( Νταβος και ξερος!)
www.topontiki.gr
ΠΟΝΤIΚΙ
art
ÐÅÌÐÔÇ 21 ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÕ 2016 / ÔÉÌÇ: 2€ Ö. 1900
ΜΠΛΟΚΟ ΣΚΛΗΡΩΝ ΕΚΒΙΑΣΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΟΜΣΕΝ ΚΑΙ ΣΟΪΜΠΛΕ
Εμπρός Νταβός
και πίσω... νταβατζήδες } Ζητούν βαθύ κόψιµο συντάξεων και 6,5 δισ. ευρώ επιπλέον µέτρα µέχρι το 2018 } Αρνούνται να αρχίσει η συζήτηση για ρύθµιση του χρέους µετά την αξιολόγηση!
4-5 ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΣΤΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
6-7
Συµµάχους για την αξιολόγηση ψάχνει ο Τσίπρας
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ
10-11 8-9
Προτεραιότητα ο έλεγχος του κόµµατος
x ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Στον αέρα οι στηµένοι διαγωνισµοί
10-11 16
ΕΡΕΥΝΑ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ - ΠΥΛΟΣ
Η αρπαγή έξι αρχαίων αγαλµάτων
22-23 18-19
SOCIAL MEDIA
22-23 28-29
Μύθοι, ψεύδη και ιντερνετικές «συνωµοσίες»
02
Το στίγµα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
κατά βάθος
Οι μάγοι, τα μαγικά και η πραγματικότητα Η ΣΥΓΚΥΒEΡΝΗΣΗ ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. «γιορτάζει» τον έναν χρόνο παραµονής της στην εξουσία δεχόµενη διασταυρούµενα πυρά. ♦ Από τη µια την πυροβολούν οι δανειστές, οι οποίοι δεν δείχνουν διατεθειµένοι – άλλωστε ποτέ δεν ήταν, για καµιά ελληνική κυβέρνηση – να κάνουν σκόντο στις απαιτήσεις του µνηµονίου. Μάλιστα προσθέτουν, τυπικά ή άτυπα, όλο και περισσότερα προσκόµµατα στην πρώτη αξιολόγηση και ταυτοχρόνως υπαναχωρούν µε αργά βήµατα από τη δική τους δέσµευση για έναρξη της συζήτησης περί χρέους αµέσως µετά την αξιολόγηση. ♦ Από την άλλη, την πυροβολούν µεγάλες κοινωνικές και επαγγελµατικές οµάδες, οι οποίες θίγονται βαρύτατα από τις νέες µεγάλες παρεµβάσεις σε ασφαλιστικό και φορολογία. ΕIΝΑΙ αλήθεια ότι η συγκυβέρνηση εφαρµόζει σκληρές αλλαγές, τις οποίες οι προηγούµενες κυβερνήσεις απέφυγαν, παρότι τις υπέγραψαν. Όµως αυτό δεν ενδιαφέρει τους ανθρώπους που θα υποστούν – ποιοι δικαίως και ποιοι αδίκως είναι µια µεγάλη συζήτηση – τις µεγάλες επί τα χείρω αλλαγές στη ζωή τους. Απέναντι σε αυτούς η κυβέρνηση, αν θέλει να σταθεί όρθια σε βάθος χρόνου, πρέπει να εµφανιστεί πολιτικά και επικοινωνιακά αξιόπιστη. Η ΜEΧΡΙ στιγµής διαχείριση δεν ενθουσιάζει. Άλλωστε είναι εκ των πραγµάτων δύσκολη. Η κυβέρνηση αυτή οµολογουµένως διέπρεψε στον τοµέα της επικοινωνίας όλο το διάστηµα που – ακόµη και όταν βρέθηκε σε τροµακτικά δυσχερή θέση έναντι των δανειστών – κυριαρχούσε πλήρως στην εθνική πολιτική σκηνή. OΜΩΣ, τώρα δεν έχει να αντιµετωπίσει µόνο τους δανειστές. Ο πραγµατικός αντίπαλος είναι η οργή της κοινωνίας. ΣΤΗΝ πραγµατικότητα πορεύθηκε για καιρό πιστεύοντας ότι η πολιτική της κυριαρχία θα κρατήσει για πάντα. Έκανε κατάχρηση της λαϊκής ψήφου – δεν µπορείς τώρα να ζητήσεις επιείκεια από αυτόν που ήδη σε έχει ψηφίσει τέσσερις φορές µέσα σε ενάµιση χρόνο, ακόµη και στις δυσχερέστερες συνθήκες, προσδοκώντας αλλαγές προς το καλύτερο. Ιδιαίτερα όταν εσύ ο ίδιος έχεις προηγουµένως καταγγείλει αυτό που σήµερα καλείσαι να εφαρµόσεις. ΑΥΤO δεν το σκέφτηκαν καλά οι µάγοι της επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι παρασύρθηκαν από τα µαγικά τους και τα µετέτρεψαν σε αυτοσκοπό. Αγνόησαν το ότι η προσφυγή στην κάλπη «για ψύλλου πήδηµα» απλώς αναβάλλει τα προβλήµατα και τελικά εξαντλεί τα αποθέµατα εµπιστοσύνης και ελπίδας. ΤVΡΑ, πάντως, που η µάχη διεξάγεται µε πραγµατικό αντίπαλο και πραγµατικά πυρά, θα δούµε αν όντως πρόκειται για µάγους ή για αρλεκίνους. Κυρίως όµως θα δούµε αν έχουν την αντοχή να φέρουν εις πέρας την πιο δύσκολη αποστολή που αντιµετώπισαν στη µέχρι σήµερα θητεία τους στην κυβερνητική εξουσία.
Όταν ο Κατρούγκαλος αποφάσιζε να δώσει στη δηµοσιότητα το σχέδιό του και το Μαξίµου – πεισµένο για την ορθότητα της κίνησης – έσπευδε βιαστικά να παίξει το επικοινωνιακό χαρτί «δεν κόβουµε συντάξεις», θεωρούσαν ότι έτσι στρίµωχναν την... αντιπολίτευση. ∆εν µπορούσαν να αντιληφθούν ότι έβαζαν φαρδιά - πλατιά την υπογραφή τους στο σκληρότερο ασφαλιστικό σχέδιο που εµφανίστηκε εδώ και πολλά χρόνια. Οικειοποιήθηκαν το µνηµόνιο που αρνούνταν να υιοθετήσουν και άφησαν στους δανειστές τον ρόλο αυτού που απλώς θα το κάνει χειρότερο. Φαίνεται ότι η επικοινωνιακή δεινότητα έχει κι αυτή τα όριά της. Και ιδού το αποτέλεσµα...
.. . ο τ ς ε ∆ κι έτσι
0
To θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Φέξε μου Νταβός και γλίστρησα Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. Από τη μια πλευρά η κυβέρνηση και από την άλλη οι... νταβατζήδες της χώρας. Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε το τρέχον διήμερο του πρωθυπουργού.
Κ
ριστίν Λαγκάρντ, Μάριο Ντράγκι και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι τα κεντρικά πρόσωπα του ελληνικού δράματος με τα οποία θα συναντηθεί και θα τεθεί αντιμέτωπος σήμερα και αύριο στο Νταβός της Ελβετίας ο Αλέξης Τσίπρας. Εκεί ο πρωθυπουργός θα βρεθεί ενώπιον μιας ακόμη σκλήρυνσης των δανειστών, ενός ακόμη φαρμακερού εκβιασμού εν όψει της αξιολόγησης και, κυρίως, της συζήτησης για το χρέος, ο οποίος θέτει σε κίνδυνο τον βασικό σχεδιασμό του – και όχι μόνο του ιδίου, αλλά ενδεχομένως ακόμη και του νέου προέδρου της Ν.Δ. Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο πολιτικός σχεδιασμός του πρωθυπουργού, όπως τον έχουμε περιγράψει στο προηγούμενο φύλλο του «Ποντικιού», εστίαζε στη δυνατότητα να αρχίσει η συζήτηση για τη ρύθμιση των πληρωμών του χρέους αμέσως ύστερα από μια αξιολόγηση μέσα στην άνοιξη, ώστε να ανοίξει και ο δρόμος για τη συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση. Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα προειδοποιούσαμε για τα σύννεφα που μαζεύονται στον ορίζοντα της αξιολόγησης, όμως η εβδομάδα που διανύουμε έδωσε ισχυρές ενδείξεις επερχόμενης καταιγίδας. Τόσο η οπισθοχώρηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου και η αποδοχή της παραμονής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα όσο και η δημόσια επανενεργοποίηση του Πολ Τόμσεν στο ελληνικό ζήτημα δείχνουν ότι μπαίνουμε στην τελική ευθεία προς την αξιολόγηση, η οποία όμως θα βγάλει πολύ περισσότερα «φασούλια» από αυτά που υπολόγιζε – δημοσίως τουλάχιστον – η κυβέρνηση.
Βαρύ το κλίμα Ήδη έχει στρωθεί το έδαφος για μια σειρά από εξελίξεις που θα λάβουν χώρα το επόμενο διάστημα: Έχει εδώ και λίγους μήνες διαμορφωθεί μια κοινή στάση μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ στο ζήτημα του χρέους και του τρόπου ρύθμισής του, από τη στιγμή ιδιαίτερα που το Ταμείο έπαψε να μιλάει αποκλειστικά για κούρεμα και αποδέχεται τη γερμανική προσέγγιση για ήπια αναδιάρθρωση. Παρά μάλιστα τις όποιες διαφορές τους, Κομισιόν και ESM αναμένεται συντόμως να συγκλίνουν στο τελικό σχέδιο, το οποίο θα αποτελεί τη βάση της προσέγγισης Γερμανίας και ΔΝΤ. Για να φτάσει όμως η Ελλάδα στη συζήτηση για το χρέος, θα πρέπει να εκπληρωθούν κάποιες βασικές προϋποθέσεις, οι οποίες μοιάζουν με βουνό, ανεξαρτήτως του αν τυπικά εντάσσονται ή όχι στην αξιολόγηση, η οποία ενδέχεται να ξεχειλώσει χρονικά:
1
2
Ενώπιον μιας ακόμη σκλήρυνσης των δανειστών και ενός ακόμη φαρμακερού εκβιασμού ο πρωθυπουργός εν όψει αξιολόγησης και συζήτησης για το χρέος
◆ Η ολοκλήρωση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, η οποία, όπως έχει προϊδεάσει εδώ και μήνες ο Σόιμπλε, προτιμάται από τους δανειστές να καθυστερήσει ώστε να αποβεί πλήρης και δημοσιονομικά «βιώσιμη» παρά να γίνει ταχύτατα και να αποδειχθεί ατελής και δημοσιονομικά προβληματική. ◆ Η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης και του τραπεζικού τοπίου στο πλαίσιο της «αποπολιτικοποίησής» τους, θέμα το οποίο έθιξε πρώτο στην τοποθέτησή του ο Γερούν Ντάισελμπλουμ αμέσως μετά το προηγούμενο Eurogroup. Εδώ μένει να δούμε και τον ρυθμό υλοποίησης των συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων από την κυβέρνηση, η οποία προτιμά τις σταδιακές παρεμβάσεις. ◆ Η συγκρότηση και το καθεστώς του νέου Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο ζητείται να έχει διευθύνοντα σύμβουλο από την πλευρά των δανειστών, ώστε αυτοί να έχουν τον έλεγχο, αλλά και να φύγει η έδρα του από την Αθήνα και να εγκατασταθεί στο Λουξεμβούργο. Ο πλήρης έλεγχος του Ταμείου αυτού περιλαμβάνει και άλλες ρυθμίσεις, στις οποίες υπάρχουν διαφορές απόψεων μεταξύ Ελλάδας και δανειστών, όπως για παράδειγμα το καθεστώς άλλων «συγγενών» οργανισμών διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας, όπως το ΤΑΙΠΕΔ.
◆ Κυρίως, όμως, η κάλυψη του δημοσιονομικού κενού έως το 2018, το οποίο υπολογίζεται σε 3,5% του ΑΕΠ, δηλαδή σε ποσό της τάξεως των 6 έως 6,5 δισ. ευρώ, συνεπώς θα απαιτηθούν ισόποσα εισπρακτικά μέτρα για να κλείσει το κενό αυτό. ◆ Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και η αποκάλυψη την Τρίτη, από το euro2day. gr, ενός εγγράφου του ΔΝΤ, στο οποίο αναφέρεται χωρίς περιστροφές ότι, χωρίς την αξιόπιστη κάλυψη του δημοσιονομικού κενού των επόμενων ετών, δεν μπορεί να αρχίσει η συζήτηση για το χρέος. ◆ Θα πρέπει ακόμη να προστεθεί αυτό που το «Π» τονίζει εδώ και καιρό, ότι μεταξύ των μοχλών πίεσης – ένα είδος ανεπίσημης προσθήκης στην, κατ’ ουσίαν, διαρκή αξιολόγηση της κυβέρνησης από τους δανειστές – περιλαμβάνονται και οι επιδόσεις της στο μεταναστευτικό. Δηλαδή η πιστή τήρηση των βασικών αρχών της μεταναστευτικής πολιτικής και η επίτευξη των διαρκώς αναθεωρούμενων στόχων, οι οποίοι όχι μόνο μετατρέπουν την Ελλάδα σε αποθήκη ανθρώπων, αλλά αγγίζουν και κρίσιμα σημεία της πολιτικής μας σε εθνικά θέματα, όπως η από κοινού με την Τουρκία διαχείριση των θαλάσσιων συνόρων μας, η οποία παραμένει σταθερά στο τραπέζι.
Όλα με δόσεις Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Ότι ο βασικός πολιτικός σχεδιασμός της κυβέρνησης Τσίπρα βρίσκεται «στον αέρα», αφού η στρατηγική των δανειστών συμπυκνώνεται στα εξής σημεία:
To θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
0
www.topontiki.gr
1
Η αξιολόγηση, όπως ήδη έχει πει ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, δεν μπορεί να είναι σύντομη και ίσως τραβήξει έως το καλοκαίρι. Πιθανότατα η συνέπεια αυτής της αργόσυρτης διαδικασίας θα είναι να επιβεβαιωθούν τόσο οι φόβοι του Ευκλείδη Τσακαλώτου ότι η καθυστέρηση θα δυσχεράνει την πορεία του προγράμματος όσο και η προειδοποίηση του Γερμανού επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ ότι η ρευστότητα της Ελλάδας δεν είναι ανεξάντλητη. Κοινώς, εκεί που η κυβέρνηση σχεδίαζε να αξιοποιήσει – για να «ρεφάρει» πολιτικά – μια καλή αξιολόγηση με μια συζήτηση για το χρέος και την ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση, θα πρέπει τώρα να προετοιμαστεί για έναν Γολγοθά απαιτήσεων σε όλο, ενδεχομένως, το εύρος των κεφαλαίων της αξιολόγησης, αφού είναι ήδη προφανές ότι η επιμήκυνση της αξιολόγησης θα αξιοποιηθεί από το ΔΝΤ και τη Γερμανία ώστε να κλείσουν στο πλαίσιό της όσο το δυνατόν περισσότερες μνημονιακές εκκρεμότητες. Η ρύθμιση για το χρέος δεν θα γίνει «μια κι έξω», καθώς, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα πενταετίας, η τακτική που προκρίνεται από τους δανειστές είναι αυτή των σταδίων. Με δεδομένο ότι έως το 2022, οπότε οι τόκοι των δανείων θα ανέβουν στο βαρύτατο ποσόν των 17 δισ. ευρώ, δεν υπάρχει πιεστική ανάγκη, οι Ευρωπαίοι δεν σκοπεύουν να δώσουν μεγάλες δημοσιονομικές ανάσες σε καμιά ελληνική κυβέρνηση. Ήδη χθες ο Γάλλος επίτροπος Μοσκοβισί δήλωσε στο Νταβός ότι, όταν περάσει το ασφαλιστικό και κλείσει η αξιολόγηση, τότε ίσως αρχίσει η συζήτηση για το χρέος, για το οποίο είπε ότι ξέρει μεν πως καίει την ελληνική κυβέρνηση και τον ελληνικό λαό, αλλά θα πρέπει να πάμε «βήμα προς βήμα». Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση Τσίπρα επείγεται μεν – και δικαίως – να κερδίσει ένα δημοσιονομικό περιθώριο αξιοποιήσιμο στον τομέα της αποκατάστασης των πληγών των μνημονίων, όμως ο στρατηγικός προσανατολισμός των δανειστών είναι η μακροχρόνια διατήρηση της στενής δημοσιονομικής πολιτικής με το επιχείρημα ότι, αν το πράγμα «ξεχειλώσει», η χώρα θα γυρίσει χρόνια πίσω και, σαν τον Σίσυφο, θα αρχίσει πάλι να σπρώχνει τον βράχο προς την κορυφή. Στην ίδια λογική, τα όποια πλεονάσματα θα πηγαίνουν επίσης στο χρέος και δεν θα τίθενται στη διάθεση της όποιας ελληνικής κυβέρνησης για πολιτική χρήση. Εξ άλλου το μοντέλο οικονομίας που προκρίνουν για την Ελλάδα είναι αυτό της εξαγωγικής οικονομίας με φθηνό εργατικό δυναμικό και προσέλκυση ξένων επενδύσεων με παράλληλη «ελάφρυνση» του Δημοσίου από δαπάνες κοινωνικής πολιτικής. Επομένως ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για τόνωση της εσωτερικής ζήτησης και αύξηση των εσωτερικών και δημόσιων επενδύσεων ως μοντέλο για ανάκαμψη της οικονομίας θα συναντήσει πολλά εμπόδια στο μέλλον.
Ο Μητσοτάκης... δεν βιάζεται
2
Αναπροσαρμογή στόχων Απέναντι σε μια τόσο δομημένη οικονομική και πολιτική επιλογή των δανειστών η κυβέρνη-
Στον αέρα ο βασικός πολιτικός σχεδιασμός της κυβέρνησης Τσίπρα
ση Τσίπρα θα είναι από δύσκολο έως αδύνατον να αντιπαρατάξει τη λεγόμενη «πολιτική διαπραγμάτευση», στην οποία εξακολουθεί να ορκίζεται, καθώς – όπως είδαμε ήδη από την κυβέρνηση Σαμαρά – όλες οι πλευρές των δανειστών απορρίπτουν κάθε τέτοια πιθανότητα. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο οι πολιτικοί στόχοι της να υποστούν αναπροσαρμογή. Επομένως θα υποχρεωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα να δομήσει μια νέα επικοινωνιακή στρατηγική, η οποία θα πρέπει να ενσωματώνει όχι μόνο τη διαχείριση της διαπραγμάτευσης, αλλά επιπλέον τη σύγκρουσή της με την αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά και την απογοήτευση της κοινωνίας, η οποία ήδη έχει βρεθεί από το ζενίθ της προσδοκίας στο ναδίρ της πραγματικότητας. Ήδη το ασφαλιστικό της σχέδιο θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα αναθεωρηθεί – και μάλιστα σε βάθος και επί τα χείρω –, αφού, αν κρίνουμε από τις πρώτες διαρροές εκ μέρους του κουαρτέτου, τις οποίες αγωνιωδώς προσπάθησε να ξορκίσει ο Τσακαλώτος, στο «τέλος της ημέρας» ενδέχεται να διαψευστεί η πολύ βιαστική δέσμευση της κυβέρνησης ότι δεν θα κοπούν οι κύριες συντάξεις. Έχει ακόμη ενδιαφέρον να δούμε το είδος και την ένταση των διαμαρτυριών ευρύτατων κοινωνικών ομάδων, όπως οι αγρότες και οι μικρομεσαίοι. Οι ομάδες αυτές κατά κανόνα συγκρούονταν με τις κυβερνήσεις για επιμέρους κλαδικές πολιτικές και συχνά έβρισκαν ανταπόκριση στους τοπικούς βουλευτές, οι οποίοι φρόντιζαν να αποσυμπιέζουν τις εντάσεις με εσωκομματικές ανταρσίες. Τώρα, όμως, στο πλαίσιο της φορολογικής και της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, πρώτη φορά θα βρεθούν με τόσο μεγάλα μόνιμα βάρη στην πλάτη τους, τα οποία επιδεινώνουν δραστικά το περιβάλλον στο οποίο μέχρι τώρα λειτουργούσαν επαγγελματικά. Άρα και η κυβέρνηση θα χρειαστεί έναν αξιόπιστο τρόπο πολιτικής διαχείρισής τους.
Αυτή η εξαιρετικά δυσχερής κατάσταση δεν μπορεί να αφήσει ανέγγιχτη τη στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος, μάλλον χωρίς ο ίδιος να το θέλει, έχει φορτωθεί στην πλάτη του τις «προσδοκίες» είτε για σύντομη πτώση της κυβέρνησης είτε για πολιτική «αιχμαλωσία» του Τσίπρα μέσω ενός ευρύτερου κυβερνητικού σχήματος, οι οποίες εκδηλώνονται χωρίς προσχήματα από όσους έχουν σήμερα σοβαρούς ανοιχτούς λογαριασμούς μαζί της. Παρότι ο ίδιος ο Μητσοτάκης δεν έχει σημαντικό λόγο να βιάζεται – κυρίως για να μην πάθει ό,τι έπαθε ο Τσίπρας στη βιασύνη του να αποστρατεύσει τον Σαμαρά αναλαμβάνοντας τα δικά του βάρη τη χειρότερη στιγμή –, καθώς έχει πρώτα να διαχειριστεί και να αναδιατάξει ένα κόμμα το οποίο ακόμη δεν ελέγχει πλήρως, δεν είναι λίγοι αυτοί που μετά δυσκολίας κρύβουν τη βιασύνη τους για «ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις». Προφανώς ο πρόεδρος της Ν.Δ. δεν έχει σκοπό να μείνει πίσω σε όσα αφορούν την αντιπολιτευτική δουλειά ούτε έχει οποιαδήποτε διάθεση να παράσχει στήριξη στον Τσίπρα και την κυβέρνησή του. Ούτε σκοπεύει να λειτουργήσει διαλλακτικά ώστε να μειωθεί η ένταση στη σκληρή σύγκρουση μεταξύ κυβέρνησης και καναλαρχών, η οποία προσδοκά ότι θα αποβεί προς όφελός του. Από την άλλη πλευρά, όμως, είναι πρακτικά αδύνατον να αρνηθεί πλήρως κάθε είδους μνημονιακή μεταρρύθμιση, καθώς ο ίδιος υπήρξε, ως υπουργός, ανεξαρτήτως των πεπραγμένων του, απολύτως ταυτισμένος επί της αρχής με το μνημόνιο Σαμαρά. Γνωρίζει ακόμη ότι θα είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί ως «πρωθυπουργήσιμος» από τους Ευρωπαίους και να χτίσει σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους εάν βγει στο «αντάρτικο» καταγγέλλοντας το πρόγραμμά τους. Αλλά και στο εσωτερικό, στα θέματα που – παρότι σχετίζονται με το μνημόνιο – έχουν κυρίως εθνική πολιτική σφραγίδα, όπως το θέμα των τηλεοπτικών αδειών, η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης και τα θέματα διαφάνειας, θα είναι πολύ δύσκολο να λέει «όχι σε όλα», αφού με τον τρόπο αυτόν θα ακυρώνει τον μεταρρυθμιστικό χαρακτήρα που θέλει να προσδώσει στον εαυτό του και το κόμμα του. Έτσι, όπως οι περισσότεροι προϊδεάζουν, θα δούμε και δείγματα συναίνεσης, ιδιαίτερα σε θέματα υψηλής συμβολικής υπεραξίας, αλλά πάντα με τη διεκδίκηση ενός μιντιακά ευδιάκριτου και εκλογικά αξιοποιήσιμου πολιτικού ανταλλάγματος. Κοινώς, αν ο Τσίπρας θέλει συναίνεση, θα πρέπει να «ματώνει», έστω και λίγο. Αυτού του είδους η στρατηγική δεν είναι βέβαιο ότι θα αποδώσει τα αναμενόμενα στον Μητσοτάκη, καθώς και η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να συγκρουστεί μαζί του και να μην του αφήσει ελεύθερο το πολιτικό πεδίο, αλλά σε αυτήν τη φάση δείχνει να είναι η πρώτη επιλογή. Σε κάθε περίπτωση, η ένταση του νέου πολιτικού εκβιασμού των δανειστών θα κρίνει, σε μεγάλο βαθμό, όχι μόνο την οικονομική πορεία της χώρας, αλλά και το εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι.
0
Κυβέρνηση
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Το Μαξίμου έχει νεύρα Εκνευρισμός και ενόχληση στην κυβέρνηση, που αναζητεί τρόπους να ξεμπλοκάρει την αξιολόγηση Περίπλοκη υπόθεση αποδεικνύεται το κλείσιμο της αξιολόγησης και η κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε νέο κλοιό πιέσεων από τους δανειστές, οι οποίοι, αν και δημοσίως συμμερίζονται τον στόχο να κλείσει γρήγορα η αξιολόγηση, ώστε «ίσως» μετά να συζητήσουν για το χρέος (όπως είπε χθες ο Μοσκοβισί), δεν δείχνουν καμία διάθεση επιείκειας, όπως ζητάει ο Τσίπρας, όσον αφορά τα μέτρα που ζητούν και τη δημοσιονομική απόδοσή τους.
Π
ρος το παρόν η κυβέρνηση εκδηλώνει εκνευρισμό, ανησυχία και ενόχληση και αναζητεί τρόπους για να ξεμπλοκάρει και να επιταχυνθεί η διαδικασία της αξιολόγησης, η οποία θεωρείται «κλειδί» για τη ρύθμιση του χρέους και την πολιτική σταθεροποίηση της κυβέρνησης. Όλα δείχνουν ότι μεταξύ ταχύτητας και αυστηρής αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος οι δανειστές επιλέγουν το δεύτερο και πλέον μοιάζει να ακολουθούν ένα χρονοδιάγραμμα σύμφωνα με το οποίο η αξιολόγηση θα κλείσει στο μέσον ή στο τέλος της άνοιξης, ώστε να έχουν στη διάθεσή τους τα πλήρη δημοσιονομικά στοιχεία για το 2015, το οποίο από ταμειακής άποψης κλείνει τον Φεβρουάριο. Η κυβέρνηση ήδη έχει πάρει το μήνυμα ότι ανεβαίνει ο βαθμός δυσκολίας για το κλείσιμο της αξιολόγησης, σε αντίθεση με ό,τι ήλπιζε, και πλέον βλέπει μπροστά της τον κίνδυνο η όλη διαδικασία να ξεπερνά κατά πολύ το χρονικό όριο του Φεβρουαρίου. Τις τελευταίες μέρες η άλλη πλευρά έκανε εμφανείς τις διαθέσεις της: ♦ Οι εκπρόσωποι των τεσσάρων θεσμών ανέβαλαν την επίσκεψή τους στην Αθήνα ώσπου να έχουν πλήρη στοιχεία για ασφαλιστικό και δημοσιονομικά. ♦ Υπήρξαν αλλεπάλληλες διαρροές, σύμφωνα με τις οποίες το ΔΝΤ απορρίπτει ουσιαστικά το ασφαλιστικό της κυβέρνησης – ήταν δε χαρακτηριστική η φράση «ζητήσαμε αγελάδα, λάβαμε γάτα». ♦ Σε συνέντευξή της στη γερμανική εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung» η Λαγκάρντ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η απόφαση για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα να ληφθεί έως τις
Σε διαφορετικό ύφος συγκριτικά με το παρελθόν η διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης
Βαστάτε με για να μην τους... αξιολογήσω
αρχές του καλοκαιριού («ίσως» το β’ τρίμηνο του 2016) δίνοντας σήμα ότι η διαπραγμάτευση θα έχει διάρκεια. Σημείωσε επίσης ότι προς το παρόν δεν υπάρχουν οι όροι για την παραμονή του, δηλαδή η απόδειξη βιωσιμότητας του ασφαλιστικού, η οποία ακολούθως θα στοιχειοθετήσει εν μέρει και τη βιωσιμότητα του χρέους. ♦ Ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν έκανε αισθητή την παρουσία του ως «σκιάς» του Τσακαλώτου τουλάχιστον σε δύο από τους σταθμούς της ευρωπαϊκής περιοδείας του, Παρίσι και Βερολίνο.
« Όχι» σε τακτική διαρροών Ο εκνευρισμός και η ανησυχία του Μαξίμου για το «πού το πάει το ΔΝΤ» εκδηλώθηκαν κατά κύριο λόγο στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος τη Δευτέρα, λίγες μέρες μετά την περιοδεία του στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ουσιαστικά, η συνέντευξη δόθηκε για να εκφραστεί η ενόχληση της κυβέρνησης για τις διαρροές και να ζητηθούν κομψά διευκρινίσεις για την πηγή της προέλευσής τους (αν όντως τις κάνει το ΔΝΤ ή είναι παιχνίδι των ΜΜΕ), καθώς, όπως μεταφέρουν συνεργάτες του πρωθυπουργού, κατά το ταξίδι Τσακαλώτου συμφωνήθηκε με όλες τις πλευρές ότι δεν θα ακολουθηθεί τακτική διαρροών. Το είπε άλλωστε
και ο ίδιος: «Θα θέλαμε να ξεκαθαρίσει το ΔΝΤ αν οι διαρροές είναι δικές του. Είχαμε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα γίνει διαπραγμάτευση μέσω διαρροών. Επομένως ας μας πει εάν οι ειδήσεις ότι απορρίπτουν το ασφαλιστικό ή έχουν ενστάσεις για το δημοσιονομικό είναι δικές του διαρροές ή τις διαψεύδει».
«Σύγκρουση»; Last year Πάντως, αυτό το τελευταίο δείχνει ότι αυτήν τη φορά η διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης κινείται σε διαφορετικό ύφος συγκριτικά με το παρελθόν, αυτό των παρασκηνιακών συζητήσεων και διαπραγματεύσεων, καθώς είναι πιο δύσκολο σε αυτήν τη φάση να κάνει ανοιχτή σύγκρουση και να διακινδυνεύσει τη λεγόμενη «αξιοπιστία» της. Με άλλα λόγια, η συγκυρία δεν σηκώνει σύγκρουση και κατά μέτωπο επίθεση – εκτός ίσως από κάποιες κορώνες, οι οποίες όμως φαίνεται ότι... έχουν όρια. Παρενθετικά μπορεί να συμπεράνει κάποιος ότι, ελλείψει συγκρουσιακού μετώπου με τους «έξω», η κυβέρνηση θα υψώσει τους τόνους της αντιπαράθεσης στο εσωτερικό και η ανάδειξη Μητσοτάκη στην προεδρία της Ν.Δ. φαίνεται να αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την κυβέρνηση, η οποία ήδη έδωσε δείγματα συγκρουσιακής γραφής πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη συνάντηση Τσίπρα - Μητσοτάκη στο Μαξίμου και στο θέμα του ΕΣΡ.
Σε ό,τι αφορά τη στάση έναντι του ΔΝΤ, λοιπόν, είναι ενδεικτικό – πέρα από το γεγονός πως η κυβέρνηση δεν ξαναέθεσε θέμα παραμονής του – το ότι το μήνυμα που έστειλε ο Τσακαλώτος είναι πως η κυβέρνηση συζητάει τις απαιτήσεις του ΔΝΤ για ασφαλιστικά και δημοσιονομικό και είναι ανοιχτή στους συμβιβασμούς. Θέτει όμως και η ελληνική πλευρά τους όρους της: ♦ Επιείκεια ως προς τον στόχο της εξοικονόμησης 1% του ΑΕΠ από το ασφαλιστικό κατά το τρέχον έτος (2016). ♦ Ταχύτητα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση η κυβέρνηση εκφράζει την έντονη ανησυχία ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει – δεν υπάρχει χρόνος για ατέρμονες συζητήσεις, είπε ο υπουργός Οικονομικών, διότι «θα αρχίσει να υπάρχει πρόβλημα». Πάντως παράγοντες του Μαξίμου καθησυχάζουν ότι η ανησυχία αυτή δεν συνδέεται με τα ταμειακά διαθέσιμα και δεν μεγεθύνουν τις προειδοποιήσεις του επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ ότι «η κατάσταση της ελληνικής ρευστότητας θα μπορούσε να δυσκολέψει τον Φεβρουάριο εάν δεν ολοκληρωθεί έγκαιρα η αξιολόγηση» (η επιτυχής ολοκλήρωση της οποίας συνεπάγεται την εκταμίευση περίπου 5 δισ. που εκκρεμούν από το τελευταίο τρίμηνο του 2015). « Έχουμε λεφτά» απαντούν από την κυβέρνηση.
Κυβέρνηση
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
0
www.topontiki.gr
βουλος που είναι τώρα, πιέζει αφόρητα την κυβέρνηση). Το πρόγραμμα της ημέρας θα ολοκληρωθεί με Κυπριακό καθώς ο Αλέξης Τσίπρας θα έχει συνάντηση με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.
Η επόμενη πράξη της διαπραγμάτευσης, ύστερα από την τροπή που έχει πάρει το πακέτο «ασφαλιστικό - αξιολόγηση» τις τελευταίες ημέρες, παίζεται στο Νταβός, όπου σήμερα και αύριο ο Τσίπρας θα έχει κρίσιμες συναντήσεις με πρόσωπα - κλειδιά για το ελληνικό πρόγραμμα: Σόιμπλε, Λαγκάρντ, Τζακ Λιου και Ντράγκι.
«Ασφαλιστικό και βλέπουμε»
Σ
το περιθώριο των εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο χιονισμένο ελβετικό θέρετρο ο πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να «ξεπαγώσει» την υπόθεση της αξιολόγησης. Ειδικότερα, θα προσπαθήσει: ◆ Να διαπιστώσει ποιες είναι οι αποκλίσεις στις προσεγγίσεις μεταξύ των δανειστών κι επομένως ποια είναι τα περιθώρια για συμμαχίες με πλευρές τους, προκειμένου να δώσουν μια «χείρα βοηθείας» για την ευόδωση της κυβερνητικής επιδίωξης για μια γρήγορη κι επιεική αξιολόγηση, ώστε επίσης γρήγορα να αρχίσει και η συζήτηση για τη ρύθμιση του χρέους. ◆ Να διαπιστώσει ποιες ακριβώς είναι οι απαιτήσεις των εταίρων και ιδιαίτερα του ΔΝΤ, ποια ακριβώς τα σενάρια που το Ταμείο εξετάζει σε σχέση με την παραμονή του ή μη και το ύψος της χρηματοδότησης στην πρώτη περίπτωση.
«Όχι» άλλα μέτρα Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα μεταφέρει στους συνομιλητές του την πάγια θέση του ότι η ελληνική κυβέρνηση ήταν συνεπής στις υποχρεώσεις της και επομένως είναι η σειρά και των δανειστών να τηρήσουν τις δικές τους προχωρώντας σε ελάφρυνση του χρέους. Παράλληλα, θα μεταφέρει τη θέση ότι η ελληνική οικονομία και η κοινωνία δεν αντέχουν άλλα μέτρα, πολλώ δε μάλλον όταν αυτά είναι σκληρά και «ακραία», αλλά αυτό που χρειάζεται είναι πολιτικές που να δρομολογούν την ανάπτυξη που θα επιτρέψει στη χώρα να εκπληρώνει από καλύτερες θέσεις τις δανειακές υποχρεώσεις της. Μάλιστα αναμένεται να παρουσιάσει στους συνομιλητές του και στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η σημερινή κυβέρνηση έχει καταφέρει να υπερεκπληρώσει τους στόχους που έχουν τεθεί καθώς με βάση τις προβλέψεις
«Τσάι και συμπάθεια» στο Νταβός Κρίσιμες επαφές με Σόιμπλε, Λαγκάρντ, Λιου και Ντράγκι του ΥΠΟΙΚ το 2015 θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα – η κυβέρνηση κάνει λόγο για «υπερεκτέλεση εσόδων σε ταμειακή βάση της τάξης των 1.942 εκατομμυρίων ευρώ». Με άλλα λόγια, ο πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να παρουσιάσει μια εικόνα σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση επιτυγχάνει να μαζέψει έσοδα με το παραπάνω, προκειμένου να τεκμηριώσει την εκτίμηση πως δεν συντρέχει λόγος για σκληρά μέτρα στο ασφαλιστικό καθώς επίσης και στο δημοσιονομικό (στο πλαίσιο κατάρτισης του μεσοπρόθεσμου 2016 - 2018).
Επαφές με το «βαρύ πυροβολικό» Η σημερινή ατζέντα επαφών περιλαμβάνει: ◆ Τη συμμετοχή σε πάνελ με θέμα «Το μέλλον της Ευρώπης» από κοινού με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Με τον Γερμανό ΥΠΟΙΚ δεν προβλέπεται διμερής συνάντηση, ωστόσο αναμένεται με ενδιαφέρον το ύφος των παρεμβάσεων και των δύο πλευρών και τα μηνύματα που θα εκπέμψει η κάθε πλευρά προς την άλλη. Στο ίδιο πάνελ μετέχουν επίσης οι πρωθυπουργοί
Μήνυμα Μοσκοβισί: Ασφαλιστικό, αξιολόγηση και βλέπουμε για το χρέος
της Γαλλίας και της Ολλανδίας Μανουέλ Βαλς και Μαρκ Ρούτε, που επίσης έχει ένα ενδιαφέρον αν θα ταχθούν προς τη μία ή την άλλη πλευρά ή θα τηρήσουν ισορροπίες. ◆ Τη διμερή συνάντηση με τον Αμερικανό ΥΠΟΙΚ Τζακ Λιου, ο οποίος σε πρόσφατη παρέμβασή του έχει στείλει μηνύματα και προς τις δύο πλευρές ζητώντας από τους μεν δανειστές εκπλήρωση της δέσμευσης για ελάφρυνση του χρέους, από τη δε κυβέρνηση να υλοποιήσει γρήγορα τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. ◆ Ακολουθεί η πλέον κρίσιμη συνάντηση με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, στη συζήτηση με την οποία ο πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Όπως προαναφέραμε, θα ζητήσει διευκρινίσεις σχετικά με τις απαιτήσεις και τις προθέσεις του Ταμείου όσον αφορά το ελληνικό πρόγραμμα, καθώς πλέον η Αθήνα δεν βάζει ζήτημα αποχώρησής του από το πρόγραμμα (κάτι πάντως το οποίο θα ήθελε στον βαθμό που το ΔΝΤ, όπως μεταφέρουν κυβερνητικοί παράγοντες, είτε ως χρηματοδότης είτε ως τεχνικός σύμ-
Αξίζει να σημειωθεί ότι συνολική εικόνα για τις προθέσεις του Βερολίνου ο πρωθυπουργός ανέμενε να έχει από τη συνάντηση με τον αντικαγκελάριο της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, με τον οποίο είχε προγραμματισμένη διμερή συνάντηση χθες το απόγευμα. Ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, με τον οποίο ο πρωθυπουργός επρόκειτο να συναντηθεί αμέσως μετά, μερικές ώρες πριν από τη συνάντησή τους έστειλε δημόσια τα μηνύματά του κι έθεσε το πλαίσιο της συζήτησης: «Πρώτα η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, μετά μπορούμε να ολοκληρώσουμε την αξιολόγηση, και μετά ίσως να συζητήσουμε για το reprofiling (αναδιάρθρωση) του ελληνικού χρέους». Παρότι, δηλαδή, ο επίτροπος Οικονομικών συγκαταλέγεται από την κυβέρνηση στους «συμμάχους» της χώρας, ευθυγραμμίζεται και αυτός με την επίσημη γραμμή για το χρονοδιάγραμμα και τις προϋποθέσεις του προγράμματος. (Σημειώνεται πως οι συναντήσεις με Γκάμπριελ και Μοσκοβισί δεν είχαν πραγματοποιηθεί την ώρα που έκλεινε αυτό το κείμενο). Στη συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο δεύτερος επισήμανε ότι η πρώτη αξιολόγηση πρέπει να ολοκληρωθεί έγκαιρα προκειμένου να αναδειχθεί η δυναμική της ελληνικής οικονομίας και να διασφαλισθεί η σταθερότητα της Ελλάδας και η ευρύτερη σταθερότητα στην Ευρώπη. Οι κρίσιμες επαφές του πρωθυπουργού θα κλείσουν με τη συνάντηση που θα έχει με τον επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, το πρωί της Παρασκευής. Ο Ντράγκι ως γνωστόν ανήκει στους παράγοντες εκείνους που θέλουν γρήγορο κλείσιμο της αξιολόγησης, η επιτυχής ολοκλήρωση της οποίας θα δώσει τη δυνατότητα για ένταξη της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση, ωστόσο και αυτός δημόσια ευθυγραμμίζεται με την επωδό των δανειστών περί υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων ως προϋπόθεσης για την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Στο τέλος αυτού του τριημέρου λοιπόν η κυβέρνηση ίσως να έχει τις – λιγότερο ή περισσότερο αισιόδοξες – απαντήσεις που ζητά. Έως τότε ελπίζει…
0
Κυβέρνηση
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
3
Από τις «Συμπληγάδες Πέτρες» θα χρειαστεί να περάσει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση, προκειμένου να επιβιώσει και να σταθεροποιηθεί στο εσωτερικό.
Μ
ετά την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην αρχηγία της Ν.Δ., σκληραίνει το παιχνίδι της αντιπαράθεσης με την αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ η παρουσίαση της κυβερνητικής πρότασης για το ασφαλιστικό, που θίγει ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, προκαλεί ήδη κύμα κινητοποιήσεων, που το πιθανότερο είναι να κλιμακωθεί και να φουντώσει όταν θα έρθει το τελικό σχέδιο, το οποίο προμηνύεται μάλλον χειρότερο με δεδομένες τις πιέσεις απ’ το μέτωπο των δανειστών. Ο δρόμος προς την επιτυχή αξιολόγηση φαίνεται μακρύς και δύσβατος και αυτό το στοιχείο δημιουργεί έδαφος για πιέσεις και στο εσωτερικό.
Καμία χαραμάδα Σε γενικές γραμμές το κυβερνητικό επιτελείο παίρνει ως δεδομένη τη διάθεση για σκληρή αντιπαράθεση από την πλευρά Μητσοτάκη, χωρίς σχεδόν καμία χαραμάδα συναίνεσης έστω στα μείζονα ζητήματα, όμως από την άλλη δεν πιστεύει ότι τα πράγματα για τον νέο αρχηγό της Ν.Δ. είναι απλά και εύκολα. Χρειάζεται χρόνος για να ανασυντάξει το κόμμα και να σταθεροποιηθεί το νέο σύστημα εξουσίας στο εσωτερικό της Ν.Δ., ενώ όσον αφορά την κυβερνητική πολιτική, συνεργάτες του πρωθυπουργού πιστεύουν ότι θα είναι δύσκολο να χαράξει αντιπολιτευτική γραμμή στον βαθμό που από τη μία δεν θα μπορεί να διαφοροποιηθεί από κομβικές πτυχές του προγράμματος που υλοποιεί η κυβέρνηση, από την άλλη δεν θα μπορεί να κρύψει βασικά του μειονεκτήματα, όπως είναι η συμφωνία, λόγω της ιδεολογικής εγγύτητας, με τις σκληρές απαιτήσεις των δανειστών σε ό,τι αφορά το Δημόσιο, την εργασία, τις συντάξεις κ.λπ. Με βάση τα παραπάνω, η κυβέρνηση επιχειρεί να δομήσει την αντεπίθεσή της στο επικοινωνιακό μπαράζ που διαδραματίζεται υπέρ του Μητσοτάκη, το οποίο εν πολλοίς δομεί μια αφήγηση που λέει ότι ο «μεταρρυθμιστής» Μητσοτάκης απειλεί σοβαρά τη διακυβέρνηση του «λαϊκιστή» Τσίπρα και αργά ή γρήγορα θα είναι ο «επόμενος».
Σε ό,τι αφορά τη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης έναντι του ΔΝΤ, ο πρωθυπουργός ήδη έθεσε θέμα στον Κυριάκο Μητσοτάκη στο πλαίσιο της συνάντησής τους καλώντας τον (τουλάχιστον σύμφωνα με τις κυβερνητικές διαρροές) να «αποφασίσει με ποιους είναι», είτε πρόκειται για το ασφαλιστικό είτε ευρύτερα σε ό,τι αφορά την υλοποίηση του προγράμματος. Σε κομβικό στοιχείο αντιπαράθεσης αναδεικνύεται το ζήτημα της Δημόσιας Διοίκησης, όπου, ως υπουργός του Σαμαρά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης άφησε ως «έργο» τις απολύσεις καθαριστριών, καθηγητών της τεχνικής εκπαίδευσης κ.λπ., δίνοντας π.χ. χώρο στο «outsourcing», δηλαδή την κάλυψη αναγκών του Δημοσίου από ιδιώτες. Απέναντι σε αυτά και άλλα σχετικά «έργα και ημέρες» η κυβέρνηση προβάλλει το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση και την επιλογή επιτελικών στελεχών που σε μεγάλο βαθμό προωθεί την «αποπολιτικοποίηση» της Δημόσιας Διοίκησης, αίτημα της τρόικας που παρέμεινε επιτακτικό, παρότι από το υπουργείο πέρασε ο «μεταρρυθμιστής» Μητσοτάκης. Στο μεταξύ, γνωρίζοντας ότι η κυβέρνηση θα σηκώσει το θέμα των απολύσεων στο Δημόσιο, το σύστημα «την πρόλαβε» με δημοσιεύματα για τις προσλήψεις μετακλητών στα γραφεία υπουργών κ.λπ. και τις τοποθετήσεις συγγενικών προσώπων και φίλων των κομματικών ή κυβερνητικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛΛ. σε θέσεις - κλειδιά της Δημόσιας Διοίκησης. Με βάση αυτά τα δημοσιεύματα, πριν προλάβει η κυβέρνηση να υψώσει τους τόνους για τις απολύσεις Μητσοτάκη, η Ν.Δ. αντεπιτέθηκε κατηγορώντας την ότι χτίζει κομματικό κράτος «βολεύοντας» αθρόα συριζαίους στο Δημόσιο και επιχειρώντας να αποδομήσει και το κυβερνητικό επιχείρημα απέναντί του, ότι ο ίδιος αποτελεί «προϊόν οικογενειοκρατίας». Η κυβέρνηση πάντως έδειξε να αιφνιδιάζεται και να χάνει το παιχνίδι της επικοινωνίας. Αντέδρασε με καθυστέρηση στο θέμα των μετακλητών, όπου προέβαλε το επιχείρημα ότι πρόκειται για προσλήψεις ορισμένου χρόνου σε πολιτικές κατ’ ουσίαν θέσεις, σε γραφεία υπουργών και Γενικές Γραμματείες και όχι για μόνιμους διορισμούς σε υπηρεσιακές οργανικές θέσεις του Δημοσίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Μαξίμου, τον Δεκέμβριο του 2014 (κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου) οι μετακλητοί υπάλληλοι ήταν 1.173, ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί στο μισό (618).
4
Ανασύνταξη και επίθεση Μάχη κατά του επικοινωνιακού μπαράζ υπέρ Μητσοτάκη Η αντεπίθεση αυτή βασίζεται σε τρία - τέσσερα πεδία και αναμένεται να κορυφωθεί την ερχόμενη εβδομάδα με την προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για το ασφαλιστικό (πιθανότατα την Παρασκευή 29 του μηνός).
Στο κόκκινο Ήδη, στο πλαίσιο της πρώτης «εθιμοτυπικής» συνάντησης με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο της Ν.Δ., ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε το ασφαλιστικό, τη συγκρότηση του ΕΣΡ (κατ’ επέκταση της στάσης απέναντι στην παλιά μιντιακή διαπλοκή), τη στάση απέναντι στο ΔΝΤ και τη Δημόσια Διοίκηση. Δέκα μέρες μετά την εκλογή Μητσοτάκη, το «θερμόμετρο» της αντιπαράθεσης «χτύπησε κόκκινο» με αφορμή τη μη συναίνεσή του στη συγκρότηση του ΕΣΡ, αν δεν αφαιρεθούν αρμοδιότητες από τον υπουργό – εν προκειμένω τον Νίκο Παππά – ώστε να μπορεί η ίδια η Αρχή να αποφασίζει για τον αριθμό των ραδιοτηλεοπτικών αδειών. Η αντίδραση της κυβέρνησης υπήρξε σκληρή, καθώς πιέζει τον Μητσοτάκη με το επιχείρημα ότι αρνείται να ξεμπλοκάρει τη διαδικασία αδειοδότησης λόγω της ταύτισής του
1
Τα πεδία στα οποία αναμένεται να εξελιχθεί η κυβερνητική αντεπίθεση
με τα συμφέροντα των καναλαρχών της διαπλοκής. Η κυβέρνηση χαρακτήρισε τον Μητσοτάκη επισήμως και χωρίς περιστροφές «όμηρο των διαπλεκόμενων συμφερόντων και των εργολάβων της τηλεοπτικής ενημέρωσης», ο οποίος υπερασπίζεται την «αδιαφάνεια» στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο. Ήδη προαναγγέλλεται ότι ο «σκόπελος» που βάζει αυτή η πλευρά θα ξεπεραστεί με νομοθετική ρύθμιση που θα επιτρέψει να γίνει ο διαγωνισμός για τις άδειες, απ’ ό,τι φαίνεται με παράκαμψη του ΕΣΡ. Σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό, η κυβέρνηση, κατά τη συνήθη τακτική της, θα πιέσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη να πάρει καθαρή θέση στην πρότασή της να χρηματοδοτείται κατά ένα μέρος από την αύξηση των εισφορών προκειμένου να αποφευχθεί η περικοπή συντάξεων. Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι το νομοσχέδιο που θα φέρει θα είναι χειρότερο, ωστόσο θα επιχειρήσει να καταδείξει ότι δεν βρήκε αρωγούς στην προσπάθεια να περάσει το «μετριοπαθές» σχέδιό της και ότι δυνάμεις της λεγόμενης «ευρωπαϊκής αντιπολίτευσης» κατ’ ουσίαν συντάχθηκαν με την πλευρά των δανειστών, που ζητούσε περικοπές συντάξεων.
2
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
0
www.topontiki.gr
Όλοι οι... καλοί χωράνε στη Βουλή Μικρότερα κόμματα, μικρότερες περιφέρειες, το «αποτύπωμα» του νέου εκλογικού νόμου Ο σοφός λαός λέει ότι φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι. Καθώς έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι εποχές που τα δύο μεγαλύτερα κόμματα εξουσίας συγκέντρωναν αθροιστικά ποσοστά της τάξεως του 80%, το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα ανασυντάσσεται με βάση τα νέα δεδομένα.
Η
εκλογική βάση δεν είναι μπετοναρισμένη, η ψήφος είναι ευμετάβλητη και η διαμαρτυρία, που μεταφράζεται σε επιλογή μικρότερων κομμάτων με μηδαμινές πιθανότητες εισόδου στη Βουλή, όλο και πιο συχνή. Αλλά, επειδή στην πολιτική, όπως και στη ζωή, όλα είναι θέμα επιβίωσης, το πολιτικό σύστημα πρέπει να βρει τρόπο να αναπαραχθεί. Έστω και αν χρειαστεί να ανοίξει την αγκαλιά του στους μικρούς και να θυμίζει περισσότερο Ιταλία παρά Ελλάδα. Η συζήτηση περί του νέου εκλογικού νόμου έχει ήδη αρχίσει και το «αποτύπωμα» που αφήνει έως τώρα είναι ότι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θα οδηγηθούμε μελλοντικά σε μικρότερα κόμματα, μικρότερες περιφέρειες και έτσι περισσότερες πιθανότητες για ευρείες κυβερνητικές συμμαχίες.
Προτεραιότητα Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι ο νέος νόμος να ψηφιστεί μέσα στο 2016. Όλα δείχνουν ότι προτεραιότητα του Αλέξη Τσίπρα είναι η αλλαγή του εκλογικού νόμου, γεγονός που συνάγεται και από τη λεπτομερή ενημέρωση που παρείχε για το ζήτημα ο πρωθυπουργός στον γ.γ. του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα στο τέλος της περασμένης εβδομάδας. «Αυτό το βήμα δεν θα γίνει στο τέλος της τετραετίας, κάτι που μπορεί να εγείρει συζητήσεις για σκοπιμότητες λίγο πριν από τις εκλογές, αλλά τώρα που είναι αρχή. Είμαι υποστηρικτής της άποψης ότι, αν θες να αλλάξεις τον εκλογικό νόμο, πρέπει να το κάνεις στην αρχή της τετραετίας. Σκοπός μας είναι να ψηφιστεί εντός του 2016», δήλωσε προ ημερών ο υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής. Όπως έχει διαφανεί από δηλώσεις στελεχών της κυβέρνησης, το εκλογικό σύστημα που «προκρίνεται» θα είναι αναλογικότερο, ωστόσο δεν θα καθιερωθεί η απλή αναλογική. Θα περιλαμβάνει «σπάσιμο» των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, μελετάται η μείωση – και όχι η κατάργηση – του μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, ενώ αναπάντητο για την
ώρα μένει το ερώτημα αν θα μειωθούν το όριο του 3% για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή και ο αριθμός των βουλευτών. Το πώς θα αντιδράσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης όταν όλα τα «επίδικα» στοιχεία συμπεριληφθούν στην επίσημη συζήτηση μένει να διαπιστωθεί. Ωστόσο, εάν η συζήτηση για τον νέο εκλογικό νόμο επικεντρωθεί στην αναζήτηση της χρυσής τομής για το μπόνους των εδρών που κερδίζει ο νικητής των εκλογών, τότε η Ν.Δ. θα μπορούσε να συζητήσει σε πνεύμα συναίνεσης την κυβερνητική πρόταση. Δεν αποτελεί μυστικό το ότι Ποτάμι, Ένωση Κεντρώων, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ τάσσονται υπέρ της απλής αναλογικής χωρίς κανένα μπόνους για τον πρώτο. Όσο για το «τυράκι» με το μικρότερο «κατώφλι» εισόδου στη Βουλή, δείχνει να απευθύνεται σε συγκεκριμένα κόμματα και θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το αν η Ν.Δ. θα απορρίψει ή θα δεχτεί αυτή την πρόταση.
Αναγκαιότητα «Η αλλαγή του εκλογικού νόμου επί το αναλογικότερον είναι και προεκλογική υπόσχεση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά νομίζω είναι και αναγκαιότητα για λόγους στοιχειώδους εκλογίκευσης, αν μη τι άλλο. Δηλαδή αυτό που είδαμε π.χ. στις εκλογές του Μαΐου του 2012, ότι με 18 και κάτι τοις εκατό των ψήφων η Ν.Δ. πήρε 50 ολόκληρες έδρες πριμοδότηση, ήταν προδήλως δυσανάλογο, υπέρμετρο και ενδεχομένως και αντισυνταγματικό» τόνισε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Χρυσόγονος σε ραδιοφωνικές του δηλώσεις. Ο ίδιος μάλιστα συμπλήρωσε πως πρέπει να υπάρχει μία κλιμάκωση του πριμ ανάλογα με το ποσοστό ψήφων του πρώτου κόμματος. «Δεν είναι δυνατόν να είναι ίδιο το πριμ σε όλες τις περιπτώσεις. Και θα έλεγα ότι και το 50 είναι υπερβολικό, αλλά αυτό βέβαια συναρτάται και με τον αριθμό των βουλευτών» σημείωσε. Όπως εξήγησε ο αρμόδιος υπουργός Παναγιώτης Κουρουμπλής μιλώντας στην ΕΡΤ, υπάρχει ανάγκη να «σπάσουν» όλες οι μεγάλες εκλογικές περιφέρειες που έχουν περισσότερους από 6 βουλευτές και άρα όχι μόνο η Β’ Αθηνών, σημειώνοντας πως οι περιφέρειες αυτές «ήταν τα
Οι πόρτες ανοιχτές και τα σκυλιά δεμένα
Θα είναι αναλογικότερος και προβλέπεται να κατατεθεί μέσα στο 2016
μεγαλύτερα εκκολαπτήρια διαφθοράς». Έτσι ανοίγει ο δρόμος για κατάτμηση της Β’ Αθηνών (εκλέγει 44 βουλευτές), της Α’ Θεσσαλονίκης (16), της Αττικής (15), της Α’ Αθηνών (14), της Β’ Θεσσαλονίκης (9), της Β’ Πειραιώς (8), της Αχαΐας (8), του Ηρακλείου (8), της Λαρίσης (8) και της Αιτωλοακαρνανίας (7). Στην ατζέντα μπαίνουν ακόμη, σύμφωνα με τον υπουργό, το μπόνους των 50 εδρών, οι θητείες των βουλευτών αλλά και ο εξορθολογισμός στις έδρες που παίρνουν τα κόμματα ανά εκλογική περιφέρεια. Το μόνο δεδομένο για την ώρα είναι ότι, για να ισχύσει το όποιο νέο εκλογικό σύστημα από τις επόμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν, χρειάζεται να υπερψηφιστεί από τα 2/3 της Βουλής, ήτοι 200 βουλευτές. Ειδάλλως ο νέος νόμος θα εφαρμοστεί στις μεθεπόμενες εκλογές, όπως αναφέρει το Σύνταγμα.
10
Νέα Δημοκρατία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Τα γκάλοπ κρύβουν την γκρίνια Προβληματισμένα τα γαλάζια στελέχη από τον ενθουσιασμό που καλλιεργούν τα συστημικά ΜΜΕ Η εικόνα ανατροπής στις δημοσκοπήσεις που έσπευσαν να κυκλοφορήσουν πριν ακόμη κλείσει εβδομάδα στη θέση του προέδρου της Ν.Δ. ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν καλύψει προς το παρόν την αμηχανία, την γκρίνια και τον έντονο προβληματισμό για τη στελεχική επιβολή των μειοψηφικών ομάδων των νεοφιλελεύθερων και των ακροδεξιών στην ηγετική ομάδα του κόμματος.
Μ
όνο το ότι δεν κυβερνά ακόμη δεν μας έχουν πει» επισημαίνουν στελέχη της Ν.Δ., που αντιμετωπίζουν με προβληματισμό το κλίμα ενθουσιασμού που έχει καταλάβει τα συστημικά ΜΜΕ, επισημαίνοντας ότι υπάρχει ακόμη πολύς και σκληρός δρόμος και αυτό που πρέπει κανείς να εξετάζει δεν είναι τόσο το ισχνό προβάδισμα της Ν.Δ., όσο το 30% - 35% των πολιτών που δηλώνει αναποφάσιστο και αρνείται να τοποθετηθεί. «Τι νόημα έχει μια μικρή διαφορά, όταν το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος αρνείται να τοποθετηθεί;» λένε στελέχη του κόμματος, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να περάσει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο και είναι λογικό να βρίσκεται σε δημοσκοπική κάμψη, αλλά είναι ένας σκληρός κάβος, που πρέπει να περάσει και το θέμα είναι πώς θα τον αντιμετωπίσει. Από την άλλη πλευρά του λόφου συνεργάτες του Μητσοτάκη επισημαίνουν ότι είναι πολύ εντυπωσιακή η συσπείρωση των ψηφοφόρων της Ν.Δ., η πλήρης απομάκρυνση οποιασδήποτε ιδέας διάσπασης στο κόμμα και η απήχηση σε ευρύτερες πολιτικές δυνάμεις της εκλογής του νέου προέδρου.
«
«Δεν παίζει μόνος» «Η δημοσκοπική ανάκαμψη της Νέας Δημοκρατίας δεν διέλυσε μόνο τους φόβους για όποια σκέψη διασπαστικών κινήσεων στο κόμμα, αλλά είναι και μια ψήφος εμπιστοσύνης από ευρύτερα πολιτικά και κοινωνικά στρώματα για τη βαθιά ανανέωση σε πρόσωπα και ιδέες που επιχειρούμε», επισημαίνουν στενοί συνεργάτες του Μητσοτάκη. Μάλιστα επικεντρώνονται στο τελευταίο εύρημα της δημοσκόπησης της Pulse για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού Action 24, όπου στο κρίσιμο ζήτημα της καταλληλότητας για την πρωθυπουργία ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε δυο μονάδες μπροστά από τον Αλέξη Τσίπρα (27% - 25% αντίστοιχα). Το στοιχείο αυτό θεωρούν ότι δημιουργεί έντονο επικοινωνιακό αντίκτυπο και μπορεί να στριμώξει πολιτικά την κυβέρνηση και τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Όπως υποστηρίζουν νεοδημοκράτες βουλευτές, «συνειδητοποιεί τώρα ο Τσίπρας ότι δεν παίζει μόνος στο πολιτικό παιχνίδι». Το προβάδισμα της Ν.Δ. στις τέσσερις δημοσκοπήσεις ενθαρρύνει, όπως λένε συνεργάτες
Αποφασισμένος να μην συναινέσει σε τίποτα χωρίς αντάλλαγμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης
του Μητσοτάκη, την πολύ σκληρή αντιπολίτευση που εγκαινίασε ο νέος πρόεδρος του κόμματος, ο οποίος μάλιστα έχει επιλέξει, όπως διαφάνηκε και από τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, να αφήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας, στο πλαίσιο ενός νέου «πολιτικού πολιτισμού», αλλά όχι με παρασκηνιακές συμφωνίες και δημιουργία εντυπώσεων. Εκτιμούν ακόμη ότι επιχειρήθηκε προβοκάτσια στη συνάντηση από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου, είτε με θέματα που δεν συζητήθηκαν είτε με υπόγειες συμφωνίες που ουδέποτε υπήρξαν.
Η τακτική «Ο δρόμος διαλόγου των κομμάτων είναι η Βουλή, όλα ανοιχτά πάνω στο τραπέζι με ανταλλαγή επιχειρημάτων» επισημαίνουν στελέχη της Ν.Δ., εμμένοντας ότι είναι διαφορετικό οι πολιτικοί αρχηγοί να επικοινωνούν για κρίσιμα εθνικά θέματα που πρέπει να αντιμετωπίζονται με λεπτότητα και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, να συζητούνται χειρισμοί στον οικονομικό τομέα, και είναι άλλο να επιχειρούνται εκβιαστικές συναινέσεις μακριά από την κοινωνία και τον οργανωμένο πολιτικό διάλογο. Γι’ αυτό εμμένουν ότι, παρά τις όποιες προσπάθειες του Μαξίμου να «σύρει» τους πολιτικούς αρχηγούς σε μια διαδικασία άχρωμης συναίνεσης που δεν οδηγεί πουθενά, η Ν.Δ. θα επιμείνει στην πολιτική της. Στο πλαίσιο της σκληρής αντιπαράθεσης της Ν.Δ. ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει χαράξει τη
γραμμή ότι δεν πρόκειται να συναινέσει σε τίποτα αν δεν πάρει αντάλλαγμα από την κυβέρνηση, αν δεν «ματώσει» η κυβερνητική πλειοψηφία αναδιπλούμενη. Η τακτική αυτή εγκαινιάστηκε κοινοβουλευτικά από τη στάση της στη διαδικασία συγκρότησης του νέου Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου. Σε σύσκεψη τη Δευτέρα ο Νικήτας Κακλαμάνης κλήθηκε να «σταματήσει» τις όποιες συνεννοήσεις, οι οποίες είχαν φτάσει σε ικανοποιητικό σημείο, με τον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση. Η νέα θέση της Ν.Δ. στηρίχθηκε στην αξίωσή της να άρει τις εξουσίες του στην αδειοδότηση των καναλιών ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς προκειμένου να συναινέσουν στη συγκρότηση του νέου Δ.Σ. του ΕΣΡ, που συνταγματικά χρειάζεται τα τέσσερα πέμπτα της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής. Μάλιστα, αγνοώντας τις «απειλές» για αλλαγή της νομοθετικής πρόβλεψης, ώστε να παρακαμφθεί το ΕΣΡ στην κατανομή των αδειών για τα εθνικής εμβέλειας κανάλια, επισημαίνουν ότι η κυβέρνηση τραβάει στα άκρα μια κατάσταση η οποία θα εξελιχθεί σε επίδικο θέμα στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Όπως λένε στη Συγγρού, το πρόβλημα της κυβέρνησης είναι ότι επιχειρεί να προλάβει τετελεσμένα «ελέγχου» της τηλεοπτικής αγοράς επειδή επίκειται επ’ αυτού παρέμβαση του κουαρτέτου, την οποία επιθυμούν να αποφύγουν. Στο πλαίσιο του ασφαλιστικού η Ν.Δ. ξεκινά την επιχειρηματολογία της από μια υπόθεση έωλη, αλλά, όπως διεφάνη και από τη συζήτηση Τσίπρα - Μητσοτάκη, εκεί θα στηριχτεί: ότι η επιδείνωση όλων των δημοσιονομικών στοιχείων του 2015 λόγω της πολύ κακής διαπραγμάτευσης και διαχείρισης της κυβέρνησης οδήγησε στο αδιέξοδο, αρνούμενη ότι αποτελεί ένα μακροχρόνιο πρόβλημα το οποίο η σημερινή κυβέρνηση κληρονόμησε εξαιτίας της αδιαφορίας της προηγούμενης να κάνει την όποια μεταρρύθμιση.
Πρόταση Εκεί, όμως, που θα κριθεί η Ν.Δ. δεν είναι στα λόγια, αλλά στο αν θα καταθέσει, όπως έχει δεσμευτεί, πρόταση που θα αντιμετωπίζει ουσιαστικά το πρόβλημα και δεν θα «λαϊκίζει», όπως συνηθίζει η αντιπολίτευση, χτυπώντας παρηγορητικά στην πλάτη όσους αγγίζει η μεταρρύθμιση. Η Ν.Δ. εστιάζει την κριτική της στο ότι το σχέδιο Κατρούγκαλου είναι μια φορολογική - δημοσιονομική επέλαση και δεν αφορά την εξυγίανση του ασφαλιστικού, πρέπει όμως να πείσει την κοινωνία ότι έχει πρόταση για άλλη αντιμετώπιση, όπου οφείλει να κατονομάσει ποιους ή τι θα θίξει. Στελέχη μάλιστα της Ν.Δ. θυμίζουν ότι ο πα-
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
Νέα Δημοκρατία
11
www.topontiki.gr
Μεγάλος εσωκομματικός πονοκέφαλος το τεράστιο οικονομικό άνοιγμα που αγγίζει τα 170 εκατ. ευρώ
τέρας του νέου προέδρου της λαμβάνει τρεις συντάξεις, που αγγίζουν δυσθεώρητο για τις μέρες μας ποσό, και αναρωτιούνται αν μπορεί να πείσει την κοινωνία χωρίς να αναφερθεί σε περικοπή συντάξεων και προνομίων. Η απάντηση δε της Ν.Δ. στη διαρροή του Μαξίμου ότι ο Τσίπρας κάλεσε τον Μητσοτάκη να πάρει θέση σε σχέση με το ΔΝΤ και να διαλέξει πλευρά στη διαπραγμάτευση για το ασφαλιστικό είναι ότι η κυβέρνηση προκαλεί μόνη της αδιέξοδα και επιχειρεί με «ιδεοληψίες» να προκαλέσει προβλήματα. Για την παραμονή του ΔΝΤ επισημαίνουν ότι απρόκλητα ο πρωθυπουργός οδήγησε σε κρίση και όξυνση της σχέσης του με το ΔΝΤ όταν μετεκλογικά ζήτησε την αποχώρησή του γνωρίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι δεν πρόκειται να αποδεχτούν το αίτημα αυτό. Όσον αφορά τη διαπραγμάτευση, παρότι οι νεοδημοκράτες δεν το λένε ανοιχτά, μοιάζει να «συμμερίζονται» την κριτική των δανειστών ότι το σχέδιο δεν διαθέτει κοστολογημένα στοιχεία. Εντείνοντας δε την αντιπολιτευτική πίεση η Ν.Δ. έπεσε στην παγίδα του Ποταμιού και ανέβασε τις τελευταίες ώρες το ζήτημα των διορισμών στο Δημόσιο. Πολλοί ψύχραιμοι παρατηρητές επισημαίνουν ότι μια παράταξη που στην πενταετία της διακυβέρνησής της διόγκωσε με 300.000 διορισμούς το Δημόσιο, μέσω της προφορικής συνέντευξης, δεν πρέπει να «πουσάρει» τέτοια θέματα. Ο κίνδυνος να της γυρίσει μπούμερανγκ το ζήτημα αυτό είναι υπαρκτός, αφού είναι δεδομένο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταψήφισε τον Προκόπη Παυλόπουλο, ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατηγορώντας τον για τη διόγκωση του Δημοσίου στις κυβερνήσεις Καραμανλή. Εκτιμούν ακόμη ότι ούτε η διετία Σαμαρά είναι αγνή και αμόλυντη στο θέμα της αξιοποίησης της «τρύπας» των μετακλητών υπαλλήλων στα πολιτικά γραφεία, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει απάντηση στο γεγονός ότι ο ίδιος ο Μητσοτάκης ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης απασχόλησε 51 μετακλητούς υπαλλήλους στο γραφείο του. Στα εσωκομματικά τώρα της Ν.Δ. η πολιτική
επικαιρότητα των ημερών, η πίεση του ασφαλιστικού και η αμηχανία από την εκλογή Μητσοτάκη έχουν «καταπιέσει» την γκρίνια που υπάρχει για την αλματώδη άνοδο του Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος, μόλις τέσσερα χρόνια μετά την ένταξή του στη Ν.Δ. και εκφράζοντας ακροδεξιές, σκληροπυρηνικές και ακραία συντηρητικές θέσεις, βρέθηκε στη θέση του αντιπροέδρου του κόμματος. Οι εντάσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες λόγω του ρόλου που του ανετέθη, δηλαδή του συντονισμού της κοινοβουλευτικής λειτουργίας της Ν.Δ., με δεδομένη την εκρηκτικότητα του χαρακτήρα του και την τάση του για αυτοπροβολή. Ο Κανονισμός της Βουλής δεν προβλέπει ειδικό ρόλο για αντιπροέδρους κομμάτων ή πάσης φύσεως συντονιστές και το θέμα είναι αν θα ξεσπάσει ένας υπόγειος ανταγωνισμός μεταξύ του Γεωργιάδη και των κοινοβουλευτικών εκπροσώπων Νίκου Δένδια, Γιάννη Βρούτση και Νίκης Κεραμέως.
Ρεβάνς Στο κόμμα περιμένουν ακόμη την προσυνεδριακή διαδικασία προκειμένου να διαπιστώσουν αν θα επιχειρηθεί ρεβάνς κατά των καραμανλικών ή αν θα αξιοποιηθούν και στελέχη από την αντίπερα όχθη. Το συνέδριο έχει ήδη «σπρωχθεί» προς τα τέλη Απριλίου, ενώ οι καραμανλικοί, υποδεχόμενοι το ράπισμα της κοινωνίας, στέκονται αμήχανοι και σιωπηλοί στη γωνία. Περιμένουν να περάσει ο θρίαμβος της νίκης και κυρίως να ψυχανεμιστούν αν υπάρχει όντως πολιτική ρευστότητα εν όψει του κάβου του ασφαλιστικού ή αν διαθέτουν πολιτικό χρόνο προκειμένου να ανακάμψουν εσωκομματικά. Η επιλογή πάντως του Γιώργου Κουμουτσάκου, γαμπρού του Πέτρου Μολυβιάτη, ως εκπροσώπου της Ν.Δ. είναι μια ένδειξη ότι ο Μητσοτάκης επιχειρεί να κάνει άνοιγμα στο καραμανλικό στρατόπεδο. Συνεργάτες του, πάντως, έλεγαν ότι η επιλογή του μετριοπαθούς Κωστή Χατζηδάκη για τη συγκρότηση του νέου κυβερνητικού προγράμματος της Ν.Δ. και η εμπλοκή του Λευτέρη Αυγενάκη στην οργα-
νωτική ανασυγκρότηση του κόμματος δίνουν εχέγγυα ισορροπίας. Ο μεγάλος πάντως εσωκομματικός πονοκέφαλος με το τεράστιο οικονομικό άνοιγμα των 170 εκατομμυρίων ευρώ δημιουργεί έκτακτες ανάγκες συγκράτησης και περικοπής δαπανών σε κάθε επίπεδο. Με δεδομένο ότι δεν μπορεί η Ν.Δ. να κάνει στην παρούσα φάση απολύσεις ή να απομακρύνει υπαλλήλους, η έμφαση θα δοθεί αφενός σε οικονομίες κλίμακος και αφετέρου σε ενίσχυση της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Με απόφαση του νέου προέδρου της Ν.Δ. όλα τα χρήματα της κουτσουρεμένης κρατικής χρηματοδότησης θα κατευθυνθούν προς την εξυπηρέτηση υποχρεώσεων σε τράπεζες, προμηθευτές και υπαλλήλους και η λειτουργία του κόμματος θα στηριχθεί από εδώ και πέρα αποκλειστικά στην ιδιωτική χρηματοδότηση. Για τη νέα ηγετική ομάδα το στοίχημα της οικονομικής εξυγίανσης αποτελεί και προεκλογικό επικοινωνιακό ατού, αφού μέχρι τώρα τα κόμματα εξουσίας βάλλονταν για το ότι, εφόσον δεν μπορούσαν να διευθετήσουν τα χρέη τους, με ποια λογική θα κριθούν να βάλουν τάξη στα οικονομικά της χώρας. Ως πρώτη συμβολική προσπάθεια οικονομικής εξυγίανσης έχει τεθεί η εγκατάσταση της Ν.Δ. σε νέα γραφεία, με χαμηλότερο λειτουργικό κόστος, που θα βρίσκονται σε μια λαϊκή γειτονιά και όχι στην άχρωμη Συγγρού.
12
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Σαν βόμβα έσκασε στον χώρο της Κεντροαριστεράς η πρόταση της Φώφης Γεννηματά να ανοίξει το παιχνίδι για τη δημιουργία της ελληνικής Ελιάς, ενός πολιτικού χώρου - ομπρέλα, προκειμένου να στεγαστούν εκ νέου oι κατακερματισμένες πολιτικές δυνάμεις.
Η
πρόταση της προέδρου του ΠΑΣΟΚ ακολουθεί το πρότυπο της Ελιάς των ευρωεκλογών του 2014 και της Δημοκρατικής Παράταξης των εθνικών εκλογών Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2015, αλλά σε πιο προωθημένη εκδοχή, αφού ανοίγει το παιχνίδι σε όποιον θέλει να τεθεί επικεφαλής. Όσο περνούν οι μέρες τόσο πληθαίνουν οι πληροφορίες ότι η Γεννηματά είχε συζητήσει την πρότασή της με τον Κώστα Σημίτη, τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Κώστα Λαλιώτη και πως και οι τρεις την ενθάρρυναν να προχωρήσει, αφού μοιάζει να είναι η τελευταία ευκαιρία για ανάκαμψη του πολιτικού χώρου που κάποτε κάλυπτε το ΠΑΣΟΚ. Η πρόταση της Γεννηματά κάνει λόγο για ανοιχτό αρχείο μελών μέχρι και την τελευταία ημέρα της εκλογής του επικεφαλής της προσπάθειας, με την προσθήκη ότι μπορεί όποιος επιθυμεί να είναι υποψήφιος, γεγονός που προκάλεσε ζυμώσεις, συζητήσεις και πολλά σενάρια.
Δύο ζητήματα Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ξεκαθάρισε ότι θεωρεί πως όλοι έχουν το δικαίωμα να θέσουν υποψηφιότητα, από τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Γιώργο Παπανδρέου μέχρι τον Σταύρο Θεοδωράκη, τον Χάρη Θεοχάρη, τον Γιάννη Ραγκούση, την Άννα Διαμαντοπούλου και τον Γιώργο Φλωρίδη. Ωστόσο, πέντε μέρες μετά την πρόταση ο μόνος που απάντησε ανεπιφύλακτα θετικά είναι ο Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος σε δήλωσή του είπε ότι είναι παρών και σημείωσε ότι η προσέγγιση όλων των δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας θα πρέπει να συνασπιστούν για να σπάσει ο διπολισμός Ν.Δ. - ΣΥΡΙΖΑ. Το ζήτημα όμως είναι πως δεν αντιλαμβάνονται όλοι οι παράγοντες και τα στελέχη του χώρου το προσκλητήριο της Φώφης Γεννηματά με τον ίδιο τρόπο. Δύο είναι κυρίως τα ζητήματα που προκύπτουν από τις μέχρι τώρα δημόσιες τοποθετήσεις: ◆ Η πολιτική - ιδεολογική κατεύθυν-
Ελιά - Ελιά και Φώφη Γεννηματά Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προτείνει δημιουργία ελληνικής Ελιάς ση του νέου πόλου και η σχέση του με το Κέντρο. ◆ Η διαδικασία σύστασης του νέου χώρου, αν δηλαδή θα είναι μια ομοσπονδία κομμάτων, κινήσεων και προσώπων ή θα συγκροτηθεί εξ αρχής ένα νέο κόμμα, με αυτοδιάλυση των υπαρχόντων. Πίσω από την ιδεολογική κατεύθυνση και το πολιτικό πρόσημο Κεντροαριστερά ή σοσιαλδημοκρατία ελλοχεύει ένας φόβος κυρίως των εκσυγχρονιστών - βενιζελικών ότι επιδιώκεται μια αριστερή διολίσθηση του κατακερματισμένου χώρου, προκειμένου να πέσει στην αγκαλιά του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό επιχειρούν να το αντιστρέψουν, θεωρώντας πιο πρόσφορη τη συνεργασία με την Κεντροδεξιά που επιχειρεί, κατά την άποψή τους, να ξεκολλήσει από το υπερσυντηρητικό παρελθόν της και να αποκτήσει μεταρρυθμιστικό προφίλ. Από τον έως τώρα δημόσιο διάλογο η Φώφη Γεννηματά, η ΔΗΜΑΡ και το Κίνημα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού μιλάνε για σοσιαλδημοκρατία, εννοώντας μια στροφή γενικά της παράταξης προς τα Αριστερά, που θα διαχωρίζεται πλήρως από την Κεντροδεξιά και τα θολά νερά του Κέντρου, με έμφαση στο κοινωνικό κράτος και στον ρόλο
Θετικοί οι Σημίτης, Βενιζέλος, Λαλιώτης και ΓΑΠ (είδε φως και μπήκε)
του κράτους στην οικονομία και τον έλεγχο της αγοράς. Μάλιστα ο Νίκος Μπίστης αλλά και άλλα στελέχη που συνομιλούν με το Ποτάμι φαίνεται να στηρίζουν μια τέτοια προοπτική. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος σε άρθρο - παρέμβασή του από την προσωπική ιστοσελίδα του μπορεί να τοποθετήθηκε θετικά στην πρόταση της Γεννηματά, χαρακτηρίζοντας ορθή την πρόταση, έθεσε όμως την προϋπόθεση να προσδιοριστεί άμεσα ποιου σχήματος θα είναι το ιδρυτικό συνέδριο και ο άμεσα εκλεγμένος επικεφαλής και πώς θα πορευθεί ο χώρος αξιόπιστα προς τον στόχο αυτό. Και έθεσε ευθέως θέμα ιδεολογικού προφίλ της προσπάθειας, εμμένοντας για άνοιγμα στο Κέντρο: «Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ως κυβερνώσα γνωρίζει ιστορικά ότι η προοπτική της κρίνεται στην περιοχή του προοδευτικού κέντρου. Το κέντρο είχε, ως ο άλλος πόλος μεγάλων ιστορικών αντιπαραθέσεων, καθαρή διαφοροποίηση από τη δεξιά ακόμη και στη μετριοπαθή εκδοχή της λεγόμενης κεντροδεξιάς», τόνισε χαρακτηριστικά. Πιο κοντά στην άποψη Βενιζέλου μοιάζει να είναι η Άννα Διαμαντοπούλου και άλλα εκσυγχρονιστικά
στελέχη που πιστεύουν ότι ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ πρέπει να αυτοδιαλυθούν και να συγκροτηθεί ο χώρος από την αρχή. Η απάντηση από τη Χαριλάου Τρικούπη είναι ότι τώρα ξεκίνησε ο διάλογος και με καλή διάθεση και ανοιχτές διαδικασίες θα συζητηθούν όλα, αφού παραπέμπει για αποφάσεις οργανωτικές, πολιτικές και ιδεολογικές στην Πανελλήνια Συνδιάσκεψη που προτάθηκε να διοργανωθεί τον Μάρτιο. Στελέχη του ΠΑΣΟΚ επισημαίνουν ότι αν πετύχει η διαδικασία, η πολιτική αφομοίωση όλων των συμμετεχόντων και η ενιαία έκφρασή του θα είναι ζήτημα χρόνου. Η γκρίνια των βενιζελικών για την «ενσωμάτωση» στην πρόταση και του Γ. Παπανδρέου θεωρητικά μπορεί να ξεπεραστεί, αφού οι ανοιχτές διαδικασίες μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά, από τη στιγμή που όλοι θα κριθούν ανάλογα με την απήχησή τους στους πολίτες, που θα πλαισιώσουν τη διαδικασία. Στα δύο μεγάλα κόμματα που αφορά η πρόσκληση, το Ποτάμι και την Ένωση Κέντρώων υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις.
Το Ποτάμι Ο Σταύρος Θεοδωράκης, στριμωγμένος πολιτικά και ιδεολογικά από την εκλογική και δημοσκοπική καθίζηση και την πίεση που δέχεται από την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Ν.Δ., φαίνεται ότι «μπαίνει» δειλά σε έναν διάλογο. Επιχειρεί να τον εγκλωβίσει όμως στη βάση δεδομένων, που δεν είναι εύκολο να υπάρξει συμφωνία, όπως το θέμα της άρσης της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Κάτω από τον Σταύρο, όμως, άλλοι τάσσονται υπέρ της συνεργασίας με τη Νέα Δημοκρατία, όπως ξεκάθαρα είπε ο Ιάσων Φωτήλας και υπονόησε ο Χάρης Θεοχάρης, και άλλοι, όπως ο Σπύρος Λυκούδης, εκφράζονται θετικά για την πρόταση της Γεννηματά, εκτιμώντας ότι το κόμμα τους ανήκει στην Κεντροαριστερά. Το κόμμα συστήνει σε όλους ψυχραιμία και παραπέμπει στο συνέδριο που έχει προγραμματιστεί για το τέλος Φεβρουαρίου και θα λάβει αποφάσεις για όλα τα θέματα. Στη Χαριλάου Τρικούπη, πάντως, επισημαίνουν πως το γεγονός ότι για πρώτη φορά το Ποτάμι ανοίγει μια χαραμάδα διαλόγου είναι ένα βήμα και αναμένουν άμεσα μια εσωτερική σύγκρουση μεταξύ νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμιστών και σοσιαλδημοκρατών για την πολιτική κατεύθυνση και τις τακτικές συνεργασιών του κόμματος. Η Ένωση Κεντρώων αρνείται να μπει σε οποιαδήποτε συζήτηση για συνεργασία ακολουθώντας την αυτόνομη πορεία, αν και πολλοί πιστεύουν ότι ιδεολογικά και πολιτικά το κόμμα του Λεβέντη είναι πιο κοντά στη Ν.Δ.
KKE
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
13
www.topontiki.gr
Μια ιστορική συνάντηση Το παπιγιόν του Κουτσούμπα και η γενιά της Εθνικής Αντίστασης Η εβδομάδα που πέρασε ανήκε – με έναν περίεργο, είναι η αλήθεια, τρόπο – στη γενιά της Αντίστασης αλλά και στο πώς ο καθένας αντιλαμβάνεται και στέκεται μπροστά στους αγώνες της, τόσο εκείνον της Αντίστασης όσο και τον αδιάρρηκτα δεμένο μαζί του αγώνα του ΔΣΕ μεταξύ 1946 και 1949.
Κ
αι αν για τη μεν κυβέρνηση και τον γραμματέα της Νεολαίας του κυβερνώντος κόμματος οι αγώνες της γενιάς εκείνης είναι μια καλή δικαιολογία για τα... αδικαιολόγητα αυτής την ίδια ώρα που της κόβει τις συντάξεις, για το ΚΚΕ αποτελούν ένα ζωντανό κεφάλαιο γι’ αυτούς «που δεν λύγισαν ούτε εξαργύρωσαν τους αγώνες τους». Οι περισσότεροι από 10 χιλιάδες φίλοι του ΚΚΕ, που βρέθηκαν την περασμένη Κυριακή στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας για τη μεγάλη μουσικοθεατρική παράσταση που διοργάνωσε το κόμμα για τα 97 χρόνια από την ίδρυσή του, είχαν την ευκαιρία να το διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι, βλέ-
ποντας τους εναπομείναντες εκπροσώπους της γενιάς της Αντίστασης, στο τέλος της παράστασης, να μπαίνουν στο στάδιο, συναντώντας τα εγγόνια τους σε μια ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή.
Με Τσίπρα Η περασμένη Παρασκευή έκρυβε και ένα... ιστορικό γεγονός. Ήταν η πρώτη φορά που γ.γ. του ΚΚΕ συναντήθηκε κατ’ ιδίαν με πρόεδρο του Συνασπισμού / ΣΥΡΙΖΑ, πρωτιά που πιθανότατα δεν θα είχαμε την ευκαιρία να βιώσουμε, αν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ταυτόχρονα και την ιδιότητα του πρωθυπουργού της χώρας. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας, η πα-
ρουσία του ο οποίου συζητήθηκε περισσότερο για την επιλογή του να φορέσει – για δεύτερη φορά μετά τη συνάντηση με τον Προκόπη Παυλόπουλο – γραβάτα, δεν έδειξε καμία διάθεση προσέγγισης ή ανοχής προς την κυβερνητική πολιτική. Η δήλωσή του άλλωστε, έξω από την πύλη του Μαξίμου, ήταν σκληρή και καλούσε σε ξεσηκωμό. «Με ενημέρωσε για όλα τα ζητήματα, τις εξελίξεις στην οικονομία, τις διεθνείς εξελίξεις. Επισημάναμε τις θέσεις του ΚΚΕ, καθώς και ότι ο λαός, τα λαϊκά στρώματα δεν αντέχουν άλλο. Έχουν πληρώσει πολλά, ειδικά με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Τα μέτρα που έρχονται, όπως είναι ασφαλιστικό και φορολογία, πλήττουν τον λαό.
Το ΚΚΕ καλεί σε δυναμικές κινητοποιήσεις, όλους: ανέργους, συνταξιούχους, αυτοαπασχολούμενους. Πρέπει όλοι να βρεθούν στις επάλξεις για να υπάρχουν αλλαγές σε θετική κατεύθυνση». Και αν σε κάποιους έκανε αίσθηση η γραβάτα του Δημήτρη Κουτσούμπα – σε αντίθεση με την άρνηση του Αλέξη Τσίπρα να φορέσει μία –, μην εκπλαγείτε αν, σε περίπτωση που η κυβέρνηση αναγκαστεί κάτω από την πίεση του κόσμου να πάρει πίσω το ασφαλιστικό, ο γ.γ. του ΚΚΕ να εμφανιστεί και με... παπιγιόν!
ιδιαίτερα στο υπουργείο Εργασίας, από το οποίο την εβδομάδα που πέρασε παρήλασαν όλοι οι ενδιαφερόμενοι για το ασφαλιστικό/συνταξιοδοτικό, διαμαρτυρόμενοι για τις επικείμενες μεταρρυθμίσεις. Από τους συνταξιούχους μέχρι τους οικοδόμους, τους εργαζόμενους στον επισιτισμό/τουρισμό αλλά και τους μελλοντικούς εργαζομένους, τους φοιτητές που πρόσκεινται στο Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών. Όλοι μαζί αναμένεται να ξανασυναντηθούν στα συλλαλητήρια του ΠΑΜΕ, στις 23 του μήνα (Αθήνα, 11:00, Ομόνοια), αλλά και στην απεργία της 4ης Φεβρουαρίου. Μην ξεχνάτε ακόμα ότι στους δρόμους βγαίνουν και οι αγρότες ξεκινώντας τα μπλόκα.
Άλλο αρ άλλο Αριισσττερός, ερά;
Πόλεμος με «ντου από παντού» Το μήνυμα φαίνεται πάντως πως έφτασε... στους δρόμους και
14
ω ν ώ π υ Τρ
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Η χώρα στη μέγγενη Τα διαρκώς ανακυκλούμενα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η σημερινή ελληνική κυβέρνηση στρέφουν την προσοχή στις εξαναγκαστικές (από τους δανειστές) οδυνηρές επιλογές για παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό (περικοπές συντάξεων) και στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης (χαράτσωμα των αγροτών, μεταξύ άλλων). Ωστόσο, πρόβλημα μεγαλύτερο από τη μέγγενη των δανειστών μπορεί να εξελιχθεί για την ελληνική κυβέρνηση το αμείωτο προσφυγικό / μεταναστευτικό ρεύμα που καταλήγει στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει η γερμανική «Badische Zeitung», «από την αρχή του χρόνου – δηλαδή μέσα στο πρώτο εικοσαήμερο του Ιανουαρίου – έχουν φτάσει στην Ελλάδα περισσότεροι από 30.000 πρόσφυγες». Ο καθένας μπορεί – κάνοντας απλούς πολλαπλασιασμούς, προσθέσεις και αφαιρέσεις – να υπολογίσει ότι με αυτούς τους ρυθμούς (οι οποίοι θα ενταθούν όσο κατά την άνοιξη ο καιρός θα καλυτερεύει) του χρόνου τέτοια εποχή η Ελλάδα μπορεί να έχει μετατραπεί σε «αποθήκη» για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.
μάλιστα την ευκαιρία ο αναπληρωτής υπουργός χρόνος Αριστερά, ένας χρόνος μάχη. Προχωράμε»: E ΒρΗκε E «Ενας Υγείας να δώσει ένα μίνι σεμινάριο περί καπιταλισμού, λέαυτό είναι το «θέμα» της ανοιχτής πολιτικής συγκέντρωσης που θα πραγματοποιήσει ο ΣΥΡΙΖΑ την Κυριακή 24.1.2016 στο Γήπεδο Tae Kwon Do (Φάληρο), στις 18.30, με ομιλητή τον Αλέξη Τσίπρα. Όσοι… ακόμη πιστοί, μπορούν να προσέλθουν. Ολα (προσφυγικό, Κυπριακό, υπόθεση της ονομασίE Για ας της ΠΓΔΜ, αξιολόγηση από τους επόπτες - δανειστές)
γοντας πως «ο καπιταλισμός πέφτει ή ανατρέπεται ή αλλάζει κι έρχεται μια άλλη ελπίδα για τις κοινωνίες και για τους ανθρώπους, όταν δημιουργείς συγκεκριμένους κοινωνικούς συσχετισμούς και πραγματικά κοινωνικά μέτωπα και όταν έχεις γραμμή για να ανατρέπεις την κατάσταση σήμερα». Όλα αυτά είναι καλά, ωστόσο τα ΦΕΚ των διορισμών συγγενών και φίλων κάνουν πλέον... «παρέλαση».
μίλησαν χτες κατά τη συνάντησή τους στο περιθώριο του φόρουμ του Νταβός ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζ. Μπάιντεν. Το αποτέλεσμα των συνομιλιών; Θα το διαπιστώσουμε, ίσως, έπειτα από κανένα εξάμηνο…
«βλέπει» η Ν.Δ. – ήμαρτον Κύριε – και φέρνει στη ΒουE ΑυτΑ λή το θέμα με τους διορισμούς συγγενών και φίλων σε κρα-
Με ποιο σκεπτικό και κυρίως με τίνος την πρωτοβουλία βρέθηκε η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε τη Δευτέρα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο υπουργείο Οικονομικών; Όποιες κι αν ήταν οι προθέσεις, η εικόνα που εν τέλει δόθηκε ήταν μιας προσπάθειας πατροναρίσματος ενός κορυφαίου υπουργού που έχει πάρει το ζήτημα του προγράμματος πάνω του...
τικές θέσεις, «σηκώνοντας» τους τόνους της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση. Έτσι, λοιπόν, 33 «γαλάζιοι» βουλευτές με επικεφαλής τον αναπληρωτή γραμματέα του κόμματος Λευτέρη Αυγενάκη και τον αντιπρόεδρο Άδωνι Γεωργιάδη κατέθεσαν ερώτηση με την οποία ζητούν εξηγήσεις από τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων, για το πόσες είναι οι θέσεις των μετακλητών και αν υπάρχει ζήτημα νομιμότητας των πράξεων διορισμού συγγενών έως και β’ βαθμού.
E
«Αποθηκεύουν» ανθρώπους στην Ελλάδα
πάσης ι α κ ς ό Νταβ Ελλάδος
Τρεις μέρες χρειάστηκαν απ’ ό,τι φαίνεται για να επικοινωνήσει το Μαξίμου με τον καθ’ ύλην αρμόδιο για θέματα δομής της δημόσιας διοίκησης αναπληρωτή υπουργό Χριστόφορο Βερναρδάκη, προκειμένου να απαντήσει ολοκληρωμένα και στοιχειοθετημένα στο πόσοι ήταν οι μετακλητοί επί Σαμαρά και πόσοι είναι τώρα. Άφησε το θέμα να διογκώνεται τρεις μέρες και να «τρώει ξύλο», ώσπου το βράδυ της Τρίτης εξέδωσε ένα τρισέλιδο non paper, όπου εδώ που τα λέμε ποιος θα το διάβαζε κιόλας όταν η κουβέντα είχε ανάψει στα κανάλια και στο διαδίκτυο.
E
ελπΙδα έρχεται»... Μόνο αυτό δεν (μας) είπε ο αναE «Ηπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης, ο οποίος υποστήριξε στην Ολομέλεια, κατά τη διάρκεια του κοινοβουλευτικού ελέγχου, ότι «τον έναν χρόνο από τους δύο ήμασταν στην κυβέρνηση, αλλά την εξουσία τώρα αρχίζουμε να την παίρνουμε». Όπως ανέφερε ο Πολάκης, αποτελεί ζήτημα το ποιος έχει την πραγματική εξουσία και ποιος έχει την κυβέρνηση, ωστόσο «εμείς έχουμε βάλει σκοπό να πάρουμε την πραγματική εξουσία και θα την πάρουμε. Προσέξτε, σε αυτήν τη ζωή, σε αυτά τα χρόνια και όχι σε μια μελλοντική ύπαρξη». Ας του πει κάποιος ότι η ελπίδα είδε φως, μπήκε, αλλά βγήκε γρήγορα...
Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ Διευθυντής Έκδοσης: ΠΑΝΑΓΗΣ Δ. ΚΟΥΤΟΥΦΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης: ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΙΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Aρχισυνταξία: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ, ΒΑΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ Υπεύθυνος Ύλης: ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ
Οικονομικός Διευθυντής: ΜΑΡΚΟΣ ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ Εμπορικό Τμήμα: ΜΑΝΘΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ Tηλέφωνα - Fax: 210 68.98.448 210 68.98.226 Εκτύπωση: IRIS ΑΕΒΕ
D.A. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ Α.Ε.» ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ 40 σελίδες - 2,00 ΓΡΑΦΕΙΑ: Λεωφ. Βουλιαγμένης 273, T.K. 17236, Άγιος Δημητριος, Κωδικός: 3107 Tηλ.: 210 68.98.448, Fax Σύνταξης: 210 68.91.046 e-mail: topontiki1@yahoo.gr internet: http://www.topontiki.gr
«ΠΟΝΤΙΚΙ» Πολιτική - Σατιρική και
Αποκαλυπτική εφημερίδα
•Για τη συνδρομή σας αρκεί ένα τηλεφώνημα στο 210-68.98.448. «ΠΟΝΤΙΚΙ» το... «ΠΟΝΤΙΚΙ» Σας! (Από το... 1979, ε;)
Τον περασμένο χρόνο (2015) στην Ελλάδα έφτασαν πάνω από 850.000 άνθρωποι (πρόσφυγες από περιοχές πολέμου, αλλά και οικονομικοί μετανάστες). Καθώς οι ροές προς Ιταλία και Ισπανία περιορίστηκαν, ο προσφυγικός / μεταναστευτικός όγκος κατευθύνθηκε προς την Τουρκία, όπου εκατομμύρια άνθρωποι περιμένουν τη σειρά τους για επιβίβαση προς το ελληνικό - ευρωπαϊκό έδαφος. Τι μπορεί να κάνει – και με ποια οικονομικά μέσα – η ελληνική κυβέρνηση, από τη στιγμή μάλιστα που μία-μία οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιορίζουν τον αριθμό των προσφύγων που μπορούν να υποδεχτούν; Ακόμη και αν ληφθούν σκληρές και απάνθρωπες αποφάσεις – για δημιουργία κλειστών «στρατοπέδων» φιλοξενίας –, πρέπει να εξευρεθούν χρήματα, τα οποία η ελληνική κυβέρνηση δεν διαθέτει, καθότι οι δανειστές με την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου μαζεύουν από την ελληνική πιάτσα και τα ρέστα…
ΜπορεΙ να «τάραξαν» τα νερά οι δηλώσεις του βουλευτή Ιάσωνα Φωτήλα περί ανάγκης συμπόρευσης του Ποταμιού με τη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη, ωστόσο όσοι είχαν δει από κοντά τη θερμή και «προφητική», όπως αποδείχθηκε, αγκαλιά που είχαν οι δυο τους στους διαδρόμους της Βουλής δεν εξεπλάγησαν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατευθυνόταν στην αίθουσα της Γερουσίας για την πανηγυρική ομιλία του, μια ημέρα μετά την επικράτησή του στις «γαλάζιες» εκλογές. Ο δρόμος του διασταυρώθηκε με εκείνον του Ιάσωνα Φωτήλα, και εκτός από τα συγχαρητήρια, όλοι θυμούνται τον θερμό εναγκαλισμό που είχε ο νέος αρχηγός της Ν.Δ. με τον βουλευτή του Ποταμιού. Και ύστερα ήρθαν οι... μέλισσες για την αποτελεσματικότητα και τον ρεαλισμό του Κυριάκου...
E
τα μουστάκια των παναθηναϊκών φρονημάτων βουE Και λευτών γέλασαν όταν άκουσαν τον Κερκυραίο «γαλάζιο» κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο Νίκο Δένδια να αναφέρεται σε... τρίφυλλο! Όχι δεν εννοούσε το σύμβολο του Παναθηναϊκού, που όπως λένε και οι οπαδοί του είναι «βαρβάτο και ωραίο», αλλά το τρισέλιδο φυλλάδιο της τροπολογίας Παππά, με την οποία αυξήθηκαν τα μέλη του ΕΣΡ από 7 σε 9. «Τα λίγα λεπτά που πρόλαβα να κοιτάξω αυτό το τρίφυλλο», είπε ο Νίκος Δένδιας σε μια αποστροφή του λόγου του και οι συνειρμοί ήταν άμεσοι... από τις λίγες, αν και δεν του φαίνεE «ΜπαλαδΟφατσα» ται, αποδεικνύεται ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, αφού όπου
σταθεί και όπου βρεθεί δεν χάνει χρόνο και παρομοιάζει τα «πάντα όλα» με ποδοσφαιρικούς αγώνες. Τελευταίο «επεισόδιο» το σχόλιό του με το οποίο σύγκρινε την απόδοση προηγούμενων κυβερνήσεων με εκείνες του ΣΥΡΙΖΑ. «Σε σχέση με την προ 2010 εποχή είναι σαν να συγκρίνουμε τη Μπάγερν Μονάχου με τον... Φωστήρα Κολοπετινίτσας», βρήκε να πει ο υπουργός Οικονομικών, έστω και αν «πάντρεψε» τον Φωστήρα, την ιστορική ομάδα του Ταύρου, την επονομαζόμενη και «Φονέα των Γιγάντων», με το χωριό που κάποτε λεγόταν Κολοπετινίτσα...
«Καράβι χωρίς καπετάνιο η Ε.Ε.» Σε άρθρο με τίτλο «Ε.Ε.: Καράβι χωρίς καπετάνιο» η γερμανική οικονομική εφημερίδα «Handelsblatt» σχολιάζει ότι «μισός χρόνος προσφυγικής κρίσης ήταν αρκετός για να θέσει σε μεγάλο κίνδυνο θεμελιώδη κεκτημένα της Ε.Ε.: την ελευθερία μετακίνησης και τη δίχως σύνορα διακίνηση προϊόντων στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά». Η αρθρογράφος της γερμανικής εφημερίδας, αναζητώντας τους υπαιτίους, επιτίθεται (άδικα θεωρούμε) στον Έλληνα πρωθυπουργό λέγοντας ότι ο Αλέξης Τσίπρας «είτε δεν είναι ικανός είτε δεν είναι πρόθυμος να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. προς την Τουρκία και να μεριμνήσει εκεί για τη δημιουργία σωστών κέντρων υποδοχής». Κοιτώντας τριγύρω και, το κυριότερο, ρίχνοντας μια
ματιά στον ελληνικό χάρτη, η αρθρογράφος της γερμανικής εφημερίδας θα μπορούσε εύκολα να αντιληφθεί ότι οι κατηγορίες προς τον Έλληνα πρωθυπουργό – τον σημερινό, τους προηγούμενους αλλά και τους επόμενους – είναι απολύτως αβάσιμες και άδικες για έναν πολύ απλό λόγο: το εύρος και η ποικιλία της ελληνικής ακτογραμμής είναι αδύνατο να «σφραγιστεί», όπως ίσως έχουν στο μυαλό τους οι γερμανικοί εγκέφαλοι. Ακόμη κι αν ληφθεί η απόφαση η Ακτοφυλακή να βυθίζει τα δουλεμπορικά πλοιάρια, πολλά απ’ αυτά θα διαφεύγουν και θα αποβιβάζουν στο ελληνικό (ευρωπαϊκό) έδαφος ανθρώπους τόσο απελπισμένους που είναι διατεθειμένοι να παίξουν κορώνα γράμματα τη ζωή τους και τις ζωές των παιδιών τους.
15
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΞΥΛΟ
Αριστερά δακρυγόνα… Να λοιπόν που το «ξύλο» και η «καταστολή» δεν είναι προνόμιο των δεξιών, των σοσιαλδημοκρατικών και εν γένει των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων. Το ξύλο και η καταστολή, όπως διαπίστωσαν χτες στην Κοζάνη (και) οι αγρότες, είναι προνόμιο της εξουσίας, στην προκειμένη περίπτωση της εξουσίας της «Αριστεράς» του ΣΥΡΙΖΑ. Όσο, λοιπόν, προσπαθούν οι αριστεροί μας υπουργοί να πείσουν ότι τα κλομπ, οι ψεκαστήρες και τα δακρυγόνα της Αριστεράς κρύβουν μιαν άλλη… ποιότητα, ακροβατούν επικίνδυνα στο όριο της γελοιότητας.
ΑΓΡΟΤΕΣ ΣΤΑ ΚΑΓΚΕΛΑ
Λόγος και ράβδος
άλλωστε μπορεί να ξεχάσει ότι από το βήμα της E Ποιος Ολομέλειας ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αποκάλυψε παλιότερα ότι σε συνομιλία του με την Άνγκελα Μέρκελ, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, παρομοίασε τις δυο πλευρές με την Μπάγερν και την Μπαρτσελόνα. «Είναι σαν να είστε εσείς η Μπάγερν και εμείς η Μπαρτσελόνα και να μην μας επιτρέπετε να χρησιμοποιούμε ούτε τον Νεϊμάρ, ούτε τον Μέσι», είχε πει τότε ο Τσακαλώτος... ΒρυξΕλλες θέλουν να βρεθεί γρήγορα μια λύση προE Οικειμένου να προχωρήσει η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, υποστήριξε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. «Η Κομισιόν, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και η ΕΚΤ θέλουν να βρεθεί λύση γρήγορα», είπε ο υπουργός Οικονομικών, λέγοντας μάλιστα ότι τον εξέπληξε ευχάριστα η στάση των «βόρειων» υπουργών Οικονομικών (Σόιμπλε, Ντάισελμπλουμ, Στουμπ), καθώς «τα αυτιά τους ήταν ανοιχτά και μου δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι άκουσα ανθρώπους που έψαχναν λύσεις». ωστόσο, τα «καρφιά» του προς την πλευρά του E ΠΕταξε, ΔΝΤ αναφέροντας πως θα υπάρξει πρόβλημα αν το Ταμείο καθυστερήσει τη διαδικασία της αξιολόγησης. Το πρόβλημα, όπως είπε ο Τσακαλώτος, δεν είναι αν θα είναι μέσα στο πρόγραμμα το ΔΝΤ αλλά «αν θέλει να καθυστερήσει τη διαδικασία», συμπληρώνοντας πως η αίσθησή του είναι ότι το ΔΝΤ δεν έχει αξιολογήσει την ελληνική πρόταση. Τόνισε πάντως ότι «η ισχυρή προτίμηση της κυβέρνησης είναι να τελειώσουμε γρήγορα. Τους έχουμε κάνει την πρότασή μας. Θα μας πουν αν αυτό είναι βιώσιμο ή όχι και θα κάνουμε αντιπροτάσεις». Στην πρόταση που έχει καταθέσει το ΠΑΣΟΚ για σύσταση εξεταστικής επιτροπής, η οποία θα εξετάσει από το 2000 έως και σήμερα την κατάσταση της οικονομίας που οδήγησε στα μνημόνια, επανέφερε η πρόεδρος του Κινήματος Φώφη Γεννηματά ύστερα από τη συνέντευξη του Γιάνη Βαρουφάκη, το βράδυ της Τρίτης, στον ΣΚΑΪ. Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, στη δήλωσή της, τόνισε ότι ακόμη περιμένει την απάντηση του Αλέξη Τσίπρα και της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας για το θέμα, αλλά και το αν η Ν.Δ. με τον νέο της αρχηγό Κυριάκο Μητσοτάκη θα στηρίξει την πρόταση αυτή.
E
η κυβέρνηση θα σωριαστεί με γδούπο, προέE ΣΥντομα βλεψε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης σε τοπικά μέσα των Ιωαν-
Οι φήμες λένε ότι... 4 Όσο περνάει ο καιρός τόσο πιο κοντά στην εκδοχή ότι ήταν στημένη η αναβολή των «γαλάζιων» εκλογών του Νοεμβρίου έρχονται οι συνεργάτες του Βαγγέλη Μεϊμαράκη… και πιέζουν να ερευνηθεί αυτή η υπόθεση σε βάθος. Εκείνη τη στιγμή, λένε, ο Βαγγέλης ήταν ανίκητος… και βλέπουν σκοπιμότητα. 4 Τελικά δεν ήταν γυμνάστρια το νέο πρόσωπο στη ζωή πρώην κορυφαίου πολιτικού, αλλά μια Ολλανδέζα που ζει και δουλεύει στη χώρα μας… εκεί κατά Σχοινιά!!! 4 Η Τράπεζα της Ελλάδος, με εντολή Ντράγκι και υπογραφή Στουρνάρα, έδωσε 17 δισ. ευρώ (!!!) για την αγορά κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ, στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης – από το οποίο οι εταίροι έχουν εξαιρέσει τη χώρα μας!!!
νίνων και αμέσως μετά βρέθηκε στον δρόμο με τους αγροτοκτηνοτρόφους. Ο επικεφαλής της ΛΑΕ παραστάθηκε στην προσυγκέντρωση στη γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη, στα Ιωάννινα, χαιρετίζοντας τις κινητοποιήσεις. Όπως υποστήριξε μαζί με τους συνταξιούχους, τους επαγγελματίες και όλους τους πολίτες, «θα μπλοκάρουν το αντιασφαλιστικό έκτρωμα της κυβέρνησης». φοιτήτριες και δώδεκα φοιτητές επελέγησαν E Tεσσερις να συμμετάσχουν στο φετινό Πρόγραμμα Υποτροφιών Angelopoulos CGIU, που πραγματοποιείται για τέταρτη συνεχή χρονιά. Οι 16 συνολικά φοιτητές συνδέονται με 12 Σχέδια Πρωτοβουλιών που εγκρίθηκαν για το φετινό πρόγραμμα, μετά την αξιολόγηση 40 προτάσεων, από 108 υποψηφιότητες. Από τα 12 Σχέδια που επελέγησαν από την Επιτροπή Αξιολόγησης τα έξι αφορούν επιχειρηματικότητα/κοινωνική δράση, τα τέσσερα ανάπτυξη στον πρωτογενή τομέα, ενώ δυο κινούνται στον χώρο της κοινωνικής υγείας.
ξετρυπωνω
Τα σοβαρά επεισόδια που σημειώθηκαν στην Κομοτηνή (επίσης) χτες, πριν από τη συνάντηση που ήταν προγραμματισμένη να γίνει μεταξύ φορέων των αγροτών και του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλη Αποστόλου, ήταν – έχουμε την εντύπωση – αναμενόμενα για έναν απλό λόγο: κανείς – ούτε μια κυβέρνηση της Αριστεράς – δεν μπορεί να καταφέρει να προωθήσει αναίμακτα τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα που έχουν καταρτίσει οι δανειστές. Καθότι στόχος της εν λόγω ατζέντας δεν είναι ο εκσυγχρονισμός της ελληνικής οικονομίας και η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας, αλλά η συλλογή των πανωτοκίων, αυτοί που καταβάλλουν το τίμημα (στην προκειμένη περίπτωση οι αγρότες) κάποια στιγμή θα αντιδράσουν σ’ όποιον βρουν μπροστά τους. Και αυτοί οι οποίοι θα βρίσκονται απέναντι στην ελληνική κοινωνία δεν θα είναι οι επόπτες - τεχνοκράτες των δανειστών, αλλά οι εκπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης. Αυτοί θα δέχονται τις αντιδράσεις της ελληνικής κοινωνίας, η οποία, αφού δεν πείθεται από τον «αριστερό λόγο», θα αντιμετωπιστεί από τη ράβδο της «αριστεράς» εξουσίας. Έτσι άλλωστε συνηθίζει η (κάθε) εξουσία…
ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΒΑΤΑΣ
Τώρα κατάλαβαν… Είναι, τελικά, ανθρώπινο χαρακτηριστικό να αποστρέφει κανείς το βλέμμα του από το κακό, ειδικά αν δεν τον αφορά άμεσα. Επάνω ακριβώς σ’ αυτό το χαρακτηριστικό οικοδομείται και ο κοινωνικός αυτοματισμός, ο οποίος με λίγα λόγια περιγράφει την αδιαφορία (μας) απέναντι στο πρόβλημα, το βάσανο και την αδικία του άλλου. Κάπως έτσι, τα τελευταία χρόνια η μισή κοινωνία αδιαφόρησε για το πρόβλημα της άλλης μισής. Δημόσιο και ιδιωτικός τομέας, συνταξιούχοι και εργαζόμενοι, εργαζόμενοι και άνεργοι, μεταφορείς και μεταφερόμενοι και πάει λέγοντας. Ωστόσο, έπειτα από έξι συναπτά έτη «εξορθολογισμού», «εκσυγχρονισμού» και «μεταρρυθμίσεων», έχει επέλθει κατά τα φαινόμενα και το τέλος της αθωότητας: όλοι πλέον γνωρίζουν πολύ καλά πως όλοι αυτοί οι «εκσυγχρονισμοί» κάποια στιγμή θα χτυπήσουν και τη δικιά τους πόρτα. Οι νεαροί (και νεαρές) δικηγόροι, μηχανικοί, συμβολαιογράφοι που εσχάτως κινητοποιούνται κατεβαίνοντας στο πεζοδρόμιο έχουν αντιληφθεί ότι οι «μεταρρυθμίσεις» που τους έχουν ετοιμάσει, δεν διαφέρουν και πολύ από αυτές που ήδη βιώνουν οι συνταξιούχοι, για παράδειγμα…
16
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
μικά συμφέρουσες για το Δημόσιο αφού οι εκπτώσεις ήταν εξαιρετικά χαμηλές, ιδιαίτερα για τα δεδομένα της αγοράς εκείνη την εποχή. Ξένα μελετητικά γραφεία που συμμετείχαν στον διεθνή διαγωνισμό άρχισαν να υποπτεύονται ότι κάτι περίεργο τρέχει όταν διαπίστωσαν ότι εναλλάξ οι ίδιες εταιρείες συμμετείχαν στους διαγωνισμούς προσαρμόζοντας τις εκπτώσεις σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Για να το κάνουμε λιανά, σύμφωνα με τις καταγγελίες που είναι γνωστές εδώ και πάνω από έναν χρόνο και στις διοικήσεις του ΕΚΧΑ, σε όποιους διαγωνισμούς συμμετείχαν μόνο ορισμένα ελληνικά γραφεία έστησαν τις προσφορές έτσι ώστε να μοιραστούν την πίτα των 500 εκατομμυρίων. Για παράδειγμα, η έρευνα έδειξε ίχνη συνεννόησης αφού εναλλάξ προσέφερε πότε το ένα γραφείο έκπτωση 1,5% και πότε το άλλο, με αποτέλεσμα να μοιράζονται την πίτα. Παράλληλα, σε όποιον διαγωνισμό συμμετείχαν και ξένα μελετητικά γραφεία, οι ίδιες ελληνικές εταιρείες έδιναν εκπτώσεις έως και 35% για να τους πετάξουν έξω από τη διαδικασία. Η πρακτική αυτή έγινε αντιληπτή από τους ξένους, οι οποίοι προχώρησαν σε καταγγελία προς την Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. (ΕΚΧΑ) για προσυμφωνημένες προσφορές, «παγώνοντας» έτσι επί της ουσίας τη διαγωνιστική διαδικασία. Η ΕΚΧΑ μετά την αποκάλυψη ότι κάποιοι έστησαν τους 22 από τους 28 διαγωνισμούς ζήτησε γνωμοδότηση για το εάν υποχρεούται να κατοχυρώσει τους διαγωνισμούς ή μπορεί να τους ακυρώσει και οι γνωμοδοτήσεις συνηγορούν στην ακύρωσή τους.
20% και να κατοχυρώσουν τις 22 από τις 28 συμβάσεις! Η διαδικασία αυτή, βέβαια, θα ήταν έωλη και νομικά αβάσιμη αφού δεν προβλέπεται με την ολοκλήρωση των προσφορών και του διαγωνισμού μια μειοδότρια εταιρεία από 1,5% έκπτωση να προσφέρει ξαφνικά 20% για να καπαρώσει οπωσδήποτε το έργο και ενώ ελέγχεται για προσυμφωνημένες προσφορές. Στην ίδια κατεύθυνση, βέβαια, πίεζαν και άλλοι παράγοντες, ισχυριζόμενοι ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει νέα καθυστέρηση. Τελικά, ο Πάνος Σκουρλέτης, σε συνεργασία και με άλλα κυβερνητικά στελέχη, αποφάσισε την επαναπροκήρυξη των μελετών αφού οποιαδήποτε άλλη απόφαση θα έβαζε το έργο σε περιπέτειες και θα συνεπαγόταν μεγάλη καθυστέρηση λόγω των προσφυγών που θα έκαναν οι εταιρείες που έπεσαν στη λούμπα των στημένων διαγωνισμών.
Οι παπαριές εδώ πληρώνονται...
Τα αβάσταχτα πάθη του κτηματολογίου Στον αέρα οι στημένοι διαγωνισμοί που έγιναν το 2013 Οι αμαρτίες του παρελθόντος, και μάλιστα του πολύ πρόσφατου, πληρώνονται ακριβά και αυτό ισχύει και για το πολύπαθο κτηματολόγιο αφού τελικά οι στημένοι διαγωνισμοί που έγιναν το 2013 βρίσκονται στον «αέρα» και θα πρέπει να επαναπροκηρυχθούν για να μην έρθουν τα χειρότερα.
Σ
ύμφωνα με πληροφορίες του «Π», η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε αυτήν τη λύση κατέληξε, στην επαναπροκήρυξη δηλαδή του διαγωνισμού γνωστού και ως «ΚΤΗΜΑ 13», προϋπολογισμού 572 εκατομμυρίων ευρώ, που αφορά την κτηματογράφηση 16 εκατομμυρίων δικαιωμάτων, δηλαδή του 65% της συνολικής έκτασης της χώρας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το έργο για μια ακόμα φορά θα καθυστερήσει και τίθεται, πλέον, εν κινδύνω η μοναδική, ίσως, μνημονιακή υποχρέωση που κάθε κυβέρνηση θα έπρεπε να τηρήσει κατά γράμμα, αυτή της ολοκλήρωσης του κτηματολογίου μέσα σε τέσσερα χρόνια, το 2020. Πηγές του υπουργείου ΠΕΝ επι-
Στη λύση τής επαναπροκήρυξης κατέληξε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
σημαίνουν, πάντως, ότι θα επιδιωχθεί πιο ευέλικτη διαδικασία, ενώ υπογραμμίζουν ότι έτσι κι αλλιώς το έργο θα καθυστερούσε από τις προσφυγές σχημάτων που είχαν καταθέσει προσφορές στον διαγωνισμό και διαπίστωσαν ότι η τράπουλα ήταν σημαδεμένη.
Πώς στήθηκαν οι διαγωνισμοί Οι 28 διαγωνισμοί προκηρύχθηκαν τον Οκτώβριο του 2013 και υποβλήθηκαν 61 προσφορές από 20 διαγωνιζόμενα σχήματα. Ω του θαύματος, όμως, για τις 22 από τις 28 συμβάσεις οι μεγαλύτερες εκπτώσεις που δόθηκαν ήταν από 2,1% έως 5,5%, ενώ στις υπόλοιπες έξι συμβάσεις οι μεγαλύτερες εκπτώσεις κυμαίνονταν από 20% έως 35%. Εν ολίγοις, η συντριπτική πλειονότητα των προσφορών δεν ήταν οικονο-
«Μάχη» στο παρασκήνιο Στο παρασκήνιο, βέβαια, και μετά την αποκάλυψη ότι οι διαγωνισμοί του 2013 ήταν στημένοι, ασκήθηκαν πολύ ισχυρές πιέσεις προκειμένου οι ίδιες εταιρείες που έκαναν το στημένο παιχνίδι και εμφανίζονταν ως μειοδότες να πουν τώρα «συγγνώμη, λάθος», να προσφέρουν έκπτωση
Το αγκάθι των δασικών χαρτών Το μεγαλύτερο πρόβλημα, πάντως, για το κτηματολόγιο παραμένει το θέμα των δασικών χαρτών αφού το 2013 η τότε κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου επέλεξε να προχωρήσει στην προκήρυξη των μελετών κτηματογράφησης χωρίς να έχει προβλέψει την εκπόνηση μελετών για τη σύνταξη των δασικών χαρτών! Και έκανε αυτήν την επιλογή ενώ και οι πέτρες γνωρίζουν ότι σε μια χώρα όπως η Ελλάδα απαραίτητη προϋπόθεση για τη σύνταξη του κτηματολογίου είναι οι δασικοί χάρτες και η οριοθέτηση του αιγιαλού. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις όμως επέλεγαν πάντα την αντίστροφη μεθοδολογία παρά τις επισημάνσεις που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια από τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς. Να σημειωθεί ότι τις τελευταίες δεκαετίες μόλις το 1% των δασικών χαρτών που έχουν εκπονηθεί, έχει κυρωθεί οριστικά! Παράλληλα, δεν έχει αναρτηθεί και κυρωθεί το 30% των δασικών μελετών που έχουν ολοκληρωθεί, ποσοστό που καλύπτει το 60% των δασικών οικοσυστημάτων.
Πολιτική
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 IAΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
17
www.topontiki.gr
Tρία σενάρια για τη ΔΕΗ Υπουργείο Eνέργειας και ΔΕΗ επεξεργάζονται εναλλακτικές προτάσεις στη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς Για γερά νεύρα είναι οι κινήσεις που γίνονται στη σκακιέρα της ενέργειας και με δεδομένη τη μνημονιακή υποχρέωση για μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ κατά 25% μέχρι το 2018 και κατά 50% στη λιανική και χονδρική αγορά το 2020.
Α
ν και η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί σενάρια για «μικρή ΔΕΗ» και πώληση παραγωγικών μονάδων και αν και το θέμα του ΑΔΜΗΕ θεωρείται μια πρώτη νίκη στο πλαίσιο αυτό, το δεδομένο είναι ότι οι δανειστές εμμέσως πλην σαφώς θα επιχειρήσουν με κάθε μέσο να οδηγήσουν τα πράγματα στην αρχική τους θέση περί πώλησης στεγνά και καθαρά μονάδων με το κλειδί στο χέρι. Η νέα τακτική που ακολουθεί ο Πάνος Σκουρλέτης είναι, με εναλλακτικές προτάσεις και σχέδια, η κυβέρνηση να επιτύχει τους στόχους που περιγράφονται στη συμφωνία χωρίς να χρειαστεί να κάνει πίσω σε μια από τις κεντρικές κόκκινες γραμμές της. Στο πλαίσιο αυτό και προκειμένου η πολιτική του υπουργείου στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς να μην περιορίζεται στην απόρριψη των προτάσεων, επεξεργάζονται εναλλακτικά σενάρια, πάντα σε συνεννόηση με τη διοίκηση της ΔΕΗ που θα κληθεί να πάρει και το οικονομικό βάρος των όποιων αποφάσεων.
Το μοντέλο ΝΟΜΕ Το υπουργείο Ενέργειας επεξεργάζεται τρία σενάρια και το πρώτο που θα μπει σε ισχύ αναμένεται να είναι η συμφωνία για το μοντέλο ΝΟΜΕ, τις δημοπρασίες δηλαδή λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας, αλλά μόνο για ενάμιση χρόνο και μέχρι να υπάρξει συμφωνία για τα άλλα σενάρια που επεξεργάζεται η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ. Οι ΝΟΜΕ θα είναι το «όχημα» το οποίο θα δώσει πρόσβαση σε προμηθευτές στο λεγόμενο «καλάθι» του φθηνού παραγωγικού μείγματος της ΔΕΗ, με το επιχείρημα ότι έτσι θα υπάρξουν συνθήκες ανταγωνισμού στη χονδρεμπορική αγορά. Ένα σενάριο εξαιρετικά δύσκολο για την Ελλάδα, γεγονός που πλέον έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται και οι θεσμοί, αλλά που μπορεί να αποτελέσει μια πρώτη λύση προκειμένου να μην υπάρξουν νέες ισχυρές πιέσεις
για λύσεις τύπου «μικρή ΔΕΗ». Το ζητούμενο σε αυτήν την πρώτη λύση ανάγκης είναι σε τι επίπεδο μπορούν να κινηθούν οι τιμές στις δημοπρασίας με δεδομένο το κόστος της λιγνιτικής ενέργειας της ΔΕΗ συν ένα ποσοστό κέρδους που θα πρέπει να έχει η εταιρεία. Όσοι γνωρίζουν καλά την αγορά ενέργειας επισημαίνουν πάντως ότι, εάν περάσει το σενάριο των ΝΟΜΕ, μπορεί να σταθεί μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα, διαφορετικά οι πιέσεις από τους δανειστές θα αρχίσουν να είναι ιδιαίτερα ισχυρές. Και είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη οι θεσμοί έχουν διατυπώσει έντονους προβληματισμούς για το εάν με το μοντέλο αυτό θα μπορέσει να επιτευχθεί η μνημονιακή υποχρέωση για τη «μεταφορά» του 50% των καταναλωτών της ΔΕΗ σε εναλλακτικούς παρόχους.
Κοινοπρακτικό σχήμα Το δεύτερο σενάριο που βρίσκεται
Οι δανειστές επιμένουν στην αρχική τους θέση για πώληση μονάδων με το κλειδί στο χέρι
επί τάπητος και σε συνδυασμό με την περιορισμένη χρονικά λειτουργία των ΝΟΜΕ είναι η σύμπραξη της ΔΕΗ με ξένες εταιρείες σε υπάρχουσες αλλά και μελλοντικές μονάδες. Το σχέδιο που αφορά τη λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ στη Φλώρινα «Μελίτη 1» αλλά και τη δημιουργία και νέας μονάδας, της «Μελίτη» 2, προβλέπει τη δημιουργία ενός κοινοπρακτικού σχήματος στο οποίο η ΔΕΗ θα συμμετέχει με μειοψηφικό πακέτο και άλλη ιδιωτική εταιρεία με επενδυτικά κεφάλαια για την κατασκευή νέων υποδομών. Οι συζητήσεις γι’ αυτό το σενάριο έγιναν αρχικά με Γάλλους, οι οποίοι όμως ξεκαθάρισαν ότι δεν τους ενδιαφέρει η επένδυση στον λιγνίτη
και τώρα στο προσκήνιο βρίσκονται ρωσικές εταιρείες, με τις συζητήσεις να είναι προχωρημένες. Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ενός σχήματος με μειοψηφικό πακέτο της ΔΕΗ, η οποία θα προσφέρει τη σύγχρονη μονάδα «Μελίτη 1» καθώς και την άδεια για τη δεύτερη μονάδα «Μελίτη 2» ισχύος 540 MW. Προβλέπει ακόμα την παραχώρηση στους Ρώσους της εκμετάλλευσης του λιγνιτικού κοιτάσματος της Βεύης, το οποίο στη συνέχεια θα συνεισφέρουν στην κοινοπραξία, αλλά και τη χρηματοδότηση από τους Ρώσους της νέας μονάδας «Μελίτη 2». Στο τραπέζι παραμένει ακόμα και το σενάριο της ανταλλαγής μονάδων παραγωγής της ΔΕΗ με μονάδες ξένων εταιρειών ενέργειας, σενάριο το οποίο εξετάζει η επιχείρηση από το 2010 σε μια προσπάθεια να μην πουληθούν περιουσιακά στοιχεία. Το σχέδιο που εξετάζεται, είναι η παραχώρηση του ελέγχου λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ σε ξένη εταιρεία με αντάλλαγμα την αντίστοιχη παραχώρηση μονάδας της ξένης εταιρείας στη ΔΕΗ. Στον αντίποδα, οι δανειστές έχουν προτείνει μια ιδιότυπη ενοικίαση των μονάδων της ΔΕΗ από τρίτους μέσα από δημοπρασίες στις οποίες ο πλειοδότης θα αποκτά έναντι ενοικίου τον έλεγχο των μονάδων παραγωγής, με το λειτουργικό κόστος όμως να παραμένει στη ΔΕΗ… Αυτό σημαίνει με απλά λόγια ότι η ΔΕΗ θα χάσει τον έλεγχο των μονάδων, διατηρώντας όμως το κόστος λειτουργίας τους. Να σημειωθεί, τέλος, όσον αφορά τον ΑΔΜΗΕ, ότι έγινε το επόμενο βήμα για την παραχώρηση του 20% σε επενδυτή με την επιλογή της Lazard και του ΣΟΛ (Σώμα Ορκωτών Λογιστών) για την αποτίμηση του διαχειριστή ενέργειας.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά μας βλέπω στο σκοτάδι...
18
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Δυσοίωνο προβλέπεται το 2016 για την Άνγκελα Μέρκελ. Τουλάχιστον αυτό προβλέπουν οι μεγάλοι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι βλέπουν την άλλοτε «παντοδύναμη καγκελάριο» να απειλείται από την επιλογή της να υποδεχθεί περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες στη Γερμανία.
Τ
α πρόσφατα γεγονότα το βράδυ της Πρωτοχρονιάς στην Κολωνία, με τις δεκάδες καταγγελίες γυναικών, οι οποίες υποστηρίζουν ότι έπεσαν θύματα ομαδικών σεξουαλικών επιθέσεων από ομάδες ανδρών, μεταξύ των οποίων πολλοί μετανάστες, δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο το ίδιο άσχημο κλίμα για τη Μέρκελ, η οποία – σύμφωνα με μέτρηση της Citi Global Perspectives and Solutions – τον περασμένο Νοέμβριο είδε τη δημοτικότητά της να «καταρρέει» στο 49%, από 67% που είχε υπολογιστεί τον Αύγουστο. «Για πρώτη φορά έπειτα από μια δεκαετία στην εξουσία το πολιτικό μέλλον της Άνγκελα Μέρκελ ως καγκελαρίου της Γερμανίας βρίσκεται υπό αμφισβήτηση», τονίζει η διεθνής αναλύτρια Tina Fordham. Οι εντονότερες αντιδράσεις απέναντι στη Γερμανίδα καγκελάριο προέρχονται από το εσωτερικό του κυβερνητικού σχηματισμού και συγκεκριμένα του κόμματος των Χριστιανοκοινωνιστών, οι οποίοι έχουν την πλειοψηφία στο τοπικό κρατίδιο της Βαυαρίας. Το νότιο άκρο της γερμανικής Ομοσπονδίας και κυρίως η πόλη του Μονάχου από τις αρχές Αυγούστου έως και τα τέλη του ’15 δέχθηκε περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Η αρχική αλληλεγγύη των Γερμανών κατοίκων στο δράμα των προσφύγων σταδιακά μεταστρέφεται σε οργή. Η κριτική των τοπικών αρχών κατά της απόφασης της Μέρκελ «να δεχθεί ανεξέλεγκτο αριθμό προσφύγων από τις εμπόλεμες ζώνες της Μέσης Ανατολής» είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της ξενοφοβίας και των ακροδεξιών, ρατσιστικών κραυγών που εκπροσωπούνται από την οργάνωση PEGIDA.
Απόγονοι των ναζί… Το νεοσυσταθέν μόρφωμα, που ιδρύθηκε στη Δρέσδη από μια τοπική περιθωριακή οργάνωση ακροδεξι-
Όλο και πιο χαμηλά η Μέρκελ Υπό αμφισβήτηση λόγω της πολιτικής της στο προσφυγικό ών και νεοναζιστών, και μετά τα όσα συνέβησαν την Πρωτοχρονιά στην Κολωνία είδε τα ποσοστά του στις τελευταίες δημοσκοπήσεις να «εκτοξεύονται» στο 11% σε όλη τη Γερμανία, καλεί σε ένα πανευρωπαϊκό συλλαλητήριο μισαλλοδοξίας και ξενοφοβίας σε «όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις», στις 6 Φεβρουαρίου. «Η πολιτική των ανοικτών συνόρων της Άνγκελα Μέρκελ θα επιτύχει μόνο εάν συνοδευθεί από μια ολοκληρωμένη κοινωνική ενσωμάτωση των προσφύγων, που θα αναδεικνύει το πρόσωπο αλληλεγγύης της μεταπολεμικής Γερμανίας. Όμως, η καγκελάριος δεν θ’ αντέξει μια νέα Κολωνία», προειδοποιούν σε άρθρο τους οι «Financial Times». Άλλοι αναλυτές είναι της άποψης ότι τα περιθώρια για τη Μέρκελ έχουν περιοριστεί απελπιστικά και αργά ή γρήγορα θα υποχρεωθεί να πάρει αυστηρά μέτρα όσον αφορά τον αριθμό των προσφύγων που θα γίνονται δεκτοί στη Γερμανία. «Οι επιλογές της Μέρκελ στο προσφυγικό στο εσωτερικό της Γερμανίας και η αυστηρή κριτική που ασκεί στους εταίρους της στην Ευρωπα-
ϊκή Ένωση, οι οποίοι αρνούνται να φιλοξενήσουν πρόσφυγες στις χώρες τους, από τη μία μειώνει τους υποστηρικτές της στη Γερμανία και από την άλλη την κάνει αντικείμενο αυστηρής κριτικής στο εξωτερικό», αναφέρει ο Αμερικανός αναλυτής Ίαν Μπρέμερ στην έκθεσή του για την Παγκόσμια Κρίση το 2016.
Η «άρση» του Δουβλίνου; Στα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης η αποκάλυψη της εφημερίδας «Financial Times», σχετικά με την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να άρει τη Συνθήκη του Δουβλίνου 3, που επιβάλλει στους πρόσφυγες να αιτούνται άσυλο στην πρώτη χώρα εισόδου στην Ευρώπη, όπως και την επαναπροώθησή τους σε αυτή, στην περίπτωση που συλληφθούν δίχως άδεια παραμονής σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, αντιμετωπίστηκε με «ευφορία». Μόνο που η πραγματικότητα κρύβεται πίσω από τις λέξεις και τις Συνθήκες. Από τα τέλη του 2012 έχει διακοπεί η επαναπροώθηση παράτυπων μεταναστών από τα κράτη - μέλη
της Ε.Ε. στην Ελλάδα, μετά τις καταδίκες της χώρας μας για τις απάνθρωπες συνθήκες στα Κέντρα Κράτησης και μόλις πρόσφατα η Γερμανία άρχισε να εξετάζει την ανάκληση της συγκεκριμένης απόφασης. Συνεπώς αν η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει πράξη τις σκέψεις περί άρσης της Συνθήκης του Δουβλίνου, επί του πρακτέου είναι «δώρον άδωρο» για την Ελλάδα. Ο κίνδυνος για τη χώρα μας είναι να μετατραπεί σε μια απέραντη «αποθήκη ψυχών», με εκατοντάδες χιλιάδες εγκλωβισμένους πρόσφυγες και μετανάστες στην περίπτωση που οι υπόλοιποι εταίροι, αλλά και οι βόρειοι «γείτονές» μας στα Βαλκάνια (Σκόπια) κλείσουν τα σύνορά τους.
Αλληλεγγύη «μόνο στα λόγια» Όσο για την περιβόητη αλληλεγγύη της Ευρώπης και τα «μεγάλα» λόγια των εταίρων, οι αληθινές τους προθέσεις φαίνονται στην πράξη, από τον αριθμό των προσφύγων που έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, βάσει του ομώνυμου πολυδιαφημισμένου σχεδίου της Κομι-
σιόν... Μόλις 274 πρόσφυγες από τη Συρία και την Ερυθραία, σε σύνολο 160.000 ανθρώπων, όπως προβλέπει η συμφωνία. Επικριτικός κατά των Ευρωπαίων εταίρων ήταν και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, ο οποίος σε συνέντευξή του, την περασμένη Τρίτη, στην Deutsche Welle τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τα κατά καιρούς επικριτικά της σχόλια για τη χώρα μας, δεν έχει επιδείξει τη δέουσα υποστήριξη. «H Ελλάδα όχι μόνο επιθυμεί τη συμβολή της Frontex, αλλά υποστηρίζει και τη σύσταση μιας ευρωακτοφυλακής. Πολύ συγκεκριμένα, η ελληνική κυβέρνηση είχε ζητήσει 1.800 άτομα της Frontex να έρθουν στην Ελλάδα. Ώς σήμερα, και μετά από αρκετό διάστημα, έχουν έρθει μόλις 900. Από τα σκάφη της Frontex που έχουν ζητηθεί, δεν έχει έρθει ούτε το ένα τρίτο. Τα δε χρήματα για την προμήθεια 100 ηλεκτρονικών μηχανημάτων αναγνώρισης δακτυλικών αποτυπωμάτων Eurodac εγκρίθηκαν από την Ε.Ε. μόλις μετά από πέντε μήνες. Μόνο η Γερμανία ανταποκρίθηκε νωρίτερα και έστειλε 25 μηχανήματα». O Μουζάλας κατηγορεί για υποκρισία και την τουρκική κυβέρνηση, η οποία, ενώ διατείνεται ότι θα συνεισφέρει στον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών από τα παράλια της Μικράς Ασίας, επιτρέπει την ανεξέλεγκτη δράση των δουλεμπόρων. «Κάναμε τις τελευταίες 15 ημέρες 130 επαναπροωθήσεις στην Τουρκία. Στο ίδιο διάστημα έχουν έρθει από την Τουρκία 30.000 πρόσφυγες και παράτυποι μετανάστες. Η αναλογία αυτή οδηγεί σε αδιέξοδο. Θα πρέπει η Ευρώπη να δραστηριοποιηθεί ώστε οι επιστροφές να γίνονται γρήγορα και σε μεγάλους αριθμούς». Όσο για τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της κατασκευής των κέντρων καταγραφής, αλλά και τις ελλείψεις που παρατηρούνται ως προς τη σίτιση και στέγαση όσων μεταναστών δεν προέρχονται από κράτη που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, ο Γιάννης Μουζάλας φέρνει ως παράδειγμα τη σύσταση των hot spots, των κέντρων καταγραφής και κατανομής των προσφύγων: «Είναι αλήθεια ότι έχουμε καθυστερήσει να τελειώσουμε τα hot spots. Αλλά αυτό δεν θα έπρεπε να το δει κανείς σαν άλλοθι για να κουνά το δάχτυλο και να τιμωρήσει την Ελλάδα. Αντίθετα θα έπρεπε να το δει ως μια αφορμή για να βοηθήσει. Από την πλευρά της Γερμανίας έχουμε πάρει μεγάλη βοήθεια».
20
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Bγαίνει Κυριάκος, τρώω Ταγµατάρχη και πάω ΕΡΤ. (Γεια σου, ρε Σταύρακα)
πολιτικη
21
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Με Κωστή και Άδωνι venceremos για πλάκα...
κουζινα
22
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Η αρπαγή έξι αρχαίων αγαλμάτων... Πώς από την πατρίδα του Σπύρου Μαρινάτου βρέθηκαν (τυχαία;) στην εκλογική περιφέρεια του Αντώνη Σαμαρά του Παναγή Δ. Κουτουφά
Την ιστορία των έξι αρχαίων αγαλμάτων που βρέθηκαν πριν από τριάντα πέντε (35) χρόνια στον βυθό της θάλασσας, 300 μέτρα από την πανέμορφη παραλία Ξι, στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, και των οποίων την τύχη μετά την ανάσυρση κάλυπτε ένα πέπλο μυστηρίου, αναδεικνύει σήμερα «Το Ποντίκι», φέρνοντας στην επιφάνεια την περιπέτεια αυτών των αγαλμάτων που, αφού έγιναν λεία λαθρανασκαφέων και αρχαιοκαπήλων, γλίτωσαν και παρελήφθησαν από κρατικές υπηρεσίες, οι οποίες και τα εξαφάνισαν για περισσότερο από 30 χρόνια…
Τ
αυτόχρονα, έρχεται στην επιφάνεια και το κοινό αίσθημα και αίτημα των κατοίκων της περιοχής του Ληξουριού, οι οποίοι τριάντα πέντε χρόνια τώρα περιμένουν ότι τα αγάλματα αυτά θα γυρίσουν στην πατρίδα του μεγάλου Έλληνα αρχαιολόγου Σπύρου Μαρινάτου, τιμώντας έτσι τη μνήμη του και τη μεγάλη προσφορά του.
Είναι μια ιστορία που δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι τα ’χει όλα. Πάει πίσω στους ελληνιστικούς χρόνους (323 - 30 π.Χ.), αφού κάπου εκεί χρονολογούνται από τους αρχαιολόγους. Κατά πάσα πιθανότητα, όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου Πολιτισμού, τα αγάλματα αποτέλεσαν «αντικείμενο λεηλασίας από ελληνικό ναό και φορτώθηκαν σε ρωμαϊκό πλοίο που κατευθυνόταν προς την Ιταλία αλλά ναυάγησε» κάπου κοντά στην Κεφαλονιά. Έμειναν εκεί, χωρίς να ξέρουμε σήμερα πού ακριβώς βρισκόταν αυτό το ναυάγιο και για πόσες χιλιετίες, μέχρι που κάποιοι σύγχρονοι αρχαιοκάπηλοι μπόρεσαν να τα ανελκύσουν. Μόνο που η κακή τύ-
χη τα ’φερε έτσι και τα αγάλματα αυτά, σύμφωνα με την Κατερίνα Δελλαπόρτα (προϊσταμένη της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων 1998-2006), βρέθηκαν στον βυθό της θάλασσας στο Ξι, όπως «ορισμένα ενάλια ευρήματα, ...έχουν βρεθεί στον βυθό δεμένα με σκοινί, εικόνα που υποδεικνύει τη μεταφορά τους κάτω από τα ύφαλα κάποιου πλοίου» («Το Βήμα», Απρίλιος 2004), τονίζοντας συγκεκριμένα: «όπως συνέβη με την ομάδα ρωμαϊκών αγαλμάτων στη ακρωτήρι Ξι της Κεφαλονιάς». Φθάνοντας στο καλοκαίρι του 1980, κάποιοι ανύποπτοι παραθεριστές που κολυμπούσαν σε μια απόσταση 300 μέτρων από την παραλία του Ξι είδαν έκπληκτοι αυτά τα αγάλματα, γεγονός που κινητοποίησε τις αρμόδιες αρχές και την Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων, η οποία ανέσυρε τα ευρήματα: τρεις μαρμάρινες βάσεις κιόνων, δύο μαρμάρινα κιονόκρανα, καθώς και έξι μαρμάρινα αγάλματα, με στόχο να συντηρηθούν. Ήταν μια ατυχής στιγμή στην πολύχρονη ιστορία των αγαλμάτων γιατί συνάντησαν το σύγχρονο ελληνικό κράτος. Από τη μια μεριά συνάντησαν τη χαρά και τον ενθουσιασμό των κατοίκων που επί εβδομάδες έσπευδαν στο Λιμεναρχείο στο Λη-
Το άγαλμα απεικονίζει μια ντυμένη θνητή γυναίκα ή θεά με μακρύ χιτώνα ζωσμένο κάτω από το στήθος και ιμάτιο που καλύπτει την πλάτη και τον αριστερό ώμο. Ο τύπος του αγάλματος εχρησιμοποιείτο από τα κλασικά χρόνια για να απεικονίσει θεότητες
Το άγαλμα απεικονίζει ακέφαλο όρθιο γυμνό νέο που φέρει χλαμύδα στους ώμους, στον τύπο του Ερμή ή του Γανυμήδη. Στην πλήρη του μορφή, το άγαλμα στηριζόταν στην αριστερή πλευρά σε κορμό δένδρου, πάνω στον οποίο έπεφτε η χλαμύδα και ο οποίος εξασφάλιζε τη στήριξη του αγάλματος
Η περιπέτεια
ξούρι να θαυμάσουν τα ευρήματα αλλά από την άλλη αντιμετώπισαν την αδιαφορία του κράτους και μαζί το τέρας της γραφειοκρατίας. Τα παρέλαβαν οι αρμόδιοι με την υπόσχεση προς τους κατοίκους και τη δημοτική αρχή της πόλης ότι τα αγάλματα θα γυρίσουν στον τόπο που βρέθηκαν για να εκτεθούν σε μόνιμη βάση, σε ένα μουσείο που από εκείνη την εποχή ήταν στα σκαριά. Θα μπορούσε μάλιστα κάποιος να πει ότι αυτή η ελπίδα ότι τα αγάλματα θα γυρίσουν στον τόπο που βρέθηκαν, ήταν και η κινητήριος δύναμη για να κατασκευαστεί τελικά (ολοκληρώθηκε πριν από λίγα χρόνια) το μουσείο της πόλης. Και ήταν μια υπόσχεση που έδωσαν οι τότε αρμόδιοι ξέροντας ότι το Ληξούρι καθώς και η ευρύτερη περιοχή είναι ο τόπος που γεννήθηκε, μεγάλωσε και εργάστηκε για ένα μικρό διάστημα ο μεγάλος Έλληνας αρχαιολόγος Σπύρος Μαρινάτος και έτσι θα τιμούσαν τη μνήμη του.
Η εξαφάνιση Ήταν λοιπόν η στιγμή που άρχιζε η σύγχρονη περιπέτειά τους, μια περιπέτεια που σημαδεύεται από την αδιαφορία της πολιτείας, από τον πολύχρονο εγκλεισμό τους σε αποθήκες του υπουργείου Πολιτισμού (είναι άγνωστο πότε ακριβώς καθαρίστηκαν και συντηρήθηκαν), από τη γραφειοκρατία του Δημοσίου, αλλά και από τις ρουσφετολογικές και πελατειακές αντιλήψεις και σχέσεις που τελικά κυριάρχησαν για να αποφασιστεί πού θα πάνε τα αγάλματα και πού θα εγκατασταθούν… Μόνο που οι αντιλήψεις αυτές φαίνεται να έπαι-
Πρόκειται για ακέφαλο άγαλμα όρθιου γυμνού νέου στον τύπο του «Σατύρου», που συνοδεύεται από μικρό ζώο. Η χαλαρή κάμψη της μορφής απαντάται ήδη στις δημιουργίες του Πραξιτέλη κατά τον 4ο αι. π.Χ. και είναι ιδιαίτερα αγαπητή στους γλύπτες των ελληνιστικών χρόνων
ξαν κυρίαρχο ρόλο, αφού, αντί τα αγάλματα να επιστρέψουν στον τόπο που βρέθηκαν και στην πατρίδα που Σπύρου Μαρινάτου, βρέθηκαν – αρχικά με τη δικαιολογία της προσωρινής έκθεσης – στο Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, στην Πύλο, δηλαδή στην ιδιαίτερη πατρίδα και εκλογική περιφέρεια του Αντώνη Σαμαρά!!!
Η επανεμφάνιση Σύμφωνα λοιπόν με όσα αποκαλύπτονται στο ενδιαφέρον και έγκυρο περιοδικό «Κεφαλονίτικη Πρόοδος», που εκδίδει η δημοσιογράφος Αμαλία Αντ. Βουτσινά και το οποίο κυκλοφόρησε πριν από λίγες εβδομάδες, σε άρθρο το οποίο υπογράφει η Καλή Αλυσανδράτου και δημοσιεύεται στο τεύχος 17 Ιαν.-Μάρ. 2016, «…τα αγάλματα, που το φθινόπωρο του 1980 μεταφέρθηκαν στην Αθήνα προκειμένου να συντηρηθούν, κατέληξαν μετά τη συντήρησή τους, όχι βέβαια στον φυσικό τους χώρο στην Κεφαλονιά, αλλά... φυλασσόμενα σε εγκαταστάσεις του υπουργείου Πολιτισμού, μέχρι να “επανανελκυσθούν” το 2010, προκειμένου να αποτελέσουν τμήμα περιοδικής έκθεσης της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Φρούριο της Πύλου, βάσει εισήγησης της προϊσταμένης της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων κ. Αγγελικής Σίμωσι, από το 2008». Μάλιστα η αρθογράφος σημειώνει στο ίδιο άρθρο ότι «το 2010, ύστερα από ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Μουσείων, εγκρίθηκε η ίδρυση του Εθνικού Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Κτήριο Πασά στο Φρούριο Πύλου και έγινε μουσειολογική μελέτη των περιοδικών εκθέσεων που θα φιλοξενούνταν. Έτσι, πριν από αρκετά χρόνια
Aκέφαλο άγαλμα όρθιου γυμνού νέου, του οποίου λείπει το δεξί χέρι και τα πόδια από τη μέση της κνήμης και κάτω. Στον αριστερό ώμο πέφτει ιμάτιο που συστρέφεται γύρω από το ίδιο χέρι
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
23
www.topontiki.gr
Μια άλλη εκδοχή Σατύρου είναι και αυτή που απεικονίζει όρθιο γυμνό νέο σε μια περίπου χορευτική κίνηση, που φορά κοντή χλαμύδα ή δορά ζώου. Οι Σάτυροι, οι Μαινάδες, οι Νύμφες και άλλες διονυσιακές μορφές σε συμπλέγματα ήταν αγαπημένα θέμα της ελληνιστικής γλυπτικής και αργότερα συχνή επιλογή για τη διακόσμηση των κήπων στις πλούσιες ρωμαϊκές επαύλεις
μεταφέρθηκαν και τα ευρήματα του Ξι στο Μουσείο Καλαμάτας, όταν θέλησαν να πραγματοποιήσουν τα εγκαίνια της έκθεσης Εναλίων Αρχαιοτήτων και έκτοτε από τον Αύγουστο του 2012... κοσμούν τις βιτρίνες τού εκεί Μουσείου, αφού όπως φαίνεται παγιώθηκε η κατά τα άλλα “περιοδική έκθεση” και παραμονή τους στην Καλαμάτα.» Δηλαδή μεταφραζόμενο, σύμφωνα με την νεοελληνική αντίληψη των πραγμάτων, τα αγάλματα αυτά έχασαν τον δρόμο τους για την Κεφαλονιά και το Ληξούρι, γιατί από 2009, όταν υπουργός Πολιτισμού σ’ αυτήν τη χώρα ήταν ο μετέπειτα πρωθυπουργός, όλα φαίνεται να περιστρέφονταν γύρω από τη Μεσσηνία…την εκλογική του περιφέρεια. Φαίνεται ότι δεν ήταν μόνο η στελέχωση του Μουσείου της Ακρόπολης με Μεσσήνιους, οι διορισμοί δηλαδή που έγιναν με ρουσφετολογικά κριτήρια, αλλά ήταν με την ίδια αντίληψη που οργανώθηκε η αποκοπή των 6 ρωμαϊκών αγαλμάτων από τον τόπο που βρέθηκαν (Κεφαλονιά) και η μεταφορά τους με τη δήθεν δικαιολογία ότι θα εκτεθούν προσωρινά στο Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων της Πύλου, στο πλαίσιο της έκθεσης «Ναυάγια», όπου υπάρχουν μέχρι και σήμερα, συμπλη-
Άγαλμα καθιστής ανδρικής μορφής, στον τύπο του θεού Σάραπη ή Σέραπη. Η θεότητα αυτή υπήρξε στα χρόνια των ελληνιστικών βασιλείων. Το άγαλμα φαίνεται να δημιουργήθηκε με πρότυπο το αντίστοιχο λατρευτικό στο ιερό της Αλεξάνδρειας, του 3ου αιώνα π.Χ. Παρά την ελλιπή διατήρησή του, παρουσιάζει τα βασικά χαρακτηριστικά, ενώ φαίνεται ότι συνοδευόταν από τον σκύλο Κέρβερο. (Σώζεται μόνο η προεξοχή στη βάση όπου θα στεκόταν)
ρώνοντας έτσι το καλοκαίρι τέσσερα χρόνια!!!
Προσωρινότητα αλλά… μόνιμη! Έτσι πίσω από την πλάτη των κατοίκων της περιοχής στο Ληξούρι, οι οποίοι πολλές φορές σε δημόσιες συζητήσεις, είτε με τις τοπικές αρχές είτε με τις κρατικές αλλά και με τους εκπροσώπους τους στη Βουλή, έθεταν το θέμα αυτό και μάλιστα ταυτόχρονα με την εξέλιξη κατασκευής του νέου μουσείου, είχαν δρομολογηθεί διαφορετικά σχέδια. Ο Α. Σαμαράς είχε άλλο σχεδιασμό από τη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα στο υπουργείο Πολιτισμού, το 2009. Δρομολόγησε – όπως φαίνεται – και δημιουργία και ενίσχυση του Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στην Πύλο. Και φαίνεται ακόμη ότι αυτό ήταν ένα θέμα το οποίο παρακολουθούσε προσωπικά για καιρό, ακόμη και όταν ανέλαβε αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας και μετά πρωθυπουργός με υπουργό Πολιτισμού τον Τζαβάρα. Έτσι τον Αύγουστο του 2012 εγκαινίαζε με φωτογράφους, φλας, κάμερες, ζωντανές συνδέσεις και παράτες το Μουσείο στην Πύλο. Επισήμως δεν γνωρίζουμε να υπήρξε κάποια αντίδραση εκείνη την περίοδο από τις κρατικές και τοπικές αρχές, πέρα από την αντίδραση του πρώην υφυπουργού και πρώην βουλευτή Κεφαλονιάς Πέτρου Αλιβιζάτου, ο οποίος πρέπει να
Μισή ντου ζίνα αγάλματα τα χάσαν , χαράματαε
σημειώσουμε ήταν και προσωπικός φίλος του Αντώνη Σαμαρά… Φαίνεται ότι και αυτή η προσπάθεια του Αλιβιζάτου, η οποία εξελίχθηκε μετά τα εγκαίνια του μουσείου και της προσωρινής έκθεσης, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα και εκεί προφανώς διαπιστώθηκε ότι η προσωρινότητα ήταν πρόσχημα και για τις υπηρεσίες του υπουργείο Πολιτισμού και για τον Σαμαρά… Πάνω απ’ όλα έμπαιναν οι πελατειακές σχέσεις. Στο άρθρο της στην «Κεφαλονίτικη Πρόοδο» η Καλή Αλυσανδράτου αναφέρεται αναλυτικά στην προσπάθεια του Πέτρου Αλιβιζάτου, επισημαίνοντας τα εξής: «Μια σημαντική παρέμβαση στα χρόνια αυτά που πέρασαν είχε τολμήσει με έγγραφά του ο π. υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Πέτρος Αλιβιζάτος. Αρχικά, στις 7.3.2012 και στη συνέχεια στις 23.10.2012, παρενέβη προς τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού “για την απόδοση, μεταφορά και έκθεση στην Κεφαλονιά των έξι αγαλμάτων που είχαν ανελκυσθεί από το ρωμαϊκό ναυάγιο στο Ακρωτήριο Ξι της Παλικής”». Τονίζει μάλιστα ότι «ακολουθώντας το πνεύμα της τοπικής ΛΕ’ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και των τοπικών αρχών, ο κ. Αλιβιζάτος ζητούσε “τη λήψη όλων των κατά νόμο προβλεπόμενων γνωμοδοτήσεων και αποφάσεων, προκειμένου ο ενάλιος αυτός θησαυρός της Κεφαλονιάς να ενωθεί με τα υπόλοιπα δείγματα
ρωμαϊκής και ελληνιστικής γλυπτικής του Μουσείου Αργοστολίου το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2013 και να αποτελέσει μία κεντρομόλο δύναμη για όλες τις αρχαιότητες της νήσου που έχουν εκπατριστεί”».
«Η αρπαγή» Και έκτοτε άκρα του τάφου σιωπή… H προσωρινότητα γίνεται μονιμότητα και επικρατούν οι πελατειακές σχέσεις και η ρουσφετολογική αντίληψη προς άγρα ψήφων και ενίσχυση των εκλογικών κομματικών δυνάμεων. Τίθεται λοιπόν κατά κάποιον τρόπο επιτακτικά και πάλι το ζήτημα της επαναφοράς των έξι αγαλμάτων στον τόπο που βρέθηκαν και σώθηκαν από τα χέρια των αρχαιοκαπήλων. Μια επαναφορά που θα αποτελέσει μια δικαίωση και μια ενίσχυση της πόλης του Ληξουριού, η οποία έχει υποστεί σοβαρές συνέπειες από την εφαρμογή του «Καλλικράτη» και από τους σεισμούς 2014, και βεβαίως μια πράξη τιμής στη μνήμη του μεγάλου αρχαιολόγου Σπύρου Μαρινάτου. Είναι μια ευκαιρία πάντως να τελειώσει και αυτή η περιπέτεια των έξι αγαλμάτων… μέσα στους αιώνες. Αφού γλίτωσαν από το ναυάγιο, από τους αρχαιοκάπηλους αλλά και από το ελληνικό πολιτικό σύστημα, είναι η ώρα να βρουν το λιμάνι τους… Διαφορετικά η «αρπαγή» τους θα αποτελέσει ένα μελανό σημείο… και θα εκθέσει κάθε είδους και επιπέδου αρμόδιο παράγοντα…
24
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
γει στο Άντεν. Βομβιστές του ISIS σκοτώνουν 137 άτομα.
Οι διαδηλώσεις στην Τυνησία, πέντε χρόνια πριν, λειτούργησαν ως θρυαλλίδα για την «Αραβική Άνοιξη». Τα γεγονότα του Δεκεμβρίου 2010 δεν ήταν απλώς ένας αριθμός μεμονωμένων εθνικών κρίσεων που έτυχε να συμπέσουν. Ήταν ένα κύμα δημοκρατικών και ελπιδοφόρων κινημάτων που διεκήρυσσε ότι επιχειρούσε να αλλάξει πολλά στην ευρύτερη περιοχή.
Συρία
Σ
ήμερα, όμως, αυτό που επικρατεί στις εμπλεκόμενες χώρες μοιάζει περισσότερο με «Αραβικό Χειμώνα». Οι ελπίδες του κόσμου για περισσότερη δημοκρατία, πιο πολλές δουλειές και λιγότερη «προεδρική» διαπλοκή τσακίστηκαν. Σε Μ. Ανατολή και Β. Αφρική η ανεργία των νέων εκτοξεύθηκε στο 30%, δυο φορές πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Με εξαίρεση την Τυνησία, στις υπόλοιπες χώρες συναντά κανείς απολυταρχία ή «αποτυχημένα κράτη», δηλαδή μια κατάσταση χάους χωρίς ούτε καν τις βασικές λειτουργίες. Η οικονομία κατέρρευσε, η επικράτεια και τα σύνορα δεν ελέγχονται και επικρατούν διαφθορά, αυταρχισμός, συγκρούσεις, τρομοκρατία. Οι ελπίδες δεν επαληθεύτηκαν, κυρίως για δυο λόγους: ◆ Εξαιτίας του «εύθραυστου» πολλών αραβικών κρατών, αφού οι θεσμοί τους ήταν πολύ αδύναμοι για να αντέξουν τέτοιες αναταραχές, με τον τρόπο που το έκανε π.χ. η Ν. Αφρική όταν έπεσε το Απαρτχάιντ. ◆ Εξαιτίας της πεισματικής αποφασιστικότητας που έδειξαν τα καθεστώτα να κρατηθούν ή να επανακαταλάβουν την εξουσία με κάθε τρόπο και κάθε κόστος. Οι τέσσερις από τις πέντε βασικές χώρες της «Αραβικής Άνοιξης» βρίσκονται σήμερα σε χαοτική κατάσταση προκαλώντας παγκόσμιο πονοκέφαλο, αλλά και έξωθεν παρεμβάσεις στην περιοχή:.
Τυνησία Η Τυνησία, που έχει δημοκρατία, θεωρείται το success story της εξέγερσης. Το 2013 επιτεύχθηκε συμβιβασμός ανάμεσα στους πολιτικούς αντιπάλους και αποφεύχθηκε η αιματοχυσία. Προσφάτως το «Κουαρτέτο Εθνικού Διαλόγου» κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης για το 2015. Πολλοί, όμως, θεωρούν ότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν καθυστερήσει και υπάρχει
Η βαρυχειμωνιά της «Αραβικής Άνοιξης» Πέντε χρόνια μετά, οι περισσότερες χώρες ρημάζονται από εμφυλίους, φτώχεια και αυταρχικά καθεστώτα αυξημένος φόβος για την ασφάλεια ύστερα από δολοφονικές επιθέσεις τζιχαντιστών. 2010-2011: Αρχή των εξεγέρσεων μετά την αυτοπυρπόληση του μικροπωλητή Μπουαζίζι στις 17.12.2010 (πέθανε στις 4.1.2011) ως διαμαρτυρία για το καθεστώς. Ο πρόεδρος Μπεν Άλι εγκαταλείπει τη χώρα. Γίνονται εκλογές, το ισλαμικό κόμμα Ενάχντα κερδίζει τις περισσότερες έδρες. 2013: Δολοφονείται βουλευτής της αντιπολίτευσης. Ακολουθεί πολιτική κρίση και παραίτηση της κυβέρνησης. 2014: Η πολιτική κρίση επιλύεται, το Κοινοβούλιο εγκρίνει Σύνταγμα. 2015: Νίκη του κεντρώου κοσμικού κόμματος Νιντάα Τουνές. Τζιχαντιστής δολοφονεί 38 άτομα.
Αίγυπτος Το 2013 ο στρατός της Αιγύπτου ανέτρεψε τον πρόεδρο Μόρσι, ο οποίος είχε εκλεχθεί μετά την εξέγερση. Έκτοτε το καθεστώς του Αλ Σίσι έχει αφήσει πάνω από 1.000 νεκρούς και 10.000 φυλακισμένους. Οι προ-
σπάθειες του αιγυπτιακού κράτους να χτίσει ένα «τείχος φόβου» αποξένωσαν τους πολίτες. Το δημόσιο ταμείο είναι άδειο, ενώ οι ευεργέτες του Σίσι από τα κράτη του Κόλπου, που τον έχουν ήδη «διευκολύνει» με 30 δισ. δολάρια, ξεμένουν από υπομονή. Η Αίγυπτος έχει απολυταρχία / περιορισμένη δημοκρατία. 2011: Διαδηλώσεις στο Κάιρο κατά του Μουμπάρακ. Έπειτα από αιματηρή καταστολή των εξεγέρσεων στην πλατεία Ταχρίρ, ο Μουμπάρακ παραδίδει την εξουσία σε συμβούλιο στρατιωτικών. 2012: Ο Μόρσι της μουσουλμανικής αδελφότητας εκλέγεται πρόεδρος. 2013: Ο Μόρσι ανατρέπεται από τον στρατό. Η αστυνομία καταστέλλει μαζικές διαδηλώσεις με πάνω από 800 νεκρούς. 2014: Νέο Σύνταγμα μέσω δημοψηφίσματος. Ο Αλ Σίσι κερδίζει τις προεδρικές εκλογές.
Υεμένη Ο επί μακρόν πρόεδρος της Υεμένης Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ απο-
χώρησε από την αρχή της κρίσης, όμως και ο διάδοχός του Μανσούρ Χαντί απομακρύνθηκε από αντάρτες Χούτι. Στη χώρα κάνουν κουμάντο διάφορες ομάδες πολιτοφυλακών. Η Σ. Αραβία έχει εξαπολύσει από τον Μάρτιο αεροπορικές επιδρομές για να εκτοπίσει τους αντάρτες, με περισσότερους από 5.000 νεκρούς. Αποτελεί «αποτυχημένο κράτος» (failed state), ενώ μαίνεται εμφύλιος πόλεμος. 2011: Ξεκινούν διαδηλώσεις. Στρατιωτικοί σκοτώνουν 45 διαδηλωτές στην πρωτεύουσα Σαναά. Ο πρόεδρος Αμπντουλάχ Σάλεχ εγκαταλείπει τη χώρα και παραδίδει την εξουσία στον αναπληρωτή Χαντί. 2012: Γίνονται εκλογές, με τον Χαντί μοναδικό υποψήφιο. Η Αλ Κάιντα της Αραβικής Χερσονήσου επιτίθεται σκοτώνοντας 26 άτομα στο Προεδρικό Μέγαρο. 2014: Αύξηση στην τιμή των καυσίμων πυροδοτεί αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Αντάρτες Χούτι καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της Σανάα. 2015: Ο πρόεδρος Χαντί καταφεύ-
Μετά τη συριακή επανάσταση ακολούθησε ένοπλη εξέγερση και κατόπιν εμφύλιος. Με τουλάχιστον 250.000 νεκρούς, η χώρα είναι πια χωρισμένη μεταξύ καθεστώτος Άσαντ, ομάδων ανταρτών, κουρδικής πολιτοφυλακής κι εξτρεμιστών του ISIS. Η Συρία του εμφυλίου πολέμου έχει πρακτικά κατρακυλήσει στην άβυσσο. Πάνω από τις μισές πόλεις είναι ερείπια, εκατομμύρια έγιναν πρόσφυγες. Αποτελεί «αποτυχημένο κράτος» και παράγοντα αστάθειας για όλη την περιοχή, και όχι μόνο. 2011: Ξεκινούν οι πρώτες διαδηλώσεις. Οι δυνάμεις ασφαλείας σκοτώνουν 72 άτομα στην Ντέρα. 2012: Η Τζαμπάτ Αλ Νούσρα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα, ιδρύεται στη Συρία. Το Χαλέπι διχάζεται μεταξύ ανταρτών - δυνάμεων Άσαντ. 2013: Εμφανίζεται το Ισλαμικό Κράτος Ιράκ - Συρίας. Καταλαμβάνει τη Ράκα. Ο ΟΗΕ καταγγέλλει χρήση χημικών όπλων στη Δαμασκό. Το ISIS παγιώνει την εξουσία του σε περιοχή μεταξύ Συρίας - Ιράκ, καταργώντας τα προηγούμενα σύνορα. 2014: Συμμαχία με επικεφαλής τις ΗΠΑ αρχίζει βομβαρδισμούς κατά του ISIS σε Συρία, Ιράκ. 2015: Η Ρωσία ξεκινά βομβαρδισμούς. Συμμετοχή και της Βρετανίας.
Λιβύη Η επανάσταση ανέτρεψε τον Καντάφι, όμως στη συνέχεια η πολιτική μετάβαση κατέρρευσε. Σήμερα η χώρα είναι διαιρεμένη, με εμφύλιο πόλεμο, δυο αντίπαλα Κοινοβούλια και διάφορες ένοπλες ομάδες εξτρεμιστών. Οι τζιχαντιστές κερδίζουν διαρκώς εδάφη. Αποτελεί «αποτυχημένο κράτος». 2011: Ξεκινά στη Βεγγάζη η εξέγερση κατά του Καντάφι. Το ΝΑΤΟ επεμβαίνει. Κατάληψη της Τρίπολης από αντάρτες. Ο Καντάφι σκοτώνεται. 2012: Πρώτες δημοκρατικές εκλογές, ανεξάρτητοι κερδίζουν τις περισσότερες έδρες. Δολοφονείται ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Βεγγάζη. 2013: Αντάρτες παίρνουν τον έλεγχο πετρελαιοπηγών στα ανατολικά. 2014: Νέες εκλογές. Η ισλαμιστική οργάνωση «Αυγή της Λιβύης» καταλαμβάνει την Τρίπολη. Το Κοινοβούλιο καταφεύγει στο Τομπρούκ. Το ΙSIS θέτει υπό τον έλεγχό του το λιμάνι της Σύρτης. 2015: Η Αίγυπτος βομβαρδίζει το Ισλαμικό Κράτος στη Λιβύη.
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
25
www.topontiki.gr
To Ισλαμικό Κράτος
Το χαλιφάτο της βαρβαρότητας
Οι ρίζες, η δημιουργία και η απειλή του Χαλιφάτου Την πρώτη ημέρα του Ramadan (29 Ιουνίου 2014), με ανακοίνωσή του, το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε κήρυξε την ίδρυση του Ισλαμικού Χαλιφάτου, με χαλίφη και ηγέτη όχι μόνο του Χαλιφάτου, αλλά του παγκόσμιου τζιχάντ, τον Αμπού Μπακρ Αλ Μπαγκντάντι, τον οποίο τα μέλη της οργάνωσης αποκαλούσαν και «Διοικητή των Πιστών», μια ιδιότητα που ουσιαστικά τον έχριζε «ηγέτη όλων των μουσουλμάνων».
Ε
ξάλλου ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους οραματιζόταν ένα Χαλιφάτο που θα περιελάμβανε το σύνολο του μουσουλμανικού κόσμου. Στην ίδια ανακοίνωση η οργάνωση αφαίρεσε τον όρο «Ιράκ και Λεβάντε» από την ονομασία της. Από τούδε και στο εξής θα ονομαζόταν απλά «Ισλαμικό Κράτος» (Islamic State - IS). Ο Μπαγκντάντι όχι μόνο απαίτησε την υποταγή (bayah) όλων των μουσουλμάνων στο πρόσωπό του, αλλά ακύρωσε και τη νομιμότητα κάθε άλλης μουσουλμανικής οργάνωσης, συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών της Αλ Κάιντα, που ήταν πιστές στον διάδοχο του Οσάμα Μπιν Λάντεν, τον Αϊμάν Αλ Ζαουάχρι. Ο Μπαγκντάντι πίστευε, όπως άλλωστε πίστευε και ο πρώην ηγέτης της Αλ Κάιντα στο Ιράκ, ο Ζαρκάουι, ότι «η ύψιστη νομιμότητα εκπορεύεται από τις επιτυχίες στο πεδίο της μάχης». Επομένως, αφού ύστερα από μάχες το πρώην Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε και νυν Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) κατακτούσε εδάφη, είχε τη δικαιοδοσία - νομιμότητα να ανακηρύξει την ίδρυση του Ισλαμικού Χαλιφάτου. Ο Αμπού Μπακρ Αλ Μπαγκντάντι ήταν ο τέταρτος κατά σειρά ηγέτης της τζιχαντιστικής οργάνωσης, την οποία πρωτοδημιούργησε ο Ζαρκάουι. Μιας οργάνωσης που ξεκίνησε στα τέλη του 1999 με την ονομασία «Μονοθεϊσμός και Τζιχάντ» (alTawhid wal-Jihad – JTJ) και στις 29 Ιουνίου 2014 έλαβε την τελική ονομασία Ισλαμικό Κράτος. Μέσα από μια ηχητική ανακοίνωση σε πέντε γλώσσες, που απευθυνόταν στους απανταχού μουσουλμάνους, ο εκπρόσωπος του Ισλαμικού Κράτους Αμπού Μουχάμαντ Αλ Αντνάνι περιέγραψε το σχήμα του νέου Χαλιφάτου και εξέφρασε την πίστη του ότι είχε την απαιτούμενη υποστήριξη της παγκόσμιας
Αδιάλλακτη κοσμοθεωρία και απειλές
μουσουλμανικής κοινότητας. Επίσης αναφέρθηκε σε εκείνους που μπορεί να είχαν αμφιβολίες για τη νομιμότητα του Χαλιφάτου και ζήτησε από τους μουσουλμάνους να αγνοήσουν όσους επιχειρούσαν να εγείρουν εσφαλμένες αντιλήψεις. «Πέστε στους σκεπτικιστές ότι είχαμε τη δυνατότητα να ιδρύσουμε το Khilafah (Χαλιφάτο). (...) Είχαμε
Το κείμενο αυτό είναι απόσπασμα από το πρώτο ελληνικό βιβλίο για το «Ισλαμικό Κράτος» με συγγραφέα τον Βασίλη Γιαννακόπουλο, γεωστρατηγικό αναλυτή και συγγραφέα του «Αραβική Άνοιξη - Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική» (2012) και «Χημικά & Βιολογικά Όπλα - Υπαρκτή ασύμμετρη απειλή» (2013). Πρόλογος Σωτήρη Ρούσσου (αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικού υπευθύνου του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών)
την υποχρέωση να το πράξουμε για σας. (...) Χύσαμε ποταμούς αίματος για να ποτίσουμε τους σπόρους του Χαλιφάτου που ιδρύθηκε με τα κρανία μας και χτίσαμε τον πύργο του πάνω από τα πτώματά μας...».
Υπεράνω όλων Ο Αντνάνι επιδίωξε με επιχειρήματα να εξηγήσει στους μουσουλμάνους για ποιο λόγο η νομιμότητα της ίδρυσης του Ισλαμικού Κράτους αντλήθηκε από τα πεδία της μάχης και όχι συναινετικά. Υποστήριξε ότι η απόφαση για την ίδρυση του Χαλιφάτου λήφθηκε ύστερα από προσεκτική εσωτερική σύσκεψη του Συμβουλίου των Σοφών του Ισλαμικού Κράτους και άλλων ανώτερων στελεχών. Η ανακοίνωση της ίδρυσης πραγματοποιήθηκε αφού εκπληρώθηκαν όλες οι προϋποθέσεις, οι οποίες μεταξύ άλλων περιελάμβαναν τον διορισμό διοικητών σε όλες τις επαρχίες του Χαλιφάτου, το διορισμό δικαστών, την ίδρυση δικαστηρίων, καθώς και τη συλλογή φόρων και ελεημοσύνης. Ισχυρίσθηκε ότι το Χαλιφάτο ηγείτο πλέον της μουσουλμανικής κοινότητας. Ως εκ τούτου, υπερείχε έναντι της Αλ Κάιντα. Σχετικά με τις υπόλοιπες σουνιτικές εξτρεμιστικές οργανώσεις, που επιχειρούσαν εκτός του Χαλιφάτου, ανέφερε: «Η νομιμότητα των ομάδων σας έχει ακυρωθεί». Η συγκεκριμένη δήλωση συνιστούσε μέγιστη πρόκληση για τις υπόλοιπες σουνιτικές οργανώσεις που ήταν πιστές στον Ζαουάχρι, συμπεριλαμβανομένης φυσικά της θυγατρικής οργάνωσης της Αλ Κάιντα, Jabhat al-Nusrah, που δρούσε στο συριακό έδαφος. Όπως ήταν αναμενόμενο, η ανακοίνωση του Αντνάνι δημιούργησε πρόβλημα και στην πιθανή μελλοντική συνεργασία με τις τζιχαντιστικές οργανώσεις που ήταν εκτός του Ισλαμικού Κράτους, όπως για παρά-
δειγμα την μπααθιστική οργάνωση «Ο Στρατός του Naqshbandi» (JRTN) και την Ανσάρ Αλ Ισλάμ, που επιχειρούσαν στο Ιράκ. Στην ομιλία του ο εκπρόσωπος του Ισλαμικού Κράτους απέφυγε να αναφέρει τις λέξεις «Δύση» και «Ηνωμένες Πολιτείες», αλλά περιορίστηκε σε γενικές επικρίσεις κατά της κοσμικότητας και της δυτικής κοινωνίας. Επίσης απείλησε να καταλύσει τα σύνορα της Ιορδανίας και του Λιβάνου και υποσχέθηκε την απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Οι δηλώσεις των ηγετικών στελεχών και των μελών του Ισλαμικού Κράτους, που κατά καιρούς είχαν δημοσιευθεί κυρίως στο Διαδίκτυο, φανέρωναν μια αδιάλλακτη κοσμοθεωρία, συνοδευόμενη από υπερβολική αισιοδοξία. Συνήθως, οι δηλώσεις του ηγέτη Μπαγκντάντι και του εκπροσώπου της οργάνωσης Αντνάνι εμπεριείχαν σεκταριστικές εκκλήσεις για βία κατά των σιιτών, των μη μουσουλμάνων και των μη φιλικά προσκείμενων σουνιτών. Όλοι αυτοί χαρακτηρίζονταν «εχθροί του Ισλαμικού Κράτους» και «προσκόμματα στη δημιουργία του Χαλιφάτου». Οι Ιρακινοί σιίτες χαρακτηρίζονταν απαξιωτικά «αρνητές» και «πολυθεϊστές», ενώ η ιρακινή κυβέρνηση «μαριονέτα του Ιράν». Παρόμοια οργή και χαρακτηρισμοί είχαν εκφρασθεί τόσο εναντίον των αλαουιτών όσο και κατά της συριακής κυβέρνησης.
26
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, ένας τύπος ονόματι Ριντ Χάστινγκς ξέχασε να επιστρέψει εγκαίρως την ταινία «Apollo 13» που είχε νοικιάσει από συνοικιακό video club, με συνέπεια να πληρώσει 40 δολάρια. Τότε του ήρθε η ιδέα για μια εταιρεία που θα νοικιάζει ταινίες μέσω του ακόμα άγουρου εκείνη την εποχή Ίντερνετ.
Κ
άπως έτσι, γεννήθηκε το Netflix, η δημοφιλέστερη υπηρεσία διανομής τηλεοπτικού περιεχόμενου μέσω Διαδικτύου σήμερα στον κόσμο. Κι όπως λένε οι ειδικοί, «το Netflix αλλάζει την τηλεόραση μια για πάντα». Πολλοί περίμεναν το Netflix πώς και πώς στην Ελλάδα και ήδη πανηγυρίζουν αφού πριν από λίγες μέρες ήρθε και στη χώρα μας. Ακόμα περισσότεροι, όμως, ρωτάνε «τι είναι αυτό το Netflix;». Οπότε ας επιστρέψουμε πάλι στα 90’s. Η ιδέα του Ριντ Χάστινγκς ήταν οι ταινίες να αποστέλλονται με το ταχυδρομείο και ο πελάτης να πληρώνει μόνο μια μηνιαία συνδρομή, χωρίς να χρεώνεται παραπάνω για τυχόν καθυστερήσεις, έξοδα αποστολής κ.λπ. Η εταιρεία συστάθηκε άμεσα και ονομάστηκε Netflix. Ξεκίνησε στις 14.4.1998 με μόλις 30 εργαζόμενους και 925 ταινίες διαθέσιμες για ενοικίαση. Η διανομή DVD μ’ αυτόν τον τρόπο είχε μόλις αρχίσει. Τέσσερα χρόνια μετά, τον Σεπτέμβριο του 2002, το Netflix έστελνε ταχυδρομικώς 190.000 DVD την ημέρα στους 670.000 μηνιαίους συνδρομητές του. Σύντομα, η εταιρεία έγινε ο μεγαλύτερος πελάτης της ταχυδρομικής υπηρεσίας των ΗΠΑ. Από το 2004 άρχισε να διαφαίνεται ότι το Ίντερνετ δίνει στους χρήστες του τη δυνατότητα να ξεπεράσουν την παραδοσιακή και τη δορυφορική τηλεόραση. To 2005 αρκετές ταινίες που φτιάχνονταν αποκλειστικά για το Ίντερνετ κέρδιζαν διεθνή βραβεία. Εκείνη τη χρονιά το Netflix επένδυσε 40 εκατ. δολάρια για να μπορούν να νοικιάζουν οι συνδρομητές του ταινίες σε ψηφιακή μορφή.
Multimedia ηγέτης Το 2007 το Netflix παρέμενε ακόμα μια εταιρεία on-line ενοικίασης DVD που αποστέλλονταν μέσω ταχυδρομείου. Τον Φεβρουάριο εκείνης της
Τι είναι το Netflix, ρε παιδιά; Παγκόσμιο τηλεοπτικό δίκτυο και επαναστατική ιντερνετική ΤV χρονιάς, παρέδωσε το δισεκατομμυριοστό DVD. Πολλά έντυπα τότε προέβλεπαν ότι θα εξαφανιστεί, ακολουθώντας τη μοίρα των συμβατικών video clubs, αναρωτώμενα ποια θα ήταν η επόμενη κίνησή του. Η οποία ήταν εντυπωσιακή. Το Netflix δημιούργησε μια υπηρεσία που έφερνε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές απευθείας στον υπολογιστή του χρήστη, με απευθείας μετάδοση (streaming), δίχως να απαιτείται αποθήκευση στο pc. Η υπηρεσία αυτή ήταν δωρεάν για τους συνδρομητές του Netflix και ήταν το πρώτο βήμα στον εμβρυικό ακόμη κόσμο της ιντερνετικής διανομής ταινιών. Το 2008, το Netflix διέθετε στους 8,2 εκατ. συνδρομητές του ένα εξάρτημα, κόστους 99 δολαρίων, με το οποίο οι πελάτες μπορούσαν να παρακολουθούν χιλιάδες ταινίες και εκατοντάδες σειρές απευθείας στις τηλεοράσεις τους, χωρίς δισκάκια DVD. Διαθέσιμες για άμεση παρακολούθηση μέσω Ίντερνετ ήταν 10.000 ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, αριθμός απειροελάχιστος συγκρινόμενος με
Έφτασε και στην Ελλάδα πριν από λίγες μέρες
τους 100.000 τίτλους που διέθετε η εταιρεία για ενοικίαση ως DVD. Το πρώτο βήμα για την τηλεόραση του μέλλοντος μόλις είχε γίνει. Το 2010, το Netflix είχε κιόλας εξελιχθεί στην ιντερνετική «διεύθυνση» με τη μεγαλύτερη κίνηση τις βραδινές ώρες σε ολόκληρη τη Β. Αμερική. Ήταν τότε που άρχισε να προσφέρει υπηρεσίες στη διεθνή αγορά, ξεκινώντας από τον Καναδά. Σήμερα, το Netflix είναι ο αδιαφιλονίκητος multimedia ηγέτης. Η αξία του άγγιξε πέρυσι τα 33 δισ. δολάρια, ξεπερνώντας ακόμα και το πλέον «βαρύ» δίκτυο CBS, μια από τις παραδοσιακές μιντιακές ναυαρχίδες διεθνώς (30,6 δισ. δολάρια).
Το μεγάλο άνοιγμα Με μια ξαφνική κίνηση που έπιασε την παγκόσμια βιομηχανία του θεάματος και των μίντια στον ύπνο, το Netflix «εισέβαλε» πριν από λίγες μέρες σε 130 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Με αυτήν τη θεαματική, όσο κι απρόσμενη ενέργεια, το Netflix είναι πια διαθέσιμο σε συνολικά 190 χώρες.
Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, με τρία διαφορετικά πακέτα υπηρεσιών και χρεώσεων (7,99, 9,99 ή 11,99 ευρώ/μήνα) μπορεί κάποιος να παρακολουθεί μια μεγάλη γκάμα από σειρές και ταινίες μέσω υπολογιστή, smart τηλεφώνων και τηλεοράσεων, παιχνιδομηχανών όπως PS, Xbox κ.ά. Δίχως, πάντως, ελληνικούς υπότιτλους προς το παρόν (μόνο με αγγλικούς), αδυναμία που προφανώς θα διορθωθεί προσεχώς. Ο διευθύνων σύμβουλος Ριντ Χάστινγκς δήλωσε στην εκδήλωση για την είσοδο στην τεράστια αγορά των 130 επιπλέον χωρών: «Είστε μάρτυρες στη γέννηση ενός παγκόσμιου τηλεοπτικού δικτύου, τώρα μπορείτε να γίνετε μέρος της επανάστασης της ιντερνετικής τηλεόρασης». Επόμενη μεγάλη πρόκληση, η αγορά της Κίνας. Το Netflix θα ξοδέψει, πέρα από τα προγραμματισμένα κόστη, πάνω από 6 δισ. δολάρια μόνο για φέτος, για την παραγωγή δικών του σειρών και ταινιών, διάρκειας άνω των 600 ωρών! Αυτήν τη στιγμή Netflix έχουν 70 εκατ. νοικοκυριά σε όλο τον κόσμο και στόχος είναι ώς το τέλος του 2016 να έχουν ξεπεράσει τα 83 εκατ. Ήδη διατίθεται σε 17 γλώσσες, στις οποίες μόλις προστέθηκαν αραβικά, κορεάτικα και κινεζικά.
Εκτίναξη μετοχής Η Γουόλ Στριτ παρακολουθεί στενά τις κινήσεις του Netflix. Η μετοχή της εταιρείας σημείωσε άνοδο 135% το 2015 και μπήκε στην κορυφή της λίστας των «500» του οίκου Standard & Poor’s. Με την ανακοίνωση του ταυτόχρονου ανοίγματος σε 130 χώρες, η μετοχή ανέβηκε 9%. Σε διεθνές επίπεδο, ο προβληματισμός των συνδρομητικών πακέτων αυξάνεται μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Το Netflix έχει κάνει ειδικές συμφωνίες για τα δικαιώματα των πιο δημοφιλών «δικών του» σειρών με τα συνδρομητικά «μπουκέτα». Τι θα γίνει, όμως, αν κάποια στιγμή αποφασίσει να αλλάξει τακτική και να τις προβάλλει το ίδιο, στερώντας από τα συνδρομητικά κάποια από τα πιο εμπορικά χαρτιά τους; Τα παραδοσιακά κανάλια, εξάλλου, μακροπρόθεσμα θα υποστούν ακόμα μεγαλύτερες πιέσεις. Ώς τώρα, πάντως, το Netflix συμπορεύεται αρμονικά, κι όχι ανταγωνιστικά, με τα ανά τον κόσμο συνδρομητικά «μπουκέτα». Για παράδειγμα, για το πλέον δημοφιλές σίριαλ «House of cards», το Netflix απάντησε επίσημα ότι θα προβάλλεται από άλλες πλατφόρμες και δεν θα αλλάξει κάτι άμεσα. Ωστόσο, η κούρσα μόλις ξεκίνησε...
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 IAΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
27
www.topontiki.gr
Η Γερμανία σηκώνει κεφάλι Πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αυξάνονται οι φωνές για στρατιωτική παρεμβατικότητα εκτός συνόρων Όσο η διεθνής επιρροή της Γερμανίας αυξάνεται τόσο συρρικνώνεται το απόλυτο ταμπού της γερμανικής κοινωνίας. Η χώρα εμφανίζεται πια όλο και πιο πρόθυμη να στέλνει στρατιωτικές δυνάμεις στο εξωτερικό, κάτι σχεδόν απαγορευτικό τις πρώτες δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σ
τις 4.12.15 η Βουλή αποφάσισε με συντριπτική πλειοψηφία 75% να στείλει 1.200 στρατιώτες στις δυνάμεις που μάχονται το ISIS. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη στρατιωτική γερμανική αποστολή εκτός συνόρων αυτή τη στιγμή. Θα προσφέρει υποστήριξη, θα πραγματοποιεί αναγνωρίσεις, αλλά δεν θα εμπλέκεται σε μάχες. Αυτό που δεν περνά απαρατήρητο είναι η ευκολία με την οποία η γερμανική Βουλή ενέκρινε τη στρατιωτική αποστολή. Πριν από λίγα χρόνια μια τέτοια κίνηση θα ξεσήκωνε την πλειονότητα των πολιτών. Αυτή τη φορά, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη γερμανική κοινή γνώμη κυριάρχησε το ενοχικό σύνδρομο. Οι πολίτες ήταν εξαιρετικά δύσπιστοι σε ό,τι είχε να κάνει με τον στρατό, ο οποίος ήταν μάλλον «αόρατος». Υπήρχε, αλλά κανείς δεν μιλούσε γι’ αυτόν. Οποιαδήποτε υπόνοια εμπλοκής σε επιχειρήσεις εκτός συνόρων προκαλούσε αμηχανία και νευρικότητα. Κάθε φορά που προέκυπτε τέτοιο θέμα υπήρχαν έντονες και μακρές διαφωνίες στο Κοινοβούλιο. Στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, η Γερμανία αποφάσισε τελικά να μην συμμετάσχει στη διεθνή συμμαχία ενάντια στον Σαντάμ Χουσεΐν. Τα χρόνια πέρασαν, όμως, και η χώρα εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Ευρώπης, πολιτικά και οικονομικά, κάνοντας πολύπλευρη επίδειξη ισχύος πλέον, ειδικά μετά το κραχ της Lehman Brothers το 2008. Η άτυπη αρχική μοιρασιά, η Γερμανία να αναλάβει τον ηγετικό ρόλο στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Γαλλία το στρατιωτικό σκέλος, μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση σύντομα.
Πρόθυμη Η Γερμανία είναι όλο και πιο ανοιχτή στο να συμμετέχει με στρατεύματα σε επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Η Linke διοργάνωσε τον Δεκέμβριο διαμαρτυρία στην Πύλη του Βραδεμβούργου και συγκέντρωσε περίπου 2.000 άτομα, αλλά, όπως δήλωσε ο Στέφαν Λίμπιχ, υπεύθυνος εξωτερικής πολιτικής του κόμματος, «φοβάμαι πως η Γερμανία είναι όλο και λιγότερο πρόθυμη να πει “όχι”». Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το γερμανικό Σύνταγμα περιόρισε αυστηρά τις στρατιωτικές δραστηριότητες μόνο στον τομέα της άμυνας. Επί χρόνια η δράση της Γερ-
μανίας εξαντλούνταν στη διπλωματία και στην οικονομική συνεισφορά στις πολεμικές επιχειρήσεις των συμμάχων της. u Η πρώτη φορά, μεταπολεμικά, που έστειλε στρατιωτική δύναμη στο εξωτερικό, ήταν το 1992, στην Καμπότζη, με ομάδα στρατιωτικών γιατρών. u Το 1995 η Γερμανία διχάστηκε για πρώτη φορά για το αν θα έπρεπε να εμπλακεί ή όχι στον εν εξελίξει πόλεμο στη Βοσνία. Η κοινή γνώμη ήταν στην πλειονότητά της αρνητική. Οι συζητήσεις είχαν ως κεντρικό σύνθημα «όχι άλλος πόλεμος, όχι άλλο Άουσβιτς». Τελικά η Γερμανία συνεισέφερε στο ΝΑΤΟ με στρατεύματα που προσέφεραν υλικοτεχνικές και ιατρικές υπηρεσίες, ονομάζοντας την επιχείρηση «ανθρωπιστική αποστολή». u Το 1999 η Γερμανία έπρεπε να αποφασίσει αν θα έστελνε στρατό στο Κόσοβο, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Δικαιολόγησε πάλι την αποστολή ως «ανθρωπιστική», όμως αρκετοί Γερμανοί θεώρησαν ότι η παροχή χερσαίων στρατευμάτων και αεροσκαφών υπερέβαινε τα όρια. Ιδιαίτερο σημειολογικό ρόλο έπαιξε τότε και ο συνειρμός ότι επρόκειτο για μια περιοχή όπου δρούσε κάποτε η Βέρμαχτ. Έκτοτε ήταν όλο και πιο δύσκολο για τη Γερμανία να αρνείται στο ΝΑΤΟ τη συμμετοχή της σε κοινές επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Πρέπει, βέβαια, πάντα να πείθει τους πολίτες της προηγουμένως, όμως αυτό μοιάζει πια να γίνεται ευκολότερα, λόγω και των συγκυριών. Το 2001 το Βερολίνο έστειλε 1.200 στρατιώτες στο Αφγανιστάν. Στο εσωτερικό η συγκεκριμένη στρατιωτική αποστολή παρουσιάστηκε ως επιχείρηση που σκοπό θα είχε τη σταθεροποίηση της χώρας και όχι την εμπλοκή σε μάχες. Υπήρξαν διαμαρτυρίες, όμως, σύμφωνα με τον ιστορικό Στρατιωτικής Ιστορίας Κλάους Νάουμαν του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών του Αμβούργου, «οι περισσότεροι Γερμανοί θεωρούσαν ότι τα στρατεύματά τους θα έχτιζαν σχολεία και θα εκπαίδευαν ντόπιους». Όταν στρατιώτες τους άρχισαν να επιστρέφουν σε σακούλες νεκροτομείου, η γερμανική κοινή γνώμη δεν μπορούσε πια να αρνείται ότι υπήρχε κανονική
Θυμήθηκαν το παρελθόν τους
εμπλοκή στον πόλεμο. Συνολικά 56 Γερμανοί σκοτώθηκαν στο Αφγανιστάν. Από το 1992 έως σήμερα η Γερμανία συμμετείχε ενεργά σε πάνω από 60 επιχειρήσεις εκτός συνόρων, συνεισφέροντας με στρατό και στρατιωτικό εξοπλισμό σε αποστολές του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Εθνών σε Αφρική, Ασία και Ευρώπη.
Μεγαλύτερο ρόλο Σε δημοσκόπηση του γερμανικού Ιδρύματος Κέρμπερ, τον Οκτώβριο, το 40% των Γερμανών θεωρεί ότι η χώρα τους πρέπει να αναλαμβάνει μεγαλύτερο ρόλο σε διεθνείς διαμάχες. Η κοινή γνώμη αλλάζει και πλέον πιέζει τους πολιτικούς σε άλλες κατευθύνσεις. Τον Ιανουάριο 2015 αυτό το ποσοστό ήταν 34%, ενώ λίγα χρόνια πριν πολύ μικρότερο. Την ίδια στιγμή αυξάνονται οι φωνές από βουλευτές των Χριστιανοδημοκρατών για πιο ενεργό εμπλοκή σε υπερπόντιες στρατιωτικές επιχειρήσεις, ειδικά μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, οι οποίοι
ζητούν αύξηση των στρατιωτικών δαπανών. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Κοινωνικών Επιστημών των Γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων, το 51% των πολιτών τάσσονται πλέον υπέρ της αύξησης των στρατιωτικών δαπανών, από το 32% το 2014. Η μαύρη «κληρονομιά» του ναζισμού και των φρικιαστικών εγκλημάτων πολέμου έκαναν επί χρόνια τους Γερμανούς να διστάζουν να δηλώνουν δημοσίως ότι είναι υπερήφανοι για τη χώρα τους, ακόμη και να κυματίζουν τη σημαία τους σε αθλητικά γεγονότα. Η πλειονότητα των Γερμανών παραμένει πεπεισμένη ότι η αποστολή στρατευμάτων θα πρέπει να σχετίζεται με τη βοήθεια προς άλλους λαούς, όχι με την κατάκτησή τους. Ωστόσο, η τάση αυτή δείχνει να αλλάζει με γοργούς ρυθμούς και στον απλό κόσμο και στο Κοινοβούλιο αυξάνοντας την ανησυχία διεθνώς για το τι μπορεί να σημαίνει η επέκταση της ισχύος της Γερμανίας, πέρα από την οικονομία και την πολιτική, και στο στρατιωτικό επίπεδο...
28
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Τα social media απέτυχαν To διαδίκτυο δεν κατάφερε να αποτελέσει ένα εναλλακτικό τοπίο διεξαγωγής του κοινωνικού διαλόγου «Ντροπή!!!!», με τέσσερα θαυμαστικά, ήταν ένα από τα χιλιάδες σχόλια κάτω από ανάρτηση στο Facebook όπου ένας Γερμανός χρήστης έδινε την «είδηση». Μετανάστες εισέβαλαν στον ζωολογικό κήπο της πόλης Lostau, έσφαξαν μερικές κατσίκες και τις έφαγαν στον καταυλισμό προσφύγων που είχε στηθεί στην πόλη, έγραψε ο χρήστης του κοινωνικού δικτύου.
Η
«είδηση» χτύπησε στην καρδιά των Γερμανών φορολογουμένων και των φιλόζωων, και έγινε viral ανάμεσα σε αυτούς που αντιδρούν στην είσοδο προσφύγων και μεταναστών στη Γερμανία. Με ένα τέτοιο, δυνάμει, πολυπληθές κοινό έτοιμο να αποδεχθεί για διαφορετικούς λόγους οποιαδήποτε μομφή κατά των προσφύγων, ήταν λογικό η ιστορία των – σχεδόν κανίβαλων – προσφύγων να διαδοθεί σε χρόνο ρεκόρ και να φθάσει σε εκατομμύρια Γερμανούς. Το βασικό πρόβλημα δεν είναι ότι αυτή η «είδηση» έφθασε σε χρόνο ρεκόρ σε εκατομμύρια Γερμανούς, αλλά ότι ήταν ψέμα. Όχι μόνο κανείς δεν πείραξε τις κατσίκες του ζωολογικού κήπου, αλλά δεν υπάρχει καν ζωολογικός κήπος στο Lostau. «Τέτοια δημοσιεύματα κυκλοφορούν για να υποκινήσουν πάθη. Κάποιος προσπαθεί να υποκινήσει και να ερεθίσει τους πολίτες», είπε στο περιοδικό «Spiegel», ο δήμαρχος της πόλης. Και οι Γερμανοί πολίτες μοιάζουν έτοιμοι να… ερεθιστούν, από τη στιγμή που συνειδητοποίησαν ότι ο πόλεμος στη Συρία δεν είναι μακριά, δεν επηρεάζει μόνο τον ευρωπαϊκό Νότο, αλλά έφθασε και στη Γερμανία.
Προπαγάνδα Παραπλανητικές ειδήσεις υπήρχαν πάντα και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Η διαφορά είναι ότι με τη ραγδαία ανάπτυξη των social media τέτοιες «ειδήσεις» μπορεί να κατασκευάζονται πολύ πιο εύκολα, να διαδίδονται με ραγδαία ταχύτητα και να διαμορφώνουν ένα τοπίο «ενημέρωσης» ευεπίφορο στην προπαγάνδα, τις θεωρίες συνωμοσίας και την παραπληροφόρηση. Και αυτή η παραπληροφόρηση έχει πολιτικά χαρακτηριστικά και ευνοεί συγκεκριμένες πολιτικές ομάδες. Πριν από μερικά χρόνια η συζήτηση για τη δυνατότητα των κοινωνικών δικτύων να βελτιώσουν το επίπεδο του δημόσιου διαλόγου, να μπουν στον διάλογο ομάδες και απόψεις που ήταν αποκλεισμένες από τα παραδοσιακά media και να ακουστεί η αυθεντική άποψη των πολιτών, είχε δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες. Προσδοκίες που πυροδοτήθηκαν από τη μυθολογία της τεράστιας σημασίας που αποδόθηκε στα κοινωνικά δίκτυα κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης. Το βασικό ζήτημα, σύμφωνα με την άποψη που θεωρεί ότι τα social media δεν κατάφεραν να βελτιώσουν την ποιότητα της δημοκρατίας,
Στην υπηρεσία πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών σκοπιμοτήτων
δεν είναι η ποσότητα της πληροφορίας που κυκλοφορεί, αλλά ο θεσμικός χαρακτήρας που προσλαμβάνει η παραγωγή και η διακίνηση της πληροφορίας και η ολοένα και πιο συγκεντρωτική δομή της συγκεκριμένης αγοράς, σε συνδυασμό με κυβερνητικές πολιτικές που μπορούν και καθορίζουν αυτή τη δομή. Ταυτόχρονα υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι τα social media και γενικότερα το διαδίκτυο δεν κατάφεραν να επιτελέσουν τον ρόλο που τους αποδόθηκε κατά την πρώτη περίοδο της ανέλιξής τους. Το διαδίκτυο δεν κατάφερε να αποτελέσει ένα εναλλακτικό τοπίο διεξαγωγής του κοινωνικού διαλόγου για συγκεκριμένους λόγους. Το πρώτο βασικό ζήτημα είναι ο ψηφιακός αποκλεισμός. Ακόμη και σήμερα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο και κατά συνέπεια η πρόσβαση στον διάλογο δεν είναι ανοιχτή. Η αυξανόμενη παρουσία των παραδοσιακών media τείνει να περιορίσει άλλες εναλλακτικές δομές ενημέρωσης και μεμονωμένες φωνές, ιδιαίτερα όταν οι χρήστες βασίζονται σε μηχανές αναζήτησης όπως η Google. Τα διαδραστικά εργαλεία που παρέχονται δεν χρησιμοποιούνται στον βαθμό που συνήθως οι περισσότεροι θεωρούμε και όταν χρησιμοποιούνται δεν φαίνεται ότι κυριαρχεί ο λογικός διάλογος. Οι διαδικτυακές κινήσεις πολιτών δεν έχουν δυναμική να παρακινήσουν μεγάλες μερίδες
πολιτών και δεν μπορούν και να επηρεάσουν τις πολιτικές αποφάσεις. Αυταρχικά καθεστώτα μπορούν και θέτουν περιορισμούς στη διακίνηση της πληροφορίας και ελέγχουν τις επικοινωνίες των πολιτών. Τέλος, το διαδίκτυο είναι γεμάτο με φήμες και καθοδηγούμενη πληροφόρηση. Η συζήτηση για το κατά πόσο το διαδίκτυο και τα social media μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση του δημοκρατικού διαλόγου έχει κλείσει και το πόρισμα τονίζει με βεβαιότητα ότι τα κοινωνικά δίκτυα απέτυχαν να διαδραματίσουν έναν τέτοιο ρόλο. Τώρα, όμως, σε μία ήπειρο που βράζει από την οικονομική κρίση και το μεγάλο κύμα προσφύγων, η συζήτηση που τουλάχιστον φαίνεται να ανοίγει είναι κατά πόσο θα μπορούσε να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις και η ζημιά. Πώς θα μπορούσε να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη κυκλοφορία του λόγου που παράγει μίσος, ξενοφοβία και ρατσισμό, που τροφοδοτείται από ψέματα, μισές αλήθειες, πλαστά στοιχεία και μύθους που σαρώνουν τα social media και διαμορφώνουν κλίμα.
Ψεύτικες ιστορίες Καθημερινά τουλάχιστον εννέα ψεύτικες ιστορίες κατά των μεταναστών γίνονται viral. Η περίπτωση του ζωολογικού κήπου του Lostau δεν είναι η μοναδική που στρέφεται κατά των μεταναστών. Ιστορίες με πρόσφυγες που αγοράζουν με τα λεφτά των Γερμανών φορολογουμένων «πανάκριβα αθλητικά παπούτσια, όπου μία ανύπαντρη Γερμανίδα μητέρα δεν θα μπορούσε να πάρει ποτέ για το παιδί της», ιστορίες που στηλιτεύουν τα «ακριβά γούστα των προσφύγων» έχουν μεγάλη πέραση και κερδίζουν πολλά like. Πολλά περισσότερα, όμως, κερδίζουν τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης και των βιασμών Γερμανίδων από πρόσφυγες. Και είναι λογικό, γιατί εντάσσονται σε μία προσπάθεια να εμφανιστούν οι πρόσφυγες ως ο άλλος, ο διαφορετικός, ο ξένος εισβολέας που απειλεί τη μητέρα, την κόρη, την ψυχή της Γερμανίας. Βασικός στόχος αυτών των αναρτήσεων, να εμφανίσουν τον «αντίπαλο» ικανό να κάνει το χειρότερο, όπως η φωτογραφία ενός γάμου στη Γάζα, όπου απεικόνιζε ενήλικες γαμπρούς να προχωρούν κρατώντας από το χέρι τα παρανυφάκια. Στο διαδίκτυο, όμως, μεταδόθηκε με λεζάντα που υποστήριζε ότι μουσουλμάνοι παιδεραστές χρηματοδοτούνταν από τη Χαμάς για να παντρεύονται ανήλικα κορίτσια. Η παραπληροφόρηση είναι ιδιαίτερα έντονη και στα ελληνικά social media. Αν και ένας από τους πιο διαδεδομένους αστικούς μύθους ξεκίνησε από κυριακάτικη εφημερίδα, η ιστορία με τους χρυσαυγίτες που βοηθούσαν τις γιαγιάδες να βγάλουν λεφτά από τα ΑΤΜ, εξαιτίας της
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
29
www.topontiki.gr
μεγάλης παραβατικότητας των μεταναστών, έκανε τεράστια… καριέρα στο διαδίκτυο. Τις ελληνικές απάτες στα social media τις γνωρίζει πολύ καλά ο Θεόδωρος Δανιηλίδης, ιδρυτής του site Greek Hoaxes, ο οποίος είναι αποφασισμένος, όχι να αποκαλύψει όλες τις απάτες του διαδικτύου – αυτό, όπως λέει, είναι αδύνατο –, αλλά να στείλει ένα μήνυμα προς τους χρήστες να είναι περισσότερο υποψιασμένοι. Ο Θ. Δανιηλίδης, μιλώντας στο «Π», τονίζει ότι αποφάσισε να φτιάξει ένα site που θα ανεβάζει όλα όσα από τα ψέματα του διαδικτύου πέφτουν στην αντίληψη του ίδιου και των συνεργατών του, επειδή βαρέθηκε να εξηγεί στους φίλους στο Facebook γιατί οι αναρτήσεις τους είναι ψεύτικες. «Όλοι την πατάμε με τις απάτες στο διαδίκτυο», λέει και περιγράφει μία απίστευτη «είδηση» που έγινε ερώτηση στη Βουλή της Αυστραλίας. Ο βουλευτής ρώτησε την κυβέρνηση εάν έχουν ληφθεί μέτρα για τις βλαβερές επιπτώσεις του διυδρογονικού μονοξειδίου. Ο βουλευτής έπεσε θύμα, δεν κατάλαβε ότι ο ευφάνταστος συντάκτης της φάρσας βρήκε απλώς έναν τρόπο να περιγράψει ως δηλητήριο το νερό, η μοριακή δομή του οποίου αποτελείται από δύο άτομα υδρογόνου και ένα οξυγόνου (Η2Ο). Πολλές από τις απάτες του διαδικτύου είναι ακίνδυνες και, όπως η περίπτωση του Αυστραλού βουλευτή, προκαλούν γέλιο. Τα πράγματα όμως γίνονται πολύ πιο σοβαρά, μας λέει ο Θ. Δανιηλίδης, όταν οι απάτες αφορούν θέματα υγείας, όπως «οι χιλιάδες αναρτήσεις για τα εμβόλια που έχουν οδηγήσει στη δημιουργία ομάδων κατά των εμβολίων» και είναι πιθανό, όπως λέει, «να επηρεαστούν γονείς από τέτοιες αναρτήσεις». Πολύ σοβαρές επίσης κρίνονται και οι εκατοντάδες προπαγανδιστικές αναρτήσεις από άτομα και ομάδες που θέλουν απλώς να εξυπηρετήσουν τους πολιτικούς τους σκοπούς.
Ποιος διαδίδει συνειδητά τους μύθους Ένα από τα μεγαλύτερα όπλα αυτών που παράγουν και διαδίδουν μύθους είναι ότι πολύ σπάνια θα μπει κάποιος στη διαδικασία να ψάξει στο διαδίκτυο τα ίχνη και να φθάσει στην πηγή του μύθου. Το «Spiegel» το έκανε και αποκάλυψε ότι πηγή της «είδησης» για τη σφαγή των κατσικιών στον ζωολογικό κήπο του Lostau ήταν μία σελίδα του Facebook ενός άνδρα με το όνομα Peter Knoche, αναπληρωτή εκπροσώπου Τύπου του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), στην πόλη Βούπερταλ. Όταν αποκαλύφθηκε η απάτη, ο Knoche, γράφει το «Spiegel», ο εκπρόσωπος του AfD, έσβησε την ιστορία από τον «τοίχο» του και σε ερώτηση υποστήριξε ότι του το είπε ένας φίλος του, επίσης μέλος του AfD. Έπειτα από πιέσεις για να αποκαλύψει το συνειδητό ψέμα, ο Knoche είπε ότι ο φίλος του έκανε λάθος, δεν μιλούσε για τον ζωολογικό κήπο του Lostau, αλλά για έναν ζωολογικό κήπο σε μία πόλη 60 χιλιόμετρα από το Lostau, το Halberstadt. Φυσικά και ο διευθυντής του ζωολογικού κήπου του Halberstadt διέψευσε ότι υπήρχε τέτοιο
περιστατικό και διαβεβαίωσε ότι όλες οι κατσίκες είναι πολύ καλά στην υγεία τους. Ο διευθυντής είχε ακούσει την ιστορία με τις κατσίκες και τους μετανάστες, αλλά με διαφορετική εκδοχή. Είχε διαβάσει ότι η σφαγή των ζώων είχε γίνει στο Erfurt, όπου φυσικά και εκεί δεν έλειπε κανένα ζώο. «Αυτή είναι μία πολύ συνηθισμένη πρακτική», είπε στο περιοδικό ο Andre Wolf, ιδρυτής πλατφόρμας στην Αυστρία που μάχεται τη διαδικτυακή απάτη. Μόλις αποδειχθεί ότι μία ιστορία είναι κατασκευασμένη, θα εμφανιστεί με παραλλαγές σε κάποιο διαφορετικό μέρος. «Μερικές ιστορίες είναι σαν παλιοί γνωστοί. Επανεμφανίζονται κάθε λίγες εβδομάδες ή μήνες από τα βάθη του διαδικτύου», λέει. Τον ίδιο και τους εθελοντές που βοηθούν στην αποκάλυψη της απάτης στο διαδίκτυο τούς απασχολεί η μεγάλη έκταση που έχει λάβει η παραπληροφόρηση σχετικά με τους πρόσφυγες. «Οι κακές φήμες για τους πρόσφυγες έχουν απογειωθεί, υπήρξαν μέρες που σε λίγες ώρες αποκαλύψαμε εννέα τέτοιους μύθους». Και αυτές οι «ειδήσεις» είναι καλοδουλεμένες. Κάποιες χρησιμοποιούν παλιές φωτογραφίες ή βίντεο για να δώσουν αξιοπιστία. Σε μία περίπτωση ο Wolf βρήκε μία φωτογραφία με ένα κοριτσάκι σε ακροδεξιά σελίδα που ισχυριζόταν ότι Άραβες το έδειραν επειδή είχε γαλάζια μάτια. Η ίδια φωτογραφία είχε χρησιμοποιηθεί πολλές φορές σε διαφορετικές περιπτώσεις, αλλά πάντα για ρατσιστικούς σκοπούς. Οι πλαστές φωτογραφίες είναι κάτι πάρα πολύ συνηθισμένο στα θέματα που κυκλοφορούν στα social media και παρουσιάζονται ως πραγματικές, λέει ο Θεόδωρος Δανιηλίδης και πιστεύει ότι το διαδίκτυο πρέπει να παραμείνει ένας χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών, αλλά, όπως τονίζει, η παραπληροφόρηση έχει αντίθετα αποτελέσματα. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι οι συνωμοσιολόγοι και η προπαγάνδα έχουν αρχίσει να κυριαρχούν στα κοινωνικά δίκτυα και φαίνεται ότι όσο πιο παλαβή και όσο πιο ψεύτικη είναι μία «είδηση» τόσο περισσότερο αναπαράγεται.
Έλεγχοι σε ρατσιστικές αναρτήσεις Στη Γερμανία οι αρχές έχουν αρχίσει να ψάχνουν τα ίχνη των ξενοφοβικών αναρτήσεων και των φημών που κατακλύζουν τα κοινωνικά δίκτυα και σελίδες του διαδικτύου. Συχνά η έρευνα τους οδηγεί σε forums ακροδεξιών εξτρεμιστικών ομάδων κομμάτων. Ένα από τα θέματα που έχουν μεγάλη «αποτελεσματικότητα» αφορά τους βιασμούς. Η αστυνομία βρήκε τα ίχνη μιας ανάρτησης που μιλούσε για τον ομαδικό βιασμό μιας 17χρονης στην πόλη Lünen από μία ομάδα ξένων και πηγή της «είδησης» ήταν ένα forum ακροδεξιών με σχέσεις με το νεοναζιστικό κόμμα της Γερμανίας. Το περιστατικό δεν συνέβη ποτέ, όμως με κάθε νέο ποστ κέρδιζε όλο και μεγαλύτερη δύναμη και τα σχόλια μετά από κάθε αναπαραγωγή γίνονταν όλο και πιο σκληρά. Τα περιστατικά είναι ψεύτικα, το μίσος όμως που παράγουν αληθινό και όσο περισσότερα τα αρνητικά σχόλια τόσο περισσότερα και τα περιστατικά υποτιθέμενων βιασμών Γερμανίδων. Όπως η ιστορία στην πόλη Fulda, όπου ο ρα-
Ιδιαίτερα έντονη η παραπληροφόρηση και σε ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης
τσιστικός μύθος λέει ότι υπήρξαν περισσότερα από 30 περιστατικά βιασμών από τότε που έφθασαν οι πρόσφυγες στην πόλη, έστω κι αν η αστυνομία διαψεύδει ότι υπήρξε έστω και ένας βιασμός. Το νέο και το πιο ανησυχητικό στοιχείο σε αυτή την ιστορία είναι ότι τα περισσότερα από τα σχόλια δεν προέρχονται από ακροδεξιούς κύκλους, αλλά από πολίτες που μπαίνουν και γράφουν σε αυτά τα φόρουμ με το όνομά τους. Ο Roland Keilen, που ασχολείται περισσότερο από 25 χρόνια με τον ακροδεξιό εξτρεμισμό, τονίζει ότι ποτέ τα πράγματα δεν ήταν τόσο σοβαρά όσο σήμερα. Τα πράγματα κλιμακώνονται χάρη στο διαδίκτυο και κάποιοι τυφλά παίρνουν αυτές τις ιστορίες ως αληθινές. Αυτές οι ιστορίες τούς μετατρέπουν σε εξτρεμιστές σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορούν πλέον να δεχθούν λογικά επιχειρήματα. Και αυτό είναι το βασικό συστατικό της αποτυχίας των social media. Η κυριαρχία του περίεργου, του παράξενου και του παράλογου. Και όσο πιο παράλογο τόσο περισσότερα κλικ, και όσο περισσότερα κλικ τόσο περισσότερο παράλογο. Και αυτός ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται και δεν θα σπάσει όσο οι χρήστες του διαδικτύου και των social media δεν αρχίσουν να υποψιάζονται ότι κάποιοι κερδίζουν πολλά από τα like τους.
30
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Φορολόγηση με... κόφτες Δέσμη τριών μέτρων για να ξεπεραστεί ο κάβος των εισφορών εξετάζει το υπουργείο Εργασίας Στο ίδιο έργο πάλι θεατής βρίσκεται ο ελληνικός λαός για άλλη μια φορά, με τον Τσακαλώτο να μιλάει περί αρνητικών διαρροών από τους θεσμούς στο θέμα της αξιολόγησης των μεταρρυθμίσεων και από την άλλη το κουαρτέτο να πιέζει την κυβέρνηση για περαιτέρω σφίξιμο της ζώνης των Ελλήνων.
Τ
ο κουαρτέτο, επιμένοντας για περισσότερο λεπτομερή και κοστολογημένα στοιχεία σχετικά με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, δεν φαίνεται διατεθειμένο να κάνει άμεσα το ταξίδι προς την Αθήνα εάν δεν τα λάβει, έργο που το έχουμε ξαναδεί... Παράλληλα θέλει να διοριστεί και ο νέος γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, ο οποίος, σημειωτέον, είναι κυρίως δικής του επιλογής. Την ίδια ώρα, πάντως, το υπουργείο Εργασίας, μετά και τις έντονες αντιδράσεις, είναι έτοιμο να κάνει πίσω και επεξεργάζεται πλέον δέσμη τουλάχιστον τριών μέτρων με στόχο «και τα αναγκαία έσοδα για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης να εισπράττονται και η επιβάρυνση να μην έχει δημευτικό αποτέλεσμα για το εισόδημα των επαγγελματιών». Ειδικότερα και σύμφωνα με πληροφορίες, στελέχη της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Ασφάλισης σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Εσόδων κοστολογούν το ενδεχόμενο μιας μεταβατικής εφαρμογής των αλλαγών στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών, ώστε από το 2019 και μετά, όλοι οι ασφαλισμένοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι και μισθωτοί (μαζί με τους εργοδότες) να καταβάλλουν για κύρια ασφάλιση και υγεία 26,9% επί του φορολογητέου εισοδήματός τους. Ήδη το σχέδιο που έχει παρουσιάσει ο Γιώργος Κατρούγκαλος προβλέπει μεταβατική περίοδο για τις αλλαγές στους αγρότες, με την αρχή να γίνεται από το 2016. Συγκεκριμένα, οι εισφορές των αγροτών για την κύρια ασφάλιση, από 7% αυξάνονται εντός του τρέχοντος έτους σε 10%. Στόχος είναι το 2019 το ποσοστό να ανέλθει στο 20%. Το σχέδιο προβλέπει επίσης ότι από το 2017 θα υπάρχει κατάργηση των ασφαλιστικών κλάσεων, βάσει των οποίων υπολογίζονται σήμερα οι εισφορές, προκειμένου οι κρατήσεις να γίνονται επί του πραγματικού εισοδήματος. Πηγές από το υπουργείο Εργασίας αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο να προβλεφθεί αντίστοιχη μεταβατική περίοδος και για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι στο μεσοδιά-
Τι ζητούν οι εταίροι και τι αντιπροτείνει η κυβέρνηση
στημα δεν θα υπάρξει μείωση των εσόδων των ταμείων. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο για τους νέους επιστήμονες (ηλικίας έως 30 ετών) αλλά και τους ελεύθερους επαγγελματίες με επιχειρηματική δραστηριότητα έως πέντε χρόνια να προβλεφθεί ένα κατώτατο όριο, βάσει του οποίου θα υπολογίζονται οι εισφορές. Για τους αγρότες, το σχέδιο ήδη προβλέπει χαμηλότερο όριο στα 486 ευρώ τον μήνα, έναντι 568 ευρώ που ορίζει για όλους τους υπόλοιπους. Πλέον, δεν αποκλείεται το όριο αυτό να πέσει χαμηλότερα, με τους εκπροσώπους των επιστημονικών φορέων, με τους οποίους συναντήθηκε χθες η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, να θέτουν ως κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα τα 400 ευρώ. Για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα (π.χ. άνω των 20.000 ευρώ, καθώς μέχρι αυτό το ποσό οι νέες εισφορές θεωρούνται ανεκτές) εξετάζεται η επιβολή «κλιμακωτού κόφτη», που θα επιβάλλεται στη συνολική επιβάρυνση από τις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις του επαγγελματία. Το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει τρεις «κόφτες», που θα αυξάνονται προοδευτικά με την αύξηση του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος. Κεντρικός στόχος είναι με το νέο σύστημα εισφορών τα έσοδα να είναι τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα με σήμερα, αν όχι αυξημένα, καθώς το σύστημα δεν αντέχει νέες «μαύρες τρύπες».
Υπάρχουν όμως και στελέχη που απορρίπτουν το ενδεχόμενο επιβολής ανώτατου πλαφόν στο τελικό ποσό που θα αντιστοιχεί στην εισφορά υπέρ του ΕΟΠΥΥ, η οποία ορίζεται για όλους τους ασφαλισμένους στο 6,9% επί του φορολογητέου εισοδήματος. Στις προθέσεις των εταίρων πάντως είναι να υλοποιηθούν συγκεκριμένοι στόχοι, όσον αφορά το ασφαλιστικό και δημοσιονομικό. Ζητούν δηλαδή: ♦ Κατάργηση του εφάπαξ και αντικατάσταση του ΕΚΑΣ από τη βασική σύνταξη, η οποία όμως θα συναρτάται με εισοδηματικά κριτήρια, όπως και οποιαδήποτε παρέκκλιση από τους βασικούς κανόνες συνταξιοδότησης. ♦ Επιπλέον μέτρα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού, τόσο του προϋπολογισμού του 2016 (για τον οποίο διατυπώνουν επιφυλάξεις όσον αφορά τα πρωτογενή αποτελέσματα) όσο και για τη διάρκεια του μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Επίσης επισημαίνουν ότι το κυβερνητικό προσχέδιο για το νέο ασφαλιστικό δεν είναι κοστολογημένο, ενώ τονίζουν πως το νέο ασφαλιστικό δεν προβλέπει έναν «οδικό χάρτη» για την κατάργηση του ΕΚΑΣ. Παράλληλα πιέζουν για χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης σε όλες τις συντάξεις, ενώ δέχονται ίσως μία περιορισμένη αύξηση των εργοδοτικών εισφορών το πολύ κατά 1% με μία παράλληλη μείωση των επικουρικών συντάξεων. Το πιο εξωφρενικό, όμως, είναι ότι επιμένουν σε χαμηλότερη από τα 384 ευρώ εθνική σύνταξη και να δίδεται με 20 έτη ελάχιστο χρόνο ασφάλισης (και όχι με 15) και σε κάθε περίπτωση με εισοδηματικά κριτήρια, ενώ στο στόχαστρο έχει μπει και το εφάπαξ. Πέραν όμως των προαναφερθέντων, για να έχει αίσιο τέλος η αξιολόγηση, εκτός από το ασφαλιστικό, κυβέρνηση και κουαρτέτο πρέπει να συμφωνήσουν σε μια σειρά φορολογικά και άλλα ζητήματα, που εκκρεμούν και έχουν μείνει στη μέση. Η λίστα περιλαμβάνει: Φόρους εισοδήματος: Η κυβέρνηση καλείται να επανεξετάσει φοροαπαλλαγές που σήμερα ισχύουν, όπως για άτομα με 80% αναπηρία, ΕΚΑΣ, επίδομα ανεργίας, γονικές παροχές και δωρεές. Πρέπει να παρουσιάσει νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, να επεκτείνει τον ΦΠΑ στα νησιά, να αλλάξει την κλίμακα φόρου για το 2016 και για τα ενοίκια, αλλά και να αποφασίσει για ενσωμάτωση της «έκτακτης» εισφοράς αλληλεγγύης από το 2016.
1
Θέμα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
31
www.topontiki.gr
5 Τα αγκάθια στα οποία κολλάει η αξιολόγηση
Πλαστικό χρήμα: Από τον Οκτώβριο έπρεπε η κυβέρνηση να εγκρίνει ολοκληρωμένο σχέδιο σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και τον ιδιωτικό τομέα, για την προώθηση και τη διευκόλυνση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών και τη μείωση της χρήσης μετρητών. Το σχέδιο αυτό πρέπει να τεθεί σε ισχύ τον Μάρτιο του 2016. «Μαύρες λίστες» οφειλετών: Από τον Οκτώβριο του 2015, όσοι χρωστούν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για περισσότερους από τρεις μήνες σε εφορία και ασφαλιστικά Ταμεία θα βλέπουν τα ονόματά τους να δημοσιοποιούνται και να αποκλείονται από την αγορά. Αδήλωτες καταθέσεις: Από τον Νοέμβριο θα έπρεπε να ψηφιστεί πλέγμα μέτρων για τις αδήλωτες καταθέσεις, με νομοσχέδιο για την εθελοντική αποκάλυψη («χωρίς αμνηστευτική διάταξη», όμως, όπως τονίζεται στο μνημόνιο), ανταλλαγή πληροφοριών από τα κράτη της Ε.Ε. κ.λπ. Όταν ληφθούν οι αποφάσεις για το ασφαλιστικό και το νέο φορολογικό, η κυβέρνηση καλείται να παρουσιάσει και νέο Μεσοπρόθεσμο 2016-2019. Θα προβλέπει γνωστά, αλλά και «κρυφά» μέτρα της τάξεως των τριών δισ. ευρώ, που θα πρέπει να εξειδικευτούν και να ανακοινωθούν.
6 7 2
Ακίνητα: Πρέπει να ανακοινωθούν οι νέες αντικειμενικές τιμές της εφορίας και από 1.1.2017 να εξισωθούν με τις εμπορικές αξίες. Ο ΕΝΦΙΑ θα αλλάξει, για έσοδα τουλάχιστον 2,650 δισ. ευρώ και πάλι. Επιπλέον, πρέπει να «τρέξουν» διασταυρώσεις ανάμεσα στα δεδομένα του Ε9 και του Κτηματολογίου.
3 4
Νέο Περιουσιολόγιο: Έπρεπε να έχει παρουσιαστεί από τον Νοέμβριο. Νέος γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων: η θέση χηρεύει από τον Οκτώβριο, ο διορισμός νέου ΓΓΔΕ πάει από εβδομάδα σε εβδομάδα και η τρόικα έχει απειλήσει να μην επιστρέψει, αν δεν διοριστεί πρώτα ο διάδοχος της κυρίας Σαββαΐδου.
Κάτω από 5,5% έως 19% οι αντικειμενικές αξίες Αμετάβλητες ή μειωμένες μόνο στις «φθηνές» περιοχές κρατάει τελικά το υπουργείο Οικονομίας τις αντικειμενικές τιμές ακινήτων, μετά την ανακοίνωση της σχετικής υπουργικής απόφασης. Το αποτέλεσμα είναι σε όποιες μεταβιβάσεις διενεργούνται να καταβάλλεται πολύ υψηλότερος φόρος, δεδομένου ότι ο φόρος υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες. Όπως είναι φανερό, τα τζιμάνια του Οικονομικών φαίνεται να μην λαμβάνουν υπόψη τους τις συνθήκες στην κτηματαγορά και κατ’ επέκταση τις εμπορικές τιμές που ισχύουν σήμερα. Έτσι με βάση την υπουργική απόφαση σχεδόν ένα στα δύο ακίνητα αποκτά νέα αντικειμενική αξία μειωμένη από 5% έως 19%, καθώς το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε για τα ακίνητα με τιμή ζώνης έως 650 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο και για τα πολύ ακριβά ακίνητα αντικειμενικής αξίας πάνω από 4.050 ευρώ το τετραγωνικό να μην υπάρξει καμία μεταβολή. Η αναπροσαρμογή γίνεται με αναδρομική ισχύ από τις 21.5.2015, όπως είχε ζητήσει το ΣτΕ. Οι νέες τιμές, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να δημοσιοποιηθούν τις προσεχείς μέρες και να έχουν αναδρομική ισχύ. Οι μειώσεις στις τιμές ξεκινούν
από το 5,5% και φθάνουν μέχρι το 19%. Ειδικότερα οι νέες αναπροσαρμοσμένες τιμές διαμορφώνονται ως εξής: 1. Σε περιοχές με τιμές ζώνης έως 600 ευρώ οι αντικειμενικές αξίες θα παραμείνουν αμετάβλητές. Τα ακίνητα με τιμή έως και 600 ευρώ αποτελούν το 43% του συνόλου των ακινήτων. 2. Έως 7% μειωμένες θα είναι οι τιμές της εφορίας σε περιοχές όπου η τιμή ζώνης κυμαίνεται από 600 έως 1.000 ευρώ το τετραγωνικό. 3. Σε περιοχές με τιμή ζώνης από 1.000 έως 1.500 ευρώ η μείωση θα είναι της τάξης του 15,5%. 4. Σε περιοχές με τιμή ζώνης από 1.500 έως 2.000 ευρώ η μείωση θα είναι της τάξης του 19%. 5. Σε περιοχές με τιμή ζώνης από 2.000 έως 2.500 ευρώ το τετραγωνικό η μείωση θα είναι 18,5%. 6. Σε περιοχές από 2.500 έως 3.000 ευρώ το τετραγωνικό η μείωση θα είναι 16,5%. 7. Σε περιοχές από 3.000 έως 3.500 ευρώ το τετραγωνικό η μείωση θα είναι 9%. 8. Σε περιοχές με τιμή ζώνης από 3.500 έως 4.000 ευρώ η μείωση δεν θα ξεπερνά το 5,5%. 9. Από τα 4.000 ευρώ και πάνω οι αντικειμενικές αξίες διατηρούνται στα ίδια επίπεδα.
8
Οικονομία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
33
www.topontiki.gr
Τρέχει το νέο ΕΣΠΑ Αφορά κατάρτιση 29.000 ανέργων. Όροι και προϋποθέσεις Άρχισε και «τρέχει» το νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ για κατάρτιση 26.000 ανέργων ηλικίας 29-64 ετών, το οποίο, όπως ανέφερε και ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού Αλέξης Χαρίτσης, «στόχο έχει την καταπολέμηση της ανεργίας».
Ο
ίδιος επισήμανε ότι «η Ελλάδα θα καταβάλει κάθε προσπάθεια να αξιοποιήσει κάθε μηχανισμό που μπορεί να συνεισφέρει με πρόσθετους πόρους στην ελληνική οικονομία, μεγιστοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχονται μέσα από εργαλεία αυτού του τύπου». Το πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι συνολικού ύψους 53,5 εκατ. ευρώ, ενώ δίνει τη δυνατότητα σε 26.000 ανέργους ηλικίας 29 - 64 ετών να καταρτιστούν σε κλάδους αιχμής και να λάβουν μάλιστα και σχετική πιστοποίηση. Η περίοδος υποβολής των αιτήσεων έχει ήδη ξεκινήσει από τις 4.1.2016 και θα διαρκέσει μέχρι τις 29.2.2016.
Τα έγγραφα Σύμφωνα με όσα αναφέρει η πρόσκληση, η ηλεκτρονική πρόταση στο ΟΠΣ, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αίτησης χρηματοδότησης, περιλαμβάνει τα ακόλουθα: 1. Αίτηση Χρηματοδότησης. 2. Τεχνικό Δελτίο Πράξης, στο οποίο θα αναλύεται επαρκώς η μεθοδολογία υλοποίησης της πράξης, έτσι ώστε να αποτυπώνεται π.χ. πώς θα διεξάγεται η συμβουλευτική, η ανάλυση του κόστους της πράξης κ.ά. Επιπλέον, θα υποβληθεί τεκμηρίωση για τον προσδιορισμό των κλάδων αιχμής, δεδομένου ότι δεν έχει επιτευχθεί ακόμη η άρση της αυτοδέσμευσης σχετικά με το Σύστημα Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας.
3. Στοιχεία που τεκμηριώνουν την αρμοδιότητα του δικαιούχου. 5. Απόφαση Αρμόδιου Συλλογικού Οργάνου για την υποβολή της πρότασης. 8. Κανονιστικό πλαίσιο ορισμού του φορέα λειτουργίας και συντήρησης της πράξης. 60. Διοικητική Ικανότητα / Επάρκεια οργανωτικής δομής. 61. Διοικητική Ικανότητα / Διαδικασίες διαχείρισης και υλοποίησης έργων. 62. Επιχειρησιακή ικανότητα / Επάρκεια ομάδας έργου. 63. Επιχειρησιακή ικανότητα / Εμπειρία στην υλοποίηση συναφών έργων. Ο υποψήφιος δικαιούχος υποβάλλει την πρότασή του και τα απαιτούμενα συνοδευ-
τικά έγγραφα και δικαιολογητικά αποκλειστικά μέσω του ΟΠΣ. Τα συνοδευτικά έγγραφα, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης των καθαρών εσόδων, εφόσον απαιτείται, υποβάλλονται σε μορφή αρχείου τύπου pdf. Οι προτάσεις υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω ΟΠΣ - ΕΣΠΑ και μόνο η αίτηση χρηματοδότησης υποβάλλεται υπογεγραμμένη στην Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού, Εκπαίδευση & Διά Βίου Μάθησης» στη διεύθυνση Κοραή 4, Αθήνα 105 64 από τις 4.1.2016 έως τις 29.2.2016, ώρα 16:00. Δεν θα γίνονται δεκτές οι αιτήσεις χρηματοδότησης εκτός των ανωτέρω προθεσμιών και αιτήσεις για τις οποίες δεν έχει προηγηθεί η ηλεκτρονική υποβολή της πρότασης στο ΟΠΣ ΕΣΠΑ.
Οικονομικό φόρουμ των Δελφών Το πρώτο Οικονομικό Forum των Δελφών (Delphi Economic Forum) θα πραγματοποιηθεί στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο των Δελφών από την Πέμπτη έως και την Κυριακή (25-28 Φεβρουαρίου 2016) με στόχο τον σχεδιασμό ενός πλάνου που πρέπει να θέσει η χώρα και η περιοχή, προκειμένου να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις του μέλλοντος. Θα συμμετέχουν περισσότερες από 80 σημαντικές προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, και συγκεκριμένα:
♦ Corina Cretu, επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής. ♦ Δημήτρης Αβραμόπουλος, επίτροπος Μετανάστευσης, Εσ. Υποθέσεων και Ιθαγένειας. ♦ Declan Costello, διευθυντής Οικονομικών Σχέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. ♦ Deborah Wince-Smith, πρόεδρος και Δ.Σ., US Council on Competitiveness. ♦ Λουκάς Παπαδήμος, πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας.
♦ Παναγιώτης Πικραμμένος, πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας. ♦ Ιωάννης Αμανατίδης, υφυπουργός Εξωτερικών. Θα συμμετέχουν επίσης υψηλόβαθμα στελέχη από: Παγκόσμια Τράπεζα, German Marshall Fund, Stratfor, Rand Corporation, Eurasia Group, Vienna Institute for International Economic Studies, London School of Economics, Ίδρυμα Konrad Adenauer κ.α.
τυράκια... Ετοιμάζεται τροπολογία παράτασης του μέτρου της απόσυρσης παλαιών οχημάτων με αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2016 μαζί με τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας που αφορούν τα αυτοκίνητα ενοικίασης. Επίσης σχεδιάζονται τρόποι νομιμοποίησης με ευνοϊκούς όρους για τα αδήλωτα εισοδήματα, το περιουσιολόγιο, τον ακατάσχετο λογαριασμό για τις επιχειρήσεις και τη σύνδεση του πλαστικού χρήματος με το αφορολόγητο. Ολική αναδίπλωση ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας για την επιβολή εισφοράς 20% επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος για ελεύθερους επαγγελματίες και ανεξάρτητα απασχολούμενους. Πλέον σχεδιάζεται η πρόταση που θα επιβάλει πλαφόν στο άθροισμα εισφορών υπέρ Κοινωνικής Ασφάλισης και φορολόγησης, με στόχο να μην υπερβαίνει το 60% του συνολικού ετήσιου εισοδήματος. Τελικά φέτος οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δεν θα κληθούν να αναγράψουν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος το ποσό των δαπανών που πραγματοποίησαν εντός του 2015, καθώς η υποχρέωση συλλογής και διακράτησης των αποδείξεων καταργήθηκε από τις αρχές του 2015, οπότε δεν ισχύει στις φορολογικές δηλώσεις του 2016.
...και φάκες Σαν κεραυνός εν αιθρία έπεσε στην αγορά η απόφαση του νέου προέδρου του ΕΟΠΥΥ να μην εξοφλήσει οφειλές ύψους 170 εκατ. ευρώ προς τις ιδιωτικές κλινικές. Πρόκειται για το 10% των μηνιαίων πληρωμών από το 2012 μέχρι και το 2015 που δεν είχαν αποδοθεί ούτε μια φορά από την ίδρυση του Οργανισμού προς τις ιδιωτικές κλινικές και η καταβολή των οποίων αποτελούσε πάγιο αίτημα των επιχειρήσεων προκειμένου να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης φέρνει ασφάλιστρο για τους αλλοδαπούς εργάτες, ακόμη και για όσους δεν έχουν άδεια παραμονής, της τάξης του 10% επί της αμοιβής. Μάλιστα οι αγρότες που δεν θα συμμορφωθούν θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα που θα φτάνουν ακόμη και τα 10.500 ευρώ για κάθε εργαζόμενο. Σε υποχρεωτική έξοδο από την εργασία με τεράστιες μειώσεις στις συντάξεις τους οδηγούνται όσοι εργαζόμενοι είναι στα 60 τους έτη και έχουν 35 χρόνια ένσημα, με βάση το νέο ασφαλιστικό. Οι μειώσεις στη σύνταξη ξεπερνούν το 23% και αφορούν σε εργαζόμενους στο Δημόσιο, ακόμη κι αν δεν θέλουν να φύγουν από την υπηρεσία τους.
34 Ιστορία
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 IAΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Αφιέρωμα: Τρία στρατιωτικά κινήματα που άλλαξαν την Ελλάδα
Όταν ανέλαβε δράση ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος Κίνημα τρίτο: Το στρατιωτικό κίνημα του 1909 Στην ιστορική μας συνείδηση έχουμε συνδέσει τα στρατιωτικά κινήματα με τις πιο μελανές σελίδες της ελληνικής Ιστορίας. Ωστόσο, αυτός ο «συνειρμός» δεν ευσταθεί ιστορικά. Δίχως υπερβολή, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι υπήρξαν τρία στρατιωτικά κινήματα που άλλαξαν την Ελλάδα
Ή
δη από τα τέλη του 19ου αιώνα, με αποκορύφωμα την εξευτελιστική ήττα του 1897 και τις οδυνηρές της συνέπειες, στις τάξεις του στρατού εκδηλώνονταν έντονοι προβληματισμοί σχετικά με το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων. Οι ίδιοι γνώριζαν καλά τα κενά και τις σχετικές αδυναμίες που επηρέαζαν την απόδοση του στρατεύματος. Υπό το βάρος των πολιτικών εξελίξεων και των σοβαρών συντεχνιακών ζητημάτων, το μεγαλύτερο μέρος των αποφοίτων της Σχολής Ευελπίδων σχημάτισε αρχικά τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο, τον οποίο αγκάλιασε τελικά η συντριπτική πλειονότητα του στρατεύματος. Οι απόφοιτοι Ευέλπιδες αντιπροσώπευαν αποτελεσματικότερα από τον καθέναν τα αιτήματα του συνόλου των αξιωματικών. Οι ίδιοι είχαν υψηλές επαγγελματικές προσδοκίες, δίχως να επιδιώκουν την ανατροπή του συστήματος. Βασικό τους μέλημα ήταν η προστασία όχι μόνο των κοινωνικών αλλά και των πολιτικών θεσμών και στόχος τους, πέρα από τις επαγγελματικές τους βλέψεις, ήταν η πολεμική ετοιμότητα της χώρας, ζήτημα που εκείνη την περίοδο έβρισκε ιδιαιτέρα πρόσφορο έδαφος στην κοινή γνώμη.
Ο όρος «Επανάσταση» Μολονότι εκδηλώνεται το 1915, ο Εθνικός Διχασμός κυοφορείται ουσιαστικά ήδη από το 1909, από το Κίνημα του Στρατιωτικού Συνδέσμου στο Γουδή. Πρόκειται για την
πρώτη αμιγώς στρατιωτική συνωμοσία από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους. «Η ονομασία “επανάσταση” που υιοθέτησαν όχι μόνο οι κινηματίες αλλά και γενικότερα οι σύγχρονοι, προκαλεί ακόμα και σήμερα αμφισβητήσεις, που όμως στηρίζονται σε μια παρανόηση. Επανάσταση ασφαλώς δεν υπήρξε το ίδιο το στρατιωτικό κίνημα. Επανάσταση όμως μπορεί να θεωρηθεί το σύνολο των εξελίξεων που προκάλεσε αυτό το κίνημα – ως καταλύτης, με όλη τη σημασία του όρου». Γ. Μαυρογορδάτος, 1915, «Ο Εθνικός Διχασμός» Στην αναζήτηση ενός ανώτερου αξιωματικού που θα αναλάμβανε την ηγεσία του συνδέσμου, η λύση βρέθηκε στο πρόσωπο του συνταγματάρχη Ν. Ζορμπά. Παρά το γεγονός ότι η ύπαρξη του Συνδέσμου έγινε γνωστή στα τέλη του Ιουνίου του 1909, όταν το πρωί της 15ης Αυγούστου εκδηλώθηκε το κίνημα, τόσο οι Αθηναίοι όσο και τα ίδια τα ανάκτορα, όπως επίσης και η πολιτική ηγεσία της χώρας, δεν έκρυψαν την έκπληξή τους. Κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει ότι οι στρατιωτικοί θα προχωρούσαν σε μια τόσο τολμηρή ενέργεια. Το πρώτο πράγμα που προβλημάτισε τους πάντες ήταν το ζήτημα της ταυτότητας του Στρατιωτικού Συνδέσμου και οι πραγματικές του βλέψεις. Οι περισσότεροι έμοιαζαν να περιμένουν την έκβαση των εξελίξεων της αναμέτρησης των κινηματιών με την πολιτική εξουσία προκειμένου να σχηματίσουν άποψη. Για τη
Το συλλαλητήριο της 14ης Σεπτεμβρίου 1909 στο Πεδίον του Άρεως (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο) συγκεκριμένη 15η Αυγούστου γράφει ο συνταγματάρχης Ζορμπάς: «Το κίνημα του στρατού δεν κατέληξε την 15η Αυγούστου εις λαϊκήν επανάστασιν, αλλά παρέμεινε κατά την ημέρα εκείνην ως ένοπλος στρατιωτική στάσις της φρουράς των Αθηνών, διότι ο λαός δεν ανεμίχθη εις το κίνημα, ουδέ εξεδήλωσε τι υπέρ τούτου, αλλά έμεινεν αδρανών και αμφιβάλλων περί του πρακτέου»…
Το χρονικό των γεγονότων Όταν έγινε γνωστή η ύπαρξη του Στρατιωτικού Συνδέσμου τον Ιούνιο του 1909, η κυβέρνηση του Δ. Ράλλη αντέδρασε με ένα κύμα μεταθέσεων, καθώς και την παραπομπή 12 αξιωματικών σε ανακριτικό συμβούλιο προς απόταξη. Στη συνέχεια, η εφημερίδα «Χρόνος», που απηχούσε τις θέσεις του Συνδέσμου, επιτέθηκε κατά «της βουλευτικής φεουδαρχίας των κομματικών συμμοριών και των Αυλών», ζητώντας μεταρρυθμίσεις και απομάκρυνση του διαδόχου Κωνσταντίνου, καθώς και των πριγκίπων από το στράτευμα. Και σε αυτήν την περίπτωση, η κυβέρνηση του Ράλλη απάντησε προχωρώντας σε συλλήψεις. Στις 14 Αυγούστου, ο νεαρός τότε ανθυπολοχαγός Πάγκαλος απελευθερώνει τους κρατούμενους αξιωματικούς Σάρρο και Ταμπακόπουλο, πράγμα που εξοργίζει τον Ράλλη, ο οποίος διατάζει επιφυλακή και σει-
ρά συλλήψεων. Οι εξελίξεις αυτές αναγκάζουν τον Σύνδεσμο να επέμβει. Έτσι, τη νύχτα 14ης προς 15η Αυγούστου, ο Σύνδεσμος προχωρά στο Κίνημα στο Γουδή, το οποίο επικρατεί άμεσα, μια και η κυβέρνηση δεν διέθετε τις ανάλογες δυνάμεις ώστε να επιβληθεί. Τα γεγονότα αυτά οδηγούν τον Ράλλη σε παραίτηση. Πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, που ήταν αρχηγός του τρίτου κατά σειρά κόμματος. Ο Μαυρομιχάλης αποδέχεται όλους τους όρους του Συνδέσμου. Οι κινηματίες επιστρέφουν στη θέση τους, παραμένοντας ωστόσο σε επιφυλακή. Επίσης, λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 14 Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται ένα μεγαλειώδες συλλαλητήριο των συντεχνιών της Αθήνας και του Πειραιά. Ο λαός στη συντριπτική του πλειονότητα στηρίζει το πρόγραμμα του Συνδέσμου. Οι εξελίξεις αυτές προκαλούν ανησυχία στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Τα πολιτικά κόμματα, τα ανάκτορα και οι Μεγάλες Δυνάμεις παρακολουθούν τις εξελίξεις με τεράστιο ενδιαφέρον. Από την έλευση του βασιλιά Γεωργίου Α’, το 1863, μέχρι το 1909, για 46 χρόνια, δεν υπήρξε καμία ανάμειξη του στρατού στην πολιτική.
Οι όροι Πριν από όλα, ο Σύνδεσμος απαιτεί την αμνήστευση και επαναφορά
στον στρατό όσων αξιωματικών και υπαξιωματικών είχαν υποστηρίξει το Κίνημα και διώχθηκαν. Ταυτόχρονα, όμως, ζητά και την απομάκρυνση από το στράτευμα εκείνων που είχαν εκδηλωθεί εναντίον του Κινήματος. Στους όρους φυσικά περιλαμβάνεται και η αποδοχή και υλοποίηση του περίφημου «Προγράμματος» του Συνδέσμου. Αυτό αφορούσε την αναδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας. Το πιο σαφές αίτημα ήταν η απομάκρυνση του διαδόχου Κωνσταντίνου από το στράτευμα καθώς και όλων των βασιλοπαίδων. Στόχος ήταν να σταματήσει το καταστροφικό καθεστώς της ευνοιοκρατίας σε βάρος των αξιωματικών. Πέραν των στρατιωτικών μεταβολών, οι όροι του Συνδέσμου περιελάμβαναν μια σειρά γενικών και αόριστων στόχων που, παρά ταύτα, έγιναν ο καταλύτης μιας έκρηξης λαϊκών αιτημάτων με κοινό παρονομαστή την αόριστη – επίσης – αλλά επιτακτική απαίτηση «ανόρθωσης» του κράτους.
Ο «από μηχανής θεός» Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, πριν από όλα, είχε αποκλείσει την επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας. Επιδίωξε να υλοποιήσει το πρόγραμμά του μέσω της κυβέρνησης Μαυρομιχάλη και της Βουλής που είχε εκλεγεί το 1906. Υπό την πίεση του Στρατιωτικού Συνδέσμου, η Βουλή ψήφισε 169 νομοσχέδια, έναν πρωτοφανή αριθμό, τα οποία υπηρετούσαν την πολυπόθητη «ανόρθωση». Παρ’ όλα αυτά, ήταν πλέον εμφανές σε όλους ότι η διέξοδος από το πολιτικό τέλμα ήταν υπόθεση μιας συγκροτημένης ηγετικής φυσιογνωμίας που τότε η χώρα ευτύχησε να βρει στο πρόσωπο του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος κατέπλευσε από την Κρήτη και αποβιβάστηκε στην Αθηνά την 28η Δεκεμβρίου 1909, έπειτα από σχετική πρόσκληση του Στρατιωτικού Συνδέσμου.
Xenofonb@gmail.com
art ΠΟΝΤΙΚΙ
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
Ο Γιάννης Βούρος σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στα «Παιδιά ενός κατώτερου θεού» και καλεί το κοινό να τον κρίνει… Ένας δάσκαλος αναλαμβάνει να διδάξει σ’ ένα ίδρυμα κωφαλάλων και γνωρίζεται με τη Σάρα, μια κωφάλαλη που δουλεύει στο ίδρυμα και λόγω παιδικών τραυμάτων αρνείται να μιλήσει. Δεκαπέντε χρόνια μετά την πρώτη φορά, ο Γιάννης Βούρος επαναλαμβάνει τα «Παιδιά ενός κατώτερου θεού» στο θέατρο Βεάκη και κρατάει για τον εαυτό του τον ρόλο του Τζέημς, έχοντας στο πλάι του ως Σάρα τη Χρύσα Παπά. Είναι η πρώτη του δουλειά στη μετά ΚΘΒΕ εποχή… Επιστροφή σε έναν προσωπικό μύθο έπειτα από 15 χρόνια. Αυτό το έργο σημαίνει πολλά για σένα... Όλα τα έργα σημαίνουν πολλά για μένα. Και αυτά που χαρακτηρίστηκαν ως επιτυχίες αλλά και αυτά που καταγράφηκαν από κοινό και κριτικούς ως αποτυχημένα. Από τη στιγμή που αποτέλεσαν επιλογές μου, εμπεριέχουν κομμάτια της ψυχής μου. Θα μπορούσα ίσως να ξεχωρίσω αυτά που, λόγω έντασης σκηνών και βαθιάς κατάδυσης, μετατέθηκαν στη λίστα των μύθων, όπως τώρα αναφέρεται για τα «Παιδιά», αλλά σε τελική ανάλυση θα ήταν άδικο απέναντι στα άλλα που πραγματεύονται πιο ήπιες καταστασεις, όπως π.χ. η αδικημένη, κατά την άποψή μου, «Ευριδίκη» του Ανούιγ. Σε κάθε περίπτωση είναι γοητευτικό να επιστρέφεις στις μεγάλες σου επιτυχίες και να επαναδιαπραγματεύεσαι ζητήματα που αφορούν το αξιακό σου σύστημα, όπως οι μειονότητες ή η γκετοποίηση ή η αποξένωση ή η εσωστρέφεια, ο σκοταδισμός, ο διαχωρισμός της αδαούς κοινωνίας σε υγιείς και άρρωστους πολίτες. Το πρώτο, στο ελεύθερο θέατρο, μετά την «περιπέτεια» του ΚΘΒΕ. Ναι, είναι το πρώτο μου μετά την αποπομπή μου από το Κρατικό Θέατρο και πρέπει να ομολογήσω ότι έγινε λίγο ξαφνικά, αιφνιδιαστικά θα έλεγα, καθώς είχε περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από τις εκλογές και πίστεψα πως από τις προγραφές της νέας κυβέρνησης είχα γλιτώσει. Αφελώς πίστεψα πως το έργο μου υπερίσχυσε των εκκαθαριστικών διαθέσεων που έδειξε ο ΣΥΡΙΖΑ. Προφανώς και έκανα λάθος. Έπρεπε, λοιπόν, να βρω αίθουσα, έργο και βέβαια ικανό θίασο να υπηρετήσει αυτές τις ιδιαίτερα απαιτητικές καταστάσεις των ηρώων. Το κοινό, όπως πάντα, θα κρίνει. Άλλωστε ό,τι και να λέμε εμείς, υπενθυμιζω πως θέατρο είναι ένα εκ των υστέρων αποτέλεσμα και όχι ένα εκ των προτέρων γεγονός. Τι θέλεις να κρατήσει ο θεατής μετά την αυλαία του τέλους; Μα τη δύναμη της Αγάπης. Αυτή είναι η διαβρωτική και συνάμα συγκολλητική ουσία που εξασφαλίζει την ποιότητα της ζωής μας. Διαβρωτική γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να διαλύσει προσκολλήσεις σε αρχές και ιταμά συναισθήματα αλλά και συγκολλητική ώστε να μπορεί να συγχωρέσει και να καρποφορήσει υψηλής ποιότητας επαφές και σχέσεις. Όταν η παράσταση τελειώνει κι εγώ και οι συνεργάτες μου αντικρίζουμε, καθώς ανάβουν τα φώτα της πλατείας, τα δακρυσμένα μάτια των θεατών γεμάτα λυτρωτική συγκίνηση,
«Ένα κοµµάτι της ψυχής µου» Αντιγόνη Βαντίκη
INFO
«Τα παιδιά ενός κατώτερου θεού» του Μαρκ Μέντοφ. Μετάφραση, απόδοση και σκηνοθεσία: Γιάννης Βούρος Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης. Παίζουν: Γιάννης Βούρος, Χρύσα Παπά, Αντιγόνη Γλυκοφρύδη, Ντίνος Καρύδης, Θοδωρής Αντωνιάδης, Τζωρτζίνα Κώνστα, Λουκία Πεσκετζή. Θέατρο Βεάκη, Στουρνάρη 32, Αθήνα, τηλ.: 2105223522. Παραστάσεις: Τετάρτη (19.15), Πέμπτη (20.00), Παρασκευή (21.00), Σάββατο (18.15 και 21.15), Κυριακή (19.15)
συνειδητοποιώ ότι κάτι καλό προσπαθήσαμε να προσφέρουμε και φέτος. Η μουσική; Τι αλλάζεις σήμερα; Με τον Σταμάτη (Κραουνάκη) αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε τον δρόμο που ακολουθεί ένας μουσικός σε μια ταινία. Τον δρόμο του soundtrack. Συζητήσαμε για το έργο, του ανέλυσα τι θα ήθελα, είδε πρόβες και κάποια στιγμή με φώναξε στο στούντιο και μου έπαιξε το βασικό θέμα. Ήταν αυτό που ήθελα. Αυτό το βασικό θέμα σε πολλές παραλλαγές ντύνει τις σιωπές, τα σκοτάδια, τις τρυφερές ή τις έντονες σκηνές της παράστασης. Και νομίζω πως ταιριάζουν απόλυτα με τις δεδομένες μουσικές οδηγίες που δίνει ο ίδιος ο Μέντοφ για κάποιες συγκεκριμένες σκηνές και που υποστηρίζονται από γνωστά κλασικά κομμάτια. Πώς δημιουργεί σ’ αυτή την κρίση ένας άνθρωπος που έχει αφιερώσει τη ζωή του στον Πολιτισμό; Ο άνθρωπος του Πολιτισμού σήμερα δεν δημιουργεί. «Δημιουργεί» υπό προϋποθέσεις και πάντα βασισμένος στο απόθεμα ηρωισμού που τον διακρίνει ή στην οικονομική αντοχή του ίδιου ή των συγγενών του. Ο άνθρωπος του Πολιτισμού σήμερα επιβιώνει γιατί η ιδιωτική πρωτοβουλία επιμένει να αντιστέκεται σε πείσμα των καιρών και των ξεγάνωτων τενεκέδων που νομίζουν πως ο Πολιτισμός
και η Τέχνη είναι πολυτέλεια. Κάποιος από αυτούς δεν κατηγόρησε την κρατικοδίαιτη Τέχνη και λίγο μετά διόρισε «κρατικοδίαιτο» συνάδελφο που επιχορηγείτο από το 1996 έως το 2011 σε εποπτευόμενο φορέα του υπουργείου; Ο παραλογισμός στο ανώτερο σημείο της κλίμακας. Δεν θα βγούμε εύκολα και γρήγορα από αυτή την κινούμενη άμμο. Δεν ξέρω ποιο κλαδί ή ποιο χέρι θα μας σώσει, αλλά αν δεν βρεθεί σύντομα φοβάμαι πως η εσωστρέφεια, η εγωπάθεια, η μιζέρια, ο σκοταδισμός και εντέλει η ανθρωποφαγία θα επικρατήσουν εις βάρος της γενναιοδωρίας, της αλληλεγγύης, του αντίδωρου, που είναι και ο σκοπός και ο στόχος της Τεχνης.
ΟΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 μετά τις 10 π.μ. θα κερδίσουν πέντε διπλές προσκλήσεις ανά ημέρα, Παρασκευή 22/1/2016, ώρα 21.00, Σάββατο 23/1/2016, ώρα 21.00, Κυριακή 24/1/2016, ώρα 19.30, για την παράσταση «Οι σύντροφοι» Θέατρο ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ Κεφαλληνίας 17 & Κυκλάδων, τηλ.: 210. 8656004
36 ποντικιart
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Νέες ταινίες Στιβ Τζομπς
«ΤΑ ΩΡΑΙΑ ΜΑΣ ΧΕΡΙΑ»
Σκηνοθεσία: Ντάνι Μπόιλ. Παίζουν: Μάικλ Φασμπέντερ, Κέιτ Γουίνσλετ, Σεθ Ρόγκεν κ.ά. Ο φοβερός ηθοποιός Μάικλ Φασμπέντερ ενσαρκώνει ένα πρόσωπο κομβικό για τον 20ό αιώνα, τον γκουρού της τεχνολογίας και ιδρυτή της Apple, τον Στιβ Τζομπς. Παρόλο που αφιέρωσε τη ζωή του στην εξέλιξη της επικοινωνίας των ανθρώπων μέσω της τεχνολογίας, «κατάφερε» να είναι αντιπαθής, σχεδόν μισητός…
«ΟΛΗ Η ΒΙΒΛΟΣ»
Τα ωραία μας χέρια και η περίληψη της... Βίβλου
Η επιστροφή
Γέλασα. Είχα δει πριν από πολλά χρόνια την πρώτη τους Προβληματίστηκα δημιουργικά. Με τα «Ωραία μας δουλειά και είχα διασκεδάσει πολύ. Οι θεατρικοί χέρια», του Ευθύμη Φιλίππου –σενάριο στον συγγραφείς Α. Long, R. Martin και A. Tichenor, μετά «Κυνόδοντα» και τον «Αστακό» – σε σκηνοθεσία δησ βιντια μηνασ την επιτυχία του έργου τους «Όλος ο Σαίξπηρ Έφης Μπίρμπα, στις «Ροές», με έξι ηθοποιούς σε μία ώρα», συμπύκνωσαν όλη τη Βίβλο – «The – ένας απ’αυτούς ο Σερβετάλης – να φορούν Bible: The Complete Word of God – abridged» – μαύρα ρούχα, σ’ένα λευκό σκηνικό, μ’ σε μία κωμωδία που έσπασε ταμεία σε Αμερική ένα μόνο παράθυρο. Μια σύνθεση σειράς και Αγγλία, για πολλά χρόνια. Φέτος, και στην εικόνων που ανασύρουν από τη μνήμη τους Αθήνα, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, ο Θανάσης έξι πρόσωπα κατά την καθαρτήρια συνάντησή Κουρλαμπάς, ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης και ο Σωτήρης τους. «Δεν υπάρχουν ρόλοι - πρόσωπα. Ο καθένας Δούβρης, στη σκηνή του θεάτρου «Δημήτρης Χορν», μπαινοβγαίνει στην κατάσταση του άλλου – όπως συμβαίνει μπαίνουν στη θέση της Εύας, του Αβραάμ, του Σαμψών, στα όνειρα. Αναζητάω από τους συμμετέχοντες να φέρουν την της Σαλώμης, του Πόντιου Πιλάτου κ.ά. και θυμίζουν στο πραγματικότητά τους, να αντιμετωπίσουν αυτό που κάνουμε κοινό τις κλασικές βιβλικές ιστορίες, σε σκηνοθεσία της πιο πυρηνικά. Όπως και από τους θεατές στοχεύω να το Αθανασίας Καραγιαννοπούλου, η οποία μας περιγράφει νιώσουν όλο αυτό ως εμπειρία και όχι ως εγκεφαλική άσκηση» ως εξής την παράσταση: «Όλη η Βίβλος – κατακλυσμοί, είχε δηλώσει πρόσφατα η σκηνοθέτιδα. ανθρωποθυσίες, θεϊκές εντολές, θαύματα – ξετυλίγεται Ξεχωριστή περίπτωση δημιουργού ο συγγραφέας, έχει πάντα μπροστά στα μάτια του ανυποψίαστου για το αποτέλεσμα τρόπους να κρατάει τον αναγνώστη - θεατή προσηλωμένο του έργου θεατή. Σκοπός μας και λόγος για το εισιτήριό σ’αυτά που του λέει. Δεν ξέρω αν μπορώ να πω ότι αυτό που σας είναι ένας: η ψυχοθεραπεία. Γιατί, αν κοιτάξεις και την είδα είναι περφόρμανς (λέξη χωρίς ακριβή μετάφραση στη πιο δραματική ή υπερβολική ιστορία απλώς με μια άλλη γλώσσα μας…), θέατρο – ποιος, άραγε, βάζει τους κανόνες; ματιά, μπορεί να ξεσπάσεις σε ένα ατελείωτο, λυτρωτικό –, χοροθέατρο ή μοντέρνος χορός. Πάντως, ως θεατής, για γέλιο, εκτονώνοντας όλες τις στενοχώριες που κουβαλάς, μιάμιση ώρα, είχα την αίσθηση ότι συμμετείχα ενεργά στην μεμιάς»! παράσταση, κάτι που δεν μου συμβαίνει συχνά…
στοι ι ρ κ ι τ ν α τεσ καθρεφ
ατζeντα Πέμπτη 21.1 ΘΕΑΤΡΟ-ΜΟΥΣΙΚΗ. Ο Θέμης Μουμουλίδης σκηνοθετεί τα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου και την ποίηση του Νίκου Καββαδία στο «Ταξίδι στον σταυρό του Νότου». Η θάλασσα, τα λιμάνια, οι γυναίκες, η ζωή των ναυτικών, «το ταξίδι για το ταξίδι», ιστορικές αναφορές, μαρτυρίες αλλά και φανταστικές συναντήσεις σε υποθετικούς χρόνους και χώρους ζωντανεύουν με τις ερμηνείες των Θάνου Mικρούτσικου, Στέλιου Μάινα, Σταύρου Ζαλμά, Ελισάβετ Μουτάφη κ.ά. Info: Θέατρο Μπάντμιντον, τιμές εισιτηρίων: VIP 30 ευρώ, Α Ζώνη 25 ευρώ, Β Ζώνη 20 ευρώ, Γ Ζώνη 15 ευρώ, Δ Ζώνη 10 ευρώ, ώρα έναρξης: 21.30, τηλ.: 210-8840600 Παρασκευή 22.1 ΘΕΑΤΡΟ-ΜΟΥΣΙΚΗ. Μία παράσταση για έναν τραγικό έρωτα, που απευθύνεται στους θεατρόφιλους λάτρεις της όπερας είναι το «La Traviata» του Δημήτρη Μαλισσόβα. Η διάσημη όπερα του Giuseppe Verdi «μπλέκεται» με το μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά «Η κυρία με τις καμέλιες». Info: Αθηναΐδα (Καστοριάς 34-36, Βοτανικός), είσοδος: 18 ευρώ, τηλ.: 210-3480000
Σκηνοθεσία: Αλεχάντρο Γκονζάλεζ Ιναρίτου. Παίζουν: Λεονάρντο ντι Κάπριο, Τομ Χάρντι, Ντόναλ Γκλίσον κ.ά. Πιθανότατα πρόκειται για την ταινία που θα χαρίσει στον Λεονάρντο ντι Κάπριο το Όσκαρ Α’Ανδρικού Ρόλου. Αυτό τουλάχιστον λένε τα προγνωστικά… Υποδύεται έναν κυνηγό, ο οποίος βρίσκεται βαριά τραυματισμένος και εγκαταλελειμμένος από ένα μέλος της ομάδας του στην άγρια και αχαρτογράφητη φύση της Αμερικής. Το ένστικτο της επιβίωσης και η δίψα για εκδίκηση του δίνουν δύναμη να αντιμετωπίσει εχθρικές φυλές, αλλά και την ίδια τη φύση.
Anomalisa Σκηνοθεσία: Τσάρλι Κάουφμαν Με την τεχνική του stop-motion animation είναι γυρισμένη η ιστορία ενός φοβερά επιδραστικού ομιλητή, ο οποίος καταφέρνει με τις συμβουλές του να αλλάζει τις ζωές των ανθρώπων, αλλά έχοντας χάσει το νόημα της δικής του ζωής. Μέχρι που μια μέρα, η φωνή μιας κοπέλας κάτι «σπάει» μέσα του και είναι πια έτοιμος να φτιάξει τη δική του ζωή,
εγκαταλείποντας τα πάντα, μέχρι και την οικογένειά του.
Οι ήρωες του κακού Σκηνοθεσία: Ζόε Μπεριατούα Παίζουν: Εμίλιο Παλάθιος, Χόρχε Κλεμέντε, Μπεατρίς Μεντίνα κ.ά. Τρεις έφηβοι, αντικοινωνικοί και «απροσάρμοστοι», συνασπίζονται και δημιουργούν μια ιδιόμορφη οικογένεια. Μοιράζονται τα πάντα και εξερευνούν μαζί τη σεξουαλικότητά τους. Καταλήγουν, όμως, να χρησιμοποιήσουν βία για να εκδικηθούν όποιον τους είχε περιθωριοποιήσει. Ένα βίαιο πέρασμα στην ενηλικίωση.
Κοκοράκι: Ο ήρωας της φάρμας Σκηνοθεσία: Γκαμπριέλ και Ροντόλφο Ρίβα - Παλάθιο Αλατρίστε Ο ήρωας αυτής της ταινίας κινουμένων σχεδίων είναι ένα αδύναμο κοτοπουλάκι, που αναγκάζεται να γίνει γενναίος κόκορας όταν ένας κακός αγρότης απειλεί την οικογένειά του.
Ιάκωβος ο ψεύτης (1974) Σκηνοθεσία: Φρανκ Μπάιερ Παίζουν: Βλαστιμίλ Μπρόντσκι, Έρβιν Γκεσόνεκ, Χένρι Χαμπχεν Προς το τέλος του Β’Παγκοσμίου Πολέμου, σε ένα εβραϊκό γκέτο που βρίσκεται σε κάποια χώρα της Ανατολικής Ευρώπης, ο Εβραίος Ιάκωβος ακούει τυχαία από το γερμανικό ραδιόφωνο ότι οι Ρώσοι νικούν στο Μέτωπο και πλησιάζουν προς το μέρος τους. Κανείς από τους συγκρατουμένους του δεν το πιστεύει. Έτσι, αυτός σκαρφίζεται το εξής ψέμα: τους λέει ότι έχει παράνομα ένα ραδιόφωνο και κάθε φορά μιλάει για μια φανταστική νίκη των Ρώσων, ανεβάζοντας το ηθικό της κοινότητας.
ΠΕΜΠΤΗ 21.1 - ΤΕΤΑΡΤΗ 27.1 Σάββατο 23.1 ΘΕΑΤΡΟ. «Η Αλίκη είχε αρχίσει να βαριέται έτσι που καθόταν στο χορτάρι» λέγεται η παράσταση της ομάδας «Τσόκαρα», που είναι εμπνευσμένη από την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων». Μια παράσταση για τη φαντασία, την ενηλικίωση και την απελευθέρωση από κάθε μορφή καταπίεσης. Info: Κινητήρας Studio (Ερεχθείου 22, Ακρόπολη), ώρα έναρξης: 19.00, είσοδος: 7 ευρώ, τηλ.: 210-9248328 Κυριακή 24.1 ΘΕΑΤΡΟ. Η Σοφία Αδαμίδου διασκευάζει το έργο «Πού είναι η μάνα σου, μωρή» της Δήμητρας Πέτρουλα σε σκηνοθεσία του Ένκε Φεζολάρι. Εκείνο το κρύο πρωινό του Γενάρη του 1946, λίγα μέτρα έξω από το σπίτι τους, δολοφονούνται ομαδικά τα περισσότερα μέλη της οικογένειας Πέτρουλα, από τις ένοπλες συμμορίες της «Χ». Το τρίχρονο κοριτσάκι της οικογένειας που επέζησε της σφαγής κατέγραψε αργότερα τα φοβερά εκείνα γεγονότα της εξόντωσης της μάνας της και των αδελφιών της… Με τη Βέρα Κρούσκα. Info: Θέατρο «Σημείο» - Σκηνή LAB (Χαρ. Τρικούπη 4, Καλλιθέα), ώρα έναρξης: 19.00, τιμές: γενική είσοδος 12 ευρώ, φοιτητικό - συνταξιού-
γιωργοσ νταλαρασ, μαρια φαραντουρη χοι 10 ευρώ και ελεύθερη είσοδος στους ανέργους, τηλ.: 210-9229579 Δευτέρα 25.1 ΜΟΥΣΙΚΗ. Ο Γιώργος Νταλάρας και η Μαρία Φαραντούρη παρουσιάζουν ένα πλούσιο πρόγραμμα με τραγούδια Ελλήνων συνθετών (Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, Σταύρος Ξαρχάκος, Σταύρος Κουγιουμτζής κ.ά.) καθώς και επιλεγμένες μπαλάντες της Μεσογείου. Info: Παλλάς (Βουκουρεστίου 5), ώρα έναρξης: 20.30, τιμές εισιτηρίων: 5, 10 και 15 ευρώ, τηλ.: 2111000365 (σήμερα και αύριο)
Τρίτη 26.1 ΘΕΑΤΡΟ. Η Ιώ Βουλγαράκη μεταφέρει στη σκηνή την τέταρτη ιστορία της «Μισαλλοδοξίας» προκειμένου να την αφηγηθεί με όρους και τρόπους απολύτως θεατρικούς, διατηρώντας το βωβό στοιχείο της θρυλικής ταινίας του D.W. Griffith (1916). Με τους Γιώργο Γάλλο, Δημήτρη Γεωργιάδη, Αλέξανδρο Λογοθέτη, Αργύρη Ξάφη, Σωκράτη Πατσίκα, Εύη Σαουλίδου, Ναταλία Τσαλίκη, Νίκο Χατζόπουλο. Info: Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Λεωφ. Συγγρού 107109), ώρα έναρξης: 20.30, τιμές εισιτηρίων: 13 - 20 ευρώ, κανονικό 15, 18, 28 ευρώ, μειωμένο ή μικρή παρέα (5-9 άτομα) 11, 14, 22 ευρώ, τηλ.: 210-9005800 Τετάρτη 27.1 ΘΕΑΤΡΟ. Ο Γιάννης Χουβαρδάς σκηνοθετεί τον «Ριχάρδο Γ’» του Σαίξπηρ. Η ακόρεστη δίψα για εξουσία και η πτώση που ακολουθεί μέσα από την ιστορία ενός αποτρόπαιου, αλλά συγχρόνως γοητευτικού ήρωα. Παίζουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Δημήτρης Λιγνάδης, Θέμις Μπαζάκα, Μάνος Βακούσης κ.ά. Info: Εθνικό Θέατρο (Αγ. Κωνσταντίνου 2224), Κεντρική Σκηνή, ώρα έναρξης: 20.00, τιμές εισιτηρίων: Α Ζώνη: 25 ευρώ, Β Ζώνη: 20 ευρώ, Γ Ζώνη: 15 ευρώ (1ος εξώστης), Δ Ζώνη: 8 ευρώ (2ος εξώστης), τηλ.: 210-5288170
ΠΟΝΤΙΚΙart
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016
37
www.topontiki.gr
Η µοιραία σύγκριση της νεότερης Ελλάδας µε την αρχαία Ο συγγραφέας ερμηνεύει τον νεότερο ελληνισμό μέσα από εφτά επεισόδια ιστορικών γεγονότων που ξεκίνησαν και έγιναν τρομερές επιτυχίες για να καταλήξουν στη συνέχειά τους σε τραγωδίες Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Yale, ο Στάθης Καλύβας στην προσπάθειά του να ερμηνεύσει την κρίση που ξέσπασε στη χώρα το 2009, «πιάνει δουλειά» από τις απαρχές της συγκρότησης της Ελλάδας ως σύγχρονου κράτους με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και ανατολίτικη ψυχοσύνθεση. Μέσα από μια σειρά πολύπλοκων, έντονων και δυσεπίλυτων αντιφάσεων, η χώρα κατά τον Καλύβα νεκρανασταίνεται μέσα από μια ιδιότυπη αλληλουχία καταστροφών και θριάμβων! Ο συγγραφέας αναζητά όλα εκείνα τα δυσερμήνευτα και αντικρουόμενα στοιχεία με βάση τα οποία συγκροτείται η νεοελληνική ταυτότητα. Με αφορμή την περιπέτεια της κρίσης που περνά η χώρα και την επιτακτική ανάγκη να κατανοήσουμε τι επιτέλους μας συμβαίνει, επιχειρείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του νεοελληνικού φαινομένου μέσα από εφτά καθοριστικές στιγμές της ιστορίας του νεότερου ελληνισμού. Η κατανόηση της κρίσης περνά πρώτα και κύρια μέσα από μια ενδοσκοπική διαδικασία αυτοπροσδιορισμού. Πρέπει να αντιληφθούμε ποιοι είμαστε, τι είμαστε, ποια είναι η θέση μας στον σύγχρονο κόσμο και κυρίως πώς μας επηρεάζει η σχέση μας με τη βαριά κληρονομιά της αρχαιότητας. Ο συγγραφέας προσεγγίζει τη σύγχρονη Ελλάδα μέσα από μια καινοφανή προσπάθεια ερμηνείας, που κρατά αποστάσεις από τους μελοδραματισμούς και την εθνική μας έφεση στην αισθητικοποίηση της καταστροφολογίας. Λαός που εμπνέεται από τον θρήνο, οι Έλληνες δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις επιτυχίες τους και κατ’επέκταση να τις αξιολογήσουν – και εν τέλει να νιώσουν υπερήφανοι, όχι μέσα από κάποια δακρύβρεχτη θυσία, αλλά από μια δημιουργική επιτυχία… Αντίθετα, παρατηρείται μια εσωστρεφής συναισθηματική προσκόλληση στις καταστροφές, που στο τέλος καταλήγουν στον παραλογισμό της ολικής μετάθεσης ευθυνών που θέλει πάντα να φταίνε οι κακοί ξένοι που μας υπονομεύουν, μας μισούν και μας απεχθάνονται! Στην προσπάθειά του να αναλύσει τη διαταραγμένη νεοελληνική ψυχοσύνθεση, ο συγγραφέας μάς δίνει, πριν από όλα, μια πρωτότυπη ερμηνεία, προσπαθώντας να βρει τον βαθύτερο λόγο που μας κάνει να νιώθουμε μειονεκτικά και κατά συνέπεια κομπλεξικά. Η αιτία αυτή ανιχνεύεται στη σχέση σύγκρισης της νεότερης Ελλάδας με την αρχαία. Μοιραία, η σύγκριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς (και η αδυναμία διαχείρισής της που δεν θίγεται από τον συγγραφέα) από τη μία με τα επιτεύγματα του νεότερου
Ξενοφών Μπρουντζάκης
Στάθης Ν. Καλύβας Καταστροφές και Θρίαμβοι Εκδόσεις: Παπαδόπουλος Σελ.: 324
ελληνισμού απ’την άλλη, είναι συντριπτική υπέρ της αρχαιότητας. Αυτή η άνιση αναμέτρηση που αποβαίνει πάντα κατά του νεότερου ελληνισμού στο όνομα της ιστορικής συνέχειας, ερμηνεύει την αδυναμία μας να εκτιμήσουμε τα σύγχρονα επιτεύγματά μας. Στο σημείο δε αυτό, τα επιχειρήματα που παραθέτει ο συγγραφέας από τη νεότερη ιστορία μας είναι πραγματικά συντριπτικά: Μήπως δεν είναι άθλος που η Ελλάδα κατάφερε «να εισέλθει στην πιο κλειστή λέσχη του κόσμου, εκεί που ανήκουν οι πιο ελεύθερες, πλούσιες και ανεπτυγμένες χώρες της υφηλίου»; Μήπως δεν είναι αλήθεια ότι παρά την τεραστίων διαστάσεων οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα, τα πέντε τελευταία χρόνια, η Ελλάδα «παραμένει με απόσταση η πιο πλούσια χώρα στην ευρύτερη γεωγραφική της περιφέρεια»; Μήπως δεν είναι αλήθεια ότι παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοί της, εξακολουθούν να απολαμβάνουν μια εν πολλοίς αξιοζήλευτη – με βάση τα παγκόσμια πρότυπα – ποιότητα ζωής»; Κοντολογίς, ο συγγραφέας ερμηνεύει τον νεότερο ελληνισμό μέσα από εφτά επεισόδια ιστορικών γεγονότων που ξεκίνησαν και έγιναν τρομερές επιτυχίες για να καταλήξουν στη συνέχειά τους σε τραγωδίες. Ωστόσο, αυτές οι εθνικές αποτυχίες δεν κατάφεραν να εξαλείψουν όλα εκείνα τα δεδομένα ευημερίας που είχαν επιτευχθεί. Σημειώνει, δε, με σημασία ότι σε όλες τις εθνικές τραγωδίες, η Ελλάδα, δίχως να έχει το απαραίτητο εκτόπισμα ως χώρα, κατάφερνε να κάνει πρώτη είδηση το πρόβλημά της και να στρέφει πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας «προκαλώντας εξωτερικές επεμβάσεις που τελικά διέσωζαν τη χώρα από τα χειρότερα, εξασφαλίζοντας τις προϋποθέσεις για το επόμενο μεγάλο άλμα»! Πρόκειται για ένα σπάνιο ανάγνωσμα, κυρίως για δυο εξίσου σημαντικούς λόγους: πρώτον, επιχειρείται μια πρωτότυπη, κατανοητή, συγκροτημένη και ιδιαίτερα χρήσιμη ανάλυση της υπόστασης του νεότερου ελληνισμού που στρέφει την προσοχή μας στα επιτεύγματα της σύγχρονης ιστορίας μας και από την οποία εξάγονται σοβαρά συμπεράσματα για την κρίση που βιώνουμε σήμερα. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι είναι πλέον ιστορική αναγκαιότητα να μάθουμε ως χώρα και ως λαός να εκτιμούμε και τις νίκες μας! Να πάψουμε να εορτάζουμε συγκλονισμένοι τις τραγωδίες μας και να χαρούμε επιτέλους για τα επιτεύγματά μας! Και, δεύτερον, είναι από τους λίγους που ερμηνεύουν την παρούσα κατάσταση με αισιοδοξία που βασίζεται σε στέρεα δεδομένα και πλούσιο ιστορικό υλικό!
Νέες εκδόσεις ΚΛΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε Ένας άνδρας πενήντα ετών Μετάφραση: Σμαράγδα Αλεξάνδρου Εκδόσεις: Ποικίλη Στοά Σελ.: 112 «Είναι μια διήγηση με αποτρόπαια κωμικές και αμήχανες καταστάσεις με τις οποίες, παρ’ όλα αυτά, γελάμε με ευλάβεια...» Τόμας Μαν Ένας ανεκπλήρωτος γεροντικός έρωτας του Γκαίτε ήταν η αφορμή να γράψει ο Τόμας Μαν (εμπνεόμενος και από τη νουβέλα «Ένας άνδρας πενήντα ετών») τον «Θάνατο στη Βενετία». Ο Γκαίτε άρχισε να γράφει το «Ένας άνδρας πενήντα ετών» το 1807, λίγο πριν κλείσει τα πενήντα. Δημοσιεύθηκε πρώτη φορά δέκα χρόνια αργότερα, σε συντομευμένη μορφή, και επανεκδόθηκε το 1821, ενταγμένο πλέον στο δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος για τον «Βίλχελμ Μάιστερ». Στη σημερινή, πολύ πιο εκτεταμένη της μορφή, η ουσιαστικά αυτοτελής αυτή νουβέλα είδε το φως της δημοσιότητας το 1829. Θέμα της έχει τη συναισθηματικά πολυτάραχη και βιωματικά σύνθετη εμπειρία του αρχόμενου γήρατος, σε μια εποχή όπου η ηλικία των πενήντα ετών θεωρείται γενικά ως αφετηρία της σωματικής και πνευματικής παρακμής και αποσύνθεσης· «γέρων τις πεντηκοντούτης» σημειώνει κάπου σε ανάλογο πνεύμα ο Παπαδιαμάντης. Συμβολικό είναι το επεισόδιο όπου ο ήρωας χάνει ένα μπροστινό δόντι του, προαισθανόμενος ότι το σώμα του διαλύεται πλέον εις τα εξ ων συνετέθη. Ο Γκαίτε θέτει ερωτήματα για την ψυχική και κοινωνική σημασία τού γήρατος και προβλέπει προφητικά τις επιπτώσεις που έχει στον σύγχρονο κόσμο μας ο συνδυασμός της φιλαρέσκειας με τις τεχνικές δυνατότητες της βιομηχανίας της ομορφιάς…
ΠΟΙΚΙΛΗ ΣΤΟΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ Αριστουργήματα των μεγαλύτερων συγγραφέων της παγκόσμιας γραμματείας
Σ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΚΙΛΗ ΣΤΟΑ: Βαρδουσίων 10, 115 26, Αθήνα, Τηλέφωνο & Fax: 210-6920890, e-mail: info@poikilistoa.gr, www.poikilistoa.gr
Κεντρική διάθεση: Δ.Β. ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε.Ε.Ε., Ιπποκράτους 82, Αθήνα, Τηλέφωνο 210-3613676, e-mail: info@ellinoekdotiki.gr
38 Media
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ
4-9/1/16
28/12/15-2/1/16
ΤΑ ΝΕΑ
18.548
17.484
ΕΘΝΟΣ
11.066
10.474
ESPRESSO
11.034
10.902
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
10.372
11.358
ΕΦΗΜ.ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
10.174
11.880
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
9.016
10.750
ΚΟΝΤΡΑ NEWS
4.368
3.775
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ
3.820
3.788
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
3.187
4.146
ΗΜΕΡΗΣΙΑ (Οικ.)
1.956
1.906
ΕΣΤΙΑ
1.714
1.718
ΑΥΓΗ
1.475
2.255
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (Οικ.)
636
785
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (Οικ.)
280
294
Ο ΛΟΓΟΣ
96
63
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ
10/1/16
3/1/16
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
98.190
93.480
ΕΘΝΟΣ
73.220
65.180
ΤΟ ΒΗΜΑ
66.690
68.700
REAL NEWS
60.250
52.240
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
17.750
8.290
ΚΥΡΙΑΚ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
16.350
14.210
ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
14.280
17.200
ΚΟΝΤΡΑ NEWS ΚΥΡΙΑΚΗΣ
6.180
5.020
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ
3.800
3.400
ΑΥΓΗ
3.650
-
ΤΟ ΠΑΡΟΝ
2.090
2.000
ΤΟ ΑΡΘΡΟ
1.180
1.190
ΤΟ ΧΩΝΙ
1.100
1.010
70
70
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ
4-10/1/16 28/12/15-3/1/16
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
22.670
21.180
ΑΓΟΡΑ
22.260
12.160
ΕΠΕΝΔΥΣΗ
7.110
7.260
ΤΟ ΚΑΡΦΙ
6.490
5.470
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
5.610
5.050
ΑΞΙΑ (Οικ.-πολ.)
2.020
2.040
ΔΡΟΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
1.070
830
950
890
ΠΡΙΝ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ
5-10/1/16 29/12/15-3/1/16
ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ
5.950
6.082
GOAL NEWS
5.570
4.304
SPORTDAY
5.152
5.302
LIVE SPORT
4.790
4.350
ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ
2.978
2.810
Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡ
2.792
2.312
ΓΑΥΡΟΣ
2.658
2.968
ΠΡΑΣΙΝΗ
2.120
1.810
940
902
ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
4-9/1/16
28/12/15-2/1/16
ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ (Αγγελίες)
15.860
10.400
ΤΟ ΛΟΙΠΟΝ (Ποικ. ύλης)
9.040
8.300
ΓΑΤΑ
Το ΕΣΡ, οι άδειες και η συνεννόηση που δεν έγινε ποτέ… Χωρίς αποτέλεσμα έληξε την Τρίτη η κρίσιμη συνεδρίαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, καθώς δεν επιτεύχθηκε η απαιτούμενη πλειοψηφία για τη συγκρότηση του ΕΣΡ. Συναίνεση μεταξύ Μαξίμου και αντιπολίτευσης δεν υπήρξε – καθώς μόνο ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛΛ. ψήφισαν «ναι» – και το «μπαλάκι» τώρα περνάει στα χέρια της κυβέρνησης. Το επόμενο βήμα το προανήγγειλε, αποχωρώντας από τη Βουλή, ο Νίκος Παππάς, που έκανε λόγο για νομοθετική ρύθμιση που θα προωθήσει η κυβέρνηση για να τελειώνει μία και καλή το θέμα και να προχωρήσει ο διαγωνισμός για τις άδειες. Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως ανέφερε ο υπουργός Επικρατείας, ο διαγωνισμός αποτελεί κομμάτι της συμφωνίας με τους εταίρους και προαπαιτούμενο για την αξιολόγηση. Πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι ο Νίκος Παππάς θα προτείνει το Υπουργικό Συμβούλιο να «τρέξει» τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται πως ξεπερνιέται
και ο τελευταίος (και μεγαλύτερος) σκόπελος που υπήρχε για να ξεκινήσει επιτέλους ο διαγωνισμός και να μπουν… όλοι οι κατεργαραίοι στον πάγκο τους. Βλέπετε, ενώ προ εκλογών στη Ν.Δ. φαινόταν πως υπήρχε συναίνεση στο θέμα του ΕΣΡ, τελικά με την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη ανατράπηκαν τα δεδομένα, με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης να έρχεται… φουριόζος και να μην συμφωνεί στο τέλος. Ίσως κάτι ήξεραν κάποια Μέσα που προώθησαν αρκετά την υποψηφιότητά του… Σημείο τριβής ήταν τώρα οι υπερεξουσίες που φαίνεται να αποκτά ο Νίκος Παππάς, σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, πράγμα που θέτει εν αμφιβόλω την ανεξαρτησία του ΕΣΡ. Η διαδικασία τελικά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, παρόλο που ο υπουργός Επικρατείας προχώρησε σε μία κίνηση «καλής θέλησης», δηλώνοντας δημόσια ότι εάν η Ν.Δ. συναινούσε, τότε η Βουλή θα αποφάσιζε (και όχι ο ίδιος) τον αριθμό των αδειών πανελλαδικής
Στην κορυφή ΑΝΤ1 και… Βαρουφάκης
εμβέλειας. Αυτή η πρόταση δεν έγινε δεκτή από «ευήκοα ώτα», όπως κι εκείνη του Νίκου Βούτση για τη συγκρότηση του ΕΣΡ, με ονόματα μάλιστα που υποτίθεται πως είχε προϋπάρξει μία συνεννόηση. Απαντώντας στην αντιπολίτευση, ο Νίκος Παππάς δήλωσε ότι δεν υπάρχει ζήτημα δικών του υπερεξουσιών, σημειώνοντας πως το ΕΣΡ έχει τη δυνατότητα να μην αποδεχτεί φάκελο προσφοράς αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις. Σημείωσε, παράλληλα, ότι δεν μπορεί να παραμένει στο διηνεκές το καθεστώς στο τηλεοπτικό πεδίο, όπως αυτό υπάρχει σήμερα, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι πρέπει να ολοκληρωθεί άμεσα η διαδικασία. Όπως και να έχει, ο διαγωνισμός πλέον θα προχωρήσει (μέσω της πλαγίας οδού) και θα έχει ενδιαφέρον να δούμε ποιοι πληρούν τις προϋποθέσεις για μία άδεια και ποιοι όχι. Γιατί με τον χαμό που γίνεται προ διαγωνισμού, μάλλον πολλά έχουν να δουν τα μάτια μας…
Λεφτά υπάρχουν…
Επιστροφή στην κορυφή του πίνακα θεαματικότητας για τον ΑΝΤ1, ο οποίος – έπειτα από καιρό – προσπέρασε τον Alpha. Νέο ρεκόρ πραγματοποίησε το E-TV, ενώ τα νούμερα του Mega έχουν «κατρακυλήσει» και ολοένα και πλησιάζουν στους μονοψήφιους αριθμούς… Συγκεκριμένα, όπως καταγράφει η Nielsen, για την εβδομάδα 4 έως 10 Ιανουαρίου 2016, ο ANT1 κατατάσσεται πρώτος στις προτιμήσεις των τηλεθεατών με 15,3%, ενώ ο Alpha ακολουθεί με 14,9%. Τρίτο είναι το Mega με 11,7%, ενώ στην τέταρτη θέση βρίσκεται το Star με 9,8%. Ακολουθούν ΣΚΑΪ με 9,3%, Ε-TV με 7,6%, ΕΡΤ-1 με 5%, ΕΡΤ-2 με 2% και Μακεδονία TV με 1%. Άξιο αναφοράς είναι και το ρεκόρ που πραγματοποίησε η νέα εκπομπή του ΣΚΑΪ «Ιστορίες» με καλεσμένο του Αλέξη Παπαχελά τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, καθώς σημείωσε τηλεθέαση 21,3%, που σε απόλυτους αριθμούς μεταφράζεται σε 621.000 τηλεθεατές. Νούμερα που – για τέτοιες εκπομπές – μόνο στον Νίκο Χατζηνικολάου βλέπαμε τα τελευταία χρόνια… Στον αντίποδα, η «Ανατροπή» του Γιάννη Πρετεντέρη με προσκεκλημένο τον Σταύρο Θεοδωράκη «βούλιαξε», σημειώνοντας αρνητικό ρεκόρ με τηλεθέαση μόλις 6,2% (165.000 τηλεθεατές).
Την ώρα που ακόμα περιμένουν στο Mega (και όχι μόνο) να ανοίξει η «κάνουλα», άρχισε σιγά σιγά ο Ψυχάρης να βάζει το χέρι στην τσέπη. Ίσως οι ταμειακές δυσκολίες που υπάρχουν στον ΔΟΛ να οφείλονται στο πνεύμα… οικονομίας που διακατέχει πλέον τον γνωστό καναλάρχη για να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του στις τράπεζες. Γεγονός αποτελεί πάντως πως λίγο πριν καταθέσει το υπόμνημά του στους οικονομικούς εισαγγελείς, πρόλαβε να καταθέσει 3.500.000 ευρώ για ληξιπρόθεσμη δόση δανείου. Με αυτόν τον τρόπο θεωρείται πως θα τύχει καλύτερης μεταχείρισης από τα δικαστικά όργανα, καθώς το εν λόγω δάνειο θα φαίνεται ενήμερο και όχι… «ξεχασμένο» θαλασσοδάνειο. Το κακό είναι πως τη… νύφη την πληρώνουν οι εργαζόμενοι στον ΔΟΛ, που έχουν μπει «μέσα» δύο μήνες, αλλά μέσα στον οικονομικό «αναβρασμό» που παρατηρείται φαίνεται πως (επιτέλους) θα αρχίσουν να πληρώνονται και αυτοί μέσα στην εβδομάδα, όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση που θυροκολλήθηκε στη Μιχαλακοπούλου. Μη νομίζετε τίποτα τρομερά ποσά. Ένα δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου θα πληρωθεί…
Η ποντικίνα των media
Mικρά - Μικρά
ËΜΠΟΡΕΙ να μην πέρασε η πρόταση Βούτση για τη συγκρότηση του ΕΣΡ, αλλά πέρασε η τροπολογία με την οποία αυξάνονται τα μέλη του από επτά σε εννέα. Κι αυτό μέρος της… συνεννόησης άραγε; ËΜΑΧΕΣ γίνονται στο παρασκήνιο λίγο πριν από την έναρξη του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες. Μόνο… αντίσκηνα δεν έχουν στήσει κάποιοι καναλάρχες έξω από υπουργεία (και Κομισιόν) περιμένοντας… ένας Θεός ξέρει τι. ËΒΕΒΑΙΑ αν ισχύουν οι φήμες που κάνουν λόγο για «παρακάλια» στις Βρυξέλλες για να «κοπεί» ο διαγωνισμός των αδειών, τότε μιλάμε για διπλό παιχνίδι. Κι αν ισχύουν αυτά που λέγονται για εκβιασμούς του στυλ «ή τη δόση ή τις άδειες», τότε μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε και αλλιώς… ËΡΙΨΟΚΙΝΔΥΝΟ παιχνίδι «παίζουν» δημοσκοπικές εταιρείες, γιατί από πουθενά δεν προκύπτει το άνοιγμα της ψαλίδας που παρουσιάζουν μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ. Γενικώς τον Κυριάκο τον συμπαθούν τα κανάλια… ËΚΑΙ οι δημοσιογράφοι πάντως έχουν ξεφύγει. Αν μπορεί να αποκαλείται έτσι κάποιος που… κάνει νόημα σε αγρότες για το πότε θα ρίξουν το γάλα από τις καρδάρες για να τους «πιάσει» καλύτερα το πλάνο. Έλεος! ËΣΟΚΑΡΙΣΤΙΚΗ είναι η καταγγελία που βγήκε στο φως, η οποία κάνει λόγο για απόλυση καρδιοπαθούς εργαζομένου από το « Έθνος» και μάλιστα με
εξώδικο που εστάλη στο σπίτι του για να μην πάθει… τίποτα μέσα στο κτήριο και βρουν και τον μπελά τους! ËΚΑΙ ΟΡΓΗ προκαλεί η μεταχείριση που έλαβε στη συνέχεια καθώς, όπως αναφέρει η καταγγελία, ειπώθηκε από την υπεύθυνη προσωπικού η φράση: «Να μας ειδοποιείς όταν έρχεσαι για να έχεις συνοδεία. Θα σου απαγορευτεί η είσοδος. Να τα μαζέψεις τώρα τα πράγματά σου». Ξανά έλεος! ËΕΑΝ «κράζεις» κάποιον όταν δεν κάνει σωστά τη δουλειά του, όταν δεν φέρεται ως άνθρωπος, τι τον κάνεις; ËΓΚΑΦΑ ολκής στην ΕΡΤ λόγω απειρίας. Μα γίνονται αυτά; Να κάνει το ντεμπούτο της η «Πρωινή Ζώνη» και να φέρνουν στους Δαράκη - Δάρρα… λάθος «σώμα» εφημερίδων; Ξεκίνησαν να διαβάζουν οι άνθρωποι τα πρωτοσέλιδα και… κατάπιαν τη γλώσσα τους όταν είδαν πως οι εφημερίδες ήταν της Παρασκευής. Βλέπετε, ήταν Δευτέρα… ËΛΕΜΕ για το πώς κυριαρχούν στη ζωή μας τα social media, αλλά την Τρίτη που «έπεσε» για αρκετή ώρα το Twitter μύτη δεν «άνοιξε». Πάλι καλά… Βέβαια αν γινόταν το ίδιο στο Facebook δεν ξέρουμε αν θα το περνούσαν όλοι στο «ντούκου».ËΤΟ «Π» την προπερασμένη Πέμπτη (6.1) πούλησε πανελλαδικά 5.610 φ. Την περασμένη εβδομάδα (14.1) πούλησε 2.216 φ. σε Αθήνα - Πειραιά.
χωρίς ς ε ι ε Άδ Plan X
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 www.topontiki.gr
Babylino, η νέα κοινωνική προσφορά της Ν.Δ.
39
Βρέχει φωτιά στη στράτα µου!