BİR DAHA ASLA
1147lrldytın
ÇilerEMINER
KuEy Kıbrıs Türk Cumhur..,-ett DWeriw ScM.ınmn &kanlıgı TANm.ıA PAİRF.SI
Aralık 1991:1
1
. c• •·\ •;.
l't\.f.h..>;.ı....; r·� �:b..:.\.".:.: . .:.!'/.. ıll l<lt•l> """''
'
No 15
1.
RUMLARIN KIBRl8'1
(ENOsiS)
YUNANlsTAN'A BMLAMA ÇABALAR!
Kıbnl konuounun OZOnO - için Enoola'ln .-11ı lıaYramek gerlklr. Eno ale, Kıtır• Rumlon ıo Yunanlılar'11 Kıbna'ı Yu-·a 1ıoQ1oıno hlr-lr. Bu hor• kodn k6konl 1H XIX. yQı ylın bııllarında ortaya ..,, yay.lmcı Yunonll1an pcılHıeoı "Mogoil ldao'dı�. 110y0k ldoııl" anlam"'8 gelen bu yayha pcılHcuı ıartıte Malıeı:lon\'8 hOkllmclu1• °"" kuran BllyOk ,__ gibi bet deniz •• iki lola OZ•lndo bir bllyiik Yunan o..ı.ı. nln lcıırulınunı amaçlar. 20 Ekim 1!160'do BatPl•kopoe ..-;lan -lcs. bu lılaol uOrunda "Mili emtlloıi· mlz için c;eı'"°'"°""',,. Kıbns"11....,.,...., Yunaıılt'ton a tıa(llonmuı pcıl�lklm�- ... la� •moyeaıQlme dair kulNI y.-nln ederim' oekllndeld ywnlnlndon sonra tıu 96,_ batlamlfl•. Vo Mııloırlcs bu ywnln4no Ndık kıı1arak 1 NUrı 1966'do 1edhlf harokollno befla1"'" EOl<A (Ethnlld Organools Kyprlon AQonlstonl lllml ywaıtı Orgl)tünlln Onde golon kuruculon alUlnda y.- llmlflır. Bu Gr114J10n amacı Eno&ls'ln gorc;olıl-ln4 Onloyon ongıllerl Ofladan lraldıımak için planlar yaıımak ,,. t•Or laollyatl•lnl yjlrüımeldl Bu..,. taııllyotlerinl .-ıııanılc sürdünın EOl<A, 1-1960 -inde. Olılür· dOOll .o yaraleclı(lı blrQOlı Türk yenllda al�bln Kıbrı&lı Türkü do 33 kOydekl wlerirıılen kovarak mallamı lıııhrip ..-nı,li. Bunun yanında EOKA. Enos9'1 benimsemeyen 400 de Rum OldOrmüııü Rumlar Enosıı·ı gerçeklaştlrebilmek amacıyla. onca lngılll.zl•"• va daha sonra kondllerinı aoıl engtl olarak gOrdllldorl Kıtır. Tllrldorlne ıcarıı slahlı saldırılara glrffmkı· IOI'; bu arada konuyu pal< ı;ok kaz Blrf8'mlf ı.ııı.ıor"e gO!Or8fek tıu hedellorlne varma· l'lc;elıtmıf(ardı. TedhŞ "" pcıl�lk oyunln Kıtır."ı Yunuıısıarı·a ııaoıama Ofnıl11lne •atamaya. c:aıctarını Mlayan Rumlar, 1969'da v.vMn Londra va Zürll Antlaşmelaı� TOrk ve Rum hallıılanı.n eşit kurucu or1akf-Oına dayalı bir Cumhurty• kurulmasını kabul itmiş gıOrün· melde birlikte. bunu Enosıs ydunda oatoce goçid bir dOnOfn ,,. bir basamak olarak ka· bul ottlldlflnl do ar;ıklamal'1lın çekinmemlşlerdl
il.
1960 KIBRIS CUMHURİYETi'NiN iKİ HALKLILl�I
1969 Londra ve Zütih Antlaşmalanna uygun olarak Anayasanın hazırlanması ve Kuruluf Ho Garanll Anlaşmalarının Dgill ıaratıarca (Kıbrıs Türk Halkı. Kıtırıs Rum Halkı, Türlıiya. Yunanistan •t lngi1111ol imzalanmasından sonra 16 Aı)usıos 1960'18 iki uluslu
KıbrB Cumhuriylli d<>Qmuşıu. Bu Cumhuriyıı ogomıınMk "" bııQmsııtı(ıın iki ulusal loP lonkslyonol loılorllll bir oıtıılılık Cumhurlyell �. Anayasa bir halkın diı)lrlne hükmedomeyeeeOI ....ını gıılirmişU . . Kıbrıs Tük hllkınr> hayali ı;ıkarlıım1 Uglarıdlron konularda ,,.o hakkı olmuı; · TOfndoilll MecllSlnde ayrı QO!}unluk gııraksinlml; . Yüksek Anayasa Mahkemesinde eııı tllA911yot gibi mııddaor1e Anayasa Kıtır. TOrld•lne gıtvenca ..,ıyordu. Türk•• Rum Cemaaı MeclisiOf lnln kendi sahalannda )'8Sama 119 yurütmo yllki• riv8f'dı.
luma orlalılaşa •orldlOi
3
1/1'•
,,ı· 1
"1,•ı.1;;·•',j\ı
'" ' ,,,. "J ııl · ,·,rN'<'. ·-:-•• ırır•;tşıtH�, Rıım lfa/lıu adrr>.'I ımtatS)'&n 8aŞP'sko(Jos MılkariOs ili "ı.• ••., '"'''Ş. ·'1"' ,,,.. 'ı' m.ı�"'-·�,.,, A/ııı,)stolo' Kcmdos/
Aın..ıı.; .ıd.ıd.t dın <hl ı.uıtuı ..,e ulusal lııiml• yonUnderı lamamen farklı olan ilı:i ay pı •hın. t��ıthı.. ''l° ortalııhl. ı."Sasına dilyid• bir Cumhunyel atlında bitlikte yaşamalı·
,, ,1,ılı..111 rın•
-..ı\'Jl,ırıı.ıHı
ı96Ll Anay!><tsının �1 omm�ı m<tıCk.lelerınden berı de adamn lUmOnun -veya bir kıs· uit.ı! de hırleoşnı-t.>S•lltı 1..tpalı olması idı Cumhuıbrışlııanımn Rum ve Cumhurbaşkan Yardım- cas.ınuı : uıı.. •Jl.tc.�{I• L>ır tJ..�l.,:mhı. ıqımı gelirdı Kendi hallıları ıararından ayrı ayrı seçilen Cum· •ııııiMşt..1111 vı> Yarılımcı!.ın.ıı t.ımdı halldarını ilgıı1endıren belli konularda son sOzü soyla ""' tı,ıt.t.ı ·,·,ıtdı �n.ıy.ı:-..ı Ml'fl.ezı hukumeto. Yasama. Yargı. Kamu Hiımerl ve GliY811· ı.� Ktı'. '-'•�llC'fınl"' lı•'f ıl.ı ulus.al halkın kaı•ımmı saCıltyordu Bakanlaı Kurolu yedi Rum ve ırı; Tur� B<1hnd<1n oıu�ııp Oı�işlE!fi Savunma veya Maliye Bakanlarından blrlnk'I de Tıır'- •)lm,1sı gt�t.'4..rJOf<1u T ı·m.,ıını"' Mrdı�ı ıt.i halk taralından ayrı ayrı seçimte seçilen Oluzbeş Rum ve . •ırıb•"> Tııt� uyRlrn nlıı�uyOfdu Cumhuııy('( An.ıyas.a gllfc(ı• YUkscık Anayasa Mahkemesi ve Yi.Jksek Adalet Matı· �ı.,.ııt•.. ı ı�ıınh ıı.ı �'ııf..seı. mahkooıe'ie satupti Yüksek Anayasa Mahkemesi. ıarafsa bir h.t�ı..111 ır ... lnı Tııı� '-"'hır Rum olmak uzere uç yar gıçtan oluşuyordu Yüksek Adalel M;ıh�emt•!.• ıs.P ı.trdl�ı1 bir başkan ıle iki Rum ve bir TUrk yargıÇ1an oluşmuştu. AH Matı· h•m<>IE"f K.iva Mlh�mıelerı ıdı Gorulec:ek dava bir TUrk devası ise Türk yargıç veya yar. 91çl.1r Rum dava�ı ı!ı-� Rum yaıglÇ VC!Ya yargıc;lar lararından görülmesi öngöfUlmektey· ııı "11111
l:ıitşt.;1 hır
ıoo.> Au.ı,-.ı�.1s.ı
<lı D.ıv.ı Turı..
v@
Rum ı.ıraflar arasında
ise makheme hem Turlc. hem Rum yaıgtÇlardan
oluşuyOfdu •
Kamu
hvme•lerindc
yuzck!- yclmiş Rum. yuzde otuz TUrl< oram esasıı 4
Anaymanın bollttl -.ı.ı ı....ı ,,_eıenıı ve
mQmlOlndo(lldl
tııı;bi• ,_ do(llfl"11m<lerı
TOrlıtye, lngMaro ve Yunanlllan, arıılııtmda lmz--. Gar..,ıı Anılaşmasrıta Q11W't6r Olkaler olarak. Kıbrıa Cumhurty9tt' nln baOımsatıQına. Coprak btmmluQı:ıne yO nelllı: herhangi bir saldırıya karşl koruyucu gOrw Cta'llenmlflerdl Enosls ve taksim ya aalıllnmıflt Kıbna Cumhurtyetl, kurulan dDzenl yürOlmıalıte yOtcıJmlu idi Duzenın bo zulm• tıallnda garantOr Olkderln birlikte >J&ya teker ılkııır askırırı \le ,,,,. tedbw aıma yet kleıi vardt Garami AnUaomesna gOre Klbns. Tüı1clva \18 Vunanistarf111 blrlllcto uye oı machldarı herhangi bir uluıtlarara$ı ekonomik ve $fyiuıl twlQe uya olamıudı (AB. NATO 111>)
GetanO' And•.JtnMrr'na gOto Kbıs'frı üsten6fil9Celc Ti.Nil Neyr'nın re �'*"' t960 günü MIOU• 'dll tmııınıdl ııı ln ,.... 9'�llrUndan coşlruyf.9 lratfrılııınmelBll Alay Komuıanr Nbsy TURJ"' Sunolp •ı'SÇ'll .,-•ldlı
Garanıı Anılaımas.ı Çı!llÇ4N'esındo Tufluye vo Vunams.ıan·ın adada 'H"a<;ıyla fffl vP. birer askeıi birlik bulu ndurm a hakkı vardı Türk Alav-'nın Kıbrıs 'a gelip yıllf18$mesi. KlbrtS Turklerine sonsuı btr QU"Jf!ın duv
900 kişilik
gusu vemıtşll
AKRiTAS PLANI (KIBRIS TÜRKLERİNİ TOPLUCA KATLETME PLANI) Malııarfos'un. L.orıdra \le Zurih Anllaşmalannı imzaladıktan sonra seçtiQi Balııanlar dan dOrdi.J. EOKA tedhi$ orgutunı.Jn önde gelen uyeltfi idi Bu Orgutun Lefkoşa bolg!St 111.
sorumlusu Vorgacis'e içişleri Bakanıı.Qı gOfevini verirken. aynı zamanda onu EOKA n1r1 sadık üyelerinden oluşacalc bir gizll t:ırgüt kurmakla da gOrevlenchrmlştl Vorgacis •AKRITAS" kod adını alarak bu örOl)tü kurdu Örgüı kısa sürede ada salhına yayıldı Za m anın Temslcier Medlsi Başkanı Glatkos Klerkles ve Çal•şma Bakanı T asos PapadoPU los Otgüne beyin görevini yOrlilOyorlardı Orgune görev alanlar. yeni kurulan hukumeı ve dew181 mekantı masında knil 11ok1elara getlrlldler Kıbns'taki Yunan Alayı su� rı eıınımıerını Osllendl özel asker i o(l�im ı�n de Yunarıisıorı·a gönd•ildUer Sureıııı ı>r eıınım ve ıaıblkat programı uyguladılar Malıarios'un dlroktnl ie bu Orgü1, geniş lıap...,.,11 bir askeri. sİlli, pol�ik gen<I prensip ve tal<ll�eri IQeren "AKRITAS" lolmll planı hazııtadı Bu planda: nihai hedefe (E-
5
NOSIS• ulaşmak 1Ç1n Kıbns·1a ve uluslararası alanda uygulanacak taklik. dünyzırnn na stl lı.andıfllac:aOı, Turkterin hak.tanııı elkırindıon almM için lzlen8C8k yd ve Klbns Türkleri· np gene' saldırı yapıld.cn on& surulıecek
iddialaı bellrlenmlşli
AKRITAS Orgt.11u·nun styast başkam. Cumhuriyetin Cumhu r başkan1 Makarlos
ise EOKA'da HIPERİDES kod adlı. şimdiki Rum Cumhurbaş.kln ıvekili Çalışma Bakanı Tassos Papadopulos idi. RumlaNn d'Oer ba
ıdı Kurn,ay Başkanı Kleıide-s'li Başkan
t.an ıve mill..:ıtvekill@rı de Ofguıun uyesiydi
AKRITAS orgutune baQlı birlikler, petsonl!f, gOrevted we gOfev yerleri. slatı we
C('Jll\ı1nt'l<'l'i ask{'fı ltonuları kapsayan Genel Hareket planında aç.kça belirtilmefrtedir AKAiTAS Planı ıuın haıekalı safhalara bolt!fı biı' plandı. Makarlos'un. Londra we
Zu11h anıl.tşm�1tımn •.'td• ofmadııQI yonundeki demec;teri ile Anayasan., işler bir anaya �
... ohnadığı
ıddıal�rı
\· l'
deıc)ışıfilıll
önerileri AKRITAS Planı' nın u ygulanmış safhalardır.
k.ıbrı!. ıa ıum bu Bııans oyunları sUre1ken. ltonuyu dünyaya Klbns·lfl bir iç meselesi ola
r(llı. lanse f"!mc> oyunlaıı da planın bır başka bOIUmunün uygulanması idi. Et)er Kıbrıs T url.IL'•rı c>s.as gayl'yı anlamamış Vt> vaıolma için mUcadeleyl yuıüunemŞ olsab'dı, kuş1.usul AKRITAS Planı ıum maddeleri ile uygulanacak ve nihai amaç olan ENOSIS oer· cı?l-J�nuş olacaktı
VI.
RUMLARIN ENOSİS Çll�IRTKANLIÖI VE " İKİ HALKLILlilır VIK· MAÇABALARI (1960-1963) Kıbrıs Rumlanmn. Enosi5. psikolOiisinden bir
türlü kuır1ulaman> Hder1erlnil de
meçlf'rı 1ıe genel ıavırları ıle Cumhurfyet; koruyup yaşatmak yerine memnuniyBlsizllk tıe ıınerl'lı. bundan kunuıma çabalarwuıı karşılık. K1br1S Türklerinin. adadaki varlıklarım sür·
dur met... anayasal halltar.,ı ve baQımsızlıklanm korumak lçtn karafh bir tutum içerisinde olmaları bu donemın en belırgin O.ZelliQiydi Bihndtı)ı uzeıe Kıbrıs Cumhuriyeli'nln ilk ve son Cumhurbaşkanı Bafpiskopos Makanos. Kıbns Cumhurıyeli'nin
kuruluş ve ba�ımsald< antlaşmalarını En osis"I gerçek· Niteldm Makarlos 13 Ka idaıesi. sBlriz asırdan bu yana lk kez Rumların eline
l�tırecek bır sıçrama tahtası olarak gorduQü 19n imzalamıştı. sım 1959 tarihli demııcinde "Ada
6
goçmltllr" dljarek Rumıann aaı lllTI8Cln<n Enooıs olduQunu "jOu!lemlfllr ı Nisan ı�ıa. l.ondra ve ZAlrlh Anllafmalln hald<ındakl gOrü,,.,.,i '"'8\'ll ko yslcen -· "\lml •• om-mlz Zlirlh vo l.ondra Anieımelan le gerçekl"""Ş de Qlldlr. Fllhodlon kol- nllılıı zol•e doQru mOcadoleye devam edeaıQlz' llııdoslrıl lıulıınm,.... Makarloo'un bu� domeı;lorlneblrçd< Cmok varNelıilr Rumlann g"'<;ol< dü şUnce ve arnaı;tarn yansan ve Kıbnl Cumhurtvefi'nln sonunu hazırlayan bu ıur tahr• edici ve soldırgıın dom!Ç<ır s<Jteldl olaıalc ..imişti lştelklft<nelı "Seni tamyen hiçbir Rum. benim Miltt bir KJbtlS l<tmıı'Oirtın yararıtması içHl çaba harC8JIBC81)ıma asla Nnmaz. Anrlqmatlr bU Mmer dfJO#. bk De•r )'lfarmr.ş111 • M•k•rlom (28 Marl 1963, Cyprus Mail) "Yrmanlsran'a birleşmek hfH KJbrısrt lfum'u11 cıama kalpren dttsr(tlı:� bir@meıl· dlr Btr Cumhur/yel 1'ur1Nelt. bu emete son lo'6m'fek mıütnlıUn de°'lclır • Maltlrtoa (9 N�n \963 The Lonclon Timesl V.
ENOSIS AMAÇLI ÇABALARLA ANAYASADAKİ TÜRK HAKLARl NI ENGELLEME U�RAŞLARI Rum
lk:lerliQI. AKRITAS Planı
uyarınca Enos.is yanlısı dem�erinı surdururken
Türkkwa Anayasa ile aşm halı&ar verlldlQlnl ve Anayasanın �emodıQI lddıalannı one su r•lk. A1111yasan11 c:leQlşlirimesi yOnUndeki uOreş&arını yo(lunlaşıırmı$1• BOYLECE YAPILACAK ANAYASAL DE(')IŞIKLIKLERLE ENOSİS'i ENGELE YEN TOM MADDELER ORTADAN KALKACAK VE ADANIN VUNANISTAN'A BA('). LANMA YOW AÇILMIŞ OLACAKTI. Bu poütika çerçevesinde, Rumlar Anayasanın birçok maddes.inın u'y'qulanmasını sinsice .-.gellemeye başlaıchlar OrneQln, Cumhuriyebn Kamu HiLm... ı sektnrune Turtıt� rln %30 oranmda. kal•malannı ongellerken, '70 30 o ranındakı uygu4amayı EOKA ı('(f hiş 6rgütünde ak'lil görw.ı yapmış ve Turk kanı dolımuş canileri lıamu hıımehn-P dlma yOnil-lıulleoo.ıaı
Kıbns. Türkleri'ne Anayasamn verdiQI hakların uygulanmasını engetteme çabdları mn belclenen sonuaı vermedi(linı gonın Rum liderltQı. Ocak 196.?'de- Zuril ve Londra Anllaşmalarwun Kıbrıs Türk· !erine gereQinden farla hak ve yf!tkı v�rdıı)ini TurktE!fin de bu yetkUerl devi• �•inin yürüti.Jlmesini engelleyici şellılde kullandıklarını ICklia ederek Anayasanmn 13 maddesinin deQılşmesi için kampanya ba�lanı 19&0 Anayasası, ayrı belediyelerin. Cumhufiyel:in ilanından ıılbaren allı ay ıçınde kurulmasıru OngOrüyordu. MSYcut ayn bolec:hyeleri kabul edııp gereklt olan yııın•erını oluşturma yerine. kabklenln Rum bakanları v• olan belediyel!fl bile daQııma kararı al· dı. YÜKSEK ANAYASA MAHKEMESİ. RUM BAKANLAR TARAFINDAN AUNAN BU KARAR! GEÇERSiZ İLAN ETMiŞ, ANCAK MAKARIOS MAHK E ME KARARINA UYMAYACACllNI AÇIKLAMIŞll. Bu va benzeri nedenlerle yapdan tuhdiil ve sa�r YUksek Anaya.sa Mahkemesi tari!lfsaz ea,kanı Prof, E. Forslholl le yardımcası Ctı.ristlan Helnze·nin gorevl«ınden ısıı7
VI.
RUMLARIN ORTAKLIK STATOMOzO KALDIRMA ÖNERiLERi 30 Kasım 19153·11 13 m...,_,en oeı...., ve 191!11) Kıt:ım Cumhurtylıll
MakarlOS.
Anayasuındalri •uıucu orteldık haldar'l'l"MZr on.tan kadnnayt ve TOrk Halc:ını 8fll
den
Rum
d&Yleli
ılllO·
içinde bir azınhk durumuna dOfOrmeyt ıllftlıCl&yan onerte-tnl Kıbna
Tur• lidet!tQlne sundu
KılçOkK�
� � son,,.,.,,,.,.rifli "'-"""" ,,.,.,,,,,, ..,,.,... HifcltriHamid -· (H11mirkôy, -ç-kOy.
Onerilen dt'(Jfş*likfer arasında Anayasaya gôre •dlıQlfııımaz• olanları da vardı. oner•erı 13 madde arasmda bizim 6çln en can alıa olanlar ise ""1·
D�iştlrilmesı ıardı
Cumtıutbaş�an Yardmc-sının veto hllckıntn kaldmlması; AnayasanWl. Mec:hsıe ke1rar ahnden iki halk., mllatvıBk••lfUn ayrı oy c;oOunlu·
1)unu gereh1iren maddelerinin iplal edilmesi,
Anayasanın ongordu{lu ayrı Turk vo Rum belacHyalar6nln iptal edlmesl;
Kamu hizmellndekı 0-.o.70-·30 oramnın kaldırılması; maddelilı. Anayasa deQlşikli�i onerilerinin, anayasal haklarımll8 'ılf! dolayısıyla oz valanımızda var olmamıza yonelik QOk ciddi bir saldırı OlduQunu gıı> ren Kıbrıs Turlı. lideıliOi. K.t>rıs TurkUnU tamamryla Kmns Rumlarının insafına blrakacak oıau bu onerıleri kesınlilde reddetit DAHA SONRA KIBRIS RUMLAlllNIN DA iTiRAF ETTICI GiBi, BU ÔNERILE RIN ESAS AMACI ENOSİS'IN ONONDEKI ENGELLERi ORTADAN KALDIRMAK, ANn.AŞMALAlll İPTAL ETMEK VE KIBRIS't YUNANisTAH'A BACLAMAKTI. O gün· Serın Medıs Baş•am olan şımdikı Rum YOnelim Başkanı Klerldes de andarını yazdı(ıı •i FADEM- adlı k•abında "Kıbns Rumlınnın llodefinln lüm Kılını'• •hlp çılıa,.k Tült leri olkiliz 1'4r o:nnlık durumuna d(.ifürmek ve ENOSls OldııQ..,u, Tültlorin I• he definin onııyau ve ınııtınıılınn kendilerine tanıtltOi ı..k, piki ve •tOrll k.,.. mek oldııQumt llÇ1kca yazmıııır Maıkarios'un 13
8
Vll. 21
ARALIK
1983
•
4 MART 1964
TOrk H!lkını aıınldc: slalüsOna düşüren OnerA•ln r�a:n- !işiyle halkımızı yıld•a· �wıı lll'llayan Rum lidılıfllO\, bu kaz 21 Aral• 1963 akışarnı AKRITAS Planı'nın si
lıılılı 8jllrn .-mı IAıfkoşa'da uygulıımaya koyarak taril>e "Kan1ı Noel" ""'"" geçen vehşl aakldan tııaşlıln . Ancak halktmlZın cııırenteı le kBrt�aş.an canier, 24 saa1 lçerls1n· de blll•I yek lime planlannde be$aı'rya ulaşamadd• Runılann bu insanlık dtfl ve barbarca salddan kısa surede bl.l1un ada sathıl'\a va· yılmş ve lxınun sonucu olarak yüzlerce keıdeşk'TıiZ ,etıh edAmiş.. 103 lıOyUmu.z ydc:dııp yıldmıt ve 30,000 ka�knlz keınc:M Ol ...aranlarıf'da gOc;men durumuna dfr$i.m.ilmuşıu Sald1tiara paralel olarak Kıbuı TUrklerl. Devlet rnekanlzmas,ının butun organların dan (yasama. yürütme. varo•. güvenlik. kamu hl.zmeti) ve btıtçeden tamamen dt11an mıı. 4000 Mlfet memuru ve Türk Bakenlaria MUaet\-eUlerl Şlerlndon kovulmuş ve bu orgerıl• ıomüy1e RumLqı...mıeıı 1983-1964 donemlnde Rum Milll Muhafız Otdusu KomutanlıQı yapmı$ olan Gene ral George Kerayannis bir Vunan gazalesinc:k!ı yayınlanmrş olan SOytQ$i:s.inde. iurk1er Anayasa deQlşikli(line karşı çıktıldeıı zaman Makarlos planını (Akrltas) uygulamaya baş. ladı ve Aralık 1 gro· ıe sakidar başladı' dlyet8'c: saldırıların Rumlar larahndan baş!aııldıQı
1953 lrrı�· çoll' ·� geçnııttı
nıttlraf et:miştl
23 Arahlc'la Lsfko�a·nın Türk kesimi kuş.atıldı KOçük Koymıık1ı yoQun bir saldmya hedef oldu
\18 L.etkoşa·nın \laroşlanndan olan
Salddar vahşet d ol u ve insanlık dışı katliamlara dOnuşmelcte geakmedı Rum ke slmilde bulunan Lefkoşa Genel Hsstalıanesinde yauıın Turk hHıatarın ka'tliam• bunlar
sadece biridir 23 Aralık 1963 tarihli lr.glli.z °GIJlfdian" gazetesinde yayınlanan bir lng•iZ Huku m81 raporuna gôre. haslahanecle yatan yirmi baş Türk hasla. yalaklarından kaybolmuı· tu. Bir lnglliZ isUhbaral StJbayrıın bulgularına g(M'e bu tıasıaların bQOazlaırı Rum hasta· baklalar ıaratından hasıa yataklannda kesilmiş "Ye "ücutıarı bir kamyona yuk1enerek ,ııtırin kuıeyindakl bir çiltllQe gölürülorok orada kıyma makinesinden gec;lrllorok oQılUil·
dan
müş ve atılmıştı
9
O gunlerın vahşec dolu olaylatına sahne otan köyteırden l*lısJ de klWmll kOy allrı Turkelfdjr (Ayvasıl ) Oradaki k8rd9Şlerlmlze aynı kOyde yaşayan Rumlam yapdcllmı VAb8ncı yazNların kal'emılerlnden beraberce lzleyellm
Noel akşamı yapılan bu llattlorm, tanınmış gazeteci yazar H. Scott Glbbons -Ş• r()fsıı Barış· (Pe;ır.e Wılhcıut Honourı lslmll klabında şôyiı anldryor: ·sıııh Mlltrl ve lüf&k dlpçlklerl kllltll kıptlan d6YOyordu. helk Mlkıllll,. ç�
kınlmıfh. Yoımı, yafırldlkl ihtiyar bir Tür!< ıs.. kıpooının kınlmo OHI ile uyıınclı. Yıllk içinde birçok lllı lılı ıı-nç ıılllm buldu. "Çocutll rın var mı?· diye sordular. Adam korlııu ııe. ·ewr dedi. Bir tlnell ·onaın dtpn gondor. · diye envonı. Ade m ın ondokuz wı onyodl ya9ını:llkl iki oQlu .. on Ylt•nı:ll kl kız. ılelıcele giyin er ek ıllıhh ıdımın peflnde ctıtan çıktılar. Blıhçe duwı1nnın dı,ına dizildller ve silahlı adam onla rı makinen tüfekle kurtunllıpnık OfdürdO. Bıtkı bir eYde onltç yw'ındaki bit erkek çocuQu, elleri cfizlertnln 1rka11na ba§ la nara k odaya llıldı . 8jr llrıftln IY, gelenler tlnıfUıdlın tla.n ecllllrken dlQer ti• raftan bı.ı çocuk ıekmelenerek ve d6v0ferek tıırpalındı. Sonra batının al'U11ndln tıır taba ne• ile vuruldu. O gece Ayvaırıırda on ıki kiti hdedltdl. Geriye kıla nlar tekmelenenık ltlllp kakılanıık evlerinden toplandılar. Bu kadtamdln klA"lulınler Ytlrm.zköy'dıld (ŞUkt ra) TLirklerin yınıııtıı gOçmen olarak sıQtnclılar. Sorwa silahtı uldırgınıar dikkı11erlnl Türk e\'ferine �vln:lller. Evleri tlılın ocfuırıdln çıktıOı umen keponın
"d1p yıklıklBn sonra alttı verdlf.,..� ,.ı Om.._ rııı;ııı
Toplu
ı•J6.ı ıarıhlı Oa•v Tf'legraptı gaı�esi hunharca $el"ıit edilen bu kardeşleti
'll•'.-;111,ırırıııı bulunu�unu şoyl@anlatıyordu
Bı..ı ak1am, lefkop"dan 13 mil uzaktaki Ayva11f köyünün dıfındl gömDl mu$ olırık bulunan dokuz Tı..itkün cttHlleri, ingmz Pll'llfüt blr11Qlnln r.zaretlnde
Kızılay Hastahlnl"sme ge1irilirken hHlahenenJn dıtınd8 Haiz btr klılıt.hk top. lanmışlı. Civarda bıri k ad ın olan üç ceset daha bulunrrıut takıl çık.enllmlrntfhr.
Turkler aynı bolgedı öklürülüp gömülmOıf ofdUllu,. lna nılın yirmi kitinin gomuldu'!)u yeri ıesblt ıımeyı çılı,ıyorlar. Hepsinin de Noel'de Ayva11I köyündeki
-� • •
·,
,.
j
........•
ı•·,,:ıro
.. ,(>�{·• l.'ı;lo'o.' ;vr.ışı.ıl1rul(l'rıı•ır:
10
; u••�l'l.ı .ıç.ı·r•(tn
çıt1,m1lar aıraıınd•
öldürilldügünl!l lnanıhyor. Köydın kıy'OOlan yedi klfilik bir 11ll@nin de oııda
nılmek1-dır.
Toplu
gomulmu$ 01dutun11 irll·
mezartann ııeıeceıe bir buldozer larahndan açılıp ortuıdugıu gOrul·
mOftür. Hepti k1M'9unlanmıt olan ce1ı1Uer iki Uç insan boyu derme gomulmuştu.
Batındın wrutmu, çocuQun elleti hlılı dizlerinin arkllıl!iıNı blQlı ıdl 1 Oc.ak 1964 1.ilııhlı Tho London Tıme!i �Jillt�t:><.ırııı .. ·ı.ı•· ııl,w,ı., tı,ıl•..rıl•· M.ıı..trı os'un verdiQi demeçle. Loflllra \'@Zurih Anll,1'j.m.ıl.trıtı,n :"lrl.� rıı�_.f"h •llrn.ı•lı(ıı·ı• .ıı,ılol,tı:lı oı belirtllm4$1i
BÔYLECE A DADA İKi HALKIN OATAKLIÔINA DAYALI CUMHURiYET ORTA DAN KALKMIŞ OLDUBunun ardından Yunanısıan d�n :!O 00) .ı:;.l.Cf ııım wçtıı:,1!1-.,,p1,u,ı.Ltrı ıl•• qı:lı(·•· adaya getirildi BôYlP.Ce adanın buyuı. holumu Yun,111 ı;ı;;ı!ıow •lıımı·1 ılfhJ �tı .ı-.ı.. .. rı.•ı daha sonra Tur� bolg.... erine saldırılar yaptd,11
Vlll. B.M. GÜVENLİK KONSEYİ
KARARI
or1aklık Cumhuriyclimn ?I Ar.:ıhı.. ı� ı�· Rurn ..rı.ı�. ı,u.ı11ı·.. ı,1n q._ı ... tıt'f.1� meslnden sonra. 4 t.tan 1!l64 leki l:>ırlt�ınıırutf>Gu�·"lılılo. KıırıM·�·ı lflfı (l').).lı ·_._.ıyıılı ".ır�rı olarak adava kısa ısmı UNFICYP olan ı:;o1' ulu�hı bir B.ırış Gıırn q:�1ıdf·rılml.... ırır> �.u.ır verdL Ancak bu guç 20 Temmuz 197•1 Sdrı� HarC'ltiıh na !tadat Yl\.t.!tl surt� ;,uı.nd<t Kılı ns Türkü"nun maruz bırak"<iı{JI çeşith s.aldırrları 11e bası.darı on1Pnw·"'1L'fl ac:ıı "'altlı U:.ll' ilk vaıolmayan bir Kıbrıs Comhurıv!'• Huı..umelı ne aldla vL' bu hul<umecın hım dll.ı \dl hında egemen olduQunu vurgulamakla. s.ozkonusu k.ar.ır Kıbrıs k(Mıu:.uıııJ.1 gunı..ın11ı zı dek all'\811 tum kararları baOlayıcı bır ""ehk auetmış 11e sonuçta da r�(ja!cı Rum �o neUmlnin lum Kıbrıs·ın meşru hukum�ı olarak tıuımn�ılllla "e Kıbrıs ı.onusunun ço zlimsüzlüQünde en buyuk eOıenl�d@n biri olmuşıur iki halklı
11
ıx.
1953 • 1974
DÖfEMİ
ııısı. 1974 d6nemlndold 11 � tıoyunca Torıc Hollıı, bOyOk - eıııncıa ve ın.. nılmaz ozverterte yaf(ldı
Adııım çeşlll � %311* bir IOprlk _... lcuplmavt-dıfl bir anıbargoall..ıaör.,...elcıeslinı:ılmldl. Tomolhllkve6ıgll-1"Vlz.......ıL ı0n-.. lpHOe. ayak- baOıncftn. plastik bidona. yOn çoreıılerdelı çizmeye kt clar her lü�ü malın Turk bOlgelerlne glrlfl �dı. Ulııfm, ••ım, aoııım. - ve e4<onomlk alandt amborgı:ılaı en eOı• Ş4kllclo uyg-. TOrk Halkı bu dOnernde ca Anırvalan Turloye·nın �I yardımlarla yaşadL Bu ambargolar JJ Y*!• hııla sürüyor A(ıusıos 1964'cla Erenkay·e, !(asım 1967'de Gtıçll-'ya Nldnn Rumlar, blrı;ol< insanım111 kaUettl 15 Temmuz 1974'd& ise, Yunanlstan tarafındM gar(jllld91tlrlen Enoısls � darbeden sonra topyekun bir k&lllamdan. ancak son anda Anavatan TOrklye'nln mOıda� halesıyte kurtulan Kıbrıs Turk Halkı. hak 11111)1 hanı ve 6zgürl0ı)e kahraman TOrk B1r1f KU'Welllmi sayesinde ulaşr• x.
1974. 1996
1974 · ,996 dOneminde Turk tarahnın ıum lyinlyellne kart., Rum taralnn uılao· maıltOı sonucu bır anlaşmaya ulaşQmadı Rum tarah bu sure içinde de düşmanca 1't4emklrlni slahlanmayı. sın .- tahrlklarlnl ambargoları. soyutlama girŞimlerini "' aleyM propagandayı SOrdOdü. Rum yonetimmin bu tutumu so nuaı, Kıbrıs Türle Halkl, 15 Kasm 1983'de blOlm sız devlelinl. Kuzey Kıbrıs TUrk Cumhuriyell'n• ilan ant Rum yOnetimi bundan da gerekti dersi almadı l(lfk hallnnın kendisine uzatt!QI doslluk ve bo<ış elinı g0<i �orok. ilim Kıtıns adlNI tele ba,.,. AB'a üye olma glrtflml boş· lanı
AB ise. Rum larafımn. ıum Ktbrıs'ı ve Türk Halk11• temsA mmı meşru bir yOneUm oımachOmı gozardı edereli bu mi.Jracaıllı işleme koydu. Oysa TOfk Halkının onayı alma· yan bu muracaaı hukuken geçersizdir Tuık Hallu, Yunani�an·ıa dolaylı Enosis ve tüm Kıbnı'ın tapusunu alma anlarn1· na gelen bu giıişıme karşı 9kmak1adtr 1960 Garanri Antlaşması ve uluslararası hukuk, Türkiye ve Yunanıstan•1n blrtlkte uye olmadlı)ı siyasi ve tıl<onomik Uluslararası bir blrllQa glrHmeslnl yasaklamaktadır: AB'a uyetik. ancak QOZümcfen sonra gUııderne golelıllr ve Anavllan TOrklye lo birlikte girmek $8flıyla mümklın olabllr. Kıbrıs Türk Halkımn meşru hak ve kazanımlarım yitirmem-' ve Türkiye le Yuna nısıan arasında Lozan·da kurutan dengenin boZulmaması ancak bu P1la mOmkilndür. Rum uıırahnın uluslararası huk uku dikkate almayan bu koşulfarda AB'a uım o,. ilk ısrarı. onlaı.n ı1 Aralık 1953·ıe çıktıkları yoklan dOnmecftldarln� lüım Klbrıs'a sahip çıkma heveslerinden vazgeçmedlklerlnl kanıtlamal<tadtr. Kıbrıs Turk Halkı. b01ün bu gellşmelefl de0erlendlrerek ANvatan TOr1clye le llblr· ı;g; halinde ııaoımsız devtellne. Kuzey K- TOrk Cumhurlyelrne sahip çokmalıla. bir dalıa 1974 öncesine dönmemekte ve 1<aıııamıaıta·dı:ı1u o l<arenhk günleri BiR iMHA AS LA yaşamamakta lraıarfıd•.
12
YABANCI BASININ VE BİRLEŞMİŞ MİLLETLER'İN TANIKLIGI 1963- 1964
O..ıd/..,,31.12.lta
KIBRIS"TA ANARŞi
� Aralık satıal'M, Rumıann açt9 ateol• bir TUrk kadın �• ettctQlnln oımestrıe yO açan kuf1un. hiç toııt>t yol< ki bllııı;ll bir fel<IOe Türkle<in tahrlı odlmıısı ama""a yOne llk1L Bundan bir� iki halla Onoe sNI glytmll Rumların Lllk018'da Turk\efin lılmllklerl nl gOrmek ısıemeıerı bilyük ollj4ara yol �ştı • Tlıe Da/ly E:rpren. 2• Arefr� IH3 YASAK ŞEHiRDE "&gün son beş gündür 2000· 3000 kitinin muhasara altında ıuıulduQu Lelkoşa' nın Türk keslmAnı gtnltc. Oraya gkıen lk batılı gazellıdltırdlk vı gotdUQumuz manzara tanımlanamayacak kadar koıkurı�u Halkın içinde bulundlll)u del\$@!, hiSterı de<eoosln do idi iri bu da aQlamanın çok ü- koıkunç birşeı<ıı. Söyloyebloce0inl.z şunlard r; Kumsal'da irfan Bey Sokak, 2 no'lu ave girdik E'tırin içı kırılıc cam paıçaları ile do luydu "" bir ı;ocuk bisildlli kOşayo aııımştı Banyo odasında. bir grup balmumu heytcele benzeyan. ustlerinde katledimiş .an neleri bulunan Uç Oltj c;ocu k vardı. Onun yanındaki odadll ise bqınElan vurulmu$ bir
kııdnın cesedini gordük. Bize. bu eYin bir Türk Blnb!şısma ait olduQu ve aiesinin Hk daylar sarasında sal· dırganlar tarılından Oldürüldü()O sOylondi. Olay üz•Oıdon beş gün _.,esıno rorın hlla OJada ya1ryC111ard1. ..
Dırlly He,.ld, 1. 1. HM
DEHŞETE D0Ş0REN BiR MANZARA ...Tllrk OYlorlni gordilQüm zaman, dehşllo düşılron bir manzara He karşııaşıon Duvaılıııdan bafka hlı;lılr şey yolclU. Bir napalm bomtıasınn daha fazla matwadoblece Qinden şüplıeliylm. 40 tane blloo tıOıa iskellll saydım Hor fN aıın ayrı benzin dOkUI• rel< yakıldı. Tavandan evin içine lnmlf olan ktremMlerin allında. yatalı sustaları (blrblrlne •
lıanşmlf), ı;ocuk yalak1arı sandal)'e. masa"" dolap parçelan buldum Ayvas�'dan bir mi uzaklıktaki komşu kOyde. ıs tane harap olmuş ve yakHnıı "' saydım. Hepel Türk ,,.,.1yc1l Bu kOyden tOO"don fazla Türk yol<olmuı- Hiçbir kôyda zar re kadar za-ar gO<on bir Rum avı gOfmsdin.. ." 13
o.JlyTolefl'oplı, 14.1.HN
KUCAGINDA EL BOMllASI K6jl:len kaybolln 7 klfllc bir alenn bu,_ gOmOlrnOf olobll-01 dllfOnlllO·
•
""' Evi•"' yanmış vedlmın- ıç.rıy.oı bombolan •m11 oıııuou gtırOldO.
Mozarls bir buldozer l•ııl1r>ılan aaıloyle llÇ1fm1f ve 2·3 ceoaı Qot Oota QOmOI· muş Hepsi de vurulmuş �r adam. elleri ayaklannın arkasına baQlanm11 ve ç6mlılmlf bir vazlyaneyken ba şından vuruldu GobeQlndslci vara, bk el bombu.,ın QObıeOlne �mış olableceOlnl p.. torlyordu Cesefler iı;in aırayıı 12 kadit TOrkOn Mld bir mezwtık dan bu bOlgeıclegOmOf· dul}unun oQrenRmesi Uıerine başladı Bu cesetkırln L.efkcp hasıahanlslnde Olen yaralt lara aiı olduıı).J varsaytlmıştı Falcaf şmcfiye kader bUunan cesetler glytnmfşll ve bum• ıaılara vurulduklan hemE!f't soora götOrtlklüldert balllydi .. :
Tile Sunday Timec, 5. f. JH.f cOKA sadece ve sadece Enosıs için savaşıyoıdu Bkçok aakl Eolcaa. TOrldlrl ve yolı.elmek pahasına: çal1$811 EOKA ba$kaııı Gd11as'ı llder olarak görOyortar. Kanlı Noel sakJırtarn1a kıvtlam 1BÇ1n Anayasa dBQŞlkllk lsleldııırlnln Türklerde ya. ranı'!)ıı "°'• u n un gtt1isınde. Enosis sonucu adanın Yunan eoemenNOlna girmesi vard•. Rum okullarında Cumhurıyel deOI. hala Enosts OQrellmektedlr-� ıumeSI.
Landon Timeı, 15.4.1114'
SiYASI SORUMSUZLUK
·Maı..arJOs da dah'l. ıom Rum Tcıplumu e5ıki ldeelerl olan alah zoru le ENOSIS'I gerçetıleş;ırrme voıuna donmuşlıtt Kıbnstı Rumlar BM He lşblrliQine son vererek Türkleri
ezmetı. hana adadan atmak isıiyortar •
N•w rorlı: Tlmtt, 15.4. f984 KIBRIS'IN ÜZERiNE ÇÖKEN KARANLIK "Makaıros·un idar�ındeki Ftum1ar ve Papandrau'nun ld•esllıdekl VunanlWaçık· ca adada k@fldi $arlları dışında g8fQ!kleşlirelecelc bir bBnş veya uzl&1ma lstemtyofts. • Woolıinglon Poll. 22.5. l '64
BM HAREKETE GEÇMEı.l iurkrye Kıbtıslı Turkleri kur1armak için müdahale edebllr. Türkiye'nln bu ana ka dar gosıerdiO• sabır gerçeklerı Başpiskopos Makarıos·un yaplıi) klfkırlmalar kadar ırav da de(ler işte bundan dolayı kaytp Türkler konusunda BM'nln etkli bir şekUde harekete geçmeleri şarttır
•
28.12.1963
g"ı;k
YASAKLANMIŞ ŞEHiRDE 'Su akşam 9 gun içinde 200 lı 300 Türkün kalkıdldiQI lJiılkoşa'nın Türk kMlmhe Bil 0<aya g;cıerı ik Baı•ı gazeteciler idik Orada kellmolerle ..,...yacak ._ lıOrku·
lat gorduk
•
ClailyTelegrap�.14.1.1'64 VURULAN 12 TORKON ME7ARI BUWNDU "Koyden kay bcılan 7 kişilik Türk deolnin buraya g«nilldOQü taıwnln edlfylır. Eııte rı yakılmış ve daırıından aşctOıya eı bombaları atdmtflJr". 14
#Qlomo,14.1.1-Qıorg1o-·ıwnKIBRIBU 'IORKLERI AVIJYORLAll "GO<Otmolor 1.Dnılra'da bqlarlıan, Kobfıs'ıa torOr dav""' ediyor Şu anda Kıbn•lı TOrklalin 1c6\4ard1n toplu g6çfertne flhll oluyoruz. Bln1•ce insan tMerinl. lopr8'dannı. ıürOl•lnl 1•kedlyor\er- Rum lııır6rizm\ aomuaz. Bu kez Hallen laftan ve Plıliton'un bı.r..t lorl bu-veaomuız davranıtJM Or1rn&\'8 yetm� DellyToleg,.ph .. MomlngPooı, IS.2.llN KIBRIS HERŞEYINI RISKEDIYOR "Ş&ytll Türkiye bugüne kadir buradaki Uyını takviye elmedlyse. bu Turkıytt nın ubnnın bir d4111idlr Bunu yapma hi!kkt lnkıw ediemez Şa� ""usıarırası antışmillarm h-"8ngl bir anlamı varsa, Tür1clya Kııbrısh Turkleri biıı15ka kallamlardan kurt;wabllır Bu ırkçl K)'JJClll(ın en Çirkin tekM- Konuyu bulandwm!lıc tÇtn halanın hıer iki ıaral'a a« cjcjuQıu lcldla odlmq11r, ıaıc.ı gerçek suı;lu EOKA olarak bili""'1 Kılı<ıs Rum orgutudu• • LoFlgıro, 111-ıs.2.1-
ASKERi HAREKAT
"Dün sabah t<ıbnsh Rumların 6000 kl,iıln yaşadlQı Tmk km.imlmt lıarşı glıiŞ1ık1erı saldırı gerçek bir askeri harekattır. Rum y6nellmlnln wcu!iu bunu r�en kabul eni · ı<ıbrıslı Tüflılerle Rumt•n tüm bu olanlwdan soıva beraber yaşamayı du�unecelderını sanmak çok zor:
W••fN'ngton POtr. tl.1.1984 Robett&Uıt>tooJr'W1 mebreıi KIBRIS'TA NEFRET "CObbeli ve sm<aJlı. Başpiskopos Makarlos gerçalıleri Oflbas edeıı
bır e11ans v@'&
ne(llno salılpllr • "Makarios Hukümell bllnçll bir şe•dde çe111malım başlattı 81mek için karartıc:hr •
\le
Kıbrıs h Turlıclf:ırı yalı;
C/ıtldan Sc/enoe Monlıor, 17.2.1964 MAKARIOS iKi CEPHEDE KAZANÇLI "A.Zınllkta olan Türkler kadınlarımn ve çocuklarının ı;oOunu bır sinema �onuna dok:lurdular. Uderlerl olan Kıbrıs Tems11C1111 Meclisi Uyesı Rarnadan Cemll. ııehUlıcıeh mevzllerlnl yatııanc:1 gaıetedl•e g651erdllrten sonra ·ötmeye haz1tıan1voru1 dedi •
WHlılnglonPod,
17.2.19&1
ı<ıbrıslı Rum fanatikler bir
KIBRIS Tll...ıEDISI
soykırım polilikası guduvortar •
ClırlaıtınScJoııcoMonlror, ıt.2.19&1
HANÇER "Kıbrıs Türkiye'yl hedef almış bir ilan"" gltıi
15
BM
RAPORLARI
1974ÖNCESİ
YUNAN İŞGALİ N İ BELGELİYOR Aynı R11por fOI �• 109. ,,.,_,,.,,., lurk menıuılar ölüm ıenctldi ıtı gOrfYlarlf'lden uzaJdaoıınlmlflatdır.· Ayt11 Ropor 191. parqrd ·191
Kıtııns Turtc bOlgelerine
malzemelerlnln
9mento. demir. ıeı. elektrik malzemesi vb. ln'8ılll girmesi vasalılanmııı1r •
"Kııüy yardım
mafzemelerinln Türk Toplumuna ulaşlınlma91'\8 kı:sıtfamalar .getiri·
mişl11"
Aym Rıpor 197. ,,.,.9,., ·197 Bu kıs<lomalar nedeni Ye Türk kOylerlnln .,40·ncıan lazlaaonda hiç un olma· dı(Jı g;bi '1.2S"iooo sadece IW hallııl• un kaldı Süt. sOl mamoı.ı. prlnç tuz darlıOI had safhadadır • BM Gomıl So-nln Go..nll• KoMeYlno aundU0U S/Qn uyılı MU ...lf iNii ı.rlhfl r11pord•n ·1� TUıtı: ö(ırelmen ve oOrencierin seyahaderl yasaklanmeıır.•
Aynı llrlhll ,.ponm f 2•. potagr.,, "126 Binlerce Kıbrıslı TUık 1Vlerinden kaçıp glnler. Sadece kandlari ile blrtlkte la· surelıtdlklerl şeyleri alarak ve daha salim addllllderl Tllrt< kOjlslooo ve bc>lgNrlnde sıQınacak yer aradılar· M•l'f ftt• 1.arlh ve S/7f91 uywlı f8ponlan "24. Hukumel sHahh kuwerlerinln elklli bfr QOOunluQu Kıbrıs'tlıkl Yunan llayn:len ayrı olarak adaya geUrUen Y unan lı subay ve askeri personelle takviye edlmlş ve bunlar MllJI Muhafıı O<dusu le l>Otünleşmlşl11dlr. • /Sl1CHlll.f ••yılı M•yro 1972 llrlll/I reporden) 74 Kıbrıs 'ta iki toplum arasındakt gerglrıllOln artrnasındald en onanıı11 taklar Kıb rıs hukumeu (Rum hukümeıi) ıaralından adayı silah , ceplıanı ve askeri saç geı�lmas� dır· şıyal>ldlklod veya
(S/11294 uyılı ,...Y,. 1974 llrllıll ,.po1'Nn) 21 'Rum Mili Muhafız Ordusunun yap!ı(lo ıatbil<ad• ve O<dudakl hı,,.kollllk nar· 16
(S PV f790 pp. U-fS oa)'llı ropotJ
--·.., !f.7.74'doOo.onııkKMM>'f'lldoAI....._.,, -O•be eçııkça dq.andan bir �lr Kıbrr& Cumhıutlylıt'.inln t.QımıızhQının vo ege.. menllQlnln llenl Nil edlmettlılr. SOZde d•be diye blln.-. AMMC)"yu dolduran ve lco mute eden Yun.,ıı 1ublyl11ın işidir 15 Temmuz darbesi bir tt.tıı di ve Kıbrıs·ıa Yunan suıı.ı.wı bulundukça ısııo doYıım -• •... Yun901sıan·dald askeri rejim Kıbna hal1tının demolırali1ıı hak ..nnı ve Kıbrıs'ın Yunan Cunıası dilrtat6rlu1)u ıtuac; enı Kıbrıs poll ılniı .ıne geçen belgelet EOKA B' nln .,,ir .adıQı Al.na cuntasından gelmek1P.ydı. şu anda Yunan ııkerl rejiminin yarattıQı durumla ilgli aynnı•ı bi&Qiere sahip de(fılim An Clk Cin ve mal kaybının bUytJk olduQu konusunda endiş.elı.,,;m Darbe Kıbrıs Rumları nın iç meıselesl deıQldir Açdcıır kı darbe dışlan yapılml$ bıt mud!lıeledir Kıbrıs·ın biıı·
egtm...lk ve ı:.Qımı.ılıQW14 �IQınedl
OımSQlılc ve tıgılfT'loenl�I ltılli a:l•mlŞtlr ve hem T urlı hem do Rumlara
W
verecelıt1r
•
A.TUl.,,AR lllıokulc/nı.ırt QJ g..tnlfl'Jrl çocuU.nnın IJtnu t9."of"cM Rurn-Yl.lfllln as.lı•rHın ,.,.,,rrıcMrı ll:lpluc11 � ıtaıWm çulıwten.na 90tnUl<i.ıf9f Bu ıb�r. lıa�mdısn tıır ,.,,.,,. One• Ç4thJ. mift.
17
\'
1974'TEKİ RUM KATLİAMLARININ YABANCI BASINDAKİ YANKILARI YABANCI BASIN YE KAlLIAMLAR ınsarılılıı aldt Yunanlıların Kıbr11'l!ı yapOQı bu oeıllatl-Oı asla kabt.ıl a::lemaı. Türk fiti· letine giren Yunan-Rum milli muhafızlalı. kadın vı çocuklar ozertne mermi yaOdırıyor, buyuldtııf• boQ811tyor v@ yakaladıkları TUrll kadınaarırun hepsinin ırzllll geçtyorlardı •
ABD, UPIA/•n11 Kıllnı M.Wlllrl
Gorııuıa111oı ABD, UPI /Unit•d Pre11 lnlemattonıtl/ AJ•ns, 23. 7. 1974 -Yunanlıfar. lJmasofda bir çok kadW1 ve çocuQu tıldüfdO. Yol ilstOnde 20 çocuk ces«li gOfdum Yunanlı askerler evlerine girip kadın öldürmek için akbabalar gibi beld• mektedırıer·
Francı Solr Gııetffl MuhatJirl
Gorgu ''""o'
F,.nc• Solr G•HN•i. 24. 7.1974 -Son derece uıarw:hrıcı cqytarı kendi QOZlerlmlıe gördüm Rumlar Türk c:amllerlnl
ve Magosa civarındaki köylerde bulunan Tlirk evlerini ateşe verdler Silahı ve savunması olmayan TUrk K�ulerı Rum çapulcular ıarahndan yaraı•mıış vahşet havası �inde yaşamakladırlar Ellerinde ba.Zukaları otan Rumlar, Türk k�.winde büyük kar· gaş.alıldaıa sebep olmaktadırlar Rumlar·ın bu twekaderl insanlık namına utanç v•id· dır· y.<tktıl.ar
w..1ı1ngıon Pool Gazeleal MllNblrl G6rgcltanıOı
W•lhlngton Pos! Geıeresı, 30.7.1974 1.atnaka yatc:ınmdaki Alaminos Koyü'nde 25 ILfı 55 �ları •asır'M.ia 14 Türk öldü· ve cesetleri buldozerlerle bir çukara doklurulmuşlur. Umasol yalannda küf;Ok bir Tuık k oyune Rumlar'ın yapı.gı bir baskın sonucıı 200 kişiden 31isı aıdOrülmOştür. Rumlar. Tun. Kuwetlerı gelinceye kadar Türlder'ln öl dOrOlmesi için anır al dıldannı SOy lemektediırler • rulmu$
18
JINıSun-,30.l.fl7•
.,..... KOyO'nOn Türk llklnl•I 18 AQusıos"ta lcadeclll· mltllr Elıiserisl. ıhlı yar, kad11 Y1!I çocuklardan olutmuştur. Bunlar. Türk Uıarruzunun lklnd gununde kom tu köyterdeld Onltormasız Rumlar tarafından OklUrulmuşlerdlır Ceseıılerin Ndeooı ıı.r mlllre gibi az tw d•lnllkle kalablldiQI bu Olüm çukul1arı kendlffine kazdır•ırkıen Oldurul. mOtlerdlr. Bu asla bir harp olamaz Bu olsa olsa bir 8'çakl6: olabllr" Hır11Jlnlllcher Dllnym'dlld Sooyı/ ıı.mo.v.t Plrıllorln Ofr momrl lnıMUfU Soı�lfl Enlem1l)'Ollll Ôtgıllll Gonof Sofıroferl G�rgOWvfı S.b•h G•HNıl, 21. 7. T974
Vurıan tarattan Nikos SAMPSON'un emrlndeM:i muhafız guco son haha iç.ınde ilı.t bini aşkm Makarlos farahan Kıbrııslı Aum·u darbe aırasındakl çarpışmalarda ve darbe den sonra klam edarelc öfdordu • (Eldm-1914 IAllS HAICANSON BM. Blnr Gücü ICıOnı Tomtlfclııı Rumların yaptıQı Allılar KOyü kalllamı -Omrüm boyunca böyle bir lacia bOyle bir barbarlıkla ltar$ıl3$rnadım Hayahrnda �eşey OOrmedim. Çok mem nunum kl. olayıı soruşturması gorevi bı1e verici• z..a büf\ln dünya bu vahşeti banş gucünün aozından OQrenmiş olacatı1ır • Dorid IANCllSHINGE APAjomı MulılOlrl GOlgü "'"'°' JINıNowYorltTlmeı, l.8.1974 "MuralaQa köyU dışulda. 20'den razıa Kıbnslı Turtı e-kek, kadın ve �Qun bu lunduQu toplu bir mezar aÇllmeşı.r Bu. Klbrıs"takl harbin biliminden bu yana tesbil: edilen sN•ltare karşı M buyuk me· zalimlerden biridir •
ABD, css TeleriZj'OnulllulılOlrl ao1110"'"'°' ABD, CBS TellYlryOllU, 2.9.1974 L.efk01a'de bir çoph.ıkte 88 Kıbnslı Türk'un cesedi bulundu Bu cesetlerin Rum ve YunanlıWca k u rşunl a delik deşik edUerl!lk öldürulmUş ve OldUrullmeden once telk!t'te baoıanmış. Cese<lefden kiminin başı
gOvdeden kopaıimış •
19
8"d G•NtNI, K 7. 1174 "Rumls Türk kO\ll«lno karnı ıuaarnıt. conl• gibi baalonler W8Pll1lk llvl holla fe. cı şo1ı1c11 oıcıor<1ıııw · oı. zo11 0.-11MulıôJ11 oorvaıa""' 81/d 0-ıl, 28.7. 1974 Almonyo'nın Sol/ llod)'oıu, :ıt.8. 1974
"Rum ve Vunanlw Baf "" Magooa'da darbe llloytııan Rum.o ve Türldll'o lrar11 kaıllama glrlfmişlortllr •
A/monya 'mn Soıl llıdyolu, 24. 7.1974 "Umascıl'daydım bir okula •'il"'""' 14 Türk vaıdı. Rum ulusal muhafızlaıı olıulu kurşunByııp OldQrdQler.'"
lıu$Mfılar ve Türkler tesllm olunca hepsini leker teker
UPI, 20AIJusloı 1974
'Her saat yont hendoklor ve sayısız c:ooeııer bulunmalclııdır. Bu Şe dayanmalı zor-
Tile WASHINOTON POST, 23 Temmuz 1974 'l.EVMOSUN'a yalun bir kOye Rumlar Wafından yapılan t>lr oaklırı ""'ııı.1 200 k� şilik nı.ilusun 35·1 öldUf'llldO Rumlar Türk ordusu vas• olmadan 6nce Türk kbyllfhln yerlilerini Oldurmak
emri aldıklarını sOyfedller. •
ALMANYA'mn Sesi llodyoıu, 30 Temmuz 1974 1nsan aldı Rum kaılOlmını anlayamaz. MAGOSA BOlgeslnln -ındald lo)ylefde Rum Milli Muhafız askerleri alııl almaz şııkildo vahşilik Omeklorl gOslorlll yııplıhlr. Türk eo.ıletlne girerek. merhametsiZce kadın ve çocuktan kurşun yaOmuruna tuttular. Bir TOr· kun boQazını kestiler.·
20
AKRİTAS ÖRGÜTÜ VE
AKRİTAS PLAN I
21
AKAiTAS ÖRGÜTÜ '' Şubeı
At ı na·d a Karamantıı ve diı)er YuRW'I hOkOmılltl )Wkll-1 le va· lnglltereve Yunan hOkOmllfıeri arasndıl Kıbnl konu· suoda varılan anT la$ ma •� llgltı olarak aydınlSlıklı ve anlaşmanın ı.n ITHflnl kencUslne 1959"da.
pd<Yı toplanlııda MakariOs. Türkiye.
... ıtıtı14'1 Makarlos, 4 saat süren bu gOruşmed_. sonra vaıcııoı d9'1'18Ci1a. Kıbns sorununa kosan bir c;:Olum gerirM bir anTlstmaya varid9 ve hem Kıbrıslı Rumlar ve hem de Kıb ırslı Tudıll'f' için yenı bir öıgurluk ve r @fah devrWlin açjrnalcta dd u Qu nu &Qkfadı. Ancak bıtk."tÇ gun soma anıla�maları ın11alama• için girriOi l.orldra'da. bu anll&Şrnalan lmzata.
4"/iJ çıı"9, ......... KleridN Griv.u Y9 YOfgıle.ıs •r; � Rum as.ıı.dtMifl ııel.amm.ı afııyor_
nıa�·ı rPCl<IOOer�ı. bir Muı �·aranı Makarıos. daha antlaGmarı imzalamadan. bu anUaşma1,'\rı kendı emeflf'fınP uvgun olarak ııas• deQişlirilebileceQini planlarmşıı. Londra'deı yarat1ı�ı l>u krıı bu planın go ru l en ılk parçasıydı Makarios imzalamayı kabul enıoı antlaşma nın ımıalarıması salhasıııda. bır �aç gU n once keOOI et:miş olduklanm yeniden tarllş ma ı.. o ııusu yJpmaı. l�cbbtJsunde bulunmuşıu Bu da Olumune kadar sürdüreceQi politik ıuıumunun •ı... Q\)Stergt!sıydı Malı.arıos Londra ve Zurih Antlaşmalannı 19 Şubana imzaladıktan sonra adaya doı.Ou Seçh(l;ı t>.ıııanlardan dOldu EOKA"nın silahlı gruplarının ileri getenlari idi E O K A ' n ı n Lerl.oşa bolgesi s o ru m lus u YOlgads·e içişleri Bakanh{lı"nı verirken aynt za· manda onu EOKA nın kendisıne sad ık mensuplarından olu şacak gizli bir OrgOt ku r ma"ıa da goreylendırclı Yorgacıs_ AKAITAS kod adını alarak bu örgütün başına gıeçti v e pla n l a r yapma(fa başladı Temsilciler Medisi Başkanı G l af kos Kterldes ve Çalışma Ba .,anı Tasos Papadopuıos btJ orgune beyin vazifesini gorecelderdi. Kasa sürede bu ör çıuı .ada sathına yayıldı 6 ılçe merkezinde ve Guzelyurfla OfgUt merkezlerl kuruldu; ör· gunı:> gorE1Vlendırıt@!1let" yeni 9'urulmak1a olan hlikumet mekanizmasında kilil: mevkilere ge111 1ld ılet Klerldes. · � gore onceleri 500 olan üye sayısı 1963 sonlarında 1 ,BOO' e yUksal· dt EOKA nın sılahları bu yem Orguıe geçli Ayrıca Yurıanisıan. Mısır ve diQet komşu ül· }lelerden bu Dfgıut ıçın yenı sılaıh \18 copharıe temin edildl Ma'41tjQ�- aynı zamanda. kendi OZel doktoru Vasos Uss,arldis'I ve EOKA'mn su� kası eloıibınden Nikos Samson ' u ayn ayrı gizli slahh örgütler kurmakla görevlendirdi. 22
N<AtrAS PUH/'rı,
y.1�ını11ynrı
r•.urı� (l;:ı��,
Bu iki şahsn ku rdu(lu Orgut1et 1963'de başlalılan saklırılant;ı Tuflıl Hal� ırun kiıtlıamında bliyoJc rol oynadı
AKAITAS orguıu mensuplarınıın ec:Jıhmını. Kıbrıs lakı Yur�rı Aıa"ı11nı ..,uhaytarı üsUenmlşli_ Kıbns'ın Rum k�erinde ı,,ıe dBQ bo&gelMindıeı s.urı:oklı e(lııım �fi !a'lhı�rııl.ıı yapılmaktaydı Aynca ozel askeri e(ıilim için Rum g�çterı Vurıarıi:-.tan· a gur\lll?fı1rn�11Jy di Örgutun oo buyuk telbikalı 3 gun s.urmuş ve Trc:x:loo dd�l.vınd;ı vapılmıştı Bu tdlt)lı kalın karargihı. Makarios ıaralından kullanılmakta oları Kıhrıc; C ı ı mtııı, tHt�l<.1nlılJ1ıııı1 '13/ ilk lkametg6hı idi
Katil S.mpson "un yayı�� Ma/ıiQ.azer..s; ........ metlıenıesı
""""'"'"'" rçmden AJ<R!rAS
�·SJlelıları çrknıııŞb
AKRİTAS örgUtü, Makanos·un difektihnce ve onun ı u ı u muna uyacaı.; şelo;llde ge n4ş kapsamlı bir plan hazırladı_ iki kısımdan ol u şan bu planı n birinosi. ilk kez 2 1 Nısan 196Tde PATRİS ga.zeteslndıt. bazı mackl�eri gizli tutulat"ak. yayınlanan "'e Al<RITAS PLANI diye bilinen genel prensipler planı ıdi Bu planda, gere!< içle gerekse uluslaıarası
23
E.ı.i �. � ,_.,. .... Yunenırı.rt'ın ·- � •m l9Çl'Mıaıfl' 20 bin •., Ç•....... .tçMlllTIJO.
alanda uygulanacak tak1ik. dunyanll"I MStl kanddac:aQı; Kıbns Türlderinln ıüm
halcllrrıı
Kı br ıs Ttıfklerlne genel saldırı yapılırk.-. One sürü· belirtilmektedir Bu plan., Glalkos l<lerldes·ın ANILAR lslmN k-· nın 1 cildinde de mm metin olarak yayınlanmıpr lkincı plan islB'. yine ıı. kaz PATRIS gazelaıslnde ıasmen yaywı· lanmı askert -O.. neı Harel<at Planı' idi Bu planda AKRITAS 6rgütüne baQlı blrlld.ın personoli, görev yerler i . göreı-.ıJerl. sllah ve ceptıan� bellrtttmelctedlr 81erlnden almalı için izlenecek yd ve
lece!< iddial., aı;*ça
AKRİTAS
PLANI
ÇOK Glzı.l KARARGAH Elaşpjskopos Malıar l os · u n ve<diQl son demer;le< le MU davanın yalan bir � ıe aJaoaOı voo belirlenmiş oldu Geçmişle de vurguladıı)ımrz gibi mH milcadol..., ne b<t gunde ı;ozumlenebilir ne d e <le0"1endiriobllr . Mli davıılıınn çeşllU aşamolamın ge. çilm� .çin sure belirlemek de mümkün deQlkllr Ulusal davamcz ancak şimdiye kadar yer almış gelişmeler. belirmiş koşu.,.. ve ıılınmrş 6nl,....erin •tıOınde -obllir. Her onlenun nasd uygulanac:aQını, taktlıQi ve zamanw11, içte ve dlf18 o gün hakim olan koşul· ıar ıayin eder Bulun b<ı çaba gerr;el<len güçtür ve birçok safhadan gaçllmisl 181111': çunku sonucu elklleyen faktörler çok ve çeşitlidir. Herkesin, alınan O<tlemlerln dalıı On ce yapılm.ş ve yapılmakla olan lnaılernolor sonucu alındıı)ını ve geleaılk1o ıılınııcak lln· temlerln temellni oluş1urdul)uou blmesl yolerlld� Ayrıca. şlmdı düşünülerı b<ı llnl,...• . nn. setf·dllerminasyon hakkımaıın kayllsız şartslZ va lam olarak uygulanması elan n._ hai vo doğişllrilemez mlll ga�iıltı sadece Nk ad<mnı ve besi bir safhasını loşkl OlllQ� nin de bilinmesi geı eklf Gaye doğlştlrllom02 oldu Quna gOre. in celen m esi go<eken koro ıeklikt�. Bu da. iç ve dış (uluslararası) laktik djye ikiye ayrılmalıdır. çOnkO, her lcl halda de davam12n sunulması ve yönetilmesi farldıcbr. A. Dıttıı (Uluol•roruı •le-) kullel'ltıı Cl k meıad: MIJeadelemlzin son salhesında Kıbtıs sorunu, dllnya kamu oyuna ve d lplomııilk zaruri olarak.
24
çewtllre, l<Dıo hall<ının 1111 � haldanı kulanması lstoml clarllı sunuı""''' tu. Bu hakim kullan�maınoa T(lrk azını"' sorunu. bllnan şartı• ı*ında onaya atılm.ş va toplumlararaı çarpışmalar batwıe ecllsMc lld topumun blrtaştk bir idue allmlda ilk· ilkle � gOnlJO kln�ı Q!iışjm,.ıı Son ®ak da sorun. bö'<;ol< ulualararaı çavraler IÇln. kuf• tarafla' aruındPi gon.ış.nıM sonucorıda varılan bir andqma yolu le QOZOm cıl•lk gOsterlen Lond ra ve Zurth antaş.nı.aları � haıl1edlmtş. cluyotdu. a) Bu ıebeplı Yk hede!', l(ıt>ng SOl'ununun tam olarak QC)zun,l.erımedı(ıı 111eı yeni d., g6zden geçirim ... gttlkUQıi lzl�nl ull uıl•araıı alanda yaratmalı: Olmu�ıu b) ine gaye, Rum çoQunluk °'8rak haklı çwkmak ve. (1) Bulunmuş olan çözüm latmlnkar ve adll deıQıldlr, (llJ Vanlan anlaşma. çalışan larsllarwı gonulu ve baskr.;.ız rızaları sonucu el
de edllmemlşlir. (111) Anlaşmaların gbzdan geçlıilmesl, zorunlu bır varoluş lıcoşuJudur_ Rumıa nn imzalarını inkA.r elme çabası de(lidlr. (N) iki ıoplum u n bir arada ya �ası mumkundur (vl YabanQlıarın gü11enmesl ve dayanması gereiriefl guçlu uns.ur QU. Rum ÇO\)unluQudur
Turlı1ı:!f' 00
�lemirıinl yaratmak olmuşıur
•,f,1• Jr1ııt "·tı •
c) Yukarıdaki gayeleri gerçekleştirmek çoti guç çaba gerettt ırmışse de ıaıminkar sonuQar alınmıştu Birçok diplomallk ıemsDciilder. anlaşmaların lalmınlW ... � adıl olma dı(lına. baskQrla ve gerçek gOrüşml!ler yapılmadan ımzalandı(lına çeşiıtı ıehdll� so nunda empoze edifdiQine inanmış b!Aunuyoılar Lıdeth{limizin. aldıselimle har@ı.. E!t 00@> relıc. anlaşmalar sonucu varılan hal c;aresini, bir rtııf@randumla vttya başk a bır şeUde halka resmen onaylatmaması. elimizde ooemh bır kozdur. aksı halde. 1 959'da•ı almos· fer lçiıde halk anLaşmaları muılaJıa onaylardı Genel olarak. şımdiye kadar KLtııns · ın vo netlmlnin RumSBr ıarafından yUıuu:ık:lüQu. Turlderin 1Se sadece olumsuz "e kosı�leyıo bir rol oynadıılı kamtlarıdı
d) lklncl hedef B irin ci aşamayı böyfece ıanıamladıktan sonra 25
lklt'ICI
aşama eylem
rıirlf'• IAlrp ıan � nehıt dolv K;Na'nin ı-,,..,. blıı9t ulcfınlam ..-..
h•11m11ı �·p <ı;t�Al"l'ırmıı
ulusldra,�:ısı dlanda gerçekleştarmemlı geıroklyor Bunlar g111el
h.ıllarıyl.a soylf'dır
Rumlaım g.;tyıı."!>I Tudderi bastıı alhnda tul mak d90U. hükümel Ellmenln m;:ılo.lıl vr acld olnır1yan kurallatını ortadan kaldırmaktır (ıll Bu ı.ur,lll,11111 l.:aldırılmasmın bugün uygu&anmMı geıeklr. çünkü yarın geç Olacak in {ln)Bunı••ı u ı ••tMdan !.aldırılması. makül ve şart olmasına raOmen. Türklerin manııl.sı1 t utumlar ı yuıunden mUmkun olmamaktadıt ve o nedente de T ıırı.rı.,lı• "'takı.a�.ı ••e anlaşarak harekel eımek gerçekten imkansız oldu · Cll
JO Lwıoerı .'a,:la Tıpı.. ;,ıı<4·1;ı ,., ı�rıı)<l't>.'ı
�·r.ırı
���, (.ı'.'f:':\i� • C
!:'Jl.��-f'!'.(•ll ç,ı.Jı•larm.ıa �dfamalı: Z'•"'•ı.nda l.aılmı!-f·
(>undan ıcı. ydnlı h.arclı:ec hakl ı olur (ıv�Bu goıden geçırme konusu Kıbrıslıların b.r iç konusudur ve bunun için k ımseye. kuvvet kullanarak veya başka şekilde. dıştan hlfhangi bir müda
hale hakkını
e)
vetmez
Bugun uluslararası havanın. her turlü
26
baskının ve bilhassa azınlıktara yapılan
, , y•f bôy'ullc ııı Sufı!ll'I ılıOW° lıu�ıma �-., amtıı.ı r90r.;ı,
"/'frB'M orı l'nmfıo' ıtn•7.ı,
mııdaııı lefı-ııı twtwı
1ı;ı,,-,r11r.Pmor�.1n tı.ırlJı:ıf'r\'.' 'i.llı: ,.,,, P'cfı:!ı�l'r gow-r•l"1rı 'f1'P"/Orr1t•
bakımn Nrşıs.nda oldu�u gen4!tllkte lı:anıtlanmış11r Şım<lıye
lı:aı.Jaı
Turltlf'f. dım·,,a lı:a
mu oyunu. Adanın Yunanısıaıl"a Utıak edilmesklın kend�efinı köle duruımına s.o'caea�ı na inandırmakta başarılı oldular Bu �lar altında ıalebimıLı muc.11lır1'r> .. wc-ı.ıw:� ul<lu Ou gibi. Enosls deıQil dit seff ·dctt!fmlnasyon lçlı, hur ıtademuı uygul.am,1 h::ıJılo 1m11 ırım(' ııne dayamamız h9'incle. dlinya kamuoyunu kendi yonumuzdto eıı s. 1le"11 f!4 ıılmf' ç.1b.ırnı.l dl. ciddi başan olanaQımız bulunduOU doQerlıerıdlfılm@ktedir Sdl dra:Hfmm.;ı�yo" •ıa\ kınnz ı ıamamen ı,ıe engellenm edon kullanabMmemt.l .çin de anaya!i.anın vP .lntlaşm.ıla rın: (Garanti ve lnffak ant1aşması vs gibi halk irade!ının kayıt'i.11 blf �Plı.ıl<lf' ıfarle vr- uy gulanrnasmı engetledi(linl belirtmeli ve dış mudatıale ıetılıkıP.Smfl qf'bf> ı tım hukıımlm den kurtı.ılmamız gerekli(ııinl bilmeliyiz Bu nedenlerle ıllıı �ldın hf'<lf'4ım11 hurıd.an bny le. Kıbnılı Rumlarca kabul edtmecltQini il1ı: olarak belirtt i Qimi.l G.1r;m1ı Afı!l.ı�m.hı olmuş ıur Bu saQlandık1an sonra. hulı:uki ve manevi fllçbır guı.; krnıtlı h<�ıırıını "� l u ı r rtl.:ı rak kendi gelecegıimıze karat vermemızi ve bir plebı.. 11 ıle 'i.t>I' rl�-"�"mın..t"�"' h.11-.ı.ırnııı
Rum saldmlanndlrt lr4ÇI" kadril vo çocı.tılıtsı ditl'ıl �rtlı t>Olgel� sıl>fl1'1111r çatıaıı ıçıncıı.ydı
27
kullanmamaı engıahyamiyecekUr
Yu�andakHe<den anıqııac:aoı üzere. plAnmızın bqıwlsı için bir glrifm ve gııllf· mıııler zinciri gereklidıır Bunların her biri z.-urT ve zorunludur. ı;iınkO Mil IWd8. _.. celı1ekl glrlşmlerimlı. yMal olarak l'IB•sa ve pol•lk yOnden bqanlmaı lmkan11ı olur, avrıca halkım11ı ve ulkemiZI ciddi ıetılik9erte kaış. lcarflYB bırakmıt oluruz. BaşJddlr ha linde harel<el hanımıı ş�edlr
(a)
Antlaşmaların olumsuz maddelerin� deQişllrmek ve buna paralel olarak Gannl ve lntta• Anll.t11şmalannı filen za�malc Bu ad•m k8Çlr1•mazd.,. çOnkO olumsuz vonterı fadıle fmek ihtiyacı genellllıl& bülün dünyaca kabul adlmlştir ve makOI ad· d«lilmektedır (tek yanlı hareketi mızı bMe haklı göslere- bilrtz), bunA karş�ık bOy1{' bir ladil ç.ıhaıruıı ef'lgl'llem ek için bir dış; m üdahale haklı gO:s.terıernez ve uvgu-
f fır!'n ·ı.ı.ıtııf,Jl.,. ..?ı•r"• ı1tıt·ıtrı '"'� .ı11ıt.mn.1' (t(;S• \db<ln( • t>·ı .,,.Ul"�.•..: 1 1'1 1 !"' \"fl1fl.:ı• t.. '"'·'<lf.lf :1uıl)·a
fTh• N._ York Timn - 1964)
lanamiıl
ıbı
Vukarıdakı ışl�deın sonra Garanti Anıtaşmas ı (müdahale tıakkı)
nukokaıı
vı
�as olarak uygLJlanamaı
(CI
tel)
�I de4ermınasyon nakk111n kullanılmasındaki kısıUam8'ard8fl (Garanli ve ınr1aı., Anllaşmalarındaki) kurluldu(aundan, halk kindi arz us u nu ifade edip uvgula rnalta serl>esl olacak1n De.·tet lo,uweılerınıo (Polıs gucu ve dost askeri guçier) tıertıangi bir 6ç veya dq mLJdahaleye yasal olarak k ar$ı koyması, çllnku o zaman ıarnamen baı)ımslZ ola· Kıbrıs.
c.aı;ırı
Goruluyor
dalıı :!ıı ırava gore
kı {a} maddesindoo (d) maddesine kadar olan tıarekat şernır ve yukart· ı,,ı e
blrbirıni izleyerelı yapdmalııchr
Bunun sonucu olarah da beliren ge1çefıc şudur. EQer yukarıdaki eytemlerdflrl
her
hangı b1t uluslararası başarı oıanaOıımıı olmasını umuyorsak. müc:ade1emlzin herhangi
onceki aşama 1amamlanmadan açıklamamak zorundayız. Ôrneıl)in. yu. •arıda belıntıQımız dort aşamanın gerel<l ı yol olduOu kabul ediliyorsa, (d) madd esi açık· la n m ışsa ladılanan (a madd es i) söz elmek yol la r ı n ı ararken bö)l'lıe bir revizyonun devte lıfı ve antlaŞmaların işlerllQi i�in gerekli olduıQo bahanesini nasll öne s.ürebUlrlı'? Yukarıda belir1il811 . uluslararası alandaki gaye. tıedef ve taktik le llgll noktalardır. bır aşamasını bir
28
B.IÇ CEPHE içteki harlklderlmiZ, bunların ulu$laratn1 aAandakl yorurntanmaswıa ve � lanmcz1n mln' davamız o.zeıtncıekl elldslna Q(we deQertendlrlir t Aşlmll olarak tıınımlayablle<ıeQlmlz lelı lehlike. cı., mudahale -do(Jıdor Bu ne maddi zarar. ne de kendknlza olacak tehlilıeden (kısmaı Yfl'/8 ilim olarsa. kendi gu cilm!lzle lrar}rlayabHeceQlmiz) dO\li. poill lk gallşmeler için do!ırudu r EQer mudahaie Kıtıtıt Tur1'AJ1rjı Do�ru &nbaşı Nrhat l'Nıan'ın "�' Mı.ıtUYVCıf ,,ıp oı).ıl.lnn Hakan. Kutıı tlO Mı.ı"'' •J•ıltıflo:iıiı/.uotı b,u•ııı .;. ıçe,.�.ııde 74 Aralı-_. 196J �W'll.I �E'frrl ea.ı""'i'v'dı
lehdiı:ll Vf!ya mudahakt, planımızın ·c· aşama51 uygulanm3dan once yapılırs.ı bo-,1{" bır m udahale ıamamen haldı gôrulmK4:!! bıl� hukuki yonden 1artı�ı&abil1T olac..:aklrt Bu da uluslararası al.anda ...e Birle$-mlş Mitletler'de buyuk a Qıtlık ıaşır Satı zamaı\lar<la 'IPf a! mış olan benzer oAayiann tarihinden O()reniyoruı Ilı hiç bir mudatıale ola�md;:ı mudaha le hukuk dayanaQından yoksun olsa bl&e. ne Birteşmiş Mılletler ne d� başlo:.ı guçll"f sal dırgam. $81dmya u(trayandan onemli ıavil•er koparmadan. sokup aıamamı-şıı:r lsraıl'ın SÜ\ıeyş sak:lırısmda_ llareUı:ın tum Birleşmiş Mille11er tarahndan kınanmm.ına '.ı(' Smy� ler Birli(li'nln d u ruma mUdahalc letıdidine ra.Qnıen. lsrail Kml Ocnıı dekı Elıaı Lımamnı ıuıması kaış�1�111da geri çelıilmlştir Tabii Kıbrıs iı:;m çok daıh.a buyuk lchlik{ll et ·•ardH EQer ıyi t;alışır ve yukarıda ta) safhasında belın•en gırı�ımımııi halı.h gosrl'feb•hr sek. hem mudahale hakir gorulmeyecek, hem de başlangıçta her lurlu d("5.!cğı k.:uan mış oLacaQız_ Çunku Garanti Antlaşma:sma gôre garanıcw de-..ıkıl ler olan lngıllete. Yuna nlstan ve Turkryll' arasında anlaşma olmadan mudahale yapılamaz Ulusl.:ırardsı deste Qe işle bu temaslar d�reslnde (mudahale 01ıce.1) ihlryacnnıı olaıcakıır Ana·�MJ<Ja va �masını ıekliıl ett iQirniZ d�l$ık1iklllf makül ve haklı gorundu{Ju zaman. 00 des.t�ı Jlab liriz. Bu durumda. •k hedef. •k aşamada onereceQimi.z de{aış.ildıkJenn seç.mı ıl� mOOa
haleden keı;onrneırtır. TakUk: TUrklerle muşlMek anlaşma çabalan tukencllkteo sonra maklıt Anayasal
de(ıişlldllder. MUşıeuıtcen anlaşma imkansız oldu(Jun.a gere teı.. yanlı gırişimı haklı gos ıermeQe çalışacaOız Bu safhaya paraı..ı olarak 21 sayladııki (ü) ve (•i) saıtıaıaıı da uy gulanır 2. Aşlkirdır ki, mUdatıalenln hald• gösterilebilmesi için. anayasada basıl bir rf1'Jll
29
V(N1 leldllinden daha ciddi bir neden. daha yalcın bir tehlb v• olmaı u-llldr. Bu n eden i« ş.unlar olabU6r (a) ·a· ve ·c· salhaları lammTilanmadmı ENOSlS'h Uru. (bl Turkl'"ın .....,,, olarak göore<t- Clddl toplu_..., �. lliı neden, btrinci lusımda lncıelenmiftlr, � geriye toplum'8raraa Çllbf"'8 retılıkesı •almış oluyor Tahıl• OOimeksizlfl Türklere kartı bir kıHlama glrlfmek veye hO· cum ('fmek nı yeı ı m U' olmam(Jına göre geriye, Anayasa'nm herhangi bir maddellnl ilk varth olflrak dc('Jişhrnıeyo kalk ış mam ız halinde. Türldertn flddllll lepld g081er•M. oı.y. tar "� çalışmalar yaraımaları Vfr"la kallılamlar. OO!ill•kır ve bomba olaylan sahnMyllrııık Rumı.mn Ql"Çcil1PO kendıll!fllll!' huCtJm en� ve bu yüzden can ve mal 9"Vllyllleri Açfn muıc..l.lhdlomn şart oldu� ı.zle1111mini yaratmaya çüşmaları otas�ı kalır. Taklfk: Anrty.1sa.yı radll etme çaıbalanmız ıçmk olacak. daime barışa görOfmallre tıarlf go1u'1@ıCl.�ıı \o (' t>ylemlerlmll htç b ir zaman tahrik ac:Hcl veya •kklll harekalf tlklln· dı:> olmayac.;dı Muııı(l'fTlel ol�. başlangıçta. kanun çerçeveslrde ve yasal gOvenlk ı.ıw..,('fll'fı ıaratınrtan ııUn uyar ınca kaıŞtlanacaktır. HılllrefıcadtrlmiZ yasal gOrOnOm/O olaJ An.1y.ı:sayı ıek yanı. di90tş.t ir me hakkmız ihdas ve kabul edimıaden Once, tarafı· rnııc�1n şıddel "ullan•mesım gerektiren girişim ve kararf•dan, Beled�sln blrleş11rl· gıbı kaçınılmitlrchr Bu karaı. zor lıc ulan arak blrteş� ve blıledtya "1111awnn mO· �eu>şım s....,.aruaı. ıçt11 Hukumet:ln dınamlk olarak müdahaleslfll zorunlu kılillclılkt r ld '"'' '"' T ur kl� ı mııhlC"melen dinamik teplıi gösıermeOe zorlayacaktır Buna k•ş.ıl•, Orne �)ın 10 30 kuralım yit!>al gmşimhlrte �iştirmemlz daha kolayd• çünkü bu durumda ak· ıır Qırışınılere \·e l'1pirmlere girişmesi geroll en TOrlder olacaktır, btzlım çabalarım1Z eylem dı..�ıl r Pdderme olclC<.dılıt Vt.lfgı1Mdirmedeki ayn çoQtmluk da aymd ır . Bu Of'llemler ha IC'n ecud edılmış buluomak1adır ve uygulanmaları için bir dizi Onlemler kaıMaflDmştır. Bu ç.a!Mlaıdan batılan ııe An.;ıyasayt tek yanlı olaralt daQılşllrme hakkmız de faclo kabul Adıkltkten som.1. •1r1ıli l;ıl.clir vı:ı gucu munl lıcullanarak daha dinamik ofarak lerleyablecetııl 4 Vuk.1rıda .1nıar�an �nl'I �1nım1Zın ilk adımı olarak Anayasay. fadll � girloec» tı•ın11 rıtklı çalıalar ".arşısmda Turklerin çatış malar yaratmak veya sahnelemek istemiye- , •• � ıeıınr ınanmal. S.'ltdıillıt.: olur Bu sebeple Te$kilalımızın varbl)ı ve gü�mesi şartlll" �f" ı.ıruridır çurı"u (.ıl Turlı.lpun anı teplrilerıne lıarşı bizim karşı saldırıtntl derhal yapılmazsa Rumlar .uasıııda p;:ıııık ya rat � ma sı telılikesı vaıdw. ve Ozell llıcle ş.etıirterde. hayaıt bOlgel8"ı rnıNnlı ı.�mımn gl'f• ahnamayac:ak şekidl' kaplırdması tetıllkesi doOacakfır. Hllbukt gQ· ı unıuıun derhal ve okfurucu oıaıak göslernmesi, muh ıern alen Türkleri kendll«lne gıatl· recelı. ..,.., P.ylem�ım. onemsiz VP ıecrid edimi$ daylara inhisar anlrecektlr. (bl Turklerın pl8n1ı veya levri bir saldırısı hallnde. bu saldın sahnelenmlf olsun • t.Yıjd olmasın bu saldırıyı mumkun oları en kısa stlrede şiddlf kullanarak basırmamız :ş.arttır. çunku 1 2 gun içinde d uru m a halı im olabilirsek h er ha ngi bir dış müdahale mOm· �un muhıemeı "eya haklı olarnayac:akıır (CJ Yuk.arıdalı.•er-den herhangi birinin vukuunda, kuvvet k!Jlamlarak ve kesin ola· rak baı:.1ırılması. bııim sonradan glrişeceCimlz ve Anayasada yani tadlala yOmıllk har• "'"lefımoı• buyıJ• c;<ıpta kola\Mştıracak '" b<Jnlaı lıefhangl bir lepld almadan uygulıına b ıl ecetı.t i r Çunı.. u T urkler. ıepkile1111 i n za)'lf kalacaQım ve loplumları lıçln ciddi z.arlu domı�•
30
l)ınıblocel)!nl lıevramlf olacaklardır. ve. (dl Ç""mal•o:ı yayılıp bUyilm11ı halinde. plmıon 1•1 dan (dl ve kod"' ıışamaıaro. nı uygu\lrnayl. ENOSIS'ln dtrhal ilan eıdlması dal'lil, hazır olmali'V'l Çu nk u 0 zaman dlplom�lc llilll lyetlerl beldamek iÇln hlçtlir neden kalmamı$ olac$tır 5. Bütıln bu afAINNrda ayduiBlma 111e. plımlannnı ı blmlyenter "f!tfa bılmfl'Sıne imkan olmayaNarta ı u ı u cu çeııı.ı relerin propagandalarına lı!arıt koyma lak1Morını t.ııı unuunamak gtırtıkir Bıllrn�mız gibi mocadelemi1in en az don q.am!ldan geçmP.Sı şarmr ve planlarımızı ve �Elllerlmlzi. vakMsl7 olara'ıc aı:;•lamamak ıorunlLJ4undayv
Mlkılno!I Yu&t EvffH 80/ges''n"9 Eôl(A"ı;ı
sal'dıf9ıM'-'a
""""' """'°'
Tam bir mahremeyec \le gızhlık basfl BAŞARI iÇiN HAYATI BiR IHTIYAÇT I A
bır mılri gOfevın
de u">lundedır YASAM '/[
Bunun böyle olması. ıutucuları sorumsuz demagogları ... e :i.OJdo mlttyf>IÇıl{'rı ed-lci yayınlar yapmaktan alıkoymayacaktır Plan onlara meydan vem çun .. ıı ı•nla heder olmad�ını vt! sadecP. anayasaY' t.xtıl f'lm� olduQunu kklla �ebllme olana(ımı verır Anayasal deQış.ıklılderın satha s.alhrt ve huı. utn süren şartlar alUnda yapılması gereJdllıQı ışllll ı Zı dalıa da guçleşhoyor an-ta'- bul n hun lar bizi, ne sorumsuz sokak dem0901lsine ne de m•lıyetçıhlı somurusune ıımelıdır lua attmı.z blzlm en do(ırn s.avunucumuz olacaktır Her haluklirda. bılınen rıec.Jeınlf..'f l('I yu'-.ı rıdaki girişimler gelecelı seçimlerden ço'ı< once onemıı •erlem€J' kayded('Cl"(jt ve meyy tıte rinl vereceaı içlrı onumuzde lcalan krsa devro tt;inde iladal ve s�ukkanl•ıkla ıemayı.ıı el meliyll. Buna paralel olarak, sadoce vatanse.ıer guçlerin birh�ını vı? dısıplınını korumak la kalma)llp btJnları ıakv-iye etmek zorundayız Bu konuda ancak. uyelerimııı ..,e onlar aracllıO Ue halkı iyice aydınlatmak sureuy1e başarılı olabilir12: Herşayden ôııc etuıuculann gerçek lclmlıklerini açıklamallı yız Bunlar yakın geçmı tahrik
ra liderllilf"imiZin esas gayesinin "mılri
31
,., 0r1aya ko'jdu,lu gibi, lrilÇOk SO<Umıuı d� va lnllçUrdı<. Bunllr, -ıoı mlze lruduz kepold• gibi Mldıran. ,_ �ı ve p<lllk horlw1gl bir ı;o.om yalu on. molden aciz. ınonfi ruhlu vo gorlclord�- Tllm glrljlmlortmlıdo ....., �iz ı<;in. ıon dakikaya kadar gllçlO ve ls11knırlı bir lı(llrQmele ll!llyKımıı -· Bunr. gllıll
sozlar ve sloganlar sOl'fııyıın pa- va ıer...-r olarak .....,...._, Bunlar ııo muı harekeılore ve ledllra�ılı yapmayıı ı.rokolı va lklidarıuıdırtıır. Bunun bir OmeQI, ııu. gt:ınkUı durumda dahi Btrlaşm4t MHletleıra blfvurunun atellnde daha ıomut '*f8Y 6"9rı:!ml'm81eridlr Bu yüzden daima uzakta ıutut mııııları ve ıecrld a::lllmlMrt gerekir. Bunun için yul<orıdaki plan ve ntyerlarlmlz koousunda Qy<lortmlıl SADECE SÔZ· LU olarak aydınlatmalııu Bölge KarugMılomda kararg8h lorl gllM11erl va Oyal<ırle vaııı · ıan toplanıdaıda. hef uye heışeyi tamaman anlaylncaya ve bafklılamıa da anlatabl8Clk du ruma galinceve kadar' vukarıdakller sürekli olarak lncalenrnall ve lzlh edlmelldlr. HiÇ BiR YAZIU iZAHATA iZIN YOKTUR YUKARIOAKILERLE ILGIU HERHANGi BiR BELGENiN KAY81 VEYA SIZOIRILMASI VATANA iHANET SUÇU SAYIUR H19'1r,ey mucadelemize. bu dOkumanın açıWanmasından veya raldplerlmlz ıarahndan yayınlan· masnıdan daha Olumool ve kesin zarar veremez UVf!lerimlıe so.ztu blgi "erilmesi ve Oyetarlmlzln aydllllatııması dışıOOelcl bOlün ça. l1Şmalarım11 ve bilhaS58 basmdakl vavnanmız, karar SUrellerl VS. çok �mll olmalı V8 )'U• kaııdakiere hiçbir aııır1a bulunulmamalıdW". S�.-Aerde ve mttıngl•de, sadece sorumlu hişleı. 8otgP Karargiıh başJranl.arımn sorumluluOU altında. bqkanın yapdacak kOnuı mavı kontrol etmesinden ve kesin oMymı verm8511nden sonra. genel hallara ryt yukarıd• kı plandan SÔZ edebili<!« Bu halde dahi bu konuom• HiÇ BiR ŞEKiLCE BASINO,O, VE· YA BAŞKA YAYINLAROA VER ALMAYACAKTIR Toktik: Uyelerlmlz ve halk S021.0 OLARAK lıımamon aydınıat•mal<tw. Kondml ıi ılımlı oosıerebilmek içtn heır çaba harcanmelldır. Planımam yadı olarak açıklanması ı.Jeva basında veya herhangi bir dökomanda bundan bahsedlmesl kesln11c1a yasaktır. Rl!'Smi lcişler ve dlOer sorumlular halkı aydınlatmaya, morallerlni ve mücaıdalecllld.tnl yukselrmaye. planlarım1Zı açıklamamak veya basın veya başka bir şeklde ifşa elmemek şaıtıyle, devam edeceklerdir
NOT: Bu dOlıuman. ahndıQı gunden liberon 10 gün içinde, B<llge Kıırıırglh bafkalıın., sorumlulu(au al1ında ve bülUn karargAh mensuplarımn huzurunda, yakılmak sur• tiyle imha edilecektir Bu dökUmanı kısmen veya ıum olarak kopya 81mek fiddet le yas.aktır Bolge KarargAhı mensupları. başkanlarının sorumluluOU dltndl plaru alıp incıeleyebHl�er. ıınaık. bu dokumanı BOlge KarargAtıı binasından çıkarma l'lak:ları yoklur
Bıtkın
AKRITAS
32