1876

( κι απο Αυγουστο βαρυ χειµώνα)

ΠΟΝΤIΚΙ

?PR

art

¬«®£¤£

πεμπτη 6 ΑΥΓΟΥΣτΟΥ 2015

θωμασ μοσχοπουλοσ

η αμαλια μουτουση ωσ ιφιγενεια

ο γιωργοσ χρυσοστομου με τοn χορο

μιχαλησ συριοπουλοσ, γιωργοσ χρυσοστομου, αμαλια μουτουση

Η βαρβαρότητα που κρύβουμε... «Η Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων», η καλοκαιρινή παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, σε μετάφραση - σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, αύριο και μεθαύριο στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

www.topontiki.gr

«Ο Ευριπίδης βάζει τους Έλληνες να αναζητούν το κατά πόσο η βαρβαρότητα υπάρχει μέσα τους» δηλώνει ο Θωμάς Μοσχόπουλος, λίγες ώρες πριν η «Ιφιγένειά» του πατήσει το πόδι της στην Επίδαυρο. Ποιο συναίσθημα υπερισχύει μέσα του; Συγκίνηση ή φόβος, τον ρωτάω. «Σε καμία περίπτωση φόβος, εξάλλου είναι η τρίτη φορά που κατεβαίνω στην Επίδαυρο» μου απαντά. «Δεν νιώθω κανέναν φόβο, γιατί σέβομαι τον χώρο, έχω επίγνωση των κανόνων που τον διέπουν. Είναι ένας φιλικός χώρος, με συγκεκριμένες παραμέτρους, κι είμαι προσεκτικός κάθε φορά. Όταν δεν ένιωθα έτοιμος, αρνιόμουν τις προτάσεις, τώρα νιώθω καλά και το μόνο που αισθάνομαι είναι σεβασμός, συγκίνηση, το δέος του ιερού. Ξέρετε, όπως έλεγε κι ο Πίτερ Μπρουκ,“δεν υπάρχουν μυστικά”, δεν πιστεύω λοιπόν ότι ιερουργώ, απλώς αντιμετωπίζω τα ζητήματα μιας παράστασης» συμπληρώνει. Γεννημένος στην Μπίτολα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, ο Θωμάς Μοσχόπουλος μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και τώρα επιστρέφει στην πόλη των παιδικών του αναμνήσεων, σκηνοθετώντας την «Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων» του Ευριπίδη για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, που αύριο και μεθαύριο παρουσιάζεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Το έργο. Ένα από τα δημοφιλέστερα κατά την αρχαιότητα έργα, η «Ιφιγένεια εν Ταύροις», δεν έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα την κατέτασσαν με ευκολία στις τραγωδίες. Γραμμένη σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη για την Αθηναϊκή Δημοκρατία, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια πρόταση ελπίδας και τρυφερής παρηγοριάς από μεριάς του Ευριπίδη. Πρόκειται για ένα έργο αριστοτεχνικής δόμησης,

ÐÅÌÐÔÇ 6 ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ 2015 / ÔÉÌÇ: 2€ Ö. 1876

Αντιγόνη Βαντίκη

γεμάτο λυρισμό, το οποίο στάθηκε σημείο αναφοράς στη μετέπειτα ευρωπαϊκή ανθρωπιστική παράδοση και τον Διαφωτισμό. Στη δική μας εποχή, που βαρβαρότητες ανάλογες εκείνων της «χώρας των Ταύρων» αρχίζουν να φαίνονται δυστυχώς όλο και λιγότερο μυθικές, η επιστράτευση της ευφυΐας και του ήθους καθώς και η άρνηση της άλογης βίας που οδηγεί τους κεντρικούς ήρωες στο αίσιο τέλος του έργου μοιάζουν κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτες. «Είναι πιο επίκαιρο από ποτέ το αρχαίο δράμα;» τον ρωτάω αναλογιζόμενος τη δύσκολη στιγμή που βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα. «Πάντα το αρχαίο δράμα είναι επίκαιρο, σε κάθε εποχή. Αγνή μορφή, χαρακτηρίζεται από τη συνθετότητα του απλού, ταιριάζει σε κάθε εποχή. Εγώ ζω σήμερα, για το σήμερα θα μιλήσω…». Τα διλήμματα. «Ποιος ο ξένος, ποιος ο βάρβαρος και ποια η σχέση μεταξύ πολιτισμένων και βάρβαρων» αναρωτιέται ο σκηνοθέτης. «Όταν, ας πούμε, ο Θόας λέει για τη μητροκτονία του Ορέστη ότι αυτό δεν θα το έκανε ένας βάρβαρος, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο Ευριπίδης κάνει σχόλιο για τη βαρβαρότητα που κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα της πολιτισμένης κοινωνίας. Οι βάρβαροι εμφανίζονται αφελείς, αλλά βλέπουμε ότι ο Θόας, ο βασιλιάς, εύκολα υιοθετεί τη φωνή της λογικής, αποδεχόμενος ως σωστό την ορθολογική λύση που υποδεικνύει η θεά Αθηνά. Μην ξεχνάμε ότι οι Αθηναίοι είχαν ανοιχτή πολιτική ως προς τους ξένους, τους μέτοικους, που εγκαθίσταντο στην Αθήνα από διαφορετικούς τόπους. Η ανοιχτωσιά στο ξένο και στο διαφορετικό που εξέφραζε η Αθήνα είναι το πολιτισμένο, που αντιπαρατίθεται στο άκαμπτο και κλειστό της χώρας των Ταύρων, όπου ακόμη γίνονται ανθρωποθυσίες». Το δυνατό σημείο. Τα κουρεμένα κεφάλια των μελών του χορού παραπέμπουν στην υποτέλεια των σκλάβων αλλά και στο πένθος; «Ήταν πολύ συγκινητικό όταν, καιρό πριν, στις ακροάσεις, ρώτησα τα κορίτσια αν θα μπορούσαν να κόψουν τα μαλλιά τους και μου απάντησαν αμέσως“ναι”» λέει ο Μοσχόπουλος. Ο χορός. «Λέει η Χολ ότι τις αρχαίες τραγωδίες πρέπει να τις

διαβάζει κανείς μέσα από τις επιλογές του Χορού. Μέσα από τα δικά του μάτια ζούμε το τι βιώνει η κοινότητα. Εδώ έχουμε υπόδουλες. Μάλιστα τις ονομάζει“ψυχές μου υπόδουλες”. Μια ομάδα ανθρώπων που έχει στερηθεί την ελευθερία της, την αξιοπρέπειά της, την πατρίδα της. Το ενδιαφέρον είναι ότι και η Ιφιγένεια θεωρεί ότι συμβαίνει το ίδιο για τον εαυτό της, μόνο που η δική της υποδούλωση είναι διαφορετική» μας εξηγεί ο σκηνοθέτης. Η Ιφιγένεια και η Ελλάδα σήμερα. «Το είπε ο Ελύτης: Έλληνας είναι ένας τρόπος να σκέφτεσαι» δήλωσε ο Θωμάς Μοσχόπουλος. «Κι επειδή σκεφτόμαστε, άρα ο εγκέφαλός μας δομείται και λειτουργεί με τη γλώσσα που μιλάμε, το να διαπιστώνω τη συνέχεια της γλώσσας είναι κάτι που συγκλονίζει. Δουλεύοντας τη μετάφραση, σκεφτόμουν αυτό το θαύμα: η ίδια λέξη, η ίδια φράση, ο ίδιος ήχος να υπάρχει, να μιλιέται, να ακούγεται επί χιλιετίες. Αλλά αυτή η συνέχεια της γλώσσας δεν μπορεί και δεν πρέπει να έχει εθνικιστικά χαρακτηριστικά. Ο ανθρωπιστικός τρόπος σκέψης είναι βαθιά ελληνικός και μπορεί να χωρέσει ανθρώπους από διαφορετικά μέρη. Αν σήμερα μοιάζει κάπως παρωχημένος, εγώ θέλω να συνδέομαι με τις αρχές της κλασικής αρχαιότητας για να έχω σημεία αναφοράς που να με στηρίζουν και να με βοηθούν να επαναπροσδιορίζομαι». Οι συντελεστές: Μετάφραση - σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος. Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής. Δραματουργική επεξεργασία: Τάσος Αγγελόπουλος. Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού. Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ. Κίνηση - χορογραφίες: Σοφία Πάσχου. Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου. Συνεργάτης συνθέτης - μουσική διδασκαλία: Νίκος Γαλενιανός. Παίζουν: Αμαλία Μουτούση (Ιφιγένεια), Χρίστος Στυλιανού (Α’Αγγελιοφόρος), Γιώργος Χρυσοστόμου (Ορέστης), Μιχάλης Συριόπουλος (Πυλάδης), Γιώργος Κολοβός (Θόας), Αναστάσης Ροϊλός (Β’Αγγελιοφόρος), Άννα Καλαϊτζίδου (Αθηνά) και η Χρύσα Ιωαννίδου την Άρτεμη (άγαλμα). Παίζουν επί σκηνής οι μουσικοί: Αλέξανδρος Μιχαηλίδης (μπάσο κλαρινέτο), Κώστας Σακαρέλης (όμποε, αγγλικό κόρνο).

ΖΕΜΑΤΑΝΕ ΤΑ ΜΠΑΝΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΥΤΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΥΑΡΤΕΤΟΥ

Βουτιές χωρίς ανάσα

✓ Σκληρές αποφάσεις για ασφαλιστικό, εργασιακά, αποκρατικοποιήσεις, υπερφορολόγηση ✓ Οι δανειστές συγγράφουν το νέο µνηµόνιο που «δένει» τη χώρα για την επόµενη τριετία

3-5 ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΣΤΕΣ

6

Ν.∆., Ποτάµι και ΠΑΣΟΚ χορεύουν στον ρυθµό του Αλέξη Τσίπρα

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

8-9

Ο δείκτης πήρε... ανάποδες και όλοι ελπίζουν σε νέα ισορροπία

∆ΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

10-11

Πέντε χρόνια µνηµονιακής διάλυσης και... έρχονται χειρότερα

ΕΡΕΥΝΑ

18-19

Η µετανάστευση και το ανέκδοτο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης

ΑΝΕΡΓΙΑ

22-23

Συνθήκες πολέµου για ολόκληρους κλάδους, σύµφωνα µε Κοµισιόν - ΕΛΣΤΑΤ

02

Το στίγµα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

κατά βάθος

« Όταν κουρεύεις πρόβατα, προσοχή στο πετσί» ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ (και πάλι) σε µία κατάσταση, την οποία ο Γερµανός διαφωτιστής Gotthold Ephraim Lessing (17291781), θα περιέγραφε ως εξής: «Το να δανείζεσαι δεν είναι πολύ καλύτερο από το να ζητιανεύεις. Όπως το να δανείζεις µε τόκο δεν είναι πολύ καλύτερο από το να κλέβεις». Το θέµα µας, λοιπόν, καθώς εξετάζουµε τη νέα συµφωνία «διάσωσης» της χώρας προφανώς έχει να κάνει µε την εξυπηρέτηση του νέου και των παλιότερων έντοκων δανείων. ΟΠΩΣ θα το έθετε ο Γάλλος οικονοµολόγος και κοινωνιολόγος Frédéric Bastiat (1801-1850), όταν η αρπαγή γίνεται τρόπος ζωής για µια οµάδα ανθρώπων σε µια κοινωνία, µε την πάροδο του χρόνου αναπτύσσουν ένα νοµικό σύστηµα που τη νοµιµοποιεί και έναν ηθικό κώδικα που την επιβραβεύει. Οι χιλιάδες σελίδες των µνηµονίων που έχει υπογράψει η χώρα περιγράφουν τη νοµική κατοχύρωση της συνεχιζόµενης αρπαγής. Όσο για τον ηθικό κώδικα; Γι’ αυτόν φροντίζουν τα κυρίαρχα media. Σε κάθε περίπτωση, οι δανειστές νοιάζονται µόνο για τις εισπράξεις… ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ αιωνίως να εισπράττουν οι δανειστές, προφανώς δεν συµµερίζονται αυτό που είχε πει ο Αµερικανός πρόεδρος Ρ. Ρήγκαν: «∆εν ανησυχώ για το έλλειµµα. Είναι αρκετά µεγάλο για να φροντίσει µόνο του τον εαυτό του». Για τους δανειστές η εξασφάλιση θετικού προσήµου σ’ αυτόν τον δείκτη γίνεται µε την κατάρτιση του προϋπολογισµού. Όµως, όπως είχε πει ένας Αµερικανός κωµικός (Dan Bennett), «το πρόβληµα µε τους προϋπολογισµούς είναι ότι δεν µπορείς να κλείσεις µια τρύπα χωρίς ν’ ανοίξεις µιαν άλλη». Αυτό δεν απασχολεί τους δανειστές. Ούτε αυτό που είχε πει ο Αµερικανός πρόεδρος Κάλβιν Κούλιτζ: «Το να εισπράττεις περισσότερους φόρους απ’ όσο είναι απολύτως απαραίτητο, είναι έννοµη ληστεία». ΠΕΡΑ, ωστόσο, από ηθικά ζητήµατα το ξεζούµισµα ενός λαού εµπεριέχει όριο (για τον λαό) και έναν κίνδυνο (για τους δανειστές) που κάποια στιγµή αναγκαστικά θα ληφθεί υπόψη γιατί, όπως έχει ειπωθεί από τον Austin O’ Malley, Αµερικανό συγγραφέα: « Όταν βάζεις φόρους και όταν κουρεύεις πρόβατα, καλό είναι να σταµατάς πριν γδάρεις το πετσί». ΕΧΟΥΜΕ, λοιπόν, την εντύπωση πως βρισκόµαστε πια σ’ αυτό ακριβώς το σηµείο. Η «µηχανή» έχει φτάσει στο πετσί. Κι αυτό είναι πια επικίνδυνο…

Η «Δρακουλέσκου» από τα Καρπάθια Με σιγουριά και σφιγµένα χείλη – ώστε να µη φανεί το «θανατηφόρο» χαµόγελό της – πέρασε την πόρτα του υπουργείου Εργασίας η σκληρή του ∆ΝΤ Ντέλια Βελκουλέσκου, ή αλλιώς «∆ρασκουλέσκου» – όπως είναι και ευρέως γνωστή –, έτοιµη να πιει, αυτήν τη φορά, το αίµα των Ελλήνων εργαζόµενων! Μάλιστα, πηγές που... ελέγχονται, αναφέρουν ότι έλκει άµεσα την καταγωγή της από τον Βλαντ Τέπες, τον γνωστό δηλαδή Κόµη ∆ράκουλα των Καρπαθίων. Έχοντας όµως γνώση οι φύλακες, δηλαδή το κυβερνητικό επιτελείο, την περίµεναν προετοιµασµένοι. Σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες, φορούσαν σκόρδα και κρατούσαν στο ένα χέρι αγιασµό και στο άλλο σταυρό-σφήνα. Φήµες ότι στη διαπραγµατευτική οµάδα συµµετέχει εξορκιστής δεν επιβεβαιώνονται.

.. . ο τ ς ε ∆ κι έτσι

Το θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

Ο ΣΥΡΙΖΑ προς... νέα εποχή Βουτιές χωρίς ανάσα

Η Κεντρική Επιτροπή της 30ής Ιουλίου σηματοδότησε τη μετάβαση του ΣΥΡΙΖΑ σε μια νέα εποχή, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί προσεχώς με επόμενους σταθμούς την υπογραφή της συμφωνίας και τη διεξαγωγή του Έκτακτου Συνεδρίου.

Τ

α πράγματα δείχνουν λίγο πολύ να έχουν κριθεί και το ερώτημα που πλανάται είναι με ποιον ακριβώς τρόπο θα επισημοποιηθεί η νέα κατάσταση, που στο μυαλό των περισσότερων ισοδυναμεί με τη ρήξη και την «αποκόλληση» της Αριστερής Πλατφόρμας, καθώς διαφαίνεται ότι το brand name του κόμματος θα παραμείνει στα χέρια του πρωθυπουργού.

Οι βασικοί παίκτες Σε ό,τι αφορά το εσωκομματικό «ξεκαθάρισμα», προς το παρόν οι δύο βασικοί «παίκτες» (προεδρικοί και Πλατφόρμα) δεν ανοίγουν τα χαρτιά τους. Για κάποιο διάστημα ακόμη θα βρίσκεται σε εξέλιξη το παιχνίδι απόδοσης των ευθυνών της διάσπασης – αν λάβουμε υπόψη ότι στην αντίληψη πολλών εσωκομματικών παραγόντων αυτή ουσιαστικά ήδη έχει συντελεστεί. Η κατάσταση αυτή προς το παρόν διαμορφώνει εσωκομματικές ισορροπίες «τρόμου», με τον πρωθυπουργό να μην «διώχνει» τους διαφωνούντες και τους διαφωνούντες να μην φεύγουν. Η προεδρική πλευρά χρεώνει στην Αριστερή Πλατφόρμα τον ρόλο του «διασπαστή», με τον Τσίπρα, μιλώντας στην Κ.Ε., να «καπαρώνει» τον ρόλο του «εγγυητή της ενότητας». Ουσιαστικά το επιχείρημα των προεδρικών είναι ότι η Αριστερή Πλατφόρμα, εφόσον επιλέγει έναν άλλο στρατηγικό προσανατολισμό που περιλαμβάνει το εθνικό νόμισμα, θέτει εαυτήν εκτός κόμματος, δεδομένου ότι όπως λέγεται τις τελευταίες μέρες η εποχή που στον ΣΥΡΙΖΑ λειτουργούσε το μοντέλο της πολυφωνίας και της συγκατοίκησης κάτω από την ίδια στέγη πολλών διαφορετικών απόψεων τελείωσε, καθώς δεν λειτουργεί σε συνθήκες διακυβέρνησης, αφού η κυβερνητική παράταξη

χρειάζεται να είναι πιο συνεκτική και ομογενοποιημένη. Επιπλέον, ανεπισήμως, σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες, κ.λπ., κυβερνητικοί παράγοντες χρεώνουν στην εσωκομματική μειοψηφία την πρόθεση να δημιουργήσει νέο κόμμα. Από την άλλη, η Αριστερή Πλατφόρμα δεν φαίνεται διατεθειμένη να αποχωρήσει οικειοθελώς, αλλά δείχνει να επιδιώκει να χρεώσει στον Τσίπρα την ευθύνη των «εκκαθαρίσεων». Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς τα στελέχη της θα λάβουν μέρος σε ένα συνέδριο το οποίο στη συνείδησή τους είναι παρωδία και καλείται να επικυρώσει «μνημονιακά τετελεσμένα». Στελέχη της τάσης αποφεύγουν να απαντήσουν ευθέως στο ερώτημα αυτό και αναφέρουν κάπως «αινιγματικά» ότι μέχρι τότε ο δρόμος είναι μακρύς και πολλά μπορεί να έχουν συμβεί έως τότε. Σύμφωνα με πληροφορίες πάντως, στην Πλατφόρμα φαίνεται να υπάρχει η εκτίμηση ότι ο πρωθυπουργός, υπογράφοντας τη συμφωνία, θα υποχρεωθεί από τους δανειστές να «διώξει» την εσωκομματική μειοψηφία.

Λαφαζανικοί και επόμενη μέρα Σε ό,τι αφορά τις μετέπειτα κινήσεις των λαφαζανικών, δηλαδή αν θα συγκροτήσουν νέο πολιτικό φορέα ή όχι, προς το παρόν τα κορυφαία στελέχη

του κόμματος δεν ανοίγουν τα χαρτιά τους. Όμως η κάποιας μορφής προετοιμασία για την επόμενη μέρα «προδίδει» κινήσεις συγκέντρωσης δυνάμεων και απεύθυνσης στο αριστερό ακροατήριο εντός κι εκτός ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο έχει απογοητευτεί από την ηγεσία. Τέτοιες κινήσεις είναι: ♦ Οι συχνές παρεμβάσεις Λαφαζάνη, ο οποίος δηλώνει ότι ο ίδιος και η Αριστερή Πλατφόρμα δεν θα ψηφίσουν μνημόνιο και καλεί και τους άλλους βουλευτές του κόμματος να σταθμίσουν τα δεδομένα –προσπάθεια οικοδόμησης «ηγετικού» προφίλ, ♦ η εκδήλωση της Iskra στον Πανελλήνιο αλλά και άλλες που θα ακολουθήσουν (σήμερα πραγματοποιείται νέα πολιτική εκδήλωση της Iskra στον Βόλο, με ομιλητή τον Δημήτρη Στρατούλη) καθώς και προσπάθειες ζύμωσης με κομμάτια της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, ♦ το άνοιγμα Λαφαζάνη στο ΚΚΕ (ή μάλλον στο ακροατήριό του), στο οποίο αναφέρθηκε τις προηγούμενες μέρες καλώντας το να αναθεωρήσει τη στρατηγική του για τις συμμαχίες, καθώς όπως είπε είναι «όσο ποτέ αναγκαία η συνεργασία και η συμπαράταξη όλων των προοδευτικών δυνάμεων στη βάση ενός ριζοσπαστικού αντιμνημονιακού προγράμματος κοινωνικής αλλαγής».

Με άλλα λόγια, διαφαίνεται ότι αν στο μυαλό των επιτελικών στελεχών της Πλατφόρμας εξετάζεται η μετά τον ΣΥΡΙΖΑ προοπτική, αυτή δεν φαίνεται να είναι ένα κόμμα «δραχμής» όπως κινδυνολογούν όσοι επιχειρούν να στιγματίσουν αυτή την επιλογή, αλλά ένας φορέας που θα παίξει τον ρόλο ενός ριζοσπαστικού ΣΥΡΙΖΑ με τα χαρακτηριστικά που είχε από όταν ξεκίνησε μέχρι σήμερα. Ερωτηματικά υπάρχουν και για το πώς θα κινηθούν άλλες τάσεις ή πρόσωπα που διαφωνούν με την κυβερνητική επιλογή, όπως η ΚΟΕ, 17 στελέχη της οποίας, μεταξύ των οποίων και ο επικεφαλής της Ρούντι Ρινάλντι, παραιτήθηκαν από την Κ.Ε. Υπό εξέταση παραμένει το τι θα πράξουν οι τέσσερις βουλευτές της τάσης αυτής (Χατζηλάμπρου, Σωτηρίου, Κοδέλας, Κυριακάκης), αν δηλαδή θα παραιτηθούν από την Κ.Ο. ή θα ανεξαρτητοποιηθούν. Αυτό το κομμάτι πάντως δείχνει δύσκολο να συμπλεύσει με την Αριστερή Πλατφόρμα, με την οποία έχει σημαντικές διαφωνίες. Ερωτηματικά υπάρχουν για το τι θα πράξουν πρόσωπα, όπως για παράδειγμα η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ενώ η πλευρά των «53» επιχειρεί να παίξει έναν ισορροπιστικό κι ενωτικό ρόλο στην κατεύθυνση της αποτροπής της διάσπασης.

Παραπλεύρως σ’ αυτήν τη σελίδα, στο ρεπορτάζ για τις επώδυνες διαδικασίες διαζυγίου που έχουν δρομολογηθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, σκιαγραφείται εν μέρει η διαμόρφωση του νέου πολιτικού σκηνικού μετά τη Συμφωνία που επιδιώκει να κλείσει η κυβέρνηση με τους δανειστές: Η αριστερά ως φορέας υλοποίησης προγράμματος διάσωσης… Κάποια, ήδη απτά, αποτελέσματα αυτής της Συμφωνίας καταγράφονται στο ρεπορτάζ των σελίδων 4 και 5: Πρόκειται για το αβάστακτο βάρος που καλούνται να σηκώσουν τα φυσικά πρόσωπα, τα νοικοκυριά και γενικότερα η ελληνική οικονομία εν μέσω παρατεταμένης ύφεσης. Η άμεση και έμμεση υπερ-φορολόγηση εξακολουθεί να αποτελεί την πυξίδα και του τρίτου προγράμματος που επιβάλλεται στη χώρα μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια. Πού οδηγήθηκε η χώρα με αυτήν την «πυξίδα» είναι πλέον φανερό. Καταγράφεται επίσης ξεκάθαρα (σελίδες 22-23 ) και στις στατιστικές αναλύσεις σαν αυτές που δημοσιεύουν η Κομισιόν, η ΕΛΣΤΑΤ και το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) αποτυπώνοντας την εξαφάνιση ολόκληρων κλάδων και τομέων της ελληνικής οικονομίας. Καθώς, λοιπόν, η πυξίδα που οδήγησε την ελληνική πολιτική/ οικονομική και κοινωνική ζωή στη σημερινή διάλυση παραμένει η ίδια και στην τρίτη προσπάθεια διάσωσης, βάσιμα μπορεί να εκτιμήσει κάποιος ότι ούτε αυτήν τη φορά το αποτέλεσμα μπορεί να είναι θετικό. Άλλωστε, από επιστημονικής απόψεως είναι ανοησία να περιμένει κάποιος διαφορετικά αποτελέσματα επαναλαμβάνοντας ένα πείραμα χωρίς να μεταβάλει κάποια από τις βασικές παραμέτρους του…

0

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

«Σουρωτήρι» ο προϋπολογισμός Με πρωτογενές έλλειμμα της τάξεως του 1,5% του ΑΕΠ αναμένεται να κλείσει η χρονιά Πρόβλεψη «σοκ» έφτασε την περασμένη εβδομάδα στα χέρια του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Δημήτρη Μάρδα από τις υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Η φετινή χρονιά – αν δεν ληφθούν υπόψη τα νέα μέτρα που επιβλήθηκαν από τις αρχές Ιουλίου – αναμένεται να κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα της τάξεως του 1,5% του ΑΕΠ, ποσοστό που μεταφράζεται σε περίπου 2,5-2,7 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ε

ύκολα γίνεται αντιληπτό ότι τα μέτρα που ήδη νομοθετήθηκαν – με πρώτο και… χειρότερο την αύξηση του ΦΠΑ – δεν επαρκούν σε καμία περίπτωση ούτε καν για να ισοσκελίσουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Μέσα λοιπόν στο επόμενο 10ήμερο θα πρέπει να απαντηθεί το μείζον ερώτημα: Θα δεχθούν οι δανειστές ότι το 2015 είναι ουσιαστικά μια… χαμένη χρονιά; Θα αποδεχτούν ελλειμματικό προϋπολογισμό παρά τις όποιες επιπτώσεις στο ύψος του δημόσιου χρέους; Και αν ναι, τι θα σημαίνει αυτό για τα δύο χρόνια που έρχονται, δεδομένου ότι ο στόχος για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% στο τέλος του 2018 παραμένει; Αργά την Τρίτη και ύστερα από μια πολύωρη διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των θεσμών, ανώτατα κυβερνητικά στελέχη παραδέχονταν ότι συμφωνία επί των προβλέψεων για την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών αλλά και για τα δημοσιονομικά μεγέθη που θα πρέπει να μπουν στο… χαρτί (σ.σ.: εκτός από το κείμενο του μνημονίου στο Γενικό Λογιστήριο συντάσσεται τόσο η αναθεώρηση του προϋπολογισμού για το 2015 όσο και το καινούργιο μεσοπρόθεσμο που θα καλύπτει όλη την περίοδο μέχρι το 2019) δεν έχει υπάρξει ακόμη. Οι προσεγγίσεις είναι διαφορετικές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται να κατεβάζει χαμηλότερα τον πήχη της ύφεσης στα επίπεδα του 2%-2,5%, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να προβλέπει μεγαλύτερη ύφεση, ακόμη και άνω του 3,5%-4%. Δυσμενείς ως προς την πορεία της ελληνικής οικονομίας φέρεται να είναι και οι εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Η ελληνική πλευρά συμφωνεί περισσότερο με την πρόβλεψη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Αυτό σε πολύ μεγάλο βαθμό θεωρείται λογικό δεδομένου ότι όσο μεγαλύτερη είναι η εκτίμηση της ύφεσης τόσο μικρότερες είναι οι απαιτήσεις για την εμφάνιση θετικού πρόσημου κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2015.

Ανέφικτος στόχος Σε επίπεδο δημοσιονομικού αποτελέσματος, θεωρείται ήδη δεδομένο ότι ο στόχος για

Οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΔΝΤ

πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 1% του ΑΕΠ μέσα στο 2015 δεν είναι πλέον εφικτός καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι η ελληνική πλευρά θα έπρεπε να καλύψει στο χρονικό διάστημα μέχρι τον Δεκέμβριο απόσταση που σε οικονομικούς όρους μεταφράζεται σε ανάγκη λήψης μέτρων άνω των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα μέτρα που ήδη θεσπίστηκαν στις αρχές Ιουλίου με τον πρώτο εφαρμοστικό νόμο του τρίτου μνημονίου μετά βίας μπορούν να αποδώσουν μέσα στο 2015 περισσότερα από 800900 εκατομμύρια ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι αυτομάτως, με στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα στο 1% του ΑΕΠ, δημιουργείται δημοσιονομικό κενό περίπου τριών δισεκατομμυρίων ευρώ. Το σενάριο που φέρεται να «ταιριάζει» περισσότερο στην ελληνική πλευρά είναι ο πήχης για φέτος να κατέβει πολύ χαμηλά – δηλαδή να γίνει δεκτό ακόμη και το πρωτογενές έλλειμμα – και ολόκληρο το βάρος για την επίτευξη του κεντρικού δημοσιονομικού στόχου (+3,5% στο πρωτογενές πλεόνασμα κατά τη χρήση του 2018) να πέσει στις επόμενες χρήσεις, ειδικά του 2017 και του 2018, κατά τις οποίες εκτιμάται ότι η χώρα θα έχει επιστρέψει στην ανάπτυξη. Μπορεί το πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ να φαντάζει αυ-

τήν τη στιγμή ασύλληπτο (σ.σ.: σε σημερινούς όρους ισοδυναμεί με υπέρβαση των εσόδων συγκριτικά με τις δαπάνες, εξαιρουμένων των τόκων, κατά τουλάχιστον έξι δισεκατομμύρια ευρώ), ωστόσο μελλοντικά ένα μέρος μπορεί να προέλθει: Από τη βελτίωση της κατάστασης της οικονομίας με τον αντίκτυπο που αυτή θα έχει στα δημόσια έσοδα και ειδικά στους φόρους κατανάλωσης. Από τη θετική επίπτωση του «προγράμματος Γιούνκερ», το οποίο με δεδομένη τη δέσμευση ότι θα είναι εμπροσθοβαρές θα μπορέσει να συμβάλει στη διαμόρφωση θετικού δημοσιονομικού αποτελέσματος μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Από την αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία μπορεί επίσης να απελευθερώσει πόρους για τη χρηματοδότηση πολιτικών ανάπτυξης και ενίσχυσης απασχόλησης. Από την ενεργοποίηση – επιτέλους – πολιτικών για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Μόνο από τον ΦΠΑ, το Δημόσιο χάνει κάθε χρόνο περισσότερα από 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Ακόμη πάντως και στο θετικό ενδεχόμενο οι θεσμοί να δεχτούν για φέτος ισχνή επίδοση ως προς το πρωτογενές αποτέλεσμα του

1 2 3 4

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

προϋπολογισμού, η αβεβαιότητα όσον αφορά την πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού είναι πολύ μεγάλη. Ήδη στο υπουργείο Οικονομικών έρχονται αντιμέτωποι με τη σκληρή πραγματικότητα των αριθμών. Τον Ιούλιο, τα δημόσια έσοδα αναμένεται να εμφανιστούν αυξημένα – σε καμία περίπτωση πάνω από τους στόχους που είχαν τεθεί – μόνο και μόνο εξαιτίας της πρωτοφανούς ανταπόκρισης των φορολογουμένων κατά το πρώτο 10ήμερο. Στην πράξη αποδείχτηκε ότι η καταβολή φόρων ύψους άνω των 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα σε λίγες ημέρες – ειδικά για αρχές του μήνα είναι κάτι πρωτοφανές – οφειλόταν σε έναν και μόνο συγκυριακό λόγο: στον φόβο του… κουρέματος. Όσοι είχαν χρήματα στους τραπεζικούς λογαριασμούς έσπευσαν να εκπληρώσουν φορολογικές υποχρεώσεις, ώστε σε ενδεχόμενο bail in με συμμετοχή και των καταθετών τουλάχιστον να έχουν μειωθεί τα υπόλοιπα. Τα καλά νέα όμως όσον αφορά την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού σταματούν κάπου εδώ.

Η «τέλεια καταιγίδα» Το οικονομικό επιτελείο, είτε υπάρξει συμφωνία μέχρι τις 20 Αυγούστου – κάτι θετικό δεδομένου ότι τουλάχιστον θα απομακρυνθεί ο... πονοκέφαλος για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας αλλά και για τη βιωσιμότητα των τραπεζών (σ.σ.: θα πληρωθεί το ομόλογο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα εξασφαλιστούν τα πρώτα δισεκατομμύρια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενώ είναι πιθανό να ενεργοποιηθεί και για την Ελλάδα το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης) – είτε όχι, θα βρεθεί εν μέσω της «τέλειας καταιγίδας». Θα προσπαθεί εν μέσω ύφεσης και με τους περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων σε ισχύ να φέρει στο ταμείο φορολογικά έσοδα, αυξάνοντας μάλιστα τους φορολογικούς συντελεστές – τόσο στον ΦΠΑ όσο και στον φόρο εισοδήματος – και αφού προηγουμένως έχει φροντίσει να συσσωρεύσει όλες τις υποχρεώσεις για τους τελευταίους μήνες του χρόνου. Με... τρόμο αναμένεται από τώρα η υποβολή των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ που θα υποβάλουν εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες τον Οκτώβριο αλλά και τον επόμενο Γενάρη. Είναι οι περιοδικές δηλώσεις που θα αποτυπώνουν την πορεία των εσόδων κατά τα εξαιρετικά κρίσιμα 3ο και 4ο τρίμηνα του έτους (Ιούλιο - Σεπτέμβριο και Οκτώβριο - Δεκέμβριο). Αυτές οι δύο περιοδικές δηλώσεις κανονικά αποτελούν δύο από τις σημαντικότερες «ενέσεις» εσόδων της χρονιάς. Φέτος όμως, αναμένεται να καταδείξουν το Βατερλώ, και αυτό γιατί: Τουλάχιστον το μισό τρίτο τρίμηνο είναι ουσιαστικά χαμένο καθώς δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν φτάσει ακόμη και σε επίπεδα… μηδενικών εσόδων. Τι κι αν ισχύουν αυξημένοι συντελεστές ΦΠΑ από τις 20 Ιουλίου και μετά για εκατοντάδες προϊόντα και υπηρεσίες; Οι νέοι αυτοί συντελεστές θα εφαρμοστούν επί πολύ χαμηλότερης βάσης,

1

Τα σενάρια που φαίνεται να «ταιριάζουν» στην ελληνική κυβέρνηση

με συνέπεια το αποτέλεσμα να είναι αρνητικό, τουλάχιστον σε σχέση με τις προβλέψεις. Το 4ο και τελευταίο τρίμηνο ενσωματώνει τον χριστουγεννιάτικο τζίρο. Ωστόσο, η φετινή περίοδος των Χριστουγέννων θα βρει τους καταναλωτές με μειωμένους μισθούς (λόγω εισφοράς αλληλεγγύης, νέων πιέσεων από την πλευρά των εργοδοτών για χαμηλότερες αποδοχές κ.λπ.) να καλούνται να πληρώσουν τρία και τέσσερα εκκαθαριστικά ταυτόχρονα: από φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ μέχρι τέλη κυκλοφορίας και ρύθμιση 100 δόσεων. Για την πορεία των εσόδων του ΦΠΑ, το υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να αποκτήσει αρκετά σαφή εικόνα μέχρι το τέλος Αυγούστου. Έως το τέλος του μήνα, θα πρέπει να πληρωθεί ο φόρος από τις μεγάλες επιχειρήσεις και έτσι θα υπάρξει μια σαφής ένδειξη των επιπτώσεων που είχαν τα capital controls στην κατανάλωση και τα δημόσια έσοδα. Ο δεύτερος μεγάλος πονοκέφαλος, πέραν των φόρων κατανάλωσης, έχει να κάνει με τις… ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία. Χωρίς τον φόβο του «κουρέματος» οι φορολογούμενοι έχουν επιστρέψει στη γνώριμη πρακτική τού «δεν πληρώνω», προκειμένου να κρατήσουν ρευστότητα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να φουσκώνουν μήνα με τον μήνα οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, οι οποίες έχουν ήδη φτάσει στα έξι δισεκατομμύρια ευρώ από το πρώτο εξάμηνο. Το τι θα γίνει το δεύτερο εξάμηνο παραμένει άγνωστο, καθώς θα δοκιμαστεί η δυνατότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να πληρώνουν ταυτόχρονα τα «παλαιά» (ΕΝΦΙΑ, φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών

2

προσώπων, ρύθμιση 100 δόσεων κ.λπ.) και τα καινούργια μέτρα (φόρο πολυτελούς διαβίωσης, εισφορά αλληλεγγύης, ΦΠΑ κ.λπ.). Ειδικά αν η ελληνική πλευρά πιεστεί να αποδεχτεί τροποποιήσεις στη ρύθμιση των 100 δόσεων (π.χ. να συνδεθεί η συνέχιση της ρύθμισης με την εκπλήρωση των τρεχουσών φορολογικών υποχρεώσεων), αναμένεται τους επόμενους μήνες «κύμα» απεντάξεων από τη ρύθμιση, κάτι που θα έχει ως συνέπεια την εκτόξευση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Το «επιχείρημα» που επικαλείται η ελληνική πλευρά για να αποσοβήσει τον κίνδυνο των αλλαγών (σ.σ.: οι δανειστές ζητούν και άλλες παρεμβάσεις, όπως αύξηση του επιτοκίου, μείωση του αριθμού των δόσεων για όσους πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια κ.λπ.) είναι η εισπρακτική απόδοση, καθώς από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα στα ταμεία του κράτους έχουν εισρεύσει περισσότερα από 850 εκατομμύρια ευρώ. Ο τρίτος μεγάλος πονοκέφαλος έχει να κάνει με την παρακράτηση του φόρου που εισπράττεται από μισθωτούς και συνταξιούχους. Οι συνταξιούχοι θεωρείται δεδομένο από τώρα ότι θα καταβάλουν λιγότερη παρακράτηση στο δεύτερο εξάμηνο λόγω της επιβολής της εισφοράς υπέρ υγείας. Ειδικά στις επικουρικές, η μείωση της σύνταξης υπερβαίνει το 6% (σ.σ.: καθώς η εισφορά επιβάλλεται επί της αρχικής σύνταξης χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι περικοπές που έχουν γίνει από το 2012) ενώ στις κύριες συντάξεις οι περικοπές μπορεί να είναι μεγαλύτερες του 2%. Από τις αμοιβές των συνταξιούχων αναμένεται να λείψουν πάνω από 600 εκατ. ευρώ φέτος, με συνέπεια αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ να «αφαιρεθούν» και από τον φόρο εισοδήματος. Ο μεγαλύτερος φόβος, πάντως, εδράζεται στην παρακράτηση που γίνεται επί των μισθών και δει του ιδιωτικού τομέα. Τα capital controls και η ύφεση έχουν προκαλέσει νέο κύμα μειώσεων αποδοχών με διάφορους τρόπους: αναγκαστικές άδειες, μετατροπές συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε μερικής, εκ περιτροπής εργασία και απολύσεις. Ο αντίκτυπος στα δημόσια έσοδα είναι άμεσος καθώς οι επιχειρήσεις που μειώνουν το εργατικό κόστος αποδίδουν και λιγότερο φόρο μισθωτών υπηρεσιών τον επόμενο κιόλας μήνα.

Να καταργήσουμε τους προϋπολογισμούς να ησυχάσουμε πια..

0

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Η αντιπολίτευση ψάχνει... στασίδι Ο κριτικός, ο υπομονετικός και η ανήσυχη Καθώς βυθιζόμαστε ολοένα και περισσότερο στην αυγουστιάτικη ραστώνη, αναμένοντας την παραδοσιακή εβδομάδα ανάπαυσης του Δεκαπενταύγουστου, η αντιπολίτευση (Ν.Δ., Ποτάμι, ΠΑΣΟΚ) προσπαθεί να καταγράψει την παρουσία της στην πολιτική σκηνή, ιδιαίτερα αν υπολογίσει κανείς την περίπτωση μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων να υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές, κατόπιν και άμεσα η ψήφισή της στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου και στη συνέχεια προκήρυξη εκλογών.

Κ

άπως έτσι και φορώντας τα καλοκαιρινά της ενδύματα, η αντιπολίτευση αφενός ρίχνει «κλεφτές ματιές» στις διαπραγματεύσεις που διεξάγει η κυβέρνηση με το... «κουαρτέτο» των δανειστών, αφού θα κληθεί να υπερψηφίσει στη Βουλή τη συμφωνία που θα προκύψει, εντός του Αυγούστου, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, και αφετέρου προσπαθεί να καταδείξει τον «βαρύ λογαριασμό» της εξάμηνης συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛΛ, προετοιμαζόμενη ταυτόχρονα για το ενδεχόμενο να έρθει αντιμέτωπη με μια εξπρές προεκλογική περίοδο...

Γαλάζιες «γραμμές» «Ο κ. Τσίπρας δείχνει να κινείται περισσότερο ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ

Περιμένουν τη συμφωνία για να κάνουν τον... λογαριασμό

αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα ζητήματα πολύ σοβαρά και ουσιαστικά που απασχολούν όλους τους Έλληνες και αφορούν τη χώρα» ανέφερε σε συνέντευξή του στη «Real News» ο πρόεδρος της Ν.Δ. Βαγγέλης ΜεΪμαράκης, δίνοντας το στίγμα για το πώς και το πού κινείται ο αντιπολιτευτικός τόνος, επισημαίνοντας ωστόσο ότι οι εκλογές στην παρούσα φάση δεν αποτελούν λύση. Στην ίδια συνέντευξη δήλωσε επίσης ότι ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να καταλάβει «ότι υποχρεούται να κυβερνήσει, να πάρει ευθύνες και να δώσει λύσεις» γιατί «δίνει προς τα έξω την εικόνα ότι τα εσωκομματικά ζητήματα κυριαρχούν, αντί να προσπαθήσει να δώσει λύση στα καυτά ζητήματα του τόπου». Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι

υπάρχουν στελέχη της «γαλάζιας» παράταξης που φαίνεται ότι κινούνται εκτός της «βασικής γραμμής» που εκφέρει ο πρόεδρος της Ν.Δ., θέτοντας ζήτημα για τη στάση που θα κρατήσει η Κοινοβουλευτική Ομάδα της αξιωματικής αντιπολίτευσης όταν έρθει η συμφωνία στη Βουλή προς ψήφιση. Ο Μάκης Βορίδης με τις δημόσιες τοποθετήσεις του δεν χάνει ευκαιρία να υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη η «γαλάζια» ψήφιση της συμφωνίας. Δεν είναι υποχρεωτικό, σύμφωνα με τον Μάκη Βορίδη, η Ν.Δ. να συνεχίσει να στηρίζει την κυβέρνηση, όπως έκανε στις δυο ψηφοφορίες με τα προαπαιτούμενα. Ενέργειες που έχουν ως αποτέλεσμα να διατηρείται ο Αλέξης Τσίπρας στην κυβέρνηση με τις ψήφους των νεοδημοκρατών, υποστηρίζει ο «γαλάζιος» βουλευτής. Πάντως στο πλαίσιο των συναντήσεων που πραγματοποιεί το τελευταίο διάστημα ο «γαλάζιος» πρόεδρος είχε συνάντηση το πρωί της Τετάρτης με τα προεδρεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων (ΠΟΑΣΥ) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αξιωματικών Αστυνομίας (ΠΟΑΞΙΑ) με αντικείμενο συζήτησης το πώς θα επηρεάσει τα Σώματα Ασφαλείας το νέο ασφαλιστικό. Κατόπιν ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης συναντήθηκε με το προεδρείο και τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής της ΓΣΕΕ. Για τη Ν.Δ. «βούτυρο στο ψωμί» αποτέλεσε η κατάρρευση του χρηματιστηρίου καθώς βρήκε αφορμή να επιτεθεί στην κυβέρνηση δηλώνοντας πως «οι Έλληνες φορολογούμενοι πληρώνουν και θα πληρώσουν πολύ ακριβά τα λάθη και τις παραλείψεις της κυβέρνησης τους τελευταίους έξι μήνες». Για τη Συγγρού η «τεράστια πτώση των τραπεζικών μετοχών σε συνδυασμό με το πρόσφατο κλείσιμο των τραπεζών και τους κεφαλαιακούς περιορισμούς, αυξάνει κατά πολύ το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Τόσο της προηγούμενης ανακεφαλαιοποίησης, που έχει ήδη πραγματοποιηθεί με επιτυχία και των οποίων η αξία των μετοχών που κατέχει το κράτος έχει σχεδόν μηδενιστεί, όσο και της καινούργιας ανακεφαλαιοποίησης που σήμερα συζητά η κυβέρνηση με τους εταίρους και η οποία καθίσταται αναγκαία εξαιτίας της ανευθυνότητας της παρούσας κυβέρνησης» ανέφερε η «γαλάζια» ανακοίνωση.

Οι… όχθες Η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να πάει μέχρι να σταθεροποιηθεί η χώρα, γιατί δεν υπάρχει άλλος δρόμος, δήλωσε ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης από τη Θεσ-

σαλονίκη στο τέλος της περιοδείας που πραγματοποίησε στη Μακεδονία, υπογραμμίζοντας ότι το κόμμα του θα ψηφίσει, όπως έχει δεσμευτεί, τη συμφωνία που θα φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή, παρόλο που, όπως είπε, «νιώθω άσχημα κάποιες στιγμές που στη Βουλή είμαι αναγκασμένος να ψηφίζω αυτήν την κυβέρνηση». « Έχω πολλές αμφιβολίες για τη δύναμη της κυβέρνησης, έχω πολλές αμφιβολίες για τη δύναμη των δυο κομμάτων που αυτήν τη στιγμή κυβερνούν τη χώρα, αλλά δεν μας μένει άλλος δρόμος αυτήν τη στιγμή παρά να στηρίξουμε την ελληνική προσπάθεια, ελπίζοντας ότι ο πρωθυπουργός θα συνειδητοποιήσει τις μεγάλες του ευθύνες, θα πάψει να συμπεριφέρεται ως αρχηγός κάποιων συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ και θα συμπεριφέρεται ως πρωθυπουργός των Ελλήνων» σημείωσε ο Σταύρος Θεοδωράκης. Για τη συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών ο επικεφαλής του Ποταμιού τόνισε ότι «το μνημόνιο του Αλέξη Τσίπρα έχουμε δεσμευτεί ότι θα το ψηφίσουμε. Γιατί δεν έχουμε άλλη επιλογή. Αν είχαμε άλλη επιλογή, αν εμείς φτιάχναμε ένα πρόγραμμα σωτηρίας για τη χώρα, θα ήταν πολύ διαφορετικό και πολύ καλύτερο. Ο λαός όμως ψήφισε τον Αλέξη Τσίπρα. Αυτός φέρνει τη συμφωνία. Δεν κάνουμε λοιπόν τσαλιμάκια. Αυτήν τη συμφωνία που θα φέρει, εμείς θα την ψηφίσουμε».

Πράσινα… άλογα Το ΠΑΣΟΚ, από την πλευρά του, σηκώνει τους τόνους, εστιάζοντας στη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους δανειστές αλλά και στα μέτωπα της οικονομίας και των αγροτών. «Με προτεραιότητα τα συμφέροντα του λαού και όχι των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ. Και μακριά από μικροκομματικές εκλογικές σκοπιμότητες» αναφέρει η Χαριλάου Τρικούπη καθώς «η κυβέρνηση οφείλει με σοβαρότητα και ευθύνη να προχωρήσει στη νέα συμφωνία. Να διαπραγματευτεί σωστά, αποδεχόμενη τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και αποκρούοντας προτάσεις καταστροφικές για την ανάπτυξη και για ευαίσθητες κατηγορίες των πολιτών». Το ΠΑΣΟΚ αναφέρει ότι η ακατάσχετη εκλογολογία δεν θα κρύψει τις τεράστιες ευθύνες έξι μηνών, σημειώνοντας πως «μετά τις καταστροφικές συνέπειες των capital controls για τις ελληνικές επιχειρήσεις που ανέδειξε η έρευνα της ΓΣΕΒΕ, έρχονται και τα νέα χτυπήματα με την κατάρρευση του χρηματιστηρίου για επιχειρήσεις, επενδυτές και μικρομετόχους».

KKE

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

Ο Περισσός σε... διακοπές εργασίας Εκστρατεία ενημέρωσης σε λιμάνια και παραλίες Ο Αύγουστος έχει μπει για τα καλά πια, η έξοδος προς νησιά και επαρχία εντείνεται και τα μέλη του ΚΚΕ έχουν μεταφέρει το επίκεντρο των εξορμήσεών τους από τους εργασιακούς χώρους στα λιμάνια και τις παραλίες, ενημερώνοντας για τη θέση του κόμματος λουόμενους και εκδρομείς.

Σ

το κέντρο της προσοχής του ΚΚΕ, όπως δείχνει και το σχετικό κείμενο υπογραφών που έχει κυκλοφορήσει και υπογραφεί ήδη από εκατοντάδες συνδικαλιστές, διανοούμενους, αθλητές και άλλους, βρίσκεται η συσπείρωση όλων εκείνων που ψήφισαν ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, μαζί με εκείνους που ακολούθησαν τη «γραμμή» του ΚΚΕ ρίχνοντας στην κάλπη άκυρο ή λευκό ή επιλέγοντας την αποχή, λόγω της αδυναμίας να φτάσουν στην κάλπη. Στόχος της προσδοκώμενης αυτής συσπείρωσης είναι για το ΚΚΕ το δυνάμωμα των αγώνων, μπροστά στη νέα συμφωνία, που για το ΚΚΕ θα είναι «ένα μνημόνιο πολύ χειρότερο από τα προηγούμενα των κυβερνήσεων της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ». «Όλοι εμείς ενώνουμε τη φωνή μας και καλούμε όλους όσοι ψήφισαν ΟΧΙ στο δημοψήφισμα και είδαν την ψήφο τους να μετατρέπεται σε ΝΑΙ σε μια αντιλαϊκή συμφωνία - μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ, πολύ χειρότερο από τα προηγούμενα των κυβερνήσεων της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ... Όλους όσοι πίστεψαν ότι με το ΟΧΙ λένε ΟΧΙ στη λιτότητα, στην πολιτική της Ε.Ε., που με τα μνημόνια διαρκείας της καταδικάζει τους λαούς σε διαρκή φτώχεια και εξαθλίωση... και βλέπουν ότι το ΟΧΙ τους γίνεται ΝΑΙ σ’ ένα νέο μνημόνιο, ότι τα κόμματα που τους ζήτησαν να στηρίξουν το ΟΧΙ (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ) αξιοποίησαν την ψήφο τους για να φέρνουν μαζί με τα κόμματα που στήριξαν το ΝΑΙ (Ν.Δ., ΠΟΤΑΜΙ, ΠΑΣΟΚ) το ένα μετά το άλλο τα πακέτα των σκληρών μνημονιακών μέτρων...

Όλους όσοι ψήφισαν ΑΚΥΡΟ, ΛΕΥΚΟ γιατί ήθελαν να ακυρώσουν την αντιλαϊκή πρόταση της Ε.Ε., του ΔΝΤ και της ΕΚΤ και την αντιλαϊκή πρόταση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, να ακυρώσουν τα μνημόνια... Όλους όσοι θέλησαν με την ΑΠΟΧΗ να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους στο δημοψήφισμα - παγίδα, την αντίθεσή τους στην Ε.Ε. και την κυβέρνηση...». Με αυτήν την ανακοίνωση-κείμενο υπογραφών, το ΚΚΕ καλεί σε κοινή δράση στο εργατικό-λαϊκό κίνημα, ενάντια στη νέα συμφωνία και την εφαρμογή των αντιλαϊκών μέτρων, αλλά και στη διεκδίκηση μέτρων που αποκαθιστούν το εισόδημα των λαϊκών στρωμάτων που μειώθηκε δραματικά τα χρόνια της κρίσης. Παράλληλα καλεί «παρά τις επιμέρους διαφωνίες και επιφυλάξεις, στον αγώνα, στην πάλη με την πρόταση του ΚΚΕ για φιλολαϊκή έξοδο από την κρίση, για να δυναμώσει η ελπίδα, ο αγώνας για την επιβίωση και το δίκιο του λαού. Στον αγώνα, για να ανατραπεί ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, να κοινωνικοποιηθούν τα μονοπώλια, να αποδεσμευτεί η χώρα μας από τη λυκοσυμμαχία της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, στον αγώνα για να έρθει ο λαός στην εξουσία, να διαγραφεί μονομερώς το δυσβάσταχτο χρέος που δε δημιούργησε ο λαός». Το ΚΚΕ καλεί τα εργατικά και λαϊκά στρώματα να ενώσουν τις δυνάμεις τους μαζί του, ώστε να «μην αφήσουν σε χλωρό κλαρί» – όπως χαρακτηριστικά αναφέρει – τόσο τη σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ όσο και τα κόμματα που κυβέρνησαν μέχρι σήμερα, τη

Παράσταση διαμαρτυρίας από το ΠΑΜΕ Εν τω μεταξύ παρά το προχωρημένο του καλοκαιριού, ούτε οι κινητοποιήσεις του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου (ΠΑΜΕ) έχουν σταματήσει. Αντίθετα την Τετάρτη, πραγματοποιήθηκε μαζική παράσταση διαμαρτυρίας στην πλατεία Κλαυθμώνος έπειτα από κάλεσμα της Εκτελεστικής Γραμματείας του Μετώπου. Στην ανακοίνωσή της η Ε.Γ. του Μετώπου καλούσε «τα συνδικάτα, τους εργαζόμενους, τους ανέργους, τους συνταξιούχους, τους νέους χωρίς κανέναν εφησυχασμό να δώσουν αγωνιστική απάντηση στους σχεδιασμούς κυβέρνησης, Ε.Ε. και ΔΝΤ».

Κοινή δράση κατά του μνημονίου

Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, την τρόικα, το κεφάλαιο. «Σήμερα χρειάζεται ένα λαϊκό κίνημα, μια λαϊκή συμμαχία χειραφετημένα από ψεύτικες προσδοκίες, από κάλπικες ελπίδες και εκβιασμούς, από τη φοβία, από την τρομοκρατία. Πρέπει ο λαός μας να σηκώσει ξανά κεφάλι. Και θα νικήσει!» αναφέρει στην ανακοίνωσή του το ΚΚΕ.

0

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Ο δείκτης πήρε... ανάποδες Αναμενόμενη κατά πολλούς η πρωτοφανής πτώση του χρηματιστηρίου έπειτα από έναν μήνα επαναλειτουργίας Δοκιμασία για γερά νεύρα και σκληραγωγημένους παίκτες είναι από τις αρχές της εβδομάδας – και θα συνεχίσει για αρκετό ακόμη διάστημα – η υπόθεση χρηματιστήριο.

Π

αρά τις πρωτοφανείς απώλειες όμως, και τις στρεβλώσεις που δημιουργεί η τεχνική αδυναμία των Ελλήνων επενδυτών να «μπουν με αξιώσεις» στο παιχνίδι, η επαναλειτουργία της αγοράς ήταν επιβεβλημένη. Το ερώτημα τώρα είναι πότε και κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση στην αγορά ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί ως μηχανισμός στήριξης της οικονομίας. Το κραχ της Δευτέρας ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο λόγω των συνθηκών υπό τις οποίες επαναλειτούργησε το χρηματιστήριο έπειτα από έναν και πλέον μήνα. Οι επιπτώσεις των περιορισμών κεφαλαίου για τις τράπεζες, αλλά και για το ίδιο το χρηματιστήριο (οι Ελληνες επενδυτές μπορούν να προβαίνουν σε αγορές τίτλων κάνοντας χρήση μετρητών ή εμβασμάτων από το εξωτερικό ή και χρήση των κεφαλαίων που διαθέτουν στα πιστωτικά τους υπόλοιπα, ενώ οι ξένοι επενδυτές πραγματοποιούν ελεύθερα συναλλαγές και μπορούν να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους στο εξωτερικό) ήταν αρκετές για να διαμορφώσουν συνθήκες ξεπουλήματος.

Παίζουν οι ξένοι Κατά τους περισσότερους αναλυτές, η πτώση είναι αναπόφευκτη για τουλάχιστον μερικές ημέρες, μια και από την πλευρά των ξένων επενδυτών έχουν συγκεντρωθεί μαζικές εντολές πωλήσεων για τις τράπεζες, που τη συγκεκριμένη στιγμή διαμορφώνουν τον «αδύναμο κρίκο». Πωλητές όμως είναι και οι Έλληνες, επιχειρηματίες και μέτοχοι, που έχουν υποστεί μεγάλα πλήγματα από τους περιρισμούς κεφαλαίου, και, πουλώντας, επιχειρούν να μαζέψουν ρευστό για να «μπαλώσουν» τις ζημίες και την έλλειψη ρευστότητας. Μετά το στάδιο του «αρχικού σοκ» που διαμορφώνουν οι συνθήκες αυτές, η πορεία της αγοράς θα εξαρτηθεί από άλλους τρεις παράγοντες: Το πώς θα κινηθούν οι ξένοι, που προς το παρόν κρατούν το πάνω χέρι στην αγορά (δηλαδή εάν μετά το δεδομένο αρχικό ξεπούλημα θα επιστρέψουν με αγορές μετοχών από χαμηλότερα επίπεδα). Το κατά πόσον θα ομαλοποιηθεί η εικόνα των τραπεζών, με σαφές πλάνο για την επόμενη ημέρα τους. Το πόσο θα επηρεαστεί η εικόνα των υπόλοιπων μεγάλων εισηγμένων επιχει-

1 2 3

Τα δύο κεντρικά σενάρια που επικρατούν στην αγορά

ρήσεων οι οποίες έχουν πληγεί σε επίπεδο πραγματικής οικονομίας από τους περιορισμούς κεφαλαίου.

λημα των πρώτων ωρών, περιορίστηκε στα 38 δισ. ευρώ – απώλεια της τάξης των 10 δισ.!

Η πτώση

Για τις τράπεζες, οι πρώτες ώρες επαναλειτουργίας του Χ.Α. επιβεβαίωσαν στο μέγιστο βαθμό τις ανησυχίες όσων φοβούνταν το ξεπούλημα. Οι μετοχές των τεσσάρων συστημικών ιδρυμάτων έμειναν κολλημένες στο 30%, με τις εντολές πώλησης στο limit down να περιμένουν στην ουρά. Δεν είναι τυχαίο ότι στη μέση της συνεδρίασης της Δευτέρας είχαν πωληθεί 2.000.000 μετοχές μεγάλης τράπεζας, ενώ οι εντολές που περίμεναν στην ουρά για πώληση αφορούσαν 28.000.000! Η πίεση ήταν αντίστοιχη και για τις τέσσερις τράπεζες, ενώ και τα warrants (των τριών) δέχτηκαν νέα πλήγματα, με συνέπεια η απομείωσή τους από την αρχή της χρονιάς να φτάνει το 90%. Βέβαια τίποτα δεν είναι τυχαίο. Οι τράπεζες ξεκίνησαν να συναλλάσσονται στη χειρότερη δεδομένη στιγμή και με το βάρος των περιορισμών κεφαλαίου να αποσυνθέτει την εικόνα τους. Για τις τράπεζες και τη χρηματιστηρική τους «συμπεριφορά» δεν βαρύνουν μόνο οι ζημίες που θα προκύψουν (άμεσα και μακροπρόθεσμα) από την εφαρμογή των capital controls, αλλά και η απουσία της παραμικρής εικόνας για τις κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν γι’ αυτές, όπως και για τον τρόπο με τον οποίο θα καλυφθούν. Προς τα παρόν, υπάρχει το δεδομένο του αιτήματος προς τον ESM για προκαταβολή 10 δισ. ευρώ ως «μαξιλάρι» για την κάλυψη ενδεχόμενων κεφαλαιακών αναγκών στο πλαίσιο της ευρύτερης συμφωνίας με τους δανειστές (για συνολικά 25 δισ. ευρώ), αλλά παραμένει άγνωστο πότε και πώς θα υλοποιηθεί η ανακεφαλαιοποίησή τους. Επίσης άγνωστη παραμένει και η τελική ζημία που θα προκύψει, με το ΤΧΣ να καταγράφει ήδη απώλειες κεφαλαιοποίησης 17,5 δισ. ευρώ από τα 25 δισ. ευρώ που έβαλε στις τέσσερις τράπεζες το 2013. Και το πρόβλημα διογκώνεται από το γεγονός πως, ό,τι και αν γίνει το επόμενο διάστημα, η τελική εικόνα δεν θα είναι σαφής μέχρι την ολοκλήρωση των stress tests, αργά μέσα στο φθινόπωρο. Όλα αυτα ενισχύουν την εικόνα ότι οι τράπεζες θα παραμείνουν ευάλωτες για αρκετά μεγάλο διάστημα στο χρηματιστήριο, με πρώτη και προφανή συνέπεια τη διαμόρφωση ευτελών τιμών ενόψει των αναπόφευκτων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου και ανακεφαλαιοποίησης των συστημικών ομίλων. Καθοριστική σε αυτήν τη διαδικασία θα είναι η στάση των ξένων επενδυτών που έχουν μπει στις τράπεζες τα τελευταία χρόνια.

Έτσι, για τους αναλυτές της αγοράς υπάρχουν δύο κεντρικά σενάρια: Το πρώτο «βλέπει» ότι σε διάστημα μερικών ημερών η κατάσταση θα ισορροπήσει (με διακυμάνσεις έστω) στο επίπεδο των 600+ μονάδων για τον γενικό δείκτη. Το δεύτερο, ότι δεν θα μπορέσει να κρατήσει τα επίπεδα αυτά και θα κατρακυλήσει ανεξέλεγκτα στα «χαμηλά» του Ιουνίου του 2012 (470 μονάδες). Και δυστυχώς η πτώση δεν είναι μόνο υπόθεση δεικτών, αλλά και κεφαλαίων που χάνονται για την ελληνική αγορά. Όπως έδειξαν και οι συνεδριάσεις των αρχών της εβδομάδας, με συναλλαγές λίγων εκατομμυρίων ευρώ στο limit down χάνεται χρηματιστηριακή αξία δισεκατομμυρίων ευρώ για όλες τις εισηγμένες επιχειρήσεις και κατ’ επέκταση την ελληνική οικονομία. Διόλου τυχαίο ότι στα τέλη Ιουνίου (τελευταία συνεδρίαση 26/6) η κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. διαμορφωνόταν στα 48 δισ. ευρώ ενώ στην έναρξη της συνεδρίασης της περασμένης Δευτέρας, στο ξεπού-

Ευάλωτες οι τράπεζες

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

Κλειδί η συμπεριφορά ξένων επενδυτών

Επένδ με εγγυηυμση την... απο ένη τυχία

♦ Κατά πρώτον, για τους μακροπρόθεσμους επενδυτές (Fairfax, Ross κ.λπ.), που θα πρέπει να αποφασίσουν εάν και με ποιον τρόπο θα κινηθούν για να στηρίξουν τις επενδύσεις τους. ♦ Κατά δεύτερον, για τους πιο βραχυπρόθεσμους παίκτες, όπου το ερώτημα είναι εάν θα επανέλθουν σε δεύτερο χρόνο (τη στιγμή αυτή συγκαταλέγονται στους πωλητές) για να επαναγοράσουν ελληνικούς τίτλους σε χαμηλότερες – έστω– τιμές.

Ομαλοποίηση Εάν η τελική έκβαση είναι θετική όσον αφορά τη στάση των δύο αυτών κατηγοριών επενδυτών, τότε το σενάριο μιας ομαλοποίησης της αγοράς θα παραμείνει υπαρκτό. Και μάλιστα θα διαμορφώσει και προϋποθέσεις ευκαιριών μόλις ολοκληρωθεί ο τρέχων αρνητικός κύκλος. Αντίθετα, εάν ο τραπεζικός κλάδος δεν στηριχτεί έστω και μεσοπρόθεσμα, οι επιπτώσεις της «μεγάλης διόρθωσης» θα εξαπλωθούν σε άλλες μετοχές. Η ανησυχία αυτή έχει οδηγήσει αρκετούς αναλυτές να σκέπτονται το δεύτερο σενάριο υποχώρησης του Χ.Α. στα επίπεδα του καλοκαιριού του 2012. Οι ίδιοι επισημαίνουν μάλιστα ότι την περίοδο εκείνη είχαν εμφανιστεί πάλι τα φαινόμενα της μεταφοράς της πίεσης πωλήσεων τραπεζικών τίτλων σε άλλες μετοχές σε συνθήκες ξεπουλήματος, τα οποία παρατηρήθηκαν και την περασμένη Δευτέρα. Όταν, δηλαδή, η αδυναμία εκτέλεσης των εντολών πώλησης σε τραπεζικές μετοχές ωθούσε ξένα κεφάλαια να πουλήσουν τελικά άλλες μετοχές στις οποίες κατείχαν θέσεις, προκειμένου τελικά να μειώσουν την έκθεσή τους στην Ελλάδα.

Παρ’ όλα αυτά, το φαινόμενο αυτό μπορεί να μετριαστεί τις επόμενες ημέρες, αν και οι ενδείξεις δεν είναι και οι πλέον ευοίωνες: τις πέντε εβδομάδας αργίας του ελληνικού χρηματιστηρίου συγκεντρώθηκαν χιλιάδες εντολές πώλησης από ξένους, που θα είναι δύσκολο να «εκτονωθούν» σε λίγες ημέρες. Και το δυστύχημα εδώ είναι η αδυναμία των Ελλήνων επενδυτών να αποσοβήσουν ή να απορροφήσουν την τάση της πώλησης με αγορές, λόγω των περιορισμών των capital controls. Για το «υπόλοιπο χρηματιστήριο» και κυρίως τις μετοχές της μεγάλης κεφαλαιοποίησης, οι εξελίξεις θα εξαρτηθούν από την έκταση της υποχώρησης του τραπεζικού κλάδου, αλλά και από μια άλλη σειρά παραγόντων: ♦ Τις επιπτώσεις των capital controls στα αποτελέσματά τους. ♦ Τις επιπτώσεις της ευρύτερης επιβράδυσνης στη λειτουργία τους. ♦ Τη νέα αβεβαιότητα που προκαλούν οι πολιτικές εξελίξεις με σενάρια πρόωρων εκλογών.

Οι «μεγάλοι» Για τους μεγάλους ιδιώτες του χρηματιστηρίου «κλειδί» θα είναι και η συμπεριφορά των ξένων επενδυτών σε μια σειρά από μετοχές που παρά την πτώση εξακολουθούν να έχουν θετικό πρόσημο απόδοσης από την αρχή της χρονιάς. Θα μπορέσουν μετοχές όπως της ΒΙΟΧΑΛΚΟ, της 3Ε, της Motor Oil, του Τιτάνα, της ΤΕΡΝΑ και του Μυτιληναίου να κρατηθούν όρθιες στη λαίλαπα, κρατώντας μαζί τους και το χρηματιστήριο; Η απάντηση θα δοθεί τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Μέχρι τότε βέβαια η ελληνική αγορά θα πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλη-

μα μιας πιθανής χρηματιστηριακής «φυγής» μεγάλων επιχειρήσεων. Η «φυγή» μπορεί να έχει πολλές μορφές: Πρώτον, την αλλαγή έδρας που πραγματοποίησαν την τελευταία διετία σημαντικοί όμιλοι για να μειώσουν τις επιπτώσεις της κρίσης στα οικονομικά τους δεδομένα. Δεύτερον, την έξοδό τους από το χρηματιστήριο, και τρίτον, την επιλογή της διαπραγμάτευσης των μετοχών τους σε ξένες κεφαλαιαγορές, το λεγόμενο dual listing. Πρόκειται για ένα σενάριο που μελετούν επισταμένα τις τελευταίες εβδομάδες οι διοικήσεις αρκετών εισηγμένων (ιδιαίτερα με εξαγωγική δραστηριότητα). Στα μεγάλα χρηματιστηριακά γραφεία το πρόβλημα καταγράφεται ως υπαρκτό, με τους διαχειριστές να σημειώνουν πως μπορεί η ΒΙΟΧΑΛΚΟ να πείστηκε να μείνει στην Ελλάδα και το Χ.Α. και η Coca-Cola τελικά να κάνει την παράλληλη διαπραγμάτευση, άλλες όμως εταιρείες μελετούν σοβαρά την «έξοδο» με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Θυμίζουν, δε, ότι το χρηματιστήριο αποψιλώνεται και από αναγκαστικές εξελίξεις, όπως η υποχρεωτική Δημόσια Πρόταση που κατέθεσε η Lafarge για την ΑΓΕΤ Ηρακλής και θα θέσει την τελευταία εκτός Χ.Α. Είχαν προηγηθεί η HOL, η Σ&Β, η ΣΙΔΕΝΟΡ, η ΜΟΧΛΟΣ, ενώ ακολουθεί και η Καθημερινή.

10

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Η υγεία δεν βρίσκει... κρεβάτι Υπό κατάρρευση το ΕΣΥ, τόσο σε επίπεδο χρηματοδότησης όσο και σε επίπεδο προσωπικού Σε… κώμα βρίσκεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Την ώρα που ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Γιώργος Σταθάκης παλεύουν με τα… θηρία στο ξενοδοχείο «Χίλτον» σε καθημερινή βάση, δημιουργούνται νέοι πονοκέφαλοι για τον υπουργό Υγείας, Παναγιώτη Κουρουμπλή, ο οποίος καλείται να μαζέψει τα… ασυμμάζευτα της 5ετούς μνημονιακής λαίλαπας.

Τ

ο Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι υπό κατάρρευση τόσο σε επίπεδο χρηματοδότησης όσο και σε επίπεδο προσωπικού και υπηρεσιών. Ωστόσο, όπως καταγγέλλεται στο «Ποντίκι» από αρκετούς γιατρούς και μέλη προσωπικού νοσοκομείων, τα νοσοκομεία είναι ένα βήμα πριν από το οριστικό… black out. Ανάμεσα στα πολλά προβλήματα, τα οποία οδηγούν σε διαρκή… αιμορραγία, είναι η συρρίκνωση των λειτουργικών δαπανών (άνω του 60%) και η μειωμένη χρηματοδότηση σε σχέση με το έτος 2014 κατά 230 εκατ. ευρώ κατά το οποίο εξοφλήθηκαν και οι ληξιπρόθεσμες

οφειλές. Εξαιτίας των ασφυκτικών χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας τους τελευταίους μήνες από τότε που ανέλαβε τα ηνία της χώρας η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, τα νοσοκομεία δεν επιχορηγήθηκαν με τα αντίστοιχα δωδεκατημόρια των μηνών που παρήλθαν (οκτώ δωδεκατημόρια) της προβλεπόμενης στον Προϋπολογισμό κρατικής χρηματοδότησης.

Αναβολές χειρουργείων

Kαταγγελίες γιατρών για ένα βήμα πριν από το οριστικό black out

«Τα νοσοκομεία έλαβαν έως τώρα το 18% της προβλεπόμενης χρηματοδότησης (230 εκατ. ευρώ), αν και παρήλθαν οι επτά πρώτοι μήνες του έτους. Τα ταμεία των νοσοκομείων είναι άδεια. Οι ανεξόφλητες υποχρεώσεις υπερβαίνουν τα 700 εκατ. ευρώ. Οι εταιρείες η μία μετά την άλλη διακόπτουν την προμήθεια ειδών πρώτης ανάγκης, υγειονομικού

και φαρμακευτικού υλικού και υλικών διατροφής, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς επίσης η ποιότητα του φαγητού των ασθενών. Αναβάλλουν χειρουργεία λόγω έλλειψης υλικών» δήλωσε χαρακτηριστικά στο «Ποντίκι» ο Μιχάλης Γιαννάκος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων. «Δεν διαθέτουν το στοιχειώδες υγειονομικό υλικό (γάζες, σύριγγες, βαμβάκι). Απευθύνονται σε άλλα νοσοκομεία για χορήγηση δανεικών υλικών. Εργαζόμενοι για να προστατευτούν αγοράζουν γάντια και άλλα υλικά από την τσέπη τους. Οφείλουν χρήματα στους αεριτζήδες εργολάβους, οι οποίοι με τη σειρά τους δεν πληρώνουν τους εργαζόμενους. Δεν φθάνει που προσφέρουν φτηνή και ανασφάλιστη εργασία, οφείλουν μισθούς άνω των πέντε μηνών» πρόσθεσε χαρακτηριστικά. Όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία στο 3ο μνημόνιο, το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία… συρραφής, προβλέπεται η λειτουργία «Δημοσιονομικού Συμβουλίου», έργο του οποίου θα είναι η περικοπή δαπανών σε περίπτωση απόκλισης του προϋπολογισμού. «Είναι δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός βρίσκεται σε τροχιά ύφεσης

Χωρίς φαρμακευτικό και υλικοτεχνικό εξοπλισμό, τα ελληνικά νησιά «Δεν υπάρχει ούτε ο φαρμακευτικός ούτε ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός ώστε να μπορεί κανείς να δουλέψει ικανοποιημένος από αυτό που κάνει και από αυτό που έχει εκπαιδευτεί να κάνει. Τουλάχιστον κάποιος που θέλει να προσφέρει το ιατρικό έργο σε ένα επίπεδο στο οποίο θεωρεί ότι αυτό και θα καλύψει τον ίδιο, αλλά και ανταποκρίνεται σε αυτά που πρέπει να γίνουν.» Ο Χρήστος Χαραλαμπόπουλος είναι ειδικός παθολόγος. Όταν πριν από 4 χρόνια τού δόθηκε η ευκαιρία να υπηρετήσει ως νοσοκομειακός γιατρός σε νησί των Επτανήσων, απο-

φάσισε να μην το κάνει. Ο λόγος, μας λέει, είναι απλός. Δεν υπάρχουν τα κίνητρα, ούτε και οι κατάλληλες υποδομές. Όσοι πηγαίνουν να εργαστούν σε ένα μικρό νησί, είναι ήρωες, πιστεύει ο νεαρός παθολόγος.

Έκκληση «Πολλές φορές ένας γιατρός σε ένα τέτοιο μικρό μέρος καλείται να αντιμετωπίσει περιστατικά που δεν είναι της ειδικότητάς του. Δηλαδή, πηγαίνει ένας παθολόγος για να αντιμετωπίσει ένα ορθοπεδικό, ένα χειρουργικό περιστατικό». Τα ελληνικά νησιά εκπέμπουν

SOS. Μόνο σε 14 νησιά του Αιγαίου έχουν καταγραφεί 259 κενές θέσεις γιατρών, με τους τοπικούς φορείς να κάνουν έκκληση ακόμη και για έναν μόνιμο γιατρό. Τα επείγοντα περιστατικά αντιμετωπίζονται μόνο με αεροδιακομιδές, που στοιχίζουν πολύ περισσότερο, όπως λένε. «Σε κάθε έκτακτο περιστατικό που έχουμε, αν είμαστε τυχεροί και βρίσκεται ελεύθερο το ελικόπτερο του ΕΚΑΒ, γίνεται μεταφορά στο νοσοκομείο της Ρόδου, σε διαφορετική περίπτωση αν δεν υπάρχει, έχουμε το πλωτό, το οποίο κάνει 2,5-3 ώρες

να έρθει και άλλες τόσες να πάει στο νησί της Ρόδου, οπότε καταλαβαίνετε πόσο πολύτιμος χρόνος χάνεται για αυτό το έκτακτο περιστατικό» καταγγέλλει η δήμαρχος Τήλου Μαρία Αλιφέρη-Καμμά. «Για το παραμικρό, αναγκάζεσαι να ταξιδέψεις στη Λέρο, στο πιο κοντινό ή στην Κάλυμνο. Και για κάτι πιο σοβαρό, Αθήνα ή Ρόδο. Σαφώς, είναι κάτι σοβαρό. Και πλέον και για τα παιδιά, από τη στιγμή φυσικά που δεν υπάρχει ούτε παιδίατρος» ανέφερε στο «Π» η κάτοικος Λειψών, Μαρία Βαντσούρη.

Πριν από λίγες ημέρες το υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προκήρυξε διαγωνισμό για την κάλυψη των κενών θέσεων όλων των ειδικοτήτων στα Πολυδύναμα Πολυιατρεία και Κέντρα Υγείας των νησιών, στα Δωδεκάνησα. Επιπλέον, η Περιφέρεια, καθώς και ο Ιατρικός Σύλλογος Δωδεκανήσου, δεσμεύτηκαν να καλύψουν τη διαμονή και σίτιση των ιατρών και νοσηλευτών καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας τους στα νησιά και επιπλέον να τους δοθεί ένα επίδομα, ύψους 450 ευρώ.

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

11

www.topontiki.gr

σοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΝΓΕ), Δημήτρης Βαρνάβας, χαρακτήρισε «διαχειρίσιμη αλλά με ακραίο τρόπο» την υπάρχουσα κατάσταση στα ελληνικά νοσοκομεία. «Το ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα στα νοσοκομεία είναι μια πραγματικότητα. Η κατάσταση βέβαια δεν βρίσκεται στα επίπεδα που προσπαθούν να περιγράψουν ορισμένοι. Είναι μία κατάσταση στην οποία καταφέρνουμε να κρατήσουμε σε λειτουργία με το ελάχιστο προσωπικό που υπάρχει, περιμένοντας ότι θα υλοποιηθούν οι προσλήψεις τις οποίες έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση, και ότι θα αυξηθούν οι δαπάνες για τα δημόσια νοσοκομεία. Αυτήν τη στιγμή έχουμε μία κατάσταση η οποία είναι διαχειρίκαι πρωτογενών ελλειμμάτων. Με δεδομένες λοιπόν τις μνημονιακές δεσμεύσεις, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν προτίθεται να αυξήσει την κρατική χρηματοδότηση που προβλέπεται στον προϋπολογισμό, όπως δεσμευόταν προεκλογικά και μετεκλογικά, αλλά θα κουτσουρέψει περαιτέρω το προβλεπόμενο κονδύλι, για να καλύψει τις τρύπες των ελλειμμάτων. Ίδιες πολιτικές προς υλοποίηση και στον ΕΟΠΥΥ. Η προϋπολογισθείσα χρηματοδότηση είναι 500 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με την προβλεπόμενη στον συστατικό νόμο (0,6% του ΑΕΠ) και η τρόικα (Quartetto) πιέζει για περαιτέρω συρρίκνωση» σημειώνει χαρακτηριστικά στο «Ποντίκι», ο Μιχάλης Γιαννάκος. Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως επισημαίνουν οι εκπρόσωποι των δανειστών, ως κράτος δαπανούμε 3,1% του ΑΕΠ για τα δημόσια νοσοκομεία, με τον Μ.Ο. στην Ευρώπη να είναι 2,9% του ΑΕΠ. Επίσης ισχυρίζο-

νται ότι από το σύνολο των δημοσίων δαπανών για την υγεία το 54,8% κατευθύνεται στο ΕΣΥ, με τον Μ.Ο. στην Ευρώπη να είναι στο 46,2%. Αυτά, όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, είναι «παραπλανητικά και στρεβλά στοιχεία για να αιτιολογήσουν νέες καταργήσεις κλινών, κλινικών, οργανικών θέσεων και νέα λουκέτα νοσοκομείων (ειδικά των διασυνδεόμενων).

Ακραία κατάσταση Στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης βρίσκεται η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών, η απαξίωση των δημόσιων μονάδων Ψυχικής Υγείας (είναι σε ισχύ το Σύμφωνο για κατάργηση των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων στο τέλος του έτους), η κατάργηση Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών, η συρρίκνωση του ΕΚΑΒ και του Κράτους Πρόνοιας». Από την πλευρά του πάντως, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Νο-

εκπέμπουν SOS Παρ’ όλα αυτά, η ανταπόκριση των ιατρών και νοσηλευτών είναι μέχρι στιγμής απογοητευτική. Και η προκήρυξη για την κάλυψη των κενών θέσεων λήγει στις 6 Αυγούστου… «Αν δεν δώσουν μόρια στους γιατρούς, δεν υπάρχει περίπτωση να έρθουν. Αν δεν τους δώσουν κάποια χρήματα παραπάνω, αν δεν τους πληρώνουν το σπίτι τους, το φαγητό τους, δεν υπάρχει περίπτωση με 800 και 1.000 ευρώ να έρθει γιατρός στα νησιά» υποστηρίζουν τοπικοί φορείς, οι οποίοι κρούουν το κώδωνα του κινδύ-

νου, ενόψει του δύσκολου χειμώνα, όπου, εκτός από τον «ναυτικό αποκλεισμό» από την ηπειρωτική Ελλάδα, οι άσχημες καιρικές συνθήκες συχνά καθιστούν αδύνατη την επικοινωνία και με τα γειτονικά νησιά. Επιπλέον πολλά ακριτικά νησιά έχουν να διαχειριστούν και τους εκατοντάδες μετανάστες και πρόσφυγες που περνούν καθημερινά με δουλεμπορικά από τα τουρκικά παράλια. Ανάμεσά τους δεκάδες παιδιά και ηλικιωμένοι οι οποίοι μένουν για μέρες χωρίς καμία ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής τρέχει να μαζέψει τα ασυμμάζευτα πέντε χρόνων

σιμη με ακραίο τρόπο» δήλωσε χαρακτηριστικά στο «Ποντίκι» ο πρόεδρος της ΟΝΓΕ. «Εφόσον αυξηθεί η χρηματοδότηση, θα βελτιωθεί πολύ η κατάσταση διότι έχουν εκταμιευθεί λίγα χρήματα σε σχέση με αυτά που έπρεπε να εκταμιευθούν στο επτάμηνο, το οποίο έχει παρέλθει λόγω του ότι βρισκόμαστε σε συνεχή διαπραγμάτευση με τους δανειστές μας. Η δυσκολία ήταν μεγάλη και συνέβησαν πολλά. Αυτό το οποίο ευελπιστούμε είναι ότι, κλείνοντας η διαπραγμάτευση, θα μπορέσει να υπάρξει ομαλή ροή στα νοσοκομεία, διότι δεν έχει λεχθεί κάτι διαφορετικό είτε από την πλευρά των θεσμών είτε από την πλευρά της κυβέρνησης» σημείωσε ο Δημήτρης Βαρνάβας.

12

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Όταν ο τζίρος έγινε... τσίρος Κάθετη πτώση που ξεπερνά το 70% καταγράφηκε το διάστημα 21 - 27 Ιουλίου Πλήγμα υπέστησαν οι μικρές επιχειρήσεις από την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls), καθώς 9 στις 10 είδαν τον τζίρο τους να σημειώνει κάθετη πτώση, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, που έγινε στο διάστημα 21-27 Ιουλίου. Με λίγα λόγια, η πτώση του τζίρου στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις λόγω capital controls ξεπέρασε το 70%!

Α

πό την ίδια έρευνα προκύπτει ότι για 3 στις 10 επιχειρήσεις ο κύκλος εργασιών σημείωσε μείωση πάνω από 70%, ενώ συνολικά για τις επιχειρήσεις η μείωση του τζίρου ήταν μεσοσταθμικά 48%. Άμεση συνέπεια ήταν η συρρίκνωση της κατανάλωσης κατά 50% ή κατά 3,8 δισ. € κατά το διάστημα αυτό. Το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, με μια μετριοπαθή, όπως λέει, εκτίμηση υπολογίζει ότι από αυτήn τη μείωση το ελληνικό Δημόσιο έχασε 570 εκατ. ευρώ από έμμεσους φόρους. Από την έρευνα προκύπτει επίσης το συμπέρασμα ότι οι μικρές επιχειρήσεις ήταν απροετοίμαστες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από την επιβολή των capital controls και το κλείσιμο των τραπεζών. Πιο συγκεκριμένα, μόνο 1 στις 2 χρησιμοποιεί e-banking για τις συναλλαγές της με πελάτες και προμηθευτές, ενώ 7 στις 10 δεν διαθέτουν συσκευές EFT/POS προκειμένου να πραγματοποιούν συναλλαγές με πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες. Ειδικότερα στις υπηρεσίες 6 στις 10 επιχειρήσεις δεν διαθέτουν e-banking και στο εμπόριο το αντίστοιχο ποσοστό είναι 53,3%, ενώ το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται στους αυτοαπασχολούμενους καθώς 7 στους 10 δεν διαθέτουν e-banking. Τέλος, 7 στους 10 επιχειρηματίες δήλωσαν ότι δεν θα πάνε διακοπές φέτος. Αυτό είναι το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ σε έρευνες του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ και υπογραμμίζει την απότομη πτώση του εσωτερικού τουρισμού στη χώρα μας.

Δεν ξοδεύουν Σύμφωνα με εκπρόσωπους των εμπορικών ομοσπονδιών και εμπορικών συλλόγων, η πτώση του τζίρου στην Αθήνα εκτιμάται σε περίπου 40%, ενώ στις περιφερειακές αγορές της πρωτεύουσας είναι ακόμη μεγαλύτερη, στη Θεσσαλονίκη και στον Πειραιά αγγίζει το 60%, στα Τρίκαλα η μείωση κυμαίνεται μεταξύ 60% και 70%, ενώ ακόμη και σε τουριστικές περιοχές, όπως η Ρόδος, η μείωση του τζίρου υπερβαίνει το 50% σε σύγκριση με πέρυσι. Και αυτό, διότι όπως υποστήριξε μετά τη συνεδρίαση ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ρόδου Ν. Μπόνης, παρατηρείται το φαινόμε-

νο οι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας να κρατούν μετρητά αλλά να μην τα ξοδεύουν, φοβούμενοι ότι αν υπάρξει πρόβλημα στα ΑΤΜs, δεν θα έχουν πρόσβαση στους λογαριασμούς τους. Έτσι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι αγορές περιορίζονται και γίνονται μόνο κατά τις τελευταίες ημέρες της παραμονής τους στη χώρα μας.

Επιπτώσεις

Σοκαριστικά τα στοιχεία έρευνας του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ

Παράλληλα στον ένα και πλέον μήνα που ισχύουν οι κεφαλαιουχικοί περιορισμοί στις τράπεζες, τα πράγματα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις πανελλαδικά έχουν δυσκολέψει και υπάρχει κάθετη πτώση στους τζίρους και τις παραγγελίες. Πολλές επιχειρήσεις τείνουν να γίνουν ανενεργείς και είναι πολύ σοβαρό το ενδεχόμενο μέσα στο επόμενο διάστημα να υπάρξουν επιπτώσεις και στο κομμάτι της απασχόλησης. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν το 92% των επιχειρήσεων πανελλαδικά και το πρώτο βασικό πλήγμα που υπέστησαν είναι η δυσκολία τους να προμηθευτούν πρώτες ύλες και να κατασκευάσουν τα προϊόντα τους. Παράλληλα, αδυνατούν να προμηθευτούν και έτοιμα προϊόντα για να τα πουλήσουν. Ιδίως οι εποχιακές επιχειρήσεις που ζουν από τις πωλήσεις μέσα στο καλοκαίρι, κινδυνεύουν να υποστούν μεγάλη ζημιά. Ενδεικτικά να

επισημάνουμε πως στα λιμάνια της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και αλλού είναι εγκλωβισμένα πολλά κοντέινερ με διάφορα προϊόντα, τα οποία πρέπει να προωθηθούν στην επικράτεια και να δοθούν στις επιχειρήσεις για να μπορέσουν να λειτουργήσουν. Πρόβλημα, όμως, υπάρχει και με τις εξαγωγές των προϊόντων, ενώ υπάρχουν και αρκετές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που λειτουργούν υποστηρικτικά και σε μεγάλες εξαγωγικές εταιρείες. Μεγάλο αδιέξοδο υπάρχει και με τις επιταγές, θέμα για το οποίο ελπίζουμε να υπάρξει άμεσα κάποια ρύθμιση, ενώ οι επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν έργα από δήμους και περιφέρειες και συμμετέχουν σε διαγωνισμούς αντιμετωπίζουν αδιέξοδο με την καταβολή των εγγυητικών, τόσο συμμετοχής όσο και καλής εκτέλεσης. Έτσι είναι φανερό ότι το οικονομικό πεδίο είναι πολύ δύσκολο, ενώ υπάρχει και μια άκρως ανταγωνιστική γειτονιά, με τη Βουλγαρία, την Τουρκία, τα Σκόπια να υπερτερούν στα θέματα φορολογίας, ασφάλισης και ενέργειας.

Πιο ακριβά Την ίδια ώρα, ακριβότερο είναι το καλάθι της νοικοκυράς στην Ελλάδα σε σύγκριση με την Ισπανία, ενώ σημαντικά φθηνότερο παραμένει σε σχέση με τη Βρετανία και τη Γαλλία μετά και την τελευταία αύξηση του ΦΠΑ, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ. Ωστόσο, το πραγματικό κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα σε κάθε χώρα σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης, στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με τις τρεις χώρες (47,2 % με τη Βρετανία, 25,1 % με την Ισπανία και 57,2 % με τη Γαλλία). Το ΙΝΕΜΥ συνέκρινε τις τιμές 19 βασικών προϊόντων ευρείας κατανάλωσης (αλεύρι, γάλα, καφές, μακαρόνια, χυμός πορτοκαλιού, πατάτες, μήλα κ.λπ.) στις τέσσερις χώρες, μετά την αύξηση του ΦΠΑ στη χώρα μας. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, το ελληνικό καλάθι κοστίζει 51,61 ευρώ, έναντι 51,04 ευρώ στην Ισπανία, 71,32 ευρώ στη Βρετανία και 66,64 ευρώ στη Γαλλία. Δηλαδή, είναι φθηνότερο κατά 38,2% συγκριτικά με το αντίστοιχο του Ηνωμένου Βασιλείου και κατά 29,1% σε σχέση με εκείνο της Γαλλίας. Σημειώνεται επιπλέον ότι για την αποφυγή λανθασμένων συμπερασμάτων θα πρέπει να συνυπολογίζεται και το πραγματικό κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα σε κάθε χώρα σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης, το οποίο στη χώρα μας είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με τις τρεις χώρες (47,2 % με τη Βρετανία, 25,1 % με την Ισπανία και 57,2 % με τη Γαλλία).

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

13

www.topontiki.gr

«Π

ρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί η επικείμενη παγίωση των επιπτώσεων στις επιχειρήσεις και την απασχόληση» λένε οι παραγωγικοί φορείς σε επιστολή που έστειλαν στην κυβέρνηση, στον αντιπρόεδρο Γιάννη Δραγασάκη και τους υπουργούς Oικονομικών Ευκλείδη Tσακαλώτο και Οικονομίας Γιώργο Σταθάκη. Οι εκπρόσωποι του ΣEB, του ΣETE (τουριστικές επιχειρήσεις), της EΣEE (έμποροι), της KEEE (επιμελητήρια) και της ΓΣBEE (βιοτέχνες), καθώς και η ΓΣEE κατέθεσαν δέσμη μέτρων άμεσης εφαρμογής για να ανακοπεί η φθίνουσα πορεία της οικονομίας.

H επιστολή τους προς την κυβέρνηση συνοδεύεται με δύο υπομνήματα, το πακέτο των μέτρων ταχείας απόδοσης που πρέπει να ληφθεί άμεσα και την καταγραφή των επιπτώσεων από τους τραπεζικούς περιορισμούς στις επιχειρήσεις, οι οποίοι μέχρι σήμερα έχουν οδηγήσει σε πτώση πωλήσεων από 30% έως 80% ανάλογα με τον κλάδο. Ειδικότερα ανά τομείς εξηγούν: Στην παραγωγή ♦ H απαίτηση «τοις μετρητοίς» πλέον καλύπτει σχεδόν το σύνολο της παραγωγής, ακόμα και τις μεγαλύτερες μεταποιητικές - βιομηχανικές μονάδες. ♦ H συνεχιζόμενη δυσκολία στη διακίνηση πρώτων υλών στην εσωτερική αγορά επιβραδύνει ακόμα περισσότερο την τοπική παραγωγή. ♦ H μη εξαίρεση της βιομηχανίας από τους περιορισμούς της Πράξης Nομοθετικού Περιεχομένου διευρύνει τα ήδη μεγάλα προβλήματα στην τήρηση εμπορικών και οικονομικών όρων και παραδόσεων στο εξωτερικό.

Επιστολή αγωνίας στην κυβέρνηση Στις επενδύσεις ♦ Απώλεια χρηματοδοτικών πόρων για επενδύσεις σε εξοπλισμό, πάγια στοιχεία κ.λπ. λόγω διακοπής χρηματοδότησης, αναστολής επενδύσεων κ.λπ. ♦ Αύξηση του κόστους εκτέλεσης έργων. ♦ H αβεβαιότητα αλλά και οι έλεγχοι κεφαλαίων καθυστερούν ή/και αναστέλλουν την έναρξη νέων (εγκεκριμένων) συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Aυτό εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους λήξης προθεσμιών, με αποτέλεσμα την οριστική απώλεια πόρων και πτώση πωλήσεων μακροχρόνια. Στο ανθρώπινο δυναμικό ♦ Λόγω μείωσης της παραγωγής, πτώσης των πωλήσεων, δυσκολιών διάθεσης κ.λπ., παγιώνεται η κάλυψη των αναγκών από προσωπικό ασφαλείας. ♦ Λόγω μείωσης της παραγωγής οι επιχειρήσεις προχωρούν σε αναθεώρηση των βαρδιών, των αδειών, του αριθμού των θέσεων εργασίας, των προσλήψεων κ.λπ. ♦ Mε την «αργία» των τραπεζών εντείνονται ακόμα περισσότερο τα προβλήματα καταβολής μισθών (για εταιρείες χωρίς e-banking). Στη διάθεση ♦ O εφοδιασμός πραγματοποιείται πλέον με χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες, δημιουργώντας

ανάγκες ενίσχυσης της ασφάλειας. Σε συνδυασμό με τις αλλαγές του εργασιακού ωραρίου της αποθήκης αλλά και της διανομής επιβαρύνει τις επιχειρήσεις με επιπρόσθετα κόστη. ♦ Εδραιώθηκε σε πολλούς τομείς η μείωση της διανομής προϊόντων, λόγω συνεχούς πτώσης των παραγγελιών, αλλά και της ακύρωσης παραδόσεων. ♦ Συνεχώς μειούμενη διαθεσιμότητα φορτηγών (συνεπώς και δυνατότητα μεταφορών) παρά τη μειωμένη ζήτηση. ♦ Οι δυσμενείς όροι έχουν επεκταθεί στην εφοδιαστική αλυσίδα και ειδικότερα στις διεθνείς μεταφορές (forwarding). ♦ H έλλειψη ανταλλακτικών για μηχανήματα διακίνησης εμπορευμάτων (π.χ. περονοφόρα, κλαρκ κ.λπ.) δημιουργεί καθυστερήσεις. ♦ Επειδή τα εμβάσματα δεν εκκαθαρίζονται στους εκτός συνόρων τραπεζικούς λογαριασμούς των προμηθευτών, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να εκτελωνίσουν φορτία, με αποτέλεσμα σημαντικές καθυστερήσεις στα τελωνεία με επιπτώσεις στα ευπαθή προϊόντα. Στη ρευστότητα και στις πληρωμές ♦ Δημιουργείται νέο περιβάλλον στις συναλλαγές («οικονομία των μετρητών»), με τους προμηθευτές

να ζητούν την πληρωμή αποκλειστικά με μετρητά, αποφεύγοντας οποιαδήποτε άλλη μορφή υπό τον φόβο του «κουρέματος» των καταθέσεων. Aυτή η πρακτική, η οποία ενέχει αυξημένο κίνδυνο κλοπής, πλαστών χαρτονομισμάτων κ.λπ. αλλά και ασφάλειας εγκαταστάσεων και προσωπικού. ♦ Σημαντικά προβλήματα και διαφυγόντα έσοδα από τη διακοπή συναλλαγών με ξένες επενδυτικές πλατφόρμες, χρηματιστήρια, επενδυτικούς οίκους, ασφαλιστικά προγράμματα κ.λπ. ♦ Αδυναμία τιμολόγησης και είσπραξης αναλογούντων εσόδων με αρνητικές επιπτώσεις στην ανταπόκριση σε δανειακές και λοιπές υποχρεώσεις. ♦ Οι τράπεζες εξωτερικού δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη εμβάσματος των ποσών που οφείλονται από εξαγωγές, επηρεάζοντας αρνητικά τη ρευστότητα των εξαγωγικών επιχειρήσεων. ♦ Προμηθευτές του εξωτερικού ήδη ζητούν δυσμενέστερους όρους συναλλαγών, ακόμη και 100% προπληρωμή. ♦ Διευρύνονται τα προβλήματα πληρωμών σε όσους εισπράττουν είτε μετρητά είτε πληρώνονται μέσω αντικαταβολής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μεταφορείς. Αυτό συνεπάγεται αδυναμία αποστολής προϊόντων σε πελάτες του εξωτερικού. ♦ Σε εταιρείες με παρουσία σε χώρες του εξωτερικού απαιτούνται διαρκώς μετακινήσεις και ταξίδια στελεχών. H έλλειψη ρευστότητας και η μη χρήση (ή/και αποδοχή) ελληνικών πιστωτικών καρτών στο εξωτερικό συνεχίζουν να προκαλούν αναβολές και ματαιώσεις ταξιδιών, καθυστερήσεις κ.λπ.

14

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

ω ν ώ π υ Τρ

καλοκαίρι πλέον και οι πολιτικοί αρχηγοί, οι E ΒΑΘΥ υπουργοί και οι βουλευτές ξεκλέβουν λίγο χρόνο και

ετοιμάζονται για ολιγοήμερες διακοπές με τον νου τους πάντοτε στις πολιτικές εξελίξεις, ενώ τις εργασίες της αναστέλλει η Βουλή από σήμερα Πέμπτη μέχρι και τις 16 Αυγούστου. Σε αυτούς πάντως που δεν ετοιμάζουν την αναχώρησή τους βρίσκεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, θα βρεθεί στις 14 Αυγούστου στην Πάρο, στην Παναγία την Εκατονταπυλιανή και μία ημέρα μετά, ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, στην Παναγία της Τήνου… Ερείκουσα, στα σμαραγδένια νερά του Ιονίου, E ΣΤΗΝ βρέθηκε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με τη σύζυγό του Μπέτυ, ξεκλέβοντας λίγο χρόνο ανάπαυσης από τη σκληρή διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Ο πρόεδρος της Ν.Δ., Βαγγέλης Μεϊμαράκης, θα βρεθεί για λίγες ημέρες στις Σπέτσες και στο Πόρτο Χέλι, ενώ ο Αντώνης Σαμαράς, απαλλαγμένος από το άγχος της «γαλάζιας» ηγεσίας, θα περάσει τις καλοκαιρινές του διακοπές, πού αλλού, στην Πύλο, στο Ναύπλιο και ίσως στην Κεφαλονιά, που παλαιότερα πήγαινε κάθε χρόνο λόγω καταγωγής της συζύγου του Γεωργίας…

σκεται για τις καλοκαιρινές του διακοπές ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης. Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά βρέθηκε για λίγες ημέρες στη Ναύπακτο και θα συνεχίσει στις Σποράδες, και συγκεκριμένα στη Σκύρο, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας θα περάσει τις σύντομες διακοπές του στη Λαμία, από όπου και κατάγεται. ΜΕΓΑΛΗ κινητικότητα παρατηρείται τον τελευταίο καιρό στα γραφεία της Εισαγγελέως Διαφθοράς σε ό,τι αφορά την υπόθεση των εξοπλιστικών… Ακούγεται μάλιστα ότι υπάρχουν εντάλματα έτοιμα γραμμένα εις την γερμανική γλώσσα! Τα στοιχεία, μάλιστα, για τα εξοπλιστικά εμπλέκουν αρκετούς επωνύμους. Την ίδια ώρα, διασταυρώσεις των λογαριασμών όχι μόνο από τη λίστα Λαγκάρντ αλλά και από άλλες λίστες προκαλούν σεισμικές δονήσεις που θα έχουν θύματα υπεράνω πάσης υποψίας…

E

ο Τέρενς Κουίκ τις εισαγγελείς Πόπη ΠαE ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ πανδρέου και Ελένη Ράικου να προχωρήσουν άμεσα το Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ Διευθυντής Έκδοσης: ΠΑΝΑΓΗΣ Δ. ΚΟΥΤΟΥΦΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης: ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΙΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Aρχισυνταξία: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ, ΒΑΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ Υπεύθυνος Ύλης: ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ

Οικονομικός Διευθυντής: ΜΑΡΚΟΣ ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ Εμπορικό Τμήμα: ΜΑΝΘΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ Tηλέφωνα - Fax: 210 68.98.448 210 68.98.226 Εκτύπωση: IRIS ΑΕΒΕ

D.A. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ Α.Ε.» ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ 48 σελίδες - 2,00 ­ ΓΡΑΦΕΙΑ: Λεωφ. Βουλιαγμένης 273, T.K. 17236, Άγιος Δημητριος, Κωδικός: 3107 Tηλ.: 210 68.98.448, Fax Σύνταξης: 210 68.91.046 e-mail: topontiki1@yahoo.gr internet: http://www.topontiki.gr

«ΠΟΝΤΙΚΙ» Πολιτική - Σατιρική και

Αποκαλυπτική εφημερίδα

•Για τη συνδρομή σας αρκεί ένα τηλεφώνημα στο 210-68.98.448. «ΠΟΝΤΙΚΙ» το... «ΠΟΝΤΙΚΙ» Σας! (Από το... 1979, ε;)

Η γραφειοκρατική κατάντια και η αναλγησία του ΙΚΑ… Είναι 90 χρόνων, συνταξιούχος του ΙΚΑ λόγω χηρείας. Τον Απρίλιο του 2013, έπειτα από μια οδύσσεια στο ΚΕΠΑ, κρίθηκε ανάπηρη σε ποσοστό 95%. «Πρακτικά τυφλή, χρήζει βοηθείας και συμπαραστάσεως ετέρου προσώπου» αναφέρεται στην ιατρική γνωμάτευση. Όμως, μέχρι σήμερα οι... εκσυγχρονισμένες από τον κ. Ρ. Σπυρόπουλο υπηρεσίες του ΙΚΑ δεν κατάφεραν να της καταβάλουν το σχετικό επίδομα. Και όχι μόνον αυτό, αλλά τον Ιούλιο της έκοψαν και το ΕΚΑΣ, αναδρομικά από 1ης/1/2015, διότι, λέει, πρέπει να ελεγχθεί η εισοδηματική της κατάσταση! Μιλάμε για τέτοια γραφειοκρατική κατάντια και αναλγησία… Τα στοιχεία της ενενηντάχρονης στο υποκατάστημα Παγκρατίου στη διάθεση της νέας αριστερής διοίκησης του ΙΚΑ, των Γ. Θεωνά και Γ. Δούκα. Αναμένουμε....

σκάνδαλο ΑΤΕ, για να βγουν τα βαριά ονόματα στη φόρα και να τιμωρηθούν, τονίζοντας ότι η ζημία 5 δισ. εις βάρος των Ελλήνων φορολογουμένων έγινε από 1.300 διαφορετικές δανειοδοτήσεις που δεν πληρώθηκαν ποτέ! οι συναντήσεις με «γαλάζια» στελέχη E ΠΛΗΘΑΙΝΟΥΝ που έχει το τελευταίο διάστημα ο πρόεδρος της Ν.Δ. Βαγγέλης Μεϊμαράκης. Στο πλαίσιο αυτό συναντήθηκε στο γραφείο του στη Βουλή με τον πρώην επίτροπο και πρώην υπουργό Οικονομικών επί κυβέρνησης Μητσοτάκη, Γιάννη Παλαιοκρασσά. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο τελευταίος του ευχήθηκε καλή δύναμη στα νέα και δύσκολα καθήκοντα που ανέλαβε, ενώ τον χαρακτήρισε σε συνομιλητές του μια πολύ καλή επιλογή που βρίσκεται πλέον στο τιμόνι της «γαλάζιας» παράταξης.

, Κι όμως ο, Ουμπέρτ το υσ τον Αύγο ν υπάρχου ... ειδήσεις

ΚΡΗΤΗ και στον Δραπανιά ΧανίE ΣΤΗΝ ων, τον τόπο καταγωγής του, θα βρί-

www.topontiki.gr

Ακόμη είναι νωρίς για τα πόθεν έσχες

με τον πρόεδρο Ολάντ θα E ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ έχει σήμερα ο πρωθυπουργός, που πη-

«Όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά» ή μήπως «άνθρακες ο θησαυρός»; Στην περίπτωση του ελέγχου των πόθεν έσχες πρώην και νυν, πιθανότατα, βουλευτών μένει να διαπιστωθεί και να αποδειχθεί τι από τα δύο ισχύει... Πάντως, όπως εξήγησε η γ’ αντιπρόεδρος της Βουλής και πρόεδρος της Επιτροπής Πόθεν Έσχες, Δέσποινα Χαραλαμπίδου, από τις περίπου 700 περιπτώσεις υπόχρεων, γύρω στις 30 (για το οικονομικό έτος 2012) εμφανίζονται να διαθέτουν «αρνητικό πόθεν έσχες». Αυτές οι περιπτώσεις, δηλαδή, χρήζουν μεγαλύτερης διερεύνησης, ωστόσο, όπως τόνισε η Δέσποινα Χαραλαμπίδου, συνομιλώντας με κοινοβουλευτικούς συντάκτες, δεν σημαίνει σώνει και καλά ότι αυτοί έχουν κρύψει χρήματα ή περιουσιακά στοιχεία.

γαίνει στην Αίγυπτο προκειμένου να παραστεί στις εκδηλώσεις για τα εγκαίνια της νέας διώρυγας του Σουέζ. Έχουν λοιπόν στο περιθώριο των εκδηλώσεων, προγραμματιστεί ακόμη δύο συναντήσεις, με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Aλ Σίσι και τον πρωθυπουργό της Ρωσίας Μεντβέντεφ… Φαίνεται ότι επιστρέφει δυναμικά ο Αλεξης Τσίπρας… Οι συναντήσεις αυτές έχουν ιδιαίτερη χρησιμότητα, ειδικά αυτή με τον Ολάντ, αφού είναι η πρώτη που γίνεται μετά τη συμφωνία της 13ης Ιουλίου και λίγες μέρες πριν από την τελική συμφωνία μετά τις διαπραγματεύσεις της Αθήνας… Η αλήθεια είναι ότι τελικά Γαλλία και Ολάντ έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο πλευρό της χώρας μας… και βρόντηξε» κατά Μάρδα και Πανούση η E «ΑΣΤΡΑΨΕ Ζωή Κωνσταντοπούλου, ζητώντας ουσιαστικά από τον Αλέξη Τσίπρα να... «τραβήξει το αυτί», (για να το θέσουμε κομψά), των δύο υπουργών, οι οποίοι με τις δηλώσεις και τις δημόσιες παρεμβάσεις τους, σύμφωνα με την ίδια, στρέφονται εναντίον της, κάνοντας μάλιστα λόγο για «ονειδιστικό για την Δημοκρατία φαινόμενο». Η πρόεδρος της Βουλής σε επιστολή της προς τον πρωθυπουργό τονίζει ότι ο αναπληρωτής υπουρ-

γός Οικονομικών με σειρά δηλώσεών του «στρέφεται εναντίον μου ως προέδρου της Βουλής, αλλά και, συνολικότερα, εναντίον της λειτουργίας και της αυτονομίας της Βουλής», ενώ για τον αναπληρωτή υπουργό Δημόσιας Τάξης Γιάννη Πανούση γράφει και του χρεώνει «το ίδιο φαινόμενο, των ανοίκειων και πολλαπλώς προσβλητικών τοποθετήσεων εναντίον μου ως Προέδρου της Βουλής» σημειώνοντας μάλιστα ότι «η επιθετι-

Πυρ ομαδόν προς όλους και όλα... «Καρφιά», αιχμές και μηνύματα με πολλούς αποδέκτες φρόντισε να στείλει η πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου κατά τη διάρκεια της απολογιστικής για το εξάμηνο της προεδρίας της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε χθες το απόγευμα, αφήνοντας υπονοούμενα ότι έχει δεχτεί εκείνη και οι συνεργάτες της ανώνυμο «bullying» εντός του Κοινοβουλίου. Απαντώντας στην έντονη φημολογία περί κατάθεσης πρότασης μομφής εις βάρος της δήλωσε πως «αν θέλουν και τολμούν τα τρία κόμματα μπορούν να μου κάνουν πρόταση μομφής, αν θεωρούν ότι παραβιάζω τα καθήκοντά μου ως Προέδρου της Βουλής», χαρακτηρίζοντας μάλιστα «μαύρες σελίδες για την κοινοβουλευτική ιστορία» τις τρεις διαδικασίες κατεπείγοντος που «πέρασαν» από τη Βουλή. Για τις διαρροές του Μαξίμου περί θεσμικής δυσαρμονίας η πρόεδρος της Βουλής «σήκωσε το γάντι» και, «στάζοντας δηλητήριο», τόνισε ότι «την όποια θεσμική δυσαρμονία προκύπτει την αποδίδω σε εκείνους που υλοποιούν εκβιασμούς σε βάρος της Βουλής, της κυβέρνησης και του λαού». Για ακόμη μία φορά υπερα-

μύνθηκε της Επιτροπής για το Χρέος που έχει συσταθεί ύστερα από πρωτοβουλία της, επιμένοντας ότι το ελληνικό χρέος είναι παράνομο, επαχθές και επονείδιστο και πως η Ελλάδα δεν πρέπει να το πληρώσει. Σημείωσε μάλιστα ότι το πόρισμα με τα προκαταρκτικά συμπεράσματα της Επιτροπής Ελέγχου αποκαλύπτει τον βαθμό ευθύνης της διαπλοκής στη δημιουργία του, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι τις εργασίες της επιτροπής έχουν χαιρετίσει τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο πρωθυπουργός. Από τα «πυρά» της δεν γλίτωσε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, στον οποίο καταλόγισε «έλλειψη συνεργασίας» αφενός με την Επιτροπή θεσμών και Διαφάνειας και αφετέρου με την Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου Χρέους. Ιδιαίτερα επικριτική στάθηκε με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (αυτό μέχρι σήμερα είχε ξεφύγει) αναφέροντας ότι «αντί να υλοποιήσει το κοινοβουλευτικό καθήκον διαφάνειας και συνδρομής στο έργο της προέδρου της Βουλής και των Επιτροπών έκανε παρεμβάσεις οι οποίες είναι εξόχως πολιτικές»…

15

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΣΠΑ, και το άλλο με τον Τοτό! Πολλά έχουμε ακούσει για το πρόγραμμα ΕΣΠΑ που «κάλπαζε» και για το ρεκόρ απορροφητικότητας, αφού η κ. Ανάπτυξη και το success story είχαν περάσει τα ελληνικά σύνορα. Η πραγματικότητα είναι, όμως, τελείως διαφορετική και δεν συνάδει με την ευημερία των αριθμών. Γιατί μπορεί η απορροφητικότητα να είχε φτάσει, στα τέλη του 2014, κοντά στο 90%, αλλά με εξαιρετικά άνισα ποσοστά, από πρόγραμμα σε πρόγραμμα, και με «ακριβό αντίτιμο» μια δυσλειτουργική και επικίνδυνη υπερδέσμευση που φτάνει ακόμα και το 40%! Για να το κάνουμε λιανά, ούτε οι πόροι έχουν διασφαλιστεί (λόγω της ανισορροπίας της απορρόφησης από πρόγραμμα σε πρόγραμμα), ενώ η επόμενη προγραμματική περίοδος 2014-2020 έχει υπερφορτωθεί με έργα που δεν θα προλάβουν να υλοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2015!

Στα χαρτιά πάμε καλά… κή επιμονή του οποίου γεννά πολλές απορίες»…. Οι δύο υπουργοί να δείτε απορίες που έχουν για τη σχετική επιστολή! ΠΡΟΕΔΡΟΣ της Βουλής πάντως δεν έχασε την ευE Ηκαιρία και υπενθύμισε στον Αλέξη Τσίπρα ότι η «Διάσκεψη των Προέδρων έχει από τις 25 Ιουνίου 2015 αποφασίσει, κατόπιν αιτήματος 55 βουλευτών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής της Προκαταρκτικής Έκθεσης της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους. Η ημερομηνία της σχετικής συζήτησης αποφασίσθηκε να ορισθεί σε συνεννόηση με την κυβέρνηση και έκτοτε εκκρεμεί»... Να δούμε πόσο θα περιμένει… Όλα τα ’χε η κυβέρνηση μια τέτοια συζήτηση μέσα στη διαπραγμάτευση είναι ό,τι πρέπει… δεν έχουν οι συνεντεύξεις του Γιάνη ΒαρουE ΤΕΛΕΙΩΜΟ φάκη, σε καθημερινή βάση… Στις οποίες δεν παραλείπει να μιλάει για την εκτίμηση που έχει στον πρωθυπουργό, αλλά ταυτόχρονα δεν παραλείπει να τον «θάβει» με τον χειρότερο τρόπο… Έχει πλάκα να διαβάσει κανείς αυτά που λέει για τη βραδιά του δημοψηφίσματος, όταν του είπε ότι θα παραιτηθεί από υπουργός Οικονομικών και ότι θα σιωπήσει… Δεν θα κάνω κριτική – λέει ότι είπε – στον Τσίπρα – θα αποσυρθώ στο σκοτάδι μου! Είναι αυτό που λένε (πριν αλέκτορα φωνήσαι)... ο Γιάνης έγινε λαλίστατος… μη κλείνοντας εδώ και έναν μήνα το στόμα του! ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ του προϊσταμένου της εισαγγελίας E ΤΗΝ Εφετών Ισιδώρου Ντογιάκου προκάλεσαν οι δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Δημήτρη Μάρδα αλλά και δημοσιευμάτων. Σύμφωνα με τις δηλώσεις αυτές αλλά και τα δημοσιεύματα, πολίτες αλλά και πολιτικοί, χρησιμοποιώντας «παράθυρα ή γνωριμίες» κατάφεραν να ξεπεράσουν το εμπόδιο των capital controls. Ειδικότερα, ο κ. Ντογιάκος με παραγγελία του, ζητεί από τον αναπληρωτή διευθύνοντα την Εισαγγελία Εφετών Γιώργο Γεράκη να κάνει ο ίδιος προσωπικά προκαταρκτική έρευνα, προκειμένου να διερευνηθεί η βασιμότητα των καταγγελιών αλλά και το ενδεχόμενο τέλεσης αξιόποινων πράξεων εκ μέρους οποιουδήποτε, όπως φοροδιαφυγή και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Το σύστημα είναι τρύπιο από παντού…

Οι φήμες λένε ότι...

4 Όσοι ονειρεύονται (έστω και τις θερινές νύκτες) να φύγει ο Τσίπρας, άρχισαν να κυκλοφορούν τα ονόματα των Στουρνάρα, Προβόπουλου, Πικραμμένου ως πρωθυπουργών κυβέρνησης εθνικής ενότητας, με υπουργό Οικονομικών τον Θεόχαρη… Καμία έκπληξη από τους θεσμούς!

4 Mυστική συνάντηση στο γραφείο του στην πλατεία Μαβίλη είχε ο Κ. Καραμανλής με τον Γ. Στουρνάρα, προκειμένου να ενημερωθεί για την οικονομική κατάσταση της χώρας…

4 Στα έρημα γραφεία του ΠΑΣΟΚ ο νέος γραμματέας Στ. Ξεκακαλάκης και ο γραμματέας Οργανωτικού Κ. Ασκούνης είναι οι μοναδικοί που παραμένουν και ετοιμάζονται για τον Σεπτέμβρη, χωρίς να αποκλείουν τις εκλογές…

είναι και αυτή με τις προληπτικές εξετάE ΤΙσειςΙΣΤΟΡΙΑ για διαδεδομένες μορφές καρκίνου καθώς και με την τιμωρία που θα επιβάλλεται σε περίπτωση που δεν τις έχουν κάνει… Θα τιμωρούνται – ακούστηκε από τα υπουργικά χείλη – όσοι δεν κάνουν τα τσεκ απ που προβλέπονται και δεν θα τους πληρώνει το δημόσιο σύστημα υγείας κατά 50% τις δαπάνες για τη θεραπεία τους… Δηλαδή θα τους αφήνει να πεθαίνουν το γρηγορότερο δυνατόν, ειδικά αυτούς που δεν έχουν οικονομική άνεση… Ούτε όμως μας λένε και τι θα γίνει αν κάνει κάποιος το τσεκ απ και σε λίγο εμφανιστεί, παρά τις καθαρές εξετάσεις, καρκίνος… Ανατριχιαστικές αυτές οι σκέψεις για να περιοριστούν τα έξοδα στην υγεία, ειδικά όταν ακούγονται από τον υπουργό… Να κάνουμε υποχρεωτικό το τσεκ απ για όσες περιπτώσεις θέλουμε, αλλά όχι κι έτσι…

ξετρυπωνω

Σημαντικά προβλήματα, όμως, αντιμετωπίζει και το ΕΣΠΑ 2014-2020, το οποίο τυπικά και μόνο ήταν έτοιμο και προς υλοποίηση στις αρχές του 2015. Και αυτό γιατί οι Επιτροπές Παρακολούθησης των προγραμμάτων δεν είχαν συσταθεί και δεν είχαν συγκληθεί. Μεγάλο τμήμα του δευτερογενούς δικαίου που απαιτείται για την ενεργοποίηση των δράσεων δεν υπήρχε ή ήταν σε πρωτόλειο στάδιο. Πραγματικοί όροι εκτέλεσης και υλοποίησης των προγραμμάτων (επιλογή Ενδιάμεσων Φορέων Διαχείρισης, κριτήρια επιλογής πράξεων, Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου κ.λπ.) δεν πληρούνταν. Σημαντικές αιρεσιμότητες (conditionalities) και «αυτοδεσμεύσεις» προγραμμάτων δεν είχαν ικανοποιηθεί, για να μπορούν απρόσκοπτα να προκηρύσσονται δράσεις και να εκτελούνται δαπάνες.

«Αγκάθι» η ρευστότητα Όσον αφορά στα σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, υπάρχει, πλέον, ακτίνα φωτός, αφού η ημερήσια ροή της χρηματοδότησης έχει φτάσει πλέον τα 10 εκατ. ευρώ την ημέρα, ενώ το υπουργείο Οικονομίας, σε συνεννόηση με το υπουργείο Οικονομικών, προχωράει στην εφαρμογή ρύθμισης που θα εξασφαλίσει ότι οι εισροές από τα διαρθρωτικά ταμεία θα κατευθύνονται αποκλειστικά στις πληρωμές των έργων του ΕΣΠΑ. Σημαντική ανάσα θα δώσουν και οι προτάσεις της Κομισιόν που, μεταξύ άλλων, προβλέπουν την άμεση απορρόφηση περίπου 2 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσω της αύξησης του ποσοστού συγχρηματοδότησης σε 100% για την περίοδο 2007-2013, την άμεση απόδοση του 5% του τρέχοντος ΕΣΠΑ, που κανονικά παρακρατείται, και την αύξηση της προκαταβολής των Προγραμμάτων Συνοχής.

16

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Καταθλιπτικός ναι, µαλάκας όχι!

πολιτικη

17

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Κατ' ευθείαν απ' τα Καρπάθια

κουζινα

18

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

να υ ε ρ

E

www.topontiki.gr

Αυτό με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη το ξέρεις; Η ανάλγητη, ανιστόρητη και διχαστική πολιτική της Ε.Ε. στο θέμα των προσφύγων έχει σκοπό να μετατρέψει την Ελλάδα και την Ιταλία σε «αποθήκες ψυχών»

Τ

ην ίδια ώρα που χιλιάδες πρόσφυγες καταφθάνουν καθημερινά στα ελληνικά νησιά και πλέον έχουν κατακλύσει ακόμα και τα πάρκα της Αθήνας – με τις αρχές και τους κατοίκους να προσπαθούν να τους δώσουν χείρα βοηθείας χωρίς να υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές και τα απαραίτητα κονδύλια –, η Ευρωπαϊκή Ένωση σφυρίζει αδιάφορα, κλείνει τα μάτια και απλώς επιβεβαιώνει για μια ακόμα φορά ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη είναι το τελευταίο ανέκδοτο που κυκλοφορεί στους διαδρόμους των Βρυξελλών. Ότι η πολιτική περιχαράκωσης και το χάσμα που προκαλεί έχει γίνει, πλέον, το κύριο χαρακτηριστικό των κρατών - μελών που συγκροτούν τον ευρωπαϊκό γίγαντα με τα πήλινα πόδια. Μια πολιτική ντροπής, που πλέον αποτελεί βασικό πυλώνα τής δήθεν ευρωπαϊκής συμμαχίας. Αν για τον ευθύ και ωμό εκβιασμό που χρησιμοποίησαν οι εταίροι και δανειστές προκειμένου η ελληνική κυβέρνηση να συμφωνήσει σε ένα τρίτο μνημόνιο, που με μαθηματική

ακρίβεια θα οδηγήσει σε νέο αδιέξοδο, βασίστηκαν στην εικονική πραγματικότητα που δημιουργούν οι προβολές αριθμών και στοιχείων, στο θέμα των δεκάδων χιλιάδων προσφύγων δεν έχουν καμιά δικαιολογία. Πρόκειται απλώς για μια ανάλγητη, ανιστόρητη και διχαστική πολιτική που δεν έχει άλλο σκοπό από το να μετατρέψει την Ελλάδα και την Ιταλία, δυο χώρες που μαστίζονται μάλιστα από την οικονομική κρίση, σε «πτυελοδοχείο» της Ε.Ε., σε «αποθήκες ψυχών» για τους δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες που απλώς δεν πρέπει να πατήσουν το πόδι τους στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Τα παχιά λόγια που άρχισαν να ξεστομίζουν οι σύμμαχοι από τα μέσα Απριλίου, όταν η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ απηύθυνε δραματική έκκληση, αποδείχθηκαν κενά περιεχομένου αφού τρεις μήνες μετά οι υπουργοί Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέτυχαν να συμφωνήσουν στους όρους ανακατανομής 40.000 προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Οι εταίροι επέλεξαν επί της ουσίας να απορρίψουν το σχέδιο που επεξεργάστηκε η Κομισιόν και ο αρμόδιος επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, παραπέμποντάς το για το τέλος Δεκεμβρίου, διαμηνύοντας έτσι στις ελληνικές και ιταλικές αρχές καθώς και στον ΟΗΕ ότι η αλληλέγγυα Ευρώπη δεν θεωρεί το θέμα των προσφύγων επείγον, δεν θεωρεί ότι οι χιλιάδες πρόσφυγες, που κάτω από άθλιες εκ των πραγμάτων συνθήκες έχουν βρει καταφύγιο στα ελληνικά νησιά, αποτελούν πρόβλημα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Και κυρίως διεμήνυσαν ότι δεν αποτελεί ευρωπαϊκό πρόβλημα, αλλά τοπικό, για το οποίο δεν έχουν καμιά διάθεση να πάρουν σοβαρές αποφάσεις παρά μόνο να διατυπώνουν λόγους δεκάρικους για το θεαθήναι. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σε συνέντευξή του και αναφερόμενος στο μείζον θέμα των μεταναστών και προσφύγων, εξέφρασε την ανησυχία του παραδεχόμενος ότι υπάρχει έλλειμμα αλληλεγγύης.

19

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Πρόταση Κοµισιόν: Μετεγκατάσταση 16.000 από την Ελλάδα Κατανοµή ανά κράτος - µέλος

Σ

τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου οι ηγέτες της Ε.Ε. έκαναν κάτω από το βάρος του θανάτου 2.000 προσφύγων στα νερά της Μεσογείου και κάτω από την πίεση της διεθνούς κοινής γνώµης το πρώτο βήµα για την ανάληψη κοινής ευθύνης στο µεταναστευτικό. Ένα βήµα δειλό, που έναν µήνα µετά µοιάζει να ήταν µια προσπάθεια να ριχτεί στάχτη στα µάτια της διεθνούς κοινότητας και των ελληνικών και ιταλικών αρχών. Και αυτό γιατί, αν και οι ηγέτες της Ε.Ε. συµφώνησαν µε την πρόταση της Κοµισιόν για τη µετεγκατάσταση 40.000 προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία, δεν δέχθηκαν την υποχρεωτική ποσόστωση, αποκαλύπτοντας έτσι ότι το σχέδιό τους ήταν να φύγει το θέµα των προσφύγων από την κορυφή της ατζέντας και στη συνέχεια να γίνει κοµµάτια και θρύψαλα στις συνόδους των αρµοδίων υπουργών. Όπως και έγινε. Η Ε.Ε. είναι πλέον διχασµένη, µε τις περισσότερες ανατολικοευρωπαϊκές και κεντροευρωπαϊκές χώρες να εµφανίζονται απρόθυµες να δεχθούν στο έδαφός τους πρόσφυγες, παρά τη συµφωνία που επιτεύχθηκε σε Σύνοδο Κορυφής τον Ιούνιο ανάµεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες. Η στρατηγική τους συνίσταται στο να ροκανίσουν το σχέδιο Αβραµόπουλου µε µοναδικό στόχο να µην αποδεχθούν µέρος της ευθύνης που συνεπάγεται στην πράξη η πολιτική της αλληλεγγύης απέναντι στους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που κυνηγηµένοι από τον πόλεµο αναζητούν να βρεθούν σε ασφαλή γη. Και η επιλογή τους αυτή αποκαλύφθηκε στο συµβούλιο των υπουργών Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι εταίροι πέτυχαν και να µειώσουν τον αριθµό µετεγκατάστασης

των 40.000 προσφύγων και να µη συµφωνήσουν στους όρους κατανοµής µπλοκάροντας µέχρι το τέλος του 2015 τις διαδικασίες.

Η πρόταση της Κοµισιόν Η πρόταση της Επιτροπής, διά του αρµοδίου επιτρόπου ∆ηµήτρη Αβραµόπουλου, προέβλεπε τη µετεγκατάσταση 16.000 αιτούµενων άσυλο από την Ελλάδα και 24.000 από την Ιταλία σε άλλα κράτη - µέλη της Ε.Ε. και σε διάστηµα δύο ετών, στο πλαίσιο της εφαρµογής της Ευρωπαϊκής Ατζέντας για τη Μετανάστευση. Παράλληλα, για την αντιµετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, η Επιτροπή προτείνει ένα πανευρωπαϊκό πρόγραµµα επανεγκατάστασης (resettlement) που θα παρέχει 20.000 θέσεις κατανεµηµένες σε όλα τα κράτη - µέλη για εκτοπισµένους που σαφώς χρήζουν διεθνούς προστασίας στην Ευρώπη. Τόσο η µετεγκατάσταση όσο και η επανεγκατάσταση των µεταναστών θα βασίζονται σε ένα σύστηµα ποσοστιαίας κατανοµής, που θα διέπεται από «αντικειµενικά, µετρήσιµα και επαληθεύσιµα κριτήρια». Τα κριτήρια είναι ο πληθυσµός της κάθε χώρας, το συνολικό ΑΕΠ, ο αριθµός των αιτήσεων για άσυλο και ο αριθµός των ατόµων που έχουν ήδη επανεγκατασταθεί, καθώς και ο δείκτης ανεργίας στη χώρα. Έτσι, σύµφωνα µε αυτά τα κριτήρια, η Κοµισιόν κατέθεσε συγκεκριµένη πρόταση για τη µετεγκατάσταση των προσφύγων ανά χώρα, όπως φαίνεται και στον σχετικό Πίνακα.

Ποιοι σήκωσαν παντιέρα Οι υπουργοί Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέτυχαν τελικά στις 20 Ιουλίου να συµφωνήσουν τόσο στον αριθµό των προσφύ-

ΧΩΡΑ

ΚΑΤΑΝΟΜΗ

Αυστρία Βέλγιο Βουλγαρία Κροατία Κύπρος Τσεχία Εσθονία Φινλανδία Γαλλία Γερµανία Ουγγαρία Λετονία Λιθουανία Λουξεµβούργο Μάλτα Κάτω Χώρες Πολωνία Πορτογαλία Ρουµανία Σλοβακία Σλοβενία Ισπανία Σουηδία

3,03% 3,41% 1,43% 1,87% 0,43% 3,32% 1,85% 1,98% 16,88% 21,91% 2,07% 1,29% 1,26% 0,92% 0,73% 5,12% 6,65% 4,25% 4,26% 1,96% 1,24% 10,72% 3,42%

γων όσο και στους όρους ανακατανοµής, µεταθέτοντας την απόφαση για το τέλος του 2015. Συγκεκριµένα, δεν δέχθηκαν τον αριθµό των 40.000 προσφύγων, καθώς τον µείωσαν στους 32.256 αιτούντων άσυλο που βρίσκονται σήµερα ως εγκλωβισµένοι µετανάστες στην Ελλάδα και την Ιταλία. Παράλληλα, δεν δέχθηκαν τους όρους ανακατανοµής που παρουσίασε η Κοµισιόν, µε αρκετά κράτη - µέλη να µη δέχονται στο έδαφός τους ούτε έναν πρόσφυγα! Οι πιο απρόθυµες χώρες ήταν η Ουγγαρία, η οποία δεν δέχθηκε καµία θέση για µετεγκατάσταση και καµία για επανεγκατάσταση! Η Αυστρία, που δεν δέχθηκε καµία θέση για µετεγκατάσταση ούτε από την Ιταλία ούτε από την Ελλάδα, από τις 485 που πρότεινε η Κοµισιόν µόνο από την Ελλάδα. Η Σλοβακία, που δέχθηκε 100 συνολικά από Ελλάδα και Ιταλία, από τις 314 που πρότεινε η Κοµισιόν µόνο από την Ελλάδα, και η Σλοβενία, που δέχθηκε 20 για µετεγκατάσταση και από Ελλάδα και από Ιταλία, από τις 198 που πρότεινε η Επιτροπή µόνο από την Ελλάδα. Στις χώρες που αντιτίθενται στο σχέδιο είναι επίσης η Ισπανία και η Πολωνία, µε τη δεύτερη να δεσµεύεται για την υποδοχή 1.000 προσφύγων από Ελλάδα και Ιταλία έναντι 2.500 που ζητά η Κοµισιόν, µε τους 1.064 να είναι από τη χώρα µας. Ο ∆ηµήτρης Αβραµόπουλος, πάντως, και µε δεδοµένο ότι οι αποφάσεις παραπέµφθηκαν για το τέλος ∆εκεµβρίου επέλεξε προ των σκληρών διαπραγµατεύσεων να κρατήσει χαµηλούς τόνους χαρακτηρίζοντας «ιστορικό βήµα» το γεγονός ότι τα κράτη - µέλη της Ε.Ε. δέχτηκαν να βοηθήσουν την Ελλάδα και την Ιταλία στη διαχείριση των µεταναστευτικών

ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ 485 546 229 299 69 531 295 317 2.701 3.505 331 207 201 147 117 819 1.064 680 682 314 198 1.715 548

ροών, παρόλο που η πρόταση της Επιτροπής δεν έγινε δεκτή στο σύνολό της.

Σταγόνα στον ωκεανό Οι ρυθµοί, πάντως, µε τους οποίους κινούνται τα κράτη - µέλη της Ε.Ε. και ο προσανατολισµός που έχουν για την αντιµετώπιση του προσφυγικού και µεταναστευτικού προβλήµατος είναι εκτός πραγµατικότητας αφού, σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΟΗΕ, µόνο κατά το 2015 περισσότεροι από 150.000 µετανάστες έχουν φτάσει στην Ευρώπη, µε τους 70.000 να έχουν καταφύγει στη χώρα µας και τον αριθµό τους να ξεπερνά τους 100.000 µέχρι το τέλος του χρόνου. Είναι χαρακτηριστικό, όπως αποκαλύπτει η οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα, ότι µόνο τις τελευταίες ηµέρες του Ιουλίου περίπου 5.000 άνθρωποι, κυρίως από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ, έχουν φτάσει στη Λέσβο. Όπως επισηµαίνουν, «η υπάρχουσα δοµή υποδοχής στη Μόρια µπορεί να φιλοξενήσει περίπου 700 άτοµα, γεγονός που έχει ως άµεση συνέπεια τον συνωστισµό στις εγκαταστάσεις, τις κακές συνθήκες υγιεινής και την έλλειψη τροφίµων». Έτσι, χιλιάδες άνθρωποι που φθάνουν στο νησί αναγκάζονται να διαµένουν στο ύπαιθρο, κυρίως στο Καρά Τεπέ, ένα οικόπεδο χωρίς καµία µορφή διαχείρισης, µε ελάχιστη ή καθόλου πρόσβαση σε νερό, στέγαση, εγκαταστάσεις υγιεινής και ιατρική φροντίδα. Παρά τις προσπάθειες των αρχών να διανείµουν τρόφιµα, οι µερίδες είναι ανεπαρκείς για να καλύψουν τις ανάγκες όλων αυτών των ανθρώπων. Να σηµειωθεί ότι 20.000 άτοµα έχουν χάσει τα τελευταία 10 χρόνια τη ζωή τους στη Μεσόγειο προσπαθώντας να φτάσουν στην Ε.Ε., εκ των οποίων 3.500 το 2014 και περίπου 2.000 µέχρι στιγµής µέσα στο 2015.

20

Άρθρο

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Η σύντομη άνοιξη της Αριστεράς Ένα μικρό ρήγμα στο μονολιθικό οικοδόμημα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης Η «άνοιξη της Αριστεράς» αποδείχθηκε σύντομη και παράδοξη. Αν και ξεκίνησε με την ορμητική εμφάνιση στο προσκήνιο του υποκειμενικού παράγοντα στις 25 Γενάρη, του παράγοντα που υποσχέθηκε την πολιτική υπέρβαση της σιδηράς αναγκαιότητας των «μονόδρομων» της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης, η αντικειμενική διαλεκτική των εξελίξεων που παρακολουθήσαμε με κομμένη την ανάσα τους τελευταίους πέντε μήνες φαντάζει εκ των υστέρων αδυσώπητη. Κωνσταντίνος Καβουλάκος*

Ο

ίδιος ο πρωθυπουργός ομολόγησε ουσιαστικά την αφέλεια της ιδέας πως θα αρκούσε μια δόση «δημιουργικής ασάφειας» με κάμποση επίκληση των «ιδρυτικών αξιών της Ε.Ε.» και των αρχών της δημοκρατίας από τη «χώρα που τη γέννησε», προκειμένου να καμφθούν οι αντιστάσεις των εταίρων - δανειστών, να παραμεριστούν τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα των χωρών του Βορρά και να δοθεί στη χώρα μας το περιθώριο για μια νέα αρχή εντός της ευρωζώνης. Αυτή ακριβώς η αφέλεια αποτέλεσε το ιδανικό συμπλήρωμα της νεοφιλελεύθερης, τεχνοκρατικής αναλγησίας και του βαθύτατου αυταρχισμού των «εταίρων» μας – ιδίως βέβαια της Γερμανίας και των δορυφόρων της. Η οδυνηρή ιστορική εμπειρία της ήττας που βιώνουμε ως λαός, η οποία μένει να αφομοιωθεί και να αναλυθεί στο επόμενο διάστημα, υποδεικνύει το τέλος των ευρωπαϊστικών αυταπατών. Τα όριά τους είχαν αποκαλυφθεί ήδη στις 20 Φλεβάρη, όταν διαφάνηκε καθαρά η θέληση της Γερμανίας για γυμνή οικονομική κυριαρχία αντί για την εγκαθίδρυση της πολιτικής ηγεμονίας της σε μια Ευρώπη ίσων εταίρων. Εντούτοις, κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τότε ότι θα φτάναμε τόσο μακριά, στις κλειστές τράπεζες και στον ανοικτό εκβιασμό της Ελλάδας να συμμορφωθεί μπροστά στον επαπειλούμενο οικονομικό αφανισμό της. Τώρα γνωρίζουμε πια: Κανένα ευρωπαϊκό, διαφωτιστικό, ορθολογιστικό, δημοκρατικό, ούτε καν κρατικοδικαιικό ιδεώδες δεν μπορεί να ευδοκιμήσει πάνω στο δηλητηριώδες έδαφος ενός θεσμικού πλαισίου βαθιά εμποτισμένου από το πνεύμα του τεχνοκρατικού νεοφιλελευθερισμού. Δεν υπάρχει βέβαια μελλοντολόγος που να μπορεί να προεξοφλήσει με βεβαιότητα ότι η αντιδραστική λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών θα συνεχιστεί στο διηνεκές. Η αντίσταση δεν πρόκειται να σταματήσει, ούτε καν στην τσακισμένη Ελλάδα – ως εκ τούτου, το μέλλον παραμένει προφανώς πάντα ανοικτό.

Όμως στην τρέχουσα πολιτική δεν μας ενδιαφέρει τόσο αυτή η αφηρημένη, φιλοσοφική ανοιχτότητα της Ιστορίας όσο οι συγκεκριμένες ευκαιρίες για κοινωνική αλλαγή – ιδίως μάλιστα όταν βρισκόμαστε μπροστά στα επείγοντα ζητήματα που δημιουργεί η οικονομική καταστροφή μιας ολόκληρης χώρας. Ως προς αυτό είναι σαφές ότι οι συγκεκριμένες ελπίδες, τις οποίες γέννησε η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, για μια αλλαγή πλεύσης εντός του πλαισίου του ευρώ, διαψεύστηκαν με τον πιο ηχηρό τρόπο. Η εκκωφαντική αναντιστοιχία μεταξύ του προγράμματος, με βάση το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ κατέκτησε την εξουσία, και των αποτελεσμάτων της πολιτικής που άσκησε μπορεί εν πρώτοις να θεωρηθεί ότι αντανακλά την απόσταση μεταξύ των καλών και ειλικρινών προθέσεων της ελληνικής κυβέρνησης και της φανερής σε όλους εξουσιαστικής μανίας της αντίπαλης πλευράς. Όμως στην πολιτική δεν

υπάρχει κανένα περιθώριο να μη μαθαίνει κανείς από τις αποτυχίες του. Το δίδαγμα εδώ είναι τόσο σαφές όσο και απομυθοποιητικό: Εάν, παρά τις καλές προθέσεις της κυβέρνησης, το αρχικό σχέδιο για εγκατάλειψη της λιτότητας με παράλληλη διαγραφή τού (μεγαλύτερου μέρους του) χρέους ήταν μοιραίο να συντριβεί στο σημερινό ευρωπαϊκό πλαίσιο, τότε η μόνη δυνατότητα για μια αληθινά εναλλακτική πολιτική θα έπρεπε εξαρχής να είχε αναζητηθεί εκτός αυτού του πλαισίου.

Συνθηκολόγηση Η αλήθεια είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει την κατάκτηση της εξουσίας στο ίδιο εκείνο αντιφατικό πρόγραμμα που τον οδήγησε στην ταπεινωτική συνθηκολόγηση με τους δανειστές. Η τελική αποτυχία του να το υλοποιήσει είναι η αποτυχία μιας ολόκληρης κοινωνίας, που ακόμα και μετά το υπερήφανο δημοψηφισματικό «όχι» στη λιτότητα και τους εκβιασμούς συνέχισε – σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις – να ζητάει τη διασφάλιση της θέσης της χώρας στον «πυρήνα της Ευρώπης». Όπως ο λαός, έτσι και ο ΣΥΡΙΖΑ απέβλεπε σε μια μετριοπαθή αλλαγή πολιτικής – ακόμα και με σημαντικές υποχωρήσεις από το αρχικό του πρόγραμμα – χωρίς το ρίσκο ακραίων συγκρούσεων με την ευρωζώνη. Όμως η συντριβή της ελληνικής επιθυμίας για έναν «τίμιο συμβιβασμό» έκανε φανερό ότι το πραγματικό δίλημμα ήταν εξαρχής ένα: πλήρης αποδοχή των «κανόνων»

της ευρωζώνης ή αποχώρηση απ’ αυτήν και αναζήτηση άλλων δρόμων. Βέβαια η εξάλειψη των ψευδαισθήσεων δεν αφήνει κανέναν ανέγγιχτο, ούτε τους υποστηρικτές της εξόδου από το ευρώ. Το μέγεθος της πολιτικής ταπείνωσης αλλά και του οικονομικού κόστους που θα κληθούμε να καταβάλουμε για την «αποκοτιά» να θέσουμε σε αμφισβήτηση τα οικονομικά δόγματα της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης καθιστούν στον καθένα σαφές το πόση προετοιμασία και πόσο υψηλό επίπεδο συνειδητοποίησης του λαού θα απαιτούσε η χάραξη ενός εναλλακτικού δρόμου – στοιχεία που με κανέναν τρόπο δεν υφίστανται σήμερα, και αυτό όχι μόνο εξαιτίας του κυρίαρχου προσανατολισμού της ευρωπαϊστικής Αριστεράς. Έτσι, η προσδοκία ότι η διάψευση του σχεδίου για κατάργηση της λιτότητας εντός του ευρώ θα μπορούσε να οδηγήσει άμεσα σε πολιτικές εξελίξεις υπέρ της εξόδου από την ευρωζώνη είναι φανερά ανεδαφική. Μεσοπρόθεσμα, όμως, θα πρέπει να αναμένουμε ότι το δίλημμα ευρώ ή δραχμή θα υποκαταστήσει την αντίθεση μνημόνιο - αντιμνημόνιο, η οποία – μετά την εξωτερική και εσωτερική συνθηκολόγηση της κυβέρνησης – θα χάσει πολύ γρήγορα την πολιτική δραστικότητά της.

Νέες συγκρούσεις Συνελόντι ειπείν, η σύντομη άνοιξη της Αριστεράς δεν μπορούσε παρά να έχει τον χαρακτήρα ενός μικρού ρήγματος στο μονολιθικό οικοδόμημα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και εκείνων των θεσμών που την προωθούν στην ήπειρό μας. Ως ρήγμα δεν μπορεί πια να συγκολληθεί, παρά μόνο να σφραγιστεί πρόχειρα με τη βοήθεια πρωτόγνωρων δόσεων οικονομικής βίας, που ήδη μας φέρνουν ως Έλληνες αντιμέτωπους με τα όρια των πραγματικών δυνατοτήτων μας. Η συνακόλουθη συνειδητοποίηση των αναγκαιοτήτων που καθορίζουν το συλλογικό πεπρωμένο μας θα δώσει μια νέα, πιο σταθερή βάση για έναν μελλοντικό συλλογικό αυτοκαθορισμό μας. Προς το παρόν, η σημαντική μαρτυρία την οποία μπορεί να προσφέρει η Ελλάδα στην οικουμένη είναι ότι ο δρόμος που έχει πάρει το παγκόσμιο σύστημα είναι αδιάβατος – υπόσχεται μόνο νέες συγκρούσεις και νέα κοινωνικά ερείπια πάνω στα ερείπια. Άλλη μια ένδειξη πλάι στις τόσες για το ότι η διάνοιξη ενός δρόμου ριζικής κοινωνικής αλλαγής αποτελεί παγκόσμια αναγκαιότητα. * O Κωνσταντίνος Καβουλάκος διδάσκει Κοινωνική και Πολιτική Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

21

www.topontiki.gr

Αντιμέτωπο με τις επιθέσεις της Αμερικής και των συμμάχων της, το χαλιφάτο του Ισλαμικού Κράτους θα έπρεπε να βρίσκεται εδώ και καιρό σε πλήρη υποχώρηση. Πράγματι, έχει υποστεί ήττες και απώλειες, όμως συνεχίζει να αντέχει, και σε κάποιες περιπτώσεις να καταλαμβάνει και νέα εδάφη.

Α

υτή η πραγματικότητα, πέρα από το ότι αποτελεί πονοκέφαλο για τη Δύση, δημιουργεί κι έναν μύθο γύρω από το αήττητο του Ισλαμικού Κράτους λόγω... θεϊκής παρέμβασης, όπως το ίδιο παρουσιάζει σαν τρικ προσηλυτισμού μαχητών. Από τη μια εμπνέει και ριζοσπαστικοποιεί περισσότερους οπαδούς, κυρίως νέους μουσουλμάνους, που σπεύδουν να καταταγούν, ενώ από την άλλη «γεννιούνται» συνεχώς από τους σπόρους του ISIS καινούργιες τρομοκρατικές ομάδες μιμητών. Το καλοκαίρι του 2014, οι φανατικοί του Ισλαμικού Κράτους κατόρθωσαν μέσα σε 100 ημέρες να αλλάξουν την ατζέντα της Δύσης και την κατάσταση σε ολόκληρη τη Μ. Ανατολή. Στις 10.6.2014 οι τζιχαντιστές κατέλαβαν τη Μοσούλη, με μια μάχη μόλις τεσσάρων 24ώρων. Μέσα στις επόμενες 100 ημέρες ξεχύθηκαν στο υπόλοιπο Ιράκ και τη Συρία ισοπεδώνοντας τους πάντες στο διάβα τους. Ο ιρακινός στρατός, που διέθετε 350.000 στρατιώτες, η εκπαίδευση των οποίων είχε στοιχίσει 41,6 δισ. δολάρια την περίοδο 2011-2014, διαλύθηκε σε χρόνο μηδέν. Στρατιώτες πετούσαν τα όπλα και τις στολές τους στους δρόμους και τρέπονταν σε άτακτη φυγή.

Τους… ανέχονται Στο κεφαλαιώδες ερώτημα «πώς γίνεται και το ΙΚ επιβιώνει;», η απάντηση είναι επειδή στην πραγματικότητα η κατατρόπωσή του δεν αποτελεί την κύρια προτεραιότητα κανενός απ’ όσους εμπλέκονται: ◆ Ο στόχος της Αμερικής, και παρά τις πιέσεις ακόμα και από το εσωτερικό της χώρας, είναι να περιορίσει τη στρατιωτική της εμπλοκή στη Μ. Ανατολή. ◆ Για τη Σαουδική Αραβία και τις υπόλοιπες μοναρχίες του Κόλπου η μεγάλη απειλή είναι το Ιράν, ειδικά μετά την υπογραφή της ιστορικής συμφωνίας της 14ης Ιουλίου για τα πυρηνικά του. Το Ιράν προβλέπεται

Οι τζιχαντιστές βρίσκουν μιμητές Παρ' όλες τις επιθέσεις, συνεχίζουν να καταλαμβάνουν εδάφη να αναδειχθεί σε περιφερειακή υπερδύναμη και να ορίσει εκ νέου τους συσχετισμούς. ◆ Το καθεστώς Άσαντ, εξάλλου, ενδιαφέρεται πρωτίστως να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία του και την υπεροχή του σε σχέση με τις ομάδες επαναστατών. Από την πλευρά τους, οι ένοπλες αντικαθεστωτικές ομάδες της Συρίας ασχολούνται μόνο με την ανατροπή του Άσαντ. Κι έτσι το ΙΚ παίζει μπάλα σχεδόν ανενόχλητο. Μέχρι τώρα τις σημαντικότερες μάχες κατά του ΙΚ έχουν δώσει στο μεν Ιράκ οι σιίτες και οι Κούρδοι μαχητές Πεσμεργκά, στη δε Συρία η κουρδική πολιτοφυλακή YPG People’s Protection Units (Μονάδες Προστασίας του Λαού), που αποτελεί παρακλάδι του PKK. Οι Κούρδοι μαχητές, κυρίως μετά τη θεαματική ανακατάληψη της συριακής πόλης Κομπάνι και την εκδίωξη των τζιχαντιστών, κέρδισαν παγκόσμια τον θαυμασμό και την άμεση υποστήριξή τους από την αεροπορία των ΗΠΑ. Από την πλευ-

Τρικ για προσηλυτισμό, το αήττητο του Ισλαμικού Κράτους λόγω... θεϊκής παρέμβασης

ρά της η Τουρκία, αν και προσέφερε καταφύγιο στους κατοίκους του Κομπάνι, περιορίστηκε απλά στο να παρακολουθεί τις μάχες των Κούρδων με τους τζιχαντιστές, επιτρέποντας μόνο στους Κούρδους του Ιράκ να προσφέρουν ενισχύσεις.

Η Τουρκία Η Τουρκία, διαθέτοντας τον ισχυρότερο στρατό της περιοχής, ασφαλώς και θα μπορούσε να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων κατά του ΙΚ. Όμως, έχει κι αυτή τις δικές της διαφορετικές προτεραιότητες. Καταρχάς, ο Ερντογάν είχε αναγάγει σε προσωπική του υπόθεση την ανατροπή του Άσαντ. Τώρα, όμως, η κύρια ανησυχία του είναι να εμποδίσει τους Κούρδους να καταφέρνουν περισσότερα. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί την κρίση για δικό του πολιτικό όφελος, και σε αυτήν τη φάση «παίζει» με σκληρότητα το αντι-κουρδικό χαρτί του. Ακόμη και η ελεύθερη από τζιχαντιστές ζώνη που ζητάει να δημι-

ουργηθεί κατά μήκος των συνόρων της η Τουρκία είναι περισσότερο μια ζώνη χωρίς Κούρδους. Στις εκλογές του Ιουνίου, άλλωστε, ο Ερντογάν έχασε την πλειοψηφία λόγω του φιλοκουρδικού κόμματος HDP που πρακτικά ακύρωσε τα σχέδιά του για αλλαγή του Συντάγματος. Ο «Σουλτάνος» έχει αποκηρύξει τον οδικό χάρτη για την ειρήνη που είχαν διαπραγματευτεί το κόμμα του, το AK και το PKK. Τώρα ισχυρίζεται ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες «δεν είναι δυνατές» κι επιπλέον προσπαθεί να άρει την ασυλία από βουλευτές του φιλοκουρδικού κόμματος. Με τον βομβαρδισμό βάσεων του PKK στο Ιράκ, ο Ερντογάν ίσως επιχειρεί να ψαλιδίσει την υποστήριξη στο φιλοκουρδικό κόμμα πριν ανακοινώσει νέες εκλογές το φθινόπωρο. με την ελπίδα αυτήν τη φορά να κερδίσει αρκετές ψήφους για να τροποποιήσει το Σύνταγμα της Τουρκίας κατά βούληση. Το σίγουρο είναι ότι, αν Τούρκοι και Κούρδοι στρέφονταν μαζί κατά των τζιχαντιστών του ΙΚ, θα ήταν πολύ καλύτερα τόσο για τους ίδιους όσο και για τη Μ. Ανατολή, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Ο περίφημος συνασπισμός των προθύμων (ΗΠΑ και συμμάχων) στην πραγματικότητα δεν έχει καταφέρει μια ενιαία στρατηγική που να πλήξει καίρια το Ισλαμικό Κράτος. Οι μόνοι που είναι πραγματικά διατεθειμένοι να το πολεμήσουν είναι το Ιράν, το PKK και η Χεζμπολά. Κανείς άλλος δεν έχει ως πρώτη προτεραιότητα την εξαφάνιση του αιμοσταγούς ΙΚ. Ως η βασική χώρα διέλευσης επίδοξων τρομοκρατών προς Συρία και Ιράκ, η Τουρκία δεχόταν εδώ και καιρό πιέσεις για να εμπλακεί ενεργά στη μάχη κατά των τζιχαντιστών. Εν τέλει συμφώνησε σε έναν νέο ρόλο στη Συμμαχία, για διάφορους λόγους. Εν μέρει λόγω των ανοιχτών κατηγοριών από τη Δύση ότι η Τουρκία ανέχεται τους τζιχαντιστές και εμπλέκεται στη μαύρη αγορά πετρελαίου και αρχαιοτήτων που πουλάει το Ισλαμικό Κράτος. Κυρίως, όμως, λόγω των όλο και πιο ισχυρών σχέσεων μεταξύ Αμερικανών και Κούρδων. Προς το παρόν, λοιπόν, Τούρκοι και Αμερικανοί μένει να συμφωνήσουν καταρχάς με ποιες ομάδες επαναστατών θα συνεργάζονται για να εκδιώξουν τους τζιχαντιστές από την ελεύθερη ζώνη, αφού το μόνο σίγουρο είναι ότι ούτε η Τουρκία ούτε οι ΗΠΑ έχουν καμιά πρόθεση να στείλουν χερσαίες δυνάμεις. Κι όλη αυτή η κωλυσιεργία, όπως και η έλλειψη συντονισμού, έχουν ως συνέπεια το ΙΚ να αλωνίζει και να γιγαντώνεται!

22

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Χαριστική βολή στην εργασία Σοκ και δέος προκαλεί η κατάσταση της πραγματικής οικονομίας και απασχόλησης Τα δραματικά στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας για τις επιπτώσεις της κρίσης, ειδικά στον τομέα της απασχόλησης και ολόκληρων κλάδων επιχειρηματικότητας, είναι ενδεικτικά της ενδεχομένως και ανεπανόρθωτης ζημίας που έχει υποστεί η ελληνική οικονομία και κοινωνία από το κραχ του 2010 κι έπειτα.

Μ

άλιστα, με δεδομένο ότι η οικονομία κατρακυλάει ξανά στην υφεσιακή λαίλαπα τους τελευταίους μήνες, η επιδείνωση της ήδη τραγικής κατάστασης θα αποτελέσει τη χαριστική βολή ακόμα και σε πολλούς απ’ όσους έχουν αντέξει μέχρι τώρα. Τα στοιχεία της Κομισιόν, της ΕΛΣΤΑΤ και οι έρευνες του Εργατικού Δυναμικού και του ΚΕΠΕ δείχνουν ακριβώς αυτό: ότι ο εφιάλτης της κρίσης έχει σαρώσει κλάδους, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χιλιάδες εργαζόμενους σαν να βιώνει η χώρα συνθήκες πολέμου! Οι δείκτες ανεργίας, που βρίσκονται σταθερά άνω του 25%, είναι η βασική συνέπεια όλων αυτών που έχουν συμβεί το διάστημα 2008-2014, οπότε και υπάρχουν τα πλήρη διαθέσιμα στοιχεία. Αν ανοίξει κάποιος, όμως, ολόκληρο τον χάρτη της πραγματικής οικονομίας και εργασίας για να δει αναλυτικά τι έχει συμβεί, θα βρεθεί μπροστά σε μια κατάσταση «σοκ και δέος»!

Κρανίου τόπος Μελετώντας κανείς προσεκτικά τη διαχρονική εξέλιξη των απασχολούμενων ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας βλέπει ένα σχεδόν κατεστραμμένο τοπίο.

Συγκεκριμένα, το διάστημα 2008-2014, η μείωση απασχολούμενων έφτασε: ◆ Στις Κατασκευές στο 60,8%. Οι εργαζόμενοι από 386.000 μειώθηκαν σε 151.000 μέσα σ’ αυτό το διάστημα της κρίσης. ◆ Στον κλάδο της Μεταποίησης υπήρξε μείωση απασχολούμενων κατά 40%. Οι εργαζόμενοι είναι πια 317.800 από 533.700 που ήταν προ κραχ! ◆ Στην Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας υπήρξε πτώση 40,7%. ◆ Στα Ορυχεία - Λατομεία -24%. ◆ Στο Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο (συμπεριλαμβάνεται και η επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών) στο -25%. Οι απασχολούμενοι σ’ αυτόν τον τομέα από 834.000 έπεσαν σε 626.000! ◆ Στον κλάδο της Μεταφοράς - Αποθήκευσης στο -21,8%, με τους εργαζόμενους να ελαττώνονται από 215.000 στους 168.000. ◆ Στις Δραστηριότητες Νοικοκυριών ως Εργοδοτών η πτώση έφτασε το 41%. Από 81.000 που ήταν οι απασχολούμενοι το 2008, στο τέλος του 2014 είχαν απομείνει 48.000. ◆ Στις Τέχνες, Διασκέδαση και Ψυχαγωγία, απ’ όπου ζούσαν 58.000 άνθρωποι, σήμερα αντέχουν μόνο οι 48.000 (-17%).

◆ Τέλος, οι Χρηματοπιστωτικές και Ασφαλιστικές Δραστηριότητες έχουν βυθιστεί κατά 25,7%, όσον αφορά το έμψυχο δυναμικό τους.

Η κρίση έχει σαρώσει επιχειρήσεις και εργαζόμενους, λες και η χώρα βιώνει συνθήκες πολέμου

Οι… ανθεκτικοί Οι μοναδικοί κλάδοι της ελληνικής οικονομικής δραστηριότητας που παρουσίασαν ύφεση απασχόλησης μικρότερη του 10% ήταν η Εκπαίδευση (με -8,4%), η Δραστηριότητα Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας (-8,4%), οι Δραστηριότητες Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος (-2,1%), η Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία (-7,1%). Θετικό πρόσημο βρίσκει κανείς μόνο σε έναν κλάδο και πιο συγκεκριμένα στις Διοικητικές και Υποστηρικτικές Υπηρεσίες, με 18,4%. Οι απασχολούμενοι από 72.000 το 2008 αυξήθηκαν σε 86.000 το 2014. Ήταν και η μοναδική εξαίρεση που ουσιαστικά επιβεβαιώνει τον κανόνα. Επίσης, στην Ενημέρωση και την Επικοινωνία, όπου απασχολούνταν συνολικά 63.000 άνθρωποι, απέμειναν 53.000 (-15%). Όπως όλοι γνωρίζουν, ο δημοσιογραφικός κλάδος έχει υποστεί τεράστια πλήγματα, ωστόσο ανάλογες δυσκολίες αντιμετωπίζει και ο ευρύτερος τομέας Ενημέρωσης - Επικοινωνίας, που περιλαμβάνει, φυσικά, μια μεγαλύτερη γκάμα επαγγελμάτων και ειδικοτήτων.

Αλίμονο στους νέους… Ένα ακόμα θλιβερό συμπέρασμα έχει να κάνει με το ότι το ποσοστό ανεργίας είναι γραμμικά αντίστροφο με την ηλικία. Δηλαδή, βάσει των στοιχείων φαίνεται πως όσο πιο νέος είναι κάποιος τόσο μεγαλύτερο είναι το διαστήματα της ανεργίας που αντιμετωπίζει. Κάτι που ισχύει σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό στα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Στο τελευταίο τρίμηνο του 2014 η ανεργία για την ηλικιακή ομάδα 15-19 ετών παρέμενε στο εξωφρενικό 53%, ενώ είχε ξεπεράσει κάποια στιγμή, όπως είναι γνωστό, και το 60%! Όπως όλοι αντιλαμβάνονται εύκολα, η ανεργία αποτελεί και τον σημαντικότερο παράγοντα φτώχειας, αφού ο σχετικός κίνδυνος αυξήθηκε για τους ανέργους στη χώρα μας από 38,5% το 2010 σε 46,3% το 2013. Και οι τάσεις παραμένουν ανοδικές, δυστυχώς...

Μικρομεσαίοι, τέλος! Αναλογικό το σκηνικό και στις επιχειρήσεις, ειδικά τις μικρομεσαίες. Πώς θα γινόταν διαφορετικά, άλλωστε; Σύμφωνα με την Ε.Ε., στην κατηγορία των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων εντάσσονται όσες επιχειρήσεις απασχολούν έως και 250 εργαζόμενους, ενώ ο ετήσιος κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ. Το τοπίο ύστερα από αυτά τα χρόνια ύφεσης μοιάζει ισοπεδωμένο σαν να πέρασε οδοστρωτήρας: ◆ Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις (έως 10 εργαζόμε-

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

23

www.topontiki.gr

νοι) μειώθηκαν κατά 26% μεταξύ 2008-2014. Συγκεκριμένα από 829.000 επιχειρήσεις που υπήρχαν το 2008, στο τέλος του 2014 «ζούσαν» μόνο οι 606.000. Το 2008 απασχολούσαν 1,5 εκατ. εργαζόμενους, ενώ έξι χρόνια μετά δεν ξεπερνούσαν το 1,1 εκατομμύριο – πτώση της τάξης του 30%. ◆ Οι μικρές επιχειρήσεις (έως 50 εργαζόμενοι) μειώθηκαν κατά 18%. Το 2008 ήταν 25.400 και το 2014 είχαν φτάσει στις 20.800. Απασχολούσαν 486.000 εργαζόμενους, ενώ στο τέλος του προηγούμενου έτους μόνο 382.000 (-21%). ◆ Το μεγαλύτερο πλήγμα δέχθηκαν οι μεσαίες επιχειρήσεις (έως 250 εργαζόμενοι), αφού βρέθηκαν στο -35%. Το 2008 υπήρχαν 3.600 τέτοιες επιχειρήσεις με 344.000 απασχολούμενους, το 2014 μόλις 2.400 με 284.000 εργαζόμενους. Η μείωση των απασχολούμενων ήταν 36%. ◆ Στις μεγάλες επιχειρήσεις οι απώλειες ήταν της τάξης του 10,6% – μικρότερη, αλλά όχι αμελητέα. Το προσωπικό τους, ωστόσο, και ακριβώς επειδή μιλάμε για μεγάλες επιχειρήσεις, ήταν 378.000 και έπεσε κατά 24,9%, στις 284.000. Συνοπτικά, η κρίση χτύπησε συνολικά 230.000 επιχειρήσεις αυτού του βεληνεκούς, δηλαδή το 26,6% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που λειτουργούσαν το 2008. Κάτι που σημαίνει αθροιστικά απώλεια 22 δισ. ευρώ προϊόντος (-40,2%) και 700.000 θέσεων απασχόλησης (-29,3%). Αναφορικά με τις επιχειρήσεις ανά κλάδο, διαπιστώνουμε ότι το βαρύτερο τίμημα πλήρωσαν οι Κατασκευές, με τις απώλειες να εκτιμώνται στις 82.000 επιχειρήσεις, ενώ η επίπτωση της κρίσης «τσάκισε» και το Χονδρικό - Λιανικό εμπόριο με λουκέτο σε 61.000 επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, ανά κλάδο οι απώλειες ήταν, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Κομισιόν: ◆ Στα Ορυχεία - Λατομεία έκλεισαν περισσότερες από 100.000 επιχειρήσεις με μείωση 18,3% στο διάστημα 2008-2014. ◆ Στη Μεταποίηση υπήρξε πτώση της τάξης του 23%, κι έχουν απομείνει 65.000 επιχειρήσεις ζωντανές. ◆ Στις Κατασκευές το κραχ άγγιξε το 60% των επιχειρήσεων, και από τις 137.000 εταιρείες απέμειναν μόνο οι 55.000. ◆ Στο Χονδρικό - Λιανικό εμπόριο έκλεισε το 21% των επιχειρήσεων μέσα σε έξι χρόνια. ◆ Στη Μεταφορά - Αποθήκευση δεν άντεξε το 18,4% των επιχειρήσεων. ◆ Στις Δραστηριότητες Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος η κρίση χτύπησε το 25% των επιχειρήσεων. ◆ Στην Ενημέρωση και Επικοινωνία το 15%. ◆ Στη Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας το 14,9%. Μόνο από το Λιανικό Εμπόριο υπολογίζεται ότι χάθηκαν 9,6 δισ. προστιθέμενης αξίας! Και στη Μεταποίηση οι απώλειες έφτασαν τα 2,6 δισ. ευρώ.

Ο θάνατος του εμποράκου Σύμφωνα με την ετήσια Έρευνα της Κομισιόν, τα κύρια προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα στα χρόνια της βαθιάς ύφεσης οφείλονται «ως επί το πλείστον στην έλλειψη ρευστότητας, αφού δεν έχουν την πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές των μεγάλων μονάδων. Κι επομένως εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό από διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης, όπως η τραπεζική χρηματοδότηση και άλλα εργαλεία ρευστότητας».

Εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι έπειτα απ’ όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη βουτιά της κατανάλωσης από το πρώτο μνημόνιο κι έπειτα, τα capital controls που ξεκίνησαν στα τέλη Ιουνίου, με τις «τοξικές» για την οικονομία συνέπειές τους, σφίγγουν σε σημείο ασφυξίας τη θηλιά στις επιχειρήσεις που διαθέτουν έως 250 απασχολούμενους. Σε σχετικό ερώτημα «ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η επιχείρησή σας;», η απάντηση που δόθηκε μέσα στο 2014 σε ποσοστό 32% ήταν «το πρόβλημα της πρόσβασης σε χρηματοδότηση». Ακολούθως, οι άλλες αιτίας δυσπραγίας για όσους διατηρούν επιχείρηση ήταν η φορολογία και οι γενικότερες οικονομικές συνθήκες (20%), ο ανταγωνισμός (14%),το ρυθμιστικό πλαίσιο (11%). Αξιοσημείωτο είναι πως το κόστος παραγωγής ή το εργατικό κόστος ήταν μόλις στο 9%, σύμφωνα με τις απαντήσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά το μεγαλύτερο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις εντοπίστηκε αντίστοιχα στην εξεύρεση πελατείας (20%, ενώ στην Ελλάδα είναι μόλις 8%). Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους είναι η 5η αιτία προβλημάτων (13%). Ευκόλως αντιληπτό γίνεται το ότι οι διαφορές τής έτσι κι αλλιώς ιδιαίτερης ελληνικής οικονομίας είναι υπαρκτές. Και πώς θα γινόταν αλλιώς ύστερα από τόσα χρόνια βαθιάς ύφεσης, λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης; Στην πρόσφατη ανάλυση αυτών των στοιχείων το ΚΕΠΕ (Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών) επισημαίνει: «Η σημασία και η μορφή των προβλημάτων χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στην Ελλάδα, συγκριτικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αντικατοπτρίζεται στα αποτελέσματα της σχετικής έρευνας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτά, οι εγχώριες ΜΜΕ έρχονται αντιμέτωπες, μεταξύ άλλων, με έλλειψη διαθεσιμότητας τραπεζικών δανείων, υψηλότερα επιτόκια δανεισμού σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 28 κρατών - μελών, μεγαλύτερα ποσοστά απόρριψης και μερικής μόνο αποδοχής των αιτημάτων τους για λήψη δανείων ή άλλων μορφών χρηματοδότησης και αυξανόμενες απαιτήσεις για προσημείωση περιουσι-

Τι δείχνουν τα στοιχεία της Κομισιόν, της ΕΛΣΤΑΤ και του ΚΕΠΕ

ακών στοιχείων ως προϋπόθεση για τραπεζική χρηματοδότηση». Προφανώς και τους τελευταίους μήνες, όχι μόνο δεν φάνηκε κάποιο φως στο τούνελ, αλλά τα capital controls στέγνωσαν ακόμα περισσότερο την αγορά, όμως φρενάρισαν σχεδόν εξ ολοκλήρου πια και τον τραπεζικό δανεισμό. Και μέχρι την όποια γενικότερη ομαλοποίηση των συνθηκών φαίνεται πως υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος. Εκτός της αποκατάστασης του τραπεζικού μηχανισμού χρηματοδότησης, άλλες βασικές κατευθύνσεις για τη βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας των επιχειρήσεων αποτελούν, σύμφωνα με τις αναλύσεις: η επιτάχυνση των διαδικασιών του ΕΣΠΑ 2014-2020, η παροχή κινήτρων για επενδύσεις, η ενδυνάμωση των προγραμμάτων παροχής εγγυήσεων για επιχειρηματικά δάνεια, η λήψη μέτρων για προσέλκυση επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η διερεύνηση των δυνατοτήτων θεσμοθέτησης εργαλείων προχρηματοδότησης εξαγωγών και, τέλος, η ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης, όπως π.χ. τα ιδρύματα μικροπιστώσεων. Ωστόσο, μέσα σ’ αυτόν τον ιστό ασφυξίας που έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία από το 2010, αν και τα πρώτα δείγματα «κόπωσης» υπήρχαν ήδη από τα αμέσως προηγούμενα χρόνια προτού σκάσει η οικονομική κρίση στη χώρα μας, η κατάσταση δεν είναι απλά δύσκολη, αλλά πια απελπιστική. Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους. Δυστυχώς...

24

Οικονομία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Ο Γολγοθάς ξεκινά Δεκάδες δισ. ευρώ πρέπει να πληρώσουν οι Έλληνες το ερχόμενο τρίμηνο

Από σήμερα ξεκινά ο φορολογικός Γολγοθάς των Ελλήνων, οι οποίοι αναμένεται από τώρα έως και τον Δεκέμβριο να πληρώσουν δεκάδες δισ. ευρώ στο κράτος… Θυμίζουμε ότι οι ίδιες επιβαρύνσεις πέρυσι έφθασαν και τις οκτώ δόσεις, ενώ κάθε μήνα που θα περνάει από τον Αύγουστο και μετά εταιρείες και φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να πληρώνουν τρία ή και τέσσερα διαφορετικά ειδοποιητήρια φόρων.

Γ

ια να προκύψει το πρωτογενές πλεόνασμα που έχει στόχο το υπουργείο Οικονομικών στον φετινό προϋπολογισμό, τα φορολογικά έσοδα το δεύτερο εξάμηνο θα πρέπει να ξεπεράσουν τα 25 δισ. ευρώ, τη στιγμή που στο πρώτο εξάμηνο ήταν λιγότερα από 17 δισ. ευρώ. Τον Αύγουστο: Τουλάχιστον τρία εκατ. φυσικά πρόσωπα πληρώνουν φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, ενώ οι επιχειρήσεις θα καταβάλουν την 1η ή τη 2η δόση αντίστοιχα (σ.σ.: όσες κάνουν δήλωση έως 20 Αυγούστου θα πληρώσουν την πρώτη δόση και οι υπόλοιπες τη 2η). Οι μεγάλες εταιρείες θα καταβάλουν για πρώτη φορά τη δήλωση με τον αυξημένο ΦΠΑ

που ισχύει από τις 20 Ιουλίου, ενώ θα συνεχιστεί η καταβολή των δόσεων για το τέλος επιτηδεύματος του 2013 που πληρώνεται από 150.000 εταιρείες με δύο χρόνια καθυστέρηση. Περίπου 850.000 φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις θα πρέπει να πληρώσουν και τη δόση για τη ρύθμιση των 100 δόσεων, η οποία από μόνη της ξεπερνάει τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Μέσα στον Αύγουστο θα σταλούν και τα διορθωμένα εκκαθαριστικά με τον πρόσθετο φόρο πολυτελούς διαβίωσης σε έχοντες σκάφη αναψυχής άνω των πέντε μέτρων, σε ιδιοκτήτες Ι.Χ. άνω των 2.500 κυβικών, αλλά και σε κατόχους ακινήτων με πισίνα. Τον Σεπτέμβριο: Θα είναι ο πρώτος μήνας

κατά τον οποίο θα πληρώσουν φόρο εισοδήματος οι πάντες: και τα έξι εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα, αλλά και όλες οι επιχειρήσεις. Θα συνεχιστούν, βέβαια, η αποπληρωμή της ρύθμισης των 100 δόσεων, το τέλος επιτηδεύματος του 2013 και ο ΦΠΑ των μεγάλων επιχειρήσεων. Τον Οκτώβριο: Το σύνολο των επαγγελματιών θα πρέπει να καταβάλει τον αυξημένο ΦΠΑ του 3ου τριμήνου, ενώ θα κάνει «ντεμπούτο» ο ΕΝΦΙΑ. Οι επιχειρήσεις θα συνεχίσουν την καταβολή του φόρου νομικών προσώπων και του τέλους επιτηδεύματος. Τον Νοέμβριο: Ο φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων θα συμπέσει με τον ΕΝΦΙΑ, ενώ ένα εκατομμύριο επιτηδευματίες θα αποδίδουν στο Δημόσιο τη 2η δόση του αυξημένου ΦΠΑ. Τον Δεκέμβριο: Καινούργιο στοιχείο, πέραν του ΕΝΦΙΑ, της ρύθμισης των 100 δόσεων και του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων, θα είναι τα τέλη κυκλοφορίας για περισσότερους από πέντε εκατομμύρια οδηγούς αυτοκινήτων.

Το κουαρτέτο δεν θέλει τη δημιουργία bad bank Απορρίφθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, από το κουαρτέτο το αίτημα που ανεπίσημα είχαν υποβάλει οι τραπεζίτες για τη δημιουργία μίας bad bank που θα συγκέντρωνε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. ESM και ΕΚΤ εκτιμούν ότι τα νομικά και πρακτικά θέματα που πρέπει να ξεπεραστούν καθιστούν αδύνατη την υλοποίηση της προσδοκίας των τραπεζιτών. Και φαίνεται πως ούτε το μοντέλο τύπου Ιρλανδίας είναι επιθυμητό. Το κουαρτέτο προωθεί την πώληση των «κόκκινων δανείων» σε funds στο 10% της αξίας τους. Στις συναντήσεις τραπεζικών

στελεχών με αξιωματούχους του ESM, του SSM και της ΕΚΤ, κατέστη σαφές ότι η καλύτερη λύση για τις τράπεζες θα είναι να έρθουν σε συμφωνία με τα distressed funds. Και εμμέσως πλην σαφώς υποδείχθηκε ότι κακώς έχουν απορρίψει μέχρι στιγμής οι τράπεζες προτάσεις των funds για αγορά δανείων. Και τούτο παρά το γεγονός ότι οι προτάσεις των funds κυμαίνονται στο 10% της αξίας των δανείων, με εξαίρεση τα ναυτιλιακά δάνεια, για τα οποία φέρονται διατεθειμένοι να πληρώσουν κάτι παραπάνω.

τυράκια... Στην αποκάλυψη για το πότε θα αρθούν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι προχώρησε αξιωματούχος της Τράπεζας της Ελλάδος μιλώντας στο Bloomberg. Ανέφερε ότι, εάν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ολοκληρωθεί εντός του 2015, τότε θα αρθεί και το μέτρο των capital controls . Αύριο, 7 Αυγούστου, θα καταβληθούν τα οικογενειακά επιδόματα β’ τριμήνου 2015 (Ενιαίο Επίδομα Στήριξης Τέκνων και Ειδικό Επίδομα Τρίτεκνων και Πολύτεκνων Οικογενειών) στους δικαιούχους που υπέβαλαν αίτηση Α21 μέχρι 26.6.2015 και πληρούν τις προϋποθέσεις. Συμφωνία έως τις 20 Αυγούστου αναμένει ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ αφού, όπως λέει, όλες οι αναφορές που φθάνουν σε αυτόν του επιτρέπουν να συμπεράνει ότι είναι δυνατή η επίτευξη συμφωνίας κατά τη διάρκεια του μήνα, κατά προτίμηση πριν από τις 20 Αυγούστου... Αλλαγές έρχονται σε ό,τι αφορά το καθεστώς των κεφαλαιακών ελέγχων, καθώς χαλαρώνει η πολιτική ανάληψης από τα ΑΤΜ στο διάστημα μιας εβδομάδας. Το ποσό παραμένει στα 420 ευρώ (7x60), αλλά η εβδομάδα δεν «κλείνει» την Παρασκευή, όπως μέχρι πρότινος, αλλά την ημέρα που επιθυμεί ο δικαιούχος.

...και φάκες Στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων θα υπαχθεί το ΣΔΟΕ, σύμφωνα με πληροφορίες, ύστερα από απαίτηση των δανειστών για ενίσχυση της ανεξαρτησίας του, μείωση των διαδικασιών και αναδιάρθρωση του Δημοσίου, ενώ θα καταργηθεί η θέση του γενικού γραμματέα ΣΔΟΕ ή αυτός θα υπαχθεί στην Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων. Μειωμένες έως και κατά 180 ευρώ θα δουν τις συντάξεις τους οι δικαιούχοι του ΙΚΑ τον Σεπτέμβριο καθώς εκδόθηκε η εγκύκλιος για την αναδρομική εφαρμογή της αύξησης κατά 6% των εισφορών υπέρ του ΕΟΠΥΥ. Περίπου 10 χιλιάδες ακίνητα αναμένεται να αλλάξουν χέρια μέχρι το τέλος του χρόνου και να περάσουν στη δικαιοδοσία του Δημοσίου! Πρόκειται για τα λεγόμενα ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη», τα οποία δεν έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο. Η κτηματογράφησή τους άρχισε την περίοδο 1997-99 σε 340 περιοχές σε όλη τη χώρα και συνολικά μέχρι σήμερα φτάνουν τα 200.000.

Κόσμος

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

25

Η κρίση των Νοτίων... Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ του ευρωπαϊκού Νότου και της Λατινικής Αμερικής

O μεγάλος Μεξικανός συγγραφέας Κάρλος Φουέντες, όπως γράφει ο «Economist», μίλησε κάποτε για την αμοιβαία επιρροή που έχει η Ισπανία με τις πρώην αποικίες της, την οποία αποκάλεσε καθρέφτη της Λατινικής Αμερικής στη Μεσόγειο.

Π

ράγματι, αν δει κανείς προσεκτικά τις περιπέτειες που περνάει η Μεσόγειος εξαιτίας του ευρώ, θα δει μία καταπληκτική ομοιότητα, ένα – κατά το κοινώς λεγόμενο – déjà vu των γεγονότων που βίωσε η Αργεντινή. Τα capital controls στις ελληνικές τράπεζες μοιάζουν πολύ, σύμφωνα με την ανάλυση του αμερικανικού περιοδικού, με την επιβολή του μέτρου corralito, το οποίο ήταν ένας ανάλογος περιορισμός αναλήψεων, ο οποίος ανακοινώθηκε το 2001 από τον τότε υπουργό Οικονομικών της Αργεντινής Ντομίνκο Καβάλο, σε μία απελπισμένη προσπάθεια να συγκρατήσει τη συναλλαγματική ισοτιμία του πέσο έναντι του δολαρίου για μία δεκαετία. Η Αργεντινή είναι το κατεξοχήν παράδειγμα που έχει επικαλεσθεί η ελληνική κυβέρνηση ότι ανέκαμψε μετά την πτώχευση. Ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν έχει κρύψει τη συμπάθειά του για τους αριστερούς ηγέτες της Λατινικής Αμερικής. Στην πραγματικότητα, όμως, η εικόνα είναι παραπλανητική. Η Αργεντινή επανέκαμψε από το 2003 όχι επειδή πτώχευσε, αλλά γιατί αυξήθηκαν οι διεθνείς τιμές των προϊόντων που εξήγε.

Η Ελλάδα το μόνο που μπόρεσε να κάνει – με τα δεδομένα που έχει αφού υστερεί στις εξαγωγές – ήταν να «καταπιεί» σαν χοάνη μεγάλα ποσά δανείων με ευνοϊκούς όρους πίστωσης – σε σχέση με τα δυσθεώρητα επιτόκια των αγορών –, γεγονός που έκανε τον Έλληνα πρωθυπουργό να συνειδητοποιήσει ότι η Ελλάδα δεν είναι Αργεντινή. Βέβαια, πολλές από τις πρωτοβουλίες Τσίπρα είναι εμπνευσμένες από την πολιτική που ασκούν οι αριστερές λαϊκές ηγεσίες της Λατινικής Αμερικής. Η κίνησή του να πάει σε δημοψήφισμα θυμίζει την τακτική Τσάβες στη Βενεζουέλα, ο οποίος πραγματοποίησε 6 δημοψηφίσματα σε 14 χρόνια εξουσίας.

Νέα μάστιγα για τις ΗΠΑ η ξηρασία

H τελευταία μάστιγα που συγκλονίζει την Καλιφόρνια είναι η παρατεταμένη ξηρασία. Ίσως και να υπερκαλύπτει και την πρόσφατη περιπέτεια της πολιτείας, η οποία κήρυξε πτώχευση και ανακάμπτει με αργούς ρυθμούς. Το πόσο σημαντικό πρόβλημα είναι, οι πολίτες της Καλιφόρνιας το συνειδητοποίησαν όταν αξιωματούχοι του κυβερνήτη Τζέρι Μπράουν ανακοίνωσαν ότι η χρήση του πόσιμου νερού στην πολιτεία πρέπει να μειωθεί καθώς έχει ξεπεραστεί το επιτρεπόμενο όριο κατανάλωσης. Τον Ιούνιο η οδηγία έλεγε ότι η χρήση του νερού πρέπει να μειωθεί κατά 27% ενώ μία νεότερη λίγους μήνες μετά κατά 29%. Το πρόβλημα της ξηρασίας, επίσης, επανέφερε στη συζήτηση τις μακροπρόθεσμες συνέ-

Οι Podemos Στην περίπτωση των Ισπανών Podemos – οι οποίοι αποκαλούνται και ισπανικός ΣΥΡΙΖΑ – ο τσαβισμός είναι ακόμα πιο έντονος λόγω και της ιδιαίτερης συγγενικής σχέσης των δύο χωρών. Δημοσιεύματα του Τύπου αναφέρουν μάλιστα ότι οι Podemos έχουν στηριχθεί οικονομικά με το ποσό των 5,2 εκατομμυρίων ευρώ από το 2012 μέχρι το 2014 από τις κυβερνήσεις της Βενεζουέλας και του Εκουαδόρ. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με

τον «Economist», και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού το πολιτικό και οικονομικό χάος έφερε τους λαϊκιστές στην εξουσία. Για την Αργεντινή το αποτέλεσμα ήταν η λιτότητα που προκάλεσε η απότομη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος. Στη Βενεζουέλα η πολιτική σταθερότητα του δικομματισμού κατέρρευσε από την κατακόρυφη πτώση των τιμών του πετρελαίου στα τέλη του 1980 και το κύμα διαφθοράς που ακολούθησε. Αλλά και στο Εκουαδόρ η άνοδος του Κορέα πυροδότησε την κατάρρευση των άλλων πολιτικών σχηματισμών και του εθνικού νομίσματος. Παρομοίως, η απογοήτευση και η κούραση που προκάλεσε ο δικομματισμός στην Ελλάδα έφερε στο προσκήνιο τον Αλέξη Τσίπρα. Παρά τα προβλήματά τους όμως τα ευρωπαϊκά πολιτικά συστήματα είναι ακόμα πολύ πιο ανθεκτικά από αυτά της Λατινικής Αμερικής. Αντίθετα από την κληρονομιά που άφησε ο Τσάβες, ο Αλέξης Τσίπρας δεν δείχνει να θέλει να χρησιμοποιεί τα δημοψηφίσματα ως εργαλεία αποδυνάμωσης των δημοκρατικών θεσμών της χώρας του. Έπειτα ο βαθμός διαφθοράς στα κράτη της Λατινικής Αμερικής είναι

Το πολιτικοοικονομικό χάος και οι πολιτικές εξελίξεις

πειες της κλιματικής αλλαγής καθώς δύο στους τρεις Αμερικανούς που ζουν στην Καλιφόρνια πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή συνέβαλε στην πρόκληση της παρατεταμένης ξηρασίας. Το αξιοσημείωτο είναι ότι αυτήν την άποψη είχαν τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικάνοι, παρά το γεγονός ότι οι τελευταίοι έχουν αρχίσει να αμφισβητούν τις αιτίες της κλιματικής αλλαγής στον δημόσιο λόγο τους. Τα 2/3 των Καλιφορνέζων θέλουν ο κυβερνήτης της πολιτείας να ηγηθεί των δράσεων κατά της ξηρασίας και όχι να το αφήσει στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Την περασμένη εβδομάδα ο Αμερικανός αξιωματούχος Γκάβιν Νιούσομ προκήρυξε διαγωνισμό για τις ανάγκες της πολιτείας σε υδάτι-

πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που επικρατεί στην Ευρώπη. Άλλωστε η Ε.Ε. προστατεύει τους θεσμούς δείχνοντας σεβασμό στις δημοκρατικές νόρμες, γεγονός που δεν ισχύει για τη Λατινική Αμερική. Η φοροδιαφυγή και η κατάχρηση εξουσίας αποτελούν καθεστώς σε αυτές τις χώρες, γι’ αυτό και όποιος αναφέρεται στα πλεονεκτήματα της Βενεζουέλας θα ήταν συνετό να μην ξεχνά τον υπερπληθωρισμό, την ανεξέλεγκτη καταστολή και τις συνεχείς υποτιμήσεις του νομίσματος που οδηγούν – συχνά-πυκνά – τον κόσμο με δελτία στα σούπερ-μάρκετ. Γεγονότα που αποδεικνύουν ότι ο λαϊκισμός είναι λανθασμένη αγωγή για τις ασθένειες της σκληρής λιτότητας και της διαφθοράς.

νους πόρους απευθυνόμενος σε επιχειρηματίες. Οι νικητές του διαγωνισμού θα είχαν άμεση συνεργασία με πανεπιστήμιο στη Silicon Valley, το οποίο θα τους έφερνε σε επαφή με νέες τεχνολογίες και πιθανούς χορηγούς. Την ίδια στιγμή, ο δήμαρχος της πόλης Έρικ Γκαρσέτι συμμετείχε σε δύο διαφημιστικά με τον κωμικό ηθοποιό Στιβ Καρέλ για το πόσο πολύτιμο είναι το νερό. Και οι δύο έχουν στόχο να κεφαλαιοποιήσουν τo ενδιαφέρον τους για το νερό καθώς ήδη ο Νιούσομ έχει ανακοινώσει ότι ενδιαφέρεται να διεκδικήσει τη θέση του κυβερνήτη το 2018 και ο Γκαρσέτι επιθυμεί έδρα στο Κογκρέσο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα…

26 Ιστορία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Αφιέρωμα: Παραμερίζοντας τον Θεό

Θαλής, ο πρώτος φιλόσοφος και μαθηματικός του δυτικού πολιτισμού Κοινό στοιχείο των μυθολογιών της Ελλάδας και των γειτονικών της πολιτισμών ήταν ότι ο κόσμος προέκυψε από μια πρωταρχική κατάσταση ενότητας και η κοσμογονική διαδικασία ήταν μια διαδικασία χωρισμού ή διαίρεσης. Δεν είναι λοιπόν παράξενο το ότι ο πρώτος άνθρωπος που αναζήτησε μια καθολική εξήγηση του κόσμου, με βάση τον ορθολογισμό, δέχτηκε ότι ο κόσμος ήταν στην ουσία μια ενότητα από την οποία παρήχθησαν τα μέρη του.

Η

πρώτη αυτή «ύλη» που προτάθηκε ήταν το νερό και ο άνθρωπος που την πρότεινε ήταν ο Θαλής! Αυτό είναι το πρώτο φιλοσοφικό σύστημα στο οποίο όλα τα φαινόμενα ανάγονται σε μια πρώτη και άφθαρτη υλική αρχή, με βάση όμως αποκλειστικά και μόνο την παρατήρηση, την υπόθεση και την απόδειξη – και χωρίς οποιαδήποτε αναφορά σε θεϊκές παρεμβάσεις.

Ο «Πατέρας των Επιστημών» Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ο μεγαλοφυής αυτός Έλληνας γεννήθηκε περί το 640 π.Χ. στη λαμπρή πόλη της Μιλήτου, στην Ιωνία, και πέθανε εκεί το 546 π.Χ. Κατά τον Σωκράτη, ο Θαλής έζησε 90 χρόνια, ενώ κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο, 78. Το βέβαιο είναι ωστόσο ότι πέθανε κατά την 58η Ολυμπιάδα. Κατά τον ιστορικό και βιογράφο των φιλοσόφων Έρμιππο, ο Θαλής έλεγε ότι για τρία πράγματα ευγνωμονεί την τύχη: Πρώτον, διότι γεννήθηκε άνθρωπος και όχι ζώο· δεύτερον, διότι γεννήθηκε άνδρας και όχι γυναίκα· τρίτον, διότι γεννήθηκε Έλληνας και όχι βάρβαρος! Ο Θαλής ο Μιλήσιος θεωρείτο ήδη κατά την πρώιμη αρχαιότητα ως ιδρυτής της Ιωνικής (ή Μιλησιακής) Σχολής της φυσικής φιλοσοφίας. Σήμερα, 2.600 χρόνια μετά, θεωρείται ως ο πρώτος φιλόσοφος και μαθηματικός του δυτικού πολιτισμού. Με την προσπάθειά του να ερμηνευτεί ο κόσμος με αφετηρία κάποιες λογικές σχέσεις και όχι πια με την παρεμβολή θεϊκών και μυθικών στοιχείων, πραγματοποιείται η αποφασιστική για τη μοίρα της ανθρωπότητας στροφή από τον Μύθο

στον Λόγο και θεμελιώνεται το αμετακίνητο και σταθερό έκτοτε υπόβαθρο της επιστημονικής μεθόδου που οδηγεί μέχρι σήμερα τα βήματα της παγκόσμιας διανόησης. Ο Θαλής είναι αναμφισβήτητα ο πρωτοπόρος της επιστήμης γιατί είναι ο πρώτος που επιχειρεί να συλλάβει μια εικόνα της πραγματικότητας με τη νόηση κι όχι με τη φαντασία. Με αυτόν, το πνεύμα προχωρεί προς τη λογική κριτική των φυσικών φαινομένων. Θεωρείται δίκαια ως ο «Πατέρας των Επιστημών» γιατί σ’ αυτόν – πρώτον απ’ όλους – οφείλεται το πιο χαρακτηριστικό και θεμελιώδες γνώρισμα της επιστημονικής μεθοδολογίας: η απόδειξη.

Ένας γνήσιος σοφός Η παράδοση τον τοποθετεί πάντα πρώτο στον κατάλογο των επτά σοφών της αρχαιότητας και, σύμφωνα με τις αντιλήψεις που είχε για τη σοφία ο 6ος π.Χ. αιώνας, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο Θαλής δεν ήταν απλώς ένας άνθρωπος με διακεκριμένο ηθικό κύρος και πλούσια πνευματική ακτινοβολία, αλλά μια αληθινά ηγετική φυσιογνωμία της εποχής του, που διέθετε μεγάλες θεωρητικές δεξιότητες και ταυτόχρονα μια πλατιά πρακτική εμπειρία. Δύσκολα, όπως μας λέει ο Αριστοτέλης στο έργο του «Μετά τα φυσικά», μπορεί κανείς να βρει έναν τομέα γνώσης που δεν ενδιέφερε τον Θαλή. Ήταν ο γνήσιος σοφός, με την έννοια του επιστήμονα - ερευνητή. Η μεγαλοφυΐα του ήταν πολύπλευρη: φιλόσοφος, μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος, μηχανικός, επιχειρηματίας, πολιτικός, κάλυπτε σχεδόν ολόκληρο το πεδίο της ανθρώπινης δια-

νόησης και δραστηριότητας. Εξάλλου ίδρυσε, διηύθυνε και δίδασκε μόνος του στο πρώτο πανεπιστήμιο της Ιστορίας: το Πανεπιστήμιο της Μιλήτου.

Ένας πρώιμος πανεπιστήμονας Ο Θαλής ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τις πολιτικές συνθήκες και εξελίξεις στη Μικρά Ασία. Ως σύμβουλος, έδειξε προνοητικότητα συνιστώντας στους Ίωνες να σχηματίσουν μια συνομοσπονδία εναντίον των Περσών. Ως «πολυμαθής άνθρωπος» (σοφός) προέβλεψε την έκλειψη ηλίου της 28ης Μαΐου 585 π.Χ. που επισυνέβη κατά την προετοιμασία μάχης μεταξύ Μήδων και Λυδών, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κατατρομοκράτηση των αντιπάλων και την απόφασή τους να υπακούσουν στον σοφό και να υπογράψουν συνθήκη ειρήνης! Ως μηχανικός, εξέτρεψε τον ποταμό Άλυ επιτρέποντας στον βασιλιά Κροίσο να τον διαβεί. Στον Θαλή αποδίδονται πολλές ανακαλύψεις σε πάμπολλα επιστημονικά πεδία: Εισηγούνται ότι ανακάλυψε τα ηλιοστάσια και μέτρησε τους κύκλους τους, όπως επίσης και τις πέντε ουράνιες ζώνες (αρκτική, ανταρκτική, ισημερινός και οι τροπικοί), την κλίση του ζωδιακού, την προέλευση του φωτός της Σελήνης κ.ά. Στη γεωμετρία του αποδίδονται οι αποδείξεις για πολλά γεωμετρικά θεωρήματα, ενώ θεωρείται ο εισηγητής της έννοιας του μαθηματικού πεδίου και πρόδρομος της θεωρίας των αριθμών. Επίσης έκανε τις πρώτες παρατηρήσεις για τις ιδιότητες των μαγνητών. Ο Ιμάνουελ Καντ γράφει: «Τα μαθηματικά ως επιστήμη βρήκαν τον ασφαλή δρόμο τους εις τον

Θαλής ο Μιλήσιος αξιοθαύμαστο λαό των Ελλήνων. Πιστεύω ότι για αρκετό καιρό έμειναν στάσιμα (ιδίως στους Αιγυπτίους) μέχρις ότου επισυνέβη μια επανάσταση στον τρόπο του σκέπτεσθαι. Η επανάσταση αυτή πρέπει να αποδοθεί στην ευτυχή έμπνευση ενός και μόνο ανθρώπου, ο οποίος έθεσε τα θεμέλια της επιστήμης για όλους τους αιώνες. Δεν είναι γνωστό ποιος ήταν αυτός ο ευτυχής… Όμως, ο Διογένης ο Λαέρτιος μας υποδεικνύει ότι αυτός που το πέτυχε, πρέπει να μείνει αλησμόνητος. Ο πρώτος που απέδειξε την ισότητα των παρά την βάσιν ισοσκελούς τριγώνου, γωνιών (είτε Θαλής ονομαζόταν, είτε άλλο ήταν τ’ όνομά του), είχε μιαν ανώτατη έμπνευση» Immanuel Kant, «Kritik der Reinen Vernunft», πρόλογος της δεύτερης έκδοσης. Η συζήτηση αρχίζει Ο Θαλής στην ουσία εντάσσεται – ως ιδρυτής της σχολής της Μιλήτου – στους προσωκρατικούς φιλοσόφους, κι αυτό έχει μια ιδιαίτερη σημασία: η προσωκρατική φιλοσοφία, σε αντίθεση με κάθε άλλη φιλοσοφία, δεν έχει προκατόχους, προπάτορες ή προγόνους. Όλη η ιστορία της φιλοσοφίας είναι μια συνεχής συζήτηση ανάμεσα στον προηγούμενο και τον επόμενο φιλόσοφο, στην προγενέστερη και στην επόμενη φιλοσοφική σχολή – είτε εδραι-

ώνοντας μια συνέχεια είτε αντιδρώντας σ’ αυτήν. Με τους Έλληνες του 6ου αιώνα, η συζήτηση αρχίζει… Πριν απ’ αυτούς, κανένας Ευρωπαίος δεν είχε επιχειρήσει να ικανοποιήσει την περιέργειά του για τον κόσμο με όπλο την πεποίθηση ότι το φαινομενικό χάος τού κόσμου αυτού έκρυβε μια μόνιμη και κατανοητή τάξη και ότι η φυσική αυτή τάξη μπορούσε να εξηγηθεί με καθολικές αιτίες που λειτουργούν μέσα στην ίδια τη φύση και ήταν αντιληπτές από το ανθρώπινο λογικό. Οι Μιλήσιοι απέρριψαν συνειδητά τη μυθική και θρησκευτική παράδοση των προγόνων τους, ιδιαίτερα την πίστη τους στη δράση ανθρωπόμορφων θεών. Η εξέγερσή τους ενάντια στη μυθολογική κοσμοαντίληψη ήταν ολοκληρωτική. Η γνώση έγινε γι’ αυτούς αυτοσκοπός και στην ανοιχτή και φιλελεύθερη κοινωνία της Μιλήτου άφησαν ανεμπόδιστο να μεγαλουργήσει το τυπικό ελληνικό ταλέντο για γενίκευση, αφαίρεση και προώθηση τολμηρών υποθέσεων που περιλάμβαναν τα πάντα. Οι φυσικές διαδικασίες δεν βρίσκονταν πια στο έλεος θεών με απρόβλεπτες προθέσεις. Στη θέση τους μπήκε η βασιλεία του καθολικού νόμου!

Xenofonb@gmail.com

art ΠΟΝΤΙΚΙ

πεμπτη 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

θωμασ μοσχοπουλοσ

η Αμαλια Μουτουση ωσ ιφιγενεια

ο Γιωργος Χρυσοστομου με τοn χορο

Μιχαλης Συριοπουλος, Γιωργος Χρυσοστομου, Αμαλια Μουτουση

Η βαρβαρότητα που κρύβουμε... «Η Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων», η καλοκαιρινή παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, σε μετάφραση - σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, αύριο και μεθαύριο στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου «Ο Ευριπίδης βάζει τους Έλληνες να αναζητούν το κατά πόσο η βαρβαρότητα υπάρχει μέσα τους» δηλώνει ο Θωμάς Μοσχόπουλος, λίγες ώρες πριν η «Ιφιγένειά» του πατήσει το πόδι της στην Επίδαυρο. Ποιο συναίσθημα υπερισχύει μέσα του; Συγκίνηση ή φόβος, τον ρωτάω. «Σε καμία περίπτωση φόβος, εξάλλου είναι η τρίτη φορά που κατεβαίνω στην Επίδαυρο» μου απαντά. «Δεν νιώθω κανέναν φόβο, γιατί σέβομαι τον χώρο, έχω επίγνωση των κανόνων που τον διέπουν. Είναι ένας φιλικός χώρος, με συγκεκριμένες παραμέτρους, κι είμαι προσεκτικός κάθε φορά. Όταν δεν ένιωθα έτοιμος, αρνιόμουν τις προτάσεις, τώρα νιώθω καλά και το μόνο που αισθάνομαι είναι σεβασμός, συγκίνηση, το δέος του ιερού. Ξέρετε, όπως έλεγε κι ο Πίτερ Μπρουκ,“δεν υπάρχουν μυστικά”, δεν πιστεύω λοιπόν ότι ιερουργώ, απλώς αντιμετωπίζω τα ζητήματα μιας παράστασης» συμπληρώνει. Γεννημένος στην Μπίτολα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, ο Θωμάς Μοσχόπουλος μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και τώρα επιστρέφει στην πόλη των παιδικών του αναμνήσεων, σκηνοθετώντας την «Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων» του Ευριπίδη για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, που αύριο και μεθαύριο παρουσιάζεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Το έργο. Ένα από τα δημοφιλέστερα κατά την αρχαιότητα έργα, η «Ιφιγένεια εν Ταύροις», δεν έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα την κατέτασσαν με ευκολία στις τραγωδίες. Γραμμένη σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη για την Αθηναϊκή Δημοκρατία, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια πρόταση ελπίδας και τρυφερής παρηγοριάς από μεριάς του Ευριπίδη. Πρόκειται για ένα έργο αριστοτεχνικής δόμησης,

Αντιγόνη Βαντίκη

γεμάτο λυρισμό, το οποίο στάθηκε σημείο αναφοράς στη μετέπειτα ευρωπαϊκή ανθρωπιστική παράδοση και τον Διαφωτισμό. Στη δική μας εποχή, που βαρβαρότητες ανάλογες εκείνων της «χώρας των Ταύρων» αρχίζουν να φαίνονται δυστυχώς όλο και λιγότερο μυθικές, η επιστράτευση της ευφυΐας και του ήθους καθώς και η άρνηση της άλογης βίας που οδηγεί τους κεντρικούς ήρωες στο αίσιο τέλος του έργου μοιάζουν κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτες. «Είναι πιο επίκαιρο από ποτέ το αρχαίο δράμα;» τον ρωτάω αναλογιζόμενος τη δύσκολη στιγμή που βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα. «Πάντα το αρχαίο δράμα είναι επίκαιρο, σε κάθε εποχή. Αγνή μορφή, χαρακτηρίζεται από τη συνθετότητα του απλού, ταιριάζει σε κάθε εποχή. Εγώ ζω σήμερα, για το σήμερα θα μιλήσω…». Τα διλήμματα. «Ποιος ο ξένος, ποιος ο βάρβαρος και ποια η σχέση μεταξύ πολιτισμένων και βάρβαρων» αναρωτιέται ο σκηνοθέτης. «Όταν, ας πούμε, ο Θόας λέει για τη μητροκτονία του Ορέστη ότι αυτό δεν θα το έκανε ένας βάρβαρος, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο Ευριπίδης κάνει σχόλιο για τη βαρβαρότητα που κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα της πολιτισμένης κοινωνίας. Οι βάρβαροι εμφανίζονται αφελείς, αλλά βλέπουμε ότι ο Θόας, ο βασιλιάς, εύκολα υιοθετεί τη φωνή της λογικής, αποδεχόμενος ως σωστό την ορθολογική λύση που υποδεικνύει η θεά Αθηνά. Μην ξεχνάμε ότι οι Αθηναίοι είχαν ανοιχτή πολιτική ως προς τους ξένους, τους μέτοικους, που εγκαθίσταντο στην Αθήνα από διαφορετικούς τόπους. Η ανοιχτωσιά στο ξένο και στο διαφορετικό που εξέφραζε η Αθήνα είναι το πολιτισμένο, που αντιπαρατίθεται στο άκαμπτο και κλειστό της χώρας των Ταύρων, όπου ακόμη γίνονται ανθρωποθυσίες». Το δυνατό σημείο. Τα κουρεμένα κεφάλια των μελών του χορού παραπέμπουν στην υποτέλεια των σκλάβων αλλά και στο πένθος; «Ήταν πολύ συγκινητικό όταν, καιρό πριν, στις ακροάσεις, ρώτησα τα κορίτσια αν θα μπορούσαν να κόψουν τα μαλλιά τους και μου απάντησαν αμέσως“ναι”» λέει ο Μοσχόπουλος. Ο χορός. «Λέει η Χολ ότι τις αρχαίες τραγωδίες πρέπει να τις

διαβάζει κανείς μέσα από τις επιλογές του Χορού. Μέσα από τα δικά του μάτια ζούμε το τι βιώνει η κοινότητα. Εδώ έχουμε υπόδουλες. Μάλιστα τις ονομάζει“ψυχές μου υπόδουλες”. Μια ομάδα ανθρώπων που έχει στερηθεί την ελευθερία της, την αξιοπρέπειά της, την πατρίδα της. Το ενδιαφέρον είναι ότι και η Ιφιγένεια θεωρεί ότι συμβαίνει το ίδιο για τον εαυτό της, μόνο που η δική της υποδούλωση είναι διαφορετική» μας εξηγεί ο σκηνοθέτης. Η Ιφιγένεια και η Ελλάδα σήμερα. «Το είπε ο Ελύτης: Έλληνας είναι ένας τρόπος να σκέφτεσαι» δήλωσε ο Θωμάς Μοσχόπουλος. «Κι επειδή σκεφτόμαστε, άρα ο εγκέφαλός μας δομείται και λειτουργεί με τη γλώσσα που μιλάμε, το να διαπιστώνω τη συνέχεια της γλώσσας είναι κάτι που συγκλονίζει. Δουλεύοντας τη μετάφραση, σκεφτόμουν αυτό το θαύμα: η ίδια λέξη, η ίδια φράση, ο ίδιος ήχος να υπάρχει, να μιλιέται, να ακούγεται επί χιλιετίες. Αλλά αυτή η συνέχεια της γλώσσας δεν μπορεί και δεν πρέπει να έχει εθνικιστικά χαρακτηριστικά. Ο ανθρωπιστικός τρόπος σκέψης είναι βαθιά ελληνικός και μπορεί να χωρέσει ανθρώπους από διαφορετικά μέρη. Αν σήμερα μοιάζει κάπως παρωχημένος, εγώ θέλω να συνδέομαι με τις αρχές της κλασικής αρχαιότητας για να έχω σημεία αναφοράς που να με στηρίζουν και να με βοηθούν να επαναπροσδιορίζομαι». Οι συντελεστές: Μετάφραση - σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος. Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής. Δραματουργική επεξεργασία: Τάσος Αγγελόπουλος. Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού. Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ. Κίνηση - χορογραφίες: Σοφία Πάσχου. Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου. Συνεργάτης συνθέτης - μουσική διδασκαλία: Νίκος Γαλενιανός. Παίζουν: Αμαλία Μουτούση (Ιφιγένεια), Χρίστος Στυλιανού (Α’Αγγελιοφόρος), Γιώργος Χρυσοστόμου (Ορέστης), Μιχάλης Συριόπουλος (Πυλάδης), Γιώργος Κολοβός (Θόας), Αναστάσης Ροϊλός (Β’Αγγελιοφόρος), Άννα Καλαϊτζίδου (Αθηνά) και η Χρύσα Ιωαννίδου την Άρτεμη (άγαλμα). Παίζουν επί σκηνής οι μουσικοί: Αλέξανδρος Μιχαηλίδης (μπάσο κλαρινέτο), Κώστας Σακαρέλης (όμποε, αγγλικό κόρνο).

28 ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Νέες ταινίες Άρωμα ελευθερίας Σκηνοθεσία: Τζον Στιούαρτ Παίζουν: Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, Κιμ Μπόντνια, Ντιμίτρι Λεονάιντας Πρόκειται για την αληθινή ιστορία του δημοσιογράφου Maziar Bahari που φυλακίστηκε και βασανίστηκε στο Ιράν επί 118 ημέρες από έναν αστυνομικό με το κωδικό όνομα Rosewater. Όλα ξεκινούν το 2009 όταν ο Jason Stewart, πρώην ρεπόρτερ του «Daily Show», κάνει μια σατιρική συνέντευξη με τον Maziar Bahari την παραμονή των εκλογών στο Ιράν και αστειευόμενος αποκαλεί τον καλεσμένο του κατάσκοπο. Κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων που ξέσπασαν στους δρόμους εξαιτίας της νοθείας των αποτελεσμάτων – τις οποίες ο Bahari μαγνητοσκόπησε – οι ιρανικές αρχές τον συνέλαβαν με την κατηγορία της κατασκοπείας. Βασική απόδειξη θεωρήθηκε η συνέντευξη στο «Daily Show».

ο διονυσησ σαββοπουλοσ... και οι σφουγγαραδεσ

Τα τραγούδια του καλοκαιριού... λούσαν για μια πληγωμένη και προδομένη γυναίκα που χώριζε το Κάθε καλοκαίρι έχει τη δική του μουσική. Ένα τραγούδι, που μποαμόρε της. Ακολούθησαν εκτελέσεις σε Ρουμανία, Ολλανδία, Φινρεί να συνδέεται μ’ένα ταξίδι, ένα νησί, έναν άνθρωπο, ένα συναίλανδία, Κροατία, Σκόπια, Δανία, Πολωνία, Ισραήλ, στην Αλβανία σθημα. Ακόμα κι έναν φόβο... του Χότζα και αλλού. Στον κινηματογράφο ακούστηκε στην ταινία Καλοκαίρι του ’70, στο κατάστρωμα ενός πλοίου, 36 ώρες για τον “Τρελός, παλαβός και Βέγγος”, στη σκηνή με τους αναστενάρηδες. Πειραιά. Κάποιος βάζει συνέχεια στο τζουκ μποξ ένα τραγούδι, έξω Το παραδοσιακό κομμάτι“Ντιρλαντά”της Καλύμνου είναι διεθνώς από την Κρήτη, στο λιμάνι της Σαντορίνης, στ’ανοιχτά της Μήλου, ίσως το πιο γνωστό ελληνικό τραγούδι. Στην Κάλυμνο το τραγούδι το ίδιο. Ένα παιδί τ’ακούει συνέχεια και δεν το ξεχνά ποτέ. υπάρχει και σε δεύτερη εκτέλεση, ακριβώς με τον ίδιο ρυθμό, αλλά Αυτό το παιδί ευχαριστεί τον συνθέτη Μιχάλη Κουμπιό για την αντί για“Ντιρλαντά”λέγεται“Πέντε και τέσσερα εννιά”. Η λαϊκή παρακάτω ιστορία... παράδοση το κατατάσσει στα τραγούδια της Μπαρμπαριάς, ότι «Ντιρλαντά. Η παγκόσμια επιτυχία που έσωζε τους δύτες κι έσυρε δηλαδή προέρχεται από λαούς της Βόρειας Αφρικής. Το πατον Σαββόπουλο στα δικαστήρια. Το τραγούδι ηχογράφηραδοσιακό τραγούδι“Ντιρλαντά”το τραγουδούσαν στα σε σε 45άρι δίσκο τη δεκαετία του ’60 ο καπετάνιος Παησ δ σφουγγαράδικα. Ιδιαίτερα το τραγουδούσαν στον ντελής Γκίνης, γνωστός στο νησί της Καλύμνου ως τια βιν μηνασ άνδρα που γύριζε τον τροχό της αντλίας και έστελνε Ντιρλαντάς. Την επιμέλεια του δίσκου είχε η Δόμνα αέρα στον δύτη, κάτω στον βυθό της θάλασσας. Ο Σαμίου, φίλη του Διονύση Σαββόπουλου. Λέγεται τροχός αυτός ήθελε πολλή δύναμη για να γυρίσει ότι από αυτήν έμαθε το τραγούδι ο“Νιόνιος”και και οι άλλοι τραγουδούσαν το τραγούδι για να του έτσι το κυκλοφόρησε στον δίσκο του“Το περιβόλι δίνουν ρυθμό και κουράγιο να συνεχίσει, καθώς του τρελού”το 1969. Η επιτυχία όμως έφτασε στις δεν μπορούσε να σταματήσει ούτε στιγμή. Με λίγα δικαστικές αίθουσες για τα πνευματικά δικαιώματα. λόγια, η σχέση του τροχαλητή με τον σφουγγαρά ήταν Ο Σαββόπουλος έλεγε ότι η εκτέλεσή του ήταν προϊόν σχέση ζωής και θανάτου. παραδοσιακού άσματος και ο Γκίνης ότι ήταν δικό του. Όταν ανέβαινε ο δύτης από τον βυθό, τραγουδούσαν το τραγούδι Στη δίκη κλήθηκε να καταθέσει και ο γνωστός λαϊκός δημιουργός χτυπώντας παλαμάκια για να βεβαιωθούν ότι δεν είχε χτυπηθεί Γιάννης Παπαϊωάννου.“Το τραγούδι δεν είναι κανενός, δεν έχει από τη νόσο. Το ακούσαμε και με τον Νίκο Ξυλούρη, ο οποίος το αφεντικό, το λέγανε στα ψαράδικα”.“Και πού το ξέρετε αυτό;» τραγούδησε με αλλαγμένους τους μισούς στίχους, ενώ τραγουδήρωτήθηκε ο Παπαϊωάννου από τον συνήγορο. Αντί για απάντηση θηκε με επιτυχία και από τη Μαρινέλλα. Oι djs της δεκαετίας του ’90 έδειξε την ταυτότητά του. Το επάγγελμα έγραφε“αλιεύς”. Τελικά, διδιασκεύασαν το“Ντιρλαντά”σε trance και πρόσφατα σε chill ή up καιώθηκε ο Γκίνης. Το 1970, η πασίγνωστη Νταλιντά ερμηνεύει το tempo house». “Ντιρλαντά”στα γαλλικά και το τραγούδι εκτοξεύεται. ΤραγουδιέΚαλό καλοκαίρι... ται και χορεύεται παντού. Η τραγουδίστρια το λέει και στα ιταλικά ΥΓ.: Δυστυχώς το «Πρεβέλη», που με πάει στην Κάσο, δεν έχει τζουκ και σημειώνει παρόμοια επιτυχία. Οι στίχοι όμως δεν είχαν καμία μποξ... σχέση με τους αρχικούς των σφουγγαράδων. Ήταν ερωτικοί και μι-

στοι ι ρ κ ι τ ν α τεσ φ ε ρ θ α κ

Fantastic Four Σκηνοθεσία: Τζος Τρανκ. Παίζουν: Μάιλς Τέλερ, Κέιτ Μάρα, Μάικλ Μπ. Τζόρνταν, Τζέιμι Μπελ Μια από τις πιο διάσημες υπερ-ηρωικές ομάδες της Marvel επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη για να σώσει την ανθρωπότητα. Τέσσερις νεαροί εξερευνητές μεταφέρονται σε μία παράλληλη, επικίνδυνη διάσταση κατά τη διάρκεια ενός επιστημονικού πειράματος. Τα σώματά τους μεταλλάσσονται και αποκτούν υπερφυσικές δυνάμεις. Οι τέσσερις ήρωες πρέπει να μάθουν να χειρίζονται τις δυνάμεις τους και να τις ενώσουν για να αντιμετωπίσουν τον θανάσιμο εχθρό.

Love and mercy Σκηνοθεσία: Μπιλ Πόλαντ. Παίζουν: Ελίζαμπεθ Μπανκς, Τ ζον Κιούζακ, Πολ Ντέινο, Πολ Τζιαμάτι Η βιογραφία του Μπράιαν Γουίλσον, του θρυλικού ποπ σταρ των Beach Boys, αποκαλύπτει ότι, εκτός από μουσική ιδιοφυΐα, ήταν και ένας βασανισμένος από εθισμούς και ψυχική ασθένεια υπερταλαντούχος μουσικός. Τον υποδύονται ο Πολ Ντέινο και ο Τζον Κιούζακ σε δύο διαφορετικές περιόδους της ζωής του. Ο παρτιζάνος Παίζουν:Άριελ Κλέιμαν. Σκηνοθεσία: Βενσάν Κασέλ, Τζέρεμι Σάμπριελ, Νέιτζελ Μπάρμπερ Ο Γκρέγκορι έχει δημιουργήσει μια κοινότητα που εκπαιδεύει παιδιά για να γίνουν δολοφόνοι. Ένα από αυτά, ο Αλεξάντερ, σοκάρεται όταν έρχεται στην ομάδα ένα νέο μέλος, ο Λίο, ένα 11χρονο παιδί συναισθηματικό και κοινωνικό. Όταν ο Λίο δραπετεύει από τον Γκρέγκορι, ο Αλεξάντερ θα αμφισβητήσει τα διδάγματα του πατριάρχη τους. Στις αίθουσες ακόμα: Ο άντρας που αγαπήθηκε πολύ, Φιμωμένος έρωτας

ατζeντα ΠΕΜΠΤΗ 6.8 ΘΕΑΤΡΟ. Ο Γιάννης Κακλέας σκηνοθετεί τους «Αχαρνής» του Αριστοφάνη, με τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Όταν η πολιτική διαφθορά κυριαρχεί, ο Δικαιόπολις αναλαμβάνει πρωτοβουλία για Ειρήνη, Δικαιοσύνη, Αξιοκρατία. Πρωταγωνιστούν: Άρης Σερβετάλης, Φάνης Μουρατίδης, Λεωνίδας Καλφαγιάννης.

Info: Κρήτη, Ηράκλειο, Δημοτικό Θέατρο «Νίκος Καζαντζάκης». ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7.8 ΜΟΥΣΙΚΗ. Η Ευανθία Ρεμπούτσικα ταξιδεύει με μουσικές από τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, το θέατρο και μελωδίες της Ανατολής και της Δύσης. Στις συνθέσεις της «συναντώνται» η Κωνσταντινούπολη, το Παρίσι, η Αμερική, η έρημος…

Info: Εύβοια, προαύλιος χώρος του Δημοτικού Σχολείου Νέου Πύργου.

ΠΕΜΠΤΗ 6.8 - ΤΕΤΑΡΤΗ 12.8 ΣΑΒΒΑΤΟ 8.8 ΜΟΥΣΙΚΗ. Ρέγκε, σκα, λάτιν και μουσικές του κόσμου κυριαρχούν στα κεφάτα live των Los Dos o Mas, που διασκευάζουν τραγούδια των Bob Marley, Manu Chao, Prodigy, Violent Femmes, White Stripes, Gogol Bordelo κ.ά.

Info: Πόρτο Ράφτη, παραλία Αγίου Σπυρίδωνα. ΚΥΡΙΑΚΗ 9.8 ΜΟΥΣΙΚΗ. Ο Σωκράτης Μάλαμας βρίσκεται on the road με τραγούδια που, όχι μόνο αντέχουν στον χρόνο και τραγουδιούνται με πάθος από τους ακροατές του, αλλά κάθε φορά «συστήνονται» εκ νέου από τον ίδιο, ανάλογα με τη διάθεση πειραματισμού και την έμπνευση της στιγμής που προκύπτει στα live του.

Info: Τυχερό Αλεξανδρούπολης. ΔΕΥΤΕΡΑ 10.8 ΘΕΑΤΡΟ. Ο Γιάννης Μπέζος σκηνοθετεί τις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, μια πολιτική

Μαλκότσης, Πάνος Βλάχος κ.ά.

Info: Ολυμπία.

«Εκκλησιαζουσες» κωμωδία που εκφράζει την πικρία του ποιητή για την αδιέξοδη κατάσταση της Αθήνας μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου. Οι γυναίκες, μεταμφιεσμένες σε άντρες, πηγαίνουν κρυφά στην Εκκλησία του Δήμου και περνούν ένα ψήφισμα που τους δίνει την εξουσία. Επιβάλλουν τις πολιτικές τους μεταρρυθμίσεις και εφαρμόζουν περιουσιακή και ερωτική κοινοκτημοσύνη. Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Ζουγανέλης, Λαέρτης

ΤΡΙΤΗ 11.8 ΜΟΥΣΙΚΗ. Ένα ταξίδι με κομμάτια των Πυξ Λαξ, τραγούδια της προσωπικής του πορείας και απρόσμενες διασκευές κάνει ο Μπάμπης Στόκας στην καλοκαιρινή του περιοδεία. Ηλεκτρικές μπαλάντες, αλλά και λαϊκά ακούσματα ταξιδεύουν σε πολλά μέρη της Ελλάδας με τη μοναδική του φωνή.

Info: Κεφαλλονιά. ΤΕΤΑΡΤΗ 12.8 ΜΟΥΣΙΚΗ. Έπειτα από μια πολύ πετυχημένη χρονιά, η Ελεονώρα Ζουγανέλη «…με μια βαλίτσα στο χέρι…» περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα με αγαπημένα τραγούδια από το προσωπικό της ρεπερτόριο, αλλά και επιλογές από την παγκόσμια μουσική σκηνή.

Info: Κρήτη, Βουζουνεράκειο Στάδιο

ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015

29

www.topontiki.gr

Προτάσεις για το καλοκαίρι

Ξένες γραφές

Μέρος Δεύτερο

Σε 250 λέξεις

Ξενοφών Μπρουντζάκης

Συνεχίζουμε κι αυτήν την εβδομάδα με διάφορες αναγνωστικές προτάσεις από την πρόσφατη εκδοτική παραγωγή μεταφρασμένης λογοτεχνίας. Τζόναθαν Λέθεμ, «Οι κόκκινες βασίλισσες», εκδόσεις Κέδρος Νέα Υόρκη, δεκαετία του 1960. Η Ρόουζ Ζίμερ, η επονομαζόμενη Κόκκινη Βασίλισσα του Σανισάιντ του Κουίνς, είναι μια δυναμική κομμουνίστρια η οποία κυριαρχεί στη γειτονιά και στην οικογένειά της με τον εκρηκτικό χαρακτήρα της και την απόλυτη προσήλωση στις πεποιθήσεις της. Παράλληλα με τις ζωές των ηρώων, ξεδιπλώνεται η ιστορία των πολιτικών αγώνων στην Αμερική κατά τον εικοστό αιώνα: από το κομμουνιστικό κίνημα της δεκαετίας του ’30 ώς την αντίσταση στον Μακαρθισμό της δεκαετίας του ’50, από το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών του ’60 ώς τις κομμούνες του ’70 και από εκεί ώς τις μέρες μας και το κίνημα Occupy. Ραφαέλ Τσίρμπες, «Στην άκρη του γκρεμού», εκδόσεις Κέδρος Ο Εστέμπαν αναγκάζεται να κλείσει το ξυλουργείο του στη μικρή ισπανική πόλη Όλμπα, αφήνοντας στον δρόμο τους υπαλλήλους του. Οι τύψεις τον αναγκάζουν να αναζητήσει τα αίτια που τον οδήγησαν σ’αυτήν την επιλογή και να διερευνήσει τον διττό ρόλο του ως θύτης και θύμα. Το βιβλίο του Ραφαέλ Τσίρμπες περιγράφει μια κοινωνία που έχει περιέλθει σε αποσύνθεση, όπως και ολόκληρη η χώρα που βιώνει σκληρή κρίση και έχει καταληφθεί από πανικό.

Laurent Binet, «HHhH- Ο Χάινβτριχ είναι ο εγκέφαλος του Χίμλερ», εκδόσεις Κέδρος Δύο Τσεχοσλοβάκοι παρτιζάνοι σταλμένοι από το Λονδίνο πέφτουν με αλεξίπτωτο κοντά στην Πράγα. Αποστολή τους να δολοφονήσουν τον πιο επικίνδυνο άντρα του Γ’Ράιχ: τον Ράινχαρντ Χάιντριχ, «το ξανθό κτήνος», τον «δήμιο της Πράγας», τον αρχηγό των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, το δεξί χέρι του Χάινριχ Χίμλερ. Πρόκειται για την Επιχείρηση Ανθρωποειδές, μία από τις πιο τολμηρές και ηρωικές απόπειρες του Β’Παγκόσμιου πολέμου. Γκράχαμ Γκρην, «Η δύναμη της δόξας», εκδόσεις Πόλις Η Δύναμις και η Δόξα καθιέρωσε τον Γκράχαμ Γκρην, διεθνώς, ως συγγραφέα μεγάλου διαμετρήματος. «Θεωρείται κατά γενική ομολογία το αριστούργημά του, το βιβλίο του Γκρην που χαίρει της μεγαλύτερης εκτίμησης τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς» γράφει ο Τζον Άπνταϊκ. Με το επιχείρημα ότι ο Καθολικός κλήρος είναι διεφθαρμένος και οπισθοδρομικός, η επαναστατική κυβέρνηση του Μεξικού, το 1924, εξαπολύει ευρείας κλίμακας διώξεις εναντίον της Καθολικής Εκκλησίας που έχουν ως επακόλουθο τον πόλεμο των Cristeros.

Patrick Modiano, «Για να μη χάνεσαι στη γειτονιά», εκδόσεις Πόλις Το τηλέφωνο χτυπά επίμονα στο σπίτι του ηλικιωμένου συγγραφέα Ζαν Νταραγκάν. Ένας άγνωστος θέλει να του επιστρέψει τη χαμένη του ατζέντα. Ο Νταραγκάν θα συναντήσει τον άγνωστο σε κάποιο καφέ και από εκείνη τη στιγμή θα ξεκινήσει μια πορεία προς το παρελθόν. Η μνήμη θα τον γυρίσει στην επαύριο της Κατοχής με τη σκοτεινή ατμόσφαιρα, όπου ο επτάχρονος τότε Ζαν Νταρα-

γκάν, παρατημένος από τη μητέρα του, ζει χάρη στις φροντίδες ενός κύκλου μικροκακοποιών, τζογαδόρων και κοριτσιών των παριζιάνικων καμπαρέ, κυρίως όμως της 22χρονης Ανί Αστράν, κοριτσιού των περιθωριακών νυχτερινών κέντρων, που θα στοιχειώσει τη ζωή του με ένα ατελείωτο παιχνίδι απωθήσεων το οποίο αρχίζει τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 και τελειώνει το καλοκαίρι του 2013. Σάλα Σίμουκα, «Μαύρη σαν τον έβενο», εκδόσεις Μεταίχμιο Στο καλλιτεχνικό λύκειο ετοιμάζεται μια παράσταση για τα Χριστούγεννα, που προτείνει μια καινούργια ερμηνεία στον μύθο της Χιονάτης. Πρωταγωνίστρια, φυσικά, η Χιονάτη Άντερσον. Όλα φαίνεται να πηγαίνουν καλά, κι η Χιονάτη, προς έκπληξη και της ίδιας, αρχίζει να βγαίνει με ένα συμπαθητικό αγόρι που παίζει στο έργο τον ρόλο του κυνηγού. Καθώς όμως η πρεμιέρα πλησιάζει, δέχεται μηνύματα από έναν κρυφό θαυμαστή, που ο θαυμασμός του φτάνει στα όρια της εμμονής.

George R. R. Martin, «Ο ιππότης των επτά βασιλείων», εκδόσεις Μεταίχμιο Ο νεαρός, αφελής, αλλά γενναίος περιπλανώμενος ιππότης σερ Ντάνκαν ο Ψηλός υπερέχει των αντιπάλων του – αν όχι σε πείρα, σίγουρα σε ανάστημα. Στις περιπέτειές του τον συνοδεύει ο μικροσκοπικός του ακόλουθος, ένα αγόρι ονόματι Εγκ – του οποίου το πραγματικό όνομα (και επτασφράγιστο μυστικό) είναι Αίγκον Ταργκάρυεν. Παρ’όλο που σε ολόκληρο το Γουέστερος δύσκολα θα έβρισκε κανείς πιο απίθανους ήρωες, το μέλλον επιφυλάσσει σε αυτούς τους δύο ένα σπουδαίο πεπρωμένο καθώς και ισχυρούς εχθρούς, βασιλικές ίντριγκες κι εξωφρενικά κατορθώματα.

Sally Green, «Half Bad, Μέσα στο σκοτάδι», εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη Στη σύγχρονη Αγγλία, η προαιώνια διαμάχη ανάμεσα στους Λευκούς Μάγους και τους Μαύρους Μάγους κορυφώνεται. Στη δίνη του αδυσώπητου πολέμου, ο μικρός Νέιθαν ζει σε μια οικογένεια Λευκών Μάγων. Όμως μόνο η μητέρα του κατάγεται απ’αυτούς, ο πατέρας του είναι ο πιο δυνατός και βίαιος Μαύρος Μάγος. Υπό την επιτήρηση του Συμβουλίου των Λευκών Μάγων, ο Νέιθαν θα ανακαλύψει ένα σκοτεινό μυστικό στην προσπάθειά του να επιβιώσει μέχρι τα δέκατα έβδομα γενέθλιά του, όταν θα λάβει τρία δώρα από τον πατέρα του και θα αποκαλυφθεί το χάρισμά του. Έλεν - Έλλη Γκίκαλη, «Ασάλευτες μνήμες», εκδόσεις Κέδρος Τέλη δεκάτου ογδόου με αρχές δεκάτου ενάτου αιώνα. Εποχή των μεγάλων αυτοκρατοριών, των επαναστάσεων, των πληθυσμιακών μετακινήσεων αλλά και των σπουδαίων επιτευγμάτων. Οι νεοσύστατες, μικρές έως τότε, κοινότητες της Διασποράς στην Τεργέστη, στην Οδησσό, στη Μασσαλία, στη Βιέννη και στην Αλεξάνδρεια, που εκείνη την περίοδο ήταν υπό γαλλική κατοχή, συσπειρώνουν τους Έλληνες. Η κοινότητα των Ελλήνων αλλά και οι κοινότητες άλλων εθνικοτήτων, όπως των Αρμενίων και των Γάλλων, συντελούν στη δημιουργία μιας ακμάζουσας αστικής τάξης και θέτουν τα θεμέλια για την κοσμοπολίτικη ανάπτυξη της Αλεξάνδρειας.

Ο συγγραφέας Δώρος Αντωνιάδης γράφει για το μυθιστόρημά του «Στο μάτι του ταύρου», εκδ. Καστανιώτη

Ένας γρίφος έγινε μια νουάρ ιστορία… Η αφορμή για το μυθιστόρημα ήταν ένας γρίφος που είδα στο Facebook πριν από περίπου δύο χρόνια. Ο γρίφος ήταν ένας μαθηματικός τύπος που αν τον αποκρυπτογραφούσες, προέκυπτε μια αγγλική φράση. Όσο κι αν έψαξα, δεν βρήκα να υπάρχει κάτι αντίστοιχο στα ελληνικά κι έτσι αποφάσισα να δημιουργήσω έναν αντίστοιχο ελληνικό γρίφο. Όταν πλέον είχα στα χέρια μου τον γρίφο, σκέφτηκα μια μικρή ιστορία γύρω από αυτόν, και γράφοντάς την, είδα πως όλο και μεγάλωνε. Μόλις τελείωνα μια παράγραφο, ξεκινούσα την επόμενη. Κάποια στιγμή προέκυψε άλλος ένας γρίφος, και εντέλει το αποτέλεσμα όλης αυτής της διαδικασίας είναι το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας. Η πλοκή έχει αρκετά βιογραφικά στοιχεία και από τον καιρό που ήμουν φοιτητής στη Θεσσαλονίκη, αλλά και από τη σύγχρονη Αθήνα, όπου ζω με την οικογένειά μου. Οι ήρωες είναι αυτοί που λέμε καθημερινοί τύποι. Δεν υπάρχουν υπερ-ήρωες. Ακόμη και ο πρωταγωνιστής, ο αστυνόμος Πέτρος Ελευθεριάδης, έχει αρκετά προσωπικά θέματα να λύσει καθώς και οικογενειακά ζητήματα που συνεχώς αναβάλλει, μπλέκοντας όλο και περισσότερο στην υπόθεση. Το βιβλίο είναι γραμμένο με ένα συνεχές μπρος-πίσω. Το πρώτο κεφάλαιο ξεκινάει στην Αθήνα του σήμερα, ενώ το επόμενο κεφάλαιο μας πάει είκοσι χρόνια πίσω στη Θεσσαλονίκη, και συνεχίζεται αυτή η εναλλαγή στα δύο πρώτα μέρη του βιβλίου, μέχρι να συνδεθούν οι δύο πόλεις και οι δύο ιστορίες. Το τρίτο και τελευταίο μέρος διαδραματίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην Αθήνα.

30 Media

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ

20-25/7/15 13-18/7/15

ΤΑ ΝΕΑ

19.677

19.798

ΕΦΗΜ.ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

12.353

13.568

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

12.295

11.887

ESPRESSO

11.592

11.178

ΕΘΝΟΣ

10.465

10.350

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

9.390

8.870

ΚΟΝΤΡΑ NEWS

5.262

5.690

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

3.432

3.773

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ

3.380

3.540

ΑΥΓΗ

1.714

1.910

ΕΣΤΙΑ

1.445

1.440

ΗΜΕΡΗΣΙΑ (Οικ.)

774

1.172

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (Οικ.)

688

717

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (Οικ.)

235

225

Ο ΛΟΓΟΣ

76

76

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ

26/7/15

19/7/15

ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ

102.500

101.230

ΤΟ ΒΗΜΑ

65.350

64.660

ΕΘΝΟΣ

63.230

60.210

REAL NEWS

59.180

57.110

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

-

14.030

ΚΥΡΙΑΚ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

15.130

12.690

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

10.440

11.760

ΚΟΝΤΡΑ NEWS ΚΥΡΙΑΚΗΣ

8.280

8.470

ΑΥΓΗ

4.980

5.480

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ

3.280

3.530

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

2.600

2.770

ΤΟ ΧΩΝΙ

2.510

2.700

ΤΟ ΑΡΘΡΟ

1.190

1.200

70

70

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

20-26/7/15 13-19/7/15 30.720 29.520

ΑΓΟΡΑ

18.390

17.310

ΕΠΕΝΔΥΣΗ

11.080

8.510

ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

6.900

7.440

ΤΟ ΚΑΡΦΙ

6.240

4.710

ΑΞΙΑ (Οικ.-πολ.)

2.300

2.350

ΔΡΟΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

1.250

1.410

ΠΡΙΝ

1.120

1.280

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ

21-26/7/15 14-19/7/15

ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ

7.703

7.663

SPORTDAY

7.423

6.845

LIVE SPORT

5.062

5.015

GOAL NEWS

4.947

4.978

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ

4.188

4.012

Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡ

3.492

3.378

ΓΑΥΡΟΣ

3.398

3.255

ΠΡΑΣΙΝΗ

2.548

2.868

ΓΑΤΑ

1.130

1.062

ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

20-26/7/15 13-19/7/15

ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ (Αγγελίες)

13.050

12.730

ΤΟ ΛΟΙΠΟΝ (Ποικ. ύλης)

11.120

10.770

«Καυτή πατάτα» το ΕΣΡ και οι τηλεοπτικές άδειες «Φωτιές» έχουν ανάψει οι άδειες, εκτός από τους καναλάρχες, και στην κυβέρνηση, με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και τον Νίκο Παππά να έχουν ξεκινήσει «ακήρυχτο πόλεμο» με αφορμή τη βιασύνη της κυβέρνησης για τη συμπλήρωση των κενών θέσεων στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (έχουν και άδειες να βγάλουν…). Ύστερα από πρόσκληση της Ζωής Κωνσταντοπούλου, στη συνεδρίαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, που ξεκίνησε στις 18.30’ το απόγευμα της Τρίτης, μετείχε και ο υπουργός Επικρατείας, με αντικείμενο συζήτησης την πλήρωση των κενών θέσεων στο ΕΣΡ, προκειμένου να «τρέξει» ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες. Οι πληροφορίες από αυτήν τη συνεδρίαση αναφέρουν πως ο λόγος τριβής μεταξύ Παππά και Κωνσταντοπούλου είναι όχι τόσο το πώς θα συμπληρωθούν οι 3 κενές θέσεις στο Δ.Σ. του ΕΣΡ αλλά το αν θα αντικατασταθούν ή όχι τα υπάρχοντα μέλη (ανάμεσα στα οποία είναι και η Λίνα Αλεξίου, μητέρα της Ζωής Κωνσταντοπούλου).

Τελικά, αυτό που «βγήκε» από τη συνεδρίαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής είναι ότι το ζήτημα θα παραπεμφθεί για γνωμοδότηση στην Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής και κατόπιν στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Στη συνέχεια, θα υπάρξει εκ νέου σύγκληση της Διάσκεψης των Προέδρων, η οποία και με αυξημένη πλειοψηφία, όπως ορίζει ο Κανονισμός, θα λάβει την τελική της απόφαση για το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.

Έρχεται μονοθεσία σε ΑΠΕ και Γ.Γ. Ενημέρωσης

«Και πότε θα γίνει αυτό;» μπορεί να ρωτήσει ο επιμελής αναγνώστης του «Π». Σύμφωνα με τον υπάρχοντα προγραμματισμό, από σήμερα Πέμπτη 6 Αυγούστου μέχρι και τις 16 Αυγούστου η Βουλή διακόπτει τις εργασίες της λόγω καλοκαιριού. Αυτό σημαίνει ότι η επόμενη Διάσκεψη των Προέδρων μπορεί να συγκληθεί ύστερα από αυτή την ημερομηνία. Ωστόσο, εάν επαληθευτούν οι πληροφορίες που θέλουν την κυβέρνηση να φέρνει τη συμφωνία με το «κουαρτέτο» για ψήφιση στην Ολομέλεια αμέσως μόλις ανοίξει το Κοινοβούλιο, καταλαβαίνει κανείς ότι το ζήτημα του ΕΣΡ είναι δύσκολο να λυθεί, το νωρίτερο, πριν «φύγει» ο Αύγουστος και μπούμε στον πρώτο μήνα του φθινοπώρου. Με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών. Εξέλιξη που δείχνει αυτήν τη στιγμή ότι θα πάει περίπου με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Τότε που «κάθε κατεργάρης θα κάτσει στον πάγκο του»... Έτσι δεν λένε, άλλωστε, για τα «πρωτάκια» και όχι μόνο;

Ανεβαίνει η θερμοκρασία, πέφτουν οι τηλεθεάσεις

Το νομοσχέδιο του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά για το νέο πλαίσιο λειτουργίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης καθιερώνει τη μονοθεσία στο ΑΠΕ και τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης. Συγκεκριμένα, το άρθρο 34 του νομοσχεδίου αυτού αναφέρει πως «οι δημοσιογράφοι, οι οποίοι υπηρετούν στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας και στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, δεν επιτρέπεται να απασχολούνται παράλληλα με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ή παροχής υπηρεσιών ή έργου σε έντυπα, ηλεκτρονικά ή διαδικτυακά μέσα μαζικής ενημέρωσης του ιδιωτικού ή του δημόσιου τομέα». Με αυτόν τον τρόπο δικαιώνεται και ο γενικός γραμματέας Ενημέρωσης Λευτέρης Κρέτσος, του οποίου ιδέα ήταν αυτή η διάταξη και χάρη στην επιμονή του κατάφερε να μπει στο νομοσχέδιο. Αν δεν αλλάξει κάτι στη διάταξη αυτή (γιατί… πολλά έχουν δει τα μάτια μας), αναμένεται να αποδειχτεί καθοριστική για τη μελλοντική μορφή και λειτουργικότητα των δύο φορέων.

Ελέω (και) καλοκαιριού, οι θεαματικότητες των τηλεοπτικών καναλιών έχουν… «καταποντιστεί», με αποτέλεσμα στην κορυφή του πίνακα τηλεθέασης να βρίσκεται το Mega με μόλις 12,8%. Είναι χαρακτηριστικό πως από την προηγούμενη εβδομάδα, αξιοσημείωτη άνοδο στα ποσοστά είχε μόνο το Star, κι αυτό λόγω των ταινιών και σειρών που παρουσιάζει. Πτώση εμφανίζουν τα νούμερα του ΑΝΤ1 αλλά και της ΕΡΤ-1, ενώ κρατιέται ψηλά ακόμα ο ΣΚΑΪ, με τα ενημερωτικά του δελτία να συνεχίζουν να έχουν απήχηση στους τηλεθεατές. Αναλυτικά, σύμφωνα με τις μετρήσεις της Nielsen, για την εβδομάδα 20 έως 26 Ιουλίου 2015, το Mega βρίσκεται στην κορυφή του πίνακα τηλεθέασης με 12,8%, ενώ ΣΚΑΪ και Alpha «συγκατοικούν» στη δεύτερη θέση με 12,6%. Στην τέταρτη θέση βρίσκεται ο ANT1 με 11,6%, ενώ ακολουθούν το STAR με 9,5%, η ΕΡΤ-1 με 8,2%, ο Ε-TV με 5%, η ΕΡΤ-2 με 2% και το Μακεδονία TV με 0,8%.

Η ποντικίνα των media

Mικρά - Μικρά

ËΤΗ μία εβδομάδα τρέλα με τον Βαρουφάκη τα κανάλια, την άλλη με την Ντέλια… Η Αλαμουντίν τούς έλειπε, να τρελαθούμε όλοι μαζί! Και μη μου πείτε ότι αποπροσανατολίζουν τον κόσμο! Βίτσιο το ’χουν ορισμένοι… Ψυχραιμία, λοιπόν, παιδιά. Μην τρελάνετε την Ντέλια… και εμάς μαζί! ËΔΕΝ πρόκειται να εφαρμοστεί άμεσα η απευθείας τιμολόγηση των διαφημιζομένων από τα ΜΜΕ, η οποία οδεύει προς τις… καλένδες. ËΠΑΡΕΛΘΟΝ αποτελούν για τον «Ελεύθερο Τύπο» 19 αθλητικογράφοι, αφού ανεστάλη το αθλητικό τμήμα από τους διοικούντες την εφημερίδα. Η κατάσταση έχει «ξεφύγει» στην εφημερίδα και δυστυχώς δεν φαίνεται προς το παρόν «φως στο τούνελ»… ËΣΤΟΝ ΑΝΤ1, πέρα από το ξεκαθάρισμα που έγινε σε επίπεδο στελεχών (με τελευταίο «θύμα» τον Λάτσιο), ήρθε νέο κύμα απολύσεων, με 24 τεχνικούς να βλέπουν την πόρτα της εξόδου στο πλαίσιο «αναδιοργάνωσης του σταθμού», όπως αναφέρει το κανάλι του Αμαρουσίου… ËΚΑΙ ΜΕΣΑ στον γενικό χαμό των ημερών, με τις μαζικές απολύσεις σε ΑΝΤ1 και «Ελεύθερο Τύπο» και τη στάση εργασίας στο κανάλι του Αμαρουσίου, το E-TV συνεχίζει να μαζεύει «μεγάλα» ονόματα για να ενισχύσει το δυναμικό του.Ë Τελευταια μεταγραφή η Τατιάνα Στεφανίδου, την οποία έκανε γνωστή το κανάλι με σχετική του ανακοίνωση. ËΣΤΟ MEGA τον ρόλο του «ειρηνοποιού» έχει αναλάβει ο νέος διευθυντής Ειδήσεων και Ενημέρωσης Μανώλης Καψής με ενωτικές δηλώσεις. Βοηθάει και το ότι είναι στο κανάλι από το 2006. Μόνο που κάποιοι λένε πως απλώς είναι ο «καλός μπάτσος» στην όλη υπόθεση… ËΚΟΥΙΖ: Ποιος είναι ο «κακός μπάτσος»; ËΑΝΕΛΠΙΣΤΑ καλά τα πήγε ο ΣΚΑΪ στις τηλεθεάσεις λόγω των συνεχών ενημερωτικών εκπομπών που έκανε… Οι εκπομπές αυτές ανέδειξαν

στον σταθμό του Φαλήρου και ένα νέο τηλεοπτικό αστέρι, που πρέπει να πούμε ότι ήταν έκπληξη… ËΕΙΝΑΙ η νέα δημοσιογράφος Νίκη Λυμπεράκη. Πολύ καλή παρουσία, συμπαθής και έξυπνη, με κυριότερο προσόν το ότι είναι εξαιρετικά ενημερωμένη και ξέρει καλά τα θέματα… και βεβαίως την αγαπάει ο φακός. ËΜΕΤΑ τις έκτακτες εκπομπές, πέρασε στην πρωινή ζώνη, σε αντικατάσταση εναλλάξ των Λυριτζή - Οικονόμου για τις ημέρες της άδειάς τους, ενώ ανέλαβε και τετράωρη πρωινή ενημερωτική εκπομπή τα Σαββατοκύριακα. Εξελίσσεται σε πολυεργαλείο της τηλεόρασης του ΣΚΑΪ. ËΜΕ ΣΧΕΤΙΚΗ ανακοίνωσή της η ΠΟΕΣΥ καλεί τους καναλάρχες να πάρουν μέτρα για να μην «πληρώσουν» οι εργαζόμενοι τις κόντρες στο τηλεοπτικό τοπίο. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω… ËΕΚΤΟΣ από την Εθνική Εφήβων, «έσκισε» και η τηλεθέαση του τελικού στην ΕΡΤ-2. Την απονομή παρακολούθησαν 952.121 τηλεθεατές, δηλαδή ένας στους τρεις τηλεθεατές (ποσοστό 33,7%). Ο μέσος όρος τηλεθέασης άγγιξε το 25,5% και τους 640.969 τηλεθεατές, ενώ 938.809 άνθρωποι παρακολούθησαν τη μεγάλη επιτυχία του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος για τουλάχιστον ένα λεπτό. ËΣΤΗΝ ΠΙΑΤΣΑ ακούγεται πως ο Σταύρος Ψυχάρης αποφάσισε να κάνει την «κίνησή» του για να αποκτήσει τον Πήγασο. Αν τυχόν η συγχώνευση ΔΟΛ - Πήγασου ευοδωθεί, τότε αλλάζει άρδην το σκηνικό στο Mega… ËΤΟ «Π» την προπερασμένη Πέμπτη (23.7) πούλησε πανελλαδικά 6.900 φύλλα. Την περασμένη εβδομάδα (30.7) πούλησε 2.118 φ. σε Αθήνα - Πειραιά. ËΝΑ ΕΥΧΗΘΟΥΜΕ (έστω και καθυστερημένα) καλό καλοκαίρι σε όλους. Λίγη ξεκούραση όλοι τη χρειαζόμαστε.

ιο για ρ ί Λ Ε ΝΤ λια τη Ντέ

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015 www.topontiki.gr

ΕΝΦΙΑλωµένοι για πάντα

31