( και «πηδανε» και σκουζουν... )
www.topontiki.gr
ΣHMEΡΑ Ακόµη µια ιστορία του Σέρλοκ Χολµς
ÐÅÌÐÔÇ 15 AÕÃÏÕÓÔÏÕ 2013 / ÔÉÌÇ: 2€ (ìå ôçí ðñïóöïñÜ 3,5€) / Ö. 1773
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΛΥΕΤΑΙ, Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΝ ΕΜΠΑΙΖΕΙ
Yποφέρει ο γάιδαρος βογκάει ο καβαλάρης ✓ Και η αντιπολίτευση «βλέπει» εκλογές και προετοιµάζεται... έτσι, χωρίς πρόγραµµα Σελ.
ΜΝΗΜΟΝΙΑ
ΕΝΕΡΓΕΙΑ
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Τι µας πήραν, πού µας πάνε
Πόλεµος του ΥΠΕΚΑ στις ανανεώσιµες
Θύελλα απολύσεων – όλα τα κριτήρια
Σελ.
7
9
15
17
Σελ. 10
2
3
6
ΗΠΑ - ΚΙΝΑ
Σελ. 18
19
Ψυχρός Πόλεµος αφεντικού - δανειστή Σελ. 42
44
2
TO ÐÏÍÔÉÊÉ ÐÅÌÐÔÇ 15 ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ 2013
Διαβάστε σήµερα
www.topontiki.gr ΣΕΛ.
ΚΑΤΑ ΒΑΘΟΣ Κροκοδείλια δάκρυα Η προσπάθεια της κυβέρνησης να δικαιολογήσει τη συνεχή σκλήρυνση της πολιτικής της και να υποσχεθεί – για πολλοστή φορά στα τρία χρόνια «μνημονίων» – ανάκαμψη της οικονομίας, έξοδο στις αγορές, λύση στο θέμα του χρέους, νέες στρατηγικές συμμαχίες και ένα καλύτερο αύριο, έχει πάρει πλέον χαρακτήρα ανοιχτού εμπαιγμού. Αυτοί που διαλύουν το κράτος περιορίζοντας την πρόσβαση των πολιτών σε πολύτιμα αγαθά έχουν το απύθμενο θράσος να ονομάζουν τη διάλυση «ευέλικτο» και «λειτουργικό» κράτος, το οποίο ωστόσο θα γίνει πιο... προσβάσιμο στους πολίτες. Κι όμως, οι απολύσεις και το «πετσόκομμα» γίνονται ακριβώς στους τομείς εκείνους που διασφαλίζουν αυτή την… έρημη «εξυπηρέτηση του πολίτη», τους τομείς που παράγουν πραγματικές υπηρεσίες και αγαθά. Το ΤΑΙΠΕΔ, για παράδειγμα, πουλάει την ΕΥΔΑΠ σε ιδιώτες ακριβώς την ώρα που ο πρόεδρός του (παλαιότερα επικεφαλής της δημόσιας εταιρείας ύδρευσης) την εκθειάζει σε ραδιοφωνική του συνέντευξη τόσο για την αρτιότητα των υπηρεσιών και των υποδομών της όσο και για την επάρκεια και την προσφορά των υπαλλήλων της! Ο υπουργός Υγείας αναγνωρίζει ότι τα νησιά μένουν χωρίς ιατρική κάλυψη διότι δικαίως οι γιατροί αρνούνται διορισμούς επειδή οι μισθοί τους δεν επαρκούν για να επιβιώσουν. Θα δώσει, λοιπόν, κίνητρα, αλλά όχι... λεφτά, διότι δεν υπάρχουν! Το ίδιο όµως συμβαίνει με τους αναπληρωτές καθηγητές, οι οποίοι αδυνατούν πλέον να μετακινηθούν έξω από τον τόπο κατοικίας τους για τους ίδιους λόγους. Έτσι, πολλοί θα αρνηθούν να καταλάβουν τις θέσεις τους και η κυβέρνηση θα ξεμπερδεύει μια ώρα αρχύτερα μαζί τους. Με τον τρόπο αυτόν η κυβέρνηση, όσα κροκοδείλια δάκρυα και αν χύσει, καταφέρνει μόνο να αυξάνει, εκτός από την απόγνωση, και την οργή για τον κατάφωρο και απροκάλυπτο εμπαιγμό. Τα ίδια χαρακτηριστικά κοροϊδίας έχει και η χαοτική σεναριολογία για μια πραγματική ελάφρυνση του χρέους. Όλοι γνωρίζουν ότι η Γερμανία θα παρατείνει όσο μπορεί την πλήρη υποταγή της Ελλάδας στις επιλογές της, ενώ η ίδια η Μέρκελ είπε χθες ότι στην Ελλάδα πρέπει «να δοθεί χρόνος». Την ίδια ώρα, αγγλοσαξονικές αναλύσεις βλέπουν το «πρωτογενές πλεόνασμα» ως... «ευκαιρία για χρεοκοπία»! Η κυβέρνηση όμως βλέπει... ευκαιρίες! Κι άλλος εμπαιγμός.
10
Όλα τα… κακά της μοίρας τους έχουν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κατά τον υπουργό Περιβάλλοντος Γιάννη Μανιάτη, ο οποίος υπαναχώρησε από τις ίδιες του τις θέσεις. Το ελληνικό γραφείο της Greenpeace λοιδορεί τον υπουργό πως δυσφημεί τις ΑΠΕ ως «ακριβές», οι οποίες, φυσικά, είναι φθηνότερες από τους αγαπημένους του... υδρογονάνθρακες και τα ορυκτά καύσιμα. «Μαζί μιλάμε, χώρια καταλαβαίνουμε» δηλαδή...
ς Λίγο φω , νο θέλω µό ς λίγο φω
ΣΕΛ.
38-39
Φαινομενικά αρκεί μόνο μια αίτηση, μια τηλεφωνική και μια προσωπική συνέντευξη και μια έγκριση από το κέντρο αξιολόγησης και πλέον αφήνεις πίσω σου το «ραντεβού» με τη φτώχεια στην Ελλάδα για να βρεις δουλειά στην Αγγλία. Μία ιδιαζόντως απαιτητική αγορά φαντάζει ανοικτή για τους νέους Έλληνες που αναζητούν τον «παράδεισο» της ξενιτιάς. Ωστόσο, δεν είναι όλα τόσο ρόδινα όσο θα ήλπιζαν.
ΠΟΝΤΙΚΙ art ΣΕΛ.
3
ΣΕΛ.
ΣΕΛ.
ΣΕΛ.
34-35
MEDIA NEWS
45
Μπορεί πριν από 180 χρόνια στο «τιμόνι» της χώρας να μην είχαμε τρόικα, είχαμε όμως Γερμανούς (Βαυαρούς), οι οποίοι – τι σύμπτωση – πρότειναν απολύσεις, μετατάξεις και αξιολογήσεις δημοσίων υπαλλήλων. Tο «κόψε - ράψε» εκείνης της περιόδου και η αξιολόγηση, που άρχισε πριν από σχεδόν δύο αιώνες, τελείωσε εντελώς... άδοξα.
8-9
Χιλιοτραγουδισµένη Παναγιά. Έντεχνη και αντεργκράουντ. Πατροπαράδοτη, βυζαντινή και ρεμπέτισσα. Η Θεοτόκος έχει πάρει πολλά πρόσωπα στην ιστορία και τη διαδρομή της ελληνικής μουσικής. Έχει εμπνεύσει αμέτρητους στιχουργούς, ενώ την ύμνησαν η πένα του Γκάτσου, του Ελύτη, του Βάρναλη και την τραγούδησαν ο Μπιθικώτσης, η Μπέλλου, ο Ξυλούρης, η Δόμνα Σαμίου κ.ά.
Σταρ ζητούν τον ουρανό µε τ’ άστρα. Δεν έχουν τραβήξει και λίγα οι Έλληνες διοργανωτές συναυλιών από τις ακριβοπληρωμένες βεντέτες της μουσικής βιομηχανίας. Από το ιστιοπλοϊκό σκάφος της Νίνα Σιμόν ώς την πισίνα του Ολυμπιακού Σταδίου που κολύμπησε η Μαντόνα. Οι σταρ έχουν δικαίωμα να ζητούν ανέσεις. Το θέμα είναι πότε αρχίζει η παραξενιά.
ΣΕΛ.
49
«Την τσάντα σας, τα χάπια σας κι ένα ταξί να φύγετε». Αυτή την πρακτική αναμένεται να ακολουθήσει ο Αντώνης Σαμαράς προκειμένου να «επαναπατριστούν» οι περίπου 580.000 «παράτυποι» μετανάστες, αλλά και οι «απολωλότες» ψηφοφόροι που έκαναν στροφή... 45 μοιρών προς τη Χρυσή Αυγή.
3
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Το θέμα
www.topontiki.gr
Απροκάλυπτος εμπαιγμός Η κυβέρνηση... συμπονά τα θύματα των σκληρών επιλογών της και υπόσχεται καλύτερες μέρες
Η
κυβέρνηση προετοιμάζει το νέο κύμα χιλιάδων απολύσεων, το οποίο θα μετατρέψει σε... μπουρλότο την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Παράλληλα «τρέχει» η προετοιμασία για την άρση απαγόρευσης των πλειστηριασμών ακόμη και της πρώτης κατοικίας. Η εκπαίδευση και η υγεία είναι οι δύο χώροι που σηκώνουν το μεγάλο βάρος της «μεταρρύθμισης» (διάβαζε διάλυσης) του κράτους προκειμένου πολλές από τις υπηρεσίες του να δοθούν προς εκμετάλλευση – με τρελά κέρδη – σε ιδιώτες. Οι Έλληνες πολίτες βλέπουν τα εισοδήματα και τα πάσης φύσεως δικαιώματά τους, πολύτιμα αγαθά όπως η οικογενειακή ασφάλεια και η ίδια η επιβίωσή τους να καταρρέουν και οι ίδιοι να μετατρέπονται σε «σκλάβους χρέους», σε θλιβερά υποζύγια υποχρεωμένα να θυσιάζονται αλλεπάλληλες και αμέτρητες φορές στον βωμό της «αποφυγής» μιας χρεοκοπίας την οποία ήδη βιώνουν με τραγικό τρόπο. Ταυτόχρονα όμως βλέπουν μια κυβέρνηση να τους εμπαίζει απροκάλυπτα, ενώ στελέχη της εκφράζουν τη... συμπόνια και την κατανόησή τους για τις ατελείωτες θυσίες: ♦Ο ι πλειστηριασμοί των σπιτιών τους θα γίνει, υποτίθεται, με... κοινωνικά κριτήρια για να ξαναλειτουργήσει η αγορά των στεγαστικών δανείων και η οικοδομή. ♦Ο ι απολύσεις τους γίνονται, όπως τους λένε, για να... μειωθούν οι απολύσεις. ♦ Τ α σχολεία τους κλείνουν, οι καθηγητές μειώνονται, τα παιδιά τους στοιβάζονται και η παραπαιδεία επιβραβεύεται στο όνομα μιας... καλύτερης παιδείας! ♦Η πρόσβαση – ειδικά εκτός Αθήνας –
στις υπηρεσίες υγείας γίνεται ένας Γολγοθάς, αλλά αυτοί τους λένε ότι έτσι η υγεία θα γίνει αγαθό για όλους. ♦Ο ι μισθοί, οι ασφαλιστικές εισφορές και οι συντάξεις εξαϋλώνονται, αλλά αυτοί τους λένε ότι έτσι θα έχουν περισσότεροι πολίτες δουλειά και σύνταξη, την ώρα που η ανεργία γιγαντώνεται. Όλα στον βωμό μιας «σωτηρίας» που δεν φαίνεται από πουθενά να πλησιάζει. Εν τω μεταξύ, με την επιστροφή του στην Ελλάδα ο Αντώνης Σαμαράς θα βρεθεί πάλι μπροστά στην πίεση των δανειστών, οι οποίοι επανέρχονται σε λιγότερο από έναν μήνα με ακόμη πιο πολλές απαιτήσεις και ακόμη πιο έντονους εκβιασμούς.
Οι κατασχέσεις πρώτης κατοικίας φέρνουν αναταραχή στην κυβέρνηση και την κοινωνία
Την ίδια ώρα η αξιωματική αντιπολίτευση «βλέπει» τον πολιτικό χρόνο της κυβέρνησης να τελειώνει και τις εκλογές να πλησιάζουν. Ακόμη, ωστόσο, δεν έχει καταφέρει να εμφανίσει ένα «κυβερνητικό πρόγραμμα», επειδή απλώς ακόμη δεν υπάρχει και, για να σχεδιαστεί, θα πρέπει να περάσει από τις Συμπληγάδες των εσωτερικών αντιπαραθέσεων στον ΣΥΡΙΖΑ. (Ρεπορτάζ στη σελίδα 6).
Τρικυμία πλειστηριασμών Σε αυτή λοιπόν τη βάση η κυβέρνηση έχει αρχίσει τη συζήτηση για το ξεπάγωμα των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας, θέμα που, τουλάχιστον στα λόγια, φαίνεται να δημιουργεί τριγμούς στον κυβερνητικό συνασπισμό. Η κυ-
βέρνηση αξιοποίησε πολιτικά για μεγάλο διάστημα αυτό το θέμα λέγοντας ότι αποτελεί τουλάχιστον ταμπού η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Μάλιστα, όταν κάποιες πληροφορίες έλεγαν ότι σχετικά σύντομα το θέμα αυτό θα έμπαινε στο τραπέζι της συζήτησης με την τρόικα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε τρέξει να το διαψεύσει. Όμως, όπως φαίνεται, η ώρα των αποφάσεων έφτασε. Στα κοινοβουλευτικά στρατόπεδα των δύο κομμάτων έχει αρχίσει ήδη η μουρμούρα, με πρωτοστατούσα τη βουλευτή της Ν.Δ. Σοφία Βούλτεψη, η οποία εξέφρασε την άποψη ότι ο κόσμος θα βγει με καραμπίνες εάν αρχίσει μια τέτοια διαδικασία. Οι πληροφορίες λένε ότι την άποψη αυτή υιοθετούν αρκετοί συνάδελφοι της παρ’ ολίγον υπουργού, οι οποίοι σκέπτονται να την εκφράσουν επίσημα με την κατάθεση μιας επιστολής που θα καταγράφει τον προβληματισμό και τις ενστάσεις τους. Στο «κίνημα των αγανακτισμένων βουλευτών» απάντησε το πρωτοπαλίκαρο της κυβέρνησης και υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος είπε ότι θα πρέπει να αρχίσει η συζήτηση γι’ αυτό το θέμα και να υπάρξει προστασία όλων όσοι έχουν υποστεί μείωση εισοδήματος τα τελευταία χρόνια. Προσπαθώντας να ωραιοποιήσει την κατάσταση είπε ότι με την άρση των πλειστηριασμών θα υπάρξει νέα δραστηριότητα στον κλάδο της οικοδομής, καθώς οι τράπεζες θα μπορούν να δίνουν στεγαστικά δάνεια. Δηλαδή, για όποιον δεν κατάλαβε, οι πολίτες θα χάνουν τα σπίτια τους επειδή δεν έχουν να πληρώσουν τα δάνεια, αλλά στη συνέχεια θα ξαναχρεώνονται για να αποκτήσουν άλλο σπίτι. Ο εμπαιγμός σε όλο του το μεγαλείο...
Αντάρα στο ΠΑΣΟΚ και συνάντηση πολιτικών αρχηγών Στο ΠΑΣΟΚ τα πράγματα μάλλον είναι χειρότερα, αφού τόσο ο Πάρις Κουκουλόπουλος όσο και η Θεοδώρα Τζάκρη έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θα καταψηφίσουν μια τέτοια τροπολογία εφόσον τεθεί για συζήτηση στη Βουλή. Μάλιστα ο Ευάγγελος Βενιζέλος, προκειμένου να κατευνάσει τις αντιρρήσεις και τις γκρίνιες που υπάρχουν στο κόμμα του γι’ αυτό το θέμα, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η απαγόρευση δεν μπορεί να αρθεί, η ενυπόθηκη ή προσημειωμένη πρώτη κατοικία του φτωχού δεν μπορεί να τεθεί σε κίνδυ-
νο, ενώ επισήμανε, αντίθετα με όσα είπε ο Γεωργιάδης, ότι έτσι δεν θα βοηθήσουμε κανέναν, ούτε καν τις... τράπεζες, που θέλουν να ρυθμίζονται και να εξυπηρετούνται τα δάνεια και όχι να «σκοτώνονται» τα σπίτια των οφειλετών αυτού του επιπέδου. Μέσα σε όλη αυτή την αντάρα, μόνο πανικό δημιούργησε η πρωτοβουλία του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα να προαναγγείλει νομοθετική πρωτοβουλία από την πλευρά της κυβέρνησης, παρότι ακόμη δεν έχει υπάρξει κάποια τελική συμφωνία.
Οι πληροφορίες λένε ότι αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο οι δυο πολιτικοί αρχηγοί θα συναντηθούν προκειμένου να ξεκαθαρίσουν το πώς θα αντιμετωπίσουν αυτό το θέμα από τη στιγμή που όλα δείχνουν ότι η τρόικα τον Σεπτέμβριο θα απαιτήσει την άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών. Κάποιοι μάλιστα επιμένουν ότι, προκειμένου το κυβερνητικό επιτελείο να ζητήσει μια παράταση, ο πρωθυπουργός πιέζει τους υπουργούς του να ολοκληρώσουν όλα τα άλλα εκκρεμή θέματα και ειδικά
αυτά που αφορούν την κινητικότητα. Έτσι τις επόμενες μέρες αναμένεται να ολοκληρωθεί το σχέδιο, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή μέσα στο φθινόπωρο. Στη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών αναμένεται να τεθεί και το θέμα των εξαγγελιών στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, θέμα το οποίο αναμένεται να δημιουργήσει νέους τριγμούς στην κυβέρνηση από τη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ επιμένει στο να υπάρξει εξαγγελία για θέσεις εργασίας, ενώ η Ν.Δ. διαφωνεί κατηγορηματικά.
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Το θέμα
www.topontiki.gr
Προσωπική διπλωματία προτίμησε ο Σαμαράς Η επίσκεψη Σαμαρά στις ΗΠΑ είχε μια παράπλευρη απώλεια: κλονίστηκε η πολιτική αυτοπεποίθηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος δεν ζήτησε να ταξιδέψει μαζί του, για να μην εμφανιστεί ως βαστάζος του πρωθυπουργού, αλλά και δεν περίμενε ότι ο Σαμαράς θα συναντηθεί με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Τζον Κέρι σε ένα ραντεβού που κανονίστηκε επί τόπου. Η εντύπωση που δημιουργήθηκε από τη σύνθεση της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν ότι ο Σαμαράς ασκεί προσωπική διπλωματία κορυφής, αφού δεν πήρε μαζί του ούτε τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, ενώ παρών στη συνάντησή του με τον Μπαράκ Ομπάμα ήταν ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιου.
Να «προλάβει» τον Τσίπρα Γιατί ο πρωθυπουργός ήθελε να είναι μόνος του στις συνομιλίες με τον Ομπάμα; Υπάρχει κάποιο μυστικό; Πηγές που γνωρίζουν τις σκέψεις του πρωθυπουργού υποστηρίζουν ότι ο Σαμαράς ετοιμάζεται για σύγκρουση με την τρόικα το φθινόπωρο. Θα αρνηθεί συμμετοχή της Ν.Δ. σε οικουμενική κυβέρνηση εφόσον τεθεί τέτοιο θέμα και θα αφήσει το πολιτικό ατύχημα να συμβεί (πρόωρες εκλογές) εφόσον τεθεί θέμα απώλειας της δεδηλωμένης. Ο στόχος του είναι να ηγηθεί της μετάβασης στη μεταμνημονιακή εποχή (η τελευταία δόση θα εκταμιευθεί τον Ιούλιο του 2014) ώστε να ταυτιστεί αυτός και όχι ο Αλέξης Τσίπρας με το τέλος της παρουσίας της τρόικας στη χώρα μας. Για να συμβεί αυτό, όπως υποστηρίζουν οι κυβερνητικοί, θα πρέπει να εμφανιστεί με κάποιον τρόπο το περίφημο «πρωτογενές πλεόνασμα» στο τέλος του 2013, να συμφωνηθεί μια τολμηρή ρύθμιση για το χρέος και η χώρα να έχει τη δυνατότητα εξόδου στις αγορές. ♦ Τ ο πρώτο περνάει από την πλήρη εφαρμογή του μνημονίου (παρά το πολιτικό κόστος από τις κοινωνικές επιπτώσεις της άγριας λιτότητας).
♦ Τ ο δεύτερο συναρτάται από την έκβαση της σύγκρουσης Βερολίνου ΔΝΤ, που εκτιμάται στο Μαξίμου ότι έρχεται. ♦ Σ το τρίτο παίζει ρόλο η στάση του αμερικανικού κατεστημένου. Στην πραγματικότητα βεβαίως η εξώθηση της Ελλάδας στις αγορές είναι μια από τις βασικές επιλογές και της Γερμανίας, η οποία – όπως παλαιότερα έχει αποκαλύψει το «Ποντίκι» – βλέπει την εξέλιξη αυτή ως μια δυνατότητα απαλλαγής από το ελληνικό πρόβλημα και τις συνεχείς ανάγκες κάλυψης των χρηματοδοτικών κενών. Όσο για τη ρύθμιση του χρέους, μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε για να δούμε το μοντέλο που θα επιλεγεί, αφού οι πραγματικές προθέσεις της Γερμανίας διαρκώς συσκοτίζονται. Κάτι τέτοιο συνέβη με τη διαρροή εγγράφου της Μπούντεσμπανκ στο περιοδικό «Spiegel» περί νέου δανείου στην Ελλάδα ώστε να αποφευχθεί το
Εσκεμμένα άφησε στην Αθήνα Βενιζέλο και Στουρνάρα όταν ταξίδεψε στις ΗΠΑ
«κούρεμα». Πολλές φορές έχει εκτιμηθεί μάλιστα ότι ο συνδυασμός της μερικής χρηματοδότησης προς την Ελλάδα και της επίσης μερικής εξόδου της στις αγορές ίσως αποτελέσει τη... «χρυσή τομή» για τη μετεκλογική Γερμανία. Στο Μαξίμου, λοιπόν, είναι υποχρεωμένοι να εξετάζουν όλα τα σενάρια και να αναζητούν πολλαπλές στηρίξεις. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, λοιπόν, αυτός είναι ο λόγος που ο Σαμαράς δεν ήθελε μαζί του ούτε τον Στουρνάρα ούτε τον Βενιζέλο. Ήθελε να ζητήσει μόνος του από τον Ομπάμα στήριξη σε δύο επίπεδα: ♦ Τ ην άσκηση επιρροής στο ΔΝΤ προκειμένου να επιμείνει μέχρι τέλους για γενναίο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. ♦ Την ενθάρρυνση των ξένων οίκων αξιολόγησης να δουν με καλό μάτι την ελληνική οικονομία και παρασκηνιακά να υπάρξει εκ μέρους του
Ομπάμα προτροπή σε Αμερικανούς επενδυτές ώστε να εμπιστευθούν τα ελληνικά ομόλογα όταν θα γίνει η προσπάθεια εξόδου στις αγορές. Τι έχει να προσφέρει η ελληνική κυβέρνηση ως αντάλλαγμα; Υδρογονάνθρακες και επίδειξη ισχυρής πολιτικής βούλησης για λύση του Κυπριακού και του Σκοπιανού, που ακόμη ενδιαφέρουν τις ΗΠΑ.
Φοβάται ο Γιάννης το θεριό Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου και της Χαριλάου Τρικούπη διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει καμία σκιά στις σχέσεις Σαμαρά - Βενιζέλου και δεν αποτελεί κανόνα διπλωματικής ορθότητας να συνοδεύει ο ΥΠΕΞ τον πρωθυπουργό σε όλες τις συναντήσεις κορυφής. Μάλιστα θυμίζουν, υπομειδιώντας, τον ανταγωνισμό στις σχέσεις Καραμανλή - Μπακογιάννη όταν προσπαθούσαν να χωρέσουν στο ίδιο κάδρο ή να δείξουν ποιος έχει μεγαλύτερη επιρροή στη διαμόρφωση των αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής. Η εικόνα, όμως, είναι κάπως πιο σύνθετη σε σχέση με αυτή που θέλουν να εμφανίζουν τα επιτελεία Σαμαρά και Βενιζέλου. Κατ’ αρχάς είναι εμφανές στους περισσότερους στο ΥΠΕΞ ότι ο Βενιζέλος έχει... «ψωνιστεί» με τη διπλωματία, με την έννοια ότι απολαμβάνει πάρα πολύ αυτόν τον ρόλο. Τόσο ώστε έσπευσε να πεταχτεί στην Τουρκία για μια συνάντηση με τον ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου, ενώ ήταν η σειρά του... Τούρκου ομολόγου του να επισκεφθεί τη χώρα μας με βάση όσα είχαν προηγηθεί και τα οποία τηρούνται αυστηρά από τη γραφειοκρατία στο ελληνικό και στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Ο Βενιζέλος είναι υπερδραστήριος, κάνει συχνές συναντήσεις με πρέσβεις ξένων χωρών, προΐσταται σε συσκέψεις υπηρεσιακών παραγόντων, παρακολουθεί τα πάντα, έχει άποψη για όλα και γενικώς δείχνει με κάθε τρόπο ότι θέλει να έχει τον πλήρη έλεγχο. Ο προκάτοχός του Δημήτρης Αβραμόπουλος είχε αποδεχθεί μάλλον εύ-
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Το θέμα
www.topontiki.gr
κολα το γεγονός ότι τελούσε υπό άτυπη επιτροπεία. Ο Σαμαράς τον είχε πετάξει έξω από κρίσιμες συναντήσεις, όπως εκείνη που είχε με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ερντογάν, ενώ είχε παρέμβει για να ανακληθεί ακόμη και ο πρεσβευτής μας στην Άγκυρα, τον οποίο αρχικά είχε τοποθετήσει ο Αβραμόπουλος σ’ αυτό το πόστο. Ακόμη και τον ειδικό μεσολαβητή του ΟΗΕ για το Σκοπιανό Μάθιου Νίμιτς ο Σαμαράς επέλεξε να τον συναντήσει κατ’ ιδίαν και δεν άφησε τη διαχείριση στον Αβραμόπουλο. Συνεργάτες του πρωθυπουργού λένε ότι, ως πρώην υπουργός Εξωτερικών, ο Σαμαράς έχει γνώση του αντικειμένου και «αυξημένη ευαισθησία», επομένως θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο – και πάντως μη αναμενόμενο – να αφήσει αυτόν τον τομέα εκτός της άμεσης εποπτείας του. Αν συνεκτιμήσει κανείς ότι ο πρωθυπουργός είναι ένας καχύποπτος άνθρωπος, που δύσκολα εμπιστεύεται οποιονδήποτε και γι’ αυτό κουβαλάει μαζί του ανθρώπους που βρίσκονται κοντά του από την εποχή της ΠΟΛ. ΑΝ., μπορεί εύκολα να καταλάβει γιατί προτιμά να είναι μόνος του σε σημαντικές συναντήσεις κορυφής.
Ετοιμασία για τα δύσκολα Σε σχέση με όσα πραγματικά ειπώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες του Λευκού Οίκου, ακόμη και στενοί του συνεργάτες πολύ λίγα έμαθαν. Κατάλαβαν ότι ο Σαμαράς γύρισε ικανοποιημένος – αν και χωρίς κάποιο απτό, εμφανές αποτέλεσμα – κυρίως επειδή θεωρεί ότι στάλθηκε ένα μήνυμα στην Άνγκελα Μέρκελ από τον ηγέτη μιας υπερδύναμης,
τον Μπαράκ Ομπάμα, για την ανάγκη αλλαγής της «συνταγής». Στην πραγματικότητα ο Σαμαράς επιχειρεί να δώσει την αίσθηση ότι έφτασε η ώρα να δείξει στο Βερολίνο πως έχει ισχυρές συμμαχίες και δεν βρίσκεται στο έλεος της γερμανικής κυβέρνησης. Η ανάγκη αυτή προκύπτει από δύο παράγοντες: Ο ένας είναι ότι η (συγ)κλονιζόμενη από τις πολιτικές επιπτώσεις της οικονομικής πολιτικής κυβέρνηση έχει τεράστια ανάγκη να σταθεί στα πό-
«Ψωνισμένος» vs «Καχύποπτου»
δια της και ταυτόχρονα ο Σαμαράς να περιορίσει την όποια αμφισβήτηση αντιρροπώντας την με μια γερή δόση «ηγετικότητας». ♦Ο άλλος είναι το γεγονός ότι πλησιάζουν οι γερμανικές εκλογές της 22ης Σεπτεμβρίου και όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι μετά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, με επικεφαλής και πάλι τη Μέρκελ, το ελληνικό ζήτημα θα επανέλθει στο επίκεντρο του γερμανικού πο-
λιτικού ενδιαφέροντος με άλλον τρόπο. Ο λόγος για τον οποίο αυτή τη στιγμή κρατιούνται τα προσχήματα και επισημαίνεται ότι η Ελλάδα βαδίζει στον σωστό δόμο είναι ότι οι Χριστιανοδημοκράτες, που προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, δεν θέλουν τον ελληνικό μπελά στην προεκλογική αντιπαράθεση. Ήδη το «Spiegel» έκανε ζημιά στη Μέρκελ αποκαλύπτοντας το έγγραφο της Bundesbank που προβλέπει ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί νέο δάνειο μέσα στο 2014. Η «Die Welt» και η «Bild» επανέφεραν τα σενάρια Grexit, ενώ οι περισσότερες γερμανικές εφημερίδες αποτιμούν το χρηματοδοτικό κενό που θα πρέπει σύντομα να καλυφθεί και ανέρχεται σε αρκετά δισ. ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα, ο Σαμαράς αντιλαμβάνεται ότι μετά τις γερμανικές εκλογές οι προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί εδώ για αλλαγή της γερμανικής στάσης θα καταρρεύσουν και η κυβέρνηση θα βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με πιέσεις για περισσότερη λιτότητα και ταχύτερες μεταρρυθμίσεις. Θα διαπιστώσει παράλληλα ότι η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους θα κρατήσει πολύ, μέχρι την άνοιξη το πιθανότερο, για να καταλήξει σε μια εμβαλωματική λύση, δηλαδή σε ένα έμμεσο «κούρεμα» (επιμήκυνση δανείων, μείωση επιτοκίων, επιστροφή κερδών από κεντρικές τράπεζες, μετακύλιση ενός ποσού της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στον ESM ώστε να ελαφρυνθεί το χρέος).
Γκάζια στα εθνικά λόγω ενεργειακών θεμάτων Πώς κολλάει τελικά ο Ομπάμα σε όλα αυτά; ♦Α φενός η αμερικανική διοίκηση είναι ευθέως συνδεδεμένη με το ΔΝΤ και μπορεί να επηρεάσει την Κριστίν Λαγκάρντ ώστε να τραβήξει το σκοινί και να συγκρουστεί με το Βερολίνο με σκοπό την εξεύρεση μιας μεγάλης και οριστικής λύσης για το ελληνικό πρόβλημα (άμεσο γενναίο «κούρεμα» και επεκτατικές πολιτικές). ♦Α φετέρου η Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται για τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου και, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να ενθαρρύνει αμερικανικές επενδύσεις να αναπτυχθούν εδώ όταν επισημοποιηθεί ότι αμερικανικές εταιρείες θα εμπλακούν στην εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Το ναυάγιο της πώλησης της ΔΕΠΑ στη ρωσική Gazprom ήταν διαβατήριο για τον Σαμαρά προκειμένου να είναι ευνοϊκό το κλίμα της συνάντησής του με τον Αμερικανό πρόεδρο. Για
να το βελτιώσει ακόμη περισσότερο εξέφρασε βούληση για εποικοδομητική στάση το φθινόπωρο, όταν θα εκδηλωθούν πρωτοβουλίες ταυτόχρονα για το Κυπριακό και το Σκοπιανό. ♦ Ως προς το πρώτο, το βάρος θα σηκώσει η Λευκωσία. ♦ Ως προς το δεύτερο, υπάρχει πάντα η ελπίδα ότι την καρδάρα με το γάλα θα τη χύσει πάλι ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Γκρούεφσκι, οπότε δεν θα καταλογιστούν ευθύνες για την παράταση του αδιεξόδου στην ελληνική πλευρά. Η κυβέρνηση δεν θέλει εθνικά θέματα, τα οποία εξάπτουν τα συλλογικά πάθη, στην ατζέντα σε μια συγκυρία καταμέτρησης «διαθέσιμων» και αδυναμίας πληρωμής των παράλογων φόρων που επιβάλλονται σε μισθωτούς και συνταξιούχους. Παρ’ όλα αυτά, ο Σαμαράς θέλησε να δείξει στον Αμερικανό πρόεδρο ότι είναι έτοιμος για...
«υπερβάσεις» και ότι οι φήμες που τον θέλουν «κρυφοεθνικιστή» λόγω του παρελθόντος του στο Μακεδονικό δεν ευσταθούν. Το γεγονός ότι είναι αμερικανοσπουδαγμένος αποτελεί στοιχείο που θεωρεί ότι ενισχύει το προφίλ του στις ΗΠΑ, παρόλο που εδώ και καιρό το ελληνικό λόμπινγκ σε Κογκρέσο, Γερουσία και ισχυρά think tanks είναι από υποτυπώδες έως ανύπαρκτο. Η ανάλυση που επικρατεί στο Μέγαρο Μαξίμου λέει ότι η εύφλεκτη κατάσταση στα νότια σύνορά μας είναι ένας λόγος για τον οποίο οι Αμερικανοί επιθυμούν τη χώρα μας κοιτίδα σταθερότητας και δυνητικό στρατηγικό εταίρο για την προώθηση των συμφερόντων τους. Εκτιμούν ότι η κρίση στην ευρωζώνη φοβίζει την Ουάσιγκτον, που ανησυχεί για το ενδεχόμενο εξαγωγής της ύφεσης στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και, επειδή η Ελλάδα είναι ο πιο αδύναμος κρίκος στην αλυσίδα της αστάθειας, σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να σπάσει.
Επομένως, καταλήγουν: Ο Ομπάμα δεν θέλει να βουλιάξει η Ελλάδα και ο Σαμαράς θέλει αμερικανική βοήθεια για να βγει η χώρα στις αγορές και να απαλλαγεί από την τρόικα. Στο σημείο αυτό υπάρχει μια κάποια σύμπτωση συμφερόντων και η αξιοποίησή της είναι ο λόγος για τον οποίο το φθινόπωρο ο πρωθυπουργός θα ταξιδέψει ξανά στις ΗΠΑ. Το πιθανότερο και πάλι χωρίς τον Ευ. Βενιζέλο. Τώρα, πόσες και ποιες από τις προσδοκίες του πρωθυπουργού και των συμβούλων του θα επιβεβαιωθούν θα το δείξει ο καιρός. Εξ άλλου οι αναλύσεις των πολιτικών επιτελείων στην Ελλάδα δεν ήταν πάντα ακριβείς. Και το χειρότερο: Αν πράγματι επέλθει ευθεία σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας για την οικονομία, ο Σαμαράς θα πρέπει να ανησυχήσει σοβαρά μήπως η Ελλάδα βρεθεί στη θέση του βατράχου εν μέσω των βουβαλιών που θα σκοτώνονται μεταξύ τους...
6
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Πολιτική
www.topontiki.gr
ο ενδεχόμενο εκλογών, αλλά και η ΔΕΘ στα μέσα Σεπτεμβρίου, περιλαμβάνονται στην ατζέντα των βραχυπρόθεσμων σχεδιασμών του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος – τουλάχιστον σύμφωνα με τις επίσημες διακηρύξεις – από την επόμενη εβδομάδα θα βρίσκεται σε εκλογική ετοιμότητα. Τα επιτελικά στελέχη του κόμματος θεωρούν ήδη από την περίοδο της ΕΡΤ και του ανασχηματισμού ότι η δικομματική Σαμαρά - Βενιζέλου θα είναι βραχύβια. Πλέον, επειδή η επιτάχυνση σκληρών και αντικοινωνικών μέτρων οδηγεί σε... νέα μέτρα, στην Κουμουνδούρου θεωρούν ότι εξαντλείται ταχύτερα και ο πολιτικός χρόνος της κυβέρνησης αυτής και εκτιμούν ότι είναι ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα. Ειδικά η βιασύνη της κυβέρνησης να ανακοινώσει πρωτογενές πλεόνασμα μέσα σε έναν μήνα, με το «τρικ» της εξαίρεσης των προϋπολογισμών των ΟΤΑ, των οφειλών σε ασφαλιστικά ταμεία και των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, εκλαμβάνεται από τον ΣΥΡΙΖΑ ως ένα ακόμη πιθανό εκλογικό προμήνυμα. Ως εκ τούτου, η αξιωματική αντιπολίτευση, σχολιάζοντας τη σχετική κυβερνητική θριαμβολογία, ανέφερε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα έχει αναχθεί από την κυβέρνηση σε πανάκεια, χωρίς να προκύπτει ότι θα επιφέρει την παραμικρή θετική επίπτωση για την πραγματική οικονομία και την κοινωνία, η οποία πλέον – εκτός από την ανεργία – βρίσκεται αντιμέτωπη και με την άμεση απειλή των πλειστηριασμών ακινήτων, ακόμη και της πρώτης κατοικίας.
δανειστές, επιδίωξη δημοσιονομικής εξισορρόπησης και επίτευξη πλεονασμάτων, κ.λπ.) και των οπαδών της ριζοσπαστικής λογικής που φτάνουν ως τη ρήξη με την ευρωζώνη και τους εταίρους.
Τ
Πιο ψηλά ο πήχης Βέβαια, το κοινωνικό κλίμα που διαμορφώνεται μέρα με τη μέρα ανεβάζει ακόμη πιο ψηλά τον πήχη και για τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ διότι, παρά τους υψηλούς τόνους των τελευταίων μηνών, εξακολουθεί να προβάλλει σε πρώτο πλάνο μια ρητορική που τείνει να είναι περισσότερο «διαπιστωτική» – περιγράφει δηλαδή την κατάσταση που όλοι βιώνουν και λιγότερο τη διέ-
Τατσόπουλος εν δράσει...
Βλέπει εκλογές, ψάχνει πρόγραμμα Ο ΣΥΡΙΖΑ διαπιστώνει τη συμφορά και ψάχνει τη διέξοδο
Στις κομματικές συμπληγάδες «κολλάει» η κατάρτιση κυβερνητικού προγράμματος
ξοδο από αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα. Όλο και περισσότερα στελέχη επισημαίνουν στις τοποθετήσεις τους την ανάγκη ενός «κυβερνητικού προγράμματος». Για την ηγεσία, το πρόγραμμα φαίνεται να είναι ζήτημα πρώτης προτεραιότητας, ιδιαίτερα λόγω του ότι κάποιες βασικές (και επικαιροποιημένες) κατευθύνσεις θα πρέπει να αποκρυσταλλωθούν σύντομα εν όψει ΔΕΘ. Ο επικεφαλής του προγράμματος Γιάννης Δραγασάκης ήδη περιέγραψε τον βασικό προσανατολισμό του προγράμματος όσον αφορά τη χρη-
ματοδότηση της οικονομίας, που συμπυκνώνεται στη λογική «λεφτά δεν υπάρχουν» – κάτι που, σύμφωνα με τον ίδιο, σημαίνει ότι πρέπει να γίνει ανακατανομή των όποιων υπαρκτών ευρωπαϊκών ή εγχώριων πόρων ή να εξευρεθούν νέα εργαλεία, όπως τα ομόλογα «ειδικού σκοπού», που από πολλούς ερμηνεύτηκαν ως «εξαγγελία» παράλληλου νομίσματος. Με βάση τα παραπάνω, το πρόγραμμα αναμένεται να αποτελέσει νέο σημείο τριβής μεταξύ πλειοψηφίας και μειοψηφίας ή αλλιώς μεταξύ των υποστηρικτών της ρεαλιστικής προσέγγισης (διαπραγμάτευση με τους
Όσον αφορά τον έτερο «πονοκέφαλο» της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το ζήτημα των συμμαχιών – για το οποίο υπάρχει αντικειμενική δυσκολία να τοποθετηθεί με σαφήνεια – ο βουλευτής του κόμματος Πέτρος Τατσόπουλος «τάραξε τα νερά» ακόμη μία φορά: Ο βουλευτής υποστήριξε για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες εβδομάδες τη θέση περί του ενδεχομένου συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ., υποστηρίζοντας τη λογική του «συνταγματικού τόξου» απέναντι στην απειλή της Χρυσής Αυγής. Πιο συγκεκριμένα, σημείωσε μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στο «Βήμα» της Κυριακής, πώς απέναντι στο ενδεχόμενο μιας συγκαλυμμένα φασιστικής κυβέρνησης (π.χ. κυβέρνηση Ν.Δ. με ανοχή της Χ.Α.) «θα πρέπει να καταπιούμε την αμοιβαία αηδία που νιώθουμε ο ένας για τον άλλον, η Ν.Δ. για τον ΣΥΡΙΖΑ και ο ΣΥΡΙΖΑ για τη Ν.Δ., και να τα βρούμε με κάποιον τρόπο». Στον βουλευτή απάντησε η εφημερίδα «Αυγή», η οποία ανέφερε ότι «πρόκειται για απόψεις οι οποίες εκφεύγουν των ορίων που θέτουν οι πολιτικές αποφάσεις του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, την επομένη του ιστορικού αυτού βήματος». Επίσημη αντίδραση του κόμματος πάντως δεν υπήρξε, ενώ ο ίδιος ο Τατσόπουλος στη συνέντευξή του αφήνει την αιχμή ότι οι προβληματισμοί του δεν είναι πρωτόγνωροι, ότι το ζήτημα αυτό τίθεται από την πραγματικότητα και πως αν κάποιοι στον ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν ότι ο ίδιος αποτελεί πρόβλημα, μπορούν να το επιλύσουν ανάλογα. Όπως δήλωσε: «Ειδικά με μένα, μπορούν να ξεμπερδεύουν μέσα σε τριάντα δευτερόλεπτα, με ένα ευγενικό τηλεφώνημα...». Κάτι που, προφανώς, μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει...
Κόντρα ΚΚΕ - ΣΥΡΙΖΑ για τον 902 Πεδίο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης, μεταξύ ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ κατά κύριο λόγο, αποτέλεσε η πώληση του τηλεοπτικού σταθμού και του ραδιοφώνου του 902, κυρίως λόγω της μεταβίβασης της άδειας πανελλαδικής λειτουργίας του σταθμού και κατ’ επέκταση της συχνότητας και δη σε εκπρόσωπο του φιλοσαμαρικού επιχειρηματικού μπλοκ. Σύμφωνα με το ΚΚΕ, η πώληση της «περιουσίας του κόμματος» ήταν μια αναγκαστική επιλογή, συνεπεία της κακής οικονομικής του κατάστασης τα τελευταία χρόνια, που έγινε προκειμένου το κόμμα να καλύψει τις υποχρεώσεις του απέναντι σε εργαζόμενους, ΙΚΑ, εφορία κ.λπ.
Όσον αφορά τις επιθέσεις που δέχτηκε το ΚΚΕ με αφορμή την πώληση, κυρίως εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από ΜΜΕ – π.χ. για αδιαφάνεια και ζήτημα δεοντολογίας όσον αφορά την πώληση συχνότητας δωρεάν παραχωρημένης –, τα κορυφαία στελέχη του κόμματος τις απέδωσαν είτε σε αντικομμουνισμό είτε σε πολιτική σκοπιμότητα. Για την ιστορία, ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και μήνες προέβαλλε το σκεπτικό ότι ο 902 ανήκει σε ολόκληρη την Αριστερά κι ότι σ’ αυτήν πρέπει να παραμείνει, και μάλιστα προ καιρού είχε απευθύνει πρόταση μέσω της «Αυγής» για στήριξη του σταθμού απ’ όλη την Αριστερά. Το μέλος του Π.Γ. της Κ.Ε. Νίκος Σοφιανός είδε στενή σύνδεση μεταξύ τις αντίδρασης του ΣΥΡΙΖΑ κι εκείνης του ΔΟΛ και ανοιχτά την
απέδωσε στην πρόθεση, σύμφωνα με τον ίδιο, του συγκροτήματος Λαμπράκη «να στηρίξει ΣΥΡΙΖΑ και θεωρεί ότι η κριτική που κάνει το ΚΚΕ στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ενοχλητική». Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν παύει να προκαλεί αίσθηση το γεγονός της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης των δραστηριοτήτων του ΚΚΕ, εν προκειμένω στον τομέα της προπαγάνδας και των κομματικών ΜΜΕ, λόγω της οικονομικής του κατάρρευσης. Πάνω απ’ όλα μένει με ερωτηματικό αν και σε τι βαθμό αυτή η διαδικασία, που αφήνει και μια εντύπωση αναντιστοιχίας μεταξύ λόγων και έργων (όσον αφορά απολύσεις κ.λπ.), θα επηρεάσει και την πολιτική του επιρροή...
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Tρία χρόνια μνημόνιο
www.topontiki.gr
Κανείς δεν μένει αλώβητος Σαρωτική η επέλαση της μνημονιακής λιτότητας σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία
Τ
ρία εφιαλτικά μνημονιακά χρόνια συμπληρώθηκαν αυτό το καλοκαίρι. Και ήρθε η ώρα του πρώτου ολοκληρωμένου απολογισμού για την καταστροφική πολιτική της αγριότερης λιτότητας που έχει εφαρμοστεί μεταπολεμικά σε χώρα της Δύσης. Ας μιλήσουμε, λοιπόν, στη γλώσσα των αριθμών, τους οποίους τόσο λατρεύουν Γερμανοί και λοιποί τροϊκανοί: Με αδιαμφισβήτητα επίσημα στοιχεία, έτσι ώστε να γίνουν αμέσως αντιληπτές οι πραγματικές διαστάσεις της ζημιάς στον μέσο Έλληνα, ο οποίος δέχεται επίθεση από παντού, επί σχεδόν καθημερινής βάσης. Φόροι, ανεργία, μειώσεις εισοδημάτων, έλλειμμα δημοκρατίας, απαξίωση και επιδρομή στην ιδιωτική περιουσία, κατάργηση εργασιακών κεκτημένων σε μια «μεσαιωνική» αγορά - «ζούγκλα», χωρίς καμία προστασία για τους εργαζόμενους. Πανικός άνευ προηγουμένου... Το πενθήμερο, το οκτάωρο, οι συλλογικές συμβάσεις και οι αξιοπρεπείς μισθοί μοιάζουν πια ένα όνειρο που εξελίχθηκε σε εφιάλτη. Αυτό είναι το σκηνικό μιας διαλυμένης οικονομίας ύστερα από τρία χρόνια... Οι τιμές σε βασικά αγαθά παραμένουν υψηλές, οι αυξήσεις στο πετρέλαιο θέρμανσης ξεπαγιάζουν τις οικογένειες, τα λουκέτα δεν έχουν τελειωμό, ο ιδιωτικός τομέας κατέρρευσε κι ακολουθεί η επέλαση της τρόικας στο Δημόσιο. Κάθε μέσος πολίτης έχει υποστεί λιγότερο ή περισσότερο τις συνέπειες. Είτε έχει πλέον μια δουλειά είτε όχι. Είτε μπορεί είτε δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στο οικονομικό βάρος ενός σπιτιού. Είτε χρωστάει πολλά είτε λιγότερα. Είτε αντέχει ψυχολογικά είτε τα αποθέματα της αντοχής του εξαντλούνται. Το ζήτημα λοιπόν είναι ότι κανείς δεν μένει αλώβητος. Οι βασικοί άξονες της έρευνας του «Π» έχουν να κάνουν με τα ερωτήματα: ♦ Τι και πόσο έχουμε χάσει στα τρία χρόνια του μνημονίου; ♦ Πόσο μας κοστίζει σε πραγματικά μεγέθη η οικονομική κρίση; ♦ Ποιες, δηλαδή, είναι οι άμεσες συνέπειες κι απώλειες σε εισοδήματα, θέσεις εργασίας, περιουσία, προοπτικές και πόσο ακριβά, εν τέλει, πληρώνουμε την επιβεβλημένη ύφεση...
γδαία και οι φόροι αυξάνονται αλματωδώς. Έτσι, το μέσο δηλωθέν εισόδημα μισθωτών και συνταξιούχων μειώθηκε κατά 18% σε σύγκριση με τα εισοδήματα του 2010. Την ίδια στιγμή, η μέση φορολογική επιβάρυνση αυξήθηκε κατά 52%! Περίπου 1,1 εκατ. μισθωτοί και συνταξιούχοι δήλωσαν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας, δηλαδή έως 6.000 ευρώ.
Μισθοί - συντάξεις
Συγκλονιστικά τα επίσημα στοιχεία
Στον γύψο!
Είτε σε όλα αυτά μαζί είτε σε κάτι απ’ όλα αυτά, για τους πιο τυχερούς, ο καθένας θα αναγνωρίσει κάπου και τον... εαυτό του. Σχεδόν δεν υπάρχει πολίτης που άμεσα, ή έστω έμμεσα, να μην έχει υποστεί βλάβη – τις περισσότερες φορές σοβαρή. Η πλήρης... κλινική εικόνα του Έλληνα ασθενή είναι δραματική. Η επιβίωση γίνεται καθημερινά δυσκολότερη και οι συνταγές της τρόικας μοιάζουν περισσότερο με φαρμάκια παρά με φάρμακα. Τα στοιχεία, δυστυχώς, «μιλάνε» από μόνα τους...
Ανεργία Σε χρονικό διάστημα μικρότερο των τριών ετών καταγράφεται απώλεια άνω των 800.000 θέσεων εργασίας, σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα από τον ιδιωτικό τομέα. Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Μάιο του 2013 δείχνουν ότι οι άνεργοι έφτασαν συνολικά στο 1,38 εκατ., ενώ οι απασχολούμενοι ανέρχονται σε 3,62 εκατ. Από το πρώτο μνημόνιο, το 2010, μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2013 χάθηκαν 840.881 θέσεις εργασίας. Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών εκτιμά ότι υπάρχει απώλεια κάθε μέρα, κατά μ.ό., περισσότερων από 900 θέσεις απασχόλησης. Το ίδιο διάστημα της μνημονια-
κής πολιτικής, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 732.672 άτομα! Αυτό σημαίνει ότι, κατά μέσον όρο, 792 πολίτες μένουν χωρίς δουλειά καθημερινά! Φυσικά, όλα αυτά μέχρι να ανοίξει ο κύκλος των ανέργων και από το Δημόσιο – κάτι που ήδη είναι γεγονός. Τον Μάιο κάθε χρονιάς, από το 2010 και μετά, ο αριθμός των ανέργων έχει ως εξής: ♦ 2010: 607.757 ♦ 2011: 832.489 ♦ 2012: 1.187.419 ♦ 2013: 1.381.088 Το σύνολο των απασχολουμένων ανέρχεται σε 3.621.153 άτομα (από 4.411.695 το 2010) και ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός σε 3.318.671.
Εισόδημα - φόροι Από την ανάλυση των στοιχείων των φορολογικών δηλώσεων του υπουργείου Οικονομικών, προκύπτει ότι το μέσο εισόδημα που δήλωσαν το 2012 μισθωτοί και συνταξιούχοι ανήλθε σε 14.640 ευρώ. Το 2011 οι φορολογούμενοι αυτοί είχαν δηλώσει κατά μ.ό. 17.928 ευρώ! Ακόμα, μισθωτοί και συνταξιούχοι πλήρωσαν κατά μ.ό. 1.654 ευρώ στην εφορία το 2012, ενώ από 1.011 ευρώ το 2011. Τα εισοδήματα μειώνονται ρα-
Οι αποδοχές των εργαζομένων από τα 81,8 δισ. του 2010 μειώθηκαν στα 77,2 δισ. το 2011 και στα 72 δισ. το 2012, ενώ για το 2013 αναμένεται να φτάσουν στα 71,5 δισ. Δηλαδή, την περίοδο 2010 - 2013 οι συνολικές αποδοχές των εργαζομένων αναμένεται να υποχωρήσουν κατά τουλάχιστον 10,3 δισ. ευρώ! Το διάστημα 2010 - 2012 αφαιρέθηκαν από τις τσέπες κάθε εργαζομένου κατά μέσον όρο 6.500 ευρώ ή το 30% του ετησίου εισοδήματος, το οποίο το 2009 ανερχόταν στα 20.000 ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Αν ληφθεί υπόψη ότι κατά μ.ό. οι μηνιαίες αποδοχές ήταν στα 1.500 ευρώ, προκύπτει ότι έχουν εξανεμιστεί ήδη πάνω από τέσσερα μηνιάτικα. Και η κάθοδος συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Χιλιάδες εργαζόμενοι στο Δημόσιο είδαν τους μισθούς τους να περιορίζονται ακόμα και πάνω από 40%, ενώ παρόμοια – ή ίσως και χειρότερη – είναι η κατάσταση στον ιδιωτικό τομέα. Όπως, βέβαια, «μαχαίρι» μπήκε και συνεχίζει να μπαίνει στις συντάξεις. Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (Ιούλιος 2013), που περιλαμβάνονται στην έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2012-2013, προκύπτει ότι οι ακαθάριστες αποδοχές από το 2010 έως και φέτος θα έχουν περιοριστεί κατά 25,6%, ενώ η συνολική δαπάνη για αποδοχές και εργοδοτικές εισφορές προβλέπεται ότι μέχρι το τέλος του 2014 θα έχουν μειωθεί κατά 36%! Η ΤτΕ εκτιμά ότι και το 2014 οι υπάλληλοι στο Δημόσιο θα συνεχίσουν να έχουν απώλειες (1,9%), όπως και οι εργαζόμενοι στις τράπεζες (6,3%). Για φέτος, θα δουν τις ονομαστικές αποδοχές τους να μειώνονται από 6,7% (εργαζόμενοι στο Δημόσιο) έως και 10% (ΔΕΚΟ και τράπεζες). Γυρίστε σελίδα
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Tρία χρόνια μνημόνιο
www.topontiki.gr
Είμαστε πια... πρωταθλητές Η έρευνα του «Π» αποδεικνύει το μέγεθος της οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής Καταθέσεις
ακολουθήσουν τον Φεβρουάριο 2012 η μείωση, κατά 22%, του κατώτατου μισθού (από 751 σε 586 ευρώ) και 32% στους νεοεισερχόμενους μέχρι 25 ετών, οι ατομικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας αντί για τις κλαδικές κ.λπ. ♦ Τον Νοέμβριο του 2012, η επόμενη μέρα της ψήφισης του πολυνομοσχεδίου έφερε στην ελληνική πραγματικότητα 40 καινούργια χαράτσια, ενώ τον Ιούνιο του 2013 αποφασίστηκε το... έκτακτο χαράτσι στα ακίνητα να ισχύσει και το 2014.
Πριν από έναν χρόνο, τον Αύγουστο του 2012, ανακοινώθηκε ότι οι καταθέσεις είχαν υποχωρήσει κάτω από 2.000 ευρώ για το 81% των αποταμιευτών, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. Συνολικά, το 93% των φυσικών προσώπων στη χώρα μας δεν έχουν περισσότερα από 10.000 ευρώ στις ελληνικές τράπεζες. Μπορεί να έχει παίξει τον ρόλο της η διαρροή καταθέσεων στο εξωτερικό την τελευταία τριετία ή ότι ένα ποσό (20 δισ. το υπολογίζει υπεραισιόδοξα με πρόσφατη δήλωσή του ο Στουρνάρας) ενδέχεται να παραμένει κρυμμένο στα σεντούκια. Ωστόσο, είναι οφθαλμοφανές ότι μεγάλο «ροκάνισμα» των καταθέσεων γίνεται πια από τα νοικοκυριά κυρίως λόγω της μείωσης εισοδημάτων, της ανεργίας, των δανείων και των χαρατσιών. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι καταθέσεις τον Δεκέμβριο του 2009 πλησίαζαν τα 231 δισ. ευρώ (196 των νοικοκυριών, 35 των επιχειρήσεων). Τον Φεβρουάριο του 2013 οι καταθέσεις ήταν στα 164 δισ.
Πόσα χρωστάμε Τα προβληματικά δάνεια – τα λεγόμενα «κόκκινα» – έχουν ξεπεράσει τα 65 δισ., δηλαδή περίπου στο 30% του συνόλου των δανείων (μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά). Τα 65 δισ. αφορούν συνολικά 500.000 δανειολήπτες, οι οποίοι δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, είτε σε δάνεια είτε σε κάρτες. Όσον αφορά αποκλειστικά τα στεγαστικά δάνεια, αυτή τη στιγμή διαμορφώνονται στα 72 δισ. ευρώ συνολικά. Προβληματικά είναι τα 17 δισ., που υπολογίζονται ότι αντιστοιχούν σε 145.000 σπίτια. Για να υπάρξει το μέτρο σύγκρισης, τον Ιούλιο του 2010 τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος έδειχναν ότι τα «κόκκινα δάνεια» ναι μεν αυξάνονταν, όμως τότε μόνο το 8% των στεγαστικών είχαν σταματήσει να εξυπηρετούνται κανονικά. Υπολογίζεται, εξάλλου, ότι το διάστημα 2003 - 2008 – δηλαδή λίγο μετά την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ και λίγο πριν γίνει το κραχ της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης – περίπου 500.000 Έλληνες δανείστηκαν περισσότερα από 50 δισ. ευρώ για αγορά κατοικίας. Το ύψος των κόκκινων δανείων πριν από τρία χρόνια ήταν στα 12 δισ. ευρώ, εκ των οποίων μόνο τα 7 δισ.
Ακίνητα
προέρχονταν από τα στεγαστικά. Οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων στις αρχές Αυγούστου, το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος των φορολογούμενων προς το Δημόσιο στο τέλος Ιουνίου 2013 διαμορφώθηκε στα 59,77 δισ. ευρώ, έναντι 56,1 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012. Το σύνολο των φυσικών προσώπων που έχουν ληξιπρόθεσμο χρέος προς το Δημόσιο είναι 2.006.611 άτομα, τα οποία οφείλουν συνολικά 21,53 δισ. ευρώ. Σε ρύθμιση έχουν υπαχθεί οφειλές μόλις 834,9 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των νομικών προσώπων που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη είναι 167.809 και οι οφειλές ανέρχονται σε 38,24 δισ. ευρώ. Το 2011, το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο ήταν 44 δισ. ευρώ και στο τέλος του 2010 στα 38,7 δισ.
Απώλειες από μέτρα - χαράτσια Ατέλειωτα τα μέτρα, αμέτρητα τα χαράτσια… Κάπως έτσι θα μπορούσε να περιγραφεί η λαίλαπα αφαίμαξης που άρ-
Το 23% των ατόμων με ψυχικό νόσημα έχουν πρόβλημα με δάνεια!
Σκοτεινό το βάθος του τούνελ
χισε τον Φεβρουάριο του 2010, με την κυβέρνηση να ανακοινώνει «πάγωμα» μισθών στον δημόσιο τομέα, περικοπές επιδομάτων 10% κ.ά. ♦ Το δεύτερο πακέτο μέτρων, λίγες εβδομάδες αργότερα, είχε να κάνει με μείωση 30% στα δώρα, μείωση 12% σε όλα τα επιδόματα του Δημοσίου, αύξηση ΦΠΑ, αύξηση 15% στον φόρο της βενζίνης κ.λπ. ♦ Το τρίτο πακέτο ήρθε με την υπογραφή του μνημονίου: Αντικατάσταση του 13ου - 14ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων με επίδομα 500 ευρώ, αντικατάσταση 13ης - 14ης σύνταξης με επίδομα 800 ευρώ, αύξηση στις αντικειμενικές τιμές ακινήτων (!), αλλαγές στα εργασιακά με μείωση του κατώτατου μισθού κ.ά. ♦ Με το «μεσοπρόθεσμο», το... σερί μέτρων συνεχίστηκε με αλλαγή φορολογικής κλίμακας επιβαρύνοντας και εισοδήματα από 8.000 ευρώ, έκτατη εισφορά για όλους πάνω από 12.000 ευρώ, επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, περαιτέρω παρεμβάσεις στα εργασιακά. ♦ Αργότερα ήρθαν ο νέος έκτακτος φόρος στις κατοικίες μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ, η περικοπή συντάξεων και του εφάπαξ, για να
Το 81% των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών της χώρας αφορά ακίνητα. Το 17% έχει να κάνει με καταθέσεις. Και το 2% (6% ήταν παλιότερα) με μετοχές. Είναι, όμως, ολοφάνερο ότι η «κατεδάφιση» στις τιμές των ακινήτων – που επιδεινώνεται καθημερινά – είχε επιπτώσεις την τελευταία τριετία τόσο στον συνολικό πλούτο, αλλά και στην εκτίναξη των «κόκκινων» δανείων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος στις 2.8.2013, η πτώση στις τιμές των διαμερισμάτων κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2013 άγγιξε το 11,6%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012. Συγκεκριμένα, και σύμφωνα με όσα δημοσιεύτηκαν στην πρόσφατη έρευνα του «Π»: ♦ 5,4 δισ. ευρώ θα πληρώσουν συνολικά το 2013 οι ιδιοκτήτες ακινήτων. ♦ Δυο έως έξι ενοίκια, από τα συνολικά 12, θα πληρώνει ένας ιδιοκτήτης ακινήτου είτε το μισθώνει είτε το χρησιμοποιεί για ιδιοκατοίκηση. ♦ Μόλις 4.000 μεταβιβάσεις νεόδμητων οικιστικών ακινήτων έγιναν το 2012. Το 2007 είχαν μεταβιβαστεί 100.000 κατοικίες. ♦ Μόνο 10.000 σπίτια αναμένεται να χτιστούν το 2013 πανελλαδικά. Το 2007 ο αριθμός των νέων κατοικιών είχε αγγίξει τις 104.000. ♦ Δύο μισθώματα τον χρόνο είναι ο μέσος όρος του χαρατσιού μέσω ΔΕΗ, ενώ το υπουργείο Οικονομικών για το 2013 θα εισπράξει 2,1 δισ. ευρώ από το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων και 1,2 δισ. ευρώ για τον ΦΑΠ του 2011 και του 2012. Οι εκτιμήσεις για το σύνολο της αξίας της ακίνητης ιδιωτικής περιουσίας άγγιζε το 2009 το 1 τρισ.
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Tρία χρόνια μνημόνιο
www.topontiki.gr
ευρώ (15.9.2011, δηλώσεις Ευάγγελου Βενιζέλου με αφορμή το χαράτσι στα ακίνητα). Φυσικά, η απαξίωση της ακίνητης περιουσίας είναι πλήρης. Το 1 τρισ. μοιάζει σαν «όνειρο θερινής νυκτός». Όπως και η (ψευδ)αίσθηση ότι τα ακίνητα αποτελούν... σταθερή αξία. Ο οίκος Fitch εκτίμησε πρόσφατα ότι οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα έχουν υποχωρήσει κατά 30% στο διάστημα 2008 - 2013, ενώ αναμένεται να υποχωρήσουν 18% ακόμα.
118.302 γεννήσεις του 2008 έπεσαν στις 106,428 το 2011 – την τελευταία χρονιά για την οποία έχει γνωστοποιήσει στοιχεία η Eurostat. Το ελληνικό ποσοστό είναι το υψηλότερο στην ευρωζώνη (μ.ό. -3,7%).
Αυτοκτονίες - ψυχική υγεία
Ασφαλιστικά ταμεία Από το «κούρεμα» που έγινε στα ελληνικά ομόλογα, οι ζημιές των ασφαλιστικών ταμείων και των ΝΠΔΔ που υποχρεωτικά καταθέτουν τα διαθέσιμά τους στο «Κοινό Κεφάλαιο» της Τράπεζας της Ελλάδος υπολογίζονται σε 15 δισ. ευρώ, σε σύνολο περιουσίας 23,7 δισ. ευρώ. Οι συνέπειες για τους ασφαλισμένους; Αναπόφευκτα, τεράστιες!
Εμπορικές επιχειρήσεις Εφιαλτικές ήταν οι εκτιμήσεις της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου στις 10.8.2013. Τα κέρδη των εμπορικών επιχειρήσεων θα συρρικνωθούν την περίοδο 20122013 κατά 45%, ενώ η πτώση για την περίοδο 2009-2013 φτάνει στο 85%! Πώς να μην πάνε σύννεφο τα λουκέτα και οι απολύσεις...
Χρηματιστήριο Την τριετία του μνημονίου υπολογίζεται ότι χάθηκαν 65 δισ. ευρώ από την αξία των μετοχών στο χρηματιστήριο Αθηνών. Επίσης, υπήρξε απώλεια 2,6 δισ. ευρώ σε ομόλογα που «κουρεύτηκαν» μαζικά και που
κατείχαν 11.000 μικρο-ομολογιούχοι. Υπολογίζεται ότι 500.000 μικροεπενδυτές και κάτοχοι τραπεζικών ομολόγων είδαν τις επενδύσεις τους να εξανεμίζονται κι αυτό επειδή η κεφαλαιοποίηση των τραπεζών υποχώρησε κατά 31,5 δισ. ευρώ.
ΑΕΠ Πρόσφατα η Ελληνική Στατιστική Αρχή αναθεώρησε προς τα... πάνω τις προβλέψεις της για την ύφεση της ελληνικής οικονομίας, στο 5,6% του ΑΕΠ. Το 2013 είναι το έκτο συνεχόμενο έτος ύφεσης για τη χώρα: Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,2% το 2008, 3,2% το 2009, 5,1% το 2010, 7,2% το 2011 και κατά 6,4% το 2012. Παγκόσμιο ρεκόρ δίχως προηγούμενο...
Κύπρος
Πτώση - ρεκόρ 10% στις γεννήσεις – 500.000 δανειολήπτες στο κόκκινο
Δεν είναι μόνο οι συνέπειες των μνημονίων στην ελληνική οικονομία αυτή καθαυτή. Η κυπριακή κρίση αναμένεται, σύμφωνα με την Credit Suisse, να επηρεάσει αρνητικά κατά μία ποσοστιαία μονάδα τον ήδη «καταρρακωμένο» ρυθμό μεταβολής του ελληνικού ΑΕΠ. Αιτία η μείωση των συνολικών εξαγωγών – της τάξης του 6% – των ελληνικών επιχειρήσεων στην Κύπρο.
Μείωση γεννήσεων Τα τελευταία στοιχεία που αφορούν τις γεννήσεις το διάστημα 2008 - 2011 είναι δραματικά: Στην Ελλάδα παρατηρείται πτώση - ρεκόρ 10% των γεννήσεων! Συγκεκριμένα, οι
Όλο και περισσότεροι Έλληνες καταρρέουν ψυχολογικά υπό το βάρος της μνημονιακής μαυρίλας. Στο Πανελλήνιο Συνέδριο Ένωσης Επαγγελματιών Ψυχιάτρων παρουσιάστηκαν στοιχεία όπως: ♦ Στον Ευαγγελισμό διαπιστώθηκε αύξηση, σε ποσοστό 118%, των ασθενών με αντιδραστική κατάθλιψη την τριετία 2008 - 2011. ♦ Το ποσοστό των ανέργων και των απόρων ασθενών με ψυχολογικά προβλήματα έχει αυξηθεί κατά 75%. ♦ Το 23% των ατόμων με ψυχικό νόσημα έχουν οφειλές σε... δάνεια. Το χαμηλό εισόδημα και τα χρέη συνδέονται με την εμφάνιση ψυχικών νοσημάτων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, κατά την περίοδο 1.1.2009 28.8.2012 οι τελεσθείσες αυτοκτονίες και οι απόπειρες ανήλθαν σε 3.124 πανελλαδικά. Τέλος, έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 26 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδειξε ότι σε κάθε αύξηση κατά 1% της ανεργίας αντιστοιχεί αύξηση 0,8% στις αυτοκτονίες και 0,79% στις ανθρωποκτονίες, ενώ σε άλλη έρευνα διαπιστώθηκε ότι τα ψυχολογικά προβλήματα είναι υπερδιπλάσια για τους ανέργους (34%) σε σχέση με τα άτομα που εργάζονται (16%).
10
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Ό
ταν, στις 25 Ιουνίου, ο Γιάννης Μανιάτης, ιδιαίτερα συγκινημένος για την προαγωγή του, αναλάμβανε τα ηνία του ΥΠΕΚΑ, ένιωσε την ανάγκη να δώσει το στίγμα του διανθισμένο με μια δόση light αυτοκριτικής. Όπως χαρακτηριστικά είχε πει τότε: «Οι περισσότεροι με θεωρούν τον άνθρωπο των υδρογονανθράκων. Ο υπουργός, όμως, δεν είναι υπουργός των υδρογονανθράκων, είναι και υπουργός του κτηματολογίου, των αγωγών, των δασών, των νερών, των θεμάτων για τα αυθαίρετα, των σχεδίων πόλεων, της χωροταξίας. Ουσιαστικά ο υπουργός οφείλει να είναι υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και – το ξεχασμένο – Κλιματικής Αλλαγής». Όμως δεν πέρασε καλά - καλά ένας μήνας και ο υπουργός επιδόθηκε – όπως χαρακτηριστικά λένε στους διαδρόμους του ΥΠΕΚΑ – σε μια θεαματική μεταστροφή επιβεβαιώνοντας τον χαρακτηρισμό του υπουργού των Υδρογονανθράκων. Διότι ο υπουργός της «ξεχασμένης», κατά δήλωσή του, Κλιματικής Αλλαγής εμφανίστηκε ως πολέμιος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας επιρρίπτοντάς τους όλα τα κακά της μοίρας μας και αφήνοντας ενεούς τους πάντες.
«Ευέλικτος» υπουργός Η επίθεση του ΥΠΕΚΑ επί Μανιάτη κατά της πράσινης ενέργειας στηρίχθηκε σε τρεις ισχυρισμούς: ♦ Η πράσινη ενέργεια είναι τρεις έως τέσσερις φορές ακριβότερη από την κανονική, κάτι που κακώς δεν είχε διευκρινιστεί στην κοινή γνώμη. ♦ Απέδωσε τις αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος είχε δώσει μάχη για να προκριθεί η λύση της εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς ήξερε τι θα επακολουθούσε. ♦ Υποστήριξε ότι η χώρα μας σήμερα έχει υπερκαλύψει τον στόχο του 2020 για την παραγωγή ενέργειας με τη χρήση φωτοβολταϊκών. Βέβαια, για τους παροικούντες το ΥΠΕΚΑ, ο υπουργός έχει και άλλοτε υπαναχωρήσει από διατυπωμένες θέσεις του, όπως υπενθυμίζουν και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, που διαθέτουν καλό αρχείο με πολιτικές δηλώσεις των καθ’ ύλην αρμόδιων υπουργών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ελληνικό γραφείο της Greenpeace υπό τον τίτλο «Όπου φυσάει ο άνεμος» έδωσε στη δημοσιότητα δύο δηλώσεις του με διαφορά δύο χρόνων: ♦ Γιάννης Μανιάτης, υφυπουργός ΠΕΚΑ, 2011: «Η πράσινη ανάπτυξη, κομμάτι της οποίας αποτελεί η ταχύρρυθμη προώθηση όλων των ΑΠΕ, είναι η μόνη εγγυημένη και περιβαλλοντικά φιλική λύση, η οποία ταυτόχρονα εγγυάται και τη δημιουργία χιλιάδων νέων, πράσινων θέσεων εργασίας». ♦ Γιάννης Μανιάτης, υπουργός ΠΕΚΑ, 2013: «Η πράσινη ενέργεια δεν συμφέρει, είναι τρεις έως τέσσερις
Όχι στον λιγνίτη από την ΕΤΕπ
Πόλεμος YΠΕΚΑ στις ανανεώσιμες Το υπουργείο Περιβάλλοντος κινδυνεύει να μετατραπεί σε υπουργείο Υδρογονανθράκων φορές ακριβότερη από την κανονική».
Οι πιο φθηνές πηγές ενέργειας ωθούνται στο περιθώριο
Ρε, μας δουλεύουν;
Συμφέρουν οι ΑΠΕ Η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση κατηγορεί τον υπουργό ΠΕΚΑ ότι δυσφημεί τις ΑΠΕ, αν και ο ίδιος γνωρίζει καλά ότι η πράσινη ενέργεια δεν είναι πιο ακριβή από τα ορυκτά καύσιμα. Τον καλεί δε να πει στους καταναλωτές την αλήθεια: «Οι καταναλωτές πληρώνουν υπερδιπλάσια ποσά για επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα από ό,τι στις ΑΠΕ και ο λιγνίτης προκαλεί περισσότερους από 1.200 πρόωρους θανάτους στη χώρα μας κάθε χρόνο (με κόστος έως και 3,9 δισ.)». Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Greenpeace, η χώρα μας επιδότησε το 2011 τα ορυκτά καύσιμα με 1,5 δισ. ευρώ, επιβαρύνοντας κατά κύριο λόγο τους καταναλωτές μέσα από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Παράλληλα, με συστηματικό τρόπο, οι ΑΠΕ στοχοποιούνται στην κοινή γνώμη ως η αιτία για τις αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ και τα προβλήματα ρευστότητας στην αγορά ενέργειας, ενώ αποκρύπτεται το ότι μόλις ένα μικρό ποσοστό του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ – που υποτίθεται ότι πληρώνουμε στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος για την ενίσχυση της καθαρής ενέργει-
ας – πηγαίνει πραγματικά στις ΑΠΕ. Ο μύθος της ακριβής πράσινης ενέργειας έχει καταρριφθεί από πλήθος μελετών. Μία από τις τελευταίες που προξένησαν αίσθηση ήταν του γερμανικού Ινστιτούτου Fraunhofer, που παρουσιάστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο και απέδειξε ότι η αιολική ενέργεια συγκαταλέγεται στις πιο φθηνές πηγές παγκοσμίως, ενώ ολοένα και φθηνότερη γίνεται η ηλιακή λόγω της πτώσης στις τιμές των συλλεκτών. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, η αιολική ενέργεια κοστίζει κατά μέσο όρο 7 σεντς για μία κιλοβατώρα και στα ηλιακά πάρκα κατά μέσο όρο 10 σεντς. Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο, σύμφωνα με το Fraunhofer (που επιβεβαιώνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι οικονομικώς πιο συμφέρουσες), είναι επίσης το ότι από τη χρήση των ΑΠΕ η Γερμανία μείωσε μόνον πέρυσι τις εισαγωγές ενέργειας κατά 9 δισ. ευρώ. Στην έρευνα επισημαίνεται ότι η ενέργεια που παράγεται σε νέες εγκαταστάσεις άνθρακα ή σε πυρηνικές εγκαταστάσεις είναι πολύ πιο ακριβή, κυρίως εάν ληφθεί υπόψη το περιβαλλοντικό κόστος, το οποίο δεν περιλαμβάνεται μέχρι σήμερα στην τιμή, αλλά το «πληρώνουν» με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλοι οι καταναλωτές.
Το παράδοξο είναι ότι, ενώ διά στόματος του αρμόδιου υπουργού ΠΕΚΑ η χώρα μας απορρίπτει τις ΑΠΕ και στρέφεται αποκλειστικά στα ορυκτά καύσιμα με «λίγο από εξοικονόμηση» για... τα μάτια του κόσμου, εν τούτοις η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), το μεγαλύτερο δημόσιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στον κόσμο, υιοθετεί μέτρα για την οριστική απόσυρση της τράπεζας από έργα λιγνίτη και άνθρακα. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση που έκανε προ καιρού ο υπεύθυνος Τύπου της ΕΤΕπ Ρίτσαρντ Ουίλις: «Δεν θα υποστηρίξουμε νέες λιγνιτικές μονάδες, καθώς αυτές δεν πληρούν τα κριτήρια χρηματοδότησης». Το WWF Ελλάς εκτιμά ότι η κίνηση αυτή θα επηρεάσει και την κατασκευή της μονάδας Πτολεμαΐδα-5, για την οποία η ΔΕΗ είχε ζητήσει τη συνδρομή της ΕΤΕπ, σε μια προσπάθεια εύρεσης ευνοϊκών όρων χρηματοδότησης. Επιπλέον, με την αναμενόμενη θέσπιση ορίου εκπομπών για τα έργα τα οποία χρηματοδοτεί η ΕΤΕπ στα 550g CO2/KWh, η τράπεζα στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα πως η Πτολεμαΐδα5 (με διπλάσιες από το όριο της ΕΤΕπ εκπομπές, περίπου 1000g/KWh) «αποτελεί ένα τεχνολογικό απολίθωμα και επιλογή διαιώνισης μιας αναχρονιστικής ενεργειακής πολιτικής». Όπως επισημαίνει το WWF Ελλάς, η αλλαγή πολιτικής από την ΕΤΕπ έρχεται σε συνέχεια της ιστορικής απόφασης περιορισμού της χρηματοδότησης ανθρακικών μονάδων που έλαβε προσφάτως η Παγκόσμια Τράπεζα, αλλά και ανάλογων κινήσεων της Σκανδιναβικής Τράπεζας Επενδύσεων, του νορβηγικού συνταξιοδοτικού ταμείου Storebrand και της ολλανδικής τράπεζας Rabobank, οι οποίες ελαχιστοποιούν τη συμβολή τους σε έργα ορυκτών καυσίμων.
12
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
ω ν ώ π υ ρ Τ
www.topontiki.gr
ΟΠΑΠ
Νικητής... ο Σταυρίδης Πραγματικά για σεμινάρια είναι η κολοσσιαίων διαστάσεων κυβίστηση των μετόχων της Emma Delta. Αφού πέρασαν ένα ολόκληρο καλοκαίρι με διαρροές εξωδίκων και απειλές περί αποχώρησης, προσήλθαν τελικά την περασμένη Δευτέρα να υπογράψουν με το ΤΑΙΠΕΔ τη σύμβαση πώλησης του 33% του ΟΠΑΠ, χωρίς να έχουν αποσπάσει την παραμικρή δέσμευση για ικανοποίηση, έστω, και της μικρότερης ένστασης που είχαν. Ο Στέλιος Σταυρίδης δεν θα μπορούσε να νιώσει καλύτερα, έχοντας καταφέρει να αντιμετωπίσει όχι μόνο έναν καλά οργανωμένο «αντίπαλο», αλλά και μια διεθνή κοινοπραξία που είχε επαρκείς λόγους να απειλεί με αποχώρηση από τον διαγωνισμό, αφού και τα όσα καταγράφηκαν στα εξώδικα της Emma Delta για «παρατυπίες στις διαδικασίες» φαίνονταν εν πολλοίς εύλογα. Έτσι, αυτός που έβγαλε τον... επινίκιο ήταν τελικά ο Σταυρίδης: «Το ΤΑΙΠΕΔ, έχοντας ως μοναδικό γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, υλοποιεί με αποφασιστικότητα, συνέπεια και διαφάνεια ένα εξαιρετικά απαιτητικό πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας». Για τα διαδικαστικά, μετά την έγκριση της συναλλαγής από τις αρμόδιες αρχές ανταγωνισμού, θα ακολουθήσει η καταβολή του ποσού και η μεταβίβαση των μετοχών στον αγοραστή. Κάτι που σημαίνει ότι 622 εκατ. ευρώ θα πληρωθούν μετρητοίς στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ θα καταβληθούν και άλλα 30 εκατ. σε 10 ισόποσες ετήσιες δόσεις. Για την απορρόφηση του ποσοστού του ΟΠΑΠ έχει ήδη συσταθεί η εταιρεία ειδικού σκοπού: Πρόκειται για την Emma Delta Hellenic Holdings Limited, που εδρεύει στην Κύπρο. Όσο για τους αγοραστές, αυτοί φαίνεται να πέρασαν σε μια νέα επικοινωνιακή γραμμή, που συνοψίζεται στο ότι σκοπεύουν να κινηθούν γρήγορα και να ελέγξουν οι ίδιοι εκ των έσω τις εξελίξεις, ούτως ώστε να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους από τυχόν περαιτέρω ενέργειες που θα μπορούσαν να δεσμεύσουν τη νέα ιδιοκτησία. Μπροστά τους έχουν (26.8) τη γενική συνέλευση της Ελληνικά Λαχεία Α.Ε., όπου θα επικυρωθούν οι αμφιλεγόμενες συμβάσεις προμήθειας με τους συμμετόχους της, την Intralot και τη Scientific Games. Κοντός ψαλμός... αλληλούια, λοιπόν, όχι μόνο για την υπόθεση των Λαχείων, αλλά και γενικότερα για τις εκκρεμότητες, αφού η νέα ιδιοκτησία φέρεται ανήσυχη και για τις πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες σε πρόσφατο Δ.Σ. του ΟΠΑΠ τέθηκε θέμα επιλογής τεχνολογικού παρόχου για τα βιντεολόττο, το οποίο τελικά δεν πέρασε λόγω αντιδράσεων μελών του Δ.Σ.
Εκδότης - Διευθυντής
ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ Διευθυντής Έκδοσης: ΠΑΝΑΓΗΣ Δ. ΚΟΥΤΟΥΦΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης: ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΙΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Aρχισυνταξία: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ, ΒΑΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ Υπεύθυνος Ύλης: ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ Οικονομικός Διευθυντής: ΜΑΡΚΟΣ ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ Εμπορικό Τμήμα: ΜΑΝΘΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ Tηλέφωνα - Fax: 210 68.98.448 - 210 68.98.226 Εκτύπωση: IRIS ΑΕΒΕ D.A. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ Α.Ε.»
«ΠΟΝΤΙΚΙ»
Πολιτική - Σατιρική και Αποκαλυπτική εφημερίδα
ΚΑΘΕ ΠΕΜΠΤΗ 48 + 16 Art σελίδες - 2,00 (με προσφορά 3,50) ΓΡΑΦΕΙΑ: Καφαντάρη 27, Αθήνα, T.K. 11631 Κωδικός: 3107 Tηλ.: 210 68.98.448 Fax Σύνταξης: 210 68.91.046 e-mail: topontiki1@yahoo.gr internet: http://www.topontiki.gr
•Για τη συνδρομή σας αρκεί ένα τηλεφώνημα στο 210-68.98.448.
«ΠΟΝΤΙΚΙ» το... «ΠΟΝΤΙΚΙ» Σας! (Από το... 1979, ε;)
Εγγυητική για το κλείσιμο
οι ελεγκτές δεν πρέπει να κάνουν τη E «ΣυμπΕρασμα: δουλειά τους γιατί κάποιος τζαμπατζής μπορεί να πη-
Τώρα θυμήθηκαν στο υπουργείο Οικονομικών ότι το θεσμικό πλαίσιο για το κλείσιμο των καταστημάτων για φορολογικές παραβάσεις είναι αναποτελεσματικό... Έτσι, στο ΣΔΟΕ μαθαίνω ότι έχουν ετοιμάσει και προωθούν για έγκριση μια τροποποίηση που θα λύσει τα χέρια στους ελεγκτικούς μηχανισμούς και θα… δέσει για τα καλά τους παρανομούντες! Τι λέει αυτή η νέα ρύθμιση; Τα ελεγκτικά όργανα θα ζητούν από τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων που σφραγίζονται μια εγγυητική επιστολή (ανάλογη του τζίρου που κάνουν) η οποία – σε περίπτωση που το κατάστημα ανοίγει παράνομα – θα εκπίπτει... Με αυτό τον τρόπο πιστεύουν ότι θα βάλουν μυαλό στους φοροφυγάδες...
δήξει από το όχημα. Λογικό». Με αυτό το απίστευτα κυνικό σχόλιο παρενέβη στο Twitter (γιατί άραγε;) η συγγραφέας Λένα Διβάνη με αφορμή το περιστατικό με τον δεκαοκτάχρονο που σκοτώθηκε πηδώντας από λεωφορείο, κατά τον διαπληκτισμό που προέκυψε με τον ελεγκτή σε έλεγχο εισιτηρίων. Η λέξη «ντροπή» είναι λίγη για να περιγράψει αυτό που θα έπρεπε να αισθανθεί η εν λόγω κυρία πριν γράψει με τα χεράκια της το κατάπτυστο αυτό σχόλιο. Αν τόσος απίστευτος κυνισμός χαρακτηρίζει την καλοβολεμένη... «διανόηση» της χώρας αυτής, πόσο πιο «λεπτά» αισθήματα μπορεί κάποιος να περιμένει από τους εκατομμύρια κολασμένους της Ελλάδας; Ανόητοι και ολίγιστοι άνθρωποι ρίχνουν λάδι στη φωτιά που απειλεί τη χώρα...
ναι πολυτελείας... Με απόφαση του Βαρβιτσιώτη το Λιμενικό θα υποστηρίξει πλήρως το ΣΔΟΕ στους ελέγχους που κάνει κυρίως στα νησιά. Θα αναλάβει υπό την προστασία του με την υποστήριξη ανδρών του Λιμενικού τους ελεγκτές του ΣΔΟΕ, καθώς και τη μεταφορά τους από νησί σε νησί.
και φουρτούνες περιμένουν τον πρωθυπουρE ΘΥελλες γό στη Θεσσαλονίκη και αυτή τη χρονιά, και μάλιστα
δεν μας αρέσει η είδηση που δημοσιεύθηκε E ΚαθΟλου στην «Καθημερινή», ότι η ιδιοκτήτρια εταιρεία του καζί-
μεγαλύτερης έντασης από κάθε άλλη φορά... Το δελτίο καιρού, και μάλιστα περίπου έναν μήνα πριν, ανακοίνωσε ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ Οδυσσέας Ντριβαλάς, ο οποίος μιλώντας στο ραδιόφωνο του 9,84 προανήγγειλε ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι ετοιμάζονται για μεγάλες κινητοποιήσεις. «Ετοιμαζόμαστε», είπε, «για τη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης και μετέπειτα για να ανατραπεί αυτή η “τυφλή” διαδικασία της αξιολόγησης και της απόλυσης». Τον βλΕπουμε και φέτος τον Σαμαρά και τους συνεργάτες του να ακολουθούν τα καλά τα περσινά. Fast track επίσκεψη, επικαλούμενος φόρτο εργασίας, στα κρυφά, χωρίς να αποκλείεται και η χρήση της πίσω πόρτας, για να μην τον πάρουν και πολλοί χαμπάρι. Εκείνο που θα μας τρελάνει όλους είναι αν υποψιαστούμε ότι θα φορτώσει την ομιλία, τα εγκαίνια και κατ’ επέκταση τα γιούχα στον κύριο αντιπρόεδρο...
E
νο της Πάρνηθας έστειλε προς την υπουργό Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη αίτημα ότι επιθυμεί να μετακομίσει το καζίνο «εκτός ορίων του Δήμου Αθηναίων». Και δεν μας αρέσει όχι μόνο γιατί έπειτα από τόσα χρόνια οι ιδιοκτήτες σκέφτηκαν ότι η λειτουργία της επιχείρησης εκεί επιβαρύνει και το περιβάλλον (!!!), αλλά κυρίως μας πονηρεύει η φράση ότι θέλει να μεταφερθεί «εκτός ορίων του Δήμου Αθηναίων». ρε παιδιά, κατά Μαρούσι μεριά, κατά Φάληρο E ΔηλαδΗ, ή μήπως εκεί προς το Ελληνικό; Με τα κλάματα προφανώς θέλουν να σπάσουν την απόφαση ότι μέσα στον αστικό ιστό της πρωτεύουσας δεν ενδείκνυται να γίνει καζίνο. Να δούμε ποιος υπουργός θα βάλει την υπογραφή του σε μια τέτοια απόφαση.
ι τος είνα π υ γ ί Α Η ντά μας πολύ κο
σκαφάτο θα καταφθάνει E ΣΔΟΕ αιφνιδιαστικά στα νησιά για τους ελέγχους – μόνο που το σκάφος δεν θα εί-
αυξημένα κονδύλια από την ΕυE Στα ρωπαϊκή Ένωση μέχρι το τέλος του
έτους και στη μείωση των δαπανών για έργα υποδομής, στη μη πληρωμή των κονδυλίων στον χώρο της υγείας (χρέη δισεκατομμυρίων από τον ΕΟΠΥΥ σε γιατρούς, φαρμακοποιούς, φαρμακοβιομηχανίες, γιατρούς του ΕΣΥ), σε χρέη από επιστροφές του ΦΠΑ, σε φέσια στην αγορά, στις μειώσεις των
Η «μυστική» συνάντηση στον Λευκό Οίκο! Πώς να μη θεωρηθεί πετυχημένη η επίσκεψη του πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο, αφού – σύμφωνα με πληροφορίες που προφανώς διέρρευσαν στους δημοσιογράφους οι συνεργάτες του – ο Αντώνης Σαμαράς συνάντησε εκεί και μια… συγχωριανή του – μία Καλαματιανή υπάλληλο του Λευκού Οίκου! «Σαν στο... σπίτι του ένιωσε ο Αντώνης Σαμαράς στον Λευκό Οίκο», λένε τα διάφορα sites που πρόβαλαν τη φοβερή και τρομερή συνάντηση με την Καλαματιανή υπάλληλο του Ομπάμα... Τόσο σημαντική θεωρήθηκε, μάλιστα, η συνάντηση αυτή,
που πολλά ελληνικά sites και blogs τού ’δωσαν και κατάλαβε! Και, κατά μία διαβολική σύμπτωση, το ίδιο συνέβη και όταν συναντήθηκε με τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης, τον Μάικλ Μπλούμπεργκ... Εκεί, οι Καλαματιανές υπάλληλοι στο γραφείο του δημάρχου ήταν δύο, με τις οποίες είχε εξίσου συζήτηση στο περιθώριο αυτής της συνάντησης. Πάτε καλά ορέ... παιδιά του Μαξίμου; Καλαματιανούς ψηφοφόρους ψάχνατε στον Λευκό Οίκο και στο δημαρχείο; Αυτές τις διαρροές κάνετε και δεν σας πιστεύει κανείς ότι τα ρουσφέτια για Καλαματιανούς έχουν προτεραιότητα για το Μαξίμου...
13
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
www.topontiki.gr
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ βουλευτων
Αυξήσεις από το παράθυρο! Δεν μπορεί να το πιστέψει κανείς εύκολα... Σιγά μη μείνουν οι βουλευτές (τα «καμάρια» του έθνους) ήσυχοι. Σιγά μη σεβαστούν την αγωνία των απλών πολιτών, που καθημερινά βλέπουν το εισόδημά τους να μειώνεται και το βιωτικό τους επίπεδο να κατρακυλάει... Από το παράθυρο φαίνεται ότι ετοιμάζουν αυξήσεις στις συντάξεις τους. Βέβαια, «μαζί με τον βασιλικό ποτίζονται και οι γλάστρες», δηλαδή αυξήσεις θα πάρουν και οι δήμαρχοι και πρώην νομάρχες, καθώς και διάφορα άλλα πολιτικά στελέχη... Την πόρτα γι’ αυτές τις αυξήσεις ανοίγει – όπως μαθαίνουμε – εγκύκλιος του επικουρικού ταμείου του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, με την οποία τους δίνεται το δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικής προϋπηρεσίας, τόσο στο ΙΚΑ όσο και στο ΕΤΑΜ, προκειμένου κάποιος να αυξήσει τα έτη ασφάλισής του όσο κατείχε δημόσια αξιώματα. Και εδώ, ως «γλάστρες» δεν νοούνται μόνο οι δήμαρχοι... Από την εγκύκλιο αυτή ωφελούνται ακόμα υπουργοί, υφυπουργοί, νομάρχες, καθώς και η αυτοδιοίκηση, στη θητεία που διένυσε στο κοινοβούλιο... Πάντως, για την περίπτωσή τους μη μου πείτε ότι δεν ισχύει το γνωστό «για δες καιρό που διάλεξαν»... Αν ξεσηκωθούν και οι πέτρες, ποιοι θα φταίνε άραγε; μισθών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στις μειώσεις των συντάξεων και στους ληστρικούς φόρους και στα χαράτσια, ποντάρει, όπως φαίνεται, η κυβέρνησή μας για να καταφέρει το λογιστικό κόλπο της επίτευξης του πρωτογενούς πλεονάσματος και κατά πώς φαίνεται με την ανοχή της άτεγκτης πριν από μερικά χρόνια σε τέτοιου είδους αλχημείες Ευρώπης. Και όπως υποστηρίζει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των ΑΝΕΛ Νότης Μαριάς, η κυβέρνηση «κάνει μνημόσυνο με ξένα κόλλυβα». γύρο του κόσμου έκανε η είδηση ότι ο Νορβηγός E Τον πρωθυπουργός παρίστανε τον ταξιτζή προκειμένου να συνομιλήσει με τον λαό και να ακούσει τα προβλήματά του – γενικώς αντιμετωπίστηκε με θετικό τρόπο. Ειλικρινά δεν ξέρω αν κάποιοι τη θεωρούν ως μια πράξη διαλόγου με τον λαό, κάτι δηλαδή σαν να κατέβηκε ο πρίγκιπας μεταμφιεσμένος για να ακούσει τι τραβάνε οι πολίτες. Είμαστε σίγουροι ότι στη χώρα μας αν ποτέ συνέβαινε κάτι τέτοιο θα είχαν ξεσηκωθεί και οι πέτρες εναντίον του πρωθυπουργού που θα έκανε τέτοια κόλπα. Αφήστε τη μούντζα που θα έτρωγε από τους άλλους οδηγούς που θα τον αναγνώριζαν στον δρόμο. Θα την ευχαριστιόμαστε όλοι μας... κΑτι ακόμη... Αν το έκανε αυτό Έλληνας πρωθυE Και πουργός, το πιθανότερο είναι ότι όχι μόνο θα γινόταν της κακομοίρας και θα ξεφτιλιζόταν, αλλά δεν θα προλαβαίναμε να μετρήσουμε τις μούντζες που θα έτρωγε. Θα θυμάστε άλλωστε τον χαμό που έγινε με το στημένο τηλεφώνημα του Σημίτη στο ΙΚΑ για δήθεν ραντεβού. Για να είμαστε και ειλικρινείς, μόνο στον Γιώργο πάει το μυαλό όλων μας για ένα τέτοιο κατόρθωμα. Κάτι τέτοιες μ@λ@κίες μόνο ο ΓΑΠ τις έκανε, γι’ αυτό και σήμερα δεν τον παίρνει κανένας στα σοβαρά!!! αλλά στα κομματικά επιτελεία έχουν αρχίE ΚαλοκαΙρι, σει οι ζυμώσεις σχετικά με τις υποψηφιότητες στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, και για να είμαστε ακριβείς έχουν αρχίσει οι πρώτες συζητήσεις κυρίως για τους μεγάλους δήμους και τις μεγάλες περιφέρειες. Σε ό,τι αφορά την περιφέρεια, φαίνεται ότι οριστικά έχει ληφθεί η απόφαση να μην είναι και πάλι υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής ο επικεφαλής του γαλάζιου ψηφοδελτίου βουλευτής Βασίλης Κικίλιας.
4 Με... SMS απάντησε αρνητικά η Διαμαντοπούλου στην πρόταση του ΙΣΤΑΜΕ να συμμετάσχει στη μεγάλη εκδήλωση του ΠΑΣΟΚ για την 3η Σεπτέμβρη. 4 Ο Μάκης Βορίδης ζητάει από εταιρείες δημοσκοπήσεων να μην τον υπολογίζουν για υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων.
κήτα Κακλαμάνη. Ο τελευταίος μαθαίνουμε ότι μελετάει την εκδοχή αυτή, έχοντας όμως επιφυλάξεις – υποψιάζεται ότι θέλει να τον βγάλουν από τη μέση και να μην κατέβει υποψήφιος στον Δήμο Αθηναίων. την ιδέα της υποψηφιότητας για δήμαρχος ΑθηναίE Με ων φλερτάρει ο Ανδρέας Λοβέρδος. Το ενδιαφέρον του για την Αθήνα και την εκπόνηση ειδικού προγράμματος του κόμματός του για την αναβάθμιση της πρωτεύουσας προανήγγειλε μιλώντας στην τηλεόραση του ΑΝΤ1 και παρά τις διαψεύσεις ότι δεν έχει προσωπικό ενδιαφέρον δεν έπεισε κανέναν. Κάτι μας λέει ότι θα επιδιώξει τη στήριξη και των δύο κυβερνητικών κομμάτων, ειδικά τώρα που η ΔΗΜΑΡ είναι εκτός του κυβερνητικού σχήματος και ο Καμίνης δεν φαίνεται να έχει καμία τύχη να στηριχθεί από Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ. «ΚοροϊδΙα» χαρακτηρίζει το νέο πετσοκομμένο πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού ο ΣΥΡΙΖΑ: αφενός ξεκινά με τη λήξη της τουριστικής περιόδου, στις 10 Σεπτεμβρίου, αφετέρου αφορά μόνο 110 χιλιάδες δικαιούχους και δαπάνη 10 εκατομμυρίων ευρώ, έναντι 570 χιλιάδων δικαιούχων και 82,5 εκατομμυρίων το 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Δημήτρης Στρατούλης. Το πρόγραμμα είναι «πετσοκομμένο κατά 460 χιλιάδες δικαιούχους», αναφέρει ο βουλευτής, ο οποίος θέτει το ερώτημα «τι έγιναν και πού πήγαν τα υπόλοιπα 90 εκατομμύρια ευρώ που καταβλήθηκαν από τους εργαζομένους μέσω του ΙΚΑ το 2012 και το 2013 ως εισφορές στον πρώην Οργανισμό Εργατικής Εστίας».
E
για δεύτερη φορά τους τελευταίους έξι E ΜετακΟμισε μήνες το ΙΣΤΑΜΕ. Αυτή τη φορά από τη Χαριλάου Τρι-
ω ν ω π υ ρ τ ε ξ
γαλΑζιοι έχουν αρχίσει να σκέφτονται την κοινή E Οιυποψηφιότητα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ του σημερινού περιφερειάρχη Γιάννη Σγουρού, αλλά και την υποψηφιότητα του «κακού παιδιού» της Ν.Δ., του πρώην δημάρχου Αθηναίων και νυν βουλευτή Νι-
Οι φήμες λένε ότι...
ΠΑΣΟΚ
«Αναβάπτιση» μέσω του συνεδρίου Ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ, με το οποίο, όπως είχε ανακοινωθεί από τον πρόεδρο Ευάγγελο Βενιζέλο, το κόμμα της Κεντροαριστεράς αναμένεται να γιορτάσει την επέτειο της 3ης Σεπτεμβρίου. Η έναρξή του υπολογίζεται να γίνει ανήμερα της ιστορικής επετείου, ενώ το κλείσιμο φιλοδοξούν να σηματοδοτήσει την ισχυρή ενεργοποίηση της παράταξης. Η επέτειος θα κλείσει με ισχυρά μηνύματα ενότητας μέσω των ομιλιών των Κώστα Σημίτη και Γιώργου Παπανδρέου. Τον λόγο θα πάρουν, εκτός των άλλων, ιστορικά και παλαιότερα στελέχη του κόμματος, όπως επίσης και η νέα γενιά. Μεταξύ άλλων θα συζητηθούν η δημοσιονομική κατάσταση, το μοντέλο ανάπτυξης του κράτους, η εκπαιδευτική και εξωτερική πολιτική, οι παρεμβάσεις στον πολιτισμό, οι αλλαγές στην ίδια την κοινωνία των πολιτών και η ευρωπαϊκή - εξωτερική πολιτική της χώρας. Αυτό πάντως που προκαλεί συζητήσεις λίγο πριν από το συνέδριο είναι το φαινόμενο πολλά και ονομαστά στελέχη του κόμματος, τα οποία κατά καιρούς έχουν αποκηρύξει τον ιδρυτή του, τον «λαϊκισμό» του ΠΑΣΟΚ και τα πεπραγμένα του, ζητώντας ακόμη και αλλαγή ονόματος, σήμερα έρχονται να... αναβαπτιστούν στα νάματα της διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη. Τι σου κάνει η άτιμη η ανάγκη...
πλειστηριασμοι
Έχουν καταλάβει τι γίνεται; Αυτοί που βγαίνουν στα κανάλια ως ένθερμοι υπερασπιστές της άρσης των πλειστηριασμών σκέφτηκαν προηγουμένως καλά την κίνησή τους αυτή; Έχουν καταλάβει οι άνθρωποι τι τους (και μας) περιμένει; Οι περισσότεροι από τους επικριτές του μέτρου τονίζουν τη σχέση που έχουν οι Έλληνες με τα σπίτια τους – δηλαδή τη λογική που τους ήθελε πρώτα να επενδύουν σε ένα σπίτι και ύστερα σε οτιδήποτε άλλο. Να δουλεύουν μια ζωή για να βάλουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους. Ωστόσο, αυτό που παραλείπουν είναι ότι, στις μαύρες μέρες μας, το σπίτι είναι το τελευταίο, το μοναδικό καταφύγιο των οικογενειών χωρίς κανέναν εργαζόμενο: εκείνων που είναι βουτηγμένοι στην απόλυτη φτώχεια και την απόγνωση – ή έστω στο τελευταίο στάδιο πριν περιπέσουν σε ένδεια. Αλλά και λίγο «ψηλότερα» – εκεί όπου υπάρχει το τελευταίο υπόλειμμα «λίπους» – πρόκειται και εκεί όλα να τελειώσουν. Και όταν αυτό συμβεί, οι «μαύρες» προφητείες μπορεί να γίνουν πραγματικότητα...
14
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
ω ν ώ π υ ρ Τ
κούπη, που πήγε πριν από τρεις μήνες, στην οδό Λυκαβηττού, σε ακόμη μικρότερα γραφεία, προκειμένου στα παλαιά γραφεία να χωρέσουν όλοι όσοι ήταν μέχρι τώρα στο «αμαρτωλό» και κοστοβόρο κτήριο της Ιπποκράτους. Η πλάκα είναι ότι στην οδό Λυκαβηττού λίγες εβδομάδες μετά το ΙΣΤΑΜΕ μετακόμισε και η πολιτική κίνηση του Γιώργου Φλωρίδη, και μάλιστα στα διπλανά γραφεία. Λέτε αυτή η συγκατοίκηση να φέρει και την προσέγγιση του ΠΑΣΟΚ με τον πρώην υπουργό;
που εφαρμόζει η τρόικα στη χώρα μας, αποφάσισε να τιμήσει την 3η του Σεπτέμβρη εγκαινιάζοντας εκείνη την ημέρα τα γραφεία του κόμματός του «Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα».
www.topontiki.gr
Ένας Κινέζος στην Αθήνα Υπεγράφη πριν από λίγες μέρες το πρώτο συμβόλαιο για την πώληση ακινήτου στην Αττική σε τιμή πάνω από 250.000 ευρώ... Έτσι, με βάση τη νομοθετική ρύθμιση. ότι αν η επένδυση είναι πάνω από την τιμή αυτή, μπορεί να του δοθεί πενταετής άδεια παραμονής στη χώρα μας, ο Κινέζος επενδυτής μπορεί να εξασφαλίσει τη σχετική άδεια... Σιγά παιδιά, γιατί είστε και πολλοί!
όπως έγραψαν και τα «Νέα», η E ΜΑλιστα, επιλογή της ημερομηνίας προφανώς και δεν είναι τυχαία από τον Ανδρέα Λοβέρδο, με αποτέλεσμα να τον φέρνει σε ευθεία σύγκρουση με το ΠΑΣΟΚ και τον Ευάγγελο Βενιζέλο, που
σμός Ο κυνι λογία εο έγινε ιδ
έχουν προγραμματίσει για την ίδια μέρα επετειακές εκδηλώσεις, με στόχο η ημέρα αυτή να αξιοποιηθεί ως απαρχή της πολιτικής αντεπίθεσης της Χαριλάου Τρικούπη. Με το συμπάθιο, δηλαδή, και από τους δύο, αλλά στην περίπτωση αυτή ισχύει η λαϊκή ρήση που λέει «δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα». εξΕγερση των μεταναστών κρατουE Ημένων στην Αμυγδαλέζα ήταν πρώτη είδηση στα διεθνή Μέσα και βασική πηγή ενημέρωσής τους δεν ήταν τα δελτία Τύπου της αστυνομίας, αλλά η ανακοίνωση - καταγγελία της ΚΕΕΡΦΑ («Κίνηση Ενωμένοι Ενάντια στον Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή»), στην οποία αναφερόταν πως «την προηγούμενη εβδομάδα ένας μουσουλμάνος κρατούμενος ξυλοκοπήθηκε από αστυνομικούς κατά τη διάρκεια της προσευχής, ενώ τον Ιούλιο ένας Αφγανός κρατούμενος πέθανε έπειτα από λοίμωξη, η οποία δεν αντιμετωπίστηκε εγκαίρως».
τη θυμούνται στο ΠΑΣΟΚ εκείνη E ΑκΟμη την εκδήλωση του Νέου Αγωνιστή που έγινε για την 3η Σεπτέμβρη με ομιλητές τον Αλέξη Τσίπρα και τη Νίνα Κασιμάτη. Έκανε την κομματική νομενκλατούρα του ΠΑΣΟΚ να τρέχει και να μην προλαβαίνει φέτος. Εκεί που ξόρκιζαν τη διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη, όταν συνειδητοποίησαν ότι ο Τσίπρας έτσι θα προσεγγίσει όλο τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ, άρχισαν να τη θυμούνται και πάλι, να διαπιστώνουν πόσο επίκαιρη είναι και να ορκίζονται πίστη σ’ αυτή και στον Ανδρέα Παπανδρέου. Είχαν πολλά χρόνια (από την περίοδο του Σημίτη) να γιορτάσουν την επέτειο, έκαναν στο πόδι μια εκδήλωση πέρυσι, όταν γέμισε η Αθήνα αφίσες για την εκδήλωση που μίλησε ο Τσίπρας, και έτσι φέτος αποφάσισαν και ετοιμάζουν ολόκληρο συνέδριο προκειμένου να μιλήσουν για την ιστορική αυτή διακήρυξη. Μήπως, αντί να τιμήσουν την ιστορική μέρα και τη διακήρυξη, καλύτερα να την κλάψουν, αφού έτσι κι αλλιώς εδώ και χρόνια την έχουν κουρελιάσει;
ΤετΑρτη 21η Αυγούστου, στις 9.00 E Την το βράδυ, στο Μουσείο Ελιάς και Λαδιού Πηλίου στην Άνω Γατζέα, όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια, θα υποδεχτούν την αυγουστιάτικη πανσέληνο με μια μουσική εκδήλωση αφιερωμένη στο φεγγάρι και το καλοκαίρι! Στο πιάνο και φωνή η Ελένη Εξάρχου και στο βιολί ο Ρήγας Μακρόπουλος θα ερμηνεύσουν έντεχνα τραγούδια του ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου με διάθεση να πάμε... «μια βόλτα στο φεγγάρι»! (Για να θυμόμαστε ενίοτε πως Ελλάδα και πολιτισμός υπάρχουν και πέρα από τα μεγάλα αστικά κέντρα...).
και ο Λοβέρδος, ο οποίE ΜΕχρι ος την έκανε από το ΠΑΣΟΚ, αφού είχε γίνει φανατικός υποστηρικτής των μνημονίων, της πολιτικής
επιδειξη χλιδησ
αιγυπτοσ
Δεν παίζονται οι άνθρωποι...
Ανοιχτός κίνδυνος εμφυλίου
Τρίτη βράδυ, γνωστός συλλέκτης εφοπλιστής που παρεπιδημεί στη Σκιάθο, ναυλώνει ένα από τα πλοία που κάνουν τις τοπικές εκδρομές, φέρνει τουλάχιστον 20 ηχεία και ένα τέλειο ηχοσύστημα, δύο γιγάντιους προβολείς που κάνουν τη νύχτα μέρα, στολίζει όλο το πλοίο με λευκές γαρδένιες, φέρνει ποτά και διακόσμηση από την Αθήνα και κάνει... «hawaiian πάρτι» για τα γενέθλια του γιου του. Στο πάρτι αυτό, 150 επίλεκτα μέλη της «χρυσής» αθηναϊκής νεολαίας διασκεδάζουν πάνω στο «χαβανέζικο» πλοίο μέχρι πρωίας, με το πλοίο αγκυροβολημένο στο νησάκι Τσουγκριάς, απέναντι από την κεντρική Σκιάθο, σηκώνοντας στο πόδι όλο το νησί με το φοβερό «ποδοβολητό» των ηχείων! Αποτέλεσμα: 30 μηνύσεις για διατάραξη κοινής ησυχίας και παρέμβαση εισαγγελέα για να σταματήσει το πάρτι. Το φοβερό όμως είναι άλλο: Ο έκπληκτος εφοπλιστής – ο οποίος είχε φροντίσει να μαντρώσει μια ολόκληρη πλαγιά του βουνού με έναν δίμετρο τοίχο, για να κρύψει το «παλάτι» του από τα αδιάκριτα βλέμματα – αναρωτιόταν... τι συνέβη, αφού αυτός ήθελε απλά να οργανώσει ένα... event για την προβολή του νησιού. Τι να του πεις τώρα;
Στις δύο καθιστικές διαμαρτυρίες υπέρ του Μόρσι στο Κάιρο επενέβησαν οι αιγυπτιακές δυνάμεις ασφαλείας χθες το πρωί, με δημοσιογραφικές αναφορές στην περιοχή να κάνουν λόγο για 124 νεκρούς. Από την πλευρά τους, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι μιλούν για «πάνω από 500 νεκρούς» – ένας αριθμός που, μέχρι να τυπωθεί το παρόν φύλλο, δεν είχε επιβεβαιωθεί. Η επέμβαση έγινε με τον τρόπο που… «συνηθίζεται» στην Αίγυπτο: δακρυγόνα, τεθωρακισμένα και μπουλντόζες. Έκαναν έφοδο αδιαφορώντας για τα τυχόν θύματα, ενώ υπήρξε ανταλλαγή πυρών ανάμεσα στις δύο πλευρές. Ο κίνδυνος εμφυλίου βρίσκεται προ των πυλών. Η... «φιλάνθρωπη» Ε.Ε. αρκέστηκε στο να χαρακτηρίσει τις αναφορές για τους νεκρούς «ιδιαίτερα ανησυχητικές» και ζήτησε «αυτοσυγκράτηση» από τις αιγυπτιακές αρχές. Φυσικά, στα λόγια όλοι καλοί είμαστε, καθώς από πράξεις... μηδέν εις το πηλίκο! Εν τω μεταξύ, οργιάζει η προπαγάνδα υπέρ του καθεστώτος από την αιγυπτιακή τηλεόραση, η οποία ανέφερε πως «είχε ζητηθεί από τους διαδηλωτές να αποχωρήσουν πριν γίνει η έφοδος». Πάντως, θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι το νέο αίμα έχει εξοργίσει ακόμη περισσότερο τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, που θεωρούν πως όποια λύση και να βρεθεί, πρέπει να «πατήσει» πάνω στην «τήρηση της νομιμότητας» – δηλαδή στην αποκατάσταση του Μοχάμεντ Μόρσι στην προεδρία.
15
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Τα δεσμά της ύφεσης σφίγγουν την Ελλάδα Η παραγωγή πλήττεται σφοδρά από την υπερφορολόγηση και το υψηλό κόστος της ενέργειας
Δ
εν χρειάζεται κάποιος να έχει γνώσεις αποφοίτου οικονομικού πανεπιστημίου για να καταλάβει ότι εκεί που το πάνε η κυβέρνηση Σαμαρά και ο υπουργός της επί των Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας δεν υπάρχει η παραμικρή τύχη. Μάλλον προς την... ξέρα πάει το ελληνικό σκάφος, και μάλιστα για πολλούς λόγους, των οποίων ο συνδυασμός είναι εκρηκτικός. Ο υπουργός με τις τόσες περγαμηνές δείχνει με τη σειρά του (όπως και οι προκάτοχοί του) ότι απλώς ασκεί χρέη εντολοδόχου σε μια προσπάθεια να κερδίσει πολιτικό χρόνο για τον ίδιο και την κυβέρνησή του. Μια προσπάθεια που (όπως και για τους προκατόχους του) έχει ημερομηνία λήξης και που στην εξέλιξή της βυθίζει ακόμη περισσότερο τη χώρα στις συνέπειες της ύφεσης. Παρά τις εξαγγελίες τρόικας, κυβέρνησης και οικονομικού επιτελείου, η ύφεση, αντί να οδηγεί τη χώρα στην έξοδο από την κρίση, απλώς πυροδοτεί το λεγόμενο σπιράλ του θανάτου: όλο και μεγαλύτερη ύφεση, άρα και ανεργία, άρα και συρρίκνωση της ζήτησης και της κατανάλωσης, άρα και της παραγωγής. Αντί, λοιπόν, να συνεχίζουν την πολιτική αυτή, θα έπρεπε να ρίξουν το βάρος στην τόνωση της εγχώριας παραγωγής, η οποία όμως πλήττεται σήμερα από την υπερφορολόγηση και το υψηλό κόστος ενέργειας που τσακίζει την ανταγωνιστικότητα και τις πιθανότητες επιβίωσης, ιδιαίτερα στη βιομηχανία.
Υπουργοί που «κάηκαν» Στο δίχτυ της υφεσιακής πολιτικής που φέρνει την καταστροφή μπλέχτηκαν διαδοχικά σε μια προσπάθεια πολιτικής επιβίωσης όλοι οι προηγούμενοι υπουργοί, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, στην εποχή του: ♦ Ο Γιώργος Αλογοσκούφης, ο οποίος, «αδυνατώντας» να αντιληφθεί την εξέλιξη του χρέους και να προλάβει την καταστροφή, φρόντισε απλώς να αποχωρήσει... εγκαίρως παραδίδοντας το χαρτοφυλάκιό του και φορτώνοντας τα βάρη εκ των υστέρων στον προϊστάμενό του πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή. ♦ Ο Γιάννης Παπαθανασίου, ο οποίος από τα εί-
δη κιγκαλερίας της οικογενειακής επιχείρησης βρέθηκε διάδοχος του Αλογοσκούφη και, με το πλοίο μπαταρισμένο, μετέβη με το... τεφτέρι του στην αυλή της μαντάμ Κριστίν Λαγκάρντ για να εξηγήσει γιατί η Ελλάδα «επτώχευσε». ♦ Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, κολεγιόπαις, ο οποίος κανονικά θα έπρεπε να διώκεται για τις επίσημες δηλώσεις του περί «Τιτανικού» και «ναυαγίου» όταν κατάλαβε τι συνέβαινε και επιχείρησε να αποσείσει τις ευθύνες από πάνω του. ♦ Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, κατ’ ουσίαν μαθητευόμενος (περί τα οικονομικά) μάγος, ο οποίος επί κυβέρνησης Παπαδήμου έκανε το καλό παιδί της τρόικας υπογράφοντας (μεταξύ πολλών άλλων εγγράφων υποτέλειας) το αγγλικό δίκαιο και το χαράτσι μέσω της ΔΕΗ και τελικά πλήρωσε εισπράττοντας για λογαριασμό του ΠΑΣΟΚ (και των... Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου) μονοψήφιο ποσοστό. Και τώρα ο Στουρνάρας. Τι μας λέει ο λαμπρός οικονομολόγος, που έγινε γνωστός την περίοδο Σημίτη «εξαφανίζοντας» την Εμπορική Τράπεζα, σε μια κίνηση που του διασφάλισε το παρατσούκλι του «μάγου» (αφορούσε τον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, που απειλούσε πως μπορεί να εξαφανίσει την Ακρόπολη); Σήμερα ο Στουρνάρας απειλεί με το γνωστό, μονότονο μοτίβο πως, εάν δεν γίνουν κι άλλες απολύσεις, δεν θα έρθει η επόμενη δόση. Ούτε σε τοξικοεξαρτημένους να απευθυνόταν, ο υπουργός επαναλαμβάνεται μονότονα, όπως οι προκάτοχοί του, σε σημείο που ακόμη και πρώην συνεργάτες του (στο ΙΟΒΕ) να δυσανασχετούν πλέον με τη στεγνή, αντιαναπτυξιακή, μονόδρομη κι ενίοτε μη κατανοητή (με όρους οικονομίας) πολιτική του. Δηλαδή την πολιτική της τρόικας. Προφανώς ο Στουρνάρας έχει εξαντλήσει το στράγγισμα του ιδιωτικού τομέα (με θηριώδη ανεργία και μισθούς που καθημερινά καταβαραθρώνονται) και τώρα δεν έχει άλλο περιθώριο παρά να προχωρήσει με το Δημόσιο όπως του ζητούν. Προφανώς, επίσης ο Στουρνάρας γνωρίζει ότι όταν οι δόσεις τελειώσουν ο ίδιος πιθανότατα δεν θα είναι πλέον υπουργός και την επό-
Πέντε υπουργοί παγιδευμένοι στο «σπιράλ του θανάτου»
μενη (ακόμη χειρότερη) απειλή θα την υποστεί κάποιος άλλος... Ας γυρίσουμε όμως σελίδα για να δούμε πού βρίσκεται σήμερα το πραγματικό πρόβλημα της οικονομίας της Ελλάδας, αλλά και ποια είναι η προοπτική της με βάση τις επιλογές τόσο των προηγούμενων κυβερνήσεων όσο και της σημερινής.
16
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Oικονομία
www.topontiki.gr
Γκρεμίζουν τις βάσεις της ελληνικής οικονομίας Συνεχίζουν να «στραγγαλίζουν» τις παραγωγικές μονάδες επιμένοντας σε ξεπουλήματα και άστοχα δάνεια
Τ
ι πέτυχε η υφεσιακή πολιτική των μνημονίων στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να σφίγγει συνεχώς η μέγγενη γύρω από τη χώρα; Στις σελίδες 8-10 είδαμε πολλά και αναλυτικά στοιχεία, επομένως εδώ ανακεφαλαιώνουμε πολύ συνοπτικά τα μνημονιακά «κατορθώματα» από τον Μάιο του 2010: ♦ Ο παραγόμενος πλούτος της χώρας μειώθηκε αθροιστικά, ως σήμερα, κατά περίπου 25%. Ένα ποσοστό που μπορεί να συναντήσει κανείς μόνο σε περιόδους πολέμου! ♦ Η «επίσημη» ανεργία εκτινάχθηκε σε επίπεδα άνω του 27,4%, ο αριθμός των ανέργων ξεπέρασε το 1.340.000, ενώ η ανεργία των νέων πλησιάζει το 60%. ♦ Το εισόδημα της μεγάλης πλειονότητας των συμβατικά εργαζόμενων πολιτών (συνταξιούχοι, μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες κ.λπ.) περιορίστηκε κατά 35% έως και 50%. ♦ Χιλιάδες επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο σε όλη τη χώρα, και ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς το κόστος λειτουργίας τους έγινε σημαντικά μεγαλύτερο των εσόδων. ♦ Η βιομηχανική παραγωγή την τελευταία τριετία κινείται σε επίπεδο ευθείας γραμμής αδυνατώντας να παρουσιάσει άνοδο, ενώ οι βιομηχανικές μονάδες απειλούνται με κλείσιμο, κυρίως λόγω της άγριας φορολόγησης και του υψηλού ενεργειακού κόστους. Το κακό είναι ότι έτσι δεν υπάρχει η παραμικρή περίπτωση να γυρίσουμε στην ανάπτυξη. Για να επιστρέψει η χώρα – και όχι οι δείκτες του... Στουρνάρα – σε θετικούς ρυθμούς, θα πρέπει να υπάρξει παραγωγή, η οποία θα στηριχτεί με δημιουργία θέσεων εργασίας και στη συνέχεια θα τροφοδοτήσει την κατανάλωση επιτυγχάνοντας την ανάπτυξη. Μαθήματα οικονομίας για πρωτοετείς, τα οποία για κάποιο λόγο προτιμούν να αγνοούν οι σημερινοί υπουργοί και εν γένει διαχειριστές της οικονομίας.
Πρώτα η εργασία Πρώτη ύλη για όλα αυτά είναι να υπάρχει το αγαθό και το αντικείμενο της εργασίας. Κάτι που – σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις – προσπαθούν να... σαμποτάρουν όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις, οι οποίες προφανώς θεωρούν εργαλείο ανάπτυξης τις ιδιωτικοποιήσεις με όρους ξεπουλήματος. Ασφαλώς, αυτό συνάδει και με τις πολιτικές τους επιλογές και κινήσεις, όπως εξηγούσαμε στην αρχή: τα διαρκή δάνεια της υποτέλειας και το «πνίξιμο» κάθε σοβαρής παραγωγικής δραστηριότητας. Όσοι δεν αντιλαμβάνονται το λάθος της πολιτικής αυτής, θα... ζήσουν και το επόμενο στάδιό
Φορολογούν και την ίδια την παραγωγή οδηγώντας σε όλο και ακριβότερα προϊόντα
της. Ήδη οι πληροφορίες από τη Φραγκφούρτη αναφέρουν ότι το ελληνικό πρόγραμμα – λόγω της υπέρβασης των προβλέψεων για την ύφεση που έχει προκαλέσει – θα χρειαστεί συμπληρωματικό δάνειο της τάξης των 12-14 δισ. ευρώ σε συνάρτηση και με την πορεία των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και αυτές των τραπεζών, όπου έχει αναλάβει βασικός μέτοχος το ΤΧΣ. Οι υπολογισμοί για το νέο δάνειο έχουν γίνει, αλλά θα εφαρμοστούν μόνο μετά τη διασφάλιση των προϋποθέσεων (δηλαδή την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στον προϋπολογισμό του 2013). Τώρα το πώς θα γίνει αυτό – όταν η οικονομία βυθίζεται στο χάος – δεν το ξέρει κανείς. Το ότι βυθίζεται όμως το αντιλαμβάνεται από την πορεία των «κόκκινων δανείων» (που έφτασαν το 27,5% - 28% τον Μάιο, με ποσά πάνω από τα 60 δισ. ευρώ), από την πορεία του χρέους που ξεφεύγει και από την παραγωγή που δεν αυξάνεται. Και όλα αυτά με τον Σόιμπλε να κοροϊδεύει τόσο τους Γερμανούς όσο και εμάς, τους... «ιθαγενείς του Νότου», διαβεβαιώνοντας πως δεν θα
επιτρέψει το «κούρεμα» ενός χρέους που ξεπερνά τα 320 δισ. ευρώ. Μέχρι τις γερμανικές εκλογές, «ξέχασε» να πει... Έχοντας λοιπόν μπροστά μας αυτά τα ορόσημα (τέλος δόσεων, «κούρεμα» κ.λπ.) είναι σαφές ότι η μοναδική διέξοδος για τη χώρα θα είναι να μάθει να στηρίζεται στα δικά της πόδια και όχι να περιμένει να τη σώσουν με δάνεια που δεν θα έχει να πληρώσει (όπως έχει μάθει έως τώρα). Ωστόσο, η μόνη δυνατότητα να γίνει αυτό είναι να επιστρέψει η χώρα στην παραγωγή για να ξεκινήσει τον κύκλο της ανάπτυξης – και συγκεκριμένα θέσεις εργασίας - κατανάλωση. Εντούτοις, μεγάλο πρόβλημα για την εκκίνηση του κύκλου παραμένει η υπερφορολόγηση αλλά και το υψηλό κόστος παραγωγής που – ό,τι κι αν λένε στην κυβέρνηση – δεν πρόκειται ποτέ να επιτρέψει στο στάδιο το ελληνικό παραγωγικό δυναμικό να γίνει ανταγωνιστικό. Τις δύο τελευταίες εβδομάδες, σημαντικά γεγονότα έδειξαν το μέγεθος του προβλήματος και τις προοπτικές εξέλιξής του:
17
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Oικονομία
www.topontiki.gr
Το «πνίξιμο» της ΛΑΡΚΟ
Βιομηχανίες κατά ΔΕΗ
Η ιστορική βιομηχανία – και μία από τις σημαντικότερες παραγωγούς νικελίου στον κόσμο – λίγο μετά την κυβερνητική απόφαση για αναδιάρθρωση και εκποίηση περιουσιακών στοιχειών ήρθε ξανά αντιμέτωπη με τη ΔΕΗ, που είναι ταυτόχρονα μέτοχος, αλλά και... πηγή των προβλημάτων της: πριν από 15 ημέρες η ΛΑΡΚΟ έχασε τη δικαστική διαμάχη με τη ΔΕΗ για απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος δεκάδων εκατ. ευρώ και τώρα η ΔΕΗ μπορεί να κάνει τα ποσά αμέσως απαιτητά ή να κατεβάσει τους διακόπτες στέλνοντας τη βιομηχανία στον «ξαφνικό θάνατο». Οι τεράστιες ζημιές που έχει καταγράψει τα τελευταία χρόνια η ΛΑΡΚΟ (με εξαίρεση την περίοδο 2010-11, όταν μπορούσε να πουλήσει ακριβά το νικέλιο) οφείλονται στο ακριβό κόστος παραγωγής. Από το 2006 η ΛΑΡΚΟ πληρώνει το ρεύμα (που διαμορφώνει το 40% του κόστους παραγωγής της) με τιμολόγια υψηλής τάσης, περίπου στα 65 ευρώ τη μεγαβατώρα, τη στιγμή που οι ανταγωνιστικές βιομηχανίες διεθνώς πληρώνουν τη μεγαβατώρα 25-35 ευρώ. Πώς να καταστεί ανταγωνιστική και κερδοφόρος μια βιομηχανία με τέτοιο κόστος; Το θέμα του κόστους ρεύματος οδήγησε
Παρότι η κόντρα των βιομηχανιών με τη ΔΕΗ με αφορμή το υψηλό κόστος ρεύματος κρατάει χρόνια, εντούτοις τις τελευταίες ημέρες γνώρισε άλλη μια κλιμάκωση: Η ΔΕΗ, έπειτα από πιέσεις, ανακοίνωσε τροποποιήσεις στα τιμολόγια υψηλής τάσης, αλλά οι βιομηχανίες επέμειναν ότι οι μειώσεις είναι ασήμαντες. Μάλιστα η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) οργάνωσε και συνέντευξη Τύπου για να επισημάνει ότι οι μειώσεις που ανακοίνωσε η ΔΕΗ... δεν είναι στην πράξη μειώσεις. Αντίθετα, πρόκειται για... αυξήσεις. Η ΕΒΙΚΕΝ επιμένει ότι, ενώ με ένα κόστος της τάξης των 30 εκατ. ευρώ η ελληνική βιομηχανία θα μπορούσε να γίνει ανταγωνιστική, εντούτοις η ΔΕΗ ανακοίνωσε τιμολόγια τα οποία οδηγούν σε μείωση μόλις 12 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασαν οι εκπρόσωποι της ΕΒΙΚΕΝ, το κόστος της ενέργειας στη μέση τάση από το 2005 αυξήθηκε κατά 45%, ενώ με τις προτάσεις των τιμολογίων που παρουσίασε η ΔΕΗ οι μειώσεις διαμορφώνονται στις περισσότερες περιπτώσεις στο 5% και κλιμακώνονται μέχρι 10%. Αντίστοιχα, όπως υποστήριξαν, στην υψηλή τάση με τα νέα τιμολόγια το κόστος της ενέργειας παραμένει, στην καλύτερη περίπτωση, στα ίδια επίπεδα, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες προκύπτουν αυξήσεις. Με τα τιμολόγια αυτά, όπως ανέφεραν, θα συνεχιστούν η αποβιομηχάνιση και η μείωση των θέσεων εργασίας.
πολλές φορές τη ΛΑΡΚΟ και τη ΔΕΗ «στα μαχαίρια», με τη βιομηχανία νικελίου να έχει σταματήσει να πληρώνει τους λογαριασμούς. Πέρυσι η ΛΑΡΚΟ ζήτησε από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) διαπραγματεύσεις για να καθοριστεί μια τελική τιμή ρεύματος. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, πήρε από τη ΡΑΕ προσωρινή τιμή 50 ευρώ τη MWh. Στα τέλη του 2012 όμως, η ΔΕΗ επανήλθε με αίτημα κατάσχεσης για τους απλήρωτους λογαριασμούς. Με προσωρινή απόφαση του δικαστηρίου, η ΛΑΡΚΟ αμύνθηκε απέναντι στην κατάσχεση, αλλά πριν από 15 ημέρες έχασε οριστικά τη μάχη. Η περίπτωση της ΛΑΡΚΟ είναι ένα απολύτως πραγματικό αποτέλεσμα της συστηματικής προσπάθειας αποβιομηχάνισης της χώρας (και μάλιστα με τη «βούλα» μιας άλλης κρατικής επιχείρησης!), την ώρα που στην κυβέρνηση κόπτονται ότι προσπαθούν να βρουν λύσεις για να προστατεύσουν τις οικογένειες των 1.000 εργαζομένων... Πέραν των κροκοδείλιων δακρύων, όμως, η υπόθεση φέρνει στην επιφάνεια το υψηλό κόστος του ρεύματος. Το παράδειγμα αφορά μεν τη ΛΑΡΚΟ, ισχύει όμως για όλη τη βιομηχανία, που βρίσκεται σε κόντρα με τη ΔΕΗ.
Η παρέμβαση Μυτιληναίου Σε αυτό το περιβάλλον, η παρέμβαση του Ευάγγελου Μυτιληναίου στο Reuters προκάλεσε αίσθηση. Ο πρόεδρος του ομώνυμου ομίλου είπε: «Το να φορολογείσαι για τα έσοδά σου είναι απαραίτητο. Το να φορολογείται μια επιχείρηση για την παραγωγική της διαδικασία – πράγμα που κάνει τα προϊόντα της ακριβότερα – αυτό είναι άλλη ιστορία. Ποιος κερδίζει από κάτι τέτοιο;». Και συμπλήρωσε με νόημα: «Θέλουμε να συνεισφέρουμε στην αναγέννηση της Ελλάδας και έχουμε κάνει τρομερές προσπάθειες για να στηρίξουμε την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας». «Ωστόσο, ανεξάρτητα από το πόσο πατριώτες είμαστε, υπάρχουν και όρια». Τι εννοούσε ο Μυτιληναίος; Ότι η «παράλογη» φορολογική επιβάρυνση της επιχείρησης οδηγεί τους μετόχους να ζητούν την αλλαγή έδρας, όπως έκανε τον περασμένο Οκτώβριο η Coca Cola Hellenic. Η επισήμανση του Μυτιληναίου δεν ξαφνιάζει τους παρατηρητές των εξελίξεων, καθώς ο επιχειρηματίας δεν είναι ο μόνος αλλά ούτε κι ο τελευταίος που αντιδρά στην ακολουθούμενη «υφεσιακή πολιτική». Είχαν προηγηθεί οι προειδοποιήσεις των ανθρώπων του «Τιτάνα» (Παπαλεξόπουλος), της ΒΙΟΧΑΛΚΟ (Κεφάλας) και άλλων εκπροσώπων της βιομηχανίας και του εμπορίου. Σύμφωνα με το Reuters, οι νέες ειδικές εισφορές και οι φόροι κατανάλωσης – που τον περασμένο χρόνο στοίχισαν στον Μυτιληναίο 11,6 εκατ. ευρώ – φέτος πρόκειται να υπερτετραπλασιαστούν και να ανέλθουν σε σχεδόν 50 εκατ. ευρώ, οδηγώντας σε μια εκτίμηση για συνολική φορολογική επιβάρυνση πάνω από 100 εκατ. ευρώ το 2013. Λίγες ώρες αργότερα, ο Μυτιληναίος εντυπωσίασε με τα οικονομικά αποτελέσματα του
εξαμήνου παρουσιάζοντας αύξηση κερδοφορίας και μείωση δανεισμού μέσα στο χειρότερο οικονομικό περιβάλλον ετών. Μεταξύ αυτών, για λόγους σύγκρισης, πρέπει να καταγραφούν τα εξής: Η μείωση δανεισμού το πρώτο εξάμηνο του 2013 κατά 170 εκατ. ευρώ, (από 725 εκατ. σε 555 εκατ.) ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης των θετικών ταμειακών ροών. Η αύξηση κύκλου εργασιών στα 730,8 εκατ. ευρώ (+2,3%), λειτουργικής κερδοφορίας στα 102,2 εκατ. ευρώ (+28%) και καθαρής κερδοφορίας στα 12,5 εκατ. ευρώ (+47%), παρά το υψηλότερο χρηματοοικονομικό κόστος και την περαιτέρω φορολόγηση της παραγωγικής διαδικασίας. Επίσης η ολοκλήρωση της αναχρηματοδότησης για το 100% του δανεισμού της μητρικής, ύψους 243 εκατ. ευρώ για 3 συν 2 χρόνια. Εάν λοιπόν μιλά για «πνίξιμο» και «όρια» ένας από τους ελάχιστους βιομηχανικούς ομίλους που συνεχίζουν να «παράγουν» κέρδη μέσα στην πρωτοφανή κρίση (παρότι αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα ενεργειακού κόστους με τη ΛΑΡΚΟ), πώς λοιπόν θα μπορέσει να σωθεί η βιομηχανική βάση; Το βέβαιο είναι ότι θα χρειαστεί σύντομα να αλλάξουμε κατεύθυνση. Η πολιτική του ξεπουλήματος και του υπέρογκου (και εμφανώς πλέον άστοχου) δανεισμού θα οδηγήσει τη χώρα στην καταστροφή. Ήρθε η ώρα να στηρίξουμε την εγχώρια παραγωγή με ρεαλιστικούς όρους εάν θέλουμε να ξαναπάρει μπροστά η οικονομία μας, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να τονωθεί η κατανάλωση. Και το πρώτο βήμα για να γίνει αυτό θα είναι να μπορέσει η βιομηχανία και η παραγωγική δομή να λειτουργήσουν με όρους (τουλάχιστον) επιβίωσης.
Οι αποκαλύψεις για το αέριο Η σύγκρουση των βιομηχάνων με τη ΔΕΗ (η οποία απάντησε στις καταγγελίες με μακροσκελή ανακοίνωση) για το ρεύμα είναι η μία όψη του νομίσματος του κόστους ενέργειας. Η άλλη αφορά το κόστος του φυσικού αερίου, για το οποίο έγιναν πρόσφατα αποκαλύψεις. Όπως προέκυψε, ο βασικός προμηθευτής αερίου της χώρας, η Gazprom, πουλάει το αέριο στην Ελλάδα πολύ ακριβότερα από τις χώρες του εξωτερικού, με συνέπεια να επιβαρύνονται οι Έλληνες καταναλωτές και η εγχώρια παραγωγή κατά τουλάχιστον 250 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Με βάση τους αριθμούς (που «βγήκαν» και σε πρόσφατο δημοσίευμα του «Ποντικιού») προκύπτει μια επιβάρυνση της τάξης του 1.000.000 ευρώ ημερησίως για την χειμαζόμενη ελληνική οικονομία και τους Έλληνες καταναλωτές (βιομηχανικούς ή οικιακούς δεν έχει τόση σημασία, αφού και οι βιομηχανίες, παράγοντας ακριβότερα, φτάνουν να πωλούν ακριβότερα).
Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΥΓΗΣ Η ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗ
2013 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ Σ 29 TEYXO
EΛΛ ΗΝΙ ΚΗ
ΕΚΔ ΟΣΗ
ΕΡΕΥΝΕΣ 1. Επιδρομή πλειστηριασμών Τι κρύβεται πίσω από την κυβερνητική τακτική 2. Παιδικοί σταθμοί 30 χιλιάδες παιδιά κινδυνεύουν να μείνουν εκτός... 3. Το στρατόπεδο στην Αμυγδαλέζα και τα αστυνομικά κρατητήρια ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:
Περί γερμανικής κυριαρχίας (τι είναι και τι δεν είναι) Του Frederic Lordon ΙΣΤΟΡΙΑ
Κι όμως, μας χρωστούν και οι δανειστές! ΘΕΜΑ Συμβάσεις έκτακτης ανάγκης («zero hour contracts») Ρεπορτάζ για τον «βρετανικό ιό» που επεκτείνεται
Τότε και τώρα: Η αργία της Κυριακής
Γράφουν για την πολιτική και την οικονομία:
Η καθιέρωσή της το 1919 και ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε μικρούς και μεγάλους καταστηματάρχες
Μ. Δρεττάκης, Νίκος Βούτσης, Αλ. Μητρόπουλος, Σπ. Λαπατσιώρας, Γ. Μηλιός
18
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Δημόσιο
www.topontiki.gr
Κριτήρια - λαιμητόμος Η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα είναι η μεγάλη «δεξαμενή» απολύσεων από το Δημόσιο
Ο
ι συμβασιούχοι που προσλήφθηκαν με τους νόμους Παυλόπουλου και Βάσως Παπανδρέου, καθώς και οι χιλιάδες εργαζόμενοι σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού και Δημοσίου Δικαίου, θα αποτελέσουν τις δεξαμενές μέσα από τις οποίες η κυβέρνηση θα υλοποιήσει τις δεσμεύσεις προς την τρόικα, που θέλει 25.000 δημοσίους υπαλλήλους σε διαθεσιμότητα και 15.000 απολύσεις μέχρι το 2014. Στο στόχαστρο της κυβέρνησης είναι κυρίως η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αφού η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων που μονιμοποιήθηκαν με το Π.Δ. 164/2004 του Προκόπη Παυλόπουλου, καθώς και οι περίπου 10.000 με τη νομοθετική ρύθμιση της Βάσως Παπανδρέου, απασχολούνται στους δήμους, τις περιφέρειες, καθώς και σε νομικά πρόσωπα του Δημοσίου. Τα κριτήρια της αξιολόγησης που θέσπισε το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης στην ουσία «χτυπούν» αλύπητα τους πρώην συμβασιούχους. Μάλιστα η κυβέρνηση έχει ζητήσει από τους δημάρχους να έχουν ολοκληρώσει την αξιολόγηση του προσωπικού τους μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, αφού, σύμφωνα με το πρόγραμμα, από τις 17 έως τις 21 του επόμενου μήνα τα κλιμάκια της τρόικας θα βρίσκονται στη
Τα κριτήρια της αξιολόγησης «χτυπούν» αλύπητα τους πρώην συμβασιούχους
χώρα προκειμένου να ελέγξουν αν η κυβέρνηση τηρεί τις μνημονιακές της δεσμεύσεις. Να σημειωθεί ότι μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να έχουν βγει σε διαθεσιμότητα άλλοι 12.500 δημόσιοι υπάλληλοι.
Στα πρόθυρα ανταρσίας Από την πλευρά της η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει αρχίσει να καταλαβαίνει
ότι είναι το εύκολο θύμα της υπόθεσης, αφού τα υπουργεία που έκαναν τις δικές τους αξιολογήσεις δεν δηλώνουν ότι διαθέτουν υπαλλήλους «διαθέσιμους», εκτός από καθαρίστριες και οδηγούς, οι οποίοι ήταν επίσης εύκολα θύματα. Με εξαίρεση τα υπουργεία Υγείας και Παιδείας, οι υπόλοιποι υπουργοί φρόντισαν να διώξουν μόνο οδηγούς και καθαρίστριες.
Οι δήμαρχοι δεν δείχνουν διατεθειμένοι να υποταχθούν στην τρόικα και στα κριτήρια αξιολόγησης του προσωπικού τους που όρισε ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης. Η βασική αιτία της επικείμενης ανταρσίας των δημάρχων είναι ότι οι πρώην συμβασιούχοι σήμερα είναι τοποθετημένοι σε θέσεις - κλειδιά για την εξυπηρέτηση των πολιτών και την καθαριότητα των πόλεων. Επιπλέον ζητούν να ισχύσει ρύθμιση εσωτερικής κινητικότητας στους δήμους, ώστε οι εργαζόμενοι να μεταταχθούν στις υπηρεσίες που έχουν έλλειψη προσωπικού αντί να κηρυχθούν «διαθέσιμοι». «Δυστυχώς πάμε πολλά χρόνια πίσω», δηλώνει στο «Ποντίκι» ο δήμαρχος Ηλιούπολης και πρώην γ.γ. του υπουργείου Εσωτερικών Βασίλης Βαλασόπουλος, επισημαίνοντας ότι με την κατάργηση των σχολικών φυλάκων και της Δημοτικής Αστυνομίας η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχασε αρμοδιότητες που πολέμησε χρόνια για να τις αποκτήσει. «Πολύ φοβάμαι ότι η ίδια κατάσταση θα συνεχιστεί», συμπληρώνει ο Βαλασόπουλος και καταλήγει: «Οι δήμοι σε λίγα χρόνια, όπως πάμε, θα αναγκαστούμε να δώσουμε υπηρεσίες σε ιδιώτες προκειμένου να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε
Τα κριτήρια της διαθεσιμότητας Πέντε βασικά κριτήρια προβλέπει η απόφαση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης για τον καθορισμό της διαδικασίας επιλογής των υπαλλήλων που τίθενται σε κινητικότητα, βάσει του νόμου 4172/2013, που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή. Σύμφωνα με την απόφαση, ο τρόπος εισαγωγής στο Δημόσιο αναδεικνύεται ως βαρύνουσα παράμετρος στην αξιολόγηση του υπαλλήλου και ο υπάλληλος μοριοδοτείται ανάλογα με τον τρόπο που πραγματοποιήθηκε η διαδικασία πρόσληψής του. Την ανώτατη βαθμολόγηση λαμβάνουν οι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, της Εθνικής Σχολής Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και όσοι εισήχθησαν με γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Ως προς τα αντικειμενικά κριτήρια μοριοδοτούνται με ιδιαίτερα αυξημένη βαρύτητα οι διδακτορικοί και μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών. Επιπρόσθετη καινοτομία, σύμφωνα με το υπουργείο, συνιστά η αφαίρεση, και μάλιστα με δραστικό τρόπο, μορίων σε περίπτωση εμπλοκής δημοσίου υπαλλήλου σε πειθαρχικά παραπτώ-
ματα. Επιπλέον ενισχύονται οι νεότεροι υπάλληλοι, αφού η μοριοδότηση των πρώτων χρόνων υπηρεσίας στο Δημόσιο είναι αυξημένη. Η διαδικασία της μοριοδότησης θα γίνει από το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) σε συνεργασία με τα αρμόδια όργανα των εμπλεκόμενων υπουργείων και φορέων.
Τα κριτήρια για ΠΕ και ΤΕ
1
Τα τυπικά προσόντα (τίτλοι σπουδών και φοίτηση στις σχολές Δημόσιας Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης) μοριοδοτούν τον υπό αξιολόγηση υπάλληλο έως 30 μόρια. Μέχρι 30 μόρια δίνει η προϋπηρεσία με τα πρώτα πέντε έτη σε αντίθεση με τα επόμενα 25 που έχουν συντελεστή 0,5, να έχει έχουν συντελεστή 1 και να δίνουν έως 5 μόρια συνολικά. Αναφορικά με τον τρόπο εισαγωγής ή το λεγόμενο «σκληρό» ή «μαλακό» ΑΣΕΠ, το μάξιμουμ (30 μόρια) δίνουν οι ΕΣΔΔ και ΕΣΤΑ και ο γραπτός διαγωνισμός, ενώ οι διαδικασίες εισαγωγής υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ δίνουν 25 μό-
2 3
ρια και εκείνες που το Συμβούλιο έκανε απλώς έλεγχο νομιμότητας 20 μόρια. Επίσης 20 μόρια δίνει και η εισαγωγή με γραπτό διαγωνισμό προ ΑΣΕΠ, ενώ η πρόσληψη βάσει των νόμων 1648/86 και 2643/98 παρέχει 15 μόρια και η επετηρίδα μόλις 15. Έως 10 μόρια οι εκθέσεις αξιολόγησης του υπαλλήλου τα τελευταία 8 χρόνια. Έως μείον 30 μόρια οι πειθαρχικές ποινές του υπαλλήλου.
4 5
Τα κριτήρια για ΔΕ - ΥΕ Για τους ΔΕ ο βαθμός απολυτηρίου πολλαπλασιάζεται επί 1 με ανώτερο όριο μορίων τα 20, ενώ οι μεταλυκειακές σπουδές μοριοδοτούνται μάξιμουμ με τέσσερα μόρια. Οι ξένες γλώσσες, ο τρόπος εισαγωγής, η διοικητική εμπειρία και τα πειθαρχικά πριμοδοτούνται με τα ίδια μόρια που ισχύον για τους ΠΕ και ΤΕ. Για τους ΥΕ ο βαθμός του τίτλου σπουδών με συντελεστή 0,70 και ανώτερο όριο μορίων τα 14.
Ποιοι εξαιρούνται Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 90 του ν. 4172/2013 δεν τίθεται σε διαθεσιμότητα: u Υπάλληλος που είναι ανάπηρος σε ποσοστό τουλάχιστον 67% ή πολύτεκνος. u Υπάλληλος του οποίου ο σύζυγος ή η σύζυγος ή τέκνο που ανήκει στην κατηγορία των εξαρτώμενων μελών και έχει ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ, και συνοικεί με αυτόν, έχει αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον 67%. u Υπάλληλος ο οποίος, δυνάμει νόμου ή δικαστικής αποφάσεως, ασκεί κατ’ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα τέκνου, που συνοικεί με αυτόν και ανήκει στην κατηγορία των εξαρτώμενων μελών και έχει ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ. u Υπάλληλος του οποίου ο/η σύζυγος τίθεται σε διαθεσιμότητα δυνάμει του παρόντος νόμου. u Υπάλληλος ο οποίος έχει ορισθεί δικαστικός συμπαραστάτης δυνάμει δικαστικής αποφάσεως και συνοικεί με τον συμπαραστατούμενο, ο οποίος έχει ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ.
19
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
www.topontiki.gr
Δημόσιο
στις ανάγκες των πόλεών μας». Με την κατάσταση που αρχίζει να δημιουργείται οι δήμαρχοι δεν φαίνεται να συμφωνούν, ειδικά αυτή την εποχή, καθώς αρχίζει η προεκλογική τους περίοδο μέχρι τον Μάιο του 2014, οπότε θα γίνουν οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές. Γι’ αυτό αναμένονται αντιδράσεις και είναι σίγουρο ότι πολλοί δήμαρχοι δεν θα συναινέσουν με τις βουλές της κυβέρνησης. Άλλωστε όλοι τονίζουν ότι το Δημόσιο κοντεύει να πιάσει τον «πάτο» του σε ό,τι αφορά το προσωπικό που χρειάζεται για να λειτουργήσει και πλέον θα είναι πολύ δύσκολο να φύγει κόσμος, ειδικά από τις υπηρεσίες εξυπηρέτησης του πολίτη, που είναι οι κυρίως στοχοποιημένες από τον Μητσοτάκη.
ζημιά ο τουρισμός και η εικόνα της χώρας και χωρίς τελικά να υπάρξει αλλαγή στο ζήτημα της απελευθέρωσης του επαγγέλματος. Ανάμεσα στους 2.500 δασοπυροσβέστες και τις 9.000 καθαρίστριες υπάρχουν και άλλες κατηγορίες εργαζομένων στο Δημόσιο, ειδικά στα υπουργεία Πολιτισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης, που μπορεί να καταργηθούν με μια υπουργική απόφαση, όπως έγινε με τους σχολικούς φύλακες και τη Δημοτική Αστυνομία. Άλλωστε αυτοί που θέλουν τους ιδιώτες μέσα στο Δημόσιο το έχουν κάνει πράξη στα υπουργεία Υγείας και Οικονομικών με τις εταιρείες τροφοδοσίας φαγητού στα νοσοκομεία και τις συνεργασίες με τα ιδιωτικά εργαστήρια και τις κλινικές, καθώς και με τα δικηγορικά γραφεία που αναλαμβάνουν μεγάλες υποθέσεις φοροφυγάδων. Το ίδιο θα γίνει και με εταιρείες φύλαξης και καθαρισμού.
Οι απολύσεις στο προσκήνιο Στο μεταξύ στο μέτωπο των απολύσεων οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι, από τους 25.000 δημοσίους υπαλλήλους που θα βγουν στη διαθεσιμότητα, οι περίπου 11.000 τελικά θα απολυθούν μετά την έλευση του οκταμήνου. Επιπλέον, το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης είναι στη φάση της διαπραγμάτευσης με την τρόικα ώστε να λογιστούν ως απολύσεις οι συμβασιούχοι που θα φύγουν με τις αποφάσεις δικαστηρίων. Πρόκειται για περίπου 6.000 άτομα, τα οποία παραμένουν στις θέσεις τους με δικαστικές αποφάσεις, των οποίων οι υποθέσεις, σύμφωνα με τον νόμο του υπουργού Δικαιοσύνης Χ. Αθανασίου, πρέπει να έχουν τελεσιδικήσει μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Σε ό,τι αφορά δε τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου του κράτους, αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις μέσα στο φθινόπωρο. Η απόφαση της κυβέρνησης είναι οι εργαζόμενοι να απολυθούν σε όσες επιχειρήσεις κλείσουν, όπως συνέβη στην ΕΡΤ, ενώ σε όσα νομικά πρόσωπα συγχωνευθούν οι εργαζόμενοί τους θα μπουν σε διαθεσιμότητα και από εκεί και μετά όσοι κριθούν απαραίτητοι στο νέο σχήμα της επιχείρησης θα μείνουν, ενώ οι υπόλοιποι θα απολυθούν με το πέρας του οκταμήνου που ισχύει για το μέτρο. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στη λίστα οι κρατικοί φορείς θα ξεπεράσουν τους 200 και οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σε αυτούς είναι περισσότεροι από 5.000. Βέβαια το θέμα
των απολύσεων στο Δημόσιο είναι κάτι το οποίο η τρόικα ζητά επιτακτικά. Δεν είναι καθόλου τυχαίες οι δηλώσεις του εκπροσώπου της Κομισιόν στην τρόικα Ματίας Μορς, ο οποίος δήλωσε στη «Real News» ότι «η Ελλάδα δεν μπορεί να πληρώνει πάνω από 450.000 δημοσίους υπαλλήλους». Να σημειωθεί ότι τον Ιούνιο οι μόνιμοι και συμβασιούχοι υπάλληλοι του δημόσιου τομέα ανέρχονταν σε 618.709. Με τις 2.000 απολύσεις που αναμένονται μέχρι τα τέλη του έτους αλλά και τους 11.000 από τους 25.000 «διαθέσιμους» του 2013 που είναι πιθανόν να απολυθούν ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων τους επόμενους μήνες αναμένεται να προσεγγίσει τους 600.000. Με λίγα λόγια, η τρόικα θέλει να μειώσει κι άλλο τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, παρά τα προβλήματα που θα προκληθούν στα ασφαλιστικά ταμεία, στη λειτουργία του κράτους αλλά και στην κοινωνία, αφού θα αυξηθεί κι άλλο το ποσοστό της ανεργίας. Η αρχική συμφωνία της κυβέρνησης με την τρόικα στο δεύτερο μνημόνιο για μείωση των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 μέχρι το 2015 φαίνεται πως θα αναθεωρηθεί προς το χειρότερο. Και όλα αυτά όταν μέχρι το 2015 οι αποχωρήσεις από το Δημόσιο μαζί με τις συνταξιοδοτήσεις αναμένεται να ξεπεράσουν τα 180.000 άτομα. Στην κυβέρνηση υπάρχουν οι δυνάμεις που προωθούν τις οριζόντιες περικοπές με στόχο τη μείωση των δημοσίων υπαλλήλων και ταυτόχρονα την ιδιωτικοποίηση διαφόρων υπηρεσιών του κράτους. Ειδικότερα η καλοκαιρινή πρόταση που έπεσε στο Υπουργικό Συμβούλιο για απόλυση των δασοπυροσβεστών και όλων των καθαριστρι-
Εδώ σε κάβουραθέλω ...
Προεκλογική Κόλαση για τους δημάρχους
ών έχει καταγραφεί στα πρακτικά... Απλώς η κυβέρνηση δεν ήθελε να επαναλάβει τα λάθη του Γιάννη Ραγκούση, που το 2010, μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού, άνοιξε μέτωπο με τους ταξιτζήδες με αποτέλεσμα να υποστούν
20
TO ÐÏÍÔÉÊÉ ÐÅÌÐÔÇ 15 ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ 2013
πολιτικη
www.topontiki.gr
Και πού είσαι ακόµη...
37
TO ÐÏÍÔÉÊÉ ÐÅÌÐÔÇ 15 ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ 2013
www.topontiki.gr
κουζινα
Αλί και τρισαλί
38
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Αναζητώντας δουλειά στην Αγγλία «Οδοιπορικό» ενός τριαντάρη Αθηναίου στο Λονδίνο ― Δυσκολίες και προκλήσεις
Η
πιο συνοπτική και ταυτόχρονα παραστατική αποτύπωση της δραματικής κατάστασης στην Ελλάδα είναι ίσως ο δείκτης της ανεργίας των νέων, που αποτελεί ήδη πανευρωπαϊκό ρεκόρ. Από αυτή την κατάσταση, προφανώς, επιθυμεί και επιδιώκει να ξεφύγει η νέα γενιά, αναζητώντας τις ευκαιρίες που της αναλογούν οπουδήποτε στον κόσμο, κυρίως στην Ευρώπη και ειδικότερα στη Βρετανία, καθώς η αγγλική γλώσσα είναι ένα από τα δεδομένα προσόντα που διαθέτει αυτή η νέα γενιά. Το θέμα είναι ωστόσο αν, παρά τα εφόδια που διαθέτει, υπάρχουν οι ευκαιρίες που από ανάγκη αναζητά στους «παραδείσους» της ξενιτιάς. Ας ρίξουμε μια ματιά στον βρετανικό εργασιακό «παράδεισο», όπως μας τον περιγράφει στο κείμενο που ακολουθεί ένας τριαντάρης Αθηναίος, ο οποίος υποχρεώθηκε να «την ψάξει» στο Λονδίνο.
Απαιτητική αγορά Η αγορά εργασίας στην Αγγλία έχει γίνει πλέον ιδιαίτερα απαιτητική και η εύρεση μιας καλής θέσης εργασίας αρκετά δύσκολη. Ακόμη κι εκείνοι που έχουν ζήσει στην Αγγλία αρκετά χρόνια παραδέχονται ότι πριν από 4-5 χρόνια ήταν πολύ πιο εύκολο να βρει κάποιος μια καλή δουλειά ή ακόμη και τη δουλειά που θα ήθελε να κάνει. Λένε πως, αν έκανες μια αίτηση, σε σύντομο χρονικό διάστημα θα είχες απάντηση και θα σε καλούσαν τουλάχιστον για μια συνέντευξη. Η κατάσταση σήμερα είναι αρκετά διαφορετική. Υπάρχουν βέβαια ακόμα αρκετές αγγελίες για θέσεις εργασίας που διαφημίζονται, ωστόσο έχει αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των αιτήσεων που γίνονται για μια θέση εργασίας. Η κρίση που μαστίζει τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και κυρίως του Νότου έχει οδηγήσει πολλούς κατοίκους αυτών των χωρών στην απόφαση να μεταναστεύσουν σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης προκειμένου να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον και μια θέση εργασίας, αφού σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία τα ποσοστά ανεργίας όλο και μεγαλώνουν. Εφόσον η πρώτη ξένη γλώσσα που μαθαίνουν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες είναι συνήθως τα αγγλικά, η χώρα που επιλέγουν για να μεταναστεύσουν είναι η Αγγλία λόγω της γλώσσας.
Συνωστισμός προσοντούχων Σε αντίθεση με το παρελθόν, η «ποιότητα» των μεταναστών σήμερα είναι διαφορετική και καλύτερη. Δηλαδή οι περισσότεροι μετανάστες πλέον είναι άνθρωποι με σπουδές και προϋπηρεσία, οι οποίοι ως επί το πλείστον έχουν χάσει τη δουλειά που έκαναν στη χώρα τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι πλέον για μια θέση εργασίας που διαφημίζεται γίνονται πάρα πολλές αιτήσεις, ανάλογα και με τις προϋποθέσεις που έχει η κάθε θέση, και μάλιστα από ανθρώπους με αυξημένα επαγγελ-
Όλο και περισσότεροι μετανάστες με προσόντα καταλήγουν σε κατώτερες θέσεις
Μέσα και έξωσκατά χάλια
ματικά προσόντα. Πολλές φορές συμβαίνει για μια θέση να γίνονται μέχρι και 80 ή 100 αιτήσεις μέσα σε μια μέρα. Με τέτοια αύξηση στη ζήτηση εργασίας, και μάλιστα με τόσο καλό «υλικό» αιτήσεων στη διάθεσή τους, οι εταιρείες πλέον είναι λιγότερο διαλλακτικές και ευέλικτες όσον αφορά τις απαιτήσεις τους από τους υποψηφίους. Φυσικά αυτό είναι κατανοητό για θέσεις που απαιτούν υψηλά προσόντα. Όμως ακόμη και για θέσεις που απευθύνονται σε αποφοίτους χωρίς προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, ενώ φυσιολογικά μια εταιρεία θα έδινε την ευκαιρία σε κάποιον νέο απόφοιτο να δοκιμαστεί και να εκπαιδευτεί, πλέον οι πιθανότητες είναι μικρότερες λόγω του ανταγωνισμού. Εφόσον έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν κάποιον με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, θα κερδίσουν χρόνο και χρήμα που θα απαιτούνταν για την εκπαίδευση κάποιου που δεν έχει την αντίστοιχη εμπειρία.
Οξύτατος ανταγωνισμός Αυτή η αύξηση στη ζήτηση εργασίας και ο υψηλός ανταγωνισμός έχουν δημιουργήσει πρόβλημα μεταξύ τόσο των μεταναστών όσο και των Άγγλων. Ο λόγος είναι ότι οι περισσότεροι Άγγλοι επιλέγουν να μην συνεχίσουν τις σπουδές τους σε κάποιο πανεπιστήμιο (για πτυχίο ή μεταπτυχιακό) και σταματούν στο κολέγιο. Γι’ αυτό υστερούν σε προσόντα έναντι των μεταναστών από ξένες χώρες που έχουν τουλάχιστον ένα πτυχίο πανεπιστημίου (αν όχι μεταπτυχιακό) και γνωρίζουν και μια ξένη γλώσσα. Έτσι λοιπόν οι περισ-
σότεροι Άγγλοι δεν έχουν πιθανότητες να κερδίσουν μια θέση που απαιτεί υψηλά προσόντα. Από την άλλη, εφόσον ο ανταγωνισμός είναι έντονος, συμβαίνει συχνά άτομα με καλά προσόντα, που δεν κατάφεραν να βρουν καλή θέση, να αναγκάζονται να δουλεύουν σε θέσεις με μικρές απαιτήσεις και μικρές απολαβές (σούπερ μάρκετ, καφετέριες, καταστήματα ρούχων κ.λπ.). Αυτό έχει αποτέλεσμα ένα άτομο με αυξημένα προσόντα να καταλαμβάνει τη θέση που θα μπορούσε να έχει κάποιος με τα βασικά προσόντα και έτσι προκύπτει ζήτημα ανεργίας και για τους ίδιους τους Άγγλους κάποιες φορές – ωστόσο το ποσοστό ανεργίας στη χώρα είναι μικρό αναλογικά με τον πληθυσμό της. Πριν από έναν χρόνο η κυβέρνηση του Κάμερον είχε προτείνει ακόμη και το κλείσιμο των συνόρων προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αυξημένη μεταναστευτική κίνηση προς την Αγγλία, η οποία επηρεάζει και την οικονομία της χώρας λόγω της αύξησης στις αιτήσεις για επιδόματα (ανεργίας, στέγης, δημοτικού φόρου) που γίνονται από Ευρωπαίους μετανάστες, αφού έχουν το δικαίωμα να λάβουν τέτοιου είδους επιδόματα έστω και αν δεν φορολογούνται ακόμα στην Αγγλία. Μετά τις αντιδράσεις που υπήρξαν τόσο από την αντιπολίτευση στην Αγγλία όσο και από την Ευρώπη για την πρόταση του Κάμερον να κλείσει τα σύνορα και αφού τελικά κάτι τέτοιο δεν έγινε, τα κριτήρια για τέτοιου είδους επιδόματα έχουν γίνει πλέον πολύ πιο αυστηρά. Και βέβαια τα επιδόματα είναι απαραίτητα προκειμένου κάποιος να επιβιώσει, έστω και δύσκολα, αν έρθει στην
39
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Αγγλία για να αναζητήσει εργασία μέχρι να βρει μια θέση. Ειδικότερα όσον αφορά την αναζήτηση εργασίας, εφόσον οι αιτήσεις έχουν αυξηθεί δραματικά, πλέον οι απαντήσεις έρχονται στην καλύτερη περίπτωση με μεγάλη καθυστέρηση, ενώ κάποιες φορές περνάει καιρός χωρίς να έρθει καμιά απάντηση. Οι περισσότερες εταιρείες απαντούν με αυτόματα μηνύματα, στα οποία επισημαίνουν ότι λόγω του αυξημένου αριθμού αιτήσεων δεν μπορούν να στείλουν σε όλους αιτιολογημένη απάντηση στο γιατί απορρίφθηκαν ή ενίοτε λένε πως «αν δεν έχετε απάντηση μέσα σε 10 μέρες, θεωρήστε ότι έχετε απορριφθεί». Η διαδικασία μέχρι την πρόσληψη είναι αρκετά χρονοβόρα και περιλαμβάνει διάφορα στάδια, ανάλογα με τη θέση και την εταιρεία. Η πλήρης διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής στάδια: Αίτηση (μπορεί να είναι απλώς οι πληροφορίες που περιέχονται στο βιογραφικό ή ακόμη και κάποιες επιπλέον ερωτήσεις σαν σύντομη, γραπτή συνέντευξη). Τηλεφωνική συνέντευξη ή βιντεο-συνέντευξη (ζωντανή ή μαγνητοσκοπημένη). Κάποιες εταιρείες ειδοποιούν τους υποψηφίους να επικοινωνήσουν μαζί τους για μια σαραντάλεπτη συνήθως συνέντευξη από το τηλέφωνο ή το skype. Άλλες εταιρείες ζητούν από τους υποψηφίους να μαγνητοσκοπήσουν στην κάμερα του υπολο-
1 2
γιστή τους τον εαυτό τους να απαντάει κάποιες ερωτήσεις που τους στέλνουν με e-mail και στη συνέχεια στέλνουν το βίντεο στην εταιρεία. Προσωπική συνέντευξη. Αν η τηλεφωνική συνέντευξη είναι επιτυχής, σε καλούν σε προσωπική συνέντευξη διάρκειας τουλάχιστον μιας ώρας ή και παραπάνω σε ημερομηνία που σου προτείνουν εκείνοι (μπορεί να μεσολαβήσουν ίσως και δύο εβδομάδες μέχρι τη συνέντευξη). Assessment center. Είναι το τελικό στάδιο συνήθως και πρόκειται για ένα κέντρο αξιολόγησης στο οποίο καλούν τους τελικούς επιτυχόντες, συνήθως στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, και τους αναθέτουν διάφορες δραστηριότητες προκειμένου να αξιολογήσουν στην πράξη τον χαρακτήρα, τη συμπεριφορά, τις γνώσεις, ακόμη και αν το προφίλ του υποψηφίου ταιριάζει με τη φιλοσοφία της εταιρείας (μπορεί να περιλαμβάνει παρουσιάσεις, μαθηματικές ή άλλες ασκήσεις, ομαδικά παιχνίδια κ.λπ.) και συνήθως οι ομάδες παρακολουθούνται από μέλη του τμήματος προσλήψεων, μεταξύ των οποίων και ψυχολόγος. Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και 5 ώρες. Πρόσληψη. Εφόσον, έπειτα από όλη αυτή τη διαδικασία, επιλέξουν τα άτομα που θέλουν για να καλύψουν τις θέσεις, ύστερα από λίγες μέρες υπογράφεται η πρόσληψη, η οποία συνήθως περιλαμβάνει μια δοκιμαστική περίοδο 3, 5 ή 6
3 4
5
χχχ
μηνών, κατά την οποία ο νεοδιόριστος δουλεύει και πληρώνεται κανονικά, αλλά εκπαιδεύεται και η πρόοδός του ελέγχεται και αξιολογείται τακτικά, οπότε σε περίπτωση που δεν προοδεύσει όπως αναμένεται μπορεί και να απολυθεί. Αυτά είναι τα στάδια για πρόσληψη σε μια καλή θέση σε μια μεγάλη συνήθως εταιρεία. Δεν ακολουθούν όλες οι εταιρείες την ίδια διαδικασία ούτε απαραιτήτως όλα αυτά τα στάδια.
Εργασία «για λίγο» Σε περίπτωση που ένας ξένος και ένας Άγγλος έχουν τα ίδια προσόντα συνήθως προτιμάται ο Άγγλος λόγω της γλώσσας. Κυκλοφορεί βέβαια και η φήμη ότι γενικώς προτιμούνται οι Άγγλοι, έστω και με κάπως χαμηλότερα προσόντα, προκειμένου να καταπολεμηθεί η ανεργία στο εσωτερικό της χώρας, αλλά επισήμως δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Πολλές εταιρείες επίσης προσφέρουν απλήρωτη εργασία περιορισμένης διάρκειας (3, 5 ή 6 μήνες) για άτομα που θέλουν να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία, οπότε πολλοί είναι εκείνοι που καταφεύγουν σε τέτοιες θέσεις προκειμένου να αποκτήσουν μια εργασιακή εμπειρία στον τομέα τους ή στην Αγγλία γενικώς. Λόγω του αυξημένου όγκου των αιτήσεων και των αυξημένων προσόντων των αιτούντων, τα τμήματα προσλήψεων αρκετών εταιρειών έχουν θέσει διάφορα πρόσθετα κριτήρια προκειμένου
να ξεκαθαρίσουν τις αιτήσεις που λαμβάνουν. Πολλές φορές δεν ζητούν απλώς εργασιακή εμπειρία, αλλά εργασιακή εμπειρία συγκεκριμένα στην Αγγλία. Ένα άλλο κριτήριο είναι η απόσταση από τον τόπο εργασίας. Πολλές εταιρείες δεν προσλαμβάνουν άτομα που χρειάζονται πάνω από μια ώρα για να μετακινηθούν από το σπίτι τους στη δουλειά, έστω και αν μένουν στην ίδια πόλη. Ακόμη διάφορα γραφεία που κάνουν σεμινάρια για τακτικές αναζήτησης εργασίας λένε ότι κάποιες εταιρείες έχουν λογισμικό το οποίο σαρώνει τις αιτήσεις αναζητώντας λέξεις - κλειδιά που αφορούν την εκάστοτε θέση εργασίας και το πρώτο ξεκαθάρισμα των βιογραφικών γίνεται από τον υπολογιστή, οπότε αρκετά βιογραφικά ή αιτήσεις απορρίπτονται αυτόματα, πριν ακόμα κάποιος άνθρωπος τα πάρει στα χέρια του. Γενικότερα η αναζήτηση εργασίας στην Αγγλία μπορεί να είναι είτε μέσω σελίδων που δημοσιεύουν αγγελίες (όπως αντίστοιχες στην Ελλάδα) είτε από τις σελίδες των ίδιων των εταιρειών είτε μέσω ατζέντηδων (γραφείων ευρέσεως εργασίας), στους οποίους κάποιες εταιρείες αναθέτουν τη διαδικασία για την εξεύρεση κατάλληλων υποψηφίων – τα γραφεία αυτά πληρώνονται στο τέλος από την εταιρεία εφόσον βρουν τον κατάλληλο υποψήφιο για την κάθε θέση.
40
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκία στη δίνη των αγωγών Οι αποφάσεις του Ισραήλ για τις οδούς μεταφοράς και τους προορισμούς του αερίου ανάβουν φωτιές
Σ
την τελική ευθεία εισέρχονται οι δύσκολες και κινούμενες στην κόψη του ξυραφιού διαδικασίες για την επιλογή του τρόπου εξαγωγής του φυσικού αερίου από την ισραηλινή ΑΟΖ, μια απόφαση η οποία θα καθορίσει γεωπολιτικές ισορροπίες και συμμαχίες. Όλοι περιμένουν τώρα το τυπικό πράσινο φως από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ, που στις 17 Σεπτεμβρίου θα αποφανθεί εάν είναι συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης Νετανιάχου να εγκρίνει την εξαγωγή του 40% των αποθεμάτων του φυσικού αερίου διατηρώντας το υπόλοιπο αέριο για τις εσωτερικές ανάγκες της χώρας διασφαλίζοντας έτσι την κρίσιμη ενεργειακή αυτάρκεια του Ισραήλ. Εναντίον της απόφασης έχουν προσφύγει περιβαλλοντικές οργανώσεις και κόμματα της αντιπολίτευσης, ζητώντας είτε περιορισμό των εγκαταστάσεων για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος είτε μείωση των προς εξαγωγή ποσοτήτων φυσικού αερίου, προκειμένου να διατηρηθούν μεγαλύτερα στρατηγικά αποθέματα. Εφόσον, όπως όλα δείχνουν, κριθεί συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης, τότε θα δρομολογηθεί η τελική διαδικασία για την επιλογή του τρόπου εξαγωγής του φυσικού αερίου από την κυβέρνηση Νετανιάχου. Η επιλογή αυτή του Ισραήλ για το πώς και πού θα εξαχθούν οι ποσότητες του φυσικού αερίου από τα υποθαλάσσια κοιτάσματά του επηρεάζει άμεσα την παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου, αλλά θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και το πώς θα κινηθεί η Κύπρος για την εκμετάλλευση των δικών της κοιτασμάτων, αρχικά στο Οικόπεδο 12.
Τα δυο σενάρια Οι επιλογές που έχει η ισραηλινή κυβέρνηση δεν είναι απεριόριστες: Η κατασκευή σταθμού LNG σε ισραηλινό έδαφος και πιθανότατα στο Εϊλάτ της Ερυθράς Θάλασσας. Το αέριο με υποθαλάσσιο αγωγό θα φθάνει από τις πλατφόρμες άντλησής του στη Μεσόγειο στην ισραηλινή ακτή και από εκεί με επίγειο αγωγό θα καταλήγει στο Εϊλάτ, όπου θα πρέπει να κατασκευαστεί σταθμός LNG. Το πλεονέκτημα της επιλογής αυτής είναι ότι παρακάμπτεται το Σουέζ και διευκολύνεται η εξαγωγή προς τις αγορές της Ανατολής. Από την άλλη, όμως, πλευρά απομακρύνονται οι αγορές της Ευρώπης και της Δύσης, ενώ θα πρέπει να συνυπολογιστεί το ότι τα πλοία με LNG θα πρέπει να διέλθουν από τα όχι και τόσο «φιλικά» στενά μεταξύ του Σινά και της Σαουδικής Αραβίας.
1
2 Το Κυπριακό γίνεται «βόμβα», αν επιλεγεί ο τουρκικός «δρόμος»
Η άλλη επιλογή, η οποία έχει προβληθεί από πολλούς παράγοντες το τελευταίο διάστημα και έχει έντονη οικονομική και πολιτική διάσταση, είναι αυτή για την εξαγωγή του φυσικού αερίου μέσω αγωγών προς την Τουρκία και μέσω αυτής προς την Ευρώπη, μέσω άλλων αγωγών προς την Ιορδανία, την Παλαιστινιακή Αρχή και την Αίγυπτο.
Τουρκία και Κυπριακό Η επιλογή της Τουρκίας έχει μείζονα – κυρίως πολιτική – σημασία, καθώς οικονομικά, όπως υποστηρίζουν ειδικοί, λόγω του μεγάλου βάθους και της ανάγκης πόντισης διπλών (ίσως και τριπλών) αγωγών, δεν θα είναι κατά πολύ φθηνότερη της επιλογής του LNG. Με την κατασκευή αγωγού προς την Τουρκία, οι Αμερικανοί θεωρούν ότι θα δοθεί ένα κίνητρο στους δυο «ακρογωνιαίους λίθους» της εξωτερικής πολιτικής τους στη Μέση Ανατολή, την Τουρκία και το Ισραήλ, να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους. Συγχρόνως θεωρούν ότι, εάν επιλεγεί η κατασκευή αγωγού που θα διασχίζει την Κύπρο και από τα Κατεχόμενα θα καταλήγει στην τουρκική ακτή, αυτό θα αποτελούσε (κατά την άποψή τους και αφού προφανώς αποκλείουν το ενδεχόμενο αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία) ένα σημαντικό κίνητρο για λύση του Κυπριακού... Η επιλογή της Τουρκίας έχει όμως ιδιαίτερα
σημαντικά προβλήματα: Το Ισραήλ, την πρώτη στιγμή της ιστορίας του που θα βρεθεί κάτοχος ενός στρατηγικής σημασίας όπλου, της ενέργειας, θα βρεθεί να παραχωρεί το «κλειδί» στην όλο και πιο ασταθή και ρέπουσα προς τον ισλαμισμό Τουρκία. Συγχρόνως είναι σαφές ότι οι αγωγοί είναι οι πλέον ευάλωτες υποδομές σε τρομοκρατικές ενέργειες και πράξεις δολιοφθοράς, ενώ στερούν τη δυνατότητα αναζήτησης άλλων εναλλακτικών αγορών εάν χρειαστεί. Φυσικά υπάρχει και ο παράγων Κύπρος. Με τα σημερινά δεδομένα και με την Τουρκία να επιμένει στη σκληρή πολιτική της στο Κυπριακό, η κυπριακή κυβέρνηση δεν θα είναι εύκολο να αποδεχθεί μια κακή λύση, χειρότερη από εκείνη του Σχεδίου Ανάν, και μάλιστα να πληρώσει και... αντάλλαγμα γι’ αυτό προσφέροντας φθηνή ενεργειακή επάρκεια στην τουρκική οικονομία και αυξημένο ρόλο της ως κόμβου μεταφοράς ενέργειας. Και όλα αυτά έχοντας παραδώσει πριν, μέσω της σχεδιαζόμενης λύσης, τον έλεγχο (τουλάχιστον κατά το ήμισυ) των κοιτασμάτων και των πηγών στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος, το οποίο πρακτικά θα αποτελεί τον εντολοδόχο της Τουρκίας.
Παιχνίδι εταιρειών Το τελευταίο διάστημα πάντως οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα ισραηλινά κοιτάσματα προσπάθησαν να «στριμώξουν» τον υποψήφιο εταίρο τους, την αυστραλιανή Woodside, καθώς εκκρεμεί η υπογραφή της τελικής συμφωνίας για απόκτηση από τους Αυστραλούς του 30% του Λεβιάθαν, προβάλλοντας την προοπτική της εξαγωγής του αερίου μέσω Τουρκίας. Η πρόταση αυτή δημοσιοποιήθηκε από την ισραηλινή Delek αποβλέποντας κυρίως στο να υποχρεώσει την Woodside να αυξήσει την προσφορά της από τα 1,3 δισ. δολάρια, καθώς η αυστραλιανή εταιρεία, μια από τις μεγαλύτερες του κόσμου στο LNG, δεν θα αποδεχόταν εύκολα την επιλογή των αγωγών και τον προσανατολισμό των εξαγωγών στις τοπικές γειτονικές αγορές.
Η επιλογή της Κύπρου Η άλλη επιλογή, η οποία αφορά άμεσα την Κύπρο, αλλά και την Ελλάδα, είναι η διοχέτευση ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Κύπρο, όπου στο Βασιλικό θα κατασκευαστεί η μονάδα LNG και από εκεί η εξαγωγή του θα γίνει είτε προς την Ελλάδα είτε (το πιθανότερο)
41
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Μείζον θέμα η ασφάλεια των ενεργειακών πηγών και υποδομών Το κεφάλαιο της ασφάλειας των πηγών και των υποδομών είναι το πλέον σημαντικό για το Ισραήλ, αλλά και την Κύπρο, ειδικά μετά τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών που οδήγησαν σε πολύ μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Η παρουσία της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και το οπλοστάσιο μεγάλου αριθμού πυραύλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς με προέλευση το Ιράν, καθώς και η έντονη δραστηριοποίηση παρακλαδιών της Αλ Κάιντα στη Συρία, θέτουν σημαντικά προβλήματα ασφαλείας, τα οποία πρέπει εγκαίρως να αντιμετωπιστούν. Εκτός των άλλων, μια πλωτή δεξαμενή άντλησης φυσικού αερίου, ένας αγωγός ή ένας σταθμός LNG στην ισραηλινή ΑΟΖ ή στο ισραηλινό έδαφος θα αποτελούν έναν μόνιμο δελεαστικό στόχο για κάθε λογής ακραία ή τρομοκρατική οργάνωση από τις δεκάδες που υπάρχουν στη Μέση Ανατολή και τις νέες που συγκροτούνται στη Βόρεια Αφρική με την καθοδήγηση της Αλ Κάιντα. Το θέμα της ασφάλειας των «υποδομών»
μέσω πλοίων προς τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης και της Ασίας. Η Κύπρος έχει ήδη υπογράψει μνημόνιο με τη Noble Energy και την Delek για την κατασκευή του σταθμού LNG στο Βασιλικό για την υγροποίηση του αερίου από το Οικόπεδο 12. Όμως, για λόγους τόσο οικονομικούς όσο και γεωστρατηγικούς, η επιλογή της λύσης του Βασιλικού και από το Ισραήλ (κάτι που διευκολύνεται από το γεγονός ότι και οι ίδιες εταιρείες εκμεταλλεύονται το ισραηλινό και το κυπριακό κοίτασμα) θα αποτελεί τεράστια επιτυχία για την Κύπρο. Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης απηύθυνε δημόσια έκκληση την περασμένη εβδομάδα στην ισραηλινή κυβέρνηση να επιλέξει το Βασιλικό, εκφράζοντας έτσι την αγωνία της Λευκωσίας να κινηθεί γρήγορα ώστε να δημιουργήσει ντε φάκτο κατάσταση στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου της περιοχής, αναβαθμίζοντας τον γεωστρατηγικό ρόλο της και αποκτώντας έτσι μια ασπίδα ασφαλείας έναντι της Τουρκίας. Η Λευκωσία έχει έναν ακόμη λόγο για να βιάζεται. Οι στρατηγικές επιλογές και οι συμφωνίες θα πρέπει να γίνουν εγκαίρως, ώστε να αποφευχθεί μια καταστροφική εμπλοκή, την οποία θα μπορούσε να προκαλέσει η εντατική και πιεστική διαδικασία για το Κυπριακό, καθώς οι συνομιλίες αναμένεται να αρχίσουν μέσα στο φθινόπωρο. Τόσο η Άγκυρα όσο και κάποιοι διεθνείς παράγοντες πιστεύουν ότι η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να ανα-
τίθεται και στο μνημόνιο που υπέγραψαν την περασμένη εβδομάδα στη Λευκωσία οι υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, καθώς η κυβέρνηση Νετανιάχου γνωρίζει μεν τις μικρές ικανότητες της Κύπρου, αλλά υπολογίζει στη συνεργασία με την Ελλάδα στον τομέα αυτό. Εξάλλου, όταν αρχίσει και η διαδικασία εκμετάλλευσης του ελληνικού φυσικού αερίου νοτίως της Κρήτης, θα χρειαστεί μια συνολική ομπρέλα ασφάλειας για τον «ενιαίο» αυτόν χώρο, που θα διαθέτει μερικά από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου, κρίσιμα για την παγκόσμια οικονομία, είτε διατεθούν στην Ευρώπη είτε στις χώρες της Άπω Ανατολής. Σε ό,τι αφορά το τεχνικό - επιχειρησιακό σκέλος, οι Ισραηλινοί κάνουν ήδη τον πρώτο σχεδιασμό. Το ισραηλινό Ναυτικό έχει υπολογίσει το κόστος του εξοπλισμού που θα απαιτηθεί για τη διασφάλιση των πηγών και υποδομών ενέργειας στο 1 δισ. δολάρια και το ερώτημα που έχει τεθεί ήδη στο Ισραήλ είναι πόσο τελικά θα κοστίσει το σχέδιο αυ-
στείλει την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της Κύπρου, κάτι που απαιτεί η Τουρκία... Η τελική συμφωνία της Λευκωσίας με τις εταιρείες για τον σταθμό του Βασιλικού πρέπει να έχει υπογραφεί μέχρι το τέλος του χρόνου και μέχρι τότε θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο και στο Ισραήλ, καθώς θα υπάρξει εντελώς διαφορετικός σχεδιασμός (με αύξηση από τρεις τουλάχιστον σε οκτώ των μονάδων υγροποίησης) του σταθμού στο Βασιλικό. Η κυβέρνηση Νετανιάχου αντιμετωπίζει κατ’ αρχήν θετικά την επιλογή της Κύπρου, παρά τις ενστάσεις που υπάρχουν για παραμονή σε ισραηλινό έδαφος και αποκλειστικό ισραηλινό έλεγχο των υποδομών εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Το ενδεχόμενο κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού από το Βασιλικό προς την Κρήτη και από εκεί προς την Ευρώπη μάλλον απομακρύνεται προς το παρόν, καθώς υπάρχουν σημαντικά τεχνικά εμπόδια λόγω του μεγάλου βάθους, που σε πολλά σημεία φθάνει τα 3.000 μέτρα και καθιστά επισφαλές και οικονομικά ασύμφορο το εγχείρημα. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι στο σύντομο μέλλον, με τις ολοένα και μεγαλύτερες τεχνολογικές βελτιώσεις στον τομέα αυτόν, αλλά και με την ανακάλυψη ικανοποιητικών κοιτασμάτων στην ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτίως της Κρήτης, δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμο ένα τέτοιο έργο.
Αντωνάκη, τι σου είπαν στο Αμέρικα;
τό και ποιος θα αναλάβει τη χρηματοδότησή του. Ο επικεφαλής του επιτελικού σχεδιασμού του ισραηλινού Ναυτικού Ιλάν Λαβί σε δηλώσεις του στην εφημερίδα «Jerusalem Post» εξήγησε ότι δεν είναι δυνατόν ένα σύστημα ασφαλείας να φθάσει να στοιχίζει σχεδόν περισσότερο από την αξία του φυσικού αερίου. Ο Ισραηλινός αξιωματούχος, όμως, παραδέχτηκε τις δυσκολίες του εγχειρήματος, καθώς, όπως είπε, το Ναυτικό θα κληθεί να προστατεύσει μια περιοχή πολύ μεγαλύτερη ακόμη και από το ίδιο το κράτος του Ισραήλ. Στον σχεδιασμό του Ναυτικού πάντως προβλέπεται η προμήθεια τουλάχιστον τεσσάρων εξελιγμένων σκαφών περιπολίας UAV (μη επανδρωμένων) και ένα νέο εξελιγμένο σύστημα ραντάρ και έγκαιρης προειδοποίησης που θα καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο. Βασικό στοιχείο στον σχεδιασμό φαίνεται ότι θα αποτελέσει το ισραηλινό αντιπυραυλικό σύστημα Iron Dome, το οποίο έχει αναπτυχθεί από την ισραηλινή εταιρεία Rafael
Advanced Defence Systems και με αμερικανική χρηματοδότηση και δοκιμάστηκε με μεγάλα ποσοστά επιτυχίας (85%) στις επιθέσεις που δέχονται πόλεις του Ισραήλ με πυραύλους από τη Γάζα ή τον Λίβανο. Η ίδια εταιρεία αναμένεται να παραδώσει το 2014 έτοιμο για επιχειρησιακή δράση το νέο αντιπυραυλικό σύστημα David’s Sling, το οποίο θα μπορεί να αντιμετωπίσει πυραύλους μέσου βεληνεκούς. H Rafael ανακοίνωσε τον Ιούλιο ότι σχεδιάζει ένα νέο σύστημα ειδικά για την προστασία στόχων στη θάλασσα, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τις εγκαταστάσεις του φυσικού αερίου. Η εταιρεία, η μεγαλύτερη αμυντική βιομηχανία του Ισραήλ, ετοιμάζεται να εγκαταστήσει ένα ιδιαίτερα εξελιγμένο σύστημα εναέριας παρακολούθησης (και όχι μόνο) ISTAR (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition and Reconnaissance), που θα ελέγχει ταυτόχρονα και τις επικοινωνίες και την ανταλλαγή πληροφοριών μέσω δικτύων, αλλά και την ενεργοποίηση πυραύλων αέρος εδάφους...
42
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Το μεγάλο μπρα ντε φερ στον Ειρηνικό Κίνα και Ρωσία επιχειρούν να εξισορροπήσουν τη στρατιωτική ισχύ των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Ν. Κορέας
Νέα στρατιωτικά δόγματα και αεροναυτικά γυμνάσια τερατώδους έκτασης και έντασης
Μ
ε την ένταση των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή να μονοπωλεί σχεδόν καθημερινά τους προβολείς των ΜΜΕ, ενδεχομένως μας διαφεύγει ένα άλλο... παράλληλο σύμπαν για τους ανταγωνισμούς ισχύος των υπερδυνάμεων: Εκείνο της Ανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού, όπου εξελίσσεται με μέλλον άδηλο ένα συνεχές μπρα ντε φερ γεωστρατηγικής επιρροής μεταξύ της Κίνας και της Ρωσίας από τη μια και των ΗΠΑ, με συμμάχους την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, από την άλλη. Όλα τα έχει το τοπίο. Από ανταγωνισμούς για την κυριαρχία της ναυσιπλοΐας στην ανοιχτή θάλασσα μέχρι διατυπώσεις νέων στρατιωτικών δογμάτων και αλληλοδιαδοχή αεροναυτικών γυμνασίων με πρωτοφανείς εκτάσεις (και εντάσεις) συμμετοχής. Και στο κέντρο, σε ρόλο κυρίαρχης «λεπτομέρειας», μία χρονίζουσα εκκρεμότητα αλληλοδιεκδίκησης βραχονησίδων στη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας, που θυμίζει κατά πολύ τα δικά μας Ίμια, αυτή των νησιών Σενκάκου, σημείο και αφορμή εθνικιστικών εντάσεων και διπλωματικών τριβών μεταξύ Ιαπωνίας και Κίνας, οι οποίες τα διεκδικούν ως ανήκοντα στις επικράτειές τους. Όσοι θεωρούν ότι οι θάλασσες εκείνες πέφτουν πολύ μακριά από το δικό μας Αιγαίο – έστω τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο – ένα αρκεί να σκεφτούν: Όποιας μορφής σύγκρουση γιγάντων λάβει χώρα εκεί, τα απόνερά της αναπόφευκτα θα μουσκέψουν όλον τον πλανήτη.
Γιγάντιες ασκήσεις Δύο πρωτοφανούς έκτασης σινορωσικές στρατιωτικές ασκήσεις έχουν λάβει χώρα μέσα σε ενάμιση μήνα, επιδεικνύοντας ξεκάθαρα και προς τις ΗΠΑ και προς όλο τον υπόλοιπο κόσμο πως οι τρέχουσες σχέσεις αμυντικής συνεργασίας Πεκίνου Μόσχας είναι οι στενότερες στη διάρκεια της ιστορίας τους. Σήμερα, ανήμερα Δεκαπενταύγουστο, στο πεδίο στρατιωτικών ασκήσεων του Τσεμπάρκουλ στην περιοχή του Τσελιάμπινσκ στα Ουράλια, ολοκληρώνεται κοινή άσκηση των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας και του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας – όπως επισήμως αποκαλούνται
οι στρατοί των δύο υπερδυνάμεων. Υπό την κωδική ονομασία «Αποστολή Ειρήνης - 2013», ρωσικές και κινεζικές μονάδες ειδικών δυνάμεων συνασκήθηκαν από τις 3 του μήνα σε σενάρια επιχειρήσεων αντιμετώπισης τρομοκρατικών επιθέσεων, τα οποία από κοινού επίσης είχαν συντάξει τα ανώτατα στρατιωτικά επιτελεία των δύο χωρών. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησαν οι Ρώσοι, προσωπικό 1.500 ανδρών συμμετείχε στην άσκηση, από τους οποίους οι 600 Κινέζοι. Τουλάχιστον 250 οπλικά συστήματα χρησιμοποιήθηκαν, αφού οι Κινέζοι έφεραν μαζί τους τα δικά τους άρματα μάχης, ελαφρά τεθωρακισμένα οχήματα, αυτοκινούμενα πυροβόλα 120 mm, καθώς και μαχητικά αεροσκάφη JH-7A «Flying leopard», βομβαρδιστικά Harbin Z-9 και μεταφορικά ελικόπτερα Mi171. Όλα προέρχονταν από τη στρατιωτική διοίκηση της επαρχίας Σενγιάνγκ στη Βορειοανατολική Κίνα, παραμεθόρια με τη βόρεια μεθοριογραμμή της Βόρειας Κορέας. Η απόσταση μέχρι το Τσεμπάρκουλ στα ρωσικά Ουράλια ξεπερνά τα 4.000 χιλιόμετρα. Ενώ οι Κινέ-
ζοι στρατιωτικοί και τα χερσαία οπλικά συστήματα ταξίδεψαν εκεί με στρατιωτικά τρένα, τα αεροπλάνα και τα ελικόπτερα κάλυψαν την τεράστια απόσταση με έναν αριθμό προσγειώσεων για ανεφοδιασμό σε ρωσικά στρατιωτικά αεροδρόμια. Ειδικά τα ελικόπτερα (που τα συνόδευαν ρωσικά μεταφορικά ελικόπτερα Mi-8) απαιτήθηκε να προσγειωθούν οκτώ φορές. Τα κινεζικά αεροσκάφη, σε όλη τη διάρκεια της πτήσης τους εντός του εναερίου χώρου της Ρωσίας, είχαν απενεργοποιήσει τα συστήματα μάχης και οπλισμού τους, για να μη δημιουργήσουν παρατράγουδα με τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας.
Πρωτοφανή μεγέθη Εάν τα παραπάνω μεγέθη, αποστάσεις και διαδικασίες εντυπωσιάζουν, αξίζει η επισήμανση ότι η συγκεκριμένη αντιτρομοκρατική άσκηση, σε επίπεδο κινητοποίησης μονάδων και οπλισμού, αποτελεί κλάσμα μόνο της πολύ μεγαλύτερης αεροναυτικής άσκησης που Κίνα και Ρωσία συνεκτέλεσαν περίπου ενάμιση μήνα πριν. Σύμφωνα με τα ειδησεογραφικά πρακτορεία
Τα «Ίμια» του Ειρηνικού Σενκάκου ονομάζονται στην Ιαπωνία, Ντιαογού στην Κίνα, Τιαογιουτάι στην Ταϊβάν. Και θεωρούνται ικανά να ανάψουν μεγάλες φωτιές στον Ανατολικό Ειρηνικό. Ο λόγος για ένα μικρό αρχιπέλαγος στη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας, μεταξύ Ιαπωνίας, Κίνας και Ταϊβάν, αποτελούμενο από πέντε ακατοίκητα νησάκια και τρεις βραχονησίδες, με έκταση κυμαινόμενη από 4,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα το μεγαλύτερο μέχρι 800 τετραγωνικά μέτρα το μικρότερο. Βρίσκονται στο κέντρο μίας περιοχής με πλούσιους ψαρότοπους, κοντά στις κύριες διεθνείς ρότες της ναυσιπλοΐας των ποντοπόρων πλοίων, ενώ εικάζεται ότι
κοντά υπάρχουν πλούσια υποθαλάσσια κοιτάσματα πετροχημικών. Κάτι μας θυμίζει η ιστορία: Ιαπωνία και Κίνα (αλλά και η Ταϊβάν) τα διεκδικούν εξίσου. Ωστόσο, πέρα από το διάστημα των ετών 19451972 που τελούσαν υπό τη διοίκηση των ΗΠΑ (όπως, στην πράξη, όλη η Ιαπωνία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της Ιαπωνίας από το 1895. Τότε, στη διάρκεια του Πρώτου Σινοϊαπωνικού Πολέμου, οι Ιάπωνες είχαν καταλάβει τα νησάκια κηρύσσοντάς τα terra nullius (μη ανήκοντα σε κανέναν), υποστηρίζοντας ότι δεν υπήρχαν στοιχεία αποδεικτικά ότι αυτά ανήκαν στην
επικράτεια της τότε Κινεζικής Αυτοκρατορίας των Κινγκ. Όταν οι Αμερικανοί τα ξαναέδωσαν στους Ιάπωνες, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας αμφισβήτησε και έκτοτε αμφισβητεί την ιαπωνική κυριαρχία. Και η αλληλοδιεκδίκηση ξεπερνά το διμερές. Τα νησάκια συμπεριλαμβάνονται ονομαστικώς στο έγγραφο της Συμφωνίας Συνεργασίας και Ασφάλειας που υπέγραψαν τον Ιανουάριο του 1960 στην Ουάσιγκτον οι τότε κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Κάτι που σημαίνει ότι, σε περίπτωση απειλής εναντίον της εδαφικής κυριαρχίας του Τόκιο επί των νησιών, οι ΗΠΑ καλούνται να σπεύσουν σε βοήθεια της Ιαπωνίας.
43
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
των δύο χωρών, το ρωσικό Interfax και το κινεζικό Xinghua, που επικαλέστηκαν σχετικές ανακοινώσεις των δύο υπουργείων Άμυνας, επρόκειτο όχι μόνο για τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα κοινή στρατιωτική άσκηση, αλλά και για τη μεγαλύτερης έκτασης κινεζική στρατιωτική κινητοποίηση για συμμετοχή σε γυμνάσια με ξένη δύναμη από καταβολής Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Η Ρωσία και η Κίνα έχουν βεβαίως επανειλημμένα συμμετάσχει σε κοινά ναυτικά γυμνάσια από το 2005 και μετά, πάντα όμως μέσα στους ευρύτερους σχεδιασμούς του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης (στον οποίο συμμετέχουν και οι κεντρικοασιατικές, γεωλογικά περίκλειστες χώρες Καζακστάν, Κιργισία, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν). Όμως, στις αρχές Ιουνίου πέρυσι, στη διάρκεια της ιστορικής επίσημης επίσκεψής του στο Πεκίνο, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε βρει τον Κινέζο ομόλογό του Χου Ζιντάο απολύτως σύμφωνο να επεκτείνουν οι δύο υπερδυνάμεις την αμυντική τους συνεργασία και να την εμπλουτίσουν και με όσο περισσότερα κοινά ναυτικά γυμνάσια μπορούν στον Ειρηνικό. Στις αρχές του περασμένου μήνα λοιπόν (5-12 Ιουλίου), στη Θάλασσα της Ιαπωνίας, ρωσικοί και κινεζικοί αεροναυτικοί σχηματισμοί συμμετείχαν στην κοινή άσκηση συνεργασίας ονόματι «Naval Interaction - 2013». Τουλάχιστον 20 πλοία και πάνω από 10 αεροπλάνα και ελικόπτερα ναυτικής συνεργασίας χρησιμοποιήθηκαν κατά την άσκηση, της οποίας σημείο εκκίνησης αποτέλεσε ο Κόλπος του Μεγάλου Πέτρου, κοντά στο Βλαδιβοστόκ της Ανατολικής Ρωσίας. Εκεί είχε στείλει το κινεζικό ναυτικό επτά συνολικά πλοία – τέσσερα αντιτορπιλικά, δύο φρεγάτες και ένα πλοίο γενικής υποστήριξης –, καθώς και τρία ναυτικά ελικόπτερα και μία μονάδα ειδικών επιχειρήσεων, όλα από τη ναυτική διοίκηση του Κινγκντάο στην Ανατολική Κίνα. Αυτής της άσκησης τα σενάρια αφορούσαν κοινούς ελιγμούς ναυμαχίας, αεράμυνας και ανθυποβρυχιακού πολέμου. Επίσης εκτέλεσαν νηοψίες, «απελευθέρωσαν» ένα πλοίο που είχαν καταλάβει πειρατές και διεξήγαγαν επιχειρήσεις έρευνας - διάσωσης. Ο στρατηγός Φανγκ Φενγκουί, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας, σε δήλωσή του στο Xinhua είπε ότι «τα γυμνάσια δεν στρέφονται εναντίον κάποιου τρίτου μέρους» επιχειρώντας ενδεχομένως να αποτρέψει τη δημιουργία εντυπώσεων. Ωστόσο, η γλώσσα των συμβόλων είναι πανίσχυρη από παράδοση στην Κίνα. Η χώρα, δεύτερη μετά τις ΗΠΑ οικονομική δύναμη στον κόσμο, που, παρά τους πρόσφατους ρυθμούς επιβράδυνσης, δεν κρύβει τη φιλοδοξία της να γίνει η πρώτη, ασκεί τη μεγαλύτερη στρατιωτική επιρροή στην Ανατολική Ασία. Άλλα κράτη τη βλέπουν ως πολύτιμο σύμμαχο και άλλα ως συνεχή απειλή. Οι ΗΠΑ, από τον τερματισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έχουν διατηρήσει μεν αδιαλείπτως με τα αεροπλανοφόρα τους τη ναυτική κυριαρχία στον Ειρηνικό, αλλά τα τελευταία χρόνια, κάθε φορά που ανεβαίνει η ένταση στο θερμόμετρο των σχέσεων Βόρειας και Νότιας Κορέας, όλο και περισσότεροι αρχηγοί ενδιαφερομένων κρατών περιμένουν το Πεκίνο να «συμμορφώσει» την άτακτη Πιονγκγιάνγκ και να αποτρέψει έναν πόλεμο με τον Νότο.
Νέος Ψυχρός Πόλεμος
Η αντίδραση των ΗΠΑ Η Ιαπωνία ήταν η χώρα την οποία πρωτίστως ανησύχησαν τα κοινά σινορωσικά αεροναυτικά γυμνάσια: Πρώτα επειδή διεξήχθησαν κάποιες δεκάδες ναυτικά μίλια βορειότερα από τα νησιά Σενκάκου. Επίσης έλαβαν χώρα μερικές μόλις μέρες μετά τα αντίστοιχα κοινά γυμνάσια των ναυτικών της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ τέλη Ιουνίου, στην άλλη μεριά του Ειρηνικού, απέναντι από την Καλιφόρνια: Η αμερικανοϊαπωνική άσκηση υπό την κωδική ονομασία «Κεραυνοβόλος Πόλεμος το Ξημέρωμα» (Dawn Blitz) εκτυλίχθηκε ανοιχτά και επί του νησιού Σαν Κλεμέντε, 75 μίλια βορειοδυτικά του Σαν Ντιέγκο, με σενάριο που αφορούσε κινεζική εισβολή στα Σενκάκου. Άρχισε με απόβαση στην οποία ήταν επικεφαλής 80 Αμερικανοί πεζοναύτες, υποστηριζόμενοι από τρία αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας MV-22 Osprey. Ακολούθησε αντεπίθεση των Ιαπώνων, με 1.000 άνδρες και δύο πολεμικά πλοία. Πριν αρχίσει η άσκηση, το Πεκίνο είχε εκδηλώσει την αντίθεση και τη δυσαρέσκειά του ζητώντας τη ματαίωσή της
μέσω διπλωματικών διαύλων στην Ουάσιγκτον και το Τόκιο. Ουδείς αμφιβάλλει ότι Ρωσία και Κίνα επιδιώκουν να ισοσταθμίσουν, αν όχι να υποβιβάσουν, την επιρροή των ΗΠΑ στον Ειρηνικό. Αξίζει η υπενθύμιση ότι πέρυσι, σχεδόν ταυτόχρονα με την επίσκεψη Πούτιν στο Πεκίνο, ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λίο Πανέτα είχε ανακοινώσει (παράλληλα με την ενδυνάμωση της στρατιωτικής συνεργασίας με την Ινδία) και τα σχέδια για ενίσχυση της αμερικανικής ναυτικής παρουσίας στον Ειρηνικό, ως μέρος της λεγόμενης «πρωτοβουλίας επανεξισορρόπησης στην Ασία». Κάτι που περιλαμβάνει την πρόθεση των ΗΠΑ να διατηρήσουν το 60% του πολεμικού τους στόλου στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού μέχρι το 2020. Σήμερα έχουν εκεί το 50% του στόλου τους. Το τελευταίο δόγμα ναυτικής στρατηγικής του Πενταγώνου διατυπώθηκε επί των ημερών Πανέτα, αλλά επί των ημερών του διαδόχου του Τσακ Χέιγκελ γεννά ανησυχίες σε διεθνείς γεωστρατηγικούς αναλυτές για τον κίνδυνο να δημιουργήσει ανεπανόρθωτες εντάσεις με την Κίνα. Και δεν είναι... φρόνιμο να ενοχλείς τον Δράκο.
Το δόγμα αυτό, που συντομογραφείται ως «AirSea Battle» («Μάχη από αέρος και διά θαλάσσης»), προβλέπει μεταξύ άλλων συμβατικά και ψηφιακά πλήγματα (physical attacks and cyberattacks) εναντίον του εχθρού, ώστε να εξουδετερώσει τα συστήματα διοίκησης και ελέγχου του, να αχρηστέψει αεροδρόμια, λιμάνια και βάσεις εκτόξευσης πυραύλων. Όσο ταχύτερα επιτευχθεί αυτό, τόσο λιγότερες απώλειες θα υπάρξουν στις δυνάμεις των ΗΠΑ και τόσο μεγαλύτερη φθορά θα μπορέσουν να επιφέρουν στον εχθρό. Αμερικανοί αναλυτές, όπως οι Ντέιβιντ Γκόμπερτ και Τέρενς Κέλι του «Foreign Policy», αντιμετωπίζουν με άκρατο σκεπτικισμό την παραπάνω λογική του Air-Sea Battle θεωρώντας την στρατιωτικά ελκυστική μεν, αλλά στρατηγικά ριψοκίνδυνη. Κατά βάθος – υποστήριξαν σε άρθρο τους στις αρχές Αυγούστου – ενέχει την ίδια λογική των επιχειρησιακών σχεδίων εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης κατά τη δεκαετία του 1980, το Air-Land Battle Plan, που αφορούσε μάχη από αέρος και διά ξηράς. Με δυο λόγια, τότε οι Σοβιετικοί, σήμερα οι Κινέζοι. Και οι αντίστοιχες «ισορροπίες του τρόμου».
44
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Η στρατιωτική άνοδος της Κίνας
Φωτιά στα μπατζάκια μας
Πώς η ασύμμετρη και ανορθόδοξη απειλή του κινεζικού «δράκου» απειλεί τον αμερικανικό «αετό»
Ο
σημαντικότερος ίσως παράγοντας που θα δώσει σχήμα και μορφή στον γεωπολιτικό χάρτη των επόμενων δεκαετιών είναι ο ανταγωνισμός Κίνας - Ηνωμένων Πολιτειών, ο οποίος αναμένεται να λάβει δραματικές διαστάσεις στα χρόνια που έρχονται. Η πρώτη αιτία για να προκύψει παρόμοια εξέλιξη είναι η ασφυκτική οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ των δύο χωρών, η οποία προβάλλεται από πολλούς, με περισσή αφέλεια και άγνοια των ιστορικών διδαγμάτων, ως αιτία για μια αρμονική σχέση μεταξύ τους. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής των ΗΠΑ και οι ΗΠΑ η σημαντικότερη αγορά για τα κινεζικά προϊόντα. Από μόνη της αυτή η αλληλεξάρτηση αρκεί για να προκαλέσει μεγάλη καχυποψία και ένταση. Σε συνδυασμό με άλλους γεωπολιτικούς παράγοντες, όπως είναι η σινοαμερικανική στρατηγική αντιπαλότητα στην Άπω Ανατολή, δημιουργεί μια γεωπολιτική φιάλη νιτρογλυκερίνης που είναι θέμα χρόνου να εκραγεί. Όταν αυτό συμβεί, θα είναι πολύ δύσκολο για τον αμερικανικό αετό να κατανικήσει τον κινεζικό δράκοντα.
και οφείλεται σε απρόσωπες «τεκτονικού τύπου» γεωπολιτικές δυνάμεις, οι οποίες οφείλονται κυρίως στον συνδυασμό της ανόδου της ισχύος της Κίνας εν παραλλήλω με την αύξηση των αδυναμιών και εξαρτήσεών της από το εξωτερικό, που την αναγκάζουν να αναπτύσσει μια πολεμική μηχανή με ικανότητες προβολής ισχύος σε πλανητικό επίπεδο, ώστε να διασφαλίζει τα ζωτικά της συμφέροντα. Ένας άλλος παράγοντας που καθιστά ακόμη πιο απρόβλεπτο το διεθνές σύστημα είναι η άνοδος και άλλων παγκοσμίων δυνάμεων, όπως είναι η Ινδία, η οποία έχει συμφέροντα ανταγωνιστικά προς την Κίνα.
Η ελληνική διάσταση
Η κινεζική Πολεμική Επανάσταση Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη η μελέτη «Η Στρατιωτική Άνοδος της Κίνας και η Γεωπολιτική του Πολέμου στη Μέση Ανατολή». Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Κωνσταντίνος Γρίβας, ο οποίος διδάσκει ζητήματα γεωπολιτικής και στρατιωτικής ισχύος στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο βιβλίο αυτό περιγράφεται το πώς μια κινεζική «Επανάσταση στις Στρατιωτικές Υποθέσεις» (RMA), η οποία εξελισσόταν υπογείως εδώ και αρκετά χρόνια και ήρθε απότομα στην επιφάνεια τον τελευταίο καιρό, απειλεί να καταστήσει αναχρονιστική την αμερικανική πολεμική μηχανή και να τινάξει στον αέρα τις διεθνείς στρατηγικές ισορροπίες. Σύμφωνα με τον Γρίβα, οι Κινέζοι θεώρησαν άσκοπο να επενδύσουν σε συμβατικές μορφές στρατιωτικής ισχύος, δεδομένου ότι πάντοτε οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βρίσκονταν ένα βήμα μπροστά. Έτσι λοιπόν κατέφυγαν στα νάματα των αρχαίων Κινέζων στρατηγιστών, που έδιναν έμφαση σε ανορθόδοξες προσεγγίσεις και ανέπτυξαν μια νέου τύπου πολεμική μηχανή με ασύμμετρες ικανότητες, σχεδιασμένες ακριβώς έτσι ώστε να προσβάλλουν τις αχίλλειες πτέρνες της αμερικανικής ισχύος. Οι Αμερικανοί αναφέρονται στα «πακέτα» αυτά των πρωτοποριακών κινεζικών ικανοτήτων με
Η αντιπαλότητα με τις Ηνωμένες Πολιτείες: πιστωτής εναντίον... αγοραστή!
το αρκτικόλεξο ΗΕΑΤ (High End Asymmetrical Threats). Αιχμή του δόρατος της σχετικής κινεζικής προσπάθειας είναι η ανάπτυξη κατευθυνόμενων βαλλιστικών πυραύλων, ικανών να δέχονται ανανέωση των δεδομένων στοχοποίησης εν πτήσει και να προσβάλλουν κινούμενα πλοία επιφανείας (ASBM). Οι πύραυλοι αυτοί, καθώς και η ευρύτερη δικτυοκεντρική υποδομή που τους υποστηρίζει, έχουν σχεδιαστεί ακριβώς για να προσβάλλουν τις ομάδες μάχης των αμερικανικών αεροπλανοφόρων. Ο πρώτος από αυτούς τους πυραύλους, o DF - 21D, έχει τεθεί ήδη σε υπηρεσία και Αμερικανοί ειδικοί τον χαρακτηρίζουν ως «μεταπυρηνικό υπερόπλο».
Πλανητική οπτική Όπως αναφέρει ο Γρίβας, στις ευρύτερες ικανότητες της νέας κινεζικής πολεμικής μηχανής περιλαμβάνονται διαστημικά όπλα, υψηλές ικανότητες κυβερνοπολέμου, προηγμένα ρομποτικά αεροσκάφη κ.λπ. Επίσης, σημαντικό ατού της κινεζικής γεωστρατηγικής αποτελεί το μονοπώλιο σπάνιων γαιών, με το οποίο εκβιάζεται ολόκληρη η παγκόσμια βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης και αυτής των Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με τον Γρίβα, η πορεία σύγκρουσης της Κίνας με τις ΗΠΑ και άλλες ισχυρές δυνάμεις του πλανήτη είναι περίπου νομοτελειακή
Η «Στρατιωτική Άνοδος της Κίνας» υποστηρίζει ότι αυτές οι δραστικές αλλαγές στην τέχνη, την επιστήμη και την τεχνολογία του πολέμου που φέρνει μαζί της η Κινεζική Επανάσταση στις Στρατιωτικές Υποθέσεις είναι θέμα χρόνου να διαχυθούν και σε άλλα γεωσυστήματα του πλανήτη, ιδιαίτερα δε σε αυτό της Μέσης Ανατολής, προκαλώντας περαιτέρω αναταράξεις στις διεθνείς στρατηγικές ισορροπίες. Επιπροσθέτως παρόμοιες ικανότητες και οπλικά συστήματα αναμένεται να εισέλθουν (αν δεν έχουν ήδη εισέλθει) στο ελληνοτουρκικό σύστημα, καθιστώντας αναχρονιστικά πολλά από τα εργαλεία με τα οποία μετράμε τις στρατιωτικές ισορροπίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Μέσα στα επόμενα χρόνια, όπως υποστηρίζει ο Γρίβας, είναι εξαιρετικά πιθανόν να εμφανιστούν στο τουρκικό οπλοστάσιο καινοφανείς στρατιωτικές ικανότητες, όπως κατευθυνόμενα βαλλιστικά βλήματα ικανά να προσβάλλουν πλοία επιφανείας, τα οποία θα συνθέτουν ένα πρωτοφανές πλέγμα ασύμμετρων υπεραπειλών για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις και θα υπονομεύσουν εκ βάθρων τις ελληνικές αποτρεπτικές ικανότητες. Όσον δε αφορά το γεωσύστημα της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, η διάχυση παρόμοιων ικανοτήτων από την Κίνα στο Ιράν μπορεί να προκαλέσει μεγάλους πονοκεφάλους στο Ισραήλ, αλλά και στις ΗΠΑ, ενώ ισχύει και το αντίθετο. Δηλαδή, πρωτοποριακή και ανορθόδοξη στρατιωτική σκέψη από το Ιράν μπορεί να γονιμοποιήσει την κινεζική πολεμική επανάσταση. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως υποστηρίζει ο Γρίβας στο βιβλίο του, η κινεζική επανάσταση στην τέχνη και την τεχνολογία του πολέμου εν πολλοίς αποτελεί παράπλευρη συνέπεια της αμερικανικής επίθεσης στη Σερβία το 1999, την οποία οι Κινέζοι ενδέχεται να θεώρησαν ως έμμεση αλλά ξεκάθαρη επιθετική ενέργεια εναντίον τους, λόγω του ζητήματος της... Ταϊβάν!
45
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
ΠΡΙΝ ΑΠΟ 180 ΧΡΟΝΙΑ
Οι Βαυαροί ξεκίνησαν την αξιολόγηση και έσπασαν τα μούτρα τους... Ν α και πάλι οι «Ιστορίες... Ελληνικές» εκτάκτως και επειδή το καλεί η επικαιρότητα, έτσι για να μην ξεχνάμε και για να μαθαίνουμε... ιστορίες που αφορούν την Ελλάδα, ειδικά από της συστάσεως του σύγχρονου ελληνικού κράτους, οι οποίες δείχνουν όχι μόνο πόσο δύσκολο είναι να γίνουν πραγματικά θεσμικές μεταρρυθμιστικές αλλαγές, αλλά και πως όταν επιχειρήθηκαν αυτές οι αλλαγές υπονομεύτηκαν από την ίδια την αντίληψη του συστήματος, κυρίως του πολιτικού, το οποίο μέχρι τις μέρες μας κυριαρχείται από το ρουσφέτι και τον παλαιοκομματισμό... Και μπορεί κάθε φορά – όπως καλή ώρα σήμερα – το πολιτικό σύστημα με πομπώδη επιχειρήματα και μεγαλοστομίες να δικαιολογεί αυτά που έκανε ή δεν έκανε ή που επιχειρεί να κάνει, όμως πάντα φανερώνει το πραγματικό του πρόσωπο και τελικά ο μόνος που «πληρώνει τη νύφη» είναι πάντοτε ο απλός πολίτης, ο ελληνικός λαός, που εδώ και περίπου δύο αιώνες βρίσκεται πάντα με την πλάτη στον τοίχο.
Από τα πρώτα διατάγματα – πριν από 180 χρόνια – της αντιβασιλείας του Όθωνα ήταν εκείνα που αφορούσαν την απογραφή και την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων!!!
Την εποχή του Όθωνα Οι σημερινές «Ιστορίες... Ελληνικές» είναι αφιερωμένες σε όσα επιχειρούνται σήμερα. Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, οι μετατάξεις, οι απολύσεις είναι μια ιστορία που άρχισε για πρώτη φορά πριν από 180 χρόνια, από την εποχή δηλαδή του Όθωνα, ενώ η ιστορία των απολύσεων των δημοσίων υπαλλήλων επανερχόταν κατά καιρούς χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα... Όπως σημειώνει και στον «Μικρό Ρωμηό» ο Λευτέρης Σκιαδάς, δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής, «όταν κάποτε θα γραφτεί με αντικειμενικότητα και μεράκι η ιστορία των ‘‘δημοσίων υπηρετών’’, όπως αποκαλούσαν τους δημοσίους υπαλλήλους στα χρόνια του Όθωνα, θα αποτελέσει το πιο σπαρταριστό ανάγνωσμα όλων των εποχών». Και συμπληρώνει: «Πώς να περιγραφεί το γεγονός ότι από τις πρώτες ημέρες που άρχισε τη λειτουργία του το ελληνικό κράτος υπό τις οδηγίες της βαυαρικής αντιβασιλείας γίνεται προσπάθεια να αξιολογούνται αντικειμενικά οι δημόσιοι υπάλληλοι και 180 χρόνια αργότερα ακόμη δεν τα έχουμε καταφέρει; Ή πώς
να παρουσιαστεί η πολιτεία αλλά και τα καμώματα του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος, αφού φρόντισε να κατοχυρώσει συνταγματικά τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, λίγα χρόνια αργότερα ο ίδιος υπέγραψε Νομοθετικό Διάταγμα για την – επιλεκτική – άρση της;». Ιστορίες, λοιπόν, ελληνικές, δημοσιοϋπαλληλικής τρέλας, με γραφικότητες, πολιτικά τερτίπια και εκλογικά παιχνίδια.
Ο Βαυαρός αντιβασιλιάς Ένα από τα πρώτα διατάγματα που έσπευδε να υπογράψει – πριν από 180 χρόνια – η αντιβασιλεία του Όθωνα, υπό την Προεδρία του κόμη Άρμανσμπεργκ και με τη συμμετοχή του περίφημου Βαυαρού νομομαθούς Μάουρερ, αφορούσε την καθιέρωση βιβλίων μέσω των οποίων θα γινόταν ταυτοχρόνως ετήσια απογραφή και αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, ένα μέτρο που σχεδιάστηκε και νομοθετήθηκε και σε μια εποχή που οι
δημόσιοι υπάλληλοι ήταν ελάχιστοι. Η αντιβασιλεία ζήτησε απ’ όλους τους κλάδους της δημόσιας υπηρεσίας να τηρούν βιβλία, μέσω των οποίων η κυβέρνηση θα γνώριζε, ανά πάσα στιγμή, την προσωπική κατάσταση κάθε υπαλλήλου, τις γνώσεις, τις ικανότητές του και με πληροφορίες χρήσιμες για τις εκδουλεύσεις που θα μπορούσε να κάνει. Κατά καιρούς, όπως φαίνεται, χρησιμοποιήθηκαν και για άλλους λόγους, αφού ήταν η αρχή για το φακέλωμα των υπαλλήλων του Δημοσίου.
H αξιολόγηση Οι υπάλληλοι, ανάλογα με την απόδοσή τους, κατατάσσονταν σε τέσσερις κατηγορίες, οι οποίες ήταν: «εξαίρετος», «καλή», «μετρία» ή «κακή». ♦ Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονταν οι υπάλληλοι που ήταν επιμελείς και δραστήριοι, με ιδιαίτερο πνεύμα και γνώσεις ή χειρίζονταν τα υπηρεσιακά θέματα με επιδεξιότητα. ♦ Στη δεύτερη κατηγορία, «καλή», χαρακτηριζόταν η απόδοση ενός υπαλλήλου όταν επαρκούσε για τις απαιτήσεις της υπηρεσίας και «μετρία» αν η επιμέλεια, η δραστηριότητα, το πνεύμα, οι γνώσεις και η επιδεξιότητα του υπαλλήλου «ευαρεστώσι μεν κατά πολλά, κατά πολλά δε ου»! ♦ Στην τελευταία κατηγορία, την «κακή», υπαγόταν κάποιος υπάλληλος αν δεν είχε επαρκή προσόντα και δεν ανταποκρινόταν «παντελώς εις τας απαιτήσεις της υπηρεσίας». Οι πρώτες καταχωρίσεις ήταν εξαντλητικές, οι λεπτομέρειες που καταγράφονταν αφορούσαν την εργασία αλλά και την προσωπική και οικογενειακή ζωή των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και την κοινωνικο-οικονομική τους κατάσταση. Όμως στην αξιολόγηση το μεγάλο μειονέκτημα ήταν οι προσωπικές σχέσεις, τα ρουσφέτια, οι σχέσεις των δημοσίων υπαλλήλων με το πολιτικό σύστημα και η πολιτική ισχύς του «προστάτη» τους. Με το πέρασμα του χρόνου, βέβαια, διαπιστώθηκε ότι στις αξιολογήσεις εισχωρούσε σαφέστατα και η προσωπική αντίληψη του αξιολογητή. Όσο λοιπόν οι σχέσεις μεταξύ αξιολογητή και αξιολογούμενου γίνονταν πιο προσωπικές τόσο οι απαιτήσεις άρχισαν να αμβλύνονται.
O κόμης Άρμανσμπεργκ
Έτσι η νομοθεσία τροποποιήθηκε μέχρι που φτάσαμε στα «φύλλα ποιότητος» που συντάσσονταν σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες τα τελευταία χρόνια, όπου τελικά, για να λέμε και την αλήθεια, όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι βαθμολογούνταν με «άριστα». Ακολούθησαν πολλές αντιπαραθέσεις για το ζήτημα της οργάνωσης του Δημοσίου και της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά εκείνα που κυριαρχούσαν σχεδόν πάντοτε ήταν η παλαιοκομματική και ψηφοθηρική αντίληψη των διορισμών που γίνονταν με απλοχεριά και της απαγόρευσης των απολύσεων προκειμένου να εξυπηρετηθούν κατά καιρούς διάφορες κομματικές σκοπιμότητες σε περι-
όδους πολιτικής έντασης ή κοινωνικών συγκρούσεων. Στο επόμενο φύλλο θα δούμε πώς φθάσαμε στη συνταγματική κατοχύρωση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1911, στη μερική άρση της μονιμότητας κατά την περίοδο του εθνικού διχασμού, προκειμένου να διωχθούν οι πολιτικοί του αντίπαλοι, ενώ στις αρχές του 1930 για πρώτη φορά άρχισε να εφαρμόζεται το μέτρο των υποχρεωτικών μετατάξεων, σε μια περίοδο λίγο μετά το οικονομικό κραχ του 1929, με την Ελλάδα να δανείζεται αφειδώς και να είναι και πάλι κάτω από τον οικονομικό έλεγχο των Ευρωπαίων δανειστών της.
Οι ιστορίες αυτές προέρχονται από κείμενα του ιστορικού ερευνητή και δημοσιογράφου Λευτέρη Σκιαδά, εκδότη της εφημερίδας «ΜΙΚΡΟΣ ΡΩΜΗΟΣ», www.mikros-romios.gr, τηλ.: 210 3426833.
46
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 AYΓOYΣΤΟΥ 2013
Θέμα
www.topontiki.gr
Μεταναστευτική «βόμβα» Η Αμυγδαλέζα αποκαλύπτει ένα ανθρώπινο και... πολιτικό δράμα
Σημαίες ευκαιρίας σηκώνονται στο όνομα της αντιμετώπισης ενός προβλήματος που συνεχώς θεριεύει
Ο
... «συγχρονισμός» ανέκαθεν αποτελούσε μία από τις αδυναμίες της ελληνικής πολιτικής και κοινωνίας. Εξ ου και η φράση που πριν από χρόνια έκανε θραύση στα ανέκδοτα: «Ας συγχρονιστούμε λίγο, γιατί... δεν μας βλέπω καλά». Δυστυχώς για τον Αντώνη Σαμαρά, τα σοβαρά επεισόδια στο Κέντρο Κράτησης Μεταναστών στην Αμυγδαλέζα σημειώθηκαν 48 ώρες μετά την «πανηγυρική» συνάντησή του με τον Μπάρακ Ομπάμα. Χάθηκε έτσι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον Έλληνα πρωθυπουργό να ρωτήσει τον Αμερικανό Πρόεδρο για τους λόγους που τον ώθησαν να προωθήσει τη νομιμοποίηση 11 εκατομμυρίων μεταναστών, οι οποίοι ζουν παράνομα στις ΗΠΑ. Μια ενέργεια υψηλού πολιτικού ρίσκου, που μπορεί να συνάντησε σωρεία αντιδράσεων από τη σκληροπυρηνική πλευρά των Ρεπουμπλικανών, αλλά εντούτοις πέρασε με συντριπτική πλειοψηφία (68 υπέρ έναντι 32 κατά στη Γερουσία) και υπολογίζεται ότι θα συνεισφέρει στην περαιτέρω ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Έτσι και οι συνεργάτες του Αντώνη Σαμαρά δεν θα έμπαιναν στη διαδικασία να διαρρεύσουν στον κυριακάτικο Τύπο πως στο πλαίσιο του... «Ανένδοτου» (γιατί όχι και... «Ανέκδοτου»), που ετοιμάζεται να κηρύξει από τον Σεπτέμβριο η Ν.Δ. στη Χρυσή Αυγή
– με απώτερο σκοπό την επιστροφή των «απολωλότων» ψηφοφόρων της – είναι και ο διωγμός, από τα πάτρια εδάφη, τουλάχιστον «500.000 λαθρομεταναστών»! Όχι τυχαία, αφού το μεταναστευτικό και η οικονομική κρίση είναι οι δύο βασικές αιτίες της «εκτόξευσης» του νεοναζιστικού κόμματος στις εκλογές και τις δημοσκοπήσεις. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα τον Φεβρουάριο του 2013 ο τότε υφυπουργός Εσωτερικών Χαράλαμπος Αθανασίου, ο αριθμός των νόμιμων μεταναστών - υπηκόων τρίτων χωρών (εκτός Ε.Ε.) στην Ελλάδα ανέρχεται σε 537.237 άτομα. Σχεδόν ίσος είναι ο αριθμός (577.900) των παρανόμως εισελθόντων αλλοδαπών που συνελήφθησαν από την Ελληνική Αστυνομία μεταξύ των ετών 2008-2012. Όσον αφορά τον αριθμό των μεταναστών που ζουν στην Ελλάδα χωρίς να διαθέτουν άδεια παραμονής, η απάντηση του Αθανασίου ήταν πως «η ελληνική πολιτεία δεν διαθέτει τους μηχανισμούς για την ακριβή καταγραφή τους»... Ανεπίσημοι και πρόχειροι υπολογισμοί ανεβάζουν τον αριθμό των λαθρομεταναστών που ζουν αυτή την περίοδο στην Ελλάδα στο 1,5 εκατομμύριο.
Διεθνής διαπόμπευση Τα όσα συνέβησαν το Σάββατο το βράδυ στην Αμυγδαλέζα δεν αποτελούν πλέον είδηση. Οι συνθήκες διαβίωσης των 5.457 αλλοδαπών (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για τον «Ξένιο Δία») στα επτά Κέντρα Κράτησης που λειτουργούν στη χώρα – καθώς και όσων παραμένουν επί μήνες στοιβαγμένοι στα κρατητήρια των τοπικών τμημάτων και της Διεύθυνσης Αλλοδαπών περιμένοντας τη σειρά τους – έχουν επανειλημμένα καταγραφεί από Διεθνείς Οργανισμούς για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αναρίθμητες είναι οι εκθέσεις των επιτρόπων και τα δημοσιεύματα που διαπομπεύουν την Ελλάδα παρομοιάζοντας τα Κέντρα Προαναχωρησιακής Κράτησης Αλλοδαπών της ΕΛ.ΑΣ. με «ευρωπαϊκά Γκουαντάναμο». Επεισόδια ανάλογα με αυτά του περασμένου Σαββάτου είχαν επαναληφθεί τον περασμένο Απρίλιο στην Κόρινθο, όταν, μεταξύ των κρατουμένων, είχε διαρρεύσει η πληροφορία για «παράταση της κράτησής τους» από οκτώ σε δώδεκα μήνες. Άγριες συμπλοκές, που είχαν ως συνέπεια τον τραυματισμό δεκάδων κρατουμένων και δύο αστυ-
νομικών, καθώς και τη σχεδόν ολοσχερή καταστροφή δύο κτηρίων εξαιτίας πυρκαγιάς, σημειώθηκαν τον Νοέμβριο του 2012 και στο Κέντρο Κράτησης Αλλοδαπών στην Κομοτηνή.
Κέντρα - πυριτιδαποθήκες Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων – που συχνά πέφτουν θύματα κακοποίησης από τους άπειρους και ανεκπαίδευτους αστυνομικούς στους οποίους έχει ανατεθεί η φύλαξή τους –, οι επιδημίες που θερίζουν και, κυρίως, το άγνωστο μέλλον έχουν μετατρέψει τα κέντρα κράτησης σε «πυριτιδαποθήκες» που κατά διαστήματα «αναφλέγονται» και εκρήγνυνται. Το αρχικό πλάνο, που είχε καταρτίσει τον Απρίλιο του 2012 ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, προέβλεπε την κράτηση των αλλοδαπών για έξι μήνες στα κέντρα κράτησης και στη συνέχεια την επαναπροώθησή τους στις χώρες καταγωγής. Μόνο που οι οργανωτές του πλάνου δεν είχαν υπολογίσει την απροθυμία των περισσότερων κρατών να δεχθούν πίσω τους υπηκόους τους. Παράλληλα, σημαντική καθυστέρηση παρατηρείται στην ταυτοποίηση των στοιχείων όσων συλλαμβάνονται, καθώς και στην αποδοχή ή απόρριψη αυτών που αιτούνται πολιτικό άσυλο. Επιπλέον, όλο και σπανιότερα βλέπουν το «φως της δημοσιότητας» οι απόπειρες αυτοκτονίας κρατουμένων: ανθρώπων απελπισμένων που, βλέποντας το όνειρό τους για μια καλύτερη ζωή να μετατρέπεται σε εφιάλτη, ζητούν απεγνωσμένα να επιστρέψουν πίσω, ούτως ώστε, όπως λένε, «να πεθάνουν στις πατρίδες τους». Ακόμη κι αυτό, όμως, φαντάζει αβέβαιο. Εν μέσω όλων αυτών, ανώτεροι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. εκφράζουν πλέον ανοικτά την ανησυχία τους σχετικά με ακραίες φωνές που αναπτύσσονται μεταξύ των αλλοδαπών, που παρακινούν τους υπόλοιπους σε μια γενική εξέγερση με απρόβλεπτες συνέπειες. Στο πλαίσιο αυτό, βεβαίως, δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν στο μεταναστευτικό μια πολιτική «ευκαιρία»: Η Χρυσή Αυγή ήδη την άρπαξε «από τα μαλλιά», η Ν.Δ. ήδη ποντάρει στο πιο δύσκολο και ευαίσθητο θέμα για να πάρει πίσω ό,τι έχασε προς τα (ακρο)δεξιά της, ενώ η Αριστερά αντιδρά μόνο ιδεολογικά και χωρίς κάποιο σχέδιο και όλοι μαζί τρέχουν πίσω από το πρόβλημα, το οποίο εν τω μεταξύ παίρνει όλο και πιο εκρηκτικές διαστάσεις. Μέχρι να κάνει «μπουμ» και να τρέχουμε...
48
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
οικονομία
Ανασφάλιστοι και κακοπληρωμένοι Γενικεύονται αδήλωτη εργασία και μειώσεις κάτω από τον βασικό q
Υ
περδιπλασιάστηκαν οι μετατροπές συμβάσεων εργασίας από πλήρους απασχόλησης σε εκ περιτροπής εργασία μονομερώς από τον εργοδότη το πρώτο εξάμηνο του 2013... Ακόμη χειρότερα, σύμφωνα με το ΣΕΠΕ, από 25% το 2010 και 30% το 2011, η αδήλωτη εργασία έφθασε στο 38,2% το 2012 και 38,4% το πρώτο εξάμηνο του 2013. Και να σκεφτεί κανείς ότι τα στοιχεία αυτά είναι απλώς ενδεικτικά, αφού οι έλεγχοι γίνονται στοχευμένα σε χώρους για τους οποίους υπάρχουν πληροφορίες ή καταγγελίες. Η ΓΣΕΕ εκτιμά ότι 550.000 ανασφάλιστοι εργαζόμενοι έχουν ως αποτέλεσμα ετήσιες απώλειες εσόδων από φόρους της τάξης των 3 δισ. ευρώ, ενώ οι απώλειες για τα ασφαλιστικά ταμεία είναι περίπου 350 εκατ. ευρώ. Πάντως οι επιθεωρητές εργασίας διενήργησαν, φέτος, 19.000 ελέγχους. Τα πρόστιμα που επιβάλλονται στους παραβάτες εργοδότες ξεκινούν από 500 ευρώ, ενώ μπορούν να υπερβούν και τα 50.000 ευρώ, ανάλογα με την παράβαση. Όσο για τη θερινή περίοδο, τείνει να εξελιχθεί σε μάστιγα η ανασφάλιστη εργασία στην Ελλάδα, καθώς κατόπιν ελέγχων εντοπίστηκε ανασφάλιστος ο ένας στους τρεις εργαζομένους σε τουριστικές επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένα, όπως ανακοινώθηκε, κλιμάκια ελεγκτών της ΕΥΠΕΑ ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, με τη συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας, πραγματοποιούν επαναλαμβανόμενους ελέγχους σε όλα τα τουριστικά θέρετρα με στόχο τον εντοπισμό της ανασφάλιστης εργασίας στις εποχικές επιχειρήσεις (ταβέρνες, μπαρ, μεζεδοπωλεία, νυχτερινά κέντρα, ξενοδοχεία, θαλάσσια σπορ, τουριστικά γραφεία), επιβάλλοντας μεγάλα πρόστιμα στους παραβάτες εργοδότες. Συνολικά τον Ιούνιο 2013 ελέγχθηκαν 1.345 επιχειρήσεις και καταγράφηκαν 1.680 ανασφάλιστοι εργαζόμενοι σε σύνολο 4.818.
Εκβιασμοί και παρακαλετά Εν τω μεταξύ εντείνονται οι αναφορές ότι η ανασφάλιστη εργασία «δίνει και παίρνει» όχι μόνο στις τουριστικές ζώνες, όπου είναι συνηθισμένη, αλλά παντού. Άλλοτε είναι η εκβιαστική απαίτηση του εργοδότη, άλλοτε η παράκληση του προσωρινά εργαζόμενου, που δεν βλέπει πια καμιά ανταποδοτικότητα στις κρατήσεις που θα πλήρωνε ως ασφαλισμένος, προτιμώντας εν τη παλάμη λίγα περισσότερα ψίχουλα του μαύρου ψωμιού του... Την ίδια ώρα ένα νέο τοπίο έχει δια-
Υπό εξαφάνιση οι κλαδικές συμβάσεις
www.topontiki.gr
Πτώση σε ποτά αναψυκτικά Αντιμέτωπη με μειωμένη ζήτηση, ακόμη μία χρονιά, βρίσκεται το 2013 η ελληνική βιομηχανία αναψυκτικών, χυμών και εμφιαλωμένων νερών, η οποία το 2012, σε συνθήκες πτώσης της συνολικής παραγωγής της, κατέγραψε μειωμένες, σε σύγκριση με το 2011, ζημιές. Ωστόσο, οι εξελίξεις ανά κατηγορία προϊόντων διαφοροποιούνται, ενώ, παρά τις συνολικές ζημιές του τομέα, αρκετές επιχειρήσεις εξακολουθούν να καταγράφουν θετικά οικονομικά αποτελέσματα, τα οποία επισκιάζονται από τις ζημιές των μεγαλύτερων επιχειρήσεων που κυριαρχούν στην αγορά. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), ο όγκος της παραγωγής αναψυκτικών αυξήθηκε το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους κατά 12,7%, αλλά σε επίπεδα που είναι 14,5% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα της ίδιας χρονικής περιόδου του 2005. Μολονότι η χρονική περίοδος αυτή δεν θεωρείται αντιπροσωπευτική για την ετήσια εξέλιξη της παραγωγής, η ανάκαμψη αυτή ενδέχεται να αντανακλά τάσεις σταθεροποίησης της παραγωγής αναψυκτικών, η οποία το 2012 παρουσίασε μείωση της τάξεως του 9%. Το ίδιο χρονικό διάστημα η παραγωγή χυμών φρούτων και λαχανικών, που είχε αυξηθεί περίπου κατά 6% το 2012, μειώθηκε κατά 19,8%, σε επίπεδα που είναι 23,9% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα της ίδιας χρονικής περιόδου του 2005. Επίσης η παραγωγή μεταλλικών και αεριούχων νερών που δεν έχουν γλυκαθεί ή χρωματιστεί μειώθηκε το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους κατά 13,3%, σε επίπεδα που είναι 27,4% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του ίδιου πενταμήνου του 2005, ενώ το 2012 είχε παρουσιάσει μείωση της τάξης του 14%. Ο τομέας εμφάνισε το 2012, σε σύγκριση με το 2011, μειωμένες καθαρές ζημιές (40,35 εκατ. ευρώ), ίσες προς το 4,5% περίπου των συνολικών εσόδων του (5,5% το 2011), σε συνθήκες μείωσης των εσόδων του κατά 8% και πτώσης του μεικτού περιθωρίου κέρδους του κατά 5,4 εκατοστιαίες μονάδες (29,6% από 35%).
μορφωθεί στην αγορά εργασίας, με σχεδόν ανύπαρκτες κλαδικές συμβάσεις και με το φράγμα του κατώτατου μισθού να έχει σπάσει για 700.000 εργαζομένους που αμείβονται με λιγότερα από 586 ευρώ τον μήνα. Μόνο το 2012 πάνω από 45.000 εργαζόμενοι αναγκάστηκαν να στραφούν από την πλήρη στη μερική απασχόληση με αποτέλεσμα να δουν τις αποδοχές τους να μειώνονται. Πέρυσι επίσης ξεπέρασαν τις 35.000 οι συμβάσεις που μετατράπηκαν σε εκ περιτροπής εργασία είτε με τη συμφωνία των εργαζομένων είτε με μονομερή απόφαση του εργοδότη. Με ποσά μικρότερα του κατώτατου μισθού αμείβονται επίσης οι νέοι κάτω των 25 χρόνων και όσοι συμμετέχουν σε επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης. Για την πλειονότητα των εργαζομένων παρελθόν αποτελούν οι κλαδικές συμβάσεις, με αποτέλεσμα οι μέσοι μισθοί να πλησιάζουν όλο και περισσότερο τα κατώτατα όρια. Από τον Ιανουάριο έως και τον Νοέμβριο του 2012 πάνω από 90.000 εργαζόμενοι υπέγραψαν επιχειρησιακές συμβάσεις σε 756 επιχειρήσεις. Οι μειώσεις των μισθών ήταν κατά μέσο όρο 19,2%. Περισσότεροι από 240.000 εργαζόμενοι υπέγραψαν ατομικές συμβάσεις σε 68.306 επιχειρήσεις, ενώ οι μειώσεις των μισθών έφτασαν κατά μέσο όρο το 22,1%.
49
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Οικονομία
www.topontiki.gr
Με τιμές για πλούσιους το τραπέζι των φτωχών Γάλα, τυρί, αυγά και δημητριακά ακριβότερα από τον μέσο όρο της Ευρώπης
q
Ο
ι ακριβότερες χώρες στην Ε.Ε. σε γάλα, τυρί και αυγά είναι η Ελλάδα και η Κύπρος, ενώ αρκετά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο διαμορφώνονται οι τιμές στο ψωμί και στα δημητριακά, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Ειδικά για την Ελλάδα, η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία αναφέρει πως το 2012 οι τιμές των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών διαμορφώθηκαν λίγο πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, στο 104%. Οι τιμές σε γάλα, τυρί και αυγά έφτασαν το 132% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, οι τιμές στο ψωμί και στα δημητριακά το 115% και οι τιμές στα αλκοολούχα ποτά το 131%. Χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο διαμορφώθηκε η τιμή του κρέατος (91%) και του καπνού (74%). ♦ Οι υψηλότερες τιμές σε τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά στην Ε.Ε. διαμορφώθηκαν στη Δανία (143%), στη Σουηδία (124%), στην Αυστρία (120%), στη Φινλανδία (119%), στην Ιρλανδία (118%) και στο Λουξεμβούργο (116%). ♦ Οι χαμηλότερες τιμές καταγράφηκαν στην Πολωνία (61%), στη Ρουμανία (67%), στη Βουλγαρία (68%) και στη Λιθουανία (77%).
♦ Οι ακριβότερες τιμές της Ε.Ε. στο γάλα, το τυρί και τα αυγά σημειώθηκαν στην Κύπρο (141%), στην Ελλάδα (132%) και στην Ιταλία (126%). ♦ Οι υψηλότερες τιμές στο ψωμί και στα δημητριακά σημειώθηκαν στη Δανία (159%), στη Σουηδία (135%), στην Αυστρία (134%), στη Φινλανδία (130%), στην Κύπρο (121%), στο Λουξεμβούργο (118%) και στην Ελλάδα (115%). ♦ Οι υψηλότερες τιμές στην Ε.Ε. στο κρέας σημειώθηκαν στην Αυστρία και στη Δανία (132%), στο Λουξεμβούργο (129%), στη Γερμανία (128%), στη Σουηδία (126%) και στη Γαλλία (123%). ♦ Οι υψηλότερες τιμές στον καπνό καταγράφηκαν στην Ιρλανδία (199%), στη Μ. Βρετανία (194%), στη Σουηδία (132%) και στη Γαλλία (129%) και οι χαμηλότερες στην Ουγγαρία (52%), στη Λιθουανία (55%), στη Βουλγαρία (56%) και στην Πολωνία (58%). Τέλος, στα αλκοολούχα ποτά οι τιμές της Ε.Ε. διαμορφώθηκαν από 67% του μέσου κοινοτικού όρου στη Βουλγαρία έως 175% στη Φινλανδία και 162% στην Ιρλανδία.
Ψωνίζουμε 20% λιγότερο Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με στοιχεία των Καταναλωτών Ενώσεων, οι Έλληνες έχουν λιγοστέψει τα ψώνια τους στο σούπερ μάρκετ κατά 20% σε σχέση με πέρυσι. Την ίδια ώρα, προκειμένου να βρουν το φθηνότερο καλάθι αγορών, συγκρίνουν, πληροφορούνται και επιλέγουν για τις προσφορές όλο και περισσότερες από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Είναι χαρακτηριστικό ότι περίπου οκτώ στους 10 Έλληνες (82%) αγοράζουν πλέον λιγότερα προϊόντα και αυτά σε προσφορά σε σχέση με το διάστημα πριν από την οικονομική κρίση. Παράλληλα, το 72% επισημαίνει ότι η συνήθεια αυτή είναι προσωρινή και θα αλλάξει όταν ξεπεραστεί η κρίση. Ανάλογο ποσοστό (80%) δηλώνει ότι συγκρίνει περισσότερο τις τιμές ανάμεσα στα προϊόντα σε σχέση με το παρελθόν, ενώ έξι στους 10 καταναλωτές (62%) εξομολογούνται ότι αναζητούν πλέον πιο εντατικά προσφορές μέσω προωθητικών φυλλαδίων των αλυσίδων σούπερ μάρκετ καθώς και στο Διαδίκτυο.
Μόνο κρέας και καπνός κινούνται χαμηλότερα
Περιορισμός και στα τρόφιμα Σε αναγκαστικό περιορισμό των εξόδων τους ακόμη και για την αγορά ειδών πρώτης ανάγκης, όπως είναι τα τρόφιμα, έχει προχωρήσει ένας στους τέσσερις καταναλωτές. Σε έρευνα της Focus Bari απλώς επιβεβαιώνεται ότι από το 2009 το μηνιαίο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών έχει μειωθεί κατά 30% και πλέον. Για σημαντική μερίδα των νοικοκυριών βέβαια (τρία στα 10) η μείωση του οικογενειακού μηνιαίου εισοδήματος σε σχέση με το 2009 είναι μεγαλύτερη κι από 50%. Ταυτόχρονα, περίπου ένας στους τέσσερις (26,7%) δηλώνει ότι η οικογένειά του έχει πληγεί μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια με απώλεια εργασίας, ενώ μία στις 15 οικογένειες υποχρεώθηκε λόγω των οικονομικών συνθηκών σε αλλαγή κατοικίας (5,7%). Η μείωση των δαπανών στα νοικοκυριά προκειμένου να αντεπεξέλθουν αφορά τόσο τα καθημερινά μικροέξοδα όσο και τις μεγαλύτερες αγορές. Οι τομείς στους οποίους έγιναν οι μεγαλύτερες περικοπές εξόδων (δηλαδή οι τομείς στους οποίους το κοινό δηλώνει ότι λόγω της κρίσης έχει περιορίσει σε μεγάλο βαθμό ή έχει κόψει τελείως την κατανάλωση προϊόντων / υπηρεσιών) είναι η ένδυση και η υπόδηση (70,2%), οι αγορές για το σπίτι και τα έξοδα συντήρησής του (70,4%), η ψυχαγωγία (70,2%), τα καθημερινά μικροέξοδα (69,5%), τα ταξίδια και οι διακοπές (65,9%) και τα έξοδα μετακίνησης (61,6%). Τα είδη διατροφής έχουν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό από το 25,4% του κοινού. Παράλληλα ο καταναλωτής έχει εστιάσει πλέον την προσοχή του «μόνο στα απαραίτητα», όπως δηλώνει ο ίδιος, έπειτα από προσεκτική «επανεξέταση αναγκών». Η «αναζήτηση εναλλακτικών» πριν από την αγορά ενός προϊόντος παραμένει βασική παράμετρος στην καταναλωτική του συμπεριφορά, ενώ (σε σχέση με τρία χρόνια πριν) πολύ περισσότεροι δηλώνουν στροφή προς τα προϊόντα «ιδιωτικής ετικέτας» και την εκμετάλλευση εκπτώσεων και προσφορών στα επώνυμα προϊόντα. Λόγω της κρίσης, η δυνατότητα αποταμίευσης των Ελλήνων καταναλωτών φθίνει, καθώς μόνο ένας στους επτά το κάνει πλέον.
50
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
ν ώ π ω
α ι μ ο ν ο οικ
www.topontiki.gr
στην
Ασφυκτικές είναι οι πιέσεις που ασκεί η τρόικα για την περαιτέρω μείωση των δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, τη στιγμή που η κυβέρνηση πιέζει τους τραπεζίτες να ανοίξουν τη στρόφιγγα των χορηγήσεων, ώστε να πάρει μπρος η πραγματική οικονομία. Στόχος των πιέσεων αυτών είναι να υποχωρήσουν οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος στη χώρα μας. Η τρόικα έχει ζητήσει την καταγραφή στα σχέδια αναδιάρθρωσης των τεσσάρων συστημικών τραπεζών – Εθνική, Πειραιώς, Alpha και Eurobank – ενός σαφούς σχεδίου που θα επιταχύνει τους ρυθμούς απομόχλευσης των δανειακών τους χαρτοφυλακίων. Στις προτεραιότητες βρίσκεται η μείωση των χορηγήσεων σε κλάδους και αγορές όπου οι κίνδυνοι για τους τραπεζικούς ισολογισμούς είναι μεγαλύτεροι.
Τρυ
Απογράφουν τους εργαζόμενους
Σ
ε δίμηνη απογραφή όσων απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα – με πλήρη στοιχεία καθώς και με τους όρους αμοιβής και εργασίας τους – προχωρεί το υπουργείο Εργασίας από τις 15 Σεπτεμβρίου. Ο στόχος του υπουργείου, επισήμως, είναι να δημιουργηθεί ηλεκτρονικό αρχείο για την παρακολούθηση και τον έλεγχο, σε πραγματικό χρόνο, της αδήλωτης εργασίας και των καταστρατηγήσεων στην αγορά εργασίας. Τη διενέργεια της ειδικής απογραφής και τη δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης με όλα τα δεδομένα που θα αξιοποιηθούν στη «μάχη» κατά της καλπάζουσας εισφοροδιαφυγής και τους ελέγχους για την αδήλωτη εργασία (απασχόληση ανασφάλιστων, δήλωση λιγότερων ημερών ασφάλισης από τις πραγματικές ή χαμηλότερων μισθών για την καταβολή μικρότερων ασφαλίστρων) προανήγγειλε ο Γιάννης Βρούτσης. Όλα τα δεδομένα της απογραφής θα «κουμπώσουν» με τα στοιχεία που ήδη υποχρεούνται να υποβάλουν ηλεκτρονικά (και θα συνεχίσουν) στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, το ΙΚΑ και τον ΟΑΕΔ οι επιχειρήσεις (αναγγελία πρόσληψης, απόλυσης, οικειοθελούς αποχώρησης, μετατροπές συμβάσεων), τις καταστάσεις προσωπικού (περιλαμβάνουν τις ατομικές συμβάσεις) κ.ά. Η βάση των δεδομένων αυτών θα υποστηρίξει πιο αποτελεσματικά τους ελέγχους για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας που θα γίνονται από το αναβαθμισμένο επιχειρησιακά – στα πρότυπα του ΣΔΟΕ – Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας που θα έχει τη συνδρομή και της οικονομικής αστυνομίας. Η εντατικοποίηση των ελέγχων και η αναζήτηση εσόδων από τη «μαύρη» εργασία θεωρείται από το
q
Τα λιμάνια Τα λιμάνια του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και της Αλεξανδρούπολης συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον για το σύνολο των δραστηριοτήτων τους, σύμφωνα με σχετική μελέτη σκοπιμότητας που έχει στα χέρια του το ΤΑΙΠΕΔ. Αυτό συνεπάγεται ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα επιλέξει – εκτός απροόπτου – τη λύση της απευθείας πώλησης πλειοψηφικού ποσοστού στους ενδιαφερομένους που θα συμμετάσχουν στους σχετικούς πλειοδοτικούς διαγωνισμούς και δεν θα ακολουθήσει την οδό της παραχώρησης επιμέρους δραστηριοτήτων.
άρας: Γ. Στουρν ι φτάσει ητα έχε «Η λιτότ ης. Το όποιο τ στα όριά κενό υπάρξει, μικό ο ν ιο σ ο θεί» δημ α διορθω μπορεί ν
τυράκια ¸ Από τους περίπου 100.000 ιδιοκτήτες εστιατορίων, το ειδικό σήμα που πιστοποιεί τη μείωση τιμών το έχουν προμηθευτεί περίπου 11.000… Η ΓΣΕΒΕΕ εκτιμά ότι οι επιχειρήσεις εστίασης που θα έχουν παραλάβει το σήμα, θα φτάσουν και πιθανόν να ξεπεράσουν τις 30.000.
¸ Στο «κόκκινο» βρίσκονται οι 380.000 εμποροβιοτέχνες, οι οποίοι έλαβαν από τα μέσα της περασμένης εβδομάδας κατασχετήρια έναντι χρεών από τον ΟΑΕΕ, με τον όρο να ρυθμίσουν τα χρέη τους μέσα στις επόμενες 10 ημέρες, τη στιγμή που βρίσκονται σε απεργία οι εργαζόμενοι του Ταμείου.
...και φάκες υπουργείο μονόδρομος και για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού, καθώς: u Η εισφοροδιαφυγή αυξάνεται εν μέσω της ύφεσης, όπως δείχνουν οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι του ΣΕΠΕ και του ΙΚΑ (από 26,8% το 2010 στο 36%) στερώντας έσοδα άνω των 6 δισ. ευρώ από τα ασφαλιστικά ταμεία και επιτείνοντας τις συνθήκες του αθέμιτου ανταγωνισμού. u Τα έσοδα από τους «ενεργούς» ασφαλισμένους μειώνονται λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης της ανεργίας, των ελαστικών μορφών απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής εργασία) αλλά και τις μειώσεις των μισθών που οδηγούν σε μικρότερες κρατήσεις υπέρ των ταμείων.
«Spiegel»: «Νέο δάνειο για την Ελλάδα το 2014»
u Η τάση για αύξηση της μισθωτής απασχόλησης δεν έχει «παγιωθεί», αφού το πρώτο εξαήμερο του Αυγούστου το ισοζύγιο προσλήψεων - απολύσεων ήταν αρνητικό σε όλη τη χώρα κατά 1.436 θέσεις εργασίας. Οι προσλήψεις έφταναν τις 17.904 (10.488 με καθεστώς πλήρους απασχόλησης και 7.254 με μερική ή εκ περιτροπής εργασία) ενώ οι απολύσεις άγγιξαν τις 19.340. Στατιστικά, πάντως, το ισοζύγιο της απασχόλησης γίνεται, κάθε χρόνο, αρνητικό από τον Αύγουστο, καθώς δεν γίνονται πολλές προσλήψεις τον μήνα αυτό. Επιπλέον το σύστημα «παραλείπει» την – τραγική για τους εργαζόμενους – φετινή τουριστική περίοδο. Τυχαίο; Μάλλον όχι...
q
¸ Σε ανοιχτό πόλεμο με επιχειρηματίες της νύχτας και την προκλητική φοροδιαφυγή βρίσκεται το υπουργείο Οικονομικών, που σχεδιάζει πλέον να επιβάλλεται και φυλάκιση, εκτός από λουκέτο, σε αυτές τις περιπτώσεις.
¸ Υπολογίζεται ότι ο τζίρος των κέντρων ψυχαγωγίας και διασκέδασης που δεν «περνά» από την εφορία ξεπερνά ετησίως τα 10 δισ. ευρώ! Το ύψος του ποσού φοροδιαφυγής μεταφράζεται ως απώλειες εσόδων από τα κρατικά ταμεία που αγγίζουν τα 3 δισ. ευρώ ανά έτος.
q
Δόσεις για τα αυθαίρετα
Άνοιγμα λογαριασμών
Με δόσεις που θα μπορούν να φτάσουν τις 102 – και σε κάποιες περιπτώσεις δεν θα ξεπερνούν τα 50 ευρώ – αναμένεται να τακτοποιήσουν οι ενδιαφερόμενοι τα αυθαίρετα κτίσματά τους, σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο του υπουργείου Περιβάλλοντος που ψηφίστηκε στη Βουλή. Ωστόσο, για κτήρια που παρουσιάζουν μεγάλες αυθαιρεσίες, θα ισχύσει... μόνο η αναστολή κατεδάφισης για 30 χρόνια. Παράλληλα, προβλέπονται σημαντικές εκπτώσεις στα πρόστιμα των ιδιοκτητών που είναι άνεργοι ή ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.
Περισσότερους από 25.000 ελέγχους σε επιχειρήσεις, επαγγελματίες αλλά και απλούς πολίτες που κρύβουν συστηματικά εισοδήματα θα πραγματοποιήσει έως το τέλος του έτους το ΣΔΟΕ προκειμένου – όπως λένε οι αρμόδιοι – να γεμίσουν τα δημόσια ταμεία και να απομακρυνθεί κάθε ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων. Η φοροδιαφυγή έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, με τους ελεγκτές να μην προλαβαίνουν να κόβουν πρόστιμα σε καταστήματα, εστιατόρια και κέντρα διασκέδασης που βρίσκονται σε τουριστικές περιοχές. Το μήνυμα που στέλνει η πολιτική ηγεσία στους φορολογούμενους είναι σαφές: «Ζητάτε αποδείξεις για να μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές». Αιχμή του δόρατος όλων των ελέγχων που θα πραγματοποιηθούν το επόμενο διάστημα θα αποτελέσει το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών προκειμένου να έρθουν στην επιφάνεια αδήλωτα εισοδήματα και να φορολογηθούν.
51
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
Θέματα
www.topontiki.gr
Τεράστια φούσκα
Ε
ε ς κτό
υ ο χ λέ γ
Μια ανάλυση των «Financial Times» για την οριακή κατάσταση των ευρωτραπεζών
Η
καθημερινή συζήτηση για τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας πρόσφατα έχει εμπλουτιστεί από την απαίτηση της τρόικας να μειωθούν δραματικά τα παρεχόμενα δάνεια και στο ίδιο πλαίσιο οι επιτηρητές της ελληνικής οικονομίας απαιτούν την απαλλαγή των ελληνικών τραπεζών από τα δάνεια, τα οποία καλούνται να πουλήσουν ακόμη και στο 20% της ονομαστικής τους αξίας. Αξίζει τον κόπο να ρίξουμε μια ματιά στην ενδιαφέρουσα άποψη του αναλυτή Christopher Thompson για το είδος και το μέγεθος του προβλήματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που δημοσιεύθηκε στους «Financial Times», όπως μεταφράστηκε από την έγκυρη ελληνική ιστοσελίδα eyro2day.gr: «Οι μεγάλες τράπεζες της Ευρώπης θα πρέπει να περικόψουν ενεργητικά ύψους 661 δισ. ευρώ και να παραγάγουν 47 δισ. ευρώ σε φρέσκα κεφάλαια τα επόμενα πέντε χρόνια, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις επικείμενες ρυθμίσεις, οι οποίες έχουν στόχο να μειώσουν τις πιθανότητες να χρειαστεί να πληρώσουν κι άλλο πακέτο διάσωσης οι φορολογούμενοι. Τα στοιχεία εντάσσονται σε ανάλυση της βρετανικής Royal Bank of Scotland – που ξεχωρίζει την Deutsche Bank, την Crédit Agricole και την Barclays ως τις τράπεζες που χρειάζονται περισσότερο φρέσκα κεφάλαια –, η οποία υπογραμμίζει ότι έπειτα από πέντε χρόνια κρίση οι ευρωπαϊκές τράπεζες παραμένουν “πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν”. Συνολικά, ο τραπεζικός κλάδος θα πρέπει να ξεφορτωθεί ενεργητικό 3,4 τρισ. ευρώ έως το 2018 για να συμμορφωθεί με τις ρυθμίσεις της Βασιλείας ΙΙΙ περί επάρκειας κεφαλαίων και μόχλευσης, σύμφωνα με την RBS. Το βάρος είναι πολύ μεγαλύτερο για τις μικρότερες τράπεζες, που πρέπει να ξεφορτωθούν 2,6 τρισ. ευρώ από τους ισολογισμούς τους, γεγονός που εγείρει φόβους ότι θα προκληθεί κάθετη μείωση στον δανεισμό προς τις μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις. “Υπάρχει υπερβολικά πολύ χρέος σε όλες τις οικονομίες της Ευρώπης και αυτό αποδεικνύεται στους ισολογισμούς των τραπεζών” σχολιάζει ο James Chappell, αναλυτής της τράπεζας Berenberg. “Το μείζον ζήτημα είναι ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να μην έχουν αρκετά κεφάλαια ώστε να διαγράψουν αυτά τα δάνεια”. Οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν ήδη συρρικνώσει τους ισολογισμούς τους κατά 2,9
τρισ. ευρώ από τον Μάιο του 2012 – μέσω μειώσεων των χορηγήσεων, με επαναγορές, παράγωγα συμβόλαια, καθώς και μέσω πωλήσεων δευτερευουσών δραστηριοτήτων –, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η Deutsche Bank πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θα προσπαθήσει να μειώσει τα ενεργητικά της περίπου κατά το ένα πέμπτο μέσα σε δυόμισι χρόνια. Η Barclays, που ανακοίνωσε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 5,8 δισ. στερλινών τον περασμένο μήνα, είπε ότι θέλει να συρρικνώσει τον ισολογισμό της κατά 65-80 δισ. στερλίνες. Τα ενεργητικά του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα αξίζουν 32 τρισ. ευρώ, δηλαδή έχουν μέγεθος υπερτριπλάσιο από το ΑΕΠ της ευρωζώνης. Ωστόσο, η Bridget Gandy της Fitch τονίζει ότι η ίδια η επικέντρωση των ρυθμιστικών αρχών στο μέγεθος και στη μόχλευση, στα δάνεια δηλαδή των τραπεζών, είναι εσφαλμένη. “Αν οι τράπεζες υποχρεώνονται να χρησιμοποιήσουν συντελεστή μόχλευσης, τότε ο μόνος τρόπος που έχουν για να γίνουν πιο κερδοφόρες είναι να αναλάβουν περισσότερους κινδύνους στα ενεργητικά που κατέχουν” σχολιάζει. “Πρέπει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στην κεφαλαιακή κάλυψη των ριψοκίνδυνων ενεργητικών και στη μόχλευση, ο κίνδυνος δεν είναι το μέγεθος”. Η τραπεζική απομόχλευση έχει ήδη προκαλέσει αρνητικό ρεκόρ στις εκδόσεις ομολόγων από τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Η πτώση αντικατοπτρίζει επίσης τον αυξημένο κίνδυνο “υποχρεωτικής συμμετοχής” των πιστωτών αν καταρρεύσει μια τράπεζα, μετά τη μεταρρύθμιση που επέβαλε η Ευρώπη για να προστατευθούν οι φορολογούμενοι, στον τρόπο με τον οποίο θα σώζονται οι τράπεζες σε περίπτωση χρεοστασίου. Επίσης, ενώ τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν κάνει και πρόωρες αποπληρωμές των φθηνών δανείων που έλαβαν από την ΕΚΤ, στο πλαίσιο των μηχανισμών μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης για να καταπολεμηθεί η κρίση, οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις, ειδικά σε χώρες όπως η Ισπανία, διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικά δάνεια. Σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη ύφεση, οι επικριτές φοβούνται ότι οι τράπεζες επικεντρώνονται περισσότερο στην απομόχλευση, παρά στην αύξηση του δανεισμού, γεγονός που θα πλήξει την όποια προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης».
Αν εξαιρέσει κανείς μερικές μεμονωμένες περιπτώσεις, η εικόνα του Κοινοβουλίου αποτελεί κόλαφο για την αντιπροσωπευτική μας δημοκρατία
Υπάρχει ελπίδα;
Μ
έσα στον καταιγισμό των άδικων και ταυτόχρονα ανισόρροπων φόρων που επωμίζονται, ως μη ώφειλαν, οι ασθενέστερες τάξεις, υπάρχει μια επιπλέον αγωνία: αυτή η Οδύσσεια που ζούμε, έχει Ιθάκη; Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι πολίτες που προβληματίζονται σοβαρά για το τι συμβαίνει και για το τι μέλλει γενέσθαι, για το πού θα βγάλει αυτό το ταξίδι ή, ακόμα πιο συγκεκριμένα, αν θα προκύψει έστω και ένα μακροπρόθεσμο όφελος για τον τόπο… Τι θα αφήσει πίσω της αυτή η κρίση, εκτός από τις οδυνηρές συνέπειες στη ζωή μας; Το ανησυχητικό μέσα σε όλα τα άλλα είναι ότι κανείς από όσους συμμετέχουν στο σύστημα εξουσίας – πολιτικά κόμματα, ΜΜΕ, συνδικάτα, φατρίες, ισχυροί παράγοντες και οι συν αυτοίς – δεν μοιάζει διατεθειμένος να δεχτεί να αλλάξουν οι χρόνιες στρεβλώσεις αυτής της κοινωνίας. Συνεχίζοντας το ίδιο κομματικό βιολί, χρίζονται μνημονιακοί ή αντιμνημονιακοί και παρατάσσονται σε αντίπαλα στρατόπεδα, απ’ όπου ανταλλάσσουν απύθμενης θρασύτητας επιχειρήματα χυδαίου λαϊκισμού, αχαλίνωτης ανευθυνότητας, βλακωδών αναλύσεων, αντιαισθητικού λεξιλογίου. Το πιο απογοητευτικό δε από όλα είναι το κατάντημα της Βουλής, όπως αυ-
τό αποτυπώνεται σ’ όλες τις πολιτικές πτέρυγες. Αν εξαιρέσει κανείς μερικές μεμονωμένες περιπτώσεις, η εικόνα του Κοινοβουλίου αποτελεί κόλαφο για την αντιπροσωπευτική μας δημοκρατία. Η κρίση αποκάλυψε πρώτα την τραγική ανεπάρκεια του πολιτικού προσωπικού του Κοινοβουλίου, το όποιο αποδεικνύεται επιεικώς ανίκανο να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Έτσι, η εικόνα του μοιάζει να ανταποκρίνεται στο βομβαρδισμένο τοπίο των ρημαγμένων ζωών μας. Η εγκληματική ανεπάρκεια των εθνοπατέρων είναι έκδηλη. Έχοντας εντρυφήσει στη μικροπολιτική, στις μικροσυναλλαγές, στο φτηνό κουτσομπολίστικο πολιτικό πάρε - δώσε, στη μεταπρατική πολιτική, στο μικροπρεπές δούναι και λαβείν, δεν είναι σε θέση όχι μόνο να υψώσουν το ανάστημά τους – όντας νάνοι στην κυριολεξία –, άλλα ούτε να σταθούν με στοιχειώδη αξιοπρέπεια απέναντι στο δράμα του ελληνικού λαού. Ένα δράμα για το όποιο είναι υπεύθυνοι και στο οποίο δεν μετέχουν… Βασικό χαρακτηριστικό, η φτήνια. Πας να ξεφύγεις από τις πρωτοφανείς χυδαιότητες αγοραίων ψυχοπαθολογικών συμπεριφορών του πεζοδρομίου και βρίσκεσαι αντιμέτωπος με ιδεολογικούς στούρνους και τραμπούκους να πλειοδοτούν στην ασυναρτησία.
xenofonb@gmail.com
52
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
www.topontiki.gr
ΓΑΛΛΙΑ
Την εργασία... κλαίγανε Η Peugeot Citroen – λέει – θέλει, εκτός από τους 11.200 υπαλλήλους που θα απολύσει σε όλη την Ευρώπη μέχρι το 2014, να «διαπραγματευτεί» την ελαστικοποίηση του ωραρίου όσων θα παραμείνουν... Η Air France σκέφτεται να καταργήσει άλλες 2.500 έως 3.000 θέσεις εργασίας (εκτός από τους 5.600 εργαζόμενους που έχουν φύγει ήδη) σύμφωνα με τα συνδικάτα. Κατά τα άλλα, ο Γάλλος υπ. Οικονομικών, Πιερ Μοσκοβισί, είναι εξαιρετικά ικανοποιημένος από την πορεία της οικονομίας, αφού ανακοινώνει πως «το 2014 η χώρα θα επιστρέψει στους (αστρονομικούς) ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 0,8%». Εύγε!
Κόσμος
ΗΠΑ
Την πάτησαν αγρίως
Συμβάσεις με «μηδέν ώρες» Η «κινεζική» συμβολή των Βρετανών στο «τέλος της εργασίας»
Τα σαΐνια του αμερικανικού Fox News χτυπάνε το κεφάλι τους. Μετά τη «συνέντευξη» (που λέει ο λόγος) που πήρε η «δημοσιογράφος» Λόρεν Γκριν από τον μουσουλμάνο πανεπιστημιακό Ρεζά Ασλάν, που είχε «τολμήσει» (για να χρησιμοποιήσουμε το λεξιλόγιο του υπερσυντηρητικού καναλιού) να γράψει ένα βιβλίο για τον χριστιανισμό και τη ζωή του Χριστού, ήρθε η αναγνώριση! Όχι του Fox News, αλλά του... Ασλάν, του οποίου το βιβλίο έγινε ανάρπαστο, «σκαρφαλώνοντας στην πρώτη θέση των πωλήσεων μέσω Amazon και οδηγώντας τα βιβλιοπωλεία να υπερδιπλασιάσουν τις παραγγελίες τους.
ΝΤΟΥΜΠΑΪ
Επενδυτές της πλάκας Το Ντουμπάι αντιμετωπίζει κάποια... προβληματάκια. Συγκεκριμένα, φαίνεται πως θα αναγκαστεί να ακυρώσει την ανέγερση δεκάδων «υπερπολυτελών» συγκροτημάτων και να ξεπουλήσει όσο - όσο κάποια από τα κατασκευαστικά πρότζεκτ που ήδη υλοποιούνται – στο πλαίσιο των οποίων έχουν ήδη αγοράσει διαμερίσματα πολλοί «αστέρες» (μεταξύ των οποίων ο Ντέιβιντ Μπέκαμ, ο Μπραντ Πιτ και άλλοι). Βέβαια, οι διάσημοι που επένδυσαν χρήματα στο Ντουμπάι δεν θα μείνουν ξεκρέμαστοι. Οι αρχές αποφάσισαν ότι τα πρώτα χρήματα που θα συγκεντρώσουν από το ξεπούλημα, θα πάνε στην αποζημίωση των «ειδικών πελατών» τους. Αυτό θα πει υπεύθυνο κράτος – και επενδυτής στην... Ελλάδα!
Ο
πάτος δεν έχει... πάτο. Τουλάχιστον για τα εργασιακά. Μετά τις επιχειρησιακές και τις ατομικές συμβάσεις, τη μετατροπή των απανταχού μισθωτών σε «μπλοκάκηδες», την πάσης φύσεως μερική απασχόληση, τα «mini jobs» (με μισθολογικό πλαφόν τα 400 ευρώ) εκ Γερμανίας, τώρα θα μάθουμε – από τους Βρετανούς ως επί το πλείστον – και τις συμβάσεις με «μηδέν ώρες». Τι είναι πάλι αυτό το… «φρούτο»; Πρόκειται για άλλη μια φοβερή «εξέλιξη» της λεγόμενης ελαστικοποίησης του ωραρίου, κατά την οποία ο εργοδότης δεν υποχρεούται να ενημερώνει τον εργαζόμενο ούτε για πόσες μέρες ούτε για πόσες ώρες θα εργαστεί... και φυσικά δεν γίνεται πουθενά λόγος ούτε για ασφαλιστικές εισφορές, ούτε για ρεπό, ούτε για οτιδήποτε άλλο! Α, ναι, μοναδικός απαράβατος – και άτυπος – «κανόνας» των συμβάσεων αυτών είναι ο εξής – όπως μαρτυρούν οι χιλιάδες εργαζόμενοι που υποχρεώνονται να τις υπογράψουν στη Βρετανία: όταν χτυπήσει το τηλέφωνο για το μεροκάματο, μην τυχόν και επικαλεστείς το οποιοδήποτε κώλυμα, διότι... την έχεις βάψει. Δεν πρόκειται να σε ξανακαλέσουν, τουλάχιστον για τον επόμενο μήνα. Όχι ότι θέλουμε να είμαστε... κακοί, αλλά οι εν λόγω προϋποθέσεις για «εργασία» καλό θα είναι να συγκριθούν με το μοντέλο που εφαρμόζεται ήδη στην Ελλάδα – και πολύ πιο συγκεκριμένα στο υπό κινεζικό έλεγχο λιμάνι του Πειραιά.
Αγριότεροι οι... πλούσιοι Θέλετε να μάθετε ποιοι εργοδότες προσφεύγουν σε αυτού του είδους τις «μεσαιωνικές» συμβάσεις; Σύμφωνα με πρόσφατες αποκαλύψεις του «Guardian», πρόκειται για τους «φτωχότερους» όλων, όπως, για παράδειγμα, το
Παλάτι του Μπάκιγχαμ, την Tate Gallery, τα καταστήματα αθλητικών ειδών Sport Direct και την αλυσίδα κινηματογράφων Cineworlds. Ο άγνωστος, μέχρι πρότινος, στο ευρύ κοινό, αριθμός αυτού του είδους των συμβάσεων έχει λάβει από την περασμένη εβδομάδα διαστάσεις σκανδάλου στην Βρετανία. Μετά την αποκάλυψη ότι το σύνολο των 20.000 υπαλλήλων του Sport Direct και των 4.500 υπαλλήλων των Cineworlds έχουν υπογράψει συμβάσεις «μηδέν ωρών», έσκασε η «βόμβα» για το Παλάτι του Μπάκιγχαμ, στο οποίο οι 350 εποχικοί υπάλληλοι, που προσλαμβάνονται για την «τουριστική» περίοδο του καλοκαιριού (στους επισκέψιμους χώρους των ανακτόρων), εργάζονται σαν... σκλάβοι. Σαν να μην έφτανε το γεγονός ότι το Παλάτι δεν τους δίνει καμία απολύτως εγγύηση διάρκειας και ωρών εργασίας (με το κατώτατο πάντα ωρομίσθιο), επιπροσθέτως τους υποχρεώνει να υπογράψουν μια σύμβαση στην οποία τους απαγορεύει να εργαστούν για οποιονδήποτε άλλον εργοδότη χωρίς προηγούμενη έγκριση από τον προσωπάρχη του Παλατιού!
Γενίκευση Σύμφωνα με προηγούμενα στοιχεία της κυβέρνησης, οι εργαζόμενοι που δούλευαν υπό το συγκεκριμένο καθεστώς στη Βρετανία άγγιζαν τους 200.000. Ωστόσο, οι τελευταίες αποκαλύψεις οδηγούν τις συνδικαλιστικές ενώσεις (οι οποίες ζητούν να τεθούν εκτός νόμου οι συγκεκριμένες συμβάσεις) στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός είναι πολύ, μα πολύ μεγαλύτερος...
53
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013
www.topontiki.gr
Κουρδικό σταυρόλεξο Τουρκία και Συρία αναζητούν τη λύση, ενώ οι Κούρδοι «τρέχουν»
Ή
ταν θέμα χρόνου. Πάνω από 24 μήνες μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου στη Συρία και ενώ η Άγκυρα επιδίδεται σε ζογκλερικά κόλπα στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, οι χειρότεροι εφιάλτες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παίρνουν σάρκα και οστά: οι Κούρδοι της Συρίας προχωρούν στην κήρυξη «προσωρινής αυτονομίας» με την εξίσου... «προσωρινή» ευλογία της Δαμασκού. Το άτυπο «πράσινο φως» του καθεστώτος Άσαντ στο κουρδικό Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης για την κήρυξη αυτονομίας στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας (στα σύνορα με την Τουρκία) ήταν αναμενόμενο από τη στιγμή που ο συριακός στρατός είχε εγκαταλείψει την περιοχή παραδίδοντάς την «προς υπεράσπιση έναντι των αντικαθεστωτικών» στους Κούρδους. Έκτοτε οι Κούρδοι της Συρίας μάχονταν στην ουσία στο πλευρό του Άσαντ και πολλοί αναλυτές προέβλεπαν πως, σε περίπτωση επιβίωσής του, το καθεστώς θα παραχωρούσε κάποιο είδος «αυτονομίας» στη μειονότητα ως αντάλλαγμα. Αυτή ήταν και η πεποίθηση της Άγκυρας, η οποία, φοβούμενη την προαναφερθείσα εξέλιξη, έσπευσε να επαναλάβει τις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους «δικούς της» Κούρδους, προκειμένου να προλάβει τα χειρότερα και να έχει «κλείσει» τα δικά της εσωτερικά μέτωπα προτού πάρουν «αέρα» τα μυαλά του ΡΚΚ εξαιτίας των όσων ενδεχομένως να κέρδιζαν οι Κούρδοι της Συρίας.
ενισχύοντας τη θέση τους, κάτι που, μαζί με τον κίνδυνο δημιουργίας νέων «αυτόνομων κουρδικών ζωνών» στη Συρία, οδήγησε τον Ερντογάν στην επίσπευση του ειρηνευτικού διαλόγου με τους Κούρδους της Τουρκίας. Και πάλι όμως οι κινήσεις του πaρωθυπουργού της Τουρκίας μπορεί να αποδειχτούν «too little, too late». Η τροπή που παίρνουν οι μάχες στο συριακό έδαφος έχουν δώσει στους Κούρδους της περιοχής τον έλεγχο του 60% της επαρχίας Χασακάχ, ανοίγοντάς τους την όρεξη για αυτονομία. Ο μοναδικός δε που μπορεί να «μεσολαβήσει» προκειμένου να «περιορίσει» τις τυχόν ζημιές για την Άγκυρα δεν είναι άλλος από τον... Μασούντ Μπαρζανί, γεγονός που μπορεί να φέρει τον Ερντογάν σε μειονεκτική θέση έναντι του Κούρδου ηγέτη (μια εξέλιξη που ουδεμία σχέση έχει με τα αρχικά σχέδια χειραγώγησης της Άγκυρας).
Εγκλωβισμένος Ερντογάν
Όλοι παγιδευμένοι
Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά ούτε για την Άγκυρα ούτε για τους Κούρδους, αλλά ούτε και για τη Δαμασκό. Ο Ερντογάν φαίνεται να έχει εγκλωβιστεί στις επιλογές του: Η απόφασή του να προσεγγίσει το αυτόνομο Κουρδιστάν στο Ιράκ και τον πρόεδρό του Μασούντ Μπαρζανί έμοιαζε αρχικά «συμφέρουσα». Η Άγκυρα μεταμφιέστηκε από εχθρό σε προνομιούχο σύμμαχο, με όσα πλεονεκτήματα αυτό συνεπάγεται για τις δύο πλευρές μέσω των ενεργειακών συμφωνιών. Την ίδια ώρα ο Ερντογάν είχε από «κοντά» τον ηγέτη της μοναδικής μέχρι τότε κουρδικής αυτόνομης περιοχής, με αποτέλεσμα να πιστεύει ότι ελέγχει – όσο το δυνατόν περισσότερο – τις όποιες κινήσεις των Κούρδων του ΡΚΚ που κρύβονταν στο όρος Καντίλ ανάμεσα σε Τουρκία και Ιράκ. Το ξέσπασμα όμως του εμφυλίου στη Συρία ανέτρεψε τα δεδομένα. «Ξαφνικά» οι Κούρδοι του ΡΚΚ απέκτησαν νέους «διαδρόμους» για την εξαπόλυση επιθέσεων σε τουρκικό έδαφος
Από την πλευρά τους, οι Κούρδοι της Συρίας αντιμετωπίζουν σωρεία προβλημάτων, ξεκινώντας από το γεγονός ότι, ακόμη και αν η Δαμασκός αναγνωρίσει την «προσωρινή» αυτονομία τους, οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις έχουν άλλη άποψη. Επιπλέον, αντίθετα με τους Κούρδους του Ιράκ, η επαρχία Χασακάχ συγκεντρώνει μεν κάποια πετρελαϊκά κοιτάσματα, τα οποία όμως δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να διασφαλίσουν την οικονομική αυτάρκειά τους. Τέλος, μπορεί το κουρδικό Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης να είναι η «δημοφιλέστερη» και πιο καλά «οργανωμένη» ομάδα Κούρδων στη Συρία, ωστόσο δεν είναι η μόνη και οι σχέσεις που διατηρεί με τις υπόλοιπες δεν είναι πάντα φιλικές. Όσο για τον Άσαντ, μπορεί να βρίσκεται σήμερα σε δύσκολη θέση και να χρειάζεται τους Κούρδους στο πλευρό του, αυτό όμως δεν αποκλείεται να αλλάξει σε περίπτωση επικράτησής του.
Παίζει με τη φωτιά Δεν είναι τυχαίο ότι η Δαμασκός παίζει σε πολλά ταμπλό και δεν χάνει ευκαιρία – ακόμη και υπό τις σημερινές συνθήκες – να στρέψει τη μία κουρδική ομάδα εναντίον της άλλης. Κάτι που φυσικά δεν αποκλείεται να μετατραπεί και σε μπούμερανγκ κατά του καθεστώτος.
ΚΙΝΑ
Δεν πληρώνουν Μες στα επόμενα χρόνια η Κίνα θα μετατραπεί στη μεγαλύτερη «κινηματογραφική αγορά» του κόσμου – μια εξέλιξη που χαροποιεί ιδιαιτέρως το Χόλιγουντ, το οποίο τρίβει τα χέρια του. Αυτό που θα χαροποιούσε όμως ακόμη περισσότερο την αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία θα ήταν οι Κινέζοι συνεργάτες τους να... τους πλήρωναν τα δεκάδες εκατομμύρια χρωστούμενα δολάρια που τους οφείλουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στις ΗΠΑ, οι Κινέζοι «πελάτες», παρά το γεγονός ότι συνεχίζουν να αγοράζουν τα δικαιώματα για την προβολή ταινιών, έχουν σταματήσει να καταβάλουν το χρηματικό αντίτιμο εδώ και μήνες εξαιτίας μιας διαφωνίας επί ενός νέου φόρου...
ΙΣΠΑΝΙΑ
Ποια διαφθορά; Στην Ισπανία ακόμη περιμένουν να λειτουργήσει η πολυδιαφημισμένη «ειδική επιτροπή κατά της διαφθοράς», της οποίας τη δημιουργία είχε ανακοινώσει με «τυμπανοκρουσίες» ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι. Όπως επισήμαιναν ειρωνικά τα ισπανικά ΜΜΕ πριν από ημέρες, όσα «μέτρα» κατά της διαφθοράς κι αν ανακοίνωσε αυτή η κυβέρνηση, κανένα δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Παρά τη «θύελλα» αντιδράσεων που έχει ξεσηκωθεί εξαιτίας του σκανδάλου με τα «μαύρα» ταμεία του κυβερνώντος συντηρητικού κόμματος, ο Ραχόι δεν λέει να κουνήσει το δαχτυλάκι του. Έτσι,
ενώ είχε παρουσιάσει την νέα «ειδική επιτροπή» για τη καταπολέμηση της διαφθοράς τον περασμένο Φεβρουάριο, αυτή εντούτοις δεν συνεδρίασε... ποτέ.
SKYPE
«Κι εσύ, τέκνον;» Η ιδέα ήταν να καταγράψουν τις «λέξεις - κλειδιά» που λογοκρίνονται στην Κίνα. Ωστόσο, στην πορεία της διετούς έρευνας οι επιστήμονες από τρία αμερικανικά πανεπιστήμια υποστηρίζουν πως ανακάλυψαν κάτι πιο «σκοτεινό»: ότι η υπηρεσία Skype συνεργάζεται πιο στενά απ’ ό,τι οποιαδήποτε άλλη με τις κινεζικές αρχές, επιτρέποντάς τους να παρακολουθούν σχεδόν όλες τις συνομιλίες των χρηστών της και να «παρεμβαίνουν» όταν το κρίνουν αναγκαίο. Πότε δηλαδή; Εκτός των «συνήθων» (όταν π.χ., αναφέρονται οι όροι «Τιενανμέν» ή «Θιβέτ»), το Skype προσθέτει καθημερινά κάθε λογής «όρους» που «σημαίνουν συναγερμό» στις αρχές ανάλογα με την περίσταση (από το σκάνδαλο Μπο Σιλάι μέχρι την αντιπαράθεση με την Ιαπωνία). Φοβερό;
54
TO ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ2013
Θέματα
www.topontiki.gr
Xαμός με τον «φαρμακά» Σόιμπλε Και στη Γερμανία ασχολήθηκαν με την αποκάλυψη του «Π» για στήριξη του ντόπινγκ
Π
άταγο έκανε το αποκαλυπτικό δημοσίευμα του «Π» την περασμένη Πέμπτη για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κι όσα δήλωνε στη γερμανική Βουλή στις 28.9.1977 υπέρ της «ελεγχόμενης» χρήσης ουσιών ντόπινγκ. Το θέμα του «Π» έκανε αμέσως τον γύρο στα ελληνικά ΜΜΕ. Ειδική αναφορά έγινε σε ραδιοφωνική εκπομπή του Real FM, αλλά και σε πολλά σάιτ, μεταξύ των οποίων το enikos.gr, το avgi. gr, το koutipandoras.gr, το toxwni.gr, το gazzetta.gr, το sentragoal.com.cy κ.ά. Το πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι ότι ξαφνικά θυμήθηκαν από την περασμένη Πέμπτη τη δήλωση του 1977 και... γερμανικά ΜΜΕ. Μεταξύ άλλων το έγκυρο tonline.de και η «Frankfurter Rundschau», με τίτλο «Επιτέλους, φως στο σκοτάδι». Κι ενώ ο σάλος από το πανεπιστημιακό πόρισμα για κρατικό ντόπινγκ επί Δυτικής Γερμανίας το διάστημα 1970-90 συνεχί-
ζεται, ο Σόιμπλε μίλησε στο περιοδικό «Focus» στις 10.8 φροντίζοντας να αναφερθεί αυστηρά και μόνο στις δύο – μάλλον «ανώδυνες» όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα – θητείες του ως υπουργού Εσωτερικών (1989-1991, 2005-2009). Ο νυν παντοδύναμος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας έκανε μια αόριστη και κοφτή δήλωση: «Υπηρέτησα τις δυο μου θητείες στο υπουργείο Εσωτερικών χωρίς να γνωρίζω κάτι σε σχέση με κρατικό ντόπινγκ. Το ντόπινγκ βλάπτει τους αθλητές και καταστρέφει τον αθλητισμό». Ούτε κουβέντα για την ταμπακιέρα δηλαδή. Ούτε, μάλιστα, φαίνεται να υπάρχει και κάποια ιδιαίτερη πίεση από τα περισσότερα γερμανικά ΜΜΕ να ανοίξει τέτοιο θέμα σε προεκλογική περίοδο για ένα τόσο προβεβλημένο στέλεχος της κυβέρνησης. Ο Σόιμπλε, λοιπόν, ως βουλευτής τομεάρχης Αθλητισμού του Χριστιανοδη-
Mυογράφημα Δεμένο απ’ τα πλευρά. Στις δυο μπίντες. Στα χοντρά σχοινιά. Αδειανά τα σωθικά. Μόνο ο καπνός να φεύγει αργά σκαλίζοντας το γαλάζιο. Παραδίπλα άλλα πλεούμενα μικρά και μεγάλα. Κατάρτια με στολίδια σημαίες να πεταρίζουν πολυλογώντας. Στην αποβάθρα καλοντυμένοι για τη γιορτή. Βλέμματα υγρά, λες κι η αλμύρα είχε γράψει την προσευχή της. Στην ανηφόρα γονατισμένοι στην ικεσία και στο πλατύσκαλο, στη μεγάλη πόρτα, η προετοιμασία. Η μπάντα δοκίμασε τη φωνή της και στο σήκωμα της κεφαλής η ησυχία προμηνούσε τη συγκίνηση. Στο εμβατήριο η ανάμνηση της ζωής σκάλωνε στην παρατονία, και το βούρκωμα κατανυκτική υποχρέωση του σώματος συμπαραστάθηκε στη στιγμή Στο αργό βήμα ο πόνος να μισοκλείνει τα μάτια και ο αέρας να παίρνει στο πέλαγος το ισοκράτημα της τσιμινιέρας. Το μακρύ μαύρο φόρεμα στο αντίκρισμα πίσω απ’ τις πλάτες. Με τα μαλλιά ξεπλεγμένα. Και στο χέρι το λευκό κρίνο. Στο σταυροκόπημα αγκάλιασε το κύμα, τη μυρουδιά και την ταξίδεψε
Ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ έκανε τον... Γερμανό όταν ρωτήθηκε
μοκρατικού Κόμματος το 1977 δήλωνε στη Βουλή: «Υποστηρίζουμε μόνο περιορισμένη χρήση αυτών των ουσιών ντόπινγκ και μόνο κάτω από επίβλεψη αθλητιάτρων, γιατί είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν αθλήματα στα οποία η χρήση αυτών των ουσιών είναι απαραίτητη για να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί σε διεθνές επίπεδο». Προφανώς, ο Σόιμπλε άλλα έλεγε από το πιο «ελαφρύ» πόστο του απλού 35χρονου βουλευτή κι άλλα τώρα που ξέρει ότι η παραμικρή του λέξη έχει παγκόσμιο αντίκτυπο. Τότε το κρατικό «ψυχροπολεμικό» ντόπινγκ ήταν χρήσιμο για τη Γερμανία. Τώρα «έγινε» βλαβερό για την ανθρώπινη υγεία. Το ενδιαφέρον στην άκρωςευαισθητοποιημένη σε θέματα ντόπινγκ κοινή γνώμη της Γερμανίας παραμένει υψηλό. Κι απομένει να μάθουμε πώς
ακριβώς θα αντιδράσουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι όταν πληροφορηθούν με ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες ότι εν αγνοία τους κάποιοι χρηματοδοτούσαν με εκατομμύρια μάρκα ένα εικοσαετές κρατικό πρόγραμμα ντόπινγκ πάνω σε αθλητές - πειραματόζωα.
Μας φαρμάκωσες, μεγάλε
λοξός
g.m.theodosiou@gmail.com
◆ Στη μέση του φυλλομετρήματος ◆ Η μεγάλη πανήγυρις του Αυγούστου. Ανάμεσα στην επιμανή διάθεση του βοριά και τον ψίθυρο των ήχων όταν ανεβαίνει περιπλεγμένος με την προσευχή των λυγμών στην ανηφόρα της τελευταίας συλλαβής.
◆ Προαναφώνημα εορταστικού περιεχομένου, ενώ στις υπόλοιπες σελίδες χοροπηδούν τα γράμματα διαμαρτυρόμενα.
◆ Κατά τα άλλα, στην πολιτική καθημερινότητα η λεπτομέρεια ξεκαρδίζεται.
◆ Και εκτός του τόπου και του χρόνου τα φωνήεντα των συγκεντρωμένων. Και τρεις και το πετούμενο, το αναφερόμενο στις παροιμίες δια τους χαρακτηρισμούς της μοναχικότητας των γραφικών σπασμών της επαλαμβανόμενης ηλιθιότητας, στη μονοτονία του κενού λόγου.
θισμένης εκδηλώσεως καλοκαιρινής ανεμελιάς, συνοδευόμενη μετά του απαραίτητου ροφήματος και πολυποίκιλου περιοδικού Τύπου χρωματικής προτιμήσεως κιτρίνου.
◆ Ευλογία των ημερών στην αρίθμηση του ύστε-
◆ Και στις φωνές στο ανακάτεμα, περισπούδαστα
ρου μήνα των διακοπών και στις αναπνοές, οι φευγαλέες σκέψεις σπρώχνονται στο περιθώριο αφήνοντας για λίγες μέρες την ψευδαίσθηση στην πρωτοκαθεδρία.
νοήματα, αναλύσεις εκ του προχείρου και άλλα περί κρίσεως αφηγήματα διανθισμένα με αθλητικά διαλείμματα φανατισμού για να περνά ο ήλιος στο απόγευμα χαμηλώνοντας.
◆ Στα σώματα το σκοτεινό σκέπασε τις ατέλειες
◆ Περιφραγμένες σκιές κάτω από τον ήλιο, αντί-
της απουσίας του χρώματος και στα σημάδια φάνηκε η ματαιότητα των διαστημάτων.
κρυ στο πέλαγος που ξεθυμαίνει βρέχοντας τα υπόλοιπα των βράχων. Παρατήρηση της καθημερινότητας, καρφιτσωμένη χαρά στο ημερήσιο πρόγραμμα της δευτερολογίας.
◆ Έτσι όπως συναρμόζει με την εποχή των ξαπλωμένων.
◆ Στην ύπτια θέση, με την κοιλιακή χώρα να εμποδίζει την ορατότητα και τους βραχίονες παρατημένους στα πλάγια. Προσγειωμένη ραστώνη συνη-
◆ Στη λεπτομέρεια ◆ Ο μικρός βρέχει το κάστρο του, ένα οικόσημο από βότσαλα έδειξε την καταγωγή του.
Κέντημα Γραμμές της εμμετρίας του ονείρου Πλεγμένα νήματα του κήπου Σκαλίσματα ορθογραφίας πόθου και μόχθου Με τα σώματα να υπόσχονται την υγρασία ενώ οι ανθήρες φορούν στο στίγμα την αναπνοή Κι όταν ερυθρόχρωμη στην κατάληξη παρουσιάζεται ηδύγευστη και τρυφερή στα ανοικτά έρχεται το επιφώνημα μονοσύλλαβο
56
TO ÐÏÍÔÉÊÉ ÐÅÌÐÔÇ 15 ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ 2013
www.topontiki.gr
Φυσάει βοριάς απ' τον νοτιά