stapaf
GRATIS FIETS- en wandelMAGAZINE VAN TOERISME OOST-VLAANDEREN
Ontdek méér op je smartphone
Voorjaar 2011
www.tov.be
5
bare m e e uitn oute r s t e fi W: ten NIEU an kaar
nv fietse r stad naa stad
Op bezoek in het STAM Gent
Christophe Haddad
proeft streekgerechten
Op stap langs getuigenheuvels Nieuw wandelnetwerk Vlaamse Ardennen
Een weekend in de Vlaamse Ardennen
Eddy Couckuyt Gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen bevoegd voor onder meer Toerisme
stapaf
Vooraf Beste lezer, Na fietsen is wandelen de grootste hobby van de Vlamingen. Dat bleek nog maar eens uit onze grote online StapAf-enquête. Omdat het in Oost-Vlaanderen behalve prettig fietsen natuurlijk ook prettig wandelen is, houdt StapAf u voortaan op de hoogte van alle fiets- én wandelinitiatieven binnen de provincie. Met naar goede gewoonte een pak toeristische informatie, veel bruikbare tips en leuke reportages. Naar een thema voor onze eerste hoofdreportage hoefden we alvast niet lang te zoeken: stappen door Vlaanderens Mooiste Landschap de Vlaamse Ardennen. Met het nieuwe wandelnetwerk Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen doet u dat voortaan volledig volgens eigen voorkeuren en interesses, en dat aan de hand van 152 knooppunten en liefst 300 km wandelpaden! In 2011 maakt u in StapAf ook uitgebreid kennis met de warme stedelijke gezelligheid en bijhorende (culinaire) tradities in OostVlaanderen. Met de uitneembare Eropuit-fietsroutes in dit en ook in het volgende nummer kunt u meteen op verkenning in en rond 11 oergezellige Oost-Vlaamse steden. Bovendien ontdekt u er tal van authentieke stukjes Vlaamse volkscultuur. Van UNESCO kregen we hiervoor onlangs het ultieme eerbetoon: Aalst Carnaval, het Geraardsbergse dubbelfeest Krakelingen en Tonnekensbrand, en de Houtem Jaarmarkt prijken voortaan op de lijst met Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. Voortaan ook in het voorjaarsnummer van StapAf een handige kalender met een overzicht van fiets- en wandelevents voor de komende maanden.
06
stapaf Agenda
08
stapaf Reportage
In dit nummer stapaf AGENDA
06 Drukke voorjaarskalender
Oost-Vlaanderen bruist van leven! Dat merk je gewoon aan de goed gevulde voorjaarskalender met fiets- en wandeltochten en allerlei festiviteiten.
stapaf REPORTAGE
08 Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen
Veel leesplezier met de vernieuwde StapAf en alvast een mooie fiets- en wandellente toegewenst!
In de Vlaamse Ardennen zag het eerste wandelnetwerk van OostVlaanderen het levenslicht. Een familie uit West-Vlaanderen ging wandelen op en langs de ‘getuigenheuvels’.
stapaf EROPUIT
14 Elfstedentocht (deel 1)
stapaf
GRATIS
FIETS- En
wAndElM
AGAZInE
VAn TOER
-VlAAndE ISME OOST
REn
méér Ontdek artphone op je sm
Voorjaar
2011
be
www.tov.
5
bare eem teuitn tsrou fie arten ka
: UW NIE n van e tad fiets aar s dn sta
ek Op bezo in het nt STAM Ge
phe Christo Haddad eft
pro erechten
streekg
langs Op stap nheuvels en e ig Ardenn Vlaamse getu etwerk wandeln Nieuw
02 stapaf
de kend in Een wee en Ardenn Vlaamse
Coverfoto Een familie uit West-Vlaanderen stapt (letterlijk) het nieuwe wandelnetwerk ‘Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen’ in.
We trekken er dit jaar op uit van stad naar stad: we doen in tien fietslussen elf Oost-Vlaamse steden aan. In dit nummer fietsen we van Sint-Niklaas tot Geraardsbergen. Dankzij de uitneembare routekaarten kan je makkelijk op weg!
COLOFON StapAf is een magazine van vzw Toerisme Oost-Vlaanderen en verschijnt twee keer per jaar. De provinciale vereniging Toerisme Oost-Vlaanderen vzw staat in voor de ontwikkeling en uitwerking van het toeristisch beleid van en voor de provincie en staat onder voorzitterschap van de Gedeputeerde, bevoegd voor toerisme • Verantwoordelijke uitgever: Pierre Goffaux, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent • Redactie en realisatie: Grinta! Publicaties, Tielt • Foto’s: Toerisme Oost-Vlaanderen, Marco Mertens, David Stockman, Hennes Roth, Philippe Minnaert, Daniël De Kievit, Fototheek Scheldeland, Steven De Baere, Michiel Hendrycks, Gemeente Sint-Martens-Latem • Cartoon: Klier • Cartografie: Toerisme Oost-Vlaanderen • Redactie: Frederik Backelandt, Gilles Bultinck • Lay-out: Veerle Criel, Cathy Schaubroeck, Tine Taelman
stapaf
Column
Koen Lauwereyns is gewezen journalist van ‘Het Nieuwsblad’. Hij schrijft verder bij schrijfbedrijf KLA-4.
Leren Fietsen
22
stapaf De Gids
24
stapaf Eerste keer
stapaf PRAKTISCH
21 Vermijd krampen en hongerklop
De wandelaar en fietser maalt graag kilometers af en dat vergt enige voorbereiding. Af en toe eten en drinken vooraf en tijdens de trip is een must. Wij verklaren waarom.
stapaf de gids
22 Op stap in het STAM
In elke editie van StapAf neemt voortaan een ‘gids’ een gezelschap op sleeptouw. Deze keer zorgt Christine De Weerdt voor een rondleiding in het STAM, het nieuwe Stadsmuseum van Gent.
stapaf EERSTE KEER
24 Culinaire vuurdoop
Acteur Christophe Haddad raakte de voorbije maanden in Vlaanderen bekend als Frederico in de telenovelle ‘Ella’. Met ons ging hij 4 streekproducten proeven.
Abonneer je gratis op stapaf! Wil je op de hoogte blijven van alle fietsnieuws in Oost-Vlaanderen? Neem dan een gratis abonnement op StapAf. Stuur een e-mail met je adresgegevens naar toerisme@oost-vlaanderen.be met als onderwerp ‘abonnement StapAf’ en je krijgt de toekomstige edities van ons magazine gratis in je brievenbus.
Als het even kan, probeer ik de Ronde van Vlaanderenstraat te vermijden. De blik van Karel Van Wijnendaele is nauwelijks te verdragen. Iedere keer dat mijn Opel de Karnemelkbeekstraat naar boven hijgt om in Kluisbergen bij Vandewalle lamskotteletjes te kopen, onderwerpt de uitvinder van de Ronde van Vlaanderen mij van op zijn monument aan een spervuur van vragen. Waarom hebt ge een tweewieler gekocht met slechts drie vitessen? Waarom hangt dat rijwiel al meer dan vijf jaren ondersteboven in uw garage? Ziet ge niet dat uw lijf de vorm krijgt van een voze peer? Waarom komt ge in het paradijs voor cyclisten wonen als ge amper beweegt? Ik heb mij uitgesloofd om de hele wereld naar de Vlaamse Ardennen te halen en gij rijdt in hun weg met uw automobiel? Imbeciel! Met die laatste crescendo doet de man mij steevast badend in het zweet wakker schieten, de excuses prevelend die het rubber van mijn buitenbanden rond de velgen deed versterven.
“Seppe keek een verstilde seconde naar het vervaarlijk blinkende ding met de grote rode strik rond het stuur ” Waar Karel met zijn journalistieke gestrengheid van tussen de twee Wereldoorlogen de voorbije jaren niet in slaagde, daar zou onze Seppe volgens mijn vrouw eens snel een mouw aan passen. Ook zij is een echte Flandrien in het fantaseren over wielertoeristische uitstappen: naar de boorden van de Schelde bij windstilte of langs de knooppuntenroute naar de kreken van het Meetjesland, desnoods naar de kop van de Koppenberg. Ze was ervan overtuigd dat al die plannen eindelijk gerealiseerd zouden worden en onze uitdijende lichamen weldra weer in de pas zouden lopen nu onze zoon 6 jaar werd. Al maanden werd door zijn antecedenten druk geoefend om het ventje bij te brengen hoe hij de wetten van de zwaartekracht om de tuin kon leiden. Eindelijk was de grote dag aangebroken waarop hij het opleidingstoestel, voorzien van belachelijke afbeeldingen van Winnie de Pooh, aan zijn jongere zus zou overhandigen, zodat hij vervolgens zelf met een stoer, gestroomlijnd offroad model de wijde wereld zou kunnen intrekken. Zijn ouders over berg en vooral door het dal meesleurend in zijn kinderlijk enthousiasme. En toen viel de blinddoek. Seppe keek een verstilde seconde naar het vervaarlijk blinkende ding met de grote rode strik rond het stuur en liep toen ongegeneerd naar het kleine fietsje, waar ik intussen de hulpwieltjes weer had opgevezen. Terwijl zijn zus het op een krijsen zette, besefte ik dat er een anticlimax in de maak was. Seppe stoof gierend als een gek weg en amuseert zich nu al een winter lang in de garage met rondjes rijden op vier wielen. Toen ik een paar weken geleden voorbij Karel kwam, had hij zijn gezicht bedekt met een dik pak sneeuw. Van plaatsvervangende schaamte wellicht.
03
stapaf
ontdek
UNESCO erkent Oost-Vlaamse tradities
Rond de Ronde De Ronde van Vlaanderen noemen ze niet voor niets ‘Vlaanderens Mooiste’. De finale van de mooiste voorjaarsklassieker speelt zich af tegen het decor van de Vlaamse Ardennen. Dit voorjaar staat er het een en ander te gebeuren rond de Ronde…
q Albert Servaes, 'Oogstende boeren', 1921
olieverf op doek, 50 x 70 cm
Tentoonstelling Albert Servaes Ronde van Vlaanderen als fictiereeks De Ronde van Vlaanderen krijgt zijn eigen fictiereeks. Regisseur Jan Eelen, die met ‘Het eiland’ en ‘In de gloria’ hoge ogen gooide, heeft er het voorbije jaar zijn tanden in gezet en dit voorjaar zie je het resultaat op één. Veel beelden werden tijdens de Ronde van Vlaanderen 2010 ingeblikt en een topcast (gaande van Tom van Dyck over Sien Eggers tot Lucas Van den Eynde) zal ‘De Ronde’ opluisteren. Zeker kijken dus! Fiets zelf de Ronde Duizenden en duizenden fietsers zijn er jaarlijks op gebrand om de wegen van de Ronde van Vlaanderen te ontdekken. Dat kan perfect aangezien het parcours van de (finale van de) Ronde van Vlaanderen is bewegwijzerd. De bestaande routekaart met de Ronde van Vlaanderen-fietslussen (80, 72 en 114 km) wordt opgefrist. Wie flandrienambities heeft, kan de drie lussen combineren in een tocht van 260 (!) km. De nieuwe kaart bestel je vanaf 1 maart via www.tov.be Zwalm is Dorp van de Ronde Wie in wielerkringen Zwalm zegt, zegt in de eerste plaats de Molenberg. Sinds 1983 is deze kasseihelling in het parcours opgenomen. Dat wordt dit jaar gevierd met de toekenning van de titel ‘Dorp van de Ronde’. De passage van de Rondekaravaan in Zwalm op zondag 3 april wordt meer dan ooit een feest! Info op www.dorpvanderonde.be 04 stapaf
Albert Servaes (1883-1966) is één van de belangrijkste schilders van de Leiestreek. Zijn oeuvre is een scharnierpunt tussen de eerste en tweede Latemse kunstenaarsgroepen. Van 16 januari tot en met 6 maart eert het Museum Dhondt-Dhaenens hem met een tentoonstelling. De bedoeling is om het werk van deze wat miskende kunstenaar weer onder de aandacht te brengen om zo de betekenis van Albert Servaes in de ontwikkeling van het Vlaamse Modernisme aan te tonen.
In november 2010 werden maar liefst drie Belgische volkse tradities toegevoegd aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de Unesco. Met deze lijst wil Unesco ook wereldwijde tradities en gebruiken beschermen. Unesco heeft zowel de Krakelingen en Tonnekensbrand in Geraardsbergen (27 februari 2011), het carnaval van Aalst (6-8 maart 2011) als de Houtem Jaarmarkt in SintLievens-Houtem (11-12 november 2011) erkend als immaterieel cultureel erfgoed.
www.geraardsbergen.be www.aalst.be www.sint-lievens-houtem.be
www.museumdd.be
Gewonnen! Hou het in de gaten! Is het een fietstocht? Is het een spel? Absoluut. En toch ook weer niet… Het wordt vooral een beleving voor het hele gezin waarin samen fietsen, speuren en spelen centraal staan. Waarin veel gelachen zal worden en toevallige passanten je vreemd zullen bekijken. En waarin je achter elke bocht een glimp opvangt van… ’s Waaslands sluwste bewoner. Wat het dan precies is? Daarvoor moet je nog even geduld oefenen. Hou vooral de volgende StapAf in de gaten of neem af en toe een kijkje op www.toerismewaasland.be
De reportage in het vorige nummer van StapAf bracht ons naar de Leiestreek waar we de nodige kunstprikkels opdeden. De wedstrijdvraag kreeg bijgevolg een artistiek staartje. We wilden weten wie ‘De Bietenoogst’, één van de pronkstukken van het Museum van Deinze en de Leiestreek, heeft geschilderd. Uit de vele inzendingen plukten we twee winnaars. Allebei wisten ze dat ‘De Bietenoogst’ een meesterwerk is van Emile Claus. De familie Stokman-Philippaars uit het Limburgse Diepenbeek wint 1 overnachting voor 2 personen op basis van kamer en ontbijt in B&B ‘Anno 1756’. Zij kunnen ook één dag lang met twee huurfietsen op weg om de streek te ontdekken. John Vergeylen uit het Oost-Vlaamse Gijzegem wint dan weer 1 overnachting voor 2 personen op basis van kamer en ontbijt in B&B ’Aan de Leie’. Proficiat!
Gent verrast Uitbouw mountainbike- fietsers netwerken Sommigen hebben het graag wat avontuurlijker en nemen de mountainbike. In Oost-Vlaanderen krijgt geleidelijk aan een heus mountainbikenetwerk vorm. Dat stelt de biker in staat om vanuit elke gemeente via aanrij- en verbindingsroutes op een bestaand mountainbiketraject terecht te komen. Een mountainbikenetwerk van maar liefst 490 km aan routes in Zuid-OostVlaanderen zag zo het levenslicht. Ook het Waasland zette al een tandje bij. Mooie resultaten van een samenwerking tussen de Provincie Oost-Vlaanderen en Bloso die nog verder reikt met de opening van een netwerk in het Meetjesland in de loop van dit jaar. Smeer alvast je ketting en kuiten! www.oost-vlaanderen.be www.vlaamsemountainbikeroutes.be
Groene vingers!
Lichtfestival
Tuin-, planten- en bloemenliefhebbers houden best twee weekends vrij in april en mei. Van 23 tot en met 25 april is het kasteeldomein Ooidonk (Bachte-Maria-Leerne) decor van de Lifestyle Tuinbeurs die al voor de 26ste (!) keer wordt georganiseerd. Een 90tal deelnemers zullen er bloemen, planten, tuinmeubelen, tuindecoratie, brocante en allerlei ambachtelijk gemaakte producten te koop aanbieden. Op het binnenplein van het kasteel en in het park zullen werken staan van beeldhouwers uit de streek. Met paardenkoetsen kunnen de bezoekers op zondag een rondrit maken in de omliggende bossen.
Parijs is de Lichtstad… of is het toch Gent? Alvast van 27 tot en met 29 januari want dan werpt het Lichtfestival een warm deken over de winterse ziel van de Arteveldestad. De Stad Gent heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de sfeervolle verlichting van de binnenstad. Het Gentse lichtplan werd dan ook internationaal bekroond. Het Lichtfestival wil dit lichtplan extra in de schijnwerpers zetten en bezoekers op die manier een glimp laten opvangen van de unieke verborgen charme van Gent. Ga op ontdekking langs een winters parcours in de Gentse binnenstad en beleef er de meest verrassende lichtervaringen. Op verschillende unieke locaties, zowel binnen als buiten, is werk te zien van kunstenaars die met licht spelen. Er wordt een shuttledienst (bus, boot, fiets) voorzien tussen het STAM (het Gentse stadsmuseum waarover we het verderop in deze StapAf nog hebben) en het parcours van het Lichtfestival, zodat een gecombineerd bezoek aan de tentoonstelling ‘Belichte stad, dag en nacht in Gent’ en het Lichtfestival mogelijk is.
Ook de Tuindagen van Beervelde mogen een heuse klassieker worden genoemd. Deze keer ontvangt graaf Renaud de Kerchove de Denterghem het publiek van 6 tot en met 8 mei in het Kasteelpark van Beervelde. www.ooidonk.be www.parkvanbeervelde.be
www.visitgent.be
De Gidsenbond van Gent en Oost-Vlaanderen biedt een aantal begeleide fietstochten aan. Bij ‘Kris-Kras door Gent’ zegt de naam het zelf: de fietsers vertrouwen op de improvisatie en inspiratie van de gids die zijn gezelschap over de beste fietswegen van de stad leidt. Een fietstocht met een verhaal is de tocht ‘Gent, Manchester van het vasteland’. Je wordt met de teletijdsmachine terug naar de Industriële Revolutie geflitst. Je leert de geschiedenis van de stad via deze invalshoek kennen. Een gids neemt je ook hier op sleeptouw en opnieuw staat de route vooraf niet honderd percent vast. Het verloop van de fietstocht is immers afhankelijk van de tijd, het weer en jouw wensen. Informatie en reservatie van beide fietstochten gebeurt via de Gidsenbond van Gent en Oost-Vlaanderen. www.gidsenbond-gent.be
Spannende speurtocht in Gent Naar aanleiding van het boek ‘Moord met een geurtje’, de tweede thriller van jeugdauteur Hilde E. Gerard, werd een speurtocht voor jongeren uitgetekend die hen op een leuke manier (via allerlei vragen) Gent doet ontdekken. Je kan voor 5 euro een tweedelige pocket kopen in het infokantoor van Toerisme Gent. www.visitgent.be
05
stapaf
ontdek
Hopthematocht AGENDA in Scheldeland Het is feest! Hop werd ooit omschreven als ‘het groene goud’ omdat het gewas zoveel welvaart bracht voor de lokale telers in de regio tussen Aalst en Asse die in de Middeleeuwen, onder invloed van de abdij van Affligem, uitgroeide tot dé hopschuur van Europa. Hoe hop deze regio nog steeds in zijn greep heeft, merk je in de nieuwe Hopthematocht voor fietsers die in maart aan het grote publiek wordt voorgesteld. Vanuit Meldert bij Aalst leiden de knooppunten je door de rijke hopgeschiedenis van de streek in een fietstocht van zo’n 37 km. www.scheldeland.be
Sint-Laureins is ambassadeur Vlaanderen Lekkerland Tot 2012 mag Sint-Laureins zich ‘Ambassadeur van Vlaanderen Lekkerland’ noemen. Dat heeft de kleine plattelandsgemeente in het Meetjesland te danken aan zijn palingtraditie. Niet alleen zette de gemeente opnieuw paling in de kreken, er werd ook een toeristisch en culinair programma uitgewerkt rond de palingtraditie en het krekengebied. In oktober, tijdens de Sentse palingmaand, kan je in de lokale restaurants genieten van speciale palingmenu’s. Verder staan er culinaire palingwandelingen, kookworkshops en demonstraties palingkoken en -vangen op het programma, en kan je voor een ‘glad’ prijsje een paling-logiesarrangement boeken. Wie de streek met de fiets wil ontdekken, kan dat via de thematocht ‘De Kreken spreken’. www.sint-laureins.be www.tov.be
06 stapaf
Oost-Vlaanderen viert feest in het voorjaar 2011! Er zijn niet alleen de Krakelingen en Tonnekensbrand in Geraardsbergen (27 februari) en het Aalsterse carnaval (6-8 maart)… Hieronder zeven activiteiten die je alvast in ‘t vet in je agenda mag aanduiden! > geutelingenfeesten (13/02) Een ‘geuteling’ is een soort ovenkoek die naar aloude traditie in Elst, een deelgemeente van Brakel, wordt ‘gegoten’. Tijdens de geutelingenfeesten worden niet alleen geutelingen gemaakt en gegeten, er is ook een heus volksfeest aan de gang dat gekleurd wordt door muziekoptredens. Tip: combineer de geutelingenfeesten met een wandel- (Zwalmbronnenroute) of fietsroute (Teirlinckroute) in de buurt! www.geutelingen.be
> Zythos Bierfestival (05-06/03) Het Zythos Bierfestival in Sint-Niklaas is het grootste bierfestival van België. Tal van brouwers en bierfirma’s bekleden er een zestigtal standen. Aan al deze standjes kan je heel wat Belgische bieren proeven in een proefglaasje van 15 cl dat je aan de inkom in bruikleen krijgt. www.zbf.be > Carnaval Ninove (13/03) Niet alleen Aalst heeft zijn carnaval, ook in Ninove kennen ze er wat van. www.carnavalninove.be > Lente op den Dries (19/03-17/04) Van 19 maart tot en met 17 april straalt de lente in Opdorp met Lente op den Dries, een openluchttentoonstelling van kunstwerken, bloemen en planten. Hoogtepunt wordt de 9de Internationale Plantenmarkt op 27 maart. Tip: maak er een daguitstap van waarbij je Lente op den Dries combineert met een wandeltocht in Buggenhoutbos of een fietstocht langs de Ros Beiaardroute! www.lenteopdendries.be
> Wuitensfeesten (03/04) ‘Wuitens’ is de spotnaam voor de Hammenaars die al voor de 55ste keer hun eigen carnavalsfeest, de Wuitenscavalcade, vieren. www.wuitensfeesten.be > Gulden eifeesten (22/04-26/04) Het paasweekend staat in Kruishoutem volledig in het teken van het… gulden ei. De Eierboer en Eikoningin worden verkozen en het feestweekend kent z’n climax in de Gulden Eiworp uit de kerktoren, een spetterend vuurwerk en een volksfeest. www.guldeneifeesten.be
> Stoomfestival (30/04-01/05) Carry Goossens maakte ermee kennis in de vorige StapAf: het Stoomcentrum van Maldegem. De rijvaardige locomotieven van het stoomcentrum worden er aan het publiek getoond, maar de bezoekers kunnen zich ook vergapen aan de prestigieuze buitenlandse stoomlocomotieven. www.stoomcentrum.be
stapaf
Wandelingen met gids
Fiets- en wandeltochten
Nog t.e.m. 27 maart
Februari
Winterwandelingen in Sint-Laureins. De wandelingen starten telkens aan een restaurant of café, een culinaire knipoog komt tijdens de wandeling aan bod. Vooraf inschrijven, www.sint-laureins.be.
6: Lichtmiswandeltocht. Sint-Pauwels, start aan Parochiaal Dienstencentrum (Klapdorp 9A), 8-15 uur, afstanden: 3-5-6-10-1523-30 km, tel. 03 776 01 93 of 0478 24 66 63. 12: Geutelingenwandelingen. Elst (Brakel), start aan Zaal Ter Elst (Ommegangstraat 3), 8-14 uur, afstanden: 6-12-18 km. 23: 1ste Midweekwandeling Boekhoute. Afstanden: 6-12-18 km, www.trekvogels-boekhoute.be. 27: Nationale Wandeldag. Oudenaarde, afstanden: 5-7-12-15-20-25 km, www.hanskedekrijger.be.
Februari 20: Tot zondag … natuurlijk! Deze keer: knutselactiviteit ‘Creatief voor biodiversiteit’. Gratis, vooraf inschrijven, www.hetleen.be
Maart 8: Mardi Gras. Themawandeling rond carnaval, hapje en drankje onderweg. Dendermonde, Grote Markt, 19 uur www.dendermonde.be 13: Historische natuurwandeling. Sombeke, Pasar-wandeling, start aan Den Dries, 9.30 uur, 3 euro, www.pasar.be/beveren-waas 20: Tot zondag … natuurlijk! Deze keer: themawandeling ‘Reiger en co’ over reigers en hun biotoop. Gratis, vooraf inschrijven, www.hetleen.be.
April 17: Tot zondag … natuurlijk! Deze keer: themawandeling ‘Rode oortjes’ over voortplanting in de natuur. Gratis, vooraf inschrijven, www.hetleen.be.
Mei 15: Tot zondag … natuurlijk! Deze keer: vroegochtendwandeling (5-7 uur) ‘Ochtendsymfonie’. Gratis, vooraf inschrijven, www.hetleen.be. 20: Avondwandeling Geraardsbergen. Met inhuldiging van het mooiste plekje in Geraardsbergen. Pasar-wandeling, www.pasar.be/geraardsbergen.
Zoektochten Permanent Wandel- of fietszoektocht Anton van Wilderodepad (Moerbeke-Waas) Doorlopend wordt een wandel- of fietszoektocht georganiseerd langs het literaire Van Wilderodepad in Moerbeke-Waas. Er wordt gestart aan de ingang van het gemeentepark (Lindenplaats). Alle inlichtingen zijn terug te vinden op de website http://users.telenet. be/antonvanwilderode.
Maart 13: 10de Mercatortocht. Bazel, start aan Kasteel Wissekerke (Koningin Astridplein 17), 7.30-15 uur, afstanden: 7-14-21-30 km, www.wandelklubtemse.be.
April 2: Ronde van Vlaanderen voor wielertoeristen en mountainbikers. Ninove, start aan Provinciaal technisch Instituut (Centrumlaan 160), 7-10 uur, afstanden: 75-150 km (cyclo), 30-55-75-100 km (mtb), www.sport.be. 10: 27ste Reynaerttocht. Belsele, start van de wandeltocht aan de Vrije Basisschool (Gavermolenstraat 83), 7.30-15 uur, afstanden: 7-11-17-23 km, tel. 0495 68 85 58 16: Bloesemtocht. Boekhoute, afstanden: 6-12-18-24 km, www.trekvogels-boekhoute.be. 16: Peter van Petegem Classic. Oudenaarde, www.petervanpetegemclassic.be. 23-24: Dag van de Aarde. Wandelen en fietsen in de Meetjeslandse bossengordel (Drongengoed - Het Leen - Lembeekse Bossen), www.NPMeetjesland.be. 24: 18de Driestocht. Waasmunster, start aan het Buurtcentrum (Veldstraat 2), 8-15 uur, afstanden: 5-7-10-14-21-25-35 km, tel. 0494 44 56 33. 25: Scheldehappening. Aan de oevers van de Schelde in Temse, Rupelmonde en andere Scheldedorpen in het Scheldeland. Unieke vaar-, fiets- en wandelhappening op en langs de Schelde waarbij gretig gebruik wordt gemaakt van de talrijke veerpontjes. www.scheldehappening.be
agenda
Mei 1: De Superklassieker. Fietsen op het parcours van zowel de Ronde van Vlaanderen als Parijs-Roubaix. Oudenaarde, www.superklassieker.be. 1: Spring eruit. Gezinsvriendelijk evenement in Sint-Laureins, www.pasar.be/regio-genteeklo 15: De Gouden Flandrien. Oudenaarde, www.degoudenflandrien.be. 15: 18de Kaailoperstocht. Temse, start aan K.T.A. (Theo De Deckerlaan 2), 7-15 uur, afstanden: 7-14-20-30 km, www.wandelklubtemse.be. 23: 28ste Smokkeltochten/12de 50 km van Stekene. Stekene, start aan de Broederschool (Nieuwstraat 17), 6-15 uur, afstanden: 6-12-17-20-30-40-50 km, www.desmokkelaars.be. 29: Meetjeslandse Gordel. Hét fietsevenement van het Meetjesland! Verschillende startplaatsen mogelijk, o.a. Bellem. Info via www.meetjeslandsegordel.be. 29: Ladies Fun Ride. Oudenaarde, www.ladiesfunride.be.
Juni 4-5: Omloop Kluisbergen. 8-15-25-50-100 km. Eén van de grootste wandelevents van Oost-Vlaanderen is aan zijn 40ste editie toe. www.wandelen.be
Varia April 23-25: Romeinse Mars. Velzeke, start en aankomst in PAM Velzeke, www.pam-velzeke.be.
Mei 1: Ronde van Vlaanderen voor Oldtimers. Oudenaarde, www.crvv.be.
Wielerwedstrijden Dit voorjaar doen enkele belangrijke wielerwedstrijden Oost-Vlaanderen aan. Na de Omloop Het Nieuwsblad (www.flandersclassics.be) op 26 februari. volgen Nokere Koerse (www.nokerekoerse.be) op 16 maart, Dwars door Vlaanderen (www. flandersclassics.be) op 23 maart, de E3 Prijs Vlaanderen (www.e3prijsvlaanderen.be) op 26 maart en de Driedaagse De Panne-Koksijde (www.veloclub-depanne.be) van 29 tot 31 maart. Hoogtepunt is de Ronde van Vlaanderen (www.flandersclassics.be) op 3 april.
07
stapaf
reportage
Ezels, heuvels en druïden ‘Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen’ is het eerste volwaardige wandelnetwerk in OostVlaanderen. StapAf volgde een familie uit West-Vlaanderen tijdens hun driedaags verblijf in de Vlaamse Ardennen. Zij stapten het nieuwe wandelnetwerk in. Letterlijk dan. “Wij zijn fanatieke wandelaars. Dit soort dichtbijvakantie is écht ons ding”, aldus Cathy Schaubroeck (42) die samen met man Hans (43), zoontje Thijs (8), schoonvader Georges (77) en zijn partner Janny (67) de wandelschoenen aantrok.
wandel – DAG 1 het kluisbos (Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen, afstand: 6,3 km) Knooppunten: 7-2-5-22-76-8-7
08 stapaf
“Iiiiiiiiiiiiiiiiiiii-aaaaaaaaaaaaaa!” Het is Achiel die het vijfkoppige West-Vlaamse gezelschap op zijn manier verwelkomt in ‘Git(e)ane’, een gerestaureerde vierkantshoeve uit de late 18de eeuw waar Cathy, Hans, Thijs, Georges en Janny de volgende drie dagen verblijven. Inderdaad, aan de klankkleur van het welkomstwoord te horen, blijkt Achiel een… ezel te zijn. Dàt is net zo bijzonder aan Git(e)ane: de opgeknapte boerderij herbergt niet alleen twee gastenverblijven en één gastenkamer (goed voor een capaciteit van 18 personen), het is ook een ezelsboerderij waarbij de gasten met één van de 19 ezels op stap
kunnen voor een deugddoende wandeling op het nieuwe wandelnetwerk. De ezelswandeling staat echter op het programma voor zondag. En dus moet Thijs nog twee dagen geduld oefenen. Hij kan zijn enthousiasme echter moeilijk onderdrukken en is niet weg te slaan bij de stal van Achiel. “Oei, ik weet nu al wat Thijs straks voor zijn verjaardag zal vragen”, glimlacht Hans die Thijs aanport om mee aan tafel te schuiven. ‘Git(e)ane’-uitbaters Christa Hamerlinck en Eric Van Tuyckom hebben immers een lekker avondmaal voor hun gasten voorbereid.
Doveleenbos Zaterdagmorgen. Het ontbijt in Git(e)ane is echt wel rijk te noemen. Het is smullen. “Eet maar goed want vandaag staat een pittige wandeling op het menu”, richt opa Georges zich tot zijn kleinzoon. Thijs zelf knikt maar kan het niet laten om met de regelmaat van de klok om te kijken en te turen richting de stal van Achiel. Zou hij al wakker zijn? Na het ontbijt nemen Cathy en Hans nog even de netwerkkaart bij de hand en dan gaat het met de wagen richting Kluisbos. “Dit is dus de Kluisberg. Die helling ken ik van de Ronde van Vlaanderen. Amai, steiler en slopender dan ik dacht”, puft Hans vanuit… de wagen. Hij parkeert de auto op de grote parking op de top van de Kluisberg. Daar vind je heel wat horecazaken en het Doveleenbos, dat aan het Kluisbos grenst en waar de wandeling zich vandaag grotendeels afspeelt, is vlakbij.
“Wij zijn fanatieke wandelaars. Op stap gaan op het nieuwe wandelnetwerk in de Vlaamse Ardennen is dus geen opgave.” Thijs is de ezels dan wel voor even vergeten maar nu heeft hij zijn zinnen gezet op de Speelzone Bosuil die vlakbij de parking ligt. Bossen zijn helemaal geen speeltuinen maar erin ravotten kan natuurlijk wel. En in deze speelzone, speciaal voorzien van allerlei houten speeltuigen die perfect geïntegreerd zijn in de omgeving, kan Thijs zijn hartje ophalen. “Kom papa! Kom mee op de brug!” Hans haalt de schouders op. “Tja, ik moet mee, hé.” Terwijl Thijs huppelt, springt en klimt, kijken Janny en Georges geamuseerd toe. “In de touwen hangen is niet meer aan ons besteed”, lacht Georges. “De wandeling straks zie ik wel zitten. Ik heb twee nieuwe heupen. Fietsen zat er na de operatie niet meer in, wandelen gelukkig wel. Al moet ik het wel zachtjesaan doen, op het gemak.” Thijs’ enthousiasme is onstuitbaar. “Kom, straks mag je nog een keer. Eerst gaan we wat eten”, zegt Cathy die zich meent te herinneren dat ze hier zelf ooit op schoolreis is geweest. Een vermoeden dat wel eens zou kunnen kloppen met het populaire sport- en recreatiecentrum Kluisbos vlakbij. Het gezelschap kiest ervoor om een hapje te eten in één van de vele horecazaken op de top van de Kluisberg. Georges, een gepensioneerd slager, bestelt een… entrecote met frietjes. “Ik ken wel wat van vlees en dus heb ik recht van spreken wanneer ik zeg dat dit voortreffelijk smaakt. We kunnen er weer tegenaan.”
9Een familiefoto in hartje Doveleenbos, vlakbij de taalgrens.
uHans en Thijs in de Speelzone Bosuil in het Kluisbos.
09
stapaf
reportage
Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen Na de fietsknooppunten zijn er nu ook knooppunten voor wandelaars! ‘Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen’ is het eerste volwaardige wandelnetwerk in Oost-Vlaanderen. Het begrip ‘getuigenheuvels’ verwijst overigens naar de hoogste heuvels in de Vlaamse Ardennen waarvan hun opperste bodemlaag van okerkleurige ijzerzandsteen nog de stille getuige is van een tijdperk toen de Vlaamse Ardennen nog aan zee lagen. Da’s zo’n 6 miljoen jaar geleden. Vandaag telt het nieuwe wandelnetwerk ‘Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen’ maar liefst 152 knooppunten en 300 km aan wandeltraject. Het wandelnetwerk presenteert een mix van natuur en landschap, cultuur en geschiedenis in de vierhoek Kluisbergen-Oudenaarde-Brakel-Ronse. Via de knooppunten worden een hele reeks bezienswaardigheden met elkaar verbonden. Trekpleisters zijn onder meer Hotond (Kluisbergen), met zijn 150 meter het hoogste punt van de provincie, het Muziekbos (Ronse) en het Kluisbos (Kluisbergen), het bekende bedevaartsoord van Kerselare (Oudenaarde), het lieflijke gehuchtje Ladeuze (Maarkedal), de unieke protestantse wijk Geuzenhoek (Horebeke), het prachtige natuurreservaat Burreken (Brakel) en het kunstenaarsdorpje Kwaremont (Kluisbergen). De netwerkkaart en de bijhorende wandelpocket zijn voor 6 euro te bestellen via www.tov.be.
9Wandelen kan voortaan van knooppunt naar knooppunt.
wandel – DAG 2 het bos ter rijst (Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen, afstand: 4,5 km) Knooppunten: 23-22-99-40-52-23
eVlakbij de Witte toren kan je even verpozen.
10 stapaf
Peetje en Meetje Van zodra de innerlijke mens gesterkt is, trekt het vijftal er weer op uit. Van knooppunt 7 gaat het naar knooppunt 2. De Liefdesbron is nu vlakbij. Tijdens de warme zomermaanden is de Liefdesbron een aangenaam en koel plekje om even te verpozen. Als we de legende mogen geloven, vindt al wie hier met de blote voeten in loopt, binnen het jaar gegarandeerd een lief. “Niet nodig”, schatert Hans. “Ik heb er al één.” Georges treedt zijn zoon bij. “Het is overigens sowieso te koud om nu met blote voeten in dat water te lopen!” Gelukkig heeft het Kluisbos enkele banken waar wandelaars even tot rust kunnen komen. Janny en Georges vinden het best zo. “En van zodra je neerzit en je kijkt om je heen, is er altijd wat te zien.” Gelijk hebben ze want tussen wandelknooppunt 8 en 7 word je getrakteerd op enkele mooie panorama’s op de andere kant van de taalgrens. “Oostende is die kant op! Vandaar komen wij!”, joelt Thijs wanneer heel de familie poseert aan een grote houten wegwijzer. Ze staan nu vlakbij de Witte toren waar er ook een kleinigheid kan gegeten worden in de snackbar. “Ik heb honger ”, bekent Thijs terwijl hij wijst naar de pannenkoeken op de menukaart. Toch is de dag nog niet voorbij. Dieper het bos in, even verderop, treffen ze de laatste bezienswaardigheid op hun wandeling… Peetje en Meetje. “Het heeft toch niks te maken met ons?”, vraagt Janny zich af. Geenszins, Peetje en Meetje zijn de namen van twee grote… rotsblokken (!) die de voetstukken vormen van een dolmen, een offertafel van de Keltische druïden. Thijs kan het natuurlijk niet laten om op Peetje en Meetje te klauteren. Hij voelt zich even de koning van het Kluisbos!
Rijles in het Bos ter Rijst Op zondagmorgen mag er al eens uitgeslapen worden. Waarom ook niet? Toch maakt Thijs geen gebruik van dit ‘luxeaanbod’. Hij is vroeger dan anders uit de veren en staat te popelen om aan de lang verwachte ezelstocht te beginnen. “Geduld Thijs, geduld”, maant Hans hem met een knipoog aan. Op dat moment weet Hans nog niet dat hij straks de… ezelsgeleider wordt op de geplande wandeltocht door het Bos ter Rijst! Christa van ‘Git(e)ane’ roept eerst iedereen samen voor een briefing want je dient toch het een en ander in het achterhoofd te houden wanneer je met een ezel op stap gaat. “Het sleutelwoord is respect. Geef je hem respect, dan krijg je respect terug”, verzekert Christa. Ze is gek van ezels. “Altijd al geweest”, bekent ze. “Van ‘Git(e)ane’ een ezelsboerderij maken was dan ook een kinderdroom die ik heb kunnen realiseren. Zo’n mooie dieren: kijk naar die lieve oogjes, die zachte neusjes. Ik smelt helemaal.” Christa’s partner Eric hoort het allemaal graag maar kan het niet laten om de vraag op te werpen: “Soms vraag ik me af waarom Christa mij graag ziet!”.
“Ik weet al wat Thijs straks voor zijn verjaardag zal vragen: een ezel.” Een ezel wordt vaak als koppig omschreven maar volgens Christa is dat een term die de lading niet helemaal dekt. “Ze hebben elk hun eigen karakter en ze proberen zeker
duidelijk te maken wat ze willen maar dat zie ik niet als koppigheid. Ze hebben gewoon een sterk karakter ”, nuanceert ze. “Het zijn soms deugnieten die wel met je voeten kunnen spelen. Ze zijn nieuwsgierig en hebben ook alles gezien. Verder zijn ze ook trouw en volgzaam.” Hans slaakt een zucht van opluchting: “Oef, dat laatste hoor ik graag. Want wat als onze ezel 9 Lekker lunchen in een restaurantje op de Kluisberg. straks niet meer vooruit wil?” Christa knikt: “Dat kan gebeuren. Daar is een truukje voor. Spreek hem aan met een diepe stem en duw zijn staart naar beneden, doorgaans zet hij dan terug aan.” Thijs hangt dan wel aan Christa’s lippen, hij is er toch vooral op gebrand om in het zadel te kruipen. Rutor is de ezel van dienst. “Naargelang het karakter van de mensen die hier verblijven, kies ik de ezel”, lacht Christa. “Rutor is niet zo’n moeilijke. Nogmaals: behandel hem als een kameraad en niet zomaar als een stomme ezel! Want dat is ie niet. En spreek hem steeds aan met een diepe stem, dat heeft het meest effect.”
“Misschien is dit wel het mooiste landschap van Vlaanderen.”
0 Bij 'Peetje en Meetje'.
11
stapaf
reportage
9 Ezelsboerderij Git(e)ane telt 19 ezels.
Kindvriendelijke wandeling
e Eric, Christa en de kinderen heten je welkom in Git(e)ane.
Van zodra Thijs op Rutor is gewipt, neemt Hans het touw vast en vatten ze samen met Cathy, Georges en Janny de korte wandeltocht van zo’n 4,5 km aan. Die gaat langs de knooppunten en loopt dwars door het Bos ter Rijst. “Eigenlijk is dit allemaal niet zò gek ver van Tielt, waar ik woon en werk. En toch zijn de Vlaamse Ardennen een heel ander kader ”, merkt Cathy op. Zoontje Thijs heeft intussen de tijd van zijn leven. “Gelukkig weeg je nog geen 40 kilo”, lacht papa Hans. “Anders mocht je niet op de ezel zitten.”
Rutor gedraagt zich voorlopig voorbeeldig. En als hij even het moment gekomen acht om (koppig) te blijven stilstaan, dan is er opa Georges die het truukje van Christa toepast om Rutor weer op gang te duwen. “Flinke Rutor!”, port Thijs zijn ezel aan met een onmetelijk diepe en overdreven zware stem. De doortocht door het bos verloopt vrij vlot. Pas wanneer Rutor een paar keer dient te poseren voor de foto, ervaart Hans wat weerwerk. “Als we in het weekend met het gezin gaan wandelen, dan is dat doorgaans op een of ander provinciaal recreatiedomein, waar Thijs zich ook kan amuseren. Het wandelnetwerk Bulskampveld tussen Gent en Brugge is ons ook niet onbekend”, aldus Cathy. “Maar geef toe: deze streek is een verademing!”, zegt Janny. Cathy knikt. “En weet je wat het leuke is aan deze ezelstocht? Kinderen wandelen doorgaans niet graag maar met deze formule vergeten ze als het ware dat ze op stap zijn. Da’s aangenaam voor iedereen tijdens de wandeling.” Voor ze het goed en wel beseffen, zit de tocht er alweer op. Rutor kan weer in de wei postvatten bij zijn soortgenootjes. Die worden door Christa getrakteerd op een lading wortelen. Ze zijn zo enthousiast dat ze niet ophouden met Christa te knuffelen. Het decor waartegen dit tafereel zich afspeelt zijn de Vlaamse Ardennen. Janny, die in het Bos ter Rijst op een bordje een gedicht van Omer Wattez tegenkwam, moet de geestelijke vader van de benaming ‘Vlaamse Ardennen’ gelijk geven. “Misschien is dit effectief wel het mooiste landschap van Vlaanderen.”
Win een verblijf in de Vlaamse Ardennen! Dankzij StapAf kan je een onvergetelijk weekend winnen in ‘Git(e)ane’, het gastenverblijf van Christa en Eric in Schorisse dat prominent in beeld komt in deze reportage. Je verblijft in de Gite Ysebaert, geschikt voor 8 personen. Van daaruit kan je dan, net als Cathy, Hans, Thijs, Janny en Georges, het nieuwe wandelnetwerk ‘Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen’ ontdekken. Meer informatie over de verblijfsmogelijkheden van ‘Git(e)ane’ vind je overigens op www.giteane.be. (A. Odevaertstraat 5, 9688 Maarkedal, T 055 45 67 53, info@giteane.be)
De wedstrijdvraag Wil je kans maken om zo’n verblijf te winnen? Beantwoord dan volgende wedstrijdvraag correct. Hoe heten de twee grote rotsblokken in het Kluisbos die de voetstukken vormen van een dolmen? A. Rutor en Achiel B. Peetje en Meetje C. Opa en Oma
Hoe neem je deel? Stuur je antwoord voor 30 april 2011 naar: Toerisme Oost-Vlaanderen, Wedstrijd StapAf, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent (België). Mailen kan ook, met als onderwerp “Wedstrijd StapAf”, naar wedstrijd@oost-vlaanderen.be. Vergeet je naam en je adresgegevens niet te vermelden. De winnaars krijgen persoonlijk bericht en worden vermeld in het zomernummer van 2011. Veel succes!
12 stapaf
stapaf
praktisch
Ontdek ook via je smartphone Na het online in elkaar knutselen van fietsroutes via de Routeplanner en het creëren van fietsroutes op je gsm, is er nu de applicatie ‘augmented reality’. Ben je nog mee?
‘Augmented reality’ is één van dé trends in de nabije toekomst.
‘Augmented reality’ (letterlijk: ‘verhoogde realiteit’ door het mixen van de werkelijke wereld met de virtuele) is één van dé trends in de nabije toekomst. Tegenwoordig hebben al heel wat mensen een smartphone – da’s een gsm met ingebouwde internetverbinding en gps – en dankzij ‘augmented reality’ hebben die smartphonegebruikers een extra troef in handen om de toeristische mogelijkheden van de Vlaamse Ardennen te ontsluiten. Om het heel plastisch uit te drukken: ‘augmented reality’ legt als het ware een soort laagje bovenop je scherm. Hierop krijg je allerlei extra informatie te zien die je kan helpen om de interessante locaties of accomodaties in de omgeving of op je route te traceren.
Hoe werkt het? Aan de hand van de ingebouwde sensor en gps in je smartphone weet je telefoon altijd precies waar je bent. Met deze gegevens kan hij berekenen hoe ver je bent verwijderd van bepaalde locaties. Kijk je door de camera van je telefoon, dan zie je icoontjes die deze ‘points of interest’ (kortweg POI’s) aanduiden. Als je een POI aanklikt, krijg je hierover alle info. Zo kan je bijvoorbeeld informatie over het dichtstbijzijnde restaurant of museum bekijken. Handig wanneer je geen brochure bij de hand hebt. Maar ‘augmented reality’ biedt nog veel
andere mogelijkheden. Via categorieën die je zelf kan inof uitschakelen, zie je waar het hoogste punt van de regio zich bevindt, waar je even kan uitrusten op een zitbank of waar je kroost kan spelen in een speelzone.
Wandelnetwerk Vlaamse Ardennen Er zijn heel wat mogelijkheden. Zo kan je je ‘zoekgebied’ voor POI’s gaan instellen tot een straal van 10 km. Om alles overzichtelijk te houden, worden er maximum 20 nabije POI’s getoond. Om je zoekopdracht te verengen of te verruimen, kan je categorieën (‘te zien’, ‘te doen’, ‘eten en drinken’, ‘monument’, …) gaan aan- of uitvinken. Het systeem stelt je zo in staat om gericht te zoeken naar wat je precies wil. Daar houdt het ook niet bij op. Wanneer de informatie is opgevraagd, kan je meteen ook doorklikken, bellen, de desbetreffende website gaan bekijken, een mail sturen of via Googles routeplanner je de weg laten wijzen. Straffe kost, niet? Momenteel staat ‘augmented reality’ nog in zijn kinderschoenen en is er enkel de toepassing voor het nieuwe wandelnetwerk ‘Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen’. Maar wees gerust: dit aanbod wordt nog uitgebreid.
Download het programma Geïnteresseerd om ‘augmented reality’ te downloaden op jouw smartphone? Weet vooreerst dat het programma alle smartphones die draaien op een Android besturingssysteem en alle iPhones ondersteunt. Voldoet jouw smartphone hieraan, download dan eerst de gratis applicatie Layar, ’s werelds eerste ‘augmented reality’ browser. Dat doe je vanaf je telefoon via: http://m.layar.com/ of je kan terecht op je Market Place (Android) of de App store (iPhone). Eens Layar gedownload, activeer je de applicatie. Vervolgens zoek je het Wandelnetwerk ‘Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen’. Als je reeds Layar hebt geïnstalleerd op je smartphone, kan je rechtstreeks gaan naar http://m.layar.com/open/ getuigenheuvels. Druk ten slotte op ‘Open’ en je kan op stap! Klinkt al het bovenstaande allemaal wat als pure science fiction? Maak je geen zorgen, zet de stap en probeer het gewoon eens uit!
13
stapaf
eropuit
Van stad naar stad
10 routes, 11 steden We achtten de tijd rijp om de bestaande rubriek ‘Eropuit’ van een nieuwe invalshoek te voorzien. In 2011 loodst StapAf je dwars door Oost-Vlaanderen, van stad naar stad. In dit nummer presenteren we de eerste vijf fietslussen die je via de knooppunten van Sint-Niklaas tot Geraardsbergen brengen.
Route 1. Sint-Niklaas – Lokeren (48 km) Freddy Vanovertveldt en zijn vader Gerard fietsen door het Waasland, een streek die – dat viel hen op – wordt gekenmerkt door uitgestrekte polders en overstromingsgebieden en waar de natuur nog steeds het zicht domineert.
Route 5. Ninove – Geraardsbergen (64 km) Theo Van Brempt kent zowel Ninove als Geraardsbergen als zijn broekzak. Beide steden hebben hun charme en troeven. Via deze fietslus kan je die zelf gaan ontdekken.
Van Sint-Niklaas naar Lokeren. Van Lokeren naar Dendermonde. Van Dendermonde naar Aalst. Van Aalst naar Ninove. Van Ninove naar Geraardsbergen. Zes steden passeren op de volgende bladzijden de revue, de overige vijf steden met bijhorende fietsroutes die onze ‘elfstedentocht’ of ‘fietsketting’ door Oost-Vlaanderen moeten volmaken, stellen we voor in ons zomernummer 2011. Opnieuw vroegen we vijf fietsers om de vijf fietslussen voor ons te ontdekken. Freddy, André, Hugo, Lut en Theo vervulden die taak voorbeeldig! Wil je ook meewerken en een StapAf-fietsroute rijden, stel je dan kandidaat door een mail te sturen naar toerisme@ oost-vlaanderen.be met als onderwerp ‘Fietsvrijwilliger StapAf’.
Route 2. Lokeren – Dendermonde (61 km) Hugo Lambrechts fietst voor StapAf vanuit het Waasland naar Scheldeland en weer terug. Het water van Durme, Schelde en Dender is de leidraad door deze knooppuntenroute.
Uitneembare routekaarten
14 stapaf
Route 3. Dendermonde – Aalst (46 km) We worden omringd door immaterieel erfgoed. De UNESCO erkent enkele culturele tradities zowel uit Dendermonde als uit Aalst. Voor stadsgids Lut Biesemans is het bijgevolg een genoegen deze fietslus voor haar rekening te nemen. Route 4. Aalst – Ninove (40 km) Ninove is misschien minder bekend dan Geraardsbergen, Oudenaarde of Ronse, toch is een bezoek de moeite waard. Vanuit carnavalstad Aalst vertrekt deze fietslus. André Troch fietst de route in.
De ‘Eropuit’-rubriek is qua thematiek dan wel vernieuwd, het ‘doe-gehalte’ ervan blijft even groot. Zo kan je met de uitneembare routekaarten die in deze StapAf zijn gelast zelf meteen aan de slag en de elfstedentocht door Oost-Vlaanderen makkelijk aanvatten! Veel fietsplezier!
Ontdek de Oost-Vlaamse logies! Wie wil fietsen van stad naar stad of enkele steden wil combineren, doet dat best op meerdere dagen. Hiervoor kan je terecht in de talrijke knusse verblijven in Oost-Vlaanderen. Voor een overzicht van het Oost-Vlaamse logiesaanbod, surf naar www.tov.be.
“Uitkijken over het water” Wie Sint-Niklaas zegt, denkt aan het Waasland Shopping Center of misschien wel aan het marktplein, dat het grootste van België is. Als hoofdstad van het Waasland is Sint-Niklaas de geknipte startplaats voor een fietstocht doorheen een streek die wordt gekenmerkt door uitgestrekte polders en overstromingsgebieden, daar waar de natuur nog steeds het zicht domineert. Fietser van dienst is Freddy Vanovertveldt. Samen met zijn vader Gerard vertrekt hij vanop de markt waarover de heilige SintNiklaas uitkijkt. Het Romain De Vidtspark herbergt een oase van rust midden in het centrum van de stad. Freddy woont in Zwijndrecht, aan de rand van het Waasland. “Ik ken de streek dus redelijk goed.” Vanuit Sint-Niklaas gaat het richting Tielrode, waar het standbeeld van ‘Den Toeter’ waakt over het veerpont aan de Durme (knooppunt 76). Freddy en Gerard houden er even halt alvorens de dijk op te draaien. “Gewoonlijk fiets ik langs de andere kant maar daar zie je niet zo veel. Het uitzicht langs deze kant is veel beter.” Langs de meanderende Durme fietst het tweetal richting Waasmunster, waar het kasteel Blauwendael ligt. In de polders van Waasmunster zien Freddy en Gerard een buizerd. Wat later duiken de Durmedijken al terug op. In het 91 hectare grote natuurdomein Molsbroek verblijven honderden vogels. “Ik kom zeker nog eens terug tijdens de broedperiode”, verraadt Freddy zijn liefde voor de natuur.
Daknamse meersen Freddy en Gerard komen langs Lokeren, waar in de zomer tien dagen lang de Lokerse Feesten plaatsvinden met tal van optredens. Nu is het rustig in de stad aan de Durme. Tijd voor een hapje, denken beide heren. Waarom geen Lokerse paardenworst, net zoals acteur Christophe Haddad elders in deze StapAf kreeg voorgeschoteld. Buiten het stadscentrum liggen de Daknamse Meersen. Hier wordt het zicht weer gedomineerd door water. “Ik hou ervan om uit te kijken over het water ”, zegt Freddy. Via de meersen belanden ze in deelgemeente Daknam, waar het stadion van voetbalclub Sporting Lokeren gevestigd is. Vanuit Daknam gaat het terug oostwaarts richting Sinaai en Belsele. Van daaruit fietsen Freddy en Gerard bijna in rechte lijn terug naar Sint-Niklaas, waar de goedheiligman nog steeds zijn blik werpt op het marktplein. “Wanneer het wat warmer wordt, breng ik de rest van mijn gezin mee om deze tocht nog een keer te fietsen”, verzekert Freddy ons.
De fietser dt Van Overtvel Naam: Freddy Leeftijd: 50 s: Zwijndrecht Woonplaat nica kleider mecha Beroep: wer
route 1
Sint-Niklaas - Lokeren 48 km
ch s i t k a Pr Afstand: 48 km Landschap: vlak, polders Uitvalsbasis: Sint-Niklaas, knooppunt 36, Onze-Lieve-Vrouw Plein (kruispunt van de Plezantstraat, Parkstraat en Hofstraat) Route: knooppunten 36-45-44-76-7947-42-39-29-27-24-23-20-21-25-3031-33-34-36 Bewegwijzering: Knooppunten + fietsnetwerkkaart Waasland (€ 6) Kaarten bestellen via www.tov.be Fietsenverhuur: Fietspunt De Versnelling Leopold II-laan 2, 9100 Sint-Niklaas T 03 760 05 78 jan.ryckaert@vzwdenazalee.be www.vzwdenazalee.be Toerisme Waasland Grote Markt 45, 9100 Sint-Niklaas T 03 760 92 62 toerisme.waasland@oost-vlaanderen.be www.toerismewaasland.be
Tip Art deco wandeling Sint-Niklaas De binnenstad van Sint-Niklaas verken je te voet. De rijke textielbaronnen zorgden er in de tussenoorlogse periode (19191940) voor dat jij vandaag geniet van de mooiste art deco-huizen. De gevels in Sint-Niklaas zijn getuigen van de geschiedenis van de stad. Omdat SintNiklaas zoveel meer is dan de grootste markt, loont het erg de moeite deze route te volgen en de stad écht te leren kennen. Haal je wandelbrochure voor 1 euro op bij Toerisme Sint-Niklaas. www.sint-niklaas.be
q De sint kijkt uit over het grootste marktplein van Vlaanderen. 15
stapaf
eropuit
route 2
Lokeren-Dendermonde 61 km
ch s i t k a Pr Afstand: 61 km Landschap: vlak Uitvalsbasis: Lokeren, knooppunt 24, Aardeken (kruising met Durme Dijk) Bewegwijzering: Knooppunten + fietsnetwerkkaart Waasland (€ 6) Knooppunten + fietsnetwerkkaart Scheldeland, langs Schelde en Dender (€ 6) Kaarten bestellen via www.tov.be Route: knooppunten 24-86-70-32-3844-66-69-74-68-67-2-75-81-85-84-8991-88-87-77-76-83-79-82-80-78-2827-24 Fietsenverhuur: Mobibikes Pr. Thuysbaertlaan 12E, 9160 Lokeren T 09 360 85 83 info@mobibikes.be - www.mobibikes.be Fietspunt Lokeren Stationsplein 28, 9160 Lokeren T 09 349 15 68 - fietspunt@mo-clean.be www.mo-clean.be Toerisme Lokeren Markt 2, 9160 Lokeren T 09 340 94 74 toerisme@lokeren.be - www.lokeren.be
Tip Prinses Josephine Charlottepark Het Prinses Josephine Charlottepark werd in 1952 aangelegd langs de oevers van de Durme in het Lokerse stadscentrum. De rijke Lokerse feesttraditie maakt jaarlijks gebruik van dit mooie decor voor het Parktheaterfestival. Toerisme Lokeren stippelde een parkenwandeling uit (5 km) die de mooiste Lokerse groengebieden met elkaar verbindt. www.lokeren.be/toerisme
16 stapaf
Langs Durme, Schelde en Dender Ten zuiden van Lokeren grenst het Waasland aan Scheldeland, een streek die begrensd wordt door de Durme en doorkliefd wordt door Dender en (natuurlijk) Schelde. Hugo Lambrechts fietste tussen Waas- en Scheldeland en reed langs de drie waterlopen. Vertrekken doet Hugo op de Markt met het stadhuis dat in 1761 opgetrokken is in Vlaamse rococostijl. Enkele ogenblikken later treft Hugo de Durme reeds in het centrum van de stad. Aan water geen gebrek in de omgeving van Lokeren, met tal van rivieren en overstromingsgebieden. Molens daarentegen zijn er met uitsterven bedreigd. De enige resterende Lokerse molen komen we al gauw tegen. “Molenares Maria stelt de Heirbrugmolen elke tweede en vierde zondag van de maand open voor bezoekers”, vertelt Hugo. Langs de spoorlijn gaat het richting gehucht Lammeke, waar de recent geplaatste picknickbank uitnodigt tot een tussenstop. Wat later treft Hugo een weiland met alpaca’s, afstammelingen van de lama. “Een vreemd zicht om die beesten hier te zien staan.” Vanaf dan gaat het in zuidelijke richting naar Overmere. Hier vinden we het 86 hectare grote Donkmeer, dat ontstaan is als overstromingsgebied van de Schelde. Vissers vinden er het hele jaar door hun gading, terwijl toeristen tijdens de zomermaanden massaal afzakken naar het natuurgebied. De ‘eendenkooi’ is een dierenpark in het bos met allerlei eenden, ganzen, geiten en herten. Vooral kinderen kunnen er hun hart ophalen. “Met de vele palingrestaurants in de buurt van de Donk zal je hier niet omkomen van de honger ”, lacht Hugo.
krioelt van bezienswaardigheden zoals het middeleeuwse stadhuis, het Sint-Alexiusbegijnhof, de markt en het justitiepaleis. Een halte in één van de vele gezellige cafeetjes hoort er natuurlijk bij. En dus nipt Hugo aan een lekkere Tripel Karmeliet vooraleer hij weer de Schelde opdraait richting Lokeren. Langs de dijk fietst hij tot Appels, waar een veerpont hem naar de andere oever brengt. Via Zele gaat het grotendeels langs de spoorweg terug naar Lokeren, waar in de laatste kilometers van de route het natuurdomein Molsbroek gelegen is. Daar krioelt het van de vogels. Een verharde dijk gaat dwars door het natuurgebied. “Een aanrader!”
De fietser Lambrechts Naam: Hugo 64 : Leeftijd Lokeren Woonplaats: ioneerd ns pe ge : Beroep acom lg Be bediende bij
Molsbroek als afsluiter In Berlare rijdt Hugo een stuk stroomopwaarts langs de Schelde om vervolgens de brug naar Schoonaarde over te steken. Via Oudegem komt hij in Dendermonde, bij de samenvloeiing van Dender en Schelde. Tussen knooppunten 88 en 87 moet Hugo even trappen beklimmen om de nieuwe Dender over te steken. Dat is nog niet zo eenvoudig. “Een stukje doorrijden en wat verder de brug oversteken kan een goed alternatief zijn wanneer er bijvoorbeeld kinderen meefietsen”, weet Hugo. De stadskern van Dendermonde
q Hugo aan het infokantoor van Toerisme Lokeren.
“Een gezellige binnenstad” Dendermonde wordt onlosmakelijk verbonden met de sage van het Ros Beiaard. Her en der in de stad vind je verwijzingen naar die legende. Maar er is veel meer te zien aan de monding van de Dender. Dat merkte Lut toen ze van Dendermonde naar Aalst fietste. Het Dendermondse gerechtsgebouw prijkt torenhoog boven het stadscentrum uit met zijn vijftig meter hoge toren. Op de top staat – je raadt het al – een beeld van het Ros Beiaard. Het huidige justitiepaleis werd gebouwd tussen 1923 en 1927 op de plaats waar ooit de burcht van ‘De heren van Dendermonde’ stond. Onze StapAf-fietsster Lut Biesemans vertrekt op de Grote Markt voor een tocht vanuit Dendermonde naar de rivaliserende stad Aalst. De Grote Markt is het uithangbord van het historische Dendermondse stadscentrum. “Je voelt je direct thuis op het marktplein. De gevels staan verspreid in een grote cirkel. Dat geeft een gezellige indruk.” Het stadhuis met belfort is door de UNESCO beschermd als Werelderfgoed. In het Vleeshuismuseum leer je dan weer alles over de geschiedenis van de stad. Je kan er ook kennismaken met de oudste inwoner van Dendermonde, een mammoetskelet van maar liefst 28.000 jaar oud.
Faluintjes Vanuit Dendermonde gaat het bergop richting de Faluintjesstreek die gevormd wordt door de vier Aalsterse deelgemeenten
Moorsel, Meldert, Herdersem en Baardegem. De naam van de streek is afgeleid van het natuurgebied dat zich uitstrekt van de abdij van het Vlaams-Brabantse Affligem (knooppunt 46) tot het centrum van Moorsel. “Van Baardegem naar Moorsel is het aangenaam fietsen tussen de bomen op de geasfalteerde oude spoorwegbedding”, vindt Lut. In Moorsel tref je het Waterkasteel, een burcht die volledig omsloten wordt door een slotgracht. Het Waterkasteel werd gebouwd in de 16de eeuw in opdracht van de abt van de abdij. De ajuinenstad Aalst is de 'eeuwige rivaal' van Dendermonde. Wat Aalst wél heeft en Dendermonde dan weer niet zijn de typische vlaaien. Lut laat haar het lekkere gebakje welgevallen. Uiteraard staat Aalst vooral bekend om zijn carnavalsstoet, vaak spottend en schertsend maar steeds weer grappig. In de carnavalswerkhallen zijn ze druk aan het werk aan de nieuwe praalwagens. Langs de Dender gaat het bergaf terug richting Dendermonde. “Het water staat hier hoog door de vele sluizen. Het geeft een fijn gevoel om niet veel hoger dan het wateroppervlak te fietsen. Helaas werkt de wind hier niet echt mee”, lacht Lut.
De fietser esemans Naam: Lut Bi Leeftijd: 54 Dendermonde Woonplaats: ids sg Beroep: stad
route 3
Dendermonde - Aalst 46 km
ch s i t k a Pr Afstand: 46 km Landschap: golvend, heuvelachtig Uitvalsbasis: Dendermonde, knooppunt 89, Vlasmarkt (kruising Ridderstraat) Route: knooppunten 89-94-32-37-4345-44-41-47-46-38-36-34-28-27-8185-84-89 Bewegwijzering: Knooppunten + fietsnetwerkkaart Scheldeland, langs Schelde en Dender (€ 6) Kaarten bestellen via www.tov.be Fietsenverhuur: Toerisme Dendermonde Stadhuis - Grote Markt 9200 Dendermonde - T 052 21 39 56 toerisme@dendermonde.be www.dendermonde.be
Tip Erkend erfgoed in Dendermonde Niet alleen het stadhuis en belfort van Dendermonde zijn door de UNESCO erkend en beschermd als Werelderfgoed. De Dendermondenaars mogen ook apetrots zijn op hun Lakenhalle, het Ros Beiaard (de ommegang werd vorig jaar georganiseerd, de volgende is gepland in 2020), de gildereuzen, het Sint-Alexiusbegijnhof en het Volkskundemuseum. Het SintAlexiusbegijnhof is een pleinbegijnhof dat dateert van 1288. De 61 woningen, gegroepeerd rond een grasplein met een kerkje, vormen een oase van rust in het hart van de stad. Het begijnhof herbergt ook het Volkskundemuseum. Verspreid over drie verdiepingen en talrijke kamers, maak je hier kennis met het huishoudelijke, het arbeids- en het ontspanningsleven van vorige generaties. www.dendermonde.be
q Lut heeft haar hart verpand aan Dendermonde. 17
stapaf
eropuit
route 4
Aalst - Ninove 40 km
ch s i t k a Pr Afstand: 40 km Landschap: vlak, licht golvend Uitvalsbasis: Aalst, knooppunt 34, Hoge Vesten (kruising Treinstraat) Route: knooppunten 34-36-38-79-8085-86-91-90-45-88-84-81-35-36-34 Bewegwijzering: Knooppunten + fietsnetwerkkaart Scheldeland, langs Schelde en Dender (€ 6) Kaarten bestellen via www.tov.be Fietsenverhuur: Fietspunt De Fietserij Tragel 5, 9300 Aalst T 053 71 13 00 info@fietserij.be - www.fietserij.be Toerisme Aalst Belfort Grote Markt 3 9300 Aalst T 053 73 22 70 toerisme@aalst.be www.aalst.be
Tip ’t Gasthuys of Stedelijk Museum Aalst Het Stedelijk Museum Aalst bezit een belangrijke archeologische verzameling van gevonden voorwerpen uit de regio Aalst, met name de Dendervallei, het vroegere Land van Aalst. Deze verzameling is betrekkelijk volledig, waardoor een mooi chronologisch overzicht van de oudste geschiedenis van onze streken kan worden geëvoceerd. Andere belangrijke collecties zijn de schilderijen uit de Aalsterse Kunstacademie, de Daenscollectie en de collectie Louis Paul Boon. www.aalst.be
18 stapaf
“Tussen de ongerepte natuur” Halverwege op de belangrijke as tussen Gent en Brussel ligt Aalst. De ‘Ajuinenstad’ is gelegen in het dal van de Dender op minder dan dertig meter boven zeeniveau. De stad van Louis-Paul Boon en priester Daens is het vertrekpunt voor een tocht naar de zuidoostelijke uithoek van de provincie Oost-Vlaanderen. Als actieve fietser kent André Troch de streek als zijn broekzak. De tocht start aan knooppunt 34 in het centrum van Aalst. “Op de parking aan de achterkant van het station kan je je wagen probleemloos kwijt”, weet André. Op de Markt springt de opvallende zuilengalerij van de Borse van Amsterdam in het oog. Het gebouw werd opgetrokken in het eerste deel van de zeventiende eeuw in Vlaamse laatrenaissancestijl. De Borse fungeerde in de loop der tijd onder andere als politiekantoor. Tegenwoordig is er een herberg in gevestigd. Het Aalsterse stadhuis mag eveneens gezien worden, met een statige rococogevel. Maar de Markt wordt gedomineerd door het OudSchepenhuis met belforttoren en gebiedshuisje. “Het schepenhuis werd opgetrokken in 1225 en is het oudste bewaard gebleven exemplaar in de Nederlanden”, vertelt André. Stroomopwaarts langs de Dender rijdt André langs deelgemeente Erembodegem. Hier vind je het Broken Wings-museum dat massa’s objecten en informatie over de luchtvaartgeschiedenis en –archeologie herbergt.
grote natuurdomein Wellemeersen rijden. Van hieruit gaat het verder noordwaarts, om langs het Osbroekpark de Aalsterse binnenstad weer te bereiken. “Wat dat park betreft moet Aalst zeker niet onder doen voor andere steden”, vindt André. “Vooral de als monument aangelegde rechthoekige vijver is echt prachtig.” Voor André is deze tocht perfect. “Veel natuur en een geknipte afstand, meer moet dat niet zijn.”
De fietser é Troch Naam: Andr Leeftijd: 58 Aalst Woonplaats: ioneerd ns pe Beroep: ge de en di be eg rw spoo
Wellemeersen Op weg naar Denderleeuw ligt de Wellemeersen, een van de laatste overstromingsgebieden van de Dender. In Denderleeuw zelf helpt de recent aangelegde Schiptrekkersbrug fietsers en voetgangers om de rivier over te steken. We blijven de Dender stroomopwaarts volgen tot in Ninove. “Het stuk langs de Dender tussen Aalst en Ninove is ronduit prachtig. Ik fiets hier vaak met mijn vrouw, tussen de ongerepte natuur ”, vertelt André. Ook in Ninove komen we een moderne fietsers- en voetgangersbrug tegen. De brug die ’t Oeverstekske gedoopt werd, brengt je over de Dender naar het park van Ninove. Via deelgemeente Outer rijden we verder naar Iddergem en Welle, waar we nu langs de andere kant van het bijna 65 hectare
q André voelt zich thuis in de ajuinenstad.
“Abdijkerk is Ninoofse parel” Ninove telt meer dan 35.000 inwoners. Hoewel de stad op OostVlaams grondgebied ligt, kent het dialect Brabantse invloeden. Theo Van Brempt fietst van de rand van het Pajottenland naar de rand van de Vlaamse Ardennen. En terug. De opmars van Ninove begon bij het ontstaan van de Sint-Corneliusabdij. Tegenwoordig staan op de bewuste plaats enkel nog de gerestaureerde toegangspoort en de fundamenten van de abdij in de archeologische tuin. “De abdijkerk is echt wel de parel van Ninove”, vindt Theo die op zijn 77ste nog steeds mensen gidst in ‘zijn’ Ninove. De tweede verdieping van het voormalige stadhuis is nu ingericht als museum waar de archeologische vondsten uit de opgravingen van de abdij worden tentoongesteld. Ook de gotische Koepoort is beschermd, weet Theo. “Het is nog de enige overgebleven stadspoort van Ninove. Weet je waarom de poort ‘Koepoort’ heet? Ze gaf vroeger, in tegenstelling tot de andere stadspoorten, niet uit op een handelsweg maar op de meersen... waar de koeien loeiden.”
Manneken Pis Via het Neigembos en een grote lus rond Denderwindeke trekt Theo naar Geraardsbergen.
Onderweg komen we aan knooppunt 72 langs de Bosberg. Op de steile flanken van de Vlaamse Ardennenheuvel ligt het Moerbekebos-Raspaillebos. Bovenaan nodigt café ‘El Faro’ uit tot een korte pitstop. Na de Bosberg gaat het in zuidelijke richting. Even wippen we zelfs over de taalgrens. In Overboelare start een 15,5 kilometer lange taalgrenswandelroute tussen Geraardsbergen en Lessen. Via knooppunt 80 komen we op de markt van Geraardsbergen. Hier vinden we het échte Manneken Pis. Want het kleine broertje uit Brussel is maar liefst 160 jaar jonger. “Dat wordt toch beweerd”, horen we enige twijfel in Theo’s stem. Een overheerlijk mattentaartje bij een van de plaatselijke bakkers zorgt ervoor dat Theo niet zinnens lijkt de stad te verlaten. Maar toch wenkt de Dender stroomafwaarts. De rugwind is een meevaller. In deelgemeente Onkerzele is het Provinciaal Domein De Gavers gelegen. De Dender loodst ons weer naar startplaats Ninove.
De fietser Van Brempt Naam: Theo Leeftijd: 77 Meerbeke Woonplaats: ioneerd ns Beroep: gepe ar ra le h technisc
route 5
Ninove Geraardsbergen 64 km
ch s i t k a Pr Afstand: 64 km Landschap: heuvelachig Uitvalsbasis: Ninove, knooppunt 91, Wandelweg (jaagpad naast de Dender) Route: knooppunten 91-95-94-92-8993-97-98-99-68-72-75-78-83-80-7374-67-66-96-95-91 Bewegwijzering: Knooppunten + fietsnetwerkkaart Scheldeland, langs Schelde en Dender (€ 6) Knooppunten + fietsnetwerkkaart Vlaamse Ardennen (€ 6) Kaarten bestellen via www.tov.be Toerisme Ninove Stadhuis Centrumlaan 100 9400 Ninove T 054 31 32 85 toerisme@ninove.be www.ninove.be
Tip Kajakken op de Dender Wil je een avontuurlijke tocht in Scheldeland maken? Huur dan een kajak aan de Zwarte Flesch in Pollare en glijd langs de oevers van de wispelturige Dender voor een zalige kennismakingstocht met de natuurpareltjes, een oogstreling van beboste en open ruimte, van loofbossen, natuurlijke poelen en natte graslanden. Tussen Ninove en Geraardsbergen is de Dendervallei meestal één groot natuurreservaat. Kano en kajakverhuur De Zwarte Flesch vzw contacteer je via tel. 054 32 90 00.
q Theo is op zijn 77ste nog steeds stadsgids van Ninove. 19
stapaf
praktisch
Eten en drinken voor trappers en stappers Onze voorjaarsagenda al eens goed bekeken? Die puilt uit van de fiets- en wandelevenementen. Oost-Vlaanderen verwent de stappers en de trappers! Allemaal goed en wel maar het is en blijft een must om goed voorbereid aan je trip te beginnen. Eten en drinken is een niet onbelangrijk onderdeel van zo’n recreatieve uitstap.
20 stapaf
Tips Een wandel- of fietstocht langs het knooppuntennetwerk is natuurlijk geen ‘topsport’. Toch mag het niet onderschat worden. Minder geoefende fietsers en wandelaars die niet zo goed kunnen inschatten wat het lichaam aankan, zijn vaak een vogel voor de kat en vergeten op tijd een hap en een slok te nemen. Eropuit trekken met een lege maag of zonder de vochtbalans op peil te houden, is echt wel uit den boze. Hierbij enkele praktische tips voor onderweg en vòòr je eropuit trekt!
Vermijd krampen en man met de hamer
Korte fietstochten
- Honger en dorst: laat het zover niet komen
In het voorjaar laten de weersomstandigheden het niet altijd toe om lange fietstochten te ondernemen. En dus hoeven kortere tochtjes met de partner en eventueel de kinderen op een gezapig tempo allesbehalve veel energie te vergen. Veel zorgen maken om de suikerbalans in het lichaam is in dat geval niet meteen nodig. Bovendien zijn er onderweg (en zeker op het netwerk van fietsknooppunten) voldoende opties om eens af te stappen en bij te tanken.
Langere fietstochten Twee van de ‘Eropuit’-fietsroutes in deze StapAf overschrijden de grens van de 60 kilometer. Dat is al andere koek want naarmate een fietstocht langer wordt en de intensiteit ervan verhoogt, hoe meer het lichaam nood heeft aan extra energie. Luister je niet naar je droge mond of knorrende maag, dan zijn opspelende krampen niet ondenkbaar. Nog een vervelend euvel dat de kop kan opsteken is de fameuze hongerklop. Gevolg: flanellen benen en je geraakt geen poot meer vooruit! Vermijd dus die onaangename ontmoeting met de man met de hamer en anticipeer op het hongergevoel.
Een voedzaam ontbijt Het mag overduidelijk zijn: net zoals een wagen brandstof nodig heeft, heeft ons lichaam energie nodig. En dat begint uiteraard van ’s morgens vroeg. Je hoort het wel vaker dat het ontbijt de belangrijkste maaltijd van de dag is. ‘Eet ’s morgens als een koning, ’s middags als een prins en ’s avonds als een bedelaar’, klinkt het. Welnu, er is iets van aan! Uit studies blijkt dat personen die geen ontbijt nemen, later op de dag energiedipjes krijgen, naar suiker- en vetrijke snacks grijpen en ook in lichaamsgewicht zullen toenemen. Heb je ’s morgens geen honger, dan heb je wellicht de avond voordien te veel gegeten. Het ontbijt bestaat uit vier belangrijke componenten, namelijk koolhydraten, eiwitten, vocht en eventueel een klein beetje vet. Gemakkelijker gezegd: een graanproduct, een melkproduct, een drankje en eventueel een beetje smeerstof. Als graanproduct kan je kiezen voor brood, ontbijtgranen (cornflakes, muesli, havermout), beschuit, crackers en zelfs pannenkoeken. Deze graanproducten zullen je energie geven om de dag goed te starten. Eiwitten hebben we dan weer nodig voor het behoud en
- Neem ’s morgens een goed ontbijt - Drink water, de ideale dorstlesser - Energiereep of stuk fruit doet wonderen
opbouw van onze spieren. Bij het ontbijt halen we eiwit uit melkproducten zoals melk, yoghurt, platte kaas, sojamelk, kaas en smeerkaas. Kies best voor de magere varianten: ze houden je vetpercentage op peil, bevatten toch alle nodige mineralen, evenveel eiwit en zijn bovendien lichter verteerbaar.
Water ideale dorstlesser Aangezien je tijdens een fietstocht (vooral in de lenteen zomermaanden) vocht verliest, is het belangrijk je lichaam tijdens de tocht voldoende te voorzien van vocht. Water is ideaal. Het heeft als voordeel dat het de vochtbalans het best en snelst aanvult. Nadeel is dan weer dat het geen voedingsstoffen bevat. Die vind je wel in specifieke dorstlessers die op de markt zijn. Een lekkere frisdrank helpt natuurlijk ook, al is die niet echt efficiënt dorstlessend. En een biertje onderweg in een leuk cafeetje: nee, dat hoeft helemaal niet nefast te zijn! Besef gewoon dat een vochtverlies van (slechts) vier procent, de prestaties op de fiets al met twintig (!) procent doet verminderen. Je blijft dus best dat dorstgevoel voor en neemt regelmatig eens slokje uit die bidon of het flesje water dat je bij je hebt. En dan kan er niks gebeuren.
Wat met de wandelaar? De afstanden die een wandelaar overbrugt, zijn doorgaans niet zo lang als deze die een fietser voor de wielen krijgt geschoven. Toch mag een wandeltocht niet worden onderschat. Het gloednieuwe wandelnetwerk in de Vlaamse Ardennen (met af en toe een geaccidenteerd parcours) vergt bijvoorbeeld een beetje fysiek van de wandelaar. En dus neem je anderhalf uur voor je tocht een goede maaltijd, rijk aan vitaminen en koolhydraten. Ook voor de wandelaar geldt: drink voldoende, ook tijdens je wandeling. Water is prima, warme thee is een goed alternatief bij koud(er) weer. Naast die slok, neem je ook best af en toe een hap onderweg. Met een energiereep of een stuk fruit kom je al heel ver. 21
stapaf
de gids
“Dit is een hip museum”
Gegidst door het Gentse Stadsmuseum (STAM) ‘De Gids’ vervangt voortaan de rubriek ‘Gezelschap’ in StapAf. De nieuwe rubrieknaam zegt het zelf: een gids leidt een gezelschap rond op een leuke locatie in Oost-Vlaanderen. In deze eerste aflevering is Christine De Weerdt, directrice van het nieuwe Gentse Stadsmuseum (kortweg STAM), de StapAf-gids van dienst. Zij neemt drie cultuurliefhebbers met een Wetterse connectie op sleeptouw. Vooral het verhaal van ‘De Rechtvaardige Rechters’ blijkt hen te boeien. En da’s geen toeval.
Dat Gent een absolute trekpleister is voor (fiets- en wandel)toeristen, is een open deur intrappen. Toch gaan nogal wat zaken aan ‘de doorsnee toerist’ voorbij. Een bezoekje aan het gloednieuwe STAM kan dan soelaas brengen. Het STAM tracht feiten te onthullen waarvan zelfs rasechte Gentenaars vaak geen weet hebben. Maar ook bezoekers van elders in Oost-Vlaanderen of van (ver) buiten de provincie leren er Gent op een fijne, ja zelfs hippe manier kennen. Christine gidst vandaag Stijn Vandeplas (32) van de Wetterse toerismedienst, zijn collega cultuurbeleidscoördinator Michaël Pector (27) en diens partner Ellen Lambrechts (27) door ‘haar’ museum. Het STAM wordt tijdens hun bezoek net overspoeld door studenten die profiteren van de nocturne waarop het museum voor iedereen gratis de deuren opent. “Gent is doorheen de geschiedenis in verschillende lagen opgebouwd”, leidt Christine haar verhaal in. “En dat lappendeken van stromingen weerspiegelt zich ook in de bouw van het museum zelf. Het STAM is ondergebracht in een 14de-eeuwse abdij, een klooster dat dateert uit de 17de eeuw en een recente bijbouw uit de 21ste eeuw. “Geen enkele stroming kon 22 stapaf
echt een stempel drukken op het uitzicht van de stad. “Gent is als het ware een lappendeken van verschillende stijlen.”
Groot Gent in het klein De eigenlijke rondleiding begint in een unieke zaal waarin toeschouwers rondwandelen op een tegelvloer waarop een luchtfoto van de stad te zien is. Christine weet het drietal meteen te verrassen. “De haven van Gent beslaat maar liefst een vijfde van het grondgebied van de stad.” Op de luchtfoto wordt dat pas echt duidelijk. Ons gezelschap kent de stad Gent redelijk goed maar reageert toch verbaasd. “Ik ben afkomstig uit Antwerpen. Dat de haven van Gent zo groot was, wist ik helemaal niet”, geeft Ellen eerlijk toe. Michaël en Stijn hebben tijdens hun geschiedenislessen duidelijk goed opgelet. “We weten wel dat Gent ontstaan is rond een haven. Portus Ganda, hé”, reageren ze lachend, terwijl tientallen studenten hun kot proberen terug te vinden op de luchtfoto. Het historische stadscentrum kan je er bewonderen op een realistische maquette. “De zaal met de luchtfoto is een groot succes”, vertelt Christine met enige trots.
De Rechtvaardige Rechters Onderweg leren we veel bij over de twee Gentse abdijen. Christine vertelt ons alles over de tweestrijd tussen de Sint-Baafs- en de Sint-Pietersabdij. Maar de ogen van Stijn en Michaël beginnen pas helemaal te fonkelen wanneer ze de zaal rond de Rechtvaardige Rechters betreden. “Wetteren en Gent zijn met elkaar verbonden via dit schilderij”, weet Stijn. En dat heeft alles te maken met de ver-
Welkom! Wie is ‘De Gids’? Naam: Christine De Weerdt Leeftijd: 49 jaar Woonplaats: Gent Functie: Directrice STAM Interesses: Kunst en cultuur Over het STAM: het STAM is makkelijk bereikbaar. Het ligt op één kilometer van het centrum van Gent en op één kilometer van het Sint-Pietersstation. www.stamgent.be
q De luchtfoto van Gent trekt veel nieuwsgierigen. meende dief van het paneel van de Rechtvaardige Rechters uit het schilderij Het Lam Gods. Dat zou Arsène Goedertier zijn geweest. “Hij verklaarde op zijn sterfbed dat hij de enige was die wist waar het gestolen paneel zich bevond”, weet Christine. “Maar het is nooit bewezen dat hij werkelijk de dader was”, verdedigen Stijn en Michaël de voormalige inwoner van Wetteren. “Stel dat hij met de diefstal zelf niets te maken had, zijn naam is er wel voor altijd mee verbonden”, tonen de twee bijna medelijden met de wisselagent die in 1934 (nog hetzelfde jaar van de diefstal) zijn laatste adem uitblies.
“Gent is in mijn ogen een bruisende stad en dat voel je bij een bezoek aan het STAM.” “Goedertier was een gerespecteerd man in het dorp. Waarom zou hij het schilderij stelen?”, opent Stijn het debat. “In Wetteren leeft het verhaal nog steeds. Zo was er in 2010 nog een wedstrijd voor het beste Lam Godsgerecht, een gerecht van lamsvlees bereid met het Wetterse Lam Godsbier.” Overigens biedt toerisme Wetteren, in samenwerking met de Gidsenbond van Gent en Oost-Vlaanderen, nu een dagtrip voor groepen aan in het kader van de Rechtvaardige Rechters en het Lam Gods. Een bezoek aan Gent en Wetteren wordt zo op een thematische manier aan elkaar gelinkt.
van mogelijke toekomstprojecten”, geeft Christine toelichting bij de laatste halte van de rondleiding. We staan in de toekomstzaal van het STAM. Voor Michaël en Ellen was het niet hun eerste bezoek aan het museum. “We kwamen hier al eerder maar hebben toch weer een boel nieuwe dingen gezien. Het STAM is een uithangbord voor de stad Gent”, stelt Ellen resoluut. Ook Michaël vindt als frequente museumbezoeker zijn gading in het stadsmuseum. “Ik kom zeker nog eens terug wanneer het minder druk is!” Ook Stijn toont zich na afloop van de rondleiding een tevreden man. “Ik heb in Gent op kot gezeten en er een tijdje gewoond. Gent is in mijn ogen een bruisende stad en dat voel je bij een bezoek aan het STAM. Je vindt hier een combinatie van oude en nieuwe dingen in de vorm van voorwerpen, maquettes en beelden. In mijn ogen is het STAM echt hip.”
q Het STAM vertelt je
het verhaal va
n de Rechtvaa
rdige Rechters.
Gent in de toekomst Niet alleen het verleden van de Arteveldestad komt in het STAM aan bod. Aan het einde van de rondleiding worden maquettes getoond van hoe Gent er in de nabije toekomst uit zou kunnen zien. “We laten het publiek regelmatig verschillende maquettes zien 23
stapaf
eerste keer
nworst de ar pa Lokerse Dendermondse Witten
Aalsterse vlaaien
Geraard
sbergse ma
ttentaar
Christophe Haddad proeft 4 streekgerechten Geboren in het Antwerpse Wilrijk en jarenlang in Nederland aan de slag in de soap ‘Goede Tijden, Slechte Tijden’, bleek acteur Christophe Haddad (32) de geknipte man om op culinaire ontdekkingstocht in Oost-Vlaanderen te gaan. Voor hem was het proeven van vier OostVlaamse streekgerechten écht wel de ‘eerste keer’. Vlaanderen kent Christophe, die nu in Evergem woont, vooral als womanizer Frederico uit de telenovelle ‘Ella’ op VTM, StapAf leerde hem kennen als een lekkerbek. “Ik beken: ik hou van lekker eten. En dus kon ik tegen deze opdracht onmogelijk neen zeggen.”
24 stapaf
ten
“Ik eet ontzettend graag”
25
stapaf
eerste keer
1
2
Lokerse paardenworst
Dendermondse Witten
Paarden zijn dan wel edele dieren, in het Waasland belanden ze op je bord. In Lokeren proeft Christophe ‘peirdewust’, een plaatselijke lekkernij. In Brasserie ‘Den Abazjoer’ is het zaakvoerder Jacky Decaluwé die ons hartelijk ontvangt. “Paardenvlees schrikt veel mensen af”, bekent Jacky. “Vandaar dat wij in eerste instantie liever spreken over Lokerse worst. Dat verlaagt de drempel. Eens de mensen dan hebben geproefd en ze krijgen pas achteraf te horen dat het om paardenvlees gaat, zijn ze aangenaam verrast.” Ook Christophe houdt aanvankelijk de boot af. “We zullen zien. Ikzelf zou nooit spontaan paardenvlees kopen maar ik wil best wel de uitdaging aangaan om dit voor de eerste keer te proeven. Ik ben écht benieuwd. Vroeger kocht moeder paardenvlees voor op de boterham. Het is mager maar voedzaam vlees en werkt versterkend
Wanneer Christophe ‘Gasthof Het Vaderland’ op de Grote Markt in Dendermonde binnenwandelt, krijgt hij spontaan drie kussen van bazin Sonja. “Je speelt super in ‘Ella’. Ik kijk dagelijks”, verzekert ze hem. “Ik heb jarenlang in een populaire Nederlandse soap geacteerd en dus dacht ik wat rust te kunnen vinden in Vlaanderen”, aldus Christophe. “Ik vind het wel fijn dat mensen me aanklampen. Het is een teken dat de mensen in Vlaanderen appreciëren wat ik doe.” Op het menu staat een bord Dendermondse Witten. “Witten is een konijnenras dat nu echter niet meer wordt gekweekt. Toch blijft de benaming ‘Witten’ behouden”, legt de chef van ‘Het Vaderland’ uit. Een grote schotel Witten, gemarineerd konijn, aangebakken in bruin bier, opgemaakt met zoete druiven, staat op tafel. Om het geheel af te maken, brengt Sonja een glas Malheur, een biertje dat vlakbij, in Buggenhout, wordt gebrouwen. Christophe tast toe. “Met konijn kan
“Verrassend lekker ” in de winter.” Even later rukt een bord met paardenworstjes aan, overgoten met een afgekruid sausje van tomaten, champignons, ui, tijm, paprika en laurier. “We gebruiken 100% zuiver paardenvlees”, verzekert Jacky. “Eerst worden de worsten heel licht gekookt om ze te ontdoen van het vet, daarna laten we ze rusten om ze vervolgens op de pan aan te bakken. Ten slotte voegen we er de saus aan toe. Die kan je naar wens zachter maken met wat room. Mijn moeder deed er zelfs een scheutje whisky bij. Smakelijk!” En Christophe laat het zich smaken. Eerst tast hij nog wat gereserveerd af – het is paardenvlees, weet u wel – maar na de eerste hap knikt hij instemmend. “Dit is een aangename verrassing. Deze smaak had ik nooit verwacht.” Jacky glimt van trots. “Dat horen we wel vaker. Het is ons topgerechtje. We serveren 30 tot zelfs 50 kilo paardenworst per week. En tijdens de Lokerse Feesten is het natuurlijk een voltreffer.” www.lokeren.be 26 stapaf
“Het bittere van het bier compenseert het zoete van het konijn” je me meer plezier doen dan met een dikke steak of een bloederige homp vlees. Weet je, ik zou heel makkelijk vegetariër kunnen worden. Mijn maag verteert vlees nogal moeilijk. Vandaar dat ik kip of konijn verkies boven rood vlees. Ik vind dit echt lekker. En het wat bittere van de Malheur compenseert mooi het zoete van het konijn.” Christophe heeft Libanese roots en dat heeft zijn smakenpalet duidelijk beïnvloed. “Ik had wat extra pit aan het konijn gegeven. Ik zou misschien wat knoflook en wat meer peper toevoegen. Maar da’s puur persoonlijk. De Libanese keuken is een rijke keuken die ik met geen ander kan vergelijken. De Belgische keuken is dan weer bourgondisch en kan ik zeker smaken. Ik kook en eet ontzettend graag maar dat had je allicht al door. (Lacht) Dit was andermaal een aangename verrassing. En deze plek is ook een heel leuk kader.” www.dendermonde.be
3
4
Aalsterse vlaaien
Geraardsbergse mattentaarten
Na twee vleesgerechten is Christophe in Aalst toe aan een gebak: de Aalsterse vlaai. “Geen idee wat ik me erbij moet voorstellen”, aldus de sympathieke acteur wanneer hij bij ‘Bakkerij/Koffie & Theehuis Lowie’ in de Molenstraat binnenwandelt. Dit is één van de weinige bakkerijen die de Aalsterse vlaai, pas vorig jaar erkend als Vlaams streekproduct, mag verkopen. Het is een populair kermisdessert dat reeds op het paneel ‘De Spreekwoorden’ (uit de zestiende eeuw!) van Pieter Breughel de Oude werd gespot. Het basisingrediënt van de Aalsterse vlaai zijn mastellen. Een mastel lijkt op een donut maar smaakt helemaal niet zo zoet. Het is eerder sandwichachtig met een vleugje kaneelsmaak. Aan de mastellen worden kandijsiroop, een snuifje foelie, eieren, suiker, melk en
Geraardsbergen is beroemd voor zijn drie M’s. De Muur uit de Ronde van Vlaanderen, zijn Manneken Pis en… de mattentaart! Bij ons bezoek aan ‘Olavs Mattentaartenhuis’ in het hart van Geraardsbergen, liggen de drie M’s als het ware op een zakdoek. Olav Geerts baat al 28 jaar zijn mattentaartenhuis aan de hoek van de Markt uit en ontvangt Christophe met open armen. Olav is een absolute kenner van de mattentaart. “De mattentaart is het eerste Vlaamse streekproduct dat een Europese erkenning kreeg. Enkel Geraardsbergen en het nabijgelegen Lierde mogen ermee uitpakken.” Terwijl Olav vol vuur en lof over ‘zijn’ mattentaarten vertelt, vergaapt Christophe zich aan de inrichting van Olavs winkel. “Al die potjes, pannetjes en ornamenten: ik hou wel van zo’n zaken”, glimlacht Christophe. Olav stapt op hem af met een volle mand mattentaarten. Christophe puft maar tast uiteraard toe. “Aan de ‘matten’ of gestremde melk wordt suiker en melk toegevoegd en zo verkrijg je mattentaarten.
“Ik ben geen zoetebek” kaneel toegevoegd: de Aalsterse vlaai is geboren. Bij ‘Lowie’ krijgt Christophe een mooi gepresenteerd bordje met drie schijfjes van Aalsterse vlaai, begeleid door een vanillesausje. “Ik ben eigenlijk geen zoetebek maar dit valt echt mee. Dit is niet zoet-zoet en dus kan ik het wel hebben. Ik vertelde je al dat ik ben opgegroeid met de Libanese keuken. Welnu, daar wordt echt rijkelijk gegeten. Daar zit je uren en uren aan tafel. In die gerechtencarrousel hoort ook een lekker dessert thuis.” Aalsterse vlaai wordt op allerlei manieren geserveerd, krijgt Christophe nog te horen. Niet alleen als dessertje op zich. Ook als boterham, in ijs, als croque monsieur (!) waarbij je de vlaai opwarmt op de pan en zelfs als hapje op een walking dinner. “Ik hou ervan dat met één en hetzelfde product creatief wordt omgesprongen. Dat doe ik namelijk ook als ik kook. Ik eet graag gevarieerd en probeer veel dingen uit.”
www.aalst.be
“Een stevige hap” Vroeger was de mattentaart een afgeleid product waarmee de melkoverschot werd verwerkt, tegenwoordig is het een product op zichzelf geworden. En? Hoe smaakt het?” Christophe heeft intussen al een halve mattentaart op. “Wow, van een stevige hap gesproken! Ik vind het heel lekker. Het taartje is krokant aan de buitenkant en niet te droog of te nat aan de binnenzijde. Lekker smeuïg. Perfect gewoon. Ik had me eigenlijk verwacht aan een frangipanesmaak maar da’s geenszins het geval. Hier proef je echt de melk.” Olav knikt instemmend. “Het doet me plezier dat je dat zegt. Sommigen voegen te veel amandelen toe aan de mattentaart en dat zorgt voor een frangipanegevoel. Zeg me nu eens? Hoeveel mattentaarten geef ik je mee voor thuis?” Christophe lacht. “Als ik echt eerlijk ben: doe maar zeven stuks! Het mocht maar zo lekker niet zijn.” www.geraardsbergen.be 27
stapaf laatste
blik
Rudy Pieters
Gefascineerd door ‘De Rechtvaardige Rechters’ Wie roofde ‘De Rechtvaardige Rechters’? Anno 2011, maar liefst 77 jaar na de diefstal van het Lam Gods-paneel, beroert het mysterie van de kunstroof nog altijd jong en oud. Ook Rudy Pieters (45) is vol van ‘De Rechtvaardige Rechters’. “Als journalist was ik altijd al gefascineerd door de diefstal en alle theorieën en hypotheses errond. Een boek kon niet uitblijven. Dat werd in 2004 gepubliceerd onder de titel ‘De wraak van het Lam Gods’. Waar het paneel volgens mij zit? Ik heb géén theorie. Misschien wordt het ooit nog bij toeval ontdekt. Wie zal het zeggen.”
http://vaneyckvermist.blogspot.com/