ΙΜΒΡΟΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ
Μειονοτικά σχολεία κόντρα στο ρεύμα
ΑΝΤΕΛ ΕΞΑΡΧΟΠΟΥΛΟΣ
Ελληνικό DNA, διεθνής καριέρα
t r a 3 ΟΥ 201
ΡΙ
Β 3 ΟΚΤΩ Η Τ Π ΠΕΜ
υπλέ» ο κ ς α σ Λυρική τα δικά η ε τ τ σ ξ ι ά ε ι ζ τ «Φ ταιριά α ι ε φ έ ρ τ άνου δόβαρ ο Π μ Η εξωσ ς λ υ Α λ ό υ ίδα το γι» της Π γ ύ ρ α Η Eλλην λ χρυσό « ο τ ε σ Σίγη
Ι Κ Ι Τ ΠΟΝ
Νο 333
Άλκη Ζέη «Στην Κατοχή οι άνθρωποι δεν είχαν κατάθλιψη όπως σήμερα»
02/22 ∆ελτίο καιρού
3/10 -9/10
ΠΟΝΤΙΚΙart
www.topontiki.gr
ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙΡΟΥ
ΒΑΡΑΜΕ ΟΠΟΙΟΝ ΔΕΝ ΜΑΣ… ΜΟΙΑΖΕΙ «Έχουμε περάσει από σαράντα κύματα, για να μας πετάξει τελικά η ζωή πάνω στην ίδια ξέρα, πάνω στην ίδια στιγμή, δίπλα στον ίδιο πόνο. Από αυτό το σημείο και μετά όλοι εμείς οι αφηγητές αυτής της συσσωρευμένης μνήμης δηλώνουμε ότι θα σεβόμαστε τη διαφορετικότητα της έκφρασης του κώδικα κι ότι θα επιδιώκουμε κάθε μορφής διάλογο όταν το απαιτούν οι περιστάσεις. Πιθανόν ποτέ να μην τα καταφέρουμε να γίνουμε μια παρέα, αλλά προς το παρόν μας φτάνει που συνειδητοποιήσαμε ότι δεν είμαστε ξένοι. Ο καθένας με την προσωπικότητά του, τη στάση του και τη δράση του θα αγωνίζεται για όσα ονειρεύεται ν’ ανταμώσει. Τώρα το ξέρουμε – κανείς δεν είναι ξένος. Παύλο, τα κατάφερες. Κανείς δεν νιώθει σήμερα ξένος». Με τα λόγια αυτά οι καλλιτέχνες του χιπ χοπ και του lowbap προλόγισαν την πρώτη συνέντευξη Τύπου που έκαναν από κοινού την περασμένη εβδομάδα στην ΕΣΗΕΑ. Όλοι εκτίμησαν το ότι παραμέρισαν τις διαφορές τους για να τιμήσουν τον δολοφονηθέντα Παύλο Φύσσα και να εκπέμψουν ένα μήνυμα κατά του φασισμού. Πάρα πολλοί πήγαν να τους ακούσουν. Τα καλύτερα γράφτηκαν για αυτούς. Μια μόνο παραφωνία υπήρξε στην κοινή αυτή συνέντευξη Τύπου: η επίθεση του Μιχάλη Μυτακίδη από τους
Active Member σε συγκεκριμένους καλλιτέχνες και στο έντεχνο τραγούδι γενικώς. «Δεν θα ’πρεπε να ντρέπεστε που αυτός ο Χαρούλης ή άλλος ο Παπακωνσταντίνου κι όλοι αυτοί οι σαχλαμάρες γεμίζουν δύο φορές τον Λυκαβηττό»; «Αυτοί το φέρανε το πράγμα εδώ» συμπλήρωσε λίγο αργότερα. «Πολιτισμικό είναι το θέμα, πολιτιστικό είναι το θέμα, μουσικό είναι το θέμα. Κι επειδή τόσο καιρό τους βαράγαμε ξεχωριστά, τώρα θα τους βαράμε από όλες τις μεριές. Δεν θα ησυχάσουνε με την πάρτη μας. Θα γίνουν άνθρωποι, θα πάρουμε τον χώρο που μας πρέπει μέσα στα πολιτιστικά πράγματα». Καμιά αντίρρηση να βρουν όλοι τον χώρο που τους αξίζει, αλλά γιατί να μην μπορούν να υπάρχουν και άλλοι παραδίπλα χωρίς να τους βαράμε; Και αυτός ο σεβασμός στη διαφορετικότητα ισχύει μόνο όταν ο άλλος παίζει τις μουσικές που μας αρέσουν, όταν δεν είναι και πολύ ξένος, όταν μας μοιάζει λιγουλάκι; Σίγουρα η εκδήλωση δεν χαρακτηρίστηκε από αυτά τα λόγια ενός μόνο από τους ομιλητές, όμως αυτή η παρέμβαση θα μπορούσε να είναι ένα μικρό παράδειγμα για το πώς μπορεί να γλιστρήσει κανείς σε λογικές με τις οποίες δηλώνει πως διαφωνεί ριζικά. Σίσσυ Παπαδάκη
ΠΡΑΞΕΙΣ ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ «Η αρχή είναι πάντα ένα καλό σενάριο». Ο σκηνοθέτης Γιάννης Οικονομίδης, όταν είπε αυτά τα λόγια και άνοιξε τη διημερίδα «Riding the greek wave» της Ελληνική Ακαδημίας Κινηματογράφου που έγινε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, αναφερόταν στην ίδια τη δομή μιας ταινίας. Η ιστορία που αφηγείται ένας δημιουργός, το σενάριο δηλαδή που έχει στα χέρια του και μετατρέπει σε εικόνες με αρχή, μέση και τέλος, είναι ο βασικός πυρήνας μιας ταινίας. Μπορούμε, όμως, να δανειστούμε τη φράση του αυτούσια και με αυτή να συνοψίσουμε τις εργασίες της πετυχημένης διημερίδας. Γιατί εκεί έπεσε στο τραπέζι ένα πραγματικά καλό… σενάριο, που ευχόμαστε να μην είναι επιστημονικής φαντασίας. Για πρώτη φορά, έπειτα από μήνες αναμονής, γίναμε μάρτυρες της δημόσιας δέσμευσης από την πολιτεία για τις υποχρεώσεις της δημόσιας τηλεόρασης απέναντι στο ελληνικό σινεμά. Συγκεκριμένα, o Γιώργος Μπράμος, σύμβουλος του υφυπουργού για τη δημόσια τηλεόραση, μιλώντας εκ μέρους του Παντελή Καψή, δεσμεύτηκε πως προτεραιότητα του νέου σχήματος διοίκησης που θα διαμορφωθεί τις επόμενες μέρες θα είναι η εκπλήρωση των υποχρεώσεων της δημόσιας τηλεόρασης απέναντι στο σινεμά. Αναφερόταν στις τέσσερις ταινίες (Γ. Οικονομίδη, Π. Καρκανεβάτου, Α. Αλεξίου, Π. Κούτρα) που έχουν χρηματοδότηση από το Eurimages (Ταμείο του Συμβουλίου της Ευρώπης) και οι οποίες κινδυνεύουν να μείνουν ανολοκλήρωτες, λόγω της αναστολής εκταμίευσης. Ο Μπράμος, επίσης, διαβεβαίωσε ότι θα ισχύσει η ίδια «άμεση τακτοποίηση» και για τις 12 μεγάλου μήκους ταινίες που είχαν εγκριθεί από το Δ.Σ. της ΕΡΤ στο πλαίσιο του 1,5%. Επιπλέον, ο Ρομπέρτο Όλα, εκτελεστικός διευθυντής του Eurimages, καλεσμένος επίσης της
art ΠΟΝΤΙΚΙ
ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Αντώνης Δελλατόλας ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
Παναγής Δ. Κουτουφάς
ΕΑΚ, δεσμεύτηκε ότι, παρά την καθυστέρηση των οικονομικών υποχρεώσεων εκ μέρους της ΕΡΤ, θα εκταμιεύει μέρος των υποχρεώσεων του Eurimages απέναντι στις ελληνικές ταινίες μέχρι να αποκατασταθεί η ροή. Και τέλος, ο διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Γρηγόρης Καραντινάκης, είπε πως θα διεκδικήσει νομικά με τα όπλα που του παρέχει ο νόμος την απόδοση (που δεν κάνουν) του 1,5% εκ μέρους των καναλιών στο ελληνικό σινεμά. Όλα αυτά τα ωραία ακούστηκαν στη διημερίδα της ΕΑΚ. Εμείς το μόνο που ευχόμαστε, είναι αυτό το σενάριο να πάρει σάρκα και οστά και να γίνει… ταινία. Γιατί από λόγια και υποσχέσεις το ελληνικό σινεμά έχει χορτάσει τα τελευταία χρόνια. Τι χρειάζεται; Πράξεις εδώ και τώρα. Από τη νέα διοίκηση της δημόσιας τηλεόρασης. Χρυσούλα Παπαϊωάννου
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ Χρυσούλα Παπαϊωάννου
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ Χριστίνα Διακογιάννη
ΑRT DIRECTOR Δημήτρης Λύρας
Κωνσταντίνος Ρήγας
ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Κώστας Θέος Μαρία Παπαρρηγοπούλου ΕΜΠΟΡΙΚO TMHMA: Μ. Καλούμενος τηλ.: 210 6898448, fax: 210 6898226
«Χτίστε τα δικά σας κουπλέ!» Στην κηδεία του Παύλου Φύσσα, στο νεκροταφείο του Σχιστού, αρκετοί ράπαραν πάνω από το μνήμα του δολοφονημένου παλικαριού. Χωρίς κάμερες και φωτογραφικές μηχανές, με τα συναισθήματα να πυρπολούν το τοπίο περνώντας απ’ την οδύνη στην οργή, κι απ’ την απόγνωση στην ισχνή ελπίδα ότι αυτή η θυσία δεν θα πάει χαμένη, μου έκανε εντύπωση η κατακλείδα του αυτοσχεδιασμού ενός νεαρού ράπερ. «Χτίστε τα δικά σας κουπλέ!» φώναξε δυνατά, εξερχόμενος από τον καταρράκτη των λέξεων. Ήταν μία προτροπή. Εκείνη τη φοβερή στιγμή του θρήνου διαπέρασε το μυαλό μου σαν ηλιαχτίδα στο έρεβος. Λίγες μέρες μετά, η πενθούσα κοινότητα των Ελλήνων καλλιτεχνών του χιπ χοπ έδωσε μια σημαδιακή συνέντευξη Τύπου για να βροντοφωνάξει ότι μπροστά στον εκφασισμό της κοινωνίας πρέπει να σταθούμε όλοι ενωμένοι, πάνω και πέρα από διαφορετικές αντιλήψεις και δράσεις. Να «χτίσουμε τα δικά μας κουπλέ», κι εκείνοι, κι εμείς που δεν έχουμε πιάσει μικρόφωνο και μίκτη ποτέ μας. Γιατί ο εκφασισμός της κοινωνίας δεν σταμάτησε με τη σύλληψη των μικρών και μεγάλων φιδιών της Χρυσής Αυγής. Συνεχίζεται δρεπανηφόρος και ακάθεκτος! Περνάει μέσα απ’ τη μιντιακή προπαγάνδα της «μοναδικής λύσης για τη σωτηρία της χώρας», θεριεύει με τον κοινωνικό αυτοματισμό, σαπίζει τα μυαλά αρκετών που οι ζωές τους έγιναν αλοιφή για να επαναδιανεμηθεί χυδαία ο πλούτος μέσα κι έξω απ’ τα σύνορα. Εκεί λοιπόν που πας ν’ αναθαρρήσεις βλέποντας με τις χειροπέδες τον φυρερίσκο και τις κασιδιάρες ψυχές, δεύτερες, μαύρες σκέψεις σε ζώνουν. Κι εδώ, συγγνώμη για την παρέκβαση από τα «αυστηρώς» πολιτιστικά, διαφαίνεται ότι βρισκόμαστε στην πρώτη από τις τρεις πράξεις ενός πολιτικού σχεδιασμού με στόχο να γαντζωθούν στην εξουσία οι βαλέδες των ξένων δανειστών. Πρώτη πράξη, η πάταξη του ενός «άκρου». Δεύτερη πράξη, η συντριβή κάθε κοινωνικής και συνδικαλιστικής αντίστασης, απ’ τα δημόσια σχολεία και νοσοκομεία μέχρι τις Σκουριές της Χαλκιδικής: η πάταξη του «άλλου άκρου». Και, τρίτη πράξη, μικροελαφρύνσεις του αγωγιού με κανένα ψιλοκουρεματάκι του χρέους, καμιά βελτιωσούλα στην αποπληρωμή, κανένα ψευτο-φιλολαϊκό μέτρο. Αυτό θα (ξανα)βαπτιστεί success story. Μετά, ας έρθουν οι κάλπες: για τις ευρωεκλογές, για την τοπική αυτοδιοίκηση, ακόμη (ο μη γένοιτο...) και για νέα κυβέρνηση. Με εντολή του αποδεκατισμένου, έμφοβου και «πάντα σοφού» λαού, θα παρελάσουν εντός των τειχών νέα μνημόνια και νέα μέτρα, νέες σελίδες δόξας για την Ελλάδα που ποτέ δεν πεθαίνει, που παραμένει σκέτο ζόμπι. Ή, αν κατεβούμε απ’ το πάλκο του πολιτισμού στην αρένα της οικονομίας, για μια εφιαλτική ανάκαμψη χωρίς εργαζόμενους – νεοελληνιστί «jobless recovery». Οι καλλιτέχνες μας ας αφουγκραστούν το soundtrack του νέου έργου, καθώς οι εναπομείνασες κοινωνικές αντιστάσεις θα προσπαθούν να το αποτρέψουν. Ας χτίσουν τα δικά τους κουπλέ. Κι εμείς τα δικά μας. Γιώργος Ι. Αλλαμανής
ποντικιart
3/10 -9/10
Βαρόμετρο 03/23
www.topontiki.gr
Η εξωστρέφεια ταιριάζει στη Λυρική Ποιος θα περίμενε ότι η Εθνική Λυρική Σκηνή θα γίνει «μόδα» στις μέρες μας, θα ανοίξει πόρτες και παράθυρα, θα κατέβει στους δρόμους και θα φτάσει στο λιμάνι του Πειραιά και τον Λευκό Πύργο; Ναι, το πείραμα της Λυρικής πέτυχε Μια ευχάριστη έκπληξη περίμενε τους κατοίκους του Πειραιά και τους επισκέπτες που βρέθηκαν την περασμένη Πέμπτη στο λιμάνι. Λίγο πριν πέσει ο ήλιος, μουσικοί και μονωδοί κατέκλυσαν την πύλη Ε9, παρουσιάζοντας μια «Ανοιχτή Δοκιμή» για τα τρία πρώτα έργα της νέας καλλιτεχνικής περιόδου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Το θέαμα των ερμηνευτών της όπερας να περιφέρονται στην προβλήτα του λιμανιού με τα φαντασμαγορικά κοστούμια ήταν αναπάντεχο και καλοδεχούμενο. Γνωστές άριες που αφηγούνται τα προαιώνια ανθρώπινα συναισθήματα πλημμύρισαν τα σοκάκια και τους δρόμους του Πειραιά. Γεμάτοι ενέργεια μουσικοί και μονωδοί κέρδισαν το κοινό, μετατρέποντας την καθημερινότητα σε μια δημιουργική γιορτή που αντιτάσσεται στην ασχήμια. Μόλις ο ταλαντούχος μαέστρος Ζαν Κριστόφ Σαρόν σήκωσε την μπαγκέτα του, μουσικοί και ερμηνευτές έστειλαν το δικό τους μήνυμα στο κοινό… για αληθινές διαπροσωπικές σχέσεις και πραγματική δημιουργία.
Το σινεμά του Αγγελόπουλου στο λιμάνι Στην παραλία της Θεσσαλονίκης, στο σημείο όπου ο Θόδωρος Αγγελόπουλος έστηνε χρόνια ολόκληρα την κάμερά του για τα γυρίσματα των ταινιών του, η Ελένη Καραΐνδρου, ο Ρενάτο Τζανέλα και οι χορευτές του Μπαλέτου της Λυρικής πραγματοποίησαν μια ανοιχτή πρόβα της παράστασης «Ταξίδι στην Αιωνιότητα», την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου. Μπροστά στον Λευκό Πύργο οι περαστικοί, οι επισκέπτες και οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης συνάντησαν τους ήρωες από το «Τοπίο στην ομίχλη», την «Αιωνιότητα και μία μέρα» και τις άλλες ταινίες του Αγγελόπουλου. Αυτή τη φορά το ταξίδι δεν ήταν κινηματογραφικό. Ωστόσο το κοινό που παρακολούθησε την παράσταση έζησε κάτι αναπάντεχο: το πάντρεμα της μουσικής και του χορού στο πνεύμα του μεγάλου δημιουργού που έφυγε για την αιωνιότητα. Πρόσωπα που έρχονται και φεύγουν, ταξίδια, αποχωρισμοί και συναισθήματα, όπως το πάθος και η οδύνη, πότισαν κάθε κίνηση των χορευτών. Οι λιτές, σχεδόν δωρικές φιγούρες ζωντάνεψαν μνήμες και όνειρα. Ατμόσφαιρα υψηλής συγκίνησης κι ας ήταν στην παραλία. Μέσα στο φθινοπωρινό φως η εμβληματική μουσική της Ελένης Καραΐνδρου, ποτισμένη με ποίηση και νοσταλγία, ήταν το καλύτερο αντίδοτο στα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Δεν μπορείς να διαχωρίσεις το θέατρο, τον χορό, τη λυρική τέχνη από την κοινωνία στην οποία ζει. Διαφορετικά, δεν προοδεύεις, δεν καινοτομείς. Ας ελπίσουμε ότι όλος αυτός ο δημιουργικός αναβρασμός της Λυρικής, δεν μπορεί, σε κάτι καλό θα οδηγήσει, κάτι καλό θα βγάλει. Κωστούλα Τωμαδάκη
Η Ελληνίδα του Αλμοδόβαρ Η νεαρή και ταλαντούχα Λιάνα Ταουσιάνη πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Η ιστορία του Βίκτωρα και της Μαρίας» με θέμα το ενδοσχολικό bullying. Και είναι η μοναδική Ελληνίδα που έχει παίξει σε ταινία του Πέδρο Αλμοδόβαρ Η Λιάνα Ταουσιάνη ανήκει στη νέα και αξιοθαύμαστη «σοδειά» καλλιτεχνών που καρποφόρησε από το Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης. Καλλιτέχνες ανήσυχοι στην τέχνη τους και στις επιλογές ζωής τους, που αναζητούν στο θέατρο και τον κινηματογράφο την πρωτοπορία, ενώ παράλληλα τολμούν να κυνηγήσουν εμπειρίες και βιώματα έξω από κάθε σύμβαση. Η Λιάνα ήταν ακόμα φοιτήτρια όταν, χάρη στο πρόγραμμα Erasmus, βρέθηκε το 2007 στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης στη Μαδρίτη, ανάμεσα στην αφρόκρεμα των νέων ταλέντων του ισπανικού θεάτρου. Κι όπως συνηθίζεται εκεί, κάτι που δεν θα συνέβαινε ποτέ εδώ, όταν η περίφημη εταιρεία παραγωγής κινηματογράφου του Πέδρο Αλμοδόβαρ, El Deseo, ανακοίνωσε ακροάσεις για νεαρές ηλικίες, μαζί με τους αριστούχους της Ακαδημίας, ειδοποιήθηκε και η Ελληνίδα νεαρή ηθοποιός.
Ο δικός της Αλμοδόβαρ «Ήταν μεγάλη έκπληξη για μένα ότι ένας σκηνοθέτης του βεληνεκούς του Αλμοδόβαρ ασχολήθηκε και με τους μικρότερους ρόλους, ηθοποιούς που ουσιαστικά θα έκαναν μικρά περάσματα, δίνοντας στον καθένα μας αρκετό χρόνο στην ακρόαση. Φυσικά υπήρχε casting director, αλλά περιορίστηκε στην οργάνωση. Μου φέρθηκαν ιδιαιτέρως καλά. Καθώς τα ισπανικά μου δεν ήταν τέλεια, μου έδωσαν οδηγίες στα αγγλικά. Η εμπειρία ήταν υπέροχη, αλλά δεν περίμενα τίποτα περισσότερο. Λίγο αργότερα με ειδοποίησαν να κάνω ένα πέρασμα στην ταινία που θα γύριζαν!». Και ποια θα ήταν; Οι «Ραγισμένες αγκαλιές» (2007) με πρωταγωνίστρια την Πενέλοπε Κρουζ. Η Ταουσιάνη έκανε ένα πέρασμα λέγοντας ελάχιστα λόγια. Αυτό, όσο μικρό και αν φαίνεται, για μια ξένη νεαρότατη ηθοποιό ήταν στην ουσία τεράστια τύχη. Θυμάται για τα γυρίσματα: «Όλα τα πλάνα ήταν εσωτερικά και γυρίστηκαν σε στούντιο. Όλα και όλοι δούλευαν ρολόι. Η script girl διέσχιζε το πλατό από τη μία άκρη στην άλλη με ρόλερ, ήξερε τα ονόματα του καθένα μας και την ακριβή ώρα εμφάνισής μας. Η μέθοδος που εργαζόταν ο Αλμοδόβαρ ήταν για μένα αποκαλυπτική. Έμοιαζε σαν να ακολουθούσε παρτιτούρα. Όλοι έπρεπε να ακολουθήσουν συγκεκριμένες κινήσεις και πόζες σαν μια πολύ αυστηρά σχεδιασμένη χορογραφία. Αν και αυτό με ξένισε στην αρχή και το θεώρησα περιοριστικό, συνειδητοποίησα ότι αφήνει πολύ χώρο στη φαντασία για να βγάλει κάτι παραπάνω, ίσως πιο εσωτερικό. Ο Αλμοδόβαρ ήταν πάρα πολύ κυκλοθυμικός ως σκηνοθέτης, όπως είναι μάλλον όλοι οι σκηνοθέτες, είχε εκρήξεις με τους κεντρικούς ρόλους, αλλά συγχρόνως έβλεπες ότι είχε φοβερή αγάπη για τη δουλειά και ήξερε να διαχειριστεί το άγχος και την πίεση των γυρισμάτων. Κάτι που νομίζω ότι βγαίνει στις ταινίες του, όπου καταρρίπτεται κάθε σοβαροφάνεια γιατί ακριβώς φτιάχνονται με μεγάλο κέφι. Περάσαμε δύο συνεχή εικοσάωρα μέσα στο στούντιο, αλλά ήταν κάτι το αξεπέραστο».
Κάννες, Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Ισπανία Πίσω στην Ελλάδα, η Λιάνα έπαιξε στη μικρού μήκους «Nobody’s perfetc» της συμφοιτήτριάς της Δέσποινας Καβύλη, που βραβεύτηκε στη Δράμα και ταξίδευσε μέχρι τις Κάννες. Ταυτόχρονα συμμετέχει σε θεατρικές παραστάσεις και είναι μέλος της ομάδας «Παπαλάνγκι» που συστήθηκε από απόφοιτους της σχολής της σε συνεργασία με την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης». Από πέρυσι ξεκίνησαν παραστάσεις μέσα σε σχολικές αίθουσες και στον δρόμο με το εφηβικό αντιρατσιστικό έργο «Η ιστορία του Βίκτωρα και της Μαρίας» (σκηνοθεσία Τάσος Αγγελόπουλος), που θίγει το ενδοσχολικό bullying. Έχει ήδη δοκιμαστεί στη Θεσσαλονίκη και θα αρχίσει να παίζεται στην Αθήνα από τις 4 Οκτωβρίου, με πρώτο σταθμό το 87ο Διαπολιτισμικό Δημοτικό. Φέτος τον χειμώνα η Λιάνα Ταουσιάνη επιστρέφει στην Ισπανία για το μεταπτυχιακό της στο Art Therapy. Από ’δώ και πέρα θα μοιράζει τη ζωή της μεταξύ Αθήνας και Βαρκελώνης. Παράλληλα, έχει εξασφαλίσει κι έναν ρόλο στο «El Deseo», μια σπονδυλωτή ταινία που θα γυρίσουν τρεις νέοι σκηνοθέτες υπό την καθοδήγηση του σπουδαίου Αλμοδόβαρ. Χρήστος Παρίδης
04/24 Συνέντευξη
3/10 -9/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
ΑΛΚΗ ΖΕΗ
«Στην Κατοχή οι άνθρωποι δεν
είχαν κατάθλιψη όπως σήμερα» Σίσσυ Παπαδάκη
ΛΙΓΑ ΜΕΤΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΛΟΥΒΕΣ Το Σάββατο που ήταν το ραντεβού μας λίγα μέτρα από το σπίτι της ο δρόμος ήταν κλειστός από κλούβες της αστυνομίας. Παραδίπλα οπαδοί της Χρυσής Αυγής και κάμερες που παρακολουθούσαν τους επικεφαλής της οργάνωσης να βγαίνουν με χειροπέδες από τη ΓΑΔΑ. Με υποδέχτηκε στο γεμάτο με φωτογραφίες των παιδιών, των εγγονιών, αλλά και πολλών από τους καλλιτέχνες που έλαμψαν τα τελευταία χρόνια σπίτι της με ένα πλατύ χαμόγελο. Όπως ήταν φυσικό, η πρώτη μας κουβέντα αφορούσε τα γεγονότα της ημέρας. «Χάρηκα πολύ σήμερα» μου είπε. «Τόσες μέρες, από τη δολοφονία του παιδιού, είχα ψυχοπλακωθεί. Ας ελπίσουμε πως τώρα έχει αρχίσει να ξηλώνεται το κουβάρι. Νομίζω πως θα γίνει αυτό. Σιγά - σιγά θα ξεφουσκώσουν όλοι αυτοί, γιατί είναι και θρασύδειλοι, δεν έχουν κάτι στο μυαλό τους. Κανένας με λίγο μυαλό δεν θα πήγαινε σε μια τέτοια οργάνωση. Κρίμα το παιδί, όμως».
H Άλκη Ζέη μας έχει διηγηθεί πολλές ιστορίες μέσα από τα μυθιστορήματά της. Τώρα αποφάσισε να μιλήσει σε πρώτο πρόσωπο. Mόλις κυκλοφόρησε από το Μεταίχμιο η αυτοβιογραφία «Με ένα μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο». Από τη Σάμο στην Αθήνα της Κατοχής και του Εμφυλίου, παρέα με τον σύζυγό της Γιώργο Σεβαστίκογλου, τον Γκάτσο, τον Ελύτη, τη Ζωρζ Σαρρή, τη Διδώ Σωτηρίου και πολλούς άλλους, θαυμάζει την κομψή μαμά της, μαθαίνει από τον Κώστα Αξελό να ξεγελά τον αυστηρό μπαμπά της, βλέπει τους δρόμους να γεμίζουν νεκρούς, ερωτεύεται, πολιτικοποιείται, παρακολουθεί τη γένεση του Θεάτρου Τέχνης και των εκδόσεων Ίκαρος, γιορτάζει την Απελευθέρωση, φτιάχνει βέρες με τους κρίκους που συγκρατούν ένα κουρτινάκι. Μαζί με τη δική της ιστορία, ξετυλίγει και την Ιστορία της χώρας μας, όπως την έζησε από πολύ κοντά Εσείς που ζήσατε την Κατοχή και γράψατε για αυτή, περιμένατε πως θα ξαναδείτε σβάστικες και ναζιστικούς χαιρετισμούς στην Αθήνα; Όχι, δεν το περίμενα. Γιατί, ακόμα κι αν υποθέσουμε πως εκείνοι που τότε υποστήριζαν αυτές τις ιδέες και κυκλοφορούσαν με τις σβάστικες, δεν ήξεραν τι σημαίνουν όλα αυτά. Μετά τον πόλεμο, που γνωρίζουμε πια όλα όσα έγιναν, πώς μπορεί να υπάρχει κάποιος που να τολμά να κάνει κάτι τέτοιο; Αυτό το τελευταίο με τη Χρυσή Αυγή ήταν σοκ. Δεν το φανταζόμουν. Δηλαδή το φανταζόμουν, αλλά δεν περίμενα πως θα έφταναν ώς τη δολοφονία (σ.σ.: του Παύλου Φύσσα). Ελπίζω ο κόσμος τώρα, ο αμόρφωτος κόσμος, ο απλός κόσμος, αυτοί που βοηθήθηκαν, που τους έδωσαν συσσίτιο, να καταλάβει πως αυτό το συσσίτιο δεν είναι μια βοήθεια, είναι γεμάτο αίμα. Νομίζετε πως φταίει η οικονομική κρίση για όλα αυτά; Όχι. Ο φασισμός αναπτύσσεται σαν κάτι σποράκια που έχουν σκορπιστεί και σιγά - σιγά μεγαλώνουν. Απλώς η κρίση βοηθάει σε αυτό. Στα βιβλία σας, και στα παιδικά, διηγείστε κομμάτια από την Ιστορία της χώρας. Πηγαίνετε και στα σχολεία και μιλάτε για αυτά με τους μαθητές. Πιστεύετε πως όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας φανερώνουν και έλλειψη παιδείας και ιστορικής μνήμης; Δεν ξέρουμε την Ιστορία μας. Δεν μιλάνε στα παιδιά για το τι συνέβη τότε. Οι δάσκαλοι βρίσκουν ευκαιρία από το βιβλίο μου «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» και μιλάνε στα παιδιά, αλλά κατά τ’άλλα… Να φανταστείτε, πριν από μερικά χρόνια είχα πάει στη Βουλή των Εφήβων και είχα δει δύο μαθητές να χαιρετούν ναζιστικά. Αναρωτήθηκα, στην αρχή, «πλάκα είναι αυτή;». Και μετά εντυπωσιάστηκα που κανένας δεν αντέδρασε. Τα παιδιά να μεγαλώνουν και να βλέπουν ξανά μπροστά φασισμό, είναι δυνατόν; Κι αν δεν βρισκόταν εκείνη η κοπελίτσα, η αστυνομικίνα, να πιάσει τον δολοφόνο, θα πέρναγε και ο θάνατος του παιδιού σαν όλα τα άλλα που έχουν κάνει. Τώρα νομίζω ξεκαθαρίζει η εικόνα. Και πιστεύω πως οι δάσκαλοι πρέπει να μιλούν στα παιδιά για τον φασισμό, κάθε μέρα. Από τα τόσα που έχετε ζήσει και περιγράφετε στο βιβλίο, υπάρχει κάτι που να σας θυμίζει τις σημερινές συνθήκες; Όχι, καμία σχέση. Λένε πως οι σημερινές συνθήκες είναι σαν την Κατοχή, όμως δεν είναι έτσι. Τότε οι άνθρωποι πεθαίνανε κυριολεκτικά από την πείνα, υπήρχε κίνδυνος να σκοτωθείς στη μέση του δρόμου, έπαιρνες μέρος στην Αντίσταση και αυτό ήταν πολύ επικίνδυνο. Στο βιβλίο μιλάτε και για την πείνα και για τους νεκρούς, αλλά περιγράφετε και βόλτες, πάρτι, καλλιτεχνικά ρεύματα… Το ηθικό σου εκείνη την εποχή ήταν πολύ ψηλά ανεβασμένο. Οι άνθρωποι δεν είχαν την κατάθλιψη που έχουν τώρα. Γιατί; Γιατί τότε πίστευες σε ένα όραμα: πως θα έρθει η απελευθέρωση, πως όλα θα γίνουν καλύτε-
ρα, ενώ οι συνθήκες ήταν πολύ χειρότερες. Τώρα δεν υπάρχει το όραμα και γι’αυτό και έχει πέσει ο κόσμος στην κατάθλιψη. Πού νομίζετε πως οφείλεται αυτό; Είναι εποχή που δεν έχει οράματα. Τότε η προοπτική της απελευθέρωσης έφερνε κάτι καινούργιο. Καινούργιες σκέψεις, ιδέες, φιλοσοφίες, όλα ήταν καινούργια. Όχι μόνο εδώ. Τώρα ακόμα και η Ιταλία, που είχε κάποτε το πιο ανανεωτικό σοσιαλιστικό κόμμα, έχει τον Μπερλουσκόνι. Σου έρχεται τρέλα να το σκέφτεσαι. Τι φταίει; Τι να πω; Φταίει βέβαια και η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Το ότι κατέρρευσε και δεν πήρε κάτι καινούργιο τη θέση του. Είναι όλοι πελαγωμένοι με αυτό. Κι αν δούμε την Ιστορία, οι αλλαγές γίνονται κάθε 100 χρόνια. Τόσα περίπου χρειάζεται για να έρθει κάτι άλλο. Δεν ξέρω λοιπόν πότε θα έρθει αυτό το άλλο, αλλά θα έρθει. Στο βιβλίο μιλάτε για θεατρικές παραστάσεις, διαβάσματα, ποιήματα, εκδόσεις, ένα σωρό σπουδαία πράγματα που γίνονταν τότε υπό τις χειρότερες συνθήκες. Όλα αυτά οφείλονταν στις σημαντικότατες προσωπικότητες που υπήρχαν; Και αυτό ακόμα κυρίως οφειλόταν στο ότι ο κόσμος είχε ένα όραμα, οπότε όλοι προσπαθούσαν να φτιάξουν κάτι καλύτερο. Και όπως γράφετε «Ήταν όλοι δικοί μας». Ναι, ήταν όλοι δικοί μας. Μετά τον Δεκέμβριο του 1944 άλλαξε αυτό. Λέτε στο βιβλίο σας πως τη μόνη περίοδο που θα θέλατε να διαγράψετε από τη μνήμη σας, να μην υπήρχε, είναι τα Δεκεμβριανά. Ήταν η χειρότερη από όλες. Γιατί άρχισε το μίσος. Εγώ από δω, εσύ από κει. Κάνανε από δω, κάνανε και από κει… Δεν ήξερες πια πού πάει αυτό το πράγμα. Γιατί πολεμάς. Πού θα σε βγάλει. Μας δόθηκε π.χ. εντολή να εγκαταλείψουμε την Αθήνα να πάμε στην «Ελεύθερη Ελλάδα». Δηλαδή πού; Στη Λάρισα. Και μετά πού; Ύστερα έγινε η συνθήκη της Βάρκιζας και γυρίσαμε πίσω. Και μετά ξαναφύγαμε. Θα συνεχίσετε το «Με μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο» με ένα βιβλίο που θα περιγράφει και αυτά τα χρόνια; Όχι, δεν θα ξαναγράψω για αυτά. Τα έχω πει στην «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» και δεν θέλω πια να πω ούτε για εμφύλιο, ούτε για Τασκένδες… Τα είπα μια φορά, δεν μπορώ να τα ξαναπώ. Πολλά βιβλία σας, όπως και η «Αρραβωνιαστικιά», έχουν αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία, αλλά είναι μυθιστορήματα. Το πρόσφατο όμως επιλέξατε να είναι καθαρά αυτοβιογραφία. Γιατί; Ναι, όλα ήταν αυτοβιογραφικά. Τα γεγονότα ήταν πραγματικά, αλλά υπήρχαν και άλλα στοιχεία. Για αυτό είπα: Ας το γράψω μπας και θελήσει κανένας να γράψει αργότερα για μένα
3/10 -9/10
ΠΟΝΤΙΚΙart
Συνέντευξη 05/25
www.topontiki.gr
ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΑΚΟΜΑ
«Πριν από µερικά χρόνια, είχα πάει στη Βουλή των Εφήβων και είχα δει δύο µαθητές να χαιρετούν ναζιστικά. Αναρωτήθηκα, στην αρχή, “πλάκα είναι αυτή;”. Και µετά εντυπωσιάστηκα που κανένας δεν αντέδρασε. Τα παιδιά να µεγαλώνουν και να βλέπουν ξανά µπροστά φασισµό, είναι δυνατόν; Κι αν δεν βρισκόταν εκείνη η κοπελίτσα, η αστυνοµικίνα, να πιάσει τον δολοφόνο, θα πέρναγε και ο θάνατος του παιδιού σαν όλα τα άλλα που έχουν κάνει. Τώρα νοµίζω ξεκαθαρίζει η εικόνα. Και πιστεύω πως οι δάσκαλοι πρέπει να µιλούν στα παιδιά για τον φασισµό, κάθε µέρα» και δεν έχει πού να βασιστεί. Είναι πολύ βασανιστικό το αυτοβιογραφικό. Στο μυθιστόρημα φτιάχνεις τους ήρωές σου, τους κάνεις ό,τι θες… Ενώ όταν γράφεις για πραγματικά πρόσωπα, έχεις μια ευθύνη: να τα πεις ακριβώς όπως έγιναν. Και εγώ δεν έχω κρατήσει ούτε ημερολόγιο, ούτε μία σημείωση. Γράφοντας μού έρχονταν τα γεγονότα. Έβλεπα το βράδυ εφιάλτες. Πότε πως προσπαθούσα να κρυφτώ από τον πατέρα μου, πότε ότι με έπιαναν οι Γερμανοί. Πότε πως όλη η παρέα μπλεκόμασταν και δεν έβρισκα τρόπο να ξεμπλέξω… Πολλούς εφιάλτες έβλεπα γράφοντάς το.
Τον Χατζιδάκι τον γνωρίσατε, όπως λέτε, σε μια μυστική συγκέντρωση της ΕΠΟΝ. Ναι, ήταν μικρούλης τότε, μόλις 16 χρόνων.
Ξαναθυμηθήκατε όμως και πολλούς παλιούς φίλους. Την πολύ νεανική σας παρέα, τον Γκάτσο, τον Κουν, τη Ζωρζ Σαρρή, τον Ελύτη… Μιλήστε μας λίγο για αυτούς. Για τον Σικελιανό, π.χ., γράφετε πως σας φαινόταν τρομακτικός. Τον φοβόμαστε. Δεν ξέρω γιατί. Ίσως ήταν αυτή η μεγαλοπρέπεια που είχε. Ο τρόπος που κοίταζε. Ενώ οι άλλοι ήταν πολύ φιλικοί. Ο Ελύτης, π.χ., ήταν πολύ προσιτός και άνετος, νιώθαμε σα να ήταν συνομήλικός μας.
Συνεχίσατε να κάνετε παρέα με όλα αυτά τα πρόσωπα; Κάποιο έμεινε πιο κοντά σας; Σας απογοήτευσε κανένας; Όχι, δεν με απογοήτευσε κανένας, αν κρίνω από όσα τουλάχιστον έχω μάθει για αυτούς. Με μερικούς συνεχίσαμε. Λείψαμε όμως πολλά χρόνια και εμείς. Ο Πλωρίτης ήταν αυτός που κράτησε. Και ο Ελύτης είχε έρθει να μας επισκεφθεί στο Παρίσι, την εποχή της χούντας. Με τον Γκάτσο βρεθήκαμε πολλά χρόνια μετά, αλλά τότε η αδελφή μου είχε παντρευτεί, είχε και εκείνος άλλες παρέες… Με τη Μελίνα επίσης βρισκόμασταν. Όταν, μάλιστα, διάβασε την «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» μου παραπονέθηκε: «Εμένα δεν με έβαλες καθόλου μέσα». Λέω: «Μελίνα μου, αν σε έβαζα εσένα μέσα θα κλότσαγες και θα τους έβγαζες όλους τους άλλους απέξω. Για σένα έπρεπε κάτι ξεχωριστό να γράψω. Μέσα σε όλους δεν χωρούσες».
Ο Γκάτσος ήταν πράγματι «ο ωραιότερος άνδρας στην Αθήνα»; Ναι, ήταν. Αριστοκρατικός. Περπατούσε λες και ήταν πρίγκιπας. Ο άντρας μου απορούσε: Πώς αυτό το παιδί από την Ασέα, αυτό το χωριό, ήταν όπως ήταν. Πώς και πού τα έμαθε όλα αυτά, τις γλώσσες, τη λογοτεχνία. Ήξερε. Τι Ντοστογιέφσκι, τι Γάλλους κλασικούς, τι θέατρο… όλα τα ήξερε! Πώς μορφώθηκε έτσι μόνος του! Και ναι, ήταν πάρα πολύ ωραίος! Γελάω γιατί θυμήθηκα αυτή τη σκηνή, όταν χώρισαν με την αδελφή μου, που πήγα και του είπα «Ιππότη της ελεεινής μορφής, να αφήσεις ήσυχη την αδελφή μου!». Γέλασε, γιατί είχε και χιούμορ, και έφυγε.
Και τη Μελίνα μικρούλα την πρωτοείδατε, στο θέατρο, αλλά, όπως λέτε, σας φαινόταν ήδη μεγάλη. Ακόμα και κοριτσάκι ήταν όπως χρόνια μετά, με το μαλλί το ξανθό, τα μακριά πόδια, σα μεγάλη γυναίκα μου φαινόταν όταν έπαιζε στο θέατρο. Είχε αυτόν τον αέρα…
Τι νοσταλγείτε από όλα αυτά που ζήσατε; Τους ανθρώπους νοσταλγώ. Όταν μεγαλώνεις, ξέρετε, φεύγουν πολλοί. Η εγγονή μου πια λέει στην κόρη μου: «Η γιαγιά είναι έξυπνη γιατί κάνει παρέα με νεότερούς της, έτσι δεν θα μείνει μόνη, να το κάνεις και εσύ».
Ένας πόλεμος, ένας εμφύλιος, δύο δικτατορίες, δύο εξορίες, η Ιστορία και η πολιτική έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο στη ζωή της Άλκης Ζέη και πρωταγωνιστούν στα βιβλία της. Νεότερη ήταν αριστερή, τώρα παραμένει; «Πάντα είμαι. Αλλά τώρα κάπως διαφορετικά από παλιά. Νομίζω πως εκτός από το ένα κομμάτι που έχει μείνει απολιθωμένο, το ΚΚΕ και οι άλλοι δεν έρχονται με κάτι καινούργιο. Μου φαίνεται σαν στην εποχή του υπολογιστή να εξακολουθούν να γράφουν με μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο. Δηλαδή μοιάζουν όλοι σαν παλιοί πολιτικοί. Το λέω αυτό γιατί τότε που ήμασταν αριστεροί, όλα ήταν καινούργια. Εντάξει το ΚΚΕ, λες, έτσι είναι, δεν περιμένεις να αλλάξει. Αλλά και η άλλη Αριστερά θα πρέπει να έχει κάτι καινούργιο να πει. Όχι να είναι σαν τους άλλους πολιτικούς και να διαφοροποιείται στο: ‘‘εντάξει αυτοί τα λένε έτσι, εμείς λίγο αλλιώτικα’’. Για να πείσουν εμένα πια χρειάζονται μεγάλο κόπο, έναν καινούργιο τρόπο σκέψης».
06/26 Σινεμά
3/10 -9/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
Σ το π κ α ρ ε Ελληνικό DNA, διεθνής καριέρα Η δροσερή, σέξι παρουσία της Αντέλ Εξαρχόπουλος στο Φεστιβάλ «Νύχτες Πρεμιέρας» το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ήταν κυκλωμένη από τη δημοσιότητα που έχουν πάρει οι μεγάλης διάρκειας, λεπτομερέστατες και ρεαλιστικότατες ερωτικές σκηνές με τη συμπρωταγωνίστριά της Λεά Σεϊντού και τις διαμάχες των συντελεστών της βραβευμένης με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες ταινίας «Η ζωή της Αντέλ» του Αμπντελατίφ Κεσίς. Μην ξεχνάμε, βέβαια, το ενδιαφέρον που προκαλεί στα ελληνικά μίντια το παραμικρό ίχνος ελληνικής ρίζας. Μιλώντας στους Έλληνες δημοσιογράφους, κατακλύστηκε από ερωτήσεις. Με επίκεντρο τις ερωτικές σκηνές φυσικά, τη σχέση της με τον σκηνοθέτη – τον οποίο μαζί με τη Λεά Σεϊντού σχεδόν «αποκήρυξαν» λόγω των δυσκολιών που αντιμετώπισαν στα γυρίσματα, με τον Κεσίς να απαντά ότι νιώθει τόσο ταπεινωμένος, που θα προτιμούσε να μη βγει στους κινηματογράφους η ταινία –, αλλά και τον Έλληνα προπάππου της, η Αντέλ Εξαρχόπουλος ήταν πολύ ομιλητική... Πάντως οι απαντήσεις της επί ελληνικού εδάφους σχεδόν ανέτρεπαν τεχνηέντως πρότερες τοποθετήσεις της. Σε ό,τι αφορά π.χ. τα γυρίσματα, σαφώς «μαλάκωσε», δηλώνοντας πως, ναι μεν ήταν δύσκολα και ο Κεσίς περίεργος, αλλά αφενός οι προγούμενες δηλώσεις, αν και «ήταν αλήθεια», διογκώθηκαν υπερβολικά, αφετέρου... «ήταν μια ανθρώπινη δυνατή εμπειρία, έμαθα πολλά. Ο Κεσίς ήταν πολύ σκληρός, όπως ήταν ο Κιούμπρικ, ο Χίτσκοκ. Ίσως τα πιο δύσκολα γυρίσματα να κάνουν
και τις πιο καλές ταινίες...». Λίγο αργότερα, δήλωσε επίσης πως «οι λιγότερο δύσκολες σκηνές ήταν οι ερωτικές» κι ας ήταν οι πρώτες σκηνές που γυρίστηκαν: «Με το καλημέρα έσπασε ο πάγος και το διασκεδάσαμε, το αντιμετωπίσαμε σαν παιχνίδι». Όσο για τις διαμαρτυρίες των τεχνικών για τις «συνθήκες γαλέρας» και της δημιουργού του κόμικς «για ετεροφυλοφιλική ηδονοβλεπτική ματιά» εκ μέρους του σκηνοθέτη, η νεαρή, μόλις 19 ετών, ηθοποιός (αλλά με 10 ταινίες ήδη στο ενεργητικό της) αρκέστηκε να πει πως ο καθένας πρέπει να διεκδικεί αυτό που θεωρεί δίκαιο. Ήταν η πρώτη της επίσκεψη στην Ελλάδα. Έχει γνωρίσει τον Αγγελόπουλο, τον Γαβρά αλλά και τον Λάνθιμο. Έδωσε μια διπλωματική απάντηση στην ερώτηση αν θα έπαιζε σε ελληνική ταινία: «Θα πρέπει να βρεθεί δημιουργός και σενάριο να με συναρπάσει». Ξεδίπλωσε τα ελληνικά χνάρια ενός προπάππου που βρέθηκε με την ελληνική ομάδα μποξ στο Παρίσι και δεν ξαναγύρισε, ενός παππού που... πήγε για ψητό κοτόπουλο και δεν επέστρεψε και δυο γονιών που – ναι, επισκέπτονται συχνά την Ελλάδα – έχουν αρκετά ανοιχτό μυαλό ώστε να καταλάβουν ότι οι ερωτικές της περιπέτειες επί οθόνης «είναι σινεμά και τίποτα άλλο». Η επικαιρότητα του περασμένου Σαββάτου ήταν φυσικά οι συλλήψεις μελών της Χρυσής Αυγής και επ’ αυτού η Εξαρχόπουλος δεν δίστασε καθόλου να τοποθετηθεί: «Είναι μια νοοτροπία που προέρχεται από την ανοησία...». Σόνια Μαγγίνα
«Δον Ζουαν»
Πράκτορες, Δον Οι νέες ταινίες φέρνουν στην οθόνη κάθε είδους ήρωες: γόηδες και πράκτορες, Αφγανούς μετανάστες, Χιλιανές εξηντάρες, αλλά και Ελβετούς καθηγητές που αναζητούν την απόδραση στη Λισσαβώνα Κωνσταντίνος Σαμαράς
Δον Ζουάν Σκηνοθεσία: Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ Πρωταγωνιστούν: Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ, Σκάρλετ Γιόχανσον, Τζούλιαν Μουρ
Οι μοντέρνοι Δον Ζουάν έχουν προβλήματα που δεν θα μπορούσαν να φανταστούν οι θρυλικοί πνευματικοί τους πρόγονοι: εν προκειμένω, ο Τζον μπορεί να ρίχνει τα θηλυκά στο κρεβάτι με παροιμιώδη ευκολία, όμως δυσκολεύεται να αγγίξει το ταβάνι της ηδονής μέσω της ερωτικής πράξης. Η σωματική επαφή και η ανταλλαγή βλεμμάτων του φαίνονται καταστάσεις αμήχανες μπροστά στην υπέρτατη απόλαυση που προσφέρει η κατά μόνας παρακολούθηση διαδικτυακού πορνό. Καταλύτης στην προβληματική πορεία του Τζον θα είναι – τι άλλο; – η μία και μοναδική γυναίκα, το «απόλυτο δεκάρι», που θα το παίξει πιο δύσκολη απ’όσο χρειάζεται και ίσως να τον οδηγήσει σε νέα μονοπάτια. Ίσως και όχι, αφού η λύτρωση πρέπει να έρθει μέσα από οδυνηρές σφαλιάρες. Ταλαντούχος ηθοποιός - χαμαιλέοντας, που εδώ φορτώνεται τους ρόλους σεναριογράφου και σκηνοθέτη, ο Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ τοποθετεί τον ήρωα που υποδύεται στη δίνη μιας εξάρτησης, η οποία δίνει όσο λίγες το στίγμα των καιρών μας: ο κολλημένος με το πορνό Τζον, που έχει μάθει να ταυτίζει την ηδονή με την εικονική πραγματικότητα, βρίσκεται πλέον παντού τριγύρω μας σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ποσοστώσεις. Ένας τέτοιος εθισμός, μαζί με την αναπόφευκτη αλλοίωση της πραγματικότητας που επιφέρει, μπορεί να αποτελέσει πρώτη ύλη για δράματα τύπου «Shame» ή και για σκοτεινές, βιτριολικές κωμωδίες με μπουνιουελικό πνεύμα. Ο άνθρωπος - ορχήστρα του «Δον Ζουάν» επιλέγει έναν ενδιάμεσο δρόμο, μπαίνοντας με επιδεξιότητα στο πετσί του εθισμένου ήρωά του και καταγράφοντας παράλληλα τη διαδρομή του με μια μείξη αφόρητων Δον Ζουάν òòò κλισέ και γοητευτικών ευρημάτων. Αυτός ο «Δον Ζουάν» μπορεί να Ο Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ γράφει, σκηνοθετεί και είναι ταυτόχρονα προβλέψιμος και συντηρητικός, αλλά και αρκετά πρωταγωνιστεί ως γόης εθισμένος στο πορνό, σε «λοξά» ρομαντικός, ώστε να μας κάνει να περιμένουμε το επόμενο μια κομεντί γεμάτη ελκυστικές αντιφάσεις βήμα του πρωταγωνιστή - δημιουργού του.
Γκλόρια Σκηνοθεσία: Σεμπαστιάν Λέλιο Πρωταγωνιστούν: Παουλίνα Γκαρσία, Σέρτζιο Χερνάντεζ, Φαμπιόλα Ζαμόρα
Αντέλ Εξαρχόπουλος, Λεά Σεϊντού
Η Γκλόρια είναι μια Χιλιανή 58 ετών, χωρισμένη πάνω από δέκα χρόνια και αναπόφευκτα κουρασμένη από τη ζωή. Ωστόσο παραμένει κοκέτα και δεν σταματά να αναζητά νέες επαφές. Αποφασισμένη να μην μείνει μόνη, η Γκλόρια θα πέσει πάνω στον πρόσφατα χωρισμένο Ροντόλφο, και τότε τα πράγματα θα γίνουν ακόμη πιο περίπλοκα γι’αυτή την ηρωίδα που νιώθουμε πως γνωρίζουμε από παλιά. Το πορτρέτο της, που σκιαγραφεί με επιτυχία ο Σεμπα-
3/10 -9/10
ποντικιart
Σινεμά 07/27
www.topontiki.gr
«10η ημερα»
òòòòò Εξαιρετική òòòò Πολύ καλή òòò Καλή òò Βλέπεται ò Μέτρια ò Μην τη δείτε
«2 Guns»
Οι εταιρείες διανομής φέρουν την ευθύνη για έκτακτες αλλαγές στις ημερομηνίες προβολής των ταινιών.
«September»
Ζουάν και μετανάστες στιάν Λέλιο, κερδίζει την προσοχή και το χαμόγελό μας επειδή ξέρει πώς να αντλήσει ζουμί από τις μικρές λεπτομέρειες της ζωής. Οι μικροί αγώνες της καθημερινότητας, οι αδιόρατοι συμβιβασμοί κι εξευτελισμοί, τα απωθημένα και η ημιτελής ικανοποίησή τους, όλα εντοπίζονται με μεστό και οικείο τρόπο, φέρνοντας αβίαστα κοντά μας την Γκλόρια. Παίρνοντας τα μέγιστα από τη (σταρ της χιλιανής Γκλόρια òòò τηλεόρασης και πρωταγωνίστριά του) Παουλίνα Γκαρσία, ο Γλυκόπικρο πορτρέτο μιας Χιλιανής Λέλιο παραδίδει μια γλυκόπικρη κομεντί, όπου οι αναλογίες εξηντάρας τόσο απτής και οικείας, που μελαγχολίας και οπτιμισμού ίσως να μην είναι πρωτόγνωρες, θα την καλωσόριζες στην παρέα σου αλλά σπάνια αποδίδονται με τόση ακρίβεια και αυθεντικότητα.
Νυχτερινό τρένο για τη Λισσαβώνα Σκηνοθεσία: Μπιλ Όγκουστ Πρωταγωνιστούν: ΤζέρεμιΆιρονς, Μελανί Λοράν, Κρίστοφερ Λι Για τις ανάγκες της μεγάλης ευρωπαϊκής συμπαραγωγής, η κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Πασκάλ Μερσιέ διαθέτει έναν Άγγλο σταρ στον ρόλο ενός Ελβετού, ο οποίος συναντά Πορτογάλους ερμηνευμένους από Γερμανούς ηθοποιούς, αλλά και μια Σουηδή της οποίας τη νεαρή εκδοχή ερμηνεύει μια Γαλλίδα. Αυτό δεν θα ήταν απαραιτήτως καταστροφικό από μόνο του, αν δεν παντρευόταν με μια επίπεδη και ανέμπνευστη σκηνοθεσία από τον (δις βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα, παρακαλώ) Μπιλ Όγκουστ, που ισοπεδώνει τις αρετές του μυθιστορήματος σε ένα έργο πομπώδες και ναρκισσιστικά τεχνητό. Κλασικό δείγμα του τυποποιημένα άρτιου «σινεμά ποιότητας», το «Νυχτερινό τρένο για τη Λισσαβώνα» μετατρέπει την περιΝυχτερινό τρένο για τη Λισσαβώνα òò πετειώδη απόδραση ενός Ελβετού καθηγητή σε ένα μονότονο Ο Τζέρεμι Άιρονς ως Ελβετός καθηγητής γαϊτανάκι από φλας μπακ, που περισσότερο προκαλεί την σε μια φροντισμένη, αλλά μονότονη ανώδυνη απόλαυση μιας τουριστικής επίσκεψης στην Πορπεριπέτεια στη Λισσαβώνα τογαλία του κοντινού παρελθόντος. Μια συσσώρευση δήθεν ποιητικών εικόνων, με την ποίηση να απουσιάζει.
10η ημέρα Σκηνοθεσία: Βασίλης Μαζωμένος Ο Αλί είναι Αφγανός και ζει μοναχικά στην Αθήνα, μαζεύοντας παλιοσίδερα και πολιορκούμενος αδιάλειπτα από τις μνήμες της πατρίδας του και τα τραύματα του παρελθόντος. Μέσα από την αφήγησή του, ο Βασίλης Μαζωμένος ανασυνθέτει την πορεία του Αλί, χωρίς ποτέ να εγκαταλείπει το μοτίβο του παρόντος, όπου ο νεαρός άντρας σέρνει μονότονα το καρότσι του στους αθηναϊκούς δρόμους. Είναι μονίμως απαραίτητο να ακούμε τις καταπιεσμένες φωνές που κυκλοφορούν ανάμεσά 10η ημέραòò μας, και ο Μαζωμένος το πράττει δίνοντας στις μνήμες του Αλί Το παρόν και το παρελθόν ενός Αφγανού τις διαστάσεις μιας ντοκιμαντερίστικης εποποιίας. Τελικά το μετανάστη, με υπερ-δραματοποίηση που δραματικό στιλιζάρισμα πέφτει μάλλον βαρύ για την ουσία της βλάπτει την καρδιά των πραγμάτων ιστορίας που αφηγείται, συντρίβοντας τη φιγούρα του Αλί σε ένα σωρό οπτικοακουστικά τρικ.
2 Guns Σκηνοθεσία: Μπαλτάζαρ Κορμακούρ Πρωταγωνιστούν: Ντένζελ Ουάσιγκτον, Μαρκ Γουόλμπεργκ, Πόλα Πάτον Η κλασική αστυνομική μυθολογία του Χόλιγουντ, με τους δύο αλληλοσυμπληρούμενους άντρες που πατάσσουν το οργανωμένο έγκλημα ενώ βρίσκουν τον χρόνο και για λίγη πλάκα, εδώ θεωρητικά εμπλουτίζεται με ένα παιχνίδι κρυφών ταυτοτήτων. Οι ήρωες των Ουάσιγκτον και Γουόλμπεργκ φαινομενικά συμμαχούν στην παρανομία, αλλά γρήγορα αποκαλύπτεται πως πρόκειται για διπλούς πράκτορες που θα βρεθούν ακόμα και στο στόχαστρο των αφεντικών τους. Ανατροπές πάνω στις ανατροπές, και μαζί ο συνήθης (αυτο)σαρκασμός προσπαθούν να δώσουν χρώμα και νοημοσύνη σε 2 Guns ò μια περιπέτεια που, όσο κι αν προσπαθεί, Παιχνίδι διπλών πρακτόρων κόντρα στο καταλήγει να μοιάζει με όλες τις άλλες. Η οργανωμένο έγκλημα, αχρείαστα σύνθεμόνη διαφορά της, πως κουβαλά περιττές το κι εξυπνακίστικο δόσεις περιπλοκών κι εξυπνάδων.
Οικόπεδο 12 Σκηνοθεσία: Κυριάκος Τοφαρίδης Πρωταγωνιστούν: Κώστας Δημητρίου, Μιχάλης Μαρίνος, Γιάννης Τσιμιτσέλης Η οικονομική κρίση χτυπά την πόρτα μιας κυπριακής οικογένειας, που αναγκάζεται να επανενωθεί στο μικρό σπίτι του πάτερ φαμίλια της. Μόνο που το οικόπεδο γύρω από το σπίτι γίνεται αντικείμενο διεθνούς οικονομικής / πολιτικής πολιορκίας, αφού κρύβει σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου στο υπέδαφός του. Η αλληγορική σάτιρα της επικαιρότητας ανακατεύεται με μια διδακτική - εξωτική ματιά πάνω στις βασικές αξίες της ζωής, σε ένα φιλμ που θα ήθελε να μοιάζει με αριστοφανική φάρσα, αλλά σχεδόν καμιά στιγμή δεν ξεπερνά τα επίπεδα της ογκώδους μπαλαφάρας. Άρρυθμο, κακοπαιγμένο και άσκοπα φασαριόζικο, το «Οικόπεδο 12» Οικόπεδο 12 ò θα μπορούσε να περηφανεύεται μόνο για Η κρίση, τα διεθνή συμφέροντα και ο τη φωτογραφία του Γιώργου Φρέντζου, που έθνικ έρωτας μπαίνουν στο κυπριακό κωμικό μπλέντερ, αλλά δεν προκαλούν όμως μοιάζει να προέρχεται από άλλη ταινία. ούτε καν το χαμόγελο
Προβάλλεται ακόμα September
Σκηνοθεσία: Πέννυ Παναγιωτοπούλου Πρωταγωνιστούν: Κόρα Καρβούνη, Μαρία Σκουλά, Νίκος Διαμαντής, Χρήστος Στέργιογλου Η Άννα ζει μόνη στην Αθήνα με μοναδική συντροφιά τον σκύλο της, Μανού. Πρόκειται για ένα είδος τέλειας οικογένειας, που θα διαλυθεί όταν ο Μανού πεθάνει. Η Άννα θα τον θάψει στον κήπο της οικογένειας της Σοφίας, που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του δρόμου, και θα μείνει ολομόναχη. Τότε θα συνειδητοποιήσει την ανάγκη της να ανήκει κάπου, να μοιραστεί τον πόνο και τη μοναξιά της. Γι’αυτό τον λόγο θα ψάξει καταφύγιο στην οικογένεια της Σοφίας, αρχικά ως εισβολέας, στη συνέχεια ως παράσιτο που αποζητά την αγάπη και την αποδοχή.
08/28 Ραντάρ
3/10 -9/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
Παιδικές φωνές ακούστηκαν τη φετινή σχολική χρονιά στο ελληνικό σχολείο της Ίμβρου, που ήταν κλειστό 50 χρόνια. Και στη Θράκη, το βαν του
προγράμματος «Εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής κοινότητας» βγαίνει και φέτος στον δρόμο με δασκάλους και βιβλία
Το ιστορικό σχολείο της Ίμβρου
Μειονοτικά σχολεία κόντρα στο ρεύμα
Ίμβρος, Αγρίδια
Κωστούλα Τωμαδάκη Στην εποχή της ανεξέλεγκτης κρίσης πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι η εκπαίδευση και το σχολείο είναι το ανάχωμα απέναντι στη βία. Η είδηση ότι επαναλειτούργησε το ελληνικό σχολείο της Ίμβρου και η βεβαιότητα ότι το βαν θα φτάσει στα δημοτικά σχολεία των Νομών Ξάνθης και Ροδόπης για την ενίσχυση της ελληνομάθειας μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε πόσο ζωντανή είναι η λαχτάρα των παιδιών για γνώση και δημιουργία, για άρνηση του φόβου και της καχυποψίας.
Ένα όνειρο έγινε πραγματικότητα
Το φιδάκι των γραμμάτων στη Θράκη
Κένταυρος Α΄ τάξη
Έπειτα από μισό αιώνα σιωπής, χτύπησε ξανά το πρώτο κουδούνι στο δημοτικό σχολείο των Αγίων Θεοδώρων στην Ίμβρο. Το χαμόγελο του μικρού Δημήτρη τη στιγμή που διάβαινε την πόρτα του ιστορικού σχολείου έδωσε σάρκα και οστά στο όνειρο χιλιάδων Ιμβρίων της διασποράς που οδηγήθηκαν σε αναγκαστικό εκπατρισμό από την Άγκυρα στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Τον Μάρτιο του 1964 η Άγκυρα μαζί με άλλα μέτρα απαγόρευσε και τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Στον Ευλάμπιο, τους Αγίους Θεοδώρους, το Σχινούδι, το Γλυκύ, τα Αγρίδια και το Κάστρο τα σχολεία όπου φοιτούσαν οι Έλληνες μαθητές έκλεισαν. Τα δυο επόμενα χρόνια οι Ίμβριοι ακολούθησαν τον δρόμο της ξενιτιάς, αφού δεν υπήρχε προοπτική για τα παιδιά τους. Η «οδύσσεια» του ξεριζωμού άρχιζε για τους μαθητές και τους γονείς τους. Το όραμα της επαναλειτουργίας του ελληνικού δημοτικού σχολείου της Ίμβρου ήταν διαχρονικό αίτημα των οργανώσεων των Ιμβρίων και μάλιστα η ανάγκη διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας επισημαινόταν και στο ψήφισμα του 2008 του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ίμβρο και την Τένεδο. Τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια και ένα κορίτσι, κάθισαν ξανά στα θρανία του ιστορικού σχολείου των Αγίων Θεοδώρων, γενέτειρα του Οικουμενικού Πατριάρχη, το οποίο επισκευάστηκε με έξοδα του Ιδρύματος της Εκκλησίας.
Ιδρύτρια του ελληνικού ορθόδοξου σχολείου, όπως προβλέπεται από την τούρκικη νομοθεσία, είναι η Άννα Κατσομάλλη, διευθύντρια η Παρασκευή Μπερμπέρη και δάσκαλος ο Φώτης Γραμμένος, που επέστρεψε στον τόπο καταγωγής του για να διδάξει τους τέσσερις μαθητές. Το σχολείο θα δώσει τη δυνατότητα και σε άλλες οικογένειες από την Κωνσταντινούπολη να εγκατασταθούν στο πολύπαθο νησί.
Δικαίωμα στη μόρφωση Ο φόβος, η προκατάληψη και η άγνοια ήταν τα ανυπέρβλητα εμπόδια που για χρόνια κρατούσαν τα παιδιά της μειονότητας μακριά από το σχολείο. Τα περισσότερα ήταν σχεδόν αναλφάβητα. Επτά μέρες την εβδομάδα, όλο τον χρόνο, το βαν με τους δασκάλους και τα βιβλία θα ταξιδέψει στα απομονωμένα μειονοτικά χωριά και θα φτάσει μέχρι τα σύνορα. Τι μπορεί να κινητοποιήσει ένα παιδί και να παρατήσει τη ζεστασιά του σπιτιού του, περιμένοντας με ανυπομονησία το βαν στον κρύο λασπωμένο δρόμο; Μήπως η αυτοεκτίμηση και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα του άλλου; Η ισονομία και ισοπολιτεία που στην ουσία σημαίνει ότι όλοι έχουμε αναφαίρετο δικαίωμα στην εκπαίδευση; «Ποιος θα μας δείξει την Ελλάδα;» ρωτάει ο δάσκαλος και τα παιδικά δάχτυλα κολλάνε στον
χάρτη που είναι κρεμασμένος στο εσωτερικό του βαν. Η επιτυχία του προγράμματος αποτιμάται σε αριθμούς. Από το 1997 ώς σήμερα, ο αριθμός των μειονοτικών μαθητών αυξήθηκε κατά 400% στα δημοτικά, 225% στα γυμνάσια και 500% στα λύκεια. Πίσω, όμως, από τους αριθμούς υπάρχουν τα χαρούμενα πρόσωπα των παιδιών, η ικανοποίηση στο βλέμμα των εφήβων. Μέσα σε αυτό το δύσκολο κλίμα των ημερών, η πολιτεία με άξονα την επιτυχή παρέμβαση του προγράμματος «Εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής κοινότητας στη Θράκη» ενέκρινε παράταση του έργου για μία ακόμη σχολική χρονιά με στόχο να μην υπάρξουν «κενά» στη στήριξη των μαθητών μέχρι την έναρξη του επόμενου επιχειρησιακού σχεδίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήδη, όπως μας είπαν οι υπεύθυνοι του προγράμματος, τέσσερα βαν με σύγχρονη τεχνολογία και εκπαιδευτικό υλικό οργανώνουν και φέτος τις δράσεις τους σε περίπου 45 απομακρυσμένους οικισμούς των τριών νομών Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου. Κάποιες αλλαγές απαιτούν χρόνο. Γιατί πρώτα πρέπει να αλλάξουν οι νοοτροπίες. Όμως το πανέξυπνο σύνθημα που συμβολίζει την ουσία του προγράμματος «Πρόσθεση, όχι αφαίρεση/πολλαπλασιασμός, όχι διαίρεση» είναι το ζωντανό παράδειγμα μιας βαθιά δημοκρατικής κοινωνίας.
Πρόσθεση και όχι αφαίρεση Είναι ένα ηλιόλουστο φθινοπωρινό πρωινό. Το βαν αγκομαχώντας ανεβαίνει τον στριφογυριστό δρόμο. Το χωριό Χλόη του νομού Ροδόπης είναι ορεινό και βρίσκεται στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Για να φτάσεις στο χωριό πρέπει να έχεις 4x4. Ο δρόμος είναι δύσβατος και σχεδόν απροσπέλαστος τον χειμώνα. Για τον Ισμαήλ και τη Σεριφέ το βαν γίνεται η τεχνική γέφυρα της γνώσης, της επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο. Εδώ και δεκαπέντε χρόνια το Πρόγραμμα «Εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής κοινότητας στη Θράκη», με τις υπεύθυνες καθηγήτριες του Πανεπιστημίου Άννα Φραγκουδάκη και Θάλεια Δραγώνα και τη διαχρονική ευθύνη του υπουργείου Παιδείας, μαθαίνει ελληνικά στα παιδιά της μειονότητας και πολλαπλασιάζει τα ποσοστά συμμετοχής τους σε δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια.
Προβολέας 09/29
3/10 -9/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
Την προηγούμενη Παρασκευή έφυγε από τη ζωή η Πόλυ Πάνου. Ο θάνατός της κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του
Αντώνης Μποσκοΐτης
λαϊκού τραγουδιού. Ας θυμηθούμε μερικούς μόνο σταθμούς της καριέρας της, πλάι σε κορυφαίους συνθέτες
Σίγησε το «χρυσό λαρύγγι» της Πόλυς Πάνου
Σ
Γρηγόρης Μπιθικώτσης - Πόλυ Πάνου
τα τέλη της δεκαετίας του 1950 ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης βρίσκεται στην Πάτρα. Η τραγουδίστρια του σχήματός του έχει αποχωρήσει, αφήνοντάς τον σύξυλο να αναζητά αντικαταστάτρια σε μια ξένη πόλη. Εκεί ο Μπιθικώτσης ακούει πρώτη φορά να του μιλάνε για τη μικρή Πολυτίμη Κολιοπάνου, το «χρυσό λαρύγγι» της Πάτρας, που από δέκα ετών ήδη είχε κατακτήσει τα πάλκα. Αυτός τη βάφτισε Πόλυ Πάνου. Η μεγάλη καριέρα ξεκινάει. Ο διευθυντής της Columbia, ο Λαμπρόπουλος, μακαρίζει τον Μπιθικώτση που του πήγε «μία Βέμπο του λαϊκού τραγουδιού». Από τα ραδιόφωνα αρχίζει να παίζεται μια σπάνια φωνή με μέταλλο, όγκο και συναίσθημα. Νεαρότατη η Πόλυ Πάνου, έφηβη ακόμη, ηχογραφεί τραγούδια του μέντορά της Μπιθικώτση, αλλά και του Ζαμπέτα, του Πολυμέρη και του Τζουανάκου – ο τελευταίος άλλωστε την είχε ανεβάσει πρώτη φορά στο πάλκο σε ηλικία δέκα ετών!
Δισκογράφησε πρώτη τα «Παιδιά του Πειραιά» Το 1960, είκοσι ετών κορίτσι, ηχογραφεί σε δίσκο 45 στροφών «Τα παιδιά του Πειραιά» του Μάνου Χατζιδάκι. Μετά τη Μελίνα Μερκούρη, που τραγούδησε και χόρεψε το τραγούδι στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή» του Ζιλ Ντασέν, η Πόλυ Πάνου ήταν η πρώτη που το δισκογράφησε. Και δεν επρόκειτο για ένα από τα συνήθη δισκογραφικά «μαγειρέματα», εφόσον ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις την κάλεσε στο τηλέφωνο και της ανέθεσε την παρθενική έξοδο τού, βραβευμένου με Όσκαρ, τραγουδιού του. Το ίδιο διάστημα την ανακαλύπτει και ο Μίκης Θεοδωράκης, πάντα πρόθυμος για συνεργασί-
ες με κορυφαίους λαϊκούς ερμηνευτές. Δεν την «εντάσσει» σε κάποιο έργο του, όπως λόγου χάριν συνέβη με τη Γιώτα Λύδια στο «Τραγούδι του νεκρού αδερφού», της δίνει όμως ένα από τα ομορφότερα «αδέσποτα» λαϊκά τραγούδια του: το «Σε ποιο βουνό» σε στίχους του Χρήστου Κολοκοτρώνη. Κανείς άλλος ερμηνευτής μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει σε αισθητική πληρότητα την πρώτη εκτέλεση του εν λόγω τραγουδιού με την Πάνου.
Ό,τι τραγουδούσε γινόταν… χρυσός Πραγματικά ό,τι άγγιζε με τη φωνή της η Πόλυ Πάνου το χρύσωνε. Ευτύχησε να τραγουδήσει σε πρώτη εκτέλεση μεγάλους συνθέτες του λαϊκού - έντεχνου τραγουδιού: Βασίλη Τσιτσάνη, Σταύρο Ξαρχάκο, Γιάννη Παπαϊωάννου, Απόστολο Καλδάρα, Μίμη Πλέσσα, Θόδωρο Δερβενιώτη, Γιώργο Μητσάκη, Μπάμπη Μπακάλη κ.ά. Τραγούδια - σταθμοί στην προσωπική της πορεία και πλέον στην ιστορία της εγχώριας λαϊκής μουσικής είναι τα «Λιμάνια» του Τσιτσάνη, «Πάρε το δαχτυλίδι μου» του Μητσάκη, «Σβήσε το φως να κοιμηθούμε» του Παπαϊωάννου, «Άλλα μου λέν’ τα μάτια σου» του Δερβενιώτη, «Φέρτε μια κούπα με κρασί» του Καλδάρα και βέβαια το «Τι σου ’κανα και πίνεις» των Μίμη Πλέσσα - Λευτέρη Παπαδόπουλου, που επανέφεραν στο προσκήνιο πριν από μια δεκαετία η Μελίνα Ασλανίδου με τους Απέναντι. Ενδεικτικό της δημοφιλίας της και του πόσο συμβολοποιήθηκε αυτή η ξεχωριστή γυναίκα ως εκπρόσωπος της «χρυσής εποχής» του λαϊκού τραγουδιού υπήρξε και το κομμάτι «Στην Πόλυ», από την «Εκδίκηση της γυφτιάς» (1978) των Νίκου Ξυδάκη - Μανώλη Ρασούλη: ένα καθαρόαιμο νεο-λαϊκό τραγούδι, το οποίο,
χωρίς να «ζωγραφίζει» την Πόλυ Πάνου, αφιερωνόταν σ’ αυτήν.
Και μούσα του Ξαρχάκου Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 γίνεται η μούσα του Σταύρου Ξαρχάκου στις παραστάσεις του «Αμάν... Αμήν», βασισμένου στα τραγούδια από την ταινία «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη. Η ερμηνεία της στο «Μάνα μου Ελλάς» συγκλονίζει και ο ποιητικός λόγος του Νίκου Γκάτσου αποδίδεται καίρια και σπαρακτικά από μία κατ’ εξοχήν λαϊκή φωνή. Βέβαια το «Αμάν... Αμήν» δεν σηματοδότησε την πρώτη συνεργασία της Πόλυς Πάνου με τον Ξαρχάκο – οι δυο τους μας είχαν χαρίσει τριάντα χρόνια πριν τα υπέροχα «Κόκκινα φανάρια» από την ομότιτλη ταινία του Γεωργιάδη. Ακόμη και το ντουέτο της με τον Διονύση Σαββόπουλο στους «Θαλασσινούς» του Γιώργου Ζαμπέτα ήτανε ακόμη μία μεγάλη στιγμή της από τη δεκαετία του 1990. Τους τελευταίους μήνες η Πόλυ Πάνου αντιμετώπιζε σοβαρότατα προβλήματα υγείας. Κλεισμένη σε κλινική, περιστοιχισμένη από τους οικείους της, αδυνατούσε όχι μόνο να τραγουδήσει πια, αλλά και να μιλήσει. Χτυπημένη από μεταστατικό καρκίνο, η Πάνου βίωνε έναν καθημερινό αξιοπρεπή θάνατο μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Αυτό που όλοι φοβόμασταν και ελπίζαμε μέχρι τελευταία στιγμή ότι θα το νικούσε, συνέβη το πρωί της περασμένης Παρασκευής, 27 Σεπτεμβρίου. Η Πόλυ Πάνου έσβησε σε ηλικία 73 ετών. Ήταν γεννημένη την 28η Οκτωβρίου του 1940 στην Αθήνα, μεγάλωσε όμως στην Πάτρα. Μια μεγάλη απώλεια για τον λαϊκό πολιτισμό. Μια μεγάλη παράγραφος της ιστορίας του έκλεισε με τον θάνατό της.
10/30 Βιβλίο
3/10 -9/10
ΠΟΝΤΙΚΙart
www.topontiki.gr
Οι κακοµαθηµένοι - χαϊδεµένοι της Ιστορίας! Ξενοφών Μπρουντζάκης
Κώστας Κωστής «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας» Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους, 18ος - 21ος αιώνας Εκδόσεις: Πόλις , σελ.: 894 Η συγγραφή της Ιστορίας βασίζεται κατά μιαν έννοια πάνω σε ένα παράδοξο: Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από το γεγονός που εξιστορείται τόσο πιο αποκαλυπτική αναδεικνύεται η αλήθεια του. Αντίθετα με αυτό που θα μπορούσε εύκολα να πιστέψει κανείς, ότι δηλαδή η αυτοψία αποτελεί αδιάψευστη μαρτυρία για την αποτύπωση της ιστορικής αλήθειας, το κρύο αίμα αλλά και το «παγωμένο» γεγονός παρέχουν τα πιο αντικειμενικά πειστήρια για την ερμηνεία ενός ιστορικού συμβάντος. Η ιστορία της συγκρότησης του νεοελληνικού κρατιδίου, το οποίο πλησιάζει τους δύο αιώνες ζωής, αποτελεί ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα. Όχι επειδή ό,τι είναι ελληνικό σπεύδουμε αυτοδικαίως με εθνική θέρμη να το θεωρήσουμε και συναρπαστικό, αλλά γιατί μένουν ανοιχτές ακόμα μια σειρά εθνικές εκκρεμότητες που μοιάζουν με ανοιχτούς λογαριασμούς. Δεν είναι τυχαίο που μια ιστορική αναφορά είναι ικανή να ξεσηκώσει θύελλες στο πανελλήνιο. Έτσι, κάθε σοβαρό λόγου ιστορικό ανάγνωσμα που αναφέρεται σε αυτή την επίμαχη περίοδο και που αφορά στο πώς ο διάσπαρτος και ασύνδετος ελληνισμός απέκτησε εθνική ταυτότητα και συγκρότησε ένα όσο το δυνατόν πλησιέστερα στα δυτικά πρότυπα κράτος, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συμβάλλει στην περαιτέρω διαμόρφωση της εθνικής μας φυσιογνωμίας. Το βιβλίο καταφέρνει – πράγμα σπάνιο για ιστορική μελέτη – να γίνει ελκυστικό από τον τίτλο του. «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας» αποκλείουν από την αρχή το ενδεχόμενο μιας άτολμης ακαδημαϊκής εκδοχής της. Ωστόσο, την τόλμη στη χώρα μας πολλάκις τη συνδέουμε με την πρόκληση που σε πολλές περιπτώσεις υπηρετείται ως αυτοσκοπός. Έχουμε εξοικειωθεί ως λαός στην… «αγωνιστική» ανάγνωση της Ιστορίας. Μας παθιάζει η υπέρβαση του γεγονότος, σάμπως να ζούμε ταυτόχρονα εντός και εκτός
της Ιστορίας. Τι κι αν ο Έλληνας στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν έχει πιάσει ιστορικό βιβλίο στα χέρια του· νιώθει πάντα αποκλειστικός κάτοχος της ιστορικής αλήθειας. Με δυο λόγια, σε μια χώρα όπου κατά τεκμήριο συγκροτείται από παραδοξότητες και ιδιαιτερότητες, η τεκμηριωμένη ιστορική αφήγηση αποτελεί από μόνη της άθλο! Από την πρώτη κιόλας σελίδα ο αναγνώστης εξοικειώνεται αβίαστα με μιαν ανοίκεια σ’αυτόν ιστορική αφήγηση, στην οποία λείπουν οι μεγαλοστομίες, το πάθος και τα στομφώδη συμπεράσματα. Η ανάγνωση ρέει με μια φυσικότητα καθηλωτική, όπου το παρελθόν απαντά στα ερωτήματα που βασανίζουν την τρέχουσα επικαιρότητα. Οι ιστορικές αναγωγές γίνονται αβίαστα, σχεδόν υποσυνείδητα. Οι διαστρεβλώσεις αδιαμαρτύρητα παραχωρούν τη θέση τους σε μιαν υπομονετική ιστορική αλήθεια. Όλα συμφιλιώνονται μέσα από ένα κείμενο που συμβάλλει στην εθνική μας αυτογνωσία. Πρόκειται για μια συγκροτημένη ιστορική τεκμηρίωση που ξεκινά από το 1600 για να καταλήξει στις μέρες μας και ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με το πρόσφατο ιστορικό πα-
Xαράλαμπος Βασιλειάδης Ο Λάμπον α σο Καρς Η Οδύσσεια ενός Πόντιου από τον Καύκασο Εκδόσεις: Στοχαστής, σελ.: 160 Μια μικρή Οδύσσεια κρύβει πάντοτε μέσα της ένα μεγαλείο… Έτσι και η Οδύσσεια του Χαράλαμπου Βασιλειάδη ή αλλιώς Λάμπον (στα ποντιακά) από το Επαρχείο του Καρς της τότε τσαρικής Ρωσίας, που κράτησε περίπου δέκα χρόνια (1912-1922), είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι στην ιστορία της εποχής και του τόπου. Σαν κινηματογραφική ταινία τρέχουν τα χρόνια με τη ζωή του στον Καύκασο, την παιδική ηλικία, την ξεχωριστής έντασης σχέση με τον πατέρα του, τον πρώτο του έρωτα και την πρώτη φυγή του στα ποντιακά χωριά του Νοβοροσίσκ, όπου η συνάντησή του με τον θείο του Στάθιο αποτέλεσε το τελευταίο στάδιο πριν από την οριστική φυγή
ρελθόν της πατρίδας του. Ένα από τα βασικά μελήματα του συγγραφέα είναι να κατανοήσουμε το νεοελληνικό κράτος μέσα από τους ποικίλους μετασχηματισμούς του. Αυτή η προσπάθεια έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν καινοτόμες προσεγγίσεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις έρχονται σε αντίθεση με παγιωμένες αντιλήψεις. Στην ουσία το βιβλίο αντικαθιστά μιαν ανακριβή αλλά σημαντική ορολογία με αφοπλιστική ιστορική ψυχραιμία: ανεπαισθήτως και μάλλον σωστά, ονομάζει την τουρκοκρατούμενη περιοχή μας μουσουλμανική επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με χριστιανικό πληθυσμό. Με αυτή την παραδοχή εξετάζει την – αχνή στην αρχή – «εθνική» διαδρομή από την εποχή της μεταφοράς της έδρας του Πατριαρχείου στο Φανάρι έως τα χρόνια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της χώρας με τη συμμετοχή της στον σκληρό πυρήνα του ευρώ. Με άλλα λόγια, ο συγγραφέας μάς οδηγεί μέσ’ από μια λεπτομερή και τεκμηριωμένη επιστημονικά αφήγηση στο πώς μια μικρή επαρχία της μουσουλμανικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατάφερε να γίνει ένα σύγχρονο δυτικοευρωπαϊκό κράτος. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η ανάδειξη και η ευφυής διαπραγμάτευση της ορθόδοξης ανατολικής αντίληψης του χριστιανισμού. Μιας αντίληψης αιρετικής και δυσνόητης για τους δυτικούς, οι οποίοι, ωστόσο, παρά τις επ’ αυτού επιφυλάξεις τους, δεν δίστασαν να αναγνωρίσουν και να αποδώσουν απερίφραστα στους «ιδιόρρυθμους» Έλληνες τις θεμελιώδεις οφειλές στον πολιτισμό τους. Ωστόσο, παρά τις ιδιαίτερες προσπάθειες των δυτικοευρωπαίων να επιδράσουν στη φυσιογνωμία του νεοσύστατου κρατιδίου, το οποίο απέσπασαν υπό την προστασία τους, η οθωμανική νοοτροπία επέδρασε δραστικά στη διαμόρφωση της αντίστοιχης σύγχρονης ελληνικής, συνεχίζοντας μιαν ιδιότυπη «κατοχή» που εξηγεί και τις αιτίες που εύκολα αποδίδουμε στις… εθνικές μας κακοδαιμονίες. Πρόκειται για ένα ανάγνωσμα που εμφανίστηκε με το κατάλληλο περιεχόμενο την κατάλληλη εποχή στη χώρα μας, η οποία ταλαιπωρείται βιαίως από την ουσιώδη αδυναμία και πείσμονα άρνησή της να κατανοήσει τον εαυτό της και να εννοήσει τον κακό της χαρακτήρα, την περίφημη «ελληνική νοοτροπία»!
του από το πατρικό σπίτι για να καταταγεί στον ρωσικό στρατό. Το βιβλίο αυτό, γραμμένο από έναν Έλληνα του Πόντου, αποτελεί μιαν ακόμη αυθεντική μαρτυρία για το βάρος και το βάθος της ελληνικής παρουσίας στη Μ. Ασία, τον Καύκασο, τη Ν. Ρωσία και τον Εύξεινο Πόντο. Γραμμένη σ’ ένα τετράδιο λίγο πριν από τον θάνατό του, η σύντομη αυτή αυτοβιογραφία του Χαράλαμπου Βασιλειάδη περιγράφει τις οδυσσειακού χαρακτήρα περιπέτειές του μέχρι να καταλήξει για πέμπτη και τελευταία φορά πρόσφυγας στην ακριτική Φλώρινα. Ένα βιβλίο μνήμης, αλλά όχι μόνο. Ένα βιβλίο - δίδαγμα πρακτικής ηθικής, μέσα από το παράδειγμα της ζωής αυτού του Έλληνα ακρίτα. Μια αυτοβιογραφία που, πέρα από την καθαρά προσωπική ιστορία, περιγράφει με τρόπο απλό, βιωματικό και ανεπιτήδευτο μια σημαντική περίοδο που συμπίπτει με τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, ριζωμένου στην περιοχή του Πόντου και του Καυκάσου για περισσότερο από τρεις χιλιετίες.
3/10 -9/10
ποντικιart
Ζοοm 11/31
www.topontiki.gr
ΑστικΗ γεωγραφια
Το υπερατλαντικό ταξίδι των Βυζαντινών Εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον η έκθεση που είχε συζητηθεί για το αρχικό της κόστος, «Ουρανός και Γη. Η τέχνη του Βυζαντίου από Ελληνικές Συλλογές» και την οποία συνδιοργανώνουν το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Μουσείο Μπενάκη
Το Ρομάντσο του Βios, restart στην Ομόνοια Είναι το νέο αγαπημένο μου κτήριο. Ένα παρατημένο βιοτεχνικό κτίσμα σε έναν από τους πιο σκοτεινούς δρόμους της ευρύτερης Ομόνοιας. Στην οδό Αναξαγόρα. Εδώ ήταν η έδρα της εκδοτικής αυτοκρατορίας του Νίκου Θεοφανίδη, που σάρωνε στη δεκαετία του ’60 με τίτλους - θρύλους, όπως το «Ρομάντσο», η «Βεντέττα», το «Πάνθεον». Σε όσους ακούγεται περίεργη η επιλογή της κακοφωτισμένης Αναξαγόρα για βάση μιας κραταιάς εκδοτικής επιχείρησης, είναι καλό να θυμόμαστε ότι η Ομόνοια υπήρξε μια από τις πιο ακμαίες «πιάτσες» της εκδοτικής Αθήνας. Όχι πολύ μακριά, βρισκόταν η «Καθημερινή» και η «Βραδυνή». Από εκείνες τις εποχές μάς χωρίζουν αιώνες. Μεταφορικά, αλλά ισχύει. Όμως, ακόμα πιο περίεργη δεν ακούγεται η επένδυση των ανθρώπων του Bios σε μια γειτονιά με τόσα προβλήματα; Μην ξεχνάμε ότι εδώ πριν από λίγα χρόνια χτυπούσε η καρδιά ενός σκληρού γκέτο. Αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που το Bios παίρνει το ρίσκο. Όπως πριν από δέκα χρόνια επέλεξαν την επίσης κακοφωτισμένη οδό Σαλαμίνος στον Κεραμεικό για να εγκαταστήσουν την πρωτοποριακή τους ναυαρχίδα, αφιερωμένη στη μουσική, το θέατρο, τις νέες «διασταυρώσεις», τα νέα μέσα και τα ρεύματα, έτσι και τώρα το στοίχημα είναι ουσιαστικό και μέσα στην εποχή. Για την ακρίβεια πιο μέσα δεν γίνεται. Το Ρομάντσο Bios λειτουργεί ήδη ως μια «θερμοκοιτίδα» νέων δημιουργών, ένας χώρος υποδοχής, εγκατάστασης και λειτουργίας νέων επιχειρήσεων με δημιουργικές και πρωτοποριακές ιδέες. Γραφίστες, αρχιτέκτονες, φωτογράφοι, σχεδιαστές μόδας, ντιζάινερ, web developers και όχι μόνο, θα μπορούν καταβάλλοντας ένα σχετικά χαμηλό αντίτιμο κάθε μήνα να έχουν στη διάθεσή τους το σύνολο των υποδομών ενός αντίστοιχου κέντρου: γραμματειακή υποστήριξη, χρήση των εγκαταστάσεων σε ολόκληρη τη διαδικασία παραγωγής, συμπεριλαμβανομένου και στούντιο ηχογραφήσεων, πρόσβαση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες της ομάδας του Bios, χρήση του εκθεσιακού χώρου, προβολή. Στο κτήριο των 3.000 τ.μ. θα λειτουργήσει συνδυαστικά με τη θερμοκοιτίδα και ένα πολιτιστικό κέντρο που θα φιλοξενεί εκθέσεις, συναυλίες, παραστάσεις, συλλογικές δράσεις, workshops και σεμινάρια. Η αναγέννηση του Ρομάντσο, μέσα από τον συγκινητικό σεβασμό στις μοντέρνες γραμμές του αρχικού κτίσματος, είναι ο προπομπός της αναγέννησης και της Ομόνοιας. Θέλει υπομονή. Δημήτρης Ρηγόπουλος
Δήμητρα Μυρίλλα
«Σταύρωση». Εικόνα του Ανδρέα Παβία, τέλη 15ου αιώνα. Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα
«Άγιος Γεώργιος και σκηνές του βίου του». Αμφιπρόσωπη εικόνα, 13ος αιώνας. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα
Πώς γίνεται και οι αναπαραστάσεις του Αχιλλέα βρίσκουν τη θέση τους σε μία έκθεση για το Βυζάντιο και ποια μπορεί να είναι η σχέση της θεάς Αφροδίτης με όλα αυτά; Πώς ήταν μια όμορφη βυζαντινή αριστοκράτισσα στην Κρήτη, τι περιείχε το λουτρό μιας δεσποσύνης και τι ακριβώς σχήμα είχαν τα κουτάλια και τα πιρούνια των κατοίκων μιας γωνιάς της βυζαντινής αυτοκρατορίας; Δεκάδες μικρά και μεγάλα αριστουργήματα της βυζαντινής περιόδου, αλλά και αντικείμενα καθημερινής χρήσης, εικόνες, προτομές, νομίσματα, λειτουργικά σκεύη, χρυσοκεντημένοι επιτάφιοι, λειψανοθήκες, ψηφιδωτά, αλλά και είδη καλλωπισμού, μυροδοχεία ακόμα και κουτάλια και πιρούνια, συνολικά 180 αντικείμενα ταξίδεψαν από όλες τις γωνιές της Ελλάδας, αλλά και από τη Βενετία, για να φτάσουν ώς τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η έκθεση «Ουρανός και Γη. Η τέχνη του Βυζαντίου από Ελληνικές Συλλογές» («Heaven and Earth, Art of Byzantium from Greek Collections»), που συνδιοργανώνουν το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Μουσείο Μπενάκη, φιλοξενείται ήδη στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον και εγκαινιάστηκε χθες παρουσία του υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Πάνου Παναγιωτόπουλου, και της γ.γ. του ΥΠΠΟΑ, Λίνας Μενδώνη. Στην Ουάσιγκτον θα μείνει ώς τις 2 Μαρτίου του 2014 και στη συνέχεια θα ταξιδέψει στο Μαλιμπού του Λος Άντζελες για να παρουσιαστεί στη Βίλα Γκετί του Μουσείου Ζαν Πολ Γκετί από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο του 2014. Οι εφορείες και τα μουσεία άνοιξαν τις προθήκες, αλλά και τις αποθήκες τους προκειμένου να συγκροτηθεί ένα σώμα αντικειμένων που θα παρουσιάζει όχι μόνο το λαμπερό Βυζάντιο, αλλά και στοιχεία της καθημερινότητας, που είτε μένουν άγνωστα είτε παραμένουν στη σκιά της λάμψης άλλων αντικειμένων που συνιστούν έργα τέχνης. Η πρωτοτυπία αυτής της έκθεσης συνίσταται στο γεγονός ότι θα εκτεθούν για πρώτη φορά – και αυτή η πρώτη φορά θα είναι στο εξωτερικό – αντικείμενα που προέρχονται από πρόσφατες ανασκαφές των εφορειών Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αυτά τα ανασκαφικά δεδομένα θα αφηγηθούν τις ιστορίες τους για πρώτη φορά στο αμερικανικό κοινό. Ιστορίες που μιλάνε για τις επίσημες και ανεπίσημες πλευρές μιας χιλιετούς Ιστορίας.
Η έκθεση απλώνεται σε πέντε ενότητες
«Παναγία η Επίσκεψις». Ψηφιδωτή εικόνα, τέλη 13ου αιώνα. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα
Τα πλακίδια από ελεφαντοστό με σκηνές από τη ζωή του Αχιλλέα, που χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 4ου αιώνα και προέρχονται από την Ελεύθερνα της Κρήτης, θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στην ενότητα «Από την Αρχαιότητα στο Βυζάντιο». Και μαζί το κεφάλι μιας μαρμάρινης Αφροδίτης του 1ου αι. μ.Χ. από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο αργότερα χαράχτηκε ένας σταυρός. Στην «Πνευματική Ζωή» του Βυζαντίου θα κάνουν την
πρώτη τους εμφάνιση και ορισμένα εικονογραφημένα εκκλησιαστικά χειρόγραφα. Στο μπουντουάρ μιας βυζαντινής δεσποσύνης, αλλά και στο οικογενειακό τραπέζι μιας οικογένειας κρυφοκοιτάει η ενότητα «Οι Χαρές της Ζωής». Είναι εκείνα τα λιγότερο πολυτελή αντικείμενα που συνιστούν την καθημερινή γλώσσα των ανθρώπων, ανάμεσά τους κουτάλια και πιρούνια που προέρχονται από ανασκαφές στην Κόρινθο. Ο «Θρησκευτικός Βίος» λάμπει με εικόνες, χειρόγραφα και άλλα αντικείμενα, δείγματα μοναδικά της κωνσταντινουπολίτικης τέχνης, αλλά και των άλλων καλλιτεχνικών εργαστηρίων της αυτοκρατορίας. Ενώ άλλα έργα τέχνης θα αφηγηθούν τον γόνιμο διάλογο των πολιτισμών στην ενότητα «Το Βυζάντιο Μεταξύ Ανατολής και Δύσης».
To φως της έκθεσης και η σκιά των απολύσεων Πρόκειται για μία έκθεση που τα τελευταία χρόνια απασχόλησε αρκετά τον Τύπο για διάφορους λόγους. Στην αρχή σκανδάλισε με το πόσο των 3 εκατ. που θα προερχόταν από χορηγία του ΟΠΑΠ για τα έξοδα της διοργάνωσης. Τελικά ο ΟΠΑΠ έδωσε το καθόλου μικρό ποσό του 1,5 εκατ. ευρώ, ενώ συνέβαλε με χορηγία το Ίδρυμα Λεβέντη. Τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για τα έξοδα του καταλόγου, της προετοιμασίας των έργων και της μεταφοράς, ενώ η αμερικανική πλευρά καλύπτει την ασφάλιση των έργων, τις εσωτερικές μεταφορές στις ΗΠΑ και όλο το κόστος των μουσειογραφικών μελετών και εφαρμογών. Εντούτοις για μια σειρά εκθέσεων που έγιναν στο παρελθόν σε μεγάλα μουσεία του εξωτερικού η ελληνική πλευρά δεν πλήρωσε ούτε ευρώ, όπως για παράδειγμα για τις δύο εκθέσεις για τον Μεγαλέξανδρο, το 2012, στο μουσείο Ασμόλιαν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και στο Μουσείο του Λούβρου. Από την άλλη πλευρά, τίθεται ένα θέμα για τον αριθμό των αρχαίων αντικειμένων που όλο και πιο συχνά τον τελευταίο καιρό παίρνουν διαβατήριο για ταξίδια στην Ευρώπη, αλλά και μακρύτερα. Τελικά η μαζική έξοδος αρχαιοτήτων για μακροχρόνιες εκθέσεις εκτός Ελλάδας μήπως συνιστούν μία μονόπλευρη εξωτερική πολιτιστική πολιτική, που βάζει τη χώρα να δανείζει αρχαιότητες, χωρίς ωστόσο να δέχεται στο εσωτερικό της σε ανάλογη συχνότητα και έκταση αντικείμενα από μουσεία του εξωτερικού; Ταυτόχρονα, η διάσταση των ενδεχόμενων κινδύνων για τα αρχαία αντικείμενα που μετακινούνται, είναι πάντα παρούσα. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι η φωτεινή πλευρά των πραγμάτων έχει και μία σκιά. Ενώ η εν λόγω έκθεση περίλαμπρη ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον και ο υπουργός Πολιτισμού, Π. Παναγιωτόπουλος, εμφανίζεται περήφανος για αυτήν τη διοργάνωση, την ίδια στιγμή τα μουσεία και οι εφορείες αρχαιοτήτων στη χώρα αγκομαχούν να σταθούν στα πόδια τους και ζητιανεύουν για προσωπικό και χρήματα για τα λειτουργικά τους έξοδα ενώ ήδη 200 εργαζόμενοι έχουν πάρει τον δρόμο της διαθεσιμότητας.
12/32 Ιστορία
3/10 -9/10
ποντικιart
Σχολαστικός μελετητής και μεγάλος θαυμαστής των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, ο Μαρξ εντάσσεται στο φιλοσοφικό ρεύμα του υλισμού. Η φιλοσοφική διδασκαλία του ξεκινά από το πρωτεύον της ύλης και το δευτερεύον της συνείδησης και συνδυάζει οργανικά τους αντικειμενικούς νόμους του υλικού κόσμου με την επιστημονική θεωρία της εξέλιξης και με την κατανόηση όλων των φαινομένων ως έκφρασης της διαλεκτικής διαδικασίας των μόνιμων αλλαγών στη φύση και την κοινωνία Ο Καρλ Μαρξ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΜΑΡΞ - ΕΝΓΚΕΛΣ
Οι φιλόσοφοι που άλλαξαν τον κόσμο
Μαρξ, ο θεωρητικός της επανάστασης Μέρος Α’
1818-1883 Η φιλοσοφία του Μαρξ, δηλαδή ο διαλεκτικός και ιστορικός υλισμός, έγινε η μεθοδολογική βάση πάνω στην οποία επεξεργάστηκε τα υπόλοιπα συστατικά μέρη του μαρξισμού: τη μαρξιστική πολιτική οικονομία και τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού
Ο
Καρλ Μαρξ (5 Μαΐου 1818, Τριρ 14 Μαρτίου 1883, Λονδίνο), Γερμανός φιλόσοφος, οικονομολόγος, κοινωνιολόγος, μαχητικός δημοσιογράφος, καθοδηγητής και πρωταγωνιστής του παγκόσμιου εργατικού κινήματος, υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά της ανθρωπότητας. Ιδρυτής, μαζί με τον Φρίντριχ Ένγκελς, του επιστημονικού κομμουνισμού (μαρξισμού), πάλεψε σε θεωρητικό και οργανωτικό επίπεδο για την άμεση ένταξη του φιλοσοφικού του συστήματος ιδεών στο κοινωνικό γίγνεσθαι. «Οι φιλόσοφοι απλώς εξηγούσαν με διάφορους τρόπους τον κόσμο, το ζήτημα είναι να τον αλλάξουμε» γράφει ο ίδιος ο Κ. Μαρξ. Σχολαστικός μελετητής και μεγάλος θαυμαστής των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, ο Μαρξ εντάσσεται στο φιλοσοφικό ρεύμα του υλισμού. Η φιλοσοφική διδασκαλία του ξεκινά από το πρωτεύον της ύλης και το δευτερεύον της συνείδησης και συνδυάζει οργανικά τους αντικειμενικούς νόμους του υλικού κόσμου με την επιστημονική θεωρία της εξέλιξης και με την κατανόηση όλων των φαινομένων ως έκφρασης της διαλεκτικής διαδικασίας των μόνιμων αλλαγών στη φύση και την κοινωνία. Ο Μαρξ επεξέτεινε τον υλισμό στη σφαίρα της κοινωνικής ζωής και τόνισε την καθοριστική θέση της υλικής παραγωγής στις κοινωνικές εξελίξεις, αναδεικνύοντας τις λαϊκές μάζες που παράγουν τα υλικά αγαθά ως δυναμικό και αποφασιστικό παράγοντα σ’ αυτές τις εξελίξεις. Πρέσβευε ότι η ιστορική διαδικασία αποτυπώνει τις νομοτελειακές εναλ-
λαγές κοινωνικο-οικονομικών σχηματισμών, οι οποίες οδηγούν αναπόφευκτα στο πέρασμα από το ταξικό, ανταγωνιστικό κοινωνικό σύστημα στην αταξική κομμουνιστική κοινωνία. Η φιλοσοφία του, δηλαδή ο διαλεκτικός και ιστορικός υλισμός, έγινε η μεθοδολογική βάση πάνω στην οποία επεξεργάστηκε τα υπόλοιπα συστατικά μέρη του μαρξισμού: τη μαρξιστική πολιτική οικονομία και τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού. Ως οικονομολόγος, ο Μαρξ ανέλυσε τους νόμους εξέλιξης των κοινωνικών σχηματισμών και κυρίως του καπιταλισμού, τόνισε τον εκμεταλλευτικό χαρακτήρα του καπιταλιστικού συστήματος, κατέδειξε τις οικονομικές βάσεις των σύμφυτών του ανταγωνισμών και προέβλεψε τον θάνατό του.
Η ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης Με βάση τη φιλοσοφική και οικονομική θεωρία του, ο Μαρξ επεξεργάστηκε τις θέσεις του για το πρόγραμμα, τη στρατηγική και την τακτική του παγκόσμιου επαναστατικού προλεταριακού κινήματος. Τεκμηρίωσε θεωρητικά την ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης ως δημιουργού της νέας κομμουνιστικής κοινωνίας. Θεώρησε ότι η όξυνση των αντιθέσεων του καπιταλισμού αλλά και της ταξικής πάλης κάνει απαραίτητη τη σοσιαλιστική επανάσταση, την οποία πραγματοποιεί το προλεταριάτο και ο κομματικός του φορέας σε συνεργασία με τις άλλες καταπιεζόμενες τάξεις, με απώτερο στόχο την κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας για την πραγμάτωση των επαναστατικών μετασχηματισμών.
3/10 -9/10
ποντικιart
Ο Μαρξ ελέγχει το δοκίμιο της «Εφημερίδας του Ρήνου»
Η τεράστια επίδραση των ιδεών του Μαρξ καθόρισε τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στον 19ο και κυρίως στον 20ό αιώνα, δημιουργώντας σε πλανητικό επίπεδο ένα κύμα κοινωνικοπολιτικών επαναστάσεων, ανατροπών και καθεστωτικών πειραμάτων, αλλά και θεωρητικών επεξεργασιών και συζητήσεων που συνεχίζουν να είναι κυρίαρχες ώς τις μέρες μας.
Η ζωή του Ο Καρλ Μαρξ γεννήθηκε το 1818 στην πόλη Τριρ της Πρωσικής Ρηνανίας και ήταν το τρίτο παιδί του δικηγόρου Χάινριχ Μαρξ και της Ενριέτας Μαρξ. Μεταξύ του 1816 και του 1822, ο Χ. Μαρξ αποτάχθηκε την εβραϊκή του πίστη και βαπτίσθηκε προτεστάντης για επαγγελματικούς λόγους. Επρόκειτο για έναν διακεκριμένο επιστήμονα, δικηγόρο στο Ανώτατο Εφετείο του Τριρ και πρύτανη του Δικηγορικού Συλλόγου. Διαπαιδαγωγημένος με τις ιδέες του Γαλλικού Διαφωτισμού και του φιλοσοφικού ορθολογισμού, διακρινόταν για την ελεύθερη σκέψη και τη θρησκευτική του ελευθεροφροσύνη. Συνδέθηκε φιλικά με τον κρατικό σύμβουλο και αριστοκράτη Λούντβιχ φον Βεστφάλεν, ο οποίος έγινε μέντορας, προστάτης και αργότερα πεθερός του γιου του Καρλ. Από το 1830 έως το 1835 ο Καρλ φοίτησε στο γυμνάσιο του Τριρ, από το οποίο αποφοίτησε σε ηλικία 17 ετών μαζί με τον μετέπειτα κουνιάδο του, Έντγκαρ φον Βεστφάλεν, γιο του Λούντβιχ. Το 1835 μεταβαίνει για νομικές σπουδές στη Βόννη. Εκεί παρακολουθεί τις παρα-
δόσεις διακεκριμένων νομικών επιστημόνων της εποχής του (Φέρντιναντ Βάλτερ, Εντουάρ Πιζέ, Φρίντριχ Βέλκερ, Άουγκουστ Σλέγκελ). Απ’ ό,τι μαθαίνουμε από τις αναρίθμητες βιογραφίες του, εκείνη την εποχή ο νεαρός Μαρξ το ’ριξε λίγο έξω και συνελήφθη επανειλημμένως για νυχτερινή «φασαρία» στους δρόμους, μέθη και μονομαχίες με σπαθιά! Το 1836 μετεγγράφεται στο – σημερινό – Πανεπιστήμιο Χούμπολντ, στο Βερολίνο, όπου συνεχίζει – όλο και πιο απρόθυμα, είναι η αλήθεια – τις νομικές σπουδές του. Το ίδιο έτος αρραβωνιάζεται στο Τριρ την αδελφή του Έντγκαρ και κόρη του Λούντβιχ φον Βεστφάλεν, Τζένη φον Βεστφάλεν (18141881). Η εξαιρετική αυτή γυναίκα – με την οποία παντρεύτηκε το 1843 – στάθηκε δίπλα του με γενναιότητα και αυταπάρνηση έως το τέλος της δύσκολης ζωής της. Λειτούργησε ως γραμματέας του, αντιγράφοντας τα ιδιαίτερα δυσανάγνωστα χειρόγραφά του, διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς παράγοντες του διεθνούς εργατικού κινήματος και υπέφερε ακλόνητη όλες τις διώξεις του συζύγου της και της οικογένειάς της, που απέρρεαν από τη δράση του Μαρξ ως εκπατρισμένου, καθώς και όλες τις φρικτές ταλαιπωρίες που έγιναν αιτία να χάσει τέσσερα από τα επτά παιδιά που απέκτησαν. Το 1836, ο Καρλ Μαρξ αφήνει τις νομικές σπουδές του – προς μεγάλη απογοήτευση του πατέρα του – και αφοσιώνεται στις σπουδές της Φιλοσοφίας και της Ιστορίας. Από το 1837 γίνεται οπαδός της φιλοσοφίας του Χέγκελ και κυρίως της εγελιανής διαλεκτικής.
Ιστορία 13/33
Ο Καρλ Μαρξ με τη σύζυγό του, Τζένη φον Βεστφάλεν
Ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Χέγκελ, ο οποίος πέθανε το 1831, ασκούσε εκείνη την εποχή καθοριστική επίδραση στην ευρωπαϊκή πνευματική πρωτοπορία. Ο Μαρξ προσέγγισε την πιο ανατρεπτική πτέρυγα των εγελιανών, τους νεο-εγελιανούς, οι οποίοι συνήγαγαν ριζοσπαστικά και αθεϊστικά συμπεράσματα από τη φιλοσοφική κοσμοθεώρηση του Χέγκελ. Τον Απρίλιο του 1841 απονέμεται στον Μαρξ ο τίτλος του διδάκτορα της Φιλοσοφίας για την εργασία του «Η διαφορά ανάμεσα στη φυσική φιλοσοφία του Δημόκριτου και τη φυσική φιλοσοφία του Επίκουρου». Ο Μαρξ συντάσσεται εδώ με τους αρχαίους υλιστές φιλοσόφους, με τον μαχητικό αθεϊσμό, ενώ διακηρύσσει την αρχή της ενεργού σχέσης φιλοσοφίας και ζωής. Μεγάλη επίδραση άσκησαν στο έργο του Μαρξ και τα έργα του Φόιερμπαχ.
Από τη θεωρία στην πράξη Στην ενεργό πολιτική και δημοσιογραφική δραστηριότητα ο Καρλ Μαρξ διέκρινε ένα μέσον για την εφαρμογή στην πράξη των φιλοσοφικών του ιδεών. Εναντιώθηκε με ιδιαίτερα ριζοσπαστικό τρόπο στο πρωσικό κυβερνητικό σύστημα και στα αστυνομικά του μέτρα κατά του Τύπου της αντιπολίτευσης. Τον Μάιο του 1842, δημοσίευσε το πρώτο του άρθρο στην «Εφημερίδα του Ρήνου» («Rheinische Zeitung») που εκδιδόταν στην Κολωνία από αντιπολιτευτικούς κύκλους της πρωσικής αστικής τάξης, ενώ στις 15 Οκτωβρίου έγινε ένας από τους διευθυντές της. Με το οργανωτικό του ταλέντο, τη δαιμονι-
ώδη του δραστηριότητα και τα αδιαμφισβήτητα δημοσιογραφικά του χαρίσματα, μετέτρεψε την εφημερίδα σε όργανο της πάλης κατά του αριστοκρατικού - απολυταρχικού καθεστώτος και της πολιτικής και ιδεολογικής αντίδρασης. Η επαναστατική γραμμή της «Εφημερίδας του Ρήνου» προκάλεσε την παρέμβαση της λογοκρισίας και τη διαταγή για το κλείσιμό της τον Απρίλιο του 1843. Από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο του 1843, ο Μαρξ βρισκόταν στο Κρόιτσναχ. Στις 19 Ιουνίου παντρεύτηκε την Τζένη φον Βεστφάλεν. Επεξεργάστηκε το πρώτο χειρόγραφο του έργου «Κριτική της εγελιανής φιλοσοφίας του δικαίου», στο οποίο αντιπαραθέτει την αρχή της δημοκρατίας στον εγελιανό απολογητισμό της πρωσικής μοναρχίας και γραφειοκρατίας και στον χλιαρό και μετριοπαθή του συνταγματισμό, ενώ ασκεί ενδελεχή κριτική στις ιδεαλιστικές βάσεις της φιλοσοφίας του Χέγκελ. Ο Μαρξ καταλήγει εδώ στο συμπέρασμα ότι δεν είναι το κράτος που καθορίζει την αστική κοινωνία, δηλ. τη σφαίρα των υλικών συμφερόντων της κοινωνίας, αλλά, αντίθετα, αυτή η τελευταία καθορίζει τον χαρακτήρα του πολιτικού καθεστώτος. Σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση των υλιστικών του πεποιθήσεων για την κοινωνική ζωή έπαιξε η ενασχόλησή του με την παγκόσμια Ιστορία («Τετράδια του Κρόιτσναχ»). Στο επόμενο φύλο το δεύτερο μέρος
xenofonb@gmail.com
14/34 Media
3/10 -9/10
2.050 7.120 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ
ÅËÅÕÈÅÑÇ ÙÑÁ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ÔÁ ÍÅÁ
16-21/9/13 9-14/9/13 28.165
27.646
ÅÈÍÏÓ
17.473
17.555
ESPRESSO
16.626
17.233
ÅËÅÕÈÅÑÏÓ ÔÕÐÏÓ
14.683
15.008
ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ
11.801
11.686
ÅÖÇÌ.ÔÙÍ ÓÕÍÔÁÊÔÙÍ
10.113
9.148
ÅËÅÕÈÅÑÏÔÕÐÉÁ
5.813
5.856
ÑÉÆÏÓÐÁÓÔÇÓ
4.780
4.356
ÅËÅÕÈÅÑÇ ÙÑÁ
3.091
3.150
ÅÓÔÉÁ
1.811
1.776
ÁÕÃÇ
1.408
1.620
ÇÌÅÑÇÓÉÁ (Ïéê.)
1.336
1.040
ÍÁÕÔÅÌÐÏÑÉÊÇ (Ïéê.)
910
901
×ÑÇÌÁÔÉÓÔÇÑÉÏ (Ïéê.)
436
593
Ï ËÏÃÏÓ
86
82
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ ÔÏ ÂÇÌÁ
22/9/13 180.550
15/9/13 142.120
ÐÑÙÔÏ ÈÅÌÁ
154.630
120.130
REAL NEWS
103.050
90.150
ÅÈÍÏÓ
97.280
90.220
ÔÕÐÏÓ ÔÇÓ ÊÕÑÉÁÊÇÓ
22.320
23.210
ÊÕÑÉÁÊ. ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ
15.510
19.440
ÑÉÆÏÓÐÁÓÔÇÓ
11.910
16.320
ÁÕÃÇ
6.180
6.320
ÔÏ ÐÁÑÏÍ
4.450
4.390
ÔÏ ×ÙÍÉ
4.010
3.740
ÅËÅÕÈÅÑÇ ÙÑÁ
2.510
2.540
ÔÏ ÁÑÈÑÏ
1.210
1.230
ÍÉÊÇ
280
270
ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÊÏÓ ËÏÃÏÓ
90
80
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ÐÁÑÁÐÏËÉÔÉÊÁ
16-22/9/13 9-15/9/13 29.020 28.020
Ï ÊÏÓÌÏÓ ÔÏÕ ÅÐÅÍÄÕÔÇ
10.300
12.630
ÔÏ ÐÏÍÔÉÊÉ
9.720
9.000
ÔÏ ÊÁÑÖÉ
8.020
8.060
ÁÎÉÁ (Ïéê.-ðïë.)
4.230
4.320
ÁËÖÁ ÅÍÁ
2.350
2.170
ÐÑÉÍ
1.510
1.370
ÄÑÏÌÏÓ ôçò ÁÑÉÓÔÅÑÁÓ
1.190
1.040
ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ÖÙÓ ÔÙÍ ÓÐÏÑ
17-22/9/13 10-15/9/13 10.361 11.320
SPORTDAY
9.086
9.980
GOAL NEWS
8.566
8.091
LIVE SPORT
5.991
5.991
ÐÑÙÔÁÈËÇÔÇÓ
5.193
5.801
ÃÁÕÑÏÓ
3.940
4.633
Ç ÙÑÁ ÔÙÍ ÓÐÏÑ
3.671
4.093
ÐÑÁÓÉÍÇ
3.568
4.033
ÃÁÔÁ
2.356
2.086
ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 16-22/9/13 9-15/9/13 38.240 ×ÑÕÓÇ ÅÕÊÁÉÑÉÁ (Áããåëßåò) 37.010 ÔÏ ËÏÉÐÏÍ (Ðïéê. ýëçò)
14.450
14.560
ΠΟΝΤΙΚΙart
-ΜΙΚΡΑ
ΜΙΚΡΑ ËΟ ΚΑΚΟΣ χαµός µε τη Χρυσή Αυγή, αλλά η κυβέρνηση µπόρεσε και βρήκε χρόνο για να αλλάξει το τηλεοπτικό τοπίο µια για πάντα. Και όπως… πάντα υπέρ της τηλεοπτικής διαπλοκής. Μέσα σε έξι µόλις γραµµές στο άρθρο 43 η κυβέρνηση περνάει την κατάργηση των τηλεοπτικών αδειών. Έτσι, κλείνει το αµαρτωλό παρελθόν της τηλεοπτικής αναλογικής διαπλοκής και ανοίγει το νέο κεφάλαιο της ψηφιακής διαπλοκής. ËΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, και µε πρόσχηµα τη χορήγηση των ψηφιακών συχνοτήτων σε παρόχους δικτύου, οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθµοί που εξέπεµπαν την 31η Αυγούστου 2013 αναβαπτίζονται σε «νόµιµα» κανάλια που µπορούν πλέον να υπογράφουν νόµιµα συµβάσεις µε τους παρόχους δικτύου για την ψηφιακή εκποµπή του σήµατός τους. Έτσι, η κυβέρνηση, µε αυτό τον τρόπο, περνά τον σκόπελο των αποφάσεων του ΣτΕ, που έκρινε πως η συνεχής παράταση της προσωρινής νοµιµότητας είναι πλέον αντισυνταγµατική. ËΑΠΟ ΥΠΕΡΒΟΛΗ σε υπερβολή τα κανάλια µας µε την υπόθεση της Χρυσής Αυγής. Εκεί που ξεκίνησαν το προηγούµενο Σάββατο ήρεµα, άρχισαν να τρέχουν και να µην προλαβαίνουν όταν έγιναν γνωστές οι συλλήψεις… ËΟΠΩΣ γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν µπορούσαν να κρατηθούν – ό,τι ήθελε έλεγε ο καθένας… Το τραγικότερο της ιστορίας αυτής είναι οι κωλοτούµπες που έγιναν σε ένα βράδυ καθώς και οι µεταµορφώσεις… δηµοσιογράφων και πολιτικών. Ξαφνικά όλοι – οι περισσότεροι σιωπηλοί µέχρι τότε – έγιναν επικριτές της εγκληµατικής οργάνωσης. ËΑΝΑΜΕΙΝΑΤΕ στις οθόνες. Σταδιακά πολύ πιθανόν να αρχίσουν και νέες κωλοτούµπες µε τις νέες εξελίξεις. Ίδωµεν… ËΑΜΗΧΑΝΙΑ σε κανάλια, σε πολιτικούς και δηµοσιογράφους, αλλά και στην κοινωνία από την απόφαση της απελευθέρωσης των χρυσαυγιτών. Εµφανής η προσπάθεια της κυβέρνησης να περάσει από τα ΜΜΕ την εικόνα ότι δεν τρέχει τίποτε. ËΜΕΧΡΙ και τον Πρετεντέρη εκνεύρισε η κυβερνητική επιχειρηµατολογία που µετέφερε η απεσταλµένη του Mega
στη Νέα Υόρκη. Αχ, Μαρία, αχ Μαρία… ËΤΟΝ γύρο του κόσµου, πάντως, έκανε η είδηση για τις συλλήψεις των χρυσαυγιτών το Σάββατο το πρωί. Βρετανικά, γαλλικά, ιταλικά, γερµανικά και αµερικανικά ΜΜΕ κάλυψαν στις ηλεκτρονικές τους εκδόσεις µε αλλεπάλληλα ρεπορτάζ το θέµα. ËΤΗΝ ίδια στιγµή κατέφταναν στη χώρα µας τηλεοπτικά συνεργεία µεγάλων ειδησεογραφικών καναλιών, ενώ η είδηση έπαιξε «ψηλά» στο αγγλόφωνο αραβικό Al Jazeera, στην ισραηλινή «Χααρέτζ», στο ρωσικό Russia Tuday, ακόµη και στην κινεζική εφηµερίδα (που εκδίδεται στην Ταϊβάν) «The Liberty Times». ËΓΙΑ ΠΟΙΟΝ χτυπάει άραγε η καµπάνα µε την αποκάλυψη του Νίκου Χατζηνικολάου στο δελτίο ειδήσεων του Star πως ο κοριός «συνέλαβε και έναν καναλάρχη να διαπραγµατεύεται µε την ηγεσία της Χρυσής Αυγής για την ίδρυση νέου τηλεοπτικού σταθµού»; Τι θα κάνει άραγε το ΕΣΡ; ËΜΑΘΑΙΝΩ ότι πελαγώνει κανείς στην κυριολεξία µε την υπόθεση της µεταβίβασης του 902 TV και τις off shore που εµπλέκονται… Όπως έγραψαν την περασµένη Κυριακή οι «Τυπολογίες», φαίνεται πως το σχήµα που αγόρασε το κανάλι από το ΚΚΕ «είναι ευρύτερο και περιλαµβάνει την εµπλοκή τέτοιων προσώπων, που µπορεί να προκαλέσουν πολιτικό σεισµό. Εξ ου και µετά την αποκάλυψη των εµπλεκοµένων εταιρειών της ιδιοκτήτριας κυπριακής off shore “A Orizon Media” και της ιδιοκτήτριάς της ‘‘Nalotia Ventures” (έδρα Παρθένοι Νήσοι) υπάρχει κινητικότητα»ËΑΝΑΘΕΡΜΑ ΙΝΕΤΑΙ στην Κουµουνδούρου η ιδέα ενός οµίλου που θα λειτουργήσει ως οµπρέλα για όλα τα κοµµατικά ΜΜΕ («Αυγή», «Στο Κόκκινο», «Εποχή», «Δρόµος»). Κάτι το οποίο έχει εξαγγελθεί και στο παρελθόν, αλλά δεν προχώρησε. Πλέον, φαίνεται ότι η Κουµουνδούρου θεωρεί το εγχείρηµα αναγκαίο, τόσο για λόγους οικονοµικού συµµαζέµατος όσο και για λόγους καλύτερης επικοινωνιακής προβολής του κόµµατος. Θα προχωρήσει άραγε ή θα κολλήσει πάλι; ËΑΠΟ την ερχόµενη Δευ-
αν» «Έσκουξ ι µέχρι κα ες οι σειρήν
ΝΕΡΙΤ: Ένα διαρκές «τίποτα με μπόλικο καθόλου»!... Τελικά η δηµιουργία του νέου ραδιοτηλεοπτικού φορέα που θέλησε να στήσει η κυβέρνηση, κλείνοντας σε ένα βράδυ την ΕΡΤ, αποδεικνύεται στην πράξη µια κίνηση χωρίς λογική που µας υποχρεώνει να ασχολούµαστε µαζί της κάθε εβδοµάδα. Οι κάθε λογής «οµορφιές» και ανερµάτιστες κινήσεις για τη Δ.Τ. συνεχίζονται µε σταθερό ρυθµό. Το νέο ραδιοτηλεοπτικό «πρόσωπο» υπολειτουργεί, ενώ οι αρµόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες «καίγονται» να παρουσιάσουν αποτελέσµατα, καθώς ο χρόνος µετρά αντίστροφα για την ανάληψη από την Ελλάδα της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από όλους πλέον έχει γίνει αντιληπτό, και κυρίως στο Μαξίµου, το προφανές. Η ΝΕΡΙΤ, µη έχοντας καµία απολύτως νοµική οντότητα, δεν µπορεί να αναλάβει και να υποστηρίξει, έστω και υποτυπωδώς, την ανάθεση στη Δ.Τ. της τηλεοπτικής κάλυψης ενός τόσο σηµαντικού γεγονότος. Το… µέγεθος του «τίποτα µε µπόλικο καθόλου» που έχει καταφέρει η κυβέρνηση στο ζήτηµα του νέου ραδιοτηλεοπτικού φορέα φαίνεται από τις πρακτικές που χρησιµοποιεί για να «πείσει» ότι παράγει
πρόγραµµα. Που δεν παράγει όµως… Όπως φαίνεται, αναθέτει σε εξωτερικά συνεργεία να καλύπτουν τις δραστηριότητες του Προέδρου της Δηµοκρατίας και του πρωθυπουργού. Σύµφωνα µε έγγραφο που αποκάλυψε το matrix24, την ώρα που ο υφυπουργός διαβεβαιώνει ακόµη και την EBU ότι η Δ.Τ. δήθεν παράγει πρόγραµµα, ο γενικός γραµµατέας Ενηµέρωσης Ανδρέας Κατσανιώτης εγκρίνει υπηρεσιακή εισήγηση που ο ίδιος έχει υπαγορεύσει στις υπηρεσίες του για τηλεοπτικές καλύψεις από ιδιωτικά συνεργεία (Υπηρεσιακό σηµείωµα ΔΠΣ/294/21/08/2013). Εξάλλου, στη διαβεβαίωση ότι «όλοι οι εργαζόµενοι στη Δηµόσια Τηλεόραση έχουν υπογράψει συµβάσεις και οι ασφαλιστικές τους κρατήσεις γίνονται κανονικά» προχώρησε ο αρµόδιος υφυπουργός Παντελής Καψής, µετά την καταγγελία της ΕΣΗΕΑ ότι οι εργαζόµενοι στη Δ.Τ. εργάζονται χωρίς ασφάλιση και περίθαλψη. Η ΕΣΗΕΑ ανέφερε ότι η Δ.Τ. «δεν έχει αναγγείλει ακόµη στα ταµεία των δηµοσιογράφων ΕΤΑΠΜΜΕ και ΕΔΟΕΑΠ, ούτε και στο ΙΚΑ, καµία πρόσληψη συναδέλφου».
> Το Twitter σχολιάζει… Έντονες αντιδράσεις προκάλεσε στα social media η απόφαση της Δικαιοσύνης να αφεθούν ελεύθεροι οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής, Κασιδιάρης, Παναγιώταρος και Μίχος. Το Twitter πήρε «φωτιά» σχολιάζοντας µε χιούµορ αλλά και καυστικότητα το γεγονός. Χαρακτηριστικά tweets: ● Δηλαδή πιο επικίνδυνος για την ελληνική κοινωνία ο Γαβαλάς από τον Κασιδιάρη.... ● Η απαγόρευση εξόδου του Κασιδιάρη από τη χώρα περισσότερο µοιάζει µε δική µας ποινή. ● Φαίνεται ότι η σύλληψη της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής οδήγησε στην εξάρθρωση του κυκλώµατος της Ελληνικής Δικαιοσύνης. ● Ο Κασιδιάρης υποχρεώνεται την 1η και 25 κάθε µήνα να εµφανίζεται στον Μελιγαλά. ● Η δικαιοσύνη σας προωθείται, αφήστε µήνυµα µετά τη χαρακτηριστική δολοφονία. ● Δέκα σελίδες κατηγορητήριο είχε ο άλλος και τον άφησαν ελεύθερο. - Ε, δεν έκλεψε και µαρκαδόρους για το παιδί του. ● Σκέψου νεύρα κι η Ουρανία που πάνω που πήρε εκποµπή πρέπει να τη δώσει πάλι στον Κασιδιάρη. Star το κάνατε. ● Τον Λαγό τον κρατήσανε λόγω ονόµατος. Τον έκριναν ύποπτο φυγής.
3/10 -9/10
ΠΟΝΤΙΚΙart
γίτες Αµηχανία + σοκ = Έξω οι χρυσαυ
τέρα στη συχνότητα του Star και στην Web TV πλατφόρµα του enikos.gr επανέρχεται η εκποµπή του Νίκου Χατζηνικολάου, στις 11.30 το βράδυ. Ήδη για τη Δευτέρα στο στούντιο προγραµµατίζεται να είναι ο υπουργός Οικονοµικών Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος θα απαντήσει στις ερωτήσεις του Χατζηνικολάου, αλλά και σε ερωτήσεις πολιτών που θα είναι στο στούντιο. Ούτε ψύλλος στον κόρφο του Στουρνάρα. ËΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να περάσει απαρατήρητη η εσωτερική σύγκρουση που υπάρχει µέσα στον ΔΟΛ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το θέµα της ανασυγκρότησης… Τον ισχυρότερο λόγο µετά τον Ψυχάρη έχει ο επανακάµψας σύµβουλός του Π. Κουβουτσάκης, ο οποίος έχει αναλάβει τη µεγάλη µείωση του κόστους λειτουργίας του Οργανισµού, που επιφέρει και τις πολυάριθµες απολύσεις. Και έφερε και την παραίτηση Μαρτιγόπουλου. ËΕΠΙΣΤΡΟΦΗ της ιστορικής αθλητικής εκποµπής «Αθλητική Κυριακή» στην ΕΡΤ. Μεταδίδεται µετά το κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ µε τη Μαρία Γκίκα, τον Νίκο Παγιωτέλη, τον Νίκο Κορόβηλα και τον Λεωνίδα Μενεγάκη, και ενηµερώνει για την αγωνιστική κίνηση του Σαββατοκύριακου!!! ËΑΛΛΑΓΗ στην εφορευτική επιτροπή της ΕΣΗΕΑ. Μετά την παραίτηση της Έλενας Ριζεάκου, τη θέση της προέδρου αναλαµβάνει η δεύτερη κατά σειρά εκλογής Δέσποινα Μπαρδάκου και αναβαθµίζεται σε τακτικό η Βαρβάρα Γούτσου. ËΤΟ «θέατρο του παραλόγου» που παίζεται µε την τύχη της ΕΡΤ και τη δηµιουργία της Δ.Τ. αποτυπώνεται πλήρως µε όσα συµβαίνουν – ή δεν συµβαίνουν – µε τον ειδικό διαχειριστή για την ΕΡΤ Γκίκα Μάναλη. ËΣΤΗΝ αρχή της εβδοµάδας τα «Νέα» έγραψαν ότι ο Μάναλης αποσύρεται από την… υπόθεση ΕΡΤ για να αναλάβει διευθύνων σύµβουλος στην Attica Bank. ËΩΣΤΟΣΟ, η είδηση της άµεσης αποµάκρυνσής του διαψεύστηκε και παραµένει µέχρι νεωτέρας, µέχρι την ίδρυση της ΝΕΡΙΤ τουλάχιστον, όπως λέγεται, στη θέση του. ËΔΗΛΑΔΗ, µένει µέχρι να φύγει ο… καψερός! ËΟ ΓΙΩΡΓΟΣ
Προκοπάκης είναι ο νέος πρόεδρος - διευθύνων σύµβουλος της ΝΕΡΙΤ Α.Ε. Ο Γ. Προκοπάκης, σύµβουλος επιχειρήσεων, χηµικός µηχανικός του ΕΜΠ, έχει διδάξει σε πανεπιστήµια και διετέλεσε σύµβουλος του Χρηµατιστηρίου Αθηνών και ήταν υποψήφιος µε τη Δράση. ËΑΚΟΜΗ, σύµφωνα µε πληροφορίες, στο Δ.Σ. της ΝΕΡΙΤ θα συµµετέχουν ο Γιάννης Ξανθούλης και η Κατερίνα Ευαγγελάκου, ενώ έχουν επιλεγεί δύο ακόµη πρόσωπα. ËΟΛΑ αυτά είναι ενταγµένα στο πλαίσιο να δείξει η κυβέρνηση ότι όλα βαίνουν καλώς στην υπόθεση του νέου ραδιοτηλεοπτικού φορέα. Μια επισήµανση µόνο: την ερχόµενη εβδοµάδα είναι προγραµµατισµένη η συνάντηση µε τους νοµικούς της EBU στην Αθήνα… ËΠΑΝΤΩΣ έχει και αυτό την αξία του. Από την Τετάρτη στη Θεσσαλία και σε ένα κοµµάτι της Στερεάς εκπέµπει ξανά η τηλεόραση της ΕΡΤ µέσα από τις αναλογικές συχνότητές της. ËΠΡΕΜΙΕΡΑ για τη φετινή τηλεοπτική χρονιά έκανε χθες Τετάρτη, στις 12 το βράδυ, η εκποµπή του Alpha «60’ Ελλάδα», µε τον Νίκο Μάνεση. Πρώτο ρεπορτάζ - οδοιπορικό για τον γνωστό δηµοσιογράφο η άγνωστη πλευρά των Ζωνιανών, των Ανωγείων και του Μυλοποτάµου στην Κρήτη. Να ευχηθούµε στον Νίκο Μάνεση καλή επιτυχία και καλή δύναµη. ËΗ «ΕΛΛΗΝΟΦΡΕΝΕΙΑ» επιστρέφει στην τηλεόραση του Alpha. Έπειτα από δύο χρόνια απουσίας, ύστερα από το «διαζύγιο» µε τον ΣΚΑΪ, ο Θύµιος Καλαµούκης και ο Αποστόλης Μπαρµπαγιάννης από τη Δευτέρα 7 Οκτωβρίου, και κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 21:45, θα «χτυπάνε» µέσα από τον Alpha. ËΤΟ ΝΕΟ κανάλι κάνει και µεταγραφές. Από το Extra στο E-Channel ο Γιώργος Τράγκας, καθηµερινά στις 7.00 το απόγευµα, θα παρουσιάζει την εκποµπή «Κατάσταση Πολιορκίας». ËΤΟ «Π» την περασµένη Πέµπτη (26.9) πούλησε σε Αθήνα - Πειραιά 4.541 φ. Την προπερασµένη Πέµπτη (19.9) πούλησε πανελλαδικά 9.720 φ.
Από τα... βραχιόλια ς στις κλοτσιέ
Οι επικοινωνιακές καταιγίδες... βλάπτουν
>
Με τα «βραχιόλια» περασμένα στα χέρια, ο Νίκος Μιχαλολιάκος περιμένει στην εξώπορτα της ΓΑΔΑ να μεταφερθεί στα δικαστήρια της Ευελπίδων. Οι κάμερες στημένες για ώρες, το Σάββατο το απόγευμα, αναμένουν να καταγράψουν τα ιστορικά πλάνα. Η «επικοινωνιακή καταιγίδα» της κυβέρνησης κατά της Ακροδεξιάς σε πλήρη εξέλιξη. Δεν πρέπει να χαθεί τίποτα και καμία στιγμή από το «επιτυχημένο» έργο που έφερε… τελικά σε πέρας το κυβερνητικό επιτελείο και οι αρμόδιοι υπουργοί. Το έργο γνωστό. Η κυβέρνηση θέλει να παίξει με την εικόνα για να δείξει το μέγεθος της επιτυχίας της. Ελάχιστα λεπτά πριν βγουν από τη ΓΑΔΑ οι κατηγορούμενοι τους σταματούν στον διάδρομο, τους στοιχίζουν και αποφασίζουν να τους βγάλουν από την κεντρική είσοδο. Κόντρα σε κάθε λογική ασφαλείας. Έστω και αν η ΓΑΔΑ διαθέτει την παράπλευρη είσοδο, απ’ όπου μπαινοβγαίνουν τα οχήματα για την μεταφορά κρατουμένων. Οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν τα επόμενα λεπτά συγκρίνονται μόνο με τη μεταφορά των κρατουμένων της 17Ν πριν από χρόνια. Κουκούλες, όπλα, τζιπ, κάμερες, μικρόφωνα, φωτογραφικές μηχανές, όλα σε ετοιμότητα. Και εκεί όμως δεν είχαμε πλάνα από τη μεταφορά παρά μόνο όταν έφταναν στα δικαστήρια. Οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής, συνοδεία αστυνομικών, έκαναν τελικά
την εμφάνισή τους (και) στο τηλεοπτικό κοινό και μπήκαν στα θηριώδη οχήματα της Αντιτρομοκρατικής, ξεκινώντας «σφαίρα» για την Ευελπίδων. Από τις χειροπέδες του Μιχαλολιάκου το Σάββατο το απόγευμα φτάσαμε στις κλοτσιές του Κασιδιάρη κατά δημοσιογράφων χθες το πρωί. Προκλητικός ο Ηλίας Κασιδιάρης (στιγμές πριν είχε μείνει ελεύθερος με περιοριστικούς όρους), κατά την έξοδό του από την εισαγγελία μοίρασε σφαλιάρες και κλοτσιές σε τηλεοπτικά συνεργεία και δημοσιογράφους. Την ώρα που κατευθυνόταν στην έξοδο της Ευελπίδων, μαζί με τους Ηλία Παναγιώταρο και Νίκο Μίχο, επιτέθηκε στο τηλεοπτικό συνεργείο του Reuters δίνοντας στον κάμεραμαν μια δυνατή σφαλιάρα, κατεβάζοντας την κάμερα, ενώ ένας δύστυχος φωτορεπόρτερ που βρέθηκε στο διάβα του, δέχτηκε μια γεμάτη κλοτσιά από τον βουλευτή της Χ.Α. Η ΠΟΕΣΥ, με ανακοίνωσή της, «καταδικάζει με φρίκη και αποτροπιασμό το νέο απειλητικό και υβριστικό παραλήρημα των υπόδικων νεοναζιστών βουλευτών της Χρυσής Αυγής κατά των εκπροσώπων του Τύπου – και ειδικότερα των τηλεοπτικών συνεργείων – κατά την έξοδό τους από το κτίριο της Σχολής Ευελπίδων. Οι λεονταρισμοί με φράσεις όπως “θα σταματήσουμε μόνο με σφαίρες”, αποκαλύπτουν τις εγκληματικές προθέσεις τους, αλλά δεν πτοούν κανένα εργαζόμενο στον Τύπο».
Η επικαιρότητα ενισχύει τα δελτία ειδήσεων «Καυτή» τηλεοπτικά η εβδομάδα που πέρασε με τις αποκαλύψεις για τη δράση της Χρυσής Αυγής, με αποκορύφωμα τις μεταδόσεις του Σαββατοκύριακου, όταν και συνελήφθησαν ο Νίκος Μιχαλολιάκος και οι βουλευτές της Χ.Α. Για την εβδομάδα 23-29 Σεπτεμβρίου, λοιπόν, τα κεντρικά δελτία ειδήσεων των καναλιών κατέ-
γραψαν: Mega 24,6%, Alpha 19,9%, Star 18,5%, ΑΝΤ1 17,6%, ΣΚΑΪ 14,7% και Δ.Τ. 6%. Παράλληλα, το Mega κατέλαβε τον Σεπτέμβριο την πρώτη θέση της τηλεθέασης από Δευτέρα Παρασκευή με 24,4%. Στη συνέχεια βρέθηκαν οι ειδήσεις του Alpha με 20,4%, ο ΑΝΤ1 με 18,9%, το Star – που κάνει γερό μπάσιμο στην ενημέ-
ρωση – με 16,9%, ο ΣΚΑΪ με 14,4% και η Δ.Τ. με 5,9%. Για τον Σεπτέμβριο επικράτησε στη θεματολογία των καναλιών η δολοφονία του Παύλου Φύσσα στο Κερατσίνι από το μέλος της Χρυσής Αυγής Γιώργο Ρουπακιά, που οδήγησε στη σύλληψη του αρχηγού και βουλευτών του νεοναζιστικού μορφώματος.
Media 15/35 ΔΟΛ: Απολύσεις και αποχωρήσεις Με έναν νέο γύρο απολύσεων αλλά και µε την αποχώρηση Μαρτιγόπουλου άλλαξε ο µήνας στη Μιχαλακοπούλου. Ο νέος γύρος των απολύσεων σάρωσε όλα τα Μέσα του συγκροτήµατος καθώς 18 δηµοσιογράφοι από τα «Νέα», από το «Βήµα», από τα περιοδικά και από τα ψηφιακά µέσα του ΔΟΛ ειδοποιήθηκαν αρµοδίως τη Δευτέρα να περάσουν από το λογιστήριο. Επίσης, τον ίδιο δρόµο ακολούθησαν, την περασµένη εβδοµάδα, εργαζόµενοι από το αρχείο του δηµοσιογραφικού συγκροτήµατος. Το σχέδιο των εκκαθαρίσεων στον ΔΟΛ, όπως όλα δείχνουν, συνεχίζεται µε αµείωτο ρυθµό µέχρι να φτάσει ο αριθµός των απολύσεων τις 160 ώς το τέλος του χρόνου. Οι 18 νέες απολύσεις έρχονται και δένουν, όπως έχει ξαναγράψει το «Π», στον γενικότερο σχεδιασµό περικοπών που έχει προγραµµατίσει ο ΔΟΛ και περιλαµβάνει τεχνικούς όρους όπως: «µείωση του εκδοτικού κόστους», «περικοπή εξόδων», «ενοποίηση λειτουργιών εντύπων», «µείωση του κόστους διανοµής» και «µειώσεις στις αµοιβές τρίτων και της µισθοδοσίας». Εξάλλου, σύµφωνα µε πληροφορίες, την παραίτησή του υπέβαλε από τη θέση του υπεύθυνου ψηφιακών Μέσων του ΔΟΛ ο Ευάγγελος Μαρτιγόπουλος.
Πάγκαλος κατά «Ε.Τ.» σημειώσατε 2 Με απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών απορρίφθηκε ως «αβάσιµη» η αγωγή που είχε υποβάλει ο Θεόδωρος Πάγκαλος κατά της εφηµερίδας «Ελεύθερος Τύπος», µε την οποία ζητούσε 8 εκατοµµύρια ευρώ αθροιστικά από τους εκδότες, τη διευθυντική οµάδα και τους συντάκτες της εφηµερίδας. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, συγκεκριµένα, είχε ζητήσει, όπως αναφέρει ο «Ελεύθερος Τύπος», τη «φίµωση της εφηµερίδας µετά τα δηµοσιεύµατα στις 19, 20 και 21 Απριλίου 2011, µε τα οποία αποκαλύπτονταν οι απαξιωτικοί χαρακτηρισµοί του κατά του ελληνικού λαού, µιλώντας για τεµπέλικο τρόπο ζωής, σε δηλώσεις του στην Κωνσταντινούπολη σε Τούρκο δηµοσιογράφο». Το σκεπτικό του δικαστηρίου δικαίωσε την εφηµερίδα και ισχυροποίησε τη θεµελιώδη αρχή της ελευθερίας του Τύπου, ειδικά όταν αποκαλύπτει και ενηµερώνει το κοινωνικό σύνολο για πράξεις και λόγους πολιτικών µε αδιαµφισβήτητα ντοκουµέντα. Όλα άρχισαν στις 18 Απριλίου 2011, όταν η εφηµερίδα «Χουριέτ» κυκλοφόρησε µε πρωτοσέλιδο τίτλο «Τζίτζικες εσείς (οι Έλληνες), µέρµηγκες εµείς (οι Τούρκοι)», έχοντας ως βασική φωτογραφία τον Θεόδωρο Πάγκαλο σε χειραψία µε τον Τούρκο δηµοσιογράφο Σεφά Καπλάν. Τότε η εφηµερίδα είχε αναδηµοσιεύσει το πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της «Χουριέτ», ενώ είχε καταγράψει και την ανακοίνωση του Θεόδωρου Πάγκαλου που διέψευδε το τούρκικο δηµοσίευµα.
16/36 Επτά
3/10 -9/10
ποντικιart
www.topontiki.gr
ΠΕΜΠΤΗ 3.10
Jazz και «Ξένος» ◗ Έργα και μελωδίες του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Χατζιδάκι συναντούν την jazz μουσική, στην παράσταση «Mikis & Manos in... Jazz». Συμμετέχει το κουιντέτο του Δημήτρη Καλαντζή, η Dulce Pontes και η Ορχήστρα Πατρών, υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη. Info: Ηρώδειο, τιμές: 19 - 55 ευρώ, μειωμένο: 10 ευρώ, στις 21.00. ◗ Τα έργα «Ξένος»: «Αόρατη Όλγα», «Άουστρας ή Η Αγριάδα» των Γιάννη Τσίρου και Λένας Κιτσοπούλου συνεχίζονται, όπως και πέρσι, σαν μια ενιαία παράσταση. Στην «Αόρατη Όλγα» (σκην. Γ. Παλούμπης) μια νεαρή μετανάστρια πέφτει θύμα του τράφικινγκ, ενώ στο «Άουστρας ή Η Αγριάδα» (σκην. Γ. Καλαβριανός) θίγεται αλληγορικά το πρόβλημα της μετανάστευσης στην Ελλάδα. Παίζουν: Γ. Γαλάτης, Λ. Παπαληγούρα κ.ά. Info: Θησείον (Τουρναβίτου 7, Θησείο), τιμές: 10 - 15 ευρώ, μέχρι 3.11, Πεμ., Παρ., Σαβ. 21.00, Κυρ. 19.00.
«το ποντικι»
προτείνει...
Επιμέλεια: Βίκυ Λεβαντή (v.levanti@hotmail.com)
ΔΕΥΤΕΡΑ 7.10
Από τη Γώγου στον Καβάφη
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 4.10
Μιούζικαλ και νταούλια ◗ Πρεμιέρα κάνει το «Cabaret», σε σκηνοθεσία, χορογραφία και σκηνογραφία Κωνσταντίνου Ρήγα. Παίζουν: Δ. Λιγνάδης, Μ. Ναυπλιώτου, Τ. Τσανακλίδου, κ.ά. Info: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη), μέχρι 20.10, τιμές: 9 - 60 ευρώ, σήμερα στις 20.00, τηλ.: 210-7282000. ◗ Στη μουσικοχορευτική παράσταση «Κρήτη και Πόντος σμίξανε» δεξιοτέχνες χορευτές και μουσικοί από την Κρήτη και τον Πόντο ενώνουν τη λύρα, το λαούτο, το βιολί και το νταούλι. Info: Ηρώδειο, τιμές: 20 - 55 ευρώ, μειωμένο: 15 ευρώ, στις 20.30.
«Cabaret», Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ
Flamenco, Καμεράτα, Ζερβουδάκης, «Πλούτος»
◗ Στο 7ο Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ προβάλλονται περισσότερες από 75 ταινίες - ντοκιμαντέρ, με 34 να κάνουν την επίσημη πρεμιέρα τους. Πραγματοποιούνται, επίσης, παρουσιάσεις βιβλίων, μουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής κ.ά. Info: Θέατρο Παπαδημητρίου, Χαλκίδα, 8 - 13.10, τηλ.: 2221-36116. «Κάθε Πέμπτη, κύριε Γκριν», θέατρο Άνεσις
◗ Η «Πενθεσίλεια» του Χάινριχ Φον Κλάιστ ανεβαίνει
ΤΕΤΑΡΤΗ 9.10
Σαίξπηρ, κύριος Γκριν, Ξαρχάκος - Κόκοτας
ΚΥΡΙΑΚΗ 6.10
«Πενθεσίλεια», «Τρεις Σωματοφύλακες» και «Φλέρυ»
◗ Ο λόγος της Κατερίνας Γώγου, ο πόνος, η αγωνία και οι κραυγές της ζωντανεύουν σε μια μουσικοθεατρική παράσταση - αφιέρωμα. «Στο μυαλό είναι ο στόχος» θεατροποιημένοι μονόλογοι εναλλάσσονται στη σκηνή με τραγούδια και οπτικοακουστικό υλικό. Παίζει η Μυρτώ Αλικάκη. Info: Ρυθμός Stage (Μαρίνου Αντύπα 38, Ηλιούπολη), κάθε Δευτέρα, είσοδος: 10 ευρώ, στις 21.00. ◗ Ο συνθέτης και πιανίστας Θοδωρής Οικονόμου παρουσιάζει την δική του «Οδύσσεια». Μαζί του ο Γιώργος Κιμούλης, ο οποίος διαβάζει 11 μελοποιημένα ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη. Ιnfo: IANOS (Σταδίου 24, Αθήνα), 7, 14, 21, 28.10, είσοδος 9 ευρώ, στις 21.00.
ΤΡΙΤΗ 8.10
ΣΑΒΒΑΤΟ 5.10
◗ Στο gala χορού «Gala Flamenca», ο σταρ Antonio Canales μαζί με τρεις σπουδαίους χορευτές της νέας γενιάς ερμηνεύουν φλογισμένα κλασικά κομμάτια αλλά και ανατρεπτικές μοντέρνες χορογραφίες. Info: Θέατρο Badminton (Ολυμπιακά Ακίνητα, Γουδή), τιμές: 9 - 24 ευρώ, στις 21.00. ◗ Η Καμεράτα παρουσιάζει ένα μαραθώνιο μουσικό αφιέρωμα στους Βιβάλντι, Γκλας, Πιατσόλα και Ντεσιάτνικοφ, κ.ά. Info: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, τιμές: 15 - 28 ευρώ, μειωμένο: 5 - 15 ευρώ, στις 20.30. ◗ Ο Θεσσαλονικιός Δημήτρης Ζερβουδάκης δίνει ραντεβού με το κοινό της Αθήνας για τρεις μόνο εμφανίσεις. Info: Σταυρός του Νότου (Φραντζή & Θαρύπου 35 - 37, Ν. Κόσμος), 5, 12, 19.10, είσοδος: 12 ευρώ με ποτό, στις 22.30. ◗ O αριστοφανικός «Πλούτος», που ανέλαβε να προσεγγίσει ο Διονύσης Σαββόπουλος ως μεταφραστής, ηθοποιός, μουσικοσυνθέτης αλλά και σκηνοθέτης, ολοκληρώνεται στο Ηρώδειο. Παίζουν: N. Κουρής, Χ. Λούλης κ.ά. Info: Ηρώδειο, τιμές: 15 - 60 ευρώ, στις 21.00.
ανανεωμένη υπό τις οδηγίες του Ακύλλα Καραζήση. Δέκα νέοι ηθοποιοί μιλούν για τον παθιασμένο έρωτα του Αχιλλέα για τη βασίλισσα των Αμαζόνων. Info: Bios (Πειραιώς 84), 3 - 6.10 & 9 - 13.10, τιμές: 10 ευρώ, στις 21.00. ◗ Με τους «Τρεις Σωματοφύλακες» του Αλέξανδρου Δουμά ξεκινάει το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος τη νέα θεατρική σεζόν. Σκηνοθετεί ο Γιάννης Βούρος. Info: Βασιλικό Θέατρο (πλατεία Λευκού Πύργου), τιμές: 7 - 10 ευρώ, Τρ. - Παρ. 10.30 (για σχολεία), Κυρ. 11.00 & 3.00 (για το κοινό). Στο πλαίσιο του «Start Festival» προβάλλεται το ντοκιμαντέρ «Φλέρυ - Τρελή του φεγγαριού» του Αντώνη Μποσκοΐτη. Συμμετέχει ο Γιώργος Χρονάς και ο Ηλίας Λιούγκος σε τραγούδια που σφράγισε η Φλέρυ Νταντωνάκη. Info: Θέατρο ΠαSάγιο 8 (Θεραπειών 8, Κολωνός), είσοδος: 5 - 7 ευρώ, στις 21.00.
«Gala Flamenca», θέατρο Badminton
◗ Το έργο «Κάθε Πέμπτη, κύριε Γκριν» του Τζεφ Μπάρον συνεχίζει με τους Γιώργο Μιχαλακόπουλο στον ρόλο του ιδιόρρυθμου κύριου Γκριν και Τάσο Ιορδανίδη ως Τζος Γκάρντινερ. Σκηνοθετεί o Γιώργος Μιχαλακόπουλος. Ιnfo: Θέατρο Άνεσις (Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι), τιμές: 12 - 16 ευρώ, Τετ. & Κυρ. 19.30, Πεμ. - Σαβ. 21.00. ◗ Στην παράσταση «Με το ίδιο μέτρο», σε διασκευή και σκηνοθεσία Αρασέλης Λαιμού χορευτές και ηθοποιοί εξερευνούν μέσω του λόγου και της κίνησης μια κατάσταση ηθικής κρίσης. Παίζουν: A. Σαραντοπούλου, Μ. Καψιμάλη, Α. Τούντας κ.ά. Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206), είσοδος 10 ευρώ, Δευτ. - Τετ. 21.30. ◗ Σταύρος Ξαρχάκος και Σταμάτης Κόκοτας δίνουν ένα ακόμα ραντεβού με το κοινό, για μια μουσική διαδρομή από την πρώτη τους συνάντηση μέχρι και σήμερα. Info: Ηρώδειο, τιμές: 25 - 90 ευρώ, στις 21.00.