welke associaties en hoe worden deze ge- of misbruikt? Ik ging op zoek naar manieren om een toeschouwer om de tuin te leiden. Om hem twee dingen te laten zien in éénzelfde beeld. Terwijl ik bezig was met dit onderzoek, leek ik op elk ander moment bezig te zijn met het volkribbelen van schetsboeken. Het ene na het andere moest geloven aan mijn nieuw geel vulpotloodje. Net als altijd kwamen bij tijd en stond ook schrijfsels naar boven. Op een dag kwam zo het idee om een boek te maken waarin de tekeningen als illustratie zouden dienen voor de woorden. Zo ontstond “sporen”, waarin een stylering van mijn ervaringen en dromen als een epiloog van mijn bestaan (wit)ruimte krijgen.

162

ik wil tijdelijk verdwijnen een auto lenen eten aan een andere tafel en niet denken in agenda delingen niet meer staren in kijkbuizen verhuizen opgaan in wat we doen en willen opstaan.

daar gaat t over, willen opstaan en ver gaan, vreugde vinden in ander dan vrienden verleiden van het weerstaan heeft eigenlijk niets te maken met weggaan.

ik wil tijdelijk verdwijnen een auto lenen de benen nemen ontsnappen aan angst van dagelijks eten aan een andere tafel en niet denken in agenda delingen niet meer staren in kijkbuizen verhuizen opgaan in wat we doen en willen opstaan. daar gaat t over, willen opstaan en ver gaan, vreugde vinden in ander dan vrienden verleiden van het weerstaan heeft eigenlijk niets te maken met weggaan .

ik wil mijn stamper dopen in je meel, lange draad we rekken de hals, bezonnen onze snoet en verlichten neuronen. we tellen hoeveel c e n t i m e t er de afstand kan worden ingekort, door x maal tafelen en ei delen. wanneer we daarmee klaar zijn, vergelijken we wortels en daar(-)uit ontsponnen haardraden. we redeneren in vragen om formules te schrijven voor wat te bewijzen is?.

spreads uit sporen. (bundeling van eigen tekst en illustraties in boekvorm)

na me eerst tot illustraties te beperken, heb ik ook geboetseerd en met thinnerdruk geĂŤxperimenteerd. de getormenteerde kleibeeldjes tonen sporen van een hard leven. ze worden in reeks gepresenteerd, naast het boek.

164

165

sporen

166

Jeugdtheater, Frankrijklei anno 1932

Falconpoort, Falconplein

Oorspronkelijke ingang van het gebouw van de roofdieren, zoo Antwerpen, anno 1912

Justitiepaleis, Hippodroom, Antwerp Tower en Theaterbuilding

Grote hal centraal station, anno 1900

Oude hippodroom over de huidige. L. De Waelplaats, zuid.

Nieuw justitiepaleis over oud Zuidstation, Bolivarplaats

Theatre de variétes, schermerstraat

Kaart van Zeeland en Vlaanderen anno 1645 Rechts ligt Antwerpen

VII Olympiade Laan, kiel

Boerentoren, eind ‘50 begin ‘60-

Verdwenen hippodroom over de huidige

167

3d Sketch-up model van Theaterbuilding

Tram 6 voor het zuidstation

Maxim Segers Antwerpen heeft een rijk architecturaal verleden. In de loop der jaren zijn er veel architecturale meesterwerken afgebroken om plaats te maken voor â&#x20AC;&#x2DC;moderneâ&#x20AC;&#x2122; bouwwerken. De verdwenen gebouwen krijgen een laatste epiloog, een kans om hun pracht te tonen door ze terug te integreren in de huidige omgeving. Deze herintegratie houdt in dat ze getoont worden op een doorkijkraam, enzo als het ware geprojecteerd worden op de huidige gebouwen. De juiste uitvoering heeft al vele vormen gehad, gaande van doorkijkramen tot projecties. Een tweede idee was om een virtuele tramrit te maken door oud Antwerpen. Tram 2 is de oudste tramlijn van de stad en als we de oorspronkelijk rit zouden vergelijken met die van nu zijn er bijna geen gelijkenissen meer.

Zuidstation over het justitiepaleis

Vleeshuis, palingstraat

168

Foto’s en transparanten

Spreads uit het boek “van Dorp tot Wereldstad”

Uiteindelijke verpakking van boek, foto’s en viewmaster

169

van dorp tot wereldstad De uiteindelijke uitwerking van het epiloog voor Antwerpen zal een boek worden waarin foto’s getoont worden van oude foto’s die op hun oorspronkelijke plaats gefotografeerd zijn. Dus worden de vedwenen gebouwen terug tot leven gebracht. De gebouwen die besproken en getoont worden in het boek zijn gebouw van verschillende buurten in Antwerpen. Ze zijn afgebroken in de periode tussen 1895 en 1965. Dit is een vrij ruime periode maar ik heb me ook vooral gericht op gebouwen met een speciale betekenis voor Antwerpen, gebouwen die veel grootouders, en soms zelf ouders nog hebben weten staan. De bedoeling van het boek is om deze gebouwen te eren en ze als het ware een laatste epiloog te geven een laatste kans om hun pracht en praal te tonen. De gebouwen die in het boek getoont worden zijn het zuidstation (bolivardplaats), hippodroom(L. de Waelplaats), Tolhuis (St. Pietersvliet), Varieté theater (schemerstraat), jeugdtheater (Frankrijklei), Crieé (Frankrijlei), Grand hotel Weber (Keyzerlei) en als laatste het oude station van Berchem.

171

Christina Somorjai

epiloog EPILOOG

WIT

Mijn jaaropdracht handelt over typografie, specifiek over lettervormen. We worden dagelijks geconfronteerd met talloze lettervormen, maar deze worden niet altijd bewust herkend. Wanneer we lezen vergeten we dat we letters lezen en verdiepen we ons eerder in de inhoud dan in de vormen van de letters. Maar we kunnen geen woord, zin of tekst lezen zonder dat we de letters moeten herkennen. Dit proces lijkt volledig automatisch te verlopen waardoor we niet meer stilstaan bij de abstracte vormen. Binnen grafisch ontwerp is typografie een niet te onderschatten element. Letters zijn de belangrijkste grondstof van typografie. Bovendien bepalen zij ook het tweede belangrijke bestanddeel: de tegenvorm, het paginawit. Dit is dan ook het hoofdonderwerp van mijn project.

Links Toolbox die bestaat uit 7 stempels. Zelf heb ik hem vooral gebruikt voor het maken van letters, vertrekkend vanuit de tegenvorm. Hij kan uiteraard ook gebruikt worden voor het maken van patronen e.d. Rechts Experimenten omtrent wat de essentie van een lettertype is, wat je nodig hebt om een letter nog als letter te herkennen. Bijkomende aspecten die ik heb onderzocht zijn leesbaarheid, vorm en tegenvorm (witruimte), en hoe je letters kan vormen met de elementen van een tangram.

LETTERBOX

Voor dit project heb ik een toolbox gemaakt, ge誰nspireerd op een tangram. Dit is een Chinese puzzel die bestaat uit 7 stukjes (5 rechthoekige, gelijkbenige driehoeken van verschillende grootten; 1 vierkant; 1 parallellogram). Met deze stukken kan een enorm aantal figuren gevormd worden. Mijn toolbox bestaat net als een tangram uit 7 elementen, die samen een vierkant vormen. Je kan er letters mee vormen, zowel vanuit het letterbeeld als vanuit de tegenvorm. Door de verdeling is het noodzakelijk om aandacht te besteden aan de vorm van de letters. Evenzeer kunnen deze elementen als abstracte vormen gebruikt worden voor het maken van patronen e.d. Ik heb dan ook getracht de individuele vormen interessant en esthetisch aantrekkelijk te maken.

172

is the new black

WHITESPACE

Ă?

We worden dagelijks geconfronteerd met talloze lettervormen, maar deze worden niet altijd bewust herkend. Wanneer we lezen vergeten we dat we letters lezen en verdiepen we ons eerder in de inhoud dan in de vormen van de letters. Maar we kunnen geen woord, zin of tekst lezen zonder dat we de letters moeten herkennen. Dit proces lijkt volledig automatisch te verlopen, waardoor we niet meer stilstaan bij de abstracte vormen. Letters zijn de belangrijkste grondstof van de typograďŹ e, en zij bepalen ook het tweede belangrijke bestanddeel: de tegenvorm, het paginawit. Met dit project heb ik het belang van tegenvormen onderzocht. Mijn intentie was om de herkenning van lettervormen te verbeteren, door gebruik van tegenvormen. Als resultaat heb ik een toolbox gemaakt waarmee letters gevormd kunnen worden vanuit de tegenvorm.

173

INHOUD 002 - 003

Leesbaarheid

* PROCES

CONCEPT

ONDERZOEK

PROCES

RESULTAAT

PROCES

Lettertype ‘Can you read me?’ van Phil Baines Baines, P., 1991

* Phil Baines

Met deze toolbox, die bestaat uit 7 stempels, heb ik posters gemaakt, die gaan over de essentie van een lettertype, over leesbaarheid en herkenbaarheid. Ook heb ik een publicatie gemaakt waarin mijn concept, onderzoek, proces en resultaat uitvoerig uitgelegd worden.

Een aansluitend aspect van de essentie van lettertypes is de leesbaarheid ervan. Het is belangrijk om te weten hoe lettervormen en tegenvormen kunnen weergegeven worden opdat de herkenbaarheid en leesbaarheid nog groot is. Mijn experiment hieromtrent bestond erin van een bestaand lettertype te kijken wat er weggelaten kan worden zonder het onleesbaar te maken. Een gelijkaardig experiment is al eens uitgevoerd door Phil Baines. Hij is een graﬁsch ontwerper, professor typograﬁe, curator en leerkracht aan het St. Martins College in Londen, en ontwierp het lettertype ‘Can you read me?’ voor de eerste Fuse uitgave. Met dit project heeft hij op een experimentele wijze de grenzen van leesbaarheid afgetast. Het lettertype bestaat uit de minimale vormen die nodig zijn voor de herkenning van letters. Dit betekende echter niet dat deze fragmentarische letters makkelijker leesbaar waren dan complete.De vormen die zorgen voor de herkenbaarheid moeten bij elke letter uniek zijn en de aandacht trekken. markante contouren, stokken en staarten, accenten, het punt op de i en de ritmische afwisseling van ronde en hoekige vormen zorgen ervoor dat elke letter een unieke vorm heeft.

CONCEPT 004 - 007 Links Poster over de essentie van een lettertype, leesbaarheid en herkenbaarheid. ‘White is the new black’ Rechts Enkele spreads uit mijn publicatie over het doorlopen proces..Op de pagina’s die een hoofdstuk inleiden is de nummering gemaakt met mijn toolbox.

174

175

176

177

182

183

Michael Tritsmans & Niels Timmermans: MAN’S Na in het eerste semester gefrustreerd te geraken door doelloos onderzoek en gebrek aan praktische uitwerking, besloten we op zoek te gaan naar een manier om wat meer onze eigen zin te doen. We richtten daarom een imaginair grafisch bureau op. Een grafisch bureau oprichten is één van de mogelijke epilogen van de richting Grafische Vormgeving. We kwamen zo dus terecht in het thema epiloog, één van de drie jaarthema’s buiten absurditeit en instinct. Wanneer het concept van de jaaropdracht aan een thema te binden valt, wordt er bijna vrij spel gegeven. Zo bereikten we wat we voor ogen hadden, namelijk een overkoepelend concept op poten zetten, dat er voor zorgt dat we daarbinnen de nodige manoeuvreerruimte hebben. Na dit bedacht te hebben, zetten we voor onszelf op een rijtje wat er moest gebeuren en hoe we dit wilden aanpakken. Er zou een branding van het bureau zelf moeten gebeuren, een naam, een beeldentaal met bijbehorend kleurenpalet, een logo, typefaces, ... De naam (man’s) hebben we bedacht naar aanleiding van een uitspraak van een docent. Deze zei ons dat hij jaloers was op onze achternamen, respectievelijk Timmermans en Tritsmans, omdat alle grote hedendaagse Belgische kunstenaars en grafici eindigen op ‘mans’. We denken hier bijvoorbeeld aan Borremans, Tuymans, Vekemans, Taeymans, Dillemans, Dooreman(s), ... We waren arrogant genoeg om onze eigen namen hier gewoon aan het lijstje toe te voegen. Deze arrogantie zorgde uiteindelijk ook voor de keuze van het lettertype dat het logo vergezelt. We wilden een soort van optimistische, wij-kunnen-alles-aan, arrogante uitstra-

ling die we terug vonden in de Golden Sixties. Het hoekige ultra-condensed lettertype riep meteen associaties bij ons op, zoals de lineaire snelheidsmeter van een Cadillac of frequentieaanwijzer van een oude radio. Dingen uit deze ‘Golden Era’, waar niet te veel was, alles kon, de toekomst alleen nog beter kon zijn, ... De naam werd niet gewoon ‘Mans’, er werd een apostrof aan toegevoegd die er nog enkele betekenissen aan toevoegde. Zo kan het logo gebruikt worden om dingen aan ‘de mensheid‘ toe te schrijven; Man’s, van de mensheid, door mensenhand gecreëerd. Het kan ook gebruikt worden om dingen aan ons persoonlijk toe te schrijven; Michael And Niels’s. Nu het kader geschapen was, konden we van start gaan met concretere dingen. We zijn op zoek gegaan naar opdrachten die een grafisch bureau zou kunnen krijgen. Bij elke opdracht begonnen we met het uitdiepen van de materie, onderzoek, zo u wil, maar dan met een doel voor ogen: het creëren van een concreet object. Wanneer we het gevoel hadden dat we wisten waaraan we begonnen, gingen we van start met het ontwerp zelf. Hier gebeurde het onderzoek naar reeds bestaande vormentalen, naar hoe we vonden dat een concept het best gevisualiseerd kon worden, etc... Tot in de kleinste details worden optimale verhoudingen, optische correcties, passende typografiën e.d. onderzocht. Wanneer het ontwerp rijp genoeg was om gematerialiseerd te worden, probeerden we van elk project een materieel product te verkrijgen. We moesten nu dus onderzoek wat de materiële mogelijkheden zijn, welke materialen welke effecten hebben en hoe we deze materiële mogelijkheden het best benaderen voor het produceren van een prototype.

184

185 Links: Het opzetstuk dat er voor zorgt dat het flesje als een cilinder rolt Rechts: Demonstratie van de druktechniek Onder: De flesjes met bedrukte achterkanten

YES, WE CAN! MAN’S Project 1: ‘BUSH 5,4’ Het eerste man’s-project draait om het ontwerp van een bierfles. We trokken naar de winkel op zoek naar een brouwerij die zich vooral bezighield met sterkere bieren, liefst een brouwerij met een niet al te modern imago. Voor hen zouden we dan een nieuwe, hippe pils ontwerpen. We kwamen al snel bij Bush uit. Bush is een amber bier dat sinds 1933 in de brouwerij Dubuisson gebrouwen wordt. De naam werd gekozen voor zijn luxueuze uitstraling, en het alcoholpercentage bedraagt 12%. In de loop der jaren werden er andere bieren aan het gamma toegevoegd, maar nooit een die de pilsmarkt poogde open te breken. Voor onze opdracht namen we dus aan dat de brouwerij dit wél van plan was, en ons had ingehuurd om dit te verwezenlijken. Het ontwerp verliep in verschillende stadia, waarbij we ons eerst focusten op de uitstraling. Welk doelpubliek zagen we voor onze pils? Waar zou hij gedronken worden? We verbonden hier enkele kenwoorden aan.

5,4% VOL

BLOND BIER - BIERE BLONDE De b itterzachte pils w ordt g ebrouwen m et d e beste ingrediënten (mout, water, hop en onze speciale gist) volgens een onberispelijk v akmanschap. E en B USH 5,4 kan je o p elk moment drinken dankzij zijn fris karakter, vlotte verteerbaarheid en toegankelijke smaak. De constante, uitzonderlijke kwaliteit van het bier blijft tot op de dag van vandaag gewaarborgd in de brouwerij Dubuisson. Tenminste houdbaar tot: zie fles Brasserie Dubuisson sprl A consommer de préférence Chaussée de Mons 28 avant le: voir bouteille 7904 Pipaix Bevat gerstemout Belgique Contient du malt d’orge +32 69/67.22.22

Daarna volgde een uitgebreid onderzoek naar mogelijke vormen en verhoudingen voor het etiket, net zoals mogelijke plaatsingen ervan. Als laatste was de prototyping aan de beurt. We waren het er al snel over eens dat een zeefdruk het meest professioneel ogende resultaat zou geven. Aangezien niemand in onze dringende kennissenkring over een zeefdrukapparaat voor cylindrische voorwerpen beschikte, hebben we de klassieke zeefdruktechniek aangepast om deze te kunnen gebruiken voor flessen met een kleine oplage. Deze techniek bestaat uit een opzetstuk, dat over de flessenhals geschoven wordt. Daarna kan de fles als een cylinder gerold worden over de buitenkant van de zeef. Mits de juiste druk en inktdikte kan op deze wijze het dessin op de glazen fles worden overgebracht, met aanvaardbare resultaten tot gevolg. Het prototype werd uitgevoerd met helder witte glas-inkt op lege KriekMAX-flesjes.

man’s leerde: grondig onderzoek doen naar producten, iets te veel bezig zijn met millimeters, zeefdrukken, zeefdrukken op flesjes, correct gebruik van het woord “bieriger”, creatief zijn met mayonaise

3°c

ALC

Daarna gingen we over op de vormgeving. Al snel werd ons duidelijk dat er in het Bush-gamma een terugkerend grafisch element is, een puntig V-figuur. Het leek ons meteen een goed idee om dit in onze vormentaal op te nemen, en ons eigen te maken. Waar deze vorm vroeger louter decoratief was, zou deze bij ons de hele vorm van het etiket bepalen.

bière • bier • beer • cerveja • cerveza • birra

5,4

186

187

GRAAANYY’S FAVORITE!!! MAN’S Project 2: ‘GRANNY’S FAVORITE!’ Ons tweede project viel handig samen met de atelierweek. We schreven ons in voor de workshop “House of Cards”, gedoceerd door Tarja Nieminen. Uiteraard kozen we deze workshop, omdat deze het meest productgerichte van de twee was. Dit project viel bij ons heel sterk in de smaak, omdat de werkdruk hoog was, en er een aanzienlijke beloning (het product) te wachten stond. De eerste stap van de workshop bestond uit een brainstorm-sessie over “familie”, het centrale thema van de week. Hierna maakten we met de hele groep een opsomming van allerlei kaartspellen. De bedoeling was dan dat we één van deze zouden uitwerken binnen het thema van familie, of een subset van dit thema. We kozen voor presidenten. Dit kaartenspel wordt normaliter met een standaard spel kaarten gespeeld, maar wij besloten een specifieke reeks voor dit spel te maken. Als achterliggend concept voor dit spel, dat met rangen, volgordes en slagen werkt, kozen we een verhaal over een erfenis. De spelers verrichten gunsten voor een stervende grootmoeder, in de hoop haar favoriet te zijn op het moment dat zij

Boven: Het uiteindelijke prototype Links: Een willekeurige selectie uit de kaarten Rechts: De achterkanten en de handleiding

sterft, en zo al haar geld te erven. Door dit op een rechtstreekse manier te doen, met een beetje zwarte humor, wensten we de speler beducht te maken voor de gevaren van erfeniskwesties. Qua vormgeving kozen we al snel voor een jaren-twintig, art-deco aandoende stijl, zodat het spel er zou uitzien als iets uit grootmoeder’s tijd. Hierbij lieten we ons inspireren door geometrische illustraties, retro-typografie (denk cinema rex) en monopoly. Deze laatste inspireerde ons eveneens voor ons kleurenschema. De 12 kaarten worden in het spel immers vaak op volgorde gehouden, dus opteerden we hierin voor een verloopraster. Het werk aan de 60 unieke kaarten, inclusief sfeerteksten, illustraties, kaartrug, de verpakking en spelregels, nam de rest van de week in beslag. Het uiteindelijke prototype bestaat uit dubbel laserprints, één voor de voorkant en een voor de rug van de kaart, met het doosje in dubbel papier.

man’s leerde: gangsta speak, doorwerken, kleuren kiezen, omgaan met de A3-printer, afgeronde hoeken snijden, doorwerken

188

189 Boven: Het gezeefdrukte prototype Onder: De foto van de geprojecteerde compositie op de ruimte en artiesten

AAAH NOOOIZZ! MAN’S Project 3: ‘MANDARINE - VOR UND NACH’ Voor dit project stelden we de vraag aan bevriende muzikanten om een groepsnaam, een cd-titel en een willekeurig aantal nummers met bijbehorende tijdduur te verzinnen, een genre te kiezen en ons iets laten horen van hoe in hun oren de muziek zou klinken. Dit zodat we niet zelf konden beslissen in functie van het ontwerp, maar dat we wel degelijk in functie van iets bestaand moesten ontwerpen. Ze kwamen op de proppen met de naam ‘Mandarine’, een Duitse industrial-noise groep die klanken uitstoot die je met een onbehaaglijke gevoel opzadelen en niet van deze wereld lijken te zijn. De muziek op zich bestaat uit geluiden die vooral elektrisch of machinaal gegenereerd kunnen worden. Het begrip muziek is eigenlijk niet echt van toepassing, omdat er geen noten of ritmes in herkend kunnen worden. Hierdoor kwamen we met het idee op de proppen om elektrische schakelschema’s te beschouwen als een soort partituur om tot dergelijke muziek te komen. Na een compositie te maken met verschillende schema’s, projecteerden we deze op een volledig donkere ruimte met daarin verschillende panelen en de muzikanten in kwestie. Dit leverde erg bevreemdende foto’s op, waarin de afzonderlijke delen bijna onherkenbaar geworden waren. De projecties legden dus een laag over de werkelijkheid, waardoor deze quasi onbegrijpelijk werd, wat erg vergelijkbaar is met hoe deze muziek zich verhoudt tot muziek in het algemeen.

Na uit de foto’s de delen te nemen die we passend vonden, een typografie te zoeken die er bij paste en dezelfde sfeer uitstraalde te vinden en te beslissen hoe het uiteindelijke object er uit moest zien, gingen we over tot het maken van het prototype. We hebben gekozen om het doosje te vouwen uit karton, verwijzend naar het opvouwen van elektrische schema’s. We drukken de foto’s in witte inkt op zwart karton, zoals de projectie een laag legde op de objecten en personen in de kamer. Het is uiteindelijk een vierluik geworden, met aan de ene kant de cd en aan de andere kant de volledige compositie van elektrische schema’s, opgevouwen, die als kamerposter gebruikt kan worden.

man’s leerde: de controle uit handen geven, naaste vrienden haast verblinden, concepten uitdiepen, omgaan met powerful beamers, urenlang luisteren naar geluiden die reeds na énkele minuten psychoses tot gevolg hebben

191

TITS! WOLVES! FLAMES! METAAAAL! MAN’S Project 4: ‘SLAFEST’ Michael en Niels zetelen allebei in de studentenraad. Deze is verantwoordelijk voor de SLAdag, een evenement dat zich hoofdzakelijk ‘s avonds afspeelt, en waarbij muziekgroepjes van op de school hun beste kunnen ten beste geven. Om de editie van 2010 nog méér shwung te geven, besloot de studentenraad om het geheel om te vormen tot SLA-FEST, in de hoop dat het dan wat op een festival zou lijken. Kernwoorden: fout, metal, vuur, wolven, tieten. Toen keek de studentenraad als één man naar ondergetekenden. Man’s verbond zich er toen toe om dit project tot een goed einde te brengen, en tevens een fijne poster te produceren, een waarover alle partijen tevreden konden zijn. Daarover later meer. Met de kernwoorden in het achterhoofd gingen we al snel op zoek naar een manier om ze te verenigen. Daarbij kwamen we al snel bij een collage-look terecht. Hiermee konden we verschillende van de kernwoorden combineren op logicatartende manieren. Een halfnaakte (haar benen ontbraken) deerne met wolfskop was dan ook geen probleem meer. Aangezien het hier een festivalposter betrof, is typografie heel belangrijk. Er werd gekozen voor letters die aansloten bij het vlammende thema, en qua kleur en uitwerking nog het meest doen denken aan een slechte jaren ‘60 horrorfilm. Deze typografie, die de bandnamen en gegevens beslaat, komt als vlammend gehuil uit de wolfsmond.

Links: Het originele ontwerp van de affiche. Rechts: Het aangepaste ontwerp, in functie van het niet randenloos kunnen printen.

De studentenraad was tevreden over deze poster, maar minder over het uiteindelijke resultaat. Deze poster werd geprint op de ongekalibreerde A3 printer van de school, waardoor witranden onvermijdelijk werden, en kleurenpaletten uit het raam gingen. Dat eerste werd aangepast door het verwijderen van de vlammende achtergrond uit het ontwerp, dat laatste zorgt nog steeds voor gekokhals!

man’s leerde: géén drop shadows gebruiken in illustrator, véél handgetekende typo maken, kleurenpaletten verneuken, omgaan met itc

192

193 Links: Demonstratie van hoe de illusie zou werken Onder: Schets van hoe de illusie zou gelinkt worden aan het wc-papier

YEEEEHAAAW! MAN’S Project 5: ‘TOILET ANIMATION’ We wilden gewoon iets leuk doen met een item dat niet meteen aan ontwerpen gelinkt wordt. Dit item vonden we in de ‘toiletpapierhouder’.

Dan plaats je alle zes frames op elkaar. Er zullen geen overlappende delen zijn, omdat er trapsgewijs telkens een andere lijn per frame zichtbaar is.

Vervolgens probeerden we het banale item te verenigen met een concept dat meteen de link naar de wereld van het visuele legde. Dit vonden we in een specifiek soort optische illusie, die ervoor zorgt dat een stilstaand beeld als een bewegend beeld geïnterpreteerd kan worden. Om even kort uit te leggen hoe het werkt: Het begint met het kiezen van een simpele animatie. Wij hebben de animatie van het lopend paard genomen, omdat dit meteen doet denken aan het ontstaan van de animatiefilm. Vervolgens neem je zes frames van de animatie (dit getal is niet arbitrair, maar moet wel gedurende de rest van het proces gerespecteerd worden). Van het eerste frame laat je om de vijf lijnen slechts één lijn zichtbaar. Dit doe je ook bij alle volgende frames, maar dan telkens de breedte van één lijn lager (of hoger, afhangend van de richting waarin je de animatie wil laten lopen).

Op het beeld dat je dan krijgt leg je een doorzichtig materiaal waarop lijnen gedrukt staan. De lijnen hebben de dikte van vijf van de lijnen die gebruikt zijn in de frames en liggen één lijn van elkaar. Wanneer dit op de frames gelegd wordt is er bijgevolg altijd maar één van de frames zichtbaar. De delen die ontbreken worden visueel ingevuld door de lijnen. Wanneer je de gedrukte lijnen beweegt, wordt telkens een ander frame zichtbaar. Hierdoor lijkt het beeld tot leven te komen en te bewegen. Ons plan was om de frames te drukken op toiletpapier en de lijnen op de houder van het toiletpapier. Wanneer de gebruiker een vel toiletpapier neemt, zal het beeld zich verplaatsen ten opzichte van de houder en zal de animatie zichtbaar worden.

man’s leerde: zich eindelijk concentreren op een basisbehoefte van de mens (entertainment op de plee), optische illusies fabriceren, paarden achterwaarts doen galloperen

194

zwarte chinese inkt in water

inkt & H2O

195

Heleen Van de Peer Terwijl ik aan het schilderen was, ontdekte ik de chemische reactie die ontstaan wanneer inkt in de vloeistof water valt. Eerder toevallig viel een druppel inkt van mijn penseel in een potje water, waarbij ik verrast toekeek. Snel nam ik mijn fototoestel erbij en begon beelden te maken van dit gebeuren. Hiermee ben ik verder blijven experimenteren. Om dit project te realiseren heb ik een eigen fotostudio ingericht. Ik kocht enkele transparante vazen waarin ik deze inkt in water gemakkelijk kon fotograferen. Zo heb ik gedurende het hele jaar mezelf aangeleerd hoe ik op de meest interessante manier kon fotograferen. Dit leverde een aantal schilderachtige abstracte beelden op.

zwarte chinese inkt in water

zwarte ecoline in water

196

Overzicht van alle pogingen om de inkt te fotograferen.

197

198

199

Cover boek I LOVE YOU verzameling telefoonnummers 2009-2010 overal

Nathalie Van der Massen Liefje, Ik herinner me de eerste keer toen je naar me keek. Ik sloot mijn ogen omdat ik bang was dat het een droom was. Jij hebt bij mij de juiste snaar geraakt. Je stak mijn droge geest in brand en bracht zoet water naar mijn dorstige ziel. In jouw sterke armen, wanneer je me vasthoudt voel ik warmte en veiligheid. Jij bent mijn beestje. Er zijn geen woorden die kunnen omschrijven wat ik voor je voor mij betekent. Ik heb me nog nooit zo gevoeld. Ik word gek van ongeduld als je niet bij me bent. Ik tel de uren af tot we weer samen zijn. Wanneer onze ogen weer dansen en een taal spreken die alleen wij twee kunnen ontcijferen. De nachten die we samen delen, de bliksem slaat in en mijn lichaam verlangt naar jou. Als jij naast me ligt en ik je adem hoor vloeien. Ik heb me nog nooit zo gevoeld? Je bent zo speciaal. Ik houd van jou! Elke dag opnieuw genieten van jou, van ons en van onze liefde. Jouw liefde met heel mâ&#x20AC;&#x2122;n hart. Ik voor altijd van jou. n.

nathalievandermassen.blogspot.com

201

Action # 4 I want to wake up next to you dummy in clothes Feb 2010 - Mar. 2010 Antwerpen, Stekene, Schoten (rechts)

Action #1 Free puppies flyer Okt 2009 Antwerpen Action #2 Call me poster op bus stop ad May 2009 Wilrijk

202

203

Action #5 I heart you and stuff marker on benz Feb 2010 De Klinge (rechts)

Action #6 How to get him to marry me and how to make a roast paint on wall Feb 2010 - April 2010 Antwerpen, Stekene, Schoten (rechts)

Action #7 There goes your privacy ballons in the air May 2010 Antwerpen Linkeroever

EPI LO OG

TYPOGRAFIE

206

Het beeld en de screenshot van de ruwe data van het eerste beeld, geopend in pico. De letter â&#x20AC;&#x153;Aâ&#x20AC;? en hoe deze is uitgespaard in de data. Rechts een poster op A2 over het lettertype.

207

Jeffry Baecker Voor experimentele typografie heb ik me laten leiden door encryptie en toeval. Door het experimenteren met data van foto’s, films en muziek creëerde ik nieuwe beelden die niets meer te maken hadden met het uiteindelijke beeld. Zie het als een epiloog toegepast op bestaande onderwerpen. Door foto’s te openen in een terminalbased tekstverwerker kon ik de ruwe data van de foto’s manipuleren en aanpassen. Door de data te veranderen kon ik ook verborgen boodschappen overbrengen in deze beelden. Het is een complex gegeven en de kleinste misstap kan er voor zorgen dat het beeld niet meer te openen valt.

208

Koffie vlekken als epiloog vormen toevallige letters.

Smeltende chocolade letter.

209

MARIJKE BECKERS Experiment Experimentele typografie heb ik heel letterlijk genomen. Van klei tot metaal, van koffie tot brood tot chocolade, vele materialen heb ik onder handen genomen. Met als thema ‘epiloog’ ben ik gaan experimenteren met wat er over blijft van de letter na een handeling. Airless Het font dat ik uiteindelijk heb uitgewerkt in fontlab is het ‘vacuüm’ font. Dit font is bekomen door kleiletters, in het font ‘Charlemagne’, vacuüm te trekken. Deze zijn daarna ingescaned en d.m.v. Illustrator in FontLab geplaatst. het resultaat is een grafische letter.

Vacuüm getrokken klei letters.

Uiteindelijke font van de vacuüm letters.

210

papier voor het gevouwen font

folded wrinkled font

voorbeelden van gevouwen cijfers

folded font

Hanne Bockx Folded Wrinkled Font Mijn experimentele typografie gaat over het thema epiloog. Epiloog is het einde maar kan ook een doorlopende cyclus zijn hier ik heb dan wat rond gezocht en ik kwam uit bij een simpel blaadje papier en dat gaan gebruiken dat ĂŠĂŠne blaadje om heel mijn font uit op te bouwen. Zodat elke letter begint van hetzelfde en elke keer een ander einde krijgt. Naarmate ik begon te vouwen zag ik ook dat ik meer en meer kreuken in het papier kreeg. Hier ik heb dan verder opgespeeld en heb de kreuken de hoofdrol in mijn lettertype laten zijn. Je merkt ook op dat de letter A veel witter is dan de rest dit komt doordat deze letter als eerste gevouwen werd en het papier dus nog ongeschonden was. Je merkt bij de B al meer kreuken en zo verder. Ik heb ook dan besloten om een tweede versie van mijn font te maken namelijk alleen de vouwlijnen tekenen. Dit vond ik simpel maar met toch een mooie uitkomst. Je ziet zo wat duidelijker hoe de letter is opgebouwd.

papier na het gevouwen font

212

213

Laura Broux Het ontstaan van Wrapped Roman moet worden gekaderd binnen de vraag naar de leesbaarheid van tekens en de manier waarop mensen lezen. Aanvankelijk wilde ik een experimenteel font creĂŤren door eenvoudigweg een lettertype in te pakken. De handeling zelf deed me nadenken over leesbaarheid en herkenning. Uiteindelijk kwam ik op een snijpunt waar ver- en onthulling nog net mekaar betekenisvol ontmoeten. Ik zie dit als de epiloog van mijn zoektocht. De plooitjes en randen op de achterzijde van de ingepakte letters waren een gedroomde vertrekbasis voor verdere experimenten omtrent kleur, lichten schaduweffecten, omkeerbaarheid van het procedĂŠ en herhaling met een andere focus.

214

Een zoektocht naar leesbaarheid in teksten. Bij de onderste tekst zijn de schreefloze letter c, e, o en O doorgehaald.

Zoals schreven volgens sommige theorieĂŤn afkomstig zijn van de vroegere penseelstreken, zo zijn hier brush strokes van de schreef in de richting van de overige letter aangebracht, om van een letter weer meer 1 element te maken en duidelijkheid te creĂŤren.

215

Kevin Daelemans Over de schreef Een letter hoeft niet volledig zichtbaar te zijn om zich kenbaar te maken. In mijn onderzoek heb ik gezocht naar verschillende manieren om delen van letters weg te halen. Hier kan je erg ver in gaan terwijl de letters toch hun karakter behouden en van elkaar zijn te onderscheiden. Leesbaarheid vermindert natuurlijk naar gelang er meer wordt weggenomen, maar teksten ontcijferen gaat nog steeds.

Complete alfabet, kapitalen en onderkasten

Toepassing: Shit, Damn, Fuck

Binnen het kader van epiloog ben ik verder gegaan met de schreef, de epiloog van een lettertype zeg maar. De bedoeling was om een puur schreven-font te ontwikkelen. Baskerville bleek hiervoor een dankbaar lettertype. Volledig gestript van allesbehalve de schreven bleek elke letter nog individuele eigenschappen te hebben. Enkel schreefloze letters als O, o en e vielen in z’n geheel weg. Een tekst is echter nog perfect begrijpbaar zonder deze letters dus schreven verzinnen was onnodig en irrelevant. Er was nog maar weinig samenhang binnen een letter en ook karakters achter elkaar onderscheiden werd moeilijk. Om dit op te lossen was het nodig de letters weer op te bouwen. Eerst door middel van brushstrokes, aangezien volgens sommige theorieën de schreef voortkomt vanuit de vroegere penseelstreken. Later ben ik gaan kijken binnen de letter zelf, om via zijn eigen eigenschappen, de cirkels die de schreef maken, de afkapping te laten bepalen, wat een logischere stap is om tot een finaal font te komen. In theorie is dit een leesbaar lettertype, maar in de praktijk ligt dit toch wat anders. Daarom lijkt een mogelijke toepassing verplichte teksten die eigenlijk niet gelezen dienen te worden, zoals de ‘kleine lettertjes’ of censuur. Of juist niet...

216

variaties op ‘Granny-vetica’

217

Anouk Degraeve ‘Granny-vetica’ is een lettertype gecreeërd onder het thema epiloog. Het einde van een letter. Vaak worden lettertypen vergeleken met menselijke karakters, ze hebben elk hun unieke uitstraling. Maar zoals alle dingen in de wereld is mijn experimenteel font onderhevig aan de wetten van de tijd en zwaartekracht! schetsen uit werkboek

VOLWASSEN

A A

B B

D D

E E

B C C

Mijn experimenteel lettertype is vertrokken vanuit de welbekende Helvetica. Als dit font zou verouderen met de tijd zou ze er ongeveer zo moeten uitzien. Door te experimenteren met karaktertrekken van bejaarden, zoals rimpels, doorzakkingen, haaruitval... ben ik gekomen tot mijn fontfamilie. Doordat mijn font oorspronkelijk gemaakt is in Nodebox, zijn er eindeloze variaties.

evolutie letter

definitief font, ‘Granny-vetica’

218

een epiloog is als een komma, na het punt.

2 zoektocht naar epiloog van de typografie zelf kwam uit bij de komma, vertrekkend van die vorm ging ik letters ontwerpen

nz ontevredenheid over het komma lettertype, zocht ik de sierlijke komma in contrast te plaatsen met driehoeken. het gekrabbel beviel me.

daardoor kwam ik bij mijn eindresultaat; een alfabet gevormd door het inkleuren van de witruimtes. op een gelijkende manier kan ook een epiloog werken, nl. door onduidelijkheden op te klaren. een naschrift.

219

mijn experimentenreeksje begon met het vormen van letters met slotjes van juwelen, knopen, garen,...

céline mathieu,... Vertrekkende van mijn jaarthema “epiloog”, ging ik op zoek naar epilogen in binnen de typografie. In de eerste fases van het onderzoek kwam ik bij de komma terecht. Wat na de komma komt kan als een soort van nawoord gelezen worden. Vanuit de vorm van dat leesteken probeerde ik dan letters te vormen. Eén van mijn probeersels trok mijn aandacht en daarop bouwde ik verder. Het idee van de komma geraakte op de achtergrond terwijl ik verder nadacht over “naschrift”. Met stift en kalkpapier ging ik bestaande fonts op uiteenlopende manieren kopiëren, door enkel het belangrijkste van een lettervorm over te houden, begin-en eindpunt binnen een letter te verbinden, etc. Om het ontwerp van een experimenteel alfabet en mijn persoonlijk werk te laten aansluiten, is het resultaat een getekende lijn, die de tussenvormen van elke letter opvult. Op die manier is het een persoonlijk naschrift van een bestaand lettertype dat net als een epiloog, uitlegt wat voordien misschien onduidelijk was. De leegtes opvult, alles laat samenvallen. Als tegenhanger van dit lettertype, maakte ik ook een uitzuivering van lettervormen, waarbij enkel datgene wat strikt nodig is voor de leesbaarheid van de letter, overblijft.

naast het gekrabbelde lettertype, zocht ik ook naar een samenvatting van letters, naar hoe weinig eigenlijk nodig is om een verstaanbare tekst te creëeren. dit lettertype doopte ik “tintenkiller”

220

221

JORG MEYER Voor mijn typografie bracht ik letters aan op de baan in zand. Daarna liet ik autoâ&#x20AC;&#x2122;s over de letters rijden. Na bepaalde tijd werd deze letter dus uitgeveegd. Van het resultaat nam ik uiteindelijk een foto, dit werd dan het lettertype. Het hoort bij epiloog omdat ik een lettertype maak van een letter die eigenlijk bijna geen letter meer is en die geen functie meer heeft. Absurd omdat het een nutteloze handeling is.

222

The five boxing wizards jump quickly.

The five The five boxing boxing wizards wizards jump quickly.

The five boxing wizards jump quickly.

223

Dries Oostens Na verscheidene pogingen om iets anders te maken, kwam ik uiteindelijk bij mijn â&#x20AC;&#x2DC;Triangleâ&#x20AC;&#x2122; font uit. Letters gemaakt compleet uit driehoeken, volgens een strak stramien. Vertrekkende van verschillende kleuren (die niet in te voegen zijn in fontlab zo bleek) besloot ik om 3 gewichten te maken; Bold, Light en Ultra-light. Deze drie gewichten zouden samen de volledige letter vormen die fatsoenlijk leesbaar was.

abcdef ghijkl mnopqr stuvwx yz ABCDEF GHIJKL MNOPQR STUVWX YZ

De mogelijkheid bestaat ook om te spelen met de 3 gewichten en er eentje weg te laten, ze te verschuiven ten opzichte van elkaar, of simpelweg de kleur aan te passen. Hier is dan ook de reden waarom dit font onder epiloog geklasseerd staat. Achteraf wordt duidelijk wat je gedaan hebt, welke tekst je geschreven hebt, hoe de uiteindelijke vormen eruit gaan zien en hoe de kleuren een spel spelen.

regular

A regular

bold

A bold

black

A black

regular

B regular

224

Font Epiloog

Maxim Segers Een epiloog (ook: nawoord, narede of naspel) is een tekst of muziekstuk dat aan het einde van een verhaal, toneelof muziekstuk komt. Bij een verhaal en een toneelstuk wordt het vaak gebruikt om nadere uitleg te geven over de inhoud van het werk, of om te vertellen wat er nadien met de hoofdpersonen is gebeurd. Het lettertype gaat bijna letterlijk een visualisatie zijn van de betekenis van het woord epiloog. De narede, naspel, ... wordt gevisualiseerd door de letters te tonen als einde van een lijn. De spatiëring tussen de woorden is ook gewoon een verderzetting van de lijn die door heel de tekst loop. Deze lijn stop pas als de tekst gedaan is en de “epiloog” dus compleet is.

226

éa Le passe des blancs qui sont noirs. -- Elsa Triolet

‘Le passé a des blancs qui sont noirs.’ - Elsa Triolet Extrait de ‘Ecoutez Voir’

227

witruimte

Christina Somorjai

epiloog witruimte

WIT

Mijn experimenteel lettertype handelt over witruimte. Witruimte overschrijdt de grenzen van een lettertype, maar is er tegelijkertijd ook een fundamenteel onderdeel van. Het is in zekere zin ‘wat na het einde komt’: een epiloog dus. In mijn onderzoek heb ik verschillende mogelijkheden bekeken om witruimte te gebruiken. Aangezien je bij een lettertype gebaseerd op witruimte moet vertrekken van een bestaand lettertype, heb ik de witruimte van zowel serif, slab-serif als sans serif lettertypes onderzocht en vergeleken. Andere belangrijke aspecten zijn: de witruimte gebruiken met of zonder het originele beeld van het lettertype, de typische vormen van het gekozen lettertype en ook de uitvoerbaarheid is een niet te onderschatten element.

epiloog witruimte

epiloog

Experimenten omtrent witruimte, de specifieke vormen en tegenvormen van een lettertype en het gebruikte maatsysteem. De gebruikte lettertypes zijn ‘ITC Lubalin Graph’, ‘Helvetica Regular’ en ‘Quadraat Regular’.

WIT

Aangezien je niet meer te maken hebt met letters zoals wij ze kennen, maar met vormen die bij elke combinatie van 2 letters anders zijn, heb je veel meer dan 26 tekens nodig. Dit in beschouwing genomen, ben ik tot mijn huidig font gekomen, gebaseerd op ‘ITC Lubalin Graph’. De ruimte tussen de letters is opgevuld met een band, die loopt van de basislijn tot op x-hoogte. Dit zorgt ervoor dat enkel staarten, stokken en ogen nog zichtbaar zijn. Door de band, die bij elke letter op dezelfde hoogte staat, is het wel mogelijk om de tekens als tekens van een Romeins alfabet te bekijken. Mits enige inspanning is dit lettertype nog leesbaar. Het heeft echter eerder een visuele en expressieve, dan een praktische rol.

228

N째1 Nuttig voor de meeste krommen. Twee van deze elementen vormen een halve cirkel, en vier een perfecte cirkel. Handig voor ronde vormen en vloeiende lijnen, zeker in combinatie met n째2. Werkt erg verfrissend in combinatie met een rechte hoek.

N째2 Een variatie op de kwartcirkel. Twee van deze elementen vormen, wanneer ze met de schuin afgesneden zijde tegen elkaar worden geplaats, een s-curve die perfect bij de kwartcirkel past. Op zichzelf zeer geschikt als speelse toets.

229

Niels Timmermans: TYPETILES Dit font is ontstaan vanuit een lange, onbewuste zoektocht. Reeds het gehele jaar gebruik ik een handgeschreven condensed in mijn nota’s en schetsen. Het leek mij dan ook leuk om deze te digitaliseren. Naarmate dit tekenproces vorderde bemerkte ik dat er enkele basisvormen waren die steeds terugkwamen, en dat ik nog creatievere vormen bekwam door mij aan deze basisvormen te houden. Zo dreef het lettertype al snel weg van de condensed oorsprong naar de Typetiles, een lettertypesysteem waarbij de eindgebruiker enkele basisvormen in de handen gepropt krijgt, en voor de rest volledig de controle krijgt. De bekomen lettervormen zijn dan als het ware de epiloog van het systeem. De uitgepuurde vormen zijn dan ook op zich geen lettertekens, maar toch doen ze er sterk aan denken. Ze zijn beladen met potentie, maar het is aan de eindgebruiker om er zijn of haar ding mee te doen.

N°3 Nuttig voor alles wat zowat recht moet zijn. Lang, kort, in een hoek van 90° graden. Bruikbaar als punt, accent en decoratie.

“Typetiles is een font-systeem waarmee men heel simpel, door het combineren van drie basisvormen, zelf typografie en geometrische vormen kan verkrijgen. Men is compleet vrij in de combinatie van de elementen. Op de rechterpagina zijn maar enkele van de vele mogenlijkheden getoond. Het is mogenlijk om zowel futuristisch als klassiek ogende letters te verkrijgen, en dit alles door creatieve juxtapositie! Ongelooflijk! Typetiles zijn nuttig voor alle beletterings- en decoratieprojecten. Voor de uitvoering ervan heeft de eindgebruiker vele mogenlijkheden. Onder meer beschikbaar in het Typetiles-gamma: keukenmagneten, houten blokken (erg leuk voor de kleintjes!), stickers, plantenbakken, zaklampen, stencil-sets, digitale exemplaren, vlakgums, play-doh-vormen, brandmerken, stempels, en meetlatten.Men verkrijgt een van deze toepassings-kits, en beslist dan zelf hoe men hiermee verdergaat!”

“LEARN TO DRAW WHITEPRINT”; A HUMAN ERROR TYPEFACE BY III.II

Onderzoek naar typetiles

9 OF 13

230

1. onderzoek naar hoe je letters kan vormen met verschillende elementen, met behoud van de originele vormen (cirkels en rechthoeken, of balkjes) 2. experiment met tape 3. experiment met balonnen 4. experiment met ijzel op gras en hout

231

Liesje Van den Eynde creased paper font Voor de opdracht rond experimentele typografie ben ik met een aantal materialen en toevalligheden aan de slag gegaan. Voor het thema ‘epiloog’ heb ik onderandere pogingen gedaan om letters in het gras te schrijven door met warm water de ochtenddauw op het gras tedoen verdwijnen. Dit gaf een mooi resultaat, maar had geen verdere mogelijkheden om dit uit te werken. Hetzelfde heb ik ook gedaan met de ijzel op hout, waar ik ook foto’s van genomen heb, maar verder niets meer mee gedaan. Voor absurditeit heb ik geprobeerd op letters op te blazen, en dit heb ik dan ook letterlijk geprobeerd, door letters aan te brengen op balonnen, en dan nadat ze opgeblazen waren de letters terug te overtrekken om het resultaat te zien. Voor het thema instinct had ik een poging ondernomen om een lettertype te construeren uit cirkels en rechthoeken, zonder aan hun vorm te raken. Dit gaf een leuk resultaat, maar het was niet overal even consequent toe te passen, want sommige letters kunnen niet met dit syteem gevormd worden. Het lettertype dat ik uiteindelijk volledig heb uitgewerkt past binnen het thema epiloog. Hierbij ben ik vertrokken van letters die ik had uitgesneden maar niet gebruikt, en had weggegooid. Deze verkreukte letters heb ik dan terug gefotografeerd en overtrokken, zodat er op die manier een nieuw lettertype gecreeërd werd.

Het proces en onderzoek naar het uiteindelijke font dat gevormd wordt door gekreukt papier.

232

233

Jacek Wielebski . Five typefaces where light version is hardly vicible and not possible to read and exFont contains latin alphabet (capitalics only) including polish letters, arabic numbers and the most used signs.

234 Bronnen

Jeffry Baecker www.fffff.at www.inhabitat.com www.evan-roth.com

Marijke Beckers

www.world-war-2.info/facts/ didyouknow.org/fastfacts/war/ www.newint.org/features/1999/04/01/thefacts/ www.rhcl.nl/page_tent.asp?id=1162 www.urbansecrets.nl/cheratte.html tchorski.morkitu.org/5/cheratte-01.html

Hanne Bockx

Jasper Stoop

ffffound.com butdoesitfloat.com thegrip.wordpress.com www.itsnicethat.com thisisnthappiness.com www.boston.com/bigpicture www.them-thangs.com blog.yimmyayo.com trixietreats.tumblr.com youmaybeoffended.tumblr.com

Niels Timmermans

nl.wikipedia.org/wiki/Dood en.wikipedia.org/wiki/Collecting www.hockneypictures.com szymon.tumblr.com/

www.boogle.com www.talkbass.com www.qwantz.com www.typography.com en zichzelf

An-Sofie Guilbert

Heleen Van de Peer

www.xs4all.nl/~akoele/Platland.pdf

Céline Mathieu

juliaan de vriendt, johannes xx: 16. “dicit ei jesus: maria”, 1899 - steendruk, kadoc. nl.wikipedia.org/wiki/reflectie www.2spare.com/item_61729.aspx jaaropdracht inspiratie butdoesitfloat.com evamouton.wordpress.com witchmountain.tumblr.com www.flickr.com/photos/aliscarpulla/ www.seeingisstealing.blogspot.com partfaliaz.free.fr www.woostercollective.com ziza.es/2007/07/23/page,1,3,La_vida_de_vagabundos_americanos_42_fotos.html www.somepaintings.net www.simonhoegsberg.com www.moillusions.com/2008/10/chinese-artist-li-weis-optical.html www.typography.com

Christina Somorjai

www.researchstudios.com/home/007-fuse/fusehome.htm www.typotheque.com/articles/10_issues_of_fuse www.fonts.com/AboutFonts/Articles/Typography/Legibility.htm www.typeradio.org nl.wikipedia.org/Gerrit_Noordzij en.wikipedia.org/Neville_Brody www.johnlangdon.net Ruder, E., 2001, Typographie - Form and counter-form, Sulgen CH, Niggli Smeyers, F., 2001, Een bloemlezing over typografie - Drukletters ontwerpen: een zoektocht naar het juiste evenwicht, Eindhoven NL, Zoo Publications Oosterhoorn, B., 2001, Een bloemlezing over typografie De onderdelen van letters, Eindhoven NL, Zoo Publications Noordzij, G., 2000, Letterletter, Dublin IR, Hartley & Marks publishers

www.behance.net www.youtube.com/watch?v=tSmSvZ1UYhA&feature=related www.flickr.com/photos/jonodavis/2387818343/ www.myspace.com/gangbanginhongkong www.typographyserved.com www.miapearlman.com ffffound.com www.photographyserved.com vimeo.com/615344 www.pbs.org/wnet/musicinstinct www.musiccognition.nl www.berkelvo.nl/sites/instincten.htm mysticaminerva.web-log.nl/mystica_minerva_weblog/wetenschappelijke_ontwikkelingen/index.html www.kunstbus.nl/kunst/patrick+van+caeckenbergh.html www.fontblog.de/ www.veer.com www.myfonts.com

Nathalie Van der Massen

tickl magazine prenez soin de vous - sophie calle (boek) cursus kunstgeschiedenis van hilde van pelt cursus kunstgeschiedenis van leen panis www.imboycrazy.com www.leloveimage.blogspot.com www.wikipedia.com

Bronnen 235

INS TIN CT

ONDERZOEK

238

239

Moederinstinct Heeft te maken met de basisfuncties van het leven. Universele handelingen die voorkomen bij ieder individu van dezelfde soort. Een instinct is een soortspecifiek en erfelijk vastgelegd gedragspatroon, waarbij ervaring of leren geen rol speelt. Moederinstinct: een aangeboren aandrift bij elk dierlijk wezen om onbewust doeltreffend te handelen.

242

243

Zelfverdediging en instinct Bescherming: hoede, behoeden Gevaar: kans op ongeluk, hachelijke toestand, met het risico, in gevaar zijn Zelfverdediging: jezelf verweren, beschermen, voor jezelf pleiten, opkomen voor jezelf, jezelf verweren met je instinct.

244

Morality is herd instinct in the individual. Friedrich Nietzsche (1844 - 1900)

Truly successful decision making relies on a balance between deliberate and instinctive thinking. Malcolm Gladwell

Even in civilized mankind faint traces of monogamous instincts can be perceived. Bertrand Russell (1872 - 1970)

THINKING ABOUT

Trust your instinct to the end, though you can render no reason. Ralph Waldo Emerson (1803 - 1882)

Perhaps I am a bear, or some hibernating animal underneath, for the instinct to be half asleep all winter is so strong in me. Anne Morrow Lindbergh

OUR INSTINCT

245

246

IN STINCT NO EXPERIENCE

ACT BIOLOGY REASON “EVOLUTION” Charles Darwin

247

PRIORI

NO EXPERIENCE

KNOW PHILOSOPHY

AP O S T E R I O R I

“KRITIEK DER REINEN VERNUNFT” Immanuel Kant

248

249

ONDERZOEK INSTINCT: GESTALTPSYCHOLOGIE

GELIJKENIS: Desondanks hun minieme kleurverschil slaagt je waarnemingsvermogen er toch in om de vierkanten volgens dit principe te ordenen en groeperen. Dit geldt voor al onze waarnemingen. Ons verstand heeft de neiging tot het groeperen van gelijkaardige verschijnselen.

NABIJHEID: De afstand tussen deze negen rechten is vrijwel dezelfde. Drie groepen zijn echter, dankzij een miniem verschil in afstand, voor je brein perfect te onderscheiden. Het is de nabijheid die hen als groep doet verschijnen. Hetzelfde geldt voor een mensenmassa waarin men toch nog de onderlinge groepjes kan onderscheiden.

GELIJKE RICHTING: In deze wirwar van lijnen is het voor je brein een peuleschil om degenen met eenzelfde richting aan te duiden; ook als deze manier van kijken een derde dimensie vereist. Ons verstand rekent verschijnselen met dezelfde richting of die dezelfde tendenzen vertonen tot één en hetzelfde verschijnsel. Een stel auto’s dat achter elkaar rijdt is geen “groep auto’s”, maar een file.

CONTINUÏTEIT: Ons brein realiseert zich, zonder er eigenlijk een seconde bij stil te staan, dat dit niet zomaar zeven vormen zijn die naast elkaar staan, maar dat zij een ster die in een cirkel veranderd voorstellen.

OMSLUITING: In deze rij van zeven figuren staat geen enkele ster getekend. Toch herkent je brein ze, omdat het ook in staat is om negatieve figuren als verschijnselen te herkennen. Zo kan je aan de rimpels in het water de windrichting afleiden.

250

MIND CLONING COMPLEX INHERITED RECOLLECTION SIMPLE INHERITED RECOLLECTIONS COMPLEX PROPENSITIES

Intelligence differentiates humans from animals with its instincts. Instinct is part of an animate behaviour and certain feelings can affect his/her performance. Instincts can even prevent a person from producing an intelligent outcome.

Therefore, when a computer aims to emulate human behaviour, not only should this computer think and reason, but it should also be able to show emotions, to be able to have unprogrammed instincts and spontaneous reflections.

SIMPLE PROPENSITIES BASIC INSTINCTIVE KNOWLEDGE Place of instincts in the hieraechy of memory

MIPS and Megabytes. to mimic their behavior. Note the scale. Entities rated by the computational power and memory of the smallest universal computer needed is logarithmic on both axes: each vertical division represents a thousandfold increase in processing power, and each horizontal division a thousandfold increase in memory size. Universal computers can imitate other entities at their location in the diagram, but the more specialized entities cannot. A 100-million-MIPS computer may be programmed not only to think like a human, but also to imitate other similarly-sized computers.

100-MIPS robot, for instance Navlab, has mental power similar to a 100,000-neuron housefly. This figure rates various entities.

251

Instinct : Animals-->People-->Robots KI

Animals

People

III IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

Intelligence Intelligence is a property of the mind. A part of intelligence allows people to solve problems. These problems may be easy to solve. They may also be hard to solve, and involve abstract thought.

IIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIII

Instinct is the part of the behaviour of organisms that is not learned. Instinct is a built-in need to do something for survival. Organisms are given these instincts, and they follow their instincts without even thinking about it.

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIII

What is the incorporation of instincts and emotions to intelligent systems, how a computer can show affections and how far is the creation of intelligent agents that show unknown instincts to other agents that communicate with them in the same environment. How far is the programming of alife organism with its own instincts?

Kunstmatige Intelligentie Some people try to build machines that try to act as if they were intelligent. Some examples of robots what seems to have a life of its own, like an animate object. They have the same shape as a human and can move like a human. Now they can see, hear and feel. Last one can have emotions. Which one will get instincts?

Artificial intelligence is the study of mental processes through the use of computational models. The idea behind AI is not to make a computer smart by knowing more information. It is to build a machine that can act as if it were smart.

252

SURVIVAL INSTINCT So the instinct for survival, which translates into fear of annihilation and death, is the energy behind adaptation and hence, conditioning. The child finds himself in the situation of having to be what his environment (parents) dictates in order for him to survive. So we can say that it is due to the instinct for self-preservation that acquiescence to the coercive forces in the environment occurs. The child, then, adopts his parentsâ&#x20AC;&#x2122; values and attitudes or rebels against them. In either case, he is conditioned to be and to act in certain ways, which, through the passage of time, become so ingrained that he takes them to be his identity. Slowly he forgets his true identity and becomes what he is being conditioned to be and to believe.

253

254

INSTINCT EN EMOTIE KENMERKEN KWAAD PERSOON

255

KENMERKEN TRIESTIG PERSOON

256

:o x_x

>:(

:,( ^_^

:-)

°_° >_>

:-o

8-)

:-E

*-*

:-x >:-/

:-D

:o x_x

:-)

°_°

^_^

:-)

;-)

:-D

:-(

:D o_<

>:(

°_° >_>

:-o

8-)

:-E

*-*

X-(

:-x >:-/

:-D

:-(

:o x_x

>:(

:-)

°_° >_>

:-o

B-)

:o)

:,( ^_^

;-)

:-(

:D o_<

>:(

>_>

:-o

8-)

:-E

*-*

;-)

:-x >:-/

:-D

:-(

:D o_<

:o x_x

>:(

:-)

°_° >_>

:-o

8-)

:-E

8-)

:-E

*-*

;-)

:-x >:-/

:-D

:-(

:D o_<

:o x_x

>:(

:-)

°_° >_>

:-o

8-)

:-E

:P O_o

:o)

B-)

:,( ^_^

:o)

:,( ^_^

:P O_o B-)

o_<

B-)

*-*

;-)

:-x >:-/

:-D

:-(

:D o_<

:o x_x

>:(

:-)

°_° >_>

:-o

8-)

:-E

*-*

:-x >:-/

:-D

:o x_x

:o)

:,( ^_^

:o)

B-)

:P O_o

:,( ^_^

*-*

;-)

:P O_o

:-D

:-(

:D o_<

B-)

:P O_o

:o)

B-)

:-x >:-/ :o)

:,( ^_^

257

°_°

>_> :-o

8-)

:-E

o_< D:

:o)

:-D

:-)

:-E

;-)

O_o ;D

:-(

o_< B-)

>:(

>_> :-o

8-)

:-E

;-)

O_o :-x

o_< B-)

8-)

:-E

O_o :-x

o_<

°_°

:,(

O_o ;D

*-*

B-)

:-x

:-(

:-x

:o)

x_x XD

°_°

:o)

>:-/ :,(

>:-/ :-)

>:(

:o)

*-*

>_> :-(

:,(

^_^ =P

;-)

^_^ =P

*-*

x_x =)

:-o

x_x

:-D

:-)

:-D

°_°

:-D

:-)

x_x =3

8-)

>:-/ =P

*-*

o_< B-)

:o)

:,(

^_^ :-)

:-(

*-*

:-o

:-E

o_< =D

:-x

>:-/ =P

:-D

O_o ;D

:-o

°_°

:o)

x_x =3

>:(

B-)

>:(

:,(

^_^ :-)

°_°

>_> :<

>_> :(

:-x

>_> :-(

*-*

;-)

:-E

:o)

;-)

:-D

:-(

O_o o_< >:-/ :,(

;-)

:-o

x_x =3

>:(

B-)

*-*

:-)

°_°

>_> :-o

8-)

^_^ =P

8-)

;-)

:-x

:-(

>:(

x_x 8-)

Facial expressions are a part of nonverbal communication. Many animal species display facial expressions with the purpose of communicating with other individuals; primates, and particularly humans, have a large area of their brain specialised in facial recognition. The human species has developed a complex and comprehensive verbal language, but still the role of facial expressions in person-to-person interaction remains very significant. Facial messages provide commentary to support verbal messages, and account for a great deal of the overall impression.

SURVIVALKIT

FOR THE MODERN MAN

W AR N

H Hu um Hu m an m an s c an s c an s an no ca n t nn ot su ot su rv su rv ive rv ive m iv m or e m ore e th or t a e ha n t th n h an 6 re ni day e h ne s ou w wi rs ee th e ks ou xp w t w ose ith a d ou ter to ex tf . oo tr em d. e gh

lo w

ur es

ra t

te m

260

tjetjetje je t je t e r je t ie t je t tietututietutu tu tjetje u t

tie tu tu tie tu tie tu tu tu

tie tu tu tie tu tu

261

tje tje

tjuw

tjuw tjetjuw

tje

tjuw

INSTINCT EN MUZIEK:

VOGELZANG

De zang van de zanglijster (hoe komt hij toch aan de naam) is heel gevarieĂŤrd en heel melodieus. Echt moeilijk is hij echter niet te herkennen. Men heeft de zang op verschillende plaatsen in de wereld geobserveerd. En uit dit onderzoek kon men besluiten dat de zang van de zanglijster om verschillende plaatsen in de wereld overeenkomt.

262

Follow your instincts. Thatâ&#x20AC;&#x2122;s where true wisdom manifests itself. (Oprah Winfrey)

Feel, donâ&#x20AC;&#x2122;t think. Use your instincts. (Qui-gon Jinn)

263

Morality is the herd-instinct in the individual. (Friedrich Nietsche)

GROEPSINSTINCT - de innerlijke drang van dieren of mensen, die in grotere groepen leven, om bijeen te blijven en zich aan te passen aan de normen van de groepsgemeenschap, zuiver uit een oogpunt van lijfsbehoud.

INS TIN CT

JAAROPDRACHT

AUDIO INSTINCT

267

Laura Broux Audio Instinct omvat onderzoek binnen de audiovisuele wereld en eigen experimenten waarbij geluid als basis dient voor visuele output. Hedendaagse muziek, grafische partituren, compositie, video-en geluidsinstallaties en multimedia vormden mijn inspiratiebron.

Video “Being In The Middle” Tijdens het in maart 2010 georganiseerde buitenlands project “Tales of a City; a graphic journey in Istanbul” maakte ik een video voor de tentoonstelling. Het thema van deze film “Being in the Middle” werd gedistilleerd uit Turkse literatuur. De toeschouwer ziet de ogen van een jonge Turkse vrouw wiens hoofd voortdurend van links naar rechts wordt gerukt. Ze twijfelt tussen het nieuwe (Europa) en haar Turkse tradities maar maakt geen keuze. De audio onder het beeld versterkt dit thema van verscheurdheid door Westerse muziek tegenover de traditionele gezangen van een Adhan te plaatsen.

268

269

Wii-node

Resultaat van het omzetten van beweging in grafiek via Nodebox

Schermafbeelding van tekenprocedure in Nodebox

Aangezien ik een fervent danser ben leek niets me leuker dan vormgeving in te kunnen dansen. Ik slaagde er in om met behulp van een Wii-afstandbediening, vier infraroodlichtjes en Nodebox visuele output te bekomen bij verschillende bewegingen. Ik danste enkele vormen in en speelde gitaar, piano en viool met deze lichtjes op mijn handen. Door de instrumenten op deze manier te bespelen wordt de nadruk niet enkel gelegd op het geluid maar tevens op het fysieke aspect er van. De lichamelijkheid van het muziekspelen kan zo benadrukt worden. Om de cirkel rond te maken zeefdrukte ik de bekomen grafiek op T-shirts en plectrums. Ik zie dit experiment niet als een eindproduct. Graag zou ik a.d.h.v. dergelijke techniek vergelijkingen willen maken binnen de muziekwereld. Een muziekstuk zou door twee muzikanten gespeeld kunnen worden, waarna de visuele output de persoonlijke stijl van musiceren zou kunnen analyseren. Het zelfde zou kunnen gedaan worden bij verschillende dirigenten of meerdere stukken van een bepaalde componist.

270

De ingedanste Nodebox grafiek gezeefdrukt op T-shirts

271

Visuele resultaten uit Nodebox gezeefdrukt op plectrums

272

273

Grafische partituur voor Vampyr! van Tristan Murail Vampyr! van Tristan Murail is een solostuk voor elektrische gitaar uit 1984. De elektrische gitaarklanken worden verwerkt tot een Avant-Garde compositie. Ter visualisering van Vampyr! boden er zich een aantal opties aan. Om een keuze te kunnen maken, diende ik het volledige stuk onder de knie te hebben. Bij een eerste beluistering wekt de muziek de indruk wanordelijk te zijn. Wanneer je echter een grondige studie van Murail’s partituur en verschillende luistersessies achter de rug hebt, komt de ware, zeer gestructureerde, aard van de muziek naar boven. Om deze structuur in de verf te zetten, koos ik voor een lineaire oplossing, met als vertrekpunt het mechanisme van een ruggegraat. Mijn boek bestaat uit drie delen: de originele partituur, handgetekende schetsen en een digitale interpretatie. In 150 pagina’s schetste ik Vampyr! uit om een duidelijke basis te hebben voor de programmatie in de computerapplicatie Nodebox. Dit Nodebox-script vertaalt audio simultaan in grafiek. Deze visualisatie is bedoeld om geprojecteerd te worden achter een gitarist die het stuk uitvoert. Deze projectie zal steeds variëren, aangezien geen enkele uitvoering hetzelfde is. Dit boek kan een visuele leidraad zijn voor de muzikant. Wanneer hij immers wil weten welk noot bij welke digitale output hoort, of andersom, kan hij dit in het derde deel van het boek vinden. Dit werk is echter ook interessant als puur grafische en muzikale studie.

274

275

Time & Space Kevin Daelemans Vertrekkende van de idee van Kant dat tijd en ruimte (en het plaatsen van dingen hierin) a priori kennis is, voorafgaand aan enige ervaring, ben ik dit verder gaan onderzoeken. Verschillende projecten tonen mijn ervaring hierin. In een eerste experiment trachtte ik te kijken in hoeverre we (of ik) een besef hebben van wat een kilometer of een uur werkelijk inhoudt. Puur concentrerend op de tijd en ruimte ben ik 14 km (dat kwam zo uit) gaan wandelen. Elke keer ik dacht een kilometer te hebben afgelegd, liet ik mijn spoor na in de vorm van een gespoten cijfer. Nadien ben ik mijn traject nagegaan met Google Maps en heb ik de tocht opnieuw afgelegd om te corrigeren. Hetzelfde concept voor tijd. Mijn kilometer blijkt wat langer te zijn, maar er zit wel een constante in. Zelfs na de veertiende kilometer.

Een ander project toont het verloop van de zon ‘s namiddags in mijn kamer. Langs de ene kant zie je een bovenaanzicht met de tijd die de kamer beïnvloedt. Aan de andere kant, met de reflectie van de zon door mijn raam tegen een wit vel papier, zit tijd zelf in een ruimte vervat. In een laatste experiment heb ik mijn dag opgedeeld in de verschillende dagdagelijkse activiteiten en gekeken naar mijn beleving hiervan binnen het kader van tijd en ruimte, en hoe die al dan niet strookt met de werkelijkheid. Zo zal 10 minuten wachten op een bus langer lijken dan de 20-minuten durende busrit zelf. Hetzelfde gaat op voor ruimte: een gewandelde kilometer lijkt verder dan gereden 5. Hoewel er vaak een algemene samenvatting in kan zitten, zullen deze projecten toch voor iedereen anders uitdraaien, meer intuïtief dan instinctief dus.

276

277

Time FACE Space FACE Een finaal project gaat verder op voorgaande experimenten en toont mijn portret getekend door verschillende tijd en ruimte. Het idee kwam vanuit de gedachte dat je jezelf in de spiegel nooit twee keer hetzelfde ervaart, maar dat buitenstaanders net wel een eenzijdig beeld hebben. Niet per se karakteristiek, maar gewoon fysiek. Door mezelf in allerlei tijden en ruimtes te plaatsen, soms erg banaal dan weer erg doorgedreven, probeer ik het beeld completer te maken, niet gewoon fysiek, maar misschien ook karakteristiek. Zolang het maar niet te serieus wordt opgevat. Het zou alvast een mooi alternatief zijn voor onze vroegere vriendjesboeken en poĂŤzies. Een eigen gezichtenboek om uit te wisselen en waar je dichter bij mensen kan komen. Een Faceboek.

278

279

IRINA NAZARKOVA Instinct. Tijdens het opzoeken en lezen was ik verrast over hoeveel dit woord verschillende aspecten heeft en dus meteen vele vragen op roept. Wie heeft instinct? Dieren? Mensen? Misschien zelfs robots? Wat is het instinctieve gedraag van dieren en mensen en hoe openbaart het zich? Welk aspect van dit onderwerp moet ik volgen voor mijn eindwerk? Een woord dat zo veel inhoud. Eerst heb ik hier enkele subthema’s uit gekozen; instinct en artificiële intelligentie, succesinstinct en overlevingsinstinct. Na veel en grondig onderzoek kwam ik tot het idee van instincten bij dieren en mensen te vergelijken. Aangezien dit nog steeds een zeer ruim subthema is moest ik dit nog verder uitdiepen. Tegelijkertijd was ik bezig verschillende technieken rond tekenen, schilderen en fotografie uit te proberen. Door mijn passie voor fotografie kwam ik uiteindelijk tot het besef dat ik wilde verder werken

Fragmenten uit mijn boek “Maternity in ink”

rond het moederinstinct van mensen en dieren en dit aan de hand van foto’s. Het werk bestaat uit twee niveau’s, enerzijds toon ik een overzicht van de verschillende aspecten van moederinstinct, anderzijds toon ik een persoonlijke vertaling hiervan die puur uit beelden bestaat. Welke plaats neemt moederinstinct in onze cultuur in? Is het aangeboren of eerder aangeleerd door onze maatschappij? Hebben alle vrouwen een moederinstinct? Of krijg je dit enkel door ervaring? Volgens mijn plan heb ik enkele fotoshots gemaakt, maar hier werd ik met technisch beperkingen geconfronteerd. Doordat ik niet echt tevreden was met het resultaat van enkel foto’s heb ik mijn werken verrijkt met aquarel en int. Mijn ideeën heb ik nog uitgetekend in beelden met zwart-witcontrasten. Vervolgens werden die gecombineerd met de foto’s. Dit alles wordt in boekvorm gebundeld.

280

Voorbeelden uit het inhoudelijke en vormelijke ‘onderzoek’

283

Dries Oostens We zijn gewoon met teveel op de wereld. Tot die conclusie kwam ik na een hele tocht doorheen het instinctieve internet. Het begon allemaal na het bestuderen van de hond van Pavlov en de geconditioneerde handelingen. De idee dat je dieren (of misschien ook zelfs mensen) kan africhten en ze ongewild dingen laten doen intregeerde mij enorm. Hier was ik dus compleet afgeweken van wat er was opgelegd, namelijk instinct, handelingen die we kunnen, zonder ze ooit aangeleerd te krijgen. Hier verder op ingaand rees bij mij het plan om een soort van handleiding te maken voor het geval er ooit op een dag iemand zou geboren worden zonder enig instinct. Het is dus compleet absurd om te bedenken dat een kind dat ter wereld komt zonder instincten op zich al kan overleven, maar aangezien er nog een thema absurditeit was ook, speelde dit nu niet meteen zo’n grote rol. Tijdens mijn zoektocht naar allerlei instincten kwam ik tot de conclusie dat al deze instincten puur handelen “in opdracht van” wat ik zou bestempelen als één oer-instinct, namelijk het behoud van de eigen soort. Overigens is dit hetgeen elke dierlijke soort drijft.

links: een verzameling van al wat ik tegengekomen ben tijdens mijn instinct zoektocht.

Nu blijkt echter, dat wij als mens hier wel extreem in gaan. Wij planten ons zo goed en zo snel voort, dat het de spuigaten is aan’t uitlopen. Daarom kwam ik ook tot de conclussie aan het begin van dit blok. Op zich is er genog plaats op de aarde, het grootste probleem zijn de voedselvoorraden, allerlei grondstoffen die we nodig hebben, drinkbaar water(!) en nog allerlei dingen. Dit was dus mijn plan voor de rest van het schooljaar. Ik zou dit overbevolkingsprobleem oplossen. Doormiddel van oplossingen aan te bieden aan de mensheid. Oplossingen kreeg ik binnen via een zelfgemaakt webformulier. Deze verzamelde ik in een boekje en sommige werkte ik grafisch uit. Ik wou de wereld dit probleem voorleggen en oplossingen aanbieden, door dit boekje te maken maak ik sowieso een statement, maar dit was niet essentiel. Het boekje werd uiteindelijk een soort van Encyclopedie vol absurde oplossingen. Natuurlijk niet enkel absurde, er zaten ook heel redelijke tussen en zelfs een aantal die ten zeerste te overwegen zijn. Op deze manier balanceerd mijn uiteindelijk jaaropdracht tussen instinct en absurditeit. Maar aangezien ik vertrokken ben vanuit instinct koos ik ervoor om het daarom ook hieronder te klasseren.

284

285

Wir haben es gewußt und wir wollen da+ wiede# uiterst links: een poging om weer te geven uit hoeveel mensen de wereldbevolking bestaat links: eerste poging van een affiche om da holocaust terug in te voeren.

the world population project

uiterst links: allerlei lijstjes ‘grafisch’ weer gegeven om bevolkingsgroepen duidelijk te maken. links: eerste poging voor een cover voor mijn ‘population project’

286

ENCYCLOPEDIE DER WERELD OVERBEVOLKING OF EEN

HANDLEIDING TER REDUCERING VAN

DE WERELDBEVOLKING IN TIJDEN VAN OVERBEVOLKINGSPROBLEMEN DEEL I

M.M.X.

287

enkele spreads uit mijn uiteindelijke encyclopedie boekje. uiterst links de titelpagina.

288

My experiments for the media and style of the illustrations were based on my own photographs of different cities landscapes and details that are not distinctive to any particular place, but something about them was interesting to me and felt like it could work as part of the story.

Itâ&#x20AC;&#x2122;s surprisingly easy to find reference for a destroyed ghost city in places that are in fact full of life. I found some pictures that Iâ&#x20AC;&#x2122;ve taken in cities such as Vilnius or Istanbul that show an amazing level of disrepair.

289

Martta Unkari

Parts of the story exist only in script format, but mostly I’ve been making these simple storyboards. They combine a rough version of the script with quick pencil sketches of the illustrations to get a feel for the pacing and the way everything works together. Once these pages are done, it’ll be time for critical editing and second and maybe third opinions.

For this project, I decided to go for what I have always wanted: to make my own illustrated story or graphic novel. It is, admittedly, a bit of an ambitious goal especially as I only joined the class as an exchange student in January, when the Belgian students had done a few month’s worth of research. I would have had a better chance at actually finishing a project if I had, say, picked an existing short story to illustrate. However, I was most inspired to develop my own story and concept around the theme of instinct. It started with the idea of a post-apocalyptic city, and a solitary inhabitant going to an abandoned but well-preserved Ikea store, still displaying the nesting instinct. This then evolved into the idea of two main characters with parallel stories: one lives in the only remaining civilized society, the other lives in a broken, mostly deserted part of the world. In a certain way the story is very personal, but I also found the post-catastrophic setting to be well suited for general speculation on human instincts and behaviour. Since the story took shape as a rather long and elaborate graphic novel, my task for this spring turned out to be making storyboards and scripts, and developing the overall visual concept. This involves a lot of sketching and drawing. I first needed to try out different media and techniques to figure out what would be right look and style for this novel. I always knew I wanted to use traditional media for both line work and colouring, but this gave me the challenge of finding a work method that isn’t too time-consuming. Theoretical solutions are of little help here - the only way to achieve this is through a lot of practical experimentation. The story and visual concept are taking shape, which is my goal for now. After this, though, I still have every intention of finishing the job and making it into an actual novel. As far as I know, the title is going to be “Gatherers”.

290

It takes a while to find the right method of drawing - it’s easy to let go and draw loosely while making rough sketches, when it doesn’t matter how they look, but with actual illustrations it requires a lot of practice to find a fast, uninhibited way of working. So, it happens that I make a very finished-looking illustration that’s part of the story, but it’ll be too detailed and too static for me to actually use it. It’s just part of the process to find the right style.

291

292

Once I started doing my line work with a brush instead of ink pens, and combined that with a black pencil and watercolours, I felt like Iâ&#x20AC;&#x2122;d found a visual style that feels good to me and also supports the story. The couple of pages Iâ&#x20AC;&#x2122;ve done with this style so far seem more or less consistent, now it just remains to be seen whether it works in the long run.

293

My story and setting involve a lot of cityscapes - some of them ruined, some preserved or under construction. Iâ&#x20AC;&#x2122;m more used to drawing people than buildings, so I needed some practice drawing streets, houses and city views. Some of our sketching classes at school have also allowed me to do this. As reference, Iâ&#x20AC;&#x2122;ve been using a lot of my photographs. Some of the subjects that were my inspiration for the destroyed city were already quite decayed. I find that a mixture or real-life reference and my own imagination probably works best to make it plausible.

294

Mijn moeder en ik: onderzoek naar het al dan niet ‘aangeboren’ moederinstinct.

Enkele afbeeldingen uit een eigen berzameling van gevonden oude foto’s; onderzoek ivm moederinstinct binnen fotografie

Madonna’s of many lands: by Mrs Charles K. Moser & A. B. Lewis

295

Liesje Van den Eynde

Inspiratie

Bij het onderzoek binnen instinct kwam ik uit bij verschillende deelthema’s. Ik deed een klein onderzoek naar hoe je jezelf in verschillende situaties beschermd en hoe dat gerelateerd is tot je instinct. Zorgt je instinct voor bescherming, of zorgt het net voor een gevaar, en doet het leiden tot geweld? Ook instinctieve emotie kwam aan bod. Maar het belangrijkste deel van mijn onderzoek ging over het moederinstinct. Ik heb vele onderzoeken gelezen over wat het juist is, en wat het voor verschillende mensen kan inhouden. Verder ben ik opzoek gegaan naar hoe de relatie tussen moeder en kinden kan evolueren en hoe dit getoond kan worden in foto’s. Tevens heb ik ook eens gekeken naar hoe het moederinstinct naar voren komt in de reclame.

Proces

Het proces evolueerde voor mij verder naar de tweedeling van moederinstinct; namelijk moeder enerzijds, en instinct anderzijds. Ik begon een vergelijking te maken tussen mijn moeder en mezelf, waar er verschillen en gelijkenissen zitten tussen ons. Zo kwam ik tot het onderwerp ‘gewoontes’. Wat zijn mijn gewoontes, mijn rare trekjes?

296

297

Uitwerking

Ik ben begonnen met een lijst aan te leggen van mijn eigen gewoontes en kleine trekjes die onbewust elke keer terug bovenkomen. Door er eens goed op te letten kwamen er veel meer zaken boven dan dat ik zelf had gedacht. Door ook eens aan de mensen rondom mij te vragen wat hun gewoontes zijn, en er met hen over te praten, kwam ik tot de conclusie dat de kleine dingen die ik bij mezelf had opgemerkt, erg verrassend waren voor de mensen rondom mij. Daaruit kwam het idee om al die kleinigheden te verzamelen in een boekje. Bijbehorend bij het boekje worden er ook kleine naamkaartjes gemaakt zodat bij wijze van voorstelling niet enkel de naam en het telefoonnummer kunnen worden doorgegeven, maar ook al een kleine â&#x20AC;&#x2DC;eigenschapâ&#x20AC;&#x2122; van mezelf. Iets dat je niet verwacht dus.

INS TIN CT

TYPOGRAFIE

300

301

Iain Denissen Instinctief font vertrokken vanuit een intinctieve manipulatie. Simpelste manier om letters fysiek en instinctief te manipuleren is ze maneel buigen, plooien, etc. Vertrokken vanuit een gebogen en geplooide Helvetica kwamen deze letters tot stand. Eerst was er een versie in outlines, vervolgens een versie met binnenvormen. Deze waren echter nogal droog en het manipulatieve element van de papieren letters was volledig weg. Vervolgens heb ik naar een digitale manier gezocht om deze â&#x20AC;&#x2DC;bewegingâ&#x20AC;&#x2122; opnieuw in de letters te krijgen. De binnenvormen krijgen een fill mee in de vorm van lijnen, wat de beweging terug in de letters bracht.

302

303

IRINA NAZARKOVA Ik zocht naar hoe mensen instinctief communiceren. Wanneer bij conversatie uiten de instincten zich? Wat als je naar een land gaat waarvan je de taal niet spreekt? Je gaat instinctief je uitdrukken met je handen. Uit mijn zoektocht bleekt dat handen een belangrijke plaats innemen. Doven mensen praten via gebarentaal met hun han-

den. Blinde mensen lezen braille door middel van hun handen. Schrijven en typen doen we ook met onze handen. In elk land bestaan ook verschillende kleine sociale tekens met de handen; wuiven, kushandje... Hierdoor kwam ik tot mijn lettertype. Verder moest ik met handenprints en int experimenteren.

304

Sequentie van de letter E. / Eigen naam gevormd met zwerm typo.

305

Jasper Stoop: Zwerm typo Dit lettertype is gebasseerd op het instinct van bepaalde diersoorten om te zwermen. Ik was eerst van plan om de typo te maken met illustrator en elk klein puntje zelf te zetten. Toen bleek dat het te doen was met Nodebox (programmeer programma). Er zat blijkbaar al een algoritme van een zwerm in het programma. Het enigste wat we dan moesten doen was een manier zien te vinden zodat de zwerm een letter zou vormen. Na veel falen hebben we eerst bepaalde punten van de letter bepaald. Dan hebben we ervoor gezorgd dat de zwerm rond die bepaalde punten blijft hangen en er naartoe gaat.

306

307

Michael Tritsmans Dit lettertype is een lettertype voor het thema ‘instinct’. Er zijn vele manieren om een lettertype te linken aan een thema, waarvan ik er erg veel heb overwogen en geprobeerd. Uiteindelijk heb ik besloten een lettertype te maken dat uiterlijke kenmerken bezit die doen denken aan het thema. Het lettertype dat ik wilde maken, zou ongecontroleerdheid en snelheid moeten uitstralen. Twee eigenschappen die het zou delen met instinctieve handelingen. Gaandeweg kwamen er letters uit die ook een ongelooflijke aggresiviteit hadden. Dit was initieel niet bedoeld, maar heb ik later verder in de hand gewerkt omdat het doet denken aan wat de gevolgen kunnen zijn wanneer er louter instinctief gehandeld wordt (ik denk nu vooral aan het survival instinct). Met een vette knipoog naar dit aggressieve heb ik het woord bloedbad gespeld, wat me ineens bij een volgende eigenschap van het lettertype brengt; Het lettertype bestaat alleen uit kapitalen. In het uiteindelijke bestand zullen in plaats van onderkasten varianten op de kapitalen zitten. Dit omdat wanneer een identieke letter tweemaal voorkomt, zoals bij de ‘B’ en de ‘D’ het geval is, volledig het gevoel van oncontroleerbaarheid zou kunnen verdwijnen. Vandaar kan een letter die tweemaal voorkomt, vervangen worden door zijn variant. Het lettertype is er ook één dat bedoelt is om groot te gebruiken: vanaf dat de letter te klein wordt, zal deze zijn karaktereigenschappen verliezen, ook al blijft ze leesbaar.

309

Martta Unkari The idea for my experimental typeface simply came from my other project, the graphic novel. Since my main goal this semester was to create the story and the visual concept, naturally I had to think of typography as well. I did not want to do all the lettering by hand, but I still wanted the text to feel very natural to me, and it is difficult to find an existing font that feels that way in a speech bubble. So, I decided to make a custom typeface based on my handwriting. It’s not designed to look exactly as though I wrote it by hand, the idea is that it’s also neat and easy to read, but with an organic quality that comes from analysing my handwritten reference material. The letters were drawn in Illustrator. I started from a very basic shape and tried to keep it clean and simple to the end. Since the key word with these projects is

When writing by hand, naturally no two letters are exactly the same. I had a few different versions of each letter in my reference material and instead of making a scan and just tracing one of them, I wanted to try and capture the essential feel of the letter. In the future, I might also add alternative versions of some of the more commonly used letters, just to make it look more natural.

instinct, I decided not to use any existing typeface as reference. I began the process simply by writing words on paper with a pencil, trying not to think about it too much. The way I write is fairly neat and separated, but it still has a certain flow to it which would ideally be somewhat preserved in the typeface as well. Just like the rest of my project, this isn’t fully finished either. I want to one day actually make it work as a readable typeface, but also try to develop it so that it has less of that mechanical quality which makes a lot of handwriting-based typefaces look odd. One idea is to make two or three alternative versions of commonly used letters and randomize them. The font might also benefit from the use of custom ligatures, personalized glyphs, etc. It still needs to be tested extensively before I’m able to develope it further.

This typeface is meant to be used as body text in a graphic novel. It’s not intended to work in a large format. It’s important for the look of the story that the text isn’t too big, so I will have to carefully determine the right font size by printing out different alternatives. The text bubbles will have to be added digitally on top of the illustrations.

foto onderzoek naar negatieve vormen uit polystyreen

resultaat â&#x20AC;&#x2DC;Polyâ&#x20AC;&#x2122;

311

Nathalie Van der Massen Voor het thema ‘instinct’ heb ik onderzoek gedaan naar hoe bepaalde stoffen reageren op elkaar. Zo kwam ik bij het gebruik een gloeidraad op polystyreenschuim. Zo’n draad wordt gebruikt om het schuim te ‘snijden’. Ik heb dit toegepast op lettervormen, ik heb letters mbv de gloeidraad uit het schuim gesneden. Dit gaf heel interessant resultaten. Zo zijn letter met veel contouren, meer wegebrand dan andere. Daarnaast ontstond er en negatieve ruimte tussen te snijlijnen. Het font is het resultaat van deze vormen. foto’s ‘A’ geplooide vorm

Verder ben ik een font beginnen uitwerken waarbij ik vertrek vanuit een basisvorm uit plastic en die ben gaan vouwen in de verschillende letters. Deze heb ik belicht, en gefotografeerd. Omdat het transparant materiaal is, ontstaan er door vouwen een gelaagde vorm. Hierbij zijn de kleurnuances heel belangrijk. Ik heb geprobeerd om dit zo goed mogelijk te importeren in Fontlab, wat geen makkelijke opdracht was aangezien Fontlab niet met grijswaarden werkt. Ik ben er toch in geslaagd om hierin resultaat te bekomen. Het onderzoek is bij dit project heel belangrijk, aangezien het echt wel de grenzen van het programma aftast.

‘A’- Plastic font in Fontlab

Experimenteren met typo en afbeeldingen van dode bomen.

Lindemeyer-systeem met generatiegroei.

Experimenteren met Lindemeyer met NodeBox 2

AA A

Typografie met l-systeem in NodeBox 2

Geillustreerde typografie gebaseerd op dode takken

Combinatie van typo en Lindemeyer-ster

Illustreerde typo gecombineerd met Lindemeyer-ster

THE OUICK

BROWN

JUMPS OVER

THE LAZY Treestar Bold & Treestar Regular

313

Christof Verelst “Door de bomen het bos niet meer zien.” Deze zegswijze heeft mij geïnspireerd om ‘treestar’ te ontwerpen - een nieuw lettertype.De bedoeling is dat uit figuurletters ‘naakte’ takken ontspringen die doorgroeien en verwikkeld raken met de takken van de andere letters in de tekst. De eerste stap in dit proces was het experimenteren met typo en afbeeldingen van dode (naakte) bomen en takken, maar dit leverde niet het gewenste resultaat op. Dankzij het advies van docent Lucas Nijs kwam ik in aanraking met het Lindenmayer systeem en diens berekeningen op de generatiegroei. Met dit L-systeem geïntegreerd in NodeBox2 - een open source applicatie - kon ik volop experimenteren. Je kon er heel mooie sterachtige afbeeldingen mee ontwerpen die, gecombineerd met typo, wel heel mooie resultaten opleverden. Maar om nog meer de nadruk te kunnen leggen op het idee van dode(naakte) bomen, takken en bossen illustreerde ik een heel alfabet met afbeeldingen van dode, naakte stammen. Dit ‘font’ van alleen dode stammen is het Regular-gewicht. Het Bold-gewicht daarentegen is de combinatie van zwarte, dode stammen verstrengeld met verschillende zwarte Lindenmayersterren. Deze fonts staan voorgesteld op een poster met uitbeelding van een toepasselijk gezegde in de typografische wereld; “The quick brown fox jumps over the lazy dog.

314

Minion Pro

Bell Gothic

VOORTPLANTING.TTF RELATIE OUDERS - KIND

315

Georgia Futura Caslon 540 BT

Hoefler Text

Helvetica

Times new roman

Baskerville

Andale Mono

Caroline Vermeir Dit lettertype is begonnen uit het idee van voortplanting, elke schreefletter maakt een nabestaande met een schreefloze letter. Vervolgens ontsaat er een soort uberlettertype, dat volledig ontstaan is op basis van persoonlijke voorkeur qua esthetiek en plaatsing. Dit schema is een soort stamboom die aantoont welke letter een andere letter heeft voortgebracht met een ander lettertype.

316 Bronnen

Kevin Daelemans

www.allaboutscience.org www.darwins-theory-of-evolution.com www.faceofthefuture.org.uk www.plato.stanford.edu www.rep.routledge.com www.wikipedia.org

Iain Denissen

www.brocku.ca/MeadProject/Miller/Miller_1921b.html www.en.wikipedia.org/wiki/Herd_behavior www.en.wikipedia.org/wiki/Crowd_psychology www.en.wikipedia.org/wiki/Collective_behavior www.en.wikipedia.org/wiki/Hive_mind www.en.wikipedia.org/wiki/Collective_consciousness

Irina Nazarkova

BOSSUYT, I. Muziekgeschiedenis. Deel I. Oudheid â&#x20AC;&#x201C; Middeleeuwen. Renaissance (tot ca.1560). Leuven, Acco, 1994, p.55. (of pp 55-59). DE FEYTER, K. Ontwikkelingssamenwerking door een mensenrechtenbril bekeken, enkele voorbeelden. Noordzuid cahier, nr. 4, jaargang 25, 2000, p. 28. VAN CAUWELAERT A. (directeur middelbare school). Schoolwerkplan. Door A. Janssens, 16-08-2004, Brakel. ADRIAENS, F., e.a. Kunst van altamira tot heden. Kapellen, Pelckmans, 1992, 430 pp. VAN PETEGEM,P., VANHOOF. J. Een alternatieve kijk op evaluatie. Mechelen, Wolters Plantyn, 2002. http://www.sintfranciscusinstituut.be/werkdocumenten/Algemene%20afspraken%20rond%20BRONVERMELDING.pdf http://www.vvf-brussel.be/pdf/clickx/clickx_105_p14p18.pdf http://www.krisis.eu/content/1993-1/1993-1-07-hoek.pdf

Dries Oostens

google.com en.wikipedia.org nl.wikipedia.org Idiocracy (2006) Mike Judge Tienermoeders, VT4 leithhistory.co.uk/images/Junction_02.jpg nuclearweaponarchive.org/Usa/Tests/Georgea.jpg blogs.dallasobserver.com/unfairpark/chuck%20norris.jpg hauntersdepot.com/CongoGorilla2.jpg micrograaf scan, photo credit: C. Goldsmith, content providers: CDC/ C. Goldsmith, P. Feorino, E. L. Palmer, W. R. McManus (wikipedia.org) biologie.nieuwslog.nl/data/subdomain/286/article/20090221191343_hiv.jpg wever.files.wordpress.com/2008/03/3d-hiv-model.jpg (3Dscience. com) abraham.dizandat.com/photos/montana-gold-lg.jpg forladiesbyladies.com/wp-content/uploads/2009/07/middle_ school_pregnant_teens.jpg the bubble nebula 2/3/2006 (portfolio.du.edu/pc/index) texphd.files.wordpress.com/2009/08/malaria.jpg suite101.com/view_image.cfm/673585 (Cannibalism in Early Brazil) photojournal.jpl.nasa.govcoolhqpix.blogspot.com/2009/11/if-people-lived-under-water-they-would.html webpark.ru

Ellen Pollard

eigen werk: foto@beeld (tijdschrift) Gudberg (tijdschrift) Ken uw dromen - Hanns kurt (boek) typografie: www.googlemaps.be onderzoeksspreads: De volkskrant, column 3 april 1999 www. berkelvo.nl/sites/instincten.be

Liesje Van den Eynde

www.en.wikisource.org www.benedictinessen-schoten.be www.geloofenleven.be www.miniworks.nl www.olvrouwekerk.nl www.moedervanvrede.be www.tiscali.nl/bonaventuraparochie www.iconenatelierkjsaat.blogspot.com www.iconenank.info www.huisicoon.nl www.wvanacker.nl

Bronnen 317

318

http://absurditeit.wordpress.com/ http://epiloog.wordpress.com/ http://groupinstinct.wordpress.com/

Ontwerp stramien: Dries Oostens Ontwerp cover: Niels Timmermans Samenstelling: Christof Verelst, Jeffry Baecker, Kevin Daelemans, Dries Oostens, Michael Tritsmans, Niels Timmermans Paginaâ&#x20AC;&#x2122;s: studenten 3de BA Grafische Vormgeving Sint Lucas Antwerpen 2009-2010 Fonts: Arno Pro, DIN

319