1864

κι ολο κλαινε τα καβουρακια ( στης ) Ε Κου Του τα βοτσαλακια

www.topontiki.gr

ΠΟΝΤIΚΙ

art

ÐÅÌÐÔÇ 14 MAÚÏÕ 2015 / ÔÉÌÇ: 2€ Ö. 1864

ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΡΟΜΟΥ ΓΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ, ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ

Αντί για σωσίβιο

μας έδωσαν ομπρέλα

4-6

0

Διαβάστε σήμερα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Το σχέδιο της κυβέρνησης για

Κομμάτι παραπίσω φαίνεται να

το κλείσιμο της τελικής συμφωνίας σε περίπου δύο εβδομάδες κινείται στη λογική του «αμοιβαία επωφελούς συμβιβασμού». Ωστόσο οι διάφορες τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ κάνουν λόγο για επώδυνη συμφωνία που… θα θυμίζει «μνημόνιο».

πηγαίνει το πρωτογενές πλεόνασμα. Υπολογίζεται ότι θα είναι μηδενικό έως το τέλος του χρόνου, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Την ίδια στιγμή τα φορολογικά έσοδα παρουσιάζουν υστέρηση άνω των 700 εκατ. ευρώ…

O Λαλιώτης ακόμα ΣΕΛ. 6 δεν έ7την τελευταία του λέξη

O Λαλιώτης ακόμα ΣΕΛ. 8-9 δεν έ2

Ο επιδιωκΟμενος «έντιμος συμβιβασμός» μοιάζει δύσκολος, όμως η κυβέρνηση τον θέλει διακαώς. Πέρα από τους προφανείς αυτονόητους λόγους – τη ρευστότητα και τη δυνατότητα να κυβερνήσει με όσο το δυνατόν λιγότερα εμπόδια –, ένα άλλο μεγάλο στοίχημα είναι ανοιχτό και θα παιχτεί μετά το κλείσιμο και της μεγάλης, μεσοπρόθεσμης συμφωνίας. ΑπΟ καιρΟ, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνουν ότι «έχουμε την κυβέρνηση, αλλά πρέπει να κερδίσουμε και την εξουσία». Αυτό σημαίνει – θα το καταλάβουμε ευκολότερα βλέποντας τι επικρατεί στην ενημέρωση, στα δημόσια έργα, στην Τράπεζα της Ελλάδος κ.λπ. – ότι η κυβέρνηση αισθάνεται πως είναι «μόνη εναντίον όλων». ΑυτΗ η αίσθηση έγινε εντονότερη αφότου δήλωσε διατεθειμένη να συγκρουστεί με το περιγραφόμενο – και από τους δανειστές – ως «αμαρτωλό τρίγωνο», το οποίο ορίζουν τα παραδοσιακά «αφεντικά» του πολιτικού συστήματος, οι ολιγάρχες της επιχειρηματικότητας και των ΜΜΕ και οι τράπεζες. Η απΑντηση που διαφαίνεται ότι θέλει να δώσει ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό το «τρίγωνο» περνάει αναγκαστικά μέσα από τη δημιουργία ενός ισχυρού, συμπαγούς – και εναλλακτικού προς τους ανωτέρω – συστήματος εξουσίας. Στο κυβερνών κόμμα αυτή η προτεραιότητα θεωρείται δεδομένη, ωστόσο η πρώτη προϋπόθεση είναι η κυβέρνηση να σταθεί όρθια και οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛΛ. να στηρίξουν τη συμφωνία

Κάτι αρχίζει να κινείται στη Ραφήνα. Ο Καραμανλής είναι προβληματισμένος για τις προοπτικές και τις εξελίξεις της παράταξης. Θεωρεί ότι ο Τσίπρας θα συμφωνήσει με τους δανειστές, ενώ βλέπει τον χρόνο να μετρά αντίστροφα για τον Αντώνη Σαμαρά.

ΣΕΛ. 11

κατά βάθος Αν ΣΥΡΙΖΑ ΑΝ.ΕΛΛ. υποστείλουν τις σημαίες...

Οι… έντιμοι λύκοι της Κομισιόν είναι και οι εξπέρ της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής!!! Ο λόγος για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία αναμορφώθηκε, με τα 20 μέλη από τα 25 να είναι εκπρόσωποι μεγάλων τραπεζών και χρηματοπιστωτικών οργανισμών.

Η σιωπή των… οστών

ΣΕΛ. 20

στη Βουλή, όταν έλθει η ώρα. ΠροφανΩς η κυβέρνηση δεν πρόκειται να μακροημερεύσει αν τα δύο κόμματα υποστούν κρίσιμες απώλειες – ακόμη και αν βρεθούν στηρίγματα σε βουλευτές άλλων κομμάτων. Σε αυτή δε την τελευταία περίπτωση θα αναγκαστεί να παραχωρήσει μέρος της εξουσίας σε όσους τη στηρίξουν, επομένως θα θολώσει και η στρατηγική «σύγκρουσης με τους ολιγάρχες» – στον βαθμό που αποδεχόμαστε ότι αυτή η πρόθεση είναι ειλικρινής. ΑκΟμη περισσότερο, είναι προφανές ότι η διαπραγμάτευση δεν τελειώνει ούτε με το κλείσιμο της μεγάλης, μεσοπρόθεσμης συμφωνίας. Αντιθέτως, θα συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκειά της και θα κρίνει πολλά περισσότερα απ’ όσα θα κριθούν τώρα. Αναπτυξιακή πολιτική, παραγωγική ανασυγκρότηση, συγκρούσεις με συμφέροντα, κατεύθυνση του πολιτικού συστήματος, ανασυγκρότηση του κράτους και των θεσμών είναι τα σημαντικότερα πεδία των μεγάλων συγκρούσεων που χρειάζεται η χώρα. ΕΑν αυτΗ είναι η ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛΛ., εάν τη θεωρούν αδιαπραγμάτευτη, τότε δεν έχουν πολλές επιλογές. Ακόμη και αν χρειαστεί μια γενναία αναδίπλωση προκειμένου να προστατευθούν τα μείζονα. Σε αντίθετη περίπτωση, θα υποχρεωθούν να υποστείλουν τις σημαίες και η κοινωνία θα περάσει στον επόμενο. Ούτως ή άλλως η φύση και η πολιτική απεχθάνονται το κενό...

Με το δίγλωσσο βιβλίο της «Τα ζώα και οι άνθρωποι» (εκδ. Tegos), η Νίκη Παπαθεοχάρη επιχειρεί, εκτός από το να αναλύσει το έργο του Πωλ Ελυάρ, να φωτίσει μια άλλη πλευρά των ενστίκτων μας…

ΣΕΛ. 39

0

Το θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Όλα τα λεφτά το χαρτί Μέρκελ Καθώς η διαπραγμάτευση κυβέρνησης - δανειστών φτάνει στην κορύφωσή της με νέο όριο το τέλος Μαΐου και με τα ταμεία άδεια, από το Μέγαρο Μαξίμου μεταδίδουν μεν πως «κάναμε ό,τι μας αναλογούσε και τώρα πρέπει οι εταίροι να κάνουν αυτό που τους αναλογεί», αλλά αυτό το μήνυμα ούτε ακριβές είναι ούτε... καινούργιο.

Ε

ξ άλλου το «εμείς κάναμε ό,τι μας αναλογούσε» δεν συμφωνεί με το πνεύμα και το περιεχόμενο του ανεπίσημου ενημερωτικού σημειώματος (non paper) που εξέδωσε η κυβέρνηση αμέσως μετά το Eurogroup της 11ης Μαΐου. Σύμφωνα με εκείνο το σημείωμα: ♦ «Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί απαραίτητο στοιχείο την επιτάχυνση της διαδικασίας ώστε να βρεθεί κοινό έδαφος ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους θεσμούς, με σεβασμό τόσο στους κανόνες της Ευρωζώνης όσο και στη Δημοκρατία στην Ευρώπη». ♦ «Το γεγονός ότι πλέον έχουν μείνει σχετικά λίγα ζητήματα ανοιχτά και η αναγνώριση ότι απαιτείται χρόνος και προσπάθεια για να κλείσουν είναι καλοδεχούμενο από την ελληνική κυβέρνηση. Χρειάζεται, όμως, αμοιβαία προσπάθεια, χωρίς ιδεοληψίες, δογματισμούς και εμμονές για να υπάρξει συμφωνία σε αυτά τα ζητήματα». ♦ «Η ελληνική κυβέρνηση θα λάβει όλες τις απαραίτητες πρωτοβουλίες το επόμενο χρονικό διάστημα για να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, δεσμευμένη πάντοτε από τη λαϊκή εντολή».

Αδιέξοδο Με απλά λόγια, η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα κάνει περαιτέρω προσπάθειες ώστε να προκύψει η πολυπόθητη συμφωνία, παρότι εξακολουθεί να δείχνει στους συνομιλητές της ότι έχει όρια, από τα οποία δεν μπορεί να κάνει πίσω. Κοινώς, ενώ θέλει διακαώς τη συμφωνία, δεν πρόκειται να... «ξεβρακωθεί», διότι σε αυτή την περίπτωση το μόνο που μπορεί να προκύψει θα είναι ένα μεγαλοπρεπές αδιέξοδο! Μόνο που ο δρόμος προς τη συμφωνία μοιάζει περισσότερο με σχοινοβασία πάνω από πεινασμένους καρχαρίες. Στο πεδίο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές η κυβέρνηση ποντάρει τα λεφτά της στη στε-

νή επικοινωνία και τη συνεννόηση του Αλέξη Τσίπρα με την Άνγκελα Μέρκελ, που θα έχει ένα ακόμη επεισόδιο στη σύνοδο κορυφής στη Ρίγα της Λετονίας στις 20 - 21 Μαΐου. Πολλές ανησυχίες, ωστόσο, εκφράζονται αυτές τις μέρες για την ισχύ της Μέρκελ στο εσωτερικό της χώρας της ύστερα από την αποκάλυψη ότι οι γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών είναι απλώς ένα παραμάγαζο της αμερικανικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA), η οποία τους φορτώνει παρακολουθήσεις σε όλη την Ευρώπη. Το πολύ σοβαρό αυτό σκάνδαλο αγγίζει την ίδια τη Μέρκελ και αυτό δημιουργεί ερωτήματα για την εξαιρετικά ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ της ίδιας και του υπουργού της επί των Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας το τελευταίο διάστημα, ύστερα από μια μικρή περίοδο σιωπής και ήρεμων εμφανίσεων, έχει επανέλθει και δημοσίως στη σκληρή γραμμή, τροφοδοτώντας αφειδώς τα δελτία ειδήσεων των... ελλη-

Οι παράγοντες που ορίζουν τη λεπτή ισορροπία στην οποία πρέπει να κινηθεί η κυβέρνηση για να κλείσει η συμφωνία

νικών τηλεοπτικών καναλιών. Πάντως, όσο και αν στην Ελλάδα δίνεται υπερβολική διάσταση στις παρεμβάσεις του Σόιμπλε, ο ίδιος εξακολουθεί μεν να μιλάει για την ανάγκη να υπηρετηθεί το προηγούμενο πρόγραμμα, αλλά συμπληρώνει: «Τουλάχιστον σε έναν βαθμό». Οι αναφορές του Σόιμπλε, κοινές με αυτές του επιτρόπου Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί μετά το Eurogroup της 11ης Μαΐου, αφορούν το ασφαλιστικό, τον ΦΠΑ, τα «κόκκινα» δάνεια και την αγορά εργασίας. Ενώ όμως ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ προτιμά να δηλώνει ότι υπάρχουν μεγάλες αποστάσεις σχεδόν σε όλα, ο Γάλλος επίτροπος βλέπει σύγκλιση σε ΦΠΑ και «κόκκινα» δάνεια, εντοπίζοντας τις αποκλίσεις σε ασφαλιστικό και εργασιακά.

Αμφίβολο Στο σημείο στο οποίο βρίσκεται η διαπραγμάτευση κανείς δεν πρέπει να πιστεύει στα σοβαρά ότι ο Σόιμπλε θα κάνει εύκολα πίσω ή θα ρίξει τους τόνους – είναι δε αμφίβολο αν θα τους ρίξει ακόμη και την... επομένη μιας συμφωνίας. Για την κυβέρνηση το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι πρέπει να κινηθεί διατηρώντας μια απίστευτα

λεπτή ισορροπία, η οποία ορίζεται από τους εξής παράγοντες: ♦ Το στενό χρονικό περιθώριο που απομένει έως το τέλος Μαΐου, προκειμένου αφενός να μην στεγνώσουν εντελώς τα κρατικά ταμεία και αφετέρου να δοθεί χρόνος ώστε η τελική συμφωνία να εγκριθεί από τα κοινοβούλια των άλλων χωρών. ♦ Το κλείσιμο της αξιολόγησης του προηγούμενου μνημονίου, στην οποία αναφερόταν ρητώς η απόφαση της 20ής Φεβρουαρίου και στην οποία επέστρεψε η κυβέρνηση με την κοινή δήλωση Τσίπρα - Γιούνκερ και τη λιτή δήλωση του Eurogroup στις 11 Μαΐου. ♦ Την προσπάθεια της κυβέρνησης να διατηρήσει όσο περισσότερα σημεία άμυνας μπορεί τόσο στις περίφημες κόκκινες γραμμές της σε θεσμικά ζητήματα, όπως το ασφαλιστικό, τα «κόκκινα» δάνεια και τα εργασιακά, όσο και στο είδος των φορολογικών και άλλων εισπρακτικών μέτρων που θα κλείσουν το δημοσιονομικό κενό των 2 έως 3 δισ. ευρώ για το 2015. ♦ Τη δυνατότητα να διαφανεί ότι, ως αντίδωρο για τις όποιες σκληρές αποφάσεις, οι Ευρωπαίοι, όπως άφησε να εννοηθεί και ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, είναι διατεθειμένοι να δώσουν – εκτός από μια χαμηλή απαίτηση για πρωτογενές πλεόνασμα – μια αναδιάρθρωση χρέους, η οποία θα διασώσει τα επόμενα χρόνια σημαντικούς πόρους που διαφορετικά θα κατευθύνονταν στην εξυπηρέτηση του χρέους. ♦ Τη δυνατότητα το τελικό αμπαλάζ – αλλά και η ουσία – της συμφωνίας να διασφαλίζει όχι μόνο την υπερψήφισή της από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛΛ., ώστε να διατηρηθεί η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά και την ενότητα στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Καθώς οι προηγούμενοι μήνες πέρασαν χωρίς σημαντική πρόοδο, όλα τούτα μαζεμένα σε τόσο στενό χρονικό περιθώριο δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμα. Ως εκ τούτου τίποτε δεν αποκλείει η «μεγάλη» συμφωνία να απέχει χρονικά από τη «μικρή», όπως άλλωστε σημείωνε το «Ποντίκι» ήδη από την περασμένη εβδομάδα...

0

Κυβέρνηση

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

αναμένεται να θέσει σε πολιτικό επίπεδο ο πρωθυπουργός στη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη Ρίγα της Λετονίας στις 20 - 21 Μαΐου, ενώ θα επιδιωχθεί έκτακτο Eurogroup αμέσως μετά, στις 22 ή τις 23 του μήνα. Το διάστημα που μεσολαβεί ο πρωθυπουργός αναμένεται να συνεχίσει τις επαφές με αξιωματούχους και ηγέτες της Ε.Ε., μεταξύ των οποίων η Άνγκελα Μέρκελ, με την οποία το Μαξίμου το τελευταίο διάστημα βρίσκεται σε «ανοιχτή γραμμή».

Πλήρης λίστα

Το σχέδιο για πολιτική συμφωνία Η Αθήνα επισπεύδει και επαναχαράσσει τη στρατηγική της Υπόθεση δύο εβδομάδων είναι το κλείσιμο της τελικής συμφωνίας. Αυτό υποστηρίζει η Αθήνα, η οποία δείχνει να επισπεύδει και να επαναχαράσσει την τακτική της ύστερα από το Eurogroup της 11ης Μαΐου, το οποίο δεν έλυσε τα ασφυκτικά προβλήματα ρευστότητας.

Π

αρότι στο Eurogroup το ζήτημα της χρηματοδότησης συνδέεται με την «επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης» (μολονότι αφήνεται στη «δημιουργική ασάφεια», οι δανειστές δεν κρύβουν ότι εννοούν την πέμπτη αξιολόγηση) και τη συμφωνία, καταρχήν, στο τεχνικό επίπεδο των θεσμών, η ελληνική πλευρά «τρέχει» διεκδικώντας μια πολιτική λύση, στη λογική του «αμοιβαία επωφελούς συμβιβασμού». Αυτό το μήνυμα εξέπεμψε ο πρωθυπουργός στο κυβερνητικό συμβούλιο της Τρίτης με τη φράση «κάναμε όσα μας αναλογούν, σειρά έχουν οι εταίροι».

Το ελληνικό τεχνικό «σενάριο» συμβιβασμού, το οποίο «δεν θα είναι υφεσιακό»

Το σκεπτικό της κυβέρνησης δεν είναι καινούργιο. Ακόμη κι αν η άλλη πλευρά εμφανίζεται άκαμπτη στις απαιτήσεις της και προσθέτει συνεχώς νέες (π.χ. ενιαίος ΦΠΑ 23%), στο τέλος δεν θα ρισκάρει μια γενική οικονομική αποσταθεροποίηση στην ευρωζώνη ή και διεθνώς προκειμένου να επιβάλει τις απόψεις της. Ειδικά για τη Μέρκελ το κυβερνητικό επιτελείο κάνει την εκτίμηση ότι στη λήξη της θητείας της δεν θα ήθελε να «σκάσει» στα χέρια της το ελληνικό πρόβλημα και να χρεωθεί τον ακρωτηριασμό της ευρωζώνης, με ό,τι συνέπειες θα επιφέρει αυτό. Ως εκ τούτου, το ελληνικό ζήτημα

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο σχεδιασμός της κυβέρνησης τις αμέσως επόμενες μέρες, όπως συζητήθηκε και χαράχθηκε στις συσκέψεις του κυβερνητικού συμβουλίου τα τελευταία εικοσιτετράωρα, περιλαμβάνει τη διαμόρφωση μιας πλήρους λίστας με τα σημεία που έχουν συζητηθεί και συγκεκριμένα μια πλήρη καταγραφή των κοινών τόπων, των υποχωρήσεων που κάνει η ελληνική πλευρά και των «κόκκινων γραμμών» της. Κυβερνητικές πηγές περιγράφουν τα παραπάνω ως το ελληνικό τεχνικό «σενάριο» συμβιβασμού (με παραλλαγές), του οποίου η τελική συνισταμένη «δεν θα είναι υφεσιακή». Η κατεύθυνση προς τα τεχνικά κλιμάκια και την πολιτική διαπραγματευτική ομάδα είναι να διαμορφωθεί μια συνολική αναλυτική τεχνική πρόταση που θα περιλαμβάνει και τις ελληνικές υποχωρήσεις ως μέρος του συνολικού μίγματος μέτρων και πολιτικών που η ελληνική πλευρά μπορεί να δεχτεί κι επιπλέον δεν θα δέχεται όλες οι υποχωρήσεις να είναι από την ελληνική πλευρά. Ωστόσο, το εν λόγω «σενάριο» δεν αναμένεται να οδηγήσει σε «τεχνική» συμφωνία στο επίπεδο των θεσμών, αλλά θα προωθηθεί στους αξιωματούχους και ηγέτες της Ε.Ε. με στόχο μια πολιτική συμφωνία. Να σημειωθεί πως τα παραπάνω περιγράφονται αναλυτικά σε κείμενο αναρτημένο (με χθεσινή ημερομηνία) στην ιστοσελίδα metasximatismos.gr με κείμενα προβληματισμού της Ενωτικής Κίνησης της νεοσύστατης «δεξιάς» προεδρικής τάσης, στην οποία, μεταξύ άλλων, μετέχει ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς.

«Το θέλουν όλοι» Το σκεπτικό της ελληνικής πλευράς, όπως το παρουσίαζαν κυβερνητικά στελέχη μιλώντας με δημοσιογράφους μετά τη λήξη του κυβερνητικού συμβουλίου την Τρίτη, αναφέρει ότι οι συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο (Brussels Group) έχουν λίγο - πολύ εξαντλήσει τα όριά τους, καθώς οι εκπρόσωποι της κάθε πλευράς δεν έχουν την

εξουσιοδότηση να συζητήσουν πέρα από το σημείο που συνιστά το πολιτικό όριο για την κάθε πλευρά. Για παράδειγμα, αν οι δανειστές ζητούν οι περικοπές στις πρόωρες συντάξεις να ξεκινούν άμεσα και η κυβέρνηση δέχεται ως αφετηρία το 2020, αυτό, λένε κυβερνητικοί παράγοντες, δεν μπορεί να λυθεί στο τεχνικό επίπεδο των θεσμών. Πάνω απ’ όλα η κυβέρνηση επιζητεί μια πολιτική συμφωνία που θα μπορεί να στηριχθεί στο εσωτερικό. Υψηλά ιστάμενος κυβερνητικός παράγοντας σημείωνε πως το θέμα δεν είναι ότι η κυβέρνηση θέλει μια «έντιμη συμφωνία» μόνο και μόνο για να μπορεί να περάσει από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά επειδή «αυτό το θέλει ο πρωθυπουργός και όλοι μας». Ωστόσο, όσο περνούν οι μέρες και οι διάφορες τάσεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ τοποθετούνται ευθέως ή συγκαλυμμένα απέναντι στο ενδεχόμενο μιας επώδυνης συμφωνίας που θα «θυμίζει» μνημόνιο, η ανησυχία στο κυβερνητικό επιτελείο μεγαλώνει. Παράλληλα, όμως, «στοιχειοθετεί» έναντι των δανειστών το επιχείρημα και το «χαρτί» της κυβερνητικής κατάρρευσης και της πολιτικής αστάθειας. Με άλλα λόγια, το επιχείρημα αυτό λέει πως δεν έχει νόημα μια συμφωνία που, ακόμη κι αν είναι αποδεκτή από την κοινωνία, δεν θα μπορεί να περάσει και να στηριχθεί από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ οδηγώντας τη χώρα σε κρίση και αστάθεια. Το ερώτημα παραμένει ωστόσο: Γιατί αυτή η τακτική καθιστά «εφικτή τη συμφωνία» έως το τέλος Μαΐου, στον βαθμό που παραμένουν ανοιχτά ζητήματα, όπως το ασφαλιστικό και τα εργασιακά, οι συντελεστές του ΦΠΑ, το δημοσιονομικό κενό και το πρωτογενές πλεόνασμα (σύμφωνα πάντα με κυβερνητικούς παράγοντες); Σημειώνεται ότι ο επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί στην προφορική συνέντευξη μετά το Eurogroup ανέφερε ότι υπάρχει πρόοδος σε στρατηγικούς τομείς, όπως ο ΦΠΑ, η ανεξαρτησία της φορολογικής αρχής και τα «κόκκινα» δάνεια, ενώ μένουν ανοιχτά τα εργασιακά και το ασφαλιστικό, τα οποία, όπως είπε, πρέπει να λυθούν για να υπάρξει συμφωνία. Κυβερνητικό στέλεχος που μετείχε στη σύσκεψη της Τρίτης σημείωνε ότι στο παρά πέντε θα φανεί αν υπάρχει συμφωνία ή όχι, εννοώντας ότι όσο είναι σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση πολλά πεδία παραμένουν θολά, αλλά, όταν η ρευστότητα φτάσει στο κόκκινο και τα πράγματα γίνουν κρίσιμα, τότε και η πλευρά των δανειστών θα αποκαλύψει ποιες υποχωρήσεις προτίθεται να κάνει και ποιες όχι.

0

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Το πρωτογενές πλεόνασμα πάει κομμάτι παραπίσω...

Μέτρα στα μέτρα περπατώ...

Μηδενικό μέχρι το τέλος του χρόνου, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους Ο δημοσιονομικός «πήχης» τον οποίο καλείται να ξεπεράσει η κυβέρνηση προκειμένου να εξασφαλίσει τη συμφωνία με τους δανειστές, τουλάχιστον στο πρώτο κομμάτι της διαπραγμάτευσης που αφορά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, έχει αρχίσει να φαίνεται στην άκρη του τούνελ.

Η

ελληνική διαπραγματευτική ομάδα από τη μία πλευρά και οι εκπρόσωποι των δανειστών από την άλλη φαίνεται να συγκλίνουν στο ότι ο φετινός προϋπολογισμός, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, δεν μπορεί να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα. Μπορεί τα νούμερα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού το πρώτο τετράμηνο να δείχνουν ότι όλα βαίνουν βάσει προγράμματος, ωστόσο τα φαινόμενα στην προκειμένη περίπτωση απατούν. Το πρωτογενές πλεόνασμα εμφανίζεται να έχει ξεπεράσει στο τετράμηνο τα 2 δισ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη επίδοση έχει επιτευχθεί εξαιτίας έκτακτων οικονομικών γεγονότων, τα οποία δεν είναι δυνατόν να έχουν συνέχεια και τους επόμενους μήνες. Τα φορολογικά έσοδα παρουσιάζουν σοβαρότατη υστέρηση άνω των 700 εκατ. ευρώ, η οποία αναμένεται να μεγαλώσει τους επόμενους μήνες δεδομένου ότι θα αρχίσουν να φορτώνονται στους φορολογουμένους τα μεγάλα βάρη της φετινής χρονιάς (ΕΝΦΙΑ, φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων). Θα ανταποκριθούν όλοι οι φορολογούμενοι στους φόρους, που θα πέφτουν κατά ριπάς; Το πιθανότερο είναι ότι τα ληξιπρόθεσμα προς την εφορία θα αρχίσουν πάλι να αυξάνονται με ρυθμό 1 δισ. ευρώ ανά μήνα. Προς το παρόν αυτή η υστέρηση καλύπτεται χάρη στα έκτακτα έσοδα από τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, την υπεραπόδοση των εσόδων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αλλά και τα έκτακτα φορολογικά έσοδα που βεβαιώθηκαν ή βεβαιώνονται αυτές τις ημέρες (χαράτσι της ΔΕΗ για το 2013, τέλη κυκλοφορίας της

προηγούμενης χρονιάς και τέλος επιτηδεύματος των νομικών προσώπων για το 2013 που πρόκειται να βεβαιωθεί εντός των επόμενων ημερών). Από την άλλη, η μέχρι τώρα «παραγωγή» του πρωτογενούς πλεονάσματος οφείλεται σε έναν και μόνο λόγο: στο πρωτοφανές πάγωμα των δημοσίων δαπανών, κάτι που έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται και στη στατιστική με τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα. Μέσα σε έναν μήνα τα «φέσια» του Δημοσίου αυξήθηκαν περίπου κατά 400 εκατ. ευρώ, ενώ, όσο θα περνούν οι ημέρες, τα νούμερα θα επιδεινώνονται καθώς τα αποτελέ-

Πάνω από δύο δισ. ευρώ το κενό που θα πρέπει να καλυφθεί

σματα της πολιτικής «δεν πληρώνω», που ακολουθεί από τον Φεβρουάριο το Δημόσιο, αποτυπώνονται στα επίσημα δελτία με τρίμηνη καθυστέρηση. Συνολικά από την περικοπή των δαπανών οι πρόσθετες οφειλές του Δημοσίου αναμένεται να ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος Μαΐου.

Ύφεση Η ελληνική πλευρά φαίνεται να αποδέχεται τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που προβλέπει ισχνή ανάπτυξη της Ελλάδας για το 2015, η οποία δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 0,5%. Ήδη τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ χθες μιλούν για ύφεση το πρώτο τρίμηνο

του 2015. Και αυτό έχει την επίπτωσή του στα δημόσια έσοδα και ειδικά στους έμμεσους φόρους, οι οποίοι είναι άμεσα συνδεδεμένοι με την πορεία του ΑΕΠ, η οποία με τη σειρά της εξακολουθεί να στηρίζεται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στην κατανάλωση. Με αυτό το δεδομένο το λεγόμενο «βασικό σενάριο» που επεξεργάζονται στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (σ.σ.: βασικό σενάριο είναι αυτό που αποτυπώνει την πρόβλεψη που θα μπορούσαν να έχουν οι βασικοί οικονομικοί δείκτες χωρίς τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου) δείχνει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι το τέλος του έτους θα είναι σχεδόν μηδενικό. Αν λοιπόν υποτεθεί ότι η συμφωνία με τους δανειστές θα αναφέρεται σε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 1,2-1,5% του ΑΕΠ, τότε το δημοσιονομικό κενό που θα πρέπει να καλυφθεί θα είναι κάτι περισσότερο από δύο δισεκατομμύρια ευρώ.

Ο κατάλογος Το... δυστύχημα για την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και για τους πολίτες, είναι ότι για την κάλυψη αυτού του δημοσιονομικού κενού δεν αναμένεται να γίνουν δεκτά – τουλάχιστον όχι στο μέτρο που είχαν ποσοτικοποιηθεί εδώ και εβδομάδες – τα μέτρα του e-mail Βαρουφάκη που έχουν διαρρεύσει εδώ και εβδομάδες. Πιστοί στη στάση που τηρούν εδώ και χρόνια, οι δανειστές δεν θέλουν ◆ Ούτε τα μέτρα προσωρινού χαρακτήρα (π.χ. ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών σε 100 δόσεις, κίνητρα για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων σε όσους έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, έκτακτη ρύθμιση για την υποβολή φορολογικών δηλώσεων προηγούμενων ετών χωρίς πρόστιμα και προσαυξήσεις κ.λπ.) ◆ Ούτε τα μέτρα που «υπόσχονται» έσοδα από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (σ.σ.: το προσχέδιο

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

νόμου που ετοιμάζει η κυβέρνηση είναι γεμάτο από τέτοιες διατάξεις, όπως για παράδειγμα τα μέτρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου στα καύσιμα, τα ποτά και τα τσιγάρα, αλλά και τα μέτρα για την αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ ή οι διατάξεις για τον έλεγχο στις λίστες με τα τραπεζικά εμβάσματα). Έχει καταστεί σαφές στην ελληνική πλευρά ότι, για να υπάρξει συμφωνία, το πρωτογενές πλεόνασμα και του 2015 και του 2016 θα πρέπει να στηριχτεί σε ρεαλιστικά μέτρα, ποσοτικοποιημένα και άμεσης απόδοσης. Έτσι, σε αυτό το πλαίσιο, ετοιμάζεται ο κατάλογος με την επιβολή νέων μέτρων ή την επανάληψη παλαιών που θα μπορέσουν να αφήσουν θετικό πρόσημο άνω των 2 δισ. ευρώ στο τέλος της χρονιάς.

Ο ΦΠΑ Το πιο «καυτό» μέτωπο για την κυβέρνηση αυτήν τη στιγμή όσον αφορά τα δημοσιονομικά μέτρα, δεν είναι άλλο από τον νέο ΦΠΑ. Από τη στιγμή που ελήφθη η απόφαση να γίνει η συγκεκριμένη «μεταρρύθμιση», αυτομάτως άνοιξε και η συζήτηση για τους νέους συντελεστές. Μπροστά στο ενδεχόμενο να υποχρεωθεί να καταργήσει την έκπτωση του 30% για όλες τις νησιωτικές περιοχές, αλλά και να προχωρήσει στην εξάλειψη του υπερχαμηλού

συντελεστή (δηλαδή του 6,5% στον οποίο κατατάσσονται φάρμακα, ξενοδοχειακές υπηρεσίες και βιβλία), η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα μπήκε τελικώς στη συζήτηση για τον «ενιαίο συντελεστή». Μια συζήτηση όμως η οποία έχει πολλές παγίδες τόσο οικονομικές όσο και... πολιτικές.

Ο κατάλογος με τα νέα μέτρα

Τα σενάρια περί δήθεν εφαρμογής ενιαίου συντελεστή της τάξεως του 15% γρήγορα αποδείχθηκαν ευσεβείς πόθοι. Ένα τέτοιο σενάριο όχι μόνο δεν θα συνέβαλλε στην κάλυψη του δημοσιονομικού κενού, αλλά αντιθέτως θα οδηγούσε και στη διεύρυνσή του. Οι δανειστές κατέστησαν

σαφές ότι το σενάριο που θα μπορούσε να συζητηθεί είναι ενιαίος συντελεστής 18% ή 19% με ελάχιστες εξαιρέσεις. Και στο σημείο αυτό άρχισε η μάχη για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες άμεσης ανάγκης. Με βάση το ισχύον καθεστώς, ρεύμα, τρόφιμα, νερό, εισιτήρια, εστίαση – δηλαδή προϊόντα και υπηρεσίες με τζίρους δισεκατομμυρίων – κατατάσσονται στο 13% και τα φάρμακα στο 6,5%. Επιθυμία της κυβέρνησης θα ήταν όλα αυτά τα προϊόντα να παραμείνουν στους χαμηλούς συντελεστές. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε η ελληνική πλευρά θέλει να υπάρχουν τρεις συντελεστές: ένας υπερχαμηλός για να σωθούν τα φάρμακα, ένας ενδιάμεσος τουλάχιστον για τρόφιμα και ρεύμα και ένας ενιαίος για όλα τα υπόλοιπα. Από την άλλη, οι δανειστές πιέζουν για δύο συντελεστές, σπρώχνοντας ουσιαστικά το σενάριο που είχε καταστρώσει το ΔΝΤ από το 2011 και το οποίο προβλέπει έναν συντελεστή για όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες και έναν χαμηλό μόνο για το «πακέτο» του τουρισμού. Οι δύο συντελεστές δεν αφήνουν πολλά περιθώρια. Κάποια ευπαθή προϊόντα και υπηρεσίες (με πρώτο και σοβαρότερο το ρεύμα) θα μετακομίσουν στον κανονικό ενιαίο συντελεστή οδηγώντας σε ανατιμήσεις άνω του 5%.

Τι θα περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο Μέχρι να κλείσει το θέμα του ΦΠΑ, η κυβέρνηση αναμένεται να οριστικοποιήσει τις διατάξεις για τα υπόλοιπα, πιο «εύπεπτα» μέτρα, που μπορούν να συμβάλουν στην κάλυψη του δημοσιονομικού κενού των τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Ο κατάλογος με τα μέτρα που σκοπεύει να ενσωματώσει η κυβέρνηση στο πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνει: Την επιβολή του φόρου πολυτελούς διαβίωσης στα σκάφη αναψυχής. Θα υπολογίζεται επί του τεκμηρίου με συντελεστές από 5% έως 13%. Την αύξηση του φόρου πολυτελούς διαβίωσης στα αυτοκίνητα άνω των 1.929 ή 2.500 κυβικών αλλά και στις πισίνες. Η αύξηση των συντελεστών θα φέρει πρόσθετη επιβάρυνση από 200 έως και πάνω από 1.000 ευρώ στα αυτοκίνητα της συγκεκριμένης κατηγορίας. Αντίστοιχα, υψηλότερος κατά τουλάχιστον 30% θα είναι και ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης στις πισίνες. Τον φόρο διαμονής, ο οποίος θα επεκταθεί όχι μόνο στα ξενοδοχεία δύο

1 2

3

αστέρων και πάνω, αλλά ακόμη και στα εστιατόρια και τα καταστήματα. Ο συγκεκριμένος φόρος έχει πάρει μεν τη μορφή διάταξης, αλλά δεν είναι σίγουρο αν θα προχωρήσει, καθώς η εφαρμογή του μέτρου συνδέεται με το τι θα γίνει με τον ΦΠΑ, ειδικά των ξενοδοχείων και της εστίασης. Την κατάργηση της έκπτωσης στην εισφορά αλληλεγγύης, ειδικά για τους έχοντες ετήσιο ατομικό εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ (ή των 50.000 ευρώ σε μια ευνοϊκότερη έκδοση της διάταξης, κάτι το οποίο επίσης εξαρτάται από το τελικό δημοσιονομικό σενάριο). Την επιβολή εισφοράς επί των τραπεζικών αναλήψεων, αν και το θέμα κρίνεται ως εξαιρετικά «ευαίσθητο» λόγω του ότι σχετίζεται με τις καταθέσεις. Την παροχή της δυνατότητας να υποβληθούν ξεχασμένες φορολογικές δηλώσεις όλων των προηγούμενων ετών (ακόμη και τροποποιητικές δηλώσεις), υπό την προϋπόθεση ότι ο φόρος που θα προκύψει από την εκκαθάριση θα καταβληθεί μέσα

4 5 6

σε πέντε εργάσιμες ημέρες, χωρίς να μπορεί να ενταχθεί το ποσό στη ρύθμιση των 100 δόσεων. Αυτές οι δηλώσεις θα μπορούν να υποβληθούν χωρίς πρόστιμα και προσαυξήσεις. Την παροχή κινήτρων για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων που κατατέθηκαν σε τράπεζες του εξωτερικού. Στους φορολογουμένους αναμένεται να δοθούν δύο δυνατότητες: ή να πληρώσουν πολλά και να κρατήσουν έξω τα χρήματά τους ή να πληρώσουν λιγότερα αλλά να τα φέρουν υποχρεωτικά στις ελληνικές τράπεζες, όπου θα τα κρατήσουν σε προθεσμιακό λογαριασμό για τουλάχιστον 12 μήνες. Εκτός από τα κίνητρα «ξεπλύματος» των καταθέσεων στο εξωτερικό (σ.σ.: όποιος μπει στη ρύθμιση θα θεωρείται ότι έχει εκπληρώσει τη φορολογική του υποχρέωση για το συγκεκριμένο ποσό, ενώ δεν θα μπορεί να αναζητηθεί η προέλευση των χρημάτων) αναμένεται να υπάρξουν και διατάξεις για ελέγχους - εξπρές στις λίστες με τα εμβάσματα.

7

8 9 10

Την ενεργοποίηση του μέτρου με τις «λοταρίες» αποδείξεων. Τη λήψη επιπλέον μέτρων για τις τριγωνικές συναλλαγές. Τη μετατροπή σε ποινικό αδίκημα της φοροαποφυγής από τον ΦΠΑ όχι μόνο για τον ίδιο τον φοροφυγά, αλλά και για όποιον «προχωράει σε πράξεις παραπλάνησης των οργάνων της φορολογικής διοίκησης (βλέπε λογιστές, δικηγόρους που ενδεχομένως συνεργάζονται με τους φοροφυγάδες κ.λπ.). Το πακέτο μέτρων για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου σε καύσιμα, ποτά και τσιγάρα. Ενδεικτικά, θα είναι υποχρεωτική η δήλωση κάθε χώρου αποθήκευσης πετρελαίου θέρμανσης, ακόμη και οικιακές δεξαμενές με χωρητικότητα άνω των δύο τόνων. Την επαναφορά της δυνατότητας φορολογικού συμβιβασμού με τον έφορο, μέτρο που είχε καταργηθεί προ τριετίας. Δυνατότητα συμβιβασμού με άμεσες διαδικασίες θα δίδεται και σε όσους έχουν καταφύγει στα διοικητικά δικαστήρια.

11 12

10

ΠΑΣΟΚ

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Στη γύρα για πράσινα... κουκιά Ο αριθμός των 240 υπογραφών που απαιτείται για υποψήφιους προέδρους πάγωσε τις διαδικασίες Η προϋπόθεση της συλλογής 240 υπογραφών από συνέδρους, ώστε να ανακηρυχθεί κάποιος υποψήφιος για πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, έχει παγώσει τις φιλοδοξίες πολλών, αφού αναμένουν την εκλογή των συνέδρων προκειμένου να δουν «αν βγαίνουν τα κουκιά» για να προχωρήσουν.

Ο

Ανδρέας Λοβέρδος μοιάζει πιο σίγουρος απ’ όλους, αφού, παρότι κράτησε μια επιφύλαξη για το αν θα βρει τους 240 υποστηρικτές, ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφιος διότι είναι έτοιμος από καιρό. «Εγώ είμαι έτοιμος, είμαι πανέτοιμος, είμαι εδώ και καιρό έτοιμος», είπε με όση έμφαση μπορεί να δώσει, προκειμένου να εμπεδώσουμε ότι... δεν κρατιέται να διαδεχτεί τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Το ενδιαφέρον είναι ότι, ενώ ο απερχόμενος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ συνεχίζει να δηλώνει πως αποχωρεί προκειμένου να συμβάλει στην ανανέωση του κόμματός του, οι βασικοί διεκδικητές είναι δύο στελέχη άνω των 50 χρόνων, με διαδρομή στο κόμμα και κυβερνητικές ευθύνες στις πλάτες τους στα μνημονιακά χρόνια. Εκτός από τον Λοβέρδο (παρά ένα εξήντα), στην κούρσα βρίσκεται και η Φώφη Γεννηματά (πενήντα συν ένα). Αμφότεροι διανύουν την έκτη δεκαετία της ζωής τους.

Ανεβάζει στροφές Όπως φαίνεται από τις εξελίξεις στην προσυνεδριακή διαδικασία, το αίτημα για αρχηγό του ΠΑΣΟΚ τριαντάρη ή σαραντάρη, που θα μπορούσε να αντιπαρατεθεί στον φωτογενή Τσίπρα και τον τηλεοπτικό Θεοδωράκη, δεν τελεσφορεί, αφού η προσπάθεια αναζήτησης υποψηφιότητας με προοπτική από το νέο δυναμικό δεν προχώρησε. Ουδείς προφανώς απολαύει της εγκρίσεως του βενιζελικού ή αντιπολιτευτικού ιερατείου. Ο Λοβέρδος, ο οποίος το τελευταίο δίμηνο έχει ανεβάσει κατακόρυφα αντιπολιτευτικές στροφές, καθημερινά μετέχει στις προσυνεδριακές διαδικασίες με παρεμβάσεις και επισκέψεις του σε όλη την Ελλάδα. Εκεί επιχειρεί μέσα από τις συναντήσεις του με στελέχη των Νομαρχιακών Επιτροπών να στήσει τον δικό του μηχανισμό, αφού θέλει να εντάξει όλα τα πρόσωπα που τον στήριξαν στο

δικό του κομματικό εγχείρημα, τη Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα, με την οποία κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα μικρό δίκτυο νέων ανά τη χώρα. Ο Λοβέρδος έτσι κι αλλιώς θα αντιπαρατεθεί, ως φαίνεται, με ό,τι έχει απομείνει από τον άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚικό μηχανισμό που επιχειρεί να αναστήσει από τα αποκαΐδια του η Φώφη Γεννηματά, με τη βοήθεια ιστορικών στελεχών συνοδοιπόρων του πατέρα της που βίωσαν την εκδίωξη την περίοδο Βενιζέλου, αλλά και κάποιων παπανδρεϊκών που πιστεύουν σε μια επάνοδο στο κόμμα που τους ανέδειξε μετά την ήττα της βενιζελικής πτέρυγας. Το ζήτημα είναι αν ο μηχανισμός Βενιζέλου, της ηγετικής ομάδας που ασκεί τον απόλυτο έλεγχο στο ΠΑΣΟΚ, θα αποφασίσει να στηρίξει ομαδικά κάποιον υποψήφιο ή έχει ήδη σκορπίσει στους πέντε ανέμους. Ο ίδιος ο Βενιζέλος, αν είναι πολλοί οι υποψήφιοι, είναι σίγουρο ότι θα αποφύγει να πάρει θέση, αν και απ’ ό,τι φαίνεται πιστεύει πως με τον Λοβέρδο στο τιμόνι δεν θα αλλοιωθούν οι πολιτικές παρακαταθήκες του και δεν θα υπονομευθεί η πορεία του κόμματος. Αντιθέτως θα πολεμήσει μέχρις εσχάτων την υποψηφιότητα Γεννηματά, αφού δεν μπορεί να ανεχθεί ούτε καν την υποψία ότι υπάρχει περίπτωση σύγκλισης του ΠΑΣΟΚ με τον ηγετικό πυρήνα των παπανδρεϊκών.

Πανέτοιμος και αισιόδοξος δηλώνει ο Λοβέρδος. Οι υπόλοιποι της κούρσας

Σιωπηλοί Ο Βενιζέλος έχει και άλλα προβλήματα, αφού ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, που έχει προαναγγείλει την υποψηφιότητά του, θα επιχειρήσει να βρει από το βενιζελικό ακροατήριο τους 240 συνέδρους που χρειάζεται προκειμένου να είναι υποψήφιος, ενώ σιωπηλοί ως προς τις δικές τους προθέσεις παραμένουν ο Νίκος Ανδρουλάκης, γραμμα-

Οι γαμπροί του «όλου ΠΑΣΟΚ»

τέας του κόμματος και ευρωβουλευτής, και η Εύα Καϊλή, η οποία από το πουθενά απέδειξε στις ευρωεκλογές ότι έχει έρεισμα στην εκλογική βάση του ΠΑΣΟΚ. Ο Ανδρουλάκης προφανώς δεν καλοβλέπει τις υποψηφιότητες Λοβέρδου - Γεννηματά, αφού σε προχθεσινές δηλώσεις του, αναφερόμενος στο μέλλον του ΠΑΣΟΚ, έκανε σαφές ότι «η παράταξη δεν αντέχει να μπουν πάλι μπροστά οι ματαιοδοξίες» και σημείωσε ότι «είναι αναγκαίο να υπάρξει μία πολιτική συμφωνία ενότητας και προοπτικής». Τι ακριβώς εννοεί μ’ αυτό δεν το ξεκαθάρισε, αν δηλαδή πιστεύει ότι έχει μέλλον μια συμφωνία κορυφής που θα κληθεί να ακολουθήσει η βάση, διαφορετικά θα πρέπει να αφεθούν «όσοι πιστοί» να προσέλθουν και να καταθέσουν τις προτάσεις τους, ώστε να δημιουργηθεί μια συμφωνία ενότητας. Το ζήτημα πάντως είναι ότι το ΠΑΣΟΚ κινείται προς ένα συνέδριο το οποίο δεν φαίνεται να απασχολεί η αυτοκριτική για την ιστορική συρρίκνωσή του, για την πολιτική του πορεία, για την ιδεολογική και προγραμματική αποδέσμευσή του από τη νεοφιλελεύ-

θερη και κεντροδεξιά λαίλαπα που σάρωσε τη σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη. Ο Βενιζέλος εμμένει ότι ακολουθεί τις διαφορές του Σοσιαλιστικού από το Λαϊκό Κόμμα, έχοντας αποδεχτεί το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα έχει καταστεί παρακολούθημα και εξάρτημα του Λαϊκού Κόμματος, με αδιόρατες πια ιδεολογικές διαφορές που αφορούν κυρίως τη ρητορική για το κοινωνικό κράτος και τους μετανάστες. Πάντως οι εντυπωσιακοί χώροι, τα προπληρωμένα ξενοδοχεία, οι μαζικές μετακινήσεις συνέδρων, τα κέτερινγκ, τα πάρτι και τα τραπεζώματα αποτελούν ένα ένδοξο παρελθόν, αφού, όπως αποκάλυψε ο Λοβέρδος μιλώντας στον Βήμα FM, το ταμείο είναι μείον και αναζητούνται τα χρήματα για τη διοργάνωση του συνεδρίου από τις 5 έως τις 7 Ιουνίου στην Αθήνα. Η εκλογή του νέου προέδρου θα γίνει – με τα μέχρι τώρα δεδομένα – την Κυριακή 7 Ιουνίου. Μάλιστα ο Λοβέρδος αποκάλυψε ότι το συνέδριο θα κληθεί να ψηφίσει μια σειρά από προτάσεις και θέματα που έχουν τεθεί, όπως για τις καταστατικές διαδικασίες του τρόπου εκλογής προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Τις επόμενες δέκα μέρες αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία εκλογής των συνέδρων.

Νέα Δημοκρατία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015

11

www.topontiki.gr

Ο Kαραμανλής κινείται ξανά και έχει ανοίξει περισσότερο τις πόρτες του γραφείου του σε βουλευτές, στελέχη και δημοσιογράφους θέλοντας να στείλει μέσω των συνομιλητών του μηνύματα αλλά και να καταδείξει πως ενδιαφέρεται έντονα για τις εξελίξεις και ότι είναι παρών.

θώς μια αναμέτρηση με όλους τους ενδιαφερόμενους, όπως ο Αβραμόπουλος ή ο Δένδιας, την ευνοεί. Παρά το γεγονός ότι ο Κυριάκος έχει δηλώσει το ενδιαφέρον του και κινείται, δεν φαίνεται να αποκτά δυναμική, ενώ η Ντόρα στην κοινωνία έχει μεγαλύτερη απήχηση. Στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση (Mrb/ «Real News») η Ντόρα συγκεντρώνει 17,5 % ενώ ο Αβραμόπουλος 5,5% και ακολουθούν με μικρή διαφορά Δένδιας και Κυριάκος. Όμως οι περισσότεροι θεωρούν ότι η Ντόρα δεν θα ενώσει ούτε την κοινωνία ούτε την βάση της παράταξης και μπορεί να συρρικνωθεί η Ν.Δ. ιδεολογικά και πολιτικά από την αντίθετη κατεύθυνση λόγω νεοφιλελευθερισμού.

Π

αρά την απόσταση που κρατά από τα εσωκομματικά στη Ν.Δ. και τη σταθερή άρνησή του να αναμειχθεί στις εσωκομματικές διεργασίες, θεωρεί ότι πλέον άρχισε ο χρόνος να μετρά αντίστροφα για τον Αντώνη Σαμαρά. «Είναι εκ των ων ουκ άνευ ότι ο Τσίπρας θα συμφωνήσει με τους δανειστές» λέει ο Καραμανλής και ως εκ τούτου ο Σαμαράς θα βρεθεί μπροστά σε σημαντικά πολιτικά αλλά και προσωπικά διλήμματα. Αποφεύγει να σχολιάσει τις πολιτικές επιδόσεις του διαδόχου του μετά την ήττα της Ν.Δ., αλλά οι συνομιλητές του θεωρούν ότι παραμένει θεματοφύλακας και της ενότητας και της πολιτικής γραμμής που πρέπει να κινείται το κόμμα. Αν και οι ακραίες φωνές και οι δεξιόστροφες πολιτικές που βγαίνουν πιο έντονα στην επιφάνεια είναι ενοχλητικές, προς το παρόν δεν ανησυχούν τον Καραμανλή από τη στιγμή που υπάρχει ισορροπία με τους φιλελεύθερους. Όμως είναι προφανές ότι τυχόν μετατόπιση στη δεξιά ρητορική και γραμμή θα προσκρούσει στην αντίδρασή του και θα απελευθερωθούν δυνάμεις που συγκρατούνται.

Σκέψεις διαδοχής… Ο Καραμανλής δείχνει προβληματισμένος για τις προοπτικές της παράταξης, αν και παραμένει συγκρατημένος στις συνομιλίες του. Επίσης αποφεύγει, λέγεται, να τοποθετηθεί όταν συνομιλητές του επισημαίνουν ότι από τη μία ο Σαμαράς δεν τραβάει και από την άλλη δεν υπάρχει και διάδοχη κατάσταση. Όσοι τον γνωρίζουν, ξέρουν ότι παραμένει σιωπηλός γιατί τυχόν εμπλοκή του στη συζήτηση θα οδηγήσει στον ίδιο καθώς και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι και οι οπαδοί της Δεξιάς εξακολουθούν να τον έχουν ως «κορώνα» και πως αποτελεί την «ελπίδα τους». Μόλις την Κυριακή σε δημοσκόπηση («Real News») καταγράφηκε ότι

Ο… ακούνητος

Κάτι αρχίζει να κινείται στη Ραφήνα Παρών στις εξελίξεις μέσω στελεχών και ΜΜΕ δηλώνει ο Καραμανλής το 20,5% επιθυμεί να αναλάβει την ηγεσία ο ίδιος ενώ είναι γνωστό ότι δεν έχει καμία φιλοδοξία. Ο Καραμανλής γνωρίζει τις κινήσεις και τις φιλοδοξίες όλων των στελεχών, αλλά δεν έχει ρίξει πουθενά το βάρος του. Άλλωστε, όπως συνηθίζει να λέει, «κανείς δεν έχει τον αχό της κοινωνίας» και από τη μία πλευρά αυτό αφήνει περιθώρια στον Σαμαρά να παραμένει στον αρχηγικό θώκο αλλά από την άλλη όλοι συμφωνούν πως δημιουργείται ο κίνδυνος περαιτέρω συρρίκνωσης της παράταξης.

Ο μεταβατικός… Το δίλημμα για σοβαρά καραμανλικά στελέχη είναι εάν το κόμμα θα πάθει μεγαλύτερη ζημιά με τη διατήρηση για λίγο χρόνο ακόμη του Σαμαρά στην εξουσία ή με αλλαγή και άνοδο στην ηγεσία ενός μάλλον ανούσιου ή μεταβατικού αρχηγού. Παραδέχονται ότι και προσωπικοί φίλοι του Καραμανλή, που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και έχουν μπει στον κύκλο των επιγόνων για την ηγεσία, δεν κάνουν γκελ στην κοινωνία.

Θεωρεί ότι ο Τσίπρας θα συμφωνήσει με τους δανειστές ενώ βλέπει τον χρόνο να μετρά αντίστροφα για τον Σαμαρά

Είναι προφανές ότι ούτε στελέχη με τα οποία συνεργάστηκε στην περίοδο της διακυβέρνησής του ούτε η νέα γενιά δείχνουν ότι έχουν προοπτική να συγκεντρώσουν την υποστήριξη της βάσης, πολύ δε περισσότερο να την εμπνεύσουν, να τη διεγείρουν και να την κινητοποιήσουν. Τα κομματικά στελέχη που επισκέπτονται τον Καραμανλή είναι και προβληματισμένα και ανήσυχα, αλλά όταν φεύγουν από το γραφείο του στην Παναγή Τσαλδάρη δεν νιώθουν σοφότεροι παρά μόνο ανακουφισμένοι αφού ξέρουν ότι «ο πρόεδρος είναι εκεί και λειτουργεί και ως κυματοθραύστης και ως θεματοφύλακας, ελπίζοντας ότι, εάν χρειαστεί, θα εμφανιστεί και θα παρέμβει ως ο μαρμαρωμένος βασιλιάς για να σώσει την παρτίδα για τη χώρα και την παράταξη». Πάντως, εκτιμούν ότι, εάν φανεί στέλεχος που μπορεί να δώσει προοπτική στην παράταξη, ο Καραμανλής δεν θα είναι απαθής. Αυτήν τη στιγμή η Ντόρα δείχνει επισπεύδουσα κα-

Ο Καραμανλής αποφεύγει να εμπλακεί στις πρωτοβουλίες της Ντόρας ώστε να μην κατηγορηθεί και πάλι ότι δεν τη βοηθά, όπως την προηγούμενη φορά στην αντιπαράθεση με τον Σαμαρά. Αν η Ντόρα είχε τη δυνατότητα να παρασύρει τον Σαμαρά σε μια αναμέτρηση αυτήν τη στιγμή, θα είχε το προβάδισμα έναντι όλων των άλλων, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα κέρδιζε τον Σαμαρά. Εξάλλου, όλοι πιστεύουν ότι ο Σαμαράς έχει αποφασίσει να μην εγκαταλείψει την αρχηγία καθώς δεν υπάρχουν δυνάμεις που να μπορούν να τον αμφισβητήσουν. Όλοι οι επίδοξοι διάδοχοι δεν μπορούν να συγκεντρώσουν 40 βουλευτές για να τον ανατρέψουν και εκμεταλλευόμενος το στρατηγικό αδιέξοδο παραμένει στην ηγεσία του κόμματος. «Το σύστημα Σαμαρά έχει κάνει λάθος λογαριασμό», όπως αναφέρουν πολλά στελέχη, καθώς, «μπορεί να αρχίσει να πέφτει δημοσκοπικά ο Τσίπρας λόγω των μέτρων που θα πάρει, αλλά μπορεί να πέφτει και η Ν.Δ. ταυτόχρονα ή να μην κερδίζει πόντους» και τότε η αποχώρησή του από την ηγεσία θα είναι πιο οδυνηρή. Σε αυτήν τη φάση, λόγω και των αδιεξόδων στην οικονομία, μπορεί οι αμφισβητίες να αναμένουν τις εξελίξεις, αλλά όταν τελειώσει η συμφωνία οι συνδιασκέψεις θα αποκτήσουν «χρώμα» αφού θα μετατραπούν σε αρένα για την τελική επικράτηση. Με το που θα ψηφιστεί η συμφωνία, θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας στη Ν.Δ. Όπως έγραφε το «Π» την περασμένη Πέμπτη, η στάση Σαμαρά στην ψηφοφορία μπορεί να είναι και η θρυαλλίδα των εξελίξεων στην περίπτωση που αποφασίσει να μη στηρίξει τη συμφωνία.

12

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Το ΚΚΕ με το χέρι στη... σκανδάλη Θέμα ημερών η αντιλαϊκή συμφωνία, τονίζει ο Περισσός Στον Περισσό θεωρούν πια πως η συμφωνία είναι ζήτημα ημερών, αν όχι ωρών, και πως η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανοίξει θέματα για τα οποία είχε δεσμευτεί πως θα υπάρξει βελτίωση.

Σ

ε ανακοίνωσή του, μάλιστα, το ΚΚΕ τονίζει πως «η “πρόοδος” στις διαπραγματεύσεις που αναγνωρίζει το Eurogroup αναφέρεται στις νέες αντιλαϊκές δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η κυβέρνηση, με βάση τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου και την κοινή δήλωση Τσίπρα - Γιούνκερ για τα εργασιακά και το ασφαλιστικό». Ακόμη, ενδεικτικό του πόσο «φιλολαϊκό» είναι ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα – λέει το ΚΚΕ – είναι η αποδοχή του από τους δανειστές: «Οι δηλώσεις αποδοχής των εταίρων σ’ ένα πιθανό δημοψήφισμα επιβεβαιώνουν ότι αυτό θα είχε έναν και μόνο στόχο: Ν’ αποσπάσει τη λαϊκή στήριξη σε αυτήν τη νέα συμφωνία - καρμανιόλα, με τα γνωστά απ’ το παρελθόν εκβιαστικά διλήμματα και στο όνομα δήθεν της ανανέωσης της λαϊκής εντολής, την οποία η κυβέρνηση προσπαθεί να φέρει στα δικά της μέτρα κάθε φορά».

Στον δρόμο Εν τω μεταξύ, με... προειδοποιητικά συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα θα απαντήσει το ΠΑΜΕ στη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης και την επερχόμενη συμφωνία. Η Εκτελεστική Γραμματεία του Μετώπου, που συνεδρίασε το περασμένο Σάββατο, τονίζει χαρακτηριστικά πως «η

νέα συμφωνία που μεθοδεύεται, στρέφεται και αυτή ενάντια στα εργατικά συμφέροντα». Η Γραμματεία του Μετώπου υπογράμμισε ακόμα «τις σύνθετες εξελίξεις, που επιβάλλουν στα συνδικάτα και στα στελέχη του ταξικού κινήματος αυξημένη επαγρύπνηση και ετοιμότητα για να δοθεί απάντηση στους αντεργατικούς σχεδιασμούς». Το ΠΑΜΕ – μέσα από το οποίο δρουν και τα μέλη του ΚΚΕ – βάζει, μάλιστα, πλαίσιο απεργιακής κλιμάκωσης με την οριστικοποίηση της συμφωνίας. Σε κάθε περίπτωση, στο ΚΚΕ θεωρούν πως ο αντιλαϊκός χαρακτήρας της συμφωνίας θα κάνει αντικειμενική ανάγκη της κυβέρνησης την προπαγάνδα που θα μετατρέπει το «μαύρο» σε «άσπρο» επιδιώκοντας να ενισχύεται το κλίμα αναμονής και συναίνεσης στον λαό. Μάλιστα σε αυτήν την κατεύθυνση θεωρούν ότι αξιοποιείται και ο «εσωκομματικός πλουραλισμός» στον ΣΥΡΙΖΑ, οι διαφορετικές απόψεις δηλαδή στελεχών του κυβερνώντος κόμματος, που όμως για το ΚΚΕ απηχούν μονάχα προβληματισμούς τμημάτων της αστικής τάξης. Ενδεικτικό ακόμα της κατεύθυνσης της κυβέρνησης, σύμφωνα με το μέλος του Π.Γ. του ΚΚΕ Νίκο Σοφιανό, είναι και το γεγονός πως «η κυβέρνηση, για να πληρώνει τις δόσεις στους

Απάντηση του ΠΑΜΕ με προειδοποιητικά συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα

δανειστές, δεν πληρώνει τίποτε εσωτερικά», αναφέροντας χαρακτηριστικά «νοσοκομεία, πανεπιστήμια, συγκοινωνίες, επιδόματα πετρελαίου. Δεν πληρώνεται τίποτα πλην μισθών και συντάξεων». Ο Περισσός καλεί τον λαό να μη συναινέσει σε εξελίξεις όπως η απόρριψη κάθε αιτήματος για ανάκτηση των απωλειών του ή η νομιμοποίηση των αντιλαϊκών μέτρων. «Καμία αναμονή, καμία ανοχή στη νέα συμφωνία» λένε σε ανακοίνωσή τους για το αποτέλεσμα του τελευταίου Eurogroup. «Ο λαός ν’ απορρίψει τους φανερούς και συγκαλυμμένους εκβιασμούς της κυβέρνησης και των εταίρων, επιλέγοντας τον δρόμο της αντίστασης και της πραγματικής ρήξης με την Ε.Ε., τους δανειστές και τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης που μας έφερε στην κρίση».

«Στενεύει» το... κοστούμι των κυβερνητικών εταίρων Το «πρώτο αίμα» έσταξε από το πλευρό της κυβερνητικής συμμαχίας ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛΛ την Τρίτη το βράδυ στην Ολομέλεια. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αρνήθηκαν να στηρίξουν και καταψήφισαν δύο υπουργικές τροπολογίες που είχαν ενταχθεί στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας και αφορούσαν την ανέγερση ισλαμικού τεμένους στον Βοτανικό καθώς και τη ρύθμιση οικονομικών ζητημάτων του Μεγάρου Μουσικής. Η «εικόνα» που δημιουργήθηκε το βράδυ της Τρίτης, εντός και εκτός της Ολομέλειας, με την επιλογή των ΑΝΕΛΛ να μην ψηφίσουν τις επίμαχες τροπολογίες στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας «ταΐζει» τον προβληματισμό και βάζει ερωτηματικά για τη συνεκτικότητα της κυβερνητικής πλειοψηφίας, η οποία έχει «μπροστά

της» και άλλες κρίσιμες ψηφοφορίες για να δοκιμάσει τις αντοχές και τους «αρμούς» της... Η απόφαση των ΑΝΕΛΛ, ελάχιστους μήνες μετά τις εκλογές, να μη δώσουν τη στήριξή τους στις δυο νομοθετικές πράξεις αποτυπώνει το πρώτο ρήγμα στις σχέσεις των δύο κυβερνητικών εταίρων. Και σηματοδοτεί το «δύσκολο» της κυβερνητικής συμμαχίας, ειδικά εντός του Κοινοβουλίου και ειδικότερα όταν πρόκειται για ζητήματα που χτυπάνε στο «νεύρο» της ιδεολογικής απόστασης που χωρίζει τα δυο μέρη της κυβερνητικής συμμαχίας. Το πόσο... «στενό» πέφτει το «κοστούμι» που έχει φορέσει το τελευταίο τρίμηνο το ζευγάρι των κυβερνητικών εταίρων φάνηκε και από τις... τριβές που προκάλεσε η μεταφορά των ιερών λειψάνων της Αγίας

Βαρβάρας στο αντικαρκινικό νοσοκομείο του Άγιου Σάββα. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης, σε δηλώσεις του, έκανε λόγο για εμπόριο λειψάνων λέγοντας χαρακτηριστικά: «Η Αγία Βαρβάρα δεν έχει ανάγκη τον κ. Καμμένο να της αποδώσει τιμές αρχηγού κράτους», με τον επικεφαλής των ΑΝΕΛΛ να απαντά μέσω Twitter: «Καλύτερα να προσκυνάς το λείψανο της Αγίας Βαρβάρας, κύριε Φίλη, παρά τα λείψανα από τα NH90»... Ο Νίκος Φίλης, αξίζει να σημειωθεί ότι, για τον Πάνο Καμμένο, και με αφορμή το θέμα που δημιουργήθηκε, είχε σημειώσει ως άλλος... «προφήτης»: «Είναι άψογος υπουργός. Συμπεριφέρεται, σε αυτόν τον τομέα μιλάω πάντοτε, σε συνέχεια με την εξουσία την παλαιά, τον παλαιοκομματισμό. Τον αδικεί αυτή η συμπεριφορά. Με-

θαύριο μπορεί να έχουμε και το τζαμί στη Βουλή... Να δω τι θα ψηφίσει ο κ. Καμμένος. Να σεβόμαστε – και σωστά – την ευλάβεια, τη θρησκευτική αντίληψη των ορθοδόξων, που είναι η μεγαλύτερη πλειοψηφία στη χώρα μας, αλλά να μην καταλαβαίνουμε ότι χρειαζόμαστε και τζαμί για να μπορούν μέσα σε συνθήκες ασφάλειας να λατρεύουν τον δικό τους θεό και οι μουσουλμάνοι, είναι λίγο μεροληπτικό. Δεν είναι;»... Και πριν αλέκτορα φωνήσαι, ας σημειώσουμε, μια και η ενδοκυβερνητική διαμάχη «άνοιξε» για την περιφορά των λειψάνων της Αγίας Βαρβάρας, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες δεν στήριξαν την τροπολογία για την ανέγερση του ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα, «τραυματίζοντας» την κυβερνητική συνοχή...

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015

13

www.topontiki.gr

Tώρα τους έπιασε πόνος για την Παιδεία Αντιπολιτευτικό σόου από Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι Μία... «αυθόρμητη» πρωτοβουλία κατά του νομοσχεδίου του υπουργού Παιδείας Αριστείδη Μπαλτά, στο οποίο περιλαμβάνονταν βασικές αλλαγές στην Παιδεία, έλαβε χώρα στο κλειστό γήπεδο «Σπύρος Λούης» του Αμαρουσίου τη Δευτέρα. Η σύναξη της πρωτοβουλίας Παιδεία 2015 οδήγησε στην πολιτική και... πνευματική «συνένωση» βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού σχετικά με τις «ανησυχητικές» αλλαγές στην Παιδεία που προωθεί η «επικίνδυνη» κυβέρνηση, η οποία πρόκειται να μας πάει... σαράντα χρόνια πίσω.

Η

εκδήλωση είχε λίγο απ’ όλα και το «Ποντίκι» δεν γινόταν να χάσει το «αυθόρμητο» σόου, το οποίο είχε σοβαρές δόσεις από Ανδρέα Λοβέρδο, Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο, Θεόδωρο Φορτσάκη και Σταύρο Θεοδωράκη, οι οποίοι ένωσαν τις φωνές τους για να εκφράσουν την έντονη αντίθεσή τους στις αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση στον χώρο της εκπαίδευσης.

Η πρωτοβουλία Η διοργανωτές και οι «αυθόρμητοι» συγγενείς, φίλοι και συνεργάτες κομματικών στελεχών χειροκρότησαν τον συντονιστή της εκδήλωσης Θάνο Βερέμη, ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος άνοιξε με «χαρά» την εκδήλωση ως

Πνευματική «αυθόρμητη συνένωση» για γέλια και για κλάματα κατά του νομοσχεδίου του Αριστείδη Μπαλτά

συντονιστής μιλώντας για τον παλιό του συμμαθητή Αριστείδη Μπαλτά και τις απόψεις του περί «αριστείας» στα πρότυπα σχολεία της χώρας. Η πρωτοβουλία αποτελεί «πολύ καλή μαγιά» δήλωσε στη συνέχεια ο Βερέμης και υπογράμμισε ότι στόχος είναι να αφυπνιστεί ο κόσμος, «να πει επιτέλους θα κατέβω να φωνάξω για το δικό μου το συμφέρον, δηλαδή για τα παιδιά μου και για τα εγγόνια μου και για όλους τους επερχόμενους». «Η κοινωνία των πολιτών ξύπνησε» σχολίασε απευθυνόμενος στους παρευρεθέντες. Κανείς από αυτούς φυσικά δεν είχε φωνάξει για τις επεμβάσεις της αστυνομίας σε ΑΕΙ, για τις διαγραφές φοιτητών, για την κατάργηση του ασύλου και για τις απολύσεις διοικητικών υπαλλήλων και εκπαιδευτικών, με τη

σφραγίδα του Κυριάκου Μητσοτάκη και της τρόικας, καθώς, όταν αυτά συνέβαιναν, οι «αυθορμήτως» συγκεντρωθέντες ήταν σε λήθαργο. Τη σημασία της πρωτοβουλίας επισήμαναν και οι εισηγητές της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ για το θέμα του νομοσχεδίου Θ. Φορτσάκης και Εύη Χριστοφιλοπούλου, αντίστοιχα, χαρακτηρίζοντάς την «εξαιρετική». «Είναι μία πρωτοβουλία η οποία δείχνει ότι το θέμα της Παιδείας απασχολεί βαθιά ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Εδώ έχει ανθρώπους του λυκείου και του πανεπιστημίου και του γυμνασίου και του δημοτικού, ανθρώπους των γραμμάτων, της σκέψης, και όλοι συνειδητοποιούν ότι η Παιδεία είναι σήμερα το υπ’ αριθμόν ένα πολιτικό πρόβλημα στην Ελλάδα. Πολιτικό, διότι είναι και στη βάση της οικονομίας. Αυτή διαμορφώνει τις σκέψεις και τη νοοτροπία που οργανώνουν την οικονομία» δήλωσε ο πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τη σκυτάλη παρέλαβε η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πολιτική φίλη του Φορτσάκη – αφού συμφωνούν σχεδόν σε όλα στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων – Εύη Χριστοφιλοπούλου: «Υπήρχαν επιχειρήματα τα οποία βοηθούν και εμάς στη διαδικασία που γίνεται μέσα στη Βουλή, στον διάλογο, και που δείχνουν ότι υπάρχει ένας κόσμος στην εκπαίδευση που δεν είναι μέσα σε κομματικά επιτελεία, με τη στενή έννοια του όρου, και ανησυχεί γιατί αυτό που χρειάζεται η Παιδεία σήμερα είναι εθνική συνεννόηση, πάνω απ’ όλα».

Χειροκροτήματα Στην εκδήλωση μίλησε και η Βάσω Κιντή, αναπληρώτρια καθηγήτρια και μέλος του Συμβουλίου Ιδρύματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία χρησιμοποίησε πολύ έντονη γλώσσα και απέσπασε θερμό χειροκρότημα κατά τη διάρκεια της ομιλίας της. «Είμαστε εδώ για να πούμε ένα μαζικό “όχι” στην προχειρότητα, την ιδεοληψία, τον ρεβανσισμό, την ισοπέδωση, τον αναχρονισμό και την αδιαφορία» δήλωσε και έκανε λόγο για «δημοκρατία και ιδεοληψία α λα καρτ» και ότι στην κυβέρνηση «πρώτα γκρεμίζουν και ύστερα σκέφτονται». Φαίνεται πως ενοχλήθηκε πολύ από την κατάργηση των αυταρχικών – κατά καιρούς, με πολ-

λά παραδείγματα να το επιβεβαιώνουν – Συμβουλίων Διοίκησης, και δη του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο οποίο συμμετέχει. Τυχαίο; Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Ιωάννης Αντωνίου, διευθυντής του 2ου Πρότυπου - Πειραματικού Γυμνασίου Αθήνας, ο οποίος μίλησε για «αντιμεταρρυθμιστικές ανατροπές» και υπεραμύνθηκε των πρότυπων πειραματικών σχολείων χαρακτηρίζοντάς τα «κολέγια των φτωχών». Ο Αντωνίου, ως αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής των Πειραματικών Σχολείων, είχε καταγγείλει τον Μπαλτά ύστερα μετά από συνάντησή τους πως χαρακτήρισε «χιτλερικά» τα πειραματικά σχολεία. «Η απενοχοποίηση της αριστείας που εξέφραζαν και συμβόλιζαν αυτά τα σχολεία αποτελεί εκ των πραγμάτων επιλογή αυθεντικού πειραματισμού» τόνισε. Από τη μεριά του, ο Ιωάννης Κατσαρός, σχολικός σύμβουλος, τόνισε ότι, ενώ προτεραιότητα της πολιτείας θα έπρεπε να είναι η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η κυβέρνηση «μας γυρίζει στην προώθηση των ημετέρων, των κομματικών, στην επιστροφή στα σχολεία της ήσσονος προσπάθειας και τα πανεπιστήμια του κομματικού συνδικαλισμού». Οι εκπρόσωποι της Πρωτοβουλίας Παιδεία 2015 κάλεσαν τον κόσμο σε ακόμη μία αυθόρμητη συγκέντρωση, την Τρίτη το βράδυ έξω από τη Βουλή, στις 8.30 μ.μ., όταν στην Ολομέλεια θα συζητούνταν το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τα «Επείγοντα μέτρα για την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση». Για την ιστορία, στην εκδήλωση βρέθηκαν ως – αυθόρμητοι πάντα – υποστηρικτές, μεταξύ άλλων, οι βουλευτές της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης, Ντόρα Μπακογιάννη, Βασίλης Κικίλιας, Κωστής Χατζηδάκης, Γιώργος Κουμουτσάκος, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης και ο βουλευτής του Ποταμιού Νίκος Ορφανός. Όλα αυτά φυσικά με την ευγενική χορηγία του «γαλάζιου» δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη, ο οποίος προσέφερε τον χώρο γι’ αυτήν τη «λαμπρή» συγκέντρωση.

Και τώρα όλοι μαζί ας ανακράξουμε: Ζήτω το έθνος!

17

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Ο Σόιµπλε κάνει τη Μέρκελ να µοιάζει αγγελούδι...

Διαλεύκανση ή μεγάλα λόγια; Στην τελική ευθεία βρίσκονται κρίσιµες υποθέσεις που ελέγχονται από την Επιτροπή Ανταγωνισµού (στη µεγάλη φωτό ο επικεφαλής της, ∆ηµήτρης Κυριτσάκης), η δηµοσιοποίηση των οποίων θα φέρει τα πάνω κάτω σε ορισµένους επιχειρηµατικούς κύκλους που µονοπωλούν εδώ και χρόνια τις δηµόσιες επενδύσεις και τους διαγωνισµούς. Θέλει όµως η κυβέρνηση να συµβεί αυτό, για να είναι συνεπής µε τις προεκλογικές εξαγγελίες του Αλέξη Τσίπρα; Ερωτώ διότι µου είπαν ότι ο υπουργός Οικονοµίας Γ. Σταθάκης έχει µπει στη λογική να αλλάξει την ηγεσία της Ανεξάρτητης Αρχής για να µπουν άλλα πρόσωπα. Μήπως αυτοί που έβαλαν στον υπουργό την ιδέα έχουν πλαγιοκοπηθεί από διάφορους ισχυρούς οµίλους προκειµένου να µην τελειώσει η έρευνα; Έχει ενηµερωθεί ο πρωθυπουργός ότι µια τέτοια εξέλιξη θα µπλοκάρει την πλήρη διαλεύκανση τέτοιων υποθέσεων από την Ανεξάρτητη Αρχή; Μαθαίνω ότι το Μαξίµου λέει πως δεν έχει ιδέα! Καλά τα µεγάλα λόγια για τους ολιγάρχες, αλλά, αν αφήνεις να σου βάζουν τρικλοποδιές, τότε...

Έμεινε το ρεζιλίκι Μια και ο λόγος περί νέων διορισµών σε θέσεις του κρατικού µηχανισµού, τι ήταν πάλι τούτο µε µια κυρία Αθανασοπούλου, πρόταση των ΑΝΕΛΛ για την προεδρία του ΕΦΕΤ! Κατά την ακρόαση στη Βουλή για την τοποθέτησή της, βουλευτές του Ποταµιού και του ΠΑΣΟΚ έβγαλαν δικά της κείµενα, στα οποία υποστήριζε ότι µας... ψεκάζουν, ότι πρέπει να δολοφονούνται οι δηµοσιογράφοι όταν δεν λένε την αλήθεια (όπως σε οποιαδήποτε χώρα µε δικτατορία) και άλλα τρελά! Βεβαίως άρον - άρον απέσυρε την υποψηφιότητά της. Μα, είναι δυνατόν να µην υπάρχουν τρεις άνθρωποι που να ελέγχουν τα βιογραφικά, ώστε να αποφεύγονται τέτοια ρεζιλίκια;

Η αλήθεια για Στουρνάρα

∆εν θα µείνει υπουργός, αν... Σε λίγες µέρες θα βγει στη δηµοσιότητα και το ποιες επακριβώς είναι οι κόκκινες γραµµές που βάζει η κυβέρνηση στη διαπραγµάτευση. Αυτό θα γίνει πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, που θα γίνει στη Ρίγα στις 21-22 Μαΐου. Τότε θα δούµε ποιες θα είναι οι αντοχές στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως πώς θα αντιδράσει η Αριστερή Πλατφόρµα. Από έγκυρες πληροφορίες, ένα µαθαίνω. Αν η συµφωνία χαρακτηριστεί από την Αριστερή Πλατφόρµα επίσηµα ετεροβαρής, ο Λαφαζάνης δεν θα την υπηρετήσει από τη θέση του υπουργού. Αυτό το έχει ήδη αποφασίσει. Τώρα, το τι στάση θα κρατήσουν στη Βουλή όταν πάει η συµφωνία για έγκριση, είναι άλλο θέµα.

Η αλήθεια για τις σχέσεις κυβέρνησης και Στουρνάρα είναι απλή και πέρα από τις θεωρίες συνωµοσίας που ακούσαµε για το περίφηµο µέιλ κ.λπ. Είχαµε γράψει εδώ και δυο µήνες – πριν το πάρουν γραµµή και χαµπάρι κάποιοι – ότι ο Τσίπρας καθόλου δεν γούσταρε που βρήκε τον Στουρνάρα στη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Αλλά τι να κάνει; Κάτι οι δυσκολίες µε την ΕΚΤ, κάτι ο ∆ραγασάκης που µπορεί να συνεννοηθεί λίγο µαζί του, σου λέει «ας κάνω υποµονή και βλέπουµε». Το πρόβληµα άρχισε να αγγίζει «κόκκινες γραµµές» όταν στο Μαξίµου έφτασαν πληροφορίες για τακτικές συνοµιλίες του διοικητή µε τον Σόιµπλε µε περιεχόµενο και θέσεις από τον ίδιο που δεν είναι σε ευθεία γραµµή µε την κυβέρνηση. Επίσης ο ίδιος ο πρωθυπουργός διαπίστωσε αυτές τις αποκλίσεις κατά τις συζητήσεις του µε τον Ντράγκι. Η κόντρα θα συνεχιστεί. Αν περάσουµε τον κάβο, µπορεί να ανοίξει το Μαξίµου θέµα ζητώντας επίσηµα από την ΕΚΤ να γίνει αλλαγή στην κεντρική τράπεζα. Βέβαια, θα το κάνει µόνο όταν θα ξέρει ότι θα υπάρξει συναίνεση.

Οι σκοτεινές δυνάμεις και το μέιλ Τώρα τι έγινε µε το περιβόητο µέιλ που έφυγε από συνεργάτη του Στουρνάρα προς δηµοσιογράφο και περιείχε εκτιµήσεις για την εικόνα ρευστότητα της ελληνικής οικονοµίας; (Το δηµοσίευσε η «Εφηµερίδα των Συντακτών», και καλά έκανε). Λίγα λόγια χωρίς θεωρίες: Συνεργάτης του Στουρνάρα µε τα αρχικά ∆.Κ. (το πιθανότερο είναι να πρόκειται για τον επικεφαλής του γραφείου Τύπου συνάδελφο ∆ηµήτρη Κανέλλη) έστειλε το µέιλ στον Θανάση Τσεκούρα, διευθυντή του TheToc. ∆ύο οι εκδοχές: 1. Είτε ο Θανάσης το έλαβε και µετά το προώθησε σε κάνα δυο

KOYIZ Το ελληνογερµανικό ταµείο για το µέλλον είναι αυτό που προωθούσε ο αλήστου µνήµης Φούχτελ;

Αποτυχημένη «κατσαρόλα» Παρεµπιπτόντως, η αριθµητικά τραγική συγκέντρωση όλων αυτών των «µεταρρυθµιστών» την Τρίτη το βράδυ στο Σύνταγµα, µε σύνθηµα «Όχι Μπαλτά στην Παιδεία», απλώς εξέθεσε αυτούς που έκαναν το κάλεσµα. Ο Άδωνις τη χαρακτήρισε κάτι σαν «ξύπνηµα της αστικής τάξης». Στην πραγµατικότητα ήταν µια εντελώς αποτυχηµένη διαδήλωση τύπου... αργεντίνικης «κατσαρόλας». Η λατινοποίηση της κατά φαντασίαν «ελληνικής αστικής τάξης» προβλέπεται να έχει και συνέχεια – εκτός αν οι εµπνευστές του φιάσκου έβαλαν κιόλας µυαλό...

συναδέλφους για πληροφόρηση και κάποιος από αυτούς έκανε... «απρόσεκτα» τη διαρροή.

2. Είτε κάποιες σκοτεινές δυνάµεις – οι Εβραίοι, η CIA, οι ψεκασµένοι, οι χάκερ πράκτορες της ΕΥΠ, η... Αριστερή Πλατφόρµα και άλλοι περίεργοι τύποι – την έπεσαν στο κοµπιούτερ του Τσεκούρα και νάτο το... Πούλιτζερ! Λίγο να κρατήσει το µπούρου - µπούρου, λίγο να δείξει την ευγένειά του ο Τσίπρας και να απαντήσει στην επιστολή - «µανιφέστο» της Έλλης (µικρή φωτό), έτοιµο το µυθιστόρηµα! Τουλάχιστον να το γράψει ο Θανάσης, που γράφει και καλά.

Τι να κλάψεις; Μεγάλος πόνος έπιασε όλους αυτούς τους νεοδηµοκράτες, ΠΑΣΟΚους, ποταµίσιους και λοιπούς, που συγκεντρώθηκαν στο Μαρούσι τη ∆ευτέρα για να κλάψουν, να καταγγείλουν και να σιχτιρίσουν το νοµοσχέδιο Μπαλτά για την Παιδεία. Χωρίς καµιά διάθεση υπεράσπισης του νέου υπουργού ή του νοµοσχεδίου του, το οποίο σε διάφορα σηµεία είναι για κλάµατα, δεν µπορώ να µην επισηµάνω ότι όλοι αυτοί που σήκωσαν µαύρες σηµαίες για την κατεδάφιση των πεπραγµένων τους θα έπρεπε πριν απ’ όλα να εξηγήσουν πώς αυτοί, που επικαλούνται την Παιδεία ως βασικό οργανωτή της οικονοµίας, έσυραν τη χώρα το 2014 στην 21η θέση της καινοτοµίας µεταξύ των 28 κρατών της Ε.Ε., εµφανίζοντας µάλιστα µια από τις χειρότερες επιδόσεις στον τοµέα αυτόν. Σύµφωνα µε την αξιολόγηση του Innovation Union Scoreboard 2015, που δηµοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο συνολικός δείκτης της καινοτοµίας στη χώρα µας µειώθηκε, µε όλους τους επιµέρους δείκτες, πλην ενός, να βρίσκονται κάτω από τον µέσο κοινοτικό όρο. Αυτό το οικοδόµηµα µας καλούν να υποστηρίξουµε; Πλάκα µας κάνουν;

Ποντίφιξ

18

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Γκάζι - φρένο ο τουρισμός Αγκάθι η αβεβαιότητα των ξένων για τις τοπικές εξελίξεις και τον ΦΠΑ στις τουριστικές περιοχές Επαναφορά στις ράγες κι έναν καλό κυβερνητικό... σταθμάρχη θα χρειαστεί η ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, ο τουρισμός, για να ολοκληρώσει με επιτυχία το στοίχημα του 2015 με τους 25.000.000 επιβάτες. Παρά τα αισιόδοξα μηνύματα του πρώτου τριμήνου, η αβεβαιότητα των ξένων για τις εξελίξεις στην Ελλάδα και η αναμονή για το φορολογικό καθεστώς στους τουριστικούς προορισμούς προκάλεσαν ένα «φρενάρισμα» τον Απρίλιο, που κατά τις ενδείξεις συνεχίζεται και τον Μάιο σε ό,τι αφορά τις κρατήσεις και τις αφίξεις.

Ό

σο κι αν ορισμένα από τα στοιχεία αποδίδονται στην «παραδοσιακή γκρίνια» ορισμένων εκπροσώπων του τουριστικού κλάδου, τα καμπανάκια που έχουν ηχήσει ειδοποιούν για άμεση αντιμετώπιση εάν η ελληνική οικονομία δεν θέλει να χάσει πολύτιμο χρήμα από τους ξένους σε μια χρονιά που το έχει ιδιαίτερη ανάγκη. Το ξεκίνημα της τουριστικής σεζόν ήταν άκρως εντυπωσιακό. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2015 τα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας «έγραψαν» πάω από 810.000 αφίξεις εξωτερικού. Ο αριθμός αντιστοιχεί σε αύξηση 29% ή, για την ακρίβεια, σε 180.000 περισσότερους επισκέπτες από το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014. Τον κύριο όγκο των αφίξεων αυτών δέχθηκαν η Αθήνα (+29,5%) και η Θεσσαλονίκη (+23%), κάτι που οδήγησε τους φορείς του τουρισμού να εκφράσουν την εκτίμηση ότι είναι εφικτό να πιαστεί ο στόχος της χρονιάς για 25 εκατ. τουρίστες. Στην υπόλοιπη χώρα τα νούμερα του τριμήνου είναι μικρά (μια και πρόκειται για καθαρά θερινούς προορισμούς) για να εξαχθούν συμπεράσματα. Παρ’ όλα αυτά, το Ηράκλειο, τα Χανιά, η Κέρκυρα και η Κως είχαν σχεδόν 13.000 περισσότερους ξένους επισκέπτες (αεροπορικές αφίξεις) σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014. Το ανησυχητικό στοιχείο για την περιφέρεια ήταν ότι τα ξενοδοχεία των δημοφιλών αυτών προορισμών είχαν αύξηση μόλις 0,4% στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο, σύμφωνα με τα στοιχεία που πρόσφατα παρουσίασε η εξειδικευμένη στον τουρισμό εταιρεία συμβούλων GBR Consulting. Αντίθετα, πάλι στην πρωτεύουσα, τα ξενοδοχεία βελτίωσαν σημαντικά τις πληρότητές τους, ενώ τα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο ενισχύθηκαν κατά 17,3%. Πιο πί-

σω η Θεσσαλονίκη, με αύξηση εσόδων της τάξης του 7% - 8%.

Το β’ τρίμηνο Κάπως έτσι, οι ξενοδόχοι πρωτεύουσας και συμπρωτεύουσας εμφανίζονται αισιόδοξοι για τη συνέχεια με διατήρηση της ανόδου σε αφίξεις, διανυκτερεύσεις και έσοδα και στο δεύτερο τρίμηνο του 2015. Το κακό είναι όμως ότι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη διαμορφώνουν μόνο ένα τμήμα του τουριστικού όγκου της Ελλάδας. Στην περιφέρεια, αντιθέτως, που αναμένει τον κύριο όγκο, τα μηνύματα δεν είναι τόσο αισιόδοξα. Από τα τέλη Φεβρουαρίου και κυρίως τον Μάρτιο άρχισε να καταγράφεται μια «συγκράτηση» στις κρατήσεις για το επόμενο διάστημα, ενώ οι πληροφορίες απέδιδαν το κύριο πρόβλημα σε δύο από τις αγορές - τροφοδότες του ελληνικού τουρισμού

Ανησυχία των ξενοδόχων για τις κρατήσεις στην περιφέρεια, που αναμένει τον κύριο όγκο των επισκεπτών

(Βρετανία και Γερμανία), αλλά και στην πρόβλεψη για σημαντική μείωση των Ρώσων τουριστών, που σύμφωνα με ορισμένους κύκλους μπορεί να περάσει και το 30%. Η τάση αυτή αποτυπώθηκε στα προκαταρκτικά στοιχεία του Απριλίου και, σύμφωνα με φορείς του τουρισμού, διατηρείται και τον Μάιο: με εξαίρεση τους δημοφιλέστερους προορισμούς (Μύκονο και Σαντορίνη), οι περισσότεροι άλλοι αντιμετωπίζουν μείωση από 10% έως 15%. Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση σε λιγότερο δημοφιλείς προορισμούς (που δεν έχουν και την πολυτέλεια των διαφημιστικών προωθήσεων), όπου η πτώση ξεπερνά το 30%.

Τα αίτια Οι λόγοι που οδήγησαν στο «φρενάρισμα» αυτό, σύμφωνα με τους

Μια ζ τουρίσταωςή ...

περισσότερους αναλυτές του τουριστικού κλάδου, είναι τρεις: Η αβεβαιότητα για τις εξελίξεις στην Ελλάδα, που καλλιεργήθηκε επίμονα από ξένα ΜΜΕ τους πρώτους μήνες της χρονιάς, με διαρκείς αναφορές στο ενδεχόμενο ενός Grexit και την πρόκληση χάους στη χώρα. Η καθυστέρηση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, που έδωσε «τροφή» στα σενάρια αβεβαιότητας, και ακόμη περισσότερο τα σενάρια για αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου και η επιβολή τέλους διαμονής στα ξενοδοχεία που έχουν προκύψει ως ενδεχόμενο της διαπραγμάτευσης αυτής. Η προσπάθεια επιστροφής που κάνουν άλλοι ανταγωνιστικοί προορισμοί της Μεσογείου (όπως λ.χ. η Αίγυπτος) ή και η ενίσχυση της προσπάθειας προσέλκυσης τουριστών που επιχειρεί η Τουρκία. Οι προσπάθειες αυτές καταγράφονται σε μια στιγμή αδυναμίας της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας να απαντήσει δυναμικά. Και οι τρεις αυτοί παράγοντες έχουν την ειδική συμβολή τους στη συγκράτηση των αριθμών του ελληνικού τουρισμού. Η αγορά της Γερμανίας ήταν η πρώτη που έδωσε τις ενδείξεις από τον περασμένο Φεβρουάριο καταγράφοντας αρνητική πορεία. Πολλοί αποδίδουν τη μεταστροφή των Γερμανών σε πολιτικούς λόγους και κυρίως στο «εχθρικό» κλίμα που διαμορφώθηκε στην Ελλάδα στο πλαίσιο των πολιτικών διαβουλεύσεων για το μνημόνιο και το χρέος μετά

1 2

3

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015

19

www.topontiki.gr

την κυβερνητική αλλαγή στην Αθήνα. Κατά μια ερμηνεία πολλοί Γερμανοί δεν είδαν με καλό μάτι τις αντιπαραθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τη γερμανική και γύρισαν την πλάτη στην Ελλάδα. Το πρόβλημα με τις προγραμματισμένες αφίξεις Ρώσων τουριστών είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα και τοποθετείται στην περίοδο της ψύχρανσης των σχέσεων της Ε.Ε. με τη Μόσχα, αλλά και τα ευρύτερα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ρωσία. Και οι δυο παράγοντες έδειξαν πως επηρεάζουν σημαντικά την Ελλάδα ως προορισμό. Και το δυστύχημα είναι ότι η πρόσφατη προσέγγιση Αθήνας - Μόσχας σε πολιτικό επίπεδο δεν μπόρεσε να αλλάξει προς το καλύτερο τα πράγματα. Με τη ρωσική τουριστική αγορά να μειώνεται κατά περίπου 45%, η Ελλάδα μετράει απώλειες άνω του 65%, κάτι που σημαίνει ότι για τον ελληνικό τουρισμό οι Ρώσοι θα μειωθούν σε επίπεδα που ίσως φτάσουν και το 40%. Για τους Βρετανούς δεν υπήρξαν βέβαια αντίστοιχοι λόγοι, αλλά οι τουρίστες από το Ηνωμένο Βασίλειο σταμάτησαν να παρουσιάζουν την αυξητική πορεία αφίξεων στην Ελλάδα που είχε καταγραφεί τα τελευταία χρόνια. Ελπίδες, αντιθέτως, υπάρχουν για την αμερικανική αγορά, η οποία ωστόσο δεν είναι τόσο μεγάλη για να αντισταθμίσει τέτοιες απώλειες.

Η αλλαγή κλίματος Ένας από τους λόγους για τους οποίους το «καμπανάκι» για τον τουρισμό έχει μεγάλη σημασία να ηχήσει

την κατάλληλη ώρα είναι ότι ο Μάιος είναι σημαντικός μήνας για τον τουρισμό. Μπορεί να μην έχει τα μεγαλύτερα μεγέθη σε κρατήσεις και αφίξεις, αλλά, σύμφωνα με όλους τους παράγοντες της αγοράς, είναι ο μήνας που κρίνει την πορεία όλου του έτους. Είναι αυτός που αποτελεί πρόκριμα για τις επιδόσεις των «σίγουρων μηνών» (Ιουνίου - Αυγούστου), αλλά και αυτός που (μαζί με τον Σεπτέμβριο) μπορεί να καταγράψει κρίσιμα γεμίσματα σε αφίξεις και διανυκτερεύσεις. Οι πρώτες του ημέρες δεν επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο στον βαθμό που θα επιθυμούσε η ελληνική τουριστική βιομηχανία. Για τον λόγο αυτόν, επισημαίνουν επιχειρηματίες του τουρισμού, το σάλπισμα της ελληνικής αντεπίθεσης θα πρέπει να γίνει πριν κλείσει ο μήνας. Στο ερώτημα πώς μπορεί να γίνει αυτό, οι ίδιοι απαντούν: u Η κατάσταση είναι αναστρέψιμη, ή έστω αντιμετωπίσιμη, εφόσον οι πολιτικές εξελίξεις επιτρέψουν την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης ώστε να αντιστραφεί η εικόνα ασάφειας για τη χώρα. u Την εικόνα αυτή θα βοηθήσει η οριστικοποίηση των όποιων παρεμβάσεων υπάρξουν σε φοροοικονομικό επίπεδο με τον ΦΠΑ στις τουριστικές περιοχές και το τέλος διανυκτέρευσης. Εφόσον υπάρξουν αλλαγές, θα πρέπει να προβληθεί με ειδική καμπάνια ότι κάτι τέτοιο δεν επηρεάζει σημαντικά το κόστος διαμονής στην Ελλάδα. Άλλωστε οι εκτιμήσεις άλλων φορέων, όπως η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), παραμένουν θε-

Οι τρεις λόγοι που οδήγησαν στο φρενάρισμα Απρίλιο και Μάιο

τικές και αισιόδοξες μιλώντας για αύξηση της κίνησης κατά 10% στη χώρα κατά τη διάρκεια του 2015, ώστε να φτάσει τον «μαγικό» αριθμό των 50 εκατ. αφίξεων και αναχωρήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία τετραμήνου της ΥΠΑ (Ιανουάριος - Απρίλιος) ο συνολικός αριθμός πτήσεων έφθασε τις 85.600 έναντι 74.346 το 2014 και 74.317 το 2013. Το ίδιο διάστημα οι επιβάτες έφθασαν τα 7,7 εκατ. έναντι 6,2 εκατ. επιβάτες το 2014 και 5,7 εκατ. επιβάτες το 2013. Το αξιοπερίεργο μάλιστα είναι πως τον Απρίλιο, δηλαδή τον μήνα κατά

τον οποίο οι ξενοδόχοι των τουριστικών προορισμών της περιφέρειας ανέφεραν «φρενάρισμα» των κρατήσεων, οι πτήσεις αυξήθηκαν 10,3% (+8,9% εσωτερικού, +12% εξωτερικού), ενώ οι επιβάτες κατέγραψαν άνοδο 15,3% (+18,8% στα δρομολόγια εσωτερικού και +13,8% στις πτήσεις εξωτερικού). Πάντως τα στοιχεία της ΥΠΑ επιβεβαιώνουν ότι η αύξηση στις πτήσεις εξωτερικού οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» της πρωτεύουσας. Ο ΔΑΑ, που το περυσινό πρώτο τετράμηνο είχε 6.274 πτήσεις εξωτερικού, φέτος εκτινάχθηκε στις 7.877, ανεβάζοντας την επιβατική του κίνηση από 769.462 επιβάτες τον Απρίλιο του 2014 στους 945.907 τον ίδιο μήνα φέτος. Βασικός «μοχλός» της αεροπορικής άνοιξης είναι η Aegean, που σχεδίασε ένα μεγαλεπήβολο πρόγραμμα πτήσεων για το 2015 με 2 εκατομμύρια περισσότερες θέσεις από το 2014 (συνολικά 15.000.000 διαθέσιμες θέσεις) σε ένα δίκτυο 134 προορισμών (100 εξωτερικού και 34 εσωτερικού) σε 42 χώρες και την Ελλάδα! Προφανώς η αεροπορική εταιρεία (η οποία μάλιστα την τρέχουσα διετία παραλαμβάνει επτά νέα αεροσκάφη) δεν κινήθηκε τυχαία, αν και η ίδια επιβεβαιώνει την κάμψη της κίνησης από τη Ρωσία και τη Γερμανία. Αντίστοιχα κινήθηκαν και άλλες αεροπορικές εταιρείες που αύξησαν τις πτήσεις τους για φέτος τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλους δημοφιλείς προορισμούς, όπως η Ryanair και η British Aerospace.

Ο στόχος των 25.000.000 αφίξεων δεν είναι άπιαστος Κατ’ αρχάς ο στόχος των 25.000.000 αφίξεων είναι ένα ζήτημα που παραμένει ρευστό. Ύστερα από μια χρονιά ρεκόρ, το 2014, η τουριστική μας βιομηχανία έθεσε έναν ακόμη υψηλότερο στόχο. Οι συνθήκες ίσως να μην τον ευνοούν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι... άπιαστος. Αναμφίβολα η τουριστική Ελλάδα δεν θα είναι όπως πέρυσι. Τα μηνύματα από προορισμούς όπως η Ρόδος, η Κως και η Κέρκυρα δείχνουν ότι ο χάρτης μπορεί να αλλάξει. Και μαζί με αυτόν κάποιες επιχειρήσεις θα πληγούν και θα αναγκαστούν να αναπροσαρμόσουν τα σχέδιά τους. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις επόμενες ημέρες και κυρίως από το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης. Η ολοκλήρωσή της θα δώσει την απάντηση τόσο στο θέμα του τέλους διαμονής (αν και με ποιον τρόπο θα εφαρμοστεί),

αλλά και του ΦΠΑ, κάτι που θα ξεκαθαρίσει την εικόνα των ξένων για το «πόσο» θα κοστίζει τελικά η διαμονή στην Ελλάδα. Στο σημείο αυτό οι ξενοδόχοι δικαίως διαμαρτύρονται ότι η αλλαγή του συντελεστή ΦΠΑ εν μέσω της σεζόν θα ήταν «πολύ αρνητική» για την εικόνα της Ελλάδας ως προορισμού. Ξενοδόχοι και κυβέρνηση δεν βρίσκονται βέβαια απέναντι. Άλλωστε το μέτρο της υποχρεωτικής χρήσης πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας στις συναλλαγές πάνω από ένα ορισμένο ποσό γίνεται δεκτό τόσο από τους ξενοδόχους όσο και από τους τουριστικούς επιχειρηματίες γενικότερα. Κάτι που δείχνει ότι για την υποστήριξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας ο τουρισμός ως βιομηχανία χρειάζεται και μια κυβέρνηση - τιμονιέρη που να δίνει καλές και γρήγορες λύσεις στα πραγματικά της ζητήματα.

Όπως εξηγούν αναλυτές της αγοράς, το μείζον πρόβλημα δεν είναι τόσο η πληρότητα κάποιων μονάδων, που φροντίζουν να δημοσιοποιούν κάποια δυσάρεστα δεδομένα (όπως λ.χ. οι πεντάστερες μονάδες που πωλούν τον Μάιο δωμάτια all inclusive με 18-20 ευρώ το άτομο), όσο η γενικότερη τάση της μείωσης της κατά κεφαλήν δαπάνης των ξένων στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο από το 2013 είχε επισημάνει το «Ποντίκι» και το οποίο μεγάλωσε το 2014. Την τελευταία διετία οι ξένοι τουρίστες αυξήθηκαν κατά 6,5 εκατ. φθάνοντας από τα 15,5 εκατ. του 2012 στα 22,033 εκατ. το 2014. «Έγραψαν» δηλαδή μια αύξηση 38,5% σε δύο χρόνια και σε αριθμούς που, σημειωτέον, απέχουν ελάχιστα από τον στόχο των 24.000.000 τουριστών που έθετε το τελευταίο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του ελ-

ληνικού τουρισμού για το... 2021. Την ίδια περίοδο όμως οι εισπράξεις της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας ήταν μικρότερες αναλογικά, αφού με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ αυξήθηκαν μόνο κατά 28%. Σε απόλυτους αριθμούς η κατά κεφαλήν δαπάνη των ξένων έπεσε από τα 646 ευρώ του 2012 στα 591,7 ευρώ το 2014. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι η Ελλάδα πουλιέται ολοένα και φθηνότερα ως προορισμός. Πρόκειται για ένα καμπανάκι πολύ πιο σοβαρό από τη μείωση της κίνησης και των κρατήσεων σε δημοφιλείς προορισμούς, που ούτως άλλως χαρακτηρίζονται και από υπερπροσφορά. Εάν ο ελληνικός τουρισμός δεν επιλύσει το σοβαρό αυτό ζήτημα έγκαιρα και αποτελεσματικά, το θέμα του δεν θα είναι οι αριθμητικοί στόχοι, αλλά η ίδια η επιβίωσή του.

20

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Σίγουρα οι εξπέρ της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής μπορούν να αποτελέσουν τους ιδανικούς συμβούλους προκειμένου να θωρακιστεί η φορολογική πολιτική και να κλείσουν τα παράθυρα που επιτρέπουν στις πολυεθνικές να μη φορολογούνται για μυθώδη ποσά.

Μ

όνο που μπορούν να βοηθήσουν όταν εγκαταλείψουν τις θέσεις ευθύνης τους και αποφασίσουν να περάσουν στην άλλη πλευρά του τραπεζιού, λειτουργώντας ως «βαθύ λαρύγγι» για τα «καλά παιδιά». Αυτή η μικρή λεπτομέρεια φαίνεται ότι διέφυγε από την Κομισιόν, αφού, όπως αποκαλύπτει το think tank Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών (Corporate Europe Observatory – CEO), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεχίζει το ίδιο τροπάρι με τους προηγούμενους και προχώρησε πάλι στη συγκρότηση συμβουλευτικής επιτροπής για την αναμόρφωση και θωράκιση της φορολογικής πολιτικής με 25 μέλη, εκ των οποίων τα 20 είναι εκπρόσωποι μεγάλων τραπεζών και χρηματοπιστωτικών οργανισμών!

Οι «έντιμοι λύκοι» της Κομισιόν... Τσιράκια εταιρειών με μαύρο παρελθόν κατά της φοροδιαφυγής

«Βαθύ λαρύγγι» Όπως αποκαλύπτει το CEO, την ίδια στιγμή που ολόκληρη η Ευρώπη συγκλονιζόταν από το σκάνδαλο φοροδιαφυγής γνωστό και ως Swissleaks, ένα ειδικός επί των φορολογικών θεμάτων της τράπεζας που είχε εμπλακεί στο σκάνδαλο, της HSBC, επιλέχθηκε ως συνεργάτης και πήρε θέση σε επιτροπή της Κομισιόν. Ο John Everett δεν παρουσιάστηκε ως μεταμελημένο «βαθύ λαρύγγι» για να ανοίξει τα μάτια της Επιτροπής, αλλά ως εκπρόσωπος της τράπεζας για να προτείνει τι πρέπει να αλλάξει ώστε να αντιμετωπιστεί το πολυδαίδαλο σύστημα με τις παράνομες πρακτικές φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής! Εν ολίγοις, έβαλαν τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα ή καλύτερα ολόκληρη αγέλη λύκων αφού στη συμβουλευτική ομάδα συμμετέχουν επίσης εκπρόσωποι της Barclay’s και τρεις υπάλληλοι από την KPMG, μία από τις εταιρείες που κατηγορήθηκαν για συμμετοχή σε φοροδιαφυγή μετά την αποκάλυψη των στοιχείων του σκανδάλου Luxleaks. Όπως σημειώνει το Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών τον περασμένο Οκτώβριο, η Γενική

Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης συγκρότησε επιτροπή εμπειρογνωμόνων με σκοπό να καταθέσει πρόταση στην Κομισιόν προκειμένου να διευκολυνθούν οι διασυνοριακοί έλεγχοι για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Και αυτή η επιτροπή εμπειρογνωμόνων, όμως, όπως αποκάλυψε σχετική έρευνα, είχε καπελωθεί από εκπροσώπους των μεγάλων τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αφού 16 από τα 25 μέλη ήταν υπάλληλοί τους. Από τις υπόλοιπες εννέα θέσεις, οι 3 δόθηκαν σε εκπροσώπους κοινοπραξιών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μια σε εκπρόσωπο συνεταιρισμού και πέντε σε εκπροσώπους από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ενώ δεν εκπροσωπούνται οι συνδικαλιστές οργανώσεις και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ένα άλλο πολύ σημαντικό πρόβλημα, όπως σημειώνει το CEO, είναι η έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά την πραγματική ταυτότητα των εμπειρογνωμόνων, η οποία επί της ουσίας αποκρύπτεται.

Έλλειψη διαφάνειας και απόκρυψη της πραγματικής ταυτότητας των μελών της επιτροπής

Ως χαρακτηριστικό και άκρως ανησυχητικό παράδειγμα προβάλλεται και πάλι ο John Everett, ο οποίος εκπροσωπεί επίσημα τη Βρετανική Ένωση Τραπεζιτών ενώ είναι παράλληλα επικεφαλής του Φορολογικού Τμήματος Υπηρεσιών της HSBC, της τράπεζας που έχει συνδεθεί με ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής. Πιο κραυγαλέο παράδειγμα, όμως, εταιρείας που, αν και έχει αναπτυχθεί προσφέροντας υπηρεσίες για να παραβαίνουν οι πολυεθνικές - πελάτες της τους φορολογικούς νόμους, επίσης εκπροσωπείται στην ομάδα εμπειρογνωμόνων της Κομισιόν: Πρόκειται για την εταιρεία KPMG, από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως στην παροχή ελεγκτικών και λογιστικών υπηρεσιών και μια από τις τέσσερις μεγάλες εταιρείες που κατονομάστηκαν στο σκάνδαλο Luxleaks ότι λειτουργούσαν ως μεσάζοντες για τις μυστικές φορολογικές συμφωνίες που έκαναν οι πελάτες της με την κυβέρνηση του Λουξεμβούργου.

Ένα τρισεκατομμύριο «μαύρα» Τα στοιχεία που αποκαλύπτουν οι

ευρωπαϊκές κινήσεις πολιτών που παρακολουθούν στενά τα τεκταινόμενα στις Βρυξέλλες θέτουν ευθέως σε αμφισβήτηση τις προθέσεις της Επιτροπής για την ανάληψη ενός σχεδίου δράσης με στόχο τη φορολόγηση των κερδών των πολυεθνικών και την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού συστήματος που θα κλείνει τα «παραθυράκια» που εκμεταλλεύονται οι εξπέρ της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής. Και αυτό την ίδια ώρα που ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί, απαντώντας πρόσφατα σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Παπαδημούλη, παραδέχεται ότι, αν και δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία, εκτιμάται ότι το κόστος της φοροδιαφυγής στην Ε.Ε. υπερβαίνει το ένα τρισεκατομμύριο ευρώ ετησίως! Συγκλονιστικά στοιχεία για το θέμα της φοροδιαφυγής που συνδέεται με ευρωπαϊκά κράτη έχει παρουσιάσει και ο διεθνής οργανισμός Oxfam – ένα παγκόσμιο δίκτυο που ασχολείται με την εξεύρεση λύσεων για την αντιμετώπιση της φτώχειας –, ο οποίος υπολογίζει σε 18,5 τρισεκατομμύρια ευρώ τα χρήματα τα οποία είναι κατατεθειμένα σε φορολογικούς παραδείσους, ποσό που επαρκεί για να καλύψει δυο φορές την παγκόσμια φτώχεια. Από το ποσό αυτό, τα 2/3, σύμφωνα με τον Oxfam, είναι χρήματα που βρίσκονται σε off-shore εταιρείες της ευρωπαϊκής επικράτειας! Να σημειωθεί ότι ο διεθνής οργανισμός με έκθεση που είχε παρουσιάσει το 2013 έβαλλε ευθέως κατά της Ε.Ε., κατηγορώντας για υποκρισία τους Ευρωπαίους ηγέτες και αποκαλύπτοντας ότι οι Βρυξέλλες κάνουν τα στραβά μάτια όσον αφορά τα 9,5 τρισεκατομμύρια ευρώ που είναι κρυμμένα σε ευρωπαϊκούς φορολογικούς παραδείσους, σημειώνοντας παράλληλα ότι η οικονομική κρίση γιγαντώνει τη φοροδιαφυγή. Να σημειωθεί ότι η Κομισιόν έχει δεσμευθεί ότι εντός του 2015 θα παρουσιάσει σχέδιο δράσης το οποίο, σύμφωνα με τον Πιερ Μοσκοβισί, θα περιλαμβάνει μέτρα σε επίπεδο Ε.Ε. με στόχο τη μετάβαση σε ένα σύστημα βάσει του οποίου η χώρα όπου πραγματοποιούνται τα κέρδη είναι επίσης η χώρα φορολόγησης καθώς και πρόταση που θα διασφαλίζει την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών - μελών, σχετικά με διασυνοριακές φορολογικές αποφάσεις και συμφωνίες προκαθορισμένων τιμών. Μέτρα, όμως, που στη σύνταξή τους αποφασιστικό ρόλο θα έχουν παίξει και οι εκπρόσωποι των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που αποτελούν τα ιδανικά «οχήματα» για τη φοροδιαφυγή.

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015

21

www.topontiki.gr

Έτοιμοι για... πόλεμο Ξεκάθαρες κινήσεις από την κυβέρνηση για να μην πουληθεί το Ελληνικό ζητούν κάτοικοι και φορείς Σε θέση μάχης βρίσκονται κάτοικοι και φορείς για το μέλλον του Ελληνικού και αναμένουν ξεκάθαρες κινήσεις από τους καθ’ ύλην αρμόδιους υπουργούς, προκειμένου να ανατραπεί η ιδιωτικοποίηση των 6.000 στρεμμάτων του πρώην αεροδρομίου έτσι όπως είχε σχεδιαστεί και δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Σ

ε εκδήλωση - συζήτηση που διοργάνωσε η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό, το «παρών» έδωσε ο υπουργός αναπληρωτής ΠΑΠΕΝ Γιάννης Τσιρώνης, ο οποίος επανέλαβε τη διατυπωμένη και προεκλογικά και μετεκλογικά θέση της κυβέρνησης περί σκανδαλώδους σύμβασης τόσο ως προ το τίμημά της όσο και ως προς την πρόταση για την αξιοποίησή της. «Είμαστε τελείως αντίθετοι στα σχέδια που έχουν κατατεθεί από τη Lamda Development, καθώς θεωρούμε ότι δεν θα δώσουν καμία προστιθέμενη αξία στην περιοχή, απ’ την οποία θα χαθούν και πολλές θέσεις εργασίας», επισήμανε ο Γιάννης Τσιρώνης, τονίζοντας ότι η περίπτωση του Ελληνικού «δεν ωφελεί σε καμία στοιχειώδη ρευστότητα την ελληνική οικονομία», αλλά ούτε και στην υπόθεση των ιδιωτικοποιήσεων και της διαπραγμάτευσης. Ο υπουργός αναπληρωτής ΠΑΠΕΝ ξεκαθάρισε επίσης ότι «είναι ευκαιρία τώρα να αλλάξουμε πολιτική ριζικά. Να οδηγηθούμε σε μια ήπια ανάπτυξη που την έχει ανάγκη η περιοχή, μια περιοχή που έχει υπερπροσφορά δομημένου χώρου. Σε μια ‘‘φούσκα’’ ακινήτων ο χώρος αυτός δεν διατίθεται, ενώ παράλληλα μια περαιτέ-

ρω δόμηση θα τινάξει αυτή τη ‘‘φούσκα’’ στον αέρα». Παράλληλα ο Γιάννης Τσιρώνης υποστήριξε τη σχετική μελέτη που έχει εκπονήσει το ΕΜΠ για την αξιοποίηση της έκτασης, επίκεντρο της οποίας είναι η δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου και ήπιων χρήσεων χώρων πολιτισμού και αθλητισμού.

Κινήσεις τακτικής Η κυβέρνηση δεν φαίνεται, πάντως, να επιλέγει τη στρατηγική της ευθείας σύγκρουσης με τη Lamda Development με δεδομένο ότι με εντολή της προηγούμενης κυβέρνησης η προηγούμενη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ είχε σπεύσει να υπογράψει τη σύμβαση. Γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε η νέα διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ συγκρότησε ομάδα εργασίας με εκπροσώπους της Lamda Development, προκειμένου να εξετάσει το ενδεχόμενο σύγκλισης απόψεων για αλλαγή των εγκεκριμένων σχεδίων αλλά και του τιμήματος των περίπου 900 εκατομμυρίων ευρώ για την παραχώρηση της έκτασης για 99 χρόνια. Καλά πληροφορημένες πηγές επισήμαναν, μάλιστα, στο «Π» ότι η εταιρεία συμφερόντων Λάτση «καίγεται» για την παραχώρηση της

Πρωτοβουλία «Ένα Πάρκο για όλους στο Ελληνικό» Μια νέα πρόταση για την αξιοποίηση του χώρου κατατέθηκε από την Πρωτοβουλία «Ένα Πάρκο για όλους στο Ελληνικό». Πρόταση για έναν άλλο δρόμο αξιοποίησης εκτός Δημοσίου αλλά και εκτός αγοράς, που θα εκλαμβάνει, όπως σημειώνουν οι άνθρωποι της Πρωτοβουλίας, «τον δημόσιο χώρο ως ‘‘κοινό αγαθό’’ και θα έχει ως βάση τη συνεργατική οικονομία και την ομότιμη παραγωγή». Στην πρόταση που έχουν θέσει προς δημόσιο διάλογο προτείνουν μεταξύ άλλων να λειτουργήσουν στην έκταση εργαστήρια και κοινότητες καλλιτεχνών που ασχολούνται με τις εικαστικές τέχνες, τον κινηματογράφο, το θέατρο, τον χορό. Επίσης, δομές κοινωνικής αλληλεγγύης, συνεταιριστικοί παιδικοί

σταθμοί, φροντιστήρια, ωδείο, κοινωνικό φαρμακείο - ιατρείο, συνεδριακός χώρος, λαϊκό πανεπιστήμιο, ανταλλακτήριο μεταχειρισμένων αντικειμένων, αγορές χωρίς μεσάζοντες, συνεταιριστικά καφενεία κ.ά. Προτείνουν ακόμα σε τμήμα του χώρου να λειτουργήσει ένα αυτοδιαχειριζόμενο οικολογικό αγρόκτημα με παράλληλο εκπαιδευτικό χαρακτήρα, βοτανικός κήπος, κέντρο αναπαραγωγής ντόπιων ποικιλιών κηπευτικών, εργαστήρια μεταποίησης παραδοσιακών οικολογικών προϊόντων, παρασκευής θεραπευτικών σκευασμάτων, εργαστήρια κεραμικής και ένα σχολείο κεραμικής τέχνης, εργαστήριο οικολογικής δόμησης και βιοκλιματικής κατοικίας.

έκτασης και είναι αποφασισμένη να καταθέσει διορθωτικές κινήσεις όσον αφορά τόσο το τίμημα όσο και τις προβλέψεις του master plan. Θεωρούν, μάλιστα, ότι στο πλαίσιο της προσπάθειας προσέγγισης ο όμιλος Λάτση δέχθηκε όλες τις αλλαγές της κυβέρνησης στη διοίκηση των ΕΛΠΕ, ακόμα και αυτή της ενίσχυσης του ρόλου του προέδρου του Δ.Σ. μέσα από την ανάληψη και εκτελεστικών καθηκόντων. Ένα άλλο θέμα που, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζει η κυβέρνηση είναι εάν πράγματι η σύμβαση πρέπει να εγκριθεί ή όχι από τη Βουλή και αυτό γιατί κάποια στελέχη επισημαίνουν ότι υπάρχει «παραθυράκι» ώστε η κρίση

του Κοινοβουλίου να θεωρηθεί απλώς γνωμοδοτική και έτσι να μην επηρεάσει επί της ουσίας τη σύμβαση που έχει υπογραφεί μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και Lamda Development, πράγμα που σε περίπτωση ρήξης θα εκμεταλλευθεί η εταιρεία. Κάτοικοι και φορείς της περιοχής, πάντως, οργανώνουν τις επόμενες κινήσεις τους με στόχο να εκμαιεύσουν μια συγκεκριμένη απάντηση για τις προθέσεις της κυβέρνησης, ενώ αναμένεται να ζητήσουν να δοθεί στη δημοσιότητα τόσο η σύμβαση που έχει υπογραφεί όσο και το master plan της επένδυσης, αφού μέχρι και σήμερα θεωρούνται εφτασφράγιστα μυστικά.

Στ’ άρματα, στ’ άρματα, εμπρός στον αγώνα

22

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

«Πνεύμα και ηθική» ίσον καταστροφή

Χερ Σόιμπλε, σε πήρανε χαμπάρι

Πώς γεννήθηκε το γερμανικό δόγμα της αυστηρής οικονομικής πειθαρχίας Είναι τόσο «μονόχνωτη» η γερμανική οικονομική λογική, ώστε έχει φτάσει πλέον να εξοργίζει ακόμη και τους πιο σκληροπυρηνικούς εκφραστές του νεοφιλελεύθερου πνεύματος!

Ό

πως, για παράδειγμα, το «συστημικό» περιοδικό «Economist», το οποίο στο τελευταίο του τεύχος κατακεραυνώνει την τακτική Μέρκελ - Σόιμπλε αποδομώντας την από την κορυφή μέχρι τα νύχια. Η γερμανική «χριστιανοδημοκρατική» οικονομική λογική θεωρεί, ως γνωστόν, τα ελλείμματα και τα κρατικά χρέη σκανδαλώδη, αντιτίθεται με πείσμα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ εκτιμώντας ότι πρόκειται για ανεπίτρεπτη νομισματική παρέμβαση και πιστεύει ότι η λιτότητα είναι η μοναδική απάντηση στην ευρωκρίση. Το χάσμα που χωρίζει τη γερμανική από την αγγλοσαξονική θεώρηση των οικονομικών δεν ήταν ποτέ ευκρινέστερο. Σε σημείο ώστε έντυπα παγκόσμιας παρεμβατικότητας, όπως το βρετανικό περιοδικό «Economist», να αντιμετωπίζουν περίπου ως... λόξα τη γερμανική αρτηριοσκληρωτική «συνταγή» εξόδου από την κρίση. Οι γερμανικές θεωρίες περί οικονομίας ανέκαθεν διέφεραν από τις επικρατούσες σε άλλες χώρες, όπως και στα περισσότερα μέλη της ευρωζώνης. Μέσα στα τελευταία έξι χρόνια της ευρωκρίσης, όμως, οι διαφορές έγιναν πιο έντονες και πιο αμφιλεγόμενες. Τόσο ώστε κάποιοι δεν διστάζουν να μιλούν ακόμα και για «αποσύνδεση» της Γερμανίας από τον υπόλοιπο κόσμο. Μια πρώτη επισήμανση έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτός Γερμανίας σαστίζουν με τη στάση Μέρκελ - Σόιμπλε από το 2008 μέχρι σήμερα. Οι λόγοι είναι τρεις: ◆ Επειδή αδυνατούν να ερμηνεύσουν γιατί η Γερμανία είναι τόσο δύσπιστη με τις προσπάθειες της ΕΚΤ για ώθηση στις οικονομίες των χωρών. ◆ Δεν κατανοούν, επιπλέον, τη γερμανική επιμονή στη δημοσιονομική λιτότητα και πειθαρχία. Σε χώρες, μάλιστα, όπως η Ελλάδα, όπου η ζήτηση κυριολεκτικά καταρρέει. ◆ Τέλος, δεν αντιλαμβάνονται γιατί οι Γερμανοί είναι τόσο παθιασμένοι με τους κανόνες και την τυφλή τήρησή τους, συχνά σε αντίθεση με το πρακτικό αποτέλεσμα που έχουν.

Φιλελευθερισμός των κανόνων Η απάντηση για την επικράτηση της σχεδόν δογματικής γερμανικής στάσης βρίσκεται στην ιστορία της οικονομικής διανόησης στη χώρα και ειδικά στην αμιγώς γερμανική σύλληψη του «ordoliberalism» ή, σε ελεύθερη μετάφραση, «του φιλελευθερισμού της τάξης, των κανόνων». Πρόκειται, σύμφωνα με το «Economist», για ένα παρακλάδι του κλασικού φιλελευθερισμού, που ξεπήδησε στη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου από τον Βάλτερ Όικεν, καθηγητή Οικονομικών στο Φράιμπουργκ. Ο Όικεν δεν ήταν κάποιο τυχαίο πρόσωπο. Στον πατέρα του είχε απονεμηθεί το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1904, ενώ ο ίδιος ο οικονομολόγος είχε αναπτύξει έντονες σχέσεις με την αντίσταση κατά των ναζί. Ο Όικεν δημιούργησε τον «ordoliberalism» σαν το δικό του όραμα για ένα καλύτερο οικονομικό σύστημα. Τόσο αυτός όσο και ο κύκλος των ομοϊδεατών του απέρριπταν τα οικονομικά μοντέλα της ναζιστικής Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης. Αλλά δεν ήταν ικανοποιημένοι ούτε με τον παντελώς ανεξέλεγκτο φιλελευθερισμό ούτε με την κεϋνσιανή θεώρηση. Το αποτέλεσμα ήταν η γέννηση της «σχολής του φιλελευθερισμού της τάξης», του

Η επέκταση μιας εσωτερικής αντίληψης στο σύνολο της Ευρωζώνης

ordoliberalism. Ως αρχή πίστευε ότι ο καπιταλισμός χρειάζεται απαραιτήτως το ισχυρό κι αυστηρό κράτος για να δημιουργεί το πλαίσιο κανόνων που θα εξασφαλίζουν την τάξη και θα οριοθετούν το σύστημα μέσα στο οποίο οι ελεύθερες αγορές θα λειτουργούν πιο αποτελεσματικά και ομαλά. Και οπωσδήποτε όχι ασύδοτα. Από τους δημιουργούς του «φιλελευθερισμού των κανόνων» προήλθε μια μεγάλη ιδέα, αυτή για κρατική παρέμβαση όταν τα καρτέλ φτάνουν να κυριαρχούν στην αγορά, δηλαδή η αντιμονοπωλιακή πολιτική. Μια δεύτερη τάση που κληροδότησαν ήταν η εφαρμογή αυστηρής νομισματικής πολιτικής, η οποία επικεντρώνεται στη σταθερότητα των τιμών. Και η τρίτη είχε να κάνει με την επιβολή της γερμανοπρεπούς «Haftung», μιας λέξης που σημαίνει όχι μόνο ευθύνη, αλλά και υποχρέωση. Ακόμη και σήμερα οι πτωχευτικοί νόμοι της Γερμανίας είναι αυστηρότεροι από αυτούς των ΗΠΑ και της Βρετανίας.

Εξαγωγή εκτός συνόρων Μέσω του πρώτου υπουργού Οικονομικών και δεύτερου καγκελάριου της Δυτικής Γερμανίας, του Λούντβιχ Έρχαρντ (1897-1977), ο

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015

23

www.topontiki.gr

«φιλελευθερισμός της τάξης» επηρέασε σημαντικά και τη μεταπολεμική οικονομική πολιτική της χώρας. Οι Γερμανοί, όμως, δεν έμειναν μόνο στα «δικά τους», δηλαδή εντός συνόρων. Κατάφεραν σταδιακά, με όλο και πιο σκληρή γραμμή, να περάσουν τη φιλοσοφία τους υπέρ των αντιτράστ κανόνων και υπέρ της αυστηρής νομισματικής πολιτικής τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στην ΕΚΤ. Ειδικοί σε οικονομικά θέματα μπορούν εύκολα να ξετρυπώσουν στοιχεία του ordoliberalism μέσα στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωζώνης που διαμορφώθηκε τη δεκαετία του 1990 ως ένα σύνολο κανόνων με σκοπό τον περιορισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Έστω κι αν ήταν μια γερμανική κυβέρνηση η πρώτη που παραβίασε αυτό το Σύμφωνο. Η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers αποκάλυψε πόσο μακριά ήταν η γερμανική αντίληψη για την αντιμετώπιση του «κραχ» από αυτήν του υπόλοιπου κόσμου. Στην Αμερική ο Μπους και ο Ομπάμα προσπάθησαν αμέσως να τονώσουν την οικονομία μέσω κινήτρων. Και η Γερμανία, βέβαια, επιχείρησε ένα είδος δημοσιονομικής επέκτασης, έστω και διστακτικής, όμως με τους περισσότερους οικονομολόγους της στα... κάγκελα. Σχεδόν σε όλο τον κόσμο οι οικονομολόγοι θεωρούσαν ότι ήταν απαραίτητη μια σειρά αλλαγών έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί η ύφεση. Στη Γερμανία, όμως, τα χαλινάρια ήταν πολύ πιο σφιχτά. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά στη χώρα όπου το έλλειμμα θεωρείται σχεδόν θανάσιμη αμαρτία και το «απαγορευτικό» χρέους έχει κατοχυρωθεί ακόμη και στο γερμανικό Σύνταγμα! Μάλιστα, απαιτείται πλέον διά ροπάλου από τα κρατίδια να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους το αργότερο έως το 2020, έτσι ώστε να περιοριστεί ο ομοσπονδιακός δανεισμός. Προφανώς, όμως, η Γερμανία δεν περιορίζεται στα του οίκου της, αφού θεωρεί σπίτι της όλη την Ευρωζώνη. Παρόμοιους κανόνες, λοιπόν, έχει επιβάλει και στις άλλες οικονομίες της νομισματικής ένωσης μέσα από το Δημοσιονομικό Σύμφωνο του 2012. Φυσικά, η χώρα που έχει υποφέρει περισσότερο απ’ αυτές τις μεθόδους και αντιλήψεις είναι η Ελλάδα! Κι αυτό είναι κάτι που αποδέχονται πια όλο και περισσότεροι οικονομολόγοι και πολιτικοί σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Ακόμα, όμως, και η χαρακτηριστική κουλτούρα των Γερμανών για προσήλωση στους κανόνες έχει κάποιες ρίζες στον «φιλελευθερισμό της τάξης». Μέχρι και σήμερα, άλλωστε, ο πρόεδρος της γερμανικής Bundesbank Γενς Βάιντμαν συνηθίζει να επικαλείται σε κάθε ευκαιρία τον Βάλτερ Όικεν. Έτσι οι Γερμανοί αντιτίθενται σθεναρά στα ευρωομόλογα και σε άλλες μορφές «διαμερισμού» κι «αμοιβαιότητας» του χρέους στην Ευρωζώνη. Οποιεσδήποτε φωνές για αλληλεγγύη τέτοιου είδους προσκρούουν στις ανησυχίες της Μέρκελ, του Σόιμπλε και των «σοφών» τους περί του ηθικού κινδύνου που αυτή εμπεριέχει. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι συνήθιζε να λέει πως

στη Γερμανία τα οικονομικά θεωρούνται παρακλάδι της φιλοσοφίας της ηθικής. Για τους μη Γερμανούς, βέβαια, αυτό που, κυρίως ηθικά, κάνει τεράστια εντύπωση είναι το τεράστιο πλεόνασμα του γερμανικού ισοζυγίου, αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο στον κόσμο. Για τους περισσότερους οικονομολόγους τα τεράστια πλεονάσματα συμβολίζουν μια ανισορροπία ανάμεσα στην αποταμίευση και στις επενδύσεις, αλλά και την εμφανή αντιστοιχία με τα ελλείμματα των άλλων κρατών της Ευρωζώνης. Αυτή η δυσαναλογία μεταξύ της Γερμανίας και των άλλων χωρών χρειάζεται διορθωτικές κινήσεις, σύμφωνα τουλάχιστον με τους κανόνες της Ευρωζώνης περί μακροοικονομικών ανισορροπιών. Για τη Γερμανία, όμως, τα τεράστια πλεονάσματα δεν είναι τίποτε άλλο από σημάδια οικονομικής ευρωστίας. Και προφανώς η κυβέρνησή της θεωρεί πως δεν χρειάζεται να βάλει κανένα φρένο. Αν και εντός Γερμανίας η παράδοση του ordoliberalism παραμένει ισχυρή, οι επικριτές της τη χαρακτηρίζουν ξεπερασμένη, άστοχη και καθόλου πρακτική. Την παρομοιάζουν, μάλιστα, περισσότερο με θρησκευτικό δόγμα, παρά με οικονομική σχολή.

Κίνδυνος «ενάρετης» μιζέριας Ίσως το πιο τρανταχτό παράδειγμα διαφοράς αντιλήψεων μεταξύ Γερμανίας και υπόλοιπης Δύσης έχει να κάνει με τον κατώτατο μισθό. Η κυβέρνηση Μέρκελ, όπως και οι περισσότεροι συμπατριώτες της οικονομολόγοι, θεωρούν ότι η θέσπιση ενός κατώτατου μισθού, και πολύ περισσότερο η αύξησή του, θα είχε αποτέλεσμα την απώλεια θέσεων εργασίας. Η πραγματικότητα, όμως, δείχνει ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο να συμβεί. Κι αυτό επειδή τα στοιχεία από ΗΠΑ και Βρετανία είναι προς εντελώς διαφορετική κατεύθυνση και φανερώνουν πως δεν μειώθηκαν οι θέσεις εργασίας λόγω της θέσπισης ή και αύξησης του κατώτατου μισθού. Ποιο είναι, όμως, το μεγαλύτερο «ελάττωμα» που καταλογίζεται σε αυτή την οικονομική θεώρηση, που συνεχίζει να καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις οικονομικές πολιτικές της Γερμανίας, αλλά και της Ευρωζώνης; Ότι στην ουσία πρόκειται για ένα μικροοικονομικό μοντέλο που αποκηρύσσει τη μακροοικονομική πολιτική. Δηλαδή, μεταχειρίζεται τις χώρες ή ακόμη και ολόκληρη την Ευρωζώνη τόσο κοντόφθαλμα σαν να επρόκειτο για ένα... νοικοκυριό! Για ένα χρεωμένο νοικοκυριό ή για ένα άτομο μπορεί πράγματι να έχει λογική η μείωση των δαπανών, αφού δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια ευελιξίας σε τόσο μικρή κλίμακα. Αυτό, όμως, δεν βρίσκει εφαρμογή στα πάντα. Αν, δηλαδή, σε ένα κράτος μείωναν ταυτόχρονα τις δαπάνες τους όλοι μαζί οι πολίτες και τα νοικοκυριά, τότε το αποτέλεσμα θα ήταν μια τεράστια πτώση στη ζήτηση, η οποία θα αναιρούσε όλα τα πλεονεκτήματα των μεταρρυθμίσεων μικροοικονομικού τύπου. Είναι η ίδια κοντόφθαλμη οικονομική συνταγή που εφαρμόζεται τα πέντε τελευταία «μαρτυρικά» χρόνια στην Ελλάδα! Είναι φανερό πως το «Economist» εξαπολύει μια τόσο σκληρή επίθεση στο συγκεκριμένο

Έξαλλοι οι Αγγλοσάξονες με τους κοντόθωρους Γερμανούς

χρονικό σημείο όχι μόνο επειδή οι γερμανικές εμμονές έχουν σπάσει τα νεύρα ακόμη και των πιο νεοφιλελεύθερων, αλλά προφανώς επειδή η Ευρώπη ήρθε η ώρα να πάρει τη στροφή προς την ανάπτυξη, δίχως πλέον άλλα εμπόδια και πάσης φύσεως τρικλοποδιές λιτότητας. Τα χρονικά περιθώρια, άλλωστε, είναι πιεστικά, ειδικά μετά το πρόσφατο αποτέλεσμα στις βρετανικές εκλογές, αφού ο Κάμερον έχει υποσχεθεί δημοψήφισμα περί εξόδου από την Ε.Ε. το 2017. Κάτι που, αν συμβεί, θα προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων. Εν κατακλείδι η απάντηση στη στενόμυαλη και παλιομοδίτικη γερμανική οικονομική λογική, ειδικά για τα δεδομένα της παγκοσμιοποίησης, είναι ότι μία στο τόσο ίσως είναι προτιμότερη η παράβαση των κανόνων από το να βυθίζονται όλοι μαζί σε μια ενάρετη, νομότυπη μιζέρια. Παρ’ όλα αυτά, το Βερολίνο και η Φρανκφούρτη δεν βλέπουν τα πράγματα έτσι και νομίζουν ότι ψιχαλίζει, όταν τους περιλαβαίνουν πλέον με αδυσώπητες κριτικές από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα τα «κολλήματα» Μέρκελ και Σόιμπλε μπορεί να τα νιώθουμε στο πετσί μας περισσότερο απ’ οπουδήποτε αλλού, αλλά τελικά είναι πολλοί αυτοί που τους έχουν πάρει χαμπάρι... Ας ελπίσουμε να το καταλάβουν και οι ίδιοι πριν να είναι αργά. Για όλους...

24

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Δηλαδή, τώρα έχουµε νικήσει;

πολιτικη

25

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Στουρνάρας γεννήθηκε, Στουρνάρας θα πεθάνει

κουζινα

26

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Πόλεμος στους δουλέμπορους Σχέδιο της Ε.Ε. για χτυπήματα στα αγκυροβόλια των δουλεμπορικών σκαφών Το «πράσινο φως» για μια ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση στη Λιβύη, ακόμα και με χερσαίες δυνάμεις – εφ’ όσον αυτό κριθεί αναγκαίο –, άναψε την Τετάρτη η ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες με βασικό θέμα τη νέα μεταναστευτική πολιτική και τη βελτίωση των διαδικασιών χορήγησης ασύλου στους πρόσφυγες.

Α

ιτία, οι φόβοι πολλών Ευρωπαίων αξιωματούχων, οι οποίοι στηρίζονται σε στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει οι μυστικές υπηρεσίες σχετικά με τη συνεργασία των κυκλωμάτων των δουλεμπόρων με μέλη ισλαμικών οργανώσεων, του στρατού της Λιβύης, αλλά και με τους τζιχαντιστές του ISIS, οι οποίοι φέρονται να έχουν εξοπλίσει τις συμμορίες με αντιαρματικά όπλα εδάφους - αέρος. Σύμφωνα με το σχέδιο 19 σελίδων, το κύριο βάρος των στρατιωτικών επιχειρήσεων θα δοθεί σε εναέριες επιδρομές στα αγκυροβόλια των δουλεμπορικών σκαφών και τον ναυτικό αποκλεισμό των λιβυκών χωρικών υδάτων. «Εφόσον όμως κριθεί απαραίτητη, εξετάζεται και η περίπτωση χερσαίας επέμβασης για την ολοκληρωτική καταστροφή των δουλεμπόρων», υποστηρίζουν αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έως τώρα έχουν δεχθεί να συμμετάσχουν στην επιχείρηση, που θα ξεκινήσει με τον αποκλεισμό από τις δυνάμεις της Frontex και το Βασιλικό Ναυτικό της Μ. Βρετανίας, 10 κράτη - μέλη της Ε.Ε. Στην επιχείρηση αναμένεται να συνδράμουν οι ΗΠΑ, ενώ θετικοί στην προοπτική επέμβασης για την καταστροφή του στόλου των δουλεμπόρων εμφανίζεται τόσο το ΝΑΤΟ όσο και οι Κίνα και Ρωσία, δύο χώρες - μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που σε αντίστοιχες περιπτώσεις σχεδιαζόμενης στρατιωτικής επίθεσης από ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις είχαν ασκήσει βέτο. Ανεξάρτητα, πάντως, από τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για στρατιωτική επέμβαση, πολλοί έμπειροι αναλυτές, ειδικοί στον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν τα κυκλώματα των δουλεμπόρων, εμφανίζονται απαισιόδοξοι σχετικά με τον απώτερο σκοπό της επιχείρησης, που δεν είναι άλλος από τη μείωση του αριθμού των μεταναστών που αποφασίζουν να πληρώσουν όσο - όσο στα κυκλώματα των «εμπόρων της ελπίδας», ώστε

να κατορθώσουν να περάσουν στην Ευρώπη. «Ο πρόσφυγας ο οποίος είχε δει τη γυναίκα και τα παιδιά του να πέφτουν νεκρά από “φίλια πυρά” και από τη μια στιγμή στην άλλη τη ζωή του να καταστρέφεται, δεν υπολογίζει κινδύνους. Είναι αποφασισμένος να πετύχει τον σκοπό του με κάθε κόστος. Γι’ αυτό καμιά στρατιωτική επιχείρηση δεν πρόκειται να εμποδίσει τους πρόσφυγες από το να επιχειρήσουν τον επικίνδυνο διάπλου της Μεσογείου», υποστηρίζουν αυτοί οι οποίοι αντιτίθενται στα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μόνο την τελευταία εβδομάδα, οι ιταλικές και ελληνικές αρχές της ακτοφυλακής σε συνεργασία με τη Frontex εντόπισαν στη Μεσόγειο περισσότερους από 6.000 πρόσφυγες από τη Συρία και την υποσαχάρια Αφρική. Υπολογίζεται ότι από τις αρχές του 2015 περισσότεροι από 36.000 πρόσφυγες έχουν καταφέρει να περά-

Συνεργασία δουλεμπόρων με κυκλώματα ισλαμιστών, λιβυκού στρατού και τζιχαντιστών του ISIS βλέπουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι

σουν στην Ελλάδα, την Ιταλία και τη Μάλτα, ενώ υπολογίζεται ότι σχεδόν 2.000 έχουν χάσει τη ζωή τους στη Μεσόγειο. Χαρακτηριστικός της κατάστασης είναι ο εντοπισμός από τις ελληνικές λιμενικές αρχές 227 προσφύγων από τη Συρία, οι οποίοι εντοπίστηκαν την Τρίτη στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Συγκεκριμένα 101 πρόσφυγες, ως επί το πλείστον οικογένειες, εντοπίστηκαν στη Μυτιλήνη, 49 στη Σάμο, 40 στη Χίο και 37 στο Φαρμακονήσι.

Κέρδη Την ίδια στιγμή το δουλεμπόριο προσφύγων θεωρείται ως μια από τις τρεις πιο επικερδείς παράνομες δραστηριότητες παγκοσμίως, με κέρδη δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το σχέδιο στρατιωτικής επέμβασης από αέρος και θαλάσσης περιλαμβάνει την καταστροφή του στόλου των δουλεμπόρων στα λιμάνια της Λιβύης. Σε βραδυφλεγή βόμβα έτοιμη να

εκραγεί, οδηγώντας ακόμα και στη διάσπαση, έχει μετατραπεί το μεταναστευτικό ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με τα «καραβάνια» προσφύγων από τη Συρία και την υποσαχάρια Αφρική να «βουλιάζουν» τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα παράλια της νότιας Ιταλίας, τη Μεσόγειο να έχει μετατραπεί σε «υγρό τάφο» για περισσότερους από 2.000 μετανάστες από τις αρχές του έτους και το δουλεμπόριο ν’ «ανθεί», την Τετάρτη συνεδρίασε η Κομισιόν με βασικό θέμα την αλλαγή της μεταναστευτικής πολιτικής. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν οι αλλαγές που μελετούν οι εταίροι στη Συνθήκη του Δουβλίνου ΙΙ, προκειμένου να «αποσυμφορηθούν» η Ελλάδα και η Ιταλία, που όχι μόνο αποτελούν τις δύο βασικές «πύλες εισόδου» των μεταναστών από την Ασία και την Αφρική, αλλά υποχρεώνονται να δέχονται όσους μετανάστες συλλαμβάνονται στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίχως άδεια παραμονής.

Υποστηρικτής Το νέο σχέδιο της Κομισιόν, που αποτελεί πρόταση του Έλληνα επιτρόπου για τη Μεταναστευτική Πολιτική Δημήτρη Αβραμόπουλου, προβλέπει τον ισομερή καταμερισμό των προσφύγων στα 28 μέλη της Ένωσης, με βασικά κριτήρια την οικονομική κατάσταση των χωρών αυτών, καθώς και τα ποσοστά ανεργίας. Ένθερμος υποστηρικτής της πρότασης του Αβραμόπουλου εμφανίζεται να είναι ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ. Παρ’ όλα αυτά, οι Ευρωπαίοι εταίροι εμφανίζονται χωρισμένοι σε δύο στρατόπεδα: Θετικά στην προοπτική της «ισότιμης ανάληψης ευθύνης» για το μεταναστευτικό εμφανίζονται τα κράτη της νότιας Ευρώπης, η Γερμανία και η Σουηδία, οι δύο χώρες που δέχονται τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων, αιτούντων πολιτικό άσυλο. Χαρακτηριστικό της εισροής μεταναστών σε αυτές τις δύο χώρες είναι ότι για το τρέχον έτος οι Γερμανοί υπολογίζουν ότι θα δεχθούν περισσότερους από 400.000 μετανάστες,

1

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015

27

www.topontiki.gr

Νεκρό πρώην στέλεχος της Siemens

Α

δηλαδή περίπου τα δύο τρίτα της ροής στην Ευρώπη από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Αντίθετος στην πολιτική του καταμερισμού εμφανίζεται ο σκληρός πυρήνας των Αγγλοσαξόνων και πρώην χωρών του ανατολικού μπλοκ, με τη Βρετανία και την Ουγγαρία, μέσω των πρωθυπουργών τους, να απειλούν ακόμη και με αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην περίπτωση που υιοθετηθεί από τους εταίρους η πρόταση Αβραμόπουλου για τη Νέα Ευρωπαϊκή Ατζέντα στο Μεταναστευτικό. Ήδη πολλά διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης κάνουν λόγο για «μετωπική σύγκρουση» Μέρκελ Κάμερον με απρόβλεπτη εξέλιξη. «Απαράδεκτο» χαρακτήρισε το προτεινόμενο πλαίσιο για το μεταναστευτικό ο εκπρόσωπος της αγγλικής κυβέρνησης προσθέτοντας ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μια μεγάλη και υπερήφανη Ιστορία όσον αφορά τη χορήγηση ασύλου σε αυτούς οι οποίοι το έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, αλλά δεν πιστεύουμε στην εφαρμογή ενός υποχρεωτικού μεταναστευτικού προγράμματος φιλοξενίας και ασύλου. Θα καταψηφίσουμε οποιαδήποτε αντίστοιχη κοινοτική πρόταση».

2

«Τρελή, άδικη και διασπαστική» χαρακτηρίζει την πρόταση της Κομισιόν για τους μετανάστες ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν. Τι απαντούν οι υπέρμαχοι της πρότασης Αβραμόπουλου; «Κάποια μέλη της Ένωσης έχουν ήδη κάνει το έργο τους όσον αφορά την υποδοχή και φιλοξενία των προσφύγων. Είναι καιρός και οι υπόλοιποι εταίροι να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί», επισημαίνουν από το περιβάλλον του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ο ρόλος του Έλληνα επιτρόπου της Ε.Ε. για το Μεταναστευτικό. Ο Αβραμόπουλος αθόρυβα, όλους αυτούς τους μήνες, επεξεργαζόταν την πρόταση που ουσιαστικά καταργεί τη συνθήκη του Δουβλίνου, η οποία είχε μετατρέψει την Ελλάδα και την Ιταλία σε «αποθήκες εξαθλιωμένων ψυχών», και κατάφερε να κάνει ένθερμους υποστηρικτές της πρότασής του όχι μόνο τον άμεσα ε νδ ι α φ ερ ό μ ε νο Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, αλλά και τους Άνγκελα Μέρκελ και Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά θα το φάμε το κεφάλι μας...

υτοκτονία ή εγκληματική ενέργεια; Με μια πολύ περίεργη υπόθεση αυτοκτονίας πρώην στελέχους της Siemens ασχολείται τις τελευταίες ημέρες η Ελληνική Αστυνομία. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «Π», πρόκειται για τον Κ.Π. (σ.σ.: τα πλήρη στοιχεία του θανόντα είναι στη διάθεση της εφημερίδας), 62 χρόνων, ο οποίος, κατά τη διάρκεια της εργασίας του στον γερμανικό κολοσσό, ήταν υπεύθυνος συντήρησης του περιβόητου συστήματος επικοινωνίας και ασφάλειας C4I (Communication for Integration), το οποίο κόστισε εκατομμύρια στο ελληνικό Δημόσιο και εδώ και μήνες έχει τεθεί εκτός λειτουργίας, αφού έληξε η σύμβαση με την ιδιωτική εταιρεία που το διαχειριζόταν. Το βράδυ της περασμένης Κυριακής, στις 8.30, ένας περίοικος, ο οποίος έκανε πεζοπορία στους πρόποδες του Υμηττού, στην Αιξωνή, εντόπισε τη σορό ενός άνδρα. Το πτώμα βρισκόταν σε σήψη. Αμέσως ο κάτοικος της περιοχής κάλεσε την αστυνομία. Όπως διαπίστωσαν οι αστυνομικοί, ο άνδρας έφερε ένα θανατηφόρο τραύμα από πυροβόλο όπλο

στον θώρακα, στο ύψος της καρδιάς. Παρά την κακή κατάσταση στην οποία βρισκόταν η σορός, το τραύμα ήταν ακόμα ευδιάκριτο, ένδειξη πως ο θάνατος του άνδρα είχε επέλθει σχετικά πρόσφατα. Δίπλα στη σορό βρέθηκαν ένα πυροβόλο όπλο των 8 mm και δύο πλαστικοποιημένα σημειώματα, το ένα γραμμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή και το άλλο ιδιόχειρο, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, ο αυτόχειρας αναφέρεται στους λόγους που τον οδήγησαν στο απονενοημένο διάβημα. Το περιεχόμενο των δύο σημειωμάτων παραμένει άγνωστο, ενώ προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι, κατά το χρονικό διάστημα που προηγήθηκε της ανεύρεσης της σορού, κανείς δεν είχε αναφέρει στο τοπικό αστυνομικό τμήμα την εξαφάνιση του 62χρονου. Σημειώνεται ότι πριν από σχεδόν επτά χρόνια (τον Οκτώβριο του 2008) ο K.Π., εργαζόμενος στη Siemens τότε, είχε αποπειραθεί ξανά να δώσει τέλος στη ζωή του καταπίνοντας υπερβολική δόση χαπιών και αρνούμενος να διακομιστεί στο νοσοκομείο. Τότε συγγενικά του πρόσωπα είχαν αποδώσει την ενέργειά του σε οικονομικούς και ψυχολογικούς λόγους.

28

Βιβλίο

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Ενάμισης αιώνας μετανάστευσης Οι µετανάστες και η οικονοµική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας «Οικονοµία και κοινωνία - Οι εξελίξεις στην ελληνική οικονοµία µεταπολεµικά» είναι ο τίτλος του βιβλίου του διδάκτορα Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Θεόδωρου Παπαηλία, το οποίο κυκλοφόρησε τον Μάρτιο από τις εκδόσεις Κριτική, µε πρόλογο του πρώην πρύτανη του Παντείου Ιωάννη Βαβούρα. Ο Θ. Παπαηλίας, µε πλούσια επιστηµονική δραστηριότητα, έχει κατά καιρούς αρθρογραφήσει και στο «Ποντίκι» σε µια ευρεία γκάµα αντικειµένων και µέρος από τα άρθρα του αυτά περιλαµβάνεται και στο εν λόγω βιβλίο του. Η ανάλυσή του για κορυφαία ζητήµατα – π.χ. για το αναπόφευκτο της ελληνικής πτώχευσης – αλλά και η παρουσίαση των κρίσιµων τοµέων της οικονοµίας και της κοινωνικής διάρθρωσης, της πορείας και των επιδόσεών τους από τον ∆εύτερο Παγκόσµιο Πόλεµο και µετά συνθέτουν µια πλήρη εικόνα της ελληνικής οικονοµίας και κοινωνίας όλες αυτές τις δεκαετίες. Ως ένα επαρκές δείγµα γραφής παραθέτουµε το υποκεφάλαιο «Μετανάστες από και προς την Ελλάδα (1951-2011): Έρευνα επί της υπεξαίρεσης της εργατικής δύναµης», το οποίο αναπτύσσεται στις σελίδες 62-67.

Ο

ι µετακινήσεις πληθυσµών αποτέλεσαν, ανέκαθεν, σηµαντικό σηµείο αντιπαράθεσης κατά τη διαµόρφωση της οικονοµικής και κοινωνικής πολιτικής. Αντίστοιχες συγκρούσεις εµφανίζονται και στην οικονοµική θεωρία. Έτσι, κατά τους µεν η µετανάστευση συνιστά έναν εξισορροπητικό µηχανισµό, ενώ κατ’ άλλους το αντίθετο. Η καινοτοµία του παρόντος σύντοµου δοκιµίου εντοπίζεται στην καταγραφή των οικονοµικών, κυρίως, συνεπειών που παρουσίασε στην Ελλάδα και συγκεκριµένα στο θέµα της υπεξαίρεσης του ανθρώπινου κεφαλαίου, αντικειµένου που δεν απαντάται συστηµατικά στη διεθνή βιβλιογραφία.

θως ως ολέθριες για τις χώρες εκροής. Στην περίπτωση της Ελλάδας, πλέον της απορρύθµισης της φυσικής αύξησης του πληθυσµού, αφού το 80% των µεταναστών ευρίσκονταν στις ηλικίες 15-44 ετών, οι κοινωνικές διαφοροποιήσεις ήταν εξίσου σηµαντικές. Περαιτέρω, η παλιννόστηση, κυρίως των δεκαετιών 1980 και 1990, αφορούσε ηλικιωµένα άτοµα µε αναπόφευκτες επιδράσεις στο σύστηµα υγείας και ασφάλισης. Προέκυψε, όµως, βαθύτερη συνέπεια στις εξελίξεις. Τα άτοµα που µεταναστεύουν έχουν επιβαρύνει τη χώρα τους µε ποικίλες δαπάνες (εκπαίδευσης, υγείας κ.λπ.). Το κόστος διάπλασης ενός ατόµου σχετίζεται, προφανώς, µε το επίπεδο ανάπτυξης του κάθε κράτους, τη δοµή του κ.ο.κ (Παπαηλίας, 1997). Στον Πίνακα 1 παρουσιάζεται σε ορισµένα έτη, χάριν συντοµίας, η αξία της εκροής της εργατικής δύναµης

Τι δείχνουν τα στοιχεία που παραθέτει στο βιβλίο του «Οικονοµία και κοινωνία» ο καθηγητής Θ. Παπαηλίας

Η περίοδος 1951-1971 Η µετανάστευση αποτελεί ένα γνώριµο φαινόµενο στην Ελλάδα. Στη µετά την απελευθέρωση περίοδο έλαβε έντονο ρυθµό µεταξύ των ετών 1880 και 1890. Ο Πόλεµος και η παγκόσµια κρίση (1929-1933) περιόρισαν το φαινόµενο. Μεταπολεµικά, αρχικά λόγω πολιτικών αιτιών (Εµφύλιος) και εν συνεχεία ένεκα της οικονοµικής ανάπτυξης (διπλή αναπτυξιακή σύνθλιψη του αγροτικού τοµέα) µεγάλες µάζες αγροτών και ακολούθως αστικού πληθυσµού (λόγω της διατήρησης του εργατικού µισθού σε χαµηλά επίπεδα), εγκατέλειψαν την Ελλάδα. Στο διάστηµα 1951-1971 η καθαρή µετανάστευση άγγιξε τις 300 χιλιάδες από την ύπαιθρο και 370 από τις πόλεις. Οι συνέπειες περιγράφονται συνή-

από την Ελλάδα στην αλλοδαπή. Το 1951 στον αστικό τοµέα το κόστος ανερχόταν στα 5,1 χιλ. δολάρια ΗΠΑ [στήλη (3)], ενώ στον αγροτικό στα 4,6 χιλ. [στήλη (5)]. Λαµβάνοντας υπ’ όψιν το πλήθος των µεταναστών τεκµαίρεται ότι το έτος αυτό οι εκροές ανήλθαν σε 99 εκατ. δολάρια. Το 1971 το συνολικό κόστος ήταν 402 εκατ. δολάρια. Συνάγεται, δηλαδή, ότι η Ελλάδα επιδότησε την ανάπτυξη, κατά κύριο λόγο, της ∆υτικής Γερµανίας µε το δυσκολότερο δηµιουργούµενο αγαθό: την εργατική δύναµη. (Αντίστοιχα, φυσικά, ίσχυσαν για όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου). Μεγάλο µέρος του γερµανικού θαύµατος οφείλεται ακριβώς σε αυτό, δηλαδή στην υπεξαίρεση της εργατικής δύναµης.

Περίοδος 1991-2000 Ο Πίνακας 2 φωτογραφίζει την αντίθετη πλευρά.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Κόστος εκροής της εργατικής δύναµης (από την Ελλάδα στην αλλοδαπή) Έτος αναχώρησης (1) 1951 1955 1960 1965 1971

Κόστος σχηµατισµού ενός ατόµου Αστικός τοµέας σε χιλ. δρχ.

(2) 152 161 184 219 254

δολ.

(3) 5,1 5,4 6,1 7,3 8,5

Πηγή: Παπαηλίας (2006α)

Αγροτ. τοµέας σε χιλ. δρχ.

(4) 137 141 157 183 210

δολ.

(5) 4,6 4,7 5,2 6,1 7,0

1 δολ. = 30 δρχ. σταθερές τιµές 1970 Μετανάστες Κόστος µεταναστών κάτω των 18 ετών ηλικίας 19-59 ετών Αστικός τοµέας σε χιλ.

Αγροτ. τοµέας σε χιλ.

άτοµα (6) 4,8 9,3 27,4 58,5 26,3

άτοµα (7) 11,7 11,0 10,7 37,4 18,3

Αστικός τοµέας (8) 24,2 50,2 168,2 426,7 222,6

Αγροτ. τοµέας

Συνολ. Κόστος (8)+(9)

Κόστος σχηµατ. µεταν. <18 ετών

εκατοµµύρια δολάρια (9) (10) (11) 53,4 77,5 21,6 51,6 101,8 25,7 55,8 224,0 37,9 228,0 654,7 82,7 127,9 350,5 51,6

Συνολικό κόστος σχηµατ. µεταν.

(10)+(11) (12) 99,1 127,4 262,9 737,3 402,0

Μετά την κατάρρευση του σοσιαλιστικού συστήµατος, µεγάλα πλήθη από τις χώρες αυτές (κυρίως Αλβανία και Βουλγαρία) µετακινήθηκαν προς την Ελλάδα. Στη στήλη (2) παρουσιάζονται οι νόµιµοι και οι εκτιµώµενοι παράνοµοι µετανάστες. Η στήλη (3) αποτυπώνει το κόστος σχηµατισµού του ατόµου του έτους 1991 σε τιµές 1971. ∆ιατυπώθηκε η άκρως συντηρητική υπόθεση ότι το επίπεδο οικονοµικής ανάπτυξης των χωρών αυτών ήταν το ίδιο µε εκείνο της Ελλάδος το 1971, ή αλλιώς ότι οι χώρες αυτές υπολείπονταν της Ελλάδος κατά είκοσι έτη στο βιοτικό επίπεδο (στις δαπάνες διαµόρφωσης ενός νέου· στην πραγµατικότητα, όπως προκύπτει από τις διεθνείς στατιστικές, ήταν αρκετά υψηλότερο, άρα και το κόστος µεγαλύτερο). Τεκµαίρεται ότι τα κράτη αυτά επιδότησαν την Ελλάδα το 1991 µε 1.112 δισ. δραχµές [στήλη (4)] ή µε 6,1 δισ. δολ. [στήλη (6)], ενώ το 2000 µε 27,4 δισ. δολ. Ως ποσοστό του ΑΕΠ [στήλη (8)] το όφελος κυµάνθηκε από 7,7% το 1991 σε 28,1% το 2000. Υπό αυτή την έννοια η Ελλάδα εκµεταλλεύτηκε εργατικό δυναµικό (υπεξαίρεσε πόρους), όπως παλαιότερα οι ΗΠΑ, η Γερµανία κ.λπ., από τις αδύναµες χώρες, για του οποίου τη δηµιουργία δεν είχε καταβάλει καµία δαπάνη. ∆ηλαδή συνάγεται ότι οι ισχυρότερες χώρες, αντί να παράγουν εργατική δύναµη, εκµεταλλεύονται τη δηµιουργούµενη από τις φτωχότερες. Όµοια

Βιβλίο

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015

29

www.topontiki.gr

όπως ο κεφαλαιοκράτης μισθώνει εργατική δύναμη για το κόστος της οποίας δεν δαπάνησε οτιδήποτε. Τα οφέλη όμως υπήρξαν πολλαπλάσια. Πλέον της σταθεροποίησης της αμοιβής εργασίας σε χαμηλά επίπεδα (κάτι για το οποίο κατηγορούνταν εντόνως οι μετανάστες της νότιας Ευρώπης από τους γερμανούς εργαζομένους στην περίοδο 1960-1975), δημιουργήθηκε καθαρό προϊόν. Σύμφωνα με τον Πίνακα 3: Στη στήλη (3) εμφανίζεται το πλήθος των ημερομισθίων που εισέπραξε έκαστος των μεταναστών ετησίως. Το 1991 υπολογίστηκε ότι ο μέσος μετανάστης εργαζόταν 100 ημέρες (όταν ο Έλληνας απασχολείτο 300). Το 2000 ο αριθμός των ημερών απασχόλησης είχε ανέλθει κατά μέσο όρο σε 150 ημέρες (αυτό σημαίνει ότι το μισό έτος οι μετανάστες θεωρήθηκαν άνεργοι). Υπολογίσθηκε [στήλη (5)] ότι το μέσο ημερομίσθιο με τις πάσης φύσεως επιβαρύνσεις του μετανάστη το 1991 ανερχόταν σε 5 χιλ. δρχ., ενώ το 2000 πλησίασε τις 9 χιλ. δρχ. Η στήλη (6) καταγράφει το ετήσιο εισόδημα (εξ εργασίας), που εισέπραξαν όλοι οι μετανάστες. Στην αρχή της περιόδου άγγιξε τα 100 δισ., ενώ το 2000 το 1 τρισ. δρχ. Στη στήλη (9) σημειώνεται το μέσο μεικτό ημερομίσθιο του έλληνα εργάτη (στο οποίο περιλαμβάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές κ.λπ.). Από 8 χιλ. το 1991 προσέγγισε τις 16 χιλ. το 2000. Εάν οι μετανάστες αμείβονταν με τα κατώτερα ημερομίσθια των Ελλήνων, τότε οι πάσης φύσεως εργοδότες θα επιβαρύνονταν ετησίως με 160 δισ. δρχ. το 1991 [στήλη (10)] έναντι 1,9 τρισ. το 2000. Στη στήλη (11) ανιχνεύεται το ετήσιο όφελος (καθαρό προϊόν) από τη χρήση αλλοδαπών εργαζομένων αντί Ελλήνων, ενώ στη στήλη (12) αναδύεται το ετήσιο πλεόνασμα ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ο πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας δεν διέφερε αξιόλογα από το μερίδιο αυτό. Ως εκ τούτου, από τον παντοπώλη της γειτονιάς, που αύξαινε τις πωλήσεις του, ή τον ενοικιαστή αθλίων κατοικιών, μέχρι τον αγρότη ή τον βιοτέχνη ή τον βιομήχανο που υποάμειβαν (εκμεταλλευόμενοι) τον αλλοδαπό εργάτη, έμεναν όλοι κερδισμένοι (υπεξαιρούσαν πλεόνασμα). Τυπική περίπτωση κλοπής υπεραξίας.

Τα έτη 2006 και μετά Μετά το 2000, και ιδιαίτερα μετά το 2005, ένας ογκούμενος αριθμός αλλοδαπών εισέρχεται καθημερινώς στα σύνορα. Είναι προφανές ότι η πλεονάζουσα αυτή εργατική δύναμη δεν δύναται να απασχοληθεί (λόγω ισχνής οικονομικής ανάπτυξης).

ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Κόστος εκροής της εργατικής δύναμης (από την αλλοδαπή στην Ελλάδα). Τρέχουσες τιμές Έτη

Αριθμός μεταν. χιλ. άτομα

Κόστος μεταν. εκατ. δραχμές

Σύνολο δισ. δραχμές

Ισοτιμία ΑΕΠ Δισ. δρχ. δολ.-δρχ. σε Δισ. δολ. δραχμές

% κόστους στο ΑΕΠ

(1)

(2)

(3)

(4)=(2)x(3)

(5)

(6)

(7)

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

200 300 400 450 500 550 600 700 750 800

5.560 6.327 7.094 7.861 8.628 9.543 10.381 11.143 11.854 12.530

1.112,0 1.898,1 2.837,6 3.537,5 4.314,0 5.248,7 6.228,6 7.800,1 8.890,5 10.024,0

182,3 190,7 229,3 242,6 231,7 240,7 273,1 295,5 305,6 365,4

6,1 10,0 12,4 14,6 18,6 21,8 22,8 26,4 29,1 27,4

14.412,2 16.536,3 18.825,6 21.387,3 23.914,0 26.359,8 28.835,0 31.251,0 33.376,0 35.712,0

Είμαστε όλ μετανάστεςοι

Ετήσιο όφελος δισ. δρχ.

(8)=(4)/ (7)x100 7,7 11,5 15,1 16,5 18,0 19,9 21,6 25,0 26,6 28,1

(9) 1.112,0 632,7 709,4 393,1 431,4 477,2 519,1 1.114,3 592,7 626,5

Πηγή: Παπαηλίας (2006β). Η στήλη (6) προέκυψε από την (4) με βάση την ισοτιμία δολαρίου - δραχμής [στήλη (5)]

ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Μέτρηση υπεξαίρεσης της εργατικής δύναμης. Τρέχουσες τιμές Έτη

Μεταναστες χιλ. άτομα

Μέση ετήσια απασχό-ληση

Σύνολο ημερομισθί-ων (εκατ.)

Κατώτ. ημερομίσθιο αλλοδαπού (χιλ. δρχ)

Εισόδημα εξ εργασίας αλλοδαπών (δισ. δρχ)

ΑΕΠ (δισ. δρχ.)

Εισό-δημα εξ εργασίας % ΑΕΠ

Κόστος Έλληνα εργάτη (χιλ. δρχ.)

Κόστος απασχόλησης Ελλήνων (δισ. δρχ)

1

2

3

4=2x3

5

6=4x5

7

8=6/7x100

9

10=4x9

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

200 300 400 450 500 550 600 700 750 800

100 110 120 130 140 140 150 150 150 150

20,0 33,0 48,0 58,5 70,0 77,0 90,0 105,0 112,5 120,0

5 5 5,5 6 6 6,5 7 7,5 8 9

100,0 165,0 264,0 351,0 420,0 500,5 630,0 787,5 900,0 1.080,0

14.412,2 16.536,3 18.825,6 21.387,3 23.914,0 26.359,8 28.835,0 31.251,0 33.376,0 35.712,0

0,7 1,0 1,4 1,6 1,8 1,9 2,2 2,5 2,7 3,0

8,0 8,5 9,5 10,5 11,5 12,5 13,5 14,0 14,5 16,0

160,0 280,5 456,0 614,3 805,0 962,5 1.215,0 1.470,0 1.631,3 1.920,0

Καθαρό προϊόν (Πλεόνασμα) (δισ. δρχ)

Πλεόνασμα % στο ΑΕΠ

Ποσοστό πλεονάσματος

11= 10-6 60,0 115,5 192,0 263,3 385,0 462,0 585,0 682,5 731,3 840,0

12=11/ 7x100 0,4 0,7 1,0 1,2 1,6 1,8 2,0 2,2 2,2 2,4

13=11/ 6x100 60,0 70,0 72,7 75,0 91,7 92,3 92,9 86,7 81,3 77,8

Πηγή: Βλέπε Πίνακα 2. Στήλες (3) και (5) εκτιμήσεις, στήλη (9): ΙΚΑ Ενώ οι μετανάστες της περιόδου 1991-2000 μετακινούνταν από χώρες που διέθεταν βιομηχανία (με συνέπεια να έχουν αποκτήσει συνείδηση εργοστασίου), οι εισερχόμενοι μετά το 2005 προέρχονται κατά κύριο λόγο από χώρες της Αφρικής ή της Ασίας, πολλοί εκ των οποίων ουδέποτε έχουν εργασθεί σε βιομηχανία, με συνέπεια η συντριπτική πλειονότητα να ασχολείται με το εμπόριο ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, με τη γεωργία. Υφίσταται δηλαδή ποιοτική διαφορά: οι παλιννοστούντες, οι Ρωσοπό-

Οι συνέπειες στο θέμα της υπεξαίρεσης του ανθρώπινου κεφαλαίου στη χώρα

ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Επιβάρυνση της οικονομίας από την πλεονάζουσα μετανάστευση Έτη

Μετανάστες (χιλ. άτομα)

Ημερήσια επιβάρυνση (σε ευρώ)

(1) 2006 2007 2008 2009 2010 2011

(2) 360 410 500 620 740 830

(3) 1,1 1,4 1,7 2,2 2,5 2,9

Ετήσια επιβάρυνση κατ’ άτομο (σε ευρώ) (4)=(3)x365 402 513 618 805 910 1.059

Συνολικό κόστος (εκατ. ευρώ) (5)=(2)x(4) 145 210 309 499 673 879

Πηγή: Παπαηλίας (2012), «Έρευνα επί του ζητήματος της παράνομης μετανάστευσης: Η περίπτωση της Ελλάδος» (ανέκδοτη εργασία)

ντιοι, οι οικονομικοί μετανάστες από τις σοσιαλιστικές χώρες είχαν κάποια εργασία, κάτι που δεν φαίνεται να συμβαίνει με τους πλείστους των μετοίκων από την Αφρική και την Ασία. Αυτό το πλεονάζον, ανεκπαίδευτο εργατικό δυναμικό αναζητεί δουλειά κυρίως στον τριτογενή τομέα, με γλίσχρες αμοιβές και υπό εξαθλιωμένες συνθήκες διαβίωσης. Στην πραγματικότητα φυτοζωεί δημιουργώντας δυσχέρειες στις πόλεις. Φαίνεται ότι, ενώ η Ελλάδα στις αρχές του 1960 κατάφερε να αποφύγει τις παραγκουπόλεις και τις τενεκεδοσυνοικίες, αφού το υποαπασχολούμενο δυναμικό διοχετεύθηκε στο εξωτερικό, εκτονώνοντας ως βαλβίδα την κοινωνική πίεση, τώρα, στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, επανακάμπτει ο κίνδυνος δημιουργίας παρόμοιων καταστάσεων. Στον Πίνακα 4 εκτίθενται τα προσωρινά, μη πλήρως επιβεβαιωμένα, ευρήματα έρευνας, στην οποία καταγράφεται το οικονομικό βάρος που υφίσταται η χώρα από τους μετανάστες αυτούς. Στο κόστος έχουν προσμετρηθεί η επιβάρυνση για τη συλ-

λογή των απορριμμάτων, η επιπρόσθετη αστυνόμευση, τα κονδύλια της όποιας – χαμηλής – υγειονομικής περίθαλψης προκύπτουν κ.λπ. Το 2006 ο αριθμός των πλεοναζόντων, ήτοι των άνευ εργασίας αλλοδαπών, ανερχόταν σε 360 χιλ. άτομα περίπου έναντι 740 χιλ. το 2010 και 830 το 2011. Στη στήλη (3) ιχνηλατείται η ημερήσια επιβάρυνση των ανθρώπων αυτών στην οικονομία. Το 2006 πλησίαζε σε κάτι λιγότερο από 110 λεπτά κατά κεφαλήν, έναντι 2,5 ευρώ το 2010 και 2,9 το 2011. Σε ετήσια βάση [στήλη (4)] το κόστος ήταν 402, 910 και 1.059 ευρώ αντίστοιχα κατ’ άτομο. Τοιουτοτρόπως, η επιβάρυνση της οικονομίας προσεγγίζεται σε 145 εκατ. ευρώ το 2006 έναντι 879 το 2011 (δηλαδή υπερεξαπλασιάσθηκε). Στα ανωτέρω δεν υπολογίσθηκαν οι διάφορες δαπάνες (κόστος περιπολίας στα σύνορα, αμοιβές συνοροφυλάκων, κόστος λειτουργίας επίγειων και θαλασσίων μέσων αντιμετώπισης της λαθρομετανάστευσης κ.λπ.). Συνεκτιμώμενες, το συνολικό κόστος ίσως είναι διπλάσιο ή και πλέον.

30

Φοιτητικές εκλογές

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

H N.Δ. τρίζει, η ΟΝΝΕΔ πανηγυρίζει Τα μπουζούκια, τα πάρτι και οι... σημειώσεις έδωσαν ξανά την πρωτιά στους γαλάζιους νεολαίους Την ώρα που η Νέα Δημοκρατία καταρρέει σαν πύργος από... τραπουλόχαρτα, τα «γαλάζια» και «καραμανλικά» παιδιά πανηγύρισαν την Τετάρτη ακόμη μία νίκη στις φοιτητικές εκλογές, διατηρώντας τα υψηλά ποσοστά τους, τα οποία έχουν χτίσει τόσα χρόνια με κόπο, μπουζούκια, πάρτι και... σημειώσεις (τις οποίες μοιράζουν στους φοιτητές)! Ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Σάκης Ιωαννίδης και η παρέα του ακολούθησαν για ακόμη μία χρονιά τη γνωστή... πετυχημένη συνταγή.

Μ

πορεί οι φοιτητικές εκλογές να μην λαμβάνουν ξεκάθαρο πολιτικό χαρακτήρα, τουλάχιστον για ένα μεγάλο κομμάτι των φοιτητών, ωστόσο η «μνημονιακή» νεολαία διατηρεί τους «πελατειακούς» δεσμούς που έχει αναπτύξει τα τελευταία τουλάχιστον 30 χρόνια στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ της χώρας. Μπορεί η κοινωνία να έστειλε διαφορετικό μήνυμα στις εκλογές του Ιανουαρίου, ωστόσο ο Ιωαννίδης κατάφερε να «περιφρουρήσει» το γαλάζιο στρατόπεδο και να διατηρήσει τα υψηλά ποσοστά της νεολαίας. Σύμφωνα πάντως με την γκρίνια που εκφράζεται από τους «γαλάζιους» νεολαίους, η Ν.Δ. και δη ο Άδωνις Γεωργιάδης έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να αποδυναμωθεί η παράταξή τους. Στο επίκεντρο του καυγά βρέθηκε το βίντεο που δημοσιεύτηκε στο Διαδίκτυο και έδειχνε τον Γεωργιάδη να φωνάζει στη ΔΑΠ Θεσσαλονίκης «Και α και ου και ΔΑΠ - Νου Δου Φου Κου», κάτι που δημιούργησε πρόβλημα, καθώς ο Άδωνις δεν είναι ιδιαίτερα... δημοφιλής

στους «καραμανλικούς» κόλπους της «γαλάζιας» νεολαίας. Ο Ιωαννίδης, μετά τη δημοσιοποίηση του βίντεο, στο οποίο ο Άδωνις συμπεριφερόταν σαν... 20χρονος φοιτητής μετά από εκλογικό θρίαμβο, αναρωτήθηκε σε ραδιοφωνικό σταθμό: «Πότε ήταν αυτός στη ΔΑΠ;». Ο Γεωργιάδης δεν άργησε να απαντήσει μέσω Twitter, όπου έγραψε πως στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ήταν εκλεγμένο μέλος της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ Ιστορικού - Αρχαιολογικού.

Νέες διαστάσεις Η κόντρα είχε αρχίσει από τη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Γραμματείας της Ν.Δ. μετά τις εκλογές, όταν ο Ιωαννίδης είχε επιτεθεί στον πρώην υπουργό. Την περασμένη Τρίτη το σίριαλ έλαβε νέες διαστάσεις, καθώς ο Γεωργιάδης ανέφερε τα εξής: «Ήμουνα στη ΔΑΠ Ιστορικού εκλεγμένο μέλος στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν ήμουν φοιτητής στη Φιλοσοφική». Μετά βέβαια δεν δίστασε να προχωρήσει ένα βήμα παρακάτω, λέγοντας τα εξής: «Κάποιοι έγλειφαν τον Σαμαρά όταν ήταν να γίνουν πρό-

Πονοκέφαλος για τον Σαμαρά η νίκη του καραμανλικού προέδρου της οργάνωσης

εδροι και τώρα τον πάνε κόντρα». Άλλωστε είναι γνωστό πως καιρό τώρα Σαμαράς και Ιωαννίδης δεν έχουν τις καλύτερες δυνατές σχέσεις, με τον πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ να ζητάει επιτακτικά τη σύγκληση συνεδρίου, ώστε να ξεκινήσουν και επίσημα οι διαδικασίες διαδοχής του... μαρμαρωμένου Σαμαρά στην προεδρία της Νουδούλας. u Είναι γνωστό τοις πάσι πως ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ συντάσσεται με το καραμανλικό στρατόπεδο στο εσωτερικό του κόμματος περιμένοντας στη γωνία τον εκ Μεσσηνίας πρόεδρο. u Είναι επίσης γνωστό πως, αν ήταν στο χέρι του, ο Αντώνης Σαμαράς θα είχε επιδιώξει να «φάει» το πρώην πρωτοπαλίκαρό του, καθώς είναι ξεκάθαρο πως ο Σάκης Ιωαννίδης δεν

τον θέλει στη θέση του αρχηγού και κάνει τα πάντα για αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία του κόμματος και στροφή στην Κεντροδεξιά. Είναι ξεκάθαρο πως η νίκη των παιδιών των... μπουζουκιών και των πάρτι προκαλεί ακόμη έναν «πονοκέφαλο» στον πρόεδρο της Ν.Δ., μια και μέρα με τη μέρα απομονώνεται! Το «Ποντίκι» προ εβδομάδων είχε βρεθεί στο μνημόσυνο Καραμανλή, όπου τα στελέχη ήταν χωρισμένα σε στρατόπεδα και... πηγαδάκια. Όπως είδαμε, ο Σάκης Ιωαννίδης ήταν δίπλα - δίπλα με τον Αχιλλέα Καραμανλή καθόλη τη διάρκεια της τελετής, ενώ στο τέλος έστησαν το δικό τους πηγαδάκι, με αρκετούς βουλευτές να σταματούν και να τους χαιρετούν στην είσοδο του Ιδρύματος Καραμανλή.

Το «φρενάρισμα» της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ και οι λοιπές δυνάμεις Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά στο «γαλάζιο» τσίρκο, η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, εκφραζόμενη από την Αριστερή Ενότητα (ΑΡΕΝ) στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας, δεν ακολουθεί την πορεία του κόμματος. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να κέρδισε το προβάδισμα στην κοινωνία, ωστόσο η νεολαία του δεν φαίνεται να κερδίζει ανάλογη ώθηση, παρά τις εκτιμήσεις που έγιναν την ημέρα των εκλογών πως θα είναι αυξημένα τα ποσοστά της. Πολλοί αποδίδουν το φρενάρισμα σε πρωτοβουλίες που προκαλούν ιδεολογικούς καυγάδες και τη φέρνουν σε απόσταση από το εκλογικό κοινό που έδωσε την εκλογική νίκη στον ΣΥΡΙΖΑ. Όπως και να έχει, η επίσημη

αποτύπωση των αποτελεσμάτων θα δείξει το μέγεθος της πραγματικής επιρροής της παράταξης. Από τις άλλες παρατάξεις το βέβαιο είναι ότι η ΚΝΕ κερδίζει σταθερά έδαφος στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ τα τελευταία χρόνια χάρη στις διαρκείς παρεμβάσεις σε καθημερινό επίπεδο και τις έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις με όλες τις άλλες φοιτητικές παρατάξεις. Και στην περίπτωση της ΚΝΕ τα επίσημα αποτελέσματα θα δείξουν αν η άνοδος συνεχίζεται. Η νεολαία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η οποία εκφράζεται στα ΑΕΙ και ΤΕΙ κυρίως από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αριστερή Κίνηση (ΕΑΑΚ), φαίνεται πως για ακόμη μία χρονιά κερδίζει

μικρή άνοδο, ενώ η καταλυτική σύγκρουση στην οποία ποντάρει αφορά τον αγώνα των φοιτητών της Νομικής κατά του πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών και νυν βουλευτή επικρατείας της Ν.Δ. Θεόδωρου Φορτσάκη. Τέλος, η ΠΑΣΠ, η φοιτητική παράταξη του ΠΑΣΟΚ, σε ορισμένα τμήματα - «κάστρα» θα διατηρήσει τα ποσοστά της. Όλα αυτά φυσικά σύμφωνα με εκτιμήσεις που είχε στη διάθεσή του το «Ποντίκι» μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Δηλαδή πολύ πριν προκύψουν τα επίσημα αποτελέσματα. Σήμερα θα δούμε αν οι εκτιμήσεις αυτές έχουν επιβεβαιωθεί...

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015

31

www.topontiki.gr

σμάτων συμπεριλαμβάνεται πληθώρα καταστάσεων, από τη σύγχυση, τον εθισμό, τις νευρολογικής φύσεως διαταραχές, μέχρι την υπερβολική και μη ρεαλιστική αυτοπεποίθηση σχετικά με τις ικανότητες του ατόμου. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο όταν έχουμε να κάνουμε με ένα τραπεζικό στέλεχος που «τζογάρει» με μεγάλα πακέτα μετοχών ή ακόμη χειρότερα με κάποιον που εργάζεται στον χώρο της υγείας, αλλά και για έναν δικηγόρο που δίνει μάχη υπεράσπισης κάποιου αθώου κατηγορούμενου.

Eξαπλώνεται

Η... παγκοσμιοποίηση του «ντοπαρίσματος» Μεγαλοστελέχη «χαπακώνονται» για καλύτερη απόδοση Σε... επιδημία παγκόσμιας κλίμακας, και ειδικά στον δυτικό κόσμο, τείνει να εξελιχθεί το «ντοπάρισμα» ανώτερων και ανώτατων στελεχών επιχειρήσεων που καταφεύγουν στη φαρμακευτική ενίσχυση, με σκοπό την καλύτερη απόδοση, λαμβάνοντας ισχυρά σκευάσματα που κανονικά συνταγογραφούνται για διαταραχές ελλειμματικής προσοχής και άλλες παθήσεις.

Σ

τελέχη τραπεζικού κλάδου, οικονομολόγοι, δικηγόροι, ιατροί, αλλά ακόμα και φοιτητές αποτελούν ένα τάργκετ γκρουπ ντόπινγκ αδιανόητο μέχρι πριν από μια - δυο δεκαετίες. Οι τελευταίες έρευνες και ανακοινώσεις είναι εξόχως ανησυχητικές! Ειδικά ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός εργαζομένων στον οικονομικό τομέα, όπως π.χ. υψηλόβαθμα στελέχη τραπεζών, παίρνουν συστηματικά φάρμακα που κανονικά χορηγούνται σε άτομα με σοβαρές διαταραχές (υπερκινητικότητας κ.ά.). Στόχος; Να παραμείνουν στην πρώτη γραμμή του παιχνιδιού, δουλεύοντας επί ώρες με διέγερση κι εγκεφαλική διαύγεια, μια πρακτική που είναι πλέον γνωστή διεθνώς ως brain doping. Ο λόγος για τον οποίο απολύτως

Στόχος, στο πλαίσιο του σκληρού ανταγωνισμού, να ξεπεράσουν τους συναδέλφους τους

υγιή και συνήθως καλά αμειβόμενα άτομα καταφεύγουν σε δυνατά ψυχοδιεγερτικά φάρμακα είναι η επιδίωξή τους να βελτιώσουν τη συγκέντρωση και τις επιδόσεις τους με σκοπό να ξεπεράσουν τους συναδέλφους τους στο πλαίσιο του σκληρού ανταγωνισμού ή απλώς και μόνο γιατί δεν έχουν άλλο τρόπο να τα βγάλουν πέρα με τις εξοντωτικές υποχρεώσεις τους.

Κίνδυνοι Τα brain enhancing drugs, δηλαδή τα φάρμακα που δρουν σαν ενισχυτικά του εγκεφάλου, των οποίων συστηματικοί χρήστες γίνονται τα τελευταία χρόνια και φοιτητές πανεπιστημίων για να αντεπεξέρχονται στις εξετάσεις, κρύβουν πολλούς και άμεσους κινδύνους. Στις παρενέργειες τέτοιων σκευα-

Λονδρέζοι ψυχίατροι, των οποίων το πελατολόγιο περιλαμβάνει και πολλούς ασθενείς στελέχη του «Σίτι», κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ένας εξ αυτών, ο δρ Τζορτζ Φίλντμαν, εκτιμά ότι «ο ανταγωνισμός και οι μόνιμες απαιτήσεις για διαρκώς υψηλότερη παραγωγικότητα και μπόνους λειτουργούν τόσο πιεστικά, ώστε ουσιαστικά ωθούν τα άτομα στο brain doping, προκειμένου να αντεπεξέλθουν». Αν, μάλιστα, ένας εργαζόμενος, σύμφωνα με όσα δήλωσαν πρόσφατα οι Βρετανοί επιστήμονες, επιτυγχάνει υψηλότερη απόδοση και καλύτερα αποτελέσματα ντοπάροντας το μυαλό του, οι υπόλοιποι συνάδελφοι νιώθουν στη συνέχεια την πίεση να κάνουν το ίδιο, ειδικά όταν η διοίκηση δεν αποθαρρύνει ενεργά τέτοιες επικίνδυνες για την υγεία πρακτικές. Με συνέπεια το πρόβλημα να εξαπλώνεται και να διογκώνεται. Το brain doping, σε χώρους εργασίας κι όχι μόνο, ανησυχεί πολύ και τους Γερμανούς, με το υπουργείο Παιδείας της χώρας να χρηματοδοτεί ένα καινούργιο ακαδημαϊκό πρότζεκτ πάνω στη μελέτη του θέματος. Στη Σουηδία, εξάλλου, το brain doping έχει πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις, ώστε τώρα ασχολείται η ίδια η κυβέρνηση μέσω του SMER, του Σουηδικού Εθνικού Συμβουλίου για την Ιατρική Δεοντολογία. Σύμφωνα με το SMER, υπάρχει, εκτός όλων των άλλων, και ο σημαντικός κίνδυνος η πρακτική του brain doping να οδηγήσει σε συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού στο περιβάλλον εργασίας. Το θέμα παλαιότερα είχε θιγεί και στις ΗΠΑ, όταν τέθηκε το ζήτημα αθέμιτου ανταγωνισμού στα πανεπιστήμια κατά τις εξετάσεις των φοιτητών. Μάλιστα, είχε γίνει πρόταση ακόμα και για ντόπινγκ κοντρόλ κατά τα αθλητικά πρότυπα, προκειμένου να συλλαμβάνονται όσοι κάνουν χρήση παράνομων και μη εγκεκριμένων μεθόδων. Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πα-

νεπιστημίου του Μάιντς στη Γερμανία Περικλή Σιμόν, γιατρού, καθηγητή της αθλητιατρικής και ειδικού για το ντόπινγκ, το πρόβλημα έχει μεγαλύτερες διαστάσεις από ό,τι φαντάζεται κανείς. Συγκεκριμένα, αν και οι ακριβείς αριθμοί σε τέτοιες περιπτώσεις είναι δύσκολο να εξακριβωθούν, η κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων στις βιομηχανικές δυτικές χώρες είναι πλέον πιο διαδεδομένη από τον αλκοολισμό ή τη χρήση παράνομων ναρκωτικών, με την εξαίρεση του χασίς. Ο συγκεκριμένος ειδικός μαζί με μια ομάδα άλλων Γερμανών επιστημόνων εμφάνισαν πρόσφατα πρωτοφανή και εξόχως ανησυχητικά στατιστικά για την έκταση του προβλήματος του brain doping στους χειρουργούς. Σε άρθρο τους, στην επιστημονική επιθεώρηση «BMC Medicine», αποκάλυψαν ότι το 9% των χειρουργών κάνει χρήση των λεγόμενων «έξυπνων φαρμάκων τελευταίας γενιάς», που βοηθούν στην ενίσχυση των γνωστικών λειτουργιών. Σύμφωνα, εξάλλου, με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Pharmacotherapy», οι φοιτητές διατηρούν τα μεγαλύτερα ποσοστά στο brain doping, με το 20% εξ αυτών να ντοπάρεται εγκεφαλικά. Αξιοπρόσεκτη είναι και η κατάσταση στους αθλητές, όπου το 15% καταφεύγει στο brain doping, συγκριτικά με το 13% που παίρνει ουσίες σωματικού ντόπινγκ απλά για μυϊκή μάζα. Η αύξηση, μάλιστα, για τους φοιτητές είναι σημαντική, αφού στην έκθεση «Ανθρώπινη βελτίωση και το μέλλον της εργασίας» που συνέταξαν από κοινού επιστήμονες της Βασιλικής Ακαδημίας Ιατρικών Επιστημών, της Βασιλικής Εταιρείας Επιστημών και της Βρετανικής Ακαδημίας και της Βασιλικής Ακαδημίας Μηχανικών το 2012, τα ποσοστά ήταν σαφώς μικρότερα από αυτά που ανακοινώθηκαν το 2015. Προ τριετίας η καθηγήτρια Κλινικής Νευροψυχολογίας Μπάρμπαρα Σαχακιάν του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ ανακοίνωνε ότι «το 16% των φοιτητών στις ΗΠΑ και το 10% στη Μ. Βρετανία παραδέχεται χρήση τέτοιων σκευασμάτων για καλύτερα ακαδημαϊκά αποτελέσματα». Ένα ποσοστό που σήμερα βρίσκεται ήδη στο 20%. Το ντόπινγκ δεν αποτελεί μάστιγα μόνο στον πρωταθλητισμό των σπορ, αλλά σύμφωνα με τα νέα δεδομένα και τα ανησυχητικά καινούργια επιστημονικά ευρήματα η μάστιγα έχει περάσει πλέον και στον «εργασιακό πρωταθλητισμό υψηλών επιδόσεων».

32 Κόσμος

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Ο «καλός Σαμαρείτης» του Ρούμπιο στον δρόμο προς τον Λευκό Οίκο Ο δισεκατομμυριούχος Νόρμαν Μπράμαν χρηματοδότης του υποψηφίου για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών

Ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος για έναν υποψήφιο γερουσιαστή στις ΗΠΑ που θα θελήσει να αγωνιστεί στον εκλογικό στίβο είναι οι χορηγοί.

Τ

ο πρόβλημα αυτό φαίνεται να το έλυσε ο Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος βρήκε από νωρίς τον «καλό του Σαμαρείτη»... Ο υποψήφιος για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών όταν ήταν πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων και μιλούσε από το βήμα συχνά γύριζε και κοίταζε έναν ηλικιωμένο κύριο, αριστοκρατικά ντυμένο, ο οποίος τον παρακολουθούσε από το θεωρείο. Ίσως κάποιος να νόμιζε πως ήταν ο πατέρας του, αλλά δεν ήταν άλλος από τον δισεκατομμυριούχο έμπορο πολυτελών αυτοκινήτων Νόρμαν Μπράμαν. Ο Ρούμπιο, σε ανύποπτο χρόνο και πριν ανακοινώσει την υποψηφιότητά του να ηγηθεί του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στις προεδρικές εκλογές του 2016, είχε σχολιάσει την ιδιαίτερη σχέση του με τον Μπράμαν. «Είναι ένας άνθρωπος που

Η προβλεπόμενη δαπάνη εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 10 εκατομμύρια δολάρια

εμπλουτίζει τις ζωές των ανθρώπων που γνωρίζει χωρίς να το δημοσιοποιεί». Όσο ο Ρούμπιο ανέβαινε τα σκαλιά της ιεραρχίας προκειμένου να διεκδικήσει το ανώτερο αξίωμα, ο Μπράμαν «εμπλούτιζε» και τη δική του ζωή. Ήταν ο απόλυτος μέντοράς του. Χρηματοδότησε όλη την προεκλογική του καμπάνια αλλά και την προσωπική του περιουσία, όταν ο Μάρκο και η γυναίκα του αντιμετώπισαν κάποια σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Στον δρόμο προς τις προεδρικές εκλογές ο 80χρονος δισεκατομμυριούχος αναμένεται να παίξει ακόμη μεγαλύτερο ρόλο στον προεκλογικό αγώνα του Ρούμπιο, εφόσον ηγηθεί και επίσημα των Ρεπουμπλικανών, ως ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του, με προβλεπόμενη δαπάνη που θα ξεπεράσει τα 10 εκατομμύρια δολάρια. Με μία πρόχειρη ματιά στο βιογραφικό του Μάρκο Ρούμπιο δι-

απιστώνει κανείς ότι ο πολιτικός «πατέρας» του γερουσιαστή τον αντιμετωπίζει σαν μέλος της δικής του οικογένειας. Ο Μπράμαν είχε προσλάβει τον Ρούμπιο στις επιχειρήσεις του ως δικηγόρο και τη σύζυγό του στο φιλανθρωπικό του ίδρυμα. Κάλυπτε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τον μισθό του όταν ο Ρούμπιο δίδασκε στο πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, ενώ του επέτρεπε να χρησιμοποιεί και το ιδιωτικό του αεροπλάνο... Ο Ρούμπιο επεδίωξε και έλαβε κρατική επιχορήγηση ύψους 80 εκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση του κέντρου γενετικής ιδιωτικού πανεπιστημίου, αλλά και την εξασφάλιση άλλων 5 εκατομμυρίων δολαρίων για το ερευνητικό κέντρο κατά του καρκίνου στο Ινστιτούτο του Μαϊάμι, όπου ο Μπράμαν είναι μέγας χορηγός. Ο ίδιος ο Ρούμπιο αρνείται να δει σε αυτή τη σχέση ζήτημα ηθικής τάξης από την απόλυτη επιρροή του Μπράμαν, την οποία δικαιολογεί απόλυτα. Σε πρόσφατη συνέντευξή του δεν δίστασε να πει ότι ο δισεκατομμυριούχος επιχειρη-

ματίας είναι και προσωπικός του μάνατζερ, καθώς τον συμβουλεύει από τα βιβλία που θα διαβάσει μέχρι το πώς θα διευθύνει τους υπαλλήλους του στο δικηγορικό γραφείο. «Δεν καταλαβαίνω γιατί εγείρεται ηθικό ζήτημα. Δεν θυμάμαι ποτέ ο Νόρμαν Μπράμαν να έχει ζητήσει έστω μία χάρη για τον εαυτό του...».

Γιος Κουβανού Ποιος είναι όμως ο Νόρμαν Μπράμαν και σε τι στοχεύει θέλοντας να δείξει ότι προσφέρει ένα τμήμα της περιουσίας του ανιδιοτελώς σε έναν υποψήφιο που είναι γιος Κουβανού μετανάστη; Ήταν πρώην ιδιοκτήτης της ομάδας ράγκμπι Philadelphia Eagles, επικεφαλής της εταιρείας Art Basel, η οποία διοργανώνει φαντασμαγορικά σόου, και συλλέκτης ακριβών έργων τέχνης του Άντι Γουόρχολ, του Αλεξάντερ Κάλντερ και του Πικάσο. Αν και ο Ρούμπιο έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι οι χορηγίες του Μπράμαν δεν τον επηρεάζουν στις αποφάσεις του ως προέδρου της

Ο πιο μισητός υπουργός της κυβέρνησης «Κάποιος πρέπει να κάνει τη βρόμικη δουλειά» λέει ένα αμερικανικό απόφθεγμα και ο Κάμερον, αν και Βρετανός, φαίνεται να το ακολουθεί αναθέτοντας, μετά την επανεκλογή του, πάλι στον Ίαν Ντάνκαν Σμιθ το υπουργείο Εργασίας και Συντάξεων. Άλλωστε ο Σμιθ έχει συνηθίσει να θεωρείται μισητός υπουργός από τη στιγμή που είναι και ο «νονός» του «φόρου της κρεβατοκάμαρας». Ο υπουργός επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος για να κάνει ακόμη περισσότερες περικοπές σε επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας, αναζητώντας 12 δισεκατομμύρια λίρες. Για τον λόγο αυτόν η βρετανική εφημερίδα «Independent» συνοψίζει οκτώ λόγους για

τους οποίους οι φτωχοί θα πρέπει να φοβούνται την ολική επαναφορά του Ίαν Ντάνκαν Σμιθ στο νευραλγικό υπουργείο: Θα μειώσει ακόμη περισσότερο τα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας σταδιακά από 26.000 λίρες στις 23.000 λίρες. Θα καταργήσει τα στεγαστικά επιδόματα για τους νέους κάτω των 21 ετών και κυρίως εκείνων που είναι στο Ταμείο Ανεργίας. Το ψαλίδι στα επιδόματα των νέων είχε οδηγήσει πολλούς από αυτούς να κάνουν αίτηση στις τράπεζες τροφίμων, όπως είναι καθιερωμένο να αποκαλούνται στην Αγγλία τα συσσίτια.

1 2

Κόσμος

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

33

Ένας κόσμος φτιαγμένος για άντρες

Βουλής και ότι δεν θα έδειχνε προνομιακή μεταχείριση σε χορηγό όταν ο Μπράμαν το 2008 έψαχνε χρήματα για το Ινστιτούτο Γενετικής στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, ο Ρούμπιο ζήτησε και πέτυχε την κρατική επιχορήγηση των 80 εκατομμυρίων δολαρίων. Επίσης, όταν ο Ρούμπιο έβαλε την υπογραφή του σε νομοσχέδιο που ζητούσε να αυξηθούν οι φόροι στις πωλήσεις και να μειωθούν οι φόροι ιδιοκτησίας, ο Μπράμαν συνεισέφερε το ποσό των 255.000

Και οι πλανητάρχες θέλουν τον χορηγό τους

δολαρίων για να ασκήσει πιέσεις στο λόμπι που υποστήριζε τις αλλαγές. Άλλωστε είναι και ο ίδιος γιος μεταναστών και, όπως είπε στην ίδια συνέντευξη, από το 2008 είχε προβλέψει ότι ο Μάρκο Ρούμπιο θα γίνει ο πρώτος ισπανόφωνος πρόεδρος των ΗΠΑ... Εκτός αν στην πραγματικότητα, εφόσον συμβεί κάτι τέτοιο, εκείνος που θα γίνει ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ θα είναι ένας έμπορος ακριβών αυτοκινήτων...

Κάμερον ξαναπιάνει δουλειά 3

Στον κατάλογο των περικοπών αναμένεται να μπουν σύντομα και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Απόρρητα έγγραφα τα οποία διέρρευσαν στην «Guardian» την περασμένη εβδομάδα προειδοποιούν ότι η υπέρβαση του ανώτατου ορίου δαπανών, το οποίο ανερχόταν στα 120 δισ. δολάρια μόνο σε έναν χρόνο, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σκληρές και αμφιλεγόμενες περικοπές στις παροχές. Όχι μόνο δεν θα καταργήσει τον φόρο κρεβατοκάμαρας, αλλά θα τον αυξήσει επεκτείνοντάς τον και σε άλλες κατηγορίες ενοικιαστών, καθώς τώρα ισχύει μόνο για τις εργατικές κατοικίες. Στα σχέδια του Ίαν Ντάνκαν Σμιθ είναι και η κατάργηση του επιδόματος μητρότητας.

4 5

6

Δεν αποκλείεται να θιγούν και οι πολίτες με κινητικά προβλήματα, καθώς στους υπολογισμούς του «σκληρού» υπουργού είναι ο περιορισμός των επιδομάτων αναπηρίας. Τα ίδια απόρρητα έγγραφα αναφέρουν ότι μπορεί να θιγούν και τα επιδόματα όσων φροντίζουν ηλικιωμένους ή ανήμπορους ανθρώπους. Το βαρύ πλήγμα στο κόμμα των Εργατικών ευνοεί τον Σμιθ να επαναφέρει τις εργασιακές συμβάσεις των μηδενικών ωρών. Πρόκειται για συμβάσεις όπου ο εργοδότης δεν δεσμεύεται απέναντι στον εργαζόμενο για τις ώρες εργασίας που θα του προσφέρει. Αναμένεται, μάλιστα, να μετονομαστούν σε «ευέλικτα συμβόλαια εργασίας»...

7 8

Με αφορμή την καθιερωμένη πλέον Γιορτή της Μητέρας παγκοσμίως, αξίζει να αναρωτηθεί κανείς εάν στην εποχή μας η ζωή της εργαζόμενης μητέρας έχει αλλάξει καθόλου... Οι εργαζόμενες μητέρες στις ΗΠΑ δεν απολαμβάνουν τα οφέλη που έχουν οι περισσότερες Ευρωπαίες, όπως για παράδειγμα, όσο και να φαίνεται περίεργο, άδεια μητρότητας. Είναι απίστευτη επίσης η διαπίστωση ότι, παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά και την αναβάθμιση του ρόλου της γυναίκας μέσα στην κοινωνία, η εργαζόμενη μητέρα σπάνια κατέχει θέση ανώτατου στελέχους σε πολυεθνική επιχείρηση... Πολύ εύκολα θα μπορούσε να απαντήσει κανείς ότι η μητρότητα αλλάζει τις προτεραιότητες μιας γυναίκας, αφού πρέπει να αφοσιωθεί στην ανατροφή του παιδιού της. Είναι όμως ο πραγματικός λόγος που μία γυναίκα δεν επιλέγεται τόσο εύκολα για να αναλάβει θέση ευθύνης; Οι γυναίκες μπορεί να κατέχουν το 52% των επαγγελμάτων, αλλά μόνο το 14,6% των θέσεων διευθυνόντων συμβούλων και πολύ λιγότερο από το 5% της περιουσίας των ανωτάτων στελεχών στις ΗΠΑ. Μόλις 8% από τις γυναίκες λαμβάνουν υψηλούς μισθούς. Το 45,4% εργάζονται ως βοηθοί συμβούλων δικηγορικών γραφείων ή εταιρειών, αλλά μόλις το 25% ως ανώτατοι σύμβουλοι ή συνεργάτες, ενώ ακόμα και στην περίφημη Silicon Valley ζήτημα είναι να φθάνουν οι γυναίκες το 14% των ανωτάτων στελεχών σε διοικητικές θέσεις start up εταιρειών. Η αλήθεια είναι ότι ούτε οι άνδρες δουλεύουν τόσο σκληρά ή περισσότερες ώρες από τις γυναίκες. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι πολλοί άνδρες προσποιούνται ότι δουλεύουν ακόμα και 80 ώρες την εβδομάδα, πιο πολύ από αυτές που αληθινά εργάζονται... Από την άλλη, οι γυναίκες που αναλαμβάνουν διευθυντικές θέσεις αφομοιώνουν τον ανδρικό τρόπο διοίκησης απαιτώντας από τις εργαζόμενες μητέρες να περνούν ατέλειωτες και ανούσιες ώρες στα γραφεία αναγκάζοντάς τες να παραδεχτούν ότι είναι αδύνατο να τα έχεις όλα στη ζωή... Αν όμως χρησιμοποιούσαν την τεχνολογία προς όφελός τους, δεν θα χρειαζόταν να χτυπούν κάρτα για να δείχνουν ότι δουλεύουν... Η πατρότητα, σύμφωνα με την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης Μισέλ Μπάντιγκ, αυξάνει το εισόδημα του άνδρα κατά 6%, ενώ αντιθέτως μειώνει το εισόδημα της γυναίκας περίπου 4% για κάθε παιδί. Τελικά, όπως λέει και το τραγούδι, ακόμα ο κόσμος είναι φτιαγμένος για άνδρες... («This is a man’s world»).

34 Οικονομία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Η ώρα της... λυπητερής Έτοιμο το TAXISnet για την ηλεκτρονική υποβολή των φορολογικών δηλώσεων Ανοίγει σήμερα ή το αργότερο αύριο η ειδική εφαρμογή στο TAXISnet για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος. Οι φορολογούμενοι θα έχουν στη διάθεσή τους ενάμιση μήνα, έως και το τέλος Ιουνίου που λήγει η προθεσμία, να υποβάλουν τη φορολογική τους δήλωση.

κών Νάντια Βαλαβάνη, από φέτος θεσπίζεται έκπτωση φόρου 2% για την εφάπαξ καταβολή του φόρου εισοδήματος ώς το τέλος Ιουλίου από τους φορολογούμενους. Επίσης θεσπίζεται το αφορολόγητο του συνόλου των αποζημίωσεων των αγροτών για φυσικές καταστροφές καθώς και αφορολόγητο 12.000 ευρώ για τις αγροτικές επιδοτήσεις. Με την ίδια τροπολογία και η προκαταβολή φόρου για τους αγρότες περιορίζεται στο μισό. Με αυτήν επαναφέρεται επίσης η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες ακινήτων με ανείσπρακτα ενοίκια να τα εκχωρούν στο δημόσιο μέσω των ΔΟΥ για να απαλλάσσονται από τον φόρο για εισόδημα που δεν εισέπραξαν.

Γ

ια το οικονομικό έτος 2014 σε ό,τι αφορά τις αποδείξεις σχετικά με τη δήλωσή τους στις φορολογικές δηλώσεις 2015, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ θα πρέπει να έχουν αποδείξεις που αντιστοιχούν σε ποσοστό 10% του δηλούμενου και φορολογούμενου ατομικού εισοδήματος και μέχρι του ποσού των 10.500 ευρώ. Αν, για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος έχει 6.000 ευρώ από σύνταξη και 3.600 ευρώ (300 x 12) από ενοίκια, οι αποδείξεις που θα πρέπει να δηλώσει είναι 600 ευρώ (6.000 x 10%). Αν έχει συλλέξει περισσότερες αποδείξεις, δεν έχει κανένα όφελος. Αντίθετα, αν το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουμένου είναι μικρότερο από το ποσό που απαιτείται, επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 22% επί της διαφοράς. Για παράδειγμα, για εισόδημα 40.000 ευρώ απαιτούνται αποδείξεις 4.000 ευρώ. Αν ο φορολογούμενος καταθέσει αποδείξεις 2.000 ευρώ, δηλαδή 2.000 ευρώ λιγότερα, τότε, πέρα από τον φόρο που θα πληρώσει, θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο 2.000 x 22% = 440 ευρώ επιπλέον. Οι φορολογούμενοι θα δουν και σημαντικές διαφορές ως προς τη συμπλήρωση της δήλωσής τους σε σχέση με την περυσινή. Για πρώτη φορά οι τοκοχρεολυτικές δόσεις που έχουν καταβάλει οι φορολογούμενοι στις τράπεζες για εξόφληση δανείων θα είναι προεκτυπωμένες στη δήλωση. Αλλαγές υπάρχουν και στον πίνακα 5 του βασικού εντύπου (Ε1). Σε αυτόν θα πρέπει να αναγραφούν αναλυτικά όχι μόνο τα τεκμήρια διαβίωσης (για σπίτια, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες) αλλά και οι δαπάνες απόκτησης αγαθών (όπως θα περιγράφονται στη δήλωση) προκειμένου το άθροισμα των δύο να συγκρίνεται με το εισόδημα του φορολογούμενου και αν προκύπτει διαφορά υπέρ των πρώτων να καταβάλλεται επιπλέον φόρος.

Οι μειώσεις φόρου

Αλλαγές προβλέπονται και στον τρόπο δήλωσης των τόκων από καταθέσεις εξωτερικού. Οι τόκοι των καταθέσεων στις τράπεζες του εξωτερικού θα αναγράφονται σε ειδικό κωδικό του εντύπου Ε1. Έτσι οι φορολογούμενοι με καταθέσεις στο εξωτερικό απαλλάσσονται από την υποχρέωση να πάνε στις ΔΟΥ για να δηλώσουν τους τόκους και να καταβάλουν την παρακράτηση φόρου 15% Σε ό,τι αφορά τις φοροαπαλλαγές, στο νέο έντυπο έχει καταργηθεί ο κωδικός για την αναγραφή του ποσού διατροφής, αφού έχει καταργηθεί η σχετική έκπτωση. Για τον ίδιο λόγο έχει καταργηθεί και ο κωδικός για την έκπτωση φόρου από δωρεές ιατρικών μηχανημάτων. Στο εξής μόνο ιατρικές δαπάνες και νοσήλια, οι αποδείξεις δαπανών, οι δωρεές και λόγοι αναπηρίας θα μειώνουν τον φόρο. Με βάση την τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή από την υπουργό αναπληρώτρια Οικονομι-

Οι φορολογούμενοι ανεξαρτήτως πηγής εισοδήματος δικαιούνται μειώσεις φόρου: α) Κατά 200 ευρώ λόγω αναπηρίας τουλάχιστον 67%. β) Για ιατρικές δαπάνες, εφόσον οι ίδιοι ή και τα εξαρτώμενα μέλη τους έχουν δαπάνες ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, είτε στην ημεδαπή είτε στην αλλοδαπή και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου. Εν τω μεταξύ όλα ανεξαιρέτως τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2014, είτε έχουν ήδη φορολογηθεί αυτοτελώς είτε φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις είτε απαλλάσσονται από τον φόρο, πρέπει να αναγραφούν στις φετινές φορολογικές δηλώσεις.

Σημαντικές οι διαφορές ως προς τη συμπλήρωση της δήλωσης σε σχέση με πέρυσι

Άλλη μια ώρα στα τόσα χρόνια δεν με τρομάζει...

Προσυμπληρωμένα Στα εισοδήματα που πρέπει να γραφούν στη φορολογική δήλωση του 2015 υποχρεωτικά περιλαμβάνονται μερίσματα από κέρδη επιχειρήσεων, τόκοι από καταθέσεις και δάνεια, υπεραξίες από πωλήσεις επιχειρήσεων και ακινήτων, κέρδη ή ζημιές από πωλήσεις μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων, αμοιβαίων κεφαλαίων και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Στις φετινές δηλώσεις, οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) θα έχουν προσυμπληρώσει τα ποσά πολλών εισοδημάτων και παρακρατηθέντων φόρων (ποσά για μισθούς, συντάξεις, αμοιβές ελευθέρων επαγγελματιών, τόκους καταθέσεων, ακόμη και ποσά μερισμάτων μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο). Φέτος, μάλιστα, σε πολλές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος στις οποίες οι φορολογούμενοι θα αναγρά-

Οικονομία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

35

Διάβασε για να μην την... πατήσεις Τις σημαντικές αλλαγές που επέρχονται φέτος στη διαδικασία συμπλήρωσης, υποβολής, ελέγχου και εκκαθάρισης των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων αποκαλύπτει αναλυτική απόφαση που εξέδωσε πρόσφατα η γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Αικ. Σαββαΐδου. Σύμφωνα, ειδικότερα, με την απόφαση της Σαββαΐδου, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα τα ακόλουθα σημεία: Υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων Οι ετήσιες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2014 υποβάλλονται υποχρεωτικά με τη χρήση

1

ψουν ποσά μισθών, συντάξεων ή αμοιβών για τα οποία δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση στη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΔΗΛΕΔ) της ΓΓΔΕ θα παραπεμφθούν για έλεγχο δικαιολογητικών στις αρμόδιες ΔΟΥ ή στη ΔΗΛΕΔ. Όσοι φορολογούμενοι απέκτησαν το 2014 γεωργικά εισοδήματα υποχρεούνται πρώτα να τα προσδιορίσουν με τη λογιστική μέθοδο (έσοδα μείον έξοδα) και να τα δηλώσουν πρώτα στο έντυπο Ε3 και στη συνέχεια στο βασικό έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης. Στα ποσά που πρέπει να αναγραφούν υποχρεωτικά στη φετινή δήλωση περιλαμβάνεται και κάθε ποσό κέρδους ή ζημιάς που έχει προκύψει από μεταβίβαση επιχειρήσεων, ακινήτων, μετοχών από εταιρείες μη εισηγμένες σε χρηματιστηριακή αγορά, μετοχών και άλλων κινητών αξιών εισηγμένων σε χρηματιστηριακή αγορά (εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό τουλάχιστον 0,5% και εφόσον οι τίτλοι αυτοί έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2009 και εξής), μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες, κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων, εταιρικών ομολόγων και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Για τα αυτοτελώς ή με ειδικό τρόπο φορολογούμενα εισοδήματα πρέπει να αναγραφεί και ο παρακρατηθείς ή αποδοθείς κατά περίπτωση φόρος. Στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαρι-

ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου έως τις 30.6.2015. Όλες οι τροποποιητικές, εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες, δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος πρέπει να υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ή εφόσον κρίνεται από τον αρμόδιο προϊστάμενο ΔΟΥ, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ότι συντρέχει αντικειμενική και πραγματική αδυναμία υποβολής της δήλωσης με ηλεκτρονικό τρόπο, επιτρέπεται να υποβληθούν αυτές σε χειρόγραφη

2 3

Οι κωδικοί που πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι φορολογούμενοι

μορφή στις αρμόδιες ΔΟΥ. Οι σύζυγοι, κατά τη διάρκεια του γάμου, υποχρεούνται να υποβάλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους. Υπόχρεος υποβολής δήλωσης είναι ο σύζυγος και για τα εισοδήματα της συζύγου του. Ειδικότερα οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματά του, εφόσον έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η

4

ασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (κάθε μορφής στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) υπάρχει υποχρέωση δήλωσης των ποσών των τόκων καταθέσεων που αναλογούν στους πραγματικούς δικαιούχους, οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις. Ο προϊστάμενος της ΔΟΥ έχει, σε κάθε περίπτωση, τη διακριτική ευχέρεια να κρίνει διαφορετικά. Από 1.1.2014 καταργήθηκε η φορολόγηση του αγροτικού εισοδήματος με βάση το αντικειμενικό σύστημα και το καθαρό εισόδημα που αποκτάται από αγροτική δραστηριότητα φορολογείται πλέον ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή ως καθαρό κέρδος, και φορολογείται με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ. Το εισόδημα από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα προσδιορίζεται με λογιστικό τρόπο (έσοδα - έξοδα) ανεξάρτητα από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων του ΚΦΑΣ ή όχι. Οι πωλήσεις αγροτικών προϊόντων αποδεικνύονται είτε με απλές αποδείξεις είσπραξης είτε με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο. Προκειμένου να δηλωθεί εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα για το φορολογικό έτος 2014 είναι απαραίτητη η συμπλήρωση του εντύπου Ε3.

Οι όροι Προσοχή χρειάζεται για τους κωδικούς: ◆ 743-744: Θα πρέπει να αναγράφουν «δαπάνες για την αγορά επιχειρήσεων, εταιρικών

ενημέρωση του Τμήματος - Γραφείου Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας ΔΟΥ με τις παραπάνω μεταβολές. Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στη Φορολογική Διοίκηση. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ενημέρωση του Τμήματος - Γραφείου Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της ΔΟΥ του αποβιώσαντος πριν από την υποβολή της δήλωσης.

6. Οι δηλώσεις με επιφύλαξη υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου και οδηγούνται από τη ΔΗΛΕΔ για έλεγχο - εκκαθάριση στην αρμόδια ΔΟΥ.

5

μεριδίων και χρεογράφων γενικά». ◆ 735-736: Καταχωρούνται δαπάνες «για την αγορά ή χρονομεριστική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης». ◆ 759-760: «Για χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε», ενώ στον επόμενο κωδικό (725726) φέτος δηλώνονται δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών άνω των 300 ευρώ (εκτός από το Δημόσιο). Μέχρι πέρυσι, δεν υπήρχε το όριο των 300 ευρώ. Ακόμη, μετά την τροπολογία της υπουργού αναπληρώτριας Οικονομικών Νάντιας Βαλαβάνη, της οποίας η ψήφιση επίκειται, αλλάζουν οι όροι για την έκπτωση εφάπαξ πληρωμής του φόρου, τις αγροτικές επιδοτήσεις και τα ενοίκια. ◆ Όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν εισέπραξαν ενοίκια στη διάρκεια του περασμένου έτους δεν θα καταβάλουν τον φόρο εκχωρώντας την είσπραξή τους στο Δημόσιο, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια. ◆ Για τους αγρότες προβλέπεται μείωση της προκαταβολής φόρου στο μισό (από 55% σε 27,5%), αφορολόγητο 12.000 ευρώ για τις αγροτικές επιδοτήσεις και μη επιβολή φόρου σε αποζημιώσεις από φυσικές καταστροφές, ανεξαρτήτως ύψους. ◆ Οι φορολογούμενοι που θα εξοφλήσουν τον φόρο εισοδήματος εφάπαξ έως το τέλος Ιουλίου θα έχουν μικρή – τελικώς – έκπτωση φόρου 2%.

36

Οικονομία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

τυράκια...

Στενάζουν τα ταμεία Τι δείχνουν τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης Απώλειες από τις εισφορές 1,1 δισ. ευρώ παρουσιάζουν τα ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με το δελτίο των μηνιαίων στοιχείων της Γενικής Κυβέρνησης, καθώς κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων μηνών του 2015 ανήλθαν σε 8,018 εκατομμύρια ευρώ έναντι 9,155 εκατομμυρίων ευρώ που ήταν πέρυσι το αντίστοιχο τρίμηνο.

Ε

ν τω μεταξύ, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών, όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού στο α’ τρίμηνο του τρέχοντος έτους, η κρατική επιχορήγηση ήταν μειωμένη κατά 468 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους πιστωτές συνεχίζονται μέσα σε εξαιρετικά δυσμενές οι-

κονομικό περιβάλλον για τα ασφαλιστικά ταμεία, με τους εκπρόσωπους των θεσμών να πιέζουν ασφυκτικά για περικοπές όλων ανεξαιρέτως των πρόωρων συντάξεων. Σύμφωνα με τις προτάσεις τους, η ηλικία συνταξιοδότησης για τις πρόωρες συντάξεις πρέπει να ανέλθει στα 62 έτη και έτσι να καταργηθούν όλες οι ενδιάμεσες ρυθμίσεις που ισχύουν σήμερα για διάφορες κατηγορίες ασφαλισμένων. Εάν ανατραπούν τα σημερι-

Επιμένουν για μείωση συντάξεων Παρά τις οδυνηρές περικοπές και τις μειώσεις που έχουν δει οι συνταξιούχοι τα τελευταία πέντε χρόνια, η έκθεση της Κομισιόν επιμένει για περικοπές, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει πολύ υψηλό ποσοστό δαπάνης για τις συντάξεις! Η έκθεση της Κομισιόν αναφέρει πως σε ό,τι αφορά τη μέση ηλικία συνταξιοδότησης, η χώρα μας ξεκινά από πολύ χαμηλή αφετηρία. Τόσο για τους άντρες

όσο και για τις γυναίκες η μέση ηλικία συνταξιοδότησης είναι κάτω των 62 ετών, αλλά με τις αλλαγές που εφαρμόζονται εκτιμάται ότι θα αυξηθεί στα 67,3 έτη έως το 2050. Το μερίδιο των ατόμων ηλικίας από 55 έως 64 ετών στην αγορά εργασίας από 8,1% το 2013 εκτινάσσεται σε 19% το 2020 και παραμένει σταθερά πάνω από 20% τις επόμενες δεκαετίες.

νά δεδομένα των πρόωρων συντάξεων, τότε χιλιάδες εργαζόμενοι θα χρειαστεί να δουλέψουν από 3 έως 5 επιπλέον χρόνια και σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις έως 12 επιπλέον χρόνια. Όσον αφορά τη 13η σύνταξη, η εξαγγελία της κυβέρνησης ήταν για επαναχορήγησή της σε όσους έχουν εισόδημα έως 700 ευρώ. Οι αρχικές προσεγγίσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ανέφεραν ότι θα αφορά 1.262.000 συνταξιούχους, ενώ το κόστος θα προσέγγιζε τα 545 εκατομμύρια ευρώ, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των δανειστών εκτιμούν ότι το κόστος επαναφοράς της προσεγγίζει τα 650 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να υπάρξει νέος σχεδιασμός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα παραιτηθεί από αυτή την εξαγγελία, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να εξεταστούν οι εξής εκδοχές: ◆ Στα 700 ευρώ να συνυπολογιστεί η κύρια και η επικουρική σύνταξη, αλλά και το ΕΚΑΣ. ◆ Να εξεταστεί το ενδεχόμενο μείωσης του αρχικού ποσού από τα 700 ευρώ στα 486 ευρώ, που είναι η κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ. ◆ Στα κριτήρια για την επαναχορήγηση της 13ης σύνταξης να συνυπολογιστούν, εκτός από το σύνολο των συνταξιοδοτικών παροχών, και τα πάσης φύσεως οικογενειακά εισοδήματα από συντάξεις.

Ευνοϊκό πακέτο ρυθμίσεων για τα «κόκκινα» δάνεια νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αλλά και τους πλειστηριασμούς κύριας κατοικίας, αναμένεται να καταθέσει σύντομα στη Βουλή το υπουργείο Οικονομίας μετά τη συμφωνία με τους δανειστές, την ώρα που τα «κόκκινα» δάνεια έχουν εκτοξευτεί στα 84 δισ. ευρώ. Τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες οχημάτων να παραλαμβάνουν τις πινακίδες καταβάλλοντας αναλογικά τέλη για τους υπόλοιπους μήνες του έτους μέχρι το τέλος του, συμπεριλαμβανομένου του μήνα της άρση ακινησίας, παρέχει το υπουργείο Οικονομικών. Η κυβέρνηση φέρεται να εξετάζει το σενάριο της εφαρμογής ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 20% με χαμηλότερο συντελεστή 10%, εντάσσοντας τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, νερό, τηλέφωνο) στον χαμηλό συντελεστή. Η αλλαγή αυτή εξετάζεται να συνοδευτεί με κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ που ισχύει σήμερα σε νησιά του Αιγαίου.

...και φάκες Συρρίκνωση κατά 0,2% παρουσίασε το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε όρους όγκου, κατά το α’ τρίμηνο 2015 σε σχέση με το δ’ τρίμηνο 2014, με βάση τα διαθέσιμα εποχικά διορθωμένα στοιχεία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο 2014 παρουσίασε αύξηση κατά 0,3%. Στα 600,3 εκατ. ευρώ ανέρχονται συνολικά τα ταμιακά διαθέσιμα των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης που έχουν μεταφερθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος από την εφαρμογή της σχετικής Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου. Ειδικότερα η Τοπική Αυτοδιοίκηση διέθεσε 64,5 εκατ. ευρώ, ενώ οι λοιποί φορείς της Γενικής Κυβέρνησης 535,8 εκατ. ευρώ. Πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα ζητούν οι εταίροι από την κυβέρνηση, τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ, έως το τέλος του τρέχοντος έτους για να καλύψει τους κατώτατους αποδεκτούς από τους πιστωτές δημοσιονομικούς στόχους, γράφει το Bloomberg. Τα ταμιακά διαθέσιμα της Ελλάδας βρίσκονται σε «εξαιρετικά χαμηλό» επίπεδο και εκτιμώνται μόλις στα 90 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με δημοσίευμα του οικονομικού πρακτορείου MNI. Η κυβέρνηση μάλιστα θα πρέπει να αντλήσει περαιτέρω κονδύλια, προκειμένου να μπορέσει να πληρώσει μισθούς και συντάξεις στο τέλος Μαΐου.

Ιστορία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 MAΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

37

Τότε και τώρα: Οι πρωταγωνιστές του Μάη του ’68 Παρά την τεράστια επίδραση που άσκησε παγκοσμίως ο περίφημος γαλλικός Μάης, το αποτύπωμά του στις εξελίξεις που δρομολογήθηκαν, δεν ήταν ανάλογο. Θα έλεγε κανείς ότι στις μέρες μας, στον χώρο της διανόησης, ελάχιστα είναι αυτά που συντηρούν ζωντανά κάποια θεωρητικά ψήγματα εκείνης της εποχής. Κοντολογίς, οι ιδέες του Μάη σήμερα μοιάζουν περισσότερο εγκαταλειμμένες από ποτέ… Κάποιες εξαιρέσεις – ελάχιστες –, τύπου Σλ. Ζίζεκ, μοιάζουν περισσότερο σαν οι τελευταίες σπίθες μιας μεγάλης φλόγας που θέλησε να αλλάξει τον κόσμο.

Ω

στόσο, ποια ήταν τότε τα κυρίαρχα πρόσωπα αυτής της ιστορικής εξέγερσης και κυρίως τι πρεσβεύουν στις μέ-

Ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ, εκ των πρωταγωνιστών της εξέγερσης του Μάη

ρες μας;

Ντανιέλ Κον Μπεντίτ Το πλέον γνωστό πρόσωπο που ανέδειξε ο Μάης του ’68 ήταν ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ. Γεννημένος το 1945 στο Μοντωμπάν της Νότιας Γαλλίας από πατέρα Γερμανοεβραίο και μητέρα Γαλλίδα, ο νεαρός Ντανιέλ θα επιλέξει σε ηλικία 18 ετών τη γερμανική υπηκοότητα προκειμένου να αποφύγει τη στρατιωτική θητεία. Αρχικά υπήρξε μέλος της Αναρχικής Ομοσπονδίας, την οποία εγκατέλειψε στη διάρκεια των κοινωνιολογικών του σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ για να ενταχθεί στο Μαύρο και Κόκκινο, πράγμα που του χάρισε, μαζί με τα κόκκινα μαλλιά του, την προσωνυμία «Κόκκινος». Ο Ντανιέλ έγινε κεντρικό πρόσωπο της εξέγερσης του Μάη όταν παρουσιάστηκε στο Πειθαρχικό Συμβούλιο που συνεδρίαζε στη Σορβόννη προκειμένου να δώσει εξηγήσεις για τη φοιτητική αναταραχή που επικρατούσε από τον Νοέμβριο του 1967. Μαζί του είχαν κληθεί άλλοι εφτά φοιτητές. Ωστόσο, αυτή η ομάδα των οχτώ φοιτητών συνοδευόταν από 3.000 περίπου φοιτητές. Η σπίθα του Μάη άναψε όταν τα γαλλικά ΜΑΤ επιτέθηκαν στο πλήθος για να το διαλύσουν. Ενώ είχε αναδειχτεί ένας από τους ηγέ-

τες του φοιτητικού κινήματος, ο ίδιος έγινε ήρωας εν τη απουσία του, μια και την Τέταρτη της 22ας Μαΐου του 1968 έφυγε από το Παρίσι με προορισμό τη Γερμανία και την Ολλανδία, όπου θα μιλούσε στους εκεί φοιτητές για τα γεγονότα που λάμβαναν χώρα στο Παρίσι. Η γαλλική κυβέρνηση, ανόητα πράττοντας, του αφαίρεσε την άδεια παραμονής στη χώρα γιατί, όπως είπαμε, είχε γερμανική υπηκοότητα. Αφήνοντας πίσω τα γεγονότα του Μάη, ο Κον Μπεντίτ έστησε την πολιτική του καριέρα ανάμεσα σε δυο χώρες: τη Γερμάνια και τη Γαλλία. Έτσι, το 1989 εκλέχτηκε δήμαρχος Φρανκφούρτης και το 1994 εκλέχτηκε βουλευτής με τους Πράσινους της Γερμανίας. Λίγα χρόνια αργότερα, ηγήθηκε των Πράσινων της Γαλλίας και το 2002 έγινε Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Πράσινων στην Ευρώπη. Τον Ιούνιο του 2009, στη Γαλλία, συμμετείχε στις ευρωεκλογές ως επικεφαλής του συνδυασμού «Ευρώπη - Οικολογία». Ο συνδυασμός απέσπασε το ιδιαιτέρα σημαντικό ποσοστό του 16,3% του εκλογικού σώματος. Κατά καιρούς απασχολεί την επικαιρότητα με τις θέσεις που παίρνει πάνω σε διάφορα ζητήματα – ωστόσο το αξιοσημείωτο δεν είναι τόσο οι θέσεις του αλλά το ότι

κάθε του άποψη μοιραία σχετίζεται με τον Μάη των νεανικών του χρόνων.

Χρόνια αργότερα Μερικά χρόνια μεγαλύτερος του Κον Μπεντίτ, ο Αντρέ Γκλυκσμάν (τότε φανατικός μαοϊκός), ένας από τους σύγχρονους Ευρωπαίους φιλοσόφους, ήταν 31 ετών τον Μάη του ’68. Ο Γκλυκσμάν γεννήθηκε το 1937 στα περίχωρα του Παρισιού, από Εβραίους γονείς αυστριακής καταγωγής που συμμετείχαν στην αντίσταση κατά των ναζί. Σπούδασε Φιλοσοφία και συνεργάστηκε με τον Ρεϊμόν Αρόν στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας. Την τελευταία δεκαετία, το ενδιαφέρον του συγκεντρώθηκε στη σταδιακή παρακμή και πτώση του κομμουνισμού. Ο Αντρέ Γκλυκσμάν πρόσφατα εμφανίστηκε ως υποστηρικτής του Σαρκοζί, όπως επίσης τάχθηκε υπέρ της επέμβασης στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και υπέρ της ανεξαρτησίας των Τσετσένων. Ο Γάλλος και γνωστός στη χώρα μας Ρεζί Ντεμπρέ, δέκα χρόνια μετά τον Μάη, εξέφρασε την άποψη ότι «οι εξεγερμένοι του ’68 εξαπατήθηκαν ως προς τον προορισμό τους όπως ο Χριστόφορος Κολόμβος μπέρδεψε την Αμερική με τις Ινδίες. Σαλπάροντας για την Κίνα του Μάο, προσγειώθηκαν στις ακτές της Καλιφόρνια όπου οι πολλές φανταχτερές ψευδαισθήσεις του

New Age θεοποιούσαν την ανάπτυξη του Εγώ παραβλέποντας τα δεσμά του καπιταλισμού και την ανάγκη για συλλογική δράση». Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν οι διάφορες τοποθετήσεις γνωστών θεωρητικών, αρκετά χρόνια μετά την έκρηξη του Μάη. Ο δικός μας Κορνήλιος Καστοριαδης αποφαίνεται: «…Μέσα σε λίγες μέρες, το κίνημα των επαναστατών φοιτητών προπαγανδίζει σε όλη τη χώρα την αμφισβήτηση της ιεραρχίας και αρχίζει το γκρέμισμά της εκεί που έμοιαζε περισσότερο αυτονόητη: στο πεδίο της γνώσης και της εκπαίδευσης. Διακηρύσσει και αρχίζει να πραγματοποιεί την αυτόνομη και δημοκρατική αυτοδιεύθυνση των συλλογικών οργάνων. Αμφισβητεί και κλονίζει σε μεγάλο βαθμό το μονοπώλιο της πληροφόρησης που κατείχαν τα διάφορα κέντρα εξουσίας. Ελέγχει όχι τις λεπτομέρειες αλλά τα θεμέλια και την υπόσταση του σύγχρονου ‘‘πολιτισμού’’: την κοινωνία της κατανάλωσης, το διαχωρισμό ανάμεσα σε χειρώνακτες και διανοουμένους, τον ιερό και απαραβίαστο χαρακτήρα του πανεπιστημίου και των άλλων ναών της γραφειοκρατικής καπιταλιστικής κουλτούρας…». Κάτω από άλλη εντελώς οπτική είναι η προσέγγιση άλλων διανοουμένων σχετικά με την εξέγερση, όπως αυτή του Ρεϊμόν Αρόν, ο οποίος δεν διστάζει να τη χαρακτηρίσει «ψυχόδραμα», «παρωδία επανάστασης» που σχετιζόταν περίπου με τα ψυχικά αδιέξοδα των εξεγερμένων. Ανάμεσα σε όλες αυτές τις αντικρουόμενες απόψεις για τον Μάη υπήρχαν και εκείνες διαφόρων στοχαστών που προσπάθησαν να προσεγγίσουν τη φοιτητική αυτήν εξέγερση μέσα από το πρίσμα ενός «επαναστατικού ατομικισμού». Μια αλήθεια είναι ότι αργότερα το κράτος αλλά και διάφορες εταιρείες ενέταξαν ως μεγαλοστελέχη στους μηχανισμούς της εξουσίας πολλούς εξεγερμένους του Μάη του ’68, οι οποίοι απορροφήθηκαν από το σύστημα – αφήνοντας απ’ έξω τη… φαντασία, που δεν βρήκε τελικά ποτέ τον δρόμο της προς την εξουσία! Περίπου μισό αιώνα μετά τη θρυλική εξέγερση των Γάλλων φοιτητών, ο Μάης μοιάζει να ξέμεινε από ιδέες, έχοντας να επιδείξει περισσότερες διαψεύσεις παρά κάποιαν έκφανση της «φαντασίας στην εξουσία». Τον αναπολούν περισσότερο οι ασπρομάλληδες πλέον εραστές των παλαιών «καλών εποχών», όπως ακριβώς αναπολεί κάποιος μια κλασική ταινία, ένα τραγούδι, μιαν εποχή που ανακαλεί κυρίως τη νεότητά μας και τα φλογερά της οράματα…

Xenofonb@gmail.com

«Φόρος τιμής σ’ έναν μεγάλο ποιητή»

art ΠΟΝΤΙΚΙ

πεμπτη 14 μαϊου 2015

Με το δίγλωσσο βιβλίο της «Τα ζώα και οι άνθρωποί τους», η Νίκη Παπαθεοχάρη επιχειρεί, εκτός από το να αναλύσει το έργο του Πωλ Ελυάρ, να φωτίσει μια άλλη πλευρά των ενστίκτων μας… Μηνάς Βιντιάδης ΠΩΛ ΕΛΥΑΡ «Η ποίηση πρέπει να γίνει διέξοδος προς την ελπίδα. Όταν η γάτα χορεύει, είναι για να οχυρωθεί στη φυλακή της, γιατί γνωρίζω σαν ‘‘γάτα’’ την εκούσια περίφραξή μου. Ό,τι πολυτιμότερο ενέκριναν οι επιλογές μου είναι να φυλάω τις Θερμοπύλες μου». Στίχοι και λόγια δικά της, που της ταιριάζουν απόλυτα… Μια παράξενη συνάντηση με έναν μεγάλο ποιητή είχε τα τελευταία χρόνια η Νίκη Παπαθεοχάρη. Ο Ελυάρ καθισμένος σε μια καρέκλα να διαβάζει τα ποιήματά του, εκείνη ν’ αφουγκράζεται και γύρω τους άλογα, γάτες, σκύλοι, αγελάδες, γυάλες με ψάρια, πουλιά να πετούν. Όπου τα γαβγίσματα και τα νιαουρίσματα, τα τιτιβίσματα και τα χλιμιντρίσματα, γίνονται φωνές, παραινέσεις, απαίτηση: τα ζώα έχουν δικαίωμα σε μια ειρηνική και οικουμενική συνύπαρξη με τους ανθρώπους, γιατί κι εμείς είμαστε μέρος του βασιλείου τους. «Ένα ζώο γελάει», μας λέει ο ποιητής, «το ψάρι είναι η δυναμική παρουσία που μεταμορφώνει», σχολιάζει η Παπαθεοχάρη. Αποτέλεσμα, ένα απολαυστικό βιβλίο! Πολυσχιδής και ανήσυχη, της αρέσει να ψάχνει και να… αιφνιδιάζει. Μπορεί να σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στη Σορβόννη, με εξειδίκευση στη Λατινική Λογοτεχνία, μπορεί να πήρε δίπλωμα της Σχολής Ξεναγών, αλλά έκανε καριέρα και ως αεροσυνοδός της Ολυμπιακής! Μπορεί να γράφει στίχους – όσοι είδατε την παράσταση «Ηρακλής, οι 12 άθλοι» που παρουσιάστηκε με επιτυχία στο θέατρο «Πάνθεον», σίγουρα προσέξατε τα τραγούδια της που ερμήνευσε ο Σάκης Ρουβάς –, αλλά την ίδια στιγμή κάνει μια… βουτιά στα νερά του Αιγαίου και μας χαρίζει τις υπέροχες «Ελληνικές θαλασσινές διαστάσεις» (2015, εκδ. Σιδέρης), σκηνικές πλαστικές δημιουργίες με υλικά του βυθού, ένα είδος πρωτοποριακής τέχνης με στοιχεία μύθου και πραγματικότητας… «Μέσα από τα ποιήματά μου ατενίζω το σκληρό πρόσωπο της αλήθειας, της ύπαρξης», έχει πει η ίδια, που μπορεί να υπογράφει πολλούς δίσκους σημαντικών ερμηνευτών, αλλά πριν ασχοληθεί με τη δισκογραφία κυκλοφόρησε τις ποιητικές της συλλογές: Το 2002 εξέδωσε το «L’ Οedipe de Seneque», το 2007 το «Les animaux et leurs homes», τo 2009 τις «Bακχικές διαστάσεις» και το 2011 τις «Ψηφίδες». Και τώρα ο Ελυάρ… Επίλογος, με μια δικιά της φράση, που έχει μείνει στο μυαλό μου: «Σαν τον άνεμο αγκαλιάζω τη ζωή με ένστικτο ιχνηλάτη και ανάστροφο τρίχωμα».

«Διέξοδος προς την ελπίδα»

Αξίζει να παραθέσουμε ένα απόσπασμα από το κείμενο της Ελένης Τατσοπούλου, επίκουρης καθηγήτριας Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για το βιβλίο της Νίκης Παπαθεοχάρη, από την παρουσίαση στο Γαλλικό Ινστιτούτο, πριν από λίγες μέρες: «H μελέτη της Νίκης Παπαθεοχάρη για τη συλλογή ‘‘Τα ζώα και οι άνθρωποι τους’’ αποδίδει φόρο τιμής στον ποιητή. Μας αποκαλύπτει τον πλούτο και την πολυσημία αυτών των ποιημάτων που δημοσίευσε ο Éluard το 1920, σε ηλικία 25 ετών, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, του οποίου γνώρισε από κοντά τα δεινά, εφόσον ο ίδιος είχε βιώσει τη δοκιμασία των χημικών αερίων. Η Νίκη Παπαθεοχάρη τοποθετεί τη συλλογή αυτή στο ρεύμα του ντανταϊσμού, το οποίο, στην ποίηση, αναζητεί την αναθεώρηση του κόσμου μέσα από τη διεργασία της γλώσσας. Πράγματι, ο ντανταϊσμός υπήρξε ο πρώτος σταθμός της ποιητικής διαδρομής του Éluard πριν ο ποιητής πρωτοστατήσει, με τον Breton και τον Aragon, στο κίνημα του υπερρεαλισμού, του οποίου το πρώτο μανιφέστο δημοσιεύθηκε το 1924. Εξετάζοντας εν συντομία το παρακείμενο (δηλαδή τα στοιχεία που πλαισιώνουν το κείμενο), θα λέγαμε πως και μόνο ο τίτλος αιφνιδιάζει τον αναγνώστη, ανατρέποντας τη συμβατική τάξη των πραγμάτων και προτρέποντάς μας να ρίξουμε μια νέα ματιά στις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους και τα ζώα. Η δίγλωσση έκδοση αποδεικνύει πως τα ποιήματα του Éluard μεταφράζονται αβίαστα στα ελληνικά σε μια γλώσσα απλή, η οποία διατηρεί τον πλούτο των συνδηλώσεων. Όσο για το σχήμα του βιβλίου, καλεί τον αναγνώστη να το κρατήσει στα χέρια του και να διαβάσει το δοκίμιο μεμιάς. Έχουμε την άποψη πως η σπουδαιότερη προσφορά της μελέτης αυτής είναι ότι κατορθώνει να υποδείξει πως αυτό το νεανικό έργο εμπεριέχει εν δυνάμει τα κυριότερα χαρακτηριστικά της μετέπειτα ποίησης του Éluard. Με πηγαία ευαισθησία, η Νίκη Παπαθεοχάρη, καλλιτέχνις και ποιήτρια η ίδια, μας παρακινεί να ανακαλύψουμε, πίσω από τις λέξεις, τη βαθύτερη σημασία των στίχων πέρα από τη φαινομενική τους απλότητα. Ας σημειωθεί πως ο ποιητής Philippe Jaccottet υπογραμμίζει ότι ο Éluard, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, πέτυχε να διατηρήσει τον ποιητικό λόγο απαλλαγμένο από κάθε στόμφο. Θα θέλαμε, τέλος, να παρατηρήσουμε πως, στα χέρια ενός ευαισθητοποιημένου εκπαιδευτικού, ένα τέτοιο βιβλίο μπορεί να αξιοποιηθεί και να εμπνεύσει πολλαπλές παιδαγωγικές δραστηριότητες. Θα αρκεστούμε σε κάποιες προτάσεις. Φυσικά, η δίγλωσση έκδοση μπορεί εύκολα να γίνει αφορμή για διάφορες ασκήσεις τόσο στον τομέα της γλώσσας όσο και της μετάφρασης. Στη λογοτεχνία, ο παραλληλισμός με τα Bestiaires (ποιητικές συλλογές γύρω από ζώα) άλλων ποιητών, όπως για παράδειγμα του Apollinaire, μπορεί να προκαλέσει ατέρμονες συζητήσεις. Στο ίδιο πνεύμα, θα μπορούσε κάποιος να συγκρίνει διάφορα ποιήματα με θέμα το ίδιο ζώο: για παράδειγμα τη γάτα του Éluard, του Baudelaire, του Charles Cros, του Maurice Carême, ή ακόμα και ποιητών άλλων εθνικοτήτων, όπως του Borges ή του Neruda. Πράγματι, η συγκριτική λογοτεχνία ανοίγει πολλές προοπτικές, πόσο μάλλον εάν προβεί κανείς σε συσχετισμούς ανάμεσα στη λογοτεχνία και τις τέχνες».

INFO

ΝΙΚΗ ΠΑΠΑΘΕΟΧΑΡΗ

Το βιβλίο «Τα ζώα και οι άνθρωποί τους» - «Les animaux et leurs hommes» Διαπολιτισμική μελέτη της ποιητικής συλλογής του Πωλ Ελυάρ, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Tegos, σελ. 90. Η εικονογράφηση του εξωφύλλου και των ποιημάτων ανήκει στον Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, τον γιο της Νίκης

40 ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Ένας «γελοίος» ψάχνει την αλήθεια... «Είμαι ένας γελοίος… Οι άλλοι βέβαια με λένε βιντιαδησ μηνασ τρελό τώρα… Αυτό θα ήταν μια αναβάθμιση, μια προαγωγή, αν δεν ήμουνα γι’ αυτούς το ίδιο γελοίος όπως και πριν. Όμως τώρα δεν θυμώνω μαζί τους, τώρα τους αγαπάω όλους, κι όταν γελάνε μαζί μου, τους αγαπάω περισσότερο κι ας μην ξέρω το γιατί. Θα γέλαγα μάλιστα κι εγώ παρέα μ’ αυτούς – όχι πως θα κορόιδευα τον εαυτό μου, μα γιατί τους αγαπάω. Αλλά θλίβομαι τόσο κοιτάζοντάς τους. Θλίβομαι γιατί δεν ξέρουν την Αλήθεια… ενώ εγώ την ξέρω. Αχ τι αβάσταχτο που είναι να ξέρεις μόνο εσύ την Αλήθεια…». Διαβρωτικός ο λόγος του Ντοστογιέφσκι από το στόμα ενός ηθοποιού που γνωρίζω χρόνια κι εκτιμώ βαθύτατα. Του Δημήτρη Βερύκιου, που παρουσιάζει το «Όνειρο ενός γελοίου», ένα υπέροχο κείμενο, δημοσιευμένο το 1877, για μερικές παραστάσεις (έως 7.6.2015) κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 9:00 μ.μ., στο Θέατρο Βαφείο - Λάκης Καραλής (Αγ. Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός, τηλ.: 210-3425637).

τοι σ ι ρ κ ι τ αν τεσ φ ε ρ θ α κ

ατζέντα

ΠΕΜΠΤΗ 14.5 - ΤΕΤΑΡΤΗ 20.5 Επιμέλεια: Βίκυ Λεβαντή (v.levanti@hotmail.com)

ΠΕΜΠΤΗ 14.5 ΦΕΣΤΙΒΑΛ. Το Φεστιβάλ Σύγχρονου Θεάτρου, με τίτλο «Το Γαλλικό Θέατρο à la Grecque», επιστρέφει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά με έξι Έλληνες σκηνοθέτες της νέας γενιάς να ανεβάζουν σύγχρονα γαλλικά έργα. Το φεστιβάλ σηκώνει αυλαία με την παράσταση της Καρίν Λακρουά «Burn, baby, burn». Σκηνοθετεί η Βάσια Ατταριάν. Παίζουν: Σιμόνη Αθανασίου, Παναγιώτα Δρυ, Βίκυ Καμπούρη και Γιώργος Σαραμάσκος. Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 84, Ταύρος), 21.00, 10 ευρώ, 210-3418550. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15.5 ΣΥΝΑΥΛΙΑ. Η διεθνούς φήμης μέτζο σοπράνο Τζούλια Ρουτιλιάνο έρχεται στην Ελλάδα για μια μεγάλη συναυλία με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων. Θα ακουστούν διάσημα έργα των Βάγκνερ και Σαιν-Σανς, στο Ανοιχτό Θέατρο Κολωνού, με τη συμμετοχή του διακεκριμένου βιολοντσελίστα Χρήστου Γριμπά. Διευθύνει μουσικά ο Ανδρέας Τσελίκας. Info: Ανοιχτό Θέατρο Κολωνού (Ιωαννίνων & Καπανέως, Κολωνός), είσοδος ελεύθερη, 210-9243211. ΣΑΒΒΑΤΟ 16.5 ΟΠΕΡΑ. Με την «Τραβιάτα» του Τζουζέπε Βέρντι κάνει φινάλε η Εθνική Λυρική Σκηνή. Το έργο θα παρουσιαστεί σε σκηνοθεσία Νίκου Πετρόπουλου ενώ τη χορογραφία αναλαμβάνει ο Πέτρος Γάλλιας. Η διάσημη όπερα περιγράφει τον τραγικό έρωτα μιας «Τραβιατα» εταίρας με γόνο μιας καλής οικογένειας του Παρισιού. Διευθύνει μουσικά ο Ηλίας Βουδούρης. Info: Θέατρο Ολύμπια (Ακαδημίας 59 - 61), 20.00, 20 - 65 ευρώ, 210-3662100. ΚΥΡΙΑΚΗ 17.5 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ. Το «Ταινιόραμα», η ετήσια γιορτή του κινηματογράφου, επέστρεψε στο «Άστυ» με 168 ταινίες σε 56 ημέρες. Αφιερώματα σε κλασικούς και μοντέρνους σκηνοθέτες (Αντρέι Βάιντα, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Βιμ Βέντερς κ.ά.) και σημαντικά κινηματογραφικά κινήματα θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκειά του. Προβάλλονται σήμερα οι ταινίες «Μαχαίρι στο Νερό» (1962), «Οι Πειρατές» (1986), «Η Αφροδίτη με τη Γούνα» (2013) σε σκηνοθεσία Ρόμαν Πολάνσκι. Info: Κινηματογράφος Άστυ (Πλατεία Κοραή, Αθήνα), 14.5 - 8.7, ώρες προβολών: 18.00 - 20.00 - 22.00, 7 ευρώ/τρεις ημερήσιες προβολές, 45 ευρώ για όλο το «Ταινιόραμα», 210-3214998.

δημητρησ βερυκιοσ Το κείμενο της παράστασης είναι από τη μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου, η σκηνοθεσία είναι του Τάκη Χρυσικάκου και ερμηνεύει ο ηθοποιός Δημήτρης Βερύκιος, σε ένα συγκλονιστικό ντουέτο με τη σοπράνο Ευτυχία Δημητρακοπούλου, που παίζει φλάουτο και τραγουδά επί σκηνής αποσπάσματα από δημοφιλείς άριες, κλείνοντας με τον Ύμνο της Αγάπης του Απ. Παύλου, σε μουσική Πράισνερ, από την «Μπλε Ταινία» του Κισλόφσκι. Ένας άνθρωπος βαθιά μελαγχολικός και απελπισμένος, που έχει χάσει το νόημα της ζωής και για τον οποίο τίποτε δεν έχει σημασία, αποφασίζει να αυτοκτονήσει… Όμως τη νύχτα που ετοιμάζεται να το κάνει, και με αφορμή ένα τυχαίο περιστατικό, αποκοιμιέται χωρίς να το καταλάβει… Εκείνο που βλέπει στο όνειρό του τον κάνει, όταν ξυπνάει, όχι μόνο να μην θέλει να πεθάνει, αλλά να λαχταράει με όλη τη δύναμη της ψυχής του να ζήσει, αφού στον ύπνο του τού φανερώθηκε η Αλήθεια της Ζωής… με όλες τις λεπτομέρειες… Κι αυτή την Αλήθεια γυρίζει και κηρύττει παντού. Ένα συγκλονιστικό κείμενο, απλό και βαθύ, μεστό και αποκαλυπτικό. Μια παράσταση που αξίζει να δείτε…

ΔΕΥΤΕΡΑ 18.5 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ. Το Μουσείο της Ακρόπολης γιορτάζει τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, με τη θεματική παρουσίαση για ενήλικες «Ο κόρακας και άλλα φτερωτά» και την παράσταση για παιδιά (έως 12 ετών) «Φτερά και πούπουλα». Info: Μουσείο Ακρόπολης (Πεζόδρομος Δ. Αεροπαγίτου), www.theacropolismuseum.gr. ΤΡΙΤΗ 19.5 ΒΙΒΛΙΟ. Ο συγγραφέας Αντώνης Σαχπεκίδης παρουσιάζει το βιβλίο του με τίτλο «Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος στον 21ο Αιώνα - Αναζητώντας τα αίτια της σύγχρονης παγκόσμιας κρίσης μέσα από τη διεισδυτική ματιά του Θουκυδίδη» (εκδ. Ελληνοεκδοτική). Προλογίζει ο υπουργός αναπληρωτής Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης. Ομιλητές είναι ο Κώστας Θεολόγου (επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ), ο Λεοκράτης Βάσσης (φιλόλογος, συγγραφέας) και η Μαρία Ντότσικα (φιλόλοφος, συγγραφέας). Info: Ianos (Σταδίου 24, Αθήνα), 20.30, 210-3217917. ΤΕΤΑΡΤΗ 20.5 ΟΠΕΡΑ. Η όπερα «El Greco» του Γιώργου Χατζηνάσιου κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Το τρίπρακτο μελόδραμά του αναφέρεται στη ζωή του Έλληνα ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου και είναι αφιερωμένο στη συμπλήρωση των 400 χρόνων από τον θάνατό του. Την ορχήστρα «Armonia Mondialis» διευθύνει ο Dariusz Tomasz Mikulski. Η σκηνοθεσία, τα σκηνικά και η δραματουργία είναι του Βασίλη Αναστασίου. Παίζουν: Dario Di Vietri, Silvia Dalla Benetta, Μαρίτα Παπαρίζου, Πολ Ζαχαριάδης, Χάρης Ανδριανός κ.ά. Info: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (Πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου 32), 21.00, 12 - 75 ευρώ.

ησ τ η ν α λ π

Μία ημέρα για τον Ντίλαν Τόμας

Από σήμερα και κάθε 14η Μαΐου οι θαυμαστές του Ντίλαν Τόμας θα γιορτάζουν μία νέα διεθνή ημέρα αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του σπουδαίου Ουαλού ποιητή, πεζογράφου, σεναριογράφου και θεατρικού συγγραφέα. Οι εκδηλώσεις στην Ουαλία είναι πολλές και θα «επεκταθούν» στο Λονδίνο, την Οξφόρδη, την Ιταλία και τη Νέα Υόρκη. Εργαστήρια γραφής, λογοτεχνικές περιηγήσεις και αναγνώσεις «σε ασυνήθιστα μέρη» θα είναι μερικές από αυτές. Ο Ντίλαν Τόμας γεννήθηκε το 1914 στο Σουόνσι της Ουαλίας σ’ένα περιβάλλον που σημαδεύτηκε από εντάσεις ανάμεσα στην αγγλόφωνη και την τοπική κουλτούρα. Παράτησε το σχολείο στα 16 του χρόνια και ο ίδιος δεν διδάχθηκε ποτέ ουαλικά. Ωστόσο, με μεγαλειώδη τρόπο μετέφερε τη μεγάλη ποιητική παράδοση της Ουαλίας όχι ως απλή γνώση, αλλά ως επώδυνο βίωμα. Αφού εργάστηκε αρχικά ως δημοσιογράφος, αργότερα δημοσίευσε ποιήματά του στα αγγλικά, για πρώτη φορά, στην εφημερίδα «Sunday Referee», τo 1933. Η επιτυχία τους οδήγησε τον εκδότη του στο να τα τυπώσει σε 250 δεμένα αντίτυπα με τίτλο «18 Ποιήματα». Εκτός από ποιήματα, έγραψε διηγήματα, σενάρια

γη

ο ντιλαν τομασ με τη συζυγο του κεϊτλιν μακναμαρα για τον κινηματογράφο και το ραδιόφωνο καθώς και το ραδιοφωνικό θεατρικό έργο «Κάτω από το Γαλατόδασος» που ακούστηκε για πρώτη φορά στις 14 Μαΐου του 1953 και παίζεται μέχρι σήμερα. Λίγους μήνες αργότερα, με υγεία φθαρμένη από το αλκοόλ, ο σπουδαίος ποιητής κατέρρευσε στο ξενοδοχείο που διέμενε στη Νέα Υόρκη. Πέθανε στις 9 Νοεμβρίου 1953, στο νοσοκομείο St Vincent’s και η σορός του μεταφέρθηκε και τάφηκε στην Ουαλία.

Ανιές Βαρντά: τιμητικό βραβείο στις Κάννες Η 86χρονη ελληνικής καταγωγής Γαλλίδα σκηνοθέτρια, ντοκιμαντερίστρια, συγγραφέας και φωτογράφος, γνωστή σε όλους τους σινεφίλ, Ανιές Βαρντά («Vagabond», «The beaches of Agnès») είναι η πρώτη γυναίκα δημιουργός που θα παραλάβει το Τιμητικό Βραβείο του 68ου Φεστιβάλ Καννών (13 - 24.5). Η συγκεκριμένη διάκριση δεν απονέμεται κάθε χρόνο και απευθύνεται σε σκηνοθέτες των οποίων το έργο έχει γνωρίσει παγκόσμια αναγνώριση, αλλά δεν έχει τιμηθεί ποτέ με Χρυσό Φοίνικα. Έχουν προηγηθεί οι Γούντι Άλεν (2002), Κλιντ Ίστγουντ (2009) και Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (2011). «Κι όμως, οι ταινίες μου δεν έχουν πουλήσει ποτέ όσο οι δικές τους!» δήλωσε η Βαρντά όταν πληροφορήθηκε την είδηση. Η Ανιές Βαρντά γεννήθηκε στο Βέλγιο, αλλά μεγάλωσε στο Παρίσι. Σπούδασε φωτογραφία στη Σχολή Καλών Τεχνών και Ιστορία Τέχνης στη Σχολή του Λούβρου ενώ αργότερα εργάστηκε ως φωτογράφος για το Λαϊκό Θέατρο του Ζάν Βιλάρ, όπου γνώρισε τον έρωτα της ζωής της, τον γνωστό σκηνοθέτη Ζακ Ντεμί. Η πρώτη της ταινία με τίτλο «La pointe courte» (1955) θεωρείται από πολλούς η απαρχή του Νέου Κύματος καθώς εισάγει χαρακτηριστικά στοιχεία του πρωτοποριακού ρεύματος.

ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015

41

www.topontiki.gr

Μάθαμε ότι...

Οι ταινίες της εβδομάδας

Μαύρη κωμωδία με ένοχα μυστικά...

Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη μας γνωριμία με τον κινηματογραφικό θρύλο «Mad Max», o ιδιοφυής σκηνοθέτης Τζορτζ Μίλερ επιστρέφει με τον Τομ Χάρντι να παίρνει τα ηνία από τον Μελ Γκίμπσον.

Τι μπορεί να συμβεί σ’ένα μυστήριο μπαρ όταν νυχτώνει; Η ομάδα A Priori παρουσιάζει, στο πλαίσιο του «Festival 10 έργων… Τρόμου» – με έργα θρίλερ, πολιτικού, αστυνομικού, σουρεαλιστικού, σατιρικού περιεχομένου – στις 16 και 17 Μαΐου, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μούτση, τη μαύρη κωμωδία «Οι 7 κλαίουσες». Επτά γυναίκες εξομολογούνται τις θανάσιμες ιστορίες τους, σαν άλλες deadly women ή φόνισσες του «Chicago». Επτά θανάσιμα κωμικοτραγικές φιγούρες, από διαφορετικά μέρη και εποχές, αφηγούνται τις σκοτεινές ιστορίες τους. Ένα ταξίδι στην ψυχοσύνθεση της γυναίκας - δολοφόνου θα γεμίσει τη σκηνή του Θεάτρου Παραμυθίας (με χιούμορ, μουσική, αφήγηση και έμμετρο λόγο). Όπως εξομολογείται ο σκηνοθέτης, «δημιουργήσαμε με κέφι τη μουσικο-θεατρική παράσταση“Οι 7 κλαίουσες”. Αυτές οι επτά γυναίκες αγγίζουν ευαίσθητες χορδές και σκοτεινά σημεία της ψυχής μας, αλλά πάντα μέσα από το χιούμορ.“Οι 7 κλαίουσες”φέρνουν την αλήθεια μπροστά στα μάτια μας μέσα από τον ακραίο σουρεαλισμό. Μια παράσταση - καθρέφτης, γιατί όλοι μας, άντρες και γυναίκες, έχουμε μια κλαίουσα μέσα μας».

Mad Max: Ο Δρόμος της Οργής

Σκηνοθεσία: Τζορτζ Μίλερ Παίζουν: Τομ Χάρντι, Σαρλίζ Θερόν, Νίκολας Χουλτ, Χιου Κέις - Μπερν Έχουν περάσει τριάντα χρόνια από την ολοκλήρωση της τριλογίας του «Mad Max» με τον Μελ Γκίμπσον και η τέταρτη ταινία της σειράς του Τζορτζ Μίλερ βρήκε ξανά τον δρόμο της για τη μεγάλη οθόνη. Η ταινία μάς μεταφέρει σ’ένα μετα-αποκαλυπτικό μέλλον, όπου οι συμμορίες μάχονται για τον έλεγχο των περιορισμένων υδάτινων πόρων και των καυσίμων. Σ’αυτόν τον δυστοπικό κόσμο, υπάρχουν δυο αντάρτες που θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την τάξη. Ο Μαξ Ροκατάνσκι θα έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με την Αυτοκράτειρα Φιουριόσα (Σαρλίζ Θερόν) που θεωρεί ότι μαζί με τη συμμορία της θα καταφέρει να διασχίσει την έρημο για να σώσει την ανθρωπότητα.

«Mad Max: Ο Δρoμος της Οργhς»

Τα Σύννεφα του Σιλς Μαρία

Σκηνοθεσία: Ολιβιέ Ασαγιάς Παίζουν: Ζιλιέτ Μπινός, Κρίστεν Στιούαρτ, Κλόε Γκρέις Μόρετζ κ.ά. Ο κινηματογράφος ως τέχνη είναι ένα από τα θέματα της νέας ταινίας του Ολιβιέ Ασαγιάς. Η ταινία παρακολουθεί τη Μαρία ενώ επισκέπτεται τον θεατρικό συγγραφέα Βίλχελμ Μέλχιορ, που ζει στο Σιλς Μαρία στις Αλπεις. Εκεί, η Μαρία πρόκειται να αρχίσει πρόβες σε ένα θεατρικό του έργο. Πριν όμως φτάσει πληροφορείται τον θάνατο του Μέλχιορ, γεγονός που τη φέρνει αντιμέτωπη με τη δική της θνησιμότητα και την αναγκάζει να αντιμετωπίσει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της.

Αρχική ιδέα: Όλγα Κωστάκη Κείμενο: μανταΜίτσες Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μούτσης Μουσική: Γιάννης Οικονόμου Κοστούμια: Κική Μήλιου Σκηνογραφία: David Negrin Κίνηση: Χριστίνα Φωτεινάκη Χώρος: Θέατρο Παραμυθίας, Παραμυθίας 27, Μεταξουργείο, 16 Μαΐου στις 20.00 & 17 Μαΐου στις 23.00. Διάρκεια: 70’. Εισιτήρια: 7 ευρώ. Τηλ.: 210 3457904 & 6939 498289 - http:// theatroparamithias.blogspot.com

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΟΡΟΒΕΣΗΣ

Τρίτη φορά διδάκτωρ! Μια μαρτυρία Από χθες, η μεγάλη μας συγγραφέας είναι επίτιμη διδάκτωρ και της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Πάτρας. Είχε προηγηθεί, τον Οκτώβριο του 2014, η αναγόρευσή της σε επίτιμη διδάκτορα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και το 2012 του Πανεπιστημίου Κύπρου. ΗΆλκη Ζέη σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, όπου από το 1954 έως το 1964 ήταν πολιτική πρόσφυγας.Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της χούντας το 1967, για το Παρίσι, απ’όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία.Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο».Τον Ιανουάριο του 2015 έλαβε τον Χρυσό Σταυρό τουΤάγματος τηςΤιμής, διάκριση που αποδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε διαπρεπείς προσωπικότητες των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων.

Οι «Ανθρωποφύλακες» του Περικλή Κοροβέση είναι η πολιτική μαρτυρία του ίδιου του συγγραφέα που σφράγισε μια ολόκληρη εποχή και αναφέρεται στις δοκιμασίες και τα βασανιστήρια που υπέστη ο ίδιος από τη χούντα των συνταγματαρχών.Το έργο ανεβαίνει για πρώτη φορά στο θέατρο, σε μορφή μονολόγου, ως μια αναφορά στη μνήμη που συνδέει τα κοινά σημεία του χθες με το σήμερα, μέσα από τη λειτουργία ενός συστήματος εκφοβισμού, ελέγχου και εξαναγκασμού των ατόμων και των μαζών, αλλά και την αντίσταση σ’ένα τέτοιο σύστημα. Σκηνοθεσία: Χάρης Γιουλάτος, Σκηνικά - Κοστούμια: Μέη Καραμανίδη, Φωτισμοί: Έλενα Παπασταύρου, Μουσική: Νίκος Βογιατζάκης. Ερμηνεύει ο ηθοποιός ΠάνοςΤζίνος. (Μόνο για έξι παραστάσεις, κάθεΤετάρτη στις 9:00 μ.μ., στο θέατρο Βαφείο - Λάκης Καραλής (Αγ. Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός, τηλ.: 210-3425637).

Πρόσωπα

Παζολίνι

Σκηνοθεσία:Άμπελ Φεράρα Παίζουν: Γουίλεμ Νταφόε, Βαλέριο Μαστρανδρέα, Ρικάρντο Σκαμάρτσιο Βιογραφική ταινία από τον Άμπέλ Φεράρα, ο οποίος δίνει τη δική του ματιά στην τελευταία μέρα του Πιερ Πάολο Παζολίνι. Η ταινία μάς μεταφέρει στον Νοέμβριο του 1975, όταν ο μεγάλος Ιταλός δημιουργός ολοκληρώνει το αριστούργημά του με τίτλο «Salo». Κατά τη διάρκεια της τελευταίας του μέρας ο Παζολίνι περνά μερικές ώρες με τη μητέρα του και τους φίλους του. Την αυγή εντοπίζεται από τους καραμπινιέρι κακοποιημένος και νεκρός σε μια παραλία στην Όστια, ένα προάστιο της Ρώμης. Τον Παζολίνι υποδύεται ο Γουίλεμ Νταφόε.

Macondο

INFO

ΑΛΚΗ ΖΕΗ

Σκηνοθεσία: Σουνταμπέ Μορτετζάι Παίζουν: Ραμαζάν Μιχαΐλοφ, Ασλάν Ελμπιέφ, Κέντα Γκατζίεβα Κοινωνικό δράμα από τη Σουνταμπέ Μορτετζάι που εισχωρεί σ’ένα προσφυγικό καταφύγιο έξω από τη Βιέννη. Το φιλμ εστιάζει στην ιστορία ενός 11χρονου Τσετσένου πρόσφυγα με το όνομα Ραμαζάν, που ζει εκεί μαζί με τη μητέρα και τις δύο αδερφές του. Η ζωή του θα αλλάξει ριζικά όταν ένας φίλος του αποθανόντα πατέρα του εμφανίζεται ξαφνικά μπροστά του.

Άγνωστη Γη

Σκηνοθεσία: Μάνουελ ντε Κόκο Παίζουν: Μάνος Κοκορομύτης, Σάια Σάλεμ, Ντάνιελ Πλάκετ Όταν κυκλοφόρησε το 2013 η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Έλληνα Μανουέλ ντε Κόκο (κατά κόσμον Μάνος Κοκορομύτης), δίχασε τον αραβικό κόσμο και το Ισραήλ. Ο λόγος ήταν ότι θεωρήθηκε ότι η ταινία εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες εναντίον της Υεμένης. Το πολυβραβευμένο φιλμ γυρίστηκε στο νησί της Σοκότρα. Ένα ιστιοφόρο βυθίζεται και το σώμα ενός ναυαγού ξεβράζεται σε μια παραλία. Παράλληλα, στην άλλη άκρη του νησιού, ένας ντόπιος βλέπει στα όνειρά του τον ναυαγό να ζητά τη βοήθειά του. Μια μεταφυσική αλληγορία, με κρυμμένους συμβολισμούς γύρω από πνευματικά, θρησκευτικά και πολιτικά ζητήματα.

Στις αίθουσες ακόμα: «Τα Μάτια του Κλέφτη»

ΠΕΓΚΥ ΖΑΡΟΥ

Μ. ΦΡΙΤΖΗΛΑ - Π. ΤΣΕΒΑΣ

Στο… βαγόνι

20 χρόνια μαζί!

Ταλαντούχα μουσικός, ξεκίνησε τις σπουδές της με κλασική κιθάρα, με κατεύθυνση το κλασικό και σύγχρονο τραγούδι. Έχει συνεργαστεί με πολλούς μουσικούς και σχήματα, όπως οιThe Beatles LiveTribute Band, Maurice Melin, Monika κ.ά., σε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα. Μέλος των One Note Stand Quartet από το 2005 και των The Blues Project από το 2013, πραγματοποιεί πολύ συχνά εμφανίσεις. Αυτήν την περίοδο ετοιμάζει την πρώτη της ελληνόφωνη δισκογραφική δουλειά σε δικούς της στίχους και μουσική. Αύριο, με τους One Note Stand, ένα μουσικό συγκρότημα που δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 2005, θα εμφανιστεί στην αμαξοστοιχία - θέατρο «Το Τρένο στο Ρουφ» (τηλ.: 210-5298922 / 6937 604988). Το ρεπερτόριό τους καλύπτει αγαπημένα τραγούδια από την pop, τη rock και τα blues με διάθεση funky και jazz. Το σχήμα αποτελείται, εκτός από την Πέγκυ Ζάρου (τραγούδι), από τους ΝίκοΤερζάκη (κιθάρα/φωνητικά) και Δημήτρη Μονν (κιθάρα/φωνητικά). Ώρα έναρξης: 21.30.

«Γνωριστήκαμε το 1995 στο σπίτι τουΆρη. Παιδιά κι οι δυο, με όνειρα για το μέλλον.Το μέλλον το δικό μας, των δικών μας, της Μουσικής. Όποιο τραγούδι ακούγαμε και μας κέντριζε, το μαθαίναμε και το τραγουδούσαμε. Χωρίς διακρίσεις. Ένα τραγούδι του Λάγιου και μετά ένα του Μουσαφίρη, ένα του Γαβαλά κι ένα τουΤσιτσάνη, ένα του Χατζιδάκι κι ένα τουΤομ Γουέιτς, του Αττίκ, του Μαντζούκη, του Λοΐζου, της Πλάτωνος, του Περίδη, του Πανούση, του Δεληβοριά, του Παπακωνσταντίνου, του Ξαρχάκου ή του Θοδωράκη. Ένα παραδοσιακό και μετά Ζακ Μπρελ και μετά κάλαντα και μετά πάλι Χατζιδάκι. Είκοσι χρόνια μετά συνεχίζουμε να τραγουδάμε και να κάνουμε όνειρα για το μέλλον». (Σάββατα 16.05 και 23.05, στις 21.30, «Baumstrasse», Σερβίων 8, Βοτανικός. Για την ενίσχυση του Αττικού Σχολείου Αρχαίου Δράματος. Γενική είσοδος: 10 ευρώ. Πληροφορίες / Κρατήσεις: info@dentra.gr / 6983313302).

42 ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Η μεγάλη τέχνη του πιάνου... Από αύριο έως και την Κυριακή 24 Μαΐου 2015 θα διεξαχθεί, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το 39ο Διεθνές Grand Prix Μαρία Κάλλας με διοργανωτή το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο Athenaeum

Αντρeα Μπονατα

Εμανουελ Μερσιε Ένα πιάνο με ουρά, δεκαπέντε επιλεγμένοι νέοι σολίστες από εννιά χώρες, η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ και ο αρχιμουσικός Μιχάλης Οικονόμου δίνουν ραντεβού στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο Athenaeum παρουσιάζει τον 39ο Διεθνή Διαγωνισμό Grand Prix Μαρία Κάλλας για Πιάνο από αύριο έως και την Κυριακή 24 Μαΐου. Οι διεθνείς διαγωνισμοί Grand Prix Μαρία Κάλλας, για την Όπερα και το Πιάνο, άρχισαν έναν νέο κύκλο διοργανώσεων έπειτα από δύο χρόνια σιωπής, το 2014, με τη διοργάνωση του 38ου Διεθνούς Grand Prix Μαρία Κάλλας για Όπερα, έχοντας ενταχθεί στον Άξονα Προτεραιότητας 2 «Αειφόρος Ανάπτυξη και Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αττική» του ΕΣΠΑ 2007 - 2013. Το Διεθνές Grand Prix Μαρία Κάλλας είναι μία γέφυρα με την παγκόσμια κοινότητα της μεγάλης τέχνης του Πιάνου και της Όπερας και στα 38 χρόνια διοργάνωσης των ετήσιων διαγωνισμών, εναλλάξ για το Πιάνο και την Όπερα, έχουν προσκληθεί και φιλοξενηθεί στην Ελλάδα, ως μέλη των Διεθνών Κριτικών Επιτροπών, περισσότερες από 320 από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες όλου του κόσμου και έχουν συμμετάσχει σε αυτούς περισσότεροι από 2.000 νέοι καλλιτέχνες. Στο φετινό 39ο Διεθνές Grand Prix Μαρία Κάλλας για Πιάνο, ύστερα και από τα πέντε χρόνια μη διοργάνωσής του, από τους 22 νέους πιανίστες που δήλωσαν συμμετοχή επιλέχθηκαν να πάρουν μέρος 15 νέοι σολίστες (έως 32 ετών) από Ιταλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Σλοβακία, Ιαπωνία, Κίνα, Ταϊβάν και Ν. Κορέα, γεγονός που επισημαίνει ότι ακόμη παραμένει σε υψηλό επίπεδο διεθνώς το κύρος, η ιδιαίτερη ποιότητα και η μεγάλη δυσκολία του διαγωνισμού, ο οποίος απαιτεί από τους συμμετέχοντες να ερμηνεύσουν επτά κονσέρτα και να διαγωνιστούν σε κύκλο ρεσιτάλ με μεγάλα και απαιτητικά έργα. Το 39ο Διεθνές Grand Prix Μαρία Κάλλας στο Πιάνο διεξάγεται σε τέσσερις κύκλους:

Λιλια Μπογιατζιεβα

Γεωργιος-Εμμανουηλ Λαζαριδης Α’ Κύκλος (Προκριματικός): Παρασκευή 15 & Σάββατο 16 Μαΐου 2015, από τις 15:30* Αίθουσα «Θέατρο», Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης Β’ Κύκλος (Ρεσιτάλ) Δευτέρα 18 & Τρίτη 19 Μαΐου 2015, από τις 15:30* Αίθουσα «Θέατρο», Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης Γ’ Κύκλος (Ημιτελικός) Με τη συνοδεία της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Μιχάλη Οικονόμου Πέμπτη 21 & Παρασκευή 22 Μαΐου 2015, στις 19:30 Αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος», Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Δ’ Κύκλος (Τελικός) Κυριακή 24 Μαΐου 2015, στις 19:30 Με τη συνοδεία της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Μιχάλη Οικονόμου Απονομή Grand Prix Μαρία Κάλλας - Πιάνο Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», Μέγαρο Μουσικής Αθηνών * (σχετικά με την ακριβή ώρα έναρξης των Α’ και Β’ Κύκλων περισσότερες πληροφορίες στα 210-3211949, 955 & 210-3418550 τις ημέρες του διαγωνισμού) Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ντμίτρι Μπασκίροφ, πρόεδρος (Γεωργία) Αντρέα Μπονάτα (Ιταλία) Λίλια Μπογιατζίεβα (Βουλγαρία) Κλάους Κάουφμαν (Γερμανία) Γεώργιος-Εμμανουήλ Λαζαρίδης (Ελλάδα) Εμανουέλ Μερσιέ (Γαλλία) Μύρων Μιχαηλίδης (Ελλάδα) Χουσεΐν Σερμέτ (Τουρκία) Γιάννης Βακαρέλης (Ελλάδα) Όλοι οι κύκλοι του διαγωνισμού είναι ανοικτοί στο κοινό, με ελεύθερη είσοδο. Απαραίτητη η κράτηση θέσης, τηλ.: 210-3418579, Δευ.-Παρ. 11:00-14:00

ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015

43

www.topontiki.gr

Ιστορίες για νέους αναγνώστες Ελληνικές και «εισαγόμενες» ιστορίες λογοτεχνίας, γραμμένες για παιδιά και νέους, που σκοπό έχουν να προσελκύσουν νεαρούς αναγνώστες στον μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας, έναν κόσμο ιδιωτικό και απέραντο μαζί, έναν κόσμο ανεκτίμητου πλούτου. Σοφία Ανδρεοπούλου Πέτρος και Ράνια Παιδική λογοτεχνία Εκδόσεις: Ψυχογιός Σελ.: 196

Ξενοφών Μπρουντζάκης

Ο Πέτρος, 11 χρόνων, και η Ράνια, 13 χρόνων, είναι «ηλεκτρονικοί» φίλοι – γνωρίστηκαν και επικοινωνούν μέσα από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η φιλία τους βοηθάει τον Πέτρο να αντιμετωπίσει δύο συμμαθητές του που του φέρονται άσχημα. Και καθώς αρχίζει να νιώθει πιο δυνατός και δεν τους φοβάται πια, διαπιστώνει πως οι «κακοί» αυτοί συμμαθητές περιβάλλονται από ένα μυστήριο. Γιατί δείχνουν και οι ίδιοι τόσο φοβισμένοι; Γιατί έρχονται με μελανιές στο σχολείο; Ποιον συναντάνε κρυφά μετά το σχόλασμα; Όταν ο ένας τους εξαφανίζεται, ο Πέτρος και η Ράνια παίρνουν τα πράγματα στα χέρια τους. Μέσα από τις περιπέτειές τους, ανακαλύπτουν τη δύναμη που κρύβουν μέσα τους όλα τα παιδιά. Και μαθαίνουν πως, αν συνεργάζονται, μπορούν να αλλάξουν πολλά σ’αυτόν τον παράξενο κόσμο των μεγάλων. Μεγκ Ρόσοφ Μυστικά ή ψέματα Νεανικό μυθιστόρημα Εκδόσεις: Μίνωας Σελ.: 297 Τι σκέφτεται μια δωδεκάχρονη σε ένα επεισοδιακό ταξίδι με τον πατέρα της στις ΗΠΑ; Προσπαθώντας να κατανοήσει τον κόσμο των μεγάλων αναρωτιέται: Γιατί λένε τόσα ψέματα; Μπορεί να τους εμπιστευθεί; «Αναρωτιέμαι σε ποιο χρονικό σημείο ένα παιδί παύει να είναι παιδί. Συμβαίνει μεμιάς ή αργά και σταδιακά; Υπάρχει μια ηλικία, μια εβδομάδα, μια στιγμή που όλα τα μυστικά του σύμπαντος αποκαλύπτονται και η ενηλικιότητα κατεβαίνει σαν σύννεφο από τον ουρανό, αλλάζοντας το μυαλό του για πάντα; Άραγε το παιδί που είμαι εγώ θα φύγει αθόρυβα κάποια μέρα για να μην ξαναγυρίσει ποτέ;».Ένα μυθιστόρημα για την πορεία προς την ενηλικίωση και τις σχέσεις γονιών και παιδιών. Ότφριντ Πρόισλερ Η μικρή μάγισσα Εκδόσεις: Κέδρος Σελ.:140 Η μικρή μάγισσα είναι μόλις εκατόν είκοσι εφτά χρόνων και οι μεγαλύτερες μάγισσες δεν την παίρνουν ακόμα στα σοβαρά. Είναι καλή μάγισσα και θέλει να βοηθάει τους ανθρώπους όταν συναντούν δυσκολίες στη ζωή τους. Αυτό την κάνει μισητή στις άλλες μάγισσες, που είναι κακές και πιστεύουν πως καλή μάγισσα είναι η... κακιά μάγισσα. Αυτά της τα καμώματα θα τη φέρουν αντιμέτωπη με το συμβούλιο των μαγισσών, που θα πρέπει να αποφασίσει αν έχει γίνει καλή, δηλαδή κακιά, μάγισσα! Η «Μικρή μάγισσα» θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα παιδικά βιβλία παγκοσμίως. Έχει μεταφραστεί σε τουλάχιστον 40 γλώσσες, έχει μεταφερθεί στο θέατρο και στον κινηματογράφο και έχει αγαπηθεί από γενιές αναγνωστών για την τρυφερότητα και το ανατρεπτικό πνεύμα της. Σοφία Μαντουβάλου Ο δάσκαλος με τα όνειρα στα μάτια Εκδόσεις: Πατάκη Σελ.:136 Πετάει ο δάσκαλος; Πετάει! απαντούν οι μαθητές του κυρίου Αργύρη Χρυσού ως αυτόπτες μάρτυρες και συνεργοί των πτήσεων στο όνειρο: Δημοκρατία στην τάξη. Πετάνε οι μαθητές; Πετάνε! απαντάει o δάσκαλος µε τα όνειρα στα µάτια και µε συνεργάτες τα «παιδιά» του κάνει τα όνειρά τους πράξη. Ακόµα δεν έχετε δει τίποτα. Και ούτε θα δείτε, αν δεν συναντήσετε ένα βασίλειο χωρίς βασιλιά, αν δεν υπογράψετε το µυστικό συµβόλαιο, αν

δεν κηρύξετε τον τρίτο παγκόσµιο χαρτοπόλεµο, αν δεν φτιάξετε το αντιΒΙΑτικό, αν δεν βρεθείτε στην άκρη του κόσµου χωρίς να κουνηθείτε από τη θέση σας, αν δεν µιλήσετε µε αγάλµατα, αν δεν κάνετε παρέα µε τις µούσες, αν δεν ελευθερώσετε τα παπαγαλάκια και αν δεν ανακαλύψετε τον θησαυρό της ευτυχίας. Κούνια που σας κούναγε, αν νοµίζετε πως θα φτάσετε στις ακτές της ισότητας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας χωρίς βατραχοπέδιλα. Άννα Κοντολέων Μέχρι το Άπειρο κι ακόμα παραπέρα Εκδόσεις: Πατάκης Σελ.:136 Στέκοµαι µπροστά στον καθρέφτη. Κοιτώ το είδωλό µου στα µάτια. Προσπαθώ να διακρίνω πίσω από τη σκούρα τους ίριδα. Να απαριθµήσω αυτά που ήξερα για µένα, να θυμηθώ ποιος ήµουν, να επιβεβαιώσω ότι αυτός που ήµουν, είµαι ακόµα. Ήµουν απαθής και αδιάφορος µε όσους δεν ανήκαν στην κλίκα µας. Εγωιστής και αλαζόνας. Μισούσα οτιδήποτε ξένο, διαφορετικό. Χλωµιάζω. Τα χείλια µου τρέµουν. Έρχοµαι αντιµέτωπος µε µια δύσκολη συνειδητοποίηση. Με µιαν άσχηµη αλήθεια. Πώς έγινα έτσι; Ήµουν τόσα πράγµατα και τίποτε απ’όλ’αυτά δεν ήµουν πραγµατικά εγώ. Τίποτε απ’όλ’ αυτά δεν είµαι πια. Και τότε, ποιος ήµουν; Ποιος είµαι στ’αλήθεια;

44 Media

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ

27/4/-2/5/15 20-25/4/15

ΤΑ ΝΕΑ

20.222

20.522

ESPRESSO

14.618

11.722

ΕΘΝΟΣ

12.946

12.318

ΕΦΗΜ.ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

11.188

10.155

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

11.042

10.487

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

10.506

10.203

ΚΟΝΤΡΑ NEWS

5.542

5.492

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

3.850

3.748

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ

3.250

3.235

ΗΜΕΡΗΣΙΑ (Οικ.)

1.746

1.116

ΑΥΓΗ

1.715

1.664

ΕΣΤΙΑ

1.596

1.577

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (Οικ.)

752

700

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (Οικ.)

344

284

Ο ΛΟΓΟΣ

80

70

3/5/15

26/4/15

ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ

110.260

67.280

ΤΟ ΒΗΜΑ

85.220

38.550

ΕΘΝΟΣ

76.220

74.870

REAL NEWS

60.140

61.260

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

18.940

20.930

ΚΥΡΙΑΚ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

18.040

17.220

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

14.520

17.550

ΚΟΝΤΡΑ NEWS ΚΥΡΙΑΚΗΣ

9.140

9.040

ΑΥΓΗ

5.580

5.790

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

3.390

3.210

ΤΟ ΧΩΝΙ

2.810

3.010

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ

2.680

2.600

ΤΟ ΑΡΘΡΟ

1.230

1.250

70

70

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

27/4/-3/5/15 20-26/4/15 32.060 32.160

ΑΓΟΡΑ

28.190

28.450

ΕΠΕΝΔΥΣΗ

24.520

14.380

ΤΟ ΚΑΡΦΙ

7.840

8.640

ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

7.730

6.550

ΑΞΙΑ (Οικ.-πολ.)

2.840

3.010

ΔΡΟΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

1.190

1.220

ΠΡΙΝ

1.120

1.050

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ

28/4/-3/5/15 21-26/4/15

ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ

7.690

7.916

LIVE SPORT

4.826

4.365

GOAL NEWS

4.754

4.705

SPORTDAY

4.616

4.718

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ

3.570

3.565

Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡ

2.716

2.638

ΓΑΥΡΟΣ

2.546

2.631

ΠΡΑΣΙΝΗ

1.864

1.818

1.344

1.265

ΓΑΤΑ ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Μετάβαση με «μποφόρ»

27/4/-3/5/15 20-26/4/15

ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ (Αγγελίες)

18.340

19.650

ΤΟ ΛΟΙΠΟΝ (Ποικ. ύλης)

9.850

10.020

Διονύσης Τσακνής ως πρόεδρος και Λάμπης Ταγματάρχης ως διευθύνων σύμβουλος αναλαμβάνουν κι επίσημα το «τιμόνι» της νέας ΕΡΤ με κύριο μέλημά τους τη μετάβαση από τη ΝΕΡΙΤ στον νέο φορέα. Όπως αναφέρει και η επίσημη ανακοίνωση, έπειτα από 153 αιτήσεις που κατατέθηκαν ηλεκτρονικά μέσω της σχετικής πλατφόρμας του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης, και μετά τις συνεντεύξεις που διενεργήθηκαν με τους επικρατέστερους υποψηφίους, επιλέχθηκαν για το Δ.Σ. της ΕΡΤ οι εξής: Πρόεδρος του Δ.Σ. Διονύσης Τσακνής, διευθύνων σύμβουλος Λάμπης Ταγματάρχης, μέλη Μιχάλης Γρηγορίου, Έλλη Παπακωνσταντίνου και Νίκος Τρανός. Απομένουν δύο θέσεις που θα εκλεγούν από τους εργαζόμενους της ΕΡΤ, με τη διαδικασία να αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στην εβδομάδα. Αμέσως μετά θα ξεκινήσει η επανένταξη των εργαζομένων στις θέσεις τους. Καλά και ωραία όλα αυτά (αν και άργησαν να γίνουν…), αλλά το νέο προεδρείο ακόμα δεν έκατσε στη θέση του και άρχισαν οι αντιδράσεις. Και αν για τον Διονύση Τσακνή υπάρχουν οι ενστάσεις περί απειρίας, για τον Λάμπη Ταγματάρχη οι αντιδράσεις είναι πολλές και έντονες. Και (το σημαντικότερο) οι περισσότερες τυγχάνει να είναι μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η κοινή – γραπτή – δήλωση τριών βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που ήταν δημοσιογράφοι στην ΕΡΤ (Καββαδία, Κυρίτση, Τριανταφυλλίδης), στην οποία υπογραμμίζουν ότι «δεν χτίζεις το καινούριο με παλιά υλικά», και άρθρο του «ενοχλημένου Συ-

ριζαίου» που αναρτήθηκε στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «Εποχή» με τον τίτλο «Κοινωνία, Υπουργοί και Ταγματάρχες». Στις αντιδράσεις αυτές έσπευσε να απαντήσει ο Νίκος Παππάς τονίζοντας πως «θα κριθούν άπαντες». Επίσης ο υπουργός Επικρατείας χαρακτήρισε ως «περσινά ξινά σταφύλια» την κριτική που δέχτηκε η κυβέρνηση αλλά και ο ίδιος για την επιλογή τού νέου διοικητικού συμβουλίου της ΕΡΤ.

O ANT1 ανεβαίνει, το Mega «κατρακυλάει» «Αυτοκρατορία» Real FM Τελειωμό φαίνεται να μην έχει η κατρακύλα για το Mega, με το πάλαι ποτέ κραταιό κανάλι να χάνει συνέχεια δυναμική στους δείκτες τηλεθέασης και τα νούμερα να φέρνουν… εφιάλτες στη Μεσογείων. Την περασμένη εβδομάδα το Mega έκανε για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες «μακροβούτι» στα νούμερα τηλεθέασης, πέφτοντας κάτω από το 14%. Άξιο αναφοράς είναι πως η διαφορά του καναλιού από τον ΑΝΤ1, που κάποτε «κονταροχτυπιόντουσαν» για την πρωτιά, πλέον έχει φτάσει στις 5 μονάδες, μία απόσταση που δύσκολα μπορεί να καλυφθεί… Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, για την εβδομάδα 20 έως 26 Απριλίου ο ANT1 κατατάσσεται πρώτος στον πίνακα θεαματικότητας με 19,2%, ενώ ο Alpha ακολουθεί με 17%. Τρίτο ακολουθεί το Mega με 13,9%, ενώ στην τέταρτη θέση βρίσκεται το Star με 10,4%. Στη συνέχεια ακολουθούν ΣΚΑΪ με 7,6%, ΝΕΡΙΤ με 5%, Ε-TV με 4,6%, ΝΕΡΙΤ Plus με 1,2% και Μακεδονία TV με 1,1%.

Η πρωτοκαθεδρία του Real FΜ συνεχίζεται αμείωτη με τις μετρήσεις να έχουν πλέον ως… δεδομένο πως η πρώτη θέση στους πίνακες ακροαματικότητας είναι «κατειλημμένη» από τον σταθμό του Νίκου Χατζηνικολάου. Συγκεκριμένα, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Focus, για την εβδομάδα 28 Απριλίου έως 4 Μαΐου 2015 πρώτος στις προτιμήσεις των ακροατών είναι ο Real FM με 163 αστάθμιστες απαντήσεις. Στη συνέχεια ακολουθεί ο Μελωδία με 135 αστάθμιστες απαντήσεις, τρίτος ο Dee Jay με 102 και ακολουθούν ο ΣΚΑΪ με 97, ο Δίεση με 93, ο Ρυθμός με 89, ο Derti με 84, ο Λάμψη και ο Rock FM με 82, με τον Sfera να κλείνει την πρώτη δεκάδα με 81.

E-mail - μπούσουλας για κριτική στην κυβέρνηση «καίει» τον Στουρνάρα Προς μετωπική σύγκρουση οδεύουν κυβέρνηση και Γιάννης Στουρνάρας μετά από e-mail που έφυγε από το γραφείο του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος προς το ειδησεογραφικό site thetoc.gr. Στο e-mail αυτό υπήρχαν κατευθυντήριες γραμμές για την επιχειρηματολογία που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον της κυβέρνησης με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ημερών από τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές. Το θέμα που έφερε στο φως της δημοσιότητας η «Εφημερίδα των Συντακτών» διαψεύστηκε αμέσως από την ΤτΕ. Δυστυχώς όμως για αυτούς, τη λήψη του e-mail επιβεβαίωσαν η δημιουργός του thetoc Έλλη Στάη, όπως και ο παραλήπτης του μηνύματος Θ. Τσεκούρας, ενώ παράλληλα έκαναν λόγο για

υποκλοπή της ηλεκτρονικής τους αλληλογραφίας. (Βλέπε σχόλιο στη σελ. 17) Όπως είναι φυσικό, αυτή η εξέλιξη άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, με πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να βάλλουν ευθέως κατά του Γιάννη Στουρνάρα και πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου να αναφέρουν πως «αν κάτι τέτοιο ευσταθεί αποτελεί πλήγμα στην ανεξαρτησία της ΤτΕ», ενώ συμπλήρωσαν ότι είναι αυτονόητο πως η ΤτΕ οφείλει να διαψεύσει τις πληροφορίες. Τότε ήρθε και η διάψευση της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία ανέφερε: «Oυδέποτε απεστάλη από το γραφείο του Διοικητή Γιάννη Στουρνάρα ή από το Τμήμα Επικοινωνίας της Τράπεζας μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας με το περιεχόμενο που αναφέρεται στο δημοσίευμα της ‘‘Εφημερίδας των Συντακτών’’».

Πού να ’ξεραν πως οι αποδέκτες του e-mail θα τους «κρέμαγαν» έτσι… Είναι άξιο αναφοράς πως η Έλλη Στάη έστειλε ανοικτή επιστολή προς τον πρωθυπουργό, με την οποία ζητούσε από τον Αλέξη Τσίπρα να πάρει θέση για το ζήτημα και να ανοίξει δημόσιο διάλογο για μείζονα θέματα δημοκρατίας, όπως είναι η αχειραγώγητη δημοσιογραφία. Από αυτό το περιστατικό έχουν πληθύνει οι φωνές μέσα από την κυβέρνηση που ζητούν την παραίτηση του Γιάννη Στουρνάρα, ενώ χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Παναγιώτη Λαφαζάνη από το βήμα της Βουλής, με την οποία έκανε λόγο για «σκάνδαλα» και «εγκλήματα» από τον Στουρνάρα που θα εξιχνιάσει η κυβέρνηση. Και έπεται συνέχεια…

Media

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015

45

www.topontiki.gr

Στο «φόντο» της κόντρας που έχει ανοίξει μεταξύ κυβέρνησης και καναλαρχών υπάρχει πάντα το θέμα της Digea. Ένα θέμα που ξαναβγαίνει στο προσκήνιο μετά την επιστολή που έστειλε ο δήμαρχος Λέρου στον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργο Χατζημάρκο, σύμφωνα με την οποία τα δύο τρίτα του νησιού δεν διαθέτουν ψηφιακό σήμα! Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η επιστολή, μετά την τοποθέτηση πομπού αναμετάδοσης από την Digea στη θέση Κλειδί Λέρου, μία γεωγραφική ιδιομορφία δεν επιτρέπει πολλές περιοχές του νησιού να έχουν πρόσβαση στο ψηφιακό σήμα. Άγνοια ή προχειροδουλειά; Κανείς δεν ξέρει… Το θέμα όμως είναι να διευθετηθεί αυτό το ζήτημα γιατί ο δήμος αναγκάστηκε να ενεργοποιήσει τους αναλογικούς αναμεταδότες της ΝΕΡΙΤ και των υπόλοιπων καναλιών στη μόνιμη εγκατάσταση

που βρίσκεται στο νότιο σημείο του νησιού. Κι ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στο ακριτικό νησί των Δωδεκανήσων, στας Αθήνας η κόντρα έχει αρχίσει να… φουντώνει, με τον πρωθυπουργό να «δείχνει» την Digea ως υπεύθυνη για το κλείσιμο της ΕΡΤ το 2013. Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε συγκεκριμένα λόγο για σχέδιο που είχε ως σκοπό του την απόκτηση των συχνοτήτων από εταιρεία που ετοίμασαν οι «ολιγάρχες», όπως χαρακτήρισε τους καναλάρχες. Το μόνο σίγουρο είναι πως έχουμε να δούμε πολλά ακόμα επεισόδια σε αυτό το σίριαλ…

Καινοτομεί η «Le Monde» – Λάνσαρε έκδοση μόνο για κινητά Στροφή στη νεολαία θέλει να κάνει η δημοφιλής γαλλική εφημερίδα «Le Monde». Με αυτό το σκεπτικό λάνσαρε μία πρωινή έκδοση αποκλειστικά για κινητά, αν και παραδοσιακά η εφημερίδα βγαίνει απόγευμα. Χαρακτηριστική η δήλωση του διευθυντή της «Le Monde» Ζιλ βαν Κοτ πως «είναι μια ιστορική στιγμή για μας, επειδή είναι η πρώτη πρωινή εμφάνισή μας σε 70 χρόνια ύπαρξης». Η δωρεάν αυτή εφαρμογή είναι διαθέσιμη στα λειτουργικά Android και iOS, ενώ περίπου το ένα τρίτο των περιεχομένων θα διατίθεται δωρεάν και τα δύο τρίτα θα είναι ορατά μόνο για τους συνδρομητές. Η έκδοση αυτή ξεκίνησε να λειτουργεί την προηγούμενη Δευτέρα και θα κυκλοφορεί όλη την εβδομάδα εκτός από Σαββατοκύριακο, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου θα προορίζεται αποκλειστικά για αυτή. Το υπόλοιπο θα υπάρχει και στην απογευματινή έκδοση σε χαρτί ή στην ιστοσελίδα της εφημερίδας.

Με τη σφραγίδα του Αιμίλιου Πλησιάζει το τέλος της τηλεοπτικής σεζόν και μία από τις εκπομπές που αποτελούν «κερδισμένο στοίχημα» είναι αυτή του Αιμίλιου Λιάτσου στο Kontra Channel. Ο γνωστός δημοσιογράφος έκανε την επανεμφάνισή του στις οθόνες με μία εκπομπή που ξεπέρασε όλες τις προσδοκίες αφού κατάφερε να πιάσει διψήφια νούμερα στην τηλεθέαση. Με καλεσμένους από όλα τα κόμματα, αλλά και πολιτικούς από τον δημοσι-

ογραφικό χώρο, αποτέλεσε σημείο αναφοράς των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων και κέρδισε τις εντυπώσεις σε μία πολύ δύσκολη και ανταγωνιστική ζώνη όπως είναι η βραδινή. Απέναντι από εκπομπές δημοσιογράφων όπως οι Πρετεντέρης, Ευαγγελάτος - Τρέμη, Στάη και Νικολούλη, ο Αιμίλιος Λιάτσος εμφάνισε μία εκπομπή που σεβάστηκε τον τηλεθεατή και αυτό μεταφράστηκε σε υψηλή τηλεθέαση σε ένα κανάλι τοπικής εμβέλειας.

Mικρά - Μικρά

Χωρίς ψηφιακό σήμα η Λέρος – Στα «χαρακώματα» κυβέρνηση - Digea

ËΠΑΝΩ ΠΟΥ ΠΑΕΙ να ξεκινήσει η νέα ΕΡΤ και γίνεται ο… κακός χαμός. Εμείς το μόνο που μπορούμε να συμβουλεύσουμε τους παλιούς εργαζομένους είναι να κάνουν λίγη υπομονή. Τα «ντου» πιο πολύ δυσκολεύουν παρά διευκολύνουν την κατάσταση. ËΑΛΛΑ και στον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να προσέξουν… Όταν κάνεις «σημαία» την επαναλειτουργία της ΕΡΤ και από την αρχή υπάρχουν… φουρτούνες, μας έρχεται στο μυαλό η γνωστή παροιμία «ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε»… ËΜΕΓΑΛΟ το θέμα με το e-mail του Στουρνάρα. Σοβαρές οι κατηγορίες από πολλά μέλη της κυβέρνησης, που δείχνουν ότι υπάρχει θέμα και με τις επαφές Στουρνάρα Σόιμπλε… ËΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ, δεν είναι τυχαίες οι κατηγορίες του Φίλη ότι συμπεριφέρεται σαν «υποψήφιος πρωθυπουργός»! Τον ρίχνουν στο πυρ το εξώτερον… ËΠΑΝΤΩΣ, εύκολα ακούγονται οι κουβέντες περί υποκλοπών, αλλά δεν είδαμε κανένας να προσφεύγει στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για τα περαιτέρω… ËΕΓΙΝΕ κι αυτό. Ο Άρης Πορτοσάλτε στα πεζοδρόμια της πλατείας Συντάγματος να κάνει ρεπορτάζ με τους «λίγους κι εκλεκτούς» κατά του νομοσχεδίου Μπαλτά. ËΑΝΤΕ να τον δούμε και σε διαδήλωση με τις νοικοκυρές του Κολωνακίου και των βορείων προαστίων να χτυπάνε άδειες κατσαρόλες στο Σύνταγμα… ËΣΕ ΥΨΗΛΑ ποσοστά τηλεθέασης κινήθηκε η εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου «Στον Ενικό», την περασμένη Δευτέρα, όπου φιλοξενούμενος ήταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος… ËΕΝΩ, δηλαδή, τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ «πιο κάτω» δεν πάνε, γιατί θα διαλυθεί… του Μπένι κινήθηκαν αρκετά καλά και ξεπέρασαν ακόμη και τα ποσοστά που εισέπραξε ο Σαμαράς μία εβδομάδα πριν στην εκπομπή Ευαγγελάτου - Τρέμη στo Mega… ËΕΤΣΙ, ο Μπένι στον «Ενικό» έφθασε τηλεθέαση 19,2%, δηλαδή σε απόλυτους αριθμούς την παρακολούθησαν περίπου 480 χιλιάδες τηλεθεατές, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του Σταύρου Θεοδωράκη την περασμένη εβδομάδα, πάλι στον Χατζηνικολάου, ήταν 15,2%. ËΣΗΜΕΙΩΣΤΕ, πάντως, ότι με τα νούμερα αυτά η εκπομπή Βενιζέλου είναι δεύτερη στις προτιμήσεις των τηλεθεατών σε ολόκληρη την τηλεοπτική σεζόν… με πρώτη, μακράν, τη συνέντευξη Τσίπρα (πάλι στον «Ενικό»), που

«έσπασε όλα τα κοντέρ» με τηλεθέαση 31,6%!!! ËΓΙΑ ΝΑ υπάρχει και μια σύγκριση, να πούμε ότι η συνέντευξη Σαμαρά στο «Online» (Ευαγγελάτος Τρέμη) έπιασε 17,7%, μιάμιση μονάδα δηλαδή κάτω από τον Μπένι, ενώ την ίδια ώρα στην εκπομπή «Ανατροπή» του Πρετεντέρη με καλεσμένους Βορίδη, Καψή κ.ά. μόλις έπιασαν διψήφιο νούμερο (10,2%)!!! ËΦΑΙΝΕΤΑΙ, πάντως, ότι μπορεί τα ποσοτικά στοιχεία για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να είναι ικανοποιητικά, αλλά στο θέμα της αξιοπιστίας η βλάβη είναι «ανήκεστος» και δυστυχώς δεν μετριέται όπως η τηλεθέαση. Τα εκλογικά ποσοστά δείχνουν άλλα… ËΚΑΙ ΕΠΕΤΑΙ συνέχεια αφού το «μενού» για την εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου έχει για τη επόμενη Δευτέρα… Γιάνη Βαρουφάκη, που κάνει comeback στους τηλεοπτικούς μας δέκτες! ËΣΕ ΑΠΟΛΟΓΙΑ κλήθηκε από το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ ο νέος πρόεδρος του ΑΠΕ-ΜΠΕ Μιχάλης Ψύλος. Ο λόγος; «Υπερβάλλων ζήλος», όπως φαίνεται… ËΒΛΕΠΕΤΕ, μετά τις (σωστές) απολύσεις αργόμισθων συντακτών που είχαν να πατήσουν στο πρακτορείο… χρόνια, ο Μιχάλης Ψύλος προχώρησε σε μαζικές εκκαθαρίσεις προσώπων, με αποτέλεσμα θέσεις ανταποκριτών σε καίρια πόστα να έχουν μείνει τώρα κενές! ËΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ που προκύπτουν είναι δύο: Πρώτον, δεν μπορούσε να περιμένει να βρεθούν πρώτα αντικαταστάτες (από τους ανέργους της ΕΣΗΕΑ έχει προαναγγείλει) και μετά να διώξει κόσμο; Και, δεύτερον (και σημαντικότερο), με ποια κριτήρια έγιναν αυτές οι μαζικές εκκαθαρίσεις; Δεν πρέπει να μάθουμε; ËΗ ΕΚΠΟΜΠΗ «Ελληνοφρένεια» με τον αγαπημένο μας Τσολιά και τον Μπαλούρδο αλλάζει ώρα από την ερχόμενη Δευτέρα. Πλέον θα εμφανίζεται στις 22:30, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στον Alpha, για να κάνουν αυτό που ξέρουν να κάνουν πολύ καλά. Ανελέητη σάτιρα… ËΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 17 Μαΐου, στις 15:30, στη ΝΕΡΙΤ, η εκπομπή «Προσωπικά» με την Έλενα Κατρίτση φιλοξενεί τον δήμαρχο Αθηναίων. Ο Γιώργος Καμίνης μιλάει για την πιθανότητα διενέργειας δημοψηφίσματος, την απόφαση της κυβέρνησης να δεσμεύσει τα αποθεματικά των δήμων αλλά και για τα τεράστια κύματα μεταναστών που φθάνουν καθημερινά στην πρωτεύουσα. ËΤΟ «Π» την προπερασμένη Πέμπτη (30.4) πούλησε πανελλαδικά 7.730 φύλλα. Την περασμένη εβδομάδα (7.5) πούλησε 2.952 φ. σε Αθήνα - Πειραιά.

ύν» ο λ ο β «Πυρο ατάρχη Ταγμ

Η ποντικίνα των media

46

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Eκτός ελέγχου

xenofonb@gmail.com

Βρετανική ανωτερότητα

Ό

Είδαμε – στο περιθώριο του δικού μας καθημερινού δράματος – τους ηγέτες των κομμάτων της Μ. Βρετανίας που ηττήθηκαν, να υποβάλλουν με υποδειγματική αξιοπρέπεια τις παραιτήσεις τους και να επωμίζονται τις ευθύνες τους.

λοξός

πως όλοι μας γνωρίζουμε, οι εκλογές στη Μεγάλη Βρετανία ανέδειξαν εκ νέου – και προς πείσμα όλων των εκτιμήσεων – νικητή τον Κάμερον και μάλιστα αυτήν τη φορά αυτοδύναμο. Το ότι έπεσαν έξω οι δημοσκοπήσεις δεν είναι είδηση. Δεν είναι η πρώτη ούτε πιθανότατα και η τελευταία φορά που συμβαίνει αυτό. Εκείνο που κάνει εντύπωση, είναι το υψηλό και εμπεδωμένο επίπεδο δημοκρατίας και υγιούς κοινοβουλευτισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο που επιβεβαιώνεται σταθερά, με κάθε ευκαιρία. Τα εκλογικά αποτελέσματα δεν ερμηνεύονται κατά το δοκούν, ούτε σύμφωνα με το προσωπικό - κομματικό συμφέρον του καθενός. Δεν αναδεικνύονται όλοι νικητές και κυρίως όλοι άμοιροι ευθυνών για το αποτέλεσμα! Έτσι, ο νικητής των εκλογών, σύμφωνα με τα κοινοβουλευτικά ήθη, δεν γίνεται αποδέκτης προσβλητικών ενεργειών. Θυμηθείτε μόνο σαν τελευταίο παράδειγμα τις δικές μας εκλογές και την αχαρακτήριστη απουσία του Σαμαρά από την εθιμοτυπική παράδοση στον νεοεκλεγέντα πρωθυπουργό... Οι Εγγλέζοι, ωστόσο, έχουν ένα κόλλημα με τις παραδόσεις τους: τις διατηρούν, τις μεταλαμπαδεύουν από γενιά σε γενιά και, ως μεγάλο έθνος που είναι, τις τιμούν. Θυμηθείτε τον γραφικό για

g.m.theodosiou@gmail.com

Mυογράφημα

◆ Της ανοίξεως. Με την γενική να ανακαγχάζει στο προσκάλεσμα των περιποίκιλων ουσιαστικών της παραφράσεως. ◆ Συνοφρύωμα και στην απαράλλαχτη ταυτότητα των απαγγελιών το αυτονόητον παραμερίζεται αφήνοντας στα επιφωνήματα τα σχήματα του χαρακτηρισμού να σφαδάζουν περιγελώντας στο τέλος των προτάσεων. ◆ Διήγηση περιπλεγμένη στις ωραιοποιημένες παγίδες της επιτηδεύσεως και η πολιτική κατάντημα της ασυναρτησίας των στημένων λέξεων προσδιορίζει βαρυπρεπώς την μεγαλοστομία του ασαφούς λόγου. ◆ Πελαγοδρομία ξεβρασμένου νοήματος, συνδρόμου ενοχικού, απόρροια ιστορικού απολιθώματος μυθεύματος φτιασιδωμένου. ◆ Και το περίπαιγμα στην ακολουθία με τα φανταχτερά ενδύματα ακροβατεί ανάμεσα στις εγκλίσεις. ◆ Στους τόπους των ισχνών μηρυκαστικών η παραδοξολογία συνώνυμο του παροντικού χρόνου περιφέρεται αλλοπαρμένη στα μισοσκόταδα της κατανοήσεως. Αναγνωστική δυσλειτουργία των κειμένων παραγύρως ενώ η κυριολεξία σπαραξικάρδια απογυμνώνει το ποιητικό αίτιον καταδικά-

τις μέρες μας τελάλη που αναγγέλλει τη γέννηση του βασιλικού τέκνου... Είδαμε – στο περιθώριο του δικού μας καθημερινού δράματος – τους ηγέτες των κομμάτων που ηττήθηκαν, να υποβάλλουν με υποδειγματική αξιοπρέπεια τις παραιτήσεις τους και να επωμίζονται τις ευθύνες τους. Οι ηγέτες αυτοί είναι σπουδαίοι, κυρίως γιατί γνωρίζουν να χάνουν – εκτός από το να νικούν! Ας θυμηθούμε τη συμπεριφορά των δικών μας αρχηγών κομμάτων σε αντίστοιχες περιπτώσεις και θα καταλάβουμε γιατί είμαστε μια χώρα που υπολείπεται των άλλων αντίστοιχων ευρωπαϊκών χωρών. Εδώ, ακόμα και στις πιο θεαματικές ήττες, ο ηγέτης όχι μόνο δεν αποδέχεται τη συντριβή, αλλά την ερμηνεύει με αξιοθαύμαστη θρασύτητα και με προσβλητικά για τον πολιτικό πολιτισμό επιχειρήματα. Κανείς δεν φεύγει και κανείς δεν αναλαμβάνει καμιά ευθύνη! Ωστόσο, εμείς απέχουμε δυστυχώς πολύ ακόμα από το να κρίνουμε τους ηγέτες μας με βάση την αξιοπρέπεια που επιδεικνύουν στη διαχείριση των ηττών τους. Το πολιτικό μας σύστημα ξεγυμνώνεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά στην ολότητά του, η δε αναμόρφωσή του θα εξαρτηθεί από τις επιλογές του ίδιου του λαού – γιατί οι λαοί αναδεικνύουν τους ηγέτες τους και ορίζουν έτσι τη συμπεριφορά που εν τέλει τους αξίζει...

Ψηφίς ζοντάς το να διαπραγματεύεται το πάθημα του υποκειμένου. ◆ Πανικοδρομία και το υποκείμενο στην αποχώρηση αφήνει τις διαθέσεις έρμαιο των εμπρόθετων προσδιορισμών της αιτιατικής των ονομάτων υψώνοντας τας χείρας προς τους ουρανούς εκλιπαρώντας την συναίνεση των νεφελωμάτων. ◆ Και ο βοριάς εσύριζεν εις τους πέτρινους τοίχους αποτολμώντας τα ερμηνεύματα. ◆ Στο μεσουράνημα του έαρος.

Του χρόνου Του ήλιου του άνεμου της ημέρας της νύχτας Σκουριά αρχαίο ίχνος κάτω απ’ το σίδερο Φανερώθηκε Σχήματα στο ξεφύλλισμα Η αναπόληση Παράτησε το γυμνό σώμα Τα σκισμένα ρούχα Ανάγλυφα αμαρτήματα Οι μικρές αναπνοές Στα απόκρυφα (σπρώξε δυνατά) Στο χάλασμα η αράχνη έφτιαχνε το διάφανο

Η μέρα ξανοιγόταν πάνω στο γυμνό φως. Μια φωτιά από μακριά άφηνε το τελευταίο θαυμαστικό να περνά τα χαλάσματα. Σαν ήλιος στο φανέρωμα. Στην πλαγιά απλώθηκε ο βοριάς και ξύπνησε στους βράχους την υγρασία της παλιάς βροχής. Ο ψίθυρος σαγήνευμα της ανάγνωσης έδωσε στο τρέμουλο το εντύπωμα της κατανόησης. Η ομορφιά τέλειωσε τις συλλαβές της κι ένα κελάδημα συμπλήρωσε στον πρόλογο το επίφθεγμα. Σαν όνειρο η πρώτη σκέψη καθηλώθηκε στο περίγραμμα. Στο λιμάνι ο καπνός παράτησε την μελαγχολία. Λίγες οι φωνές. Οδηγίες της συνήθειας. Συμπλήρωσαν το θόρυβο. Στην αποβάθρα. Στο περιφραγμένο υπόστεγο. Ο αριθμός περιορίστηκε στην μοναξιά με αργά βήματα. Σφιγμένα μάτια. Και στα σχοινιά τινάχτηκε ο καιρός ο αιώνιος. Το τελευταίο βλέμμα, σημείωμα επιμυθίου, έτρεξε βιαστικά στην αφήγηση. Χαμόγελο. Στον ορίζοντα χάθηκε αργά χαράσσοντας το λευκό ίχνος. Ένα τραγούδι ανακατεύτηκε. Η διαφήμιση απορρυπαντικού μάζεψε στα χαμηλά τον ενεστώτα. Στο τραπέζι το κεντημένο μαντήλι. Μια μυρουδιά. Όπως ο πρόλογος στις παλιές σελίδες.

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Κατάλαβες για να καταργηθούν τα 5 ευρώ;

47