Ελένη Ράντου «Χάσαμε τη νηφαλιότητά μας λόγω της οικονομικής κρίσης»
t r a Υ 2013 Ο Ι Ρ Β Ω Τ
Νο 334
Κ Η 10 Ο
ΠΕΜΠΤ
αιώνα τισμού ι υ λ ο ο τ Π ο υ λ σύμβο υργείο ο ο π ρ υ ύ α υ μ ο ί» τ αλλίες : το ο σ α τ ρ κ τ ι ι ε τ ρ Β σ ε ς ά π Σβ υν» ίδα στι ι» και « ο ν ο σ η μ ή λ ι ν λ σ α Ε έ λ θ παραπ λη: Μια Οι «δια ε ά μ κ α α ν σ Τ α αρία έτρεψ π ε ώ γ Άννα Μ Ε κρας: « Γ ρ ε τ λου ν ώ κ . Γκύ . . υ ο χορός τ : k r e w T
Ι Κ Ι Τ Ν ΠΟ
Σκηνοθέτες... στα πιτ της Formula 1
10/10 -16/10 02/22 ∆ελτίο καιρού
ΠΟΝΤΙΚΙart
www.topontiki.gr
ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙΡΟΥ
«ΕΓΩ ΕΠΕΤΡΕΨΑ ΝΑ ΜΕ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΟΥΝ» «Δέκα χρονών – το αγόρι που φέρει το όνομά μου γράφτηκε εντελώς οικειοθελώς στην οργάνωση Παίδων της Χιτλερικής Νεολαίας, στα‘‘Πιτσιρίκια’’, όπως μας έλεγαν, ή αλλιώς‘‘Λυκόπουλα’’. Στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι το δώρο που ζήτησα ήταν η στολή μαζί με πηλήκιο, μαντίλι του λαιμού, τελαμώνα. […] Δεν με έθελγε μόνο η στολή. Η προσφορά ανταποκρινόταν στο κομμένο και ραμμένο στις επιθυμίες μας σύνθημα‘‘Τα νιάτα πρέπει να εξουσιάζονται από τα νιάτα!’’. Κατασκήνωση και παιχνίδια στο ύπαιθρο, σε παραλιακά δάση, άναμμα φωτιάς ανάμεσα στους φερτούς, πελώριους λίθους του Τεμένους στη λοφώδη περιοχή νοτίως της πόλης, αρχαιοπρεπείς γιορτές ηλιοστασίου και εωθινές κάτω από τον έναστρο ουρανό και σε ξέφωτα του δάσους που κοίταζαν προς την ανατολή. Τραγουδούσαμε λες και το τραγούδι μπορούσε να κάνει τη χώρα μεγαλύτερη κι ακόμα μεγαλύτερη. Ο αρχηγός της ενωμοτίας μου, εργατόπαιδο, ήταν δεν ήταν δυο χρόνια μεγαλύτερός μου: χρυσό παιδί, πνευματώδες, που μπορούσε να περπατά με τα χέρια. Τον θαύμαζα, γελούσα όταν γελούσε, έτρεχα ξωπίσω του, τον άκουγα. Όλα αυτά με τραβούσαν έξω από τη μικροαστική πνιγηρή ατμόσφαιρα οικογενειακών καταναγκασμών, μακριά από τον πατέρα, το στενόχωρο δυάρι, όπου σε μένα ανήκε μόνον η αβαθής κόγχη κάτω από το περβάζι του δεξιού παραθύρου στο καθιστικό και στην οποία έπρεπε να αρκούμαι». Με τα λόγια αυτά ο Γκύντερ Γκρας στο «Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι» περιέγραφε πώς πρωτομπήκε στη ναζιστική νεολαία. Όταν, πριν από
επτά χρόνια, εκδόθηκε το βιβλίο ξέσπασε σκάνδαλο στη Γερμανία. «Μα, είναι δυνατόν ο νομπελίστας μας ναζί;». Από τα σύννεφα έμοιαζε να πέσανε όλοι, λες και κανένας, ούτε καν οι συνομήλικοί του, δεν μπορούσε να φανταστεί σε τι περιβάλλον μεγάλωνε ένα Γερμανάκι στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κάπως έτσι και ένα σωρό άνθρωποι μοιάζουν να πέφτουν από τα σύννεφα, σήμερα σχεδόν κάθε βράδυ στις τηλεοράσεις, ακούγοντας ιστορίες πάλι για κατασκηνώσεις, αρχαιοπρεπείς τελετές, μαθητές που ντύνονται με στρατιωτικές στολές, «πατριωτικούς» παιάνες χρυσαυγιτών. «Μα, είναι δυνατόν να στρατολογούν πιτσιρίκια;». Απορημένοι όλοι. Ούτε το είχαμε ακούσει, ούτε το είχαμε φανταστεί, όπως ούτε είχαμε ακούσει για ξυλοδαρμούς, προστασίες, απόπειρες δολοφονίας. Όπως οι οικείοι του Γκρας, σε άλλες σελίδες του ίδιου βιβλίου, μοιάζουν σα να μην έχουν ακούσει αυτά που συμβαίνουν γύρω τους, σα να μην τους προβληματίζει ούτε το ότι άνθρωποι κοντινοί τους εξαφανίζονται μυστηριωδώς. «Το αγόρι, δηλαδή εγώ, δεν μπορεί να αθωωθεί ούτε καν με το επιχείρημα‘‘Μας παραπλάνησαν’’», λέει παρακάτω ο Γκρας. «Όχι, εμείς επιτρέψαμε, εγώ επέτρεψα να με παραπλανήσουν». Στοιχεία – και βιβλία και μαρτυρίες – για να μην μας παραπλανούν πια έχουμε άφθονα, αντί να «μένουμε άναυδοι» ας τα χρησιμοποιήσουμε για να μην παραπλανιούνται, έστω, πιτσιρίκια. Και, βεβαίως, να μην αισθάνονται πως πρέπει να «αρκούνται σε μιαν αβαθή κόγχη». Σίσσυ Παπαδάκη
ΑΝΤΙΟ ΣΕ ΕΝΑΝ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Ήταν πολυπράγμων και παραγωγικός. Ρηξικέλευθος και τολμηρός. Όχι μόνο στην τέχνη του. Αλλά και στη ζωή. Ο Πατρίς Σερό, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, είχε δηλώσει πολλές φορές πόσο του στοίχισε ο θάνατος από AIDS του θεατρικού συγγραφέα Μαρί Κολτές, τον οποίο είχε ανακαλύψει και συστήσει ο ίδιος. Λένε πως η ζωή προηγείται της τέχνης. Και το σινεμά του Γάλλου δημιουργού ήταν αύθαδες και άμεσο. Ο Γάλλος σκηνοθέτης, που πέθανε από καρκίνο τη Δευτέρα στα 69 του χρόνια, ήταν ένας μάστορας της τέχνης, από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους δημιουργούς. Κύκλωσε τις τέχνες με μαστοριά: από το σινεμά και το θέατρο μέχρι την όπερα. Η τελευταία του δουλειά ήταν η «Ηλέκτρα» του Ρίχαρντ Στράους, που παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ του Εξ-αν-Προβάνς. Σκηνοθέτησε δώδεκα ταινίες, με πιο γνωστή τη «Βασίλισσα Μαργκό», που χάρισε στη Βίρνα Λίζι το βραβείο Ερμηνείας στο Φεστιβάλ των Καννών το 1994 και στην ταινία πέντε βραβεία Σεζάρ. Στην Ελλάδα έγινε γνωστός
art ΠΟΝΤΙΚΙ
κυρίως από την τολμηρή ταινία «Σαρκική εξάρτηση», που άρχιζε με μια σκηνή πεολειχίας – είχε βραβευτεί με τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου –, και από τις ταινίες «Ο αδελφός μου» και «Η υπόσχεση», η οποία τον είχε φέρει και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Γεννημένος το 1944 σε ένα μικρό χωριουδάκι, το Λεζινιέ, και μεγαλωμένος σε ένα περιβάλλον με καλλιτεχνικές ανησυχίες – ο πατέρας του ήταν ζωγράφος και η μητέρα του είχε ασχοληθεί με το σχέδιο – από τα 16 του εντάχθηκε στον θεατρικό όμιλο του σχολείου του. Μόλις στα 22 του ανέλαβε τη διεύθυνση του θεάτρου στο Σατρουβίλ. Έκτοτε ακολούθησαν πολλές θεσμικές επιτυχίες. Το 1969 συνεργάστηκε με το Πίκολο Τεάτρο του Μιλάνου. Από το 1972 μέχρι το 1981 ήταν συνδιευθυντής του Εθνικού Λαϊκού Θεάτρου του Βιλερμπάν, κοντά στη Λιόν, όπου μεταξύ άλλων ανέβασε και το έργο «Πέερ Γκιντ» του Ίψεν. Στην αγαπημένη του όπερα ανέβασε έργα κλασικών συνθετών, όπως του Μότσαρτ και του Βάγκνερ.
ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Αντώνης Δελλατόλας ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
Παναγής Δ. Κουτουφάς
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ Χρυσούλα Παπαϊωάννου
Ο Σερό είχε ανακαλύψει τον δικό μας Δημήτρη Δημητριάδη. Είχε ανεβάσει στο Παρίσι το έργο του «Η τιμή της ανταρσίας στη μαύρη αγορά». Στην Ελλάδα είχαμε δει και μερικές από τις θεατρικές του δουλειές: «Αδερφοί Καραμαζόφ» και «Υπόγειο» του Ντοστογιέφσκι και το «Μαυσωλείο των εραστών» του Ερβέ Γκιμπέρ. Χρυσούλα Παπαϊωάννου
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ Χριστίνα Διακογιάννη
ΑRT DIRECTOR Δημήτρης Λύρας
Κωνσταντίνος Ρήγας
ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Κώστας Θέος Μαρία Παπαρρηγοπούλου ΕΜΠΟΡΙΚO TMHMA: Μ. Καλούμενος τηλ.: 210 6898448, fax: 210 6898226
Ο τόπος είναι ο συνάνθρωπος «Εδώ ήρθα για μένα. Ο εαυτός μου δεν είναι το εγώ μου, είναι η οικουμενική μου ύπαρξη. Είμαι συνοδοιπόρος και φίλος με τα δέντρα, τα δάση, τη φύση και τους ανθρώπους που μπορούμε να συν-κινηθούμε. Αυτοί, που μπορούμε να ψάξουμε μαζί κοινές αλήθειες. Αυτοί που υψώνουν την αλληλεγγύη, τη συλλογικότητα, την αυτοοργάνωση πάνω από το κέρδος. Νομίζω πως αυτή η μειοψηφία των γενναίων πάντα γράφει την ιστορία αυτού του κόσμου». Τάδε έφη Δημήτρης «Χαΐνης» Αποστολάκης στα παρασκήνια της συναυλίας «Για μια εξόρυξη που δεν θα γίνει ποτέ», το περασμένο Σάββατο στη Θεσσαλονίκη, στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά. Μια συναυλία - σταθμό που πολλά μέσα ενημέρωσης επιμελώς απέκρυψαν εξυπηρετώντας πασίγνωστα ιδιωτικά συμφέροντα. Για να σταματήσει η εκμαυλιστική, ρυπογόνα και ξεδιάντροπα χαριστική «επένδυση» της «Ελληνικός Χρυσός» στη Χαλκιδική. Είδα στην οθόνη του υπολογιστή (τηλεόραση ανοίγω μόνο για να μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι) τη «μειοψηφία των γενναίων»: δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που έδωσαν το «παρών». Και αναρωτήθηκα τι σημαίνει πατριωτισμός στην εποχή της Μέρκελ, του Τόμσεν, του κυρ-Αντώνη, του Ευάγγελου, του Φαήλου και του Κασιδιάρη, των τριών εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, των καλύτερων νέων μυαλών του τόπου που δραπετεύουν μαζικά στο εξωτερικό. Με πρόλαβε ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, πεντακάθαρος στη διατύπωση και κοντοκουρεμένος. «Ο τόπος είναι ο συνάνθρωπος» είπε, πάλι στο YouTube (το Ίντερνετ και τα μάτια μας!). «Αυτό είναι πατριωτισμός: να αγαπάς τον τόπο σου. Και να παλεύεις για να συνεχίσει να υπάρχει ώστε να τον χαρούν οι άλλοι άνθρωποι που έρχονται μετά από σένα. Όταν είσαι τέτοιος πατριώτης, τότε αγαπάς και τις πατρίδες όλων των ανθρώπων». Είπε όμως και κάτι άλλο: ότι ακόμα και οι απελπισμένοι που προτιμούν ένα μεροκάματο απ’ τη φύση «πρέπει να στηριχτούν με τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη». Τώρα που γεμίσαμε εχθρούς, ο τρομοκρατημένος συνάνθρωπος πρέπει να ξανακερδηθεί. Με άλλα λόγια, ας συναντηθούν οι φωνές μας στα ρεφρέν ακόμα και με τους υποταγμένους. Κατά τα άλλα, fast track, success story και... no mercy. Επενδύσεις με κάθε κόστος. Ένα μεροκάματο - ξεροκόμματο, με το δηλητήριο να τρέχει απ’ τις βρύσες των σπιτιών, τον υδροφόρο ορίζοντα σάπιο και τα δάση ξεριζωμένα. Διαβάζω, προς τα παρόν στα «ψιλά» της κυρίαρχης ενημέρωσης, ότι θα οριστεί εφέτης ειδικός ανακριτής για την ποινικοποίηση του αγώνα των κατοίκων στο χωριό Σκουριές της Χαλκιδικής. Ξέρετε δα πώς λειτουργούν αυτά: σαν τον άσο στο μανίκι που σύντομα θα βγει φαρδύς - πλατύς στα πρωτοσέλιδα και στα δελτία των 8.00, με τη διαβεβαίωση «τώρα, θα σε σώσω και από το άλλο άκρο». Η συναυλία του περασμένου Σαββάτου έδειξε ότι αυτή η απάνθρωπη παρτίδα πόκερ μπορεί να μην είναι «περίπατος» για τους (χαρτο)κλέφτες των ονείρων μας και των ονείρων των παιδιών μας. Γιώργος Ι. Αλλαμανής
10/10 -16/10
ποντικιart
Βαρόμετρο 03/23
www.topontiki.gr
ΣΒΑΣΤΙΚΑ
Το μαύρο σύμβολο του αιώνα Σύμβολο μίσους και θανάτου, παρεξηγημένη και πολυσυζητημένη, η σβάστικα είναι το θύμα της χιτλερικής εμμονής και μιας πολύ κακής χρήσης. Πώς ένα αρχαίο ιερό σύμβολο σε κάποια φάση της ιστορικής διαδρομής του έγινε ταμπού και κατάντησε συνώνυμο του κακού στο πέρασμα των αιώνων; Αρχαίο ελληνικό κράνος
Αρχαία ελληνική κούκλα
Οι περισσότεροι έχουμε συνδέσει τη σβάστικα με τον ναζισμό και τους χρυσαυγίτες. Ωστόσο το σύμβολο της σβάστικας θα ανακαλύψουμε σε βυζαντινά κτήρια, σε βουδιστικές επιγραφές, σε κελτικά χειρόγραφα, στο άγαλμα του Βούδα, σε τοιχώματα των πυραμίδων της Αιγύπτου, σε ελληνικά νομίσματα, ακόμη και σε φυλές Ινδιάνων. Οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν Γαμμάδιον. Πρόκειται για ένα σύμβολο απλό και μεγαλοφυές στη σύλληψή του. Πήρε αυτήν την ονομασία επειδή μοιάζει με τέσσερα (Γ). Αναφέρεται επίσης ως τετράγαμμα ή τετρασκέλιο. Για πρώτη φορά στον ελλαδικό χώρο συναντάμε τη σβάστικα στη διακόσμηση ενός αγγείου που χρονολογείται στην 5η χιλιετία π.Χ. – νεολιθική εποχή – και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας. Μπορντούρες αγκυλωτών σταυρών θα συναντήσουμε επίσης στη ρομανική και γοτθική τέχνη της Δύσης. Αρχαίες Ελληνίδες ιέρειες έκαναν τατουάζ το σύμβολο της σβάστικας στο σώμα τους. Πολύ πριν εγκαθιδρυθεί ο χριστιανισμός, συνα-
Μάιλι Σάιρους
Χορός του... κώλου Ολόκληρο λεξικό της Οξφόρδης έβαλε στις λίστες του τη λέξη «twerk». Τι σημαίνει; Ένα νέο είδος προκλητικού χορού. Μια ακόμα μόδα, που έγινε δημοφιλής μέσα από το Ίντερνετ και – πού θα πάει; – θα περάσει…
ντάμε τη σβάστικα στα τύμπανα των σαμάνων. Η χρήση της σβάστικας παρουσιάζεται αρχικά στις σλαβικές φυλές (Μολδαβία, Βλαχία) και αντιπροσωπεύει τη δύναμη του Ήλιου και της φωτιάς. Την αποκαλούσαν «Τροχό του Σβαρόγ» και τη χρησιμοποιούσαν για θρησκευτικές τελετές. Για τους γερμανικούς λαούς η σβάστικα συμβόλιζε το σφυρί του θεού Θωρ και, αν ψάξουμε στις μέρες μας, θα τη συναντήσουμε στα διαζώματα του Καπιτωλίου στην Ουάσιγκτον. Στη Δύση η σβάστικα αναβίωσε ως σύμβολο δύναμης μετά τις αρχαιολογικές ανασκαφές στην Τροία, στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Ερρίκος Σλήμαν ανακάλυψε το σύμβολο της σβάστικας στα ερείπια της Τροίας και το συνέδεσε με τις αρχαίες μεταναστεύσεις των Πρωτο-ινδοευρωπαίων. Στις αρχές του 20ου αιώνα, η σβάστικα είναι το αγαπημένο μοτίβο σε υφάσματα, ταπετσαρίες, ακόμη και ταμπακέρες. Κάπου εδώ, όμως, τελειώνουν και οι αθώες μέρες της. Κωστούλα Τωμαδάκη
Το είδαμε κι αυτό! Το Λεξικό της Οξφόρδης εδώ και κάποιες μέρες συμπεριέλαβε και επίσημα τον όρο «twerk», δηλαδή τον προκλητικό χορό που αυτήν την εποχή είναι ανάρπαστος ανάμεσα στις νεαρές κυρίως ηλικίες. Καταφέρανε λοιπόν να δώσουν αξία σε έναν σεξουλιάρικο και εντελώς ανούσιο χορό, που όχι μόνο μοιάζει εφήμερη μόδα των καιρών, αλλά σίγουρα θα έχει την ίδια μοίρα με παλαιότερες παγκόσμιες διαδικτυακές χορευτικές τάσεις, όπως το Gangnam Style και το Harlem Shake. Τι είναι λοιπόν το «Twerking»; Σύμφωνα με την επίσημη ορολογία του «Oxford English Dictionary», twerk σημαίνει να «χορεύεις με έναν σεξουαλικά προκλητικό τρόπο υπό τους ήχους δημοφιλούς μουσικής, σε σκυφτή στάση, και με απότομα τινάγματα των γοφών προς τα πίσω». Από τα συμφραζόμενα, δεν θέλει και πολλή σκέψη ότι αυτός ο χορός είναι… θηλυκή υπόθεση, αν και δεν εκπλήσσει κανέναν που όλοι λίγο - πολύ έχουν δοκιμάσει τις... ικανότητές τους, περισσότερο για τον «χαβαλέ» της υπόθεσης.
Ηθική αυτουργός η Χάνα Μοντάνα Αυτή που αποθέωσε τον χορό αυτόν, δεν είναι άλλη από τη γνωστή αοιδό Μάιλι Σάιρους. Η άλλοτε αθώα πρωταγωνίστρια της παιδικής σειράς της Ντίσνεϊ «Χάνα Μοντάνα» αποφάσισε να κάνει πιο πικάντικο το προφίλ της, επιδεικνύοντας τα οπίσθιά της στα MTV Video Music Awards (τέλη Αυγούστου). Η Σάιρους ανέβηκε στη σκηνή κατά τη διάρκεια της εμφάνισης του καλλιτέχνη Ρόμπιν Θικ, κουνώντας
Κι ύστερα ήρθε ο... ναζισμός Στις 15 Σεπτεμβρίου 1935, στο 7ο συνέδριο των Γερμανών σοσιαλιστών στη Νυρεμβέργη, ο Χίτλερ θα καθιερώσει τη σβάστικα ως το επίσημο σύμβολο του ναζισμού.Την ίδια μέρα ψήφισε και τους φυλετικούς νόμους εναντίον των Εβραίων και έτσι η σβάστικα συνδέθηκε με το Ολοκαύτωμα και τη ναζιστική θηριωδία. Όταν οι Γερμανοί κατακτητές θα μπουν στην Αθήνα, θα υψώσουν τη ναζιστική σημαία στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Οι Αθηναίοι θα νιώσουν στο πετσί τους τι σημαίνει κατακτητής. Οι αναμνήσεις είναι ακόμη νωπές. Ίσως κάποτε η σβάστικα ή τετρασκέλιο σταματήσει να ταυτίζεται με τον ναζισμό και ξαναβρεί τη χαμένη ταυτότητά της.
προκλητικά τους γλουτούς της, σε μια περφόρμανς που σημάδεψε τα βραβεία που πέρασαν. Φυσικά, τα σχόλια για αυτήν της την κίνηση μόνο αρνητικά ήταν, τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς. Παρ’όλα αυτά, η αδικαιολόγητη φρενίτιδα των μίντια και του κόσμου για το περιστατικό έδωσε το «πράσινο φως» στην Οξφόρδη, ώστε να εντάξει στο λεξικό της τη λέξη «twerk». Το… κακό είχε ήδη γίνει. Το Twerking μετατράπηκε στο next best thing του Διαδικτύου. Όλη η υφήλιος άρχισε να το ψάχνει στις μηχανές αναζήτησης της Google, διασημότητες και μη επιδίδονται στον χορό με περισσό χιούμορ, ενώ δεν υπάρχει social media που να μην περιλαμβάνει αναρτήσεις και βίντεο αφιερωμένα στη νέα μόδα που εξαπλώθηκε σαν μικρόβιο στο νεανικό κοινό. Στο YouTube, ενδεικτικά, υπάρχουν πλήρως «ενημερωτικά» βίντεο που υποδεικνύουν τον σωστό τρόπο τού να κάνετε Twerking. Τα ίδια συνέβησαν και παλαιότερα, όταν σχετικοί και άσχετοι λικνίζονταν στο τραγούδι του Gangnam Style του Κορεάτη ποπ σταρ PSY, τα ίδια είχαμε δει και όταν ο κόσμος μαζευόταν σε πλατείες, εταιρείες και σπίτια για να «ξεδώσει» με το μπιτάκι του Harlem Shake. Το Twerking δεν θα αργήσει να βαδίσει στον ίδιο δρόμο, αν δεν το έχει κάνει ήδη. Άλλωστε δεν πρόκειται για τίποτα παραπάνω από ένα Internet Meme (Διαδικτυακό Μιμίδιο), ένα φαινόμενο μιμητισμού που διακινείται από άτομο σε άτομο μέσω του Ίντερνετ. Γιώργος Ψάχος
04/24 Συνέντευξη
10/10 -16/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
Ελeνη Ρaντου
«Χάσαμε τη νηφαλιότητά μας
λόγω της οικονομικής κρίσης» Χρυσούλα Παπαϊωάννου Φωτό: Γιάννης Βαρουχάκης
ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΙ ΚΑΝΑΠΕΔΕΣ Aραχτές σε έναν μοβ καναπέ, με έναν ακόμα πορτοκαλί απέναντί μας, που δίνουν λίγο χρώμα σε ένα από τα πρώτα μουντά πρωινά του Οκτωβρίου, με απόλυτα χαλαρή και φιλική διάθεση από τη μεριά της, με ένα χαριτωμένο σκυλάκι να μπερδεύεται στις τσάντες και τα πόδια, ξεκινήσαμε την κουβέντα με το κασετοφωνάκι κλειστό. Γιατί με τη Ράντου απέναντί σου, μπορείς εύκολα να ξεχαστείς. Να νομίζεις ότι σε κάλεσε σπίτι της για καφέ, έτσι απλά για λίγη κουβεντούλα επί παντός του επιστητού. Το δημοσιογραφικό κασετοφωνάκι ανάμεσά μας υπενθυμίζει τον σκοπό της επίσκεψης στο σπίτι της. Ανάβει τσιγάρο. Και πάμε…
Η Ελένη Ράντου έχει αυτό που λέμε το «άγγιγμα του Μίδα». Από τις πιο αγαπητές ηθοποιούς, κερδίζει πάντα την ψήφο εμπιστοσύνης του κοινού, είτε κάνει τηλεόραση είτε πρωταγωνιστεί στο θέατρο. Κι όμως, όπως λέει η ίδια, δεν έχει κάνει τόσο πολλές δουλειές. Τα βήματα και οι επιλογές της είναι μετρημένα και συγκεκριμένα. Αλλά οι επαναλήψεις, με αποκορύφωμα το σίριαλ «Κωνσταντίνου και Ελένης», δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι είναι εργασιομανής και ακατάπαυστη. Με έναν τρόπο, βέβαια, είναι. «Δεν έχω τουριστική ματιά στη δουλειά μου. Καθηλώνομαι» ομολογεί. Και για του λόγου το αληθές, άλλη μία δική της παράσταση, το «Κατάδικός μου», συνεχίζεται για τρίτη χρονιά στο θέατρο «Διάνα». Μαζί με τους Ορφέα Αυγουστίδη, Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, Μιχάλη Ιατρόπουλο, Δημήτρη Καπετανάκο και Μπάμπη Γιωτόπουλο ανεβάζει στη σκηνή, από τις 28 Οκτωβρίου, μια σύγχρονη και επίκαιρη κωμωδία ανατροπών που «πατάει» πάνω στα μικρά και ανθρώπινα, στους φόβους και τις ανασφάλειές μας, με ήρωες έναν αλλοδαπό διαρρήκτη, έναν βαλκανιονίκη, μια προσφάτως χωρισμένη φιλόλογο και έναν συνταξιούχο με αλτσχάιμερ Το έργο, που υπογράφετε εσείς με τους Σάρα Γανωτή και Σπύρο Σταυρακούδη, έκανε μια μεγάλη επιτυχία και εκτός ελληνικών συνόρων. Το National Theatre της Αγγλίας ενδιαφέρθηκε να το εντάξει στο ρεπερτόριό του. Έψαχνε έργα γύρω από την ελληνική πραγματικότητα. Στείλαμε και εμείς μια επιστολή και, έπειτα από δύο μέρες, μας το ζήτησαν. Δεν ξέρω αν τελικά θα το συμπεριλάβει στο ρεπερτόριό του, αλλά το ερευνά. Αυτό που μου έκανε φοβερή εντύπωση ήταν η άμεση ανταπόκριση. Εδώ για να λειτουργήσει κάτι… Ακόμα και από μια φίλη σου, που λέει ο λόγος, να περιμένεις απάντηση, μπορεί να περάσουν μήνες μέχρι να την πάρεις. Δεν σου λέω να περιμένεις καμία σύνταξη… Κανονικά, πάντως, θα έπρεπε η ίδια η πολιτεία να ενδιαφέρεται πώς θα επικοινωνήσει τα έργα στο εξωτερικό, πόσω μάλλον όταν τα έχει βραβεύσει η ίδια – «Ο κατάδικός μου» πήρε το Βραβείο Δραματουργίας Κάρολος Κουν το 2012. Γιατί κάθε έργο είναι μια μαρτυρία για την Ελλάδα, και φυσικά μια παρουσία. Ας έχουμε τουλάχιστον μια παρουσία στον πολιτισμό, αφού δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο. Είναι μια θετική προπαγάνδα προς τα έξω. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχεις κάπου έξω σε αυτό το παγκοσμιοποιημένο χωριό. Με όλα αυτά που πάθαμε, κλειστήκαμε στην απόλυτη εσωστρέφεια και κοντεύουμε να γίνουμε μετανάστες στην ίδια μας τη χώρα. Κι όμως, με τον τρόπο μας, είμαστε οι πρώτοι που αποκλείουμε τον εαυτό μας. Ενδιαφέρονται οι έξω για εμάς, αλλά εμείς δεν ενδιαφερόμαστε να πάμε έξω. Έναν χρόνο πάλευα να βρω μια άκρη για το πώς θα μεταφραστεί το έργο. Δεν ήξερα πού πρέπει να απευθυνθώ και εννοείται όχι στην πολιτεία. Στην Ελλάδα ό,τι κάνεις, το κάνεις χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Είναι σαν τους αθλητές που κάνουν προπόνηση με δικά τους χρήματα, αλλά αγωνίζονται για το κράτος. Είναι ανώδυνο και ανέξοδο για μια χώρα. Αυτό, πάντως, που είδα ολοκάθαρα μπροστά μου τώρα με την κρίση είναι το πόσο διευρυμένοι είναι οι κομματικοί μηχανισμοί οποιουδήποτε κόμματος. Κομματικός μηχανισμός σημαίνει Βυζάντιο, σημαίνει μισαλλοδοξία. Προφανώς η παράσταση έχει πάει καλά και τη συνεχίζετε. Μήπως, όμως, η απόφαση να επαναληφθεί ένα έργο έχει να κάνει και με το ότι η δύσκολη εποχή μάς κάνει να επαναπαυόμαστε στα σίγουρα και φοβόμαστε το ρίσκο; Τα έχω σκεφτεί όλα αυτά. Γενικά, όμως, ο τρόπος που βλέπω αυτήν τη δουλειά δεν είναι… τουριστικός. Δεν είμαι της λογικής «δοκιμάζω και φεύγω». Αφοσιώνομαι. Δεν καθορίζει η εποχή την επανάληψη της παράστασης, αλλά μια δική μου ανάγκη. Σίγουρα, αν δεν «τράβαγε», θα ήταν… αυτοκτονία. Αλλά γενικά ο κύκλος που κάνουν για μένα τα πράγματα είναι πολύ αργός. Δεν βλέπω τις δουλειές εκτελεστικά και για αυτό δεν είναι εύκολο να πάω παρακάτω. Είναι πιθανό, αν η παράσταση δεν «πήγαινε» τρίτη χρονιά, να μην έπαιζα φέτος. Θα έκανα off για να ετοιμαστώ για την καινούργια εμπειρία. Εγώ καθηλώνομαι στα πράγματα γιατί γεννιούνται ύστερα από πολύ ψάξιμο. Το συγκεκριμένο έργο, μάλιστα, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, ειδικά μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.
ποντικιart
10/10 -16/10
Συνέντευξη 05/25
www.topontiki.gr
Σήμερα που βρεθήκαμε, είναι μια μέρα - ορόσημο για τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία. Μπήκε για πρώτη φορά ένας αρχηγός κόμματος, της Χρυσής Αυγής, στη φυλακή. Γενικά, όμως, ξέρετε τι σκέφτομαι; Αυτές τις μέρες, δεν ακούω ανθρώπους να μιλάνε, αλλά να γαβγίζουν. Είτε είναι η μέρα που ο Κασιδιάρης συνελήφθηκε είτε είναι η μέρα που αφέθηκε ελεύθερος, ακούω γαβγίσματα από όλες τις μεριές. Αυτό το θεωρώ ήττα. Χρειάζεται μια νηφαλιότητα. Ο καθένας κάνει ένα show. Δεν χρειαζόμαστε θέαμα, αλλά σοβαρότητα. Να νιώσουμε ασφαλείς, να νιώσουμε ότι η Δικαιοσύνη κάνει το έργο της, και οι πολιτικοί το δικό τους. Όταν κάνεις κάτι με τον σωστό τρόπο, το show περισσεύει. Έχουν ειπωθεί τόσο πολλά για το πού οφείλεται η άνοδος της Χρυσής Αυγής από ανθρώπους που είναι πιο ειδικοί από εμένα. Αυτό που ξέρω εγώ είναι ότι έγινε κόμμα μια συμπεριφορά. Και αυτήν τη συμπεριφορά την έχουν πολλοί νεοέλληνες, οι οποίοι αντιδρούν με χουλιγκανικό τρόπο απέναντι στην ίδια τη ζωή. Καταστάσεις που βλέπαμε σε θύρες γηπέδου, τις είδαμε στο σκηνικό πολιτικού κόμματος. Το συναίσθημα του «κάνω τον φόβο μου θράσος» είναι πολύ διευρυμένο σε αυτούς που είναι στη Χρυσή Αυγή. Αυτή η συμπεριφορά έχει πολύ βία και θρασυδειλία. Από κοινωνιολογικές αναλύσεις του φαινομένου πάντως, έχουμε ακούσει πολλές. Ότι το πολιτικό σύστημα έχει καταρρεύσει και άρα ο κόσμος που ψήφισε Χρυσή Αυγή ήταν απελπισμένος, και διάφορα τέτοια. Θα ευχόμουν να ήμαστε λίγο ωριμότεροι και να μη λαϊκίζαμε λέγοντας ότι ο κόσμος είναι απελπισμένος και πεινάει, επομένως έχει άλλοθι. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε αυτούς που ψήφισαν Χρυσή Αυγή, αλλά και σε άλλους που περιμένουν ακόμα τα ρουσφέτια και ένα κόμμα να τους λύσει τα προβλήματα. Πρέπει επιτέλους ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του. Δεν γίνεται να πετάμε το μπαλάκι ο ένας στον άλλον. Γιατί έτσι τα πετάς όλα σ’ έναν κάδο που λέγεται «Χρυσή Αυγή» και οι άλλοι βγαίνουν λάδι.
ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΑΚΟΜΑ
Με τα χρόνια έχετε ανάγκη να κάνετε… off από τη δουλειά, να αράξετε έναν χρόνο και να ασχοληθείτε με άλλα πράγματα; Πάντα το είχα. Και όταν ήμουν πιο μικρή. Έχω κάνει πολλές φορές off όταν έδινα προτεραιότητα στην προσωπική μου ζωή, στο παιδί μου, στην οικογένεια. Μάλλον επειδή σας βλέπουμε συνέχεια στην τηλεόραση, νομίζουμε ότι δουλεύετε ασταμάτητα… Κι όμως, έχω δουλέψει σε ελάχιστα σίριαλ, κάτι που δεν φαίνεται. Συνήθως έκανα ένα κάθε τέσσερα χρόνια. Γενικά, αγαπάω πολύ το μέτρο. Η αμετροέπεια είναι ύψιστο έγκλημα. Καμιά φορά, βέβαια, με πιάνουν και κάτι τρελά και θέλω να εκτεθώ σε δεκαπέντε πράγματα ταυτόχρονα, αλλά μετά σταματάω για δύο χρόνια. Το «Κωνσταντίνου και Ελένης» παίζεται δεκαπέντε χρόνια. Έχετε βαρεθεί να το βλέπετε ή το απολαμβάνετε; Δεν το βλέπω. Είναι σαν τη «Μέρα της Μαρμότας». Εσύ έχεις μεγαλώσει, αλλά υπάρχει κάτι που σου θυμίζει πώς ήσουν πριν από δεκαπέντε χρόνια. Είναι περίεργο όταν εγκλωβίζεται ο χρόνος. Εμένα μου αρέσει που μεγαλώνω. Δεν το φοβάμαι. Ακούγεστε συμφιλιωμένη με τον εαυτό σας… Όταν δεν φοβάσαι, σημαίνει ότι έχεις κάνει πολύ δουλειά με τον φόβο. Μεγαλώνοντας ανακαλύπτεις πολλά πράγματα. Και όταν κάνεις αυτήν τη δουλειά, ανακαλύπτεις ακόμα περισσότερα. Ο χρόνος σε απελευθερώνει από βάσανα. Εμένα με έχει κάνει πιο ψύχραιμη και νηφάλια. Σκέφτομαι πολύ προτού μιλήσω. Με τη μοναξιά πώς τα πάτε; Αναζητάτε καθόλου τη μοναχικότητα ή έχετε συνηθίσει να είστε συνεχώς με κόσμο; Όσο μεγαλώνω, την απολαμβάνω. Παλιά ένιωθα ότι, αν βρεθώ μόνη μου, θα είναι σαν να μη ζω, σαν να έχω πεθάνει. Θεωρούσα ότι, όταν δεν μοιράζεσαι πράγματα, ζεις στιγμές θανάτου. Μεγαλώνοντας μοιράζομαι τη μοναχικότητα με τον… εαυτό μου. Δεν με πανικοβάλλει καθόλου. Λειτουργεί μάλιστα και ως τρόπος αποσυμπίεσης. Σας έχει πει ποτέ κάποιος ένα κακό σχόλιο, σε μια άσχετη στιγμή, π.χ. στον δρόμο; Μια φορά ήμουν με την κόρη μου και, την ώρα που άνοιγα το αυτοκίνητο, μου λέει μια κυρία: «πόσο δυστυχισμένο πρέπει να είναι ένα παιδί που κουβαλάει δύο τόσο ισχυρές προσωπικότητες γονέων!». Από την ταραχή μου έκλεισα το χέρι μου στην πόρτα. Σας έχει απασχολήσει αυτό για το παιδί σας, ότι δηλαδή έχει δύο διάσημους γονείς; Μα αυτή είναι η ζωή μου. Και για το παιδί μου αυτό το περιβάλλον είναι φυσικό. Δεν ξέρει πώς είναι να είσαι σε ένα σπίτι που οι γονείς του κάνουν κάτι λιγότερο αναγνωρίσιμο. Είναι σαν να λες σε γονείς Αμερικανούς, «ξέρεις τι είναι να γεννάς το παιδί σου στην Αμερική;». Μα αφού είναι Αμερικανοί, πού να γεννήσουν; Ή να πεις σε κάποιο στη Μέση Ανατολή, «ξέρεις τι είναι να γεννάς το παιδί σου σε μια εμπόλεμη ζώνη;». Αυτή είναι η πραγματικότητά του. Πηγαίνετε ακόμα σε συναυλίες του άντρα σας, Βασίλη Παπακωνσταντίνου; Πλέον πηγαίνω σε κάποια ξεχωριστή δουλειά του. Το ίδιο ισχύει και για αυτόν. Σίγουρα τον ακούω μια φορά το καλοκαίρι και μία το χειμώνα. Αλλά δεν είναι όπως στην αρχή, που
«Θα ευχόμουν να ήμαστε λίγο ωριμότεροι και να μη λαϊκίζαμε λέγοντας ότι ο κόσμος είναι απελπισμένος και πεινάει, επομένως έχει άλλοθι. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε αυτούς που ψήφισαν Χρυσή Αυγή, αλλά και σε άλλους που περιμένουν ακόμα τα ρουσφέτια και ένα κόμμα να τους λύσει τα προβλήματα. Πρέπει επιτέλους ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του. Δεν γίνεται να πετάμε το μπαλάκι ο ένας στον άλλον. Γιατί έτσι τα πετάς όλα σ’ έναν κάδο που λέγεται “Χρυσή Αυγή” και οι άλλοι βγαίνουν λάδι» κάθε βράδυ παρακολουθείς τη ζωή του άλλου από κοντά. Βασικά το έκοψα αυτό σχετικά νωρίς. Όταν πρωτογνωριστήκαμε, ένα καλοκαίρι είχε εξήντα συναυλίες. Και πήγα μαζί του. Από τότε απορώ πώς το κάνει αυτό το πράγμα. Είναι εξοντωτικό, αδιανόητο, να περιοδεύεις σε όλη την Ελλάδα. Μπορώ να σας πω ότι ήταν ένας λόγος που αποθαρρύνθηκα και δεν δραστηριοποιούμαι εύκολα το καλοκαίρι. Δεν ξέρω αν θα έβγαζα πέρα μια μεγάλη περιοδεία. Είμαι φοβιτσιάρα σε κάτι τέτοια. Φοβίες άλλες έχετε; Πολλές. Δεν ξέρω μία που να… μην έχω. Αλλά τελικά, αν δεν σε παίρνουν από κάτω, μπορείς να τις κάνεις σύμμαχό σου. Το πιο παρανοϊκό που μου έχει συμβεί, είναι το εξής: σε μια περίοδο μεγάλης πίεσης είχα καταλήξει να φοβάμαι να καταπιώ χάπι γιατί ήμουν σίγουρη ότι θα πνιγώ. Έφτασα στο σημείο τελικά να φοβάμαι να καταπιώ και σκληρό κρέας. Τη φοβία με τα χάπια την έχω ακόμα. Προτιμώ τα μακρόστενα και όχι τα στρογγυλά γιατί νομίζω ότι θα «κάτσουν» στον πνεύμονα. Αλλά προσπαθώ να πάω κόντρα γενικά… Θα αντέχατε να παίζετε σε ένα θέατρο που δεν είναι γεμάτο; Τα άδεια καθίσματα θα σας πείσμωναν ή θα σας απογοήτευαν; Κακά τα ψέματα, έχω καλομάθει. Αλλά όταν βρέθηκα μπροστά σε άδεια καθίσματα κάποιες φορές, φάνηκε χρήσιμο για το επόμενο βήμα. Με έκανε να ψαχτώ περισσότερο και να βάλω ένα καινούργιο στοίχημα.
Από την τεχνολογία στη… Δημοκρατία Η διείσδυση της τεχνολογίας στη ζωή μας, ακόμα και του Internet, έφτιαξε μια άλλη πραγματικότητα, ακόμα και στην οικονομία. Κάτι πρέπει να κοστίζει λίγο και να πηγαίνει σε όλο τον κόσμο. Αυτό ήταν επαναστατικό. Τις Δημοκρατίες τις καθορίζουν οι οικονομικές συνθήκες. Εμείς το γνωρίζουμε πλέον καλά αυτό. Και ήμασταν γενικά ανέτοιμοι για όλες τις αλλαγές που γίνονται στον κόσμο. Εμάς μας ήρθε μεταναστευτικό κίνημα, έγινε πολυπολιτισμική μέσα σε τρία χρόνια η Αθήνα, και δεν ξέραμε πώς να το διαχειριστούμε. Έγιναν τόσο μεγάλες αλλαγές, στην καθημερινότητά μας, στο οικονομικό τοπίο, στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην τεχνολογία. Ήμασταν ανάξιοι να τις διαχειριστούμε γιατί δεν ήμασταν οπλισμένοι. Εμείς λοιπόν, που δημιουργήσαμε την έννοια «Δημοκρατία», αυτήν τη στιγμή δεν μπορούμε να την εφαρμόσουμε. Έχουμε πάρα πολύ χρόνο να διανύσουμε για να σταθούμε και να πατήσουμε γερά στα πόδια μας και να ξέρουμε ποια είναι τα δικαιώματά μας. Από την άλλη, έχουμε και υποχρεώσεις. Αυτή η ανισόρροπη κατάσταση που ζούμε, δεν βοηθάει καθόλου. Η οικονομική κρίση μάς έκανε να χάσουμε τη νηφαλιότητά μας. Και, δυστυχώς, δεν βλέπω κανέναν να αλλάζει προς το καλύτερο. Κανείς δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Φοβάμαι ότι θα περάσουμε τη φάση κατά την οποία θα φλερτάρουμε με το χάος του εμφυλίου και του διχασμού. Όταν τα καταστρέψουμε όλα, θα ξεκινήσουμε από το μηδέν.
06/26 Σινεμά
10/10 -16/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
Σ το π κ α ρ ε ΦεστιβΑλ ΘεσσαλονΙκης
Ματιές στο βαλκανικό και το γαλλικό σινεμά Έχουμε ακόμα λίγο καιρό μέχρι να ξεκινήσει το 54ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (1-10 Νοεμβρίου). Οι πρώτες, πάντως, πληροφορίες λένε ότι και η φετινή διοργάνωση θα έχει πλούσιο πρόγραμμα και σημαντικούς καλεσμένους. Κι αν η καλή μέρα φαίνεται από το πρωί, να ξεκινήσουμε με τα δύο μεγάλα αφιερώματα σε δημιουργούς. Φέτος έχουν την τιμητική τους ο Αλέν Γκιροντί, ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του νεότερου γαλλικού κινηματογράφου, και η πολυπράγμων Κλερ Σιμόν. Στη Θεσσαλονίκη θα γίνει η πρεμιέρα της ταινίας «Ο άγνωστος της λίμνης» του Γκιροντί, που τιμήθηκε στις Κάννες με το Βραβείο Σκηνοθεσίας, μια ακραία ερωτική ιστορία μεταξύ δύο αντρών. Το σινεμά του άλλωστε αντλεί τη θεματολογία του από τη σεξουαλικότητα, την ομοφυλοφιλία, την εργατική τάξη. Θα προβληθούν ακόμα το σουρεαλιστικό «Λιακάδα για τους απατεώνες» / «Sunshine for the Scoundrels» (2001), αλλά και το ουμανιστικό «Αυτό το παλιό όνειρο που σαλεύει» / «That Old Dream that Moves» (2001), το αντισυμβατικό «Καμία ανάπαυση για τους γενναίους» / «No Rest for the Brave» (2003), αλλά και τα «Ήρθε ο καιρός» / «Time Has Come» (2005) και «Ο βασιλιάς της φυγής» / «The
«Ο άγνωστος της λίμνης»
King of Escape» (2009). Το αφιέρωμα στην Κλερ Σιμόν περιλαμβάνει την τελευταία της ταινία «Gare du Nord» (2013), όπου καθρεφτίζεται το πρόσωπο της σύγχρονης πολυπολιτισμικής Γαλλίας μέσα από μια ερωτική συνάντηση. Το σινεφίλ κοινό, όμως, θα έχει την ευκαιρία να ταξιδέψει στο έργο της, αφού θα προβληθούν τα «Διαφορετικά, ναι» (1997), «Θα καείς» (2006), «Τα γραφεία του Θεού» (2008). Φέτος, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τιμά και το βαλκανικό σινεμά, με ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα που επιμελήθηκε ο υπεύθυνος τμήματος Δημήτρης Κερκινός. Θα δώσουν το «παρών» μια ομάδα από καταξιωμένους σκηνοθέτες, όπως ο Ρουμάνος Κορνέλιου Πορομπόιου, ο Τούρκος Ρεχά Ερντέμ, ο Κροάτης Βίνκο Μπρέσαν, ο Βούλγαρος Λιουντμίλ Τοντόροφ. Εκτός από τις ταινίες των προσκεκλημένων σκηνοθετών, θα προβληθούν ακόμα δεκαεπτά, ανάμεσά τους οι «Βελανιδιά» (1992) του Λουτσιάν Πιντιλίε, «Μην κρέμεστε απ’ το παράθυρο» (1993) του Νάε Καρανφίλ, «Το χωριό» (1998) του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, «Η οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου» (2005) του Κρίστι Πούιου, «Σεράγεβο, σ’ αγαπώ» (2006) της Γιασμίλα Ζμπάνιτς. Χρυσούλα Παπαϊωάννου
«Επικινδυνη οικογενεια»
Ήρωες της διπλανής Από τη μία το βραβευμένο «Παρελθόν» και το ελληνικό «Luton» και από την άλλη ταινίες με σταρ του Χόλιγουντ όπως ο Χιου Τζάκμαν και ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Κανένας σινεφίλ δεν θα μείνει παραπονεμένος... Κωνσταντίνος Σαμαράς
Το παρελθόν Σκηνοθεσία: Ασγκάρ Φαραντί Πρωταγωνιστούν: Μπερενίς Μπεζό, Ταχάρ Ραχίμ, Αλί Μοσάφα
Η πρώτη γαλλόφωνη ταινία του Ιρανού Ασγκάρ Φαραντί, που τράβηξε διεθνώς την προσοχή με το «Τι απέγινε η Έλλυ» και κυρίως το «Ένας χωρισμός», είναι πριν απ’ οτιδήποτε άλλο μια ειλικρινής απόπειρα προσέγγισης της γαλλική κουλτούρας. Ο Φαραντί προσπαθεί με σεβασμό και χωρίς έτοιμες ιδέες να κατανοήσει μια πραγματικότητα όπου η αποσύνθεση και ανασύνθεση των οικογενειών είναι καθημερινό φαινόμενο και το παρόν προσπαθεί με κάθε τρόπο να επιβληθεί σε ένα παρελθόν που γίνεται όλο και πιο σύνθετο. Η επιφάνεια μιας τέτοιας ιστορίας μπορεί να μοιάζει σαπουνοπερική, γι’ αυτό απαιτείται ευλαβική προσήλωση ώστε η αλήθεια των ηρώων να ακουστεί πέρα από τα μπανάλ σχήματα. Για να τα καταφέρει, ο Φαραντί πρέπει να χειριστεί μια πολυπρόσωπη οικογενειακή ίντριγκα, που στα χαρτιά περιέχει μπόλικες δόσεις μελό και αστυνομικού μυστηρίου. Η Μαρί ετοιμάζεται να πάρει διαγύζιο με τον Ιρανό σύζυγό της Αχμάντ, ώστε να μπορέσει να παντρευτεί με τον Σαμίρ, στον τρίτο της γάμο. Μόνο που η μεγάλη κόρη της Μαρί από τον πρώτο της γάμο έχει έντονες αντιρρήσεις για τον Σαμίρ, που ετοιμάζεται για το επόμενο βήμα στη ζωή του ενώ η γυναίκα του βρίσκεται σε κώμα έπειτα από μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας. Εάν όλα τα παραπάνω μοιάζουν αφόρητα μπερδεμένα, ο Φαραντί τα αφήνει να ξετυλιχθούν (αλλά όχι απαραίτητα να λυθούν) με αξιοθαύμαστη απλότητα, υπομονή κι εμπιστοσύνη. Χωρίς να τρέχει λαχανιασμένο πίσω από τις θεαματικές συγκρούσεις και τις γαργαλιστικές αποκαλύψεις, το «Παρελθόν» δίνει χρόνο στους πρωταγωνιστές, μεταβαίνοντας νηφάλια μαζί τους από τις συναισθηματικές εξάρσεις στις στιγμές αμηχανίας. Ο Φαραντί επεξεργάζεται ένα στιλ που θυμίζει Πιαλά στην ατμόσφαιρα των σκηνών και στην καθοδήγηση των ηθοποιών, για να ανακαλύψει ξανά έναν ρεαλισμό ρέοντα και ποιητικό, που δεν εκβιάζει το δραματικό εφέ της φυσικότητας. Το παρελθόν òòò Κι αν οι χειρισμοί των απανωτών ανατροπών δεν είναι πάντοτε Μια Γαλλίδα, ο πρώην και ο μέλλων σύζυγός αψεγάδιαστοι, ο Φαραντί μας έχει ήδη αποζημιώσει με ένα της και τα βάρη του παρελθόντος, σε ένα έξοχο πρωταγωνιστικό τρίο (το βραβείο ερμηνείας στις Κάννες τρομακτικά καλοπαιγμένο δράμα που κερδίγια την Μπερενίς Μπεζό δεν μοιάζει καθόλου παράλογο), αλλά ζει την εμπιστοσύνη και με ένα από τα πιο όμορφα τελικά πλάνα που έχουμε δει εδώ και πολύ καιρό.
10/10 -16/10
ποντικιart
Σινεμά 07/27
www.topontiki.gr
«Το παρελθον»
òòòòò Εξαιρετική òòòò Πολύ καλή òòò Καλή òò Βλέπεται ò Μέτρια ò Μην τη δείτε
«Prisoners»
Οι εταιρείες διανομής φέρουν την ευθύνη για έκτακτες αλλαγές στις ημερομηνίες προβολής των ταινιών.
«Luton»
πόρτας εναντίον μαφιόζων Luton Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κωνσταντάτος Πρωταγωνιστούν: Νικόλας Βλαχάκης, Ελευθερία Κόμη, Χρήστος Σαπουντζής Δεν είναι εύκολη υπόθεση να φιλμάρεις τη βία που κρύβεται στις αδιόρατες λεπτομέρειες μιας μονότονης καθημερινότητας. Με άλλα λόγια, να κοιτάξεις κατάματα το απόλυτο κενό μερικών ανθρώπινων ζωών, να το μετατρέψεις σε κινηματογραφικό χρόνο και να χτίσεις με υπομονή και μεθοδικότητα μια ακραία εκτόνωση. Ο Μίκαελ Χάνεκε, από τη σκληροπυρηνική αυστριακή του περίοδο μέχρι σήμερα, έχει επανέλθει με διάφορους τρόπους στην ανατομία αυτής της καθημερινής, πανταχού παρούσας βίας που με μαθηματική ακρίβεια οδηγείται σε εκκωφαντικά ξεσπάσματα. Η μεγάλη του επιτυχία έγκειται στην κατασκευή μιας γεωμετρικά υπολογισμένης δομής, που όμως, παρά την απόλυτη εγκεφαλικότητά της, προκαλεί απανωτά σοκ στο θυμικό του θεατή. Αν αναφερόμαστε στον Χάνεκε είναι για να εντοπίσουμε το πεδίο όπου χαράσσονται οι σιωπηλές διαδρομές του «Luton». Ο Κωνσταντάτος παρακολουθεί τρεις «ανθρώπους της διπλανής πόρτας» – έναν μεσήλικα, μια τριαντάρα κι έναν έφηβο – καθώς εκείνοι διασχίζουν με απάθεια κι ανέκφραστη καταπίεση την καθημερινή ρουτίνα. Ένα οικογενειακό δείπνο, μια βόλτα για ψώνια ή ένα μάθημα τένις προστίθενται ως χρονικά διεσταλμένες ψηφίδες, στις οποίες οι πρωταγωνιστές τους φιγουράρουν, παρακολουθώντας τη ζωή τους να συμβαίνει. Ξαναβλέποντας την ταινία υπό το πρίσμα της κοινής διαφυγής που βρίσκουν οι ήρωές της, καταλαβαίνουμε ότι στόχος του Κωνσταντάτου ήταν να χρησιμοποιήσει τρία αναγνωρίσιμα πρόσωπα ως συγκοινωνούντα δοχεία και να τα γεμίσει μεθοδικά με καταπιεσμένη βία μέχρι η εκτόνωση να γίνει αναπόφευκτη. Μια προοπτική που θεωρητικά γίνεται αντιληπτή, όμως υλοποιείται με έναν ισχνό τρόπο που σχεδόν ποτέ δεν ανακαλύπτει τον σκοτεινό πυρήνα των καταστάσεων. Με μια σοφτ φωτογραφία που θυμίζει διαφήμιση και δεν ευνοεί πιο αιχμηρές σκέψεις, με επίπεδες ερμηνείες που δεν πείθουν πως κάτι άλλο σιγοβράζει πίσω από το απαθές προσωπείο τους, το «Luton» μοιάζει με ένα μυστήLutonòò ριο που ποτέ δεν καταφέρνει να σε ιντριγκάρει αρκετά, Άνθρωποι της διπλανής πόρτας και η ώστε να ασχοληθείς με τις αποδείξεις και τις αποχρώσες επικίνδυνη ρουτίνα τους, σε μια αδύναμη ενδείξεις. Αναπόφευκτα, η έκρηξη που θεωρητικά θα σύνθεση νεκρών χρόνων που θα ήθελε δικαίωνε όσα έχουμε δει μένει εκκρεμής, σαν μια λύση να μοιάζει με Χάνεκε ανάγκης στον λήθαργο των τριών πρωταγωνιστών, αλλά όχι και στον δικό μας.
Prisoners Σκηνοθεσία: Ντενί Βιλνέβ Πρωταγωνιστούν: Χιου Τζάκμαν, Τζέικ Τζίλενχαλ, Μαρία Μπέλο Ο Καναδός Ντενί Βιλνέβ έχει ταλέντο που βγάζει μάτι, και αποδεικνύεται πανηγυρικά
σε ταινίες όπως το «Polytechnique» και το «Μέσα από τις φλόγες». Η «υιοθεσία» του από το Χόλιγουντ δεν Prisoners òò ήταν διόλου ανόητη, αφού με την πρώτη ο Βιλνέβ Ένα θρίλερ που κατά βάθος μοιάζει με όλα αποδεικνύει ότι μπορεί να ντύνει με ασυνήθιστη ατμότα άλλα, όσο κι αν ο ταλαντούχος σκηνοσφαιρα και υποβλητικότητα κάτι που θα μπορούσε να θέτης του καμιά φορά μας πείθει για το μοιάζει με απλό θρίλερ της σειράς. αντίθετο Χρονικό της εξιχνίασης μιας απαγωγής 6χρονου κοριτσιού με πρωταγωνιστές τον πατέρα του παιδιού κι έναν αστυνομικό, το «Prisoners» καταφέρνει να κάνει τη διαφορά από τις αναρίθμητες παρόμοιες ταινίες, ποντάροντας στη συχνά βασανιστική ένταση των σκηνών και την αριστοτεχνική φωτογραφία του μετρ Ρότζερ Ντίκινς. Όμως ο Βιλνέβ τελικά δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να ντύνει με στιλ μια απλοϊκή ταινία που σύντομα συναντά τα όριά της.
Επικίνδυνη οικογένεια Σκηνοθεσία: Λικ Μπεσόν Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Μισέλ Φάιφερ, Τόμι Λι Τζόουνς Εάν θέλουμε οπωσδήποτε να βρούμε τα καλά νέα στο νέο γαλλο-αμερικανικό εγχείρημα του Λικ Μπεσόν, αυτά έχουν να κάνουν με την επιστροφή του Ρόμπερτ Ντε Νίρο σε έναν ρόλο που δεν παίρνει εντελώς στην πλάκα. Ως πρώην μαφιόζος που εντάσσεται σε πρόγραμμα Επικίνδυνη οικογένεια ò προστασίας μαρτύρων και μετακομίζει με τη σύζυγό Ο Ντε Νίρο ως πρώην μαφιόζος και νυν του (Μισέλ Φάιφερ) στη Γαλλία, ο Ντε Νίρο χαρίζει προστατευόμενος μάρτυρας και ο Λικ κάποιο κύρος σε μια μαύρη κωμωδία που συνεχώς Μπεσόν ως κατασκευαστής άψυχων σχημεταπηδά από την ελαφριά κωμωδία καταστάσεων μάτων που κοιτάζουν μόνο το ταμείο στη «σοβαρή» δράση, με τον Μπεσόν να ενδιαφέρεται περισσότερο για μια συνεχή θεαματική εγρήγορση, παρά για το νόημα που όλα αυτά βγάζουν στα μάτια του θεατή. Η χρήση στερεοτύπων γύρω από το παραδοσιακό χάσμα μεταξύ Γάλλων κι Αμερικανών φυσικά δεν μπορεί να στηρίξει ολόκληρη ταινία, ιδίως όταν η διαδοχή των ευρημάτων πραγματοποιείται μηχανικά κι άψυχα.
Προβαλλεται ακομη Ο τελευταίος εξορκισμός 2 Σκηνοθεσία: Εντ Γκας Ντόνελι Πρωταγωνιστούν: Σπένσερ Τριτ Κλαρκ, Άσλεϊ Μπελ, Άντριου Σένσενιγκ Σε συνέχεια των τραγικών γεγονότων της πρώτης ταινίας, η Νελ Σουίτζερ προσπαθεί να ξαναχτίσει τη ζωή της, αλλά δεν μπορεί να αγνοήσει τους τρομερούς εφιάλτες και ότι βλέπει και αισθάνεται πράγματα που κανείς άλλος δεν μπορεί.
08/28 Μοτέρ
10/10 -16/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
Σκηνοθέτες... στα πιτ της
Στιβ ΜακΚουίν
«Ο αγώνας είναι ζωή, οτιδήποτε πριν ή μετά από αυτόν, είναι απλώς αναμονή» Η ατάκα του Στιβ ΜακΚουίν στο κλασικό φιλμ «Le Mans» (1971) συνοψίζει τη φιλοσοφία της ταχύτητας. Με αφορμή το πρόσφατο «Rush», θυμηθήκαμε μερικές ταινίες όπου η Formula 1 υπήρξε η απόλυτη Βίκυ Λεβαντή πρωταγωνίστρια
Το Χόλιγουντ λατρεύει την ιλιγγιώδη ταχύτητα. Ειδικά αν αυτή συνοδεύεται από… γκάζια στο ταμείο. Έχουν γυριστεί κάμποσες ταινίες εμπνευσμένες από τον κόσμο της Formula 1. Ίσως, όμως, τελικά η ισχυρή βιομηχανία δεν κατάφερε ποτέ να απεικονίσει τις περιπέτειες στην άσφαλτο στην πλήρη έκτασή τους, την ύψιστη επικινδυνότητα, την εδραίωση του σπορ στη χρυσή εποχή των 70’s, αλλά και το ανελέητο μάρκετινγκ που υπάρχει από πίσω. Τις περισσότερες φορές, τα σενάρια μοιάζουν με σειρές σαπουνόπερας και τα ειδικά εφέ φτάνουν στα όρια της φαρσοκωμωδίας. Μέχρι και τον Ρόκι Μπαλμπόα, δηλαδή τον Σιλβέστερ Σταλόνε, έχουμε δει να παριστάνει τον ραλίστα στο «Driven». Το πρόσφατο «Rush» (2013), του βραβευμένου με Όσκαρ σκηνοθέτη Ρον Χάουαρντ, με πρωταγωνιστές τους Λίαμ Χέμσγουορθ και Ντάνιελ Μπρουλ, επανέφερε με αξιοπρέπεια τον κόσμο της Formula 1 στη μεγάλη οθόνη. Η αληθινή ιστορία του Αυστριακού παγκόσμιου πρωταθλητή Νίκι Λάουντα αλλά και η μονομαχία του με τον Βρετανό πλεϊμπόι Τζέιμς Χαντ τρύπωσε στο top 5 των καλύτεΆιρτον Σένα ρων ταινιών και ντοκιμαντέρ γύρω από τον κόσμο της Formula 1.
Η Formula 1 είναι της μόδας στο σινεμά
Οι ταινίες με θέμα αποκλειστικά τη Formula 1 είναι... μετρημένες στα δάχτυλα. Η ταινία - μύθος παραμένει το «Grand Prix» (1966) του Τζον Φρανκενχάιμερ. Έμεινε στην ιστορία για δύο κυρίως λόγους: τα τεχνικά της επιτεύγματα (κέρδισε τρία Όσκαρ: Καλύτερων Ηχητικών Εφέ, Καλύτερου Μοντάζ και Καλύτερου Ήχου) αλλά και τη συμμετοχή αληθινών οδηγών αγώνων στο φιλμ, από τον Τζίμι Κλαρκ και τον Γιόχεν Ριντ μέχρι τον Χουάν Μανουέλ Φάντζιο και τον Μπρους ΜακΛάρεν. Μέσα σε μια δεκαετία περίπου, γυρίστηκε και η επόμενη ταινία. Στο «Μπόμπι Ντίρφιλντ» (1977), ο Αλ Πατσίνο υποδύθηκε έναν οδηγό αγώνων, πιθανότατα της Formula 1, και το έκανε... όπως οι masters. Από την πρώτη κιόλας σκηνή φωτογραφιζόταν με τα κορίτσια της Martini, όπως ακριβώς έκαναν και οι Μάριο Αντρέτι, Τζέιμς Χαντ και Κάρλος Πάτσε. Βέβαια, το θέμα του φιλμ ήταν ο έρωτάς του για μια γυναίκα. Από τη θεματολογία μας δεν έλειψαν και τα μπλοκμπάστερ. Δεν ξεχνιέται εύκολα ο Σιλβέστερ Σταλόνε, ο άλλοτε Ρόκι, να παίζει τον ρόλο του βετεράνου οδηγού Τζόι Τάντο, στο «Driven» (2001), που παρέπεμπε σε σαπουνόπερα βραζιλιάνικης σειράς. Η Formula 1 είναι τόσο εμπορική, που ακόμα και μια χολιγουντιανή υπερπαραγωγή όπως το «Iron
Το «Grand Prix» παραμένει στην κορυφή
Στην Αμερική κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες το καινούργιο ντοκιμαντέρ «1» του Πολ Κρόουντερ που διηγείται την εδραίωση του σπορ και το πώς κατέληξε πιο ασφαλές όλα αυτά τα χρόνια. Μπροστά από την κάμερα περνούν ο Νίκι Λάουντα, ο Μίκαελ Σουμάχερ, ο Λιούις Χάμιλτον κ.ά., ενώ αφηγητής είναι ο Μάικλ Φασμπέντερ. Και στο προηγούμενο Φεστιβάλ των Καννών ακούσαμε… γκάζια. Με δέκα λεπτά επιπλέον υλικό προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ του Ρομάν Πολάνσκι «Weekend of A Champion», που είχε σκηνοθετήσει το 1972 με ήρωα τον κοντινό του φίλο και δις εκείνη την εποχή παγκόσμιο πρωταθλητή Τζάκι Στιούαρτ. Ο άνθρωπος όμως που έβαλε ξανά τη Formula 1 στην κινηματογραφική βιομηχανία, δεν είναι άλλος από τον ινδικής καταγωγής σκηνοθέτη Ασίφ Καπάντια με το δημιούργημά του «Σένα». Πριν από τρία χρόνια, ο σκηνοθέτης έκανε την – εντός και εκτός πίστας – ζωή του 34χρονου Άιρτον Σένα το πιο εμπορικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς. Και τι έκανε το ντοκιμαντέρ ξεχωριστό; Εκτός του ότι ο ήρωας ήταν ήδη… ήρωας – ο Σένα αγαπήθηκε σαν Θεός, σαν sex symbol αλλά και σαν μέντορας –, στο ντοκιμαντέρ δεν υπήρχε ούτε ίχνος από τεχνητά εφέ. Συνεντεύξεις, αρχειακό υλικό και ένα δεξιοτεχνικό μοντάζ έκαναν το ντοκιμαντέρ γρήγορο και σπινταριστό.
Man II» (2010) ξεκινάει με μια σκηνή από το Grand Prix του Μονακό, όπου αγωνίζεται ο ήρωας, δηλαδή ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ. Στις αποτυχίες σίγουρα συμπεριλαμβάνεται το «Speed Racer» (2008), η ταινία δράσης που σκηνοθέτησαν οι «Rush» αδερφοί Γουακόφσκι και βασίστηκε στο ομώνυμο γιαπωνέζικο anime. Η Formula 1 βγήκε κι εκτός των μεγάλων «τειχών» του Χόλιγουντ. Στην Ιταλία γυρίστηκε ταινία με θέμα τη ζωή του Έντσο Φεράρι ενώ στην Αυστρία εμπνεύστηκαν από την «Iron Man II» τραγική ιστορία του μοναδικού μετά θάνατον παγκόσμιου πρωταθλητή Γιόχεν Ριντ. Στην Αγγλία, βέβαια, το BBC γυρίζει non stop ντοκιμαντέρ, ανάμεσα σε αυτά το «Hunt V Lauda: F1’s Greatest Racing Rivals», «The Flying Scot» και «The Killer Years» - το τελευταίο, μάλιστα, περιλαμβάνει συνεντεύξεις από τους σπουδαίους οδηγούς Στιούαρτ, Φιτιπάλντι και Σούρτες αλλά και σοκαριστικό υλικό από τα τραγικά δυστυχήματα των 60’s-70’s.
10/10 -16/10
ποντικιart
Προβολέας 09/29
www.topontiki.gr
Είναι κάποιες μέρες τώρα που τα υπουργεία γέμισαν από λίστες με ανθρώπους προγραμμένους, οι οποίοι αποτελούν αριθμούς σε λευκές σελίδες. Ο εθνικός σκοπός της αμφίβολης μείωσης ενός αμφισβητούμενου δημοσιονομικού κόστους με αμφισβητούμενα αποτελέσματα ονομάστηκε διαθεσιμότητα, μέχρι η προγραφή να γίνει άπαξ και διά παντός διαγραφή και απόλυση
Οι «διαθέσιμοι» και «περιττοί» του ΥΠΠΟ Δήμητρα Μυρίλλα
Ανάμεσα στις λίστες, υπάρχουν και 200 άνθρωποι από το υπουργείο Πολιτισμού, αυτό το πιο «ριγμένο» των προϋπολογισμών, το πιο φτωχό, κατά γενική ομολογία, αλλά και η τάχα «βαριά βιομηχανία». Και πράγματι… έπεσε βαρύς ο πέλεκυς. Ήταν 99 οι σχεδιαστές, αλλά οι 63 κρίθηκαν περιττοί. Οι 100 άλλοτε περιττοί εργάτες στον ΟΣΕ και στον ΗΣΑΠ, πήγαν στο ΥΠΠΟ ως χρήσιμοι, και από αυτούς οι 63 κρίνονται για δεύτερη φορά «περισσευούμενοι». Οι 4 βιβλιοθηκονόμοι του υπουργείου Πολιτισμού, οι βιβλιοθηκονόμοι του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου ή του Βυζαντινού Μουσείου, δεν χρειάζονται και οι θέσεις τους καταργήθηκαν, μαζί και οι άνθρωποι. Οι φύλακες κτηρίων και ο ένας θυρωρός και αυτοί περισσεύουν. Διαδικασία αξιολόγησης δεν υπήρξε. Γιατί αν υπήρχε κάποιος θα είχε δει ότι η «φυσικοθεραπεύτρια» που γίνεται «διαθέσιμη» μέχρι να μεταταχθεί σε απολυμένη είναι από το 1986, δηλαδή 27 χρόνια, ειδικευμένη και έμπειρη συντηρήτρια χαρτιού. Η Κ.Γ. μίλησε στο «Ποντίκι»: «Φεύγω χωρίς κάποιος να με κρίνει σύμφωνα με το έργο μου και γι’αυτό νιώθω ότι μου έχουν θίξει την αξιοπρέπεια και το ήθος μου. Είναι σαν να μου διαγράφουν 27 χρόνια και να μου τα πετάνε στα μούτρα. Το πιο παράλογο απ’όλα είναι ότι το ίδιο το υπουργείο μού έδωσε άδεια άσκησης του επαγγέλματος του συντηρητή κρίνοντας
τα ουσιαστικά μου προσόντα!». Όσο για το περίφημο δίπλωμα της φυσικοθεραπεύτριας, «μα το κατέθεσα στο υπουργείο το 1995, όταν μονιμοποιήθηκα και είχα ήδη ειδικευτεί στη συντήρηση χαρτιού. Το υπέβαλα μόνο για να υπάρχει κατατεθειμένος ένας τίτλος σπουδών. Τώρα όμως το πληρώνω». Γαϊτανάκι υποκρισίας και κανιβαλισμού «Στο γαϊτανάκι της υποκρισίας και της κανιβαλικής λογιστικής και της επικοινωνιακής χυδαιότητας, δεν αναζητούμε λογικές απαντήσεις. Ξέρουμε καλά πως γι’αυτούς οι εργαζόμενοι και οι ζωές τους είναι απλοί αριθμοί και πως δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή για το έργο που παράγεται στο υπουργείο Πολιτισμού. Ξέρουμε καλά πως τον πολιτισμό, την παιδεία, την υγεία, κάθε κοινωνικό / δημόσιο αγαθό θέλουν να τα διαλύσουν. Για αυτό και είναι χρέος μας να τους πολεμήσουμε» θα πει ο Στάθης Γκότσης, πρόεδρος του Ενιαίου Συλλόγου Εργαζομένων ΥΠΠΟ Αττικής, Στερεάς & Νήσων. Ο Κ.Π., από το 1997 που βρέθηκε ως βιβλιοθηκονόμος με πτυχίο ΤΕΙ στη Βιβλιοθήκη του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, δηλαδή στη βιβλιοθήκη των 25.000 τόμων, στη βιβλιοθήκη που χρησιμοποιούν εκατοντάδες ερευνητές, Έλληνες και ξένοι, έκανε, όπως ο ίδιος μας λέει, «την ψηφιοποίηση της βιβλιοθήκης, τη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ - ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ
Επιτέλους… διαφάνεια Όσο διάφανο είναι το γυαλί που περιστοιχίζει το Κέντρο Επισκεπτών στο Δέλτα Φαλήρου, ανοιχτό εδώ και λίγες μέρες, τόσο διαφανή ήταν τα πρόσωπα των δύο φοιτητών Αρχιτεκτονικής που είδαν το σχέδιό τους να παίρνει σάρκα και οστά. Με έκδηλη τη χαρά τους , οι νεαροί Άγις Μουρελάτος και Σπύρος Γιωτάκης στάθηκαν μπροστά στον διάφανο τοίχο του κτηρίου που σχεδίασαν, με φόντο το απέραντο, αλλά καλο-οργανωμένο εργοτάξιο του Κέντρου Πολιτισμού που κατασκευάζει το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» στον χώρο του πρώην Ιπποδρόμου. Αυτή ακριβώς η διαφάνεια του κτηρίου, η ανάσα και η αίσθηση ελευθερίας που δίνει στον επισκέπτη, είναι το πρώτο πράγμα που προσέχεις. Το δεύτερο είναι το ίδιο το εργοτάξιο που πολλαπλασιάζει τις προσδοκίες: θα είναι γεμάτο πράσινο σε λίγο καιρό, σε αυτήν τη γωνιά, προς την πόλη, θα στέκει η Εθνική Βιβλιοθήκη, θα περπατάς στην Αγορά για να φτάσεις στην πλευρά της θάλασσας και την Εθνική Λυρική Σκηνή… Στο Κέντρο Επισκεπτών τέσσερις θεματικές γωνιές, «κύβοι» όπως τους αποκαλούν χαϊδευτικά οι άνθρωποι του Ιδρύματος, περιμέ-
νουν ενήλικες και παιδιά να εξερευνήσουν με την αφή, την ακοή, την όραση αλλά και διαδραστικά το εργοτάξιο όπως διαμορφώνεται, αλλά και τα σχέδια και τη μορφή που θα έχουν τελικά το πάρκο, η Βιβλιοθήκη και η ΕΛΣ. Η τεχνολογία βοηθά να υπάρχουν διαθέσιμα ήδη σε ηλεκτρονική μορφή δείγματα από σπάνια χειρόγραφα της Βιβλιοθήκης και οπτικοακουστικό υλικό από παραστάσεις της ΕΛΣ. Υπάρχει ειδική μέριμνα για οργανωμένα προγράμματα για παιδιά και σχολεία. Κι από ό,τι μαθαίνουμε, η ζήτηση, παρ’ότι τπάρκο και κτήρια είναι στα σπάργανα ακόμη, είναι τεράστια. Ο κόσμος θέλει να δει το εργοτάξιο που υπόσχεται τόσα. Το Ίδρυμα Νιάρχου δείχνει ότι θα κάνει αυτές τις υποσχέσεις πραγματικότητα. Η αμφιβολία βαραίνει το ελληνικό κράτος που θα αναλάβει να διαχειριστεί τα πάντα… Σόνια Μαγγίνα
βάση δεδομένων, την καταλογογράφηση και την ταξινόμηση. Αγαπώ αυτήν τη δουλειά, έχω κάνει θυσίες και δεν μπορώ να διανοηθώ ότι η διαχείριση μιας βιβλιοθήκης είναι ειδικότητα που δεν χρειάζεται στον θεσμικό φορέα του πολιτισμού και επομένως καταργείται». Όσο για τους σχεδιαστές, είναι παρόντες σε κάθε αρχαιολογικό έργο, σε κάθε ανασκαφή, σε κάθε έκθεση ή επανέκθεση μουσείου. «Οι αποτυπώσεις και οι τεκμηριώσεις ανασκαφών ή ευρημάτων, οι τομές και οι κατόψεις, τα σχέδια για τις εκθέσεις των μουσείων, η προσαρμογή των αρχιτεκτονικών σχεδίων σε οικόπεδα όπου έχουν βρεθεί αρχαιότητες ή τα σχέδια που δημοσιεύονται στις διατριβές των αρχαιολόγων είναι δουλειά των σχεδιαστών λέει στο «Π» ο Κ.Π., ένας από τους σχεδιαστές του Αρχαιολογικού Μουσείου της Θήβας που κρίθηκαν περιττοί. Ο ίδιος εργάζεται τα τελευταία 15 χρόνια ως υπάλληλος αορίστου χρόνου, ενώ ο συνάδελφός του από το Μουσείο της Θήβας εργαζόταν ως σχεδιαστής εδώ και 21 χρόνια. «Όποτε χρειαζόταν, δε, κάναμε και άλλες δουλειές, όπως γραμματειακή υποστήριξη». Δύο φορές σε αχρηστία Οι εργάτες που ήρθαν από τον ΟΣΕ και τον ΗΣΑΠ, μέσα σε δύο χρόνια κρίθηκαν δύο φορές άχρηστοι. «Στον ΟΣΕ ήμουν εργάτης στις γραμμές, με έφεραν στο υπουργείο Πολιτισμού και έγινα φύλακας κτηρίου. Έτσι κι αλλιώς, όλοι εμείς αισθανόμασταν παρείσακτοι και τώρα ξαναβρεθήκαμε στον δρόμο. Και μάλιστα η θέση του φύλακα κτηρίου καταργήθηκε και ως ειδικότητα» μας λέει ο Γ.Κ., που θέλει μόνο 3 χρόνια για να βγει στη σύνταξη, αλλά στο μεταξύ, από τα 850 ευρώ που έπαιρνε μισθό, για το διάστημα των 8 μηνών που θα είναι σε διαθεσιμότητα θα παίρνει μόνο το 75%. «Από τη στιγμή που μας κλείσανε και αυτήν την πόρτα είμαστε στο έλεος». Έχει όμως 3 παιδιά άνεργα, μία σύζυγο που δεν δουλεύει και δάνεια που έχει σταματήσει πια να πληρώνει. «Είμαστε για το διάολο πεσκέσι» θα πει ο συνάδελφός του Γ.Ζ., με ένα πικρό, αλλά ωστόσο αληθινό χαμόγελο. Και εκείνος, ένας από τους περισσευούμενος του ΟΣΕ. «Το ένα μου παιδί πάει στο λύκειο, το άλλο δεν δουλεύει και η γυναίκα μου είναι άνεργη. Έχω χάσει τη γη κάτω από τα πόδια μου. Πάλι καλά που βρίσκω το κουράγιο και μιλάω – και να σκεφτείτε ότι ήμουν πάντα με το χαμόγελο». Ακόμα είναι… αλλά τώρα πρέπει να είναι διπλά δυνατός. «Δεν θα το βάλω κάτω. Θα ξαναθυμηθώ τα χρόνια που ήμουν μπροστάρης σε κάθε απεργία» λέει και αναθαρρεύει. Και μαζί αναθαρρεύουμε κι εμείς…
10/30 Βιβλίο
10/10 -16/10
ΠΟΝΤΙΚΙart
www.topontiki.gr
Εθνικισµός και εθνικολαϊκισµός ως ακραίες πολιτικές εκδοχές Ξενοφών Μπρουντζάκης
Ανδρέας Πανταζόπουλος Ο Αριστερός Εθνικολαϊκισμός 2008-2013 Εκδόσεις: Επίκεντρο Σελ.: 264 Μια αξιόλογη και αξιοπρόσεκτη μελέτη, που αποτελείται από μια σειρά άρθρων σχετικών με τις βασικές κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ετών, αρχής γενομένης από την «εξέγερση» που ακολούθησε τη δολοφονία του νεαρού Αλέξη Γρηγορόπουλου για να καταλήξει στην ιδεολογική ταύτιση του ΣΥΡΙΖΑ με τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Π. Καμμένου τον Μάρτιο του 2013 στο πλαίσιο της «παλλαϊκής συμπαράστασής» τους για τις οικονομικές εξελίξεις στην Κύπρο. Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα σε αυτό το διάστημα συνέτειναν στην ανάδειξη ενός αριστερόστροφου εθνικολαϊκισμού, του οποίου αιχμή του δόρατος υπήρξαν οι «Αγανακτισμένοι» και το αποκαλούμενο «Κίνημα των Πλατειών». Ιδεολογικά ακαταμάχητα όπλα του «μαζικού αυτού φαινομένου» είναι η ακραία δαιμονοποίηση του αντιπάλου και οι ασυγκράτητες θεωρίες συνωμοσιολογίας, που καταλήγουν πάντα στην ενδυνάμωση και εξάπλωση της γερμανοφοβίας. Ο λαϊκισμός, όπως ίσως δεν γνωρίζουν μερικοί, εμφανίζεται με ποικίλες μορφές και είναι υπερκομματικός – δεν υπάρχουν δηλαδή επιλεκτικές εξαιρέσεις, όπως επιθυμούν κάποιοι που μονοπωλούν ιδέες, αγώνες, θυσίες και παντός είδους εκλεκτά ιδεολογικά εμπορεύματα. Την επίμαχη δε περίοδο γνωρίζει μέρες δόξας ο μιζεραμπιλισμός. Πρόκειται για έναν νέο όρο που δημιουργήθηκε προκειμένου να αποτυπώσει τη λατρεία της μιζέριας, όπου μια κοινωνική ομάδα εμφανίζεται ως ιδιαίτερα αδικημένη, εξαθλιωμένη, πάσχουσα, υποφέρουσα τα πάνδεινα και λόγω όλων αυτών των δεινών εκθειάζεται διά μέσου των στερήσεών της, των αποκλεισμών της, της εν γένει εξαθλίωσής της. Στη χώρα μας αυτό εκφράστηκε υποκριτικά στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο ανεπανάληπτα από τον Νίκο Ξανθόπουλο και τη Μάρθα Βούρτση. Αυτόν τον διάχυτο εθνικολαϊκισμό, ενσωματωμένο σε διάφορα πολιτικά κόμματα, τον είδαμε να συγκεντρώνει τέτοια ποσοστά στις τελευταίες δύο εκλογικές αναμετρήσεις (Μάιος και Ιούνιος 2012), ώστε να απειλείται η ευρω-
παϊκή προοπτική της χώρας, η οποία ανοήτως, επιπολαίως και εγκληματικώς τίθεται σε αμφισβήτηση (κυρίως από άγνοια κινδύνου) από μια ομάδα ανιστόρητων και επικίνδυνων λαϊκιστών της δεκάρας. Το φαινόμενο Μπέπε Γκρίλο στη γειτονική μας Ιταλία λειτούργησε αφυπνιστικά στον εγχώριο πολιτικό εφησυχασμό απέναντι στις πολιτικές παραδοξότητες. Στο εσωτερικό, ωστόσο, μεγεθύνθηκαν όσο ποτέ άλλοτε οι «ελληνικές ιδιαιτερότητες», όπως αυτές προέκυψαν μέσα από την κατάρρευση του πολιτικού μας συστήματος αλλά και των κοινωνικών μας βεβαιοτήτων. Μέσα από τα κείμενα αυτού του τόμου επιχειρείται μια προσπάθεια ανάλυσης του αριστερού εθνικολαϊκισμού, προκειμένου να αποδειχτεί ότι αυτή η πολιτική ιδεολογική μεθοδολογία είναι αδιέξοδη και λανθασμένη. Ταυτόχρονα, ο συγγραφέας στρέφει την προσοχή μας προς μια ευρύτερη και ουσιαστικότερη απάντηση στο σύγχρονο και πολυδιάστατο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε ως έθνος και ως κοινωνία, κατευθύνοντάς μας προς εκείνη τη διέξοδο που σχετίζεται με την κρίση της εθνικής μας ταυτότητας. Άννα Φραγκουδάκη Ο εθνικισμός και η άνοδος της ακροδεξιάς Εκδόσεις: Αλεξάνδρεια Σελ.: 278 Σε κάθε σοβαρή προσπάθεια να αναδειχτούν οι πραγματικοί λόγοι και οι αιτίες της εντυπωσιακής εμφάνισης της Ακροδεξιάς στο πολιτικό - κοινωνικό στερέωμα, τα ιδεολογικά αίτια προκρίνονται των κοινωνικών και πολιτικών προσεγγίσεων, παρά την προφανή αλληλεπίδρασή τους. Η συγγραφέας στην προσπάθειά της να αναδείξει τους λόγους εκείνους που συντέλεσαν στο να εμφανιστεί με τον συγκεκριμένο τρόπο η Άκρα Δεξιά στην πολιτική σκηνή του τόπου, απαιτώντας έναν σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις, ξεκινά από τη δεκαετία του 1980 παρακολουθώντας την πορεία των εθνικών ιδεών έως το ξέσπασμα της κρίσης και στρέφει την προσοχή της τόσο στις κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν την κρίση όσο και στην πολιτική που επέλεξε να ακολουθήσει στρατηγικά η αντιπολίτευση στο σύνολό της.
Παράλληλα με τα προφανή αίτια της κρίσης, όχι όμως κατ’ ανάγκη και τα ουσιαστικότερα, αναδεικνύει τη στάση της ελληνικής κοινωνίας, η οποία, διαμορφωμένη μέσα από μια εθνικοκεντρική παιδεία, ρέπει στην ξενοφοβία, στη γενικευμένη αντίληψη ότι για όλα τα δεινά φταίνε οι ξένες δυνάμεις που μας μισούν, άρα και στον αντιευρωπαϊσμό, στον φανατισμό, στην προσκόλληση στο παρελθόν και στην αδυναμία να παρακολουθήσει και να εναρμονιστεί με τις σύγχρονες εξελίξεις. Το συμπέρασμα είναι ότι για να αντεπεξέλθουμε στην οικονομική κρίση απαραίτητη και ουσιαστική προϋπόθεση είναι να κατανοήσουμε και να υπερβούμε βαθύτατα ριζωμένες εθνικές παρανοήσεις που μας εμποδίζουν να αποκτήσουμε μια ξεκάθαρη εθνική φυσιογνωμία. Εν τέλει, το βασικό πρόβλημα της χώρας είναι η διαστρεβλωμένη εικόνα που διαθέτουμε για τον εαυτό μας και για τους άλλους. Συλλογικό έργο Επιμέλεια: Cas Mudde, Cristóbal Rovira Kaltwasser Λαϊκισμός στην Ευρώπη και την Αμερική Απειλή ή διόρθωση για τη δημοκρατία; Εκδόσεις: Επίκεντρο Σελ.: 264 Μια πολύ ενδιαφέρουσα όσο και επίκαιρη ανθολογία κειμένων, που εξετάζουν και ερμηνεύουν το ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο του λαϊκισμού και το πώς αυτό επηρεάζει καθοριστικά την πολιτική πραγματικότητα κάθε χώρας σε παγκόσμιο επίπεδο. Στον τόμο αυτόν έχουμε να κάνουμε με μια σειρά κειμένων που αναφέρονται στο φαινόμενο του λαϊκισμού στη δεξιά και αριστερή του εκδοχή που, όπως επισημαίνεται, δεν διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους τόσο στην πολιτική πρακτική της ευρωπαϊκής ηπείρου όσο και στην αμερικανική πολιτική πραγματικότητα. Πέρα από αυτή την ενδιαφέρουσα ομοιότητα που προκύπτει, συνάγεται επίσης ένα σημαντικό συμπέρασμα: ότι αμφότεροι οι λαϊκισμοί ρέπουν στην υπεράσπιση ενός πολιτικού μοντέλου που δεν είναι ενάντια στη δημοκρατία per se, αλλά έρχεται μάλλον σε ασυμφωνία ειδικότερα με τη φιλελεύθερη εκδοχή της δημοκρατίας.
10/10 -16/10
ποντικιart
Ζοοm 11/31
www.topontiki.gr
ΑστικΗ γεωγραφια
Η άγνωστη «Αυλή των θαυμάτων» Ελάχιστοι Αθηναίοι μπορούν να μαντέψουν ή να φανταστούν τι κρύβουν οι αμπαρωμένες πόρτες και οι ψηλές μάντρες στην οδό Άρεως, την οδό Αδριανού και την οδό Κλάδου, δυο βήματα από τον σταθμό του ηλεκτρικού στο Μοναστηράκι. Μέχρι πρόσφατα, τους άφτιαχτους τοίχους κάλυπταν τουριστικά εμπορεύματα κάθε είδους. Την ίδια άγνοια με τους περισσότερους συμπολίτες μας είχα κι εγώ, δεν παριστάνω τον έξυπνο. Μέχρι που μια ημέρα, κάνοντας χρήση της δημοσιογραφικής μου ιδιότητας, δύο αρχαιολόγοι μου επέτρεψαν να διαβώ τη βαριά μεταλλική πόρτα δίπλα στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου. Ναι, αυτό στο οποίο έψελνε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και ο εξάδελφός του Αλέξανδρος Μωραϊτίδης. Μπροστά μου αποκαλύφθηκε ένα θαύμα: δεκαέξι κτίσματα που έχουν πίσω τους ιστορία αιώνων συγκροτούν έναν απίθανο πυρήνα της οθωμανικής Αθήνας αλλά και της άγουρης πρωτεύουσας των πρώτων δεκαετιών μετά την ανεξαρτησία. Στην πραγματικότητα, έχουμε να κάνουμε με μία χαρακτηριστική γειτονιά μιας περιόδου που όχι μόνο ίχνη της δεν συναντάμε συχνά στην Αθήνα (παρά εντελώς αποσπασματικά), αλλά και για την οποία γνωρίζουμε ελάχιστα. Αυτή η συναρπαστική σύνθεση από σπίτια, αυλές, μέγαρα, δρόPHOTO CREDIT: μους και χαγιάτια ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ θα ενταχθεί από το 2015 στη ζωή της σύγχρονης πόλης ως έδρα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. Η πρώτη φάση των έργων, που αφορούσε τον καθαρισμό του χώρου και των ερειπίων, ολοκληρώθηκε, ενώ ο εργολάβος της δεύτερης με αντικείμενο την αποκατάσταση των κτηρίων έπιασε δουλειά πριν από λίγες εβδομάδες. Αυτή είναι η γνωστή και ως «Αυλή των Θαυμάτων» με κέντρο της την οικία Χωματιανού - Λογοθέτη, μιας από τις σημαντικότερες αθηναϊκές οικογένειες την περίοδο της Τουρκοκρατίας και ρίζες στο Βυζάντιο. Εκτός από την πύλη που οδηγούσε στην κεντρική λιθόστρωτη αυλή, διασώζονται ακόμα μια τοξωτή εσοχή με τη βρύση δίπλα της, μια λίθινη σκάλα, ένα καμαροσκεπές κατώι προσαρμοσμένο σε νεότερη οικία και το πηγάδι της κεντρικής αυλής. Ο Άγιος Ελισαίος ήταν η εκκλησία της οικογένειας. Το καταπληκτικό είναι ότι επιβιώνουν ολόκληρα ή στοιχεία οικιστικών χώρων (σπίτια, αρχοντικά), χώροι λατρείας και κοινωνικών εκδηλώσεων (εκκλησίες, πλατείες) και χώροι οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητας (μαγαζιά, παλαιοπωλεία). Κεντρική επιλογή των ανθρώπων στο υπουργείο Πολιτισμού και στο ΜΕΛΤ είναι ο νέος χώρος να μη «μουσειοποιηθεί», αλλά να παραμένει ανοικτός στην πόλη όσο περισσότερες ώρες αυτό είναι δυνατό. Το έργο θα διαρκέσει δύο χρόνια και έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αττική 2007-2013» (ΕΣΠΑ) με συνολικό προϋπολογισμό 12.060.647 ευρώ. Δημήτρης Ρηγόπουλος
Μια Ελληνίδα στις Βερσαλλίες Χρήστος Παρίδης
Το Μουσείο Lambinet, που στεγάζεται στις Βερσαλλίες, οργάνωσε μια αναδρομική έκθεση της Ελληνίδας ζωγράφου Άννας Μαρίας Τσακάλη. Η έκθεση έχει τίτλο «Infini Végétale - Φυτικό Άπειρο» και αποτελείται από 60 έργα μεγάλων διαστάσεων από το 1995 μέχρι και σήμερα, με τα 15 από αυτά να εκθέτονται για πρώτη φορά. Ξεκίνησε στις 19 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου. Η Τσακάλη, στης οποίας τα έργα κυριαρχούν τα άνθη, ξεκίνησε στα πρώτα της βήματα ζωγραφίζοντας πόλεις όπου απουσίαζαν παντελώς τα πρόσωπα και η ανθρώπινη κίνηση μόλις που υπονοούνταν. Σταδιακά συνειδητοποίησε ότι την ενδιέφερε η παρουσία ζωής, αλλά όχι απαραίτητα οι άνθρωποι. «Άρχισα να βλέπω τα άνθη σαν μια μεταφορά της ανθρώπινης κατάστασης», λέει. Και συνεχίζει: «Η ζωή και ο θάνατος περιέχουν τη φθορά και την ομορφιά, την ενέργεια, κι αυτό ακριβώς το στοιχείο του εύθραυστου που υπάρχει έντονο στα φυτά είναι που με έλκει σ’ αυτά. Κάτι ταυτόχρονα πάρα πολύ δυνατό, μια ομορφιά που πάλλεται. Παρατηρώ στα λουλούδια που παίρνω στο εργαστήριό μου για να ζωγραφίσω ότι μέχρι να μαραθούν κρατούν το χρώμα τους, σαν να παλεύουν να υπάρξουν. Τα κρατάω μέχρι να ξεραθούν και πολλές στιγμές τους φθοράς είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσες εικαστικά. Με έλκει πάρα πολύ η εικόνα των τελευταίων ημερών τους». Η ομορφιά είναι λαβύρινθος Έτσι, στα έργα της, χρώματα, σχήματα, πυκνή βλάστηση, ανάκατα ολοζώντανα λουλούδια και νεκρά, προσφέρουν μια ηδονική εικαστική εμπειρία. «Είναι μια ομορφιά υπό κρίση, και πάντα σε έναν λαβύρινθο. Γιατί δεν αφήνομαι μόνο στα θετικά, αλλά λειτουργώ ως δίπολο που ενεργοποιεί πάρα πολύ τις ευαισθησίες. Υπάρχουν όμως έργα μου όπου μιλάω μόνο για τον λαβύρινθο της φύσης – πρόφαση για να αποτυπώσω τον δικό μου λαβύρινθο. Δηλαδή, ακόμα μια μεταφορά, οπότε δεν θα έλεγα ότι είμαι νατουραλίστρια. Αγαπάω την ομορφιά, πιστεύω στην ομορφιά, θεωρώ ότι είναι το αντίδοτο στις δυσκολίες μας, αλλά συγχρόνως επιδιώκω μια ένταση δίπλα στα πράγματα. Κι έτσι η ομορφιά, το έργο γίνεται για μένα η διαδρομή μου», εξηγεί. Νιώθει ότι συνεχίζει την παράδοση των μεγάλων δασκάλων της Αναγέννησης, του 18ου και 19ου αιώνα; «Σε μένα τα φυτά προέκυψαν δουλεύοντας μέσα από χαοτικές εικόνες χρωμάτων στις οποίες αναγνώρισα πράγματα οργανικά. Και ναι μεν μου δημιουργεί μεγάλη ηδονή να ζωγραφίζω εκ του φυσικού, αλλά από την άλλη, έχοντας κομμάτια που δεν τα ελέγχω, υπάρχει πολύ φανταστικό μέρος στα έργα μου, τα οποία θα ήταν ‘‘νατουραλιστικά’’
Η Γαλλία γιορτάζει φέτος τα 400 χρόνια από τη γέννηση του κηπουρού André Le Nôtre, ο οποίος επί ημερών Λουδοβίκου 14ου σχεδίασε τους κήπους των Βερσαλλιών αλλά και σημαντικά βουλεβάρτα και κήπους του Παρισιού. Ανάμεσα στις εκδηλώσεις υπάρχει και η συμμετοχή μιας Ελληνίδας καλλιτέχνιδας, της Άννας Μαρίας Τσακάλη αν τα έκανα όλα ίδια. Αντιθέτως υπάρχει πάντα το φανταστικό που ξεδιπλώνεται. Κι εν τέλει το λουλούδι είναι σύμβολο χαράς και θλίψης. Στη φαντασία μου, το στοιχείο του θανάτου είναι εξίσου δυνατό με τη γιορτή», συμπληρώνει. Τέλος, ένα άλλο της στοιχείο είναι η σχέση της με τη γεωμετρία, που πάλι ως μεταφορά είναι η τάξη, η σχέση των ανθρώπων με την
κοινωνία. Αν η έκθεση στις Βερσαλλίες είναι ένα homage στον André Le Nôtre, ο οποίος έβαλε τάξη στο φυτικό χάος και οργάνωσε το άναρχο περιβάλλον, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ο γεωμετρικός γαλλικός κήπος όπως τον ξέρουμε, η Άννα Μαρία Τσακάλη μέσα από την αποτύπωση της φύσης είναι σαν να δίνει φόρμα στο ζωγραφικό χάος.
12/32 Ιστορία
10/10 -16/10
ποντικιart
Στα τέλη του Αυγούστου του 1844 οριστικοποιεί τη συνεργασία του Φρίντριχ Ένγκελς με την «Vorwärts!», με τον οποίο διατηρούσε αλληλογραφία. Κατά το πέρασμα του Ένγκελς από το Παρίσι για να πάει στη Γερμανία, ο Μαρξ διαπίστωσε την πλήρη ταύτιση απόψεων με τον Γερμανό επιχειρηματία. Αυτή τους η επαφή στο Παρίσι αποτέλεσε την αρχή μιας βαθιάς και θρυλικής φιλίας. Πρώτος καρπός της συνεργασίας τους ήταν το κοινό τους έργο «Η Αγία Οικογένεια ή Η Κριτική της κριτικής Κριτικής» που δημοσιεύτηκε το 1845 Ο Μαρξ συλλαμβάνεται στις Βρυξέλλες
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΜΑΡΞ - ΕΝΓΚΕΛΣ
Οι φιλόσοφοι που άλλαξαν τον κόσμο
Μαρξ, ο θεωρητικός της επανάστασης Μέρος Β’
1818-1883 Έχοντας σχηματίσει την εδραία πεποίθηση ότι «την ανατομία της αστικής κοινωνίας θα πρέπει να την αναζητήσει κανείς στην πολιτική οικονομία», καταπιάστηκε με τη μελέτη της, συνεχίζοντας παράλληλα και τις ιστορικές του έρευνες με επίκεντρο τη μελέτη της Γαλλικής Επανάστασης
Τ
ον Οκτώβριο του 1843, ο Μαρξ εγκαταστάθηκε στο Παρίσι με σκοπό την έκδοση κοινωνικοπολιτικού περιοδικού. Εκεί ήρθε σε άμεση επαφή με τους δημοκρατικούς και σοσιαλιστικούς κύκλους και τις εργατικές οργανώσεις. Μελέτησε τις ουτοπικές σοσιαλιστικές και κομμουνιστικές αντιλήψεις στα έργα των Σαιν-Σιμόν, Σ. Φουριέ, Γ. Μπαμπέφ, Τ. Ντεζαμί, Ε. Καμπέ και αργότερα του Ρ. Όουεν. Τον Φεβρουάριο του 1844 κυκλοφόρησε το μοναδικό (διπλό) τεύχος των «Γερμανο-γαλλικών Χρονικών» («Deutsch-Französische Jahrbücher»). Στα άρθρα του «Το εβραϊκό ζήτημα και Κριτική της εγελιανής φιλοσοφίας του δικαίου – Εισαγωγή», ο Μαρξ γράφει ότι ο κομμουνιστικός μετασχηματισμός της κοινωνίας είναι ο μοναδικός δρόμος για την υπέρβαση της στενότητας της αστικής επανάστασης και την απελευθέρωση του ανθρώπου από τα κοινωνικά, εθνικά και άλλα δεσμά. Στο Παρίσι αρχίζει τις πρώτες επεξεργασίες για την κριτική των οικονομικών βάσεων της αστικής κοινωνίας υπό το φως των υλιστικών και κομμουνιστικών απόψεων. Έχοντας σχηματίσει την εδραία πεποίθηση ότι «την ανατομία της αστικής κοινωνίας θα πρέπει να την αναζητήσει κανείς στην πολιτική οικονομία», καταπιάστηκε με τη μελέτη της, συνεχίζοντας παράλληλα και τις ιστορικές του έρευνες με επίκεντρο τη μελέτη της Γαλλικής Επανάστασης. Ταυτόχρονα μελέτησε και εκπόνησε εκτενή κριτική σε σχέση με τις απόψεις των κλασικών της πολιτικής οικονομίας Α. Σμιθ και Δ. Ρικάρντο, και διαπίστωσε τη σύμφυτή
τους στενότητα, το ότι δηλαδή εκλάμβαναν τις ιστορικά παροδικές αστικές σχέσεις ως αιώνιες. Αυτά του τα συμπεράσματα τα εξέθεσε στα «Οικονομικά – φιλοσοφικά χειρόγραφα» του 1844. Σ’ αυτά ο Μαρξ αναλύει τον ανταγωνιστικό χαρακτήρα της οικονομικής δομής της αστικής κοινωνίας και τους τρόπους ιδιοποίησης από την αστική τάξη του προϊόντος της εργασίας των μισθωτών εργατών. Για τη θέση των εργαζομένων στην εκμεταλλευτική κοινωνία, ο Μαρξ χρησιμοποιεί την κατηγορία «αλλοτριωμένη εργασία», δείχνοντας ότι όταν επικρατεί η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, οι όροι, τα εργαλεία και τα αποτελέσματα της εργασίας προβάλλουν σε σχέση με τον εργάτη σαν μια ξένη δύναμη που τον υποδουλώνει. Για την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας και τη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου η αλλοτρίωση της εργασίας θα εξαφανιστεί και θα επικρατήσουν οι ανθρωπιστικές αρχές, χρειάζεται «ενεργός κομμουνιστική δράση», τόνισε ο Μαρξ. Συνεχίζει με καταιγιστικούς ρυθμούς τη δημοσιογραφική αλλά και φιλοσοφική του ενασχόληση. Γράφει στη γερμανική εφημερίδα των εμιγκρέδων «Εμπρός!» («Vorwärts!»). Την εξέγερση των υφαντουργών της Σιλεσίας τον Ιούνιο του 1844 ο Μαρξ τη θεώρησε σαν σημάδι της επαναστατικής αφύπνισης των εργατών. Στα τέλη του Αυγούστου του 1844 οριστικοποιεί τη συνεργασία του Φρίντριχ Ένγκελς με την «Vorwärts!», με τον οποίο διατηρούσε αλληλογραφία. Κατά το πέρασμα του Ένγκελς από το Παρίσι για να πάει στη Γερμανία, ο Μαρξ διαπίστωσε την πλήρη ταύτιση απόψε-
10/10 -16/10
ποντικιart
Ευγένιος Ντελακρουά: «Η Ελευθερία οδηγεί το Λαό»
ων με τον Γερμανό επιχειρηματία. Αυτή τους η επαφή στο Παρίσι αποτέλεσε την αρχή μιας βαθιάς και θρυλικής φιλίας. Πρώτος καρπός της συνεργασίας τους ήταν το κοινό τους έργο «Η Αγία Οικογένεια ή Η Κριτική της κριτικής Κριτικής» που δημοσιεύτηκε το 1845. Σ’ αυτό το έργο ο Μαρξ και ο Ένγκελς στηλίτευσαν την αφερεγγυότητα της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας και κυρίως του υποκειμενικού ιδεαλισμού των νεο-εγελιανών, τόνισαν τη σημασία που έχει η διαπάλη του υλισμού με τον ιδεαλισμό στην πορεία της εξέλιξης της φιλοσοφικής σκέψης και τεκμηρίωσαν την αναγκαιότητα της σύνδεσης του υλισμού με τη διαλεκτική. Στην επεξεργασία της υλιστικής αντίληψης για την κοινωνική εξέλιξη ανέδειξαν, στο σύνολο των υλικών σχέσεων που την καθορίζουν, ως βασικό κρίκο την κοινωνική παραγωγή. Σε αντίθεση με τους νεο-εγελιανούς που αντιπαρέθεταν τα «κριτικά σκεπτόμενα πρόσωπα» στην «αδρανή μάζα», ο Μαρξ υποστήριξε τον αποφασιστικό ρόλο των λαϊκών μαζών στην ιστορία και υπογράμμισε ότι ο ρόλος τους γιγαντώνεται κατά τις επαναστατικές περιόδους. Τον Ιανουάριο του 1845, οι γαλλικές αρχές σε συνεννόηση με την πρωσική κυβέρνηση διέταξαν την απέλαση των συνεργατών της «Vorwärts!». Στις 3 Φεβρουαρίου, ο Μαρξ αναχώρησε για τις Βρυξέλλες, όπου έζησε τρία χρόνια. Τον Απρίλιο του 1845 πήγε κοντά του και ο Ένγκελς. Αμέσως κατέστρωσαν σχέδιο θεωρητικών παρεμβάσεων. Ο Μαρξ συνέγραψε το μεγαλύτερο μέρος των «Θέσεων για τον Φόιερμπαχ», στις οποίες ανέλυσε
τις διαλεκτικές - υλιστικές απόψεις απέναντι στα ιδεαλιστικά ρεύματα αλλά και στον ενατενιστικό φοϊερμπαχικό υλισμό, που στην ερμηνεία των κοινωνικών φαινομένων παρέμενε στις ιδεαλιστικές θέσεις. Ο Μαρξ σ’ αυτό το έργο υπογράμμισε την κεφαλαιώδη σημασία της πράξης τόσο στο κοινωνικό γίγνεσθαι όσο και στη διαδικασία της γνώσης («Η πράξη είναι το κριτήριο της αλήθειας»). Τον Νοέμβριο του 1845, χωρίς να αφήσουν τις άλλες τους προτεραιότητες, οι δυο θεωρητικοί καταπιάνονται με τη συγγραφή του έργου τού σχετικού με την κριτική των Γερμανών ιδεολόγων. Στη «Γερμανική Ιδεολογία» γίνεται για πρώτη φορά εκτενής ανάπτυξη της υλιστικής θεώρησης της Ιστορίας. Βασιζόμενοι στις αντιλήψεις τους περί της αλληλεπίδρασης μεταξύ των παραγωγικών δυνάμεων και των σχέσεων παραγωγής και καταδεικνύοντας ότι η σύγκρουση των ξεπερασμένων παραγωγικών σχέσεων με τις ανεπτυγμένες παραγωγικές δυνάμεις είναι αναπόφευκτη, διατύπωσαν την άποψη ότι ο ένας τρόπος παραγωγής αντικαθιστά τον άλλον, αλλάζοντας ταυτόχρονα όλη την πολιτική δομή της κοινωνίας και τις μορφές της κοινωνικής συνείδησης. Κατέληξαν δε στο ότι είναι αναπόφευκτη η εγκαθίδρυση του κομμουνιστικού συστήματος. Με στόχο να συσπειρώσει τα πρωτοποριακά στοιχεία της εργατικής τάξης σε προωθημένα οργανωτικά σχήματα και να παρέμβει σε θεωρητικά ζητήματα, ο Μαρξ ίδρυσε την Κομμουνιστική Επιτροπή Αλληλογραφίας των Βρυξελλών, που διατήρησε επαφές με ανάλογες επιτροπές στη Μ. Βρετανία, στη Γαλλία
Ιστορία 13/33
Ο Μαρξ παρέα με τον Ένγκελς και τις τρεις κόρες του
και στη Γερμανία. Το καλοκαίρι του 1847 κυκλοφορεί το βιβλίο του Μαρξ «Η Αθλιότητα της Φιλοσοφίας» σαν απάντηση στη «Φιλοσοφία της Αθλιότητας» του Προυντόν, στο οποίο ο Μαρξ παρεμβαίνει στα ζητήματα τακτικής του προλεταριακού κινήματος και καταδεικνύει τη σημασία των συνδικαλιστικών ενώσεων, της απεργιακής πάλης, την αναγκαιότητα της πολιτικής δράσης της εργατικής τάξης και της απόκτησης απ’ αυτήν μιας σαφούς ταξικής συνείδησης. Στις αρχές του 1847, ο Μαρξ και ο Ένγκελς οργάνωσαν στο Λονδίνο το πρώτο διεθνές συνέδριο της Ένωσης Κομμουνιστών. Στο δεύτερο συνέδριο της Ένωσης, που διεξήχθη στο τέλος του ίδιου έτους, οι σύνεδροι επιφόρτισαν τους δυο θεωρητικούς να συντάξουν το πρόγραμμα του κόμματος. Το «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος» ή «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 1848 και είναι το πρώτο προγραμματικό ντοκουμέντο του επιστημονικού κομμουνισμού. Η επανάσταση του 1848 ήταν η πρώτη ιστορική δοκιμασία του μαρξισμού. Στις 4 Μαρτίου 1848, ο Μαρξ απελάθηκε από το Βέλγιο και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου σχημάτισε νέα Κεντρική Επιτροπή της Ένωσης Κομμουνιστών και αγωνίστηκε για την επιστροφή των Γερμανών εμιγκρέδων στην πατρίδα τους. Συνέγραψε μαζί με τον Ένγκελς το πρόγραμμα της Ένωσης με τίτλο «Διεκδικήσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Γερμανία». Στις αρχές Απριλίου ο Μαρξ πήγε στη Γερμανία όπου κυκλοφόρησε τη «Νέα Εφημερίδα του Ρήνου» («Neue Rheinische Zeitung»), η οποία
λειτούργησε σαν πολιτικό κέντρο κατευθύνοντας τη δράση των κομμουνιστών, ενώ έγινε πρόεδρος της Εργατικής Ένωσης Κολωνίας. Τον Μάιο του 1849 η πρωσική κυβέρνηση έκλεισε την εφημερίδα. Ο Μαρξ επιστρέφει στο Παρίσι απ’ όπου υποχρεώνεται πάλι να φύγει, για το Λονδίνο αυτή τη φορά. Το 1850 εκδίδει μαζί με τον Ένγκελς τη «Νέα Εφημερίδα του Ρήνου. Πολιτικο-Οικονομική Επιθεώρηση» («Neue Rheinische Zeitung. PolitischÖkonomische Revue»). Σε σειρά άρθρων που επανεκδόθηκαν αργότερα από τον Ένγκελς με τίτλο «Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία από το 1848 ώς το 1850», ο Μαρξ διατυπώνει τη θέση ότι «οι επαναστάσεις είναι οι ατμομηχανές της Ιστορίας». Στην ανάλυση του πραξικοπήματος του Βοναπάρτη της 2ας Δεκεμβρίου του 1851 είναι αφιερωμένο το έργο του «Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη», στο οποίο συμπεραίνει ότι είναι απαραίτητο το τσάκισμα της στρατιωτικο-γραφειοκρατικής κρατικής μηχανής για την εξασφάλιση της νίκης της προλεταριακής επανάστασης. Τον Δεκέμβριο του 1852 ο Μαρξ γράφει τη μελέτη του «Αποκαλύψεις για τη δίκη των κομμουνιστών στην Κολωνία» ενάντια στις δικαστικές διώξεις των μελών της Ένωσης.
xenofonb@gmail.com
16/36 Επτά
10/10 -16/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
«το ποντικι»
ΠΕΜΠΤΗ 10.10
Καβάφης στο «Βαλκάνια» ◗ «Ο Κ. Π. Καβάφης στο Ξενοδοχείο Βαλκάνια» είναι ένα μονόπρακτο γεμάτο μουσική και ποίηση. Ο Γιώργος Χρονάς σε ρόλο ρεσεψιονίστ εξυπηρετεί τον Καβάφη, ο οποίος του ζητάει ένα δωμάτιο για 48 ώρες, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί τη δική του ατμόσφαιρα που μπορεί να μην είναι ίδια κάθε φορά. Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), ενιαίο εισιτήριο: 8 ευρώ, 10.10, 17.10, 14.11, 21.11, 28.11 στις 21.30.
προτείνει...
Επιμέλεια: Βίκυ Λεβαντή (v.levanti@hotmail.com)
Επστάιν. Info: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, 12 & 13.10, 18 - 5 ευρώ, στις 21.00. ◗ Σε χορό flamenco για πρώτη φορά ανεβαίνει η «Δεσποινίς Τζούλια» του Αυγούστου Στρίντμπεργκ από την ομάδα Arroyo Nuevo, σε χορογραφία και σκηνοθεσία Σταύρου Λίτινα. Info: Arroyo Nuevo (M. Aλεξάνδρου 128, Κεραμεικός), Παρ. - Σαβ. 21.30, Κυρ. 20.30.
ΔΕΥΤΕΡΑ 14.10
Συναυλία αλληλεγγύης και ελληνικά έργα
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11.10
◗ Οι Φοίβος Δεληβοριάς, Θέμης Καραμουρατίδης, Νατάσσα
«Γραμμή» και «Αριστοφάνης» ◗ «Η Γραμμή», η κλασική μαύρη κωμωδία του Ίσραελ Άρθουρ Χόροβιτς, συνεχίζει δυναμικά για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά. «Τι περιμένεις; Ποιοι είναι αυτοί που περιμένουν μαζί σου; Είναι φίλοι σου ή εχθροί; Μήπως κάποιος προσπαθεί να περάσει πρώτος;» είναι μερικά από τα ερωτήματα που διερευνούν με αλληγορικό τρόπο οι Γ. Σουξές, Α. Χαντζής, Ν. Λειβαδάρη, Γ. Ευθυμίου, Β. Χρηστίδης. Ιnfo: Θέατρο Αλκμήνη (Αλκμήνης 12, Πετράλωνα), εισιτήριο 10 ευρώ, κάθε Παρ. 21.15, Σαβ. 19.15. ◗ Το «Αριστοφάνης Τώρα», με τον Σταμάτη Κραουνάκη και τη Σπείρα Σπείρα, απελευθερώνει, για δύο τελευταίες παραστάσεις, την ανάμνηση ενός διαχρονικού διονυσιακού ελληνικού γλεντιού. Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), 11 & 12.10, τιμές: 15 - 10 ευρώ, στις 21.00.
«Αριστοφάνης Τώρα», Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
ΤΡΙΤΗ 15.10
Από το Grigorovich Ballet στο «Dialogue In the Dark»
ΣΑΒΒΑΤΟ 12.10
Congo Natty και «Πουπουλένιος» ◗ Ο «βασιλιάς της jungle» Congo Natty – γνωστός κι ως Rebel MC – έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Εμφανίζονται οι Fundracar και Ste & Nothical από τους «Κακό Συναπάντημα». Dj sets από Anna Mystic, Blend Mishkin. Info:Άνοδος Live Stage, εισιτήρια: 12 - 15 ευρώ, στις 21.00. ◗ Ο «Πουπουλένιος» του Μάρτιν ΜακΝτόνα είναι το έργο που φέρνει μαζί για πρώτη φορά στη σκηνή τους Μαρκουλάκη, Κουρή, Παπασπηλιόπουλο και Πυρπασόπουλο. Η υπόθεση ξετυλίγεται γύρω από έναν νεαρό συγγραφέα που γράφει ιστορίες για κακοποιήσεις παιδιών. Συλλαμβάνεται και ανακρίνεται όταν μια σειρά εγκλημάτων που συμβαίνουν στην πόλη θυμίζουν τις δικές του ιστορίες. Info: Θέατρο Αθηνών (Βουκουρεστίου 10, Σύνταγμα), τιμές: 20 - 14 ευρώ, πρεμιέρα στις 21.00.
◗ Με εβδομήντα συντελεστές έρχεται η «Λίμνη των Κύκνων»,
Congo Natty, Άνοδος Live Stage
ΚΥΡΙΑΚΗ 13.10
Το «Ποντίκι» σάς πάει θέατρο
Οpera Chaotique στο Faust ◗ Ποιήματα και γραπτά των Ντε Σαντ, Σαίξπηρ και Πόε ανα-
«Η Γραμμή», θέατρο Αλκμήνη
✂
«Αριστοφάνης Τώρα» Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του δωρεάν προσκλήσεις για την παράσταση «Αριστοφάνης Τώρα», σε σκηνοθεσία Σταμάτη Κραουνάκη. Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν πρώτοι στο 210-6898448 από τις 10 π.μ. ώς τις 5 μ.μ. θα κερδίσουν δύο διπλές προσκλήσεις για το Σάββατο 12.10 στις 21.00. Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος) Τηλ. 210-3418550
από το Grigorovich Ballet Theatre της Ρωσίας. Info: Θέατρο Badminton (Ολυμπιακά Ακίνητα, Γουδή), 15.10 & 18 - 22.30, 18 - 58 ευρώ, σήμερα στις 20.30. ◗ Ένα μεγάλο αφιέρωμα ξεκινάει για τον Δημήτρη Δημητριάδη, δημιουργού του πεζογραφήματος «Πεθαίνω σαν χώρα» (1978). Σήμερα παρουσιάζεται το έργο του η «Εκκένωση» διά χειρός Γιάννη Κόκκου. Info: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, 15 - 16.10, εισιτήρια: 5 ευρώ/ημέρα, στις 21.00. ◗ Στο πρωτοποριακό δρώμενο «Dialogue in the Dark», οδηγοί με μειωμένη ή καθόλου όραση «γίνονται» τα μάτια μιας ομάδας επισκεπτών σ’έναν κόσμο χωρίς φως. Info: Θέατρο Badminton (Ολυμπιακά Ακίνητα, Γουδή), τιμές: 11 - 18 ευρώ, καθημερινές 10.00 - 13.00 (για σχολεία), 16.00 - 20.30 (για το κοινό), Σαβ. - Κυρ. 11.00 - 20.30, απαραίτητη η κράτηση στο 210-8040600.
ΤΕΤΑΡΤΗ 16.10
Τζούλια και βωβό φεστιβάλ ◗ Τέσσερις συναυλίες συνοδεύουν μουσικά τέσσερις ταινίες στο «In Mute Festival», το οποίο δίνει ήχο ηλεκτρονικής μουσικής στον βωβό κινηματογράφο. Σήμερα παρουσιάζεται το μουσικό έργο του Αυστραλού Lawrence English για την «Απεργία» του Άιζενσταϊν αλλά και το έργο των Ελλήνων Silent Move που συνοδεύουν την «Πτώση του Οίκου των Άσερ» του
Μποφίλιου, Γιάννης Παλαμίδας και Γιάννης Χαρούλης συμμετέχουν στη «Συναυλία ένα τραγούδι για τη Βικτώρια». Τα έσοδα θα διατεθούν για τη θεραπεία της καρκινοπαθούς Βικτώριας Μπόζικ, βοηθού της Λένας Πλάτωνος, η οποία πρέπει να μεταφερθεί σε κλινική του Χιούστον. Info: Fuzz Club (Πειραιώς 209), τιμές: 20 & 50 ευρώ, στις 22.00. ◗ «Το όλη η πόλη το κουβεντιάζει» των Αντώνη και Κωνσταντίνου Κούφαλη, αλλά και το «Μεσάνυχτα σ’έναν τέλειο κόσμο» του Αλέξη Σταμάτη, ανεβαίνουν στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Info: Θέατρο Τέχνης - Κάρολος Κουν (Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα), τιμές: 15 ευρώ (για τις δύο παραστάσεις), 10 ευρώ (μόνο για τη μία) κάθε Δευτ. & Τρ. στις 21.00.
μειγνύουν οι Opera Chaotique με ήχους όπερας και πανκ, τζαζ και αφρικανικής κουλτούρας, σ’ένα λαμπερό αλλά και σκοτεινό show. Info: Faust (Καλαμιώτου 11, Αθήνα), είσοδος: 5 - 8 ευρώ, κάθε Τετάρτη, στις 22.30.
Το «Ποντίκι» σάς πάει θέατρο
✂
«Η Γραμμή» Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του εκπτωτικές τιμές για την παράσταση «Η Γραμμή», βασισμένη στην κλασική μαύρη κωμωδία του Ίσραελ Άρθουρ Χόροβιτς. Δέκα αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν πρώτοι στο 210-6898448 από τις 10 π.μ. ώς τις 5 μ.μ. θα κερδίσουν ένα κουπόνι που θα τους εξασφαλίσει δύο εισιτήρια στην τιμή του ενός (πέντε αναγνώστες για την παράσταση της Παρασκευής 11.10 στις 21.15 και πέντε αναγνώστες για την παράσταση του Σαββάτου 12.10 στις 19.15). Θέατρο Αλκμήνη (Αλκμήνης 12, Πετράλωνα) Τηλ.: 210-3428650