(
www.topontiki.gr
παει ο παλιος ο χρονος, τα αγκαθια ειναι µπροστα
)
ΠΟΝΤIΚΙ
art
ÔÅÔÁÑÔÇ 30 ÄÅÊÅÌÂÑÉÏÕ 2015 / ÔÉÌÇ: 2€ Ö. 1897
2016... μποναμάδες
ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΣΤΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Στρατηγική διεξόδου µε τέσσερις πυλώνες
4-5 6
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
8-9
Τα καυτά σηµεία της µάχης του Ιανουαρίου για τα 5,7 δισ. ευρώ
∆ΗΜΟΣΙΑ NΕΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΓΕΙΑ
10-11
Πόλεµος Οικογενειών µε φερετζέ κατά της... βαρονίας
23-25 ΕΡΕΥΝΑΧΡΗΜΑ 12-13,18-19 ΜΑΥΡΟ
130 χώρες κατά της φοροδιαφυγής – και οι Έλληνες... πρωταθλητές!
ΤΟΥΡΚΙΑ
22-23 18-19
Απαθής η Ε.Ε. παρακολουθεί τον Ερντογάν να σφάζει νήπια!
02
Το στίγµα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
κατά βάθος
Μωραίνει Κύριος... ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ δηλώσεις του δόκτορος Σόιµπλε για το προσφυγικό – σκληρές για την Ελλάδα, επιεικείς για τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες που αρνούνται να δεχτούν πρόσφυγες και... εξαίρεση της Τουρκίας από κάθε είδους κριτική – δεν αιφνιδιάζουν. ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ αποκαλυπτικές µιας Γερµανίας η οποία από τη µία «πουλάει» ανέξοδους τσαµπουκάδες στη χρεοκοπηµένη και εξαρτηµένη από τα δανεικά Ελλάδα, από την άλλη «χαϊδεύει» τους Ανατολικοευρωπαίους για να τους προσελκύσει ως «πελάτες» προς αφαίµαξη στη γερµανική ευρωζώνη, ενώ ταυτοχρόνως εκλιπαρεί την Τουρκία να τη σώσει από το προσφυγικό. Ο ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ τσαµπουκάς υποχωρεί, λοιπόν, διακριτικά όταν οι δύστροποι «πελάτες» της ανατολικής Ευρώπης, προτιµώντας την αµερικανική οµπρέλα, αρνούνται να µπουν στη γερµανική κρεατοµηχανή του ευρώ, όπου θα αποχαιρετήσουν βασικά στοιχεία της κυριαρχίας τους προς όφελος µιας δύναµης που πάντα ορεγόταν να κυριαρχήσει επί των γειτόνων της. Ο Ι∆ΙΟΣ αυτός τσαµπουκάς γίνεται όµως συντρίµµια όταν βρίσκεται αντιµέτωπος µε τον φόβο να µην συνταραχθεί το πολιτικό σύστηµα της Γερµανίας λόγω του προσφυγικού. Κάθε παραχώρηση προς την Τουρκία είναι θεµιτή και η αποσιώπηση κάθε τουρκικής θηριωδίας οργανικό στοιχείο της γερµανικής πολιτικής – πασίγνωστης άλλωστε από το παρελθόν, από την εποχή των Νεότουρκων και της γενοκτονίας του ποντιακού Ελληνισµού. ΟΙ ΑΤΕΓΚΤΟΙ Γερµανοί «τσαµπουκάδες» ανεµίζουν τα λάβαρα του «ηθικού κινδύνου» µόνο όταν έρχεται η ώρα να µοιραστούν – ως ελάχιστη ανταπόδοση των θηριωδών κερδών που αποκοµίζουν – τα ρίσκα του ευρωζωνικού «µαγαζιού» και των τραπεζών του. ∆ΕΝ ΒΛΕΠΟΥΝ, όµως, αυτοί οι «τσαµπουκάδες» κανέναν «ηθικό κίνδυνο» στον εκτοπισµό 200.000 Κούρδων από τις εστίες τους, στις εν ψυχρώ δολοφονίες αµάχων και µικρών παιδιών, στον αποκλεισµό ολόκληρων πόλεων και επαρχιών µε στέρηση νερού και τροφής, πρακτικές που µετατρέπουν τις κουρδικές επαρχίες της Τουρκίας σε νέα Γάζα. Αντιθέτως το Βερολίνο φροντίζει να ενισχυθεί η αεράµυνα της Τουρκίας µε ΝΑΤΟϊκά ιπτάµενα ραντάρ AWACS. ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ; Στην κυβέρνηση; Την ώρα που η Γερµανία χαϊδεύει το τουρκικό θηρίο και µας ρίχνει στην αρένα, ο Καµµένος, υπουργός Άµυνας, φαντασιώνεται στρατιωτικά λύκεια (παιδιά «στο χακί» από τα 15 χρόνια τους). Ο Ζαχαριάδης (γραµµατέας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ) να καταργήσουµε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. ΚΑΙ – ΚΟΡΥΦΑΙΑ όλων – η Αναγνωστοπούλου µας υποδεικνύει ότι η Μικρασιατική Καταστροφή πρέπει να ιδωθεί ως µέρος της ιστορίας του προσφυγικού προβλήµατος. Η Ρεπούση σε νέες περιπέτειες. Άλλωστε και ο Κολοκοτρώνης, καθώς µας λέει, ένας Ευρωπαίος επαναστάτης ήταν, κατά την ίδια. Κι όποιος θεωρεί την επανάσταση ελληνική είναι απλά εθνικιστής. ΜΩΡΑΙΝΕΙ Κύριος ον βούλεται απολέσαι...
Οι γιορτές δεν είναι για όλους χαρούµενες. Τα τελευταία χρόνια αυτή η εικόνα βρίσκεται παντού γύρω µας. Η αλληλεγγύη των χορτασµένων ή, έστω, αυτών που αντέχουν ακόµη δεν είναι αρκετή για να επαναφέρει το χαµόγελο και την ελπίδα σ’ αυτούς που έχασαν τα πάντα. Οι πολιτικές υποσχέσεις µένουν κενές όταν δεν συνοδεύονται από µόχθο και αγωνία για όσους καταστράφηκαν. Τα ερείπια συνεχίζουν να σωρεύονται και το µέλλον µοιάζει προεξοφληµένο. Εκτός αν όλοι, πολιτική και κοινωνία εκπλήξουµε ευχάριστα τους εαυτούς µας. Το 2016 είναι η µεγαλύτερη πρόκληση των τελευταίων ετών...
.. . ο τ ς ε ∆ κι έτσι
0
Κυβέρνηση
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Τα αντίβαρα του ασφαλιστικού Η στρατηγική τής κυβέρνησης για να αντεπεξέλθει επικοινωνιακά και πολιτικά Αφήνοντας πίσω της μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά, που περιείχε απότομες προσγειώσεις στην πραγματικότητα κι επώδυνους συμβιβασμούς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛΛ ετοιμάζεται για έναν ακόμη δύσκολο γύρο στην πορεία υλοποίησης αυτής της πρώτης φάσης του τρίτου μνημονιακού προγράμματος.
Τ
ο ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι να ξεμπερδέψει γρήγορα με τις επώδυνες εκκρεμότητες, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει ταχύτατα στο επόμενο στάδιο – της μετάβασης σε συνθήκες ανάκαμψης και ανάπτυξης – πριν προλάβουν να εκδηλωθούν οργανωμένες κοινωνικές αντιδράσεις, εξαιτίας των συνεπειών των ψηφισμένων μέτρων που θα αρχίσουν να «ωριμάζουν» τους πρώτους μήνες του 2016. Με άλλα λόγια, ο «κρυφός καημός» της κυβέρνησης είναι να ξεπεραστούν γρήγορα και πολιτικά ανώδυνα σκόπελοι όπως το ασφαλιστικό και η φορολόγηση των αγροτών (οι οποίοι, πάντως, έχουν προειδοποιήσει με κινητοποιήσεις), ώστε να αρχίσει η συζήτηση για το χρέος που σε συνδυασμό με μια σειρά από δράσεις θα καλλιεργήσουν ένα θετικό κλίμα και θα δημιουργήσουν την προσδοκία ότι έρχονται καλύτερες μέρες. Κάπως έτσι υπολογίζει η κυβέρνηση ότι θα ανακοπεί ο όποιος κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών, για τις οποίες το Αμερικανικό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πρόβλεψης Stratfor θεωρεί ότι υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να εκδηλωθούν εντός του 2016 και να οδηγήσουν σε κατάρρευση της κυβέρνησης, την οποία θα ακολουθήσουν προσπάθειες υλοποίησης κυβέρνησης τεχνοκρατών ή διευρυμένης πλειοψηφίας. Για την κυβέρνηση, λοιπόν, το κορυφαίο στοίχημα είναι η αποφυγή αυτών των σεναρίων. Στον αντίποδα, επιδιώκει να περάσει χωρίς να καεί μέσα από τη «φωτιά» του ασφαλιστικού ώστε στη συνέχεια να εκπέμψει σήμα πολιτικής σταθερότητας, στοιχείο που, σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζουν κυβερνητικά στελέχη, θα διαμορφώσει το έδαφος για την προσέλκυση επενδυτών. Γιατί, μπορεί συχνά πυκνά ο Τσίπρας να διαμηνύει προς κάθε κατεύθυνση ότι αυτή η κυβέρνηση θα είναι κυβέρνηση τετραετίας, ωστόσο γνωρίζει πως αυτή η προοπτική θα κατακτηθεί βήμα-βήμα, τουλάχιστον στην πρώτη αυτή φάση.
Διπλός σχεδιασμός Το 2016, λοιπόν, αρχίζει με την ψήφιση του ασφαλιστικού, με το οποίο η κυβέρνηση καλείται να υλοποιήσει τη μνημονιακή επιταγή της εξοικονόμησης 1,8 δισ. (1% του ΑΕΠ) από τις δαπάνες που
προορίζονται για τις συντάξεις. Προκειμένου η κυβέρνηση να αντεπεξέλθει επικοινωνιακά και πολιτικά στο εσωτερικό (στην κοινωνία αλλά και την κυβερνητική πλειοψηφία), έχει διαμορφώσει έναν διπλό σχεδιασμό, ο οποίος χρυσώνει το χάπι στους 153 βουλευτές και τους εξοπλίζει και με επιχειρήματα απέναντι στους επικριτές της κυβερνητικής πολιτικής: Κόκκινη γραμμή οι κύριες συντάξεις. Σε ό,τι αφορά στενά το ασφαλιστικό, η κυβέρνηση θέτει ως κόκκινη γραμμή τη μη ονομαστική μείωση κύριων συντάξεων (των ήδη καταβαλλόμενων), αλλά δεν μιλά για μη μείωση του συνολικού εισοδήματος των συνταξιούχων. Με άλλα λόγια, την ώρα που η κυβέρνηση θα δίνει τη «μητέρα των μαχών» για τις κύριες συντάξεις, αναμένεται ότι θα προκύψει έμμεση μείωση του εισοδήματος των συνταξιούχων από τη μείωση των επικουρικών συντάξεων σε συνδυασμό με την αύξηση των εισφορών που επιβλήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο (2% στις κύριες και 6% στις επικουρικές), ενώ οι νέοι συνταξιούχοι θα ξεκινούν από χαμηλότερη βάση. Γενικά, ενδέχεται να προκύψουν νέα δεδομένα και από τον νέο υπολογισμό των συντάξεων, όπου οι δι-
1
Ρύθμιση χρέους, αναπτυξιακές δράσεις, ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες και μάχη για τις κύριες συντάξεις στην ατζέντα του 2016
αφορές που θα προκύψουν θα καλύπτονται με την «προσωπική διαφορά». Μένει επίσης να φανεί, αν από τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές θα επιβληθεί ένα μικρό μαχαίρι στις υψηλές κύριες συντάξεις ή αν θα σωθούν όλες, υψηλές, μεσαίες και χαμηλές. Σε αυτήν την τελευταία περίπτωση η κυβέρνηση επικοινωνιακά θα μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν επέτρεψε να κοπούν οι κύριες συντάξεις. Πλέγμα αναπτυξιακών πρωτοβουλιών και πάταξη της διαφθοράς - φοροδιαφυγής. Ως αντιστάθμισμα σε όποιες επώδυνες παραμέτρους του ασφαλιστικού περάσουν τελικά, η κυβέρνηση έχει προκαταβολικά παρουσιάσει ένα σχέδιο θετικών πρωτοβουλιών και δράσεων που θα ξεδιπλώσει μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Πρωτοβουλίες που έχουν να κάνουν κατά κανόνα με την εκκίνηση της ανάπτυξης και την πάταξη της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, οι οποίες παραμένουν στην κορυφή της πολιτικής αλλά και της επικοινωνιακής στρατηγικής της κυβέρνησης. Ειδικότερα, στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο της χρονιάς, όπου ο Τσίπρας επιχείρησε να δώσει το στίγμα του σχεδιασμού του πρώτου εξαμήνου του 2016, ανέφερε 11 δράσεις: ◆ Την υλοποίηση του ψηφισμένου νόμου για τις τηλεοπτικές άδειες, που έχει κολλήσει στον ορισμό της νέας διοίκησης του ΕΣΡ λόγω των εσωκομματικών εκλογών της Ν.Δ., η ηγεσία της οποίας καλείται να προτείνει πρόσωπα στη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής. ◆ Την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τον έλεγχο στα πλωτά μέσα μεταφοράς υγρών καυσίμων, στο πλαίσιο της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου καυσίμων. ◆ Την κατάθεση 9 νομοσχεδίων, και πιο συγκεκριμένα ✔ του νέου αναπτυξιακού νόμου, ο οποίος θα έχει ως κεντρικό στοιχείο τη δημιουργία αναπτυξιακής τράπεζας (με βάση της το ΕΤΕΑΝ, βλ. και «Π», φ.1.896, σελ.7), η οποία θα αποτελέσει κομβικό πυλώνα για την παραγωγική ανασυγκρότηση, ✔ του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης (νέο σύστημα αξιολόγησης, νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων και νέο πλαίσιο για την κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων), ✔ του σχεδίου νόμου που αφορά τη μεταρρύθμιση στον χώρο της Υγείας με τη θεσμοθέτηση ενός νέου, καθολικού συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας, ✔ του σχεδίου νόμου για την κοι-
2
Κυβέρνηση
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
0
www.topontiki.gr
νωνική οικονομία και την κοινωνική επιχειρηματικότητα (μέσα στον Φεβρουάριο), ✔ του νομοσχεδίου για την έρευνα, που αλλάζει τους όρους χρηματοδότησης, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ✔ του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό και την παραγωγή των ιδιωτικών και δημόσιων έργων, ✔ του νομοσχεδίου για την ανάθεση και εκτέλεση δημόσιων συμβάσεων, ✔ του νόμου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου των καπνικών προϊόντων ✔ και, τέλος, του νομοσχεδίου για την οικειοθελή αποκάλυψη της φοροδιαφυγής, που, όπως είπε ο Τσίπρας, είναι ήδη έτοιμο και θα έρθει στη Βουλή προς ψήφιση κατά προτεραιότητα τον Ιανουάριο. Σε αυτό το τελευταίο ο πρωθυπουργός έδωσε έμφαση απευθύνοντας παράλληλα την προειδοποίηση πως όσοι δεν εκμεταλλευτούν αυτήν την τελευταία ευκαιρία να νομιμοποιήσουν έσοδα, θα αναγκαστούν να πληρώσουν «και με το παραπάνω». Μάλιστα, στο σημείο αυτό ο πρωθυπουργός έκανε και την αποκάλυψη για το στικάκι με τις 500.000 διεθνείς συναλλαγές που παρέλαβε ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Μιχάλης Καλογήρου από τον ίδιο τον Ερβέ Φαλτσιανί, ο οποίος είχε παραδώσει στο παρελθόν τη «λίστα Λαγκάρντ» στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Ο Τσίπρας διαβεβαίωσε για την ύπαρξη πολιτικής βούλησης να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή και η διαφθορά, ενώ προειδοποίησε για καταιγιστικές εξελίξεις. Την ίδια ώρα, κυβερνητικά στελέχη αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο η νέα αυτή λίστα που αφορά Έλληνες καταθέτες της HSBC να οδηγήσει στην αποκάλυψη μαύρου πολιτικού χρήματος. Ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες. Το λεγόμενο παράλληλο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο ως επί το πλείστον αφορούσε διατάξεις που αφορούν την ανθρωπιστική κρίση (όχι
προώθηση του παράλληλου προγράμματος) ότι αυτό το κομμάτι των δεσμεύσεων προς τα στρώματα που εκπροσωπεί η κυβέρνηση ούτε υποτιμάται ούτε ξεχνιέται ούτε αναβάλλεται, αλλά αποτελεί «λυδία λίθο» της κυβερνητικής πολιτικής. Υπενθυμίζεται ότι και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης έχει στείλει το μήνυμα ότι μέσα στο 2016 το μεγαλύτερο μέρος της κυβερνητικής πολιτικής θα αφορά το παράλληλο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και λιγότερο την υλοποίηση μνημονιακών μέτρων. Η ρύθμιση του χρέους και η κόντρα με το ΔΝΤ. Κορυφαίο στην κυβερνητική ατζέντα είναι το θέμα της ρύθμισης του χρέους, από το οποίο η ίδια η κυβέρνηση εξαρτά όλα τα άλλα, δηλαδή την πολιτική της επιβίωση και σταθερότητα και τη δρομολόγηση της ανάκαμψης. Για αυτόν τον λόγο η ρύθμιση του χρέους αποτελεί και το «τυράκι» προς τους βουλευτές εν όψει του ασφαλιστικού. Η συζήτηση, όπως έχουμε ξαναπεί, έχει ήδη ξεκινήσει στους κύκλους των δανειστών, χωρίς να λείπουν οι εσωτερικές διαφωνίες μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ. Στο παρελθόν, η κυβέρνηση αναγόρευσε το ΔΝΤ σε «σύμμαχο» λόγω της θέσης του Ταμείου υπέρ του κουρέματος χρέους. Από τη στιγμή όμως που το ταμείο ευθυγραμμίστηκε με τους Ευρωπαίους στη θέση περί «ελάφρυνσης» (έστω και αν την εννοεί πιο δραστικά), αντί του ονομαστικού κουρέματος, επιμένοντας παράλληλα στις σκληρές «μεταρρυθμίσεις», τρόπον τινά «αχρηστεύτηκε», και η κυβέρνηση άλλαξε στάση προωθώντας την ιδέα της αποχώρησής του από το ελληνικό πρόγραμμα. Το επόμενο διάστημα και όσο θα φουντώνουν οι σχετικές συζητήσεις για το χρέος, η κυβέρνηση αναμένεται ότι – ανάλογα και με τις επικοινωνιακές ανάγκες – θα αξιοποιήσει και τη συγκεκριμένη «κόντρα», η οποία έχει αποδέκτη και το Βερολίνο, το οποίο θέτει ως προϋπόθεση τη συμμετοχή του ΔΝΤ.
4
Τα «όπλα» κατά των επικριτών της κυβερνητικής πολιτικής
3
μόνο βεβαίως), αποσύρθηκε άρον-άρον με τη δέσμευση ότι θα ξανάρθει στις αρχές του 2016, αλλά η κυβέρνηση προτίμησε να φέρει κάποιες «επείγουσες» διατάξεις του πριν από τη λήξη του 2015: μία δέσμη «πέρασε» με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου την παραμονή των Χριστουγέννων (αφορά δικαιούχους του νόμου για την ανθρωπιστική κρίση, τη φροντίδα ηλικιωμένων και θέματα της χορήγησης ασύλου και μετακίνησης προσφύγων) κι ενδέχεται πριν από την εκπνοή του έτους να υπάρξει ακόμη μία. Ό,τι μείνει ανοιχτό θα έρθει στις αρχές του Ιανουαρίου με τη μορφή νομοσχεδίου. Ο Τσίπρας, μιλώντας στο Υπουργικό Συμβούλιο, σημείωσε με νόημα (απευθυνόμενος σε μεγάλο βαθμό στο εσωκομματικό ακροατήριο που ζητά την εδώ και τώρα
Λεπτές ισορροπίες στο κυνήγι της συνοχής των «153» Από την επόμενη εβδομάδα η κυβέρνηση καλείται να κινηθεί μέσα σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια, όπου ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει την κυβερνητική πρόταση για το ασφαλιστικό και να την προωθήσει στους δανειστές. Στις 8 του μήνα το κουαρτέτο επιστρέφει στην Αθήνα για το τελικό στάδιο της διαπραγμάτευσης για το ασφαλιστικό και όσα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά. Στόχος της κυβέρνησης είναι το νομοσχέδιο να έχει κατατεθεί ώς τις 15 Ιανουαρίου και να ψηφιστεί το αργότερο ώς τις 20, προκειμένου να δρομολογηθεί στη συνέχεια η διαδικασία της πρώτης αξιολόγησης. Κυβερνητικοί παράγοντες διαμηνύουν ότι η κυβέρνηση δεν κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια και πως οι ελληνικές προτάσεις που έχουν γίνει γνωστές, με κεντρική την αρχή «αύξηση εσόδων στο σύστημα και όχι μείωση συντάξεων» (αύξηση εισφορών, φόρος στις τραπεζικές συναλλαγές άνω των 1.000 ευρώ και μείωση της προμήθειας των τρα-
πεζών), επιχειρείται μέσα από ανεπίσημες επαφές να «ζυμωθούν» με τους δανειστές. Για τον λόγο αυτό, μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου ο υπουργός Εργασίας θα πραγματοποιήσει επαφές σε Βερολίνο και Παρίσι (ΟΟΣΑ), ενώ από το Μαξίμου εκπέμπεται το μήνυμα ότι υπάρχει ετοιμότητα του πρωθυπουργού για επαφές σε κορυφαίο πολιτικό επίπεδο (Μέρκελ, Ολάντ, Γιούνκερ), αν οι διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των θεσμών δεν εξελιχθούν κατ’ ευχήν. Στον βαθμό που η διαπραγμάτευση για το ασφαλιστικό παραμένει ανοιχτή, η κυβέρνηση έχει αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες προκειμένου να θωρακίσει την πλειοψηφία των 153 («κόκκινη γραμμή» περί μη μείωσης συντάξεων, αυστηρές προειδοποιήσεις ότι τυχόν «διαρροές» θα θεωρηθούν «ύποπτες», προώθηση – έστω με σπασμωδικό τρόπο – του παράλληλου προγράμματος και δεσμεύσεων ιδεολογικού χαρακτήρα, προώθηση αναπτυξιακών νομοθετημάτων, νομοθετημάτων που υπερασπίζονται το κοινωνικό κράτος, συναντή-
σεις του πρωθυπουργού με τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ.). Ωστόσο, το ίδιο το Μαξίμου δεν παύει να τροφοδοτεί τα σενάρια περί κυβερνητικής διεύρυνσης: ◆ Ο πρωθυπουργός στο νομοσχέδιο για το Σύμφωνο Συμβίωσης μιλώντας για την ανάγκη συστράτευσης των δημοκρατικών δυνάμεων άφησε ανοιχτή την πιθανότητα διεύρυνσης, υπό τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ, βέβαια. ◆ Άλλοτε συνεργάτες του πρωθυπουργού διαμηνύουν ότι δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα διεύρυνση με μεμονωμένα στελέχη από μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης, που μετά την ψήφιση του μνημονίου αντιμετωπίζουν κρίση στρατηγικής. Σε αυτή την περίπτωση, υπονοείται ότι όχι μόνο δεν υπάρχει κίνδυνος διαρροών, αλλά το αντίθετο. ◆ Άλλοτε όμως συντηρούν το σενάριο της συνεργασίας με την Ένωση Κεντρώων και τον Βασίλη Λεβέντη, όπως συνέβη με τον υπουργό Επικρατείας Αλέκο Φλαμπουρά-
ρη (τον οποίο ακολούθησε και ο Δημήτρης Μάρδας), ο οποίος επιμένει πως αν ο Λεβέντης ξεχάσει τα περί οικουμενικής, μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για τη συνεργασία. Πάντως στο Μαξίμου υπάρχουν πρόσωπα που διαφωνούν κάθετα με αυτή την τακτική, την οποία θεωρούν «προσωπική», καθώς πιστεύουν πως στέλνει το στρεβλό μήνυμα πως η κυβέρνηση αγωνιά για τη συνοχή της πλειοψηφίας. Με άλλα λόγια, η κυβερνητική τακτική ως προς αυτό δείχνει μια προσπάθεια να σταλούν τα κατάλληλα μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση τηρώντας λεπτές ισορροπίες, κάτι όχι εύκολο. Πάντως πρόβλημα του Μαξίμου με τους ΑΝ.ΕΛΛ. αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχει (κάποιοι μάλιστα είναι κατηγορηματικοί), παρά τις ιδεολογικές αποκλίσεις που εκδηλώνονται με κάθε ευκαιρία και πρόσφατα με το νομοσχέδιο για το Σύμφωνο Συμβίωσης αλλά και την πρόταση Καμμένου για τη στρατιωτική θητεία των γυναικών.
0
Tο θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ τεταρτη 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Τα στοιχήματα του 2016 «Πάει ο παλιός ο χρόνος, τα αγκάθια είναι μπροστά και του κουαρτέτου ο πόνος ας κοιμάται στην καρδιά». Κάπως έτσι θα μπορούσαμε προχείρως να παραφράσουμε το κλασικό πρωτοχρονιάτικο τραγουδάκι αποχαιρετώντας το πολυτάραχο 2015 και υποδεχόμενοι το αχαρτογράφητο 2016.
Η
χρονιά που πέρασε ήταν, από κάθε άποψη, γεμάτη συγκλονιστικές αλλαγές, κυρίως στο πολιτικό πεδίο. Η αλλαγή κυβέρνησης και η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία σηματοδότησαν ένα νέο πολιτικό και κοινωνικό τοπίο. Ας δούμε τα σημαντικότερα στοιχεία του: 1. Ύστερα από το ΠΑΣΟΚ, και η Νέα Δημοκρατία πέρασε σε φάση πολιτικής κρίσης. Ο Αντώνης Σαμαράς ακολούθησε – όπως από πολύ νωρίς είχαμε εκτιμήσει – τον Ευάγγελο Βενιζέλο στην πολιτική αποστρατεία. Η πολύμηνη μάχη για τη διαδοχή του στην ηγεσία του κόμματος εξελίχθηκε σε μια κακοφορμισμένη ανοιχτή πληγή, απειλητική για την ενότητα και το μέλλον της Ν.Δ., η οποία δεν «υπόσχεται» υποχρεωτικά πολιτική και ιδεολογική ανασύνταξη. Το τέλος των «παλιών» κομμάτων έφερε στην εξουσία ένα... επίσης παλιό, τον ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο όμως υφίσταται εδώ και έναν χρόνο την πιο ταχεία προσαρμογή που έχουμε δει εδώ και πολλά χρόνια. Το κεραυνοβόλο πέρασμα από το «σκίσιμο των μνημονίων» στην πληρέστερη εφαρμογή μνημονιακού προγράμματος που ζήσαμε τα τελευταία πέντε χρόνια συνιστά τον... ορισμό της οβιδιακής μεταμόρφωσης. Η ελληνική κοινωνία, που τον Ιανουάριο ψήφισε διά του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα την απαλλαγή από τα μνημόνια, τον Σεπτέμβριο ψήφισε, πάλι διά του ίδιου κόμματος και του ιδίου πρωθυπουργού, ένα ήδη συμφωνημένο μνημόνιο, το τρίτο και βαρύτερο, το οποίο ομολογουμένως εφαρμόζεται με τις μικρότερες αντιστάσεις που είδαμε την τελευταία πενταετία. Δείγμα «προσαρμογής» και εξάντλησης των όποιων αντιστάσεων; Ίσως. Στη διάρκεια του ταραγμένου 2015 πάντως η ελληνική κοινωνία έκανε μια σαφή επιλογή: Επέμεινε στην παραμονή της στο ευρώ, παρά τα πολλά και δυσβάστακτα βάρη, αρνούμενη να δώσει στις δυνάμεις υπεράσπισης του εθνικού νομίσματος έστω τη δυ-
νατότητα να λειτουργούν ως κοινοβουλευτική αντιπολίτευση. Εν τέλει η λαϊκή ψήφος επιβεβαίωσε αυτό που πολλές φορές είχαμε προαναγγείλει: ο ΣΥΡΙΖΑ, με δεδομένη την πορεία και την κατάληξη των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων, αποτελούσε την τελευταία δημοκρατική επιλογή και τον πολιτικό σχηματισμό που θα οδηγούσε σε αναδιάταξη ολόκληρο το σύστημα. Αυτό βλέπουμε να συμβαίνει στις μέρες μας. Όμως το 2015 ήταν συνταρακτικό και για έναν ακόμη σοβαρότερο λόγο, ο οποίος θα μας απασχολήσει πάρα πολύ τα επόμενα χρόνια: Ο κόσμος – με επίκεντρο τη γειτονιά μας – περνάει ταχύτατα σε μια νέα φάση, γεμάτη από προκλήσεις και κινδύνους, από τους οποίους το μαζικό προσφυγικό και μεταναστευτικό ρεύμα είναι η πρώτη βαριά συνέπεια για τη χώρα μας.
Οι μεγάλες προκλήσεις Το νέο έτος, κληρονομώντας όλα τα βάρη του προηγούμενου, είναι γεμάτο στοιχήματα για τη χώρα, το πολιτικό σύστημα και την ελληνική κοινωνία.
Bαριά η κληρονομιά του 2015 στο νέο έτος. Η κυβέρνηση πρέπει να επιδείξει μεγάλο βάθος στρατηγικής σκέψης σε όλα τα επίπεδα
1
Το χρονικά επείγον στοίχημα αφορά την κατάσταση και την προοπτική της χώρας μετά την ολοκλήρωση του συντριπτικά μεγαλύτερου τμήματος των προβλέψεων του εμπροσθοβαρούς μνημονίου. Θεωρητικά θα κλείσουν όλες οι σοβαρές «μεταρρυθμιστικές» εκκρεμότητες, αλλά αυτό δεν θα σημαίνει το τέλος των μνημονιακών υποχρεώσεων. Στην πραγματικότητα η χώρα θα έχει αλλάξει, η κοινωνία θα έχει προσαρμοστεί σε επίπεδα ζωής πολύ χαμηλότερα από αυτά που ίσχυαν πριν από την κρίση και το μεγάλο ερώτημα θα αφορά το αν αυτή η τεράστια εσωτερική υποτίμηση μπορεί να ξαναβγάλει την Ελλάδα σε ένα αναπτυξιακό ξέφωτο ή θα την καθηλώσει σε μια μακρά περίοδο φτώχειας, στασιμότητας και μιζέριας. Τα πρώτα δείγματα θα τα δούμε φέτος. Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, θα δείξει αν είναι σε θέση να κυβερνήσει τη χώρα με όρους εξόδου από την κρίση, αν θα επιχειρήσει να μεταρρυθμίσει επιτυχώς το κράτος και τους θεσμούς του, αν θα δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής αναπαραγωγής θεραπεύοντας μεγάλες παθογένειες ή θα εγκλωβιστεί στην πεπατημένη που οδήγησε κράτος, κοινωνία και οικονομία στην κατάρρευση. Δείγματα θα δούμε από φέτος. Όπως θα δούμε αν
2
η άνοδός του στην εξουσία ήταν μια φωτοβολίδα ή θα σταθεροποιηθεί ως βασικός πυλώνας του συστήματος εξουσίας. Το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα, υποχρεωμένο πλέον να αναδιαταχθεί και να βρει νέες ιδεολογικές και οραματικές σταθερές, είναι άγνωστο αν θα αναπαραχθεί μέσα από τα γνωστά κομματικά σχήματα ή θα ζήσουμε τη γένεση νέων – άγνωστης δυναμικότητας – κομματικών σχηματισμών. Μεταξύ διπολισμού και κατακερματισμού, το διάστημα είναι άπειρο. Το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα είναι μόνο μία από τις εκφράσεις των πόνων που συνοδεύουν την αναδιάταξη των μεγάλων δυνάμεων και των σφαιρών επιρροής τους. Είναι όμως επώδυνο και μπορεί να αποτελέσει τεράστιο κίνδυνο για την κοινωνική συνοχή. Με την Ευρώπη εχθρική σε αυτό το ζήτημα και την Τουρκία πάντα απειλητική, θα χρειαστούν πολύ μεγάλη πολιτική μαεστρία και καθαρές πολιτικές επιλογές για να μην αποτελέσει αυτή η υπόθεση βόμβα στα θεμέλια της χώρας. Ταυτοχρόνως η φωτιά που έχει ανάψει στη γειτονιά μας, με όλες τις μεγάλες δυνάμεις να παίζουν σκληρά παιχνίδια για την αναδιάταξη συνόρων και σφαιρών κυριαρχίας, απειλεί να εξαπλωθεί και στα εθνικά μας θέματα. Η Κύπρος, το Αιγαίο και η Θράκη πρέπει πάση θυσία να εξαιρεθούν από κάθε σχεδιασμό για αλλαγή στάτους την ώρα που η Τουρκία παίζει το μεγαλύτερο στοίχημα των τελευταίων δεκαετιών για τη σταθερότητα, τη θέση και τον ρόλο της σε όλη την περιοχή. Το πρωτοσέλιδο του «Ποντικιού» στις 2 Ιουλίου 2015, εν όψει του δημοψηφίσματος, ζητούσε: «Όρθια η χώρα τη Δευτέρα». Τώρα το αίτημα είναι το ίδιο: «Όρθια η χώρα το 2016». Για να συμβεί αυτό, θα χρειαστεί τεράστια προσπάθεια και η κυβέρνηση – προσπερνώντας τα κάκιστα δείγματα υπουργικής ελαφρότητας και πολιτικής - ιδεολογικής ασυναρτησίας – θα πρέπει να επιδείξει μεγάλο βάθος στρατηγικής σκέψης σε όλα τα επίπεδα. Από πολλές απόψεις, το 2016 όχι μόνο δεν θα είναι ανέφελο, αλλά ίσως αποδειχθεί πολύ βαρύτερο από το 2015. Παρ’ όλα αυτά, Καλή Χρονιά...
3
4
5
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
0
www.topontiki.gr
Πολλή φασαρία για το τίποτα Από τα Μάρμαρα και τις μπύρες, στην Ιθαγένεια και το «χακί» για γυναίκες και μαθητές Η καταψήφιση του Συμφώνου Συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών από τους Ανεξάρτητους Έλληνες ήταν το... προτελευταίο επεισόδιο ηχηρών διαφοροποιήσεων από τον ελάσσονα εταίρο σε νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης.
Π
ριν προλάβει να ξεχαστεί το Σύμφωνο Συμβίωσης, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛΛ και υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος πρόλαβε να βάλει νέα «φωτιά στα τόπια» με τις προτάσεις για γυναίκες και μαθητές στα «χακί» προκαλώντας κύματα αντιδράσεων από τον ΣΥΡΙΖΑ και στέλνοντας την αντιπολίτευση... στα «όπλα». Το «όραμα» του υπουργού Άμυνας περιλαμβάνει την υποχρεωτική στράτευση των γυναικών που διεκδικούν θέση στην Αστυνομία, την Πυροσβεστική και το Λιμενικό Σώμα, προαιρετική στράτευση για όλες τις υπόλοιπες γυναίκες, αλλά και τη δημιουργία στρατιωτικών λυκείων που θα λειτουργήσουν ως ο «προθάλαμος» για την κατάλληλη προετοιμασία και ανάδειξη των μαθητών που επιθυμούν καριέρα στις Ένοπλες Δυνάμεις. Η αλήθεια είναι ότι στα ζητήματα της εφαρμογής του μνημονίου η συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛΛ έχει υπάρξει πράγματι άψογη. Δεν είναι άλλωστε τυχαίες οι αναφορές παραγόντων της ευρωζώνης στο ότι επί της συγκυβέρνησής τους όχι μόνο η εφαρμογή του μνημονίου είναι η πληρέστερη συγκριτικά με το έργο των κυβερνήσεων των τελευταίων πέντε ετών, αλλά και στο «μεταρρυθμιστικό» πεδίο οι επιδόσεις τής νυν συγκυβέρνησης ξεπερνούν τα πεπραγμένα της τελευταίας πενταετίας. Επίσης δεν προκύπτει κάποιο πρόβλημα διαφορετικών αντιλήψεων στα ζητήματα των λεγόμενων «αντισταθμιστικών» μέτρων που περιλαμβάνονται στο περίφημο «παράλληλο πρόγραμμα».
Οι ψηφοφόροι Υπ’ αυτό το πρίσμα, μπορεί κάποιος μάλλον εύκολα να διαπιστώσει για ποιον λόγο τα δύο κόμματα του κυβερνητικού συνεταιρισμού επιλέγουν να δώσουν τις επιμέρους μάχες τους στο ιδεολογικό πεδίο: διότι αυτό είναι το μόνο στο οποίο μπορούν να συγκρατήσουν κρί-
Σε ιδεολογικό επίπεδο οι επιμέρους μάχες ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛΛ. Το πραγματικό διακύβευμα
Βλέπω στο χακί ακόμα και την Περιστέρα
σιμες μάζες ψηφοφόρων οι οποίες έχουν σοβαρούς λόγους να δυσαρεστούνται από τις οικονομικά δύσκολες πλευρές της κυβερνητικής πολιτικής. Το πραγματικό διακύβευμα ωστόσο: u Δεν αφορά τις έως σήμερα ιδεολογικές κόντρες μεταξύ των δύο κυβερνητικών κομμάτων, δεδομένου ότι το χάσμα που τα χωρίζει είναι γνωστό σε όλους και ουκ ολίγες φορές έχει αναδειχθεί και αναγνωριστεί εκατέρωθεν. Επιπλέον, καμιά από τις μέχρι σήμερα κόντρες αυτού του είδους δεν έχει αποδειχθεί μοιραία για το κυβερνητικό σχήμα, καθώς η κυβέρνηση βρίσκει σε άλλα κόμματα τις ψήφους που της στερούν οι ΑΝΕΛΛ, όπως έγινε στο εμβληματικής σημασίας θέμα του Συμφώνου Συμβίωσης. u Αφορά όμως τη δυνατότητα να παραμείνει και μελλοντικά αδιατάρακτη η συνεργασία των δύο κομμάτων σε επίπεδο κορυφής. Ιδιαίτερα αν στο κοντινό μέλλον προκύψουν σοβαρά ζητήματα διαφωνίας στα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορεί να προσδοκά βοήθεια από κόμματα της αντιπολίτευσης. u Αφορά επίσης τις συνεχείς πιέσεις εκ μέρους μέσων ενημέρωσης και των αντιπολιτευόμενων κομμάτων της Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι), τα οποία βρίσκονται σε συνεχή σύγκρουση με τους ΑΝΕΛΛ και μάλιστα με αξιοσημείωτη συχνότητα ψέγουν τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα γι’ αυτήν την επιλογή κυβερνητικής συνεργασίας – με τους ΑΝΕΛΛ και τον Πάνο Καμμένο όχι μόνο να ανταποδίδουν τα πυρά, αλλά και να επιτίθενται συχνά πρώτοι με σφοδρότητα στα δύο κεντροαριστερά κόμματα. Από μια οπτική γωνία, θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει για έναν διαγ(κ)ωνισμό μεταξύ ΑΝΕΛΛ, ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού για το ποιος είναι ο πιο... ταιριαστός κυβερνητικός εταίρος για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και για έναν πόλεμο εκ μέρους ισχυρών παραγόντων της δημόσιας ζωής με επίδικο θέμα όχι μόνο το μοντέλο κυβέρνησης και διακυβέρνησης, αλλά και τη
σύνθεση του κυβερνητικού σχήματος.
Κόντρα με... μέλλον Πριν από το «χακί» γυναικών - μαθητών και το Σύμφωνο Συμβίωσης, το ιδεολογικό χάσμα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛΛ είχε σηματοδοτήσει η καταψήφιση από το κόμμα του Καμμένου, στην Ολομέλεια της Βουλής, του νομοσχεδίου για την Ιθαγένεια. Ακόμη, πριν από λίγο καιρό, οι ΑΝΕΛΛ δεν είχαν δώσει θετική ψήφο στη ρύθμιση για τη φορολόγηση της ελληνικής μπύρας (άρθρο 52 του νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα, που αρχικά προέβλεπε την επιπλέον φορολόγηση της μπύρας ελληνικής παραγωγής). Το άρθρο δεν συγκέντρωσε τελικά την απαιτούμενη πλειοψηφία, αποσύρθηκε από το νομοσχέδιο και ως εκ τούτου δεν έφτασε στην Ολομέλεια, με αποτέλεσμα μια ήττα της κυβέρνησης εξαιτίας της... μπύρας! Μάλιστα, στην ψήφιση του συγκεκριμένου πακέτου προαπαιτούμενων οι ΑΝΕΛΛ δεν ψήφισαν τη διάταξη που έδινε παράταση στην έκδοση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας στο Μέγαρο Μουσικής δίνοντας, ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο την αίσθηση ότι ο Πάνος Καμμένος και η πλειονότητα των βουλευτών των ΑΝΕΛΛ προχώρησαν σε ένα... ανώδυνο γι’ αυτούς αντάρτικο, αφού το συγκεκριμένο άρθρο τελικά υπερψηφίστηκε από όλες τις πτέρυγες της αντιπολίτευσης.
Ηχηρή διαφοροποίηση σημειώθηκε και στον τομέα του Πολιτισμού, ύστερα από τις δημόσιες τοποθετήσεις του αρμόδιου υπουργού Αριστείδη Μπαλτά για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Η διαμαρτυρία των ΑΝΕΛΛ έλαβε επίσημη μορφή καθώς ο βουλευτής Δημήτρης Καμμένος κατέθεσε ερώτηση προς τον υπουργό εκφράζοντας τις έντονες αντιρρήσεις του σχετικά με τις δηλώσεις Μπαλτά για τον τρόπο διεκδίκησης των γλυπτών. Η πρώτη μεγάλη διαφωνία πάντως κατεγράφη τον Μάιο του 2015, κατά τη διάρκεια ψήφισης νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αρνήθηκαν να στηρίξουν και καταψήφισαν δυο υπουργικές τροπολογίες που αφορούσαν την ανέγερση ισλαμικού τεμένους στον Βοτανικό, καθώς και τη ρύθμιση οικονομικών ζητημάτων του Μεγάρου Μουσικής. Το επόμενο μεγάλο ζήτημα, αν δεν μπει κάποιο «φρένο» από το Μαξίμου, αναμένεται να είναι οι αλλαγές στα σχολικά βιβλία Ιστορίας που έχουν εξαγγελθεί από την αναπληρώτρια υπουργό Παιδείας Σία Αναγνωστοπούλου, καθώς, σε περίπτωση κόντρας μεταξύ των δύο κυβερνητικών εταίρων, δεν είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα βρει σε άλλα κόμματα – πλην ίσως της Ένωσης Κεντρώων – συμμάχους που θα στηρίξουν αλλαγές οι οποίες θα προκαλέσουν σύγκρουση ανάλογη της περίφημης πλέον «υπόθεσης Ρεπούση»...
0
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Η βαριά ατζέντα του 2016 Ασφαλιστικό, «κόκκινα δάνεια», προϋπολογισμός, μεσοπρόθεσμο, αξιολόγηση... και όποιος αντέξει Με το «καλημέρα» της νέας χρονιάς ξεκινούν τα... βάσανα για την κυβέρνηση και τα εκατομμύρια των Ελλήνων, οι οποίοι περιμένουν τις αποφάσεις που θα ληφθούν μέσα στο πρώτο δίμηνο του έτους για να πληροφορηθούν ποια θα είναι η σύνταξη, ο μισθός και το επίδομά τους, πώς θα διαχειρίζεται η τράπεζα το «κόκκινο» δάνειό τους αλλά και ποιοι θα είναι οι φόροι που θα πρέπει να πληρώσουν κατά τη διάρκεια του 2016.
Η
σκληρή διαπραγμάτευση ουσιαστικά θα ξεκινήσει από την επόμενη εβδομάδα, μέσα στην οποία η ελληνική πλευρά θα πρέπει να αποστείλει στους επικεφαλής των τεσσάρων θεσμών τις αναλυτικές και πλήρως ποσοτικοποιημένες προτάσεις για το ασφαλιστικό. Θα ακολουθήσει η άφιξη του «κουαρτέτου» στην Αθήνα – πιθανότατα στις αρχές του δεύτερου δεκαπενθημέρου του Ιανουαρίου – και η αποσαφήνιση των τελευταίων λεπτομερειών της «ατζέντας» για την ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας. Τα κεφάλαια της ατζέντας είναι γνωστά από τώρα: ◆ ασφαλιστικό, ◆ κατάθεση στη Βουλή του κανονισμού διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, ◆ παρουσίαση μεσοπρόθεσμου για την περίοδο 2016-2019 ◆ και επανεξέταση των προβλέψεων που έχουν συμπεριληφθεί στον κρατικό προϋπολογισμό του 2016. Εκτός από την ατζέντα, σαφώς προσδιορισμένο είναι και το χρονοδιάγραμμα: μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου θα πρέπει να ψηφιστεί ένας ακόμη εφαρμοστικός νόμος για ασφαλιστικό και «κόκκινα» δάνεια ενώ στο συγκεκριμένο πολυνομοσχέδιο θα πρέπει να περάσουν και επώδυνες φορολογικές διατάξεις με αναδρομικό χαρακτήρα (αύξηση φόρου αγροτών, αύξηση φόρου ενοικίων κ.λπ.). Το «έπαθλο» για την ελληνική κυβέρνηση, η εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία της οποίας θα δοκιμαστεί στη Βουλή, θα είναι ένα εισιτήριο για την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους και... 5,7 δισ. ευρώ.
Επώδυνα και επικοινωνιακά Πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει συμφωνηθεί, με την επιτυχή ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας να εκταμιευτούν οι δύο δόσεις που, βάσει της δανειακής σύμβασης, θα έπρεπε να έχουν εκταμιευτεί τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2015 αντίστοιχα.
Σοβαρό ενδεχόμενο να ζητηθούν νέα μέτρα λόγω ύφεσης
Δεδομένου ότι από αυτά τα 5,7 δισ. ευρώ σημαντικό μέρος είναι προγραμματισμένο να διοχετευτεί για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, η κυβέρνηση έχει ήδη φτιάξει την επικοινωνιακή της στρατηγική: ψηφίζουμε τα επώδυνα μέτρα διότι με αυτά ουσιαστικά ξεμπερδεύουμε με τα «σκληρά» του 3ου μνημονίου (πράγματι, τα υπόλοιπα προαπαιτούμενα μπορεί να ξεπερνούν τα 100 στον αριθμό μέχρι και τα μέσα του 2018, αλλά δεν είναι τόσο δύσκολα όσο αυτά που πρέπει να περάσουν μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2016, με εξαίρεση ίσως τη φορολογική μεταρρύθμιση η οποία έμεινε εκτός πρώτης αξιολόγησης) και εξασφαλίζουμε ζεστό χρήμα για την πραγματική οικονομία είτε αποπληρώνοντας τα χρέη του Δημοσίου είτε μειώνοντας ακόμη περισσότερο τα ποσά που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους. Αυτή η διαπραγμάτευση δεν θα είναι καθόλου εύκολη καθώς τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν, θα επιβαρύνουν εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά όχι μόνο για το 2016, αλλά και για την επόμενη διετία. Μπορεί η κυβέρνηση να θέλει προς το παρόν να κρατήσει χαμηλά τους τόνους, ωστόσο γνωρίζει πολύ καλά ότι κινδυνεύει να υποχρεωθεί να λάβει έναν πακτωλό νέων μέτρων. Είναι σοβαρό το ενδεχόμενο, λόγω ύφεσης, να ζητηθούν νέα μέτρα για να κλείσει ο προϋπολογισμός του 2016. Είναι δεδομένο ότι το μεσο-
πρόθεσμο θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα που να αντιστοιχούν στο 1% του ΑΕΠ για την περίοδο 2017-2018 ενώ και στο ασφαλιστικό δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα περάσει η ελληνική πρόταση για αύξηση των εργοδοτικών εισφορών προκειμένου οι κύριες συντάξεις να παραμείνουν στο ύψος τους (σ.σ.: το αντίθετο συμβαίνει καθώς ήδη παρασκηνιακά οι δανειστές έχουν διαμηνύσει ότι αυξήσεις ασφαλιστικών εισφορών και μειώσεις των χρημάτων που πρέπει να αποδίδουν τα ασφαλιστικά ταμεία στον ΕΟΠΥΥ δεν πρόκειται να περάσουν).
«Σταυρόλεξο» Τα αγκάθια αυτής της διαπραγμάτευσης αναδεικνύονται μέσα από την ανάλυση της ατζέντας, η οποία έχει ως εξής: Το μεγάλο «αγκάθι» στο ασφαλιστικό που κυριαρχεί στην ατζέντα της μεταρρύθμισης, είναι να προσδιοριστούν τα μέτρα που θα οδηγήσουν στη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ. Με βάση τους υπολογισμούς της ελληνικής πλευράς, από τα μέτρα που έχουν ήδη επιβληθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (επιβολή εισφορών υπέρ υγείας στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις, μείωση των κατώτατων συντάξεων στα 392 ευρώ, κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και επιβολή ποινών σε όσους αποχωρούν πρόωρα από την αγορά εργασίας) έχει εξασφαλιστεί το 0,6% από το 1%. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι υπολείπονται μέτρα περίπου 680 εκατ. ευρώ, ποσό στο οποίο θα πρέπει να προστεθεί και το «ισοδύναμο» από την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις. Ουσιαστικά, πρέπει να εξοικονομηθεί ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Και όχι μόνο αυτό. Στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί, θα πρέπει να νομοθετηθεί ο επανυπολογισμός όλων των συντάξεων. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει κρίνει παράνομες τις περικοπές που έγιναν στις συντάξεις μετά το 2012. Ουσιαστικά, πρόκειται για περικοπές 3-4 δισ. ευρώ, οι οποίες έπληξαν περισσότερο αυτούς που είχαν το τέλος του 2011 άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης άνω των 1.000 ευρώ. Έπληξαν επίσης το σύνολο του πληθυσμού των συνταξιούχων καθώς με τις περικοπές του 2012 και του 2013 καταργήθηκε η 13η και η 14η επικουρική σύνταξη αλλά και το υπόλοιπο των δώρων που είχε απομείνει (έως και 800 ευρώ) μετά το ψαλίδισμα που είχε γίνει από το 2010. Για να λυθεί το «σταυρόλεξο», δύο πράγματα θα πρέπει
1
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
0
www.topontiki.gr
Τρία «αγκάθια» και ένα... έπαθλο για την κυβέρνηση
να συμβούν. Πρώτον να γίνει επανυπολογισμός και των 2,6 εκατομμυρίων συντάξεων που καταβάλλονται σήμερα. Θα θεσπιστεί μια κλίμακα με συντελεστές αναπλήρωσης, βάσει των οποίων θα υπολογιστούν εκ νέου όλες οι συντάξεις. Ουσιαστικά, με τον επανυπολογισμό θα περικοπούν όλες οι συντάξεις από το 1ο ευρώ. Επειδή όμως η κυβέρνηση θα θελήσει να προστατεύσει τους χαμηλοσυνταξιούχους, θα θεσπίσει τη λεγόμενη προσωπική διαφορά. Πώς θα λειτουργεί; Θα αποφασιστεί, για παράδειγμα, ότι δεν θα θιγούν οι συντάξεις κάτω από τα 800 ευρώ. Για όσους επομένως προκύψουν μειώσεις, ακόμη και αν η σύνταξή τους πέφτει κάτω από τα 800 ευρώ, θα δίδεται η λεγόμενη προσωπική διαφορά και η σύνταξη θα επανέρχεται στα 800 ευρώ. Η προσωπική διαφορά δεν θα υπάρχει για όσους έχουν καταφύγει πρόωρα στη σύνταξη, κάτι που σημαίνει ότι όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους κινδυνεύουν με μειώσεις, ακόμη και αν εισπράττουν λιγότερα από 800 ευρώ τον μήνα. Αυτή η διαδικασία περικοπών ουσιαστικά αφορά την αντικατάσταση των περικοπών που έχουν ήδη γίνει. Το αν κάποιοι θα βγουν ευνοημένοι ή ζημιωμένοι σε σχέση με αυτά που εισπράττουν σήμερα, θα φανεί στην πράξη. Σε κάθε περίπτωση, οι μειώσεις θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες όσον αφορά τις επικουρικές συντάξεις. Όταν ο ίδιος ο υπουργός Επικρατείας μιλάει για περικοπές της τάξεως του 15%-20%, είναι σαφές ότι οι μειώσεις θα είναι πολύ μεγάλες. Ουσιαστικά, η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος θα εφαρμοστεί και θα είναι προσαυξημένη δεδομένου ότι υπάρχει πλέον και το «κενό» του 2015. Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα έχει να κάνει με τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για να εξασφαλιστεί η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά περίπου 700 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση θα προσέλθει την επόμενη εβδομάδα με πρόταση να αυξηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές κατά μία ποσοστιαία μονάδα (αυτό θα φέρει περίπου 250 εκατ. ευρώ) αλλά και να
επιβληθεί τέλος στις τραπεζικές συναλλαγές. Και οι δύο αυτές προτάσεις είναι αμφίβολο αν θα περάσουν. Θεωρείται δεδομένο ότι οι δανειστές θα επιμείνουν για περικοπή και στις κύριες συντάξεις. Όσον αφορά τις ενοποιήσεις των ταμείων, η πρόταση με την οποία αναμένεται να κατέβει η κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση θα προβλέπει τελικώς τη σύσταση τριών ταμείων (ένα υπερ-Ταμείο υπό το ΙΚΑ, στο οποίο θα ενταχθούν ο ΟΑΕΕ, το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και το ΕΤΑΑ, ένα δεύτερο ταμείο που θα είναι ο ΟΓΑ και ένα τρίτο που θα είναι το ΝΑΤ) αλλά και τη διατήρηση των περισσότερων φόρων υπέρ τρίτων υπό τη μορφή όμως πόρων του ασφαλιστικού συστήματος και όχι της κάθε επαγγελματικής κατηγορίας ξεχωριστά. Επίσης, η κυβέρνηση θα επιμείνει στην κάλυψη των μέτρων χωρίς να απαιτείται περικοπή των κύριων συντάξεων. Δεύτερο «αγκάθι» είναι η ολοκλήρωση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος για την περίοδο 2016-2019. Στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για το μεσοπρόθεσμο θα αντιμετωπιστεί και το όποιο «άνοιγμα» παρατηρηθεί στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2016. Ανάλογα με την εξέλιξη του ΑΕΠ κατά το 4ο τρίμηνο του 2015, θα προκύψει το αν θα απαιτηθεί και πρόσθετο πακέτο μέτρων για να επιτευχθούν οι βασικοί δημοσιονομικοί στόχοι του 2015, με κυριότερο την εμφάνιση πρωτογενούς πλεονάσματος της τάξεως του 0,5%. Το βασικότερο ζήτημα που θα πρέπει να συμφωνηθεί με τους δανειστές στο πλαίσιο κατάρτισης του νέου μεσοπρόθεσμου, είναι ο προσδιορισμός μέτρων συνολικού ύψους 1,7 δισ. ευρώ (ή 1% του ΑΕΠ) που θα πρέπει να ληφθούν προκειμένου να κλείσει ο προϋπολογισμός του 2017 και του 2018 εντός των προσδιορισμένων στόχων (σ.σ.: για το 2017 πρέπει να προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ και για το 2018 πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ). Αυτό το πακέτο μέτρων του μεσοπρόθεσμου θα πρέπει να είναι εμπροσθοβαρές, δηλαδή ο
2
Όταν η κυβέρνηση έχει βάσανα, εγώ ξηλώνομαι...
κύριος όγκος (1,2 δισ. ευρώ) θα πρέπει να αφορά μέτρα που θα υλοποιηθούν μέσα στο 2017. Τρίτο και επίσης μεγάλο θέμα, δεδομένου ότι αγγίζει εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, είναι η ψήφιση του κανονισμού για το άνοιγμα της αγοράς όλων των κατηγοριών «κόκκινων» δανείων. Εκτός από την πώληση των επιχειρηματικών δανείων αλλά και των στεγαστικών που δεν αφορούν την απόκτηση κύριας κατοικίας, μέσα στον Φεβρουάριο θα πρέπει – σε συνεργασία και με την Τράπεζα της Ελλάδας – να αποσαφηνιστεί υπό ποιες προϋποθέσεις και όρους θα πωλούνται σε ιδιωτικά κεφάλαια τα «κόκκινα» καταναλωτικά δάνεια καθώς και τα «κόκκινα» δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στη διαπραγμάτευση θα μπουν και τα «κόκκινα» δάνεια απόκτησης πρώτης κατοικίας, ωστόσο η κυβέρνηση θα επιδιώξει να τα «προστατέψει» από τη διαδικασία της μεταβίβασης. Εκτός πρώτης αξιολόγησης – προς ικανοποίηση της κυβέρνησης – φαίνεται να μένει το φορολογικό νομοσχέδιο, χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνιστεί ακόμη αν θα περάσουν εμβόλιμα τρεις βασικές διατάξεις για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού του 2016: η αύξηση του φόρου για τους αγρότες, για τα ενοίκια και η αύξηση του φόρου εισοδήματος προκειμένου να εξασφαλιστούν πρόσθετα έσοδα 150 εκατ. ευρώ, όπως προβλέπει ο προϋπολογισμός.
3
10
Νέα Δημοκρατία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Λίγο πριν από τη γαλάζια αρένα Πού θα κριθεί η έκβαση της εκλογικής μάχης για την προεδρία της Ν.Δ. Με το πέρας της χριστουγεννιάτικης ανάπαυλας και της συναισθηματικής «εκεχειρίας» – λόγω του θανάτου της αδελφής του Βαγγέλη Μεϊμαράκη – αναμένεται τις επόμενες μέρες να κορυφωθεί η πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση για την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της μεθεπόμενης Κυριακής.
Ο
ι τόνοι έχουν πέσει αυτές τις μέρες μετά την προεόρτια σφοδρή σύγκρουση, με τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη να απαντά πολύ αιχμηρά στις αιτιάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη περί στήριξης από βαρονίες και βιλαέτια που έχουν καθηλώσει τη Νέα Δημοκρατία. Ο Μητσοτάκης παραμένει πιστός στην απόφασή του να μην οξύνει την αντιπαράθεση με προσωπικούς χαρακτηρισμούς και δεν απάντησε στο ίδιο ύφος στον αντίπαλό του, ο οποίος του καταλόγισε ότι δεν δικαιούται «διά να ομιλεί» επειδή είναι γιος πρωθυπουργός. «Δεν μπορεί να με κατηγορεί για βαρονίες ο γιος του πρώην πρωθυπουργού» είπε συγκεκριμένα ο Μεϊμαράκης. Η αλήθεια όμως είναι ότι, σε αντίθεση με την Ντόρα Μπακογιάννη,
ο Κυριάκος Μητσοτάκης ακολούθησε πιο μοναχική πορεία για να προχωρήσει εντός της Ν.Δ., αφού όσο περνούσαν τα χρόνια οι μητσοτακικές δυνάμεις εξασθενούσαν και ο ίδιος ο επίτιμος πρόεδρος και πατέρας του σημερινού υποψηφίου έχανε δύναμη και επιρροή εντός του κόμματος. Μάλιστα, σε αυτήν την προεκλογική αναμέτρηση ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης στάθηκε πολύ διακριτικά και απέφυγε να αναμειχθεί δημοσίως. Το ίδιο έπραξε και η Μπακογιάννη, η οποία ουδέποτε έκρυψε την... παντελή έλλειψη ενθουσιασμού για την απόφαση του αδελφού της να διεκδικήσει την ηγεσία της Ν.Δ. «Δεν είχα στήριξη από τους παραδοσιακούς μηχανισμούς της Ν.Δ., δεν είχα στήριξη από άλλους βουλευτές και πολλοί πίστευαν ότι δεν
Τα «όπλα» των δύο μονομάχων
θα μπορούσα να είμαι στον δεύτερο γύρο» επαναλαμβάνει μονότονα ο Κυριάκος. Δεν είναι όμως εύκολο να προβλέψει κάποιος αν και πόσο θα πιάσει στον κόσμο το επιχείρημά του ότι ο ίδιος είναι ένα πρόσωπο που θα τα βάλει με τις βαρονίες του κόμματος.
Ερωτήματα Τα μεγάλα ερωτήματα, από τα οποία θα κριθεί η έκβαση της εκλογής για την προεδρία της Ν.Δ., είναι αρκετά – και όλα κρίσιμα: u Τελικά, θα προσέλθουν στη μάχη της 10ης Ιανουαρίου όλοι όσοι πήγαν στις κάλπες την 20ή Δεκεμβρίου; u Αν υπάρξει αποχή, πόσο μεγάλη θα είναι αυτή; u Τι είχαν ψηφίσει όσοι τυχόν θα απόσχουν; u Μπορούν οι δύο ηττημένοι του πρώτου γύρου να κατευθύνουν όσους τους ψήφισαν; u Πόσοι από τους ψηφοφόρους που στήριξαν στον πρώτο γύρο τους δύο μονομάχους θα υπερασπιστούν την
αρχική τους προτίμηση και πόσοι θα τη διαφοροποιήσουν; Ο Μεϊμαράκης αναγνωρίζει τη δυσκολία της εκλογής επισημαίνοντας ότι «το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου δεν αλλάζει εύκολα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να αναστραφεί. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ούτε φαβορί ούτε αουτσάιντερ». Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η στάση όσων επέλεξαν τους Τζιτζικώστα και Γεωργιάδη, οι οποίοι αποτελούν μια κρίσιμη μάζα του 30% και προφανώς μπορούν με την ψήφο τους στην επαναληπτική διαδικασία να καθορίσουν τον νικητή. Και οι δύο υποψήφιοι στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις με τους συνεργάτες τους επισημαίνουν ότι κάθε ψήφος είναι διαφορετική και ότι επί της ουσίας όλα ξεκινούν από την αρχή. Από τους ψηφοφόρους των δύο υποψηφίων που αποκλείστηκαν από τον δεύτερο γύρο, με μια πρώτη προσέγγιση φαίνεται να επωφελείται ο Μητσοτάκης, αφού τόσο ο Γεωργιάδης, που τοποθετήθηκε ξεκάθαρα, όσο και ο Τζιτζικώστας, με όσα διακήρυξε προεκλογικά, δείχνουν να είναι πιο κοντά στον γιο του πρώην πρωθυπουργού. Οι συνεργάτες και οι συνοδοιπόροι και των δύο φαίνεται να εκτιμούν ως μεταβατική κατάσταση για τη Νέα Δημοκρατία την εκλογή Μεϊμαράκη, ενώ κρίνουν ότι η επικράτηση του Μητσοτάκη θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στο κόμμα.
Επόμενη φάση Το ερώτημα όμως παραμένει: Πόσο εύκολο είναι να ελέγξει τους ψηφοφόρους του ο Γεωργιάδης και πόσο εύκολο είναι οι νεοδημοκράτες της Βόρειας Ελλάδας να πάνε κόντρα στον καραμανλισμό, όταν μάλιστα οι περισσότεροι από όσους ψήφισαν τον Τζιτζικώστα τον προτίμησαν ως ανανεωτή της συγκεκριμένης παράδοσης; Από την άλλη πλευρά, καλό είναι να μην αγνοούμε ότι μια πλειάδα στελεχών, που δεν τόλμησαν να θέσουν υποψηφιότητα, θα προτιμούσαν την εκλογή Μεϊμαράκη ώστε να διατηρήσουν αλώβητες τις ελπίδες τους για μια επόμενη φάση – και αυτό αποτελεί σημαντικό στοιχείο
Νέα Δημοκρατία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
11
www.topontiki.gr
ολόθερμης στήριξής τους στο πρόσωπο του τέως προέδρου. Με αυτά τα δεδομένα οι δύο μονομάχοι στην τελευταία στροφή της μάχης επιστρατεύουν τα όπλα τους σε διαφορετική κατεύθυνση. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης μοιάζει να είναι το κλασικό φαβορί, αφού τον χωρίζει μικρότερη απόσταση από τον αντίπαλό του για την κατάκτηση της νίκης. Εν όψει του δεύτερου γύρου προτάσσει: u Την ενωτική στάση του απέναντι σε όλα τα στελέχη. u Την πείρα και τη σταδιακή καταξίωσή του σε όλα τα επίπεδα της κομματικής πυραμίδας. u Την εμπέδωση της καραμανλικής μετριοπάθειας και την εγκατάλειψη της ακροδεξιάς και σκληρής μνημονιακής ρητορικής της τελευταίας διακυβέρνησης Σαμαρά u Τη στήριξη της χώρας μέσα από πεδία συνεννόησης με την κυβέρνηση που βοηθούν στο να συγκρατήσει η χώρα στήριξη και να διατηρήσει συμμαχίες στο ευρωπαϊκό επίπεδο, με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. u Τη στήριξή του από τον ίδιο τον Κώστα Καραμανλή και τους στενούς συνεργάτες του, που επαναφέρει το κόμμα στην παραδοσιακή του κοίτη. Από την άλλη πλευρά του λόφου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος είναι το απόλυτο αουτσάιντερ και είναι δυνατόν να κάνει την έκπληξη κόβοντας πρώτος το νήμα, εξαγγέλλει: u Την εξαφάνιση των καπετανάτων στο εσωτερικό της Ν.Δ. και των διαχωριστικών γραμμών μεταξύ καραμανλικών, ακροδεξιών και μητσοτακικών. u Την ανασυγκρότηση του κόμματος σε νέα βάση. u Την ιδεολογική στροφή της Νέας Δημοκρατίας προς το Κέντρο, αλλά με σταθερές και σοβαρές αρχές, και την παρότρυνση προς τους φοβισμένους νοικοκυραίους να τολμήσουν να έλθουν σε επαφή με νέες ιδέες. u Την ελκυστικότητα της παρουσίας του σε κεντρώους ψηφοφόρους, έναν χώρο κατακερματισμένο, του οποίου η «κατάκτηση» όμως αποτελεί σταθερή επιδίωξη όποιου επιθυμεί να κυβερνήσει. Το στοιχείο πάντως που διαφοροποιεί περισσότερο απ’ όλα τον Μητσοτάκη από τον Μεϊμαράκη είναι ότι ο πρώτος επιχειρεί να συγκροτήσει ένα... «αντιτσιπρικό» μέτωπο με όχημα τη Νέα Δημοκρατία. Επιχειρεί να πει στους νεοδημοκράτες ότι θα σταματήσει να ζητάει συνεργασία με άλλα φιλοευρωπαϊκά κόμματα και κινήσεις και θα επιδι-
1
2
ώξει να καταστεί αυτοδύναμα καταφύγιο σε όσους πολίτες πίστεψαν στον Αλέξη Τσίπρα και τις δεσμεύσεις του για έξοδο από την κρίση και ανάπτυξη και δηλώνουν απογοητευμένοι. «Πολιτική με ψέματα και λαϊκισμό θα σταματήσουμε να κάνουμε» τόνισε ο Μητσοτάκης μιλώντας στον ΣΚΑΪ, για να συμπληρώσει με απόλυτο τρόπο πως δεν υπάρχει κανένα περιθώριο συναίνεσης με τον Τσίπρα: «Είναι αναξιόπιστος, χρησιμοποιεί τη συναίνεση α λα καρτ και δεν πρόκειται να συναινέσω με τον κ. Τσίπρα όσο προχωρεί σε παρεμβάσεις στην Παιδεία που ακυρώνουν μεταρρυθμίσεις ετών. Κατεδαφίζει τις μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία και εμείς δεκανίκι δεν θα γίνουμε».
Το δίλημμα Και οι δύο κάνουν λόγο για άμεση ανάταξη του κόμματος και ανασυγκρότηση ώστε να περάσει μπροστά στις δημοσκοπήσεις. Ο Μεϊμαράκης ισχυρίζεται ότι μέσα στον επόμενο μήνα θα καταστήσει τη Ν.Δ. πρώτο κόμμα, γεγονός το οποίο, όπως εκτιμά, θα λειτουργήσει καταλυτικά για τις πολιτικές εξελίξεις το επόμενο διάστημα. Ο Μητσοτάκης από την πλευρά του δεν θέτει τόσο άμεσους στόχους, αλλά τονίζει ότι μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου θα καταστεί δυνατό η
Οι θέσεις Μεϊμαράκη και Μητσοτάκη για το αύριο του κόμματος
Αχός βα ακούγετραύς πολλά του ι, πέφτουνφ..έκια .
Ν.Δ. να γίνει ένα κόμμα που θα μπορέσει να κυβερνήσει ξανά τη χώρα. Θεωρεί ότι το κόμμα στο εσωτερικό του χρειάζεται να χτιστεί από την αρχή, με ανανέωση εκ βάθρων σε πρόσωπα, ιδέες, πρακτικές και λειτουργίες, και ότι αυτό θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα γεμάτο τετράμηνο. Το δίλημμα λοιπόν που τίθεται – ομολογουμένως με πολλά λόγια, επιθετικούς χαρακτηρισμούς ή ιδεολογικές φιοριτούρες – είναι αν η Ν.Δ. θα παραμείνει σταθερή καραμανλική δύναμη, που θα αντλεί δύναμη από τα διδάγματα του ιδρυτή της για μετριοπάθεια και σοσιαλίζουσα κοινωνική πολιτική, ή αν θα περάσει στην επόμενη μέρα με τους θιασώτες του οικονομικού φιλελευθερισμού, οι οποίοι επιπλέον εκτιμούν ότι πρέπει η χώρα να απαλλαγεί από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛΛ. Η πρώτη τάση είναι πιο συμπαγής, πιο σίγουρη και μοιάζει να απευθύνεται στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, που έσπευσαν μαζικά να ψηφίσουν στον πρώτο γύρο. Η δεύτερη μοιάζει να συσπειρώνει τους νεότερους, που θέλουν δραστικές αλλαγές και άμεση πολιτική στροφή.
Τραγικό λάθος Πίσω από το ιδεολογικό φόντο, πάντως, υποκρύπτεται ένας ακόμη πόλεμος μεταξύ Μεϊμαράκη και Μητσοτάκη. Ο Μεϊμαράκης μοιάζει να υπερα-
σπίζεται το κυβερνητικό παρελθόν της πενταετίας Καραμανλή, η οποία κατά πολλούς όξυνε το δημοσιονομικό πρόβλημα και έριξε τη χώρα στα βράχια, ενώ τόνωσε τον μεταπολιτευτικό λαϊκισμό του «βολέματος» στο Δημόσιο με τις αθρόες προσλήψεις. Ταυτόχρονα, είναι συχνά οξύς με όψεις της διακυβέρνησης της συγκυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου, όπως η άποψή του ότι ήταν τραγικό λάθος η απομάκρυνση των καθαριστριών από το Δημόσιο. Από την άλλη πλευρά, ο Μητσοτάκης επιχειρεί να προσεγγίσει το 38% που ψήφισε «Ναι» στο δημοψήφισμα και πιστεύει ότι η καταστροφή της οικονομίας της χώρας ήταν ο σφιχτός εναγκαλισμός των κομμάτων με το κράτος και τις λειτουργίες του. Μάλιστα, απαντώντας στο ζήτημα της ανάλγητης απόλυσης των καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών, που επικοινωνιακά έπληξε καίρια τη συγκυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ, είπε με νόημα ότι θα πρέπει να σταματήσουν τα στελέχη του κόμματός του να χρησιμοποιούν... επιχειρήματα του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Μητσοτάκης μοιάζει να εκτιμά ότι υπάρχει μια υπόγεια πολιτική ανακωχή, αν όχι φλερτ, όπως είπε βροντωδώς η Φώφη Γεννηματά, μεταξύ της καραμανλικής πτέρυγας και της ομάδας Τσίπρα. Η σχέση αυτή, σύμφωνα με το συγκεκριμένο σενάριο, δημιουργεί προστατευτική ασπίδα απέναντι στην καραμανλική πενταετία 2004-2009 με αντιστάθμισμα μια ήπια πολιτική μεταχείριση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛΛ. από τα καραμανλικά στελέχη. Ο Μεϊμαράκης τόνισε με έμφαση ότι ο Μητσοτάκης αρνήθηκε να υπερψηφίσει τον Προκόπη Παυλόπουλο ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κάτι που είχε όντως συμβεί επειδή ο νυν υποψήφιος πρόεδρος της Ν.Δ. είχε τότε διαφωνήσει με το κυβερνητικό παρελθόν του Προέδρου κατηγορώντας τον ότι διόγκωσε το Δημόσιο. Ο Μητσοτάκης αρνήθηκε να απαντήσει για το θέμα αυτό, διότι έτσι κι αλλιώς φροντίζει δημοσίως να είναι πολύ προσεκτικός με τον Καραμανλή και τους καραμανλικούς. Η ρητορική Μεϊμαράκη, τέλος, αφήνει εκτεθειμένη σε κάθε είδους κριτική τη διετία Σαμαρά, την οποία νεοδημοκρατικά στελέχη, τα οποία έμειναν εκτός νυμφώνος, αντιμετωπίζουν ως μια κακή παρένθεση. Ποια από τις παραπάνω λογικές αγγίζει τους περισσότερους νεοδημοκράτες θα φανεί σίγουρα στην κάλπη…
12
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Στη φάκα όλο το αδήλωτο χρήμα! Συνεργασία 130 χωρών βάζει τέλος σε «αθέατους» φοροπαραδείσους και τραπεζικό απόρρητο Ο πόλεμος εναντίον όσων κρύβουν αδήλωτο χρήμα στο εξωτερικό προετοιμάζεται μεθοδικά από το 2014. Από την 1.1.2016, όμως, το σχέδιο μπαίνει σε πλήρη εφαρμογή.
Α
πό την Πρωτοχρονιά και στο εξής θα είναι πολύ πιο δύσκολο να καταχωνιάσει κανείς χρήματα κάτω από τη μύτη του διεθνούς τραπεζικού συστήματος, αφού οι φορολογικοί παράδεισοι μετατρέπονται σε κόλαση και το τραπεζικό απόρρητο σπάει σταδιακά για 130 χώρες, με τον πιο επίσημο τρόπο πια. Από την πρώτη μέρα του νέου έτους αρχίζει, με τις ευλογίες του ΟΟΣΑ, η «Επανάσταση της Παγκόσμιας Ανταλλαγής Πληροφορίας». Οι φοροφυγάδες μπορεί να είναι ευφυείς στα τεχνάσματά τους, όμως οι επιλογές τους στενεύουν πλέον δραματικά. Οι πιο εξεζητημένοι παράδεισοι μαύρου χρήματος, όπως οι Παρθένοι Νήσοι, γίνονται κι αυτοί μέρος του διακρατικού τραπεζικού και φορολογικού συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών. Το ίδιο και η μέχρι πρότινος... απόρθητη Ελβετία. Οι βάσεις μπήκαν στις 29 Οκτωβρίου 2014. Τότε στο Βερολίνο υπογράφτηκε από 51 χώρες η Συμφωνία που προβλέπει την αυτόματη ανταλλαγή οικονομικών και φορολογικών πληροφοριών. Από το 2016 οι χώρες που έχουν ήδη υπογράψει, συν πολλές ακόμη που ήδη έχουν συναινέσει ή θα πιεστούν να συμμετάσχουν κι αυτές στο μέλλον σ’ αυτό το σύστημα, θα ανταλλάσσουν πληροφορίες κάθε χρόνο. Αυτές οι πληροφορίες θα περιλαμβάνουν σχεδόν τα πάντα: Καταθέσεις, έσοδα από τόκους, μερίσματα, μετοχές κ.λπ. Κάποιες χώρες πιθανότατα προχωρούν σε περαιτέρω ειδικές συμφωνίες και διευκολύνσεις που θα περιλαμβάνουν μειωμένες ποινές για όσους προτιμήσουν να επιστρέψουν εθελουσίως τα χρήματα στη χώρα τους, παρά να περιμένουν να πιαστούν σε έναν χρόνο από τώρα. Το σύστημα σχεδιάστηκε ώστε να «δίνει» τα στοιχεία του κάθε έτους την επόμενη χρονιά. Συγκεκριμέ-
να, για τα στοιχεία του φορολογικού έτους 2016 θα υπάρχει πλήρης πρόσβαση και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ελεγκτικών μηχανισμών των κρατών τον Σεπτέμβριο του 2017. Αυτό ξεκινάει για πρώτη φορά φέτος, αλλά θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.
Κατόπιν αιτήματος Το Διεθνές Φόρουμ για τη Διαφάνεια και Ανταλλαγή Πληροφοριών του ΟΟΣΑ, με την επίσημη ονομασία Global Forum on Transparency and Exchange of Information for Tax Purposes, έχει 130 χώρες-μέλη που ήδη ανταλλάσσουν πληροφορίες για φορολογικούς σκοπούς, όμως μόνο κατόπιν σχετικού αιτήματος. Ανάμεσα στις χώρες βρίσκονται από σύσσωμη την Ευρωπαϊκή Ένωση έως την Κίνα και τις ΗΠΑ κι από την Αλβανία έως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Από αυτό το σύνολο των 130 χωρών, οι 51 που υπέγραψαν πρώτες τη Συμφωνία του Βερολίνου (συμπεριλαμβάνονται η Ελλάδα και η Κύπρος), δεσμεύτηκαν ήδη να ανταλλάσσουν εκτενείς πληροφορίες και στοιχεία μεταξύ τους όχι κατά παραγγελία και κατά περίπτωση κατόπιν αιτήματος, αλλά από 1.1.2016 μόνιμα και αυτοματοποιημένα σε συνολική και ετήσια βάση. Σταδιακά, το ίδιο θα συμβεί και για τις υπόλοιπες χώρες των «130», όπως και για όσες ενταχθούν στη συνέχεια. Στα 51 κράτη που υπέγραψαν στο Βερολίνο τον νομικώς κοινά αποδεκτό μηχανισμό για αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών συμπεριλαμβάνονται πανίσχυρα οικονομικά κέντρα, αλλά και διάσημοι φορολογικοί παράδεισοι, τουλάχιστον μέχρι σήμερα: u Αργεντινή, u Μπαρμπέιντος, u Βέλγιο, u Βουλγαρία, u Κολομβία, u Κροατία, u Κουρασάο,
u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u
Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Νήσοι Φερόε, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ινδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Κορέα, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μαυρίκιος, Μεξικό, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σεϋχέλλες,
Το σχέδιο στήνεται από το 2014 και ξεκινά την Πρωτοχρονιά
Να το δω και να μην το πιστέψω...
Σλοβακία, Σλοβενία, Ν. Αφρική, Ισπανία, Σουηδία, Βρετανία. Το πιο ενδιαφέρον σημείο των «51», όμως, βρίσκεται στους δέκα περιβόητους φορολογικούς παράδεισους των κάθε λογής off-shore που εντάσσονται στο πλαίσιο καθεστώτος κτήσης του βρετανικού στέμματος: u Νήσοι Μαν, u Νήσοι Τζέρσεϊ και Γκέρνσεϊ καθώς και τα βρετανικά υπερπόντια εδάφη u Ανγκουίλα, u Βερμούδες, u Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, u Νησιά Κέιμαν, u Γιβραλτάρ, u Μοντσεράτ και u Νησιά Τερκς - Κέικος. Να σημειωθεί ότι οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, που αποτελούν βρετανικό υπερπόντιο έδαφος στην Καραϊβιu u u u u u
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
13
www.topontiki.gr
κή, συγκέντρωσαν 92 δισ. δολάρια σε ξένες επενδύσεις μόνο για το 2013, κυρίως από off-shore εταιρείες - βιτρίνες, και διαφημίζονταν ως το ασφαλέστερο φορολογικό καταφύγιο που είχε απομείνει σε όλη τη Γη. Με ένα πολύ σκληρό τιμωρητικό πλαίσιο νόμων για όποιον... τολμούσε να κάνει διαρροή στοιχείων με «λίστες» φοροφυγάδων και CD σε αρχές ξένων κρατών. Ακόμη κι αν υπήρχε δημόσιο συμφέρον στη δημοσιοποίηση πληροφοριών! Τα δεδομένα αλλάζουν όμως.
Ο Σόιμπλε «Πρωτεργάτης» της Συμφωνίας του Βερολίνου ήταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε με τη δυναμική προτροπή «ας κάνουμε μια κοινή συνεισφορά σε περισσότερη διαφάνεια και δικαιοσύνη στον παγκοσμιοποιημένο 21ο αιώνα». Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας ο Σόιμπλε δήλωνε περιχαρής ότι «στην παλιά του μορφή το τραπεζικό απόρρητο είναι πια ξεπερασμένο». Μάλιστα η εκτίμησή του ήταν ότι με την επίτευξη της συγκεκριμένης συμφωνίας δεν θα έχουν πια τόση σημασία και τα CD με τις «κλεμμένες λίστες» με στοιχεία φοροφυγάδων: «Πάντα θεωρούσα προβληματικό να συνεργάζεσαι με κλεπταποδόχους για να προστατεύεις το δίκαιο». Να αναφερθεί ότι βασικός στόχος του Σόιμπλε είναι να μπουν το συντομότερο δυνατόν και οι 130 χώρες στο πλαίσιο αυτόματης ανταλλαγής, αλλά και αυτός ο ήδη μεγάλος αριθμός κρατών να αυξηθεί κι άλλο τα επόμενα χρόνια. Ρίχνοντας μια ματιά στη λίστα των χωρών, παρατηρούμε ότι τη συμφωνία έχουν υπογράψει όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο εξής, μάλιστα, κάθε χώρα που επιθυμεί να μπει στο ευρώ είναι εκ των προτέρων υποχρεωμένη να συμμορφώνεται με τη συγκεκριμένη συμφωνία. Υπάρχουν, όμως, και κάποιες τρανταχτές απουσίες από την πρώτη δέσμη των 51 κρατών, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ελβετία. Η Κίνα προστέθηκε αργότερα και η ανταλλαγή των στοιχείων της θα αρχίσει τελικά από το 2018. Μια από τις χώρες - κλειδιά είναι, φυσικά, η Ελβετία, η οποία, παρά τους αρχικούς δισταγμούς της, εν τέλει συμμορφώθηκε δεχόμενη ισχυρές πιέσεις και από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών. Να σημειωθεί ότι την παραμονή των Χριστουγέννων γνωστοποιήθηκε πως τέσσερις ελβετικές τράπεζες θα πληρώσουν πάνω από 163,2 εκατ.
ευρώ συνολικά στο υπουργείο Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών για να αποφύγουν πιθανές διώξεις επειδή βοήθησαν Αμερικανούς καταθέτες να φοροδιαφύγουν. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει συνάψει συμφωνίες με 75 ελβετικές τράπεζες, σε ένα εθελοντικό πρόγραμμα από το 2013, το οποίο επιτρέπει σε τράπεζες της Ελβετίας να αποφύγουν πιθανές ποινικές διώξεις με το να αποκαλύψουν ενδοσυνοριακές πράξεις που βοήθησαν Αμερικανούς υπηκόους να αποκρύψουν περιουσιακά στοιχεία. Η Ελβετία υπέγραψε τελικά τη Συμφωνία του Βερολίνου το 2014, αλλά και την ειδική συμφωνία ανταλλαγής με την Ε.Ε. στις 27.5.15. Έτσι συμμορφώνεται κι αυτή πλήρως πλέον με τα στάνταρ του ΟΟΣΑ για την αυτόματη ανταλλαγή χρηματοοικονομικών πληροφοριών. Κάτι που σημαίνει ότι η Ελβετία παύει να αποτελεί καταφύγιο για τους απανταχού φοροφυγάδες. Η συμφωνία με την Ελβετία θα έχει ισχύ από την 1.1.2017 και η πρώτη ανταλλαγή οικονομικών στοιχείων θα λάβει μέρος μέσα στο 2018. Το νέο ειδικό ντιλ που επετεύχθη με την Ελβετία και την Ευρωπαϊκή Ένωση θα ισχύσει και για τις 28 χώρες-μέλη της Ε.Ε. με τρία βασικά στοιχεία:
Με τις ευλογίες του ΟΟΣΑ αρχίζει η «επανάσταση της παγκόσμιας ανταλλαγής πληροφοριών»
u Αμοιβαία αυτόματη ανταλλαγή οικονομικών στοιχείων του λογαριασμού. u Ανταλλαγή ειδικών πληροφοριών έπειτα από αίτημα, σύμφωνα με τις διαδικασίες του ΟΟΣΑ. u Πλήρης απαλλαγή παρακράτησης φόρου σε διασυνοριακά μερίσματα, πληρωμές τόκων και δικαιωμάτων.
Πλήρη στοιχεία Οι πληροφορίες, που πια θα ανταλλάσσονται αυτόματα κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από το 2018, θα περιλαμβάνουν τα πλήρη στοιχεία του φορολογουμένου, με όνομα, διεύθυνση, τόπο και ημερομηνία γέννησης – σε περίπτωση προσώπου κι όχι εταιρείας –, αριθμούς λογαριασμών, υπόλοιπο λογαριασμών, αλλά και πληροφορίες για έσοδα, όπως τόκους, μερίσματα, έσοδα από πωλήσεις ή εξαγορές περιουσιακών στοιχείων, μέχρι και ακαθάριστα έσοδα σε κάποιες περιπτώσεις. Μετά την αρχική συμφωνία των «51» προστέθηκαν κι άλλα κράτη, με το σύνολο σήμερα να φτάνει τις 78 χώρες. Σε κάποιες από τις νεοεισερχόμενες στο «κλαμπ» η ροή των πληροφοριών θα αρχίσει από το 2017 και σε άλλες από το 2018, ενώ εκτιμάται ότι και οι 130 εν τέλει θα ακολουθήσουν αργά ή γρήγορα. Οι ΗΠΑ, ενώ είναι στις 130 χώ-
ρες που έχουν συμφωνήσει επί της αρχής, δεν έχουν υπογράψει ακόμη τη συμφωνία για το πότε θα ενταχθούν στο σύστημα αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών. Σημειωτέον ότι αρκετοί διεθνείς οργανισμοί, με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν ήδη τον ρόλο παρατηρητών στο όλο εγχείρημα. Πολιτικά, δηλαδή, η παρεμβατικότητα των ΗΠΑ παραμένει ισχυρή σε όλα τα επίπεδα. Στο εξής οι πληροφορίες μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν στο σύστημα ανταλλαγής της Συμφωνίας του Βερολίνου θα μεταβιβάζονται αυτοματοποιημένα από τη χώρα - «πηγή», δηλαδή από το κράτος όπου βρίσκονται τα χρήματα, στη χώρα διαμονής του φορολογουμένου. Το κράτος που στέλνει τις πληροφορίες πρέπει να διασφαλίζει ότι η μεταβίβαση των στοιχείων θα γίνεται πάντα με ασφαλή και κρυπτογραφημένο τρόπο. Η πληροφόρηση θα μεταβιβάζεται ηλεκτρονικά ή με CD. Το επόμενο βήμα θα είναι η παραλαβή και η αποκρυπτογράφηση των στοιχείων από τη χώρα διαμονής του φορολογουμένου, η οποία θα παραλαμβάνει τα ηλεκτρονικά δεδομένα. Κατόπιν τα στοιχεία θα καταχωρίζονται σε (συνήθως) αυτοματοποιημένη ή, όποτε χρειάζεται, σε χειροκίνητη διαδικασία αντιπαραβολής. Το ζητούμενο θα είναι να αναγνωριστεί ο φορολογούμενος και να αντιπαρατεθούν οι πληροφορίες με τα εγχώρια αρχεία προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει φοροδιαφυγή και ποια αδικήματα στοιχειοθετούνται, εφόσον προκύπτει αποκάλυψη «μαύρου χρήματος». Το πλαίσιο κατά της φοροδιαφυγής και του αδήλωτου χρήματος όχι μόνο αυστηροποιείται, αλλά και διευρύνεται σε δεκάδες συνεργαζόμενα κράτη. Ίσως το μόνο κενό που υπάρχει μέχρι στιγμής έχει να κάνει με τα ακίνητα εξωτερικού, ωστόσο ο προσανατολισμός είναι να βρεθεί κι εκεί μια φόρμουλα για να αποκαλυφθεί πλούτος που παραμένει κρυφός, με μια ενημερωμένη διακρατική πλατφόρμα ακινήτων κι ανταλλαγή πληροφοριών. Η Ελλάδα εντάσσεται κι αυτή, όπως ήδη αναφέραμε, στο πλαίσιο ανταλλαγής πληροφοριών της Συμφωνίας του Βερολίνου, αρχής γενομένης από 1.1.2016. Η χώρα μας θα συνεργάζεται με τα ξένη κράτη, που σημαίνει ότι οποιαδήποτε απόκρυψη από το επερχόμενο περιουσιολόγιο είναι πιθανό να αποκαλυφθεί τον Σεπτέμβριο του 2017, όταν θα δοθούν τα πρώτα στοιχεία, ή τις αμέσως επόμενες χρονιές.
14
ω ν ώ π υ Τρ
τον... σκούφο του Αη Βασίλη δεν έχουν φορέE Μoνο σει τα στελέχη της κυβέρνησης, καθώς αυτές τις μέρες περισσεύουν οι δηλώσεις για τον Βασίλη Λεβέντη. Με λόγια «γλυκά», σαν μελομακάρονα, τόσο ο Δημήτρης Μάρδας όσο και ο Αλέκος Φλαμπουράρης «φύσηξαν» μπόλικη «άχνη ζάχαρη» προς τον πρόεδρο της Ένωσης Κεντρώων, δείχνοντας ότι το «πνεύμα των Χριστουγέννων» μπορεί να κάνει πράξη τις ευχές τους... eνωση Κεντρώων δεν έχει σχέση με το παρελθόν, E Ηκαθώς πλέον έχει κάποιες ενδιαφέρουσες θέσεις, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Μάρδα. Από την πλευρά του ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης «μέλωσε» για τον Βασίλη Λεβέντη λέγοντας πως «έδινε 30 με 35 χρόνια μάχη, υπερασπιζόμενος τα συμφέροντα των αδύναμων οικονομικά στρωμάτων και μπήκε τελικά στη Βουλή».
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
στην πρωτοχρονιά και πλέον επικρατεί το «πνεύμα»... του τζόγου – εκείνη την παλιά σβούρα του «πάρτα όλα». Το ποιος θα τα πάρει όλα, πιθανότατα, δεν θα αργήσει να το μάθουμε. Μέχρι τότε, οι ψαγμένοι, και πάλι, λένε ότι ο Βασίλης Λεβέντης δεν θα πατήσει την... πεπονόφλουδα, όπως στο παρελθόν ο Γιώργος Καρατζαφέρης και ο Φώτης Κουβέλης. Αντωνης Σαμαράς, σε αντίθεση με τον Κώστα ΚαE Οραμανλή, επιμένει ελληνικά για τις διακοπές του. Ο πρώην αρχηγός της Ν.Δ. εθεάθη με κάζουαλ εμφάνιση σε γνωστό μπαράκι του Ναυπλίου ανήμερα το βράδυ των Χριστουγέννων παρέα με τον γιο του. Αν και προτίμησε να κάτσει σε ένα τραπέζι μακριά από την μπάρα και την πολυκοσμία, γρήγορα έγινε αντιληπτός και αρκετοί ήταν εκείνοι που τον πλησίασαν για να του ευχηθούν, να του μιλήσουν αλλά και να του εκμαιεύσουν μια κουβέντα για τις «γαλάζιες» εκλογές. Ο πρώην πρωθυπουργός είναι «σώγαμπρος» στο Ναύπλιο, καθώς από εκεί κατάγεται η σύζυγός του Γεωργία, αλλά – όπως ο ίδιος εκμυστηρεύτηκε σε συνομιλητές του – θα επισκεπτόταν αμέσως μετά τα Χριστούγεννα και την αγαπημένη του Πύλο.
ονιά Καλή χρ ά και καλ α! έματ ξεμπερδ
Καθως με το «έμπα» του νέου χρόνου η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια σειρά από δύσκολα έως ιδιαίτερα ζόρικα ζητήματα (ασφαλιστικό, αγροτικό, περιουσιολόγιο, «κόκκινα» δάνεια, νέος αναπτυξιακός νόμος), όλο και πιο πολύ φουντώνει για το ποιος μπορεί να αποτελέσει το «δίχτυ ασφαλείας» στην περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά... Το «μαξιλαράκι» μέχρι στιγμής, σύμφωνα με όσους διατηρούν την κουβέντα ζεστή, είναι η Ένωση Κεντρώων.
E
Βασiλης Λεβέντης, πάντως, όπου σταθεί και όπου E Οβρεθεί δεν χάνει την ευκαιρία να λέει συνεχώς ότι το κόμμα του δεν πρόκειται να στηρίξει την κυβέρνηση. Μια τέτοια κίνηση, όπως λέει, θα αποτελούσε προδοσία για τους ψηφοφόρους του. Η μόνη περίπτωση να... βοηθήσει την κυβέρνηση, σύμφωνα με αυτά που δηλώνει, είναι να πάρει μέρος σε μια οικουμενική κυβέρνηση «αγκαλιά» με ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. Και σε αυτή την περίπτωση, όμως, βάζει όρους: Να μην συμμετάσχουν το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι, καθώς αυτοί οι δυο, όπως λέει, το μόνο που κάνουν είναι να βρίζουν την κυβέρνηση. πιο ψαγμένοι, πάντως, λένε ότι η ιστορία με τον E ΟιΛεβέντη αρχίζει και θυμίζει πολύ – καθώς φτάσαμε
Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ Διευθυντής Έκδοσης: ΠΑΝΑΓΗΣ Δ. ΚΟΥΤΟΥΦΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης: ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΙΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Aρχισυνταξία: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ, ΒΑΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ Υπεύθυνος Ύλης: ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ
Οικονομικός Διευθυντής: ΜΑΡΚΟΣ ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ Εμπορικό Τμήμα: ΜΑΝΘΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ Tηλέφωνα - Fax: 210 68.98.448 210 68.98.226 Εκτύπωση: IRIS ΑΕΒΕ
D.A. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ Α.Ε.» ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ 40 σελίδες - 2,00 ΓΡΑΦΕΙΑ: Λεωφ. Βουλιαγμένης 273, T.K. 17236, Άγιος Δημητριος, Κωδικός: 3107 Tηλ.: 210 68.98.448, Fax Σύνταξης: 210 68.91.046 e-mail: topontiki1@yahoo.gr internet: http://www.topontiki.gr
«ΠΟΝΤΙΚΙ» Πολιτική - Σατιρική και
Αποκαλυπτική εφημερίδα
•Για τη συνδρομή σας αρκεί ένα τηλεφώνημα στο 210-68.98.448. «ΠΟΝΤΙΚΙ» το... «ΠΟΝΤΙΚΙ» Σας! (Από το... 1979, ε;)
καζουαλ εμφάνιση επίσης, ιδιαίτερα χαλαE Με ρό, αλλά εκτός συνόρων, «έπιασε» ο φωτογραφικός φακός τον Κώστα Καραμανλή. Ο πρώην πρωθυπουργός πέρασε τις γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων στη Σερβία και πιο συγκεκριμένα στο χειμερινό θέρετρο του Καπαόνικ μαζί με τη σύζυγό του Νατάσα και τα παιδιά τους. Στην παρέα του βρέθηκαν, επίσης με τις οικογένειές τους, οι «γαλάζιοι» Ευρυπίδης Στυλιανίδης και Κώστας Σκρέκας. ενα ομοφοβικό ξέσπασμα προσπάθησε να δικαιοE Με λογήσει την απουσία της από την ψηφοφορία του Συμφώνου Συμβίωσης η Σοφία Βούλτεψη, λέγοντας πως ήταν «συνειδητά απούσα» και ρίχνοντας την ευθύνη στους ομοφυλόφιλους που βρίσκονταν στα θεωρεία της Βουλής παρακολουθώντας τις διαδικασίες. «Κάποια πράγματα έχουν τα όριά τους», είπε η Βούλτεψη και αναφέρθηκε στα ομόφυλα ζευγάρια που φιλήθηκαν στα θεωρεία μετά το τέλος της ψηφοφορίας. Στην περίπτωσή της ταιριάζει γάντι το γνωστό «καλύτερα να μασάς παρά να μιλάς». Ιδιαίτερα αν θυμηθεί κανείς και το περίφημο ξέσπασμά της για την περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση και πως θα λείψουν από την αγορά μέχρι και τα χαρτιά υγείας...
www.topontiki.gr
Ο «λογαριασμός» της πενταετίας Όλα δείχνουν, δυστυχώς, ότι τη χρονιά που έρχεται, καταφτάνει προς εξόφληση ο λογαριασμός μιας χαμένης πενταετίας. Μιας πενταετίας που η χώρα κυβερνήθηκε με οδηγίες (μνημόνια) και εντολές απέξω και που παρ’ όλα αυτά καμία λύση και καμία διέξοδος από την κρίση δεν προέκυψε. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το αδιέξοδο οφείλεται στις λάθος εντολές και οδηγίες των ξένων δανειστών. Άλλοι λένε πως το πολιτικό σύστημα αποδείχτηκε ανίκανο να ακολουθήσει τις σοφές οδηγίες. Όπως και να ’χει πάντως, το 2016 φαίνεται πως είναι η χρονιά των διορθωτικών (και πανάκριβων) κινήσεων, καθώς μέσα στο επόμενο δίμηνο η κυβέρνηση έχει αναλάβει την υποχρέωση να «λύσει» το ασφαλιστικό και να μεταρρυθμίσει το φορολογικό σύστημα, σε μια στιγμή που οι οικονομία διανύει τον έκτο χρόνο ύφεσης…
Σε δοκιμασία η κυβερνητική αντοχή Έχοντας ίσως την επίγνωση του ανέφικτου στόχου της ελληνικής κυβέρνησης (να επιμείνει σε δημοσιονομικές τακτοποιήσεις με την οικονομία σε βαθιά ύφεση), το Αμερικανικό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πρόβλεψης (Stratfor) στην ετήσια πρόβλεψή του επισημαίνει τις σοβαρές πιθανότητες κοινωνικών αναταραχών στη χώρα και πιθανή πτώση της κυβέρνησης καθώς η οικονομία θα παραμείνει αναιμική και η ανεργία θα εξακολουθεί να κινείται στη… στρατόσφαιρα. Πριν κάποιοι σπεύσουν να απαξιώσουν τις προβλέψεις του αμερικανικού Stratfor, καλό θα είναι να πάρουν υπόψη τους πως το εν λόγω ίδρυμα έχει τη δυνατότητα (;) οι προβλέψεις του να αποκτούν έναν χαρακτήρα αυτοεκπληρούμενης προφητείας, καθότι οι προβλέψεις/αναλύσεις τού ευαγούς ιδρύματος συνδέονται άμεσα με τις επιδιώξεις της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία στην προκειμένη περίπτωση αποστέλλει προς κάθε ενδιαφερόμενο το εξής μήνυμα: Η παρούσα ελληνική Βουλή μπορεί να δώσει κυβέρνηση χωρίς πρωθυπουργό τον Τσίπρα. Κάτι γνωρίζουν ή απλώς εκβιάζουν;… κυβερνητικες καθυστερήσεις δίνουν άλλοθι για E Οισχεδιασμούς ορισμένων για την απομόνωση της χώρας μας από τη ζώνη Σένγκεν, υποστηρίζουν 12 «γαλάζιοι» βουλευτές σε επίκαιρη επερώτηση που κατέθεσαν προς τον υπουργό Εσωτερικών Παναγιώτη Κουρουμπλή με θέμα την υλοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση και την έκθεση προόδου για την Ελλάδα. Οι
Πεντακόσια και πολλά είναι… Οι αριθμοί έχουν την… κακή συνήθεια να λένε την αλήθεια και να περιγράφουν με τον ασφαλέστερο τρόπο την πραγματικότητα. Και στην προκειμένη περίπτωση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης τα κουκκιά είναι μετρημένα. Ας τους ρίξουμε μια ματιά «ακούγοντας» έναν από τους πλέον βαθείς γνώστες του ζητήματος, τον καθηγητή Οικονομικών και Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου και επί σειρά ετών επιστημονικό διευθυντή του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Σάββα Ρομπόλη. Ο καθηγητής μιλώντας στο Mega είπε πως, εάν επιμείνουν οι δανειστές για εξοικονόμηση 2,2 δισ. ευρώ μέσα από τη μείωση των συντάξεων, τότε οι συντάξεις από 800 ευρώ και πάνω θα μειωθούν γύρω στο 12%-13%, δηλαδή κατά 100 ευρώ. Κάτι που επίσης σημείωσε ο Σ. Ρομπόλης είναι ότι η μέση σύνταξη στη χώρα μας το 2010 ήταν 1.500 ευρώ, τώρα
έχει φθάσει στα 800 - 850 ευρώ και εφόσον εφαρμοστεί το πρόγραμμα της τρόικας «η τάση είναι να φθάσει στα 600 ευρώ». Η απελπιστική πραγματικότητα αποτυπώνεται ακόμη πιο οδυνηρή αν λάβει κανείς υπόψη του κάποιους ακόμη αριθμούς που έχουν να κάνουν με το οξύτατο δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Ήδη, όπως είπε ο Σ. Ρομπόλης, το 25% του πληθυσμού είναι πάνω από 65 ετών και η μελέτη του πίνακα της δημογραφικής εξέλιξης δείχνει ότι από το 2044 και μετά ο ένας στους δύο θα υπερβαίνει αυτήν την ηλικία. Αν σε αυτούς τους αριθμούς προσθέσει κανείς και αυτούς που περιγράφουν τη σημερινή ανεργία καθώς και τη μηδενική ανάπτυξη, καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι συντάξεις στο κοντινό μέλλον, αν υπάρχουν, δεν θα ξεπερνούν τα πεντακόσια ευρώ…
15
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
ΔΙΣΕΚΤΟ 2016
Παγκόσμια ανασφάλεια Αποχαιρετώντας τη χρονιά που φεύγει, ο Gideon Rachman των «Financial Times» καταθέτει τις «μαύρες σκέψεις» του για το 2016 και παρομοιάζει (δικαίως) το διεθνές πολιτικό σύστημα με ασθενή ευάλωτο σε οποιοδήποτε αρνητικό σοκ. «To 2015» γράφει ο Rachman «ένα αίσθημα ανησυχίας και ανασφάλειας για το μέλλον άρχισε να καταλαμβάνει τις μεγάλες πρωτεύουσες του πλανήτη. Από το Πεκίνο μέχρι την Ουάσιγκτον, το Βερολίνο ώς την Μπραζίλια, τη Μόσχα και το Τόκιο, οι κυβερνήσεις, τα μέσα ενημέρωσης και οι πολίτες ήταν σε κατάσταση επιφυλακής». Αυτή η παγκοσμιοποιημένη ανασφάλεια αναπτύσσεται στο παγκοσμιοποιημένο οικονομικό θερμοκήπιο, το οποίο, προφανέστατα, δυσλειτουργεί…
ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ
Κανείς κυρίαρχος
βουλευτές της Ν.Δ. που υπογράφουν την επίκαιρη επερώτηση, με επικεφαλής τον Γιώργο Κουμουτσάκο, επιρρίπτουν ευθύνες στην κυβέρνηση για καθυστερήσεις στη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για την υποδοχή όσων αιτούνται άσυλο, ανυπαρξία χώρων κράτησης των οικονομικών μεταναστών που προορίζονται για επαναπατρισμό, έλλειψη ολοκληρωμένης στρατηγικής για τις επιστροφές, αλλά και σημαντικά κενά στην παροχή των απαραίτητων ειδών στους πρόσφυγες-μετανάστες. Σφοδρη επίθεση κατά της κυβέρνησης εξαπέλυσε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης. Ο επικεφαλής της ΛΑΕ σε δήλωσή του τόνισε ότι η υπόθεση των συντάξεων του ελληνικού λαού θα γίνει το εμβρυουλκό για μεγάλες πολιτικές ανακατατάξεις και ραγδαίες ανατρεπτικές εξελίξεις τους πρώτους μήνες του νέου χρόνου. «Αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. επιχειρήσει με νέες περικοπές συντάξεων να προκαλέσει στη χώρα, για πρώτη φορά, ένα είδος κοινωνικής “γενοκτονίας” σε ειρηνική περίοδο, τότε πιθανότατα θα τεθεί αντιμέτωπη όχι απλά με τη λαϊκή οργή, αλλά με μια πραγματική κοινωνική θύελλα και κοινωνική εξέγερση, που θα είναι και η αρχή του γρήγορου τέλους για την ίδια και τα μνημόνια», δήλωσε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης.
E
πολυ σκληρή ανακοίνωση αντέδρασε το ΠΑΣΟΚ E Με στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου με την οποία επιβάλλονται ρυθμίσεις από το παράλληλο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως λέει, αρνείται τον διάλογο και για το δήθεν παράλληλο πρόγραμμά του και επισημαίνει… «άνθρακες ο θησαυρός», αφού εκτιμά ότι απλά παρατείνονται χρονικά ισχύουσες ανεπαρκέστατες ρυθμίσεις, οι οποίες φυσικά δεν καλύπτουν, όπως δηλώνει η κυβέρνηση, τους πολίτες που βιώνουν την απόλυτη φτώχεια. Μάλιστα καταλογίζει στον ΣΥΡΙΖΑ απέχθεια στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Βρε, πώς αλλάζουν οι καιροί... όμως και ένας υπαινιγμός στην ανακοίνωση, E Υπαρχει αφού καταλογίζει στην κυβέρνηση ότι εξασφαλίζει εν λευκώ εξουσιοδοτήσεις για θέματα που έπρεπε να αντιμετωπιστούν με σοβαρό διάλογο και συνεννόηση (ενοικιάσεις πλοίων και προμήθειες για πρόσφυγες-μετανάστες κ.λπ.).
Οι φήμες λένε ότι... 4 Όλο το βάρος θα ρίξει ο Πάγκαλος στην υποψηφιότητα Μητσοτάκη. Διατί να το κρύψει άλλωστε, που θα έλεγε και ο επίτιμος… Το πρώτο βήμα το έκανε στις περασμένες εκλογές, ψηφίζοντας τη Νουδούλα!!! 4 Στην Αθήνα βρέθηκε αυτές τις μέρες ο Τόμας Μίλερ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ο οποίος συναντήθηκε μάλιστα με τον ΓΑΠ. Δεν ξέρω αν το ’μαθε ο Λαλιώτης, γιατί του τα ’χει μαζεμένα εδώ και χρόνια. Όπως λέγεται έβαλε το χεράκι του το 2003 για να φύγει από γραμματέας ο Λαλιώτης, ώστε να μην εμποδίσει την διαδοχή του Σημίτη από τον Γιώργο...
Στο κοντινό παρελθόν σε κάποια γωνιά της γης υπήρχε πάντοτε τουλάχιστον μια δύναμη της οποίας οι κατακτήσεις σε οικονομικό επίπεδο απέπνεαν αισιοδοξία για το μέλλον. Αυτό, γράφει ο Rachman, είναι που λείπει από το 2016, αφήνοντας την παγκόσμια κοινωνία να πλεύσει σε αχαρτογράφητα ύδατα. Γιατί το 2016 δεν θα συναντήσει το ιαπωνικό οικονομικό «θαύμα» της δεκαετίας του ’80, ούτε την αμερικανική ηγεμονία μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου της δεκαετίες του ’90, ούτε καν τον γερμανικό δυναμισμό του 2000 με το ευρώ και τη διεύρυνση της Ε.Ε. Το 2016 έρχεται να συναντήσει ένα ασθενές και ευάλωτο διεθνές πολιτικό σύστημα που αδυνατεί να αντιμετωπίσει την οικονομική στασιμότητα, την εξάπλωση της τρομοκρατίας και την άνοδο του λαϊκισμού…
ΣΚΛΗΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Πόνος για τους αδύνατους αποδείχτηκε η φήμη ότι υπήρξε συνάντηση E Μουφα του Αντώνη Σαμαρά με τον Απόστολο Τζιτζικώστα τη Δευτέρα και μάλιστα δημόσια, στο ανακαινισμένο ιστορικό καφέ του Ζonar’s στο Σύνταγμα. Ο Τζιτζικώστας, που ακόμη δεν έχει τοποθετηθεί δημόσια αν προτίθεται να εκφραστεί θετικά υπέρ ενός από τους δύο μονομάχους στην κούρσα για την ηγεσία της Ν.Δ. μετά τον αποκλεισμό του, διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ότι και να ήθελε δεν θα μπορούσε να «διακτινιστεί» από τη Θεσσαλονίκη όπου βρίσκεται στην Αθήνα για τη συνάντηση... γιορτινό παζάρι βιβλίου φιλοξενεί ο χώρος πολιE ενα τισμού και πολιτικής Ρήγας Βελεστινλής (Ξενοφώντος 4, 6ος όροφος, Σύνταγμα) έως την Τρίτη 5 Ιανουαρίου. Θα βρείτε βιβλία των Εναλλακτικών Εκδόσεων με έκπτωση έως 50% σε αυτά που εκδόθηκαν πριν από το 2011 και 30% στα νεότερα, αλλά και πλήθος μεταχειρισμένων με τιμές από 1 έως 5 ευρώ. Καθημερινά από 10.00 π.μ. έως 7.00 μ.μ. και το Σάββατο 11.00 π.μ. με 3.00 μ.μ.
ξετρυπωνω
Η αδυναμία της παγκόσμιας ελίτ να διανείμει ικανοποιητικά τον παγκόσμιο πλούτο οδηγεί στη βάσιμη εκτίμηση ότι τα χρόνια που έρχονται θα χαρακτηριστούν από την ένταση των συγκρούσεων σε διάφορα θερμά σημεία του πλανήτη. Ήδη πολλοί οικονομολόγοι «στοιχηματίζουν» ότι το 2016 θα είναι οριακό για τη ζώνη του ευρώ αλλά και την παγκόσμια οικονομία, και εκτιμούν ότι η άνοδος των επιτοκίων από τη FED στις ΗΠΑ είναι προετοιμασία για νέα επερχόμενη κρίση στις ΗΠΑ, που όμως, σε συνδυασμό με τον αποπληθωρισμό χωρών με χρέη, οδηγεί σε νέα εκρηκτική οικονομικά κατάσταση με γεωπολιτικές προεκτάσεις, για χώρες όπως η Ρωσία, η Βραζιλία και η Τουρκία. Κι αν για χώρες πληθυσμιακών και οικονομικών μεγεθών όπως η Ρωσία, η Βραζιλία και η Τουρκία, το κοντινό μέλλον προβλέπεται εκρηκτικό, εύκολα μπορεί κανείς να φανταστεί πόσο οδυνηρή μπορεί να είναι η επόμενη χρονιά για χώρες του μεγέθους και της κατάστασης της Ελλάδας…
16
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
H Eυρώπη βούλιαξε στο Αιγαίο Πάνω από 3.500 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν χαθεί μέχρι στιγμής στα νερά του αρχιπελάγους Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες έφθασαν το 2015 στην Ευρώπη, προερχόμενοι κυρίως από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και δευτερευόντως την Ερυθραία και την Κεντρική Αφρική, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ.
Α
πό αυτούς περισσότεροι από 850.000 «επέλεξαν» ως πύλη εισόδου τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, δημιουργώντας πρωτοφανείς εικόνες για τους κατοίκους, αφού οι δομές προσωρινής φιλοξενίας ήταν υποτυπώδεις έως ανύπαρκτες. Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι καμιά χώρα, όσο ανεπτυγμένη και οργανωμένη και να ήταν, δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί επαρκώς στη μεγαλύτερη μεταναστευτική ροή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Περισσότεροι από 3.500 πρόσφυγες και μετανάστες είναι μέχρι στιγμής ο τραγικός απολογισμός των ανθρώπων που χάθηκαν στα παγωμένα νερά του Αιγαίου επιχειρώντας το επικίνδυνο ταξίδι – πάνω σ’ ένα υπερφορτω-
μένο σαπιοκάραβο ή φουσκωτό δουλεμπορικό – από τα τουρκικά παράλια. Η φωτογραφία της σορού του μικρού Αϊλάν να κείτεται σαν να κοιμάται, σε μια απόμερη ακτή της Μικράς Ασίας τον περασμένο Αύγουστο, έκανε τον γύρο του κόσμου συγκλονίζοντας την κοινή γνώμη, που μέχρι τότε έκανε πως δεν άκουγε και δεν έβλεπε μπροστά στη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση του αιώνα.
Πολιτικό κόστος Η Γερμανία άνοιξε τα σύνορά της δεχόμενη περισσότερους από 800.000 πρόσφυγες από τη Συρία και η Άνγκελα Μέρκελ έγινε η «Μητερούλα» πλέον όχι μόνο των Γερμανών, αλλά εκατοντάδων χιλιάδων βασανισμένων ανθρώπων.
Ο ανθρωπισμός της Γερμανίδας καγκελάριου όμως χάθηκε όταν βρέθηκε αντιμέτωπη με το πολιτικό κόστος των έντονων επικρίσεων για τη στάση της στο προσφυγικό, από μέλη μέσα στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, γεγονός που την υποχρέωσε να αλλάξει στάση. Δώδεκα Σύνοδοι Κορυφής έγιναν για το προσφυγικό φέτος. Όμως καμιά από τις αποφάσεις που λήφθηκαν σε κάθε μία εξ αυτών, δεν υλοποιήθηκε. Το πρόγραμμα επανεγκατάστασης 160.000 προσφύγων σε βάθος δύο ετών από την Ελλάδα και την Ιταλία προς το παρόν εφαρμόζεται μόνο στα χαρτιά, ενώ οι κατασκευή των περιβόητων hot spots προχωρά με ρυθμό «χελώνας». Προς το παρόν, μόλις 190 πρόσφυγες από την Ερυθραία και το Αφγανιστάν έχουν επανεγκατασταθεί. Πολλά από τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε. δείχνουν απροθυμία να δεχθούν πρόσφυγες στις χώρες τους. Το οξύμωρο είναι ότι τη μεγαλύτερη και πιο έντονη αντίδραση εμφανίζουν οι κυβερνήσεις και κάτοικοι χωρών της Βαλτικής, που γνώρισαν την αυταρχική πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης και των κλειστών συνόρων, αλλά ταυτόχρονα ευνοήθηκαν τα μέγιστα κατόπιν της ένταξής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ακροδεξιά κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν, στην Ουγγαρία, ήταν η πρώτη που τον περασμένο Ιούλιο επέλεξε να κλείσει τα σύνορα εμποδίζονταν χιλιάδες πρόσφυγες να διασχίσουν τα εδάφη της με τελικό προορισμό την Αυστρία και τη Γερμανία, ενώ την πολιτική των κλειστών συνόρων ακολούθησαν στη συνέχεια και άλλα κράτη, ακυρώνοντας ουσιαστικά την πολιτική των ανοικτών συνόρων της Συνθήκης Σένγκεν.
Ασυνόδευτα προσφυγόπουλα Την ίδια ώρα, οι ακραίες φωνές σε όλη την Ευρώπη κατά των προσφύγων και των μεταναστών αυξάνονται, παράλληλα με τα ποσοστά των ακροδεξιών και νεοναζιστικών κομμάτων στη Γαλλία (Μαρίν Λεπέν και Εθνικό Μέτωπο) και τη Σκανδιναβία (Σουηδοί Δημοκράτες, Κίνημα Αντίστασης στη Φινλανδία). «Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν ότι το πρόγραμμα μετεγκατάστασης θα ξεκινούσε άμεσα. Φαίνεται όμως πως η μηχανή της Ε.Ε. δουλεύει με ντίζελ και χρειάζεται λίγο χρόνο, για να ζεσταθεί και να πάρει μπρος» ήταν η σκωπτική αναφορά του Eugenio Ambrosi, γενικού διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τους πρόσφυγες. Ο 8χρονος Αλί Ρεζά βρέθηκε να περπατά μόνος του στους δρόμους της Χίου. Η 12χρονη Χαμίντα επιβίωσε από ναυάγιο, έχοντας χάσει στα κύματα τους γονείς και τα αδέλφια της. Ο 9χρονος Ομράν χωρίστηκε βίαια από την οι-
κογένειά του κατά τη διάρκεια του περάσματος από την Τουρκία και κατέληξε μόνος στη Λέσβο. Ο 15 χρόνων τυφλός Φαρχάντ έφτασε μέχρι την Ελλάδα «κρατώντας χέρια» με στόχο να φτάσει στον αδελφό του στη Γερμανία. Η 13χρονη Αϊσέ έφυγε από τη χώρα της για να αναζητήσει ασφαλή ζωή και να μπορέσει να πάει σχολείο. Υπολογίζεται ότι χιλιάδες παιδιά έρχονται μόνα τους στην Ελλάδα (σ.σ.: περισσότερα από 90.000 παιδιά έφτασαν μέσα στο 2015 στην Ελλάδα), έχοντας χάσει τους γονείς τους ή έχοντας χωριστεί απ’ αυτούς. Τα παιδιά αυτά έρχονται από χώρες όπου επικρατούν βία και συγκρούσεις, όπως η Συρία και το Αφγανιστάν, και κατά συνέπεια αποτελούν μια από τις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (σ.σ.: με υψηλό κίνδυνο έκθεσης σε κυκλώματα διακίνησης και εκμετάλλευσης), δήλωσε στο «Π» η κυρία Λώρα Παππά, πρόεδρος της ΜΚΟ ΜΕΤΑδραση, που τα τέσσερα τελευταία χρόνια έχει μεριμνήσει για την επιτροπεία και μετεγκατάσταση σε κάποια χώρα της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης για περισσότερα από 2.800 προσφυγόπουλα. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, είναι στον εντοπισμό των ασυνόδευτων παιδιών, αφού πολλοί επιτήδειοι τα πείθουν να δηλώνουν κατά τη διαδικασία ταυτοποίησής τους ενήλικοι, παρ’ ότι είναι οφθαλμοφανές ότι είναι μικρότερα από 18 χρόνων. Επίσης, έχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις που από το πουθενά εμφανίζονται μετανάστες που δηλώνουν συγγενείς (θείοι ή αδέλφια) αυτών των παιδιών, δίχως να υπάρχει κανένας τρόπος επαλήθευσης των όσων υποστηρίζουν» προσθέτει η πρόεδρος της ΜΕΤΑδρασης. Με τις προσφυγικές ροές στα ελληνικά νησιά να συνεχίζονται ανεξέλεγκτες – μόνο το τελευταίο τριήμερο περισσότεροι από 2.500 πρόσφυγες και μετανάστες έφθαναν καθημερινά κυρίως στη Λέσβο και δευτερευόντως στη Σάμο και τη Χίο –, η ΜΕΤΑδραση ενισχύει τις υπηρεσίες της στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και προχωρά στη δημιουργία μεταβατικών δομών φιλοξενίας στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο, με στόχο την προστασία των παιδιών από την κράτηση και τα κυκλώματα. H πρώτη μεταβατική δομή φιλοξενίας λειτουργεί ήδη στη Λέσβο φροντίζοντας για τη στέγαση, σίτιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των αθώων θυμάτων της προσφυγικής κρίσης, ενώ σήμερα ολοκληρώνεται με μεγάλη επιτυχία η υπηρεσία «ΠΡΟΣΦΕΡΩ», με τη συνδρομή και συμπαράσταση των τριών μεγάλων εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες καλούν τους συνδρομητές τους να στείλουν ένα sms στον πενταψήφιο αριθμό 19059 γράφοντας τη λέξη «ΔΡΑΣΗ», συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο ένα ευρώ στην οργάνωση.
18
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Η Τουρκία σφάζει, η Ε.Ε. κοιτάζει Σε εξέλιξη μια κολοσσιαία στρατιωτική επιχείρηση σε 17 κουρδικές πόλεις Η κατάρριψη από τουρκικά μαχητικά ενός ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους που επιχειρούσε κατά του ISIS στη Συρία, η κλιμακούμενη ένταση στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, ο πόλεμος δίχως τέλος στη Συρία και το προσφυγικό τσουνάμι που κατευθύνεται στην Ευρώπη, καλύπτουν απόλυτα έναν ακόμη πόλεμο ο οποίος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στο εσωτερικό της Τουρκίας, στις νοτιοανατολικές κουρδικές επαρχίες της.
Π
ρόκειται, για την ακρίβεια, για μια σφαγή αμάχων, στην οποία επιδίδονται οι στρατιωτικές δυνάμεις της Τουρκίας. Για να έχει κανείς την αίσθηση του μεγέθους αυτής της σφαγής, αρκεί να γνωρίζει ότι ο αριθμός των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων που έχουν κινητοποιηθεί για να επιβάλουν την «τάξη» στη περιοχή είναι μεγαλύτερος από τις δυνάμεις που πραγματοποίησαν την εισβολή στην Κύπρο! Η στρατιωτική κινητοποίηση στην περιοχή είναι τόσο μεθοδική και σκληρή που στις πόλεις της Νοτιοανατολικής Τουρκίας κανείς δεν μπορεί να μπει ή να βγει, καθώς είναι αδύνατο να διασπαστεί η πολιορκία τους. Μπορεί η εικόνα των καταστροφών να μη φτάνει στους τηλεοπτικούς μας δέκτες και ο διεθνής Τύπος να μην αφιερώνει πέρα από μονόστηλα στις σφαγές αμάχων, όμως δίπλα στη φωτιά που καίει στη Μέση Ανατολή, στα ανοιχτά μέτωπα της Συρίας και του Ιράκ, βρίσκεται σε εξέλιξη ένας άλλος πόλεμος εξίσου καταστροφικός και αιματηρός, στις νοτιοανατολικές περιοχές της Τουρκίας, στο τουρκικό Κουρδιστάν. Ένας πόλεμος κρυμμένος κάτω από ένα παγερό χαλί σιωπής και αδιαφορίας που έχει υφάνει η τουρκική κυβέρνηση με τη συνεργασία και ανοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία πριμοδοτεί με δισεκατομμύρια ευρώ τον Ερντογάν για την αντιμετώπιση του προσφυγικού κύματος από τη Συρία και το Ιράκ και την ίδια στιγμή κάνει τα στραβά μάτια για τους 200.000 νέους πρόσφυγες και ξεριζω-
Ανοχή και αδιαφορία από την «πολιτισμένη» Ευρώπη που ταΐζει με κάτι δισ. τον Ταγίπ
μένους που δημιουργεί, αυτήν τη φορά μέσα στην Τουρκία, η επέμβαση του τουρκικού στρατού. Πρόκειται για μια κολοσσιαίων διαστάσεων επέμβαση σε 17 πόλεις που κατοικούνται από Κούρδους, στις επτά επαρχίες όπου έχει επιβληθεί στρατιωτικός νόμος και περιστασιακά απαγόρευση κυκλοφορίας όλο το εικοσιτετράωρο. Πόλεις και χωριά από τις επαρχίες Ντιγιάρμπακιρ, Μάρντιν, Μπάτμαν, Μους, Σιρνάκ, Χακάρι, Ελαγίζ έχουν δεχτεί όλη την αγριότητα των εκκαθαρίσεων που έχουν εξαπολύσει τα τουρκικά στρατεύματα.
Απαγορεύσεις κυκλοφορίας Οι πολεμικές / εκκαθαριστικές επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει από το περασμένο καλοκαίρι. Από τις 12 Αυγούστου μέχρι σήμερα, κηρύχτηκε απαγόρευση κυκλοφορίας 52 φορές. Επί 137 ημέρες, από τότε μέχρι και σήμερα, κουρδικές πόλεις καίγονται, σπίτια γκρεμίζονται, ελεύθεροι σκοπευτές πυ-
ροβολούν όποιον πολίτη τολμήσει να βγει στον δρόμο παραβιάζοντας την απαγόρευση της κυκλοφορίας. Σπίτια γκρεμίζονται, σχολεία ισοπεδώνονται, νοσοκομεία και τζαμιά γίνονται στόχοι του τουρκικού πυροβολικού. Δολοφονούνται πολίτες, στην πλειονότητά τους παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι. Η μεταφορά των τραυματιών και των ασθενών στα νοσοκομεία είναι αδύνατη λόγω των απαγορεύσεων. Δεν χορηγείται άδεια ταφής των νεκρών. Ο κόσμος κρατάει τους νεκρούς του στα σπίτια και ζει επί μεγάλα χρονικά διαστήματα μαζί τους. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους για να αντιμετωπίσουν τις άμεσες ανάγκες σε φαγητό, νερό κ.λπ. Σε πολλά σημεία έχει διακοπεί η ύδρευση και η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Στην πραγματικότητα, εφαρμόζεται μια γενοκτονία.
Η αντίσταση του κουρδικού λαού Εδώ και 137 ημέρες οι Κούρδοι πατριώτες αντιστέκονται. Καθημερινά οργανώνουν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στις μεγάλες πόλεις του Βόρειου Κουρδιστάν. Στήνουν οδοφράγματα, σκάβουν τάφρους και χαντάκια για να εμποδίσουν τα τεθωρακισμένα του στρατού και της αστυνομίας, τα κανόνια και τα βαριά όπλα να μπουν στις γειτονιές, συμπλέκονται σε μάχες με τον στρατό και τους παρακρατικούς που επιχειρούν βάρβαρες επιθέσεις. Η Ένωση Κουρδικών Κοινοτήτων (KCK), η οργάνωση - στέγη όλων των κουρδικών κοινοτήτων σε Τουρκία, Ιράν, Ιράκ και Συρία, σε ανακοίνωσή της, αφού γνωστοποιεί τις αποφάσεις των μεγάλων Λαϊκών Συνελεύσεων να ανακηρύξουν την αυτονομία των επαρχιών τους, αναφέρει και τα εξής: «Οι Λαϊκές Συνελεύσεις των επαρχιών Σιλόπης, Τζίζρε, Νουσάιμπιν-Νίσιβις και Σιρνάκ ανακοίνωσαν ότι από τούδε και στο εξής δεν αναγνωρίζουν τις κρατικές αρχές,
Θέλουν τους Τούρκους χωροφύλακες των προσφύγων Οι αφελείς ίσως αναρωτηθούν για ποιο λόγο άραγε οι ευαίσθητοι, πολιτισμένοι και υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ευρωπαίοι και λοιποί δυτικοί δεν ψελλίζουν μια λέξη για να καταστείλουν την τουρκική θηριωδία. Η απάντηση είναι προφανής: Κάνουν τα στραβά μάτια, καθώς γνωρίζουν ότι η τουρκική κυβέρνηση ελέγχει τις προσφυγικές ροές προς τη Δύση. Γνωρίζουν, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι ότι το κλειδί για τον έλεγχο της μεταναστευτικής ροής βρίσκεται στην Τουρκία, όπου – με τους πιο μετρι-
οπαθείς υπολογισμούς – βρίσκονται εκτοπισμένοι περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι από τα πεδία των μαχών στη Συρία. Κάτι που επίσης γνωρίζουν οι Ευρωπαίοι είναι ότι στην Άγκυρα εδώ και χρόνια έχει στηθεί μια ολόκληρη επιχείρηση με τζίρους εκατομμυρίων και αποκλειστικό αντικείμενο τη λαθραία διακίνηση προσφύγων και μεταναστών, όχι μόνο από τη Συρία, αλλά και από όποιο σημείο της Αφρικής και της Ασίας οι άνθρωποι έχουν λόγους να αφήσουν τον τόπο τους για να διεκδικήσουν μια ασφαλέστε-
ρη και καλύτερη ζωή στην «πλούσια» Ευρώπη. Η τουρκική κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες αξιοποιεί αυτόν τον μηχανισμό παράνομης μεταφοράς ανθρώπων με στόχο να παζαρέψει μείζονα για τα συμφέροντά της ζητήματα με τους Ευρωπαίους. Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με πληροφορίες που διαβίβασε και στη Γερμανία η ελληνική κυβέρνηση, πως τις ημέρες που η καγκελάριος Μέρκελ επισκέφθηκε την Άγκυρα η Τουρκία έκανε επίδειξη του ελέγχου που έχει στη ροή
των προσφύγων «αποστέλλοντας» στις ακτές των ελληνικών νησιών περί τους 30.000 πρόσφυγες!
Τι ζητάει η Τουρκία Οι Ευρωπαίοι, λοιπόν, γνωρίζουν ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει εντάξει το μεταναστευτικό πρόβλημα στο μεγάλο παιχνίδι που επιχειρεί να παίξει στη Συρία, διεκδικώντας οικονομικά, πολιτικά και γεωπολιτικά ανταλλάγματα: u Οικονομικά. Ήδη έχει αποφασιστεί από την Ε.Ε. η καταβολή 3 δισ. ευρώ για την αντιμετώ-
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
19
www.topontiki.gr
Το δόγμα του Κεμάλ και η επιχείρηση «εξαφάνισης» του κουρδικού λαού Οι Κούρδοι είναι ένας λαός που οι ρίζες του χάνονται στα βάθη των αιώνων. Τον Αύγουστο του 1920, μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, υπογράφτηκε η Συνθήκη των Σεβρών, η οποία μεταξύ άλλων στα άρθρα 62 και 64 προέβλεπε την ίδρυση ανεξάρτητου Κουρδιστάν. Η Συνθήκη, εξαιτίας των γεγονότων και της έκβασης του πολέμου που κατέληξε στην ήττα της Ελλάδας και τη Μικρασιατική Καταστροφή, δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Μετά την επικράτησή του το 1922 και τη δημιουργία του εθνικού κράτους της Τουρκίας με το δόγμα: «ένα κράτος, μία γλώσσα, μία θρησκεία», ο Κεμάλ επιχείρησε να εκτουρκίσει και να εξαφανίσει τον λαό των Κούρδων. Απαγόρευσε τη χρήση της κουρδικής γλώσσας, τα κουρδικά ονόματα, τις πολιτιστικές εκδηλώσεις τους, τον εορτασμό των τοπικών γιορτών, ακόμα και τη μεγάλη εθνι-
ότι από τούδε και στο εξής δεν θα έχουν καμία σχέση με αυτές και ότι θα αποφασίζουν οι ίδιοι για τις τύχες τους, συγκροτώντας τις δικές τους σχετικές αρχές και υπηρεσίες. Σε περίπτωση δε που δεχτούν επιθέσεις οι αρχές και οι υπηρεσίες που θα συγκροτήσουν, θα κάνουν χρήση του δικαιώματος της αυτοάμυνας». Έξαλλος ο Ερντογάν «ορκίζεται»: Η τρομοκρατική οργάνωση, οι Κούρδοι αντάρτες και οι υποστηρικτές τους «θα θαφτούν στα χαντάκια που έσκαψαν». Μόνο που, όταν αναφέρεται σε τρομοκράτες, εννοεί όλο τον πληθυσμό της Νοτιοανατολικής Τουρκίας. Ο συν-πρόεδρος του φιλοκουρδικού σοσιαλδημοκρατικού HDP (Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών) Σελαχατίν Ντεμιρτάς δηλώνει ότι το Daesh (η οργάνωση«Ισλαμικό Κράτος») και το AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης – το κυβερνών κόμμα της Τουρκίας) είναι ένα και το αυτό. «Όπως ο ISIS έτσι και η τούρκικη κυβέρνηση αναγνωρίζει μόνο ένα έθνος, μια γλώσσα, ένα κράτος και επιβάλλει στην κοινωνία αυτήν τη φασιστική λογική. Το AKP είναι ένα είδος ISIS της Τουρκίας και εναντίον του
πιση των προβλημάτων υποδομών εγκατάστασης των προσφύγων. u Πολιτικά. Επανεκκίνηση των ενταξιακών συνομιλιών Ε.Ε. - Τουρκίας και συμμετοχή της Τουρκίας στις συνόδους ως παρατηρητής. Ήδη έχει συμφωνηθεί να ανοίξει το Κεφάλαιο 17 (περί οικονομικών και νομισματικών κανόνων), ενώ η ελληνική κυβέρνηση συμφωνεί και προωθεί τη συμμετοχή της Τουρκίας στις συνόδους της Ε.Ε., μόνο όμως για το ζήτημα του προσφυγικού προβλήματος.
κή κουρδική γιορτή του Νεβρόζ, τη γιορτή της Άνοιξης και του Φωτός. Το 1923, με τη Συνθήκη της Λωζάννης, η γη των Κούρδων χωρίστηκε σε τέσσερα κομμάτια: Στο Δυτικό Ιράν, όπου σήμερα ζουν περίπου 10 εκατομμύρια Κούρδοι, στο Βόρειο Ιράκ, το οποίο σήμερα είναι ημιαυτόνομη περιοχή – το Ιρακινό Κουρδιστάν –, όπου ζουν 5 εκατομμύρια, στη Βόρεια Συρία – στα 4 αυτοδιοικούμενα καντόνια της Ροζάβα –, όπου ζουν άλλα 5 εκατομμύρια, και στη Νότια και Νοτιοανατολική Τουρκία, όπου ζει ο κύριος όγκος των Κούρδων που αριθμεί γύρω στα 20 εκατομμύρια. Στη διάσκεψη αυτή δεν πήραν μέρος οι Κούρδοι, οι συμφωνίες έγιναν παρά τη θέλησή τους και ερήμην τους και, όπως ήταν φυσικό, τη Συνθήκη αυτή δεν την αναγνώρισε ποτέ ο κουρδικός λαός. Υστέρα από χρόνια αιματηρών αγώνων
διεξάγουμε έναν δημοκρατικό αγώνα, είμαστε υποχρεωμένοι να διεξαγάγουμε αυτόν τον αγώνα. Είμαστε υπέρ μιας πλειοψηφικής δημοκρατίας και υπερασπιζόμαστε ένα νέο Σύνταγμα, το οποίο θα πρέπει να σέβεται την πολυπολιτισμικότητα της Τουρκίας». Σε τελική ανάλυση, τόσο οι πολεμικές επιχειρήσεις του τουρκικού κράτους στις περιοχές του τουρκικού Κουρδιστάν όσο και οι βομβαρδισμοί του τουρκικού στρατού, το βράδυ της Πέμπτης 24 Δεκεμβρίου, σε κουρδικές θέσεις δυτικά της Τελ Αμπιάντ μέσα στη Συρία, στόχο έχουν, εκτός από το γονάτισμα της αντίστασης των Κούρδων, να κρατήσουν ανοιχτούς τους δρόμους επικοινωνίας, ανεφοδιασμού και λαθρεμπορίας πετρελαίου για τους ισλαμοφασίστες του ISIS με τα εδάφη που ελέγχουν τόσο ανατολικά στο Βόρειο Ιράκ όσο και δυτικά στη Βόρεια Συρία, στη λωρίδα ανάμεσα στα κουρδικά αυτοδιοικούμενα καντόνια του Εφρίν και της Τελ Αμπιάντ.
Σημείωση: Το θέμα βασίζεται σε δημοσίευση του Ημεροδρόμου (imerodromos.gr).
u Γεωστρατηγικά. Είναι το σημαντικότερο τουρκικό αίτημα που περιγράφει και τον πυρήνα της τουρκικής πολιτικής στη Συρία – και αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ζώνης υπό την προστασία των τουρκικών όπλων εντός του συριακού εδάφους. Εκεί, σ’ αυτήν τη ζώνη, λέει η Άγκυρα ότι θα μπορούσε να συγκρατήσει το κύμα προσφύγων. Είναι προφανές ότι, όσο αυτό το παζάρι συνεχίζεται, οι ευαίσθητοι Ευρωπαίοι δεν θα στάξουν ούτε δάκρυ για τις τουρκικές σφαγές σε βάρος των Κούρδων…
και επαναστάσεων, το 2012, οι Κούρδοι, με προτροπή του φυλακισμένου ηγέτη τους Αμπντουλάχ Οτσαλάν, προχωρούν σε μονομερή κατάπαυση του πυρός και ξεκινούν ειρηνευτικές συνομιλίες με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2015 σημειώθηκε η πολύνεκρη επίθεση από ισλαμοφασίστες του ISIS στο Σουρούτς, στις 21 Ιουλίου. Τα τουρκικά στρατεύματα ξεκινούν αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον θέσεων του ISIS στο Ιράκ, αλλά ο κύριος στόχος τους ήταν, φυσικά, οι Κούρδοι μαχητές του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (ΡΚΚ). Ο Ερντογάν κηρύσσει πόλεμο στην «τρομοκρατία» των Κούρδων και τορπιλίζει τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Στις 25 Ιουλίυ το ΡΚΚ ανακοινώνει ότι η εκεχειρία με την Άγκυρα έχει χάσει κάθε νόημα έπειτα από τις επιδρομές. Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές της 1ης Νοεμβρί-
ου στην Τουρκία, ο Τούρκος πρόεδρος επικεντρώνει τις επιθέσεις του εναντίον του φιλοκουρδικού HDP, το οποίο κατηγορεί ότι είναι συνεργός των «τρομοκρατών». Ο τουρκικός στρατός μαζί με την αστυνομία ξεκινούν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στο τουρκικό Κουρδιστάν. Τον Αύγουστο μεγάλες Λαϊκές Συνελεύσεις ανακηρύσσουν αυτόνομες τις περιοχές Σιλόπη, Τζίζρε, ΝουσάιμπινΝίσιβις, Σιρνάκ, Γιουκσέκοβα, Μπουλανίκ και Βάρτο. Ακολουθεί επέμβαση του στρατού και σημειώνονται σφαγές και συμπλοκές με τους κατοίκους. Στις 10 Οκτωβρίου, βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας σκορπά τον θάνατο στην Άγκυρα, στη μεγάλη συγκέντρωση - διαδήλωση του HDP για την ειρήνη. Μετά τις εκλογές που έγιναν μέσα σε κλίμα τρομοκρατίας, οι πολεμικές επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού εντάθηκαν.
20
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
2016, 2017, 2018... 2030, σκάσε και πλήρωνε
πολιτικη
21
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Να φορολογηθεί και το µαύρο χρήµα από τα κάλαντα
κουζινα
22
ΚΚΕ
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Αιτία πολέμου το ασφαλιστικό Σε ετοιμότητα ο Περισσός. Συνδικάτα και στελέχη ετοιμάζονται για τη μεγάλη μάχη Στην «ημερήσια διάταξη» μπαίνει από το νέο έτος η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού. Οι αλλαγές που ετοιμάζει η κυβέρνηση έχουν ξεσηκώσει τα συνδικάτα, αλλά και το ΚΚΕ, που ρίχνει τα συνδικαλιστικά του στελέχη στη μάχη της προετοιμασίας της απεργίας.
Μ
πορεί να μην υπάρχει μέχρι στιγμής σχετική απόφαση για απεργιακή κινητοποίηση για το ασφαλιστικό, όμως τόσο η ανακοίνωση της ΓΣΕΕ πριν από την απεργία του Δεκεμβρίου όσο και εκείνη του ΠΑΜΕ μέσα στα Χριστούγεννα δείχνουν ότι όλα είναι έτοιμα για τη μεγάλη αναμέτρηση της κυβέρνησης με τα συνδικάτα. Το ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό είναι άλλωστε ένα θέμα ιδιαίτερα ευαίσθητο για τους εργαζόμενους, που έχει προκαλέσει και στο παρελθόν τεράστιες κινητοποιήσεις. Χαρακτηριστικό είναι και το ότι, πριν από τις μαζικότατες
συγκεντρώσεις της εποχής του μνημονίου, η μεγαλύτερη κινητοποίηση ήταν εκείνη του 2001 για το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Τάσου Γιαννίτση, το οποίο η κυβέρνηση Σημίτη πήρε πίσω υπό την πίεση των αντιδράσεων. Σύμφωνα μάλιστα με την ανακοίνωση του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου: «Το ασφαλιστικό δεν είναι μόνο η σύνταξη, όπως πολλοί θεωρούν. Οι συντάξεις είναι η μια πλευρά προστασίας και αξιοπρεπούς ζωής μετά τον εργάσιμο βίο. Το ασφαλιστικό περιέχει όλο το πλαίσιο προστασίας κάθε εργάτη, κάθε εργαζόμενης, κάθε νέου. Είναι η ασφάλιση του μικρού παιδιού,
τα εμβόλιά του. Είναι το φάρμακό μας όταν αρρωστήσουμε. Είναι το επίδομα ασθένειας, οι ιατρικές εξετάσεις, οι παροχές Υγείας και Πρόνοιας συνολικά. Είναι η προστασία της μητρότητας, με τα επιδόματα κυοφορίας και λοχείας. Είναι η προστασία μας στον επαγγελματικό κίνδυνο, στις επαγγελματικές ασθένειες, για να μη γινόμαστε θύματα εργοδοτικών εγκλημάτων». Στην ίδια ανακοίνωση το ΠΑΜΕ καταγγέλλει την κυβέρνηση πως «σκορπίζει σύγχυση για να δυναμώσει τη λογική του ‘‘διαίρει και βασίλευε’’ στους εργαζόμενους», ενώ προαναγγέλλει νέες μειώσεις στις συντάξεις, αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης
και μείωση των κοινωνικών παροχών στην Υγεία και την Πρόνοια. Παράλληλα προειδοποιεί ότι κυβέρνηση και μεγάλοι επιχειρηματίες στον χώρο της Υγείας δρομολογούν «την αποχώρηση του κράτους και της εργοδοσίας από τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος», γεγονός που θα αποτελέσει «την έναρξη χρυσών δουλειών με ζεστό χρήμα για τα αρπακτικά των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών και των μεγαλεμπόρων της Υγείας». Το ΠΑΜΕ τονίζει ότι χρειάζονται αγώνες επιθετικοί, που θα στρέφονται «ενάντια στα συμφέροντα του κεφαλαίου, με σταθερό μέτωπο σε κυβέρνηση - Ε.Ε. -
κεφάλαιο αλλά και στον νέο και παλιό κυβερνητικό και εργοδοτικό συνδικαλισμό της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ». Οι δεκάδες ομοσπονδίες, τα Εργατικά Κέντρα και τα σωματεία που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ καλούν τον εργαζόμενο λαό και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις να αγωνιστούν «για να αποτρέψουν το νέο έγκλημα, να αγωνιστούν για δημόσια, καθολική, υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση, για την οικοδόμηση ενιαίου συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, που θα περιλαμβάνει τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, τις υπηρεσίες πρόληψης και αποκατάστασης της Υγείας, τις παροχές και υπηρεσίες Κοινωνικής Πρόνοιας».
Θα φάει η μύγ σίδερο.α..
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
να υ ε ρ
E
www.topontiki.gr
23
Η
Περιουσιολόγιο: Αλήθειες και μύθοι Η αλήθεια είναι ότι οι εξαγγελίες της κυβέρνησης που προκάλεσαν την μήνιν των ισχυρών και εκείνων που έχουν αναλάβει τον ρόλο της ντουντούκας τους είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, και πολλές λέμε.
αλήθεια είναι επίσης πως μια από αυτές είναι η εξαγγελία για τη δημιουργία περιουσιολογίου με το νέο σωτήριο έτος. Και οι πληροφορίες λένε ότι οι πιέσεις που ασκούνται στο παρασκήνιο προκειμένου να μην εφαρμοστεί ή να εφαρμοστεί με πολλές υποσημειώσεις και εξαιρέσεις το περιουσιολόγιο, είναι αντίστοιχες εκείνων που ασκούνται προκειμένου να μην προχωρήσει ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες. Γιατί τόση καούρα, όμως, για το περιουσιολόγιο; Γιατί τόσος ντόρος και, σε ορισμένες κραχτές περιπτώσεις, τόση παραπληροφόρηση; Είναι το περιουσιολόγιο το μέσο για να την επιβολή νέων φορολογικών μέτρων σε βάρος της πλειονότητας των φορολογούμενων πολιτών ή είναι το μέσο για να αποκαλυφθεί και να φορολογηθεί ή να τιμωρηθεί παραδειγματικά το ζεστό «μαύρο» χρήμα και τα «αόρατα» ακίνητα εκείνων που συστηματικά φοροδιαφεύγουν; Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Η συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων δεν έχει τίποτε να φοβηθεί από το περιουσιολόγιο αφού έτσι κι αλλιώς δεν έχει ή δεν μπορεί τίποτε να κρύψει και η σχέση της με την εφορία είναι διάφανη και εξαιρετικά φορομπηχτική για τα δεδομένα της κρίσης. Η ισχυρή μειοψηφία των πολιτών που έχει σχέσεις στοργής με την αλλοδαπή, που έχει μεταφέρει «μαύρο» χρήμα και έχει επενδύσει στο εξωτερικό σε ακίνητα, έχει κάποιους λόγους για να τρέμει το φυλλοκάρδι της εάν δεν έχει κάνει το κατάλληλο κουμάντο. Και κατάλληλο κουμάντο είναι η καταφυγή στους λεγόμενους φορολογικούς παραδείσους, εκεί όπου οικοδομούνται οι εξωχώριες σχέσεις στοργής μέσω των εξωχώριων εταιρειών, των off-shore επί το ελληνικότερο. Έτσι, το περιουσιολόγιο, εάν εφαρμοστεί όπως πρέπει, είναι μια καλή πρώτη προσπάθεια, για να δοθεί ένα μήνυμα στην ασυδοσία, αλλά όχι το μέσο για να φορολογηθούν εκείνοι που είναι οι μετρ της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Για να το κάνουμε λιανά, το περιουσιολόγιο δεν είναι το μέσο για να εντοπιστούν, να ελεγχθούν και να φορολογηθούν οι καταθέσεις των Ελλήνων στην Ελβετία που φτάνουν τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τη μελέτη του Γκάμπριελ Ζούκμαν, καθηγητή στο London School of Economics, η οποία είναι γνωστή και στη χώρα μας μέσα από το βιβλίο του «Ο κρυμμένος πλούτος των Εθνών».
24
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Πρωταθλητές της off-shore φοροδιαφυγής
Σ
ύμφωνα με τη μελέτη του Γκάμπριελ Ζούκμαν, τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ που είναι οι καταθέσεις των Ελλήνων στην Ελβετία, αντιστοιχούν στο 30% του σημερινού ΑΕΠ. Το ποσοστό, όπως σημειώνει στο βιβλίο του, είναι τεράστιο σε σύγκριση με χώρες όπως η Γερμανία ή η Γαλλία, των οποίων οι καταθέσεις στην Ελβετία δεν ξεπερνούν το 6% και το 9% του ΑΕΠ αντίστοιχα. Έτσι, σύμφωνα με τον Ζούκμαν, η Ελλάδα είναι η παγκόσμια πρωταθλήτρια της off-shore φοροδιαφυγής! Και αυτή η παγκόσμια πρωτιά δεν μπορεί να κινδυνεύσει από την εφαρμογή του περιουσιολογίου. Και δεν μπορεί, εάν δούμε τι προβλέπει το περιουσιολόγιο σε σύγκριση με το τι προσφέρουν οι εξωχώριοι φορολογικοί παράδεισοι.
Κινητά, ακίνητα, «μαύρα» και άραχνα Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα, από το 2016 και, εάν τελικά δεν υπάρξουν επιπλοκές λόγω των πιέσεων, το περιουσιολόγιο θα περιέχει τα περιουσιακά στοιχεία του συνόλου των φυσικών, νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που είναι κάτοικοι ή έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα. Έτσι, στο περιουσιολόγιο θα δηλώνονται: u Ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. u Οχήματα (εκτός από τα μηχανάκια 50 cc), εναέρια μέσα μεταφοράς, σκάφη, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, εταιρικά μερίδια, εταιρικές μερίδες, συμμετοχές σε επιχειρήσεις με οποιαδήποτε μορφή. u Κινητά μεγάλης αξίας (δηλαδή κοσμήματα ή αντικείμενα τέχνης, που είναι όμως ασφαλισμένα), άλογα ιπποδρόμου, τραπεζικοί λογαριασμοί, μίσθωση θυρίδων τραπεζών, χωρίς όμως το περιεχόμενό τους. Από την ανάγνωση της προτεινόμενης ρύθμισης προκύπτει πως για τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών αυτό που θα ζητηθεί να δηλωθεί στο περιουσιολόγιο το γνωρίζει ήδη η εφορία. Το πρόβλημα με εκείνους που πιέζουν και εξυφαίνουν σενάρια επιστημονικής φαντασίας για εφόδους στα σπίτια προκειμένου να γίνουν έρευνες σε σεντούκια και στρώματα, είναι τα περιουσιακά στοιχεία εκείνα που έχουν ολίγοι και είναι δηλωτικά του πλούτου που έχουν και μπορεί να είναι αδήλωτος. Για παράδειγμα, άλογα ιπποδρόμου ή ακίνητα στο Λονδίνο, το Ντουμπάι και το Παρίσι που είναι άγνωστα για την ελληνική εφορία.
Γιατί το θέμα που έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις είναι ότι στο περιουσιολόγιο θα πρέπει να δηλώνονται ακίνητα που έχει κάποιος στο εξωτερικό καθώς και τραπεζικοί λογαριασμοί εκτός συνόρων.
Το απόλυτο «όχημα» Όλα αυτά, βέβαια, είναι ωραία και καλά με την προϋπόθεση ότι σε αυτήν τη ζωή δεν θα υπήρχαν οι off-shore εταιρείες. Που είναι νομιμότατες και είναι το απόλυτο «όχημα» για την απόλυτη φοροδιαφυγή με τις ευλογίες των εκάστοτε αρχών. Για να το κάνουμε λιανά, αρκεί να παρουσιάσουμε τι προβλέπουν οι νόμοι για τη σύσταση off-shore εταιρειών, εταιρειών δηλαδή που έχουν την έδρα τους σε ξένη χώρα και με βάση τη νομοθεσία αυτής της χώρας κάνουν μπίζνες και απολαύουν ιδιαίτερα ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης. Έτσι, ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου που είναι περασμένο σε off-shore εταιρεία έχει τα εξής μπόνους εκ του νόμου: u Ανωνυμία. u Αποφυγή τού «πόθεν έσχες». u Αποφυγή πληρωμής φόρων κληρονομιάς και μεταβίβασης του ακινήτου. u Αποφυγή κατασχέσεων για χρέη. u Μη τήρηση Βιβλίων και στοιχείων του ΚΒΣ. Η ανωνυμία είναι το άλφα και το ωμέγα αφού με τον τρόπο αυτόν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου δεν φορολογείται. Επακόλουθα, η αποφυγή τού «πόθεν έσχες» διευκολύνει εκείνους που έχουν αποκτήσει εισοδήματα, που δεν έχουν φορολογηθεί ή προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες. Και ακόμα, για να μεταβιβαστεί ένα ακίνητο που ανήκει σε off-shore εταιρεία, αρκεί να παραδοθούν οι μετοχές στον νέο ιδιοκτήτη, μια διαδικασία πολύ απλή και χωρίς επί της ουσίας σύνθετες διατυπώσεις. Οι μετοχές, δηλαδή, παραδίδονται με ένα τηλεφώνημα ή μέσω διαδικτυακής συναλλαγής από τον «κομιστή» στον νέο «ιδιοκτήτη». Θεωρητικά, βέβαια, και οι off-shore εταιρείες φορολογούνται, εάν βεβαίως μπορούν οι ελεγκτικές αρχές να τις εντοπίσουν, όταν στη συντριπτική πλειονότητά τους οι εταιρείες αυτές δίνουν ως διεύθυνση της έδρας τους ένα γραμματοκιβώτιο σε κάποιο ταχυδρομείο. Θεωρητικά, πάντα, οι off-shore εταιρείες που έχουν ακίνητα στην Ελλάδα έχουν τις εξής υποχρεώσεις: u Καταβολή φόρου μεταβίβασης 8%-10% για τα παλιά ακίνητα, ΦΠΑ 23% για τα νεόδμητα,
Τι αποκαλύπτει μελέτη του Γκάμπριελ Ζούκμαν, καθηγητή στο London School of Economics, για τους Έλληνες φοροφυγάδες
20% για τους πωλητές επί της υπεραξίας που προκύπτει κατά την πώληση. u Ετήσιο φόρο 15% επί της αξίας των ακινήτων που βρίσκονται στην Ελλάδα και ανήκουν σε εταιρείες οι οποίες δεν έχουν καμία δραστηριότητα στη χώρα της έδρας τους. Από τις παραπάνω ρυθμίσεις είναι περισσότερο από σαφές ότι μπορεί να φορολογηθεί μόνο όποιος επιθυμεί να φορολογηθεί. Διαφορετικά, οι ελεγκτικές αρχές δεν μπορούν να βγάλουν καμιά άκρη. Εάν μια εξωχώρια εταιρεία δεν έχει δηλώσει ακίνητα που διαθέτει στην Ελλάδα, ισχύει η λαϊκή ρήση «πιάσ’ τ’ αυγό και κούρευ’ το».
Εξαιρετικά εύκολα Το βιβλίο του Γκάμπριελ Ζούκμαν είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικό για το πόσο εύκολο είναι να κρύψει ένας εκατομμυριούχος τον πλούτο του, για το πόσο εύκολη είναι η off-shore φοροδιαφυγή και επίσης για το πόσο στην πραγματικότητα είναι νομότυπη και με τις ευλογίες κάποιων αρχών και κυβερνήσεων. Όπως αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου «Ο κρυμμένος πλούτος των Εθνών» ο επιμελητής της έκδοσης, καθηγητής στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, Φραγκίσκος Κουτεντάκης, τα βήματα που χρειάζεται να ακολουθήσει ένας εκατομμυριούχος για να φοροδιαφύγει είναι εξαιρετικά εύκολα και συγκεκριμένα: u Ιδρύει μια εταιρεία - «βιτρίνα» στα νησιά Κέιμαν, για να εξασφαλίσει την ανωνυμία του. u Μέσω αυτής της εταιρείας ανοίγει έναν τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία, όπου καταθέτει την περιουσία του.
α ν υ ε
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
Eρ
www.topontiki.gr
25
u Μέσω αυτού του λογαριασμού αγοράζει μετοχές σε κάποιο επενδυτικό ταμείο στο Λουξεμβούργο και εισπράττει τα μερίσματα στον ίδιο λογαριασμό. Με τα τρία αυτά απλά βήματα, το εισόδημά του δεν φορολογείται ούτε στο Λουξεμβούργο ούτε στην Ελβετία ούτε, βέβαια, στα νησιά Κέιμαν. Και το κυριότερο είναι ότι δεν φορολογείται ούτε στη χώρα του, εφόσον είναι ένα εισόδημα το οποίο δεν δηλώνεται. Για να καταλάβουμε το μέγεθος της παγκόσμιας φοροδιαφυγής που συντελείται μέσα από αυτά τα απλά τρία βήματα, αρκεί να σταθούμε στα στοιχεία που παρουσιάζει ο Ζούκ-
Πώς κρύβουν τον πλούτο
μαν. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, «οι κρυμμένες περιουσίες στους φορολογικούς παραδείσους όλου του πλανήτη αγγίζουν τα 6 τρισεκατομμύρια ευρώ και προκαλούν ετήσιες απώλειες φορολογικών εσόδων 1,30 δισεκατομμυρίων ευρώ».
5.800 δισ. σε φορολογικούς παραδείσους! Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που έχει επεξεργαστεί ο Ζούκμαν, σε παγκόσμια κλίμακα το 8% του χρηματοοικονομικού πλούτου κρατείται σε φορολογικούς παραδείσους, μέγεθος που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ. Αυτό το 8%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Ζούκ-
Oι φορολογικοί παράδεισοι Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ για το 2014, το ποσό που διακινήθηκε μέσω των φορολογικών παραδείσων είναι 11,5 τρισεκατομμύρια δολάρια. Παράλληλα, υποστηρίχθηκε ότι οι χώρες που προσφέρουν φορολογική ασυλία στον πλούτο μειώθηκαν από 40 σε 17. Τα στοιχεία αυτά, όμως, αμφισβητούνται, αφού πολλές χώρες επέλεξαν να συνεχίσουν να αποτελούν φορολογικούς παραδείσους εκμεταλλευόμενες διάφορα «παραθυράκια», έτσι ώστε τυπικά και μόνο να βγουν από τη «μαύρη» λίστα του ΟΟΣΑ. Για παράδειγμα, για να βγει μια χώρα από τη «μαύρη» λίστα, πρέπει να υπογράψει σύμφωνο συνεργασίας και ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών με άλλες 12 χώρες. Το κόλπο είναι ότι επιλέγουν να υπογράψουν σύμφωνο συνεργασίας με χώρες που δεν έχουν «συναλλαγές». Με τον τρόπο αυτόν και βγαίνουν από τη λίστα του ΟΟΣΑ και συνεχίζουν να αποτελούν φορολογικό παράδεισο με τις χώρες με τις οποίες διατηρούν «συναλλαγές».
Για την ιστορία και για κάθε ενδιαφερόμενο που θέλει να κρύψει το εισόδημά του από το τριάρι του, οι φορολογικοί παράδεισοι που ζουν και βασιλεύουν και βέβαια είναι της άμεσης επιρροής και ευρωπαϊκών χωρών που μας κουνάνε το χέρι είναι οι εξής: Ανδόρα - Ανγκουίλα - Αντίγκουα και Μπαρμπούντα - Αρούμπα - Κοινοπολιτεία των Μπαχαμών - Μπαχρέιν - Μπελίζ - Βρετανικοί Παρθένοι Νήσοι - Νήσοι του Κουκ - Δομινικανή Κοινοπολιτεία - Γιβραλτάρ - Γρενάδα - Γκέρνσει/Σαρκ/Αλδερνέ - Νήσος του Μαν - Τσέρσει - Λιβερία - Πριγκιπάτο του Λιχτενστάιν - Δημοκρατία των Μαλδίβων - Δημοκρατία των Νήσων Μάρσαλ - Πριγκιπάτο του Μονακό - Μοντσεράτ - Δημοκρατία του Ναούρου - Ολλανδικές Αντίλλες - Νίουι - Παναμάς - Σαμόα - Δημοκρατία των Σεϋχελλών - Αγ. Λουκία - Ομοσπονδία του Αγ. Χριστόφορου και Νέβις - Αγ. Βικέντιος και Γκρεναντίνες - Τόνγκα - Τούρκς και Κάικος- Παρθένα νησιά των ΗΠΑ - Δημοκρατία του Βανουάτου.
μαν, ανέρχεται σε 5.800 δισεκατομμύρια ευρώ, που είναι κρυμμένα σε λογαριασμούς σε φορολογικούς παραδείσους. Ο καθηγητής του London School of Economics, για να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος του κρυμμένου πλούτου, κάνει σύγκριση με το καθαρό εξωτερικό χρέος της Ελλάδας, το οποίο ανέρχεται σε 230 δισεκατομμύρια ευρώ και το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή οικονομική κρίση. Τα στοιχεία για την Ευρωπαϊκή Ένωση ανεβάζουν ακόμα περισσότερο το ποσοστό αφού υπολογίζεται ότι το 12% του πλούτου της Ε.Ε. είναι εκτός και δεν μπορεί να φορολογηθεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2013 που έδωσε στη δημοσιότητα η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας και επεξεργάστηκε ο καθηγητής του London School of Economics, οι ελβετικές τράπεζες που βρίσκονται στην επικράτεια της χώρας διαχειρίστηκαν 1.800 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία ανήκουν σε μη μόνιμους κατοίκους της Ελβετίας. Από αυτά, τα 1.000 δισεκατομμύρια ανήκουν σε Ευρωπαίους και συγκεκριμένα: 200 δισεκατομμύρια σε Γερμανούς, 180 σε Γάλλους, 120 σε Ιταλούς, 110 σε Βρετανούς, 80 σε Ισπανούς, 60 σε Έλληνες, 60 σε Βέλγους, 30 σε Πορτογάλους και 160 δισεκατομμύρια σε άλλους Ευρωπαίους πολίτες. Όπως σημειώνει ο Ζούκμαν, οι κατ’ εξοχήν πελάτες των ελβετικών τραπεζών παραμένουν οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι διατηρούν τις περιουσίες τους ως επί το πλείστον με τη διαμεσολάβηση των τραστ και των εταιρειών βιτρίνας που εδρεύουν στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, γεγονός που τους παρέχει καθεστώς ανωνυμίας. Και καταλήγει: «Παρθένοι Νήσοι Ελβετία - Λουξεμβούργο: αυτό είναι σήμερα το τρίγωνο του διαβόλου όπου χτυπάει η καρδιά της ευρωπαϊκής φοροδιαφυγής». Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι Έλληνες καταθέτες των ελβετικών τραπεζών καταλαμβάνουν την 6η θέση ανάμεσα στους Ευρωπαίους καταθέτες για το 2013, εν μέσω δηλαδή της σφοδρότερης οικονομικής κρίσης που έχει βιώσει η χώρα μετά τον πόλεμο. Ο κρυμμένος πλούτος των Ελλήνων πολιτών στην Ελβετία είναι 30 φορές περισσότερος από τη δόση των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ που πήρε πριν από λίγο καιρό μέσω 3ου μνημονίου από τους δανειστές η χώρα με προϋπόθεση την ψήφιση 48 προαπαιτούμενων με ανυπολόγιστο οικονομικό και κοινωνικό κόστος για τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών που φορολογείται αγρίως και παράλληλα βλέπει τα εισοδήματά της να μειώνονται συνεχώς την τελευταία πενταετία.
26
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Οι ανοιχτοί λογαριασμοί του 2016 Το βαρύ 2015 διαδέχεται μια χρονιά - κινούμενη άμμο στην Ελλάδα και τον κόσμο Δυο εκλογές, ένα δημοψήφισμα, capital controls, μήνες αγωνίας με καταιγιστικές εξελίξεις για την Ελλάδα. Δυο τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι από τους αιμοδιψείς τζιχαντιστές, φλεγόμενη Μέση Ανατολή με αντικρουόμενα συμφέροντα κι έκρηξη προσφυγικού, με την Ευρώπη αμήχανη και τη χώρα μας στη δίνη του κυκλώνα. Τη βαριά χρονιά του 2015 έρχεται να διαδεχθεί το 2016, το οποίο, πέρα από σχεδόν σίγουρα σκληρό, μοιάζει και απρόβλεπτο. Σαν κινούμενη άμμος εντός και εκτός συνόρων...
Τ
α προαπαιτούμενα της τρόικας είναι ήδη σε πρώτο πλάνο και... έτοιμα να κάνουν ποδαρικό στο 2016 με φόντο την πολυπόθητη και πολυαναμενόμενη διευθέτηση του δυσβάσταχτου χρέους την άνοιξη. Κι όλα αυτά με αμφίβολη τη μελλοντική στάση του ΔΝΤ, όταν θα λήξει η συμμετοχή του στο προηγούμενο «ελληνικό πρόγραμμα» τον προσεχή Μάρτιο. Τα γερά οικονομικά κραςτεστ για τη χώρα θα παραμείνουν, ως φαίνεται, στην ημερήσια διάταξη. Στο πολιτικό σκηνικό μπορεί να μην υπάρχει χρονοδιάγραμμα εκλογών για το 2016, όμως έτσι κι αλλιώς αναμένεται να κυριαρχήσουν οι αντοχές των «153» στις κρίσιμες ψηφοφορίες, τα σενάρια για πιθανές συνεργασίες και οι κάλπες για ανάδειξη αρχηγού στη Ν.Δ. νωρίς-νωρίς, το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Ομιχλώδες το τοπίο και για τον υπόλοιπο κόσμο. Δοκιμασία για την, ήδη ροκανισμένη, συνοχή της Ε.Ε. με το δημοψήφισμα στη Βρετανία, κομβικές για την Αμερική και τον πλανήτη οι εκλογές για νέο πρόεδρο στις ΗΠΑ, ειδικά με τόσα μέτωπα ανοιχτά. Η Μέση Ανατολή βράζει, ο χάρτης της περιοχής αλλάζει, οι τζιχαντιστές ρίζωσαν και εξαπολύουν πια τυφλά χτυπήματα στη Δύση, οι λυκοφιλίες ΗΠΑ - Ρωσίας στο πεδίο μάχης της Συρίας είναι άγνωστης διάρκειας. Κι όλα αυτά σε περιβάλλον διεθνούς οικονομικής αστάθειας, αν όχι επιδείνωσης. Αν μέσα σ’ όλα προστεθούν και οι αυξανόμενες πιέσεις για διευθέτηση του Κυπριακού μέσα στο 2016, τότε γίνεται ευκόλως αντιληπτό ότι μπαίνουμε σε μια χρονιά ιστορικής σημασίας σε πολλά επίπεδα...
ΕΛΛΑΔΑ Η βαριά ατζέντα του 2016 για την Ελλάδα έχει να κάνει για μια ακόμη χρονιά με τα περιβόητα «προαπαι-
τούμενα», από τα οποία εν τέλει, και σε πρακτικό επίπεδο, εξαρτάται η εξασφάλιση χρηματοδότησης για τη χώρα. Το πρώτο τρίμηνο είναι και το πιο δύσκολο, αλλά δράσεις απαιτούνται όλο το δωδεκάμηνο: Ψήφιση μέτρων, αξιολόγηση, μεσοπρόθεσμο, αποπληρωμές δανείων, ελάφρυνση χρέους, παραμονή ή όχι του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, ασφαλιστικό, φορολογικό, «κόκκινα» δάνεια θα μας συνοδέψουν για έβδομη συνεχόμενη χρονιά. ◆ Ιανουάριος: Στα προαπαιτούμενα της τρόικας για τον Ιανουάριο είναι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση, οι ρυθμίσεις για το ΕΚΑΣ, η ολοκλήρωση του εξωτερικού ελέγχου πληρωμών του ΕΟΠΥΥ και το νομοθετικό πλαίσιο για τις συμβάσεις. ◆ Φεβρουάριος: Σε πρώτο πλά-
Τα προαπαιτούμενα των δανειστών και οι... αντοχές των «153»
νο, κατά τα συμφωνηθέντα, είναι το σχέδιο για τα «κόκκινα» δάνεια, το πρόγραμμα αξιολόγησης διοικητικών συμβουλίων στις τράπεζες και οι αποφάσεις για τα νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα. ◆ Μάρτιος: Μεταξύ άλλων, στα προαπαιτούμενα περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός στρατηγικής για την ανάπτυξη, η στήριξη για την απασχόληση 150.000 ανέργων, η εφαρμογή για τις ηλεκτρονικές πληρωμές και η νομοθεσία για την ταχεία εκκαθάριση όσων επιχειρήσεων είναι μη βιώσιμες. ◆ Απρίλιος - Μάιος: Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας από τον ΟΟΣΑ, επιλογή διευθυντών δημόσιας διοίκησης και δημιουργία ενός κεντρικού συστήματος για τις προμήθειες. ◆ Ιούνιος - Ιούλιος: Νομοθεσία για τη διευκόλυνση των επενδύσεων, διαδικασία εξορθολογισμού πληρωμών για την υγεία, θέσπιση σχεδίου για τις μεταφορές και θέσπιση νομοθεσίας για τον εξορθολογισμό των ειδικών μισθολογίων, αρχής γενομένης από το 2017.
◆ Αύγουστος - Σεπτέμβριος: Νέο σύστημα για ηλεκτρονικά παραπεμπτικά στη δευτεροβάθμια περίθαλψη, μεταρρυθμίσεις στον φόρο ακίνητης περιουσίας και ολοκλήρωση αναδιοργάνωσης τελωνείων. ◆ Οκτώβριος - Νοέμβριος: Μεταρρυθμίσεις στον ΦΠΑ και προϋπολογισμός για το 2017. ◆ Δεκέμβριος: Εθνική στρατηγική για την είσπραξη των οφειλών, ολοκλήρωση για το κεντρικό μητρώο ασφαλισμένων κι εξορθολογισμός της εργατικής νομοθεσίας.
Εξυπηρέτηση χρέους Όσον αφορά τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας, για την εξυπηρέτηση του χρέους η Ελλάδα θα πληρώσει συνολικά 12,5 δισ. ευρώ μέσα στο 2016, εκ των οποίων το 50% περίπου αφορά τόκους. Οι πιο επιβαρημένοι μήνες είναι ο Φεβρουάριος (1,66 δισ. σε κεφάλαιο και τόκους), ο Μάρτιος (1,62 δισ.) και, χειρότερος όλων, ο Ιούλιος με 3,66 δισ. Σε κεφάλαιο η Ελλάδα θα πληρώσει συνολικά 6,58 δισ. και σε τόκους 5,93 δισ. ευρώ.
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
27
www.topontiki.gr
του Facebook πρόκειται να ανοίξει μέσα στον Αύγουστο σχολείο στο Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια που θα προσφέρει δωρεάν υγειονομική περίθαλψη και ασφάλεια υγείας στους μαθητές του.
Περισσότερα έχουν λαμβάνειν το ευρωσύστημα (1 δισ. σε τόκους και 2,3 δισ. σε κεφάλαιο) και το ΔΝΤ με 3,3 δισ. σε κεφάλαιο και 475 εκατ. σε τόκους.
ΔΙΕΘΝΩΣ Ιανουάριος
Σεπτέμβριος
1.1: Η Ολλανδία αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για περίοδο ενός εξαμήνου. 12.1: Ο Μπαράκ Ομπάμα θα εκφωνήσει την τελευταία του ομιλία για την «Κατάσταση της Ένωσης» στο Κογκρέσο ως πρόεδρος των ΗΠΑ. Παραδοσιακά στην ομιλία αυτήν παρουσιάζονται οι προτεραιότητες και οι στόχοι του προέδρου για τη νέα χρονιά. 20-23.1: Ανοίγει τις πύλες του το ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας συγκεντρώνοντας τους ηγέτες του κόσμου. 24.1: Στην Πορτογαλία διεξάγονται οι προεδρικές εκλογές.
11.9: Συμπληρώνονται 15 χρόνια από την τρομοκρατική επίθεση του 2001 στις ΗΠΑ, γεγονός που «άλλαξε τον κόσμο», όπως θεωρείται. 18.9: Η Ρωσία κάνει βουλευτικές εκλογές. Οι κάλπες έρχονται αρκετούς μήνες νωρίτερα από το συνηθισμένο, μια κίνηση που εκτιμάται ότι θα ωφελήσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Φεβρουάριος 8.2: Η Κίνα υποδέχεται το νέο έτος. Θα είναι η χρονιά της μαϊμούς. 12-18.2: Ο Πάπας Φραγκίσκος επισκέπτεται το Μεξικό. 17.2: Οι υποψήφιες πόλεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 καταθέτουν το «Ολυμπιακό τους όραμα» διεκδικώντας τη διοργάνωση. 26.2: Η FIFA συγκεντρώνει τους αξιωματούχους της σε συνέλευση στη Ζυρίχη για την εκλογή του νέου προέδρου που θα αντικαταστήσει τον κατηγορούμενο για σκάνδαλα διαφθοράς Σεπ Μπλάτερ. ◆ Μέσα στον Φεβρουάριο – αναμένεται να καθοριστούν οι ακριβείς ημερομηνίες – ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κάστρο θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στο Παρίσι, ενώ θα παρουσιαστούν στο κοινό τα νέα κινητά τηλέφωνα στο Mobile World Congress 2016.
Μάρτιος 1.3: Προκριματικές προεδρικές εκλογές σε 13 πολιτείες των ΗΠΑ. Η λεγόμενη Σούπερ Τρίτη καθορίζει συνήθως ποιοι υποψήφιοι παίρνουν το χρίσμα για την προεδρία. 2.3: Ο αστροναύτης Σκοτ Κέλι επιστρέφει στη Γη ύστερα από έναν χρόνο στο διάστημα. 3-24.3: Η Νέα Ζηλανδία διοργανώνει δημοψήφισμα για την επιλογή της καινούργιας σημαίας της χώρας. 31.3 - 1.4: Διοργανώνεται στην Ουάσιγκτον η 4η Σύνοδος για την Πυρηνική Ασφάλεια με βασικό θέμα την πρόληψη της πυρηνικής τρομοκρατίας.
Οκτώβριος
◆ Μέσα στον Μάρτιο η NASA θα στείλει το όχημα InSight Lander στον Άρη, ενώ τον ίδιο μήνα συμπληρώνονται δέκα χρόνια από το πρώτο μήνυμα στο Twitter.
Απρίλιος 21.4: Η βασίλισσα Ελισάβετ της Βρετανίας γίνεται 90 ετών. 23.4: Η 400ή επέτειος από τον θάνατο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.
Ομιχλώδες το τοπίο σε παγκόσμιο επίπεδο
Μάιος 5.5: Οι Λονδρέζοι εκλέγουν τον νέο τους δήμαρχο. 9.5: Κοιτάξτε στον ουρανό! Μια σπάνια πλανητική διέλευση θα κάνει τον Ερμή ορατό από τη Γη. 26-27.5: Στην Ιαπωνία διεξάγεται η Σύνοδος Κορυφής των G7. 27.5: Αίρεται η νομοθετική απαγόρευση και το Πεντάγωνο θα επιτρέψει κι επίσημα σε τρανσέξουαλ άτομα να υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ. Υπολογίζεται ότι ώς και 150.000 τρανσέξουαλ άτομα βρίσκονται στις τάξεις των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
Ιούνιος 10.6: Έναρξη του Euro 2016 στη Γαλλία. Για πρώτη φορά συμμετέχουν στη διοργάνωση 24 εθνικές ποδοσφαιρικές ομάδες. ◆ Σε ημερομηνία που δεν έχει γνωστοποιηθεί ακόμα, η Αυστραλία θα λήξει επίσημα τον Ιούνιο τη μακρά έρευνα για το μοιραίο αε-
Κάθε πέρσι και καλύτερα
ροσκάφος της πτήσης 370 των Μαλαισιανών Αερογραμμών. Επίσης ο Βρετανός πρωθυπουργός Κάμερον στοχεύει να διεξαχθεί τον Ιούνιο το δημοψήφισμα (που αρχικώς είχε προγραμματιστεί για το 2017) σχετικά με την παραμονή ή αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε.
Ιούλιος 1.7: Η Σλοβακία αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 8-9.7: Διοργανώνεται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία. 18-21.7: Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα επιλέγει τον υποψήφιό του για τις αμερικανικές εκλογές. 22.7: Η ταινία «Star Trek Beyond» κυκλοφορεί στις κινηματογραφικές αίθουσες 50 χρόνια μετά την έναρξη της θρυλικής τηλεοπτικής σειράς. 25-28.7: Το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ επιλέγει τον δικό του υποψήφιο για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. ◆ Το διαστημόπλοιο «Juno» της NASA, που ταξιδεύει από τον Αύγουστο του 2011, θα φτάσει στον πλανήτη Δία μέσα στον Ιούλιο.
Αύγουστος 5.8: Τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Η τελετή λήξης είναι προγραμματισμένη για τις 21 Αυγούστου. 9-16.8: Το ετήσιο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ πραγματοποιείται στο Μόντρεαλ. ◆ Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ
7 - 9.10: Οι ετήσιες Γενικές Συνελεύσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον. 17-20.10: Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Στέγαση και Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (Habitat III) στο Εκουαδόρ. ◆ Τον Οκτώβριο θα ανακοινωθούν τα βραβεία Νόμπελ, συμπεριλαμβανομένου και του Νόμπελ Ειρήνης. Επίσης, τον ίδιο μήνα αναμένεται οι Nissan, Chevrolet και Tesla να προχωρήσουν σε μαζική παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Νοέμβριος 4-5.11: Η Κίνα φιλοξενεί για πρώτη φορά τη Σύνοδο Κορυφής των G20 στην πόλη Χανγκζού. 8.11: Στην Πολιτεία της Νεβάδα των ΗΠΑ γίνεται ψηφοφορία για τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας. 8.11: Οι ΗΠΑ ψηφίζουν για νέο πρόεδρο. ◆ Ο Μπαράκ Ομπάμα γίνεται – δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα η ημερομηνία – ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που θα επισκεφθεί το Λάος στο πλαίσιο της Συνόδου της Ένωσης των Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).
Δεκέμβριος Σε ημερομηνίες που δεν έχουν ακόμα καθοριστεί: ◆ Το περιοδικό «Time» επιλέγει το πρόσωπο της χρονιάς. ◆ Οι ΗΠΑ έχουν προγραμματίσει να αρχίσουν την απόσυρση των χερσαίων στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Υπολογίζεται ότι θα αποσυρθούν περί τους 5.500 στρατιώτες ώς τα τέλη 2016 - αρχές 2017. ◆ Λήγει η προθεσμία για υποψηφίους για το έπαθλο των 30 εκατομμυρίων δολαρίων της Google. Τα χρήματα προορίζονται για όποια ομάδα ιδιωτών καταφέρει να προσεδαφίσει ένα ρομπότ στη Σελήνη.
28
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
«Θάβουν» τα χαρισματικά παιδιά Καμία μέριμνα από τη μεριά της πολιτείας για τους λιλιπούτειους «Αϊνστάιν» Κυριακή μεσημέρι, στη χριστουγεννιάτικη Αθήνα, ο πεντάχρονος Κωνσταντίνος είναι αναπαυτικά καθισμένος στους ώμους του πατέρα του. Βγαίνουν από τον Εθνικό Κήπο και περπατούν στους δρόμους του κέντρου. Ο περίεργος πιτσιρικάς παρατηρεί τα γύρω μπαλκόνια και σε ένα από αυτά αναγνωρίζει τη σημαία της Αγίας Λουκίας.
Π
ολλοί ενήλικοι μπορεί να μην είναι σίγουροι ότι υπάρχει μία τέτοια χώρα, αλλά για τον Κωνσταντίνο η αναγνώριση της σημαίας της είναι κάτι εύκολο. Όπως και για τις περισσότερες, ενδεχομένως και όλες τις χώρες του κόσμου. Η γεωγραφία είναι το αγαπημένο του παιχνίδι και δεν είναι το μοναδικό. Για το πεντάχρονο αγόρι η διαδικασία της μάθησης είναι το... χόμπι του και, παρότι είναι παιδί του νηπιαγωγείου, ήδη γνωρίζει να διαβάζει, να γράφει και να κάνει πράγματα που κάνουν παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού. Είναι ένα χαρισματικό παιδί, το οποίο είναι καταδικασμένο να φοιτήσει στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ο Κωνσταντίνος ξεκίνησε να μαθαίνει την αλφαβήτα σε μικρή ηλικία, όταν μία οικογενειακή φίλη τού έφερε δώρο ξύλινα γράμματα. Η έμφυτη παιδική περιέργεια διοχετεύθηκε στη διαδικασία της μάθησης. Όπως μας λέει η Μαρία,
μητέρα του Κωνσταντίνου, άρχισε να ρωτάει για τα γράμματα και τα έβαζε στη σειρά προσπαθώντας να σχηματίζει λέξεις. Στη συνέχεια ήθελε να γράφει μόνος του στο τάμπλετ τις αναζητήσεις της... Πέπα. Περνούσε πολλές ώρες με τις εγκυκλοπαίδειες του παππού του και ήθελε να μπορεί να διαβάζει τις λεζάντες κάτω από τις φωτογραφίες. Σήμερα οι αναζητήσεις του στο Google έχουν αποκτήσει πιο ευρεία γκάμα, αυξάνοντας καθημερινά την ικανότητά του να μαθαίνει πράγματα πολύ πιο πάνω από τα συνηθισμένα όρια των παιδιών της ηλικίας του. Ο Κωνσταντίνος μιλάει από ενός έτους. Τα βράδια αργούσε να κοιμηθεί και μιλούσε για ώρες σε φανταστικούς φίλους. Τα περσινά Χριστούγεννα άρχισε να διηγείται τις πρώτες δικές του ιστορίες. Έχει εξαιρετική μνήμη και θυμάται τα περισσότερα από αυτά που του λένε ακόμη και ένα ή δύο χρόνια πριν. Για τις γιορτές το δώρο που ζήτησε είναι
Υποχρεωμένοι να ακολουθούν τον μέσο όρο των μαθητών, δηλώνουν οι δάσκαλοι
ένα «σοβαρό» βιβλίο, καθώς έχει εξαντλήσει σχεδόν όλα τα παραμύθια και η μητέρα του, για άλλη μία φορά, ανταποκρίθηκε. Του πρόσφερε ένα βιβλίο για το περιβάλλον, που είναι για παιδιά μεγαλύτερα των 12 ετών. Ήδη τα παιχνίδια γνώσης που χειρίζεται και απαντά θα δυσκόλευαν ακόμη και ενήλικους, όμως το παιχνίδι του Κωνσταντίνου παραμένει η μάθηση.
Το σχολείο Την επόμενη σχολική περίοδο ο Κωνσταντίνος θα μπει και επίσημα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ως μαθητής της πρώτης τάξης του Δημοτικού και είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα βρει πουθενά και σε τίποτε ενδιαφέρον. Θα αρχίσουν να του μιλάνε για πράγματα που ήδη γνωρίζει και στην καλύτερη περίπτωση θα βαρεθεί και το ίδιο το σχολείο θα του φανεί ανούσιο και αδιάφορο. Ενδεχομένως θα συνειδητοποιήσει αυτό που όλοι οι ενήλικοι – και οι αρμόδιοι φορείς του υπουργείου – γνωρίζουν, αλλά δεν επιχειρούν να το αλλάξουν. Θα συνειδητοποιήσει ότι το εκπαιδευτικό σύστημα είναι φτιαγμένο για να υπηρετεί μόνο μέσους όρους, πάσχει από έλλειψη φαντασίας, δημιουργικότητας και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο οι περισσότεροι μαθητές το μισούν. Οι δάσκαλοι που μίλησαν στο «Ποντίκι» επιβεβαίωσαν το δεδομένο. «Είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε τον μέσο όρο των μαθητών» μας είπαν – και είναι κατανοητό το γιατί. Η Ελένη, δασκάλα τρίτης Δημοτικού, αναφέρει ότι «είναι πολύ δύσκολο για έναν δάσκαλο να προχωρήσει σε εξατομικευμένη διδασκαλία και δεν υπάρχει καμία μέριμνα για τα παιδιά που είναι πιο προχωρημένα από τα άλλα. Αυτά αναγκαστικά θα πρέπει να περιμένουν». Απευθύναμε το ερώτημα και στο υπουργείο Παιδείας. Επιχειρήσαμε να μάθουμε και από τον επίσημο φορέα ποια είναι η μέριμνα για τα χαρισματικά παιδιά και η απάντηση που λάβαμε από την ενοχλημένη προϊσταμένη – η οποία είχε γραφειοκρατικές αντιρρήσεις για τον τρόπο που εξελίχθηκε ο σύντομος διάλογός μας – ήταν ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα πέρα από αυτό που ορίζει το προεδρικό διάταγμα 201/98. Και το προεδρικό διάταγμα καθιστά σαφές ότι η εγγραφή στο σχολείο γίνεται με βάση την ηλικία. Όταν επιχειρήσαμε να αποσπάσουμε μία ακόμη κουβέντα για τα χαρισματικά παιδιά, μας απάντησε ότι το υπουργείο δεν έχει αναγνωρίσει τα κριτήρια με τα οποία μπορεί ένα παιδί να χαρακτηριστεί χαρισματικό και άρα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι για το υπουργείο δεν υφίσταται τέτοια έννοια, πολλώ δε μάλλον όταν υπάρχει και ένα προεδρικό διάταγμα που οχυ-
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
29
www.topontiki.gr
Οι ανησυχίες των γονέων για τα ταλέντα των παιδιών τους Η Κατερίνα, όπως μας λέει η μητέρα της Δήμητρα, «είναι μία σαβουροφάγος της γνώσης». Στο σπίτι τους η τηλεόραση έχει περισσότερο διακοσμητικό ρόλο και οι γονείς προσπαθούν σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες να προσφέρουν στο παιδί τους όσα περισσότερα μπορούν. Τροφοδοτούν την ανάγκη του για μάθηση απευθυνόμενοι ακόμη και σε χορηγούς για να χρηματοδοτήσουν τα σεμινάρια. Η Δήμητρα κατανοεί ότι σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη εποχή οι χορηγοί και όσοι επιθυμούν πραγματικά να βοηθήσουν εστιάζουν στα παιδιά που πεινάνε. Γνωρίζει ότι ενδεχομένως δεν θα μπορεί να υποστηρίξει το παιδί της για το επόμενο σεμινάριο και φοβάται ότι το όνειρο της μικρής μπορεί να τελειώσει άδοξα με πιθανές επιπτώσεις όχι μόνο στο λαμπρό της μέλλον, αλλά και στο παρόν. Αυτός είναι και ο φόβος της Μαρίας. Ξέρει ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να προσφέρει πολλά στον Κωνσταντίνο και μία πιθανή λύση ίσως θα ήταν ένα ιδιωτικό σχολείο, αλλά το κόστος τους είναι απαγορευτικό. Τα πειραματικά επίσης θα μπορούσαν να απορροφήσουν και να δώσουν προοπτική σε
ρώνει τη γραφειοκρατία πίσω από την ασφάλεια της ακινησίας.
Η άποψη του Johns Hopkins Μπορεί το ελληνικό υπουργείο Παιδείας να μην αναγνωρίζει τα κριτήρια, όμως μεγάλα πανεπιστήμια έχουν αναπτύξει διαδικασίες που ψάχνουν τα χαρισματικά παιδιά. Ένα από τα σημαντικότερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, το Johns Hopkins, βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στην πρωτοπορία της αναζήτησης χαρισματικών παιδιών και έχει αναπτύξει μεθόδους για την αναγνώρισή τους από το 1979. Το Κέντρο για Ταλαντούχα Παιδιά (Center for Talented Youth) του πανεπιστημίου Johns Hopkins ξεκίνησε από τον Julian Stanley, καθηγητή Ψυχολογίας, που επιχείρησε να βοηθήσει ένα αγόρι να αναπτύξει το ταλέντο του, καθώς είχε εξαντλήσει όλα τα σχολικά τεστ στα μαθηματικά από την ηλικία των 13 ετών. Το κέντρο δημιουργήθηκε για να ικανοποιήσει μία εθνική ανάγκη, όπως λέει το ίδιο το πανεπιστήμιο, για να αναγνωρίζει και να εξελίσσει τα πιο λαμπρά παιδικά μυαλά παγκοσμίως. Και τα έχει καταφέρει, καθώς ένα από αυτά τα ταλέντα ήταν ο ιδρυτής του Facebook και ένα άλλο ο συνιδρυτής της Google. Το κέντρο ψάχνει σε ολόκληρο τον κόσμο για τα ταλαντούχα παιδιά και ένα από αυτά φοιτά σε Δημοτικό Σχολείο μιας μικρής πόλης της Πελοποννήσου. Η 10χρονη Κατερίνα έλαβε μέρος στις εξετάσεις και τα πήγε εξαιρετικά. Η μικρή ενθουσιάζεται με τους ηλεκτρονικούς υπολογι-
τέτοια παιδιά, αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος τους, καθώς, σύμφωνα με ακόμη μία εγκύκλιο, η εισαγωγή γίνεται με κλήρωση και φυσικά δεν καλύπτουν τις ανάγκες της επικράτειας. Ο μεγάλος προβληματισμός της Μαρίας είναι ότι δεν γνωρίζει πώς να οργανώσει τη σκέψη του Κωνσταντίνου, ο οποίος αποκτά διαρκώς νέα ενδιαφέροντα. Τη γεμίζει άγχος το γεγονός ότι μπορεί να χρειαστεί βοήθεια για να μην περιορίσει τις δυνατότητες του παιδιού, αλλά και να μην τον «κάψει». Δεν πιστεύει ότι μπορεί να βρει βοήθεια από την πολιτεία και, στην προσπάθειά της να μην προκαλέσει ζημιά στο παιδί, σε ένα σύστημα που αδιαφορεί για τις ικανότητές του, απευθύνθηκε σε παιδοψυχολόγο. Η «γνωμάτευση» και η συμβουλή της ήταν ενδιαφέρουσα. Της είπε να του απαγορεύσει να γράφει και να διαβάζει για να μην αντιμετωπίσει προβλήματα στο σχολείο. Διότι, όπως είπε, τέτοια παιδιά συνήθως γίνονται άτακτα. Η Μαρία εφάρμοσε τη συμβουλή της παιδοψυχολόγου, του έκοψε τα τετράδια και τα βιβλία για ένα μικρό χρονικό διάστημα, μέχρι
στές και της αρέσει όχι μόνο να παίζει παιχνίδια, που κάποια στιγμή γίνονται βαρετά, αλλά να τα κατασκευάζει. Στο σεμινάριο του Johns Hopkins Center for Talented Youth για τη γλώσσα προγραμματισμού για παιδιά Δημοτικού η Κατερίνα ολοκλήρωσε με βαθμολογία που αγγίζει το 100% και χαρακτηρίστηκε ως «ένα χαρισματικό παιδί με πολύ μεγάλες δυνατότητες, που διακρίνεται από εξυπνάδα, εργατικότητα και ευγένεια». Αυτό το παιδί, μετά την ολοκλήρωση του σεμιναρίου, επέστρεψε στο σχολείο του και συνεχίζει να ψάχνει τρόπους να επεκτείνει τις γνώσεις του βάζοντας πολύ ψηλά τον πήχη για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η γνωριμία με τη μητέρα της Κατερίνας έγινε εξαιτίας της ανάγκης της να βρει ακόμη έναν τρόπο να βοηθήσει το παιδί της. Το άρθρο για το Raspberry Pi, που δημοσιεύθηκε στο «Π» στις 2.12.2015 (http://www.topontiki. gr/article/151498/vatomoyrop oy - k a n e i - t i - ro m p o t i k i paihnidi) έδινε μία νέα προοπτική για να καλλιεργήσει το παιδί το ταλέντο του. Η μικρή ξετρελάθηκε με τις δυνατότητές του διότι πλέον θέλει να ξεφύγει από τη γλώσσα προγραμματισμού των παιδιών και να μπει στον κόσμο των «πραγματικών προγραμματιστών», όπως η ίδια λέει.
Μαζί με τα ξέρα καίγονται και τα χλωρά
(Τα ονόματα της «Κατερίνας» και της «Δήμητρας» έχουν αλλαχτεί μετά από παράκληση της οικογένειας)
που κάποια στιγμή το παιδί άρχισε να γράφει κρυφά σε χαρτοπετσέτες. Η μητέρα αποφάσισε να αγνοήσει τη συμβουλή της παιδοψυχολόγου και να ρισκάρει τροφοδοτώντας την ανάγκη του παιδιού της για μάθηση. Το επόμενο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αυτά τα παιδιά είναι, όσο κι αν φαίνεται περίεργο, η συμπεριφορά κάποιων δασκάλων και άλλων γονέων που απαξιώνουν την προσπάθεια και πολλές φορές κατακρίνουν γονείς και παιδιά. Η βλακεία, μας λέει η Δήμητρα, είναι επικίνδυνο πράμα και είναι δύσκολο να την καταπολεμήσεις. Επιμένει και πιστεύει ότι μπορεί να υπάρξει σε κάποιο ελληνικό πανεπιστήμιο κάποιο πρόγραμμα που μπορεί να βοηθήσει αυτά τα παιδιά, καθώς είναι σχεδόν πεπεισμένη ότι στο υπουργείο δεν πρόκειται να ασχοληθεί κανείς. Μία λύση γι’ αυτά τα παιδιά θα μπορούσε να είναι η εισαγωγή τους σε μεγαλύτερη τάξη, όχι για να κερδίσουν έναν χρόνο, όπως λέει η Μαρία, αλλά για να έχει το παιδί ενδιαφέρον. Προφανώς εδώ θα πρέπει να εξεταστούν και άλλοι παράγοντες. Τόσο η Μαρία, όσο και η Δήμητρα, δεν θε-
ωρούν ότι έχουν χαρισματικά παιδιά. Όπως λέει η Μαρία, το παιδί της έχει μία έφεση προς τη μάθηση και απλώς του έδιναν απαντήσεις στις ερωτήσεις που έθετε. Η Δήμητρα υποστηρίζει ότι απλώς έδωσε στο παιδί της κάποια επιπλέον εργαλεία και βοήθησε την κόρη της να παίξει με το μυαλό της. «Τίποτε παραπάνω μυστηριακό και de jure χαρισματικό» αναφέρει χαρακτηριστικά. Το μεγαλύτερο ζήτημα για τους γονείς τέτοιων παιδιών είναι το άγχος. Μόνοι τους σε ένα απογοητευτικό περιβάλλον, με ένα υπουργείο που παραδοσιακά θεωρεί μεταρρύθμιση μόνο τον τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια, μόνοι σε μία χώρα που αδιαφορεί για τα ταλέντα της. Ίσως αυτοί οι γονείς ελπίζουν ότι τα παιδιά θα καταφέρουν να περάσουν μέσα από τις συμπληγάδες και, όταν θα μπορούν να ανοίξουν τα φτερά τους, θα αρχίσουν να επιστρέφουν στην επιστήμη και την κοινωνία πολλαπλασιασμένες τις γνώσεις που συσσωρεύουν. Δυστυχώς για την Ελλάδα είναι πολύ πιθανό ότι αυτό θα συμβεί σε κάποια χώρα που θα μπορεί να εκτιμήσει την ικανότητά τους.
30
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Βγάζουν... μαχαίρια για το ασφαλιστικό
Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος
Μείωση των κύριων συντάξεων απαιτούν οι δανειστές και απορρίπτουν κάθε εναλλακτική Τα δόντια τους έδειξαν και πάλι οι δανειστές στο θέμα του ασφαλιστικού στο τελευταίο mail, με το οποίο ζητούσαν από τον Γιώργο Κατρούγκαλο τα οριστικά ποσοστά αναπλήρωσης βάσει των οποίων θα υπολογιστούν παλιές και νέες συντάξεις και λεπτομερή ποσοτικοποίηση έως τις 5 Ιανουαρίου, τονίζοντας ότι διαφορετικά δεν μπορεί να εκτιμηθεί η απόδοση της μεταρρύθμισης σε βάθος χρόνου.
Σ
ε ό,τι αφορά τις εναλλακτικές προτάσεις που εμφανίζει κάθε φορά το υπουργείο Εργασίας όπως αύξηση εισφορών και αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, το κουαρτέτο τις απορρίπτει! Οι δανειστές με λίγα λόγια απαιτούν μαχαίρι στις κύριες συντάξεις κατά 6% μεσοσταθμικά και επιμένουν να κλείσει η τρύπα των 665 εκατ. ευρώ στο πακέτο ύψους 1,8 δισ. ευρώ από το «κούρεμα» συντάξεων. Ειδικότερα ο νέος νόμος ανατρέπει όλα ή σχεδόν όλα όσα ισχύουν στο ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο στην ουσία θα χτιστεί από την αρχή με προοπτική βιωσιμότητας για μια 50ετία.
Ειδικές ρήτρες Τα μέτρα που θα περιλαμβάνει το νέο ασφαλιστικό δεν θα εξαντληθούν με την ψήφιση του νομοσχεδίου που, εκτός απροόπτου, έρχεται μέσα στον Ιανουάριο, αλλά θα έχει ειδικές ρήτρες που θα μεταβάλουν το ύψος των συντάξεων αυτόματα και χωρίς να απαιτούνται κάθε φορά νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Πρόκειται για 10 μέτρα τα οποία περιλαμβάνουν: Μειώσεις στις κύριες συντάξεις, τόσο στις νέες, για τις οποίες θα εφαρμοστεί νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μικρότερες αποδοχές, όσο και στις ήδη καταβαλλόμενες, οι οποίες θα υπολογιστούν ξανά με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης. Κατάργηση όλων των κατώτατων συντάξεων για όσους αποχωρούν από 1.7.2015 και μετά. Μπορεί να μοιάζει ακραίο, αλλά τα νέα ποσά για τις κατώτατες κύριες συντάξεις θα ξεκινούν από τα 170 ευρώ. Περικοπές στις επικουρικές συντάξεις. Το ψαλίδι θα ξεκινά
1
2 3
από το 8% και θα φτάνει το 15% ή και το 30%. Περικοπές έως 40% στα μερίσματα του Δημοσίου. Αυξήσεις σε τρεις δόσεις στις εισφορές των αγροτών, που θα πάνε από το 7% στο 20% του ποσού της ασφαλιστικής τους κατηγορίας. Μείωση κατά 10% ώς 15% στο νέο εφάπαξ. Χαμηλότερα εισοδηματικά κριτήρια για το ΕΚΑΣ με αποτέλεσμα να το χάνουν 70.000 δικαιούχοι.
4 5 6 7
Τα δέκα μέτρα που περιλαμβάνει το νέο ασφαλιστικό
8
Ανατροπή στις πρόωρες συντάξεις με κρυφές αυξήσεις στα όρια ηλικίας και μείωση σύνταξης πάνω και από 40% για το Δημόσιο. Κατάργηση των ειδικών καθεστώτων συνταξιοδότησης από το Δημόσιο (εξετάζεται εξαίρεση για μάχιμους των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως οι πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας) λόγω της εξομοίωσης του συνταξιοδοτικού καθεστώτος του Δημοσίου με του ΙΚΑ. Κατάργηση ταμείων και των ειδικών διατάξεών τους
9
10
με την ενοποίησή τους σε έναν ενιαίο φορέα με κορμό το ΙΚΑ. Η ενοποίηση θα φέρει και την εξίσωση όλων των παροχών τους σε χαμηλότερα επίπεδα. Για παράδειγμα, τα επιδόματα συζύγου θα είναι ενιαία για όλους, ενώ τα 220 ευρώ που καταβάλλει το ΤΕΒΕ στους συνταξιούχους του χωρίς εισφορές θα καταργηθούν.
Φόρος- ισοδύναμο Προκειμένου πάντως να αποφύγει τη μείωση των συντάξεων η κυβέρνηση ως τελευταία λύση προτείνει να μπει ένας νέος φόρος στις τραπεζικές συναλλαγές «υπέρ συντάξεων», ο οποίος δεν θα ξεπερνά το ένα τοις χιλίοις σε συναλλαγές που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά μέσω τραπεζών.
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
31
www.topontiki.gr
Το ζήτημα έχει ανατεθεί σε ομάδα μελέτης, η οποία εξετάζει το είδος των συναλλαγών στις οποίες θα μπορούσε να επιβληθεί ένα είδος «εσωτερικού φόρου Τόμπιν» χωρίς να υπάρξουν υφεσιακές επιπτώσεις. Η επιβολή του τέλους αυτού εξετάζεται ως τελευταίο ανάχωμα στη διαπραγμάτευση, εφόσον δεν επιτευχθεί συμφωνία με τους θεσμούς και με στόχο να μη χρειαστεί η μείωση των κύριων συντάξεων. Εφόσον τελικά προχωρήσει, θα πρόκειται για μια βραχυπρόθεσμη διευθέτηση ώστε να καλυφθούν άμεσα οι χρηματοδοτικές ανάγκες. Αν και αυτό δεν γίνει δεκτό, το υπουργείο Εργασίας ως ύστατο χαρτί για να σώσει τις καταβαλλόμενες συντάξεις θα εμφανίσει στους θεσμούς την «ακαριαία» μείωση των κύριων συντάξεων των νέων συνταξιούχων που υπέβαλαν αίτηση μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2015. Οι νόμοι Λοβέρδου - Κουτρουμάνη (Ν. 3863 και 3865/2010) προέβλεπαν νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, που θα οδηγούσε σε μειώσεις των κύριων συντάξεων σταδιακά και σε βάθος χρόνου. Προβλεπόταν επίσης ότι τα χρόνια ασφάλισης πριν από το 2011 θα υπολογίζονταν με τις παλιές διατάξεις και αντίστοιχα εκείνα μετά το 2011 με το νέο σύστημα. Εφαρμόζοντας άμεσα αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων με βάση τις εισφορές όλου του ασφαλιστικού βίου χωρίς διαχωρισμό εκτιμάται, σύμφωνα με τους ειδικούς της ασφάλισης, ότι: α) Αν αναπροσαρμοστούν οι αποδοχές με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) και συνεκτιμηθούν οι ωριμάνσεις των μισθών, οι μειώσεις των συντάξεων θα κυμανθούν από 7% έως 10%. β) Αν γίνει αναπροσαρμογή μόνο βάσει του ΔΤΚ, οι μειώσεις θα κυμανθούν από 15% έως 30%. γ) Αν δεν γίνει καμία αναπροσαρμογή των παλιών αποδοχών (ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο μισθός το 1975 μπορεί να ήταν 9 ευρώ), τότε οι συντάξεις θα υποστούν δραματικές μειώσεις από 20% έως 45%.
Παζάρια και πιέσεις Τα σημεία που δεν έχουν κλειδώσει και αποτελούν σημείο τριβής με τους δανειστές είναι τα εξής: ◆ Το ποσοστό αναπλήρωσης επί του συντάξιμου μισθού. Τα μαθηματικά μοντέλα που έχει καταρτίσει το υπουργείο Εργασίας προβλέπουν ποσοστό αναπλήρωσης 55%-
70% για τις κύριες συντάξεις, ενώ οι θεσμοί δεν δέχονται η αναπλήρωση επί του συντάξιμου μισθού να υπερβαίνει το 48%. ◆ Ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων. Ο επανυπολογισμός θα γίνει με βάση ενιαίους συντελεστές που θα ισχύουν τόσο για τους μελλοντικούς όσο και για τους παλιούς συνταξιούχους. Ο επανυπολογισμός σχεδιάστηκε για να λειτουρ-
Φόρο στις τραπεζικές συναλλαγές προτείνει η κυβέρνηση
γήσει ως λογιστικό τρικ προκειμένου να απορροφηθούν οι μειώσεις των συντάξεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ. Στόχος του πρωθυπουργού είναι να αποφευχθούν νέες μειώσεις στις κύριες συντάξεις για 12η φορά. Ωστόσο οι μειώσεις στις κύριες συντάξεις, τόσο στις νέες, για τις οποίες θα εφαρμοστεί νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μικρό-
τερες αποδοχές, όσο και στις ήδη καταβαλλόμενες, οι οποίες θα επανυπολογιστούν με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης, είναι αναπόφευκτες. Ήδη έχουν ψηφιστεί από τον Ιούλιο του 2015 πέντε νέες περικοπές για όσους υποβάλλουν αίτηση από 1.7.2015 και μετά. Πρώτη μείωση, η κατάργηση της κατώτατης σύνταξης των 487 ευρώ από 1.7.2015. Δεύτερη μείωση, η ποινή που θα έχει η σύνταξη για όσους αποχωρούν πριν από το 67ο έτος, καθώς δεν θα παίρνουν το κατώτατο όριο, αλλά μόνο ό,τι αναλογεί στις εισφορές τους και στα 67 θα παίρνουν το νέο κατώτατο όριο σύνταξης. Τρίτη μείωση, η περικοπή που θα επιβάλλεται σε όσους αποχωρούν πριν από τα 67 με καθεστώς πρόωρης συνταξιοδότησης. Το ψαλίδι 6% για κάθε έτος πρόωρης εξόδου θα επιβάλλεται επί χαμηλότερου ποσού και όχι επί του ποσού της κατώτατης σύνταξης! Τέταρτη μείωση, η έξτρα ποινή κατά 10% στη σύνταξη για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης και αποχωρούν μετά τις 19.8.2015 που αλλάζουν τα όρια ηλικίας. Πέμπτη μείωση το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων για όσους υποβάλλουν αίτηση από 1.9.2015 και μετά. Στο τελικό ποσό σύνταξης υπάρχει και μια έξτρα περικοπή από την εισφορά ασθένειας που από 4% πήγε στο 6% για τις κύριες συντάξεις, ενώ στις επικουρικές που δεν επιβαλλόταν εισφορά ασθένειας θεσπίστηκε αντίστοιχη εισφορά 6%.
Το φορολογικό πακέτο της νέας χρονιάς Περίπου 4,2 δισ. ευρώ πρέπει να βγουν από τις τσέπες των φορολογούμενων μέσα στο 2016, σύμφωνα με τα μέτρα που είτε έχουν ήδη ψηφιστεί είτε πρόκειται να έρθουν στη Βουλή το αμέσως επόμενο διάστημα. Τα 2,2 δισ. ευρώ εξ αυτών θα πάρουν τη μορφή πρόσθετων φόρων, ενώ τα άλλα 2 δισ. ευρώ θα εξοικονομηθούν για τον κρατικό προϋπολογισμό από τις διάφορες περικοπές συντάξεων και επιδομάτων. Συγκεκριμένα, από την αύξηση της έκτακτης εισφοράς του α’ 6μήνου του 2015, που θα φανεί στην εκκαθάριση των νέων δηλώσεων, μισθωτοί - συνταξιούχοι θα πληρώσουν 63 εκατ. ευρώ παραπάνω, ενώ όλοι περιμένουν τις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, που έχει προαναγγείλει το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να δουν τι τους αναλογεί από τα 150 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί. Βαρύ είναι το αγροτικό φορολογικό πακέτο και ήδη η κυβέρνηση αναζητά τρόπους να το ελαφρύνει. Από την περαιτέρω αύξηση της προκαταβολής φόρου θα πρέπει να πληρωθούν επιπλέον 42,9 εκατ. ευρώ, από την κατάργηση της επιστροφής του ΕΦΚ για το αγροτικό πετρέλαιο άλλα 13 εκατ. ευρώ κι από την αύξηση του φορολογικού συντελεστή κάτι παραπάνω από 32 εκατ. ευρώ.
Πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη θα βάλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι θα πληρώσουν τα υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής. Πιο συγκεκριμένα, η αύξηση της προκαταβολής φόρου θα τους στοιχίσει 114 εκατ. ευρώ, από την αναδρομική αύξηση της έκτακτης εισφοράς στα εισοδήματα του 2015 θα πληρώσουν έως και 180 εκατ. ευρώ παραπάνω, ενώ και αυτοί περιμένουν το δικό τους μερίδιο από τα 150 εκατ. ευρώ που προσδοκά το υπουργείο Οικονομικών με τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος. Τις οριστικές αποφάσεις της κυβέρνησης περιμένουν όσοι έχουν εισοδήματα από ενοίκια. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πληρώσουν 142,2 εκατ. ευρώ παραπάνω και μένει να διευκρινιστεί πώς θα μοιραστεί το βάρος. Μεγαλύτερο βάρος θα κληθούν να σηκώσουν και οι επιχειρήσεις, καθώς η αύξηση της φορολογίας στα κέρδη του 2015 συνεπάγεται 150 εκατ. ευρώ επιπλέον φόρους το 2016. Όλοι μαζί – μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, επιχειρήσεις – θα συμβάλουν με 28,6 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2016, καθώς καταργήθηκε η έστω μικρή έκπτωση για την εφάπαξ πληρωμή των φόρων.
Οικονομία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ τεταρτη 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
33
www.topontiki.gr
Έκλεισε το χρυσό deal για τον Αστέρα Βουλιαγμένης TΑΙΠΕΔ, Eθνική και Jermyn υπέγραψαν τη νέα συμφωνία
«Διόρθωση» στο ύψος των προστίμων
Μπήκαν τελικά χθες οι τζίφρες για το χρυσό deal σε ό,τι αφορά τον Αστέρα Βουλιαγμένης με τον προτιμητέο επενδυτή Jermyn Real Estate IV fund – βασικός μέτοχος του οποίου, με ποσοστό 30%, είναι ο τουρκικός όμιλος Dogus – για την πώληση του 90% του Αστέρα Βουλιαγμένης, με το τίμημα στα 400 εκατ. ευρώ, όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί πριν από το «μπλόκο» από το Συμβούλιο της Επικρατείας, που μείωνε τη δόμηση για την κατοικία στο project λίγο πριν από την εκπνοή του 2015!
Ε
ιδικότερα, την Τρίτη τα εμπλεκόμενα μέρη, το ΤΑΙΠΕΔ, η Εθνική Τράπεζα και η Jermyn, υπέγραψαν τη νέα συμφωνία, που είναι συμβατή με όσα προβλέπει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Δηλαδή το τουρκοαραβικό σχήμα της Jermyn θα πληρώσει το ποσό των 300 εκατ. ευρώ στην Εθνική Τράπεζα και τα υπόλοιπα 100 εκατ. ευρώ στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου. Να σημειωθεί ότι πριν από μερικές ημέρες η Εθνική Τράπεζα πούλησε στο Κατάρ την τουρκική τράπεζα Finansbank για να μπορέσει να αυξήσει την κεφαλαιακή της επάρκεια και τώρα η τουρκική Dogus, μαζί με εταιρείες από το Κατάρ, το Άμπου Ντάμπι, το Ντουμπάι και το Κουβέιτ, είναι αυτοί που απαρτίζουν το fund που παίρνει το Μικρό Καβούρι. Απομένει στην πώληση του Αστέρα η έγκριση του αναθεωρημένου ΕΣΧΑΔΑ που συνοδεύει την αναθεωρημένη συμφωνία από το Συμβούλιο της Επικρατείας προκειμένου το έργο να ξεκινήσει να υλοποιείται. Τότε, όταν δηλαδή εγκριθεί η συμφωνία από το ΣτΕ, θα καταβάλει και ο προτιμητέος επενδυτής το τίμημα ύψους 400 εκατ. ευρώ.
Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε αυξημένη δόμηση έως 35.000 τ.μ. για έως 100 κατοικίες, ενώ το καινούργιο σχέδιο, που προβλέπει το νέο ΕΣΧΑΔΑ και θα κατατεθεί εκ νέου προς έγκριση, αφορά το πολύ 13 πολυτελείς βίλες (στο 10% της δόμησης έναντι του αρχικού σχεδίου, σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ), κάτι που εκτιμάται ότι δεν επηρεάζει τον χαρακτήρα της χερσονήσου στο Μικρό Καβούρι, αλλά, το κυριότερο, δεν μειώνει, σύμφωνα πάντα με πηγές του ΤΑΙΠΕΔ, το αρχικό τίμημα. Η μαρίνα θα παραχωρηθεί για 40 χρόνια, ενώ φιλόδοξες προβλέψεις λένε πως οι εργασίες θα ολοκληρωθούν εν όψει της θερινής σεζόν για το 2016. Στον περιβάλλοντα χώρο, πάντως, περιλαμβάνονται τρεις ξενοδοχειακές μονάδες, δύο ιδιωτικές παραλίες και μία μαρίνα. Πρόκειται για τις εγκαταστάσεις του εγκαταλελειμμένου ξενοδοχείου «Αφροδίτη», το «Arion Palace» που διαθέτει 123 κλίνες, 58 μπανγκαλόους, εστιατόρια, καταστήματα, υπαίθρια πισίνα και συνεδριακό κέντρο αλλά και το «Ναυσικά - Westin» που αποτελείται από 162 κλίνες, αίθουσα γυμναστηρίου, εστιατόρια και μπαρ, καταστήματα και συνεδριακό χώρο.
Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που υπέγραψε η κυβέρνηση την παραμονή των Χριστουγέννων επέρχεται μια ευνοϊκή τροποποίηση του ύψους των προστίμων στις περιπτώσεις πολλαπλών φορολογικών παραβάσεων. Πλέον οι φορολογούμενοι που πραγματοποιούν εκτός από τη μη έκδοση φορολογικών στοιχείων ή την άσκηση επαγγέλματος χωρίς την υποβολή σχετικής δήλωσης στην εφορία και την παράβαση της υποβολής ανακριβούς δήλωσης ή της μη υποβολής δήλωσης ΦΠΑ, τότε τα πρόστιμα για τις πρώτες περιπτώσεις αφαιρούνται από το πρόστιμο για τη μη υποβολή ή την υποβολή ανακριβών δηλώσεων. Με αυτή τη «διόρθωση» μειώνεται το τελικό ύψος των προστίμων που επιβάλλονται στους φορολογούμενους. Επίσης, η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου προβλέπει ότι για τις περιπτώσεις που το φύλλο ελέγχου εκδόθηκε έως και την 1η Φεβρουαρίου 2016 η δυνατότητα επιβολής μέτρων για τη διασφάλιση του Δημοσίου (π.χ. δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών) για παραβάσεις οι οποίες σχετίζονται με την έκδοση πλαστών φορολογικών στοιχείων, νόθευσης στοιχείων, έκδοσης εικονικών φορολογικών στοιχείων καθώς και αποδοχής αυτών γίνεται με τα προηγούμενα πιο χαλαρά όρια φοροδιαφυγής (π.χ. 150.000 ευρώ φοροδιαφυγή και αξία φορολογικών στοιχείων που δεν εκδόθηκαν άνω των 300.000 ευρώ).
τυράκια... Άλλη μία ευκαιρία θα έχουν οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, με τα πρόστιμα όμως να είναι αυξημένα. Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος επισημαίνουν ότι δεν θα διακοπεί η δυνατότητα τακτοποίησης αυθαιρέτων μετά την 8η Φεβρουαρίου που λήγει η προθεσμία και θα συνεχιστεί, αλλά με κλιμακούμενη επιβάρυνση. Με περισσότερα από 8 δισ. ευρώ πρόκειται να χρηματοδοτηθεί η αγορά το 2016. Ειδικότερα, οι πόροι που θα διατεθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το επόμενο έτος ανέρχονται σε 6,75 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 6 δισ. αφορούν το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΠΔΕ και τα υπόλοιπα το εθνικό. Σημαντική αύξηση του αριθμού των τουριστών το 2015 κατέγραψε το μηνιαίο στατιστικό δελτίο του ΣΕΤΕ. Κατά 7,9% αυξήθηκε την περίοδο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου, οπότε ο αριθμός των τουριστών στην Ελλάδα ανήλθε στους 22,5 εκατ. ταξιδιώτες. Φθηνότερο τηλέφωνο φέρνει η νέα χρονιά… Ωφελημένοι θα βρεθούν από το νέο έτος οι συνδρομητές δικτύων σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, καθώς οι πάροχοι τηλεπικοινωνιών αποφάσισαν να προχωρήσουν σε μειώσεις του τέλους τερματισμού.
...και φάκες Αλλαγές στα πρόστιμα για παραβάσεις ΦΠΑ προβλέπει Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που ορίζει ότι για μη υποβολή ή ανακριβή υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ύστερα από έλεγχο επιβάλλεται χρηματικό πρόστιμο ίσο με το 50% του φόρου που δεν καταβλήθηκε. Φαίνεται να μην έχουν βρεθεί ακόμη τα 9,5 δισ. ευρώ που πρέπει να δώσει το Δημόσιο ώς το τέλος της χρονιάς, σε πολύτεκνους, δημόσια νοσοκομεία, ασφαλιστικά Ταμεία, ΟΤΑ, συγχρηματοδοτούμενα έργα και στους δανειστές. Πολλά απ’ αυτά φαίνεται να πηγαίνουν στη νέα δόση ύψους 5,7 δισ. ευρώ που θα εγκριθεί όταν ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος. Αίτηση ακύρωσης των αποφάσεων για την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στο Δημόσιο κατέθεσε η ΑΔΕΔΥ ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, και συγκεκριμένα κατά του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γιώργου Κατρούγκαλου, του υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσου Πετρόπουλου και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Γιώργου Χουλιαράκη.
34 Ιστορία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Ο λόρδος Βύρων και η ελληνική πραγματικότητα
Σχετικά με την επίσκεψη του ποιητή στο Μεσολόγγι στις 24 Δεκεμβρίου 1823 Λευτεριά, για λίγο πάψε να χτυπάς με το σπαθί κι έλα σίμωσε και κλάψε εις του Μπάιρον το κορμί.
και συνελήφθη· κατεποντίζετο δε και αύτανδρον, διότι οι Τούρκοι το υπέθεσαν πυρπολικόν, αν δεν επληροφορείτο εν καιρώ ο Οθωμανός πλοίαρχος ότι ο κυβερνήτης αυτού Βαλσαμάκης ήτον ο διασώσας ποτέ αυτόν κατά την Μαύρην Θάλασσαν και ξεναγωγήσας. Μετακομισθέν το πλοίον εις Πάτρας, και εξετασθέντων των αποδημητηρίων και των εμπλεόντων, απελύθη επί λόγω ότι ο ναυλώσας αυτό Γάμβας απήρχετο εις Κάλαμον προς έντευξιν τινών Άγγλων μεθ’ ων εσκόπευε να περιέλθη την ευρωπαϊκήν Τουρκίαν. Εκτός άλλων πραγμάτων το πλοίον τούτο έφερε και 8.000 δίστηλα».
Διονύσιος Σολωμός, «Εις τον θάνατον του λόρδου Μπάιρον»
Ή
ταν 24 Δεκεμβρίου του 1823 όταν ο Βύρων έφτασε στο Μεσολόγγι. Οι ντόπιοι τον προϋπάντησαν με πρωτοφανή ενθουσιασμό επιφυλάσσοντάς του μια πρωτόγνωρη υποδοχή. «Σε περιμέναμε όπως οι χελιδόνες αναμένουνε τας μητέρας τους» αναφωνούσαν στο πέρασμά του! Ο λόρδος Βύρων είχε αποφασίσει να επισκεφτεί για άλλη μια φορά την Ελλάδα, ύστερα από παρότρυνση των Άγγλων κεφαλαιούχων που ενδιαφέρονταν για σύναψη δανείων με την ελληνική κυβέρνηση. Πρώτος σταθμός του ταξιδιού του, η Κεφαλλονιά. Στην Κεφαλλονιά, ο λόρδος Βύρων παρέμεινε για έξι μήνες στην οικία του κόμη Δελλαδέτσιμα, φίλου του Μαυροκορδάτου. Τελικά, αν και αρχικός προορισμός του ήταν ο Μοριάς, εγκαθίσταται στο Μεσολόγγι, όπου έρχεται σε επαφή με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, τον οποίο και υποστηρίζει οικονομικά. Εν τω μεταξύ, έχει σχηματίσει ιδιωτικό στρατό από 40 Σουλιώτες, υπό τους Δράκο, Τζαβέλλα και Φωτομάρα. Ήταν από τους πρώτους που συνειδητοποίησαν τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχε η σύναψη δανείου στην περίπτωση που αυτό χρησιμοποιείτο όχι για εθνικούς σκοπούς, αλλά για πολιτικές διαμάχες. Αυτή είναι η μια όψη, γιατί από την άλλη, στην επαναστατημένη Ελλάδα οι εσωτερικές κομματικές έριδες ήταν σφοδρότερες των μαχών κατά του κατακτητή. Έτσι, διάφορες επαναστατικές φατρίες προσπαθούσαν να προσεταιριστούν τον Βύρωνα στρέφοντάς τον η μια εναντίον της άλλης. Ο λόρδος Βύρων, ωστόσο, προσπαθούσε να κρατήσει τις απαραίτητες αποστάσεις από όλους: το όραμά του δεν συμπεριλάμβανε τις έριδες των συμφερόντων που άρχισαν να εκδηλώνονται προκειμένου να πάρουν θέση οι διεκδικητές για
τη νομή της εξουσίας. Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμά του από το «Ημερολόγιο της Κεφαλλονιάς». Σημειώνει ο Βύρωνας: «Καθώς ήρθα εδώ για να υποστηρίξω όχι μία φατρία, αλλά ένα έθνος, και για να συνεργαστώ με τίμιους ανθρώπους και όχι με κερδοσκόπους ή καταχραστές (κατηγορίες που ανταλλάσσονται καθημερινά ανάμεσα στους Έλληνες), θα χρειαστεί πολλή περίσκεψη για ν’ αποφύγω τη μομφή ότι μεροληπτώ». Χαρακτηριστική είναι και η δεύτερη επιστολή που είχε αποστείλει ο Βύρωνας προς τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο στις 2 Δεκεμβρίου 1823, όπου και σε αυτή έκανε λόγο για τις εσωτερικές έριδες των Ελλήνων: «Θλίβομαι βαθύτατα ακούγοντας ότι οι εσωτερικές έριδες της Ελλάδας συνεχίζονται – και αυτό σε μια στιγμή που η πατρίδα σας θα μπορούσε να θριαμβεύσει παντού, όπως έχει θριαμβεύσει σε μερικούς τομείς. Η Ελλάδα είναι τώρα αντιμέτωπη με τρεις λύσεις: να κατακτήσει την ελευθερία της ή να γίνει κτήση των ηγεμόνων της Ευρώπης ή τουρκική επαρχία. Τώρα μπορεί να διαλέξει ανάμεσα στις τρεις. Αλλά ο εμφύλιος πόλεμος δεν μπορεί να οδηγήσει παρά στις δύο τελευταίες. Αν η Ελλάδα ζηλεύει την τύχη της Βλαχίας και της Κριμαίας, μπορεί να την έχει αύριο. Αν της Ιταλίας, μεθαύριο. Αν όμως θέλει να γίνει για πάντα ελεύθερη, αληθινή και ανεξάρτητη, καλά θα κάνει ν’ αποφασίσει τώρα, αλλιώς δεν θα έχει ποτέ πια αυτή την ευκαιρία. Πιστέψτε στην απεριόριστη εκτίμηση και στον σεβασμό μου». Διαφωτιστική είναι και η περιγραφή της έλευσης του Βύρωνα στο Μεσολόγγι από τον Σπυρίδωνα Τρικούπη: «Η έλευσις δε του Βύρωνος και τα εντεύθεν προσδοκώμενα έβαλαν εις κίνησιν όλην την Ελλάδα. Εν ώ η
Μια εμβληματική μορφή για την Ελλάδα
κυβέρνησις τον εκάλει όπου έδρευεν, οι αντίπαλοι αυτής και άλλοι επίσημοι Έλληνες επροσπάθουν διά γραμμάτων και δι’ αποστόλων να τον προσελκύσωσι και να τον διαθέσωσι κακώς προς τους εναντίους των· αλλ’ ο λόρδος δεν έπαυε καλών όλους εις κατεύνασιν των παθών και εις ομόνοιαν. Ταλαντευόμενος δε μέχρι τινός πού ν’ απέλθη, απεφάσισε να μεταβή εις Μεσολόγγι, μεταβάντος εκεί του Μαυροκορδάτου, και αποπλεύσας την 15 Δεκεμβρίου επί τινος πλοίου υπό σημαίαν ιονικήν, επεσκέφθη την Ζάκυνθον εις πορισμόν χρημάτων παρά του εκεί τραπεζίτου του, ανήχθη εκείθεν την 17, και την επαύριον όρθρου βαθέως ευρέθη πλησίον οθωμανικής τινος φρεγάτας και εκινδύνευσε να συλληφθή· βοηθηθείς δε υπό του ανέ-
μου, απέφυγε τον κίνδυνον διασωθείς εις Σκρόφας· αλλ’ έπεσε μετά ταύτα εις άλλον κίνδυνον. Εξ αιτίας επισυμβάσης τρικυμίας τρία ημερονύκτια εθαλασσομάχει μεταξύ Εχινάδων και Δραγαμέστου, έως ου, γνωσθέντων των παθημάτων του εν Μεσολογγίω, εστάλησαν εις αντίληψίν του ένοπλά τινα πλοιάρια και το δικάταρτον ο Λεωνίδας, και διά της συνδρομής αυτών κατευωδώθη την 24 εις Μεσολόγγι, όπου όλοι τον υπεδέχθησαν πλήρεις αγαλλιάσεως, ενθουσιασμού και ελπίδων. Έπλεε συγχρόνως επί τινος πλοίου υπό ιόνιον σημαίαν και ο κόμης Γάμβας και άλλοι τινές ακόλουθοι του λόρδου. Το πλοίον τούτο ευρέθη τα χαράγματα της 18 πλησίον της αυτής φρεγάτας, και εκλαβόν αυτήν ως αυστριακήν δεν απεμακρύνθη
Ο Βύρων, τελικά, με όλη τη δράση αλλά και τη θυσία του κατέστη ένας εθνομάρτυρας για την απελευθέρωση της χώρας μας, μιας χώρας που αγάπησε ανυπόκριτα προσφέροντας για την ελευθερία της τη ζωή του – μια καθόλα ευτυχή και άνετη ζωή. Η θυσία του λαμβάνει ευρύτερες διαστάσεις αν αναλογιστεί κανείς ότι είχε γνώση της πραγματικότητας που υπεράσπιζε και δεν ήταν ένας απλός φαντασιοκόπος που πετούσε στα σύννεφα. Ήδη από τον Σεπτέμβριο του 1823 γράφει στον επιστήθιο φίλο του Χόμπχαους: «Οι Έλληνες φαίνεται να κινδυνεύουν περισσότερο από τη διχόνοια τους, παρά από τις επιθέσεις του εχθρού». Τελικά αυτή η ευγενική, ηρωική και ακτινοβόλα προσωπικότητα αρρωσταίνει για μια ακόμα φορά, τον Φεβρουάριο του 1824, και αποβιώνει σε ηλικία 36 ετών, ενώ προσπαθούσε να κατευνάσει τις έριδες των ηγετών της επανάστασης… Η Ελλάδα θρήνησε τον χαμό του ευγενικού της ήρωα και η χώρα του, η Αγγλία, την απώλεια του κορυφαίου ρομαντικού της ποιητή.
Xenofonb@gmail.com
art ΠΟΝΤΙΚΙ
ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015
«Αυτά που οι παππούδες μας έχυσαν το αίμα τους για να κρατήσουν. Αυτά προσπαθούμε να κρατήσουμε και να μεταδώσουμε στους νεότερους» Αντιγόνη Βαντίκη Δύο μεγαθήρια της παραδοσιακής μουσικής, ένα δίδυμο-ζωντανή ιστορία του ηπειρώτικου μουσικού μεγαλείου, συναντιούνται την Κυριακή 3 Ιανουαρίου στο Βοτανικός Live Stage για να γιορτάσουν 40 χρόνια μαζί στο τραγούδι, με ένα αυθεντικό ηπειρώτικο πανηγύρι. Κυρίες και κύριοι, ο Πετρολούκας Χαλκιάς και ο Αντώνης Κυρίτσης. «Αυτά που οι παππούδες μας έχυσαν το αίμα τους για να κρατήσουν. Αυτά προσπαθούμε να κρατήσουμε και να μεταδώσουμε στους νεότερους. Δεν θέλουμε να φύγουμε και να εξαφανιστούν. Το θέμα είναι να μην μείνουμε όπως άλλες χώρες με μια μελωδία», μας λέει με πάθος έφηβου, στη σύντομη κουβέντα που είχαμε με αφορμή τη μεγάλη συναυλία, ο 82χρονος πλέον Πετρολούκας Χαλκιάς. Νιώθεις, καθώς μιλάει, να βγαίνει από βαθιά μέσα του η αγάπη του για το κλαρίνο, την παραδοσιακή μουσική, την Ελλάδα: «Στην Ελλάδα έχουμε πολύχρωμη μουσική. Άλλα τα θρακιώτικα, άλλα τα μακεδονικά, τα ποντιακά, τα νησιώτικα, τα θεσσαλικά, τα στερεοελλαδίτικα. Έχουμε πολύχρωμες μελωδίες. Αυτό τους λέω στο εξωτερικό. Εμείς έχουμε όλα τα χρώματα που υπάρχουν στον πλανήτη. Τα άλλα κράτη δεν έχουν τόσες μελωδίες. Γι’αυτό στη συναυλία, που θα έχουμε πάνω από 10 κλαρίνα και περισσότερους από 10 τραγουδιστές, θα τα αποδώσουμε όλα. Για εμένα η παράδοση είναι όλη το ίδιο, όλα ελληνικά τραγούδια είναι, όλα τα αγαπάμε». Πώς συναντήθηκαν, όμως, ο δεξιοτέχνης από τα Γιάννενα και ο βάρδος από τα Τρίκαλα και πώς κατάφεραν να παραμείνουν συνοδοιπόροι 40 χρόνια τώρα; «Με τον Αντώνη Κυρίτση μαζί ξεκινήσαμε και είμαστε ακόμα μαζί. Ήμουν 20 χρόνια στην Αμερική και όταν γύρισα βρήκα τον Κυρίτση. Ταιριάξαμε σε όλα. Υπάρχει χημεία. Είμαστε ειλικρινείς, έχουμε συμπεριφορά, τρόπο, ίδια. Δεν έχουμε ψυχρανθεί, δεν έχουμε πει κουβέντες. Φτιάξαμε 1.000 τραγούδια μαζί», λέει ο Πετρολούκας Χαλκιάς. Τον ρωτάω για τις συνεργασίες του με τους Ινδούς αλλά και τις τζαζ επιρροές. «Το ηπειρώτικο ταίριαξε με τους Ινδούς. Πήγα να τους ακούσω γιατί μου είπαν ότι μοιάζουν με τα ηπειρώτικα. Δεν μιλούσαν ούτε ελληνικά, ούτε αγγλικά. Λέω να μου
ΠΕΤΡΟΛΟΥΚΑΣ ΧΑΛΚΙΑΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ
40 χρόνια ωδή στην Ήπειρο... παίξουν κάτι. Και μου έπαιξαν ηπειρώτικο μοιρολόι. Είπα είναι δικά μας. Μου απάντησαν ότι αυτά είναι προσευχή στον θεό. Από την εποχή του Mεγάλου Aλεξάνδρου ήταν αυτή η προσευχή. Κρατούσαν ακριβώς την παράδοση. Αργότερα, όταν πήγα καλεσμένος στην πρεσβεία και έπαιξα, ο πρέσβης με τα χέρια σταυρωμένα ρώτησε:“Aπό πού είναι ο Ινδός;”».
Στην Αμερική
TIPS
Βοτανικός Live Stage Κυριακή 3 Ιανουαρίου Ιερά Οδός 72 & Σπύρου Πάτση (είσοδος από Κασσάνδρας 19) Ώρα έναρξης: 19.00 Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ είσοδος, 12 ευρώ προπώληση Τηλέφωνο: 210-3473835 www.votanikos.gr
«Όταν πρωτοπήγα στην Αμερική στο σωματείο μουσικών ήταν 8 εκατομμύρια μουσικοί. Κάθε βδομάδα μαζεύονταν σε μια αίθουσα 1.200 άτομα, στιχουργοί, συνθέτες, μουσικοί. Μια μέρα είχαν αφιέρωμα στην Ελλάδα. Σηκώθηκα εγώ. Ο πρόεδρος του σωματείου έπαιζε πιάνο, ένας άλλος κιθάρα, ένας ντραμς… Με ρώτησαν τι θα παίξω. Είπα έχουμε όλα τα χρώματα και ένα που δεν το έχει κανείς. Και έπαιξα. ‘‘Πού τη βρήκατε τη μελωδία; Μοιάζει με την τζαζ την αμερικάνικη’’, μου λέει ο πρόεδρος. Αν είναι δυνατόν ο πατέρας να κλέψει το παιδί. Εμείς είμαστε ο πατέρας. Έπαιξα μια μελωδία και έπειτα έβγαλε το “That’s The way (I like it)”. Μου έβγαλε μπλοκ επιταγών 1.000 δολάρια και μου είπε ‘‘πάρε για τις νότες που μου έδωσες’’. Το ’63-’64 αυτά».
Η συνάντηση με τον Άρμστρονγκ και τον Γκούντμαν «Στο κέντρο που έπαιζα, ήρθε ο Λούις Άρμστρογνκ με τον Μπένι Γκούντμαν, με άκουσαν και μου ζήτησαν το κλαρίνο
μου. Παρατήρησαν μάλιστα ότι δεν είχα αναλόγιο και με ρώτησαν εάν ξέρω τα τραγούδια απέξω. Τους είπα την πρακτική μας... Και τότε με ρώτησε ο Γκούντμαν γιατί δεν πήγα σχολείο. Γιατί γεννήθηκα το ’34 και μέχρι το ’48 είχαμε εμφύλιο, του απάντησα…».
Ωδή στην Ήπειρο Δέκα σπουδαίοι κλαρινίστες, δέκα τραγουδιστές με μεγάλη διαδρομή στην παραδοσιακή μουσική και τέσσερα χορευτικά συγκροτήματα, θα είναι αρωγοί σε αυτό το μοναδικό μουσικοχορευτικό ταξίδι, σε αυτή τη μεγάλη γιορτή, που ετοιμάζουν στις 3 του Γενάρη ο Πετρολούκας Χαλκιάς και ο Αντώνης Κυρίτσης. Μαζί τους, όμως, θα βρίσκονται και οι συνεχιστές αυτής της σπουδαίας οικογενειακής παράδοσης.
Οικογενειακή υπόθεση «Έχω τον γιο μου που παίζει κλαρίνο, αλλά και ο εγγονός, ο 27χρονος Πέτρος, μπορεί να με αναπληρώσει ολοκληρωτικά. Είμαι 82, δεν μπορώ να παίζω όπως παλιά, από τις 9 το βράδυ μέχρι τις 7 το πρωί. Ο εγγονός μου παίζει όπως εγώ, λες και είμαι στο μυαλό του. Τον έχω από 7 χρόνων και παίζει. Του έδειξα τα πάντα:“Πετράκη, πάρε το κλαρίνο. Να μπορείς να μιλάς με το κλαρίνο”του έλεγα. Αυτός μου δίνει δύναμη και κουράγιο. Και ο Aντώνης έχει τον γιο του, τον Θωμά. Φεύγοντας εγώ και ο Aντώνης από τη δουλειά, θα μείνουν πίσω μας αυτοί, άξιοι συνεχιστές με τους Octaver, όπως λένε την μπάντα τους…».
ΟΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ
Ω, ΤΙ ΚΟΣΜΟΣ ΜΠΑΜΠΑ
Η ΜΑΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ βιβλιου
Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 5 διπλές προσκλήσεις ανά ημέρα, Παρασκευή 1/1/2016, ώρα 21.00, Σάββατο 2/1/2016, ώρα 21.00, και Κυριακή 3/2/2016, ώρα 19.30, για την παράσταση «Οι σύντροφοι»
Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 5 διπλές προσκλήσεις ανά ημέρα, Σάββατο 2/1/2016, ώρα 21.00, και Κυριακή 3/1/2016, ώρα 19.00, για την παράσταση «Ω, τι κόσμος μπαμπά»
Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 20 διπλές προσκλήσεις για την Κυριακή 3/1/16 και ώρα 12.00 το μεσημέρι για την παράσταση «Η μαγική ιστορία του βιβλίου»
Θέατρο Προσκήνιο Καπνοκοπτηρίου 8 και Στουρνάρη, Πολυτεχνείο, τηλ.: 210 8211855
Θέατρο Αλκμήνη Αλκμήνης 8-12 (Στ. Μετρό Κεραμεικός), τηλ.: 210 3428650
Θέατρο ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ Κεφαλληνίας 17 & Κυκλάδων, τηλ.: 210 8656004
36 ποντικιart
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 δεκεμβΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Αυτά των τελευταίων ημερών μοιράζομαι, εδώ, μαζί σας… Είδα. Στο πλαίσιο ενός μεγάλου αφιερώματος για τη δραματουργία και το έργο της συγγραφέως Λούλας Αναγνωστάκη, ζωντανεύει ξανά από τον ταλαντούχο σκηνοθέτη Μάνο Καρατζογιάννη το πιο πρόσφατο έργο της «Σε σας που με ακούτε» – 12 χρόνια μετά το πρώτο ανέβασμά του από τον Λευτέρη Βογιατζή και τη Νέα Σκηνή – στην αίθουσα Black Box του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης. Σε ένα παλιό βερολινέζικο σπίτι, που σταδιακά ταράζεται από τον ήχο των επεισοδίων, τις ριπές και τα δακρυγόνα, ο κεντρικός ήρωας ηχογραφεί τις φωνές των υπόλοιπων θεατρικών δησ βιντια σ α προσώπων και τις μοντάρει με συνθήν η μ ΕΡΩΜΕΝΕΣ ΣΤΟΝ ΚΑΜΒΑ ματα από τις διαδηλώσεις. Το ιδιωτικό μπλέκεται με το δημόσιο για να επανεμφανισθούν υπαινικτικά στη σκηνή θέματα και χαρακτήρες από παλαιότερα έργα της συγγραφέως. Χαρακτήρες που παίρνουν υπόσταση κρατώντας ένα μικρόφωνο σα να μιλούν σε μια συγκέντρωση ξεχωρίζοντας από το πλήθος της διαδήλωσης, «σε μας που τους ακούμε». Όλια Λαζαρίδου, Mαρία Ζορμπά, Aντριαν Φρίλινγκ, Αντρέας Κοντόπουλος, Δανάη Επιθυμιάδη, Γιάννης Καραούλης, Μάνος Στεφανάκης, Κλεοπάτρα Μάρκου, Γιώργος Σαββίδης. Μέχρι την Κυριακή προλαβαίνετε να το δείτε… Παρακολούθησα στο Τρένο στο Ρουφ το πρώτο θεατρικό έργο της Σοφίας Καψούρου «Ερωμένες στον καμβά» σε σκηνοθεσία Παν. Παναγόπουλου. Σκηνικό, ένα εργαστήριο ζωγραφικής κι επί σκηνής συμμετέχουν εικαστικά και διαδραστικά νέοι καλλιτέχνες συνθέτοντας ένα «work in ΣΕ ΣΑΣ ΠΟΥ ΜΕ ΑΚΟΥΤΕ progress» (κάθε Τρίτη στις 9.00 μ.μ. και Κυριακή στις 8.00 μ.μ.). Τελειώνει ο χρόνος κι εγώ απεχθάνομαι τόσο τις ανασκοπήΟι «Ερωμένες στον καμβά» είναι ένας ύμνος στον έρωτα σεις όσο και τους καζαμίες. και τη γυναίκα. Στον παράνομο έρωτα που ποτέ δεν νομιΟι σφαίρες που πέφτουν δίπλα μου, που περνάνε πάνω από μοποιείται με τα δεσμά του γάμου. Στον παθιασμένο έρωτα το κεφάλι μου, δεν με τρομάζουν. που αρχικά ζωογονεί και τελικά θανατώνει. Από όλες αυτές Έχω φτιάξει μια πανοπλία με βιβλία, θεατρικά έργα, ταινίες, τις ερωμένες παρουσιάζονται δύο, η ερωμένη και μούσα πίνακες ζωγραφικής, πουέντ, γλυπτά και δίσκους μουσικής. του αναγεννησιακού ζωγράφου Ραφαήλ, Φορναρίνα, και η Δεν τη διαπερνά ούτε η φωτιά, ούτε η κακία, ούτε – κυρίως ερωμένη και μοντέλο του «καταραμένου» ζωγράφου Αμε– οι χειροβομβίδες της ανικανότητας. ντέο Μοντιλιάνι, Ζαν Εμπιτέρν. Τη Φορναρίνα ερμηνεύει η Δουλεύω, βλέπω αυτούς που αγαπώ, χάνομαι στις αίθουΑσπασία Κοκόση, ενώ τη Ζαν Εμπιτέρν η Σοφία Καψούρου. σες των θεάτρων και των κινηματογράφων κι ύστερα Το έργο «Ερωμένες στον καμβά» κυκλοφορεί σε βιβλίο από βουλιάζω σε μια πολυθρόνα αγκαλιά με το μυθιστόρημα τις εκδόσεις SESTINA της Ευαγγελίας Κουλιτζάκη. που διαβάζω.
Η Αναγνωστάκη και ο Ραφαήλ…
στοι αντικριφτεσ καθρε
Νέες ταινίες Δύο αγαπημένα βιβλία, «Ο Μικρός Πρίγκιπας» και «Μόμπι Ντικ», ξεχωρίζουν αυτή την εβδομάδα στις αίθουσες Ο μικρός Πρίγκιπας
Του Μαρκ Όσμπορν Το διάσημο βιβλίο του Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί μεταφέρθηκε σε μια νέα εκδοχή στον κινηματογράφο. Το Μικρό Κορίτσι, το οποίο η αγχωτική μητέρα του το προορίζει για το καλύτερο κολέγιο της πόλης, έχει μόνη διέξοδο τον καλόκαρδο γείτονα, Αεροπόρο, που την ξεναγεί σε έναν εκπληκτικό κόσμο όπου όλα είναι πιθανά. Έναν κόσμο που ο ίδιος γνώρισε πριν από καιρό από τον Μικρό Πρίγκιπα…
Στην καρδιά της θάλασσας
Σκηνοθεσία: Ρον Χάουαρντ Παίζουν: Κρις Χέμσγουορθ, Κίλιαν Μέρφι, Μπεν Γουίσοου, Σαρλότ Ράιλι κ.ά. Με αφετηρία το κλασικό βιβλίο του Χέρμαν Μέλβιλ, «Μόμπι Ντικ», η ταινία πιάνει το νήμα από εκεί που το άφησε η λογοτεχνική πένα. Μας αποκαλύπτει την οδυνηρή κατάληξη αυτής της συνάντησης του πλοίου με τη φάλαινα, καθώς το πλήρωμα του πλοίου που καταφέρνει να επιβιώσει είναι πρόθυμο να φτάσει στα άκρα, αφού ο καπετάνιος θέλει να σκοτώσει τη φάλαινα.
Brooklyn
Σκηνοθεσία: Τζον Κρόουλι Παίζουν: Σαουάρς Ρόναν, Ντόμναλ Γκλίσον, Έμορι Κοέν κ.ά. Το «Brooklyn» είναι η ιστορία μιας νεαρής γυναίκας, της Έιλις, που μετακομίζει το ’50 από μια μικρή πόλη της Ιρλανδίας στο πολύβουο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης και βρίσκει τον έρωτα στο πρόσωπο του Ιταλοαμερικανού Τόνι. Όταν μια οικογενειακή τραγωδία τη φέρνει πίσω στην Ιρλανδία, η Έιλις βρίσκεται και πάλι στην παλιά της ζωή, ανάμεσα σε δύο χώρες και δύο άντρες.
ατζeντα Τεταρτη 30.12 Μουσική. Χριστουγεννιάτικη συναυλία με αποσπάσματα από διάσημες ελληνικές και βιεννέζικες οπερέτες πραγματοποιεί η Λυρική Σκηνή, με τη συμμετοχή καταξιωμένων μονωδών και μικρού μουσικού συνόλου, σε μουσική διεύθυνση Χρύσανθου Αλισάφη. Info: Πεδίον του Άρεως, ώρα έναρξης: 17.00, είσοδος ελεύθερη Πεμπτη 31.12 Μουσική - Θέατρο. Οι Άγαμοι Θύται επιστρέφουν κι αυτό τον χειμώνα στον τόπο του ελλείμματος με μια παράσταση του Ιεροκλή Μιχαηλίδη. Στα κείμενα συμπράττουν η Δήμητρα Παπαδοπούλου και ο Χρήστος Τολιάδης. Στην εμπροσθοφυλακή πάντα ο Δημήτρης Σταρόβας, ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, ο Γιώργος Χρυσοστόμου, ο Γιώργος Χατζής και η Ρούλα Μανισάνου. Φέτος εκλεκτοί καλεσμένοι, ο Σπύρος Παπαδόπουλος και ο Κώστας Μακεδόνας. Info: Άνοδος (Πειραιώς 183), είσοδος: 15 ευρώ (πο-
Η σιωπηλή δολοφόνος
Σκηνοθεσία: Χου Χσιάο Χσιέν Παίζουν: Κι Σου, Τσεν Τσανγκ, Σατόσι Τσουμαμπούκι, Γιουν Ζου Στην Κίνα του 9ου αιώνα, μια καλόγρια απάγει ένα δεκάχρονο κορίτσι με σκοπό να το μυήσει στις πολεμικές τέχνες και να το μετατρέψει σε ψυχρή δολοφόνο για να πατάξει τη διαφθορά. Όταν αποτύχει σε μία από τις αποστολές της, θα σταλεί πίσω στη γενέτειρά της για να σκοτώσει τον άντρα που προοριζόταν να παντρευτεί…
Θαυμάσιος Βοκάκιος
Σκηνοθεσία: Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι Παίζουν: Λέλο Αρένα, Πάολα Κορτελέσι, Καρολίνα Κρεσεντλινι κ.ά. Στη χτυπημένη από την πανούκλα Φλωρεντία του 14ου αιώνα, δέκα νεαροί άνδρες και γυναίκες αποφασίζουν να ξεφύγουν από τον θάνατο που τους περικυκλώνει και δραπετεύουν στην εξοχή. Εκεί θα βρουν καταφύγιο σε μια απομονωμένη επαρχιακή βίλα, όπου θα περάσουν δέκα μέρες διηγούμενοι ιστορίες για την αγάπη, το πεπρωμένο και την αναγέννηση.
Μπελ & Σεμπαστιάν 2: Η περιπέτεια συνεχίζεται
Σκηνοθεσία: Κριστιάν Ντιγκέ Παίζουν: Φελίξ Μποσουέ, Τσεκί Καριό, Τιερί Νεβίκ, Μαργκό Σατελιέ κ.ά. Οι δύο αχώριστοι φίλοι επιστρέφουν για μία ακόμη περιπέτεια γεμάτη φαντασία, συναίσθημα, ανθρωπιά αλλά και πολλή δράση. Στο χωριό του Σεμπαστιάν όλοι γιορτάζουν τη λήξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και εκείνος μαζί με τον πιστό του σκύλο περιμένουν με ανυπομονησία την επιστροφή της φίλης του, Αντζελίνα, αλλά μαθαίνουν ότι το αεροπλάνο της είχε ατύχημα. Ο παππούς του Σεμπαστιάν, όμως, ξέρει ποιος μπορεί να τους βοηθήσει…
tetaρth 30.12 - ΤΡΙΤΗ 5.1 τό στο μπαρ), μπουκάλι από 120 ευρώ (4 άτομα), ώρα προέλευσης: 22.30, τηλ.: 210-3468100
Info: Θέατρο Βέμπο (Καρόλου 18), ώρα έναρξης: 15.00, τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ, τηλ.: 210-5221767
Παρασκευη 1.1 Μουσική. Ο Πάνος Μουζουράκης ξεσηκώνει με τη φωνή του αλλά και την ιδιαίτερη σκηνική του παρουσία, ερμηνεύοντας τραγούδια δικά του, καθώς και πρωτότυπες έως και χιουμοριστικές διασκευές από ελληνικά και ξένα τραγούδια. Info: Club Σταυρός του Νότου (Φραντζή και Θαρύπου 35-37), ώρα έναρξης: 22.30, είσοδος: 12 ευρώ (μπύρα-κρασί), τηλ.: 210-9226975
Δευτερα 4.1 Θέατρο. «Ο Ιάσονας και το Χρυσόμαλλο Δέρας», μια επική περιπέτεια που αφηγείται την πορεία του Ιάσονα και των συντρόφων του από το Πήλιο και την Ιωλκό ώς τις ακτές της Κολχίδας, απευθύνεται σε όλη την οικογένεια. Σκηνοθετεί η Σοφία Σπυράτου. Στον ρόλο του Ιάσωνα ο Γιάννης Στάνκογλου. Info: Θέατρο Μπάντμιντον, ώρα έναρξης: 17.00, τιμές εισιτηρίων: 9 έως 15 ευρώ, τηλ.: 210-8840600
Σαββατο 2.1 Μιούζικαλ. Βασισμένο στην αυτοβιογραφική ταινία του Φεντερίκο Φελίνι «8 1/2», το «Nine» αφηγείται την ιστορία ενός σκηνοθέτη κινηματογράφου (Βασίλης Χαραλαμπόπουλος), ο οποίος βρίσκεται σε κρίση μέσης ηλικίας και χάνει την έμπνευσή του. Και οι γυναίκες της ζωής του, του κάνουν ακόμα πιο δύσκολη τη ζωή (Μάρω Κοντού, Κατερίνα Λέχου, Νάντια Μπουλέ, Αγορίτσα Οικονόμου, Έλενα Πα-
πανοσ μουζουρακησ παρίζου, Κατερίνα Παπουτσάκη, Τάνια Τρύπη). Info: Θέατρο Πάνθεον (Πειραιώς 166 Ταύρος), ώρα έναρξης: 21.00, τιμές εισιτηρίων: 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45 ευρώ, τηλ.: 210-3471111 Κυριακη 3.1 Θέατρο. Οι Θανάσης Παπαθανασίου και Μιχάλης Ρέππας γράφουν μια κωμωδία για παιδιά, αλλά και για όλη την οικογένεια. Η «Συμμορία της Χιονάτης» είναι μια μουσική φάρσα με 10 τραγούδια γραμμένα από την Αφροδίτη Μάνου και εξελίσσεται σε μια πανέμορφη παραμυθοχώρα, τη Σεχραζάδα.
Τριτη 5.1 Μουσική. «Σήκω ψυχή μου δώσε ρεύμα» βάφτισαν τις εμφανίσεις τους ο Διονύσης Σαββόπουλος και η Ελένη Βιτάλη. Μαζί τους μια ομάδα σπουδαίων μουσικών. Info: Κύτταρο (Ηπείρου 48 & Αχαρνών), τιμές εισιτηρίων: είσοδος 15 ευρώ (με ποτό), φιάλη (τεσσάρων ατόμων) 140 ευρώ, φιάλη κρασί: (δύο ατόμων) 70 ευρώ, τηλ.: 210-8224134
ποντικιart
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 δεκεμβΡΙΟΥ 2015
37
www.topontiki.gr
Κανενός η ιστορία δεν είχε τέλος...
Ξενοφών Μπρουντζάκης
Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα με θέμα τη μετανάστευση που συνεχίζεται ώς τις μέρες μας στη θάλασσα του Αιγαίου και στις ακτές των νησιών μας, μια ατέρμονη ιστορία μέσα σε μιαν ιστορία που δεν λέει να τελειώσει· ένα δράμα δίχως λύτρωση! πάθος που αιτιολογούνται από τα τραγικά Χριστούγεννα του 1990 και η πλατεία Κουγεγονότα. Όλα παρακολουθούνται από μουνδούρου έχει μετονομαστεί στην κυριμιαν απόσταση, δίχως διάθεση διευθέτησης ολεξία σε πλατεία Κούρδων που την καταή διαμεσολάβησης. Ο πόνος μένει μόνος, κλύζουν κουβαλώντας ο καθένας ξεχωριστά ξερός, αιχμηρός, αδυσώπητος… τη δική του ιστορία, το μόνο που έχει για Εδώ, καλό είναι να επισημάνουμε ότι η αποσκευές: να θυμάται διωγμούς, θανάτους, λογοτεχνική διαπραγμάτευση παρόμοιων βασανιστήρια – ό,τι απέμεινε από τον κόσμο ιστοριών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όταν του. Ο ένας διηγείται στον άλλο μια τραγική το «ψαχνό» της ιστορίας είναι τόσο έντονο, απώλεια που την έχει σαν παρηγοριά, για να τόσο κραυγαλέο, όταν όλα τα ανθρώπινα νιώσει ελπίδα μέσα από τα χαλάσματα μιας δράματα «συνωστίζονται» μέσα στις στενές ζωής φορτωμένης με αβάσταχτο πόνο, αυσελίδες μια αφήγησης, ο συγγραφέας καλείθεντικό ανθρώπινο πόνο δίχως όρια! ται να κόψει τις υπερβολές της πραγματιΤην απέραντη απελπισία του μετανάστη, Τζεμίλ Τουράν κότητας και να στρέψει την προσοχή στην του ξεριζωμένου, του ξένου, του απόκληΑζάντ με λένε αθέατη πλευρά των γεγονότων, τη σιωπηρου, του ανθρώπου δίχως πατρίδα και Εκδόσεις: Ι. Σιδέρης ρή, εκεί που μια λεξούλα απλή ή ένα σημείο όνειρα, ο Τζεμίλ Τουράν, ο Κούρδος-ΈλΣελ.:412 της στίξης μπορούν να δημιουργήσουν ληνας συγγραφέας, τη μετατρέπει σε μιαν έναν αναπάντεχο συνεπαρμό. Ο νεαρός ελεγεία ζωής, χαρίζοντάς μας ένα μοναδικό αφηγητής έχει φτάσει στην πλατεία Κουμουνδούρου απομυθιστόρημα κι ένα μάθημα ζωής που είναι πολύτιμο γιατί κομμένος από την υπόλοιπη οικογένειά του, που μάλλον είναι συναρπαστικά ανθρώπινο. Μέσα από το δράμα ενός έχει χαθεί ή πνιγεί (δεν το γνωρίζουμε ακόμα) στον Έβρο δεκαπεντάχρονου μετανάστη που είναι και ο αφηγητής στην προσπάθειά της να περάσει τα σύνορα. της ιστορίας του, ο συγγραφέας, με ξεχωριστή μαεστρία, απομειώνει το μελό από το τραγικό και μας αποκαλύπτει τη «Οργισμένοι και εξαγριωμένοι άνθρωποι μαζεύονταν απέναντι από την πλατεία, στο αντικρινό πεζοδρόμιο, και χαμένη μας σχέση με την απλότητα ή αλλιώς το νόημα των πραγμάτων, το μεγαλείο τού να έχεις πατρίδα, να ζεις δίχως φώναζαν συνθήματα, χειρονομούσαν και μας έφτυναν… Εγώ ντρεπόμουν και στεναχωριόμουν πολύ. Δεν τους είχα φόβο, να σιδερώνεις τα ρούχα σου… «πάνω σε μια λεπτή πειράξει σε τίποτα. Ούτε εγώ ήθελα να βρίσκομαι εκεί, σε σανίδα και όχι στον σοφρά»… κείνη την πλατεία, να ζω βρόμικος και παραπεταμένος, λες Παρακολουθώντας την εσωτερικότητα του έφηβου και δεν είχα γονείς και σπιτικό. Είχα;»… αφηγητή, ο οποίος καλείται να ενηλικιωθεί μέσα από συΟ Τζεμίλ Τουράν ζει και εργάζεται εδώ και δεκαετίες στη ντριπτικές και καταιγιστικές πραγματικότητες, ερχόμαστε χώρα μας, μιλά τη γλώσσα μας και άρα μετέχει με βαθιά αντιμέτωποι με την ίδια την ύπαρξή μας. Οι άνθρωποι που σχέση στον πολιτισμό που αυτή φέρει. Στα ελληνικά κυτα έχουν όλα κι οι άνθρωποι που δεν έχουν τίποτα… Δίχως κλοφορούν άλλα πέντε μυθιστορήματά του. Πρόκειται για να το ομολογεί πουθενά, υπονοείται το όριο που συναντιμιαν αυθεντική κουρδική ψυχή που γράφει και εκφράζεται ούνται αυτοί οι διαφορετικοί κόσμοι ως ταυτόσημο δράμα ελληνικά κι αυτό εκτός από συγκινητικό αποτελεί και το με δυο όψεις στο ίδιο νόμισμα του ανθρωπισμού. συναρπαστικό μέρος της προσωπικής οδύσσειας του συγΔύσκολα ένα παρόμοιο εγχείρημα κρατά αποστάσεις από γραφέα του οποίου έχουμε την τιμή να σας προτείνουμε το μελόδραμα έτσι που να εξελίσσεται ως μια ανθρώπινη κατάσταση ψύχραιμα και κυρίως με μιαν αποκαλυπτική οι- σήμερα το τελευταίο ανάγνωσμα. Κοντολογίς, πρόκειται για ένα μυθιστόρημα-στοχασμό κονομία συναισθημάτων. Και μοιάζει σχεδόν ακατόρθωτο πάνω στη μετανάστευση, γραμμένο από μετανάστη, που γιατί το νεαρό της ηλικίας του αφηγητή απέχει παρασάγγας από τη σοφία, και η υπόθεση θα μπορούσε να μπλεχτεί βίωσε όλη την τραγωδία ώς το τέλος της… και μετά το τέλος της ανάγνωσης αυτής της ιστορίας θα γίνει κατανοητό σ’ένα κουβάρι από συναισθήματα. Κι όμως, η αφήγηση γιατί κανενός (μετανάστη) η ιστορία δεν έχει τέλος! διατηρεί τη λιτότητά της και αποφεύγει τον λυρισμό και το
Νέες εκδόσεις Παιδικα Χρήστος Σίνης Ο Καρκινόδρακος Εικονογράφηση: Νίκος Γιαννόπουλος Εκδόσεις: Ελληνοεκδοτική Σελ.: 38 Σε μια χώρα μακρινή που τη λέγανε Ατλαντίδα ζούσε μια αγαπημένη οικογένεια. Ο χρόνος κυλούσε γλυκά και ανέμελα. Κάθε τικ και κάθε τακ του μύριζε ζωή. Ώσπου μια μέρα, από εκείνες που δεν θέλεις να σκέφτεσαι – μα δεν ξεχνάς ποτέ –, εμφανίστηκε ένας δράκος... Αλλιώτικος... Μια ιστορία δύναμης και ελπίδας που εξυμνεί τη ΦΛΟΓΑ της ανθρώπινης ψυχής. Ελένη Μπετεινάκη Η μάγισσα Χρωματούσα Εικονογράφηση: Graham Hodgetts Εκδόσεις: Ελληνοεκδοτική Σελ.: 48 Η Χρωματούσα είναι μια μάγισσα. Μια μάγισσα διαφορετική. Δεν φοράει μαύρα ρούχα, δεν έχει γαμψή μύτη, δεν μένει σε πύργο, δεν της αρέσουν τα μαγικά ξόρκια με βατραχοπόδαρα, νυχτερίδες και αράχνες. Αγαπάει πολύ όλα τα χρώματα, ακόμα και το μαύρο ή το γκρι. Μαζί με τη γάτα της, την Καμέλια, τρυπώνουν μέσα στα παραμύθια και δίνουν ζωντάνια σε χρώματα και πράγματα. Μόνο που ο Μάγος Αταίριαστος έχει άλλα σχέδια για τη μικρή μάγισσα... Μια ιστορία για την κατανόηση του εαυτού μας, τη φιλία, την καλοσύνη και την αιώνια μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό.
Αντώνης Παπαθεοδούλου Τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια; Εικονογράφηση: Σοφία Τουλιάτου Εκδόσεις: Παπαδόπουλος Σελ.: 36 Τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια; Προσοχή: Μη βιαστείτε να απαντήσετε! Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου προτείνει ένα σωρό απίθανες, διασκεδαστικές και ανατρεπτικές εναλλακτικές απαντήσεις! Για παράδειγμα, νιάου-νιάου στα κεραμίδια μπορεί να κάνει ένας σκύλος που βαρέθηκε να είναι σκύλος ή εξωγήινοι που άκουσαν νιαουρίσματα και απαντάνε με τον ίδιο τρόπο! Κάθε πιθανή απάντηση – που είναι πιο ανατρεπτική από την προηγούμενη – ζωντανεύει μέσα από την ιδιαίτερη εικονογράφηση της Σοφίας Τουλιάτου.
Λογοτεχνια για νεους Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί Ο μικρός πρίγκιπας Απόδοση: Άλκη Ζέη Εικονογράφηση: Αλέξης Κυριτσόπουλος Εκδόσεις: Μεταίχμιο Σελ.: 112 Το πολυαγαπημένο διαχρονικό παραμύθι του Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί σε μια νέα έκδοση για μικρούς και μεγάλους, με τη φροντίδα δύο μοναδικών δημιουργών, της Άλκης Ζέη, που με τη μαγική της πένα αποδίδει την ιστορία, και του Αλέξη Κυριτσόπουλου, που την εικονογραφεί με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο. Ο «Μικρός πρίγκιπας», το γνωστότερο έργο του Γάλλου συγγραφέα και πιλότου Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί, έχει ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 145 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, ενώ οι γλώσσες και οι διάλεκτοι στις οποίες έχει μεταφραστεί φτάνουν τις 250!
38 Media
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ
14-19/12/15 7-12/12/15
ΤΑ ΝΕΑ
16.633
15.334
ΕΦΗΜ.ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
11.031
8.342
ESPRESSO
10.123
9.874
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
9.973
9.902
ΕΘΝΟΣ
9.395
9.084
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
8.401
8.782
ΚΟΝΤΡΑ NEWS
3.911
3.934
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ
3.566
3.822
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
3.056
3.155
ΕΣΤΙΑ
1.398
1.266
ΑΥΓΗ
1.250
1.175
ΗΜΕΡΗΣΙΑ (Οικ.)
1.124
3.430
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (Οικ.)
608
616
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (Οικ.)
311
276
Ο ΛΟΓΟΣ
64
62
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ
20/12/15
13/12/15
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
101.170
93.040
ΕΘΝΟΣ
68.130
71.180
ΤΟ ΒΗΜΑ
66.240
68.140
REAL NEWS
58.640
58.220
ΚΥΡΙΑΚ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
15.150
15.320
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
11.470
12.140
ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
11.330
10.130
ΚΟΝΤΡΑ NEWS ΚΥΡΙΑΚΗΣ
6.650
6.200
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ
3.780
4.100
ΑΥΓΗ
3.520
3.610
ΤΟ ΠΑΡΟΝ
2.110
2.090
ΤΟ ΑΡΘΡΟ
1.190
1.200
ΤΟ ΧΩΝΙ
1.110
1.140
80
60
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ
14-20/12/15 7-13/12/15
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
26.100
25.260
ΑΓΟΡΑ
25.090
14.220
ΕΠΕΝΔΥΣΗ
5.150
4.700
ΤΟ ΚΑΡΦΙ
5.010
5.620
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
4.620
4.540
ΑΞΙΑ (Οικ.-πολ.)
2.080
2.210
ΔΡΟΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
1.020
1.100
930
940
ΠΡΙΝ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ
15-20/12/15 8-13/12/15
ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ
5.465
5.590
SPORTDAY
5.286
5.298
LIVE SPORT
3.901
4.042
GOAL NEWS
3.688
3.782
ΓΑΥΡΟΣ
2.728
2.684
ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ
2.605
2.656
Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡ
2.316
2.426
ΠΡΑΣΙΝΗ
1.655
1.488
895
1.046
ΓΑΤΑ ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
14-19/12/15 7-12/12/15
ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ (Αγγελίες)
11.280
13.250
ΤΟ ΛΟΙΠΟΝ (Ποικ. ύλης)
8.820
8.390
Εξελίξεις στα ΜΜΕ το 2016 Αποχαιρετούμε το 2015 με την ελπίδα πως η νέα χρονιά θα μας προσφέρει υγεία και χαρές. Το μόνο σίγουρο όμως είναι πως το 2016 αναμένεται «καυτό» για τα ΜΜΕ, με τον Ιανουάριο να αποτελεί μήνα - ορόσημο, αφού μέσα στο δεύτερο δεκαήμερό του ξεκινάει το πρώτο στάδιο της δημοπράτησης των αδειών, όπως προανήγγειλε και ο Αλέξης Τσίπρας στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ασφαλώς και τα εμπόδια που δεν έχουν επιτρέψει την έναρξη του διαγωνισμού παραμένουν (όπως το ανενεργό ΕΣΡ), αλλά ο πρωθυπουργός δήλωσε πως η κυβέρνηση θα εφαρμόσει όλα τα νομικά εργαλεία που διαθέτει για την κάλυψη του κενού που υπάρχει. Αυτό, εν ολίγοις, σημαίνει πως περιμένουμε… νέους καυγάδες στα έδρανα της Βουλής, καθώς, ενώ θα προ-
κηρύσσονται οι άδειες, εκεί θα «τρώγονται» για την αντισυνταγματικότητα κάθε κυβερνητικής πρωτοβουλίας. Κοινώς, το σίριαλ θα έχει πολλά επεισόδια ακόμα… Το τι μέλλει γενέσθαι κανείς δεν μπορεί να το προδικάσει ακόμα, αλλά όλα τα στοιχεία δείχνουν πως οι αλλαγές στα μιντιακά (και κυρίως στα τηλεοπτικά) δρώμενα θα είναι σαρωτικές. Μπορεί για χίλιους δυο λόγους να έχει καθυστερήσει η διαδικασία, αλλά οι καναλάρχες γνωρίζουν πως στις αρχές του νέου έτους ξεκινάει η «νέα εποχή» στην ελληνική τηλεόραση και φαίνεται να έχουν κάνει τα… κουμάντα τους, με αγαπημένη τους τακτική τις απολύσεις και τις οριζόντιες περικοπές μισθών. Υπάρχουν αυτοί που έχουν φτιάξει το νέο τους πρόγραμμα έτσι ώστε να περάσουν όσο το δυνατόν πιο «ανώδυ-
να» στο καθεστώς των νέων αδειών, αλλά υπάρχουν κι εκείνοι που βλέπουν πως… δεν «βγαίνουν», με το τελικό αποτέλεσμα να μη φαίνεται τόσο ευοίωνο… Οι στάσεις εργασίας και οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας αποτελούν πλέον καθημερινότητα στα περισσότερα Μέσα, με τους καναλάρχες να προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν ως τελευταίο «μοχλό πίεσης» προς την κυβέρνηση τους απλήρωτους εργαζομένους, οι οποίοι πολύ φοβόμαστε πως θα «πληρώσουν τη νύφη» στο τέλος, κάτω μάλιστα από την απειλή/εκβιασμό των απολύσεων και της ανεργίας (όπως συνήθως)… Όπως και να ’χει, ο τηλεοπτικός χάρτης θα αλλάξει άρδην το 2016. Το μόνο που μένει να δούμε, είναι αν αυτές οι αλλαγές θα είναι για το καλύτερο ή το χειρότερο…
Πρωτιά Alpha στην τηλεθέαση
Ο Γιώργος Λιάνης στο δίκτυο της HELLAS NET
Δυναμικό «ντεμαράζ» πραγματοποίησε ο Alpha καθώς ξεπέρασε τον ΑΝΤ1 και βρέθηκε στην κορυφή του πίνακα θεαματικότητας των τηλεοπτικών σταθμών. Στα υπόλοιπα κανάλια τα νούμερα παραμένουν σε γενικές γραμμές τα ίδια, με το Star να παρουσιάζει ανοδικές τάσεις, πράγμα λογικό αφού τις γιορτινές μέρες οι ταινίες και γενικώς το ψυχαγωγικό πρόγραμμα παίρνουν «τα πάνω τους». Στον αντίποδα, έδαφος φαίνεται να χάνει η ΕΡΤ1. Αναλυτικά, σύμφωνα με τις μετρήσεις της Nielsen, για την εβδομάδα 14 έως 20 Δεκεμβρίου 2015, ο Alpha βρίσκεται στην πρώτη θέση του πίνακα τηλεθέασης με 16,7%, ενώ ο ΑΝΤ1 έπεται με 16,2%. Τρίτο ακολουθεί το Mega με 12,9%, με το Star να βρίσκεται στην τέταρτη θέση και ποσοστό 10,5%. Στη συνέχεια βρίσκονται ο ΣΚΑΪ με 9,3%, ο Ε-TV με 6,7%, η ΕΡΤ1 με 5,2%, η ΕΡΤ2 με 1,7% και το Μακεδονία TV με 1 ποσοστιαία μονάδα.
Τριάντα χρόνια μετά τους «Ρεπόρτερ», ο Γιώργος Λιάνης επιστρέφει στους τηλεοπτικούς μας δέκτες μέσα από το δίκτυο της HELLAS NET. Στην εκπομπή του θα παρουσιάζει πορτρέτα μεγάλων ποδοσφαιριστών που κόσμησαν στο παρελθόν τα ελληνικά γήπεδα, πολλοί από τους οποίους θα στελεχώσουν και το πρωτοχρονιάτικο πρόγραμμα που ετοιμάζει ο Γιώργος Λιάνης. Στα γυρίσματα πήραν μέρος (μεταξύ άλλων) οι Νεστορίδης, Δομάζος, Σιδέρης, Λουκανίδης, Παπαϊωάννου, Υφαντής, Μαύρος, Αντωνιάδης, Σαργκάνης, Οικονομόπουλος, Καμάρας, Δέδες, Φυλακούρης, Γλύκας, Ξανθόπουλος και ένα σύμβολο των ελληνικών γηπέδων, ο «Εθνικάρας» Γιάννης Μαντζουράνης. Παρών θα είναι και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο οποίος μαζί με τους Ηρώ Σαΐα και Ζαχαρία Καρούνη θα «ντύσουν» μουσικά την εκδήλωση, όπου θα ακουστούν για πρώτη φορά έξι νέα τραγούδια του από τον νέο ταλαντούχο συνθέτη Παναγιώτη Δήμα. To δίωρο εορταστικό πρόγραμμα θα προβληθεί την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στις 22.30 και σε επανάληψη ανήμερα το βράδυ της Πρωτοχρονιάς στις 21.00 και το Σάββατο 2.1 στις 14.45 στα παρακάτω περιφερειακά κανάλια: ATTICA TV, ALFA TV, SITIA TV, IRIDA TV, ATLAS TV, ENA Κεντρικής Ελλάδας, PLP Πελοποννήσου και Νότιας Στερεάς, DIKTYO1, TRT, TVM Βορειοανατολικού Αιγαίου και CORFU TV.
Η ποντικίνα των media
Mικρά - Μικρά
ËΤΟ ΛΕΣ και δύσκολο το επάγγελμά μας… Μόνο το 2015, εξήντα επτά δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν σε όλο τον κόσμο εξαιτίας του επαγγέλματός τους…ËΣΑΦΑΡΙ κάνει η κυβέρνηση για νέους «παίκτες» που θα κυνηγήσουν μία από τις τηλεοπτικές άδειες. Μέσα σε αυτούς που γλυκοκοιτάζουν μία τέτοια προοπτική ακούμε πως είναι και από συνδρομητικά κανάλια. ËΠΟΛΛΑ ακούγονται για τις σαρωτικές αλλαγές που έρχονται στα ΜΜΕ με το νέο έτος (βλέπε παραπάνω). Αν και γιορτινές μέρες, η πιάτσα «βοά» ότι μεγάλος τηλεοπτικός σταθμός θα βάλει «λουκέτο» μέσα στον Γενάρη. Δεν θα πάρουμε θέση γιατί αυτοί οι «ψίθυροι» παραμένουν ανεπιβεβαίωτοι. Αλλά ακούμε πως πολλοί σκέφτονται τα «λουκέτα». Εικονικά και μη…ËΚΑΤΑ ΤΑ ΑΛΛΑ, η κρίση καλά κρατεί στα ελληνικά ΜΜΕ. Νέο θύμα το MTV Greece, καθώς η VIACOM International Media Networks (VIMN) αποφάσισε τη διακοπή της ελεύθερης μετάδοσης του γνωστού μουσικού καναλιού στην Ελλάδα.ËΝΑ ΘΕΣ να αναμειχθείς σε τηλεοπτικό σταθμό και να μη σ’ αφήνουν κάποιοι… πέρα από τον Ατλαντικό! Μη σου τύχει…ËΠΑΛΙ ΚΑΛΑ που υπάρχει και ο ΠΑΟΚ… Ή όχι;ËΒΛΕΠΟΥΝ στον ΣΚΑΪ πως με την ενημέρωση προκοπή δεν θα κάνουν και προσπαθούν να εμπλουτίσουν το ψυχαγωγικό τους πρόγραμμα με ό,τι καλύτερο κυκλοφορεί. Ιδιαιτέρως για το «X-Factor» έχουν μεγάλες προσδοκίες στο Φάληρο, γι’ αυτό και συζητούν με με-
γάλα ονόματα για να συμμετέχουν. ËΠΑΛΙ ΚΑΛΑ, γιατί με την κρίση φοβόμασταν μη βάλουν κάποια οικονομική λύση τύπου Μπογδάνου μέσα και γίνει χαμός… ËΟΧΙ ΤΙΠΟΤΕ άλλο. Θα υπήρχε κίνδυνος, αντί για τις φωνές των διαγωνιζομένων, εκείνος να μιλούσε ακόμα για το «Ναι» στο δημοψήφισμα… ËΚΑΛΑ να πάθουμε όμως αφού μπαίνουν οι δικογραφίες στο αρχείο…ËΟΠΩΣ ΟΛΑ δείχνουν, θα γίνει πολύ της «μόδας» το ένα ευρώ στις αθλητικές εφημερίδες. Και πολύ άργησαν… ËΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ έξω από τα γραφεία του Mega πραγματοποίησαν απλήρωτοι ηθοποιοί, τεχνικοί και εργαζόμενοι στις εξωτερικές παραγωγές του καναλιού. Ξέρετε πόσοι εκπρόσωποι από τον σταθμό ήρθαν να τους μιλήσουν; Κανένας! Μα δεν ιδρώνει κανενός το αυτί εκεί;ËΑΚΟΥΓΕΤΑΙ πως η (αγαπημένη) συνήθεια να βλέπουμε στην ΕΡΤ μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις μπορεί και να διακοπεί άμεσα. Ο λόγος, η αλλαγή πολιτικής της κρατικής τηλεόρασης. Αν ισχύσει κάτι τέτοιο, θα δούμε το Euro 2016 και το Mundial 2018 σε άλλα κανάλια. ËΘΑ ΤΟ ΠΩ κι ας είναι άσχετο… Αγαπάμε «Star Wars»!ËΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ σε όλο τον κόσμο! Υγεία και αγάπη! ËΤΟ «Π» την προπερασμένη Πέμπτη (17.12) πούλησε πανελλαδικά 4.620 φ. Την περασμένη εβδομάδα (23.12) πούλησε κατ’ εκτίμηση 2.100 φ. σε Αθήνα - Πειραιά.
γει Να φύ και 15 το 20 ην να μ ρθει… ξαναέ
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 www.topontiki.gr
Πάει καλά ρε;...
39