••
.
.
•
�
(15-16 HAZİRAN) -
ÜLKÜCÜ İSGİ LER BİRLİGİ YAYINLARI 1 -
'
.
-
•
1
ÜLKÜCÜ İŞÇiLER BİRLiGI Yayınları
-
1
KOMÜNiZMiN
iHTİLAL PROVASI ( 15
•
16 Haziran)
"
O'� S,A
-p-:
;'[' C·ı
J.JYJldı• llatball!ı A. S. - Ankara,
1971
GİRİŞ 1970 Haziran ayının 15. 16. ve 17 inci günlerinde
istanbul'da Türkiye'nin istikbali için hayati önemi haiz
olaylar
rekç e13 iyle
göre
Türk i§çisinin "Haklarını korumak'' ge Komünizmin be ynel� ilel ihtilal tekniğine
oldu.
yetiştirilmiş· kışkırtıcılar,
ber]erle
ltandıra.rak sokağa
saf i şçileri
yalan
ha
dökınü§le�!di.
Türk Sendikacılığını anarşizmin kucağına düşmek ten kurtarmak ve Türk
İşçilerin in
ne temsilcisi olan TÜRK lamalt
ve
-
gücünü onun yega
İŞ'in b ay r ağ ı altında top
Türk işçi hareketleri büyük Türk 1\-Iilletinden
kopn1uş bir sınıf durun1una düşüm1 en1 ek
için düşünü
len bazı tedbirlerle 274 sayılı k anunu tadil etmek iste yen Türk
İş'in bu
Milliyetçi davranışından dolayı açık
tan açığa İstanbul'da bir İhtilal tertibine girişen münistlerin
da
hedefi
Türkiye'yi
Ko
kitleleri önce şaşırtmak ve sonra
Firavunların
kölelik
rejimini
gölgede
bırakan l{ızıl d ik tanın pençeleri arasına düşürmekti.
16 Haziraµ olaylan y;:ı,pm �şıroan beri rşçi ile l{Qyl�sü ile aydını, �kert., rnerrt�ru ile pijtüp. Ti:irk Mille t!Jı i Moskof �saret•ne ikram e�rp�k �steyen yerli Sovyetlerin hazırlan1ak dan
biti idi.
istedjkJerj �jnciri;n
hal!ı?.-!�rın
:thitlfa.,JW,in 16 H�ırw,ı olay ıaıınd�n beklediklt�rini cW.ha, jyi �ııla,.:ya,bilınek için 'rürk Türkiye'de l<onıünist
ݧçi
hareketinin canlandığ·ı sorı on
yıJa bir
göz atmak
kafidir. 3
Allahsız bir din
olan Koınünizın Marks, Engels Lenin, Stalin ve Mao gibi peygamberleri, Manifesto ve Kapital gibi k itap ları alunakça doğınaları olan eski pörsümüş, geri ve karanlık bir e ş kiyalı k ınez hebidir Çok defa menfaatleri ve alunaklıkları yüzün den bu inanışa hizınet etmek için sahneye çıkanların bütün gayesi, Marks'in b undan 120 yıl kadar önce söylediklerini tatbik etmektir. ,
.
Oysa Koınünist Man ifesto sunun neşredild iği 1848 .
yılında bu güne kadar Komünist mezhebini kuranla rın hiç bir kehaneti gerçekleşmemiş ve komünizmin koca yalanların ipi ucunda t ut un an aldatıcı bir ba lon olduğu anlaşılmıştır. Dünya'daki iktisadi, sosyal, siy asi ve ilmi inkişafın dü§üncelerine göre gelişmedi
ğini ve geli§miyeceğini anlayan Kon1ünistler, zorla malarla, -eşkiyalık yolları ile, propag an da ve yalanla şartları zorlayıp kendi düşüncelerine uydurmaya ça lı§Ilu§lardır. Akıl almaz bu gericilik ve taasubun en bütün ana hatları ile ilgi çe kici ınisallerinden biri, son geçtiğinliz on yıl içinde Türkiye ıniz de görül n1üştür. 1961 yılında kabul edilen yeni Anayasaınız ve 1963 yılında Parlamentodan çıkan 27'4 ve 275 sayılı Sendikacılık, Toplu Sözleşıne, Grev ve Lokavt kanun larının Türk İşçisine sağladığı hakları bir fırsat ka bul eden Moskofla rın ücretli uşakları bu yeni hak ları Moskova.'da :rµerkez'.i bulunan Rus İınparatorlu ğunun siyasi eınellerin� çizgisi ü zerin den değerlen-. dirıneyi ihmal etmemi§lerdir. '
Önce kaleyi içten fethetme başta TÜRK
metodunu deneıniş
İŞ olarak belli başlı Sendi kaların yö netici saflarıı:ıa sızmış, eğitim, ara:ştırn1a, hukuk, ·ba sın gibi servisleri kend i elen1anları ile doldurrnuş
la.rdır.
4
-
Kısa zamanda akılsız ve n1antıksız bir sol edebi
yatı
Milliyetçi Türk ݧçisini şartlandırma faaliye tine giri§en Koınünistler M il let Tarih, Din, Kültür gibi Milli ve n1anevi varlığı mızın temel ta şlar ını uçu rup, Türk ݧçi teşkilatlarını tasarladıkları Kızıl İh tilalde maşa olarak kullanmak g ayesi ile çalışmı§ lardır. Fakat ta rih bir kere daha Komünizınin felsefe sini yalanlamıştır. O ka dar kesif bir sol propaganda sını tesirinde b ırakılan Türk İşçisi, Komünizme ayak uyduracağına, Milli hislerinden dolayı galeyana _gel ıniş ve düşmanın satılmış uşaklarının hiyanetine karşı bütün gücüyle direnmiştir. Komünizmin propa gandasını yapan seminer hocaları yuhalanmış, Türk İş ve diğer Sendikaların merkezlerinde yuhalanan Koınünist eğitiınci, ara§tırmacı, gazeteci ve hukuk ç uları n büyük bir kısmı kulaklarından tutuldukları gibi so kağa atılınışlardır. ile
,
Gerçeğin
bu
yüzüyle 1967
y ılında karşı kar şı ya
gelen l{omilnistler Milliyetçi-Toplumcu gücün içinde kandıl'dıkları ahınaklarında uyanacağını gorunce, Türk İş' i TİP' in kontro lüne almanın imkan s ızlığı nı bir daha g örın üşlerdir Bunun için 1969 yılında Pa şabahçede yapıl an kanunsuz grevin karşısında. Türk İş'in t akındığı tutumu bahane ederek Türk - İş'ten ayrıklı kandırdıkları bir kaç sefil, ahmak ve ınide c i ile Türk !ş'in karşısında DİSK'i kurmuşlardır. --
.
-
Milliyetçi
İşçi l{ardeşim !
İşte yurt dışındaki Türkiye gizli Komüni st par tisinin yurt içindeki temsilcisi olan TİP'in eınri ve e li yle kurulan DİSK, Sovyet emellerinin Türk işçi ke simindeki temsilciliği görevini üzerine almış ve her fırsatta hiç bir gücün köstekliyemiyeceğl Türk İş'in 5
y olunda
topluıncu
Milliyetçi
her fırsatta
ihanet
yürüyen Türk
işçisine
etıni§tir.
I
Adı ve mesleği ne
olursa
riyeti Devletini yıkmak, Türk
olsun
Türkiye Cumhu
Milliyetçiliğini boğ
mak, Türk İşçisini demir perde ülkelerinin haksız hu
Türk Milletini Halkl ar diye ayırmak isteye n D1SK'in bü tün ınensupları ve hai n veya ahmaktır. kuksuz
ve sefil "
durumuna
düşürmekı
büyük
''
l{µira� olaylar�nın gerç�k döküınanlarQ.ndan derlenn�l§ bu kit�pçığı okµdµğµn zaman sende ihaµe 16
te
k�� yumrµklarırn
d�l�
sı}{acak,
gaflete
karşı ınüca
edece){ ve MUliyetG��U� yol�da Türk ınilletinin bçka�ı, ç�J.ı§anl�rın r�fş.ll ve sa.ac;l�ti �ktisadi 4eınok· ras�nlp. �1J.r44rıas�, spsyaj adaleti.p tesi�i yü� mHyoQ. h�k mür�ffeti ve püyij}t Tür�tve'nin �feri u2°fl).nqa sende Ul�Uçü
!şçUer �!rliJine
üye olacaksın.
Korkunun ölüme çaresi yok! toplumculuk
safında
kükremek
uyan!
Milliyetçi
zan1anıdır. Allah ve
millet bizimle beraberdir.
SALİJI DİLEK Ülkücü İşçiler
Birliği
Genel Başkanı
6
16
HAZİRAN OLAYLARININ DOSYASI
1ŞÇILER NEDEN Yt.iRVDULER? Geçen Haziran ayının 15
-
16 ve 17 nci günleri,
özellikle İstanbul'da çok önemli olaylar cereyan et.;. miş ve sonucunda da, hükümetin karan ve T.B.M.M. nin onaylaması ile Sıkı Yönetim idaresine gidilmiştir. Bu olayların içyüzlerini ve olayları yaratan ku ruluşların gelmiş geçmiş bü tün ••Eylemleri" ni kap sayacak anlamdaki raporlar, ''Resmi Kuruluşlarca" hazırlanmış ve değerlendirilmiştir.
Bu raporlar,
Çalışma ve İçişleri Bakanlığınca ha.Zırlandığı gibi Emniyet Genel Müdürlüğü ve diğer istihbarat örgütleri tarafı nda n da belgelerin ışığı.nda tertiplenmiştir. Çeşitli raporlar 16 Haziran olayları nın bütün ayrıntılarını hukuki durtıfntinu, temeline ya.tan birçok n1eseleyi verecek niteliktedirler. Milli toplantısında 16 H az iran Güvenlil{ Kurulunun son olaylarının ayrın tı ları bir geniş rapor halinde üyele re okunn1 u§tur. İşte §imdi biz, "16 Haziran 1970 olaylan dosyası" nı açıyor ve önünüze seriyoruz: 274 ve 275 s a yılı Sendikalar Kanunu ile Toplu lş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, 1963 yılın dan bugüne yedi yıllık bir tatbikat devresi geçirnıiş tir. Bu kanunun bazı maddelerinin değiştiriln1esi bü tün sendikalar tarafından istenmiştir. A yr ıca tatbi katta. görülen aksaklıkların giderilrnesi için sendika 7
kongrelerinde dilek ve teın enn i l er de bulunulmu§tur. Bu hususta Millet Meclisine hükümetçe bir tas aı'l ve:rilnıiş ve milletvekilleri, tekliflerde bulun mu §tur. CHP'nin hanettin
beş milletvekili
Asutay,
Osman
Ab dul lah
Soğukpınar,
Baştürk, Bur Vahit
E rsoy,
Emir Postacı ile Hayrettin Uysal ve on altı arkadaşı keza teklif vermiştir. Ayrıca Tü r kiy e İşçi Partis i · Milletvekili Lastik - ݧ Federasyonu Başkanı Rıza Kuas da tasarıların t ad i l ini teklif etmi§tir. Hükümet ta rafından hazırlanmış olan tasarı ile birli kt e bütün bu teklifler teşkil edHen geçici koınisyonda görüşül rn üş ve Millet Meclisinde Karara bağlanmıştır.
cereyan eden olayların asıl nedeni ve çalışmaları ve iç yüzü açıklığa ·kavu�
İstanbul'da
perde arkası ınadıkça, diğer hükümleri ınü mkün değildir.
isabetle
ortaya
koyınak
Anayasasının getirmiş olduğu düzen, haklarına dayanan mili, demokratik, l a yık 'Ve bir hukuk devleti dilzenidir. 1961
insan sosyal
TİP'İN YAN KURULUŞLAR,! : Anayasanuzın 12.
m addes i
zümreye veya etmiş.
temel cadele
3.
sınıfa imtiyaz maddesi ile millet
yapnuştır.
ve
Kısaca
hiç
bir k işiye , aileye,
tanınmayacağını bütünlüğünü,
Türkiye'de
tespit
Anayasaya
sınıfsal
bir
mU
iktidarını hedef alan ne siyasi, ne de faaliyette bulunmak müınkün değ i l dir .
sınıf
sendikal bir
Hüküınete verilen bilgilere göre Türkiye' de sınıf n1ücadelesini faaliyetine esa s alınış ve prol e t er lliti darııu amaç kabul etmiş olduğu ve üzerin de ç eş itl i münakaşala, r yapılan Türkiye İşçi P a rtisi §U alanlar da 8
örgütlenıneye
girişn1i§tir:
İşçi,
köylü, n1 eın ur ,
gençlik
hatta
zama n zanıan
mitinglerde orduyu da hedef olarak "El - ele halk sa vaşı" parolası ile harekete geçmiştir.
·DİSK - 'rtP İLİŞKİLERİ Resrni
çevrelere göre Devrinıci ݧçi
!{onfederasyonu
(DİSK)
Sendikaları
İşçi Pa rt i sinin bellibaşld en
büyük dayanağı dır . İstanbul ve Marn1ara çevresinde ki iş yerlerinde faaliyet hal in dedir. Lastik - İş Fe derasyonu, k uruluşun ınahrekini te§kil eder. Diğerle ri lokal sendikalardır. DİSKiin Genel Başkanı
Türkler,
Kemal
ö teden beri aşırı sol faaliyeti ile Türki ye
İş çi Partisi ü ye si dir. Genel Başkan Vekili Rıza Ku a s , Lastik.- İş Federasyonu Başkanı olup, Türkiye İş':'. çi
P a rtisi Milletvekilidir. DİSI{,
sendika faaliyetini
i deoloj ik esasa dayan
dırmışt ır .. 1970 y ı lında bu konfederasyona bağlı i şga l ,
10
iş
ve cana ka.sd olayları tespit olunmu§tur. K a nuni yoll ar dan ve me ş ru hak alma ye rine , bu l{anun dı ş ı ideolojik faaliyet, iş ç ile r lehine yeı·inde,
tahrip
olmaktan ziyade, bağlı bulunduğu .Türkiye
İşçi Parti
sinin stratejisini uygulamaktan ibarettir.
tş· YERLERİNDE İHTİLAF YOK : bağlı iş yer le rini n heınen arasında bir ih tilaf hiç birisinde, i§ verenle i§çiler nıevcut değildir. Toplu Sözleşmelerini yapmış i şçil er nıemnun ve i§ yerinde çalı§ınaktadırlar. Onları Kadı köy İskelesine, S ila htar ağa' y a kadar 20 l{n1. yürüten şey, aslında i ş çi ınenfaati ile ilgili değildir. 274 ve 275 sayılı ka nun ları n bir bahane edildiği ve asıl he defin örgütlenıniş ve yan kuruluşlarla beraber k e şi f Son harekette
DİSKte
9
bulundukları İstanbul ve çevresinde bir ihtilal prova sı yaparak eyleınin da ha şumullü hale getirmek tak tiği olduğu görülınüştür. Ni tekin1 DİSK'in Genel Baş
kanının Meclis saptına geçen resmi açıklamalarından
anlaşıldığın a göre, "Karşınııza askeri de çıkarsalar
mutlaka
polisi de ç ı �rsala r, savaşacağız" deınesi,
"Halk
savaşı" diye senelerdir orta;ya atılan bir de
yimin
uygulama
safhasına
g·eçişidir
bu ya�an
ve
mı�tır. İHTİLAL PLANININ UYGlJLANIYÖR : Sendikalar
SON
Kanununun
ile Fikir Kulüpleri ve kadar sol militan,
DEV
evvelden
SAFHASI
değiştirilmesi
gerekçesi
- GENÇ'e
n1ensup
hazırlanınış
plana
300 göre,
iş yerlerine giderek DİSK'e mensup bazı sendikacılar
la eyleme geçmesi hususunu işçilere telkin ederek iş yerlerini boşaltmaya
başlaınışlardır.
Yapılan propagandalarla cak.
Patrona
köle
·
''Haklarınız geri
alına
olacaksınız. İşin izden atacaklar.
Ekmek kapınız kapanacak. Yeni kanunlar sizi insan lığınız dahil, her şeyden yoksun bırakacak,
öl�ceğiz,
hakkımızı yedirmeyeceğiz'' tarzında tamamen yalan ve tahrip edici beyanlarla �asum işç i ler, milita�Iarın arkasına takıimıştır. Olayı haber alan işverenler, fab rikamız tahrip olmasın, zarar görineyeliın endişesi ile, hareket
eden
grup henüz kendi
halde fabrikaları
tatil edip, hatta Fikir
Il)ensup gençlere ambarı
suretiy le pasif bir gün çalışmasanız
10
daha da
Kulüplerine
a ç arak işçi tulumu vermek
davranı ş
içine
girmişlerdir. "Bu
da sizin ücietinizi
yerek idare-i ınaslahatçı ketinin
işyerlerine gelmediği
bir
tutun1
büyüınesine ve
ödeyeceğiz''
di·
içinde i§çi hare
tahrikçilere
güç
ve�
ren,
kuvvet· veren
bir davranı§a maalesef
sebep
ol
Adana' ya
İz
n1u§lardır. Hareketi m ir' e
Dev şına
Ankara' ya,
sıçratmak
-
için
Z ongul dak' a,
İ şçi
Partili,
mensubu,
DİSK
Genç'li bi rçok militanlar, Örfi İdare sahası dı
çıkarak,
Sakarya'daki
yerlerinden
iş
başlayı p
çeşitli tahriplere giri§mişlerdir.
BE-YİN - ORGAN VE MAHDUT İŞÇİ : Hareketin bir §aması yapılmak
te beyin organı olarak TİP, diğer. yan kuruluşlar yer
jiye l{aptırmış
seviyede
DİSK, Dev
Genç ve
-
koministlikten
koıninistlerle,
300-350
kişidir.
muh
nıahkfun bu
ideolo
Bunların
yukarı
kendilerini
militan g rup lar dı r .
mevcudu
en üst
almaktadır. Bunlar,
telif devirler ve tarihlerde olmuş bir kısun
istenirse,
Çeşitli
se bepl er le
bu gruba bağlı olan diğer kadro kuruluşları ile bir liltte olayı yaratan, tahrip
eden ekibi
500 civarında
kabul etmek d oğru bir sonuç olur. Esasen Örfi İdare
Mahkemesi
bunların
büyük
bir
kısmını
işledikleri
suçtan ötürü yargılamaktadır. Günlük mizin,
"Çok
kazancı ile geçimini temin mahdut
kısmı hariç"
bu
eden
i_§çileri
hareketin
asıl
amacı ve hareketi ve y ürüfenleri n biline n maks adiy l e ilişkili olduğu hiç maz�. Esasen
bir
tahrik
şekilde iddia ve
kabul
olunan kitle psikolojisi
olunaM
tahrikçiM
lerin .. hedefine hizn1et etse de , kitleyi daima bunların dışında tutma!{ ve görmek lazımdır.
FİDEL KASTRONU HOC.ASININ KİTAPLARI: İstanbul'daki
olaylarda
hareketin başlangıç nokM
tasını ve sebebini 274 ve 275 say ılı kanunlarnı değiş-
11
tirilınesine
ve
sol militanların k ısa s üreli
n e b ağ l aı nak da
b ir bakın1a doğru olmaz.
tahripleri
Gerçekten
Tü rkiye' de aşırı sol, sınıfsal çatışmayı tahrik ederek
Komünist Çin "Mao" veya Sovyet Rusya tarzında mı devriın yapı lmas ı gerektiği konusunu,
devrim
strate
jisi yön ünde n seminer ve t artı şma adı ile yıl lar.dır ba sınımıza da intikal eden faaliyetler gösterm i şti r . Çeşit
li y ayınlarında Türkiye'de devr i ı nin -ihtilalin- han gi bi ç im de olması gerekti ğini yazıp yaymı..şlardır.
Bayo' ya
ğer taraftan Alpergo cası)
Di
(Fide Castro'nun ho
ait ge ril la savaşlarının nasıl y a pıl ac ağı, sabotaj
usulleı·i, halk ihtilali için eğ itim usull eri çeş itli kitap
lardan tercüme edilerek
yayılmış ve bilhassa gençler
arasında komünist liderl er , büyük
Atatilrk'ün yerine
konulmaya çalışılını§tır. Taktik
şu
safhalardan ge ç erek bu noktaya gel-
miştir:
ı
-
Teşkilatlanma
safhası
2 - Propaganda ve eğitim
3
-
'1Eyleın" ve
4
-
İhtilal
DÖRDtJNClJ Tilrkiye'deki
çöke rt n1 e
SAFHA HAZIRLIKLARI kom ü nist
mihraklar halen
üçüncü
kısmı uygulamaktadırlar. Dördüncü safha için toplu mun moral değerlerini yıkmak, otoritey i zaafa uğrat
ınak,
çeşitli
yalan haberler n e şred e rek
zemini yokla
mak tarzında bilinçli ve programlı bir çalışma içer sindedirler. Genellikle bazı dergi ve gazetelerdeki ya yınlarını o rdu ' ya tevcih ederek
oralara, çengel atma
nın gayret i içinde bulunu yo rlar . Kısacası İstanbul'd a DİSK'in
hareke ti ,
ğer yönle rini 12
olayların görünen bir yö nü dür.
görenler için hareketin adına s adece
Di
bir
''eya ayaklanına olarak niteleınek de yeterl i değil dir, imkan fırsat ve şartlar elverd iği takdirde yapılnıak istenen şey ihtilal yoluyla Türkiye'de bir kominist diktası kurabilmektedir. N itekim DİSK'e bağlı Lastik İş Federasyonunun Şuba t 1970'de ge nel kurula sunduğ u ç alı §ma raporunda ''İşçi sınıfının d ireniş
-
tarihi görevi"
paragrafında şöyle denilmektedir:
1'Sön1:Urü nerede olursa ol sun , meğe n1ahkG.n1dur.
bir gün sona
er
Kapatalizınden önce başka sömü
rü şekilleıi olınuş t ariht e. Geçıniş hep si sona ermi § Kapitalizn1in alın yazısı bu. Nitekiın içinde yaşadı ğnnız dünyada kapi tali s t söınürüden kurtulmu� top lunı lar var. Sovye t Rusya ile Çin'i, Yugoslavya'yı ,
Bulga:ristan'ı, yı,
Macaristan'ı,
Arnavutluk'u Küba'sı
Polonya'yı
ile
.
Çekoslovakya
sosyalist t oplum lar .
İn
sanlar orada ne dışardan n e de i ç erd e n sömürülüyor
lar artık."
DİSK,
hadi selerd en
sonra,
nlilletlerarası bazı te
şekkül ve se n dika cılarl a
derhal t eınas k.unnuş ve ge rek, basınımızda yer alan, gerekse re smi ınercilere mu hatap çeşitli p r otesto telgrafları ç ekt i rerek enternas yonal
bağlantılardan istifade etmek
kad ar
Çalışma Bakanlığının şuraya
yazıdaki
'1Girişi ve
istemişlerdir. okunan
iki
analizinden sonra, raporlara, ra
porlardaki belge ve sözlere"
geçelim.
KARŞll\UZA 'KİM ÇIICARSA ÇARPIŞACAGIZ :
�
Çalı§ma Bakanlığının
r nden son ra, İçi§leri
belgeler,
..
Giriş
Bak anlığı
ve Analiz"
bölümle
servislerince toplan an
har eke tl er ve beyanlar kısmına geçiyoru z:
13
BELGE: 1
DİSK ve bağlı sendikaların 274-275 deği§ikllkleri aleyhine
1
-
sayılı
kanun
davranı§ları.
fiili
Hüküınetin, 274 - 275 sayılı kanunlarla teş
rii
deiğşikliğe gidilmesini kararlaştırn1ası üzerine du ruınun DİSK ve bağlı kuruluşlarınca öğr enilmesi ne
ticesi, mezkur teşe kkül derhal faaliyete geçmiş ve ta
sarıların kanunlaşmasını önlemek teşkilatına
gerek
gizli,
tikal ettirerek bir
gerek
direnıne
maksadiyle büttin
bildirilerle
,,
ortamının
hazırlanınası
yapılan telkin ve propoganda,
lec eği ve memleket noktası üzerinde ele alınmasına
in
ortam.ı hazırlamaya ba§
lamıştır. Bu direnme
durumu
iş
yerlerinin
dolayısiyl e
tahrip edi
ekonomisinin felce uğratılacağı
topl anm ı§,
t ek addü m
mahiyetinde olmak üzere
tasarıların
eden
günler
parlamentoda
için
hazırlık
çeşitli tahrip maddeleri
te
n1ini yoluna gidilmiştir. Adına gene n usunda
grev dedikleri bu
DİSK ve
MADEN
-
İŞ
fiili
davranı§
ko
Sendikası Genel
Başkanı.
Kemal Türkler, yaptığı bir konuşmada "274 275 sayılı kanunların Türkiye Bü yük Millet Meclisine geldiği gün (ki çok yakında) 300 iş yerinde birden genel greve gideceğim. Genel grevin n e olduğunu an layacaklardır. Sıkı ise beni hapse tıksınlar da göre yim .. demekle bütün yurt sathında anarş i ortan11nı ba�lata cağım
açıklamış
bulunmaktadır.
ilgili olarak bu defa DİSK'e bağlı KİMYA - İŞ Sendikası bir bildiri ya yınlamış ve: "Bu kanunlarla ilgili t asarılar gerçek leş ti ği takdirde iş ye rlerinde kan gövdeyi götürecek tir ; Fakat �unu da çok iyi bilsinler ki Türk işçi sınıfı iktidarının ilk kademesi· ve kurtuluş ö rgütler i olan Mezkfir kanun tasanları ile
14
DİSK'i ortadan
kaldırma ya
güçleri y etmeyec ektir. ' demek suretiyle kendisin e bağlı i� koll arı nda diren '
menin kanlı bir §ekilde olmasını telkin etmiştir.
çalışma sından sonra 14 Hazi ran 1970 günü ( olaylan n başlan gıc ından bir gün ön ce) LASTİK İŞ Sendikasınd a DİSK ve bağlı sen .. dika ten1silcilerinin iştirakiyle bir toplantı düzenlen İşte . bu
ha zı rlık -
miştir. Bu toplantıda 274-275 sayılı kanunu pro te sto et
mek maksadıyla gi rişil ecek hareketlerin reaksiyonu nu öğrenınek ve ileride yapılacak direni§leri tayin et mek için 15 Haziran· 1970 günü bütün iş yerle rinde grev ve gösteri hareketlerinin başla tı lması kararla §
tırılmıştır. Bu . t oplantıd a Kemal Türkler bir k onuş ma yap
mış ve şöyle demiş: -
'
1D üşü nün, t a şının ve karar verin. Bu k an un
tasarısı sizin bütün haklarınızı ellerin izde n
almakta.
dır. Sizi aç ve ellerind e hiç bir dayan ağ ı olmayan du ruma
·getirmektedir. Onun için kesin mücadele yapa caksınız. Mü cadel enize m ani olınak am acıy la karşı nıza p o li sin çıkarılmasını çok zayıf ihtimal olarak görınekteyiz. Ne olac ak a sker çık ac ak . Kim çıkar sa çıksın muha kkak kendileriyle çarpışılacaktır. İçi mizden bir kişi dahi tutulsa ve b u arkadaş nereye gö ba s acağız ve türülü rse orayı topluca a rkada§unızı alacağız. Kanun falan dinlemeyeceğiz.. Her şeyi ken diıniz halledec eğ iz. Fabrikalarda hareketler, işgal, grev şeklinde başlatılacak ve bunları fabrikalarda kurulmuş olan (Anayasal D ir eniş Komiteleri) yürü t ecektir . Fabrikaların tahrip edilmesi ve dinamitlen n1esi de eyl eın sırasında düşünlüecektir. Eyl emin sen dika kanun tasarısının geri alınmasına kadar sürdü,
15
rülmesi kesin karardır.
Çalışılmayan günlerin parası
da patronlardan zorla alınacaktır." Adı geçen, bu konuşmasıyla bütün sendika lider lerini harekete geçirmi§ ve tün, İzmit'e gönderilerek
sendikacı Süleyman üs
aynı gün
temaslannı yap
d i r eni§e geçirilmesinde
ını� ve bölgedeki fabrikaların mutabakatı sağlamı§tır...
BELGE : 2 DİSK'e bağlı
17 Haziran
sendikaları
1970 günü
için hazırladıkları plan çalışması.
1
-
"l 7
Haziran 1970 günü
Taksim Meydanın
da bir mitingin yapılması ve mitingde
uygulanacak
taktiği kararlaştırmak maksadıyla Merter'de bulunan
LASTİK
-
İŞ
Sendikasında saat
17.30
da bir
top
lantı yapılma;n kararlaştırılmı§tır. Toplantıya
TÜRK
-
İŞ dışında kalan bütün sen
dika temsilcileri katılacaktır. Ayrıca İstanbul Teknik Üniversitesi Öğrenci Birliğini temsilen Dernek Başka nı Gökalp Eren de toplantıya iştirak edecektir.
2
-
Öğrenildiğine
göre,
17
Haziran
1970
günü
intişar edecek bir gazetenin manşeti •on binlerce iş çinin yürüyüşü durdurulamadı.'' ve üzerinde
kadınla askerlerin
resmi çıkacaktır.
ba§lığını taşıyacak
bulunduğu bir tank
Resmin altında' 'Ordu - Gençlik
el-ele" şeklinde bir ibare yazılacaktır . .
.
KANDÖK'OLEN HAREKETİ YÖNETENLER :
İstanbul Teknik Üniversite Öğrenci Birliği ve DEV - GENÇ üyesi 1
16
-
Topkapı'daki ışçı eylemleri,
Yavuz ile İçten (soyadları öğrenilememi�tir) adlı öğ renciler tarafından yönetilmektedir. Ayrıca bu gruba dahil olarak 30 öğre nci i§çi topluluğu ar asında bu lunmak.tadır. 2 Alibeyköyü'ndeki iş yerlerindeki eylemlerin id arec iliğini Nahit TOREN ve Erdoğan adlı şahıslar yapn1aktadır. 3 Kadıköy istikametinde yürüyen Topluluk gazeteci Tanju Cılızoğlu t arafından dirije edilmekte ,
-
-
dir..
BELGE: 5 16 Haziran 1970 günü
Güınüşsuyu semtinde dağıtılan (KARDEŞLER)
başlıklı bUdirL
" ... Dün lstanbul'un dört bir tarafında işçiler Aınerikan işbirlikçil erinin teınsilcisi soyguncu AP ik tidarına kar§ı ağırlıklarını hissettirdiler. Onbinletce i§çi yürüyerek işbirlikçi patronlann, suratına tüküre rek kar§ıla.rına çıkanlar kim olursa olsun dağıtarak i§çilerin en devrimci sınıf olduğunu göstermişlerdir. İşçilerimizin bu başansı onların sarsılmaz birlikleri nin sonucudur... .. . tstanbul'da ve Türkiye'de bütün işçiler bu di re ni ş e katılmalıdır. . . . İşçi düşmanı olduğu açıkca ıneyd a n a çıkan bu -
'
"
hükümet �stifa etmelidir. Ve eğer bu kanun çı kars a.. Bu hükümet istifa etmezse.. İşte o zaman işçi sınıfı, zaten kökünden bozuk bu düzeni o hüküınetin kafa sına ge çi re c ektir.... Türkiye İşçi Partisi İstanbul
İli Teşkiliıtı
Devrimci İşçi BirUği.
DEV.- GENÇ İstanbul' Bölge Y.K. Türkiye De\'rimci Ka<lınla.r Derneğı. 17
BELGE: 6 15 Haziran Gecesi Hazırlanan
bildiri " ... İstanbul
-
Teknik
ve çıkarılan
emir.
Üniversitesi
Öğrenci Birli
ği eski B aşkanı Harun Karadeniz
grubu tarafında n kurulan ve bugü n TİP yöne tim i n i elinde b ulun duran, Aren grubunca yönetilen İstanbul Bölge İşçileri Bir l iği 15 Hazira n 1970 gec e si taman1en Marksist - Le ninist bir görüşü yansı tan ve tahrip ile tec avüzü ön gören, kez a ınuhtevası DİSK'ce de teşvik e�en bir bildiri hazırlan mı ş ve yayınlanmıştır. Türkiye İşçi P ar t isi İl Teşkilatı, D e vrimci İşçi Birliği, Türkiy e Devrimci Gençlik Federasyonu imz ası nı taşıyan bu bildiri ile di re n men in aynı zamanda kendi ideolojile ri için yapıldığ·ını ortaya k oymakta dı r (Ek: 2) (Ek: 2) 'deki bi l dir iden parçalar : .
" ... İşçi arkadaş, Ezile
ezile,
söınürüle
sömürüle
damarlarımızda
kan kalmadı an1a hala do ymadı sülükler. Patronlar ve onların kukla sı iktidar daha fazla sömürmek, da ha fazla kanımızı emmek için elinden geleni y apıyor. Bir kanun çıkacak yakında: Öyle bir kanun ki, adeta b ir kelepçe. Elimizi ko lum uzu sıkı sıkı ya saran bir zincir . Niye çıkarıyorlar bu kanunları, niye bağlıyorlar ellerin1izi, ayaklarımızı, sömürmek daha fa zla sömür .
ınek,
..
kanımızı içmek için
..
. . . Haklarıınızı kendimiz alac ağız . Mücadele ede ceğiz. Birlik olacağız. Savaşacağız. Savaşımız genel grevlerdir.
Bizler ne o,
ne bu
patronun
işçileriyiz.
Bizler bir bütün olarak, bir sınıf o lar a k sava§aca ğız. Kararlıyız. Bu sav�ta yalnız değiliz. Aynı soy18
guncu iktidarın çıkardığı rencileri, Toprak l{anunu
Ünivers iteler Kanunu öğ kö ylü leri Personel Kanunu
,
men1urlan ..
direni §e sokacağız. halkıınızı kesin bir Köylülerle, öğrencilerle, ınem u rlar la beraber ·direne ceğiz. Satılmışlardan aman dileyen kahpedir. !{endi kan unları mızı işçiler yararına işleyen kanunlarımızı kendi iktidarımızla s.ağlıyacağız .. . .- . Biz ezilenlerin, sömürülenlerin yanında yer alan, onların müc adelesini kendi mücadelemiz sayan devriınciler olarak bütün soygun planl arına bu kanun ları çıkaran tüm satılmışlara, Amerikan u şa klarına karşı savaşan dev riınci örgütler olarak: Değil ko§n1ak yor ulmak, hap i slere atılmak, ölmek pahasına sizlerin yanındayız ve sonuna kadar gözümüzü kı rpmadan ezilen halkımızın kurtuluşu için k av ga edeceğiz." . . Tün1
_
BELGE: 7 15 Haziran KİMYA yayınladığı 11 •
•
İşveren
belirttiği gibi, bu gerçekleştiği tak d i r de iş
kanunlarla ilgili tasarılar kan gövdeyi
BELGE:
8
İŞ'in
tamim.
teınsilcilerinin
yerlerinde
-
de
,
götürecektir."
DİSK'in fiili clavranışlarında
öğrencilerin
rolü ve olayları.
"l. İstanbul Teknik Üniversite Ö ğ ren c i Birliği ve DEV
- GENÇ,
çeşitli
semtlerdeki
dirijanlık ve t ah r ik ç il i k maksadıyla
işçi e ylemleri ne
ekipler kurarak
fabrikalara göndermişti!\ 19
Bunlardan, Metin Eşrefoğlu'nun liderliğin i yaptı ğı 30 kişilik öğrenci grubu, Pfizer Fabrikası önüne ge lerek ken disine katılan işçilerle birlikte 200 kişilik bir grup teşkil ederek Beşiktaş'a yürümüştür. Bu guru bun Beşiktaş Polis Karakolunu basına ihtin1ali mev cuttur ... . . . 5 TİP İstanbul İl Teşkila tı ile DEV
-
GENÇ
İstanbul Bölge Yürütme Kurulu ve Devrimc i İşçi Bir liği, Devrimci Kadınlar Derneği müşterek iınzaJı bir bildiri yayınlayarak, sendikal haklarını alıncaya ka dar direneceklerini belirtmek suretiyle i§çiye ve nü mayişlere moral vermeye çalışmaktadırlar..
BELGE: 9
. 1
DİSl{'İN POLİTİK BlJROSU VE
ALINAN İLK KARARLAR
DİSK'in başlattığı genel
direniş hareketine işti
rak ve tahmini yaralı konusu. "1. Güvenilir
bir
kaynaktan öğrenildiğine
göre,
İstanbul Sovyet Başkonsolosluğunda görevli TASS Ajansı Muhabiri NİKOLAY KAOUDDRİACOV, DİSK Genel Merkezine telefon ed erek Hilmi adında bir şahsı ar aın ış ve yürüyüşe kaç kişinin ka tıldığ'ını sor ,
muştur. Hilmi Güner olduğu tahmin edilen şahıs ver di ğ i cevapta, "Yürüyüşe 150.000 k i§ i nin iştirak e ttiğ in i ve Arçelik ile Deınir Döküm vesair personelin'' ka -
tıldığını belirtmiştir. 20
BELGE: 10
DİSK'in genel grevle ilgili faaliyetleri. "l. DİSK, ba§lamış olan işçi hareketlerini kolay lı kla idare edebilmek için arabalı e kiple r kurn1 uş ve her bölgeye dağıtmıştııt İŞ'ten Cavit Sar man, Aydoğ an ve b ir §Öför ol duğ u halde 34 HU 360 plakalı Volkswagen araba ile i�çilere talimat götürmek üzere dolaşmak tadır. 2. MADEN
-
3. 17 H aziran 1970 günü bütün i§çiler ç a lı ş tıkları fabrikalarda bulunacaklar ve DİSK'in dağıtacağı bil
diriye göre hareket edeceklerdir. (16 netim il.An edilmiş tir )
Haziran
Sıkı Yö
.
4. LASTİK
İŞ'te görevli İzzet Özcü, sendika kasasında bulunan tabançalan ve kendi şahsi dosya sını, Küçüklangada ikamet eden an1casının ev in e gö türınüştür. Polis olan aıncası oğulunun yanında ta bancaları saklıyabileceğini söylemiştir." -
BÖLGE: 11 DİSK ve TtJRK
İŞ dışında kurul'u. TtffiKİYE İŞ Sen clikasının önitmüzdeld günlerde Ankara'da girişeceği eylemler -
-
"
.önümüzdeki on gün içerisinde aldıkları grev kararını, uygulamaya düşünen TÜRKİYE İŞ Sendikası Genel Başkanı Cemal Akın, 11 Haziran 1970 günü saat 10.00 da DEV - GENÇ n1en supları ile sendika binası nda -grevle ilgili olara k yaptığı top -
,
lantıda: 21
1. DEV - GENÇ
(Devrim-ci Gençlik Federasyo nu) un üyele ri so ka k s oka k ge z erek i ş çil eri g�eve teş vik edecekleri, 2. İş yerinde bazı kanunsuz olaylar çı k arac ak ları, 3. Teınizlik İ şl eri Müdürü ve Müdür Muavini i§ çilere baskı yapıyor diye dövecekleri, 4. Ankara B eled iy e Başkanlığını işgal edecekleri, 5. Teınizlik işçil erin in çöpleri temizlemesine ma ni olacakları, g ibi kararlar almı şl ardır. Diğer yönden TÜRKİYE - İŞ Sendikası Genel Başkam Ceınal Akın, uygulamasına girişeceklerl gre vin başarılı olabilm e si için, TÜRKİYE - İŞ Sendika sı Ba şk an Vekili Ertan An daç' tan yardım i st emi şti r. Ertan Andaç'ın ise mezkur grevi ınad di yönden destekleyeceği h abe ri alınınıştır. ,
.
·
BELGE: 12 Ankalra'da
son
durum.,
"l. An k a ra - Dışkapı'da
l{urulu Sanayi Çarşı sı c iva rın da 250 ka da r işçi topl an mış ve ODTÜ'den 3 otobüs dolusu talebe toplantı y e rin e gelmiştir. An cak topluın polisi talebeleri işçiden ayrı tutmak için müdah al ede bulunn1u§ ve çıkan mün akaş a sırasında 6 talebe ve 6 işçi yaralanınıştır. Suçlu görülen işçi ler ve 20 kadar t alebe Adl iy ey e sevkedilmiştlr. D İ SK' e bağlı
işciler T.B.M . Meclisine doğru yürüyü§e ge ç m ek üzere DİSK ten1silciliğinde t oplan İŞ'e maya b a şl a m ışt ı r. Bu yürüyüş sırasınd a TÜRK muhatap işyerlerinin de tahrip edileceği söylenmekte 2.
-
dir." 22
BE LGE : 18
DİSK bünyesinde kurulan politik komisyonwı (Politik Büro) yaptığı ilk toplantı ve alınan Kararlar. . Alınatıı
13
bilgiye göre :
- 15 Şubat 1970 tarihleri arasında İstanbul'da
yapılan DİSK III üncü Genel Kurul toplantısında Rı za Kuas tarafından verilen bir önergede, DİSK'in poli tik görüşünün ve takip edeceği yolun tespit ve tayini istenmiş" ve bu isteğe uygun olarak da:
"Sosyallzınin gelişmesi için DİSK ve TİP'in daha
oluınlu çalışınalarını ve TİP'e sahip çıkılarak, p ar tinin tamame·n emekçilerin eline kayn1asını, bu suretle eınek çi sınıf kendi partileri
sayesinde iktidara gelınesini
sağlamak" amacıyla bir komisyon kurulınuştur.
"PÇ>LİTİK KOMİSYON'' adı altında teşkil olunan bu komisyon, ilk toplantısını, DİSK Genel Sekreteri Kemal Sülker'in ınektupla yaptığı bir davet üzerine 5 �art °1970 günü
İstanbul DİSK Genel Merkezinde
ya p mış ve bu toplantıya Keınal
Sülker (DİSK Genel
Sekreteri), Hilıni Güner (MADEN İŞ'ten) Keınal Ata bilen (BASIN - İŞ'ten), Ken1al Yılınaz (LASTİK -
İŞ ten ), Ertuğrul Kay a '
(KİMYA - İŞ1ten)
adındaki
kom isyon üyesi sendikacılar katılmıştır. Toplantıda, DİSK'in TİP'e sahip çıkn1ası için tu tulacak yolun ne olması gerektiğ·i
hususu tartışıhnış
ve '1Politik Koınisyon" hüviyetinde olan bu komisyo nun bundan böyle "Politik Büro" ölarak d evaın lı ça
lışması ve buna paralel, D!SK'e
bağlı sendikaların bünyeleİ'inde de Politik Büro'ların kuruln1ası istenil ıniştir. 23
büny es ind e
Sendikaların
kurulacak
bu
büroların
ba§kanlarının da p o litik davranışlarda kendi başlarına
karar venne ye tkisin e sahip o l m alan . ayrıca 1§çi sını fını n iktidarının hakimiyeti için işçiyi eği tecek politi kayı çizmesi görüşü ileri sürülmüştür. Diğer
taraftan,
bu
büronun
yanı
sıra,
sendika
b ü ny ele ri n d e ( Özlük Büro ) ların da ku ru l m ası hususu görüşülmil3tür.
Sözü geçen Özlük Büroların görevi ise :
"Türkiye' d e k i
TİP'li sendikalı
sosyal istlerin bu
güne kadarki bütün hareketleri ( eylemlere katılma - yö nün de n ) son ra
incelenecek,
kayıtlar
t u tulac a k
ve
bu n dan
sendika seç.imlerinde bu do sy alara göre başkan
ve sekreter empoze edile cektir." Toplantıda
DİSK.in TİP'e s ahip
olabilmesi
için
mali durun1u iyi o l an s end ikal a rın , pa ra ve vasıtalany !a DİSK'e yardım etmeleri, bu iş için sendika yönetim kurullarının buna hazırlanması ve ilk tanbu l
İl
Teşkil atının
olarak
ge çiri lm e si
ele
TİP
ls
kararl aştınl
m ı şt ı r.
Bu
arada,
Forum de rgisine
yardın1cı
olmak
için
-durumu müsait sendikaların Foıın •a abone olmalarının
DİSK yürütme ku rul una empoze edilmesi de karara bağl anm ı§tı r . . .
Maden
-
İş
mU"kstst açıda
eğitim çalışması yapıyor
BELGE : 14
DİSK'in
Anlmra'cla.
düzenlediği
olaylar.
DİSK'li se nd i k ac ıl a rd an Yorulmaz, Canan Bıçakçı ve İstan
"15 Haziran 1970 gilnü. Bekir Çiftçi, Halil
bu l d an gelen Kin1ya - İş Genel S ekre t e ri Nejat Öl{'
:24
ten'in
j§tirakiyle Ankara'da yapılan toplantıda
alınan
karara göre :
- 1 6 Haziran 1971 günü saat 12.00 - 13.00 a ras ın da DlSK'e nıensup işçiler Ulus
M e y danın d a toplanıp
izi n s i z olarak T . B . M . Meclisine kadar yürüyeceklerdir. - Y ü rüyüş s ı ra s ın d a polisle bi r ç atışmay a giri§il
n1eyecek ve herhangi bir tah ri batta bulunulmayacaktır. Buna gö re ,
kanunsuz olarak yapılan
şün bh· yerd e durdurulması sırasında,
bu y lirilyü durumun
ne
olacağını kestirınek mümkün değildir. Zira, b u y ü rüy ü şü S adun Aren grubuna bağlı öğrenciler de
de s tekle
yecekl erıli r . DEV
GENÇ İstanbul ' da angaj e
-
ol du ğ u için bü
yük bir müdahale dilşün ülınemektedir. An cak Anka ra da ol anların Bu
k at ılm a sı beklenilmektedir.
yürüyüşe ODTÜ
üstün Çelik, Sel Ni k e l ,
inşaatında çalışan .işçilerle,
L i li D e t e rj an , Kireç Fabrika
l a rı , Ulu s M a tba a s ı ve S an ayi Çarşısında ufak i.şyerle rinde ça1ı§an
Ayrı ca, ri n d en
işçiler katılacaklardır.
Kay aş Mamak ve Sinca n kö y'd eki ,
işyerle
gelecek işçilerle çok büyük bir kal ab alık top
l andığı takdirde birkaç yerin
işgali düşünülmektedir. "
BELGE : 15
DİSK üyesi MADEN - İŞ Seıt,.. dikasının işçileri Marksist a�ı
da.n bilinçlendirme yolwıdaki eğitim çalışmaları. "1951 yılında meydana çıkarılan Tü rkiye Gizli Ko
ınünist Pa rtisi' n i n bul
gençlik kolunu t e m s il
eden
İstan
YükBek Tahsil Derneği üyelerinden ve bugün için
TİP'in Bilim ve
olan a§ırı solcu
Ara ştı rm a Kurulu
mensuplarından
Ke nan Sömer, DİSK üyesi
Maden-İş
25
Sendikası Genel Merkezinde öğreti m ve istatistik uz m anı olarak görev alını§ ve sendikada ilk olarak ha zı rl adığ ı "K api t alist sömürü ve artı - değer ad ı n da ki broşür, sendika gen el merkezince ders notları §ek linde teksir ettirilerek s e n d i kaya bağlı ten1sil cilere gösterilmiştir. Mezkur b ro ş ür l e birlikte
temsil cilikle re
gönderi -
len 23 Nisan 1970 gün ve 1970/2150 s ayı lı yazıda : - Sendikamız öğretim üyelerinden, değer adamı ve istatistik uzmanı Kenan Sömer in kapi tal ist sömürü ve artı - değer
li bilin1 adlı
b roşü r ü nasıl sömürüldüğümüzü bilim
sel v e matematik
olarak
·belirtmektedir. B ölgenizde, lo kalini z de i şye rin i z de üye lere ,
broşürden yararlanma fırsatı rica
hazırlan1 aı11zı
ederiz.''
denilıniştir. Mezkur broşürün . on sayfa d an ibal'et olup , işçilerin bugün e kadar düzenlenen seıninerlerde gös terdiği
tep ki dikkate alınarak
ustaca
hazırla-nınıştır.
Zira bu broşürde, işçiyi sıkn1ası ve u s andı rm ası ihti maline lara ve
k arş ı
,
d i yale k ti k n1 ate ry ali zme ve felsefi konu
girmeden kestirme yoldan,
"i§çiye
sınıf bilincini
kapital is t düzen aleyhtarlığını aşıl amak
"
gayesi gü
düln1üştür.
Broş ü r
,
tüm olarak Marksist
ekonoıni
-
politikin
alfabesi veya başlangıcı ın ahiyetindedir. "
BELGE
16 :
DİSJ{ NEDİR ? İçişleri Bakanhğı raporuna
göre :
TİP'-in b i r yan kuruluşu olarak nitelendirilen ve
son olaylarda bir nun1aralı rol oynE!.yan DİSK hakkın26
da
çeşitli
zaınanlarda,
değişik haberler çıkmıştır. Ku
rulu§tüıdan bu yana, Türk
yanıt
İş'e karşı, TİP'e
-
işçi örgütü olarak gösterilen
bir
DİSK hakkında, İçişleri
Bakanlığının "DİSK'in kurulu şu ve kuruluşundan bu yana geç'irdiği istihaleler" i
niş bilgi
kapsayan
dosyasında
ge
vardır.
DİSK' in bünyesini eleştiren İçişleri Bakanlı�ı ra
porun da, bu örgüt hakkında bilgi vern1eyi uygun gö rüyoruz. Bununla, DİSK hakkında derli toplu bir bügl sun·
mak da mümkündür inancındayız.
Şlındi İÇişlefi lilın tinü
Bakanlığı raporuna, göre,
DlSl< bö-
sunuyoruz :
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu ( DİSK) halkkında not : BELGE : 1'7
DİSK'İN KURULUŞU 15 Ocak 1967 sendika
ten1silc lsi
tarihinde a şağıd a isimleri yazılı ı 7 o rtak bir
bildiri yayınlamıştır. Bu
bildiride : Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu
tş )
( TÜRK
bit işçi örgütü olmaktan çikarak Amerikan Hükü
ıne tin in parasıyle a.y akta duran, iç ve diş sömürücüler
doğ ru l tusunda ve onların tavsiyelerine göre yüi•ümek te ola n , partiler üstü politika sloganı ile i§çi haklarını saklayan . bağıınll bir kuruluş olduğ unu , TÜRK
-
İŞ'
in bu duruın dan kurtarılmasının imkanı bulunmakdığı nı, bu sebeple Türkiye koşullarına uygun , işçileri ger çekten t emsil eden bir i şçi konfederasyonunun kurul111 ası n a
karar
verildiğ i, Türkiye
Devrimci İşçi
Sendi-
27
kaları Konfederasyonu adiyle kurulacak olan yeni te şekkülün i§çi sınıfının ekonon1ik1 sosyal ve kültürel kalkınmasına, yüceln1esine1 Anayasada öngörülen kök lü dönüşlerin gerçekleşn1esine, işçi hareketlerinin dev riınci bir öz kazanmasına, işçi sınıfının kendi sınıf bi lincine daha süratle gelişınesine ça lı§acağını . açıkla mıştır.
Bu
bildiı·iyi y ayınlayan
Sendika
ternsilcileri :
İ� Bank - İş ( İstanbul ) Nusret Özsüer Basın İbrahim Güzelce, Basın İş Ayhan Yetkiner ( An k a ra ) , Gıda İ ş ( İstanbul ) Kemal Nebioğlu, Maden -
--
İş ( İstanbul ) Kemal Türkler, ·Maden - İş ( Zonguldak ) Mehmet
Aldündar, Lastik - İş ( İst�bul ) Rıza l(uas Kimya - İş ( İstanbu l ) Necat Akbay, Petkim İş ( Ankara) Mehınet Kılıç, Pancar - İş ( Ankara ) Ce vat Gümrükçü, Tekstil (İstanbul ) Rıza Güven, Tü rki ye Genel - İş ( Ankara ) Cemal Akın , Toprak - Su ( Ankara) Tu ncel Kocamanoğlu, Yapı - İş ( İstanbul ) Suat Kundakçı, Yapı - İş (Ankaı·a ) Tahir Öztürk, Taşıt - !ş. -
Bu bildiriden sonra, Türkiye Maden, Madeni Eşya ve Makina İşçileri Sendikası ( Maden İş ) , Türkiy e Lastik, Kauçuk Plastik İşçileri Sendikası ( Lastik İ ş ) , Türkiye Basın Sanayi İşçileri Sendikası ( Basın İş ) ve Türkiye Gıda Sanayi İşçileri Sendikası ( Gıda İş) 1 2 . 12 . 1967 günü İstanbul' da Şafak Sine rnasında olağanüstü bir genel kurul toplantıları yaparak D İSK' in kurulmasını kararlaştırnıışl ardır. Aynı kongrede DİSK kurucu heyeti aşağıdaki şekilde teşekkül e tmiş -
-
tir : Kemal -
Denizli, 28
TVRKLER : Genel Başkan. H i n1n1 e t Oğlu,
1 926 Doğ. TİP' li.
İbralıinı GÜZELCE : Sekreter. İsn1ail Oğlµ, İstan bul . 1 926 Doğ. TİP' li. l{en1 3ll AY .ı\.V : ·üye. Mehınet Oğlu İstanbul 192 7 ...
D oğun1lu.
l\lat•,it
l\:AR.ABU LU T : Üye
Sel ahattin
O ğ l u , İs
t a n b u l 1930 Doğumlu.
Şinasi
· şENGlJN
: Üye.
Bayran1oğlu, 1335 Do
ğun1lu. . . . . Türkiye Devriınci İşçi Sendikası l{onfederas yonuna bağlı sendikalar özellikle Maden
-
İş, Las tik
İş Kanunsuz işçi hareketleri düzenlerken, Dİ SK y ö n e...
ticileri de Türkiye'deki siyasi durumu ve iktidarın tu tuınunu Tü rkiye İşçi Partisi görüş aç ı sın dan ele§tiriy i tabi tutularak aşırı sol fikirleri yap n1 a fa al iy e ti içine ginnişlerdir . . . . . . Aynı yıl içinde (1967 ) ınuhtelif . illerde TİP de desteği ile işçilere konferanslar verilıniştir. l{ onfe derasyon Genel Başkanı Kemal Türler, Lastik
-
İş
Genel Başkanı ve TİP milletvekili Rıza Kuas, Türkiye Maden İşçileri Sendikası Başkam
Basın
·
Mehmet Aldündar,
İş Genel Başkam İbrahiın Güzelce' den kurulu
ekip, İzm ir,
Demirspor Lokalinde ' 30.4. 1 967
günü bir
tanıtma toplantısı düzenlen1işlerse de, Türk - İ�' i des tekleyen
i şç i ler tarafından
top la n tı salonunun d ol d u
rulması suretiyle engellenmiş
ve
bu
toplantıdan v a z
geçilmiştir. Ancak durum TİP ve DİSK yöneticile ri ta rafından toplantıya idare ve zabıta baskı yapıldığı şe k li nde ba sı n a intikal ettirilıniştir. Konfederasyon
y ö n e ticil e ri
"İş l{anunu"na da karşı
1967
yılında çık a rı l a n
çıkmışlardır. Yayınladıkları
bir broşürde kanunun işçi sınıfının çıkarına aykırı ol duğunu tan1 ame11 bir geriye dönü� anl amını taşıdığı nı , işverene yeni haklar tanıdığını, i§çiler arası dayanış29
manın
kırilınak istendiğini, Anayasaya aykırı olduğu
n u belirtmişlerdir.
15.6. 1967
rul
tari hin de
İstanbul' da
yapılan
genel ku
toplantısında, yönetim kurulu yeniden seçilmiştir.
. . . . . Türkiye D evri mc i ݧçi Sendikaları Konfe
derasyonu teınsilciler kurulu karar kom isyon u , iki nu
n1aralı kararı DİSK Türkiye
TÜR!{
-
gerçeklerine
uygun ve
İŞ emekçilerinin ekono m ik ve gerçek kuru
luşu içiiı bütün dünya
sendika hareketlerini izlenıeli
ve kendi DOCRtJLTUSUNDA Konfederasyonlarla ııı�
yardım
ktier kurarak onlarda.ıi te kni k
etmelidtr.'• şekiindedir. Hilmi Güiıeı\ Celil Beyaz
ve
almaYı
kabul
Nurett.iıi Tezel,den
kutulu kararlar köınisyöiıun 9 numaralı kararı
da · aşa
ğıdaki şekildedir :
"Töph.ım sofünlarıtnfi çözümlenmesi, demokl'atik sosyalist derhokratik hukuk devletinin kuruıması yo lunda işçi sınıfımız ile emekli halkımız yanıni:ia yer aldıkİarırtı sevinçle Jzlediğiiniz ilerici genÇiık ve töp
g üçl e rle konfederasyonumuzun fiR.tr ve �yı�m sahasında işbirliği yapmasinı beyan ve teklif edeı•. " lumct.ı
DİSI{' in bul
3 . Genel Kurul Toplantısı
Şubesi lokalinde yapılmı.ştır.
24.2.1968 İstan
Bu toplantıda ko n fe
derasyon ye tk ililerinden başka TÖS Genel Başkanı Fa
kir Baykurt İstanbul yüksek öğrenin1 gençliği atlına Ha san Y al ç ı n ve İdris Kü çüköıner konu §macı olarak ka tılmı şl ardır.
BELGE
:
18
GR.E V VE İŞG ALLER : . Tü ı;kiye De v ri m c i ra syon u
30
yetkilile ri bu siyasi
İşçi
Sendikaları l{onfede
ınahlyetteki faaliyetleri
gösterirken Lastik
ݧ ve
-
Maden - iş Sepdikaları
da işye rl er in d e kanun suz grevler, !§gilller ve sajdırı ha reketlerini tahrik ve
tevfik etınişlerdir.
Bu
cümleden
olarak : a ) İstanbul'da Kav e l
Mad e n - İş
Kablo
de
Fabrikası 9.9. 1968
t a rafın d an işgal edilmiştir. Bu
hareke t
ten evvel, işçilerin, Maden İş S e n d i k as ı Şişli Bölge Ten1silcisi İlyas Taın ik, TİP İl Başkan ı ve Maden - ݧ 2. Başkanı Kaya ve Ma de n - İş Başk a n Vekillerinden Hilmi Güner ile görüşüp i§gal hareketin i karara bağ l adıkları aııla�ılmı§tır -
�
b ) İstanbul ( Eınaye
Taş ) Madeni Eşya, Saç ve
-
Emay� F�'J:)rikalfırı Anonim
}.ı;[açJen
-
Şirketi
i §y e r�
işg&,li de
işgal
hareketi.
İş Sendi�ası tarafından ta:hrik edOıniştir.
ç ) Derby Lastik Lastik - İş
Fabrikasındaki
Sendikası mensuplannın tahrikiyle mey
dana gelmiştir. d ) Si nge r ınak.ina Fabrikası işgale
i§yerinde
vukubulan
t e şeb b üs ve devlet kuvvetleı·ine kar§�
k av e m e t hareketl erinde de
Maden - İş
fiili
211 u
v e DİSK ınen
suplarının t ah rik ve teşviki bulunduğu anlaşılını§ tır.
e ) İstanbul
Türk
Dökün1 Fabrikasın d a
meydana
gelen kanunsuz grev ve işgal hareketleri de Maden-İş Sendika.sının mevc u t Zl
aşın
Toplu İş Sözleşmesi dışında ba
i�te�erqe b'µlunması ve lJu istekl�r-in işveren
t�rafnıdan
k�r�ılanm&ması
yüzünden
m�yd �n a
gel
miştirf ) İstanbul Gam ak
M ak in a
Sanayi
işy e rin d e
29. 12.1969 günü meydana gelen işyerine tecavüz zabı t� kuvvetıerlne tüli muk avç me t ve talırip hareketleri nin
altı nda
Maden - lş Sendikasının
tahrikle:ri yat
n1aktadır.
31
h ) İstanbul' da 1970 yılı içinde vukubulan o t u rm a
grevlerinin çoğu Maden - İş'e bağlı i§çiler tarafından yapılmıştır. Bunların en öneınli si Sungurlar Kazan Fabrikası, Kadiköy Oto Montaj Fabrikasında yapılan oturma grevleridir. . . . . . 13
-
15 Şubat 1970
ta ri hle r i arasında, DİSK
4:. G e n e l Kurul toplantısı tstanbul'da yapılnu§ ve ne ti
Ken1al Sül ker Rıza Kuas, Ehlin1 an Tuncer Keınal Nebioğlu , Necat Ökten, Erdoğan Özel, Celal Beyaz ( Son olaylardaki kadro ) genel Yönetim Kuruluna seçilmişlerdir. cede
Kemal Tü rkl er,
,
bu b ilg in in
dışında, döküınan olarak DİSK yöne t ici kadrosunun s !cilleri ve DİSI{ ve ona bağlı sendika yöneticilerinin çıkardıkları bildiriler ver dikleri b e y an a tla r ; afi"§ler almaktadır. Dosyada,
BELGE :
19
OLAYLARIN ÖL'ü, YARALI BİLANÇOSU :
VE ll AS AR
İstanbul'da özellikle 1 6 Haziran 1970 günü çok ge;.. niş anlan1da yürüyen ol ayların tam dökümünü ve so.: nuçlarını .vermeden önce, "16 Haziran Olaylarının n·os yası"nda belirtilen bir iki önemli b ölü mde n parçalar alıyoruz : .
.
•
'"13-15
3 üncü
·
Şubat •
1970 tarihleri arasında yapılan DİSK '
1
......
•
Kurul toplantısında delegelere . sunulan çalışma raporunda yer alan TİP' le ilgili görüşler ;
32
Genel
BELGE :
20
NİÇİN TİP'İ DESTEKLİYORUZ ? "
..
P a ragraf 3 ) Çünkü TİP en\ ekçi halkı iktidara g e t i r e c e k biri cik p artidir. öteki p a rt ile r ise, e ın e ğiy le geçinenlerin o yl arı n ı alacak, fakat iktidara y ine söınürücü s ını fl a rı varlıklı kişiler i , bozuk düze n in yöneticilerini ge t i re c e k tir. Bu temel ayrıın , TİP ' in en büyük özelliğidir. Ve D İS K bunu değ erle n dire re k e ıne kç i sınıf ve tabak a la rın iktidara ge l ın e s ini Türkiye'nin geri kalnu§lıktan kurtuln1a.sı için tek çıkar yol bildiğinden TİP' i var gü ( Sayfa 88,
.
.
,
c üyle destekleyecektir."
BELGE :
21
"NİÇİN TİP '?" ( Sa y fa 9 0 . Parag. 2 )
DİSI{. i § Ç i
sınıfının
e konoınik, sosyal v e k ü lt ü r el
bakın1dan kallunınası ve · yüc e lm e si için özellikle, Tür kiyenin her bakıından tan1 b ağ ı ın sız olınası ve lu zl ı bir kalkınnı a yoluna girınesini zorunlu gördüğü için bunu ge r ç e k l e ş t i re c e k partinin TİP olduğunu te sp i t e tıniş , bu nedenle TİP' i destekleme kararı almı ş tı r . Eınekç i h alkıınız ve öze ll i kl e bilinçli, uyanmış kar deşlerin1iz en yakınlarından başlayarak bütün tanıdık larına yukarda açıldadığımız gerçekleri anlatacakları emekçi h alkınuzı uyararak, bilinçlendirecek ve TİP' e seve seve oy 1 ve rmesini sağlayacaktır. . DİSK, işçi sınıfının söınürüden kurtuln1ası yol u n konfederasyonu olarak da çalışan Devriınci bir i ş ç i tün1 emekçileri seçimlerde TİP adaylarına oy v e rm e ğe çağırır. Z afe r tan1 bağımsız, s osy al i st bir Türkiye için çalışanların ol a c ak tır " ,
...
33
İçişleri Bakanlığına g el en 16 Haziran olaylarının k e si n bilançosunu a § ağıd a sunuyoruz : Dört ölü : Bir polis, iki işçi, bir siv il. Yedi ağır yaralı : B i r polis, iki öğrenci, dÖrt i şç i , bir b in b aş ı bir ass ub ay altı e r , t op la n1 sekiz ki ş i ku r ,
,
,
şu n ve benzeri yaralayıcı aletlerle yaralı . 87 emniyet mensubu, t o plam
bir y arbay ,
30 er,
70 i şç i ,
olarak 197 k iş i hafif yaralı .
Tahripler :
Kartal'da Hayın ak Fabrikası , AP
binası . Emn iye t A ıni rJ iğ i ,
M aı t e :p e
ilçe
Sig ara F�brikası ,
Kadıköy'de beş �partmanın caınlan, Kızıltoprak' ta iki ap ar t m an d a hasar,
bir b e le d i y e ,
zabıtasından on bir adet toplan1
bir eınniyet,
olara k
toplun1
13 vasıta ta
m aınen t ahrip . Kadiköy Kaymakamlığına ait bir ara ba ile Kadiköy AP ilçe binasında. Kayınakaınlıkta, bir pastanede t ahrip . Bir özel otomobilde tahriba t. Maddi zarar : Bir buçuk
n1ilyon
lira.
1 1 16 H��ran ol a yl arın ın dosyası" n ı kaparken, b i r ": kaç notu vern1eden geçemiyoruz : İstanbul'çla kitle :Q(llind� i§Çİ. htl:reketıerini.Q. olnı a sı ihtµnali qa.ha
önceki
o l�yla r ı µ ı��ğında }{estjrilin c e ,
ba?;ı planlar y�pılıTn§tır. Bu
bel i rli
çı}.q�
planlar,
işç Herin nümayişe
y erle ri ve yolları tahinin ed ilerek haı.:�rla.n
halinde pl�na bağlanın.ıştır.
mı ştı r. Büyilli: ve geµi§ kitl eleriµ hareketi pılması gerekenler
Başp$.anl�k,
qe
bir
' 'PQli�
-
Ordu' ' kuvvetin� . bu
lü hare�et}erde birıikte harek�t
etmesini
ya
tür
sağlaması
içjn pfr uGizli gen elge göndermiştir. .ı\.dı geçen pla n la r b u nu n ü z e rine hazırlanmı§, 40 bin nüm ayişçiye uygun bir tertipler sil silesi öngörülmüştür.
34
Ancak, son İs tanbul olayları hazırlanan
bu
plan
ların tam aksi yönde bir gelişme göstermi§tir. Olayla r belirli yer, c adde ve ıne ydanlarda değil birdenbire özel lik göstererek, şehrin birçok seıntinde
"Dağınık' ' ola
rak, ayn ı anda b aşlamıştır . Tedbirlerin
tutarsızlığı,
işçi hareke tlerinin
hazır
lanan pHlnların taın dışında b ir taktik ile uygulanıua sından ileri
gelınektedir.
Resmi rapor, "Madde z a r a rı n 1 . 5 ın ilyon lira"
ol·
�uğ unu göstermektedir. Bugüne kadar görülenlere oranla yepyeni bir ha·
reket olduğu şüphe götürmez olan 16 Haziran laylarının m anevi alanda' '
b ize
1970
kaybettikdirlerini,
na eklerseniz, rakam nerelere varır
o bu
veya Alışılmamış
ne sonuçlar çıkar hep b irlikte göreb ili ri z .
Bu
olaylar göstermi§tirki, y arım yüzyıldan beri için
için üretilen
l{omünizmin suikast
planları
iktidarın
zaafi, m illi müesseselerin gafleti, Milliyetçi Türk İşçi sinin heyecan gücünü
te şkila tla nınay ı
başaraınıyan
o mazbut fakat tecrübesiz işçi liderlerinin hataları yü zünden
1970
Haziranında açıktan açığa ortaya çıkma
cesaretleri göstermiştr. Milletimizin
tarih
boyunca
ihanetin her
çe§idiyle
karşılaştığı ve bütün bu nevi tuzakları dehasının gücü
i le bertaraf e ttiğ i de bir gerçektir.
Aksini dil§ünınek
bile h atadır. Türk Milleti elbette l{omünizıninde hak kından gelecektir. Fakat bu mutlu günü görmeıniz için herkes in ana Vatan'ını ve Mlletini kendisine düşen i yapması
düşünen herke s i n
lazımdır.
Yıllardan beri Milliyetçi Topluıncu doktrinin
tuğ�
ları altında toplanmaya ba§layan milletimiz gençleriy .. le, esnaf teşekkülleri, köylü b irl ikl e r i , memur ve aydın
35
grupları ile Türkiye'ye zararlı olan her c e re y anl a mü cadele e tmeyi başarmı§tır. İdeoloj imiz m ille tim izin heyecanına ve aklı se l i m i ne y akı şı r b ir ihtişamla büyümektedir ÜLKÜCÜ İ ŞÇİ LER BİRLİGİ is e Türk işçisinin k ahre dici gücünü teın s i l etmek ve duyurmak i çin kurulmuştur. Türk işçisi açıktan açığa ortaya çıkmalı "Ben Milliyetçiylın b u topraklar ilzerinde ihanet planları hazırlayanların ölü E rge n e kond a den1ir dağları ın-U yüın. Türk emeğinin eriten ilk körill{ nefesi, fezaya gönderilecek füz e le r i n dehasıyıın'' deınelidir. İşte M i lle ti n alın teri, pazı gücü, işçi kardeşlın , ülküda§ım beniın. Sen ve senin gibi duyup düşünenler birleşsin diye ilk adıın atılınış, çatı kurulmuştur. Senin uyanışın, ihaneti uluyan çakalların ölümü, senin varlığın, iktisadi demokrasi, sosyal adalet, kut sal emek ilkelerin üzerine ku rul a c a k Büyük TÜRKİ YE'nin en sağlan1 garan tisidir.
86
"İşçiye, e meğ inin h a k k ı n ı a l n ı n ı n teri k u ru madan verin iz." ( Hadls- i Şe rif ) . Hz. M U HAM M ED
F iat ı : 2 , 50 TL
A yy ı l d ı z M atbaası A .
Ş.
-
Ankara,
J 97 1