2.Bulgarlar Ve Türk Dili

TÜRK DİLÎ TARİHİ 213

+gi, -daçi, +i ekleri Tuna Bulgarcasında birer örnekle tespit edilmiştir. Elbette +gi ekinin k'li, -daçi ekinin /'li, +i ekinin s'li ve her ekin ses uyumuna uygun biçimlerinin de Tuna Bulgarcasında bulunduğu tasavvur edilebilir.

2.2.2. İDİL BULGARCASININ DİL ÖZELLİKLERİ

Tuna Bulgarcasına göre İdil Bulgarcasının dil malzemesi bir hayli fazladır. Ancak yine de malzemenin sınırlı olduğu ve mezar taşlarındaki kalıp ifadelere dayandığı unutulmamalıdır. İdil Bulgarcasının (İB) dil özelliklerini Eski Türkçe (ET) ile karşılaştırarak ve Talât Tekin'in Volga Bulgar Kitabeleri ve Volga Bulgarcası eserine dayanarak aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

2.2.2.2. BİÇİM ÖZELLİKLERİ

2.2.2.2.1. Sıra sayısı ekleri: Üç türlüdür. 1. +Im : birim (birinci), weçim (üçüncü), wanım (onuncu). 2. +ş : ekiş (ikinci), altış, cietiş (yedinci). 3. +şi: ikişi (ikinci), altışi (altıncı), dermişi (yirminci). Seyrek olarak +inç ve +inçi biçimlerine de rastlanır: birinç, belinçi (beşinci). 2.2.2.2.2. Çokluk eki: +sem: mescidsem (mesçitler).

Hâl Ekleri İlgi hâli eki +n, +ın : Ya 'kūt+ın belüwi (Yakut'un mezar taşı), A√mad Aga+n ılgıçisi (Ahmet Ağa'nın yılkıcısı). Yükleme hâli eki +ne : mescidsem+ne (mesçitleri).