2. SAY] Mart
156
Fındık.o�l" ÖZOEMİR
Kuruş
HALICI * 1\lüstecip ÜLlCÜS.A.L * Nv.rcttia Şii.DAN * Artk OZAN * i\!. Şerit KORKUT * Mv.rad GENCOGLU * ,'\.yhan İN:\.L * Tah•in ÜNAL * Yuouf 1(ADJ GİL * Has;;ı.n Ferid CANSEVER * .Jules R OM A IN S * Demir ASLAN * Y;lanlıo�lu İsmail HARKI * S:.bri Baki iSLAMTlİRK * Esat Halit S-ı\JUKAHYA * Suat UZER * Osman BOLULU * Ali PÜSKÜLLÜ OGLU * ı\li ltıdvan BÜLBÜL * Mehmet Zeki AKDıl.G * l'eya.mi �.U'A * Ga lilı ICeouli �ÖYLEMEZOGLU * .'l. .J , CllONlN * Nasaa l\>U:·TDANE·lt * Ömer F':nıtl< GÜVENÇ * Şa.hinl<a.ya DİL * Zakir GÜTllMLİ * Nar•llalo T İL GEN * lll<r•m lteşit .l!.E't * ltoti' Cont * Altan DELİO.ltMAN ULUNAY * ihean DALKlıt z.
Fıl.tl.Kİ
1955
j
* f'c.ni
* İzeddin
ı'
•IUlllJll1Ml\!HIMllll!ltlll1!1 lll 1nııı..ııOlIWl ll!D llMltHM d-ldılll� ll lll!llllllllllilllll!lUl ITTlıııtıı!Q�l�l�illlllllHlllll l/llll lllllllWllUiılllil
İ
_1�=;=
TÜRK DÜNYASI'nııı birinci
De
,g::j:;��
e<ile"k şfül.,in
sayısındaki
va.adi
ve
ineelem,.ini Y•!="k
olan kurul başkanı, d e ğ erli edebiyat tarihçisi ve m ü nek k i di
"'
1 �
� "" �
�
;
NİHAD SAMİ BAN ARLl'dır No t - TÜRK DÜNYASl'na g·önderilen şiir ve yaz:ı-
lar i nc el enm e k üzere su·aya konmaktadır.
:mnttı�IKllllllll�ıııııııııııııııı!llllllllinllllllllMHllnıııı�ıııııııuııııı�111nıınııııııııHımımııııııııııııııınııııHııııııııııınııııııııııııH111Hlll!lllllllll*Mlllll1illllll1/llH!HlllllllllNlrilllllitlill •IMll•ıMl!iıt
DERGİMİZE GELEN YAYINLAR: Pembe Beyaz Şiirler - Ali Püskülli.ioğlu - Türk San'atı Yayınl ar ı : 1. Sonsuzluk K e rvanı - Şiirler Necip Fazıi Kısakürek - Ser dengeçti Yayınları: 7. P.K. 303 Ankara. Her Şey Vatan İçin Cemal Oğuz Öcal'ın Şiir ve makalele
ri - Elikişehir.
-
-
-
ji
Kıbrıs Şiirleri Antolo si. - Fahri Ersavaş - Uşak.
-
(Dergimizden sağlanabilir.)
Tiirkçülük Nedir?
lanabilir.)
Hocao ğlu S. Ertürk (Dergimizden sağ
Çanlar Benim İçin Çaldt - M. Neı;mettin Deliorman (Dergimizden sağlanabilir.) İkinci Viyana Muhasarası -- Tahsin Ünal 100 ku rus (Dergimizde n sağlanabilir) itek - Ero'ı :Erdoğmuş - Giresun. Zonguldak Gençlik - Zonguldak. Türk San'atı - İstanbul. Türk Yurdu - İstanbul. Toprak İstanbul. Ürün - Adana.
-
-
Memleketimizin en değerli fikir dergilerinden ve yegane sosyoloji mecmuamız
İŞ't
Okuyunuz. 20 yıldan beri yayınlanmaktadır.
�
NURETTİN ÖZDEMİR
Şiirlerini Y AÖMUR SONRASI
adlı bir kitapta topladı.
l
�������--���-�-��-�·
ı·
�������--�---
Ayda bir ke re İstanbulda yayın}anır * Sahibi ve Yazı İşleri Müdü· rü: 1\1. Necmettin DELİORMAN * Sekreter: Altan D ELİORMAN *
İdare yeri: Nuruosmaniye Cad. Nur Han, 1. kat, 5 Nu. * Dizildiği ve ba sıldığı yer: Tü r kiye Ticaret Mat- · baası.
Sayı81 50 ku.ru:ş * Yıl
Wc abone.si:
T.L., altı T:L: * Dergi, gönderilen .Ya:nO
aylık abonesi: 3 "
lıırı yayınlayıp yayınla mrunıııt:ta serbesU!r ,,r
Posta
pulu-
ıt.ıkdi:rde
yollandığı
dileyen
okuyu
culara özel olarak cevap
Yerilir * Yayınlanan ya zılann iktibas hakkı
tuzdur, yazının
mah
yazarına
dergiye danıı;ılma.dan, rTürk Dürıyasrn adı gc-
ye
çirilıneden
yazılann
tünü i.\:ti.bas edilemez Artan
Havaıe:er
gönderilmelidir
ad *
Dergim.izdeki
para;;ız
l!::itap kuponunu De:ıglrniz.in
'>/e!eceği
nız.
hediyeye dair
saklayı
t.a.rnamlayı
cı bilgiyi gel2cek sayımız da
Serbest Münakaşa
*
Delior
man t>t1ına idarehane
ı-eEi:::ıe
·
bü
H
ayatın l:ıaşlang•cmdan beri, ıı;ökyüzüııün sutiağuyla, !c;:ara toprağın düşünmediklerini s öy l eyen
�;öyleyemiyen başlar yaşadı.
son
derinliği arasında ve
ıfüşündüklerini
Fakat düşündüklerini
söyleyen başlar da yaşadı. Düşünen ve konuş an baş ları ya bir kahraman gibi çılgınca al kış lıı.d ılar ve sonra unuttular; ya kalın kütüklerle keskin baltalar ı.ı.rasma göndr.:rdilcr; ya da onlar için tarihin eski v• nurlu kit.ahından bir kaç yaprak ayırdılar.
ven�cc:�l:.:.
Bir taassubun koyu karanl ığıml<l n bir başka ta.
De!gimiz
yakında
ki
tap yayı!llanna da basla
ya.calüır.
Pil'Jr
hayatmıızcta duyulan
eksikliıkleri
eserlerin ikinci
b23kılarıyla
nat
ve kültür
l>irlikte sa
h:ı.yat.ımc2.da önemli
i;ı;gal cdec,:ok �iir ·;e 11.lk;\ye kita:;:ılanm da o y<:r
kuyuculanna
swıacalttır.
assubnn al aca karanhğına geçmek üzere olanlar ·hoşlanmasalar hile, konu.şmak a nıç
çamurla tıkamıyalım.
serbest
ışığın
münaka!)a
pek
isteyen ağızları bir'
Aydınl ık yollara açılan gözleıinde bir parça
kapılarını
hasreti yanan cehrelere kapaınıyalım. kendi
mize, Tilrkliiğtin yiiz
yıllardır
lelerine sırt çevirmek
yaptığ1 kurtuluş ham
:s u r et iyl e
;rıahla.rr taşıyabilecek kadar
yüklendiğimiz gü
kuvvetliymiş naw.rıyla
Jmkmıyalım.
Ne ya.:zık ki, bugün bile, lek es iz vicdanlara ve bu vicdanların seslerini korkmadan, serbestçe hay
kırabilecek ağızlara muhtacız.
Ziya GHkalp'tarı İntikal Eden Sosyolojik *
(Bu
mıı.ke.leler
te
1954
şeklcUJ
verdiği
sayın
Fıııdıkoğlu
profesörün
25/X/
konferansın metninden
te
etmektedir.)
günkü toplantının ban:ı
aynı zamanda bir
vazife tahmil eden da.vetiyesini buldum. O nun için huzurunuza hazırlıksız çıkıyorum... Belki seyahat intibalarımı ye düşündüm. tertip edenlerin ihsas etmeleri
Fa.kat beni
Çareyi
yıldedilen
mütefekkiri
timai
suretle
çok
realiteden
değerli
o zaman bu
seyahat
lemlerden b:ı..zılannı Bu
anlatabilirim di toplantıyı
kiirsüden
tehlikesi vardır!
yapmalı?
i nmeyi
O halde ne
intibalarıyla
meşgtU
a.ctı
etmiş
prob
karşılaştırmakta
bul
zevkli
ve
topladığun
zengin
iç
müşahedeleri
sosyoloğumuzun düşüncelerine bağ.
1 ama..k gibi bir ameliyeye girişeceğim. Alii.iye
ve
çevresinde
J.aııı rken arkadaş ve �a!ebemiz dolduıan
bayratnı
için
vatanda.şiar gördük. hazırlanmı�
do
olan bir çok
hukukçularla görüştük. Mshkeme
salcinle.rı Bir
gece
hissini veren
ve
J:ıe.kike.tte memleketin o·.-man sermayesini tü keten alevli ve
dumanlı dağlar temaşa
Bunlardan bahseden
et
orman mühendis
lerini ve hakimleri dinledik. Ters ceket giy yahut
retiyle
üzerinde
durmak su
bol bol yalan yeıniuler
tek
ay..ıc
savuran va-
tandaşlara ait hikayelere
kulak
tün
kırıntıları
bu
müı;ahhas
hayıü
verdik.
Bü
müCt!r
bir mesele haline so�ulace.k oluraa. kar
şmı.aa
da ki
şu
beyitle
de
ifıı.de
pardıjp
Ziya Gökalp'ın feryadın
Tü!lk hukuku, Türk felsefe5t Ne Türk� inleyen ·bir şair sesi! Memlekette milli hukuk mefllumu 19H
ıeu ten itibareIJ. ko
parolesına
vasıı
oldrğu gibi
oluruz:
t•
1954 te de mevcuttur. Bura.dm
milli
k�limesi yerli, bu towağı.n malı .ma nasına alınmalıdır. Hiç bir nukuk sahamı.ıoa
bugün
Türk
dahi
damgasını basaı:nıyaceğı
mız malumdur. Başka milletlerin hukuk vaı: hkıarını taklid, ğerli
hulcuk
ettiği
gibi
kabul,
intibak ekseriya
profesörü Samim Beyin
yanlış
tercüme
yollarıyla
de
işaret meı:ıo.
lekete naklettiğimiz :lşikardtr. Bu nokse.rua ve kusurun menşei şüphesiz tanzimate. ait- tir.
Hatta
ka.t
eğer
ettiği
daha
hiç
andan
gerilere
değilse
de
Ziya
itibaren
gidilebilir. F .. -
Gökalp'ın işaret
Türk
hukukunu
ya.
ratma yoluna girseydik, bugün yalnız Türle.
Dünyası
de
Muhterem dinleycilerim ı İzmir,Antalya,
:ret
,,__
Ne bir
eden Akdeniz seya
hatinden bir kaç arkadaşla beraber dün ge
mek,
LAZIM Daha
HUKUK
ra bu ihtiyacı aynı zamanda şair olan eoıı
-
devam
ce döndüğüm zaman masanın üzerinde bu
ei'lc.
BİZE M1LLİ
*
yoloğ cıKızılelme.» I
nı
FAHRİ
Z.
edecekLiı:
Bir ay ka.dar
ciUm.
Meseleler
değil. aynı
büsbütün
3amanda
başka
İ.slam
bir durumda
alemi
buluna
caktı. Mütefekkirimiz
acaba
ne
düşünüyordtı?
İsl:lın hukukunun bir adının da hloh old11. ı!,u
malum.
Bakınız
yor:
.. .Fıkhın
bu
sip
içtimai
mütefekkirimiz
ne
di
vardır. F.kaıl teessüsü bu sıra •+ bunun .tesisi vaırifesi bol bir usulö.
i91imaiyat ilminin olduğu
için
fakih ve içlimaiyalçılarına k�mı. tır. Fakihler ve içtimaly.,tçılar diyorum; çhı kü bunu r.e yalnız f:l.ltilıler, ne de yalıı* iQ!l·me.lya4:ılaıı yaparn·az. Dn iki sınıfın il mi taa.VVÜRÜ olmadıkça 1>11 yeni ilim � edemeız.» Bııı:ün artık. bior Ne .vaman düşünce ı <amanın
f ıkı.ht an
b ahsedileın1yectjp.ne
ş üncı. kıymetsiz
göre
bu
U
midir? Kıı.naat.ııne ııöre ti'-
Çünkü Türldyedeki İslam hukukunda içtihat ka.pıs�nı·· _jı;timaiyatın rehb�rlıgiyle açmayı d�ÜJ\len Ziya Gökalp huk�i fsko Jll.ı;tisizıne nihayet vermek istiyordu . Bir kelime farkıyla bug ün bu iskolastiklik: de Yam ediy o r . O fark da şudur: Hicazdan )edvin edi le n hukuki doğm al arın yerine. Jlelvesya.da veya başka ülkelerd � t�in e dil:niş lrnlcuki müdevvenat geç�t.ir. Hem im d_aha. t ehlik.el i. .Zira., şimdi parmak :ı�ı la!
telaffuz· ettiq;imiz
rarak
Avrupa
:
-
Mevl a n a Or atory osundan -
Bu gölde:rin yeşil yeşil ötesinde, Açılmış kolları biı- pergelin- Ask nedir, mfına nedir, dostlar? Aloşı 'nereye:dh'"bu selin?
Garp.. gibi
iıir bai;k:a _mangda. ımJ]caddes . ple.rı· k e . liın�ler
:.ar:· .Bin ae n /i,leyh Ziya B �yin, )�H te iste d1gi sosyolojik .bir hukµk. dinamizrru 1950. de d*hi bahiş ınevzu�du r. Hukuki jskolasti�i�m
.
i�kolastiği görnıeğe
ni. ce? Bn h:tmeyen ·yolda üahadir nic · · ' ce? I{;,[,_ikatı nakle dnran sır nice? c:;'riin lıir lnıbbeue, seyr� gelin!
Beklenen
ryıani.:-
llcl..--ıci bir Ziya. Gökalpın . d.irılenece�iıu pek za.'.1netmemekle 'tıerah.�r ümidi;nizi ·muha.iaza edelim ... İşle,
dinleyicilerim, . bir
aziz
yahatinin
mü ş iıbedel�rin e
ya Gökalp"la
Akd � niı
bağİanan
alakalı birin ci
� ' Giini:il ka�·ı;;ı koy ınaz, sevda o-· kuna
se
ve
Zi
mesele: _Huku
ici mesele.
XP- lrnştur bıı, .
- 11 -
Şimdi ikinci
bir
meseleye geçiyorum:
1900 t?.rihini ele ala Türk edebiyat ve sanatın da içtimai bir ikilik olduğu ma\üm. Zeybe gin raks�i11, dadaı ı n b�.nnı, Karaçleniz u şağ?n1n dans1nı, yöiüğü.n vars1 �l sin i , lcöylü nün !coşmasın!, halk şiirinin güfte v� bes Yuvarlalc hesapla
lım:
T/eya
gösterip clinletmek Gökalp'ın
da
.
yanm
ettiği
Zarfın.ela
�sır
·kalı bir şekilde muvaffak hır, !:evinrtirici bir hirı'erin
oldi' ı
de.vlet
beklediği şey edebi' ve mesinin
ne hari
Ödemiş ef�l�ri�1in
variyetelednin Bir
kelime
ile
bulunduğu
şe
folklorun
salc:llara. zaİeri
kendJ
Seyah�timiz
Arık.ara
.rir;J
tenkit
drn.
Bir
e.d�n l e r�
dığım .için bu
g�rp
Sarrnad.J.
folklorik
İzmir.
tenkitle!"i. _ to ;ı!aLn a:/a
Bir hi.ıkl\nı
D.emek
bunu
t-.alka
ki
Maa.mafih meselenin.
edilmiş
k8.fi:
aydır.la.tıyor:
g iden
hareket rn?.lzemenin safiyetini bozarak . .bi
lorcul anmıza
delim.
türk üle
rastl�dık. Erbabı olma
geliyor.
raıkalım
. İstanbul,
517.an ·h::ılk
ve
Bu
s anat .
safiyetin
takdirde
bu tar;ı.fını folk
müne!ckitlerirni..ze b.ı
bozulmadıgını farze Ziya. Golı:alp. tatmin
olacıı.lt mıdır7 Be ndeni z bu suale he-
ha.reketi nden
folklor malze
kasa.be.dan
şehir
çev
ze meden
ınotifler alarak
.
ki-ea<yonlara
1955.
sene
i b 3.re t t ir . varu srinatlar· bu m·aı bedii ys.ratnıalara.,
te11zibd'en
ifa deyle
Şimdi
d·ayandığı esas
sosyolojisinin
if?..desiyle
fre.'.lkçe
karşısı n
.tenkitl�rden qir şeY.. anlarne.
f.:c!iiııe
l3ozulmu.5.
ze
boyıı.nca
ra.dyo:arında:-!
ve
;;ehir veya büyük �tıi.1L:d�
soktuk.
da.�'JZ.
t<öyden
a!pın sanct
ladyolcnna.
zeyh�!:!erini
!
resine olduğu gibi naJ..l - i deği ldi r. Ziya Gök
Elle tut1,1-
da�ı.i tes ir stm. Pala:1dü:.CE:!"t e:tc!ı:lerinin bar larını,
dö(;nw bedii
"halka
fekkirimizin
doğ
zafer� Nihayet. büyük
gazino!3.Dna,
kona kona,
nıe�����-fi�������� /�ıet�-���Ute-
mün�vvere
«Ha.ika
dal ela],
FEYZİ HALICI
mümkü!ı n1üydü? Ziya
rehberlik
i1:::ı.rek eti
run
kıravatlı
.
Bir masal ·;.;cr:eslııcle en sona, Sd8nı!m iletiyor ilk-eyveliıı.. ·
Bu· tarihte
telerini sanklI
*
Üu/ii� İı iı:c:y� i J:ıa!.niçe;. hatır
devam ediyor. Fakat siyasi ...h� ye_c:mlanm ız bu
ı·•. NOKTA ...
İÇİMİZDEICİ
Benim
girişecektir.
bildiklerime
· gö
re Faust'a benzer yara.tnıa!Jrdan etrafımiı;
da.
yok t ur.
eser
30
Dmı ?k ki
uncu
dettiğirr. iz sosyoloğun
dimd i k
mes�ıe
hala
loniı:ıra
sokm akl a
zeybekleri, halayları biyatı
öz!ii sa n _a tk ar A�n �n · müstesİı:i ! ö!liın )'l!dönüinünÜ ya
Belki
<•Yunus ETnreu
Beyin
da
merhumun
bekliyor.
içine
si
doktrinindeki
t abi riy le
sirı.in
tehzib.
bedii
B arl arı ,
b irlik te siı.... Ş iiri ve ede
cbvuJlarla
iş bitmiyor . alan �üze!
İşte.· seyııhatimizin
saiıatlaniiıiz
amel iyelertru
ınü:jahedelerinden
Gök alp 'a bağfa önun bedii meselesi 1955 Türlctye· de e debi ve bedii meselesidir,
bir kısmi nı yo r.
kar�ımızda,
da
böylece' Ziya
TÜRK
DÜNYASI 'OLıı.:CSAL *
* Mtisl:eıcib
sahibi bulundukları bir yurda mıl.lllı: ba JunmııJıJadu:lıı.r, Bu.. lld. ıfilUet 'Türklük ce:. mfa.aından ÇıkmıŞ, fa.kat n:ıe<1en1, ııiyıwıl. v-e seli.şler ve :ıl_çalı.şlıırıa. dolu bir t.arltt. .. etnik topluluklıı.nylıı bir var!llı: teşkil eda· Jılta.y, Tiyaıı.ı}a.n ve Flinıala.ya. da.ğlan a:ııı. relı: dil.tıya üzerinde Jı:.eadilerlne blrer yer sındaJı:i geniş ve bereketli ovala.rda ya.şe.yan a.�lar ve güneşin ııJtınde. yaşa.mıı.k hall: : ve çoğa.la.rak yurtlanmı sığmayan V& bu lonı ıc.aıı:aomı.şlıı.rdı.r. -sebep le her tara.ta. akm.lar ya.pıı.mk bir çolı: Va.kt!yle büyük Tüı1c Altmordu DeVlett devletler ırnr e.n velut, büyük ve kıı.hrıı.:ma.n ni teşkil eden Türk ülkeler!, bu devletl.ıı
T
Oti.rı.y11S1 dıınill.ı:ı.ce ıı.lı:.la.
U.rk
lir:
evveli
ge
.. şu
billıuniyen oovlrter;
yük
·
blr millet... Tfuk milleti. ..
ederek
istnıı.
insan deryası sa.yılan Çini
mil le t i,
Türk
ora.da.
hılııedan
aülıllesi .Jrur
zap t.ed � rek ora.da. bir
du, Hlnctıstanı
devlet
yıkllrna.ııındıı.o sonra küçük küçük ha.ı.ıld� ra bö!Undü.ler ve asırlarca. bl:rblrlerlyle çe.r.
pı.şara.lc
düştüler. Nihayet,
zayıf
bu büyük
medeni yet ine glrmementn, birleşmemenin, dahili nifak ve fesa.tlan.ll Batı diya.rla.nna. a.s:rlar boyu akınlar ya acı neticeleri ol ar ak hakimiyet ve lati..k:W narak ve tıl. Atla.nUk kıyılarına. ka.dar gi lerin! kaybettiler ve birer birer Rus boyuJl derek bir çok milletledu kmı.Us.nna. diz çök duru�a girdiler. türdü ; ta.htıa.nnı yıktı. F.:a.nBe.da, İt alyada, :Bu�nkü Sovyet Rusya.da sa.yıs1 elli mil İı;viçrede ve h attA İsveçte b ugün bile rist teşkil etti.
lanıı.n izler bıraktı. . Bütün mil letiniı:ı
ne
büyük
bunlar, Türle
yeııme
bil
ve
ye.yıl
ne l>il
ma kudretine sahip bulunduğunu ve yük
bir
savs.şma.
kuvvetine milik
ol duğu
nu lsbat eden ola.ylard.ır. DUnya.nın bu yılan
bu
kadar
geniş ülkelerine ya
milletin
büyük
bugünkü· durumu
o
nedir? Bütün bu tütuhatta.n insan ve t p
rak
olarak ne ke.lmıştıı·?
batısında, güneyinde ve ku
Avrupa.nın
zeyinde Türk milletine merısup hiç bir t;op. lull>k
kalmrwuqtır.
ortasında.
Avrupa.om
küçülr bir ülkeyi. izgal eden ve Macar adı nı alım bir millet yaşıyor. Bu millet, Türlc
ile
lük
Tama.m e
Batıhlann
n
bıı.lt.ımlıı.rındıı.n
birlik
, Hıri.Stiyanlaşrnllj
medeniyeti
ıı.ral ann da
ve
içensinde eriyerek
Ttiıiı:
ait her şeyi kaybetmiş.
Türklülderine Jerle
inanç
dil ve
anetoılyor.
sempatiden
ba;;ka. bir
bağ
bul umna.makte:... Kwıeyde en yülcsek
Finlil.ndiyA.da.,
insan
me rtebel e rin e erişmiş,
kahrama.nlı.k
vf1Sl!lanndan
a.hlılkınm mertlik ve
hiç bir
şeyini
kaybetmemiş, takat .Macarlar gibi Tü �klük . lerlni ·her ıne.hrum bir Fin
göstere.n
Şeyden
milleti var. Gerek
Macarı .. r
bir sınır içinde
ve
gerek
:;eçtik:leri ve
asırlarca.
rinde hültümrıı.n ola.r'.lk ve çalışarak leşUrdilcieri,
6
ze ngi nleş l;i:ı:d ikle ri
belli
Finler,
üze
güzel
ve tama.men
hatalarının, Batı
yona ya.k.la.şan bu T ürkler, Çarlık devrinde
ki
zulüm,
işkence ve ve ta.tbik
bir mislini
imha siyasetinin bln şeklini görmekte,
şuur ve inanç birliklerini
cm.
ka.ybetınektedir
olıruyım lco münist baı;kısuıın bu şekllde da.ha. ıı.ııwı. bo ylu devamı, bu karde.şlerlmi.zin istikbııl lerini karartacak ve ş üp he ye düşürecektir. Yalnı.z Tü rlclerin değil, bütü n insan.lığa b a.qında. elim bir bellı. ve afet ol an bu lı:n le r . İnsanlık tarihinde. benzeri ·
derdine
münizm ma:ı:sa.,
diğer
müşterek
Türkler· de, yalnız hatta irısa.nlık
çare
bir
bulun
burada.ki be n11 k lerl ıti d�
milletlerle
bero.ber
milli
vıı.sıilannı
da
ka)'b&t.ı:rıelt
bahl:sı.:ı:hkla.nna uğraya.caklardır. Balkanlardaki
de
yaşa.yan
diğer
ya.da.kilerinkinden da.ha BugünkH
lan
ve
Komünwt
seiı:iı:
sayılan
peyk de
Türklerin
memlek:.etleır
durumlan.
iyi
Bmr
değildir.
Çinde ya.za.ma.ktıı. "" milyo nu bulan Doğ(ı
. kardeşlerimizin de v�yeUeri: çok fena.dır, elimdir. Bunlar da imha !liys setin in bütün şiddet ve kahrına maruz bl
Tilrlristanl t
rak:ılma.kta.
ve
esıı.retlerioin
uzıunaınyla. is
tikball eri karanlılda.şmakta.dir.
vesair lı:OIDIJU 5-6 milyon Tilı1ı:lin mahkılmiyet a.cıJa.nnı her -
Yunanlst,;,nd�,
�
''Ktılnsta
meml ketlerde ya.şayan durumu
da
ha.tırıatacak mahiyettedir.
Bugün ya.şayan Türklügil. siyasi, ni
ve içtimai bir topluluk:.
Jı:une.t
ınıdQ• ll::tUI-
ve
I
Seni bir
Trenler
şehrin istasyonunda ta.n.ıdım. aynı yere götürecekti. ·
bizi
il
Böyti.k şehlrierln istasyonlarından trenler kal.kaca.k
ı
Büyük şehirlerin istasvonlarına... Seninle bir trenin ayrı. kompartımanlarında. olacağız. Mesafeler taş kesilecek, yöreklerlnıizde Ve sen ağlayacaksın!.. Göz yaşlarının sıcaklığını duyacağız ellerimizde. İçimizdeki büyük çağırının uğultusu nu duyacağız. Beyaz mendiller sallanacak arka.mı7dan Ve sen ağhyacaksm . . Bir acaip halsizlik çökecek kollanna Yüreğinin kimsesizliğini bir: daha duyacaksın Bir daha ·çekeceksin hasretini bilmediğin dünya.ların Ve bir daha eğileceksin uçıuıımlarına Aşkın ve hatıraların. Mesafeler yeni bir mana ka.zwıacak yüreklerimizde Ve sen ağlıyacaksın. .. m
Şimdi bıraktığın şehirler karanlık ve yal.a.ızdır. Vardığın istasyonlar aydınlık ve güzel Mes'ut bir rüzgar dolaşır dalgalarında Mannaraıun Mes'ut bir ürpertiyle lrunılda.r mavilikler.. Kubbeler, minareler, büyük meydanlar.. Hülyamıza gülümseyen çınar yapraklan ·Ve yeniden yaşam.ağa başlar bir insan Aşkın güzelliğine sığınmış hatıralan. NUR ETTİN
ÖZDEMİR .
·olarak
temsil edeııJ.ef; l'ürl:iye Türk· eoğraft mevkii Dünyıı. �rj�deki ve t ..rihı şöP.r!!H � ,de büyük bir varlık teşldl eden 'fi4'ltjy� 'fü:ı-kJ.eri; Tür!!: Dün· cı&ı;ıiıcı:ı..ıa b.1# ,şere!li :.µümessillilı: ve önder· liğw,' me<ı•m.iyet 701tµJ.Qa yükselc!i1ı:çe, da· ha emin v_e ırwıı:-etli bb şek,i,lde . dev ..m et· tirecek ve ';l'ürklüğün _öl me:z!.i ğini saıtlayıı.
ret:i
Jeridlr.
.cald:ır. Bugürı n;ıünavyer ve .ca.hil, zeııır.n ve fıı,k:lr b ilt_Un '.l'ü_rltlerin .iki _eswı :Prensip ve Jtıedefi olmak ice.p eder :
.l
�
_Hil,JJ:iyet
.:v:e :ia�lı;\aJ
iQinde
:Yıı.şa.-
...
yan Tür.kiye Türk:lerüıi az ..mi derece� me·
denil"'}tirmek, re!ıı.h ve saadete ule.ştum.alr. 2 - Bütün e.sir Türkleri yok olmıı.ldaa 'kurtaırarak hün'iyet ve iBllildallerlne lta
vuşturmak. Bu ilci hedefe va;mak için na.sıJ ve 1111 kadar çalışmak: icap ediyorsa, hiç bir :fMa gereğin! y� karlık:te.n kaçınnuyarak.
lil.zıı;ndıI.
Yoksa Dünyanın bugünkü. mu--.
zam !lkir ve ideoloji cereyanları nı � SliVaşİnale.n - lı:ıı.nıl.iUİdı9 m_a,lım ve teknik her şeyden aciz ve mehrum lta.lmaya 11181ı. �ün;t olunız
:ı
_i
Lavrence ve
Pseudologia
* Dr.
ON
Sk
za_manlarda
İZ"eddin ŞADAN
(Sahte
İngiHerede
ah r aman Lavrence)
ismiyle neşre
clil en bir kitap, gerek meı:ııleketimiz
de, gerekse
İngilterede cteğ:J
ğü.İ:ımek kasdıyla lerce evvel
ğum
tepkiler yarattı. Ö
ama,
(Yeni -Adam)
bundan sene
da yazmış oldu
bir yazıda iSıni geçen casusun bir de
jenere
jJk , defa
ve
yalancı olduğunu zannederiı:ıı,
ben yaiıru.5tım.
Çünkü Lavrence -
arkasına giymiş olduğu bir Arab - feracesini
göstererek,. Türkleri aldatıp hududu aştığını, hatta o zamanlar 0lıı.iı Cemal Paşa ile
IV. Ordu Kumandanı ko nu şup onu Türklere
.tuyiuıete sevkettiğini y<ızmı.ştı. At suratına benziyen üi çenesi ve bıyıksız tipte bir
�
adamın
a_ld atınası o a
ve bu
blr
yalandı.
Türk
imkan ·
: 'Arapların Türkler
yüzü
ile bu
hudud muhafızla ·
olmadığı ·
S.Şık:ardı
2leyhine kalkmasına
geıii:ıce, bu ta 1905 te Cenevrede b�lamu;,
sonra ··liıı:eŞrutiyetin i lanı nda
El Münteci-ül
EdeQi ismiyle devam etmiş. nihayet Eşşev
:re-m, ,,AJ:!!J:ıiye - Arab inkılabı) --;-Araplar
;
Jn�:ıJfil;_a , <tSevre) derler- ismini almµıtır: Bu ��yanl{l kökl e ri dahe. eski d,ir. Şu h a l de
Pa JLat.,onun. yanmyamalak m üs teşrik maluma. *' �-Jıiç_, de mevcut olmayan askeıi biJgisl ile:ıkendisine. büyük bir !}Öhret yaratma.ya mu-ıuı;tfıı.k olmll,}tur. Bunun sebebini araş � , gere�r. Lavıence'i bir kahramari gibir;tıı.ıu�ıın zümre - gizli propagıuıdadir. Fa bt:-lııı tei}!dl\i_tw Lıı.vrence'i sıi<;inesf tama: men bir mecııııl:>WJ ruhi JrilnyeMne a:it bir Lavrerıce'in rolü
a
hayalidir.
Fantaslica
hadiseclir.
*
Eğer biraz gerilere gider ve l;ıii'-·
bakarsa•k
yük Cengiz Hanın .ya.sa) sına
, susları ve
Ju til eri
((Cll·
idam ediniz» denildiğini.
görürüz. Casuslardan ve lütilerden hiÇ ha.r.
zetmeyen büyük: Tür k kahramanı dehanın.
'kendisine ve;cliği hJis ile
!Utilikle casusluk
arası nda-ki
ruhi münasebeti bulmnııtur. Biz akliyeciJer bunu ancak bugün, y ani 20 . . yüıı
- yı lda anlayabiliyoruz. Lavrence':tn bir
l ü ti
olduğu şüphe
götliı:
. naz.e
mez. Cephe gerisinde güya Türk o rdusu n u arkadan vurma;k ·be.hanesile
iki
grup
ninlerinin kolları arasında tasavvuf edebi· yatından çaldığı bir kaç beyti gevelemekle
vakit
geçire
yukarda
n
bu adamın hayatı inceleninİe
bahsettiğim
nilen cinsi
daha ağır bir ruhi ha�talık:
iki
de derin, daha bulunur
CHomoseksualite) -
dalaletin yanında
d a.h a
buna da Pseudologia Fantastica (hayret
verici yalan söyleme) ismi verilir. Bu hastalığa tutulanlar
ekseriya zeki,
fakat ·hiç bir i.<jte duramayan serserilerdir.
Buciarde.n birisi Mazhar Os manı aldatarak:
frengi delisi olduğuna ikna etmiş ve o za -
man tımarhaneye· girmeye muvaffak olmuş ve debdebeli
mesele de gazet;efere
maka.le
sernıayeliği yep . mı.ştı. Çünkü işin· röport aj Jcısmı vardı. Gel zaman git zaman aynı: a. dania Anadoliıda
rak
as abiye mütehass1S1 ola
Eski Mli düriinü dolandırmıştı!!! Tabii meaeie ma.ı:ı teıneye intikal eÇti. Mahkeme ı:uuıa be.Tillle bulunduğum biI yerde ras tgelclim.
de n de
tanırdım,
bu seter orada.ki Polis
ti!ıt·j........,..�
st1. Ben de bu 1ııhaı. l!llllilh b.lr sureli;& \dk 11tttm: Ne frengisi Tıı.rdt, ne de d.eUJdl., ya.im; C Pseudologiıı. Faı:ıtıı.ııticıı.) mlL'ıBl:ıı idi 'l'6 bunu lı:endiııi itlra.t ediyordu ki müşahedesi o bulunduğum haııtahıı.nede ve ıı4li7e de bulunmak gerektir. Iloıı:;tore. diyordu: ıtaen öyle yıı.l a.n söylerim ve bunu öyle süsler ve beslerim ki nilıayet "buna. kendim de inanırım.� İşte Lavrence 'ln bütün hayatı bu cümlede gizlidir. o ne bir casus, ne bir mllste şrik. ne bir ask�rdl.r. O ·yalnız bir (Pseudologia.
Fantastica) musabı
işln hazin tarafı ve medeniyetin
dddiyetinden insanı şüphe ettiren cihet bu gibi
yarı delilerin) hezeyanlarına
oyna
rol
·tacak ve kandırabilecek ma.kamle.r elde et me.si
ve
elan kendilerini
D""'11J
"1lınlliirdeııin,
çd<ilsia.
'eaği,...,
ııavaşa �-
Yiğitler ılwmıwnn
dört .raı:ıa �, ' "" koşa �
Haber nlathnun
Allılar,
N
yayııl�
(Psychopo.tte)-
tır. Bu gUnlük yaln.ı:ıı bununla sözü lı:esiyonun. Asıl
S (
G E L
müdafaa
edecek
Sabah
olsı.ın koçyiğiUer uyamwa,,
·Er meydanı kml kana boyaıuuıı, Dfu;man �ilim lerde n öllim beğenaia, insin,
Kılıç başa
ok dil'J<'
ırelshl.
.akıllar bulumnasıdrr .
Fakat unutmayalım ki de ( çifte .delilik = faube
bir hastalık
vardır. Bu
serir-i
levhadaki
şahsın birisi hakikaten delldir, diğeri ise o nun hezeyanlahııa kanan biraz alı:ıliıdır. Le.vrence'in hayranlanna daha fazla teşhis koyamıyacağım. Tabii okuyucular ar
tık
Da.! lulıçla.r giine karşı parla.aı.ıa,
taba.beti ruhiye a deux) den.ilen
neden Lavrence'in seçilmiş olduğunu an
-Yağız allar kilpilk .Beş yfuıı Yiğitler
Can
-
Pseudologia
hakkında mallimat isteyenler hassıs
E.
Blimler'in
(Akıl
hastalıkları)
·
müracaat etsinler.
-
II
li eser
Divan-ı Harbinin)
ııYeşil kitap» dtr
bunu
caat ...
ki
KiUr b-ugiin
neşrettiği
Varsın sürü
müsteşrik Brockelmıuuı
mehaz olarak almı.ştır;
,
iş başa g e lsin .
Eğri hançer can evi ne Avuçlar kan
Arab ihtilaline dair en salahiyet
(Aliye
birbirine yan verir,
milte
Almanca ve İngilizcesi vardır- isimli eseri ne
oğı:ıl
Herkes can de rdiu de
Fantastica
büyük
hes ciişa gelllin.
ve ri rse erUk için can verir,
Ba.ba I
terleııin,
çalıp ırlasın,
I{oçyiğitler bu meyda.ııcla şan veri..-,
lamışlardır.
Hamiş:
köpük
ınan ·kopuz ·hem vursun
oraya müra
d-0kansıı:ı,
dol�nn, bilek yılunaın,
k.tra kıra tiiltensin, gibi peşpeşe gelsi11.
Ko\jyiğ-itler tuttuğunu paralar, 6rlalı.ğı alt-iist eder naralar, Gedik
açılmaııın,
ı:lolsıın
Bir er ı:levrilrrııe oıı
paşa
sıralar, ıı;clıria,
de kitirlere, .., :.y �""""'· .kılıç rerck, ,.ay ı-er'*, Ber savaştı. Jı:urda kuşa pay �. Zakr •biR ıı;el&in, kuş leşe :-elsin. Vay ıı;<'relt
llr olaıı:ı
ilcr,
Al"ıııı-Ozan
�
atımıc şa.hhu•il.ll,
Oklar açsllJl, kara bağra ınıhl&ru1111,
YlğH bayr11<m ehin, Tlrtli.lc
t
yirci"iııe
nimcrd aalıl•n111n,
bir
neŞC ı:-chia..
ArıJı;-Oun
• �··· ,'
,
.,_••..
Niçin yabancılardan alış veriş? * Dr.
M.
irmi yıla yalun Ankaradayım.
V
Zater,
Akın,
.Pazarpostası,
Şerit KORKUT *
Ulus",
Türksesi,
Hisar, Orkun, Yeııisabah, Radyo Haf
Kary'of a
rniş.
ayağma ufak bi r hruı sece;;>
de alacaktı. B i r mağazaya uğradık . Mangal başında eteği örtülü dükka.n sahibi hacıba
ta.s:ı, Tarih , Dünyası, Tarih Mecmuası, Gur
ba elindeki
yorum. Eskiden beri ayda 14-20 liraya ya kın parayı g az eteciye veriyoruz. Daha öm
lu ol an halı secca de leri gösteriyordu. İçini
rüm varsa yine de bu ve buna benzer mec
topla yerine k:oy, diyor�u. Bu malım satar
bet ve diğerleri .. . Hepııini muntaz am an alı
mua ve gazeteleri alac ağım kadar
ekmek
bir
vardır okumaya ... göz
medP.ni
tabiidir' Su
insanın
Yatakta iki-üç
ve
ihtiy a cı
gazeteye
atmadan kahvaltı yapmıyoruz. Aç kal
dığımız oluyor da okuıIİadığımız gün olmu yor. Bu gazeteler her z aman kapımızın «kim sabahları.
gitmediği zamanlar oluyor. Onlar satıcı, biz alıcı . .. Soruyoruz: ctOğlum bugün Yeni s abah
gelmedi.» Kaba kaba asık suratlı adamlar
ıar
·olursa
eh
işitiyoruz:
öğüt veriyoruz:
sen satıcı sı n ;
yun,
ne
Yavrum ben alıcı Ehemmiyet vermedi
ğimiz için t i caret de Türk olmı y anın elin de ... »
Ne k adar
laf
et.sek, sözümüzü ne kadar
"'-Zat.sak hu işte anlayış gös tenniyorl a r, bi
;rlmkller·ı Ay başı yine asık suratla parayı
alıyorlar, bir
te.şekkÜİ' dahi etmiyorlar. n
K
on:;ra da. idadi tahsilimi yapmıştım. U fa.k
çocuktuk.
bir
hademe
Cuma günleri Pazara
ie ·çıkardık...
Biz
yatııı
•alebe olduğumuzdan iki.şer üçer sıraya· g:i
:rer
pa.&an, Alaeddin
tepesin! gezer ve son
ra ok u la. dönerdik. Bir gün içimizden biri
sine
ba-Oası oldukça. toplu bir para gönder-
sınğına benziyen
çık
uzun
s ah ibi,
da mal
al gör
ve
sonra
sahibiydi, Biz
de
alıcıydı!<:. Ticaretimiz halen
böyledir dersem, ü
tira etmiş olacağım. Fakat
manda.ki gibi değildir.
alıcı da ·o za
Daha ince kompli
man, daha ince ve nazik mu amele istiyor. Bir gün bir Alm2.Il kuvernanlıkt a.n ye
kadın çocuğuma. mürebbiye olac akt ı .
İstanbulda
çarşıya
beraber
çık.tık. B eyker
den alış veriş etmek için girmlştik. «Bunlıı-
rı
satan Tür k ler yok mu ? » diye sordu ba.na.. Derdi derha l anlamıştım.
ım
ya.palım imkan
gönnüyor musunuz ti
ıaret işinde inceliği...
istersek.,
cak dükkan
tişme
Hayat düz gitmiyor. Bu servisin de düz
dan
ıgönnek
nin tellerine sıkıştırılıyor
o penceresi
dir
mektep
kamış sırığı ile duvarlardaki yerlerinde top•
B
ugün yi ne ga.zeteler «kimdir o pence resiı>
nin
a r ka.�ında ki
yerleştirilmişti.
demir
tellere
Yeni Sabahın ilave
öi var, kendisi yoktu. Kooperatife karşı kö
şede bir gazete
bayii var. İki üç genç ço
cuktur bunlar...
Ben bunlann Üniversiteye
devam eden t aş ra lı
fakir insanlar oldukla
rım sanıyordum. Çünkü be n
bu şeklin blr
başka türlüsü ile yetlşmiştitn. Birisi oturur, tezgah
başında, diğer
ikisi gezerek gazete
satarlar ve evlere uğrarlar. Gazetenin aslı nı
göndermediniz, diye bir de kart yazdım.
Beslemenin eline verdim ve b un lara iyi in san diye hitap ettim
Besleme bir müşteri
ye h itap edilınlyecek şekildeki sözlerle yük lü olarak geri geldi. « Bu doktor ne lıl.f an
la maz insandır.
O
gazete gelmedi
daha! ..
\\
(1.. .
�������)) » Kaçak )} * Murad GENCOGLU * )}
��< «
41�\ <
l; \
,.:•{ •'
,,.:..<' :; .
\.\
�ıt} '·:;; •
.;' ,
-.1
..;
},
"'��
)'ı �.'
.f�,
;� ;:_ l./
ııı��·
v
arsmlar sana. kaçak desinler oğlum. Iztıu.p ve m eş akkatl e dolu bir ömrün sonunda, sana hıTakacağım ye;ıine ve en hüyilk mir;ıs, .bir yağmur damlası gibi sat kala.bilmesi için yanardağları göğsümde ·sundi!rdliğünı şere fli bir ad olaı>aktır. O :ı:hn. kırsızlarla, yala ncıla rl a müdiilede; iftir;ı.sı ve dedikoducularla; Bıtir:ıd:rrını her şeyin üstünıle tut:ınlarb birlikte anılmasını istemiyor;;:m in�anlıudan Jraçmalısın. Varsın lar saı�� lrnçak dtsinler. İıısa!ll!ırfüın ka�malısm yavrnm! s"."" ,fa dost görünüp, ark an dan kot�(U!lÇ, ruüth!ş ve bayağı iftiralarda bulun:ıcaklar · çılubilir. Senin namusunh, şerefi:ıle, haysiyetinle, bir, kuk
:
l:ı
:}"ibi
''�·�1:ı1TI:"!l{
isteyenler ç1kabilir.
,p.ı En mukaddes ıanıyarak inandığın şey •..;, lerb üstüne, kanatlarını bir baykuş ,.t/ uğurs-uzlcğu�>"la germelt arz usu nd a o-
�
� !.
-Doğmamış oğluma öğütler-
!anlar
ı;ıkahilir. Sen,
simsiyah gölge-
,:ı ıe rln i, inançlarının üstüne bir engi·�;. .•ı ....zisyo!l ... /-. cell a dı eilasıyla düşürmekten /-
--· ··-�
karşısında gözyaşlarını içine 'a.1tıtma.k o:orunda. oldukça.; insanlardan kaçmalısı n oğlum!. ' Baban, son oefeslerini, belki göz!&rınm önünde titreyerek ve recektir. Belki de bi r akşamüstü. alacakaranItkta üç beş gölge onun k urş u ıı l a rl ıı parçalanmış ş ak a ğı ndan hilıi kanlar sızan cesedini kapınızrn önüne brrakı _verecektir. Ve b elki de bir gün. baritada yeri okunmayan bir sın ır boyun... dan, s ı n ırların ötesinde bir yerden, istil'tkamın Uç nıctre derinliğinde yazılmlŞ son mektubuyla birlikte en b ü yük vazifesini hakkıyla yapmış oldu.�UilU bilt.liren kü nyesi gelecektir. Sen, o gü:-ılerde alıunı pencerenin soğuk camına ılayayarak dünyanın im ranh�hnı ve deni71erin sonsuzluğunu seyredip, babanın sana bir tek vasiye ti b i l e olmadıiiını dilşünlirken. ufulıı ·ta. gHtikçe büyilyer, ve belirle-şen kanlı bir ·başın bütün kuvve tiyl e haykırır gibi oldu�anu du yacaksın oğlum: <İnsanlardan k açmalıs n !ıo
� ı-ı.
çeltinmiyenlerin
fi'
ri'
\\
//
'/.� , •
\") (,. \:,. /o }!• :;
r
)�•
f.
/� � .•
\.,:• /,
)} �·;• \•
;.)
· � ·-,.- """' ...... :"'.,/ ".._,,..... . �-....-::: -�� , ����������v������� ·�·••••0• ..�..ff•••••4-...ı••D#� e doktorn diyerek yanındaki �i r. in 1ian- :r -··..""��. ,
�
......,. --_..-·-... ,.,... ·� �· :::--- .
Bir d ıa. birlikte krthkahaları salıverrnışler. Be-: nim insa.nc" yazılı hi t a.b ıma. şifahi cevap: vc.�:n.-iş. ı ı-.sabı;�� ;·, ··; bozulmadı. Elbisemi giydim. l G;_, ..:ıeni�-l iLı\ı�::i!ni al dım, adama uğra.dı"?Gözünü J<itapt"'n kaldırma.yan g e nç sözlen-: mi dinliyordu. Yam:ı<lak.i adamla. birlikte : .. «Aziz milletim işt.3 bunun için tüccar ıf r a. l k ı l r a. v ticari <:ılacnaz. Büyük kazançtan, hep yaba.ncıhr sömürüyor, tica re t ufaktan : baslar ve büyünı dediın, ııBenim ha.tam olsa t bil� hiznıetçiye, haşka!nrı yanında., müşterin f o!f!n heni 'l�mmet:Pek h�kkmı ne reden bt�1. dun 8. eff'ndi?n ciiyer�k aynldtm ;
�.
S O
N
A R
Sm·kuruzı dinlerken
1 .. �
•
z U a
i
� 1
ğlamasan
Beni hiç anmasan da olur.
;
da;
: :
Mirasımdlr sana
i
Neş'em, saadetim, her şeyim.
:
•
Ren yolumun yolsusu,
i ! i•
Derdim�n dertlisiyim.
J
Made rnki yolum sonsuz nırd:-m ki ayr1ldık; S0,,iıl\ ''i� çıkarmıyordu. tşte anlıyo-; f'��e :_::!.;:ıi 1�:.;t�r�.m art:k, nmı, biz ı-,.;ıı:, oirıbir mrışkHlathı elde etti- ! ğh-ı1lz kaz1ncınuz olan partlar bizi ol<şayan,'.i r.fe SeLden )J:ı.şka bir şey. Ayhan tjc.ı:.:ı?t crı.ı::ı.hı olan yabrı!!c1!ara vcrmeğe de- �' ı �
•
.İi'IAL
;
·: ,;
�� 11
İFLAS E DEN NAZARİ YELER İ"
.MARX 'IN
.
* Tahsiıı
B
oal::,
1
u mevzuda çok
biz
Fakat
.�öyle
i lctiJa
la
bi r
k açın ı sıralarnal::
edeceğiz :
karl ar
- Marx •Mal ve neticede
söylenebil ir,
şeyler
orta
gittikçe arta
va.ııi ( yahut kapitalistler) ile proletaıye. Jcar
�ı
lcarşıya
kalacaktım 5()-60
A rad a.n
- diyordu. geçtiği
sene
halde
prol.e
na mukabil son 50 seneden bert en bilyülı:
kapitaliBt m<lınleketlerde, İngiltere ve .A.me
ril:: ad a, gelir 'rergisl ilzertne yapılan l.ıı tati&
ke.lkıı.cağını, yok
orta.dan
olac•ğını haber verdiği orta swı!ın her ııc ne bina d ah a fıı..zl a vrrgi vercüti çok ve,rgi �er-.ıı kaplt o.listlerin venneıcte
ıı:sbelln.ir,
g:ittlkç'!
ise
çoğalıyor,
olduğu
vergi
ıı..z:ı.Jdığı görülm�ttir.
ve
O h al d e ; orta sınıf, yava:ı yir ile
belirsiz bir se
l:: apltallst smıf ise
azalı
yor demektir. 2
Zira.
-
vetlendirir,
NHaJ:1)lere mani olunmalıdır.
milliyetçiliği
komünizmi
besliyerek kuv
zayı!latare.k
yıkar»
diyordu. Görillüyor ki Manc'ın en çok kork
tuğu d�ma.nle.rdarı
l1iri
de milliyetçiliktir.
Komünistlerin tilrlti kılılı: ve kıyafetlere bü
l'ÜI!erc':
:ı:il letlerdeki milliyetçilik fikirlerini
j'lkm:ıı- .'. ça.!ı.şmala.nnın sebeplerinden birini de
:işte
politika
tak.ip et
Ele geçirdiği yerlerin mün e vv er xısmını
sü
haline
da
koyun
getirip yeni emelleri
için
sürü çe.l!f
tırmalı:tadırlar. O halde bugünkü komünist ler, komilnist
rn aslr.efil
enteme.syonall
m;,nfaatlarını
kendi milli
al
beslemek-"
tedirler.
-
3
Ma!c.rs, miltemadiyen bir tabii mü
savattan,
tabl l
Önce,
Marh'ın verdiği
lerce tabii
ınJ..sıU
h fı.di..el�.
tabi!
yarayan t abi i
de işine
için
hukuktan, FJ..lı:irlertrıi
den balu;eder.
k abul ettirmek rnioaller
tabii
verir.
misall er, blll. � tir.
arasında 3 ila
S.
ni]'ea, Pra.nçois Perrou:ıı 'n u n da decli!i gİl)t eminim ki bu tabi- hll.cl1seleri Marlı:s da Qll
le.mamıı;tır. Bu konudaki ti.kirleri karmaka rışık olup, tezatlarla doludur. Saniyen, Mark
tabii
sın be.hBettlği
yor ve
hadise l ere biz de bakı ve bü&nil
düşünüyoruz. Aklı selimi
bunda
aramak
lô.zımclır.
Aynı
zıı.-
b\lgÜnkü komi!nistler, Mıı.rk:sın a.k olarak h a rbi . sin.�ı bir şelr"1e �Jc
van
olmadığını
lüzum yoktur.
söylerniye
Aynı tarlaya gelişi güzel serpil rniş ol an to huml a.nn
veya
bir
bahçeye
dikilmiş
olan.
fidarıların 6---- B ııy sonra yüıe aynı olmadık:
l a.nn ı
herkes
zısı bodur
bilir. Ba.zJSı
k a l m ış,
uzayıvermlş, ba
kurumuştur.
baz:ısı da
Aynı mer'ada otlayan koyunların bazısı 1111 -
ıniz olmuş, bazısı cılız ke.lmıştır, Zira yon
ca .v eya ç.içek
1nıında,
görül ıaemtıı t ir.
<in�
bir
ıı.
bıt
niyeti olan herkes de baksın . . . İnsanın, hay
Marx
h arbl e r
emperyalist
mek tedirler .
tında
t.aryo. lelüne bir artıı; kaydecl1lm�tir. Bu
lilrlerde Man:'ın
etmekte,
i m h a ederek, cahil kısmını
yok. ol arak burju
sını!
ÜNAL *
Jş
bölümü
bulanın, ötekini Kıı.rmcalann, ile
de
çağırdığı
anların
çalış tıkl a n ,
Dasıl
aralarında
•tabii bir rnuse.v at yerine, ame lele r , kıralla.r, 1ı eyl e r vb. bulunduğu malü.mdur. Sözü uzatmaya ne lüzum var? Allah i n sanl arı Kimini zeki, ki mini e.şit yara tm amış ki. . . şişman,
kimini
<ılur?
i l mi
uzun, kimisini kambur v.b.
Bunlar
yaratmıştır.
arasm da nasıl müsavat
Zeki ve çalışkan olanın sa'yi ıtl sb e tinde malı
ve
bele
A c aba bu
elbette
kim
tabü kanunlardan
görmüştür?
hariç
olarak,
O muhteşem karanlık nurdan bir vaha belki ; O muhteşem karanlık gider Al-
m ü temadiyen mutlak müsavattan b ah s eden ,
".komünizm
dün y as ı nda mutlak
var mı dı r? .
çal ışan
f abri.k ad a
tarlada ve y a
bir müsavat
zi m amd arl a rı ile
Komünizm
köylü
ameleler y aşayışta, yiyimde ve giyimde
ve
*
la.ha belki.. Belki yarm gine ben, gün doğ madan uyanıp, �."eni bir ıztırabm peşinden ko şacağım . . Ilefüi yarın da geçen bugün gi bi tıpa tıp, Belki de bu g-eceki rüyaları ·an latıp,
ay
nı mıdırlar? 4 - Marks, proletaryanı n müdafii ola
rak ortaya çıkmıştır. Marks' a göre proletar
hakinil
ya
lakki,
ol u rs a müsavat olacaktır. Bu te
burj uvazi
sınıfı
yerine,
her
et
midir?
değil dece
C e miy
prol e t arya
sı n ı fın hakirıtlyeti
sınıfmınk yani yine bir
denilen
topluluk, sa
t eş ki l eden burjuvazi ile · prole
azlığı
memlekette
ekse riyeti
teşkil eden bir
o rt a sınıf d a vardır. Marks, siyaset ve ikti d ar babında bu sınıfı hiç n a.z an itibara al
Yarm lla
mamıştır, yahut bu mevzuda da tenakuzlara
"()
düşmüştür.
düşünmekle,
taryayı
saadetine
tini sı
Marks
halde,
sonra meçhulat.. Bir muhteşe_m karanlık ..
Ondan
fazla olacaktır. Tem
indiğini
mal
gökten
sadece
bir
rüyanın peşinden koşacağım...
prole
ref ah ve
beşeriyetin
değil, bir sınıfın refah ve s aade
düşünmüştür. Netice, beşeriyeti n
Yusuf KADIGlL
davıı
değil, bir sınıfın iktidarı davasıdır. 5 - Komünizm, kadında da iştiraki is-
tiyor,
böyle
olursa cemiyette dirlik ve dil-
zerıli k ol ac ak tır ; diyor. Fikrini kabul ettirmek i çin de ya ü wpi k cemiyetlerden veya
en o.z 10 .000 s eneli k ömrü olan beşeriyet h ay e.tından 3-5 misal verebiliyor : ccİstlsna k aideyi bozrnazıı diye bir söz v ardır . H ele bu is ti s na
en çok binde bir ol ursa umum i Mısırh-iç bCYtmaz . Eski da hanedan azal arının en yakın l arı arasın da ol d uğ u t arih e n sab ittir . F a -
Sümer ve
kaideyi
izdivaçlar
kat
yine
dirlik
ve
tarihen
sabittir
düzenlik
cemiyette
yoktur.
ki
S aniyen
düzerılik
dirlik ve
cemiyette olsun
yo lu ihtiyar e tmiyorlardı.
bir
bunlar
di y e
bu
Kainatta b ü t ün carılı m ahlılklar, e rk ek-
lerin dişilerini, di ş il e ri n erkeklerini içeriden gelen
bir hisle yab anc ı nazarlardan kıska-
nır v e korurken insanların tabii, ezeli, ebedi
•;e
il '..h i
olan bu
kanundan n asıl hariç
t<:.:aJıi! �cr,,derirıi insan ı.lf:rr. iyor. D u rad::ı. .şı.:nu '·.1F, _ i · ·:: i·� ın,
rna�k-:ıli.
: :; � � ı.:r:n:::ır:r y o l u
ile
akl ı selimi ·kabul eda
i18.ve
ed1;; yün
ta.dan kaldırma.ya ç alışıyor .
cerr. i y e t ! ::? rd ? k i '1u hissi
komünizm
Hala.
hareket ede n bir zümrenin zoru ile oldu ğunda aramak lazımdır. Artık komüni rıtln, llele Rus
için,
s av at
sonra,
mı
z
komünizminin,
teranesi
ile
bir memlekete
(memleketine
hayrı
disine
olacak? )
j imi o l duğu gay re tsi z
ve
gi rdik t en
olmıyanın
hayrı
bana
me!humunca önce ken
taraftarlık . edenleri,
dü�ünen başları
va.rme.lı: m u.tl ak mü
gayeye
h e r vasıtayı meşru sayan,
sonra
da
salı
temizleyen bir sal h ane re
anlaş ılmıştır.
g ay e siz bir
Beveriyeti hissiz,
koyun sürüsü h a.
! i n e get i rm e k isteyen bir fikir ' olduğu kamı,
tine varılmıştır.
:trısan, yine insan o l a rak ; rıtlllet, ol::ı. rak: y�:ı_rr:ı yacaktlr. Onun için
ki, · m i l l e t
b-:ı l o l -ır, b2.lola.rda mum
art�
ill as etmiş, yal e.nc.ı , bir mezhep gibi yaşamakta . devam e di yors a bu nun sebebini, beş e riyeti n yarınını göremi yen, k o m ünizmi n sah t e il.layiş ve ye.lanla.n na k ap ıl an , aklı seliminden z:iyade hi ssi ile Hülasa,
devrini .tama.mJarmştır.
beraber
·
yine
hep
i n .) ::ı n l ı ÇEn1z3., n�illctimize ve milU-
·,-� t i m i :>� d�ir� e ! l c s:ı.rıt:ı .nı'.·.: insanca _ yaşama-
13
* Hasaıı Ferit CANSEVER * il
üsaadenizle muhtelif
M
safı Iarikahı.nnı
milletlerin ev
tetkike
b a.5lamad,.n.
evvel, bir az mi l l e t kelime.si nin med
lulü üzerinde tevakkui
edeceğim . Bugünkü
millet mefhumu ne kan ve ne de din esas lanna lerin
istin at ediyor. Belki
heyeti
mecmu3Sı
içtimai ayniyet
bu
mefhumu
bize·
kederi cliğeri'nin d·e kederi, lifrini:n menfa&-.
ti diğeıinin de menfaati, birinin tefekkür ve
t�h::.s3üsleri diğerinin de tahassüs ve tefek-·
kürlerine tarih,
bir hars kabul mllleti
insanlar aynı
ruz .
teşkil
etmiş olan
ederler.ıı diyo
Şu halde bugün herhangi bir milletin.
efradını anlarna-k için hiç b i r
vakit
ne
kan
tahliline ve ne de dini müriasebat ve rabı
talanna bakmıya.ca.ğız. K ültü r iti.ba.rtyle hangi milletin kUltürünü t am a.ıni yle kabul �tmiş, ke ndsH nl samimi ol arak hangi milli addetmlş ise o fe«li o mill e tten
zümre den
telakki edeceğiz. Bu i tib arla eski devirlerde
milletler
arasında gördüğümüz
kan.
ve
elin
tesanüd ü yerine bugün rnilleUerin hay a tın da
başka bir
nevi tesanüt
tesani.i dü n ne
gibi unsurlar
müessir olan
vardır dan
ki,
bu
terekküp
tetkike şayandır. İşte meselen.in ruhu buradadır. Harsi ol an bu tesanüdü
ettiği
yapan
hll.diseler nelerdir'
Ve
bu
tesanüt ne su ret l e vücude gelebilir? Muasır milletlerde bu tesanüdün mühim bir kısmı her günkü i nsanl ar
hayatt"n
doğuyor. . .
şekilde yaşıyorl"r ki, bir an ve zaman · yek di !l' erin e muhtaç olmaktan fariğ ol amı yorla r . Büyük bir camiao e f r adı birbirleriyle ne sıhri.yet, ne karabet ve ne Yani
de
şah'i
o
r ab ı t ası
olmakslZln
sırf yaşamak
lçin, !:J:1.<nci h e.y a t ve mevcucilyet için. bir leşmi� bulunuyorlar.
Birinin
14
zevki
diğerinin. de
�evki.
B1rinin
lisan,
�t
İşte
bu
suretle·
gibi
:im.iller
buluyor. Bu tesanü de ·
edebiyat, din
de·
mühim bir surette yardım ediyor. ilmi
Hikmet
\veriyor. Onun için : aMuayyen
tetabuk ediyor.
içtimai tes anüt vüc
dünya
bize
üzerinde
üç
nevi cisim olduğunu öğretiyor : Sulp, mayi,
Bu
gaz. . .
al tın d"a
cisiml er
muhtelü hükmt
ekseıiyetle
tesirler
yekdiğertnin vasıflann.r.
cisim
- ibraz edebilirler. Mesela sulp olan bir
mayi haline, mayi oran bir cisim ge.z haline
ill'kılap ettirilebiliyor.
Fakat ha.zan da sulp· · olan herhangi bir cismi mayi ve gaz heli
ne inkılip ettirmek müsta'bed ve hatti hal
k ad ar
denilecek
hilli:mi hadiseyi o
müşkül
cisnüu
mu
oluyor. Bu
cüzü" fertleri ara-·
sındaki alakaya ' atfediyoruz. Ve diyoruz ki,
cüz'li
bir cismin hükmiye
ise;
ve
fe rtleri
ldmyeviye
ara.sındaki alalcai
ne
kadar
kuvv etli
o- cismin şek l i harieisinde d e o derece·
v ardı r
salabet
ve o cisim en fazla şekil is
tikrarına maliktir. Bir milleti de herhangi bir
cisim
gibi
bul e ttiğ imiz
mev c udi yet
bir
takdirde'
olaraJ<
ka
onun cüz'ü fertleri
olan efradı arasında.ki s.ı kı al ak a ve mü nasebeti o milletin kuvvet, salabet ve istik
. rannın
bir
alameti
ve
bir
rni'yan
olarak
kabul et me k, hiç bir vakit hatalı bir netice·
doğurmaz. İşte milletlerin kudret ve kabili
hayatfyyerert alikaia.rda.n doğan
yeti
ğimiz
hadfsen.in
efradı
arasmdalı:i
ve içtimai tesanü t
kuvvet
ve
derecei
fenli de<li
ala.Jı:a
sıyla rnebsuterı mütenasip bulunan tabii bir keytiyet
olarak
rında ien:U
tezahür etmektedir.
alile. ve
Arala
içtinmi milnasetıetrert
llYili7et arr;u edilen rezahllratuu göstermi ,ecek, halbuki ·ıçtimai teıiiınudÜ ·' kmeiıi o Jeıı milletlerde mill i ruh daha kuvvetli ve tntlH şahsiyet de.ha mütebaruı olacaktır. Şu halde : «Milli v ahdet yapacağızıı de llıaimız zaman içtimai tesenüdümüzü yapan vıU:ıalann neler olduğwıu, içtimai tesanü ıdllınllze katıJı tertlerlinlıin . a.iıüra' derece!� rinin ne olduğunu iyice teUrilı: ve te!ehhus etmek mecburiyetin de kala.cağız. ldıııi
Bu hadiseyi tetkik etmeyi ihmal etmek
kopyacılığa ve
fttçllilı:
leri
yapmağa
!t�ısınde. bllht. şuuri
ve h ayret
h areketler
yapmalı:
bu
tıı.k
müessir
eserl er
değil,
11l arak
içinde k al arak in
yapmaklığınuzı
iaç eder. Bl.z madem ki .)etperllği
ki
sevkeder
itibara
naıı an
.gayn
her gün yeni bir
lı:�n
din milli
ve
Jstemiyerelı:
muasır
olanları t akviyeye ,
olmıyanlan yeniden ya ratmak suretiyle ona vücut ve rmeğe, tesa detle
ve
Bu
götürecet:ine,
yegıı. ne
va.sıta
nnyunız. ----
O
IeHi.ketlerden
olduğun a iman
h alde nıllliyet
k u rtaracak etmiş bulu
mefhumuna ha-
------ ----- ·
mec
nazaran : uMilli vahdet, içti mlll vahdetin kudreti
esasa
içtimai te.5 anüdün 9iddetiyle mebsuten mü tenasibdirıı
denileb ilir.
Ve
derake.b
lı:ü
on
sur sen edi r b�ladığımız milli hareketin t,._ mamiyle muasır
milletlerin milliyet mefhu
muna yaklaşma.81 için yapmağa muhtaç ol duğumuz
içtimai
te.sanütlerin
araştınnağa
ica.p ettiğini
ve
neler
olması
tesbit
etmeğe
ba..şl a.rnamız icap eder. Beşer ğildir.
dete
açme.ğa
mücadele
mai tesanüt veyahut
me
bu mefhumun bizi saa
amansız
buruz.
nu
ve
şid
nüde mani olan içtimai hadiselerle de
di
ediyor
zayıt
olan tesanüt hadiselerini tezyide,
deniyetin müvellidi olan miUiyet mefhumu
kabul
mev
vet derecelerini takından bilmeye ve.
ctif
h e rh ang i bir cisim gibi yalnız mad
aksamı ihtiva Diğer
eden bir mevc udi ye t de
ecsa.ın ve
mevcudattan
fazla.
olarak tahassüs ve tefekkür gibi iki mühim h asisaya da maJilı: ola.rı bir mevcudiyettir.
( Deva.m-ı va.r)
---- - ----- --- -------
JULE.S ROMAINS'den iki şiir :
SARI TRAMVAY
Hİ Ç
San trıımvay geçli cadde den, Orada, iki bey'IZ duvar a.ra.61ndan Giiründfi. Parlaklı,
Sonra k:t.yboldu•. i:rice
gördüm ra.yl ai
inerinden
ge9ii q-lni,
.-lm a d ırv a.rlar sakladı onu ;
Rlçbir
hareke� ihanet
Gliründüğiinü
ve
et�di
böyle yıılnızlık olmadı, İnsaıı· mağaradan çıka.lı beriA da<:ık sonsuz bir denizle çevrlli ; Ruh , uflı:11n sess izliğini bilir_
Hiç
Orada her biri köşesine böztilmilş, Güçlükle
pen9e relere ...
kaybolduğunu bili-
Dünya
nefes altr ve düşünmek\.. len 1.ltrer.
h aıyretl e
Gblerini
dona kalır,
Jı:orlnryla
iğer.
yorum,
İz bı rakma.ilan, h atta ı.:ı.m anın bile, Geçe nlerin izleri kalıyor s:>dece . . . İ1erde gürültülü bi r butvar. .Kl3.kson se•leri. l);ılt "'
ötedf,
hu
şe_yj n
üstünde rur y<>)<lil>k.
Arlcıdaşhl< riç defa inkar edildi
Dostluklar, yemfoler ve sa.dakatl&c
Ük ışıkla.rdan örıcc her goece
Yrkılır 1•e
kilin>tt gülmekten
p ..tıar ..
*
Çeviren :
DEMİR ASLAN
15
IiyetÇiJerin
SURETİ JlAKTA.N CÖ llUNı� K .
M
illetlerin
yiiz
yiHardır
ğ ı 5füo1'lrgccililc tün
,) iddeti.�/i::!.
derdi,
devanı
·
kurtulamadı
bugün de büedip
gidiyor.
Rusyanın, başta . 'l:üri<: üikefori olmak üzere bulundu rduğu çeşitli altında hakimiyeti
insanlık hiç · b!r
kült:lr
ve
anlayışları ınlisbet
zı.ğlık durumlarıyla,
üzerind e
İngilizlerin
tesiri olmamışs a ve olmu yorsa:, bu zavallı insanları h ürriyetlerinden
menetmek insanl tkl a
k•\�sız
bağdaştırılması
·bir harekettir.
ırn�
Elle rinde bıçaktan ye
kavuşmak için çırprnıp dururken, öte yandan hürriyetçi ol
ateşten başka hiç bir vasıtaları olmıya.n, d?layısıyl !'. keneli istilclal dir.valarını dünya. . ya du yurm ak imkanından mahrum kalan
namesine imza. aoımş olan Fransa ve İngil-
zihniyetinin
ülk el er ahalisi, istiklallerine
duklarını iddia edip, İnsan
H akl an
Beyan
G ün ey Afrikalılarm,
h akim olduğunu ctlsesine, ·bü la bakmak mak olur. BİR
dünyada sömürg ecilik
yerine milliyetçilik
anlayışımn
göstermeğe çalışmaları hı'l.-
ve çapulculuk nazany.
propagandasilla
alda.ne
ÇUVALDIZ BOYU YOL
S
:qı fal arırn
Ma ril yn
Mon.roe adında.·
ki artistin basın toplantı.sına cömert
�
günlük ne.şriyatın TB mağıızin mecmuıı.lannıo gü.rill tü1eri arasın ıl!L Kıbrıs. . davası k ül l e nmeğe yü% \utuyo�.
Sir Winston Churchill
Milliyetçililden. hoşla.n �yor
çe tahsi.> eden
tere gibi bazı Avrupa. devletleri de a}'Jl.l
mil:tınıin
hastalı�a.
tutulmuş görünüyorlar.
1dra.k etmiŞ ol anlımn, açlıktan ve susuzluktan ölebtlecekle.rin:i, t akat hürri İnsanlığını
yetsiz yaşam.ıyacaJtlanı:ıı anlamak istemiyen (Fransarun · sözde · 'en kuvvetli başbeka.ru) Mendes - Frahce gei;en ay bu · mesele yü '.l;lln den düşürüldü. Şubat s.symuzda b u nok.
ısrarla
. ta üzerinde
dadır.
İngiltere
olan
durduğumuz
Güney Afrikada b aşl aırn.-; belirtilerine sırtını dönmek ve ve ateş J'lğınlanyla sustu.nnak de,
uyanma.
onları
kan
r�
bir çıkmaz;
t'.,·,.:·;.- t '. .'";'! -tl::l r 11' ı .' r..� �:: �f�!_·: ·t:···· j "'." l · · ·-ı. ·:�·ı .�·: ·f1\· ··!
ol du-
O!'!:':ık, ::;ll'..: l:J l l.ıi::- ı· ''?".�q '!' � j :· · /"' ; � : -:: i n ! ·: 1�· · · .·'. : ;·t ' : .:· l rı· ;ı
' t .' ı
.
MarilY-n ıVIonroe Ağlıyor
Kıbrıs fül v asından dalı .:ı önemli ğunu e r- geç anlayacaktır. Afrikanın giine Yunanlılar, yal'ln, fiil! veya siyasi yeni bir y!ndeki kı p ırd an ış h amleleri geniş İngiliz lw.ml� yaptıkları zam:m 'Türk umumi efka h ,.oer alma ve propag-anda teşkilatıyla bü rın:, yazık ı:i, pek hazırlıksız bulacaklar. . . tün dü ny ay a kanll bir tedhiş imişçesine du Yeşiladayla olan iktisadi, kültürel bağları yurulmaktadl.c. M::ıu - .M a u ad ıyl a dLiny:ı ıru;r111, bugün..1<:ündc:ı çok dnha sür:=ıtıe art bn:;ın ının bir nefret ı:mrolfl�l yapmaij'a u�- tınlm:t:ıı lıiz1rnken. b�ınun bi.r g<:ııcht -,-e bayol un a sapıyor ki, bunun
.
hatırlar
!. ,. (� '
r 11
OLlJNlffiYOB Ki�
Bir dert ki
Yaşamağa değer diyordun
Ilk aşk ıstırabı Dudaklarında belirince
Kemiriyordu sani gizlice
Ne
n ar in
,
ne hassas kız diyor-
!ardı, Hatırlıyorum şimdi
Yemin ettiğimiz günleri
uzun
Kirpikleri
Hisar'da, Kanlıca.'da Ölünce in&an Sevdiğiyle ölmeli Fakat ben Ben hfilfı. yaşıyorum
Eiıdamı ince,
-�
�""
li
Güzelleşiyordun
Gün ve ay geçtikçe
Gözlerin parıl parıl
Yanaklarına al düşti.i
Ölenle
Henüz d iinya
� � �
ölünmüyor ki ! .
Esat Halit
�
�
SARJKAH)'A
�
�
GAiıİBİN DERDİ
� � �
""
n
!!;;
i -
A_; a cı n çiçeği tomurcuk,
Ne ıı:&ın&n
açsam y&
ben ıt0ğnk
tomurcuk vurur yıo
!:��
Ai;acııı r-içeği tomunmk, b e n tomu "" Meyvamı a.�ırdı saıuklann .sol koJ11.
1 AMım
� -� !§
1 "'
1
topraılı., li5 liim wprak., Ylltacım
Beni
arlı:a.d•.ıı
lı
..
dinJ r
lı.1
ıJilkse111 , d
i �
i� §
�
ıönil h iiıriiM ilolw.
bo.iın
...
t.A
:r"""am
�rl"r
-&:=
Juıul
oldu
kaıı-
�t
bayrağnıun alı.
Gerçi hı'iiırJ&dılar beni devir devir, l':knıcğim _ydmedl, dol�tım feJılı �
Bu YJI ltar:ı ökiiı<lin gene
DevleUen :para alm ak.
•Kırd1' tarlamın karıştı Aoabıı; nıhin ıni et11em
51nın kaııı , d'ım:ıdalı:i m&lı!
Gıu-i• nttdc ı;önl1! ı:engln hamJyyeU.ıı.l
YıUanıa b • rıltledfm iistdmc öritliler ,.ıı X asırlı
ellcri111 �ne t•P• n•ında, Jıaliın <re dii%elir mi ki yakında? de yeJTi Y<Ordim kan akıttım a kında. ne, lıcrircs benim _fibi ALLAHIN
Beııim �n
l
Faıiı.
kulu.
" Y IJ,ANLOGLU•
Benden
Htlki h e�ey
Bend-cn
y<:m�k
yerler ta.hak
ta.ba.k, gibi yııı mak yum:ok, ayak çıplak hllş ıı:..o k,
yapma beb.:k ...ı a .aJarıl�
..
lildd Cf.İ,
Mmır dkiim ı.ldı hrlanın nvve tlni, Kapanda sattım bllım:dilo:r kıymetlnJ,
Ayağınıda <>Bki çar;k py, evir, JevJr. Elbise diye giyuim y'""1 alı çulu. alanlar
balı.
aengiolcrin i,i,
Jılr,
� Dölleri
!
rak,
-Kan& ılı:a na i�cm�m, lı.ır11rlırr, H akkıım .lıı aylurıı anı llblaoıul ar
� -- S<ıl elde
1
sararml'! yaıı
benden ;oyıran şarbbn, �alı:rllk ;
� Si!!
§ D.ort
sanki
ye r
Gene köyümön doruğu kel JıeJ, Irmağın ta.�lı, bahçen>i vurdu yı.ı.tı .o<:I, Eter baıııı inanmazsan benden yana ıel ; İpekli .,kğiac l..ırılm aıı:s a çalı.
toprak.
ll ıolimle Ki1b.
Arı benim malım, başka.farı
Fa:ı.Ja
Stoin
d a.!
anlında silı var. dumıı.n var.
ıJmelL'<l<'.k
una �aoıan
var,
Ka.rİP•eme dertlerini duyan v...-, cüvcndiğin Tanrı, uludur lllL
Yılanlıoğh
i�. nail Hakkı
lil -
1
5
1
� ��illlll� l !lail!ıılll�·�ı.,,.,i·1\:,:->ı•:ı":'::·;;r,rıjllilffflr..qııııl'IÖ ·
RÖPORTAJ:
Konserva tuarı T u. r K ·ı
r'\Jf.r- u. ,.. s Hnsı 'ı • ..
.
•
* Eu
Estetikle oıflamaya şiire
vt!
tabi yer
«duyu
Gerçi
çok
sanatları
hazırfanımştıi:. -k
t!:m:ı.fından
gunun halde en
dalgalanışıdır.
Şu
güzel sanatlar içinde
yüksek
gayeyi
musikiye
musikiye
vermişlerdir.
verileri u<ı5ın
da göztin tabiacı o!".\·ı�u bi
sı·
tutarlarken
bilhassa
ön planda
bir
uğraşan
güzel
..
röpm:t.aj '.irtiırk Dtinyası Röpo:rbj
km·ulu
!1lozoflar
Bo u· ı urn ·· u n d e
"
gi
Kaua.yabilme gücü:.
da
ha f azla. sahip oldu�1·.
lı�?.'�
dan dolayı doğrudarı do�ru ya göze hitap eden sanatla ra
me3ela
n a tlardan gaye
resme, daha
ayırmak
sürillet>ilir. mantık
diğer üstün
ltizumu
Fakat
·
sa bir
i.Je!i
bu bir
oyunundan
ba,ka
bir şey de;til'.lir. Tecrübe gös tP.riyor ki,
ipt.iclai
veya mü
i:1:i ).iH, M!J sik!, rc.sirtıt:!.: a, h�t�::ı. şiir den ç:�: cl;-�ı.:!. lcli';:ıen-1 hL· teJ.:ftmil h-=r ç.:�ş i �
..:şe!:il:J:.)
Cil!:. -:,·1.1 h ' L � !::".l!.:_(L
!:��--
: ... :- '�
18
rı . '
:- ,..,
1 . ' ·· .
...
ayıranl ar
kuvvet
ı
bizzat
realiteden
al yo rlar dernektir.
B u böyle olunca, ya
°;i
giL
:ııel ııanatlar içinde en üstün
musikiye ayırınca. p!i.yeyi içinde de Türk Sanatları 'Tiirlr
MU6ikis:ine aynı değeri
o
•ermek zorunlu bir sonuç
luyor.
katı b i
gibi
şey -i ster istemez-
r
yüre ğ i ne
insanın
Elleri sopalı
�öz
ta.ş
burada
İşte
çöküyor.
ııi stemezülrn
diye
saldıran
musikimizen
yeniçeri artığı zorbalar gözü müzün önüne geliyor. «Bizim
musikimizi»
öz
radı'odan ko
konservatuardan
vanlar
ko
vanl ar, hudutlarımızdan kovmak
isteyenler
önüne
ge.Iiyor.
r ret
')!
gözümüzün Yalnız
düş
manla ı mı? . . Onun sayesinda,
lann
kazan�n
ve servet.
de şöh
c!�jener�
onu
Şeflk
et-
için, en az c!'-i:vc arılo. k ad ar gayret sarfettikleri
mek n
çL'<crnıyor.
aklımızdan
hatıraları
istikbali
bakımından
Bu
rln
kie
vet İstanbul
bi
r
oldu ğu mev bilgili elle
yuvasında
yüks�lrnek
rum
ümit
musikisi
ü st ün de l:l.yı.!'
ilim
du
m usikimizin
Türk
vericidir .
burada
Bugünkü
--çok şü.l<lir-
b u hiç d
e
beş
e
ş ye
bir
hoca
bilgili
musi
Türk
G ü rm e r iç :
Münir N urettb
Türk
Selçuk : Te
gn.nni ve üslüp, Ş ive Baykurt : Solfej. Erkıl ı ç :
Mesut
iza.b ı .
Fo n1'ti.k
ve
Cemil Tel : Folklor.
Üstad Gürmeriç «Maalesef çalışmalarımız
·Saz · yok.
Müziği
sazlarının
diyor. Bu zqmanda m e n n.t gel ir
henüz
Konservatuarda Türk
lınacağını
nasıl
ça
öğretemiyoruz»
eksi1<1iğin
de
g�deri l mesini
ctme!.-:tı:>D
e l i m i ?rl·::!!'"'t ':'
"Tlt :--k
r.:f�':ii.:i:-:!
t2-.:l o::.')-·!��
(�·v-: ....
P. d i ! rC: i P r
dün Y ılı m üz i ği
çok
Tiirk musikisi
seslidir. k ao .
b öyle
de
l{alm a m a hdı;.
istedlğimiz
Biz
gü
k e! d � r
teleyelim.
musikisi nazariyatı.
me.tin
yeye
zel lıir şa:rk•, b ir p eşrev bes
kisi dersi vermektedir :
C a.fer
yüksek bi r sevi edşmiş'tir. Fakat b J t � n
bölümü faali
konservatuarda Şefik
ba!um�n cl a n
10 yıldan beri
Henüz yeter derece
H a.l e n
mel o d i
feırk0ı lide
şiındi
'küçüınsenemiyecek ;dil'.
etti
kabul
şudur ki, Türk
ği h o·lükat
Belediye Kon
beraber,
makla
Her!<e•Lı
mih�ği
Jamaz.
geniş bir faaliye t olma
de
Gl: rm::ric
malı
kendine
mükemm•liyete sa
hiptir.
yolundadır. E.
servatuarrnda Türk müziği yettedir.
bir
sus
acı keselim.
·
i��iıı de
sesl1li.l{
;:;�i ?:J
b;ışka.
kısa. te ne
p0!.i.fo�!ize
si.kimizin · şarttır.
Bu
için
polifonik
ketıdine
ve ka rakt e ri
an c1l1::
b as de
Mu pazaı.
pol i fo ni eserler
Türklü
olan rengi
bulunursa.,
o zaman dünya m üzi
hi�r!ıetl e.ri
üııbr
muh itlerinde
bh·
sar?. C\ t
asırda Türk
bir
g5
bir kıy m e t
- fl u
mu
- Türk m n sUtislnln
teka
konservatn arın
den
ilim
ihmal
şubesi nin,
çerç�vesi
mektep
Miibl m
Türk
a.Tf'!·pi oldn�u
a.l 1 n m a.�n.d1r. Te·m a rn e!l
rPt U�\ıllPri� h tıı .ı_;ı tıa-;: bir
r.-:ı..
rle:ı
iJ mi bir
:_:r� ! ''� İ 5
: ı cn
�evreif�n
es<'.sl':\.r::\ r;rılı�-:-n'.l
n! ın."" � udır.
srın
ist i rı !'l t
e...
f.. �:...,'TeSİ'l�":'l
J(o::ıserva
h!".l_:-ın h�:· � i·-:•.'- ; �l c� � o1-� -;� .s:::v i �_; c ... i ın�. b i l ::'.�i. ·w;·,k-
�r' ,,
K o n:,erva.
yeti�iyor.
!narda Türk müziği ltısuunı
bc.kHyor�:.
var,
öğrenci!�?"
ger.çJr.r!� · 1
·gelmez.
k url arı n a.
pı>Lfoni e <i e rı
çnk
1.:' ö k a t
mc:.H.:lt:iiLHr.
etmelidir.
ele
id '::! de
bu
yeni
bağh
C&!ldan
'n esiller
müziği
seven)
musikisini
d2vaya
o
şimdi
Türk
yapıl '<!3�d a d -r,
'denemeleri
man
ed ilen iş
Hatti şimfli
ço.k sesli
OJ'
naya.caP;ı rol ne ol a.bi1ir?
bir
rl.iyebil
evet
�on Jılbrda. h e rkesçe k a.
Bn
lan, .� enelerce
s1n l •
bnl edilmlş1 ir.
olnr.
Öğretici dir.
i l rrl ern·e
rii!miiş ıuüdür?
devam
-
bilgili ol uy:ı r
- Son yanın
bitirip
miil ü ıı d e
0!11yor.
nisyoneri
m\ısEcis1nde
o
ayrı
davaya
lar <ideta ..
larak '!'ürk l\'Iüziği de doğmn.ş
.e-i i�in��e
bu
bile
büyük
bi ..
ayrılan
nin mod ern ize e d i l ir.esi lfrzu
:ıynı z a m an d a,
de
ğün
t alelı el er in
sı2ı�tan
salon u n a
beynel milel
çık:ıbilmesi
��cinci
mek n1Ümkün. Tü r!ı müz.i�i
çaldıra.mayız.
göuderip
ri:ıci,
n112htelif sebepleri �
Pa
meselii
konser
bir
rise
r:ı.
Bunu
b i t j rn1e ..
nız, ){o.ı� ser·i� İ:'!l.a.n
yen,
Tmbü
f:eyl er
u�� . z a Aı e:l�ye
seyriııi
Öğrencil er
t a.kip
arasında
Tfü·k nı üziğ' J e ra.P:be tin az al d ı ğı n ı tığını veya şa.h<>de
ediyor
a rt
rnü
musunırz?
- Umumi olarak Konservaf u :ıra
raföet
Konserv.ı.tu a.•rı n d 1.
yine
u n � u r.ni
art''""tır. ç 1 ! ı -;; r.ı 2 lan olar2.':i
r �-
JoıOııl lc
ô{tretmenlerinin bir benimsedikleri -fe Webtlerine telkin ettlıkl<:ıri Jıtr lı:a.naıı.t var . •Tiirlı:. ıuulkb.lııi modem!. :ıııı etmek için Klasik Tüı:4t .ll il.ıılğ'lai tamamen bir kena ;ra bırakmalı ve h a.lk müzi ;;:ı melodilerini armonll<e et Jıis gil:ıl
1
TOPRAGIMIN lman
Kurıı.ğın
dersini:r, bu kanaate? Gllrrnerlç görilnür bir ;;ekil de· heyece.n.lan<lı ; H :ı. l k müzlğ iniıı ö�ün<le lıillr h ı<dneler v ındır. Bn ırn kabul ediyoruz :ı.ma ni lı;ıye' basit bir musikidir. .Klisilı: Türk: müziği saray lann ve kona.l<lann masikf s.iydL O sa.:ra.y ve koııaltla>' Ustad
da,
dünyanın
Öldürmeden içtiğim kah be zehir !
Nör eleyen semalar verin verin Ruhum kördür bekler bir kurtarıcı İçimd�k i girdaplar
kültürlü v"
rlz?
Olamaz,
ırıw.ı.
Kl}pup geçen ezeli hfü· riizgarlar
Yikı:ın yıkını yıkılsııı taş hisarlar Demir d:'!.ğı delmeli sanlı Bozkurt. '
1
tlste.da
teşekkür
ettik: ve ka.ç sual
de te.lebclerine ırordulı:, Bi.ın Jıa.:r ve
�
son smı.r te.lebeleri idiler �uall erimizi bilyillr bir il ile
lı;arşıle.dıle.r.
Türk: Mu.shl<isinin hali 'n isti.kbe.li ha.lı::kı.tıda ttkrl':ıı.!A ned ir?» sualini : ' •- Halin! bırakalım da iıo ia.baliaden bahsedcllm. B1- :.,.. Türk l'tlmıU.lsi ist!.kbalde mullakıı. pollfonise edlleeelt w-
ın. Şimdiden
ıot çalı�an
diye
bu yolda
peik
vardır.. ,,
cevaplandırdılar ve o
'.rade. bulunan arlı:adıı.şlan İPAHRİ DffiSTERECİOÖLU nu.n d .. çok sesli Türk: mü siği parçalan
bestelefilg]n
den bahsettiler. flıı.lılnn Ersin : •Türk Mii �iğini mode:rnize etmek için mevcat esetleri armoniıuı et :melı: doğru de�ildlr. Her ilıi miiz:lği haaduyla bilen M& lclarl:ınn orl,ila ııl eserler )'aratm:ıları i c "'" eder. B11
ı
Yanmış kıraç toprağım , bozkırlarını Umman umman imana garkolmah Şerha şerha yarılm ş bağırlarım
sırt çwirebillböyle şey ola
müs9.adeleri ile bir
a.cı !
Hürriyetler getir in hudut hudut
Bir mP.lle niyet musikisidir, ' oyuncak değildir a. Böyle bir mirasa nasıl
derin derin
Yetme:.: midir çektiğim bunca
zevk sııhibi insa.ı:ıla.rıydı. Klisik Türk Müziği Snmer Ulerden bugüne im.dar asır ların getirdiği lıiba.r bir mn 'oikldir: ince bir musi.lddir. :Cn
elin delin
Su isterim : göllerl e nehir ehir.. Kavnağından t&şmalı gfildiir n güldür
:ıama.nlaı:ın
en
bo'ı.k ınn
Va. ilerim ı mahta.cıdrahmettir. d Pınıı.rla.rım kuruda, ovam <;i)ldtir
Siz ne
yaşayanlar
bolntl.ar gelin gelin
Toprağımın ödemi bol rahmettir
ır:ıeU,,.
da
yüklü
BEKLEDİKLERİ
e d
er
ol
ı
n
d
ı
ı
AR .,..,.� ., Ş...'a ,.� ...,.. � ğ1Sabri �s-�apa �a -ş � k Baki ��-� tsLAMTÜR n l -. K -
.....
�...._
j 1
a
��! ·
da
;utman
Dedi.
,.. ....,ıeırtıJlr.,
tt- Peki, bu
Türk: muaikiıiliıin
dem
ı;olt
ııeııli mo Türk
Müzi!!;inde,
k:eııd1 sesleri mi
kullarula.caJı:, yok.la !la.eh ga. mmın ı>etilerl mi 7n
Sualini Süheyla h1tmııı 'dört cevaplımdı.rdı: ! ,,,._ Tabü Tör!< Musüı:iııi 'wu kemli sesleri lı:ull anı.lm ,.... bıht.•
Dedi ve diğerleri bu kana ıı.te lıjtirak ettil er. - !lir Türk, Batı müzi ğinin sesleri v e te�.Higi ile bir eser
bestelese,
milırlği eseri
Buna hepsi
bu
·ı iirk
s,.yılabilir
mi'?
birden ceıva.p
...eriyor! e.r : ı - !(ayır, Tiirl< mlhıiii .,_ ·...,n sayılaaıa:ı. Batı mibli!i csecl sayılablli.r .. neolt.
Son wıı.limiııi Nevin ıd.,. ceva.plıı.dınyor : - Sabit a.ra.Jıklı ::ıaalıı.d&. meselıl. piyano ile, Tü�l: _. >!iği çalınabilir ı:ni? 8ğer piyano Hı-k .ıl ıdği nln �nWdnnnıt. p,.. ı.;.,.ı e<tilml11se :peltali ç:ılı ,nablUr. Hıı.tlıi vı>k!iyle bOylıe bir teşebbuııe girişll uıiş ' rıı. kat ın:ı.li lmkiu�w.lık yi.ı:rti• den
neticelendixifom�
Eldeık.İ piyanolarla buı
kamlıır
Uşşak
çalın a.bllir
makaıru,
bir
a.ma
ma- bil'
Beeteoi
çahnam.a.ı;. üst...:! Şefik Gümıeriçe ve talebelerine teşekkür ederek Konservatua.rdan aynldı.k. i çimizde tatlı bir sevinç vru'd:ı, Jstilı::b a.Je llmltıe ha.lc anlMh• duyıı.bileceğ-i bir '""in•; . . . ,ar m&kamı
·r
k
Snat UZER -k
anz.itnal.Ja!l sonra Türk edebiyatında
natt
geniş
euebiyatiuınm
sirteıi görlilür .
çapta
ye ti.ş'en
Bu devrede
.,,ahsiyetler bu edebiyatlardan
te-
b ü yü k
tesir
YAHYA KE;MAL bu devrin en ku'lvetli mümessille rinden birisidir. O, batıya b ağlı ol duğ u nis bette doğu ya bağlı ko.l nı ı ş , batılı gibi dW,ti nı:;;:>, lıir <;loğ u lu olmuştur. Bu bakımdan Yal1y::ı KeYC>al D i va;1 eclehiyatı!la bir . ç ok ler almışlardır.
en karaldcristil< ve
b a i; l "jır . .Bu ect�bi y @ t t
yönden
rak altr.
o ikili bir t«sirle,
kaynak o!a
Fransız e debi
yatı ile Divan
Edebiyatını lqı.ynaştıranı.k şahsiye tini bulmaş, bir doğul u olduğu ka dar, bir batılı ol ması nı bilmiş.ti:r. Onun şah siyeti doğ u ile batın ın sentezini veren en •kuvvetü örnek tir. Batıyı bürnn iyi tarafla n);la benimserken, ken dini , kendi tarihini, ·kendi gel e nek lerini ve d ili ni unutmamış, on lan da iyi taraflarıyla ş ahsın da toplamak ·istemiştir. Tarihe karıştığı, öldüğü zanne <l.ilen Divan edebiyatının pek çok kıymetle ri yatıya. Kemalle bir renk, ışık, ta rih ve �aman
şuuru
.mlştir. O bu
ortaya
h alin de
döküJüver
-suretle sanat gele ne ğiıı:ı.lzi Ye
nileIDi.ş, bu gele neğe ytni bit yön vermiş ye on a kuvvetle kendi damgasını vunrıuıı bir. çığır açıcı deme k hata. ol tur. On a. m:ıya.caktır.
Meşrutiyet devrinde ye t iş'!n
meseleleri
toplum
ve
tarihle
Şahsiyetler
geniş
,
çapta.
ilgil enmişl e r, toplum meselelerlnin ça.llı:antı
tahaYYill tah ayyül
etmek
etmek
gibi
bi r
n.ıh
ruh
h aline
gö.
halinde gö türmüştür. Y ahya Keıual de aynı mesele lere ilgi duymuş, onlan hissetmi:;tir. Tahay. 'Yü l ettigi ülkeyi tarih sayfal arında ar a gibi
bir
ve za fü;rinin doğmasına sebep o l muşt ur . Yahya :kemaldeki t2rih şuurunun doğ
yonalist
bir
işte lıir ufuk lün
ilh defa bu lıırllı .k;apı.sında..o. :reni gOrdilm ve o �u�ae:le:rde he.m<',n bö
gençlerimizin
kapıldı.klan
karşıya �iirir.ı
gel miş ,
kendinden uzaklaşmış .bir
karşısında kendimizden
ratmak. kerıdi
nthumuza
nemlidir: «19il5
1. e
.Genç
baktmmdan
Türklük»
çok ö
cereyıınınıı.
Parbc s-itn.ı i:? t!ın, y:ıh u.t o 2rtma.nt lti - Uibj:le .firnr ctrni::;�!in. O:a::1,ı Scfoncess f>nl� l.! · :o:- 1y• ;__::.ı-..f.r:.tıinı: ·� i r� �ırn. �F.�:::.'i' rih Al ' t,::ı � :S ::r··:� ı ;r;;,,; : · '. ı 1 L.·E1 de,.'.'-' 1 ? r i . : i o rnek� '"'•' k.:ı �n,;ı:-1. l j k �; · ·,r1:ı·i:: ı� .
kautla.raı.!<
'Türkli.i�ll . . ��
..: .
bir tarz ya
dönmelc istemiş tir. Bunu ya p a.rken de k e nd i neslinden . ta mamen
duygusu
ve
mış
ayrılmış, millet, vatan, insanlık ile sa:ı.atm en gllze l sentezi ni yap ku•ıvet!i bir bütti.n olarak ortaya.
çıkmıştır.
asıl manasıyla Tü rle şiirine KEMAL'le girer. Zaman fikri, ma
Tarik ş uuru yAHYA
fikri de onun getirdiği !iklrlerdir. sıır· vet-i Fünun ş a i rleri de bu şuur ve bu fi kirler yo kt ur , Divan şairi baştan başa maz munlara dayanır, bu şiirde maziye b akış zi
yoktur. YAHYA KEMAL ise, mazmun yap..
ma:ı;. Divan şiirinden aldığı kelime ve ter ·kJpl eri bir boya gibi, eski devri h atırlatan birer sembol olarak kullanı:r. Bu tip şiirle
rinde
konuyu tarihileştirir ve bir devre o
turtu r. Ferdi hatıralan ile t a rihi h atıra.l an birleştirir.
edebiyatında
Türk
geçmiş
za
m an ondan evveı bu şekil de ele a!mrnam1ş...
tı r. Bu
bad
t erkip ondan
önce
yoktur. Şeref!!.
ve Mahurdan Gazel böyle şiirlerdir :
Atladı
da. aradı kl arım vermesi
nEdebiyat-ı
bi.zinl n•kı1m1za., ruha.muza, asıl Jeh ç em ize yabancı ve aynı ı:amandl\ eı Cenab Şelubettin ve Tevtik lı:ı: göriin dij, Filrret'ten sooro. •Yeni» ve «başka• bir çı _ij'ırı �a!ısi gösteriş gibi değil , ken·dimizdeu ç ıJn.nıı ak hevesine düştüm.* B u söz l e rd e n anl tyoruz ki YAHYA KE MAL, kendini unutmak tehlikesi il e !tarı:< Cedide,; şHri b a n a.
Gecti sandı m m :ih -ı
h azır layan ba5ka kuvvetli sebepler
mi�
rellıliler gô7.ieri n i kamaştırdı,
ması o nd a büyük bir t arih şuurunun
de vardır. Octun şu sözleri tarih sayfaların.
iklimleri"
devir detir almış olduğu
man
masını
v:ı� a.nııı
b h kt�Jn.
hııtır"'1a.n.
marJsi,
<lamen tu ıup üç çifte bir zevrakçeyo
nev ayine-i
·b!Uurdan.
Hail<-• Sid:i.bıid iki slihil boyunca feve fe'Ve Yadı:<i teşrifine .ılkış · tılta.ıiı:en diirdan.·
*
f)
suh ağlar
O
-uU�flnf;� lh�m.l�r
C;!l ..� !' - l ! '3 :..; · ·
*
Şerefiibade geldikçe ni.şide geldikçe�
bUJ\'iin l{ asr-ı
f 2 � t i. ı
hli hr-J
'l e ı d n
li7ı-:ı.
Cem
�ül.'?�!!de gUUerle
�, _ ,:·rJ r�_"lıı�
:·· � � � ; : ı::·r
1:: ; 0 1 1::•1
b '; ıJ,�
�;cJifÜ(fe
Iadell berlı:ef b&rir-< Haael-l Dam.ide gel dikçe. Akıncı,
TUrk:UsU,
Moha.ç
GENÇLlK
Gedik Ahmet
Paşanın nıh un e gazel, Yeniçeriye gazel, Alp .ABianın nıhuna gazel, gibi şiirler<le de 'arih şuuru kuvvetle hissedilir. YAHYA KEMAL'in şiirlerine hakim O lan ene temlerden birisi de sonsuzluk fi.Itri, Jl(JIJSuzluk
Tarih
arzusudur.
ııuzl uk fikri onun bütün
.JÜBÜnü
Kuvvetli
avuçlarında sevginin tılsunı Ba�ıbos_ maVJıalar gibisin : Şafaklar üstüne arzun, sevgin Bir beste tuttıırmuşsun şakrak.
son
şuuru ve
şi irl e rini n ana ör
v e rir diyebllitiz. Deniz, bu fikrin en
�I ifade bu lduğu bir senboldür. «Açık Denizıı de olduğU �ibi deniz adeta aynı ar llllfU d uy an canlı bir varlık halini alır. O değildir,
memnun
and an
de
Salıver, Meltemlerin m a vi s i ne sa.çlann.ı Uzat, el l eri n i uzat Dallar, sabahlar, pencereler üstüne Türkü çağırarak.
git
açılmak,
mek ist e r, bunun için çırpınır, :l.s.i o lur .
o
Rn.hunla kını;ı karşıya kaldnn
.2eli Duydum ki ruJıumutl;ı
Şdrviinı dinledim
med gii n ii
muzd ..ci p d en iz
bu gurbette se ndeniz.
Deniz şiirinde, bitmeyen sonsuzluğa kar
fil duyulan
arzu, yok olmak a rzusu bir
Arzu ve iimitlerden örülen Bir ı;ağı yaşıyacaksın, Bulutlar g;ibi değ�lsin sen : Bir yol toyum atmışsın bu top rağa Bırak ,gençli_ğini, vatanın kuca ğına bırak.
ul
viyete yükselir : :Uiid<omki d eniz rii. h una s ı r v e rdi sesinden,
Gel kurtul 'Son zevk.in Beyn inden
o
dar varlı.�ıııın hendesesinden.
eğor aşk. ise um m ana o
c a n an
çıkar
Ummin ıı
kanş tat,
dediğin 1 �eyi silk at.
y ol
bıırda bugün beklediğin
girda.ba, açıl engine, ruh ol. •Deniz Türküsüıı n d e bir kurtulıı.� a gi
At kalbi n i
di.;
ve.rdı r . Artık musiki sus ar, gök ve de
:nif;
saltanatıyla
hAki.mdir : Glrdli:in
Somıll
ayna<la., geçmi'i
sükunet
gibi diğer
Yilrü
ylllcsltioi sarhoşluktı.n, uçurum zannedilen boşluk
varlığı nın
illit
olduğunu,
zevkine
duymakla
nııwlliğin bittiği son Kemal,
medeni y e tine
Türk
rul� oldu üunu, bize akış
mak. . .
si
Bu
tarihin
olduğunu
.;uzluk fikrinin
gitmek
Musikisinde
bir
B i r to.raltan
mil.nevi hisseder. Son
doğmasında bu h ay ranl ığın
Diin yiiya veila ettik, atı.Idık c!olu diıgin ... · All � a
giden
yolda m el eklerle kanztı.k.
Giıçtik h e pimiz da rt n aLL c e n n e t kapısından
'Likiı>. kalacak dof:dııj;um � l.oprağa btzden, •.Şioışek gjbi bir h iitıra nal S<l8ierimiule·n .gibi mı�.nı:l ıu tru manevı ak.ııµ:ı:ı btwn rı:h 4, 1
�
sembolü
bir
oluyorlar.
varlık,
iileme
doğru
bütün
dolu
taraftan din ,
bliti.in
h ayat a.k.m ış .
Boğ"ll, o
şehrayin,
Tuncayla gür Fırat akmış.
önemli rolü olduğu muhakkaktır.
clalu dlzg-in boşanan atlanmızla Birden yedi kat arş;ı, k a n ailand>k o hnla ... * * Gül yü2lü bir afetti ki her büsesi Iiile, Girdik zafeciu koynun :ı, erdi·k o vis3.le.
tem esa.s hep
Nice seslerle gök ve yerlerimiz, Hiiznijmü.z, şevkimiz, :ı.alerlerimiı; Bize benzer o kainat akmış. Yürüyor fecre elli nıilyan n1h .
bir ku
Bir gün
azmak, kurtul
da b ü tün
başka
Bir taraftan
w
varlığı
arzusunun uVuslat»
dizgin koşmaktadır :
Ma.vi
Git
i fad e si d irler.
tarafın
din. m usiki, aşk, s anat
kainat adeta
doğru gel en
ku v ve t l e
bir
Onun bütün şiirlerinde bu
«ltriıı ve
- İslam tarihine
hayrandır.
yapan
daima gitmek,
rolü oynuyor;
h adde kadar.
medeniyetin maddeden çok manevi
bir
muzu mek,
bunu.
hür
Yahya ve
küreye.
«Yol ne-
korkunç
erer
Osman BOLULU
şeye
reye?n
Duy tı>biat ta biraz sen de ilih lllııh
her
•bir sa.ıı iye, .5 Ubheyle 9aJun :
Ayılıp neı;'enıi
YJlma
beral:ı e r
ÇA(H
*
*
ö m r ü n ı�>ktan yol ıı·dnr o ;
Geldikleri yal,
Alemde
hi r ;ıkşaJn
D ö rt atlı
z ö
:ıe Sl�mivi koşudu.r o �
o gerdüno gelirken dol a . dizgin,
Sevmiş ;k i ruh YAHYA
ııfku görürler d a h a
KEMAL,
son
eng:in ..
d evre şiir sa.ha-·
ınıza ha.reket li şiiriyle
renk ve
ı.�1k getiren
b i r şai rdir.
doğu
batının da,
Onun şiiri
ha doğrusu doğunun düşünüşünün
bir
vetıi
muhayyeles:i ile b atı
terkibidir.
kıymetlerin
milli, kül t ü re l
bir pazis.i y o n
ile
Onda insanı,
san atın kay h alinde veren tek şairl ve
vetli bir kompozisyon halinde veren tek şairi '·. · 1··,_t :,..
Tü;'k
nh·:'r:.:··J ·� Vir,··!
<::P "'i.
11 :
Yah%ı-
· c .!.:: ·; ·T.
.:
Kemati
idr ak
·t-.tt.ı.iştir�
et-
1
Ali Püsküllüoğlunun B i r Hikayesi :
BiR
Ki R ALA M I ŞTI K
ODA
O zam anl ar bir oda b ul m ak işi, o tatlı
yükseliyordu.
Bizim
en iyi
rıiıı
dükkanı
köşe be.şmdaydı, dört. yol
hafta tatillerine sığmıyordu. Güzün
.günü de her nedense, p azar a rastladı. Or Mektep ten kurtu
talık günlilk - güneşlik !
hır k urt u l m az, soluğu asfaltta alırdık. Elek_ trikler yan ı n c ay a ke.dar denize karşı, ka dmlı e rkekli, o, nasıl bi r alem y � adıkla. :mu
tah;nln etmeye çalı.ştığımız
durmadan
:lnmlnlar
sağa sol a
a rasında,
çarparak yü
rür duru rduk . Zaman zaman ya sarı.şın, ya
esmer, ye. da bunlara hiç benzem!yen, uzun
·boylu, ama küçücük aya klı ; saçları şöyle önüne dökillmüş bir tazeye liseli çalımıyla. bakar Hl.f atardık.
rastı:ıma.sın bu 4 diye güzelim pazar alemimize
İşte Pazara.
·ha
doğrusu o
yemadığllllJZ için ;
türlü
rlıı
da.. kı
kaçm ış ; şeh
mektepten
ara
m ahall el erin! gezmiş ; bir oda
mıştık. Şöyle ufarak, . rn üstııJdl
iyi ;
olursa d a.h a
el i ayağı düzgün b i r oda. Amma bula
mamı.ştık.
İsmail
Bir umudum uz
Efendideydi.
sanla tanış
görüş,
O,
da bizim bakkal
gün
de
b unc a
in
mutlaka bulurdu.' Söyle
diğimiz zaman : uCanım, nlye söylemezsiniz şimdiye de
ğin?ıı demişti .
re
ı
<<Madam Zehiye'nin size gü
·bir odası v ar . Evi şu sıradaki a l ç ak çln
•kolu.
Hah,
ı;ocukların
t am a m ; işte o, y a nı başında oynaştığı e v . Sorun or ad an bir
çocıiga, gösterir.>ı İsmail
Efendinin
tarif
ettiği
ev,
sıra
,Sındaki.Jere bakarak çok cılız, B.de ta oranın tadım kaçıran bir evdi. Binalar o eve ka tlar iki katlı,
�yur. Bir
üç katlı ;
orada
tek kata dCL
de bfüşik ev ayru. Sonra ı.,1ı;rar
tam
zında,
bakkal İsmail E!endi
iki c ad d e nin
diklemesine
ağ- · ke
siş tikl eri noktada. Evi n üzerinde bulunduğu.
cadde yeni açılmış, şehrin h emen en geniş
caddesi. hale
daha
Fa.kat
gelmemiş.
b�lıyor. . .
Mada.nı
�öyle
denecek.
cadde
sıra semt karakolu ile
Sol
Zehiye'nin evinin·
sında da sabun fab rik ası var. Kapıyı bis esiyle
çaldım. dah a
Küçücük, başı açık, iş el
da
y � l ı bir kadın açtı. «Madam
dim .
ka.�ı
çirkin
sandıgım
olmuş
Zehiye'nin evi burası
mı?ıı
de
«bura ! v uİyiv dedim, «bizi köşebaşındaki bak kal İsmail Elendi gônderdi . Bir oda. vanııı.ıı, çocu ksl1Z birine vermek: ki r al ı k . Çolu.ksuz istiyormuşsunuz . . . Biz ilri mektepJiyiıı !ıı ıtHu. . . . . . ıı dedi,
Söylediklerini zor
Zaten m e k te pl i olsun
ol urs a
sabah
gider
:ınlıyorduk ...
İyiymiş.
mektepli gel i mti ş. . . Odıi.yı imiş . . .
istiyorum ;
akşam
göste rd i . Beğenirsek ne ala
Büyükçe bir od ay dı . Bize yeter de artar
dı bile. Hatt.a Baykal i ç e rd e top da oyna·
yabilirdi. ( Z a ten soura oy n adı da pence-. re camlarını kırdı ı, b u ev iki odalı . Ay nca. kendilerynin oturduğu ;bitişik\ bara k a msı çift ev var. Bu ev i n öteki odasında da. yaşlı bir adam v a rn w; , epeydir. Memnun larmış ond an . . . Odalar müstakil kulla:ruı-. sın diye ayn ayrı, dı.ştan k apıl ar yapılnuş. Birbiriyle hiç ilişiği yok. Madam Zehiye'nin anla.ttığınfl. göre burada bir zamanlar il9 mektepli hi r
a rada
k alın�
Sonra
bir ·ma-
�ı;:iniste
vermişler. . .
günitrce
Biz bu
Hazar
minval ü.zerayken şaşı, genç ta
geldi. Madam
ge d i .
ariam . . .
Bekar
u.�ra.maz!TilŞ.
IVI2.dc1 m
olduğur.u nt'1d:!{ıııı
Zehiye'ye,
sonradan Arapça
Zehiye'ye,
sonradan Arapça
d�p-en cliğ·hn,
bir
dille,
fakat o zaman an1a
bir
şeyler
söyledi.
Se
sinden, ş:a.:.; ı
gözünün oynayışından kızdığı
söyl e d i .
a vel
nı 2nlıyordum. da.
Biz
avel
lc.ı zdı. . .
ona
� i tt.i. . .
ona
şaşı
yoks a
madama.
.!\nl attığına,
da
bir şeyler
bakıyorduk.
Sonra,
diyordu1
(ıi'ı" e
dedik
Madam
de
çekti,
mi öfkelendi ?n
bize
bizim
Madam
kadm
akıl yordamı ile
>.llllllllWUllQ\lliıııil;ıllHffilV,llil lllHIU:ınnıililllllllllllUl!lillllllllllllllllWIJl:ımuııuıııııı111111ııııııııı:ın11ııllllllll
ıı1q1111�1H:ııı>ııuııı��"ll1'�•�uı�uııuı�ııD11ıunıımmımıııMı MWmıııuıı111y;unıijnııııuıımıııırnırnıııı
1i
cıOglun
ve rme
gelmeden
i<Bu çocuklar
_
�
dik,
M ad:ı.rıı
her doğ an
günle
:::;�:=
Dahıı. güzP-lsin, daha yeni
=
§ §
tepelere
elinim şarkımı söyfüyorsun «Seı>
Zehiyeye bin dereden su getir
Bu ses, senin sesin,
yaramaz olmadığımızı söyledik. Kosko
ca on yedi - on sekizlik gençlerdik. Son ra,
yıı
liseliydik, burada
kol ayca
kandı.
Eskiden
mekteplilerden
oturan
biri
bir çok
Her şey bıraktığınca
yaramazmış am a , gene . de memnun kalmış. Odanın
ortasında sağlama· dört kişinin
ferah ferah
çalışabileceği
Güngebün artmakta sevdam
masa vardı. Üzerinde bir yandan yemek yer, bir yandan kitabı açar, ders çalışabilirdiniz. Etrafında
eski,
yanda
karyola,
iki
onarılmış öte
sandalyalar.
yanda
gene küçük
dı.
Çınlçıplak,
bi r
tek:
yere
de
Pencereler
bembeyaz ufarak
duvarlar.
carriı ı, perdeli.
Ücret hususunda
Tanrı yaratmış bu kalbi
!
Nüfı:ıs kağıdım gil:il.
!
Resmini
asmışlar. . .
ayna
bır
M�dam Z eh iye 'ue ror
�
taşırub koynumda
uyuşmuştuk . Allem etmiş, k allem etmiş, bir
"sürü pazarlık, çeneden sonra ; yataklanmı zı,
kitaplarımızı
bavullarımızı,
getirip
mış ; odaya ye rleşmiş t ik. Aradan geçen de,
z am an,
ark_a_daşımdan
rnadi?
Ev
bu
odanın için
yaşa t
çok
bana
neler
sahiplerimiz
Arap
Hıristiyandı.
Katoliklermiş . Türkçeyi pek az biliyorlardı. Söylediklerini zor
anlıyorduk. Şaşı
devana-.
-sı ile ahba.p bile olduk. Hani ilkin bize öf
gelin hanı m !
kelenen
O
küçük çitin için
d e akşama kadar çocuk iskemlesi yapan ko
adı
casının
latlığı lir,
ev
İspiro idi. Bir de Madamın
An tu v a n vardı, yarı kaçık bir adam,
O bizimle
ömürdü.
Türkçeyi
haliyle bazı geceler odarruza ge Fransızcaya
ufak
bir
Oys a
çalışırdı.
çocuk
kadar
olsun
ki
bil
mezdi.
He'r
za;na n2
ı:
hl!.:-..-, ;
S ! nı
gün
öğlert
paydosu
geldiğim
kaç
iskernle
İ�01ronun y;t:.nı na, o !t:: ü çUk çi ti n içi
'.':-'YC�H�� .
o l 11 ı:rJ u .
Hf!r
zv,rn.8 n
bir
Bu şehirde duramam sensiz � Bir türlü unutamadım «Seıi
�
Unutamam _11aresiz.
1
Ali
�
·i
Ya islct ·m l c ;:ıin hiri n i n
aya
::ı.[c�rLen, ya bir ağ-aç yon tar:·::: 2 n1 J;:a-
i ! 1
1 1 �
Rıdvan BüLBüL
i i
1_ _filfı:--=�_
E
ffiİı
ı ııım11um111mıımınm:mırm111mııııııuımmııımnımmıııınuıı111mıııııııııııı111ıııımnıımrnııııınmınııı g11;;m;;ıil;;;;;;;;ı::ı::ıı�:::ı:;a::�:�::m::ıe::::1ı!!ıı::ııı:ımıı:ıımıı,ııııııııııııııııııııııııı:ıııııırnııııııııııııııııııııııu
ptdan b a.şım ı uzatır :
·
eve
Caddelere sığamam gerçek
at
1 �
Hiloneti.ııden sı:ıal olunmaz
Yalıll2ı
� �
§il § ""
Bil'
bir masa . . . Ayrıca iki de hurda koltuk var
;a "'
Zamanın hükmü
büyüklükte bir
�
e
dopdolu adam yok «Se»
Nefesinle
i !� :s
Sıpsıcak içerimdesin
di
yormuş . .
Emin ol ki
Kar yağıyor karşı
oday:ın diyor
yaramaz olur henııı
1i
1=�_- ��l�.;'11:•:.ı�:=m,�:; 1
unladı_ğ ımıza göre, geliniymiş. muş.
GÜNRÜ GERÇEK
HER
derdim.
zi.i ışılliar, « S a ğ ol !n
�· [izüme bakar ;
işine
«Kolay . gele
İspiro !ıı
İspironun esmer, çiçek bozuğu yü
d n ! anl� ..
iki
derdi. ..
laf
Bi r ara durur,
ede ri z, sonra tekrar
elın�tırlr.
Her
bwm
sabah
temk·
·ocıa:rı
!emeğe gelirdi. Çirkinliğine ratmen çapkın dı da. Blııi a.vuturdu, hcşwnuıııa !liderdi . . . Bazs.n d a.rne.n n e. be.sar •şaşın derfilm, «de�
�a.şı 1 D Gülerdi. . . Gillerdi
anası
ilı.at
e.mma,
yal
yumardım ÇO
�rıil. Göderlmi
rahat
ke.nrdı. Bir çocuk gibi çelrer kuce.ğına
hat rahat
""
öperdi . Gözlerimi yumardım ço ğu korkudan . Bir türlü öpmeyi cıın.ı.ın çek medi ke.lta.ıı; ı . Kocaman memelerine asıl
·•am,
h av ay a
beni
ke.ldırabilirdi . . .
B ir d e --ta.ın ö n pencereden görülür- ö
Aklıma.
klZl
konağln
nümüuıeki
beni
del l
Onun o pencere önüne oturup h atirten bir
iş işlemesi y ok muydu ! KMir kız
türkü ile çaktı
dera
,b u
sonralar:,
dalgaYı
her şeyi haspam.
Gözümde a
güzellezti.
lfüerelı:
daha
çok
Bir gün şaşı z a mp ar am a dedim :
•Marika,
bu
k.Jz
ıSen de
l:>eni
deli
lahi . . . >ı
•Etme eyleıneıı nü
y ap
beni . . .
kızın.
bu
Olur
tim.)
'(
•
Lt _ t•
EVVEL ZAMAN
•
, --*·-� ... f _...,,.....
İÇİNDE
Boşuna .inadı aynaların lfayaliıni ko't'kunç
göl�cler
sar-
dı...
el biz Diinyamı.za ı;iineş
Röyle miydik
evv
l\anatlarınd.ı. salkım
zur
ederdi.
s o n ra imkanı yok denı On sek.iz yaşın ilk sevd ası !
.•
sa.çak
ile
hu
doğardı...
düştükten
ç a.l ı ş • rn fl7"1 ı m .
yaptı
i
nı u
beni
ediyor val.
deli
O
gönlü
dahıı. çok öp
zaman
( Ş aşı
dememiş
<cYaa ! n ded.i, «ben yapim gönl unu , ·r;ötür deniz k enarın a beıılın iç un . . . . . » .
sen
«Canım, ne olur yani ? İkimiz de gen .siz, sonra o da istiyor galiba bunu . . . Bak, pencereden nasıl bakıyor? Canıru yiyi m ! »
Şa.�ı Marikaın
Kız güldü,
da
sonra elini s all adı, çekildi. Etek haspanın
eğlendiğini ı
benle
Aradan günler geçti, Biz bu minve.l
ü
zere . . . Kız pencereden işaretler ye.par beni
flldırtı r da
bir
türlü rolı:akta yakal ayamam.
Bonr ad e.n öğrendim,
.En tatlı yaşında cümle canlılar Mevsim bahaı·dı ...
Günümüzün kavgası Riiyalarda uğuldardı
insanlığı
Döğüşen çocuklardı ...
Bozkırın bağrında bo ğ u ld u haz lar Umut bir d örtl ü konferansta
değil Soıısıızluğ·a uzayan Yemyeşil ufuklardı ...
pencereye . . .
baıktı
lerim tu tuştu gayri. İlla.ki oldu iş dedi m. . .
Jire b il eyim
olnr günümüz tükenmez bir cıvıltı
Sulh büyülemiş
ediyon.• dedi. de d i m , « il l a bana
Marik a ? o
Etek etek sıwinç Yuvamızda
hiç dlşan çıkarmal ar
Esaretten
söz
açılmıya
görsün
Hürriyet
Günahsız bi r taze gibi ağlardı .. . Akpak karanlıklara karşı fil bayrağı çeken Dağlardı . . .
:ımş. Ayağı sakatm11;1 zave.llmın. Der>ken,
wğudunı
bu
k.Jzdan . . .
•Şaıı ı »
ya da artılı: wandlğımı söyledlm. İsplroculc
ekşe.ma k ad a r kendisi için çalışıyordu. "f1!.rdı
No
on a ihanet edecek? Ben de toydum
·hem. . .
Sonra
kendisinl
hlç
sevmiyordum.
Var: geçsindi bu oyun d an artık.
Günlerden bir gün
bu
odayı, pencere-.
'&inden h a.l a. ça.Jım yapan o sakat l<•zı, Ma ' dam Zehiyeyi ; çiçek bozuğu suratlı
İspiro
.cuğu, Antuvan
para.mı
Efendiyi , hele o ş�ı
terketmeyi
zam
düşünmedlrndi bile
ma ohn oldu . . . B u hikli.yeye
Jıi
•Madam
Madıom Z ehiyenin
ZehiyenJn
İhtimal
güver şöy
o da
üstüne yı ğılı r dururlardı
giln bu bir
Hl.lta.J"
top
Günü
geldi karardı
gilTercin . . . �
lievanı eder
Böyle kalsak ne
va.rdı ?
Buna _rağmen sulh
bir düzine gQv erci
vardı. Kapının önündeki daracık yerde ,
b:irtıirlru n
Yumafr yumak elli bebeklerin Duası hile Bizler nettik ki Tanrun ?
cinlerini de BOkabilirdim. le bıu;lardı :
A
Serdal' : «Koca dünya bana dardır» O gene zamanın her gününe Yeni bir fetih k azar d ı Yedi yüz sene uzardı.. . Tarihte diyor ki b i r
:J.derdi. . .
ve
bir
Mctmet
Zeki AKDAG
1.
f TÜRK �D Ü N Y A S 1 °1 0
f
���
1
-
Sovyet Rusyanm
ANK(ll yılulmasını
nasıl mümkün
görüyorsunuz?
2
-
Sovyet Rusya yıkıldılıtan
sonra
Demirperde
gerisi milletlerinin, hususiyle Türklük aleminin
nasıl bir şektl alacağı kanaatindesiniz ?
(Türk
* Peyami SAFA *
Galib :Kemali Söylemezoğlu
D;işüncf:si Dergisi Sahi
bi ve Milliye t Gazetesi yazarı)
1-
So•rretler Birli linde bir kütle isyaı nı d li.5 ü ;liilemez. F ak a t h alkın dilsiz mukavemeti ve isyan potansiyeli art-
!!kça lrnllektif çalışmaların verimi azalır ve milli huzursuzluk p adi içi'1de şeflerin birbirlerini suçlandırması şeklinde bir idare
buhranına yol açar. Hal<ikatte bu, bir re jim buh ranıdır. Stalinin ölümünden sonra, bu buhran Malen·kov'un Beriacıların temi2lenm-esi
iktidara gelmesi, ve Male nkov'un
devrilmesi hi\ıliseleriyle ü ç büyük işaret ver miştir. Otoritenin artık tek yumrukta, top
l n.n m asının imk<insız h:ile gelmesi memleı :ke t ten p3diye • bul a.ş a n buhranın gittikçe v a h i m l eş tiği n i ve son ve k esin çözülmeye doğru git t iğini "-Çıkça gösteriyor. Bu buh
r a r "" b"şko. türlü bir akıbet düşüniilenıez. 2 - D e rn i r perde gerisi milletleri hiç ş ü � h esiz d e m okratik nizam içinde h ürri yetlerine kavuşacaklardır. Bu arada Türk h a l'<I arı n ı n d a kendi milli ve dini tarih ve geleneklerine göre hağımsı:ı:ltkl arına kavu ;')ac;ı![ f a r ı n ı 'düşünm-ek nıantı.ki olur,
·' +) ,
!
Eskı Moskov&. Büyük Elçisi :
1
l
q17 s o n u n d a, 4 Müttefikimizin : B ü y ü k
yara.Iılara1 siviı üseran ı n tea.tisi_.-.. le bir de muvakkat posta telgraf mul<avelesi a·k di içi n Leningrada gön derdik l e ri h ey e t ten bizim�cine ben reis tayin edilmiş tim. ). olum uz, geceyi Sadrazam T a l a t Pa şanın "\ a g o n u n d a m-is:ı.tiri olarak geçirdiğ i··n Brest-Litovsk'ta bir giin kalmom ·zı i cap e t tiriyordu, Tabii, Sovyetler hükômeti H a riciy� ve Müdafaayi i'\Iillıye komiseri Kama_ ·rad
Trol2ky'yi ziyaret etmiş, v e
2
komşu
şarklı d e v l e ti , güleşdikten sonra, el sıkı şıp ahbapça �·y rıl:ın Pehlivan teşbih ede rek : « B u n d a n sonra i!<i büyük komşu el ele v�rerek, sulhu sillf üı... içinde lıu dos t ı u ğ' u n sağlanmasını t�.mine çahş m a l ı dırlar.• demi..ştinı. B u n a cevaben, gözlü� i i n ü o al t ı n . d a şeytani bir tebessümle p a rl • r J u gözleri ni, gözlerime dikerek : «1"(enıe p o u r aHer au Pata..d is, il Iaut t-r a.verst:r un Pav..:; ,, ceva bını veı·mekle «Cennete gitm-ek i ıl n b i l e bir kaldırımdan geçm ek lazım geldiğini a n l a t m aık istemi-ııi, yani : Bu emelin ı.. h a.kkukunun vakıe muh t aç olduğ u o u, a.11> Iııtmı� t ı . 2 g ü n s o n r a , Leningrada vasıl ol arak1 ferdası gün bir Pazar olma.sına rağmea, imparartorlu� b a ri.ci:re s 1 r:ıy1 n ı n m �.<ih ı ı r b�ya-z. sal o n n n ı:l a m Ü'Z ?.kerekre ba":>l amış t ıK.. fıovyet!�r h eyr, t i r � i s i , t;ıbii Tnntky gibi bir Musevi o!an Dr. Gill erson, fo rmali teler yo rj!}� '.jeti dlfl i k t en s n n ra bizlere : �<Simdi yep , ..'.�:.:.� ti.r .>:'�_..; ivı1 kn:r-mu� hlllunan bir memle� ,,
;,
! : · r .·
, _;
. ., . .P! .
·. . ··
\p
t ':'•71 - ."'. �:J � :- .:� :ı,
3,j.')
aılkerler IU'lllld lD a 111 ucl.blnee, Baııı ha.rie, ı:;e neral ile neferin ı.ıo bir fıuiu yoldur, b epı;i kendi işlerini kendileri ııtnrıek mec buriyetindedirler · •
tekli!e,
da söz
H aye
alfaıbe
yolunda
Alınan askeri murahhası:
alan
konferansı
her
ka;mptııık.i
id a re
akdine
Jc
ba
ile
teyit
edilmesini
oasen
cLa
esirlerin
devlet ka.nunlan veı,:- ,.
'ıiıeui;Up bulun dukları h il e
ham
yaphğı
o günkü toplantı
•ırasıyla
m em ur .
eylediği
gibi,' ·
e-'
olduğumuz 3 ınnkave
yek ü n rio
:ı
3
5
gün
m u a n nid
· Milzakerele -·
bildirm-iş!i.
addettiğini
sürdüğü
meri
.a i liyordıj: . H albızki 28
leJtlifi n h iç bir alak ası -bulunm.ı.
dığı iÇi n, gnıpnmıız n .mı n a hu n u ık,een l em h 3fta �arfında, h afta.da
devam
d«ktor,
eden
·
he
l.op\antılarımızda,
virüsünü
K om ü n i s t
eslıı
Jerimize aş ı l a m ak kasdiyk, birinde olsun bu t"kli fi
sıra
getirip
tekrar
oya
etmekle bizi
l a m aık istediğinden, yola çıkmaya ·k ar ar ver- .
diğimizi bi ldi rmek snretiyle, hazırlanmış . bu
lunan metinleri.
imzalayıp
15
1918
Şltbat
de 70 kiş i de n m ü rekkep ın nh telit heyetimi:ıL
etrn-iştilı:. Aynı v a.kit ka m a ks a.dı n ın Brest Litovsk ' t a. 'T r o tz
le Ilerline
zanm ak _kyde
hareket
t a tbiık
et tiğinden,
Kum a n da n ı Bof!inan :
..aıan
tüke n en
sa·bn
«Öyleyse
'miln orı:fo�µ n 1f : l�farş ileri emrini
AlAh
veriyorum.
diyerek Almanların y;ldırım silr at iyle ilerle n e ticesi Trot�ky s u l h n imza
IZ!esi
rnn d a k:ılmışlı.,
St:H1u•1
ltiütt<· nI\.
"'te
üs�',:-.'!
etmek
zo:
fr.ı:erine
hey e ti ,
d·;v!et
rauvakıka.t
gene
ıl
s ef a ret
·komisyo:au ş e \d;.D Oe !ıüküınet nter sefi r i ne sui-!rnsd
ALıu a n
he.her
alan
Alman
yapı-
is�ihba.rahnın
S ovy e tlerd e n 'kat'i bir bir ayda almak nıün1kün o1cl u � u u d 3 n , Nisanın 29 sinde Al m a:ıl 'J!' •.ı:.i.lr k o n t �rt.ii :-bach ile sefaret er kanı 15 -,ahit ve 30 si'<il askerle, ben de, bir
bu m al \i ın :ı.tı üzerine,
ve'.'lHLasını
t:7.,:ıbbii�
;ct· n � r a l ,
b!:-
ğ"um sabık
kep
9 k.i:;; i
-..; 11
tık ..
\·� Al:--.1 au 100
br:Jı:ning
15
23
vr�
kavas
kiıpıcı y apnuş oldu ç a "'ru ş u. n d a n
j a n d :.ı rn1a
aldıf,ırr,.
satın
a n c ak
m ürek
E r.!{(L n.t H a r bi.resi n d e n fi.)eide
er
p a raıb ell um y ol� çtkm�i
15
t.ıbancas1yla
N is a n da :VIoskovaya vas ıl olduk. Hoş
g>'.! diniz. m ak am ı nda , o günkü t arih le i\los i rıti�3r
koYada. tSuphi
h es abına
_va,., n in
çıkartınaya.
;az�tesjade ile,
Ianru :.ı:un
et ı n i ş
buluna!!. ve
adı n d a bir paşa
bir
b�şladığı
S:ıvyet
ll1illiye t ler
taş ıyıp isliim
vfı<:ude get iri lmiş
maalesef Scrvyetler
« Y t:: n i
Ş u ra.l a n
Dün
re isi
Le
komiseri. S t alinin im2aı.
aıemjne h i t a p eden u
beyan namede,
t a nb ul un işga.li i çin
zadenin
etZCÜnıle :
m ıihl'u
«
.
•
İs
Çar fa r afı n dan
ve Kere nksy ile t asdik e dilrni� Hafi m u alı edenin ·bu ndan ><ınra. hü ·kürnsür, oLdukl a r ı n ı ilan e-deriz_ İst anbu l n n �iisJÜrn·:!-'1·lar dinde k a lma..c; ı liz ı m dır. H a . rekatı h a rbiyenin hitamını müteaıkıp İr a n dan
:Rusya
kiyenin
askeri çık arılaca.Jc Kezalik Tür
taksimine
ve
o cı dan
Ermenistanırı
mevki inde
bizden :
&ynı
bulunan
.'\rdaJıaru
K ars,
ve
Boğ-azı.
! a rd a ii<ı is_teııiiş ti.
Alman sef aret i· sıkı mnhafa a.ltına alıu
nuş tı.
bir Rn• . sef a re te
Hiç
.a:ıen
her
gi.reme:ı:di. Be
Giepo'nan iç
�şam,
a.vlu&unda.:
1 0 0 , 150 impiı r ato rlnk ordusundan Moskova da
kal-mıŞ
z.,bit
fa
çıka.n
ihtilaller
M\_rbach'a srnı ni
kurşuna
m e n,, up
1'idnin şefait
Avust u ryad ak i
ailesinin yü2ba�ı
bir
da
edil
tevkif
e tmesj ni diler'..l işti . 6 T emmuzön iinde
sefaretin
de,
biri
etmişti ! .
tanışmam ;ıık la berab er Alman se-
d i ğ-i n d e_ n , 1928
t avsiye
tevkif edilen za.bitler a
Mirbach
,kol u n •
çok çıkmam-aı.
aslcerlerinden
alma sı nı
sırasında
İh tiHWer
�n<ın<.la
de
bastırumıştı,
Sokağa.
Sovyet
o t o mobiline
,2
diziliyordu,
şi d d e tl e
Çiçerin :
ica-bı nd a
ve
·1'ev!ı:: alacte
i m·z'1 j a n n1 a '5 1
tc;ıh:rnaş lık.
S_t�lio,
R nsy a n ı n · mııJcad
yıl sonra,
ha.kim
dern_t ıi:ıa
bzyra.klı
kezi o l a n i\los;ko \.· aya gitmek üzere Berlinde 1.:ıc�,:�ırıı
kopıı.nlaısaın• diı.l:t olan mualıederun yır iliiu ederiz. Ar>kadaşl ar: k�deşlH, J-ıamqsl"' ve demokratik •nlha karşı' şdit ve cüretıka r adımlarla gideliın. Bizim, kendi şlarlıırunızda bütü n dünyanın mazlum mil� lctleriae hürriyet götürüyoruz. Rusya mli!l lünıu.nları, şark ınö.siüma.nl an, sulhu, mil b;ılemeti · i a de .,.Jeuek olan bu yolda biz siıı ' den m u.va.fakat' vİi yardım' bekliyo :uz . .» de tıldıg ı nı
oto m obilde n ar.�sınc!an
si·k�}'l ı:rnlih afrzla:a
bi r
daran
ç>kan
ve
müsb.ii veı.
o!ctııklarını
gö.:derere�t:
resmi
m J.hkeme
3efar(!te
gi
-ren 2 şa.hıs, A1•usturya zabi;i Mirbach i:>.a.k
ıiı:n 1 d '1.
sefire
.rr:.üş
m·,'.) !Ü.nı a t
söyliy e rek
diklerini ve
dosy:;o!::ı.-:-1n1
m rı cl .l n
e\"".' '..!l
sal o ıı a
t-ir
z a.va.Hı :o; afil
ün c ü bir
1 3-kı:rdty.'.l
ibaşl:lj çeket'eh:
iYUrbachı k a tletmiş '1/ �
a.Yl.8.n an
bomba
ib tiliil
gel
g·ötü rül·
tabancala.rıoı
�tL:ıyıp k�ıçm!:jJ?.rclı..
büyü;k
üzere
yanına.
a�ıp
hem�n
de
;:ırzetmek
elçinin
pcn cereden
at a..ra�ç O
de. müthiş 3:
gece
çıkmıştı.
İlk
oh.nk
defa
tiy a.trod a milli m eclis azal3n toplan
mışlar d ı . Hazır bul u n d t! g u m bu celsede, mu
.san r�ı
3·I aclan1
reis i
h aliflerin
da g·� l e ceı�
s üyl eme-!d�rı
lerini
Spirido v n .:ı...
bund:ı.n
;_:· lcEirecelı
A!m 2 11 sefi r i ::j
çekinm�mi.şti. C e n a :c: e a :ranrrd3. Çic.l!ri iı e :
l a y ı n d a n dönüşte '..'1Io&�{01':t
i"Harl.a rr:: duğnn n
S1li ridovna alenen
misin.iz? sualini
n2..:: � l
Ona
a n a.Sıdır. b ı f! 1
vermekten
verilen:
h irn ayey i
du1cunulabilir?»
mutazammın
do.
bnlun du.�um
Koınirserliğine
geçi,i.�i n-dz yüzlü ,na
bunun
300
Kaç
o d ad�
s .:r·k a llı
bir
ticareti
niblc ser.e
Ru.sso
s(i .
o I � r ;.ı.k 1"(osko-va
T i c a ret i gün
ayakta
H21riciye
tercümanım
meşnm ederek. baı
dura.n
bil' i n i i � a ret
ı'\'H rba. c h ' ı n
olup,
ayda
�erniş-t � .
yıllard o,
gittiğim
hir
sivri
o umkin da
ikhl_ci rei�i
.}irke f i ni n
cev<."<1-
re.smen
ta rıh·h üt
sonra
h a
i h tilalin
�.! e!dnrr!.�nı işU.. tst�
zü bö:·Ie t n t L!l m u .1 t u . �, sene
Tiirk
'<O
fü tur :
bili
olı.
TeYh:if ei!l1iyect>k
e t miş t i m . Ellerivl
ira.d
kaJdırara,k,
Vaya
miirettibi
cin.Jy-B�·irı
i..tfraf et.ti.
k'1.a-t!.llcrin 1.l en
1Hi ..ı
h J. riciye koınlserliğin
m ı.aş:a
� O l! l' �
bn
plıştı?;ını
söy
melünun 't'rot.?r
27
.IQ' ile 111 ah archc et Uli � klı:rp:a& iliııil.
lli(iai dAı Tomps. ı;�de olnmı"'*11111. iı,te o d.(yarda verilen mlln ıı..t hd•l dlıfıı a aa acıklı bir misali d ah a. . İşle
:Ya& ent rB<al a r,
;le
h"'llayıp,
liltati
ııaklettl(!m
sıra.sıyla
oJ a,
tır.eialar ve
S<rvyetler bükG.metlaia 1 9 1 8
İ-ki 11 ci
Dünya
Hl
sırasıad ..
Harbi
n�u..ıa
bl lh .....,. a .al ve
lktaJ ederek, b li t iia 3
Ruzvelt'i
lı:oa feranslarda bii
şlmal
lliıı müstakil Avrupa m W>lekellerini _d e
a
kadar
eenuba
etmeye
;-al
karşı
İpin
Avusturyan ı n
S iya•et
olaınıyacağ-ı nı,
yoluyla
6
bir
şaşmaz
aım ... ını
ceph e
·..ıeu
·ettlrll mes indedit. milmklin
olarllilt iş,.
olması,
kuvvetlenip, bütila
alemine
eylemlşlJr.
sah ası
n il tnz
m-uva!rak
plia d ıı.Jı ilinde, niyet
ti
aylık
m-ede
bnlunan N a t o ce)..lh r.si,
nihayet
Almanyanın
banun
dön Fransanın,
-kabul a.rlık : İki
silahlan maıunı
Arhk Sovyet
ih-timalden b i r i s i y a ni : tinin de
n j m etlerine
fest1d1na
h arp
h eyu l a s ıyb
1ı ayet
ayaklanm ası,
mesi
h a rekeli
g Ü n·kii
iktidar
.5 ahsiyetin
misillü
Rus
ortaya
varmıyor,
Allah olan
fırs a t l a
perdeyi
1905
i� i n de
dilim
pek
sakl a s ı n .
h ak
gö rü l d ü
..
Bu
çok sü
eyliyecektir. .
Wi tte,
so n r a
h a tı ra tın d a :
durum
J,ı>pırnya>
B aı;vekil
o
ancak
yü� d e 56 R ns var,lır, t u tlnğumuz siyase�ten
dolayı
bize
dü�::nan
olan
yüzde
H
JilOD den>ııe
l'olonyalıl&l'
sahip M&e� Bıılg"llrlıı i aa, eğer
ruha
aynı
mJ1..
Yır.
dan
gizli pr<>paı;andalar saye
lşleycıı
açık
Tı>bli, durma
'slııde •. O tneşuın baskıyı silkip almaya kal
.lo ş acakl a rdı r.
Tiil'kldk ıilenıine ı:ellnce : da
biz
lay>k
vanıı .
Hedeliml:ıı
ınüotaid
ve
dini
an'ane1erine
refah
ve
olduğu
Du rma d a n
haS!la
eden
mız
NATO
kefesin de,
, ;; ,, me-ı :
oldnğ-m
Alla.h a bin
ağ..-r hğ"ımız ve bil
arlan
toşkitHı mia:ki as ı rla rc a
mei7ldüniz,
demok
uygun
m iiıı t abalı;
eriştirmektedir.
dıwletler
Medeni �ükür .
başıa.
.miJlotlmid bııJrik.i. mlll1 ve
t a m a.ınen
jrııkişata
Bunu0
evveli :
y o l u n d a yü rll y erek,
ra!ti
emniyet
telkin
birlikte çalıştığı
te raıkk i, inkişaf ve is tiki il di
vanını k e n etle mek yo�u olan �arkla da bnııa
benzer bir t cşkil ;i,t .1<uraı·ak. 'bence dah ili yasettc
s e rbest,
ına·1.
a m il
yegille le!<
t emi n
va.lıdd
bir
ol a mk : kül,
bir
;ık
varlığıınızı
olan müdafaa
ceph e
edeıe;c
vo
me
S uJ.h
yani
ve
aynl
kurm aktan 'b aşka bir şey
bir yo l d a dı r. l arı
h a rici
falrnt
ntaz. Z a t e nJ bunun
ola
a li n:ı etl e ri gözle görülür
Cenabı Peygamberin 'buyurduıjı:
gib i :
İ m d a t.. O
<hir. necip
İstidadın
is t i d a t
ise
kaııl arımJzı
gelmesiyie
al l ı
roümkü.ıı
yü:ı sene 'birlikle
ırmaklar ka.dBr
dökt ü ğilL
m ü ı , bu;:-üıı, h iir, m üstBkll , -benli ği n e Komşu
mış
• Rusyada
ba.tla, asil
düşmezse..
Bütün de
demk
Mora,
l� . için ıı:.,...
rı�avla.nn etine
inkişafı
�lohel.
sonra
üzere :
rejimin
en büyüğü olur. ve
olmaık
l eti, Romanya hatta
seleleri1'ılc
insi ya.tifin onlara- bırakılm aı_
i mz aJ a p n
utea
ırnşmakta olduklarından,
. k o ruyacak
s öyl e meye
bugünkü
mlllellerl
de mllliyetpel'Ver, vakur v.e
de bu
"1ıretiyl e :
yeks •n
ile
KU8y& pkıldılı::fan
ıcdııi
en erjik.
çökmesi
ile
nihaye t
mağli\bjydin den
•ulh u
pek,
kurt u l a m adığı
Sovyetlerin
l arı karş ı s ı n d a
sı facianın
gözü
b aşlamak
;\rtık
Çünkü.
lan
nil.
h arek e t, h erlıangi bir sebep
diktatörlüklerin
mir
t a rihinde
atılmasıyla
kanlar
reaıiyeçek veya
i�� n .
ayaklandırıla.bil
d estekliye rek, belki aras ı nda
takdirde,
nl ınadJğı
ile
yah ut.
mi
m.illetıerin,
o : d ay:ı. çıkacak b i r muh alefetin yer
� l'r biı
emsali
çeşitli
karşıl aı;mamak
n e ti c c s i o l a raJı:
gü gibi
"bit
\ !)
cenne
olm akta n
rr.-üstııtrak
uğr::ımış
So,·y..t perde
tabliye
müddetin,
eylemesi üzerine kuvvetlenecek ve
ye taha.m111 ö.J edec:d< ıni?
iataç
kaç defa. uzatılması isb:<l eylemiştir. K u rul
· ı:o.n.5
-tııt•. BtınlıLr n<ıre4eY. Ukra,.,.. cibl � memleketi, baıilnJtll _,t:Te BinJb ....·
m:Uısul
lr. a r d eşlerimlnin
bulunmaktadır.
zimtlir.
Allah
( 1 ı Bunun
ristana
a.i tti.
sahlp
yer
al
Onun için istikbal bi
mui nimiz
25.000
l<alblerinde olsun,
i Avu
-tıı.rrya
- Mac:ı.·
_o(.-< li'
�· .�
üyse,
-Yahudi. Fin l a n diyalı, Alman, Po lo ny alı, Er meni
ve
Tatarlard a n
.ı<Bize
ne
yap t ı n ı z ? »
lll a.ktadır.
Tatar
ibar e t tir,
dem�·tedir!
de dikleri,
Bu
56
diye
umumiyetle
mal Türkleridir. Kırımda h e m e n Tatar n>amış •İnd e
!:ibidir. Fakat rnjJyonlarca
h iikü rn e t l e r
şi
kal
Hazer Deııiriıı.i ıı öte.
Türk vardır. Azerbayoau
Güroi!.tan, Ermenistan ve .kil
ise ya.z
K ırım d a
kunılmo•ına
karar
miiııta
voıiH
f �
� �,�� --
------
A. J. Cronin'den bir hikaye
��l
B i r i r la n d a G ü n ü k
G
cçe·ri.
s onb:a.h ar
daydım bağiılık
Hasan MEYDANIO:: R *
yeşil,
se v gi li
İrlanda-
kere
daha
vaz,i!eye
bir
ve
Cevfren :
arasında, her görüş ü mde
bimi . sızl at a n bi r zi y a.re t y ap t ım. Yıllarca
önce,
m:ak
Rose
·
ilk
D on eg an
Ona,
karşıla�tığım
ş al l a
tirirlcen ;
L o ugh r a n
sıkıca
küçük
do kuz
yeknasa!<
aylık
b e nz e rli ği
kırmızıık ; '
ve
Dorıeganın
dü·
Ro.se'un kalbi hepsi için
kadar
'
t ap ıy o rd u .
bğle son unun sıcaği.n
?.t tınd2. _ 3t:rtclellyotdu, f�tkat b u , onu b i r 0ey onu yı l dırm adı.
ka.l dt; 1111 ! a r.rl a k a l aJJa l L kl ar �oyun
ca c::: sı..ı rı�::ı. gidişini, b :ızı haberler üstüne e la
ınak
ve
rnethettiğini
için �·: rınctyi
o r:da�'i
yüz
i y i,;i n i almak . j çi n k as ap edişini,. y a h u t da şerefle yaşa d'Jlavısıy!a t·��tra bir somun al
p?..: a r l 1 '.-::
. dığE11
mavi
d::·. k i l ..:- r
s açl arın d a ki
olduğunu a d e t a iları ediyordu.
Ro se 'a
.�i l iş i ni , Ja:nbon'un
ciddi yüz,ünde, hrr n asıls 1 ol
tıp
ne
0"..1 u � l
14 üncte kadardı. Peı;inde yaşlan,
tı p a
di nle me k ,
çocukları
Lia onL� P11o eni p3 rkının civarlarına taşı:r:ken zı �.ırlı?ı
_ rastladım.
caddesinde
L5lerini ba,'jar
d nl uys a da; hepsinin üs t ü n de bebek
Michael'e
musl u kt an su ge_
5 ila 9 a r a s ın d a ol .an d i ğe_r 2 . çoc_ukla
le rini n
Her
kimse,
duğundan daha büyük görünen derin, gözleriyle
v�
sev;ı-iyle
olan _ ş ahsiyetine
sanlrrıış
ağır bir beb ekl e , umumi
Rose,
geldiği kadar onun kazan
yılc!ırnı:.:-:. dı. Hiç
gel memiş
eski ·bir
el i nd e n
şüyordu.
oldu.
henüz
ve
şirmelc
Rotunda hastah_anesinde
esnasında.
ten1iz ve .intizamlı t u tm ak-ı·
başkasına h ıw alel i
cından geri kalanları k u r tarm ak, yemek pi_
kal_
ihtisas y ap m ak üzere genç bir doktor ola rak --Dubline ge lmi ş tim . :ıırecburiyetler ş eh rin en . fakir . kısıml arından bi ri nde kalmayı da bana n as ip etti ve bu sı·kıcı s e m tle rd eki nöbetim
od.:�yı
i ki
ır.ak,
baba�ının
y a r a d l! ı�2.
i(i_ .,ı
rfr
h ayret.
görür d�,
e derdin1. E tr a !ın
d :ı ir.1a l1ürn1etk::lrdı.
B :ızt z:ımrı. � ı l a c COl' 1..d cla;ı, b i l g ilerin i yo.k
y akınları
L 2 ı:1ak
i.;; i n, yanına
t vpl a r,
mecburi bir u
t.:ın.m 8..::dık i�.i r.. d �; h 3.y2 t ın biln1edikleri ·.ta balcıı;iamıdaki kı- · r a f l a !" ı n ı , rr.2.aumi .'/?.tln ulviliğiyle k arış tıvılcıın suç;;n cesar�t a r asınd a ki tezat, bu . rarnk- onlı\r<t .iza.h etnı�:,-2 ç a l ış ırdı . Küçük, . garip J_( üçük yara.tık üzerinde . . me r akım ı ,. u kirli yüz ündeki. !gözler z��:islnı· gös teriyo rd u . yandırdı. Onun günay d ın ternennileryile b·aş ' Fakat bu. bir gilP.L>-ıüşten ziyade, derin bir !adım, . bir ka·ç gün sonra d a bu selamlar sev�i p ı n arının a\:isleriydi. lliddi. ve u t ang aç, tebessümlü ce_vaplar hali. · f>flcirlikle,
_sırtınçlaki
ne dönüş t ü.
B abası . D ann y - DQEegan'la birli.ide,. Lou_ ' ghran cadqeşindcki ta.vşan ür"e tme m_ıih,..ı
linin
y akın ı nd a ,
oturuyorl ardı ,
bir
A ra
çalışan - D aı:ı-qy,
evin
bod:ı;um
k a tı rı:iı.a
-�ı r a doklarıf_a _haf_talıkla
v�
d8rin
ya.ı•a.ş ya
bir s e vgiye döndü. Onun iç in bir
Şeyler yapmalıydım; buııu hissettim ve · do
·
ğum gününü· sindeki
öğrener�k. · · O'Conneıı . cadde
oyunc:tkçılardan
· yaptırdım;' .
olç:lukça , iyi karakt.�rli bjri-.
siydi. Kibar koau.şuşl u, iyi · niyetlerle do l uy du. Fakat . zıı.rrı a::ıının ._çoğup.u -,ve pa_r� yak:ı,nlannd_aki Sh ıırrır_ock barında israf. edL :yordu. Böylece ev.e alt ol_an eşyıılıuı . ıtorıı•
Be.nim bu' çoc u k t gki alakam,
O n un gıc ı rt ı l ı
.
l e nıne k . için
ayakkabı
�ntıui her �eyi
sıcak yünlü bir
birine
bir paket
ve· ço rap l arı y fa
içi nd e olduğunu,
b ulun du ğ u nu
«V
düıjün-
.29
malt
ne ke<iaz dır. iyi ol.ıı.e&ltlı. Bir kaç gün dl.şan ı;ılı:me.d.un, flıdtat, tıı.s
vir ettltlm güzelliğiyle, ,Pııaar günü. e.ye.lt llı:ıı.büe.nnı n
ihtlıja.ıı::ı.h gıcı:rtı.ın içinde,
öMtJR BOYUNCA
gurtı.r
ii.ylnine giderken ı:lurame.d.uıı . Ei:b'iııl gürtü · gi:lr<!üğüm · "ımo.ıı yine o
ıa ld.ll.se
pejmürde entariyi gtyİy�r. ktıçUk çoeuk
lı\
Benim : olsııo dıı.; o� da Hiç bitmiyee{'k bu şarkı Bir sevinç kalacak i�imde bu gttılı orde11;
hAr
paramparça atklYln �ı..t:lı bulunuyor<!:;_ �
Yeni elbiı<eleıiııi& nerede?
·diye
sordum. Sa.çle.nrun zardı, .30nra · dedi !d ; .
sirindi . . . ·Jzun
O :son.re.,
hir duralı::.l&nadıin
ba.kmıya.ıııJr, yavaşça
yi.lzüme
lcı
ke..da.r
dibine
etti ;
l!ftve
Oı:ılıı.r retıindedir, Elvde biç bir şey yok tu, Mlcb aele ::le süt lii.=:ndı . . . Sükütu esnasında orıa, bak:tım Ye şuna v:l.lı::ı r ol dum iri ; cta..l m a feda.karltır yapıyor,
l
ait o a n her �eyi bu sevgili be.
kendisine
-beğe veriyordu.
bit·
Öyi.esine mahzun
bakı..5la
bir merhamet d alg a..�ı
taze
b aktı
beni sardı.
ki,
Er
tesi gün Loughran ca.dcteslndelti peder Wal
. Glileıi.göz.erlni :e.rıı.yaı:ağım hep · Ürkek ve
ömer
heınen ricamı bildi r
·dirn. bir kaç
takat
da
ki ka
dinle<li. Sonra muya.
ı,uru
ettı.
mııun
Ay çabucak ı;eçti.
yanmda.ld
a
rr.ıı.sanın
dibine
otu�
rek: .
dökillen sa anla.maksı:ı:ın yü
( Galway'daıkl
arkadıı.şla.rıma.) ay lçln. Blr
Aynı tonla deYarrı e t tim :
bir şeyin olçifttfkt:elı:i, ora<la, yapa.cıı.k ,ıruya.ceılr, f a k a t pillçler besllyecek, te.rlııJarda lto.�acai: ve ga.lonle.rla <:.iıt içeceksin.)
ümlt
Bir anlık
lı:at çabucak -
'tlnllnde
ışığı y(.\zünü kapladı, fa..
soldu .
Hayır,
B a'!lru sall adl ;
çocuk1a.r
ve
D aad
gözümün
olmalı,
- Bun:le.:nn hepsi yoluna !tondu.
beler
Ra.hi
onlara bakacaklar. B unu yapma1151n ksa rena h alde dü.şecelı::sin.
Rose, yo
dedi, be'begi terıı:edemem. ° .'ı:ayret· edı!ce'lt:ıtln,:· onu : da alabilirsin. H ıu1i<ulıl.ı:le b i r ı;ııkla göz
- Yapanıam, y anına
Jer:i
Neticeden
kıvılcımlo.ııdı .
Ertesi
gün onu Ye
leştirdlğimi:ı: zamı<n,
1ıı.Jı:tı.
Tiren
o
hareket
.Yl!Jlakl an onun
eşyal arı nı tirene
yer
gözler ı:l ıı.lıa da par-
edlı:ıce,
güzel
küçük
kulaklarına tısı.ldıyorou.
- İ nekl er, Mich a e l . . .
Arlı: f!od aşımız Carodd'dao. onlara ai t iyi haberler geUyon;lu. Rose, çttti!ll; avlU6Um:la-
sahip
olacağını ve
b5r
temin ediyorlardı. Danny,
.!:luruşmu.ş alnın.n ortasına çının tellerini geri i te
evde her şeye
nun
dedi.
edici sert bir bakışla artık bir ufalıyo rdu . • Rose ) dedim, ( uzakla
bakt ı :
evlAt . edi.nmel: W
_Michel'i
e.rıne
ra rru gidiyorsunuz?)
:ıı!ime
ailesi
Caroll
sonudıı. bir
Bunun
sürpriz oldu.
bi:r küçUk
mın:ı el
eziyet
so:mmu
bil.dl.reo:
şeyin üstünde bir füna ile yetlştirileceğ:lı:ıt
Mektuptan b ir hafta sonra, k t ' ı bir ka- :rarl a Loughran cackle:.ine gittim. Çocuk, nıu�.
olduğunu
tebes
ctlr. Hayatını sıkıntılar dolı:lururl
Rose'un
kadar güzel
ne
parl a.lt bir izal:ıatle, l:ılt.iyordu.
uğurlı;rken, hafifçe
milk
c o,
GÜVENÇ
o
- Onu ra1;ı etmek için bir işe sahip
:ıacaksınız. kapıya
··
orta ya.Şlı, zeil!fl,n ve tiyorlardı. Ce.roll'iar çocuksuz b i r çlfttller. Çocuğu sevmişler, o
mllkanunda . y:.waııç a b1141ru . ıııı.ll adl :
Beni
Fa..ruk
·
·
ki işlere yıı.rdım �derken gdttikçe kilo ııh yormuş, Ya.olışlarla ctolu posta kartlan, ön. celerl gömıediği m esut bir h e.yıı.t ııürdii{tii nü belirtiyor ve Mlch:ı.el'in köy oda tala-;
sh 'in dairesine gittim. R-Ose'dıı.n bahsettiğim
:z·ıınıan yüzü güldü ,.e
·
tat:J...
.
tabii bu h a.riku.lıl.de
ve
karar ona bıraJtı1dı.
Hiç birimiz )cararm
tıunu mal
nrsıı.tı dü
Rose'un cıa · tikr!ni alınalıydı,,
şündü. Fıl.kat
tına
yapman.uı ola.cağuu
ne
ne
bilemedik,
olduğunu ....,,.. kadar tA
.gelinceye kadar.
pıı.tuı.tıy,..
ki
<:ı,
yalnıı;
Diğer çoeukla.:rı ve babasını gördil(iil.ıl.4
takat
memnundu,
bütün yol boyunca
a.cık
h bir rüya iç.in.de sıı.rmalao..ın"l düşüncel.er
den,
8e$SJz ve kabuğuna. çeltilmiş
bir
vardı. Loughran caddesinde kendini ev
hali
hııl
yavaş yavaş e&ki h_a.liııl. aı. ı:ıı . o, bu durumda., öneeklnden da.ha çolc mııJru.ldıı . Onun �Jtio.leri sayesinde, Danny ketl' ı:lisinl taplMiı . ve . . unl! tı.ıJmaz bir güo, .9&111.l
•)nn a verdi ve
mi ye tıe yemin etti. Arkada- bİraktı�ı
hl!lfatını
ve .Jebal:l& ea.nlırken, Rose evin rehine. lronulmll'l\1 olail· bütün �ııJa.noı teıı:rıı.r kurtarablld1. Bör lece bodrum Jı:atta.lı:i .odıı.la.r haldkl. bir � ·�ıµıttııı.s ı::µ a.jdı., :. Ha.ttA . . bazı .�ıı,ı:t,esler.; l �örnloenin ilst!lndelci çıı.y kutusuna ; blUai>< .�k küçül ttüğU bir kıı.ç şilin hile ıı.ı:Jt-. sonu
yolı:tu,
vazifesine ciddiyet
yordu . . . Bir
•ru&
gti o
için
tebrik et.. evlerine u!t.tlllill$Jm lııl!
öğleden sonra onu
henüz
mut!ak:ta..lti masada ağle.c buldum• Kederinlıı sebebini
elini tuttum Sonundıı.
ve
uzun
sormadım, zaman
s�
bırakınadıııf..
( İyi onun iyil:iti için)
diye içW
'Çekti ve cesurca. ıör.lerin.\ sildi: (lı.ynlı!jı ııa dayanıını.ıyBCıı.lı:tım.) ZBrnllll zaman bebeğin gt!llşmesi nıı.kkın dıı. · ·haberler
geldi'.
Miche.elin
yinleri,
mesut
edebUmelt için biç
onu
�y esi�gemediler, zaten n
nazanyl
.;.
üvey
ebeve
bl:r
kendi evlll.tl s
onıı.
di.
Solgun
ya.nalı:lıı.r ve kıı.rııı.ııa dUdakla.ny
masrafı için saydı. birine
aldırmadı.
Onun
çocu..
ğa bir şeyler yapacağıoı bilemediler. Ateşli -olduğu zam an besinlerini, ı;,sabileştiği te.lcdir de ilaçlannı
tanzim
getirmek su re tiyle
· e<>ldi.
edecek ti .
Başını
aşağı
ede
temin
de uykusunu
Karmakarışık duygular içinde, seya
)ıat için zaten kendisini hazırlamıştı ve blr komşuyla. çocuğun düzen l e di ,
leri
Aynı
bakımı icin lüzumlu şey
;;onra
yona gitti.
da
tramvayl a
Caroll a r'ın
akşam
ist11&
çiftliğinde, . hiç
te kzi p görmiy;;ırek, kendisini Mlchael'ln
:hastaba.kıcısı yerine k oydu . Ciddi bir müca
Sık sık, çocuğun nefes al uı
d el ey e başl3dı.
ederken,
lannı kon trol
şi d d e tl i
elemin
bir
-� ekilmez bakışları yüzüne savruluyordu. Ök ı;iirükler fenaydı. On un
etra
da kollannın
fında ve boynu n da, hastalığın m: beli rtil eri
!"6rilldü.
çocu_ğun
çırpıntılan
bitinceye
ona
hasretti.
Nihnyet
krizler geçti. söyledi.
geleceğini
Mihael'in
Elleri
Hastalann
istiral:ıat
rıŞimdi
dermansızlığıyla
edebilirim» gül!imsed1 :
ki...»
•Başımda öyle m ü thi., bir ağn v ar Michaelden
mikrobu
hücum
daha ciğerlerine h 3.diseydi .
Menenjit
bilyiidU
kapmıştı. fakat
e tmemişti.
tiiberk:iilozu
Belki
bil
D<ıni:dn
da geçer.
ınoru düİjündU.nlr
D al ga dalga oluşu su!uııı.
Ne
fena
geliştirdi
oldu
gihümdri
elime
beni de
Mevsimin gelip geç tiği Jii n Keyti k açar
insan
insanlann.
olup da, hayııtı
sevmiymı kas> ldşt bulaııur
Biri ben, biri baykuş, biri de yılan. Belki
bend en başkası ııeviyonlnr
Ben miyi m yaln12 Y"'lıYDııkta.n Yat�a
diişiin:ı:ı
ille t
bu
b s
yah.. sılul an 'l'
hale getirdi ı.em
ve rm ez oldu ağnmdıı aça n tonınrcıık Her şeyden luynıetli yanımda. iHcyve tııd
Dalında çiçek
Bir
günün
31k!jamı ve
vardığım vakit, bnlnıı
Annemi, kardeşimi gil.ler yüzlü
ea karşımda;
kendi
aln ın a sımstkı
·dayalı olarak. ba.ı; dön m esi yle yatağın kena_
·!ında.t! kalktı :
kadar
h�
ka
dar dayandı, Gündüz ve gece, bütün varlı ğını
ean al�ığuı:ı �
Ölm<ılt için
· "Bir ırmak
Elimi azaltım ıeç.lrıeımedl:m
Ona gidiyorum � Va.l:ı,'!ice karşı gel
-
melerin hiç
ne
UMUT
Michael zatürreeye yiı.kalanı:ruştı.
Ja. · Rose, mektupta.ki uğursuz. hıııberi otur ·m� dü., ünüyordu. Sonra, şöıninedelti kutu y a doğru uzandı, çıka rdığı p&ralan yol
bir
GtJZEL·
bako.caklanru . ııöylemişlerdi.
Sonra blr öabah, korkunç bir haber gel-
Kötü kölii diişüı>mekten aoğarunı, Hcniiz kavıı.Jc: yelleri, esmlyor başıında.
ne? sevinsin. Kalbimde sakla.dı.�ım şeyin ra:du yok kanda.n, Beni yitiren a n ne dliğ-ii n •iin. Mevsim- cömertse b an a Kuşlar, otlar, bııltıtlıır
ve şuurunu hiç toplayamadı. Size söylediği
z anned e ri m . . . Tam 14 yaşındaydı. Geçen son-bah ar, kilise mez rl ığının
·ı'ni
siz sahasında, 1.op�ını yak an nnı,
a
İrlandanın
kokulanyla
·ıur batı rüzgarı du.
kulubelerin birlikte
Galvıay
Yeşil tepeciğin ler
yoktu,
taka t ;
yab•ıni
olan
çim dumanla
daracık yüzeyinde c:ayı rlann
ren kli
içine
D�ın
laşı n
fırıı a tlann merhame tin<:
ne olduğu.na
bilmeden. sıjpnaıı çe_ ban misali
sapı nd
pek
a
celendı:
yansıoa bir tek
lı:üçülı:
bir
arka. gülün ürerlnde, ınnun adını t�ıyan küçillı: beyaz t&belli.nın irııe rinde, btittin parleJrnğıyla parladı,. _mnde.o gilneş
Y i n e ya.şıyonım başkalan gı"b i kB}'l tl'IZ
E l i m e geçen
tarafından esiyor
dikerfü giil tıı.şıvan,
:rundalık gördüm . ' Ve ans121n kili
kirli
ta.şıyan, yUmUŞak
kadar saklanmış. beyaz
pek
ses
çıktı; beyaı;
bulutıa.nn
Şahlnka.ya DİL
1
özca.n nAUlIB, Alt:.m. DF.L!ORl\iA.N ömm: {f::ırnl<: GVVENÇ'ten müteşekl<il hir knnıl t::ı:rafıncfa.� hazırfanmıştır. *
* Bu yazı, ı:e
.:-� . '
.
BÜ YÜK DA VAJ\HZ
ll!N
· . . . ..
Jerjııi, berıim��n,ıek icap eder, şek linde ileci' sürülen idd\alamı -birinci kısnu yukard& in�elencUği içln- ikinci kısmını, el9 a.laa pzar, l:ııristiyanlığın tek ba'iına batı me
İSTANEUL Dergi�inde iki sayıdır, Proi. \ılümtr,: TUR.HAN. b u bll."!ık altında ·Ba tthtaşma. Cilvarnı.ıı fl·ct:liy·or, Bütün Türk:
c!enlyei�nl meyil u1 :::-.. g.zti:rmediğü1i, şarkta. y:ı
si gereten bu kıymet!i yazıyı ana hatl arıy -
d2-ıi1etine in tisap edebilmek içi n hususi bir.
nıii nevvcrlerinl
1�
'.'�!<
.yukı !'.ldan
olrnyucu l rmmızn
·· Sayın
nH;rı ya
Profes'lr
bu
:ı.1('..Settinneiı:
ik i nci
Batılı!aşmadığıınız� att1klan
lıyor :. 1
istiyoruz.
yazısında, tama çaresini
ele
gaı phl::ı.şabilmemiz
a
için
Y u n c>. n ııe Litin kaynaklarına inmeıniz ica.p ettiğine d::!.ir iddial.:ır . . .
göre ·
Yazara la
taraftar
bir
1:ırHı1
kaian"ı
!,'l>!{ ytı3 ıl nf
bu
i ı.l d i a
fa'l.1-
en
i l e mn�yyen
I-;:3h edilecek y erde s :ıdece pdH!'1c!d e d i ':". Zir:ı h e r h a ng-i bir be
tasvjr dele
a
en
<d\ler.- .Je-k :.:f.j mi ··:<:fe
behı,,ı>c eh;:,l
e c C;cbilmek,
aynı
yoldan,
mef.'.1alclenl:·n g"et; meyc rni bağh{lı r'? �{eseI:i in�gün �!<:.' '.\ � ri;i elde e debi lm ek için mi.�.b ::ı.:tk ?. k e-vı·d� cu·..ı,· k an di f , sonra. ha.va r.�z1 J aJ{mak· ını Hı.2tm\ltr? Öyle ise röne ya� m a c1 .ı :ı
;ntgiln
garp
ınedenjyetine
f!��<t�.ndi navya,- Rus,.· ;;. ıt e Ja
ka\·u�nll.!';!
ulan
pr;nya n::n
rlururnunu
n::ısıl
i-ıaJ1
u teceğlz?»
Bunda:1 sonnı. :ronesansın ilk ça!(. ve or ta
Ç.ağ
He
r!.1ltn aset>et ! � rirıi
h ü k me 1
i.5tirüic
M n a erialey!:ı lını:la
iııceliyen
yazor ş u
varıyor :
a B iı:hr·
erl<.•nıtıdiğirniı,
teıan
rönescns
'.!trnemiz
de�H ;
kn.çu:dı.�ımrl
lıi7.ım gelen· as.
i ns n ı n
a
kafasında,
zjh ;ı i nde hakiki de ği�ikHği rneydana getiren Kopernik,
Galile
jektif; il.mi diller
· ve
2 --
liiztm
gelen
,,.�e ı.aunce değil, İngillice gibi bugiin y aş aya n dillerdir.• içinde meyde.na. gelmiş bir hı
medeniyetidir.
Y u n an ve da
o�renmemi:ı:
ob için
B a tı medeniyeti, Yunan - Latin
çevresi
ristiyao
:ı:a
Dekart'la. b aşl a ya n h a reketidir. On!l.n
Yunanca.
Almanca
.ı<'illt ür
ve ·
düşüne�
h al in de
lhtiyaç
cehd
Binaenaleyh
isl?.mııiı'l
önce
inmek, son h;r;stiyanlılı:: ana pııınıılp-
Roma kaynıtlı:.lanna
mecburiyetinde
saı:tetmek
ifade
nı
ediyor ve
· . G arp
şu
kaldık:Ian,
hükme varıyor :
med� niyetine
intisap
edebiimei<
medeniyetinin
tarihe ka�·
lıehemelıal hırlstiyanlılc esaslarınt b.,.. .;.i ı:«�emek lazım ı;eldiği veya islimlığın ga.fl' l ı l �tnınrmza ma1'i olduğu i ıldi ası m ub alk J..-:?.'k yanlıryhr.>� icin
3
·-
a)
Garp
rış t ı � � . i l ı1ıi n iflas e t ti ğ i, . b l Başka. bir n'le sentez
cluo:;
:a:11H
s�t:$J
şa.J'?.n hıristiyan cemiyetlerinicı de g><rp me"
orta
inana�ıann
3 ·ha.!
b::oşlıcıı
T:ı�nanıf":ı
-
Hgilendinne
ınuhafaz·il.
duğunrnz iddiası.
yapmağa,
etmeğe
kendi.
mecbur ol
Türle DU�üncesinin orta.ya attığı bu te a ı irk lcts!mrım < a ) şıkkını tamamen re<lc!<:dım y�zn.r, hu iddiaları büyük bir hay· zin
ı-� tlc
karş1ltvor:
«!\e h C' nüz ta.ri.h�
kanşmış bir garp nıe ..
ilim i flas etmiştür. H er ikisi de dipdiri ve her zamn.nıldndcn· daha kı.ı·<Vef.]j bir �ekililc ortada durnı :ıılı. la l'e bi:tün cliiııya ! <ı r afından t aklit cılilıneı<c · ' teılir. D ü n olduğu gibi bugiin ae garp me. dr.niyc-tini :.ı�·�!�hı ı.utEın yine ilimdir. E�er bugün ilim . k c rııısını.lcı bir end i � e . .bir kor"· ·k" ı\u,1••11.uyors:ı b u o ı. u n zaarır.chn değil, r� cr��yeti
v� rdır,
belki . h �d d iııdeıı
sıııdan
1
ne
de
far.a
kuvvetlenrni�
olin•C
Ihşhc:-, kuvvetlere mil ha�sa nıiinevi kı.ynıetıere yönelme ihtiy ..cr. .da. �o:ı:•kuilan doğ'ma.iita, onun içinde bir n e - ' vi. denkleştirme, teliifi etıne, con>p<msa.tio·" a.-zu.su ıTml ıın m 1"!d:ıdır. ·Bu v�ziyette · y a.ol· ilmin hi!;' bir vaıklt nlaşamadığ'ı bir kudret' ve a�anıete eri�tiği 5n and a. . o nu n · ifiasuı.. dan ·bah � e t m ek t ulıat oluyor.� İkinci kl-'l l]ıın dak:i (b) şı·ıı:.lrındaki iddiayı yerinde bulan yazar · esasen bunun zoruıılu bir sonuç oldu!l,ıınu, iste�ek de bu senteı:i\"ı: ileri geliyor.
�ydıuııt �lıtatğini, ta.tat lt!!1l meselıııleai.n ....,...llll 11.n.tı�lari• uad1mbı0, 1cat..ııaı,.. <ıııafımıı: uıuısudarla lteıı41mhıtleıı lı;11taeağı mız lu:rme&rlıı lam, doğra Yıı katı ldr p lı:ilde liyin e&ı.m... l. olduğunu aöyllyerelı:, '.N rk
bitlrl y rr:
�yle
ga:ı;:ı.sım
bıı
Dtiı;iineesi
maal-1
•Fakat
·
tııtblk
b.qsıı.t•
kablU
mll�ahhu bi9 blr telıJl.R.c �anayor. İşte bhdm Ollllll l eıdnde ıl)n!fi ,illın ilıı �•ıl �ik dt: badu ... Bayın profesör · • ıı:n Büyük 011.vam•z� ı, yıı.:ı;magr. devam edecel..Hr. lllDElBİYATIMlZDA BAZI TEllI.İl(E.Lİ ;reli
;un.eli,
olan
_.\l!. JM.LAR : Tllr!ı: Dü.<;ti.nce':li:ıde Necmettin Özdııreo <ieli Yeni Türk Edebiy::.tındalı:i «:bozulma. n inci!llyerek
,wysuzl al)mayı»
t.ı.k.ılıyor : l
-
bHgisiz,
�o ğıı
.Bıır;ün
iki
şu
nolı:ta.ya
kiiltürtıiiz
ve
·dl'.ul kaçkı n ı k.imseleri rı, yarını yamalak ka
·.ıımye1leriyle yıınm .v amalıı.k sanatlarını bir ilet
:ideolojiye
ç.ıı.!ışmRlannı»
etmeğc
deyince,
halk
kötü
hep
ben
yalancı, dolandırıcı,
cil. bi r l o kma ekme'.<ten başka şey
diişiin
ın'ka daş,
h abel'
ıııeyeo, h ep rnidesi için çalışan. aile, komşu, millet
vatan,
�i<ı l'"..iınseleri le laıııtrn:ı.ğa musıurn bile,
öy
tasvir edip,
çalı�ırl3r. Üstlik bu h alkın na
bağırsağı
düşüktür
'lı: atl a r
sevgilerinden
Öyle
a nl a rlnr.
uğruna
göre ! .
unlara
feda edecek
Kimse
değil
de, Tii r·k ve milsliim ıı n , A n adolu h alkı bu !
liine bunl ıu·a
ağa işçisinin nanıusuna,
göre
da.lkavuk
gih
g'ilndeliğine
a·m elesirun
patron
Muhtarlar köyli:iyü ezer,
memucl a ı-ı n
diker. hepsi
v e ımilist i nı ıılcidirler. K ar ı koca.sın
ilan, çucuk anasından, millet .de hayatından
ı..,,n:;.icşUr. T"'bii. l>iiyl-e '
.U.b
k el i tı:ı es i
bir
toplumda
bir
"saa
masal unsurun dan bıı.şka
mu
bir şey dt"ğ;ldir. Gerçekte n biz hep bu
}'wı? :n. 2
n
-
Bu tip
il.sliibu
ınektedir : �Bizim
ıl:ilr:Jerinden ya.:m:ü< Jnı:nu
da
y a.z arl arın tenldt
y azar şöyle de
ırcnı; edehiy a lçılar, h alkı çok olacaıl!:,
hal'kın
sevda•ıııdadırl ar.
ve
kullandık:ları dil
ed�n
k a ra.kteriııl
nasıl
konu.ştuğ'u
Tabii
batkın
ya nl ı ş
sev
g1bi
ru·
aksettiri
r<>clarsa, dilimi. ve koouşmi\sınt d a. öyle ya.n ]•ı;
aksettlrmel<tedirler.
ma vı: yıı.•ı:ı ra da
Bunlar
ö n ce -k oons
dilinin, �onra h alk dilinin,
edebiyat
so�.
dili n in oe olduğunu bilmi
:rorlar. Okuyanlar bllider bnı:ilnkii e<lebiya
t..ıol:l.ın n asıl ·bir dile sahip olduğunu L Eli
ıdıoe aldığı nı.:ı .bir hiki}"'yi veya şHri biç bir
okııyıı.ı:na:ı:sınJ2: . Yiizünii:ı: kı.zanr. ,!Galiz, dilşük v o solu •bi r dil. · nu:rııı: iırc �ederi ni, ıliliınizck bulunan VJ' unları a.alatahilec.ık: kelimelerin en ·b.a.,...ğaı.ııı kul 'JaeHtı: it.ıuile ederhır. Danlara . pn kilfür, '�"IJlu.hıJda.
i:fa.deleri •tlİ•ı:ı. ıı:ııonıb rllıt ıtlltlerdir. ll-.T41j' dlyeliın ki hu, bir oeri cexhabltioııbıı:n., _ .a.term�lllk• hastalığı n ın veya şahd , .;:; blyelednla ic..ı.tdır. Ya, • 411 ve ii&lt'lp - vtyeleri I .. • Kaynak'to. <!Allk: a.r a� bıı.şl ılcl ı, Necrn&tU.w, verdiren
hak
ö:ıdu-endell'ye
bir
Y81Z1
vııc·
11.ğıı.ı.nde.n Y""'1lmış bu ,.__: zumı Tilrk Edeblyatma. n-e gibi bir h� �rzusııy! a ya.t>ıld.ığını pek anla.yaıns.dııl!: . Yııt nız e.nı�ıısn bir şey varsa, ya.zarı hiç kör da bUlunmıun:ış, yahut da köylülerin !IÖıııl c rine h i ç k ul a.le k:aba.rtmamı.ş. O YazıYl i.ıı Ol.
Bözllm
ona köy!U
diy-e
sun
köye
deği l ""'ettim» de mesini
«gittim»
öğrenrnıııt
hiç olmazsa . . .
•KıUtGA İLE 'l'İLKi.
l'E
gl<ıere..ıo
lı:ôylü :ıı.t un Y B.Illncta
kaba.rtm ıılı,
qgurt uldunn
yuarken
:aında n
Eğer
çJdJıtirlven:olş.
Btra.fms. iyice lrulak
heye
canlı bir dille tenkit eden ya.zar diyor ki :
· •Bi'11İrı?· beyler, alılakın:r., yeviı-e,,b:,
n lirik ( !) tUrlllr ( 1 ). Ba lııtrra ai .. culannt, şehvet 41l)'C'llB'llllll, en ilkel Dı.tt:r-c"' lannı. Jaeliy11 ıcttme fıılm. en uvi,ye;d11 ...; . l dı: aı:ı.lalırlar. llıı J'llll� ıı,tıala, çını otJtlak
TARUS
Bir hikaye ba.şlıgı sanmayın. O kt ay
ru
fa tın şiir ki tab ın ın a dı :
«Aşka, . a.-•ar el tğe daim şlitl�ıi ile ün D.lan şair bu d efa. kü Gelin, siz.tnıe çük bir !-:itapçık yaymlr.ını�. tu k itab ı öven -eleş tiren denemiyor- İl han Tarus'un Yedi t epedeki «Okta.yırı
de
ne
var?»
ba�lıklı
ve s ayı.>ı
rası
!ıek:
şiirin
inceleyelim :
yazısını
c<Olcuına sı
Oktay .Rıfatııı i:ıu kitabının
;:lü;enli değilıı
miş, Dü
ilci
zenl e okunmayan >ıir kitap üstüne na.sıı
sütun yazı yazıl ı r , demeyin. Kendi k an aa
lerin izL düşünceleri niz!, sözünü ettiği niz tap
yazarın a
b ü yükç e
sC\z
mal
cd•!r�i niz, bir
ek:lersiniı
başka
t.
ki l<ıı
�
biter ... «Be n ye nmk büsb ü özellikte '.'.!eğilse bile, old ukça fan.:
ce Oktayın şiirimi z e tün
olu r
de bir
geti rdiği
cürnleyle yazar , ne SÖ _ Ken disi hikçyeter e _ ya:ılir. Böyle cümleleri Esa.t Maıımu d' a bı. !emek istiyo r acaba.? Kendisi hik ayel e r d• ap sevmem. Ikisi arasında zorla bir yeğl ik
lı özelliktedir.» Bu !e me k
mak
istiyor
i sternem>ı .
anlamazsınız.
�
ac:ı.ba?
Desenize
Bırakın
siz
şiiri
sevenler ,
yazsın öyJ(·yse . . . Şöyl� denebilir : «Güldürücü
.>özl er,
dolu yazı dizileri ü st il ne, arılamıyanl a.r
sık:
.
�
sık tekrar!a.rJ&
şıınn guçl ılğü n;ı.
konu�abilir,
da
l arı yazabilirler.>>
Y
sevnı ec anla. r:ı.rıı
reklam
y a�ı
Yalnız reklam yspark:en de dikka tli ol - Güle gülen Oktar . Rıfat'ın kaleminde n çıkmış oabilir . Ama, ea ·kabili yet.siz kimselerin bile söyllyeblieceği bııı sözcüzü, şiire örnek diye göstel'm ek: de rek\i malı. !!Güle güle 1 9 S 2
mın değerini düşürür . . . Oktay aym :b i r
Rıfat
2111.mandıı, de
« re aJ iteyi yalnız gör mü y or.
anlıyo:»
ıınlaıı ıl sn
Bay Tıa.rus ·bizce.
Bir görü.len. ' vannış demeıc
muş.
realite
hH(aye.=uıı.:ten
u.ııaklıı.ş:ınıı,��
Z.A.HİR GüVEMLl: 1 2 :3
.
kü, t
-
Yelpaze
--
Max Meinecke
-
Nedret Arıburnu,
Uğur Bor�. -
tn-
Gönül
,.
..
Münir Ozkul, Rıza Tuzun.
EKREM REŞj.T . REY:
l 2
-
Yelpaze Vasfi Rıza Zobu. Perih ai1 Tedü, Gönül
ıJlkti., .1 Melahat İçli. 4 - Vasfi Rıza Zobu, Abdurrahman P alay, Mehmet Karaca.
NuRULLAH TİLGEN :
Bu ay oynanan piyeslerde : 1
-
En
beğendiğiniz piyes han
gisidiL
2
1 2 3
bu ay oynanan piyes
kr �uıii archr : Komedi kısmında Yei
·4
bölümünd·:::
Kurtlar Kuzu
Muazzez Arçay, Melafat Pa
-
Avni Dilli gil ,
Mahmut Mo-
REFİ' CEVAD ULUNAY : 1 2 3
-
Yelpaze Vasfi Rıza
Zobu.
M•_ı azzez Arçay,
-
Melahat P'a
En.lide Pişkin. 4 - Vadi füza Zob u , T al at Artemel, Mahmut Moralı. SONUÇ : 1 - Yelpaze
p;;_1 :c:e. I.\:_·:.tm kısmında Altıncı kat, E
minönü
-
ralı, Münir Özkul.
En beğendiğiniz rejisör kim-
dir '? r b t 2.r:.l::mlda.
Vasfi Rıza Zobu,
lay, Perihan Tedü.
dir. En başarılı üç aktris kimler3 dir ? 4 - En b aşarılı üç aktör k iml er
Kurtlar, Kuzular. -
Z
---'-
Vasfi Rıza Zobu,
lar, Küçül: Sah !c.ecl� Oyun Olmas.'ly dı. Çığ'li'.· S 'l.hr.ede Fidıı.nak1, Gençlik
;� - f.7{)3i,i] Üfüü, lPer!;_h.:ı,n Tedti. 4 - - Vasfi R�zcı. Zob1J, i.Vhbk 'Öv.: bıl, ıYfaJınrn t Maralı.
.l E'. a tı Trakya Göç nı�nieri Yardım Dei· ,S ubat ayının ı�ı ünde ya pılrmştı!". i:d:ne HeyeLi r2.ponı okunarak ka bul f'c'.i ldikten soma g ü n demin di�er mad d::I.e rine geçi! rni� ve chlekler görüşülmüş-· �ür. De::.·ncgin ndında ve� tüzüğünde yapıl : ı , a s ı gerekli değişi1c l i kler konuşularak se çir.ı y2;p1lm1ş ve eski ic�3re heyeti yeniden :-;.c�iln1iştir. Bn to;çılantıda, siyasi sını!"!arın d ış ı nd a k::>!ıT:ış i.i>"!·:e!erctekl Türklerden yur dumuz:• yerleşmiş ola.�lann kurdukları çe ·�it.il c; craeklerin teın,ilciler i de hazır bu luml'ı uşlardır.
* �D Su�a.t 19.JS P a?.a.r günü saaı:, 15,li1 de T.M.T . f' . bi.nasrnda, Kınmlılar Y.'.'lrd!.rır l aşma Derneğ:i tar,,lından ııCihan Çelebi� hHkkında. bir toplantı tertip edilrrıi'jtlr. Müsi;ecib Ülküc;,1 l. C a [� r S�yda.hmel; E> nn1er ve ::; adri �·/I aksuct.i Arsal CJ h � n. Ç E J. ebi �1ak!..;: ı n d 8, lc0!1U'?�n al a r yapu11şlar.. top. l antı >ec;.kin b i r Jinleyici !< jtlesi [".8 ratııda.rı il.�iy:e b�:!.: ip erlilrniştir.
Tiy aL.·osu bu. ay oy!1am am1ştır.
negia Kurultayı
�' �-����-���(!.�·.-:-�'�.���"�-�·:�ı , ·,l'· ·ır D 'V .ç;; 'f 5
}� � l �
S:..
. ...
.,,. . T
.·1
·-,
--
.s.J H. fi:'L U it_) j_'�
�
Par asız [;:itap l(uponu
l
�
i).._ >..j .J_
2t · f
,
.
.
-�,..,,...,.__..���,.,,.,, �
{
-''