Het Lam Gods in Gent en Oost-Vlaanderen

Ontdek Gent en Oost-Vlaanderen in het spoor van de gebroeders Van Eyck

Het Lam Gods laat niemand onbewogen

Het Lam Gods in feiten — Vlaams hoogtepunt Het Lam Gods is één van de kunsttopstukken in Vlaanderen. De ongekende schoonheid is het orgelpunt van de verfijnde schilderkunst van de gebroeders Van Eyck, en van de Vlaamse Primitieven tout court. Het Lam Gods is niet enkel een hoogtepunt in de westerse kunst, de bewogen geschiedenis van de panelen spreken tot ieders verbeelding.

— Voor Joos en Elisabeth Hubert en Jan Van Eyck schilderden het Lam Gods in opdracht van de Gentse schepen Judocus Vijdt en zijn vrouw Elisabeth Borluut. Het werd op 6 mei 1432 geïnstalleerd in hun kapel in de Sint-Janskerk, de huidige Sint-Baafskathedraal.

— Symboliek in een glooiend landschap Het reusachtige schilderij telt twaalf eikenhouten panelen: vier middenpanelen en acht zijpanelen.

De soberheid van het gesloten altaarstuk staat in fel contrast met de exuberantie als de luiken openen. Centraal in een glooiend groen landschap zie je het lam, symbool van Christus, op een altaar. Omringd door onder meer Adam en Eva, musicerende engelen, Maria, Johannes de Doper en de veelbesproken Rechtvaardige Rechters. Het spreekwoord ‘van het Lam Gods geslagen zijn’, betekent niet voor niets verbijsterd zijn en met verstomming geslagen.

2

Het Lam Gods: brandend actueel

Het geheim van Goedertier

Overlever van vele veldslagen

The Monuments Men

Geregeld duiken nieuwe theorieën op rond het verdwenen paneel De Rechtvaardige Rechters.

Tachtig jaar geleden werd het paneel gestolen. Is de Wetteraar Arsène Goedertier de echte dief en nam hij het geheim mee in zijn graf? Zit er waarheid in de vele theorieën die een dozijn amateur-speurneuzen bedachten? Of heeft een vooraanstaande Gentse familie de kunstschat in bezit? De grootste kunstroof van de 20ste eeuw blijft een mysterie.

Het Lam Gods overleefde vele oorlogen, werd gegijzeld, doorzaagd en is een van de meest gestolen kunstwerken ooit. Los van het vakmanschap van de gebroeders Van Eyck is het Lam Gods een legende door zijn geschiedenis.

Het imposante schilderij beroert altijd de gemoederen. Zeker als de restauratie op de voet gevolgd kan worden.

Het Lam Gods is een wereldwijde hit.

Dat illustreert de Hollywoodfilm The Monuments Men uit 2014. Het Lam Gods speelt er de hoofdrol naast sterren van het witte doek als George Clooney, Cate Blanchett en Matt Damon.

p.7

p.8

p.10 3

36 uren in het spoor van het Lam Gods Proeven met alle zintuigen in historisch Gent 10 uur Aankomst in Gent.

11 uur

Lam Gods e Ghent Altarpiec que gn L'A eau mysti ar Genter Alt ₏12 combiticket •

00

2012 - 2017 aal Sint-Baafskathedr klooster ntrum Caermers Provinciaal Cultuurce Schone Kunsten Museum voor

000001

Stap naar de Sint-Baafskathedraal en koop er je combiticket voor de kathedraal, het Caermersklooster en het MSK (12 euro, te koop in elke locatie). Je proeft voor het eerst de magie en mystiek in de thuisbasis van het Lam. Een audiogids leidt je rond.

12 uur In de schaduw van de kathedraal serveert Bistro Lam Gods lunch. Volzet?

Een alternatief op wandelafstand is de Graslei met zijn historische panden waar bars en restaurants zoals Belga Queen een prachtig kader vinden.

13 uur Op weg naar het Caermersklooster vind je in de omliggende straatjes van de Korenmarkt, de Veldstraat en de Langemunt heel wat leuke winkeltjes en hippe boetieks.

15 uur Het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster in het hart van de bekende middeleeuwse wijk Patershol is absoluut een bezoek waard. Boeiende tentoonstellingen zoomen in op het Lam Gods.

17 uur Tijd om te genieten in een van de vele gezellige cafeetjes in en rond het Patershol. Blijf meteen plakken voor een diner in de al even talrijke restaurants in de buurt, je vindt er spek voor ieders bek.

4

Cultureel, sportief en culinair ontspannen? Het Lam Gods biedt voor elk wat wils voor een prettig gevuld weekend.

Actief ontdekken in Gent en Wetteren

9 uur

Uit de veren voor het ontbijt.

10 uur Op naar Wetteren met een (huur)fiets. De fietsroute Volg Van Eyck (p. 7) toont je de weg.

In Wetteren is de typische zondagse boerenmarkt met streekproducten een absolute aanrader.

Met een app als gids treed je er in de voetsporen van Arsène Goedertier, de vermeende dief van De Rechtvaardige Rechters.

12 uur Lunchen in Wetteren betekent een streekgerecht proeven met het label ‘Goedgekeurd door de Rechtvaardige Rechters’. Doorspoelen gebeurt er met het donker Lam Gods-biertje van brouwerij Paeleman.

13 uur Uitgerust om de terugrit aan te vangen.

14 uur De zoektocht naar het verdwenen paneel gaat verder in het stadsmuseum STAM, waar een volledige zaal aan De Rechtvaardige Rechters gewijd is. Uitblazen kan met koffie en taart in de bistro bij het museum.

16 uur Save the best for last: de restauratie van het Lam Gods. In het MSK volg je de restauratie live. Het ideale hoogtepunt om je 36 uren in het spoor van het Lam Gods te eindigen.

5

Pittig speurwerk

Wandelroute: Volg Van Eyck

Wandelen, fietsen of proeven: het Lam Gods prikkelt alle zintuigen. Smeer de kelen en kuiten en ga zelf op pad.

Het verhaal van het Lam Gods wordt Lam Gods tijdens de vijf jaar durende restauratie Ghent op verschillende locaties verteld: de Altarpiece Sint-Baafskathedraal, hetL'Agneau MSK en het mystique Caermersklooster. Dankzij een uitgestippelde Genter Altar wandeling ontdek je ze allemaal én zie je het Gent ten tijde van de gebroeders Van Eyck. combiticket • €1200 De wandeling leidt je langs 21 historische locaties uit het 15de eeuwse Gent, inclusief de geheimen van het Lam Gods. De kaart krijg je gratis bij aankoop van een combiticket 2012 - 2017 of is te koop voor 1 euro bij MSK, SintSint-Baafskathedraal Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster Museum voor Schone Kunsten Baafskathedraal en Caermersklooster.

www.caermersklooster.be/volg-Van-Eyck 000001

Wandelplan: De lotgevallen van het Lam Gods Het Lam Gods kent zo’n woelige geschiedenis dat het zich niet laat vatten in één wandelroute. ‘De lotgevallen van het Lam Gods’ bundelt verschillende mogelijkheden en brengt niet alleen de omzwervingen van het meesterwerk in kaart. Het laat je ook toe om zelf in de achtervolging te gaan. Het plan is te verkrijgen bij de dienst toerisme van Gent.

www.visitgent.be 6

Fietsroute: Volg de Rechtvaardige Rechters Met de fiets op zoek naar het gestolen paneel van de Rechtvaardige Rechters? Dat kan. Twee fietsroutes leiden je langs plaatsen die met de diefstal gelinkt werden of worden. Ondertussen geniet je van Gent en zijn omgeving op twee wielen en ontdek je kastelen, natuurdomeinen, brouwerijen en molens in de regio. Wie wil uitblazen van het bruisende stadsleven vindt hier met zekerheid zijn of haar gading.

Een eerste lus van 47 kilometer loopt van Gent via Laarne naar Wetteren, de geboorteplaats van de vermeende Rechtvaardige Rechtersdief Arsène Goedertier. De tweede lus, ook 47 kilometer lang, kronkelt van Wetteren naar Berlare over Lede en Wichelen. De fietsroute is gratis te verkrijgen bij Toerisme Oost-Vlaanderen (www.tov.be) en bij Toerisme Wetteren.

www.tov.be www.beleefwetteren.be

Lekker Wetters lam Kunst kan ook spannend en culinair zijn!

In Wetteren neemt een gids je mee onder de noemer ‘Van Eyck Vermist: De Wetterse connectie’. Of je kuiert langs monumenten zoals de Sint-Gertrudiskerk tijdens ‘Culinair op stap met de Rechtvaardige Rechters’, met lekkere stopplaatsen compleet met een Rechtvaardige Rechters-menu. Op de kaart vind je zeker het Lam Godsstoofpotje terug.

In het mysterie van het verdwenen paneel De Rechtvaardige Rechters speelt Wetteren een doorslaggevende rol. Het was de woonplaats van de vermeende kunstdief Arsène Goedertier.

www.beleefwetteren.be

7

Cultuur troef

Een hoogtepunt in de Belgische kunstgeschiedenis leer je ontdekken.

Langs deze locaties leg je alle details bloot.

De glorie hersteld Het meesterwerk van de gebroeders Van Eyck is aan grondige restauratie toe. Het schilderij wordt vanuit de kathedraal in drie fasen overgebracht naar het Museum voor Schone Kunsten, waar het vijf jaar lang zal vertoeven. Bijzonder is dat je tijdens een bezoekje aan het MSK de restaurateurs live aan het werk kunt zien (enkel op weekdagen). Achter een glazen wand kun je alles gedetailleerd meevolgen. De restauratie duurt tot 2017.

www.mskgent.be - 09-240.07.07

Lam Gods geeft zich bloot In het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster in het pittoreske Patershol loopt de permanente tentoonstelling Het Lam Gods ont(k)leed!. Via een webcam volg je de restauratie. Tijdelijke tentoonstellingen zoomen telkens in op verschillende aspecten van het schilderij.

www.caermersklooster.be - 09-269.29.10

Mysterie ontrafeld In het Gentse stadsmuseum STAM is een zaal gewijd aan het verdwenen paneel De Rechtvaardige Rechters. Krantenknipsels, audio- en videofragmenten vertellen het verhaal van de diefstal en de vermeende dief Arsène Goedertier. Je leest er zelfs de originele onderhandelingsbrieven die losgeld eisen.

www.stamgent.be - 09-267.14.00 8

VLIEG Kleine detectives Kinderen tot twaalf jaar zijn in het Caermersklooster zelf speurneus en gaan op zoek naar de geheimen rond het Lam Gods. Het ideale recept voor een kunstig avontuur.

Het spreekwoord ‘van het Lam Gods geslagen zijn’, betekent niet voor niets verbijsterd zijn en met verstomming geslagen.

Details in groot formaat De Ghetty Foundation documenteert de restauratie van het Lam Gods en ontwikkelde een webapplicatie waarbij je eindeloos op alle details van het werk kunt inzoomen.

closertovaneyck.kikirpa.be

Combi is toppie Een voordelig combiticket (12 euro) zorgt voor toegang tot het MSK, Caermersklooster en de Sint-Baafskathedraal.

De mooie wandeling door het 15de-eeuwse Gent krijg je er gratis bij. Zonder combiticket betaal je 1 euro voor de wandeling.

Te koop bij MSK, Caermersklooster, Sint-Baafskathedraal.

Lam Gods Ghent Altarpiece L'Agneau mystique Genter Altar combiticket • €1200

2012 - 2017

Bundel vol voordelen

Sint-Baafskathedraal Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster Museum voor Schone Kunsten

000001

De CityCard Gent is de voordelige allin toegangskaart tot alle belangrijke monumenten, musea én topattracties van Gent. Ze geeft ook toegang tot een boottochtje en bus of tram. Leuk voor wie alle locaties rond het Lam Gods wil bezoeken, maar wie Gent ook daarnaast wil leren kennen.

www.visitgent.be

9

Lam Gods 2.0

Het Lam Gods is van alle tijden en thuis in alle technieken. Ruim een halve eeuw oud, maar meer dan ooit up-to-date.

Op stapp in Wetteren Een digitale gids op smartphone of tablet vertelt in geuren en kleuren het verhaal van Arsène Goedertier, de vermeende dief van de Rechtvaardige Rechters. Langs monumenten en zoekplaatsen wordt de diefstal in kaart gebracht.

Wie zelf geen iPad heeft, kan er een huren bij de Dienst Toerisme.

www.beleefwetteren.be - 09-366.31.04

Hollywood in Gent Het Lam Gods inspireert ook hedendaagse kunstenaars. Het veelluik speelt de hoofdrol in The Monuments Men, een Hollywoodkaskraker met Matt Damon en George Clooney. In de film moet een kunstbrigade tijdens WO II kunstschatten uit de handen van de nazi’s redden. Eén van de belangrijkste: het Lam Gods. De film ging in première in de Sint-Baafskathedraal en is gebaseerd op waargebeurde feiten.

www.visitgent.be/monumentsmen

10

Vereeuwigd in graffiti Een middeleeuws meesterwerk in een modern streetwear-jasje. Dat is het graffitiwerk op de zijgevel van Visit Gent. Kunstenaar Bart Smeets zorgde voor 100 vierkante meter ode in spuitverf naar aanleiding van de film The Monuments Men. Je vindt het imposante straatkunstwerk in de Van Stopenberghestraat, op een boogscheut van de Sint-Baafskathedraal.

www.visitgent.be

Gent Undercover Een spannend gps-spel brengt je langs onbekende plekjes in de Gentse binnenstad.

Gewapend met een smartphone of tablet, volg je het spoor van een criminele bende die jacht maakt op de kunstschatten van de stad. Als een echte undercoverspeurder ga je op zoek naar de dieven. Vind je ze op tijd?

www.sintpietersabdijgent.be

24/24 Op Cobra, de cultuurwebsite van Canvas, volg je de hele restauratie op de voet via video’s. Alles in eigen persoon gade slaan, is natuurlijk een pak indrukwekkender.

www.cobra.be

11

Handige adressen Visit Gent

MSK

Oude Vismijn Sint-Veerleplein 5 9000 Gent 09-266.56.60

Fernand Scribedreef 1 9000 Gent 09-240.07.00

visit@gent.be www.visitgent.be

museum.msk@gent.be www.mskgent.be

Sint-Pietersabdij Beleef Wetteren Toerisme Wetteren Markt 23 9230 Wetteren 09-366.31.04

toerisme@wetteren.be www.beleefwetteren.be

Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster

Sint-Pietersplein 9 9000 Gent 09-243.97.30

sintpietersabdij@gent.be www.sintpietersabdijgent.be

Toerisme Oost-Vlaanderen Sint-Niklaasstraat 2 9000 Gent

www.tov.be

Vrouwebroersstraat 6 9000 Gent 09-269.29.10

caermersklooster@oost-vlaanderen.be www.caermersklooster.be

Colofon Verantwoordelijke uitgever: Toerisme Oost-Vlaanderen vzw, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent Depotnummer: D/2014/0332/15 Foto’s: Toerisme Gent, Toerisme Oost-Vlaanderen, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen – dienst erfgoed, Vanmaele Kenneth, Lukas – Art in Flanders, Toerisme Wetteren, Daniel De Kievith Redactie: Bliksem Schrijfbureau, Fleur Bourgeois, Arne Vansteenkiste