1787 340

Μανώλης Μαυροµατάκης «Η τέχνη τώρα µπορεί να παίξει τόσο καίριο ρόλο όσο το φαγητό»

t r a 013 ΡΙΟΥ 2

ΕΜΒ 21 ΝΟ Η Τ Π ΠΕΜ

ν Ναζί» ω τ ύ ο ρ Θησαυ « υ ο τ ς δίκτυο οµέ α ι ρ ∆ δ α ο ι τ δ σ εινές θερος» ύ ε λ Οι σκοτ ε « Εµπρός ς ο ο ρέφει ρ ν τ τ µ σ α ι ύ έ π θ ς ε ό ο ς αι τ ίκη άτι! ν κ µ ο ι η ε λ Ο εθνικ σ ν α α ρ σ τ ί σ σ νει, πα ης Θε τ , η αντί ώ ρ ο ρ ί ί η µ ε λ χ α π ρ Σ Ο ιος δεν ραϊκό α ο β ε π ο Ό : ν έ α ωστήρ Το χαµ Ζ α ν ω λ πόλ Ναός Α

Ι Κ Ι Τ Ν ΠΟ

Νο 340

21/11 -27/11 02/22 ∆ελτίο καιρού

ΠΟΝΤΙΚΙart

www.topontiki.gr

ΚΑΜΙΑ ΦΟΡΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΞΕΡΕΙ... Τα βραβεία, εκτός από τη χαρά που προσφέρουν σε έναν καλλιτέχνη, αποτελούν και διαφήμιση, φέρνουν φήμη, εισιτήρια, πωλήσεις, ένα σωρό καλά. Μπορεί, όμως, να είναι και παγίδα για όσους βασιστούν σε αυτά για να διαλέξουν τι θα δουν ή τι θα διαβάσουν, ειδικά αν πρόκειται για «βραβεία κοινού». Ποιο είναι αυτό το «κοινό»; Είναι δέκα άνθρωποι ή χιλιάδες, συγγενείς του βραβευμένου ή άνθρωποι ανιδιοτελείς φιλότεχνοι, ποιες είναι οι γνώσεις, ποια τα κριτήριά τους; Τίποτα δεν ξέρουμε συνήθως για όλα αυτά. Απλώς πως κάποιοι είπαν «μου άρεσε». Επειδή όλοι έχουμε ακούσει ιστορίες με συγγραφείς που πιέζουν όποιον συναντούν μπροστά τους να ψηφίσει υπέρ του βιβλίου τους σε δημοσκοπήσεις «αναγνωστών» ή άλλες που αφορούν π.χ. σκηνοθέτες ή ηθοποιούς, και επειδή όλοι μας έχουμε κάνει, με πολύ αγνές συναισθηματικές προθέσεις, ένα «μου αρέσει» στη δουλειά φίλου, έστω κι αν δεν την έχουμε δει ακόμα, λογικό είναι πια να μην πολυεμπιστευόμαστε το «άρεσε στο κοινό, το βραβεύουμε». Παρ’ όλα αυτά, τα πολλά βραβεία, σαν αυτά τα οποία εισέπραξε πριν από λίγες μέρες η παράσταση «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» σε σκηνοθεσία Γ. Χουβαρδά στο Εθνικό Θέατρο, κινούν και την περιέργεια. «Για να δούμε γιατί τα πήρε. Όχι πως έχω και μεγάλη εμπιστοσύνη στις βραβεύσεις, αλλά… Τι ώρα

ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙΡΟΥ

τελειώνει;» έλεγε η κυρία μπροστά μου στο κατάμεστο Τσίλλερ, δύο μέρες αφότου το έργο «σάρωσε» τα βραβεία. Δεύτερη χρονιά που παίζεται και κανένας μας στην πλατεία δεν ήταν θεατρικός κριτικός, ενδεχομένως ούτε φανατικός θεατρόφιλος, όμως επί δυόμισι ώρες όλοι έμοιαζαν καθηλωμένοι και παρέμεναν σιωπηλοί, ακόμα και στο διάλειμμα. Ήταν τόσες οι διαστάσεις που σιγά σιγά, με ευφυέστατο τρόπο, ανοίγονταν μπροστά μας, γύρω μας στην πλατεία και μέσα μας βαθιά, που στο τέλος ήταν σα να ανεβήκαμε και εμείς στη σκηνή με τον τρόπο των ηθοποιών που ερμήνευαν τους θεατές ή να «στριμωχθήκαμε» όσο και οι πρωταγωνιστές στα άκαμπτα ρούχα και τις αγκυλώσεις τους και δεν μπορούσαμε να κουνηθούμε. Το μόνο που ακούστηκε στο κατάμεστο θέατρο ήταν ένα χαμηλόφωνο, θαυμαστικό «α» προς το τέλος και την ώρα της αναχώρησης το ίδιο σχόλιο από πολλούς: «Τελικά ήταν πάρα πολύ ωραίο». Σίγουρα τα βραβεία δεν αποτελούν εγγύηση, όμως μερικές φορές δίνονται και εκεί που τα αξίζουν. Και σίγουρα ένα «μου άρεσε» χωρίς πολλές επεξηγήσεις, σαν αυτό που έλεγαν και έδειχναν στα πρόσωπά τους όλοι φεύγοντας από την παράσταση, δεν είναι ατράνταχτο επιχείρημα, αλλά συχνά είναι πολύ τσιγκούνικο το να μην το πεις. Σίσσυ Παπαδάκη

ΝΤOΡΙΣ ΛEΣΙΝΓΚ: ΜΟΝΤEΡΝΑ, EΝΤΙΜΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΤΙΚH Τα βιβλία της Ντόρις Λέσινγκ, που πέθανε την Κυριακή σε ηλικία 94 ετών, γαλήνια και ατάραχη στον ύπνο της, θα μείνουν στην Ιστορία για πολλούς λόγους, αφού «κύκλωσε» ό,τι την ενδιέφερε στην προσωπική της ζωή. Μ’ένα εξαιρετικό δείγμα μεταμοντέρνας γραφής ύμνησε τη γυναικεία χειραφέτηση και τον πολιτικό στοχασμό, αμφισβήτησε τη βρετανική αποικιοκρατία, εντρύφησε στον μυστικισμό και ανακατεύτηκε με την επιστημονική φαντασία. Αλλά και μόνο ένας βαρβάτος… θεσμικός λόγος, όπως είναι το βραβείο Νόμπελ που κέρδισε το 2007, φτάνει. Πέρα από τα γραπτά που, όπως λέει και η λαϊκή ρήση, μένουν, στη μνήμη μας έχει μείνει και μια εικόνα της που – καμιά φορά, για να επικαλεστούμε και μια άλλη ρήση – είναι ισχυρότερη από τις λέξεις. Και η Λέσινγκ έχει γράψει εκατομμύρια λέξεις, θαρραλέες, φεμινιστικές, αντιδραστικές, αυτοβιογραφικές. Αναπόφευκτα, όμως, η είδηση του θανάτου της έφερε στο μυαλό μας και την περίφημη φωτογραφία από τη μέρα που πληροφορήθηκε ότι κέρδισε το Νόμπελ. Καθισμένη κατάχαμα στα σκαλάκια του σπιτιού της, τριγυρισμένη από πρασινάδες,

art ΠΟΝΤΙΚΙ

γλάστρες και λουλούδια, κρατώντας ακόμα τις σακούλες με τα ψώνια από το σούπερ μάρκετ, η γιαγιούλα (τότε 88 χρόνων) με τα μονίμως τραβηγμένα σε κότσο κατσαρά μαλλιά της είχε μόλις βγει από το ταξί κρατώντας τα ψώνια και βρήκε στο κατώφλι της πολλούς δημοσιογράφους να την περιμένουν. Πώς αντέδρασε; Ψέλλισε ένα «ω, θεέ μου». Η σουηδική Ακαδημία είχε πει τότε για την επιλογή της Λέσινγκ ότι «είναι επική αφηγήτρια της γυναικείας εμπειρίας που, με σκεπτικισμό, θέρμη και ενορατική δύναμη, ερευνά έναν διχασμένο πολιτισμό», εννοώντας τη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ, όπου πέρασε πολλά χρόνια με την οικογένειά της. Ήταν η γηραιότερη νικήτρια του βραβείου και μόλις η ενδέκατη γυναίκα που τιμήθηκε με Νόμπελ. Ο φεμινισμός της, άλλωστε,

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Αντώνης Δελλατόλας ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

Παναγής Δ. Κουτουφάς

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ Χρυσούλα Παπαϊωάννου

την έκανε διάσημη, μέσα από το βιβλίο «Χρυσό σημειωματάριο». Παρόλο, όμως, που έγινε σύμβολο της γυναικείας χειραφέτησης και των φεμινιστριών, δεν δίστασε να κατακρίνει και να αιφνιδιάσει τις θαυμάστριές της, καθώς είχε πει ότι «δεν έχω τίποτα κοινό με τις φεμινίστριες και δεν μου αρέσει η απολυτότητά τους». Αλλά τέτοια ήταν η Ντόρις Λέσινγκ, έντιμη και αντισυμβατική. Η ζωή της ήταν συναρπαστική, όσο και τα βιβλία της. Γεννημένη στην Περσία από Εγγλέζους γονείς – τραπεζικό υπάλληλο και νοσοκόμα – εγκατέλειψε στην εφηβεία της το θρησκευτικό σχολείο όπου πήγαινε. Η εγκατάλειψη ήταν ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στη ζωή της, αφού εγκατέλειψε δύο συζύγους, αλλά και τα δύο από τα τρία παιδιά της – φυσικά κατακρίθηκε πολύ γι’ αυτό. Εγκατέλειψε και το Κομμουνιστικό Κόμμα, στο οποίο είχε ενταχθεί. Εγκατέλειψε το δόγμα του φεμινισμού. Και πολλά ακόμα. Υπάρχουν όλα στα βιβλία και το γράψιμό της, το οποίο δεν άφησε ποτέ. ΥΓ.: Το τελευταίο της μυθιστόρημα «Alfred & Emily» (2008) θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Χρυσούλα Παπαϊωάννου

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ Χριστίνα Διακογιάννη

ΑRT DIRECTOR Δημήτρης Λύρας

Κωνσταντίνος Ρήγας

ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Κώστας Θέος Μαρία Παπαρρηγοπούλου ΕΜΠΟΡΙΚO TMHMA Μ. Καλούμενος τηλ.: 210 6898448, fax: 210 6898226

Ο Σαμίρ, η αντίσταση και το θέατρο Εμπρός Όταν ένας ηθοποιός από τη Συρία λέει ότι συμβαίνει κάτι στην Ελλάδα που του θυμίζει πρακτικές του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ, τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά. Το είπε ο Σαμίρ, μετανάστης, που το κύμα της ιστορίας τον πήρε και τον σήκωσε και τον ξέβρασε στην ευρωπαϊκή εσχατιά του τροϊκανικού φιλελευθερισμού. Ο Σαμίρ βρήκε καταφύγιο – καλλιτεχνικό, εκφραστικό, της ψυχής –, στο θέατρο Εμπρός στου Ψυρρή. Εκεί όπου με χίλια ζόρια και προβλήματα έχει υψωθεί τα δύο τελευταία χρόνια ένα μικρό φλάμπουρο ελευθερίας: η λειτουργική κατάληψη του κτηρίου από μία αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα, συνθήκη αντιστασιακή, που οδηγεί στην τέχνη, την πολιτική παρέμβαση και την κοινωνική αλληλεγγύη. Σε όσους παροικούν την Ιερουσαλήμ κι όχι τα τηλεστασίδια των λιβανωτών για το success story, η υπόθεση είναι γνωστή. Στις 30 Οκτωβρίου η αστυνομία συνέλαβε δύο ηθοποιούς σε ώρα πρόβας – ό,τι ακριβώς είχε συμβεί και στον Σαμίρ στην πατρίδα του. Φορτώθηκαν κατηγορίες για «παραβίαση σφραγίδων» (όχι εκείνων με το μελάνι, εκείνων με το... λουκέτο) και «διατάραξη κοινής ειρήνης». Προ ημερών η δίκη αναβλήθηκε γιατί δεν παρέστησαν οι εκπρόσωποι του Δημοσίου, στο οποίο ανήκει το κτήριο, αν και οι δικηγόροι της αυτοδιαχειριζόμενης κοινότητας λένε ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς είναι μπερδεμένο. Η αναβολή είναι μία νίκη απέναντι σε όσους θέλουν «ρευστότητα» διά του ξεπουλήματος και έχουν λυσσάξει να πνίξουν κάθε πρωτοβουλία που δίνει χώρο στο όνειρο – με τη λογική του τραγουδιού του Άκη Πάνου «Τα όνειρα χτίζονται», δηλαδή αξίζουν μόνο αν πας να τα κάνεις πράξη. Κι έμοιαζε φυσικό ότι στον ίδιο χώρο το δίκτυο «Αλληλεγγύη για όλους» έκανε εκδήλωση ενάντια στην επόμενη βαρβαρότητα που μας περιμένει στη γωνία: τους πλειστηριασμούς σπιτιών και καταστημάτων, και το τσουνάμι των εξώσεων εκατοντάδων χιλιάδων οικογενειών και ιδιωτών που δεν έχουν λεφτά να εξοφλήσουν τα τοκογλυφικά δάνεια. Επί τη ευκαιρία, μήπως έχει μία απάντηση ο Δήμος Αθηναίων για το τι απέγιναν τα χαμένα μηχανήματα του τυπογραφείου της εφημερίδας «Εμπρός»; Κτήριο και τυπογραφείο χαρακτηρίστηκαν ενιαίο διατηρητέο μνημείο το 1989. Λίγα χρόνια αργότερα η τότε Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (η σημερινή ΕΤΑΔ) έδωσε επισήμως και εγγράφως τα μηχανήματα στον Δήμο Αθηναίων. Θα φυλάσσονταν σε αποθήκη στο Γκάζι. Χωρίς τον μηχανολογικό εξοπλισμό μπορεί ακόμη και να αποχαρακτηριστεί το μνημείο. Ένα μνημείο αρκετά νέο, αφού χτίστηκε το 1933, 12 χρόνια μετά τον θάνατο του ιδρυτή της εφημερίδας «Εμπρός», του Μανιάτη Δημήτριου Καλαποθάκη (1862 - 1921), εκ των πρωτεργατών του Τύπου με λαμπρούς συνεργάτες όπως ο Ροΐδης, ο Παπαδιαμάντης, ο Ξενόπουλος κ.ά., αλλά και κατεξοχήν πολιτικού… κωλοτούμπα: πρώην τρικουπικός, ύποπτα βουλγαροφάγος επί Μακεδονικού Αγώνα, υπέρ του Στρατιωτικού Συνδέσμου το 1909 αλλά κατά του Βενιζέλου, ύστερα ακραιφνής βασιλόφρων, μετά ξαφνικά βενιζελικός κ.λπ. Αλλά αυτή είναι μια άλλη (μιντιακή) ιστορία. Γιώργος Ι. Αλλαμανής

21/11 -27/11

ΠΟΝΤΙΚΙart

Βαρόµετρο 03/23

www.topontiki.gr

Ο εθνικός ύµνος «ελεύθερος» στο Διαδίκτυο Η αποκάλυψη ότι ο εθνικός μας ύμνος έπεσε θύμα... πνευματικών δικαιωμάτων από το YouTube, καθώς η εταιρεία έβαζε διαφημίσεις σε βίντεο που τον περιείχαν, πυροδότησε άμεσες εξελίξεις. Η εταιρεία, έστω και σιωπηρά, απέσυρε τις διαφημίσεις. Όμως, κάποια ερωτήματα μένουν αναπάντητα Κωστούλα Τωμαδάκη

Το θέμα έφερε στο φως το δημοσίευμα του The Press Project. Την Κυριακή 10 Νοεμβρίου, όταν οι υπεύθυνοι της ιστοσελίδας προσπάθησαν να αναρτήσουν το πρώτο ιστορικό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ, που μεταδόθηκε με φόντο τα ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο, βρέθηκαν προ εκπλήξεως: «Μετά την ανάρτηση του αρχείου είδαμε μια ειδοποίηση, σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε είτε να αφαιρέσουμε τα ηχητικά τμήματα που έχουν πνευματικά δικαιώματα είτε να επιτρέψουμε στο YouTube να παίζει διαφημίσεις προκειμένου να αποδώσει στον κάτοχο των δικαιωμάτων το ποσόν που του αναλογεί. Το επίμαχο ηχητικό κομμάτι δεν ήταν άλλο από τον ελληνικό εθνικό ύμνο», γράφει χαρακτηριστικά ο ενημερωτικός ιστότοπος.

Σε γνωρίζω από την κόψη τού σπαθιού την τρομερή Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο εθνικός μας ύμνος γράφτηκε τον Μάιο του 1823 από τον Διονύσιο Σολωμό στη Ζάκυνθο. Έναν χρόνο αργότερα τυπώθηκε στο Μεσολόγγι. Το 1828, ο Νικόλαος Μάντζαρος μελοποίησε το ποίημα. Έκτοτε ακουγόταν τακτικά σε εθνικές γιορτές. Το 1865, μετά την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, ο «Ύμνος προς την Ελευθερίαν» καθιερώθηκε ως εθνικός ύμνος της Ελλάδας. Μαζί με τη μουσική του, τυπώθηκε για πρώτη φορά σε 27 κομμάτια, το 1873, στο Λονδίνο. Σύμφωνα με τον νόμο 2121/93 (ΦΕΚ Α’ 25/4-

3-1993), η πνευματική ιδιοκτησία διαρκεί όσο η ζωή του δημιουργού και εβδομήντα χρόνια μετά τον θάνατό του, που υπολογίζονται από την 1η Ιανουαρίου του έτους το οποίο έπεται του θανάτου του δημιουργού. Ο Διονύσιος Σολωμός πέθανε τον Φεβρουάριο του 1857 και ο Νικόλαος Μάντζαρος τον Απρίλιο του 1872. Ως προς τα συγγενικά δικαιώματα, η διάρκεια των δικαιωμάτων των ερμηνευτών ή εκτελεστών ορίζεται σε πενήντα χρόνια μετά την ημερομηνία της ερμηνείας ή της εκτέλεσης, αλλά δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τη διάρκεια της ζωής του ερμηνευτή ή εκτελεστή καλλιτέχνη. Όπως φαίνεται, η αποκάλυψη και η δημοσιοποίηση του γεγονότος της διαφημιστικής εκμετάλλευσης κάποιων εκτελέσεων του εθνικού μας ύμνου από το YouTube έφερε την αντίδραση. Η εταιρεία απέσυρε τις διαφημίσεις από τις επίμαχες εκτελέσεις του εθνικού ύμνου. Ωστόσο το ελληνικό τμήμα της Google (ιδιοκτήτριας του YouTube από το 2006) απέφυγε να δώσει διευκρινίσεις στο εάν υπάρχουν και ελληνικές εταιρείες ή ιδιώτες που διεκδικούν ή έχουν εισπράξει συγγενικά δικαιώματα από εκτελέσεις του εθνικού μας ύμνου. Και επειδή «η αισχροκέρδεια δεν έχει όρια», όπως επισημαίνουν οι βουλευτές Γιάννης Δημαράς και Γαβριήλ Αβραμίδης, καλούν τον υπουργό Πολιτισμού να επέμβει άμεσα, εάν ο νόμος για την πνευματική ιδιοκτησία και τα πολιτιστικά θέματα αδυνατεί να προστατεύσει τον εθνικό ύμνο. Την ώρα που στο υπουργείο Πολιτισμού ανοίγει ο διάλογος για το σχέδιο νόμου των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, μήπως θα πρέπει να υπάρξει και μια «ρύθμιση» για την προστασία του εθνικού μας συμβόλου;

Η Αθήνα φλέγεται για 100 και μία ιδέες...

Όποιος δεν πληρώνει, παίρνει μάτι! Ας υποθέσουμε ότι ένας πολίτης που ενδιαφέρεται για την αρχαιολογική πολιτιστική κληρονομιά επιθυμεί να δει από κοντά τον ναό του Απόλλωνα Ζωστήρα, που βρίσκεται εντός του Αστέρα Βουλιαγμένης. Έχει δύο επιλογές. Η μία είναι να πληρώσει στην επιχείρηση από 5 έως 20 ευρώ, ανάλογα με την εποχή – το καλοκαίρι ανεβαίνει η ταρίφα – κι έτσι να θαυμάσει το αρχαίο, να κάνει παράλληλα και το μπάνιο του. Όσοι δεν μπορούν να μπουν από την πόρτα με εισιτήριο, θα μπουν από το παράθυρο. Το φιλεύσπλαχνο επιχειρηματικό πνεύμα προέβλεψε αυτόν τον εναλλακτικό τρόπο θέασης. Άνοιξε ένα παράθυρο στην εξωτερική περίφραξη του συγκροτήματος κι αν παραστεί ανάγκη μπορεί ν’ανοίξει και ένα δεύτερο, ώστε το… «πόπολο» να βάζει εκεί το κεφάλι και περίπου «να παίρνει μάτι» τον ναό. Διότι ισότητα και ισονομία είναι αυτή που προσδιορίζεται με μέτρο την ικανότητα που έχει κάποιος να πληρώνει ακόμα και εκεί όπου τον πρώτο και κύριο λόγο έχει η κρατική προστασία. Ο Αστέρας ανήκει πλέον στο ΤΑΙΠΕΔ και αναμένεται η εκποίησή του σε κάποιον φέρελπι επενδυτή. Ωστόσο, ο ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα εντός του ξενοδοχειακού συγκροτήματος εντάχθηκε από το Κεντρικό Αρχαιο-

λογικό Συμβούλιο σε Α’Ζώνη Απολύτου Προστασίας, ενώ διευκρινίστηκε ότι και σε περίπτωση πώλησης το μνημείο εξαιρείται οποιασδήποτε συναλλαγής. Ωστόσο, εάν το εισιτήριο εισόδου για την επίσκεψη αποτελεί έσοδο της επιχείρησης, αυτό δεν σημαίνει ότι με έμμεσο τρόπο το μνημείο γίνεται μέσο συναλλαγής και πλουτισμού του επενδυτή; Η… άνεση με την οποία ο εκπρόσωπος του Αστέρα υπερασπίστηκε το εισιτήριο και το παράθυρο μάλλον δεν ευχαρίστησε κάποια μέλη του ΚΑΣ. Είπε, μάλιστα, ότι κάποια στιγμή που στο παρελθόν είχε επιτραπεί η δωρεάν είσοδος για εκείνους που ήθελαν να δουν τον ναό, είχαν δημιουργηθεί προβλήματα, διότι οι άνθρωποι έκαναν και μια βουτιά και αυτό ενοχλούσε τους άλλους λουόμενους, τους νομοταγείς, που είχαν πληρώσει για να κάνουν το μπάνιο τους! Η γ.γ. του ΥΠΠΟΑ Λίνα Μενδώνη προέτρεψε τους υπηρεσιακούς παράγοντες να φέρουν προτάσεις για την πρόσβαση στο μνημείο λέγοντας ότι σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει ανάλογες προτάσεις να γίνουν και για άλλα ξενοδοχεία, όπου αρχαία κοσμούν πισίνες και μπαρ. Λύση συνολική λοιπόν ή καμία λύση; Δήμητρα Μυρίλλα

Οι Αθηναίοι πολίτες καλούνται να καταθέσουν τις ιδέες τους για την πόλη που ζουν και να κάνουν τη διαφορά... Με βάση το κτήριο του ΗΣΑΠ στην Ομόνοια (Αθηνάς 67 και Λυκούργου) ενεργοποιείται στην Αθήνα το πρόγραμμα «Re-Activate Athens / 101 Ideas» – ένα πρόγραμμα έρευνας και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού υπό τη διεύθυνση του Urban - Think Tank Athens (U - TT Athens), μίας επιστημονικής ομάδας αφιερωμένης στην παραγωγή νέων ιδεών για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των σύγχρονων πόλεων υπό την επίβλεψη του βραβευμένου Ελβετού αρχιτέκτονα Αλφρέντο Μπρίλεμπουργκ. Οι «101 ιδέες» θα προκύψουν μέσα από καθημερινές συναντήσεις καθηγητών, φοιτητών, αρχιτεκτόνων, αλλά και απλών πολιτών που θα πραγματοποιηθούν έως τον Μάρτιο του 2014 και αφορούν προτάσεις για – εφαρμόσιμες πρωτίστως – παρεμβάσεις στην πόλη. Τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν και σε αρχιτεκτονική έκθεση την άνοιξη του 2014, αλλά δεν θα μείνουν μόνο στη θεωρία, αφού το «ReActivate Athens» είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καινοτόμου πρωτοβουλίας του Ιδρύματος Ωνάση «Re-Think Athens», υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων, για την ανάπλαση της οδού Πανεπιστημίου και την ανασυγκρότηση του κέντρου. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το «Re-Think Athens», σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες όλες οι μελέτες είναι έτοιμες και έχουν παραδοθεί στο κράτος, οπότε απομένουν οι σχετικές κινήσεις των αρμόδιων υπουργείων για να ενταχθεί το έργο στα προγράμματα ΕΣΠΑ. Για το τι μπορεί να προκύψει από το «Re-Activate Athens / 101 Ideas» ο Αλφρέντο Μπρίλεμπουργκ ήταν σαφής: «Η Αθήνα φλέγεται για ιδέες», τόνισε κατά την επίσκεψή του στη χώρα μας. Αυτό που διέκρινε, ωστόσο, είναι μια Αθήνα κατακερματισμένη σε γκέτο πλουσίων και γκέτο φτωχών και η γεφυροποίησή τους μοιάζει να είναι ο πρώτος στόχος του προγράμματος. Σόνια Μαγγίνα

04/24 Συνέντευξη

21/11 -27/11

ποντικιart

www.topontiki.gr

ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΑΚΗΣ

«Η τέχνη τώρα μπορεί να παίξει

τόσο καίριο ρόλο όσο το φαγητό» Σόνια Μαγγίνα Φωτό: Γιάννης Βαρουχάκης

ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΑΚΟΜΑ Ο «ομορφάντρας» έγινε ένα σλόγκαν που τον συνοδεύει ακόμα –μια αναζήτηση στο Ίντερνετ το αποδεικνύει άμεσα. Η διαφήμιση ήταν για τον Μανώλη Μαυροματάκη μια καθαρά βιοποριστική επιλογή, η οποία δημιούργησε, όμως, μια συνθήκη που «με ενοχλεί, όπως και η απότομη αναγνωρισιμότητα που απέκτησα τότε. Τότε δεν μπορούσα καν να το διαχειριστώ, τώρα μπορώ. Δεν έπαιζα ποτέ στο θέατρο για να γίνω αναγνωρίσιμος και ξαφνικά από μια διαφήμιση σχεδόν δεν μπορούσα να βγω από το σπίτι μου. Τα δε πιτσιρίκια της γειτονιάς μού είχαν κάνει τη ζωή μαύρη. Το αστείο είναι ότι για όλα αυτό φταίει... το θέατρο και συγκεκριμένα η μετάφραση του Διονύση Καψάλη για τον «Περικλή» του Σαίξπηρ, που ανέβηκε σε σκηνοθεσία Χουβαρδά στο Εθνικό Θέατρο το 2011. «Σε εκείνη την παράσταση ήμουν τότε, και ο Μηνάς Χατζησάββας είχε πει τον Χρήστο Λούλη‘‘ομορφάντρα’’, σε μια μετάφραση του handsome fellow. Από εκεί μου ήρθε, μου είχε αρέσει σαν λέξη, ωραία ελληνική, λαϊκή λέξη, κι όταν γυρίζαμε τη διαφήμιση τη χρησιμοποίησα. Τους άρεσε και την κράτησαν...». Κι απ’ό,τι φάνηκε αυτή η ωραία, ελληνική, λαϊκή λέξη άρεσε εξίσου σε πολύ κόσμο...

Στο θέατρο, πέρα από τα μεγάλα ονόματα που στολίζουν τις ολόφωτες μαρκίζες, υπάρχουν πολλοί ηθοποιοί που δίνουν ο καθένας το δικό του φως για να λάμψει ολόκληρος ο θίασος πάνω στη σκηνή. Ηθοποιοί που ψάχνεις το όνομά τους στο πρόγραμμα ενώ μπορεί να παίζουν και είκοσι χρόνια στο θέατρο. Κι ύστερα έρχεται ξαφνικά, όχι ένας μεγάλος ρόλος, αλλά μια διαφήμιση, κι ο Μανώλης Μαυροματάκης γίνεται πασίγνωστος στο πανελλήνιο. Άλλος στη θέση του ίσως να το είχε εκμεταλλευτεί διαφορετικά. «Κινήθηκα στον χώρο που ήθελα και δεν πλήρωσα ποτέ κόστος. Δεν έκανα θυσία που δεν πήγα να παίξω σε ένα μεγάλο εμπορικό θέατρο» μου λέει στη συνάντησή μας. Tου φτάνει που στα 50 του μπορεί να ζητήσει κάτι παραπάνω ως αμοιβή και να το πάρει... Το πρωταγωνιστιλίκι τον ενδιέφερε μόνο από άποψη ρόλων, «ήθελα, κάποια στιγμή, να γίνω πρωταγωνιστής», ομολογεί, «ποτέ όμως σταρ. Και να ήθελα σε ποιο σταρ σίστεμ; Είναι αστείο να μιλάμε για ένα ελληνικό σταρ σίστεμ, το οποίο ασχολήθηκε μόνο με αναλώσιμα πρόσωπα». Ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος του έδωσε την ευκαιρία για τον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο στη νέα ταινία του με τίτλο «Ο εχθρός μου» και ο Μανώλης Μαυροματάκης την αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο... Θέλατε πάντα να γίνετε ηθοποιός; Όχι, μέχρι να συναντηθώ με τα μέλη του ΘΟΚ, όχι του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, αλλά της Θεατρικής Ομάδας Κούλουρης, στη Σαλαμίνα. Ο φίλος μου και συμφοιτητής μου, Αλέξης, μου ζήτησε να συμμετέχω στην «Ποντικοπαγίδα» της Αγκάθα Κρίστι. Μου άρεσε το κλίμα. Κι είναι ακόμη πολύ καλοί μου φίλοι όλοι. Είναι πια οικογενειάρχες, αλλά η ομάδα υπάρχει. Αυτόνομη και αυτοδιαχειριζόμενη. Έπαιξα τρεις παραστάσεις εκεί χωρίς να το καταλάβω. Το αστείο είναι ότι από όλη αυτή την ομάδα μόνο εγώ έγινα «κανονικά» ηθοποιός. Τελείωσα το Πολυτεχνείο, ηλεκτρολόγος μηχανικός, αλλά δεν μου πολυάρεσε. Με είχαν πιάσει και τα… πολιτικά μου. Δεν ήθελα να γίνω μέρος της εξουσίας. Για την ακρίβεια, με είχαν πιάσει τα… εφηβικά μου, γιατί εγώ τις ηλικιακές φάσεις τις περνάω καθυστερημένα. Κι αποφάσισα να πάω στο θέατρο. Τότε άρχισε να ωριμάζει μέσα μου. Πήγα στη Σχολή Βεάκη κι ήμουν τυχερός γιατί είχα δασκάλα τη Λυδία Κονιόρδου, που ήταν στα ντουζένια της και μας έμαθε πολλά, αλλά και γιατί ξεκίνησα στον χώρο υπό την προστασία της. Δεν βγήκα στη ζούγκλα σαν απροστάτευτο σπουργιτάκι. Ωστόσο βρήκα το Πολυτεχνείο πολύ χρήσιμο στην πορεία μου στο θέατρο. Με έμαθε να οργανώνω τη σκέψη μου και να διαχειρίζομαι πράγματα που στις τέχνες είναι συνήθως απροσδιόριστα. Από το Πολυτεχνείο στο θέατρο... Αντιδράσεις συναντήσατε; Ο πατέρας μου, Κρητικός, ενωμοτάρχης της χωροφυλακής, ήταν ο άνθρωπος που με έκανε να αγαπήσω το διάβασμα. Για την εποχή του ήταν εξαίρεση μάλλον. Μου έλεγε και ο ίδιος ιστορίες. Θυμάμαι τη συμβουλή σε έναν συνάδελφό του: «Τι το θες το δεύτερο πιστόλι; Άσ' το και πάρε ένα βιβλίο καλύτερα...». Ήθελε να μορφωθεί. Ίσως και γι’ αυτό εν τέλει ο πατέρας μου φάνηκε πιο διαλλακτικός στην απόφασή μου να γίνω ηθοποιός, ενώ η – νοικοκυρά – μητέρα μου αντέδρασε περισσότερο. Ο πατέρας μου, άλλωστε, ήταν ο ήρωας από τον οποίο άντλησα χαρακτηριστικά για τον ρόλο μου στην ταινία του Τσεμπερόπουλου, μια και εγώ δεν έχω αποκτήσει – ακόμη – παιδιά. Ασυνείδητα έφερνα στο μυαλό μου αντιδράσεις του. Η αδελφή μου, για παράδειγμα, αναγνώρισε, βλέποντας την ταινία, ακόμη κι εκφράσεις προσώπου του πατέρα μου. Έχετε δουλέψει κυρίως στο θέατρο, σε καλές δουλειές, με τον Λευτέρη Βογιατζή, τον Αντώνη Αντύπα κ.ά. Έχετε ζήσει καλά από αυτό; Ναι. Με το δεδομένο πάντα ότι δεν έχω κάνει οικογένεια. Νομίζω ότι έχοντας και τις ευθύνες μιας οικογένειας δεν θα μπορούσα να κάνω μόνο θέατρο. Θα έπρεπε να δουλεύω περισσότερο στην τηλεόραση. Και με μετρημένη ζωή... Τι σημαίνει για σας μετρημένη ζωή; Δεν έχω αλλάξει αυτοκίνητο επειδή το βαρέθηκα. Έχω το ίδιο πάνω από δεκαπέντε χρόνια. Δεν θέλω να πάω διακοπές, αν δεν έχω λεφτά να πάω. Δεν έχω πάρει ποτέ κανένα δάνειο. Δυστυχώς αποκτήσαμε τα στάνταρ που έπρεπε για να γίνουμε τόσο ευάλωτοι

όσο είμαστε τώρα. Μας πιάσανε κορόιδα. Εν μέρει είμαστε υπεύθυνοι, εν μέρει την πατήσαμε. Δεν μας θεωρώ μόνο θύματα πάντως... Μαζί με τα χλωρά όμως καίγονται και τα ξερά. Όσοι δεν πήραν δάνεια είναι στην ίδια μοίρα με όσους πήραν «διακοποδάνεια»... Η φρικτή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικονομία μας αυτή τη στιγμή δεν είναι από τα δάνεια. Δεν έπαιξαν αυτό τον ρόλο. Τα δάνεια στήριξαν αυτούς που έκλεψαν για να φτάσει η χώρα σε αυτό το χάλι. Έβαλαν την ωραία βάση στην οποία πάτησαν τα σκάνδαλα και η διαφθορά. Είναι πάρα πολλά τα λεφτά των σκανδάλων. Από αυτά που διαβάζουμε νομίζω αν αθροίσει κάποιος τα λεφτά που έχουν χαθεί σε σκάνδαλα αποπληρώνεται το χρέος της χώρας. Αυτό το χρέος όμως «γέννησε» τρομερές ανισότητες και έχει φέρει στο προσκήνιο Έλληνες πολίτες «ωμέγα κατηγορίας», που ζουν από συσσίτια ή σκουπίδια, αλλά και ακραία κοινωνικά φαινόμενα... Οι της «άλφα» κατηγορίας πάντως επίσης υπάρχουν. Κι ενδιάμεσα είναι όσοι, ακόμη, αντέχουν. Δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο αυτό. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός εκεί οδεύει. Στην εξαφάνιση της μεσαίας τάξης. Η παγκοσμιοποίηση ήταν ένα πολύ καλό εργαλείο γι’ αυτό. Χάνονται τα εθνικά χαρακτηριστικά, για να μπορούμε όλους να τους χειριζόμαστε με τον ίδιο τρόπο, μην σπάμε τώρα το κεφάλι μας πώς να χειριστούμε τον Έλληνα ή τον Σομαλό... Από την άλλη, όμως, το μήνυμα ήταν «κράτα τη μικρή σου πατριδούλα γιατί οι γύρω σου είναι οι εχθροί σου». Κι έτσι σε βασιλεύω... Μπορεί να νιώθουμε κατάθλιψη και να βλέπουμε μόνο αδιέξοδο, αλλά είμαστε κομμάτι μιας ιστορικής στιγμής. Άρα η Ιστορία δεν πέθανε γιατί ως κομμάτι της έχουμε τη δύναμη να τη διαμορφώσουμε. Αλλά θέλει στοχασμό και περίσκεψη. Πρέπει να αποφύγουμε την εκδραμάτιση της κατάστασης. Είναι μια ευκαιρία να ξαναρχίσει να δουλεύει το μυαλό μας. Το να ξεκινάς από την αρχή στα 40 ή τα 50 σου ξέρω πόσο δύσκολο είναι, το έχω ζήσει. Αλλά οφείλουμε να θυμηθούμε πώς κάναμε τα πρώτα μας βήματα και να βρούμε δύναμη, να ξαναθυμηθούμε τη νιότη μας... Και πολιτικά κάτι παρόμοιο πρέπει να γίνει... Τα όσα συμβαίνουν γύρω μας, τα φαινόμενα βίας, ξενοφοβίας και ρατσισμού, είναι το επίκεντρο της ταινίας του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, στην οποία πρωταγωνιστείτε. Πώς βλέπετε τον ήρωά σας, αυτόν τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας που έφτασε στο άλλο άκρο; Ο Τσεμπερόπουλος δούλευε το σενάριο πολύ καιρό με τον Τσίρο. Είναι τουλάχιστον 4-5 χρόνια που έχει βάλει μπροστά για να κάνει την ταινία. Συζητώντας τον ρόλο με τον Γιώργο, ψάξαμε να βρούμε ποιος ήταν αυτός ο άνθρωπος, ο ήρωας που ερμηνεύω, στην αρχή. Ήταν ιδεολόγος, είχε οράματα για τη ζωή και την κοινωνία. Δεν έγινε αυτό ακριβώς που ήθελε, αλλά αυτό που έγινε ήταν καλό. Επαγγελματίας, οικογενειάρχης... Αλλά μετά το δραματικό γεγονός που συμβαίνει μέσα στο σπίτι του, κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο. Στα

ποντικιart

21/11 -27/11

Συνέντευξη 05/25

www.topontiki.gr

σταυροδρόμια που συναντάει κάνει πάντα τη λάθος επιλογή. Και φτάνει να οπλίσει το χέρι του. Έχει πολύ θυμό κι έχει αισθανθεί ολοκληρωτικά θύμα. Θέλει να γίνει ήρωας. Γεμάτος ενοχές, θέλει να γίνει ο πατέρας που θα προστατέψει, πια, με οποιονδήποτε τρόπο την κόρη του. Δεν υπάρχει κανείς να τον φέρει πίσω. Θέλει να τα αντιμετωπίσει όλα μόνος του. Οπότε όλες αυτές οι ρατσιστικές εξάρσεις, η βία, οι εκλάμψεις φασισμού, βασίζονται στον φόβο; Και όχι μόνο. Δεν μιλάω από την πλευρά της θεωρίας των δύο άκρων, δεν την παραδέχομαι, αλλά υπάρχει θέμα. Τα μεν κεντρώα κόμματα σου λένε «είσαι ένοχος, μαζί τα φάγαμε», τα δε πιο ακραία κόμματα σε ενοχοποιούν αλλιώς, σου λένε «γίνε ήρωας, ξεσηκώσου». Ναι, να ξεσηκωθεί ο κόσμος από τον καναπέ. Εσύ που είσαι στην πολιτική σκηνή κάνε κάτι σωστά, να εμπνεύσεις. Αλλά είσαι τεμπέλης. Κι εγώ που είμαι στον καναπέ χρειάζομαι κάτι γιατί μου κόβονται τα πόδια από τον φόβο, αισθάνομαι θύμα κι αισθάνομαι ένοχος, ότι κάτι έχω φάει κι εγώ... Πρέπει να βρεθεί ο τρόπος να σηκωθεί ο κόσμος με χαρά και ορμή από τον καναπέ. Και θα γίνουμε και ήρωες. Χρειαζόμαστε, όμως, ένα σύμβολο και καινούργια πολιτική γλώσσα, όχι την παλιά, αυτή πια δεν πείθει κανέναν. Δεν μιλάω καν για τη Χρυσή Αυγή, γιατί εκεί τα πράγματα είναι αυτονόητα. Δεν έχει νόημα να πεις το κακό «κακό». Πρόσεξε, όμως, δεν μπορώ να μην πω ότι με αυτούς τους ανθρώπους που πήγαν και ψήφισαν Χρυσή Αυγή έχω κάτι κοινό, όχι μόνο εγώ, όλοι οι Έλληνες: τον θυμό. Απλώς αυτοί παρασύρθηκαν και πήγαν να διαχειριστούν αυτόν τον θυμό άμεσα, «ελάτε, παιδιά, να καθαρίσουμε τον τόπο». Με τι; Με αίμα. Δεν καθαρίζει η βρομιά με αίμα, βρομίζει περισσότερο. Βιάζεται ο κόσμος. Αντιμετωπίζει καταστάσεις σαν αντικείμενα. Χάλασε το πλυντήριο; Δεν ψάχνω μάστορα ή άλλη λύση. Αγοράζω καινούριο.

Μια κουβεντα καφενειου

Με σλόγκαν «χάλασε η κοινωνία, αγοράζουμε καινούργια»; Κατευθείαν. Να αλλάξουμε κοινωνία άμεσα. Το οποίο δεν είναι εφικτό. Γι’ αυτό και είναι εκ του πονηρού όλη αυτή η ιστορία της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής. Στην ταινία είστε ένας άνθρωπος που ψάχνει γύρω του για τον εχθρό, για να τον ανακαλύψει τελικά μέσα του. Έχετε περάσει προσωπικά κάτι ανάλογο; Συνέχεια. Είμαι ενοχικός ως άνθρωπος έτσι κι αλλιώς. Δεν έχω ζήσει κάτι δραστικό, όπως ο ήρωας. Αλλά έχω ανακαλύψει ότι πολλές φορές ο μεγάλος μου αντίπαλος ήταν ο εαυτός μου, σε στιγμές που δεν έχω συγκρατήσει τον θυμό μου, για παράδειγμα, κι έχω ασκήσει λεκτική ή ψυχολογική ή αυτοκαταστροφική βία. Ή σε στιγμές που δεν έβλεπα τον άνθρωπο που είχα απέναντί μου. Ξέρεις, ακόμη κι αν έχεις δίκιο, μπορείς να δεις την πλευρά του άλλου αν δεν σε πιάνει το «γαμώτο». Η ανοχή πάνω στη διαφορετικότητα του άλλου δεν έχει να κάνει με το χρώμα, την καταγωγή, τη φυλή ή οτιδήποτε άλλο. Αυτό είναι το μόνο εύκολο. Η ανοχή στη διαφορετικότητα έχει να κάνει με τον γείτονά σου στην ίδια πολυκατοικία... Ειδικά αυτή την περίοδο πρέπει να γυρεύουμε συμμάχους, να κλείνουμε μέτωπα... Έχετε πιάσει ποτέ τον εαυτό σας να νιώθει περίεργα ή φοβισμένα απέναντι στο ξένο; Ναι, έχω νιώσει περίεργα. Ναι, έχω νιώσει φόβο... Κυκλοφορούσα πολύ τη νύχτα και δεν είχα νιώσει φόβο ποτέ. Πλέον δεν νιώθω το ίδιο άνετα, έχω τον νου μου. Αόριστα μεν, αλλά υπάρχει η έννοια. Παλιά δεν κλείδωνα ποτέ – και το παλιό μου σπίτι ήταν εξαιρετικά προσβάσιμο. Τώρα διπλοκλειδώνω και η είσοδος της πολυκατοικίας που μένω κλειδώνει από τις 7 μ.μ. Όταν το συνειδητοποίησα ένιωσα και άσχημα και ένοχα. Αλλά δεν μπορείς να αγνοείς τις συνθήκες γύρω σου. Μακάρι να ήμουν πιο χαλαρός, αλλά δεν είμαι. Εδώ πρέπει να πούμε ότι το ξένο είναι το άγνωστο κι όχι το αλλοδαπό. Όσο ξένος μπορεί να είναι ένας αλλοδαπός, άλλο τόσο μπορεί να είναι κι ένας Έλληνας... Βέβαια, κι αυτό ακριβώς υπογραμμίζει ο Τσεμπερόπουλος με την καλύτερη ίσως επιλογή του. Η σπείρα που εισβάλλει στο σπίτι του ήρωα είναι πολυεθνική, αλλά ο αρχηγός είναι Έλληνας. Βλέπουμε τα μέλη αυτής της σπείρας σε ένα γλέντι τους σε μια ταβερνούλα που πηγαίνουν μόνο ξένοι, να ακούνε μουσική, να είναι μερακλήδες σαν κι εμάς, κι ο Έλληνας πάει και τους κοροϊδεύει. Γιατί κι αυτοί ζούνε μια βία. Ο Τσεμπερόπουλος δεν το έκανε για να χρυσώσει το χάπι ή για να κάνει το δίλημμα πιο εύκολο. Ίσα - ίσα που το έκανε και πιο δύσκολο. Αλλιώς υπήρχε κίνδυνος να γίνει κήρυγμα μίσους αυτή η ταινία. Πώς βλέπετε το ελληνικό σινεμά; Όταν όλη η κοινωνία είναι απελπισμένη, ένας νέος σκηνοθέτης και στο θέατρο και στο σινεμά θα σου μεταφέρει ότι όλα είναι μαύρα. Όλες οι καινούργιες ελληνικές ταινίες, ο «Κυνόδοντας», το «Λούτον», είναι καλές ταινίες, γι’ αυτό και παίρνουν βραβεία, αλλά ώς εκεί φτάνουν, ώς το πόσο μαύρο είναι το τώρα μας. Πρέπει κάπου να υπάρχει το ενδεχόμενο, έστω και σαν μια ρωγμή. Όσοι έχουμε πάρει τον δρόμο της τέχνης είναι γιατί η ζωή μας δεν μας έφτανε και θέλαμε να της βάλουμε λίγο ακόμη φως μέσα από τη φαντασία μας, από το ένστικτο, την παρόρμηση, την ψυχή. Που είναι το φως και η φαντασία. Ναι, να καταγράψουμε με αριστοτεχνικό τρόπο το τι ζούμε σήμερα. Αυτό που ζω, όμως, αποκλείεται να μου είναι λιγότερο αφόρητο από όσο μου περιγράφεις. Γιατί είναι συνεχόμενο και γιατί δεν έχει ελπίδα. Αν δεν φανταστώ την ελπίδα, πού θα τη βρω; Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η κλειστοφοβική κατάσταση, θεατρικά και κινηματογραφικά, είναι νέων καλλιτεχνών. Πολιτικό σινεμά ή πολιτικό θέατρο είναι αυτό που έχει ποίηση και φαντασία, για να δουλέψει η φαντασία σου. Η τέχνη πρέπει να ανοίγει πόρτες...

«Η ανοχή πάνω στη διαφορετικότητα του άλλου δεν έχει να κάνει με το χρώμα, την καταγωγή, τη φυλή ή οτιδήποτε άλλο. Αυτό είναι το μόνο εύκολο. Η ανοχή στη διαφορετικότητα έχει να κάνει με τον γείτονά σου στην ίδια πολυκατοικία... Ειδικά αυτή την περίοδο πρέπει να γυρεύουμε συμμάχους, να κλείνουμε μέτωπα...»

Συναντηθήκαμε σε ένα καφενεδάκι στο Μετς. Μένει από τα δέκα του χρόνια στον Βύρωνα. Εκεί μεγάλωσε, εκεί αγόρασε σπίτι ως ενήλικας. Σε ό,τι αφορά τη γειτονιά του, «είμαι τοπικιστής», λέει γελώντας. Προσφέρθηκε να μοιραστούμε τη λεμονόπιτα που παρήγγειλε όταν αρνήθηκα να πάρω δικό μου γλυκό και είτε ήταν ανοιχτό το δημοσιογραφικό κασετόφωνο είτε όχι μιλούσε ακριβώς το ίδιο. Όχι πολύ για τον εαυτό του, χωρίς μεγαλοστομίες και με περισσότερη έννοια για το τι συμβαίνει γύρω μας παρά για το τι συμβαίνει στον ίδιο – κι ας παίζει σε μια εξαιρετική παράσταση, το «Mistero Buffo», σε σκηνοθεσία Μοσχόπουλου, κι ετοιμάζεται για τον «Ρινόκερο» του Ιονέσκο, με τον ίδιο σκηνοθέτη από τον Ιανουάριο στο «Θησείον». Δίνει την αίσθηση του ανθρώπου που έχει βρει τις ισορροπίες του. Και στην τέχνη του θέλει ένα μόνο πράγμα: «Να υπερασπιστώ το ελιτίστικο κομμάτι της δουλειάς μου, χωρίς εκπτώσεις, αλλά με όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο. Ξέρω ότι το ένα αντιμάχεται το άλλο, θα τσιτώσω όμως το σχοινί μέχρι εκεί που δεν παίρνει. Η τέχνη τώρα μπορεί να παίξει τόσο καίριο ρόλο όσο και το φαγητό. Δεν θεωρώ την τέχνη πολυτέλεια, όπως τη θεωρεί το κράτος...».

06/26 Σινεμά

21/11 -27/11

ποντικιart

www.topontiki.gr

òòòòò Εξαιρετική òòòò Πολύ καλή òòò Καλή òò Βλέπεται ò Μέτρια ò Μην τη δείτε

«ΨAχνοντας τον Sugar Man»

«Ο συνHγορος» «Η«Η Ανα» Αφροδιτη «Η Αφροδιτη με τη με γουνα» τη γουνα»

Οι εταιρείες διανομής φέρουν την ευθύνη για έκτακτες αλλαγές στις ημερομηνίες προβολής των ταινιών.

Μουσικοί και συνήγοροι Αυτή η εβδομάδα έχει δύο πολυαναμενόμενες ταινίες, τον «Συνήγορο» και τον «Thor 2». Κι όμως, τις εντυπώσεις κλέβει ένα μουσικό ντοκιμαντέρ Ψάχνοντας τον Sugar Man Σκηνοθεσία: Μαλίκ Μπεντζελούλ

σεναριακή απόπειρα του πολυβραβευμένου συγγραφέα Κόρμακ ΜακΚάρθι κι ενώνει μια πεντάδα πρωτοκλασάτων σταρ σε έναν, εκ πρώτης όψεως, γνώριμο αλλά τελικά παράδοξο ιστό ίντριγκας, παρανομίας και αίματος. Ο «Συνήγορος» είναι ένα θρίλερ που δεν θέλει να μοιάζει με όλα τα άλλα και θεωρητικά όλα τα μέσα βρίσκονται εκεί για να το πετύχει. Καθώς ο δικηγόρος που υποδύεται ο Μάικλ Φασμπέντερ περνά ανεπιστρεπτί στη σκοτεινή Κωνσταντίνος Σαμαράς πλευρά των πραγμάτων και τα γρανάζια της ταινίας παίρνουν μπρος, αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε πως ο ΜακΚάρθι όχι απλώς σκοπεύει να μην περάσει απαρατήρητος, αλλά να βάλει τη σεναριακή (και στην ουσία συγγραφική) υπογραφή του φαρδιά - πλατιά κάτω από κάθε σκηνή του «Συνηγόρου». Όπως εύκολα καταλαβαίνουμε από τους εξεζητημένους διαλόγους και τις επαναλαμβανόμενα αδιέξοδες επαφές, ο ΜακΚάρθι στόχευε σε κάτι πολύ περισσότερο από ένα καλογραμμένο θρίλερ: οι αρχετυπικοί ήρωές του κινούνται μεταξύ τραγωδίας και θανατερής φάρσας, πιόνια σε ένα παιχνίδι βίαιο, κακόγουστο και αναπόδραστο. Ενώ παίζουν, ή απλώς άγονται και φέρονται, βρίσκουν τον χρόνο να φιλοσοφήσουν με έμφαση για τις ανεξερεύνητες κινητήριες δυνάμεις των πράξεών τους. Εδώ ο κόσμος δεν είναι δίκαιος, το Καλό δεν υπάρχει πουθενά σε καθαρή μορφή και τα πάντα σαρώνονται από μια μορφή παραλόγου που αποτρέπει τις ηρωικές κορυφώσεις. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν επίσης να είναι εξαιρετικά, υπό την προϋπόθεση ότι θα έβρισκαν έναν τρομακτικά ευαισθητοποιημένο συνομιλητή στην καρέκλα του σκηνοθέτη. Πρόχειρα μπορούμε να αναφέρουμε τους αδερφούς Κοέν και τη μοναδική υπονόμευση της δράσης στο «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» (βασισμένο σε βιβλίο του ΜακΚάρθι, για να μην ξεχνιόμαστε) ή τον Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν και το τελετουργικό στιλιζάρισμα του «Drive». Σε κάθε περίπτωση, το μόνο που δεν άντεχε το σενάριο του ΜακΚάρθι είναι μια σκηνοθεσία αρμόζουσα στα συνήθη Ο συνήγορος òò θρίλερ δράσης. Δυστυχώς ο έμπειρος Ρίντλεϊ Σκοτ επιλέγει Ο σεναριογράφος Κόρμακ ΜακΚάρθι γράφει ακριβώς αυτόν τον δρόμο, εκθέτοντας με την έλλειψη έναν ασυνήθιστο κύκλο βίας, αλλά ο σκηνοβλέμματος τον ίδιο, τον σεναριογράφο και τους εμφανώς θέτης Ρίντλεϊ Σκοτ δεν τον συναντά ποτέ αποπροσανατολισμένους πρωταγωνιστές του.

Η ταινία που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ και αναρίθμητα ακόμη βραβεία σε φεστιβάλ όλου του κόσμου βγαίνει σε ελληνική διανομή με μια αδικαιολόγητη καθυστέρηση, που περισσότερο απ’οτιδήποτε άλλο ίσως να της στοιχίσει τα εισιτήρια των υποψιασμένων που ήδη βρήκαν τρόπο να έρθουν σε επαφή μαζί της. Εξάλλου το «Ψάχνοντας τον Sugar Man» έχει ήδη αποκτήσει τις διαστάσεις ενός σύγχρονου θρύλου και όχι αδικαιολόγητα, αφού καταπιάνεται με μια ιστορία μυθικών διαστάσεων, της οποίας κάθε ψηφίδα θα μπορούσε να προέρχεται από μια ευφάνταστη και γεμάτη χιούμορ μυθοπλασία. Το ντοκιμαντέρ του Μαλίκ Μπεντζελούλ (ένα θριαμβευτικό ντεμπούτο για τον σκηνοθέτη) ξετυλίγεται αρχικά γύρω από ένα ασυνήθιστο σασπένς: τι απέγινε ο τρομερά ταλαντούχος μουσικός Σίξτο Ροντρίγκεζ, που εμφανίστηκε κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’60, δημιούργησε δύο υπέροχους δίσκους που πέρασαν απαρατήρητοι κι έπειτα πέρασε ξανά στην αφάνεια; Πού οφείλεται η – ανεξήγητη με αμιγώς καλλιτεχνικά κριτήρια – αποτυχία του; Πώς είναι δυνατόν την ίδια στιγμή το όνομά του να δοξάζεται από νέους και γέρους στη Νότια Αφρική ως εφάμιλλο των μεγαλύτερων ροκ ειδώλων; Κι επίσης πού να βρίσκεται τώρα ο Ροντρίγκεζ; Όσο πιο ανυποψίαστος έρθει κανείς αντιμέτωπος με το «Ψάχνοντας τον Sugar Man» τόσο καλύτερα γι’αυτόν. Διότι, ακόμα κι αν γνωρίζει πως τα πρόσωπα και τα γεγονότα είναι απολύτως αληθινά, κάποιες στιγμές ίσως να βάλει στοίχημα πως ο Μπεντζελούλ σερβίρει μια καλοστημένη κινηματογραφική απάτη. Η περσόνα και το καλλιτεχνικό μέγεθος του Ροντρίγκεζ, σε συνδυασμό με τους υπέροχους «δεύτερους ρόλους» και τις αδιανόητες ανατροπές της ιστορίας, βρίσκονται πράγματι πιο κοντά στους σαρδόνιους χειρισμούς ενός ψευδοντοκιμαντέρ παρά στα συνήθως μικρά και ανεπαίσθητα μυστήρια της ζωής. Ο Μπεντζελούλ γνωρίζει καλά ότι κρατά στα χέρια του χρυσάφι και το αξιοποιεί με μια υπομονετική, καλά δομημένη αφήγηση, που αναδεικνύει τον ήρωα - φάντασμα και την εξαιρετική μουσική του σε ένα αινιγματικό και καλαίσθητα νοσταλγικό πλαίσιο. Η συνταγή του είναι ευπρεπής, περιγραφική και κρατά αποστάσεις από τις πιο «σκοτεινές» Ψάχνοντας τον Sugar Man òòò περιοχές του απίθανου μύθου ή από μια πιο τολμηρή αφηΗ απίθανη κι όμως αληθινή ιστορία ενός διάτγηματική φόρμα, όμως η ιστορία του Σίξτο Ροντρίγκεζ έχει τοντος μουσικού αστέρα της δεκαετίας του ’60 υπηρετηθεί με ακρίβεια και αρκετά κενά προς συμπλήρωση σε ένα φιλμ πιο ευφάνταστο κι από ψευδοντογια τους δημιουργικούς θεατές. κιμαντέρ

Ο συνήγορος Σκηνοθεσία: Ρίντλεϊ Σκοτ Πρωταγωνιστούν: Μάικλ Φασμπέντερ, Κάμερον Ντίαζ, Μπραντ Πιτ, Πενέλοπε Κρουζ Στα χαρτιά μοιάζει κάτι παραπάνω από εξαιρετικό: ο Ρίντλεϊ Σκοτ αναλαμβάνει την πρώτη

Προβάλλεται ακόμη Thor 2: Ο σκοτεινός κόσμος Σκηνοθεσία:Άλαν Τέιλορ Πρωταγωνιστούν: Κρις Χέμσγουορθ, Νάταλι Πόρτμαν, Κατ Ντένινγκς Ο Θορ παλεύει να σώσει τη Γη και τους Εννέα Κόσμους από έναν μυστηριώδη εχθρό που υπάρχει πριν από το ίδιο το σύμπαν, καθώς μια αρχαία φυλή με αρχηγό τον εκδικητικό Μάλεκιθ σκοπεύει να βυθίσει τα πάντα στο σκοτάδι. Αντιμέτωπος με έναν εχθρό που ούτε ο βασιλιάς Οντίν ούτε ο κόσμος του Άσγκαρντ μπορούν να αντέξουν, ο Θορ καλείται να ξεκινήσει το πιο επικίνδυνο και προσωπικό μέχρι τώρα ταξίδι του. Αυτό που θα τον επανασυνδέσει με την Τζέιν Φόστερ και θα τον αναγκάσει να θυσιάσει το πάντα για να σώσει τους άλλους.

ποντικιart

21/11 -27/11

Έκθεση 07/27

www.topontiki.gr

«Ναυτίλος: Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα» είναι ο τίτλος μιας πρωτοποριακής έκθεσης, με την οποία η ελληνική προεδρία θα παρουσιάσει στις Βρυξέλλες μια σύζευξη του αρχαίου παρελθόντος με τον σύγχρονο πολιτισμό της. Από τον Ιανουάριο και για τρεις μήνες οι ελληνικές θάλασσες θα γεμίζουν με το γαλάζιο τους την καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«Πλοίο διαρκείας η χώρα μου» «Το ζήτημα είναι από πού / βλέπει κανείς τον ουρανό. διαμορφώνει το ευρωπαϊκό αφήγημα. / Εγώ τον έχω δει από καταμεσής της θάλασσας», γράφει ο Η έκθεση δομείται εννοιολογικά, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί μια Οδυσσέας Ελύτης στον «Μικρό Ναυτίλο». Με υλικά «άπιχρονολογική ακολουθία, καθώς κάθε περίοδος λειτουργεί ως αντιπροσωπευτική μιας έννοιας. Ξεκινά από τα πρώτα ταξίδια αστα», όπως ο Λόγος του ποιητή, τα έργα των προγόνων και η σύγχρονη καλλιτεχνική ομορφιά, η Αρχαιολογική στις προϊστορικές Κυκλάδες, συνεχίζει στους θαλάσσιους δρόΥπηρεσία ετοιμάζεται να «κυματίσει» την ελληνική θάλασμους της μινωικής Κρήτης, διασχίζει τον διάδοχο μυκηναϊκό σα στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής κόσμο, αγκαλιάζει τις Οδύσσειες της εποχής του αποικισμού, Ένωσης. Και, μάλιστα, με έναν πρωτότυπο όσο και πρωτοκορυφώνεται στην περίοδο της αθηναϊκής ηγεμονίας και καταποριακό τρόπο. λήγει στην ώσμωση της ελληνιστικής οικουμένης. Δομείται σε έξι Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το υπουρενότητες: Οικολογίες - Θαλάσσιοι δρόμοι - Οδύσσειες - Ηγεμονία γείο Εξωτερικών διοργανώνουν περιοδική έκθεση με - Οικουμένη - Πίστη. Έργο του Μάριου Σπηλιόπουλου έργα αρχαίας και σύγχρονης τέχνης υπό τον τίτλο «ΝαυτίΟγδόντα οκτώ αρχαιότητες από 23 φορείς και από το Μουσείο λος: Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα» (Nautilus: Navigating Greece), η οποία θα παρουσιαστεί Κυκλαδικής Τέχνης θα παρουσιαστούν μαζί με έργα σύγχρονων εικαστικών καλλιτεχνών, στο Μουσείο Bozar των Βρυξελλών (Palais des Beaux-Arts) για τρεις μήνες. Αρχαιότητες όπως η Αιμιλία Παπαφιλίππου, ο Βλάσης Κανιάρης, ο Μάριος Σπηλιόπουλος, ο Στράτος «πρώτης γραμμής» και σύγχρονοι Έλληνες καλλιτέχνες παρουσιάζονται μαζί, σε μια προ- Καλαφάτης, η Ρένα Παπασπύρου κ.ά. Η έκθεση που, σύμφωνα με όσα ακούστηκαν, σπάθεια να παρουσιαστεί και το παρόν της χώρας μας μετά το ένδοξο παρελθόν της. αποτελεί σύλληψη της γενικής γραμματέα Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, έπεσε σε εύφορο «Εδώ και χρόνια έχουμε εντοπίσει την υψηλή ποιότητα των σύγχρονων εικαστικών καλέδαφος, αλλά καρποφόρησε χάρη στην προσπάθεια όλων, καθώς στην αρχή υπήρξαν λιτεχνών μας», μας είπε ο ομότιμος καθηγητής Αρχαιολογίας Βασίλειος Λαμπρινουδάπεριπτώσεις δυσπιστίας απέναντι σε αυτή την πρωτοποριακή σύζευξη. Εν τέλει, όλα ξεπεκης. «Ψάχναμε πάντοτε έναν ευφάνταστο τρόπο να το δείξουμε στο εξωτερικό. Με αυτή ράστηκαν και τώρα σχεδιάζεται και η μεταφορά της σε άλλες πόλεις, ελληνικές και ξένες. την έκθεση, θεωρώ πως το επιτυγχάνουμε». Η έκθεση δεν αποτελεί τη μοναδική συνεισφορά του υπουργείου Πολιτισμού στις εκδηΗ έκθεση έχει ως θέμα τη θάλασσα, το αρχιπέλαγος Αιγαίο, τη Μεσόγειο. Η έννοια θάλώσεις της προεδρίας. Συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, συνέχιση και ολοκλήλασσα προβάλλεται διαχρονικά και σε σχέση με τους λαούς της οικουμένης, καθώς ρωση θεμάτων, όπως η συμφωνία για την παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών με συνδέεται αδιάρρηκτα με την ανθρώπινη μοίρα, τη ζωή και τη δημιουργία, αναφέρθηκε χώρες της Λατινικής Αμερικής, και άλλα, είναι μερικά ακόμη από όσα θα λάβουν χώρα. από τη διευθύντρια Μαρία Λαγογιάννη κατά την παρουσίαση του θέματος στο Κεντρικό Απείρως πιο χρήσιμα και σίγουρα λιγότερο κοστοβόρα από την προμήθεια φουλαριών Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Το αρχιπέλαγος Αιγαίο και η Μεσόγειος προβάλλονται σε και γραβατών για την οποία η ελληνική προεδρία θα διαθέσει 147.000 ευρώ. Όσο περίσχέση με όσα αντιπροσωπεύουν για εμάς τους Έλληνες, αλλά και για όσους ζουν γύρω που και μια έκθεση, δηλαδή… Σοφία Στυλιανού από αυτή την κλειστή θάλασσα, που διαμόρφωσε για πολλούς αιώνες και συνεχίζει να

08/28 Προβολέας

21/11 -27/11

ποντικιart

www.topontiki.gr

Η υπόθεση του «Θησαυρού των Ναζί», από τότε που ήρθε στο φως, κάθε μέρα γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκη με τα νέα στοιχεία που εμφανίζονται. Η ιστορία αυτή, όμως, είναι γεμάτη από μεταπολεμικά μυστήρια. Πρόσωπο - κλειδί, ο 80χρονος Κορνέλιους Γκούρλιτ, γιος ενός από τους γνωστότερους έμπορους τέχνης της ναζιστικής περιόδου... Σίσσυ Παπαδάκη

Ο Χίτλερ, που είχε αποτύχει να εισαχθεί στη Σχολή Καλών Τεχνών θεωρούσε τον εαυτό του ειδήμονα περί των εικαστικών,

Ναζί αξιωματικοί συνέλεξαν μοντερνιστικούς πίνακες από μουσεία της Γερμανίας

Οι σκοτεινές διαδρομές του «Θησαυρού των Ναζί» Σε ένα από τα νουάρ μυθιστορήματα που βρέθηκαν πολλές φορές στις λίστες των ελληνικών μπεστ σέλερ, την πολύ ενδιαφέρουσα «Τριλογία του Βερολίνου» του Φίλιπ Κερ, η συνάντηση του ντετέκτιβ πρωταγωνιστή του βιβλίου με έναν έμπορο τέχνης, ο οποίος συνεργάζεται με τον μεγαλύτερο συλλέκτη εκείνης της εποχής, τον Γκέμπελς, περιπλέκει ακόμα περισσότερο τη σκοτεινή υπόθεση που ο ήρωας έχει αναλάβει να εξιχνιάσει. Μια παρόμοια ιστορία μπορεί να γραφτεί κάποτε με αφορμή την υπόθεση του «Θησαυρού των Ναζί», ο οποίος αποκαλύφθηκε προσφάτως. Μια ιστορία με κεντρικούς ήρωες εγκληματίες πολέμου και διάσημους ζωγράφους, τον Χίτλερ και τις απόψεις του περί τέχνης, γκαλερίστες, κληρονόμους και υπεύθυνους μουσείων, Γερμανούς αξιωματούχους και δημοσιογράφους, δικηγόρους και ειδήμονες στα εικαστικά που αναζητούν καινούργια στοιχεία για την υπόθεση. Μόνο που όποιος αποφασίσει να φτιάξει με αφορμή αυτή την ιστορία ένα μυθιστόρημα θα πρέπει να περιμένει αρκετά, μια και κάθε μέρα νέα δημοσιεύματα φωτίζουν διαφορετικές πτυχές της, ανατρέπουν δεδομένα, κάνουν την υπόθεση όλο και περιπλοκότερη. Όλα άρχισαν στις 3 Νοεμβρίου, όταν το γερμανικό περιοδικό «Focus» αποκάλυψε πως με αφορμή έναν τυχαίο έλεγχο στα γερμανοελβετικά σύνορα ανακαλύφτηκαν 1.500 πίνακες πολύ σπουδαίων ζωγράφων, όπως των Πικάσο, Ματίς, Σαγκάλ, Κλέε, στο διαμέρισμα του 80χρονου Κορνέλιους Γκούρλιτ, γιου ενός από τους γνωστότερους εμπόρους τέχνης της ναζιστικής περιόδου.

Εκφυλισμένη τέχνη Ο Χίλντεμπραντ Γκούρλιτ, πατέρας του Κορνέλιους, ήταν γόνος οικογένειας μεγαλοαστών διανοουμένων και καλλιτεχνών της Δρέσδης και ήδη από τη δεκαετία του 1930 οργάνωνε εκθέσεις ζωγραφικής. Ήταν στενός φίλος μερικών από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της εποχής, υπήρξε διευθυντής της πινακοθήκης του Αμβούργου και ήταν τόσο γνω-

στός σε όλη την Ευρώπη, που ακόμα και ο Σάμουελ Μπέκετ είχε απευθυνθεί σε αυτόν για συμβουλές σχετικά με πίνακες σύγχρονης τέχνης. Είχε όμως και μια Εβραία γιαγιά και αυτό, μαζί με την προτίμηση σε μοντερνιστικά έργα, τα οποία ο Φύρερ απεχθανόταν, τον έκαναν, με την άνοδο των ναζί, να χάσει τη θέση του και το δικαίωμα να εμπορεύεται πίνακες. Για λίγο όμως. Πολύ σύντομα, με άγνωστο τρόπο, κατάφερε όχι μόνο να ξεπεράσει τα εμπόδια αυτά, αλλά να αποκτήσει και έναν πολύ ισχυρό προστάτη, τον Γκέμπελς, και να γίνει μέλος της επιτροπής η οποία οργάνωσε το 1937 την Έκθεση Εκφυλισμένης Τέχνης στο Μόναχο. Εκεί παρουσίασε έργα που κάποτε θαύμαζε, συνοδευόμενα από υβριστικά σχόλια απολύτως σύμφωνα με το εικαστικό ιδεώδες του Χίτλερ. Αργότερα, μετά την κατάληψη της Γαλλίας, ο Χίλντεμπραντ Γκούρλιτ ταξίδεψε, μόνος ή μαζί με τον Γκέμπελς, πολλές φορές στο Παρίσι. Από τη γαλλική πρωτεύουσα εκατοντάδες κιβώτια με αριστουργήματα τέχνης έφυγαν για τη Γερμανία. Άλλα προέρχονταν από μουσεία και άλλα από ιδιωτικές συλλογές πλούσιων Εβραίων, όπως των Ρότσιλντ. Πολλά από αυτά τα κιβώτια, όσα είχαν πάνω τους το γράμμα Η, προορίζονταν για τον ίδιο τον Χίτλερ, άλλα, με το γράμμα G, για τον Γκέμπελς. Τα περισσότερα από αυτά επεστράφησαν μετά τον πόλεμο, μερικά όμως δεν βρέθηκαν ποτέ και πολλά κρίθηκε πως καταστράφηκαν. Μερικά θεωρείται σίγουρο πως τα απέκτησε ο Χίλντεμπραντ. Αυτά, αλλά και έργα που παρουσιάστηκαν στην έκθεση του Μονάχου, μαζί με πίνακες που ανέλαβε να πουλήσει για λογαριασμό των ναζί και άλλους που αγόρασε από Εβραίους οι οποίοι χρειάζονταν χρήματα για να φύγουν από τη χώρα, λέγεται πως αποτελούν τη συλλογή Γκούρλιτ.

Μεταπολεμικά μυστήρια Μετά τον πόλεμο, πάντως, ο συλλέκτης ξαναθυμήθηκε την εβραϊκή καταγωγή του και, παρόλο που ήταν πολύ γνωστός, κατάφερε με μυστηριώδη τρόπο να πείσει τους Συμμάχους

πως ήταν θύμα των ναζί και πως απλώς είχε προσπαθήσει να σώσει μερικούς πίνακες από την καταστροφή. Επέστρεψε ορισμένους από αυτούς, ενώ για τους υπόλοιπους ισχυρίστηκε πως κάηκαν κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών της Δρέσδης. Από τότε μέχρι το πρόσφατο δημοσίευμα κανένας δεν αμφισβήτησε, επισήμως τουλάχιστον, τα λεγόμενά του. Μια μέρα μετά την αποκάλυψη του «Focus», οι γερμανικές αρχές επιβεβαίωσαν το δημοσίευμα και παραδέχτηκαν πως από τον Φεβρουάριο του 2012 έχουν στην κατοχή τους τούς πίνακες. Εξήγησαν πως κράτησαν την υπόθεση μυστική ώσπου ο ειδικός στον οποίο ανέθεσαν να εξετάσει τα έργα τελειώσει την έρευνά του και ώσπου να έχουν ενδείξεις για τους νόμιμους ιδιοκτήτες των αριστουργημάτων. Στην αρχή δόθηκε η εντύπωση πως όλοι αυτοί οι πίνακες ήταν στοιβαγμένοι επί δεκαετίες στο σπίτι του παράξενου γεροντάκου με ψυχαναγκαστικό θησαυρισμό, ο οποίος μπορεί και να μην είχε απόλυτη αντίληψη για την αξία της συλλογής του, αφού την είχε στοιβαγμένη πλάι σε κονσέρβες και διάφορα σκουπίδια, τα οποία επίσης μάζευε. Ακόμα ειπώθηκε πως οι πίνακες ήταν σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι, ενώ προς άγνωστη κατεύθυνση είχε φύγει και ο Γκούρλιτ. Το τελευταίο διαψεύστηκε με τη φωτογραφία ενός γαλανομάτη γέρου που έσπρωχνε ένα καροτσάκι σε σούπερ μάρκετ, η οποία δημοσιεύτηκε στο «Paris Match». To γαλλικό περιοδικό είχε εντοπίσει τον Γκούρλιτ λίγα μέτρα μακριά από το σπίτι του να συνεχίζει την καθημερινότητά του. Λίγες μέρες μετά, γειτόνισσα του Γκούρλιτ ειδοποίησε το «Spiegel» πως τον είδε να μπαίνει σε ταξί με κατεύθυνση το αεροδρόμιο. Παράλληλα, η εφημερίδα «Guardian» ανακάλυψε έναν ξάδελφο του Γκούρλιτ, ο οποίος δήλωσε πως γνώριζε την ύπαρξη της συλλογής και πως ο Κορνέλιους και η μητέρα του πέρασαν όλη τους τη ζωή πουλώντας πίνακες. Δεν ήταν, όμως, μόνο αυτός που γνώριζε για τον θησαυρό των Γκούρλιτ. Όπως αποκαλύφτηκε, το 1956 ένα μεγάλο μέρος της συλλογής είχε ταξιδέψει και εκτεθεί στο Σαν

21/11 -27/11

ποντικιart

Προβολέας 09/29

www.topontiki.gr

Φρανσίσκο, χωρίς καμία γερμανική ή αμερικανική αρχή να ρωτήσει για το πώς αποκτήθηκαν όλα αυτά. Ανάμεσα στα έργα που παρουσιάστηκαν τότε, και ακόμα μπορεί να δει κανείς σε καταλόγους του μουσείου, ήταν μια αυτοπροσωπογραφία του Ότο Ντιξ – ενός από τα έργα που βρέθηκαν στο διαμέρισμα του Μονάχου και που οι γερμανικές αρχές βεβαίωναν πριν από λίγες μέρες πως ήταν «άγνωστο». Ακόμα γράφτηκε πως μέλος της οικογένειας Ρόζεμπεργκ αναγνώρισε, το 1987, έναν πίνακα από αυτούς που είχαν κλαπεί στην Κατοχή στον κατάλογο μιας δημοπρασίας, επικοινώνησε με τον πωλητή και έπειτα από δύο μέρες εκείνος της απάντησε πως ο άγνωστος ιδιοκτήτης του έργου το απέσυρε από τη δημοπρασία και εξαφανίστηκε. Τώρα πιστεύει πως ο «άγνωστος» ήταν ο Γκούρλιτ. Μια άλλη απόγονος της οικογένειας, η Γαλλίδα δημοσιογράφος Αν Σινκλέρ, η πρώην σύζυγος του Ντομινίκ Στρος- Καν, έχει ήδη αναθέσει στους δικηγόρους της να ασχοληθούν με τη συλλογή Γκούρλιτ. Το παράδειγμά της ακολούθησαν και οι κληρονόμοι του Πάουλ Κλέε.

Ερωτήματα ζητούν απαντήσεις Οι δικηγόροι, γενικώς, θα ασχολούνται πολύ καιρό με την υπόθεση, μια και πλήθος ερωτημάτων έχουν ήδη τεθεί: Σε ποιον ανήκουν τα έργα; Πώς αποδεικνύεται αυτό; Υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας; Φρόντισαν να τους πάρουν μαζί τους όσοι έφευγαν κυνηγημένοι από τους ναζί; Υπάρχουν πίνακες οι οποίοι ανήκουν σε μουσεία; Κι αν προέρχονται από γερμανικά κρατικά ιδρύματα και έχουν πουληθεί σε ιδιώτες, είναι δυνατόν τα ιδρύματα αυτά να τεκμηριώσουν κλοπή από την κυβέρνηση των ναζί όταν τότε το κράτος στο οποίο και τα ίδια ανήκουν ήταν ναζιστικό; Μήπως μερικά από τα έργα τα είχε αγοράσει πράγματι ο Γκούρλιτ; Κι αν ναι, υπό ποιες συνθήκες; Μπορεί το κράτος να τα κατασχέσει; Μόλις τελειώσει η έρευνα τι θα συμβεί με τους πίνακες; Θα εκτεθούν ή θα ξαναεξαφανιστούν σε άλλες ιδιωτικές συλλογές; Η ελλιπέστατη ενημέρωση την οποία εξαρχής προσφέρει η γερμανική κυβέρνηση καθόλου δεν διευκολύνει την κατάσταση. Αντιθέτως, έχει προκαλέσει πολλές καταγγελίες από όσους αναζητούν τα κλεμμένα έργα των ναζί. Ύστερα από πίεση οι γερμανικές αρχές αποφάσισαν να ανεβάσουν στο Ίντερνετ 500 από τα έργα, όσα έχουν ήδη εξεταστεί από τους ειδήμονες, ώστε να μπορούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι να συγκρίνουν και να ερευνήσουν. Ήταν τέτοιο, όμως, το ενδιαφέρον για το θέμα που η σχετική σελίδα «έπεσε» την ίδια μέρα. Τώρα οι Γερμανοί υπόσχονται να παρουσιάσουν περισσότερα έργα, όμως ο θόρυβος δεν πρόκειται να κοπάσει και σίγουρα νέα στοιχεία για τον «Θησαυρό των Ναζί» και την τύχη του όλα αυτά τα χρόνια θα έρθουν στο φως της δημοσιότητας. Παράλληλα, θα συνεχιστεί και το «κυνήγι» για μια δήλωση του Γκούρλιτ. Εκείνος δεν φαίνεται διατεθειμένος να δώσει συνεντεύξεις. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, παρακολουθούσε τους αστυνομικούς που μπήκαν στο διαμέρισμα καθισμένος στο κρεβάτι του και το μόνο που τους είπε ήταν «δεν περιμένατε να πεθάνω, όλα δικά σας θα γίνονταν τότε». Τη μόνη φράση που κατάφερε να του αποσπάσει το «Paris Match» ήταν το σιβυλλικό «το να συντάσσεσαι με τη λάθος πλευρά είναι το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί».

Το χαμένο εβραϊκό αρχείο επιστρέφει Το μακρύ και σκοτεινό ταξίδι του εβραϊκού αρχείου της Θεσσαλονίκης φτάνει επιτέλους στη γενέθλια γη. Επί περίπου μισό αιώνα ένα κομμάτι της Ιστορίας της πόλης και της εβραϊκής κοινότητας έμεινε «κρυμμένο» στη Μόσχα μαζί με άλλα αρχεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Στις 11.7.1942, όλοι οι άρρενες Εβραίοι, διατάχθηκαν να συγκεντρωθούν στην πλατεία Ελευθερίας, όπου εξαναγκάστηκαν σε ταπεινωτικές ασκήσεις

Κωστούλα Τωμαδάκη

Θεσσαλονίκη. Ιούλιος του 1942. Οι άντρες Εβραίοι από 18 ώς 45 χρόνων διατάχθηκαν να παρουσιαστούν στην πλατεία Ελευθερίας. Εκεί υποβλήθηκαν σε μαρτυρικές δοκιμασίες. Τον ίδιο χρόνο, οι ναζί κλείνουν τις ανθηρές εβραϊκές επιχειρήσεις, αρπάζουν σπίτια και περιουσίες, προχωρούν σε επίταξη του εβραϊκού νοσοκομείου, φυλακίζουν τα μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου και λεηλατούν τα γραφεία και την πλούσια βιβλιοθήκη της εβραϊκής κοινότητας. Τον Φεβρουάριο του 1943 έφθασε στη Θεσσαλονίκη ο στρατιωτικός σύμβουλος Μαξ Μέρτεν για να βάλει σε εφαρμογή το σχέδιο εκτοπισμού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Όλοι οι Εβραίοι υποχρεώνονται να φορούν το αστέρι του Δαβίδ και να μένουν με τις οικογένειές τους σε συνοικίες - γκέτο. Έναν μήνα αργότερα, απαγορεύτηκε η έξοδος των Εβραίων από τα γκέτο. Η αρχή του τέλους για την ανθηρή εβραϊκή κοινότητα ήταν προ των πυλών.

Επιτροπή Ρόζενμπεργκ Στις 15 Μαρτίου του 1943, από τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης, ξεκίνησε το πρώτο τρένο της μεγάλης σφαγής. Στα βαγόνια του στοιβάζονταν χιλιάδες Εβραίοι χωρίς τρόφιμα και νερό. Κάποιοι θα πεθάνουν στον δρόμο από τις κακουχίες και την έλλειψη τροφής. Οι υπόλοιποι θα οδηγηθούν στα κολαστήρια του Άουσβιτς. Υπολογίζεται ότι ώς τον Αύγουστο του 1943 οι 46.091 Εβραίοι Θεσσαλονικείς με 19 σιδηροδρομικές αποστολές οδηγήθηκαν στα κολαστήρια του Άουσβιτς και ελάχιστοι επέστρεψαν στη γενέθλια γη. Η «επιτροπή Ρόζενμπεργκ», που έφτασε από τη Γερμανία, απέσπασε βίαια όλα τα επίσημα αρχεία της παρουσίας της εβραϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη. Βερολίνο, 1945. Ο Χίτλερ έχει αυτοκτονήσει και ο ναζισμός έχει συντριβεί από τις συμμαχικές δυνάμεις. Δύο Ρώσοι στρατιώτες, στον σιδηροδρομικό σταθμό του Βε-

ρολίνου, ψάχνοντας ένα απόμερο μέρος για την ανάγκη τους θα μπουν σε ένα εγκαταλελειμμένο βαγόνι. Εκεί, θα βρουν δεκάδες κιβώτια με λάφυρα και έγγραφα και θα το αναφέρουν στους ανωτέρους τους. Τα κιβώτια φορτώνονται σε βαγόνια των Σοβιετικών και μεταφέρονται στη Μόσχα. Το πρώτο μέρος του ταξιδιού των εγγράφων φτάνει στο τέλος… Για περίπου μισό αιώνα στους σκοτεινούς διαδρόμους κάποιου κτηρίου της σοβιετικής πρωτεύουσας θα παραμείνει θαμμένο ένα κομμάτι της Ιστορίας της εβραϊκής κοινότητας και της Θεσσαλονίκης. Όλα αυτά τα χρόνια, πολλές χώρες και σημαντικοί ερευνητές προσπαθούσαν να εντοπίσουν αρχεία και ιστορικά στοιχεία που φυλάσσονται στη Ρωσία. Το 1992, η καθηγήτρια Εβραϊκής Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ Μίνα Ρόζεν βρίσκει στα αρχεία της KGB τα έγγραφα της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Το περιπετειώδες ταξίδι των εγγράφων συνεχίζεται ώς αυτή τη στιγμή. Ωστόσο έχουν γίνει κάποια βήματα για να ξεκινήσει ο επαναπατρισμός του ιστορικού αρχείου. Οι Ρώσοι αποδέχθηκαν, κατόπιν αιτήματος της ελληνικής πλευράς, την επιστροφή του εβραϊκού αρχείου, με τη χώρα μας να προσφέρει ως αντάλλαγμα σημαντικά αρχεία της τσαρικής Ρωσίας που βρίσκονται στα Χανιά της Κρήτης. Η Φωτεινή Τομαή, εμπειρογνώμων πρέσβης, εκπρόσωπος της χώρας μας σε διεθνείς οργανισμούς, σε δηλώσεις της στο πρακτορείο ΑΠΕ-ΜΠΕ εκτιμά ότι το αρχείο θα επιστραφεί μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες. «Έπειτα από χρόνια αγώνων και αίματος αποφάσισαν να κάνουν την κίνηση οι Ρώσοι, που είχαν συγκαταλέξει τα έγγραφα αυτά στο αρχείο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και να τα επιστρέψουν». Η επιστροφή και η μελέτη των περίπου 100.000 εγγράφων θα φέρει στο φως σημαντικά στοιχεία για τη ζωή των Εβραίων και ένα κομμάτι της Ιστορίας της πόλης της Θεσσαλονίκης.

10/30 Βιβλίο

21/11 -27/11

ποντικιart

www.topontiki.gr

Διαστημικές τηγανητές πατάτες... Ξενοφών Μπρουντζάκης

Π

αλιά, πριν από την τεχνολογική έκρηξη που κατήργησε τα θαύματα κι έκανε την ζωή απίστευτα βαρετή, ο κόσμος ζούσε με τα παραμύθια ζωντανά στην καθημερινότητά του. Έτσι όλα έπαιρναν διαστάσεις που διαρρήγνυαν την πραγματικότητα. Ο πεθαμένος πήγαινε στον ουρανό και τα πιτσιρίκια έψαχναν σαν χάνοι με το στόμα ανοιχτό να βρουν στα αχανή ουράνια τη μάταιη παρηγοριά της μεταθανάτιας ζωής. Μέχρι που ο άνθρωπος πάτησε τα ουράνια και καταργήθηκε ακόμα ένα όνειρο. Όσο καταρρίπτονται οι αποστάσεις, τόσο η ζωή μοιάζει να περιορίζεται – σαν να στενεύει μέσα στην απλωσιά μιας τεράστιας μοναξιάς, ανομολόγητης, ανέκφραστης, σχεδόν απαγορευμένης από τις μικρές κοινωνικές συμβάσεις που καταστρατηγούν τις τεράστιες εκτάσεις της ζωής μας – σα να τις ορίζουν άλλοι, οι δίπλα μας: ο καλός μας σύζυγος που μας τα χαρίζει όλα, τα παιδιά που τα θέλουν όλα, οι γείτονες, οι παρέες, οι φίλοι. Τι θα πει ο κόσμος όταν δεν είσαι όπως εκείνος θέλει ή όταν του διαψεύδεις αυτό που νομίζει ότι είσαι; Αυτό το ερώτημα καλείται να απαντήσει η καταπονημένη ηρωίδα του Βιντιάδη τόσο στους γύρω της όσο κυρίως στον εαυτό της. Πρόκειται για μια απελπιστικά συνηθισμένη νοικοκυρά, που είναι κατά κάποιον τρόπο αναγκασμένη να νιώσει την πληρότητα επειδή φτιάχνει αξεπέραστες τηγανητές πατάτες – ό,τι δηλαδή κάνουν, το δίχως άλλο, όλες οι μανάδες του κόσμου. Στη δεξιοτέχνη στις τηγανητές πατάτες σύζυγο και μάνα θα δοθεί τελικά η ευκαιρία μέσω ενός ιδιόρρυθμου και αγαπημένου θείου, που παρεμβάλλεται ως καλός άγγελος στην ιστορία, να πετάξει μακριά – για την ίδια, για τον εαυτό της, για την απελευθέρωσή της, για την αυτοδιάθεσή της. Κληροδοτώντας, λοιπόν, ο θειος Λέων στην αγαπημένη του ανιψιά ένα εισιτήριο για τον Άρη, την προτρέπει να ξεπεράσει τα στενά σύνορα της δικής της ζωής αλλά και τους μύχιους φόβους της να πετάξει επειδή οι γονείς της σκοτώθηκαν σε αεροπορικό δυστύχημα… Το αναπάντεχο αυτό δώρο - πρόσκληση

Μηνάς Βιντιάδης Τηγανίζουν πατάτες στον Άρη; Εκδόσεις: Τόπος σελ.: 313

έρχεται σαν μια ευκαιρία και μια δυνατότητα να νικήσει ή να νικηθεί, να δικαιώσει την ύπαρξή της. Πρόκειται για ένα διαστημικό τουριστικό ταξίδι που θα την κρατήσει μακριά από όλους για δεκαοκτώ ολόκληρους μήνες στον Άρη, για ένα ταξίδι που τη βοηθά τελικά να ξεφύγει από τη «θανάσιμα» επιτυχημένη της καθημερινότητα. Ανατρέποντας μέσω του χάους του σύμπαντος τον πεπερασμένο μικρόκοσμο, η κυρία Ανδρομέδα, που τη φωνάζουν Αριάδνη, προβάλλει τα αδιέξοδά της στο σύμπαν – γιατί η ζωή του κάθε ανθρώπου είναι τελικά συμπαντικά σημαντική! Το ενδιαφέρον σε αυτό το παράδοξο μυθιστόρημα του Βιντιάδη είναι το πώς επανατοποθετεί στην ουσία το γυναικείο ζήτημα μέσα από την πιο σύγχρονη εκδοχή του,

αυτή της διαστημικής εποχής, όπου μια γυναίκα, αν και μπορεί να ταξιδέψει στον Άρη, δεν μπορεί να αποδεσμευτεί από τον ρόλο της να τηγανίζει πατάτες και να φροντίζει την οικογένειά της. Εύλογα λοιπόν αναρωτιέται κανείς τι άλλαξε στην ουσία από τον δέκατο όγδοο, ας πούμε, αιώνα έως σήμερα στο ζήτημα της χειραφέτησης των γυναικών. Χρησιμοποιώντας την επιστημονική φαντασία, αλλά παράλληλα και την καθηλωτική καθημερινότητα, ο συγγραφέας, δίχως ίχνος πολιτικής νύξης, περιγράφει μια βουβή, αλλά ισχυρή σύγκρουση, με αδιόρατους μόνο πολιτικούς υπαινιγμούς, φιλοτεχνώντας την ιστορία μιας σύγχρονης κοινότατης οικογένειας, ευτυχούς φαινομενικά, δίχως δράματα και δράσεις ανατρεπτικές, βολεμένης μέσα στην αυτάρκειά της και την κοινωνική της εδραίωση, ωστόσο μελαγχολικά φυλακισμένης στον ρόλο της – όπου όμως το μεγαλείο και η ανυπολόγιστη αξία της ζωής λαμβάνει συμβολικά διαστημικές διαστάσεις προκειμένου να γίνει κατανοητό ότι το ταξίδι της ζωής μας είναι μοναδικό και μας ανήκει, υποδεικνύοντας έτσι το ελάχιστο δικαίωμά μας στην αυτοδιάθεση. Σε μια εποχή όπου η επιστημονική φαντασία μοιάζει να είναι αναχρονιστική, ο Βιντιάδης έρχεται να της χαρίσει ένα απλό, ωστόσο ισχυρό ανθρώπινο νόημα μέσα από ένα ταξίδι που θέτει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με τους εσώτερους και φανερούς του φόβους για να ξεπεράσει τα όρια, να χαθεί στο άπειρο της δικής του αυτογνωσίας.

Η μικρή Ρόζα της Τήνου Η

οικογένεια Δελλατόλα αποφασίζει να επιστρέψει στις ρίζες της, στον δικό της τόπο, στο νησί εκείνο των Κυκλάδων όπου όλα είναι αλλιώς... Αξιοποιώντας άριστα την ιστορία του νησιού της Τήνου αλλά και τον πλούτο της λαϊκής του παράδοσης, η συγγραφέας καταφέρνει, εκτός των άλλων, και έναν μικρό άθλο: να αποφύγει την ηθογραφία. Παρά το γεγονός ότι όλα τα υλικά επιβάλλουν ως αναγκαία συνθήκη το ηθογραφικό αφήγημα, η Κέζα εκμεταλλεύεται δεξιοτεχνικά εκείνη την πολιτισμική διάσταση του νησιού που το συνδέει ιστορικά με την ενετική περίοδο και ό,τι αυτή κληροδότησε στον τόπο. Έτσι, ενώ η πλοκή περιορίζεται ασφυκτικά στα ελάχιστα όρια ενός μικρού χωριού της Τήνου, τα Λουτρά – εκεί όπου εγκαθίσταται η οικογένεια Δελλατόλα –, η ιστορική Σχολή των Ουρσουλινών του χωριού χαρίζει μια πειστική και αβίαστη οικουμενική διάσταση στα τεκταινόμενα. Στην ουσία, η συγγραφέας αντιπαραβάλλει την πραγματικότητα του τόπου με τη δυναμική της εκπαίδευσης – αυτής που δεν γνωρίζει σύνορα, αυτής που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις θρησκευτικές, εθνικές και κοινωνικές προκαταλήψεις. Στα ασφυκτικά όρια ενός χωριού των Κυκλάδων συνυπάρχει ταυτόχρονα με τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες του τόπου και η παγκοσμιότητα με τα σύγχρονα προβλήματα. Έτσι, στο σύντομο και καλογραμμένο αφήγημα θίγονται οι θρησκευτικές διαφοροποιήσεις (ορθόδοξοι - καθολικοί), το πρόβλημα του φυλετικού ρατσισμού (Έλληνες - Αλβανοί), η διαφθορά (μέσα

Λώρη Κέζα Υπόθεση Laurus Τα κατορθώματα της Ρόζας Δελλατόλα Σχέδια: Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος Εκδόσεις: Διόπτρα, σελ.: 115

από την καθόλου συμπτωματική αναφορά στις έκνομες ενέργειες ενός άπληστου εργολάβου, ενός δημάρχου και των αστυνομικών αρχών), ταυτόχρονα με τη διακριτική και όχι δίχως κριτική στάση υπέρ ενός οικολογικού – στην ευρύτερή του έννοια – τρόπου ζωής που έχει σαν βάση του τον σεβασμό στο περιβάλλον – ο οποίος έρχεται σε αντιδιαστολή με την άλογη και ισοπεδωτική θεωρία της οικονομικής ανάπτυξης που επιβάλλεται σαν ύψιστη αναγκαιότητα και υπεράνω κάθε τιμήματος. Στο αφήγημα πρωταγωνιστεί η μικρή και δαιμόνια Ρόζα, το δεύτερο παιδί της οικογένειας που εγκαθίσταται στα Λουτρά με σκοπό μια εναλλακτική ζωή. Η επαγγελματική ωστόσο επιλογή της οικογένειας να ανοίξει ένα Γραφείο Τελετών στο νησί προσκρούει πάνω σε μια απίθανη… ταφική ιδιαιτερότητα! Χαρακτήρες, ονόματα, ήθη και έθιμα, συνήθειες, όλα αναπαρίστανται με «τοπικά υλικά» και αφορμές προκειμένου να συνθέσουν μιαν ιστορία σύγχρονη, όπου το νέο συγκρούεται με το παλιό συμβολικά και ουσιαστικά κυρίως μέσα από την ανασύσταση και επαναλειτουργία της Σχολής των Ουρσουλινών, η οποία αποτελεί τον στόχο εγκληματικών ενεργειών ως φορέας της εκπαίδευσης. Η δε λύτρωση έρχεται μέσα από την ατομική προσπάθεια – όπως είναι αυτή της μικρής Ρόζας –, η οποία βρίσκει τη δικαίωσή της μέσα στην κοινωνία.

12/32 Ιστορία

21/11 -27/11

ποντικιart

Η Σοβιετική Ένωση στο πλαίσιο της δικής της πολιτικής αντίληψης είχε συνειδητά κρατήσει σαφείς αποστάσεις από τον υπόλοιπο κόσμο

H Ρωσική Ομοσπονδία και οι γείτονές της

ΑΦΙΕΡΩΜΑ:

H ΕΣΣΔ στον Ψυχρό Πόλεμο

Η αγωνία του Στάλιν για στρατιωτική ισχύ 1945 Ο Στάλιν ένιωθε άβολα στην ιδέα ότι οι Αμερικάνοι θα μπορούσαν να επαναλάβουν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι στη Μόσχα ή το Λένινγκραντ

Μ

ετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση βρέθηκε σε δεινή κατάσταση παρά το γεγονός ότι εδαφικά είχε επεκτείνει την κυριαρχία της σε όλη την Ανατολική Ευρώπη. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει το γεγονός ότι ο πόλεμος είχε οδηγήσει την αχανή αυτή χώρα σε μια τεράστια οικονομική καταστροφή, η οποία γιγαντώθηκε με τις ανυπολόγιστες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων από την πλευρά της Σοβιετικής Ένωσης δεν μπόρεσε ποτέ να εκτιμηθεί επαρκώς. Η εμπλοκή της ΕΣΣΔ στον πόλεμο υπήρξε περίπλοκη, αν συνυπολογίσει κανείς τη σοβιετική πολιτική της απομόνωσης που ήταν και στρατηγική επιλογή της. Όπως γίνεται κατανοητό, η Σοβιετική Ένωση στο πλαίσιο της δικής της πολιτικής αντίληψης είχε συνειδητά κρατήσει σαφείς αποστάσεις από τον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι, κινδύνεψε, στα τέλη του 1941, να βρεθεί στα πρόθυρα μιας οδυνηρής και με ολέθριες συνέπιες για το μέλλον της στρατιωτικής ήττας. Η διάσωσή της οφείλεται πριν από όλα σε γεωγραφικά αίτια. Τα γεωγραφικά πλεονεκτήματα σε συνδυασμό με το ψυχικό σθένος του λαού της υπήρξαν οι δυο βασικοί άξονες της σωτηρίας της. Ο τρίτος ήταν η παράλληλη πολεμική εμπλοκή της Γερμανίας πριν ακόμα επιτεθεί στην ΕΣΣΔ. Σημαντική επίσης υπέρ των Σοβιετικών υπήρξε και η, δίχως προφανή λόγο, απόφαση του Χίτλερ να κηρύξει τον πόλεμο και κατά των ΗΠΑ.

Ο Στάλιν τότε εκτιμούσε ότι η αντιφατική συσπείρωση της Δύσης του 1941-1945 δεν θα είχε συνέχεια. Θεωρούσε ότι ήταν μια ευκαιριακή συμμαχία υπό την πίεση των γεγονότων, η οποία με τη λήξη του πολέμου δεν είχε λόγο να συνεχιστεί. Στο ίδιο συμπέρασμα με τον Στάλιν κατέληγαν και οι περισσότερες από τις δυτικές κυβερνήσεις, παρά την αντίθετη άποψη που διατηρούσαν οι περισσότεροι λαοί της Ευρώπης. Σε γενικές γραμμές, όλοι φαίνεται να συμφωνούσαν πως μετά τη λήξη του πολέμου δεν συνέτρεχαν ιδιαίτεροι λόγοι να συνεχιστεί αυτή η συμμαχία – όπως αυτή διαμορφώθηκε υπό το κράτος της ναζιστικής απειλής. Ελάχιστα ήταν εκείνα που συνέδεαν εξάλλου τους συμμάχους μεταξύ τους ως προς τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές παραδόσεις αλλά και τη νοοτροπία. Έτσι, εκτιμούσαν ότι η πολεμική συμμαχία δεν μπορούσε να έχει τύχη – πέραν των πεδίων των μαχών – στην ειρηνική της εκδοχή. Τόσο οι δυτικοί όσο και ο Στάλιν είχαν σοβαρές αιτιάσεις στο να θεωρούν μια τέτοια πιθανότητα αδύνατη. Αιτιάσεις που βασίζονταν κυρίως στην εκ διαμέτρου αντίθετη φιλοσοφία και τη διπλωματική ιστορία των χωρών της αντιναζιστικής συμμαχίας και στις επίσης αντικρουόμενες απόψεις τους για τα διεθνή πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.

Η στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ Η εξάλειψη, ωστόσο, της γερμανικής απειλής με το πέρας του πολέμου συμπίπτει με τη

21/11 -27/11

ποντικιart

Ιστορία 13/33

Οι ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι σηματοδότησαν την αδιαμφισβήτητη στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ έναντι όλων των υπόλοιπων δυνάμεων

ρίψη των δυο ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι από τους Αμερικάνους. Η ενέργεια αυτή έκτος από τις άλλες παραμέτρους σηματοδοτεί την αδιαμφισβήτητη στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ έναντι όλων των υπολοίπων δυνάμεων, κάτι πού σημειωτέον συνέβαινε για πρώτη φορά στη ιστορία. Αυτή η νέα διαμορφωμένη κατάσταση, όπου η στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ έναντι των υπολοίπων δυνάμεων και της Σοβιετικής Ενώσεως συμπεριλαμβανομένης είναι αδιαμφισβήτητη, προβληματίζει σφόδρα τον Στάλιν, ο οποίος δεν μπορεί να δεχτεί αυτήν την πραγματικότητα που ήθελε τη Σοβιετική Ένωση να βρίσκεται στο έλεος των Αμερικάνων στον ίδιο βαθμό με οποιοδήποτε άλλο αδύναμο κράτος. Ο Στάλιν, με δυο λόγια, ένιωθε άβολα στην ιδέα ότι οι Αμερικάνοι θα μπορούσαν να επαναλάβουν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι στη Μόσχα ή το Λένινγκραντ. Το πιο πιθανό είναι ότι οι Αμερικάνοι δύσκολα θα τολμούσαν να επαναλάβουν μια παρόμοια ενέργεια για πολλούς λόγους, ωστόσο η σταλινική Σοβιετική Ένωση (σε μια τέτοια, ακόμα και ως υπόθεση εργασίας, περίπτωση) δεν μπορούσε να αποδεχθεί την ιδέα της αμερικάνικης υπεροχής ή και ευθείας απειλής. Έτσι, μοιραία στράφηκαν σε ενέργειες οι οποίες υπαγορευθήκαν στην ουσία από την πίεση της αμερικάνικης στρατιωτικής υπεροχής μετά τη λήξη του πολέμου. Το μεγάλο στοίχημα του Στάλιν ήταν να καλύψει αυτήν την εμφανή διαφορά δύναμης που χώριζε τις δυο χώρες. Πράγμα καθόλου εύκολο, μια και η

Σοβιετική Ένωση έπρεπε να θυσιάσει, προκειμένου να επιτύχει τους σκοπούς της, τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της χώρας.

Οι προτεραιότητες του Στάλιν Από την άλλη, ο Στάλιν διέθετε πολυπληθή στρατό και είχε υπό τον άμεσο έλεγχό του τις χώρες της Ανατολική Ευρώπης, όπως και πολλά κομμουνιστικά κινήματα διάσπαρτα σε όλα τα σημεία του πλανήτη που ήταν πρόθυμα να σπεύσουν με διάθεση «αυτοθυσίας» με ένα του νεύμα. Όμως στο εσωτερικό τα πράγματα δεν ήταν εύκολα, μια και ήταν επιτακτική ανάγκη να διευθετηθεί μια σειρά προβλημάτων. Ως πρώτη προτεραιότητα προέβαλλε η ανάγκη να θωρακιστεί η χώρα έτσι ώστε να μη βρεθεί αντιμέτωπη με μια καταστροφή παρόμοια με αυτή του 19411945, η οποία στοίχισε στους Σοβιετικούς τη ζωή 25 έως 45 εκατομμυρίων ανθρώπων. Παράλληλα, τεράστια ήταν και η βιομηχανική καταστροφή. Τώρα μάλιστα προείχε και το αίτημα της αλλαγής στην παραγωγική δομή της ΕΣΣΔ προκειμένου να βγει από την πολεμική παραγωγή (που επιτυγχάνεται σε βάρος των άλλων παραγωγικών τομέων). Επίσης, ήταν σημαντικό και έπρεπε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ερήμωσης της υπαίθρου και της δραματικής μείωσης της αγροτικής παραγωγής κατά το ήμισυ. Το εγχείρημα ήταν δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, αν συνυπολογίσει κανείς τον Στάλιν και την προσωπικότητά του, πράγμα που σήμαινε ότι στην ανοικοδόμηση της χώρας θεωρήθηκε απαραίτητη η παράλληλη ενί-

σχυση της κυριαρχίας του κόμματος και της ορθόδοξης κομμουνιστικής ιδεολογίας, η οποία επέφερε τη μείωση της επιρροής του στρατού και των άλλων εθνικών θεσμών, καθώς και τη χειραγώγηση όλων των αντίθετων τρόπων σκέψης από τον ορθό, τον ένα και μοναδικό, όπως αυτός καθοριζόταν από το ιδεολογικό δόγμα - θέσφατο. Έτσι, στα θέματα εθνικής ασφάλειας, στα οικονομικά ζητήματα αλλά και στον τομέα του πνεύματος δημιουργήθηκε ένας ασφυκτικός κλοιός - έλεγχος, που παρόμοιό του δεν γνώρισε η Ιστορία. Ως αποτέλεσμα αυτών διαμορφώθηκε μια επώδυνη πραγματικότητα, όπου καλλιτέχνες, επιστήμονες και διανοούμενοι υποβληθήκαν σε εξοντωτική λογοκρισία, παρασημοφορημένοι στρατάρχες υπέστησαν πρωτοφανείς ταπεινώσεις, το σύνολο των αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων πέρασε από μια καθόλου ευχάριστη διαδικασία «ιδεολογικής κάθαρσης» ενώ παράλληλα το πρώτο πενταετές πρόγραμμα επέβαλε αφόρητες διαδικασίες αναδόμησης της βαριάς βιομηχανίας σε έναν λαό που ήδη είχε καταβάλει αμέτρητο φόρο αίματος και μόχθου στον πόλεμο.

Εξωτερική πολιτική Στα θέματα που αφορούσαν την εξωτερική πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης, ο Στάλιν δεν άφησε κανένα περιθώριο παρεξήγησης ή παρερμηνείας. Με δυο λόγια, κατέστησε σαφές στους πάντες ότι τα εδαφικά οφέλη της περιόδου 1939-1940 δεν επρόκειτο να

τα διαπραγματευθεί. Συγκεκριμένα, είχε επιβάλει την εδαφική προσάρτηση στη Σοβιετική Ένωση τριών χωρών της Βαλτικής, το ανατολικό μισό της Πολωνίας – που οι Σοβιετικοί αποκαλούσαν Δυτική Ουκρανία και Δυτική Λευκορωσία –, τη Βεσσαραβία και τη Βόρεια Μπουκοβίνα καθώς και τα εδάφη που αφαιρέθηκαν από τη Φινλανδία στον λεγόμενο «Πόλεμο του χειμώνα». Η πολιτική δε της Σοβιετικής Ένωσης απέναντι στις «συμμαχικές» της χώρες της Ανατολικής Ευρώπης προέβλεπε κυβερνήσεις «φιλικά διακείμενες». Μάλιστα, μετά το 1947, στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, οι χώρες αυτές ήταν «υποχρεωμένες» να είναι εχθρικές απέναντι στις ορέξεις των ΗΠΑ. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο ψυχροπολεμικής πολιτικής, οι ΗΠΑ ανέλαβαν την ενδυνάμωση της Δυτικής Γερμανίας, η οποία θεωρήθηκε το πιο αξιόπιστο ανάχωμα εναντίον των Σοβιετικών. Αυτές οι εξελίξεις με την τροπή που πήραν υπό την πίεση των γεγονότων ίσως τελικά να μην ανταποκρίνονταν στις πραγματικές επιθυμίες που είχε ο Στάλιν, μια και πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται βάσει στοιχείων ότι ο Σοβιετικός ηγέτης πιθανόν να επιθυμούσε να είναι άλλες οι σχέσεις (πολύ διαφορετικές από αυτές που τελικά επικράτησαν) μεταξύ των δυο χωρών: της Σοβιετικής Ένωσης και των ΗΠΑ.

xenofonb@gmail.com

14/34 Media

21/11 -27/11

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ÔÁ ÍÅÁ

4-9/11/13

28/10-2/11/13

25.051

27.552

ÅÈÍÏÓ

17.413

19.230

ÅËÅÕÈÅÑÏÓ ÔÕÐÏÓ

14.120

14.623

ESPRESSO

13.983

14.728

ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ

12.180

11.812

ÅÖÇÌ.ÔÙÍ ÓÕÍÔÁÊÔÙÍ

8.865

9.242

ÅËÅÕÈÅÑÏÔÕÐÉÁ

5.181

5.724

ÑÉÆÏÓÐÁÓÔÇÓ

4.347

4.385

ÅËÅÕÈÅÑÇ ÙÑÁ

3.055

3.276

ÇÌÅÑÇÓÉÁ (Ïéê.)

2.210

2.782

ÅÓÔÉÁ

1.740

1.828

ÁÕÃÇ

1.552

1.640

ÍÁÕÔÅÌÐÏÑÉÊÇ (Ïéê.)

815

844

×ÑÇÌÁÔÉÓÔÇÑÉÏ (Ïéê.)

700

728

Ï ËÏÃÏÓ

90

85

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ ÔÏ ÂÇÌÁ

10/11/13 150.730

3/11/13 139.210

ÐÑÙÔÏ ÈÅÌÁ

115.810

144.180

ÅÈÍÏÓ

101.150

103.270

REAL NEWS

90.060

70.120

ÑÉÆÏÓÐÁÓÔÇÓ

77.800

24.570

ÊÕÑÉÁÊ. ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ

20.520

18.180

ÔÕÐÏÓ ÔÇÓ ÊÕÑÉÁÊÇÓ

20.360

16.190

ÁÕÃÇ

6.000

6.060

ÔÏ ÐÁÑÏÍ

4.010

4.230

ÔÏ ×ÙÍÉ

3.910

4.450

ÅËÅÕÈÅÑÇ ÙÑÁ

2.490

2.840

ÔÏ ÁÑÈÑÏ

1.270

1.240

90

200

ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÊÏÓ ËÏÃÏÓ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ÐÁÑÁÐÏËÉÔÉÊÁ

4-10/11/13 28/10-3/11/13 25.030 24.700

Ï ÊÏÓÌÏÓ ÔÏÕ ÅÐÅÍÄÕÔÇ

16.030

15.410

ÔÏ ÐÏÍÔÉÊÉ

8.380

8.490

ÔÏ ÊÁÑÖÉ

7.810

7.750

ÁÎÉÁ (Ïéê.-ðïë.)

4.200

3.960

ÁËÖÁ ÅÍÁ

2.210

2.230

ÐÑÉÍ

1.320

1.440

ÄÑÏÌÏÓ ôçò ÁÑÉÓÔÅÑÁÓ

1.290

1.290

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ÖÙÓ ÔÙÍ ÓÐÏÑ

5-10/11/13 30/10-3/11/13 10.561 11.226

GOAL NEWS

8.013

6.914

SPORTDAY

7.871

8.200

ÐÑÙÔÁÈËÇÔÇÓ

5.520

5.908

LIVE SPORT

5.381

5.502

ÃÁÕÑÏÓ

4.083

4.442

Ç ÙÑÁ ÔÙÍ ÓÐÏÑ

3.730

3.394

ÐÑÁÓÉÍÇ

2.688

3.284

ÃÁÔÁ

2.481

2.354

ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 4-10/11/13 28/10-3/11/13 31.850 ×ÑÕÓÇ ÅÕÊÁÉÑÉÁ (Áããåëßåò) 29.520 ÔÏ ËÏÉÐÏÍ (Ðïéê. ýëçò)

12.060

12.210

ΠΟΝΤΙΚΙart

-ΜΙΚΡΑ

ΜΙΚΡΑ ËΠΡΙΝ ακόµα... αρχίσει η τηλεοπτική χρονιά, αρχίζει και ξεκαθαρίζει το τοπίο, χωρίς να αποκλείονται οι ανατροπές… Ο ΑΝΤ δείχνει ότι θα είναι ο πρωταγωνιστής στο σύνολο του προγράµµατος. Οι επιλογές του καναλιού πιάνουν τόπο και οι µεταγραφές επίσης. ËΓΙΑ ΝΑ ΜΗ διαταραχθούν οι σηµερινές ισορροπίες, ο Πέτρος Μπούτος θα πιάσει δουλειά στις αρχές Μαρτίου… Θα ασχοληθεί – το πρώτο διάστηµα – κυρίως µε τις τηλεοπτικές παραγωγές και όχι µε το πρόγραµµα. ËΓΙΑ ΤΟ Μega τα πράγµατα δεν θα έχουν σταθερές – τουλάχιστον όσο η άκριτη υποστήριξη στον Σαµαρά και στην τρόικα – αφού δεν φαίνεται να είναι η χρονιά του καναλιού… ËΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ είναι µέτριο και οι µεγαλοµέτοχοι συµφωνούν στα σηµαντικά, µε χρονικό όριο έναν µήνα! Στις ειδήσεις βλέπουµε την ίδια συνταγή. Όµως ο Παναγιωτόπουλος είναι µετρ στις εκπλήξεις και µπορεί να κάνει αλλαγές… ËΑΠΟ ΤΗΝ παρουσιάστρια Όλγα – την οποία οι µέτοχοι βεβαίως εκτιµούν, αλλά δεν σηµαίνει ότι θα τη στηρίζουν για καιρό –, µέχρι και τη δοµή και τη φυσιογνωµία του δελτίου. ËΓΙΑ ΤΟ STAR τα έχουµε πει. Θέλει δρόµο ακόµα τα δελτίο. Αντανακλαστικά, σταθερή δοµή στα βασικά και νεύρο... Διάθεση, υποµονή και επιµονή από τον µέτοχο υπάρχει... ËΚΑΛΑ ΚΡΑΤΕΙ η κόντρα µεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΔΟΛ… Οι ρουκέτες φεύγουν από τη µια πλευρά προς την άλλη… µε µεγάλη συχνότητα. Αναλυτικό ρεπορτάζ για το θέµα αυτό… στις σελίδες 10-11. ËΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ του ΣτΕ ξεκαθαρίζεται ότι η πολιτεία έχει την ευθύνη και την υποχρέωση να εισπράττει τις οφειλές των τηλεοπτικών σταθµών για τη χρηµατοδότηση ελληνικών ταινιών που ανέρχεται σε 1,5% επί του τζίρου της επιχείρησης… Έκρινε δηλαδή µετά την προσφυγή της Ένωσης Ελλήνων Σκηνοθετών ότι για τη διαδικασία της είσπραξης δεν είναι αρµόδιο το ΕΣΡ, αλ-

λά το κράτος. Το ΕΣΡ είναι αρµόδιο µόνο για την επιβολή της ποινής, αν κινηθεί η σχετική διαδικασία από την Επιτροπή Ελέγχου Εφαρµογής του άρθρου 7 του Ν 1866/1989, κατά των τηλεοπτικών σταθµών που δεν τηρούν αυτήν την υποχρέωση… ËΑΝΑΒΟΛΗ για τις 2 Δεκεµβρίου πήρε η πρώτη αγωγή των εργαζοµένων της ΕΡΤ κατά του ελληνικού Δηµοσίου στο Ηράκλειο Κρήτης. Η έδρα ανέβαλε την εκδίκαση της υπόθεσης µετά το αίτηµα που κατέθεσαν οι δικηγόροι του Δηµοσίου, που ζήτησαν… χρόνο για να προσκοµίσουν στοιχεία. ËΤΟΣΟ έτοιµη να υπερασπιστεί την απόφασή της για το λουκέτο στην ΕΡΤ ήταν η κυβέρνηση. Κάθε άλλο σχόλιο είναι περιττό… ËΤΗΝ αποχώρηση του τηλεοπτικού συνεργείου της Δ.Τ., το οποίο θα κάλυπτε τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στις Σέρρες, ζήτησε ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ. Ο Πάνος Καµµένος είπε ότι για το κόµµα του δεν υπάρχει Δ.Τ., παρά µόνο ΕΡΤ και ΕΡΑ, χαρακτήρισε τη Δ.Τ. «κυβερνητική τηλεόραση» και αποκάλεσε τον υφυπουργό Δηµόσιας Ραδιοτηλεόρασης Παντελή Καψή «υπουργό προπαγάνδας». ËΤΕΛΙΚΑ το πείραµα της αυτοδιαχείρισης στα ελληνικά ΜΜΕ αποδεικνύεται δύσβατο µονοπάτι. Χαρακτηριστικό παράδειγµα η περίπτωση του Flash. Από την άνοιξη, οπότε και πήραν το πράσινο φως από το ΕΣΡ οι εργαζόµενοι, µόλις την προηγούµενη Πέµπτη κατόρθωσαν να καταλήξουν σε συµφωνία σχετικά µε το εταιρικό σχήµα µε το οποίο θα απευθυνθούν για αδειοδότηση στον Σίµο Κεδίκογλου. ËΒΕΒΑΙΑ υπάρχει και ένας δηµοσιογράφος που έχει σηκώσει την παντιέρα του κοινωνικού συνεταιρισµού ενάντια στην απόφαση της γενικής συνέλευσης των εργαζοµένων, που κάνει λόγο για κεφαλαιουχική εταιρεία. Μάλιστα ο εν λόγω δηµοσιογράφος ξεκίνησε και διαδικτυακή

ιο Το ναυάγ υ ήρο του Φαλ

Η αλήθεια πληγώνει την «αλήθεια» της Χρυσής Αυγής Στο δικαστήριο οδηγήθηκε χθες ο δηµοσιογράφος της «Ελευθεροτυπίας» και αρχισυντάκτης της τοπικής εφηµερίδας της Λέσβου «Εµπρός» Στρατής Μπαλάσκας, για δηµοσίευµά του µετά τη µήνυση που κατέθεσε εναντίον του ο διευθυντής του 6ου Γυµνασίου Μυτιλήνης Βασίλης Μακρυπούλιας. Η µήνυση κατατέθηκε εξαιτίας ενός δηµοσιεύµατος, στο οποίο ο δηµοσιογράφος χαρακτήρισε ως «νεοναζί» τον διευθυντή του γυµνασίου, ο οποίος είναι µέλος της Χρυσής Αυγής, και ο τελευταίος κατέθεσε µήνυση χαρακτηρίζοντας το άρθρο «συκοφαντική δυσφήµηση διά του Τύπου». Η δίκη αναβλήθηκε για την ερχόµενη Τετάρτη 27 Νοεµβρίου έπειτα από αίτηµα της πολιτικής αγωγής. Σύµφωνα µε όσα αναφέρει το emprosnet, «η µήνυση προκλήθηκε από αποκαλυπτικό δηµοσίευµα, σύµφωνα µε το οποίο ασκείτο κριτική σε γνωστό από το παρελθόν για τις πολιτικές του απόψεις εκπαιδευτικό, ο οποίος είχε αναρτήσει στον προσωπικό του ιστοχώρο άρθρο µε τίτλο “Το απόλυτο ψεύδος είναι ένα: Αυτό του Πολυτεχνείου του 1973”. Ο εκπαιδευτικός στο παρελθόν

είχε επίσης απασχολήσει την κοινή γνώµη µε αναρτήσεις του στον προσωπικό του ιστοχώρο, στις οποίες καλούσε τον κόσµο να ψηφίσει τη Χρυσή Αυγή, δηµοσιοποιούσε άρθρα των Γκέµπελς και του Ρούντολφ Ες και δήλωνε περήφανος για το ότι είναι εθνικοσοσιαλιστής». Το σωµατείο εργαζοµένων ΜΜΕ Λέσβου (ΣΕΜΜΕΛ) καταγγέλλει τη σύλληψη του Στρατή Μπαλάσκα, κάνοντας λόγο για απόπειρα εκφοβισµού, και σηµειώνει ότι ο συγκεκριµένος διευθυντής Γυµνασίου είναι γνωστός στην κοινωνία της Μυτιλήνης για τις εθνικοσοσιαλιστικές του πεποιθήσεις. «Πρόκειται για µια κατάφωρη προσπάθεια φίµωσης του δηµοσιογραφικού λόγου, που δεν µπορεί και δεν πρόκειται να γίνει δεκτή. Αφορµή αποτέλεσε ρεπορτάζ του συναδέλφου που στηλιτεύει τις νεοναζιστικές απόψεις του εκπαιδευτικού και αναφέρεται σε όσα αυτές έχουν προκαλέσει στην τοπική κοινωνία», ανέφερε η ΠΟΕΣΥ, σηµειώνοντας ότι οι φασιστικές αντιλήψεις τροµοκράτησης του δηµοσιογραφικού κόσµου που επιχειρούν να επιβάλουν λογικές λογοκρισίας θα πέσουν στο κενό.

Το μνημόνιο στέλνει > πιο χαμηλά τον ΣΚΑΪ Στην τρίτη θέση των ραδιοφωνικών µετρήσεων υποχώρησε ο ραδιοφωνικός ΣΚΑΪ, αφού τον προσπέρασε ο (µουσικός) Μελωδία. Σταθερά στην πρώτη θέση βρίσκεται ο Real FM, αφήνοντας αρκετά πίσω τους υπόλοιπους ραδιοφωνικούς σταθµούς. Η… γραµµή υπεράσπισης του µνηµονίου που κρατά ο σταθµός του Φαλήρου τον βυθίζει ολοένα και περισσότερο σε µια περίοδο που ο ακροατής «ψάχνει» ενηµέρωση αλλά και στήριξη σε όσα περνάει καθηµερινά. Ο Real FM µε 14,4% βρέθηκε στην κορυφή της ακροαµατικότητας για το χρονικό διάστηµα 19/8-10/11. Δεύτερος ο Μελωδία µε 10,9% και τρίτος ο ΣΚΑΪ µε 10,7%. Τέταρτος ήταν ο Athens Radio Dee Jay µε 8,5% και στη συνέχεια βρέθηκαν «ισοβαθµώντας» ο Δίεση και ο Sfera µε 8,2%. Την πρώτη δεκάδα συµπληρώνουν ο NovaΣπορ FM και ο Ρυθµός, που µε 7,8% «συγκατοικούν», στην ένατη θέση βρέθηκε ο Red µε 7,7% και δέκατος ο Kiss FM µε 6,7%. Στη συνέχεια ακολουθούν ο Derti µε 6,7% και ο Δρόµος µε 6,6%. Ο Easy και ο Λάµψη µοιράστηκαν το 6,3% της µέτρησης. Ο Music και ο Galaxy «ισοβαθµούν» µε 6%, µε 5,8% ο Rock FM και µε 5% ο Love. Ο Peper ακολουθεί µε 4,8% και ο Εν Λευκώ µε 4,7%. Στο 3,9% βρέθηκε το Mad Radio, µε 2,7% ο Freedom, µε 2,6% ο 105,5 Στο Κόκκινο, µε 2,4% ο ραδιοφωνικός Alpha και µε 2,3% ο αθλητικός Sentra FM.

21/11 -27/11

ΠΟΝΤΙΚΙart Από την... Eurovision θα το βρούνε!

ψηφοφορία, ενώ σε όλη του την «προσπάθεια» δεν διστάζει να εµπλέξει και την ΕΣΗΕΑ. ËΟΙ ΠΑΡΟΙΚΟΥΝΤΕΣ τη δηµοσιογραφική πιάτσα αναρωτιούνται αν αυτή η επιµονή στον κοινωνικό συνεταιρισµό δεν έχει να κάνει µόνο µε το να µην γίνουν οι εργαζόµενοι… µεγαλοαφεντικά, αλλά ίσως κρύβει και πολλά άλλα που θα δείξει ο χρόνος… ËΣΕ ΚΟΜΒΙΚΟ σηµείο φαίνεται ότι βρίσκονται και οι εργαζόµενοι στην «Εφηµερίδα των Συντακτών», έναν χρόνο µετά την έναρξη του δηµοσιογραφικού εγχειρήµατός τους. ËΣΤΟ τραπέζι έχει πέσει η πρόταση, και έχει συζητηθεί ήδη δυο φορές, να εισρεύσουν στο µετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας 400.000 ευρώ. Ωστόσο, µια τέτοια κίνηση, αν τελικά πραγµατοποιηθεί, «σκοντάφτει» στο καταστατικό του συνεταιρισµού που εκδίδει την εφηµερίδα. Και αυτό γιατί αποτελεί ερώτηµα ο τρόπος µε τον οποίο θα µπουν τα χρήµατα σε έναν συνεταιρισµό στον οποίο όλοι είναι ίσοι… ËΚΑΙ µετά είναι και ο τίτλος της εφηµερίδας. Όπως είχε γίνει γνωστό όταν ξεκίνησε το εκδοτικό εγχείρηµα της «Εφηµερίδας των Συντακτών», ο τίτλος του φύλλου είχε κατοχυρωθεί από τρεις συντάκτες, οι δυο εκ των οποίων έχουν πλέον αποχωρήσει από την εφηµερίδα… ËΑΚΟΥΓΕΤΑΙ έντονα ότι ο Γιάννης Κουρτάκης, εκδότης της εφηµερίδας «Παραπολιτικά», θα βγάλει στον αέρα όχι ένα, αλλά δυο ραδιοφωνικούς σταθµούς. Έναν αθλητικό ραδιοσταθµό που θα παίζει πολύ Ολυµπιακό και έναν ενηµερωτικό, τον Παραπολιτικά FM. Για να… δούµε τελικά τι θα ακούσουµε… ËΗ SUPER League ανακοίνωσε ότι και ο Παναθηναϊκός εντάσσεται εκ νέου στο σύστηµα της κεντρικής διαχείρισης των τηλεοπτικών δικαιωµάτων του πρωταθλήµατος για τις σεζόν 2015-16 και 2016-17. Με αυτό τον τρόπο η Nova αποκτά το σύνολο των αγώνων των

οµάδων της Super League για συνολικά τέσσερις περιόδους.ËΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ να µπει και ο Παναθηναϊκός στην κεντρική διαχείριση µετάδοσης των αγώνων του ελληνικού πρωταθλήµατος διαµορφώνει και το σκηνικό της «µάχης» µεταξύ Nova και ΟΤΕ στη διεκδίκηση των αθλητικών διοργανώσεων. ËΗ SUPER League αποτελεί το «δυνατό χαρτί» της Nova, µαζί µε το Champions League και το Europa League. Η συνδροµητική τηλεόραση του ΟΤΕ έχει τα δικαιώµατα δυνατότερων πρωταθληµάτων της Ευρώπης, όπως το αγγλικό, το γερµανικό, το ισπανικό και το ιταλικό, µαζί µε το Κύπελλο Ελλάδος ποδοσφαίρου. ËΗ ΕΠΟΜΕΝΗ φάση του «πολέµου» θα διεξαχθεί για τη διεκδίκηση του Champions League και του Europa League, καθώς η σύµβαση µε τη Nova λήγει την αγωνιστική σεζόν 2014-15. ËAKOMH µία διάκριση για την Ελλάδα, στο πρόσωπο µιας γυναίκας που δουλεύει στον Τύπο… Πρόκειται για πανευρωπαϊκό διαγωνισµό και τα βραβεία «Εuropean Newspaper Awards» για την καλύτερα σχεδιασµένη εφηµερίδα…. ËΕΤΣΙ, στον φετινό διαγωνισµό, στην κατηγορία infographics, διακρίθηκε η Ζωή Κατσιγιάννη από τον «Ελεύθερο Τύπο», µε τρία γραφήµατα εξαιρετικής σχεδίασης… Να πούµε όλοι συγχαρητήρια! ËΑΥΡΙΟ Παρασκευή, στις 8 το βράδυ, στο µπαρ «Απλίκα» στη Νέα Σµύρνη (Κ. Παλαιολόγου 17 και Μ. Αλεξάνδρου), εγκαινιάζεται η έκθεση Newspeak των γελοιογράφων Τάσου Αναστασίου και Σπύρου Δερβενιώτη, καθώς επίσης και της σατιρικής σελίδας στο Facebook Λεξικό Ελληνικής Νεογλώσσας. Να πάτε, αξίζει! ËΤΟ «Π» την περασµένη Πέµπτη (14.11) πούλησε σε Αθήνα - Πειραιά 4.101 φύλλα. Την προπερασµένη Πέµπτη (7.11) πούλησε πανελλαδικά 8.380 φύλλα.

Παντελή, πες BU αλεύρι... η E σε γυρεύει

ΝΕΡΙΤ: Μια τηλεόραση… όνειρο!

>

Σε ρυθµούς… Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κινήθηκε ο Παντελής Καψής µιλώντας για το όνειρο που έχει για τη Δηµόσια Τηλεόραση, σύµφωνα µε το οποίο ο διευθυντής ειδήσεων θα έχει απόλυτη ελευθερία και κανένας δεν θα µπορεί να πραγµατοποιεί παρεµβάσεις... «Το όνειρό µου είναι ο διευθυντής ειδήσεων της Δηµόσιας Τηλεόρασης να αισθάνεται απόλυτη ελευθερία και να κλείνει το τηλέφωνο στον εκάστοτε υπουργό που θα επιδιώκει να κάνει παρεµβάσεις», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός αρµόδιος για τη Δηµόσια Ραδιοτηλεόραση στο αυστραλιανό κρατικό κανάλι SBS. Ο Παντελής Καψής υποστήριξε πως δεν τον βρήκε σύµφωνο το κλείσιµο της ΕΡΤ, ωστόσο, όπως δήλωσε, η Δηµόσια Τηλεόραση «έπρεπε να λειτουργήσει από την αρχή». Μετά το… όνειρο που περιέγραψε στην αυστραλιανή τηλεόραση ο Παντελής Καψής, σειρά πήρε ο πρόεδρος της ΝΕΡΙΤ Γιώργος Προκοπάκης µε δηλώσεις του σε εκτενές ρεπορτάζ της γαλλικής «Le Monde» µε θέµα τη ΝΕΡΙΤ. Ο Γιώργος Προκοπάκης αναγνώρισε ότι «το απότοµο κλείσιµο της ΕΡΤ ήταν σοβαρό λάθος, κυρίως σε ό,τι αφορά τη µέθοδο», προσθέτοντας, ωστόσο, ότι «από αυτό το αρχικό λάθος θα µπορέσει να γεννηθεί ένα νέο ανεξάρτητο οπτικοακουστικό όργανο καλύτερης ποιότητας. Μόνον εφόσον πετύχουµε αυτόν τον στόχο θα µπορέσει να δικαιολογηθεί ο πόνος και η τραυ-

µατική εµπειρία του “σήµερα”». Σύµφωνα µε το ρεπορτάζ της «Le Monde», η ΝΕΡΙΤ θα περιλαµβάνει δύο εθνικά κανάλια, ένα για τη Διασπορά και τρεις ή τέσσερις ραδιοφωνικούς σταθµούς και, όπως δήλωσε στη γαλλική εφηµερίδα ο Γιώργος Προκοπάκης, «το πρώτο κανάλι θα ανοίξει τον Μάρτιο του 2014 µε περίπου 300 υπαλλήλους. Σε βάθος χρόνου το µόνιµο προσωπικό θα είναι το πολύ 600 άτοµα». Στο ίδιο ρεπορτάζ φιλοξενήθηκαν και δηλώσεις του αρµόδιου υφυπουργού για τη Δηµόσια Ραδιοτηλεόραση Παντελή Καψή, ο οποίος για το θέµα των προσλήψεων στον νέο φορέα υποστήριξε ότι «σε καµία περίπτωση δεν εγγυόµεθα την επαναπρόσληψη των υπαλλήλων της ΕΡΤ ή της Δ.Τ. Το µόνο που υποσχόµαστε είναι να πάρουµε τους πιο ικανούς υπαλλήλους για κάθε θέση, µέσω διαφανούς διαδικασίας». Η Δ.Τ. δεν είναι και επ’ ουδενί δεν πρόκειται να γίνει µέλος της EBU, υποστήριξε ο Ζαν Πολ Φιλιπό, πρόεδρος της EBU, σε συνάντηση που είχε µε τα µέλη της Ευρωπαϊκής Οµοσπονδίας Δηµοσιογράφων και τον εκπρόσωπο των δηµοσιογράφων της ΕΡΑ Νίκο Τσιµπίδα. Ο πρόεδρος της EBU χαρακτήρισε αδιανόητη την επέµβαση των ΜΑΤ στο ραδιοµέγαρο της ΕΡΤ, σηµειώνοντας ότι αν η Ελλάδα πάει στη Eurovision χωρίς δηµόσια τηλεόραση, θα είναι πολύ δύσκολο να της επιτραπεί η συµµετοχή.

Σήμερα το βιβλίο του Σεραφείμ Κοτρώτσου Σήμερα, Πέµπτη 21 Νοεµβρίου 2013, στη 1 μ.μ., στο ξενοδοχείο NJV Athens Plaza, στην πλατεία Συντάγματος, ο Εκδοτικός Οργανισµός Λιβάνη παρουσιάζει το βιβλίο του Σεραφείµ Κοτρώτσου, συγγραφέα-δηµοσιογράφου, µε τίτλο «WOLF-GANG – Η Συμμορία του Λύκου – Το ‘‘σιδηρούν’’ παραπέτασµα των Μνηµονίων». Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι Νίκος Κωνσταντόπουλος, δικηγόρος - π. πρόεδρος Συνασπισµού, Νικήτας Κακλαµάνης, βουλευτής Νέας Δηµοκρατίας, τ. δήµαρχος Αθηναίων, Δηµήτρης

Παπαδηµούλης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Χατζηµαρκάκης, ευρωβουλευτής µε τη Συµµαχία Φιλελευθέρων και Δηµοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), καθώς και ο Στέλιος Περράκης, καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσµών, αναπληρωτής πρύτανης Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκών Προγραµµάτων του Παντείου Πανεπιστηµίου. Τη συζήτηση που θα ακολουθήσει θα συντονίσει ο εκδότης της «Real Νews» Νίκος Χατζηνικολάου.

Media 15/35 «Απογείωσε» το Mega η Εθνική Ελλάδος Υψηλότατη τηλεθέαση έφερε στο Mega η ρεβάνς της Εθνικής Ελλάδος κόντρα στη Ρουµανία, που της εξασφάλισε την πρόκριση στο Μουντιάλ της Βραζιλίας. Το πρώτο ηµίχρονο του αγώνα Ρουµανία Ελλάδα παρακολούθησαν κατά µέσο όρο 2.426.866 τηλεθεατές, σηµειώνοντας µερίδιο 50,5%, ενώ αυξηµένα ήταν τα ποσοστά στο δεύτερο ηµίχρονο, όπου οι τηλεθεατές έφτασαν τους 3.030.889 και το µερίδιο εκτοξεύτηκε στο 60,8%. Ιδιαίτερα υψηλά ήταν τα ποσοστά του αγώνα και στα επιµέρους κοινά. Συγκεκριµένα, το πρώτο ηµίχρονο της αναµέτρησης, στο νεανικό κοινό 15-44, σηµείωσε µέσο όρο 54,2%, ενώ στο κοινό άντρες 15-24 σηµείωσε ποσοστό που άγγιξε το 74%. Το δεύτερο ηµίχρονο του αγώνα στο νεανικό κοινό 15-44 έφτασε το 63,5% και το υψηλότερο ποσοστό στα επιµέρους κοινά σηµειώθηκε στους άντρες 15-24, ποσοστό 85,3%. Η εκποµπή «Πάµε Μουντιάλ» αµέσως µετά τη λήξη του αγώνα και το «τσεκάρισµα» του εισιτηρίου της Εθνικής Ελλάδος για το Ρίο το ερχόµενο καλοκαίρι σηµείωσε µέσο όρο 31,5%, που µεταφράζεται σε 782.654 τηλεθεατές. Στο νεανικό κοινό 15-44 σηµείωσε µέσο όρο 31,8% και στο κοινό άντρες 15-24 έφτασε το 50,3%. Αξίζει να σηµειωθεί ότι έστω και για ένα λεπτό την εκποµπή παρακολούθησαν 2.832.000 τηλεθεατές. Αυτός ήταν και ο τελευταίος επίσηµος αγώνας της Εθνικής Ελλάδος που µετέδωσε το Μεγάλο Κανάλι που πλέον έχει µόνο τη δυνατότητα να προβάλλει τα φιλικά παιχνίδια της Eθνικής ποδοσφαίρου στον δρόµο προς το Μουντιάλ της Βραζιλίας. Τα δικαιώµατα των αγώνων του Μουντιάλ τα είχε κλείσει η ΕΡΤ και τώρα καλείται η κυβέρνηση να αποφασίσει αν θα αναλάβει ή όχι η Δ.Τ. ή η ΝΕΡΙΤ το βάρος της σχετικής σύµβασης ώστε να δείξει τους αγώνες.

Αγωγή Χασαπόπουλου κατά «Newsbomb» Αγωγή κατά της εφηµερίδας «Newsbomb» και του αντίστοιχου site για συκοφαντική δυσφήµηση κατέθεσε ο δηµοσιογράφος του Mega Ιορδάνης Χασαπόπουλος, για το πρωτοσέλιδο θέµα που «έπαιξε» η εφηµερίδα πριν από λίγες ηµέρες και σύµφωνα µε το οποίο ο γνωστός πολιτικός συντάκτης πρωταγωνιστεί σε «σκάνδαλο παραχώρησης δηµόσιας γης». Ο Ιορδάνης Χασαπόπουλος στην αγωγή που κατέθεσε αναφέρει ότι το δηµοσίευµα είναι συκοφαντικό και προσβλητικό, εξηγώντας ότι η παραχώρηση τηςπ συγκεκριµένης έκτασης στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ξάνθη, έγινε µε απολύτως νόµιµες και διαφανείς διαδικασίες, αφού τα στοιχεία είναι όλα δηµοσιευµένα στη Διαύγεια. Επισηµαίνει µάλιστα ότι το θέµα αφορά µίσθωση της έκτασης κι όχι παραχώρηση.

16/36 Επτά

21/11 -27/11

ποντικιart

www.topontiki.gr

ΠΕΜΠΤΗ 21.11

◗ Το ντοκιμαντέρ «Ερείπια: Οροθετικές γυναίκες. Το χρονικό μιας διαπόμπευσης» σε σκηνοθεσία Ζωής Μαυρουδή προβάλλεται στο πλαίσιο «Βραδιές ελληνικού ντοκιμαντέρ».

Info: Ιanos (Σταδίου 24, Αθήνα), είσοδος ελεύθερη, στις 22.30, τηλ.: 210 3217810.

«το ποντικι»

προτείνει...

Επιμέλεια: Βίκυ Λεβαντή (v.levanti@hotmail.com)

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22.11

μος για τον ουρανό» ξετυλίγει την «παράσταση», που ανέβηκε στις 23 Ιουνίου του 1944, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Εβραίων, Τερεζίν, στην Τσεχοσλοβακία. Πρόκειται για ένα σχέδιο από τη ναζιστική κυβέρνηση του Βερολίνου, ονόματι «Επιχείρηση Ωραιοποίηση» (Operation Embellishment), το οποίο στόχευε στην καθησύχαση της παγκόσμιας κοινής γνώμης σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων. Σκηνοθετεί ο Πέτρος Νάκος. Παίζουν: Γ. Κροντήρης, Δ. Αγοράς κ.ά.

Info: Θέατρο Altera Pars (Μεγ. Αλεξάνδρου 123, Κεραμεικός), στις 21.15, τιμές: 10 - 15 ευρώ, τηλ.: 210 3410011.

ΤΡΙΤΗ 26.11

◗ Στο «Μια κανονική μέρα» της Κατερίνας Γιαννάκου, η Ράνια

ΣΑΒΒΑΤΟ 23.11

Άλκηστις Πρωτοψάλτη και Ελευθερία Αρβανιτάκη στο Διογένης Studio

Σχιζά ερμηνεύει έναν μονόλογο για τους νικητές και χαμένους της κάθε κανονικής μέρας. Επίκεντρο του έργου είναι η άνιση αναμέτρηση του ανθρώπου με το οικονομικό αδιέξοδο. Σκηνοθετεί η Μαριάννα Καλμπάρη. Info: Θέατρο OLVIO (Ιερά Οδός 67 & Φαλαισία 7, Γκάζι), στις 21.00, τιμές: 8 - 12 ευρώ, τηλ.: 210 3414118. ◗ «Πώς θα είναι, άραγε, το 2014; Θα υπάρχει ακόμα το χαράτσι; Θα έχει success το story;» είναι μερικά από τα ερωτήματα που βασανίζουν το νέο «Εύρε Εργά 2014» της Μανίνας Ζουμπουλάκη. Σκηνοθετεί η Πέμη Ζούνη. Παίζουν: Γ. Τσεβά, Β. Πεφάνη κ.ά.

Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), στις 21.30, τηλ.: 210 3418550.

ΤΕΤΑΡΤΗ 27.11

◗ Το νέο concept «In House» φέρνει την ηλεκτρονική μουσική με live ενορχηστρώσεις από καλλιτέχνες και μουσικούς παραγωγούς, όπως είναι οι Playmen, Dino MFU, Star Motel, Issy (Slickbeats), Dim Chord, V-Sag, Chris IDH και Agent Greg. Αλλά και live ερμηνείες από την Demy και τους vocalist μεγάλων επιτυχιών της house Yalena, Gabriel (Slickbeats) και Alexandra McKay. Πριν από την έναρξη θα πραγματοποιηθεί workshop.

Info: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη), τιμές: 7 - 15 ευρώ, στις 21.00, τηλ.: 210 7282333. ◗ Μια βραδιά αφιερωμένη στον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μιχάλη Κατσαρό διοργανώνεται με αφορμή την κυκλοφορία του 160ού τεύχους του περιοδικού «Οδός Πανός». Ο Γιώργος Χρονός θα συνομιλήσει με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάκη Βαρλάμη για τον ποιητή Μιχάλη Κατσαρό, ενώ θα προβληθεί η ταινία «Κατά Σαδδουκαίων» (σκην. Μ. Βαρλάμης).

Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), είσοδος ελεύθερη, στις 19.00, απαραίτητη κράτηση: 210 3418550.

ΚΥΡΙΑΚΗ 24.11

◗ O Ελληνοκαναδός κωμικός Angelo Tsarouchas βρίσκεται για πρώτη φορά στην Αθήνα. Μετά το masterclass που έδωσε σε καλλιτέχνες, σήμερα παρουσιάζει ένα Stand Up Comedy Show, με τίτλο «Grenglish». Infο: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), τιμές: 10 ευρώ, στις 21.00, τηλ.: 210 3418550. ◗ Η Ελληνική Φιλοζωική Εταιρεία και οι «Φίλοι της Μέριμνας» διοργανώνουν δύο διαφορετικά χριστουγεννιάτικα παζάρια.

ΔΕΥΤΕΡΑ 25.11

◗ Το έργο μνήμης του Χουάν Μαγιόρκα «Himmelweg - O δρό-

◗ Ο Vinicio Capossela επιστρέφει για μια μουσική βραδιά με ρεμπέτικα, μπλουζ και τραγούδια του μεσογειακού Νότου. Επίσημη καλεσμένη είναι η Δήμητρα Γαλάνη, ενώ συμμετέχουν οι Θανάσης Παπακωνσταντίνου και Δημήτρης Αποστολάκης σ’ένα τραγούδι. Info: Γυάλινο Μουσικό Θέατρο (Λ. Συγγρού 143, Ν. Σμύρνη), τιμές: 15 - 25 ευρώ, στις 21.30, τηλ.: 210 9315600. ◗ Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη και η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ύστερα από 25 χρόνια, συναντιούνται επί σκηνής για να παρουσιάσουν τα καλύτερα τραγούδια τους. Info: Διογένης Studio (Λ. Συγγρού 259), είσοδος: 10 ευρώ, χωρίς ποτό, τιμές ανά ζώνη: 15 - 35 ευρώ με ποτό, τηλ.: 210 9425754. ◗ Ο Ψαραντώνης, ο εκπρόσωπος της κρητικής μουσικής και παράδοσης, μαζί με τη λύρα του ετοιμάζει ένα (καθιερωμένο) live με δοξαριές και αυτοσχεδιασμούς. Info: Gagarin (Λιοσίων 205, Αθήνα), τιμές: 10 ευρώ, στις 21.00, τηλ.: 215 5400888.

◗ Στη συναυλία, με τίτλο «Viva V.E.R.D.I.», που διοργανώνεται για τα διακόσια χρόνια μετά τη γέννηση του Τζουζέπε Βέρντι, θα ακουστούν άριες και ντουέτα για γυναικεία φωνή από τους «Λομβαρδούς», «Τροβατόρε», «Ριγκολέτο» και «Ντον Κάρλο», αλλά και πιανιστικές μεταγραφές οπερατικών θεμάτων του Βέρντι από τον Φραντς Λιστ. Info: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη), τιμές ανά ζώνη: 9 - 30 ευρώ, ειδικές τιμές: 5 και 8 ευρώ, στις 20.30, τηλ.: 210 7282333. ◗ Σαράντα καταξιωμένοι εικαστικοί συμμετέχουν στην έκθεση «Η Τέχνη για τη Ζωή», παρουσιάζοντας εκθέματα ζωγραφικής και γλυπτικής, που έχουν όλα άρωμα Ελλάδας. Διοργανώνει το Κέντρο Ζωής. Info: Τεχνόπολη (Πειραιώς 100, Γκάζι), 10.00 - 21.00, μέχρι 24.11, είσοδος ελεύθερη, τηλ.: 210 3460981. ◗ Ο Τζέιμς Τιερέ, μέσα από την παράσταση «Tabac Rouge», που συνδυάζει τσίρκο, μπουρλέσκ, χορό, μουσική και θεαματικά σκηνικά, ξεδιπλώνει την ιστορία ενός βασιλιά, ο οποίος θέλει να παραιτηθεί, αλλά οι υπήκοοί του δεν τον αφήνουν.

Info: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών (Λ. Συγγρού 107 - 109), τιμές: 5 - 36 ευρώ, 22.11 - 24.11, στις 20.30, τηλ.: 210 9005800.

Στο πρώτο θα βρείτε μια μεγάλη ποικιλία ειδών, από πρώτο ή δεύτερο χέρι, ενώ στο δεύτερο θα συναντήσετε βιβλία, παιχνίδια, ρούχα, παπούτσια, τσάντες, κοσμήματα κ.ά.

Info: Τεχνόπολη (Πειραιώς 100, Γκάζι), είσοδος ελεύθερη, 10.00 - 19.00, τηλ.: 210 3475518.

Star Motel, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

✂

✂

✂

Το «Ποντίκι» σάς πάει συναυλία

Το «Ποντίκι» σάς πάει συναυλία

Το «Ποντίκι» σάς πάει θέατρο

«VIVA V.E.R.D.I.»

«In House»

«Η Γραμμή»

Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του δωρεάν εισιτήρια για τη συναυλία «Viva V.E.R.D.I.», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Οι τέσσερις πρώτοι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210 6898448, από τις 10 π.μ. ώς τις 5 μ.μ. θα κερδίσουν ένα εισιτήριο Α’ Ζώνης, για το Σάββατο 23 Νοεμβρίου, στις 20.30.

Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του δωρεάν εισιτήρια για το «In House», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Οι τέσσερις πρώτοι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210 6898448, από τις 10 π.μ. ώς τις 5 μ.μ. θα κερδίσουν ένα εισιτήριο Α’ Ζώνης, για το Σάββατο 27 Νοεμβρίου, στις 21.00.

Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του εκπτωτικές τιμές για την παράσταση «Η Γραμμή» του Ίσραελ Άρθουρ Χόροβιτς. Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210 6898448 θα κερδίσουν δύο εισιτήρια στην τιμή του ενός (10 ευρώ). Παρασκευή 22.11 στις 21.15 και Σάββατο 23.11 στις 19.15.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη) Τηλ.: 210 7282333

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη) Τηλ.: 210 7282333

Θέατρο «Αλκμήνη» (Αλκμήνης 12, Πετράλωνα) Τηλ.: 210 3428650