Magazyn Przemysłu Rybnego nr 138

Spis treści RAPORT: RYBY MROŻONE

INFORMACJE

Handel zagraniczny mrożonymi rybami

Czas na produkcję polskiej mączki rybnej . . . . . . 2

i produktami rybnymi, I-VII.2020

Hur-Pol żąda 100 milionów . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

(Tomasz Kulikowski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Liderzy rynku ryb mrożonych . . . . . . . . . . . . . . . . 12 RYNEK RYBNY

AKWAKULTURA Innowacyjna akwakultura – relacja ze spotkania . 39 Atak na sieć E.Leclerc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Ceny detaliczne wybranych produktów rybnych

RAS @ EAS — ciekawe wydarzenie podczas

w specjalistycznych sklepach rybnych

. . . . . . . . 32

AE2020 (online) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Ceny detaliczne ryb: Hala Rybna w Gdyni . . . . . . 33

Konferencja Jesiotrowa dopiero za rok . . . . . . . . . 40

Ceny detaliczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Łosoś spod Berlina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Średnie ceny pierwszej sprzedaży

Nowy projekt badawczy — semi-intensywny

ryb bałtyckich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

wychów okonia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Sprzedaż bezpośrednia ryb słodowodnych . . . . . 34

Karpiujemy, czyli odkrywamy karpia na nowo . . . 42

Ceny łososia hodowlanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Nie ma polskiej wigilii bez karpia . . . . . . . . . . . . . 44

TECHNOLOGIA

Karp z mocnym wsparciem promocyjnym . . . . . . 45

Nutri-Score i Nutrinform — unijny spór

Nigeria: Rząd stawia na lokalną produkcje . . . . . . 46

o system znakowania żywności . . . . . . . . . . . . . . 6

Norwegia: Dochodowe odchody? . . . . . . . . . . . . . 46

Technologia kluczem do zdrowia pracowników:

Węgry: czy wiosłojesiotr zagości

unikalny program w Nagel-Group . . . . . . . . . . . . . 14

w akwakulturze? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Ograniczenie zbędnego opakowania

Indie: Multitroficzna wylęgarnia . . . . . . . . . . . . . . . 47

(Daniel Oleś) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

RYBOŁÓWSTWO MORSKIE

Wyzwania pandemii (Oktawian Dużyński) . . . . . . 21

Naturalnie Bałtyckie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Stabilizatory i kompozycje smakowe do produktów

Blisko nowego funduszu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

rybnych od Culinar Polska (Michał Korzycki) . . . . 30

Trwa nabór wniosków w ramach funduszu

EKONOMIKA

MSC Ocean Stewardship Fund 2021 . . . . . . . . . . 31

Spadek cen ryb na świecie . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Zawieszenie certyfikatu MSC dla połowów

COVID-19: kilkaset milionów wsparcia

śledzia atlantycko-skandynawskiego oraz

dla sektora rybołówstwa i akwakultury . . . . . . . . . 3

błękitka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Łosoś norweski — ulubiona ryba Polaków . . . . . . 20

Rybołówstwo morszczuka z Namibii jako

Konsumenci gotowi na produkty

drugie w Afryce uzyskało certyfikat MSC . . . . . . . 38

z makroglonów (Tomasz Kulikowski) . . . . . . . . . . 22 Analiza rynku ryb (Krzysztof Hryszko) . . . . . . . . . . 27 ZESPÓŁ REDAKCYJNY

NOWE PRODUKTY Ryba również może być przekąską . . . . . . . . . . . 10 Family Fish — nowy asortyment mrożonek . . . . . 18

Tomasz Kulikowski (mpr@mprfish.com), red. naczelny Tomasz Kowalczyk (tech@mprfish.com), red. techniczny Anna Dylewska (anna@mprfish.com), reklama Maja Kowalczyk (maja@mprfish.com), reklama Wioletta Gwiaździńska (wioletta@mprfish.com), reklama Iwona Gilewicz (iwona@mprfish.com), księgowość Gwarek, korekta i typografia

ISSN 1428-362X

PRENUMERATA Cena prenumeraty rocznej wynosi 96,00 zł brutto

MPR S.C. 81-061 Gdynia, Hutnicza 34, mpr@mprfish.com tel./fax 58 620 37 98; tel. 58 620 56 59

Sklep internetowy: www.mprfish.com www.facebook.pl/mprfish

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

1

Serwis informacyjny

Czas na produkcję Blisko nowego Naturalnie polskiej mączki funduszu Bałtyckie rybnej Komisja, Rada i Parlament osiąg- Naturalnie bałtyckie to kampania

Polska wykorzysta wreszcie posiadany potencjał do produkcji większych ilości mączki rybnej. W I kwartale 2021 r. rozpocznie działalność mączkarnia we Włynkówku, należąca do Pauli Fish Sławomir Gojdź. Nowy zakład będzie przerabiać do 200 ton szprotów i śledzi na dobę.

Naczelny Sąd Administracyjny właśnie oddalił skargę kasacyjną Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w sprawie jej budowy.

Decyzja jest ostateczna. Paula Fish będzie przetwarzać w mączkarni do 30 tys. ton szprotów i śledzi rocznie, a dodatkowo do 15 tys. ton odpadów z przetwórstwa łososia. Oprócz mączki ffirma będzie produkować nawet 4 tys. ton wartościowego oleju rybnego. Światowy popyt na mączkę rybną i olej ryb rośnie wraz z rozwojem glonalnej akwakultury.

Tymczasem od kilku dekad Polska wysyła swoje zasoby surowców paszowych do innych krajów, głównie Danii. Uruchomienie dużej mączkarni w Polsce pozwoli na zwiększenie wartości dodanej generowanej przez polskie przetwórstwo rybne.

Spadek cen ryb na świecie Jak podaje Krzysztof Hryszko z IERiGŻ-PIB, bazując na Food Outlook – Biannual Report on Global Food Markets (FAO, 2020), ograniczony popyt związany z pandemią COVID-19 wpływa na spadek cen ryb notowanych na rynkach światowych. Średnio w okresie styczeń-wrzesień 2020 r. były one niższe niż w tym samym okresie roku poprzedniego o 7,8%.

Wraz ze spadkiem cen i mniejszym popytem, szacuje się także znaczące obniżenie światowych obrotów handlu zagranicznego w 2020 roku do 152,2 mld USD (o 5,7%) i 63,4 mln t (o 3,9%).

2

nęły tymczasowe porozumienie polityczne w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury (EMFAF) na lata 2021–2027. Zgodnie z celami Europejskiego Zielonego Ładu i celu zrównoważonego rozwoju nr 14 zapewnia ambitny pakiet wsparcia na rzecz zrównoważonego rybołówstwa i akwakultury, rozwoju lokalnych społeczności przybrzeżnych, promowania zrównoważonej niebieskiej gospodarki, wdrażania Polityka morska Unii na rzecz bezpiecznych i zrównoważonych mórz i oceanów oraz międzynarodowego zarządzania oceanami. Trzy instytucje zgodziły się również na system zarządzania kryzysowego, aby umożliwić nadzwyczajne wsparcie dla sektora rybołówstwa i akwakultury w przypadku znacznych zakłóceń na rynku.

Komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevičius z zadowoleniem przyjął porozumienie: „Dzięki nowemu Europejskiemu Funduszowi Morskiemu, Rybołówstwa i Akwakultury będziemy w stanie inwestować w poprawę zdrowia, bezpieczeństwa i warunków pracy na statkach rybackich, jednocześnie zadbaliśmy o to, by flota UE była zrównoważona. Zadbaliśmy o to, aby żadna dotacja na poziomie UE nie groziła szkodliwymi skutkami prowadzącymi do przełowienia i nadmiernej zdolności połowowej, na co Komisja zwracała największą czujność przez cały czas negocjacje w sprawie dopłat do rybołówstwa na szczeblu WTO.”

Hur-Pol żąda 100 milionów PPUH Hur-Pol Sebastan Huraś z Rudnika Wielkiego, prowadzący Zakład Przetwórstwa Rybnego w Hutkach zażądał 5 października br. od gminy Konopiska... odszkodowania w wysokości 101 milionów złotych. Ma to być rekompensata poniesionych kosztów i utraconych zysków, związanych z błędnie wydaną przez Wójta decyzja na budowę oczyszczalni ścieków.

promocyjna i projekt edukacyjny wspierające polskie rybołówstwo bałtyckie oraz racjonalne wykorzystanie zasobów Morza Bałtyckiego.

Kluczowym elementem programu jest znak promocyjny Naturalnie Bałtyckie. Oznakowane zostaną nim produkty rybne, do których ryby łowione będą bez szkody dla środowiska i zasobów morskich, a przygotowywane będą zgodnie z najwyższymi standardami. Znak dostępny będzie dla wszystkich producentów produktów z ryb bałtyckich. Proces jego przyznawania będzie podlegał audytom.

Sam znak dla konsumenta ma być wiarygodną i czytelną informacją, że ma przed sobą produkt najwyższej jakości.

Nadrzędnym celem projektu jest zmiana nastawienia Polaków do spożycia ryb, zwłaszcza ryb bałtyckich, które mają wiele wartości odżywczych korzystnych dla naszego zdrowia.

Ważnym elementem projektu jest edukacja najmłodszych. Pomysłodawcy przygotowali platformę e-learningową. Są na niej dostępne konspekty lekcji o Morzu Bałtyckim, jego zasobach i wartościach ryb bałtyckich, opracowane dla trzech poziomów nauczania szkoły podstawowej. Lekcje zostały opracowane we współpracy z ekspertami Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.

Wprowadzeniu marki Naturalnie Bałtyckie towarzyszy kampania promocyjna. W jej ramach w TVP oraz w kanałach tematycznych Polsatu, TVN i TVP emitowane są spoty. Reklamy można też usłyszeć w kluczowych stacjach ogólnopolskich i regionalnych oraz zobaczyć w Internecie.

Właścicielem znaku Naturalnie Bałtyckie jest Kołobrzeska Grupa Producentów Ryb. Projekt finansowany jest z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego Unii Europejskiej w ramach PO RiM. Pomysłodawcą i realizatorem kampanii jest agencja Konceptlab.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

mat. pras.

Akwakultura

COVID-19: kilkaset milionów wsparcia dla sektora rybołówstwa i akwakultury Przed się bior stwa ry bo łów stwa, akwa kul tu ry, prze twór stwa i han dlu ryb ne go po nio sły wie le strat zwią za nych bez po śred nio i po śred nio z pan de mią ko ro na wi ru sa oraz de cy zja mi ad mi ni stra cyj ny mi po dej mo wa ny mi (w róż nych kra jach) w ce lu prze ciw dzia ła nia nad mier ne mu roz prze strze nia niu się wi ru sa. Naj więk sze stra ty (ro zu mia ne tak że ja ko nie zre ali zo wa ne zy ski) zwią za ne by ły ze zna czą cym spad kiem za mó wień na ry by ze stro ny kra jo we go i za gra nicz ne go sek to ra ga stro no micz ne go. In ne stra ty zwią za ne by ły z utrud nie nia mi pro duk cyj ny mi (ab sen cja cho ro bo wa, pod da nie pra cow ni ków kwa ran tan nie) i lo gi stycz ny mi. W krót kiej per spek ty wie (prze łom pierw sze go i dru gie go kwar ta łu br.) pol scy ho dow cy ryb od czu li z ko lei du żą pre sję ce no wą, spo wo do wa ną gwał tow nym wzro stem do staw na pol ski ry nek m.in. pstrą ga z kra jów, w któ rych spadł po pyt w ga stro no mii na tą ry bę (m. in. Wło chy, Hisz pa nia). W dłuż szej per spek ty wie cza su wszyst kie pod mio ty sze ro ko ro zu mia ne go sek to ra ry bo łów stwa i akwa kul tu ry (łącz nie z prze twór stwem i han dlem ryb nym) od czu ją ne ga tyw ne skut ki spo wol nie nia go spo dar cze go i niż szej si ły na byw czej kon su men tów.

Na le ży więc po zy tyw nie od no to wać, że ad mi ni stra cja rzą do wa, w opar ciu o środ ki kra jo we go oraz unij ne, wpro wa dzi ła sze reg pro gra mów osło no wych, z któ rych sko rzy sta ło więk szość przed się biorstw na sze go sek to ra.

ZUS i Urzę dy Pra cy

Przed się bior stwa sek to ra ry bo łów stwa i akwa kul tu ry bę dą ce mi kro -, ma ły mi i śred ni mi przed się bior ca mi, mo gły ko rzy stać w I po ło wie 2020 r. z cza so we go zwol nie nia z opła ca nia skła dek ZUS oraz z do płat do wy na gro dzeń (i skła dek ZUS) w ra mach in stru men tów ob słu gi wa nych przez Po wia to we Urzę dy Pra cy. Po moc ta mia ła cha rak ter ogól ny, udzie la nia by ła róż nym sek to rom go spo dar ki na tych sa my za sa dach, dla te go w ni niej -

szym ar ty ku le nie po świę ci my jej nan so wa Pol skie go Fun du szu Roz wo ju dla Ma łych i Śred nich Firm” dal szych ana liz. („Pro gram”) pro ces we ry fi ka cji da nych i oświad czeń przy ubie ga niu Pol ski Fun dusz się o wy pła tę do dat ko wej kwo ty Roz wo ju sub wen cji fi nan so wej na sku tek Ko lej ne wspar cie, udzie lo ne zo sta - od wo ła nia prze bie ga co do za sa dy ło przez Pol ski Fun dusz Roz wo ju w spo sób ana lo gicz ny jak przy we w ra mach tzw. Tar czy Fi nan so wej. ry fi ka cji wnio sku o udzie le nie sub Tu o po moc mo gły ubie gać się za - wen cji, tj. w spo sób moż li wie rów no przed się bior stwa MŚP, jak uprosz czo ny i zauto ma ty zo wa ny. i du że przed się bior stwa. Sek tor ry - Z te go wzglę du roz pa trze nie od wo bo łów stwa i akwa kul tu ry tak że zo - ła nia w to ku pro ce du ry od wo ław stał ob ję ty tym me cha ni zmem czej z re gu ły trwa mak sy mal nie kil wspar cia, jed nak że zgod nie z prze - ka na ście dni. Z ko lei w to ku po stę pi sa mi wspól no to wy mi ogra ni czo - po wa nia wy ja śnia ją ce go, ina czej na zo sta ła mak sy mal na kwo ta niż ma to miej sce w przy pad ku wspar cia. Nie za leż nie od wy ka za - pod sta wo wej pro ce du ry udzie la nia ne go spad ku do cho dów w efek cie sub wen cji fi nan so wych oraz pro ce pan de mii, jak i wiel ko ści za trud nie - du ry od wo ław czej, każ da ze spraw nia, przed się bior cy na sze go sek to - jest roz pa try wa na in dy wi du al nie, ra nie mo gli uzy skać wię cej co wy ma ga istot ne go na kła du cza niż 120 000,00 eu ro wspar cia (dla su. W licz nych przy pad kach wy ja po rów na nia w in nych sek to rach śnie nia i do ku men ty zło żo ne przez by ło to 800 000,00 eu ro, natomiast przed się bior ców wraz ze zgło sze w pod sta wo wej pro duk cji rol nej niem wy ja śnia ją cym nie wy star cza – je dy nie 100 000,00 eu ro). ją do pra wi dło we go roz pa trze nia Jak in for mo wa li śmy na ła mach zgło sze nia, w związ ku z czym ko po przed nie go wy da nia „Ma ga zy nu niecz ne jest ich uzu peł nie nie. Ze Prze my słu Ryb ne go” Pol ski Fun - wzglę du na ska lę Pro gra mu, sto dusz Roz wo ju uni kał udzie le nia pień zróż ni co wa nia i skom pli ko wa nam in for ma cji do ty czą cych nia sta nów fak tycz nych przed się wspar cia dla sek to ra ry bo łów stwa biorstw, re gu la min Pro gra mu nie i akwa kul tu ry, a w szczególności in - okre śla ter mi nów, w ja kich po win no for ma cji związanych z opóź nie nia - być prze pro wa dzo ne i za koń czo ne mi w roz pa try wa niu od wo łań po stę po wa nie wy ja śnia ją ce. Śred ni od ne ga tyw nych de cy zji, któ re do - czas pro ce so wa nia zgło sze nia wy tknę ły wie lu przed się bior ców na - ja śnia ją ce go, li czo ny od da ty zło sze go sek to ra. Po skie ro wa niu na - że nia zgło sze nia do mo men tu szej skar gi do są du ad mi ni stra cyj - otrzy ma nia przez PFR od ban ku in ne go, PFR prze słał nam wszyst kie for ma cji po twier dza ją cej prze ka za po stu lo wa ne in for ma cje. nie od po wie dzi na zgło sze nie We dług sta nu na dzień 25 li sto - do przed się bior cy, wy no si dwa pa da 2020 r. łącz na kwo ta wspar - mie sią ce. Na le ży jed nak za zna cia, udzie lo ne go przez PFR czyć, że w ra mach po szcze gól nych na rzecz przed się bior ców, dla któ - przy pad ków ter mi ny roz po zna nia rych prze wa ża ją cym ro dza jem pro - re kla ma cji mo gą się zna czą co róż wa dzo nej dzia łal no ści jest prze - nić – w za leż no ści od stop nia twa rza nie i kon ser wo wa nie ryb, skom pli ko wa nia da nej spra wy. sko ru pia ków i mię cza ków Za py ta nia przed się bior ców, zło (PKD 10.20. Z) wy nio sła 64,7 mln żo ne w ra mach po stę po wa nia wy zł. PFR udzie lił tak że 11,8 mln zł ja śnia ją ce go, pro ce so wa ne są wspar cia dla przed się biorstw cho - przez PFR zgod nie z ko lej no ścią wu i ho dow li ryb (PKD 03.22. Z). zgło szeń, na to miast czas po trzeb Kwo ty te z pew no ścią wzro sną, ny na roz pa trze nie da ne go zgło gdyż wie le po stę po wań od wo ław - sze nia jest uza leż nio ny od oko licz czych ocze ku je na roz pa trze nie. no ści kon kret ne go przy pad ku. Ak Jak in for mu je PFR, w ra mach tu al nie po dej mo wa ne są zgło sze pro gra mu rzą do we go „Tar cza Fi - nia, zło żo ne w paź dzier ni ku 2020

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

3

Ekonomika Przemysłu Rybnego r., na to miast na dal w trak cie roz po zna nia mo gą po zo sta wać nie któ re wcze śniej zło żo ne zgło sze nia, cha rak te ry zu ją ce się znacz nym stop niem skom pli ko wa nia fak tycz ne go lub praw ne go bądź wy ma ga ją ce istot nych uzu peł nień w ce lu ich pra wi dło we go roz pa trze nia.

Co jed nak naj waż niej sze, Pol ski Fun dusz Roz wo ju za pew nia, że „odpowie na wszyst kie re kla ma cje, bez wzglę du na ter min za mknię cia Pro gra mu”.

ARiMR

Agen cja Re struk tu ry za cji i Mo der ni za cji Rol nic twa w ra mach Pro gra mu Ope ra cyj ne go „Ry bac two i Mo rze” za ofe ro wa ła wspar cie na re kom pen sa tę strat po nie sio nych w związ ku z trwa ją cą epi de mią COVID-19, skie ro wa ne do trzech pod sek to rów: 1) ry bo łów stwa – re kom pen sa ta w ra mach dzia ła nia 1.10 Tym cza so we za prze sta nie dzia łal no ści po ło wo wej; 2) akwa kul tu ry – re kom pen sa ta w ra mach dzia ła nia 2.8 Środ ki do ty czą ce zdro wia pu blicz ne go; 3) prze twór stwa ryb ne go – pre mia w ra mach dzia ła nia 5.4.3 Prze twa rza nie pro duk tów ry bo łów stwa i akwa kul tu ry.

Do tych czas od by ły się 2 na bo ry wnio sków prze zna czo ne dla przed się biorstw prze twór czych. W ra mach I na bo ru z po mo cy sko rzy sta ło 69 beneficjentów, któ rym Agen cja wy pła ci ła ponad 70 mln zł. Wnio ski, któ re wpły nę ły w dru gim na bo rze pod le ga ją ak tu al nie we ry fi ka cji. Trze ci na bór wnio sków jesz cze trwa (do 7 grud nia 2020 r.).

Jest on skie ro wa ny wy łącz nie do za kła dów prze twór stwa ryb ne go ba zu ją cych na su row cu bał tyc kim, czy li ta kich, któ re w pro ce sie prze twór stwa wy ko rzy stu ją su ro wiec po cho dzą cy z po ło wów w Mo rzu Bał tyc kim na po zio mie po wy żej 75% wiel ko ści pro duk cji.

Dla sek to rów ry bo łów stwa i akwa kul tu ry prze pro wa dzo no 4 na bo ry wnio sków o do fi nan so wa nie, tj. po dwa w ra mach każ de go z dzia łań.

Re kom pen sa tę za za prze sta nie dzia łal no ści po ło wo wej spo wo do wa nej epi de mią COVID (dzia ła nie 1.10) w kwo cie pra wie 140 mln zł otrzy ma ło już po nad 600 armatorów statków rybackich, a w ra 4

mach dzia ła nia 2.8 (środ ki do ty czą ce zdro wia pu blicz ne go) o po moc ubie ga ło się 753 podmiotów uprawnionych do chowu, hodowli lub połowu ryb. Bli sko po ło wa z nich otrzy ma ła już po moc, w ra mach któ rej wy pła co no ponad 12 mln zł.

wyż szej po mo cy z PFR, z ko lei prze twór nie ryb ne, któ re ma ja to sa mo co im por te rzy ogra ni cze nie w PFR – ma ją nie za leż ny de dy ko wa ny pro gram w ra mach PO RiM. Na tą nie rów ność trak to wa nia im por te rów, uwa gę zwró ci ło Sto wa rzy sze nie Im por te rów Ryb, w swo ich pi smach do Mi ni stra Go spo dar ki Mor skiej i Że glu gi Śród lą Co z im por te ra mi do wej, a na stęp nie Mi ni stra Rol nic ryb? twa i Roz wo ju Wsi. Jak na ra zie Ja ki sta tus praw ny po sia da im por - – bez żad ne go efek tu. ter ryb? Z punk tu wi dze nia kla sy fi ka cji dzia łal no ści jest han del hur to Oce na wy (sprze daż hur to wa po zo sta łej Ogól nie rzą do wy pro gram co vi do żyw no ści, włą cza jąc ry by, sko ru we go wspar cia dla przed się biorstw pia ki i mię cza ki – PKD 46.38. Z). sek to ra ry bo łów stwa i akwa kul tu ry Jed nak od in nych przed się biorstw na le ży oce nić po zy tyw nie. Wy pła ty – „hur tow ni ryb nych” im por te rzy prze kro czy ły już kwo tę 300 mln zł, ryb róż nią się tym, że zo sta li za a po roz pa trze niu wszyst kich wnio kwa li fi ko wa ni do przed się biorstw sków kwo ta ta bę dzie jesz cze zna sek to ra ry bo łów stwa i akwa kul tu ry. czą co wyż sza. Po zy tyw nie na le ży Po wo dem włą cze nia im por te rów też oce nić uprosz cze nie pro ce dur ryb do de fi ni cji sek to ra jest to, że – za rów no w PFR, jak w ra mach swo jej dzia łal no ści go i w ARiMR. Szcze rze mó wiąc tak spo dar czej wpro wa dza ją („po raz pro stych wnio sków, tak szyb kie go pierw szy do ob ro tu na ob sza rze ich roz pa try wa nia i po zy tyw ne go UE”) su row ce i pro duk ty, o któ rych na sta wie nia urzęd ni ków – ży czy li mo wa w ROZPORZĄDZENIU by śmy so bie tak że w in nych dzia ła PAR LA MEN TU EURO PEJS KIE niach.

GO I RADY (UE) NR 1379/2013 Z dru giej stro ny pew ne ele men z dnia 11 grud nia 2013 r. w spra wie ty pro gra mów wspar cia mo gą bu wspól nej or ga ni za cji ryn ków pro dzić wąt pli wo ści. Pierw szym jest duk tów ry bo łów stwa i akwa kul tu ry, dys try bu cja środ ków po mię dzy zmie nia ją ce go roz po rzą dze nia Ra pod sek to ra mi. To oczy wi ście kwe dy (WE) nr 1184/2006 i (WE) stia wiel kiej po li ty ki, ale dys pro por nr 1224/2009 oraz uchy la ją ce go cja po mię dzy wspar ciem dla ry bo roz po rzą dze nie Ra dy (WE) łów stwa, a wspar ciem dla akwa kul nr 104/2000. W efek cie za kwa li fi tu ry wy da je się być wręcz ra żą ca. ko wa nia im por te rów ryb do sek to ra Nie do koń ca rów ne jest też trak to ry bo łów stwa i akwa kul tu ry, ogra ni wa nie pew nych pod mio tów, czo no tym przed się bior stwom o czym świad czy przy kład im por te moż li wość ko rzy sta nia z tar czy fi rów ryb. nan so wej PFR do wy so ko Rzą do we i unij ne pro gra my ści 120 000,00 eu ro. wspar cia przed się bior stwa w kry Sy tu acja ta ka by ła by jak naj bar zy sie ko ro na wi ru so wym spła cać dziej uza sad nio na, gdy by nie fakt, bę dą na sze dzie ci, a mo że i wnu ki. że rów no cze śnie przed się bior stwa Chy ba jed nak lep sze to niż twar dy pro wa dzą ce im port ryb, nie są ob mo ne ta ryzm i ry zy ko prze ro dze nia ję te żad ny mi me cha ni zma mi się ko ro na kry zy su w kry zys go spo wspar cia w ra mach Pro gra mu dar czy.

Ope ra cyj ne go „Ry bac two i Mo rze”.

Sek tor ry bo łów stwa i akwa kul Nie mo gą ko rzy stać z do fi nan so tu ry zo stał po szko do wa ny przez wa nia do in we sty cji w ra mach dzia ko ro na kry zys w stop niu umiar ko ła nia 5.4, ale tak że nie zna la zły się wa nym, rzą do we wspar cie wy da je wśród pod mio tów ob ję tych pre mią się więc ade kwat ne i sprzy ja ją ce „co vi do wą”. Tym sa mym im por te utrzy ma niu do tych cza so wej ścież ki rzy zna leź li się w „sza rej stre fie” roz wo ju.

– przed się bior cy pro wa dzą cy I oby ni gdy już ta kie do raź ne pod tym sa mym PKD „zwy kły” han wspar cie nie by ło po trzeb ne, cze go del hur to wy mo gą ko rzy stać z mak ży czę Pań stwu na nad cho dzą sy mal nie na wet po nad 6-krot nie To masz Ku li kow ski cy 2021 rok.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Technologia przetwórstwa rybnego

Nutri-Score i Nutrinform — unijny spór o system znakowania żywności Eks per ci Ośrod ka Ana liz Ce giel skie go opra co wa li ana li zę do ty czą cą ewen tu al ne go ujed no li ce nia sys te mów ety kie to wa nia żyw no ści w za kre sie ozna cza nia war to ści od żyw czej z przo du opa ko wa nia da ne go pro duk tu. Obec nie w pań stwach człon kow skich Unii Eu ro pej skiej wy stę pu ją róż ne sys te my zna ko wa nia żyw no ści. Ko mi sja Eu ro pej ska przy chy la się jed nak że ostat nio do wpro wa dze nia fran cu skie go sys te mu Nu tri -Sco re ja ko jed no li te go i obo wią zu ją ce go na te re nie ca łej UE. Z uwa gi na spe cy fi kę kon cep cji Nu tri -Sco re, ude rza ją cej w wie le waż nych grup pro duk tów cha rak te ry stycz nych dla ta kich kra jów jak Wło chy, Hisz pa nia, ale tak że Pol ska, pla ny te wzbu dza ją nie po kój i licz ne pro te sty. Ja ko al ter na ty wę pro po nu je się na to miast wło ski sys tem Nu trin form (tzw. ba te rię). Pol ska wciąż nie za ję ła ja sne go sta no wi ska w tej spra wie.

Sys tem Nu tri -Sco re opie ra się na pię cio stop nio wej ska li (od li te ry A do E) oce ny ar ty ku łów spo żyw czych pod ką tem ich ja ko ści oraz wpły wu na zdro wie czło wie ka. Pro duk ty uzna ne za naj bar dziej war to ścio we ety kie to wa ne są ko lo rem zie lo nym i ozna cza ne li te rą A, na to miast pro duk ty nie zdro we, po prze ciw nej stro nie ska li, ozna cza ne są ko lo rem czer wo nym i li te rą E. Nie -

6

ste ty, jak wska zu ją ana li zy eks per tów Cen trum Roz wo ju Rol nic twa Ośrod ka Ana liz Ce giel skie go, pro sto ta sys te mu Nu tri -Sco re oka zu je się być je go je dy nym atu tem. Sys tem ten ne ga tyw nie oce nia pro duk ty ka lo rycz ne, o wy so kiej za war to ści tłusz czu, cu kru czy so li, lecz w ogó le nie bie rze przy tym pod uwa gę tak klu czo wych in for ma cji jak za le ca ne dzien ne spo ży cie po szcze gól nych skład ni ków od żyw czych czy ca ły zło żo ny kon tekst die te tycz ny. Po nad to sto so wa nie al go ryt mu, na któ rym opar ty jest sys tem Nu tri -Sco re, nie jed no krot nie pro wa dzi do pa ra dok sal nych wy ni ków. Wie le wy so ko prze two rzo nych pro duk tów spo żyw czych uzy sku je czę sto lep sze oce ny niż spe cja ły wy twa rza ne me to da mi tra dy cyj ny mi. Przy kła do wo za zdro w szą uzna na zo sta ła Co ca Co la niż oli wa z oli wek. W kon se kwen cji kształ tu je to jed no stron ne na wy ki kon su menc kie i prze kła da się na dys kry mi na cję pro du cen tów ar ty ku łów spo żyw czych, któ re zo sta ły ne ga tyw nie oce nio ne.

Wy da je się, że wło ski sys tem Nu trin form jest znacz nie lep szą pro po zy cją, uni ka ją cą za rzu tów wy su wa nych pod ad re sem je go fran cu skie go od po wied ni ka. Nu trin form po słu gu je się gra ficz ną for mą w po sta ci ba te rii po ka zu ją cej, w ilu pro cen tach

da ny ar ty kuł spo żyw czy za spo ka ja dzien ne za po trze bo wa nie na ener gię, kwa sy tłusz czo we, kwa sy tłusz czo we na sy co ne, cu kry i sól. Po zwa la to kon su men to wi na sa mo dziel ną oce nę ja ko ści i wa lo rów pro duk tu, oraz de cy zję o ewen tu al nym włą cze niu go do co dzien nej die ty.

Nu trin form sprzy ja tym sa mym kształ to wa niu wy so kiej świa do mo ści kon su menc kiej i nie dys kry mi nu je żad ne go pro du cen ta żyw no ści.

Na le ży wy raź nie za zna czyć, że ewen tu al ne przy ję cie sys te mu Nu tri -Sco re ja ko je dy ne go obo wią zu ją ce go na ob sza rze ca łej Unii bę dzie pro wa dzi ło do dys kry mi na cji klu czo wych pol skich pro du cen tów żyw no ści, szcze gól nie z sek to ra pro duk tów po cho dze nia zwie rzę ce go, czy li nie tyl ko mię sa, ale tak że mle ka czy se rów, w tym tak że ta kich pro duk tów jak zna ne w ca łej Eu ro pie kieł ba sy czy na wet oscyp ki. Dla te go w opi nii eks per tów Ośrod ka Ana liz Ce giel skie go Pol ska po win na za jąć zde cy do wa ne sta no wi sko i przy łą czyć się do gru py tych państw człon kow skich UE, któ re opo wie dzia ły się po stro nie sys te mu Nu trin form. Wło ska „ba te ria” sta no wi zde cy do wa nie ko rzyst niej sze roz wią za nie za rów no dla kon su men tów, jak i dla pro du cen tów żyw no ści w ca łej Unii Eu ro pej skiej. mat.pras.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Ekonomika przemysłu rybnego

Handel zagraniczny mrożonymi rybami i produktami rybnymi (I-VII.2020) Handel zagraniczny głęboko mrożonymi rybami i produktami rybnymi w 2020 roku, narastająco w okresie od stycznia do lipca, spadł zarówno po stronie eksportu, jak i importu. W omawianym okresie, na tle roku poprzedniego, import ryb i produktów rybnych mrożonych spadł o 7% w ujęciu ilościowym i o 9% w ujęciu wartościowym. Eksport natomiast spadł o 9% w ujęciu ilościowym i o 6% w ujęciu wartościowym. Zaprezentowane dane wskazują na nieznaczną poprawę wskaźnika terms of trade - czyli korzystne zmiany relacji cen w eksporcie do cen w imporcie. Warto zauważyć jednak, że już w 2019 r. spadły obroty rybami mrożonymi, w w 2020 r. spadek ten pogłębił się, odzwierciedlając pogorszenie się koniunktury w przetwórstwie rybnym, w efekcie koronakryzysu.

Eksport

W miesiącach styczeń-lipiec 2020 roku polskie zakłady przetwórstwa rybnego wyeksportowały 75301 ton mrożonych ryb i produktów rybnych, o wartości 318,4 mln euro.

W ujęciu wolumenowym eksport zmalał o ponad 7 tys. ton, w ujęciu wartościowym był mniejszy o 20 mln euro.

Koronakryzys, w tym zamknięcie w wielu krajach sektora gastronomicznego na wiele tygodni, odbiło się na wynikach eksportu ryb i produktów rybnych mrożonych do większości krajów będących ich odbiorcami. Spadki w ujęciu wolumenowym, na największych dla polskich przetwórni rynkach zbytu, sięgnęły: 22% w przypadku rynku niemieckiego, 54% na rynku duńskim, 16% na rynku francuskim. Wzrosły natomiast dostawy ryb i produktów rybnych mrożonych z Polski do: Wietnamu (24%), (Wlk. Brytanii

Tab. 1 Eksport mrożonych ryb i produktów rybnych z Polski, narastająco w okresie od stycznia do lipca (ton) Forma obróbki

2019

2020

Ryby całe i patroszone

18 831

14 001

Filety

52 243

48 664

Inne formy cięcia

5 186

4 167

Odpady, produkty uboczne

6 538

8 468

82 799

75 301

Łącznie

opracowanie własne, źródło: Eurostat-Comex/EUMOFA

Tab. 2 Eksport mrożonych ryb i produktów rybnych z Polski, narastająco w okresie od stycznia do lipca, wg rynków zbytu (ton) Kraj docelowy

2019

2020

Niemcy

17 080

13 276

Wietnam

8 411

10 447

Wlk. Brytania

6 375

8 048

Dania

13 820

6 306

Francja

5 507

4 613

Rumunia

2 667

3 196

Ukraina

2 446

2 956

Włochy

2 228

2 661

Białoruś

1 588

2 092

Niderlandy

1 265

1 594

82 799

75 301

Łącznie

opracowanie własne, źródło: Eurostat-Comex/EUMOFA

(26%), Rumunii (20%), a także do Ukrainy, Włoch, Białorusi i Niderlandów. Wzrost eksportu do tych krajów nie zrekompensował jednak w pełni spadków eksportu na inne rynku zbytu.

Zarówno pod względem wolumenu, jak i szczególnie wartości, dominującą pozycję w eksporcie ryb mrożonych, dla których na podstawie kodów celnych można określić gatunek, ma łosoś — w ciągu 7 miesięcy br. wyeksportowano z Polski 26 tys. ton produktów mrożonych z łososi, o wartości 235 mln euro.

Istotną pozycję w eksporcie mają także wyroby, dla których nie jest możliwe przypisanie konkretnego gatunku ryby. Są to głównie mrożone wyroby panierowane i wieloskładnikowe z ryb białych.

Wolumen ich eksportu osiągnął w omawianym okresie 37 tys. ton, a wartość — 140 mln euro. Do tego należy doliczyć 12,7 tys. ton produktów wykazanych jako bazujących na dorszu, 6,3 tys. ton

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

7

Ekonomika przemysłu rybnego wyrobów z mintaja, 5 tys. ton wyrobów z czarniaka oraz 2,1 tys. ton wyrobów z plamiaka. Sumarycznie eksport wyrobów mrożonych z ryb białych przekroczył 63 tys. ton o wartości 255 mln euro.

Wyeksportowano także 14,5 tys. ton szprotów o wartości 6 mln euro oraz 1,2 tys. ton fląder (storni) o wartości 1,2 mln euro.

Polscy eksporterzy wysłali zagranicę także 800 ton mrożonych pstrągów, o wartości 4 mln euro.

Import

Liderem dostaw mrożonych ryb i produktów rybnych pozostaje Norwegia, z której do sierpnia br. sprowadziliśmy już 25,2 tys. ton mrożonek (a uwzględniając także dostawy wykazywane jako szwedzkie, wskutek błędów w systemie Eurostat, 38,0 tys. ton!), o wartości 78 mln euro.

Drugim istotnym dostawą są Chiny. Bezpośrednio z Państwa Środka, pomimo pandemii, sprowadzonych zostało 23 tys. ton mrożonych ryb i owoców morza (wzrost w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego!).

Niestety specyfika raportowania części dostaw przez służby celne powoduje, że import z Chin rozładowywany w Rotterdamie i Hamburgu często deklarowany jest jako dostawy z Holandii i Niemiec, stąd kraje te są od lat w czołówce dostawców dla polskiego przetwórstwa rybnego (odpowiednio 16 i 13 tys. ton wyrobów rybnych mrożonych wykazanych, jako zaimportowane do Polski z tych krajów w siedmiu pierwszych miesiącach bieżącego roku).

Dostawy z Islandii zbliżyły się do 9 tys. ton (19,5 mln euro) i były znacząco niższe niż rok wcześniej.

Z Federacji Rosyjskiej sprowadzamy coraz więcej ryb mrożonych, głównie są to łososie pacyficzne i mintaje. W pierwszych siedmiu miesiącach br. z Rosji sprowadzono do Polski 14 tys. ton wyrobów rybnych mrożonych o wartości 51 mln euro.

Wzrosły także dostawy ryb mrożonych z USA do Polski, tutaj także przeważają łososie pacyficzne i mintaje. Import wyrobów

8

Tab. 3 Import ryb i produktów rybnych do Polski, w okresie od stycznia do lipca (ton) Grupa towarowa

2019

2020

Ryby całe i patroszone

65 374

66 596

Filety

87 841

75 930

Inne formy cięcia

19 857

17 904

29

18

173 303

160 604

Odpady, produkty uboczne Łącznie

opracowanie własne, źródło: Eurostat-Comex/EUMOFA

Tab. 4 Import mrożonych ryb i produktów rybnych z Polski, w okresie od stycznia do lipca, wg krajów pochodzenia (ton) Kraj docelowy

2019

2020

Norwegia

26 213

26 240

Chiny

21 776

23 024

Niderlandy *

14 284

16 490

Rosja

12 570

14 562

Niemcy *

16 682

13 926

Stany Zjednoczone

8 862

9 168

Islandia

15 482

8 964

Dania

8 848

7 706

Wyspy Owcze

11 134

5 282

Irlandia

2 330

3 138

Wietnam

3 679

3 030

opracowanie własne, źródło: Eurostat-Comex/EUMOFA Uwaga: część dostaw z krajów trzecich wchodząca na obszar celny UE w portach Holandii i Niemiec, deklarowana jest jako dostawy pochodzące odpowiednio z Holandii i Niemiec

mrożonych ze Stanów Zjednoczonych osiągnął w pierwszym siedmiu miesiącach br. 9,2 tys. ton, a jego wartość wyniosła 29 mln euro.

Do krajów, z których import ryb mrożonych do Polski wzrósł w ostatnich latach dołączyła Nowa Zelandia. Ten dostawca m.in.

miruny wysłał do Polski w omawianym okresie 2,2 tys. ton o wartości ponad 10,1 mln euro.

Kolejny rok z rzędu maleje natomiast import mrożonych wyrobów rybnych z Wietnamu. W okresie od stycznia do lipca br. wyniósł on jedynie 3 tys. ton, o wartości 9,4 mln euro.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Ekonomika przemysłu rybnego Tab. 5 Import do Polski mrożonych produktów rybnych, w okresie od stycznia do lipca, wg gatunków ryb (ton) Gatunek

2018

2019

Śledzie

30 167

30 047

Makrele

30 134

28 776

Mintaje

25 141

25 499

Dorsze atlantyckie

20 821

22 558

Czarniaki

11 173

8 917

Łososie

7 657

6 434

Morszczuki

5 348

4 369

Plamiaki

3 215

3 287

Pangi

2 959

3 203

Miruny

3 600

2 216

Łącznie

173 303

160 604

opracowanie własne, źródło: Eurostat-Comex/EUMOFA

Ceny

Średnia ważona cena ryb i produktów rybnych mrożonych spadła z 2,93 euro w 2019 do 2,89 euro w 2020 r. W eksporcie średnioważone ceny wzrosły z 4,09 euro w 2019 r. do 4,23 euro w 2020 r.

Znaczącej obniżce uległy ceny transakcyjne łososi mrożonych w imporcie, z 7,23 euro/kg w 2019 do 5,94 euro/kg w 2020 r.

Spadły także nieznacznie ceny mrożonych surowców z dorszy w imporcie (z 4,65 do 4,48 euro/kg). W imporcie ryb pelagicznych zanotowano dalszy, niewielki spadek średnioważonych cen śledzi (z 1,28 do 1,25 euro/kg) oraz dalszy wzrost cen makreli (z 1,68 do 1,71 euro/kg).

W eksporcie ceny mrożonych

wyrobów z łososi także uległy obniżce (ze średnio 9,09 euro/kg do 8,50 euro/kg).

Podsumowanie

Kryzys związany z pandemią koronawirusa, spowodował blisko 10% spadek eksportu ryb mrożonych w okresie od stycznia do lipca br.

Przełożyło się to na zbliżony spadek zapotrzebowania na mrożone surowce importowane. Pierwsze informacje z sierpnia (dane o handlu z krajami trzecimi) pokazują na ożywienie w handlu zagranicznym, ale można się spodziewać ponownego spowolnienia w miesiącach październik-grudzień. Równoczesne spadki obrotów i cen w handlu zagranicznym produktami mrożonymi mogą być objawem rodzącej się dekoniunktury na rynku rybnym, dlatego nie należy oczekiwać bardzo mocnego odbicia i wzrostów w 2021 r.

Tomasz Kulikowski Morski Instytut Rybacki Państwowy Instytut Badawczy tkulikowski@mir.gdynia.pl

Wesołych

Świąt !

Wszystkim Klientom, Współpracownikom i Przyjaciołom chcemy złożyć najserdeczniejsze życzenia: Zdrowych, spokojnych i pełnych radości Świąt Bożego Narodzenia, a także wielu sukcesów w nadchodzącym 2021 roku. marel.com

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

9

Artykuł promocyjny

Ryba również może być przekąską Po la cy co raz chęt niej je dzą ry by. To do bra wia do mość nie tyl ko dla Pro du cen tów z bran ży ryb nej – wszy scy wie dzą, że ry by i owo ce mo rza są pysz ne, a ich war to ści proz dro wot ne - wręcz nie oce nio ne. Sta ły wzrost za po trze bo wa nia na pro duk ty na ba zie ryb skła nia Pro du cen tów do sta rań o do sko na łą ja kość su row ca i dba łość o for mę pre zen ta cji, za rów no sa me go pro duk tu, jak i opa ko wa nia. Dziś sam smak, choć jest klu czo wy, to jed nak za ma ło, pro dukt po wi nien być po da ny ape tycz nie i wy glą dać za chę ca ją co. De ga w ra mach swo jej stra te gii sta wia na roz wój pro duk tów ryb nych, któ re cie szą się sta le ro sną cym za in te re so wa niem Kon su men tów. Na sze pla ny są ści śle zwią za ne z tym seg men tem, chce my na dal bu do wać i roz wi jać kul tu rę ryb ną w Pol sce. W koń cu je ste śmy Pań stwem nad mor skim – to na sze dzie dzic two, o któ rym nie mo że my za po mi nać i je ste śmy zo bo wią za ni o nie dbać. Ry by są zdro we, smacz ne, do star cza ją nie zbęd ne go biał ka, któ re szcze gól nie jest waż ne, je śli pro wa dzi my in ten syw ny tryb ży cia. A ta kie wła śnie ma my cza sy, Kon su men ci są za bie ga ni i po sze rza ją li stę swo ich co dzien nych ak tyw no ści. Jak wszy scy wie my Po la cy są mię so żer ni, tym bar dziej cie szy, że co raz czę ściej się ga ją po mię so ryb, któ re jest lżej sze i chud sze, a co za tym idzie zdrow sze, niż in ne mię sa.

W odpowiedzi na trendy i chcąc la oraz łosoś – każdy znajdzie swój ba po Grecku, Filety śledziowe z nadal umacniać świadomość Pola- ulubiony rodzaj ryby. Odzew ze cebulką oraz Płaty opiekane w zaków o zdrowotności owoców mo- strony rynku jest bardzo pozytywny lewie octowej – w gramaturze 1 kg. rza wprowadziliśmy w tym roku li- — to dowód na to, że Konsumenci Gotowe również do wyłożenia na nię ryb w sosach bez konserwan- chętnie sięgają i potrzebują takich półmisek, przygotowane wg tradytów. Dwie wersje smakowe sosu, produktów w swoim codziennym cyjnych polskich receptur. klasyczny grecki oraz z tempera- menu. Tym sposobem galaretka mentem węgierski z jalapeño. Pro- rybna stałą się przekąską, co nas dukty doskonale przyjęły się wśród bardzo cieszy.

Klientów, a każdy z nich ma swoich stałych odbiorców. Ryby w sosach (dorsz, śledź i srebrzyk) bez substancji konserwujących z wysoką zawartością kwasów Omega-3 oferujemy w popularnej gramaturze 500 g, na mini posiłek dla dwóch osób lub przekąska dla każdego z domowników.

Kolejnym istotnym i nowym segmentem dla Dega są ryby w galarecie, które jak wiemy są ważnym elementem kultury kulinarnej Polaków. Zamierzamy tę tradycję umacniać i rozwijać. Nowością, którą wprowadziliśmy w ostatnim czasie są pyszne i aromatyczne galaretki rybne w małej, przekąskowej porcji 150 g. Proponujemy 3 warianty smakowe: śledź, makre10

Dostrzegamy zależność, że Polacy coraz częściej poszukują ryb w różnych formach i gramaturach, również porcji rodzinnych, czy też po prostu większych porcji na różne świąteczne okoliczności. W odpowiedzi na tę potrzebę wprowadziliśmy z końcem roku galarety rybne w gramaturze 700 g — w płaskim wygodnym i eleganckim pojemniku. Bardzo wygodna forma, wystarczy wyjąć produkt na półmisek i pokroić na porcje. To rodzinne opakowanie, to aż 8 porcji smacznej, rybnej galarety. Produkt idealny na świąteczny stół ze względu na domowy smak i formę (duże kawałki ryby w aromatycznej galarecie), lecz również dlatego, iż pozwala gotującym zaoszczędzić czas podczas żmudnych przygotowań do wigilijnej wieczerzy. Na święta co roku dominują większe opakowania — również w kategorii ryb w sosach i zalewach. Nie mogliśmy zatem pominąć klasyków kategorii planując świąteczne edycje limitowane i tak – dostępne jako porcje rodzinne są również: Ry-

Polska śledziem stoi, a specjalnością Dega są sałatki. Wyjątkową naszą nowością jest sałatka ze śledziem i grzybami. Termin premiery nie jest przypadkowy, sałatka idealnie pasuje na świąteczny stół, lecz zakładamy, że będzie to produkt całoroczny. O zaletach śledzia nie trzeba przypominać, ma aksamitne mięso, jest zdrowy i bogaty w kwasy Omega-3, warto więc jeść go przez cały rok. Połączenie ziemniaczków w plastrach z grzybkami Nameko i Pieczarką daje smaczny i aromatyczny efekt końcowy. Dodatkowo sałatka nie zawiera substancji zagęszczających, słodzących i wzmacniaczy smaku.

Zapraszamy do degustacji naszych produktów, a w szczególności nowości z ostatniego kwartału.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Rynek ryb mrożonych

Liderzy rynku ryb mrożonych Branża produkcji wyrobów rybnych mrożonych jest silnie skoncentrowana. Dominujący wpływ na jej wyniki ma pięć wiodących przedsiębiorstw.

W 2019 r. wszystkie czołowe

spółki produkujące mrożone ryby i produkty rybne zwiększyły przychody.

Przychody pięciu liderów rynku wzrosły w ciągu 2019 r. o rekordowe 333 mln zł!

Prognozujemy, że w 2020 r. wskutek pandemii i mniejszego eksportu przychody czołowych producentów mrożonek rybnych spadną o około 5-7% w stosunku do roku red.

2019.

Promowane były m.in. Złote Paluszki Rybne i Ryba z pieca po włosku. Za key visual kampanii odpowiadała Agencja Promocyjno

–Reklamowa Smolar, zaś za zakup mediów – Zenith Optimedia.

Frosta Sp. z o.o.

Frosta Sp. z o.o. produkuje 80 wyrobów mrożonych, w tym mrożone produkty rybne panierowane.

W 2019 r. przychody spółki osiągnęły 685 mln zł (z czego 602 mln zł ze sprzedaży produktów własnych) i były o 12% wyższe niż przed rokiem. Zysk netto wyniósł 23,7 mln zł.

W 2019 r. Frosta zaprezentowała kolejną odsłonę kampanii reklamowej „Mówimy jak jest”.

Espersen Polska Sp. z o.o.

Espersen Polska Sp. z o.o. uzyskał w 2019 r. przychody w wysokości 664,9 mln zł, tj. o 18% wyższe niż rok wcześniej. Rok zakończony został zyskiem netto w wysokości 11,5 mln zł.

Paula Fish S. Gojdź Sp. J.

W dwóch zakładach produkcyjnych Paula Fish mrozi ryby bałtyckie, częściowo pochodzące z własnych połowów: śledzie, szproty i flądry. W 2019 roku spółka uzyskała przychody w wysokości 424,8 mln zł (wzrost o 4%) i wypracowała 29,0 mln zł zysku netto. Przychody ze sprzedaży produktów własnych osiągnęłu 330,4 mln zł.

12

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Ekonomika przemysłu rybnego

Abramczyk Sp. z o.o.

Abramczyk Sp. z o.o. jest krajowym liderem w dostawach mrożonych produktów rybnych na rynek detaliczny. W 2019 r. spółka uzyskała 419, mln zł przychodów [wzrost o 11%] (w tym 286 mln zł ze sprzedaży produktów własnych), wypracowując 8,5 mln zł zysku netto.

Espersen Koszalin Sp. z o.o.

W 2019 r. spółka uzyskała 444,2 mln zł przychodów (wzrost o 29%) wypracowując 11,1 mln zł zysku netto (najlepszy wynik w historii spółki).

Tahami Fish

W 2019 r. spółka uzyskała 79,4 mln zł przychodów ze sprzedaży (w tym 78,1 mln zł ze sprzedaży produktów własnych). Zysk netto wyniósł 2,1 mln zł.

Nord Capital Sp. z o.o.

Nord Capital Sp. z o.o. należy do czołowych dostawców na rynek wewnętrzny. Przychody Nord Capital wyniosły w 2019 r. 190,7 mln zł (z tego 61,4 mln zł przychodów ze sprzedaży produktów własnych). Zysk netto wyniósł 2,3 mln. zł.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

13

Rynek ryb mrożonych

Morex Sp. z o.o.

Morex zajmuje się importem oraz dystrybucją ryb mrożonych. Firma zajmuje się zarówno handlem rybami pelagicznymi, jak i rybami białymi. W 2019 r. spółka uzyskała 114 mln zł przychodów (w tym 12 mln zł ze sprzedaży produktów), wypracowując 2,7 mln zł zysku netto.

Triton Poland Sp. z o.o.

Triton Poland Sp. z o.o., będąca częścią międzynarodowej grupy Triton Group jest importerem i dystrybutor ryb i owoców morza w Polsce i Europie ŚrodkowoWschodniej. Spółka w ciągu 2019 roku odnotowała wzrost przycho-

dów ze sprzedaży o 7% do 180,6 mln zł. Zysk netto osiągnął wielkość 0,9 mln zł.

Technologia kluczem do zdrowia pracowników: unikalny program w Nagel-Group Nowoczesne technologie w logistyce nie są niczym nowym. Tym Nagel-Group wraz z MotionMiners postanowiły wdrożyć unikalny program badawczy.

Głównym założeniem programu był szczegółowy monitoring poruszania się pracowników przez cały czas ich pracy – zarówno pokonywanej w magazynie drogi, czasu spędzanego w danych obszarach, jak i pozycji ciała, w jakiej realizują zadania. Najpierw przez kilka godzin za pomocą kamer obserwowano, co dzieje się we wszelkich badanych przestrzeniach. Materiał video pozwolił na „przetłumaczenie” danych liczbowych otrzymanych z czujników noszonych przez pracowników, na konkretne czynności przez nich wykonywane.

Każ dy pra cow nik miał za ło żo ne opa ski na rę ce oraz pas na bio drach z czuj ni ka mi, a za in sta lo wa ne w róż nych lo ka li za cjach urzą dze nia (do kład nie 97 be aco nów) za po śred nic twem blu eto otha zbie ra ły sy gna ły od pra cow ni ków, 14

po czym prze ka zy wa ły je do chmu ry, gdzie by ły ma ga zy no wa ne i ana li zo wa ne. Oczy wi ście za nim prze pro wa dzi li śmy ca ły pro ces, przy go to wy wa li śmy do nie go na szych pra cow ni ków. Do kład nie po in for mo wa li śmy o ce lu dzia łań oraz o tym, cze go mo gą się spo dzie wać ze stro ny ze spo łu ba daw cze go – mówi Mateusz Sikorski, Dyrektor Operacyjny Nagel-Group.

Badanie trwało dwa tygodnie, w jego czasie przeanalizowano dokładnie 3,3 miliarda danych zebranych z 580 tras pokonywanych przez 37 pracowników w 48 obszarach. Pod lupę wzięto dokładnie 74 000 godzin pracy wszystkich zatrudnionych! Szczegółowo przyjrzano się procesom komisjonowania palet oraz przygotowania ich do wysyłki. Wnioski płynące z badania pokazały, które obszary wymagają poprawy oraz jak duże mogą być zalety optymalizacji.

Wnioski wynikające z badania pozwoliły zoptymalizować trasy pokonywane przez pracowników,

zredukować czasy oczekiwania w różnych obszarach, np. przy urządzeniach czy zredukować kolejki podczas komisjonowania i kompletowania. Zmiana ról (np. dedykowani pracownicy do foliowania palet), wykorzystanie środków pomocniczych, korekta lokalizacji drukarek czy pozycji stacji foliujących – oto kolejne przykłady optymalizacji czasu przy kolejnych zadaniach. Dodatkowo udało się zredukować ilości postojów pracowników komisjonujących, którzy oczekiwali na możliwość podejścia do palet z których pobierany był towar do pickingu.

Badanie pozwoliło też przyjrzeć się szczegółowo ergonomii pracy, a tym samym zredukować liczbę sytuacji, w której pracownicy są w niewygodnej pozycji, np. schylenia, które stanowiły 17% czasu pracy.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

inf.pras.

Ograniczenie Ograniczenie opakowania zbędnego opak 'DQLHO 2OHĞ '\UHNWRU 6SU]HGDĪ\ Z 6HDOHG $LU 'DQLHO 2OHĞ '\UHNWRU 6SU]HGDĪ\ Z 6HDOHG '\UHNWRU 6SU]HGDĪ\ Z 6HDOHG $LU &]DV QD UHGXNFMĊ QDGPLHUQHJR RSDNRZDQLD 2G MDNLHJRĞ F]DVX SURGXFHQFL Ī\ZQRĞFL L KDQGHO SRGHMPXMą OLF]QH LQLFMDW\Z\ Z FHOX HOLPLQDFML QDGPLDUX RSDNRZDQLD L RJUDQLF]DQLD ĞODGX ĞURGRZLVNRZHJR -HGQDN &29,' EDUG]R V]\ENR ]PLHQLá SHUVSHNW\ZĊ L SULRW\WHW\ Z WHM G]LHG]LQLH JG\Ī QDGU]ĊGQ\P FHOHP VWDáR VLĊ ]DSHZQLHQLH EH]SLHF]HĔVWZD Ī\ZQRĞFL .RQVXPHQFL QDMEDUG]LHM XIDOL W\P PDUNRP NWyUH QDGąĪDá\ ]D URVQąF\P SRS\WHP L ]PLDQDPL Z ]Z\F]DMDFK ]DNXSRZ\FK 3URGXFHQFL L KDQGHO VNXSLOL VLĊ QD VSUDZQ\P ]DSHáQLDQLX SyáHN VNOHSRZ\FK L V]\ENLFK GRVWDZDFK GR GRPX D NZHVWLH ]UyZQRZDĪRQHJR UR]ZRMX ]HV]á\ QD GDOV]\ SODQ : PLDUĊ MDN SU]\]Z\F]DMDP\ VLĊ GR Ī\FLD Z QRZHM U]HF]\ZLVWRĞFL NRQVXPHQFL RF]HNXMą ĪH VWDáD GRVWĊSQRĞü WRZDUyZ L LFK EH]SLHF]HĔVWZR QLH EĊGą RGE\ZDá\ VLĊ NRV]WHP URVQąF\FK VWHUW ĞPLHFL L RGSDGyZ 'ODWHJR WHĪ NRV]WHP URVQąF\FK VWHUW ĞPLHFL L RGSDGyZ 'ODWHJR WHĪ V]F]HJyOQLH KDQGHO SRZLQLHQ NU\W\F]QLH SU]\MU]Hü VLĊ VZRMHM RIHUFLH QD SyáNDFK L ]ZHU\¿NRZDü WH SURGXNW\ NWyUH VZRMHM RIHUFLH QD SyáNDFK L ]ZHU\¿NRZDü WH SURGXNW\ NWyUH PDMą QDGPLHUQLH UR]EXGRZDQH RSDNRZDQLD 2SDNRZDQLD VSRĪ\ZF]H QD G]LVLHMV]H F]DV\ PXV]ą ]DSHZQLDü RFKURQĊ L EH]SLHF]HĔVWZR ]DSRELHJDü PDUQRZDQLX Ī\ZQRĞFL RUD] E\ü WDN ]DSURMHNWRZDQH DE\ RJUDQLF]Dü ĞODG ĞURGRZLVNRZ\ E\ü WDN ]DSURMHNWRZDQH DE\ RJUDQLF]Dü ĞODG ĞURGRZLVNRZ\ SURGXFHQWyZ L XĪ\WNRZQLNyZ W\FK SURGXNWyZ

SURGXFHQWyZ L XĪ\WNRZQLNyZ W\FK SURGXNWyZ 8VWDQRZLRQD SU]H] 8QLĊ (XURSHMVNą SLUDPLGD PDUQRWUDZVWZD WR SRGVWDZD GR SODQRZDQLD VNXWHF]QHM VWUDWHJLL GR ]PQLHMV]DQLD VZRMHJR ZSá\ZX QD ĞURGRZLVNR .RQFHSFMD WD MHVW REHFQLH SRZV]HFKQLH X]QDZDQD SU]H] SU]HP\Vá RUJDQL]DFMH L HNVSHUWyZ NWyU]\ FKFą G]LDáDü SU]HP\Vá RUJDQL]DFMH L HNVSHUWyZ NWyU]\ FKFą G]LDáDü ]JRGQLH ] ]DVDGDPL JRVSRGDUNL RELHJX ]DPNQLĊWHJR 3LUDPLGD RNUHĞOD SRV]F]HJyOQH HWDS\ G]LDáDĔ UHGXNXMąF\FK RGSDG\ WDNLH MDN SU]\JRWRZDQLH GR SRQRZQHJR XĪ\FLD RGSDG\ WDNLH MDN SU]\JRWRZDQLH GR SRQRZQHJR XĪ\FLD UHF\NOLQJ RG]\VNLZDQLH XW\OL]RZDQLH DOH SRGVWDZą MHVW ]DSRELHJDQLH PDUQRWUDZVWZX 'ODWHJR WHĪ MXĪ QD HWDSLH NRQFHSFML QRZHJR SURGXNWX QDOHĪ\ Z\ELHUDü WDNLH RSDNRZDQLH NWyUH VSHáQLD WR NU\WHULXP :LHG]D GDMH SU]HZDJĊ D NRQVXPHQFL PDMą RELH : LHG]D GDMH SU]HZDJĊ D NRQVXPHQFL PDMą RELH 6]HURND G\VNXVMD Z PHGLDFK XZUDĪOLZLáD NRQVXPHQWyZ QD NZHVWLH RSDNRZDĔ L ]PLHQLáD SRGHMĞFLH L UR]XPLHQLH ]UyZQRZDĪRQHJR UR]ZRMX .XSXMąF\ GRPDJDMą VLĊ DE\ RJUDQLF]\ü ]E\W GXĪH RSDNRZDQLD SURGXNWyZ D DE\ RJUDQLF]\ü ]E\W GXĪH RSDNRZDQLD SURGXNWyZ D V]F]HJyOQLH WH Z\NRQDQH ] WZRU]\Z V]WXF]Q\FK

(NVSHUFL SU]HZLGXMą ĪH WHQ WUHQG EĊG]LH SU]\ELHUDá QD VLOH V]F]HJyOQLH Z RNUHVLH NLHG\ XSRUDP\ VLĊ ] SUREOHPHP SDQGHPLL .RQFHSFMH RJUDQLF]DQLD UHF\NOLQJX L SRQRZQHJR Z\NRU]\VWDQLD SRQRZQLH QDELRUą ]QDF]HQLD L VWDQą VLĊ QLH]EĊGQ\P ZDUXQNLHP GOD ZV]\VWNLFK ¿UP L PDUHN %DGDQLH SU]HSURZDG]RQH SU]H] 0F.LQVH\ &RPSDQ\ Z F]HUZFX URNX Z\ND]DáR ĪH OXG]LH FKĊWQLHM NXSXMą WRZDU\ RG ¿UP NWyU\FK RSDNRZDQLD ]DSHZQLDMą KLJLHQĊ L EH]SLHF]HĔVWZR D MHGQRF]HĞQLH Vą SURMHNWRZDQH ] P\ĞOą R QLHV]NRG]HQLX ĞURGRZLVNX %DGDQLH Z\UDĨQLH SRND]XMH ĪH SRPLPR WHJR LĪ XZDJD NRQVXPHQWyZ VNXSLRQD E\áD Z F]DVLH SDQGHPLL QD EH]SLHF]HĔVWZLH L GRVWĊSQRĞFL WRZDUyZ WR MHGQDN ]UyZQRZDĪRQ\ UR]ZyM GRVWĊSQRĞFL WRZDUyZ WR MHGQDN ]UyZQRZDĪRQ\ UR]ZyM L PLQLPDOL]RZDQLH ĞODGX ĞURGRZLVNRZHJR SR]RVWDMą QLH PQLHM ZDĪQH 0yZLąF SURVWR ± OXG]LH EĊGą NXSRZDü RG W\FK ¿UP NWyUH SRND]XMą ĪH RJUDQLF]DMą RSDNRZDQLD L ZVSLHUDMą LQZHVW\FMH Z REV]DU]H ĞURGRZLVNRZ\P :\GDMH VLĊ ĪH NRQVXPHQFL Vą MXĪ GREU]H Z\HGXNRZDQL : \GDMH VLĊ ĪH NRQVXPHQFL Vą MXĪ GREU]H Z\HGXNRZDQL Z NZHVWLL RJUDQLF]DQLD RGSDGyZ UHGXNFML RSDNRZDĔ Z NZHVWLL RJUDQLF]DQLD RGSDGyZ UHGXNFML RSDNRZDĔ L ]EĊGQHJR SODVWLNX 7R F]HJR MHV]F]H EUDNXMH WR L ]EĊGQHJR SODVWLNX 7R F]HJR MHV]F]H EUDNXMH WR ĞZLDGRPRĞü UROL MDNą RGJU\ZDMą QLH]EĊGQH RSDNRZDQLD GR Ī\ZQRĞFL NWyUH QLH W\ONR FKURQLą DOH L RJUDQLF]DMą PDUQRZDQLH Ī\ZQRĞFL =\VN GOD ĞURGRZLVND ] QLH ]PDUQRZDQLD PLĊVD F]\ VHUD G]LĊNL XĪ\FLX QLH]EĊGQHJR RSDNRZDQLD MHVW GR UD]\ ZLĊNV]\ QLĪ NRV]W\ ĞURGRZLVNRZH RSDNRZDQLD :\QLND WR ] WHJR ĪH GR ĞURGRZLVNRZH RSDNRZDQLD : \QLND WR ] WHJR ĪH GR Z\SURGXNRZDQLD PLĊVD F]\ VHUD SRWU]HED RJURPQ\FK LORĞFL ]DVREyZ MDN ZRGD L HQHUJLD :DUWR ]DXZDĪ\ü ĪH QLH PD F]HJRĞ WDNLHJR MDN PDWHULDá : DUWR ]DXZDĪ\ü ĪH QLH PD F]HJRĞ WDNLHJR MDN PDWHULDá RSDNRZDQLRZ\ FDáNRZLFLH ÄGREU\´ OXE Ä]á\´ :DĪQH Vą RSDNRZDQLRZ\ FDáNRZLFLH ÄGREU\´ OXE Ä]á\´ : DĪQH Vą WDNLH DVSHNW\ MDN MHJR IXQNFMD L QLH]EĊGQRĞü GOD ]GURZLD F]áRZLHND ]PLQLPDOL]RZDQD ZDJD L REMĊWRĞü RUD] ĞODG ĞURGRZLVNRZ\ :áDĞFLZLH VNRQVWUXRZDQD VWUDWHJLD GOD ĞURGRZLVNRZ\ :áDĞFLZLH VNRQVWUXRZDQD VWUDWHJLD GOD RSDNRZDĔ Z NDĪGHM ¿UPLH SRZLQQD E\ü EXGRZDQD QD W\FK ZV]\VWNLFK DUJXPHQWDFK D QLH W\ONR QD Z\EUDQ\FK QRĞQ\FK ZL]HUXQNRZR FHFKDFK RSDNRZDQLD 7DNLH QRĞQ\FK ZL]HUXQNRZR FHFKDFK RSDNRZDQLD 7DNLH SRGHMĞFLH GR NZHVWLL RSDNRZDĔ SRPRĪH Z RJUDQLF]HQLX PDUQRWUDZVWZD L XF]FLZHJR SRGHMĞFLD GR NZHVWLL ]UyZQRZDĪRQHJR UR]ZRMX Z FDá\P áDĔFXFKX GRVWDZ SURGXNWyZ VSRĪ\ZF]\FK 2GZOHNDQLH G]LDáDQLD ZLąĪH VLĊ ] Z\ĪV]\PL NRV]WDPL 5DSRUW SU]\JRWRZDQ\ SU]H] 7KH 3HZ &KDULWDEOH 7UXVWV 5DSRUW SU]\JRWRZDQ\ SU]H] 7KH 3HZ &KDULWDEOH 7UXVWV GRZRG]L ĪH ]ZOHNDQLH ] ZSURZDG]HQLHP ]PLDQ Z RSDNRZDQLDFK ]PLHU]DMąF\FK GR UHGXNFML PDV\ SODVWLNX

0DP\ ZLHOH SU]\NáDGyZ QD WR MDN QDZHW QLHZLHOND ]PLDQD V\VWHPX RSDNRZDQLRZHJR GDáD Z\PLHUQH NRU]\ĞFL Z RJUDQLF]HQLX PDV\ SODVWLNX ĞODGX ZĊJORZHJR L PDUQRZDQLD Ī\ZQRĞFL 3U]\ ]PLDQLH RSDNRZDQLD 2SUyF] ]ZLĊNV]RQHJR ĞODGX ĞURGRZLVNRZHJR RGNáDGDQLH WHUPRIRUPRZDOQHJR QD ZRUNL WHUPRNXUF]OLZH SURGXFHQW ]PLDQ QD SyĨQLHM EĊG]LH PLDáR WHĪ NRQVHNZHQFMH ¿QDQVRZH ]PLDQ QD SyĨQLHM EĊG]LH PLDáR WHĪ NRQVHNZHQFMH ¿QDQVRZH Z\WZDU]DMąF\ PLOLRQ RSDNRZDĔ URF]QLH ]PQLHMV]\á PDVĊ GOD SU]HGVLĊELRUVWZ :LHOH NUDMyZ MXĪ WHUD] ZSURZDG]D GOD SU]HGVLĊELRUVWZ :LHOH NUDMyZ MXĪ WHUD] ZSURZDG]D SODVWLNX R WRQ L R ]UHGXNRZDá VZyM ĞODG ZĊJORZ\ SODVWLNX R WRQ L R ]UHGXNRZDá VZyM ĞODG ZĊJORZ\ RSáDW\ L SRGDWNL RG QDGPLDUX RSDNRZDĔ 8QLD (XURSHMVND ,QQ\ SU]\NáDG SRFKRG]L RG SURGXFHQWD áRVRVLD JG]LH XFKZDOLáD SRGDWHN RG SODVWLNX NWyU\ ZFKRG]L Z Ī\FLH ]PLDQD SDNRZDQLD QD WDFFH ] ZNáDGHP DEVRUEXMąF\P GDáD VW\F]QLD URNX 2SáDW\ ] WHJR SRGDWNX ]RVWDQą URF]QLH UHGXNFML PDV\ RSDNRZDQLD WRQ\ PQLHM Z\NRU]\VWDQH QD ]DVLOHQLH HXURSHMVNLHJR IXQGXV]X SODVWLNX URF]QLH L R PQLHMV]\ ĞODG ZĊJORZ\ SODVWLNX URF]QLH L R PQLHMV]\ ĞODG ZĊJORZ\ RGEXGRZ\ SR SDQGHPLL NRURQDZLUXVD 2SRGDWNRZDQLX EĊG]LH SRGOHJDá SODVWLN NWyU\ QLH ]RVWDQLH SRGGDQ\ 'OD VLHFL KDQGORZ\FK GRGDWNRZ\P ]\VNLHP MHVW UHF\NOLQJRZL D RSáDWD EĊG]LH Z\QRVLáD HXURFHQWD ]D RSW\PDOL]DFMD SU]HVWU]HQL QD SyáNDFK D FR ]D W\P LG]LH NLORJUDP F]\OL HXUR ]D WRQĊ PQLHMV]D SRWU]HED XĪ\FLD HQHUJLL L ZRG\ 1DWRPLDVW NOLHQFL PQLHMV]D SRWU]HED XĪ\FLD HQHUJLL L ZRG\ 1DWRPLDVW NOLHQFL QD SHZQR ]DXZDĪą L GRFHQLą QRZ\ Z\JOąG SURGXNWyZ MDN QD SHZQR ]DXZDĪą L GRFHQLą QRZ\ Z\JOąG SURGXNWyZ MDN 'ODWHJR ]DUyZQR SURGXFHQFL Ī\ZQRĞFL MDN L KDQGHO PXV]ą L Z\UDĨQ\ SU]HND] R SRGMĊW\FK NURNDFK ]PLHU]DMąF\FK GR GRNáDGQLH SU]\MU]Hü VLĊ VZRLP SURGXNWRP L MXĪ WHUD] SRGMąü RJUDQLF]HQLD ĞODGX ĞURGRZLVNRZHJR NURNL ]PLHU]DMąFH GR ]PLDQ\ RSDNRZDĔ 2SDNRZDQLD GR Ī\ZQRĞFL PXV]ą VSHáQLDü VZRMą SRGVWDZRZą IXQNFMĊ F]\OL 0RĪQD RGQLHĞü ZUDĪHQLH ĪH WDND ]PLDQD Z SU]\SDGNX MHGQHM PDUNL F]\ MHGQHJR SURGXFHQWD WR W\ONR NURSOD Z FKURQLü SURGXNW\ Ī\ZQRĞFLRZH D MHGQRF]HĞQLH SR]ZDODü PRU]X ĞZLDWRZ\FK SRWU]HE ]PLDQ L XOHSV]HĔ $OH WDN QD RJUDQLF]HQLH ĞODGX ĞURGRZLVNRZHJR 7DNL SU]HND] PRU]X ĞZLDWRZ\FK SRWU]HE ]PLDQ L XOHSV]HĔ $OH WDN QD RJUDQLF]HQLH ĞODGX ĞURGRZLVNRZHJR 7DNL SU]HND] GOD NRQVXPHQWyZ SR]ZROL QD EXGRZDQLH LFK ]DXIDQLD L QDSUDZGĊ NDĪGD ¿UPD L NDĪG\ ] QDV MHVW RGSRZLHG]LDOQ\ ORMDOQRĞFL GOD GDQHM PDUNL ]D SRGMĊFLH Z\VLáNX L ZNáDG Z ]UyZQRZDĪRQ\ UR]ZyM 7\ONR ]D SRGMĊFLH Z\VLáNX L ZNáDG Z ]UyZQRZDĪRQ\ UR]ZyM 7\ONR Z WHQ VSRVyE PRĪHP\ ]DSHZQLü OHSV]ą SU]\V]áRĞü GOD EL]QHVX L ĞURGRZLVND 1RZH VSRVRE\ Z QRZHM U]HF]\ZLVWRĞFL W\ONR SU]H] ODW VSRZRGXMH GRGDQLH GRGDWNRZ\FK PLOLRQyZ WRQ PHWU\F]Q\FK SODVWLNX GR ĞURGRZLVND

'HF\]MH GRW\F]ąFH RJUDQLF]HQLD L ]PLDQ\ RSDNRZDĔ QLH PXV]ą ZLą]Dü VLĊ ] GUDVW\F]Q\PL SRVXQLĊFLDPL F]\ NRV]WRZQ\PL LQZHVW\FMDPL :H ZVSyáSUDF\ ] HNVSHUWDPL NRV]WRZQ\PL LQZHVW\FMDPL : H ZVSyáSUDF\ ] HNVSHUWDPL ® RSDNRZDĔ &5 <29$& <29 $& PRĪQD V]\ENR SURVWR L VNXWHF]QLH PRĪQD V]\ENR SURVWR L VNXWHF]QLH RSDNRZDĔ &5<29$& ]QDOHĨü UR]ZLą]DQLD NWyUH SR]ZROą SURGXFHQWRP L VLHFLRP KDQGORZ\P QD ]DSHZQLHQLH EH]SLHF]HĔVWZD Ī\ZQRĞFL VWRVRZQHJR RNUHVX SU]\GDWQRĞFL GR VSRĪ\FLD SU]\ MHGQRF]HVQ\P RJUDQLF]HQLX VWRVRZDQLD SODVWLNX )DFKRZF\ RG RSDNRZDĔ &5<29$& )DFKRZF\ RG RSDNRZDĔ &5<29 <29$& $&® SRPRJOL MXĪ ZLHOX SURGXFHQWRP L VLHFLRP KDQGORZ\P Z RVLąJQLĊFLX LFK FHOyZ ]UyZQRZDĪRQHJR UR]ZRMX 3RGGDMą RQL ZQLNOLZHM DQDOL]LH REHFQH SURGXNW\ ]QDMGXMąFH VLĊ QD SyáNDFK VNOHSRZ\FK OXE VFKRG]ąFH ] OLQLL SDNXMąF\FK Z ]DNáDGDFK SU]HWZyUF]\FK L SURSRQXMą QRZH EDUG]LHM HNRQRPLF]QH L SU]\MD]QH ĞURGRZLVNX UR]ZLą]DQLD

1. https://www.mckinsey https://www https://www.mckinsey.com/business-functions/ .mckinsey.com/business-functions/ .mckinsey .com/business-functions/ marketing-and-sales/our-insights/a-global-view-of-howmarketing-and-sales/our -insights/a-global-view-of-howconsumer-behavior consumer -behavior-is-changing-amid-covid-19 -behavior -is-changing-amid-covid-19 consumer-behavior-is-changing-amid-covid-19 manufacturers, 2. A guide for packaging man ufacturers, food processors, retailers, political institutions & NGOs - Based on SAVE the results of the project “STOP “STOP waste – SA VE food” Vienna, V ienna, February 2020 3. Breaking th e plastic wave - A Comprehensive the Assessment of Pathways Towards Towards Stopping Ocean Plastic Pollution https://pages.sealedair.com/rs/729-WHA-730/images/ https://pages.sealedair.com/rs/729-WHA-730/images/ Excessive%20Packaging%20e-book.pdf

Nowe produkty rybne

Family Fish — nowy asortyment mrożonek Po lę dwi ca z min ta ja na wa rzy wach – od ra zu do pie kar ni ka Mro żo na no wość od mar ki Fa mi ly Fish. Spo ra por cja po lę dwi cy z min ta ja uło żo na na mie szan ce wa rzyw z pół ku la mi aro ma tycz ne go so su ma śla no -czosn ko we go.

Ca łość za pa ko wa na w wo re czek do pie cze nia aby przy go to wa nie da nia by ło moż li wie naj prost sze.

Wo re czek z pro duk tem wy star czy umie ścić w roz grza nym pie kar ni ku i po upie cze niu moż na cie szyć się sma ko wi tym po sił kiem.

Masa netto 330 g Opakowanie zbiorcze 12x330 g

Smak 1 — Pikantne krewetki na makaronie z papryczką chilli (produkt głęboko mrożony), Makaron (43%) krewetki białe (20%) (Litopenaeus vannamei) blanszowane, obrane bez ogonka, warzywa, przyprawy, sos Smak 2 — Łagodne krewetki na makaronie z pomidorkami (produkt głęboko mrożony), Makaron (43%) krewetki białe (20%) (Litopenaeus vannamei) blanszowane, obrane bez ogonka, warzywa (pomidor (49%), por, papryka czerwona, natka pietruszki), przyprawy, sos Pi kant ne kre wet ki na ma ka ro nie z pa prycz ką chil li Mro żo ne da nie go to we od ra zu na pa tel nię. Kre wet ki na ma ka ro nie z wa rzy wa mi, pół ku la mi so su oraz pi kant ny mi pa prycz ka mi chil li. Da nie po wy ję ciu z wo recz ka wy star czy kil ka mi nut sma żyć na roz grza nej pa tel ni i moż na roz ko szo wać się wy kwint ną ko la cją. Kre wet ki Fa mi ly Fish do stęp ne tak że w dru giej, ła god nej wer sji — z aro ma tycz ny mi po mi dor ka mi.

Masa netto 350 g Opakowanie zbiorcze 12x350 g (2 smaki po 6 sztuk)

18

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Akwakultura

Łosoś norweski — ulubiona ryba Polaków Nor we gia w 2019 ro ku wy eks por to wa ła po nad mi lion ton ło so sia, co od po wia da 14 mi lio nom po sił ków przy rzą dzo nych z tej ry by każ de go dnia. W pol skich do mach spo śród nor we skich ryb naj czę ściej go ści wła śnie ło soś nor we ski oraz dorsz, po nad 70% osób wy bie ra te ry by do sa mo dziel ne go przy rzą dza nia dań w do mu.

Od po nad 10 lat Nor we ska Ra da ds. Ryb i Owo ców Mo rza (NSC) prze pro wa dza co rocz ne ba da nie Se afo od Con su mer In si ght, któ re po zwa la na ob ser wa cje tren dów i pre fe ren cji kon su men tów w za kre sie ryb i owo ców mo rza. Po przez ba da nie nor we scy eks por te rzy, pro du cen ci i prze twór cy ma ją do stęp do da nych na te mat kon sump cji i ulu bio nych ryb lu dzi w 20 kra jach, w tym tak że w Pol sce.

NSC każdego roku dokłada wszelkich starań, aby przekazywać konsumentom aktualne informacje na temat norweskich ryb i owoców morza. Dzięki współpracy z eksporterami, producentami i przetwórcami dążymy do pokazania potencjału jaki posiada norweska akwakultura. Od wielu lat na sklepowych półkach znajdują się produkty sygnowane znakiem „Seafood from Norway”, który wprowadziliśmy, aby konsumenci mieli pewność, że sięgają po bezpieczne i wysokiej jakości produkty.

– mó wi Kri stin Pet ter sen, Dy rek tor Kra jo wy NSC na Pol skę i Niem cy.

Polacy wybierają łososia!

W tym ro ku ob cho dzo na jest 50. rocz ni ca po wsta nia nor we skiej akwa kul tu ry. To ide al na oka zja, aby świę to wać suk ces ło so sia nor we skie go, któ ry stał się jed ną z naj po pu lar niej szych ryb na świe cie. Ba da nia Nor we skiej Ra dy ds. Ryb i Owo ców Mo rza po ka zu ją, że na wszyst kich ryn kach bez kon ku ren cyj nym fa wo ry tem jest ło soś.

Kon su men ci z przy jem no ścią przy rzą dza ją ło so sia na co dzien ny obiad, czy pod czas week en do wych spo tkań z ro dzi ną. 77% Po la ków wska za ło ło so sia ja ko swój naj częst szy wy bór pod czas przy go to wy wa nia po sił ków w do mu.

Na dru gim miej scu zna lazł się dorsz (74%).

20

Co cie ka we, ist nie ją róż ni ce w wy bo rach Po la ków pod czas dni ro bo czych oraz week en dów. Na co dzień, na trze cim miej scu znaj du je się ma kre la (68%), na to miast w week en dy kon su men ci chęt niej się ga ją po pstrą ga (55%), co mo że świad czyć, że w mnie ma niu Po la ków jest to bar dziej wy kwint na ry ba, któ ra ide al nie pa su je, na przy kład na świą tecz ne obia dy w gro nie ro dzi ny.

Japońskie sushi i norweski łosoś Wy ni ki ba dań Se afo od Con su mer In si ght po ka zu ją rów nież, że w Pol sce co raz więk szą sła wą cie szą się azja tyc kie przy sma ki. Su shi jest bar dzo po pu lar ne i już pra wie 40% Po la ków wska za ło, że spo ży wa je raz w mie sią cu lub wię cej. A wśród ulu bio nych do dat ków ryb nych znaj du ją się ło soś (58%), kre wet ki (22%) oraz tuń czyk (20%).

Su shi to ja poń ska tra dy cja li czą ca 500 lat, ale je dze nie su ro we go ło so sia to nor we ski wy na la zek z lat 80. Dziś ło soś nor we ski to nie tyl ko naj po pu lar niej sza ry ba na świe cie, ale tak że do ce nia ny do da tek do su shi. A to wszyst ko dzię ki gru pie am bit nych Nor we gów dzia ła ją cych w ra mach pro gra mu Pro ject Ja pan, któ rzy po je cha li do Nor we gii, aby wpro wa dzić su ro we go ło so sia nor we skie go na ry nek ja poń ski. Dzia ła nia te stwo rzy ły fun da ment do po wsta nia Nor we skiej Ra dy ds. Ryb i Owo ców Mo rza,

któ ra dziś pro mu je owo ce mo rza z Nor we gii na ryn kach świa to wych.

Przepis na sukces łososia norweskiego Nie ma wąt pli wo ści, że nor we ski eks port owo ców mo rza, a zwłasz cza ło so sia, to hi sto ria suk ce su.

W 2019 ro ku war tość nor we skie go eks por tu owo ców mo rza prze kro czy ła 107 mld NOK, co sta no wi 8-pro cen to wy wzrost w po rów na niu z po przed nim re kor do wym ro kiem 2018. To po nad mi lion ton ło so sia nor we skie go, któ ry tra fił do kra jów na ca łym świe cie.

Dzię ki te mu Nor we gia znaj du je się na dru gim miej scu w eks por cie owo ców mo rza, za raz za Chi na mi.

Nor we gia po sia da ide al ne na tu ral ne wa run ki do ho dow li ło so sia, ze wzglę du na swo ją dłu gą li nią brze go wą i sta bil ne, ni skie tem pe ra tu ry.

We dług Or ga ni za cji Na ro dów Zjed no czo nych ds. Wy ży wie nia i Rol nic twa (FAO), obec nie Nor we gia sta no wi po nad po ło wę świa to we go ryn ku ło so sia atlan tyc kie go, któ ry jest eks por to wa ny do po nad 100 kra jów.

A to wszyst ko uda ło się osią gnąć dzię ki nor we skie mu mo de lo wi za rzą dza nia za so ba mi ryb i owo ców mo rza, któ ry od no si się do ści słej współ pra cy na uki, prze my słu oraz rzą du. Po przez wza jem ne wspar cie nie ustan nie dą żą do do sko na le nia te go sek to ra, aby Nor we gia sta ła się li de rem w za kre sie wie dzy, tech no lo gii i zrów no wa żo ne go za rzą dza nia ry bo łów stwem jak i akwa kul tu rą.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Artykuł promocyjny

Wy zwa nia pan de mii W obecnym czasie zakłady spożywcze muszą mierzyć się z różnymi problemami oraz ograniczeniami. Reżim sanitarny, dobre praktyki higieniczne i ich przestrzeganie są ważniejsze niż kiedykolwiek.

Absencje chorobowe personelu, wprowadzony bufor czasowy bezpieczeństwa między zmianami, rozszerzone procedury i obszary do sanityzacji wpływają na to, że normalne procesy stają się sporym wyzwaniem dla firm. W nowej rzeczywistości nawet szkolenia nowych pracowników czy okresowe szkolenia całej załogi są procesem, który trzeba dokładnie zaplanować, aby uchronić zakład przed niepotrzebną ekspozycją na zagrożenia.

W tych skomplikowanych czasach jeszcze bardziej niż kiedykolwiek, zakłady produkcyjne muszą kontrolować KPI – kluczowe wskaźniki efektywności, aby sprostać wymaganiom rynkowym oraz zapewnić dochody przedsiębiorstwa. Znana od lat optymalizacja poszczególnych procesów musi być wykonywana w ujęciu całego procesu produkcyjnego.

Bezpieczne szkolenia

Rozwiązaniem, które pomaga w szkoleniu pracowników, a jednocześnie zapewnia bezpieczeństwo każdej ze stron są platformy e-learningowe. Szkolenia oparte na technologii chmury pozwalają zapewnić odpowiedni zakres kursów pracownikom, a także ograniczyć kontakty z osobami z zewnątrz. Pracownicy mogą odbyć szkolenia w bezpiecznych warunkach – w wydzielonym pomieszczeniu w firmie lub w zaciszu domowym – co ogranicza ryzyko zachorowań. Również zakres szkoleń może być dostosowany do stanowiska, odpowiedzialności czy doświadczenia osób biorących w nich udział. Bardzo często kursy są również certyfikowane przez zewnętrzne agencje lub organy kontrolne, co zapewnia odpowiedni poziom przekazywanej wiedzy. Przeniesienie szkoleń na grunt cyfrowy pozwala sprawnie kontrolować postępy oraz wyniki zespołu czy indywidualnych osób.

Istotnym aspektem jest również język w jakim odbywa się szkolenie –

w ramach e-szkoleń pracodawca może dobrać język kursów indywidualnie do potrzeb pracownika.

Platforma e-learningowa Hygiene Academy stworzona przez firmę Diversey daje klientom dostęp do akredytowanych, wysokiej jakości szkoleń dla pracowników. Wybór języka, tematyki oraz zaawansowania szkoleń zapewnia łatwe dopasowanie poziomu szkolenia do odpowiedzialności oraz pełnionej funkcji w zakładzie. Tematyka kursów jest bardzo szeroka i nieustannie aktualizowana (obejmuje m.in. tematy związane z bezpieczeństwem chemicznym, dobrymi praktykami produkcyjnymi, aplikacjami chemicznymi OPC i CIP czy kursy związane z kontrolowaniem wybranych zagrożeń ze strony bakterii takich jak np. Listeria monocytogenes). Każdy etap kursu kończony jest testem sprawdzającym wiedzę, co znacząco podnosi skuteczność i zwiększa odpowiedzialność poszczególnych szkolonych. Po ukończeniu testu można drukować i podpisywać cyfrowo certyfikaty, co umożliwia sprawne dostarczanie niezbędnej dokumentacji przełożonym, pracownikom czy audytorom.

Szkolenia internetowe pozwalają uprościć proces wdrażania nowych pracowników czy odświeżania wiedzy pracowników z wieloletnim stażem, a dzięki regularnym aktualizacjom zarządcy platformy można korzystać z dostępu do najnowszej wiedzy. Świadomi, dobrze wyszkoleni pracownicy mogą skutecznie i efektywnie zadbać o zdrowie oraz bezpieczeństwo swoje, swoich współpracowników, a także bezpieczeństwo mikrobiologiczne całego zakładu.

Efek tyw na opty ma li za cja W pogoni za wzrostem efektywności przedsiębiorstwa i poprawą kluczowych wskaźników efektywności (KPI) w czasach pandemii poszukiwane są wszelkie metody, aby osiągnąć wyznaczone cele.

Nawet po głębokiej analizie wewnątrz przedsiębiorstwa może być ciężko znaleźć obszary, które mogą ulec poprawie. Trudności w znalezieniu oszczędności czy poprawy efektywności mogą wynikać z we-

wnętrznej pozycji osoby przeprowadzającej analizy. Bardzo często przyzwyczajenie się do standardów danej organizacji wpływa negatywnie na możliwości wychwycenia obszarów mogących ulec poprawie.

Dlatego bardzo wysoką skutecznością i wynikami cechują się audyty zewnętrzne, które nie są narażone na podążanie ogólnie przyjętą ścieżką. Świeże spojrzenie, wieloletnie doświadczenie oraz znajomość najlepszych rozwiązań w branży budują znaczącą przewagę audytorów zewnętrznych.

Pracownicy wewnętrzni, którzy zostają oddelegowani do analizy efektywności przedsiębiorstwa często są wyznaczani z kadry kierowniczej, która nie może pozwolić sobie na oderwanie się w pełni od swoich „tradycyjnych” obowiązków, co bardzo często powoduje, że nie są w stanie wychwycić wszystkich elementów wymagających poprawy. Audytorzy zewnętrzni są zwolnieni z takich zobowiązań, dzięki czemu mogą w pełni poświęcić swój czas na wnikliwą analizę procesów.

Niezwykle ważna jest analiza poszczególnych działów lub procesów nie w oderwaniu od całego cyklu produkcyjnego, a jako ważnego elementu całości. Holistyczne podejście do optymalizacji pozwala spojrzeć na procesy szerzej i zrozumieć ich wpływ na przedsiębiorstwo oraz jego wartości.

Optymalizacja jednego procesu, bez zrozumienia wpływu na cały łańcuch jest częstym błędem popełnianym przez niezbyt doświadczone osoby. Wpływ nieprzemyślanej optymalizacji jednego procesu może bardzo negatywnie wpłynąć na procesy zachodzące przed lub po nim.

Dzięki audytowi o odpowiedniej jakości można znaleźć wszystkie „dziury”, przez które marnowane są cenne zasoby przedsiębiorstwa — czy to media, czy praca.

Jednym z rozwiązań Diversey jest pakiet programów audytorskich Diversey Knowledge-Based Services. Optymalizacja najważniejszych procesów higienicznych w przedsiębiorstwie — od zużycia

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

21

Ekonomika przemysłu rybnego mediów, po optymalizacje programów mycia – pozwala znacząco zmniejszyć ponoszone koszty, a dzięki temu usprawnić efektywność operacyjną, bez negatywnego wpływu na bezpieczeństwo produktu a tym samym wizerunek marki.

W nowej rzeczywistości każdy proces – optymalizacyjny czy to szkoleniowy – musi być wykonywany ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa mikrobiologicznego produktu jak i pracowników. Działania optymalizacyjne poszczególnych procesów powinny

być przeprowadzane w sposób, który uwzględnia jego wpływ na cały łańcuch procesu produkcyjnego w zakładzie.

Oktawian Dużyński, Key Account Manager Diversey oktawian.duzynski@diversey.com

Konsumenci gotowi na produkty z makroglonów Tra dy cja spo ży wa nia wo do ro stów w re gio nie Mo rza Bał tyc kie go

Sałatki z morskiej kapusty — laminarii. Centralny targ żywności w Rydze (Łotwa).

Suszona Laminaria thalli. ZSRR, lata 70.

XX wieku

W 1966 r. estońskie zakłady Kalev zaczęły produkować na rynek ZSRR galaretki, na bazie agaru z widlika (Furcellaria). Produkt obecny jest na rynku po dziś dzień.

Sałatka z laminarii w supermarkecie w Kłajpedzie (Litwa)

Sałatka z undarii w sklepie rybnym w Rydze (Łotwa)

nym etapem ekspansji wodorostów dzenia makroglonów w postaci suw kuchni sowieckiej było wprowa- szonej. W latach 60 i 70. dość powszechne w rosyjskich sklepach 1 Changzoo Song, Kimchi, seaweed, and seasoned carrot..., J Ethn Foods 3 (2016) były też suszone wodorosty (w tym

22

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

fot. T. Kulikowski (2), EstAgar (1), 123rf.com (1)

W przeciwieństwie do krajów Europy Zachodniej, gdzie mieszkańcy wybrzeża atlantyckiego konsumowali wodorosty (inaczej: makroglony, algi morskie) w czasach historycznych, w Regionie Morza Bałtyckiego doniesienia o konsumpcji tego rodzaju pokarmu są znikome i ograniczone do źródeł dotyczących diety wikingów w krajach skandynawskich. Wodorosty na nieco szerszą skalę pojawiły się w diecie mieszkańców regionu dopiero w czasach... Związku Radzieckiego. Od drugiej dekady XX wieku w kuchni rosyjskiej, a następnie sowieckiej, miejsce torowały sobie produkty dalekowschodnie, upowszechniane przez diasporę koreańską (koreańscy Sowieci – kor. Koryŏ Saram).

W ciągu kilkudziesięciu lat produkty takie jak kim chi stały się dość powszechnie akceptowane na terenie ZSRR, trafiły pod strzechy1.

Wraz z koreańskimi daniami w kuchni rosyjskiej, a szerzej – sowieckiej, zagościły także wodorosty – głównie z rodzaju La mi na ria (kor. miyŏk), w tym z gatunków: L. ja po ni ca, L. di gi ta ta i L. sac cha ri na.

O ich asymilacji w kuchni naszego ówczesnego wschodniego sąsiada najwydatniej świadczy przaśna nazwą, jaką uzyskała sałatka z wodorostów – mor ska ja ka pu sta. Jest to zresztą produkt po dziś dzień obecny na rynkach m.in. Rosji, Ukrainy, ale także Litwy, Łotwy i Estonii. Od kilku lat produkt ten przebija się także na polskim rynku, na który dostarczany jest głównie przez dostawców z zagranicy (Santa Bremor Białoruś, Viciunai Litwa). Drugim, nieco mniej uda-

Ekonomika przemysłu rybnego z gatunku L. thalii), promowane jako m.in. dodatek do zup.

W drugiej połowie lat 60. na rynku sowieckim pojawił się też zupełnie nowy produkt – galaretki, których głównymi składnikami były: mus jabłkowy i substancji żelującej z krasnorostów Furcellaria (wówczas nazywanej bałtyckim agar-agar, obecnie ściślej określanej jako furcelleran). Galaretki te produkowane są pod estońską marką Kalev od ponad 50 lat.

Od lat 80. w wielkomiejskich ośrodkach w Skandynawii i Niemczech, a od lat 90. także w Polsce, krajach nadbałtyckich oraz Rosji nastąpiła znacząca ekspansja, a nawet eksplozja gastronomii serwującej kuchnię dalekowschodnią, w tym w szczególności – oferującej sushi. Tym samym na obszarze Regionu Morza Bałtyckiego pojawiły się „nowe” produkty żywnościowe, zawierające w swym składzie wodorosty, głównie pod postacią sprasowanych mat nori (produkowanych głównie z krasnorostów z rodzaju Porphyra).

Renesans wodorostów na stołach konsumentów regionu Morza Bałtyckiego jest nierozerwalnie związany z kulturą spożywania sushi

Producenci prześcigają się w pomysłach na smaki sałatek z wodorostów. Na zdjęciu produkty firmy Lucky Fish: wodorosty połączono z fasolą edamade, ogórkiem i sezamem.

Sushi utorowało drogę innym rodzajom produktów z wodorostów.

Do japońskiej zupy miso w sushi-–barach dodawane jest np. wakame (suszona Undaria pinnatifida).

Wakame pojawiło się na szerszą skalę kilka lat temu w handlu detalicznym pod postacią pasteryzowanych sałatek, także w formie określanej jako chuka (chuka po japońsku znaczy ‘chiński” i oznacza w tym przypadku sposób przyprawienia, m.in. dodanie oleju i nasion sezamu oraz papryczki chilli). Sałatki wakame oferowane dzisiaj na polskim rynku, pochodzą zarówno z importu (głównie z Białorusi i Litwy), jak i z produkcji krajowej – przykładowo firma Lucky Fish oferuje sałatki w trzech smakach: ze świeżym ogórkiem, z fasolką edamade i z prażonym sezamem.

Na rynku polskim i krajów ościennych, oferta produktów z alg morskich jest już bardzo szeroka i obejmuje, oprócz wymienionych wcześniej produktów, także: czyste suszone algi oraz przekąski suszone typu snacki, suplementy diety alg morskich, makarony z dodatkiem wodorostów i wiele innych.

24

fot. T. Kulikowski (2), 123rf.com (2). mat. prasowe (3)

No wa żyw ność z makroglonów

Na rynku powoli rośnie też dostępność i popularność przekąsek z suszonych, przyprawionych wodorostów, będących alternatywą dla słonych przekąsek (chipsów). Na zdjęciu produkty koreańskie, w sklepie w Rydze (po lewej) i w Helsinkach (po prawej).

Substraty z alg morskich znajdują także szerokie zastosowanie w produkcji kosmetyków, a eksperymentalnie – także w wielu zastosowaniach przemysłowych (włączając w to produkcję barwników, tkanin, tuszy do drukarek 3D oraz biodegradowalnych folii).

W tym momencie warto zastanowić się, co decyduje o rosnącej popularności produktów z makroglo-

nów (określanych także jako wodorosty, czy też algi morskie)? Ciężko byłoby zaryzykować opinię, że chodzi w tym przypadku o porywający smak..., choć piszący te słowa akurat należy do fanów tego rodzaju żywności. Można więc zaryzykować tezę, że chodzi o coś więcej: o urozmaicenie diety, w oparciu o produkty dobrze komponujące się z innymi daniami orientalnymi,

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Ekonomika przemysłu rybnego ale także o skojarzenie ze zdrowym odżywianiem się (na tej samej zasadzie nastąpiła ekspansja szpinaku i brokułów). To jednak nie wszystko – pojawienie się alg morskich w diecie Polaków, a szerzej – mieszkańców regionu Morza Bałtyckiego, zbiegło się z odchodzeniem przez wielu konsumentów od spożywania mięsa (dieta wegańska, wegetariańska lub przynajmniej fleksitariańska).

Czemu konsumenci się ga ją po wo do ro sty?

Postawione powyżej tezy odnośnie zachowań konsumenckich wymagały potwierdzenia i szerszych badaniach ilościowych. W październiku 2019 r. Morski Instytut Rybacki – PIB przeprowadził w ramach międzynarodowego projektu GRASS badania ankietowe na grupie ponad 2000 panelistów ze Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Danii oraz północnych Niemiec.

Jak okazuje się, w skali całego regionu, 26% respondentów jadło już wodorosty, ale tylko jako składnik sushi, natomiast kolejnych 23% konsumentów próbowało już wodorostów w innych formach (np. sałatki, zupy, przekąski). Łącznie blisko połowa konsumentów miała już więc kontakt z algami morskimi w postaci żywności. W Polsce odsetek konsumentów, którzy próbowali jadalne glony jest nieco niższy (44%), istotniej statystycznie niższy jest też odsetek konsumentów, którzy spróbowali alg morskich w postaci innej niż sushi (16%). Co ciekawe, o ile w krajach takich jak Litwa, Łotwa i Estonia konsumenci innych niż sushi produktów z wodorostów werbują się głównie wśród starszych konsumentów (pamiętających czasy sowieckie), o tyle w Polsce wśród konsumentów takich produktów dominują osoby młode i w średnim wieku.

Produkty z wodorostów nadal mają duży potencjał rynkowy. O ile co czwarty ankietowany zadeklarował, że nie jest zainteresowany spróbowaniem wodorostów, o tyle 18% konsumentów już lubi je jeść, a 34% biorących w badaniu zadeklarowało, że „mogłoby spróbować je zjeść”.

Międzynarodowe badanie konsumenckie potwierdziło, że aż 30% konsumentów uważa, że wodoro26

(w zależności od metody produkcji), a więc są traktowane z punktu widzenia przepisów unijnych i krajowych (np. z punktu wiProjekt GRASS — Zrównoważona dzenia dofinansowania z PO RiM) uprawa wodorostów w Regionie Morza tak samo jak ryby, skorupiaki Bałtyckiego został sfinansowany ze i mięczaki. środków Interreg Bałtyckiego

Region

Morza

sty jako pożywienie są czymś „bardzo zdrowym”. Nic więc dziwnego, że już 8% (w Polsce – blisko 5%) nabywa je jako (przynajmniej okazjonalnie) jako składnik suplementów diety, a ponad 22% (w Polsce 21%) deklaruje zainteresowanie takimi suplementami w przyszłości.

Dla 17% konsumentów w regionie Morza Bałtyckiego (i 15% konsumentów w Polsce) algi morskie są potencjalną alternatywą dla owoców morza (17%). Pokazuje to, że wraz ze wzrostem odsetka wegetarian w społeczeństwie wodorosty będą dla wielu konsumentów ważną alternatywą żywieniową.

Przy okazji przeprowadzone przez Morski Instytut Rybacki badanie ujawniło, że aż 33% najmłodszych dorosłych konsumentów (grupa wiekowa 18-24 lata) w ogóle nie konsumuje ryb i owoców morza!

Dla porównania w grupie wiekowej 60 lat+ odsetek niespożywających ryb wynosi zaledwie 7%.

Prze twór stwo ryb ne w łań cu chu do staw Konsumpcja ryb znajduje się w stagnacji lub nawet nieznacznym trendzie spadkowym w większości krajów regionu Morza Bałtyckiego, także w Polsce. Obserwacje rynkowe, w tym zacytowane powyżej wyniki badań MIR-PIB, pokazują, że na rynek gastronomiczny i detaliczny wkracza obecnie nowe pokolenie, które jest dużo mniej zainteresowane owocami morza niż pokolenia starsze. Przetwórnie rybne muszą się więc liczyć ze spadkiem popytu na wewnętrznym rynku Unii Europejskiej w kolejnych dekadach. W tej sytuacji makroglony stanowią ciekawą alternatywę surowcową – oczywiście nie zastępującą ryby, ale poszerzającą możliwości urozmaicenia oferty asortymentowej i jej dopasowanie także do potrzeb wielu młodych konsumentów, którzy nie jedzą ryb. Co ważne – algi morskie są produktem rybołówstwa bądź akwakultury

Makroglony z Bał ty ku?

W chwili obecnej przedsiębiorcy z regionu Morza Bałtyckiego, którzy oferują produkty z alg morskich muszą bazować niemal w całości na surowcu importowanym. Głównymi dostawcami są hodowle z Korei i Chin. Lokalna produkcja ograniczona jest do kilku farm eksperymentalnych (w Szwecji, Danii i Niemczech, gdzie produkuje się głównie wodorosty Saccharina) oraz pozyskiwania wodorostów dziko rosnących i wyrzucanych na brzeg (na bezpośrednie cele żywnościowe glony pozyskiwane są w ten sposób niemal wyłącznie w Danii; w Estonii pozyskuje się biomasę widlika do produkcji wspomnianego już furcelleranu).

Komercyjna uprawa wodorostów w regionie Morza Bałtyckiego charakteryzuje się niską dochodowością, co udowodniły prace szwedzkie (Hasselström i wsp.

2019 suppl). Farmy wodorostów oddają jednak bardzo duże usługi środowiskowe, przyczyniając się do redukcji biogenów (fosfor i azot organiczny), akumulacji CO2, a także wpływając na utrzymanie bioróżnorodności. Rozwój morskich farm wodorostowych to możliwość częściowego zastąpienia importowanych surowców, produktami krajowymi; to także nowe miejsca pracy dla rybaków. To czy taki scenariusz jest możliwy zależy jednak od decyzji politycznych na poziomie unijnym i krajowym. Bez opłacenia przez państwo usług środowiskowych dostarczanych przez hodowlę wodorostów, ich rozwój w naszym regionie nie będzie możliwy.

Praca naukowa opublikowana w ramach projektu międzynarodowego współfinansowanego ze środków programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pn. „PMW” w latach 2019-2021; umowa nr 5046/INTERREG BSR/2019/2

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Tomasz Kulikowski tkulikowski@mir.gdynia.pl Zakład Ekonomiki Rybackiej Morski Instytut Rybacki - PIB

Ekonomika przemysłu rybnego

Krzysztof Hryszko

Analiza rynku ryb Na początku września 2020 r. skończył się całkowity zakaz połowów dorszy i ponownie możliwy był ich odłów jako przyłów w rybołówstwie innych gatunków ryb. Wpłynęło to na powrót rybaków do połowów, których w lipcu i sierpniu praktycznie zaprzestano (odłowiono w tych miesiącach zaledwie 1,00 tys. ton ryb). We wrześniu połowy wyniosły 8,13 tys. ton i były o 81% większe niż w tym samym miesiącu roku poprzedniego, natomiast w październiku 7,86 tys. ton, tj. ilość zbliżoną do odnotowanej przed rokiem. Łącznie w okresie styczeń-październik 2020 r. połowy bałtyckie wyniosły 110,00 tys. ton i były o 16,2% mniejsze niż przed rokiem, w tym wyładunki szprotów wyniosły 52,43 tys. ton (spadek o 25,0%), śledzi 28,51 tys. ton (spadek o 13,3%) oraz ryb płaskich 12,94 tys. ton (spadek o 15,3%). Na spadek połowów szprotów i śledzi wpływa także niższa kwota połowowa tych ryb. Połowy dorszy, które pozyskano w połowach innych gatunków ryb wyniosły w analizowanym okresie 349 ton, co stanowiło 8,2% wielkości odłowionej w roku poprzednich (w roku ubiegłym połowy dorszy odbywały się bez dodatkowych ograniczeń do końca lipca, później podobnie jak w br. możliwy był tylko ich przyłów). Pod koniec października Rada UE przyjęła limity kwot połowowych na Bałtyku, które będą obowiązywać w 2021 r. Kwota śledzi została obniżona o 36%, natomiast o 6% zwiększono limit dla szprotów. Rada podtrzymała zakaz połowów dorszy (poza niewielką wielkością przyłowu – 624 ton).

W okresie trzech kwartałów 2020 r. produkcja w średnich i dużych zakładach przetwórstwa rybnego (powyżej 49 os. załogi) wyniosła 388,33 tys. ton i była o 5,6% większa niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Tylko w styczniu i w sierpniu br. odnotowano spadek wolumenu produkcji w relacji do tego samego miesiąca przed rokiem (odpowiednio o 7,1 i 6,0%), przy znaczących wzrostach w pozostałych okresach (najbardziej w czerwcu – o 19,8%). Tendencje w produkcji podstawowych grup produktów były w analizowanym okre-

sie zróżnicowane. Wzrost produkcji wystąpił przede wszystkim w asortymencie mrożonego mięsa z ryb (wzrost 2,7-krotny do 19,00 tys. ton) oraz świeżych i chłodzonych filetów (o 21,2% do 68,77 tys. ton). Większa niż przed rokiem była także produkcja wyrobów wędzonych (o 9,8% do 61,51 tys. ton), ale dotyczyło to wyłącznie wędzonych łososi (wzrost o 16,6% do 50,64 tys. ton), przy ograniczeniu produkcji innych gatunków ryb (o 13,7% do 10,87 tys. ton). Podaż produktów wysokoprzetworzonych zwiększyła się o 6,7% do 199,76 tys. ton, w tym konserw i prezerw wyprodukowano

więcej niż przed rokiem o 10,7%, marynat o 0,4%, a pozostałych przetworów o 8,1%. W strukturze produkcji tych wyrobów przeważają konserwy i przetwory ze śledzi (36,0%), makreli (8,0%), łososi (7,8%) oraz szprotów i sardynek (6,7%). Duże znaczenie w tym segmencie krajowego przetwórstwa odgrywają także mintaje, których eksport w ostatnich latach dynamicznie rośnie, ale nie są one wyszczególniane w badaniach GUS (zalicza się je do grupy przetworów z pozostałych gatunków ryb). Spośród głównych grup produktów znacząco ograniczono natomiast pro-

Tab. 1. Połowy ryb bałtyckich (tony, sztuki)

a

dane nieostateczne, stan bazy na dzień 01.12.2020 r.

Źródło: Dane MGMiŻŚ na podstawie ERS.

a

Tab. 2. Produkcja ryb i produktów rybnych (tony)

a

dane miesięczne o produkcji wytworzonej pochodzą od tzw. dużych jednostek przemysłowych i nieprzemysłowych, zatrudniających 50 osób i więcej, które złożyły sprawozdania. Źródło: obliczenia IERiGŻ-PIB na podstawie danych GUS.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

27

Ekonomika przemysłu rybnego Tab. 3. Handel zagraniczny rybami i produktami (tys. ton)

a

wskaźniki obliczone na danych o większej dokładności, wstępne, d bez eksportu burtowego

b

z eksportem burtowym,

c

dane

Źródło: obliczenia IERiGŻ-PIB na podstawie danych MF (Ministerstwa Finansów).

Tab. 4. Ceny ryb w imporcie (zł/kg)

a

dane wstępne, b kod CN wg taryfy celnej Źródło: obliczenia IERiGŻ-PIB na podstawie MF.

Tab. 5. Ceny ryb w eksporcie (zł/kg)

a

dane wstępne, b kod CN wg taryfy celnej Źródło: obliczenia IERiGŻ-PIB na podstawie MF.

28

dukcję całych mrożonych ryb morskich (o 69,7% do 10,29 tys. ton), przy podobnym do roku poprzedniego wolumenie przetwórstwa mrożonych filetów (19,02 tys. ton).

W okresie styczeń-wrzesień 2020 r. eksport sektora rybnego wyniósł 435,15 tys. ton o wartości 7,62 mld zł i był odpowiednio o 7,2 i 7,0% większy niż w analogicznym okresie roku poprzedniego (liczony w masie produktów). Zwiększyła się wartość wywozu wszystkich podstawowych grup produktów, w tym najbardziej przetworów i konserw z ryb (o 9,9% do 1,93 mld zł). Eksport ryb wędzonych, suszonych i solonych zwiększył się o 5,6% do 2,75 mld zł, a filetów i mięsa z ryb o 4,3% do 2,24 mld zł. W ujęciu ilościowym najbardziej zwiększył się wywóz ryb wędzonych, suszonych i solonych (o 8,6%) oraz przetworów i konserw z ryb (o 5,7%), przy stabilizacji sprzedaży filetów i mięsa rybiego.

Eksport łososi zwiększył się o 7,4% do 4,31 mld zł, śledzi o 10,9% do 0,47 mld zł, mintajów o 13,0% do 0,31 mld zł i makreli o 28,3% do 0,18 mld zł, przy podobnych do roku poprzedniego wpływach ze sprzedaży pstrągów (0,30 mld zł) i spadku sprzedaży produktów z dorszy (o 4,3% do 0,40 mld zł).

Import produktów rybołówstwa zwiększył się w okresie trzech kwartałów 2020 r. o 2,2% i wyniósł 448,44 tys. ton, przy niższej dynamice wzrostu jego wartości (wzrost o 0,4% do 7,25 mld zł), pod wpływem spadku cen transakcyjnych kilku gatunków ryb (głównie łososi, tuńczyków, pstrągów i łupaczy).

Zwiększył się przede wszystkim przywóz ryb świeżych i chłodzonych (o 9,4% do 168,65 tys. ton), przetworów i konserw z ryb (o 6,9% do 34,60 tys. ton) oraz ryb mrożonych (o 3,0% do 78,84 tys. ton), przy znaczącym ograniczeniu importu filetów i mięsa z ryb (o 7,1% do 133,87 tys. ton). W porównaniu z trzema kwartałami 2019 r. większe było przede wszystkim zapotrzebowanie na tuńczyki (o 18,7%), łososie (o 11,4%), dorsze (o 7,9%) oraz mintaje i pstrągi (po ok. 4%), przy spadku przywozu makreli (o 4,9%), czarniaków (o 14,6%) i morszczuków (o 27,0%). Na poziomie roku poprzedniego utrzymał się przywóz śledzi.

Ceny detaliczne produktów rybołówstwo nadal charakteryzują się

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Ekonomika przemysłu rybnego trendem wzrostowym, mimo że żywność ogółem wyraźnie tanieje od połowy roku. W październiku br. w relacji do miesiąca poprzedniego ryby podrożały przeciętnie o 0,1%, a żywność potaniała o 0,1%, w tym mięso o 0,9%. Łącznie w okresie styczeń-październik 2020 r. ceny detaliczne ryb, owoców morza oraz ich przetworów były o 4,3% wyższe niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, natomiast w relacji październik 2020 r. do grudnia 2019 r. wzrost cen wyniósł 4,3%. Średnioroczny poziom cen produktów rybnych jest jednak nadal niższy niż cen żywności ogółem czy produktów mięsnych. Żywność i napoje bezalkoholowe podrożały bowiem przeciętnie w okresie styczeń-październik br. o 5,4% (w relacji do tego samego okresu roku poprzedniego), w tym mięso surowe o 5,7%, a wędliny o 10,7%. Niższym tempem wzrostu cen niż asortymentu rybnego charakteryzowały się natomiast mleko i sery (wzrost o 3,8%) oraz jaja (wzrost o 0,4%). Spośród produktów substytucyjnych ryby podrożały względem mięsa drobiowego, którego ceny wzrosły o 0,4%, natomiast poprawiły się relacje cen ryb do mięsa wieprzowego (wzrost cen o 10,5%). Spośród produktów rybnych w analizowanym okresie najbardziej podrożały ryby mrożone (o 7,1%), mrożone owoce morza (o 6,3%), ryby i owoce morza przetworzone i konserwowane (o 5,2%) oraz ryby i owoce morza solone, suszone i wędzone (wzrost o 3,9%).

Relatywnie niewielkie zmiany cen obserwowane są na rynku ryb świeżych i chłodzonych (wzrost o 1,0%) i świeżych owoców morza (wzrost o 2,6%).

W I kwartale 2020 r. przeciętne wydatki gospodarstw domowych na zakup ryb i owoców morza wyniosły 10,63 zł/osobę miesięcznie i były o 9,8% wyższe niż rok wcześniej. W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego w największym stopniu zwiększyły się wydatki na konserwy i przetwory z ryb (marynaty, dania gotowe i wyroby garmażeryjne) i wyniosły 4,20 zł/osobę (wzrost o 20,7%). Wpływ na to miały głównie zwiększone zakupu produktów o długim okresie przydatności do spożycia w okresie pierwszej fali pandemii koronawirusa. Na ryby świeże i chłodzone wydatkowano o 8,7% więcej niż przed

Tab. 6. Ceny zbytu ryb i produktów rybnych (zł/kg z VAT) oraz udział ceny zbytu w cenie detalicznej

Źródło: opracowanie IERiGŻ-PIB na podstawie danych GUS.

Tab. 7. Ceny detaliczne wybranych ryb i produktów rybnych (zł/kg)

a od 2019 r. filet rybny w sosie pomidorowym (po przeliczeniu puszki 310 g), b po przeliczeniu puszki 160 g, c po przeliczeniu puszki 170 g. Źródło: dane GUS.

rokiem (1,88 zł/osobę), na ryby i owoce morza suszone, wędzone i solone o 6,9% więcej (2,47 zł/osobę). Na poziomie roku poprzedniego utrzymały się wydatki gospodarstw domowych na zakup świeżych, chłodzonych i mrożonych owoców morza (0,26 zł/osobę), a o 5,7% zmniejszyły się one w przypadku ryb mrożonych (1,83 zł/osobę miesięcznie). W analizowanym okresie spożycie świeżych i mrożonych owoców morza zwiększyło się o 12,3%, a ryb świeżych i chłodzonych o 3,3%, natomiast konsumpcja ryb i owoców morza suszonych, wędzonych i solonych zmniejszyła się o 0,8%, a ryb mrożonych o 12,3%. Badania GUS nie obejmują niestety wielkości spożycia największej grupy produktów: pozostałe przetwory z ryb i owoców morza.

W 2020 r., wg najnowszych prognoz FAO, negatywne skutki pandemii na sektor rybołówstwa będą na ogół mniejsze od wcześniej zakładanych (z projekcji w maju). Globalna produkcja i połowy organizmów wodnych wyniosą 174,2 mln ton i będą o 1,0% mniejsze niż rok wcześniej (wobec 1,7% spadku szacowanego wcześniej). Mniejsza będzie zarówno podaż ryb pochodzących z połowów (o 0,7% do 91,2 mln ton), jak i produkowanych w akwakulturach (o 1,3% do 83,0 mln ton). Na cele konsumpcyjne zostanie przeznaczonych 154,7 mln ton ryb i innych organizmów wodnych.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Krzysztof Hryszko Krzysztof.Hryszko@ierigz.waw.pl Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB

29

Artykuł promocyjny

Stabilizatory i kompozycje smakowe do produktów rybnych od Culinar Polska Jed nym z czyn ni ków, de ter mi nu ją cych suk ces sprze da żo wy pro duk tów ryb nych, jest bez wąt pie nia wy so ka ja kość wy ko rzy sty wa nych su row ców. Bez wzglę du na za go spo da ro wy wa ny ga tu nek ryb, waż ne są ta kie czyn ni ki, jak świe żość, pra wi dło we pa ra me try fi zy ko che micz ne i ce chy sen so rycz ne mię sa. W do pra co wa nym pro duk cie fi nal nym wszyst kie po zo sta łe ele men ty skła do we tak że po win ny od zna czać się wy so ką ja ko ścią, w tym per fek cyj nym wy glą dem, bar wą i sma kiem.

Ja ko fir ma Cu li nar Pol ska Sp. z.o.o. od kil ku na stu lat sta le po sze rza my wła sne kom pe ten cje oraz wspie ra my na szych klien tów w pro jek to wa niu płyn nych czę ści pro duk tów ryb nych, ta kich jak: so sy, ma ry na ty, za le wy czy pa sty. Do te go ce lu wy ko rzy stu je my sze reg roz wią zań do sta bi li zo wa nia tek stu ry mar ki Lyckeby – skro bi mo dy fi ko wa nych che micz nie lub prze twa rza nych pro ce sa mi fi zycz ny mi, któ re pro du ku je my w ra mach gru py ka pi ta ło wej Szwedz kich Pro du cen tów Skro bi (szw. SSF — Sveriges Stärkelseproducenter, förening u.p.a). Sze ro ki wa chlarz na szych pro duk tów umoż li wia nam wła ści wy do bór od po wied nie go sta bi li za to ra do okre ślo nej apli ka cji i zde fi nio wa nych pa ra me trów pro ce su pro duk cyj ne go.

Zróż ni co wa ne wła ści wo ści po zwa la ją do dat ko wo na uzy ska nie so sów lub in nych pół pro duk tów płyn nych o róż nych ce chach struk tu ral nych. So sy ma to we, o kon sy sten cji mar mur ko wa tej i wy so kiej lep ko ści, opra co wu je my przy za sto so wa niu sta bi li za to rów Trecomex AET lub Swely Star. Dla uzy ska nia kon sy sten cji bar dzo gład kiej, z du żym po ły skiem, wy ko rzy stu je my z ko lei roz wią za nia z gru py pro duk tów Microlys. W kla sycz nie pa ste ry zo wa nych pro duk tach czę sto sto su je my skro bie mo dy fi ko wa ne z gru py Microlys 30. Są to sta bi li za to ry wy jąt ko wo do brze spraw dza ją ce się w re cep tu rach z udzia łem kon cen tra tu/prze cie ru po mi do ro we go i octu, gdyż wy ka zu ją bar dzo do brą sta bil ność przy prze cho wy wa niu, przy niż szych war to ściach pH śro do wi ska (do war to ści pH ≥ 3). W bar dziej in ten syw nych apli ka cjach, np. ste ry li za cji pro duk tu w opa ko wa niach lub pro duk cji, wy 30

ko rzy stu ją cej eta py za mra ża nia i roz mra ża nia pro duk tu, do brze spraw dza ją się skro bie o wyż szym stop niu sie cio wa nia czą ste czek z gru py Microlys 50, za cho wu ją ce sta bil ność w wy so kiej pa ste ry za cji, au to kla wo wa niu czy ste ry li za cji w prze pły wie. Za gęst ni ków tych uży wa my też do pro jek to wa nia pa ste ry zo wa nych so sów emul go wa nych, gdzie pro duk cji to wa rzy szą wy so kie si ły ści na ją ce. Do emul sji, wy twa rza nych bez ob rób ki ciepl nej, po le ca my sta bi li za to ry „pre że lo wa ne”, ta kie jak Microlys CA czy Swely Gel. W ce lu sta bi li za cji emul sji mo że my do dat ko wo za sto so wać skro bie emul gu ją cą — Trecomex Twelve. Jest to wy so ko wy daj ny emul ga tor, w 100% po cho dze nia ro ślin ne go, któ ry więk szo ści przy pad ków po zwa la na wy two rze nie ukła du dys per syj ne go ty pu O/W przy do zo wa niu od 0,3% do 0,5%.

No wą ga łę zią w na szej ofer cie są skro bie ku ku ry dzia ne, prze twa rza ne wy łącz nie za po mo cą pro ce sów fi zycz nych – Lyckeby Careful (skro bie „z czy stą ety kie tą”, bez de kla ra cji za po mo cą sym bo lu E lub okre śle niem skrobia modyfikowana na ety kie cie pro duk tu). Pod wzglę dem uży tecz no ści i od por no ści na od dzia ły wa nia ter micz ne i me cha nicz ne, pro duk ty Lyckeby Careful prak tycz nie do rów nu ją swo im kla sycz nym, che micz nie mo dy fi ko wa nym

od po wied ni kom. Roz wią za nia te wy ko rzy stu je my z po wo dze niem w sta bi li za cji tek stu ry, w pro ce sach za rów no „na zim no” jak i „na go rą co”.

In nym fla go wym, pro du ko wa nym przez nas, skład ni kiem żyw no ści jest błon nik ziem nia cza ny – Potex.

Po le ca my go do wszel kie go ro dza ju pół płyn nych pro duk tów, ta kich jak: pa pry ka rze, pa sty do sma ro wa nia, pasz te ty ryb ne czy far sze ryb ne do wy ro bów gar ma że ryj nych. Potex wy ka zu je bar dzo sil ne wła ści wo ści sorp cyj ne wo bec cie czy. Po tra fi wchło nąć i trwa le zwią zać na wet 15krot nie wię cej wo dy, w od nie sie niu do wła snej ma sy, oraz 4-krot nie wię cej w przy pad ku pły nów nie po lar nych. Dzię ki te mu ob ni ża wła ści wo ści ad he zyj ne past i far szów, co m.in. uła twia for mo wa nie pro duk tów, po pra wia ich sma row ność i ogra ni cza stra ty pro duk cyj ne. Ko rzy ści obec no ści Potexu w re cep tu rze uwi dacz nia ją się tak że na eta pach ob rób ki ciepl nej. Fi zycz ne za trzy ma nie cie czy we wnątrz struk tu ry błon ni ka za po bie ga wy dzie la niu wol nej cie czy w pro duk cie za pa ko wa nym lub utra cie ma sy w wy r obach sma żo nych i pie czo nych.

Wszyst kie roz wią za nia, ja kie sto su je my w ce lu nada nia pro duk tom fi nal nym wła ści wych cech struk tu ral nych, mo że my wzbo ga cać o uni ka to wą kom po zy cję sma ko wo -bar wią cą, two rząc kom plek so we mie szan ki funk cjo nal no -sma ko we, do sto so wa ne do in dy wi du al nych wy ma gań klien tów. Na po trze by pro jek to wa nia sma ków wy ko rzy stu je my kil ka set su row ców z na sze go za kła du pro duk cyj ne go Lyckeby Culinar AB, znaj du ją ce go się na po łu dniu Szwe cji. Do su row ców tych na le żą: przy pra wy, zio ła, eks trak ty przy praw i ziół oraz su szo ne wa rzy wa i owo ce o róż nej gra nu la cji. Na sze sze ro kie port fo lio z za kre su kre owa nia sma ków spra wia, że je ste śmy w sta nie spro stać in spi ra cjom sma ko wym z wszyst kich czę ści świa ta — od mek sy kań skie go so su mole poblano po in do ne zyj ski sambal.

Michał Korzycki Culinar Polska Sp. z o.o.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Culinar Polska Sp. z o.o. ul. Jutrzenki 102/104 02-230, Warszawa tel.: +48 22 738 72 30, e-mail:order@culinar.pl

Rybołówstwo morskie

Trwa nabór wniosków w ramach funduszu MSC „Ocean Stewardship Fund 2021” Or ga ni za cja po za rzą do wa MSC (Ma ri ne Ste ward ship Co un cil) za pra sza ry bo łów stwa, na ukow ców, dok to ran tów oraz or ga ni za cje po za rzą do we do skła da nia wnio sków o fi nan so wa nie w ra mach fun du szu Oce an Ste ward ship Fund (OSF).

Fun dusz po wstał, by wspie rać i przy spie szyć roz wój zrów no wa żo ne go ry bo łów stwa. Gran ty w wy so ko ści od 5 tys. do 50 tys. GBP przy zna wa ne są w pię ciu róż nych ka te go riach.

O gran ty mo gą się ubie gać: • Ry bo łów stwa roz po czy na ją ce pra cę nad osią gnię ciem zrów no wa żo ne go roz wo ju.

• Ry bo łów stwa po sia da ją ce cer ty fi kat MSC, wy ka zu ją ce dłu go trwa łe za an ga żo wa nie w zrów no wa żo ny roz wój.

• In sty tu ty, uczel nie, ry bo łów stwa i gru py ba daw cze pro wa dzą ce ba da nia zwią za ne ze zrów no wa żo nym ry bo łów stwem.

• Stu den ci i dok to ran ci, zaj mu ją cy się ba da nia mi zwią za ny mi z ry bo łów stwem lub iden ty fi ko wal no ścią w łań cu chu do staw.

MSC ogło si ło dwa prio ry te ty w ra mach ka te go rii Scien ce & Re se arch Fund na rok 2021. Są to stra te gie po ło wo we za pew nia ją ce sku tecz ne za rzą dza nie sta dem oraz ba da nia skon cen tro wa ne na udo sko na le niu ry bo łówstw sto su ją cych przy nę ty. Osią ga nie po stę pów w obu ob sza rach po mo że przy spie szyć wdro że nie zrów no wa żo nych prak tyk po ło wo wych.

Prio ry te tem w ka te go rii In no va tion Fund jest z ko lei kwe stia ob ser wa to rów w ry bo łów stwach. Wie le ry bo łówstw po le ga na pra cy i obec no ści ob ser wa to rów, któ rzy gro ma dzą da ne nie zbęd ne do zrów no wa żo ne go za rzą dza nia ry bo łów stwem. Do tej po ry or ga ni za cja MSC prze ka za ła 100 tys. GBP na ba da nia nad po pra wą ich bez pie czeń stwa na mo rzu.

Fun dusz dzia ła już dru gi rok i wspie ra ny jest z opłat li cen cyj nych po cho dzą cych ze sprze da ży cer ty fi ko wa nych pro duk tów MSC. W te go rocz nej edy cji fun du szu Oce an Ste ward ship Fund prze wi dy wa na pu la do stęp nych środ ków wy no si 1 mln GBP.

W ze szłym ro ku w ra mach fun du szu Oce an Ste ward ship Fund fi nan so wa nie w wy so ko ści 650 tys. GBP otrzy ma ło 15 grup ba daw czych oraz ry bo łówstw z ca łe go świa ta, w tym pro jek ty do ty czą ce pro ble mu za gu bio nych na rzę dzi po ło wo wych (sie ci wid mo) oraz ba da nia nad zmniej sze niem wpły wu ry bo łówstw na ga tun ki za gro żo ne bądź pod le ga ją ce ochro nie.

Obserwujemy niesamowity postęp w roz wo ju zrów no wa żo ne go ry bo łów stwa, jed nak jest jesz cze wie le do zro bie nia, aby za pew nić, że na sze oce any po zo sta ną pro duk tyw ne i od por ne na pre sje oraz wy ma ga nia, któ re na nie na kła da my.

Ze gar ty ka, a my nie przy bli ża my się do osią gnię cia 14 Ce lu Zrów no wa żo ne go Roz wo ju ONZ, któ rym jest ochro na oce anów, mórz i za so bów mor skich do 2030 ro ku – mó wi Ru pert Ho wes, Dy rek tor Ge ne ral ny MSC. In for ma cje na te mat fi nan so wa nia na 2021 r. oraz ter mi ny skła da nia wnio sków do stęp ne są na stro nie: www.msc.org/for - bu s i n ess/fi s he ries/fun ding

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

31

Rynek Rybny

Ceny detaliczne wybranych produktów rybnych w specjalistycznych sklepach rybnych wg regionów (ankieta własna) — w grudniu 2020 r.

Dorsz — filet świeży z/sk*

45,70

42,25

(40,35)

(41,43)

45,63

Panga — filet mrożony b/sk

14,00 = (14,00)

16,25 = (16,25)

13,80 =

(44,10)

(13,80)

47,74 (43,94)

(14,45)

43,20 (44,36)

14,45 =

17,73 = 48,65

(17,73)

14,00 = (14,00)

(41,66)

* ceny dotyczą dorsza altantyckiego rozmrażanego — dorsz bałtycki — zakaz połowów

Śledź solony a’la matjas

18,00 = (18,00)

19,72 = (19,72)

17,90 = (17,90)

17,26 =

Makrela — wędzona tusza

19,70 (20,70)

(19,20)

20,98 18,27

(21,00)

(18,12)

32

20,34 = (20,34)

17,67

= cena bez zmian

(23,18)

19,45

(17,26)

(17,57)

23,18 =

wzrost ceny

21,11 (21,41)

spadek ceny

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Dane z 34 sklepów

Rynek Rybny

Ceny detaliczne ryb: Hala Rybna w Gdyni (02-12-2020) Produkt: Dorsz świeży tusze Dorsz świeży filet z/s Dorsz świeży filet b/s Dorsz wędzony Flądra cała Flądra tuszka Flądra filet Halibut (rozmrażany) tusze, kawałki Halibut wędzony Łosoś bałtycki patroszony Łosoś bałtycki, filet z/s Łosoś hodowlany świeży Łosoś hodowlany świeży dzwonka Łosoś hodowlany świeży filet z/s Łosoś hodowlany wędzone steki Łosoś hodowlany wędzona polędwica Makrela wędzona

cena (zł/kg) 30,00 ↑ 48,00 ↑ 51,00 ↑ 22,00 ↓ 10,00 ↔ 12,00 ↔ —— 43,00 ↑ 59,00 ↔ 65,00 ↔ 75,00 — 44,00 ↔ 65,00 ↔ 70,00 ↔ 75,00 ↔ 96,00 ↔ 19,00 ↔

Płoć świeża patroszona Pstrąg świeży Pstrąg świeży patroszony Pstrąg filet z/s Pstrąg filet b/s Pstrąg wędzony Sandacz świeży Sandacz filet Szczupak cały patroszony Szprot wędzony Szprot świeży Śledź świeży Śledź tuszki Śledź wędzony pikling Turbot bałtycki Troć wędrowna Węgorz świeży patroszony Węgorz wędzony

—— 22,00 ↔ 25,00 ↓ 35,00 ↔ 40,00 ↔ 38,00 ↔ —— 62,00 ↓ 26,00 ↔ —— —— 11,00 ↑ 14,00 ↑ —— 46,00 ↑ 42,00 ↓ —— 145,00 ↑

Średnie ceny detaliczne produktów rybnych w Polsce — w II poł. października 2020 r.

Produkt

Cena średnia (zł/kg) wrzesień 2020

Zmiana ceny 12 m-cy

Ryby i owoce morza schłodzone: Pstrąg świeży, chłodzony 1 kg Łosoś dzwonka, filet, 1 kg Krewetki schłodzone (rozmrażane), 500 g

26,21 58,28 29,14

+5% 0% +3%

Ryby i owoce morza głęboko mrożone: Dorsz, filet mrożony, 1 kg Morszczuk, filety mrożone, 1 kg Morszczuk, tusze mrożone, 1 kg Miruna, filety mrożone, 1 kg Paluszki rybne mrożone, 250 g Krewetki mrożone, 500 g

37,61 26,54 17,70 33,37 7,03 39,86

+4% +4% +7% +5% +7% +11%

Przetwory rybne: Filety śledziowe w sosie śmietanowym, 400g Filety śledziowe a'la matjes w oleju, 1 kg Pasta rybna, 145 g Ikra z gromadnika barwiona, 100 g

9,10 16,48 8,00 16,58

+2% +1% +5% +25%

Ryby wędzone: Makrela wędzona (tuszka), 1 kg Pstrąg wędzony, 1 kg Łosoś wędzony, plastrowany, 100 g

19,65 36,46 10,39

+5% +3% +3%

6,23 5,11 9,51

+4% +6% +15%

Konserwy rybne: Tuńczyk w sosie własnym, 170 g Sardynki w oleju, 160 g Filety śledziowe w sosie pomidorowym, 310 g

Zakupy gospodarstw domowych w Polsce Zmiana

Karp świeży i wędzony Łosoś świeży i wędzony Pstrąg świeży i wędzony Makrela świeża i wędzona Inne ryby świeże i wędzone Razem ryby świeże i wędzone

Wielkość sprzedaży detalicznej (ton — waga produktu) IX.2018-VIII.2019 IX.2019-VIII.2020 7 942 7 649 8 950 9 634 5 785 6 139 11 228 11 213 18 951 15 698 52 856 50 332

Zmiana

Karp świeży i wędzony Łosoś świeży i wędzony Pstrąg świeży i wędzony Makrela świeża i wędzona Inne ryby świeże i wędzone Razem ryby świeże i wędzone

Wartość sprzedaży detalicznej (tys. euro) IX.2018-VIII.2019 IX.2019-VIII.2020 30 121 30 160 103 514 112 769 33 994 35 535 43 793 46 691 104 946 91 424 316 368 316 578

-4% +8% +6% 0% -17% -5%

0% +9% +5% +7% -13% 0%

źródło: EUMOFA/EUROPANEL

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

33

Rynek Rybny

Średnie ceny pierwszej sprzedaży ryb bałtyckich: październik 2020 (zł/kg) Świnoujście: Śledzie 1,66 Stornie 1,81 Kołobrzeg: Szproty 0,94 Stornie 1,73 Śledzie 1,89 Gładzice 4,13 Dorsze 8,31 Skarpie 18,64

Łeba: Stornie Gładzice Dorsze

Ustka: Szproty 0,75 Śledzie 1,66 Stornie 1,82 Gładzice 4,42 Dorsze 9,76 Łososie 40,00

Darłowo: Śledzie 1,60 Stornie 2,77 Dorsze 9,69

Władysławowo: Szproty 0,84 Śledzie 1,59 Stornie 1,46 Dorsze 9,40

2,17 3,91 9,27

Hel: Szproty 0,66 Śledzie 1,39 Stornie 1,01

Chłopy: Stornie 2,18 Dorsze 10,00

Dziwnów: Śledzie 1,60 Dorsze 12,13

źródło: EUMOFA

Sprzedaż bezpośrednia produktów z pstrąga (sprzedaż detaliczna w gosp. rybackich) — grudzień 2020 Region / cena w zł/kg

cały/żywy

patroszony

filety / płaty

wędzony

północno–wschodni północno–zachodni południowo–wschodni południowo–zachodni średnia minimalna

21.90 18.75 20.00 19.53 20.47 15.00

25.00 25.50 20.00 21.33 22.79 16.00

38.00 38.00 38.00

38.40 36.00 40.50 40.50 38.73 29.00

Sprzedaż bezpośrednia ryb słodowodnych (sprzedaż detaliczna w gosp. rybackich) — grudzień 2020 Ceny sprzedaży ryb w zł/kg

Region

Karp Sielawa Sieja Szczupak Sandacz

Okoń Węgorz Jesiotr Płoć Leszcz

Lin

Amur Tołpyga

płn.–wsch.

14.67 24.00

24.00

17.67

33.00

14.13

90.00

31.25

5.83

5.73

18.40

płn.–zach.

14.35 18.00

20.00

14.75

23.25

12.43

78.33

30.00

6.13

7.38

15.25 15.00

płd.–wsch.

13.20

—

—

24.33

—

—

—

30.00

—

8.00

płd.–zach.

14.30

—

—

28.50

—

14.00

—

32.80

—

9.00

—

10.00

20.00

12.33

8.50

27.50

—

20.50 13.78

9.00

26.35

—

—

Średnia

14.15 20.00

22.00

21.23

27.43

13.59

85.63

31.73

5.95

6.47

18.08 13.86

9.40

25.81

Minimalna

10.50 16.00

20.00

13.00

18.00

4.00

70.00

28.00

1.80

1.60

13.00 10.00

8.00

20.00

Ceny łososia hodowlanego (FPI Oslo, euro/kg) Ceny spot: tydzień 49 / 2020: 3,90 euro/kg zmiana — 12 miesięcy: –36% zmiana — 24 miesiące: –34% zmiana — 36 miesiący: –25%

34

Sum

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Reklama

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

35

Rybołówstwo morskie

Zawieszenie certyfikatu MSC dla połowów śledzia atlantycko-skandynawskiego oraz błękitka Cer ty fi ka ty MSC dla wszyst kich ry bo łówstw po ła wia ją cych śle dzia atlan tyc ko -skan dy naw skie go i błę kit ka zo sta ną za wie szo ne 30 grud nia 2020 r. In for ma cja ta zo sta ła ogło szo na 30 li sto pa da br. przez nie za leż ne jed nost ki cer ty fi ku ją ce. Śle dzie atlan tyc ko -skan dy naw skie i błę kit ki zło wio ne po 29 grud nia 2020 r. nie mo gą być sprze da wa ne z cer ty fi ka tem MSC ani opa trzo ne nie bie skim zna kiem MSC. Za wie sze nie do ty czy ośmiu cer ty fi ka tów obej mu ją cych ry bo łów stwa z Unii Eu ro pej skiej, Nor we gii, Is lan dii, Ro sji, Wysp Owczych, Gren lan dii i Wiel kiej Bry ta nii.

Za wie szo ne ry bo łów stwa śle dzia atlan tyc ko -skan dy naw skie go do star cza ją od 600 tys. do 700 tys. ton ryb rocz nie, co sta no wi oko ło 50% cał ko wi te go wy ła dun ku śle dzia z cer ty fi ka tem MSC. Cer ty fi ko wa ne śle dzie są sprze da wa ne kon su men tom w su per mar ke tach i skle pach ryb nych w ca łej Eu ro pie.

Wy ła dun ki z po ło wów za wie szo ne go błę kit ka są głów nie wy ko rzy sty wa ne do pro duk cji mącz ki ryb nej na po trze by ho dow li ło so sia, a nie wiel ka ilość jest sprze da wa na ja ko su ri mi kon su men tom w Ja po nii, Au stra lii i Fran cji.

Brak międzynarodowego porozumienia w sprawie podziału kwot połowowych Przy czy ną za wie sze nia po ło wów jest brak mię dzy na ro do we go po ro zu mie nia w spra wie po dzia łu kwot po ło wo wych mię dzy po szcze gól ny mi kra ja mi. Brak sku tecz ne go za rzą dza nia za so ba mi –w szcze gól no ści po ro zu mie nia o po dzia le kwot zgod nie z do radz twem na uko wym – do pro wa dzi ło do te go, że przez la ta do cho dzi ło do prze kra cza nia kwo ty re ko men do wa nej przez na ukow ców. W 2019 r. zło wio no łącz nie 32% wię cej śle dzia atlan tyc ko -skan dy naw skie go niż wska zy wa ło do radz two na uko we na ten rok. Rów nież in dy wi du al ne kwo ty po ło wo we ogło szo ne przez po szcze gól ne stro ny na 2020 r., wska zu ją, że w tym ro ku sy tu acja

36

się po wtó rzy. Co rocz ne spo tka nie państw nad brzeż nych pół noc no -wschod nie go Atlan ty ku, któ re od by ło się w paź dzier ni ku te go ro ku nie przy nio sło roz wią za nia pro ble mu za rzą dza nia za so ba mi.

Wzy wa my pań stwa nad brzeż ne do po ro zu mie nia w spra wie po dzia łu kwot po ło wo wych zgod nie z za le ce nia mi na uko wy mi. Tyl ko dzię ki efek tyw ne mu za rzą dza niu sta da mi śle dzia i błę kit ka mo że my za pew nić, że po zo sta ną one zdro we za rów no w krót ko – jak i dłu go ter mi no wej per spek ty wie. Po szcze gól ne ry bo łów stwa czę sto po dej mu ją ogrom ne wy sił ki, aby po pra wić swo je prak ty ki w kie run ku bar dziej zrów no wa żo nych, jed nak os ta tecz nie nie mo gą te go ro bić w po je dyn kę. Ga tun ki wę drow ne, ta kie jak śledź atlan tyc ko -skan dy naw ski, nie zna ją gra nic wód te ry to rial nych. Dla te go też po trze bu je my mię dzy na ro do wych umów, któ re po zwo lą za rzą dzać ca ły mi eko sys te ma mi w ada pta cyj ny, na uko wy spo sób, za miast kie ro wać się je dy nie wła snym in te re sem na ro do wym – po wie dzia ła Erin Prid dle, Dy rek tor Pro gra mu MSC na Eu ro pę Pół noc ną.

Nie ma zrównoważonego rozwoju bez skutecznego zarządzania zasobami Nie za leż ni au dy to rzy wska za li, że brak od po wied nie go sys te mu po dzia łu kwot po ło wo wych mo że za gro zić kon dy cji sta da w przy szło ści i wy zna czy li wa ru nek utrzy ma nia cer ty fi ka tu MSC, zgod nie z któ rym stro ny mu szą osią gnąć po ro zu mie nie do 2020 r. Wa ru nek cer ty fi ka cji usta no wio no w 2015 r., a na je go re ali za cję pań stwa nad brzeż ne mia ły aż pięć lat. W związ ku z bra kiem po stę pów w tym za kre sie, cer ty fi ka ty MSC dla ry bo łówstw zo sta ły za wie szo ne.

Od po wied nie za rzą dza nie sta dem to jed na z głów nych za sad Stan dar du Zrów no wa żo ne go Ry bo łów stwa MSC. Nie zbęd ne jest po wstrzy ma nie nad mier nej pre sji po ło wo wej dla za cho wa nia dłu go ter mi no wej sta bil no ści sta da. Ma to

jesz cze więk sze zna cze nie w kon tek ście zmian kli ma tu, któ re już dziś wpły wa ją na pro duk tyw ność i roz miesz cze nie stad ryb.

Rybołówstwa, których dotyczy zawieszenie certyfikatów MSC Śledź atlan tyc ko -skan dy naw ski: • Nor way spring spaw ning her ring • SPSG, DPPO, PFA, SPFPO & KFO Atlan to -Scan dian pur se se ine and pe la gic trawl her ring • Fa ro ese Pe la gic Or ga ni sa tion Atlan to -Scan dian her ring • ISF Nor we gian & Ice lan dic her ring trawl and se ine (wy ga śnię cie cer ty fi ka tu) Błę ki tek: • Nor way North East Atlan tic blue whi ting • PFA, DPPO, KFO, SPSG & Com pa gnie des Pê ches St Ma lo Nor the ast Atlan tic blue whi ting Pe la gic Trawl • Fa ro ese Pe la gic Or ga ni za tion North East Atlan tic blue whi ting • ISF Ice land North East Atlan tic blue whi ting Z te go sa me go po wo du w 2019 r. za wie szo ne zo sta ły cer ty fi ka ty MSC dla ry bo łówstw po ła wia ją cych ma kre lę na pół noc no -wschod nim Atlan ty ku. Cer ty fi ka ty te nie zo sta ły jesz cze przy wró co ne ze wzglę du na cią głe oba wy do ty czą ce spo so bu za rzą dza nia po ło wa mi w od nie sie niu do da nych na uko wych do ty czą cych kon dy cji sta da, a tak że nie moż ność uzgod nie nia po dzia łu kwot mię dzy za an ga żo wa ny mi w po ło wy stro na mi.

Wię cej in for ma cji o pro gra mie MSC moż na zna leźć na stro nie: www.msc.org/pl

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Wszystkim klientom i czytelnikom Magazynu Przemysłu Rybnego dziękujemy za zaufanie i współpracę. Życzymy zdrowych, spokojnych i pełnych miłości Świąt Bożego Narodzenia oraz powodzenia w realizacji planów w Nowym Roku. Życzy Zarząd oraz Pracownicy KERSIA POLSKA

ROZWIĄZANIA DEDYKOWANE HIGIENIE URZĄDZEŃ ORAZ POWIERZCHNI W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM Kersia Polska Sp. z o. o. • Niepruszewo, ul. Kasztanowa 4, 64-320 Buk • Tel.: + 48 887 200 208 • www.kersia-group.com • biuro@kersia-group.com

Rybołówstwo morskie

Rybołówstwo morszczuka z Namibii jako drugie w Afryce uzyskało certyfikat MSC Ry bo łów stwo morsz czu ka to pierw sze w Na mi bii i dru gie w Afry ce ry bo łów stwo, któ re uzy ska ło cer ty fi kat zrów no wa żo ne go ry bo łów stwa MSC, po twier dza ją cy, że po ło wy pro wa dzo ne są zgod nie z naj bar dziej ry go ry stycz ny mi glo bal ny mi wy mo ga mi śro do wi sko wy mi. Cer ty fi kat, uzy ska ny dzię ki in ten syw nej wie lo let niej pra cy na rzecz ochro ny za so bów ryb i owo ców mo rza, otwie ra na mi bij skim ry ba kom do stęp do do cho do wych ryn ków eu ro pej skich.

Zrównoważone połowy morszczuka w Namibii Cer ty fi kat MSC sta no wi uzna nie dla po stę pów po czy nio nych przez rząd Na mi bii oraz sek tor ry bo łów stwa w od bu do wie stad morsz czu ka, zdzie siąt ko wa nych w wy ni ku prze ło wie nia przez za gra nicz ne flo ty. Po zy tyw ne przej ście pro ce su cer ty fi ka cji we dług stan dar du MSC przez na mi bij skie ry bo łów stwo morsz czu ka (Na mi bia ha ke trawl and lon gli ne fi she ry), wy ma ga ło udo ku men to wa nia, że da ne sta do znaj du je się w do brej kon dy cji, dzia łal ność ry bo łów stwa ma mi ni mal ny wpływ na śro do wi sko oraz po sia da sku tecz ny sys tem za rzą dza nia.

Ry bo łów stwo jest trze cim co do wiel ko ści sek to rem go spo dar ki Na mi bii. Więk szość te go sek to ra sta no wi wła śnie ry bo łów stwo morsz czu ka, w któ rym za trud nio nych jest bez po śred nio po nad 10 tys. osób. Więk szość pra cow ni ków sta no wią ko bie ty, któ re w fa bry kach zlo ka li zo wa nych wo kół por tów czysz czą, fi le tu ją i pa ku ją ry by na eks port. Uzy ska nie cer ty fi ka tu MSC przy czy ni się do roz wo ju prze my słu ryb ne go, two rząc wię cej miejsc pra cy i przy no sząc ko rzy ści kra jo wej go spo dar ce oraz lo kal nym spo łecz no ściom.

Na szym obo wiąz kiem jest stać na stra ży za so bów na tu ral nych Na mi bii i za rzą dzać ry bo łów stwem w spo sób, któ ry za pew ni dłu go ter mi no wą do brą kon dy cję oraz bio róż no rod ność oce anów, a jed no cze śnie po zwo li na sze mu prze my sło wi ryb ne mu zmak sy ma li zo wać 38

war tość za so bów dla obec nych i przy szłych po ko leń, zgod nie z po sta no wie nia mi ar ty ku łu 95 (I) Kon sty tu cji Na mi bii. Cięż ko pra co wa li śmy, aby od bu do wać sta da morsz czu ka, któ re w prze szło ści by ły nad mier nie eks plo ato wa ne. Cer ty fi kat MSC sta no wi nie za leż ne po twier dze nie, że na sze wy sił ki przy no szą efek ty oraz da je sy gnał dla prze twór ców, sprze daw ców de ta licz nych oraz wszyst kich mi ło śni ków ryb na ca łym świe cie, że sta da morsz czu ka z Na mi bii są za rzą dza ne w spo sób zrów no wa żo ny i ta kie po zo sta ną – po wie dział dr A Ka wa na, Mi ni ster Ry bo łów stwa i Za so bów Mor skich Na mi bii.

Dostęp do nowych rynków Glo bal ny wzrost za in te re so wa nia kon su men tów pro duk ta mi po cho dzą cy mi ze zrów no wa żo nych źró deł spra wia, że po pyt na cer ty fi ko wa ne ry by prze wyż sza po daż.

Dzię ki cer ty fi ka to wi MSC na mi bij skie ry bo łów stwo morsz czu ka zy ska ło moż li wość dal sze go eks por tu na ryn ki Eu ro py Po łu dnio wej oraz eks pan sji na do cho do we ryn ki de ta licz ne w Eu ro pie Pół noc nej.

Dzia ła ją ce tam su per mar ke ty i mar ki pro duk to we pre fe ru ją po zy ski wa nie ryb i owo ców mo rza z ry bo łówstw po sia da ją cych cer ty fi kat MSC. Po pyt na morsz czu ka po cho dzą ce go ze zrów no wa żo nych źró deł sta le ro śnie, zwłasz cza w Eu ro pie. Cer ty fi kat MSC po zwo li bran ży morsz czu ka w Na mi bii za cho wać kon ku ren cyj ność oraz za spo ko ić po pyt na do tych cza so wych ryn kach, a tak że roz sze rzyć dzia łal ność na no we ryn ki, na któ rych sprze daw cy de ta licz ni i mar ki pro duk to we, wy cho dząc na prze ciw ocze ki wa niom klien tów, za opa tru ją się w ry by po cho dzą ce z cer ty fi ko wa nych ło wisk. Te raz, gdy otrzy ma li śmy cer ty fi kat MSC li czy my, że licz by za czną ro snąć, na czym sko rzy sta ją Na mi bij czy cy, lo kal ne spo łecz no ści, go spo dar ka i oczy wi ście oce any – po wie dział Pe ter Pahl, Prze wod ni czą cy Na mi bian Ha ke Fi shing As so cia tion.

Za do wo le nie z przy zna nia cer -

ty fi ka tu MSC na mi bij skie mu ry bo łów stwu morsz czu ku wy ra zi ła tak że fir ma No mad Fo ods, wła ści ciel ma rek Bird seye, Fin dus oraz Iglo, któ ra zo bo wią za ła się do koń ca 2025 r, po zy ski wać 100% ryb i owo ców mo rza ze zrów no wa żo nych źró deł.

Ja ko naj więk szy na świe cie na byw ca cer ty fi ko wa nych dzi kich ryb bia łych oraz dum ny współ za ło ży ciel MSC, ma my do ode gra nia klu czo wą ro lę w za chę ca niu ry bo łówstw do cią głe go udo sko na la nia prak tyk, tak aby za pew nić do brą kon dy cję stad ryb, ga tun ków wraż li wych oraz sie dlisk mor skich. Wy ma ga to dłu go ter mi no we go spoj rze nia i współ pra cy w ca łym łań cu chu do staw. Po nie waż 95% na sze go su row ca po sia da ze wnętrz ny cer ty fi kat, przy szedł czas, aby sku pić się na po zo sta łych ga tun kach znaj du ją cych się w na szej ofer cie, w tym morsz czu ku z Na mi bii. Przez wie le lat wspie ra li śmy ry bo łów stwo morsz czu ka z Na mi bii na dro dze do uzy ska nia cer ty fi ka tu MSC i ma my na dzie ję być jed ną z pierw szych firm, któ re do star czą eu ro pej skim kon su men tom pro duk ty z cer ty fi ko wa ne go na mi bij skie go morsz czu ka – po wie dział Ste fan De sche ema eker, Dy rek tor Ge ne ral ny No mad Fo ods.

Na mi bij skie ry bo łów stwo morszczu ka, któ re dzia ła na du żo więk szą ska lę niż wie le ry bo łówstw w kra jach Glo bal ne go Po łu dnia, wpro wa dzi na mię dzy na ro do we ryn ki bli sko 160 tys. ton morsz czu ka po cho dzą ce go ze zrów no wa żo nych po ło wów.

Problem przełowienia w Afryce Cho ciaż, jak wska zu je FAO, zrów no wa żo ne ry bo łów stwo jest bar dziej pro duk tyw ne i od por ne na zmia ny, obec nie po nad jed na trze cia świa to wych za so bów ryb jest prze ło wio na. Bank Świa to wy osza co wał, że aby osią gnąć rów no wa gę, po zwa la ją cą za bez pie czyć za so by ryb oraz zy ski, wiel kość po ło wów na wo dach afry kań skich mu sia ła by zo stać zre du ko wa na o po nad 50%.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Akwakultura

Innowacyjna akwakultura - relacja ze spotkania Celem projektu Blue Platform jest zwiększenie innowacyjnego potencjału gospodarki w oparciu o wykorzystanie wyników projektów Błękitnej Biogospodarki poprzez transfer wiedzy, know-how i technologii, a także zapewnienie małym i średnim przedsiębiorstwom dostępu do kompetencji w tym zakresie.

W tym celu Uniwersytet Gdański wraz z Siecią SUBMARINER zorganizował 17 listopada 2020 warsztaty (online) na temat innowacyjnych technologii w akwakulturze. Celem warsztatów było zaprezentowanie nowych trendów w innowacyjnej akwakulturze, ze szczególnym uwzględnieniem RAS, uprawy makroglonów i akwaponiki.

Wydarzenie skierowane było do przedsiębiorców, studentów, władz lokalnych, badaczy i specjalistów zainteresowanych innowacyjnymi technologiami w akwakulturze, aktualnym stanem w regionie Morza Bałtyckiego oraz światowymi trendami, a także podkreśleniem lokalnych możliwości i wspólnych wyzwań. W wydarzeniu wzięło udział ponad dwudziestu prelegentów i ponad siedemdziesięciu uczestników.

Po powitaniu ze strony gospodarza wydarzenia (Hanna Łądkowska z Uniwersytetu Gdańskiego) oraz krótkim wprowadzeniu Angeli Schultz– Zehden i Lisy-Simone de Grunt z sieci SUBMARINER, nastąpił cykl prezentacji i dyskusji panelowych. Program został podzielony na sesje tematyczne, które rozpoczęły się sesją na temat stanu prac: innowacyjne technologie w akwakulturze w różnych krajach regionu Morza Bałtyckiego. Sesja rozpoczęła się prezentacją Konrada Ocalewicza z Uniwersytetu Gdańskiego na temat światowych trendów w akwakulturze, która była dobrą podstawą do końcowej dyskusji na temat faktów, trendów i zmian w polityce, przedstawionej przez ekspertów z całego Bałtyku.

Prezentacje pokazały, że tak naprawdę innowacyjne technologie są już dostępne w regionie Morza Bałtyckiego – w różnym zakresie.

Po prezentacjach Angela Schultz-

–Zehden moderowała dyskusję, która skupiła się na obecnych problemach systemów recyrkulacyjnych, które wydają się być dominującym i najkorzystniejszym rozwiązaniem w regionie Morza Bałtyckiego. Dyskusja skupiła się na opłacalności, kwestiach związanych z rynkiem i dalszych usprawnieniach niezbędnych do zwiększenia potencjału systemów RAS. Druga sesja była poświęcona produktom projektu InnoAquaTech oraz możliwościom rozwoju RAS i akwaponiki w regionie Morza Bałtyckiego. Podczas tej sesji uczestnicy zapoznali się z projektem InnoAquaTech, który dotyczył transgranicznego rozwoju i transferu innowacyjnych i zrównoważonych technologie akwakultury na obszarze Południowego Bałtyku. W ramach projektu InnoAquaTech wdrożono cztery instalacje pilotażowe akwakultury, zlokalizowane w Niemczech, Danii, Polsce i na Litwie. Zaprezentowano doświadczenia z wdrażania badań pilotażowych w zakresie akwaponiki w Niemczech, produkcji ryb i mikroalg w Danii oraz wykorzystania energii geotermalnej w akwakulturze krewetek białych na Litwie.

W dyskusji posesyjnej, którą poprowadziła Hilary Karlson, paneliści podkreślali możliwość dalszego wykorzystania eksperymentalnych instalacji z projektu InnoAquaTech (obiekty RAS w Polsce i na Litwie),

a także potencjał źródeł geotermalnych zastosowanych w Kłajpedzie.

Omówiona została również kontynuacja działań demonstracyjnych InnoAquaTech w ramach nowego projektu AquaVIP – Wirtualnej platformy rozwoju kariery w akwakulturze dla regionu Południowego Bałtyku.

Ostatnia sesja warsztatów została poprowadzona przez Konrada Ocalewicza z Uniwersytetu Gdańskiego i obejmowała prezentację dobrych praktyk z różnych dziedzin akwakultury: uprawy makroglonów, hodowli ryb w obiektach RAS oraz hodowli morskich omułków. Przedstawiono obiecujący potencjał uprawy makroglonów w rejonie Morza Bałtyckiego. Prelegenci podkreślali jednak, że wciąż mamy wiele wyzwań, zarówno w odniesieniu do technologii, jak i rynku. O potrzebach w odniesieniu do edukacji, komunikacji i marketingu, mówił w szczególności w swojej prezentacji Tomasz Kulikowski z Morskiego Instytutu Rybackiego PIB. Warsztaty spotkały się z dużym zainteresowaniem i mamy nadzieję, że wiedza i kompetencje zdobyte dzięki wydarzeniu zostaną wykorzystane w praktyce i zaowocują nowymi działaniami mającymi na celu zwiększenie potencjału innowacyjnego Błękitnej Biogospodarki, w tym nowymi inwestycjami w technologie akwakultury.

Atak na sieć E.Leclerc Radykalne organizacje pro-zwierzęce: Fundacja Alberta Schweitzera, Stowarzyszenie Otwarte Klatki, Fundacja Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt – Viva! oraz Compassion Polska od kilku lat walczą o zakończenie sprzedaży żywych ryb w okresie przedświątecznym. „Deklaracje rezygnacji ze sprzedaży żywych ryb złożyli już Auchan, B1, Carrefour, Kaufland, Selgros oraz Tesco. Sieć E.Leclerc natomiast nie wyraża takiego zainteresowania, mimo, że według badań IBRiS z listopada 2020 roku tylko 26,6% Polaków planuje w tym roku zakup żywego karpia” — dodaje Karolina Kunda-Kuwieckij, koordynatorka kampanii w Fundacji Alberta Schweitzera.

Na początku grudnia organizacje rozpoczęły kampanię szykanujacą sieć, pod hasłem „Święta – czas miłości… i cierpienia. Nie sprzedawaj żywych karpi, E.Leclerc!”.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

39

Akwakultura

RAS @ EAS — ciekawe wydarzenie podczas AE2020 (online) Europejskie Towarzystwo Akwa- • Sesja 1: Jak najlepiej podejść do dezynfekcji? (moderowane przez kultury zorganizuje doroczną Jaapa van Rijna z Międzyuczelkonferencję Aquaculture Europe nianego Instytutu Nauk Morskich AE2020 w Internecie w dniach w Ejlacie (IUI) w Izraelu oraz ze 13-15 kwietnia 2021 r. Organizacja wstępną prezentacją Chrisa stacjonarna w Irlandii nie była Good z The Conservation Fund możliwa, ze względu na pandemię.

Freshwater Institute, USA).

12 kwietnia (przed rozpoczęciem konferencji następnego dnia) • Sesja 2: Dokąd zmierzamy z monitorowaniem i autonomią?

EAS organizuje całodniowe „spec(Moderowane przez Øyvinda jalne” wydarzenie RAS @ EAS. Aby Fylling-Jensena z Nofima w Noruzupełnić wiedzę przedstawianą wegii oraz ze wstępną prezenna równoległych sesjach konfetacją Bårda Skjelstada z ScaleAQ rencji Aquaculture Europe, warszw Norwegii). taty RAS @ EAS skupią się na zaprezentowania najnowszej wie- • Sesja 3: Jakie są najtrudniejsze interakcje między rybami a środodzy i wymianie doświadczeń zwiąwiskiem RAS? (moderowane zanych z hodowlą w obiegach przez Damien Toner z Bord Iaszamkniętych. caigh Mhara [BIM], Irlandia oraz Pierwsze wydarzenie RAS @ ze wstępną prezentacją Jeleny EAS nosi tytuł „Tworzenie optymalKolarevic z UiT The Arctic Uninego środowiska”, a podczas versity of Norway / Nofima, Nortrzech paneli dyskusyjnych zostawegia). ną poruszone kluczowe pytania mat.pras. związane z następującymi kwestiami:

40

Konferencja Jesiotrowa dopiero za rok Ze względu na panującą pandemię COVID-19 firma Aller Aqua oraz jej kluczowi udziałowcy w Polsce zdecydowali o przesunięciu Międzynarodowej Konferencji Jesiotrowej na 2021 rok.

Łosoś spod Berlina Pod Berlinem rozpoczyna działalność hodowla łososi w zamkniętym obiegu wody. Berliner Landlachs to inwestycja za kwotę 32 mln euro, z czego 2,5 mln euro pozyskano drogą kampanii crowdfundingowej. Technologię dostarczyła izraelska firma AquaMaof.

Berliner Landlachs ma produkować docelowo 5000 ton łososi atlantyckich. Firma zapowiada, że pierwsze ryby trafią na rynek już w grudniu 2021 r. teka

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Akwakultura

Nowy projekt badawczy — semi-intensywny wychów okonia In sty tut Ry bac twa Śród lą do we go w Olsz ty nie zo stał li de rem kon sor cjum ba daw cze go re ali zu ją ce go pro jekt za ty tu ło wa ny „Dy wer sy fi ka cja pro duk cyj nej funk cji sta wów ziem nych w opar ciu o se mi -in ten syw ny wy chów oko nia Perca fluviatilis”. Ca ła ope ra cja współ fi nan so wa na jest przez Unię Eu ro pej ską ze środ ków fi nan so wych po cho dzą cych z Eu ro pej skie go Fun du szu Mor skie go i Ry bac kie go przy zna nych w ra mach dzia ła nia 2.1 „In no wa cje”, prio ry te tu 2 „Wspie ra nie akwa kul tu ry zrów no wa żo nej śro do wi sko wo, za so bo osz częd nej, in no wa cyj nej, kon ku ren cyj nej i opar tej na wie dzy”, wy szcze gól nio nych w Pro gra mie Ope ra cyj nym „Ry bac two i Mo rze” na la ta 2014-2020. Umo wa o do fi nan so wa nie nr 00002-6521.1-OR140 000 4/17/20 za war ta w dniu 13 li sto pa da 2020 ro ku.

Skład kon sor cjum ba daw cze go: In sty tut Ry bac twa Śród lą do we go w Olsz ty nie, Uni wer sy tet War miń sko- Ma zur ski w Olsz ty nie, Szko ła Głów na Go spo dar stwa Wiej skie go w War sza wie.

• Kwo ta do fi nan so wa nia: 5 961 988,86 PLN. • Okres re ali za cji ope ra cji: 2020-2023.

• Cel ope ra cji: Wspie ra nie wzmac nia nia roz wo ju

tech no lo gicz ne go, in no wa cji i trans fe ru wie dzy.

• Prze wi dy wa ne wy ni ki ope ra cji: Za mie rze niem pro jek tu jest opra co wa nie kom plek so wej zin ten sy fi ko wa nej tech no lo gii pro duk cji oko nia eu ro pej skie go opar tej na in te gra cji wy cho wu na ryb ku w RAS oraz tu czu ry by han dlo wej w od po wied nio zmo dy fi ko wa nych sta wach ziem nych.

W tym ce lu, w ra mach pro jek tu, zo sta ną prze pro wa dzo ne nie zbęd ne pra ce ba daw czo -roz wo jo we obej mu ją ce skła do we ca łej tech no lo gii, w szcze gól no ści: • opra co wa nie tech no lo gii wy cho wu na ryb ku oko nia (o mi ni mal nej ma sie 5 g) po za se zo nem roz rod czym w opar ciu o sta da tar ło we te go ga tun ku utrzy my wa ne w sta wach ziem nych; • opra co wa nie pro jek tów oraz wa li da cję mo de lo wych sys te mów RAS słu żą cych do in ten syw ne go wy cho wu na ryb ku oko nia w ska li pi lo ta żo wej; • opra co wa niu pro jek tu oraz za ło żeń tech no lo gicz nych zwią za nych z tech no lo gią tu czu mo no kul tu ry oko nia w sta wach ziem nych.

Po nad to, w ce lu po zy ska nia nie zbęd nych in for ma cji przy dat nych dla ho dow ców za in te re so wa nych wdro że niem wy pra co wa nej tech no lo gii pro duk cji, uzy ska ne da ne

tech no lo gicz ne bę dą uzu peł nio ne o ana li zę mi kro - i ma kro eko no micz ną oraz śro do wi sko wą pro po no wa nej in no wa cyj nej tech no lo gii.

W ra mach pro jek tu, wszel kie uzy ska ne i opra co wa ne da ne bę dą nie od płat nie roz po wszech nia ne w trak cie dwóch za pla no wa nych szko leń oraz 1 kon fe ren cji. Po nad to, na ko niec pro jek tu za pla no wa ne jest wy da nie kom plek so we go opra co wa nia bę dą ce go swo istym po rad ni kiem ho dow cy, któ ry bę dzie za wie rał wy tycz ne oraz kon cep cje wdro że nio we dla wszyst kich za in te re so wa nych pod mio tów. Ca łość in for ma cji zwią za na z im ple men ta cją ni niej sze go pro jek tu bę dzie rów nież roz po wszech nia na w ra mach in ter ne to wej kam pa nii pro mo cyj nej.

Seniorowi ichtiologii i rybactwa

z okazji ukończenia 85 urodzin prof. zw. dr. hab. inż.

Janowi A. SZCZERBOWSKIEMU dr. honoris causa AR w Szczecinie (1997) i ART- UWM w Olsztynie (1999)

Znakomitemu naukowcowi, organizatorowi i wychowawcy wielu pokoleń rybackich — dużo zdrowia, pomyślności i wielu laty życia

życzą Koledzy, przyjaciele i wychowankowie Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

41

Akwakultura

Karpiujemy, czyli odkrywamy karpia na nowo Karp postrzegany jest jako tradycyjna ryba wigilijna. Tymczasem ruszyła ogólnopolska kampania reklamowa, która ma zerwać z tym stereotypem i pokazać, że jest to idealna ryba także na co dzień.

Polska jest największym producentem karpia w Europie. Szacuje się, że rocznie produkujemy około 20 tysięcy ton ryby rocznie, a w całym kraju jest około 400 gospodarstw karpiowych. Nie przekłada się to jednak na poziom spożycia ryb przez Polaków, który wciąż jest dużo poniżej średniej EU. Sytuację ma poprawić kampania #karpiujemy, której organizatorem jest Polskie Towarzystwo Rybackie oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Za część kreatywną odpowiada agencja about ad, która za cel postawiła sobie przede wszystkim dotarcie do młodszych konsumentów — otwartych na kulinarne eksperymenty i odkrywanie nowych smaków.

Karp nie tylko od święta

Karp idealnie wpisuje się w trend slow food, za którym podąża coraz więcej konsumentów. Jest to ryba hodowana według naturalnych metod, których tradycja sięga nawet XII wieku. Trzyletni cykl produkcji w pełni przebiega w środowisku naturalnym i bezpośrednio przekłada się na walory odżywcze ryby. Jednak argumentem, który ma ostatecznie przekonać Polaków do wpisania karpia w codzienny jadłospis, jest jego smak!

Karp co smakuje, że aż zaskakuje

Twórcy kampanii zdecydowali się pokazać karpia w bardzo nowoczesnej i nowatorskiej odsłonie. Nie bez znaczenia była tutaj współpraca z szefową kuchni, Adrianą Marczewską, która udowodniła, że nasz rodzimy karp świetnie łączy się z elementami kuchni świata.

Zaproponowała autorskie przepisy na makaron ze smażonym karpiem z pomidorami (kuchnia włoska), pulpety z karpia w dyniowym sosie curry (kuchnia azjatycka), mini podpłomyki z karpiem i salsą z pomidorów (kuchnia meksykańska) i karpia w cieście piwnym z frytka42

mi i fasolką szparagową (kuchnia angielska). Dokładne przepisy na dania znajdują się na stronie karpiujemy.pl, która powstała przy okazji kampanii. Smaczne realizacje samych potraw pojawiły się także w spocie, który emitowany jest w TV i kanale VOD.

Moda na karpia

Spot telewizyjny przyciąga uwagę żywą kolorystyką, dynamiczną muzyką i nowoczesnymi ujęciami, które nawiązują do obowiązujących trendów w fotografii kulinarnej.

A wszystko po to, by pobudzić kubki smakowe odbiorców, budować efekt zaskoczenia i trafić do młodszych smakoszy.

Obserwujemy w Pol sce ro sną ce za in te re so wa nie ku li na ria mi. Ot wie ra my się na no we sma ki, lu bi my eks pe ry men to wać w kuch ni, jed no cze śnie zwra ca jąc uwa gę na po cho dze nie pro duk tów. Oka za ło się, że karp do sko na le wpi su je się w ten trend i war to od kryć go na no wo — mówi Magdalena Nowicka, copywriterka w agencji about ad.

Twórcy kampanii nie ukrywają, że ich celem jest rozpoczęcie mody na jedzenie karpia. Stąd hasło zbudowane na młodzieżowym słowotwórstwie, nowoczesny i dynamiczny spot TV, współpraca z uznanym szefem kuchni.

W przedsięwzięcie zaangażowali się również influencerzy, którzy na łamach swoich lifestylowo-kulinarnych profili dzielą się inspiracjami na temat oryginalnych dań z karpiem w roli głównej. Wystarczy śledzić #karpiujemy, aby przekonać się jak wiele możliwości daje karp.

Kampanię promocyjną zainaugurowała konferencja prasowa w Polskiej Agencji Prasowej. Zaproszeni goście opowiadali o naturalnej hodowli karpia, jego wartościach odżywczych i smakowych, a także o polskich gospodarstwach stawowych. Uczestnikami konferencji byli: Andrzej Lirski (prezes Polskiego Towarzystwa Rybackiego), Jerzy Śliwiński (wiceprezes Polskiego Towarzystwa Rybackiego), Agnieszka Andruszewska (wiceprezes Polskiego Towarzystwa Rybackiego), Mirosław Cieśla (sekretarz Zarządu Polskiego Towarzystwa Rybackiego), Anna Pyć (PUSTELNIA – Gospodarstwo Rybackie).

Na różnych frontach

Kampania #karpiujemy ma charakter ogólnopolski i realizowana jest za pośrednictwem różnych mediów. W jej ramach powstał spot telewizyjny oraz strona internetowa karpiujemy.pl. Znajdują się tam wspomniane już wyżej przepisy, a także informacje na temat naturalnej hodowli karpia, lokalnych gospodarstw rybackich czy właściwości odżywczych ryby.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Akwakultura

Nie ma polskiej wigilii bez karpia niego żadnego znaczenia, 14% nie ma zdania w tej kwestii.

Polska akwakultura

Aż 87% polskich rodzin zamierza podać przynajmniej jedną potrawę rybną podczas Świąt Bożego Narodzenia. Preferowany jest karp, najlepiej z polskiej hodowli. To wnioski z najświeższego ogólnopolskiego badania konsumentów1. Polska jest potentatem, jeśli chodzi o hodowlę karpia w Unii Europejskiej, z niemal 30 proc. udziałem w całkowitej produkcji tych ryb na terenie krajów unijnych. Według danych Europejskiego Obserwatorium Rynku w zakresie Rybołówstwa i Akwakultury (EUMOFA), rynek konsumpcyjny karpia w Polsce szacowany jest na ponad 21 000 ton.

Także w tym roku na wigilijnych stołach polskiego karpia na pewno nie zabraknie. – Jednakże pandemia ma wpływ na model dystrybucji karpia. W głównym kanale sprzedażowym, którym są hipermarkety, nie będzie możliwości zakupu żywych ryb – zauważa Paweł Wielgosz, prezes zarządu Organizacji Producentów Polski Karp.

Zrzeszone w nim gospodarstwa rybackie odpowiadają za dostawy około 40% karpia w Polsce.

I dodaje: – W okresie przedświątecznym mocno liczymy na klienta tradycyjnego, gdyż we znaki dały się producentom okresy ograniczeń w funkcjonowaniu restauracji i hoteli. Ten kanał odbiorców jest dla hodowców ważny przez cały rok, a rybę doceniają smakosze. Jako Organizacja nieustannie promujemy walory zdro-

wotne karpia i jego ekologiczne metody produkcji. Niewiele osób wie, że zanim karp trafi na nasze stoły, żyje 3 lata.

Jak dowodzą przywołane badania, nasza wigilijna tradycja ma się doskonale. Karp to wciąż najpopularniejsza z ryb, którą Polacy zamierzają kupić z myślą o wigilijnej wieczerzy: deklaruje to 62% respondentów, którzy zamierzają zakupić rybę na Święta. To o wiele więcej wskazań niż na śledzie (44%) czy dorsze (27% wskazań).

Inne popularne gatunki ryb, to: łososie, mintaje, miruny i pstrągi (na każdą z tych ryb wskazuje od 10 do 20% konsumentów).

Karpiografia

Karp jest podstawowym wyborem na Wigilię, niezależnie od grupy wiekowej – wskazuje na niego 69% najstarszych konsumentów (65 lat+), ale również 63% najmłodszych dokonujących zakupy spożywcze (18-24 lata). Karp jest szczególnie popularny na Śląsku, w Małopolsce i Wielkopolsce oraz w Polsce Centralnej (łódzkie, mazowieckie). Jedynie w Polsce Północnej popularnością karpiowi dorównują śledzie.

Dla 92% potencjalnych nabywców karpi istotne jest, by pochodziły one z polskiej hodowli (dla 48% jest to bardzo ważne, a dla kolejnych 34% konsumentów jest to „raczej ważny” aspekt zakupu). Jedynie 5% konsumentów deklaruje, że pochodzenia karpia nie ma dla

Akwakultura, czyli chów i hodowla ryb i innych organizmów wodnych, odgrywa kluczową rolę w zaopatrzeniu rosnącej liczby ludności na świecie w bezpieczną i zdrową żywność, przy optymalnym wykorzystaniu zasobów naturalnych i minimalizowaniu negatywnego wpływu na środowisko.

W Polsce akwakultura dostarcza obecnie ponad 45 000 ton ryb rocznie. Jedną z tradycyjnych gałęzi akwakultury jest chów karpi w stawach ziemnych, prowadzony na ziemiach polskich od XII–XIII wieku. Do dziś akwakultura karpi pozostaje produkcją niskointensywną, prowadzoną metodami, które nawiązują do pierwotnie stosowanych w średniowieczu.

Chów ryb w stawach ziemnych poza produkcją wysokiej jakości żywności oferuje usługi na rzecz środowiska naturalnego: kształtując i wzbogacając lokalną różnorodność biologiczną, retencjonując wodę w okresie wiosennym i letnim, redukując zawiesiny oraz biogeny w wodzie i wpływając pozytywnie na mikroklimat. Polscy hodowcy zaoferują konsumentom w 2020 r. ok. 21 000 ton karpi.

1 Ogólnopolskiego badanie opinii publicznej przeprowadzone w dniach 12-18 listopada 2020 r. przez pracownię IMAS International, na reprezentatywnej grupie osób decydujących w gospodarstwach domowych o zakupach spożywczych (n=964, metoda CAWI).

44

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Akwakultura

Karp z mocnym wsparciem promocyjnym Kar pie to nie zmien nie naj po pu lar niej sze wi gi lij ne ry by, dzię ki któ rym w grud niu kil ka krot nie ro sną w han dlu de ta licz nym ob ro ty ry ba mi świe ży mi. To tak że kil ku set let nia tra dy cja ho dow li na zie miach pol skich, ale tak że kil ka set ro dzin nych go spo darstw ry bac kich na te re nie ca łe go kra ju, któ re nie tyl ko pro du ku ją zdro wą żyw ność, ale tak że utrzy mu ją lo kal ną bio róż no rod ność przy rod ni czą, w tym cen ne sie dli ska ptac twa wod ne go. Ale kar pie to tak że sze reg wy zwań ryn ko wych: gwał tow ne zmia ny na ryn ku de ta licz nym wy mu sza ne re zy gna cją sie ci han dlo wych ze sprze da ży ryb ży wych, nie przy chyl ność me diów w okre sie przed świą tecz nym sty mu lo wa na ata ka mi or ga ni za cji pro -zwie rzę cych, wresz cie ni skie ce ny zby tu na ryn ku hur to wym, nie od zwier cie dla ją ce, za da niem pro du cen tów, kosz tów pro duk cji.

Promocja W tej skom pli ko wa nej rze czy wi sto ści ryn ko wej, Or ga ni za cja Pro du cen tów Pol ski Karp, po dej mu je wy zwa nie by spro stać ocze ki wa niom kon su men tów, ale tak że by zna czą co po pra wić ko mu ni ka cję z ni mi.

Pierw szy etap zo stał zre ali zo wa ny w 2019 r., kie dy Or ga ni za cja, w ra mach re ali za cji ów cze sne go pla nu pro duk cji i ob ro tu zre ali zo wa ła dzia ła nia pro mu ją ce kar pie za kwo tę po nad 1,5 mln zł. Kon cen tro wa ły się one na me diach elek tro nicz nych, kam pa nii na no śni kach ze wnętrz nych, wspo ma ga nych spon so rin giem i lo ko wa niem pro duk tu w te le wi zji, re kla mą pra so wą (pra sa ko -

bie ca, pra sa lo kal na), a tak że emi sją re klam w ki nach.

W li sto pa dzie 2020 r. Or ga ni za cja Pro du cen tów Pol ski Karp pod pi sa ła z Agen cją Re struk tu ry za cji i Mo der ni za cji Rol nic twa ko lej ną umo wę, tym ra zem na trzy let nią „Mię dzy na ro do wą kam pa nię pro mu ją cą spo ży cie kar pi”, któ ra gwa ran tu je za in we sto wa nie w pro mo cję aż 7,4 mln zł w la tach 2020–2022. W pierw szym eta pie, głów nie w grud niu 2020 r., wy emi to wa ne zo sta ną re kla my te le wi zyj ne (spo ty 15- i 30-se kun do we, któ re do trą do mi ni mum 54% kon su men tów w kra ju), karp po ja wi się też w te le wi zjach śnia da nio wych.

W ser wi sach elek tro nicz nych (fil my na żą da nie – VOD, ser wis YouTube, me dia spo łecz no ścio we) wy emi to wa nych zo sta nie po nad 7 mln re klam vi deo. Do dat ko wo w wy bra nych wo je wódz twach od 10 grud nia br. eks po no wa ne bę dą pla ka ty wiel ko for ma to we 6x3 m.

Wio dą cym mo ty wem wszyst kich dzia łań pro mo cyj nych Or ga ni za cji Pro du cen tów Pol ski Karp jest slo gan: „Karp – zdro wy z Na tu ry”, któ ry pod kre śla, że jest to ry ba zdro wa, bez piecz na i wy ho do wa na w wa run kach zbli żo nych do na tu ral nych (ni sko in ten syw na ho dow la w sta wach ziem nych, po ło żo nych na ob sza rach cen nych śro do wi sko wo). Dzia ła nia te nie są ukie run ko wa ne na pro mo cję okre ślo nej mar ki i ko rzy stać z niej bę dą wszy scy ho dow cy kar pi. Prze targ na ob słu gę te go rocz nej kam pa nii wy grał war szaw ski dom me dio wy MediaOn Sp. z o.o. Sp. K.

To jed nak nie ko niec ak tyw no ści OP Pol ski Karp. W ra mach wdra ża nia w 2020 r. pla nu pro duk cji i ob ro tu, w grud niu 2020 r. prze pro wa dzo na zo sta nie kam pa nia na ska lę re gio nal ną (re kla my w roz gło śniach ra dio wych, re kla ma w pra sie re gio nal nej i lo kal nej oraz na lo kal nych por ta lach in ter ne to wych). Ma te ria ły pro mo cyj ne kam pa nii po ja wią się tak że w miej scach sprze da ży: hur tow niach Ma kro, skle pach Di no, Car re fo ur, Kau fland i Te sco. Re kla my POS (pla ka ty, cer ty fi ka ty po cho dze nia, na klej ki) znaj dą się w po nad 2200 skle pach na te re nie ca łe go kra ju, a ga zet ki pro mo cyj ne do trą do oko ło 8 mln klien tów sie ci han dlo wych.

Rynek Dzia łal ność Or ga ni za cji Pro du cen tów Pol ski Karp nie koń czy się na ak tyw no ści re kla mo wej. W 2020 ro ku Or ga ni za cja Pro du cen tów Pol ski Karp po dej mu je tak że dzia ła nia do pa so wu ją ce ofer tę do po trzeb kon su men tów: go spo dar stwa ry bac kie wy po sa żo no w urzą dze nia do hu ma ni tar ne go ubo ju ryb (pi sto le ty Iki gun), opra co wa no re cep tu ry i in struk cje tech no lo gicz ne pro duk cji wy ro bów go to wych z kar pi (ta kich jak: ga la re ty, pa sty ka nap ko we, wy ro by de li ka te so we), a tak że za pro jek to wa no no we li nie ety kiet.

Sze ro ko za kro jo ne dzia ła nia pro mo cyj ne oraz ko mer cja li za cja no wych, wy god nych pro duk tów z kar pi, ma szan sę stać się istot nym kro kiem do zmniej sze nia se zo no wo ści sprze da ży i stop nio we go uczy nie nia z kar pi ryb do ca ło rocz nej kon sump cji.

Re kla my te le wi zyj ne, a tak że spo ty ra dio we, nio są ten sam prze kaz: kar pie to ry by inf. pras.

z wol nej, trzy let niej ho dow li, a więc pro dukt slow -fo od, dlatego zdro wy z na tu ry.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

45

Akwakultura

Wiadomości ze świata akwakultury Nigeria: Rząd stawia na lokalną produkcje Rząd Nigerii ogłosił plany ustanowienia sześciu nowych „farm akwakultury” wokół Lagos w celu zwiększenia produkcji ryb i promocji zatrudnienia. W gminach Buari i Kwali powstały już dwie wydzielone strefy.

Ifeoma Okeke, dyrektor ds. rybołówstwa na Federalnym Terytorium Stołecznym, powiedziała hodowcom z Catfish Farmers Association of Nigeria (CAFAN), że tereny te stanowią dobrą okazję inwestycyjną dla wielu przedsiębiorców z Lagos, którzy przyczynią się do wzrostu produkcji ryb, aby zaspokoić ogromne lokalne zapotrzebowanie.

Podobne strefy zostały już założone przez rządy stanowe w kilku częściach Nigerii, przy zapewnieniu wsparcia rządu federalnego, aby pomóc w produkcji ryb, ważnego składnika diety dla szybko rosnącej populacji kraju. Istotną kwestią było również tworzenie miejsc pracy.

Strefy powstawały na terenach z dobrym, naturalnie występującym zaopatrzeniem w wodę, a samorządy zobowiązały się do wspierania hodowców infrastrukturą i kapitałem. Wsparcie to nie zawsze było dostępne, ale hodowla ryb w gospodarstwie rybnym Ikorodu prowadzonym przez rząd stanu Lagos otrzymała znaczny impuls wraz z rozpoczęciem w sierpniu budowy 1-kilometrowego systemu odwadniającego, mającego na celu kontrolę powodzi. System zbierze nadmiar wody i odprowadzi ją z terenów hodowli do kanału. Zbudowano również oczyszczalnię, która zaopatruje 194 działki. Komisarz ds. Rolnictwa Abisola Olusanya powiedział, że „za kład umoż li wi ho dow com ryb znacz ne oszczęd no ści, co po win no wpły nąć na ob ni że nie kosz tów pro duk cji ryb”. Przewiduje wzrost produkcji ryb w rejonie z 10 000 do 16 000 ton rocznie. Sunday

Amodu, technik akwakultury, który pracuje dla kilku hodowców ryb, uważa, że budowa systemu odwadniającego i wodociągowego jest godna pochwały, choć od dawna oczekiwana. Po mo gą roz wią zać pro blem po wo dzi i nie re gu lar nych do staw wo dy. Wia ry god ny ry nek, być mo że sys tem od bior ców, za chę ci ho dow ców. Wy so ki koszt ener gii elek trycz nej to ko lej ny po waż ny pro blem, któ rym na le ży się za jąć – powiedział. Ostatni rok był szczególnie trudny dla hodowców ryb, których mocno dotknął zakaz przewozu osób i towarów oraz zamykanie hoteli i punktów gastronomicznych. Jednak hodowcy byli pod wrażeniem wsparcia, jakie otrzymali od swojego organu przedstawicielskiego. Seidu Inusah, hodowca sumów, powiedział: Na gle sta nę li śmy przed pro ble mem kar mie nia ryb go to wych do sprze da ży, któ rych nie mo gli śmy sprze dać. Ale szcze gól nie po chwa lam kie row nic two CAFAN za za chę ca nie nas do znaj do wa nia ryn ków i na byw ców na ryn kach lo kal nych. CAFAN po szedł da lej, or ga ni zu jąc spo tka nia z li de ra mi ryn ku ryb ne go, co za owo co wa ło pew nym wzro stem cen na na szą ko rzyść. By ły one bar dzo po moc ne dla drob nych pro du cen tów, któ rzy sta no wią zde cy do wa ną więk szość ho dow ców ryb. CAFAN podtrzymał dążenie do poszukiwania lepszych cen na produkty swoich członków, a na spotkaniu przedstawicieli okręgowych w swojej siedzibie głównej w Abudży w zeszłym tygodniu ogłosił minimalne ceny na różne rozmiary sumów. Ryby o masie do 500 gramów są teraz sprzedawane po cenie od 700 do 750 naira* za kilogram; od 600 do 900 gramów – 800 naira za kilogram; od 1 kilograma do 1,5 kilograma po 900 za kilogram; i od 1,5 kg

wzwyż po 1000 naira za kilogram.

Sunday Onoja, prezes CAFAN, powiedział: No we ce ny zo sta ły wy mu szo ne przez wzrost cen pasz oraz ko niecz ność za ra bia nia przez ho dow ców ryb przy zwo itych cen za ich cięż ką pra cę. Wzy wam wszyst kich ho dow ców ryb w ca łym kra ju do utrzy ma nia tych cen re fe ren cyj nych. Kolejnym obiecującym wydarzeniem było ogłoszenie w zeszłym miesiącu przez Olusanya, że rząd stanu Lagos kieruje, w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, założeniem zakładu przetwórstwa rybnego, aby zwiększyć wartość produktów hodowlanych w stanie. Zda je my so bie spra wę, że na si ho dow cy ma ją pro ble my z mar ke tin giem i sprze da żą swo ich pro duk tów. Za kład prze twór czy, zdol ny do prze ro bu 20 000 ton ryb, za pew ni ho dow com nie za wod ny ry nek zby tu. Przy czy ni się to do na szych wy sił ków na rzecz zwięk sze nia lo kal nej pro duk cji ryb, a na wet po zwo li nam za ro bić tro chę pie nię dzy na eks por cie, zwłasz cza do na szych są sia dów.

We wcze snych sta diach prze twór nia sku pi się na ti la piach i su mach.

Ale dzię ki ni ge ryj skim przed się bior com, któ rzy chcą ho do wać pan gę, kar pia, bar ra mun di i in ne wy so ko war to ścio we ga tun ki, mo gli śmy roz wi nąć także zdol ność do ich prze twa rza nia – powiedział Olusanya.

Sunday Amodu ma nadzieję, że wkrótce będzie gotowy. Je śli doj dzie do uru cho mie nia prze twór ni, bę dzie to du ży im puls, po nie waż je ste śmy zda ni na po śred ni ków, któ rzy dyk tu ją nam ce ny. Dzię ki prze twór ni mo że my mieć kon trak ty z od bior ca mi, któ re za pew nią ho dow com przy zwo ite ce ny – powiedział. * (od red.) aktualnie 1000 naira = ok. 9,67 zł

Norwegia: Dochodowe odchody?

Czy norweska farma łososia Andfjord Salmon uzyska dodatkowe dochody z wykorzystywania osadów powstałych w trakcie hodowli ryb? Jak wynika z nowego raportu, suszone osady mają spory 46

potencjał do zastosowania jako nawóz organiczny lub organiczno-mineralny w rolnictwie i ogrodnictwie.

Norweski Instytut Badań nad Biogospodarką (NIBIO) przygotował raport w imieniu Andøytorv AS i

Andfjord Salmon AS. Instytut zbadał zarówno możliwości, jak i ograniczenia związane ze stosowaniem osadów z produkcji łososia z Andfjord jako składnika redukującego ślad węglowy w produkcji odżywek

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

Akwakultura dla roślin, ulepszaczu gleby i nawozów dla rolnictwa i ogrodnictwa.

Osady z hodowli to odchody ryb i resztki pożywienia dla ryb, które opadają na dno zbiorników hodowlanych w Andøya, które z kolei są zbierane przez roboty czyszczące.

Mó wiąc wprost, mo że my za ra biać na od cho dach ło so sia — powiedział Martin Rasmussen, dyrektor generalny Andfjord Salmon. Trak to wa nie od pa dów bio lo gicz nych ja ko zrów no wa żo ne go za so bu, a nie pro ble mu, by ło dla nas klu czo wym

ce lem. Ra port NIBIO po twier dza, że jest to moż li we, przy bli ża jąc nas o krok do zbu do wa nia naj bar dziej zrów no wa żo ne go i przy ja zne go ry bom za kła du ho dow li ryb.

W raporcie NIBIO stwierdza się, że wysuszony osad rybny z Andfjord Salmon spełnienia wymagania dotyczące czystości mikrobiologicznej i chemicznej, określone w obowiązujących przepisach.

Normy te będą nadal obowiązywać po oczekiwanej zmianie norweskich przepisów nawozowych.

Hodowla lądowa łososia atlantyckiego Andfjord Salmon w przeciwieństwie do marikultury, jest bezpieczna dla środowiska: zminimalizowane jest ryzyko ucieczki ryb, obiekt jest wolny od wszy morskiej, a zastosowany tam system oczyszczenia zapobiega zanieczyszczaniu środowiska morskiego. Wkrótce obiekt będzie też częściowo zasilany przez panele słoneczne i turbiny wiatrowe.

Węgry: czy wiosłojesiotr zagości w akwakulturze? stosunkowo wysokiej wartości rynkowej jako gatunku uzupełniającego wzmocniłby akwakulturę w stawie zarówno z perspektywy ekologicznej, jak i środowiskowej. Jak wspomniano wcześniej, jest jednak za wcześnie na ostateczną opinię.

Jak została wyhodowana ta hybryda? Według artykułu opublikowanego w czasopiśmie Genes, pierwotnym zamiarem naukowców z węgierskiego Krajowego Centrum Badań i Innowacji w Rolnictwie oraz Instytutu Badawczego Rybołówstwa i Akwakultury było zastosowanie gynogenezy. Jest to rodzaj rozmnażania bezpłciowego, w którym, w tym przypadku do zapłodnienia jaja jesiotra rosyjskiego potrzebne jest tylko nasienie wiosłonosa amerykańskiego — ale nie jego DNA. Ku ich zdziwieniu z jaj wykluły się ryby. Naukowiec powiedział, że była to pierwsza udana

hybrydyzacja między tymi dwoma gatunkami. Nie jest to bynajmniej pierwsza hybryda jesiotra. Hybrydy jesiotra są powszechnie używane w akwakulturze w celu wykorzystania zalet wynikających z doskonałych cech krzyżowanych osobników. W rzeczywistości w innym badaniu oszacowano, że hybrydy mają około 35% udziału w światowej produkcji mięsa jesiotra i 20% w produkcji kawioru.

Jenő Káldy et al., en.wikipedia.org/wiki/File:Sturddlefish.png

Nowa hybryda, przypadkowo wyhodowana w węgierskim laboratorium, pojawiła się zeszłego lata, a Internet szybko nadał jej przydomek „wiosłojesiotr”, ponieważ jest to skrzyżowanie wiosłonosa amerykańskiego i jesiotra rosyjskiego.

Chociaż zbadanie jej handlowych perspektyw może być kuszące, naukowcy, którzy nieumyślnie stworzyli hybrydę, twierdzą, że jej potencjał w zakresie akwakultury jest dopiero przedmiotem debaty.

Przypuśćmy, że wiosłojesiotr odziedziczył po rodzicach wiosłonosa roślinożerne nawyki żywieniowe, no wa hy bry da mo że ode grać waż ną ro lę w do sto so wa niu akwa kul tu ry sta wo wej do wy zwań zwią za nych ze zmia na mi kli ma tu — stwierdzili naukowcy. Gatunki niekarmione mają mniejszy ślad węglowy niż gatunki karmione, a wspólna hodowla ryby filtrującej o

Indie: Multitroficzna wylęgarnia Kochi: wielogatunkowy kompleks akwakultury, opracowany przez Marine Products Export Development Authority (MPEDA) w Vallarpadam, zostanie uruchomiony 8 grudnia. Oczekuje się, że położony na 9 akrach projekt zaspokoi popyt ze strony producentów akwakultury w Kerali, a także w sąsiednich stanach Karnataka, Tamil Nadu i Maharashtra. Otworzy go minister handlu Suresh Prabhu.

Na terenie kompleksu znajduje się wylęgarnia krewetek tygrysich (o rocznej zdolności produkcyjnej 20 milionów postlarw) oraz podchowalnie dla czterech gatunków ryb, a mianowicie labraksa, genetycznie ulepszonej tilapii hodowlanej (GIFT), sierpika srebrnego oraz kobii (posiadające zdolność do

produkcji 1,65 miliona sztuk narybku rocznie). Ponadto znajduje się tam podchowalnia dla 50 tysięcy krabów błotnych. Wielogatunkowy kompleks z wylęgarniami dla ryb morskich, słonawych i słodkowodnych w Vallapardom jest pierwszym tego rodzaju w Indiach. Ryby hodowane na terenie kompleksu trafiają zarówno na rynek krajowy, jak i na eksport. Wylęgarnia krewetek tygrysich będzie wyposażona w instalacje do kwarantanny i system oczyszczania ścieków, czyli to czego potrzebowałby typowy zakład wylęgarniczy zachowujący standardy bioasekuracji. Ponadto wszystkie systemy wylęgarnicze przeznaczone dla różnych gatunków ryb i skorupiaków oraz stawy wyłożone polietylenem o dużej gę-

stości, mają opracowane niezbędne protokoły dotyczące bezpieczeństwa biologicznego. Według oświadczenia MPEDA bliskość obiektu do międzynarodowego lotniska jest dodatkowym atutem, zapewniającym szybszy transport produkowanego materiału.

Magazyn Przemysłu Rybnego nr 6 (138) / 2020

47

#AE21MAD

OCEANS OF

OPPORTUNITY Madeira, Portugal October 4-7, 2021

CONFERENCE - ae2021@aquaeas.eu GOLD SPONSOR

TRADESHOW & SPONSORSHIP - mario@marevent.com

www.aquaeas.eu