1880

να δουνε τον γαµπρο, ( πρινστολιζουνε ) τη νυφη

www.topontiki.gr

ΠΟΝΤIΚΙ

art

ÐÅÌÐÔÇ 3 ÓÅÐÔÅÌÂÑÉÏÕ 2015 / ÔÉÌÇ: 2€ Ö. 1880

ΖΕΜΑΤΑΝΕΚΑΙ ΤΑ ΜΠΑΝΙΑ ΤΟΥΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΛΑΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣΤΟ ΚΑΥΤΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΥΑΡΤΕΤΟΥ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΔΙΑΠΛΟΚΗ ΕΔΑΦΟΣ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ

Με το ζόρι κολεγιά } ∆εν τους «κάθισε» πριν από τις εκλογές και τη µαγειρεύουν τώρα } Τσίπρας - Μεϊµαράκης ζορίζονται, αλλά η κάλπη θα τα κρίνει όλα

2, 3

02

Το στίγµα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

κατά βάθος

Καβγάς στον βούρκο ΣΤΙΣ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΕΣ περιόδους οι εντάσεις, οι υπερβολές, ακόµη και τα ψέµατα, αποτελούν συνήθη πρακτική, και όχι µόνο στην Ελλάδα. Άλλωστε µετά την αποµάκρυνση εκ της κάλπης – παντού στον κόσµο – ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Στην προκειµένη περίπτωση, ωστόσο, το «λάθος» έχει γίνει ήδη πριν στηθούν οι κάλπες: το τρίτο µνηµόνιο αποτελεί τον κοινό πολιτικό παρονοµαστή ο οποίος ισοπεδώνει τις όποιες ιδεολογικές διαφοροποιήσεις µεταξύ των κοµµάτων που το ψήφισαν και ειδικά αυτών (ΣΥΡΙΖΑ - Ν.∆.) που διεκδικούν τη νίκη. ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ, µε άλλα λόγια, να υποστηρίξει κάποιος ότι οι δύο µεγαλύτερες – αυτήν την περίοδο – πολιτικές δυνάµεις της χώρας (συνεπικουρούµενες από τις µικρότερες τσόντες του «ευρωµονόδροµου») µε την ψήφιση του τρίτου µνηµονίου έχουν ήδη συλληφθεί να συµφωνούν, και µάλιστα ενυπογράφως, όχι µόνο για την πορεία που θα ακολουθήσει η χώρα, αλλά και για τον τρόπο µε τον οποίο θα υλοποιηθεί αυτή η πορεία εξόδου από τον βάλτο της καταστροφής προς τις λεωφόρους της ευηµερίας... ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ, λοιπόν, που «Αριστερά» και «∆εξιά» συνωστίζονται και αναζητούν ισορροπίες και ψήφους στις ολισθηρές πρόνοιες του τρίτου µνηµονίου, είναι αναµενόµενες οι µεταξύ τους εντάσεις και ο εκνευρισµός, καθώς το µόνο που µένει να αποδείξουν στους ψηφοφόρους που αναζητούν είναι η ικανότητά τους να το εφαρµόσουν µε τις λιγότερες δυνατές συνέπειες. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ, λοιπόν, ο ικανότερος να υλοποιήσει µια ακόµη λεόντειο – υπέρ των δανειστών – συµφωνία; Ο Τσίπρας ή ο Μεϊµαράκης; Η «Αριστερά» που ωρίµασε ή η «∆εξιά» που δεν ξεχνά τα λαϊκά της χαρακτηριστικά; ΚΑΘΩΣ ΤΟ πολιτικό - ιδεολογικό περιεχόµενο µιας αντιπαράθεσης, µεταξύ «Αριστεράς» και «∆εξιάς» στην προκειµένη περίπτωση, έχει υπονοµευτεί απόλυτα, δεν θα πρέπει να αποκλείσουµε ότι, παρά την κλιµάκωση των φραστικών εντάσεων και των λεκτικών υπερβολών, στο τέλος της µέρας, µετά το αποτέλεσµα των εκλογών, η «ιστορική συνύπαρξη» για το «καλό – βεβαίως, βεβαίως – και τη σωτηρία της πατρίδος» να αποτελεί µια πολύ πιθανή εκδοχή. Μια εκδοχή η οποία µάλιστα εξ αντικειµένου µπορεί να γίνει αναγκαστική, καθώς η πιθανότητα επαναληπτικών εκλογών είναι ανύπαρκτη. ΣΕ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ περίπτωση είναι προφανές ότι το πολιτικό σύστηµα της χώρας εξάντλησε τα όριά του και η επιβίωση και αναπαραγωγή του θα εξαρτηθεί µόνο από το αν η εφαρµογή του τρίτου µνηµονίου θα πετύχει να βγάλει τη χώρα από τον βούρκο. Σε διαφορετική περίπτωση...

«Η αγάπη θέλει δύο για να ζεσταθεί» λέει το λαϊκόν άσµα, το οποίο κάποτε θα ταίριαζε γάντι στη φωτογραφία. «Αγάπη που ’γινες δίκοπο µαχαίρι» λέει το άλλο άσµα, το πιο λυπητερό, που µάλλον ταιριάζει πολύ περισσότερο σήµερα στους πρωταγωνιστές αυτού του στιγµιοτύπου. Από τις αγκαλιές στη σύγκρουση, στη διάσπαση, στους χωριστούς δρόµους. Η αγάπη αποδείχθηκε εύθραυστη. Το µνηµόνιο έγινε το δίκοπο µαχαίρι του τραγουδιού. Για να φτάσουµε πλέον στο «Περασµένες µου αγάπες, όνειρα που σβήσατε» – µαζί µε την πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς. Άντε να δούµε τώρα ποιο άσµα θα ταιριάζει µετά τις εκλογές...

.. . ο τ ς ε ∆ κι έτσι

Το θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

Mε το ζόρι... παντρειά Σ

υγκεχυμένη και με χαρακτηριστικά ντέρμπι είναι μέχρι στιγμής η προεκλογική περίοδος. Συνεπώς παραμένει δύσκολη η πρόβλεψη για το τι μπορεί να βγάλει η κάλπη της 20ής του μηνός, η οποία θα ορίσει τη σειρά κατάταξης των κομμάτων και την επόμενη – κυβερνητική – ημέρα. Η ασάφεια προκαλεί εκνευρισμό στα κομματικά επιτελεία, στους δανειστές και σε πολλούς μεγάλους και μεσαίους επιχειρηματίες. Ο καθένας από τη σκοπιά του προκρίνει και ένα είδος κυβέρνησης, όμως τα πιο «καυτά» σενάρια είναι εκείνα της κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» και του «μεγάλου συνασπισμού». Οι δανειστές επιθυμούσαν την υλοποίηση αυτού του σεναρίου αντί για εκλογές τον Σεπτέμβριο, αλλά έκαναν πίσω όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε να κινδυνεύει με πλήρη αποσάθρωση και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι εκλογές θα αποτελούσαν μικρότερο «πρόβλημα» από την πολιτική αποσταθεροποίηση την οποία θα επέφερε μια ασύντακτη κρίση στο πρώτο κόμμα. Τώρα η προτεραιότητά τους είναι η κατά το δυνατόν ταχύτερη υλοποίηση του τρίτου μνημονίου. Ένα σχήμα «εθνικής ενότητας» ή, έστω, «μεγάλου συνασπισμού» θα διασφάλιζε την ταχεία εφαρμογή με τους λιγότερους δυνατούς κλυδωνισμούς και θα δέσμευε το σύνολο των «ευρωπαϊκών» πολιτικών δυνάμεων – ή, έστω, τα δύο ισχυρότερα κόμματα – στην επίτευξη των μνημονιακών στόχων. Ήδη στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο θέτουν στο μικροσκόπιο τα προεκλογικά «καουμποϊλίκια» στο θέμα των αγροτών και αναμένεται, ανεπισήμως, να «τραβήξουν αυτιά», καθώς δεν διανοούνται το ενδεχόμενο το ένα από τα δύο ισχυρά κόμματα να κινηθεί πολιτικά πέρα από τις δεσμεύσεις του μνημονίου. Ο εκβιασμός δεν διατυπώνεται ευθέως, αλλά ήδη φτάνουν στην Αθήνα τα μηνύματα που λένε ότι η πολιτική χρονοτριβή μπορεί να φέρει σοβαρή αναβολή στο ζήτημα της εκταμίευσης του δανείου και της διευθέτησης της αποπληρωμής του χρέους – συνεπώς «εσείς καίγεστε, άρα φροντίστε για την επιτάχυνση

και για την απαλοιφή κάθε ισχυρής αντιπολιτευτικής φωνής».

«Πολιτική σταθερότητα» Το σενάριο αυτό προκρίνουν επιπλέον σοβαρά επιχειρηματικά και μιντιακά κέντρα, τα οποία ήδη – χωρίς ιδιαίτερο καμουφλάζ – προειδοποιούν ότι χωρίς «πολιτική σταθερότητα», όπως ονομάζουν την εξάλειψη κάθε ιδέας για αντιπολίτευση στο «γράμμα» του μνημονίου, επαπειλείται μαζική αποχώρηση επιχειρήσεων από τη χώρα τους επόμενους μήνες, με δραματικές συνέπειες και στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας και στο ήδη δυσθεώρητο μέγεθος της ανεργίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι συγκεκριμένα ΜΜΕ παίζουν ως βασικό σενάριο την κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» ή τον «μεγάλο συνασπισμό» ήδη πριν από την προσφυγή σε εκλογές. Σταδιακά όμως το «γλυκοκοιτάζουν» και δύο ακόμη κόμματα, το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ, τα οποία αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να κληθούν να συμπράξουν με τον νικητή των εκλογών – αν επαρκούν τα «κουκιά» –, αφήνοντας τον δεύτερο σε θέση αξιωματικής αντιπολίτευσης να «μαζεύει το χαρτί» από τις συνέπειες της εφαρμογής του μνημονίου και ενδεχομένως να λεηλατεί πολιτικά τα κόμματα της Κεντροαριστεράς. Ενδέχεται, λοιπόν, όταν έλθει η ώρα, να θέσουν ως όρο για τη συμμετοχή τους σε ένα συνεργατικό σχήμα και τη συμμετοχή του δεύτερου σε δύναμη κόμματος.

Τα καυτά σενάρια περί «εθνικής ενότητας» και «μεγάλου συνασπισμού»

Το μόνο «αγκάθι» που βλέπουν πολλοί από τους επιθυμούντες κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» (μεταξύ των οποίων και οι Γερμανοί) είναι το ενδεχόμενο να αναδειχθεί η Χρυσή Αυγή σε ρόλο αξιωματικής αντιπολίτευσης, κάτι που, εκτός από τις εσωτερικές συνέπειες, θα δημιουργήσει πολύ δυσάρεστες εντυπώσεις και για τα αποτελέσματα της πολιτικής της Γερμανίας και πολιτικά ζητήματα στο εσωτερικό της χώρας αυτής, όπου το μεταναστευτικό αναδεικνύεται ως πρόβλημα αιχμής.

Ο... αρμόδιος Από την πλευρά τους, ούτε ο Τσίπρας ούτε ο Μεϊμαράκης θα επιθυμούσαν να συγκυβερνήσουν, για ευνόητους λόγους: Στο σενάριο της κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» ο ΣΥΡΙΖΑ, αν είναι πρώτος, θα πρέπει να συνεργαστεί με τη Ν.Δ. παραβιάζοντας μία ακόμη «κόκκινη» γραμμή του, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσει ένα νέο σοβαρό εσωκομματικό πρόβλημα. Η Ν.Δ., ως δεύτερη, θα χάσει το πλεονέκτημα να ασκεί αντιπολίτευση

1

και άρα θα πάει πίσω η προσπάθεια ανασυγκρότησης του κόμματος. Επιπλέον θα υποστεί τη φθορά του δεύτερου, η οποία σε σχήματα συνεργασίας είναι πάντα μεγαλύτερη από αυτήν του πρώτου. Αν η Ν.Δ. είναι πρώτη, θα έχει ενδεχομένως μικρότερο άμεσο πρόβλημα να συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού θα ηγεμονεύει του σχήματος, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει, ως δεύτερος, να αντιμετωπίσει και τη φθορά και το εσωκομματικό ζήτημα. Στο σενάριο της κυβέρνησης «μεγάλου συνασπισμού» εξακολουθούν να ισχύουν τα παραπάνω, ενώ προστίθεται και το ενδεχόμενο πρόβλημα της Χρυσής Αυγής. Μια ακόμη ένσταση εστιάζεται στο πρόβλημα που θα προκύψει από μια συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τη Ν.Δ., καθώς έτσι θα μπλοκαριστεί η ομαλή αναπαραγωγή του πολιτικού συστήματος στη «φιλοευρωπαϊκή» εκδοχή του. Το πρόβλημα θα αφορά κυρίως το δεύτερο σε δύναμη κόμμα: ♦ Αν δεύτερος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, προφανώς δεν θα έχει τον χρόνο να ανασυγκροτηθεί ύστερα από τη διάσπαση και τις μαζικές αποχωρήσεις, οι οποίες εκτιμάται ότι του έχουν αφαιρέσει πολύ μεγάλο αριθμό κομματικών μελών και έχουν σαφώς αλλοιώσει όχι μόνο το κομματικό, αλλά και το ιδεολογικό στίγμα, το οποίο ούτως ή άλλως έχει τρομακτικά επιβαρυνθεί μετά την αποδοχή του μνημονίου. ♦ Αν δεύτερη είναι η Ν.Δ., τότε ο Μεϊμαράκης θα σταθεροποιηθεί στη θέση του αρχηγού τα επόμενα χρόνια, αλλά ταυτοχρόνως το κόμμα θα απειληθεί από διάσπαση, αφού θα «απελευθερωθούν» προβεβλημένα και άλλα στελέχη, τα οποία ούτε καν διανοούνται να συγκυβερνήσουν με τον ΣΥΡΙΖΑ και ενδέχεται να επιδιώξουν την αυτονόμησή τους σε νέο σχήμα. Όσο όμως και αν φοβούνται τα δύο μεγάλα κόμματα το ενδεχόμενο της συγκατοίκησής τους, ο... αρμόδιος για τις αποφάσεις είναι ο ελληνικός λαός. Συνεπώς το τι θα βγάλει η κάλπη θα ορίσει τη μοίρα τους. Έως τότε, αναμονή.

2

0

ΣΥΡΙΖΑ

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

– να τις αφουγκραστούμε». Αντιστοίχως, η εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Όλγα Γεροβασίλη, σε ερώτηση για τις συνεργασίες, ανέφερε με νόημα: «Δεν βάζουμε την ιδεολογική μας καθαρότητα πάνω από όλα, αλλά τις ανάγκες του ελληνικού λαού». Όσον αφορά τον παράγοντα Λαϊκή Ενότητα, η Κουμουνδούρου σκοπεύει να κρατήσει χαμηλά τους τόνους, προκειμένου να αποφύγει να συμβάλει στη συσπείρωσή της και να απογοητεύσει ψηφοφόρους του που δεν θέλουν τον λεγόμενο «αριστερό εμφύλιο».

Το ζήτημα των μετεκλογικών συνεργασιών «στοιχειώνει» την προεκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, στον σύντομο προεκλογικό αγώνα των δυόμισι εβδομάδων που υπολείπoνται, τρέχει να συμμαζέψει τις συνέπειες του μνημονίου και της διάσπασης.

Ε

ν ολίγοις, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να δώσει τη μάχη σε συνθήκες απογοήτευσης μεγάλης μερίδας των ψηφοφόρων που τον ψήφισαν τον Ιανουάριο και ταυτόχρονα σε συνθήκες αποστράτευσης κομματικών στελεχών και μελών της βάσης, που κατά κύματα έχουν αποχωρήσει όλο τον προηγούμενο μήνα, με αποκορύφωμα τη Νεολαία, η οποία επίσης σάλπισε το «τέλος εποχής». Το εκλογικό δίλημμα που προσπαθεί να επιβάλει η Κουμουνδούρου εστιάζει στο αν θα κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος κατά τους επιτελείς του κόμματος απέδειξε ότι μπορεί να δίνει μάχες για τα συμφέροντα του λαού, ή οι δυνάμεις που εκφράζουν το πολιτικό και μιντιακό καθεστώς που κυριάρχησε τα προηγούμενα σαράντα χρόνια. Κατά την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, οι πολίτες πρέπει να τον εμπιστευθούν για να δώσει τη μάχη στα θέματα που με δική του συμβολή έμειναν ανοιχτά, όπως τα εργασιακά, η φορολόγηση των αγροτών, το ασφαλιστικό, αλλά και για το μεγάλο ζήτημα του χρέους. Διαφορετικά, η Κουμουνδούρου επισείει στους ψηφοφόρους τον κίνδυνο να έρθουν οι προηγούμενοι, που διακήρυσσαν ότι η ιδεολογία τους ταυτίζεται με τα μνημόνια.

Οι αναποφάσιστοι Επισήμως η Κουμουνδούρου διακηρύσσει ότι στόχος της είναι η αυτοδυναμία, αλλά, προς το παρόν τουλάχιστον, αυτός δεν δείχνει ρεαλιστικός με βάση τις δημοσκοπήσεις που καταγράφουν οκτακομματική ή εννιακομματική Βουλή, μικρή ψαλίδα με τη Ν.Δ. και υψηλό ποσοστό αναποφάσιστων, κατά βάση προερχόμενων από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή είναι και η βασική δεξαμενή στην οποία θα στοχεύσει στην προεκλογική του καμπάνια, πέραν των ειδικών κατηγοριών στις οποίες πάσχει (αγρότες, μικρομεσαίοι, νεολαία κ.λπ.). Σύμφωνα με τον Δημήτρη Βίτσα, στους αναποφάσιστους δεν υπάρχει το δίλημμα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ ή Ν.Δ., αλλά «υπάρχει ένας κόσμος ο οποίος δεν έχει αποφασίσει ακόμη αν θα ψηφίσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα ψηφίσει κάποιο άλλο κόμμα».

Ψηφοδέλτια

Μάχη στην κόψη του ξυραφιού Το δίλημμα ποιος και πώς θα κυβερνήσει θέτει ο ΣΥΡΙΖΑ Η κοινωνική και οικονομική κόπωση καθιστά σχεδόν υποχρεωτική τη διαβεβαίωση, εκ μέρους των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, ότι, στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί αυτοδυναμία, θα σχηματιστεί αμέσως κυβέρνηση συνεργασίας και δεν θα υπάρξει νέα προσφυγή στις κάλπες. Δεδομένου όμως ότι ο βασικός εταίρος που προκρίνει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή οι ΑΝ.ΕΛΛ., είναι πολύ πιθανό να μην περάσουν το κατώφλι της Βουλής, η πίεση για τις μετεκλογικές συνεργασίες μεγαλώνει. Έτσι ο Τσίπρας ξεκαθάρισε, μιλώντας στην πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ την Κυριακή, ότι βασικός αντίπαλος είναι η Ν.Δ., απέναντι στην οποία υψώνει τους τόνους της αντιπαράθεσης. Η κύρια πόλωση λοιπόν είναι με τη Ν.Δ. και τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη. Η Κουμουνδούρου απορρίπτει σε όλους τους τόνους τον «μεγάλο συνασπισμό» προκειμένου να διατηρήσει και να αυξήσει την πόλωση και να συγκρατήσει τους ψηφοφόρους της, καθώς οι εκτιμήσεις για την εκλογική συσπείρωση στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας έκαναν λόγο για 50%-55%.

Ψηφοδέλτια με υπουργούς, χωρίς «σταρ»

Την ίδια ώρα, «η μάχη του νέου με το παλιό καθεστώς» και όσους μέσα από επτά μήνες διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ θέλουν να ξεπλύνουν «αμαρτίες 40 χρόνων» δείχνει υπό όρους να μπορεί να εξαιρέσει δυνάμεις όπως το ΠΑΣΟΚ ή το Ποτάμι (το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτως ή άλλως, τοποθετεί στις δυνάμεις του «παλιού καθεστώτος»). Δεν πέρασε απαρατήρητη η σχετική αναφορά του Νίκου Βούτση, εκ των στελεχών που ανήκουν στην ηγετική ομάδα, ο οποίος, σε ό,τι αφορά τα δύο παραπάνω κόμματα, «μαλάκωσε» τη σκληρή ρητορική Τσίπρα για το «παλιό», που δεν πρέπει να επιστρέψει. Ειδικότερα, ο απερχόμενος υπουργός Εσωτερικών, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας λέγοντας ότι μετά τις εκλογές, ανάλογα με το αποτέλεσμα των εκλογών, «θα ενσκήψουμε όλοι, για να το εξετάσουμε, διότι σε άλλες εκλογές δεν πρόκειται να πάμε». Και πρόσθεσε, εξηγώντας περαιτέρω, πως «μπορεί δηλαδή πολιτικές δυνάμεις που θα έχουν έναν διαφορετικό πολιτικό λόγο ή διαφορετικές πολιτικές δεσμεύσεις να είμαστε υποχρεωμένοι – τότε, όμως, επαναλαμβάνω

Ο Τσίπρας διακήρυξε ως γενική αρχή τη μη παρουσία των «σταρ» στα ψηφοδέλτια, κάτι που πολλοί ερμήνευσαν ως αιχμή για τον Βαρουφάκη, ενώ υπάρχει ερώτημα για το αν αυτοί θα αποφευχθούν τελείως, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ονόματα που ακούγονται, όπως του Λάκη Λαζόπουλου ή του Θάνου Μικρούτσικου (τα οποία πάντως «παίζουν» σε όλες τις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις). Το βέβαιο είναι ότι πρωτοκλασάτα στελέχη και υπουργοί κομματικοί αλλά και εξωκοινοβουλευτικοί που στήριξαν την κυβέρνηση θα λάβουν θέση στις λίστες, όπως και ένας γενικός γραμματέας, ο Αλέξης Χαρίτσης στη Μεσσηνία (γ.γ. ΕΣΠΑ). Έτσι, στις λίστες αναμένεται να μπουν οι Ν. Κοτζιάς, Χρ. Σπίρτζης, Δ. Μάρδας, Ν. Παρασκευόπουλος, Γ. Κατρούγκαλος όχι όμως και ο Γ. Πανούσης. Όσον αφορά κομματικά πρόσωπα, στις περιφέρειές τους αναμένεται να κατέβουν οι Ν. Παππάς και Ευκλ. Τσακαλώτος (Β’ Αθήνας), ο Π. Σκουρλέτης από το Επικρατείας αναμένεται να μετακινηθεί επίσης στη Β’ Αθήνας, οι Γ. Σακελλαρίδης, Ν. Βούτσης και Ν. Φίλης (Α’ Αθήνας, όπου δημιουργείται κενή θέση μετά την αποχώρηση της Κωνσταντοπούλου), ο Θ. Δρίτσας στην Α’ Πειραιά, κ.ά. Στη Β’ Πειραιά, όπου υπάρχει κενή θέση μετά την αποχώρηση του Π. Λαφαζάνη, έχει ακουστεί το όνομα της πρώην υποψήφιας προέδρου της ΔΗΜΑΡ Μαρίας Γιαννακάκη, αν και είναι ερώτημα το αν τα χαρακτηριστικά της ταιριάζουν στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια και για την οποία υπάρχουν αντιδράσεις. Ακούγεται και το όνομα του επίσης προερχόμενου από τη ΔΗΜΑΡ Θ. Λεβέντη. Ακόμη, με στόχο να προσελκύσουν αριστερό και προοδευτικό κοινό λέγεται πως επιστρατεύονται πρόσωπα όπως ο Γ. Θεωνάς, που παραιτήθηκε από τη διοίκηση του ΙΚΑ, το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς Λ. Βάσσης και οι καθηγητές Κ. Δουζίνας και Κ. Βεργόπουλος.

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

Επιμένει αντιμνημονιακά... Ψηλά τον πήχη βάζει ο Λαφαζάνης στην εκλογική αναμέτρηση Στόχο την τρίτη θέση στη Βουλή βάζει ο Λαφαζάνης για τη Λαϊκή Ενότητα: όχι μόνο διακηρύσσει ότι είναι ρεαλιστικός αλλά και ότι το εν λόγω εγχείρημα μπορεί να αναδειχθεί σε συνέχεια του ΕΑΜ και της «αντιστασιακής Ελλάδας των βουνών».

Η

προσχώρηση της Ζωής Κωνσταντοπούλου, έστω ως ανεξάρτητης συνεργαζόμενης (που σημαίνει ότι διατηρεί στοιχεία αυτονομίας), αναμένεται να ενισχύσει την όποια εκλογική δυναμική του εγχειρήματος, με τη βάση να τοποθετείται γύρω στο 5%. Το μετωπικό σχήμα στόχο έχει, σύμφωνα με τον διακηρυκτικό λόγο των στελεχών του, να προασπίσει το «Όχι» του δημοψηφίσματος «μέχρι τέλους». Προγραμματικά κεντρική αιχμή παραμένει η κατάργηση των μνημονίων και η υλοποίηση ενός εναλλακτικού, προοδευτικού προγράμματος διεξόδου από την κρίση, για το οποίο όμως προϋπόθεση αποτελεί η έξοδος από την ευρωζώνη και η ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ε.Ε. Το θέμα του εθνικού νομίσματος υπερασπίζονται κυρίως οι δυνάμεις που προέρχονται από την Αριστερή Πλατφόρμα του ΣΥΡΙΖΑ (με πρώτο απ’ όλους τον Λαφαζάνη), ο Κώστας Λαπαβίτσας, ο Αλαβάνος και οι οργανώσεις ΑΡΑΝ, ΑΡΑΣ που προσχώρησαν στη ΛΑΕ φεύγοντας από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όχι όμως και η Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία στην προχθεσινή της συνέντευξη Τύπου ανέφερε πως μεταξύ δραχμής και δημοκρατίας προτιμά τη δημοκρατία. Σε κάθε περίπτωση οι παραπάνω δυνάμεις, που υποστηρίζουν την έξοδο από το ευρώ, επαναλαμβάνουν με κάθε ευκαιρία ότι δεν πρόκειται για ιδεολογική εμμονή, αλλά για εργαλείο υλοποίησης ενός φιλολαϊκού προγράμματος που μέσα στο καθεστώς εκβιασμών της ευρωζώνης

δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Αρνούνται σε κάθε περίπτωση ότι έξοδος από το ευρώ θα συνοδευτεί από μνημόνιο, όπως τους προσάπτει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Το ερώτημα πάντως που ανακύπτει για την επόμενη περίοδο είναι αν θα συγκρουστούν αρχηγικές φιλοδοξίες στο εσωτερικό της ΛΑΕ, καθώς η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν τις κρύβει. Με δεδομένο ότι αιχμές για συγκεντρωτισμό υπήρξαν και από την πλευρά της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ενόσω ήταν σε εξέλιξη οι συζητήσεις για συνεργα-

Πόλωση στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει η ΛΑΕ

σία που τελικά ναυάγησαν – υπήρξε δε και μια αποχώρηση με καταγγελίες περί μηχανισμών και γραφειοκρατών –, ο Λαφαζάνης χθες αισθάνθηκε την ανάγκη να τονίσει ότι η Λαϊκή Ενότητα «δεν είναι προεδροκεντρικό ή αρχηγικό συγκεντρωτικό μόρφωμα» και λειτουργεί με «αδιαπραγμάτευτες συλλογικές διαδικασίες». Σε ό,τι αφορά την προεκλογική εκστρατεία που ήδη τρέχει, η κεντρική στρατηγική της ΛΑΕ επικεντρώνεται στα πολιτικά χτυπήματα κατά του ΣΥΡΙΖΑ, από τον οποίο επιθυμεί κατά κύριο λόγο να αποσπάσει ψήφους. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, ούτε λίγο ούτε πολύ, έχει ανοίξει πυρ κατά της Κουμουνδούρου και το σφυροκόπημα είναι συνεχές, παρόλο που αρνείται ότι διεξάγει «αριστερό εμφύλιο», όπως του καταμαρτυρεί η άλλη πλευρά. Τις τελευταίες μέρες ο επικεφαλής του σχήματος κατήγγειλε ότι ο Τσίπρας «έκανε στροφή την τελευταία στιγμή», ενώ τον χαρακτήρισε «νεομνημονιακό πρωθυπουργό». Επίσης, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης λέγοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ν.Δ. μπορούν να συνεργαστούν μετεκλογικά, διότι πλέον έχουν κοινό προγραμματικό προσανατολισμό («το πρόγραμμά τους είναι το τρίτο μνημόνιο»), επιχειρεί να αποδομήσει τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ, κεντρικό στοιχείο της οποίας είναι η απόρριψη του «μεγάλου συνασπισμού», δηλαδή η μετεκλογική συνεργασία με τη Ν.Δ. Ταυτόχρονα, προσπάθεια αποδόμησης γίνεται και απέναντι στο επιχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ ότι θα μπορέσει να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα «παράλληλο» προς το μνημόνιο και αντισταθμιστικά μέτρα τα οποία θα απαλύνουν τις συνέπειες του μνημονίου τουλάχιστον στους ασθενέστερους. Ειδικότερα, ο Λαφαζάνης χαρακτήρισε αυτό το επιχείρημα «όνειρο θερινής νυκτός».

Φωτοβολίδες κρότου - λάμψης από τη Ζωή «Όχι στα μνημόνια, ναι στη Ζωή» έγραφε με φαρδιά, μεγάλα κατακόκκινα γράμματα το πανό που ξεδίπλωσαν υποστηρικτές της Ζωής Κωνσταντοπούλου, το οποίο δεν άφησαν από τα χέρια τους ούτε μια στιγμή από τις γεμάτες τρεισίμισι ώρες που κράτησε η συνέντευξη Τύπου της προέδρου της Βουλής τη Δευτέρα το απόγευμα. «Θα συμπράξω ως ανεξάρτητη, ως συνεργαζόμενη με τη Λαϊκή Ενότητα, που αποτελεί το πρώτο ανάχωμα σε αυτή τη λαίλαπα που εξαπολύθηκε με την προκήρυξη των εκλογών», δήλωσε η Ζωή Κωνσταντοπούλου, εξηγώντας τα επόμενα πολιτικά της βήματα, που τη φέρνουν να βαδίζει στο πλευρό του Παναγιώτη Λαφαζάνη... Όπως εξήγησε, «θα είμαι ενεργή, όπως από χρόνια αποφάσισα και δεσμεύτηκα απέναντι

στους συμπολίτες μου. Θα είμαι στο πλάι εκείνων που για μια ακόμα φορά αναλαμβάνουν την ευθύνη», υποστηρίζοντας πως «θα συμβάλω με όλες μου δυνάμεις αυτό το ανάχωμα να μετατραπεί σε πλατύ μέτωπο με όλους κι όλες που μοιραζόμαστε κοινά οράματα και ευθύνη απέναντι στον λαό και την ιστορία». Η Ζωή Κωνσταντοπούλου δήλωσε ότι θεωρεί «κομβικής σημασίας» τη σύμπραξη στο εγχείρημα προσώπων όπως ο Μανώλης Γλέζος, η Σοφία Σακοράφα, ο Μίκης Θεοδωράκης και η Πέπη Ρηγοπούλου, σημειώνοντας, ωστόσο, πως τα ονόματα «δεν σημαίνουν συνεργασία, δεν είναι προαναγγελία» και τόνισε ότι είναι «σημαντική η πρωτοβουλία που έχει αναλάβει ο Γιάνης Βαρουφάκης».

Με την παρατήρηση πως «στα πέντε χρόνια μνημονίων είναι η πρώτη φορά που οι δανειστές-εκβιαστές δεν αντιλέγουν σε μια εκλογική διαδικασία», η Ζωή Κωνσταντοπούλου «όπλισε» και εξαπέλυσε τα «πυρά» της κατά του Αλέξη Τσίπρα. «Ακούσαμε την κ. Μέρκελ να λέει ότι ο κ. Τσίπρας είναι μέρος της λύσης και όχι της κρίσης. Ο λόγος της μεταστροφής είναι ότι ο παραιτηθείς πρωθυπουργός ανέλαβε να διαλύσει σε συνεργασία με ένα πρόθυμο επιτελείο, με τις πράξεις και με τις παραλείψεις του, τον ΣΥΡΙΖΑ, το μοναδικό εμπόδιο και ανάχωμα στα σχέδια υποδούλωσης και αποικιοποίησης της χώρας». Στη συνέχεια κατηγόρησε τον Αλέξη Τσίπρα ότι πρέπει να δώσει απαντήσεις για «σκοτεινές περιόδους» και για «πολλά σκοτεινά σημεία»,

όπως η πρόωρη διάλυση της Βουλής και η παραβίαση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Είναι «πολυπαιγμένο το έργο του κ. Τσίπρα, που λέει ‘‘όποιος έχει εναλλακτικό σχέδιο, να το καταθέσει’’. Είναι μεγάλο ψέμα. Δεν είναι αλήθεια ότι δεν υπήρξε εναλλακτική και ότι δεν κατατέθηκαν προτάσεις εναλλακτικής», ανέφερε χαρακτηριστικά η Ζωή Κωνσταντοπούλου. Βολές εξαπέλυσε και κατά του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου λέγοντας πως «ο ρόλος που διαδραμάτισε ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για τον οποίο καταθέτω την απογοήτευσή μου για την προσχώρησή του σε απόπειρες εκκαθάρισης της δημοκρατίας, θα πρέπει να διαλευκανθεί».

0

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Τη μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση της λαϊκής βάσης της Ν.Δ., που θα φέρει από κοντά και ευρύτερα τμήματα συντηρητικών ψηφοφόρων, επιδιώκει σταθερά και αποφασιστικά ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης.

Ο

ι πρώτες μέρες της προεκλογικής εκστρατείας εξαντλούνται σε μια προσπάθεια να εμπεδωθεί στην ηττοπαθή εκλογική βάση του κόμματος η πεποίθηση ότι μπορεί να είναι πρώτο κόμμα. Αξιοποιώντας τις πρώτες δημοσκοπήσεις, που, παρότι έχουν μεγάλο ποσοστό αναποφάσιστων ψηφοφόρων, δείχνουν ντέρμπι μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ., η τελευταία επιχειρεί μια επικοινωνιακή αντεπίθεση με προφανή στόχο την αφύπνιση της αποπροσανατολισμένης εκλογικής της βάσης από την πολιτική επικυριαρχία Τσίπρα. Σιγά σιγά, όπως εκτιμούν ηγετικά στελέχη της Ν.Δ., αποστασιοποιημένα στελέχη του κρατικού μηχανισμού και του συνδικαλιστικού τομέα που είχαν πειστεί για την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ έχουν αρχίσει να κινητοποιούνται προκειμένου να συμβάλουν στη δεξιά παλινόρθωση, την οποία οραματίζονται οι δεξιοί. Πολλοί είναι αυτοί πια που εκτιμούν ότι αν η συσπείρωση συνεχιστεί και στις επόμενες δημοσκοπήσεις, αυτή θα καταστεί «εμβρυουλκό» για τις ψήφους πολιτών, που κινούνται σε αντι-ΣΥΡΙΖΑ γραμμή και μπορεί η κατάληξη στο εκλογικό αποτέλεσμα να είναι επιτυχής. Παρά τις ενστάσεις, τις διαφοροποιήσεις και τη μουρμούρα που έχει προκαλέσει σε σοβαρή μερίδα ηγετικών στελεχών το αγοραίο ύφος του Ευάγγελου Μεϊμαράκη, ο ίδιος έχει αποφασίσει να πουλήσει λαϊκότητα και μια καφενειακού τύπου αντιπαράθεση. Θεωρεί ότι έτσι όχι μόνο συσπειρώνει τη βάση του κόμματος, αλλά ανορθώνει και το πεσμένο ηθικό των νεοδημοκρατών μετά τη δεινή και διπλή εκλογική ήττα (τον Ιανουάριο και στο δημοψήφισμα). Μάλιστα, προφανώς ύστερα από σχετική διαβούλευση με τους επικοινωνιολόγους της Ν.Δ., ο Μεϊμαράκης εγκατέλειψε το απολογητικό ύφος των τελευταίων ημερών απέναντι στις ύβρεις που εξαπέλυσε κατά του Αλέξη Τσίπρα, με τα «ψευταράκος», ανεβάζοντας τους τόνους: «Μιλάω έτσι επειδή είμαι Εξαρχειώτης. Δεν είδα να σας πειράζει όταν ο Αλέξης Τσίπρας μας έλεγε δολοφό-

Όραμα η δεξιά παλινόρθωση... Αγώνας Μεϊμαράκη για συσπείρωση των νεοδημοκρατών νους της κοινωνίας ή έλεγε ιδού η Ρόδος έρχεται το πήδημα. Δεν μπορώ να αλλάξω τη ζωή μου. Ας μην με ψηφίσουν. Θα παραμείνω αληθινός και παρορμητικός», είπε ο πρόεδρος της Ν.Δ. μιλώντας προχτές στο Mega. Ακολουθώντας το αμερικανικό πρότυπο του πολιτικού της διπλανής πόρτας, είπε με νόημα ότι είναι άνθρωπος που μπορεί να έχει αστική ευγένεια, αλλά στη ζωή του θα είναι «όπως γουστάρει». Πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η όξυνση και η πόλωση του Μεϊμαράκη απέναντι στον Αλέξη Τσίπρα, αλλά και η προσωπική αντιπαράθεση που επιδιώκει ο αρχηγός της Ν.Δ. με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, ελαχιστοποιούν την πιθανότητα να είναι πρωθυπουργός, ακόμα και αν το αποτέλεσμα της κάλπης και οι δανειστές επιβάλλουν έναν μεγάλο συνασπισμό. Είναι προφανές ότι με τόση οξύτητα ουδέποτε ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποδεχτεί τον Μεϊμαράκη πρωθυπουργό και ενδεχομένως ούτε τα άλλα κόμματα της συστημικής αντιπολίτευσης. Γι’ αυτό προετοιμάζεται να κάνει ένα βήμα πίσω, με δεδομένο ότι ήδη ο Τσίπρας έχει δεσμευτεί δημόσια ότι δεν θα είναι πρωθυπουργός αν προκύψει αναγκαιότητα για κυβερνητική

Ο Βαγγέλης πήρε την... απόχη του

συνεργασία εκτός από τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Ο Μεϊμαράκης είναι γεγονός ότι με τις κινήσεις του έχει κατορθώσει να πείσει τους ανησυχούντες δελφίνους αλλά και τις αντιμαχόμενες πλευρές εντός της Ν.Δ. να συνταχτούν υπό την ηγεσία του. Κάποιοι ποιούν την ανάγκη φιλοτιμία, αλλά ο λαϊκός τόνος του, η υπεράσπιση της κυβέρνησης Σαμαρά και κυρίως ο μονομέτωπος και ολομέτωπος αγώνας κατά του Τσίπρα φαίνεται ότι έχει αποδώσει καρπούς, προκειμένου να θάψουν για λίγους μήνες τα «τσεκούρια» του πολέμου. Η ομιλία μπροστά στη Ρηγίλλης, ιστορικό σημείο μεταπολιτευτικά για τους δεξιούς, επιχειρεί να συγκινήσει όσους τα τελευταία χρόνια λοξοκοίταξαν σε άλλες κατευθύνσεις, σε μια λογική ότι τώρα που υπάρχει το τρίτο μνημόνιο μπορούν να «συγχωρεθούν» οι πρόσφατες κυβερνητικές αμαρτίες της Ν.Δ. Οι σαμαρικοί, παρότι διαπιστώνουν ότι υπάρχει μια σοβαρή στροφή στη ρητορική του κόμματος, δεν αντιδρούν. Ταυτόχρονα η φημολογούμενη επαναφορά στην ενεργό πολιτική της Μαριέττας Γιαννάκου επιχειρεί να

εμπεδώσει στη συνείδηση των κεντρώων ψηφοφόρων το σύνθημα ότι «η Ν.Δ. είναι η παράταξη της λογικής». Ο Μεϊμαράκης κινείται με θεσμική ισορροπία στις εσωτερικές ομάδες της Ν.Δ. και καθησύχασε τους νυν βουλευτές ότι δεν προτίθεται να κάνει μεγάλο ανακάτεμα στη λίστα, ούτε να «φυτέψει» πολλούς δικούς του. Έτσι οι όποιες αλλαγές θα είναι λελογισμένες, με δεδομένο ότι η Ν.Δ. δεν έχει προχωρήσει σε διαγραφές ή δεν είχε αποχωρήσεις από την παρούσα Κοινοβουλευτική Ομάδα. Παρότι έγιναν συζητήσεις να κάνει άνοιγμα σε ανενεργά στελέχη της Κεντροαριστεράς, όπως ο Αλέκος Παπαδόπουλος, τελικά οι προσπάθειες δεν τελεσφόρησαν, αφού δεν υπήρξε ενδιαφέρον και από την άλλη πλευρά. Να σημειώσουμε ακόμη πως τα στελέχη της Ν.Δ. κατάλαβαν, έστω και μετά από καιρό, πως η σκληρή κριτική και οι συνεχείς αναφορές στη «μνημονιακή κωλοτούμπα των ΑΝ.ΕΛΛ. μόνο συσπειρωτικά μπορεί να λειτουργήσουν». Τα ηγετικά στελέχη τις τελευταίες μέρες έχουν κατεβάσει τους τόνους στη λογική ότι μετά την ψήφιση του τρίτου μνημονίου από τους ΑΝ.ΕΛΛ. και το χτύπημα που έχουν υποστεί από την υπόθεση Χαϊκάλη μπορεί ψηφοφόροι που προέρχονται από τη μήτρα της Ν.Δ. να επανέλθουν. Γι’ αυτό και έχει επιλεγεί πια μια πιο ήπια στάση. Είναι προφανές ότι ο Πάνος Καμμένος τις τελευταίες μέρες έχει ανεβάσει στροφές στην κριτική του απέναντι στη Ν.Δ. στοχεύοντας προφανώς στην παραζαλισμένη εκλογική του βάση. Ο πρόεδρος της Ν.Δ., θέλοντας να δώσει θάρρος σε κεντρώους – κυρίως – ψηφοφόρους σημείωσε ότι αν είναι πρώτο κόμμα η Ν.Δ. ο Μεϊμαράκης θα πάρει την εντολή και θα την κρατήσει για πολλά χρόνια. Εννοώντας προφανώς ότι η κυβέρνηση συνεργασίας θα επιχειρήσει να εξαντλήσει τετραετία, κάνοντας λόγο για μια κυβέρνηση ικανών και άξιων από όλους τους χώρους, ανεξαρτήτως της πολιτικής τους καταβολής. Τις τελευταίες μέρες θα περάσουν σε πιο επεξεργασμένες θέσεις, αν και απ’ ό,τι φαίνεται ουσιαστικά θα εξαντληθούν σε μια λογική καλύτερης διαπραγμάτευσης για τους εφαρμοστικούς του μνημονίου νόμους, τάζοντας σε αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες - αυτοαπασχολούμενους και εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, ότι η Ν.Δ. μπορεί να εγγυηθεί μια καλύτερη προσέγγιση στην οικονομική πολιτική.

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

Αυτοδύναμο το... μνημόνιο Η σκόνη της κόντρας ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ. δεν μπορεί να κρύψει τον πραγματικό νικητή των εκλογών Όσο πλησιάζει η μέρα των εκλογών, η αντιπαράθεση των δύο βασικών μονομάχων (ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ.) σηκώνει τόση σκόνη όση είναι απαραίτητη για να σκεπάσει και να κρύψει από τα μάτια των ψηφοφόρων την κολασμένη μετεκλογική πραγματικότητα, η οποία είναι ήδη διαμορφωμένη ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της κάλπης.

Π

ρόκειται για την οδυνηρή οικονομική - κοινωνική - πολιτική πραγματικότητα, η οποία λεπτομερέστατα διαμορφώνεται από τον Οκτώβριο και σε μεγάλο βάθος χρόνου από τις «πρόνοιες» του τρίτου μνημονίου, το οποίο οι δύο μονομάχοι (ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ.) και τα ευρω-υποστυλώματα (Ποτάμι ΠΑΣΟΚ) ψήφισαν στη Βουλή. Αξίζει, λοιπόν, τον κόπο αυτό το διάστημα της προεκλογικής περιόδου να ξαναδιαβάσει κάποιος το τρίτο μνημόνιο που υπερψηφίστηκε από τους βουλευτές των κομμάτων (ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι), καθώς το κείμενο αυτό αποτελεί το σιδηρούν πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο τα παραπάνω κόμματα έχουν δεσμευτεί να κυβερνήσουν τη χώρα. Με πιο απλά λόγια: Δεδομένης της αποδοχής από τα εν λόγω κόμματα της στρατηγικής των δανειστών για το μέλλον της Ελλάδας, οι μεταξύ τους πολιτικές διαφορές γίνονται αδιόρατες και η μεταξύ τους πολιτική αντιπαράθεση είναι καταδικασμένη να περιοριστεί στη διεκδίκηση του ρόλου του καλύτερου διαχειριστή ή να κατρακυλήσει στον βούρκο των προσωπικών καφενειακών αντιπαραθέσεων. Πίσω, ωστόσο, απ’ αυτήν την πολιτική σκόνη, υπάρχουν οι δεσμεύσεις έναντι των δανειστών, όπως με σαφήνεια και κάθε λεπτομέρεια είναι διατυπωμένες στο τρίτο μνημόνιο. Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά σε κάποιες απ’ αυτές τις δεσμεύσεις.

Οι τέσσερις πυλώνες Στο φραστικό «περιτύλιγμα» του τρίτου μνημονίου αναφέρεται πως «η εφαρμογή του προγράμματος μεταρρυθμίσεων θα αποτελέσει τη βάση για βιώσιμη ανάκαμψη. Οι σχετικές πολιτικές είναι δομημένες γύρω από τέσσερις πυλώνες», οι οποίοι περιλαμβάνουν κάθε το-

μέα της οικονομικής, κοινωνικής και κατ’ επέκταση πολιτικής ζωής του τόπου και είναι οι εξής: u Αποκατάσταση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας. u Διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. u Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις. u Σύγχρονο κράτος και σύγχρονη δημόσια διοίκηση. Πίσω ωστόσο από αυτές τις θετικές και «ελπιδοφόρες» διατυπώσεις αναλύονται λεπτομερέστατα το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα και τα σκληρά μέτρα τα οποία θα πρέπει να υιοθετήσει η όποια νέα κυβέρνηση αμέσως μετά τις εκλογές. Μάλιστα, στο μνημόνιο από την αρχή επισημαίνεται η μακροχρόνια δέσμευση του ελληνικού πολιτικού συστήματος, καθώς «για την επιτυχία θα απαιτηθεί η συνεχής εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών επί πολλά έτη. Για τον σκοπό αυτόν απαιτείται πολιτική δέσμευση, αλλά και τεχνική ικανότητα της ελληνικής διοίκησης να την υλοποιήσει». Για να πάει λοιπόν η χώρα στις λεωφόρους της ανάπτυξης, τα κόμματα που ψήφισαν το τρίτο μνημόνιο και ζητούν πάλι την ψήφο του ελληνικού λαού για να το εφαρμόσουν θα πρέπει, από την επομένη των εκλογών, τον Οκτώβριο, να νομοθετήσουν και κάτι «υπόλοιπα» προαπαιτούμενα, όπως: u Σταδιακή κατάργηση επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης ντίζελ για αγρότες σε δύο ίσα στάδια (Οκτώβριος 2015 και Οκτώβριος 2016). u Έκδοση εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ του 2015 μέσα στον Οκτώβριο και είσπραξή του μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016. u Ως «βασικό παραδοτέο» χαρακτηρίζεται η κατάρτιση μέσα στον ερχόμενο Οκτώβριο συμπληρωμα-

τικού προϋπολογισμού, το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2016 και η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική για την περίοδο 2016-2019, η οποία θα υποστηρίζεται από μεγάλη και αξιόπιστη δέσμη παραμετρικών μέτρων και διαρθρωτικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων α) της δεύτερης φάσης του ασφαλιστικού, β) φορολόγηση του αγροτικού εισοδήματος με 20% για το 2016 και 26% για το 2017. u Αύξηση φορολογικού συντελεστή επί ετησίου εισοδήματος για ενοίκια για εισοδήματα κάτω των 12.000 από 11% σε 15% και πάνω από 12.000 από 33% σε 35%. u Μόνιμη μείωση αμυντικών δαπανών - μείωση του αριθμού απασχολουμένων. u Εκλεξιμότητα για να μειωθούν κατά το μισό οι δαπάνες για επιδοτήσεις πετρελαίου θέρμανσης. u Διαρθρωτικά (απολύσεις καταργήσεις, συγχωνεύσεις) 0,75% του ΑΕΠ (για 2017), 0,25% του ΑΕΠ για 2018. u Κατασχέσεις - κατάργηση ανώτατου 25% επί μισθού - σύνταξης.

Προσπαθούν με ελπιδοφόρες διατυπώσεις να καλύψουν τα οδυνηρά μέτρα

Τα σίγουρα των εκλογών

Άλλη χώρα Πέραν των παραπάνω εισπρακτικών μέτρων, το τρίτο μνημόνιο φροντίζει με μεγάλη επιμέλεια τη θεσμική του κατοχύρωση μέσα από την ελληνική νομοθεσία. Ως εκ τούτου ιδιαίτερη σημασία έχουν οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν για τη δημιουργία «ανεξάρτητων αρχών» που θα μαζεύουν τους φόρους, θα ελέγχουν το τραπεζικό σύστημα, αλλά θα έχουν και καίριο λόγο στα θέματα των αποκρατικοποιήσεων (ή, κατά μια άλλη διατύπωση, ξεπουλημάτων). Μέσα σ’ αυτά αξίζει να σημειωθεί και η «ανεξαρτησία» – προφανώς από τις ελληνικές κυβερνήσεις – του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, το οποίο θα αποκτήσει τη δυνατότητα, αν «ξεφεύγουν» τα νούμερα, να εφαρμόζει αυτόματα διορθώσεις, με τον γνωστό – μπορεί ο καθένας να τον φανταστεί – τρόπο: Περικοπές... Για τον τρόπο με τον οποίο οι δα-

νειστές αντιλαμβάνονται την ανεξαρτησία των αρχών αρκεί το παράδειγμα της διοικητικής λειτουργίας του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Στο συμβούλιο του ταμείου υπάρχουν έξι μέλη: τρία που προτείνουν οι δανειστές και τρία που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση. Μόνο που ο πρόεδρος, ο οποίος θα έχει διπλή ψήφο, θα είναι ένας από τους τρεις ανθρώπους των δανειστών... Αυτό είναι το έργο, σε γενικές γραμμές, που έχει δεσμευτεί να υλοποιήσει η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επόμενες εκλογές. Αυτές είναι σε γενικές γραμμές πάντα οι δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει τα κόμματα που ψήφισαν το τρίτο μνημόνιο...

0

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

φοροποιήσει τη νέα Κοινοβουλευτική Ομάδα. Στη Χαριλάου Τρικούπη έλεγαν εδώ και καιρό ότι υπάρχει σε όλη την Ελλάδα επιστροφή στελεχών και κομματικών μελών με αντιβενιζελικό πρόσημο, που προσέγγισαν τον Γιώργο Παπανδρέου. Η Φώφη Γεννηματά, επισημαίνουν συνεργάτες της, πρότεινε μια διαδικασία επιστροφής του Παπανδρέου, αλλά δεν μπορούσε να αποδεχτεί ισότιμη συνεργασία με ένα κόμμα που διασπάστηκε από τον κεντρικό κορμό μόλις πριν από επτά μήνες και δεν είχε την ανταπόκριση των ψηφοφόρων.

Διπλή χαρά έχει σήμερα η Φώφη Γεννηματά, αφού την ημέρα της συμπλήρωσης 41 χρόνων από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, που θα εορταστεί με εκδήλωση στο Ζάππειο, φεύγει και τυπικά το εμπόδιο του κόμματος του Γιώργου Παπανδρέου, το οποίο προχθές τα μεσάνυχτα ανακοίνωσε ότι δεν κατέρχεται στις εκλογές.

Η

απόφαση, παρότι εθεωρείτο αναμενόμενη από πολλούς στη Χαριλάου Τρικούπη, αιφνιδίασε αρκετούς, αφού λίγες μόλις μέρες πριν το ΚΙΔΗΣΟ είχε απορρίψει την πρόταση συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ, που ζητούσε την αυτοδιάλυσή του και αξίωνε να μην είναι υποψήφιος ο Γιώργος Παπανδρέου. Οι ερμηνείες για την κίνηση αυτή του Γιώργου Παπανδρέου είναι πολλές και μία από αυτές αναφέρεται σε μια προσπάθεια άμβλυνσης της αντιπαράθεσης με το κόμμα που τον ανέδειξε πρωθυπουργό σε μια κρίσιμη εκλογική συγκυρία. Θεωρούν, λοιπόν, όσοι βλέπουν με θετικό πρόσημο την αποχώρηση από την εκλογική μάχη, ως έμμεσο δώρο προς τη νέα πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ ένα τουλάχιστον τμήμα από την εκλογική βάση του ΚΙΔΗΣΟ, που δημοσκοπικά έφθινε μήνα με τον μήνα. Υπάρχουν όμως και πολλοί από τη Χαριλάου Τρικούπη που επισημαίνουν ότι ο Παπανδρέου βρέθηκε στο απόλυτο πολιτικό αδιέξοδο, αφού μια συντριπτική ήττα με μειωμένα εκλογικά ποσοστά από τον Ιανουάριο θα τον οδηγούσε στην απόλυτη πολιτική απομόνωση. Τονίζουν, δε, ότι ο Παπανδρέου δεν εγκατέλειψε τον αγώνα, αλλά αναδιπλώθηκε για να μην δώσει μια μάχη, ελπίζοντας ότι μπορεί να επανακάμψει σε άλλη πολιτική συγκυρία. Σ’ αυτό ελπίζουν και πολλά πιστά στον πρώην πρωθυπουργό στελέχη, τα οποία εκτιμούν ότι μπορούν να επανακάμψουν στην πολιτική ζωή. Πάντως οι βουλευτές που αποτέλεσαν τον στενό ηγετικό πυρήνα του ΚΙΔΗΣΟ αποτελούν την «κόκκινη γραμμή» για την ηγετική ομάδα

Συνεργασία

Γιατί χαίρεται και χαμογελά η Φώφη Το ΠΑΣΟΚ κλείνει τα 41 και ο ΓΑΠ φεύγει που έμεινε στο ΠΑΣΟΚ, εκτιμώντας ότι έχουν μεγάλο ποσοστό ευθύνης για την απόφαση του Παπανδρέου να διασπάσει το κόμμα τον Δεκέμβριο του 2014. Ωστόσο η Χαριλάου Τρικούπη είναι θετική – γεγονός που αναμένεται να αποτυπωθεί και στα ψηφοδέλτια τα οποία θα ανακοινωθούν τις επόμενες μέρες – για νεότερα στελέχη, πρώην βουλευτές, όπως ο Κώστας Τριαντάφυλλος, που είναι ήδη γραμματέας Διεθνών Σχέσεων, ο Άγγελος Τόλκας, ο Φραγκίσκος Παρασύρης, ο Συμεών Κεδίκογλου, ο Μάκης Βουδούρης καθώς και για άλλα μεσαία στελέχη που δηλώνουν πρόθυμα να συστρατευτούν.

Το ζήτημα είναι ότι στις εκλόγιμες θέσεις και επικεφαλής των ψηφοδελτίων στις περιφέρειές τους θα τεθούν οι νυν βουλευτές, ωστόσο, με δεδομένο ότι τα μικρά κόμματα παίρνουν τις έδρες στην τρίτη κατανομή, κανείς δεν ξέρει ποια θα είναι η κατανομή στη νέα Βουλή και πού θα πέσουν οι έδρες. Συνεπώς, η τοποθέτηση σε υψηλή θέση στελεχών της παπανδρεϊκής πτέρυγας σε νομούς όπου δεν εκπροσωπείται το ΠΑΣΟΚ μπορεί και να δια-

Όπως επισημαίνουν συνεργάτες της, πάντως, η προσπάθεια για την επούλωση των πληγών των τελευταίων χρόνων δεν τελειώνει στις εκλογές, αφού υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρό και την επομένη, σημειώνοντας με νόημα ότι βρισκόμαστε μπροστά στο σοβαρότερο ενδεχόμενο να υπάρχει κυβέρνηση συνεργασίας με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, όπου μπορούν να αξιολογηθούν και στελέχη που δεν θα είναι βουλευτές, αλλά έχουν πολιτική εμπειρία και διαδρομή. Μετά και τη συνεργασία του ΠΑΣΟΚ με τη ΔΗΜΑΡ και τη «λευκή πετσέτα» που έριξε το ΚΙΔΗΣΟ, η Φώφη Γεννηματά θα συνεχίσει με μεγαλύτερη ένταση να τονίζει ότι το κόμμα της μπορεί να είναι η τρίτη πολιτική δύναμη, ενδεχόμενο που θα διευκολύνει τη μετατροπή του σε τρίτο πόλο, ο οποίος θα εκφράζει αυθεντικά την Κεντροαριστερά. Στη Χαριλάου Τρικούπη πιστεύουν ότι το ΠΑΣΟΚ, μετά και την ψήφιση του τρίτου μνημονίου από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ., μπορεί να ανακάμψει, με δεδομένο ότι αποδεικνύει πως έχει βαθιές ρίζες και δεν είναι εύκολο να εξαφανιστεί. Μάλιστα, χωρίς να το λένε, εκτιμούν ότι οι ρεαλιστικές προτάσεις του και η πολιτική εμπειρία των στελεχών μπορεί να το καταστήσει ελκυστικότερο στις εκλογές αυτές από το Ποτάμι, αλλά και από τον ΣΥΡΙΖΑ, που κινείται ακόμα, όπως επισημαίνουν, «σε θολά πολιτικά νερά προβάλλοντας μια ριζοσπαστική πολιτική, εντελώς αναντίστοιχη με τη συμφωνία που έφερε στη χώρα με αποκλειστική του ευθύνη».

Πάρτε κάνα κανό καλού κακού...

Τρέχουν και δε φτάνουν στο Ποτάμι Θορυβημένοι από την πιθανότητα εκλογικής καθίζησης, στο Ποτάμι τρέχουν και δεν φτάνουν οργανώνοντας συνεχώς εκδηλώσεις και επιχειρώντας να διαφοροποιηθούν από όλα τα υπόλοιπα κόμματα στην προεκλογική τους εκστρατεία. Το μόνιμο μοτίβο του Σταύρου Θεοδωράκη «περί κυβέρνησης των άξιων» και μιας οικουμενικού τύπου διακυβέρνηση της χώρας, όπου οι ιδεολογίες ρίχνονται στο πυρ το εξώτερον, δεν φαίνεται να συγκινεί πολύ μεγάλες μάζες, και το Ποτάμι, δημοσκοπικά τουλάχιστον, βρίσκεται μεταξύ της τέταρτης και της έκτης θέσης, με το ΠΑΣΟΚ να επιχειρεί να το υπερκεράσει. Ο Θεοδωράκης έχει ήδη ξεκινήσει την προεκλογική καμπάνια του κόμματος, δεχόμενος σε μικρής κλίμακας συγκεντρώσεις ερωτήσεις από πολίτες, ενώ στη μάχη της διεκδίκησης της ψήφου θα δοθεί μεγάλη έμφαση στα τοπικά μέσα

ενημέρωσης, που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στην περιφέρεια, αλλά και στο Διαδίκτυο, και ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για τον λόγο αυτόν άλλωστε το Ποτάμι διοργανώνει σήμερα στις 9.00 μ.μ. διαδικτυακή συζήτηση, δίνοντας τη δυνατότητα στους χρήστες του Διαδικτύου να ρωτήσουν απ’ ευθείας τον Θεοδωράκη ό,τι και όπως θέλουν μέσω Facebook. Όπως λένε στους Αμπελόκηπους, ο επικεφαλής του Ποταμιού θα βρίσκεται για μία ώρα μπροστά από τον υπολογιστή του και θα απαντά σε πραγματικό χρόνο στα ερωτήματα που θα του θέτουν οι πολίτες. Στο Ποτάμι εκτιμούν ότι μέχρι τις εκλογές θα αναπτύξουν όλα τα πολιτικά τους επιχειρήματα, που εξαντλούνται σε μια πρακτική διαχείριση του νεο-

φιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου που έχει επιβληθεί στην Ευρώπη. Το ζήτημα είναι ότι η πόλωση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ. και το αίτημα της κυβερνητικής ικανότητας μπορεί να αποβούν μοιραία για την εκλογική εκτίναξη που προσδοκά ο Σταύρος Θεοδωράκης, γι’ αυτό τις τελευταίες μέρες ανεβάζει αντιπολιτευτικές στροφές εξαπολύοντας διμέτωπο αγώνα και παραμερίζοντας τη ρητορική περί παλιού και νέου πολιτικού συστήματος, στο οποίο άλλωστε έχει να συναγωνιστεί τον ΣΥΡΙΖΑ, που το προβάλλει ως κεντρικό πολιτικό δίλημμα.

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

0

www.topontiki.gr

Στο τσιγκέλι Σαμαράς - Τσίπρας Το σατανικό σχέδιο του Σόιμπλε που καθόρισαν τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα «Θα σας γδάρουν σαν λαγούς και θα ανεμίζουν τα τομάρια σας στους Podemos». Αυτή η ατάκα ήταν ο τίτλος ρεπορτάζ του διευθυντή του «Βήματος της Κυριακής» Αντώνη Καρακούση στο τελευταίο του φύλλο.

Π

οιος την είπε; Άγνωστο! Σύμφωνα με το δημοσίευμα, μεταφέρθηκε στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, «στις πολλές επαφές που έγιναν» την περίοδο της διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης Σαμαρά με τους δανειστές. Ποιος ήταν ο λόγος; Η απροθυμία του Σόιμπλε – και του Τόμσεν – να διευκολύνουν τον Σαμαρά επιδεικνύοντας ελαστικότητα στο κλείσιμο του προηγούμενου μνημονίου (πέμπτη αξιολόγηση), ώστε η Ελλάδα, σύμφωνα με τις φρούδες υποσχέσεις του τότε πρωθυπουργού, «να βγει από το μνημόνιο».

Μυστική συνάντηση Τον Σεπτέμβριο του 2014, σύμφωνα με το «Βήμα», λίγο πριν από τη συνάντηση Μέρκελ - Σαμαρά στο Βερολίνο, στο οποίο η Μέρκελ δεν είχε φανεί «θερμή» στη διευκόλυνση της ελληνικής κυβέρνησης, είχε λάβει χώρα στην Πορτογαλία μια συνάντηση Σόιμπλε - Σαμαρά, «στο περιθώριο μιας συνάντησης εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, όπου ο κ. Σόιμπλε δεν άφησε κανένα περιθώριο πρώιμης εξόδου από το Μνημόνιο». Λίγο αργότερα, ο Σαμαράς πήρε την «κρυάδα» και από τη Μέρκελ. Λίγες ακόμη μέρες μετά, «ακολούθησε μυστική επαφή του κ. Σόιμπλε με τον Πόουλ Τόμσεν στο Βερολίνο». Το περιεχόμενο της μυστικής εκείνης επαφής, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ήταν το εξής: «Έκριναν ότι οι ημέρες της κυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου ήταν μετρημένες και δεν πίστεψαν ούτε στιγμή το επιχείρημα του τότε Έλληνα πρωθυπουργού ότι τυχόν διευκολύνσεις στο οικονομικό πεδίο θα άλλαζαν την πορεία των πολιτικών πραγμάτων. Αντιθέτως ο κ. Σόιμπλε είχε εδραία πεποίθηση ότι οποιαδήποτε διευκόλυνση προς τον κ. Σαμαρά θα κατέληγε όπλο και εργαλείο στα χέρια του κ. Τσίπρα. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να προικοδοτήσει διά του κ. Σαμαρά και να εγκαταστήσει στο κέντρο της Eυρωζώνης έναν αριστερό πολιτικό, ο οποίος από τότε διεκήρυττε ότι σκοπός του ήταν να μεταβάλει τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής στην Ευρώπη, να καταργήσει τη λιτότητα και να στρέψει τη Γηραιά Ήπειρο προς κεϊνσιανή κατεύθυνση». Και λίγο παρακάτω, για τον Σόιμπλε: «Ήταν αδιανόητη οποιαδήποτε διατάραξη των βασικών κατευθύνσεων της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής. Προτιμούσε να δοκιμάσει τις αντοχές του ελληνικού συστήματος και κυρίως να αναγκάσει τον επερχόμενο κ. Τσίπρα να

προσαρμοσθεί και να αναγκασθεί να κινηθεί εντός του πλαισίου των ευρωπαϊκών κανόνων και ιδιαιτέρως των αρχών οικονομικής πολιτικής που είχε επιβάλει ο ίδιος στο Εurogroup. Δεν ήθελε σε καμία περίπτωση ένα ελληνικό προηγούμενο που θα ενθάρρυνε αντίστοιχες κινήσεις στην Ισπανία, στην Ιταλία και αλλού». Σε αυτό το πλαίσιο ο Σαμαράς αρνήθηκε να περάσει ασφαλιστικό, εργασιακό, φορολογικό και όσα άλλα θα έκλειναν την αξιολόγηση και προτίμησε να φορτώσει τα πάντα στον Τσίπρα, ο οποίος, εν συνεχεία, μη διδασκόμενος από το πάθημα Σαμαρά με την «πολιτική διαπραγμάτευση», βρέθηκε στη θέση που όλοι γνωρίζουμε.

Το δημοσίευμα του «Π» Ήταν όμως όλα αυτά... άγνωστα τότε; Κάθε άλλο. Οι σημερινές αποκαλύψεις δεν αιφνιδιάζουν – τουλάχιστον το «Ποντίκι». Αντιγράφουμε από δημοσίευμά μας στις 23 Σεπτεμβρίου 2014, ακριβώς πριν από έναν χρόνο, στην ιστοσελίδα του «Π» με τίτλο «Μέρκελ: “Να περάσει ο... επόμενος”» (http://www.topontiki. gr/article/83611/), με αφορμή ανακοίνωση του Στέφαν Ζάιμπερτ, εκπροσώπου της Μέρκελ, παραμονές της συνάντησης Μέρκελ - Σαμαρά: «(Ο Ζάιμπερτ) ξεκαθάρισε ότι στην εν λόγω συνάντηση δεν αναμένονται αποφάσεις για την Ελλάδα, διότι αυτές θα ληφθούν μετά τη λήξη του ευρωπαϊκού σκέλους του τρέχοντος μνημονίου. Δηλαδή εντός του 2015, όπως εμείς γράφουμε άλλωστε συνεχώς από την περασμένη... άνοιξη (σ.σ.: του 2014, εν όψει του προδιαγεγραμμένου αποτελέσματος των ευρωεκλογών). Στην πραγματικότητα επιβεβαιώνεται η προειδοποίηση που διατυπώθηκε στο Παρίσι από την τρόικα: Πρώτα ασφαλιστικό, εργασιακά, Δημόσιο και όποιες άλλες “μεταρρυθμίσεις” κρίνονται επείγουσες και ύστερα η όποια συζήτηση για χρέος, τρόικα, νέο μνημόνιο κ.λπ. Όμως αυτή η παραπομπή στο 2015 σημαίνει ότι οι δανειστές δεν έχουν κανέναν λόγο να συμφωνήσουν οτιδήποτε με την κυβέρνηση Σαμαρά, η οποία, πολύ νωρίς τον Φεβρουάριο, θα πρέπει να προκηρύξει βουλευτικές εκλογές εάν δεν σχηματιστεί η πλειοψηφία των 180 βουλευτών που θα εκλέξουν νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Έως τότε, ακόμη και αν αρχίσει η όποια συζήτηση, ειδικά για τις δόσεις του χρέους και τον τρόπο με τον οποίο θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό των επόμενων ετών, δεν θα έχει προκύψει καμιά απόφαση. Κοινώς, ο Σαμαράς, ο οποίος ελπίζει ότι θα έχει να επικαλεστεί

Εμείς πάντως τα γράφαμε από τον Σεπτέμβριο του 2014

έστω την κρισιμότητα μιας διαπραγμάτευσης, κινδυνεύει να πάει στην κάλπη άοπλος». Και αμέσως παρακάτω: u «Θα ενοχλούσε αυτό τη Γερμανία; Άγνωστο, αφού για τη Μέρκελ το σημαντικό δεν είναι η λήψη αποφάσεων και η κατάρτιση συμφωνιών, αλλά η τήρησή τους. Και εδώ τα παράπονά της από τη νυν κυβέρνηση δεν είναι λίγα». u «Θα προτιμούσε η Γερμανία μια συμφωνία με τον Τσίπρα αντί του Σαμαρά; Πιθανότατα, αφού μια συμφωνία με αυτόν που πρόκειται να αναλάβει τη διακυβέρνηση είναι πολύ πιο ισχυρή απ’ όσο αν την έκανε με τον απερχόμενο». Αυτά ήταν τα δεδομένα, αλλά και το μοναδικό συμπέρασμα που μπορούσε να βγάλει η κοινή λογική. Έκτοτε ο Σαμαράς βρέθηκε στην αντιπολίτευση και πλέον εκτός προεδρίας της Ν.Δ., ενώ ο Τσίπρας, παγιδευμένος στο τρίτο μνημόνιο και με το κόμμα του διασπασμένο. Δεν κατάλαβαν εγκαίρως; Αγνόησαν τον κίνδυνο; Υποτίμησαν τους Γερμανούς; Κάποια στιγμή θα μάθουμε...

10

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Μούγγα για το ασφαλιστικό Οι δύο μονομάχοι μιλούν για όλα εκτός από το ψαλίδισμα συντάξεων - ΕΚΑΣ και έχει ο θεός Ποιο από τα δύο μεγάλα κόμματα θα παραδεχθεί δημοσίως κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ότι η επόμενη Βουλή θα πρέπει με το που θα συγκροτηθεί σε σώμα να ψηφίσει νέα μείωση συντάξεων και μάλιστα γενναία; Ποιο θα θυμίσει ότι από τον Μάρτιο αρχίζει το «κουτσούρεμα» του ΕΚΑΣ; Ποιος θα εξηγήσει τι σημαίνει διασύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών για ΟΑΕΕ και ΟΓΑ με το δηλωθέν εισόδημα και ποιο αποτέλεσμα μπορεί να επιφέρει για όσους συνταξιοδοτηθούν από εδώ και στο εξής η τροποποίηση στον νόμο του 2010, γνωστό και ως νόμο «Λοβέρδου-Κουτρουμάνη»;

Θ

α γίνει αντιληπτό από τους ψηφοφόρους ότι η εξεύρεση «ισοδύναμων μέτρων», όταν ο συνολικός «λογαριασμός» της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης μπορεί να ξεπεράσει τα τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ, δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση; Θα πει κάποιος στους μελλοντικούς συνταξιούχους ότι η ελάχιστη εγγυημένη σύνταξη δεν θα είναι πλέον εγγυημένη ούτε μετά το 67o έτος της ηλικίας του συνταξιούχου καθώς έχουν υπογράψει τη χορήγησή της με βάση (χαμηλά) εισοδηματικά κριτήρια; Αναμφίβολα, το ασφαλιστικό θα είναι ίσως η μεγαλύτερη «βόμβα» που θα σκάσει στα χέρια της επόμενης κυβέρνησης. Μπορεί στη ρητορική των δύο κομμάτων το θέμα να παραμένει ακόμη στα «χαμηλά», ωστόσο το μνημόνιο είναι εδώ και περιμένει να εφαρμοστεί. Μέσα στον Οκτώβριο, πρέπει να υπάρξει νομοσχέδιο. Η επιτροπή που συγκρότησε ο πρώην υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος πριν αποχωρήσει συνεχίζει το έργο της με στόχο να παραδώσει στη νέα κυβέρνηση κείμενο προτάσεων μέσα στο πρώτο 15νθήμερο του Οκτωβρίου. Το τι θα περιλαμβάνει η ελληνική πρόταση – τουλάχιστον αυτή που καταρτίσουν οι «σοφοί» της επιτροπής – θα αποκρυσταλλωθεί τις επόμενες εβδομάδες. Το τι θα ζητήσουν οι εκπρόσωποι των θεσμών όταν θα καταφθάσουν τον Οκτώβριο στην Ελλάδα για να γνωρίσουν τον νέο υπουργό Εργασίας είναι περίπου προεξοφλημένο: άμεση μείωση συντάξεων, για να εξασφαλιστούν επιπλέον 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ, και παρεμβάσεις στον ασφαλιστικό νόμο του 2010 ώστε οι συντάξεις των καινούργιων να είναι αισθητά χαμηλότερες σε σχέση με τα ποσά που βγάζει η μαθηματική φόρμουλα των «Λοβέρδου-Κουτρουμάνη».

Ψάχνει «αντίμετρα» Ο ΣΥΡΙΖΑ ενσωμάτωσε στο προεκλογικό του πρόγραμμα που παρουσίασε προ ημερών ανανεωμένες προτάσεις για το ασφαλιστικό. Τι θέλει να αποφύγει; Καταρχάς την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις. Προτείνεται ως «αντίβαρο» η αύξηση των εργοδοτικών εισφορών «ανάλογα με την πορεία της οικονομίας»,

Από που θα βρουν τα ισοδύναμα μέτρα όταν ο λογαριασμός της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης ξεπερνά τα τέσσερα δισ. ευρώ;

όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το πρόγραμμα. Για την πορεία της οικονομίας, οι προβλέψεις είναι συγκεκριμένες: ύφεση το 2015, μικρότερη ύφεση το 2016 και σοβαρές πιθανότητες για νέα υποχώρηση της μισθολογικής δαπάνης είτε λόγω απολύσεων είτε λόγω επιβολής μειώσεων στους εργαζομένους. Είναι λοιπόν εξαιρετικά αμφίβολο αν θα μπορέσει να αποδώσει η αύξηση των εργοδοτικών εισφορών, μέτρο που είχε προταθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι δανειστές είχαν απορρίψει το μέτρο, κρίνοντας ότι εντείνει ακόμη περισσότερο την εισφοροδιαφυγή. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά ότι μπορεί να εξασφαλίσει τους πόρους που ζητούνται από τον περιορισμό της εισφοροδιαφυγής ανεβάζοντας μάλιστα τα διαφυγόντα έσοδα των ταμείων ακόμη και στα 40(!) δισεκατομμύρια ευρώ. Και αυτή η πρόταση αναμένεται να συναντήσει τις αντιδράσεις των δανειστών οι οποίοι παραδοσιακά απορρίπτουν όλες τις προτάσεις για μέτρα που σχετίζονται με πάταξη της φοροδιαφυγής ή της εισφοροαποφυγής (σ.σ.: πάρτε τα μέτρα και αν απο-

δώσουν μιλάμε επί του πρακτέου είναι η μόνιμη επωδός). Καλώς ή κακώς, το βασικό κείμενο πάνω στο οποίο θα γίνουν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για το ασφαλιστικό θα είναι το… μνημόνιο. Τι λέει αυτό; Ιδού τα επίμαχα σημεία: «Για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις, οι αρχές δεσμεύονται να εφαρμόσουν πλήρως τις υφιστάμενες μεταρρυθμίσεις και επίσης θα προβούν σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας με στόχο την επίτευξη εξοικονόμησης της τάξης του ¼ του ΑΕΠ το 2015 και της τάξης του 1% του ΑΕΠ έως το 2016». Το 1% του ΑΕΠ για το 2016 ισοδυναμεί – και με δεδομένο ότι το 2015 θα κλείσει με ύφεση άνω της μίας ή και των δύο ποσοστιαίων μονάδων – με περίπου 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Το σύνολο της δαπάνης για την καταβολή των συντάξεων ανέρχεται περίπου στα 2,3-2,4 δισεκατομμύρια ευρώ μηνιαίως παρά τις περικοπές, ήτοι στα 27-28 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Για να εξοικονομηθούν 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ, πρέπει – στην πράξη – και τα 2,8 εκατομμύρια των συνταξιούχων να υποστούν νέο «κούρεμα» στις συντάξεις τους της τάξεως του 6-7%. Αν μάλιστα η κυβέρνηση που θα αναδειχθεί από την κάλπη αποφασίσει να εξασφαλίσει το ποσό μόνο από τις «μεγάλες» συντάξεις (π.χ. άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων της τάξεως των 1.000 ευρώ μηνιαίως), τότε η περικοπή θα πρέπει να ξεπεράσει ακόμη και το 15-20%. Θα αναρωτιούνται κάποιοι, και εύλογα: Μα δεν έγινε περικοπή των κύριων και επικουρικών συντάξεων; Το μόνο μέτρο που έχει σημαντικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι η επιβολή της εισφοράς υπέρ του κλάδου υγείας (6% σε κύριες και επικουρικές συντάξεις). Αυτή η εισφορά όμως συγκεντρώνει χρήματα (περίπου 850 εκατ. ευρώ), τα οποία πηγαίνουν για τις ανάγκες του ΕΟΠΥΥ και δεν μειώνουν την ασφαλιστική δαπάνη. Όσο για τις υπόλοιπες παρεμβάσεις (μειώσεις στην κατώτατη σύνταξη για όσους συνταξιοδοτηθούν από εδώ και εξής, συγχωνεύσεις ταμείων επικουρικής ασφάλισης, αλλαγές ορίων ηλικίας στους πρόωρα συνταξιοδοτούμενους), έχουν ελάχιστο οικονομικό αντίκτυπο, τουλάχιστον για το 2016. «Οι ασφαλισμένοι θα έχουν πρόσβαση σε βασικές, εγγυημένες συντάξεις με βάση τις εισφορές και με εισοδηματικά κριτήρια μόνον όταν θα έχουν συμπληρώσει την νόμιμη κανονική ηλικία συνταξιοδότησης, που είναι σήμερα τα 67 έτη. Οι αρχές θα αποσαφηνίσουν τους κανό-

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

11

www.topontiki.gr

Πολιτική και γενναιότητα, ουδεμία σχέση

Οι γενν Μπρανκααλίοι του εόνε...

νες επιλεξιμότητας για τις ελάχιστες εγγυημένες συντάξεις μετά το 67ο έτος». Οι περικοπές στις ελάχιστες εγγυημένες συντάξεις έγιναν – με την έννοια ότι όποιος είναι κάτω των 67 θα παίρνει μόνο το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στις εισφορές που έχει πληρώσει και τίποτα περισσότερο. Θα γίνουν όμως και άλλες. Όπως ρητώς αναφέρεται, η βασική εγγυημένη σύνταξη θα καταβάλλεται ολόκληρη ακόμη και σε αυτούς που έχουν ξεπεράσει το 67ο έτος μόνο εφόσον πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Πιο απλά: ο αριθμός αυτών που θα εισπράττουν τα 392 ευρώ (για αυτό το ποσό μιλάμε πλέον) θα περιοριστεί από εδώ και στο εξής στο ελάχιστο. Υπάρχουν και άλλες συγκεκριμένες αναφορές στο μνημόνιο: «Οι αρχές θα πρέπει να προχωρήσουν τον σχεδιασμό και τις παραμετρικές βελτιώσεις για την καθιέρωση στενότερης σύνδεσης μεταξύ εισφορών και παροχών·και τη διεύρυνση και τον εκσυγχρονισμό της βάσης εισφορών και συντάξεων για όλα τα αυτοαπασχολούμενα άτομα, μεταξύ άλλων με μετάβαση από το ονομαστικό στο πραγματικό εισόδημα, υπό τον όρο της τήρησης των κανόνων για τις ελάχιστες απαιτούμενες εισφορές».

ΕΚΑΣ, τέλος Τι περιμένουμε να δούμε στην πράξη από την επιβολή αυτού του μέτρου; Στο πρόγραμμά του, ο ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για παρέμβαση που θα εξασφαλίσει στους ελεύθερους επαγγελματίες ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ το δικαίωμα να πληρώνουν λίγες εισφορές εφόσον εμφανίζουν χαμηλό εισόδημα. Τον… λογαριασμό, λέει το ίδιο πρόγραμμα, θα τον πληρώσουν οι έχοντες μεγάλα εισοδήματα. Οι πιθανότητες να επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο δεν είναι πολλές. Τα φορολογικά στοιχεία δείχνουν ότι, τουλάχιστον στις τάξεις

των επαγγελματιών, οι έχοντες υψηλά εισοδήματα (και λόγω φοροδιαφυγής) είναι πολύ λίγοι για να σηκώσουν το βάρος ενός ταμείου όπως ο ΟΑΕΕ, που αντιμετωπίζει τεράστια ελλείμματα κάθε χρόνο. Όσον αφορά στους επαγγελματίες με χαμηλό εισόδημα, το ίδιο το μνημόνιο ορίζει ότι θα υπάρχουν «ελάχιστες απαιτούμενες εισφορές», ήτοι ελάχιστο πλαφόν στις εισφορές. «Οι αρχές θα πρέπει να προχωρήσουν τη σταδιακή κατάργηση του επιδόματος αλληλεγγύης (EKAΣ) για όλους τους συνταξιούχους έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2019, αρχίζοντας με το ανώτερο 20% των δικαιούχων τον Μάρτιο του 2016». Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν άλλαξε το 2015 τα εισοδηματικά κριτήρια χορήγησης του ΕΚΑΣ και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των δικαιούχων του επιδόματος. Από τον προσεχή Μάρτιο όμως, θα αρχίσει η αντίστροφη πορεία. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει «πιο είναι το ανώτερο 20% των δικαιούχων» και οι ποιοι θα είναι αυτοί που θα δουν το εισόδημά τους να μειώνεται κατά 230 ευρώ τον μήνα. Υποτίθεται ότι οι απώλειες θα αντισταθμιστούν από τη θέσπιση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Οι σημερινοί δικαιούχοι του ΕΚΑΣ θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι πιθανότητές τους να συμπεριληφθούν στους καταλόγους αυτών που θα δικαιούνται το ελάχιστο εισόδημα είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα απευθύνεται σε αυτούς που δεν έχουν κανένα εισόδημα και όχι σε αυτούς που εισπράττουν έστω και μια σύνταξη των 400-500 ευρώ. «Η ελληνική κυβέρνηση θα προσδιορίσει και θα θεσπίσει νομοθετικά έως τον Οκτώβριο του 2015 ισοδύναμα μέτρα για την πλήρη αντιστάθμιση των επιπτώσεων της εφαρμογής της δικαστικής απόφασης σχετικά με τα συνταξιοδοτικά μέτρα του 2012

και θα καταργήσει τις τροποποιήσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα που εισήγαγαν οι Νόμοι 4325/2015 και 4331/2015, σε συμφωνία με τους θεσμούς». Μόνο η θέσπιση των ισοδύναμων για τη δικαστική απόφαση του ΣτΕ φτάνει: οι περικοπές που έχει κρίνει παράνομες το ΣτΕ «αξίζουν» περί τα 3,5 έως 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να αποφασίσει πώς θα κατανεμηθεί αυτός ο λογαριασμός. Θα είναι και πάλι αυτοί που έχουν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από 1.000 ευρώ; Θα μοιραστεί ο λογαριασμός σε όλους; Το ποιο κόμμα θα επικρατήσει ενδεχομένως να κρίνει και αυτό το ζήτημα. «Θα πρέπει να υπάρξει αποκατάσταση του παράγοντα διατηρησιμότητας της μεταρρύθμισης του 2012 ή εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών εναλλακτικών μέτρων στο συνταξιοδοτικό σύστημα». Ίσως η πιο σημαντική αναφορά για αυτούς που θα βγουν στη σύνταξη από εδώ και στο εξής. Οι δανειστές θα έρθουν στην Ελλάδα έτοιμοι να ζητήσουν μείωση στους συντελεστές αναπλήρωσης. Τι σημαίνει αυτό; Μείωση συντάξεων για όσους θα βγουν στη σύνταξη από εδώ και στο εξής. Το «μοντέλο» έχει ήδη φορεθεί στη Γερμανία και το σχέδιο είναι συγκεκριμένο: μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης για τις κύριες συντάξεις ακόμη και στο 47%. Πόσο είναι σήμερα; Πάνω από 60%. Θα ακούσουμε πολλά μετά τις εκλογές – ακόμη και για συγχώνευση της κύριας σύνταξης με την επικουρική. Ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος...

12

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Ώρα για «μαύρο» στα μνημόνια Ο διπλός στόχος του ΚΚΕ για τις εκλογές της 20ής του Σεπτεμβρίου. Η στάση απέναντι στον Λαφαζάνη «Τους δοκίμασες... Τώρα με το ΚΚΕ». Αυτός είναι ο πυρήνας του κεντρικού προεκλογικού συνθήματος του Περισσού για τις εκλογές της 20ής του μηνός και έχει διπλό στόχο. Από τη μια, όσους κυβέρνησαν, δηλαδή ΠΑΣΟΚ, Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ, και από την άλλη, τη Λαϊκή Ενότητα, της οποίας τα κορυφαία στελέχη και κυβέρνησαν και ανοχή έδιναν στην – σύμφωνα με το ΚΚΕ – προδιαγεγραμμένη πορεία της κυβέρνησης.

Α

πό τη μια, λοιπόν, το ΚΚΕ επιχειρεί με το σύνθημά του να επαναπροσεγγίσει τον κόσμο εκείνον που το εγκατέλειψε στις δεύτερες εκλογές του 2012 πηγαίνοντας στον ΣΥΡΙΖΑ και δεν έδειξε να επιστρέφει τον Ιανουάριο του 2015. «Τους δοκίμασες» τους λέει το ΚΚΕ, και παράλληλα τους καλεί να βγάλουν τα συμπεράσματά τους και να επιστρέψουν στις κάλπες με το ψηφοδέλτιο του Κομμουνιστικού Κόμματος, με το οποίο, ακόμα και αν έχουν διαφωνίες, ξέρουν «τι θα δουν» την επομένη των εκλογών. Από την άλλη, μπορεί να μην γίνεται σαφές από το σύνθημα, όμως στις παρεμβάσεις των στελεχών του ΚΚΕ

Σε πλήρη ετοιμότητα ο Περισσός

Όλα τα μνημόνια έχουν το ίδιο χρώμα

Τις τελευταίες ημέρες στην Κω υπήρξαν καταγγελίες για απόπειρα καπήλευσης της κατάστασης, προς άγραν ψήφων, από τη Χρυσή Αυγή.

Σ

υγκεκριμένα, την περασμένη εβδομάδα, βρέθηκαν στο νησί των Δωδεκανήσων τρία μέλη της Χ.Α. (οι Κασιδιάρης, Παναγιώταρος και Μίχος) σε μια προσπάθεια να διαδώσουν το ρατσιστικό τους μανιφέστο κατά των προσφύγων στους κατοίκους του νησιού, χωρίς – όπως λένε οι κάτοικοι – να τύχουν της ανταπόκρισης που περίμεναν. Φαίνεται ότι το «δηλητήριο» και οι τραμπουκισμοί των χρυσαυγιτών δεν βρίσκουν ανταπόκριση πέραν των φανατικών τους οπαδών... Την οργή που ένιωθε μεγάλη μερίδα κυρίως «δεξιών» ψηφοφόρων το 2012 και το 2014, οι οποίοι είδαν τη «λύση» της Χ.Α. ως «ψήφο διαμαρτυρίας» και απόρριψης της πολιτικής της

είναι σαφές: Μέσα σε αυτούς που ο Περισσός θεωρεί πως «ο λαός δοκίμασε» είναι και τα στελέχη της Λαϊκής Ενότητας, τα οποία και κομβικές κυβερνητικές θέσεις κατέλαβαν και ανοχή στην κυβέρνηση έδωσαν μέχρι και την προκήρυξη των νέων εκλογών. Στον Περισσό χρεώνουν στα στελέχη τότε της Αριστερής Πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα της Λαϊκής Ενότητας πως προεκλογικά έσπειραν αυταπάτες, ενώ μετεκλογικά δεν στήριξαν ούτε μία από τις τροπολογίες σε νόμους που έφερε το ΚΚΕ, ού-

τε όμως και τις προτάσεις νόμου του ΚΚΕ για την κατάργηση μνημονίων και εφαρμοστικών νόμων, οι οποίες άλλωστε δεν ήρθαν ποτέ στη Βουλή. Ακόμη, ότι συμφώνησαν τόσο με τις 47 σελίδες της πρότασης της ελληνικής κυβέρνησης προς τους θεσμούς όσο και με την παράταση της δανειακής σύμβασης της 20ής Φεβρουαρίου και, τέλος, ότι η αποχώρησή τους από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήρθε στην πορεία των αποφάσεων που έδειχναν τον δρόμο της κατάληξης, ούτε καν κατά τη διάρκεια της ψήφισης του Μνημονίου 3, αλλά μόνο όταν ο Αλέξης Τσίπρας προκήρυξε τις εκλογές και φοβήθηκαν πως θα έμεναν εκτός ψηφοδελτίων. Εξ ου και σπάνια θα ακουστεί από στέλεχος του ΚΚΕ το όνομα της Λαϊκής Ενότητας, η οποία τις περισσότερες φορές αναφέρεται ως «ΣΥΡΙΖΑ 2».

«Έπιασε ταβάνι» η Χρυσή Αυγή Το «δηλητήριο» και οι τραμπουκισμοί των χρυσαυγιτών δεν βρίσκουν πια ανταπόκριση Νέας Δημοκρατίας, διαδέχθηκε η ανασφάλεια της πιθανής επιστροφής στη δραχμή και των capital controls. Ακόμη και το μεταναστευτικό ζήτημα, το οποίο γνώρισε πρωτοφανή έξαρση και δημιούργησε ανασφάλεια στους κατοίκους των ευαίσθητων περιοχών, δεν αποτέλεσε το εφαλτήριο για – δημοσκοπικά τουλάχιστον – εκτόξευ-

ση της Χ.Α. Ενδεχομένως, ψιθυρίζουν κάποιοι στη Ν.Δ., αντί για ψήφο οργής, οι ταλαιπωρημένοι κάτοικοι να προτιμήσουν τη νυν αξιωματική αντιπολίτευση, με την προσδοκία να επανέλθει η «τάξη» και η «ασφάλεια». Ταυτόχρονα, η παρουσία του Μεϊμαράκη στην ηγεσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενός «γνήσιου τέκνου» της

Εν τω μεταξύ, το ΚΚΕ μοιάζει να εκκινεί σε αυτό το «σπριντ» των εκλογών από θέσεις καλύτερες από εκείνες των αντιπάλων του. Στα ψηφοδέλτια δεν έχει να αλλάξει πολλά, δεν μεσολάβησαν άλλωστε κοσμογονικές αλλαγές εδώ και επτά μήνες, ενώ ο μηχανισμός του δεν έχει πάψει να δουλεύει ούτε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, διάστημα κατά το οποίο πραγματοποιήθηκαν μια σειρά κινητοποιήσεις: για τα προαπαιτούμενα, την εξουσιοδότηση στην κυβέρνηση για τη διαπραγμάτευση, αλλά και την ίδια την ψήφιση του Μνημονίου. Τελευταίο δείγμα της ετοιμότητας του ΚΚΕ, η εντυπωσιακή – για τα μέτρα της εποχής – προεκλογική συγκέντρωση στο Σύνταγμα στις 27 Αυγούστου (!), στην οποία και μίλησε ο γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος Δημήτρης Κουτσούμπας.

«Λαϊκής Δεξιάς», με τον αγριεμένο καφενειακό λόγο, φαίνεται πως αποτελεί σοβαρό λόγο για επαναπατρισμό νεοδημοκρατών που στις προηγούμενες εκλογές ψήφισαν τη Χ.Α. Συνεπώς, οι δημοσκοπήσεις μπορεί να εμφανίζουν τρίτο κόμμα την οργάνωση του Μιχαλολιάκου, όμως σε καμιά από αυτές δεν ξεπερνάει το 6% με 6,5%. Αν συνυπολογιστεί το ότι, ύστερα από τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, οι οπαδοί της Χρυσής Αυγής «απενοχοποιήθηκαν» και δηλώνουν πλέον ανοικτά την προτίμησή τους στην κάλπη, φαίνεται πως το ακροδεξιό μόρφωμα του Μιχαλολιάκου έχει «βρει ταβάνι». Εκεί ίσως να οφείλεται και η «μετριοπάθεια» – πάντα μιλώντας για τα δεδομένα των χρυσαυγιτών – που έχει επιλέξει να κρατήσει η οργάνωση στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο, παρά το γεγονός ότι η κατάσταση στο μεταναστευτικό, και με το τρίτο μνημόνιο «προ των πυλών», σε άλλες περιόδους θα αποτελούσε «πεδίον δόξης λαμπρό» για τους νοσταλγούς των ναζί.

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

13

www.topontiki.gr

Γίνανε όλοι τους... αγρότες Καυτό φλερτ των κομμάτων με τα πάλαι ποτέ... πελατάκια τους εν όψει εκλογών Στα χωράφια αναμένεται να λάβει χώρα η μητέρα όλων των μαχών αυτής της εκλογικής αναμέτρησης, αφού οι αγρότες είναι στα κάγκελα και τα κομματικά επιτελεία έχουν αντιληφθεί ότι η περιφέρεια και τα αγροτικά ζητήματα θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα των εκλογών.

Α

υτή η ανάγνωση της πραγματικότητας είχε αποτέλεσμα κάποια από τα κομματικά επιτελεία να ξεθάψουν τα πιο παλαιοκομματικά χαρακτηριστικά τους και να επιστρέψουν στα γνωστά τερτίπια με στόχο να φλερτάρουν τα πάλαι ποτέ... πελατάκια τους. Έτσι, την ίδια ώρα που οι αγρότες σε διάφορες περιοχές της χώρας ζεσταίνουν τις μηχανές των τρακτέρ, κόμματα που ψήφισαν το τρίτο μνημόνιο και με τα δύο χέρια υπόσχονται ότι δεν θα εφαρμόσουν τα μέτρα για τους αγρότες! Για παράδειγμα η Νέα Δημοκρατία, που αίφνης ανακάλυψε ότι τα νέα φορολογικά μέτρα θα οδηγήσουν σε αφανισμό τους αγρότες και ότι δεν είναι δυνατόν να τριπλασιάζεται η εισφορά στον ΟΓΑ! Μάλιστα προχωρούν και ένα βήμα παραπέρα και ξεκαθαρίζουν ότι θα ανατρέψουν το νέο μνημόνιο σε ό,τι αφορά τους αγρότες φέρνοντας ισοδύναμα μέτρα. Έτσι αρχίζουν στα λόγια να ξηλώνουν το πουλόβερ των μέτρων του μνημονίου με στόχο να εισπράξουν στην κάλπη την οργή των αγροτών την ίδια στιγμή που γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα ότι οι εταίροι και δανειστές ποσώς ιδρώνουν για τις προεκλογικές υποσχέσεις, τη στιγμή μάλιστα που μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου θα έρθουν να μετρήσουν κατά πόσο η όποια νέα κυβέρνηση θα προκύψει από τις εκλογές έχει συμμορφωθεί κατά γράμμα προς τα συμφωνηθέντα και ψηφισθέντα με πανηγυρικό τρόπο από 222 βουλευτές.

«Ξέχασαν» τι ψήφισαν... Η αλήθεια είναι ότι παραδοσιακά η κάθε προεκλογική περίοδος ταυτίζεται με συμπτώματα επιλεκτικής μνήμης τόσο από τη μεριά των πολιτικών όσο και από την πλευρά των ψηφοφόρων. Αλήθεια είναι, όμως, επίσης ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ύστερα από τρία μνημόνια, η στρατηγική της επιλεκτικής μνήμης δεν αποδίδει καρπούς, πολύ περισσότερο όταν δεν έχει συμπληρωθεί ούτε ένας μήνας από τη μετά βαΐων και κλάδων ψήφιση των επώδυνων μέτρων. Για να μην ξεχνιόμαστε, τα μέτρα που η Νέα Δημοκρατία ψήφισε και τώρα λέει στους αγρότες ψηφοφόρους ότι δεν θα εφαρμόσει είναι τα εξής... ωραία:

♦ Τριπλασιάζονται οι ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΓΑ. ♦ Διπλασιάζεται αναδρομικά από 1.1.2014 η προκαταβολή φόρου από το 27,5% στο 55%. Η αύξηση της προκαταβολής του φόρου θα φτάσει το 100% από 1.1.2017, αφού οι αγρότες εξομοιώνονται με τους ελεύθερους επαγγελματίες. ♦ Καταργείται η πρόβλεψη για το αφορολόγητο των αγροτικών επιδοτήσεων μέχρι το ποσό των 12.000 ευρώ. Με βάση το τρίτο μνημόνιο οι αγροτικές επιδοτήσεις φορολογούνται από το πρώτο ευρώ. ♦ Αυξάνεται η τιμή του πετρελαίου, διότι ο ειδικός φόρος κατανάλωσης του αγροτικού πετρε-

λαίου ανεβαίνει από 66 ευρώ το χιλιόλιτρο στα 200 ευρώ από 1.10.2015 και φτάνει τα 330 ευρώ από 1.10.2016. Έτσι καταργείται η επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου για όλους τους αγρότες. ♦ Αυξάνεται ο συντελεστής φορολόγησης. Από το σημερινό 13% στο 20% από 1.1.2016 και στο 26% από 1.1.2017 από το πρώτο ευρώ. Στις ρυθμίσεις αυτές πρόσθετη επιβάρυνση στο αγροτικό εισόδημα αποτελούν οι προβλέψεις για αύξηση της τιμής του αγροτικού ρεύματος και η αύξηση του ΦΠΑ από το 13% στο 23% σε όλα τα αγροτικά εφόδια, όπως λιπάσματα, φυτοφάρμακα και σπόροι.

Την ώρα που τα παλαιοκομματικά επιτελεία έχουν σταματήσει να σφάζονται στην ποδιά της μεταρρύθμισης και κάνουν ότι ξεχνούν τις προβλέψεις του μνημονίου που ψήφισαν, οι αγρότες ανά την Ελλάδα οργανώνονται και οι πρώτες κινητοποιήσεις έχει αποφασιστεί να λάβουν χώρα τέσσερις μέρες πριν από το άνοιγμα της κάλπης. Κοινώς στις 16 Σεπτεμβρίου έδωσαν το πρώτο ραντεβού στα μπλόκα οι αγροτικοί και κτηνοτροφικοί σύλλογοι των περιοχών Εμμανουήλ Παππά, Βισαλτίας και Νιγρίτας Σερρών, ενώ την ίδια μέρα παράσταση διαμαρτυρίας και «μπλόκο» στο τελωνείο των Κήπων προγραμματίζουν οι κτηνοτρόφοι και οι αγρότες του Έβρου. Την απόφαση να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις πήραν και οι αγροτικοί σύλλογοι των Δήμων Κομοτηνής και Μαρωνείας - Σαπών με αρχή στις 16 Σεπτεμβρίου, με την οργάνωση συλλαλητηρίου στην κεντρική πλατεία Κομοτηνής, με σκοπό στη συνέχεια να κινηθούν με τα τρακτέρ προς την έδρα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης για να επιδώσουν ψήφισμα κι από ’κεί να εγκατασταθούν στον δυτικό κόμβο της Εγνατίας Οδού, όπου θα παραμείνουν, όπως λένε, μέχρι και την Κυριακή των εκλογών. Σήμερα, εξάλλου, αναμένεται να καθορίσουν τη στάση τους οι αγρότες της Θεσσαλίας, που έχουν προγραμματίσει την πρώτη πανθεσσαλική σύσκεψη με πρωτοβουλία των Ενωτικών Ομοσπονδιών Αγροτικών Συλλόγων.

14

ω ν ώ π υ Τρ

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

απόσυρση φαίνεται ότι πάει το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ σοβαρή καταγγελία είχε να κάνει στην Πανελλαδική E Προς E Μια «Μόνο μπροστά», το οποίο ακούστηκε στο πλαίσιο της Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ, την Κυριακή, ο βουλευτής Α’ Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης το περασμένο Σαββατοκύριακο. Προηγήθηκε η διαμάχη με τη Ν.Δ., η οποία κατήγγειλε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αντέγραψε ουσιαστικά το δικό της σύνθημα «Η Ελλάδα μπροστά». Το νέο σύνθημα θα είναι η φράση «Κερδίζουμε το αύριο», το οποίο κυκλοφόρησε ήδη στις αφίσες που προαναγγέλλουν την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στο Αιγάλεω απόψε το βράδυ, στις 8 μ.μ. Ολιγολεπτη συνάντηση είχαν στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης, 12 μέρες πριν από το ντιμπέιτ των δύο πολιτικών αρχηγών και 18 μέρες πριν από τις κάλπες. Οι δυο τους συναντήθηκαν στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου της Κρήτης, καθώς ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναχωρούσε από την Κρήτη, ενώ ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας είχε μόλις φτάσει. Μάλιστα, όπως λένε αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες, δεν ακούστηκαν… φωνές. Οι υψηλοί τόνοι είναι, όπως φαίνεται, για τις κάμερες.

E

Θεσσαλονίκης Τριαντάφυλλος Μηταφίδης για το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο είχαν παραλάβει το πρωί της ίδιας μέρας τα μέλη της συνδιάσκεψης. Στο κεφάλαιο για την Παιδεία η παράγραφος για τη Νέα Γενιά (σελ. 45) εξαντλείται στις δράσεις του Ελληνογερμανικού Ιδρύματος Νεολαίας, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί το «αδερφάκι» του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον. το «Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον», όπως E Αυτο έχει καταγγελθεί και από το Εθνικό Συμβούλιο για τη Διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα, ουσιαστικά αποτελεί ένα ταμείο χορηγιών προς τα μαρτυρικά χωριά με απώτερο στόχο να παραιτηθούν από τις διεκδικήσεις τους για τα εγκλήματα κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ διερωτήθηκε σε έντονο ύφος ποιος το συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, κατήγγειλε τη λειτουργία του εν λόγω ταμείου, ότι δηλαδή γίνονται προσεγγίσεις σε δημάρχους μαρτυρικών χωριών όπου με αντάλλαγμα έργα υποδομής επιχειρείται η παραίτηση από τις διεκδικήσεις των γερμανικών οφειλών, διεμήνυσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ποτέ δεν θα παραιτηθεί από τις ελληνικές διεκδικήσεις και στη συνέχεια απαίτησε το σημείο αυτό να βγει απ’ το πρόγραμμα…

ιρού… α κ ς ό τ Παν ο μνημόνι

Κομμα, και μάλιστα κόμμα εξουσίας χωρίς νεολαία θα είναι πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς μετά την αποχώρηση της πλειοψηφίας των μελών του Κεντρικού Συμβουλίου συμπαρασύρεται ολόκληρη η οργάνωση, η οποία, όπως λένε γνωρίζοντες, μένει χωρίς λόγο ύπαρξης. Με ανακοίνωσή τους, όπου ασκείται δριμεία κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ, 37 μέλη του Κ.Σ. διαχώρισαν τη θέση τους και κήρυξαν το «τέλος εποχής» της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ όπως την ξέραμε ώς σήμερα. Ανάμεσά τους ο γραμματέας της οργάνωσης Ηλίας Παντελεάκος και ο αμέσως προηγούμενος γραμματέας Ηλίας Χρονόπουλος.

E

Πριν από μερικές μέρες είχαν αποχωρήσει οκτώ ακόμη μέλη του Συμβουλίου από τις τάξεις της Αριστερής Πλατφόρμας, τα οποία εντάχθηκαν στη ΛΑΕ. Από τα αρχικά 71 στελέχη της Νεολαίας, μετά την αποχώρηση των 37 + 8 απομένουν 26 στελέχη, για τα οποία εκτιμάται ότι κάποια θα φύγουν και κάποια θα ενταχθούν πλέον στο κόμμα. Οι 37 στο κείμενό τους προκρίνουν την ψήφο σε αριστερά, ριζοσπαστικά και αντικαπιταλιστικά ψηφοδέλτια, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, οι περισσότεροι εξ αυτών (κάποιοι αναμένεται να στραφούν προς τη ΛΑΕ) θα αναλάβουν μετεκλογικά την πρωτοβουλία για τον σχηματισμό ενός ανεξάρτητου νεολαιίστικου πόλου.

E

θέση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι πως η εμπειρία E Βασικη της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση για φιλολαϊκές αλλαγές μέσα στο πλαίσιο της ευρωζώνης και της Ε.Ε. Επιπλέον, η φιλολαϊκή διέξοδος προϋποθέτει ότι θα θιχτούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου, το οποίο θα πρέπει να χάσει πλούτο κι εξουσία. Επίσης για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ μια αριστερή κυβέρνηση δεν μπορεί να οδηγήσει στην ανατροπή μόνο μέσω του κοινοβουλευτικού δρόμου χωρίς την ανάπτυξη του λαϊκού αγώνα και την επιβολή της λαϊκής θέλησης, αλλά απαιτείται ένα κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο που να αναμετριέται με το «μαύρο μέτωπο» κεφαλαίου - Ε.Ε. - ΔΝΤ και το σάπιο πολιτικό σύστημα που το υπηρετεί. Δεν αρκεί το «αντιμνημονιακό» και «αντινεοφιλελεύθερο» μέτωπο.

www.topontiki.gr

Γερμανικοί ύμνοι Kάθε φορά που ανοίγει το στόμα του Γερμανός πολιτικός και υμνεί τον Τσίπρα, στην Κουμουνδούρου τώρα πλέον αρχίζουν και ψάχνονται και τα μαζεύουν, γιατί ορισμένοι πιστεύουν ότι του κάνουν ζημιά τέτοιου είδους δηλώσεις. Τελευταίο κρούσμα ο Γερμανός υφυπουργός Οικονομικών Γιενς Σπαν, που δήλωσε στην τηλεόραση του Bloomberg ότι ο Τσίπρας έχει την ευκαιρία να γίνει «ένας πολύ ισχυρός ηγέτης για μεταρρυθμίσεις», εάν κερδίσει την επανεκλογή του, αν και μια αναδιάρθρωση του συνταξιοδοτικού συστήματος συνεχίζει να είναι απαραίτητη και «δεν θα είναι εύκολη». Μια στο καρφί και μια στο πέταλο ήταν αυτός, μόνο που οι Έλληνες ασφαλισμένοι δεν το βλέπουμε να συμφωνούν με όσα τους περιμένουν…

Eurogroup και πάλι… Στο επίκεντρο του Eurogroup θα βρεθεί και πάλι η Ελλάδα στις 12 Σεπτεμβρίου, 12 μέρες πριν από τις πρόωρες εκλογές. Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα εξετάσουν αν η προσφυγή στις κάλπες θα καθυστερήσει την πρώτη αξιολόγηση του νέου προγράμματος και κατ’ επέκταση την υποδόση των 3 δισ. που εγκρίθηκε στα μέσα Αυγούστου. Με τις δημοσκοπήσεις ανά χείρας, αξιωματούχοι των Βρυξελλών έχουν ξεκινήσει να εκφράζουν επιφυλάξεις για το αν η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο, όπως έχει προγραμματιστεί, ή τον Νοέμβριο. Το ίδιο δήλωσε και ο Πολ Τόμσεν του ΔΝΤ. Χθες ο πρόεδρος του Eurogroup τόνισε πως οι εκλογές δεν θα εμποδίσουν τις προετοιμασίες για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Πάντως, σε περίπτωση που η αξιολόγηση πάει για τον Νοέμβριο, θεωρείται βέβαιο πως θα καθυστερήσει η συζήτηση για το χρέος. Με άλλα λόγια οι τράπεζες να είναι καλά και για τα υπόλοιπα… βλέπουμε.

ΡΙΖΑ, διαλύθηκε με ευθύνη του πρωθυπουργικού και κυβερνητικού επιτελείου που ανέλαβε αυτό το έργο» και πως «αυτό το ίδιο επιτελείο ανέλαβε και την ευθύνη των εκλογών με υπερεπείγουσα διαδικασία προκειμένου να εκκαθαρίσει από τη Βουλή όλους και όλες όσοι και όσες αντιστάθηκαν στη μνημονιακή λαίλαπα και τον εκβιασμό».

Νέα Υόρκη πέταξε η Ζωή Κωνσταντοπούλου λίγες Ζωη Κωνσταντοπούλου, πάντως, κατά τη διάρκεια της E Για...

E Ησυνέντευξης ώρες μετά τις δηλώσεις της για την κοινή συμπόρευση με την περασμένη Δευτέρα δεν επιτέθηκε μόνο τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, προκειμένου να πάρει μέρος στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη Προέδρων Κοινοβουλίων. Και από την άλλη άκρη του Ατλαντικού πάντως δεν ξέχασε τον... Αλέξη Τσίπρα. Σε δηλώσεις της αναφέρθηκε στην εκλογική περίοδο και έκανε λόγο για δυο δεδομένα: «Το κόμμα που ενέπνευσε τη διεκδίκηση, ο ΣΥ-

στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά έβαλε στο στόχαστρό της και άλλα κορυφαία στελέχη της Κουμουνδούρου. «Άνοιξε πυρ» κατά του Νίκου Φίλη κάνοντας λόγο για «χυδαίες επιθέσεις», τον κατηγόρησε για «χυδαίες απόπειρες ταύτισής μου με τη Χρυσή Αυγή», καθώς επίσης και για «ευθεία απειλή ότι “θα σε τελειώσουμε αν

Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ Διευθυντής Έκδοσης: ΠΑΝΑΓΗΣ Δ. ΚΟΥΤΟΥΦΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης: ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΙΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Aρχισυνταξία: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ, ΒΑΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ Υπεύθυνος Ύλης: ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ

Οικονομικός Διευθυντής: ΜΑΡΚΟΣ ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ Εμπορικό Τμήμα: ΜΑΝΘΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ Tηλέφωνα - Fax: 210 68.98.448 210 68.98.226 Εκτύπωση: IRIS ΑΕΒΕ

D.A. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ Α.Ε.» ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ 48 σελίδες - 2,00 ­ ΓΡΑΦΕΙΑ: Λεωφ. Βουλιαγμένης 273, T.K. 17236, Άγιος Δημητριος, Κωδικός: 3107 Tηλ.: 210 68.98.448, Fax Σύνταξης: 210 68.91.046 e-mail: topontiki1@yahoo.gr internet: http://www.topontiki.gr

«ΠΟΝΤΙΚΙ» Πολιτική - Σατιρική και

Αποκαλυπτική εφημερίδα

•Για τη συνδρομή σας αρκεί ένα τηλεφώνημα στο 210-68.98.448. «ΠΟΝΤΙΚΙ» το... «ΠΟΝΤΙΚΙ» Σας! (Από το... 1979, ε;)

Αυτόνομη, αλλά με απώλειες η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις κάλπες Την αυτόνομη κάθοδο επέλεξε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μετά το ναυάγιο των συζητήσεων με τη Λαϊκή Ενότητα για συνεργασία. Ωστόσο η εξωκοινοβουλευτική οργάνωση της Αριστεράς μετράει απώλειες ύστερα από την αποχώρηση δύο οργανώσεων, της ΑΡΑΣ και της ΑΡΑΝ, που επέλεξαν τη συμπόρευση με το κόμμα του Λαφαζάνη, εκτιμώντας ότι η εμφάνισή του στο πολιτικό σκηνικό δίνει μια δυνατότητα να αναπτυχθεί ένα ευρύ ριζοσπαστικό μέτωπο. Στον αντίποδα, η «υπόλοιπη» ΑΝΤΑΡΣΥΑ εκτίμησε ότι προγραμματικά η ΛΑΕ είναι πίσω από τις απαιτήσεις της συγκυρίας, αφού δεν δέχεται τη θέση για έξοδο από την Ε.Ε. και παράλληλα δεν διασφαλίζει όρους ισοτιμίας στους συνεργαζόμενους με το μετωπικό σχήμα.

Ειδικότερα, κατά τη συνεδρίαση του Πανελλαδικού Συντονιστικού Οργάνου της ΑΝΤΑΡΣΥΑ την περασμένη Κυριακή, την αυτόνομη κάθοδο υποστήριξαν 65 μέλη του οργάνου, ενώ 15 μέλη προερχόμενα από τις οργανώσεις ΑΡΑΣ και ΑΡΑΝ πρότειναν την κοινή κάθοδο με ΛΑΕ και μετά την καταψήφιση της πρότασής τους αποχώρησαν από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Σημειώνεται ότι, αν και το ΝΑΡ, ο βασικός πυρήνας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, απορρίπτει τη συνεργασία με τη ΛΑΕ, ένα ηχηρό όνομα που προέρχεται από τις τάξεις του, ο δημοσιογράφος Πέτρος Παπακωνσταντίνου, έχει ήδη προσχωρήσει στη ΛΑΕ ενισχύοντας το «θινκ τανκ» του νεότευκτου κόμματος (Λαπαβίτσας, Κουβελάκης, Αλαβάνος) υπέρ της εξόδου από την ευρωζώνη.

15

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Τα νησιά Πριν από λίγες μέρες με διαρροές από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, η τουρκική εφημερίδα «Sözçü» κατήγγειλε την Ελλάδα για ελληνικές «παραβιάσεις» σε 16 «τουρκικά» νησιά, τα οποία είναι ελληνικά!!! Μάλιστα, όπως υποστηρίζει η εφημερίδα, τα νησιά αυτά τα «απελευθέρωσε» από τους Έλληνες ο Κεμάλ Ατατούρκ και σήμερα οι Έλληνες τα κατέχουν παρανόμως!!! Επικίνδυνα παιχνίδια παίζουν οι γείτονες και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί μας τους ανέχονται, όπως τους ανέχονται και στο μεταναστευτικό. Γιατί δεν είδαμε καμία πίεση από τους Ευρωπαίους. Βλέπετε η Τουρκία, παρά τα προβλήματά της, είναι «μεγάλη χώρα», από την οποία οι Ευρωπαίοι προσδοκούν οφέλη, ενώ η Ελλάδα είναι πια εποπτευόμενη από μνημόνια, τρόικες και ένα πολιτικό σύστημα δέσμιο των (μικρών) ικανοτήτων του και των αντιφάσεών του.

ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΘΕΣΕΙΣ

Μόνιμα επιθετικά δεν συμμορφωθείς με τις υποδείξεις”», ενώ αναφέρθηκε και στον γραμματέα της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστο Μαντά κάνοντας λόγο για «θλιβερή απραξία» και χαρακτήρισε ως «εκτροχιασμένο υπουργό» τον Γιάννη Πανούση, τονίζοντας ότι «δεν είχε καμία σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ». πράγματα αξίζει να σημειώνονται... Στον χώρο E Καποια που έδωσε τη συνέντευξή της η πρόεδρος της Βουλής ξεχώριζε με την παρουσία της η Άννα Ζωηρού, πρώην στέλεχος και επιλογή, κάποτε, του ΛΑΟΣ στο ΤΑΙΠΕΔ και πλέον σύμβουλος της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Παρόντες επίσης στη συνέντευξη οι Δημήτρης Στρατούλης, Νάντια Βαλαβάνη, Ραχήλ Μακρή, Γιάννης Σταθάς, Μαρία Μπόλαρη, Ελένη Ψαρέα, Αγλαΐα Κυρίτση, ο συνδικαλιστής της ΔΕΗ Νίκος Φωτόπουλος, ο Παναγιώτης Καλφαγιάννης της ΠΟΣΠΕΡΤ... Συναντηση με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο είχε ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης. Στην έναρξη της συνάντησης ο αρχιεπίσκοπος, παρουσία των δημοσιογράφων, επισήμανε ότι «βρισκόμαστε σε μια εποχή που δεν μπορεί κανείς μόνος του, και για να βγει η χώρα από την κρίση πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί». Ο Σταύρος Θεοδωράκης μίλησε για το θέμα της αξιοποίησης της εκκλησιαστικής και μοναστηριακής περιουσίας υπέρ των νέων αγροτών και των φτωχών, επισημαίνοντας ότι πρέπει επιτέλους το κράτος να ξεκαθαρίσει ποια είναι η περιουσία της Εκκλησίας. Κατόπιν ο επικεφαλής του Ποταμιού είπε ότι θα πρέπει πολιτεία και Εκκλησία να συνεργασθούν και να προσδιορίσουν τους τρόπους με τους οποίους θα αξιοποιηθεί η περιουσία προς όφελος των περισσοτέρων και όχι των κυκλωμάτων και των μηχανισμών.

E

Οι φήμες λένε ότι...

4 Τα ’χει πάρει στο κρανίο η Φωτεινή Πιπιλή για το παιχνίδι που κάνει η Ν.Δ. σε βάρος της στο ψηφοδέλτιο της Α’ Αθήνας, προκειμένου να «παίξει» με υποψήφια του Καμμένου, με την οποία είναι σε μυστικές διαπραγματεύσεις…

4 Αρκετά υψηλόβαθμα στελέχη στο ΠΑΣΟΚ λένε ότι έχασε τη μεγάλη ευκαιρία η Φώφη να αφήσει εκτός ψηφοδελτίων του ΠΑΣΟΚ τα δύο πρόσωπα της κρίσης, ΓΑΠ και Μπένι. λευτές και ευρωβουλευτές πόθεν έσχες για το οικονομικό έτος 2013 (χρήση 2012), ενώ μέχρι στιγμής 10 υπόχρεοι δεν έχουν υποβάλει τη δήλωση. Συνολικά έχουν ελεγχθεί 694 περιπτώσεις, από τις οποίες 49 παρουσιάζουν ελλείψεις παραστατικών, 31 υπόχρεοι βρέθηκαν με αρνητικό πόθεν έσχες, έχουν δηλώσει δηλαδή περιουσιακά στοιχεία χωρίς δικαιολογητικά, ενώ από τους ελεγχθέντες βρέθηκαν 20 περιπτώσεις με μηδενικές καταθέσεις. Για να δούμε τι θα βγάλει ο έλεγχος όταν ολοκληρωθεί... ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ, όπως όλα δείχνουν, υποψήφιος με το ΠΑΣΟΚ θα είναι ο Θοδωρής Παπαθεοδώρου. Η πρόταση για τον Παπαθεοδώρου στηρίζεται στο ότι δεν έχει εμπλακεί στους προηγούμενους «εμφυλίους» και ότι είναι ο μόνος που μπορεί να φέρει καλύτερα αποτελέσματα στην παράταξη ως περισσότερο ενωτικός.

E

προηγούμενες εκλογές πήγαμε με τα απόνερα της διαφοροποιηση από την ταξική φορολογική πολιE Στις E Με υπόθεσης Χαϊκάλη με τα μαγνητοφωνάκια να μας συντροτική του ΣΥΡΙΖΑ και με άρωμα νεοφιλελευθερισμού επιφεύουν ώς τις κάλπες. Αυτή η εκλογική αναμέτρηση «άνοιξε» με την υπόθεση της φερόμενης off shore εταιρείας του βουλευτή των ΑΝ.ΕΛΛ. στην Κύπρο. Ρε μπας και το έχει... γούρι ο Πάνος Καμμένος να κατεβαίνει σε εκλογική αναμέτρηση με μια υπόθεση Χαϊκάλη να απασχολεί την επικαιρότητα και να μπαίνει τελικά στη Βουλή; να δούμε τι «λαυράκια» και τι «μαύρες τρύπες» θα E Μεχρι δείξουν τα βουλευτικά πόθεν έσχες σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με την ενημέρωση της πρόεδρου της Επιτροπής Πόθεν Έσχες Δέσποινας Χαραλαμπίδου, κατέθεσαν 704 υπόχρεοι βου-

χειρούν να συγκρατήσουν τη δεξιά ψήφο οι Ανεξάρτητοι Έλληνες. Όπως είπε προχτές ο Πάνος Καμμένος, «και στην αυριανή κυβέρνηση, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες θα προασπίσουμε την ιδιωτική οικονομία. Είμαστε κατά της φορολόγησης του ιδιωτικού τομέα, είμαστε υπέρ των φοροαπαλλαγών, των κινήτρων». Περί μνημονίων, ισοδυνάμων και άλλα σχετικά λέξη ο Πάνος, ο μέγας μηχανοδηγός του κυβερνητικού τρένου…

ξετρυπωνω

Πάντως, αν κάτι μπορεί να εκτιμήσει κάποιος στην τουρκική στάση έναντι της Ελλάδας και των λεγόμενων ελληνοτουρκικών προβλημάτων είναι η συνέπεια και η σταθερότητα. Στην Τουρκία, ανεξάρτητα από το αν στο τιμόνι της χώρας βρίσκονται «κεμαλιστές» ή «ισλαμιστές» – έστω και γιαλατζί, τύπου Ερντογάν – η θεωρία των γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο αποτελεί μια σταθερά. Αυτή η σταθερά στην οποία κινείται η τουρκική διπλωματία οικοδομείται από το 1974 και έπειτα, δημιουργώντας και αξιοποιώντας κρίσεις όπως αυτή των Ιμίων το 1996. Σε γενικές γραμμές αυτό που πάντα σταθερά και επίμονα επαναλαμβάνει η Άγκυρα είναι πως στο Αιγαίο υπάρχουν βράχοι, βραχονησίδες και νησιά επί των οποίων η κυριαρχία δεν είναι διευκρινισμένη από τις διεθνείς συνθήκες. Με αυτόν τον τρόπο οι τουρκικές κυβερνήσεις έχουν μετατρέψει το σύνολο του Αιγαίου σε γκρίζα ζώνη διεκδικώντας επ’ ωφελεία τους την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.

ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ

Ελληνική αδυναμία Όλα αυτά σε γενικές γραμμές είναι γνωστά εδώ και χρόνια. Ωστόσο, κάποιες εξάρσεις, είτε έμπρακτες με παραβιάσεις ελληνικού εναέριου χώρου είτε λεκτικές με δηλώσεις παραγόντων της τουρκικής πολιτικής ζωής, καλό θα είναι να αξιολογούνται με ιδιαίτερη προσοχή από την Αθήνα. Στην προκειμένη περίπτωση αξίζει να σημειώσουμε τις δηλώσεις του υπηρεσιακού υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Φεριντούν Σινιρλίογλου, πρώην γ.γ. του τουρκικού ΥΠΕΞ, ο οποίος υπήρξε και συνομιλητής του Έλληνα ομολόγου του Δ. Παρασκευόπουλου, στο πλαίσιο των διερευνητικών ελληνοτουρκικών συνομιλιών, οι οποίες συνεχίζονται επί δεκαετία. Αυτό που αξίζει πάντως σ’ αυτήν την περίοδο να συγκρατήσει κάποιος είναι ότι μια τουρκική υπηρεσιακή κυβέρνηση δεν έχει πρόβλημα να επαναλάβει τις επιθετικές της θέσεις έναντι της Ελλάδας. Προφανώς η ελληνική αδυναμία πολλαπλασιάζει τις τουρκικές προσδοκίες.

16

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Εκλογές είναι, θα περάσουν...

πολιτικη

17

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Δεινός λεξιπλάστης ο Βαγγέλας...

κουζινα

18

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Πόσο άνθρωποι είναι οι πρόσφυγες; Η Ελλάδα στα όριά της, ενώ η Ε.Ε. χτενίζεται Αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε «αποθήκη ψυχών» και η Ευρώπη εξακολουθεί να «στρουθοκαμηλίζει» μετρώντας ποιος είναι «περισσότερο ανθρωπιστής» από τον άλλο...

Π

ρώτο θέμα στην ιστοσελίδα του BBC World την Τετάρτη ήταν η κατάσταση στο μεταναστευτικό, με ανταποκρίσεις από τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας των εγκλωβισμένων Σύρων προσφύγων που προσπαθούν να πάνε στη Γερμανία και τον κλειστό – κατόπιν εντολής της ουγγρικής κυβέρνησης – σιδηροδρομικό σταθμό της Βουδαπέστης, καθώς και η άφιξη στον Πειραιά 4.500 μεταναστών από τη Μυτιλήνη. Όμως τις δύο τελευταίες ημέρες έφθασαν στη Λέσβο 5.500 άνθρωποι από τα παράλια της Μικράς Ασίας, αυξάνοντας τον αριθμό των προσφύγων και μεταναστών στη Λέσβο στους 17.000. Πρόκειται να παραμείνουν τουλάχιστον 10 ημέρες εγκλωβισμένοι στο νησί περιμένοντας να ταυτοποιηθούν και να πάρουν το πλοίο της γραμμής με προορισμό την Αθήνα και από εκεί με πούλμαν να φθάσουν στον τελωνειακό σταθμό της Ειδομένης, προκειμένου να συνεχίσουν την Οδύσσειά τους προς τη Βόρεια Ευρώπη.

Το θέμα των μεταναστών είναι παγκόσμιο. Το ίδιο και η υποκρισία

πικούς φορείς, καταβάλλουν καθημερινά υπεράνθρωπες προσπάθειες για να ανακουφίσουν τον πόνο και τη δυστυχία αυτών των ανθρώπων. Οι αντοχές όλων μας όμως έχουν φθάσει σε οριακό σημείο εξαιτίας μιας κατάστασης διαρκώς επιδεινούμενης. Αντιλαμβάνεται ο καθένας ότι η κατάσταση στο νησί πλέον είναι μη διαχειρίσιμη», αναφέρει στο «Ποντίκι» η περιφερειάρχης Β. Αιγαίου Χριστίνα Καλογήρου.

Ανύπαρκτη

Η κατάσταση στα ελληνικά νησιά μοιάζει μη αναστρέψιμη. Την τελευταία εβδομάδα ο αριθμός των μεταναστών που πέρασαν από τα τουρκικά παράλια στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα έφτασε τις 23.000, σύμφωνα με τη Frontex. «Αρκεί να κάνει κάποιος μια βόλτα στο νησί για να διαπιστώσει ότι πλέον οι πρόσφυγες βρίσκονται παντού. Οι κάτοικοι της Λέσβου, σε συνεργασία με τους εθελοντές των ΜΚΟ και το-

Μόλις την Τρίτη το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αποφάσισε να στείλει δύο διμοιρίες με αστυνομικούς των ΥΜΕΤ προς ενίσχυση των συναδέλφων τους, οι οποίοι καθημερινά ταυτοποιούν στα δύο κέντρα υποδοχής, στο Καρά Τεπέ και τη Μόρια, τουλάχιστον 1.200 πρόσφυγες και μετανάστες. Η κρατική μέριμνα για τη δημιουργία δομών για την υποδοχή των προσφύγων είναι εδώ και μήνες ανύπαρκτη. Μόλις πριν από λίγες ημέρες η απερχόμενη ελληνική κυβέρνηση

απηύθυνε έκκληση στην Ε.Ε. ζητώντας χρηματοδότηση για τη στέγαση και σίτιση των προσφύγων και μεταναστών. Αλλού, όπως στην Κω, η δημιουργία χώρων υποδοχής έως πρότινος συναντούσε την έντονη αντίδραση των τοπικών αρχών. Εκεί χρειάστηκε η επίσκεψη του υπηρεσιακού αναπληρωτή υφυπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής ώστε να πειστεί ο δήμαρχος του νησιού για την ανάγκη δημιουργίας ενός κέντρου φιλοξενίας για τους πρόσφυγες. Όμως, η ταυτοποίηση δεν σημαίνει την αναχώρηση για τον Πειραιά, αφού τα προγραμματισμένα δρομολόγια των πλοίων φθάνουν και φεύγουν γεμάτα με κόσμο που επιστρέφει από τις καλοκαιρινές του διακοπές, ενώ και τα έκτακτα δρομολόγια που όρισε το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των μεταναστών αποδεικνύονται λίγα να χωρέσουν όλο αυτόν τον κόσμο που μαζεύεται καθημερινά στο λιμάνι. Η δε προτεραιότητα που δίνουν οι τοπικές αρχές ως προς τη μεταφορά πρώτα των Σύρων προσφύγων έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις μεταξύ των υπόλοιπων μεταναστών (σ.σ.: κυρίως από το Ιράκ και το Αφγανιστάν), με συνέπεια σχεδόν καθημερινά να σημειώνονται άγριες συμπλοκές μεταξύ τους, όπως συνέβη πριν από λίγες ημέρες στη Λέσβο. Ένα από τα ερωτήματα που ζητούν άμεση απάντηση είναι με ποιον τρόπο θα επιτευχθεί η άμεση αποσυμφόρηση των νησιών από τους χιλιάδες μετανάστες.

Η υπομονή εξαντλείται Η αλληλεγγύη και η υποστήριξη των ντόπιων στο δράμα των οικογενειών που εγκατέλειψαν κυνηγημένοι τα σπίτια και την πατρίδα τους για να σώσουν τη ζωή τη δική τους και των παιδιών τους, τους τελευταίους μήνες ξεπέρασε κάθε προσδοκία, αντικαθιστώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ανυπαρξία της πολιτείας! Από την άλλη, όμως, οι κάτοικοι κι επαγγελματίες στη Λέσβο, την Κω και τα άλλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων είδαν τη φετινή τουριστική περίοδο να χάνεται, αλλά και την υπομονή τους να εξαντλείται βλέποντας καθημερινά αμέτρητους ανθρώπους να κοιμούνται στις αυλές των σπιτιών και μπροστά στα σκαλοπάτια των καταστημάτων τους. Όσοι ζουν καθημερινά αυτή την κατάσταση παραδέχονται ότι έρχονται σε σύγκρουση με τον «ίδιο τον εαυτό τους», αφού από τη μια είναι και αυτοί απόγονοι προσφύγων από

τη Μικρά Ασία, από την άλλη όμως δεν αντέχουν άλλο.

Είκοσι χρόνια χαμένα Το μεταναστευτικό ζήτημα στην Ελλάδα δεν προέκυψε το τελευταίο εννιάμηνο. Εδώ και 20 χρόνια η εκάστοτε κυβέρνηση αρκείται σε ημίμετρα και πρόσκαιρες αποφάσεις που δεν οδηγούν πουθενά. Τώρα που η χώρα καλείται να διαχειριστεί τα «κύματα» των χιλιάδων προσφύγων πολέμου από τη Συρία και το Ιράκ που καταφθάνουν καθημερινά με τα τουρκικά δουλεμπορικά στα ελληνικά νησιά, είναι ανήμπορη να αντιδράσει, ως απόλυτα απροετοίμαστη όσον αφορά τις δομές υποδοχής και ταυτοποίησης, φιλοξενίας και διαδικασιών χορήγησης ασύλου. Με την κατάσταση αυτή στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα, η έκτακτη διυπουργική σύσκεψη την Τετάρτη στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό την υπηρεσιακή πρωθυπουργό Βασιλική Θάνου, κατέληξε στις εξής αποφάσεις, σχετικά με τη διαχείριση της κατάστασης: u Δημιουργείται Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης Προσφυγικών Ροών, στο οποίο θα συμμετέχουν στελέχη των υπουργείων Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Υγείας, καθώς και στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. και του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, με τη συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων. u Δρομολογούνται δράσεις για τη βελτίωση, υλικοτεχνική ενίσχυση και στελέχωση των υφιστάμενων υποδομών υποδοχής και περίθαλψης, καθώς και για την επιτάχυνση των διαδικασιών καταγραφής και ταυτοποίησης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας, που καταφεύγουν στη χώρα. u Ενεργοποιούνται οι διαδικασίες για την άμεση αξιοποίηση των υφιστάμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων αλληλεγγύης και κοινοτικών κονδυλίων, προς αντιμετώπιση της μαζικής εισροής προσφύγων και μεταναστών. u Επισπεύδεται η απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων από τα προγράμματα αποκατάστασης και υποστήριξης της νησιωτικής οικονομίας, με στόχο την ανακούφιση των κοινωνιών των νησιών του Αιγαίου, που δέχονται τον κύριο όγκο των εισροών. Για να γίνουν όλα τα παραπάνω βέβαια απαιτείται χρόνος και κυρίως να υποβληθεί – επιτέλους – σχετικό αίτημα προς την Ε.Ε. για την άμεση αποδέσμευση των επιδοτήσεων προκειμένου να δημιουργηθούν χώροι υποδοχής των προσφύγων στις «πύλες εισόδου» του Ανατολικού Αιγαίου.

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

19

www.topontiki.gr

Αριστερά μαθήματα διάσπασης Από το 1977 στις εκλογές του 2015. Αυτή η «κολόνια» κρατά σχεδόν 40 χρόνια Για τέταρτη φορά στα χρόνια της μεταπολίτευσης το αριστερό τμήμα του πολιτικού φάσματος βρίσκεται μπροστά σε σκηνικό διάσπασης. Προηγήθηκαν οι εκλογές του 1977, όταν «έσπασε» στα δύο η Ενωμένη Αριστερά, οι εξελίξεις του 1991, όταν ολοκληρώθηκε η διαδρομή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου υπό τον Χαρίλαο Φλωράκη, αλλά και του 2010 με την αποχώρηση του Φώτη Κουβέλη από τον ΣΥΡΙΖΑ για να δημιουργήσει τη ΔΗΜΑΡ, με την πορεία... φωτοβολίδας.

Π

οιοι, όμως, ήταν οι χαμένοι και ποιοι οι κερδισμένοι κάθε φορά από το «διαζύγιο» όταν ράγιζε το γυαλί; Και ποια συμπεράσματα μπορούν ενδεχομένως να προκύψουν εν όψει της εκλογικής αναμέτρησης της 20ής Σεπτεμβρίου, μετά τη θορυβώδη αποχώρηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για τη συγκρότηση της Λαϊκής Ενότητας του Παναγιώτη Λαφαζάνη; Στις πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης, το 1974, ενώ το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα είχε αλλάξει άρδην, κατέβηκε η Ενωμένη Αριστερά, ένας ευκαιριακός συνασπισμός, με κύριο κορμό το ΚΚΕ, το ΚΚΕ Εσωτερικού και την ΕΔΑ του Ηλία Ηλιού, που ήταν και πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής. Η Ενωμένη Αριστερά ήρθε τέταρτο κόμμα με 9,5%. Στις επόμενες εκλογές του 1977, όμως, το ΚΚΕ, μόνο του πια, προσέγγισε αμέσως τα ποσοστά της Ε.Α. του 1974. Συγκέντρωσε το 9,3% των ψήφων, ενώ η εξακομματική Συμμαχία Προοδευτικών κι Αριστερών Δυνάμεων, υπό τον Ηλία Ηλιού (ΕΔΑ, ΚΚΕ Εσωτ., Σοσιαλιστική Πορεία με πρόεδρο τον Νίκο Κωνσταντόπουλο, Σοσιαλιστική Πορεία του Γ. - Αλ. Μαγκάκη κ.ά.), με ποσοστό μόλις 2,7%, πήρε δύο έδρες, μία για το ΚΚΕ Εσωτ. και μία για την ΕΔΑ. Ο ήδη πιο δυνατός κρίκος της Ενωμένης Αριστεράς, δηλαδή το ΚΚΕ, βρέθηκε ισχυροποιημένος από τη διάσπαση, έναντι του κύριου εν-

δοπαραταξιακού ανταγωνιστή του, που ήταν το ΚΚΕ Εσωτ. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι ένα σημαντικό ποσοστό ψηφοφόρων του ΚΚΕ Εσωτ. το 1974 είχε στραφεί πια προς το ΚΚΕ. Το ΚΚΕ και το ΚΚΕ Εσωτ. πορεύτηκαν αυτόνομα και στις εκλογές του 1981. Το μεν ΚΚΕ ενισχύθηκε κι άλλο, με 10,9%, το δε ΚΚΕ Εσωτ. έμεινε εκτός Βουλής με 1,3%. Η τάση, δηλαδή, που άρχισε να διαμορφώνεται από το 1974 συνεχίστηκε...

Τρίτο κόμμα Το 1989, με την ελληνική πολιτική σκηνή να σείεται από το σκάνδαλο Κοσκωτά και τον Ανδρέα Παπανδρέου να κλονίζεται όσο ποτέ άλλοτε, ιδρύθηκε ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου, υπό τον Χαρίλαο Φλωράκη, ως συμμαχία του ΚΚΕ και της ΕΑΡ (Ελληνική Αριστερά, μετεξέλιξη του ΚΚΕ Εσωτ.), ενώ εισχώρησε και η Σοσιαλιστική Πορεία του Νίκου Κωνσταντόπουλου. Στις 18.6.89 ο Συνασπισμός έρχεται τρίτο κόμμα με 13,1% ενισχύοντας τις δυνάμεις του. Μπροστά στο διαφαινόμενο αδιέξοδο, λόγω μη αυτοδυναμίας της Ν.Δ., σχηματίζεται κυβέρνηση υπό τον Τζαννή Τζαννετάκη έπειτα από συμφωνία Ν.Δ. - Συνασπισμού! Ασφαλώς η κορυφαία κι ενδεχομένως απρόσμενη ώς έναν βαθμό κατάληξη του αποτελέσματος των εκλογών, σύμφωνα με τις τότε εκτιμήσεις κι αναλύσεις.

Όταν το γυαλί ραγίζει... Το 2000 και το 2004 το μεν ΚΚΕ μένει σταθερά πάνω από το 5%, ο δε Συνασπισμός (ΣΥΡΙΖΑ από τις εκλογές του 2004) γνωρίζει απώλειες, αλλά ξεπερνάει το 3%. Όλα αυτά μέχρι το 2007, όταν και οι δύο κάνουν άλμα. Το ΚΚΕ βρέθηκε στο 8,1% και ο Συνασπισμός, υπό τον Αλέκο Αλαβάνο, στο 5%. Στις τελευταίες εκλογές πριν από την οικονομική κρίση, αυτές του 2009, οι συσχετισμοί δεν άλλαξαν, με τον Αλέξη Τσίπρα να παίρνει στο μεταξύ τα ηνία του ΣΥΡΙΖΑ. Από το 2012, ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον Τσίπρα στο τιμόνι, ξεκίνησε την εκτόξευση προς την εξουσία. Από το 16,7% στο 26,9% κι εν τέλει στο φετινό 36,3%. Παρά ταύτα, ακόμα και αυτό το διάστημα, δεν έλειψαν οι... αποκολλήσεις κομματιών τού, εσωκομματικού αυτή τη φορά, παζλ. Το 2010 δημιουργήθηκε η ΔΗΜΑΡ από τέσσερις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που ανήκαν στην Ανανεωτική Πτέρυγα του Συνασπισμού. Στις εκλογές του 2012 το κόμμα του Φώτη Κουβέλη παίρνει το εντυπωσιακό 6,1%, που το διατηρεί και στις επαναληπτικές, όμως μόλις τρία χρόνια μετά, τον Ιανουάριο του 2015, καταποντίζεται στο 0,5%. Η ΔΗΜΑΡ έβγαινε εντελώς από τον πολιτικό χάρτη τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ σχημάτιζε κυβέρνηση! Εν κατακλείδι, σύμφωνα με την ιστορική εμπειρία, από τη μια αποδεικνύεται και μέσω αριθμών το «η ισχύς εν τη ενώσει», ωστόσο, όταν το γυαλί ραγίζει, αυτός που φαίνεται να έχει συνήθως τις μικρότερες απώλειες, είτε άμεσα είτε μεσοπρόθεσμα, είναι ο ισχυρότερος κρίκος...

Με μικρότερες απώλειες ο ισχυρότερος κρίκος

Στις εκλογές του Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, ο Συνασπισμός πιέζεται στο 11%, με διαρροές ψήφων προς το ΠΑΣΟΚ. Στην οικουμενική κυβέρνηση, που θα προκύψει, συμμετέχει και πάλι ο Συνασπισμός. Οι τριγμοί, πάντως, στον χώρο της Αριστεράς δεν είναι λίγοι. Κυρίως στο ΚΚΕ. Το 1990 η Ν.Δ. αποκτά αυτοδυναμία και ο Συνασπισμός συγκρατεί τις δυνάμεις του, με ελαφρά πτώση, ηπιότερη αυτή τη φορά, στο 10,2%. Το 1991 έρχεται η δεύτερη διάσπαση στη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Στις εκλογές του 1993 το ΚΚΕ με την Αλέκα Παπαρήγα έκανε βουτιά στο 4,5%, όμως ο Συνασπισμός με τη Μαρία Δαμανάκη δεν μπήκε καν στη Βουλή με το 2,9%, γνωρίζοντας ισχυρότατο πλήγμα. Συνολικά, εξάλλου, οι αριστερές δυνάμεις χάνουν περίπου το 25% της δύναμής τους. Το 1996 το ΚΚΕ ανακάμπτει στο 5,6%, όπως και ο Συνασπισμός, που με τον Νίκο Κωνσταντόπουλο πλέον κάνει άλμα στο 5,1%. Το συνολικό ποσοστό ξεπερνάει πάλι το 10%.

20

Θέµα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Σφαγές στην Τουρκία, τρόμος στην Ελλάδα Τα πάθη των Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία στη... µαµά πατρίδα Το κύµα προσφύγων στη Μεσόγειο τους τελευταίους µήνες, κυρίως από την κόλαση της Συρίας, είναι το µεγαλύτερο που βιώνει η Ευρώπη µετά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο. Λιγότερο από έναν αιώνα πριν, όµως, οι καραβιές απελπισµένων στο Αιγαίο δεν ήταν από την εµπόλεµη Μέση Ανατολή, αλλά από ξεριζωµένους Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.

Τ

ο αιµατοκύλισµα του 1922, το ανείπωτο δράµα της εθνικής καταστροφής, γέννησε τον Γολγοθά των Ελλήνων προσφύγων. Που ξαφνικά βρέθηκαν «ξένοι» στον δικό τους τόπο. Η αφοµοίωσή τους πέρασε διά πυρός και σιδήρου – για εκατοντάδες χιλιάδες ήταν επώδυνη, για κάποιους µοιραία. Οι Έλληνες πρόσφυγες µπορεί να γλίτωσαν από το µαχαίρι των Τούρκων, αλλά στην Ελλάδα ήρθαν συχνά αντιµέτωποι µε δυσπιστία, λιντσαρίσµατα, χυδαίες αγριότητες, ξεδιάντροπα πλιάτσικα και φονικά. Από τον Αύγουστο του 1922, όταν τα πρώιµα σηµάδια ήταν πλέον εµφανή για το τι θα ακολουθήσει, µέχρι τον Ιανουάριο του 1923, που υπογράφεται η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσµών, είχαν ήδη καταφύγει στην Ελλάδα περισσότεροι από 900.000 Έλληνες της Μικράς Ασίας. Μέχρι τον ∆εκέµβριο του 1924, που ολοκληρώθηκε η µετακίνηση των πληθυσµών, υπολογίζεται ότι ήρθαν στην Ελλάδα 1,2 εκατ. πρόσφυγες. Το πρώτο διάστηµα η περίθαλψη των προσφύγων αντιµετωπίστηκε µε έξοδα του ελληνικού κράτους, προσφορές ιδιωτών και βοήθεια από τον αµερικανικό Ερυθρό Σταυρό. Η Ελλάδα, όµως, ήδη υπέφερε. Βρισκόταν στη δίνη πολλών και τεράστιων οικονοµικών και κοινωνικών προβληµάτων µετά την καταστροφή. Ήταν φανερό ότι δεν µπορούσε να αντεπεξέλθει. Έτσι, το 1924, µε παρέµβαση του ΟΗΕ (Κοινωνία των Εθνών, τότε) η χώρα πήρε δάνειο γι’ αυτόν τον σκοπό άνω των 12 εκατ. λιρών. Ταυτόχρονα δηµιουργήθηκε η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων, στην οποία το κράτος παραχώρησε 5 εκατ. στρέµµατα δηµόσιων εκτά-

σεων – γη από απαλλοτριώσεις αλλά και από τις ιδιοκτησίες µουσουλµάνων που µεταφέρθηκαν στην Τουρκία µε την ανταλλαγή πληθυσµών –, προκειµένου να µοιραστούν στους πρόσφυγες. Η διαδικασία αποκατάστασης των προσφύγων πέρασε από χίλια κύµατα. ∆υστυχώς, όχι πάντα ειρηνικά και αναίµακτα. «Πονηροί» ντόπιοι βρήκαν την ευκαιρία να καταπατήσουν γη που προοριζόταν για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, οι διαξιφισµοί ήταν συχνοί στις τοπικές κοινωνίες ενώ η κλιµάκωση και οι συγκρούσεις δεν άργησαν. Η Βουλή τη διετία 19241925 ψήφιζε διαρκώς νοµοσχέδια έπειτα από αυθαιρεσίες, βιαιότητες, αλλά και δολοφονίες προσφύγων. Στις 7 Νοεµβρίου 1924 οι εφηµερίδες της εποχής, όπως η αντιβενιζελική «Σκριπ», δηµοσίευσαν ανταποκρίσεις από τη Θεσσαλονίκη µε τη συνταρακτική είδηση: «Συµπλοκαί προσφύγων και εντοπίων εις το Παγγαίον και την Μυτιλήνην, οι νεκροί και τραυµατίαι των αιµατηρών σκηνών». Η ταραχώδης εκείνη µέρα σηµαδεύτηκε και από συγκρούσεις στη Θεσσαλονίκη, όµως γι’ άλλον – άσχετο µε τους πρόσφυγες – λόγο και συγκεκριµένα µε τους καπνεργάτες που επιτέθηκαν σε εργοστάσιο. Το ρεπορτάζ για τους πρόσφυγες αναφέρει: «Ο εντόπιος πληθυσµός του χωριού Κιούπκιοϊ (σ.σ.: Πρώτη Σερρών, γενέτειρα του Κωνσταντίνου Καραµανλή, µε τη σηµερινή της ονοµασία) της περιφέρειας Παγγαίου έχει εξεγερθεί επειδή εγκαταστάθηκαν 120 οικογένειες προσφύγων σε κτήµατα ντόπιων. Η εχθρότητα των ντόπιων προς του πρόσφυγες εκδηλώθηκε χθες µε τρόπο λυπηρότατο. (...) Χθες το πρωί οι 120 οικογένειες των προσφύγων που έµεναν σε σκηνές βρέθηκαν περικυκλωµένοι

από οµάδες µαινόµενου λαού του Κιούπκιοϊ. Οι ένοπλοι πολιορκητές επιτέθηκαν κι επακολούθησε αιµατηρή συµπλοκή µεταξύ των ντόπιων και των προσφύγων. Οι εντόπιοι διεσκόρπισαν τους πρόσφυγες κι έκαψαν τις σκηνές τους. Υπάρχουν περίπου 50 τραυµατίες κι εννέα νεκροί, άπαντες πρόσφυγες».

Η έκθεση του νοµάρχη Ο νοµάρχης Σερρών, ο εισαγγελέας και ο προϊστάµενος του εποικισµού µετέβησαν επί τόπου µε ισχυρές δυνάµεις χωροφυλάκων και ξεκίνησαν τις ανακρίσεις. Το πρώτο σχετικό τηλεγράφηµα του νοµάρχη προς τη Γενική ∆ιοίκηση ήταν: «Εντόπιοι χωρικοί του Κιούπκιοϊ µετέβησαν χθες για να καλλιεργήσουν επιταχθείσα περιοχή του χωριού. Οι πρόσφυγες, όµως, του εκεί συνοικισµού τους εξεδίωξαν, κακοποιώντας κάποιους εξ αυτών. Οι ντόπιοι έσπευσαν στο χωριό τους και συγκάλεσαν και άλλους χωρικούς, οπλίστηκαν µε πολεµικά και κυνηγετικά όπλα και µε µαχαίρια και ρόπαλα κι εκστράτευσαν κατά των προσφύγων. Όταν έφτασαν εκεί οι ένοπλοι χωρικοί επιτέθηκαν κατά των προσφύγων. (...) Επακολούθησε σφοδρή συµπλοκή, αποτέλεσµα της οποίας υπήρξε ο σοβαρός τραυµατισµός 13 προσφύγων, εκ των οποίων τρεις φέρουν καίρια τραύµατα από πολεµικά όπλα. Υπάρχουν, όµως, και άλλοι πολλοί ελαφρότερα τραυµατισµένοι. Οι πρόσφυγες, µαζί µε τους τραυµατίες τους, τράπηκαν σε φυγή. Οι ντόπιοι έµειναν κύριοι του πεδίου, επέπεσαν κατά των οικηµάτων του προσφυγικού συνοικισµού και επτά µεν εκ των οικίσκων ανέσκαψαν εκ θεµελίων, 25 δε άλλους ηµικατέστρεψαν, πυρπόλησαν δε και τρεις αχυρώνες. Επιτόπου µετέβη αµέ-

∆ιά πυρός και σιδήρου πέρασε η αφοµοίωσή τους. Για χιλιάδες ήταν επώδυνη. Για κάποιους µοιραία

σως ο Εισαγγελέας Σερρών, ο οποίος ενεργεί ακόµα ανακρίσεις. Οι αρχές διέταξαν όπως επί δεκαήµερον ανασταλεί κάθε καλλιέργεια στην περιοχή του Κιούπκιοϊ για να κατευναστούν τα πνεύµατα και να γίνει εν τω µεταξύ κατανοµή της γης. Οι πρόσφυγες τραυµατίες διεκοµίσθησαν στο νοσοκοµείο ∆ράµας». Μάλιστα, από την εφηµερίδα «Σκριπ» πληροφορούµαστε και το εξής στο ίδιο φύλλο: «Εκτός αυτής της συµπλοκής, έγινε κι άλλη στην Μυτιλήνη. Παρά τον Αγ. Νικόλαον της Μυτιλήνης έλαβε χώρα προχθές αιµατηρή συµπλοκή µεταξύ ντόπιων και προσφύγων, µε αφορµή την παραχώρηση στους τελευταίους προς καλλιέργεια κτηµάτων διεκδικούµενων εκ µέρους των εντοπίων».

Κοµµατική εκµετάλλευση Στα ρεπορτάζ της 8ης.11.1924

Θέµα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

21

www.topontiki.gr

εκτιµάται ότι αυτά τα σκηνικά θα συνεχισθούν αν δεν αρθούν τα αίτια της διένεξης και δεν σταµατήσει η κοµµατική εκµετάλλευση του ζητήµατος. Οι Αρχές της Μακεδονίας διετάχθησαν να πάρουν αυστηρότατα µέτρα για την πρόληψη νέων συµπλοκών, ενώ ο Νοµάρχης Σερρών Ανδρέας Μαρκέλλος έστειλε άµεσα νέο ενηµερωτικό τηλεγράφηµα στην Αθήνα µε το οποίο δίνει και άλλες πληροφορίες για το συµβάν του Κιούπκιοϊ, «Νέα Μπάφρα». Πρόκειται για ορεινό συνοικισµό στους πρόποδες του Παγγαίου όρους, βορειοανατολικά της Πρώτης, στον νοµό Σερρών. Ιδρύθηκε από πρόσφυγες που ήρθαν από την Πάφρα του ∆υτικού Πόντου το 1924. Στους πρόσφυγες επικρατούσε αναβρασµός. Η νεοσύστατη Επιτροπή του «Συνδέσµου Αποκαταστάσεως Προσφύγων» παρουσιάστηκε στον πρωθυπουργό Μιχαλακόπουλο για να του επιδώσει υπόµνηµα, το οποίο µεταξύ άλλων έκανε λόγο για σκάνδαλα και προειδοποιούσε: «Τα γνωστά στην κυβέρνηση σκάνδαλα του εποικισµού, τα άλλα παρόµοια άτοπα και οι γνωστές µεγάλες καταχρήσεις, εξεγείρουν την δηµόσια γνώµη και δεν εγγυώνται την ταχεία ανόρθωση και σύντοµη αποκατάσταση ηµών των περιφρονηµένων προσφύγων. (...) Ήδη τρίτος χειµώνας βρίσκει τους πολυπαθείς πρόσφυγες σ’ αυτή την οικτρή κατάσταση. Οι πόλεµοι οι Βαλκανικοί και ο Ευρωπαϊκός και η επακολουθήσασα δυστυχώς Μικρασιατική περιπέτεια υπήρξαν για εµάς τους εξ Ανατολής κυρίως καταστρεπτικότατοι».

Έγκυοι, ανήλικα, άρρωστοι... Στις 8.11.1924 έγινε στις Σέρρες διαµαρτυρία από την Παµπροσφυγική Οµοσπονδία. Την ίδια µέρα δόθηκε στη δηµοσιότητα µέσω του Τύπου η επίσηµη έκθεση για τα συµβάντα στο Κιούπκιοϊ, µαζί µε τα ονόµατα των θυµάτων. Μεταξύ άλλων έγκυοι, ανήλικα, ασθενείς: «Ευδοκία Κοσµαόγλου και Παρασκευή Γεωργόγλου, έγκυος εννέα µηνών, φέρουν σοβαρούς µώλωπες διά ροπάλων στους µηρούς και την ωµοπλάτη. Ελευθ. Κυριακού, 12ετής, ισχυρό κτύπηµα στην οσφυϊκή χώρα». ∆ιαβάζουµε επίσης ότι ο «Θ. Παρδιάδης, 55 ετών, ασθενής, εδάρη αγρίως εντός της σκηνής» και ότι «ελεηλατήθη η σκηνή Σεβαστιάδου του οποίου αφαιρέθηκαν πέντε χιλιάδες δραχµές, επίσης

ηρπάγησαν χρηµατικά ποσά προσφύγων ευρεθέντα εντός σκηνών».

Κλιµάκωση...

Τα πράγµατα, όµως, είχαν αρχίσει να ξεφεύγουν γενικά. Από την έρευνα που κάναµε εντοπίσαµε τις εξής ειδήσεις στον ηµερήσιο Τύπο στις 89.11.1924: ◆ «Κατά πληροφορίες εκ Γρεβενών βλαχοποιµένες επιτέθηκαν στο χωριό Κουτσικιώτη και τραυµάτισαν δυο και τον αγροφύλακα. Οι δράστες συνελήφθησαν. Ο υποδιοικητής της χωροφυλακής Χαλκιδικής τηλεγράφησε σήµερα στην Γενική ∆ιοίκηση ότι απειλείται νέα σύγκρουση µεταξύ προσφύγων και εντοπίων για την συγκοµιδή των ελιών». ◆ «Και εις την Καστοριάν, εξ άλλου, τηλεγράφηµα των Αρχών Καστοριάς αναγγέλλει ότι συνεπλάκησαν χθες κάτοικοι των χωριών Καισαριανής και Καλλιάνην. Επενέβησαν οι χωροφύλακες εναντίον των οποίων επετέθησαν οι χωρικοί τραυµατίσαντες τέσσερις χωροφύλακες». ◆ Αττική: «Χθες το πρωί χωρικοί από το Μενίδι των οποίων είχαν απαλλοτριωθεί αγροί κείµενοι παρά τη θέση “Ποδονίφτης”, για να εγκατασταθούν εκεί πρόσφυγες και να ιδρυθεί νέος προσφυγικός συνοικισµός, µετέβησαν στους απαλλοτριωθέντες αγρούς και αφού εξεδίωξαν τους πρόσφυγες που όργωναν την γη, άρχισαν να καταστρέφουν τον οικισµό. Το αστυνοµικό τµήµα όταν πληροφορήθηκε αυτά, απέστειλε επιτόπου µερικούς χωροφύλακες, αλλά οι χωρικοί αφού εξύβρισαν αυτούς επιτέθηκαν εναντίον τους. Απεστάλη νέα ενίσχυση και συνέλαβε 17 εκ των χωρικών. Κατά την κράτησή τους στο αστυνοµικό

τµήµα ισχυρίστηκαν ότι τα απαλλοτριωθέντα για τους πρόσφυγες κτήµατα δεν ήταν τσιφλίκια, αλλά διάφοροι µικρής έκτασης αγροί που αποτελούν γι’ αυτούς τη µοναδική τους περιουσία»! Στις 10.11.1924 συνεδρίασε η Βουλή. Εκεί ο πρωθυπουργός Ανδρέας Μιχαλακόπουλος προσπάθησε να κατευνάσει τους πρόσφυγες, σύµφωνα µε τα επίσηµα πρακτικά: «Η κυβέρνηση συµµερίζεται πλήρως την θλίψη των προσφύγων και όλων των άλλων πληρεξούσιων. Ως έλαβε γνώση των συµβάντων διέταξε την άµεση ενέργεια ανακρίσεων προς δίωξην των πρωταιτίων». Ένας από τους βουλευτές που πήραν τον λόγο ήταν ο Λεωνίδας Ιασωνίδης. Εξέχουσα φυσιογνωµία του ποντιακού και προσφυγικού Ελληνισµού, που ήρθε από τον Πόντο το 1922 κι από το 1923 εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής Θεσσαλονίκης, ενώ διετέλεσε και υπουργός Πρόνοιας, στην κυβέρνηση των Φιλελευθέρων, το 1930-1932. Ο Ιασωνίδης, σε µια φορτισµένη οµιλία, περιέγραψε όσα υπέστησαν οι Έλληνες πρόσφυγες της Πάφρας: «Σατανικά χέρια επιτέθηκαν κατά άοπλων οικογενειών. Οι πρόσφυγες ήταν σε έδαφος το οποίο τους κατακυρώθηκε µε κρατική απόφαση και θα ήσαν γελοίοι αν δεν έπρατταν αυ-

τό. Επί δέκα µήνες οι πρόσφυγες του Κιούπκιοϊ παρέµεναν στην ύπαιθρο. Από 90.000 στρέµµατα στη Θεσσαλία, 2.000 στρέµµατα ήταν να δοθούν στους πρόσφυγες, όµως δεν εδόθησαν». Μάλιστα γνωστοποίησε ότι «σε άλλο χωριό 40 οικογένειες προσφύγων εξεδιώχθησαν αφού γκρεµίστηκαν 10 οικίσκοι και ξηλώθηκαν τα θεµέλια». Να σηµειωθεί ότι στις 8 Νοεµβρίου («Ελεύθερον Βήµα») η επιτροπή προσφύγων κατήγγειλε στην κυβέρνηση ότι «ο εποικισµός Σερρών αφαίρεσε 300 στρέµµατα καλλιεργηθείσας γης και την παρέδωσε σε επιχειρηµατίες που καµία σχέση έχουν µε την γεωργία». Στις 10.11.1924 διαβάζουµε πως στο Λοιµοκαθαρτήριο Πειραιά έγινε συµπλοκή µεταξύ φρουρών και προσφύγων, µε τραυµατίες. Περίπου 2.500 πρόσφυγες, που µεταφέρονταν επί µέρες µε ατµόπλοιο, επιβίωναν χωρίς νερό και φαγητό. Τα επεισόδια ξέσπασαν όταν στο Λοιµοκαθαρτήριο που είχαν µεταφερθεί άρχισαν να διαµαρτύρονται για εγκληµατική αδιαφορία. Απαγορεύθηκαν οι ενέσεις, ως φάρµακα πολυτελείας! Στον «Ριζοσπάστη» στις 25.11.1924 γίνεται λόγος για απίστευτα δράµατα: «Κατά αδιαµφισβήτητου κύρους πληροφορία µας επί 150 προσφύγων σε παραµεθόριο συνοικισµό Ράπες ∆ράµας, οι 80 πέθαναν από το ψύχος, την πείνα και τις κακουχίες». Οµοίως το δηµοσίευµα κάνει λόγο και για 90 οικογένειες άλλου συνοικισµού, που οι µισοί πέθαναν και οι υπόλοιποι διέρρευσαν σε γειτονικά χωριά: «Οι δυστυχείς, ελλείψει παπά θά-

πτουν τους νεκρούς τους µόνοι τους, το δε τραγικότερο όλων είναι ότι ούτε καν φτυάρια έχουν οι συγγενείς των νεκρών για να τους θάψουν». Και συνεχίζει: «Σε οικισµό της Καβάλας επί 500 κατασκηνωµένων οικογενειών, εντός µόνο 20 ηµερών πέθαναν 60, διότι οι περισσότεροι ήρθαν από το Λοιµοκαθαρτήριο κι έπασχαν από δυσεντερία. Ο περίφηµος νοµάρχης Καβάλας τούς παρέδωσε µε βρισιές κιόλας 50 σκηνές έναντι των 900 που χρειάζονταν. Και παραµένουν έξω από την Καβάλα στην ύπαιθρο, τελείως άστεγες πάνω από 1.000 οικογένειες, αφηµένες στο έλεος του υψίστου. Απαγορεύεται η χρήση ενέσεων κινίνης στην περιφέρεια Καβάλας από το υγειονοµικό προσωπικό στους πάσχοντες από κακοήθη πυρετό πρόσφυγες, διότι οι ενέσεις θεωρούνται φάρµακα πολυτελείας». Μόνο τους πρώτους εννέα µήνες το 1922-23 υπολογίζεται ότι πέθαναν 70.000 πρόσφυγες. Σε άρθρο του ο πολιτευτής του Φιλελεύθερου Κόµµατος Εξηντάρης, στο «Ελεύθερον Βήµα» της 8ης.8.1923, γράφει: «Ο προηγούµενος βαρύς χειµών εθέρισε κατά χιλιάδας τον προσφυγικόν κόσµον, ιδιαιτέρως τα βρέφη και τα µικρά παιδία, εις βαθµόν ώστε εις πολλάς περιφερείας, να µην δύναται να συναντήση τις ουδέ ένα παιδί κάτω των τριών ετών». Στην ίδια εφηµερίδα, στις 10.11.1924, υπάρχει αγωνιώδες κεντρικό σχόλιο µε τίτλο «Αι αδελφοκτόνοι συρράξεις»: «Οι αιµατηρές συγκρούσεις µεταξύ προσφύγων κι εντοπίων σηµείωσαν ήδη τραγική επέκταση σε διάφορες περιφέρειες του κράτους. Και δώσανε µάλιστα λαβή σε µια άθλια εκµετάλλευση κοµµατικού περιεχοµένου. (...) Οι πρόσφυγες θα µείνουν στην Ελλάδα. Αυτό διέταξε η µοίρα τους και η µοίρα µας. Εκείνοι έχασαν τα πάντα εξαιτίας µας. Εµείς θα υποστούµε ορισµένες ανωµαλίες µέχρι της οριστικής τους εγκατάστασης. Ανάπτοντες την πυρκαϊάν της αδελφοκτονίας µέσα στον στενόχωρο οίκο µας, χειροτερεύουµε την κατάσταση». Το 1923-24 στις προσφυγικές κατασκηνώσεις της Θεσσαλονίκης 320 άτοµα πέθαναν από ελονοσία, ενώ προσφυγικοί οικισµοί σε Γιαννιτσά, Κιλκίς, Κατερίνη έχασαν το 20% του πληθυσµού τους, λόγω ελονοσίας, τύφου και δυσεντερίας. Απάνθρωπες δοκιµασίες για χρόνια στην ίδια τους την πατρίδα...

22

Άρθρο

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Σε φαύλο κύκλο η Ελλάδα Οι δύστυχες ψευδαισθήσεις ή η αναπόφευκτη αποτυχία των μνημονίων Στο κείμενο αυτό θα σημειωθεί γιατί τα μνημόνια και τα προτεινόμενα μέτρα από την Ε.Ε. αποτυγχάνουν να διασώσουν την Ελλάδα. Του Θεόδωρου Παπαηλία

1

Η μη ανάγνωση του πραγματικού προβλήματος

Το σύνολο των απασχολουμένων με το θέμα εντοπίζει την πηγή της πτώχευσης είτε στην κλεπτοκρατία, δηλαδή στο διεφθαρμένο πολιτικό και οικονομικό καθεστώς, είτε στην επιβολή των συνδικάτων του δημοσίου τομέα επί της κυβερνητικής πολιτικής (με συνέπεια τα υπερβολικά ελλείμματα), είτε στην υφέρπουσα γοητεία της Aριστεράς και της «ηθικής» της υπεροχής επί των συντηρητικών κυβερνήσεων (τις σπατάλες του κοινωνικού κράτους), είτε στις επεμβάσεις των ξένων σε καίρια ζητήματα κ.λπ. Τα περισσότερα από αυτά περιγράφουν το αρνητικό περιβάλλον αλλά όχι τα αίτια. Συνιστούν, σχηματικά, τις παραμέτρους των εξισώσεων του συστήματος αλλά όχι τους αγνώστους. Μπορούν να επιβραδύνουν, να χειροτερεύουν αλλά όχι να δημιουργούν το πρόβλημα. Υπ’ αυτήν την έννοια, το ορθό είναι να τονίζεται όχι γιατί πτώχευσε η χώρα αλλά γιατί δεν είχε χρεοκοπήσει νωρίτερα, από τη δεκαετία του 1950 [Παπαηλίας Θ. (2015) «Οικονομία και Κοινωνία», Αθήνα, εκδόσεις Κριτική, ιδιαίτερα σελ. 89-101]. Συγκρίνεται, δηλαδή, η οικονομία της Ελλάδος1 με αυτήν της Δυτικής Ευρώπης, στην οποία η επώαση της ανάπτυξης υπήρξε μακραίωνη, και όχι ως θα όφειλε με αυτήν του περιγύρου της (Βαλκάνια, Ανατολή, Βόρειος Μεσόγειος). Μολαταύτα η χώρα υπερέχει όλων, ενώ σε πολλούς κοινωνικούς δείκτες (παιδική θνησιμότητα, προσδόκιμο ζωής κ.λπ.) και από τα κράτη της Ιβηρικής, τα οποία μέχρι πρόσφατα παρέμεναν αυτοκρατορίες. Άρα, το ερώτημα, που αποτελεί τον πυρήνα του ζητήματος, είναι: Τι ήταν αυτό που θα ανέπτυσσε ομαλά την Ελλάδα, όταν από την Ανατολική Ευρώπη μέχρι την Πορτογαλία όλες αυτές οι χώρες ταλαιπωρούνται χειρότερα; Η έλλειψη απάντησης εντοπίζει και το πρόβλημα. Τελικώς οι δανειστές κατέγραψαν τρία εμπόδια: το άνοιγμα του εμπορικού ισοζυγίου, το έλλειμμα του προϋπολογισμού και το χρέος.

2

Οι θέσεις των δανειστών και η ικανότητά τους για την επίλυση του ζητήματος

Το ΔΝΤ από το καταστατικό του (αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος ίδρυσής του) υποστηρίζει με τεχνικές συμβουλές ή και με δάνεια τα προβλήματα που ανακύπτουν από το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο. Η μεγαλύτερη του εμπειρία εντοπίζεται στον Τρίτο Κόσμο. Η κλασική συνταγή που ακολου-

Η μόνη λύση για τη χώρα είναι αυτή της οικονομικής ανάπτυξης

θεί προβλέπει απομείωση του χρέους, αφού είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη η εξυπηρέτησή του, και επιβολή ισχυρής λιτότητας (περικοπές μισθών και συντάξεων, απελευθέρωση της αγοράς εργασίας κ.λπ.). Tα πενιχρά εισοδήματα συρρικνώνουν την κατανάλωση, άρα και τη ζήτηση για εισαγωγές. Ταυτόχρονα, το γλίσχρο των μισθών και η διάλυση των εργασιακών σχέσεων μαζί με τη χαμηλή φορολόγηση των εταιρειών επιτρέπουν την είσοδο ξένων κεφαλαίων και ενισχύουν την επενδυτική δυνατότητα των εγχώριων επιχειρήσεων. Η παραγωγή μεγαλώνει, οι εξαγωγές πολλαπλασιάζονται και, συνεπικουρούμενες από τη μείωση των εισαγωγών, βελτιώνουν το εμπορικό ισοζύγιο. Πρόκειται κατ’ ουσίαν για μία εκ νέου πρωταρχική συσσώρευση.2 Η λύση αυτή, αν και ακατάλληλη για την ελληνική περίπτωση, ακολουθήθηκε καθώς οι μαθητευόμενοι διασώστες δεν γνωρίζουν κάποια άλλη. Αρχικά λειτούργησε θετικά ως προς το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο ενισχύθηκε επιπροσθέτως από τις εξωτερικές συνθήκες (τα γεγονότα στη Βόρειο Αφρική, Συρία κ.λπ. διοχέτευσαν μεγάλη μάζα τουριστών στη χώρα). Είναι προφανές ότι η συρρίκνωση των εισαγωγών, λόγω πτώσης της κατανάλωσης, συνέπεια της τεράστιας ελάττωσης των μισθών, συνιστά ερασιτεχνικό σχεδιασμό και δεν αντιμετωπίζει μακροχρόνια το πρόβλημα του εμπορικού ισοζυγίου. Με την ίδια πολιτική επιδιώχθηκε να περιορισθούν και τα άλλα δύο ζητήματα. Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού,

μετά τις μειώσεις μισθών και συντάξεων των ετών 2010-2013, φάνηκε να περιορίζεται αξιόλογα. Βέβαια το όποιο πρωτογενές πλεόνασμα, που διατυμπανίζεται, σχετίζεται με την καθυστέρηση πληρωμών του Δημοσίου και όχι με επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας. Το χρέος όμως, παρά το PSI το 2012, αυξάνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ, αφού το τελευταίο έδειξε να οπισθοχωρεί κατά 29% μεταξύ 2008 και 2015. Υπολογίζεται ότι, εφ’ όσον δεν υπάρξει τρόπος δραστικής απομείωσής του (εφ’ άπαξ ή μέσω επιμήκυνσης και κάμψης των επιτοκίων), θα αγγίξει το 2016-17 το 200% (όταν πριν από τη «διάσωση» ήταν 129%). Από όλα αυτά συνάγεται η ανεπάρκεια του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος, το οποίο βρίσκεται στη σκέψη των «σωτήρων». Αν το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι ένα σχετικά δύσκολο αντιμετωπίσιμο πρόβλημα, επειδή αφορά συνήθως την παρούσα γενεά, το χρέος δυσκολότερο, αφού φαλκιδεύει η εξυπηρέτησή του το κράτος πρόνοιας και το υψηλό επίπεδο ζωής εντός των πλουσιοτέρων χωρών (επιλύεται συνήθως με επιβάρυνση των μελλοντικών γενεών), το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο καθρεφτίζει την οικονομία καθ’ εαυτή. Οι παρεμβάσεις των διασωστών παραμένουν αλυσιτελείς και μερικές από αυτές συχνά καταστροφικές, αφού επιδεινώνουν την κατάσταση σε πλείστους όσους θεσμούς και δομές του δημοκρατικού βίου (όπως η κοινωνική συνοχή).

3

Η αναποτελεσματικότητα των διαρθρωτικών αλλαγών

Διαρκώς τονίζεται τόσο από τους ημετέρους του μνημονιακού τόξου όσο και από τους έξω (από το ΔΝΤ μέχρι την Ε.Ε.) με τους υποβολείς τους (διεθνής έντυπος και ηλεκτρονικός Τύπος) ότι η διατήρηση της ύφεσης στην Ελλάδα και η αποτυχία της «αγωγής» οφείλονται στη μη εφαρμογή των διαρθρωτικών αλλαγών. Πρόκειται περί ψευδαίσθησης. Η επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού στηρίζεται στην άποψη των ιθυνόντων κοινωνικών στρωμάτων για διάλυση της μεσαίας τάξης,3 η οποία ήταν η κυρίως ωφελημένη από το κράτος πρόνοιας, και τα προστατευόμενα εργατικά δικαιώματα, που κατ’ ευφημισμόν θεωρήθηκαν ότι συνιστούν το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αφού αυτό συναντάται σε ελάχιστες χώρες εκτός Δυτικής Ευρώπης. Η παρεμπόδιση της κρατικής παρέμβασης και άρα η επικράτηση του κοινωνικού δαρβινισμού αποτελεί την ιδεολογική αρχή των honestiores και οδηγεί σε μια ριζική αναδιανομή: στη φτωχοποίηση των μεσαίων. Συνεπώς, ο πλούτος της μεσαίας τάξης όχι τυχαία αλλά ενδογενώς απαλλοτριώνεται από την καθεστηκυία. Αυτός ο επανασχεδιασμός των κοινωνικών δομών μεταφέρεται σε όλα τα επίπεδα. Κρίνεται ότι η κατάργηση συντεχνιακών θέ-

Άρθρο

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

23

www.topontiki.gr

σεων (κλειστά επαγγέλματα, φόροι υπέρ τρίτων κ.λπ.) συνιστούν θετικό γεγονός. Εντούτοις, πρακτικώς, σε πλείστες όσες περιπτώσεις δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιλύει. Η χώρα δεν έχει την ίδια γεωγραφική δομή με κανένα ευρωπαϊκό κράτος. Οι ορεινοί όγκοι, το άγονο έδαφος, ο τεράστιος αριθμός μικρών νησιών δημιουργούν ανάγκη για διαρκείς αποκλίσεις από τον ευρωπαϊκό μέσο. Η Ελλάς λοιπόν δεν αντιμετωπίζεται ως ευρωπαϊκό έδαφος αλλά ως τριτοκοσμικός χώρος, ή ορθότερα ως μελέτη περίπτωσης για την εκτίμηση των ζητημάτων που μπορεί να προκύψουν από την υλοποίηση ανάλογης δράσης. Πιθανότατα οι πολιτικές αυτές να εφαρμοσθούν αργότερα και σε άλλα κράτη, αφού ληφθούν υπόψη οι αντιστάσεις και η προβληματική της ελληνικής ιδιαιτερότητας. Δεν χρειάζεται μακρά ανάλυση για να αποδειχθεί η φενάκη των μέτρων. Το 1911 το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ διαμοίρασε τη Standard Oil του Rockefeller που κάποια στιγμή ήλεγχε το 90% της αμερικανικής παραγωγής πετρελαίου σε μικρότερες. Αυτό δημιούργησε ανταγωνισμό, όπως κηρύττουν οι φιλελεύθεροι; Ή συμφωνία τιμών μεταξύ ολιγοπωλίων; Είναι γνωστό, ήδη από το τελευταίο ήμισυ του 19ου αιώνα, όταν επεβλήθησαν τα cartels, τα trusts και το χρηματικό κεφάλαιο, ότι τα ολιγοπώλια συνεργάζονται (ο νόμος Sherman το 1890 προσπάθησε να τα καταπολεμήσει) στον καθορισμό της τιμής και στον έλεγχο της αγοράς. Συνεπώς, η κατάργηση του μονοπωλίου του ΟΤΕ, λόγου χάριν, δεν συρρίκνωσε το κόστος τηλεφωνίας για τον καταναλωτή, ούτε η ύπαρξη τριών-τεσσάρων εταιρειών κινητής τηλεφωνίας συνιστά ανταγωνισμό. Με την ίδια λογική η ύπαρξη δύο-τριών εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας δεν αντιμετωπίζει ριζικά το μονοπώλιο της ΔΕΗ. Αλλά η αντίληψη περί ανταγωνισμού από τους διασώστες φαίνεται να λειτουργεί επιλεκτικά. Ο μεγάλος αριθμός των τραπεζών συρρικνώθηκε σε τρεις-τέσσερις με προοπτικές περαιτέρω συγκέντρωσης. Φαίνεται ότι μόνο όπου υπάρχει δημόσια επιχείρηση εμφανίζεται αντίληψη περί απελευθέρωσης της αγοράς. Έτσι, ιδιοποιήθηκε η ΑΤΕ προς χάριν προβληματικής ιδιωτικής. Αλλά πέραν αυτού στη βάση του φιλελεύθερου υποδείγματος λειτουργίας της οικονομίας υπάρχει μια αδυναμία που κατ’ ουσίαν τo ανατρέπει. Σύμφωνα με το κλασικό δόγμα, η ύπαρξη μεγάλου αριθμού πωλητών και αγοραστών δημιουργεί το άριστο. Όμως, όπως έχει ήδη διατυπωθεί, από τελείως διαφορετικές ιδεολογικές οπτικές,4 ο πλήρης ανταγωνισμός ενδογενώς δημιουργεί τις μεγάλες επιχειρήσεις και κατ’ επέκταση τις ολιγοπωλιακές καταστάσεις. Συνεπώς, το άνοιγμα πολλών επαγγελμάτων αρχικά θα αυξήσει το πλήθος των επιτηδευματιών. Έπειτα από λίγο χρόνο οι πιο αδύναμοι θα αναγκασθούν να εγκαταλείψουν, αφού τα περιθώρια κέρδους εξαφανίζονται, με συνέπεια σε βάθος χρόνου να επιβιώσουν οι μεγάλες εταιρείες. Πόσες από τις χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις θα αντέξουν τον ανταγωνισμό των μεγάλων, εάν λειτουργούν και τις Κυριακές; Τουτέστιν, από τη Σκύλλα των συντεχνιών (των εμποδίων για την ελεύθερη πρόσβαση) η κατάσταση θα οδηγηθεί στη Χάρυβδη

Απλό αναλγητικό η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ

της ολιγοπωλιακής δομής, δηλαδή από τα θεσμικά τείχη στα οικονομικά. Γι’ αυτόν τον λόγο, σιωπηρώς βέβαια, ασχέτως του τι διακηρύττουν, οι περισσότεροι πολιτικοί επέβαλαν ή διατήρησαν σε όλες τις χώρες αρκετούς περιορισμούς.5

4

Η αέναη κατάρρευση

Η ιδεολογική μεροληψία των δανειστών τούς οδηγεί σε μέτρα που είναι ανυπόληπτα, κάτι σαν ταχυδακτυλουργία. Με ελάχιστες εξαιρέσεις (έναν σκληρό πυρήνα στη Βόρεια Ευρώπη που συμμετέχει στη δυναμική της επανασυσσώρευσης), οι πλείστοι βαυκαλίζονται, υποθέτοντας ότι το τρίτο μνημόνιο θα βγάλει το όχημα από τις λάσπες. Έπειτα από πεντέμισι χρόνια παρέμβασης αυτό φαίνεται γελοίο. Η μείωση των εισοδημάτων ελαττώνει τη φοροδοτική ικανότητα για άμεση φορολογία ενώ η κάμψη της κατανάλωσης για έμμεση. Τοιουτο-

τρόπως, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η απώλεια, ανέρχονται οι φορολογικοί συντελεστές από τους ορκισμένους εχθρούς της υπερφορολόγησης (ΔΝΤ, Γερμανία κ.λπ.), με απόρροια την περαιτέρω κάμψη της ζήτησης, το κλείσιμο των επιχειρήσεων κ.ο.κ. (αφού οι περισσότερες είναι ατομικές και τα κέρδη ελάχιστα πάνω από το κόστος). Έτσι ως ατέρμων κοχλίας οδηγούν τα μέτρα σε διαρκή καταβαράθρωση της οικονομίας. Το τρίτο μνημόνιο θα χειροτερεύσει έτι περαιτέρω την κατάσταση, αφού πλήττει και στρώματα που είχαν μέχρι σήμερα μικρότερες απώλειες (αγρότες, επαρχία, αυτοαπασχολούμενοι). Μείωση του παρονομαστή (του ΑΕΠ) διογκώνει το ποσοστό του χρέους, αφού ο αριθμητής (το χρέος) είτε δεν μειώνεται είτε κάμπτεται με μικρότερο ρυθμό. Άλλα ζητήματα, όπως το ασφαλιστικό, πιθανόν να δημιουργήσουν εκρήξεις, αφού τα μειωμένα δημόσια έσοδα τα καθιστούν ναρκοπέδια. Η μόνη λύση είναι αυτή της οικονομικής ανάπτυξης. Αλλά ποιοι κλάδοι και ποια προϊόντα εμφανίζουν ισχυρές οριζόντιες και κάθετες διασυνδέσεις και υψηλή εθνική προστιθέμενη αξία; Κανένας πολιτικός σχηματισμός μετά το 1985 έχει κάνει κάτι σχετικό (αν αφαιρέσουμε τις μελέτες του ΚΕΠΕ των ετών 1983-84, τότε μόνο στη δεκαετία 1960 είχαν αναληφθεί σχετικές προσπάθειες). Η άρση των διαρθρωτικών εμποδίων, εφ’ όσον επιτευχθεί με σχετικό σχέδιο (λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της χώρας) – κάτι που δεν διαφαίνεται –, μπορεί να δώσει κάποια ώθηση. Ωστόσο, παραμένει φαιδρή η πεποίθηση των δανειστών ότι θα δημιουργήσει αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη. Τέτοια επιτυγχάνεται μόνο εφ’ όσον καθορισθούν στόχοι, δηλαδή προϊόντα των οποίων η παραγωγή παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα. Κανένα μνημόνιο δεν κάνει μνεία για παρόμοια πολιτική και η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ αποτελεί αναλγητικό. Είναι πιθανόν έπειτα από λίγο διάστημα η Ελλάς, αφού θα αδυνατεί να εξέλθει από τον φαύλο κύκλο, να σέρνεται όπως οι ανατολικοευρωπαϊκές ή οι βαλκανικές χώρες και να αποσυρθεί από την Ευρωζώνη.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1. Η ιδιομορφία της χώρας νοτίως της Θεσσαλίας από παλαιά (μικρές ξηρικές και ημιάγονες πεδιάδες) δεν επέτρεψε τη δημιουργία κράτους, όπως στην Ανατολή (Μεσοποταμία, Αίγυπτος) και αλλού. Αντιθέτως, στη Μακεδονία υπήρξε κράτος εκτεταμένο και γι’ αυτό ο Δημοσθένης τους ονόμαζε βαρβάρους (αυτό ερχόταν σε ρήξη με την έννοια της πόλης-κράτους, συστατικό της ελληνικής πολιτικής δομής). Η γεωγραφία και όχι μόνον δημιούργησε κατάτμηση. Οι Τούρκοι αργότερα ήταν περισσότεροι στη βόρεια Βαλκανική (ο Καποδίστριας υπολόγιζε το 1821 τους Μωαμεθανούς, οι οποίοι μάλιστα είχαν εγκατασταθεί μετά τη συνθήκη του Πασσάροβιτς, σε κάτω από 70.000). Η σταδιακή ολοκλήρωση της σύγχρονης Ελλάδος, στη συνέχεια, δημιούργησε μικροϊδιοκτήτες γης, όπως και η μερικώς επιτυχής εκβιομηχάνιση παρήγαγε άπειρες μικρές επιχειρήσεις με ανάλογη φυσικά πολιτική και κοινωνική αντίληψη των κατοίκων. Η απομονωμένη και δύσβατη χώρα δεν είχε επαφές με την Ευρώπη. Το ότι διαφέρει της Βουλγαρίας, Αλβανίας κ.λπ. οφείλεται στα νησιά και στα εκτεταμένα παράλια. Υπό αυτούς τους όρους υπάρχει ένα πολιτιστικό χάσμα (weltanschau λένε οι φιλόσοφοι) με τη Δύση.

2. Ο τρόπος σχηματισμού της πρωταρχικής συσσώρευσης, δηλαδή της εκκίνησης της διαδικασίας ανάπτυξης, αποτελεί την πηγή όλων των μετέπειτα προβλημάτων. Συνθέτει την πορεία των μεταβολών: ορίζονται οι κανόνες λειτουργίας της οικονομίας, άρα το ποιοι θα είναι οι εργάτες, ποιοι οι επιχειρηματίες, ποιοι οι μηχανισμοί συγκέντρωσης και αναπαραγωγής του πλούτου κ.λπ.

3. Αντίστοιχα γεγονότα συμβαίνουν, όταν πρέπει να επαναδιαρθρωθεί ριζι-

κά ο πλούτος. Στην αρχαία Αθήνα μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, στη Ρώμη μετά τους Καρχηδονιακούς και την αποτυχία των Γράκχων για σεισάχθεια. Αναπόφευκτα η δημοκρατία κατέρρευσε, αφού κατεστράφη η μεσαία τάξη. Αντιστρόφως, η υπερβολική συγκέντρωση οδηγεί σε βίαιη ανακατανομή (Γαλλική Επανάσταση, Ρωσική κ.λπ.).

4. Για τον Marx, λόγω του ανταγωνισμού και την αποφυγή της πτώσης του ποσοστού κέρδους η μεγαλύτερη επιχείρηση υποκαθιστά εργάτες με μηχανήματα. Αυτό αφ’ ενός δημιουργεί ανεργία (ο βιομηχανικός εφεδρικός στρατός) που συμπιέζει τους μισθούς προς τα κάτω, αφ’ ετέρου η ισχυρότερη επιχείρηση απορροφά ή εξαφανίζει τη μικρότερη. Άρα, αν στον χρόνο t υφίσταται ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών του ιδίου κλάδου, στον χρόνο t+1 ο αριθμός τους θα έχει συρρικνωθεί, ενώ θα έχει μεγαλώσει το μέγεθος των εναπομεινασών. Κατά τον Schumpeter, η εισαγωγή καινοτομίας (νέο προϊόν, επιτυχέστερος τρόπος παραγωγής ή διάθεσης κ.λπ.) γεννά κέρδη, ενώ καταστρέφει τις επιχειρήσεις που δεν καταφέρνουν να εκσυγχρονισθούν. Αυτή η δημιουργική καταστροφή διαλύει τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό. Η καινοτομία (η τεχνολογική αλλαγή) είναι αυτή που αναπτύσσει την οικονομία. Συνεπώς, η τάση για ολιγοπώληση ή μονοπώληση της παραγωγής εμφανίζεται αδήριτη.

5. Βλέπε για παράδειγμα τα αδιέξοδα που θα προέκυπταν στη Γερμανία εάν επιβάλλονταν μερικά από τα ψηφισθέντα μέτρα: D. Böcking: Deutscher Reformstau: Wenn die Troika nach Berlin käme, (Γερμανικό μεταρρυθμιστικό αδιέξοδο: αν η τρόικα ερχόταν στο Βερολίνο), «Der Spiegel», 20/8/2015

24

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Μια σημαντική παρέμβαση στα κρίσιμα ζητήματα της Οικονομίας επιχειρεί, σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ), η οποία ως γνωστόν στηρίζει σταθερά την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Παρέμβαση που περιλαμβάνει προτάσεις και αφορούν τις μεταρρυθμίσεις, τη φορολογία, την ανάπτυξη, τη σταθερότητα στη χώρα, ιδιαίτερα στο τοπίο που έχει δημιουργηθεί μετά τη συμφωνία. Επίσης, στην παρέμβαση αυτή η ΕΕΝΕ διατυπώνει τη σαφή της θέση υπέρ του ευρώ, εξηγεί γιατί δεν συμφέρει τη χώρα η επιστροφή στη δραχμή, και ασκεί κριτική στις ανισορροπίες και τις «αρχιτεκτονικές» ατέλειες και ελλείψεις στον σχεδιασμό του ευρώ. Μάλιστα στο πλαίσιο αυτό προτείνονται βιώσιμες – όπως τονίζεται – λύσεις εντός της Νομισματικής Ένωσης, ενώ παράλληλα εξηγείται πως η όποια λογική και να υπήρχε σε μια στροφή σε ένα εθνικό νόμισμα ακυρώνεται λόγω του χρέους προς τους εταίρους μας και την ανα-

γκαιότητα – σε όλα τα επίπεδα – να μείνει η χώρα στην καρδιά της Ευρώπης. Επίσης, σε ό,τι αφορά τη συμφωνία, στην παρέμβαση αυτή επισημαίνεται ότι υπάρχει ανάγκη να γίνουν αντισταθμιστικές κινήσεις και ρυθμίσεις εγκαίρως, ώστε να περιοριστεί η ύφεση – και οι επιπτώσεις της – στην κοινωνία, την εργασία και την πραγματική οικονομία. Στην κατεύθυνση αυτή η Ένωση επαναφέρει τις επίκαιρες πάγιες θέσεις της και καταθέτει μια σειρά νέων προτάσεων για την επιχειρηματικότητα, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τη φορολογία και την ανάγκη σταθερότητας σε όλους τους τομείς ώστε να διευκολυνθούν οι επενδύσεις και η συνολική επανεκκίνηση της οικονομίας. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι ασκείται από την ΕΕΝΕ έντονη κριτική για τη σημερινή δομή της Νομισματικής Ένωσης την οποία θεωρεί λανθασμένη καθώς και ότι λειτουργεί εις βάρος του ευρωπαϊκού Νότου. Επικρίνει, μάλιστα, ιδιαίτερα τη γερμανική θεωρία

που εντοπίζει το πρόβλημα κυρίως στην έλλειψη μεταρρυθμιστικής νομοθεσίας που είναι ελλιπής και αποπροσανατολιστική και σημειώνει ότι νομισματική ένωση χωρίς δημοσιονομική ένωση στέκεται σε ένα μόνο πόδι και δεν είναι βιώσιμη. Οι Έλληνες επιχειρηματίες αναφέρονται επίσης στο γεγονός ότι οι βόρειες χώρες της Ε.Ε., παρά τη σημαντική βοήθειά τους προς τον Νότο, χωρίς βέβαια να έχουν δημιουργήσει αυτές την κρίση, έχουν ωφεληθεί από αυτή. Η κρίση στη Νομισματική Ένωση έχει οδηγήσει σε χαμηλότερο επίπεδο το ευρώ, και αυτό το επίπεδο επιτρέπει τα τελευταία χρόνια στη Γερμανία να είναι πιο πλεονασματική στο εμπορικό της ισοζύγιο ακόμα και από την Κίνα! Η ίδια μείωση έχει οδηγήσει τα επιτόκια δανεισμού των ισχυρών αυτών χωρών στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα. Τα δύο αυτά αποτελέσματα της κρίσης – σύμφωνα με διεθνείς μελέτες – μεταφράζονται κάθε χρόνο για τη Γερμανία και μόνο σε περίπου 150 δισ. ευρώ!

Αυτή η ευκαιρία να μην χαθεί... Η Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών κάνει προτάσεις για τις μεταρρυθίσεις και την ανάπτυξη

Γ

ια το θέμα της ανάπτυξης, η ΕΕΝΕ εκφράζει την ελπίδα ότι οι βαρύτατες, υφεσιακές και αντιαναπτυξιακές επιπτώσεις της τελευταίας συμφωνίας, να αντισταθμιστούν κάπως από το αναπτυξιακό πακέτο των 35 δισ. που διασφαλίστηκε, το οποίο όμως τονίζουν δεν είναι από μόνο του αρκετό για να φέρει την ανάπτυξη. Σε αυτήν την κατεύθυνση προτείνεται να διατηρηθεί η ποσοτική νομισματική χαλάρωση από την ΕΚΤ και η εξωτερική ισοτιμία του ευρώ σε αυτά τα επίπεδα, ακόμα και αν απομακρυνθεί ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού και μέχρι να ορθοποδήσει ο ευρωπαϊκός Νότος. Επίσης προτείνεται η άμεση εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται από τη συμφωνία, αφού θα οδηγήσει στην ταχύτερη προσαρμογή και ταχύτερη ανάκαμψη. Η χώρα καλείται να περάσει αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν δεκαετίες. Είναι μια ιστορική ευκαιρία η χώρα να αλλάξει σελίδα. Είναι ίσως η μεγαλύτερη ευκαιρία επανίδρυσης του κράτους από την εποχή του Καποδίστρια. Αυτή την ευκαιρία δεν πρέπει να την αφήσουμε να χαθεί.

Φορολογικά μέτρα H EENE υποστηρίζει ότι το κλειδί για την καταπολέμηση της ανεργίας και τη διασφάλιση της κοινωνικής ευημερίας είναι η τόνωση της επιχειρηματικότητας, και ότι αυτό δεν είναι εύκολο να γίνει όταν υπάρχει

εκτεταμένη φοροδιαφυγή που δεν επιτρέπει τη μείωση της φορολογίας και κατ’ επέκταση την αύξηση των κινήτρων για την παραγωγή πλούτου. Πρέπει, δηλαδή, επισημαίνεται, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής να συμβαδίζει με την ανάπτυξη και όχι αντιθέτως η μία να έρχεται σε αντίθεση με την άλλη. Έτσι, εφόσον οι πιστωτές μας και η κυβέρνηση συμφώνησαν στην (υφεσιακή) αύξηση της φορολογίας που αφορά τον υπάρχοντα παραγόμενο πλούτο καθώς και σε μικρή σχετικά ανάπτυξη μέχρι το 2018, προτείνουν αναπτυξιακή επίθεση με ευνοϊκότερη φορολογία στο επιπλέον παραγόμενο εισόδημα Η ΕΕΝΕ προτείνει την εισαγωγή του μεταβατικού φορολογικού συντελεστή (marginal tax) 10% και μόνο στα επιπλέον μελλοντικά εισοδή-

Τα προβλήματα στην Ευρωζώνη λειτουργούν σε βάρος των χωρών του Νότου

ματα από το επίπεδο που έχει δηλωθεί το 2014 από επαγγελματίες και επιχειρήσεις και βέβαια επιπλέον από τις υφιστάμενες παραδοχές ανάπτυξης που έχουν συμφωνηθεί.

Φοροδιαφυγή Στο ζήτημα αυτό η ΕΕΝΕ διαπιστώνει ότι η φοροδιαφυγή δεν είναι μόνο θέμα ελληνικό, όπου λόγω και της φύσεως της ελληνικής οικονομίας η φοροδιαφυγή είναι αυξημένη. Χρειάζεται, σημειώνεται στην παρέμβασή του, μια νέα προσέγγιση και προτείνει τη μείωση των επιδοτήσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης από τον κεντρικό προϋπολογισμό ταυτόχρονα με την αύξηση της απευθείας συλλογής κάποιων φόρων από τις τοπικές αρχές. Επίσης προτείνεται να ξαναδούμε το θέμα των αντικειμενικών κριτηρίων, εκτός αν μπορούν να υιοθετηθούν προηγμένες τεχνολογικές λύσεις άμεσα από την κεντρική φορολογική διοίκηση (π.χ. λογισμικά προγράμματα, αλγόριθμοι κ.τ.λ.). Ακόμη, η ΕΕΝΕ προτείνει να ξαναδούμε τη γενικότερη φιλοσοφία φορολόγησης. Υποστηρίζει ότι πρέπει – επιτέλους – να μειώσουμε την έμφαση φορολογίας στην παραγωγή πλούτου και να αντικαταστήσουμε τα έσοδα αυτά από έσοδα από τον συσσωρεμένο πλούτο και την κατανάλωση αγαθών πάνω σε αγαθά μη ευρείας κατανάλωσης. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι μια προοδευτική κυβέρνηση δεν πρέπει να την ενδιαφέρει απλώς να φαίνεται προοδευτική μέσω της πε-

πατημένης (όπως, για παράδειγμα, με μια προοδευτική φορολογία για τους τύπους), αλλά να έχει την τόλμη να υιοθετεί ριζοσπαστικά μέτρα ώστε να αυξήσει τα έσοδά της και έτσι να στηρίξει άμεσα τις ευάλωτες οικονομικά ομάδες των συμπολιτών μας. Τέλος, η ΕΕΝΕ υποστηρίζει ότι με βάση τη μεγάλη διακομματική πλειοψηφία που πλαισιώνει τη νέα Συμφωνία, είναι εφικτό να περάσουμε από τη λογική των «μέτρων» στη λογική των μεταρρυθμίσεων, καθώς επίσης και στη θεμελίωση ενός σταθερού επενδυτικού και επιχειρηματικού πλαισίου που σε συνδυασμό με τη γρήγορη ολοκλήρωση των απαραίτητων δομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα δώσει νέα ώθηση σε εσωτερικές και εξωτερικές επενδύσεις. Επισημαίνει ακόμη ότι επ’ ουδενί πρέπει να παραμείνουμε στην υφεσιακή παγίδα που οδηγεί η αύξηση του δημοσίου χρέους και ότι στόχος της Ένωσης Ελλήνων Επιχειρηματιών είναι, με τις προτάσεις που διατύπωσε, να επιτευχθεί η πιο ενδεδειγμένη φυγή προς τα εμπρός, προς την ανάπτυξη, χωρίς κίνδυνο μείωσης των υφιστάμενων φορολογικών εσόδων. Καταλήγοντας, διατυπώνει την ευχή, μετά τις εκλογές, ο τόπος να κυβερνηθεί με τις ευρύτερες δυνατές κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες, με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση και συνεννόηση ανάμεσα στις φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις, εκείνες που να εξασφαλίζουν σταθερότητα, ταχείες μεταρρυθμίσεις και την επιστροφή στην ανάκαμψη.

Κόσμος

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

25

Τα λάθη κοστίζουν ακριβά Η Γερμανία παγιδεύτηκε σε μία κρίση που δεν προκάλεσε και δεν μπορεί πλέον να ελέγξει

Τα περισσότερα άρθρα που αναφέρονται στην οικονομική κρίση και τον ρόλο της Γερμανίας θεωρούν δεδομένο ότι μία από τις αιτίες πρόκλησής της είναι η πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης.

Χ

ωρίς να το αναιρεί εντελώς, μία νέα πολιτική προσέγγιση του Πίτερ Νέδεγκαρντ και της Χόλι Σνέιθ, καθηγητών Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, περιγράφει τη Γερμανία σαν μία απρόθυμη ηγεμονία που αναγκάστηκε να βρεθεί στο κέντρο της κρίσης της ευρωζώνης. Οι δύο επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η στροφή της γερμανικής πολιτικής οφείλεται στη θεωρία του ordoliberalism, που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει κοινωνικός φιλελευθερισμός, θεωρία που βασίζεται στην ιδέα ότι ο ρόλος του κράτους είναι η δημιουργία ενός οικονομικού και νομικού πλαισίου με στόχο την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς με βασική προϋπόθεση τη σταθερότητα των τιμών. Αυτή ακριβώς είναι και η αιτία που η κυβέρνηση Μέρκελ - Σόιμπλε παγιδεύτηκε σε μία κρίση την οποία δεν προκάλεσε, αλλά δεν μπορεί πλέον να ελέγξει. Διαπιστώνουμε, κατά συνέπεια, από τη μελέτη των καθηγητών ότι η εμμονική προσήλωση της γερμανικής κυβέρνησης στην τυπολατρία και τους οριζόντιους κανόνες εφαρμογής οικονομικής πολιτικής οφείλονται σε αυτήν τη θεωρία του κοινωνικού νεοφιλελευθερισμού – όπως ερμηνεύεται ο διεθνής όρος ordoliberarism –,

Η μεταμόρφωση της Αλβανίας

η οποία, με πρόσχημα την οικονομική κρίση, επιβάλλει κοινές οικονομικές νόρμες. Οι αναλυτές, έχοντας μιλήσει με πρόσωπα και σημαίνοντα στελέχη της γερμανικής κυβέρνησης που στηρίζουν την πολιτική της στο υπουργείο Οικονομικών, κατέληξαν σε τέσσερα λάθη στα οποία έχει υποπέσει για να στηρίξει τη θεωρία της. Πρώτα απ’ όλα η άγνοια, η οποία οφείλεται στην έλλειψη κατανόησης που δείχνει η ηγεσία της Γερμανίας για την περίοδο των συνθηκών που επικρατούσαν πριν από την κρίση στα κράτη - μέλη. Το Βερολίνο – όπως αναφέρει η μελέτη – πιστεύει αβάσιμα ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα λειτουργεί αυτόματα και θα τακτοποιεί όλα τα προβλήματα που μπορεί να προκύπτουν. Το δεύτερο λάθος βρίσκεται στις δηλώσεις της καγκελαρίου Μέρκελ τον Αύγουστο του 2014, η οποία μίλησε για τα ελαττώματα στη δομή της ΟΝΕ. Οι ρίζες αυτής της θέσης προέρχονται από το 1998, όταν η αρχική απόφαση για τα κριτήρια που θα έπρεπε να έχουν τα κράτη που θα γίνονταν μέλη έλεγε πως μόνο το Λουξεμβούργο τα πληρούσε σε απόλυτα οικονομικούς όρους. Η χαλάρωση των όρων στη συνέχεια που έδινε το δικαίωμα σε κάθε κράτος - μέλος να γίνει μέλος έκανε το όραμα της Γερ-

1

2

μανίας για ένα πιο μικρό, ομοιογενές σχήμα να μην καρποφορήσει. Το τρίτο λάθος βρίσκεται στην αμεσότητα των συμφερόντων της Γερμανίας, δηλαδή στη διάσωση του ευρώ, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον ηθικό κίνδυνο που προκύπτει από το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο. Και, τέλος, οι βασικές αξίες, οι οποίες από μόνες τους συνιστούν πηγή σφάλματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως στη Γερμανία θεωρούν δεδομένο ότι όλα τα κράτη - μέλη έχουν αποδεχθεί απολύτως τις αρχές της γερμανικής οικονομικής φιλοσοφίας, κάτι όμως που αφήνει αναπάντητο και ανοιχτό το ερώτημα, αν

3 4

Η πιθανότητα να γράψουν πριν από δέκα χρόνια οι «New York Times» για την Αλβανία, περιγράφοντάς την ως μία εναλλακτική αλλά ενδιαφέρουσα τουριστική πρόταση, ήταν σχεδόν μηδενική. Η μεταμόρφωση όμως της πρωτεύουσας των Τιράνων αργά αλλά σταθερά σε μία σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη φαίνεται ότι τράβηξε το ενδιαφέρον της άλλης πλευράς του Ατλαντικού. Η δημοσιογράφος που κάνει το οδοιπορικό περιγράφει τη συνάντησή της με τον νέο πρωθυπουργό της χώρας, στον οποίο οφείλεται κατά πολύ η ολική στροφή της πάλαι ποτέ κομμουνιστικής χώρας. Ο Έντι Ράμα – καλλιτέχνης ο ίδιος και λάτρης των εικαστικών – είχε επιτρέψει να ζωγραφιστούν όλα τα κτήρια της πρωτεύουσας από τότε που ήταν δήμαρχος, από το 2000 έως το 2011. «Αυτό που βλέπεις δεν υπήρχε πριν από μερικά χρόνια» εξηγεί ο Ράμα στην Αμερικανίδα δημοσιογράφο. Σε κάθε πράσινο χώρο που αντικρίζεις είχε χτιστεί ένα παράνομο αυθαίρετο. Η αλήθεια είναι ότι η ανάγκη για δουλειά ώθησε πολλούς στην παρανομία είτε μένοντας σε παράγκες είτε συμμετέχοντας στην οικοδόμησή τους. Η μαζική μετανάστευση των Αλβανών όμως σε Ελλάδα και Ιταλία άφησε τα κτήρια άδεια, γεγονός που εκμεταλλεύθηκε ο Ράμα για να κάνει την πρωτεύουσα να μοιάζει με πόλη της Δύσης.

αυτό ισχύει, κυρίως για τις χώρες του Νότου που έχουν χτυπηθεί ανελέητα από την κρίση. Κατά πολλούς παρατηρητές η Γερμανία έχει βγει από την κρίση της ευρωζώνης πολύ δυνατή. Από την έρευνα των επιστημόνων με ανώτατους αξιωματούχους της κυβέρνησης σε νευραλγικά υπουργεία υπάρχει αίσθηση ότι, αν και έχει κερδίσει τον στόχο του ισχυρού πολιτικού παράγοντα και του θεματοφύλακα των θεσμικών κανόνων, ταυτόχρονα έχει οδηγηθεί σε μία σειρά συνεπειών που ούτε είχε προβλέψει ούτε επιθυμούσε, θέτοντας σε κίνδυνο το ηθικό πλεονέκτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

« Όταν αρχίσαμε να βάφουμε τα κτήρια, συνέβησαν δύο πράγματα» εκμυστηρεύτηκε ο Ράμα. «Οι καταστηματάρχες σταμάτησαν να καλύπτουν τις βιτρίνες των μαγαζιών με μαύρες κουρτίνες, γιατί ένιωθαν πλέον πιο ασφαλείς ότι δεν θα τους κλέψουν. Και, δεύτερον, άρχισαν να πληρώνουν φόρους»... Η κεντρική λεωφόρος των Τιράνων δεν μοιάζει πλέον άδεια. Σήμερα στέκονται καμαρωτά τουλάχιστον τέσσερα πεντάστερα ξενοδοχεία, τράπεζες και γυναικείες μπουτίκ, καθώς και το Εθνικό Θέατρο, η Εθνική Λυρική Σκηνή, το Μπαλέτο, η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Εθνική Πινακοθήκη. Είναι χαρακτηριστικός ο επίλογος της Αμερικανίδας ταξιδιώτισσας, η οποία φαίνεται να γοητεύεται από την προσπάθεια μιας χώρας να σταθεί στα πόδια της ύστερα από μία σκληρή περίοδο απομόνωσης... «Θυμάμαι κάτι που μου είπε ο πρωθυπουργός όταν έφευγα: “Ξέρεις, οι επισκέπτες είναι διστακτικοί όταν έρχονται στην Αλβανία επειδή έχουν έρθει προκατειλημμένοι, αλλά, όταν γνωρίσουν από κοντά τη χώρα, θέλουν να ξανάρθουν. Όλα έχουν να κάνουν με το πρώτο άγγιγμα. Όταν την αγγίξεις, δεν την ξεχνάς ποτέ”». Αν μη τι άλλο, ο Ράμα «σκίζει» στο μάρκετινγκ...

26 Ιστορία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ελληνικές ιδιαιτερότητες των δημοψηφισμάτων και των εθνικών εκλογών

Ο πολιτειακός χαρακτήρας των ελληνικών δημοψηφισμάτων ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Τους τελευταίους μήνες ζήσαμε το «μεγαλείο» της δημοκρατίας μέσα από μια σειρά εκλογικών διαδικασιών, μεταξύ των οποίων και το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015. Το αμέσως προηγούμενο είχε διενεργηθεί στις 8 Δεκεμβρίου 1974.

Γ

ια τη συνταγματικότητα του τελευταίου δημοψηφίσματος όσο και για το ασαφές και ομιχλώδες ερώτημά του πολλά ελέχθησαν. Γεγονός ωστόσο είναι ότι διενεργήθηκε και καταγράφηκε στην ιστορία των δημοψηφισμάτων του νεοελληνικού κράτους. Το χαρακτηριστικό των δημοψηφισμάτων είναι η σαφής διατύπωση ενός ζητήματος υπό μορφή ερωτήσεως, πάνω στο οποίο καλούνται να απαντήσουν επίσης ξεκάθαρα οι πολίτες. Ως εκ τούτου σχετίζονται έμμεσα με την ιδέα της άμεσης δημοκρατίας, στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.

Οι χώρες που υιοθέτησαν πρώτες την ιδέα του δημοψηφίσματος Η ιστορία τους αρχίζει από τη Μασαχουσέτη, πόλη στην οποία διενεργήθηκε το πρώτο δημοψήφισμα το 1778. Οι πολίτες της πολιτείας της Μασαχουσέτης κλήθηκαν στις κάλπες προκειμένου να εγκρίνουν ή να απορρίψουν το αμερικανικό Σύνταγμα. Την αμερικανική αυτή αδιαμφισβήτητα δημοκρατική διαδικασία ενστερνίστηκαν και εφάρμοσαν οι Γάλλοι στη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης. Μάλιστα οι Ελβετοί οργάνωσαν συστηματικά αυτή τη δημοκρατική διαδικασία, την οποία έθεσαν σε λειτουργία με το Σύνταγμα του 1848. Η πρακτική των δημοψηφισμάτων έτυχε ευρύτερης αποδοχής μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο που ο θεσμός του δημοψηφίσματος καθιερώθηκε στα Συντάγματα πολλών χωρών του κόσμου.

Το πρώτο ελληνικό δημοψήφισμα Στην Ελλάδα το πρώτο δημοψήφισμα έγινε το τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου του 1862, με πρωτοβουλία της προσωρινής κυβέρνησης, που είχε προκύψει από την έκπτωση του Όθωνα, με αντικείμενο το πρόσωπο του νέου βασιλιά. Συγκεκριμένα, οι εξελίξεις είχαν ως εξής: Τη νύχτα 10 προς 11 Οκτωβρίου εκδίδεται Ψήφισμα του Έθνους για την κατάργηση της

Τρία διαδοχικά εξώφυλλα του κρατικού περιοδικού Ραδιοτηλεόραση (15, 22 και 29.7.1973) που προπαγανδίζουν το «Ναι» στο δημοψήφισμα της χούντας Βασιλείας του Όθωνα ως ακολούθως: «Τα δεινά της Πατρίδος έπαυσαν. Άπασαι αι επαρχία και η Πρωτεύουσα συνενωθείσαι μετά του Στρατού έθεσαν τέρμα εις αυτά, ως κοινή έκφρασις του Ελληνικού Έθνους ολοκλήρου Κηρύττεται και ψηφίζεται: Η Βασιλεία του Όθωνος καταργείται. Η Αντιβασιλεία της Αμαλίας καταργείται. Προσωρινή Κυβέρνησις συνιστάται όπως κυβερνήσει το Κράτος μέχρι συγκαλέσεως της Εθνικής Συνελεύσεως συγκειμένης εκ των εξής πολιτών: Δημητρίου Βούλγαρη, Προέδρου. Κωνσταντίνο Κανάρη, Βενιζέλου Ρούφου». Το δημοψήφισμα αυτό είχε μια ιδιαιτερότητα, μια και οι πολίτες ψήφιζαν φανερά. Πρώτος στις προτιμήσεις αναδείχτηκε ο Άγγλος πρίγκιπας Αλφρέδος, ο οποίος έλαβε 230.701 ψήφους. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό εκείνου του δημοψηφίσματος ήταν ότι 93 πολίτες εκλογείς ψήφισαν υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας. Οι ιδιαιτερότητες ωστόσο αυτού του δημοψηφίσματος κορυφώθηκαν με τη μη αποδοχή της εκλογής του από τον Αλφρέδο, καθώς το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830 απαγόρευε την εκλογή στον ελληνικό θρόνο μέλους των δυναστειών των τριών Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας), που είχαν εμπλακεί στην ανεξαρτησία της Ελλάδας. Τελικά η λύση δόθηκε από την Εθνοσυνέλευση στις 18 Μαρτίου 1863. Νέος βασιλιάς των Ελλήνων επελέγη ο Δανός πρίγκιπα Γεώργιος του οίκου Χολστάιν-ΣόντερμπουργκΓκλίξμπουργκ.

Η ελληνική εκδοχή των δημοψηφισμάτων Από το 1920 έως και το 2015 έχουν διεξαχθεί οκτώ συνολικά δημοψηφίσματα. Κυρίαρχο θέμα αυτών των δημοψηφισμάτων, στα έξι από τα οχτώ, ήταν το πολιτειακό ζήτημα, δηλαδή αν θα

έχει η χώρα βασιλευομένη ή αβασίλευτη δημοκρατία. Ένα ζητούσε την έγκριση του Συντάγματος και το τελευταίο διενεργήθηκε με την αιτίαση του εθνικού θέματος. Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο αυτών των δημοψηφισμάτων είναι ότι τα τρία από αυτά διενεργήθηκαν από δικτατορικά καθεστώτα. Εδώ να σημειώσουμε ότι το δημοψήφισμα θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας με το Σύνταγμα του 1927 (άρθρο 125 παρ. 2) και αφορά το συνταγματικό δημοψήφισμα. Στο τελευταίο δημοψήφισμα πολλοί ήταν εκείνοι οι οποίοι, εκτός των άλλων αντιρρήσεών τους, θεώρησαν ότι έχει σαφή δημοσιονομικό χαρακτήρα, πράγμα που προσκρούει στο ισχύον Σύνταγμα του 1975 στο άρθρο 44 παρ. 2, όπως τροποποιήθηκε με την αναθεώρηση του 1986 και τον εκτελεστικό νόμο 4023/11. Έτσι το δημοψήφισμα προκηρύσσεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, εκτός από δημοσιονομικά. Προηγουμένως πρέπει αυτό να έχει αποφασιστεί από τα τρία πέμπτα του συνόλου των βουλευτών, δηλαδή από 180 βουλευτές, κατόπιν προτάσεως των δύο πέμπτων του συνόλου, δηλαδή από 120 βουλευτές. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι δεσμευτικό, όταν στην ψηφοφορία λάβει μέρος τουλάχιστον το 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους. Επίσης δημοψήφισμα προκηρύσσεται για κρίσιμα εθνικά θέματα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, δηλαδή από 151 βουλευτές, που λαμβάνεται με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι δε-

σμευτικό, όταν στην ψηφοφορία λάβει μέρος τουλάχιστον το 40% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους. Αυτή την αιτίαση του κρίσιμου εθνικού ζητήματος ισχυρίστηκε η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. προκειμένου να προχωρήσει στο τελευταίο δημοψήφισμα.

Συμπερασματικά Σε γενικές γραμμές ο θεσμός του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε, εκτός δυο περιπτώσεων, στη «μάχη» της βασιλευομένης με την αβασίλευτη δημοκρατία που δόθηκε στη χώρα μας αρχής γενομένης από την πρώτη μέρα που πάτησε το πόδι του στη χώρα μας ο Όθωνας. Συμπερασματικά λοιπόν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι το πολιτειακό ζήτημα υπήρξε αντικείμενο των ελληνικών δημοψηφισμάτων, ένα ζήτημα που λύθηκε οριστικά και αμετάκλητα για την πατρίδα μας το 1974 με ένα ακόμα δημοψήφισμα όπου ο ελληνικός λαός κλήθηκε για πολλοστή φορά στην ιστορία του νεοελληνικού Έθνους να αποφασίσει για το αν επιθυμεί την κοινοβουλευτική δημοκρατία ή τη βασιλευομένη. Η αβίαστη ανάγνωση των αποτελεσμάτων, η αξιοπιστία και οι ιστορικές συγκυρίες στις οποίες αυτά τα δημοψηφίσματα διεξήχθησαν οδηγούν τον σημερινό αναγνώστη σε ασφαλή συμπεράσματα για την απόλυτη και διαχρονική θέση του ελληνικού λαού απέναντι στη βασιλεία. Έτσι μπορεί επίσης αβίαστα κάποιοςς να ισχυριστεί ότι αυτό το ζήτημα έκλεισε διά παντός για τη χώρα μας, μια χώρα όπου η βασιλεία δεν στηρίζεται σε καμιά παράδοση, πράγμα που τη θέτει εκτός της ιστορικής της πραγματικότητας και μοίρας.

Xenofonb@gmail.com

art ΠΟΝΤΙΚΙ

πεμπτη 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Χρήστος Καρασαββίδης ταξίδεψε ώς τη Σκωτία, παρακολούθησε ένα από τα σημαντικότερα θεατρικά φεστιβάλ του κόσμου και γράφει τις εντυπώσεις του στο «Ποντίκι Art»

Κάθε σοκάκι και μια παράσταση! Στο πλακόστρωτο δρομάκι είχαν δημιουργηθεί μικρές λακκούβες με νερό, καθώς η βροχή όλο και δυνάμωνε, ενώ ο ψυχρός αέρας ανέμιζε την καμπαρντίνα. Κατευθυνόμουν στο Summerhall, την παλιά κτηνιατρική σχολή στο κέντρο του Εδιμβούργου, που πλέον είναι από τα κτήρια που στεγάζουν αρκετές από τις εκατοντάδες παραστάσεις του Fringe Festival. Οι διοργανωτές υποστηρίζουν πως είναι το μεγαλύτερο καλλιτεχνικό φεστιβάλ του κόσμου – πιθανόν. Χιλιάδες ηθοποιοί, περφόρμερ, σκηνοθέτες, συγγραφείς, μουσικοί, εικαστικοί, σε μια ευρωπαϊκή γιορτή μιας πρωτεύουσας παράξενης. Τη στιγμή που γράφω, το αεροσκάφος των σκανδιναβικών αερογραμμών βρίσκεται περίπου στα 11.000 πόδια, με κατεύθυνση την Αθήνα.

Εδιμβούργο. Νοτιοανατολική Σκωτία Πέντε μέρες πριν Ημέρα 1η. Πρέπει να είναι η πιο τακτοποιημένη πόλη του κόσμου. Πεζοδρόμια που φοβάσαι να πατήσεις μήπως χαλάσεις τη συμπαντική αρμονία, τεράστιες δεντροφυτεμένες εκτάσεις, φρεσκοκουρεμένο γρασίδι, λωρίδες στους δρόμους για καθετί κινούμενο. Στην εθνική μας μοναξιά, οι Σκωτσέζοι απαντούν με τον εθνικό τους ψυχαναγκασμό, ενώ οι κάτοικοι για κάποιον λόγο φαίνονται όλοι εκνευριστικά υγιείς. Οπότε ανάβω τσιγάρο, μπας και ξορκίσω τις μαύρες σκέψεις μου, ενώ κατευθύνομαι για την πρώτη μου παράσταση στο φεστιβάλ. Ενώ η καμπαρντίνα μου ανεμίζει κι εγώ νιώθω σαν ήρωας γραμμένος από τον Ρέιμοντ Τσάντλερ, θυμάμαι πως έχω να δω δεκαπέντε παραστάσεις σε πέντε μέρες, οπότε έχω ανάψει ήδη το δεύτερο τσιγάρο. Ημέρα 2η. Βρεγμένοι δρόμοι. Καφέ πέτρινα σπίτια. Δέντρα. Πολλά δέντρα. Πάρα πολλά δέντρα. Πρωινό με σκραμπλντ αβγά και γλυκοπατάτα. Παντού θέατρο. Οι καιροί υπέροχα μουντοί. Η μεγάλη συνειδητοποίηση της ημέρας είναι πως αν αποκαλέσεις κάποιον Σκωτσέζο, Βρετανό, αντιδρά οριακά χειρότερα απ’ το να φιλήσεις την γκόμενά του με πάθος μπροστά του και μετά να τον χτυπήσεις με οίκτο απαλά στην πλάτη γελώντας. Κατά τα άλλα, οι περισσότερες παραστάσεις περιορίζονται σε έναν με δύο ηθοποιούς, σε κείμενα δικά τους, χωρίς σκηνικά και μιλώντας απνευστί

για μία ώρα. Ενώ αναρωτιέμαι γιατί, αντιθέτως, κάποιος Τσέχοφ είχε γίνει διάσημος για τις παύσεις που είχε στα έργα του, αποφασίζω να πάρω ένα μπουκαλάκι νερό. «Δύο και σαράντα λίρες, κύριε» μου λέει η κοπέλα. Την αισχροκέρδεια άντε να την ανεχτώ, με το «κύριε», όμως, στα 27 μου έκανα καλή παύση. Ημέρα 3η. Δεν βρέχει και δεν κάνει πολύ κρύο, οπότε κάτι περίεργο συμβαίνει. Τα γρασίδια και τα βγαλμένα απ’τα παραμύθια με τους δράκους κτήρια είναι στη θέση τους. Με το, δε, νερό του ντους στο δωμάτιο, κρίνοντας απ’τη θερμοκρασία του, μπορείς να αποστειρώσεις μέχρι και συρματόπλεγμα στην Ψυττάλεια. Εγώ κρίνω παραστάσεις αυστηρά. Η μαύρη καμπαρντίνα συνεχίζει να ανεμίζει στους σκωτσέζικους δρόμους. Νομίζω πως θα μπορούσα να μείνω μόνιμα στην πόλη, να αντικρίζω το κάστρο και να τρώω βραδινό στις επτά. Φαντάζομαι, εννοείται, πως ενώ η ομορφιά είναι έννοια βαθιά αντικειμενική, η τέχνη δεν είναι – εκτός αν θεωρήσουμε πως τα πάντα είναι τέχνη. Ακόμα κι έτσι όμως, να μην είναι βαρετή. Φίλε, συνάνθρωπε, Βρετανέ δημιουργέ, αν σε μία ώρα δεν έχουμε καταλάβει τίποτα και κοντεύουμε να κοιμηθούμε, μάλλον κάπου υπάρχει πρόβλημα. Ημέρα 4η. Υπάρχουν μαγικά πράγματα εδώ, όπως κάστρα, κάπου ένα δισεκατομμύριο... δέντρα ανά κάτοικο, Κόκακόλα βανίλια. Το καλοκαίρι αγνοείται. Άρα και τα αλμυρά

Οι καλύτερες παραστάσεις 1. THE FURIES - KILN in association with Birmingham Repertory Theatre (Βρετανία) Τρεις γυναίκες περφόρμερ και δύο μουσικοί διασκευάζουν τον μύθο της Κλυταιμνήστρας, μπλεγμένο με μουσικές μέταλ και αισθητική γκόθικ. Υπέροχες φωνές, μυστηριακή ατμόσφαιρα.

2. Chris Thorpe - Confirmation (Βρετανία) Ένας απ’τους καλύτερους δημιουργούς της Βρετανίας, σε έναν σαρκαστικά φιλοσοφικό μονόλογο. Εκείνος και μία καρέκλα. Αρκετά κουραστικό σε σημεία, αλλά δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις το μυαλό του.

3. Made in China - Tonight I’m gonna be the new me (Βρετανία) Μακράν η καλύτερη παράσταση του φεστιβάλ. Ένας γυναικείος μονόλογος άρρωστα χιουμοριστικός, μα δραματικός. Και η Jessica Latowicki, μία από τις καλύτερες ηθοποιούς του νησιού.

κορίτσια του Αυγούστου. Άρα και τα χαμογελαστά κορίτσια με τα βραχιολάκια στους αστραγάλους. Εγώ, καμπαρντίνα και ύφος, ως συνήθως. Ενώ έχω βγει έξω απ’το καφέ, στο κρύο, στο αγιάζι, στην υγρασία, στη βροχή, να κάνω ένα τσιγάρο άνετος και φαντασμένος, περνά μπροστά μου μια παρέα ηθοποιών σε αυτοσχέδιο σόου διαφημίζοντας την παράστασή τους. Συνηθισμένο θέαμα, γιατί η Royal Mile, η αντίστοιχη Ερμού φαντάσου, μοιάζει ολοκληρωτικά παραδομένη σε κάθε είδους καλλιτέχνη, ταλαντούχο ή ατάλαντο, οραματιστή ή μη, σε κάθε είδους προπαγάνδα και διαφήμιση, σε κάθε είδους χρώμα και ήχο. Παραστάσεις σε μουσεία, σε παλιά δημαρχεία, σε κάτι σαν στοές, στις σχολές του Harry Potter, σε θέατρα, σε λέσχες, σε πανεπιστήμια. Όλη η εθνική κτηριακή κληρονομιά κι όλη η διανόηση της εδιμβούργιας διανόησης συνασπισμένες για να δοθεί ζωογόνος πνοή ενός μήνα στις παραστατικές τέχνες. Για να μπορέσουμε να πούμε στο τέλος πως είτε η τέχνη μάς σώζει είτε εμείς σώζουμε την τέχνη, πάντως κάποιος, κάτι, στο τέλος, θα σωθεί. Ημέρα 5η. Είναι κάπως αστείο να βλέπεις ανθρώπους να καπνίζουν έξω απ’τα μαγαζιά. Είναι κάπως αστείο το τι θεωρούν πρωτοπορία στην τέχνη. Πιστεύω ακράδαντα πως οι Έλληνες ηθοποιοί, οι Έλληνες σκηνοθέτες, συγγραφείς και δημιουργοί δεν έχουμε να ζηλέψουμε πολλά πράγματα απ’ τους ξένους. Στο Εδιμβούργο είδα εξαίρετες παραστάσεις, είδα απαράδεκτες, είδα βαρετές ή υπέροχες. Είδα ηθοποιούς – γυναίκες κυρίως – απερίγραπτης ποιότητας, είδα παραστάσεις με μουσικές που σε σημεία ίσως δεν θα ξεχάσεις ποτέ, είδα προσπάθειες που δεν βγήκαν, είδα κορίτσια να γδύνονται εντελώς στη σκηνή, άντρες να κραυγάζουν στους ρόλους, ηθοποιούς κι ηθοποιούς που κυρίως, όμως, ένιωθες πως πίστευαν σ’αυτό που έκαναν. Κυρίως, όμως, καθώς μαζεύω τα πράγματά μου για τον δρόμο της επιστροφής, αισθάνομαι πως μπορούμε. Χωρίς να ξέρω τι, χωρίς να ξέρω πώς. Ξέρω μόνο πως μπορούμε. Αθήνα. Τρία λεπτά πριν από την προσγείωση. Τώρα. «Τι γράφεις;» με ρωτάει η κοπέλα στο διπλανό κάθισμα. «Γράφω πως μπορούμε» της λέω. «Μπορούμε, τι πράγμα;» μου λέει. Παύση.

28 ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Νέες ταινίες Το χάρισμα

Σκηνοθεσία: Αλφόνσο Ποϊάρτ. Παίζουν: Άντονι Χόπκινς, Κόλιν Φάρελ, Τζέφρι Ντιν Μόργκαν, Έιμπι Κόρνις Στο υπερφυσικό θρίλερ ο ειδικός πράκτορας του FBI Τζο Μέριγουεδερ και η βοηθός του Κάθι Κάουλες αντιμετωπίζουν μια σειρά από μυστηριώδεις δολοφονίες. Αποφασίζουν να ζητήσουν τη βοήθεια του πρώην συνεργάτη του και γιατρού Τζον Κλάνσι, ο οποίος τα είχε παρατήσει όλα όταν πέθανε η κόρη του. Σύντομα θα ανακαλύψουν ότι το χάρισμα του γιατρού να βλέπει οράματα δεν είναι αρκετό…

Φάλσταφ: Οι καμπάνες του μεσονυχτίου

βασω παπαντωνιου, βασιλησ βασιλικοσ (φωτ.: νικοσ καϊδησ)

Το «Ημερολόγιο Θάσου» και το όνειρο ενός θεάτρου Πριν από τρία χρόνια είχε δηλώσει ότι δεν θα γράψει άλλο βιβλίο ο πολυγραφότερος Έλληνας συγγραφέας, αλλά, ευτυχώς, δεν πραγματοποίησε την… απειλή του! «Στη Θάσο ξαναβρήκα τον συγγραφέα-εαυτό. Το ωραίο αθλητικό του σώμα, το δικό μου δηλαδή γυμνασμένο, χωρίς κρεμάστρες κρέατος, χωρίς φουσκωμένες κοιλιές. Οι λέξεις ξαναγυρίζουν, αποδημητικά πουλιά, πίσω στις φωλιές τους», δικαιολόγησε τη νέα έκδοση ο Βασίλης Βασιλικός. Στον επιβλητικό χώρο των Μεταλλείων, στα Λιμενάρια, παρουσίασε προχθές το νέο του βιβλίο, το «Ημερολόγιο Θάσου» (εκδ. Guttenberg), που γράφτηκε τα καλοκαίρια του 2009 και του 2013, στον Θεολόγο, το χωριό απ’όπου κατάγεται ο συγγραφέας, και στην ουσία πρόκειται για αυτοβιογραφία με πολλές άγνωστες μικρές ιστορίες για τη ζωή του, τα ταξίδια του σ’όλο τον κόσμο και τις συναντήσεις του με κορυφαίες προσωπικότητες της πνευματικής ζωής στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Ζιντ, Σαρτρ, Μποβουάρ, Μπαρώ, Χατζιδάκις, Μελίνα, Ελύτης, Γκάτσος κι άλλοι πολδησ βιντια μηνασ

στοι ι ρ κ ι τ ν α τεσ καθρεφ

λοί γίνονται μικροί ή μεγάλοι ήρωες σ’αυτό το βιβλίο, μαζί με μύχιες σκέψεις του Βασιλικού για τον ρόλο του συγγραφέα, τους φόβους και τις παραξενιές του, αλλά και πολλά λογοπαίγνια. Για το βιβλίο μίλησε η φιλόλογος Γεθσημανή Καρατζαφέρη, η οποία αναφέρθηκε στο σύνολο του έργου του Βασιλικού και την παρουσία της Θάσου σ’αυτό. Στη συνέχεια, είχα τη χαρά να συνομιλήσω με τον Βασιλικό, για θέματα όπως η λογοτεχνία, η Ελλάδα της κρίσης, ο ρόλος του δημιουργού, η Αριστερά και η Ευρώπη. «Να πάψει πια η καρδιά της Ευρώπης να χτυπά στην Φραγκφούρτη», είπε χαρακτηριστικά και τόνισε πως ο Πολιτισμός είναι η τελευταία προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Οικοδεσπότες» της βραδιάς ήταν ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λιμεναρίων «Το Κάστρο» και ο Πάρις Παρασχούδης.

Σκηνοθεσία: Όρσον Γουέλς. Παίζουν: Όρσον Γουέλς, Κιθ Μπάξτερ, Τζον Γκίλγκουντ, Ζαν Μορό Στην κλασική αυτή ταινία του Όρσον Γουέλς, ο Ερρίκος ο Δ’, σφετεριστής του θρόνου της Αγγλίας, προσπαθεί να καταστείλει τις εξεγέρσεις των ευγενών που στρέφονται κατά της εξουσίας του. Ο γιος του, Χαλ, προτιμά την παρέα του Φάλσταφ, ενός εύθυμου γερο-γλεντζέ που ζει σε πορνείο. Όταν, όμως, ανεβαίνει στον θρόνο της Αγγλίας ως Ερρίκος ο Ε’, απαρνείται τον φίλο και πνευματικό του πατέρα και τον εξορίζει από την αυλή, κάτι που έχει ως συνέπεια να σπάσει τη φιλία του με τον Φάλσταφ.

We are your friends

Σκηνοθεσία: Μαξ Τζόζεφ. Παίζουν: Ζακ Έφρον, Έμιλι Ρατακόφσκι Η ηλεκτρονική μουσική και η νυχτερινή ζωή του Χόλιγουντ είναι το φόντο των περιπετειών του 23χρονου επίδοξου dj Κόουλ. Η ζωή του θα αλλάξει όταν γνωρίζει τον χαρισματικό και έμπειρο dj Τζέιμς, που τον παίρνει υπό την προστασία του. Τα πράγματα, όμως, παίρνουν περίεργη τροπή όταν ο Κόουλ ερωτεύεται την κοπέλα του Τζέιμς.

Τρελό θηριοτροφείο: Η νέα γενιά

Σκηνοθεσία: Τζόναθαν Γκολντστάιν, Τζον Φράνσις Ντέιλι Παίζουν: Εντ Χελμς, Κριστίνα Απλγκέιτ, Λέσλι Μαν, Κρις Χεμσγουόρθ Η νέα γενιά των Γκρίζγουολντ ξεκινά για μια εκδρομή γεμάτη απρόοπτα. Ο ενήλικας πια Ράστι Γκρίνσγουολντ κάνει έκπληξη στη σύζυγό του και στους δυο του γιους ένα ταξίδι στο αγαπημένο, οικογενειακό, αμερικάνικο πάρκο, το Walley World. Κι όμως, όλα θα πάνε στραβά…

Η σκλάβα της αγάπης

Το θέατρο στον Θεολόγο Στοίχημα ζωής για τη Βάσω Παπαντωνίου και τον Βασίλη Βασιλικό έχει γίνει το υπαίθριο θέατρο στο χωριό Θεολόγος. Σε μια φανταστική τοποθεσία στην πάνω πλευρά του χωριού, σ’ένα βραχώδες τοπίο, η εξαίρετη αρχιτέκτων Μαίρη Λαζαρίδου έχει σχεδιάσει ένα «διαμάντι» 750 θέσεων, με σύγχρονες εγκαταστάσεις, που όλοι ονειρεύονται να είναι έτοιμο σε δυο χρόνια. Ο δήμαρχος του νησιού Κώστας Χατζηεμμανουήλ, γνωστός για τις ευαισθησίες του σε θέματα πολιτισμού, είναι στο πλευρό τους, ενώ και η Περιφέρεια αντιμετωπίζει με ενθουσιασμό το θέμα. Ας ελπίσουμε ότι μόλις αυτή η χώρα ησυχάσει από τις εκλογικές αναμετρήσεις να μπορέσει το επίσημο κράτος να αγκαλιάσει τέτοιες προσπάθειες…

Σκηνοθεσία: Νικίτα Μιχάλκοφ. Παίζουν: Ελένα Σολοφέι, Ραντιόν Νακαπέτοφ 1918. Κριμαία, Ρωσία. Η Όλγα Βεζένσκαγια, ντίβα του βωβού σινεμά, γυρίζει μια ταινία μετά τον τελευταίο της θρίαμβο «Σκλάβα της αγάπης». Το συνεργείο περιμένει την άφιξη από τη Μόσχα του συμπρωταγωνιστή και εραστή της Μαξάκοφ, ο οποίος έχει προσχωρήσει στους Μπολσεβίκους. Ο εμφύλιος μεταξύ των «κόκκινων» Μπολσεβίκων επαναστατών και των «λευκών» Τσαρικών που μαίνεται στην υπόλοιπη χώρα πλησιάζει κι η αίσθηση του «τέλους εποχής» πλανάται στην ατμόσφαιρα.

Ντερσού Ουζάλα

Σκηνοθεσία: Ακίρα Κουροσάβα. Παίζουν: Γιούριλι Σόλομιν, Μαξίμ Μουνζούκ Πρόκειται για ένα οικολογικό δράμα, έναν ύμνο στη φύση, που βασίστηκε στα δύο βιβλία του τοπογράφου/εξερευνητή Βλαντιμίρ Αρσένιεφ, ο οποίος το 1902 μαζί με την ομάδα του στάλθηκε να χαρτογραφήσει την περιοχή Ουσούρι της Σιβηρίας. Εκεί γνωρίζεται με τον μικρόσωμο ηλικιωμένο κυνηγό Ντερσού Ουζάλα, ο οποίος μιλάει με το νερό, τη φωτιά, τον άνεμο.

Ακόμα στις αίθουσες: «Τα μυαλά που κουβαλάς» του Πιτ Ντοκτέρ (παιδική ταινία)

ατζeντα

ΠΕΜΠΤΗ 3.9 - ΤΕΤΑΡΤΗ 9.9

Πεμπτη 3.9 ΜΟΥΣΙΚΗ. Αυθεντικός και πηγαίος, όπως πάντα, ο Σωκράτης Μάλαμας μάς καλεί σε ένα live για να τραγουδήσουμε όλα όσα αγαπάμε, αποχαιρετώντας το καλοκαίρι με αγαπημένα τραγούδια του. Info: Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, ώρα έναρξης: 21.00, τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ φοιτητικό και ανέργων, 12 ευρώ γενική είσοδος.

Θέατρο Βράχων στον Βύρωνα με καλή παρέα. Στη συναυλία θα έχει μαζί της τους Στάθη Δρογώση, Θέμη Καραμουρατίδη, Νίκο Ξυδάκη, Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Info: Θέατρο Βράχων Μελίνα Μερκούρη, Βύρωνας, ώρα έναρξης: 21.00, τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ (περιορισμένος αριθμός εισιτηρίων), 12 ευρώ προπώληση, 14 ευρώ ταμείο.

Παρασκευη 4.9 ΜΟΥΣΙΚΗ. Η συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου έχει τίτλο «Πώς η ιστορία γίνεται σιωπή». Μια παράσταση με οδηγό τα τραγούδια που μας εμψύχωσαν και μας απογείωσαν. «Η πιο όμορφη θάλασσα», «Ο Ντικ», «Δίκοπη ζωή», «Κρύες γυναίκες», «Πιρόγα», «Η ταράτσα», «Τα κελιά», «Μιλώ» κ.ά. Ερμηνεύουν η Αφροδίτη Μάνου και ο Κώστας Θωμαΐδης. Info: Κήπος Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ώρα έναρξης: 20.30, τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ προπώληση, 12 ευρώ στην είσοδο.

Κυριακη 6.9 ΜΟΥΣΙΚΗ. Ο Δημήτρης Μπάσης και η Ραλλία Χρηστίδου έχουν φτιάξει μια μουσική παράσταση συνδυάζοντας τραγούδια της προσωπικής τους δισκογραφίας, με ήχους λαϊκούς, έντεχνους, παραδοσιακούς και σύγχρονους, με χρώμα ελληνικό αλλά και με μη αναμενόμενες διασκευές που θα προκαλέσουν έκπληξη στο κοινό τους. Info: Πλατεία Αυλώνας Αττικής.

«Melios Balcana Mama». Ο Νίκος Πορτοκάλογλου περιμένει τους φίλους του στον Κήπο του Μεγάρου σε μια συναυλία - γιορτή, παρουσιάζοντας ένα πρόγραμμα με όλους τους σταθμούς της πορείας του, που μετράει ήδη τριάντα χρόνια. Info: Κήπος Μεγάρου Μουσικής, ώρα έναρξης: 20.30, τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ προπώληση, 12 ευρώ γενική είσοδος.

Δευτερα 7.9 ΜΟΥΣΙΚΗ. Ο Νίκος Πορτοκάλογλου και οι Φτερωτές Κιθάρες κάνουν «Ταξίδι στο κέντρο της πόλης». Μαζί τους θα είναι και το Κουαρτέτο Χάλκινων Πνευστών

Τριτη 8.9 ΜΟΥΣΙΚΗ. Ο συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος παρουσιάζει σε μια ενιαία συναυλία το εμβληματικό του έργο «Χρονικό» και το νέο του δίσκο «Εντεύθεν». Το

Σαββατο 5.9 ΜΟΥΣΙΚΗ. Η Ελευθερία Αρβανιτάκη ανεβαίνει στο

θανοσ μικρουτσικοσ

«Χρονικό» παρουσιάστηκε πρώτη φορά το 1969 και δισκογραφήθηκε με τον Νίκο Ξυλούρη και τη Μαρία Δημητριάδη. Στο Ηρώδειο θα το ερμηνεύσουν η Νατάσσα Μποφίλιου και ο Vassilikos. Το «Εντεύθεν» θα τραγουδήσουν οι Γιώργος Νταλάρας, Δήμος Αναστασιάδης, Αθηνά Ανδρεάδη, Δάφνη Ζουρνατζή. Info: Ωδείο Ηρώδου Αττικού, ώρα έναρξης: 21.00, τιμές εισιτηρίων: VIP: 45 ευρώ - Ζώνη Α: 40 ευρώ - Ζώνη Β: 35 ευρώ - Ζώνη Γ: 25 ευρώ. Άνω Διάζωμα: 20 / 15 ευρώ φοιτητικό και ανέργων. Τεταρτη 9.9 ΜΟΥΣΙΚΗ. Για πρώτη φορά ο διεθνούς φήμης ελληνικής καταγωγής και βραβευμένος με Όσκαρ συνθέτης Αλεξάντρ Ντεσπλά θα δώσει μια συναυλία στο Ηρώδειο με τα «best of» της καριέρας του. Θα διευθύνει την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Info: Ωδείο Ηρώδου Αττικού, ώρα έναρξης: 21.00, τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ ανέργων, φοιτητικά (περιορισμένος αριθμός), 23 ευρώ Άνω Διάζωμα, 30 ευρώ Ζώνη Γ, 40 ευρώ Ζώνη Β, 50 ευρώ Ζώνη Α, 65 ευρώ διακεκριμένη.

ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

29

www.topontiki.gr

Γιάννης Φούντας Αναρχικό Λεξικό Α´ τόμος (Α-Μ) Σελ.: 520 Β΄ τόμος (Ν-Ω) Παράρτημα Έντυπες διαδρομές στον Ελλαδικό Αντιαυταρχικό Γαλαξία (1971-2014) Από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων «Η Αναρχία είναι ασφαλώς μια ψυχολογική, πολιτισμική και ιστορική σταθερά, όμως αυτή η σταθερά είναι ασυνεχής, σχεδόν ασύλληπτη. Δεν υπάρχει αλληλουχία στην Αναρχία γιατί είναι ανάβλυσμα εξ ορισμού. Η Αναρχία (ή ο αναρχισμός) δεν αναγνωρίζεται ποτέ στην κατάσταση των πραγμάτων. Εξ αυτού, άλλωστε, του γεγονότος είναι αδύνατον να σκεφθεί ή να γράψει κανείς μια ιστορία της Αναρχίας στο στυλ ενός μυθιστορήματος του Μπαλζάκ με μιαν αρχή, μια ομοιόμορφη εξέλιξη και ένα τέλος. Είναι γεμάτη με κενά και ιλίγγους. Είναι φτιαγμένη με ξεφτίδια. Η γέννησή της πάντα μας διαφεύγει. Δεν ξέρουμε καν αν

Οράματα και επιθυμίες των νεκρών Ξενοφών Μπρουντζάκης

θα επιφέρει την «απο-μεταφυσικοποίηση» του θανάτου. Με μια δόση ειρωνείας θα μπορούσε κάποιος να ισχυριΤα νεκροταφεία θα υπενθυμίζουν πλέον περισσότερο τις στεί ότι η μόνη ευρωπαϊκή «μεταρρύθμιση» που ευτύχηχαρές και τις αξίες της ζωής και λιγότερο το βασίλειο του σε στο νεοελληνικό κρατίδιο και η οποία δεν συνάντησε θανάτου που συνδέεται με τις θρησκευτικές τελετές. Η τη σθεναρή αντίσταση των εγχώριων εκπροσώπων αρχιτεκτονική αντίληψη των σύγχρονων νεκροταφείων, του έθνους με τη σταθερή κι αμετάκλητη προσήλωσή τα οποία τοποθετούνται στις παρυφές των πόλεων, δεν τους στην εμπεδωμένη οθωμανική νοοτροπία, είναι το σκιάζεται πια από το βαρύ πέπλο του πένκείμενο ενός νόμου υποβληθέντος από θους και του μεταφυσικού τρόμου, αλλά τους Βαυαρούς, το οποίο αναφέρεται στα υποδεικνύει την επικράτηση του ορθολογινεκροταφεία του νεοελληνικού κρατιδίου. σμού πάνω στον φόβο και τον θρίαμβο της Οι νεκροί της νεοσυσταθείσης κοινωνίας θα ελευθερίας επί του θρησκευτικού πνιγηρού θάβονταν πλέον κατά τα δυτικά πρότυπα δογματισμού. σε κοιμητήρια σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές Στα πρότυπα των ευρωπαϊκών αλλαγών διευθετήσεις όπως αυτές προέκυψαν μετά στην ταφή, όπως αυτές εκφράζονται μέσα την εκβιομηχάνιση των πόλεων και τις αστιαπό τη συγκρότηση νέων νεκροταφείων, κές επαναστάσεις. Τον εκσυγχρονισμό της κινείται και το εγχώριο Βασιλικό Διάταγμα νεοελληνικής κοινωνίας στον οποίο αντιτου 1843 «Περί των νεκροταφείων και του στάθηκαν και εξακολουθούν να αντιστέενταφιασμού των νεκρών» που συντάχθηκε κονται με ακατανόητη αυτοκαταστροφική από το νεοφερμένο στη χώρα βαυαρικό συνέπεια σθεναρά οι… ζωντανοί αυτής της κυβερνητικό κλιμάκιο. χώρας, τον δέχθηκαν με μακάρια ευγνωμοΙωάννα Το Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών αποδίδεται σύνη οι νεκροί της! Έτσι, στην Ελλάδα των Παρασκευοπούλου στη διοίκηση του δήμου, δηλαδή της πόιδιαιτεροτήτων θα μπορούσε κάλλιστα να Το Α’ Νεκροταφείο λης, και εκφράζει με τον δικό του τρόπο τα ισχυριστεί κάποιος ότι οι νεκροί είναι δημιτης Αθήνας οράματα αυτού του ιστορικού τόπου, όπως ουργικότεροι των ζωντανών! Ιστορικά Οράματα αυτά υπαγορεύονται από τις επιθυμίες της Αν και η ιστορία του θανάτου και άρα της 1834-2013 ίδιας της πόλης και των πολιτών της. Μέσα διαχείρισης των νεκρών ταυτίζεται με την Εκδόσεις: Πόλις από τον χώρο του νεκροταφείου θα μποιστορία των ανθρώπων, οι σύγχρονες κοιΣελ.: 170 ρούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ξεκινά και νωνίες καλούνται να εξετάσουν το «πρόη ιστορία του νεοελληνικού έθνους, αφού περιέχει 768 βλημα» της θνητότητας με τη συγκρότηση μοντέρνων γλυπτά με κορωνίδα την Κοιμωμένη του Χαλεπά αλλά νεκροταφείων κάτω από τα νέα δεδομένα, όπως αυτά και με μια πλειάδα διάσημων νεκρών που καθόρισαν την προέκυψαν από την εκ βάθρων ανασυγκρότηση των πόιστορία αυτού του τόπου. λεων μετά τη βιομηχανική επανάσταση. Έτσι, παρατηρείΠρόκειται για μια ιδιαίτερη μελέτη, σπάνια στην ελληνική ται το φαινόμενο της μεταφοράς των νεκροταφείων από βιβλιογραφία και ιδιαίτερα ολοκληρωμένη στην ιδεολοτα αστικά κέντρα και από τους χώρους λατρείας όπου γική της συγκρότηση. συνήθως ενταφιάζονταν οι νεκροί. Η απομάκρυνση αυτή

Νέες εκδόσεις

απλώς αναδύεται με μια εκθαμβωτική μυθική ανάταση. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποκαταστήσουμε τις σκόρπιες στιγμές της και να προσπαθήσουμε να μετρήσουμε τον πυρετό που τη διατρέχει». Αντρέ Νατάφ Αυτό επιχειρεί το «Αναρχικό Λεξικό». Να ταξιδέψει, ως έντυπη χρονομηχανή, τους αναγνώστες του σε ένα εν πολλοίς άγνωστο, αθέατο ή πολλαπλά παραμορφωμένο παράλληλο κοινωνικό σύμπαν, ένα σύμπαν πολυδιάστατο και πολύμορφο και ως εκ τούτου αρκούντως σαγηνευτικό, και να τους προτείνει να ανασυνθέσουν με τον τρόπο τους την ούτως ή άλλως φαντασμαγορική ιστορία της αναρχίας ή, αν μη τι άλλο, να τη διαβάσουν σαν ένα τερπνό, σπονδυλωτό, περιπετειώδες, κοινωνικό μυθιστόρημα.

Σε 250 λέξεις Κυριάκος Κουζούμης, «Η δικαίωση της αθωότητας», μυθιστόρημα, εκδόσεις Ωκεανός

Ένας ηλικιωμένος αστυνομικός βρίσκει τη λύση… Ο Κυριάκος Κουζούμης κυκλοφορεί την τέταρτη συγγραφική του δουλειά με τίτλο «Η δικαίωση της αθωότητας». Ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε πραγματικά περιστατικά, ένα συγκλονιστικό ψυχολογικό θρίλερ. Το αιχμηρό μονοπάτι του μαιευτήρα-γυναικολόγου Ίωνα Χατζηπαύλου θα ενωθεί με αυτό του δικηγόρου Μάριου Δίκαρου, σε μια καφετέρια στο λιμάνι της συμπρωτεύουσας και θα διασταυρωθεί με αυτό του Άγη Δαμάσκου. Οι τρεις νεαροί άνδρες, ενωμένοι με τα αόρατα δεσμά μιας σατανικής φιλίας, θα πορευθούν στη ζωή με μοναδικό θεό τους το χρήμα. Κάπηλοι της ανθρωπιάς, θα δράσουν παρασκηνιακά εις βάρος αθώων παιδικών ψυχών... Θα δράσουν σαν θύτες. Μερικά χρόνια αργότερα, η σατανική τριανδρία εξυφαίνει ένα νέο βάρβαρο και ανελέητο σχέδιο. Ενώ το ένα θύμα θα διαδέχεται το άλλο, ο οφθαλμός της Δίκης θα καραδοκεί αθέατος μα και αμείλικτος. Οι απαντήσεις στα μυριάδες «γιατί» είναι κρυμμένες στο βαθύ παρελθόν... Ο γραπτός νόμος θα εκπροσωπηθεί από τον έμπειρο, αεικίνητο, γηραιό αστυνόμο Διονύσιο Δελόγκα. Ο άγραφος νόμος, όμως, από τον άνθρωπο που έχει τραβήξει τη σκανδάλη... Ποιος Νόμος θα δικαιωθεί; O Κυριάκος Κουζούμης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΝΤ1, στην κρατική τηλεόραση της ΕΡΤ καθώς και στο ραδιόφωνο της ΝΕΤ. Έγραφε στη στήλη του Πολιτισμού στην εφημερίδα «Η Ελλάδα αύριο» καθώς και στο περιοδικό έντυπο «Επίκαιρα». Σήμερα εργάζεται στον τηλεοπτικό σταθμό Έψιλον, ενώ παράλληλα γράφει σε ειδησεογραφικά sites. Από τις εκδόσεις Σαββάλας, τα «Σμαραγδένια φυλακή» και «Όρκος σιωπής», ενώ από τις εκδόσεις Ωκεανός, το «Το τελευταίο χειροκρότημα».

30 Media

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ

17-22/8/15 10-15/8/15

ΤΑ ΝΕΑ

18.872

18.708

ΕΦΗΜ.ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

12.827

12.016

ESPRESSO

12.310

11.843

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

11.458

10.656

ΕΘΝΟΣ

10.225

9.788

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

9.152

8.684

ΚΟΝΤΡΑ NEWS

4.540

4.522

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

3.394

3.357

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ

3.283

3.386

ΑΥΓΗ

1.564

1.515

ΕΣΤΙΑ

1.470

1.426

ΗΜΕΡΗΣΙΑ (Οικ.)

886

1.007

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (Οικ.)

685

722

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (Οικ.)

302

310

Ο ΛΟΓΟΣ

64

65

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ

23/8/15

16/8/15

ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ

103.200

103.500

ΤΟ ΒΗΜΑ

63.240

66.310

ΕΘΝΟΣ

60.280

60.580

REAL NEWS

57.170

57.080

ΚΥΡΙΑΚ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

16.300

17.610

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

14.350

9.810

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

12.080

13.020

ΚΟΝΤΡΑ NEWS ΚΥΡΙΑΚΗΣ

7.060

7.120

ΑΥΓΗ

4.580

4.200

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ

3.320

3.580

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

2.620

2.490

ΤΟ ΧΩΝΙ

2.500

2.300

ΤΟ ΑΡΘΡΟ

1.200

1.220

60

90

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ

17-23/8/15 10-16/8/15

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

26.780

27.110

ΑΓΟΡΑ

15.300

16.080

ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

6.390

6.260

ΤΟ ΚΑΡΦΙ

5.010

5.060

ΕΠΕΝΔΥΣΗ

4.230

7.790

ΑΞΙΑ (Οικ.-πολ.)

2.290

2.160

ΔΡΟΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

-

-

ΠΡΙΝ

-

-

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ

18-23/8/15 11-16/8/15

SPORTDAY

12.230

11.914

ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ

8.433

8.486

LIVE SPORT

6.220

5.452

GOAL NEWS

5.372

5.290

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ

4.812

5.024

Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡ

4.605

4.776

ΓΑΥΡΟΣ

4.042

4.430

ΠΡΑΣΙΝΗ

2.612

2.516

ΓΑΤΑ

1.608

1.492

ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

17-22/8/15 10-15/8/15

ΤΟ ΛΟΙΠΟΝ (Ποικ. ύλης)

11.580

11.380

ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ (Αγγελίες)

14.820

9.940

δευτερα 14 σεπτεμβριου: Τσιπρασ vs μεϊμαρακη

Τηλεοπτική «σούπα» ή ρινγκ; «Κλείδωσε» η τηλεοπτική αναμέτρηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη για τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου. Τα επιτελεία των αρχηγών του ΣΥΡΙΖΑ και της Ν.Δ. ήρθαν σε συνεννόηση για τη «μονομαχία» των δύο μπροστά από τις κάμερες και ενώπιον του τηλεοπτικού κοινού και μένει να ρυθμιστούν οι όροι και οι λεπτομέρειες της τηλεμαχίας Τσίπρα - Μεϊμαράκη. Δεν είναι λίγοι μάλιστα όσοι υποστηρίζουν ότι το συγκεκριμένο ντιμπέιτ αφήνει μεγάλες προσδοκίες για έναν ιδιαίτερα... ζωντανό διάλογο, που δεν θα εξελιχθεί σε μια νερόβραστη – τηλεοπτικά – σούπα, καθώς πρόκειται για ένα δίδυμο πολιτικών αρχηγών που αν του αφήσεις «λάσκα τα λουριά» από κανόνες και όρους «υπόσχεται» πολλά, ιδιαίτερα αν σκεφτεί κανείς το δυναμικό λεκτικό «πινγκπονγκ» στο οποίο έχουν επιδοθεί Τσίπρας και Μεϊμαράκης κατά τη διάρκεια κρίσιμων και

«καυτών» συνεδριάσεων εντός της Ολομέλειας...

Δεν συντονίζονται όλοι οι αρχηγοί Ωστόσο, αν και η αναμέτρηση των προέδρων ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. φαίνεται να έχει «κλειδώσει», προβλήματα έχουν ανακύψει με την ημέρα που θα διεξαχθεί το ντιμπέιτ στο οποίο θα συμμετάσχουν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί, εξαιτίας του ιδιαίτερα βεβαρημένου προγράμματος που έχει διαμορφωθεί. Οι πρώτες συνεννοήσεις έλεγαν ότι στο τραπέζι «έπεσε» η Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου, ωστόσο την ημέρα εκείνη έχει προγραμματισμένη ομιλία στη Θεσσαλονίκη η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά. Οι συζητήσεις τώρα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, επικεντρώνονται στο αν τελικά το ντιμπέιτ θα πραγματοποιηθεί στις 8 ή τις 9 Σεπτεμβρίου. Η (καλή) πρόθεση να υπάρχει και οι όποιες δυσκολίες θα ξεπεραστούν εύκολα ή δύσκολα...

Καταγγελία Σκουρλέτη για τον τηλεοπτικό χρόνο

Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι το ΚΚΕ διαφωνεί με τη διεξαγωγή και των δύο ντιμπέιτ, καθώς, όπως επισημαίνει, «η προηγούμενη εμπειρία έχει δείξει ότι δεν προσφέρει τίποτα στην αντικειμενική και ολόπλευρη ενημέρωση του ελληνικού λαού για τις θέσεις των κομμάτων, μέσω μιας διαδικασίας παράλληλων μονολόγων, η οποία επανειλημμένα στο παρελθόν είχε επικριθεί και από το κοινό και από τους δημοσιογράφους που συμμετείχαν σε αυτή. Η διαφωνία του ΚΚΕ αφορά στην ουσία και όχι τις ημερομηνίες». Και η Λαϊκή Ενότητα του Παναγιώτη Λαφαζάνη έχει εκφράσει τη διαφωνία της για την έλλειψη συζήτησης του θέματος στη διάρκεια της διακομματικής επιτροπής, υποστήριξε ότι μια τηλεοπτική αναμέτρηση Τσίπρα - Μεϊμαράκη αποκλείει τα υπόλοιπα κόμματα και κατέθεσε τη δική της πρόταση για τη διεξαγωγή θεματικών τηλεοπτικών «αναμετρήσεων».

Ποτάμι: Ναι μεν, αλλά…

Δεν «έπαιξε» (δεν είναι βέβαια να απορεί κανείς) η καταγγελία του Πάνου Σκουρλέτη, εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ στη Διακομματική, ότι η Ν.Δ. και το Ποτάμι ζήτησαν να αποτιμηθεί σε χρήμα ο δωρεάν τηλεοπτικός χρόνος της προεκλογικής προβολής των κομμάτων. Σύμφωνα με την καταγγελία του, η εκπρόσωπος της Ν.Δ. Σοφία Βούλτεψη ζήτησε στη Διακομματική ο χρόνος αυτός να αποτιμηθεί στο ύψος των 6 εκατομμυρίων ευρώ, με πρόσχημα πάντα τη σωστή κατανομή του στα κόμματα. Ουσιαστικά πίσω από την πρόταση Βούλτεψη υποκρύπτεται το αίτημα των καναλαρχών, οι οποίοι πριν από λίγους μήνες έδειξαν να μη θεωρούν και τόσο… δωρεάν τον, σύμφωνα με τον νόμο, δωρεάν τηλεοπτικό χρόνο προεκλογικής προβολής των κομμάτων, καθώς αξίωσαν τον συμψηφισμό του με τα ποσά που ζητούσε η κυβέρνηση για τη χρήση των δημόσιων τηλεοπτικών συχνοτήτων.

«O κ. Σκουρλέτης ψευδώς αναφέρει ότι οι εκπρόσωποι της Ν.Δ. “διεκδίκησαν στο όνομα των καναλαρχών αποζημίωση 6 εκατ. ευρώ για τον τηλεοπτικό χρόνο που θα παραχωρηθεί στα κόμματα”», απάντησε η «γαλάζια» εκπρόσωπος και υποστήριξε ότι «η ένσταση ήταν ως προς την ανάγκη να υπάρχει αναλυτικά καταγεγραμμένο τι αντιστοιχεί σε κάθε κόμμα, καθώς από εκεί προκύπτει και σε ποια τηλεοπτική ζώνη θα μεταδίδονται οι δραστηριότητές τους».

Η ποντικίνα των media

Το Ποτάμι, από την πλευρά του, επιτέθηκε στην Κουμουνδούρου, λέγοντας πως «αυτό που ζητάμε είναι η δίκαιη κατανομή του δωρεάν χρόνου ανάμεσα στα κόμματα, χωρίς τις αλχημείες των μηχανορράφων του ΣΥΡΙΖΑ». Για το ζήτημα που προέκυψε από την πλευρά του Ποταμιού υποστηρίζουν ότι «το Ποτάμι συνηγόρησε να μοιραστούν μερικά εκατομμύρια στα κανάλια. Η θέση μας είναι σαφής. Ο δωρεάν διαφημιστικός χρόνος προβλέπεται από τον νόμο. Και τα κανάλια υποχρεούνται να τον παραχωρήσουν στα κόμματα, χωρίς συμψηφισμούς ή ανταλλάγματα». Και εξηγεί το Ποτάμι ότι «η κατανομή όμως πρέπει να υπολογιστεί ανάλογα με την ώρα προβολής και η αποτίμηση να γίνει με όρους διαφημιστικού χρόνου. Άλλη είναι η τηλεθέαση στις 2 το ξημέρωμα και άλλη στις 8 το βράδυ».

Mικρά - Μικρά

ËΕΙΝΑΙ γραμμένο πολλές φορές, αλλά τώρα μας λένε ότι μόνο να βρεθούν δέκα εκατομμύρια χρειάζεται να πάρει ο Φώτης Μπόμπολας για να περάσει το συγκρότημα του Πήγασου στον Σταύρο Ψυχάρη…ËΛΙΓΟ πολύ σε όλα τα άλλα τα έχουν βρει. Αν βρεθεί το… κασέρι, θα πέσουν οι υπογραφές μετά τις εκλογές. Το ακούμε, το ακούμε, να το δούμε και αυτό.ËΣΤΑΘΕΡΑ ο πιο εχθρικός τηλεοπτικός σταθμός απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ παραμένει ο ΣΚΑΪ του Γιάννη Αλαφούζου. Σχεδόν σε κάθε πολιτική εκπομπή υπάρχει και κάποιος που αποδομεί επί προσωπικού τον Τσίπρα. Αυτό γίνεται και στο δελτίο ειδήσεων, ενώ, παρά τις «εκλεκτικές συγγένειες», η Σία προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες.ËΜΙΑ και ο λόγος για τον ΣΚΑΪ, η Άννα Μπουσδούκου που κάνει το πρωινάδικο μετά τους Λυριτζή - Οικονόμου είναι διαβασμένη και ελπιδοφόρα για το μέλλον. Γιατί γελάει όμως όταν αρχίζει η εκπομπή ντε και καλά – και σχεδόν κάθε φορά πριν από κάθε ρεπορτάζ – λες και της καθαρίζουν... αυγά;ËΜΠΟΡΕΙ στον ΣΚΑΪ να γίνονται διάφορα, όπως γράψαμε παραπάνω, αλλά τουλάχιστον η «Καθημερινή» – παρά τη σκληρή κριτική στα ρεπορτάζ και στην αρθρογραφία – προβοκάτσιες δεν έχει κάνει στον Τσίπρα… Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί βρίσκεται ο Παπαχελάς. ËΜΗΠΩΣ το ’χουν παρακάνει κάποια συστημικά κανάλια, και ειδικά το κανάλι του Φαλήρου, με τα ρεπορτάζ από τις στοές της Χαλκιδικής; Καμιά αντίρρηση – ειδικά από αυτή την εφημερίδα – τα κανάλια μας να ενημερώνουν τους τηλεθεατές για τους αγώνες των εργαζομένων και να στηρίζουν τις δίκαιες κι-

νητοποιήσεις τους. ËΟΜΩΣ αποτελεί πρόκληση αυτό που γίνεται με τους εργαζόμενους στις Σκουριές. Όχι γιατί στηρίζουν τον αγώνα τους, αλλά γιατί υποτιμούν τους τηλεθεατές οι συκοφάντες όλων των απεργιακών κινητοποιήσεων των εργαζομένων τα πέντε τελευταία χρόνια. ËΤΩΡΑ να «κλαίνε» στις στοές της Χαλκιδικής, να παίζουν ρεπορτάζ που ξεπερνούν σε χρόνο κάθε άλλη είδηση και να χρησιμοποιούν με τον πιο άθλιο τρόπο παιδιά προς χάριν του ρεπορτάζ, είναι πραγματική πρόκληση. Έτσι δεν είναι, Άρη; ËΔΕΝ ΠΡΟΛΑΒΕ να γυρίσει από τις διακοπές του ο διευθυντής σύνταξης του «Έθνους» Κώστας Μουρδουκούτας και έλαβε την από τον νόμο απανταχούσα της ιδιοκτησίας του Πήγασου, που τον οδηγεί εκτός εφημερίδας. Ήταν η τετράμηνη προειδοποίηση για την απόλυσή του. ËΣΕ ΜΟΝΙΜΗ προάγγελο κακών πληροφοριών, συνήθως με πηγή τους δανειστές, έχει μετατραπεί η Σοφία Δήμτσα του Mega. Δεν περνάει μέρα που να μην εκφωνήσει με ύφος περίπου ενθουσιώδες ένα τρομοκρατικό ρεπορτάζ… ËΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ τέτοια πίεση και τρόμο στους τηλεθεατές, που ίσως θα ήταν σκόπιμο στην εκφώνηση του ρεπορτάζ να φορέσει μαύρα. Εκτός αν της δώσουν κάποια εκπομπή με τίτλο, π.χ., «Η Μαύρη Ώρα» ή, εν πάση περιπτώσει, «Η Ώρα των Δανειστών». ΄Ελεος πια με τις αποκλειστικές πληροφορίες από τους δανειστές. ËΤΟ «Π» την προπερασμένη Πέμπτη (20.8) πούλησε πανελλαδικά 6.390 φ. Την περασμένη εβδομάδα (27.8) πούλησε 2.256 φ. σε Αθήνα - Πειραιά.

ογικές λ κ ε τ Οι με ές σφαγ edia στα m

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr

Παράλληλοι βίοι...

31