1898

(

δεν µας σωζουν ουτε τα φωτοσπαθα

)

ΠΟΝΤIΚΙ

art

?PR ¬«®£¤£

ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

Δ. ΣΚΙΑΝη - Τ. ΚΟΥΛΙΕΒΑ

Συναντηθήκαμε στη στοά Κοραή, τρεις μέρες μετά την πρεμιέρα της νέας του σκηνοθετικής δουλειάς. «Έγκλημα και τιμωρία», στο Εθνικό, ένας τίτλος με συμβολισμούς και μια «επιστροφή» στο θέατρο, από το οποίο έφυγε κάτω από δυσμενείς συνθήκες, που εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο έρευνας από τα δικαστήρια. Αναπόφευκτη η πρώτη ερώτηση…

www.topontiki.gr

ÔÅÔÁÑÔÇ 6 ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÕ 2016 / ÔÉÌÇ: 2€ Ö. 1898

Σκηνοθετώντας στη σκηνή του θεάτρου που μέχρι πριν από λίγο καιρό ήσαστε καλλιτεχνικός διευθυντής η πικρία ήταν το βασικό συναίσθημα που σας διακατείχε; (Η απάντησή του με αιφνιδιάζει). Σας διαβεβαιώνω, όχι. Καμιά πικρία δεν αισθάνομαι, γιατί βγήκα από αυτήν την περιπέτεια πιο πλούσιος. Το Εθνικό είναι μέσα στην ψυχή μου, το άφησα γεμάτο κόσμο και, κάνοντας τον απολογισμό - αυτοκριτική μου, κοιμάμαι ήσυχος τα βράδια. Πρόσθεσα δυο σκηνές στη δύναμή του – «Ρεξ» και «Σχολείον» –, έστειλα σε δέκα νησιά της άγονης γραμμής τον Μακρυγιάννη, χιλιάδες άνθρωποι στα νοσοκομεία παρακολούθησαν το πρόγραμμα «Κατ’ οίκον», πολεμήσαμε τον ρατσισμό με το πρόγραμμα «Fora stop». Όλα αυτά, πέρα από το καθημερινό μας πρόγραμμα, που διαμορφωνόταν χωρίς στεγανά. Το Εθνικό δεν ήταν «σέκτα», ήταν ανοιχτό σε όλους, παλιούς και νέους, κλασικούς και μοντέρνους σκηνοθέτες. Πετύχαμε αύξηση 210% στις θέσεις εργασίας, 262 συμβάσεις ηθοποιών, αντί 100 που προβλέπει η σύμβαση με το ΣΕΗ. Θα ήθελα ακόμα να προσθέσω τα διεθνή ανοίγματα, το στούντιο συγγραφής θεατρικού έργου, τα συμπόσια και πολλά άλλα, αλλά προτιμώ να μιλήσουμε για την παράσταση… Γιατί επιλέξατε τη μετάφραση του Παπαδιαμάντη; Βασικός στόχος αυτής της παράστασης είναι η ανάδειξη της γλώσσας. Πάντα πίστευα ότι η γλώσσα είναι το ορυκτό του έθνους, είναι τα σωθικά μας, ειδικά όταν ο λαός δοκιμάζεται όπως σήμερα. Τώρα μπορεί να είμαστε πτωχοί, αλλά είμαστε πλούσιοι στην εσωτερικότητά μας. Στο έργο η καθομιλουμένη, η καθαρεύουσα και η γλώσσα με το εκκλησιαστικό ιδίωμα γίνονται ένα. Ένας άλλος λόγος που επέλεξα αυτήν τη μετάφραση, είναι η προσωπική μου σχέση με τον πνευματικό πατέρα Παπαδιαμάντη, μετά τη «Φόνισσα» του ’98 και του 2000. Η γλώσσα καθόρισε τη σκηνοθεσία; Ακριβώς. Το πώς παίζουν οι ηθοποιοί, ορίζεται από το τι λένε. Σημασία δεν έχει πώς εκφράζεται κανείς, αλλά να παρίσταται. Η γλώσσα του Παπαδιαμάντη είναι ένα γλυπτό, η ελληνική γλώσσα είναι το καρδιογράφημα του έθνους. «Έγκλημα και τιμωρία» στην Ελλάδα της κρίσης»... Το έργο μιλάει για έναν νέο άνθρωπο που υπερβαίνει το μέτρο και εισέρχεται στην έρημο της ύβρεως, για να πλησιάσει

ΣΩΤηΡηΣ ΧΑΤΖΑΚηΣ

ΣΚηΝη ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ

«Η γλώσσα είναι τα σωθικά μας»! Ο Σωτήρης Χατζάκης «επιστρέφει» στο Εθνικό με το «Έγκλημα και τιμωρία» και μιλάει στο «Ποντίκι Art» για τα συναισθήματά του, αλλά και για τη σκηνοθετική προσέγγιση στο εμβληματικό έργο του Ντοστογιέφσκι Αντιγόνη Βαντίκη

INFO

Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος». Μετάφραση: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Σκηνοθεσία - διασκευή - μουσική επιμέλεια: Σωτήρης Χατζάκης. Σκηνικά: Έρση Δρίνη. Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ. Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος. Παίζουν: Θέμης Πάνου, Γιάννης Νιάρρος, Ταμίλα Κουλίεβα, Πέρης Μιχαηλίδης, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Δανάη Σκιάδη, Χάρης Τζωρτζάκης, Πολυξένη Μυλωνά κ.ά.

τον θεό μέσα από μια ιδέα. Σκοτώνει για μια ιδέα, χωρίς, όμως, να υπολογίσει έναν εσωτερικό παράγοντα. Τη συνείδησή του. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Καμιά επανάσταση δεν μπορεί να υπάρξει όταν βαφτίζεται στο αίμα, έστω κι ενός παιδιού. Μου εξηγεί πως δούλεψε ατελείωτες ώρες το κείμενο του Παπαδιαμάντη. «Προσπάθησα να κάνω το μικρότερο κακό στη μυθιστορηματική ολότητα» μου εξομολογείται. Θεατροποιήθηκαν μυθιστορηματικά μέρη, μετατέθηκαν κάποιες σκηνές, οργανώθηκαν μονόλογοι και διάλογοι από το αφηγηματικό υλικό. Ο Ρασκόλνικωφ και ο Πορφύριος πώς «ζωντάνεψαν» σκηνοθετικά; Ο Ρασκόλνικωφ θα γίνει φονιάς και θα απαιτήσει από τον διώκτη του, τον Πορφύριο, να παίξουν ένα παιχνίδι, όπως το σκάκι, όπως της γάτας με το ποντίκι. Όμως μέσα του χτίζει έναν χειρότερο διώκτη, τη συνείδησή του, που σας είπα πριν. Στόχος του Ρασκόλνικωφ, η κάθαρση… Εσείς, ως δημιουργός, τι στάση κρατάτε σήμερα; Προσπαθώ να σταθώ στο ύψος των περιστάσεων και να είμαι μέλος μια κοινότητας καλλιτεχνών, που θα είναι παρηγορητική για τον συνάνθρωπο.

Δεν θέλει να πει περισσότερα ούτε για τη δικαστική διαμάχη με τον Ξυδάκη, ούτε για τις δύσκολες στιγμές που πέρασε. Άλλαξε η ζωή σας μετά την απομάκρυνσή σας από το Εθνικό, είναι η τελευταία μου ερώτηση. Σίγουρα, βρήκα πάλι τη μυστική σχέση με τον εαυτό μου, τους συγγενείς μου, τα βιβλία μου, την Κρήτη. Πήρα είδηση πότε η πορτοκαλιά μου γέμισε πορτοκάλια, περπάτησα, είδα ηλιοβασιλέματα. Καθάρισα και τώρα είμαι στη διάθεση όποιου επιθυμεί συνεργασία, για την επίτευξη στόχων χρήσιμων σ’ αυτό το δράμα που περνάει η χώρα μας…

ΤΟ ΕΡΓΟ Στην Αγία Πετρούπολη του 19ου αιώνα, ο φοιτητής της Νομικής Ρασκόλνικωφ πραγματοποιεί έναν διπλό φόνο, καλύπτοντάς τον με το ιδεολογικό περίβλημα της απονομής μιας ιδιότυπης δικαιοσύνης. Όμως το έγκλημά του θα προκαλέσει τους ανθρώπινους και τους θείους νόμους, που θα ζητήσουν το οφειλόμενο αντίτιμο, σέρνοντας τον δράστη σ’ έναν μοναχικό και εφιαλτικό δρόμο. Η συνείδησή του είναι η σκληρότερη τιμωρία από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει, παρά μόνο ακολουθώντας τον δρόμο της αγάπης και της μετάνοιας.

ΟΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ

Ω, ΤΙ ΚΟΣΜΟΣ ΜΠΑΜΠΑ

Η ΜΑΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ βΙβλΙΟΥ

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 5 διπλές προσκλήσεις ανά ημέρα, Παρασκευή 8/1/2016, ώρα 21.00, Σάββατο 9/1/2016, ώρα 21.00, Κυριακή 10/1/2016, ώρα 19.30, για την παράσταση «Οι σύντροφοι»

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 5 διπλές προσκλήσεις ανά ημέρα, Σάββατο 9/1/2016, ώρα 21.00, Κυριακή 10/1/2016, ώρα 19.00, για την παράσταση «Ω, τι κόσμος μπαμπά»

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 20 διπλές προσκλήσεις για την Κυριακή 10/1/2016 και ώρα 12.00 το μεσημέρι για την παράσταση «Η μαγική ιστορία του βιβλίου»

Θέατρο Προσκήνιο Καπνοκοπτηρίου 8 και Στουρνάρη, Πολυτεχνείο, τηλ.: 210. 8211855

Θέατρο Αλκμήνη Αλκμήνης 8-12 (Στ. Μετρό Κεραμεικός), τηλ.: 210 .3428650

Θέατρο ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ Κεφαλληνίας 17 & Κυκλάδων, τηλ.: 210. 8656004

4-5

02

Το στίγµα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

κατά βάθος

Ο εθνικός διάλογος και το «γαμώτο» ΚΑΘΩΣ η ευρύτερη γειτονιά µας συνταράσσεται και η Ευρώπη βλέπει το θεσµικό της οικοδόµηµα – Συνθήκη Σένγκεν, τραπεζική ένωση κ.λπ. – να τρίζει, ένα φάντασµα πλανάται πάνω από την Ελλάδα και, παρά τα λόγια, παραµένει φάντασµα: ο εθνικός διάλογος. Μέχρι τώρα ο όρος αυτός ακούστηκε για δύο θέµατα: το ασφαλιστικό και την Παιδεία. ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ του ασφαλιστικού, κανενός είδους διάλογος δεν αναπτύχθηκε, παρότι έγινε και σύσκεψη πολιτικών αρχηγών για το θέµα αυτό. ∆εν τον ήθελαν στην πραγµατικότητα ούτε η κυβέρνηση ούτε η αντιπολίτευση. Συνεπώς ήταν εξ αρχής καταδικασµένη η υποτιθέµενη απόπειρα. ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ της Παιδείας ο διάλογος εξελίσσεται µε δύο κεντρικά πρόσωπα, των οποίων η επιλογή είναι µάλλον ανορθόδοξη: Τον ιστορικό Αντώνη Λιάκο, επικεφαλής της επιτροπής για τον εθνικό διάλογο, εξέχοντα εκπρόσωπο της άποψης για αναθεώρηση του τρόπου διδασκαλίας της Ιστορίας επί το... εκσυγχρονιστικότερον. Την αναπληρώτρια υπουργό Παιδείας Σία Αναγνωστοπούλου, επίσης ιστορικό, του ιδίου κλίµατος, η οποία θεωρεί ότι η Μικρασιατική Καταστροφή «είναι µεγάλο εθνικό γεγονός επειδή το προσφυγικό (σ.σ.: !!!) είναι µεγάλο ζήτηµα στην ανθρώπινη ιστορία. Έτσι πρέπει να το ερµηνεύουµε για να έχουµε πλήρη ιστορική γνώση»! ΤΙ ∆ΕΝ έχει ληφθεί υπ’ όψιν και στις δύο αυτές περιπτώσεις – του ασφαλιστικού και της Παιδείας; Ότι και τα δύο αυτά τεράστια κεφάλαια θα έπρεπε να αποτελούν µέρος ενός µεγάλου εθνικού διαλόγου µε ένα κεντρικό αντικείµενο: την παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας. Το ασφαλιστικό επειδή η χώρα γερνάει και σε δυο - τρεις δεκαετίες θα αντιστοιχεί ένας εργαζόµενους σε δύο συνταξιούχους, άρα πρακτικά δεν θα υπάρχουν συντάξεις. Και η Παιδεία επειδή το σηµερινό σύστηµα παράγει τους περισσότερους ανέργους πτυχιούχους στην Ευρώπη, άρα χρειάζεται µια προσέγγιση συνδεδεµένη µε το µέλλον των νέων και της ίδιας της χώρας. ΚΙ ΟΜΩΣ, το µεν ασφαλιστικό µένει στα ρηχά, αφού απλώς οι µεγάλες περικοπές συντάξεων µετατίθενται εκτός των χρονικών ορίων της κυβερνητικής θητείας, ενώ ο διάλογος για την Παιδεία ασχολείται µε τεχνικές ρυθµίσεις, χωρίς καµιά συσχέτιση µε το µεγάλο ερώτηµα «τι είδους χώρα θα έχουµε αύριο», χωρίς ουσιαστική συµµετοχή της αντιπολίτευσης και χωρίς οποιαδήποτε συµµετοχή αυτών που παράγουν πλούτο και αυτών που σχεδιάζουν – αν σχεδιάζουν... – την παραγωγική ανασυγκρότηση. ΜΠΟΡΕΙ τα περί οικουµενικών σχηµάτων να είναι άκαιρα και αντιπαραγωγικά, όµως ένας διάλογος που θέλει να λέγεται «εθνικός» πρέπει και να είναι. Κι αυτό αποτελεί ευθύνη όχι µόνο της κυβέρνησης, αλλά και όσων άλλων αποτελούν τον κορµό της χώρας. Όχι ότι τρέφουµε σοβαρές ελπίδες, αλλά ένα «γαµώτο» δεν µπορείς να µην το λες...

Η ευχή «να µας φωτίσει ο θεός» είναι επίκαιρη, και όχι µόνο λόγω ηµέρας. Ποιους να τους φωτίσει; Όλους. Τους «καθ’ ύλην αρµόδιους» ιεράρχες, που αδυνατούν να ισορροπήσουν σε έναν κόσµο προ πολλού διαφορετικό. Τους κυβερνώντες και τους αντιπολιτευόµενους πολιτικούς, που δεν µπορούν να διαχωρίσουν το συµφέρον της χώρας από το δικό τους. Την κοινωνία, που κλείνει τα µάτια µπροστά στην καταστροφή και συµπεριφέρεται σαν στρουθοκάµηλος. Τους ξένους επικυρίαρχους, που κρίνουν την κατάστασή µας µόνο µε το µέτρο των δικών τους συµφερόντων. Ας µας έρθει λοιπόν η θεία φώτιση µήπως αντιληφθούµε ότι αυτή η χώρα δίνει αγώνα ύπαρξης. Χωρίς αύριο...

.. . ο τ ς ε ∆ κι έτσι

0

To θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Δεν θα βγεις στη σύνταξη ποτέ! Το ΕΚΑΣ θα καταργηθεί έως το 2019, ενώ από το 2016 δεκάδες χιλιάδες σημερινοί δικαιούχοι, χαμηλοσυνταξιούχοι των 500-600 ευρώ, θα δουν το επίδομα είτε να μηδενίζεται είτε να ψαλιδίζεται κατά 50%, με αποτέλεσμα οι ετήσιες εισοδηματικές απώλειες να ξεπερνούν ακόμη και τα 1.500 ευρώ.

Ό

σοι συνταξιοδοτηθούν μετά την 1.1.2016 θα πάρουν μειωμένη σύνταξη περίπου κατά 10% 15%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι μειώσεις μπορεί να ξεπεράσουν το 25%. Μάλιστα, όσο περισσότερες είναι οι εισφορές που έχει πληρώσει κάποιος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου και όσο μεγαλύτερος ο λεγόμενος «συντάξιμος μισθός», τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος περικοπών στις συντάξεις. Μέσα σε μια ημέρα θα γεννηθεί μια ακόμη γενιά συνταξιούχων με χαμηλότερες συντάξεις. Μια ακόμη «ταχύτητα», καθώς άνθρωποι με τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά που συνταξιοδοτήθηκαν ή θα συνταξιοδοτηθούν με διαφορά λίγων μηνών θα βρεθούν να εισπράττουν διαφορετικές συντάξεις ακόμη και κατά 100 ή και 200 ευρώ. ◆ Για τους υφιστάμενους συνταξιούχους το νομοσχέδιο παρέχει προστασία μέχρι το 2018, έτος λήξης του τρίτου μνημονίου. ◆ Για μετά το 2018, το ενδεχόμενο μειώσεων είναι ανοικτό, αν και η κυβέρνηση δεν το δέχεται. Επίσης ανοικτό είναι το ενδεχόμενο μειώσεων και από τώρα σε περίπτωση που οι δανειστές δεν δεχθούν τις αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές, αλλά και την «κοστολόγηση» των μέτρων που έχει κάνει το υπουργείο Εργασίας. ◆ Για τις επικουρικές, ο κίνδυνος περικοπών είναι μάλλον ορατός. Επ’ αυτού δεν αναφέρει κάτι το κείμενο Κατρούγκαλου. Η κοστολόγηση των μέτρων, όμως, συμπεριλαμβάνει ένα κονδύλι 200 εκατ. ευρώ, το οποίο, για να εξασφαλιστεί, θα πρέπει οι συντάξεις άνω των 170 ευρώ που εισπράττουν περίπου 550.000 συνταξιούχοι να περικοπούν κατά 14% μεσοσταθμικά. Αυτό το ασφαλιστικό νομοσχέδιο σίγουρα δεν αφήνει ανεπηρέαστους τους ασφαλισμένους. Ειδικά για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες η αλλαγή θα είναι βίαιη, καθώς από το 2017 θα κληθούν να πληρώνουν ως εισφορές όχι τα συγκεκριμένα ποσά που καθόριζαν μέχρι σήμερα ο ΟΓΑ και ο ΟΑΕΕ, αλλά το 20% του φορολογητέου εισοδήματός τους για την κύρια σύνταξη και επιπλέον 7% για τον κλάδο της υγείας. Αυτές είναι συνοπτικά οι αλλαγές που επιφέρει το σχέδιο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, η οποία από το μεσημέρι της Δευτέρας βρίσκεται πλέον στα χέρια των δανειστών για

Προσωρινή προστασία για τους ήδη συνταξιούχους, μεγάλο μαχαίρι για τους μελλοντικούς

αξιολόγηση αλλά και στα χέρια του ελληνικού λαού για... κατανόηση.

Προστασία και κίνδυνοι Το συμπέρασμα που προκύπτει από τις 170 σελίδες του νομοσχεδίου και τις αλλαγές που επέρχονται τόσο στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων όσο και από τον νέο υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών είναι ένα: η κυβέρνηση έφτιαξε νόμο για να προστατέψει τους πιο αδύναμους, τουλάχιστον στα χαρτιά. ◆ Ο νέος συνταξιούχος δεν θα υποστεί μεγάλο «κούρεμα» στη σύνταξή του αν έχει πληρώσει ασφαλιστικές εισφορές για 15 χρόνια και έχει μικρό μισθό. ◆ Ο επαγγελματίας που δηλώνει εισοδήματα πείνας στην εφορία θα πληρώνει λιγότερες ασφαλιστικές εισφορές. ◆ Ο αγρότης μπορεί να μην γλιτώνει την επιβάρυνση, αλλά αυτή θα έρθει σταδιακά και σε βάθος τετραετίας. ◆ Ο συνταξιούχος με την επικουρική των 100150 ευρώ δεν θα θιγεί ό,τι και αν γίνει με τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Αυτή όμως η σπουδή της κυβέρνησης να προστατέψει με κάθε τρόπο τη «χαμηλή» σύνταξη ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Η ανάλυση των νέων δεδομένων δείχνει ότι γεννάται νέος

κίνδυνος αύξησης της εισφοροδιαφυγής αλλά και της φοροδιαφυγής και νέος κίνδυνος άρνησης ασφάλισης από ένα σημείο και πέρα, καθώς ουσιαστικό κίνητρο με το νέο σύστημα δεν υπάρχει. Με την αύξηση των εισφορών όχι μόνο για τους επαγγελματίες αλλά και για τους μισθωτούς (καθώς οι νέες εισφορές στο ΙΚΑ θα είναι αυξημένες κατά τουλάχιστον μιάμιση ποσοστιαία μονάδα), το αγαθό της σύνταξης γίνεται ακριβότερο και ταυτόχρονα – λόγω μείωσης συντάξεων – μικρότερης αξίας. Δεν υπάρχει σοβαρό κίνητρο ασφάλισης, αλλά αντιθέτως υπάρχει σοβαρό κίνητρο εισφοροδιαφυγής και φοροδιαφυγής. Η κυβέρνηση περιχαρακώνεται στο ότι δεν θα μειωθούν οι κύριες συντάξεις. Καταρχάς αυτό εξαρτάται από τη στάση που θα τηρήσουν οι θεσμοί. Και γενικότερα η εικόνα που θα σχηματιστεί μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης είναι πολύ πιθανό να είναι απείρως χειρότερη σε σχέση με αυτή που περιγράφεται στο νομοσχέδιο Κατρούγκαλου.

Νάρκη 1: Απώλεια εισφορών Ένας από τους βασικούς οικονομικούς νόμους ορίζει ότι όσο αυξάνονται οι φορολογικοί συντελεστές τόσο ισχυρότερο γίνεται το κίνητρο

To θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

0

www.topontiki.gr

για αύξηση της φοροδιαφυγής, με τελικό αποτέλεσμα τη μείωση των φορολογικών εσόδων. Ειδικά στο θέμα των επαγγελματιών και των αγροτών, οι κυβερνήσεις υπέπεσαν αρκετές φορές στο ίδιο λάθος: επέβαλαν φόρο από το πρώτο ευρώ στους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοί δήλωσαν πέρυσι εισοδήματα 2,6 δισ. ευρώ όλοι μαζί ή... 8.500 ευρώ ο καθένας. Το ίδιο έκαναν και με τους αγρότες. Επέβαλαν φόρο 13% από το πρώτο ευρώ (μάλιστα ο συντελεστής θα αυξηθεί) και τα εισοδήματα περιορίστηκαν ακόμη και στα... 2.000 - 3.000 ευρώ κατά κεφαλή. Τώρα, για την απόκρυψη εισοδήματος, εκτός από το κίνητρο της φοροδιαφυγής, θα υπάρχει και το κίνητρο της εισφοροδιαφυγής. Ο υπολογισμός των εισφορών θα γίνεται πλέον αναλογικά με βάση το εισόδημα και όχι με βάση συγκεκριμένα ποσά, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα για ελεύθερους επαγγελματίες, δικηγόρους, μηχανικούς, ακόμη και αγρότες. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι σε κάθε απόδειξη που θα εκδίδει στο εξής ένας επαγγελματίας θα επιβάλλονται: ◆ Φόρος 26% από το πρώτο ευρώ. ◆ ΦΠΑ 23%. ◆ Ασφαλιστικές εισφορές 27% για κύρια σύνταξη, αλλά και εισφορές υπέρ του κλάδου υγείας. Σε αυτό το ποσοστό πρέπει να προστεθεί και 7,5% για την επικούρηση. Σύνολο 34,5%. Οι αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών θα γίνουν από 1.1.2017 για σημερινούς ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ, ενώ για τους αγρότες, δεδομένου ότι προγραμματίζεται τριπλασιασμός εισφορών, αυτός προγραμματίζεται να γίνει μέχρι και το 2019. Το ίδιο το υπουργείο Εργασίας, στην προσπάθεια να εκτιμήσει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις από την αναπροσαρμογή των ασφαλιστικών εισφορών, περιορίζεται μόνο σε συγκεκριμένες εκτιμήσεις: ◆ Εκτιμά ότι θα εισπράξει 102 εκατ. ευρώ από την αύξηση των εισφορών στους σημερινούς ασφαλισμένους του ΟΓΑ. ◆ Υπολογίζει στα 346 εκατ. ευρώ τα πρόσθετα έσοδα που ενδεχομένως θα προκύψουν από την αύξηση των εισφορών υπέρ της επικουρικής σύνταξης κατά 1% (0,5% για τους εργοδότες και 0,5% για τους εργαζόμενους). ◆ Δεν κάνει καμία εκτίμηση για την επίπτωση που θα έχει η μεταβολή στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους επαγγελματίες.

Νάρκη 2: Δύο ταχύτητες Υποτίθεται ότι η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στο να επιβάλει ενιαίους κανόνες για όλους αποκαθιστώντας τη δικαιοσύνη. Αυτό όμως στην πράξη δεν πρόκειται να συμβεί τουλάχιστον μέχρι το 2018. Όλες οι αδικίες και οι παθογένειες που κουβαλάει το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα θα περάσουν και στο επόμενο, καθώς οι σημερινές κύριες συντάξεις θα παραμείνουν στο ύψος τους και το μεγάλο ψαλίδι θα πέσει στις συντάξεις που θα καταβληθούν από εδώ και στο εξής. Το τι σημαίνει συνταξιούχοι δύο ταχυτήτων γίνεται αντιληπτό από τα ακόλουθα παραδείγματα: Ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ με συντάξιμες αποδοχές 1.400 ευρώ έφυγε στη σύνταξη τον Ιούλιο του 2015 εισπράττοντας σύντα-

1

Φουρνέλο στα κίνητρα για ασφάλιση, νάρκες στην είσπραξη φόρων και εισφορών

ξη 952 ευρώ ύστερα από 20 χρόνια ασφάλισης. Ο αντίστοιχος συνταξιούχος που θα φύγει τον Ιούλιο του 2016 με επίσης 20 χρόνια ασφάλισης θα εισπράττει 620 ευρώ. Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ με συντάξιμες αποδοχές 2.000 ευρώ θα έβγαζε σύνταξη 1.218 ευρώ ύστερα από 35 χρόνια εργασίας με το σημερινό καθεστώς, ενώ με το καινούργιο η σύνταξή του θα πέσει στα 1.134 ευρώ. Αυτές οι διαφορές «παλαιών» - «νέων» εκτιμάται ότι θα κυμαίνονται από 5% έως και 30% σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ μεσοσταθμικά οι μειώσεις που θα φέρει το νέο σύστημα θα φτάνουν το 15%. Μέχρι και το 2018 η ψαλίδα θα παραμείνει στις συντάξεις. Από το 2018 και μετά, υπάρχει ανοικτό το ενδεχόμενο ακόμη για μειώσεις στις συντάξεις που καταβάλλονται σήμερα. Το νομοσχέδιο δεν αποσαφηνίζει το τι ακριβώς πρόκειται να γίνει μετά την ολοκλήρωση του τρίτου μνημονίου. Κάνει λόγο για «σύγκλιση» των συντάξεων που θα έχουν καταβληθεί μέχρι το τέλος του 2015 με αυτές που θα έχουν δοθεί μετά την 1.1.2016. Το αν αυτό θα γίνει με μειώσεις των πρώτων ή αυξήσεις των δεύτερων (σ.σ.: τώρα μοιάζει με όνειρο θερινής νυκτός), είναι κάτι που θα φανεί στην πράξη.

2

Νάρκη 3: Αντικίνητρο ασφάλισης Η κυβέρνηση καταβάλλει εμφανέστατη προσπάθεια να ικανοποιήσει τους υποψήφιους συνταξιούχους οι οποίοι έπεσαν ή θα πέσουν θύματα της μακροχρόνιας ανεργίας και των χαμηλών μισθών. Πώς το επιτυγχάνει; Με τη θέσπιση της βασικής σύνταξης των 384 ευρώ, η οποία θα χορηγείται ύστερα από 15 χρόνια προϋπηρεσίας, ανεξάρτητα από το αν αυτή θα έχει διανυθεί στην αρχή ή στο τέλος του εργασιακού βίου. Δηλαδή μπορεί κάποιος να εργάστηκε από

το 2000 έως το 2015 και το 2030 να συνταξιοδοτηθεί συμπληρώνοντας το 67ο έτος της ηλικίας του. Θα πάρει κανονικά σύνταξη, το ύψος της οποίας θα φτάσει στα 480 ευρώ, αν οι συντάξιμες αποδοχές του υπολογιστούν στα 800 ευρώ. Τι θα εισέπραττε παραπάνω αν ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος παρέμενε στην αγορά εργασίας για επιπλέον πέντε χρόνια, δηλαδή για 20 χρόνια συνολικά; Η απάντηση είναι ότι θα εισέπραττε 519 ευρώ, δηλαδή 39 ευρώ παραπάνω για πέντε ολόκληρα χρόνια δουλειάς. Και αν παρέμενε για συνολικά 35 χρόνια; Τότε η σύνταξή του από τα 480 ευρώ θα διαμορφωνόταν στα 684 ευρώ. Προφανώς δεν είναι ισχυρό κίνητρο το να παραμείνεις ασφαλισμένος για 20 χρόνια και να πληρώνεις ασφαλιστικές εισφορές με συντελεστές από 28% έως και 40% (ανάλογα με το αν είσαι μισθωτός ή ελεύθερος επαγγελματίας) προκειμένου να πάρεις 200 ευρώ παραπάνω στη σύνταξη. Όταν οι ασφαλισμένοι θα το αντιληφθούν, θα προτιμήσουν να στραφούν σε πρακτικές που μόνο καλό δεν κάνουν σε ένα ασφαλιστικό σύστημα (τα μισά κάτω από τραπέζι κ.λπ.).

Νάρκη 4: Οι δανειστές Το νέο σύστημα βγάζει συντελεστές αναπλήρωσης της τάξεως του 44% για το αναλογικό κομμάτι της σύνταξης, το οποίο μαζί με την κύρια ανεβαίνει γύρω στο 55%, ενώ, αν προστεθεί και η επικουρική, κοντά στο 60% - 65%. Αυτά τα ποσοστά είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα τα δεχτούν οι θεσμοί, οι οποίοι επιμένουν για αθροιστικά ποσοστά της τάξεως του 50% - 55%. Δεύτερο σημείο αιχμής: Θα δεχτούν οι δανειστές την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών; Αν όχι, η κυβέρνηση θα χάσει και το κάστρο της διατήρησης των κύριων συντάξεων στο σημερινό ύψος τους...

0

Κυβέρνηση

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Τα επικοινωνιακά όπλα του Μαξίμου για το ασφαλιστικό Χαρακτήρα διεθνούς καμπάνιας και πολιτικής διαπραγμάτευσης παίρνει η στρατηγική της κυβέρνησης Πριν ο νέος χρόνος κλείσει εβδομάδα η κυβέρνηση μπαίνει με τα «μπούνια» στη μάχη του ασφαλιστικού, κλιμακώνοντας την επικοινωνιακή του διαχείριση, η οποία έχει ξεκινήσει ήδη από τον περασμένο μήνα.

Μ

ετά την παρουσίαση της κυβερνητικής πρότασης, τη Δευτέρα, στους θεσμούς και τους πολιτικούς αρχηγούς – οι οποίοι αρνήθηκαν τη συναίνεση –, η κυβέρνηση… υψώνει το λάβαρο της πολιτικής μάχης ή αλλιώς της πολιτικής διαπραγμάτευσης προκειμένου να περάσουν οι ελληνικές θέσεις και να καμφθούν οι αντιδράσεις των θεσμών, όπου υπάρχουν. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με την επικοινωνιακή στρατηγική του Μαξίμου όπως αυτή ξεδιπλώνεται, προσδίδεται χαρακτήρας διεθνούς καμπάνιας και πολιτικής διαπραγμάτευσης στις επαφές με τους «έξω», ενώ στο εσωτερικό η κυβέρνηση, απευθυνόμενη σε τρεις κατευθύνσεις (κοινωνία, αντιπολίτευση, 153), υπογραμμίζει το μέγεθος του διακυβεύματος, το οποίο επιτάσσει την ψήφιση του ασφαλιστικού.

Ο Τσακαλώτος στον Σόιμπλε Στην ατζέντα των επόμενων ημερών περιλαμβάνονται ταξίδια των Τσακαλώτου και Κατρούγκαλου στην Ευρώπη, προκειμένου να «ζυμώσουν» τις ελληνικές θέσεις, ενώ προς το παρόν δεν υπάρχουν κάποιες προγραμματισμένες επαφές για τον πρωθυπουργό με ομολόγους του, πριν από το Νταβός (21-22 Ιανουαρίου), όπου αναμένεται να συνομιλήσει με την Άνγκελα Μέρκελ, χωρίς ακόμη να έχει «κλειστεί» συνάντηση. Ειδικότερα, την ερχόμενη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα επισκεφθεί το Βερολίνο, όπου θα συναντήσει τον ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προκειμένου να τον ενημερώσει από πρώτο χέρι για το σκεπτικό της ελληνικής πρότασης, ενώ και ο Γιώργος Κατρούγκαλος θα πραγματοποιήσει επαφές σε Βερολίνο και Παρίσι. Στην Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ ο πρωθυπουργός μίλησε για τη σημασία των διεθνών επαφών κυβέρνησης και κόμματος στην κατεύθυνση της οικοδόμησης προοδευτικών συμμαχιών, έναντι των πιέσεων που αναμένει να ασκηθούν κυρίως από την πλευρά του ΔΝΤ, το οποίο υποδεικνύεται ως φορέας επίμονων «ιδεοληψιών» στον βαθμό που επιμένει

στις περικοπές κύριων συντάξεων και δεν αποδέχεται μέτρα όπως η αύξηση των εισφορών εργοδοτών - εργαζομένων. Στην πρόσφατη συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στη «Real News», ο πρωθυπουργός απαντώντας σε ερώτηση για τον αν η Ελλάδα θέλει ή όχι την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, άφησε την αιχμή ότι το Ταμείο υπονομεύει την επιτυχία του ελληνικού προγράμματος κι εφόσον εγκαταλείψει αυτήν τη στρατηγική, η Αθήνα δεν έχει πρόβλημα με τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα. Προφανώς, σε επίπεδο συμμαχιών η κυβέρνηση ποντάρει περισσότερο στο άξονα Παρισιού - Κομισιόν (Γιούνκερ) παρά στο Βερολίνο, στο οποίο οι δύο υπουργοί σπεύδουν για να απορροφηθούν οι όποιοι κραδασμοί.

Η εσωτερική διαχείριση Ωστόσο το μεγάλο ζήτημα είναι η διαχείριση του ασφαλιστικού στο εσωτερικό της χώρας. Η κυβέρνηση ποντάρει στο γεγονός ότι η πρόταση που παρουσίασε, παρόλο που περιλαμβάνει επώδυνες πτυχές για τους νέους συνταξιούχους και την εκπλήρωση μνημονιακών υποχρεώσε-

Η κυβέρνηση διευρύνει το διακύβευμα της ψήφισης του ασφαλιστικού αυξάνοντας την πίεση προς τους βουλευτές

ων, όπως η σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ, δεν περιλαμβάνει μειώσεις σε «σημερινές κύριες συντάξεις», όπως το έθεσε η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη στην ανακοίνωσή της μετά την ολοκλήρωση των επαφών Κατρούγκαλου με τους πολιτικούς αρχηγούς, ανακοίνωση με την οποία κατήγγειλε ως υποκριτική και ανεύθυνη τη στάση της αντιπολίτευσης. Είναι φανερό δηλαδή ότι η κυβέρνηση επιχείρησε να μετριάσει το πολιτικό κόστος εστιάζοντας στους παλαιούς ασφαλισμένους και δη τους χαμηλόμισθους, προβάλλοντας παράλληλα το επιχείρημα έναντι των νέων ασφαλισμένων ότι οι συντάξεις που θα καταβάλλονται από εδώ και στο εξής θα συνδέονται με το ΑΕΠ (ρήτρα ανάπτυξης), επομένως όταν τα επόμενα χρόνια αυτό θα αρχίσει να ανεβαίνει, θα προκύψουν αυτόματες αυξήσεις στην εθνική σύνταξη. Ωστόσο, μένει να φανεί ποια θα είναι η έκβαση της διαπραγμάτευσης και αν το σχέδιο που θα προκύψει έπειτα από αυτή θα είναι ακόμη πιο επώδυνο ή όχι. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση λαμβάνει τα μέτρα της στο επικοινωνιακό πεδίο στέλνοντας τα μηνύματά της προς την αντιπολίτευση αλλά και προς το εσωτερικό της: Ύστερα και από την άρνηση των πολιτικών αρχηγών των κομμάτων να παράσχουν συναίνεση στην κυβερνητική πρόταση που τους παρουσίασε ο Κατρούγκαλος, η κυβέρνηση κατηγορεί την αντιπολίτευση και δη τα κόμματα που ψήφισαν το μνημόνιο ότι αρνούνται τη συζήτηση με την κυβέρνηση και εκ του ασφαλούς ασκούν κριτική χωρίς να προτείνουν τίποτα. Οι ρόλοι δείχνουν να έχουν αντιστραφεί πλήρως, καθώς ο μεταβατικός πρόεδρος της Ν.Δ. Γιάννης Πλακιωτάκης απέκρουσε το αίτημα για συναίνεση καταφεύγοντας στο επιχείρημα Τσίπρα όταν ήταν αρχηγός αξιωματικής αντιπολίτευσης, ότι ο πρωθυπουργός «ζητά συναίνεση στο λάθος», δηλαδή τη μείωση συντάξεων. Ωστόσο, η κυβέρνηση χαρακτηρίζει υποκριτική αυτήν τη στάση, τουλάχιστον από πλευράς Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, τη στιγμή που επί κυβερνήσεών τους τα τελευταία πέντε χρόνια έπεσε «βαθύ μαχαίρι» στις συντάξεις: κύκλοι του Μαξίμου επικαλούνται τα στοιχεία των τελευταίων χρόνων, σύμφωνα με τα οποία κύριες συντάξεις που το 2010 ανέρχονταν σε 2.300, 2.000, 1.500 και 1.200 ευ-

Κυβέρνηση

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

0

www.topontiki.gr

ρώ κόπηκαν το 2013 στα 1.648, 1.425, 1.288 και 1.000 ευρώ αντιστοίχως. Οι ίδιοι κύκλοι υποστηρίζουν ότι ο νόμος Λοβέρδου - Κουτρουμάνη 3863/2010, ευθυγραμμισμένος με τις μνημονιακές υποχρεώσεις συμπίεσε τις κατώτατες συντάξεις, κάτι που επιχειρείται να αποφευχθεί με τη νέα πρόταση.

Η «μεγάλη εικόνα» Από εκεί και πέρα τα επιχειρήματα που επιστρατεύονται προκειμένου να στηριχτεί η κυβερνητική πρόταση και στη συνέχεια η αναγκαιότητα της ψήφισης του ασφαλιστικού όπως θα έχει διαμορφωθεί μετά τη διαπραγμάτευση σχηματοποιούνται ως εξής: Η κυβέρνηση καλείται ουσιαστικά να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, να καταστήσει δηλαδή βιώσιμο το ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο με ευθύνη των μεταπολεμικών κυβερνήσεων και των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. απειλείται με κατάρρευση. «Αν δεν λύσουμε το ασφαλιστικό, σε έναν χρόνο δεν θα μπορούμε να δίνουμε συντάξεις» είναι το κυβερνητικό μότο, που ακούστηκε από τα χείλη του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εργασίας Ανδρέα Νεφελούδη, επιχείρημα με το οποίο διαχειρίστηκαν το ασφαλιστικό και όλοι οι προηγούμενοι βέβαια. Ο πρωθυπουργός στην παραπάνω συνέντευξή του θέλησε να διευρύνει το διακύβευμα της ψήφισης του ασφαλιστικού, λέγοντας ότι δεν αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, αλλά στις επόμενες γενιές (στον βαθμό που, όπως υποστηρίζεται, η κυβερνητική πρόταση δια-

1

2

Συναντήσεις Τσακαλώτου Κατρούγκαλου στην Ευρώπη

σφαλίζει την αλληλεγγύη των γενεών). Στη βάση αυτήν εκτίμησε ότι θα υπάρξουν πέραν των 153 βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας που θα στηρίξουν το ασφαλιστικό στη Βουλή, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για ψήφους μεμονωμένων βουλευτών ή ίσως και της Ένωσης Κεντρώων, παρόλο που χαρακτήρισε την όλη συζήτηση περί συνεργασίας με τον Λεβέντη «αστεία». Εμμέσως, το διακύβευμα διευρύνεται ακόμη περισσότερο από τις μεγαλόπνοες και φιλόδοξες διακηρύξεις πως το 2016 είναι το έτος της ανάκαμψης και της επιστροφής στις αγορές – ο πρωθυπουργός μίλησε για «comeback» της Ελλάδας ύστερα από έξι χρόνια κρίσης. Η πορεία

σε αυτήν την κατεύθυνση προϋποθέτει πολιτική σταθερότητα και, παρόλο που ο πρωθυπουργός διατείνεται πως αυτή υπάρχει και πως η κυβερνητική πλειοψηφία είναι συμπαγής, την ίδια ώρα επιστρατεύει ως φόβητρο προς τους 153 τον κίνδυνο Grexit καθώς, όπως αναφέρει στη συνέντευξή του στη «Real News», «το σχέδιο για την ευρωζώνη δύο ταχυτήτων μπορεί να δέχθηκε ένα καίριο πλήγμα τον Ιούλιο και αντικειμενικά να έχει αποδυναμωθεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει ηττηθεί πλήρως». Σε αυτό το πνεύμα, η πίεση και ο «εκβιασμός» διατυπώνονται πιο καθαρά από το ευρύτερο περιβάλλον συνεργατών του πρωθυπουργού. Όπως σημειώνει στο χθεσινό του άρθρο στην Αυγή ο Θανάσης Καρτερός, βασικός αρθογράφος της εφημερίδας ο οποίος κατά καιρούς διατελεί χρέη λογογράφου του πρωθυπουργού, «η κυβέρνηση βρίσκεται ακόμη σε ναρκοπέδιο» και «όποιος ή όποια δεν μετρήσει στην ψήφο του τη μεγάλη εικόνα φέρει ανυπολόγιστες ευθύνες». Και συνεχίζει: «Αν αυτήν την άποψη την εκλάβουν ορισμένοι ως εκβιασμό, θα έχουν δίκιο. Δεν εκβιάζει όμως κάποιος κάποιον, αλλά η πραγματικότητα όλους. Γιατί, από την ώρα που η Αριστερά ανέλαβε να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, όφειλαν όλοι να ξέρουν ότι έρχονται και εγκαύματα». Τα παραπάνω, βέβαια, αφορούν το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ αφενός και αφετέρου (και κυρίως) τους βουλευτές των Κοινοβουλευτικών Ομάδων ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛΛ, οι οποίοι ήταν κι εκείνοι που κατά κανόνα βρέθηκαν αντιμέτωποι μέσα στις γιορτές με τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών τις οποίες εκπροσωπούν.

Τρίμηνος αγώνας δρόμου Με ανοιχτά θέματα στη διαπραγμάτευση και άρα ανοιχτό το ερώτημα της πολιτικής σταθερότητας θα κυλήσει το πρώτο τρίμηνο (τουλάχιστον) του έτους, όπως προϊδεάζει και ο σχεδιασμός του Μαξίμου. Συνοπτικά, το στοίχημα για την κυβέρνηση είναι να φύγουν από τη μέση το ασφαλιστικό, τα «κόκκινα» δάνεια και η πρώτη αξιολόγηση, ώστε να ξεκινήσει η συζήτηση για τη ρύθμιση του χρέους, η οποία με τη σειρά της θα επιτρέψει την αλλαγή του κλίματος, την προσέλκυση επενδυτών και το άνοιγμα, σταδιακά, του δρόμου προς την ανάκαμψη, από το δεύτερο εξάμηνο του 2016. Ο πρωθυπουργός υποστηρίζει ότι στο τέλος του πρώτου εξαμήνου η χώρα θα καταγράψει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, συνθήκη που θα ανοίξει τον δρόμο στη συνέχεια για άρση των κεφαλαιακών ελέγχων και επιστροφή στις αγορές.

Πιο πίσω το χρονοδιάγραμμα Πάντως, τα χρονοδιαγράμματα φαίνεται να πηγαίνουν κάπως παραπίσω, «όχι μόνο με δική μας ευθύνη», λένε από το Μαξίμου. Οι εκπρόσωποι των θεσμών αναμένεται να έρθουν στην Αθήνα γύρω στις 14-15 του μήνα, το νομοσχέδιο του ασφαλιστικού αναμένεται να κατατεθεί γύρω στις 20 Ιανουαρίου (ενώ αρχικά προβλεπόταν κατ’ άλλους να κατατεθεί στις 15 Ιανουαρίου, κατ’ άλλους να έχει ψηφιστεί κιόλας σε αυ-

τήν την ημερομηνία). Στόχος της κυβέρνησης είναι να ψηφιστεί με την κανονική και όχι την επείγουσα ή την κατεπείγουσα διαδικασία ώς τις 5 Φεβρουαρίου. Με αυτό το δεδομένο, στόχος είναι η διαδικασία της πρώτης αξιολόγησης, η οποία θα ανοίξει αμέσως μετά, να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος Φεβρουαρίου.

Δημοσιονομικό κενό Η συμφωνία στο τελικό σχέδιο του ασφαλιστικού και η ψήφισή του αποτελεί προϋπόθεση για την πρώτη αξιολόγηση. Το ίδιο ισχύει όμως και για την εκτίμηση του δημοσιονομικού κενού για το 2016 στο πλαίσιο της κατάρτισης του μεσοπρόθεσμου 2016-2018. Απέναντι στις πληροφορίες που κυκλοφορούν ότι οι δανειστές ζητούν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, ο πρωθυπουργός εκτίμησε ότι «δεν χρειάζονται νέα μέτρα για να πιάσουμε τους στόχους του προγράμματος». Ομοίως, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης στη συνέντευξή του στο «Βήμα» σημειώνει πως, δεδομένου ότι ο Προϋπολογισμός του 2016 βασίζεται σε συντηρητικές προβλέψεις των μακροοικονομικών δεδομένων, «οι στόχοι του Προϋπολογισμού θα εκπληρωθούν χωρίς νέα μέτρα». Προϊδεάζει ωστόσο ότι η διαπραγμάτευση θα είναι δύσκολη και ταυτόχρονα καθησυχάζει ότι αυτή θα διεξαχθεί σε συνθήκες που τα ταμειακά διαθέσιμα βρίσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο,

σε αντίθεση με τον περασμένο Ιούλιο. Αν όλα πάνε κατ’ ευχήν, αρχές Μαρτίου θα πάρει τη σκυτάλη η συζήτηση για το χρέος. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, το ζητούμενο είναι να υπάρξει η ελάφρυνση της ετήσιας αποπληρωμής του χρέους από το 2022 και μετά, κάτι που θα διαμορφώσει την εικόνα ενός βιώσιμου χρέους και άρα, μακροπρόθεσμα, θα εκπέμψει σήμα οικονομικής σταθερότητας. Μέχρι τον Μάρτιο, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η κυβέρνηση αναμένεται να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανάπτυξη, ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα θα φέρει και τον αναπτυξιακό νόμο. Γενικότερα, ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στη «Real News» εμφανίστηκε αισιόδοξος ως προς τις δυνατότητες ανάκαμψης, αρχής γενομένης από το 2016 κι έπειτα, δείχνοντας ότι ποντάρει στα προγράμματα δημοσίων κι ευρωπαϊκών επενδύσεων, που, όπως είπε, θα ρίξουν 8 δισ. στην πραγματική οικονομία, ενώ η εκτίμηση είναι ότι η φετινή θερινή τουριστική σεζόν μπορεί να ανέλθει και στα 18 δισ. Οι παράγοντες αυτοί, σε συνδυασμό με την ανάγκη για χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα που προβλέπει η συμφωνία και την επανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών, στρώνουν το έδαφος για την ανάκαμψη της οικονομίας. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση ετοιμάζεται, μετά την πρώτη αξιολόγηση, να φέρει και την πρότα-

σή της για τη συνταγματική αναθεώρηση, μέρος της οποίας είναι και ο εκλογικός νόμος, που, όπως είπε ο πρωθυπουργός, θα είναι «αναλογικότερος», προϊδεάζοντας για περιορισμό και όχι κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών.

Εικόνα συνοχής Με βάση αυτόν τον σχεδιασμό, η κυβέρνηση εν όψει της ψήφισης του ασφαλιστικού χτίζει τη «μεγάλη εικόνα» προκειμένου να διασφαλίσει την κυβερνητική συνοχή στις ψηφοφορίες κι εν γένει την κυβερνητική σταθερότητα. Πλέον «μαζεύονται» άρον-άρον και τα μηνύματα περί του ενδεχομένου κυβερνητικής συνεργασίας που εξέπεμψε το προηγούμενο διάστημα το περιβάλλον του πρωθυπουργού (Φλαμπουράρης, Παππάς). Ο πρωθυπουργός επιχείρησε να (μισο)κλείσει τα σενάρια συνεργασίας με τον Λεβέντη, που δημιούργησαν την εντύπωση πως η κυβέρνηση αγωνιά για τους 153, λέγοντας πως όποιος θέλει να στηρίξει, είναι ευπρόσδεκτος, αλλά «όχι με όρους πολιτικής συναλλαγής». Κατά τα λοιπά, σημείωσε πως σενάρια οικουμενικής, νέων εκλογών ή άλλοι σχεδιασμοί αριστερής παρένθεσης θα διαψευστούν. Στο ίδιο μήκος κύματος ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς σημείωσε πως τα σενάρια οικουμενικής – την οποία ζητούν κατά κύριο λόγο Λεβέντης και Γεννηματά – αποτελούν τη συνέχεια των σεναρίων της «αριστερής παρένθεσης».

0

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Δουλειά δεν είχε ο διάολος... Πολιορκητικός κριός της διαπλοκής, που θέλει να έχει λόγο στο πολιτικό γίγνεσθαι, ο Β. Λεβέντης «Η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού» είναι η διάσημη φράση ενός διάσημου καγκελαρίου, του Όττο Φον Μπίσμαρκ. Εάν ο Γερμανός πολιτικός, ωστόσο, είχε γνωρίσει τον Βασίλη Λεβέντη, ίσως και να είχε σκίσει τα πτυχία του.

Δ

ιότι πόσο εφικτό φάνταζε πριν από λίγα χρόνια ο πολιτικός ανήρ που μοίραζε... κατάρες από τηλεοράσεως στους πολιτικούς του «αντιπάλους», η τηλεπερσόνα που είχε συνδέσει το όνομά της με τις πίτσες και τον φραπέ, να εξελιχθεί σε ρυθμιστή του πολιτικού σκηνικού; Σε μια απορυθμισμένη πραγματικότητα όλα είναι εφικτά, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι, ύστερα από χρόνια στον «πάγκο» της πολιτικής, η συγκυρία ευνοεί τον αρχηγό της Ένωσης Κεντρώων. Η ίδια συγκυρία μάλιστα που φέρνει σε «πρώτο πλάνο» τον Βασίλη Λεβέντη «κουμπώνει» με ένα δεδομένο που δεν αποτελεί μυστικό – αντίθετα το γνωρίζουμε όλοι μας. Η διαπλοκή θέλει, τηρώντας την παράδοση, πάση θυσία να έχει λόγο στη σύνθεση της κυβέρνησης. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό το «θέλω», βλέπουμε συχνά να στοχοποιούνται πολιτικοί, ιδιαίτερα πρόσωπα - κλειδιά του κυβερνητικού επιτελείου, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά. Την ίδια στιγμή, ζωτικής σημασίας... ζητούμενο για τον Βασίλη Λεβέντη είναι, μετά την είσοδό του στη Βουλή, να σταθεροποιήσει τη θέση του ακόμη περισσότερο στην πρώτη γραμμή της πολιτικής επικαιρότητας. Είναι ο μόνος αρχηγός πολιτικού κόμματος που βρίσκεται σχεδόν καθημερινά στα τηλεοπτικά στούντιο. Εδώ που τα λέμε, μόνο οι υποψήφιοι της Ν.Δ. για τον «γαλάζιο» θρόνο συναγωνίζονται τον πρόεδρο της Ένωσης Κεντρώων σε τηλεοπτικές εμφανίσεις – αν και είναι αμφίβολο το ποιος εμφανίζεται συχνότερα.

Ιδιότυπο παιχνίδι Προσκεκλημένος από νωρίς το πρωί μέχρι το βράδυ στις πολιτικές εκπομπές και στα κεντρικά δελτία ειδήσεων των καναλιών, ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, παίρνοντας μέρος σε ένα ιδιότυπο παιχνίδι, το οποίο εξυπηρετεί, στον ίδιο βαθμό, το μιντι-

Από το πρωί μέχρι το βράδυ σε τηλεοπτικές εκπομπές αναλύει το... όραμά του για οικουμενική

Λεβέντης megas και μικρός!!!

ακό - επιχειρηματικό κατεστημένο και το πολιτικό του μέλλον, επαναλαμβάνει το μόνιμο μότο του περί σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης. Γιατί όμως οικουμενικό το κυβερνητικό σχήμα της αρεσκείας του; Ο ίδιος ο Βασίλης Λεβέντης δεν έχει κανέναν λόγο να επιδιώξει συγκυβέρνηση μόνο με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη και αν ήταν πολιτικά... αναλφάβητος δεν θα μπορούσε παρά να γνωρίζει την τύχη της ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη και του ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη, δύο σχημάτων τα οποία εξαερώθηκαν ύστερα από τη συμμετοχή τους σε κυβερνητικά σχήματα με ρόλο «μικρού εταίρου». Είναι επίσης γνωστή η μοίρα του βενιζελικού ΠΑΣΟΚ, το οποίο πλήρωσε πολύ ακριβά όχι απλώς τη συγκυβέρνηση, αλλά και την πολιτική υποταγή στη σαμαρική Ν.Δ.

«Εκλιπαρεί» Την ίδια ώρα παράγοντες του ΣΥΡΙΖΑ, έξω και πέρα από κάθε πρόθεση του Μεγάρου Μαξίμου, προφανώς για δικούς τους αδιευκρίνιστους λόγους, συντηρούν σενάρια συγκυβέρνησης του κόμματός τους και της Ένωσης Κεντρώων προκαλώντας εκνευρισμό όχι μόνο στο Μαξίμου, αλλά σε ολόκληρο τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εμφανίζεται περίπου να... εκλιπαρεί για μια κατ’ ουσίαν ανεπιθύμητη συνεργασία. Παράπλευρη συνέπεια αυτής της

«συζήτησης» είναι αφενός να ασκείται πίεση στο εσωκομματικό πεδίο του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει δύσκολων νομοθετημάτων που πρέπει να ψηφιστούν στην Ολομέλεια της Βουλής και αφετέρου το κόμμα του Λεβέντη να εμφανίζεται περίπου ως δυνητικός εγγυητής της πολιτικής σταθερότητας. Και κάπως έτσι έχουμε... πήξει σε ανυπόστατα σενάρια χωρίς καμία προοπτική υλοποίησης. Εδώ που τα λέμε έχει αξία, ξεχωριστή μάλιστα, να αναφέρουμε και τι λέει ο πιο άμεσα, υποτίθεται, ενδιαφερόμενος, ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος μέσες - άκρες είπε ότι η συζήτηση για συνεργασία με τον Λεβέντη τον διασκεδάζει. Ο πρωθυπουργός, μιλώντας στη «Real News», τόνισε για τα σενάρια περί οικουμενικής κυβέρνησης ή συνεργασίας με την Ένωση Κεντρώων πως «όλα αυτά είναι όνειρα θερινής νυκτός». Το προχώρησε μάλιστα κι άλλο λέγοντας ότι «παρακολουθώ κι εγώ το τελευταίο διάστημα μία αστεία συζήτηση. Με διασκεδάζει, δεν μπορώ να πω, αλλά θα προτιμούσα να μη συμμετέχω στη συντήρηση μίας άνευ αντικειμένου συζήτησης». Ο μικρομεγαλισμός μάλιστα που διακρίνει την Ένωση Κεντρώων ωθεί τον πρόεδρό της όχι μόνο να παριστάνει τον εγγυητή της πολιτικής ζωής, αλλά και να εκτροχιάζεται προκειμένου να συντηρήσει τη μιντιακή φαρσοκωμωδία στην οποία πρωταγωνιστεί. Διαρκώς ασκεί κριτική σε όλους και

για όλα σαν να έχει ο ίδιος το παπικό αλάθητο. Ωστόσο από τις φωνές, τις χοντράδες και τις υστερίες της προκοινοβουλευτικής εποχής, ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων έχει αναβαπτιστεί από τη μιντιοκρατία και έχει περάσει πλέον, μετά την είσοδο στη Βουλή, στη φάση της «ώριμης κριτικής», της «πολιτικής συμβουλής», της «γόνιμης αντιπολίτευσης». Με άλλα λόγια, έχουμε μπροστά μας ένα πολιτικό φαινόμενο που, παρότι βρισκόταν πολύ μπροστά από την εποχή, κανείς δεν το είχε πάρει χαμπάρι για να του αποδώσει τα εύσημα. Κάτι σαν τον παλαιό προπονητή ποδοσφαίρου ο οποίος, κατά δήλωσή του, βρισκόταν 100 χρόνια μπροστά από τους συναδέλφους του... Την περασμένη εβδομάδα, μια ημέρα πριν φύγει ο «παλιός ο χρόνος», ο Βασίλης Λεβέντης, μιλώντας σε πρωινή ενημερωτική εκπομπή, δήλωσε πως βουλευτής του Ποταμιού, τον οποίο όμως δεν κατονόμασε, προσέγγισε τον γιο του – με αυτήκοο μάρτυρα τον ίδιο – πριν από την ψηφοφορία στη Βουλή για το σύμφωνο συμβίωσης, για να συζητήσει μαζί του το ενδεχόμενο καταψήφισης του νομοσχεδίου ώστε «να ρίξουν» την κυβέρνηση. «Όταν ήταν εκτός Βουλής, ειδικευόταν στις κατάρες, τώρα εξασκείται στα ψεύδη. Είναι και αυτό μία πρόοδος» ήταν το καυστικό σχόλιο του Ποταμιού, που κατηγόρησε τον Βασίλη Λεβέντη ότι λέει ψέματα.

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

0

www.topontiki.gr

Ίσως ούτε η Πυθία να ήταν σε θέση να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί το προσφυγικό ζήτημα στην Ευρώπη το 2016, αφού κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει τις γεωπολιτικές εξελίξεις.

Μ

ε το «καλημέρα» δύο πολύ σημαντικά γεγονότα συνταράσσουν το διεθνές σκηνικό επηρεάζοντας έμμεσα και τη χώρα μας: Η κρίση μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν με αφορμή την εκτέλεση του σιίτη κληρικού Νιμρ Αλ Νιμρ και η ενίσχυση των ήδη αυστηρών ελέγχων στα σύνορα της Σουηδίας με τη Δανία με σκοπό τον περιορισμό των προσφυγικών ροών. Από τη μια, το τεταμένο κλίμα στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο ισχυρότερες χώρες στη Μέση Ανατολή και ηγέτιδες δυνάμεις των δύο μεγαλύτερων μουσουλμανικών δογμάτων, των σιιτών και των σουνιτών, κάνει πιο δύσκολες τις διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση λύσης στο Συριακό και «πυρπολεί» το ενδεχόμενο μιας διεθνούς συμμαχίας εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Ελάχιστοι πλέον πιστεύουν πως ο πενταετής εμφύλιος στη Συρία θα λήξει σύντομα. Η αίσθηση αυτή κυριαρχεί πλέον και μεταξύ των 4.390.439 (στοιχεία 17 Δεκεμβρίου 2015) Σύρων προσφύγων που εγκατέλειψαν τη χώρα. Σχεδόν 3,5 εκατομμύρια παρέμεναν όλα αυτά τα χρόνια στους προσωρινούς καταυλισμούς στην Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή ο πόλεμος θα ολοκληρωνόταν. Από αυτούς σχεδόν τα δύο τρίτα εγκατέλειψαν τη Συρία το 2015 και κατανέμονται ως εξής: Τουρκία 2.291.000, Λίβανος 1.070.189, Ιορδανία 633.466. Οι ελπίδες τους όμως μέρα με τη μέρα μειώνονται και οι εκτιμήσεις ειδικών και μη είναι ότι το 2016 η Ευρώπη πρόκειται να γνωρίσει το μεγαλύτερο «κύμα» προσφύγων από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Περισσότεροι και από τους ένα εκατομμύριο ανθρώπους και πλέον που ήδη επιχείρησαν τον διάπλου της Μεσογείου από τα τουρκικά παράλια και τη Λιβύη προς την Ευρώπη.

Η τραγωδία σε αριθμούς

Ο απολογισμός Η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων εισήλθε στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, που παρουσιάζει σήμερα αποκλειστικά το «Ποντίκι», από την 1η Ιανουαρίου 2015 έως και τις 4 Ιανουαρίου 2016 έφθασαν στην Ελλάδα 859.508 πρόσφυγες και μετανάστες! Η πλειονότητα (43%) είναι Σύροι και ακολουθούν οι Ιρακινοί (26%), Αφγανοί (24%), Ιρανοί, Μαροκινοί και Αλγερινοί σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 2% και 6% μηνιαίως. Το 45% είναι άνδρες, το 35% παιδιά και το 20% γυναίκες, ένδειξη του ότι σχεδόν ένα στα δύο προσφυγόπουλα καταλήγει στην Ευρώπη είτε ασυνόδευτο είτε μόνο με τον έναν από τους δύο γονείς του. Ήδη από τις αρχές της νέας χρονιάς έως και την περασμένη Δευτέρα 8.189 νέοι πρόσφυγες

έφθασαν στα ελληνικά νησιά. Κατά μέσο όρο 2.047 άνθρωποι καθημερινά, με τους περισσότερους να φθάνουν στη Λέσβο. Όσο για τον τραγικό απολογισμό των ανθρώπων που χάθηκαν στα παγωμένα νερά του Αιγαίου, επισήμως ανέρχονται σε 395 (149 εξακολουθούν να θεωρούνται αγνοούμενοι). Όμως εκφράζονται φόβοι ότι ο αριθμός των αφίξεων στην Ευρώπη – και των θυμάτων – είναι πολύ μεγαλύτερος, αφού οι παραπάνω αριθμοί συντάχθηκαν βάσει των προσφύγων και μεταναστών που εντοπίστηκαν από τις λιμενι-

κές αρχές και τις ΜΚΟ και ταυτοποιήθηκαν στα προσωρινά κέντρα καταγραφής στα ελληνικά νησιά.

Ο μεγάλος «ξεριζωμός» Το να διασχίσεις τη Μεσόγειο είναι επικίνδυνο, καθώς ο κίνδυνος πνιγμού καραδοκεί. Όμως πρόσφυγες και μετανάστες συνεχίζουν να έρχονται κάθε μέρα σε πολλές βάρκες, από τις οποίες ξεχύνονται στις ακτές των ελληνικών νησιών κοντά στην Τουρκία. Η πλειονότητα των αφιχθέντων έχει τραπεί σε φυγή λόγω της σύρ-

ραξης στη Συρία. Από πλευράς εκπαίδευσης, είναι η αφρόκρεμα της χώρας τους: το 86% αναφέρει ότι έχει τελειώσει τη δευτεροβάθμια ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Οι μισοί από αυτούς έχουν φοιτήσει σε πανεπιστήμιο. Όμως «κουβαλούν» τις πληγές του πολέμου. Ένας στους πέντε εξακολουθεί να αναζητεί κάποιο μέλος της οικογένειάς του που έχει χαθεί στη Συρία. Αυτά είναι μερικά από τα ευρήματα μιας έρευνας που δημοσίευσε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) πρόσφατα στη Γενεύη. Βασίζεται σε συνεντεύξεις που έκαναν ομάδες του τομέα προστασίας των συνόρων της Υ.Α. σε διάφορες τοποθεσίες στην Ελλάδα στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Η μεγάλη πλειονότητα των ερωτηθέντων (78%) ήταν κάτω των 35 ετών. Το επάγγελμα που αναφέρεται συχνότερα είναι φοιτητής. Το 16% των ερωτηθέντων είπε ότι φοιτούσε στο πανεπιστήμιο πριν τραπεί σε φυγή. Ακολουθούσαν οι έμποροι σε ποσοστό 9%, οι ξυλουργοί, ηλεκτρολόγοι και υδραυλικοί σε ποσοστό 7%, οι μηχανικοί και αρχιτέκτονες σε ποσοστό 5% και τέλος οι γιατροί ή φαρμακοποιοί σε ποσοστό 4%. Συνολικά, το προφίλ του πληθυσμού που βρίσκεται σε μετακίνηση είναι υψηλής εξειδίκευσης. Σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων – το 63% – είπαν ότι εγκατέλειψαν τη Συρία το 2015. Και το 85% δήλωσε ότι έφτασε σε ένα από τα ελληνικά νησιά με την πρώτη απόπειρα. Οι περισσότεροι, το 65%, δήλωσαν ότι δεν είχαν κάποιες ιδιαίτερες ανάγκες. Το 5% είπε ότι είχε υποστεί βασανιστήρια. Η πλειονότητα είχε περάσει λιγότερο από τρεις μήνες σε μια τρίτη χώρα πριν διασχίσει τη Μεσόγειο. Πολύ λίγοι, μόνο το 13%, είχαν επάνω τους τα απαραίτητα έγγραφα που τους επέτρεπαν να παραμείνουν σε μια τρίτη χώρα. Μεταξύ αυτών, ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 91% όσων διέμεναν σε μια τρίτη χώρα για περισσότερο από έναν μήνα, έμενε σε ιδιωτική κατοικία. Μόνο το 3% έμενε σε καταυλισμούς. Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους εγκατέλειψαν τη χώρα και διέσχισαν τη Μεσόγειο ήταν η δυσκολία εύρεσης εργασίας και ο φόβος για την ασφάλειά τους. Περίπου το 58% των ερωτηθέντων είπε ότι η πρόθεσή του ήταν να φέρει αργότερα και άλλα μέλη της οικογένειάς του στη χώρα όπου θα του χορηγηθεί άσυλο. Καθώς η σύρραξη στη Συρία πλησιάζει στο πέμπτο έτος της, οι περισσότεροι από αυτούς που καταφτάνουν στις ευρωπαϊκές ακτές είπαν ότι ελπίζουν να τους χορηγηθεί άσυλο στη Γερμανία. Η επόμενη ευρωπαϊκή χώρα της λίστας προτίμησής τους ήταν η Σουηδία. Οι βασικές αιτίες που έδωσαν οι ερωτηθέντες ήταν: οικογενειακή επανένωση, παροχή βοήθειας για τους πρόσφυγες, δυνατότητες εύρεσης εργασίας και ευκαιρίες εκπαίδευσης. «Οι Σύροι διακινδυνεύουν τη ζωή τους καθώς και των παιδιών τους στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη ψάχνοντας να βρουν κάποιες ευκαιρίες εκπαίδευσης και απασχόλησης, για τη δυνατότητα να ζήσουν σε ασφάλεια και ειρήνη» δήλωσε η Νταϊάν Γκούντμαν, αναπληρώτρια διευθύντρια του Γραφείου Ευρώπης της Υ.Α. Στοιχεία έρευνας: Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR)

10

Νέα Δημοκρατία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

H... EMY βγάζει αρχηγό Ο Βαγγέλης προσεύχεται για λιακάδα (λόγω ηλικιωμένων), ενώ ο Κυριάκος «αδιαφορεί» Ο... καιρός θα παίξει σημαντικό ρόλο στην εκλογή του νέου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, γι’ αυτό και τα επιτελεία των δύο υποψηφίων έχουν αρχίσει να «ξεσκονίζουν» τους χάρτες των προβλέψεων προκειμένου να δουν τις μετεωρολογικές συνθήκες σε όλη τη χώρα.

Μ

άλιστα η πλευρά του Βαγγέλη Μεϊμαράκη φαίνεται να πιέζεται περισσότερο από μια αιφνίδια κακοκαιρία, αφού μοιάζει να έχει υποστηρικτές στις μεγαλύτερες ηλικίες. Με 150.000 ψηφοφόρους σε ηλικία άνω των 65 ετών είναι λογικό οι καιρικές συνθήκες της Κυριακής να αποτελούν κρίσιμο παράγοντα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την άλλη επιχειρεί να συσπειρώσει τους νεότερους από όσους προσήλθαν στον πρώτο γύρο και προσπαθεί να τους παρακινήσει με τα συνθήματα περί ανανέωσης που ο ίδιος προωθεί. Ταυτόχρονα και οι δύο υποψήφιοι έχουν αρχίσει «πρέσινγκ» σε βουλευτές και τοπικά στελέχη προκειμένου να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους της Ν.Δ. και να «πλασάρουν» τους υποψηφίους. Η ίδια πίεση ασκείται τις τελευταίες ώρες και προς βουλευτές που δεν έχουν τοποθετηθεί δημοσίως, ώστε να πάρουν θέση, κυρίως βουλευτές από την καραμανλική πτέρυγα, που τα έχει δώσει όλα στη στήριξη του Μεϊμαράκη, αφού εκτιμούν ότι η επικράτηση του Μητσοτάκη θα σημάνει και την επιχείρηση αποδυνάμωσης της ισχύος του Κώστα Καραμανλή στο κόμμα. Στην τελική ευθεία για τις κάλπες οι υποψήφιοι τα δίνουν όλα και επιχειρούν να θέσουν τα διλήμματα που θα συγκινήσουν τους ψηφοφόρους προκειμένου να τους πάρουν μαζί. Η λίστα των ψηφοφόρων του δεύτερου γύρου είναι πια κλειστή και τα επιτελεία των υποψηφίων έχουν πρόσβαση σ’ αυτήν και μπορούν να εξαγάγουν συμπεράσματα για την ηλικιακή, οικονομική, γεωγραφική, επαγγελματική διαστρωμάτωση όσων έσπευσαν στην πρώτη εκλογή.

Τα διλήμματα Και οι δύο υποψήφιοι δημοσίως εκτιμούν ότι η εκλογή είναι ανοιχτή και όλα θα επανακαθοριστούν, αφού δεν αποκλείεται κάποιοι να μεταβάλουν την ψήφο τους ακόμη και την τελευταία στιγμή. Πάντως τα επιτελεία των δύο υποψηφίων εκφράζουν απόλυτη βεβαιότητα νίκης του δικού τους υποψηφίου. Τα διλήμματα που θέτουν οι δύο πλευρές επιχειρούν να συγκινήσουν τη μεγάλη μερίδα, όχι μόνο των δικών τους ψηφοφόρων, αλλά και των 130.000 πολιτών που προσήλθαν στις κάλπες για να ψηφίσουν τους Απόστολο Τζιτζικώστα και Άδωνι Γεωργιάδη: ◆ Σκληρή σύγκρουση με τον Τσίπρα ή διαλ-

«Πρέσινγκ» σε βουλευτές και τοπικά στελέχη από τους δύο μονομάχους

λακτική αντιπολίτευση για το καλό της χώρας; ◆ Δημόσιο ανεπτυγμένο ή εισαγωγή σ’ αυτό των κριτηρίων του ιδιωτικού τομέα; ◆ Πλήρης ανανέωση του κόμματος ή ενίσχυση του λαϊκού δεξιού στοιχείου και του καραμανλισμού; ◆ Επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού ή του κεντρώου στιλ Καραμανλή; Αυτά είναι τα διλήμματα που επιχειρούν να παρουσιάσουν οι δύο μονομάχοι στην κούρσα για την εκλογή, με τον Μεϊμαράκη κυρίως να επιχειρεί να «φοβίσει» τους νεοδημοκράτες ότι η επικράτηση Μητσοτάκη θα σημάνει τη στροφή της Ν.Δ. προς τον νεοφιλελευθερισμό. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης συστηματικά επιχειρεί να κρατήσει αποστάσεις από την κυβέρνηση Σαμαρά και απευθύνει κατηγορίες για την πολιτική απολύσεων στο Δημόσιο και το κλείσιμο της ΕΡΤ. Το επιχείρημα αυτό προσπαθεί να αντιστρέψει ο Μητσοτάκης κατηγορώντας τον πρώην πρόεδρο της Βουλής ότι ουδέποτε διατύπωσε άλλη άποψη ή έδειξε να διαφωνεί με την πολιτική της κυβέρνησης Σαμαρά. Μάλιστα, μιλώντας στο Mega τη Δευτέρα, είπε με νόημα ότι αυτά τα επιχειρήματα τα χρησιμοποιούν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και είναι απορίας άξιο πώς τα επαναφέρουν νεοδημοκράτες.

Το θέμα Τσίπρα Εμμέσως ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να «ποντάρει» σε ένα ζήτημα που αποτελεί κόκκινο πανί για πολλούς νεοδημοκράτες. Στην κα-

ταγγελία δηλαδή πολλών εντός και εκτός Ν.Δ. ότι υπάρχει παρασκηνιακή συνεργασία μεταξύ Κ. Καραμανλή και Αλ. Τσίπρα με στόχο την «προστασία» της διακυβέρνησης της χώρας από το 2004 ώς το 2009 και την εξασφάλιση από την άλλη πλευρά μιας απρόσκοπτης τετραετίας για τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Η «συναλλαγή» αυτή, την οποία έχει καταγγείλει δημοσίως η Φώφη Γεννηματά, φαίνεται πως πολώνει τους νεοδημοκράτες και αποτελεί μια σκιά στην υποψηφιότητα Μεϊμαράκη, αλλά και στο κύρος των καραμανλικών. Μάλιστα πολλοί επισημαίνουν πως η είδηση ότι υπήρχε συνομιλία Καραμανλή - Τσίπρα πριν από την τελική συμφωνία του πρωθυπουργού με τους δανειστές για το τρίτο μνημόνιο είχε την επίπτωσή της στην τελική εκλογή.

Το Δημόσιο Το ζήτημα πάντως των σχέσεων της Ν.Δ. με την κυβέρνηση απασχολεί πολύ έντονα τους ψηφοφόρους. Ο Μεϊμαράκης φαίνεται να έχει εγκαταλείψει το πολύ ήπιο στυλ προσέγγισης με την κυβέρνηση «για το καλό της χώρας» και τις τελευταίες ημέρες επιχειρεί να εμφανιστεί πιο αυστηρός με τον Τσίπρα. Ο Μητσοτάκης από την πλευρά του συνεχίζει να επιτίθεται με σκληρότητα στην κυβέρνηση και δεσμεύεται ότι, μετά το πεντάμηνο που ζητάει για την ανασυγκρότηση της παράταξης, θα αρχίσει να ζητάει εκλογές θεωρώντας ότι η χώρα πρέπει να απαλλαγεί μια ώρα αρχύτερα από τη συγκεκριμένη κυβέρνηση. Θέλει έτσι να δείξει ότι ο εσωκομματικός του αντίπαλος δεν έχει δυνατότητες πίεσης και ασφυκτικής αντιπολίτευσης προς την κυβέρνηση. Αντικρούει δε την κατηγορία ότι είναι νεοφιλελεύθερος επαναλαμβάνοντας ότι δεν χρειάζεται η Ν.Δ. τους ακραίους υπερσυντηρητικούς δεξιούς και είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει άνοιγμα προς το Κέντρο, που δίνει και κυβερνητικές πλειοψηφίες. Ο Μεϊμαράκης, όμως, φροντίζει όλο και πιο συχνά να θυμίζει τη σκληρή μνημονιακή τακτική του Μητσοτάκη, που ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης ήταν ο... καλύτερος φίλος της τρόικας. Ταυτόχρονα επιχειρεί να αποδείξει ότι ο αντίπαλός του είναι οπαδός του νεοφιλελευθερισμού, πολιτικό στίγμα διχαστικό για τη Ν.Δ., το οποίο την αποκόπτει από τη λαϊκή δεξιά παράδοσή της. Εμμέσως μοιάζει να προτείνει μια πιο κεντροαριστερή πολιτική στα ζητήματα της διαχείρισης του κράτους και στον ρόλο του Δημοσίου στην εξέλιξη της οικονομίας. Ενδεχομένως εδώ να υπάρχει μια μάχη γενεών, αφού οι παλαιότεροι δεξιοί μπορεί να νοσταλγούν την περίφημη «σοσιαλμανία» του ιδρυτή Κωνσταντίνου Καραμανλή ή την πασοκικής έμπνευσης εξά-

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΡΙΟΥ 2016

Νέα Δημοκρατία

11

www.topontiki.gr

Τα υπέρ, τα κατά και οι συμμαχίες Μεϊμαράκη Μητσοτάκη, υπό το βλέμμα του Κώστα της Ραφήνας

πλωση του Δημοσίου επί Κώστα Καραμανλή. Όπως λένε από το επιτελείο του Μεϊμαράκη, ένα σοβαρό ποσοστό από τους 400.000 πολίτες που έσπευσαν να ψηφίσουν έχουν σχέση με τον δημόσιο τομέα και με τις αναφορές αυτές τους κερδίζει ο Μεϊμαράκης. Ο Μητσοτάκης όμως προβάλλει την άτεγκτη και σοβαρή τήρηση του μνημονίου ως μεγάλη μεταρρυθμιστική ευκαιρία της χώρας και επιχειρεί να πείσει ότι ήταν από τους λίγους που έκαναν έργο με συνέπεια και ιδεολογικό στίγμα στο υπουργείο του. Εκτιμά ότι μια πολιτική εξυγίανσης και εξορθολογισμού του Δημοσίου θέλουν και οι νέοι ψηφοφόροι της Ν.Δ., αλλά και αυτοί του κεντρώου χώρου. Οι συνεργάτες του Μητσοτάκη εκτιμούν ότι η πλειοψηφία της Ν.Δ. δεν είναι κρατικιστική και πως, αν το κόμμα πρέπει να διευρύνει την επιρροή του, αυτό δεν πρέπει να γίνει σε κοινωνικές ομάδες που έχει αλώσει ο ΣΥΡΙΖΑ και κάποτε ήταν πιστές στο ΠΑΣΟΚ, αλλά στις ομάδες των πολιτών που πιστεύουν στην ιδιωτική πρωτοβουλία και την ανάπτυξη μέσα από ιδιωτικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις. Στο επιτελείο του πιστεύουν ότι οι πολίτες, ύστερα από έναν χρόνο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, είδαν πού μπορούν να οδηγήσουν τα ψέματα, οι λαϊκισμοί, ακόμα και η επαμφοτερίζουσα στάση που κρατάει η Ν.Δ. σε κρίσιμα θέματα και εγκρίνουν μια άμεση και καθαρή θέση υπέρ της προώθησης του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας.

Η τύχη του κόμματος Ένα ακόμη χαρακτηριστικό στο οποίο θεωρεί ότι υπερέχει ο Μητσοτάκης είναι ότι έχει ταχθεί υπέρ της πλήρους ανανέωσης και ανασυγκρότησης του κόμματος, θέμα στο οποίο δεν έχει διακριθεί έως τώρα ο Μεϊμαράκης. Απέναντι σε ένα κλειστό σώμα ψηφοφόρων που είναι εύκολο να καθοδηγηθούν από τους κομματάρχες, ο Μητσοτάκης αντιπαραβάλλει 140.000 που ώς τώρα είχαν πολύ χαλαρή σχέση με το κόμμα και δεν ετεροκαθορίζονται από τον στενό κομματικό μηχανισμό. Με δεδομένο ότι μια κρίσιμη παράμετρο της εκλογής είναι οι ψηφοφόροι που επέλεξαν Τζι-

τζικώστα και Γεωργιάδη την πρώτη Κυριακή και που ανέρχονται στους 130.000, οι δύο υποψήφιοι αναμένεται να ανεβάσουν τους τόνους στη μεταξύ τους αντιπαράθεση. Η αλήθεια είναι ότι ο Μεϊμαράκης κινείται με μια σχετικότερη άνεση, αφού είναι μπροστά 11 μονάδες και κατεβαίνει ως φαβορί, ενώ την πίεση ότι μπορεί να αντέξει ως αουτσάιντερ την έχει ο Μητσοτάκης. Στο πλευρό του Μεϊμαράκη είναι ο Καραμανλής και μια σειρά δραστήρια στελέχη του, που φαίνεται να δίνουν μάχη επιβίωσης, γι’ αυτό και η κινητικότητά τους είναι έντονη. Ο Μητσοτάκης μοιάζει να έχει πολύ μικρότερο μηχανισμό να τον στηρίζει. Το ζήτημα όμως είναι ότι, επειδή ακριβώς η στρατηγική του χαράσσεται από έναν στενό κύκλο, μοιάζει πιο συγκεκριμένη και σαφής.

Μάχη φατριών Ο Μητσοτάκης κατόρθωσε να δώσει ιδεολογικά και πολιτικά χαρακτηριστικά στην υποψηφιότητά του. Πρότεινε αναθεώρηση του Συντάγματος και μάλιστα με τη δέσμευση ότι η Ν.Δ. θα συναινέσει με τις αλλαγές του ΣΥΡΙΖΑ, αρκεί να υπάρχει αμοιβαιότητα από αυτόν και να στηρίξει τις δικές της προτάσεις. Πρότεινε ακόμη τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για τη διερεύνηση όσων χειρίστηκαν την οικονομία από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2015 δίνοντας στίγμα της σκληρής αντιπολίτευσης που εισηγείται. Έχει ωστόσο μπροστά του μεγάλες δυσκολίες για να βγει νικητής, παρότι ο ίδιος δηλώνει βέβαιος επ’ αυτού. Ο μεγαλύτερος αντίπαλος είναι ο καραμανλισμός και η απήχησή του στη βάση της Ν.Δ. και το ότι είναι γόνος της οικογένειας Μητσοτάκη, που πάντα εθεωρείτο ότι προερχόταν από το Κέντρο και βέβαια ότι έχει πολιτικές πλάτες. «Είναι τιμή μου που με στηρίζει ο Κώστας Καραμανλής, δεν ξέρω αν ο κ. Σαμαράς θα στηρίξει τον Κυριάκο Μητσοτάκη», είπε προχθές ειρωνικά ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης θέλοντας να δείξει την εσωκομματική απομόνωση του αντιπάλου του. Η επίδοσή του την πρώτη Κυριακή, λένε οι συνεργάτες του Μητσοτάκη, δίνει απάντηση και επισημαίνουν ότι ο υποψήφιός τους δεν

παραλείπει να τονίσει πως ο ίδιος δεν ετεροκαθορίζεται από συγγένειες, είχε πολιτικές διαφορές και με τον πατέρα του και έχει δουλέψει ως «εργάτης» στη Ν.Δ. από 16 χρόνων χωρίς να αλλάξει κόμμα ή να αμφισβητήσει ποτέ την ηγεσία του. Και όσο η εκστρατεία κορυφώνεται, οι δύο μονομάχοι επικεντρώνουν την τακτική τους στο λεκανοπέδιο της Αττικής και στην Κεντρική Μακεδονία, όπου ψήφισαν περισσότεροι από τους μισούς νεοδημοκράτες στον πρώτο γύρο. Μεϊμαράκης και Μητσοτάκης βρέθηκαν τις προηγούμενες μέρες στη Θεσσαλονίκη και τις γύρω περιοχές στοχεύοντας στους ψηφοφόρους του Τζιτζικώστα, ο οποίος μέχρι και χθες δεν είχε πάρει θέση στην αντιπαράθεση. Τις τελευταίες μέρες Μεϊμαράκης και Μητσοτάκης θα επικεντρώσουν την προσοχή τους στην Αττική. Ο Μεϊμαράκης θεωρεί ότι δεν χάνει την πρωτιά με τίποτα, αφού οι συνεργάτες του εκτιμούν πως από την ανάλυση των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου δεν διαφαίνεται τέτοια απειλή ανατροπής. Ο Μητσοτάκης από την άλλη δείχνει να έχει μεγαλύτερη συσπείρωση στους ψηφοφόρους του πρώτου γύρου και δηλώνει σίγουρος για τη νίκη του, αφού εκτιμά ότι η υποψηφιότητά του έχει κινηματικό χαρακτήρα. Κοντός ψαλμός, η Κυριακή ζυγώνει...

12

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Με αγωνία και ιδιαίτερη προσοχή παρακολουθούν την προεκλογική διαδικασία και τις εξελίξεις στη Ν.Δ. το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι.

Ό

σο περνούν οι μέρες και οι δύο μονομάχοι αναγκάζονται να τοποθετηθούν πιο πολιτικά και να αποκαλύψουν μέρος των προθέσεων και των απόψεών τους για την πορεία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τόσο το ενδιαφέρον στους πολιτικά όμορους χώρους κορυφώνεται.

Έχουν θορυβηθεί Οι συνεχείς αναφορές του Κυριάκου Μητσοτάκη στον χώρο του Κέντρου και στο γεγονός ότι η Ν.Δ. δεν χρειάζεται τους ακραίους δεξιούς για να γίνει πλειοψηφική δύναμη είναι εύλογο να έχει θορυβήσει το Ποτάμι, το οποίο κινείται, σχηματικά θα λέγαμε, δεξιότερα του ΠΑΣΟΚ, στον χώρο των πάλαι ποτέ εκσυγχρονιστών του Κώστα Σημίτη και της φιλελεύθερης Δράσης του Στέφανου Μάνου. Είναι λογικό, λοιπόν, αν επικρατήσει ο Μητσοτάκης αυτή την Κυριακή, οι συνθήκες να δυσκολέψουν για το Ποτάμι, το οποίο στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, αλλά και στις μετέπειτα δημοσκοπήσεις, δείχνει πως βρίσκεται σε καθοδική πορεία. Ο λόγος που η Ν.Δ. ενδεχομένως θα καταστεί ανταγωνιστική και ελκυστική σε ψηφοφόρους του Ποταμιού είναι αρκετοί: u Κατ’ αρχάς η Ν.Δ., ως μεγαλύτερο κόμμα, είναι ελκυστικότερη διότι δίνει προοπτική διακυβέρνησης, δεύτερον έχει πολιτική παράδοση και τρίτον έναν στοιχειώδη έστω μηχανισμό και αναφορά στις τοπικές κοινωνίες προκειμένου να «περάσει» πιο εύκολα τον λόγο της. u Η διαδικτυακή και εναλλακτική διάρθρωση του Ποταμιού δεν σφυρηλατεί σχέσεις και αναφορές στην τοπική κοινωνία, ενώ οι κομματάρχες της Ν.Δ., έστω και παλαιάς κοπής, είναι υπαρκτά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται πολιτικά και κοινωνικά. Το στοιχείο που προβάλλει το Ποτάμι είναι ότι είναι ένας νέος πολιτικός χώρος, που δεν βαρύνεται με τα πολιτικά εγκλήματα των δύο κομμάτων εξουσίας. Ωστόσο το επιχείρημα αυτό δεν έπεισε πολλούς πολίτες και δεν του προσέδωσε κινηματικά χαρακτηριστικά, όπως έγινε με το πολιτικό «ξαδελφάκι» του στην Ισπανία. Επίσης σοβαρά στελέχη στους Αμπελοκήπους εκτιμούν ότι, αν επι-

Στα... κάρβουνα ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι Αγωνία για τον νέο αρχηγό της Νουδούλας κρατήσει ο Μητσοτάκης και επιχειρήσει στο άμεσο μέλλον πολιτική διεύρυνση, υπάρχουν στελέχη που βρίσκονται πολύ κοντά στις απόψεις του και θα μπορέσουν να «μετεγγραφούν», μια διαδικασία δυσάρεστη μεν, αλλά πολύ συχνή και κοινή στην πολιτική. Λένε ακόμη πως είναι φορέας νέων ιδεών μέσα σε μια «μουχλιασμένη» Ν.Δ., ενώ απέδειξε ότι μπορεί και επιθυμεί να χρησιμοποιήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το Διαδίκτυο γενικότερα, προκειμένου να «περάσει» το μήνυμά του. Οι φόβοι συνεπώς μιας πολιτικής εξάπλωσης στον χώρο τους είναι βάσιμοι.

Δυσανεξία Τις ίδιες ανησυχίες φαίνεται να διατυπώνουν και στελέχη που βρίσκονται πιο κοντά στον Ευάγγελο Βενιζέλο, αλλά και ο ίδιος ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Παρότι κανείς δεν έχει τοποθετηθεί δημοσίως, είναι προφανές ότι η κεντρώα πολιτική αναφορά του Βενιζέλου «ακουμπάει» τις πολιτικές παρακαταθήκες του Μητσοτάκη. Και μπορεί πλευρές

Οι ανησυχίες του Θεοδωράκη και του Βενιζέλου. Κυριάκο στηρίζει η Φώφη

της πολιτικής του να προκαλούν δυσανεξία σε πολλούς πασόκους, όχι όμως και στους εκσυγχρονιστές, που με τα χρόνια διολίσθησαν σε μια δεξιά ρητορική και οικονομική πρακτική. Ο ίδιος ο Βενιζέλος μπορεί να αποστασιοποιήθηκε από τα φαινόμενα Μπαλτάκου και την ακροδεξιά ρητορική του Φαήλου Κρανιδιώτη, αλλά ουδέποτε φαίνεται να διαφώνησε με την πολιτική του Κυριάκου Μητσοτάκη στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Ούτε στην παρούσα φάση, όταν ο Μεϊμαράκης άδειασε την κυβέρνηση Σαμαρά για να χτυπήσει ευθέως τον Μητσοτάκη, οι τότε συγκυβερνώντες πήραν θέση. Προφανώς αντιλαμβάνονται ότι μια τυχόν νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη μοιραία θα μετατοπίσει τη Ν.Δ. στο φιλελεύθερο Κέντρο, με χριστιανοδημοκρατικές απόψεις στην οικονομία, την κίνηση και τη δράση του κεφαλαίου κ.λπ., που αποτελούν πλειοψηφία στην Ευρώπη, αλλά και φιλελεύθερες απόψεις στην κοινωνική συγκρότηση, που αποτελούσαν μέχρι πρότινος προ-

μετωπίδα του προοδευτικού χώρου στην Ελλάδα. Η άνευ επιφυλάξεων υπερψήφιση του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια από τον Μητσοτάκη είναι ένα δείγμα γραφής για το ότι επιχειρεί να τραβήξει τη Ν.Δ. από την πλήρη ταύτισή της με την εκκλησιαστική ιεραρχία και έναν υπερσυντηρητικό πολιτικό εαυτό, φάντασμα της προδικτατορικής ΕΡΕ. Από την άλλη πλευρά η Φώφη Γεννηματά μάλλον επιθυμεί την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη, αφού μια τέτοια κίνηση θα ξεχώριζε τελείως τις ιδεολογικές και προγραμματικές κατευθύνσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ σε ένα μεγάλο πεδίο δράσης που αναφέρεται στην οικονομική και κοινωνική πολιτική. Η νεοφιλελεύθερης χροιάς πολιτικές που εισηγείται ο Μητσοτάκης και φλερτάρουν με απόψεις του Ποταμιού δεν αφορούν τις διακηρύξεις της προέδρου του ΠΑΣΟΚ, που επιχειρεί να επαναχαράξει την ιδεολογική κοίτη του κόμματός της στην παραδοσιακή σοσιαλιστική κοίτη, που ευνοεί τον σημαντικό ρόλο του Δημοσίου στην εξέλιξη της οικονομίας και την κοινωνική προστασία. Μάλιστα στη Χαριλάου Τρικούπη θεωρούν ότι, όσο καταρρέει η εικόνα της ριζοσπαστικής και εναλλακτικής Αριστεράς από τη διακυβέρνηση Τσίπρα, τόσο οι πολίτες θα πείθονται ότι άδικα κατηγορήθηκε το ΠΑΣΟΚ για την πολιτική του. Επισημαίνουν δε επ’ αυτού ότι το κόμμα τους έχει αναγνωρίσει λάθη και εστίες διαφθοράς, έχει πληρώσει γι’ αυτές πολιτικά πολύ σκληρά, αλλά έχει απομακρυνθεί από ένα ακραίο κρατισμό υπερασπιζόμενο κανόνες αξιοκρατίας και διαφάνειας. Με άλλα λόγια εκτιμούν, χωρίς να το λένε, ότι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. ακολουθεί πρότυπα της χειρότερης εκδοχής της πασοκικής διακυβέρνησης για να ικανοποιήσει όσους κρατιστές αυτομόλησαν από το κόμμα τους για να επιβιώσουν. Είναι προφανές λοιπόν ότι ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι, παρότι δεν έχουν πάρει δημοσίως θέση, έχουν διαφορετικές προτιμήσεις στην εκλογή της Κυριακής. Το Ποτάμι, αλλά και οι σκόρπιες δυνάμεις του Κέντρου θα ήθελαν την εκλογή του Ευάγγελου Μεϊμαράκη, που αφήνει μια αίσθηση μεταβατικότητας ως προς την πορεία της Ν.Δ., ενώ το ΠΑΣΟΚ προτιμά τον Κυριάκο Μητσοτάκη που θα επιβληθεί στον φιλελεύθερο - νεοφιλελευθερο - κεντροδεξιό χώρο δημιουργώντας ορατά πολιτικά όρια με την Κεντροαριστερά, στην οποία θέλουν να κινηθούν και να κυριαρχήσουν στην επόμενη φάση.

KKE

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

13

www.topontiki.gr

Μετά την ανάπαυλα η μάχη Έτοιμο το ΚΚΕ για να αντιπαλέψει το ασφαλιστικό. Σημαντικός, τονίζει, ο ρόλος του λαού Οι μέρες των εορτών έδωσαν λίγο χρόνο ξεκούρασης από το θυελλώδες 2015, που είχε τόσα πολιτικά γεγονότα όσα δεν είχαν ολόκληρες τετραετίες στο παρελθόν.

Τ

ο εορταστικό mood και η προσωρινή ξεγνοιασιά όμως καλούνται να μπουν στην άκρη, καθώς, όπως είχαμε προαναγγείλει και στα δύο εορταστικά φύλλα του «Ποντικιού», ο νέος χρόνος μάς βρίσκει στην τελική ευθεία για την κατάθεση της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού συστήματος. Ο υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος συναντήθηκε με τους πολιτικούς αρχηγούς εν όψει της κατάθεσης της τελικής πρότασης της κυβέρνησης. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας δέχτηκε να συναντήσει τον υπουργό, στον οποίο ξεκαθάρισε τη θέση του κόμματός του, που, όπως τόνισε και στις δηλώσεις του εξερχόμενος της

συνάντησης, «θα αντιπαλέψει με όλες του τις δυνάμεις και μέσα στη Βουλή, για να μην έρθει ένα τέτοιο νομοσχέδιο και βεβαίως να καταψηφιστεί». Τον αποφασιστικό ρόλο, όμως, όπως δήλωσε ο γ.γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ, «τον έχει ο ελληνικός λαός, οι εργαζόμενοι, η νεολαία μας, που πρέπει να ξεχυθούν στους δρόμους της πατρίδας μας και να βροντοφωνάξουν “κάτω τα χέρια από την κοινωνική ασφάλιση”». Στο κάλεσμα του ΚΚΕ και του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου έχουν ήδη ανταποκριθεί μια σειρά από Εργατικά Κέντρα, ομοσπονδίες και πρωτοβάθμια σωματεία, ενώ με πρωτοβουλία των κομμουνιστών σε

πολλούς χώρους δουλειάς, αλλά και κλαδικά σωματεία, έχουν γίνει συσκέψεις εργαζομένων σχετικά με τα θέματα της ασφάλισης και των αλλαγών που προωθούνται από την κυβέρνηση. Ήδη απόφαση για απεργιακή κινητοποίηση ενάντια στο νομοσχέδιο που θα φέρει η κυβέρνηση, έχουν πάρει τα Εργατικά Κέντρα: Ζακύνθου, Άρτας, Θεσπρωτίας, Κεφαλονιάς, Λαυρίου, Λέσβου, Λάρισας, Αγρινίου, Φωκίδας και Δωδεκανήσων. Σε αντίστοιχες αποφάσεις έχουν καταλήξει μεγάλες ομοσπονδίες και κλαδικά συνδικάτα όπως εκείνες των εργαζομένων σε γάλα - τρόφιμα - ποτά, στη βιομηχανία Τύπου και χάρτου, των λογιστών, των λιθογράφων,

των οικοδόμων, των εργαζομένων στο φάρμακο αλλά και των κλωστοϋφαντουργών. Οι εν λόγω αποφάσεις, πέρα από τον βασικό τους χαρακτήρα, που είναι η ξεκάθαρη δήλωση της αντίθεσης στο σχέδιο για το ασφαλιστικό από τα συλλογικά όργανα των εργαζομένων, έχουν έναν ακόμη ρόλο: Να πιέσουν την πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, η οποία κατά κανόνα προκηρύσσει τις απεργιακές κινητοποιήσεις ελάχιστες μέρες πριν από την πραγματοποίησή τους, να πάρει απόφαση για απεργία όσο το δυνατόν συντομότερα, ώστε αυτή να μπορεί να γίνει ευρύτερα γνωστή στους χώρους δουλειάς

και να προετοιμαστεί σε κάθε έναν ξεχωριστά.

Στον ΠτΔ ο Κουτσούμπας Μετά τη συνάντηση με τον υπουργό Εργασίας ο Δημήτρης Κουτσούμπας είχε την ευκαιρία να συζητήσει και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, ο οποίος τον υποδέχθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο. Οι δύο άνδρες κουβέντιασαν σχετικά με τα φλέγοντα διεθνή ζητήματα, όπως η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και το Κυπριακό, αλλά και τον κίνδυνο εμπλοκής της χώρας στις συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα στη Συρία.

Η Iστορ γράφεταίια στους δρό μους...

14

ω ν ώ π υ Τρ

πρώτο φύλλο για το 2016, το «Ποντίκι» εύχεται E Καθοτι στους αναγνώστες του «Καλή Χρονιά», αφήνοντας τις

απαισιόδοξες προσεγγίσεις για το τρέχον έτος σε άλλους. Στη γαλλική «Liberation», για παράδειγμα, η οποία δεν συμμερίζεται την ελληνική εν γένει κυρίαρχη αισιοδοξία «ότι η χώρα ευτυχώς σώθηκε και παραμένει στην Ευρώπη»… η χώρα παραμένει στην Ευρώπη. Αλλά σε μια E Πραγματι, Ευρώπη που κατά τη γαλλική εφημερίδα «οδεύει προς την άβυσσο». Οι συντάκτες της» Liberation» στο editorial ανασκόπησης για τα όσα συνέβησαν το 2015 αναρωτιούνται αν η Ε.Ε. θα συνεχίζει να υπάρχει το 2016! Το ίδιο απαισιόδοξος εμφανίζεται με δηλώσεις του στη «Liberation» και ο Γερμανός επίτροπος Γκούντερ Ότινγκερ, ο οποίος εκφράζει «φόβους για διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης». οι «κουτόφραγκοι» αναρωτιούE Κινταιανκαιέξωαγωνιούν για την πορεία της Ε.Ε., εδώ οι κυβερνώντες και το «σύστημα εξουσίας» συνεχίζουν να προσφέρουν τα πάντα στο όνομα της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας. Μιας πορείας η οποία πιθανότατα οδηγεί – όχι μόνο την Ελλάδα – σε τοίχο… Καλή χρονιά, παρ’ όλα αυτά, λοιπόν…

δεν κάνουν στενό μαρκάρισμα και καθυστερήσεις, τότε και η Ελλάδα θα αποκτήσει, εκτός απροόπτου, εντός του 2016 Κέντρο Αποτέφρωσης Νεκρών. Μετά την Πάτρα και τη Θεσσαλονίκη, το πρώτο βήμα έκανε και ο Δήμος Αθηναίων, ο οποίος δημοσίευσε την προκήρυξη ενδιαφέροντος για την αναζήτηση κατάλληλου χώρου είτε για αγορά είτε για μίσθωση. Το ακίνητο θα πρέπει να βρίσκεται εντός του λεκανοπεδίου Αττικής και να έχει έκταση από 2.000 τ.μ. έως 4.000 τ.μ. σκληρή και σε προσωπικό τόνο ήταν η απάντηE Ιδιαιτερα ση του αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δημήτρη Παπαγγελόπουλου στις ενστάσεις που κατέθεσαν εισαγγελικοί λειτουργοί σχετικά με την πρόσφατη τροπολογία που ψηφίστηκε και προβλέπει την αξιοποίηση όλων των στοιχείων που εμπεριέχονται στις διάφορες λίστες με Έλληνες καταθέτες στο εξωτερικό, ακόμα κι αν αυτά έχουν αποκτηθεί με μη νόμιμο τρόπο. «Δεν μπορουσα ποτέ να φανταστώ πως υπάρχει Έλληνας εισαγγελέας, που θα προτιμούσε να μειώνονται δραστικά μισθοί και συντάξεις και ο ελληνικός λαός να πληρώνει

E

Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ Οικονομικός Διευθυντής: ΜΑΡΚΟΣ ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ Εμπορικό Τμήμα: ΜΑΝΘΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ Tηλέφωνα - Fax: 210 68.98.448 210 68.98.226 Εκτύπωση: IRIS ΑΕΒΕ

D.A. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ Α.Ε.» ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ 40 σελίδες - 2,00 ­ ΓΡΑΦΕΙΑ: Λεωφ. Βουλιαγμένης 273, T.K. 17236, Άγιος Δημητριος, Κωδικός: 3107 Tηλ.: 210 68.98.448, Fax Σύνταξης: 210 68.91.046 e-mail: topontiki1@yahoo.gr internet: http://www.topontiki.gr

«ΠΟΝΤΙΚΙ» Πολιτική - Σατιρική και

αυθαίρετη ερμηνεία του νόμου για τις μισθώσεις χρεE Μια ώνει και πάλι άνευ λόγου τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Ο λόγος για το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που, σύμφωνα με τον νόμο, είναι υποχρεωτικό «κατά τη μίσθωση σε νέο ενοικιαστή κτηρίου ή κτηριακής μονάδας». Ήρθε, όμως, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων να προσθέσει ακόμα ένα χαράτσι, ορίζοντας ότι απαιτείται ΠΕΑ και για τις μισθώσεις που τροποποιούνται! Όπως επισημαίνει η ΠΟΜΙΔΑ, εάν ληφθεί υπόψη ότι οι περισσότερες τροποποιητικές συμβάσεις έχουν ως αντικείμενό τους την οικειοθελή μείωση του καταβαλλομένου μισθώματος, είναι όλως παράλογο να ζητείται ταυτόχρονα από τους εκμισθωτές και η έκδοση ΠΕΑ με δαπάνη τους... Παρακαλούνται οι εμπνευστές της εγκυκλίου να το πάρουν αλλιώς…

Καλή ... φώτιση

δεν επικρατήσουν οι γνωστοί E Εαν σκληροπυρηνικοί «δεινόσαυροι» και εάν

Διευθυντής Έκδοσης: ΠΑΝΑΓΗΣ Δ. ΚΟΥΤΟΥΦΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης: ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΙΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Aρχισυνταξία: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ, ΒΑΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ Υπεύθυνος Ύλης: ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ

αβάσταχτους φόρους, αντί να πληρώνουν τους φόρους τους οι φοροφυγάδες και τις νόμιμες υποχρεώσεις τους οι διαπλεκόμενοι και οι κλέφτες του δημοσίου χρήματος. Επίσης, αναρωτιέμαι αν η ανακοίνωση, που υπογράφουν οι κ.κ. Τζαβέλας και Ζημιανίτης, αναφέρεται σε συγκεκριμένη υπόθεση και ποια είναι αυτή. Προς το παρόν… αυτά» ανέφερε στην ανακοίνωσή του ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος.

Αποκαλυπτική εφημερίδα

•Για τη συνδρομή σας αρκεί ένα τηλεφώνημα στο 210-68.98.448. «ΠΟΝΤΙΚΙ» το... «ΠΟΝΤΙΚΙ» Σας! (Από το... 1979, ε;)

τελικη ευθεία βρίσκεται η Ν.Δ. για την ανάE Στην δειξη νέου προέδρου και οι δυο υποψήφιοι, Βαγγέλης Μεϊμαράκης και Κυριάκος Μητσοτάκης, παλεύουν για να κερδίσουν τους περισσότερους από τους υποστηρικτές του Απόστολου Τζιτζικώστα, τους οποίους ο περιφερειάρχης κάλεσε να ψηφίσουν με ελεύθερη βούληση. Προκειμένου να πετύχουν τον στόχο τους και οι δυο «γαλάζιοι» υποψήφιοι βρέθηκαν αυτές τις μέρες στη Θεσσαλονίκη, έχοντας συναντήσεις με επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς της συμπρωτεύουσας και προσμένοντας να «φωτίσει» την προσπάθειά τους το... Άγιο Πνεύμα των ημερών. αιχμες και τα «αλληλοκαρφώματα», πάντως, μεταξύ E ΟιΜεϊμαράκη και Μητσοτάκη δεν έλειψαν ούτε αυτές τις ημέρες. Ο Μεϊμαράκης «κάρφωσε» τον... μεταρρυθμιστή Μητσοτάκη λέγοντας πως οι απολύσεις καθαριστριών και σχολικών φυλάκων δεν συνιστούν μεταρρύθμιση. Ο Κυριάκος απαντώντας σημείωσε ότι δεν άκουσε τον Μεϊμαράκη το καλοκαίρι του 2013 να λέει αυτά τα πράγματα και αναρωτήθηκε γιατί τα λέει τώρα ο αντίπαλός του για τον «γαλάζιο» θρόνο...

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Νόμιμη ληστεία… Ο ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου Ελμαρ Αλτφάτερ σε συνέντευξή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» διαπιστώνει: «Η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών – τα οποία εμπίπτουν παντού στη νεοφιλελεύθερη αιρεσιμότητα – πάντα υπονομεύει το τρίπτυχο της ανθρώπινης ασφάλειας, της ανθρώπινης ανάπτυξης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι ένα από τα μέτρα που έχουν ληφθεί, προκειμένου να αφαιρεθούν όσα ανήκουν στους ανθρώπους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια νόμιμη ληστεία, η οποία αποκαλείται συσσώρευση διά της απόσπασης. Είναι πολύ καλά γνωστό (διότι έχει αναλυθεί από πολλούς επιστήμονες) ότι η ιδιωτικοποίηση υπονομεύει την κοινωνική ουσία της δημοκρατίας. Στην καλύτερη περίπτωση παραμένει μια σειρά κανόνων, για να λειτουργεί μια τυπική δημοκρατία. Αλλά η αυτονομία των ανθρώπων είναι περιορισμένη, διότι τα ιδιωτικοποιημένα πρώην δημόσια αγαθά δεν μπορούν να ελεγχθούν από τους ανθρώπους και να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση της ευημερίας τους». Αξιοποιούνται, προφανώς, για την ευημερία ελαχίστων…

…και πλιάτσικο Αλλά και στο «ιερό» της αγοράς, το χρηματιστήριο, όλα δουλεύουν ρολόι, για τους ελάχιστους ισχυρούς και προνομιούχους. Αυτούς που μπορούν να πωλούν πανάκριβα και να αγοράζουν τζάμπα. Όπως ακριβώς τζάμπα αγοράζουν αυτόν τον καιρό ό,τι έχει ενδιαφέρον στο ελληνικό χρηματιστήριο οι παγκόσμιοι γίγαντες της χρηματαγοράς. Σύμφωνα με πληροφορίες, λοιπόν, σε τοποθετήσεις σε μετοχές μη χρηματοοικονομικών blue chips προχώρησαν τις προηγούμενες εβδομάδες οι Citigroup, Μοrgan Stanley, Deutsche Bank, UBS, Credit Suisse, Cheuvreux. Τι αγόρασαν (τζαμπέ) αυτοί οι γίγαντες; Υποτιμημένες μετοχές επιχειρήσεων του δημόσιου τομέα (ΟΛΠ, ΕΥΑΘ, ΟΛΘ) και μετοχές «σκοτωμένες» ελπιδοφόρων ελληνικών επιχειρήσεων. Πρόκειται, προφανώς, για την ολοκλήρωση της συνταγής «ανάταξης» της ελληνικής οικονομίας μέσα από τα μνημόνια που οι δανειστές τοκογλύφοι επέβαλαν για να βουτήξουν στο τζάμπα ό,τι έχει αξία… μία Ν.Δ. με δημοκρατικές διαδικασίες, E «Φανταζομαι όπου ο κάθε βουλευτής θα έχει τριβή με την κοινωνία και όλα τα στελέχη θα έχουν ίδιες ευκαιρίες στο ξεκίνημα, ανεξαρτήτως οικογενειακής προέλευσης» ήταν η αιχμή του Βαγγέλη

Η Άγκυρα υπενθυμίζει τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο Δεν έχει περάσει καιρός από την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Τουρκία, όπου ανάμεσα στα άλλα αποφασίστηκε και η αναζωπύρωση του ελληνοτουρκικού διαλόγου για τα μείζονα ανοιχτά ελληνοτουρκικά ζητήματα. Ίσως και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η Άγκυρα σπεύδει να υπενθυμίσει – και μάλιστα εμπράκτως – ότι παραμένει αμετακίνητη στη θέση της: Στο Αιγαίο υπάρχουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες με αδιευκρίνιστη από τις διεθνείς συνθήκες κυριαρχία. Ο τρόπος για να γίνει έμπρακτα αυτή η υπενθύμιση είναι απλός. Το τελευταίο διάστημα η Τουρκία εξέδωσε συνολικά 8 ΝΟΤΑΜ (Α5670/5671/5725/5726/5736/5738/591 5/5946), σε απάντηση αντίστοιχων ελληνικών, οι οποίες ισχύουν από 4 Ιανουαρίου έως 29 Φεβρουαρίου 2016, με τις οποίες: • Ισχυρίζεται, μνημονεύοντας ένα σημείο στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Μεγίστης, ότι τα ελληνοτουρκικά

σύνορα παραμένουν αδιευκρίνιστα και δεν έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των δύο χωρών.

• Κατηγορεί την Ελλάδα ότι εκδίδοντας ΝΟΤΑΜ που αφορούν περιοχές του Αιγαίου, παραβιάζει τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λωζάννης και αφορούν την αποστρατιωτικοποίηση των νήσων (Σαμοθράκη, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Ψαρά, Χίος, Σάμος, Ικαρία, Τήλος, Χάλκη και Μεγίστη), τα οποία με βάση τους τουρκικούς ισχυρισμούς δεν θα έπρεπε να περιλαμβάνονται σε καμία στρατιωτική δραστηριότητα.

• Αμφισβητεί την αρμοδιότητα της Ελλάδας για έλεγχο του εναερίου χώρου μέχρι τα 10 ναυτικά μίλια, ισχυριζόμενη ότι αναγνωρίζει μόνο τα 6 ν.μ. και ως εκ τούτου δεν υποχρεούται να καταθέτει σχέδια πτήσης. Κατόπιν τούτων, αναρωτιέται κανείς ποιο είναι άραγε το αντικείμενο των ελληνοτουρκικών συζητήσεων για τα μείζονα, στις οποίες προσέρχεται η ελληνική κυβέρνηση.

15

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

ΞΕΚΙΝΑ ΜΙΑ ΨΑΡΟΠΟΥΛΑ…

Η βιντζότρατα

Μεϊμαράκη κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στη Θεσσαλονίκη. Ο Μεϊμαράκης δήλωσε μάλιστα πως η Ν.Δ. είναι έτοιμη να κυβερνήσει, απέρριψε την περίπτωση οικουμενικής κυβέρνησης ενώ για το «καυτό» ζήτημα του ασφαλιστικού τόνισε πως το κόμμα του τάσσεται κατά της πρότασης της κυβέρνησης καθώς, όπως είπε, οι ρυθμίσεις είναι υφεσιακές και δεν πρόκειται «να ψηφίσουμε κανένα μέτρο που θεωρούμε υφεσιακό». προσωπικά το έχει πάρει ο Κώστας Καραμανλής, ο E Πολυ νεότατος (του Αλέκου, ντε), να εκλεγεί πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης. Οι «καλές» νεοδημοκρατικές γλώσσες λένε ότι σκίζεται όχι μόνο γιατί αυτό αποτελεί επιθυμία της οικογένειας και επιχειρεί ως καλός μαθητής να βγάλει εις πέρας την πρώτη του πολιτική αποστολή με τον καλύτερο τρόπο, αλλά και γιατί ίσως να έχει και προσωπική σκοπιμότητα μια θητεία του Μεϊμαράκη στην ηγεσία της Ν.Δ., πριν η σκυτάλη περάσει στην επόμενη γενιά. Απ’ ότι λέγεται, δεν κινείται δυναμικά μόνο στην εκλογική του περιφέρεια, αλλά είναι αυτός που έπεισε τον Νότη Μηταράκη να περάσει από το στρατόπεδο Τζιτζικώστα στην αγκαλιά του Βαγγέλα. Τι σου κάνει ένα επίθετο! αναφέρουν ότι το Ποτάμι ετοιμάζει να E Οικάνειπληροφοριες ακόμα μια κίνηση αναφορικά με την αλλαγή του εκλογικού νόμου, πρόταση που θα παρουσιαστεί σύντομα, καθώς μεταξύ των στόχων που έθεσε ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι ένα νέο εκλογικό σύστημα, πιο αναλογικό και πιο αντιπροσωπευτικό, και αλλαγές στο Σύνταγμα προκειμένου το πολιτικό σύστημα να έρθει πιο κοντά στον πολίτη. ΧΑΛΑΡΟ άκουσα τον πρώην υπουργό Λεωνίδα ΓρηE ΠΙΟ γοράκο προχθές στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ… Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι βαδίζει στα τυφλά, ότι αμφιταλαντεύεται μεταξύ μνημονίου και αντιμνημονίου και τόνισε ότι η κυβέρνηση πρέπει να βρει πολιτικό πρόσημο. Ζήτησε τη δημιουργία εθνικής ομάδας διαπραγμάτευσης και σχεδίου εξόδου από την κρίση. Έχει κάνει εντύπωση η πρότασή του για μια διαφορετική, πιο συναινετική κυβέρνηση, επισημαίνοντας ότι διαφωνεί με τη δημιουργία οικουμενικής κυβέρνησης, καθώς αυτού του είδους οι κυβερνήσεις έχουν δείξει ότι δεν έχουν πολιτικό πρόσημο. Κά-

Οι φήμες λένε ότι...

4 Χαμός με τα ελληνικά κοράκια (δικηγορικά γραφεία) που φτιάχνονται και μαζί με τα ξένα πρόκειται να επιπέσουν να φάνε τα σπίτια των μικροϊδιοκτητών και μικροοφειλετών… Πολλά βλαστάρια στελεχών μεγάλων κομμάτων ακούγονται μπερδεμένα, με περισσότερο ανήσυχους τους «γαλάζιους» της Συγγρού….

4 Χαμός και στο ΠΑΣΟΚ με τους στενούς συνεργάτες του ΓΑΠ που η Φώφη έβαλε σε καίριες θέσεις τού έστω και ανύπαρκτου οργανωτικού μηχανισμού του κόμματος… Στο στόχαστρο όλων ο κολλητός του ΓΑΠ Θάνος Μωραΐτης, πρώην υφυπουργός του ΓΑΠ, που βρέθηκε επικεφαλής του επικοινωνιακού σχεδιασμού… λεσε τον πρωθυπουργό να έρθει πιο κοντά στις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις και να παρουσιάσει μια αξιόπιστη πρόταση για τα προβλήματα της χώρας χωρίς τον ακροδεξιό εταίρο του. Οι προτάσεις πάντως χαρακτηρίστηκαν από πολλά στελέχη πιο ρεαλιστικές και πιο αποδεκτές από τη βάση του Κινήματος… Πολλοί φοβούνται ότι οι σημερινές θέσεις του ΠΑΣΟΚ θα εξακολουθήσουν να το οδηγούν στην απομόνωση… στο ΠΑΣΟΚ η αξιοποίηση από τη Φώφη ΓεννηE Παντως, ματά του Συμεών Κεδίκογλου και του Θάνου Μωραΐτη, που πήγαν στο Κίνημα για λίγους μήνες και επέστρεψαν στη βάση τους, έχει προκαλέσει την μήνιν των βενιζελικών και του ίδιου του Βενιζέλου. Η Φώφη, για πρώτη φορά από τότε που εξελέγη, άφησε να διαρρεύσει μέσω πολιτικών της φίλων ότι δεν φοβάται τίποτα και κανέναν και δεν δεσμεύεται από καμία συμφωνία. Συμπληρώνει, δε, ότι θα ακολουθήσει κατά γράμμα την εντολή των εκλογέων για επούλωση των τραυμάτων από τις συνεχείς διασπάσεις και την επαναφορά όσων στελεχών το επιθυμούν στην πολιτική τους μήτρα. Χοντραίνει στο παρασκήνιο η κόντρα…

ξετρυπωνω

Περίεργα πράγματα συμβαίνουν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αφού στις 18 Δεκεμβρίου με απόφαση του Βαγγέλη Αποστόλου επετράπη και πάλι η χρήση του καταστρεπτικού για τη θαλάσσια ζωή αλιευτικού εργαλείου της βιντζότρατας. Και είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, καταστροφικό, αφού πρόκειται για ένα παράκτιο συρόμενο εργαλείο που αποτελείται από έναν σάκο τράτας που σύρεται με βίντσι από ένα σκάφος το οποίο έχει δεθεί στην ακτή. Ψαρεύει κατεξοχήν πάνω από τα λιβάδια Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica), τα οποία αποτελούν ένα ευαίσθητο ενδιαίτημα προστατευόμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το περίεργο είναι ότι ο Βαγγέλης Αποστόλου είναι ο ίδιος υπουργός που τον περασμένο Μάρτιο είχε απαγορεύσει τη χρήση της βιντζότρατας, απόφαση που τότε αλιείς και περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν χαιρετίσει, αφού έμπαινε επιτέλους τέλος σε μια καταστροφική και για το περιβάλλον αλλά και για τον κλάδο των αλιέων πρακτική. Ο Βαγγέλης Αποστόλου, εννέα μήνες μετά, επικαλείται «ερευνητικούς σκοπούς» για την επαναφορά του καταστρεπτικού αλιευτικού εργαλείου, επιχειρηματολογία που είχε χρησιμοποιήσει και ο προκάτοχός του επί Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ Γ. Καρασμάνης, ο οποίος είχε επαναφέρει τη βιντζότρατα προεκλογικά!

ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ - ΣΥΡΙΖΑ

Μαλλιά κουβάρια Οι Οικολόγοι Πράσινοι, κόμμα που συνεργάζεται με τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση, με μια σκληρή ανακοίνωση υποστηρίζουν ότι «ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης υπέκυψε στις συνεχείς πιέσεις των κατόχων των σκαφών με βιντζότρατα, αγνοώντας τις μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα αλλά και τα συμφέροντα των αλιέων παράκτιας ήπιας αλιείας». Χαρακτηρίζουν, παράλληλα, μόνο ως κακοφτιαγμένο πρόσχημα την επίκληση αναγκών για «επιστημονική έρευνα» και μάλιστα επισημαίνουν ότι την ίδια επιχειρηματολογία χρησιμοποιεί και η Ιαπωνία για να συνεχίζει, παρά τη διεθνή απαγόρευση, τη φαλαινοθηρία. Οι Οικολόγοι Πράσινοι καταρρίπτουν το επιχείρημα περί «ερευνητικών σκοπών» επισημαίνοντας: ✔ Πόσο επιστημονική και ανεξάρτητη είναι μια έρευνα που χρησιμοποιεί 184 σκάφη, από τα οποία επιστήμονες θα παρακολουθούν μόνο τα 22 από αυτά, ενώ οι υπόλοιπες καταγραφές θα γίνονται από τους ίδιους τους τρατάρηδες, οι οποίοι επιπλέον θα μπορούν να εμπορεύονται τα αλιεύματα (!); ✔ Ποιος θα ελέγχει, επομένως, ότι τα υπόλοιπα σκάφη δεν θα αλιεύουν στις περιοχές Ποσειδωνίας, όπως αυτές (ανεπαρκώς) έχουν προσδιοριστεί; ✔ Διαθέτουν όλα τα σκάφη σύστημα εντοπισμού θέσης GPS όπως προβλέπεται από τη σχετική απόφαση; Πώς θα ελεγχθεί κάτι τέτοιο; Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν την άμεση ανάκληση της απόφασης και την οριστική απαγόρευση της βιντζότρατας και των άλλων καταστρεπτικών συρόμενων αλιευτικών εργαλείων, χωρίς καταστρατηγήσεις και διάτρητα προσχήματα.

16

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Αλλαγή πολιτικής στο μεταναστευτικό «Δεν μπορεί η Ελλάδα να δεχτεί τη φτώχεια και την προσφυγιά όλης της Γης» λέει ο Μουζάλας Ο πρώτος χρόνος διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛΛ κύλησε υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες και, αν μη τι άλλο, με προβλήματα των οποίων τις συνέπειες θα ζήσουμε έντονα και τα επόμενα χρόνια.

Έ

να εξ αυτών – ίσως το κορυφαίο – ήταν το μεταναστευτικό. Ας δούμε πρώτα τι έγινε το 2015: ◆ Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο με την περιπέτεια της επτάμηνης διαπραγμάτευσης, του δημοψηφίσματος, του κλεισίματος των τραπεζών, των capital controls, της διάσπασης του κόμματος και των εκλογών. ◆ Από τον Σεπτέμβριο και ύστερα με την «εμπροσθοβαρή» εφαρμογή ενός ολόκληρου μνημονίου και τη σχεδόν αποκλειστική νομοθέτηση μνημονιακών «μεταρρυθμίσεων» σε έκταση πρωτόγνωρη την τελευταία πενταετία. Στη διάρκεια αυτής της χρονιάς όχι μόνο δεν είδαμε μέτρα και μεταρρυθμίσεις εκτός μνημονίου – πλην ελαχίστων περιπτώσεων, όπως το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια –, αλλά, αντιθέτως, κατ’ επανάληψη η κυβέρνηση, υπό την πίεση των δανειστών, αναγκάστηκε να πάρει πίσω ή να αφυδατώσει τα περισσότερα από όσα σχετίζονταν με αυτό που η ίδια και ο ΣΥΡΙΖΑ ονόμασαν «παράλληλο πρόγραμμα», «πρόγραμμα ανακούφισης» κ.λπ. Υπό τις συνθήκες αυτές, ούτε οι υπουργοί προχώρησαν σε ευρείες μεταρρυθμίσεις εκτός μνημονιακής ατζέντας ούτε μεγάλα ζητήματα, όπως το προσφυγικό, αντιμετωπίστηκαν με έναν ορθολογικό, σχεδιασμένο και αποτελεσματικό τρόπο. Κορυφαίο σε αυτήν την κατηγορία το τεράστιας έντασης και έκτασης προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα, το οποίο ενδέχεται τα επόμενα χρόνια να αποδειχθεί βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας.

Άγνοια κινδύνου Το τεράστιο αυτό ζήτημα πέρασε από πολλές αναταράξεις, με κυρίαρχη όμως την τάση της κυβέρνησης να «διαβάζει» το πρόβλημα αποκλειστικά ως προσφυγικό και ανθρωπιστικό. Οι αιτίες γι’ αυτό ήταν κάμποσες: Η Ελλάδα – παρά τις επί τριετία προειδοποιήσεις των υπηρεσιών του ΟΗΕ – βρέθηκε αθωράκιστη μπροστά σε ένα κύμα που ξεπερνούσε τις υποδομές και τις επιχειρησιακές δυνατότητές της. Η πρώτη επαφή του ΣΥΡΙΖΑ με το πρόβλημα δεν θα μπορούσε παρά να χαρακτηριστεί από ιδεολογικές προσεγγίσεις με αποτέλεσμα ένα απίστευτο επιχειρησιακό αλαλούμ, το οποίο εντοπίστηκε τόσο στο πολιτικό κυβερνητικό όσο και στο επιχειρησιακό πεδίο. Η πρώτη πολιτική επιδίωξη της κυβέρνησης ακολούθησε την πεπατημένη οδό μίας δεκαετίας και πλέον, η οποία δημιουργήθηκε επί κυβερνήσεων Σημίτη και συμπυκνώ-

1

2

Προσχηματικές και αμυντικές με στόχο να κερδίσουν χρόνο οι αποφάσεις των Ευρωπαίων

θηκε στο ελληνικό αίτημα η Ευρώπη να δημιουργήσει μια ενιαία πολιτική υποδοχής και να μοιραστεί τα βάρη των μεταναστευτικών ροών. Η αρχική στάση και διάθεση της Γερμανίας ενθάρρυνε και την ελληνική κυβέρνηση να προβάλλει επί μήνες αποκλειστικά την προσφυγική και ανθρωπιστική διάσταση και να επενδύει στην «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη». Οι πολιτικές εμπλοκές στην Ευρώπη όμως πέταξαν στα σκουπίδια κάθε τέτοια προοπτική και η Ελλάδα έχασε πολύτιμο χρόνο. Μετά την αρχική εικόνα σύμπνοιας, η Ευρώπη – και ιδιαιτέρως η Γερμανία –, πανικόβλητη από τις πολιτικές συνέπειες στο εσωτερικό της, αποφάσισε εν τέλει, προ του κινδύνου να εμφανιστεί πρακτικά διασπασμένη, με τεράστιο κόστος για τη διατήρηση της στοιχειώδους εικόνας ενότητας, να πέσει στα πόδια της Τουρκίας, να ικανοποιήσει σχεδόν κάθε απαίτησή της και ταυτοχρόνως να μετατρέψει την Ελλάδα σε αποθήκη μεταναστών με αποκλειστικό στόχο να καθυστερήσει ή και να αποτρέψει το κύμα μαζικής εισόδου προσφύγων και μεταναστών στο εσωτερικό της. Από την πλευρά της η Τουρκία, χωρίς να υπόσχεται κάτι συγκεκριμένο και σαφές στους Ευρωπαίους, ενεργοποίησε την παραδοσιακά καλή σχέση της με τη Γερμανία, έθεσε στο τραπέζι τον κοινό έλεγχο των θαλάσσιων ελληνοτουρκικών συνόρων, ζήτησε μια γενναία οικονομική ενίσχυση και διεκδίκησε το άνοιγμα κεφαλαίων τής θαμμένης στον βάλτο διαδικασίας ένταξής της στην Ε.Ε. Ωστόσο ακόμη και σήμερα συνεχίζει να «ξεφορτώνει» χιλιάδες μετανάστες και

πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά. Ο ΣΥΡΙΖΑ – ασκημένος επί χρόνια αποκλειστικά στον ιδεολογικό λόγο περί «ανθρωπιστικού προβλήματος» – άργησε να δει το πολιτικό μέρος του προβλήματος και σπατάλησε πολύτιμο χρόνο στην προσπάθειά του να ανιχνεύσει το τοπίο και να βρει πολιτική, αλλά και να αντιμετωπίσει τις ιδεολογικές παραδοξολογίες απειράριθμων στελεχών του, τα οποία εξακολουθούσαν να αγνοούν ότι πλέον κυβερνούν και διαχειρίζονται τη μοίρα της χώρας και όχι τα ιδεολογικά χωράφια τους στο κόμμα. Η δε ρητορική περί (αποκλειστικά) προσφυγικού ζητήματος και η άρνηση της πραγματικότητας περί μεταναστευτικού κύματος, μέρος του οποίου αποτελούσαν οι πρόσφυγες, έχει τις ρίζες της σε όλους τους παραπάνω παράγοντες. Ένα βασικό αποτέλεσμα της συνέργειας όλων αυτών των παραγόντων – ο καθένας από τον οποίο έχει δικό του ιδιαίτερο βάρος στο έως σήμερα αποτέλεσμα – είναι, μέχρι στιγμής, ότι η Ελλάδα απειλείται να μεταβληθεί όντως σε «αποθήκη ψυχών», την ίδια ώρα που η Τουρκία, με τη δυνατότητά της να ανοιγοκλείνει κατά βούληση την «κάννουλα» της ροής ανθρώπων, όχι μόνο αναβαθμίζει τη δική της θέση, αλλά και ασκεί τη μέγιστη δυνατή πίεση προς τη χώρα μας. Ένα δεύτερο αποτέλεσμα είναι ότι η κυβέρνηση, από εκεί που η Ελλάδα είχε να αντιμετωπίσει «μόνο» το μεταναστευτικό - προσφυγικό, βρέθηκε μπροστά στην ανάγκη να διαχειρίζεται ταυτοχρόνως και εθνικά θέματα, ενώ αναγκάζεται να διαπιστώσει ότι η εξάρτησή της από τους δανειστές είναι δυνατόν να τη φέρει σε πολύ δύσκολη θέση καθώς οι πιέσεις τους μπορούν να επεκταθούν σε πολύ περισσότερα θέματα από το ασφαλιστικό, τα εργασιακά, τις τράπεζες, τις ιδιωτικοποιήσεις. Με απλά λόγια, χώρα και κυβέρνηση πρέπει να διαπιστώσουν, ύστερα από πέντε χρόνια μνημονίων, ότι η Ελλάδα οφείλει να χαράσσει δική της πολιτική αντί να εξαρτάται από τα κέφια των δανειστών και ελεγκτών της, οι οποίοι αποδεικνύουν σε κάθε κρίσιμο θέμα ότι λειτουργούν με εθνικά κριτήρια και όχι με κάποιο φαντασιακό ενιαίο «ευρωπαϊκό» σκεπτικό. Ακόμη περισσότερο, οι συνεχείς παραχωρήσεις εθνικής κυριαρχίας υπό το βάρος αυτής της εξάρτησης δεν μπορεί να αφήσουν ανέγγιχτες τις μεγάλες εθνικές υποθέσεις. Όποιος το πιστεύει, είναι κάτι χειρότερο από αφελής.

3

Επείγουσα στροφή Μπροστά σε αυτό το αδιέξοδο η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται υποχρεωμένη να αναθεωρήσει όχι μόνο τη ρητορική, αλλά και την πρακτική της. Αυτό έγινε απολύτως φανερό

Πολιτική

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

17

www.topontiki.gr

Για την Ελλάδα η κατάσταση είναι πλέον επείγουσα

στις πρόσφατες ευρωπαϊκές Συνόδους Κορυφής, όπου η Ελλάδα βρέθηκε στο στόχαστρο για την «αδυναμία» της να ελέγξει τα σύνορά της. Ήδη άλλωστε βρισκόταν σε εξέλιξη το ευρωπαϊκό σχέδιο – με μπροστάρη την Κομισιόν του Γιούνκερ – για συνεργασία Ευρώπης και Τουρκίας. Οι αποφάσεις για την άμεση ενίσχυση της Frontex, τη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής περισσότερο αποκαλύπτουν την αδυναμία της Ευρώπης να διαχειριστεί το πρόβλημα και το πιθανότερο είναι να αποδειχθούν εντελώς προσχηματικές και αμυντικές, με στόχο οι Ευρωπαίοι να κερδίσουν πολιτικό χρόνο. Όμως για την Ελλάδα η κατάσταση είναι πλέον επείγουσα, καθώς το, κατ’ ουσίαν, σφράγισμα των εξόδων της χώρας μας προς την Ε.Ε. περιορίζει το προσφυγικό και μεταναστευτικό πρόβλημα σε ελληνικό, ακυρώνει την προσπάθεια να μετατραπεί σε ευρωπαϊκό και υποχρεώνει την κυβέρνηση να προσγειωθεί ανώμαλα σε αντιλήψεις, μέτρα και πρακτικές τα οποία μέχρι πριν από λίγο καιρό ξόρκιζε με σωρεία χαρακτηρισμών. Κοινώς, έφτασε η ώρα ο σκληρός πραγματισμός να αντικαταστήσει την ιδεολογική προσέγγιση. Τη στροφή αυτή σηματοδοτεί με τον πιο καθαρό τρόπο ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας με τη συνέντευξή του στην «Αυγή» της περασμένης Κυριακής.

«Πρέπει να τεθεί το ερώτημα: Πόσους μπορούμε να δεχθούμε στην Ελλάδα; Εγώ απαντώ ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχθεί την προσφυγιά και τη φτώχεια όλου του κόσμου. Η Ελλάδα της κρίσης και της ανεργίας δεν μπορεί να δεχθεί ανεξέλεγκτο αριθμό μεταναστών χωρίς χαρτιά. Το λέω με καθαρή τη συνείδησή μου, όσο και αν η κράτηση ενός ανθρώπου είναι κάτι πάρα πολύ πικρό. Εμείς προσέχουμε να είναι ανθρώπινες οι συνθήκες κράτησης, οι κρατούμενοι μετανάστες να διατηρούν τα δικαιώματά τους». Και λίγο παρακάτω: «Δεν έχουν νόημα τα μισόλογα: δεν μπορούμε να δεχθούμε μετανάστες ανεξέλεγκτα, ανεξάρτητα από αριθμό και από λόγους. Κάνουμε έναν ανθρώπινο διαχωρισμό, όσον αφορά οικογένειες, ευάλωτους και σε όσους θα μπορούσαν να έχουν προφίλ πρόσφυγα, δίνουμε σε όλους τα νόμιμα δικαιώματά τους: αίτηση ασύλου ή οικειοθελή για επαναπατρισμό. Αν δεν κάνουν τίποτε από τα δύο, η διέξοδος είναι ο επαναπατρισμός τους». Για τον λόγο αυτόν άλλωστε επανέρχεται η κράτηση, ειδικά για τους προερχόμενους από το Μαγκρέμπ, η οποία «δεν είχε σταματήσει, είχε ανασταλεί. Τα προαναχωρησιακά κέντρα δεν έπαψαν να λειτουργούν. Όσο η ροή των προσφύγων και των μεταναστών δεν έβρισκε κλειστά σύνορα, υπολειτουργούσαν. Από τη στιγμή που έκλεισαν τα σύνορα, όσο και αν αυτό ακούγεται πικρό, δεν μπορεί παρά να υπάρξουν μέτρα περιορισμού της κατάστασης». Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η Ελλάδα υποχρεώνεται να ξαναδεί εξ αρχής τα πλάνα της είναι ότι η μετεγκατάσταση προσφύγων δεν «τραβάει» και το κάρο μένει κολλημένο στη λάσπη. Χαρακτηριστική η περιγραφή του Μουζάλα: «Κακή η εικόνα. Έχουμε 560 πρόσφυγες έτοιμους για μετεγκατάσταση και οι χώρες της Ε.Ε. μας έχουν δώσει μόνο 530

Η Ευρώπη των λαών και της αλληλεγγύης. Αηδίες και ξεράσματα...

«Δεν αντέχουμε» Κατ’ αρχάς ο υπουργός παραδέχεται, ορθώς, ότι η χώρα μας πάσχει από ανεπάρκειες «ως κυβέρνηση και κράτος στη διαχρονικότητά του, τις οποίες προσπαθούμε να βελτιώσουμε». Παραδέχεται ακόμη ότι «το 2016, αν δεν ληφθούν συνολικά μέτρα, θα έχουμε μεγαλύτερες δυσκολίες». Όμως η σημαντικότερη παραδοχή είναι άλλη, ίσως η βαρύτερη και πιο ρεαλιστική:

θέσεις. Έχουν γίνει αποδεκτά μονάχα 200 αιτήματά μας και τα άλλα καθυστερούν με διάφορους λόγους, με εθνικές απαιτήσεις. Μάλιστα σε ένα συμβούλιο είπε ο Αντζελίνο, ο Ιταλός ομόλογός μου, ότι με τους ρυθμούς αυτούς θα έχουμε κάνει μετεγκατάσταση το 3320. Οι απαιτήσεις έχουν σχέση με το ότι θα ήθελαν οι Σύροι να είναι ψηλοί, ξανθοί με γαλανά μάτια και πέντε μεταπτυχιακά, και οι Ερυθραίοι το ίδιο. Αυτά η Ευρώπη τα έχει απορρίψει ως ρατσιστικά». Όσο για τη Frontex, την ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή - ακτοφυλακή και την εθνική κυριαρχία, είναι έντονη η κυβερνητική αγωνία: «Η Frontex λειτουργεί με ιδρυτικό καταστατικό, όπου η εθνική κυριαρχία είναι αδιαμφισβήτητη. Το να χρησιμοποιηθεί το προσφυγικό για να αλλάξει το ιδρυτικό καταστατικό της και η Frontex να υπερβαίνει την εθνική κυριαρχία είναι λάθος και εμείς επιμένουμε σε αυτό. Προφανώς δεν εξαρτάται μόνο από εμάς, αλλά η άποψή μας είναι ότι η Frontex είναι καλοδεχούμενη, ότι θέλουμε να μας βοηθήσει, αλλά στο πλαίσιο της εθνικής κυριαρχίας. Αυτό μπορεί να αφορά σήμερα τη χώρα μας, αλλά αύριο θα αφορά άλλες χώρες». Το βέβαιο είναι ότι το μοντέλο διαχείρισης του μεταναστευτικού - προσφυγικού διαφοροποιείται. Σίγουρα όχι προς το επιεικέστερο, αλλά προφανώς δεν υπάρχει άλλος δρόμος...

18

Άρθρο

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Αρχηγοί με προσόντα στην ΕΛ.ΑΣ. Η εκλογή Aρχηγού του Σώματος να γίνεται από ανώτατους αξιωματικούς Ένα ζήτημα που διαχρονικά απασχολεί την Ελληνική Αστυνομία είναι ο τρόπος της προαγωγής αξιωματικών. Οι απόψεις που ακολουθούν και η κατάσταση που περιγράφεται έχουν ευρεία απήχηση όχι μόνο σε στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας, αλλά και σε βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη φαίνεται έτοιμο να προχωρήσει σε βαθιές αλλαγές στην αναφερόμενη κατεύθυνση. Ειδικού Συνεργάτη

Σ

την ΕΛ.ΑΣ. σήμερα, σε περίπτωση προαγωγής νεότερου αξιωματικού σε θέση αρχηγού, όλοι οι αρχαιότεροι παραλειπόμενοι για προαγωγή αξιωματικοί αποστρατεύονται ως ευδοκίμως τερματίσαντες τη σταδιοδρομία τους, με δυσάρεστες συνέπειες για τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ στην Πυροσβεστική αυτό το τριτοκοσμικό τρικ καρατόμησης αξιωματικών δεν ισχύει. Δηλαδή, όταν ο όγδοος στη σειρά αξιωματικός γίνεται Αρχηγός, να οδηγούνται στην αποστρατεία και οι επτά που προηγούνταν.

Η κυβέρνηση πρέπει πια να εκσυγχρονίσει το Π.Δ. κρίσεων στην Αστυνομία

Κάποιοι από αυτούς που αποστρατεύονται μαζικά έχουν τα προσόντα να προσφέρουν από άλλες θέσεις στο σώμα της ΕΛ.ΑΣ., ωστόσο τους παρασύρει η παράλογη αυτή ρύθμιση, η οποία ισχύει πλέον μόνο στα υπανάπτυκτα κράτη – και στη χώρα μας. Άλλα κράτη, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και άλλες ανεπτυγμένες χώρες, έχουν ενσωματώσει στις διαδικασίες προαγωγών των ανώτατων αξιωματικών (ηγετών) και ιδιαίτερα στις διαδικασίες για την επιλογή αρχηγού των Σωμάτων τους μια συνολική προσέγγιση στρατηγικής διαχείρισης του ανθρωπίνου δυναμικού σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και τη διαχείριση της σταδιοδρομίας των αξιωματικών. Η στρατηγική αυτή επικεντρώνεται σε όσους έχουν τη δυνατότητα ανταγωνισμού και ανέλιξης στην ανώτατη βαθμίδα (αξιωματικοί παραγωγικής σχολής) και επιλέγουν κατ’ εκλογήν τους ανώτατους αξιωματικούς και ιδιαίτερα τον Αρχηγό, θέση στην οποία είναι δυνατόν να επιλεγεί ο νεότερος ανώτατος αξιωματικός, χωρίς να αποστρατεύονται οι παραλειπόμενοι των κρίσεων (άρα εκεί δεν επιβαρύνονται τα ασφαλιστικά τους ταμεία). Εκεί οι παραλειπόμενοι είτε εντάσσονται σε παράλληλη επετηρίδα είτε παραμένουν στην ίδια διοικητική δομή υπό τις διαταγές του εκλεγμένου νέου Αρχηγού. Ιδιαίτερα στις ΗΠΑ η δυνατότητα προαγωγής κατ’ απόλυτη εκλογή (Below the Zone Promotions – BZ) έχει σχεδιαστεί ώστε να επιτρέπει την επιτάχυνση της προαγωγής διακεκριμένων αξιωματικών, οι οποίοι έχουν προσφέρει και μετρηθεί μέσα από την απόδοση και τον δυναμισμό τους έναντι των αντίστοιχων ομοιοβάθμων συναδέλφων τους και μπορούν να προαχθούν στον βαθμό του Αρχηγού.

Στην Πυροσβεστική Οι παράγοντες που εξετάζονται στις ΗΠΑ, πέραν των όσων προαναφέρθηκαν, είναι η υπηρεσιακή απόδοση, τα επαγγελματικά χαρακτηριστικά και η ηθική, η ακεραιότητα και ο χαρακτήρας, η επαγγελματική ανάπτυξη, η συμπεριφορά, η αφοσίωση στην υπηρεσία, η υπηρεσιακή και πανεπιστημιακή εκπαίδευση και κατάρτιση. Ήδη στο Πυροσβεστικό Σώμα της χώρας μας εφαρμόζεται ανάλογο σύστημα προαγωγών στους ανώτατους βαθμούς και την εκλογή Αρχηγού του Σώματος, ανεξάρτητα από τον χρόνο παραμονής των ανώτατων αξιωματικών στον κατεχόμενο βαθμό, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του Π.Δ. 242/2007, με το οποίο επήλθαν τροποποιήσεις στις διατάξεις του άρθρου 37 του Π.Δ.

305/1992 «Ρυθμίσεις θεμάτων ιεραρχίας, κρίσεων προαγωγών και αποστρατείας των αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος». Η Ελληνική Αστυνομία πρέπει και αυτή να εκσυγχρονιστεί, όπως ισχύει σε όλο τον σύγχρονο κόσμο, και η εκλογή Αρχηγού του Σώματος να γίνεται από τους ανώτατους αξιωματικούς, ήτοι από τον βαθμό του υποστράτηγου ή αντιστράτηγου, πράγμα το οποίο θα δώσει κίνητρο σε όλους τους ανώτατους αξιωματικούς να προσφέρουν, διότι θα είναι ανταγωνιστικοί μεταξύ τους μέσα από μία ευγενή άμιλλα και θα γνωρίζουν ότι όποιος προσφέρει κάποια στιγμή και πολύ νωρίτερα ίσως δικαιωθεί με τη θέση αυτή. Επίσης θα είναι πρωτοποριακό και σύγχρονο για την κυβέρνηση να τροποποιήσει το Π.Δ. κρίσεων της ΕΛ.ΑΣ., όπως συμβαίνει σε πολλά μέρη του κόσμου, και να μπορεί να γίνεται Αρχηγός πρόσωπο το οποίο θα έχει διακριθεί από τα επαγγελματικά του προσόντα, από το ήθος του αλλά και από τις σπουδές του, θα έχει βιογραφικό ανταγωνιστικό, ικανό για να ξεφύγουμε από το σύνηθες προφίλ που σε πολλές περιπτώσεις κάποιους βολεύει, διότι μοναδικό προσόν έχουν τους κομματικούς ελιγμούς ανάλογα με την κυβέρνηση και όχι τη σπουδή και την επαγγελματική ανέλιξη. Μέχρι σήμερα ο Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ., πλην κάποιων φωτεινών εξαιρέσεων, έχει βασικό προσόν όχι τις γνώσεις, αλλά όλα τα... άλλα που όλοι γνωρίζουμε, αλλά κανείς δεν έχει την τόλμη να κοινοποιήσει προς τα έξω – και εννοώ το κοινό. Οι υποψήφιοι στρατηγοί που θα κρίνονται για να επιλεγεί ένας από αυτούς Αρχηγός θα πρέπει να περνούν από διακομματική επιτροπή με τα βιογραφικά τους και με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να αναπτύσσουν ενώπιον των επιτροπών επιλογής Αρχηγού, που θα ορίζονται από ειδικό νόμο, το όραμά τους και τους στόχους τους, να αναπτύσσουν διάφορα θέματα στρατηγικής ύστερα από ερώτηση και να βαθμολογούνται. Η τελική βαθμολογία θα είναι το σύνολο βαθμών σε όλα τα επίπεδα (σπουδές, επιτυχίες, γλώσσες, απαντήσεις σε ερωτήσεις κ.ά.), η οποία θα κρίνει την επιλογή τους. Μια τέτοια κίνηση θα είναι στα υπέρ της χώρας μας, αλλά και της κυβέρνησης που θα το εφαρμόσει, διότι η προτεινόμενη ρύθμιση, εκτός του ότι εκσυγχρονίζει τη διαδικασία των προαγωγών με τα κρατούντα στις σοβαρές δυτικές χώρες, δεν επιβαρύνει το ασφαλιστικό της χώρας με σωρεία αποστρατειών, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα!

Κάτω οι μπάτσοι, ζήτω οι αστυνομικοί

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

19

www.topontiki.gr

χωρίς μετρητά είναι ότι στις ΗΠΑ έχει αρχίσει και δαιμονοποιείται η χρήση μετρητών αφού θεωρούνται «ύποπτοι» από τις αρχές και ελέγχονται εκείνοι που κάνουν αναλήψεις πάνω από 5.000 δολάρια.

Ο Τρύφων Αλεξιάδης, χωρίς ίσως να το έχει αντιληφθεί, συμμετέχει στη νέα οικονομική και νομισματική επανάσταση που, σύμφωνα με τους επικριτές της, οδηγεί στην απόλυτη παράδοση των πολιτών στον κυβερνητικό και τραπεζικό έλεγχο.

Θωράκιση τραπεζών

Ό

που νέα οικονομική και νομισματική επανάσταση είναι η σταδιακή κατάργηση των μετρητών, προκειμένου να οδηγηθούμε σε αυτό που οι Αμερικάνοι ονομάζουν Cashless Society, δηλαδή κοινωνία χωρίς μετρητά! Μια κοινωνία στην οποία στο απώτερο μέλλον θα απαγορευθεί τελείως η χρήση μετρητών και το χρήμα θα είναι μόνο πλαστικοποιημένο, θα είναι επί της ουσίας μόνο λογιστικό. Οι υπέρμαχοι της κατάργησης των μετρητών υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο αυτόν θα χτυπηθεί η φοροδιαφυγή και το μαύρο χρήμα ενώ θα τονωθεί και η οικονομία. Οι πολέμιοι, αντίθετα, βλέπουν πίσω από αυτό το όλο και αυξανόμενο κύμα ακόμα ένα μέτρο υπέρ των τραπεζών, αφού η κατάργηση των μετρητών αφαιρεί διά παντός το πρόβλημα της ρευστότητας και θωρακίζει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα απέναντι σε μελλοντικές κρίσεις και στον κίνδυνο χρεοκοπίας. Παράλληλα, λένε, η κατάργηση των μετρητών θα δώσει τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να έχουν πρόσβαση σε όλα ανεξαιρέτως τα προσωπικά δεδομένα και έτσι να ασκούν απόλυτη εξουσία στους πολίτες.

Το πλαστικό αφορολόγητο Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών συμμετέχει στο νέο κίνημα της Cashless Society μέσα από την απόφαση για «χτίσιμο» του αφορολόγητου μόνο μέσα από αγορές που θα έχουν γίνει με χρεωστική ή πιστωτική κάρτα! Με απλά λόγια και με εξαίρεση τους ηλικιωμένους και τους κατοίκους ορισμένων παραμεθόριων περιοχών, οι φορολογούμενοι, για να εξασφαλίσουν το αφορολόγητο των 2.100 ευρώ, θα πρέπει να κάνουν αγορές μέσω καρτών ή του τραπεζικού συστήματος που θα φτάνουν τα 9.550 ευρώ! Το βασικό επιχείρημα αυτού του μέτρου είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής, η άμεση απόδοση του ΦΠΑ και η καταπολέμηση του μαύρου χρήματος.

Η πλαστικοποίηση του χρήματος Μέτρο κατά της φοροδιαφυγής ή υπέρ των τραπεζών; Έτσι, με αυτό το «περιτύλιγμα» περί πάταξης των κακών του συστήματος και η Ελλάδα συμμετέχει στο κλαμπ εκείνων των χωρών που επιθυμούν σταδιακά την κατάργηση των μετρητών, χωρίς δεύτερες σκέψεις και χωρίς να υπολογίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένα τέτοιο μέτρο σε ζητήματα δημοκρατίας και προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Βέβαια, του κ. Αλεξιάδη έχουν προηγηθεί άλλοι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών, με πιο δραστικά μέτρα, και βέβαια οι πέραν του Ατλαντικού εμπνευστές της κοινωνίας χωρίς μετρητά.

Κατάργηση σε Ε.Ε. και ΗΠΑ Η Σουηδία θεωρείται η πρωτοπόρος ευρωπαϊκή χώρα στην κατάργηση των μετρητών αφού ήδη από τις αρχές του 2015 οι τέσσερις στις πέντε συναλλαγές έγιναν ηλεκτρονικά, ενώ πολλές τράπεζες δεν δέχονται, πλέον, μετρητά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Σουηδία τα μετρητά αντιπροσωπεύουν μόνο το 2% της οικονομίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό

στις ΗΠΑ ανέρχεται στο 7,7% και στην Ε.Ε. στο 10%. Τον δρόμο της Σουηδίας παίρνει και η Δανία, που ψήφισε πρόσφατα νόμο που υποχρεώνει επιχειρήσεις όπως καταστήματα ρούχων, εστιατόρια και πρατήρια καυσίμων να μη δέχονται πληρωμές με μετρητά παρά μόνο με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες. Η πρόταση στηρίχθηκε στην αντίληψη ότι, εάν αρθούν οι διοικητικές και οικονομικές επιβαρύνσεις που συνοδεύουν τη χρήση μετρητών, τότε η οικονομία θα τονωθεί. Στη Γαλλία δεν θα μπορούν να πραγματοποιούνται συναλλαγές με μετρητά για ποσό άνω των 1.000 ευρώ ενώ στην Ελλάδα ισχύει το πλαφόν των 3.000 ευρώ αλλά με πάρα πολλές εξαιρέσεις που επί της ουσίας ακυρώνει το μέτρο. Στις ΗΠΑ, που έτσι κι αλλιώς είναι η χώρα του πλαστικού χρήματος, το κάρο με τα νέα μέτρα σέρνουν οι μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. Για παράδειγμα, η μεγαλύτερη αμερικανική τράπεζα, η JP Morgan

/ CHASE, άρχισε να επιβάλλει σε ορισμένες περιοχές των ΗΠΑ νέα ήθη και έθιμα. Η αρχή έγινε στο Κλίβελαντ, όπου η τράπεζα δεν δέχεται, πλέον, μετρητά για την πληρωμή πιστωτικών καρτών και στεγαστικών δανείων παρά μόνο τη μεταφορά χρημάτων από λογαριασμό ή την πληρωμή τους με άλλη πιστωτική κάρτα. Το δεύτερο βήμα που ετοιμάζεται να κάνει η μεγαλύτερη αμερικανική τράπεζα είναι να αλλάξει τον κανονισμό που ισχύει για τις τραπεζικές θυρίδες και να απαγορεύσει να χρησιμοποιούνται για τη φύλαξη μετρητών παρά μόνο εάν πρόκειται για συλλεκτικά νομίσματα. Κίνηση που εξετάζεται με ποιον τρόπο μπορεί να εφαρμοστεί αφού, όπως είναι γνωστό, θεωρητικά η τράπεζα δεν γνωρίζει το περιεχόμενο της θυρίδας ενός πελάτη της. Η αιτιολογία που προβάλλεται για την υιοθέτηση αυτών των μέτρων είναι ότι με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η διακίνηση μαύρου χρήματος και το ξέπλυμά του. Ένα άλλο στοιχείο που δείχνει ότι οδεύουμε με φόρα στην κοινωνία

Οι πολέμιοι της κατάργησης των μετρητών και της υποχρεωτικής σε όλο και περισσότερες συναλλαγές χρήσης των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών υποστηρίζουν ότι το σύστημα και πάλι δουλεύει για τις τράπεζες. Όπως λένε, οι τράπεζες θέλουν να περιορίσουν στο ελάχιστο τη χρήση μετρητών γιατί απλούστατα δεν έχουν χρήματα και όλο το οικονομικό οικοδόμημα στηρίζεται σε αέρα. Για παράδειγμα, οι ευρωπαϊκές τράπεζες στο σύνολό τους διαθέτουν 1 ευρώ μετρητά για κάθε 26 ευρώ περιουσιακών στοιχείων. Με αυτό το δεδομένο, στον πρώτο κραδασμό της οικονομίας, εάν όλοι οι καταθέτες αποφάσιζαν να χρησιμοποιήσουν τη μοναδική δύναμη αντίδρασης που διαθέτουν, δηλαδή την απόσυρση των καταθέσεών τους, οι τράπεζες θα βρίσκονταν αντιμέτωπες με τη χρεοκοπία. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, η Ε.Ε. μέσω της ΕΚΤ επέβαλε έλεγχο κεφαλαίων αλλά και τραπεζική αργία ώστε να μην μπορούν οι καταθέτες να αποσύρουν ούτε τα χρήματά τους που είναι σε τραπεζικούς λογαριασμούς αλλά ούτε και τα χρήματα που έχουν σε θυρίδες και επί της ουσίας δεν βρίσκονται εντός του τραπεζικού συστήματος. Η σταδιακή κατάργηση των μετρητών, όμως, δίνει το πλεονέκτημα σε κυβερνήσεις και τράπεζες να μη χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν το αντιδημοφιλές μέτρο των capital controls. Το ίδιο ισχύει και για τις ΗΠΑ όπου ο οικονομία της στηρίζεται σε άυλο χρήμα, αφού σε πραγματικό νόμισμα η αμερικανική οικονομία διαθέτει 1,36 τρισεκατομμύρια δολάρια. Την ίδια ώρα, οι τραπεζικοί λογαριασμοί είναι 10 τρισεκατομμύρια, η αξία των μετοχών 20 και των ομολόγων 38. Εάν προσθέσουμε και τα 220 τρισεκατομμύρια που παίζονται στην αγορά παραγώγων, φτάνουμε τα 289,3, εκ των οποίων μόνο τα 1,3 τρισεκατομμύρια υπάρχουν σε μετρητά! Ένας ακόμα λόγος για τον οποίο οι τράπεζες πιέζουν για την πλήρη κατάργηση των μετρητών είναι και η μεγάλη εξοικονόμηση που θα επιτύχουν από το χαρτί, τις εκτυπώσεις, τη φύλαξη και τη μεταφορά των μετρητών. Ποσό που θεωρούν ότι δεν είναι καθόλου αμελητέο.

20

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Xριστούγεννα για την κυβέρνηση, Πάσχα για µας

πολιτικη

21

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Ο σταυρός αποτελεί τεκµήριο;

κουζινα

22

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 201 6 www.topontiki.gr

Πόθεν Έσχες, ετών 89 Η περιπετειώδης ιστορία του σχεδίου νόμου που είχε «πατέρα» τον βουλευτή Λασιθίου Ρούσο Α. Κούνδουρο Η προθεσμία κατάθεσης δηλώσεων για το περιβόητο Πόθεν Έσχες έληξε για τους υπόχρεους στις 31.12.2015 κι ένα «νέο» Πόθεν Έσχες, αυτή τη φορά για όλους, είναι προ των πυλών με το επικείμενο Περιουσιολόγιο, αφού, μεταξύ άλλων, ο κάθε πολίτης θα πρέπει να δηλώσει αναλυτικά τις τραπεζικές καταθέσεις του, με αναφορά σε ποσό και πηγή προέλευσης, την αξία των κινητών περιουσιακών του στοιχείων και τα ακίνητα που διαθέτει.

Η

ιστορία, όμως, του Πόθεν Έσχες είναι μακρά και περιπετειώδης στο ελληνικό κράτος. Και συγκεκριμένα, 89 ετών! Η πρώτη φορά που κατατέθηκε σχετική πρόταση νόμου στην ελληνική Βουλή ήταν στις 2 Δεκεμβρίου 1927! Εμπνευστής της ήταν ο βουλευτής Λασιθίου Ρούσος Ανδρέα Κούνδουρος (1899-1944). Ήταν δικηγόρος κι εξελέγη βουλευτής Λασιθίου το 1926 με το κόμμα των Φιλελευθέρων (Ελ. Βενιζέλος). Ο Κούνδουρος συνεργάστηκε για το σχεδόν πληρέστατο και πολύ μπροστά από την εποχή του νομοσχέδιο με τον βουλευτή Μεσσηνίας Φώτη Μοσχούλα. Αφορμή για να προχωρήσουν σ’ αυτή την κίνηση ήταν τα σκάνδαλα που είχαν προηγηθεί και η απαξίωση της πολιτικής ζωής του τόπου. Ειδικά από το 1914 κι έπειτα, όταν διαπιστώθηκε ότι απέκτησαν ξαφνικά οικονομική δύναμη πρόσωπα της πολιτικής σκηνής που δεν μπορούσαν να δικαιολογήσουν τον πλούτο τους.

Η «συνείδηση της κοινωνίας» Η πρόταση νόμου αφορούσε «όλους τους διαχειρισθέντες εν Ελλάδα δημόσιο ή αιρετό αξίωμα» και στα πρακτικά της Βουλής κατεγράφη η θέση του Κούνδουρου, ο οποίος είπε μεταξύ άλλων: «Ο νόμος αυτός έχει ψηφιστεί ήδη από τη συνείδηση της κοινωνίας. Από την ψήφισή του στη Βουλή εξαρτάται η μελλοντική εξέλιξη της Ελλάδας ως κράτους και ως κοινωνίας». Δεν είχε κι άδικο... Με τη διαφορά ότι ο νόμος του δεν ψηφίστηκε τότε. Δίστασαν οι βουλευτές... Το Πόθεν Έσχες επανήλθε ξανά και ξανά στη Βουλή με διαφορετικές μορφές, μέχρι να ψηφιστεί εν τέλει το 1964 από την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, με τον νόμο να φέρει τον τίτλο «Για την

προστασία της τιμής του πολιτικού κόσμου». Η έρευνα από τους δύο βουλευτές για να καταθέσουν το νομοσχέδιο το 1927 ήταν ολοκληρωμένη και σε βάθος, αφού στην εισηγητική τους έκθεση γινόταν ακόμα κι εκτενής ιστορική αναδρομή.

Από την αρχαιότητα Οι παρθενικές αναφορές στο Πόθεν Έσχες εντοπίζονται στην αρχαιότητα. Και συγκεκριμένα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο, όπου και θεμελιώθηκε για πρώτη φορά ο σχετικός νόμος. Το Πόθεν Έσχες εφαρμόστηκε αρχικά στην Αρχαία Κόρινθο («Πόθεν ζει και τι ποιών» αναφερόταν στο νομοθέτημα) και στη συνέχεια ο Σόλωνας (639 - 559 π.Χ.) έκανε το ίδιο

Εφαρμοζόταν στην Αρχαία Ελλάδα, αλλά στη... σύγχρονη η πρώτη απόπειρα νομοθέτησης έπεσε στο κενό το 1927, όπως κενή περιεχομένου είναι και μέχρι σήμερα η νομοθεσία

Ποιοι φοβ και το πόούνται και το έσ θεν χες...

στην Αθήνα, όπως σημειώνει και ο Ηρόδοτος. Την όλη διαδικασία του Πόθεν Έσχες παρακολουθούσε κι επόπτευε ο Άρειος Πάγος. Το ίδιο ίσχυσε και στη Σπάρτη. Κατά την ακμή της οι έφοροι είχαν το δικαίωμα να αναμειγνύονται σε κάθε οικογενειακή, κοινωνική και πολιτική σχέση. Το Πόθεν Έσχες ήταν μεταξύ των πρώτιστων καθηκόντων των εφόρων. Όσοι παρανομούσαν σχετικά με τις διατάξεις του Πόθεν Έσχες τιμωρούνταν πολύ σκληρά «ως εχθροί της πατρίδος». Εκδιώκονταν από τη Σπάρτη ως επιζήμιοι και φθοροποιοί της σπαρτιάτικης κοινωνίας. Η ανάγκη λήψης έκτακτων μέτρων για την έρευνα του δημόσιου βίου, προκειμένου να λογοδοτούν για την

περιουσία τους όσοι ασχολούνται με τα κοινά, ετέθη για πρώτη φορά στη σύγχρονη Ελλάδα το 1924, στη Δ’ Συνέλευση «περί ευθύνης διατελεσάντων υπουργών μετά τις 16.12.1923».

Το νομοσχέδιο Στην εισηγητική έκθεση εκείνης της πρώτης νύξης περί Πόθεν Έσχες, και συγκεκριμένα για το ψήφισμα του 1924, αναφερόταν ότι «οι φήμες περί σκανδάλων και καταχρήσεων για τη διαχείριση των δημοσίων πραγμάτων και την ανάμειξη πολιτικών ανδρών στις χρηματιστικές κερδοσκοπίες δεν γίνεται να παραμένουν κι άλλο ανεξέλεγκτες χωρίς να προκαλούνται μεγάλες κι ανεπανόρθωτες ζημιές για τα συμφέροντα της κοινωνίας και του κράτους». Το ψήφισμα, όμως, δεν κυρώθηκε ποτέ από τη Βουλή, αν και η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή είχε δώσει αρχικά το πράσινο φως, με τη σημείωση ότι «κανείς δεν μπορεί να παραμένει ψυχρός θεατής μιας τέτοιας κατάστασης που εγκυμονεί για τη χώρα μέγιστους κινδύνους, εθνικούς, κοινωνικούς και σε σχέση με την πολιτική ζωή». Το 1927 ο Κούνδουρος και ο Μοσχούλας επαναφέρουν το θέμα πιο δυναμικά, αφού η κατάσταση είχε επιδεινωθεί. Η πρόταση νόμου περιλάμβανε 18 άρθρα. Συντάχθηκε στις 30 Νοεμβρίου και κατατέθηκε στη Βουλή στις 2 Δεκεμβρίου. Ασφαλώς κι έχει ιστορικό – κι όχι μόνο – ενδιαφέρον μια πιο αναλυτική ματιά σε όσα περιλάμβανε εκείνο το προτεινόμενο – εντυπωσιακό ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα – νομοσχέδιο, το οποίο δίστασε να περάσει τότε η ελληνική Βουλή. ΑΡΘΡΟ 1 Συνίσταται στην έδρα κάθε νομού Πενταμελής Πρωτοβάθμια Επιτροπή αποτελούμενη από τον πρόεδρο και τον εισαγγελέα Πρωτοδικών και από έναν δικηγόρο, έναν έφεδρο κι

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

23

www.topontiki.gr

έναν γεωργό που θα υποδεικνύονται από τις οικείες οργανώσεις. ΑΡΘΡΟ 2 Στην Επιτροπή αυτή ανατίθεται η έρευνα και η εξακρίβωση των περιουσιακών στοιχείων όλων όσοι διαχειρίστηκαν οποιοδήποτε δημόσιο ή αιρετό αξίωμα από το 1914 κι εξής. Στην ενέργεια αυτή θα προβεί η Επιτροπή υποχρεωτικά για όλα τα πολιτικά πρόσωπα και κρατικά όργανα της περιφέρειάς της. Η Επιτροπή προβαίνει είτε αυτοδικαίως είτε με σχετικό αίτημα οποιουδήποτε στην έρευνα κι εξακρίβωση των περιουσιακών στοιχείων και παντός άλλου πολίτη ή και των κληρονόμων του. ΑΡΘΡΟ 3 Στην έδρα κάθε Εφετείου συνίσταται Δευτεροβάθμια Επιτροπή αποτελούμενη από τον εισαγγελέα των Εφετών, έναν έφεδρο κι έναν γεωργό που θα υποδειχθούν ως ανωτέρω. ΑΡΘΡΟ 4 Στην Αθήνα συνίσταται Ανώτατη Επιτροπή αποτελούμενη από τον πρόεδρο και τον εισαγγελέα Αρείου Πάγου, τον αντιπρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έναν δικηγόρο εκλεγμένο από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, έναν από τον Δικηγορικό Σύλλογο Πειραιά, έναν αντιπρόσωπο του Εργατικού Κέντρου Αθηνών, έναν των Εφεδρικών Οργανώσεων και έναν από τις Οργανώσεις των Αναπήρων. ΑΡΘΡΟ 5 Η ανάληψη των καθηκόντων απ’ όλα τα μέλη όλων των Επιτροπών είναι υποχρεωτική, η δε εκτέλεση αυτών των καθηκόντων είναι τιμητική και παρέχεται αμισθί. Πάντα τα μέλη των Επιτροπών εκλέγονται μεταξύ πολιτών μη υπαγόμενων στις διατάξεις του παρόντος και ορκίζονται προ της αναλήψεως των καθηκόντων τους ενώπιον του Προέδρου της Οικείας Επιτροπής. ΑΡΘΡΟ 6 Στις Επιτροπές αυτές παρέχονται δικαιώματα ανακριτικά στη βάση των σχετικών διατάξεων ποινικής δικονομίας. Άρνηση οποιουδήποτε πολίτη ή δημόσιου οργάνου για παροχή των αιτούμενων από την Επιτροπή στοιχείων ή παροχή ανακριβών στοιχείων τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξι μηνών και σε περίπτωση υποτροπής με τρία έτη. ΑΡΘΡΟ 7 Οι αποφάσεις των πρωτοβάθμιων Επιτροπών δύνανται να εφεσιβληθούν εντός ενός μήνα από την κοινοποίησή τους, ενώπιον των Δευτεροβάθμιων Επιτροπών, των οποίων οι αποφάσεις είναι τελεσίδικες. Η Ανώτατη Επιτροπή εκδίδει τους κανονισμούς λειτουργίας των

λοιπών Επιτροπών και τις εποπτεύει. Επίσης, κανονίζει την αρμοδιότητα των κατά περίπτωση συγκρούσεων διάφορων Επιτροπών. Και επεμβαίνει μόνο σε περίπτωση κακής εφαρμογής του νόμου για να γίνει ορθή εφαρμογή. ΑΡΘΡΟ 8 Οι Επιτροπές συνεδριάζουν πάντοτε με ολομέλεια και αποφασίζουν με απόλυτη πλειοψηφία έχοντας έργο την εξακρίβωση της αθέμιτης εκμετάλλευσης των εθνικών περιπετειών άκοπου πλουτισμού στη βάση της αξίωσης του Έθνους περί αποκάλυψης και τιμωρίας όσων πλούτισαν με ανήθικο τρόπο. Η Ανώτατη Επιτροπή θεωρείται σε απαρτία όταν παρίστανται επτά τουλάχιστον εκ των μελών της και αποφασίζει έγκυρα διά της ψήφου πέντε τουλάχιστον μελών. Ενώπιον κάθε Επιτροπής ακούγεται πάντοτε κάθε πολίτης. ΑΡΘΡΟ 9 Η επιτροπή λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα διαχειρισθέντα κεφάλαια αναλο-

Ψηφίστηκε το 1964 υπό τον τίτλο «Για την προστασία της τιμής του πολιτικού κόσμου»

γικά με τα κέρδη, το είδος και την έκταση του επαγγέλματος, τον κύκλο των εργασιών, την πρότερη περιουσία, τα εισοδήματα που προέκυπταν απ’ αυτήν, τις νόμιμες αποδοχές από τις δημόσιες υπηρεσίες, τις κληρονομιές, τις δωρεές, τις ιδιαίτερες εν γένει συνθήκες και περιστάσεις, τις δαπάνες και την οικογενειακή κατάσταση κάθε κρινόμενου αποφαίνεται αιτιολογημένα για το αν υπάρχει υπέρβαση στην περιουσία κι αν θεωρείται ότι αποκτήθηκε αθέμιτα. Και διατάσσει την κατάσχεση και δήμευση της αδικαιολόγητης περιουσίας, ως εξ αδικήματος προερχόμενης. ΑΡΘΡΟ 10 Από την κατασχόμενη περιουσία το 1/3 περιέρχεται στο δημόσιο, το 1/3 στο ειδικό Ταμείο Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου και το 1/3 σε φιλανθρωπικά ή εκπαιδευτικά ιδρύματα της Περιφέρειας της κατοικίας του κατόχου της περιουσίας. ΑΡΘΡΟ 11

Τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί λίγο πριν φύγουν Ο Ρούσος Ανδρέου Κούνδουρος (18911944) είχε καταγωγή από τα Σφακιά. Γεννήθηκε στον Αγ. Νικόλαο Κρήτης, όπου και έζησε με την οικογένειά του. Δικηγόρος με πατριωτική, πολιτική και κοινωνική δράση. Εξελέγη βουλευτής Λασιθίου το 1926 με το κόμμα Φιλελευθέρων και ηγέτη τον Ελ. Βενιζέλο. Στη διάρκεια της Κατοχής διατέλεσε πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής του

ΕΑΜ Νομού Λασιθίου. Εκτελέστηκε από τους Γερμανούς, λίγο πριν φύγουν ηττημένοι και από τη χώρα μας, στα Χανιά, στις 29 Αυγούστου 1944, σε ηλικία 53 χρόνων. Την περίοδο που ήταν βουλευτής (1927), με πρωτοβουλία του και σε συνεργασία με τον συνάδελφό του Φώτη Μοσχούλα, κατέθεσε στη Βουλή αυτή την ολοκληρωμένη πρόταση νόμου για το Πόθεν Έσχες.

Οι Επιτροπές δικαιούνται, αν στην έρευνά τους ανακαλύψουν πράξεις που συνιστούν παραβάσεις του ποινικού νόμου, να παραπέμψουν τις υποθέσεις στο αρμόδιο ποινικό δικαστήριο χωρίς να αναστείλουν την πρόοδο των εργασιών τους. ΑΡΘΡΟ 12 Αν η έρευνα αποδείξει ότι καλώς αποκτήθηκαν όσα απέκτησε ο κρινόμενος, η Επιτροπή τον αναγνωρίζει ως «άξιο πολίτη». ΑΡΘΡΟ 13 Οι Επιτροπές έχουν το δικαίωμα είτε αυτοδικαίως είτε με αίτηση οποιουδήποτε πολίτη να ερευνήσουν ή να εξετάσουν τον πολυτελή ή σπάταλο βίο κάθε ιδιώτη ή δημόσιου οργάνου ή πολιτευόμενου για το κατά πόσο ανταποκρίνεται ο βίος του σε ηθικά και νόμιμα κέρδη, προερχόμενα από την άσκηση φανερού και αναγνωρισμένου επαγγέλματος ή από την περιουσία του. ΑΡΘΡΟ 14 Οι Επιτροπές δύνανται σε κάθε καταδικαστική απόφαση να απαγγείλουν στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και λοιπών πλεονεκτημάτων είτε ισόβια είτε για ορισμένο χρόνο. Διατάσσουν δε πάντοτε, με δαπάνη του καταδικαζόμενου, να δημοσιευθεί η απόφαση σε τουλάχιστον τρεις ημερήσιες εφημερίδες και να αναρτηθεί σχετική πινακίδα στο κατάστημα ή την κατοικία του για όσο χρονικό διάστημα διαρκέσει η στέρηση των δικαιωμάτων. ΑΡΘΡΟ 15 Κάθε Επιτροπή αποτελεί Ανεξάρτητη Δημόσια Αρχή και λαμβάνει το όνομα του οικείου νομού ή εφετείου ονομαζόμενη αναλόγως «Πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια Επιτροπή (...) Πόθεν Έσχες», η δε στην Αθήνα εδρεύουσα ονομάζεται «Ανώτατη Επιτροπή Πόθεν Έσχες». ΑΡΘΡΟ 16 Κανείς δεν δύναται να ανακηρυχθεί από το δικαστήριο σαν υποψήφιος οποιουδήποτε αιρετού αξιώματος αν δεν συμπεριλάβει τη σχετική απόφαση της αρμόδιας Επιτροπής Πόθεν Έσχες ή τη βεβαίωση αυτής περί της υποβολής της δήλωσης των περιουσιακών του στοιχείων. ΑΡΘΡΟ 17 Κάθε λεπτομέρεια του παρόντος νόμου και ειδικά για τη λειτουργία των Επιτροπών, για την εκλογή και την αποζημίωση των μελών τους, και για τα της εκτελέσεως των αποφάσεων, θα κανονιστούν με διατάγματα από τον υπουργό Δικαιοσύνης. ΑΡΘΡΟ 18 Ο παρών νόμος ισχύει μετά έναν μήνα από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

24

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Η μεγάλη σύγκρουση του Ισλάμ Εύκολο προσάναμμα οι βαθύτατες διαφορές αιώνων μεταξύ σουνιτών και σιιτών Η κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα σε μουσουλμάνους σουνίτες και σιίτες, όπως αποτυπώνεται τις τελευταίες μέρες με τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Σ. Αραβίας (και δορυφόρων της) με το Ιράν, μας υπενθυμίζουν ότι ο μουσουλμανικός κόσμος δεν είναι ενιαίος και «ομοούσιος».

Β

αθύτατες δογματικές διαφορές αιώνων και γεωπολιτικά συμφέροντα αυτοκρατοριών (παλαιών και σύγχρονων) αποτελούν το εύφλεκτο προσάναμμα που μπορεί να μετατρέψει ολόκληρη την περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής σε παρανάλωμα. Μια συνοπτική ιστορία της δογματικής διαίρεσης του μουσουλμανικού κόσμου, από το ξεκίνημά του μέχρι τις μέρες μας, είναι εξαιρετικά χρήσιμη αν θέλουμε να κατανοήσουμε το μεγάλο και επικίνδυνο γεωπολιτικό παιχνίδι που παίζεται στην περιοχή. Το κείμενο που ακολουθεί είναι του Μωχαμάντ Αλή Αμίρ-Μοεζί, Γάλλου ισλαμολόγου, ειδικού στον σιιτισμό, καθηγητή Κλασικής Ισλαμολογίας και διευθυντή σπουδών στην École Pratique des Hautes Études, στη Σορβόννη, και το αναδημοσιεύουμε (με ελάχιστες λόγω στενότητας χώρου) περικοπές από το περιοδικό «Άρδην», τ. 101-102, που κυκλοφορεί. Μετά τον θάνατο του Μωάμεθ το 632, δύο αντίπαλα «κόμματα» διεκδικούν την κληρονομιά της πνευματικής και εγκόσμιας εξουσίας του. Αυτή είναι η απαρχή της σύγκρουσης σουνιτών και σιιτών, μία πάλη ανάμεσα σε δύο δόγματα του Ισλάμ που σημάδεψε την Ιστορία του αραβομουσουλμανικού κόσμου. Ο ανταγωνισμός μεταξύ σιιτών και σουνιτών ανάγεται στις απαρχές του Ισλάμ. Ποιες είναι οι αιτίες αυτού του σχίσματος; Αυτή η διαμάχη ξέσπασε μετά τον θάνατο του προφήτη, το 632. Δεδομένου ότι δεν είχε ορίσει τυπικά κάποιον κληρονόμο, το ζήτημα της διαδοχής του, εγκόσμιας και πνευματικής, αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στο εσωτερικό της κοινότητας των πιστών. Η πλειονότητα των μουσουλμάνων ορίζει τον νέο αρχηγό τους σύμφωνα με τη φυλετική παράδοση: ένα συμβούλιο προυχόντων που αποτελούνταν από τους συντρόφους του Μωάμεθ και τα πιο ισχυρά μέλη των φυλών της Μέκκας ορίζει τον γηραιό και σοφό Αμπού Μπακρ, από τη φυλή των

Κουραϊσιτών, τη φυλή του προφήτη, ο οποίος γίνεται ο πρώτος χαλίφης (καλίφα σημαίνει διάδοχος). Όμως μία ομάδα μουσουλμάνων θεώρησε αυτόν τον διορισμό σφετερισμό, πραξικόπημα. Και αυτό γιατί οι Κουραϊσίτες είχαν στην αρχή αντιταχθεί στον Μωάμεθ και πολέμησαν εναντίον του, προκαλώντας την έξοδό του από τη Μέκκα προς τη Μεδίνα, και στη συνέχεια προσχώρησαν στο Ισλάμ μόνο αφού νικήθηκαν από τα στρατεύματα του προφήτη. Αυτοί οι αντίπαλοι των Κουραϊσιτών εκτιμούν πως ο νόμιμος διάδοχος του Μωάμεθ είναι ο νεαρός Αλή, εξάδελφος και γαμπρός του. Όχι μόνο ο προφήτης, επανειλημμένα, κατ’ αυτούς, τον είχε ορίσει κληρονόμο του, αλλά δεδομένου ότι η διαδοχή των προφητών αποτελούσε μία θεϊκή υπόθεση, όπως αναφέρεται στο Κοράνι, αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με θεϊκά κριτήρια και όχι μέσα από μία ανθρώπινη ψήφο. Οι οπαδοί του Αλή θα αποκληθούν από την πλειοψηφία, που θα πάρει το όνομα των σουνιτών, ως η αλ-σία, η «φράξια», όρο που οι σουνίτες χρησι-

Η διαμάχη μέσα από ένα κείμενο του Μωχαμάντ Αλή Αμίρ-Μοεζί, Γάλλου ισλαμολόγου, καθηγητή στη Σορβόννη

μοποιούν με υποτιμητικό τόνο και δημιούργησε την κατασκευασμένη από τους δυτικούς λέξη σιιτισμός.

Αναρίθμητες μάχες Επί πολλές δεκαετίες, πολυάριθμες μάχες διεξήχθησαν μεταξύ των οπαδών των Κουραϊσιτών και εκείνων του Αλή και των απογόνων του. Το 656, ο Αλή κατόρθωσε να οριστεί χαλίφης, αλλά πέντε χρόνια αργότερα δολοφονήθηκε από ένα μέλος των χαριτζιστών, παλαιών οπαδών του, που είχαν αποστατήσει – δεκάδες εχθρικές αιρέσεις συνυπάρχουν και πολεμούν η μία την άλλη κατά τη διάρκεια των πρώτων αιώνων του Ισλάμ, πέρα από την κύρια αντίθεση ανάμεσα στους σιίτες και τους σουνίτες. Μετά τον θάνατο του Αλή, ένας Κουραϊσίτης δημιούργησε το χαλιφάτο των Ομεαϊαδών. Και οι διεκδικήσεις των οπαδών του Αλή θα ενταφιαστούν οριστικά όταν ο Χουσεΐν, ο δεύτερος γιος του Αλή και της Φατιμάς, της κόρης του προφήτη, σκοτωθεί το 680 από τους Ομεαϊάδες στην Κάρμπαλα, στο σημερινό Ιράκ, που αποτελεί έκτοτε έναν από τους ιερούς τόπους των σιιτών.

Μόνιμη αντιπαράθεση Γιατί αυτή η πάλη για τη διαδοχή του Μωάμεθ, η οποία λύθηκε ήδη

από τον έβδομο αιώνα, κατέληξε σε μια μόνιμη αντιπαράθεση μεταξύ σιιτών και σουνιτών; Διότι το διακύβευμα αυτής της διαμάχης δεν ήταν αποκλειστικά πολιτικό. Αυτή η σύγκρουση αποτελεί το θεμέλιο της συνάρθρωσης ανάμεσα στο πολιτικό και το θρησκευτικό πεδίο που χαρακτήριζε πάντοτε τη μουσουλμανική θρησκεία. Τα πρώτα χρόνια του Ισλάμ σημαδεύτηκαν από δύο σημαντικά γεγονότα που έχουν μελετηθεί ευρύτατα: ◆ Από τη μία πλευρά, από τους αναρίθμητους πολέμους μεταξύ μουσουλμάνων – πολύ πιο αιματηρούς από εκείνους που έχουν διεξαχθεί με τους μη μουσουλμάνους –, οι οποίοι θα διαρκέσουν. ◆ Την ίδια εποχή, πραγματοποιείται η αργή και περίπλοκη επεξεργασία των ιερών κειμένων του Κορανίου και των Χαντίθ (το σύνολο των λόγων και των πράξεων του προφήτη). Αλλά εκείνο που ελάχιστα έχει υπογραμμιστεί είναι πως αυτά τα φαινόμενα είναι στενά δεμένα μεταξύ τους: οι συγκρούσεις ανάμεσα στην εξουσία των καλιφών και τους οπαδούς του Αλή προκάλεσαν δογματικές αντιθέσεις που διέσχισαν τους αιώνες και βρίσκονται πάντα στην καρδιά των συγκρούσεων που παρατηρούμε σήμερα.

Το Κοράνι Οι σιίτες έχουν λοιπόν κάποιο διαφορετικό Κοράνι; Όχι, διότι κατέληξαν να αποδεχθούν και να υιοθετήσουν το επίσημο Κοράνι, αλλά η βαθύτατη δογματική διαφορά τους από τους σουνίτες δεν εξαφανίστηκε ποτέ. Η κεντρική μορφή του σιιτικού ισλάμ, περισσότερο και από τον προφήτη, είναι ο ιμάμης, ο «καθοδηγητής»: Αυτή η ιερή προσωπικότητα, αντικείμενο μεγάλης λατρείας, ενός μυστικού έρωτα που θυμίζει τη λατρεία των χριστιανών για τον Χριστό, είναι το πηδάλιο και το αγκυροβόλιο ενός δόγματος βαθύτατα διαλεκτικού. Για τους σιίτες κάθε πραγματικότητα διαθέτει δύο επίπεδα: Ένα επίπεδο εμφανές (ζαχίρ) και ένα κρυφό επίπεδο (μπατίν). Πίσω από το γράμμα του Κορανίου υπάρχει ένα κρυφό πνεύμα του ιερού βιβλίου, μια εσωτερική μυστική διάσταση της θρησκείας, την οποία οι ιμάμηδες, ο Αλή και οι διά-

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

25

www.topontiki.gr

δοχοί του, μέσω της μύησης, μεταδίδουν σε μία μειονότητα μυημένων, την αφρόκρεμα της κοινότητας. Σε αυτήν τη δυϊστική αντίληψη του κόσμου επικάθεται μια δυαδική αντίληψη της Ιστορίας: για τους σιίτες ο κόσμος ξεσκίζεται από έναν λυσσαλέο αγώνα μεταξύ της γνώσης και του σκοταδισμού, ανάμεσα στους οπαδούς του ιμάμη και τους αντιπάλους του. Ως συνέπεια της ήττας και του βίαιου θανάτου των πρώτων ιμάμηδων, κατ’ εξοχήν του Αλή και του Χουσεΐν, οι σιίτες ανέπτυξαν μια τραγική αντίληψη αυτής της μάχης, καθώς και της Ιστορίας. Αισθάνονται προορισμένοι να παραμένουν μειοψηφικοί και καταδιωκόμενοι, αντιστρέφοντας την αποτυχία της τζιχάντ σε μια ένδειξη επιλογής, αξιοδοτώντας το μαρτύριο. Έτσι, ταχύτατα, πολλοί σιίτες απομακρύνθηκαν από την πολιτική και ασκούσαν την απόκρυψη (τακίγια) της πίστης τους, ώστε να προστατέψουν τη ζωή τους μέσα σ’ αυτήν την κυβέρνηση του Σατανά που αποτελούσε γι’ αυτούς το καλιφάτο κάτω από τη διοίκηση των σουνιτών.

Πολιτική θεολογία Ωστόσο ο σιιτισμός μπορεί να αποτελεί και μία θεολογία άκρως πολιτική, όπως το αποδεικνύει σήμερα το ιρανικό καθεστώς; Πράγματι, από τη στιγμή που το σουνιτικό χαλιφάτο των Αββασιδών, διαδόχων των Ομεαϊαδών, άρχισε να αποδυναμώνεται και να κατακερματίζεται κατά τον δέκατο αιώνα, ο σιιτισμός σταδιακά επανασυνδέθηκε με την εξουσία. Αυτό αρχικώς έγινε από τους ισμαηλίτες, που αντιπροσωπεύουν μία από τις κυριότερες πτέρυγες του σιιτισμού, οι οποίοι, αμφισβητώντας τον χαλίφη της Βαγδάτης δημιούργησαν ένα σιιτικό χαλιφάτο υπό τη δυναστεία των Φατιμιδών (909-1171). Αυτοί ίδρυσαν το Κάιρο για να εγκαταστήσουν εκεί την πρωτεύουσά τους και κατείχαν, στο απόγειο της δύναμής τους, μία περιοχή που έφθανε από το Μαρόκο έως τη Συρία. Έχοντας ως βάση τους το λαμπρό πνευματικό κέντρο που αποτελούσε το πανεπιστήμιο του τεμένους Αλ Αζχάρ στο Κάιρο, οι Φατιμίδες ασκούν μία ισχυρή προπαγάνδα (ντάουα) στο σύνολο του μουσουλμανικού κόσμου, ενώ παραμένουν σχετικά ανεκτικοί απέναντι στις άλλες εκδοχές του Ισλάμ. Αντιθέτως, οι καρμάτες, αιρετικοί ισμαηλίτες που ίδρυσαν την ίδια εποχή ένα δικό τους κράτος (9031077) με κέντρο το Μπαχρέιν – ο πληθυσμός του οποίου παραμένει ακόμα και σήμερα πλειοψηφικά σιιτικός – και το οποίο εκτεινόταν σ’ όλο τον Περσικό Κόλπο από το Ομάν έως το Ιράκ, πραγματοποιώντας εξαιρετικά

βίαιες επιδρομές ενάντια στους σουνίτες Αββασίδες και τους σιίτες Φατιμίδες, διεκδικούν έναν αγώνα ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες: η θεματική της δικαιοσύνης προβάλλεται πολύ συχνά από τον πολιτικό σιιτισμό, μια και οι σιίτες, όντας μειοψηφικοί, πιστεύουν πως είναι θύματα της κοινωνικής ανισότητας. Ενώ ο πολιτικός σουνιτισμός προτιμά να εμμένει στην έννοια της τάξης.

Ο σιιτικός αιώνας Πάντοτε κατά τη διάρκεια αυτού του δέκατου αιώνα, που αποκαλείται συνήθως «ο σιιτικός αιώνας του Ισλάμ», ακόμα και η Βαγδάτη, η καρδιά του χαλιφάτου των Αββασιδών, περνά υπό την επιρροή των σιιτών. Οι Μπουγίδες, μια δυναστεία περσικής καταγωγής, που κυριαρχούσε ήδη σ’ ένα τμήμα του Ιράν, ασκούν την περίοδο 945-1045 τον έλεγχο του σουνιτικού χαλιφάτου, το οποίο διατηρούν στη θέση του ενώ αφήνουν άθικτους λίγο-πολύ τους σουνιτικούς πληθυσμούς. Στο Ιράν και στο Ιράκ, οι σιίτες μεταβάλλονται σιγά-σιγά σε πλειοψηφία και ανήκουν στην πτέρυγα των δωδεκα-ιμαμιστών, που θεωρούσε ότι ο δωδέκατος ιμάμης εξαφανίστηκε και ο απόκρυφος ιμάμης, ο Μάχντι, πρόκειται να επανέλθει στο τέλος του κόσμου για να σώσει την ανθρωπότητα. Στο μεταξύ, οι σιίτες αποκτούν τη δυνατότητα να αναμειγνύονται με τους κύκλους της εξουσίας και οι θεολόγοι, που βρίσκονταν κοντά στους Μπουγίδες, επιδιώκουν να ορθολογικοποιήσουν το σιιτικό δόγμα και να το φέρουν πλησιέστερα στον σουνιτισμό, υποβαθμίζοντας την εσωτεριστική και μυστική του διάσταση. Κατά τη διάρκεια του δέκατου αι-

Οι γεωπολιτικές αιτίες που αφύπνισαν τις εντάσεις στις απαρχές του 21ου αιώνα

Να δεις που σε λίγο θα μοιράσουν και τον Μωάμεθ...

ώνα, κατά τον οποίο οι σιιτικές δυναστείες και οι σιίτες διανοούμενοι κυριαρχούν, οι συγκρούσεις και οι σφαγές μεταξύ σουνιτών και σιιτών παραμένουν σχετικά περιορισμένες. Αλλά, κατά τα μέσα του ενδέκατου αιώνα, η έλευση των Τούρκων, που ήρθαν από την Κεντρική Ασία στη μεσανατολιτική πολιτική σκηνή, αναζωπυρώνει τη σύγκρουση. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι, που εισήλθαν το 1055 στη Βαγδάτη και εξεδίωξαν τους Μπουγίδες, εμφανίζονται ως οι μεγάλοι υπερασπιστές της σουνιτικής ορθοδοξίας και καταδιώκουν τους σιίτες. Πολλοί από αυτούς κατέφυγαν τότε στα νότια του Ιράκ, γύρω από τις ιερές πόλεις, την Κάρμπαλα, τόπο του μαρτυρίου του Χουσεΐν, και την Νατζάφ, στην οποία βρίσκεται ο τάφος του Αλή. Το Νότιο Ιράκ, λίκνο του σιιτισμού, παρέμεινε έκτοτε το κύριο ιδεολογικό και πολιτικό τους προπύργιο.

Το σιιτικό Ιράν Ωστόσο το Ιράν είναι σήμερα η μοναδική χώρα όπου ο σιιτισμός αποτελεί επίσημη θρησκεία. Σε ποια στιγμή αναπτύχθηκε; Μετά το πρώτο στάδιο, τελικώς εφήμερο, της ανόδου των σιιτών κατά τον δέκατο αιώνα, μία δεύτερη περίοδος ανοίγεται κατά τον 16ο αιώνα, με τη δημιουργία στο Ιράν της αυτοκρατορίας των Σαφαβιδών. Οι Σαφαβίδες, που είναι ωστόσο τουρκικής καταγωγής, είναι πεπεισμένοι σιίτες. Ο Ισμαήλ, ο ιδρυτής της δυναστείας, μυστικιστής εξημμένος, σφαγιάζει ακόμα και τους σουνίτες του Ιράν, για να εκδικηθεί τους σιίτες μάρτυρες των περασμένων αιώνων. Οι διάδοχοί του θα αποδειχθούν πιο ειρηνικοί, αλλά θα μεταβάλουν

τον σιιτισμό σε θρησκεία του ιρανικού κράτους, δημιουργώντας έναν σιιτικό κλήρο που θα μεταβληθεί σταδιακώς σε κράτος μέσα στο κράτος. Το πρόσωπο του μουσουλμανικού κόσμου αλλάζει άρδην: οι σιίτες, μία καταπιεσμένη μειονότητα μέχρι τότε, διαθέτουν πλέον τη χώρα τους, το Ιράν, στην οποία μπορούν να καταφύγουν οι ομόθρησκοί τους από το Ιράκ, τη Συρία… Οι Σαφαβίδες σιίτες και οι Οθωμανοί σουνίτες θα συγκρούονται στα σύνορα που χωρίζουν τις αυτοκρατορίες τους στο Ιράκ και τον Καύκασο. Αυτή η αντιπαράθεση οφείλεται πριν απ’ όλα σε γεωπολιτικά κίνητρα, δεν παύει όμως να παρουσιάζεται από τους θεολόγους των δύο στρατοπέδων ως ένας πόλεμος ενάντια στον θρησκευτικό αντίπαλο. Ωστόσο, έπειτα από κάποιο καιρό οι Οθωμανοί, πάντοτε πραγματιστές, κατόρθωσαν να εγκαθιδρύσουν ένα modus vivendi με τους γείτονές τους και οι σφαγές έλαβαν τέλος. Και μέχρι τη σύγχρονη εποχή, αυτό το modus vivendi μεταξύ σιιτών και σουνιτών γενικά επικράτησε, παρ’ όλο που οι προσπάθειες θρησκευτικής προσέγγισης, όπως εκείνες που ανέλαβαν οι θεολόγοι του Αλ Αζχάρ στα τέλη του 19ου αιώνα, απέτυχαν όλες.

Αφύπνιση των εντάσεων Γιατί λοιπόν οι εντάσεις αφυπνίστηκαν και παροξύνθηκαν τόσο βίαια μετά τις απαρχές του 21ου αιώνα; Οι αιτίες δεν είναι θρησκευτικές, αλλά γεωπολιτικές. Ακόμα και η ισλαμική επανάσταση στο Ιράν δεν είχε στην πραγματικότητα αναζωπυρώσει τη σύγκρουση. Και πολλοί σουνίτες έτρεφαν συμπάθεια προς τον Χομεϊνί, σύμβολο μιας μουσουλμανικής εξουσίας ικανής να αντιπαρατεθεί στην αμερικανική εξουσία. Το σημείο της αφετηρίας αυτής της κλιμάκωσης ήταν η ρωσική εισβολή στο Αφγανιστάν και, ακόμα περισσότερο, προφανώς, εκείνη των Αμερικανών στο Ιράκ το 2003 και οι ακρότητες που την ακολούθησαν. Το σύνολο της Μέσης Ανατολής αποσταθεροποιήθηκε σε βάθος και ο ισλαμισμός εκμεταλλεύτηκε αυτήν την αποσταθεροποίηση για να επεκταθεί έχοντας ως ανταγωνιστικούς πόλους το σιιτικό Ιράν και την ουαχαμπιτική Σαουδική Αραβία, η ιδεολογία της οποίας είναι θεμελιωδώς αντισιιτική. Μέσα σε μερικά χρόνια, οι φαντασιώσεις των περασμένων αιώνων επανήλθαν ορμητικά: για τον σουνίτη, που υφίσταται την προπαγάνδα του ουαχαμπιτών, ο σιίτης είναι και πάλι ένας αιρετικός. Για τον σιίτη ο σουνίτης έχει γίνει και πάλι ένας καταπιεστής βίαιος και αλαζονικός.

26

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Η παγκόσμια τάξη και ασφάλεια αποτελούσε επί δεκαετίες συνάρτηση του δίπολου ΗΠΑ - ΕΣΣΔ (και μετέπειτα Ρωσίας). Αν και οι τωρινοί ανταγωνισμοί ανάμεσά τους συνεχίζουν να έχουν ψυχροπολεμική αύρα, παρά την πρόσκαιρη εξ ανάγκης σύμπλευση στο Συριακό, η πραγματικότητα είναι ότι οι δυναμικές της εποχής του Ψυχρού Πολέμου αλλάζουν και οδεύουμε προς έναν καινούργιο, «τριπολικό» πια, κόσμο.

Η

νέα διεθνής Παγκόσμια Τάξη σχηματοποιείται ήδη με τη μορφή «σκαληνού τριγώνου» από Κίνα, Ρωσία και ΗΠΑ, με τη μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ των τριών «σημείων» να είναι ανάμεσα σε Ουάσιγκτον - Μόσχα και τη μικρότερη μεταξύ Κίνας - Ρωσίας, αφού η σχέση τους μοιάζει θετικότερη. Οι ρωσοκινεζικές σχέσεις αιχμαλωτίζουν την προσοχή ΗΠΑ και Ευρώπης με τους διπλωμάτες να χωρίζονται στα δύο. Οι μισοί θεωρούν ότι ο... δεσμός Πεκίνου - Μόσχας είναι αδύναμος κι αβέβαιος, κάτι σαν γάμος από συμφέρον που μελλοντικά θα διαλυθεί. Και οι άλλοι προφητεύουν ότι καθώς και οι δύο χώρες βλέπουν τις ΗΠΑ ως το βασικό εμπόδιο των στόχων τους, θα σχηματίσουν εκ των πραγμάτων μια αντι-δυτική συμμαχία.

Περίπλοκες συμμαχίες Η κατάσταση, όμως, είναι πιο περίπλοκη. Πεκίνο και Μόσχα είναι κοντά, αλλά όχι σύμμαχοι. Η Κίνα δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για μια αληθινά στενή σύμπλευση με τους Ρώσους, ούτε για κάποιου είδους αντι-δυτικό μπλοκ. Την τελευταία 20ετία, το διμερές εμπόριο και οι επενδύσεις μεταξύ Πεκίνου - Μόσχας εκτοξεύθηκαν. Μόνο το 2014, οι κινεζικές επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 80%. Ενδεικτικά, τη δεκαετία του ’90, το διμερές εμπόριο / επενδύσεις ήταν περίπου στα 5 δισ. δολάρια. Το 2014 πλησίασε τα 100 δισ. Παρά ταύτα, η άνοδος της Κίνας προκαλεί ανησυχία στο Κρεμλίνο. Σε δημοσκοπήσεις που γίνονται στη Ρωσία, περί το 60% ανησυχεί ότι η Κίνα θα μπορούσε να απειλήσει την εδαφική ακεραιότητα της χώρας και το 41% ότι μια ισχυρότερη Κίνα θα έβλαπτε τα ρωσικά συμφέροντα.

Μοιρασιά για τρεις σε τεντωμένο σχοινί Πώς Ουάσιγκτον, Μόσχα και Πεκίνο δοκιμάζουν τις μεταξύ τους σχέσεις και διαμορφώνουν το μέλλον Από την άλλη, το εμπόριο μεταξύ Κίνας - ΗΠΑ άγγιξε σχεδόν τα 600 δισ. δολάρια για το 2014, με αυξητικές τάσεις για το 2015, και οι επενδύσεις ξεπέρασαν τα 120 δισ. Παρά ταύτα η εκατέρωθεν καχυποψία και μεταξύ τους υφίσταται.

Τεταμένες σχέσεις Η άλλη πλευρά του τριγώνου, η σχέση ΗΠΑ - Ρωσίας, είναι ιδιαίτερα τεταμένη, κι ας συνεργάζονται στην παρούσα φάση οι δύο χώρες στην κοινή συμμαχία κατά του ISIS. Η ρωσική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία επιδεικνύει ότι η Μόσχα σκοπεύει να επιβληθεί ως παγκόσμιος παίκτης και να έχει ρόλο σε κάθε μεγάλη διεθνή απόφαση. Η εμπλοκή στη Μ. Ανατολή θεωρείται από τους αναλυτές ως η μεγάλη κίνηση του Πούτιν, σχεδιασμένη να εξασφαλίσει ότι η Ρωσία θα έχει λόγο στο ποιος θα κυβερνά τη Συρία, ακόμη και στη μετά Άσαντ εποχή.

Oι δυνάμεις της εποχής του Ψυχρού Πολέμου αλλάζουν και οδεύουν προς έναν καινούργιο «τριπολικό» κόσμο

Η Αμερική βλέπει ότι αυτό είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής με σκοπό την επαναφορά της ρωσικής επιρροής στη Μ. Ανατολή. Το τελευταίο εξάμηνο του 2015, οι ηγέτες από Αίγυπτο, Ιορδανία, Ισραήλ, Κουβέιτ, Σ. Αραβία και Ην. Αρ. Εμιράτα επισκέφτηκαν τη Μόσχα και κάποιοι υπέγραψαν συμφωνίες για αγορές όπλων από τη Ρωσία. Η Σ. Αραβία, μάλιστα, ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει 10 δισ. δολάρια στη Ρωσία, κυρίως σε αγροτικά προϊόντα. Η Ουάσιγκτον είναι πια υποχρεωμένη να αναγνωρίσει τη σημασία της Ρωσίας στη Μ. Ανατολή, κάτι που ο Πούτιν βλέπει ως αρχικό βήμα προς έναν τριπολικό κόσμο, όπου οι τρεις μεγάλες δυνάμεις θα λαμβάνουν από κοινού τις σημαντικότερες αποφάσεις. Οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι, ως απάντηση στη ρωσική κίνηση ματ της Συρίας, θα πρέπει να συνεργαστούν με το Κρεμλίνο σε ζητήματα όπου και οι

δύο έχουν σαφείς και οριοθετημένους κοινούς στόχους: ◆ Στη Συρία. ◆ Στα πυρηνικά του Ιράν και της Β. Κορέας. ◆ Και στη διαχείριση των πόρων και της ασφάλειας στην Αρκτική. Όμως, ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, όποιος κι αν είναι, όπως εκτιμάται, αναμένεται να διαμηνύσει ότι όσο ο Πούτιν εμμένει σε ψυχροπολεμικές ρητορικές εμφανίζοντας τις ΗΠΑ σαν τον βασικό του εχθρό, οι συνεργασίες στους κοινούς στόχους των δύο χωρών θα παραμένουν επισφαλείς. Όσο για τις οικονομικές κυρώσεις έναντι της Ρωσίας, αποδεικνύονται εκ του αποτελέσματος όχι και τόσο έξυπνες. Πράγματι το ρούβλι κατρακύλησε στο διάστημα των μέτρων κατά 76% σε σχέση με το δολάριο και ο πληθωρισμός στη Ρωσία έφτασε το 16% το 2015. Όμως, αν οι κυρώσεις κριθούν σε σχέση με την αποτελεσματικότητά τους, δηλαδή αν κατάφεραν να αλλάξουν την πολιτική της Μόσχας, τότε μάλλον απέτυχαν. Η Ρωσία δεν έκανε πίσω στην Ουκρανία, ούτε απεσύρθη από την Κριμαία. Εκτός αυτού, το Κρεμλίνο φρόντισε να θωρακίσει οικονομικά τη δική του ελίτ, ενώ αυτοί που νιώθουν στο πετσί τους τα αποτελέσματα των κυρώσεων είναι οι πολίτες, κυρίως των ασθενέστερων τάξεων. Κι αυτό επειδή θεωρείται πως η Μόσχα προσπάθησε να προφυλάξει όσους επιχειρηματίες είχαν δεσμούς με την κυβέρνηση. Παράλληλα, η επιβολή των κυρώσεων επέτρεψε στον Πούτιν να στρέψει την προσοχή της ρωσικής κοινής γνώμης μακριά από τα εσωτερικά προβλήματα, καθώς ο απλός κόσμος κατηγορεί σχεδόν αποκλειστικά τη Δύση για τις δυσκολίες του. Στο μεταξύ, οι κυρώσεις πονάνε και την Ευρώπη. Το Αυστριακό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών υπολογίζει ότι η συνέχιση των κυρώσεων θα μπορούσε να στοιχίσει στην Ευρώπη 90 δισ. σε έσοδα από εξαγωγές και 2 εκατ. θέσεις εργασίας τα επόμενα χρόνια. Μόνο στη Γερμανία ίσως χαθούν 400.000 δουλειές. ΗΠΑ και Ευρώπη αρχίζουν να σκέφτονται πια μήπως θα ήταν προτιμότερο να εγκαταλείψουν την ώς τώρα τακτική της επικέντρωσης στις κυρώσεις, να τις τροποποιήσουν (κρατώντας μόνο κάποιες) και να στραφούν σε άλλα μέτρα. Σε αυτά μάλλον θα συμπεριλαμβάνονται κινήσεις που θα δυσκολεύουν τον περαιτέρω στρατιωτικό εκσυγχρονισμό της Ρωσίας αλλά, κυρίως, θα στοχεύουν στην αύξηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης.

28

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Αγοράζουν τα όπλα σαν... τσίχλες Σε επίπεδα - ρεκόρ οι πωλήσεις όπλων στις ΗΠΑ το 2015. Κυκλοφορούν 101,5 για κάθε 100 κατοίκους Αν και φαίνεται ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιθυμεί να κλείσει τη θητεία του με μία ριζική μεταρρύθμιση στο θέμα της οπλοκατοχής, είναι πολύ πιθανό ότι θα αποτύχει και οι λόγοι είναι πολύ συγκεκριμένοι.

Σ

τις 14 Δεκεμβρίου 2012 ο Μπαράκ Ομπάμα δάκρυσε κατά τη διάρκεια του μηνύματός του προς τους γονείς των 20 μαθητών του δημοτικού σχολείου του Κονέκτικατ που δολοφονήθηκαν μαζικά όταν ένοπλος εισέβαλε στο σχολείο και άρχισε να πυροβολεί. Το συγκεκριμένο περιστατικό μαζικής δολοφονίας δεν ήταν ούτε το πρώτο κατά τη διάρκεια της θητείας του Ομπάμα ούτε το τελευταίο. Οι Αμερικανοί συνεχίζουν να αλληλοσκοτώνονται και ο πλανητάρχης μοιάζει αδύναμος να πείσει το Κογκρέσο ώστε να λάβει πιο αυστηρά μέτρα περιορισμού της οπλοκατοχής. Αυτήν την εβδομάδα ο Αμερικανός πρόεδρος ξαναέβαλε το θέμα της ανεξέλεγκτης οπλοκατοχής στην πολιτική ατζέντα, εξέφρασε την απογοήτευσή του από την απροθυμία του Κογκρέσου και δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει «κάθε εξουσία που έχει αυτό το αξίωμα» για να θεσπίσει μέτρα για τον έλεγχο των όπλων. Στη συνάντησή του την περασμένη Δευτέρα με την υπουργό Δικαιοσύνης αναζητήθηκαν τρόποι που θα μειώσουν την ένοπλη βία και θα εφαρμοστούν μονομερώς, μέσω μέτρων που δεν απαιτούν την έγκριση του Κογκρέσου. Το περιστατικό στο δημοτικό σχολείο του Κονέκτικατ, όταν δολοφονήθηκαν 20 παιδιά ηλικίας από 5 έως 10 ετών και 6 ενήλικοι, για πολλούς θεωρήθηκε ως η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και ότι επιτέλους θα έμπαιναν περιορισμοί στην ανεξέλεγκτη πώληση όπλων, όμως διαψεύστηκαν όσοι πίστεψαν ότι κάτι θα αλλάξει.

Βιομηχανία σε άνθιση Το παράδοξο είναι ότι, ύστερα από κάθε περιστατικό μαζικών δολοφονιών, οι πωλήσεις όπλων εκτοξεύονται. Και το 2015 ήταν μια χρονιά με πολλά περιστατικά. Σύμφωνα με οργανισμό που καταγράφει τις μαζικές δολοφονίες, τη χρονιά που πέρασε, σε 372 περιστατικά δολοφονήθηκαν 475 πολίτες και τραυματίστηκαν 1.870. Την ίδια στιγμή, η βιομηχανία όπλων στις ΗΠΑ είδε τις πωλήσεις της να φθάνουν σε επίπεδα ρεκόρ. Βάσει εκτιμήσεων, τα έσοδα της βιομηχανίας όπλων αναμένεται να αγγίξουν τα 12 δισ. δολάρια. Η αύξηση των πωλήσεων έπειτα από κάθε περιστατικό μαζικής δολοφονίας οφείλεται στο γεγονός ότι οι πολλοί Αμερικανοί φοβούνται ότι η αναζωπύρωση του θέματος μπορεί να οδηγήσει σε απαγορεύσεις και σπεύδουν να κάνουν προμήθειες όπλων και πυρομαχικών.

Γιατί η νέα πρωτοβουλία του Ομπάμα για περιορισμό των όπλων μάλλον θα... αστοχήσει

Τα περιστατικά μαζικών δολοφονιών και η ανησυχία των Αμερικανών μήπως χάσουν το δικαίωμα της οπλοκατοχής δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο η βιομηχανία βρίσκεται σε άνθιση. Ακόμη ένα παράδοξο είναι ότι από την πρώτη εκλογή Ομπάμα στην προεδρία οι πωλήσεις όπλων αυξάνονται σχεδόν κατά 6% ετησίως. Σύμφωνα με αναλυτές, η αύξηση οφείλεται στην ύφεση της οικονομίας μετά την κρίση του 2008, που ενίσχυσε τον φόβο των Αμερικανών, αλλά και στη ρητορική των Δημοκρατικών που ζητούσαν περιορισμούς στην οπλοκατοχή. Κάποιοι από τους κατασκευαστές ανέφεραν ότι ο Ομπάμα, προφανώς χωρίς να το επιδιώκει, ήταν ό,τι καλύτερο συνέβη στη βιομηχανία. Η βιομηχανία όπλων, ενώ τη δεκαετία του 1990 αντιμετώπισε την κατάρρευση, ενισχύθηκε από το κράτος μετά το 2001 με τα αυξημένα μέτρα για την αντιμετώπιση του φόβου της τρομοκρατικής απειλής. Το αμερικανικό κράτος αναζωογόνησε τη βιομηχανία όπλων, αν και οι πωλήσεις στο κράτος αποτελούν ένα μικρό κομμάτι των κερδών της. Βασικός «αιμοδότης» της βιομηχανίας παραμένουν οι πολίτες, συμβάλλοντας σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60% στα κέρδη των κατασκευαστών όπλων. Ένας σημαντικός παράγοντας για την αύξηση των πωλήσεων είναι η ευκολία με την οποία όλο και περισσότεροι πολίτες αποκτούν πρό-

σβαση σε όπλα και κυρίως πυρομαχικά καθώς κάποιος που δαπανά 300 δολάρια για ένα όπλο θα δαπανήσει τουλάχιστον 10.000 δολάρια για πυρομαχικά. Η Wall Mart, αλυσίδα πολυκαταστημάτων, άλλαξε την πολιτική της για την πώληση όπλων επεκτείνοντας τις πωλήσεις σε περισσότερα καταστήματα και σε αστικές περιοχές και εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη έμπορο λιανικής πώλησης όπλων.

Ο ρόλος της NRA Η ενίσχυση της βιομηχανίας όπλων, τα έσοδα - ρεκόρ που καταγράφει κάθε χρόνο, τροφοδοτούν έναν μηχανισμό που γιγαντώνεται και είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Οι έξι μεγάλες εταιρείες έχουν αποκτήσει τεράστια δύναμη ενω είναι οι μεγάλοι χρηματοδότες της Εθνικής Ένωσης Όπλων (NRA), η οποία με σχεδόν 4 εκατομμύρια μέλη, με δραστηριότητες σε ολόκληρη τη χώρα, με χρηματοδότηση στα κόμματα και τους υποψηφίους, έχει εξελιχθεί σε έναν πανίσχυρο «θεσμό» που ασκεί πολιτική σε πολλά επίπεδα μέσα στην αμερικανική κοινωνία. Κανείς δεν ξέρει πόσα χρήματα λαμβάνει η NRA από τη βιομηχανία όπλων, όμως, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Washington Post», η NRA και οι θυγατρικές της δαπάνησαν 276.903.028 δολάρια για δωρεές το 2010. Με τη δυνατότητα να δαπανά τόσα εκατομμύρια κάθε χρόνο, είναι μία από τις πιο δυνατές ομάδες πίεσης στην Ουάσιγκτον και εξοβελίζει από τον δημόσιο διάλογο και το Κογκρέσο τις ομάδες πολιτών που επιθυμούν να υπάρξει έλεγχος στην οπλοκατοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι η NRA δαπανά 240.000.000 δολάρια περισσότερα από τη μεγαλύτερη ένωση που αγωνίζεται για τον έλεγχο των όπλων. Η NRA έχει κλασικούς συμμάχους στην αμερικανική πολιτική σκηνή τους ακραία συντηρητικούς Αμερικανούς που εκφράζονται από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και τους βουλευτές του. Ο Ομπάμα υπαινίχθηκε μετά το περιστατικό μαζικής δολοφονίας στο Όρεγκον ότι οι Ρεπουμπλικανοί γονατίζουν μπροστά στην NRA. Την ίδια άποψη, και πιο επιθετικά, εξέφρασε η υποψήφια για το χρίσμα των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον, την ώρα που η εκπρόσωπος Τύπου του υποψηφίου για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών Ντόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε σε συνέντευξη στο CNN φορώντας ένα κολιέ από αληθινές σφαίρες, αφήνοντας σαφέστατο υπονοούμενο για τη στάση των Ρεπουμπλικανών στην προσπάθεια του Ομπάμα να θέσει περιορισμούς στην οπλοκατοχή. Την περασμένη Δευτέρα ο γερουσιαστής των Ρεπουμπλικανών έδωσε ένα ενδιαφέρον επιχείρημα ενάντια στην

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

29

www.topontiki.gr

προσπάθεια του Ομπάμα, λέγοντας ότι τον περιορισμό των όπλων τον θέλει μόνο ο κλασικός κακός του «Star Wars», ο... Νταρθ Βέιντερ. Όμως η NRA δεν χρηματοδοτεί μόνο Ρεπουμπλικανούς. Το 2010 στήριξε με αρκετά εκατομμύρια δολάρια την καμπάνια 53 Δημοκρατικών υποψηφίων και το 2012 τουλάχιστον 20 Δημοκρατικοί υποψήφιοι είχαν τη στήριξη της Εθνικής Ένωσης Όπλων. Οι Δημοκρατικοί υποψήφιοι για τις εκλογές του 2012 έλαβαν κάτι περισσότερο από 2 εκατ. δολάρια, την ώρα που οι δωρεές προς τους Ρεπουμπλικανούς άγγιξαν τα 17 εκατ. δολάρια. Για τις εκλογές του Νοεμβρίου οι εκπρόσωποι της NRA έχουν δηλώσει ότι θα δαπανήσουν όσα χρήματα χρειαστεί για να αποτραπεί ακόμη και η υποψία ότι το Κογκρέσο θα ψηφίσει νόμους για τον περιορισμό της οπλοκατοχής. Και τα προηγούμενα χρόνια η δουλειά τους ήταν αποτελεσματική στον έλεγχο του Κογκρέσου. Η NRA το 2008 ενεπλάκη άμεσα ή έμμεσα σε 300 καμπάνιες υποψηφίων τόσο για Βουλή όσο και για τη Γερουσία και κέρδισε 230 από αυτούς. Τα χρήματα της NRA δεν κατευθύνονται μόνο σε υποψηφίους, αλλά προσλαμβάνουν και αρκετούς από όσους δεν καταφέρνουν να επανεκλεγούν. Το 2012 οι μισοί από τους λομπίστες της Ένωσης ήταν πρώην γερουσιαστές και πρώην κυβερνητικοί αξιωματούχοι που διατηρούσαν στενούς δεσμούς με την Ουάσιγκτον.

αγοράσουν όπλο όσοι έχουν καταδικαστεί για θέματα ενδοοικογενειακής βίας. Όλοι οι υπόλοιποι μπορούν να αγοράσουν όπλα – και το κάνουν. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, οι κάτοικοι των ΗΠΑ διαθέτουν νόμιμα και παράνομα από 270.000.000 έως 310.000.000 όπλα κάθε είδους. Αυτό σημαίνει ότι κυκλοφορούν 101,05 όπλα για κάθε 100 κατοίκους. Το υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες χώρες όπου ο ΟΗΕ διαθέτει στοιχεία. Οι Αμερικανοί δεν αγοράζουν απλώς τα όπλα για να τα τοποθετούν στη βιτρίνα, αλλά τα χρησιμοποιούν. Κάθε χρόνο περισσότεροι από 30.000 Αμερικανοί σκοτώνονται από όπλο. Το 2013 ο αριθμός των θανάτων έφθασε τους 33.636, δηλαδή σχεδόν 92 άνθρωποι κάθε μέρα χάνουν τη ζωή τους από τη χρήση όπλων.

Είναι πολλά τα λεφτά Άρη...

Χέρια βαμμένα με αίμα Η σκληρή στάση της NRA έχει οδηγήσει τους πολέμιους της οπλοκατοχής να λένε ότι η οργάνωση αυτή έχει βαμμένα τα χέρια της με αίμα. Και δεν έχουν άδικο. Οι ΗΠΑ είναι η χώρα που κατέχει όλα τα αρνητικά πρωτεία στο θέμα των δολοφονιών από κάθε είδους όπλο που κυκλοφορεί ελεύθερα στο εμπόριο. Με μία απλή αναζήτηση στο Διαδίκτυο και με ελάχιστα χρήματα μπορεί κάποιος να αγοράσει από μία καραμπίνα για κυνήγι λαγών μέχρι περίστροφα και αυτόματα όπλα. Οι περιορισμοί στην αγορά επιθετικών όπλων στις ΗΠΑ είναι ελάχιστοι. Σύμφωνα με τον νόμο του 1968, όπλο μπορεί να αγοράσει όποιος δεν έχει καταδικαστεί με ποινή μεγαλύτερη του ενός έτους, δεν του έχουν επιβληθεί περιοριστικοί όροι από κάποιο δικαστήριο και δεν διαφεύγει από τη Δικαιοσύνη. Δεν μπορούν να αγοράσουν όπλο οι εθισμένοι σε ουσίες, όσοι με δικαστική απόφαση έχουν χαρακτηριστεί πνευματικά ασθενείς, οι μετανάστες που δεν έχουν άδεια παραμονής, αυτοί που έχουν αρνηθεί την αμερικανική υπηκοότητα, όσοι έχουν εκδιωχθεί ατιμωτικά από τις ένοπλες δυνάμεις. Τέλος, δεν μπορούν να

Μπορεί να αντιμετωπιστεί Η βιομηχανία όπλων και οι υποστηρικτές της μπορεί ύστερα από κάθε περιστατικό μαζικών δολοφονιών να βλέπουν τις πωλήσεις τους να εκτοξεύονται, όμως έχουν πάντα την ανησυχία ότι οι πολιτικοί μπορεί να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Σκωτίας και της Αυστραλίας. Το 1996 στην Αυστραλία καταγράφηκε ένα περιστατικό μαζικής δολοφονίας, στο οποίο ένας παρανοϊκός σκότωσε 35 άτομα στο Πορτ Άρθουρ. Οι Αυστραλοί δεν ήταν συνηθισμένοι σε τέτοια περιστατικά τυφλής βίας και δεν έχουν και το δεύτερο άρθρο του συντάγματός τους, όπως οι ΗΠΑ, που δίνει το δικαίωμα σε κάθε ζωντανό οργανισμό να κυκλοφορεί με όπλο. Οι Αυστραλοί πιστεύουν, όπως και πολλοί λαοί στον κόσμο, ότι το δικαίωμα στη ζωή είναι πιο ισχυρό από το δικαίωμα στην οπλοκατοχή. Μετά το περιστατικό ο συντηρητικός πρωθυπουργός Τζον Χάουαρντ έπεισε το νομοθετικό σώμα να περάσουν έναν νόμο για την οπλοκατοχή, ο οποίος ψηφίστηκε μέσα σε δώδεκα ημέρες. Ο νόμος απαγορεύει στους πολίτες να κατέχουν αυτόματα και ημιαυτόματα όπλα, προβλέπει αναμονή 28 ημερών για όσους θέλουν να αγοράσουν όπλα και εφαρμόζει το μέτρο της επαναγοράς των όπλων από τους πολίτες που θέλουν να... ξεφορτωθούν τα απαγορευμένα πλέον είδη όπλων που κατέχουν. Το πρόγραμμα είχε ως αποτέλεσμα η κυβέρνηση να επαναγοράσει 700.000 όπλα από τους πολίτες της χώρας. Το 1996, επίσης, ένας 43χρονος εισέβαλε σε σχολείο στο Ντάνμπλεϊν της Σκωτίας σκοτώνοντας 16 παιδιά. Την επόμενη χρονιά με νομοθεσία η Βρετανία απαγόρευσε την κατοχή αυτόματων όπλων στην επικράτεια της χώρας. Τα μέτρα στη Βρετανία και την Αυστραλία απέδωσαν, αλλά δεν φαίνεται ότι υπάρχει σο-

Οι «υπόγειες» χρηματοδοτήσεις των βιομηχανιών όπλων στα αμερικανικά κόμματα

βαρή πιθανότητα να επιβληθούν αντίστοιχα στις ΗΠΑ. Οι υποστηρικτές της ανεξέλεγκτης οπλοκατοχής μιλούν για το «θεϊκό δικαίωμα» στην προστασία της περιουσίας και υποστηρίζουν ότι τα όπλα είναι ο καταλληλότερος τρόπος αυτοπροστασίας. Μάλιστα, επτά πολιτείες έχουν επιτρέψει στους φοιτητές άνω των 21 να φέρουν όπλα μέσα στα πανεπιστήμια για να προστατεύονται. Την ώρα που ο Ομπάμα κάνει την τελευταία του προσπάθεια να περιορίσει την καθημερινή τραγωδία, στο Τέξας τέθηκε σε ισχύ ένας νόμος που επιτρέπει σε όποιους κατέχουν νομίμως όπλα να φέρουν εμφανώς πιστόλια και περίστροφα σε δημόσιους χώρους. Ο Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης του Τέξας Γκρεγκ Άμποτ εκπροσώπησε τους υποστηρικτές του νόμου σχολιάζοντας στο Twitter: «Ο Ομπάμα θέλει να επιβάλει περισσότερο έλεγχο των όπλων. Η απάντησή μου; Μολών Λαβέ». Η ανεξέλεγκτη κυκλοφορία των όπλων στις ΗΠΑ είναι μάλλον δύσκολο να περιοριστεί όταν συνδέεται με την... αμερικανοσύνη και προστατεύεται από το σύνταγμα της χώρας. Την ίδια ώρα, δεν αναμένεται να σταματήσουν τα περιστατικά μαζικών δολοφονιών σε μία χώρα όπου φαίνεται ότι τα λόμπι και τα κέρδη της βιομηχανίας είναι τόσο ισχυρά ώστε οι έμποροι δεν μοιάζουν να πολυενδιαφέρονται για τους ανθρώπους.

30

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Στα... κόκκινα η κτηματαγορά Περαιτέρω πτώση αναμένεται στις τιμές των ακινήτων λόγω των πλειστηριασμών Τα πάνω κάτω αναμένεται να έρθουν στις 15 Φεβρουαρίου με τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια στον κλάδο της κτηματαγοράς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τιμές πώλησης κατοικιών έχουν υποχωρήσει πάνω από 40% κατά μέσον όρο από το τέλος του 2008, μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2015, με την πτώση να προσεγγίζει το 45% στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

Ό

πως καταλαβαίνει κανείς, με την έλευση των μαζικών πλειστηριασμών οι τιμές θα πάρουν περαιτέρω την κατιούσα δημιουργώντας εκ νέου τα πάνω κάτω στην κτηματαγορά. Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι στην ήδη ταλαιπωρημένη την τελευταία επταετία κτηματαγορά, η οποία διαθέτει περί τα 250.000 αδιάθετα ακίνητα, θα έρθουν να προστεθούν περίπου 150.000-200.000 κατοικίες, οι οποίες κινδυνεύουν να βγουν στο σφυρί, καθώς συνδέονται με μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Αν για τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια η λύση των πωλήσεων σε funds αποτελεί κατά κύριο λόγο το μοντέλο διαχείρισής τους λόγω της ανάγκης για εισροή νέων κεφαλαίων με τελικό προορισμό την πραγματική οικονομία, για τα «κόκκινα» στεγαστικά η λύση θα αναζητηθεί πρωτίστως μέσω της διαχείρισής τους.

Παράταση Το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων προβλέπει παράταση δύο μηνών στην πώληση σε τρίτους των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας (όπως και των καταναλωτικών δανείων και των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις). Ωστόσο, η προθεσμία της 15ης Φεβρουαρίου, συγκεκριμένα, δεν σημαίνει ότι θα απελευθερώσει «πλημμύρα» πλειστηριασμών από τα ξένα funds που θα αποκτήσουν «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια. Ήδη έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στον Νόμο Κατσέλη 180.000 πολίτες. Έτσι στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, οι τράπεζες εκτιμούν ότι όσοι έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν το δάνειό τους και μέχρι τώρα δεν το έκαναν, θα αναγκαστούν να προχωρήσουν στη διευθέτησή του προκειμένου να μη χάσουν το ακίνητό τους. Όπως υπολογίζουν, από το σύνολο των περίπου 70 δισ. ευρώ στεγαστικών δανείων, σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών βρίσκονται δάνεια περίπου 20 δισ. ευρώ και, από αυτά, το 30% θα μπορούσε να επανέλθει σε ομαλή αποπληρωμή. Ωστόσο πλέον οι ρυθμίσεις δανείων θα γίνονται βάσει των δαπανών διαβίωσης του οφειλέτη και της επίδειξης πνεύματος συνερ-

Τι προβλέπει το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων

γασίας εκ μέρους του. Στόχος θα είναι να διαμορφωθεί μια μηνιαία δόση, στην οποία ο δανειολήπτης θα μπορεί να ανταποκριθεί με συνέπεια. Για τη διαμόρφωση της κατάλληλης μηνιαίας δόσης, οι τράπεζες θα εφαρμόσουν σε ευρεία κλίμακα τη μέθοδο split balance. Δηλαδή, θα χωρίζουν το δάνειο σε δύο μέρη, εκ των οποίων το ένα θα διαμορφώνει τη μηνιαία δόση που μπορεί να καταβάλλει ο δανειολήπτης και το άλλο θα «παγώνει». Για το «παγωμένο» μέρος του δανείου ο δανειολήπτης θα καταβάλλει μόνο την εισφορά του νόμου 128 (0,12% για στεγαστικό δάνειο, 0,60% για καταναλωτικό με εξασφάλιση). Το «πάγωμα» μέρους του δανείου θα μπορεί να ισχύσει για τέσσερα χρόνια και μετά η τράπεζα θα εξετάζει αν μπορεί να «ξεπαγώσει» όλο ή μέρος του, ώστε να διαμορφώσει τη νέα δόση για τον πελάτη.

Εταιρείες διαχείρισης Αν οι συμφωνίες αυτές μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών αποτύχουν, τα «κόκκινα» δάνεια θα μεταβιβάζονται αυτομάτως σε εταιρείες διαχείρισης, οι οποίες θα είναι και ο νέος αντισυμβαλλόμενος του δανειολήπτη. Εν τω μεταξύ ξεκίνησαν τα ειδοποιητήρια από τις τράπεζες για τα «κόκκινα» δάνεια σε όσους έχουν καθυστερημένες – πάνω από 90 ημέρες

– δόσεις. Συγκεκριμένα, η αποστολή των περισσότερων από τα περίπου 800.000 αρχικά ειδοποιητήρια ολοκληρώθηκε στις 31.12.2015, όπως είχε ζητήσει η Τράπεζα της Ελλάδος. Τα ειδοποιητήρια στέλνονται τόσο στους ιδιώτες όσο και στους επιχειρηματίες με καθυστερούμενες οφειλές που ξεπερνούν τις 90 μέρες. Αργότερα θα σταλούν ειδοποιητήρια σε όσους έχουν μικρότερες καθυστερήσεις, ακόμα και ενός μήνα. Όσοι έχουν λάβει ραβασάκια υποχρεώνονται να συμπληρώσουν το ύψος των καθαρών και μη αποδοχών, τα διάφορα επιδόματα, τα εισοδήματα από διάφορα περιουσιακά στοιχεία, καθώς και να ενημερώσουν την τράπεζα για τα τέλη και τους φόρους που πληρώνουν, τις δαπάνες των νοικοκυριών, τις τυχόν αποταμιεύσεις τους, τις δαπάνες εκπαίδευσης που καταβάλλουν, τις ιατρικές δαπάνες και γενικότερα τα πάσης φύσης έξοδά τους, ώστε οι τράπεζες να έχουν πλήρη εικόνα για το στυλ διαβίωσης των «μπαταξήδων».

Οδός σωτηρίας Τα τέσσερα βήματα για να αποφευχθεί η διαδικασία πλειστηριασμού είναι: Ο οφειλέτης να υποβάλει στην τράπεζα τα στοιχεία για την οικονομική κατάστασή του (εισοδήματα, ενοίκια, τόκοι, δαπάνες δια-

1

Θέμα

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

31

www.topontiki.gr

Πώς θα προληφθούν κοινωνικές εκρήξεις Λιγότερο από δύο μήνες πριν μπει σε πλήρη λειτουργία η νέα αγορά, υπάρχουν τέσσερα σημεία όπου θα πρέπει να υπάρξει συμπληρωματικό νομικό πλαίσιο, ώστε η εκκαθάριση των «κόκκινων» δανείων και η απελευθέρωση των πλειστηριασμών να μην οδηγήσουν σε κοινωνικές εκρήξεις. Τούτο διότι υπάρχουν θέματα τα οποία ρυθμίζονται πολύ γενικά ή δεν ρυθμίζονται καθόλου στο νομοθετικό πλαίσιο που έχει ψηφιστεί έως τώρα. Συγκεκριμένα: Το πρώτο εμπόδιο που εμφανίστηκε είναι η οικονομική συνδρομή του Δημοσίου στους οικονομικά ευάλωτους δανειολήπτες με «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια. Εκτός από την τεράστια γραφειοκρατία για την έγκριση της συνδρομής, αυτή αφορά μόνο την ελάχιστη δόση που θα ορίσει το δικαστήριο. Δεν καλύπτει τα νομικά έξοδα (τα οποία δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι μπορεί να καλύψει το νοικο-

1

βίωσης κ.λπ.) και την ακίνητη περιουσία του. Αν δεν ανταποκριθεί μέσα στην προβλεπόμενη προθεσμία, η τράπεζα στέλνει δεύτερη προειδοποιητική επιστολή. Αν και πάλι ο δανειολήπτης δεν ανταποκριθεί, χαρακτηρίζεται «μη συνεργάσιμος» και τίθενται σε εφαρμογή οι διαδικασίες διεκδίκησης των οφειλών από την τράπεζα, ακόμη και μέσω πλειστηριασμού. Αν ο δανειολήπτης ανταποκριθεί και αφού εξεταστεί το οικονομικό προφίλ του, η τράπεζα εντός έξι μηνών θα υποβάλει τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση της οφειλής. Ο δανειολήπτης μέσα 15 μέρες πρέπει να απαντήσει αν αποδέχεται τη ρύθμιση ή αν έχει να αντιπροτείνει δικό του σχέδιο. Αν δεν υπάρξει συμφωνία ανάμεσα στην τράπεζα και τον δανειολήπτη, τίθενται σε εφαρμογή οι διαδικασίες διεκδίκησης του δανείου από την τράπεζα ακόμη και μέσω πώλησής του, στην περίπτωση που το δάνειο είναι επιχειρηματικό ή στεγαστικό που δεν αφορά την πρώτη κατοικία. Αν το δάνειο είναι μικρομεσαίας επιχείρησης, στεγαστικό πρώτης κατοικίας ή καταναλωτικό, η πώληση αναμένεται να απελευθερωθεί υπό προϋποθέσεις μετά τις 15 Φεβρουαρίου.

2

3 4

Οι εταιρείες Σε ό,τι αφορά τα μεγάλα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων, οι τράπεζες επιλέγουν τη λεγόμενη ενεργή διαχείριση, όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται κατά περίπτωση και μετά από διαπραγμάτευση, προκειμένου να επιτευχθεί η διάσωση της εκάστοτε εταιρείας. Τα πιστωτικά ιδρύματα θα ελέγχουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και θα ζητούν συγκεκριμένο επιχειρηματικό πλάνο, το οποίο να διασφαλίζει την επιστροφή σε αναπτυξιακή πορεία. Τα «κόκκινα» δάνεια θα μετατρέ-

κυριό), ενώ και η αμοιβή του εκτιμητή για την εύλογη αξία του ακινήτου το οποίο κινδυνεύει με πλειστηριασμό και που θα ζητηθεί στη δίκη, χρεώνεται καταρχήν στον δανειολήπτη και στη συνέχεια, αν κερδίσει τη δίκη, χρεώνεται στην τράπεζα ως δικαστικά έξοδα. Το δεύτερο είναι η δυνατότητα που δίνεται στα distress funds να δίνουν δάνεια με τα οποία θα αναχρηματοδοτούν αυτά που έχουν αγοράσει από κάποια εμπορική τράπεζα και αφορούν κάποιους συγκεκριμένους δανειολήπτες. Η πρακτική αυτή, μπορεί να δημιουργήσει μια παράλληλη αγορά δανείων από ιδρύματα που θα έχουν τον τίτλο του πιστωτικού ιδρύματος (τον οποίο θα δίνει η Τράπεζα της Ελλάδος), αλλά δεν θα έχουν και τους περιορισμούς των τραπεζών. Εδώ θα πρέπει να τεθούν αυστηρότεροι όροι από τα υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών, ώστε να μην παρατηρηθούν

2

πονται ουσιαστικά σε μετοχικό κεφάλαιο με στόχο οι τράπεζες να έχουν ρόλο και λόγο στη διοίκηση των συγκεκριμένων επιχειρήσεων. Στις περιπτώσεις που δεν τελεσφορήσουν οι διαπραγματεύσεις, τα δάνεια θα περνούν στις εταιρείες διαχείρισης. Τραπεζικά στελέχη δηλώνουν ότι στόχος τους δεν είναι να απαλλαγούν από «κόκκινα δάνεια», αλλά να τα μετατρέψουν και πάλι σε εξυπηρετούμενα, με τις εταιρείες διαχείρισης να έρχονται ως τελευταία επιλογή για όσους επιλέξουν να μην προχωρήσουν στη ρύθμιση. Αυτό διότι οι συγκεκριμένες εταιρείες διαπραγματεύονται την αγορά των «κόκκινων» δανείων σε εξαιρετικά χαμηλές – και σε ορισμένες περιπτώσεις ασύμφορες – τιμές. Τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι στόχος αυτής της «βήμα - βήμα» διαδικασίας είναι να εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες που δίνουν το θεσμικό πλαίσιο και ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος. Χαρακτηρίζουν μάλιστα το νέο πλαίσιο που ψήφισε η κυβέρνηση για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και το οποίο αρχίζει να ισχύει από το νέο έτος, ως «μοχλό πίεσης» προς τους δανειολήπτες που μέχρι σήμερα καλύπτονταν πίσω από τις οριζόντιες ρυθμίσεις για προστασία οι οποίες ίσχυαν. Οι εταιρείες διαχείρισης έχουν σκοπό, αφού θα έχουν πάρει το ακίνητο στην κυριότητά τους, να προτείνουν στον οφειλέτη να του νοικιάσουν για μια περίοδο, π.χ. 3 ετών, το ακίνητο. Στο διάστημα αυτό, ο οφειλέτης θα παραμένει στο ακίνητο, καταβάλλοντας, εν είδει ενοικίου, μια δόση δανείου που θα έχει συμφωνηθεί με την εταιρεία, προκειμένου να συνεχίσει να μένει στο σπίτι του. Μεταξύ εταιρείας και δανειολήπτη θα μπορεί να συμφωνηθεί στη διάρκεια της σύμβασης νέα επιμήκυνση, π.χ. για άλλα 15 χρόνια, εφόσον εγγυητής για την οφειλή μπει, π.χ., το παιδί του οφειλέτη.

φαινόμενα αυθαιρεσίας. Ο νόμος που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο προβλέπει γενικώς την κατάσταση (νομική και οικονομική) του δανειολήπτη μετά την πώληση δανείου. Τι θα γίνεται όμως αν το δάνειο αναχρηματοδοτηθεί και πλέον ο δανειολήπτης χρωστά σε ένα distress fund; Διευκρινίσεις χρειάζεται και το καθεστώς λειτουργίας των ειδικών εταιρειών που θα λειτουργήσουν ως μεσολαβητές εκκαθάρισης. Το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει ότι σε αυτούς θα μεταφέρονται εκτός από το δάνειο και τα δικαιώματα διαπραγμάτευσης είσπραξης και πράξεων συμβιβασμού στα δάνεια. Η εποπτεία της ΤτΕ σε ό,τι αφορά τη λειτουργία τους ως χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων δεν καλύπτει την εμπορική πρακτική των διαχειριστών εκκαθάρισης, που θα έχουν ως γνώμονα την ταχύτερη και με μεγαλύτερο τίμημα εκκαθάριση των «κόκκινων» δανείων.

3

Η αρμοδιότητα της εποπτείας – όπως και αυτή των εισπρακτικών εταιρειών – βρίσκεται στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, η οποία δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι είναι σε θέση να διαχειριστεί τον μεγάλο αριθμό περιπτώσεων που θα ανακύψουν σε λίγους μήνες. Η προστασία του ιδιωτικού και επαγγελματικού απορρήτου, ειδικά για τους δανειολήπτες των οποίων τα δάνεια θα περάσουν από την τράπεζα που τα εξέδωσε στον ενδιάμεσο διαχειριστή δανείων και στη συνέχεια στα distress funds, είναι ένα ακόμη θέμα που λύνεται «γενικά» στον νόμο. Στο συγκεκριμένο σημείο ο νόμος προβλέπει ότι η μεταφορά στοιχείων θα επιτρέπεται στον βαθμό που βοηθά την εκκαθάριση του «κόκκινου» δανείου. Και σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να συμπληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία του απορρήτου προσωπικών πληροφοριών.

4

32

Επιστολή

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

«Στις 5 Φλεβάρη 2016 έχει οριστεί η έναρξη της δίκης για την απαλλοτρίωση της Ε.Τ.Ε. στη Σόλωνος, που πραγματοποιήθηκε στις 16.1.2006, και για άλλες έξι ληστείες τραπεζών, που συνέβησαν την περίοδο 2002-2006. Έπειτα από εννιά χρόνια φυγοδικίας θα βρίσκομαι παρών στο δικαστήριο.

Π

ρόθεσή μου είναι να ακουστεί ο λόγος μου απέναντι στα όσα μου καταλογίζονται και στα οποία αρνούμαι τη συμμετοχή μου με οποιονδήποτε τρόπο. Να αντικρούσω τις εις βάρος μου κατηγορίες, να υποστηρίξω την επιλογή της φυγοδικίας, ως τη μόνη επιβεβλημένη λόγω του επιβαρυντικού κλίματος που επικρατούσε, από τη μέρα της έκδοσης εντάλματος ώς και τη μέρα σύλληψής μου. Να αναδείξω το πώς η πολυετής στοχοποίηση, λόγω της ενεργού δράσης μου στον αντιεξουσιαστικό χώρο, λειτούργησε περαιτέρω ως άλλοθι για την παρουσίασή μου ως δράστη ληστειών και κατέληξε στη νομική εμπλοκή μου σε αυτήν την υπόθεση. Δεν είμαι άλλωστε ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος που στοχοποιείται λόγω της πολιτικής του ταυτότητας, καθώς είναι πολλές οι περιπτώσεις συντρόφων οι οποίοι με κατασκευασμένες κατηγορίες εναντίον τους σύρθηκαν κατηγορούμενοι σε δίκες παρωδίες. Ωστόσο, η ανυπαρξία αποδεικτικών στοιχείων, η πυγμή που οι ίδιοι επέδειξαν υπερασπιζόμενοι τον εαυτό και τις ιδέες τους, αλλά και η ευρεία συμπαράσταση του κινήματος αλληλεγγύης κατάφεραν τελικά την κατάρριψη της εις βάρος τους σκευωρίας. Παίρνοντας θέση ως προς την απαλλοτρίωση του καπιταλιστικού εκτρώματος που ονομάζεται τράπεζα, έναν ταγμένο εχθρό της κοινωνίας, τόσο στη συνείδησή μου όσο και στη συνείδηση της κοινωνίας, που στο άκουσμα της απαλλοτρίωσής της μόνο αποτροπιασμό δεν αισθάνεται, έχω να πω ότι διεκδικεί επάξια τη θέση της ως μια επαναστατική πράξη. Όταν αυτή γίνεται στην προσπάθεια ενός ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων να επανοικειοποιηθεί λίγα από τα κλεμμένα πλούτη, που κρύβονται στα χρηματοκιβώτιά της, τροφοδοτώντας τόσο τον ίδιο τον αγώνα για κοινωνική απελευθέρωση όσο και το δικαίωμα σε μια πιο αξιοπρεπή διαβίωση, απ’ αυτή που παρέχει η ισόβια σύμβαση

Επιστολή του Γρηγόρη Τσιρώνη με τη μισθωτή σκλαβιά και τους μισθούς πείνας. Αυτονόητο είναι ότι μια τέτοια, εκ των πραγμάτων βίαιη και ένοπλη δράση, οφείλει να εναρμονίζεται με ηθικές και ιδεολογικές αξίες, όπως ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής με προτεραιότητα την ελαχιστοποίηση της ασκούμενης ψυχολογικής και σωματικής βίας. Οπότε, για να μην παρεξηγηθώ, ούτε διαφωνώ ούτε αποκηρύσσω την απαλλοτρίωση μιας τράπεζας. Το να συμφωνώ όμως ηθικά και ιδεολογικά δεν με κάνει αυτομάτως ηθικό αυτουργό ούτε δίνει το δικαίωμα στους διωκτικούς μηχανισμούς να με στοχοποιούν ως δράστη του συνόλου των ληστειών, που διαπράχθηκαν στην ελληνική επικράτεια από το 2002-2015. Τα γεγονότα που ακολούθησαν τη σύλληψη του φίλου και συντρόφου Γ. Δημητράκη, ο οποίος μετά την επιλογή του να απαλλοτριώσει το καπιταλιστικό ίδρυμα της Ε.Τ.Ε. στη Σόλωνος και κατά τη διάρκεια της διαφυγής του δέχτηκε τα δολοφονικά πυρά των ένστολων φρουρών της αστικής νομιμότητας (άλλη μια απόδειξη πως πρώτο μέλημά τους ήταν η διασφάλιση των χρημάτων της τράπεζας, επιδεικνύοντας εγκληματική αδιαφορία για την ασφάλεια, τόσο των πολιτών, όσο

Το κείμενο αποτελεί «τοποθέτηση του αντιεξουσιαστή Γρηγόρη Τσιρώνη εν όψει της δίκης στις 5 Φεβρουαρίου» για την υπόθεση των «ληστών με τα μαύρα»

και για τη ζωή του συντρόφου) είναι λίγο - πολύ γνωστά. Οι διωκτικές αρχές αρπάζουν την ευκαιρία και εξαπολύουν ένα άνευ προηγουμένου κυνήγι μαγισσών, στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους να εντοπίσουν τους συνεργούς, ώστε να επιδείξουν έργο. Πιστοί συνεργάτες τους τα Μ.Μ.Ε., παίρνουν τη σκυτάλη και ως εργολάβοι της παραπληροφόρησης αναλαμβάνουν την επικοινωνιακή διαχείριση. Διαρρέουν με περίσσια προθυμία τα ευφάνταστα σενάρια φιλόδοξων αρχιμπάτσων για συμμορία μαυροφορεμένων ληστών, που ανήκουν στον αντιεξουσιαστικό χώρο και οι οποίοι πεζοί διαπράττουν ληστείες τραπεζών στο κέντρο της Αθήνας και πέριξ των Εξαρχείων, για την ενίσχυση ενός ανύπαρκτου επαναστατικού ταμείου και χρηματοδότηση ενόπλων οργανώσεων. Αποσκοπώντας με αυτό τον τρόπο στη διεύρυνση του κατηγορητηρίου, προετοιμάζοντας το έδαφος για την επερχόμενη κατασκευή ενόχων. Ονόματα και φωτογραφίες ‘‘σεσημασμένων’’ για την αντιεξουσιαστική τους δράση, μπαίνουν τις επόμενες μέρες στα τηλεοπτικά κάδρα των υπόπτων. Ένστολοι κουκουλοφόροι προχωρούν σε απαγωγές και πολύωρες

ανακρίσεις ατόμων του συγγενικού, φιλικού και συντροφικού περιβάλλοντος του Γ. Δημητράκη. Οι άρσεις απορρήτου και η ενδελεχής έρευνα στον κοινωνικό - πολιτικό περίγυρο του συντρόφου, ‘‘αποκαλύπτει’’ στα ένστολα κυνηγόσκυλα τις πρώτες ενδείξεις συντροφικών - φιλικών σχέσεων, τόσο με εμένα όσο και με άλλους συντρόφους. Όσοι είχαν στην πολύχρονη αγωνιστική δράση τους διαμορφώσει για τις διωκτικές αρχές προφίλ ατόμων με ‘‘παραβατική’’ συμπεριφορά, θα μπουν στο στόχαστρο της καταστολής ως βασικοί ύποπτοι. Η στοχοποίηση της πολιτικής ταυτότητας και δράσης μετά από μια εβδομάδα, παίρνει πλέον μορφή και υπόσταση στο πρόσωπο του συντρόφου Σίμου Σεϊσίδη με την έκδοση εντάλματος σύλληψης, επικεντρώνοντας στην πολιτική ταυτότητά του, στη σύλληψή του στην κατάληψη του Πολυτεχνείου το 1995 και μιλούν για ‘‘αδιάσειστα στοιχεία’’ εις βάρος του... (Ο σύντροφος Σ. Σεϊσίδης έπειτα από τέσσερα χρόνια φυγοδικίας και την τραγική κατάληξη που είχε ο τραυματισμός του από τον πισώπλατο πυροβολισμό ενός ένστολου σκυλιού, αθωώθηκε ομόφωνα για το σύνολο των κατηγοριών που αντιμετώπιζε). Ύστερα από ένα διάστημα 40 ημερών, θεατής της ασυδοσίας και των μεθοδεύσεων διωκτικών αρχών και Μ.Μ.Ε., μπαίνω στο προσκήνιο με την έκδοση των ενταλμάτων σύλληψης για μένα και τον Μάριο Σεϊσίδη, αδερφό του ήδη καταζητούμενου Σ. Σεϊσίδη. Η ετυμηγορία των τηλε-δικαστών έχει ήδη βγει. Πλέον, εγώ και οι δύο σύντροφοι, κατηγορούμαστε ως δράστες επτά ληστειών και μέλη μιας συμμορίας που βαφτίζεται ‘‘ληστές με τα μαύρα’’. Το τεκμήριο αθωότητας καταστρατηγείται από την πρώτη στιγμή με τον πιο έκδηλο τρόπο, προετοιμάζοντας το έδαφος για την προφυλάκισή μας. Μέσα σε αυτό το κλίμα τρομολαγνείας, σεναριολογίας και καταπάτησης κάθε έννοιας δικαίου, η απόφασή μου να φυγοδικήσω είναι άμεση και συνειδητή. Δεν παραδίδω την ελευθερία μου βορά στις δικαστικές αρχές. Ούτε τη σωματική μου ακεραιότητα έρμαιο των βασανιστών της ασφάλειας. Δεν θα παραδοθώ, ώστε να παραμείνω προφυλακισμένος 18 μήνες στα σύγχρονα κολαστήρια εγκλεισμού, έχοντας αυταπάτες μιας δίκαιης δίκης (...)». * Ολόκληρο το κείμενο δημοσιεύεται σήμερα στην ιστοσελίδα του «Ποντικιού» (http://www.topontiki.gr/node/155102)

Οικονομία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

33

www.topontiki.gr

Νέες αντικειμενικές Ανακοινώνονται μέσα στον μήνα οι τιμές των ακινήτων

Και ενώ τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος λένε ότι την τελευταία επταετία οι τιμές των κατοικιών έπεσαν έως και 45%, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αναμένεται εντός του Ιανουαρίου να ανακοινώσει τις νέες αντικειμενικές τιμές ακινήτων, μειωμένες κατά 5%20% στις περισσότερες περιοχές της χώρας, επηρεάζοντας 20 φόρους και τέλη που βαρύνουν σήμερα τα ακίνητα.

Ό

πως και να έχει, πάντως, με βάση τις νέες χαμηλότερες αντικειμενικές αξίες θα υπολογίζονται άμεσα και με αναδρομική ισχύ πλέον οι φόροι στις μεταβιβάσεις, τις κληρονομιές, τις γονικές παροχές και τις δωρεές ακινήτων, τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες, οι φόροι στα ενοίκια των κατοικιών, το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας που επιβάλλεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ και τα έξοδα σύνταξης μεταβιβαστικών συμβολαίων, ενώ με βάση τις πολύ πιο χαμηλές σημερινές εμπορικές τιμές των ακινήτων θα υπολογιστεί αργότερα ο νέος φόρος που θα αντικαταστήσει εντός του 2016

τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), αφού ο φόρος αυτός έχει υπολογιστεί βάσει των αντικειμενικών αξιών που ίσχυαν την 1η Ιανουαρίου 2015. Οι επιπτώσεις στα φορολογικά έσοδα από την αναδρομική εφαρμογή των αντικειμενικών τιμών μελετώνται ήδη από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών. Ωστόσο, το γεγονός ότι θα μειωθούν οι φορολογητέες αξίες των ακινήτων στις περισσότερες περιοχές της χώρας – αρχικά μέσω της μείωσης των αντικειμενικών αξιών και εν συνεχεία μέσω της αντικατάστασής τους από τις πολύ πιο χαμηλές πραγματικές τιμές της αγοράς – δεν θα

σημάνει και τη μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων όλων των ιδιοκτητών ακινήτων. Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα επιδιώξει να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις από τις μειώσεις των αντικειμενικών αξιών με αλλαγές στις υπόλοιπες παραμέτρους υπολογισμού των διαφόρων φορολογικών επιβαρύνσεων, δηλαδή με αλλαγές στα υφιστάμενα φορολογικά ή άλλα κλιμάκια καθώς και με αυξήσεις φορολογικών συντελεστών, ώστε το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα να είναι ουδέτερο, στην καλύτερη περίπτωση. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι νέες αντικειμενικές τιμές που θα ανακοινωθούν θα αφορούν μόνο τις περιοχές στις οποίες ισχύουν οι λεγόμενες τιμές ζώνης, δηλαδή κυρίως τις περιοχές που βρίσκονται εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών. Δεν θα ανακοινωθούν νέες αντικειμενικές τιμές για τα αγροτεμάχια, τους αγρούς, τους βοσκότοπους και τις λοιπές εκτάσεις γης που βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων ή οικισμών.

Ξανά βαθιά το χέρι στην τσέπη Περί τα 4,2 δισ. ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν, σύμφωνα με τα μέτρα που είτε έχουν ήδη ψηφιστεί είτε πρόκειται να έρθουν στη Βουλή το αμέσως επόμενο διάστημα, οι φορολογούμενοι το 2016. Τα 2,2 δισ. ευρώ θα προέλθουν από νέους πρόσθετους φόρους, ενώ τα άλλα 2 δισ. ευρώ θα εξοικονομηθούν για τον κρατικό προϋπολογισμό από τις διά-

φορες περικοπές συντάξεων και επιδομάτων. Οι φορολογούμενοι περιμένουν τις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, που έχει προαναγγείλει το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να δουν τι τους αναλογεί από τα 150 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί. Βαρύ είναι το αγροτικό φορολογικό

πακέτο και ήδη η κυβέρνηση αναζητά τρόπους να το ελαφρύνει. Από την περαιτέρω αύξηση της προκαταβολής φόρου, θα πρέπει να πληρωθούν επιπλέον 42,9 εκατ. ευρώ, από την κατάργηση της επιστροφής του ΕΦΚ για το αγροτικό πετρέλαιο άλλα 13 εκατ. ευρώ κι από την αύξηση του φορολογικού συντελεστή κάτι παραπάνω από 32 εκατ. ευρώ.

τυράκια... Έκπτωση έως και 70% θα έχουν οι φορολογούμενοι που θα αποκαλύψουν στο ελληνικό Δημόσιο αδήλωτα εισοδήματα τα οποία διατηρούν σε εγχώριες τράπεζες ή πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Το ύψος της έκπτωσης επί του φόρου θα συνδέεται με την επένδυση των κεφαλαίων που θα νομιμοποιηθούν. Μόνο ό,τι περνά μέσω τραπέζης ή μέσω κάρτας θα αναγνωρίζεται πλέον ως αφορολόγητο, λέει ο Τρύφωνας Αλεξιάδης. Εξήγησε δε ότι στη φορολογική δήλωση ως δαπάνη θα πρέπει να πραγματοποιείται μέσω κάρτας ή μέσω τραπέζης. Αυτό αφορά επίσης ενοίκια, ιατρικά έξοδα, αγορές Ι.Χ. και δαπάνες οικογένειας. Ολοκληρώθηκε η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων του ΕΣΠΑ 2007 - 2013, σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας, ενώ ολοκληρώνεται η προετοιμασία των προσκλήσεων των νέων προγραμμάτων ΕΣΠΑ 2014 - 2020 που θα εκδοθούν το αμέσως προσεχές διάστημα.

...και φάκες Δύσκολο σταυρόλεξο το ασφαλιστικό για το υπ. Εργασίας, αφού, όπως λέει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εργασίας Ανδρέας Νεφελούδης, «αν δεν λυθεί το ασφαλιστικό σήμερα, σε έναν χρόνο το αργότερο δεν θα δίνονται συντάξεις, καθώς θα έχει καταρρεύσει το ασφαλιστικό σύστημα στη χώρα»!!! Το οικονομικό επιτελείο προτείνει τέλος επί των τραπεζικών συναλλαγών 0,10,2%. Το ποσοστό θα εξαρτηθεί από τις εξαιρέσεις που θα προβλέπονται στο ειδικό τέλος που θα εφαρμοστεί. Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο μπορεί να αποδώσει από 300 εκατ. έως 600 εκατ. ευρώ ετησίως. Από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι οι ετήσιες τραπεζικές συναλλαγές (κάθε είδους συναλλαγή) ξεπερνούν τα 350 δισ. ευρώ. Χρονιά καταστροφής αποτέλεσε το 2015 για τις τράπεζες, σύμφωνα με τον κλάδο, καθώς στο επτάμηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 40 δισ. ευρώ και κατέρρευσαν στα επίπεδα των 120,8 δισ. ευρώ, που είναι το χαμηλότερο σημείο από τον Μάιο του 2003! Αν συνεκτιμηθούν και οι εκροές του Δεκεμβρίου 2014, τότε στο οκτάμηνο Δεκέμβριος 2014 - Ιούλιος 2015 οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 44 δισ. ευρώ!

34 Ιστορία

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 IAΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Αφιέρωμα: Τρία στρατιωτικά κινήματα που άλλαξαν την Ελλάδα

Όταν η πλατεία Ανακτόρων μετονομάστηκε σε πλατεία Συντάγματος Κίνημα πρώτο: Η Επανάσταση της 3 Σεπτεμβρίου 1843

κοινή γνώμη πίστευε ότι ίσως η Ευρώπη θα έδινε ακόμη μια δυνατότητα στην Ελλάδα εφόσον θα είχε εγκατασταθεί στη χώρα μια συνταγματική κυβέρνηση. Τον Σεπτέμβριο του 1843, το σύνταγμα φαινόταν για τους Έλληνες η μόνη διέξοδος από το οικονομικό και διοικητικό χάος που επικρατούσε.

Στην ιστορική μας συνείδηση έχουμε συνδέσει τα στρατιωτικά κινήματα με τις πιο μελανές σελίδες της ελληνικής Ιστορίας. Ωστόσο, αυτός ο «συνειρμός» δεν ευσταθεί ιστορικά. Δίχως υπερβολή θα μπορούσε μάλιστα να ισχυριστεί κανείς ότι υπήρξαν τρία στρατιωτικά κινήματα που άλλαξαν την Ελλάδα

Ό

ταν ο Όθωνας είχε πλέον καταφέρει να θεμελιώσει την προσωπική του απολυταρχία και να διατηρήσει στις θέσεις τους όσους Βαυαρούς απέμειναν στην Ελλάδα, βρέθηκε μπροστά στη λαϊκή δυσαρέσκεια που ολοένα και αυξανόταν. Μη μπορώντας να εξασφαλίσει την απαραίτητη λαϊκή γαλήνη, δεν μπορούσε να διασφαλίσει και τη σταθερότητα του καθεστώτος του. Ήδη το «επεισόδιο» με τον Μαυροκορδάτο, που τον κάλεσε ο Όθωνας ενόσω ήταν πρεσβευτής στο Λονδίνο να σχηματίσει κυβέρνηση, είχε δημιουργήσει το πρώτο ρήγμα στην εμπιστοσύνη του λαού προς τον μονάρχη. Ο Μαυροκορδάτος, προκειμένου να δεχτεί, έθεσε όρους για ριζικές καθεστωτικές, οικονομικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις και απαίτησε την απομάκρυνση των Βαυαρών. Ενώ οι προτάσεις του έγιναν αρχικά δεκτές, όταν ήρθε η ώρα να υποβάλει την έκθεση για τις εφαρμοστέες μεταρρυθμίσεις του, αυτές απορρίφθηκαν σιωπηρά, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί αμέσως. Η παραίτησή του είχε τεράστια απήχηση στον λαό που είχε πιστέψει στο μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα αλλά και εκτίμησε την απόφαση της παραιτήσεώς του από το αξίωμά του. Ταυτόχρονα, ο Όθωνας έχασε και την υποστήριξη του Τύπου που ώς τότε τον στήριζε αποφεύγοντας να επικρίνει τη διακυβέρνησή του και κάλυπτε τις αστοχίες του αποδίδοντάς τις στο περιβάλλον του νεαρού βασιλιά. Ακόμα ένα σημάδι ευδιάκριτο της δυσφορίας που προκαλούσε η απολυταρχία του Όθωνα ήταν η άρνηση του Συμβουλίου της Επικρατείας να αποδεχτεί το κυβερνητικό αίτημα να μη συγκληθούν για τη χρονιά του 1841 τα

επαρχιακά συμβούλια. Η δυσαρέσκεια που επικρατούσε ανάμεσα σε διάφορες ομάδες της ελληνικής κοινωνίας συνεχίστηκε και την επόμενη χρονιά. Η παρουσία των ξένων και οι απροκάλυπτες επεμβάσεις τους στα εσωτερικά του ελληνικού κράτους είχαν αρχίσει να προκαλούν το λαϊκό αίσθημα. Αυτό είχε ως συνέπεια την πλειοδοσία των πολιτικών δυνάμεων της εποχής στην ξενοφοβία. Όλοι τότε στράφηκαν κατά της Βαυαροκρατίας, των ξένων ιεραποστολών, των Μεγάλων Δυνάμεων, ακόμα και του ίδιου του βασιλιά αφού τον θεωρούσαν πλέον κι αυτόν, ξένο. Ακόμα και η συντηρητική εφημερίδα «Αιών» πήρε ανοιχτά θέση υπέρ του συντάγματος, όχι βέβαια για τους ιδεολογικούς λόγους που το υπερασπιζόταν σταθερά η εφημερίδα «Αθηνά».

Ο ρόλος του Τύπου Στον «Αιώνα» πίστευαν ολοένα και περισσότερο ότι μόνο το συνταγματικό σύστημα θα μπορούσε να εγγυηθεί την προστασία της ορθοδοξίας, να δώσει στους Έλληνες τον έλεγχο των υποθέσεών τους και τη δυνατότητα να απαλλαγούν από την ξένη επέμβαση. Την ίδια εποχή, μεγάλη ήταν η ανησυχία για την τύχη της Εθνικής Τράπεζας που ιδρύθηκε από το κράτος το 1841 με ιδιωτικά κεφάλαια. Ο φόβος ήταν το ενδεχόμενο επέμβασης και ο οικονομικός έλεγχος από τους ξένους τραπεζίτες. Τότε ήταν που για πρώτη φορά έγιναν σοβαρές προσπάθειες συνεργασίας μεταξύ του αγγλικού και ρωσικού κόμματος, την οποία ευνοούσε και η προσέγγιση των κυβερνήσεων Αγγλίας και Ρωσίας. Η στρατηγική του αντιπολιτευόμενου τον Όθωνα Τύπου επιδίωκε να συνδέσει τη βασιλική πολιτική με την ξένη παρεμβατικότητα στοχεύοντας έτσι να προσελκύσει την προσοχή του μεγά-

Η γέννηση του κινήματος

λου κοινού και να οδηγήσει το γαλλικό κόμμα στην αντιπολίτευση. Πράγματι, το γαλλικό κόμμα διασπάστηκε τελικά και ένα μέρος του συντάχθηκε με το αγγλικό και το ρωσικό προκειμένου να πετύχουν από κοινού τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Έτσι, το φθινόπωρο του 1842 άρχισε να οργανώνεται μια συνωμοσία με τη συμμετοχή των τριών μεγάλων κομμάτων. Οι κοινοί στόχοι των αρχηγών της συνωμοσίας απέβλεπαν στην αποπομπή των Βαυαρών και στην παραχώρηση συντάγματος. Ταυτόχρονα, παραμερίστηκαν προσώρας οι ιδιαίτερες επιδιώξεις και στόχοι που χαρακτήριζαν την πολιτική των τριών κομμάτων: η εγκαθίδρυση ορθόδοξης μοναρχίας για το ρωσικό κόμμα και συνταγματικής μοναρχίας για το γαλλικό και αγγλικό.

Οικονομική κρίση Τον Ιανουάριο του 1843, η χώρα δηλώνει στις προστάτιδες δυνάμεις ότι δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την καταβολή των τοκοχρεολυσίων του δανείου για το εξάμηνο που έληγε την 1η Μαρτίου. Όσες φορές χρειάστηκε να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση, ο Όθωνας κατέφευγε πάντα στις Δυνάμεις και δη σ’ εκείνην της οποίας το κόμμα βρισκόταν στην αρχή. Τώρα ήταν η σειρά της Γαλλίας να βοηθήσει. Εκείνη όχι μόνο δεν συναίνεσε, αλλά απαίτησε από τις άλλες Δυνάμεις να εμποδίσουν τη σύναψη καινούργιου δανείου με την Ελλάδα. Ήταν πλέον φανερό ότι η πολιτική του Όθωνα τον είχε αποξενώσει και από τις τρεις Δυνάμεις με αποτέλε-

σμα όχι μόνο αυτές αλλά και τα ελληνικά κόμματα που τις εκπροσωπούσαν να ενωθούν εναντίον του. Μπροστά στην άμεση απειλή ξένης επεμβάσεως, η κυβέρνηση μείωσε δραστικά τις τακτικές της δαπάνες προχωρώντας σε περικοπές μισθών, κατάργηση θέσεων και διακοπή έργων. Έφτασε στο σημείο να κλείσει τις ελληνικές διπλωματικές αποστολές – ακόμα και στο Παρίσι και το Λονδίνο. Λόγω της αδυναμίας της χώρας να πληρώσει τις υποχρεώσεις της, της επιβλήθηκαν από τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις τρεις πρεσβευτές οι οποίοι θα επέβλεπαν όλες τις προβλεπόμενες πράξεις για την απόσβεση του δανείου ενώ ένας εκπρόσωπος του Οίκου Ρότσιλντ εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να παρακολουθεί τη μεταφορά των σχετικών ποσών από το ελληνικό ταμείο στους ξένους πιστωτές. Οι Δυνάμεις όχι μόνο κατέλυσαν την οικονομική αυτονομία της χώρας, αλλά και απαίτησαν τη μείωση των δαπανών για το ποσό που αναλογούσε στα 3,5 εκατομμύρια φράγκα του δανείου. Όλοι τότε παρακίνησαν τον Όθωνα να προχωρήσει στην παραχώρηση συντάγματος. Ώς τότε η κοινή γνώμη θεωρούσε το στέμμα ως εγγύηση για την ξένη βοήθεια. Τώρα έβλεπε ότι αποτελούσε τροχοπέδη και ότι η πολιτική του βασιλιά εξελίχθηκε σε εθνικό βάρος επειδή με τις πράξεις του συνένωσε τις Δυνάμεις εναντίον της Ελλάδας και στάθηκε ανίκανος να αποτρέψει την εθνική ταπείνωση. Παρά την επιβολή αυστηρότατου εξωτερικού ελέγχου, η

Από το 1840, ο Μακρυγιάννης ίδρυσε μια – κατά τον Όθωνα – παράνομη οργάνωση, με σκοπό την επιβολή συντάγματος. Στην οργάνωση σύντομα μυήθηκαν οπλαρχηγοί και αγωνιστές του ’21, οι οποίοι είχαν παραγκωνισθεί από τους Βαυαρούς. Στη συνέχεια ο Μακρυγιάννης έστρεψε την προσοχή του στους πολιτικούς και κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, έτσι ώστε να μυήσει έμπιστα άτομα. Για να επιτύχει όμως το κίνημα, χρειαζόταν και η συνεργασία του στρατού. Για τον λόγο αυτόν απευθύνθηκαν στον συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη. Για να επιτύχουν τους σκοπούς τους, φρόντισαν να τον διορίσουν στρατιωτικό διοικητή της Αθήνας. Ο Καλλέργης κατάφερε να φέρει σε επαφή τους κινηματίες και με άλλους στρατιωτικούς.

Η 3η Σεπτεμβρίου Η άφιξη του στρατού υπό την ηγεσία του Καλλέργη στα ανάκτορα έγινε δεκτή με ζητωκραυγές και συνθήματα. Στρατός και λαός απαιτούσαν από τον Όθωνα σύνταγμα «εδώ και τώρα»! Στις 3 τα ξημερώματα προσήλθαν οι πολιτικοί και τα μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας, για να επικυρώσουν τις επαναστατικές πράξεις. Την επομένη λαός και στρατός διαλύθηκαν στις 3 το μεσημέρι, αφού πληροφορήθηκαν ότι όλα τα αιτήματα έγιναν δεκτά. Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο έγιναν οι εκλογές του 1843 και οι εκλεγμένοι πληρεξούσιοι συγκρότησαν τη συνταγματική Εθνική Συνέλευση που είχαν απαιτήσει όσοι έλαβαν μέρος στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου και συνέταξαν σύνταγμα, το οποίο υπέγραψε ο Όθωνας. Από τότε η πλατεία των Ανακτόρων μετονομάστηκε σε πλατεία Συντάγματος.

Xenofonb@gmail.com

art ΠΟΝΤΙΚΙ

ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

Δ. ΣΚΙΑΝΗ - Τ. ΚΟΥΛΙΕΒΑ

Συναντηθήκαμε στη στοά Κοραή, τρεις μέρες μετά την πρεμιέρα της νέας του σκηνοθετικής δουλειάς. «Έγκλημα και τιμωρία», στο Εθνικό, ένας τίτλος με συμβολισμούς και μια «επιστροφή» στο θέατρο, από το οποίο έφυγε κάτω από δυσμενείς συνθήκες, που εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο έρευνας από τα δικαστήρια. Αναπόφευκτη η πρώτη ερώτηση… Σκηνοθετώντας στη σκηνή του θεάτρου που μέχρι πριν από λίγο καιρό ήσαστε καλλιτεχνικός διευθυντής η πικρία ήταν το βασικό συναίσθημα που σας διακατείχε; (Η απάντησή του με αιφνιδιάζει). Σας διαβεβαιώνω, όχι. Καμιά πικρία δεν αισθάνομαι, γιατί βγήκα από αυτήν την περιπέτεια πιο πλούσιος. Το Εθνικό είναι μέσα στην ψυχή μου, το άφησα γεμάτο κόσμο και, κάνοντας τον απολογισμό - αυτοκριτική μου, κοιμάμαι ήσυχος τα βράδια. Πρόσθεσα δυο σκηνές στη δύναμή του – «Ρεξ» και «Σχολείον» –, έστειλα σε δέκα νησιά της άγονης γραμμής τον Μακρυγιάννη, χιλιάδες άνθρωποι στα νοσοκομεία παρακολούθησαν το πρόγραμμα «Κατ’ οίκον», πολεμήσαμε τον ρατσισμό με το πρόγραμμα «Fora stop». Όλα αυτά, πέρα από το καθημερινό μας πρόγραμμα, που διαμορφωνόταν χωρίς στεγανά. Το Εθνικό δεν ήταν «σέκτα», ήταν ανοιχτό σε όλους, παλιούς και νέους, κλασικούς και μοντέρνους σκηνοθέτες. Πετύχαμε αύξηση 210% στις θέσεις εργασίας, 262 συμβάσεις ηθοποιών, αντί 100 που προβλέπει η σύμβαση με το ΣΕΗ. Θα ήθελα ακόμα να προσθέσω τα διεθνή ανοίγματα, το στούντιο συγγραφής θεατρικού έργου, τα συμπόσια και πολλά άλλα, αλλά προτιμώ να μιλήσουμε για την παράσταση… Γιατί επιλέξατε τη μετάφραση του Παπαδιαμάντη; Βασικός στόχος αυτής της παράστασης είναι η ανάδειξη της γλώσσας. Πάντα πίστευα ότι η γλώσσα είναι το ορυκτό του έθνους, είναι τα σωθικά μας, ειδικά όταν ο λαός δοκιμάζεται όπως σήμερα. Τώρα μπορεί να είμαστε πτωχοί, αλλά είμαστε πλούσιοι στην εσωτερικότητά μας. Στο έργο η καθομιλουμένη, η καθαρεύουσα και η γλώσσα με το εκκλησιαστικό ιδίωμα γίνονται ένα. Ένας άλλος λόγος που επέλεξα αυτήν τη μετάφραση, είναι η προσωπική μου σχέση με τον πνευματικό πατέρα Παπαδιαμάντη, μετά τη «Φόνισσα» του ’98 και του 2000. Η γλώσσα καθόρισε τη σκηνοθεσία; Ακριβώς. Το πώς παίζουν οι ηθοποιοί, ορίζεται από το τι λένε. Σημασία δεν έχει πώς εκφράζεται κανείς, αλλά να παρίσταται. Η γλώσσα του Παπαδιαμάντη είναι ένα γλυπτό, η ελληνική γλώσσα είναι το καρδιογράφημα του έθνους. «Έγκλημα και τιμωρία» στην Ελλάδα της κρίσης»... Το έργο μιλάει για έναν νέο άνθρωπο που υπερβαίνει το μέτρο και εισέρχεται στην έρημο της ύβρεως, για να πλησιάσει

ΣΩΤηΡΗΣ ΧΑΤΖαΚΗΣ

ΣΚΗΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ

«Η γλώσσα είναι τα σωθικά μας»! Ο Σωτήρης Χατζάκης «επιστρέφει» στο Εθνικό με το «Έγκλημα και τιμωρία» και μιλάει στο «Ποντίκι Art» για τα συναισθήματά του, αλλά και για τη σκηνοθετική προσέγγιση στο εμβληματικό έργο του Ντοστογιέφσκι Αντιγόνη Βαντίκη

INFO

Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος». Μετάφραση: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Σκηνοθεσία - διασκευή - μουσική επιμέλεια: Σωτήρης Χατζάκης. Σκηνικά: Έρση Δρίνη. Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ. Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος. Παίζουν: Θέμης Πάνου, Γιάννης Νιάρρος, Ταμίλα Κουλίεβα, Πέρης Μιχαηλίδης, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Δανάη Σκιάδη, Χάρης Τζωρτζάκης, Πολυξένη Μυλωνά κ.ά.

τον θεό μέσα από μια ιδέα. Σκοτώνει για μια ιδέα, χωρίς, όμως, να υπολογίσει έναν εσωτερικό παράγοντα. Τη συνείδησή του. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Καμιά επανάσταση δεν μπορεί να υπάρξει όταν βαφτίζεται στο αίμα, έστω κι ενός παιδιού. Μου εξηγεί πως δούλεψε ατελείωτες ώρες το κείμενο του Παπαδιαμάντη. «Προσπάθησα να κάνω το μικρότερο κακό στη μυθιστορηματική ολότητα» μου εξομολογείται. Θεατροποιήθηκαν μυθιστορηματικά μέρη, μετατέθηκαν κάποιες σκηνές, οργανώθηκαν μονόλογοι και διάλογοι από το αφηγηματικό υλικό. Ο Ρασκόλνικωφ και ο Πορφύριος πώς «ζωντάνεψαν» σκηνοθετικά; Ο Ρασκόλνικωφ θα γίνει φονιάς και θα απαιτήσει από τον διώκτη του, τον Πορφύριο, να παίξουν ένα παιχνίδι, όπως το σκάκι, όπως της γάτας με το ποντίκι. Όμως μέσα του χτίζει έναν χειρότερο διώκτη, τη συνείδησή του, που σας είπα πριν. Στόχος του Ρασκόλνικωφ, η κάθαρση… Εσείς, ως δημιουργός, τι στάση κρατάτε σήμερα; Προσπαθώ να σταθώ στο ύψος των περιστάσεων και να είμαι μέλος μια κοινότητας καλλιτεχνών, που θα είναι παρηγορητική για τον συνάνθρωπο.

Δεν θέλει να πει περισσότερα ούτε για τη δικαστική διαμάχη με τον Ξυδάκη, ούτε για τις δύσκολες στιγμές που πέρασε. Άλλαξε η ζωή σας μετά την απομάκρυνσή σας από το Εθνικό, είναι η τελευταία μου ερώτηση. Σίγουρα, βρήκα πάλι τη μυστική σχέση με τον εαυτό μου, τους συγγενείς μου, τα βιβλία μου, την Κρήτη. Πήρα είδηση πότε η πορτοκαλιά μου γέμισε πορτοκάλια, περπάτησα, είδα ηλιοβασιλέματα. Καθάρισα και τώρα είμαι στη διάθεση όποιου επιθυμεί συνεργασία, για την επίτευξη στόχων χρήσιμων σ’ αυτό το δράμα που περνάει η χώρα μας…

ΤΟ ΕΡΓΟ Στην Αγία Πετρούπολη του 19ου αιώνα, ο φοιτητής της Νομικής Ρασκόλνικωφ πραγματοποιεί έναν διπλό φόνο, καλύπτοντάς τον με το ιδεολογικό περίβλημα της απονομής μιας ιδιότυπης δικαιοσύνης. Όμως το έγκλημά του θα προκαλέσει τους ανθρώπινους και τους θείους νόμους, που θα ζητήσουν το οφειλόμενο αντίτιμο, σέρνοντας τον δράστη σ’ έναν μοναχικό και εφιαλτικό δρόμο. Η συνείδησή του είναι η σκληρότερη τιμωρία από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει, παρά μόνο ακολουθώντας τον δρόμο της αγάπης και της μετάνοιας.

ΟΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ

Ω, ΤΙ ΚΟΣΜΟΣ ΜΠΑΜΠΑ

Η ΜΑΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ βιβλιου

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 5 διπλές προσκλήσεις ανά ημέρα, Παρασκευή 8/1/2016, ώρα 21.00, Σάββατο 9/1/2016, ώρα 21.00, Κυριακή 10/1/2016, ώρα 19.30, για την παράσταση «Οι σύντροφοι»

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 5 διπλές προσκλήσεις ανά ημέρα, Σάββατο 9/1/2016, ώρα 21.00, Κυριακή 10/1/2016, ώρα 19.00, για την παράσταση «Ω, τι κόσμος μπαμπά»

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν 20 διπλές προσκλήσεις για την Κυριακή 10/1/2016 και ώρα 12.00 το μεσημέρι για την παράσταση «Η μαγική ιστορία του βιβλίου»

Θέατρο Προσκήνιο Καπνοκοπτηρίου 8 και Στουρνάρη, Πολυτεχνείο, τηλ.: 210. 8211855

Θέατρο Αλκμήνη Αλκμήνης 8-12 (Στ. Μετρό Κεραμεικός), τηλ.: 210 .3428650

Θέατρο ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ Κεφαλληνίας 17 & Κυκλάδων, τηλ.: 210. 8656004

36 ποντικιart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Νέες ταινίες Οι μισητοί 8

«Αμαρτημα της μητρος μου»

Σκηνοθεσία: Κουέντιν Ταραντίνο. Παίζουν: Σάμιουελ Λ. Τζάκσον, Κερτ Ράσελ, Τζένιφερ Τζέισον Λι, Ουόλτον Γκόγκινς κ.ά. Πρωτότυποι χαρακτήρες, μισητοί και αντιπαθητικοί στην πλειονότητά τους, βία, βιτριολικό χιούμορ, ευφυής σκηνοθεσία, ωραίες μουσικές και φοβερές ερμηνείες. Μια μικρή εισαγωγή για τη νέα ταινία του Ταραντίνο «Οι μισητοί 8». Έξι ή οχτώ ή δώδεκα χρόνια μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, μία ετερόκλητη ομάδα ανθρώπων, που αποτελείται από κυνηγούς επικηρυγμένων, φυγάδες και ανθρώπους του νόμου, βρίσκουν καταφύγιο σε μια ορεινή στάση κατά τη διάρκεια μιας χιονοθύελλας και μπλέκονται σε μία πλεκτάνη προδοσίας και απάτης. Θα καταφέρουν να επιβιώσουν;

«Τερεζιν»

Η μαγεία του Βιζυηνού και η «Τερεζίν»

Το μεγάλο σορτάρισμα

λος» και τις υπέροχες παραστάσεις τους τα τρία τεΜαγεύτηκα. «Άλλην αδελφήν δεν είχομεν παρά τιαδησ ιν λευταία χρόνια που παρακολουθώ τη δουλειά που μόνον την Αννιώ. Ήτον η χαϊδεμμένη της μικράς β μηνασ γίνεται στη σχολή που καθοδηγεί η εξαίρετη ηθοημών οικογενείας και την ηγαπώμεν όλοι. Αλλ’ ποιός Δήμητρα Χατούπη. Πέρσι, με τον «Θίασο», απ’όλους περισσότερον την ηγάπα η μήτηρ μας είχαν προσφέρει μια παράσταση υψηλού μας. Εις την τράπεζαν την εκάθιζε πάντοτε επιπέδου, φέτος, με το «Τερεζίν», απόφοιτοι της πλησίον της και από ό,τι είχομεν έδιδε τον σχολής κάνουν ένα παραπάνω βήμα, στο θέατρο καλλίτερον εις εκείνην. Και ενώ ημάς μας ενέδυε «Αργώ», που βρίσκεται δίπλα στο «Δήλος». χρησιμοποιούσα τα φορέματα του μακαρίτου Η Τερεζίν είναι μια πόλη - γκέτο για χιλιάδες Εβραίους αλλά και πατρός μας, διά την Αννιώ ηγόραζε συνήθως νέα». τόπος συνάντησης των μεγαλύτερων Εβραίων καλλιτεχνών. Υπέροχος λόγος του Βιζυηνού, ένας από τους καλύτερους Το γκέτο - βιτρίνα του ναζιστικού κόμματος συγκέντρωσε ηθοποιούς μας, ο Ηλίας Λογοθέτης, μια συγκλονιστική μάνα, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όλων των ειδών η Μαρία Ζαχαρή, και για ένατη χρονιά το «Αμάρτημα της μητους καλλιτέχνες. Αντιμέτωποι με τον βέβαιο θάνατο, οι άντρός μου», κάθε Σάββατο και Κυριακή, στο θέατρο της Ανωτάθρωποί αυτοί καλούνται να δημιουργήσουν για μια τελευταία της Σχολής Καλών Τεχνών. φορά πριν σταλούν στους θαλάμους αερίων. Μια ομάδα Πρόκειται για το αυτοβιογραφικό διήγημα του Βιζυηνού που καλλιτεχνών ετοιμάζει ένα καμπαρέ για την επίσκεψη του παρουσιάζεται χωρίς καμία απολύτως αλλαγή στη γλώσσα ή Ερυθρού Σταυρού. Το τέλος της παράστασης θα σημάνει και περικοπή στο κείμενο, σε μια καθαρά ποιητική θεατρική αφήτο τέλος της ζωής τους. Ο καλλιτέχνης πεθαίνει, το έργο του γηση. Παράλληλα με την εξέλιξη της πλοκής, επιχειρεί και να όμως μένει και ταξιδεύει στον χώρο και στον χρόνο αιωνίως. αναδείξει τη γοητεία της γλώσσας, τη λεπτότητα των αισθηΈνα καλλιτεχνικό διάβημα ως ύστατη προσπάθεια επιβίωσης, μάτων και τις αποχρώσεις των χαρακτήρων του Βιζυηνού. μια μουσικoχορευτική παράσταση ως απάντηση στη φρικαΗ παράσταση που έχει αγαπηθεί από το κοινό αποτελεί λεότητα των βασανιστηρίων. μια σύγχρονη πρόταση χρήσης εικαστικού – ευρηματική η Πρωτότυπο κείμενο της ομάδας θεάτρου «Δήλος», εμπνευσκηνογραφία της Ζαχαρή – και μουσικού περιβάλλοντος σμένο από το θεατρικό κείμενο «Ούτε πουλιά πετάνε, ούτε (Μιχάλης Γληνιαδάκης). Τα τραγούδια που ακούγονται είναι λουλούδια ανθίζουν» της Σοφίας Αδαμίδου, σε σκηνοθεσία ποιήματα του Γεωργίου Βιζυηνού που μελοποιήθηκαν ειδικά της Δήμητρας Χατούπη, με 25 ηθοποιούς επί σκηνής να είναι για την παράσταση αυτή. Μαζί τους η Δήμητρα Καρδιτσιώτη ταυτόχρονα πρωταγωνιστές. και ο Σάββας Σουρμελίδης. «Αργώ», Ελευσινίων 15, πλησίον σταθμού μετρό ΜεταξουρΜυσταγωγία, κατάνυξη, ευρηματικότητα. Μη χάσετε αυτήν γείο, τηλ.: 210-5201684-5, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και την παράσταση. Κυριακή. Καμαρώνω. Έχω ξαναγράψει για τα παιδιά της ομάδας «Δή-

στοι ι ρ κ ι τ ν α τεσ καθρεφ

ατζeντα Τετάρτη 6.1 ΘΕΑΤΡΟ. Το θέατρο σκιάς ParaMana Puppet Theatre παρουσιάζει την παράσταση «Θησέας, ο βασιλιάς της Αθήνας», που διηγείται μερικά από τα πιο εντυπωσιακά κατορθώματα του ήρωα της ελληνικής μυθολογίας. Ηλικίες 4 έως 12 ετών. Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Black Box (Πειραιώς 206, Ταύρος), είσοδος: 8 ευρώ, ώρα έναρξης: 17.30, τηλ.: 210-3418550 Πέμπτη 7.1 ΜΟΥΣΙΚΗ. «Το ένα φέρνει τ’ άλλο» βάφτισε η Ρίτα Αντωνοπούλου τις εμφανίσεις της, που έχουν στον πυρήνα τους τραγούδια που αγαπά και τη σημάδεψαν από το ελληνικό αλλά και το διεθνές ρεπερτόριο. Info: Half Note Jazz Club (Τριβωνιανού 17, Μετς), ώρα έναρξης: 21.30, είσοδος: 12 ευρώ (μπαρ), 15 ευρώ (τραπέζι), τηλ.: 2109213310 Παρασκευή 8.1 ΘΕΑΤΡΟ. Ο Γάλλος συγγραφέας Μπερνάρντ Μαρί Κολτές, εμπνευσμένος από τη δράση του περίφημου Ιταλού κατά συρροήν δολοφόνου, Roberto Zucco, μας παρουσιάζει

Σκηνοθεσία: Άνταμ Μακέι. Παίζουν: Μπραντ Πιτ, Κρίστιαν Μπέιλ, Κάρεν Γκίλαν, Ράιαν Γκόσλινγκ, Σελένα Γκομέζ, Μαρίσα Τομέι, Στιβ Καρέλ, Μελίσα Λίο Μια σπονδυλωτή ταινία – με λαμπερό καστ – που μας πηγαίνει πίσω στο 2008, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, όταν έσκασε η φούσκα της αμερικάνικης κτηματαγοράς. Τέσσερις outsiders μικροεπενδυτές (ένας αθυρόστομος αναλυτής, ένας αντικοινωνικός γιατρός, δυο πιτσιρικάδες που ως δίδυμο έστησαν επενδυτικό κεφάλαιο στο γκαράζ του σπιτιού τους κι ένας τραπεζίτης) διαπιστώνουν αυτό που οι τράπεζες, τα ΜΜΕ και η αμερικανική κυβέρνηση αρνούνταν να δουν: την επικείμενη κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας.

Η ιστορία της Ναχίντ Σκηνοθεσία: Ίντα Παναχαντέχ Παίζουν: Σαρέχ Μπαγιάτ, Πεζμάν Μπαζεγκί, Ναβίντ Μοχάμεντ Ζάντεχ κ.ά. Η Ναχίντ είναι μια νεαρή διαζευγμένη γυναίκα που ζει με τον γιο της σε μια μικρή πόλη στο Ιράν. Κάποια στιγμή ερωτεύεται έναν άνδρα που θέλει να την παντρευτεί. Ο πατέρας όμως του παιδιού έχει παραχωρήσει την επιμέλεια στην Ναχίντ με τον όρο ότι δεν θα ξαναπαντρευτεί. Τότε αυτή βλέπει ως διέξοδο τον προσωρινό γάμο.

Οι μισητοi 8»

tetaρth 6.1 - ΤΕΤΑΡΤΗ 13.1 την πορεία του δικού του χαρακτήρα Ρομπέρτο Τσούκκο από τη στιγμή της απόδρασής του από τη φυλακή μέχρι την εκ νέου σύλληψή του και τελικά την αυτοκτονία του.

Info: Black Box (Βασ. Όλγας 65 & Φλέμινγκ 2), τιμές: κανονικό 10, φοιτητικό, ανέργων 8 ευρώ, ώρα έναρξης: 11.00, τηλ.: 2310829254 Σάββατο 9.1 ΟΠΕΡΑ-ΜΠΑΛΕΤΟ. Οι «Καρμενσίτας» είναι μια παράσταση όπερας και μπαλέτου για παιδιά, βασισμένη στη μουσική της «Κάρμεν» του Ζωρζ Μπιζέ, μια παράσταση για τη χαρά της ζωής, το σύντομο του βίου και την ανάγκη να επενδύουμε στις αξίες που μας φέρνουν κοντά: τη φιλία, την αγάπη, την αλληλεγγύη. Με την Ορχήστρα της Παιδικής Σκηνής, τους Α’ χορευτές, τους σολίστ, τους κορυφαίους, το Corps de ballet και μονωδούς της ΕΛΣ. Info: Θέατρο Ολύμπια (Ακαδημίας 59), ώρα έναρξης: 11.00, τιμές εισιτηρίων: 8, 12, 15, 20 ευρώ και περιορισμένης ορατότητας 5, 8, 10, τηλ.: 210-3662100 Κυριακή 10.1 ΘΕΑΤΡΟ. Ο υπουργός Προπαγάνδας του εθνικοσια-

λιστικού κόμματος Γιόζεφ Γκαίμπελς και η γυναίκα του Μάγκντα, πρότυπο συζύγου και μητέρας στη ναζιστική Γερμανία, περιηγούνται στο τετελεσμένο μέλλον τους και επαναθεωρούν την ιδεολογία, τις πράξεις και τα ίχνη τους στην Ιστορία, στην παράσταση «Μάγκντα Γκαίμπελς» του Γιώργου Βέλτσου, σε σκηνοθεσία της Άντζελας Μπρούσκου. Με τους Κωνσταντίνα Αγγελοπούλου, Δημήτρη Κίτσο, Παρθενόπη Μπουζούρη, Θάνο Παπακωνσταντίνου.

Info: Εθνικό Θέατρο, Νέο Ρεξ (Πανεπιστημίου 48), ώρα έναρξης: 19.30, τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ κανονικό, μειωμένο 10 ευρώ και ανέργων 5 ευρώ, τηλ.: 210-3301881 Δευτέρα 11.1 ΔΙΑΛΕΞΗ. Ο καθηγητής και συγγραφέας Χρήστος Γιανναράς στο πλαίσιο των συζητήσεων «Η ζωή μου όλη», που επιμελείται ο Θανάσης Θ. Νιάρχος, θα μιλήσει για τη φιλοσοφία, την πολιτική και την κοινωνική επικαιρότητα. Info: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (Ηρώων Πολυτεχνείου 32), είσοδος: 5 ευρώ, ώρα έναρξης: 19.00, τηλ.: 210-4143307 Τρίτη 12.1 ΘΕΑΤΡΟ. Η ιστορία του ανθρώπου που καταφέρνει να

μεταμορφωθεί από ένα δυσλεκτικό παιδί σ’ έναν επαναστατημένο νεαρό, από έναν εκκεντρικό επιστήμονα σ’ έναν πνευματικό γκουρού, στην παράσταση «Το σύμπαν του Αϊνστάιν» του Θανάση Θεολόγη. Με τους Θανάση Θεολόγη, Ιωάννα Δελάκου, Αντώνη Καλογήρου. Info: Θέατρο Αργώ (Ελευσινίων 15), τιμές εισιτηρίων: κανονικό 12 ευρώ, φοιτητικό 8, ανέργων και μαθητών 5 ευρώ, ώρα έναρξης: 21.15, τηλ.: 210-5201684-5 Τετάρτη 13.1 ΘΕΑΤΡΟ. Μπροστά στην επίμονη άρνηση του διευθυντή μιας τράπεζας να του χορηγήσει δάνειο με μοναδική εγγύηση τον λόγο της τιμής του, ο επίδοξος δανειολήπτης απειλεί τον τραπεζίτη ότι θα αποπλανήσει τη γυναίκα του, αφού το μοναδικό του όπλο είναι η ακαταμάχητη έλξη που ασκεί στις γυναίκες. Αυτή είναι η υπόθεση της παράστασης «Το δάνειο», που σκηνοθετεί ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος και πρωταγωνιστούν οι Μιχάλης Οικονόμου και Γιάννης Σαρακατσάνης.

Info: Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 & Θαρύπου), τιμή εισιτηρίου: 13 ευρώ, ώρα έναρξης: 21.15, τηλ.: 210-9212900

ΠΟΝΤΙΚΙart

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016

37

www.topontiki.gr

Η ανάγνωση ως δηµιουργία

Νέες εκδόσεις

Δώδεκα δοκίμια αναγνωστικής δεξιοτεχνίας που τα συνδέει η ίδια ευαισθησία ανάγνωσης και το ίδιο πάθος καταβύθισης στις ζωές των λογοτεχνικών ηρώων, την εξερεύνηση εποχών, αντιλήψεων, αναζητώντας και συστήνοντας εκλεκτικές συγγένειες από το ανεξάντλητης ομορφιάς μυθιστορηματικό σύμπαν… Ξενοφών Μπρουντζάκης

Σταύρος Ζουμπουλάκης Υπό το φως του μυθιστορήματος Εκδόσεις: Πόλις Σελ.: 213

Πολλές φορές ο εμπνευσμένος αναγνώστης αντικαθιστά τον συγγραφέα κάνοντας μέσα από την προσωπική του ανάγνωση το έργο «δικό του». Η ανάγνωση στην ιδανική της μορφή είναι μια τέχνη από μόνη της, μια τέχνη κι όχι μια τεχνική γνώσης και απόλαυσης. Τελικά, αν κάποιος επιχειρήσει να υπερβεί την εγωιστική υπογραφή της αθανασίας, μπορεί ως αναγνώστης να υπογράφει αυτοπροσώπως τα δικά του διαβάσματα. Κοντολογίς, η τέχνη της ανάγνωσης αμιλλάται πολλές φορές τις συγγραφικές δάφνες! Ο συγγραφέας αυτών των δοκιμίων ξεκαθαρίζει – και προσωπικά τον πιστεύω, όχι γιατί είμαι ευκολόπιστος, αλλά γιατί το αποδεικνύει περίτρανα με τα δοκίμιά του – ότι δεν γράφει ως θεωρητικός της λογοτεχνίας, ούτε ως κριτικός, αλλά ως αναγνώστης. Και αυτό είναι που διαφοροποιεί αυτά τα κείμενα. Πολλές φορές το ισχυρίζεται κανείς αυτό, αλλά δεν το εννοεί, γιατί προτιμά την αίγλη του θεωρητικού, την κατοχύρωση του κριτικού κι όχι τη δημοκρατία του αναγνώστη, την οποία επικαλείται ως εντυπωσιακό πυροτέχνημα. Ο Ζουμπουλάκης μοιράζεται μαζί μας την αναγνωστική του εμπειρία, τον δικό του τρόπο να αντιλαμβάνεται τα μυθιστορήματα και να τα απολαμβάνει. Αναγνώστης μυθιστορημάτων, δηλαδή ανθρώπινων ιστοριών και κόσμων, μας εισάγει μέσα από έναν διάλογο που ανοίγει με τον δικό του πια αναγνώστη, όχι τόσο σε συγκεκριμένα μυθιστορήματα, αλλά στην εκπληκτική περιπέτεια της ανάγνωσης. Ο συγγραφέας δεν αξιολογεί – και πράττει σοφά – συγγραφείς και μυθιστορήματα, αλλά μοιράζεται τον δικό του κόσμο και τις εντυπώσεις του από τη δική του βιβλιοθήκη, πράγμα τολμηρό γιατί αποκαλύπτει τα πιο πολύτιμα μυστικά του αλλά και θαρραλέο, γιατί τα εκθέτει σα να θέλει να αναμετρηθεί μαζί τους δημόσια – σαν ένα είδος εξομολόγησης αλλά και δωρεάς της μεγάλης ανάγκης να κοινωνήσουμε τα αισθήματά μας, τις τιμαλφείς μας εντυπώσεις και κρίσεις… Αυτά τα δοκίμια που περιλαμβάνονται στον τόμο που κυκλοφορεί με τον τίτλο «Υπό το φως του μυθιστορήματος» έχουν δημοσιευτεί στο παρελθόν – εκτός εκείνου για το βιβλίο «Ιώβ» του Γιόζεφ Ροτ – σε διάφορες χρονικές στιγμές και σε ποικίλα έντυπα κι εφημερίδες. Πρόκειται για κείμενα που τα συνδέει η ίδια ευαισθησία ανάγνωσης και το ίδιο πάθος καταβύθισης στις ζωές των λογοτεχνικών ηρώων, την εξερεύνηση εποχών, αντιλήψεων, αναζητώντας και συστήνοντας εκλεκτικές συγγένειες από το ανεξάντλητης ομορφιάς μυθιστορηματικό συμπάν. Αναγνώσεις μιας ζωής, κάθε βιβλίο κι ένας ξεχωριστός κόσμος και ταυτόχρονα άρρηκτα συνδεδεμένος με την παράδοση της λογοτεχνίας που περνά από συγγραφέα σε συγγραφέα, από βιβλίο σε βιβλίο, από λέξη σε λέξη.

Φίλιπ Κ. Ντικ Το ηλεκτρικό πρόβατο Μετάφραση: Δημήτρης Αρβανίτης Εκδόσεις: Κέδρος Σελ.: 271 Ο πιο πρόσφατος παγκόσμιος πόλεμος έχει αφήσει τη γη διαλυμένη. Από τα συντρίμμια ενός κόσμου πλημμυρισμένου από ραδιενεργή σκόνη αναδύεται ο Ρικ Ντέκαρντ, κυνηγός επικηρυγμένων ανθρωποειδών. Ο Ρικ ονειρεύεται να αποκτήσει ένα ζώο, πανάκριβο σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης στην καινούργια εποχή. Το ηλεκτρικό πρόβατο που έχει στην κατοχή του, μια σχεδόν τέλεια απομίμηση πραγματικού, τον καταθλίβει. Ώσπου ο Ρικ καλείται να σκοτώσει έξι εξελιγμένα ανθρωποειδή Nexus-6 έναντι μεγάλης αμοιβής. Σ’ αυτό το καλειδοσκοπικό μυθιστόρημα που ενέπνευσε την περίφημη ταινία Blade Runner παρουσιάζεται η πάλη ανάμεσα στον άνθρωπο και τη μηχανή, στην ελεύθερη βούληση και τον άτεγκτο προγραμματισμό.

Αντόνιο Ούνγκαρ Τρία λευκά φέρετρα Μετάφραση: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος Εκδόσεις: Αλεξάνδρεια Σελ.: 294 Ο μοναχικός, αντικοινωνικός πρωταγωνιστής αναγκάζεται να υποκαταστήσει τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να υποστεί φοβερές περιπέτειες για να ρίξει το ολοκληρωτικό καθεστώς μιας λατινοαμερικάνικης χώρας ονόματι Μιράντα. Μαζί του ένας ιδεαλιστής σωματοφύλακας εθισμένος στην αδρεναλίνη και μια ντροπαλή νοσοκόμα που θα γίνει ερωμένη και σωτήρας του. Μόνοι ενάντια στον κόσμο, ακατάπαυστα κυνηγημένοι από το καθεστώς τρόμου που ελέγχει τα πάντα και από τους αχρείους πολιτικούς της δικής τους παράταξης, οι τρεις θα γνωρίσουν την ήττα, πριν από την τελική ανατροπή και αναθεώρηση των πάντων.

Joachim Fest Όχι Εγώ Ο Ναζισμός μέσα από τα μάτια ενός παιδιού Μετάφραση: Αλεξάνδρα Παύλου Εκδόσεις: Μεταίχμιο Σελ.: 400 Η συγκλονιστική μαρτυρία του δημοσιογράφου και ιστορικού Joachim Fest (Γιοάχιμ Φεστ) για το πώς πέρασε την παιδική του ηλικία στη ναζιστική Γερμανία ως γιος ενός αρνητή του ναζισμού. Το χρονικό της ζωής μιας οικογένειας που δεν συνεργάστηκε με το ναζιστικό καθεστώς, που μάτωσε για να διαφυλάξει τις αρχές και τις αξίες της, συγκρουόμενη με τον κομφορμισμό και τη βαρβαρότητα. Ο μικρός Γιοάχιμ θυμάται ότι ο πατέρας του το 1933, λίγο μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, όχι μόνο έχασε τη δουλειά του ως πολέμιος του καθεστώτος, αλλά του απαγορεύτηκε εν γένει η οποιαδήποτε εργασία. Από τότε η οικογένεια Φεστ άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, τα γεύματα έγιναν πολύ λιτά, τα ρούχα άρχισαν να μπαλώνονται, οι φίλοι αραίωσαν τις επισκέψεις τους και στο σχολείο αυτός και τα αδέρφια του ήταν δακτυλοδεικτούμενοι – ο ίδιος ο Γιοάχιμ αποβλήθηκε καθώς χάρασσε καρικατούρες του Χίτλερ στο θρανίο του…

Ξένια Καλογεροπούλου Γράμμα στον Κωστή Εκδόσεις: Πατάκη Σελ.: 374 Να γράφεις επί έναν χρόνο ένα γράμμα στον αγαπημένο σου που «έφυγε» σημαίνει πως παρατείνεις την ύπαρξή του δίπλα σου, πως με κάποιον τρόπο καταφέρνεις να καταργήσεις την απώλεια. Αυτό θέλησε να κάνει η Ξένια Καλογεροπούλου τον Οκτώβριο του 2013, όταν η αυλαία έπεσε για τον επί 37 χρόνια σύζυγό της και σύντροφο ψυχής, Κωστή Σκαλιόρα. Πέτυχε όμως πολύ περισσότερα. Καθώς ανασύρει μνήμες, άλλοτε πικρές κι άλλοτε αστείες, για να τις αφηγηθεί στον Κωστή, η Ξένια Καλογεροπούλου στήνει μπροστά μας μιαν Ελλάδα που δεν υπάρχει πια, αλλά που γέννησε κριτικούς σαν τον Κωστή Σκαλιόρα και ανθρώπους του θεάτρου σαν την ίδια: Αστικά σαλόνια, λαϊκοί θίασοι, τα ελληνικά νησιά του ’40 και του ’50, η εμπορική κινηματογραφική παραγωγή και το μη εμπορικό θέατρο της δεκαετίας του ’60, η εφταετία όπως την έζησαν, κυρίως, οι θεατράνθρωποι…

ΠΟΙΚΙΛΗ ΣΤΟΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ Αριστουργήματα των μεγαλύτερων συγγραφέων της παγκόσμιας γραμματείας

Σ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΚΙΛΗ ΣΤΟΑ: Βαρδουσίων 10, 115 26, Αθήνα, Τηλέφωνο & Fax: 210-6920890, e-mail: info@poikilistoa.gr, www.poikilistoa.gr

Κεντρική διάθεση: Δ.Β. ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε.Ε.Ε., Ιπποκράτους 82, Αθήνα, Τηλέφωνο 210-3613676, e-mail: info@ellinoekdotiki.gr

38 Media

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ

21-26/12/15 14-19/12/15

ΤΑ ΝΕΑ

13.830

16.633

ΕΦΗΜ.ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

12.352

11.031

ESPRESSO

10.506

10.123

ΕΘΝΟΣ

10.370

9.395

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

9.845

9.973

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

8.207

8.401

ΚΟΝΤΡΑ NEWS

3.943

3.911

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ

3.638

3.566

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

3.047

3.056

ΕΣΤΙΑ

2.138

1.398

ΗΜΕΡΗΣΙΑ (Οικ.)

2.047

1.124

ΑΥΓΗ

1.287

1.250

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (Οικ.)

605

608

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (Οικ.)

283

311

Ο ΛΟΓΟΣ

77

64

27/12/15

20/12/15

ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ

95.190

101.170

ΕΘΝΟΣ

80.630

68.130

ΤΟ ΒΗΜΑ

63.120

66.240

REAL NEWS

58.520

58.640

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

15.920

11.330

ΚΥΡΙΑΚ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

15.100

15.150

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

8.140

11.470

ΚΟΝΤΡΑ NEWS ΚΥΡΙΑΚΗΣ

7.780

6.650

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ

4.570

3.780

ΑΥΓΗ

3.440

3.520

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

2.220

2.110

ΤΟ ΧΩΝΙ

1.240

1.110

ΤΟ ΑΡΘΡΟ

1.220

1.190

80

80

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ

21-27/12/15 14-20/12/15

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

23.230

26.100

ΑΓΟΡΑ

18.820

25.090

ΕΠΕΝΔΥΣΗ

5.240

5.150

ΤΟ ΚΑΡΦΙ

4.740

5.010

ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

4.300

4.620

ΑΞΙΑ (Οικ.-πολ.)

2.020

2.080

ΠΡΙΝ

880

930

ΔΡΟΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

840

1.020

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ

22-27/12/15 15-20/12/15

SPORTDAY

5.015

5.286

ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ

4.378

5.465

LIVE SPORT

3.765

3.901

GOAL NEWS

3.493

3.688

ΓΑΥΡΟΣ

3.310

2.728

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ

2.573

2.605

Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡ

2.303

2.316

ΠΡΑΣΙΝΗ

1.810

1.655

855

895

ΓΑΤΑ ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

21-26/12/15 14-19/12/15

ΤΟ ΛΟΙΠΟΝ (Ποικ. ύλης)

8.240

8.820

ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ (Αγγελίες)

8.180

11.280

ΕΣΡ, ώρα μηδέν! Μετά τις εξαγγελίες Τσίπρα και Παππά πως μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο θα έχει βρεθεί η λύση και θα ξεκινήσει ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές αδειοδοτήσεις, περιμένουμε «τσουνάμι» εξελίξεων. Και κυρίως περιμένουμε να δούμε ποια ακριβώς λύση βρήκε η κυβέρνηση για να ξαναλειτουργήσει το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, που έχει καταντήσει… ΕΡΤ, η οποία μας έβγαλε το «λάδι» μέχρι να ξαναβγεί στις οθόνες μας. Το σημείο-«κλειδί» κι αυτό που περίμενε το Μέγαρο Μαξίμου ήταν να γίνει κάποια συνεννόηση με τους υποψήφιους προέδρους της Ν.Δ., έτσι ώστε μόλις ξεκινήσει ο διαγωνισμός να μην αρχίσουν οι… «τρικλοποδιές» από την αξιωματική αντιπολίτευση, πράγμα που, όπως όλα δείχνουν, επετεύχθη. Οι πληροφορίες λένε πως στον ΣΥΡΙΖΑ «παρακαλούσαν» να μην γίνει δεύτερος γύρος στις εκλογές της Ν.Δ., έτσι ώστε να ξεμπερδεύουν μία ώρα αρχύτερα με αυτόν τον «βραχνά» των τηλεοπτικών αδειών. Βλέπετε, το νέο τηλεοπτικό τοπίο με «καθαρούς» σταθμούς αποτελεί τη «ναυαρχίδα» της

κυβέρνησης για να λειάνουν κάπως τις συνέπειες του νέου μνημονίου και κάνουν ό,τι μπορούν για να ολοκληρωθεί η διαδικασία πριν από την ψήφιση του ασφαλιστικού στη Βουλή. Όπως όλα δείχνουν, το νερό έχει «μπει στο αυλάκι», με τη συγκρότηση του νέου ΕΣΡ να αποτελεί πλέον θέμα χρόνου. Ήδη έχουν βγει στο φως τα πρώτα ονόματα, όπως του Λαοκράτη Βάσση και του δημοσιογράφου Ροδόλφου Μορώνη, τα οποία ακούγονταν από την αρχή που προετοιμαζόταν η αλλαγή στο ΕΣΡ, με τους συγκεκριμένους να αποτελούν τους «εκλεκτούς» της κυβέρνησης. Βέβαια τώρα τελευταία κυκλοφόρησαν και πιο… ακραία σενάρια, όπως αυτό που ήθελε να επιστρέφουν τα «απολυμένα» τέσσερα μέλη που «έτρεχαν» τον φορέα, ως κίνηση έκτακτης ανάγκης, αν και αυτό δεν συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να συμβεί… Μία πολύ σημαντική λεπτομέρεια στις δηλώσεις από Μαξίμου μεριά είναι η εξής: όλοι επιμένουν στο σημείο πως «όποιος θέλει τηλεοπτική άδεια πρέπει να πληρώσει αυτά που χρωστάει».

Γιορτές… Alpha

Τα 10 θέματα που διαβάστηκαν περισσότερο στο topontiki.gr το 2015

Μέρες γιορτών και η τηλεθέαση δρα αναλόγως, καθώς τα ψυχαγωγικά προγράμματα έχουν τη μερίδα του λέοντος στην προτίμηση του κοινού.Ο Alpha συνεχίζει να βρίσκεται στην πρώτη θέση, με τον ΑΝΤ1 να ακολουθεί κατά πόδας και το Mega να είναι τρίτο και… καταϊδρωμένο. Ο «ενημερωτικός» ΣΚΑΪ συνεχίζει να χάνει έδαφος, ενώ τα ψυχαγωγικά προγράμματα του Star συνεχίζουν να του προσφέρουν αφειδώς νούμερα. Αναλυτικά, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Nielsen, για την εβδομάδα 21 έως 27 Δεκεμβρίου 2015, ο Alpha κατατάχθηκε πρώτος στις προτιμήσεις των τηλεθεατών με 15,4%, ενώ ακολουθεί ο ΑΝΤ1 με 15,2%. Τρίτο είναι το Mega με 13,1%, ενώ στην τέταρτη θέση βρίσκεται το Star με 10,8%. Ακολουθούν ΣΚΑΪ με 9,1%, Ε-TV με 6,3%, ΕΡΤ-1 με 5,2%, ΕΡΤ-2 με 1,7% και Μακεδονία TV με 1 ποσοστιαία μονάδα.

Σε μία χρονιά που τα είχε… όλα, από διαδηλώσεις και (αρκετές) εκλογές μέχρι τα αμέτρητα Eurogroup, υπήρξαν κάποια θέματα στην ιστοσελίδα topontiki.gr που οι αναγνώστες «αγάπησαν» λίγο περισσότερο. Σας ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη σας, που εκτίναξε τις επισκέψεις του www.topontiki.gr, και σας παρουσιάζουμε τα πιο πολυδιαβασμένα θέματα του 2015, έτσι για να θυμηθούμε κιόλας όσα έγιναν…

1. Τι δεν πρόσεξε κανείς στον φάκελο που έβαλε ο Ρέντσι τη γραβάτα του Τσίπρα; 2. Αποθέωση Ζουράρι μετά την ομιλία του – Τον χειροκρότησε και ο Βενιζέλος! (Video) 3. Πωλητήριο στα υπουργικά αυτοκίνητα - Στο σφυρί και η πανάκριβη BMW που χρησιμοποιούσε ο Βενιζέλος 4. Ο πατέρας του Βαρουφάκη είναι ο πρόεδρος

Η ποντικίνα των media

Αυτό ανέφερε επακριβώς ο Νίκος Παππάς στη συνέντευξη που παραχώρησε στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο», δείχνοντας πού πατάει η κυβέρνηση για να περάσει το δικό της στη μάχη με τους καναλάρχες. Έτσι σκοπεύουν να αξιοποιήσουν χρονικά την κλήση ορισμένων μιντιαρχών από τους οικονομικούς εισαγγελείς για ατασθαλίες, ενώ ακούγεται ήδη πως έρχονται οι πρώτες «καμπάνες», με την πιάτσα να βοά για πρόστιμα πολλών ψηφίων (στην καλύτερη περίπτωση) και για φυλακίσεις (στη χειρότερη). Στον αντίποδα, οι καναλάρχες «διαρρέουν» ότι θα μετακομίσουν προς Κύπρο μεριά, έτσι ώστε να συνεχίσουν να εκπέμπουν κανονικά (αλλά μόνο μέσω συνδρομητικών καναλιών), με την κυβέρνηση να μην φαίνεται να αντιδρά προς το παρόν σε αυτό το ενδεχόμενο. Το μόνο σίγουρο είναι πως στην κυβέρνηση είναι αποφασισμένοι να τραβήξουν το σχοινί όσο πάει για να διαμορφώσουν το νέο τηλεοπτικό τοπίο…

της Χαλυβουργικής! (Photo) 5. «Πρώτος των πρώτων» ο Γιάνης Βαρουφάκης Ποιος είναι ο καθηγητής που σάρωσε τους σταυρούς!

6. Τι είναι οι ΜΟΜΑ που ανασυγκροτεί ο Π. Καμμένος – Η ιστορία, η προσφορά τους και ο λόγος που καταργήθηκαν (Photos) 7. Η παρέμβαση του Σάκη Ρουβά για το δημοψήφισμα.

8. Η «Καθημερινή» κάνει «φύλλο και φτερό» τις... περγαμηνές του Ντάισελμπλουμ!

9. Ο Μίκης Θεοδωράκης γράφει για τον Ντάισελμπλουμ: Αυτόν τον Ολλανδό με τα γυαλάκια ποτέ μου δεν μπόρεσα να χωνέψω...

10. «Σε περίπτωση που δεν πεθάνω»: Το συγκλονιστικό μήνυμα της Ελλάδας προς την Ευρώπη (Video)

Mικρά - Μικρά

ËΠΑΝΤΑ ήταν σημαντικά για τα κανάλια τα νούμερα τηλεθέασης, αλλά τώρα τελευταία φαίνεται πως έχει εξελιχθεί σε… μανία, καθώς οι διοικήσεις των σταθμών ψάχνουν εναγωνίως τη «μυστική φόρμουλα» που θα τους δώσει τη μέγιστη τηλεθέαση με το μικρότερο κόστος. ËΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ όμως πρόβλημα το αντιμετωπίζουν τα κανάλια που στο παρελθόν υπέγραψαν παχυλά συμβόλαια και τώρα δεν ξέρουν από πού να σώσουν τη χασούρα. ËΚΑΠΟΙΟΙ κάνουν περικοπές. Κάποιοι παίρνουν δάνεια. Κάποιοι προσπαθούν να κάνουν και τα δύο. Να δούμε στο τέλος ποιος θα σωθεί… ËΗ (εύλογη) γκρίνια που υπάρχει στο Mega έχει αρχίσει να επηρεάζει και τις παραγωγές του καναλιού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «κόψιμο» της εκπομπής «Τι Νέα» λόγω μη ικανοποιητικής τηλεθέασης. ËΟΠΩΣ «διαρρέεται» από τον σταθμό, η χιουμοριστική προσέγγιση του Κώστα Γιαννακίδη και της Δέσποινας Βλεπάκη δεν έτυχε της θετικής ανταπόκρισης των τηλεθεατών και έτσι τα στελέχη του Mega αποφάσισαν η εκπομπή να ρίξει οριστικά τίτλους τέλους. ËΟΛΑ ΑΥΤΑ τη στιγμή που το… μισό Mega έχει «μετακομίσει» στο Star με τελευταίο τον Γιώργο Σαραντάκο! Γενικώς το Star δείχνει μία τάση να «μαζέψει» καλά ονό-

ματα στον τομέα της ενημέρωσης, θέλοντας να αφήσει πίσω του τον «μανδύα» του ψυχαγωγικού σταθμού. Βοηθάει και η παρουσία των Νίκου Χατζηνικολάου και Μάρας Ζαχαρέα… ËΜΙΑ και μιλάμε για αποχωρήσεις από το Mega, παρελθόν από τη Μεσογείων αποτελεί και ο σκηνοθέτης του δελτίου ειδήσεων Γιώργος Χαρώνης. Κάτι μας λέει πως δεν θα είναι ο τελευταίος… ËΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ με την οποία λένε «όχι» στην αποδόμηση της Κοινωνικής Ασφάλισης εξέδωσαν οι Ομοσπονδίες και οι Ενώσεις των εργαζομένων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Έρχονται κινητοποιήσεις… ËΕΦΥΓΕ από τη ζωή τα ξημερώματα της Τρίτης, σε ηλικία 54 ετών, ο καλός δημοσιογράφος Γιώργος Γερόπουλος. Εργάστηκε επί σειρά ετών στον ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9,84 και ειδικεύτηκε στο ρεπορτάζ των κομμάτων της Αριστεράς, ενώ από το 1997 κάλυπτε το κυβερνητικό ρεπορτάζ. Ήταν παντρεμένος με τη συνάδελφο Βάλια Πετούρη κι είχε ένα παιδί. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει…ËΤΟ «Π» την προπερασμένη Πέμπτη (23.12) πούλησε πανελλαδικά 4.300 φ. Την περασμένη εβδομάδα (30.12) πούλησε κατ’ εκτίμηση 2.200 φ. σε Αθήνα - Πειραιά.

ώντας γ η ν υ Κ ένη τη χαμ ση... έα τηλεθ

TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr

Mαύρα κοράκια µε νύχια γαµψά...

39

Το χρήµα χαλάει τον άνθρωπο...