καλο το παραµυθι, ( αλλα δεν εχει δρακο )
www.topontiki.gr
ΠΟΝΤIΚΙ
art
ÐÅÌÐÔÇ 21 ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ 2014 / ÔÉÌÇ: 2€ Ö. 1826
Ο ΣΑΜΑΡΑΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΤΑΖΕΙ ΠΑΡΟΧΕΣ ΓΙΑ ΝΑ... «ΞΕΠΛΥΝΕΙ» ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
3 ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ
06-07
Άπαξ κωλοτούµπας, πάντα... κωλοτούµπας
ΠΑΣΟΚ
08-09
Πολλές φυλές, αλλά κανένας «φύλαρχος»
ΣΥΡΙΖΑ
∆ιεκδικεί και συντηρητικούς ψηφοφόρους
10
∆ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ
12-13
SOS: Γερνάµε, πεθαίνουµε και αυτοκτονούµε
ΕΡΕΥΝΑ
21-23
Γιατί πετάµε το φαγητό στα σκουπίδια
02
Διαβάστε σήμερα
Αντιμέτωποι με μια «χιονοστιβάδα» προβλημάτων βρίσκονται ο Αντώνης Σαμαράς και η συγκυβέρνηση. Θυμίζοντας τον Σίσυφο που καθημερινά ανέβαζε τον βράχο στην κορυφή και αμέσως κατρακυλούσε, το γκουβέρνο έχει μπροστά του σοβαρά ζητήματα, που απειλούν για μια ακόμα φορά την εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
O Λαλιώτης ακόμα ΣΕΛ. 4-5 δεν έι πει την τελευταία του λέξη
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Βάλθηκε η πολυδιαφημισμένη ανάπτυξη να περάσει κι από την Κόρινθο, μόνο που στο διάβα της ισοπεδώνει ιστορικές μνήμες, την Ιστορία και την αξιοπρέπεια ενός τόπου και των ανθρώπων του. Ένας αγωγός του ΔΕΣΦΑ βεβηλώνει βάναυσα ένα μνημείο εκατοντάδων εκτελεσμένων αγωνιστών κατά την περίοδο της γερμανικής Κατoχής.
O Λαλιώτης ακόμα ΣΕΛ. 11 δεν έχει πει την τελευταία του λέξη
Η «κρΙση του ροδΑκινου» ήταν, ανεξάρτητα από το μέγεθος της οικονομικής ζημιάς για τους αγρότες, αποκαλυπτική μιας βαριάς συστημικής και πολιτικής παθογένειας της χώρας. Αλλά και μιας φρικιαστικής αντίληψης, η οποία διαπνέει τόσο τους κυβερνώντες τη χώρα όσο και τους εξ επαγγέλματος αγιογράφους τους. Ενα πολΥ ενδιαφΕρον στοιχείο είναι ότι το 50% της ελληνικής παραγωγής ροδάκινου πηγαίνει στη Ρωσία, δηλαδή σε μία μόνον αγορά, αλλά και το ότι ένας πολύ σοβαρός όγκος άλλων προϊόντων καταλήγει στον ίδιο προορισμό. Μόλις λοιπόν ανακοινώθηκε το εμπάργκο της Ρωσίας, ύστερα από τους θλιβερούς κυβερνητικούς χειρισμούς, πανικόβλητοι άπαντες ανακάλυψαν ότι η Ελλάδα διατρέχει έναν διπλό κίνδυνο: να μείνει χωρίς αγοραστές για τα φρούτα της και να υποκατασταθεί ως πελάτης από την Τουρκία. ΚατΑ τους κυβερνητικοΥς αγιογράφους, ωστόσο, η Ελλάδα δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς στο θέμα της Ρωσίας και οφείλει να υπακούει σε όλες τις γερμανικές αποφάσεις επειδή... «ανήκει στην Ε.Ε.». Λες και οι άλλες χώρες της Ε.Ε. δεν ασκούν εθνική πολιτική. Λες και τα κριτήρια των ευρωπαϊκών αποφάσεων δεν αντικατοπτρίζουν τα εμπορικά και εθνικά συμφέροντα των ισχυρότερων χωρών της. Λες και η όποια διαπραγμάτευση στην οποία επιδί-
Η μαφιόζικη δολοφονία των δύο χρυσαυγιτών στην Καρδαμύλη, με τις έρευνες της αστυνομίας να στρέφονται στα κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος, αποκάλυψε τους θυλάκους της νεοναζιστικής οργάνωσης στις τάξεις του στρατού. Εν τω μεταξύ, η Χρυσή Αυγή επελαύνει εκλογικά στις φτωχογειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά.
O Λαλιώτης ακόμα ΣΕΛ. 18-19 δεν έχει πει την τελευταία του λέξη
κατά βάθος «Κρίση ροδάκινου» και κρίση πολιτικής
Οικονομίες βουλιάζουν σε βούρκους χρεών, με στασιμότητα στους δείκτες ανάπτυξης, αλλά για τις «αγορές» και τους «οίκους» πάνε «σφαίρα»! Και μέσα σ’ όλα, διάφοροι ταλαίπωροι συστημικοί αναλυτές ιδροκοπάνε για να εφεύρουν περισπούδαστες «εξηγήσεις» ώστε να πείσουν πως υπάρχει λογική σε αυτό το τζογαδόρικο χάος.
«Προσκλητήριο» στη Χρυσή Αυγή στείλανε από τη Ν.Δ.;
O Λαλιώτης ακόμα ΣΕΛ. 31-33 δεν έχει πει την τελευταία του λέξη
δονται συστηματικά άλλες χώρες... απαγορεύεται. Ομως η Ελλειψη εθνικΗς πολιτικής είναι η αιτία της τρομακτικής μείωσης των εμπορικών εταίρων της Ελλάδας την τελευταία δεκαετία. Καμιά από τις τελευταίες κυβερνήσεις δεν διαμόρφωσε μια εθνική εμπορική στρατηγική, όπως κάνει κάθε άλλη χώρα. ΑντιθΕτως, τόσο οι κυβερνητικοί όσο και οι αγιογράφοι τους απαξιώνουν συνειδητά την παραγωγή, υποτάσσουν δουλοπρεπώς τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας σε αυτά της Γερμανίας και, την ώρα που οι εξαγωγές καταρρέουν και η όποια παραγωγική βάση εξαϋλώνεται, όλοι αυτοί αποθεώνουν το ξεπούλημα μπιρ παρά, αποκαλώντας το «μεταρρύθμιση» και βλέπουν τη σωτηρία στον... τουρισμό και στον έλεγχο των επενδύσεων από τον Φούχτελ. Και τι Eγινε που στον τουρισμό έχουμε την αποθέωση της μαύρης εργασίας και της φοροδιαφυγής; Αυτοί μετράνε εκατομμύρια τουριστών και ονειρεύονται ανάπτυξη. Δεκάρα δεν δίνουν – όπως δεν έδιναν ποτέ – για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, τόσο απαραίτητη ήδη από την προηγούμενη δεκαετία, όταν γράφονταν τα τελευταία κεφάλαια της αποβιομηχάνισης. Τότε όλοι αυτοί θησαύριζαν στο όνομα της «ισχυρής Ελλάδας». Και σήμερα κουνάνε το δάχτυλο πάνω από τα ερείπια τα οποία όλοι μαζί δημιούργησαν.
Γυρίσατε από τις διακοπές και αναπολείτε τα βράδια δίπλα στη θάλασσα; Έχουμε το αντίδοτο! Πολλές ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις μάς ζηλεύουν για τα πολλά και όμορφα θερινά σινεμά που έχουμε στην Αθήνα. Το «Ποντίκι Art» πήγε στα πιο γραφικά, είδε ταινίες κάτω απ’ το φεγγάρι με μυρωδιές από «αγιόκλημα και γιασεμί», ποπκόρν και γρανίτα, και σας παρουσιάζει αυτές τις οάσεις, που θα μας περιμένουν μέχρι τέλους Σεπτεμβρίου.
ΣΕΛ. 39
Κυβέρνηση
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
0
www.topontiki.gr
Ξορκίζει τις κάλπες Σε διπλό ταμπλό το «παίζει» ο Σαμαράς για τις εκλογές, καθώς βλέπει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια να συντηρηθεί η κυβέρνησή του στην εξουσία λόγω των αντιλαϊκών μέτρων που καλείται να συνεχίσει να υλοποιεί, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις για απεγκλωβισμό από το μνημόνιο και την τρόικα.
Α
ρχής γενομένης από τη ΔΕΘ, έχει σχεδιάσει ένα προεκλογικό εξάμηνο έως τον Φεβρουάριο με εξαγγελίες για μείωση φορολογίας, δήθεν φιλολαϊκές παρεμβάσεις για αποκατάσταση αδικιών και υποσχέσεις για εξοβελισμό της τρόικας από την Ελλάδα. Όμως, επειδή οι εξελίξεις εξαρτώνται από τις αποφάσεις των Ευρωπαίων για τον βαθμό και το εύρος της στήριξης που θα του παρέχουν, έχει ως «Plan B» και την άμεση προσφυγή στις κάλπες, αφού η κυβέρνησή του κρέμεται σε μια κλωστή, η οποία θα σπάσει εύκολα εάν οι δανειστές πιέσουν λίγο, ώστε να εφαρμοστούν τα συμφωνηθέντα. Άλλωστε ο Σόιμπλε έστειλε την πρώτη ψυχρολουσία μέσω Δένδια, ότι μόνο με ισοδύναμα μέτρα θα μπορεί ο Σαμαράς να εφαρμόσει το δήθεν πρόγραμμα ελαφρύνσεων που έχει στα σκαριά. Οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων και της τρόικας, οι κρίσιμες δημοσκοπήσεις μετά το φιάσκο του ΕΝΦΙΑ και τη φορολογική λαίλαπα, οι κινήσεις των διαφωνούντων βουλευτών της Ν.Δ. και
του ΠΑΣΟΚ θα καθορίσουν εάν ο Σαμαράς θα ανοίξει την Ολομέλεια της Βουλής τον Οκτώβριο ή θα πάει σε εκλογές με οποιαδήποτε αφορμή. Άλλωστε από μόνο του το νέο ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο, το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί μετά τον Οκτώβριο στην Ολομέλεια και θα επιφέρει μειώσεις μισθών στους έχοντες χαμηλά προσόντα, είναι βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια της συγκυβέρνησης, καθώς ο Βενιζέλος θεωρεί ότι τυχόν νέες παρεμβάσεις στο Δημόσιο θα αποτελέσουν την πολιτική ταφόπλακα του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές, αφού θα απομακρυνθεί από τη δεξαμενή των ψηφοφόρων που του έχουν απομείνει. Σε συνδυασμό με την «ύποπτη κινητικότητα» που επιδεικνύει ο Γιώργος Παπανδρέου, όπως με την εκδήλωση για την 3η Σεπτεμβρίου και την επέτειο για τα 40 χρόνια ΠΑΣΟΚ, στο Μαξίμου προετοιμάζονται και για πρόωρες κάλπες τον Οκτώβριο.
Όλα για τη φιέστα Ο Σαμαράς στο εσωτερικό της κυβέρνησης πιέζει τους υπουργούς του
Το σχεδιο Σαμαρα για προεκλογικες υποσχεσεις με οριζοντα εξαμηνου
να κλείσουν μνημονιακές υποχρεώσεις που δεν έχουν πολιτικό κόστος, ώστε στη διαπραγμάτευση με την τρόικα στις 3 Σεπτεμβρίου στο Παρίσι να μπορέσει να εξασφαλίσει μια κατ’ αρχήν θετική απάντηση ότι δεν υπάρχουν εκκρεμότητες για μέτρα με δημοσιονομικό κόστος. Στις 29 Αυγούστου ο Σαμαράς έχει ζητήσει να έχει στα χέρια του από τους υπουργούς του τον τελικό κατάλογο με τις υποχρεώσεις που έχουν ολοκληρωθεί, ώστε να αρχίσει την πολιτική διαπραγμάτευση μέσω Γιούνκερ για να μην ζητήσει η τρόικα νέες μειώσεις και περικοπές συντάξεων ή αυξήσεις ορίων ηλικίας, αφού πλέον φαίνεται ότι οι δανειστές αυτήν τη στιγμή εστιάζουν στο ασφαλιστικό. Θα παρακαλέσει τη Μέρκελ, τη Λαγκάρντ και τον Ντράγκι να συμφωνήσουν ότι η τρόικα δεν θα συνεχίσει να τελεσιγραφικά «πήγαινε - έλα» στην Αθήνα, αφού πλέον το πρόγραμμα στο τέλος τους έτους τελειώνει για τους Ευρωπαίους, ενώ το ΔΝΤ έχει ακόμη δύο χρόνια παρουσίας – χωρίς να αποκλείεται να συμφωνηθεί η αποχώρηση του Ταμείου και να γίνει το ελληνικό μνημόνιο αποκλειστικά ευρωπαϊκή υπόθεση. Ο Σαμαράς επιχειρεί να εξασφαλίσει ότι η τρόικα δεν θα του χαλάσει τη φιέστα στις 6 Σεπτεμβρίου στη ΔΕΘ, όπου θα επικαλεστεί πάλι το success story, εξαγγέλλοντας φοροελαφρύνσεις και μέτρα ανακούφισης των ευπαθών ομάδων. Πιστεύουν πως με ψευτοελαφρύνσεις και μέτρα δήθεν ανακούφισης θα πείσουν τους γαλάζιους βουλευτές να υπομείνουν έως την προεδρική εκλογή.
Θα χρεώσει τον Τσίπρα Βασικός στόχος του Σαμαρά είναι να τραβήξει μέχρι τον Φεβρουάριο, ώστε να χρεώσει στον Τσίπρα τις πρόωρες κάλπες. Όμως, για να αντέξει η κυβέρνηση, θα πρέπει να συμφωνήσουν και να του δώσουν «πράσινο φως» η Μέρκελ και οι Ευρωπαίοι, χωρίς να παραγνωρίζεται ο ρόλος του ΔΝΤ, κάτι που στο Μαξίμου θεωρούν ότι μπορούν να εξασφαλίσουν μετά και τη θετική στάση που επέδειξε ο Γιούνκερ στην τελευταία επίσκεψή του στην Αθήνα. Επί της ουσίας ο Σαμαράς θα ζητήσει από τους εταίρους του να απο-
σύρουν από το πρόγραμμα τις απαιτήσεις για επιπλέον μέτρα και να συνεχίσουν να κάνουν τα στραβά μάτια για μέτρα και μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί και δεν υλοποιούνται. Επιπλέον θα επιχειρηθεί η αναθεώρηση των στόχων για τις ιδιωτικοποιήσεις, αφού είναι σαφές ότι ορισμένες δεν μπορούν να προωθηθούν λόγω δικαστικών αποφάσεων και οι περισσότερες λόγω πολιτικών αντιδράσεων. Οι Ευρωπαίοι θα επιχειρηθεί να πειστούν ότι δεν υπάρχει πολιτική κόπωση στην κυβέρνηση, αλλά οι καθυστερήσεις και οι αρνήσεις εφαρμογής συμφωνηθέντων μέτρων οφείλονται στην επιμονή του... Τσίπρα να μην ψηφίσει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Σαμαράς επιμένει να διαβεβαιώνει τους συνομιλητές του πως ο ίδιος θέλει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις, γιατί πιστεύει πως είναι ωφέλιμες για τη χώρα, αλλά πως οι αποφάσεις για τον χρόνο υλοποίησής τους θα πρέπει να λαμβάνονται από την Αθήνα σε ένα πιο ευέλικτο χρονικό πλαίσιο και όχι προκαθορισμένο από την τρόικα. Ανεξάρτητα από την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και τις αποφάσεις των Ευρωπαίων, ο Σαμαράς θέλει στις 6 Σεπτεμβρίου να ανακοινώσει το πρώτο προεκλογικό πακέτο παροχών. Κατά την παροιμία με τον... Χότζα, αφού φόρτωσε τους φορολογούμενους με φόρους και εξόντωσε χιλιάδες νοικοκυριά με τις περικοπές, τώρα θα εξαγγείλει μείωση της φορολογίας, αλλά σταδιακά και σε βάθος εξαετίας. Χωρίς σχέδιο, όπως φάνηκε και στην υπόθεση του ΕΝΦΙΑ, θα ανακοινώσει τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης με στόχο να αναθερμάνει την κατανάλωση και να ανακουφίσει τα νοικοκυριά. Η έκτακτη εισφορά θα παραμείνει, αλλά μειωμένη κατά 50% για το 2015 και το 2016, εξαντλώντας τη μεσαία τάξη και τους συνεπείς φορολογούμενους. Αν τα καταφέρει και ξεπεράσει τους σκοπέλους του Σεπτεμβρίου, έως το τέλος του έτους θα επιχειρεί να πείσει τους πολίτες ότι βγαίνει η χώρα από το μνημόνιο και θα ξεδιπλώνει το σχέδιο για παροχές και ελαφρύνσεις, ανάλογα με την κοινωνική ομάδα - στόχο που θα δείχνουν οι δημοσκοπήσεις ότι μπορεί να επηρεάσει και να αρπάξει τις ψήφους της.
0
Κυβέρνηση
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Χιονοστιβάδα προβλημάτων Ο ΕΝΦΙΑ, το αντιρατσιστικό και η στάση των δανειστών απέναντι στις φοροελαφρύνσεις Αντιμέτωπος με «χιονοστιβάδα», εν μέσω θέρους, βρίσκεται ο Αντώνης Σαμαράς και η συγκυβέρνηση. Θυμίζοντας τον Σίσυφο που καθημερινά ανέβαζε τον βράχο στην κορυφή και αμέσως κατρακυλούσε, η κυβέρνηση, ενώ περίμενε ότι θα μπει στην αυγουστιάτικη ραστώνη με κλειστά όλα τα μέτωπα, φροντίζοντας να περάσει μια ακόμα παρτίδα σκληρών μέτρων – τα περίφημα προαπαιτούμενα – στα τέλη Ιουλίου, βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρά ζητήματα που απειλούν για μια ακόμα φορά την εύθραυστή πολιτική πλειοψηφία.
Π
ολλά τα ζητήματα και τα προβλήματα που έχει να διευθετήσει ή να αντιμετωπίσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες ο πρωθυπουργός. Πολλοί μάλιστα επισημαίνουν ότι ο τρόπος αντιμετώπισής τους θα είναι και… πυξίδα των πολιτικών εξελίξεων μέσα στο φθινόπωρο. Οι διακοπές του Αυγούστου για τους βουλευτές της συγκυβέρνησης αποτέλεσε μια οδυνηρή εμπειρία, αφού, όπως γλαφυρά αποκάλυψε η Φωτεινή Πιπιλή, όπου κολύμπησαν ή χαλάρωσαν… έφαγαν το «βρίσιμο της αρκούδας» από έξαλλους πολίτες που είχαν ενημερωθεί για τα εξοντωτικά και απίθανα ποσά που ζητά η εφορία για τον ΕΝΦΙΑ. Μάλιστα τις τελευταίες μέρες είναι τόσο μεγάλα τα κύματα οργής τα οποία έχει δεχτεί η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. από τους πολίτες, που έχει επέλθει μια συμφωνία μεταξύ των βουλευτών που προέρχονται από αγροτικές περιοχές και αυτούς των αστικών, ότι τα λάθη είναι χονδροειδή και πρέπει να υπάρξουν αλλαγές εδώ και τώρα. Να θυμίσουμε ότι κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τον ΕΝΦΙΑ οι βουλευτές της Ν.Δ. είχαν χωριστεί στους αγρότες και τους αστούς με επίκεντρο τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων. Οι βουλευτές τώρα αναγνωρίζουν ότι η εφαρμογή είναι τερατώδης και επισημαίνουν ότι άλλο νομοσχέδιο ψήφισαν. Τα οργισμένα μηνύματα έχουν φτάσει και στα αυτιά του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος έχει μάλλον πειστεί ότι δεν είναι πολιτικό το λάθος, αλλά «χοντράδα» των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών. Κάποιοι στη Ν.Δ. έφτασαν να μιλούν και για προβοκάτσια. Πάντως βουλευτές όπως ο Ανδρέας Ψυχάρης, ο Ιορδάνης Τζαμτζής και ο Μάξιμος Χαρακόπουλος υπαινίχτηκαν ότι υπάρχουν πολιτικές ευθύνες για το φιάσκο.
ο σαμαρασ βρισκεται αντιμετωποσ με σοβαρη κριση πριν μπει το φθινοπωρο
Ο πρωθυπουργός, θορυβημένος από την εξέλιξη, θα έχει αυτές τις μέρες, ίσως και σήμερα, συνάντηση με τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Γκίκα Χαρδούβελη προκειμένου να ληφθούν οριστικές αποφάσεις για το ζήτημα και να υπάρξει ενιαία γραμμή.
Μεγάλη γκάφα Η κολοσσιαία γκάφα με τον ΕΝΦΙΑ – τεράστιο αυτογκόλ το χαρακτήρισε ο Άδωνις Γεωργιάδης – τραυμάτισε έτι περαιτέρω την εικόνα της συγκυβέρνησης, αφού πληροφορίες αναφέρουν ότι οι πρώτες φθινοπωρινές δημοσκοπήσεις θέλουν το ποσοστό της Ν.Δ. να έχει κατρακυλήσει πολύ κάτω του 20%. Το πρόβλημα όμως για τον Αντώνη Σαμαρά δεν σταματά εδώ, αφού ο ίδιος επείγεται να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα και να κλείσει το μέτωπο του ΕΝΦΙΑ πριν από τις 30 Αυγούστου, οπότε και θα συναντηθεί με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Κι αυτό γιατί δεν μπορεί να ζητά τη στήριξη του νέου επικεφαλής της Κομισιόν σε μια πολιτική φορολογικών ελαφρύνσεων, αν η κυβέρνηση μοιάζει ανίκανη να θεσπίσει έναν φόρο για τα ακίνητα τον οποίο πομπωδώς έχει εξαγγείλει και επεξεργάζεται παραπάνω από έναν χρόνο τώρα. Οι Βρυξέλλες παρακολουθούν με ανησυχία αυτό το φεστιβάλ γελοιότητας που εξελίσσε-
ται στην Αθήνα γύρω από έναν φόρο που θα αντικαθιστούσε τα χαράτσια στα ακίνητα και υποτίθεται ότι θα υποκαθιστούσε αδικίες, τις οποίες τελικά διεύρυνε η εφαρμογή του νόμου. Την ίδια ώρα σε εκκρεμότητα βρίσκεται το ζήτημα της αντιμετώπισης του ρωσικού εμπάργκο, αφού ακόμα δεν έχει βρεθεί άκρη με το θέμα της αποζημίωσης των ροδακινοπαραγωγών, καθώς φαίνεται ότι η ελληνική πολιτεία δεν μπορεί να δώσει αξιόπιστα στοιχεία για το κόστος του ρωσικού εμπάργκο στο συγκεκριμένο προϊόν. Γενικά η κυβέρνηση έχασε πόντους όχι μόνο από τη διπλωματική αντιμετώπιση του ουκρανικού ζητήματος, αλλά και από τις διαπραγματεύσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος επιχειρεί μέσω συνεχών συσκέψεων να «επικοινωνήσει» το κυβερνητικό ενδιαφέρον, αλλά η έλλειψη ώς τώρα απτών αποτελεσμάτων διευρύνει τις ανησυχίες των Ελλήνων αγροτών. Νέα εστία έντασης αποτελεί το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, το οποίο λόγω αντιδράσεων βουλευτών της Ν.Δ. έχει μείνει στα συρτάρια του υπουργείου Δικαιοσύνης για πάνω από ενάμιση χρόνο. Η πίεση του ΠΑΣΟΚ, δημόσια και παρα-
Κυβέρνηση
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
0
www.topontiki.gr
σκηνιακή, να προωθηθεί προς ψήφιση απέδωσε και έτσι την ερχόμενη Τρίτη στο Β’ Θερινό Τμήμα που επαναλειτουργεί αρχίζει η επεξεργασία του συγκεκριμένου νομοσχέδιου. Ο πρωθυπουργός φαίνεται να βρήκε σημείο επαφής με το ΠΑΣΟΚ για το καυτό ζήτημα του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, αφού αποφασίστηκε τελικά να μην ενταχθεί στο νομοσχέδιο. Το ΠΑΣΟΚ συμφώνησε τελικά να καταθέσει τη ρύθμιση ως τροπολογία χωριστά και να καλέσει όσους βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης, επιθυμούν να το στηρίξουν, με δεδομένο ότι για το θέμα η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, εκτιμά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΗΜΑΡ και κάποιοι βουλευτές της Ν.Δ. και ανεξάρτητοι βουλευτές μπορούν να το ψηφίσουν ώστε να περάσει. Το άλλο καυτό θέμα που απασχολεί τη δεξιά πτέρυγα της Ν.Δ. είναι ότι δεν υπάρχει στο νομοσχέδιο κάποια διάταξη που να προσδίδει νομικές συνέπειες στην άρνηση της γενοκτονίας των Ποντίων και των άλλων χριστιανικών πληθυσμών από τις ορδές του Κεμάλ Ατατούρκ.
Βουλευτο...κτονίες Η κυβέρνηση δεν επιθυμεί στην παρούσα φάση να αναταράξει τις σχέσεις της με την Τουρκία, εμμένοντας στη θέση ότι δεν έχει τεθεί ώς τώρα θέμα άρνησης της θηριωδίας των οθωμανικών στρατευμάτων κατά των χριστιανικών πληθυσμών, ενώ υπάρχει και στην Ελλάδα ρητορική μίσους και άρνησης του Ολοκαυτώματος των Εβραίων. Προχτές, όμως, 38 βουλευτές της Ν.Δ., συμπεριλαμβανομένων όσων έχουν ποντιακή καταγωγή, ζήτησαν με επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό να εντάξει ρύθμιση που θα ποινικοποιεί την άρνηση της γενοκτονίας των Ποντίων και όλων των χριστιανών της Ανατολής που σφαγιάστηκαν ή απωθήθηκαν βίαια από τους Νεότουρκους (Πόντιοι, Αρμένιοι, Ασσύριοι), προκαλώντας έκδηλη κυβερνητική αμηχανία. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο γεγονός ότι την επιστολή υπογράφουν ο υφυπουργός Υποδομών Μιχάλης Παπαδόπουλος (βουλευτής Κοζάνης – περιοχή με έντονο ποντιακό στοιχείο) και ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Μιχελάκης, που προφανώς προσανατολίζεται να θέσει υποψηφιότητα στη Β’ Αθηνών, περιοχή με πλούσια δράση των Ποντιακών Σωματείων. Κυβερνητικά στελέχη ανησυχούν στο ενδεχόμενο ο αντιρατσιστικός νόμος να αποτελέσει τη… θρυαλλίδα προκειμένου οι βουλευτές της Ν.Δ. να εκτονώσουν την έντασή τους για τον ΕΝΦΙΑ, προκαλώντας σοβαρούς κλυδωνισμούς στην πολιτική σταθερότητα. Άλλωστε εντός της Ν.Δ. υπάρχουν πολλές αντιδράσεις από την τακτική του πρωθυπουργού να σπεύδει να ικανοποιήσει αιτήματα του ΠΑΣΟΚ και να αγνοεί τις δικές τους εκκλήσεις, όπως λένε. Μάλιστα ο Ιορδάνης Τζαμτζής με ιδιαί-
40 χρόνια ΠΑΣΟΚ: από δυο χωριά χωριάτες Προπαραμονή Δεκαπεντάγουστου επέλεξε ο Γιώργος Παπανδρέου να προκαλέσει μια ακόμα «φρίκη» στο επίσημο ΠΑΣΟΚ ανακοινώνοντας τη διενέργεια έκθεσης του Ιδρύματος Ανδρέας Παπανδρέου με θέμα: «Aπό τον Ανένδοτο στην Αλλαγή». Μάλιστα, σύμφωνα με το δελτίο Tύπου του γραφείου του, ο ΓΑΠ θα είναι κεντρικός ομιλητής στα εγκαίνια της Έκθεσης με ομιλία του στο Ζάππειο την 1η Σεπτεμβρίου. Το εντυπωσιακό είναι ότι στις 3 του Σεπτέμβρη από το ίδιο βήμα ο Βαγγέλης Βενιζέλος θα μιλήσει κι αυτός στο Ζάππειο στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 40 χρόνια του κόμματος, σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έγινε στα μέσα Ιουλίου. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν έχει απαντήσει αν θα συμμετάσχει στις επίσημες εκδηλώσεις του ΠΑΣΟΚ ή θα αρκεστεί να γιορτάσει μέσω του Ιδρύματος τα 40 έτη του κόμματος που ίδρυσε ο πατέρας του. Επίσης δεν έχει ακόμα δείξει κανένα σημάδι ότι σκοπεύει να συμμετάσχει στο συνέδριο για την επανένωση της Κεντροαριστεράς. Το γεγονός ότι η ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ επιθυμεί να συνδυάσει τα 40χρονα του κόμματος με τις διαδικασίες για το ιδρυτικό συνέδριο της Δημοκρατικής Παράταξης και το ότι ο Βενιζέλος θα επιχειρήσει να καταγράψει το στίγμα του κόμματος στη μεταμνημονιακή εποχή μάλλον προκάλεσαν και την έκθεση του Ιδρύματος Ανδρέα Παπανδρέου.
βουλευτεσ ν.δ. προσ σαμαρα: «μην κανεισ υποχωρησεισ μονο στο πασοκ»
«Ούτε μια ΔΕΘ δεν μ’ αφήνουν να χαρώ»
Ο Γιώργος Παπανδρέου επιχειρεί να επενδύσει πολιτικά στην προσωπική αντιπαράθεσή του με τον Ευάγγελο Βενιζέλο και να προσδώσει ιδεολογικά χαρακτηριστικά στην αντίθεσή του για το εγχείρημα της Κεντροαριστεράς και τη δική του αποχή. Στο δελτίο Τύπου του πρώην πρωθυπουργού επισημαίνεται ότι «στόχος της πρωτοβουλίας του Ιδρύματος Ανδρέα Παπανδρέου είναι να αποτελέσει το έναυσμα για την ανάπτυξη ενός δημιουργικού διαλόγου, που θα συμβάλει στην οικοδόμηση μιας οραματικής, αλλά συνάμα ρεαλιστικής και αποτελεσματικής πρότασης για τη συγκρότηση μιας προοδευτικής συμμαχίας πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που συνεχίζουν να αγωνιούν για το μέλλον της Δημοκρατίας και του Σοσιαλισμού. Πρόκειται για προοδευτικές δυνάμεις που κατανοούν ότι οι ίδιες οφείλουν να αποτελέσουν την Αλλαγή που οραματίζονται και αναζητούν την ανατροπή των πελατειακών αντιλήψεων, νοοτροπιών και συμπεριφορών που συνεχίζουν να κρατούν σε ομηρία τη χώρα και τον Ελληνικό λαό». Αντίθετα, σε πρόσφατο σχόλιό του ο επανακάμψας στο ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος επέλεξε τον Δεκαπεντάγουστο για να μας ανακοινώσει ότι επιστρέφει στο κόμμα, δεν κάνει καμιά αναφορά στη λέξη σοσιαλισμό, αλλά στη σοσιαλδημοκρατία. Το σκηνικό κρίσης λοιπόν στήνεται στο «όνομα» του σοσιαλισμού, γνωστή ΠΑΣΟΚική καραμέλα που επί 40 χρόνια πιπίλαγαν τα στελέχη του, αλλά ποιος τσιμπάει πια;
τερη ένταση διατύπωσε δημόσια το συγκεκριμένο παράπονο, εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο πολλούς νεοδημοκράτες βουλευτές. Ωστόσο κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, διαθέτοντας προφανώς μεγαλύτερη κυβερνητική εμπειρία, τοποθετούν συγκεκριμένα αιτήματα βελτίωσης διατάξεων, χωρίς τους μαξιμαλισμούς στους οποίους συχνά καταφεύγουν οι βουλευτές της Ν.Δ., οι οποίοι δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί από την τρόικα. Μεταξύ των εκκρεμοτήτων που απειλούν την κυβερνητική σταθερότητα είναι και η μαύρη τρύπα των 10 δισ. ληξιπρόθεσμων οφειλών στα ασφαλιστικά ταμεία, που δημιουργεί νέα ζοφερά δεδομένα στην προοπτική του ασφαλιστικού συστήματος.
ΔΕΘ και τρόικα Το ΠΑΣΟΚ αντέδρασε έντονα στη φιλολογία για νέα μέτρα και με ανακοίνωσή του δηλώνει ότι δεν πρόκειται να συναινέσει σε κανένα νέο μέτρο που αφορά το ασφαλιστικό και τα εργασιακά θέματα, θεωρώντας ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο περαιτέρω πίεσης. Με αυτά, λοιπόν, τα δεδομένα ο Αντώνης Σαμαράς βλέπει να θολώνει το πολιτικό τοπίο και να μην δημιουργείται η προσδοκία μιας «θριαμβικής» επικοινωνιακής επανόδου μέσα από τη ΔΕΘ. Ο πρωθυπουργός στις 6 Σεπτεμβρίου ήθελε από το βήμα της ΔΕΘ να εξαγγείλει μια σειρά φοροελαφρύνσεις, αλλά και το τέλος
της τρόικας και του ασφυκτικού ελέγχου των δανειστών. Ωστόσο το κλίμα στις Βρυξέλλες είναι πολύ παγερό στο ενδεχόμενο ελαφρύνσεων στους φόρους, θεωρώντας το ελληνικό πολιτικό σύστημα ανώριμο να μπει στη λογική μιας «πιο ανοιχτής δημοσιονομικής πολιτικής». Ο Αντώνης Σαμαράς, σύμφωνα με πληροφορίες, έστειλε τον Νίκο Δένδια σε αναγνωριστική αποστολή στο Βερολίνο. Στην προχτεσινή συνάντησή του με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιχείρησε να βολιδοσκοπήσει τις διαθέσεις της γερμανικής κυβέρνησης απέναντι σε μια πιο χαλαρή φορολογική πολιτική. Στις δηλώσεις του Δένδια, χωρίς την παρουσία του «πολλά βαρύ» Σόιμπλε, ο υπουργός Ανάπτυξης επέμεινε ότι βασικό θέμα συζήτησης ήταν η διαδικασία φορολογικών ελαφρύνσεων στην Ελλάδα, χωρίς όμως να αναφερθεί στη γερμανική θέση. Αλλά και από την πλευρά της τρόικας μπορεί οι ελεγκτές να έκαναν τη χάρη στην ελληνική κυβέρνηση και να συμφώνησαν ο επόμενος έλεγχος να γίνει στα γραφεία του ΔΝΤ στο Παρίσι, ωστόσο υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι ο έλεγχος δεν τελείωσε και ότι οι συμφωνίες θα πρέπει να τηρηθούν, ενώ διατηρούν άγρυπνο το βλέμμα τους στις κυβερνητικές κινήσεις. Με όλα τα μέτωπα ανοιχτά πολλοί στην κυβέρνηση έχουν αρχίσει να συμμερίζονται τη βεβαιότητα του ΣΥΡΙΖΑ ότι η παρούσα κυβέρνηση δύσκολα θα βγάλει… χειμώνα.
0
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
O μεγάλoς κωλοτούμπας Ο «προδότης», ο «ανήθικος», ο «περαστικός», η «προξενήτρα» και οι «υπόδικοι» «Άθλιον εστί το γινάτι. Άξιον εστί η πρόληψις». Με αυτήν τη... λόγια – και σχεδόν... αυτοκριτική – κατακλίδα ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης έκλεινε τη Δευτέρα 18 Αυγούστου το άρθρο του στο «Έθνος» με τον τίτλο «Ο ΣΥΡΙΖΑ, ο κακός Λύκος και η Κοκκινοσκουφίτσα», με το οποίο επιχείρησε να δικαιολογήσει την απόφασή του να «συμπορευθεί» με τη Ν.Δ. στην προσπάθεια να μην κερδίσει τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ο
μολογουμένως ο Καρατζαφέρης δεν ήταν σε ιδιαίτερη φόρμα. Η άκεφη προσπάθειά του να περιγράψει την κατάσταση της χώρας χαρακτηρίστηκε από ανεπιτυχή σχήματα λόγου όπως το κάτωθι: «Εγκλωβισμένοι από καιρό διάγουμε με τον λεπτοδείκτη ανασφάλειας καρφωμένο στο έξι. Τουτέστιν στο ναδίρ. Το σήμερα χειρότερο από το χθες, χωρίς να δύναται να εγγυηθεί οποιοσδήποτε σοβαρός επαΐων ότι το αύριο θα είναι επαρκέστερο του σήμερα. Ο λεπτοδείκτης πρέπει να πάρει την ανιούσα. Παρά είκοσι πέντε, παρά είκοσι, παρά τέταρτο και αυτά με προσπάθεια και σύνεση να πλησιάσουμε το άπιαστο όνειρο του... 12. Ποιος, όμως, θα κινήσει τον λεπτοδείκτη;». Προσπαθώντας να αποφύγει την ουσία της απόφασής του, βυθίστηκε στην αμηχανία και την ασάφεια. Όμως ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ σπανίως στο παρελθόν ήταν ασαφής. Ιδιαιτέρως όταν στρεφόταν με ιερή μανία εναντίον του σημερινού συνοδοιπόρου του Αντώνη Σαμαρά και των στελεχών που εγκατέλειψαν τον ίδιο και τον ΛΑΟΣ του για να ενταχθούν στη Ν.Δ. – Μάκη Βορίδη και Άδωνι Γεωργιάδη κυρίως. Βεβαίως ο καθένας σ’ αυτήν τη χώρα μπορεί να δηλώνει ό,τι του κατέβει. Όμως κι εμείς δικαιούμαστε να διατηρούμε τη μνήμη μας. Ως εκ τούτου είπαμε να απολαύσουμε μερικές από τις σπουδαιότερες ατάκες που ο Καρατζαφέρης έχει στο παρελθόν... αφιερώσει στους Σαμαρά, Γεωργιάδη, Βορίδη, Βελόπουλο και Βενιζέλο.
Ο «Τρελαντώνης» Μια από τις πιο μεγάλες κόντρες μεταξύ Σαμαρά και Καρατζαφέρη διαδραματίστηκε στη Βουλή, στις 19 Ιουνίου 2011, την πρώτη ημέρα της συζήτησης για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου. u Ο Σαμαράς έριξε την πρώτη «κανονιά» μιλώντας για «εξαπτέρυγα»: «Αναρωτηθείτε, γιατί άραγε όλοι ζητούν αυτήν τη στιγμή από τη Νέα Δημοκρατία συναί-
νεση σε μια λάθος πολιτική; Μήπως δεν είχε η κυβέρνηση άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία; Είχε. Μήπως δεν είχε η κυβέρνηση και εφεδρικά εξαπτέρυγα να τη στηρίξουν, όπως έγινε πέρσι; Είχε, αλλά, με αυτά που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο, ούτε τα “εξαπτέρυγα” τολμούν να στηρίξουν πια το αδιέξοδο. Μέχρι στιγμής τουλάχιστον». u Ο Καρατζαφέρης σήκωσε πάραυτα το γάντι: «Άκουσα πάλι για εξαπτέρυγα σήμερα. Προτιμώ να είμαι εξαπτέρυγο της ανάγκης, παρά χερουβείμ της ανοησίας». u Ο Σαμαράς συνέχισε την κόντρα στη δευτερολογία του απευθυνόμενος στον ΓΑΠ: «Ο κ. Καρατζαφέρης ενέκρινε την κυβέρνησή σας, άσχετα εάν θα την καταψηφίσει. (...) Να τον ακούτε τον κ. Καρατζαφέρη. Δεν βλέπετε πόσο σας αγαπάει;». Στη συνέχεια κατηγόρησε τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ ότι το αίτημά του ήταν να γίνει υπουργός, αλλά τελικά κατέληξε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ. u Στη δική του δευτερολογία ο Καρατζαφέρης τα πήρε στο... κρανίο απευθυνόμενος και αυτός στον τότε πρωθυπουργό: «Σας παρέσυρα, κύριε Παπανδρέου, επειδή μου διέφυγε μια αραβική παροιμία: Άπαξ προδότης, πάντα προδότης. (...) Κάποιοι εξύβριζαν χυδαία απ’ αυτό το βήμα τη Ν.Δ. την τριετία 1993-96 και σήμερα έχουμε λογική Πολιτικής Άνοιξης, σε μια εποχή που δεν επιτρέπονται αυτά τα πειράματα. (...) Έχω δώσει εξετάσεις. Κάποιοι άλλοι έμειναν ανεπάγγελτοι τα χρόνια που ήταν στην άγονη γραμμή. (...) Εγώ, τέλος πάντων, τον συμπαθώ τον κύριο Αντώνη Σαμαρά και θα του κάνω ένα δώρο που θα το έχει διαβάσει: Ένα μυθιστόρημα που έχει γράψει η γιαγιά του, η Πηνελόπη Δέλτα, ο “Τρελαντώνης”».
ο καρατζαφερησ «συμπορευεται» με τη ν.δ. και τον σαμαρα, τουσ οποιουσ εβριζε ανηλεωσ...
Γλείφεις εκεί που έφτυνες, μεγάλε
Ουρητήριο ο ΛΑΟΣ! Τον Φεβρουάριο του 2012, επί κυβέρνησης Παπαδήμου, στην οποία συμμετείχε ως υπουργός Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, ο Μά-
κης Βορίδης υπερψηφίζει το δεύτερο μνημόνιο, διαγράφεται από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΛΑΟΣ και προσχωρεί στη Ν.Δ. Η εκδοχή του Καρατζαφέρη για το πρώην στέλεχός του και την απόφασή του ήταν ξεκαρδιστική: «Ήταν περαστικός, που αισθάνθηκε ότι είμαστε δημόσια τουαλέτα, να αφοδεύσει και να συνεχίσει το ταξίδι του». Την Κυριακή 6 Μαΐου 2012 γίνονται βουλευτικές εκλογές, από τις οποίες δεν προκύπτει κυβέρνηση, καθώς το ποσοστό της νικήτριας Ν.Δ., μόλις στο 18,85%, δεν εγγυάται πολιτική σταθερότητα, ενώ ο ΛΑΟΣ βλέπει τα ραδίκια ανάποδα, αφού με 2,90% μένει οριακά εκτός Βουλής. Αμέσως ο Σαμαράς απευθύνει κάλεσμα σε δεξιά... πανστρατιά, στην οποία ο Καρατζαφέρης απαντά ως εξής: «Μου λένε για συνεργασίες. Με ποιον να πάω; Με αυτόν που πρόδωσε, με αυτόν που δεν είχε το θάρρος να πάει και να φιλήσει το μνήμα της γυναίκας που τον έκανε άνθρωπο, που τον έκανε υπουργό σε ηλικία 38 ετών;» είπε αναφερόμενος στην κηδεία της... Μαρίκας Μητσοτάκη! Στις 20 του ίδιου μήνα, ενώ η χώρα οδεύει προς δεύτερες εκλογές, ο Καρατζαφέρης συνεχίζει να αρνείται τη συνεργασία, ενώ αναφερόμενος στους πρώην βουλευτές του ΛΑΟΣ Άδωνι Γεωργιάδη και Μάκη Βορίδη, που έχουν προσχωρήσει στη Ν.Δ., λέει: «Δεν περίμενα να είναι τόσο νεοφιλελεύθεροι. Περίμενα περισσότερο πατριωτισμό. Δεν είναι κακό να αλλάζει κανείς απόψεις, κακό είναι να μην σέβεται τον εαυτό του και την ιστορία του». Δύο μέρες μετά, συνεχίζει την επίθεση προς τους ίδιους: «Τους μάζεψα από την αφάνεια, τους έκανα ανθρώπους, βουλευτές και υπουργούς. Για μια καρέκλα έφυγαν». Σε βίντεο, μάλιστα, που προβλήθηκε από το κανάλι του ο τίτλος αφορούσε τον Γε-
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
0
www.topontiki.gr
ωργιάδη: «Ο ιδεολόγος... κωλοτούμπας».
«Τα πήραν για να φύγουν»! Δύο μέρες μετά, στις 23 Μαΐου 2012, παίρνουν φωτιά τα τόπια, καθώς ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ, σε συνέντευξή του στον «Βήμα FM» υπαινίσσεται χρηματισμό των στελεχών του ΛΑΟΣ που προσχώρησαν στη Ν.Δ.: «Είναι πράγματα που φοβίζουν και πανικοβάλλουν αυτόν που γνωρίζει. Μου είπαν βουλευτές μου ότι τους προσέγγιζαν και ότι προθυμοποιήθηκαν κάποιοι να τους “λύσουν τα προβλήματά τους”. Ήξεραν αναλυτικά τι λογαριασμό είχαν και τι χρωστούσαν σε κάθε τράπεζα και πώς θα μπορούσε να “μηδενιστεί”! Όλα αυτά δεν μπορεί να τα γνωρίζει ένα κόμμα. Σαφώς τους τα δώσανε. (...) Χρησιμοποίησαν πάλι τον “πρόθυμο” κ. Σαμαρά, όπως και το 1993, που ο Κρίστοφερ είπε ότι θα είχαμε εκλογές στις 10 Νοεμβρίου. Βεβαίως και μιλώ για χρηματισμό. Ποιος είπε όχι; Δεν ξέρω τι έγινε με αυτούς που έφυγαν. Ξέρω όμως τι έγινε με αυτούς που δεν έφυγαν. Τους είπαν ότι “θα κλείσουν τα υπόλοιπα των λογαριασμών τους στις τράπεζες”». Όμως η καταγγελία προχώρησε ακόμη παραπέρα και χόντρυνε πολύ όταν ο Καρατζαφέρης αναφέρθηκε σε απόπειρα του Σαμαρά να τον εξαγοράσει: «Μου ζήτησε ο κ. Σαμαράς, μέσω ενός κοινού φίλου και γνωστού εκδότη, να συνεργαστούμε. Του είπα ότι βλέπω το ενδεχόμενο συνεργασίας τριών κομμάτων, τύπου Ιταλίας. Αλλά να διατηρεί την αυτονομία του το κάθε κόμμα στα επιμέρους θέματα. Όχι στη “σαλαμοποίηση”. (...) Συναντήθηκα με τον κ. Σαμαρά και του είπα ότι μπορώ να αρχίσω να συζητώ το ενδεχόμενο να κατέβουν τρία κόμματα μαζί στις εκλογές, διατηρώντας όμως το καθένα την αυτοτέλειά του. Μου είπε “να έλθω εγώ με ό,τι θέλω”. Αυτή ήταν η πρώτη προσπάθεια εξαγοράς. Δηλαδή, να πουλήσω τους βουλευτές μου και τον κόσμο του ΛΑΟΣ που με παρακολούθησε όλο αυτό το χρονικό διάστημα σε αυτή την πολύ δύσκολη περίοδο». Η εν λόγω συνέντευξη πυροδότησε ένα κύμα διαρροών από την πλευρά της Ν.Δ., οι οποίες ανέφεραν ότι ο Καρατζαφέρης είχε ζητήσει από τον Σαμαρά οικονομικά ανταλλάγματα για να συνεργαστεί με το κόμμα του. Ο Καρατζαφέρης απαντά στις 26 Μαΐου ως εξής σε συνέντευξή του στον Γιώργο Αυτιά αναφερόμενος στις συνομιλίες του με τον Σαμαρά: «Ο Σαμαράς έκανε κινήσεις υπογείως για να πάρει βουλευτές και πολιτευτές του ΛΑΟΣ». Εν συνεχεία αναφέρθηκε στη «μεγάλη κόντρα που έχουμε από το 1993, όταν πήρε βουλευτές της Ν.Δ., με την ίδια μέθοδο. Πρώτα πήρε τον Στ. Στεφανόπουλο, μετά τον Κλείτο, μετά τον Μαντζώρη και μετά τον Συμπιλίδη και τελικά έριξε την κυβέρνηση Μητσοτάκη». Για το επίμαχο θέμα χαρακτήρισε «αστειότητες και αθλιότητες τις διαρροές που μεθοδεύονται από τη μεριά του κ. Σαμαρά ότι του ζήτησα το ένα τρίτο της κομματικής επιχορήγησης. Γιατί δεν βγαίνει να το πει αυτό ο ίδιος ο κ. Σαμαράς ή ο φερόμενος ως ενδιάμεσος κ. Αβραμόπουλος;». Η κόντρα έχει ανάψει για τα καλά και την επό-
μενη μέρα, 27 Μαΐου, ο Καρατζαφέρης δίνει συνέντευξη στην «Ελεύθερη Ώρα», στην οποία «στολίζει» κανονικότατα τον πρόεδρο της Ν.Δ., τον Βορίδη και τον Γεωργιάδη: u «Ο κ. Σαμαράς είναι εκτελεστικό όργανο της αμερικάνικης πρεσβείας σε βάρος του ΛΑΟΣ». u «Είναι πολιτικά ανήθικος. Προδίδει φιλίες και δεν θα διστάσει αύριο να προδώσει ευκόλως την Ελλάδα». u «Ο Κ. Βελόπουλος συνειδητοποίησε ότι εγώ δεν μπορούσα λόγω αρχών να τον απαλλάξω από τις εμπλοκές του με τη Δικαιοσύνη, γι’ αυτό βρήκε στέγη στη Ν.Δ.». u «Ο κ. Σαμαράς επιμένει να χρησιμοποιεί τους ανθρώπους ως έμπορος κρεάτων». u «Ο Άδωνις ήταν η “προξενήτρα” στα “αρραβωνιάσματα” όσων έφυγαν από το κόμμα». u «Ο κ. Σαμαράς θα υποφέρει περισσότερο από τον κ. Βορίδη, παρά από την κ. Μπακογιάννη. Θέλει να πάρει την ηγεσία της Ν.Δ. όπως ήθε-
λε και με τον ΛΑΟΣ».
ΤΙ ΕΣΕΡΝΕ ΣΕ ΣΑΜΑΡΑ, ΒΟΡΙΔΗ, ΑΔΩΝΙ, ΒΕΛΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΒΕΝΙΖΕΛΟ
«Άπαξ προδότης, πάντα προδότης» Η κόντρα δεν σβήνει ούτε μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2012 και τον σχηματισμό της αρχικά τρικομματικής κυβέρνησης Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ. Έτσι, στις 13 Φεβρουαρίου 2014, ο Καρατζαφέρης, μιλώντας στον «Real FM», στην εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου με συμπαρουσιαστή εκείνη την ημέρα τον εκδότη του «Ποντικιού» Αντώνη Δελλατόλα, χαρακτηρίζει «προδότη και ασόβαρο» τον Σαμαρά, αποκλείει το ενδεχόμενο επιστροφής του στη Ν.Δ. και δηλώνει ότι «αγωνιά για την ευρύτερη κεντροδεξιά παράταξη» και για ενδεχόμενη απομόνωση της Δεξιάς από την Αριστερά. Ειδικά για τον πρωθυπουργό σημείωσε: «Άπαξ προδότης, πάντα προδότης. Δεν πρόδωσε την παράταξη το ’93; Δεν πρόδωσε την παράταξη το ’95, όταν καλπάζαμε με τον Έβερτ;».
«Θα είναι κατηγορούμενοι» Το 2014 είναι η χρονιά κατά την οποία η πολιτική, δημοσκοπική και εκλογική καθίζηση της Ν.Δ. είναι πια γεγονός και όχι εικασία. Ο Καρατζαφέρης συνεχίζει τον... «ανένδοτό» του υιοθετώντας σταθερά σκληρές εκφράσεις. Στις 12 Μαρτίου, μιλώντας στη Χαλκίδα, επιτίθεται στους Αντώνη Σαμαρά και Ευάγγελο Βενιζέλο, τους οποίους χαρακτηρίζει «Φιλιππινέζες της τρόικας» και τους απειλεί ότι μέσα στο 2014 θα είναι υπόδικοι, διότι, όπως είπε για τον εαυτό του, «μπορεί και στα σαλόνια και στα αλώνια». Στις 9 Μαΐου, λίγο πριν από τις ευρωεκλογές, σε ομιλία του στην Καλαμάτα, ο πρόε-
δρος του ΛΑΟΣ επιτίθεται πάλι με βαρύτατους χαρακτηρισμούς σε Σαμαρά και Βενιζέλο: «Στις 7 Απριλίου 2012 ο κ. Σαμαράς από την πλατεία του Περιστερίου δεσμευόταν ρητά ότι δεν πρόκειται να κάνει συγκυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ. Το έκανε και δεν ντρέπεται. Γλίτωσε από τη φυλακή τον Βενιζέλο». (...) «Είναι παλιάνθρωπος, έχω μια σειρά πράξεων. Δεν μπορεί να είναι πρωθυπουργός, λόγω της ηθικής αναπηρίας του. Ανέστησε το ΠΑΣΟΚ για να έρχεται ο κ. Βενιζέλος να λέει ότι θέλει 10% για να μην πέσει η κυβέρνηση». Κατόπιν αυτών, πάντως, ο Γιώργος Καρατζαφέρης, νυν... συμπορευόμενος με όσους στο παρελθόν καθύβριζε σκαιότατα,
μάλλον... επιεικής ήταν στο άρθρο του στο «Έθνος» με τον («κακό λύκο») ΣΥΡΙΖΑ και την απειλή που κατ’ αυτόν εκπροσωπεί: «Η άλλη πλευρά δεν έχει τον... θεό της. Μεταφορικά και ουσιαστικά, τουλάχιστον κάποιοι εξ αυτών. Κάθε συνιστώσα δικό της βιλαέτι. Η “Ρόζα” των Εξαρχείων και ο Σταθάκης του βαθέος αμερικανικού κατεστημένου προφανώς και θα διεκδικήσουν μερίδιο της ακολουθησομένης στρατηγικής. Τα ιμάτια της εξουσίας σε άμεσο χρόνο θα μετατραπούν σε κουρέλια, ικανοποιώντας βιώματα και στερητικά σύνδρομα δεκαετιών». Σχεδόν... αγιογραφία – για τα δεδομένα του.
0
ΠΑΣΟΚ
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Πολλές οι φυλές... στο Κίνημα Λίγοι εκείνοι που μπορούν να πάρουν τα ηνία και να αλλάξουν την πορεία... Όπως γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο του «Π», ισορροπίες τρόμου φαίνεται αυτή τη στιγμή να επικρατούν στο ΠΑΣΟΚ, ενώ σιγά σιγά, όσο πλησιάζουμε προς τον Σεπτέμβριο – όπου εκτός των κυβερνητικών προβλημάτων έχει να αντιμετωπίσει και τα κομματικά –, αρχίζουν τα διάφορα στρατόπεδα, οι λεγόμενες «φυλές» του ΠΑΣΟΚ, να οργανώνονται και να ετοιμάζονται για οποιαδήποτε εσωκομματική σύγκρουση.
Κ
ύριο χαρακτηριστικό της περιόδου είναι ότι αυξάνονται και πληθύνονται οι… αρχηγίσιμοι στο Κίνημα, κρυφοί και φανεροί, χωρίς όμως το ΠΑΣΟΚ να μπορεί να κάνει, όπως διαφαίνεται, ένα επιτυχημένο λίφτινγκ. Είχαμε υποσχεθεί λοιπόν ότι σ’ αυτό το φύλλο θα σας βάλουμε πιο βαθιά στο χάος ενός κόμματος που από κυρίαρχο στη χώρα έφθασε να αντιμετωπίζει πρόβλημα ύπαρξης. Έτσι λοιπόν έχουμε και λέμε:
Βενιζελικοί Παρά τις επιμέρους ενστάσεις ή προσωπικές διαμάχες, η ομάδα Βενιζέλου δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ενότητας και είναι δεδομένο ότι σε περίπτωση κρίσης θα συσπειρωθεί, και πιθανόν να ενισχυθεί, αφού ουσιαστικά ο Βενιζέλος απο-
ειδοσ εν ανεπαρκεια οι... φυλαρχοι
τελεί το μόνο ενοποιητικό της στοιχείο. Στο εσωτερικό της ηγετικής ομάδας τίποτα δεν είναι στατικό. Πρόσωπα, φιλίες και συμπάθειες εναλλάσσονται δημιουργώντας νέα δεδομένα. Στην παρούσα φάση μοιάζει να έχουν αναβαθμιστεί οι ρόλοι του Παναγιώτη Ρήγα, που είναι και γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, του Δημήτρη Καρύδη, που σηκώνει το βάρος της επικοινωνιακής πολιτικής, καθώς και του Χρήστου Πρωτόπαπα, οι οποίοι αναλαμβάνουν όλες τις δύσκολές αποστολές, μετέχουν στις επιτροπές που λειτουργούν για τον συντονισμό της κυβέρνησης, αλλά και του διαλόγου εντός της Κεντροαριστεράς. Από τους πιο στενούς συνεργάτες του προέδρου του ΠΑΣΟΚ και σε κομματικά και κυβερνητικά θέ-
ματα είναι ο Λεωνίδας Γρηγοράκος, που παραμένει από τους πιο πιστούς πολιτικούς φίλους του, βοηθώντας μάλιστα και στον οργανωτικό τομέα, με συνεχείς επισκέψεις στην επαρχία και συναντήσεις, ο οποίος προσπαθεί κυρίως να μαζέψει το στελεχιακό δυναμικό του ΠΑΣΟΚ (κυρίως του παλαιού βενιζελικού μηχανισμού) στην επαρχία, που έχει περιπέσει σε αδράνεια. Ένας άλλος «μουτζαχεντίν» του προέδρου είναι ο Πάρις Κουκουλόπουλος, μέλος του κυβερνητικού σχήματος, που όμως εσχάτως διατυπώνει ενστάσεις μοιάζοντας να έχει θέματα με συντρόφους του στο βενιζελικό στρατόπεδο. Ανεβασμένες είναι οι μετοχές των Κυριάκου Πιερρακάκη, Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου, Αθηνάς Δρέττα, Θανάση Χειμωνά, Κώστα Σπηλιόπουλου και Εύης Χριστοφιλοπούλου, που πρόσφατα συνυπέγραψαν κείμενο στήριξης του Ευάγγελου Βενιζέλου στην πορεία για την Κεντροαριστερά, ενώ «παγωμένες» δείχνουν οι άλλοτε αδελφικές σχέσεις του προέδρου με το ζευγάρι Γιάννη Δατσέρη και Συλβάνας Ράπτη – η τελευταία μάλι-
στα φαίνεται να έχει πικρία για τη μη στήριξή της από την ηγετική ομάδα ως υποψήφιας ευρωβουλευτή. Αυτόνομη παρουσία με απευθείας αναφορά στον Βενιζέλο φαίνεται να διεκδικεί και η Τόνια Αντωνίου, που σταδιακά επανήλθε, καθώς ήταν από την ομάδα εκείνη των υποστηρικτών του Βενιζέλου που είχαν αποσυρθεί στην αρχή, ενώ από τους υποστηρικτές του προέδρου είναι και η Εύα Καϊλή, που εξελέγη ευρωβουλευτής. Ενισχυτικό για τον Βενιζέλο, ειδικά ως προς τη συγκρότηση της Δημοκρατικής Παράταξης, είναι, όπως λένε οι γνωρίζοντες, μια ομάδα στελεχών που τον στήριξαν από την αρχή της θητείας του, όμως βρέθηκαν στο περιθώριο. Πρόκειται για στελέχη που έχουν σταθερή προοδευτική αναφορά, έχουν να παρουσιάσουν έργο, διαθέτουν καλό… γκελ στην κοινή γνώμη, είχαν εκφράσει επιφυλάξεις για την πορεία του ΠΑΣΟΚ από την αρχή και έμειναν στην άκρη, επειδή ασφυκτιούσαν από τις σκληρές κομματικές παρέες και τα καμώματά τους. Μεταξύ αυτών είναι ο Νάσος Αλευράς και ο Εκτορας Νασιώκας, οι πανεπιστημιακοί Κώστας Καρτάλης και Κώστας Μποτόπουλος, καθώς και άλλα στελέχη. Ειδικά για τα στελέχη αυτά υπάρχουν σκέψεις για την αξιοποίησή τους και την εμπλοκή τους στην ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς, καθώς δεν έχουν υποστεί τη φθορά πολλών στελεχών του ΠΑΣΟΚ. Προς την ίδια κατεύθυνση είναι και η αξιοποίηση των περισσότερο προβεβλημένων Γιώργου Καμίνη και Γιώργου Φλωρίδη που δεν είναι στελέχη του ΠΑΣΟΚ, καθώς και ακόμη νεότερων στελεχών.
Φώφη Γεννηματά Το πιο ανθεκτικό και δημοφιλές στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, όπως φάνηκε και από τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, επιχειρεί να «καταγραφεί» ως η ψυχή του ΠΑΣΟΚ. Εναντιώνεται συχνά στις απόψεις Βενιζέλου στο Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος και επιχειρεί να συσπειρώσει γύρω της δυνάμεις που αντιτίθενται στην πορεία διάλυσης του κόμματος στο πλαίσιο της Κεντροαριστεράς.
ΠΑΣΟΚ
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
0
www.topontiki.gr
ομάδα μετέχουν ενεργά στην πολιτική δράση του κόμματος, όπως ο Φίλιππος Σαχινίδης, και άλλα μένουν πιο πίσω ασκώντας κριτική, όπως ο Σωκράτης Ξυνίδης. Τα στελέχη αυτά είναι συχνοί συνομιλητές του Γιώργου Παπανδρέου, ενώ έχει ενδιαφέρον ότι οι γιοι του Γιάννη Διαμαντίδη και του Μανώλη Όθωνα μετείχαν πρόσφατα στον κλειστό σεμιναριακό κύκλο για νέους που διοργάνωσε το Συμπόσιο της Σύμης στις Σπέτσες. Παρότι δεν το έχουν αποδεχτεί δημόσια, Φίλιππος Σαχινίδης και Θάνος Μωραΐτης διατηρούν ηγετικές βλέψεις, θεωρώντας ότι η ηγεσία του κόμματος πρέπει να αφεθεί στους σαραντάρηδες, προσβλέποντας σε άνωθεν βοήθεια. Κανένας από τους δύο προς το παρόν δεν μοιάζει να συσπειρώνει στελέχη και κυρίως κοινωνικές δυνάμεις.
Η Φώφη είναι η πρώτη που έσπευσε να ρίξει ανάθεμα στο εγχείρημα της Ελιάς και να την αποκαθηλώσει με κάθε τρόπο, λέγοντας ότι η Ελιά δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια προεκλογική συνεργασία, και βέβαια δεν χάνει την ευκαιρία να δηλώνει ηγετικό «παρών» και πως την ενδιαφέρει η «επόμενη» μέρα. Το πρόβλημα είναι ότι τα στελέχη που ανέδειξε ο πατέρας της εντός του ΠΑΣΟΚ σκόρπισαν στους πέντε ανέμους της κρίσης την περίοδο που τα χρειαζόταν όσο ποτέ, με τα περισσότερα να έχουν αποστρατευθεί, ενώ δεν φαίνεται να πείθει για τις ηγετικές της δυνατότητες τους παπανδρεϊκούς – και όχι μόνο. Πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ πάντως πιστεύουν ότι δεν μπορεί να «σηκώσει» στην πλάτη το Κίνημα σε μια περίοδο τόσο μεγάλης κρίσης.
Μιχάλης Χρυσοχοΐδης Ο υπουργός Υποδομών Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, που διασώθηκε από το Βατερλό των μεγαλοϋπουργών του Παπανδρέου το 2012, κινήθηκε για αρκετό καιρό στην κυβερνητική και κομματική νομιμότητα, ενώ στις μεγάλες συγκρούσεις με τον Βενιζέλο οριακά διασώθηκε. Μάλιστα σε κάποια φάση η θερμή του στήριξη στη συγκυβέρνηση δημιούργησε… υποψίες ότι ασπάζεται την ιδέα μιας «μεγάλης» παράταξης που θα χωράει ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., στήριξη η οποία έφερε αρκετές συγκρούσεις. Όμως τους τελευταίους μήνες έχει πάρει αποστάσεις από την κυβερνητική ώσμωση των δύο κομμάτων και, παρότι δεν δημιουργεί ενδοκυβερνητικά θέματα, υπερασπίζεται την προοδευτική κατεύθυνση του ΠΑΣΟΚ. Στην τελευταία συνεδρίαση της ΚΠΕ υπερασπίστηκε τον ρόλο, αλλά και το παρελθόν του κόμματος, και έμμεσα επέκρινε τον Βενιζέλο για τη στάση του εντός της κυβέρνησης: «Το ΠΑΣΟΚ», είπε μιλώντας στην ΚΠΕ, «δίνει νόημα στην κυβερνητική του συμμετοχή όχι σαν χωροφύλακας των σφαλμάτων της κυβερνητικής πρακτικής μιας ‘‘συντηρητικής’’ Δεξιάς. Δεν υπάρχει απλά για να διορθώνει, αλλά για να δίνει προοδευτικές λύσεις, να προτείνει και να εφαρμόζει πολιτικές που δείχνουν το στίγμα του». Η τελευταία του αποστροφή μοιάζει να «έπιασε τόπο», αφού η ηγετική ομάδα αρχίζει να κινείται σ’ αυτήν την κατεύθυνση τις τελευταίες μέρες. Ο υπουργός Υποδομών εκτιμά
Νίκος Ανδρουλάκης
υπερεπαρκεια κατα φαντασια αρχηγισιμων
Χάος και πάσης Ελλάδος
ότι η όποια αλλαγή στην ηγεσία του κόμματος δεν θα γίνει με παρασκηνιακές διαμάχες και ίντριγκες στελεχών, αλλά από την ίδια την κοινωνία, γι’ αυτό και δεν μοιάζει να έχει σε ιδιαίτερη εκτίμηση και να καλλιεργεί ιδιαίτερες συμμαχίες στο εσωτερικό του κόμματος, θεωρώντας την όποια οργάνωση «ξεπερασμένο» όχημα.
Η Κίνηση των 75 Με οργανωτικούς όρους η Κίνηση των 75, που οργανώνει σε ηγετικό επίπεδο ο Μιχάλης Καρχιμάκης, με τη συνεργασία των έμπειρων Γρηγόρη Νιώτη και Άσπας Παπαηλιού, είναι ίσως η μόνη συνιστώσα της εσωκομματικής αντιπολίτευσης που διατηρεί σημαντικό ποσοστό στις εναπομείνασες οργανωμένες δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ. Οι αποδεκατισμένες οργανώσεις του κόμματος άλλωστε έχουν είτε παλιά πιστά παπανδρεϊκά στελέχη είτε ενθουσιώδεις βενιζελικούς ή ανδρουλακικούς, που εισήλθαν στην οργάνωση τα χρόνια της πολιτικής «ταπείνωσης» και της μεγάλης ήττας. Ο «μεσαίος χώρος», που ήταν και η μεγάλη πλειοψηφία και δύναμη του Κινήματος, μοιάζει να έχει αποστασιοποιηθεί πλήρως. Πάντως οι πιστοί του παπανδρεϊσμού, που συνωθούνται γύρω από την Κίνηση των 75, κινούνται σε ένα μέσο στελεχιακό επίπεδο και δεν έχουν βρει το πρόσωπο που θα μπορέ-
σει να κινηθεί σε ηγετικό επίπεδο, εκτός αν αναλάβει δράση ο ίδιος ο Γιώργος. Στην παρούσα φάση οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πολλά τοπικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ συνεχίζουν να ζητούν να γίνει ένα συνέδριο του κόμματος που θα δεσμεύσει την ηγεσία του για την πορεία της Κεντροαριστεράς, θέση που τελικά δεν πέρασε από την Κεντρική Πολιτική Επιτροπή.
Οι υφυπουργοί Η πιο έντονη αμφισβήτηση στο πρόσωπο του Βενιζέλου ήρθε από τον Θάνο Μωραΐτη, που ανήκει στην ομάδα των υφυπουργών, όπως αποκαλούνται τα στελέχη στα οποία έδωσε κυβερνητική ευκαιρία ο Γιώργος Παπανδρέου. Κατά καιρούς στην ομάδα μετείχαν οι Μάρκος Μπόλαρης και Θεοδώρα Τζάκρη, που έχουν αποχωρήσει πια από το ΠΑΣΟΚ, οι Κατερίνα Μπατζελή, Μανώλης Όθωνας, Γιάννης Δριβελέγκας, Γιώργος Πεταλωτής, Φίλιππος Σαχινίδης, Σωκράτης Ξυνίδης, Γιάννης Διαμαντίδης, ενώ εσχάτως έχει πυκνώσει τις επαφές του ο Παύλος Γερουλάνος. Παρότι τα στελέχη αυτά δεν έχουν κοινές ιδεολογικές αναφορές ή πολιτική αφετηρία, ωστόσο στη μάχη για την πολιτική τους επιβίωση έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους. Συχνά παρεμβαίνουν είτε με ανακοινώσεις είτε με συνεντεύξεις προκειμένου να εκφράσουν την απορία τους για την ιδεολογική και πολιτική κατεύθυνση του ΠΑΣΟΚ. Το ενδιαφέρον είναι ότι άλλα στελέχη από την
Ο γραμματέας του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση. Με την απήχηση που είχε στο τελευταίο συνέδριο και την επιτυχία του να εκλέξει αρκετά στελέχη που τον ακολουθούν στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή επιχειρεί να σταθεί ως ανάχωμα στη «μονοκρατορία» Βενιζέλου, χωρίς όμως να τα καταφέρνει. Επιχειρεί να εκφράσει αριστερές θέσεις, έχει πολύ κακές σχέσεις με το παπανδρεϊκό κομμάτι, ενώ τον τελευταίο καιρό η σκληρή κόντρα του με την Τόνια Αντωνίου έχει προκαλέσει σοβαρή κρίση στις σχέσεις του με το βενιζελικό στρατόπεδο. Η επίδοσή του στις ευρωεκλογές προβλημάτισε πολλούς, αφού στελέχη όπως η Αντωνίου τον κατηγόρησαν ευθέως ότι χρησιμοποίησε τον κομματικό μηχανισμό για ψηφοθηρία (για προσωπικό μηχανισμό που έστησε από τη θέση του γραμματέα τον κατηγορούν επίσης πολλοί βενιζελικοί). Πολλοί περίμεναν ότι αμέσως μετά την εκλογή του θα παραιτούνταν από τη θέση του γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής προκειμένου να ορκιστεί ευρωβουλευτής, ακολουθώντας το δικό του δόγμα για πλήρες ασυμβίβαστο, όμως ο ίδιος το αρνήθηκε διατηρώντας και τις δύο θέσεις μέχρι στιγμής, κάτι που δεν ήταν γενικότερα αποδεκτό. Ο ίδιος, τέλος, δεν μοιάζει να είναι ενθουσιώδεις οπαδός της Κεντροαριστεράς, πιστεύοντας στην προσπάθεια αναγέννησης του ΠΑΣΟΚ, αλλά και στο αναγκαίο κακό της επανασυσπείρωσης του χώρου.
10
ΣΥΡΙΖΑ
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Κλίνατε... προγραμματικά Με πρώτο ορίζοντα τη ΔΕΘ και δεύτερο την κάλπη, ο ΣΥΡΙΖΑ εξαγγέλλει πρόγραμμα Οι συναντήσεις, την Τρίτη, του Αλέξη Τσίπρα με την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας και την Επιτροπή Παραγωγών Ημαθίας και Πέλλας και η συνέντευξη του εκπροσώπου Τύπου Πάνου Σκουρλέτη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τη Δευτέρα σήμαναν την εκκίνηση της φθινοπωρινής πολιτικής κούρσας από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτος μεγάλος σταθμός, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, όπου θα δοθεί το προγραμματικό στίγμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Τ
ο πρόγραμμα και η εκλαΐκευσή του αποτελούν πολιτική προτεραιότητα για το επιτελείο της Κουμουνδούρου, η οποία σχεδιάζει να αξιοποιήσει την παρουσίασή του με δύο στόχους: ♦ Να εκμεταλλευθεί τη – μάλλον κοινή – διαπίστωση ότι «η κυβέρνηση είναι πλήρως απομονωμένη κοινωνικά». ♦ Να δείξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, αντιθέτως, βρίσκεται σε πλήρη επαφή με την κοινωνία, την οποία λογαριάζει και ως αρωγό στην πολιτική μάχη που αρχίζει το φθινόπωρο και ίσως φτάσει έως την άνοιξη. Γι’ αυτό θα δούμε τις επόμενες ημέρες την ανακοίνωση θεματικών εκδηλώσεων με τη συμμετοχή κοινωνικών φορέων, ενώ σε αυτό το πολιτικό και επικοινωνιακό πλαίσιο εντάσσεται και η συνάντηση Τσίπρα με επιμελητήρια και παραγωγούς. Για την ακρίβεια, στις εκδηλώσεις αυτές θα παρουσιαστούν οι θέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τη φορο-
λογία και το περιουσιολόγιο, την ανάπτυξη, την ανεργία και τα «κόκκινα» δάνεια.
Κρυφοκοιτάζει δεξιά Η προγραμματική «επίθεση», πάντως, είναι άγνωστο πόσο λεπτομερής μπορεί να γίνει στην πορεία προς τη ΔΕΘ και, κυρίως, προς τις εκλογές. Η πολιτική αβεβαιότητα που πλανάται πάνω από τη χώρα, η κυβερνητική αστάθεια, η αναμενόμενη ψήφιση του νέου ασφαλιστικού, οι μεγάλες εκκρεμότητες ως προς τα τεστ αντοχής των τραπεζών και η δυσκολία στη συζήτηση με τους δανειστές για το χρέος είναι μερικοί από τους παράγοντες που δεν επιτρέπουν τη μέγιστη προγραμματική εξειδίκευση. Αν, ωστόσο, τεχνικά υπάρχουν σαφείς δυσχέρειες, ο πολιτικός στόχος είναι απολύτως ορα-
ΣτΟχος να πειστοΥν και οι πιο συντηρητικοΙ ψηφοφΟροι
τός: ο ΣΥΡΙΖΑ αποσκοπεί στην προσέλκυση σημαντικού μέρους της λαϊκής βάσης που κινείται δεξιότερα από αυτόν – έως και τις παρυφές της Ν.Δ., με αφορμή τη διαπίστωση ότι «η κυβέρνηση είναι πλήρως απομονωμένη κοινωνικά». Η διαρκής κρίση στις σχέσεις της Ν.Δ. με τους ψηφοφόρους που αποτελούσαν το τελευταίο εκλογικό αποκούμπι της (ιδιοκτήτες ακινήτων, αγρότες, συνταξιούχους) έγινε κατανοητή ακόμη και από τον πιο δύσπιστο αυτό το καλοκαίρι ύστερα από τις πολιτικά καταστροφικές κινήσεις με τον ενιαίο φόρο στα ακίνητα, την προαναγγελία εισόδου εφοριακών στα σπίτια των φορολογουμένων, με στόχο την κατάσχεση κινητής περιουσίας και χρημάτων, αλλά και με τις μεγάλες δυσχέρειες που επέφερε το ρωσικό εμπάργκο στα αγροτικά προϊόντα. Επιπλέον ο οριζόντιος χαρακτήρας πολλών από τα μέτρα που σχετίζονται με τη φορολογία και την ασφάλιση επιτείνει το κυβερνητικό αδιέξοδο. Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι η διαμόρφωση μιας μεγάλης εκλογικής πλειοψηφίας ή, έστω, μια υψηλή εκλογική επίδοση της τάξεως του 30% και άνω δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την περαιτέρω συρρίκνωση των άλλων κομμάτων και δυνάμεων που κινούνται στον χώρο της Αριστεράς. Όπως εκτιμάται, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να απευθυνθεί στην κοινωνία οριζόντια, με στόχο να αποκτήσει το εκλογικό του κάλεσμα παλλαϊκό χαρακτήρα. Επομένως τόσο προγραμματικά όσο και πολιτικά η Κουμουνδούρου το επόμενο διάστημα αναμένεται να εστιάσει στους πολίτες ανεξαρτήτως πολιτικής καταγωγής, ώστε μεταξύ άλλων να απαντήσει στη... δεξιά πανστρατιά την οποία επιχειρεί ο Αντώνης Σαμαράς με κινήσεις όπως αυτή με τη συμπόρευση μ ε τον Γιώργο Καρατζαφέρη και τα υπολείμματα του ΛΑΟΣ.
Το δίδαγμα της ευρωκάλπης Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών φαίνεται να είναι καθοριστικό για την πολιτική και εκλογική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Η ευκολία με την οποία το Ποτάμι στήθηκε και πέτυχε εκλογικά, παρά το απόλυτο προγραμματικό κενό του, ψαρεύοντας «πελατεία» η οποία ενδιέφερε πρωτίστως την αξιωματική αντιπολίτευση, κατέδειξε τα εξής απλά πράγματα: ♦ Η «γοητεία» του ΣΥΡΙΖΑ στο πιο συντηρητικό κοινό έχει περιορισμένη εμβέλεια ακόμη και σε μια «εύκολη» κάλπη, όπως αυτή των ευρωεκλογών. ♦ Η εκλογική «άλωση» του χώρου της Κεντροαριστεράς χρειάζεται ακόμη πολλά για να επιτευχθεί. ♦ Η αόριστη αναγγελία περί ακύρωσης, σκισίματος και... εμπρησμού του μνημονίου την επομένη των εκλογών έχει σαφή όρια στο 27% ως προς την απήχησή της. ♦ Οι σχετικά συντηρητικοί ψηφοφόροι – ιδιαίτερα όσοι
έχουν ακόμη κάτι να διασώσουν για να αποφύγουν την πλήρη οικονομική καταστροφή – χρειάζονται απτά δείγματα προθέσεων για να ρίξουν το ψηφαλάκι τους στον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτά είναι τα κύρια στοιχεία που δεν επέτρεψαν στην αξιωματική αντιπολίτευση, παρά την ευρεία και ιστορική – πρώτη στα χρονικά για αριστερό κόμμα στην Ελλάδα – εκλογική της νίκη, να αυξήσει το εκλογικό της ποσοστό, το οποίο έμεινε κολλημένο στο 27%. Έτσι, παρά τις εσωκομματικές φωνές που επιμένουν να τονίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να επιμείνει (ακόμη πιο) αριστερά, η ηγεσία του κόμματος στρέφεται και σε παραδοσιακά συντηρητικούς ψηφοφόρους όπως οι ένστολοι, απευθύνεται πολιτικά σε κοινωνικές κατηγορίες που είχαν δώσει το 2012 την πλειοψηφία στη Ν.Δ., όπως οι αγρότες και οι
συνταξιούχοι, ενώ με την πολυσυζητημένη συμβολική επίσκεψη στο Άγιον Όρος επιχειρεί να δείξει στους θρησκευόμενους ότι δεν αποτελεί εχθρό της Εκκλησίας. Ανεξάρτητα από την επιτυχία κάθε κίνησης, συμβολικής ή ουσιαστικής, η σκληρή πραγματικότητα υποδεικνύει ότι η οικονομία και τα θέματα δικαιοσύνης και διαφθοράς θα αποτελέσουν και στις επόμενες εκλογές – όποτε και αν γίνουν – το πρώτο κριτήριο ψήφου. Συνεπώς η προγραμματική εξόρμηση των επόμενων ημερών αναμένεται να λάβει υπ’ όψιν όλες τις παραμέτρους που προαναφέραμε. Εξ άλλου από την επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει τις εντυπώσεις με τις προγραμματικές του εξαγγελίες θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό και η τύχη του στην κάλπη. Αυτό στην Κουμουνδούρου, έστω και κάπως καθυστερημένα, δείχνουν να το έχουν κατανοήσει...
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
11
www.topontiki.gr
με καταγγελίες αυτοπτών, στη διάρκεια των εργασιών είχαν βρεθεί οστά εκτελεσθέντων, τα οποία συγκεντρώθηκαν πρόχειρα σε σακούλες σκουπιδιών και πετάχτηκαν σε παρακείμενους ανοιγμένους τάφους.
Βάλθηκε η πολυδιαφημισμένη ανάπτυξη να περάσει κι από την Κόρινθο, μόνο που στο διάβα της ισοπεδώνει ιστορικές μνήμες, την Ιστορία και την αξιοπρέπεια ενός τόπου και των ανθρώπων του.
«Δεν είναι μνημείο»!
Α
λήθεια, δυσκολεύεται κάποιος να αποφασίσει ποιον να... πρωτοθαυμάσει στα όσα ιλαροτραγικά μονοπωλούν το τελευταίο διάστημα το ενδιαφέρον στην Κόρινθο: τον δημόσιο φορέα της «ανάπτυξης», τον ιδιώτη μεγαλοκατασκευαστή, την αδιαφορία της ελληνικής Δικαιοσύνης ή τη μακαριότητα του Δήμου Κορινθίων; Όλοι μαζί πάντως κατάφεραν το ακατόρθωτο. Σχεδόν εκθεμελίωσαν, βεβήλωσαν βάναυσα το μνημείο «Νέγρη», το μνημείο δηλαδή που ανεγέρθηκε το 1990 στον τόπο εκτέλεσης εκατοντάδων αγωνιστών την περίοδο της γερμανικής Κατoχής, σημείο αναφοράς και εκδηλώσεων εδώ και δυόμισι δεκαετίες για ολόκληρη την Κορινθία. Η Κόρινθος περιλαμβάνεται στη διαδρομή του αγωγού Φυσικού Αερίου Υψηλής Πίεσης από τους Αγίους Θεοδώρους στη Μεγαλόπολη, για την τροφοδοσία της νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ. Ο Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ), ιδιοκτήτης του έργου, προχώρησε στη χάραξη της διαδρομής του αγωγού, την κατασκευή του οποίου έχει αναλάβει και «τρέχει» η γνωστή κατασκευαστική J&P ΑΒΑΞ. Η αρχική χάραξη προέβλεπε ότι ο αγωγός θα περνούσε βόρεια από τα Εξαμίλια, κάτι που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τους κατοίκους της περιοχής. Έτσι, όπως λένε σήμερα οι υπεύθυνοι αντιδήμαρχοι Κορίνθου, η χάραξη οριστικοποιήθηκε κάπως παράλληλα με την εθνική οδό Κορίνθου - Πατρών και ακολούθως Κορίνθου Τρίπολης, 50 μέτρα βορειότερα από τα όρια της δημοτικής έκτασης δύο στρεμμάτων στην οποία βρίσκεται το μνημείο «Νέγρη».
«Απαιτούμε σεβασμό» Στα τέλη Ιουλίου, μόλις άρχισαν να γίνονται ορατά τα έργα και οι τελικοί σχεδιασμοί της ΔΕΣΦΑ και της κατασκευάστριας εταιρείας, υπήρξε εντονότατη αντίδραση από τον ΣΥΡΙΖΑ Κορινθίας, που σε ανακοίνωσή του σημείωνε: «Στην επιτόπου διαμαρτυρία μας την ημέρα της κατασκευής του έργου, οι υπεύθυνοι της εταιρείας επικαλούνταν κάποιο προεδρικό διάταγμα που τους αδειοδοτούσε (αλήθεια, ποιος είναι εντεταλμένος να αδειοδοτεί την προσβολή της ιστορικής μνή-
Φωτό από τις εργασίες του ΔΕΣΦΑ στο μνημείο «Νέγρη»
Ανάπτυξη εναντίον Ιστορίας Αγωγός του ΔΕΣΦΑ στην Κόρινθο βεβηλώνει τάφους εκατοντάδων σφαγιασθέντων επί Κατοχής μης;) και ειρωνεύονταν όσους από εμάς διαμαρτυρόμασταν για την προσβολή της ιστορίας και απαιτούσαμε τον σεβασμό στους συμπολίτες μας που αγωνίστηκαν, για να είμαστε όλοι εμείς ελεύθεροι. Οι εργασίες σταμάτησαν προσωρινά μετά από παρέμβαση και του Δήμου Κορινθίων». Με την ίδια ανακοίνωση ο ΣΥΡΙΖΑ Κορινθίας ανήγγειλε την κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων για το σταμάτημα του έργου στο συγκεκριμένο σημείο «θεωρώντας τη συγκεκριμένη κατασκευή βάναυση προσβολή της ιστορίας του τόπου μας, της μνήμης των εκτελεσθέντων και της αξιοπρέπειας τόσο των συγγενών των νεκρών, όσο και όλων όσων πιστεύουμε ότι πέρα και πάνω από το όποιο επιχειρηματικό και οικονομικό συμφέρον τοποθετείται ο σεβασμός στην ιστορική μνήμη και η ατομική και εθνική αξιοπρέπεια». Πράγματι στις 30 Ιουλίου κατατέθηκαν ασφαλιστικά μέτρα από 12 πολίτες της Κορίνθου, μέλη του ΣΥΡΙΖΑ οι περισσότεροι, και στο δικόγραφο γινόταν λεπτομερής ανατριχι-
Το μνημεΙο «ΝΕγρη» θΥμα αδιαφορΙας
αστική περιγραφή της κατάστασης. Μέσα στον περιφραγμένο χώρο του μνημείου, έχει σκαφτεί τάφρος, βάθους 2 μέτρων, πλάτους 1,5 μέτρων και σε μήκος 50 περίπου μέτρων, η οποία διέρχεται μάλιστα σε απόσταση μόλις 3,5 μέτρα από το κυρίως μνημείο και την επιτύμβια μαρμάρινη στήλη στην οποία αναγράφονται τα ονόματα των πεσόντων πατριωτών
της περιόδου 1941-1944. «Η ανίερη αυτή διέλευση του αγωγού ανάμεσα από τα κόκαλα των πεσόντων, έχει προκαλέσει αναστάτωση σε όλη τη κοινωνία της Κορίνθου, σε όλους τους φορείς και σε όλους τους πολίτες της περιοχής. Η ιδιοκτήτρια και η εργολήπτρια εταιρεία, θα μπορούσαν με μια μικρή παράκαμψη να απέφευγαν τη βεβήλωση του μνημείου, την αναστάτωση της περιοχής και τη βάναυση προσβολή της προσωπικότητας ημών και όλων των πολιτών της περιοχής, πολλοί μάλιστα από τους οποίους είναι και απόγονοι των σφαγιασθέντων και ενταφιασθέντων πατριωτών» επεσήμαιναν στα ασφαλιστικά μέτρα οι πολίτες της Κορίνθου και ζητούσαν: ◆ Να επανέλθει ο χώρος του μνημείου στην προτέρα κατάσταση. ◆ Να απαγορευθεί στο μέλλον κάθε νέα προσβολή του περιφραγμένου χώρου του μνημείου και να απαγορευθεί κάθε εργασία εντός του χώρου του μνημείου. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα
Η εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων έγινε στις 4 Αυγούστου και το Πρωτοδικείο Κορίνθου τα απέρριψε, υιοθετώντας «χωρίς καμία συναίσθηση της προσβολής προς τους συμπατριώτες μας που εκτελέστηκαν από τους κατακτητές, για να είμαστε όλοι εμείς ελεύθεροι, το σύνολο των επιχειρημάτων των δύο εταιρειών», όπως κατήγγειλε ο ΣΥΡΙΖΑ Κορινθίας. Οι νομικοί εκπρόσωποι των ΔΕΣΦΑ και ΑΒΑΞ εμφανίσθηκαν με το... ακλόνητο επιχείρημα ότι το μνημείο «Νέγρη» δεν είναι μνημείο, αφού δεν έχει αναγνωριστεί ως τέτοιο (μάλλον είχαν ζητήσει γνωμάτευση από την Αρχαιολογική...) και με το επίσης... καταλυτικό επιχείρημα ότι η όποια καθυστέρηση στο έργο θα στοιχίσει χρήματα στην εταιρεία, η νέα χάραξη του έργου είναι χρονοβόρα και επομένως θα υποχρεωθούν να πληρώσουν ρήτρες, επειδή θα έχουν υπερβεί τα προκαθορισμένα χρονικά όρια για την παράδοση του έργου. Η απόφαση του Πρωτοδικείου Κορινθίας προκάλεσε την οξύτατη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, σε ανακοίνωση του οποίου υπογραμμίζεται ότι «αποδεικνύεται δυστυχώς για άλλη μια φορά ότι ο δρόμος για την απονομή του δικαίου και το σεβασμό στην ιστορία και την εθνική αξιοπρέπεια είναι στη χώρα μας ακόμα μακρύς». Ταυτόχρονα στην ανακοίνωση επισημαίνονται οι ευθύνες που αναλογούν στον Δήμο Κορινθίων, αφού στην εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων ο διευθυντής του έργου του ΔΕΣΦΑ παρουσίασε έγγραφα, υπογεγραμμένα από δύο αρμόδιους αντιδημάρχους, τα οποία σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του φέρουν τον δήμο να εγκρίνει τη χάραξη του αγωγού μέσα από το μνημείο «Νέγρη». «Παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις του ίδιου του δημάρχου από τις 11 Ιουλίου, πολύ πριν δηλαδή από τα έργα που έκανε η εταιρεία εντός του μνημείου που έγιναν στις 25 Ιουλίου, ο Δήμος Κορινθίων δεν κατέθεσε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να προχωρήσουν απρόσκοπτα στην εκτέλεση μέρους του έργου εντός του μνημείου, πριν υποχρεωθούν να σταματήσουν μετά τη δυναμική παρέμβαση των πολιτών» καταγγέλλει ο ΣΥΡΙΖΑ Κορινθίας. Αν μη τι άλλο, είναι κι αυτό ένα φοβερό παράδειγμα για το πώς κάποιοι εννοούν την «ανάπτυξη» που μας υπόσχονται...
12
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
συμβαίνει ούτε αυτό. Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι, μετά τη ραγδαία εισροή πληθυσμού στη δεκαετία του ’90, τώρα έχει αρχίσει η αντίστροφη πορεία και το κύμα της μεγάλης φυγής είτε προς άλλες χώρες είτε προς τον... άλλο κόσμο. Ιδού οι αριθμοί που επιβεβαιώνουν το συμπέρασμα: Το 2009 ο πληθυσμός της χώρας εκτιμήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ στα 11.305.118 άτομα: 5.597.465 άνδρες και 5.707.653 γυναίκες. Από αυτούς, οι Έλληνες υπήκοοι ήταν 10.350.334, οι υπήκοοι άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 163.060 και οι υπήκοοι χωρών εκτός Ε.Ε. 791.724. Το 2013, ενώ διανύαμε ήδη τον τέταρτο χρόνο ύφεσης (σ.σ.: τώρα έχουμε συμπληρώσει ήδη 24 αρνητικά τρίμηνα περιμένοντας την ανάπτυξη που δεν έρχεται), ο συνολικός πληθυσμός εκτιμήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ στα 11.062.508 άτομα εκ των οποίων 5,413 εκατομμύρια άνδρες και 5,649 εκατομμύρια γυναίκες. ♦ Οι Έλληνες υπήκοοι μειώθηκαν από τα 10,35 εκατομμύρια στα 10,2 εκατομμύρια. Κυριότεροι λόγοι, η μετανάστευση (καθώς πλέον έχουν γίνει «εξαγωγείς» ανθρώπινου δυναμικού) και το αρνητικό ισοζύγιο των γεννήσεων ως προς τους θανάτους. ♦ Οι υπήκοοι των χωρών-μελών της Ε.Ε. ανήλθαν στα 203.120 άτομα (σ.σ.: παρατηρείται αύξηση σε σχέση με το 2009, αλλά η διεύρυνση της Ε.Ε. δεν έχει επηρεάσει τον αριθμό, καθώς η τελευταία είσοδος χώρας της Ε.Ε. έγινε το 2013 με την Κροατία και οι αμέσως προηγούμενες ήταν η Βουλγαρία και η Ρουμανία, που έχουν όμως ήδη γίνει από το 2007). ♦ Οι υπήκοοι χωρών εκτός Ε.Ε. περιορίστηκαν δραστικά στα 650.825 άτομα.
1 2
Τα μνημόνια μας σκοτώνουν! Δραματικές οι αλλαγές στη δημογραφική κατάσταση της Ελλάδας κατά τα χρόνια της Εποπτείας Εκτός από τις πασίγνωστες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, για τις οποίες όλοι συζητάμε, τα μνημόνια έχουν επιδράσει καταστροφικά και στη δημογραφική κατάσταση της χώρας.
Η
Ελλάδα, χωρίς ίχνος υπερβολής, γερνάει, πεθαίνει και αυτοκτονεί. Δεν το λέμε εμείς, αλλά τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και του ηλεκτρονικού ληξιαρχείου... ♦ Οι γεννήσεις περιορίστηκαν στα χαμηλότερα επίπεδα από το...1932. ♦ Οι θάνατοι εκτοξεύτηκαν στο υψηλότερο επίπεδο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. ♦ Ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται. Επί τέσσερα χρόνια οι θάνατοι είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις, ενώ η ψαλίδα ανοίγει ολοένα και περισσότερο. ♦ Οι οικονομικοί μετανάστες επιστρέφουν στις πατρίδες τους μαζικά και οι Έλληνες φεύγουν και αυτοί αναζητώντας εργασία εκτός Ελλάδας. ♦ Οι αυτοκτονίες εμφανίζονται αυξημένες πάνω από 35%. ♦ Το μερίδιο των ατόμων ηλικίας άνω των 80 ετών στον συνολικό πληθυσμό της χώρας εκτοξεύεται και το μερίδιο των ανθρώπων ηλικίας κάτω των 14 φθίνει.
Ο πληθυσμος μειωνεται και η Ελλαδα γινεται... χωρα γεροντων
Μια χώρα που γερνάει Αλήθεια, είμαστε σίγουροι ότι ο γιαλός είναι στραβός; Το ότι τα μνημόνια έχουν προκαλέσει σοβαρότατα προβλήματα στον οικογενειακό μας προϋπολογισμό το γνωρίζαμε. Τώρα μαθαίνουμε ότι τα μνημόνια... σκοτώνουν. Υπερβολή; Οι στατιστικές τόσο της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής όσο και του «ηλεκτρονικού ληξιαρχείου» δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αμφισβητήσεων: ♦ Το 2012 η ΕΛΣΤΑΤ κατέγραψε ρεκόρ θανάτων, τον μεγαλύτερο αριθμό σε ετήσια βάση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. ♦ Το ηλεκτρονικό ληξιαρχείο – μια εφαρμογή που τέθηκε σε λειτουργία τον Μάιο του 2013 προκειμένου να καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο η στατιστική των θανάτων, των γεννήσεων, των διαζυγίων, των γάμων και των συμφώνων συμβίωσης – αποτυπώνει για δεύτερη συνεχή χρονιά μεγαλύτερο ρυθμό θανάτων συγκριτικά με τις γεννήσεις. Αν συνδυαστούν τα στοιχεία, προκύπτει ότι από το 2011 και μετά, δηλαδή μόλις έναν χρόνο μετά την πλήρη εφαρμογή των μνημονίων, καταγράφεται κάθε χρόνο μείωση του πληθυσμού της χώρας, καθώς οι γεννήσεις είναι πλέον λιγότερες από ό,τι οι θάνατοι. Επί μια τετραετία γινόμαστε ολοένα και λιγότεροι. Και αν κάποτε οι οικονομικοί μετανάστες κάλυπταν τη μείωση του πληθυσμού, πλέον δεν
Είναι λοιπόν προφανές ότι τα χρόνια του μνημονίου ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται. Και δεν φτάνει που μειώνεται: επιπλέον γερνάει. Η ανάλυση του πληθυσμού ανά ηλικία είναι επίσης εξαιρετικά ανησυχητική: Δύο τα σημαντικά στοιχεία: 1. Ο πληθυσμός ηλικίας από 0 έως 4 ετών εκτιμάται από την ΕΛΣΤΑΤ ότι μειώθηκε το 2013 σε σχέση με το 2011 κατά 8.112 άτομα. Δηλαδή τα μωρά ηλικίας έως 4 ετών εκτιμήθηκαν σε 549.038 το 2013, ενώ ήταν 557.150 στο τέλος του 2011. Είναι προφανές ότι έχουν μειωθεί οι γεννήσεις, καθώς μωρά μεταπηδούν στην επόμενη ηλικιακή ομάδα, χωρίς όμως να υπάρχει αναπλήρωση. 2. Ο πληθυσμός ηλικίας άνω των 80 ετών αυξάνεται. Αυτό είναι ένα φαινόμενο το οποίο συνεχίζεται με αμείωτη ένταση από το 2001. Τότε ο πληθυσμός άνω των 80 είχε εκτιμηθεί σε 365.213 άτομα (εκ των οποίων οι 166.370 άνω των 85) και το 2013 φτάσαμε στο σημείο οι άνω των 80 να είναι 629.832. Πολύ απλά, έχουμε περισσότερους ηλικιωμένους άνω των 80 από ό,τι παιδιά κάτω των τεσσάρων ετών.
Ασφαλιστικό δράμα Η ΕΛΣΤΑΤ προχωράει ένα βήμα παραπάνω, κάνοντας σενάριο για την εξέλιξη της «ηλικίας» του πληθυσμού μέχρι και το 2050. Αυτές οι
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
13
www.topontiki.gr
προβολές στο βάθος του χρόνου δεν είναι αδιάφορες, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη ότι πάνω σε τέτοιου είδους στοιχεία στηρίζονται και οι παρεμβάσεις που γίνονται στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Ιδού λοιπόν τι λένε αυτές οι προβολές: ♦ Το 2007 το μερίδιο των ηλικιωμένων άνω των 75 ετών στον συνολικό πληθυσμό της χώρας ήταν 8,1% και το 2013 εκτιμάται στα επίπεδα του 9,7%. Μέχρι το 2050 προβλέπεται ότι θα έχει εκτιναχθεί στο 17,8%. ♦ Το 2007 το μερίδιο των παιδιών κάτω των 14 ετών ήταν 14,3%, ποσοστό που παρέμεινε περίπου σταθερό μέχρι και το 2013. Το ποσοστό των νέων θα βαίνει μειούμενο και από το 2028 και μετά θα πέσει κάτω από το 13%. ♦ Μειούμενο βαίνει και το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 15 έως 64 ετών, που συνθέτουν το εργατικό δυναμικό της χώρας. Από το 67,1% το 2007 έχει ήδη πέσει στο 66,1% το 2013 και εκτιμάται ότι θα πέσει κάτω από το 60% μετά το 2038. Μελλοντολογία; Ίσως, αν και αυτοί οι αριθμοί πολλές φορές στοιχίζουν όσον αφορά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
Κωδικός «Αυτοκτονίες» Ας επιστρέψουμε στο σήμερα, όπου οι αριθμοί είναι σαφώς πιο ρεαλιστικοί, καθώς προέρχονται από καταγραφές και όχι από προβλέψεις: Το 2012 καταγράφηκε ρεκόρ θανάτων. Έφτασαν στους 116.668 σε ετήσια βάση. Ήταν 111.099 το 2011, 109.084 το 2010 και 108.316 το 2009. Δηλαδή, τα χρόνια του μνημονίου, φτάσαμε να χάνουμε πάνω από 8.000 άτομα παραπάνω σε ετήσια βάση συγκριτικά με τα προ μνημονίου επίπεδα. Όλη την περίοδο πριν από το 2008 οι θάνατοι παρέμεναν περίπου σταθεροί στα επίπεδα των 105.000 ετησίως. Από όλες τις αιτίες θανάτων που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ, κρίσιμος είναι ο κωδικός «Ε54». Σε αυτόν περιλαμβάνονται οι «αυτοκτονίες και οι αυτοεπιβαλλόμενες κακώσεις». Αύξηση και εδώ. Ιδού οι αριθμοί: ♦ 2001: 334 αυτοκτονίες. ♦ 2002: 323 αυτοκτονίες. ♦ 2008: 373 αυτοκτονίες. ♦ 2010: 377 αυτοκτονίες. ♦ 2011: 477 αυτοκτονίες. ♦ 2012: 508 αυτοκτονίες. Ο τελευταίος αριθμός χρήζει μεγαλύτερης ανάλυσης. Εκτός από το προφανές, ότι δηλαδή οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν πάνω από 35% μέσα στην τετραετία της μεγάλης ύφεσης, έχει σημασία και η ηλικία αυτών που αποφασίζουν να θέσουν τέρμα στη ζωή τους: οι μισοί είναι ηλικίας κάτω των 50 ετών. 3. Οι γεννήσεις περιορίστηκαν στα χαμηλότερα επίπεδα από το...1932. Αν πιστέψουμε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός που καταγράφηκε στο τέλος του 2012 δεν έχει εμφανιστεί ποτέ ξανά εδώ και 70-80 χρόνια. ♦ Το 2012 γεννήθηκαν μόλις 100.371 παιδιά έναντι. ♦ Το 2011, γεννήθηκαν 106.428. ♦ Το 2010 γεννήθηκαν 114.766. ♦ Το 2009 γεννήθηκαν 117.933. Τα στοιχεία δείχνουν ότι είχε υπάρξει και
1
2
ολο και μεγαλυτερη αυξηση αυτοκτονιων στους κατω των 50 ετων...
Οικονομικοί δολοφόνοι
πάλι κάμψη των γεννήσεων το 1998 και το 1999, όταν και τότε γεννήθηκαν λίγο πάνω από 100.600 παιδιά. Ρεκόρ όμως σαν αυτό του 2012 δεν έχει αποτυπωθεί ποτέ. 4. Από μόνοι τους οι θάνατοι και οι γεννήσεις δεν λένε όλη την αλήθεια αν αντιμετωπιστούν ξεχωριστά. Αν βάλει όμως κάποιος δίπλα δίπλα τις χρονοσειρές για να υπολογίσει το ισοζύγιο, τα πράγματα γίνονται πολύ άσχημα. Ιδού: ♦ 2009: 117.933 γεννήσεις και 108.316 θάνατοι. Ισοζύγιο θετικό. ♦ 2010: 114.766 γεννήσεις και 109.084 θάνατοι. Το ισοζύγιο παραμένει θετικό, αλλά πλέον κινείται σε οριακό επίπεδο. ♦ 2011: 106.428 γεννήσεις και 111.099 θάνατοι. Πρώτη χρονιά πλήρους εφαρμογής των μνημονίων και το ισοζύγιο γίνεται αυτομάτως αρνητικό. Πρώτη φορά αυτοί που πεθαίνουν γίνονται περισσότεροι από αυτούς που γεννιούνται. ♦ 2012: Η ψαλίδα ανοίγει ακόμη περισσότερο, καθώς οι γεννήσεις πέφτουν στα επίπεδα των 100.371 και οι θάνατοι εκτοξεύονται στους 116.668. Περίπου 17.000 άτομα, μια ολόκληρη πόλη έσβησε μέσα σε μόλις έναν χρόνο.
Ελλάδα χωρίς παιδιά Η μηχανογράφηση μας εξασφαλίζει και περισσότερο πρόσφατα στοιχεία. Το ληξιαρχείο έχει γίνει πλέον ηλεκτρονικό, οπότε το αρμόδιο υπουργείο Εσωτερικών μπορεί να πληροφορείται σε πραγματικό χρόνο την πραγματική κίνηση του πληθυσμού. ♦ Από τον Μάιο του 2013 (τότε λειτούργησε το ηλεκτρονικό ληξιαρχείο) μέχρι το τέλος της περυσινής χρονιάς καταγράφηκαν 70.830 θάνατοι και 64.568 γεννήσεις. ♦ Όσο για το 2014, από τις αρχές του
χρόνου μέχρι και τον Δεκαπενταύγουστο, αποτυπώθηκαν 71.236 θάνατοι και 56.280 γεννήσεις. Το φαινόμενο λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις: τα παιδιά μας μεγαλώνουν και από πίσω έρχονται ολοένα και λιγότερα. Οι γονείς τους βουλιάζουν στα οικονομικά προβλήματα, δεν αποφασίζουν να κάνουν παιδί ή περιορίζονται στο ένα. Η χώρα γερνάει με ολοένα και ταχύτερο ρυθμό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τη δαπάνη για την καταβολή των συντάξεων.
Το έσχατο μήνυμα Ο χειρότερος εφιάλτης για μια χώρα – ο πληθυσμός να στερείται κινήτρου αναπαραγωγής – έχει ξυπνήσει, και εμείς ασχολούμαστε με απίστευτης γελοιότητας υποθέσεις, όπως για παράδειγμα: ♦ Αν θα βάλουμε εισοδηματικό κριτήριο στο επίδομα τέκνων. ♦ Αν θα καταργήσουμε τη σχετική παροχή του ΟΑΕΔ. ♦ Αν θα βρεθούν λεφτά για να χρηματοδοτηθεί το πρόγραμμα των παιδικών σταθμών. ♦ Αν το παιδί δικαιολογεί έκπτωση φόρου (σ.σ.: δεν δικαιολογεί πλέον, καταργήθηκε και αυτή). ♦ Αν το παιδί είναι... τεκμήριο. Μια χώρα που γερνάει λόγω φυγής των ανθρώπων της, που πεθαίνει λόγω των δραματικών επιπτώσεων των μνημονίων και αυτοκτονεί εξ αιτίας της διάψευσης όλων των ελπίδων της, μια χώρα της οποίας η πολιτική εξουσία αρκείται στη δουλοπρεπή συμπεριφορά έναντι της διεθνούς τοκογλυφίας και σκύβει σε κάθε επιθυμία της, το μόνο μήνυμα που μπορεί να εκπέμψει είναι το έσχατο: SOS...
18
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Το αίμα εύκολα ξεχνιέται Η Χρυσή Αυγή «εγκαταστάθηκε» για τα καλά στις λαϊκές γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά Η άποψη που επικρατεί στην κοινή γνώμη είναι πως η μεγάλη οικονομική κρίση, η επιβολή σκληρών δημοσιονομικών και άλλων μέτρων, η κατακόρυφη πτώση του εισοδήματος των εργαζομένων, η ραγδαία άνοδος της ανεργίας και το μεταναστατευτικό ζήτημα συνέβαλαν σε τεράστιο βαθμό στη ραγδαία άνοδο της Χρυσής Αυγής και στη μετατροπή της από μια περιθωριακή νεοναζιστική οργάνωση σε τρίτη πολιτική δύναμη και – κατά πολλούς – ρυθμιστή των πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων στο άμεσο μέλλον.
Α
πό την άλλη πλευρά, πάρα πολλοί πίστεψαν πως η αποκάλυψη της εγκληματικής δράσης των μελών της Χρυσής Αυγής, η οποία ήρθε στο προσκήνιο μετά την άγρια δολοφονία του αντιφασίστα μουσικού Παύλου Φύσσα, θα οδηγούσε την οργάνωση στη διάλυση. Η προσδοκία αυτή όχι μόνο δεν επιβεβαιώθηκε, αλλά ο Μιχαλολιάκος και τα «πρωτοπαλίκαρά» του αντιμετωπίζονται ως «πολιτικοί κρατούμενοι» από τους φανατικούς υποστηρικτές τους. Και βεβαίως η Χ.Α. ζει και... βασιλεύει. Ακόμη και αυτές οι συγκλονιστικές μαρτυρίες μετανοημένων χρυσαυγιτών, που ήρθαν στο «φως της δημοσιότητας» κατά τη διάρκεια της δικαστικής έρευνας, σχετικά με τη δομή και οργάνωση του μορφώματος, η οποία στηρίζεται στη ρατσιστική και
Περαμα, Κερατσινι, Νικαια, Κορυδαλλος στα νυχια των νεοναζι
μισαλλόδοξη ρητορική του Αδόλφου Χίτλερ και των ναζί όχι μόνο δεν απέτρεψαν τους αρχικά «παραπλανημένους» και «οργισμένους με τους πολιτικούς και τα κόμματα» ψηφοφόρους του 2012 από το να την ξαναψηφίσουν αλλά εκτόξευσαν το νεοναζιστικό κόμμα από το 6,97% των βουλευτικών εκλογών στο 9% στις πρόσφατες ευρωεκλογές του Μαΐου.
Βραχεία μνήμη Η πρόσφατη επίθεση των ταγμάτων εφόδου της Χρυσής Αυγής στο Ανοικτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά στην Παλαιά Κοκκινιά, καθώς και οι βανδαλισμοί τους οποίους προκάλεσαν ομοϊδεάτες τους στο μνημείο των Πεσόντων της Εθνικής Αντίστασης στον Βόλο είναι δύο περιστατικά που έρχονται απλώς να προστεθούν στον μακρύ κατάλογο της εγκληματικής δράσης των νεοναζί.
Τέτοιου είδους προκλήσεις, παρά τις αντιδράσεις και την κατακραυγή από την πλευρά των υγιώς σκεπτόμενων πολιτών του «δημοκρατικού τόξου», πλέον θεωρούνται «συνηθισμένες»... Το δυστύχημα της ελληνικής κοινωνίας είναι πως πλέον όχι μόνο δεν συγκινείται από την εγκληματική δράση των νεοναζί αλλά έχει φθάσει στο σημείο απλώς να «κοιτάζει αλλού», ακόμα και όταν χαθεί μια ζωή. Είτε σε ορισμένους από εμάς αρέσει είτε όχι, ο Παύλος Φύσσας, ο Σερχάζ Λουκμάν και άλλα ανώνυμα θύματα της «δολοφονικής λύσσας» των χρυσαυγίτικων ταγμάτων εφόδου δεν συγκινούν σημαντικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Και για όσους τυχόν αμφιβάλλουν για τα παραπάνω, ας μπουν στον κόπο να αναζητήσουν τα σχόλια «αναγνωστών» στις ενημερωτικές ιστοσελίδες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία αναφέρονται στο περιστατικό της Παλαιάς Κοκκινιάς. Σαν το Διαδίκτυο να δέχθηκε επίθεση από μαύρα, «μισάνθρωπα», ξενοφοβικά πληκτρολόγια... Και από την άλλη, πλεονάζουν οι διθύραμβοι για τον «αρχαιολογικό θησαυρό του ασύλητου τάφου στην Αμφίπολη», η «επιστροφή του Μεγαλέξανδρου», οι «παρακλήσεις στο ξανθό γένος των Ρώσων να άρουν την απαγόρευση των εισαγωγών ροδάκινων, για να μην πεινάσουν οι Έλληνες παραγωγοί».
Ουγγαρία, επισημαίνοντας πως τα «κύτταρα του φασισμού» και «εθνικισμού» και οι αρνητές της δημοκρατίας ουσιαστικά δεν εξαλείφθηκαν ποτέ. Βρίσκονταν σε «λήθαργο» και «ξυπνούσαν» με την παραμικρή αφορμή. Οι αφορμές από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης υπήρξαν πολλές. Είτε επρόκειτο για κάποια διένεξη με την Τουρκία, είτε για «το Μακεδονικό Ζήτημα», των οποίων η διαχείριση υπήρξε πάντα προβληματική, είτε για την αθρόα εισροή οικονομικών μεταναστών από τα πρώην κομμουνιστικά κράτη του πάλαι ποτέ ανατολικούμπλοκ, που – με τη συνδρομή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης – γαλούχησαν την ελληνική ξενοφοβική κοινωνία στους όρους του «Πολωνού διαρρήκτη» και του «Αλβανού, που δεν θα γίνει Έλληνας ποτέ». Στα χρόνια του «ελληνικού θαύματος», στις αρχές και τα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν τα ελληνοτουρκικά είχαν περάσει στη φάση των «αρμονικών διπλωματικών επαφών», τον σωβινισμό συντηρούσαν οι ξεχασμένες υποβαθμισμένες συνοικίες της Αθήνας. Εκεί όπου η αδιαφορία της πολιτείας για τις φωνές των κατοίκων και κυρίως η αδυναμία του κράτους να διαχειριστεί τους εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από την Ασία και την Αφρική συνέβαλαν ώστε να «εκκολαφθεί το αβγό του φιδιού». Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα καταγράφει τα μεγαλύτερα ποσοστά αντισημιτισμού μεταξύ των κρατών-μελών, με αυτούς που δεν διστάζουν να δηλώσουν την αποστροφή τους στους Εβραίους να φθάνουν το 67%. «Ναζί υπήρχαν πάντα στην Ελλάδα. Πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν» υποστήριξε στους ερευνητές της Human Rights First ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Λαέρτης Βασιλείου.
Μνήμη χρυσόψαρου
«Πάντα υπήρχαν» Σε έκθεσή της για την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη, την οποία δημοσιοποίησε πριν από λίγες ημέρες, η αμερικανική μη Κυβερνητική Οργάνωση Human Rights First έκανε ιδιαίτερη μνεία στα δύο σκληρά νεοναζιστικά κόμματα της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα και το Jobbik στην
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
19
www.topontiki.gr
Χρυσή Αυγή, μαφία και θύλακοι στον στρατό Η μαφιόζικη δολοφονία των δύο χρυσαυγιτών στην Καρδαμύλη, με τις έρευνες της αστυνομίας να στρέφονται στα αδίστακτα κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος, αποκάλυψε τους θυλάκους της νεοναζιστικής οργάνωσης στις τάξεις του ελληνικού στρατού. Μάλιστα το ένα από τα δύο θύματα, ο 25χρονος επαγγελματίας οπλίτης του Στρατού Ξηράς, ο οποίος υπηρετούσε στη Σάμο, δεν έκρυβε τα φιλοχουντικά του αισθήματα ούτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στη φωτογραφία - ντοκουμέντο, που αποκαλύπτει σήμερα το «Π», ο 25χρονος ΕΠΟΠ, ο οποίος δεν είχε διστάσει να αναρτήσει τον ύμνο της χούντας των συνταγματαρχών στο προφίλ τού επικεφαλής των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Παπαδημούλη, απειλούσε με «στρατιωτι-
Ο σκηνοθέτης της παράστασης «Corpus Christi», που ανέβηκε τον Οκτώβριο του 2012 στο θέατρο Χυτήριο με χρυσαυγίτες βουλευτές και φανατικούς οπαδούς τους να επιχειρούν να λιντσάρουν τους ηθοποιούς οι οποίοι συμμετείχαν θεωρώντας το έργο βλάσφημο, ανέφερε μεταξύ άλλων πως ακόμα και σήμερα – δύο χρόνια μετά – εξακολουθεί να δέχεται ανώνυμες απειλές ακόμα και για τη ζωή του.
Αίσθημα προδοσίας Ένα μέρος των Ελλήνων ψηφοφόρων έχασε την εμπιστοσύνη του στην πολιτική και, με το αίσθημα ότι έχει υποστεί αδικία και προδοσία εκ μέρους του πολιτικού συστήματος, αναζήτησε την εκδίκησή του ψηφίζοντας αυτούς οι οποίοι πρεσβεύουν τα πιο σκοτεινά και μισαλλόδοξα πάθη. Τους νοσταλγούς του Χίτλερ και των ναζί. Τον οργανωμένο στρατό μπράβων και φουσκωτών του Μιχαλολιάκου, οι οποίοι στα μάτια μιας μερίδας της κοινής γνώμης έγιναν οι «τιμωροί» όλων όσοι θεωρούν ότι ευθύνονται για την οικονομική και κοινωνική κατάρρευση της χώρας. Μέσα σε αυτό το κλίμα ήταν εξαιρετικά εύκολο για τους χρυσαυγίτες να απορροφήσουν στους κόλπους τους εκείνο το κομμάτι των δεξιών ψηφοφόρων οι οποίοι έως τότε είχαν καταφέρει να κρύψουν τα φιλοβασιλικά, φασιστικά και ρατσιστικά συναισθήματά τους κάτω από τον μανδύα μιας «πολιτικοποιημένης και εκδημο-
κό πραξικόπημα» στην περίπτωση που η Αριστερά αναλάμβανε κάποτε τη διακυβέρνηση της χώρας... Ο Δ. Παπαδημούλης δεν θέλησε τότε να απαντήσει στις προκλήσεις του άγρια δολοφονηθέντος χρυσαυγίτη ΕΠΟΠ, ενώ λίγες ώρες μετά την αποκάλυψη του διπλού εγκλήματος στην Καρδα-
ελλειψη εμπιστοσυνησ στο πολιτικο συστημα
μύλη με νέα ανάρτηση στο προσωπικό του προφίλ στο Facebook ζήτησε από την ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. την άμεση εξιχνίαση του άγριου φονικού, γράφοντας: «Οι ένοχοι για τη δολοφονία των δύο ναζί στη Μάνη πρέπει να βρεθούν και να τιμωρηθούν αυστηρά. Καμιά ανοχή στη “μαφία” και τη δολοφονική βία».
κρατισμένης» Ακροδεξιάς, την οποία εξέφραζε για κάποιους ο ΛΑΟΣ του Γ. Καρατζαφέρη. Όμως η Χρυσή Αυγή δεν φαίνεται να λαμβάνει ψήφους μόνο από αυτή την κοινωνική κατηγορία. Η σταδιακή διείσδυσή της στις νέες ηλικίες και τα μεσοστρώματα, σε κοινωνικές κατηγορίες που καμιά σχέση – οικογενειακή ή άλλη – δεν είχαν στο παρελθόν με κάποια εκδοχή της Άκρας Δεξιάς, είναι το νέο ανησυχητικό σύμπτωμα. Η ψήφος στη Χ.Α. δεν ήταν απλώς μια ψήφος ανοχής στο νεοναζιστικό μόρφωμα του Μιχαλολιάκου, αλλά μια ψήφος συσσωρευμένης οργής, η οποία θα συνεχίσει να αυξάνεται όσο η ευνομούμενη πολιτεία και η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνούνται να τη δουν, όσο συνεχίζουν να μην λαμβάνουν άμεσα μέτρα για τη φοροελάφρυνση των χρεωμένων νοικοκυριών, την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, τη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων που θα συνδράμουν στην επανεκκίνηση της ανάπτυξης και τη μείωση των ποσοστών ανεργίας, κυρίως στους νέους. Παρομοίως θα αυξάνονται και οι επιθέσεις μίσους των Ταγμάτων Εφόδου των νεοναζί, τα οποία τους τελευταίους μήνες έχουν αρχίσει να αναδιοργανώνονται «προσελκύοντας» νέα μέλη, κυρίως νεαρούς οι οποίοι εξακολουθούν να έλκονται από το εθνικιστικό και «μάτσο» στιλ της Χ.Α. Αυτό ας το έχουν κατά νου τόσο οι νυν όσο και, κυρίως, οι επόμενοι κυβερνήτες της χώρας...
Στις γειτονιές των καταφρονεμένων Η ραγδαία άνοδος των ποσοστών της Χρυσής Αυγής τα τέσσερα τελευταία χρόνια συνδέθηκε με την οικονομική κρίση και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, που χτύπησαν την πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το νεοναζιστικό κόμμα συγκέντρωσε τα υψηλότερα ποσοστά του στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές και ευρωεκλογές στις λαϊκές και εργατικές συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της Νίκαιας, του Περάματος, του Κορυδαλλού και το Κερατσινίου, γειτονιών που εδώ και δεκαετίες είχαν συνδεθεί με την εργατική τάξη και την Αριστερά. Πρόκειται για συνοικίες που τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 θεωρούνταν ο «εκλογικός πυρήνας» του Κομμουνιστικού Κόμματος, καθώς και του ΠΑΣΟΚ. Τι συνέβη λοιπόν και οι τότε «προοδευτικοί ψηφοφόροι» στράφηκαν στα χρόνια του Μνημονίου όχι απλά στην Άκρα Δεξιά, αλλά στην πιο σκοτεινή και μισαλλόδοξη εκδοχή της; Αυτό που κάνει εντύπωση σε πολλούς είναι ότι το νεοναζιστικό αυτό μόρφωμα «σάρωσε» στις περιφερειακές εκλογές και ευρωεκλογές στις γειτονιές όπου μεγάλωσε και έζησε ο Παύλος Φύσσας, ενώ έχει κάνει την εμφάνισή του και στο Δίστομο, το χαροκαμένο από τα εκτελεστικά αποσπάσματα των ναζί στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο σχολείο του Κερατσινίου όπου φοίτησε ο Παύλος Φύσσας, το οποίο βρίσκεται μόλις δύο στενά από το σημείο όπου δολοφονήθηκε από τον Γιώργο Ρουπακιά, το ποσοστό της Χρυσής Αυγής ήταν διψήφιο. Μάλιστα, παρότι στους συγκεκριμένους δήμους η Χρυσή Αυγή δεν κατέβασε υποψήφιο δήμαρχο, ο Ηλίας Παναγιώταρος συγκέντρωσε πολύ υψηλό ποσοστό ως υποψήφιος για την Περιφέρεια Αττικής. Η Χρυσή Αυγή κατέγραψε 11%, δηλαδή το ίδιο ποσοστό
που συγκέντρωσε το κόμμα συνολικά στην Περιφέρεια. Στο Κερατσίνι τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής ξεκινούν από το 5,97% στο τρίτο διαμέρισμα και φτάνουν έως το 15,41% στο τέταρτο διαμέρισμα του Αγίου Αντωνίου. Στο κέντρο του 3ου δημοτικού διαμερίσματος, στην καφετέρια «Κοράλλι» και στο σημείο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, το ποσοστό κατά μέσον όρο έφτασε το 10,53%. Στο Πέραμα, σε εκλογικό κέντρο του πρώτου εκλογικού διαμερίσματος, όπου λειτούργησε στο 1ο Γυμνάσιο της περιοχής, η Χρυσή Αυγή κατέγραψε το μεγαλύτερο ποσοστό: το 19,85% του 6378ου εκλογικού τμήματος, που βρίσκεται στον δρόμο όπου σημειώθηκε η επίθεση εις βάρος των συνδικαλιστών του ΚΚΕ, το 2013. Χαμηλότερα είναι το 14,02% στο πρώτο εκλογικό διαμέρισμα, το 18,36% στο 2ο, αλλά και τα δεκαπεντάρια που συγκέντρωσε το κόμμα σε άλλες κάλπες της περιοχής. Ο Ηλίας Παναγιώταρος πήρε ψήφους και από τη Νίκαια. Ο μέσος όρος από το πρώτο εκλογικό διαμέρισμα είναι 11,37%, από το δεύτερο 11,02%, από το τρίτο 10,64%, για να φτάσει στο τμήμα 6177ο του Δήμου Νίκαιας - Αγ. Ιωάννη Ρέντη το 17,7%. Επίσης έντονη είναι η παρουσία της Χρυσής Αυγής και στα νησιά, ιδιαίτερα στη Σαλαμίνα. Στο εκλογικό κέντρο Αμπελακίων, οι κάτοικοι έδωσαν το 16,44% στη Χρυσή Αυγή, ενώ στο κέντρο Σεληνίων το 15,41%. Τρομακτικό είναι το 26,26% που έχει καταγραφεί στο 6460ό εκλογικό τμήμα του δεύτερου δημοτικού διαμερίσματος Σαλαμίνας. Όσον αφορά την περιοχή του Διστόμου, η Χρυσή Αυγή έλαβε διπλάσιο ποσοστό από αυτό των εθνικών εκλογών το 2012. Πιο συγκεκριμένα, η Χρυσή Αυγή στις βουλευτικές εκλογές του 2012 έλαβε 49 ψήφους, ενώ στις περιφερειακές εκλογές του 2014 πήρε τις διπλάσιες, δηλαδή 99 ψήφους.
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
ν α υ ε ρ
E
www.topontiki.gr
Φαγητό στα σκουπίδια
21
Α
ς ξεκινήσουμε με ένα ερώτημα: Γιατί ο καθένας από εμάς πετά κάθε χρόνο στα σκουπίδια 180 κιλά τροφίμων; Εξήγηση στο ερώτημα υπάρχει. Δεν υπάρχει, όμως, λογική απάντηση. Γιατί δεν υπάρχει λογική στο να πετάμε κάθε ημέρα, περίπου, μισό κιλό τροφίμων κατάλληλων προς κατανάλωση. Το στοιχείο δεν είναι αυθαίρετο, αφού 180 κιλά τροφίμων – και όχι υπολείμματα – πετά κατά μέσο όρο τον χρόνο κάθε Ευρωπαίος πολίτης, σύμφωνα με έρευνα της Κομισιόν. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 1/3 της τροφής που παράγεται στην Ευρώπη δεν καταναλώνεται, αλλά πηγαίνει στα σκουπίδια. Και μιλάμε για ποσότητα που ξεπερνά τα 90 εκατομμύρια τόνους τροφίμων! Η σπατάλη τροφίμων δεν είναι ο μοναδικός παραλογισμός που βιώνουμε, χωρίς μάλιστα να το συνειδητοποιούμε, παρά μόνο όταν έρευνες και μελέτες μας χτυπούν τον κώδωνα του κινδύνου. Ο παραλογισμός έχει και συνέχεια. Σε παγκόσμιο επίπεδο, κάθε χρόνο καταλήγουν στα σκουπίδια 1,3 δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων. Την ίδια στιγμή, περίπου 870 εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη υποφέρουν από ασιτία. Και λίγο παραδίπλα κάπου 1,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από παχυσαρκία! Εντάξει, το ξέρουμε. Ο κόσμος δεν είναι δίκαιος και οι αντιθέσεις είναι συνώνυμες του ανθρώπινου είδους. Όμως, μήπως πρέπει, έστω και σε προσωπικό επίπεδο, να το πάρουμε αλλιώς, τουλάχιστον στο θέμα της σπατάλης τροφίμων; Μήπως είναι ντροπή ο Έλληνας πολίτης να πετάει κάθε ημέρα κατά μέσο όρο μισό κιλό τροφίμων, στις περισσότερες περιπτώσεις συσκευασμένων, στα σκουπίδια, την ίδια ώρα που λόγω της ακραίας οικονομικής κρίσης που βιώνουμε το 1/3 των Ελλήνων ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας; Και ακόμα, δεν είναι ντροπή τα νοικοκυριά στην Ευρωπαϊκή Ένωση να πετούν κάθε χρόνο στα σκουπίδια τρόφιμα αξίας 100 δισεκατομμυρίων ευρώ; Αξία που ισοδυναμεί με το 1/3 του δημόσιου χρέους της χώρας μας και με περίπου το δάνειο από ΔΝΤ και Ε.Ε. κατά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου. Το «Π» ανοίγει τον φάκελο της σπατάλης τροφίμων στη χώρα μας, σε μια προσπάθεια να ενημερωθούμε και να αρχίσουμε να δρούμε καθημερινά με διαφορετικό τρόπο. Αρωγοί, η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Μπορούμε», που βρίσκεται πίσω από τη δημιουργία ενός καινοτόμου μοντέλου αξιοποίησης τροφίμων, τα οποία πλέον αντί να καταλήγουν στα σκουπίδια προσφέρονται σε εκείνους που τα έχουν ανάγκη, και το WWF Ελλάς που στο πλαίσιο της εκστρατείας «Καλύτερη Ζωή» έκανε μια πολύ σημαντική καμπάνια ενημέρωσης.
Κάθε Έλληνας πετάει ημερησίως μισό κιλό τροφίμων ακατάλληλων προς κατανάλωση
22
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
1/3 της τροφής που παράγεται στην Ευρώπη δεν καταναλώνεται και πηγαίνει στα σκουπίδια
90
εκατομμύρια τόνοι τροφίμων πηγαίνουν κάθε χρόνο στην Ε.Ε. στα σκουπίδια, αν και είναι κατάλληλα προς κατανάλωση
180
κιλά τροφίμων πετά στα σκουπίδια κατά μέσο όρο τον χρόνο κάθε Ευρωπαίος πολίτης
76
εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας
1,3
δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια παγκοσμίως κάθε χρόνο
868 εκατομμύρια άνθρωποι
στον πλανήτη υποφέρουν από ασιτία
1,7
δισεκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από παχυσαρκία
50%
του νερού άρδευσης καταναλώνεται για την παραγωγή των τροφίμων που πετιούνται στις χωματερές
5.000-10.000 λίτρα
νερού χρειάζονται για την παραγωγή ενός κιλού βοδινού κρέατος
42%
της σπατάλης τροφίμων εστιάζεται στον τελευταίο κρίκο της διατροφικής αλυσίδας, δηλαδή στα νοικοκυριά όσον αφορά τις ανεπτυγμένες χώρες
9
εκατ. παιδιά πεθαίνουν από πείνα κάθε χρόνο, τη στιγμή που η παραγωγή τροφής αρκεί για να ταΐσει ολόκληρο τον πληθυσμό της γης
750 δισεκατομμύρια δολάρια
είναι το κόστος των τροφίμων που πετιούνται στα σκουπίδια
100
δισεκατομμύρια είναι η αξία της τροφής που πετούν στα σκουπίδια τα νοικοκυριά στην Ε.Ε.
1/3 του πληθυσμού στην Ελ-
λάδα ζει τα τελευταία χρόνια κάτω από το όριο της φτώχειας
«Σπάταλο» το σύστημα εμπορίας και διανομής Η γενεσιουργός αιτία της σπατάλης τροφίμων στον ανεπτυγμένο κόσμο, σύμφωνα με το WWF Ελλάς, συνδέεται με τη διάρθρωση του συστήματος διανομής και εμπορίας τροφίμων, το οποίο προσδιορίζεται από τη μεγιστοποίηση των κερδών. Αυτό σημαίνει ότι τα καταστήματα ωθούνται στο να αγοράζουν πολύ μεγάλες ποσότητες με στόχο να ρίξουν το κόστος, μηχανισμός που μεταφέρεται στη συνέχεια στον καταναλωτή και προσδιορίζει τη συμπεριφορά του. Έτσι, και οι καταναλωτές μέσα από την πολιτική των προσφορών και των εκπτώσεων με την αγορά μεγαλύτερων ποσοτήτων από ένα τρόφιμο οδηγούνται στην πραγματικότητα στη σπατάλη, αφού τελικά τρόφιμα συσκευασμένα καταλήγουν στα σκουπίδια χωρίς να καταναλωθούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ που παρουσιάστηκε το 2011, κατά μέσο όρο το 30% έως και 50% των τροφίμων που έχουν πουληθεί, απορρίπτεται από τους καταναλωτές άθικτο! Σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη σπατάλη είναι επίσης και η σύγχυση που υπάρχει στους καταναλωτές όσον αφορά τους όρους «ανάλωση κατά προτίμηση» και «ημερομηνία λήξης», με αποτέλεσμα τρόφιμα που είναι ασφαλές να καταναλωθούν να πετάγονται στα σκουπίδια. Το WWF Ελλάς επισημαίνει ότι ο πρώτος κύκλος της σπατάλης γίνεται από τα ίδια τα καταστήματα κατά την επιλογή των φρέσκων φρού-
των και λαχανικών που βάζουν στους πάγκους και αυτό γιατί μεγάλες ποσότητες απορρίπτονται επειδή δεν ανταποκρίνονται σε κριτήρια αγοράς όπως το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα, ενώ είναι φρέσκα και ασφαλή. Η σπατάλη τροφίμων ως παγκόσμιο φαινόμενο, επισημαίνει το «Μπορούμε», αφορά και τους πέντε κρίκους της διατροφικής αλυσίδας, δηλαδή τον πρωτογενή τομέα, τη μεταποίηση, το χονδρεμπόριο, την εστίαση και τα νοικοκυριά. Στις ανεπτυγμένες χώρες, όμως, όπως είναι και η Ελλάδα, η σπατάλη τροφίμων εστιάζεται στους τελευταίους κρίκους της διατροφικής αλυσίδας, με το μεγαλύτερο ποσοστό, 42%, να αντιστοιχεί στα νοικοκυριά. Εστιάζοντας στο θέμα των νοικοκυριών, οι βασικοί λόγοι της σπατάλης τροφίμων τα οποία, αντί να καταναλωθούν, πηγαίνουν στα σκουπίδια είναι, όπως επισημαίνει το «Μπορούμε», οκτώ, και συγκεκριμένα:
Μεγέθη συσκευασμένων μερίδων φαγητού
οδηγιεσ διαχειρισησ των περισσευματων
Εδώ τίθεται το δίλημμα μεταξύ της συσκευασίας ατομικών μερίδων, που όμως συνεπάγεται μεγαλύτερη σπατάλη συσκευασίας, ή της συσκευασίας πολλών μερίδων, που συνεπάγεται μεγαλύτερη πιθανότητα σπατάλης τροφίμων.
Προβλήματα στις ετικέτες προϊόντων Μεγάλες ποσότητες τροφίμων σπαταλώνται εξαιτίας της τάσης των καταναλωτών να μεταχειρίζονται τις διάφορες επισημάνσεις στις ετι-
Αποκωδικοποιώντας τις ετικέτες Σύμφωνα με το ενημερωτικό φυλλάδιο που έχει εκδοθεί από την Κομισιόν, δύο είναι οι ημερομηνίες που αναγράφονται στις ετικέτες των τροφίμων και πρέπει να κατανοήσουμε όσον αφορά την κατανάλωση τροφίμων. Η πρώτη ημερομηνία είναι «κατανάλωση κατά προτίμηση μέχρι», η οποία υποδεικνύει την ημερομηνία έως την οποία τα τρόφιμα διατηρούν όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Τα τρόφιμα μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια ακόμα και μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία «κατά προτίμηση μέχρι» υπό τον όρο ότι έχουν τηρηθεί οι οδηγίες αποθήκευσης και δεν έχει φθαρεί η συσκευασία. Η ημερομηνία «κατά προτίμηση μέχρι» εμφανίζεται σε μια ευ-
ρεία ποικιλία τροφίμων, τα οποία είναι διατηρημένα σε ψύξη, κατεψυγμένα, αποξηραμένα (ζυμαρικά, ρύζι), σε κονσέρβα, καθώς και σε άλλα τρόφιμα (φυτικά έλαια, σοκολάτα κ.λπ.). Πριν πετάξετε τα τρόφιμα τα οποία έχουν ξεπεράσει την ημερομηνία «κατανάλωση κατά προτίμηση μέχρι», ελέγξτε εάν η συσκευασία είναι άθικτη και εάν η όψη, η οσμή και η γεύση του προϊόντος είναι καλές. Η δεύτερη ημερομηνία είναι «κατανάλωση μέχρι» και με τη λήξη της δεν πρέπει να καταναλώνεται κανένα τρόφιμο. Η ημερομηνία «κατανάλωση μέχρι» αναγράφεται σε μεγάλου βαθμού αλλοιώσιμες τροφές, όπως φρέσκο ψάρι, κρέας κ.λπ.
α ν υ ε
www.topontiki.gr
εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα. Σε έρευνα που ανέθεσε η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση το 2013 στην Public Issue για τη χώρα μας, προέκυψε ότι το 59% των ερωτηθέντων σπαταλά τρόφιμα 1-2 φορές τον μήνα, με τα είδη τροφίμων που πετιούνται συχνότερα από τα ελληνικά νοικοκυριά να είναι μαγειρεμένα φαγητά που περίσσεψαν, λαχανικά, φρούτα, γαλακτοκομικά, ψωμί, ζυμαρικά και συσκευασμένα τρόφιμα που έληξαν πριν καταναλωθούν.
Εξοικονόμηση
κέτες προϊόντων ως το ίδιο, δηλαδή να μη διακρίνουν, π.χ., μεταξύ «ημερομηνίας λήξης» και «κατανάλωσης κατά προτίμηση πριν». Εξαιτίας της σύγχυσης στην Ελλάδα σχετικά με αυτές τις επισημάνσεις έχει χαθεί πρόσφατα μία σημαντική ευκαιρία για μείωση της σπατάλης τροφίμων στο λιανικό εμπόριο σχετικά με τα προϊόντα περασμένης διατηρησιμότητας.
Προτιμήσεις
Προβλήματα συσκευασιών
Σχεδιασμός
Ειδικές συσκευασίες θα μπορούσαν να επιμηκύνουν σημαντικά τη διάρκεια ζωής των προϊόντων, π.χ. ο πενταπλασιασμός της διάρκειας των λαχανικών που περιέχουν μεγάλο ποσοστό νερού εφόσον τυλιχτούν σε ειδική μεμβράνη.
Ο σχεδιασμός των αγορών ενός νοικοκυριού θεωρείται σημαντικός παράγοντας σπατάλης τροφίμων, ειδικά σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, της οποίας ο πληθυσμός μόλις τα τελευταία χρόνια δείχνει σημάδια ώριμης καταναλωτικής συμπεριφοράς εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.
Προβλήματα αποθήκευσης
Κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες
Όπως σημειώθηκε παραπάνω, αυτό το πρόβλημα είναι από τα πιο σημαντικά στις λιγότερο οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, αλλά ακόμα και στις αναπτυγμένες παίζει σημαντικό ρόλο, π.χ. έχει υπολογιστεί ότι στη Μεγάλη Βρετανία 2 εκατ. τόνοι τροφίμων δεν αποθηκεύονται σωστά κάθε χρόνο.
Οι αλλαγές στην κοινωνική δομή των τελευταίων δεκαετιών στις αναπτυγμένες χώρες, με σημαντικότερη την αύξηση των ατομικών νοικοκυριών, παίζει ρόλο στην αύξηση της σπατάλης τροφίμων, καθώς τα ατομικά νοικοκυριά έχουν ισχυρότερη τάση προς τη σπατάλη σε σχέση με τα νοικοκυριά περισσότερων ατόμων. Η συγκεκριμένη τάση μπορεί να παρατηρηθεί και στην ελληνική κοινωνία. Σύμφωνα με το WWF Ελλάς, για την Ελλάδα δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δίνουν το στίγμα της σπατάλης τροφίμων. Σε επίπεδο Ε.Ε. υπάρχουν και είναι σοκαριστικά αφού, σύμφωνα με τους επιστήμονες, 90 εκατομμύρια τόνοι πετιούνται κάθε χρόνο, με αλυσιδωτές επιπτώσεις αφού για την παραγωγή τους έχει καταναλωθεί σχεδόν το 50% του νερού άρδευσης και έχουν εκλυθεί πάνω από 170
Ελλιπής ενημέρωση Ενώ όλο και περισσότεροι άνθρωποι στις αναπτυγμένες χώρες γνωρίζουν πλέον το φαινόμενο της σπατάλης τροφίμων, ελάχιστοι έχουν αλλάξει τις συνήθειές τους ή ενεργά προσπαθούν να μειώσουν την προσωπική τους σπατάλη. Στην Ελλάδα διακρίνεται ένα χάσμα σε σύγκριση με λοιπές ευρωπαϊκές χώρες σχετικά με την ενημέρωση των πολιτών γύρω από το φαινόμενο.
23
Eρ
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
Μεγάλες ποσότητες τροφίμων σπαταλώνται εξαιτίας των διατροφικών προτιμήσεων που έχουμε ως καταναλωτές, π.χ. η σπατάλη της φλούδας μιας πατάτας ή ενός μήλου, η κόρα του ψωμιού κ.λπ. Αυτός ο παράγοντας σπατάλης τροφίμων θεωρείται, σύμφωνα με τις μελέτες, από τους πιο δύσκολους να αλλάξει.
Η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Μπορούμε» έχει καταφέρει στο πλαίσιο της καταπολέμησης της σπατάλης φρέσκου φαγητού να συνδέσει τους χορηγούς τροφίμων (εστιατόρια, αρτοποιεία, ξενοδοχεία κ.λπ.) με ιδρύματα, συσσίτια και κοινωνικές υπηρεσίες της περιοχής τους, με αποτέλεσμα να προσφέρει περίπου 5.000 μερίδες φαγητού, που θα κατέληγαν στα σκουπίδια, σε συνανθρώπους μας με ανάγκη. Όπως επισημαίνει όμως, ο καθένας από εμάς μπορεί με κάποιες απλές κινήσεις να επιτύχει στην καθημερινότητά του μείωση της σπατάλης των τροφίμων που αγοράζει και δεν καταναλώνει. Οι συμβουλές είναι απλές και μπορούν εύκολα να επαναπροσδιορίσουν την καταναλωτική μας συμπεριφορά. Για παράδειγμα: ■ Ψωνίστε έξυπνα: Προγραμματίστε τα γεύματά σας από πριν, χρησιμοποιήστε λίστες για τα ψώνια και αποφεύγετε να αγοράζετε προϊόντα από παρόρμηση. Μην υποκύπτετε σε προωθητικές ενέργειες μάρκετινγκ, που σας οδηγούν στο να αγοράσετε περισσότερα τρόφιμα από ό,τι χρειάζεστε, ιδιαίτερα για τα ευπαθή είδη. Παρόλο που μπορεί να είναι πιο φθηνά ανά γραμμάριο, συνολικά θα είναι πιο ακριβά αν τελικά πετάξετε μεγάλη ποσότητα από αυτό το τρόφιμο. ■ Μάθετε ποτέ στ’ αλήθεια «χαλάει» το φαγητό: Οι περισσότερες ημερομηνίες λήξης είναι ενδεικτικές προτάσεις που δίνει ο παρασκευαστής για μέγιστη διασφάλιση ποιότητας και αύξηση κατανάλωσης και σίγουρα τα περισσότερα τρόφιμα είναι ασφαλή ακόμα και μερικές μέρες μετά την ημερομηνία λήξης τους. ■ Χρησιμοποιήστε την κατάψυξή σας: Τα κατεψυγμένα φαγητά παραμένουν ασφαλή απεριόριστα. Βάλτε φρέσκα προϊόντα και περισσευούμενο φαγητό στην κατάψυξη, αν δεν θα προλάβετε να τα καταναλώσετε πριν να χαλάσουν. ■ Πάρτε μαζί σας το περισσευούμενο φαγητό: Ζητήστε από το εστιατόριο να βάλουν σε συσκευασία ό,τι δεν φάτε, για να το φάτε αργότερα. Αν δεν θέλετε να το φάτε αμέσως, αποθηκεύστε το στην κατάψυξή σας. Δυστυχώς, σε αντίθεση με άλλες, πλούσιες χώρες, ελάχιστοι Έλληνες παίρνουν μαζί τους το περισσευούμενο φαγητό τους από τα εστιατόρια (ΗΠΑ: 50%). ■ Δωρίστε: Τρόφιμα που δεν τα έχετε αγγίξει, και ειδικά αυτά που δεν αλλοιώνονται, μπορείτε να τα δωρίσετε σε ιδρύματα, συσσίτια και κοινωνικές υπηρεσίες της περιοχής σας, που μπορείτε να βρείτε στον χάρτη στο www.boroume.gr.
2 τρισ. στα σκουπίδια Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), το 30% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων χάνεται – ποσότητα που αντιστοιχεί στο λιανικό ισοδύναμο του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων κάθε χρόνο. Το λεγόμενο λιανικό ισοδύναμο δεν αντικατοπτρίζει, όμως, το πραγματικό κόστος των τροφίμων που πετιούνται στα σκουπίδια, αφού πρέπει να συνυπολογιστεί η σπατάλη φυσικών πόρων. Έτσι, σύμφωνα με τον FAO, στο 1 τρισεκατομμύριο δολάρια πρέπει να προστεθούν άλλα 700 δισεκατομμύρια δολάρια εξαιτίας της σπατάλης φυσικών πόρων, 172 δισεκατομμύρια σε σπατάλη νερού και 42 δισεκατομμύρια λόγω της αποψίλωσης των δασών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και για το κοινωνικό κόστος που συνδέεται με τη σπατάλη, όπως είναι η δημόσια υγεία που συνδέεται με τη σπατάλη φυτοφαρμάκων και υπολογίζεται σε 150 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Σύμφωνα με την έκθεση του FAO, το 1/3 των καλλιεργήσιμων εκτάσεων παράγει τρόφιμα που δεν καταναλώνονται, με τη μεγαλύτερη σπατάλη να παρατηρείται στις ασιατικές χώρες σε όλα τα στάδια, από την παραγωγή μέχρι τη μεταφορά και τελικά την κατανάλωση. Οι ερευνητές του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων του ΟΗΕ επισημαίνουν ακόμα ότι για την παραγωγή των τροφίμων που παράγονται αλλά δεν καταναλώνονται απαιτείται μια ποσότητα νερού ίση με τον όγκο νερού του ποταμού Βόλγα της Ρωσίας ενώ περίπου 3,3 δισεκατομμύρια τόνοι αερίων του θερμοκηπίου ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα.
24
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Την πιο µεγάλη πλάκα θα έχουν τα ευρήµατα στην κάλπη
πολιτικη
25
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Ο Σαµαράς του 4.300 µ.Χ. θα ανακαλύπτει µαζικούς τάφους ανέργων
κουζινα
26
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
λογισμού: Η Intralot υπολογίζει 5,2 εκατ. ευρώ για την άδεια και 2,5 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο για τα μισθώματα του ιπποδρόμου στα 20 χρόνια παραχώρησης. Αντίθετα, το Global Family Partners προσφέρει 40 εκατ. ευρώ από την αρχή της παραχώρησης, χωρίς να προσμετρά τα μισθώματα του ιπποδρόμου, τα οποία μπορεί να προσθέσει στη συνέχεια. Με μια αντίστοιχη μέθοδο, η προσφορά του μπορεί να ξεπεράσει τα 80 εκατ. ευρώ... Το ΤΑΙΠΕΔ, αντί να καλέσει τους δύο ενδιαφερομένους να αντιπαρατεθούν προς όφελος των Ελλήνων φορολογουμένων, ανακοινώνει ότι θα στείλει την πρόταση της Intralot σε ανεξάρτητο αποτιμητή και στο Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων. Το Global Family Partners ανακοινώνει ότι βρίσκεται σε γνώση της ανάγκης για τη συνέχιση των ιπποδρομιών στην Ελλάδα και δηλώνει επίσημα πως η προσφορά του είναι η μόνη που μπορεί να διασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία των ιπποδρομιών και μετά τη λήψη της άδειας. Παρ’ όλα αυτά, το ΤΑΙΠΕΔ δεν έχει καλέσει ακόμη επίσημα το GFP για διαπραγματεύσεις...
8
Επενδύσεις... α λα γκρέκα Οι... συμπτώσεις που γκρεμίζουν την αξιοπιστία του ΤΑΙΠΕΔ στην υπόθεση του ΟΔΙΕ Με την υπόθεση του ιπποδρομιακού στοιχήματος να γίνεται βαριά προίκα για το ΤΑΙΠΕΔ, δεν είναι καθόλου τυχαίο που οποιαδήποτε επένδυση στην Ελλάδα, προκειμένου να έχει τύχη, χρειάζεται απλώς... να μην περνά από τα χέρια του ταμείου αποκρατικοποιήσεων. Παράδειγμα, το αεροδρόμιο στο Καστέλι, για το οποίο σημειώνεται συνωστισμός επενδυτών, έστω κι αν αυτοί δεν πρόκειται να αγοράσουν κάτι έτοιμο, αλλά να χτίσουν κάτι εξ ολοκλήρου νέο.
Η
υπόθεση του ΟΔΙΕ και του ιπποδρομιακού στοιχήματος, που αναδείχθηκε την περασμένη εβδομάδα από το «Ποντίκι», λειτουργεί ως «υπόδειγμα» του πώς οι... μπίζνες α λα γκρέκα μπορεί να αποθαρρύνουν και τον πιο αισιόδοξο επενδυτή. Οι συμπτώσεις είναι πολλές: Στην κούρσα μετέχουν δύο υποψήφιοι (PMU - Intralot), με τη γαλλική PMU να είναι από τους μεγαλύτερους οργανωτές ιπποδρομιών και στοιχήματος διεθνώς. Ωστόσο οι Γάλλοι «πληροφορούνται» από συνεχή δημοσιεύματα ότι το στοίχημα θα πάει στην Intralot, ότι οι ίδιοι είναι ανεπιθύμητοι, ενώ διαρκώς βολιδοσκοπούνται για όρους που πιθανώς θα μπουν στην τελική σύμβαση του ΤΑΙΠΕΔ. Τελικό αποτέλεσμα, να αποχωρήσουν και να μην υποβάλουν καν πρόταση. Ένας ακόμη διαγωνισμός μένει με έναν υποψήφιο ανάδοχο, αλ-
λά, αντί να κηρυχθεί άγονος, το ΤΑΙΠΕΔ ανακοινώνει τη μόνη πρόταση που έχει, από την Intralot, ύψους 5,2 εκατ. ευρώ. Την ίδια ημέρα το fund GFP υποβάλλει εκτός διαδικασίας δεσμευτική προσφορά – και μάλιστα χωρίς due dilligence, για να υπερκεράσει το
3
1
2
γεγονός ότι δεν προηγήθηκε έλεγχος λογιστηρίου – έναντι 40 εκατ. ευρώ. Το ΤΑΙΠΕΔ, αντί να διερευνήσει την πρόταση που δέχτηκε υπέρ των συμφερόντων των Ελλήνων φορολογουμένων, την αποσιωπά. Το GFP επανέρχεται και με επίσημη ανακοίνωση ζητεί να μελετηθεί η πρότασή του, ενώ αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο υποβολής ακόμη υψηλότερης προσφοράς στο πλαίσιο μιας πλειοδοτικής διαδικασίας. Το ΤΑΙΠΕΔ δεν απαντά. Αντίθετα, αποκαλύπτεται ότι στη νέα του διοίκηση υπάρχει στέλεχος που έχει υπηρετήσει στον όμιλο της Ιntracom - Intralot, το οποίο θα κληθεί να... αξιολογήσει την πρόταση της Intralot. Λίγες ώρες αργότερα, η Intralot επανέρχεται και με ανακοίνωσή της «αδειάζει» το ΤΑΙΠΕΔ, ισχυριζόμενη ότι το τίμημα που προσέφερε ήταν 56,2 εκατ. ευρώ, και όχι 5,2 εκατ. ευρώ που ανακοίνωσε το Ταμείο. Η διαφορά βρίσκεται στον τρόπο του υπο-
4 5 6
Το αεροδρΟμιο στο ΚαστΕλι... ξεφεΥγει απΟ τον «κανΟνα»
7
9
Οι επόμενες «μπίζνες» Με την αξιοπιστία στο ναδίρ, το Ταμείο θα επιχειρήσει τον επόμενο μήνα να προχωρήσει τους διαγωνισμούς για τα τρένα και τα περιφερειακά αεροδρόμια, που είναι τα μόνο «υπαρκτά» προγράμματα στην ατζέντα. Το βάρος το επόμενο διάστημα θα πέσει στην υποβολή των τελικών και δεσμευτικών προτάσεων για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τη ROSCO (την εταιρεία συντήρησης τροχαίου υλικού του ΟΣΕ). Ενδιαφέρον για τη ROSCO έχουν εκδηλώσει η γαλλική Alstom σε κοινοπραξία με την Demco του Κοπελούζου, η γερμανική Siemens και η ρωσική RZD (με τη ΓΕΚ-Τέρνα), που ενδιαφέρεται επίσης και για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και για τον ΟΛΘ, σε μια πρόταση που προσκρούει σε κοινοτικές διατάξεις και μπορεί να περιπλέξει τα πράγματα. Ακόμη και εάν οι διαγωνισμοί προχωρήσουν κανονικά, όμως, το Δημόσιο δεν υπολογίζει σε κάτι περισσότερο από 100 εκατ. ευρώ για τις δύο σιδηροδρομικές επιχειρήσεις. Η υπόθεση του ρωσικού εμπάργκο, όμως, σε συνδυασμό με τη διπλωματική κρίση για την πρέσβειρα Ματβιένκο, έχει εξοργίσει τους Ρώσους, που είναι αμφίβολο τι και πώς θα πράξουν. Ιδιαίτερα όταν η ευρωζώνη τούς έχει βάλει μπλόκο. Έτσι οι υποψήφιοι πάλι λιγοστεύουν...
Μνηστήρες για τα αεροδρόμια Στα περιφερειακά αεροδρόμια η
εικόνα είναι καλύτερη. Στους υποψηφίους περιλαμβάνονται τουλάχιστον τρεις ελληνικές κοινοπραξίες με μεγάλους ξένους συνεργάτες, αλλά και καθαρόαιμοι ξένοι παίκτες. Στο παιχνίδι έχουν μπει δυνατά: u Ο Ελλάκτωρ των οικογενειών Μπόμπολα - Καλλιτσάντση, σε σχήμα με τη γαλλική Vinci. u Η ΜΕΤΚΑ Κατασκευαστική του ομίλου Μυτιληναίου με την αργεντίνικη Corporacion America, που ελέγχει δεκάδες αεροδρόμια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. u Η Fraport AG, που ελέγχει το αεροδρόμιο της Φραγκφούρτης και συνολικά 13 αεροδρόμια διεθνώς, σε κοινοπραξία με τον όμιλο Κοπελούζου. u Ενδιαφέρον φέρεται να υπάρχει και από το σχήμα της μεγάλης κατασκευαστικής J&P ABAΞ με τη Zurich Airport, αλλά και από τον Αερολιμένα Αθηνών, που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις εν όψει και της δικής του ιδιωτικοποίησης. u «Κοντά» στις εξελίξεις φέρεται να είναι και η γαλλική Aeroports De La Cote d’Azur που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο της Νίκαιας στη γαλλική Ριβιέρα. Το πού θα οδηγήσουν όλα αυτά θα το δούμε μέσα στον Σεπτέμβριο, οπότε οι υποψήφιοι θα υποβάλουν δεσμευτικές προτάσεις.
Καστέλι Το δίδυμο Vinci - Ελλάκτωρ ενδιαφέρεται όμως και για το ανεξάρτητο έργο του αεροδρομίου στο Καστέλι Κρήτης, όπως συμβαίνει και με τους Κινέζους των Friedmann Pacific και Shenzhen Airport. Στην αγορά πιθανολογείται και το ενδιαφέρον των κεφαλαίων της Fosun που εμπλέκεται στο Ελληνικό. Από τον προηγούμενο διαγωνισμό του 2009 για το Καστέλι, πέραν της Vinci διατηρούν το ενδιαφέρον τους η Zurich Airport, όπως και η γαλλική Aeroport De La Cote d’Azur του αεροδρομίου της Νίκαιας. Επιπλέον το Καστέλι «μελετούν» την περίοδο αυτή η ΜΕΤΚΑ Κατασκευαστική, που εμπλέκεται στα περιφερειακά αεροδρόμια με την Corporacion America. Το Καστέλι συγκεντρώνει το διεθνές ενδιαφέρον μια και εξελίσσεται στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο, που θα έχει τα πρωτεία στην ελληνική επαρχία, καθώς σε πλήρη λειτουργία υπολογίζεται να εξυπηρετεί περισσότερους από 6.000.000 επιβάτες τον χρόνο. Η επένδυση θα κυμανθεί μεταξύ 700 εκατ. και 1 δισ. ευρώ, χάρη στην εξοικονόμηση που έγινε από το «κόψιμο» του διαδρόμου απογείωσης-προσγείωσης από τα 3,8 χιλιόμετρα του πρώτου διαγωνισμού στα 3,2.
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
27
www.topontiki.gr
Το μυστήριο Μπουχώρη Δύο εξάδελφοι με το ίδιο όνομα και ο ένας εξ αυτών διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Μια παράλειψη αξίας... δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ έχει εγείρει τις ημέρες αυτές τεράστια ερωτήματα για την αξιοπιστία του μηχανισμού των αποκρατικοποιήσεων. Τα ερωτήματα που έχουν φτάσει στην επιφάνεια αφορούν το όνομα του νέου διευθύνοντος συμβούλου του ΤΑΙΠΕΔ Πασχάλη Μπουχώρη και για την ακρίβεια το βιογραφικό του. Ενώ αρχικά κυκλοφόρησε πως πρόκειται για ένα στέλεχος προερχόμενο από τον τραπεζικό τομέα, στη συνέχεια «μάθαμε» ότι ο νέος «τσάρος» των αποκρατικοποιήσεων είχε εργαστεί για δύο χρόνια στην Intracom.
Π
ού είναι το πρόβλημα; Ότι ο νέος «τσάρος» σε μερικές εβδομάδες – το πολύ – θα πρέπει να αποφασίσει για την παραχώρηση του ιπποδρομιακού στοιχήματος (πρακτικά, όπως διαβάσατε την περασμένη εβδομάδα, έτσι έχει ονομαστεί η ιδιωτικοποίηση του ΟΔΙΕ), την οποία διεκδικεί μία εταιρεία του ομίλου της Intracom, και συγκεκριμένα η Intralot. Εδώ λοιπόν υπάρχει κατ’ αρχήν ένα ηθικό ζήτημα: εάν ένα πρώην στέλεχος του ομίλου Κόκκαλη μπορεί να κρίνει την προσφορά του πρώην εργοδότη του από τη δημόσια θέση την οποία κατέχει σήμερα. Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο σοβαρό από δύο πρόσθετους παράγοντες: Για το ιπποδρομιακό στοίχημα έχει υποβληθεί ακόμη μία προσφορά – εκτός διαδικασίας μεν, αλλά πλήρως νόμιμη και δεσμευτική –, την οποία το ΤΑΙΠΕΔ αποσιωπά. Η Intralot με ανακοίνωσή της διαψεύδει το ΤΑΙΠΕΔ ότι η προσφορά της για το ιπποδρομιακό στοίχημα είναι 5,2 εκατ. ευρώ, αλλά επιμένει ότι είναι 56,2 εκατ. ευρώ. Το ΤΑΙΠΕΔ βρίσκεται λοιπόν με την πλάτη στον τοίχο. Εάν συνεχίσει να αποσιωπά την πρόταση του fund Global Family Partners (GFP), θα θεωρηθεί ότι μεροληπτεί. Εάν επίσης παραδεχτεί ότι «έκανε λάθος» στην αξιολόγηση της προσφοράς και ότι αυτή δεν ήταν 5, αλλά 56 εκατ. ευρώ, τότε πολύ δίκαια θα μπορεί να κατηγορηθεί ότι εκκολάπτει ένα σκάνδαλο πρώτου μεγέθους. Πόσο μάλλον εάν ο «τσάρος» του ΤΑΙΠΕΔ είναι πρώην υπάλληλος του Κόκκαλη.
1 2
Η συνωνυμία Τι συμβαίνει όμως με τον κύριο Πασχάλη Μπουχώρη; Ας δούμε την ιστορία από την αρχή. Την ημέρα της καρατόμησης της προηγούμενης ηγεσίας του ΤΑΙΠΕΔ, από το κυβερνητικό ρεπορτάζ «κυ-
Ποιος απο τους δυο ειχε δουλεψει στην Intracom;
κλοφορούν» τα ονόματα των δύο νέων διοικητών (Μπουχώρης - Κονδύλης) και σύντομα βιογραφικά τους. Το βιογραφικό του Μπουχώρη αναφέρει: «Ο Πασχάλης Μπουχώρης προέρχεται από την Εθνική Τράπεζα, όπου από το 2006 ήταν διευθυντικό στέλεχος έχοντας υπηρετήσει ως επικεφαλής στους τομείς ευθύνης των μεγάλων εταιρικών πιστοδοτήσεων ειδικής διαχείρισης, διεθνούς επιχειρηματικής τραπεζικής και επενδύσεων private equity. Από το 1996 εργάστηκε σε διευθυντικές θέσεις του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ με ειδίκευση στις αναδιαρθρώσεις, επιχειρηματικές επενδύσεις, εξαγορές και συγχωνεύσεις και στρατηγική επιχειρήσεων. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA) από το Rotterdam School of Management με ειδίκευση στα χρηματοοικονομικά. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968». Καθώς είμαστε στα τέλη Ιουλίου
και ο κόσμος φεύγει για τις διακοπές του, κανείς δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία και η είδηση γίνεται... κόπι πέιστ σε ραδιόφωνα, εφημερίδες και τηλεοράσεις. Καθώς όμως ο διάβολος έχει πολλά ποδάρια, κάποιοι που δεν έφυγαν διακοπές ανακαλύπτουν έναν... άλλον Πασχάλη Μπουχώρη. Όχι μηχανικό, αλλά οικονομολόγο του Πανεπιστημίου Πειραιά, που εργάστηκε έως το 1991 ως διευθυντικό στέλεχος σε εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις και που έκτοτε εργάζεται ως στέλεχος σε επιχειρήσεις του κλάδου υγείας, μεταξύ των οποίων το «Ερρίκος Ντυνάν», το «Υγεία» και το «Ιασώ». Από τον Μάρτιο του 2004 έως τον Φεβρουάριο του 2006 αυτός ο Πασχάλης Μπουχώρης διετέλεσε γ.γ. του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ενώ τον Φεβρουάριο του 2009 διορίστηκε αρχιεπιθεωρητής του ΣΔΟΕ (Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων λεγόταν επί Καραμανλή) και μεταπήδησε ξανά στο «Ιασώ» τον Οκτώβριο της χρονιάς εκείνης μετά τον καταποντισμό του Καραμανλή. Και ενώ κάποιοι έψαχναν τις φιλίες του, ορισμένοι άλλοι θυμήθηκαν ότι ο Μπουχώρης είχε εργαστεί στην Intracom... Το σύστημα πάγωσε και κάποια ηλεκτρονικά μέσα βγήκαν να... προλάβουν ότι οι δύο Μπουχώρηδες είναι εξαδέλφια, που δεν έχουν όμως ιδιαίτερες σχέσεις, ενδεχομένως θέλοντας να... σπρώξουν τη θητεία στην Intracom στον Μπουχώρη της υγείας. Πολύ καλά έως εδώ. Το ερώτημα όμως παραμένει: Ποιος Μπουχώρης εργαζόταν στην Intracom; Το ότι ένας Μπουχώρης εργαζόταν όντως στην Intracom δεν χωράει αμφισβήτηση. Το οργανόγραμμα της Intracom δείχνει ότι στα τέλη του 2004 ο Πασχάλης Μπουχώρης ήταν ένας από τους τρεις τομεάρχες του ομίλου με βαθμό γενικού διευθυντή. Διετέλεσε μάλιστα επικεφαλής του τομέα Υπηρεσιών (Services & Operations), με αντικείμενο την ανάληψη έργων και την παροχή υπηρεσιών ολοκλήρωσης συστημάτων στις αγορές τηλεπικοινωνιών, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Στην εποπτεία του βρίσκονταν ολόκληρος ο τομέας υλοποίησης έργων πληροφορικής του ομίλου Intracom
και πέντε γενικές διευθύνσεις (Telco Business Development, Telco Solutions, Government Solutions, Banking & Enterprise Solutions και Operations & Outsourcing). Η συνεργασία του με τον όμιλο ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2006 ύστερα από 23 μήνες και ανακοινώθηκε επίσημα.
Γρίφοι και ερωτήματα Τη λύση του γρίφου έδωσε τελικά ο ίδιος ο (πρώτος) Πασχάλης Μπουχώρης, που φέρεται να επιβεβαίωσε κατά την ακρόασή του στη Βουλή τη θητεία του στην Intracom. Ο ίδιος μάλιστα φέρεται να δήλωσε ότι «δεν είναι φαύλοι όσοι έχουν εργαστεί σε κάποιες συγκεκριμένες επιχειρήσεις». Σαφώς και το τεκμήριο της αξιοπιστίας του Μπουχώρη δεν αμφισβητείται. Άλλωστε, όπως ο ίδιος φέρεται να υποστήριξε, προσελήφθη από την Intracom λόγω της πείρας που απέκτησε στις ΗΠΑ στον τομέα της αναδιάρθρωσης επιχειρήσεων και ότι βασικό έργο του ήταν η αναδιάρθρωση των πολυεθνικών δραστηριοτήτων του ομίλου αυτού. Τα ερωτήματα όμως ίσως να είναι πιο σημαντικά, αφού συνοδεύονται και από σοβαρές συμπτώσεις: Γιατί ο Μπουχώρης «ξέχασε» να βάλει στο βιογραφικό τη θητεία του στην Intracom εκθέτοντας τελικά αυτούς που τον διόρισαν; Αυτοί που τον διόρισαν γνώριζαν τη θητεία του στην Intracom, όταν παράλληλα (θα πρέπει να) ήξεραν ότι πρώτο μέλημα της νέας διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ θα είναι το ιπποδρομιακό στοίχημα για το οποίο ενδιαφέρεται μια εταιρεία του ομίλου Intracom; Ο Μπουχώρης, προτού σπεύσει να αναλάβει το ΤΑΙΠΕΔ, γνώριζε τα πολύπλοκα θέματα μεταξύ ΟΔΙΕ και Intralot, η οποία (όπως αποκάλυψε το «Π» την περασμένη εβδομάδα) έχει δέσει τον οργανισμό και απαιτεί οφειλές της τάξης των 25 εκατ. ευρώ; Ένας σοβαρός μάνατζερ, που αντιλαμβάνεται ότι ενδέχεται να κατηγορηθεί, δέχεται τη θέση που του προσφέρουν στο ΤΑΙΠΕΔ και γιατί; Σοβαρά και ενδιαφέροντα όλα αυτά. Εκτός κι αν κάνουμε λάθος και πρόκειται για τον... άλλο Μπουχώρη. Ας μπει κάποια στιγμή και το ΤΑΙΠΕΔ στον κόπο να μας εξηγήσει, διότι στα βιογραφικά υπάρχει ακόμη η πρώτη εκδοχή, με την... παράλειψη.
1 2 3 4
28
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Εγκατάλειψη και λεηλασία
Εθνική ξεφτίλα Οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις εγκαταλείφθηκαν, λεηλατήθηκαν, ξεπουλιούνται και... δεν φταίει κανείς! Πριν από 10 χρόνια, η Ελλάδα ζούσε το «μεγάλο όνειρο» με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Η Αθήνα έγινε για 40 μέρες μια ανθρώπινη πόλη, με επίκεντρο το ΟΑΚΑ στο Μαρούσι. Τελετές, γιορτές, εθελοντές, με τη χώρα να γίνεται το κέντρο του κόσμου.
Μ
ε το που τέλειωσε το όνειρο, άρχισαν τα «πράματα και θάματα», με πρώτο ερώτημα πού θα φτάσει ο λογαριασμός και για πόσο θα τον πληρώνουμε και, δεύτερο, τι στην ευχή θα γίνει με τις εγκαταστάσεις που κατασκευάστηκαν για τους Αγώνες. ◆ Για το πρώτο ερώτημα έχει δοθεί η «συγκλονιστικότερη» απάντηση, που ούτε λίγο ούτε πολύ έλεγε πως μπροστά στα 300 δισ. που χρωστάει η Ελλάδα τα 8,5 των Ολυμπιακών είναι... ψίχουλα! Κι επειδή ο καθείς στον τομέα του θεωρούσε «ψίχουλα» τα 5, τα 10 ή τα 15 δισ., έφτασε το άθροισμα να βουλιάξει τη χώρα. ◆ Το δεύτερο ερώτημα έπασχε εξ αρχής, πλην όμως κανείς δεν μιλούσε πριν και κατά τη διάρκεια των Αγώνων, για ευνόητους λόγους, και στο τέλος όλοι μαζί έκαναν πως το ξέχασαν. Χρειάστηκε η ομοβροντία από τα γερμανικά, αγγλικά και ιταλικά ΜΜΕ για το κατάντημα των εγκαταστάσεων 10 χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς, για να βάλει η πολιτεία εργάτες με... σκού-
Οι aγγλοι eκαναν αγωνες μ’ eνα στaδιο κι εμεiς με... πeντε
πες και φαράσια να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα, αλλά κυρίως για να έρθει το θέμα στην επικαιρότητα. Έτσι, μια δεκαετία μετά, ξαναμαθαίνουμε αυτό που όλοι ήξεραν από τότε: Η Ελλάδα, σε αντίθεση με κάτι κορόιδα σαν τους Άγγλους για παράδειγμα, για να κάνει το χατίρι των Αθανάτων, προχώρησε σε μόνιμες εγκαταστάσεις υψηλού κόστους κατασκευής και συντήρησης, χωρίς πρόβλεψη χρήσης μετά τους Αγώνες.
Στο Ολυμπιακό Κέντρο στο Μαρούσι λειτουργούν το Στάδιο, που έχει μισθωθεί στην ΠΑΕ ΑΕΚ, και το κλειστό του μπάσκετ, που χρησιμοποιείται από την ΚΑΕ Παναθηναϊκός. Οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις σαπίζουν και σκουριάζουν. Οι ολυμπιακές υποδομές στον Άγιο Κοσμά είναι σε κακή κατάσταση και, αν αξιοποιηθούν κάποια στιγμή, αυτό θα γίνει μέσω της συνολικής ανάπλασης της περιοχής του Ελληνικού, ενώ η εγκατάσταση Ταε Κβον Ντο περιμένει να ολοκληρωθεί η δημοπράτηση ανάπλασης του φαληρικού όρμου. Το Ολυμπιακό Κέντρο Γαλατσίου ήταν να γίνει εμπορικό κέντρο κάποια στιγμή, αλλά το σχέδιο δεν προχώρησε ποτέ μετά από σχετική απόφαση του ΣτΕ. Στην ουσία πρόκειται για ένα «κουφάρι» που έχει λεηλατηθεί, όπως και άλλες κλειστές εγκαταστάσεις. Έχει γίνει πλιάτσικο σε ό,τι μεταλλικό, πλαστικό και κάθε τι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή πουληθεί. Έχουν εξαφανιστεί ακόμα και οι λεκάνες, οι νιπτήρες και τα σιφόνια. Στην ίδια κατάντια βρίσκεται και το (τότε) περίφημο Κωπηλατοδρόμιο του Σχινιά. Ένα έργο που για να γίνει στέρησε τα έργα βελτίωσης από τις εγκαταστάσεις που υπήρχαν στη λίμνη των Ιωαννίνων. Κόστισε 76,3 εκατ. ευρώ για μια χρήση!
Υπερβάσεις και ξεπούλημα Το κλειστό του Γαλατσίου είχε προϋπολογιστεί στα 12 εκατ. ευρώ και έφτασε στα 60,6 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με μελέτη ερευνητών της Οξφόρδης, των Μπεντ Φλάιντζερκ και Άλισον Στιούαρτ, για τις Ολυμπιάδες από το 1960 έως το 2012 υπήρξε υπέρβαση κόστους σε ποσοστό 60% (σε πραγματικές τιμές) και 97% (σε ονομαστικές τιμές) στους Ολυμπιακούς της Αθήνας. Κατά τους ίδιους, η υπέρβαση κόστους και ο δανεισμός για τους Ολυμπιακούς συνέβαλαν στη μεγέθυνση της οικονομικής
κρίσης από το 2007 και μετέπειτα. Η σκόπιμη εγκατάλειψη και η οριστικοποίηση του σχεδίου για την χρήση μετά τους Αγώνες έφερε τη μεταβίβαση ικανού αριθμού εγκαταστάσεων στο ΤΑΙΠΕΔ, που «όλα τα σφάζει, όλα τα μαχαιρώνει». Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, περισσότερα από 700 εκατ. ευρώ κόστισε συνολικά η κατασκευή των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων που μεταβιβάστηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ. Πρόκειται για τις εξής υποδομές: 1. Ολυμπιακό Κέντρο Κωπηλασίας - Κανόε Καγιάκ. 2. Ολυμπιακό Κέντρο Ιστιοπλοΐας στον Άγιο Κοσμά. 3. Ολυμπιακό Συγκρότημα Ελληνικού. 4. Ολυμπιακές Εγκαταστάσεων Μπέιζμπολ, Σόφτμπολ και Χόκεϊ και των έργων υποδομής και ανάπλασης στο Ολυμπιακό Συγκρότημα του Ελληνικού. 5. Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις Καλαθοσφαίρισης, Χειροσφαίρισης και Ξιφασκίας στο Ολυμπιακό Συγκρότημα του Ελληνικού. 6. Ολυμπιακό Κέντρο Κανόε - Σλάλομ. 7. Ολυμπιακό Κέντρο Γαλατσίου. 8. Ολυμπιακό Ιππικό Κέντρο Μαρκόπουλου (η δαπάνη κατασκευής 35 εκατ. ευρώ βαρύνει τον ΟΔΙΕ).
Τα δίνουν στο 12,7% του κόστους Τρία έργα, που κόστισαν συνολικά 172 εκατ. ευρώ, βγαίνουν στο σφυρί από το ΤΑΙΠΕΔ στο 12,7% του συνολικού κόστους κατασκευής και συντήρησης, δηλαδή στο 1/8 της αξίας τους. Πρόκειται για το Συγκρότημα του Γαλατσίου, το Ιππικό Κέντρο Μαρκόπουλου και το Κωπηλατοδρόμιο του Σχινιά. Για τα δύο πρώτα έχουν ήδη προκηρυχθεί διαγωνισμοί, ενώ δρομολογείται άμεσα ανάλογη διαδικασία και για το τρίτο. Το ΤΑΙΠΕΔ υπολογίζει τη σημερινή αξία τους στην αγορά βάσει του κόστους συντήρησής τους! Το πλαφόν που σκοπεύει να βάλει η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ για τον εισπρακτικό στόχο είναι τα έξοδα συντήρησης με τα οποία έχει επιβαρυνθεί το Δημόσιο από το 2005 μέχρι και το 2013! Εν ολίγοις, το ΤΑΙΠΕΔ θα είναι ευχαριστημένο με 25 εκατ. ευρώ.
Δεν βγαίνουν τα λεφτά της συντήρησης των σταδίων Η Αγγλία έκανε Ολυμπιακούς Αγώνες με ένα στάδιο! Η Ελλάδα για τους δικούς της βελτίωσε το ΟΑΚΑ και το Καυτανζόγλειο και κατασκεύασε άλλα τρία – Πανθεσσαλικό, Παμπελοποννησιακό και Παγκρήτιο. Κάπου στη μέση του δρόμου χάθηκε το Πανηπειρωτικό. ◆ Αυτή την εποχή το ΟΑΚΑ έχει παραχωρηθεί στην ΑΕΚ έναντι πολύ χαμηλότερου ενοικίου σε σχέ-
ση με εκείνο που κατέβαλλαν η ίδια ΠΑΕ και η ΠΑΕ Παναθηναϊκός πριν από τρία χρόνια. ◆ Το Πανθεσσαλικό έχει παραχωρηθεί στον Ολυμπιακό και τη Νίκη Βόλου, που μέχρι τον Ιούνιο αγωνίζονταν στη Β’ κατηγορία – η Νίκη προβιβάστηκε στην Α’. ◆ Το Παγκρήτιο χρησιμοποιείται από τον Εργοτέλη, που έχει από τους χαμηλότερους μέσους όρους εισιτηρίων και εισπράξεων
στην ποδοσφαιρική Λίγκα. ◆ Το Καυτανζόγλειο χρησιμοποιείται από τον Ηρακλή, που έχει τεράστια οικονομικά προβλήματα και χρέη. Το κόστος αυτών των εγκαταστάσεων δεν μπορεί να καλυφθεί από τα ενοίκια που καταβάλλουν οι ΠΑΕ, παρότι έχουν γίνει μειώσεις μισθών και προσωπικού. Στο ερώτημα γιατί η Ελλάδα έχει 5 καινούργια στάδια ολυμπιακών
προδιαγραφών απάντηση ρεαλιστική δεν υπάρχει. Όπως δεν υπάρχουν και σύλλογοι που να προάγουν το σόφτμπολ, το μπέιζμπολ, το χόκεϊ και το ράγκμπι, για να προσφέρουν θέαμα στο κοινό, γεμίζοντας τις εγκαταστάσεις που φτιάχτηκαν για τις ανάγκες τέτοιου είδους αθλημάτων και εν πάση περιπτώσει δεν υπήρξε πολιτική ανάπτυξης των αθλημάτων και επέκταση χρήσης των σταδίων.
Θέµα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
29
www.topontiki.gr
Τρόφιμα και εξαπάτηση Με τη φθηνή τροφή καταστρέφονται οι αγρότες – µε την ακριβή κατοικία πλουτίζουν οι τραπεζίτες Ολόκληρος ο πλανήτης έχει ανάγκη από µια ριζική αλλαγή στον τρόπο µε τον οποίο παράγει και καταναλώνει τρόφιµα. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα που διατρέχει το βιβλίο του Κόλιν Τατζ «Καλή τροφή για όλους για πάντα – Πώς οι άνθρωποι θα αναλάβουν το ζήτηµα της διατροφής ολόκληρου του κόσµου», το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κουκκίδα. Γιατί πρέπει να γίνει αυτό; Πώς µπορεί να γίνει; Τι απαιτεί αυτό το εγχείρηµα; Ακολουθεί ένα ενδεικτικό απόσπασµα από το κεφάλαιο µε τίτλο «Αναγέννηση: Η νέα θεωρία περί Αγροτικής Οικονοµίας».
Ό
ποτε λέει κάποιος ότι χρειάζεται να φέρουµε τους ανθρώπους πίσω στη γη, µαζικά και όσο το δυνατόν ταχύτερα, άνθρωποι που πραγµατικά δεν ξέρουν τίποτα για την αγροτική ζωή (αν και µπορεί να έχουν περάσει Σαββατοκύριακα σε εξοχικά σπίτια) ή για τη γεωργία, και επίσης δεν ξέρουν τίποτα από ιστορία, βιάζονται να µας βεβαιώσουν ότι η ζωή στο χωριό δεν είναι, όπως νοµίζουν κάποιοι ονειροπόλοι τύποι, κάτι που να αξίζει τόσο µεγάλους επαίνους. Οι άνθρωποι που ζουν και δουλεύουν σε µικρά αγροκτήµατα υποφέρουν, κι έτσι γινόταν πάντα. Όπως λένε στην Κίνα: «Οι χωρικοί έχουν στραµµένη την πλάτη στον ήλιο και το πρόσωπό τους κατά τη γη». Ακόµη και στην πλούσια Βρετανία, οι µικροί καλλιεργητές συχνά είναι απελπιστικά φτωχοί και έχουν το µεγαλύτερο ποσοστό αυτοκτονιών από όλα τα επαγγέλµατα. Τα ίδια και στην άνετη Νέα Ζηλανδία. Σε κάποια µέρη του Τρίτου Κόσµου (Παντζάµπ, Νότια Κορέα) οι αυτοκτονίες µεταξύ των αγροτών έχει γίνει επιδηµία. Μόνο ένας κάτοικος πόλης θα µπορούσε ίσως να υποθέσει ότι έχει πλάκα να ξεγεννάς αρνιά στις τρεις τα ξηµερώµατα µέσα στον Φλεβάρη. (...) Οι µικροί αγρότες σε ολόκληρο τον κόσµο είναι απελπιστικά φτωχοί κυρίως επειδή κάθε φορά που τα ζάρια της οικονοµίας πέφτουν είναι πειραγµένα εις βάρος τους. Στην Ευρώ-
Η ΝΕΑ ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
πη και τις ΗΠΑ οι µεγάλοι αγρότες είναι εκείνοι που παίρνουν τη µερίδα του λέοντος από τις επιδοτήσεις (οι επιδοτήσεις είναι µια σοβαρή παραβίαση των νεοφιλελεύθερων κανόνων που υποτίθεται ότι πρέπει να ισχύουν για όλους µας – και συντελούν στο να γείρει η ζυγαριά του πολυσυζητηµένου «ανταγωνισµού» ακόµη πιο αποφασιστικά υπέρ εκείνων που έχουν ήδη προνόµια). Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς οι τιµές των προϊόντων δεν ορίζονται εκ των προτέρων παρά µόνο µε ειδικό συµβόλαιο, οπότε χωρίς σταθερές τιµές για την παραγωγή τους οι αγρότες του Τρίτου Κόσµου δεν µπορούν να διακινδυνεύσουν να επενδύσουν σε εισαγωγές που θα αύξαναν τις αποδόσεις τους – άρα παραµένουν φτωχοί, και οι πολιτικοί βγάζουν το συµπέρασµα ότι είναι µη παραγωγικοί (και φτωχοί) επειδή «έχουν µείνει πίσω». Νόµοι και περιορισµοί όλων των ειδών που αναµφίβολα είναι αναγκαίοι για τις µεγάλες παραγωγικές φάρµες εφαρµόζονται µε τον ίδιο ζήλο και στους µικρούς αγρότες, όπου συχνά δεν ταιριάζουν καθόλου στο είδος της δουλειάς τους. ∆εν έχω ακούσει ποτέ µικρούς αγρότες να παραπονιούνται για το ξεγέννηµα των προβάτων – συνήθως αναφέρονται µε καµάρι στις νύχτες που περνούν πάνω στους λόφους. Αλλά τους έχω δει τσακισµένους από µια γελοία συµπλήρωση εγγράφων. Στη Βρετανία τουλάχιστον, το δίκτυο των τοπικών σφαγείων και των καταστηµάτων που εξυπηρετούσαν τους µικρούς αγρότες δεν υφίσταται πια. Οι µικροί µανάβηδες και χασάπηδες που κάποτε δέχονταν ευχαρίστως και µε τη µία λίγα αρνάκια ή χορταρικά τώρα έχουν αντικατασταθεί από σούπερ µάρκετ, που δεν κάνουν αγορές µικρότερες από ένα φορτηγό. Πάνω απ’ όλα κοινωνίες που έχουν ως βάση τους το άστυ – ή τουλάχιστον κοινωνίες όπως η Βρετανία που έχουν επίσης χάσει και την
κουλτούρα του φαγητού – πληρώνουν πάρα πολύ λίγα χρήµατα για διατροφή. Οι πολιτικοί επωφελούνται απ’ αυτό. Στις αρχές του 2010 ο τότε υπουργός Γεωργίας και Τροφίµων Χίλαρι Μπεν καυχιόταν ότι οι Βρετανοί σήµερα ξοδεύουν µόνο το 11% του εισοδήµατός τους για διατροφή. Προφανώς το θεωρούσε κάτι πολύ θετικό. Όταν το γαλλικό φαγητό ήταν στην καλύτερη εποχή του (δυστυχώς τώρα χάνει πολύ εξαιτίας της βιοµηχανοποίησης) οι Γάλλοι ξόδευαν 30% του εισοδήµατός τους στο φαγητό – και παρόλο που είχαν άλλα προβλήµατα πουθενά δεν µπορούσες να βρεις µια πιο εύθυµη κοινωνία. Η κουλτούρα του φαγητού είναι η βάση του πολιτισµού. Και πάλι όµως οι ιθύνοντες είναι Φαρισαίοι. Αν το φαγητό ήταν ακριβότερο, λένε, οι φτωχοί δεν θα µπορούσαν να το πληρώσουν. Κανείς δεν εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι ο µέσος εργαζόµενος Βρετανός σήµερα ξοδεύει το µισό εισόδηµά του για το δάνειό του, που σχεδόν ολόκληρο πηγαίνει στις τράπεζες – παρόλο που δεν είναι κάτι τόσο ακριβό να κτίσεις ένα σπίτι και κανονικά θα έπρεπε να υπάρχουν διαθέσιµα για όλους. Στην πράξη όµως, σε χώρες όπως η Βρετανία, οι πιο πολλοί ξοδεύουµε το µεγαλύτερο µέρος του εισοδήµατός µας σε φόρους και στις τράπεζες. Η αγορά κατοικίας εξασφαλίζει ότι το µεγαλύτερο δυνατό µερίδιο από τα κέρδη των ανθρώπων θα καταλήξει στις τράπεζες. Ουσιαστικά είναι µια εξαπάτηση. Η βιοµηχανία τροφίµων είναι επίσης µια εξαπάτηση, αν και ελαφρώς διαφορετικής µορφής. Η εξαπάτηση της κατοικίας στοχεύει στο να είναι τα σπίτια όσο πιο ακριβά γίνεται, αποβαίνοντας έτσι η άµεση αιτία της αδικίας και ανισότητας σε µια τεράστια και συστηµική κλίµακα, ενώ η εξαπάτηση µε τα τρόφιµα σηµαίνει όσο το δυνατόν φθηνότερα τρόφιµα, για να είναι σίγουρο το αποτέλεσµα, ότι έτσι κανείς δεν θα λιµοκτονήσει φανερά.
Θα έπρεπε να θυμώνουμε Εν ολίγοις, οι δυο βιοµηχανίες που βρίσκονται στο κέντρο της ζωής όλων µας, που µας παρέχουν όλο το σύστηµα στήριξης της ζωής µας, είναι και οι δύο απάτες. Θα έπρεπε να θυµώνουµε για τις τιµές των σπιτιών αφού είναι τόσο γελοιωδώς ακριβά, για λόγους που έχουν να κάνουν µε την εξουσία και τον πλουτισµό µιας µικρής µερίδας ανθρώπων. Θα έπρεπε να θυµώνουµε για την τιµή των τροφίµων στη Βρετανία επειδή είναι – ή µεταµφιέζονται ώστε να φαίνονται – τόσο γελοιωδώς φθηνά, και πάλι για λόγους που έχουν να κάνουν ολοκληρωτικά µε τον πλουτισµό των λίγων· αν και µεγάλο
µέρος αυτών που ξοδεύουµε για τροφή πηγαίνει επίσης στους τραπεζίτες καθώς οι αγρότες και οι έµποροι λιανικής πώλησης αγωνίζονται να ξεπληρώσουν τα χρέη τους. (...) Χρειαζόµαστε, όπως χρειάζονται όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι, το είδος της κυβέρνησης και την οικονοµία η οποία, όπως το έθεσε ο Αβραάµ Λίνκολν σε ένα ελαφρώς διαφορετικό πλαίσιο, θα είναι «από τον λαό και για τον λαό». Αυτό όµως, έτσι όπως έχουν τα πράγµατα, µε δεδοµένο την εξουσία των τραπεζών και των πολυεθνικών και την πεποίθηση των σύγχρονων κυβερνήσεων
ότι πρέπει να τις στηρίξουν πάση θυσία, είναι κάτι που δεν πρόκειται να γίνει. Χρειαζόµαστε ενός άλλου είδους κόσµο, και σύντοµα, γιατί ο ίδιος ο κόσµος, το οικοδόµηµα της Γης και η ζωή που φέρει πάνω της, πετιούνται αυτή την ώρα στα σκουπίδια. Αλλά δεν µπορούµε να περιµένουµε τους ιθύνοντες να καλύψουν τις ανάγκες. Οι πολυεθνικές και οι τράπεζες, και οι κυβερνήσεις που τις στηρίζουν, δεν είναι επικεντρωµένες σε αυτά τα ζητήµατα. Άρα, αν µας νοιάζει καθόλου, τότε εµείς, ο λαός γενικά, οι κοινοί άνθρωποι, πρέπει να κάνουµε αυτή τη δουλειά...
Κόσμος
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
31
www.topontiki.gr
Επτά χρόνια παραλογισμού Τα «παράδοξα» της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία παραμένει στο πηγάδι της κρίσης Η παγκόσμια οικονομία μπαίνει... αισίως στο έβδομο έτος της κρίσης. Τόσα χρόνια φαγούρας, κι όμως το φάντασμα της κατάρρευσης της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008 όχι μόνο δεν έχει φύγει, αλλά πλανάται ακόμα πιο σκοτεινό κι απειλητικό. Το ντόμινο παρενεργειών που ξεκίνησε από τότε έχει βυθίσει στον μαρασμό, μεταξύ ύφεσης και στασιμότητας, τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Ενώ λαοί χωρών όπως η Ελλάδα δεινοπαθούν.
Τ
α... Ευαγγέλια της ελεύθερης αγοράς έχουν αποφανθεί πως «οι οικονομίες πάντα αυτορυθμίζονται». Η σημαία του νεοφιλελευθερισμού, όμως, κυματίζει πια τσαλακωμένη, αφού όλα αυτά περί ενός μαγικού χεριού που αυτομάτως θα κάνει την τρικυμία... μπουνάτσα αποδείχθηκαν στην πράξη όνειρα θερινής νυκτός για αφελείς ή «στημένους». Επτά χρόνια πέρασαν και η μαυρίλα δεν φεύγει με τίποτα. Η αναμονή για... αυτορύθμιση δεν ευοδώθηκε. Το να ψάχνει κάποιος λογική, συνέχεια και συνέπεια μέσα στο χάος της παγκόσμιας οικονομίας, που απορυθμίζεται καθημερινά την τελευταία επταετία, είναι απλώς μάταιο. Το να περιμένει κανείς και την... αυτορύθμιση από πάνω καταντά απλώς ανέκδοτο. u Πώς, για παράδειγμα, μπορεί να εξηγηθεί λογικά το ότι η Ιρλανδία, που δεν έχει κλείσει καν χρόνο από την έξοδο από το τριετές μνημόνιο, θεωρείται πιο αξιόπιστη οικονομία από αυτή των ΗΠΑ; u Πώς γίνεται η Ιταλία, η οποία αντικειμενικά βρίσκεται ένα βήμα πριν από το... ατύχημα, να λογίζεται από τις «αγορές» ως πάνω - κάτω εξ ίσου ασφαλής με μια από τις ισχυρότερες οικονομίες της Γης; Το βράδυ της περασμένης Δευτέρας το επιτόκιο δανεισμού για το αμερικανικό 10ετές ομόλογο ήταν στο 2,40%. Για την καταρρέουσα Ιταλία της ύφεσης; Στο 2,6%. Ελάχιστη η απόκλιση. Για την Ισπανία, που κι αυτή κουτσαίνει από το 2008, στο 2,45%. Όσο για την Ιρλανδία; Έπεσε ακόμα και στο 2% (παρεμπιπτόντως της Ελλάδας είναι στο 5,8%). Φυσικά, μπορεί ως αντίλογο κάποιος να προτάξει την αναβάθμιση της Ιρλανδίας από τον οίκο Fitch την Παρασκευή ή τις προσπάθειες που κάνει η Ιταλία να συμμαζέψει τα οικονομικά της και ότι η Ισπανία δεν είχε ποτέ από πάνω της τρόικα, όμως για όνομα του Θεού. Τι λογική μπορεί να υπάρχει σε όλο αυτό; Και πόσο «αντικειμενικοί» είναι τελικά οι οίκοι αξιολόγησης και οι «αγορές»;
Εφόσον το 10ετές ομόλογο θεωρείται βαρόμετρο αξιοπιστίας για τις «αγορές», όπως μας δίδαξε με οδυνηρό τρόπο και η ελληνική κρίση, τότε τι να υποθέσουμε; Ότι οι ΗΠΑ πάνε καλά, όταν μάλιστα διαρκώς ανεβάζουν το όριο χρέους τους; Μήπως, λοιπόν, αυτός είναι ένας δείκτης ανησυχίας όταν μια υπερδύναμη έχει φτάσει να δανείζεται ακριβότερα ακόμα κι από την Ιρλανδία του μνημονίου; Εκτός αν κάποιοι βιαστούν να μιλήσουν ξανά για νέο «ιρλανδικό θαύμα», λες και ξεχάστηκε το πού κατέληξε το προηγούμενο μιράκολο.
ΤσαλακωμEνα τα «δOγματα» των νεοφιλελεYθερων
Όρθιο το ρούβλι Να, όμως, άλλο ένα παράδοξο. Την 1.12.2008, ενώ ήταν σε εξέλιξη η συντριβή της παγκόσμιας οικονομίας, το αμερικανικό 10ετές ομόλογο είχε επιτόκιο μόλις 2,2%, δηλαδή μικρότερο από σήμερα. Τρελά φαινόμενα μιας θεότρελης οικονομίας; Τα περίεργα, όμως, δεν σταματάνε εδώ. Οι ειδικοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι το ρούβλι θα καταποντιστεί μετά τα γεγονότα της Κριμαίας, αλλά κυρίως με όσα συνέβησαν από την κατάρριψη του αεροπλάνου των μαλαισιανών αερογραμμών και ύστερα. Ακόμη, λοιπόν, και μετά τις εκατέρωθεν σκληρές κυρώσεις Δύσης - Ρωσίας, το ρούβλι παραμένει σταθερό όλο αυτό το διάστημα. u Στα μέσα Φεβρουαρίου, δηλαδή πριν από τη ρωσική επέμβαση στην Κριμαία, η ισοτιμία ευρώ / ρουβλίου ήταν 1/48, ενώ τη Δευτέρα 19.8.2014 θα μπορούσε κάποιος να αγοράσει με ένα ευρώ 48,2 ρούβλια. u Για να υπάρχει μέτρο σύγκρισης, στις αρχές του 2009, όταν η Μόσχα διέκοψε την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ουκρανία, γεγονός που προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις με διεθνές αντίκτυπο, το ρούβλι από 1/34 που είχε ισοτιμία στις 17.11.2008 έφτασε στο 1/46,8 στις 4.2.2009.
Πόσα θες να μας τρελάνεις;
u Αυτή τη φορά έκανε το πικ αγγίζοντας το 1/50 στην ισοτιμία με το ευρώ στις 10.3.2014, όμως προσγειώθηκε γρήγορα μεταξύ 1/46 1/48. Καμία σοβαρή συνέπεια στο νόμισμα, δηλαδή, από τα γεγονότα στην Ουκρανία και το εμπάργκο, με τις Κασσάνδρες να διαψεύδονται και σ’ αυτή την περίπτωση. Κι όμως, δεν ακούγεται τουλάχιστον περίεργο; Θα περίμενε κανείς ότι το ρούβλι θα καταρρεύσει, παρά την όποια στήριξη της ρωσικής κυβέρνησης και κυρίως από τη στιγμή που ακούγονται τύμπανα πολέμου με φόβους γενικής ανάφλεξης στην περιοχή.
Η λιτότητα αυξάνει τα χρέη Παρά τις θυσίες, φως δεν υπάρχει με αυτή την οικονομική πολιτική στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη γενικότερα. Για το πόσο, άλλωστε, η κρίση έχει επιδεινώσει την κατάσταση ειδικά στις ευρωπαϊκές οικονομίες αξίζει να δούμε μερικούς αριθμούς: Μεταξύ 2010 και 2013 το δημόσιο χρέος της Γαλλίας αυξήθηκε από 82% στο 93,5%, της Ισπανίας από το 61% στο 93%, της Πορτογαλίας από το 94% στο 129%, της Ελλάδας από το 148% στο 175%, της Ιταλίας από το 119% στο 132%, της Ιρλανδίας από το 91% στο 123%, της Κύπρου από το 61% στο 111%, ακόμα και της Ολλανδίας από το 53% στο 73%. Με λίγα λόγια, τα χρέη δεν συμμαζεύονται με τη λιτότητα. Έτσι η αύξηση του ποσοστού του δημοσίου χρέους στο ΑΕΠ από 79% που ήταν για την Ευρωζώνη το 2010 εκτινάχθηκε στο 87% το 2013. Κι ας μειώθηκαν τα ελλείμματα από το 6,2% στο 3%, αφού οι οικονομίες μπήκαν στον «πάγο». Αν κάποιος πιστεύει ακόμα στο αόρατο χέρι της ελεύθερης αγοράς, με δεδομένο ότι η Ευρώπη βρίσκεται στο απόγειο του πιο σκληρού νεοφιλελευθερισμού, τότε θα πρέπει να αναμένει κι άλλο στο ακουστικό του. Περισσότερα στοιχεία επ’ αυτού θα βρείτε στο επόμενο δισέλιδο...
32
Κόσμος
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Ωκεανοί χρεών γεννούν κρίσεις Τεράστιος όγκος δανεικών επιβαρύνει τις χώρες της Δύσης και τις κρατάει στον πάτο Η ημιθανής ευρωπαϊκή οικονομία δεν παίρνει μπροστά με τίποτα. Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, πάντως, σε ρόλο πωλητών αναιμικής ελπίδας, εξακολουθούν να εξαγγέλλουν... «προσεχώς ανάπτυξη».
Γ
ενικώς, όμως, η Δύση αγκομαχάει. Μην ξεχνάμε ότι το δημόσιο χρέος της Αγγλίας έχει ξεφύγει από το 52% του 2009 στο 90% φέτος, ενώ δεν πάνε πίσω ούτε οι ΗΠΑ, που ήταν στο 64% το 2009 και σήμερα έχουν ξεπεράσει το 101% επί του ΑΕΠ. Όσο για την Ιαπωνία; Από το 174% πριν από πέντε χρόνια είναι πλέον στο 227%. Ωστόσο, θεωρείται... καταφύγιο για τους απανταχού επενδυτές. Και δανείζεται με χαμηλά επιτόκια 0,5%! Τα... τρελά, ακατανόητα, ενδεχομένως και ευτράπελα, της ελεύθερης αγοράς, όπως γράφαμε και στην προηγούμενη σελίδα. Οικονομίες βουλιάζουν σε βούρκους χρεών, με στασιμότητα στους δείκτες ανάπτυξης, αλλά για τις «αγορές» και τους «οίκους» πάνε «σφαίρα»! Και μέσα σ’ όλα, διάφοροι ταλαίπωροι συστημικοί αναλυτές ιδροκοπάνε για να εφεύρουν διαφορετικές περισπούδαστες «εξηγήσεις» κάθε φορά ώστε να εντοπίσουν πρόσημο λογικής σε ένα τζογαδόρικο χάος χωρίς αρχή και τέλος. Με το δημόσιο χρέος να χτυπάει άπιαστες μέχρι πρότινος κορυφές σε Δύση και Ιαπωνία, ο δανεισμός φου-
31 τρισ. ευρω χρωστανε ΗΠΑ, Ε.Ε., Ιαπωνια
ντώνει, αφού η ανάπτυξη δεν λέει να έρθει για τις υπερδυνάμεις της οικονομίας. Κι έτσι η παγκόσμια οικονομία βαλτώνει. ΗΠΑ, Ιαπωνία και Ε.Ε. χρωστάνε το 75% του παγκόσμιου δημόσιου χρέους, αποτελώντας το μεγαλύτερο βαρίδι. Συγκεκριμένα, από τα 42 τρισ. ευρώ που έφτασε το 2014 το δημόσιο χρέος των 50 μεγαλύτερων οικονομιών παγκοσμίως, τα 31 τρισ. αφορούν τις τρεις μεγαλύτερες αναπτυγμένες οικονομίες: την Ε.Ε., τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Επίσης, το 80% του συνολικού χρέους στην Ευρωζώνη αφορά τις τέσσερις μεγαλύτερες οικονομί-
ες, δηλαδή Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία. Με λίγα λόγια, αυτό που καταφέρνουν να «γεννάνε» οι οικονομίες της ελεύθερης αγοράς είναι χρωστούμενα και κρίσεις. Και να δανείζονται ξανά και ξανά, ενώ το χρέος τους αυξάνεται, πληρώνοντας στο τέλος τα σπασμένα οι λαοί. Ούτε κάποιο Big Bang αποκλείεται, λοιπόν, ούτε και νέα κλαταρίσματα τύπου Ελλάδας.
Ρωσία και Κίνα Στα χρόνια της παγκόσμιας κρίσης το δημόσιο χρέος της Ρωσίας δεν ξεπερνά καν το 10% του ΑΕΠ, ενώ η
Το «μάθημα» του 2008 Η κρίση του 2008 «δείχνει» τρία πράγματα για την παγκόσμια οικονομία: ◆ Πρώτον, η ισορροπία μεταξύ δανειστή και οφειλέτη έχει αλλάξει. Διεθνώς, υπάρχει μεγαλύτερο χρέος τώρα απ’ όσο υπήρχε πριν από το 2008. Σήμερα, όμως, το μεγαλύτερο ποσοστό αυτού του χρέους είναι πια δημόσιο, όχι ιδιωτικό. Ουσιαστικά το χρέος στην οικονομία είναι σαν ένα μπαλόνι. Αν το πιέσεις από τη μια μεριά, θα φουσκώσει η άλλη. Δεν εξαφανίζεται, δηλαδή. Απλά μετατοπίζεται. Φυσικά, με την άνοδο του δημόσιου χρέους υπάρχει και
μεγαλύτερο ρίσκο χρεοκοπιών κρατών. ◆ Δεύτερον, η παγκόσμια οικονομία κατακερματίζεται όλο και περισσότερο. Οι BRICS, για παράδειγμα, εκτός του ότι αυξάνουν τις μεταξύ τους εμπορικές συμφωνίες, πρόσφατα δημιούργησαν την δική τους αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή κεφαλαίων για χώρες που ίσως βρεθούν αποκλεισμένες από τις δυτικές αγορές, όπως, π.χ., η Αργεντινή. Κάτι τέτοιο θα έδινε σημαντικό πλεονέκτημα σε Ρωσία - Κίνα πάνω στους φυσικούς πόρους αυτής της χώ-
ρας, αφού η Αργεντινή, εν προκειμένω, διαθέτει τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα σχιστολιθικού φυσικού αερίου. ◆ Τρίτον, το οικονομικό σύστημα παραμένει αδιαφανές. Το πρόσφατο παράδειγμα της Αργεντινής, και όχι μόνο, δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα γύρω από την κερδοσκοπία και το τζογάρισμα διαφόρων funds στη χρεοκοπία μιας χώρας. Το να ξέρουμε έστω ποιος ακριβώς κερδίζει σε περιπτώσεις χρεοκοπιών, που επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους, θα έκανε το οικονομικό σύστημα λίγο πιο διαφανές.
ανάπτυξη από το 2010-2013 ήταν ανά έτος 4,5%, 4,3%, 3,4% και 1,3%. Συγκριτικά με την Ευρωζώνη... καθόλου άσχημα. Όσο για την Κίνα; Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των Κινέζων, το δημόσιο χρέος από το 35% που ήταν το 2010 έφτασε στο 40% το 2013. Ακόμα κι αν ισχύει το 50% των πιο καχύποπτων δυτικών αναλυτών, πάλι δεν πρόκειται για κάτι φοβερό. Ειδικά όταν, παρά τις όποιες ανησυχίες επιβράδυνσης, η ανάπτυξη τα τρία τελευταία χρόνια τρέχει με 9,3%, 7,7%, και 7,7%. Η Κίνα, άλλωστε, είναι ήδη έτοιμη να προσπεράσει τις ΗΠΑ ως μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, σύμφωνα με υπολογισμούς οργανισμού συνεργαζόμενου με την Παγκόσμια Τράπεζα. Μια ερώτηση που προκύπτει εύλογα είναι μήπως τελικά ο – αρκετά ευέλικτος πια – κρατικός παρεμβατισμός στην Κίνα και τη Ρωσία, που φυσικά δεν έχει καμία σχέση με τον σκληρό έλεγχο προηγούμενων δεκαετιών, είναι πιο αποτελεσματικός. Κι αυτό επειδή Κίνα και Ρωσία δείχνουν να βιώνουν μικρότερες παρενέργειες από την κρίση του 2008 και μετά, σε αντίθεση με τους προσκυνητές της ασύδοτης «ελεύθερης αγοράς». Έτσι αφενός Κίνα - Ρωσία δεν «γεννάνε» τόσα χρέη, αφετέρου διατηρούν την ανάπτυξη και δεν υφίστανται τόσο σοβαρούς κλυδωνισμούς, παρότι κι αυτές συμμετέχουν πλήρως πλέον στον καπιταλιστικό κόσμο. Αξίζει να αναφερθεί ότι, μετά το κραχ του 2008, οι κινεζικές αρχές στήριξαν την οικονομία με πακέτο 460 δισ. ευρώ ή 2,2% του ΑΕΠ, με τακτική διαφορετική από τη δυτική. Για να αυξηθεί ο δανεισμός προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ώστε να δυναμώσει η εγχώρια ζήτηση, ακόμη κι αν αυτό λειτουργούσε εις βάρος των εξαγωγών. Οι Κινέζοι, δηλαδή, άφησαν στην άκρη το δόγμα «χαμηλοί μισθοί για ανταγωνιστικά προϊόντα», προκειμένου να τονωθεί το εισόδημα των νοικοκυριών, για να ανέβουν κατανάλωση και εσωτερική ζήτηση, αλλά και να δημιουργηθούν νέες επιχειρήσεις, που θα απευθύνονται στην εσωτερική αγορά με δραστηριοποίηση στις υπηρεσίες και όχι στη μεταποίηση. Κάτι τέτοιο δεν είδαμε ειδικά στην Ευρωζώνη της ακαμψίας και της αρ-
Κόσμος
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
33
www.topontiki.gr
τηριοσκληρωτικής λιτότητας, που έχει συνέπεια από έναν κόκκο άμμου σε κάποιο γρανάζι στην αρχή να κολλήσει στη συνέχεια όλη η μηχανή. Οι Βρυξέλλες, άλλωστε, μόλις τώρα ξύπνησαν από τον λήθαργο κάνοντας λόγο για αυξήσεις μισθών και δημοσίων επενδύσεων για να τονωθεί η ζήτηση. Και πού; Για αρχή στη... Γερμανία. Μέχρι, δηλαδή, να έρθει και η σειρά των υπολοίπων, καλό 2040!
βαριεσ αλυσιδεσ στα ποδια των ευρωπαιων
Ασταθείς αγορές και οικονομίες Το 2014 θα ήταν, υποτίθεται, η χρονιά που η παγκόσμια οικονομία θα επέστρεφε στους φυσιολογικούς ρυθμούς. Κι αφού η ανάκαμψη θα επιταχυνόταν, οι αγορές θα έπαιρναν τα πάνω τους. Αυτό, όμως, δεν συνέβη. Οι ΗΠΑ είχαν ένα απογοητευτικό πρώτο τρίμηνο, με το ΑΕΠ να πέφτει με ετήσιο ρυθμό 2,1%. Και η κατάσταση είναι τόσο αλλοπρόσαλλη και εύθραυστη, ώστε στο δεύτερο τρίμηνο αυτό το -2,1% έγινε +4%! Το ΑΕΠ της Ιαπωνίας, εξάλλου, βούτηξε κατά 6,8% το δεύτερο τρίμηνο. Η Ιταλία επέστρεψε κι αυτή στην ύφεση για τα καλά. Οι οικονομικοί δείκτες της Γερμανίας καταποντίστηκαν. Στην Ευρώπη ο κίνδυνος αποπληθωρισμού είναι υπαρκτός. Και επιπρόσθετα ο γεωπολιτικός παράγοντας με την αστάθεια στην Ουκρανία και στη Γάζα, αλλά και την επέλαση των τζιχαντιστών σε Ιράκ και Συρία, έχει ήδη προκαλέσει αναταράξεις στις αγορές. Οι επενδυτές ανησυχούν για τις συνέπειες που θα έχει η επικείμενη διακοπή της οικονομικής «μηχανικής υποστήριξης» από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών. Η χαμηλή απόδοση των μετρητών έχει ωθήσει τους επενδυτές σε αγορές τραπεζικών προϊόντων υψηλότερου ρίσκου, όπως μετοχές και εταιρικά ομόλογα. Ουσιαστικά οι κεντρικές τράπεζες χειραγωγούν τις αγορές σε διεθνές επίπεδο. Κάτι που προκαλεί ενδιαφέρον είναι η πρακτική των εταιρειών να επαναγοράζουν τις μετοχές τους. Αυτό επιτρέπει γρηγορότερα κέρδη
Θα σκίσω τα πτυχία μου
ανά μετοχή. Οι αμερικανικές εταιρείες ανακοίνωσαν επαναγορές μετοχών συνολικής αξίας 671 δισ. δολαρίων για το 2013 (περίπου το 3,9% του ΑΕΠ). Σημειωτέον ότι η χρονιά με τις περισσότερες επαναγορές μετοχών ήταν το 2007, ακριβώς πριν από την κρίση, κάτι που δεν μπορεί να θεωρηθεί καλός οιωνός. Οι αριθμοί αυτής της εβδομάδας για τις επιδόσεις της οικονομίας της ευρωζώνης είναι αποκαρδιωτικοί. Μόνο η Ολλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία σημείωσαν μικρή άνοδο (κάτω από 1%). Επισκιάστηκαν, όμως, από τις επιδόσεις των ισχυρότερων οικονομιών της ευρωζώνης. Η Ιταλία, η τρίτη μεγαλύτερη, σημείωσε πτώση 0,2% και οδεύει σε τριπλή ύφεση. Η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη, συνεχίζει να λιμνάζει. Και η Γερμανία, η ατμομηχανή της ευρωζώνης, έπεσε στο -0,2%. Οι προοπτικές, μάλιστα, για ανάκαμψη της γερμανικής οικονομίας κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές είναι αφού η ένταση μεταξύ Ευρώπης Ρωσίας για την Ουκρανία και οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν και από τα δύο μέρη αναμένεται να επηρεάσουν δυσμενώς τη Γερμανία τους επόμενους μήνες ως προς τις εξαγωγές. Κάτι
Η... Δημοκρατική ανάπτυξη Στις ΗΠΑ τα συγκριτικά στοιχεία δείχνουν ότι από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έως σήμερα η οικονομία τα πήγε καλύτερα επί Δημοκρατικών κυβερνήσεων απ’ ό,τι επί ρεπουμπλικανικών, με δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας και μεγαλύτερη κερδοφορία στο χρηματιστήριο. Τα στοιχεία φανερώνουν ότι μεταπολεμικά η αμερικανική οικονομία αυξανόταν κατά μ.ό. 1,8 μονάδες ταχύτερα κάθε φορά που βρισκόταν Δημο-
που φαίνεται και από τη μεγαλύτερη «βουτιά» της τελευταίας διετίας που σημείωσε τον Αύγουστο ο δείκτης επενδυτικής εμπιστοσύνης στη Γερμανία. Ολόκληρη, λοιπόν, η ευρωζώνη είναι σε κακή κατάσταση, μια και επιπροσθέτως εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη Γερμανία. Η ανάπτυξη εξανεμίζεται. Ο πληθωρισμός είναι στο 0,4%, πολύ χαμηλότερα από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπε-
κρατικός στον Λευκό Οίκο. Γενικώς συμπεραίνεται ότι οι δύο πλευρές είχαν διαφορετική αντιμετώπιση σε κάποια θέματα, όπως η φορολογία. Π.χ. ο Ρεπουμπλικανός Ρίγκαν μείωσε τους φόρους για τα υψηλά εισοδήματα, ενώ ο Δημοκρατικός Κλίντον τούς αύξησε. Επίσης μεγάλο μέρος της ανάπτυξης που σημειώθηκε επί Δημοκρατικών ήταν αποτέλεσμα ιδιωτικών επενδύσεων και αυξημένης κατανάλωσης.
ζας. Κι αυτό προκαλεί σε πολλούς ειδικούς τον φόβο ότι η Ευρώπη σύντομα θα γλιστρήσει σε ένα σπιράλ αποπληθωρισμού. Την στιγμή που το ιδιωτικό και το δημόσιο χρέος είναι τόσο ψηλά σε πολλές χώρες της ευρωζώνης, οι συνέπειες ενός αποπληθωρισμού θα ήταν οι μισθοί και οι τιμές να πέσουν, αλλά η αποπληρωμή των χρεών, που δεν θα συρρικνωθούν, να γίνει ακόμα δυσκολότερη.
Η άνοδος των BRICS Οι BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Ν. Αφρική) έχουν στόχο τον ανασχεδιασμό του διεθνούς οικονομικού συστήματος, που έως τώρα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Δύσης. Η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζά τους, όπως ονομάστηκε, θέλει να εξελιχθεί στο αντίπαλον δέος της Παγκόσμιας Τράπεζας, που στήθηκε πάνω στη δυτική σχολή οικονομίας. Για παράδειγμα, η επικρατούσα στη Δύση οικονομική αντίληψη απορρίπτει τις κρατικής ιδιοκτησίας εταιρείες ως μη ανταγωνιστικές και ζημιογόνες. Η Κίνα, όμως, απέδειξε ότι κρατικές εταιρείες μπορεί να είναι επικερδείς και μεγαλοεξαγωγείς. Η τράπεζα των BRICS δεν θα έχει μόνο οικονομικό αντίκτυπο. Στην πραγματικότητα φιλοδοξεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα προς μια παγκόσμια
μεταρρύθμιση του οικονομικού συστήματος. Σήμερα, το 61% των παγκόσμιων αποθεματικών είναι σε δολάρια. Ένα 24,5% είναι σε ευρώ. Οι ΗΠΑ, δηλαδή, είναι ουσιαστικά ο παγκόσμιος μεγαλοτραπεζίτης. Συνολικά η Δύση, ΗΠΑ και Ευρώπη μαζί, συγκεντρώνουν στα νομίσματά τους το 85,5% των παγκόσμιων αποθεμάτων. Σ’ αυτή τη λογική, άλλωστε, δημιουργήθηκε και το ΔΝΤ με την οικονομική κοσμοθεωρία που προστάζει έλεγχο του πληθωρισμού και προγράμματα λιτότητας. Έρευνα της Goldman Sachs δείχνει ότι οι BRICS πρόκειται να έχουν μεγαλύτερο ΑΕΠ από τους G6 (ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Ιαπωνία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία) σε λιγότερο από 40 χρόνια. Έως το 2025 υπολογίζεται να βρίσκονται πάνω από το μισό ΑΕΠ των G6 και έως το 2040 να το έχουν ξεπεράσει. Ο ανε-
μοδείκτης της οικονομίας δείχνει σαφώς εκτός Ευρώπης και ΗΠΑ. Εν κατακλείδι, όλο και περισσότεροι θεωρούν ότι το ισχύον οικονομικό σύστημα έχει εξελιχθεί σε έναν απάνθρωπο καπιταλισμό - καζίνο που απέτυχε, με συνέπεια το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο δόγμα να μην μπορεί πια να λειτουργήσει ως κατευθυντήρια ιδεολογία, ούτε έστω να ισορροπήσει. Ακούγονται ξανά φωνές, μάλιστα, όπως το 1944 από τον Κέινς, για ένα ειδικό νόμισμα παγκόσμιων αποθεμάτων, κάτι που, αν ποτέ υλοποιηθεί, θα κλονίσει κι άλλο ΗΠΑ κι Ευρώπη. Τελικά, όπως όλα δείχνουν, τα επόμενα χρόνια ο πλανήτης θα συνεχίσει να στριφογυρίζει αγκομαχώντας, αγωνιώντας, αδικώντας. Και κυνηγώντας διαρκώς την ουρά του.
34 Οικονομία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Τέλος στην πρόωρη σύνταξη Ρυθμίσεις, προβλέψεις, εξαιρέσεις και παραδείγματα για όλους τους θιγόμενους
Μαχαίρι από το 2015 βάζει η κυβέρνηση κατόπιν, λέει, εντολών της τρόικας στις πρόωρες συντάξεις πριν από το 62ο έτος της ηλικίας. Βέβαια τα τζιμάνια του υπουργείου Εργασίας επιμένουν πως θα υπάρξουν παρεμβάσεις μόνο σε όσες περιπτώσεις παρεκκλίνουν του γενικού κανόνα, δεν δικαιολογούνται και κυρίως δεν αφορούν ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Ίδωμεν...
Ω
στόσο, σε μια τέτοια περίπτωση, άμεσα θιγόμενες είναι ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων που, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να βγουν στη σύνταξη πολύ νωρίτερα, έως το τέλος του έτους, όπως: Εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα: Μπορούν να αποχωρήσουν, ανάλογα την περίπτωση έως και επτά χρόνια νωρίτερα. Μητέρες ανήλικων τέκνων: Όσες πρόλαβαν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως το τέλος του 2012 αποχωρούν πριν από τα 60 έτη. Ακόμα καλύτερα όσες είναι τρίτεκνες μητέρες, που μπορούν να αποχωρήσουν μέχρι και με μόλις είκοσι χρόνια εργασίας χωρίς όριο
1 2
ηλικίας, αν θεμελίωσαν δικαίωμα έως το τέλος του 2010. Υπάρχουν ασφαλιστικές διατάξεις για πρόωρη συνταξιοδότηση (πριν από τα 60) και για γυναίκες που δεν έχουν ανήλικα τέκνα, με την προϋπόθεση όμως ότι θεμελίωσαν πριν από το 2011, το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα. Ειδικότερα, σε Τράπεζες και ΔΕΚΟ, δόθηκε η δυνατότητα θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος έως το τέλος του 2010, με 25ετία και το 55ο έτος της ηλικίας τους. Στο ΙΚΑ ισχύει το ίδιο με 4.500 ημέρες ασφάλισης στα 55 έτη. Ένστολοι: Έως το 2011 ίσχυε η προϋπόθεση να υπάρχουν τουλάχιστον 24 έτη και 6 μήνες ασφάλισης για να βγουν στη σύνταξη, χωρίς όριο ηλικίας, όσοι υπηρετούν στις
3
250.000 ασφαλισμενοι με δικαιωμα συνταξης πριν απο τα 62
Ένοπλες Δυνάμεις. Από το 2012 και μετά το όριο αυτό αυξάνεται σταδιακά. Ασφαλισμένοι πριν από το 1983: Η βασική διάταξη για τη συγκεκριμένη περίπτωση ασφαλισμένων, οι οποίοι βρίσκονται κυριολεκτικά «με το ένα πόδι» στη σύνταξη, είναι ότι μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας για τον δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ειδικά για το ΙΚΑ, ισχύει η 35ετία μαζί με τη συμπλήρωση του 58ου έτους. Πάντως, όπως και να έχει, η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος επέρχεται όταν ο ασφαλισμένος πληροί σωρευτικά τόσο την προϋπόθεση συμπλήρωσης του απαιτούμενου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης όσο και αυτήν της πραγματοποίησης του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης. Η κατοχύρωση αφορά στη δυνατότητα των ασφαλισμένων να «κλειδώσουν τη συνταξιοδότηση» έχοντας συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης. Θα βγουν όμως στη
4
σύνταξη όταν συμπληρώσουν και το απαιτούμενο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Από την πλευρά της κυβέρνησης, οι διαβεβαιώσεις αφορούν στην προστασία όσων έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Όλα αυτά αναμένεται να γίνουν την ώρα που έχει διαπιστωθεί από τις προηγούμενες παρεμβάσεις ότι η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης δεν έχει τα άμεσα και επιθυμητά αποτελέσματα σε σχέση με τα έσοδα των ταμείων. Πάντως έως και σήμερα δυνατότητα να λάβουν σύνταξη πριν από τα 62, έχοντας «κλειδώσει» συνταξιοδοτικό δικαίωμα μόνο με τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης, έχουν σύμφωνα με τους υπολογισμούς περίπου 250.000 ασφαλισμένοι. Αυτοί κάνουν χρήση 40 και πλέον διατάξεων, μέσω των οποίων «κατοχυρώνουν» δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι το 2012 και περιμένουν έως ότου συμπληρώσουν και το απαιτούμενο όριο ηλικίας, που είναι σαφώς μικρότερο από αυτό που ισχύει για όλους τους υπόλοιπους ασφαλισμένους. Ειδικά για τις μητέρες, απαιτείται ταυτόχρονα με τα έτη ασφάλισης να υπάρχει και ανηλικότητα του τέκνου. Οι διατάξεις αυτές αφορούν κυρίως γυναίκες με ανήλικα τέκνα στο Δημόσιο, ασφαλισμένους με βαρέα και ανθυγιεινά στο ΙΚΑ, αλλά και άνδρες - γυναίκες ασφαλισμένους στα ταμεία των ΔΕΚΟ-Τραπεζών.
Οι κάτω των 62 ετών Σε κάποιες περιπτώσεις, το δικαίωμα αφορά σε πρόωρη - μειωμένη σύνταξη, η οποία υπολογίζεται με -4,5% για κάθε έτος συνταξιοδότησης πριν από τη συμπλήρωση του 60ού έτους ηλικίας, εάν κατοχύρωσαν δικαίωμα το 2010 και με -6% για κάθε χρόνο, εάν το δικαίωμα «κλείδωσε» από το 2011 και μετά. Πιο συγκεκριμένα και με ειδικά παραδείγματα: α. Στο Δημόσιο μπορούν να βγουν σε σύνταξη όσες συμπλήρωσαν 25 έτη ασφάλισης από το 2010 έως το 2012. Όσες κατοχύρωσαν δικαίωμα το 2010, μπορούν να αποχωρήσουν
Οικονομία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
όταν συμπληρώσουν τα 55 (μειωμένη) ή τα 60 (πλήρη). Αυτές που «κλείδωσαν» το δικαίωμα το 2011, θα περιμένουν μέχρι να συμπληρώσουν τα 56 ή τα 61, ενώ για αυτές που κατοχύρωσαν το 2012, η μειωμένη σύνταξη καταβάλλεται όταν συμπληρωθεί το 58ο έτος ηλικίας και η πλήρης το 63ο. Αυτές που είχαν συμπληρώσει τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010, παίρνουν πλήρη σύνταξη, με τη συμπλήρωση 35ετίας, στα 58. Εάν την 25ετία την έχουν συμπληρώσει το 2011, τότε μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 58 ετών με 36 χρόνια ασφάλισης, ενώ εάν η συμπλήρωση της 25ετίας έγινε το 2012, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 59 ετών με 37 χρόνια ασφάλισης. β. Οι άνδρες στο Δημόσιο με 25 έτη ασφάλισης το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν όταν συμπληρώσουν τα 56 με μειωμένη σύνταξη και τα 61 με πλήρη. Εάν τα 25 έτη ασφάλισης τα συμπλήρωσαν το 2012, η μειωμένη σύνταξη καταβάλλεται όταν φθάσουν τα 58 και η πλήρης στα 63. Άνδρες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία, όταν συμπληρώσουν το 58ο έτος της ηλικίας τους. Εάν τα 25 έτη τα συμπλήρωσαν το 2011, αποχωρούν με 36 έτη ασφάλισης στα 58, ενώ εάν η συμπλήρωση της 25ετίας έγινε το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 59 ετών με 37ετία. γ. Για τα βαρέα και ανθυγιεινά οι γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ που έχουν συμπληρώσει 4.500 ημέρες ασφάλισης (ένσημα), εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα, το 2010, μπορούν να λάβουν πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας τους. Εάν η συμπλήρωση των ενσήμων έγινε το 2011, συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσουν το 56ο έτος, ενώ εάν η συμπλήρωση έγινε το 2012, μπορούν να λάβουν πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 57ου έτους. Αντίστοιχα, άνδρες στο ΙΚΑ με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2010, μπορούν να απο-
χωρήσουν σε ηλικία 53 ετών με μειωμένη σύνταξη και σε ηλικία 55 ετών με πλήρη. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν και τουλάχιστον 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία. Άνδρες στο ΙΚΑ με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2011, αποχωρούν σε ηλικία 53 ετών και 9 μηνών με μειωμένη σύνταξη και σε ηλικία 55 ετών και 9 μηνών με πλήρη. Απαραίτητη προϋπόθεση, να έχουν 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία. Άνδρες στο ΙΚΑ με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2012. Αποχωρούν σε ηλικία 56 ετών και 6 μηνών με πλήρη ή σε ηλικία 54 ετών και 6 μηνών με μειωμένη σύνταξη. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν και τουλάχιστον 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία. δ. Τέλος, για τις μητέρες ανηλίκων ισχύουν πολλές και διαφορετικές ρυθμίσεις τόσο στο Δημόσιο όσο και στο ΙΚΑ και τα λεγόμενα «ειδικά ταμεία» των ΔΕΚΟ και των Τραπεζών. Στο Δημόσιο, μητέρες που το 2010 είχαν ταυτόχρονα ανήλικο και 25ετία μπορούν να πάρουν σύνταξη όταν συμπληρώσουν τα 50 έτη. Εάν είχαν ανήλικο και συμπλήρωσαν 25ετία το 2011, μπορούν να βγουν στη σύνταξη στα 52. Εάν η ανηλικότητα και η συμπλήρωση της 25ετίας ίσχυε το 2012, τότε η πλήρης σύνταξη δίνεται στα 55. Δίνεται επίσης η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών χρόνων. Σε ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, Τράπεζες, μητέρεςασφαλισμένες που μέχρι το τέλος του 2010 είχαν ταυτόχρονα ανήλικο και 5.500 ημέρες ασφάλισης, παίρνουν πλήρη σύνταξη στα 55 και μειωμένη στα 50. Μητέρες που το 2011 είχαν ταυτόχρονα ανήλικο και 5.500 ημέρες ασφάλισης, μπορούν να λάβουν σύνταξη στα 52 μειωμένη και στα 57 πλήρη. Μητέρες που το 2012 είχαν ταυτόχρονα ανήλικο και 5.500 ημέρες ασφάλισης, μπορούν να δουν την πόρτα εξόδου στα 60 με πλήρη και στα 55 με μειωμένη. Μητέρες ανηλίκων, που ασφαλίστηκαν στα ειδικά ταμεία πριν από το 1983, μπορούν να συνταξιοδοτη-
Πάλι, ρε άχρηστοι, σκοτώνετε συνταξιούχους;
χωρισ αποτελεσμα στα ταμεια οι προηγουμενεσ αυξησεισ οριων
θούν με 17,5 έως 24,5 έτη ασφάλισης, ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης. Πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στο 50ό έτος.
Άλλες διατάξεις Υπάρχουν, τέλος, και μια σειρά από άλλες διατάξεις, που αφορούν ασφαλισμένους στο ΙΚΑ, το ΕΤΑΑ και τα ταμεία των ΔΕΚΟ και των Τραπεζών, για άνδρες ή γυναίκες. Για παράδειγμα, γυναίκες με συμπληρωμένα 10.500 ένσημα το 2011, παίρνουν σύνταξη με τη συμπλήρωση των 58 ετών, εφόσον έχουν 10.800 ένσημα. Εάν τα 10.500 τα συμπλήρωσαν το 2012, η σύνταξη καταβάλλεται στα 59, εφόσον έχουν συμπληρωθεί 11.100 ένσημα. Εάν οι ασφαλισμένες είχαν το 2010 συμπληρωμένα 10.000 ένσημα, μπορούν να λάβουν μειωμένη σύνταξη
35
στα 55 και πλήρη στα 57. Εάν τα ένσημα συμπληρώθηκαν το 2011, η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 58 και τα τελικά ένσημα 10.400.Οι ασφαλισμένες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2012, μπορούν να λάβουν σύνταξη σε ηλικία 56 ετών και 6 μηνών μειωμένη και σε ηλικία 58 ετών και 6 μηνών πλήρη με 10.800 ένσημα. Άνδρες ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ με συμπληρωμένα 10.500 ένσημα το 2010 μπορούν να λάβουν σύνταξη με 10.500 ένσημα σε ηλικία 58 ετών. Εάν τα 10.500 συμπληρώθηκαν το 2011, η απαιτούμενη ηλικία συνταξιοδότησης είναι τα 58 και τα ένσημα που χρειάζονται 10.800. Εάν τα 10.500 ένσημα συμπληρώθηκαν το 2012, σύνταξη μπορούν να λάβουν σε ηλικία 59 ετών, εφόσον έχουν συμπληρώσει 11.100 ένσημα.
36
Οικονομία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Απειλούν τους φοροφυγάδες Ανακοινώνουν, για πολλοστή φορά, δραστικά και άμεσα μέτρα Στη... φάκα σκοπεύει, λέει, να βάλει το υπουργείο Οικονομικών όσους έχουν υποπέσει σε σημαντικές φορολογικές παραβάσεις... Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων εξέδωσε εγκύκλιο προς τις εφορίες, δίνοντάς τους οδηγίες για το πότε θα παραπέμπουν τους παραβάτες στην Αρχή για την Καταπολέμηση Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες.
Α
ναστάτωση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να προχωρούν σε δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών, θυρίδων και περιουσιακών στοιχείων των πολιτών για μη απόδοση ΦΠΑ άνω των 3.000 ευρώ ή για ληξιπρόθεσμα χρέη στο Δημόσιο άνω των 10.000 ευρώ. Ειδικότερα, η Αρχή θα ειδοποιείται στις εξής περιπτώσεις: ◆ Μη υποβολή δήλωσης ή υποβολή ανακριβούς δήλωσης, η οποία οδηγεί σε αποφυγή πληρωμής φόρου άνω των 3.000 ευρώ. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις μη υποβολής δήλωσης για απόδοση ΦΠΑ ή άλλων παρακρατούμενων φόρων (π.χ. φόρος μισθωτών υπηρεσιών, ειδικοί φόροι κατανάλωσης). ◆ Μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση αποδείξεων και τιμολογίων καθ’ υποτροπή εντός χρονικού διαστήματος τριών ετών από τον εντοπισμό της παράβασης αυτής για πρώτη φορά. ◆ Μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων, υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ, με την εξαίρεση της μη καταβολής χρεών που προκύπτουν από χρηματικές ποινές ή πρόστιμα που επιβλήθηκαν από τα δικαστήρια ή από διοικητικές αρχές. ◆ Μη υποβολή δήλωσης ή υποβολή ανακριβούς δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει σε κάθε διαχει-
Παγωνουν καταθeσεις και περιουσιακa στοιχεiα
ριστική περίοδο το ποσό των 15.000 ευρώ, καθώς και η αποφυγή πληρωμής φόρου πλοίων. ◆ Διάπραξη αδικημάτων λαθρεμπορίου. Εφόσον κριθεί από την Αρχή ότι υπάρχουν ενδείξεις για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, τότε με απόφαση του επικεφαλής της μπορεί να διαταχθεί η απαγόρευση της κίνησης λογαριασμών, μετοχών και χρηματοπιστωτικών προϊόντων, το άνοιγμα τραπεζικών θυρίδων και η δέσμευση και απαγόρευση μεταβίβασης κάθε ακίνητου και κινητού περιουσιακού στοιχείου του φορολογούμενου. Ωστόσο, η απαγόρευση αυτή δεν εμποδίζει την κίνηση της διαδικασίας διοικητικής εκτέλεσης (επιβολής κατάσχεσης κινητών, ακινήτων, απαιτήσεων στα χέρια τρίτων κ.λπ.) των δεσμευθέντων περιουσιακών στοιχείων. Το μέτρο της δέσμευσης και της απαγόρευσης μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων για αδικήματα που συνδέονται και με νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες υπερισχύει κάθε άλλου μέτρου που έχει δικαίωμα να λάβει το Δημόσιο. Αυτό σημαίνει ότι το Δημόσιο δεν μπορεί να «βγάλει» σε πλειστηριασμό τα δεσμευόμενα ακίνητα ή κινητά περιουσιακά στοιχεία.
Στον «πάγο» πληρωμές συντάξεων «Παγώνουν» οι πληρωμές για όσους βγήκαν σε σύνταξη από τον Σεπτέμβριο του 2013 και μετά, προκειμένου να καθοριστεί ο συντελεστής βιωσιμότητας των ασφαλιστικών ταμείων. Υπολογίζεται ότι πάνω από 30.000 δικαιούχοι, τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, που είναι ήδη στο περίμενε εδώ και έναν χρόνο, θα χρειαστεί να περιμένουν πολύ ακόμη
έως ότου πάρουν τα χρήματα που τους αναλογούν. Δεν είναι γνωστό το πότε, αλλά και το πόσο θα είναι το εφάπαξ, καθώς τα Ταμεία δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους μαθηματικούς τύπους που έχουν ώστε να μπορέσουν να δώσουν εφάπαξ όσο περιμένουν τον συντελεστή βιωσιμότητας. Πιθανό είναι μάλιστα και το ενδεχόμενο με βάση τους νέους μαθηματι-
κούς τύπους να υποστούν μειώσεις που μπορεί να φτάσουν έως και το 50%. Πάντως οι αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζουν το σενάριο της καταβολής των εφάπαξ σε δόσεις, έτσι ώστε να μειωθούν οι απώλειες για τους δικαιούχους. Αυτό όμως θα έχει σε πολλές περιπτώσεις ως αποτέλεσμα να αυξηθεί δραματικά ο χρόνος αναμονής, που μπορεί να φτάσει από δύο έως και τέσσερα χρόνια.
τυράκια... Νέα εκκαθαριστικά σημειώματα για όλους τους υπόχρεους θα εκδοθούν από το υπουργείο Οικονομικών για τον ΕΝΦΙΑ έως τα μέσα Σεπτεμβρίου. Θέλουν να δώσουν χρόνο στους υπόχρεους για να εξοφλήσουν τον φόρο που τους αναλογεί, γι’ αυτό και απαιτείται η έκδοση νέων εκκαθαριστικών που θα περιλαμβάνουν τον νέο αριθμό δόσεων. Τους μισθούς τους να αυξάνονται θα δουν από την 1η Σεπτεμβρίου οι δικαστικοί λειτουργοί, καθώς από τότε θα αρχίσει η εκτέλεση των αποφάσεων του Μισθοδικείου... Ουσιαστικά, οι αποδοχές των δικαστικών θα επανέλθουν στο επίπεδο αυτών που λάμβαναν τον Ιούλιο του 2012. Πλεόνασμα 1,4 δισ. ευρώ κατέγραψε τον Ιούνιο το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2013, κυρίως λόγω της ανόδου του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, καθώς και εκείνου των τρεχουσών μεταβιβάσεων, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Παράλληλα, βελτίωση σημείωσε και το ισοζύγιο εισοδημάτων.
...και φάκες Για 298 ημέρες θα πρέπει να περιμένουν κατά μέσο όρο για να εισπράξουν επιστροφή ΦΠΑ οι φορολογούμενοι. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων αναφορικά με τις εκκρεμείς υποθέσεις ΦΠΑ. Η μεγαλύτερη αναμονή παρουσιάζεται στις ΔΟΥ ΣΤ’ Θεσσαλονίκης (797 ημέρες) και στην Κω (768 ημέρες). Ο μέσος μισθός μειώθηκε στις κοινές επιχειρήσεις κατά 10,27% και στα οικοδομοτεχνικά έργα κατά 15,82%, ενώ το μέσο ημερομίσθιο στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 6,92%, στα οικοδομοτεχνικά έργα κατά 20,01% και στο σύνολο κατά 7,11%, σύμφωνα με έκθεση του ΙΚΑ. Ακόμα ένα μέτρο που έφτιαξαν τα τζιμάνια του Οικονομικών προκάλεσε την οργή στις τάξεις των αυτοκινητιστών όταν έγινε η αποστολή ειδοποιητηρίων σε όσους έχουν οφειλές προς τον ΟΑΕΕ τις οποίες δεν έχουν ρυθμίσει, καθώς πλέον κινδυνεύουν με κατάσχεση και τα οχήματά τους.
Αυτή την Κυριακή 24/8
μη χάσετε τη
Tην Κυριακή 24/8, «ΑΣΥΓΚΡΙΤΑ ΥΠΕΡΟΧΗ» της Πένι Τζόρνταν
art ΠΟΝΤΙΚΙ
Φύγατε και γυρίσατε, είστε ακόμα εδώ, η δουλειά δεν σας άφησε να πάτε σ’ένα νησί; Η Αθήνα τις νύχτες έχει μια απάντηση. Τους κινηματογράφους με τα γιασεμιά, τις καλές ταινίες, τα ποπκόρν και τ’αστέρια. Οι ξένοι τα ζηλεύουν και τα… βραβεύουν
ΠΕΜΠΤΗ 21 αυγουστου 2014
ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ
ΣΙΝΕ ΘΗΣΕΙΟ
ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ
ΖΕΦΥΡΟΣ
ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ
ΣΙΝΕ ΦΙΛΟΘΕΗ
Θερινά σινεμά, αντίδοτο στις... διακοπές Οι προβολές θερινής νυκτός δεν έχουν τελειώσει ακόμα. Βίκυ Λεβαντή δείτε ταινίες με άρωμα Καννών, ταινίες απ’όλο τον κόσμο βραβευμένες σε διεθνή και ελληνικά φεστιβάλ αλλά και Θα κρατήσουν μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου για όσους σύγχρονο γαλλικό σινεμά (Πλατεία Δεξαμενής, Κολωνάκι, γύρισαν από τις διακοπές και θέλουν να χαρούν, μαζί με 210-3623942). ταινίες κλασικές αλλά και α’προβολής, τη μυρωδιά από το γιασεμί που μύριζε στα νησιά τα βράδια. Να, λοιπόν, ένας μικρός «Ριβιέρα» Στον πολυσύχναστο πεζόδρομο της Βαλτετσίου, στα Εξάροδηγός με τα σινεμά που σας περιμένουν αυτό το μεγάλο ελληνικό χεια, υπάρχει το δροσερό «Ριβιέρα», στο οποίο έχουν μεγαλώσει γενιές καλοκαίρι. και γενιές σινεφίλ. Μυρίζει γιασεμί πριν ακόμα περάσεις την είσοδο, ενώ «Σινέ Αίγλη» Το παλαιότερο θερινό σινεμά που άνοιξε τις πόρτες του με τον σύγχρονο εξοπλισμό και τον στερεοφωνικό του ήχο εγγυάται μοναδικές στιγμές θερινής προβολής (Βαλτετσίου 46, 210-3837716). στο κέντρο της Αθήνας. Η γνωστή «Αίγλη» του Ζαππείου άνοιξε το 1903 με την προβολή της γαλλικής ταινίας «Δέκα γυναίκες κυνηγούν έναν «Λαΐς» Η ταράτσα της Ταινιοθήκης της Ελλάδας στο Γκάζι μάς επιτρέάντρα» και συνεχίζει να προβάλλει τόσο κλασικές ταινίες όσο και νέες πει να βλέπουμε όχι μόνο ταινίες που προβάλλονται στο Athens Open παραγωγές (Κήπος Ζαππείου, 210-3369369). Air Film Festival αλλά και άλλων φεστιβάλ και εκδηλώσεων σε πολύ χαμηλή τιμή (Ιερά Οδός 48, Γκάζι). «Σινέ Θησείον» Λειτούργησε από την οικογένεια Μανιάκη το 1935 και συνεχίζει ακόμη μέχρι τις μέρες μας. Το 2012, το «Θησείον» γνώρισε «Αθηναία» Το 1979, οι κάτοικοι της Χάρητος στο Κολωνάκι παραμια μεγάλη επιτυχία όταν το CNN το χαρακτήρισε ως το ομορφότερο πονούνταν για τον ήχο και η υπόθεση έφτασε μέχρι τα δικαστήρια. Οι θερινό σινεμά του κόσμου, καθώς διαθέτει την επιβλητική θέα της δικαστικές διαμάχες κράτησαν πολύ, αλλά ο ιδιοκτήτης του κινηματοΑκρόπολης (Αγ. Παύλου 7, Θησείο, 210-3420864). γράφου δικαιώθηκε. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η Μελίνα Μερκούρη όταν κήρυξε διατηρητέα κάμποσα θερινά σινεμά που κινδύνευαν να «Σινέ Ψυρρή» Στα δημοφιλή θερινά σινεμά της Αθήνας συγκαταλέτα γκρεμίσουν. Η πεζοδρόμηση της Χάρητος μεταμόρφωσε αυτό τον γεται και το σινεμά του «Ψυρρή». Πνιγμένο στα γιασεμιά και με ατμόμικρό δρομάκο σ’έναν από τους πιο όμορφους του κέντρου (Χάρητος σφαιρα παλιάς Αθήνας, το σινεμά εκεί ξέρει να «ακούγεται» (Σαρρή 40 50, Κολωνάκι, 210-7215717). - 44, πίσω από το θέατρο Αποθήκη, 210-3247234). «Σινέ Παρί» Πίσω στο 1920, ένας Έλληνας κομμωτής, που ζούσε «ΣινέΆνεσις» Το λέει και τ’όνομά του. Στην αρχή της Κηφισίας οι πολλά χρόνια στο Παρίσι, ήθελε ν’ανοίξει ένα θερινό σινεμά. Γι’αυτόν σινεφίλ μπορούν να παρακολουθήσουν τις ταινίες ακόμα και... στις σεζτον λόγο το ονόμασε «Παρί». Το 1986 ανοίγει ξανά από νέο ιδιοκτήτη και λόνγκ, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα μια μεγάλη ποικιλία από ετικέτες λειτουργεί μέχρι και σήμερα στη γραφική Πλάκα, κάτω από την Ακρόμπύρας, αλκοόλ και κοκτέιλ (Λεωφ. Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι). πολη (Κυδαθηναίων 22, Πλάκα, 210-3222071). «Σινέ Ζέφυρος» Στα σύνορα του Θησείου με τα Άνω Πετράλωνα βρίσκεται ένα ακόμα σημείο συνάντησης των σινεφίλ. Γνωστό από την «Σινέ Παλάς» Οι κάτοικοι του κέντρου σίγουρα γνωρίζουν το σινεμά προπολεμική περίοδο ως χώρος παρουσίασης θεάτρου, ο «Ζέφυρος» «Παλάς» στο Παγκράτι, το οποίο λειτουργεί στην ταράτσα του ομώνυανοίγει από τα μέσα του Απριλίου προβάλλοντας επιλεγμένες ταινίες μου χειμερινού σινεμά. Ένας χώρος βίντατζ αισθητικής, διατηρημένος από τον παγκόσμιο κινηματογράφο, με τις υπογραφές των σημαντικόμε μεράκι από τον Ματθαίο Πόταγα, που άνοιξε τις πόρτες του το 1925 τερων δημιουργών (Τρώων 36, Άνω Πετράλωνα, 210-3462677). (Υμηττού 109, Παγκράτι, 210-7511868). «Σινέ Δεξαμενή» Ονομάστηκε έτσι επειδή εκεί αποθηκεύονταν τα «Σινέ Φλοίσβος» Σχεδόν πάνω στη θάλασσα, οι κάτοικοι των νοτίων νερά για την υδροδότηση της πόλης των Αθηνών. Το 1991 η διαχείριση προαστίων το προτιμάνε γιατί διαθέτει ξαπλώστρες στις πρώτες σειρές του χώρου της δεξαμενής δόθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο Εργαζομέαλλά και 3D προβολές για όλα τα γούστα (Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό νων ΕΥΔΑΠ, οι οποίοι τον μεταμόρφωσαν σ’ένα θερινό σινεμά. Εκεί θα Φάληρο, 210-9821256).
«Μπομπονιέρα» Τα βόρεια προάστια έχουν το δικό τους ιστορικό στέκι. Η «Αρχόντισσα της Κηφισιάς» – έτσι τη φωνάζουν κάποιοι – ξεκίνησε να λειτουργεί από το 1918 και από τότε αποτελεί σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της (Παπαδιαμάντη 12, Κηφισιά, 210-8019687). «Σινέ Φιλοθέη» Κυριλέ και καταπράσινος είναι ο θερινός κινηματογράφος της Φιλοθέης. Το ξακουστό της hot dog είναι «must», ενώ πολλοί το συνοδεύουν με κοκτέιλ και μαργαρίτες (Πλατεία Δροσοπούλου 1, Φιλοθέη, 210-6833398). «Σινέ Ψυχικό» Άλλο ένα κυριλέ σινεμά των βορείων προαστίων είναι το θερινό του Ψυχικού. Εκεί όλες οι θέσεις έχουν πρόσβαση στο δικό τους τραπεζάκι, ο ήχος είναι από τους καλύτερους σε θερινό σινεμά, ενώ μπορείς να απολαύσεις κατά τη διάρκεια της ταινίας κρύα γεύματα και finger foods (Κηφισίας 290, Φάρος Ψυχικού, 210-6777330). «Σινέ Παράδεισος» Με τη βοήθεια της Κινηματογραφικής Λέσχης Κορυδαλλού, ο «Σινέ Παράδεισος» αποτελεί περισσότερο από μία εικοσαετία σταθμό για τον Κορυδαλλό. Η δυναμική του έναρξη έγινε με καλεσμένο τον Τζουζέπε Τορνατόρε, δημιουργό της ομώνυμης και βραβευμένης με Όσκαρ ταινίας. «Χλόη» Ανήκει κι αυτή στα βόρεια προάστια, ενώ θεωρείται ένας από τους ομορφότερους θερινούς κινηματογράφους της πόλης. Όπως μαρτυρά και το όνομά του, όπου και να κοιτάξεις παντού αντικρίζεις... πράσινο (Κασσαβέτη 17, Κηφισιά, 210-8011500).
Σαντορίνη
«Σινέ Kamari» H βρετανική εφημερίδα «Guardian» έφτιαξε το δικό της top 10 και κατέταξε το «Kamari» στη Σαντορίνη στην 8η θέση με τα καλύτερα θερινά σινεμά της Ευρώπης, πριν από το «Rathausplatz» στη Βιέννη και το «La Villete» στο Παρίσι. Κατά τη διάρκεια της προβολής ένα μείγμα αρωματικών και βοτάνων διαχέονται στην ατμόσφαιρα... Μερικοί ακόμα θερινοί κινηματογράφοι της Αθήνας είναι οι «Σινέ Αιολία» στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, «Πάνθεον» στην Αγία Βαρβάρα, «Εκράν» και «Παναθήναια» στη Νεάπολη, «ΣινέΆλσος» στη Νέα Φιλαδέλφεια, «Σινέ Αρκαδία» στον Βύρωνα, «Σινέ Όασις» στο Παγκράτι, «Σινέ Ορφέας» στη Σαρωνίδα, «Ρία» στη Βάρκιζα.
40 ποντικιart
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Είστε σε διακοπές και δεν το ξέρετε! Ένα πολύ σημαντικό πολιτισ στικό ηλεκτρονικό περιοη δ βιντια μηνασ δικό της Θεσσαλονίκης είναι το www.thinkfree. gr, που διευθύνει ο δημοσιογράφος Γιάννης Κεσόπουλος. Την περασμένη εβδομάδα μου έθεσε το εξής ερώτημα: «Μια και, μεταξύ άλλων, έχει χαθεί και το νόημα των διακοπών, επιχείρησε με τον υποκειμενισμό που σε διακρίνει να μας γράψεις τι θα πει ‘‘κάνω διακοπές’’»! Η απάντηση μου ήρθε αυθόρμητα την ώρα που με πήρε τηλέφωνο, έγραψα αυτό που ζούσα εκείνη τη στιγμή… Χτυπάει συνέχεια το τηλέφωνό μου εδώ στην πόλη που ψήνεται. «Σου στέλνω το δελτίο Τύπου, το έγραψα». «Πού είσαι;», τον ρωτάω. «Σίκινο», απαντά ο συνάδελφος. Ξαναχτυπάει το τηλέφωνο. «Μπορείτε να πάτε να δείτε το διαμέρισμα στην οδό Αμφιλόχου, είναι έτσι, αλλιώς, σας περιμένει η ιδιοκτήτρια», λέει η μεσίτρια κι ακούω τον παφλασμό. «Πού είστε;», τη ρωτάω. «Στη Φολέγανδρο», μου απαντάει. Παίρνω μήνυμα έπειτα από λίγο από μια φίλη: «Οκ η παραγγελία, πούλησα τα ρούχα, κερνάω μόλις γυρίσω Αθήνα». «Πού είσαι;». «Χαλκιδική, μέχρι τις 25», η απά-
τοι σ ι ρ κ ι τ αν τεσ καθρεφ
ατζέντα
ΠΕΜΠΤΗ 21.08 - ΤΕΤΑΡΤΗ 27.08 Επιμέλεια: Βίκυ Λεβαντή (v.levanti@hotmail.com)
ΠΕΜΠΤΗ 21.8 ΜΟΥΣΙΚΗ. Το σύνολο «Efexis» ταξιδεύει στη Σαντορίνη για μια συναυλία. Με διαφορετικές αφετηρίες (κλασική - σύγχρονη μουσική) θα παρουσιάσουν διαχρονικά κομμάτια της mainstream, fusion jazz και swing, δίνοντας ο καθένας από τους έξι μουσικούς του το δικό του στίγμα. Info: Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης, 21.30, 8 - 10 ευρώ, www.santoriniartsfactory.gr ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22.8 ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ. Το «Donna Αbbandonata» ή «Πολύ με στεναχωρείτε κύριε», το νέο κείμενο της ποιήτριας Γλυκερίας Μπασδέκη, θα παρουσιαστεί για τρεις ημέρες στο Φεστιβάλ των Φιλίπ«Donna Αbbandonata» πων. Στο έργο ξετυλίγεται ένας προσχηματικός μονόλογος από την Ελένη Ουζουνίδου, με παραλήπτη αυτόν που όλοι φοβούνται: τον εχθρό του ποιητή... Σκηνοθετεί ο Θοδωρής Γκόνης. nfo: Θέατρο Αντιγόνη Βαλάκου, Καβάλα, 22-24.8, 21.00. ΣΑΒΒΑΤΟ 23.8 ΣΥΝΑΥΛΙΑ. Το Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας συνεχίζει με μεγάλη επιτυχία μέχρι το τέλος του μήνα και φιλοξενεί τη Δήμητρα Γαλάνη, με την περιοδεία της «Αλλιώς». Στη συναυλία θα ακουστούν όλα τα τραγούδια της, αυτά που ήδη γνωρίζουμε και αυτά που αγαπάει η ίδια, αλλά και ο νέος της δίσκος σε στίχους Παρασκευά Καρασούλου. Info: Παραλία Αύρας, Αίγινα, 21.00, 15 ευρώ, www.aeginamusicfestival.gr. ΚΥΡΙΑΚΗ 24.8 ΦΕΣΤΙΒΑΛ. Η Λήμνος και το Φεστιβάλ Αρχαίας Ηφαιστίας φιλοξενούν την παράσταση «Golfω Director’s Cut», σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα. Η παράσταση αποτελεί μια διαφορετική εκδοχή της «Γκόλφω» του Σπύρου Περεσιάδη. Info: Αρχαίο Θέατρο της Ηφαιστίας, Λήμνος, 10 ευρώ, 20.30. ΔΕΥΤΕΡΑ 25.8 ΘΕΑΤΡΟ. Περισσότερο από δύο μήνες, «Η Γυναίκα της Ζάκυθος» του Διονυσίου Σολωμού ταξιδεύει σε δεκάδες αρχαιολογικούς χώρους της χώρας, με σκοπό να τους ξαναζωντανέψει με τον γοητευτικό λόγο του εθνικού μας ποιητή. Το μυσταγωγικό έργο που σκηνοθετεί ο Δήμος Αβδελιώδης και ερμηνεύει η Όλια Λαζαρίδου αποτέλεσε μια πρωτοβουλία της κίνησης πολιτών «Διάζωμα» για την ανάδειξη και την προστασία των αρχαίων θεάτρων, η οποία πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών και τις κατά τόπους Εφορείες Αρχαιοτήτων. Info: Περιβάλλων Χώρος Ρωμαϊκού Ωδείου Γορτύνας, Κρήτη, 15 ευρώ, 21.15.
ντηση. Καπάκι έρχεται μήνυμα στο Fb από την ξαδέλφη μου. «Τέλειωσα με τις δηλώσεις του ΕΝΦΙΑ, πάω να κάνω μια βουτιά», τοποθεσία Ρόδος, Δωδεκάνησα. «Γράψε ένα κείμενο για το σάιτ με θέμα τις διακοπές», λέει ο καλός μου Γιάννης, ευρισκόμενος σε… διακοπές. Τους φαντάζομαι όλους με λαπ-τόπ, i-Pad και κινητά, να φορούν μαγιό, να πίνουν φρέντο και να δουλεύουν ακατάπαυστα στην παραλία. Τι θέλουν και ταράζουν τη μακαριότητά μου; Γιατί εγώ –που με λυπούνται – κάθομαι εδώ και δύο ώρες στο μπαλκονάκι μου, κάτω από την τέντα, δίπλα στον βασιλικό μου που φλυαρεί, πίνω το εσπρεσάκι μου και διαβάζω το βιβλίο μου κι αυτοί οι παράξενοι ηλεκτρονικοί θόρυβοι – μπιπ, τζιζ, τραλαλά – των συσκευών απειλούν το δικαίωμά μου στην τεμπελιά… Εντάξει, περνάω καλά, αν και σε μια ώρα θα πάω στο γραφείο, αλλά παρηγοριέμαι στη σκέψη ότι σε δύο βδομάδες θα είμαι στη θέση τους… με όλα αυτά τα αξεσουάρ να γεμίζουν άμμο και θα αναπολώ τις πραγματικές διακοπές… στο μπαλκονάκι μου!
ΤΡΙΤΗ 26.8 ΠΡΟΒΟΛΗ. Με μια εμβληματική ελληνική ταινία προσκαλεί τους σινεφίλ το «4ο Athens Open Air Film Festival». Η «Μαγική Πόλις» του Νίκου Κούνδουρου θα επιστρέψει για πρώτη φορά στον χώρο που γυρίστηκε, στο Δουργούτι. Η ταινία αποτελεί το κινηματογραφικό ντεμπούτο του σκηνοθέτη αλλά και την πρώτη εμφάνιση του Θανάση Βέγγου. Η προβολή θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την ομάδα παραστατικών τεχνών «Όχι Παίζουμε» ενώ πριν από την προβολή θα γίνει βόλτα εξερεύνησης της γειτονιάς. Info: Δουργούτι, Νέος Κόσμος, είσοδος ελεύθερη, 21.00. ΤΕΤΑΡΤΗ 27.8 ΑΙΣΧΥΛΕΙΑ. Τα φετινά «Αισχύλεια» επιστρέφουν με μία πολυαναμενόμενη παράσταση. Η ομάδα «Δρόμος με Δέντρα» (Baumstrasse) παρουσιάζει τον «Αίαντα» του Σοφοκλή, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Μάρθας Φριντζήλα. Στην υπόθεση τα δικαστήρια αναβιώνουν τραγωδίες και οι τραγωδίες δικαστήρια. Ένα δικαστήριο θα είναι αυτό που θα κρίνει με «αιασ» αγώνα λόγων, τη ζωή ή τον θάνατο ενός ήδη μη ζωντανού, και κατόπιν στην ίδια αίθουσα, το δίκαιο ή μη της ταφής ενός ήρωα. Info: Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας, Παραλία Ελευσίνας, 20.30, 5 -12 ευρώ, www.aisxyleia.gr
ησ πλανητ
Σίγησε η φωνή της «Madame Buttefly»
Την προηγούμενη εβδομάδα πέθανε στο διαμέρισμά της, στη Νέα Υόρκη, η διάσημη Ιταλίδα σοπράνο Licia Albanese, σε ηλικία 105 χρόνων. Η Licia γνώρισε μεγάλη επιτυχία λόγω των ιδιαίτερων φωνητικών και τεχνικών της ικανοτήτων, ερμηνεύοντας εμβληματικές όπερες, όπως η «Tosca» του Verdi αλλά και η «Madame Butterfly» του Puccini, ενώ εμφανίστηκε σε εκατοντάδες παραστάσεις στη New York Metropolitan Opera. H Licia, που μεσουρανούσε κατά την περίοδο 1940 - 1966, γεννήθηκε στην περιοχή Torre a Mare, που βρίσκεται κοντά στο Μπάρι της Ιταλίας. Κατά τη δεκαετία του ’30 ξεκίνησε την καριέρα της στην πατρίδα της, την Ιταλία, ενώ στη συνέχεια μετακόμισε στην Αμερική, όπου εμφανίστηκε σε διάφορες όπερες στο πλευρό των Jussi Bjorling, Titto Schipa, Franco Corelli, Beniamino Gigli και Giacinto Prandelli. To 1974 η Albanese ίδρυσε τo Ίδρυμα Licia Albenese - Puccini για να υποστηρίξει νέους και ανερχόμενους τραγουδιστές κλασικής μουσικής, ενώ το 1995 ο πρόεδρος Bill Clinton της απέμεινε το Εθνικό Μετάλλιο Τιμής για τις Τέχνες.
γη
Licia Albanese
Με βία προειδοποιούν στην Ινδία, αν κυκλοφορήσει η νέα ταινία με θέμα τη δολοφονία της Indira Gandhi Φαίνεται πως κάποιοι στην Ινδία έχουν ενοχληθεί αρκετά σχετικά με την τελευταία ταινία για τη ζωή και τη δολοφονία της πρώην πρωθυπουργού της Ινδίας Indira Gandhi. Κι αυτό επειδή θεωρούν πως η νέα ταινία του Ravinder Ravi δοξάζει τους δολοφόνους της. Έτσι, η Υπηρεσία Πληροφοριών της Ινδίας προειδοποίησε πως θα υπάρξουν βίαια επεισόδια και διαδηλώσεις σχετικά με την κυκλοφορία της ταινίας, η οποία επικεντρώνεται στη δολοφονία της τέταρτης πρωθυπουργού και αμφιλεγόμενης γυναίκας που έμελλε ν’αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στην ιστορία της χώρας της. H ιστορία της ταινίας αφηγείται τη δολοφονία της Indira Gandhi στις 31 Οκτωβρίου του 1984, στο διαμέρισμά της, στο Νέο Δελχί, από τους δύο σιχ σωματοφύλακές της που στράφηκαν εναντίον της. Τον Ιούνιο του 1984 η ίδια διέταξε τη στρατιωτική ανακατάληψη του ιερού χώρου που κατείχαν οι σιχ, φοβούμενη ότι το μουσουλμανικό Πακιστάν θα βοηθήσει τους ομόδοξους σιχ. Κατά την επέμβαση του στρατού σκοτώθηκαν 83 στρατιώτες και 493 καταληψίες, ενώ στις ταραχές που ακολούθησαν μετά τον θάνατό της, 20.000 φιλήσυχοι σιχ βρήκαν τον θάνατο από τους εξαγριωμένους ινδουιστές.
Indira Gandhi
ποντικιart
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
41
www.topontiki.gr
Μάθαμε ότι...
Οι ταινίες της εβδομάδας
Το πρόγραμμα της Αιμιλίας...
Ο Τζον Φαβρό συγκεντρώνει το μισό Χόλιγουντ σε μια γκουρμέ κωμωδία, η Κάμερον Ντίαζ κάνει σεξ χωρίς να υπολογίζει τις επιπτώσεις του iCloud και επιστρέφουν οι «Αναλώσιμοι».
Με τρεις ενδιαφέρουσες παραστάσεις ξεκινάει το θέατρο «Αργώ» της αθόρυβης Αιμιλίας Υψηλάντη τη χειμερινή του περίοδο. Έχουν προγραμματιστεί τα έργα: «Οι αγνοούμενοι. Μια ενδιαφέρουσα ζωή» του Βασίλη Κατσικονούρη, με τους Αιμιλία Υψηλάντη, Αλέξανδρο Σταύρου και Μαρία Τσαρούχα, ένα έργο για το έγκαυμα της μνήμης και το δράμα των αγνοουμένων της Κύπρου, γραμμένο το 2005, «Ο γιος μου ο Ελπήνορας» του Δημήτρη Λέντζου, με την Αιμιλία Υψηλάντη, και η κωμωδία «Η ζωή μου στην τέχνη» τουΆγγλου συγγραφέα Andrew Cowie σε σκηνοθεσία Θοδωρή Βουρνά, www.argotheater.gr.
Σεφ (Chef)
Σκηνοθεσία: Τζον Φαβρό. Παίζουν: Τζον Φαβρό, Σοφία Βεργκάρα, Σκάρλετ Γιόχανσον, Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, Τζον Λεγκουιζάμο, Ντάστιν Χόφμαν, Όλιβερ Πλατ, Μπόμπι Καναβάλε Ο Καρλ Κάσπερ απολύεται από το γκουρμέ εστιατόριο όπου δουλεύει ως σεφ. Έπειτα από προτροπή της πρώην συζύγου του επιστρέφει στο Μαϊάμι για να δημιουργήσει τη δική του επιχείρηση: μια κινούμενη καντίνα με γκουρμέ φαγητό. Το όνειρό του είναι να διασχίσει όλη τη χώρα, με τελικό προορισμό το Λος Άντζελες και σκοπό να διεκδικήσει τη θέση που του αξίζει στην ελίτ των σεφ.
Νουάρ…Άγγελοι Με ενδιαφέρον αναμένουν οι φίλοι της περιπέτειας το «Φεστιβάλ Διαρκείας Ελληνικού Έργου 21ου αιώνα» που θα παρουσιασθεί στο «Αγγέλων Βήμα», με καλλιτεχνική υπεύθυνη τη Λεία Βιτάλη, για πρώτη φορά από τον προσεχή Οκτώβριο έως τον Ιούνιο του 2015, στο πλαίσιο της ενότητας NOIR και με τίτλο : Εξι εγκλήματα ζητούν συγγραφέα. Συμμετέχουν με έργα τους οι συγγραφείς: Νίνα Ράπη, «Άγριες Νότες», σε σκηνοθεσία Χρύσας Καψούλη, από 6 Οκτωβρίου μέχρι 11
Σεφ (Chef)
Sex Tape: Μια τρελή βραδιά
Σκηνοθεσία: Τζέικ Κάσνταν. Παίζουν: Κάμερον Ντίαζ, Τζέισον Σίγκελ, Ρομπ Λόου, Ρομπ Κόρντραϊ, Έλι Κέμπερ Στην αρχή της γνωριμίας τους ο Τζέι και η Άνι είχαν μια παθιασμένη σχέση. Πέρασαν δέκα χρόνια από τότε, απέκτησαν δύο παιδιά και η ερωτική τους ζωή χρειάζεται αναμφισβήτητα ανανέωση. Έτσι, αποφασίζουν να γυρίσουν τη δική τους... ερωτική ταινία, δοκιμάζοντας τις αντοχές τους σ’ έναν τρίωρο μαραθώνιο. Την επόμενη μέρα ανακαλύπτουν ότι οι προσωπικές τους στιγμές δεν είναι πια και τόσο προσωπικές. Αρκεί ένα λάθος κουμπί και το υλικό που γύρισαν μπορεί να γίνει παγκόσμιο θέαμα μέσω Διαδικτύου.
ΧΡηστοσ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΑΝΟΣ ΒΛΑΧΟΣ
Μπουζούκι στηνΎδρα
Ο καλός «υπηρέτης»
Ο Χρήστος Νικολόπουλος εμφανίζεται μεθαύριο Σάββατο στo λιμάνι της Ύδρας, στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώνει ο δήμος του νησιού. Θα παρουσιάσει κάποιους από τους κυριότερους σταθμούς της μουσικής του διαδρομής, μιας διαδρομής γεμάτης μεγάλες επιτυχίες με μουσικές και τραγούδια που σημάδεψαν την ιστορία του σύγχρονου ελληνικού λαϊκού τραγουδιού, από την πρώτη εμφάνιση του δημιουργού στη μουσική μέχρι τις πρόσφατες συνθέσεις του. Τον Χρήστο Νικολόπουλο τιμούν με την παρουσία τους οι φίλοι του, εξαιρετικοί ερμηνευτές Γιώτα Νέγκα και Ειρήνη Χαρίδου, ενώ συμμετέχει φιλικά και ο ηθοποιός Θάνος Καληώρας.
Άλλο ένα κέρδος του φετινού καλοκαιριού. Ερχόταν από την επιτυχία του τηλεοπτικού χειμώνα «Μην αρχίζεις τη μουρμούρα», κι αυτό ήταν δίκοπο μαχαίρι για τον νεαρό ηθοποιό, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Επίδαυρο, με τους «Βατράχους» του Κακλέα και του Εθνικού. Υποδυόμενος τον Ξανθία, τον υπηρέτη του Διονύσου, ήταν σ’ όλη σχεδόν την παράσταση πάνω στη σκηνή, απέναντι από τον φτασμένο Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, και κέρδισε το ίδιο θερμό χειροκρότημα. Γεννήθηκε στις 10 Μαρτίου του 1985 στη Βούλα όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και εργαζόταν σε ναυτιλιακή εταιρεία. Παράλληλα, ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με το ποδόσφαιρο και το θέατρο πριν σπουδάσει στη σχολή του Γιώργου Αρμένη.
Πρόσωπα
Οι Αναλώσιμοι 3
λεια βιταλη Νοεμβρίου, Τσιμ. Τζανάτος, «Εκκρεμότητα», σε σκηνοθεσία Βασ. Νούλα, από 17 Νοεμβρίου μέχρι 23 Δεκεμβρίου, Δημ. Ζουγκός, «Μήδεια», σε σκηνοθεσία Ίριδας Χατζηαντωνίου, από 29 Δεκεμβρίου μέχρι 3 Φεβρουαρίου, Λεία Βιτάλη, «Νύχτα στην Εθνική», σε σκηνοθεσία της ίδιας, από 9 Φεβρουαρίου μέχρι 17 Μαρτίου, Ανδ. Φλουράκης, «Μπλε Μαρέν», σε σκηνοθεσία Μαρίας Ξανθοπούλου, από 23 Μαρτίου μέχρι 28 Απριλίου και Χρύσα Σπηλιώτη, «Πόρτες», σε σκηνοθεσία της ίδιας από 4 Μαΐου μέχρι 2 Ιουνίου.
Σκηνοθεσία: Πάτρικ Χιουζ. Παίζουν: Σιλβέστερ Σταλόνε, Τζέισον Στέιθαμ, Αντόνιο Μπαντέρας, Τζετ Λι, Γουέσλι Σνάιπς, Ντολφ Λούντγκρεν, Κέλσι Γκράμερ, Χάρισον Φορντ, Μελ Γκίμπσον κ.ά. Η παρέα των «Αναλώσιμων» επιστρέφει δυναμικά με... παλιό αλλά και νέο αίμα. Η υπόθεση παρουσιάζει τον Μπάρνεϊ Ρος και τους υπόλοιπους της ομάδας να έρχονται αντιμέτωποι με τον πρώην συμμαχητή τους Κόνραντ Στόουνμπανκς, ο οποίος είχε συνιδρύσει τους «Αναλώσιμους» μαζί με τον Μπάρνεϊ. Τώρα, ο Στόουνμπανκς θέλει να τους αποτελειώσει, ενώ ο Μπάρνεϊ έχει άλλα σχέδια. Αποφασίζει να αγωνιστεί με την παλιά του ομάδα, ενώ προσλαμβάνει και νέα μέλη, πιο ικανά και πιο γρήγορα για την πιο προσωπική μάχη των «Αναλώσιμων» που έγινε ποτέ. Έτσι, δίπλα στους Σιλβέστερ Σταλόνε, Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, Τζέισον Στέιθαμ και Τζετ Λι θα δούμε και τους Χάρισον Φορντ, Μελ Γκίμπσον, Αντόνιο Μπαντέρας και Γουέσλι Σνάιπς.
Kapo
Σκηνοθεσία: Τζίλο Ποντεκόρβο Παίζουν: Σούζαν Στράζμπεργκ, Εμανουέλ Ρίβα, Πάολα Πιταγόρα Το αριστούργημα του Τζίλο Ποντεκόρβο επανεκδίδεται για να θυμηθούμε την τραγική ιστορία μιας Εβραίας έφηβης που μαζί με την οικογένειά της καταλήγει σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εκείνη επιβιώνει καθώς υιοθετεί την ταυτότητα μιας νεαρής γυναίκας που πρόσφατα είχε πεθάνει. Η λύπη της για τον χαμό των γονιών της είναι αβάσταχτη, αλλά θα συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να επιβιώσει. Σύντομα θα εμπλακεί σε μια ερωτική σχέση μ’ έναν Γερμανό αξιωματικό και παρόλο που είναι 14 χρόνων αρχίζει να αποκτά προνόμια μιας «Καπό», αποκτώντας εξουσία πάνω στις υπόλοιπες αιχμάλωτες γυναίκες. Μόνο όταν γίνει μάρτυρας της αυτοκτονίας μιας αδερφικής φίλης της και ενώ έχει ερωτευτεί έναν Ρώσο αιχμάλωτο πολέμου θα καταφέρει να εκδηλώσει ξανά τις ανθρώπινες αξίες της...
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΛΟΒΟΣ
ΑΛΚΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ
Ο Ξέρξης αρέσει…
Ύμνοι στην Πάτμο
Εντυπωσιάζει αυτό το καλοκαίρι στον ρόλο του Ξέρξη, στους «Πέρσες» της Νικαίτης Κοντούρη και του ΚΘΒΕ. Γυμνός και ταλαιπωρημένος από την πανωλεθρία στη Σαλαμίνα, στέκεται περήφανα δίπλα στους έμπειρους Φέρτη, Σακελλαρίου και Γεωργακόπουλο. Με σπουδές στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και στη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ, συνεργασίες με σκηνοθέτες όπως τους Γ. Βούρο, Γ. Μαργαρίτη, Σ. Χατζάκη, Σ. Φασουλή, Γ. Καραντινάκη, Εύ. Γαβριηλίδη, Φ. Μακρή κ.ά., ικανός συνθέτης, άρπαξε την ευκαιρία που του δόθηκε….
Το 14ο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου πραγματοποιείται από την Παρασκευή 29 Αυγούστου έως την Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2014, στον Ιερό χώρο της Αποκάλυψης. Ο μαέστρος Άλκης Μπαλτάς, με την ιδιότητα του καλλιτεχνικού διευθυντή, σχεδίασε το πρόγραμμα με τις μουσικές εκδηλώσεις –ελεύθερη είσοδος– και τα δύο μεγάλα αφιερώματα στους Ελ Γκρέκο και Μάνο Χατζιδάκι. «Η Θεία Αποκάλυψη της μουσικής», όπως έχει ονομαστεί το φεστιβάλ, θα παρουσιαστεί στον πιο κατάλληλο χώρο, στο ιερό νησί της Πάτμου...
42 ποντικιart
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Τζάστιν Τόρρες Εμείς τα θηρία Μετάφραση: Θωμάς Σκάσσης Εκδόσεις: Πατάκη Σελ.: 174
Τρία αδέλφια διασχίζουν την παιδική τους ηλικία, λιώνοντας ντομάτες ο ένας επάνω στον άλλο, φτιάχνοντας αετούς από σακούλες σκουπιδιών, τρέχοντας να κρυφτούν όταν οι γονείς τους τσακώνονται και περπατώντας στις μύτες των ποδιών μέσα στο σπίτι όταν η μητέρα τους κοιμάται ύστερα από τη βραδινή βάρδια στη δουλειά της. Αυτό το μυθιστόρημα, ξεκινώντας από την έντονη οικογενειακή ενότητα που περιβάλλει ένα παιδί, περνώντας από την ανθεκτικότητα και μονιμότητα των αδελφικών δεσμών, καταλήγει στη βαθιά αποξένωση που νιώθει καθώς αρχίζει να βλέπει τον εαυτό του μέσα στον κόσμο.
Ξενοφών Μπρουντζάκης
δεν έκαναν δυνατή την ένταξή τους σε ένα ενιαίο σύστημα Το Βυζάντιο, όσον αφορά τη θέση του στο παρελθόν, αποτελεί μιαν υπόθεση που προβληματίζει ιδιαίτερα όλους όσοι διακυβέρνησης, με αποτέλεσμα να επέλθει το τέλος του. Η Ελλάδα βρισκόταν ήδη σε μαρασμό πριν ασχολούνται με την Ιστορία. Το Βυζάντιο ακόμα καταστραφεί από τον Αλάριχο, τον ωστόσο είναι παρελθόν, ένα παρελθόν του αρχηγό των Βησιγότθων, το 395-398, και οποίου ουσιαστικά μελετώνται οι προβολές αποτέλεσε μέρος των επιδρομών που διστο μέλλον. Γιατί το Βυζάντιο απλώς σήμερα αμόρφωσαν την Ευρώπη· επιδρομών που δεν υπάρχει πουθενά, και κανένα σημείο του δεν προέρχονταν μόνο από τον παγωμένο χάρτη δεν μαρτυρά την ύπαρξή του. Αντίθεκαι μακρινό Βορρά, αλλά και από τους Σλάτα, σε αρκετές περιπτώσεις, ανιχνεύεται το βους. Με την πάροδο των χρόνων, ο τόπος έντονο αποτύπωμά του σε διάφορες εθνικές έγινε αντικείμενο επιδρομών των Αράβων, ιστορίες. Το ενδιαφέρον στην ιστορική των Βούλγαρων και των Νορμανδών. Η προσέγγιση την όποια επιχειρεί η Γαλλίδα Patlagean έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση ιστορικός είναι το ότι εξετάζει τις δομές της με την προβληματική των δυτικών ιστοριοβυζαντινής κοινωνίας του 9ου-15ου αιώνα γράφων που βλέπουν μέσα από διαχωριστιανοίγοντας έναν διάλογο με τo έργο «Φεκές γραμμές τον δυτικό μεσαιωνικό κόσμο ουδαρχική Κοινωνία» του Mark Bloch που Evelyne Patlagean και την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ο Ελληνικός που εκπροσωπείται από το Βυζάντιο. Αυτός Κάλβος. Η δυτική ιστοριογραφία παραβλέΜεσαίωνας ο διαχωρισμός, που θέλει την Ευρώπη να πει και περιθωριοποιεί το Βυζάντιο και στη Βυζάντιο, καθορίζει τον ιστορικό της εαυτό απαλλαγθέση του προβάλλει την αργή και σταθερή 9ος-15ος Αιώνας μένο από το Βυζάντιο, έχει να κάνει με την εξέλιξη των δυτικών κοινωνιών, ταυτόχροΜετάφραση: εδραιωμένη πεποίθηση που αναφέρεται να με την οικοδόμηση και εξάπλωση του Δέσποινα Λαμπαδά στην πρωτοκαθεδρία της Δύσης. Στον «Ελοθωμανικού κόσμου. Το ανατολικό κομμάτι Εκδόσεις: Πατάκη ληνικό Μεσαίωνα» επιχειρείται η έξοδος στο της αυτοκρατορίας μένει κάπου χαμένο, Σελ.: 573 φως της Ιστορίας της Ανατολικής Ρωμαϊκής συνδεδεμένο σε μια παρακμιακή σχέση με Αυτοκρατορίας όπως εννοούμε το Βυζάντιο τον παρελθόντα κόσμο της αρχαιότητας, η οποία εκπνέει με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Η συγ- και η ανάδειξη της ενεργού του συμμετοχής και συμβολής στη διαμόρφωση των κοινωνικών εξελίξεων, δομών και γραφέας εξετάζει τις δομές της φεουδαρχίας σε διάφορες εξουσιών, τις οποίες κρατούν εσκεμμένα στο ημίφως οι γεωγραφικές κατακτήσεις, ώστε να γίνει κατανοητό το πώς ιστορικοί της Δύσης… μετασχηματίστηκε το Βυζάντιο με το πέρασμα του χρόνου. Το βιβλίο, πρέπει να σημειώσουμε, απευθύνεται περισσόΣτην προσπάθειά της να εξηγήσει τον πολιτικό του θάνατο, τερο στον ενημερωμένο αναγνώστη, καθότι έχει αρκετές στρέφει την προσοχή της στις αναρίθμητες ιδιαιτερότητες των διάφορων περιοχών και στις κατά τόπους συνθήκες που απαιτήσεις ως προϋπόθεση της κατανόησής του.
H ποιήτρια και μεταφράστρια
Κλεοπάτρα Λυμπέρη
γράφει για το βιβλίο της «Eπταετές Κοράσιον», εκδόσεις Άγρα
Μικρά δοκίμια από σημειώσεις και συγκινήσεις...
Οι βυζαντινές καταβολές της Ευρώπης
Το ενδιαφέρον στην ιστορική προσέγγιση την οποία επιχειρεί η Γαλλίδα ιστορικός είναι το ότι εξετάζει τις δομές της βυζαντινής κοινωνίας του 9ου-15ου αιώνα ανοίγοντας έναν διάλογο με τo έργο «Φεουδαρχική Κοινωνία» του Mark Bloch.
Σε 250 λέξεις
Νέες εκδόσεις Ντίνος Οικονόμου Θα πεθάνεις, αν χρειαστεί Εκδόσεις: Καστανιώτη Σελ.: 419
Θεσσαλονίκη, νοσοκομείο «Κεντρικόν», στα χρόνια της χούντας: ο απροσδόκητος θάνατος μιας ασθενούς, που αποδίδεται σε σοβαρό ιατρικό λάθος, εξωθεί τη γιατρό που το χρεώνεται σε αυτοκτονία. Στη θέση της προσλαμβάνεται ο Αλέξης Τραυλός, ένας εξαιρετικός αναισθησιολόγος, που υπηρετεί ευσυνείδητα το λειτούργημά του. Σε μια χώρα που βρίσκεται στο έλεος των δικτατόρων, σε μια κοινωνία που μαστίζεται από τη διαφθορά, κάποιοι προσπαθούν να παραμείνουν ηθικοί και αμόλυντοι. Ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ένας από αυτούς.
Ο Νίτσε, ο Κάφκα, ο Πεσόα, ο Στίβενς έγραψαν αφορισμούς, επιλέγοντας αυτήν τη σύντομη και ακαριαία φόρμα για να συνοψίσουν το Νόημα μέσα σε ελάχιστα θραύσματα της γλώσσας. Το βιβλίο μου «Επταετές Κοράσιον», αν και διαπνέεται από την αντίληψη των fragmentes (κομματάκια ιδεών, βιωμάτων, σκέψεων, συγκινήσεων, αποκαλυπτικά της συνείδησης), δεν έχει τη βαρύγδουπη φιλοδοξία να παρουσιάσει αφορισμούς. Θα ονόμαζα αυτές τις σύντομες φράσεις, πυκνώσεις νοηματικές και συναισθηματικές, οι οποίες διέπονται από τη γνωστή ποιητική και φιλοσοφική διάθεση που υπάρχει σε ολόκληρο το έργο μου. Είναι κάτι σαν ένα ημερολόγιο στιγμών, άλλοτε περιπαικτικό του χρόνου και αποδομητικό του Νοήματος, κι άλλοτε βουτιά στα βαθιά, ώστε να ξανατεθούν τα κλασικά ερωτήματα για την ύπαρξη, τη συνείδηση, την τέχνη, τον καλλιτέχνη, τη γραφή, την ποίηση, το πνεύμα, τη ανθρώπινη εξέλιξη. Τα περισσότερα από τα μικρά ετούτα κείμενα είναι πυρήνες δοκιμίων. Προέκυψαν σε μια περίοδο που συνήθιζα να κρατώ καθημερινά σημειώσεις (καταγράφοντας όλα όσα γεννιούνται στο ατελιέ του καλλιτέχνη, χωρίς την πρόθεση να δημοσιοποιηθούν – στο περιθώριο της κύριας δουλειάς) και νομίζω ότι τα έβλεπα σαν απλές πνευματικές προκλήσεις. Όμως δεν αφορούν σημειώσεις που κράτησα από το διάβασμα βιβλίων, όπως έγραψε κάποιος κριτικός (αν και δεν υπάρχει παρθενική έμπνευση, πάντα μεταφέρουμε υποδόρια όλα όσα έχουμε διαβάσει). Θα έλεγα ότι αποτελούν καθαρά βιωματική απόσταξη από μια εφ’όλης της ύλης εσωτερική δραστηριοποίησή μου εκείνης της εποχής, λόγω θητείας στην Ψυχανάλυση. Το «Επταετές Κοράσιον» ανεβάζει στην επιφάνεια τη λάμψη αλλά και τα κουσούρια της καλλιτεχνικής ψυχής, προσπαθώντας να διασώσει το αυθεντικό πρόσωπο του καλλιτέχνη.
Ιστορία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
43
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Στην Πρώτη Γραμμή «Οι άνδρες έκαναν εμετό σκάβοντας καινούργια χαρακώματα, γιατί σε κάθε γιάρδα ξέχωναν και κάποιο πτώμα. Το βάθεμα της πρώτης γραμμής έβγαλε έναν Γερμανό αξιωματικό από τη λάσπη, ακριβώς κάτω από τα πόδια μας. Ένα λαγούμι οδηγούσε σ’ ένα χορταριασμένο χαράκωμα γεμάτο από σκελετούς Γάλλων στρατιωτών του 1914».
Ή
ταν κρύα νύχτα, χιόνιζε τη μέρα και με το σούρουπο ο άνεμος είχε δυναμώσει. Και, για να μπερδευτούν κι άλλο τα πράγματα, ο διοικητής του στρατοπέδου είχε πιάσει τις ορντινάντσες να λεηλατούν τα παλιά γερμανικά υπόγεια σκέπαστρα για ξυλεία, κι έτσι μας υποχρέωσαν να γεμίσουμε τα μαγκάλια μας με το κάρβουνο που μας έδιναν. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η κωνική σκηνή που χρησίμευε ως ενδιαίτημα και κοιτώνας των αξιωματικών του Λόχου Β’ είχε γεμίσει με τη μέγιστη ποσότητα καπνού για μια ελάχιστη ποσότητα ζέστης, και οι τρεις μας, με πρόσωπα μαυρισμένα από την κάπνα, και πονεμένα πνευμόνια, ήμασταν ξαπλωμένοι στους υπνόσακούς μας και καπνίζαμε, σιγοπίνοντας ουίσκι με νερό από τσίγκινα κυπελλάκια, και βρίζαμε και συζητούσαμε για τις τελευταίες φήμες – υπέροχες φήμες, που έλεγαν ότι σύντομα θα παίρναμε το τρένο για την Ιταλία, τη Θεσσαλονίκη, οποιοδήποτε άλλο μέτωπο εκτός του Σομ. Ήταν βράδυ της 7ης Νοεμβρίου του 1916, τότε που η επιθετική επιχείρηση του Σομ «ρετάρισε» μέσα σε μια θάλασσα λάσπης. Το μέρος ήταν το στρατόπεδο Σίαντελ (Ακρόπολη), ένα θλιβερό σύνολο από κωνικές σκηνές που στέκονταν αμφίβολα στη λοφοπλαγιά κοντά στο αλλοτινό χωριό Φρικούρ. Η μονάδα μας ήταν το 2ο Τάγμα του Συντάγματος του Δυτικού Γιορκσάιρ. Αν και ήμουν ο αξιωματικός που διοικούσε τον Λόχο Β’, στην πραγματικότητα είχα μικρότερη πείρα της Γαλλίας και από τους δυο άλλους συναδέλφους που έφεραν αμφότεροι το Αστέρι του 1914. Ο Μακ, ο ιεραρχικά ανώτερος από τους δυο τους, ήταν ένας λεπτός, όλο νιάτα Ιρλανδός, που τα χαρακτηριστικά του ήταν μια κυνική αίσθηση του χιούμορ και ένα καταπληκτικό ψυχρό θάρρος, το οποίο, όταν έγινε αντιληπτό από τους ανωτέρους μας, είχε ως αποτέλεσμα να τον ξεχωρίσουν ως αρχηγό των καταδρομών, για να σέρνεται με την κοιλιά στη Νεκρή Ζώνη ή να αναλαμβάνει οποιοδήποτε επικίνδυνης φύσης μοναχικό ανδραγάθημα. Είχε καταταγεί νεαρό αγόρι, και τον είχαν στείλει αμέσως στον τομέα διαβιβάσεων που ήταν προσκολλημένος σε μια από τις ινδικές μεραρχίες. Σ’ εμάς τον είχαν τοποθετήσει πριν τρεις μήνες, κάνοντας τον αξιωματικό. Ο Τζορτζ Χολ ήταν πολύ διαφορετικός τύπος. Ενώ ο Μακ κι εγώ ήμασταν λίγο πάνω από τα 20, εκείνος εί-
Από τη φονική μάχη του Σομ χε περάσει τα 30 – αληθινός άντρας του Γιορκσάιρ, πεισματάρης, απαθής και χαρούμενος. Ύστερα από υπηρεσία χρόνων ανάμεσα στους απλούς στρατιώτες του συντάγματος είχε προαχθεί σε αξιωματικό και μάλιστα είχε γίνει ένας αξιωματικός πολύ συνειδητοποιημένος και αξιόπιστος. Ήμασταν όλοι τυχεροί επειδή είχαμε κάποια αίσθηση του χιούμορ, το οποίο επέμενε να υψώνεται πάνω από τις διάφορες μορφές ανί-
Η Μάχη του Σομ Σχεδιασμένη ως κοινή επιχείρηση Βρετανών και Γάλλων, η Μάχη του Σομ ήταν μια προσπάθεια να κερδηθεί έδαφος στο δυτικό μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και να φθαρεί η γερμανική ισχύς, η οποία είχε ήδη αρχίσει να δείχνει σημάδια κόπωσης στη Μάχη του Βερντένς. Όμως ώς το τέλος της επιχείρησης του Σομ, οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν προσχωρήσει σε απώτατο βάθος μόλις 12 χιλιομέτρων. Γι’ αυτό το εδαφικό «κέρδος» χάθηκαν σχεδόν 1.000.000 ανθρώπινες ζωές Βρετανών, Γάλλων και Γερμανών.
ας που μας καταλάμβαναν και τις πάμπολλες εκδηλώσεις «τρομάρας» που μας επιφύλασσε ο εχθρός και το επιτελείο. Όμως, αν και μπορούσαμε να γελάμε με την καρδιά μας με εμάς τους ίδιους, σαν ένα τρίο νέγρων, ήμασταν κουρασμένοι, όπως οι περισσότεροι στο τάγμα – ψυχικά μάλλον παρά σωματικά, γιατί η κατάσταση της υγείας μας ήταν εξαίρετη. Αυτή ήταν η δεύτερη εμπειρία «Blutbad» του συντάγματος. Κάποιοι από εμάς θυμούνταν το τελευταίο εκείνο ηλιόλουστο απόβραδο του Ιουνίου, που είχαμε συγκεντρωθεί με τόσο μεγάλες ελπίδες στα χαρακώματα απέναντι από το Οβιλέρ λα Μπουαζέλ. Πόσο αστειευόμασταν και παίζαμε, φτάνοντας στο σημείο να μαζεύουμε κομμάτια κιμωλίας για να σημαδέψουμε σαν δικά μας τρόπαια τα πυροβόλα που τόσο σίγουροι ήμασταν ότι θα καταλαμβάναμε. Κάποιοι από εμάς θυμούνταν επίσης την επόμενη νύχτα, όταν, με όλους τους αξιωματικούς μας σκοτωμένους και τραυματισμένους – εκτός από έναν – και τους νεκρούς μας να κρέμονται σαν τσαμπιά στα γερμανικά συρματοπλέγματα, είχαμε υποχωρήσει, ιδρωμένοι, τρεμάμενοι και τσακισμένοι. Μας είχε πάρει τρεις μήνες να συνέλθουμε από εκείνο το χτύπημα – τρεις μήνες που είχαμε περάσει σ’ ένα άθλιο νεκροταφείο γύρω από το Βερμέλ, όπου το μέτωπο ήταν ένας λαβύρινθος από χαρακώματα, παλιά και καινούργια, γερμανικά, γαλλικά και βρετανικά. Χαρακώματα ανατιναγμένα και αχρησιμοποίητα ή εγκαταλελειμμένα και έρημα. Βρετανικά χαρακώματα πυρός που ήταν κάποτε γερμανικά ορύγματα επικοινωνί-
ας. Χαρακώματα που οδηγούσαν σε λαγούμια, 20 γιάρδες από τις εχθρικές γραμμές, σε εξέχουσες, σε εισέχουσες και σε οχυρωμένους κρατήρες ναρκών – και όλα να βρομούν θάνατο και απονέκρωση. Οι άνδρες έκαναν εμετό σκάβοντας καινούργια χαρακώματα, γιατί σε κάθε γιάρδα ξέχωναν και κάποιο πτώμα. Το βάθεμα της πρώτης γραμμής έβγαλε έναν Γερμανό αξιωματικό από τη λάσπη, ακριβώς κάτω από τα πόδια μας. Ένα λαγούμι οδηγούσε σ’ ένα χορταριασμένο χαράκωμα γεμάτο από σκελετούς Γάλλων στρατιωτών του 1914. Και το θλιβερότερο, η προσπάθεια να ισιώσουμε ένα τμήμα ενός χαρακώματος μας έβγαλε σ’ ένα υπόγειο σκέπαστρο (αμπρί) όπου κάθονταν κουλουριασμένοι τρεις Σκοτσέζοι αξιωματικοί, με τα πρόσωπα σπλαχνικά σαβανωμένα από την γκρίζα φανελένια πετσετούλα των αντιασφυξιογόνων προσωπίδων που φορούσαν όταν τους βρήκε ο θάνατος. Σε μέρη όπως το χαράκωμα Κάιζεριν, το στηθαίο ήταν ολόκληρο ντυμένο με πτώματα τα οποία μόλις που κρύβονταν από κάτι σαπισμένους γαιόσακους, ενώ τη νύχτα τα ποντίκια έπαιρναν τσιρίζοντας το μακάβριο δείπνο τους. Το κείμενο είναι από το βιβλίο του Sidney Rogerson «Στα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου – Αναμνήσεις από τη Μάχη του Σομ, 1916». Μετάφραση: Σωτήρης Αγάπιος, εκδόσεις: Ιωλκός, σελ.: 199 Xenofonb@gmail.com
44 Media
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ
4-9/8/14
28/7/-2/8/14
ÔÁ ÍÅÁ
20.274
22.756
ESPRESSO
15.340
14.611
ÅÈÍÏÓ
13.414
13.265
ÅËÅÕÈÅÑÏÓ ÔÕÐÏÓ
11.998
11.551
ÅÖÇÌ.ÔÙÍ ÓÕÍÔÁÊÔÙÍ
9.332
7.585
ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ
8.916
10.870
ÅËÅÕÈÅÑÏÔÕÐÉÁ
4.158
4.186
ÅËÅÕÈÅÑÇ ÙÑÁ
3.366
3.110
ÑÉÆÏÓÐÁÓÔÇÓ
3.322
3.296
ÇÌÅÑÇÓÉÁ (Ïéê.)
1.572
1.318
ÅÓÔÉÁ
1.542
1.525
ÁÕÃÇ
1.487
1.436
ÍÁÕÔÅÌÐÏÑÉÊÇ (Ïéê.)
802
781
×ÑÇÌÁÔÉÓÔÇÑÉÏ (Ïéê.)
464
416
Ï ËÏÃÏÓ
67
72
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ
10/8/14
3/8/14
ÐÑÙÔÏ ÈÅÌÁ
111.170
119.190
ÅÈÍÏÓ
94.160
94.130
ÔÏ ÂÇÌÁ
80.540
80.730
REAL NEWS
80.340
81.420
ÔÕÐÏÓ ÔÇÓ ÊÕÑÉÁÊÇÓ
18.250
18.090
ÊÕÑÉÁÊ. ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ
13.450
16.120
ÑÉÆÏÓÐÁÓÔÇÓ
10.390
11.230
ÁÕÃÇ
4.720
5.040
ÔÏ ×ÙÍÉ
4.150
3.570
ÔÏ ÐÁÑÏÍ
3.640
3.820
ÅËÅÕÈÅÑÇ ÙÑÁ
2.110
2.380
ÔÏ ÁÑÈÑÏ
1.220
1.210
70
70
ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÊÏÓ ËÏÃÏÓ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ÐÁÑÁÐÏËÉÔÉÊÁ
4-10/8/14 28/7-3/8/14 20.730 21.200
ÔÏ ÊÁÑÖÉ
11.020
14.240
ÔÏ ÐÏÍÔÉÊÉ
7.230
6.830
ÁÎÉÁ (Ïéê.-ðïë.)
3.290
3.300
ÁËÖÁ ÅÍÁ
-
-
ÐÑÉÍ
-
-
ÄÑÏÌÏÓ ôçò ÁÑÉÓÔÅÑÁÓ
-
-
ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ
5-10/8/14 29/7-3/8/14
SPORTDAY
11.668
10.410
ÖÙÓ ÔÙÍ ÓÐÏÑ
11.590
10.931
GOAL NEWS
8.522
8.295
ÐÑÙÔÁÈËÇÔÇÓ
6.804
6.206
LIVE SPORT
6.390
6.081
ÃÁÕÑÏÓ
5.926
5.085
Ç ÙÑÁ ÔÙÍ ÓÐÏÑ
4.734
4.500
ÐÑÁÓÉÍÇ
3.420
3.721
ÃÁÔÁ
2.230
2.151
ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
4-10/8/14 28/7-3/8/14
×ÑÕÓÇ ÅÕÊÁÉÑÉÁ (Áããåëßåò)
15.300
17.490
ÔÏ ËÏÉÐÏÍ (Ðïéê. ýëçò)
13.820
13.130
Όλα για την τηλεθέαση και τη διαφημιστική πίτα Τις... µηχανές τους ζεσταίνουν ήδη τα κανάλια εν όψει της νέας τηλεοπτικής περιόδου. Όπως όλα δείχνουν, θα υπάρξει σκληρή αναµέτρηση για τα µερίδια τηλεθέασης, προκειµένου οι τηλεοπτικοί σταθµοί να εξασφαλίσουν µεγαλύτερο κοµµάτι από την πίτα της διαφήµι-
σης, η οποία είναι µικρή. Ήδη υπάρχουν αρκετές αλλαγές, µε τα κανάλια να επιθυµούν να αυξήσουν περισσότερο την ψυχαγωγία, αλλά ταυτοχρόνως να ενισχύσουν και τον ενηµερωτικό τους τοµέα, αφού εκεί πέρυσι υπήρξαν ανακατατάξεις. Έτσι λοιπόν θα µπορούσε µε άνε-
ση να πει κάποιος ότι τα δίνουν όλα για την τηλεθέαση… Ας πάρουµε τα πράγµατα µε τη σειρά για να δούµε, εκτός από το σταθερό πρόγραµµα που έχουν τα κανάλια, ποιες θα είναι οι αλλαγές που θα επιχειρήσουν ή ποιες εκποµπές θα ενισχυθούν.
Θέλει να διατηρήσει την πρωτιά του και τη νέα περίοδο, καθώς και την καλή δουλειά που έγινε σε όλες τις ζώνες, οι οποίες «αναστήθηκαν». Στον ενηµερωτικό τοµέα δεν προβλέπονται µεγάλες αλλαγές, µε τη Μαρία Χούκλη να παραµένει σταθερή αξία για το κεντρικό δελτίο, που πέρυσι τα πήγε περίφηµα. Στον ψυχαγωγικό τοµέα στη ζώνη 10-1 θα βρίσκονται οι Λιάγκας και Φαίη µε διάφορες µικρές αλλαγές σε πρόσωπα, λόγω κυρίως της απουσίας του Γ. Λιανού. To βαρύ πυροβολικό στο ψυχαγωγικό πρόγραµµα θα είναι και πάλι φέτος η εκποµπή Dancing with the stars (5ος κύκλος). Παρουσιάστρια παραµένει η ∆ούκισσα Νοµικού, ενώ στα παρασκήνια θα βρίσκεται η Ευαγγελία Αραβανή. Στην κριτική επιτροπή παραµένουν οι Λάτσιος, Γκαλένα και Κωστάλας. Η Κάτια ∆ανδουλάκη θεωρείται εκτός, λόγω υποχρεώσεων στην καθηµερινή σειρά του Star, και τη θέση της θα καλύψει πιθανώς ο Νίκος Μουτσινάς.
Είχε µια δύσκολη χρονιά, αφού έχασε την πρώτη θέση κυρίως στο δελτίο ειδήσεων των 8 µ.µ., που ήταν και το µεγάλο του ατού, χωρίς όµως να χάσει την επαφή του µε την κορυφή, ειδικά στο prime time. Με την αποχώρηση της Όλγας Τρέµη δόθηκε το σύνθηµα για το νέο πρόσωπο στο δελτίο του σταθµού… Ακούστηκαν πολλά πρόσωπα, κυρίως νέες γυναίκες. Οι τελευταίες πληροφορίες πάντως λένε ότι καταλήγουν – εκτός απροόπτου – στο πρόσωπο του Νίκου Στραβελάκη, ο οποίος έχει δώσει εξετάσεις για χρόνια στα δελτία ειδήσεων του Σαββατοκύριακου. Το περίεργο είναι ότι δεν προβλέπονται µεγάλες αλλαγές στη δοµή του δελτίου. Ποντάρουν στο υψηλό lead in που θα παίρνει µε δύο ελληνικές σειρές από τον ∆εκέµβριο, παρά στις αλλαγές στο δελτίο. Κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξει περιορισµός στον χρόνο εµφάνισης του Γιάννη Πρετεντέρη, στη λογική δηλαδή «όσο λιγότερο τον βλέπουν οι τηλεθεατές τόσο καλύτερα για το δελτίο».
Αποτέλεσε την έκπληξη της περσινής χρονιάς, αφού βρέθηκε στην τρίτη θέση µε το κεντρικό του δελτίο 7-8 µ.µ. Στόχος του να διατηρήσει τα ποσοστά τηλεθέασης που είχε και την περασµένη χρονιά µε κεντρικό παρουσιαστή και πάλι τον Αντώνη Σρόιτερ, ο οποίος ανανέωσε το συµβόλαιό του µε τον σταθµό, και να παγιωθεί στην τρίτη θέση. Στο ψυχαγωγικό πρόγραµµα ακόµη δεν έχει οριστικοποιηθεί τι θα γίνει στη ζώνη 10.00-12.00, καθώς δεν έχει αποφασιστεί ακόµα αν η εκποµπή της Σταµατίνας Τσιµτσιλή µεγαλώσει σε διάρκεια. Στα πλεονεκτήµατα του σταθµού η µεταγραφή - έκπληξη του Γιώργου Λιανού από τον ΑΝΤ1, στον οποίο ήταν για πολλά χρόνια. Στη νέα εκποµπή ο Γιώργος Λιανός θα είναι µαζί µε την Κατερίνα Καινούργιου και το δίδυµο Καµηλά - Μαγγίρα στην απογευµατινή ζώνη.
Με το δελτίο ειδήσεων να έχει πετύχει, αφού για πρώτη φορά πέρυσι επιχείρησε την αλλαγή του προφίλ µε βασικά πρόσωπα τη Μάρα Ζαχαρέα και τον Νίκο Χατζηνικολάου, θα υπάρξουν βελτιώσεις στο πρόγραµµα, ώστε το κεντρικό δελτίο να πάρει ένα καλύτερο lead in. Στη ζώνη πριν από το δελτίο θα συνεχίσει να υπάρχει η τουρκική σειρά «Προδοσία» και όταν ολοκληρωθεί θα αντικατασταθεί από το επίσης τουρκικό «Βόρειοι και Νότιοι». Το δελτίο ειδήσεων θα διαδέχεται στο prime time µια νέα ελληνοκυπριακή σειρά µε τον τίτλο « Όρκος σιωπής» σε συνεργασία µε το κυπριακό κανάλι Σίγµα. Πρωταγωνιστές στη σειρά θα είναι οι Κάτια ∆ανδουλάκη, ∆άνης Κατρανίδης κ.ά. Προς το παρόν δεν έχει αποφασιστεί αν θα υπάρχει ενηµερωτική ζώνη το πρωί, πριν από την εκποµπή της Τσαπανίδου.
Αναζητούν το εναλλακτικό προφίλ του σταθµού και έτσι θα δούµε και άλλες αλλαγές, κυρίως στο ψυχαγωγικό πρόγραµµα πέρα από την ενηµέρωση. Η µόνη αλλαγή που υπάρχει µέχρι στιγµής είναι αυτή µε την εκποµπή «Newsroom», που θα παρουσιάζει η Έλενα Παπαδηµητρίου, η οποία όµως θα αλλάξει τίτλο µετά την εµπλοκή µε τη συνεπώνυµη εκποµπή της Έλλης Στάη, την ίδια ώρα στον δικτυακό τόπο «ΤheTOC». Τελικά στο ψυχαγωγικό κοµµάτι µένει εκτός ο Νίκος Μουτσινάς, ενώ µετακόµισε ήδη από τον Alpha η Μαρία Ηλιάκη, ο Γιώργος ∆άσκαλος και η αρχισυντάκτρια Μαίρη Κούσουλα. Στο πλευρό της Ηλιάκη θα βρεθεί µάλλον ο Μάκης Πουνέντης, ενώ ο ∆άσκαλος θα παρουσιάζει ένα πρόγραµµα για τους τετράποδους φίλους µας («Σαν τον σκύλο µε τη γάτα»). Στο πρόγραµµα εντάσσεται και η νέα εκποµπή «Eventful», µε θέµα την οργάνωση εκδηλώσεων, που θα παρουσιάζει η Νατάσα Σιδηροκαστρίτου. Εξετάζεται ακόµη και µια νέα µουσική εκποµπή, ενώ βεβαίως δεν θα λείπει και η µαγειρική σχεδόν καθηµερινά. Τέλος, θα συνεχίσει µε παλιούς αλλά και νέους συνεργάτες η εκποµπή «Joy», µε τον τίτλο όµως «Enjoy».
∆ιαµορφώνει πρόγραµµα µε περισσότερη ψυχαγωγία από ενηµέρωση. Ο σταθµός θα επιχειρήσει, όπως λέγεται, να καλύψει το κενό που αφήνει το Star µετά την περσινή του στροφή. Ήδη έχει κλείσει η Χριστίνα Λαµπίρη, ενώ οι πληροφορίες λένε ότι έκλεισαν και η Ελεωνόρα Μελέτη, καθώς και η Κατερίνα Καραβάτου µε τον σύζυγό της Κρατερό Κατσούλη. Η Χριστίνα Λαµπίρη θα αναλάβει τη νέα πρωινή ζώνη του καναλιού, παρουσιάζοντας µια εκποµπή µε έντονα στοιχεία lifestyle, ενώ το ζεύγος Καραβάτου - Κατσούλη θα παρουσιάζει την πρωινή ψυχαγωγική εκποµπή του Σαββατοκύριακου. Στην ενηµέρωση επενδύει το Action24 µε δυνατά ονόµατα και πλήρη καταγραφή της επικαιρότητας. Στο δυναµικό του εντάχθηκε η Χριστίνα Κοραή, ενώ φαίνεται να µην έχουν κλείσει ακόµη οι συζητήσεις µε τον Ευαγγελάτο. ∆ιατηρούνται οι πολιτικές εκποµπές του Γιώργου Κουβαρά (που έχει αναλάβει και διευθυντής προγράµµατος), των Γιάννη Πολίτη και Πηνελόπης Γαβρά, καθώς και αυτή του Σεραφείµ Κοτρώτσου. Το πρωινό του Σαββατοκύριακου έχουν αναλάβει οι Αντώνης Λιάρος και Βαγγέλης Γιακουµής. Παράλληλα ο Αντώνης Κατσαρός αναλαµβάνει το αθλητικό δελτίο ειδήσεων, κάθε µέρα 8 µε 9 το βράδυ (∆ευτέρα έως Παρασκευή).
Media
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
45
www.topontiki.gr
Η ρύθμιση της κυβέρνησης έφερε μείωση στα έσοδα των ασφαλιστικών Ταμείων. Συγκεκριμένα, η αλλαγή της τιμολόγησης της διαφήμισης αναμένεται να προκαλέσει τη μείωση, με τον ΕΔΟΕΑΠ και το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ να προσπαθούν να δουν από πού θα τους… έρθει και πόσο θα πάει το «μαλλί». Αυτό βέβαια για το οποίο έχει τηρηθεί σιγήν ιχθύος από την πλειονότητα των ΜΜΕ της χώρας είναι πως με την ψήφιση της ρύθμισης για την απευθείας τιμολόγηση από τα ΜΜΕ προς τους διαφημιζομένους δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά για τον τρόπο απόδοσης του ποσοστού του αγγελιοσήμου προς
τους ασφαλιστικούς Οργανισμούς! Διαφημιστικές εταιρείες μέσω της διαμεσολάβησής τους υποχρεούνταν να καταβάλλουν το ποσοστό του αγγελιοσήμου στα ασφαλιστικά Ταμεία, εν τούτοις στη νέα ρύθμιση δεν αναφέρεται απολύτως τίποτα. Οι Ενώσεις και τα ασφαλιστικά Ταμεία θα πρέπει να αναλάβουν δράση για να εξασφαλίσουν το αγγελιόσημο, με τις πληροφορίες, όπως γράφουν οι «Τυπολογίες», να αναφέρουν ότι θα πρέπει να συμφωνηθεί η μείωση του ποσοστού αγγελιοσήμου αλλά και η ανακατανομή του στους φορείς απόδοσής του από τον Σεπτέμβριο.
Προσλήψεις ΝΕΡΙΤ - υπουργείο Οικονομικών Κατά των προσλήψεων των 59 δημοσιογράφων ειδήσεων στη ΝΕΡΙΤ ξεσηκώθηκαν και οι συμβασιούχοι του υπουργείου Οικονομικών, τους οποίους «δάνεισε» το υπουργείο στην... ανεξάρτητη τηλεόραση για να μπορεί να λειτουργήσει. Μην σας κάνουν εντύπωση όλα αυτά τα απίστευτα πράγματα, αφού με το καθεστώς που υπάρχει οι εργαζόμενοι στη ΝΕΡΙΤ λίγο πολύ θεωρούνται συμβασιούχοι του υπουργείου Οικονομικών!!! Στην επιστολή τους προς τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΝΕΡΙΤ Αντώνη Μακρυδημήτρη οι δημοσιογράφοι καταγγέλλουν ότι επελέγησαν υποψήφιοι με κριτήριο μόνο τα τυπικά προσόντα, χωρίς να υπολογιστεί η προϋπηρεσία και η εμπειρία, και αφήνουν σαφείς υπαινιγμούς πως υπήρξαν άνωθεν παρεμβάσεις. Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι ο μικρός αριθμός προσλήψεων στη ΝΕΡΙΤ οδηγεί σε αναταράξεις, καθώς αρκετοί από τους συμβασιούχους στην υπηρεσία της ειδικής διαχείρισης της Δ.Τ. είχαν διαβεβαιώσεις πως θα εργαστούν και στη ΝΕΡΙΤ. Η… φαρσοκωμωδία συνεχίζεται!
Αγριότητες: Αποκεφαλισμός δημοσιογράφου Ακόμη ένας δημοσιογράφος νεκρός, και αυτή τη φορά, όπως όλα δείχνουν, με τον πιο τραγικό, άγριο και ανατριχιαστικό τρόπο, που λίγες φορές συναντάμε. Το Ισλαμικό Κράτος, οργάνωση εξτρεμιστών τζιχαντιστών, δήλωσε χθες ότι αποκεφάλισε τον Αμερικανό δημοσιογράφο Τζέιμς Φόλεϊ, 40 ετών, και απείλησε να σκοτώσει έναν ακόμη, σε αντίποινα για τις αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές στο Ιράκ. Σε βίντεο που αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο με τον τίτλο «Μήνυμα για την Αμερική» φαίνεται ένας μασκοφόρος άνδρας, με μαύρα ρούχα, να αποκεφαλίζει τον Αμερικανό δημοσιογράφο, που είχε απαχθεί από ενόπλους στη Συρία τον Νοέμβριο του 2012. Και ενώ οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών
προσπαθούν να εξακριβώσουν «το συντομότερο δυνατόν» την αυθεντικότητα του βίντεο, οι τζιχαντιστές στο ίδιο βίντεο δείχνουν εικόνες από έναν άλλο Αμερικανό δημοσιογράφο, με το όνομα Στίβεν Σότλοφ, τον οποίο απειλούν να εκτελέσουν… Και οι δύο δημοσιογράφοι φορούν πορτοκαλί ένδυμα που θυμίζει αυτό των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο. Ο Τζέιμς Φόλεϊ ήταν έμπειρος δημοσιογράφος και είχε ήδη καλύψει τις συγκρούσεις στη Λιβύη και τη Συρία για τον αμερικανικό ειδησεογραφικό ιστότοπο GlobalPost, το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων και άλλα μέσα ενημέρωσης. Είχε απαχθεί από τους τζιχαντιστές στη βόρεια Συρία στις 22 Νοεμβρίου του 2012.
Έφυγε ο Νίκος Ζερβονικολάκης… Την περασμένη Πέμπτη έφυγε αναπάντεχα από τη ζωή ο επί σειρά ετών δημοσιογράφος του «Έθνους» Νίκος Ζερβονικολάκης. Ο Νίκος Ζερβονικολάκης γεννήθηκε το 1948 στη Λάστρο της Σητείας, όπου και τελείωσε το Δηµοτικό. Τελείωσε το Γυµνάσιο στη Σητεία. Σπούδασε Πολιτικές και Οικονοµικές Επιστήµες στη Νοµική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Μέλος της Ένωσης Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου και της Διεθνούς Οµοσπονδίας Δηµοσιογράφων, ο Ν. Ζερβονικολάκης δούλεψε σε πολλές αθηναϊκές εφηµερίδες και περιοδικά («Βήµα», «Έθνος», «Ελευθεροτυπία», «Πάνθεον», «Εικόνες»). Τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του…
…και ο Γιώργος Δραγώνας Την τελευταία του πνοή άφησε το περασμένο Σάββατο ο εκδότης και επιχειρηματίας Γιώργος Θ. Δραγώνας, ο οποίος πνίγηκε στη θάλασσα της Παλαιάς Φώκαιας Αττικής την ώρα που κολυμπούσε. Ο Γιώργος Δραγώνας είχε διατελέσει, μεταξύ άλλων, πρόεδρος της ΕΡΤ και διευθύνων σύμβουλος της εκδοτικής εταιρείας Δάφνη Επικοινωνίες. Καλό ταξίδι…
Mικρά - Μικρά
Νέο χτύπημα κατά των Ταμείων του Τύπου…
ËΜας τρελαναν στις επαναλήψεις τα κανάλια, αλλά και στο telemarketing. Το θέμα είναι ότι σε κάποια κανάλια «τους βγαίνουν» οι επαναλήψεις και χτυπούν νούμερα τρελά... Γι’ αυτό και δεν μαζεύονται. ËΜΕ ΦΟΥΛ τις μηχανές κινείται το Mega για τη νέα σειρά του Γιώργου Καπουτζίδη, αφού θεωρούν ότι «το ’χει» και φέρνει μεγάλες τηλεθεάσεις… Έτσι προχωράνε σε ανοιχτό κάστινγκ για άντρες και γυναίκες ηθοποιούς για τη νέα αυτή σειρά σε σενάριο Γιώργου Καπουτζίδη και σκηνοθεσία Αντώνη Αγγελόπουλου. Ημέρες προσέλευσης για το κάστινγκ είναι η Παρασκευή 22 και η Δευτέρα 25 Αυγούστου, ώρες 11:00 - 19:00 στα Studio Kάπα, στα Σπάτα. ËΔΕΝ ΞΕΡΕΙ ο Γιάννης Λάτσιος ποιους να κόψει από τη λίστα των επωνύμων που είναι υποψήφιοι να λάβουν μέρος στο Dancing with the stars (5ος κύκλος). Μεγαλώνει συνεχώς και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα… ËΗ ΛΙΣΤΑ μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, οπότε θα καταλήξουν στους 14 που θα λάβουν τελικά μέρος, θα μεγαλώσει… και μαζί και ο πονοκέφαλος για το ποιοι θα κοπούν… ËΚΟΝΤΡΑ μεταξύ Έλλης Στάη και ΣΚΑΪ, με αφορμή το όνομα της νέας μεσημεριανής εκπομπής του σταθμού «Newsroom» με την Έλενα Παπαδημητρίου, αφού την ίδια ώρα, από τον διαδικτυακό ιστότοπο της Έλλης «TheTOC», μεταδίδεται εκπομπή με τον ίδιο τίτλο… Πρόκειται για την επιτελική σύσκεψη, όπου μετέχουν όλα τα στελέχη του portal, που μεταδίδεται απ’ ευθείας στο Ίντερνετ. ËΕΤΣΙ με ένα κειμενάκι που ανέβασε στο Τwitter η Έλλη «τους την είπε» εκεί στο Φάληρο… «Δικές σας ιδέες δεν έχετε εκεί στον ΣΚΑΪ; Και Νewsroom και στη 1 το μεσημέρι;», κάνοντας τον Μαλέλη να αντιδράσει μέσω «Real» λέγοντας: «Από σας το ακούω, θα γίνει αλλαγή, έχει δίκιο η Έλλη». Για να δούμε τι θα σκεφτεί ο πολυμήχανος Σταμάτης… ËΣΗΜΕΡΑ λήγει η θητεία των μελών του Εποπτικού Συμβουλίου και αναμένεται η αντικατάστασή τους. Να δούμε τι θα ζωγραφίσουν από το Μέγαρο Μαξίμου. Η περιπέτεια της δημόσιας τηλεόρασης συνεχίζεται. Μην έχετε καμία αμφιβολία… ËΚΑΛΥΤΕΡΑ να μην σας πούμε για το πρόγραμμα της ΝΕΡΙΤ… Επαναλήψεις, επαναλήψεις, επαναλήψεις και αλαλούμ!!! Δεν προλαβαίνουν ούτε να αγοράσουν… ËΤΟ ΜΟΝΟ καλό που τους συμβαίνει εκεί στη ΝΕΡΙΤ, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η συνεργασία με το ΤF1, που σχεδιάζει σειρά στην οποία θα φιλοξενούνται ήρωες της καθημερινότητας από όλη την Ευρώπη, με τις δικές τους ξεχωριστές ιστορίες, την οποία θα παρουσιάζει ο Νίκος Αλιά-
γας, διάσημος στη Γαλλία και γενικότερα στην Ευρώπη. ËΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ, αν τελικά συμφωνηθεί η συμπαραγωγή, θα αρχίσουν από την Ελλάδα αρχές Σεπτεμβρίου και θα περιλαμβάνουν 12 επεισόδια… ËΜΠΟΡΕΙ η ΕΡΤ να έχει κλείσει εδώ και περίπου έναν χρόνο, ωστόσο η ΕΡΑ ΣΠΟΡ θα παραμείνει πιστή στο ραντεβού της με τους φιλάθλους, καθώς η εκπομπή - θρύλος της Ελεύθερης Ελληνικής Ραδιοφωνίας «Μικρόφωνο στα γήπεδα» θα είναι και φέτος παρούσα. Συγκεκριμένα, μέσα από το ertopen. com και τους περιφερειακούς σταθμούς της ΕΡΤ, θα μεταδώσει λεπτό προς λεπτό όλους τους αγώνες. ËΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ πρόγραμμα των μεταδόσεων μέχρι τέλος του μήνα θα το βρείτε στο www.topontiki.gr στα Αθλητικά. ËΧΤΥΠΗΣΕ για μια ακόμη ο «ταραξίας» των καναλιών Άδωνις Γεωργιάδης. Αυτή τη φορά άνοιξε καβγά με την εφημερίδα «Χωνί», βγάζοντας για μια ακόμη φορά στη φόρα τις αντικομμουνιστικές υστερίες. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ν.Δ. χαρακτήρισε τους εργαζομένους στην εφημερίδα «συνωμοσιολόγους», «φανατικούς», «κομμουνιστές» και «κοινώς τρελούς», επειδή έγραψαν ότι δεν λέει αλήθεια όταν συγκρίνει το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα με της Αργεντινής… και αυτό ήταν που τον έκανε «Τούρκο». Το ρώτησαν πού βρήκε τα στοιχεία και αυτός δεν απάντησε. Εξελίσσεται σε μετρ της προπαγάνδας και σε νέο Μπαλτάκο με τον αντικομμουνισμό του… ËΣΤΙΣ 31 Αυγούστου αναμένεται να κρεμαστεί στα περίπτερα η κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας «KontraNews», με τον Αιμίλιο Λιάτσο στο τιμόνι της. Η εφημερίδα αναμένεται να ακολουθήσει «σκληρή» πολιτική γραμμή. ËΕΠΙΣΗΣ ο Αιμίλιος την 1η Σεπτεμβρίου στις 12 τα μεσάνυχτα θα κάνει πρεμιέρα στο Κontra, το ομώνυμο με την εφημερίδα κανάλι, παρουσιάζοντας καθημερινή δίωρη εκπομπή από τη Δευτέρα έως και την Παρασκευή. ËΕΝΑΝ πρωτότυπο τρόπο διάλεξε η παρουσιάστρια του κεντρικού δελτίου ειδήσεων στην πρώτη δημόσια γερμανική τηλεόραση ARD για να τιμήσει τη μνήμη του ηθοποιού Ρόμπιν Γουίλιαμς και να παρουσιάσει την είδηση του θανάτου του... Ενώπιον εκατομμυρίων τηλεθεατών η Κάρεν Μιόζγκα έβγαλε τα παπούτσια της και ανέβηκε στο τραπέζι του στούντιο, όπως ακριβώς είχε κάνει και ο ηθοποιός σε μία από τις χαρακτηριστικότερες σκηνές στην ταινία «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών».ËΤΟ «Π» την προπερασμένη Πέμπτη (7.8) πούλησε πανελλαδικά 7.230 φύλλα. Την περασμένη εβδομάδα (13.8) πούλησε 1.613 φ. σε Αθήνα - Πειραιά.
ηψη λ ά ν α Επ μ ήτ η ρ ς π ενί α
Η ποντικίνα των media
46
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Eκτός ελέγχου
xenofonb@gmail.com
Η Αμφίπολη και τα ευρήματα
Κ
Οι ανασκαφές της Αμφίπολης δεν φέρνουν στο φως μόνο ένα ένδοξο παρελθόν, αλλά την απέλπιδα αδυναμία του να συνδεθεί με το παρόν ενός τόπου ασυνάρτητου
λοξός
άθε φορά που, έπειτα από ανασκαφές, έρχονται στο φως διάφορα ευρήματα της Ιστορίας αυτού του τόπου, νιώθουμε έντονα το αίσθημα της συνέχειας, ένα αίσθημα που μας χαρίζει, αν μη τι άλλο, αυτοπεποίθηση και υπερηφάνεια, καθώς μας θυμίζει αυτό που τείνουμε να ξεχνάμε: τον μακρύ δρόμο της γλώσσας μας, των αισθημάτων μας, της αντίληψής μας για τον γύρω κόσμο, το πώς βιώνουμε το φως, έτσι τυφλωμένοι που είμαστε στο μίζερο παρόν μας... Συχνά, η χώρα μας θυμίζει εγκαταλειμμένο αρχοντικό, ένα παλάτι σε πλήρη παρακμή που αδυνατεί ακόμα και να ανακαλέσει τις μέρες δόξας του, έναν κόσμο υπέρλαμπρο, μα όχι παρόντα στον τόπο του – αντίθετα, θαρρείς διωγμένο απ’ αυτόν... Οι ανασκαφές της Αμφίπολης δεν φέρνουν στο φως μόνο ένα ένδοξο παρελθόν, αλλά και την απέλπιδα αδυναμία του να συνδεθεί με το παρόν ενός τόπου ασυνάρτητου, ενός αχάριστου και ανίκανου κληρονόμου των πιο ένδοξων και λαμπρών σελίδων της παγκόσμιας Ιστορίας. Σήμερα η χώρα μας πελαγοδρομεί σε μια δύσκολη καμπή της Ιστορίας της, αντιμέτωπη όχι τόσο με τα μεγάλα και σοβαρά προβλήματα που την κατακλύζουν, όσο με τον κακό της εαυτό που την κρατά δέσμια των πολιτικών της παθογενει-
g.m.theodosiou@gmail.com
Mυογράφημα
◆ Η τελεία των αποστάσεων στα σημεία και η πρόταση εγκατέλειψε την καλοκαιρία. Μοναδικότητα των διακεκομμένων διαστημάτων, ενώ στα συναισθήματα περιπλέκονται οι αισθήσεις όταν στο ξεφύλλισμα οι σκέψεις καταφεύγουν στην επαιτεία των λέξεων. ◆ Δικαιολόγημα στην πολυσύλλαβη εκφορά των λεξημάτων. ◆ Στους επιμανείς βοριάδες το παραμιλητό και στα κύματα η παλιλλογία φαντάζεται την εικόνα του παραμυθιού. ◆ Κάπως έτσι το δυσνόητον καταφεύγει στη γοητεία των κρυμμένων νοημάτων. ◆ Στις πολιτείες του κόσμου οι προσδιορισμένες ανάγκες καρφωμένες στην ομοιότητα επαναλαμβάνονται και οι άνθρωποι, κουρδισμένα κατασκευάσματα, φτιάχνουν την υπόθεση της ζωής τους, αγνοώντας το αποτέλεσμα. ◆ Ανακοινώσεις του νεκρού επιμυθίου και στην αντίπραξη συνωστισμένα τα μυστικά κλαίνε στο χαμόγελο την αδιαφορία. ◆ Και ο καιρός τρώει στα σωθικά τον ενεστώτα περιορίζοντας το ρήμα στο όνειρο. ◆ Στις θάλασσες η εγκατάλειψη των βημάτων αποτυπώνει την κίνηση. Ιχνογραφία του πρωινού με τον ήλιο κρυμμένο στο περίεργο σχήμα του βαρυόργητου νεφελώματος. ◆ Γκρίζο με τη σαφήνεια της απουσίας! ◆ Γλάροι και βάρκες, εντύπωση της ωραιότητας με τις χαίτες στα νερά, καλολογικά στοιχεία, ποιήματα του ανέμου στην κατεβασιά, με το προηγούμενο χάδι πάνω στην πέτρα να κουβαλά την πρόταση του επόμενου.
ών. Θλιβερό συνεπαγόμενο, η οδυνηρή μας ανικανότητα να διαχειριστούμε τον δικό μας πολιτισμό δίχως τη διαμεσολάβηση εκείνων ακριβώς των χωρών που μας εποπτεύουν στον σύγχρονο βίο μας. Μέσα από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δεν έχει καταφέρει να ενστερνιστεί ένα ιδεολόγημα στέρεο, σαφές και αντάξιο του πολιτισμού από τον οποίο υποτίθεται ότι κατάγεται, η χώρα μας παραπαίει όχι τόσο λόγω οικονομικών ακροτήτων και χρεών, όσο από μιαν εκφυλιστική αδυναμία να κατανοήσει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της. Η Αμφίπολη, και συγκεκριμένα τα ευρήματά της, υπενθυμίζουν για άλλη μια φορά την αδυναμία μας να κατανοήσουμε τον ιστορικό μας ρόλο και να συνδεθούμε δημιουργικά και όχι μουσειακά με το παρελθόν μας. Παράλληλα, μας δίνουν μιαν ακόμα αφορμή να αναλογιστούμε την αναγκαιότητα του αυτοπροσδιορισμού μας και της συλλογικής μας «επανεκκίνησης» μέσα σ’ έναν καταιγιστικό κόσμο ως ένας λαός αυτάρκης, δίχως δανεικά, δίχως παράπονα, παρά μονάχα με τις δικές του λέξεις – εκείνες που συνέθεσαν τον ποιητικότερο και επιστημονικότερο πολιτισμό στην Ιστορία, έναν πολιτισμό που εκτιμούν, κατανοούν και ενστερνίζονται περισσότερο οι ξένοι παρά οι «ιθαγενείς» κληρονόμοι του...
◆ Ηχοβολήματα της γεννήσεως στο πρώτο δάκρυ. ◆ Στην προκυμαία η καθημερινότητα στο γέλιο φροντίζει να συναρμόζεται ψευδολογώντας με την ηλιοφάνεια. Βιαστικές συντομογραφίες καθιερωμένου τύπου στα περπατήματα και στα νεύματα το χαμόγελο καλωσορίζει τις διαθέσεις της σιωπής. ◆ Περαστικά σημειώματα του Αυγούστου, όπως οι μέρες τρέχουν να συναντήσουν τις μεγάλες νύχτες. ◆ Επί του τέλους της αυταπάτης. ◆ Τα πάθη ανομολόγητα στην ακολουθία του φθινοπώρου. Σφραγισμένα φωνήεντα στην προδοσία της εκφωνήσεως. Και στο λιμάνι ένα λευκό κεντημένο, κρυμμένος ψίθυρος της αναπνοής, φέρνει τη νοσταλγία στα δάχτυλα. ◆ Στο διάλειμμα του επιλόγου!
Εντύπωση Σημεία Στην άκρη του λιμένος Επιφώνημα Στο κόσμημα Εφαπτομένη της προκυμαίας Η λεπτομέρεια Απρόσμενη Στα πλευρά Σαν άστρο Μέσα στη γαληνότητα Της λαμπρότητας «από πού έρχεσαι» στον μονόλογο το πάφλασμα «δεν μιλάς» στο παραμιλητό Αντιλαμπύρισμα Κι ο ήχος Λέξεις ακατέργαστες Στην αλμύρα
Με την ανάσα να γυροφέρνει. Και τη ματιά να ξεχνιέται στο πέλαγος. Όταν το σύννεφο μαύριζε στο νερό την υπόθεση της βροχής. Χάραμα. Ο ήλιος μασούλαγε το πρωινό. Αργά. Όπως η φωνή διώχνει την οξεία όταν χαμηλώνει. Στην άμμο. Θαμμένο. Με το γυαλί μουντζουρωμένο. Σημάδια της πέτρας όταν ψιθυρίζει. Με το χέρι στην πρόταση. Στο χάδι. Στο ξεκαθάρισμα. Κι η εικόνα. Τυλιγμένες λέξεις. Αρχαία γράμματα. Χωρίς τελείες. Κεφαλαία σχήματα. Δίχως διαστήματα. Βιαστικά. Όπως να φεύγει η θάλασσα. Και το κύμα να γράφει. Την κόλαση. Στο χαρτί. Με την υγρασία να ποτίζει. Και στα μάτια. Η σημασία. Στο σώμα. Το σκίρτημα. Ανάγνωση. Φωνή. Σκιές. Η μια μετά την άλλη. Τα πρόσωπα. Τα μάτια. Αχνά. Όπως η μουσική. Στο ξεκίνημα. Χαμηλά. Το πέλαγος απέραντο. Μια μολυβιά. Δυο φράσεις. Μια στιγμή. Η κίνηση. Ιεροτελεστία. Μυστικό. Δίπλα στα στοιχειά. Παρομοίωση η ευλογία της προσευχής. Και τα δάχτυλα να αφήνουν στην αγκαλιά του νερού. Την απάντηση.
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014 www.topontiki.gr
Σφίγγα ο Αντώνης
47
Kαι πού να δεις τι σου ’ρχεται