stapaf
GRATIS FIETSMAGAZINE VAN TOERISME OOST-VLAANDEREN
3 x luxe
in de mooiste hotels en gastenverblijven uit de regio Kijk snel op p. 10!
Voorjaar 2007
www.tov.be
Fietsen met kinderen
3 moeders aan het woord
Chef proeft streek Hollandse kok verovert België
Het nieuwe fietsnetwerk
Stel zelf je route samen
A re R T EX -kla
n t-e utes n a 5 k fietsrodig & ar! han ba eem
uitn
Weekendje weg? Verken de Leiestreek, het Meetjesland en de Vlaamse Ardennen
04 fietsnet
Eddy Couckuyt Gedeputeerde provincie Oost-Vlaanderen bevoegd voor onder meer Toerisme
Vooraf Beste lezer, Voor je neus ligt Stapaf, het gloednieuwe fietsmagazine van Toerisme Oost-Vlaanderen. Stapaf houdt je twee keer per jaar nauwgezet op de hoogte van alle fietsinitiatieven binnen de provincie, met een pak toeristische informatie, een hoop bruikbare fietstips en vijf volledig uitgewerkte fietsroutes er zomaar bovenop. Helemaal gratis bovendien! Vanwaar al die vrijgevigheid, horen wij je denken? Omdat het fietstoerisme in Oost-Vlaanderen meer dan ooit in de lift zit. Sinds enkele maanden kan je in de Leiestreek, het Meetjesland en de Vlaamse Ardennen gebruikmaken van drie fonkelnieuwe fietsnetwerken, en binnenkort voegen we Waasland en Scheldeland aan dat rijtje toe. Over dit hecht en overzichtelijk kluwen van knooppunten en fietsveilige wegen kom je in dit magazine alles te weten. Zo’n fietsnetwerk heeft uiteraard pas zin als er onderweg iets te beleven valt, en ook daar bedient Oost-Vlaanderen je op je wenken. Tussen de Meetjeslandse polders in het noorden en de Vlaamse Ardennen in het zuiden komt jong en oud aan zijn trekken: sportieve fietsers en recreanten, stadsmussen en groene jongens, eendagsvliegen en overnachters. Wij hopen dat deze Stapaf je voldoende inspiratie biedt om al dat fraais te komen ontdekken. Stap op je fiets en zet koers naar onze provincie. Wij zorgen voor een warm onthaal! Eddy Couckuyt, Gedeputeerde provincie Oost-Vlaanderen, voorzitter Toerisme Oost-Vlaanderen Carina Van Cauter, Gedeputeerde provincie Oost-Vlaanderen, ondervoorzitter Toerisme Oost-Vlaanderen
02
stapaf
08 reportage
In dit nummer
FIETSNET
04 Het nieuwe fietsnetwerk van a tot z Het nieuwe fietsnetwerk van Toerisme Oost-Vlaanderen legt je uitgebreid in de watten. Fietsen was nog nooit zo makkelijk: aan de hand van meer dan duizend knooppunten bepaal je zelf je route. Een woordje uitleg…
REPORTAGE 08 Vrienden in actie
atty, Dries en Danny trokken per fiets door de Leiestreek, het K Meetjesland en de Vlaamse Ardennen: een uitdagende rit die smaakt naar meer.
PRAKTISCH
en trektocht per fiets: hoe begin je eraan? Wat met je bagage? E En welke outfit trek je aan? Volg ons vijfstappenplan richting avontuur.
11 Een fietsvakantie in 5 stappen
COLOFON Stapaf is een magazine van vzw Toerisme Oost-Vlaanderen en verschijnt twee keer per jaar. De provinciale vereniging Toerisme Oost-Vlaanderen vzw staat in voor de ontwikkeling en uitwerking van het toeristisch beleid van en voor de provincie en staat onder voorzitterschap van de Gedeputeerde, bevoegd voor toerisme. • Verantwoordelijke uitgever: Pierre Goffaux, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent • Redactie en realisatie: Jansen & Janssen Uitgeverij, Gent • Foto’s: Toerisme Gent, Daniel de Kievith, Daniel Rys, Bart Lasuy, Toerisme Oost-Vlaanderen, Philip Vanoutrive • Cartografie: Idee Productions en Toerisme Oost-Vlaanderen • Met dank aan Fietsen Godefroot • D/2007/0332/04
Weg van water?
12
goed gezelschap
14 eropuit
GOED GEZELSCHAP 12 Achterop of naast elkaar?
an het kinderzitje naar de kinderfiets is een hele sprong, die V niet zonder blutsen en builen verloopt. Drie moeders vertellen hoe ze hun kroost uit de steunwielen hielpen.
EROPUIT
5 kant-en-klare fietsroutes in de Oost-Vlaamse regio’s met handige fietskaarten voor onderweg.
14 Klaar? Actie!
EERSTE KEER
eter Dudink van Hofke van Bazel is de beste chef-kok van P België. Wij namen hem mee om te proeven van al het lekkers dat onze regio te bieden heeft.
22 e erste keer
Dan ben je in Oost-Vlaanderen aan het juiste adres! Ook op de fiets ontsnap je niet aan de talrijke rivieren en kanalen, kreken en sloten die samen een web van water doorheen de provincie weven. En zeg nu zelf: niets zo heerlijk als fietsen langs de waterkant, ver van alle verkeer en met de zon op je snoet. Waarop wacht je nog? www.tov.be
EN VERDER…
06 Ontdek
Fietsnieuws uit de regio
07 Handig
ietsen in F de juiste houding
24 Laatste blik
ensen spotten M langs het fietsnetwerk
22 Chef-kok proeft regio
Abonneer je op Stapaf Wil je de volgende nummers van Stapaf thuis ontvangen? Neem dan een gratis abonnement! Stuur gewoon een e-mail met je adresgegevens naar toerisme@oost-vlaanderen.be met als onderwerp ‘Stapaf’ en je krijgt de toekomstige edities van ons magazine gratis in je brievenbus.
3 luxe-
arrange menten in onze regio’s kijk op p. 10
!
03
Fietsnet
In de zomer van 2006 pakte Toerisme Oost-Vlaanderen uit met drie gloednieuwe fietsnetwerken. In het Meetjesland, de Leiestreek en in de Vlaamse Ardennen fiets je voortaan van knooppunt naar knooppunt. Je route bepaal je zelf aan de hand van een handige fietsnetwerkkaart.
Kies je eigen route De nieuwe fietsnetwerken van Toerisme Oost-Vlaanderen
H
et fietsnetwerk is een vondst van Belgische origine. De provincie Limburg pakte als eerste uit met een systeem van fietsknooppunten dat fietsers toelaat om zelf hun route te bepalen. Ook Oost-Vlaanderen sprong mee in het zadel. In de regio’s Meetjesland, Leiestreek en Vlaamse Ardennen is het nieuwe fietsnetwerk al in gebruik. Waasland en Scheldeland volgen heel binnenkort.
Rustig en veilig Eenvoud en gebruiksvriendelijkheid stonden centraal bij het samenstellen van de nieuwe fietsnetwerken. In een voorbereidende fase bracht Toerisme Oost-Vlaanderen de mooiste
04
stapaf
wegen in kaart waar het rustig en veilig fietsen is. De kruispunten van twee of meer van deze wegen worden knooppunten genoemd.
Knooppunten Elk knooppunt kreeg een nummer toebedeeld. Die nummers vind je terug op de fietsnetwerkkaart, maar ook op de groen-witte borden die de knooppunten langs de fietsroute aangeven. Zo zie je in één oogopslag op welk knooppunt je je bevindt, en welke richting je uit moet om het volgende knooppunt te bereiken. Tussen twee knooppunten in zorgen witte doorverwijsborden ervoor dat je het spoor niet bijster raakt. Het traject is in beide richtingen bewegwijzerd.
Route op maat Als fietser heb je op het fietsroutenetwerk alle touwtjes in handen. Aan de hand van de fietsnetwerkkaart stippel je zelf je route uit, van knooppunt naar knooppunt. De kilometer aanduidingen tussen de knooppunten laten je toe om de lengte van je tocht in te schatten. Onderweg hoef je alleen de nummers te volgen die je vooraf hebt genoteerd. Start- en eindpunt van je tocht bepaal je zelf. Moe gefietst of plotse plensbui? Een kortere weg is zo gevonden. Op de fietsnetwerkkaart vind je bovendien meer informatie over toeristische bezienswaardigheden en fietsvriendelijke zaken. Nooit meer de weg kwijt. Overal welkom. Makkelijk toch?
Koop nu je kaart! De nieuwe fietsnetwerkkaarten zijn te koop via www.tov.be, de website van Toerisme Oost-Vlaanderen, bij de Oost-Vlaamse toeristische diensten of bij de boekhandel (voor een actuele lijst van verkooppunten, check www.tov.be). Bestel je via www.tov.be of met onderstaande bon, dan doen we er een handige stuurhanger bovenop. Je kan de fietsnetwerkkaarten ook bestellen met onderstaand formulier. Stuur de bon volledig ingevuld naar: Toerisme Oost-Vlaanderen, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent Het totale bedrag van je bestelling kan je storten op rekeningnummer 737-0176819-31. (Voor Nederland: 14.59.05.152) ter attentie van Toerisme Oost-Vlaanderen, met vermelding ‘Bestelling brochures’ en de naam die je op de bon hebt ingevuld. Zodra wij je betaling hebben ontvangen, sturen we de kaarten naar je toe.
Op een handige stuurhanger noteer je de knooppunten van je vooraf uitgestippelde route. Zo hoef je niet bij elk kruispunt op de kaart te kijken om te zien welke richting je uit moet.
Fietsers welkom! Verspreid over heel de provincie vind je cafés, restaurants en logies die door Toerisme Oost-Vlaanderen het label ‘fietsvriendelijk’ kregen opgespeld. In die fietsvriendelijke horecazaken kan je gratis gebruikmaken van het sanitair, een EHBO-kistje en een fietsreparatieset. In elk van die zaken kan je ook terecht voor informatie en folders over toeristische bezienswaardigheden en fietsroutes in de streek. De brochure Fietsenverhuur & fietsvriendelijke uitbatingen is gratis verkrijgbaar bij Toerisme Oost-Vlaanderen.
Ik bestel: Aantal … × Fietsnetwerkkaart Meetjesland … × Fietsnetwerkkaart Leiestreek Oost … × Fietsnetwerkkaart Leiestreek West … × Fietsnetwerkkaart Vlaamse Ardennen
Prijs € 6,00 € 6,00 € 6,00 € 6,00
Port- en verzendingskosten: voor 1 brochure: voor 2 brochures: voor 3 brochures of meer:
€ 1,00 € 1,75 € 2,50
Totaal brochures: Port- en verzendingskosten: Totaal te betalen bedrag:
€… €… €…
Totaal €… €… €… €…
Naam:.......................................................................... Voornaam:.................................................................... Straat:..........................................................................
Ken je klassiekers
Nr.:.......................... Bus:..............................................
In het Waasland en Scheldeland zijn de netwerken nog in opbouw, maar ook daar is het heerlijk fietsen aan de hand van zestig lusvormige fietsroutes. De trajecten zijn bewegwijzerd en staan beschreven op overzichtelijke fietskaarten. Ook in de drie fietsnetwerkregio’s kan je die lusvormige routes nog altijd volgen. Een overzicht van alle trajecten vind je op www.tov.be. Je kan er de meeste brochures ook downloaden.
Land: ...........................................................................
De brochure Wegwijs in Oost-Vlaanderen 2007 van Toerisme Oost-Vlaanderen biedt een overzicht van alle routes.
Postcode:................. Gemeente:....................................
Telefoon:....................................................................... E-mail:......................................................................... Datum:.........................................................................
JA,
ik wil graag op de hoogte blijven van de activiteiten en de publicaties van Toerisme Oost-Vlaanderen. Je gegevens worden opgenomen in ons bestand. Kruis het vakje aan indien je dit niet wenst.
05
Ontdek
1.
2 x nieuw in het Meetjesland Voor actieve ontdekkers heeft het Meetjesland altijd wel iets nieuws in petto. Twee nieuwe bezoekerscentra openden de voorbije maanden de deuren. Een overzicht:
1 In
de Drongengoedhoeve in Ursel is sinds kort het Landschapsinformatiecentrum Meetjesland gevestigd. Een educatieve tentoonstelling vertelt het verhaal van de streek in klank en beeld. Op speelse wijze kom je te weten hoe het unieke natuurlandschap tussen Ursel en Knesselare in de loop der eeuwen vorm kreeg. www.drongengoedhoeve.be
2 Vlakbij de grens met Nederland flitst het gloednieuwe Bezoekerscentrum Middelburg je terug naar de grootse geschiedenis van het piepkleine plaatsje. Middelburg werd meer dan vijf eeuwen geleden gesticht door de Brugse edelman Pieter Bladelin. Op de voormalige kasteelsite halen archeologen hun hartje op aan kanonskogels, dolken en ander middeleeuws wapentuig. Pronkstuk van het bezoekerscentrum is een 3D-reconstructie van het voormalige kasteel.
2.
www.maldegem.be/toerisme
Gavere, dorp van de Gavere mag zich een jaar lang Dorp van de Ronde 2007 noemen. Op zondag 8 april zal de Ronde van Vlaanderen door het Oost-
Ronde Vlaamse Scheldedorp passeren, maar ook de rest van het jaar zijn er tal van activiteiten gepland. Die eer dankt Gavere aan Tuur De Cabooter, inwoner van deelgemeente Asper en winnaar van de Ronde van Vlaanderen in 1960. In de jaren ’60 was hij een van de populairste renners uit de Scheldestreek. Zijn talrijke ritoverwinningen in de Ronde van Spanje leverden hem de bijnaam El Torro op. Tuur vierde op 3 oktober 2006 zijn 70ste verjaardag. www.gaveredorpvanderonde.be
Een GPS op je stuur Een GPS is niet langer het alleenrecht van autobestuurders. Ook fietsers maken steeds vaker gebruik van het hippe speeltje. Toerisme Leiestreek stelde een aantal meerdaagse arrangementen samen die je met de GPS op het stuur langs de charmantste hoekjes van de regio loodsen. Overnachten doe je in een hotel, maar echte avonturiers kunnen hun vermoeide hoofd ook in budgetvriendelijke trekkershutten te slapen leggen. Routekaart, regiobrochure en gebruik van de GPS zijn in de prijs van het arrangement begrepen. Wie door het digitale bos de bomen niet meer ziet, kan een beroep doen op een telefonische helpdesk. www.toerisme-leiestreek.be
06
stapaf
Tour(s) de Gand Gent maakt zich op voor het grootste fietsevenement van het jaar. Op maandag 9 juli zal de tweede rit in de Ronde van Frankrijk in de Oost-Vlaamse hoofdstad arriveren. De renners vertrekken ’s ochtends in Duinkerke. Het traject is een eerbetoon aan Vlaamse wielerklassiekers als de Ronde van Vlaanderen, de Omloop Het Volk en Gent-Wevelgem. De Gentse kasseien zullen ze niet moeten trotseren, een Gentse helling wel. De eindmeet komt immers aan de Charles de Kerchovelaan te liggen. Een stevige sprint bergop dus. De dag nadien
vertrekt de Tour-karavaan vanuit Waregem in de Leiestreek naar Compiègne in Frankrijk. Nu maar hopen dat onze Vlaamse renners zich van hun beste kant laten zien. www.letour.fr
Handig!
Sinds 2002
gaan Toerisme Waasland
sl
L
en de vzw Lekkers uit Oost-Vlaanderen
op zoek naar het Wase Streekgerecht van het
d an
k k e
uit het W s r aa e
Jaar. Wase horecazaken die op een creatieve manier omspringen met producten uit de streek kunnen mee dingen naar de prijs, die elk jaar in juni wordt uitgereikt. In de categorie ‘hoofdgerecht’ sleepte Gasthof Malpertus uit SintNiklaas vorig jaar de hoofdprijs in de wacht, met Gebakken sliptong met mosseltjes uit de Zeeuwse wateren, brandade met grijze garnaal en kreukeltjes, jus van erwten, schuim van mosselsap en Waaslanderbier. Restaurant Grouwesteen uit Sint-Pauwels viel in de prijzen in de categorie ‘nagerecht’, met Hoorntje
Een goede houding Fietsen is goed voor lijf en leden, zolang je ook goed in het zadel zit. Met een juiste afstelling van je fiets bespaar je jezelf heel wat ongemakken.
van chocolade, gevuld met gebakken banaan en munt en geblust met citroenjenever, advocaat en vanilleijs. Daar krijg je honger van? Beide restaurants hebben de winnende gerechten ook op de kaart staan.
www.toerismewaasland.be
Voor een goede en comfortabele zithouding tijdens het fietsen is een correcte afstelling van je fiets cruciaal. Vooral de hoogte van je zadel en je stuur bepaalt of je al dan niet met pijnlijke ledematen van je tweewieler stapt.
Zadel Om de ideale hoogte van je zadel te bepalen, neem je plaats op je fiets. Plaats de hiel van je voet op een pedaal. Draai naar beneden tot de stang van je pedaal parallel loopt met de zitbuis van je fiets. Je been moet nu vrijwel gestrekt zijn. Is dat niet het geval, stel dan de hoogte van je zadel bij. Zorg er ook voor dat je zadel waterpas staat.
Stuur
Podcasten in Ronse Ronse, de meest zuiderse stad van de Vlaamse Ardennen, is aan het podcasten geslagen. Op de website van de toeristische dienst kan je een gratis MP3 downloaden die je rondleidt doorheen de stad. Onderweg vertelt je virtuele gids honderduit over alle bezienswaardigheden op je pad. Het project kreeg de flitsende naam iWalk mee. De volledige wandeling duurt ongeveer een uur en is een must voor liefhebbers van art deco. Wie niet over een MP3-speler beschikt, kan een gratis exemplaartje lenen bij de Dienst Toerisme. Vergeet je foto’s nadien niet op Flickr te posten!
Renners plaatsen hun zadel een stuk hoger dan hun stuur. Hoe meer ze voorovergebogen zitten, hoe minder last ze ondervinden van de luchtweerstand. Voor recreatieve fietsers is zo’n gebogen houding niet altijd even aangenaam. Ga na wat je het prettigst vindt om te fietsen en stel je stuur daarop af. Zorg er in elk geval voor dat je stuur vrij kan bewegen zonder dat rem- of versnellings kabels in de weg zitten. De afstelling van je stuur heeft ook invloed op de werking van je remmen. Controleer daarom altijd je remmen voor je weer de baan op gaat.
www.ronse.be
07
Reportage
Heerlijk uitwaaien en relaxen: dat is wat Katty, Dries en Danny naar Oost-Vlaanderen bracht. Het Antwerpse drietal fietste in drie dagen langs idyllische Scheldeen Leiemeanders en trotseerde de vinnige heuvels van de Vlaamse Ardennen.
3 mensen, 3 regio’s,
Vrienden H
et is donderdagavond, iets over acht, als we in het Gentse SintPietersstation onze fietsen uit de trein laden. Tijd voor een korte opwarmingsrit naar de eerste van drie slaapplaatsen die we via internet hebben geboekt. Danny kent Gent nog uit z’n studententijd en loodst ons binnen het kwartier naar het Monasterium Poortackere in het centrum van de stad. Achter de onopvallende gevel gaat een prachtig neogotisch klooster schuil, waar vandaag een hotel is ondergebracht. We zetten de fietsen in de berging en frissen ons snel wat op. Even later schuiven we de benen onder tafel in een gezellig restaurantje in de historische stadskern.
Pittoreske Leiekronkels
Katty, Danny en Dries maakten gebruik van het fietsnetwerk voor een driedaagse fietstocht.
KNOOPPUNTEN DAG 1 52 - 57 - 58 - 61 - 65 - 69 - 70 - 80 - 81 - 82 - 83 - 87 - 13 - 14 - 9 - 15 - 99 - 49 - 94 - 91 - 95 - 96 - 12 - 90 - 86
08
stapaf
Vrijdagmorgen, kwart over tien. Na een stevig ontbijt laden we onze fietstassen in. Onder een lichte wolkensluier zetten we koers richting Watersportbaan. Bij knooppunt 52 pikken we in op het fietsnetwerk Leiestreek. De stedelijke omgeving maakt al snel plaats voor meer groen en voor een kronkelende Leie in de streek rond Drongen en Vinderhoute. Met een negental kilometer op de teller ruilen we de
, 3 dagen tijd
in actie kaart van de Leiestreek Oost voor die van het Meetjesland. Het landschap blijft even landelijk en vlak. Het eerste deel van onze rit brengt ons van dorpskern naar dorpskern. Stadsmussen als we zijn, geven we onze ogen de kost. Via Landegem gaat het naar Hansbeke, waar we een eerste pitstop inlassen. De fietsen gaan ter hoogte van een café rechtover de kerk aan de kant. Bij een kom heerlijke verse dag soep bestuderen we onze fietsnetwerkkaarten. We overlopen het tot hiertoe afgelegde parcours en onderzoeken de verschillende mogelijkheden om naar Deurle, het einddoel van de dag, te fietsen. We twijfelen even tussen Nevele en Lotenhulle, maar uiteindelijk besluiten we beide dorpjes aan te doen. We hebben tijd, en onze kuiten kunnen nog mee.
Proviand De dagteller geeft zowat 35 kilometer aan als we de eerste bescheiden helling van de dag beklimmen. Het is inmiddels halftwee en in Lotenhulle sluiten we aan op knooppunt 99. De weg leidt langs prachtig kronkelende boerenwegen naar Nevele, waar we bij een superette wat proviand inslaan. Even later zien we aan onze rechterkant kasteel Ooidonk opduiken.
Volgens de kaart zijn we nog maar enkele kilometers van onze slaapplaats verwijderd. Iets voor vieren arriveren we in kunstenaarsdorp Deurle. We hebben nog net de tijd voor een bezoek aan het Museum Dhont-Dhaenens. Daarna trekken we naar hotel In ’t Boldershof voor een welverdiende douche en een stevige maaltijd. Zaterdagmorgen om halfelf verlaten we ons charmante hotelletje. We zetten onze tocht verder langs de Leiemeanders en bewonderen de uitgestrekte golfterreinen van Sint-Martens-Latem. Het weer is zacht maar lichtbewolkt. Van de Leieoevers naar De Pinte passeren we prachtige huizen en kastelen. Als we de Vlaamse Ardennen binnenfietsen, hebben we een kleine 25 kilometer achter de rug. Hoog tijd voor een hapje in een gezellige taverne langs de Schelde.
Zweten op Den Ast Een uurtje later – iets over halftwee – stappen we opnieuw de fiets op. Als we de Scheldeoevers verlaten, begrijpen we plots waarom deze streek de Vlaamse Ardennen heet: in Mullem rijden we ons op helling Den Ast een eerste keer echt in het zweet.
KNOOPPUNTEN DAG 2 86 - 76 - 76 - 74 - 67 - 88 - 79 - 33 - 32 - 29 - 38 - 26 - 27 - 80 - 83 - 87 - 91 - 84 - 93 - 92 - 86 - 81 - 82 - 74 - 71
Slaapplaats nodig? De brochure Overnachten 2007 bevat foto’s, prijzen en contactinfo van alle hotels, gastenkamers, vakantiewoningen en campings in de Provincie Oost-Vlaanderen. Je kan de brochure gratis bestellen via de website van Toerisme Oost-Vlaanderen. Surf naar www.tov.be en klik op het winkelmandje.
Over het fietsnetwerk en de fietsknooppunten lees je alles op p. 4.
09
Reportage
3. 1. 2.
Daarna zoeken we opnieuw aansluiting bij de vlakke Scheldeoevers, die we volgen tot in het centrum van Oudenaarde. Daar nemen we ruim de tijd om een paar lokale biertjes te degusteren. We nemen de fietskaart erbij en stellen vast dat het hotel voor die avond maar een tiental kilometer ver meer is. We bestellen nog een rondje en voor we het goed beseffen staat de klok op halfvier. Tijd om richting Zingem te fietsen. Heide en Gino van vakantiehuis Sigginga Haim zorgen er voor een hartelijk onthaal, en raden ons een nabijgelegen eethuis aan voor het avondlijke maal. ’t Klein Begin heet het etablissement, maar voor ons zit de dag er bijna op. Met een sappige steak achter de kiezen kruipen we onder de wol. Bij een ovenvers ontbijt overlopen we de route voor onze laatste fietsdag. Iets over tienen verlaten we Sigginga Haim en via de Schelde rijden we naar Zwalm. Er hangt regen in de lucht, dus houden we halt voor een verkwikkend slaatje. Als de zon weer door de wolken breekt, zetten we koers richting Velzeke voor een bezoek aan het Provinciaal Archeologisch Museum. We hebben inmiddels zo’n twintig kilometer in de benen. Het is iets frisser dan de voorbije twee dagen, maar enkele nijdige klimmetjes tussen Zottegem en Zwalm houden ons op temperatuur. Een vijftiental kilometer verder nemen we een kijkje in natuureducatief centrum De Kaaihoeve. Daarna keren we terug naar Gent, waar we tegen halfvijf in Monasterium Poortackere arriveren. Moe maar voldaan, zoals dat heet.
een arrangement in 1 van de 3 luxeverblijven uit onze reportage Ook zin gekregen in zo’n meerdaagse fietstocht langs de mooiste plekjes uit onze provincie? Wij helpen je alvast een eind op weg. Wie het juiste antwoord weet op onze wedstrijdvraag, maakt kans op een luxueus arrangement in een van de verblijven uit onze fietsreportage. De winnaars worden in het volgende nummer van Stapaf (juni 2007) uitgebreid in het zonnetje gezet.
Wat zit er in onze prijzenpot?
Oude Houtlei 56, 9000 Gent, www.monasterium.be. Totale waarde: € 160,00
De wedstrijdvraag In het Meetjesland kan je de Sentse Kreken-route fietsen en onderweg naar geluidsfragmenten luisteren. Wat is de naam van dit project? A. De Kreken Spreken B. Stille Waters vertellen C. De Stem van het Water
1 Eén overnachting met ontbijt in een luxekamer voor twee personen in hotel In ’t Boldershof, Dorpsstraat 37, 9831 Deurle, www.boldershof.com. Totale waarde: € 98,00. 2 Twee overnachtingen met ontbijt voor twee personen in gastenkamers Sigginga Haim of Abel Abri, Kwaadstraat 16, 9750 Zingem, www.lepuretlimpur.be. Totale waarde: € 140,00. 3 Eén overnachting in een hotelkamer voor twee personen met ontbijtbuffet, gratis fietskaarten en een welkomstmandje met Oost-Vlaamse streekproducten in Monasterium Poortackere,
Hoe neem je deel? Stuur je antwoord vóór 30 april naar: Toerisme Oost-Vlaanderen, Wedstrijd Stapaf, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent Mailen kan ook, met vermelding ‘Wedstrijd Stapaf’, Naar wedstrijd@oost-vlaanderen.be. Vergeet niet je naam en adresgegevens te vermelden. De winnaars van onze wedstrijd worden door Toerisme Oost-Vlaanderen op de hoogte gebracht. Veel succes!
KNOOPPUNTEN DAG 3 65 - 61 - 57 - 56 - 67 - 53 - 52 - 50 - 1 - 2 - 6 - 8 - 14 - 11 - 9 - 7 - 60 - 66 - 64 - 59 - 58 - 69 - 67 - 56 - 57 - 54 - 47 - 39 - 35 - 32 - 40 - 34 - 30 - 88 - 67 - 63 - 56 - 52
10
stapaf
Praktisch
Een fietsvakantie in 5 stappen
Een geslaagde fietsvakantie begint met een goede planning. Zelfs al kies je voor een zorgvuldig uitgekiend arrangement, dan nog is een goede voorbereiding het halve werk. Vijf vuistregels voor fietsen met fun...
1 Ken jezelf
en geoefend fietser legt makkelijk 100 km per dag af. Voor recreE anten is dat vaak te hoog gegrepen. Hou rekening met de streek waarin je fietst. Een heuvelachtig landschap is mooi maar afmattend. Zit je conditie onder nul, bouw dan geleidelijk op voor je vertrekt. Echte avonturiers fietsen zonder vaste bestemming. Zo kan je ’s avonds stoppen waar je wilt, of ter plaatse blijven als het weer tegenzit. Bedenk wel dat het niet altijd eenvoudig is om op de laatste knip nog een hotel, gastenkamer of camping te vinden.
2 Ken je fiets
5 Ken je route
Goede kaarten zijn erg belangrijk. Koop of bestel ze op voorhand en let daarbij op de schaal: ga niet lager dan 1:50.000 (1 cm = 500Â m), zo kan je fietspaden en kleine wegen duidelijk onderscheiden. Een goede fietskaart biedt ook informatie over fietsvriendelijke campings en hotels. Stippel je route op voorhand uit en noteer de knooppunten. Zo hoef je niet om de haverklap te stoppen om je kaart erbij te nemen.
Stel je fiets goed af voor je vertrekt: een grondig onderhoud bij de fietsenmaker is een must. Ben je van plan om een nieuwe fiets te kopen, doe dat dan enkele maanden voor je vakantie, zodat je kan wennen aan je nieuwe tweewieler. Fietsen huren is ook een optie, maar laat je niet om het even wat onder je zitvlak schuiven. Neem in elk geval een degelijke reparatieset mee: een lekke band krijg je alleen wanneer de fietsenmaker in geen velden te bespeuren is.
3 Beperk je bagage
eem alleen mee wat je echt nodig hebt, en reserveer plaats voor N wat je onderweg koopt. Degelijke fietstassen zijn geen luxe: ze laten je toe om heel compact te stapelen, en zijn bestand tegen weer en wind. Sommige fietsers geven de voorkeur aan een aanhangwagen, ook al fietst dat minder elegant. Vermijd rugzakken: ze zijn belastend voor je rug en brengen je snel aan het zweten. Fietsvriendelijke hoteleigenaars brengen je bagage graag ter plaatse: vraag inlichtingen bij de toeristische dienst.
4 Comfortabele kledij
Neem niet te veel kleding mee, maar ook niet te weinig. Zorg ervoor dat je na het fietsen iets anders kan aantrekken. Speciale fietskleding is niet goedkoop, maar een fietsbroek onder je outfit helpt je heel wat ongemakken te vermijden. Ook een regenpak is de investering meer dan waard: niets zo vervelend als fietsen met een natte broek. Kies voor een model dat kan ademen: zo ga je minder snel zweten.
11
Goed gezelschap
Fietsen met de kinderen is gewoon leuk, zeker in de zomer. En voor een ijsje halfweg of een bezoekje aan een speeltuin duwen kinderen graag nog wat harder op de pedalen.
Fietsen met kinderen: de moeders aan het woord
Kijk mama, zonder handen! I
n de zomer doen we soms fietstochten tot dertig kilometer of meer’, zegt Hilde, mama van Lisse (13), Tessa (10) en Floris (6). ‘En als we onderweg een pannenkoek of een kinderboerderij inlassen, zijn de kinderen helemaal enthousiast.’ Carla, mama van Lien (11) en Fee (9), heeft dezelfde ervaring. ‘Kinderen hebben een doel nodig: een speeltuin, diertjes, de markt. Fietsen om te fietsen vinden ze maar saai. Als je kunt zeggen: ‘Nog eventjes en dan zijn we er’, hebben ze er meer lol in.
Kilometers vreten op de aanhangfiets Vanaf een jaar of zeven kan je kind zelf meefietsen. Voordien zijn kinderstoeltjes, fietskarren of aanhangfietsen erg handig. Carla: ‘Als je op tocht gaat met fietsstoeltjes moet je er wel voor zorgen dat de kinderen uitgeslapen
12
stapaf
zijn. Fietsen met een slapend kind achterop is niet aangenaam.’ Aanhangfietsen overbruggen de volgende periode, al kunnen kinderen soms meer aan dan je denkt. Carla: ‘Een paar jaar geleden wilden we de kinderen tijdens een langere tocht afwisselend op de aanhangfiets en de gewone fiets laten rijden. De oudste had echter snel door dat de aanhangfiets minder vermoeiend was. Ze liet het zelfstandig fietsen met plezier over aan haar zus. Op het einde van de dag had onze negenjarige zowat 30 km gedaan!’ Het leeftijdsverschil tussen de kinderen kan soms een spelbreker zijn. Zo vindt Marieke, mama van Jules (11), Cloë (8) en Beau (2), fietsen met alledrie haar kinderen niet eenvoudig. ‘De twee oudsten hebben elk hun eigen tempo. Jules van 11 moet zich dan inhouden, en hij vindt dat niet leuk.’ Ook Hilde zocht een oplossing voor het leeftijdsverschil. ‘Onze jongste zit nu nog op een aanhangfiets. Omdat
1. 2.
3.
Hotspots voor kids 1. Brielmeersen Deinze (Leiestreek) Recreatiedomein De Brielmeersen is een natuurpark van 35 ha groot, met rustige wandelpaden, een dierenpark met inheemse dieren, sportvelden en minigolf en een recent vernieuwde speeltuin.
3. Info.Waasland Sint-Niklaas (Waasland) Op de Grote Markt in Sint-Niklaas is een gloednieuw interactief bezoekerscentrum geopend. Je vindt er alle nodige informatie voor een wervelend en kindvriendelijk bezoek aan het Waasland.
www.deinze.be, onder ‘Sport en recreatie’. 2. De kreken spreken Junior Sint-Laureins (Meetjesland) Net als de volwassenen, kunnen ook de kinderen de Sentse Kreken-route afleggen met een audiospeler die informatie geeft over de streek. Er bestaat immers een versie op kindermaat, ingesproken door acteur Tom Van Landuyt. Kaart en mp3-geluidsfragmenten kan je bovendien gratis downloaden via www.tov.be.
4.
www.toerismewaasland.be
4. Domein Puyenbroeck Wachtebeke (Waasland) Uitgestrekt recreatiedomein met onder meer een speeldorp voor alle leeftijden, een roeivijver, minigolf, een verkeerspark, een dierenpark en een treintje. Op het domein bevindt zich ook een zwembad met recreatiebad. www.puyenbroeck.be
5.
5. Ezeltje rijden Schorisse (Vlaamse Ardennen) Op de rug van een ezeltje de Vlaamse Ardennen verkennen: het is een hele ervaring, ook voor de ouders, die de ezels moeten drijven. In de Git(e)ane vind je ook heel wat andere boerderijdieren om te verwennen. www.giteane.be
www.toerismemeetjesland.be
hij nog niet erg zeker fietst en de oudsten intussen echt wel al aan fietstochten toe zijn. Op die manier kunnen we toch flinke tochten maken.’
Remmen dicht! Wie fietst met kinderen zoekt veilige fietspaden of rustige wegen op. Het overgrote deel van het Oost-Vlaamse fietsnetwerk bestaat uit dergelijke wegen. ‘Hoe minder verkeer, hoe beter’, zegt Carla. ‘Op de openbare weg blijft het moeilijk voor kinderen om situaties juist in te schatten. Als er een langere weg is met fietspad, zullen wij zeker voor de langste weg kiezen.’ En, voegt Carla eraan toe: let op met hellingen. ‘Afdalingen kunnen erg gevaarlijk zijn. Kinderen vinden het leuk om zo snel naar beneden te rijden, maar ze moeten ook nog voldoende kracht hebben om op tijd de remmen dicht te trekken.’
Een goede fiets is het begin van de uitrusting. Ook een helm is geen luxe. ‘Onze Jules is de veiligste fietser van heel het dorp’, lacht Marieke. ‘Met zijn lichten, fluojasje en helm valt hij in elk geval op. Zelf draag ik ook een helm: mooi is het niet, maar wel veilig. En weet je wat het beste gewerkt heeft? Ooit is Jules tegengehouden door een politieagent, die hem een pluim gaf omdat hij zo goed in orde was.’
Picknick ingepakt Natuurlijk kun je je fietstocht op allerlei manieren aangenaam maken. Carla: ‘We hebben een klein koelboxje dat op de fiets vastklikt. Bij langere tochten picknicken we onderweg. Verder nemen we ook fietssloten mee, truien of jasjes, en zonnebrillen en zonnecrème indien nodig. Een kit om een lekke band te plakken, vergeten we soms. Gelukkig hebben we dat nog nooit nodig gehad.’
Fietsnetwerk: veiligheid voorop Langs de drie OostVlaamse fietsnetwerken staat veiligheid voorop. Gevaarlijke punten staan met een gele gevarendriehoek aangegeven op de kaarten. En merk je plots dat het voor de kids te lastig wordt, dan kies je gewoon een kortere route. Lees meer over de fietsnetwerken op p. 4.
13
it u p Ero Op twee wielen door de provincie
6 regio’s aan je voeten Glooiende heuvels en weidse polders. Kronkelende rivieren en kaarsrechte kanalen. Bruisende steden en idyllische dorpjes. Kunst en cultuur en ongerepte natuur. Dat moet Oost-Vlaanderen zijn! Op de volgende pagina’s stellen onze zes regio’s zich uitgebreid aan je voor. Met vijf fietsroutes en een pak inspirerende tips.
Kunststad Gent
route 1 De Leiestreek
Reeds van ver zie je ze staan: de drie torens van Gent, stille getuigen van een bewogen verleden, maar ook lichtende bakens in een stad die bruist van cultuur. Kuierend door de OostVlaamse hoofdplaats val je van de ene verbazing in de andere. Nu eens waan je jezelf in de middeleeuwen – met de statige gildenhuizen aan de Gras- en de Korenlei, het stoere Gravensteen of een van de vele musea – om even later weer met beide benen in het moderne leven te stappen: winkelwandelen in de Veldstraat, meedeinen op het ritme van de stadsfestivals of jezelf verliezen in een nachtelijke kroeg. Gent is een stad van alle tijden. Dat voel je, dat adem je, dat moet je beleven.
De Leiestreek strekt zich uit van Wervik tot Gent over de provinciegrens heen. Tussen Gent en Deinze schildert de Leie de meest tot de verbeelding sprekende landschappen, met kasteel Ooidonk als parel aan de kroon. Geen wonder dat tal van kunstenaars hier hun creatieve ei kwamen leggen. Van George Minne tot Roger Raveel: elk vereeuwigde de rivier op zijn manier, en in de talrijke musea rond Deurle en Sint-Martens-Latem kan je het resultaat van hun uitspattingen met je eigen ogen aanschouwen. Ook fietsers kunnen hier hun geluk niet op. De oude jaagpaden langs de oevers brengen je zo in hogere sferen. Zelfs al zijn hier geen bergen of heuvels te bespeuren.
p. 16
14
stapaf
p. 17
route 2 De Vlaamse
Ardennen
In de Vlaamse Ardennen scheren wielerfanaten hoge toppen. Hier klopt het hart van de Ronde van Vlaanderen het hardst. Hier is het dat grote legendes en mindere goden zich elk jaar verslikken in koppige kasseien en steile hellingen. Op en af en om het snelst! Fietsen in de Vlaamse Ardennen is niet van de poes. Maar wie de uitdaging aangaat, wordt rijkelijk beloond, want achter elke heuveltop schuilt weer een nieuwe verrassing. Verspreid in het groen, banen borrelende beekjes zich een weg tussen schilderachtige dorpjes en charmante steden als Oudenaarde, Geraardsbergen, Zottegem of Ronse. Je wordt er zowaar lyrisch van.
p. 18
route 3 Scheldeland In Scheldeland weten ze wat lekker is. Tussen de slikken en schorren, dijken en polders wemelt het van de sterren. Niet alleen aan de wijdse horizon, maar ook op je bord, want monsieur Michelin liet zich hier van zijn meest gulle kant zien. Niet minder dan negen sterrenrestaurants maken van Scheldeland een waar paradijs voor fijnproevers, levensgenieters en andere gourmands. En dan zwijgen we nog over de talrijke streekproducten die je doen watertanden en likkebaarden. Gandaham, asperges, hopscheuten of ‘Duvelse’ paling: die inwendige mens van jou zul je hier niet snel horen klagen.
p. 19
route 4 Het Waasland
route 5 Het Meetjesland
Stoute smokkelaars en schalkse stropers, sluwe vossen en dolende wolven: in het Waasland schuilt het mysterie achter elke boom. Zelfs Sint-Niklaas, de trotse hoofdplaats van de streek, werd genoemd naar een schimmige man die in december over de daken host. Het gespuis van weleer is inmiddels bekeerd – nergens zijn de mensen zo gastvrij als hier – maar hun nagedachtenis leeft voort in tal van verhalen en legendes. Het alomtegenwoordige water luistert stilletjes mee. Spits je oren en open je ogen, en misschien, heel misschien, geven Schelde, Moervaart en Durme wel een paar van die geheimen aan je prijs.
Ooit al van krulbollen, kallestekken of paapgooien gehoord? Kies je voor liggende wip of hou je het liever staand? In het Meetjesland zijn de volkssporten nog steeds springlevend. Tussen uitgestrekte polders, stille kreken en brede kanalen leveren oud én jong een sportieve strijd in disciplines waarvan je het bestaan niet eens vermoedde. Grazende koeien en wollige schapen kijken glimlachend toe hoe het traditionele erfgoed hier op handen wordt gedragen. Of je nu fietst in het noordelijke Krekengebied of het zuidelijke Houtland, in het Meetjesland ervaar je het platteland op z’n best.
p. 20
p. 21
15
it u p Ero Samen sterk Een leuke en originele manier om de Gentse binnenstad te verkennen, is fietsen in groep onder begeleiding van een gids. De Gentse gidsenorganisaties Vizit, Gandante en Gidsenbond van Gent bieden elk een reeks uitgewerkte thematochten aan. Vizit houdt het eerder ludiek, met onder meer een fietsvariant van de succesvolle wandelformule Amuse Geule, die je langs vier adresjes om van te smullen loodst. Letterlijk, want na afloop heb je een volwaardig menu bij elkaar gefietst. Gandante wendt het stuur richting cultuur, met thematische routes langs architecturale en kunstzinnige pareltjes. Met de Gidsenbond van Gent kan je onder meer de Leiestreek en het Miljoenenkwartier per fiets verkennen. www.vizit.be www.gandante.be www.gidsenbond-gent.be
Liever te voet? Bij de drie Gentse gidsenorganisaties kan je daarnaast ook terecht voor geleide wandeltochten door de Gentse binnenstad, al dan niet gekaderd in een breder thema. Een leuke aanrader zijn de alternatieve stadskaarten van toeristische jongerenorganisatie Useit. Een klassieker daar is het Bizarre Verhalenplan, een wandelkaart met even nutteloze als interessante weetjes over de Gentse bezienswaardigheden. www.use-it.be
Gentse dienst voor Toerisme Infokantoor Belfort Botermarkt 17A 9000 Gent tel. 09 266 52 32 toerisme@gent.be www.visitgent.be
16
stapaf
Fietsen in de binnenstad Tramsporen, kasseien, de beruchte Blandijnberg... fietsen in Gent is een ervaring op zich. Toch is de stad er in de loop der jaren flink wat fietsvriendelijker op geworden. Yves De Baets van de Gentse stadsdienst voor Mobiliteit volgt het allemaal van nabij.
N
et als elke grote stad heeft Gent zijn moeilijke punten. Vooral in de buurt van de oude steenwegen is het opletten geblazen. Toch bestaan er voldoende manieren om veilig van de rand naar de binnenstad te fietsen – en uiteraard ook andersom.’ Hoe doe je dat dan? ‘Sinds 1994 beschikt Gent over een fietsplan. Vier grootstedelijke fietsroutes moesten de randgemeenten met het centrum verbinden: de Oost-westfietsroute, de Noord-zuidroute, de Leiepromenade en de Campusroute. Die zijn nu zo goed als klaar, en ondertussen werken we volop aan vier nieuwe hoofdfietsroutes: de Drongen Stationsroute, de Dorpenroute, de Flanders Exporoute en het Westerringspoor. Elke route is een aaneenschakeling van fietspaden, fietssuggestiestroken, veilige oversteekplaatsen en wegen waar een snelheidsbeperking van 30 km/u geldt.’ Waar zijn die routes te vinden? ‘Op onze fietskaart: een overzicht van alle fietsroutes en fietsveilige wegen. Voor de Gentse binnenstad is die kaart zeer gedetailleerd, voor de agglomeratie staan alleen de grote assen erop. Je vindt er ook fietshande-
laars, fietsenstallingen en openbare fietspompen op terug.’ Pardon? ‘Plaatsen waar je de banden van je fiets kan oppompen! We werken immers niet alleen aan de infrastructuur, maar ook aan een fietscultuur. Tijdens grote evenementen – zoals de jaarlijkse Open Monumentendag – bieden we bijvoorbeeld ook een traject per fiets aan. Voor wie zelden in de binnenstad fietst, is dat vaak een revelatie.’ Ben je zelf een fervent fietser? ‘Uiteraard. Ik fiets elke dag naar mijn werk, en ook in het weekend trek ik er vaak met de fiets op uit. Iets wat ik iedereen van harte kan aanbevelen.’ Een tip voor onze lezers? ‘De Leiepromenade is een topper. Die brengt je van de Graslei – in het historische hart van de stad – naar Sint-Denijs-Westrem. Een mooi stukje Gent, en je fietst de hele tijd langs het water. Ter hoogte van knooppunt 52, aan recreatiedomein De Blaarmeersen, kan je aan haken bij het fietsnetwerk van de Leiestreek. Het verrast me telkens weer hoe snel het Gentse stadsverkeer achter je ligt.’
Erop
uit
route 1
Praktisch
Lief & leed langs de Leie Deinze wordt ook wel de poort van de Oost-Vlaamse Leiestreek genoemd. In de buurt van dit gezellige provinciestadje maakt de rivier enkele van zijn meest schilderachtige kronkels. Een prima uitvalsbasis dus voor een verkenningstocht per fiets. Kunstenaarsdorp
e volgen de Leie stroomopwaarts en belanden in Machelen, waar het Roger Raveelmuseum onze aandacht trekt, met een greep uit het werk van de grootste hedendaagse schilder die de streek rond Deinze rijk is. Roger Raveel werd in 1921 geboren in Machelen en is er nog steeds actief. Even verderop verlaten we de Leieoever en belanden we in vlasdorp Gottem. Hier houden we halt om een Sint-Canarus Tripel te proeven, een stevig biertje van de Gottemse huisbrouwer Piet Meirhaeghe.
Voorbij Meigem fietsen we langs het Schipdonkkanaal richting Deinze. Even verderop steken we het kanaal over en maken we rechtsomkeert. We knopen weer aan bij het stroomgebied van de Leie en passeren BachteMaria-Leerne. Voor het romantische kunstenaarsdorp wijken we graag even van onze route af: we treffen er een stemmige Mariagrot, jeneverstokerij Filliers, en niet te vergeten kasteel Ooidonk, een van de mooiste kastelen van het land.
Oorlogsverleden
Uitblazen
Via Grammene rijden we verder naar Vinkt, een dorp met een bloederig oorlogsverleden. Tijdens de Achttiendaagse Veldtocht in mei 1940 richtte het Duitse leger hier een slachtpartij aan onder de burgerbevolking. Het oorlogsmemoriaal nabij de Sint-Bartholomeuskerk herinnert aan deze gruwelijke episode uit de vaderlandse oorlogsgeschiedenis. Ook in Meigem, onze volgende doortocht, maakte de Tweede Wereldoorlog veel burgerslachtoffers. De ambachtelijke pottenbakkerij ’t Hoveke is beslist een tussenstop waard.
We groeten de zwemmers aan Vosselareput en rijden verder richting Astene. Het beschermde sas op de Leie is misschien wel het mooiste plekje langs onze route. Het ophaalbrugje wordt nog met de hand bediend. In het sasmeestershuis zijn een schipperscafeetje en een scheepvaartmuseum gevestigd. Via het stadsbos in Astene belanden we opnieuw in Deinze. Uitblazen doen we in het 35 ha grote natuur- en recreatiedomein Brielmeersen, met zijn mooie wandelpaden, siervijvers, dierenpark, speeltuin, ligweide en jachthaven.
W
Het Roger Raveelmuseum in Machelen.
Deinze, poort van de Oost-Vlaamse Leiestreek.
Astene sas, het mooiste plekje langs onze route.
• Afstand: 38 km • Landschap: vlak • Uitvalsbasis: Deinze (18 km van Gent) • Fietsenverhuur: Het Verzet bvba, Nieuwstraat 41, 9800 Deinze/Astene, tel. 09 380 27 20 info@hetverzet.be www.hetverzet.be • Bewegwijzering: knooppunten + fietsnetwerkkaart Leiestreek-Oost (€ 6) Toerisme Leiestreek, Huis van de streek, Dam 71, bus 22, 8500 Kortrijk, tel. 056 24 99 95, info@toerisme-leiestreek.be, www.toerisme-leiestreek.be
Op pad met Albijn De serene manier waarop de Leie door het Oost-Vlaamse landschap meandert, heeft in de loop der tijden tal van kunstenaars geïnspireerd. Aan het begin van de vorige eeuw waren in Sint-Martens-Latem twee kunstenaarsgroepen actief. Een eerste groep bestond uit symbolisten als Valerius De Saedeleer, George Minne en Karel en Gustave van de Woestijne. Na de Eerste Wereldoorlog deed het expressionisme zijn intrede, met namen als Frits Van den Berghe, Constant Permeke en Gustave en Leon De Smet. Het was Albijn Van den Abeele, gemeentesecretaris en amateurschilder, die de schilders in zijn dorp op een warm welkom trakteerde. Naar hem werd een mooie wandelroute genoemd, die je toont waar de Latemse school de mosterd haalde. De Albijn Van den Abeele wandelroute • Start: Sint-Martens-Latem • Wandelkaart: € 1,25 • Afstand: 9 km
17
it u p Ero Praktisch • Afstand: 36,7 km • Landschap: heuvelachtig (!) • Uitvalsbasis: Oudenaarde (27 km van Gent) • Fietsenverhuur: - Kompas, Kortrijkstraat 342, tel. 055 31 54 73 - Wheel Palace, Ambachtstraat 6, tel. 055 31 20 79 - Asfra-Flanders fietsen, Bergstraat 75, tel. 055 31 57 40 - Fietsen Peter, Beverestraat 119, tel. 055 31 16 53 • Bewegwijzering: knooppunten + fietsnetwerkkaart Vlaamse Ardennen (€ 6) Toerisme Vlaamse Ardennen, tel. 055 20 76 81, toerisme.vlaamseardennen@ oost‑vlaanderen.be, www.toerismevlaamseardennen.be
In het spoor van de Ronde Zit je ook aan de buis gekluisterd wanneer de Ronde van Vlaanderen door de Vlaamse Ardennen passeert? Voel je ook die pijn in je kuiten als je ziet hoe de renners de steile hellingen en nukkige kasseistroken bedwingen? Kom uit je luie zetel en ervaar het zelf aan den lijve! Het volledige parcours van de finale van de wielerklassieker is sinds kort bewegwijzerd. Het traject van 269 km werd opgedeeld in drie verschillende lussen. Elke lus start aan het Centrum Ronde van Vlaanderen in Oudenaarde. Bij je terugkeer wacht je daar een verkwikkende douche. Bij de route hoort ook een gedetailleerde kaart, waarop alle hellingen duidelijk zijn aangegeven.
route 2
Kinderkoppen en heuveltoppen Over de Vlaamse Ardennen spreken in termen van ‘het platteland’, is de streek oneer aandoen. Hier golft het landschap van hoog naar laag, met beboste heuvels, klaterende beekjes en vooral veel nukkige hellingen. Je raadt het goed: een stevig stel kuiten is hier geen luxe.
G
een betere uitvalsbasis voor een tocht door de Vlaamse Ardennen dan het Centrum Ronde van Vlaanderen in Oudenaarde (zie ook www.crvv.be). Dit multifunctionele belevingsmuseum is volledig gewijd aan de jaarlijkse wielerhoogdag. Je kruipt er in de huid van een renner en ervaart hoe het voelt om pakweg de Kwaremont te bedwingen. Ook het historische centrum van Oudenaarde is beslist de moeite, met als pronkstuk het indrukwekkende stadhuis in laatgotische stijl.
Waterkers Even buiten Oudenaarde duiken we meteen de landelijke Scheldevallei in. We passeren de archeologische site in Ename, waar de funderingen van een voormalige benedictijnenabdij een labyrint van middeleeuwse restanten vormen. In het aanpalende museum flitsen tien eeuwen Ename letterlijk aan ons voorbij. Via Sint-Denijs-Boekel belanden we in het pittoreske Roborst, in het hart van de Zwalmstreek. Met zijn talrijke bronnen is de regio uitermate geschikt voor de kweek van waterkers (lees ook pag. 22).
Geutelingen We fietsen verder langs de vallei van de Molenbeek en het Mijnwerkerspad, een oude spoorwegbedding. Vandaag is het een fiets- en wandelpad met tal van planten en diersoorten in de bermen. Onderweg passeren we Elst, vermaard om zijn geutelingen: dikke pannenkoeken die op de hete bodemplaat van een bakoven worden gebakken. Het geutelingenseizoen loopt van half januari tot eind februari en gaat met tal van festiviteiten gepaard.
Kluizenaars De gevaarlijke afdaling van de Leberg doen we met de remmen half dicht geknepen, want halfweg de helling stoppen we even aan het Monasterium Mariakluizen in Zegelsem. Sinds 1982 leven hier enkele broeders volgens de regels van de heilige Benedictus. Wie op zoek is naar innerlijke rust, kan er enkele dagen in afzondering verblijven. Even bezinnen kan geen kwaad, want voor het laatste deel van onze tocht wachten ons een paar hardnekkige hellingen. Onze inspanningen worden echter beloond, want op de terugweg naar Oudenaarde zien we de Vlaamse Ardennen op hun fraaist.
De Ronde van Vlaanderen Fietsroute •S tart: Centrum Ronde van Vlaanderen in Oudenaarde • Fietskaart: € 1,80 • Afstand: 80, 72 of 114 km Koppige kasseien.
18
stapaf
Het standbeeld van de waterkersplukster in Roborst.
Erop
uit
route 3
Praktisch
Bij Mariekerke en Sint-Amands brengen twee veerdiensten je naar de andere oever.
Tussen twee stromen De schilderachtige streek tussen Schelde en Durme is een van de best bewaarde geheimen van ons land. De Pillecynroute neemt je mee langs prachtige dijken, beemden en velden. Hier voel je de aanwezigheid van het water tot in je diepste poriën.
H
amme blikt terug op een bewogen geschiedenis. Ooit werd het gezellige stadje geteisterd door overstromingen. Vandaag leeft iedereen er in harmonie met het water. Onze tocht begint bij het sportcentrum, vlakbij de Durme. We volgen de rivier en passeren de ijzeren Mirabrug, een prachtig staaltje van industrieel erfgoed. De brug dankt haar naam aan de film Mira (1971) – met Jan Decleir en Willeke van Ammelrooy – waarin ze een prominente rol vertolkte.
Filip De Pillecyn Op de plaats waar de Durme in de Schelde uitmondt, vergapen we ons aan het natuurgebied Den Bunt. De jarenlange ontginning van turflagen heeft hier voor een grillig patroon van kleine en grote vijvers gezorgd. Door het natuurgebied loopt de provinciale Den Bunt-wandelroute van 7,5 km lang. Even verderop rijden we langs het monument voor Filip De Pillecyn. De Vlaamse auteur werd in Hamme geboren en leende zijn naam aan deze fietsroute. Vanaf nu volgen we de Scheldedijk tot voorbij Moerzeke. Onderweg zien we hoe de rivier in de vredige polders een spoor van slikken en schorren
achter zich laat. Aan de overkant bemerken we Mariekerke en Sint-Amands. Twee veerdiensten brengen je hier naar de overkant.
Mariabeeld In de buurt rond Kastel wordt het landschap bepaald door de talrijke serres, maar na enkele pedaalslagen zitten we weer in het groen. In Moerzeke verlaten we de Scheldedijk aan de oude oliemaalderij. We passeren de oude Schipperskapel. De legende wil dat een Mariabeeld hier bleef opduiken toen de Schelde buiten haar oevers trad.
Watersliert Via de oude spoorwegbedding keren we terug naar de rand van Hamme. We fietsen er langs de Grote Napoleon, de laatste van een dertigtal windmolens die tot voor WO I het silhouet van de streek mee bepaalden. We maken een bocht rond Hamme en belanden aan de Oude Durme, een 4 km lange watersliert die bijzonder in trek is bij hengelaars. Ook hier is het landschap ronduit prachtig. De taverne in de oude watermolen vraagt om een korte tussenstop vooraleer we de laatste kilometers van onze tocht inzetten.
• Afstand: 38 km • Landschap: vlak • Uitvalsbasis: Hamme (34 km van Gent) • Fietsenverhuur: VVV Hamme, Marktplein 1, 9220 Hamme • Bewegwijzering: zeshoekige wegwijzers + fietskaart De Pillecynroute (€ 1,80) Infocentrum Scheldeland, Postbus 11, 9290 Overmere, tel. 078 15 04 69 (B) of 0800 022 80 61 (NL), info@scheldeland.be, www.scheldeland.be
De sterren van het fornuis Scheldeland is een waar paradijs voor fijnproevers. Nergens anders vind je zo’n hoge concentratie aan sterrenrestaurants. In Hamme tovert Lieven Putteman van De Plezanten Hof de meest verrassende combinaties op je bord. Het restaurant is gelegen aan een van de mooiste inhammen van de Schelde. Bij mooi weer kan je er heerlijk tafelen op het terras terwijl je geniet van het prachtige uitzicht en de sfeervol aangelegde tuin. Daarom alleen al is De Plezanten Hof zijn Michelin-ster meer dan waard. Maar ook wie niet zo op sterren gebrand is, vindt in de streek rond Hamme vast iets naar zijn meug. Tal van gezellige eethuisjes en restaurantjes laten je met plezier proeven van al het lekkers uit de regio. tel. 052 47 38 50 www.deplezantenhof.com
19
it u p Ero
route 4
Praktisch • Afstand: 42 km • Landschap: vak • Uitvalsbasis: Lochristi (11 km van Gent) • Fietsenverhuur: geen • Bewegwijzering: zeshoekige wegwijzers + fietskaart Ledebeekroute (€ 1,80) info.waasland, Grote Markt 45, 9100 Sint-Niklaas, tel. 03 760 92 62, info.waasland@ oost-vlaanderen.be, www.toerismewaasland.be
Mendonk, groene oase nabij de Gentse haven.
Het park van Beervelde, een must voor tuinliefhebbers.
Domein Puyenbroeck betekent genieten voor jong en oud.
Pret in Puyenbroeck De streek rond Lochristi is tot ver buiten de grenzen vermaard om haar bloemenpracht. En zelfs al moet je daarvoor door de serres heen kijken, dan nog valt er heel wat fraais te rapen. De Ledebeekroute loodst je onder meer langs de parken van Beervelde en Puyenbroeck.
Het Wase mysterie Het Waasland bulkt van de verhalen. In het middeleeuwse Reynaert-epos maakte een vos er de bossen onveilig, en begin deze eeuw was het een ronddolende wolf die de Wase tongen beroerde. Waar de Waaslanders dat gevoel voor mysterie vandaan halen? Kijk gewoon even om je heen, en je begint op slag te fantaseren: lage polders en donkere bossen, zompige kreken, slikken en schorren. Een droom voor natuurliefhebbers, maar begin vorige eeuw ook voor smokkelaars. Nederland is immers vlakbij. De Tweelanden Wandelroute pendelt tussen De Klinge (B) en Clinge (NL) en loodst je langs grenspalen en smokkelaarspaden, Witte Bergen en Kriekeputten. Onderweg komen de verhalen van weleer vanzelf weer tot leven. De Tweelanden Wandelroute • Start: De Klinge • Wandelkaart: € 1,25 • Afstand: 9 km
20
stapaf
W
e beginnen onze tocht in de meest bloemrijke gemeente van het land. Lochristi dankt zijn reputatie aan de kweek van begonia’s en azalea’s. Vandaag zitten de bloemvelden grotendeels onder glas, maar de kleurrijke perkjes in het centrum maken veel goed. We groeten het beeld van Reynaert de Vos aan de Sint-Niklaaskerk en blijven beleefd, want het is niet de laatste keer dat we de schelm tegen het sluwe lijf fietsen.
Groene vingers We passeren kasteeldomein Rozelaar en het bedevaartsoord Loboskapel en komen terecht in Beervelde, bekend voor zijn aardbeienmarkt en de jaarlijkse tuindagen in het Park van Beervelde, een 20 ha grote kasteeltuin in Engelse landschapsstijl en een must voor mensen met groene vingers. Via Zeveneken, een rustig dorpje in de schaduw van zeven robuuste eiken, doorkruisen we Provinciaal Domein Puyenbroeck. Tijd voor een tussenstop!
Fijn domein Domein Puyenbroeck betekent genieten. Een kindvriendelijke speeltuin, een levend erfgoedpark met vergeten neerhofdieren, een bloementuin, een zwembad met sporthal, een
molencentrum, diverse vijvers, een golfterrein en een camping: hier wordt jong én oud in de watten gelegd. Wie er honger of dorst van krijgt, kan terecht in het horecacomplex aan de roeivijver of in een van de drie cafetaria’s verspreid over het domein.
Zee van rust We laten Puyenbroeck achter ons en fietsen verder naar Mendonk, een groene oase aan de rand van de Gentse haven. Op enkele schoorstenen na, merk je nauwelijks iets van de nabije industrie. Gelegen aan de Moervaart is het dorpje een zee van rust. In de kerk van Mendonk ligt de penitentiesteen te kijk die SintBavo, stichter van de Gentse Sint-Baafsabdij, als hoofdkussen gebruikte bij zijn verblijf als kluizenaar in de Mendonkse Meersen.
Vossenstreken Via Zaffelare, met zijn oude hoeves, belanden we in Hijfte: een gehucht van enkele tientallen huizen groot. Ook hier worden we opgewacht door Reynaert de Vos. Net als Lochristi komt Hijfte als plaatsnaam voor in het middeleeuwse dierenepos. Een monument en een bank houden zijn nagedachtenis in ere. Eindpunt Lochristi is nu vlakbij: in de verte wenken de terrasjes.
Erop
uit
route 5
Kanjers van kastelen Statige kastelen, rustieke hoeven en malse weiden: dit is het land van Cyriel Buysse, de Vlaamse plattelandsauteur die in 1859 in Nevele werd geboren. Nevele is meteen ook het startpunt voor een verrassende rit door de meest zuiderse uithoek van het Meetjesland.
C
De Stinker
yriel Buysse groeide op in het woonhuis naast de cichoreifabriek van zijn vader. Aan de gevel van de huidige notariswoning in de Cyriel Buyssestraat 38 prijkt vandaag een gedenkplaat voor de auteur van ‘Het gezin Van Paemel’. We stijgen in de pedalen en zetten koers naar café Tempelke. Voor een biertje is het nog iets te vroeg, maar in het nabijgelegen volkssportenpark gaan we wel even proeven van de Meetjeslandse volkscultuur.
Van Bellem gaat het richting Keigatbos, een licht heuvelachtige uitloper van het Urselse natuurgebied Drongengoed, met zijn schitterende dreven en hoge loofbomen. Even verderop volgen we de oevers van het Schipdonkkanaal, dat in de 19de eeuw werd gegraven om het vervuilde water van de Leie naar de Noordzee af te leiden. In de volksmond wordt het kanaal nog steeds De Stinker genoemd, ook al is die naam vandaag niet langer terecht.
Schaatsparadijs
Kastelenpracht
Na een rondje doeltrappen, sjoelbakken en ringsteken rijden we via het pittoreske Poesele naar Poeke, bekend om zijn kasteel in heuse Loire-stijl. Het feeërieke gebouw is wegens restauratiewerken gesloten, maar de kasteeltuin is zeker een bezoekje waard. We fietsen verder richting Bellem, een gezellig dorpje met uitnodigende terrasjes. Onderweg passeren we de Kraenepoel, het laatste restant van een immens bos- en heidegebied dat zich in de middeleeuwen uitstrekte van Brugge tot Gent In de winter is de 22 ha grote Kraenepoelvijver een echt schaatsparadijs.
Tussen Merendree en Zomergem kruist het Schipdonkkanaal het kanaal Gent-Brugge. Hier slaan we af naar Vinderhoute en geroemd om zijn talrijke kastelen. Ook Merendree, onze volgende halte, wordt door een indrukwekkende kastelengordel omzoomd. Geen van deze pareltjes is voor het publiek toegankelijk, maar niemand zal je beletten om even weg te dromen bij de kasteelpoort. In Landegem pikken we de draad van het Schipdonkkanaal weer op. Met enkele pedaalslagen belanden we opnieuw in Nevele. Tijd om onze vermoeide benen onder tafel te schuiven.
Praktisch • Afstand: 54,1 km • Landschap: vlak • Uitvalsbasis: Nevele (16 km van Gent) • Fietsenverhuur: Fietsen Minjauw, C. Vander Cruyssenstaat 48, 9850 Nevele, tel. 09 371 51 21 • Bewegwijzering: knooppunten + fietsnetwerkkaart Meetjesland (€ 6) Toerisme Meetjesland, Markt 34, 9900 Eeklo, tel. 09 377 86 00, toerisme.meetjesland@ oost-vlaanderen.be, www.toerismemeetjesland.be
Schutters en bolders In het meest noordelijke deel van Oost-Vlaanderen zijn de traditionele volkssporten aan een heuse remonte bezig. Beter nog: ze zijn er nooit echt van het toneel verdwenen. Wat petanque is voor de Provence, is krulbollen voor het Meetjesland. In elke dorpskern vind je wel een bolbaan: een vlak stuk grond, waarin twee paaltjes – of staken – werden geslagen. De bolders proberen een kaasvormige, houten bol zo dicht mogelijk tegen de paaltjes aan te rollen. De driedaagse krulbolcompetitie is het hoogtepunt van het jaarlijkse volksspelenfestival in Doornzele. Over het krulbollen stelde Erfgoedcel Meetjesland een reizende expo samen, die tijdens het voorjaar de hele regio aandoet en nadien ook de grens met Nederland oversteekt. www.comeet.be
Bij het kasteel van Poeke waan je jezelf aan de Loire.
Even uitblazen in Bellem.
21
Eerste keer
4×
Chef-kok Peter Dudink test Oost-Vlaamse streekproducten
proeven van de regio
De beste kok van België is… een Nederlander. Peter Dudink is chef-kok in restaurant Hofke van Bazel en winnaar van de Prosper Montagné, de meest prestigieuze kookwedstrijd van het land. Wij namen de jonge belofte en zijn sous-chef Marcel Schouwenaar mee op sleeptouw voor een culinaire verkenningstocht doorheen de provincie.
1. P aardenmelk uit Laarne Van het tiental paardenmelkerijen in ons land, is het grootste deel in de provincie Oost-Vlaanderen gevestigd. In Laarne baten Tony Raman en Mieke Strobbe sinds 1997 paardenmelkerij ’t Kattenheye uit. Tachtig haflingerpaarden worden er vier tot vijf keer per dag gemolken. De melk is niet meteen geschikt voor gewone consumptie, maar helpt wel bij allerlei kwaaltjes. Bij kankerpatiënten die chemotherapie hebben ondergaan, helpt het drinken van paardenmelk het herstelproces te bevorderen. Van het melkpoeder worden ook allerlei cosmeticaproducten voor mensen met huid allergieën gemaakt. Toch valt er wel degelijk iets te smullen: de paardenmelk van Tony en Mieke wordt verwerkt in advocaat, yoghurt, ijs en likeur. ‘En die smaken naar meer’, zegt Peter Dudink. ‘Het ijs vind ik iets te korrelig. Dat heeft wellicht te maken met het lage vetgehalte. Maar de advocaat en de likeur zijn lekker. Die kunnen zeker als basis dienen voor een dessert, bijvoorbeeld een bavarois.’ Voor Peter en Marcel is dit de eerste kennismaking met paardenmelk. Ze slaan meteen een voorraadje in voor het thuisfront. www.paardenmelkerij.info
Wie is Peter Dudink?
Peter Dudink en Marcel Schouwenaar ontdekken de geneugten van paardenmelk.
22
stapaf
Peter Dudink (32) werkt al geruime tijd in ons land. Hij verdiende z’n sporen in de schaduw van topkoks als Gert-Jan Raven van het Antwerpse Hilton. Sinds hij als chef-kok in Hofke van Bazel de Prosper Montagné op z’n koksmuts stak, behoort hij zelf ook tot het rijtje der groten. Peter blijft er zeer bescheiden bij. ‘Ik had gehoopt op een podiumplaats’, zegt hij. Maar dat ik zou winnen, had ik nooit verwacht.’ www.hofkevanbazel.be
2. W aterkers uit Zwalm
4. Mosselen in Assenede
Onze tweede halte is Zwalm, in het hart van de Vlaamse Ardennen. Het zuivere bronwater en het gematigde klimaat in de streek blijken uitermate geschikt voor de teelt van biologische waterkers. Karel Van de Velde en Myriam Coessens van bvba Cressana kweekten de lekkernij aanvankelijk voor culinaire doeleinden. Vandaag verwerken ze de gevriesdroogde plantjes in gezondheidscapsules, die via biowinkels en apotheken aan de man worden gebracht. Waterkers blijkt immers – net als paardenmelk – over geneeskrachtige eigenschappen te beschikken. Zo heeft het plantje een gunstige werking op verschillende organen, versterkt het de afweer en zorgt het voor extra energie. ‘Jammer dat dit allemaal in capsules gaat’, zegt Peter. ‘Dit is echt wel de lekkerste waterkers die ik ooit heb geproefd. De peperige smaak neigt een beetje naar rucola: heerlijk in een gemengde salade, bij een lekker stuk vlees of verwerkt in aardappelpuree.’ Gelukkig heeft Karel nog een verrassing achter de hand. In enkele minuten tijd tovert hij een aperitief op basis van waterkerssiroop, appel en een droge witte wijn op tafel. ‘Heerlijk fris’, vinden Peter en Marcel.
Marcels ogen lichten op wanneer we restaurant Den Hoed in Assenede binnenstappen. Mosselen zijn hier de specialiteit, en daar weet hij alles van. ‘Ik kom uit Goes in Zeeland’, zegt hij. ‘Schaal- en schelpdieren zijn ook mijn specialiteit. Ik wist alleen niet dat ze mosselen hier ook als streekproduct serveren. Assenede ligt toch niet aan de kust?’ Toch heeft Assenede een vissersverleden. Een halve eeuw geleden reikte de Braakman, een uitloper van de Westerschelde, tot aan deelgemeente Boekhoute. In 1952 kwam Boekhoute droog te liggen, maar er zijn nog steeds drie garnaalvissers in het dorpje actief. Chef-kok Martin Delemarre verwelkomt ons met mosselen op drie wijzen: moules parquées ofte rauwe mosselen met peper en citroen, gegratineerde mosselen met kruidenboter en gekookte mosselen met selder en ajuin. Peter en Marcel kijken verrukt. De drie koks zijn het erover eens dat Zeeuwse mosselen de beste zijn. En dat het een schande is hoe ze het mosselseizoen kunstmatig proberen te rekken. Wij laten de chefs rustig verder praten, en muizen er stilletjes vandoor.
www.cressana.com
3. Jenever uit BachteMaria-Leerne Bij graanstokerij Filliers in de Leiestreek staan de jeneverflessen ons al op te wachten. Het familiebedrijf, dat zopas z’n 125ste verjaardag vierde, is al vier generaties lang gespecialiseerd in ‘oude’ graanjenevers, gerijpt op eiken vaten. Bij het jonge publiek vallen vooral de fruitjenevers en de creamjenevers – met smaken als vanille, chocolade en banaan – in de smaak. ‘In Nederland kennen we vooral de jonge jenever’, zegt Marcel. ‘Die wordt gedronken in combinatie met haring.’ Ondertussen nipt Peter van een glaasje vintage jenever – met vijftien jaar rijping de oudste uit de Filliersstal. Hij is aangenaam verrast. ‘Jenever is niet mijn ding. Maar dit komt in de buurt van whisky, en daar ben ik wel tuk op.’ De chef-kok gaat helemaal door het lint wanneer gids Rita hem meetroont naar het rijpingsmagazijn, waar de jenever kleur en smaak krijgt in honderden eiken vaten. ‘Het doet me denken aan de boeken over whisky waar ik graag in blader’, zegt Peter. ‘Ik droom er al lang van om dit eens in het echt te zien. En te ruiken, want de geur die hier hangt is onbeschrijfelijk.’
www.denhoed.be
www.filliers.be
23
Laatste blik
Alin Poort,
veerman op de Durme tussen Tielrode en Hamme ‘Al meer dan tien jaar help ik fietsers en voetgangers van de ene oever naar de andere. Dag in, dag uit. Zomer en winter. Vaste klanten, maar vooral veel toeristen. Ik klop lange dagen, maar ik krijg veel dankbaarheid in de plaats. De mensen denken vaak dat ik speciaal voor hen uitruk. Terwijl ik uiteraard gewoon mijn job doe. In al die jaren ben ik gehecht geraakt aan deze locatie. Aan de rust, het water en de natuur. Ik zou niet met een ander veer willen ruilen.’