DEDE� KORKUT � dü!Ünce ve san•atta öze dönü�
Sey.ıı Saray Kilapçılar Çartısı
t:? Beyazıt
·
İST.
*
Yay覺n Nu
:
23
*
Kapak
:
Hamid
*
Dizgi - Bask覺
:
Tomer Matbaas覺
*
1. Bask覺
:
Haziran 1977
TÜRK DEST.ANI MiLLi HAREKET (Doğuş) Gavsettin
KOÇAK
Ö N S ÖZ
Millet olma şerefini taşıyan topluluklar, kendi varlıklarını ebed iyen koruyabil meleri için geçmişten geleceğe uzanan bir emniyet zinciri kurmak zorun dadırlar. Bu emniyet zincirinin hal ka la rı milli toplu mun milli değerleridir. Bu m illi değerlerin, tarih tec rübesiyle işlenerek ,ebedi tarzda, ebedileşen elmas taşla rına destan denir. Türk M illeti tarihi boyunca, çok yönlü büyük tecrübeler geçirerek, h içbir millete nasibolmayan üs tün davran ışlarıyla, aya kta durabilmiş, asırlarca dünyayı idare etmiştir. Bu muhteşem tarih derinlik leri destanlarla doludur. Bunların bir kısmı derlen miş. bir kısmı ise henüz derlenmem iştir. Destani ta rihinin büyü k bir kısmı ise destan tarzında işlenme miştir. Başlı başına bir desta n tarzında işlenmesi mümkündür. Fa kat bunlar büyük Türk destanının an cak pa rçaları olabilirler. Çünkü Türk ·t arihini bir bü tün olarak ele aldığım ızda, görü rüz ki, Türk M illeti dünya yüzünde i l k zuhur ettiği günlerden itibaren tek dünya görüşü, yan i değişmeyen Türklük Ülküsü doğ rultusunda şaşmadan hareket etmiştir. Çeşitl i coğrafi sahalarda olan hadiseler, m i l li düşü nce çer çevesinde vukubulan ilôhi a kışın parçalarıdır. Türk Milletin in, 9E?,C m işten geleceğe doğru, kıya mete ka dar sürecek olan Türk milli ül küsünün gösterdiği is tikamette yaptığı bu m uhteşem ilôhi yürüyüşünün adı M İLLİ HAREKET'tir.
işte bu milli hareket tek başına bir destandır. Acizane olarak biz bu destana vücut buldurmak is tedi k. Bunu yaparken de m illi hareketi tarih i seyri içinde üce ayırdık. 1.
İslam öncesi. bu milli hareketin doğuşu.
2.
İslam iyetten sonra, cumhuriyete kadar olan bu bölüm. milli hareketin yükselişi.
3.
İstikldl Savaşı ve günümüz Türk Ülküsü mü cadeleleri ise milli hareketin ölümsüzlüğü nü teşkil edecektir.
Şu anda elinizde bulunan birinci kısmı M illi Ha reket'in doğuşudur. Daha sonra d iğer kısımlarıda su nulacaktır. Yapılacak ten kidler bu mevzuda yolumu zu aydınlatacağından. ihtisas sahiplerinin sıcak ala kaların ı görmek arzusundayız. Destanlar devrinin geçtiğini ve artı k destan ya zıla mıyacağını iddia edenler vardır. Bu batı dünyası için doğrudur. Zira batı. materyal ist medeniyeti ile her şeyi, insanı da maddeleştirmiştir. insan bir mad de olarak, makinalaşan batının bir makina aksamı hal ine gelmiştir. Destan rutia hitap ettiği için artık batıya göre destan ölmüştür. Aslına bakılırsa, des tan değ il batı ölmüştü r. O bakımdan bir canlı cenaze gibi gezen maddeci batı insanına, ne destan. ne de. ruhu besleyen insanı yücelten , manevi değerler ge rekmektedir. Batıya ve batılılaşan insana. madde ve tapacağı put «altın buzağı » lôzımdır. Bizim cemiyetimiz icin öyle değildir. Bunca iha nete ve ağır darbeye rağmen biz insanı. hem maddi, hem manevi yönden ele alırız. insanı iki cihanda mutlu kılmayı düşünürüz. Biz cesedi kafes olarak biliriz. Bizim putlarımız yoktur. Ruh terbiyesini. insa-
insan yapan, yücelten, manevi değerleri esas alı rız. O bakımdan destan bizim için ölmem iştir. Çün kü biz ölmem işizdir. Hatta daha da kıymetlen miştir. K ıyamete kada r daha nice destanlar yazılacaktır. in sanlarımız şanlı tarihimizin özü haline getirilen des tanlarımızdan gıda lanacaktır. nı
Büyük Türk Ülküsünün zaferi aileği ile, bu ese ri bütün dünya Türklüğünün, TÜRK Ü LKÜSÜ için sa vaşan ülkücü erlerine armağan ediyorum. Tanrı Türk'ü Korusun ve Yüceltsin. 12.6.1977
GAVS EDDİN KOÇAK
O G UZK A G A N
(Doğuşu çocukluğu gençliği)
«Olsun» dediler, oldu . Ve onun resmi budur. Bir boğa heybetiyle yürekleri durdurur. Olunca sevindiler. olmak varl ık demektir. Hayat bulmak. yaşamak, bahtiyarlık demektir.
Yine gün lerden bir gün gözleri Ay Kağanı n. Işıl ışıl pa rladı müjdeyle o sultanın. Türk ırkının a tası OGUZ KAGAN doğacak. Türk budunu yokluğu ka ra n l ığ ı boğaca k. (Amansız sancıların) acısı başa vurdu. Ay kağan bir gök yüzlü erkek çocuk doğurdu. Gözler ışık, ağız kor, kara kaşlar yay gibi. Saçlarının içinde yüzü nurdan ay gibi. En güzel perilerden daha güzeldi çocuk. Gülse, gülerdi dünya bu küçücük yavrucuk. 8
Bu çocuk anasından emdi yalnız i l k sütü. bir daha emmed i «verin bana çiğ eti».
Ve
Diyerek çorba sü rme (*) isted i dile geldi. Bak ışları ışı ktan sanki coşkun bir seld i. Kırk gün sonra büyüdü ,yürüdü v e oynadı. Asil kanı . k a lbinde ateş g ibi kaynadı. Bükülmez bilekleri demirleri bükerd i . Yürüdükçe bastığ ı yer sallanır çökerd i. Sanki boğa ayağı ayakları kayadı. Bel i ince kurt bel i gibi çel i k bir yayd ı. Samur omuzu gibi omuzları heybetl i. Ayı göğsüne benzer, geniş göğsü haşmetl i . Beden i baştan başa kıllarla dolu idi. Tanrının en kuvvetl i çalışkan kulu idi. Yılkılar güderdi at binerd i her za man. Av avlar kuş kuşlardı, ok atardı pek ya man. Gün lerden gecelerden sonra bir yiğit oldu. Kafas ında fikirler billur gibi duruldu. <cBen k i mim? soyum ned ir? kimdir ben i m budunum?. Olürken hangi topra k «gir bağrıma yurdunum». (*)
Sürme
=
K ımız 9
Diyerek basaca ktır beni yağız bağrına?. Nerde.? n iye.? ne için ? can vererek uğruna. .
Öleceğ i m : Değerler nedi r ben bilmeliyi m . Bilerek ölmeliyim. Ölürken gülmeliyim . . . . . .
Bu sorular beyn inde çığ gibi dalgaland:. Da marlarında kanı birden bire şa hlandı.
<'Ben Oğuz Kağan Türk'üm Türk'tür soyum budunum. Ben ölürken üç kıta «gir bağrına yurdu num!» Diyerek basaca ktır beni yağız bağrına. Ciynen ir ise, TÖREM-IRKI M-VU RDU M uğruna. Bilerek ölmeliyim ölürken gülmeliyim. ö:eceğ i m değerler bunlardı r bilmeliyim.
1 ı)
TÜRK MİLLETİNİ KORUMAK İCİN OGUZ KAGAN'IN EJDERHAVI ÖLDÜRÜŞÜ
O ça ğlarda orada büyük bir orman vardı. Köpük köpük suları taştan taşa çağ lard ı . Şa kırdı binbir türden kuşlar zümrüt bağ larda. Semiz avlar oynardı bu yemyeşil dağlard ı . Uluğ orman içinde bir ejderha yaşardı. Bu amansız ejderha kan emdikoe coşardı. Cok büyü k ve pek yaman korkunç bir canavardı. Gökte uçan kuşları yerde ceylan kovardı . El inden hiç b i r zaman kurtul mazdı b i r canl ı. Doymak bilmez iştahla bu ejderha çok kanlı. Ha lkı ve yılkıları yıldırdı yiye yiye. Hiç bir kuvvet çı kmadı ejderhaya dur diye. Ağ ı r bir eziyetle halkı iyice ezdi. , kanl ı canavara yem olmaktan halk bezdi.
Bu
Oğuz Kağan çok cesu r şuurlu kişi idi . Ejderhayı öldürmek Oğuz'un işi idi. 11
Oğuz Kağan ejderi öldü rmeyi di led i. Tanrıya yalvarara k kılıcını biled i . Kargı, yay, kılıç, kal kan ,kaburuyla o k a l d ı . Atlıyarak altına u luğ ormana daldı. Koskocaman bir orman ve bir kanlı ejderha Tek baş:na Oğuz Han atıyla kalkmış şaha. Kuvvet akılla gerek birlikle kul lanmalı. Her işe yol bulmal ı yolu nca yollanmalı. Oğuz Kağan düşündü bir geyiği avladı. Onu söğüt dalıyla bir ağaca bağladı. Ve ayrıldı oradan bekled i sabah oldu. Tan yeri ağarırken geldi yerini buldu. Gbrdü ki, o ejderha geyiği almış yemiş. Sır verm iyen ormanda kuytulara gizlenm iş. Sonradan Oğuz Kağan bir güçlü ayı tuttu. Altın bel bağı i le bir ağaca oturttu. ayrıldı oradan bekledi sabah oldu. Ağa rırken tan yeri geldi yerini buldu.
Ve
Ne görsün o ejderha ayıyı kapmış almış. Yalamış, yemiş yutmu ş sonra meçhula dalmış. Bu sefer Oğuz Kağan gürlüyerek ünled i. Dağ ,taş bütün bir orman bu ses ile inled i . 12
ağacın altında gece kendisi durdu. Geldi kan l ı canavar, kalkanına baş vurdu . O
ayakları ayak ne başı, bel l i bir ba ş. Bin yüzlü canavarla başladı kan l ı savaş.
Ne
Oğuz ka rg:sı ile ejderhayı yokladı. Gerdi çelik yayını oklarıyla okladı . Ciğerine sapladı oklar hedefi buldu. Burnundaki alevler üstünde ren kler soldu. Ejderhanın gözünde hayat mum gibi söndü. Ve kô inat başında san ki zindana döndü. Yok a rtık bir ejderha zal i m .zulüm. a c ı yok. Türk budununa düşman olanların tacı yok. Oğuz Kağan ejderin, kesti kılıcı He. Aldı gitti baş:nı gittiği yere bile. Tekra r geld iği zaman gördü bir ala doğan . Gagasıyla pek yaman ejderhayı yemekte. Cekti okla yayını, vurdu a ladoğanı. !Jöktü yere kanını Oğuz Kağan gülmek'te. Geld i ölen kuşu nu, Kesti aldı başını. Yaptığı her işin i, Oğuz Kağan bilmekte. Sonradan Oğuz Kağan kendi kendine dedi. (:Geyiği ve ayıyı ejderha aldı yedi.» 13
ııDemir olduğu için ka rg ını öldürdü onu Yer iken ejderhayı ala doğan ın sonu» «Geld i attığım okla olduğu için bakır, Zafere giden yolda böylece çözüldü sır. Yurdunda Oğuz Kağan alet yapmayı bildi. Bildiğini öğretti bilgisizliği sildi. Uyan ey Türk oğl u uyan ölsün bu ejderhalar. Dün ok yay, kargı vard ı, söyle bu gün neler var? Y ine günlerden bir gün, Oğuz Kağan Tanrıya, Diz çökerek, bir yerde yalva rdı kıya kıya. Karanlık bastı hemen gökten bir ışık indi. Oğuz Kağan yerinden birden bire yekindi. Gök ışık aydan, günden pek çok daha parlaktı. Oğuz Kağan oraya doğru yürüdü, baktı. Gördü ki o ışığın içinde bir kız du ru r. Bu g üzeller güzel i yapa yalnız oturur. Pırıl, pırıl parlıyan, alnında bir ben vardı. Sanki kutup yıldızı ateş gibi yanardı. Kız öyle güzeldi ki gülse Tanrı gülerdi. Ağlasa idi Tan rı ağlamayı dilerdi. Görünce Oğuz Kağan aklı başından gitti. Çılgınca, güzel kızın üzerine seğ i rtti. Sevdi yattı onunla günl,erce murad ald�. Sonra Oğuz Kağan'dan güzel kız gebe kaldı. 14
Geçti günler geceler. Kıska nırdı eceler. Hep gözler halka halka, Yayıldı sözler halka. Toprağa nur yağacak, Yayru kurtla r doğacak. Kalbi çılgınca vurdu. Güzel hatun doğurdu. Üç erkek çocuk doğdu. Karanlıkları boğdu. Adları Gün, Ay, Yıldız. Üç sedef yaldız, yaldız. Oğuz Kağan, ı rkını istediki çok olsun. Baştan başa bu dünya Oğuz soyuyla dolsun. «Coğaldıkça bu nesil mutluluğu artacak. Kanlı ejderhaların bahtın ı karartacak. » «Va r oluş çocuktadır. Cocuı<taC:fır t>ereı<et. Çoğalınca Türk ırkı, yükselecek memleket.» Diyerek Oğuz Kağan av avlarken diz çöktü . Yalvararak Tanrıya nice göz yaşı döktü. Ey benim Ulu Tanrıım, Acı bu kulu Tan rım. Sen her şeyi görücü, Derde merhem sürücü. 15
Sensin bize sığınak. Sensin bize dayanak. Sen olmazsan, bu hayat. Olmaz idi kainat. N u rlandığım yapısın. Başvurduğum kapısın. Tanrım ,soyum çok olsun. Düşmanlarım yok olsu n . Bir k ı z daha a layım. Daha çok çoğalayım. Her zaman dönsün carkım. Ebed i olsun ırkım . Adı Yüce Tan rıya hoş geldi bu yakarış. Bu sın ırsız orman ı tararken karış karış. Birden bire bir gölün geldi önüne durdu. Bin bir çiçek içinde göle karşı oturd u . Bu gölün ortasında koca b i r ağaç gördü. Ağacın kovuğunda bir �ız ayın ondördü. Bu dünya güzeli kız, ya lnız oturuyordu . Sanki avuçlarında bir top nu r tutuyordu. Gök yüzü kıskanırdı masmavi ı;ıözlerini. Irmak gibi sacları , döverdi dizlerini. 18
inci gibi dişleri beyazdan daha beyaz. Dudaklar nar çiçeği, yahutta bir çift kiraz. Dünya nın eli günü görse idi o kızı. Hiç şüphesiz basardı yanık yanık avazı. i · Vah eyvah o:lgın gibi, biz bu kıza vurulduk. Bu güzell ik önünde, öldük, yandık, kavrulduk.»
Çaresiz etkilerdi her şeyi bu güz·el kız. Görse idi tatlı süt olurdu acı kımız. Oğuz Kağan görünce aklı başından g itti. Ateş düştü içine uzun sürıe seyretti. Sonra delice sevdi, aldı onunla yattı. Vuslatın lezzetini içten sevdayla tattı . D ü ş ü n dü Oğuz Kağan « hatunlar oldu iki. Biri elma ya rısı. ya rıs:nda beriki.»
«Dünya soyu artmalı yıld ızla ra taşmal ı.» Oğuz soyu artmalı yıldızlara taşmal ı.» Tomurcuklar ar.ocak. Renklerini saçaca k. Bereket gökte bulut. Yere iniyor umut . Dolaştı ağız ağız. Gebe ka ldı güzel kız. Günler geceler geçti. Gonca çatladı açtı. (F. 2)
17
Üç erkek çocuk oldu. Oğuz neşeyle doldu. Ded iler «Gök, Dağ, Deniz.» «Bu sonsuz kôinat biz.» Son radan Oğuz Kağan. halkına verd i emir. « Büyük toy vereceğim gel irsen iz şen lenir.» Ahali birbirine danıştı toya geldi. Kimi şimşek atlarla, k imisi yaya geldi . Oğuz Kağan kırk masa v e kırk sıra yaptırdı. Büyük Türk beğl, e rine türlü aşlar tattırd ı . Tatl ılar v e kımızlar yed iler h e m içtiler. Kendi kendilerinden mest olarak geçtiler. Oğuz Kağan bir yüksek yere cıktı haykırdı. M iletini bağlayan gaflet bağını kırdı. « Ben sizlere oldum kağan . Ala lım yay i l e kal kan. Nişan olsun bize buyan. (uğur) Bozku rt olsun bize uran. (Savaş narası) Dem ir kargı olsun orman . A v yerinde yürüsün kulan. Daha deniz, daha müren . (nehir.) Güneş bayrak, gök kurikan.» (çald ı r ) .
Diyerek Oğuz Kağan, emir yazdı dört yana, Elçilerle yolladı, her boyda beğ olana. Oğuz emrinde dedi «Türküm Türk'e kağa nım. Bütün yer yüzü benim dünyada tek sultanım.» «Türk'ün arzusu budur. Türk diler ki kağanı, Emri a ltına alsın d ünyada dört bir yanı.» «Ben itat isterim herkes bana baş eğsin. Ve Türk ırkı birleşsin başı göklere değsin . » «Savaşalım Türkl üğün üstün olması için. Yıkılsın hep düşmanlar ve kanlı ejderha Cin . » ı:Emrime baş eğeni, eğdikçe dost bilirim. Her kim ki baş eğmezse ben gazaba gelirim.» «Tü rk'e düşman sayarım, birl ik bozul u r mu h iç?. Çıkarsa içimizde bir kaç soysuz bir kaç piç.» 1<Cerilerimi toplar, derhôl ao:ıar keserim. Yok ederim hepsini, Türk i l i birdir derim.» «Birdir ırk. bird i r iman, di limiz bir, birdir yol. Parçalanmaz vatan bir, Ey Türk oğlu birlik ol.» Alarak bütün beğler, bu vazıyı okudu. Türk'ü seven bir oldu, hain ler karşı koydu. Oğuz Kağan akıllı, bilgili, büyük kağan. Sanki çift başlı kartal yahut bir ala doğan. Türk il birliği için amansız çarpışacak. Hangi engel çıkarsa yılmayacak aşacak. 19
O çağlarda, sağ yanda bir Aliun Kağan vardı. Hem akıllı, bilgili, hem törenden anlardı. Altun Kağan, Oğuz'a elçisini gönderdi. Pek çok, yakut, cevahir ,altın, gümüşler verdi. «Değil m i ki biz biriz, derdimiz, davamız bir, Bir atar yüreğimiz canımız, kanımız bir.» «Birl ikten kuvvet doğar, birlik olmazsa k eğer. Tan rı kulu adına başıım ız yere değer.» Diyerek Altun Kağan. Oğuzla birlik oldu. Ülkü yolunda kalpler, sonsuz bir aşkla doldu. Tek devlete yönelen adım böyle atıldı. Düşündü boy beğleri, Türk iline katıldı. Hainleri de vardır, ne yazık her devrin. Onlar, içinde yaşar menfaat denen kirin. Sol yanda Urum Kağan. denilen biri vardı. Kendini _ O ğuz Han'dan daha güçlü sanardı. Bu ül küsüz kağanın, kenti. çerisi çoktu. üstü başı giyimli, her zaman kamı toktu. Urum Kağan, Oğuzun arkasmdan g itmedi. ı<arşı geldi emrine, ne dediyse etmedi. Benliğine kapıldı, U rum Kağan tastamam. Haykırdı «Oğuz Han ın sözünü asla tutmam.»' 20
Bu Oğuz'un şahsında ülküyü çiynemekti. Türk'ü bir istemezl ik tam ihanet demekti. Oğuz Kağan titredi ,birden gazaba geld i. Urum Han'ın üstüne yürümeği diledi. Yüce bayrak açıldı, davu l lara vuru ldu. Oğuz Han'ın önünde, şan lı ordu saf oldu. "
eSünı dedi Oğuz Kağan «karanlıkla r açılsın. Türk ü lküsü adına tatlı candan geçilsin.» <ıSürıı dedi «durma, bütün zaman ve mekan bizim. Sür, göreyim nerede geçmiyor ise sözüm .» U rum Han'ın üstüne akarken şanlı ordu, Sanki gök, dağ, taş, ı rmak birlikte a kıyordu. Kırk günde buz dağına geldiler ve durdular. Oğuz'un çadı"ını e n yüceye kurdula r. Oğuz Kağan sessizce, uyurken tan ağardı. Çadırının içini gün g ibi ışık sardı. O ışı ktan gök tüylü, gök yeleli kurt cıktı' . Çakmak gibi gözlerle Oğuz Kağana baktı. Bu büyük erkek böri, dedi «ey Oğuz Kağan. Önde ben gideceğim sen takip et durmadan.» Doğruldu Oğuz Kağan Çadırın ı dürdürdü. Emir verdi orduya atlarını sürdürdü. 21
Gitti gördü ki bozkurt, cıkmış önde gid iyor. Çeriler bir çığ gib· i onu ta kip ediyor. Bir kaç gün sonra bozkurt. bir yere geldi durdu. Ve durdu birden bire, Oğuz Kağan ve ord u . Burada itil m.Jren adlı nehir aka rd ı . Yanında bir, K-:.:adağ diye yüce dag va rdı . Bu dağın kena rında İtil , razlı akarken . Karşılaştı ordular, bozkurt aya bakarken . «Vurıı dedi Oğuz Kağan «vur k i birl ik kurulsun. Silinsin gaflet. uyku , fikir başta du rulsun . » c<Vur» dedi «haşmetiyle. dirilsin dağlar. taşlar. Ülkü ile yürüsün, ül küyle düşsün başlar.» Ok, kargı, kılıç ile du rmadan iki ordu , Amansız boğuşuyor, a mansız vuruyordu . Ça rpışma uzadıkça, gönüller kaygı doldu. Kan gövdeyi götürdü , İtil k·ı pkızı l oldu. Zafer haykırışıyla , tuğunu Oğuz açtı. Yen ildi U rum Kağan halkını koydu kaçtı . Oğuz Kağan el koydu Urum'un ülkesine, Herkes Oğuz'u saydı kulak verdi sesine. Oğuz Kağan ne derse mutlaka o olurdu, Verdiği emirleri ,yerlerini bulurdu. ���-oo Oooı--��22
Urum Kağan'ın bir kardeşi vardı. Adı U raz Beg !di. Bu U raz Bı:ığ oğl unu dağ başında, derin ırmak a rasında, iyi tahkim edilm iş, bir şehre yolladı. «şeh ri korumak gerek, sen şehri bizim için koru, savaş tan sonra bize gel» dedi . Oğuz Kağan b u kentin üzerine yürüdü . Gök yüzünü nal sesi, k·ısrak sesi bürü d ü . Fakat Uruz'un oğlu, Oğuz Han'ı kolladı . Ona çok a ltın gümü ş v e bi r elçi yollad ı. Dedi « Ey Oğuz Kağan sen ben im kağanımsın. Ben seni tan ıyorum, sen yüce sultanı msın.» Babamın işled iği suçtan, söyle bana ne,? işte d izlerim yerde, boyum bükük emrine. ı(Devletimiz devletin, uruğumuz u ruğun . Başımız üzr;e olsun sen in yüce buyruğun.» 1<Halkımız bir ağacın oluşan meyvesid ir. Kökler bir gövdeler bir, bir bedenin sesidi r. «Yüce Tanrım şans vermiş seni kuvvetli kılmış, Ben im ilim yoluna ne çıka r kurban olmuş.» (\Dost olur, verQ i verir, sözünden cıkmam asla . Yolun, yolumdur a rtık, ellere bakmam asla.» 23
Oğuz Han'a hoş geldi bu yiğidin sözleri. Gül ünce tatlı, tatlı ışıklandı gözleri. Oğuz Kağan yiğitten vergi aldı dost oldu . Bilg i l i kah ramana Saklap adını koydu. ��--o o Oo o���
Oğuz çerileriyle İtil nehrine vardı. Bu koskoca ırmağı ordu nasıl aşa rdi? Oğuz, İtil nehrin i geçmeyi düşünürken, Cerilerin içinden bir bilge geldi derken. U luğ Ordu Beğ derler, bu bilge yiğit erdi. Ak sakalı el inde, Oğuz'a bilgi verdi. Ve sonra çevresinden, pek cok ağaç kestird i . Gövdeleri yanyaria dalla rıyla bastırd ı. Bamlıyarak sa l yapıp, cerileri bindirdi. Yüzdürerek ırmaktan , öte yana indirdi. Sevindi Oğuz Kağan , beğl ik nişanı verdi. <iAdın Kıpçak Beğ olsun , buraya beğ sen ol» ded i .
Bir su g ibi aktılar, ileriye atlılar. Şimşek gibi çaktılar o rüzgôr kanatl ıla r. O gök yeleli bozkurt, Oğuz'a dedi «bu yurt. Senindir Türk'ü oturt, düşmanı du rma kovdurt.» 24
«Sen her zaman erlerle, yürü kafilelerle. Bu müthiş seferlerle, beni gör ve Herle.» Ağarınca ton yeri, yürüyor iken çeri, Oğuz baktı ileri, bozkurt önde seferi. Oğuz buna sevindi. Birden bire yekindi. Alca a tına bindi. Şimşekler çok sakindi. Durmuyordu bu ordu. Kalpler bir atıyordu. Çılgınca akıyordu. Yolları yutuyordu.
Oğuz Kağan hıe r zaman bir ol oto binerdi. «Bu ben im en sevd iğim, can yoldaşımd ın> derdi. Mola verince bir gün, bu ot gözden kayboldu. Oğuz Kağanın İÇİ ızdırop ile dolu. Başı dumanlı, karlı, buzlu dağlara kaçtı. Alca ot Oğuz Hon'ın kalbine ateş saçtı. Cerilerin içinde cesur bir yiğit vardı. Ne periden, ne cinden, ne şeytandan korkardı. Yürüyüşe, soğuğa, dayanıklı bir erdi. En sarp kayalıklara korkusuzca giderdi. Ceylônlar gibi cevik, tazı gibi kaçardı. Kartal gibi süzülür, doğan gibi uçardı. Beğ atıldı ileri buz dağlarına girdi. Dokuz gün sonra atı, Oğuz Han'a getirdi. 25
O beğ olmuştu sanki, kardan, beyaz bir adam. Taşıyordu sırtında buzdağından ihtişam. Oğuz Kağan sevinçle güldü o beğe dedi. <:Surda beğlere baş ol, adın Karl u k ebed i . » Ona heybe dolusu mücevher bağışladı . Oğuz ülkü yolunda yürümeğe başlard ı . Duva rlarıı altından, penceresi gümüşten, Ve çatısı dem irden , bir ev gördü ki düşten. Kapalıydı kapılar, anahtarları yoktu. Çözülmeliydi her sır ,yoksa bağrına oktu. Cerilerin içinde akıllı bir er vardı. Sır yoktu onun için , o her yoldan anlardı. Oğuz ona buyurdu; «sen çatıyı kolda aç. Sonradan orduya gel. Adını koydum Kalaç.» ---
ooOooı----
İlerlerken Oğuz Han , gökbörü birden durdu. Oğuz Kağanda durup çadırını kurdurdu. Bura tarlasız çorak, bozkır gibi bir yerdi. Buraya Cürçet Kağan yılla rdır hü kmederdi. Bu büyük geniş yurtta, atlar öküzler çoktu. Cürçet Han'ın malının haddi hesabı yoktu. Burada karşı geldi Cü rçet Han Oğuz Han'a, Savaş için yürüdü ikiside meydana.
Yı ldırımlar m isali, atlarla yarıştılar. Oklarla, kılıçlarla amansız vuruştular. Başardı Oğuz Kağan, zafer tacını giydi . Kesilsin diye Cürçet, başını yere eğdi. Ölünce Cürçet Kağan ha lkını tabi kıldı. Oğuz Kağan kendine bu koca yurdu aldı. Oğuz Han tarafına çokça ganimet kaldı. Herkes kendi hakkını adalet üzre aldı. Bu düşen ganimetler haddinden de çok idi. Bunca yük taşıyaca k at ve katı r yok idi. Cerilerin içinde bir er va rdı bilgili, Akı l l ı tecrübeli becerikl iydi eli. Barmaklığ Cosun Bilik derler idi adına, Doğrusu bir diyecek yok idi san'atına. Bu usta bir kaç günde yaptı koca araba. Cansız gan imetleri yü kledi oba oba . Arabanın önüne can lı mal ları koydu. Onlar çekti gittiler. en önde ise oydu. Oğuz Han 'ın etrafı gördü bunu şaşırdı. Onlarda hep yaparak işlerin i aşırdı. Arabayıı çekenler « kanga, kanga» diyordu. Bu yüzden halk bun lara « Kongo» adını koydu. Çekil irken , Oğuz Han a rabaları gördü. Sizin «Kangalug olsun, adınız» dedi güldü. 27
Her a raba sahibi arabasını sürdü. Canlı cansızı alıp, yol boyunca götürdü. Sonra yine Oğuz Han gök tüylü börü ile, H int, Tangut, ve Suriye üstüne. yürüdü bile. Pek çok savaştan zafer şerbeti tattı. Aldı bu ülkeleri kendi yurduna kattı. Oğuz Han 'ı uzaklar, yıldırmuzdı yakındı. TürkMileti bir kılıç, dünya ise bir kındı. ���oo Ooo-��Söylenmeden kalmas:n, olan her şey bılinsin. Yüreklerde durgunluk yurt tutmasın sil insin. Güneyde Barkan diye bir yer varki zengindir. Çölleri ovaları hem sıcak hem engindir. Bu yerlerde fakirlik, yoksulluk asla yoktur. Av, kuş ve altın, gümüş her tür cevahir çoktur. O�ada bir kağan var, Masar derl · e r adına. Halkının hep cehr;esi karadır inadına. Oğuz Kağan onların üzerine yürüdü. Çatlarcasına atlar ,ovaları bürüdü. Çok çetin bir savaştan sonra Oğuz Han yendi . Kaçınca Masa r Kağan , Tarihlerden elendi. Hükmü altına aldı, Oğuz Han güçlü oldu. Dostları hep sevindi, düşman sara rdı soldu. 28
Sayısız ganimetle Oğuz evine döndü. Bu i htişam yanında. güneş mum gibi söndü. Kağan budur düşmana aman vermez öldürü r. Dostları sevindirir, milletini güldürü r. Ve yine söylenmeden. kalmasın bell i olsun. Türk oğlu öz yolunu, kendi ırkında bulsun. Oğuz Han'ın yanında ak sakallı pir vardı. Cok uzun tecrübeli, akıllı ihtiyardı. Oğuz Han'ın nôzırı ve adı Uluğ Türk'tü . Rüyasında, bir altın üçte gümüş yaygördü. Bu altın yay doğudan batya ulaşmıştı. üc gümüş ok kuzeye, doğru. yollar almıştı . Düşünde gördüğünü, uyanınca uykudan, Oğuz Han'a anlattı heyecanla durmadan. Dedi ki « Ey kağanım, senin ömrün hoş olsun. Hayatın ihtişamlı. düşmanların taş olsun .ıı «Tanrı verdi, düşümde, bu kôinat sen indir. Sen indir bütün zaman tek saltanat sen indir.» «Düşümde verdiğini hakikate çıkarsın. Tan rı bütün dünyayı ırkına bağ ışlasın.» Oğuz Han'a hoş geldi Ulu Türk'ün sözl· e ri, Parladı ışık saçtı dört bir yana gözleri. 29
Oğuz Kağan bilirdi, kişi gönl ünde işler, Ne ise ona göre, uykuda olur düşler. Oğuz oğulların ı çoğırttıı sabahleyin. Dedi « Ey oğullarım beni iyi dinleyin. «Canım avlanmak ister ve lôkin ihtiyarım. Sizler gibi evlôdı m voryo ben bohtıyorım.» «Sizler doğuya doğru gid i n, Gün, oy ve Yıldız. S izler batıya doğru g idin Gök, Doğ ve Deniz.»
Gün, Ay ve Yıldız dağda, Çok ov vurdular avda. Geri dön: e r oldular, Bir altın yay buldular. Aldı eve erdiler. Oğuz Hon'o verdiler. Oğuz Han bokb güldü. Yayı tam üçe böldü. Baka ra k kollanna, Verdi oğullarına. Göğe doğru batıya, Fırlatın gök çatıya. Yay gibi o okları, Buna şaşsın cokları. 30
Emretti Oğuz Kağan. Emri yaptı üç oğlan. ���-000001--��Gök, Dağ ve Den iz dağda, Çok av vurdular avda. Geri döner oldular, Üç altın ok buldular. Aldı ·eve erdiler. Oğuz Han'a verdiler. Oğuz okları aldı, Üç oğluna payladı . Dedi «okla r sizindir. Benden size izindir.» «Görün, yay oku attı, Sineleri kanattı.» «Sizler ok gibi olun, Bütün dünyaya dolun . » Undan son ra Oğuz H a n b i r kurultay topladr. Ülkeyi baştan başa gök çadırlar kapladı . Nökerleri ve elgün, geldiler konuştular. İşlendikçe Türk aşkı yandılar tutuştular. Oğuz Kağan pek büyük bir ordugah kurdurdu. İki yana kırk kulaç boylu d irek kondurdu. 31
Sağ direğin ucuna bir altın tavuk koydu. Altına bir ak koyun bağladı remzi buydu. _ Sol direğin ucuna bir gümüş tavuk koydu. Altına kara koyun bağ ladı remzi buydu. Oğuzun sağ yanında Bozokla r oturdular. Sol yanında Ucoklar heybet ile durdular. Kırk gece kırk gün boyu , yed iler ve içtiler. Coşkunca eğlend iler serlerinden geçtiler. Oğuz Kağan yurdunu oğu llarına verdi. O en büyü k murada işte böylece erdi. Dedi « Ey oğullarım. ben çok engel ler aştım. Çok kargı, çok ok attım, kahramanca savaştım.»
«Cok at sürdüm düşmana şimşekler gibi çaktım. Seller gibi kabardım, köpürdüm, coştum , aktım.» «Ucsuz buca ksız yurdu ebediyyen koruyun. küçük zerresinden vaz geçmeyip, başkoyun.»
En
«Ta klit etme düşmanı onlar boş, kelle, et, kol. En büyük millet sensin şaşma atan g ibi ol.»
32
ER G E N E KO N
D ESTA N I
Gök bayrağın a l11Jnda deryalar gibi coştu. Göktürler zaferlerden, zafere doğru koştu. Yazıldı şanlı Türk'ün adı hep dağa taşa, «Vatanında mutlu ol, ölme ebedi yaşa.» «Sensin karanlıkları aydınlığa çeviren.>" «Sensin hep zôlimlerin, tahtlarını deviren.» <<Sensin her faziletin yıkıl mayan kalesi.ıı «Sen barış güvercini, sen savaşın lôlesi.» (,Sende bulur insanlık en yüce değerini.» eMôna kazanır taşlar görünce ellıe rini.» İçiyorken hakanlar gerçeği a ltın tastan, Okunurdu bu sözler Asyada destan destan. Hür. müreffeh, mutluydu, Türkler kend i yurdunda. Gökleri öpen eda var idi BOZKURDUNDA. Kaskatı bir karanlık sarmışken kôinatı. Parlıyan bir güneşti, büyük Türk saltanatı. Kaqanlar ısık ışık yırtarken kara cehli, Hükmederdi dünyaya Türk denen adlin ehli. (F. 3)
33
Durur mu, karanlığın böğründeki yılanlar? Duru r mu, mağarada bin başla kıvrılanlar.? Duru r mu, bu güneşten kamaşan kanlı gözler,? Du rur mu, kan içmeden sararmış katil yüzler.? Göktürlerin üstüne dört bir yanda yürüdü. Ejderha çığlıkları, yeri göğü bürüdü. Yakmak, yıkmak. yok etmek, istediler güneşi, O güneş k i dünyada yok ikinci bir eşi. O güneş söner mi hiç? parladı pa rladıkça, Kapladı kôinatı gök g ibi gürledikçe.
Göçer evli Göktürkler. bir yere toplandılar. Düşmanların bağrı na ok olup saplandılar. Hendek hendek kazıldı çevrede bütün yol lar. Salladı kılıçları rüzgôr yapılı kollar. On gün süren vuruşma amansız çetin oldu. Savaş meydanı düşman cesetleriyle doldu. Göktürkler üstün geldi bu seferde savaşta. Zafer altın tac g ibi parladı yine başta .
İ l k gece, düşmanların toplandı başkanları . Yenilgi acısında n yanıyordu can ları. 34
Konuştu anlaştılar «Türk'e h i le etmeli,» Göktürklerin üstüne nômertlikle gitmeli. «Türk'·e hiyle etmezsek sonumuz yok olmaktır.» <,Çu kurlara leş gibi birer birer dolmaktır.» Düşünüp taşındılar, bir kaç hile buldular. Yüklerini bırakıp yollara koyuldular.
Tan yeri ağarırken Göktürkler gördü bunu. Sezmedi h iç birisi oynanan bed oyunu. Göktürkler bağırdılar «düşmanlarımız kaçtı.» Bu haber cerilerin kulaklarına uçtu. Göktü rklerden kimisi ganimetlere daldı. Kimisi atlarını düşmana doğru saldı. Göktürkler bu bic�mde harp n izamını bozdu. Bu düşmanın eline geçen en büyük kozdu. Geri döndü aniden kocan perişan ordu . Bir ejderha kesildi Göktürk'ü yutuyordu. Yenik düştü Göktürkler fakat tesl im olmadı. Düşmana h ic bir Türk'ün boynu bOkük kalmadı. Yiğitçe çarpışarak tam erkekçe öldüler. Şeref ile vatan ın bağrına gömüldüler. Çocukları cok olan il Han vardı başında, Göktürkleri yok eden bu ölüm savaşında. Oğlu Kayı'dan başka hepisi öldü bir bir. Kayı taze eşiyle düşmana oldu esir. 35
Büyük Kağan il Han'm birde yeğeni vardı. Dokuz Oğuz «derlerdi düşmana esir kaldı.» Dokuz Oğuz ve Kayı ikide eşleriyle, On gün köle yaşadı hürriyet düşleriyle.
Ay karanlık bir gece
atlara
atladılar.
Küheylanlar yollarıı sevdayla katladılar. Türk çocuğu hür doğar, hür yaşar ve hür ölür . Alnı ak, yüzü -0çık lekesizQ0 gömülür. Dokuz Oğuzkı Kayı ve ikide eşleri. Kırdılar zincirleri gerçek oldu düşleri. O hzla gene Göktürkler yurtlarına geldiler. Surdan. sağ kalan deve, at ve öküz aldılar. Dediler «dört yandaki illerin hepsi düşman,» «Burda kalırsak bize vermezler asla oman.» «Kem gözlerden
uzakta
gizH wr yer bulalım.»
«Torunlarımız olsoo gittikçe çoğalalım.» «Yerleşelim orada birkaç zaman kalalım.»
«Ônoe kuwettenefim sonrada öc
alatım.»
i şte bu aüşünceyle yollara koyuldular. Derken biraz ilerde, kayo lık dağ bul dul ar
.
Burası sarp ve korl<unc geçit vermez bir yerdi.
Kaysa düşse atları parça parça eClerC:ft 36
Aradı taradılar, bulmak için bir iz yol. Her taraf bıçak g ibi yalım yal ı m sağ ve sol. Gök yeleli bir bozkurt gfüdüler ki ilerde. Tırman ıyor tepeye çatallanmış bir yerde. Koştular a rkastndan bozkurtu gözlediler. Hep geçtiği yerlerden yolunu izlediler. Tam tepeyi aşınca bozkurt gözden kayboldu. Fa kat bu gene Göktürkler geniş bitek yurt buldu. Burası otlu, sutu. bol ağaçlı bir yerdi. Çevresinde kayalar d üşmanlara siperdl. tutmaya durdu karar verdiler. Cennet gibi bu yere ERGENEKON dec:Uter.
Burayı yurt
Gene kon er gene kon. Kutsal yurt ERGENEKON. Boş gezmek hüner değil, Türk oğlu er gene kon. Göktürler şükrettiler adı Yüce Tanrıya. Böyle güzel bir yurdu bahşederek verdiyo. Hanla r ve hatunları bu yurda yerleştiler. Sırt sırta ve kol kola vererek birleştiler. Her güçlüğe beraber erce göğüs gerd iler. Var olma k kavgasın ı başarıyla verdiler. Koyuldu yüce kanun uygulanacak TÖRE. Her şey Türk tarafından, Türk içiJ1 Türk'e göre.
İki Göktürk Hanının çocukları çok oldu . Zamanla Ergenekon Ülkücü Türkle doldu. Kurt başlı gök bayra ktı kubbede şanla yüz·er•• Kuruldu Türk adına yakışan Türkcü düzen.
S ürüyordu hükmünü sevgi, saygı, adalet. Kadın erkek beraber taşıyordu fazilet. Kadın örtü içinde lekesiz sanki nurdu. Her halinden iffeti, Türklüğü okunurdu. Ne hırsızlıı<, ne vurgun, ıne faiz. ne de zina. Türk Milleti bilmezdi toplumda kirli bina. Dört yüz yrl Ergenekon Türk'ü böyle yoğurdu. Asil yüce mifleti haşmetiyle doğurdu.
Sığmaz oldu Göktürkler kutsal Ergenekona. Herkes düşünüyordu «çare bulalım buna.» Toplandı karar için yüce kurultay bir gün . Sanki Ergenekon'da oluyordu toy düğün. Dediler ki erenler «atamız bize derdi.» «Ergenekon dışında Wu Tanrı yurt verdi.» «Burda kuwetlenecek sonrada oıkacağız.:t «Yurdumuzu sömüren tahtları yıkacağ ız.» «Kanımızla yoğrulan toprak bize vatandır.• «Vatanda düşmanların çiğnediği atandır.» 38
«Şimdi düşman elinde, koskocaman yurdum�z.ı «Atamızın kooını kurtarmaıl ordumuz.» «Tütrık vatanı Türkündür, yar olama z düşmana.» «Kutsal vatan uğruna ölmeli kana kana.» «Bu sarp kayalıklardan yol bulup a şm alı'/ı1Z.ı. «Düşmanların üstüne sel gibi taşmalıyız.» «Dönmeli kıl�ç. kargı, sıyrıl malıdır pastan,» «Ebedi büyük vatan çıkmalı kara yastan.» Karar verdi kurultay «artık burdan çıkmalı.» «Gerekirse bu korkunç kayaları yıkmalı.ı Cünkü engel olamaz Türk'e ateş, kaya, su. Ebediyete kadar sürecektir koşusu. Baştan ba şa kayalar uzun uzun taral"dı. Cıkmak için bir tek izküçük bir yol arandı. Dolaştılar çevreyi belki binlerce sefer. Bulamadılar asla geçmek için uygun yer. «Yaşamak savaşmaktır» hayat «ben böyleyim>> aer. Dünya zindana dönse töre üınit emreder. Şüphesiz, binbir engel önüne çıkacaktır. Şüphesiz. su boğacak, ateşse yakacaktır. Fakat. ümit ve sab�r sihirli anahtardır. Sen çalış. her zorluğu aşacak bir y� vardır. Her Türk'ün irôdesi bunu böyle bilirdi. Ümitsizlik, üzüntü Türk'e ôdeta kirdi. 39
Bir demirci çevrede kayaları gezerken, Renkl i bir damar gördü önünde duru derkerr. Bir parça aldı baktı. Sonra ateşi yaktı. Bildi demir madeni. Fırladı kal ktı ôni. Birden bire bağrdı. Göktürkleri çağırdı. Parmağıyla gösterdi. «Bu dağ demirdir.» dedi. «Eritelim yol olsun.» «lrkımız zafer bulsun.» Bütün halk demirciyi haklı buldu kutladı. Yigitler � irer. birer atlarına atladı. Odun kömür getirip orya kat kat yığdılar. Göktürkler tek bir yürek sanki akan çığdılar. Yetmiş körük yaparak yetmiş yere koydular. " Koca dağın böğründen ince bir yol oldular. Kıl kadar ışık görse koşaca ktır ileri. Köle gibi uyuşuk durur mu Türk'ün eri. Bu kusal yıl, kutsal ay, kutsal gün, kutsal saat. Başladılar çıkmaya gerçekleşince murat
Ey Türk sen dile yeter. Murad et dile yeter. Milletten kopma sakın. Birlikte dile yeter. Göktürkler birer. birer çıkarken mutlu günde. Gördüler ki bir bozkurt çıkmış gidiyor önde. Sevindiler Göktürkler kalpler neşeyle doldu. Bu gün Türk ırkı için mukaddes bayram oldu. Türkleri Ergenekondan çıkardı yüzbin çeri. Bir dönünce kılıçlar parçalardı mermeri. Ulu Hakan Kayı Han soyundan Börteçine. «Sünı dedi «Ey yiğiler kan kusturmalı Çin'e.» «Sür» dedi Börteçine, «Sür ki yıkılsın putlar.» «Sür kan l ı ejderhada sönsün iğrene u mutlar.» «Sür Türk oğlu kanında yenilmeyen kuvvet va r.» «Sür dört kıta üstüne işlensin altın nallar.» «Sür ki Türk olduğunu dünya yeniden bilsin.» «Adını her duyuşta iki büklüm eğilsin.» «Taş, çakıl. diken ,ateş, yolunda oldukça sür.» «Yoluna binbir güçlük, her acı doldukça sür.ıı «Sür, koyu karanlıklar dönsün nurlu sabaha.ı> «Sür, ölsün korkunç devler dirilmesin bir daha.» «Sür, Türklük şuuru bu, mutlôk bunu emreder.» Sür, kı rılır zincirler. yollar ülküne gider.ıı
Yüzbin Bozkurt ha ykırd bir ağızdan cileri.ı Yüzbin atın nalları aşk ile öptü yeri. Geniş göğsüyle yardı esen rüzgarı atlar. Düşman üstüne uçtu, şimşek yüklü kanatlar. Köpük, köpük akarken, sel gibi coşan ordu. O kanlı ejderha Cin korkudan titriyordu. Mor engin ovalarla, en yüce dağda burçlar. Yaladı saygı ile bilendikçe kılıçlar. lşlendi Türk'ün mührü TURANDA dağa taşa. ırkımız at sürdükçe her mukaddes savaşa.
·
Düşmanlar hep baş eğdi, kurtuldu vüce vatan. Şodoldu bütün ruhlar ve yerde şeht yatan. Türkler yine muhteşem, yine yüce bir millet. Getirdiği erdemler, yıktığ ı zulüm, zillet. Sen fazilet deryası, sana bu kôinat dar. Yaşa ey büyük millet ebediyete kadar.
42
GÖÇ
Buğu Tekin tahtında yaşadı yıllar yılı. Her şey töreye u ysun diye kırk yardı kılı. Buğu Tekin çok zeki, bilgili cesur bir han . Buğu Tekin kurt gibi gözü !<,eskin kahraman. Buğu Tekin biliyor, u yur su, dağ, taş ,orman. Biri var hiç u yu ma z. o da baştaki kağan. ��---ooOooı--�� Yıllar sonra gocunce Buğu Tekin dünyadan, Yas tutarak ağladı Uygur Türkleri candan. Yıl yıl ı kovdu, bir gün hakan oldu birisi. Galı Tekin oğkJydu, prensler serserisi. Han oğlu Galı Tekin gafletle u yur gezer. Türk töresinden uza k hayal içinde yüzer. Galı Tekin a ldandı bir yanlış adım attı. Cinli prenseslerden Kiu-Lienle yattı. Türk'e ölüm getirir elbet töreden çıkmak. Ne yazık anlamadı, bu gôafil, sefil ahmak. 43
Ezeli ve ebedi, büyük bir düşmandır Çin . Türk'ün kalbini yakan intikam yüklü bir kin. Bilinmelidir elbet «eski düşman dost olmaz.» üstünde kan taşıyan taze deri post olmaz. Evlilik kuru lunca, Kiu-Uen kudurdu. Kaldırıp sarayın ı Hatun dağına kurdu. Bütün cevre dağlardan Hatun dağ ayrı ydı. Bir dağ vardı yan ında oda Tanrıdağıydı. Tanrı dağına karşı güneyde bir dağ vardı. Adı Kutlu dağ olan koskoca kayalardı. Düşman gôafil değildir, hiç bir zaman boş durmaz. Deryalar otururda o bir dakka oturmaz.
Bir gün Çin elçileri talcılaryla geldi. Kiu-Lienden gizli görevini diledi. Hep beraber dediler «alırsak Kutlu dağı.» Yok olur ülkesinde Türk'ün şanlı otağı.» «Bu Kutlu kaya Türk'ün kutsal vatan parçası.» Türk yurdunu sımsıkı bütün tutan parçası. <'Koparsa ülkesinden bu işe yaramaz taş.» Elinden hepsi çıkar. Yıllarca yavaş. yavaş.» «Bir bütün bozulmasın. bozulursa dağılır.» «Yu tulur parça parça, damla damla sağ ılır.» 44
a:Türk!eri yikmak için kayayı olmalıyız.> BÜTÜN VATAN fikrini Türklerden çalmalıyız.»
·, ......
J
eu konuşmadan sonra verildi kesin karar. Kiu-Lien'e başlık alınacak kayalar. Yeni H akana varıp kayayı istediler. «Kiu-Lien'e karşı. bu taşı venı dediler. Bilgisiz yeni hakan, güldü bastı kırkın. Verdi «hiçtir» diyerek, bilmedi gizli sırrı. Halbuki o ku tlu dağ, şimdi kutsal vatandı. Zavallı gaafil hakan onu basit taş sandı. Taş önce k!ızdırıldı sirke· ile dağlandı. Türk ülkesi bu taşın şahsında parçalandı. Koskoca Kutlu kaya parça parça edildi. Çinlilerce toplandı. Cin eline gidildi. Olan oldu o zartjan TürK eli dile geldi. Ağlayıp feryad ile çağrışıp yürek deldi. Kurdu kuşu ülkenin günlerce döktüler yaş. Düşmanlara verildi diye yurttan Kutlu taş. Yedi gün yedi gece geçer geçmez a radan. Öldü bu düşüncesiz töresiz aptal ha kan. Hakanın ölümüyle bitmedi felôketler. Biri biri ardınca geldi bütün ôfetler. Millet rahat ve huzur, yüzü görmedi asla. Birer birer kurudu, ırmaklar ,göller yasla. 45
Toprakl ar yazım yazım, yarıldı oldu çorak. Ekinler yetişmedi, boş kaldı tırpon orak. Sonrada n Türk tahtına Bugu Han'ın torunu, Çözmek için oturdu afet d olu duru mu. O zampn canlı cansız, çol çocuk ehli yaban. Hepsi birden haykırdı soluk alan almayan. Çağrışmaya başladı «GÖÇ, GÖÇ . » diye derindem. Bu çağrışma oynattı yürekleri yerinden. ..
UYGUR TÜRKLERİ. bunu il ôhi emir bildi. Toparlandı göc için ve yollara dizildi. Yurtları yuvaları bırakara k gittiler. Bilinmez ülkel·ere yol açıp göç ettiler. Seslerin kesildiği bölgelerde durdular. Şanlı otağlarını gökler gibi kurduiar. Bir yerde beş mahalle kurarak yerleştiler. Birlikten kuvvet doğar her şeyde birleştiler; «Mülk sahibi yıkılır ,döl sahibi yıkılm az.» Diyerek çoğaldılar. Millet asla az olmaz. Millet ülke içinde töreyle devtet bulur. Devlet gücüyle millet birlikte hayat bul ur. Türk elinde yaşayan Türkler böyle düşündü. Türklüğüğle şôdolup Türktüğüyle övündü.
46
A TT İ L A Yüce soy asır asır İç Asyada yoğrutdu. <ıAdım Türktür» diyerek kôinata doğruldu. İlim, irfan, fazilet vadisinde yol aldı. Her san'ata mührünü vura vura kök saldı. Türklük medeniyette güneş gibi parla(h� Bütün Orta Asyayı Kağanlar toparladı. Türk boyları birleşti nüfus koca dağ oldu. Ana vatan işlendi uçtan uca bağ oldu. fürkçülüğün emridir dünyaya hakim olmak· . Türk ülküsü içinde sağlam; ebedi kal mak. Bu emre uyan Türkler oymak, oymak erlerle. Dört bir yöne yayıldı büyük kafilelerle. Bu göçler bin1erce yıl sürdü atlı ve yaya. Türk mührünü işledi girdiğ i her kıt'aya. Asla kfüe olmadı milletlere boş oldu. Türklük düşmanlarına korkulu bir düş oldu. Hükmederek dünyaya yüzlerce devlet kurdu .. Her yerde bayrağıyla adôletle oturdu.
Demir Kapıyı geçip batıı ya doğru g iden, Yüzbinlerce çadıra Balamirdi hükmeden. Balamir çevik, cesur, zeki bir kumandandı. U l uğ Türk ülküsüne yürekten inanandı. KaranııKta uyuyan Avrupaya yüklendi. Rüzgôr gibi atlılar savaşırken çok şendi. Akın akın a kara k dört köşeyi sardılar. Kanl ı zalim Romayı göbeğ inden yardılar. Rüzgör kanatlı atlar Vistülden su içtiler. Nal larla mühürleyip Tunayı aa geçtiler . baykuşları kitle kitle ürküştü . Kör gibi ka n at çırptı Roma içine düştü.
Karanl:k
Avrupadaki vahşi kavimler kaynaşarak, Topraklarına girdi Romayla oynaşarak .
Hızla Türk atl ıları Avrupayı iarndı. Şehir şeh:r çiynedi yorgan gibi sıradı . Balamir öldü_ğ ünde bütün Kuzey Avrupa, Türklerin el indeyd i ü lkeler kupa kupa. Gökler gibi cad:rlor kaplıyordu her yçmı, boyuna kadar süsülüyordu Türk kan ı
Tuna
Türk ordusu bastı kça kora yer çöküyordu. Rezi l kanl. ı saltanat Roma ter döküyordu .
48
.
Batı Hun Türk ilinin başına iki kardeş. Attila ve Bleda geçtiler bir top ateş. Batısında Bleda, doğudaysa Attilla, Diyorlardı ki « Roma yıkılmal ıdır i lla.» B i r kaç zaman geçince Bleda öldürüldü. Kağanlık makamında Attila tek görüldü. Yüce Başbuğ Attilla çok zeki ve kurnazdı. ince siyasetine aklı yeten olmazdı. M üstebit idi amma iyiliği severdi. Adalet üzre yaşar zulmü yere sererdi. Gururluydu Attil la. şerefine düşkündü. Ciddiydi az gülerdi. büyü k mağ rur bir ündü. ,
Kahraman savaşçıydı fakat zalim değildi. İlme değer vererek Türk harsına eğ ildi. Ugru;ıda savaştığ ı YüceTük Ülküsüydü. Derin Türklük sevgisi bağrının tek süsüydü. Devrinde Tü rk Milleti zenginlikten taşardı. Fakat o büyü k Başbuğ sade hayat yaşardı.
Ahşaptan bir sarayda her türlü süsten uzak. Bir saltanat sürerdi alnı açık yüzü ak. Tahta takımlar ile su içer yemek yerd i . Kağan için bu tutum elbet büyü k değerdi. ���
ooüoo--��(F. 4)
49
Ta küçükken Attila Romayı yıkmak için, Derin derin düşünür yanardı için için. Gençliğinde Romanın d i l i n i inancını, Her şeyini öğrendi artıra ra k hıncını. Başa geçince hemen anlaştı Roma ile. Kendi içine döndü ırkları aldı ele. Hunlara bağlı olan kavimlerle oturdu. Hepsini birleştirdi içte bütünlük kurdu. Hemen sonra Bizansa doğru hücuma geçti. Yetmiş şehri alarak etrafa dehşet saçtı. Trakyayı çiynedi lstanbula dayandı. Bizans İmparatoru telôş içinde yandı. Yalvardı imparator ağır vergiler verd i . Döktüğü b u yüz suyu ölümden d e beterdi . Bu büyük zafer ile Attila geri döndü. Bizansıtı itibarı artık gözlerde söndü. İmparator düşündü sonra bir çare buldu. Attilaya suikast kurtuluş için yoldu. Atillanın elcisi Edekon kiralandı. Yazık üç beş kuruşa boyun eğdi aldondı. Fa kat sonra korkara k Attilaya her şeyi, Birer birer anlattı, olanca dip köşeyi. Bu rnay Attilayı fena halde kızdırdı. impara tora hemen sert bir ferman yazdırdı. 50
Fermanı iki elçi istanbula götürdü. Ölüm hazırlıyanın kellestni getirdi. İmparator düşündü kurtuluş mümkün değil. Tacl ı başına baktı dedi «-e y başım eğil.» Attilla dünyayı tam zapt etmek ist iyordu. «Türk Milleti cihana baş olmalı» diyordu. Bu ulu düşünceden doğan o büyük piri, Bu düşünce yöneltti , Romaya cihangiri. Bir bahane aradı Romayı vurmak için, Zulmün karo tahtını devirip kırmak için. Yıllar önce bir olay olmuştu hatırladı. Bu olayla Romayı beyninden sotırlodı . Şöyle olmuştu olay Romalı bi r prenses, Olan güzel Honorio, saraylarda pek enfes. Hayat sürenler için tehlikeli olmasın, Roma tahtına varis başka kişi kotrnoStn, Diye yuva kurmaktan derhal mahrum edildi . Fakat güzel Honoria baş eğecek değildi. Hemencecik bir a'.·n�ıs Atti!aya gönderdi. Bir çok hediyelerle evlenme sözü verdi. k:&,:J Atilla öyle hafif insan değildi, Güldü ge-,�� durmadı ül küsüne eğildi. Macera:ar peşinde şuursuzca koşmazdı, O bir derya gibiydi, derelerle coşmazdı.
Geçti uzun bir zaman bu oloy unutuldu. Sonra bir gün Atti1a bu işte fayda buldu. Çünkü şanlı Attila Romayı yıkacaktı. Dünyayı tek il edip tahtına çıkacaktı. işte o an Honoria hapiste yatıyordu. Hürriyet burcu burcu gözünde tütüyordu. Attila sert bir ferman yazıp imparatora , Göndererek Romayı koydu büyük bir zora. Fermanda diyordu ki« prensesle beraber. Romanın yarısını çeyiz verin bu sefer.» Reddedildi bu istek Honoria'da evlendi. Aradaki kıvılcım böylece alevlendi . Yarım milyon kişilik b i r ordu hazırlandı, Hızla Galya üstu ne doğru birden yollandı. Roma şehirlerini yaka rak i lerledi. istihköm la rını hep yıkara k ilertedi . Orleani kuşattı ve tam alacak iken Roma-Got Ordusuyla Aetyüs geldi derken. •
Atilla Ordusunu Katal onya'ya çekti. Savaş nizamı aldı, dünyaya karşı tekti. Attilayla, Aetyüs burada karşılaştı. Cok kanlı bir savaşın sonucu başa baştı. Attila ertesi gün topladı cerileri. Savaş yaralarını sararak cıktı geri. 52
Vüzbinlerce çadırı Tuna boyuna kurdu. Kış boyunca hazırlık yaparak sessiz durdu . Bahar ile birlikte sabrı tükenen ordu. Alplerin doruğuna doğru tırmanıyordu. Karanlık Avrupo'mn «Büyük Tanrı Kırbacı,» Dedikleri Attila boşmdo sade tacı, Şanlı Türk Ordusuyla Alpleri aşıyordu. Romanın merkezine her an yaklaşıyordu. Attila kahramanca düşman ile dövüştü. Roma hatları çöktü şehirler bir bir düştü. Roma halkı ürküştü şeh ir dışına kaçtı. İmpa rator çok korktu yüzünde ren kler uçtu. Haşmetiyle kan kusan Roma denen ejderha, Türk'ün asil çizmesi altındaydı bir daha. İki konsül ve papa Attilaya vardılar. El, etek ,ayak, öpüp durmadan yalvardılar. Attila'nın önünde eğildi diz çöktüler. Hüngür hüngür ağlayıp göz yaşları döktüler. Dediler ki «ey büyük Attila şehre g irme.» « Romayı yakıp yıkıp hayatına son verme.» !Ne dersen. baş üstüne vergi iste verelim.» «Bütün varlığ ımızı ayağına serelim.» 53
Attila durumunu çok iyi biliyordu. Salgın bir hastalıktan ordu k ı rıl ıyordu. Yüksek Alp Dağlarını aşan erat yorğundu. Düşündü ka rarını Papa Leo'ya sundu. Roma ile çok g izli bir andlaşma yaparak. Merkeze geri döndü mağrur başkl aıtaralC.
Ertesi yıl ikinci defa sevdi evlend i. Yen ilmez cihangiri çok yazık ec� yendi. Gene karısı İldito ile gerdek gecesi. Yatarken yakaladı zal i m ölüm pençesi. Ağzından ve burnundan. Kon boşandı durmadan. Sabahleyin kalktılar. Odasına baktılar. Yüce Başbuğ ölmüştü, Kalplere gömülmüştü. Bir suikast var bunda, Dediler bütün Hunda. Yandılar ağladılar. Karalar bağladılar. Ozanlar ağıt yaktı. Yaşlar sel g ibi aktı. 54
.,
Hemen verdiler emir. Altın gümüş ve demir. Tam üç tabut iç içe, Yapıp örttüler peçe. Cenaze merasimi yuğ için dört bucaktan, Türk beğleri geldi ler her biri bir oca ktqn. Kanl ı yaşlar döktüler matem ile yandılar. Merhametsiz acıya kavrulup dayandılar. Sonra bir bölük çeri tabutu götürdüler. Bir nehrin yatağını değiştirip gömdü ler. «Bu şanlı cihangirin mezarı bilinmesin . » «Ebediyen kalplerde yaşasın silinmesin.• Diyerek çeriler hep birbirlerini vurdu. Mezarı meçhu l fakat tarih onun öz yurdu. En altın sayfasında bir meş'ale yaşıyor. Türklüğün ruhunda o çağdan çağa taşıyor.
55
İ HTİLALCİ TÜRKCÜ'LERIN 6ÜYÜK ÖNCÜSÜ K Ü R - Ş A D
Çulluk i<ağan iki yıl saltanatın sonunda , Çin l i prenseslerden hanım edip koynunda, Beslediği ka rısı lçing Hatun el iyle, Zehirlendi ve öldü bir Cinl i h iylesiyle. Yerine Ka ra Kağan oturdu saltanata . Cinli d u l yengesiyle evlendi etti hata . Kara Kağan hem çok saf hem de aldanan idi. Hiç kurnazlık bilmeyen her şeye kanon idi. Cinli eşi sarayda binbir dolap cevirdi. Koskoca bir ülkeyi a l t üst etti devirdi. Türk Mil leti kaynarken kargaşal ık içinde, Türklüğü istilaya hazırlık vardı Cinde. Derken köpekler gibi Cin Ordusu sa ldırdı. Bozdu Türk Ordusunu m illeti yer yer kırdı. Akbabalar misa l i Cinliler hep üşüştü . !<ara Kağanla birlik yüz bin Türk esir düştü . 57
Kara Kağan tam dört yıl Ctnl ide esir durdu. Ve öldü kederinden çün kü kader sert vurdu. Kara Kağan ölünce Sirba Kağanı başa. Çinl iler getirdiler ettiler Çine maşa. Kukla hü kümdar Cine tôbi oldu eğildi.. Türk ırkı bu durumu ölümden beter bildi. Türkler Sirba Kağan ı tanımadılar asla. Milli kurtuluş için kaktılar ihtirasla. Çinliyi kovmak için güzel cennet vatanda n . Türkçü erler birleşti gBçtiler tatl ı candan. Türkçü ihtilôl için kurdular bir çekirdek. Kırk Türk asılzadesi bir oldu yürek yürek. Bu kırk yiğit ülkücü kah ra ma n Serdengeçti. Hepsi beraber oldu Kür Şad 'ı Başkan seçti. Gözü pek. başı gökte, mağrur. yiğit bir çeri, ihtilelci Türkçülük aşkının ölmez eri . Göktürk hanedanından, Çulluk Kağanın oğlu. Türkçülük ülküsüyle baş sarhoş, gözler buğlu. Kür Şad yalnız bu Türkçü ihtilôle öncüydü. Bütün Türk Milletinin ebedi övüncüydü . Zafer kazanılınca Kür Şad çekilecekti. Kağan lığı yeğeni bir ere verecekti . Bu Milli Hareketti her ma kamdan üstündü. Bu mukaddes bir savaş düğün gibi bir gündü . 58
zaman Cin ilinde Li-Şih-Min hükümdardı. Li-Şih-M in zehir dolu yılanlardan gaddardı.
O
N üfusu kalabalı k zulümkôr ôdi Cinli, Yutuyordu Türklüğü durmadan domuz kinli. İhtilalci Türkçüler bir a raya geldiler. «Li-Şih-Min'i kaçırıp biz tutalım» dediler. {{Onu bir Türk şehrinde rehin d iye saklarız.» «Ve kanlı ejderhayı anca k böyle haklarız.»
''-\ : ''
«Sonrada Çinlilerle barış için hazırız.» ııGelmezseniz dünyadan hükmünüzü kazırız.» « Diyerek barış için masaya otururuz.» <' Kozları karşılıklı teraziye vururuz.» « Biz öz vatanımızı ve esir Türkleri hep.» <<Birer birer isteriz göstermeden tek sebep.ı '
"<<Verirlerse a lırız h ü r müstakil yaşarız.» «Vermezlerse fışkırır lôvlar g ibi taşarız.ı t<O zaman tarihin hiç görmediği bir savaş,>ı «Başlar büyük ülkede bütün Türkler bir kardaş.» t<Cfnlileri her yerde kılıçtan geçiririz.» «Türk asla köle olmaz d iye bir ders veririz.» Böyle kara ra vardı kırk yiğit hepsi birden. Kılıçları biledi geçtiler yardan serden. l htilôlci Türkçüler duydularki Li-Şih-Min, Her gece dolaşırmış sokaklarını şehrin . 59
Li-Şih-Min'i sokakta basara k kaçırmayı, Düşündüler sonrada kuş gibi uçurmayı. En uygun bir geceyi tesbit ettiler derhal. Bir 'kurtuluş sabahı gözlerde doğdu a l al. Hazı rlıklar yapıldı, vazifeler bilindi. Korku vücut yurdunda n ebediyen silindi. O gece, tam o gece a ksilik bozdu hava, Gökyüzü gümbür, gümbür, yağmursa kova kova. H ışım gibi boşaldı fırtınaysa bıkmadı, Bu yüzden imparator sa rayından çıkmadı. Haykırdı Ulu Kür Şad « İhtilôlci Türkçüler,» Engellere baş eğmez ülküsüne ilerler.ı «Baskını beraberce saraya yapacağız,» « Fırtına olacağız çığ g ibi kopacagız.» «Sarı zulmün tahtını zalimlerin başına.» «Carpacağ ız ,saltanat dönecek göz yaşına. » «Hücu m» emrini verdi kılıçlar b i r b i r döndü. Gökte yıldızlar gibi yerde Cinliler söndü. Saray kapılarından a ktı yüce kırk batur. Her vuruşta devrildi yığın yığın etten sur. Usta eller vurdukça Cinli kellesi düştü . Her düşen in yerine binlercesi üşüştü. 60
Amonsız Türk okları Çinliye füüm saçtı. Mızra klar ejderhada kapanmaz yara açtı. Bu a mansız çarpışma böyle sürü p giderken. Kür Şad kendi kendini topladı biraz erken. Baktı k i öldürmekle Çinliler son bulmuyor. Bu kavga uzadıkça karanlık kovul muyor. Geceden istifade çekilmeyi düşündü. Çekilmek usulüde elbette dövüşündü . E m i r verdi kırklara h a s ahıra girdiler. Girincede yüzlerce muhafız devird iler. Bir göz kırpacak kadar çok kısa bir zamanda, Atlara atladılar o kırk yiğit bir anda . Sa rayın avlusunu savaşarak geçtiler. Şimşekten kanatlarla rüzgôr gibi uçtular. Sokaklardan yel gibi dolanarak şehirden. Bir yıldırım hızıyla çıktılar hepsi birden . Dolu di:zgin dört nala atlar catlcrcasına. Koşuyordu atlılar dağ dağ atlarcasına. Kanlı sarı ejderha ordusuyla arkadan . Yılan g ibi süzüldü yılan g i b i durmadan . İhtildlci Türkçüler Vey Nehrinde durdular. Gelen o ·e jderhaya yeni siper ku rdular. Hemen çelik bilekler yayla rın ı gerdiler, Gelenl eri oklarla del ik deşik serdiler . 61
Yüzlerce Cin l i eri mızraklandı oklandı. Yüzlercesi kılıçla hançerlerle haklandı. Cinliler sonu gelmez sel gibi akıyordu. Kanlı sarı ejderha a mansız yakıyordu. Vey ırmağı yanında bu kırk yiğit ükücü, Kahramanca savaştı yettiğ i kadar gücü. Sonra şafak sökerken hepisi birer birer. Bozkurtlar Ordusundan şehit düştü kırk nefeır.. Kırk şehitler kan ından yüce meş'ale yondı. destan Türk elinde durmadan çalkalandı_
Bu
Bir İstiklôl Türk
62
ateşi
Savaşı başladı köşe tutuştu yürekler
bucak.
ocak oc:ok.
.BİLGE KAGAN - KÜL TİGİN
fek Tanrı'nın izniyle, beo Türk Bilge Kağon. Bu zamanda oturdum sözümü tam işit an. Kardeşlerim, yeğenim ve benim can ı m oğlum, Dört yöndeki beğlerim asil ruhlu budunum. Ey yüce Türk Milleti sözümü iyi dill le, Duyur sende çağlara o gür şanlı sesinle.
Dört. yöndeki Türklerin hepsini birli k ettim. Türkçü düzeoe soktum devleti dirlik ettim. Şimdi mutlu yoldadır bahtı koro değild ir. Türk ili kôinotta en kuvvetli tek ildir. Ötüken Ormanında otursa Türk Kağan ı , İ lde sıkıntı ol maz pek yüce olur şônı. Ordum rüzgôr otlarla doğuya doğru koştu. Şantung Ovalarında deryalarla buluştu. Güneyde Dokuz Ersin denilen yere kadar. Orduları sevkettim Tibete dayandılar. 63
inci Neh rin i geçtim batıda Demir Kapı, Kuzeyde Yır Bayırku işte yurdumun çapı. Bütün bunca yerleri şanlı ordumla gezd im . Bir an düşmanlarıma aman vermedim ezdim. Gördüm ki, Ötüken 'den daha g üzel bir yer \4Qk. Ötü ken ormanında varl ık bereket çok Ötüken ormanıdır il tutaca k iyi yer, Uğrunda birer, birer şehid olmayı değer. ���
ooOooı
���-
Öz vatanda oturdum anlaştım Ctn l i ile, .Altın gümüş ve ipek getirdi güle g:üJe . . Ben i asla üzmeden her şeyi kendi verdi. Titreyerek korkudan «daha vereyim» derd i . Binbir yü2lü Çinlin i n sözleri pek tatlıdır. ipe kleri yu muşak, kelebek kanatlıdır. Bu kahp� alC'Ok millAt tatlı diller dökermiş. El öper et3k yalar sonrada diz çökermiş. Parlak güzel yumuşak ipekleri verirmiş. Arkasından düşmanca oyunlar çeviri rmiş. Uzak milleti böyle aldata rak çekermiş. Kend ine yaklaştırıp zeh irini ekermiş. A.kla gelmez hileyle nice tuza k kurarmış. İyi bilgili cesur i nsanı da yora rmış.
Yanıl ıpta bir insan kaptırırsa kendini, Odu ocağı söner kaybeder milletini. Tatl ı söz, parlak ipek kumaşa aldanaın çok, Çok öldün Türk M i l leti bu ölmenin sonu yok. Ey Yüce Türk M i l l eti· inan ki öleceksin. Eğer güneyde Çogay Ormanına kana rsan . Ey Yüce Türk Milleti inan ki öleceksin. Sen gidipte Töğ ültün Ovasına konarsın . E y Yüce Türk M i l leti sakın Çine ya klaşma . Sana dost yine sensin , dost bilip ele koşma. Orda kötü kişiler şöyle öğretiyormuş. Çinli uza k yerlere kötü mal veriyormuş. Çine yakın gelenler iyi mallar alırm ış.· Rahat bir hayat için oralarda kal ı rm ış. Bilgi bilmez ca hiller bu sözlere aldandı. G i tti ya kına kondu ateşe düştü yandı. Ey Yüce Türk M i lleti çok şehit verdin öldün. O yerlere g i ttikçe tuza klara gömüldün.
Ölec3ksin yen iden yanlış adım ata rsan. Öleceksin bil bunu ga'fil gezer yatarsa n. Ötü kende otu rup kervan kafile yol la. S rrı l ı ordularınla düşmanlarını kolla. Ötü ken Orman ında h içbir sıkıntın olmaz. Ebedi olur ilin Türklük fenalık bulmaz. ( F. 5)
65
Türk M illeii tokl uğun kıymetini bilmezsin. B i r daysan nedir d iye açl ığa eğilmezsin. Öyle olduğun için seni besleyen hanın, Sözünü hiç al madan dağıldın aktı ka nın. Hep g ittiğ in yerlerde yok edildin mahvoldun. Acılarla kavruldun ya ndın sarardın soldun. Geri kalanlarınla ölerek yürüyordun. Her yerde zayıflayıp çöküyor iken ordun. Devletliyd im Hak Tan rım fırsat verdi oturdum. Kağan oldum. yen iden büyük ordular kurdum. Aç v e fakir milleti bir araya toplattım . Herkesi zengin k ıldım az nüfüsu çoklattım. Doğruluğun d ışında dünyada kalan var mı? Yoksa bu sözlerimde bir hata yalan varmı? Türk M illeti beğleri bunu iyi işitin. Sizlere güneş olsun yolunuzu ışıtın. Mil let nasıl toplanı r nasıl bir devlet olur. Nasıl olur yan ıl ır, ölür, oda boğulur. M İLLİ TÜRK ülküsünü, ebedi taşa kazdım. Ona bakarak bilin, sözlerimi hep yazdım . N ice usta getirttim mermerleri yontturdum. Gönlümden geçenleri nakış nakış oydurttum. 66
Ey Yüce Türk evlôdı bu taşlar uzak değil. Hangi çağda, nerede olursan gel görde bil. ----.oo Ooo---
üstte mavi gök altta yağız yer yaratılmış. ikisi a rasına insa n oğlu atılmış. insanlığın üstüne ecdadım Bumin Kağan, İ le gelmiş oturmuş beraber istemi Han . Türk Milli Devletini töreyle tutuvermiş .. Her şeyi Türk'e göre, Türk için düzenlermiş. Dört taraf düşman imiş her yana ordu sal mış. Hepsini tôbi kılmış ül kelerini almış. Başl ıya baş eğdirmiş, dizliye diz çöktürmüş. Yılan sürülerine göz yaşları döktürmüş. Kadırgan Ormanından Demi r Kapıya kadar, M i l letini kondurmuş o büyük şanlı Serdar. Göktürk Asya içinde da rmadağ ınık olmuş. Kağansız teşkilôtsız bahtı kararmış solmuş. Bilgili, cesu r, y iğ it, buyruklu Kağan imiş. Beğleri ve m il leti doğ ru bir iman imiş. Onun için devleti öylece sağlam tutmuş. Töreyi düzen lemiş m illi yolu buldurtmuş. Sonra öl ünce birden şöhretli Yüce Kağan, Dost ve düşman ağlamış gelerek dört bir yandan. 67
Küçük kardeşi ile oğulları sonradan. Kağanlığa oturmuş uyumuşlar durmadan. Her nedense evlatlar çekmemiş atasına. Bürünmüşler zamanın pis cehalet pasına. B ilgisiz ve buyruksuz kötü Kağanlar gelmiş. Beğleri ve milleti ahenksiz a kan selmiş. Cin milleti h ilekar, sahtekar. a ldatıcı, Olduğundan oyunla başlamış içte sancı. Küçük büyük kardeşi düşürmüş birbirine. Çekiştirmiş m il leti beğ ile sokmuş kine. Ka rgaşalık başlamış dirlik düzen bozul muş. Türk ı rk ı Çinlilerin çizmesiyle ezilm iş. T ür-k M il leti kurduğu ili elden çıkarmış. Kağanlığı yıkılmış başını Cinli sarmış. Beylik erkek evlödı Cinlilere kul ol muş. Hanımlık kız evlödı cariye ve dul olmuş. Türk beğler Tü rk adını bırakmış Cinlileşmiş. Cinli adını almış Çin l ilerle birleşmiş. itaat eylemişler zal i m Cin Kağanına. E l l i y ıl emek, iş, güç verm işler sultanına. Böklü Kağana kadar doğuya ordu vurmuş. Demi r kapıya g itmiş batıyıda kavurmuş. 68
Devleti ve töreyi Cinl i Kağanlar almış. Türk beğleri milleti köle misa l i kal mış. Türk hal k kitlesi demiş« İ lli Kağaınlı idim.» « İ lim Kağan ım hani.? Neden bu hale geldim.?» «Kime iş görüyorum, kime kazanıyoru m.?» «Bu amansız acıya · niye dayan ıyorum?» « H iç bir zaman Türk köle düşmanlar beğ olamaz.> Esaret zincirine Türk ı rkı vurulamaz.» Diyerek ağıza ağız vermişler hücum marşı. Birden baş kaldırmışlar Cinli Kağana karşı. Başla mış kanlı isyôn bağ, bahçe, şehir, sokak. Esir olana haktır elbet zinciri kırmak. Tertipsiz ve düzensiz heyecan l ı doğruluş. Sanki yen iden olmuş ateş ile yoğruluş. Galip gelince Cinli b ir ejderha kesiimiş. İnsanlık duygusunu kara kalbinden silmiş. Çocuk, kadın, yaşlı, gene. hasta gözünde birmişı. Seçmemiş amansızca hep kılıçtan geçirmiş. <(Bunca iş ve gücünü verdiğ ine bakmadan, «Türkleri öldüreyim köle li k ten çıkmadan,» ccKökünü kurufoyım yok edeyim» diyormuş. � u l m içinde Türk lrkı yokluğa g idiyormuş. 69
Ulu Tan rım, mukaddes Türk vatanı kurtulsun, Yok olmasın Türk ırkı şan l ı bir devlet kursun. Diye babam İ lteriş Kağan ile ö z anam, İ lbilge Hatun da vermiş-cok yüce bir nam. Babam Kağan bilgili çok cesur bir er i m iş. «Cesaret her zafere anahtardın> der i m iş. Yine demiş «Ey millet Türkçü bir düzen için.» «Türkçü ihtilôlcidir yol un uzu siz seçin.» <:Ya sonu yokl uk olan ka ra leke tutso k l ı k . » <•Ya var o l u ş yükseliş. şan şeref alnı a k l ı k . » <c İ ktisadi. siyasi, askeri zeferleri ,» «Bir bir kazanmak için, ey yiğitler ileri. . . » Diye emirvererek, zulmün seddini yıkmış. Babam Kağan onyedi erle dışa rı cıkmış. El inde Bozkurt başl ı o şerefl i gök bayrak. Coşkunca hep çekilmiş kılıçlar şıra k şırak. Başlayınca hareket duyanlar dağa cıkmış. İ htilôl Ordusuna Türkçü olanlar akmış. Dört bir yandan toplanmış tam yetmiş er olmuşlar. Hepsi Türklük aşkıyla derya gibi dolmuşlar. Tanrım kuwet verdiği için babam Kağanın, Askeri kurt gibiymiş, güçlüsüymüş ci hanın. . Düşmanı koyun gibi sanki yem l i k görürmüş. En çetin savaşlara, göğsü açık yürürmüş. 70
Doğuya ve batıya hepsi seferber olmuş. Yeni ül küdaşlarla tam yediyüz er olmuş. Bu yediyüz savaşçı amansız savaşmışlar. Aşılmaz engel leri tam yiğ itçe aşm ı şlar .
İ lsizleşmiş. Kağa nsız cariye ve kul olmuş, Güzel bir kumaş iken paçavra ve çul olmuş. Töresini bırakmış başkalaşmış, -e cdadım. Tükenip gidiyorken yok olurken Türk adım. Babam Kağan bu Türkçü ihtilô l i kazanmış Tü rk Milleti en yüce zaferlerle bezenmiş. l r kımı töresine döndürmüş yetiştirmiş. Parçalanmış milleti bir etm iş bitişti rm iş. «Dal gövdeden ayrlmaz Türkler birlik olma l ı» «Aynı yöne yönel ip bir vadiye dolma l ı . » Ta.rduş, kavmini tanzim etmiş. Tabgu , şad n işanını verip ileri gitm iş.
Diyerek Tölis,
Güney Çin milleti ebedi düşman imiş. Türk Mille tf Kuzeyde bin bir parçadan imiş. Baz Kağan, Dokuz Oğuz. Kırgız, Tatar. Kurikan. Kıtay, Tatabı kavmi bölünmüşler durmadan. Babam Kağan bu kadar ayrılmış kavimleri. Tek vücut etmek için atılarak ileri, Taı:n yirmi savaş yapmrş töreyle dirli k için . Tam yirmi savaş yapmış töreyle dirl i k için. 71
Tanrı'nın lütfu ile illiyi ilsiz kılmış. Kağanl ı lar Kağansız. d izler yere yıkıl mış. Hepsini tôbi etmiş başl ıya baş eydirmiş. Türk'ün ihtişamını gök yüzüne deydirm iş. Türk m i l li birliğini babam Kağanlar kurmuş. Devlet töre içinde mutluluklar doğurmuş. Öylece Babam Kağan şanla şerefle uçmuş. Fan i olan ôlemden ebedisine göçmüş. Babam ölünce sekiz yaşımda yetim kaidım. Ölmez Türklük ruhunu kendime miras aldım. önce babam Kağana Baz Kağan balba·ı d i kmiş. Sonra , Kağan seçimi için beğler birikmiş. O töre üzerine amcam kağan oturdu. Türk ilini yen iden tanzim ed ip kurdurdu. Milletini besledi fa kiri zengin kıldı. Az olanı çok etti nüfusu engin kıldı. Ozaman Torduşların üzerinde şôd i idim. Yaşım henüz ondörttü yen i lmeyen ad idim. Amcam Kağan ile biz doğuda Yeşil Nehir. Şantung düzüne kadar ordu sevkettik bir bir. Dem ir kapıya doğru batıya da yöneldik, Kögmeni aştık şanla Kırgız ilifle geld ik. Toplam yirmi beş defa ordu saldık düşmana. Tam onüç savaş yaptık çarpıştık kana kana. 72
Kağanlıyı Kağansız. i l l iyi ilsiz ettik. Dizliye d iz çöktürd ü k ,başlıyı dilsiz ettik. Türktü Türhiş Kağanı, milletim izden idi B i lemediği için bizlere karşı geldi. Kendisi v e buyru klu beğleri hep öldüle.r. On Ok kavmi eziyet gördü oldu derbeder. Y üce ecdad ımızın tutmuş olduğu yerler, Su sahipsiz ol masın d iye biz bütün erler. Birlik için birl i kte canla başla savaştık. Az m illetin i tanzim, tertip ettik anlaştık. Bars Beğ idi biz ona Kağan adını verdi k . Ve küçük kız ka_rdeşim prensesle everd ik. Fa kat kendi yanıldı Kağanı öldü g itti. M il leti cariye kul oldu tükendi bitti. Biz doğuda Kadırgan Ormanını aşarak, Batıda Kengü Tarman haricine taşarak. Yücs Türk Mil letini töresince kondurduk. Türkçü düzene soktuk Türkçü lü kle oldurduk. zamanda Türk mi lli ahlôkı bozulmuştu . Toplumu tutan bağlar koparak çözülmüştü.
O
büyüğü, ne ka rdeş kardeşini, Evlôt babayı bilmez yapmazlardı işini. rJ3
küçüklzr
Öylece bozuk düzen başıboş yaşarlardı . İ l içinde töreye uyulmaz ters düşerlerdi. 73
Sen Tanrı'nın kuwetli yarattığı bir kulsun . Sen yü ksel ki insanlık sende kurtuluş bulsun. Ey Türk Oğuz Beğleri, Türk Milleti eşidin . .Hürriyet bayrağını çağlar boyu taşıdın. Çatlayıp çökmez ise yukarıdan gök çatı, Altta delinmez ise yağız yerlerin katı . Ey Yüce Türk M i l leti ilini ve töreni, Kim bozabilecekti çarpacaktı yöreni. Vaz geç Ey Türk Mi lleti sende artık pişmanol. Bazı bozukluğuna bizzat kendin düşman ol. Sen bu halinle sen i besleyen Kağanına, H ü r. bağ ımsız il ine, leke sürdün şanına. Hata ettin kötü bir hale girdin toparlan. Dön kendine Yüce Türk, düşmanlarından arlan. Silôhlı nerden gelip dağıtara k gönderd i. Mızraklılar mı geldi sürgün emrini verdi? Ey mu kaddes Ötüken Ormanının milleti, Doğu, Batı, dört yöne gittin gördün zilleti. Gittiğin yerde hayrın m il letine şu oldu. 'Güzel bahtın karardı talihin rengi soldu. Asil kanın su gibi derya dolusu a ktı. Ve kemiklerin dağ dağ yığ ı ld ı yürek yaktı. Beğlik erkek evlôdm d üşmanla ra kul oldu. Han ımlık kız eylôdın cariye ve dul oldu. 74
Bilmeden etti klerin kötülüğün y üzünden. Amcam kağan acıyla uçtu dünya düzünden. Türk Milletinin yurdu varlığı adı şanı, Yok ol masın dünyadan diye ili Kağanı. Ecdadımı yükseltmiş olan o Yüce Tanrı. Ben i Kağan otu rttu en ulu burca Ta nrı. Varl ı klı zengin millet üstüne oturmadım. Sa ltanat, makam için boş hayaller kurmadım. M il letim işsiz, aşsız, düşkün, perişan, çıplak. Yere yalın basma ktan ayaklar çatlak , çatlak. Böyle yoksu l gezerken. kardeşim Kül Tigin le, Kurtaralım m illeti dedik Hakka yeminle. Ulu ecdadımızın kazandığı bu vatan. Bu m i l let şanlı ismi, yerde kalmasın kan. Diye Türk ırkı için uyumaz oldum gece. Gündüzün oturmadım, her an savaştım erce. Kül Tiğinle iki şad öle yite kaza ndım. Her girdiği m kavgada Türklük aşkıyla yandım. Mağlup olmadım asla yüz üstü yıkılmadım . Kazandım ve milleti ateşle su kılmadım. Kendim Kağan olunca her yere gitmiş olan. Yokluk içinde binbir, acılarla yoğru lan, M i l letim d ü şe kal ka, yaya ve çıplak döndü. M illet birl i k olunca kem gölzer bir bir söndü. 75
Milleti besliyeyim, herkes saadet bulsun. Türk yurdu bütünleşsin, yüce birl i k kurulsun. Diye oniki defa ordu saldım savaştım. Birleştirdim boyları Cine löv gibi taştım . Ezeli ve ebedi düşmanım olan Cinli , Yed i başlı ejderha domuz misa l i kinli. Bu a lça k kalleş millet. ellerimde oyunca k, Oldu ,duyunca Türk'ü titred i buca k bucak. Kanlı savaş yılları zorlu günler at:attı m . Fakat asil ırkımın kör bahtını aklattım. Hak Tanrım bağ ışlasın, kısmetim ve devletim. Var olduğundan ölecekken milletim. Dirilterek besledim ekmekli aşlı kıldım. Hiç kimse boş kalmadı her;kesi işli kıld ı m . Çıplakları giyimli, yoksulu varlı kıldım. Az nüfuzu arttırdım şerefli a rlı kıldım. M illetim her milletten daha değerli oldu. Bütün Türk kavimleri birlikte vücut buldu. Ulu m il let düşmansız tek ve rakipsiz ka ldı. Bu Türk'ün her devirde göreceği bir haldi. Herkes bana itaat etti iş emek verdi. Türk birliği içinde mutlu luğa halk erdi.
76
Yed i yaşında iken öyle çocuk ha l inc e , Kül Tigin yetim kaldı Babam Kağan ölünce. Annem Umay Hatunun devletinde Kül Tig in, E rl i k n işanı aldı, olmadan henüz ergin. Daha onaltısında zaferlere koşa rdı Bilgili cesur y iğit korkusuzca yaşardı. .
Amcam Hanın ilini tör�sini savaşla, İşte böyle kazan dı d işe diş, başa başla
.
Biz Altı Cup Soğdak'a doğru ordular vurduk. Bozkurt misali g i rdi k koyun gibi savurduk. Elli bin asker ile CinJi Ong Vali geld i . . Kana kana çarpıştık m ızrağımız döş deld i . Yaya olan K ü l Tigin ıleriye atıldı. H ücum etti düşmana, vurdu perişan kı!dı. Vuruştukça meydanda kendisini unuttu. Ong Val inin kayn ını silôhlı elle tutu Silôhıyla birlikte Kağana takdim etti Böylece gaziliğin yüce sırrına yetti.
.
orduyu orada imha ettik yok oldu . Savaş meydanı zafer nağramız ile doldu.
O
Yirmi bir yaşındayken Caça Paşaya karşı, Kahramanca savaştı k titrettik kat kat arşı. Önce Tadıgın Çorun boz atına atlad i . Amansız hücum etti o a t orda çatladı
.
77
İ k inci defa hemen er İşbara Yamtarın, Boz atıyla atıldı üstüne düşmanların. O at da orda öldü, yılmadı büyük çeri, Y igen Silig Beğ'in dor a tıyla ta i leri,
Fırladı kan ındaki asaletin şanıyla, Tam rekekçe çarpıştı var gücüyle, conıyla. Bindiği doru donlu sonat da orda öldü . Savaş meydanı sanki insan yutan bir çöldü. Zırh ından, kaftanından yüzden fazla ok vurdu. Düşüremed i fakat o muhteşem Bozkurdu. Yüzüne ve başına bir tane değdirmedi. Alnını bayra k gibi dik tuttu eğdirmedi. Türk Beğleri bu eşsiz hücumu bilirsiniz. Hatırladıkça saygı duyar eğilirsin iz. O orduyuda orda yok ettik ezdi k geçtik. Şanlı Türk tarihine altın bir sayfa açtık.
Sonra Yir Bayırku'nun Uluğ irkini bize, Düşman oldu ne çıkar vurduk getirdik dize. Turgi Yorgun gölünde dağ ıttık bozduk onu. Uluğirkin az erle kaçınca geldi sonu. Kül Tigin yirmialtı yaşındaydı Kırgıza. Doğru ordu sevkettik geldik ağız ağıza, Mızrak batımı karı binbir cefayla söktük. Kögmen ormanlarını aşıp nice ter döktük . . 78
Bu birl i k savaşında taş oldu bize yastık. Bir gece Kırgızları uykuda ani bastı k. Kağanı ile Songa orman ında savaştık. Şimşekten daha h ızlı, ışı ktan az yavaştı k. Kül Tigin bir kırata binip hücuma geç�i. Kı lıcıyla, önüne gelen gövdeyi biçti, K ü l Tigin, savaşçı er n icesini hakladı. Okla rıyla okladı m ızrakla mızrakladı.
Kül Tigin'in atının ayağına vurdular. Yere düşürmek için uyluğundan kırdılar. Fa kat yenerek Kırgız Kağanını öldürdük. İlini aldık ele şansımızı güldürdü k. Aynı yılda Türgişe doğru hep akın akın. Akarken küheylanlar ı rağı etti yakın. Altın ormanlarını aşarak daha öne, irtiş nehrin i geçtik gider gibi düğüne. Türg iş kavmi bir gece mışıl mışıl uyurken. Hışım gibi bastırdık kurtlar aya ulurken. Türgiş Ordusu ateş. fırtına gibi geldi . Bolçuda üstümüze alevden a kan seldi. Savaşırken Kül Tigin , alnı beyaz boz ata, Binip hücuma geçti, boynuna yata yata .
Alnı beyaz kühey·l an şahlandıkca şah landı. Şahlanan o at değil süvarideki kandı. 79
Kılıçlar şakır şa kır şimşekler gibi çaktı. Baş vurdu kol budadı n ice canları yaktı. Kül Tigin, Türgiş Hanın buyruklu val isini, Tutup elle getirdi bütün ahal isini. Kağanını öldürdük ilini aldık ele. Kattık Türk vadisinde akan muhteşem sele. Türgişin avam halkı tôbi oldu hep birden. Ta barda yerleştird ik yükseldi yüzü yerden . Sogd halkını düzene sokmak için. sefere, Ç ı k t ı m İ n c i n e h r i n i geçtim ,aştım dağ dere Kapıya kGda r ordumuzu sevk ettik. r.: .:. :-:<:czcfen ç o k a y r ı ici ı k ep0yce u z a i< g i tti k . D e nı ; r
Bunu b i r fırsat b ; ı en Tür g i ş le r b a � ka l d ı rd ı . Kengerise giderek ordumuza saldırırd ı . Bizim askerin atı zayıf.azığı yoktu. Kötü kir.ısa, ka l ie� ier içimizde çok çoktu. T:g· · ; r::- e r l e e r ist: rd ! k aönderdik. Arkasından Türgişi yeniden yensin derdik.
l(ü l
Büyük rnva ç savaşmış, asileri hep ezmiş. Alp Şalcı ak atıyl� yen i bir destan yazmış. Yüce T:.i rk Birl iğine Türg işleri bağlamış. G�r!ye döndü geldi zaferlerle çağlamış. Ya şcsın Türk Mil leti, yaşasın büyü k ü l kü . Yaşasın Türk Devleti, yaşasın vatan mül kü. 80
K ü l Tigin yirmi yedi yaşındaydı o zaman, Karluklar hür bağımsız i ken oldular düşman. Otuz yaşımda i ken Beş Balık'a yaklaştım. Ordularımla vurdum altı defa savaştım. Askerinin hepisi kılıcımla can verdi. Kılıcım içindek i halkıda şaşmaz yerdi. «Bizi bağışla» d iye yalvarıp yakardılar. Affettim Beş Balık'ı böylece kurtardılar. Kül Tigin Otuzunda ben otuz bir yaşımda, Karluklar durmuyordu bela idi başımda. H ü r ve müstakil i ken bize diş bil iyordu . Şımarıp üstümüze durmadan gel iyordu. Tamag İduk Başta biz bu savaşa giriştik. Savaşırken amansız akıl almaz bir iştik. çerilerini bir çember gibi sardık. Öldürdük hepisini kara yerl·ere kardık. K a r; u k
nedense Az kavm i bizlere düşman oldu . Kara Gölde savaştık b i n defa pişma n oldu. Her
'Amcam Kağanın ili yerinden sarsıl ınca . M illet, hü kümdar diye ikiye ayrıl ınca. İzgil kavmiyle kanlı bir savaşa tutuştu k . Oklarla kargılarla fena halde atıştı k. Kü l Tigin Ak Alp şalcı atıyla hücum etti. Biz zafere giderken İzgil ölümle bitti.
( F. 6)
81
Dokuz Oğuz bizimle aynı kan ı taşı rdı. Gök yer bulandığından kıskandı ve şaşırdı. Göktürk'e düşman oldu bir yı lda tam beş defa , Amansızca savaştık çektik nice bir cefa . Önce Togu Bal ıkta ka rşıl ı klı duruştuk. Tolga Nehrini geçtim ordusuyla vuruştu k. Kül Tigin Azman Aka binip kılıç savurdu. Ya ktı, yıktı ,dağıttı ,ateş gibi kavu rdu. İ kinci olara kta Kusalgukta Edizle, Bir kavgaya tutuştu k başa baş, d ize d izle. Kül Tigin Az yağıza binip kal ktı hücuma ,. Mızra kladı erleri serdi ateşten kuma .
Andırguda çok vurduk askerini öldü rdüm. Ulu Birlik aşkına hadleri n i bildirdim. Üçüncüde Bolçu'da savaştık Oğuzlarla, Meydanları titrettik kişneyen yağ ızlarla. Kül Tigin Azman kıra binip geçti akı na . M ızra kladı k m ızraklar döndü zafer çarkına. Dördüncü olara k Cuş Başında savaştık. Surda tal i h gülmedi zorlukla başa baştık. Türkler aya k titretti perişan olaca ktı. Bu savaş meydanında yıkılıp kalacaktı. İleri gelmiş olan orduyu Kül Tiginle, Püskürttük attık geri, Türk oğlu iyi d in le. 82
Türk Birliğine doğru koştuk n ice savaşla. Durmadı k dinlen medik çarpıştık canla başla. Beşincide Oğuzla Ezginti Kadızda biz, Pek çetin savaş verdi k kandan doldu çevremiz. Kül Tigin Az yağıza binip çıktı ileri, M ızrakla mızrakladı öldürdü bir çok eri. O ordu orda öldü, zafer parlak bir güneş. Zafer tende can g ibi zafer bize öz kardeş. Otuz iki yaşımda askerleri durdurdum. Amgı kalesinde hep çad ırla rı kurdurdum. Burda kışlamak için kışlı k ba kımı aldım. Kışla kta kıtl ık oldu bahara kadar kaldım. İ l k baharda Oğuza doğru ordu çıkardık. Kül Tigin'i merkezde koya ra k tedbir aldık. Ordumuz dışardayken Oğuz merkezi bastı. « Bu fırsattır» d iyerek okladı kesti, astı. ·
B i r kısım çerileri hemen yağmaya daldı. Bir kısmı ise bize insafsız kılıç çaldı. Biz azlıktık çok kötü durumda kal m ış idik. Gittikçe büyüyordu bizde açılan gedik. Kül Tigin Öksüz a ka binip öne fırladı. Şaha kalktı atıyla şöhretiyle gürled i . O m d h i r elleriyle kılıç, kargı kullandı. Oğuz sank i içine fırtına g i rmiş sandı. 83
Tanrım kuvvet verdiği için ben mızrakladım. Gelenleri elimle birer, birer hakladım. Çarpıştık ve merkezi onlara kaptırmadık. Birl i k yolunda öldük davayı saptırmadık. Tanrım bahşettiğinden ve ben kazandığımdan, Türk Milleti kazanmış, demek gerekir candan. Ben ve küçük kardeşim Kül Tiginle seferber. Böyle başta savaşan cesur kahraman er. Olmasaydık. ey m illet. sonumuz gelecekti. Türklü k parçalanacak sonrada ölecekti. Annem Hatun, analar, gelinler ve kunçaylar. Ablalar, yağ ız gençter, nur gibi yüzü aylar. Bütün bu yaşayanlar ,cariye köle olur, Ölen ölür ölmeyen alevterle yoğrulur. Acı günler içinde yanmaktan kavrulurdun . Sonrada k ü1 mfsali göktere savrulurdun. Türk M illeti beğleri bunu böyle düşünün. Böyle bilin ve büyük Kağanlarla övünün. Yeniden Oğuz kavmi bize çete sal masın. Diye ordu sevkettim bozguncular kalmasın. Evini barkını hep bozara k yaktım yıktım. Oğuz Dokuz Tatarla geldi ben üstün çıktım. Aguda iki büyük savaş yaptım kazandım. Ordularını bozdu m il ini orda aldım.
84
Otuz üç yaşımdayken güçlü seçkin kahraman, Çal ışkan. besleyici ,büyük ulu bir Kağan. Olan amcam Kağana Oğuz ihanet etti, Vatan toprakların ı terkedip çekti g itti. Çi·ne doğru uzandı, Cin yurduna yerleşti. Gittikçe Çinlileşti Çinlilerle birleşti. Cinli Hergün başına bir balyoz g ibi indi. E ridikçe erid i adı şanı silindi. Birlik gücü pençemle Cin yurdu pul pul oldu. Ordularımla aldım hepsi bana kul oldu.
Ben Kağan oturduğum için Türk M illetini, Asla fa kir kılmadım topladım hepsini. Hemen ili töreyi kazandım, zaferlerle, 1 Yükselişe yöneldim ü lkücü neferlerle. Bozgu ncu Uygu rlarla derhal orda savaştım. Askerlerin i kırdım savaşta yine baştım. Ölenler orda öldü teslim olanlar oldu. Milletimle kaynaştı ırkımla vücut budu. H iç durmadan ileri Selengadan a şağı. Ordumla yürüyerek aştım koskoca dağı. Kargan vadisindeyken evini ve barkını. Bozdum, dağıttım. yıktım asilerin ca rkır.ı. 85
Uyg u r val isi ardan yüz askerle doğuya , Kaçıp g itti kurtuldu kendilerince güya . Türk M i l leti aç idi yılkılarını aldım. Besled im bütün halkı yine kuvvetl i kaldım. Otuz dört yaşımdayken, Oğuzdan kocan oldu. G itti Çine gird iler gönlüm esefle doldu. Ordularıma emir vererek hücum ettim . Güçlü pençemle hemen arkalarından yettim. Çini alt üst ederek onları arda yendim. Ölüm onlara kaldı muzaffer yine bendim. ���-ooOoo,__��Tatabı milleti hep Cine itaat etti. Gördüm ki bana karşı d u rdu ayak diretti. Elcisi iyi sözü, niyazı gelm iyordu. Kızdım yaz mevsiminde sa ldım ateşten ordu . Milleti arda bozdum yılkılarını a ldım. Kadırgan ormanına kondurdum meskün kıldım. Güneyde Karluklara doğru ordu gönderdim. Başta Tadun Vamatara vur d iye emir verdim. Karl uk val isi öldü, küçük kardeşi arda, B i r kaleye sığındı sıkıştı kaldı darda. Onu korkutmak için orduma emir verdim. Bir avuç askerini kül gibi yere serdim. 86
B i r kaç muhafızıyla beraber kaçıp g itti. Bu engelde başımdan böyl·ece geçip gitti.
Halk kütlesi Kağanım geldi diye sevindi . B u bayram havasının môrıôsı çok derindi . Türk M i l li Birl iğ ine katıldılar şad verd i m . Ebedi Tü rklük için çok yüce bir ad verdim. ---o oOoof--��-
��
Gök Ongü çiyniyerek, gece gündüz yürüdüm. Ordumu yedi zaman susuz çöl lerden sürdüm. Corağa ulaşara k yağmacı askerleri, Kecine kada r kovdum bu çapulcu erleri. Savaş, durmadan savaş. her an, mutlak savaştır. Savaşmıyan can değ i l donmuş kara bir taştır. Savaş va rlık yoludur ,barış öldüren zeh i r. Cesaret bitmez servet korku ruhta iğrene kir. İ l k günde onyedi bin Cin atlısı öldü rdüm. İkinci gün piyade gelen leri gömdü rdü m . Cinl iler kütle kütle geldiler h iç bıkmadım. Her seferde savaştım asla mağlup cıkdadım. Dünya düşmanla dosla söyle bundan ne çıkar. Benim yüce milletim engel tanımaz yıkar. Otuz sek iz yaşımda kışın K ıtay yönünde, Sevk ederken ordumu yürüyordum önünde. 87
Kağan budur. yiğitçe her zaman önde yürür. Gelecek tehl ikeyi herkesten önce görür. Otuz dokuz yaşımda baharda Tatabıya, Doğru ordu sevkettim çarpıştık doya doya. Ordularını bozdum, öldürdüm Kağanını. Savaş meydanlarına döktüm kızıl kanını. Oğlunu, karısını, yılkısını, malını, Alarak hep budadım gövdesini dal ını, Bir çok defa savaştık mi l letimi baş kıldım. Düşmanın erlerini öldürerek taş kıldım. ����ooOooı--��Töremizi kazanan Türk için çok yüce ün. Olan küçük ka rdeşim, Kül Tigin öldü bugün. Öldü şanlı kahraman ,erler eri Kül Tigin. Oda en son uğradı gazabına feleğin. Merhametsiz bir acı düşünce sordı beni. Bu onulmaz ağrılar kalbimden vurdu beni. Kara günde üzüldüm matemlere gark oldum. Irmakla r benden geçti yaşlar ile ark oldum. Görür gözüm görmed i bilir aklım bilmedi. Taş kesildi kôinat bir lahzacık gülmedi. Derin, derin düşündüm anladım ki zamanı, Ebedi Tanrı yaşar, tektir yücedi r şanı. 88
insan oğlu Tanrıyı bilmek için türemiş. Fanidir yaş bitince ölmek için türemiş Öyle bir düşünc�ye benliğim ile daldım. Doğ mak, yaşamak ,ölmek ,hayal içinde kaldım. Gözlerimden yaş gelse ona mani olarak , Gönlüm ağıt istese ızdırapla dolara k. ·
Varlığımla bir müthiş düşünceye büründüm. Alevlerle kavruldum sızılarla süründüm. Şadımın. kardeşimin, oğlumun, yeğenimin, Sonu nasıl olaca k d iye bu beğlerimin.? Düşündüm milletimin yarını kötü olur. Bilgisiz Kağanlardan bin bir fenalık bulur... Kıtay, Tatabılardan yasçı ağıtçı d iye. En başta Udar Paşa geldi sundu hediye . lsiyi Likeng geldi Cin Kağanından bize. On bin hazine altın, gümüşle çöktü d ize. Tibetten vezir geldi Batıdan Sogd İ ranlı, Buhara ülkemizden ,gözleri kanlı kanlı. Enik Paşa ve Oğul Tarkan geldi beraber. Ağl ıyordu durmadan bütün muhafız asker. Ok Türgiş Kağandan Makaraç Oğuz Bilge, Mühürda rla r geldiler. yüzleri gölge, gölge.
On
Mateme Kırgızlardan da Torduş inançu Çor. Geldiki üzüntüden yükreğ i bir avuz kor.
Türbe yapıcı, ressa m, oymacı, hattôt usta, Cinden Kağan yeğeni Cang geldi gön lü yasta. Ne acı ki Kül Tig in koyun yılının hemen, On yedinci gününde uçtu fani ô lemden . B izler dokuzuncu ay yirm i yedinci günü, Yuğ yaparak toprağa verd ik bu büyük ünü. Bir çok san 'atkôrları Tuygut Val i getird i . Tü rbesinin, resm ini. kitabeyi bitirdi. Kırkyedi yaşındayd ı başa bulut çöktürdü. Kül Tigin yağ mur gibi gözlerden yaş döktü rdü. Kül Tigin ölür öl mez batıdan baş kaldırdı. Sogd denilen mel unlar. fırsat bulup saldırdı . Kardeşim Kül Tig ini gözeterek oturdum . İsyancı başla rını birer birer vurdurdum. Yüce Türk Birliğine yönelen her hücu mu. Merha metsizce kırdım bıra kmadım öcümü. Ağarmış saçlarımla yaşım ell iyi derken. Tata bıla r ayrıldı Kıtaydan hepsi birden. İ ken dağına cıktı bize doğru yöneldi. Ku Paşa 'nın emrinde kırkbin askerle geldi. Tönges dağ ında hücum ederek bir bir vurdum. Otuz bin askerini kara yerle yoğurdum. Kaçıyordu onbin er bulutlar g ibi çöktüm. Kurtuluş yok düşmana kanlarını hep döktüm . 90
Büyük oğlum ağrıdan öldü, gözüm yaş kıld ı m . Kızarak Ku Paşayı derhal orda taş kıldım. Ben tam on dokuz yıl şad olara k oturdum. Ve on dokuz yıl Kağan olara k başta durdum . Vatanıma sarıldım i l tuttum ülke aldım. Korkmadan yorulmadan en zor işlere daldım. Asil ırkım, milletim Türklük aşkıyle yandım. Her zaman en iyiyi Türk namına kazandım. ���-
ıooOoo
���
Babamla amcam Kağan ,nasıl Türkçü düzene, Sokmuşlarsa milleti, ben özene özene. Onlar gibi calıştım. onlar gibi didindim. Tan rı buyurduğundan muzaffer olan kendim. Kağan oturduğumda dört taraftan milleti. Derled im toparladım yıktım iğrene zilleti. Türk'ün kendi örfüne, töresine sarıldım. Türkçü düzene koydum şerefl i şan l ı kıldım.
Türgiş Kağanına ben güzel kızımı erdi m . Fevkalôde cok büyük bir düğünle everdim. Türgiş Kağamnında öz oğluma kızını. Şanl ı düğünle aldım çekerek her nazını. ·9
1
Asil Türkü'ün kahraman evlôdı iyi dinle. Silki vatan bayrağı yükselecek sen inle. Türk mutluluk çiçeğ i sende açacaktır bil. Ül küyü kökten kavra dôvôya korkma eğ il. Şanlı ceddine bi r bak, ırkını iyi tanı. Soysuzlara özenme sen örnek tut atanı. Baş oldum baş eğdi rd im, bel büktüm diz çöktürdüm. Düşmanları ağlattım sel gibi yaş döktü rdüm. Tanrının lütfu ile ,başı boş geziyorken, Gözler Türkü görmüyor kulaklar duymuyorken. H iç d u rmadan çalıştım gaflet bağını kırdım. Türklük ruhu uyandı milli birl iği kurdum. Her yöne kahramanca orduları mla girdim. Var olmak kavgasında şanlı savaşlar verdim. Sarı a ltın, a k gümüş, ipek kumaş binek at. Giyecek k ıymetl i kürk, yiyecek aldım kat kat. Yüce Türk M illetime kazandım maddi refah . Admaletle dağıttım h i ç k imse çekmedi ah. İ htiyaç maddeleri herkes için çok boldu. Rahatlı klar içinde halkım kedersiz oldu. Ulu Tan rı aşkına ey gelecek Kağan lar, Damarında Türk kan ı taşıyan n ice canlar. Emanettir sizlere milletimi hoş tutun. Töresini harsını gelişmede boş tutun. 92
.Ezmeyin ezdirmeyin, incitmeyin kırmayın. Milletim bir bütündür dal budak ayırmayın. Ey Yüce Türk Milleti, Türklü k için savaşan. Sen in fikrinde olup sen inle dağlar aşan . Töreni uygulayan Ülkücü Kağanlara , Sarılarak lôyık o l akan bunca kan lara . Türk Mil l eti tetik dur, törene ve harsına. Bağlanmayan Kağanın ôlet olma h ırsına.
93
BİLGE KAGANIN ÖLÜMÜ?
Yazık ecel serbetini, Bilge Kağan içti gitti. Akibet mevt köprüsünü, Bilge Kağan geçti gitti. Gök karardı güneş söndü. Kôinat zindana döndü. Yen ilmez bir yüce ündü. Bilge Kağan göçtü g itti. Matemiyle yandı taşlar. Yere eğ ildi dik başlar. Gözlerden hep kanlı yaşlar. Bilge Kağan saçtı gitti. Fôni dünya gelir geçer. Ölüm kapısını acar. Can kafesten ergeç kaçar. Bilge Kağan uçtu gitti. Gök yüzü gürler gibi, geyik böğürür gibi, Ağl ıyorum bir yangın kalbimi bürür gibi. Gark olara k môteme vurup dövünüyorum. Bir gam değ irmeninde ,dönüp öğünüyorum. 94
Babam Bilge Kağanın taşını kendim diktim. Yasını acısını milletimle ben çektim. ----<O O ÜOO,
---
Babam Kağan bu kadar kazandı ruhu göçtü. it yılı onuncu ay yirm ialtıda uçtu. Domuz yılı beşinci ay yirm i yedinci gün. Yas töreni yaptırd ı m ahali ölgün ölgün. Bukağ Val i babası Lisün Tay Paşa ile, E mrinde beşyüz yiğit yuğa geldiler bile. Yuğ için kokuluk ot. altın gümüş, ak a kça, Getirererk ha rcadı yürekten eli pa kça . Yandı yakıldı millet durmadan sac baş yoldu. Kan ağladı yürekler, sineler ateş doldu. Dört bir yandan ahöli mallarını getirdi. Kimi binek a tın ı, kimi ne varsa verdi. ---00000,
----
Babam Türk Bilge Kağan oturduğunda başa. «Türk Birliği kurulsun » diyerek koşa koşa . Şimdiki Türk beğleri dört yönden birer birer, Geldi iltihak etti Türklük olsun muzaffer. Gittikçe ilticalar bir çığ gibi çoğaldı. Türk güneşi parlarken karanl ıklar yoğaldı. 95
Birlik Türk beğlerini milletini pek yüce, Yükseltince yıkıldı cehalet. karo gece. Babam Kağan beğleri milletiyle tek bilek. Türkçülüğün aşkıyla yandılar yürek yürek. Ulu yolda imanla yürüdü kazandılar. Faziletler içinde zaferle bezendiler. ��--ooOoo��� «Bilge Kağanım, Tanrı yaratmıştır, son sözüm. Anam, babam, yarim Türk'tür cevherim özüm.»
96
B İ L GE
T O N V l.İ K U K
(Baş V ezir)
Ben kendim Cin il inde kalan Bilge Tanyukuk. Esa ret acısından yüreği m oyuk oyuk. Türk Milleti çok yazık Cin e tôbi olmuştu. O haşmetl i gül benzi kül misa l i sol muştu . Türk M i l leti Çinliden ayrı larak hanland ı . i l l i ha nlı olunca dirilerek canlandı. Fakat sonra hanını bırakıp tekrar Cine, G iderek tesim oldu girdi Cinli içine. Onun için Tanrı'nın gazabına uğradı. Cinl i merha metsizce Türkü kıydı doğradı. «Öldün ey Türk Mileti teslim olduğun için . Sen i Tanrı öldü rdü sadece vasıta Cin . ! ! » Mahvoldu birer birer kırım ile yok oldu, Zulm içinde kaldı Türk, feryat figan çok oldu. Türk M illi Birliğinin yerinde boy kal mad ı . Dağıldı parçalandı ·eridi soy kalmadı. :( F. 7)
97
Büyük Türkçü ihtilôl başlayınca kim varsa, Ormandan taştan geldi cihanı sa rsa sa rsa . Tam yedi yüz ülkücü bir araya toplandı. Türklüğe kanat gerdi çel i k gibi kaplandı. Bir kısmı yaya idi iki kısmı atl ıydı. Yıldırımlar yaratan fırtına kanatlıydı. Yedi yüz ül kücüyü sevk eden kahraman şad, « Katıl» dedi katıldım ,ölümsüz o büyü k ad. Düşündüm ki ihtilôl vurmak k ırma k değildir. Bozuk düzen saldırıp boş haykırma k değildir. Bir Türkçü ihtilôlin gayesi milli töre. Kazanda ktır her şey Türk için, Türk'e göre. -İhtilôlller kağansız asla başı boş olmaz. Başbuğlarla ülkücü ekipler yolda kalmaz. Tanrı bilgi verdiği için düşündüm kend im. Bu mukaddes kavgaya iki Başbuğ beğendim . Boyla Baga Tarkanla, İ l tiriş Kağan oldu. ' Ezd ik Çini Kıtayı Türklü k zaferle doldu. Çogayın kuzeyinde Kara Kumda oturduk, Çete savaşlarıyla düşman ı bir bir vurduk. Yardımcı bilge vezir her an yan ında bendim . He r işe candan koştum millete feda kend im. Geyik tavşan yiyerek korkusuz yaşıyorduk. M illetin karnı toktu varl ıktan taşıyorduk. 98
Düşmanımız etrafta san ki bir ocak idi. Ortada biz ateştik yurdumuz kucak idi. Öyle oturur iken Oğuzdan casus geldi . Casusun söylediği sözler bağrımı deld i . Casus derki «Oğuzlar tekrar teşkilôtlandı, « Kağan buldu başına savaş için canland ı. ıı «Cine doğru Ku Paşa, Kıtaya Tol'ıgra Esim,» « Elci gitmiş dem iş ki gel iniz birleşel im.» «Azıcık Türk M i l leti gittikçe gelişiyor.» «Her geçen gün çok büyük bir devlet oluşuyor.» <iVeziri bilge kişi kağanıysa çok cesur.» «0 ikisi oldukça Çinl iye meydan okur.» «Ve hattô ileride Kıtayı, Cini birden .» «Öldürüp yok edecek silecek karar yerden .» « Kıtay doğu taraftan siz Cinliler güneyden.» «Hücum edelim birden biz ise tam kuzeyden.» « Birleşik Türk M illeti olduğu yerde kalsın.» «Gelişip ka lkınmasın yağız yere çakılsın.» K Mümkün olursa eğer gece ani basalım.» «Yok edel i m hepsini toptan ölüm kusalım.» Bu sözler çok korkunçtu ruhuma ölüm saçtı. Gündüz oturamadım her gece uykum kaçtı. Sonrada Kağanımın katına kendim çıktım. O sözleri arzettim düşüncemi anlattım. 99
Ded im ki «ey Kağanım Çin, Oğuz, Kıtay Üçü, Birleşirse artacak bizlere göre gücü . » «Dıştan bir çember i l e sa rılır tutuluruz.» «Son ra yokluk içinde çaresiz yutuluruz.» « İnce kolay kırılır yufka çabuk delinir.» «Şayet tersi olursa imkônsızlık bilinir. » «Düşmanlar birleşirde saldırırsa dört yönden.» «Ya rın kötü oluruz bel ki bugünkü günden . » Yüce Kağan p ü r dikkat beni bir b i r dinledi. Meseleyi kavradı her haliyle anladı. Derin derin düşündü sonrada emir verdi. «Bu vazife senindir gön lünce sevk et» dedi. Kök Öngü çiyneyerek Ötüken ormanına. Doğru ordu sevkettim kondum çok yakınına. Ayrıl ıkçı Oğuzlar Tonglada bize geldi. Askeri üçbin imiş savaştık d ize geldi. Tan rı lütfettiğinden iki binle dağıttık. Yok ettik, birçoğunu kaldırdık nehre attık. Daha sonra Oğuzlar tamom iyle birl eşti. İsyancılar dört yönden toplanınca gürleşti . Hep birden üstümüze geldiler yine yendik. Ülkü yolunda zafer kazanırken çok . . . şendik. Ben Bilge Tonyukuku, d uydular k! konmuşum. Ötüken ormanında inatla tutunmuşum . 100
Doğu batı ve kuzey güneydeki Türkler hep, Geldiler birleşmeğe ayrlığa ne sebep. ---�ooOoo--Asil millet Türklüğün sevgisiyle yoğruldu. Azcık iki bin iken iki ordumuz oldu . Türklük yaratılalı, h iç kimse denizlere. U laşıp nimetini taşımamış bizlere. Masmavi deniz güzel deryalar engin ulu. Bilip alanlar için oereket boluk dolu. Kağanıma arzettim Şantunga ordu saldım. Şantung ile beraber yirmi üç şehi r aldım. Çeriler uykusunu terkederek savaştı. Varlık saadet dolu deryalara ulaştı. ----0 0000---
Düşmanımız Çinl iyle. On Ok ve Kırgız Hanı. Bize karşı bir oldu sevindirdi şeytanı. Altun ormanındayken o · üç Kağan başbaşa. Anlaşmışlar bizimle girmek için savaşa . Demilşer «TÜRK Kağanı sanki Tan rı gölgesi.» «Baş veziri dünyanın en büyü k bir bilg·esi.» «Gün gelecek bizleri birer birer yıkacak.» « Dünyaya hôkim olup her kavme baş çıkacak.» 1 01
« Üçümüz ordu kurup üstlerine salalım.» «Türkler varl ık bulmadan yurtları n ı alalım.» «Öldürel im hepsini bir Türk can l ı kalmasın.» « Üc üm9zün yarın ı tehl ikede olmasın.» Türgiş Kağanı demiş «Türk'ün içi karışık . » «Yoksul luktan ha l kının yüzleri hep buruşuk.» «Şimdi tam zamanıdır bir savaşa girmenin.» <tZa rarı bizim olur Türke zaman vermenin.» ���-ooOoo���Bu sözleri duyunca adeta kanım dondu. San kide ciğerime ateşler köz köz kondu. Gece uyuyamadım gündüz otu ramadım: Enli boylu düşündüm yerimde duramadım . Ded im ilk in Kırkıza h ü c u m edip ezel im. Sonra ötekilerin derisin i yüzel im. Kögmenin yolu birmiş duydum ki o kapanm ış. Bu yol ile yürürsek bize derler aldan mış. Çöllü Az. kavminden bir kılavuz çeri buldum. Sonra harekat için hazırl ığa koyuldum. İşittim Az yurdunun An ı boyunca yol u . En emin hat burası çevre tehlike dolu. Düşündüm kağanıma arzettim yola çı ktım. Ordumuza yön verdim hedefe doğru aktım. 1 02
Askeri düzde yaya dağda atlı yürüttüm. Ak Fermili geçince diz boyu karı söktüm. Yokuşa tırman ırken a tları yedekledik, Ağaçlardan tuta rak nice bir emekledik. En sık çal ı l ıklardan öncü güçler yol açtı. Ülkümüz her zorluğa şifa olan ilaçtı. Tepel·ere çıknca yorgunluktan sil kindik. Bayı rlardan aşağı yılVa rlanara k indik. On gecede yanda k i engel i döndük gittik. Yarış ettik adeta rüzgarlarla seği rttik. Yoldan şaştı kılavuz gitti düştü tuzağa . Boğazlandı feryadı yansıdı dağdan dağa. Kağan «koşturun» demiş Türklü k a şkıyla koştuk. Çok bunaldık darlandık fakat sel gibi coştuk. Anı suyuna vardık o h ızla a kıyorduk. Arka mızda nal sesi duman bırakıyorduk. Gündüz gece dört nala koşturkça kan ter sectı k. Kırgızın uykusu nu m ızrağımızla açtık. Ordusunu topladı saldırdı han ı bize. Şan lı bir savaş verdik düvüşerek yüz yüze. Oklarımız vınladı mızraklar h ızla uçtu . Sertçe dönen kılıçlar durmadan ölüm saçtı . Biz savaş meydan ında öldürerek hanı nı, Uyu r gezer gafil in yere döktük kanını. 1 03
Kırgızlar teslim oldu bütün halkı baş eğdi. Ayrı yaşama ktansa elbette birlik yeğdi. Kögmen ormanlarını aşara k geri döndük. Türklü kle gurur duyduk zaferlerle övündük. Türgişin Kağanından casus geldi söyled i . « Doğuda Türk'e ka rşı ordu sürel im» ded i. Ve gene devam etti «ezmezsek savaşlarla,» «Bir gün elbet boğarlar- bizi kanlı yaşlarla . » «Türgişlerle O n Oklar, Çinl i lerle bir oldu.» «Tek orduda toplandı hepsi yüzbin er oldu.» «Bizlere hücum için dışarıya çı ktılar.» «Yol boyunca köyleri yaktılar ve yıktılar.» Bu sözleri işittim vardım hemen yan ına, Arzetti m birer birer yüce Türk Kağa n ına. Dedi ki «ben mutlaka saraya inmeliyim. «Ol ulu hatun öldü yas ile anmal ıyım . » «Şan ına yakışaca k cenaze merasimi.» «Yaptıracağım ona halk duymal ı sesimi.» « Hazırlıklar görerek orduyu alın gidin.» «Öncüler titiz olsun çevreye dikkat ed in.» «Ordu başı İnel Han ve Ta rduş Şadı gitsin.» «Beraberce askeri kağan gibi sevk etsin .» «Ne d iyeyim ben sana, kumanda et gön lü nce,» «Altun orman ına kon onlar gel meden önce . » 1 04
«Gider gitmez toparlan, savaş için düzen al.)) « Etrafa gözcüler koy haber için adam sal . » Em irleri al ınca ata kırbacı vurdum. Altın ormanlarına varıp orda oturdum. Ormanda konaklarken üç casus bize geld i. Dedi «gördüm düşmanı ordusu akan seldi. « Hep yarış ovasında toplanıp duraca klar.» «Size h i le edecek arkada n varacaklar.» Sözü duyunca derhal kağanıma ilettim. Kağandan cevap geldi, emri baş tacı ettim. Demiş «orda oturun ,keşif kolu ve nöbet,» « İ şlerini çok sıkı, b i r şekilde tertib et.» Sonradan «Bögü Kağan bana haber göndermiş .. Apa Tarkanla g izl i dedikodu edermiş.» Demiş «Bilge Tonyukuk çok kötüdü r kindardır.» «Orduyu yüretelim derse şaşkınlıktandır. » «Asla kabul etmeğ in ve ona karşı koyun.» «Dikleşin baş kaldırın eğmeyin emre boyun.» Bu sözleri duyunca orduya emir verdim. O yemyeşi l ormanı nallar altına serdim. Altun ormanlarını çiğ neyerek yol ettik. irtiş nehrini geçtik gece gündüz hep gittik. Gözler uyku görmed i dağ taş demed ik aştık. Bolcuya sabahleyin tam şcifakla ulaştk. 1 05
Haberciler gönderdim döndü rapor verdiler. Gördükleri her şeyi göz önüne serdiler. Ded iler «yüz bin asker yarış ovasında var.» «Beklersek biraz daha hücuma kal kacaklar.» Beğ ler bunu duyunca korktular hepsi birden. «En selômet dönmektir g idel im biz bu yerden . » Diyerek düşündüler düşma nlardan kaçmayı. Bel ki mümkün olsaydı d ilerlerdi uçmayı. Ben iae bir m eydana beğleri ve erleri. Toplaya ra k an lattım gördüğüm seferleri . Ded im, « E y askerlerim sizler asil Türksünüz.ıı «Hepin iz birer birer düşmandan büyüksünüz.» «Düşman nice çok olsa asla geri dönmeyiz.» «Yanardağ misaliyiz derya ile sön meyiz.» �<Türklük için çarpşan Türklük aşkıyla coşan.» «Akıncı Bozkurtlarız Türk adına savaşan . » «On lar koyun sürüsü bizler ise kurt gibi.» «Vurup dağ ıtacağız. biz zaferler sah ibi.» ·« Ey Büyük Türk Milleti hızla uçara k geldik.» «Dağ taş nehir demeden ateş saça ra k geld ik.» «Azız diye biz bizi asla hor görmiyel i m . » «Düşman ı çok görünce korkuyla durmuyalım.» cıCesaret her kapıyı açan tek anahtardır. » «Cesaretin olduğu yerde h e r im kôn va rdır.» 1 06
<tHücum» deyince birden koptu büyük zelzele. Çın çın öttü orta l ı k dağ lar boğuldu sele.» Ordumuz bir çığ g ibi çağladı a ktı öne, Gözü pek kahramanlar dövüştü döne döne. İlk hücumda dağıttık yağma lad ı k düşmanı, Amansız yara aldı ya rıya düştü canı. İ kinci gün kızarak ateşten bir sel g ibi. Bizlere hücum etti ölümden bir yel gibi. Bizden iki üç m isl i fazla idi çerisi, Ölenlerin yerine doluyordu gerisi . Cedd imiz gibi bizde yiğ itçe savaş verdik. Bu koskoca sürüyü leş gibi yere serdik. Tan rı lütfettiğinden düşma n ı kovaladık. Ta rduş şadına kadar yeri kanla suladık. Kağa n la rını tuttuk yabgusunu şadını, Orada öldürdük ve kökten sildik adını. Aynı gece halkına bu şan l ı haber değdi. On Ok Beğleri halkı hepsi geldi baş eğdi . « Bizler Türk M illetiyiz aynı kanı taşı rız.» « Biz bize karşı değil düşmanla savaşırız.» Diyerek kucaklaştık. onları yerleştirdim. Türk ÜLKÜSÜ yolunda ırkımı birleştirdim . O n Ok çerileriyle ordumu bir sevkettim. Anıdan sonra İnci nehrini geçip g ittim . 1 07
Tinsi Oğlu den i len mukaddes Ek Dağ ını. Binbir güçlüle aştım çiyneyerek bağ ını. Engelleri yı kara k Demir Kapıya vardım. Orayı dolaşarak şanlı ordu mla sa rdım. Kendi başına buyruk Türk beğ leri hep geldi . Yüce U l u Kağanı Türklüğe Başbuğ blldi. Ta Şantungtan batıya, Vardım Dem ir Kapıya, Büyük ülke pek şanlı. Dağ taş Tü rkten n işan l ı. Vatanın sağı solu. Va rlık bereket dolu. Türk ı rkı birl i k oldu. Sağ lık saadet buldu. Altın gümüş mal dava r. Zah metsizce çok çok var. Türk nüfusu çok oldu. Düşmanları yok oldu. Çok cesur bilgiliydi Başbuğ İ l tiriş Kağan. Onyedi savaş yaptı Çinliyle zaman zaman. Beş defa Oğuz ile, yedi defa Kıtayla. Korkusuzca savaştı mızrakla okla yayla. Baş vezir ve kumandan bizzat bendim onlara , İ ltiriş ve Türk Bögü. Türk Bilge Kağanlara . 1 08
Yirmi yedi yaşında Kapgan Kağan otu rdu . Ne bir gece uyudu nede gündüzün durdu. Pençe pençe terledim alkanımı dökerek. Çalıştım iş güç verdim her acıyı çekerek. Keşif kolları kurdum siperleri donattım. Teşkilôtı büyüttüm kuvvete kuvvet kattım. Yüce Tanrım korusun büyük Türk Ül kesinde, Düşmanı koşturmadım Türklüğün sinesinde. Kazanmasaydık eğer İ ltiriş Kağan ve ben . İ l , M illet g iyecekti a teşten kanlı kefen. Kazandığımız için Türk ili tam il oldu . Milletimiz yükseldi düşmanlar sefil oldu . Kendim artık kocaldım a k saka l l ı pir oldum. Öğrenerek her şeyi siyasette bir oldum. Her hangi bir yerdeki Kağanların il inde, Ben g ibi bilge vezir yok idi ellerinde. Bendim koca dünyayı en iyi en çok bilen. Bendim ka ranlıkları sihirli elle silen. Rezil bir istilaya asla meydan vermedik. Şanını yüce tuttuk Türk'e leke sürmed ik. Birleşik Türk M i lleti şimdi kendi i l inde. Refah içinde mutlu bavrağı göklerinde, Hür, müreffeh, güven li, korkusuzca yaşıyor. M İ LLE:Tİ dünyayı tutup destanlaşıyor.
-rüRK
1 09
SESLENİŞ
Ey Türk oğlu, yurdunun bayrağını yüce tut. Çünkü sende yeşerir Türklük için her umut. Her çağda ve her yerde saygı değer bir baş ol . Zal ime şimşek gibi, mazluma çok yavaş ol. Cevik atlar. gözüpek cesur yiğitler sana , Şan getirip kataca k o mukaddes davana. Kendi mutluluğunu büyüdükçe kendin kur. İşini ellerinle gör asl ın gibi vakur. Ova olup çiğnenme başı göklerde dağ ol. Ebediyete kadar çalış çarpış ve sağol. ı ·ı o
C A N I M
V A T A N I M
Vatan toprak değildir. Vatan ırkın kan ıdır. Asırlar boyu düşen, şeh itlerin canıdır. O candır bu milleti ebedi yaşatan ruh . O cana hor bakana lanetle binlerce yuh. Bastığım yer vatanım altında atam yata r. Kanım onda dolaşır ve nabzım onda üta r. O olmazsa ben yokum, odur ben i yaşatan. Odur beni yücelten başımı gökte tutan . Onda büyü r gelişir bu koca dal lı çınar. Ağzım kurusun haşa o olmazsa TÜRK yanar. Hakka secdeye varır onda bu dimdik başım. Onda güler oynarım ona dökülür yaşım. Ağzımın tadı onda, ekmeğim tuzum onda . Yü kselen her abidem, kültürüm özüm onda. Ey mu kaddes vatanım, şeh idimin kundağı . H ele gelsinde bir gö r ırkımın altın cağı. Her parçan bir düşmanda , kalaca kmısın böyle? Diril ey koca TURAN ya rınları sen söyle. Sen benimsin bensenin ,ta rih böyle olacak. ' Çökecek kanlı devler ,hasretler son bulacak. Defolaca k köpekler atamın mezarından, Yere girecek ya rın, karo bahtım arından. Tarih tekerür değ i l , işlenmiyecek kusur, E:: b edi yıkılacak TÜRK'ü bağlayan her sur. 1 1 1'
1
-
YOKSULLUK KÜLTÜRÜ (Gece Kondulann Sosyal
·
Yapısıl
Prof. Dr. Orhan TÜRKDOGAN
ı.so TL. 2
-
Almanya'da Köy Kalkı nma Modelleri ve Türk İşçilerinin Sosyo Ekonomik Yapısı Prof. Dr. Orhan TÜRKDOGAN
10 TL. 3
-
TÜRK TARIM TOPLUMU COrman ve Dağ Köylerinin Kalkınması Üzerine bir araştırma) Ali ARMAGAN
7.50 TL. 4 - TÜRKİYE'NİN KALKINMA YOLU Prof. Dr. Orhan TÜRKDOGAN
7.50 TL. 5
-
TÜRK DESTANI MİLLİ HAREKET C D oğtl'� u J Gavseddin KO ÇAR 10 TL.
"6
-
ZlYA GÖKALP ve DİN CZiya· Gökap'in Dini Görüşleri ) Hazırlayan : Orhan METEHA N
10 TL. 7
- - ·
TÜRKÇÜLÜGÜN ESASLARI Ziya GÖK ALP
10 TL. El -- · YAZARINI KURŞUNLATAN YAZILAR 4 . Baskı N. SEVİNÇ 15 TL. 9
-
ORDULAR MASONLAR K OMÜNİSTLER 4. Baskı N. SEVİNÇ 20 TL.