358

art ΠΟΝΤΙΚΙ

ΠΕΜΠΤΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014

Νο 358

ΤΟ ΘΕΜΑ

Η Ελλάδα της Αιγύπτου είναι πάντα ζωντανή

Σελ.: 04-05

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡ∆ΩΝΗΣ

«Ο Τσιτσάνης είναι µια παρηγοριά» Σελ.: 06-07

Στην τελική ευθεία για να γίνει το «Ουζερί» ταινία από τον Μανουσάκη ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ

Ο πολυτάλαντος κ. Βαµβακίδης Σελ.: 03

ΣΙΝΕΜΑ

Το µικρό ψάρι βγαίνει... στη στεριά Σελ.: 10-11

ΒΙΒΛΙΟ

«Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν µέτωπον» Σελ.: 12

ΘΕΑΤΡΟ

Ο Ιεροκλής κατεβαίνει στην Αθήνα Σελ.: 14 -15

02/26 Η εποχή µας

27/03 - 02/04

ΠΟΝΤΙΚΙart

www.topontiki.gr

- Έχουν τύχη τα κόμικς σήμερα στη χώρα μας; «Τα κόμικς είναι πλέον αναγνωρισμένα ως αυτόνομη και ξεχωριστή τέχνη, με τα δικά της εκφραστικά μέσα και κώδικες, και φυσικά το δικό της κοινό. Παλιότερα που κυκλοφορούσαν πολύ περισσότερες εκδόσεις, περιοδικά και ένθετα εφημερίδων αφιερωμένα στα κόμικς, φιλοξενούνταν τακτικά δουλειές από γνωστούς αλλά και πρωτοεμφανιζόμενους Έλληνες σχεδιαστές. Σταδιακά, τα περισσότερα έκλεισαν ή περιόρισαν τη δραστηριότητά τους, κάτι που είχε αντίκτυπο και στη δημιουργία. Τώρα πια οι εκδοτικοί οίκοι δύσκολα επενδύουν σε κάτι καινούργιο. Ποντάρουν σε ξένα αναγνωρισμένα ονόματα και κλασικούς ήρωες, που πάντα ενδιαφέρουν την αγορά και αποτελούν σίγουρο χαρτί. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ ότι εξακολουθούν να βγαίνουν ποιοτικές δουλειές από ανθρώπους που έχουν γνώση του αντικειμένου και αγαπούν το μέσο αυτό, κάνοντας κόμικς που απλώνονται σ’ ένα ευρύ φάσμα τεχνοτροπιών και θεμάτων. Η γνώμη μου είναι ότι τα κόμικς σήμερα συνεχίζουν να εξελίσσονται, αναζητούν διέξοδο μέσα από φεστιβάλ και εκθέσεις που πολλαπλασιάζονται και έχουν πλέον καθιερωθεί (Comicdom Con, Εν Αιθρία) αποτελώντας πόλο έλξης για καλλιτέχνες, εκδότες, δημοσιογράφους και επισκέπτες, σε μια γόνιμη συνάντηση και ανταλλαγή απόψεων. Παραμένουν ένας ειλικρινής τρόπος έκφρασης όπου μπορείς να χτίσεις κόσμους ολόκληρους, να μεταφέρεις τους προβληματισμούς σου, ν’ αποδράσεις από την καθημερινότητα, ν’ αποκτήσεις υπερφυσικές δυνάμεις... έστω για όσο κρατάει ένα ξεφύλλισμα…»

ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ

Κώστας Σκλαβενίτης, σκιτσογράφος

Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου,

σεναριογράφος - επιμελητής κόμικς

ΜΙΑ ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Σ ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕ

Η μικρή Ελένη… του ΜΗΝΑ ΒΙΝΤΙΑΔΗ Πόσο καλύτερη είναι η ηθοποιός όταν υποδύεται τον εαυτό της; Όταν δανείζεται τη ζωή της γιαγιάς της, τη φωνή του πατέρα της και την προσωπική της μνήμη; Το βράδυ του Σαββάτου, στο «Επί Κολωνώ», παρακολούθησα μια συγκλονιστική παράσταση. Έναν μονόλογο με την Ελένη Ζιώγα, τη μικρή Ελένη, που περικλείει τρεις γενιές μέσα από τρεις ζωές. Της γιαγιάς της, του πατέρα της και της ιδίας, που υποδυόμενη τη γιαγιά της κρατάει μια εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το συμβολικό, το χιούμορ και το δράμα. Η παράσταση βασίζεται στο μυθιστόρημα του σημαντικού συγγραφέα Βασίλη Ζιώγα «Όπως τα κούρντισες, Θέ’μου» (1993), ένα έργο που γράφτηκε από κείνον με σκοπό κυρίως να αντιμετωπίσει τον θάνατο της μητέρας του και να καλύψει το κενό που άφησε μετά τον θάνατό της. Δώδεκα χρόνια μετά τον θάνατο του συγγραφέα, η κόρη του Ελένη Ζιώγα ζωντανεύει στη σκηνή μνήμες από τη ζωή της γιαγιάς και του πατέρα της με ένα κείμενο που έγραψε η ίδια, αξιοποιώντας στοιχεία από το μυθιστόρημα του πατέρα της και προσθέτοντας τη δική της άποψη στην οικογενειακή ιστορία. Η «Κυρία Έλεν», που μεταμορφώνεται συνέχεια σε «Κυρά Ελένη», είναι μια δυνατή Ελληνίδα γιαγιά, μία σπάνια, αλλά απλή γυναίκα, που ξεκίνησε σαν φτωχοκόριτσο στα Γιάννενα το 1914 και κατάφερε με πολλή επιμονή κι υπομονή να γίνει μία επιτυχημένη αισθητικός. Μέσα από την παρουσίαση της ζωής της γίνονται αναφορές και στα κυριότερα γεγονότα της Ελλάδας κατά τον 20ό αιώνα, ενώ μέσα από τις αναμνήσεις της γνωρίζουμε την ψυχοσύνθεση, τη συμπεριφορά και τον πληθωρικό χαρακτήρα αυτής της γυναίκας. Η «κυρία Έλεν», όπως ήθελε να την αποκαλούν, είχε μία εξαιρετική δύναμη που τη βοήθησε να στηρίξει την οικογένειά της, παρά τις απώλειες που της στοίχισαν να βιώσει επανειλημμένα κακουχίες και να κρατήσει επτασφράγιστο ένα μεγάλο μυστικό (από όπου και ο τίτλος της παράστασης) ακόμη κι από τον ίδιο της τον γιο. Ένα μυστικό το οποίο μαθεύτηκε μετά τον θάνατό της και θα το μάθετε μόνο αν πάτε στην παράσταση ή διαβάσετε το βιβλίο...

«Μια αγορά μικρή και μια πολυετής βαθιά ριζωμένη νοοτροπία αντιμετωπίζει τα κόμικς ως ένα μέσο λαϊκό, χωρίς καλλιτεχνική αξία. Μια νοοτροπία που ξεκινάει από τους γονείς, συνεχίζεται με τους εκπαιδευτικούς, περνάει στο κοινό και φτάνει μέχρι τους ίδιους τους φορείς του εγχώριου πολιτισμικού χάρτη. Στον αντίποδα, υπάρχουν ομάδες που οργανώνονται και προωθούν αυτό που αγαπούν και αναγνωρίζουν ως Τέχνη, μικροί εκδοτικοί οίκοι που επενδύουν (αν και συχνά χωρίς το αντίστοιχο αντίκρισμα) και καλλιτέχνες που – παρά τις αντιξοότητες – δημιουργούν, με πείσμα και προσωπικό όραμα. Εδώ και εννέα χρόνια, ένας μικρός πυρήνας φανατικών των κόμικς δουλεύουμε εθελοντικά κρατώντας "ζωντανό" και με ελεύθερη είσοδο το Comicdom Con Athens, το μοναδικό εγχώριο φεστιβάλ αποκλειστικά αφιερωμένο στα κόμικς και την κουλτούρα τους. Ξέρουμε ότι ποτέ η Ελλάδα δεν πρόκειται ούτε κατά προσέγγιση να πλησιάσει χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, αμφότερες με μακρά παράδοση και πλούσια παραγωγή κόμικς, βλέπουμε όμως πως τα τελευταία χρόνια, χάρη στις συνεχείς δράσεις και τη μικρή, αλλά σταθερή εγχώρια παραγωγή, κάτι δείχνει να μετακινείται με αργούς ρυθμούς προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν και οι βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες δεν αλλάζουν μέσα σε μία νύχτα, κάθε χτύπημα που τους καταφέρνουμε, δημιουργεί και μια νέα ρωγμή».

Ο Κουνέλλης στον Εθνικό Κήπο Μια χορεύτρια κλασικού χορού, ντυμένη με το κοστούμι μπαλέτου, στέκεται στη στάση «αραμπέσκ» και δίπλα της ένας μουσικός με επίσημο ρούχο παίζει βιολί. Μπροστά στο έργο του Γιάννη Κουνέλλη οι χορευτές του μπαλέτου του Μπρούκλιν αυτοσχεδιάζουν ξεσηκώνοντας το απαιτητικό κοινό της Νέας Υόρκης. Για δύο περίπου ώρες χορευτές, μουσικοί και κοινό συμμετέχουν σε ένα μοναδικό δρώμενο που εκτυλίσσεται με φόντο τις ροζ ακαθόριστες πινελιές πάνω στον τεράστιο καμβά. Ο μαέστρος της Arte-Povera πάντα ήθελε ο πίνακας του «Da inventare sul posto» να συνοδεύεται από μια παράσταση. Πρόκειται για ένα έργο του Γιάννη Κουνέλλη που παρουσιάζει τις τρεις τέχνες (ζωγραφική, χορός, μουσική) και τον περιβάλλοντα πραγματικό χώρο. Ωστόσο, αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά τον πίνακα «Da inventare sur posto», ο οποίος εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1972, θα του φανεί ότι είναι ημιτελής. Στο κέντρο του έργου διακρίνεται το σχεδιασμένο μέρος μιας παρτιτούρας με διάφορες νότες. Το θέμα του ζωγραφικού πίνακα είναι η μουσική και ο χρόνος. Ο Κουνέλλης χρησιμοποιεί ζώντες οργανισμούς για να δημιουργήσει τη «ζωντανή ζωγραφική του». Ίσως αυτός να ήταν και ο λόγος που ο διεθνούς φήμης εικαστικός καλλιτέχνης ήθελε η έκθεση να συνοδεύεται και από μια περφόρμανς. Τώρα, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης σε συνεργασία με το Brooklyn Ballet πραγματοποίησε το όνειρο του Κουνέλλη στα πλαίσια της έκθεσης «Ileana Sonnabend: Ambassador for the New» , που γιορτάζει την καριέρα της γνωστής συλλέκτριας. Έξι χορευτές, χωρισμένοι σε ομάδες, με τη συνοδεία δύο βιολιστών, χορεύουν με βάρδιες μπροστά στον πίνακα του Κουνέλλη. Ο κόσμος στέκεται μπροστά στον μεγάλο καμβά και γίνεται μέρος του σκηνικού, όπως ακριβώς οραματίστηκε ο σπουδαίος εικαστικός, που αναμένεται να στρέψει τα παγκόσμια φώτα των μέσων ενημέρωσης στην Αθήνα, στο νέο έργο που φιλοτεχνεί και θα τοποθετηθεί στον Εθνικό Κήπο. Κωστούλα Τωμαδάκη

LIKE...

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΝΕΛΛΗΣ

INFO

MoMA, «Ileana Sonnabend: Ambassador for the New», μέχρι 21 Απριλίου 2014. Η περφόρμανς μπροστά στο έργο του Κουνέλλη (κάθε Παρασκευή στις 15.00 και κάθε Σάββατο στη 1.00 μ.μ.). Μπορείτε να τις παρακολουθήσετε από τον ιστότοπο του ΜοΜΑ (http:/www.moma.org/explore/multimedia/ videos/295/1405).

στην ανάρτηση της συγγραφέα Αργυρώς Μαντόγλου Το Στράλεν όπου βρίσκομαι εδώ και δυο βδομάδες περίπου, φιλοξενούμενη από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Συγγραφέων/Μεταφραστών. Μια ήσυχη κωμόπολη, κοντά στα σύνορα με την Ολλανδία, θεωρείται ιδανική για να εργαστεί κανείς. Εγώ νομίζω πως όλη η ζωή που διαθέτει η περιοχή βρίσκεται εντός των τειχών του Κέντρου.

Έχουν φιλοξενηθεί Ναντίν Γκόρντιμερ (στο δωμάτιό μου), Γκύντερ Γκρας, Χάινριχ Μπελ κ.ά. Όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος. (Αφού η πολιτική της χώρας μας για το βιβλίο είναι ανύπαρκτη, ας αρκεστούμε στη φιλοξενία άλλων χωρών…)

04/28 To θέμα

27/03 - 02/04

ποντικιart

www.topontiki.gr

Η Ελλάδα της Αιγύπτου ζει στην Στο πολυπληθές Κάιρο, το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο συντηρείται και συνεχίζει το έργο του χάρη στην επιμονή του διευθυντή του Χρίστου Γ. Παπαδόπουλου. Αυτός, καθώς και o Μανώλης Μαραγκούλης, διευθυντής του παραρτήματος στην Αλεξάνδρεια, μιλούν στο «Ποντίκι Art» για την προσπάθειά τους να γεφυρώσουν τη νέα γενιά Αιγυπτίων με την Ελλάδα του σήμερα. Χρήστος Παρίδης Αν βρεθείς σε μία οποιαδήποτε γειτονιά της Αλεξάνδρειας ή του Καΐρου, νομίζεις ότι γύρισε ο χρόνος μερικές δεκαετίες πίσω και βρέθηκες ξαφνικά στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη του ’70. Τηρουμένων των αναλογιών, βέβαια! Αναγνωρίζεις μία «εκλεκτή» συγγένεια μεταξύ των δύο λαών, που γίνεται άμεσα αντιληπτή για όποιον ταξιδεύσει στην απέναντι πλευρά της Μεσογείου. Στον τόπο όπου κατέφευγαν οι Έλληνες, από την αρχαιότητα ακόμα, αναζητώντας νέες προοπτικές, εκεί που βρέθηκαν αρχές του 19ου αιώνα οι πρώτοι Έλληνες τυχοδιώκτες ακολουθώντας τον γεννημένο στην Καβάλα Μοχάμεντ Άλι, τον ιδρυτή της νέας Αιγύπτου, αλλά και αργότερα, ιδίως έπειτα από εθνικές καταστροφές. Ήξεραν ότι εκεί θα έβρισκαν μία ευλογημένη γη. Σε κάθε πλευρά της χώρας αλλά κυρίως στην Αλεξάνδρεια, όπου άκμασε μία δεύτερη Ελλάδα, εύρωστη οικονομικά και πνευματικά ακόμα πιο εξελιγμένη από τη μικρή βαλκάνια πατρίδα. Σαν συνέχεια της μεγάλης πολιτιστικής παρουσίας των Ελλήνων στην ανατολική Μεσόγειο. Τι έχει μείνει από όλη αυτή την εποποιία; Τα λαμπρά κτήρια μιας άλλης εποχής στο Cartier Greque, το Πατριαρχείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αλεξάνδρεια, τα διάσπαρτα ονόματα Ελλήνων γιατρών, δικηγόρων, εμπόρων, παντού, ο Ελληνικός Ναυτικός Όμιλος στις όχθες του Νείλου στο Κάιρο. Ελάχιστοι (αν και δυναμικοί) Έλληνες, σχολεία με περιορισμένο διδακτικό προσωπικό, αλλά συγχρόνως μία λυσσαλέα επιμονή να μην σβήσει η φλόγα του ελληνισμού. Στο πολυπληθές Κάιρο, το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο λειτουργεί μέσα στο ισόγειο του παλιού Σπετσεροπούλειου, όπου συστεγάζονται η Αμπέτειος και η Αχιλλοπούλειος Σχολή, το οποίο στηρίζει η Ελληνική Πρεσβεία και η Ελληνική Κοινότητα του Καΐρου. Ο διευθυντής του κ. Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος μαζί με μία δημιουργική ομάδα δίνει έναν αγώνα σε πολλά επίπεδα, με βασικό στόχο να παρουσιαστεί η σύγχρονη ελληνική πολιτιστική δραστηριότητα μέσα από κάθε λογής εκδηλώσεις με μετακλήσεις Ελλήνων καλλιτεχνών. Παράλληλα να γίνει η γέφυρα της νέας γενιάς Αιγυπτίων με την Ελλάδα του σήμερα. Ο δραστήριος διευθυντής και γνωστός στιχουργός - συγ-

γραφέας εξηγεί: «Διοργανώνουμε ή συμμετέχουμε σε πολιτιστικές δραστηριότητες που αφορούν όλο το φάσμα των τεχνών και των γραμμάτων, σε συνεργασία πάντα με τους φορείς που μας στηρίζουν. Στα έντεκα χρόνια λειτουργίας του Κέντρου έχουν λάβει χώρα πλήθος εκδηλώσεων, από συναυλίες, κινηματογραφικά αφιερώματα, θεατρικές παραστάσεις, εικαστικές εκθέσεις μέχρι λογοτεχνικές ημερίδες και επιστημονικά συνέδρια, χωρίς να ξεχνάμε φυσικά τα Καβάφεια, που διοργανώνονται από την πρεσβεία μας ανά διετία. Κι εκτός από τους Έλληνες καλλιτέχνες και ακαδημαϊκούς, πολύτιμη είναι και η συνεισφορά Αιγυπτίων παραγόντων. Σχετικά πρόσφατα στον ελληνοαιγυπτιακό μήνα Πολιτισμού στο Κάιρο ταξίδευσαν Έλληνες κεραμίστες και σχεδιαστές κοσμημάτων και δίδαξαν σεμινάρια σε Αιγύπτιους, ενώ πραγματοποιήθηκαν συναυλίες του συγκροτήματος «Εν χορδαίς» και του Νίκου Ξυδάκη, που συνέπραξαν με σχήματα Αιγύπτιων μουσικών από το ινστιτούτο αραβικής μουσικής και την ορχήστρα της Όπερας του Καΐρου. Παράλληλα, βασική μας δραστηριότητα είναι η διδασκαλία των ελληνικών ως ξένης γλώσσας σε Αιγύπτιους αλλά και ως μητρικής για τα ελληνόπουλα που φοιτούν σε ξενόγλωσσα σχολεία».

Εκεί όπου κατοίκησε η Ιστορία… Συνεχίζει κάνοντας μία σύντομη ιστορική αναδρομή: «Το Κάιρο, Oum el Dounia (μητέρα του κόσμου), όπως αποκαλείται, είναι μία από τις ελάχιστες πρωτεύουσες του κόσμου που κατοίκησε η ίδια η Ιστορία. Είναι ανατριχιαστικό σε μια τέτοια πόλη να συναντά κανείς τα χνάρια των Ελλήνων που πέρασαν από δω. Το ίδιο ανατριχιαστικό είναι να συναντά τους Έλληνες που απέμειναν, να αγωνιούν να συνεχίσουν να κρατήσουν ζωντανή μια μικρή Ελλάδα στην καρδιά της Αιγύπτου. Η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου ευτύχησε να έχει στο τιμόνι της έναν χαρισματικό Έλληνα της διασποράς, τον κ. Χρήστο Καβαλή που την οδηγεί, ως πρόεδρός της, εμπνευσμένα στον 21ο αιώνα. Μην ξεχνάμε πως και ο εθνικός ευεργέτης Νέστωρ Τσανακλής υπήρξε ο δεύτερος πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου στην υπεραιωνόβια ιστορία της. Εδώ γεννήθηκε ο Στρατής Τσίρκας κι άλλοι επιφανείς

ο ελληνικοσ ναυτικοσ ομιλοσ του καϊρου των γραμμάτων και των τεχνών και αυτήν διάλεξε ο αείμνηστος Κωστής Μοσκώφ ως ορμητήριό του για το ακριβό του όραμα. Είναι αγώνας για τον καθένα μας να βάλει το δικό του λιθαράκι σε ό,τι χτίστηκε με τόσο κόπο».

Αρκεί να πεις ότι είσαι Έλληνας Ο Κωστής Μοσκώφ ήταν εκείνος που πίστεψε περισσότερο από οποιονδήποτε στην αναβίωση της ελληνικής παρουσίας στην Αίγυπτο. Στο παράρτημα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια, που στεγάζεται στο πρώην Αβερώφειο Παρθεναγωγείο, τη θέση του διευθυντή κρατάει ένας από τους συνεργάτες του, ο φιλόλογος και συγγραφέας κ. Μανώλης Μαραγκούλης, ο οποίος λέει: «Αρκεί να πει κανείς ότι είναι Έλληνας και αμέσως κερδίζει τη συμπάθεια και την αγάπη του απλού, όσο και του μορφωμένου ανθρώπου. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Αιγύπτιος συνομιλητής αρχίζει να σου αφηγείται τις μνήμες του ίδιου ή όπως του μεταφέρθηκαν από τους γονείς του, από τον Έλληνα μπακάλη, τον φούρναρη, τον εστιάτορα, τον έμπορο που ζούσε στη γειτονιά του την Ιμπραημία, τη Μαζαρίτα, το Ατταρίν, το Ρούσντι, το Καμπ Σεζάρ. Ο Αλεξανδρινός Αιγύπτιος, ανάμεσά του και μερίδα της μορφωμένης νεολαίας, επιθυμεί και επιζητά στενότερη σχέση με την Ελλάδα και βαθύτερη γνωριμία με την πολιτισμική της δημιουργία στον κινηματογράφο, τις εικαστικές τέχνες, τη λογοτεχνία, τη μουσική. Η Οικία

- Μουσείο Καβάφη έχει καθιερωθεί ως ένας σημαντικός πολιτιστικός φορέας της πόλης, ενώ ο Καβάφης εμπνέει σύγχρονους Αιγύπτιους ποιητές και καλλιτέχνες. Μάλιστα, οι διανοούμενοι τον θεωρούν ως τον πλέον συνειδητό εκφραστή του διαχρονικού χαρακτήρα της Αλεξάνδρειας, που είναι η πύλη εξόδου της Αιγύπτου προς τη Μεσόγειο και την Ευρώπη». Στον αγώνα δρόμου που κάνει να διατηρήσει ένα σφριγηλό προφίλ του άλλοτε μεγάλου κέντρου του ελληνισμού, έχει σύμμαχούς του τον πρόεδρο της κοινότητας κ. Γιάννη Σιόκα και τον φιλόμουσο γενικό πρόξενο κ. Χρήστο Καποδίστρια. Ο κ. Παπαδόπουλος συνεχίζει: «Οι Αιγύπτιοι εκτιμούν τους Έλληνες, κατ’αρχήν ως συνοδοιπόρους στον ιστορικό χρόνο. Η πολύχρονη παρουσία των Ελληνικών Κοινοτήτων στη γη του Νείλου επίσης, έχει μπολιάσει τη μνήμη των φίλων μας με καλές αναμνήσεις. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη και καλύτερη ανταμοιβή για μένα από το πλατύ χαμόγελό τους στο άκουσμα της λέξης Γιουνάν. Από τη μια ο Μεγαλέξανδρος, οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ή και η μουσική του Ζορμπά του Μίκη Θεοδωράκη κι από την άλλη οι ελιές Καλαμάτας και το ελληνικό λάδι. Ανάμεσα στην Ιστορία και την τέχνη, η βιωμένη καθημερινότητα με τους Έλληνες στην πρόσφατη Ιστορία τους αναδεικνύει την έννοια της φιλίας, βασικό συστατικό της ελληνικής ταυτότητας». Στους μεγάλους διωγμούς του ’50 από τους εθνικιστές του Νάσερ, οι Έλληνες ήταν οι μόνοι που δεν

27/03 - 02/04

ποντικιart

To θέμα 05/29

www.topontiki.gr

καρδιά μας

ο χριστοσ γ. παπαδοπουλοσ μεσα στο καφε φισαουι στο χαλ χαλιλι ένιωσαν ανεπιθύμητοι. Βέβαια, στο τέλος έπεσαν και εκείνοι θύματα των εθνικοποιήσεων κι έτσι ξεκίνησε η σταδιακή αποχώρηση των Αιγυπτιωτών Ελλήνων. Σήμερα πάλι, η νέα γενιά που επικοινωνεί μέσω Ίντερνετ νιώθει με τους Έλληνες συνομηλίκους της μεγαλύτερη οικειότητα από όλους τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Ο κ. Παπαδόπουλος εξηγεί: «Σε όλα τα κρατικά πανεπιστήμια του Καΐρου διδάσκονται αρχαία και νέα Ελληνικά, υπάρχουν έδρες νεοελληνικών σπουδών και παρά τις αντιξοότητες της εποχής το ενδιαφέρον των νέων για την εκμάθηση των ελληνικών στο Κέντρο μας παραμένει αμείωτο, παρά το γεγονός ότι λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα δεν τους παρέχουμε πια τα ανάλογα κίνητρα. Οι υποτροφίες έχουν περιοριστεί και δεν χρηματοδοτούνται, όπως παλιότερα, οι δράσεις μας, όπως για παράδειγμα η διοργάνωση συνεδρίων». Ο κ. Μαραγκούλης προσθέτει: «Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας απευθύνεται σε φοιτητές, εργαζόμενους και απόγονους μεικτών οικογενειών. Αρκετοί σπουδαστές παρακολουθούν κάθε χρόνο εντατικά θερινά τμήματα γλώσσας σε πανεπιστήμια της Ελλάδας. Κατά την τελετή απονομής των πιστοποιητικών ελληνομάθειας οι υπότροφοι αφηγούνται με εικόνα και λόγο την ελληνική εμπειρία τους. Επίσης οργανώνουμε σεμινάρια ή διαλέξεις σε θέματα επιστημονικά και καλλιτεχνικά που απευθύνονται σε πανεπιστημιακούς και σε φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής, της Σχολής Καλών

Τεχνών ή σε ευρύτερα στρώματα. Εξαιρετική ήταν πρόσφατα η ενεργή συμμετοχή πολλών εικαστικών καλλιτεχνών στον εορτασμό του έτους Καβάφη. Σε συνεργασία με τη Σχολή Καλών Τεχνών του πανεπιστημίου Αλεξάνδρειας, το Εικαστικό Επιμελητήριο Καλών Τεχνών της Κύπρου και την γκαλερί «Τεχνοχώρος» των Αθηνών λειτούργησαν στον χώρο του Παραρτήματος εικαστικά εργαστήρια και παρήχθησαν καινούρια έργα εμπνευσμένα από τον Καβάφη. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η έκθεσή τους στην αίθουσα τέχνης της Αλεξανδρινής Βιβλιοθήκης, ενώ όλοι οι καλλιτέχνες προσέφεραν μέρος ή όλα τους τα έργα στη μόνιμη συλλογή της Οικίας - Μουσείου Καβάφη. Έχουμε, τώρα, στη διάθεσή μας έναν σημαντικό αριθμό έργων ζωγραφικής, χαρακτικής, γλυπτικής, φωτογραφίας, μεικτής τεχνικής που προέκυψαν μέσα από μια δημιουργική διαδικασία διαπολιτισμικής ώσμωσης».

Πολιτισμός με λίγα χρήματα Με δεδομένο πια την παντελή σχεδόν έλλειψη χρημάτων από το ελληνικό κράτος, τη σχεδόν αποκλειστική υποστήριξη των κοινοτήτων ή τις κατά καιρούς χορηγίες, και μόνο σύμμαχό τους το υπουργείο Πολιτισμού της Αιγύπτου, οι δύο εκπρόσωποι του ελληνικού πολιτισμού προσπαθούν να κάνουν όσο γίνεται πιο προσιτή τη σύγχρονη ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία στην αιγυπτιακή κοινωνία. «Θα μπορούσαμε, αν είχαμε τα οικονομικά μέσα, να

γενικη αποψη τησ αλεξανδρειασ (φωτο: μανωλησ μαραγκουλησ) χρηματοδοτήσουμε τον υποτιτλισμό στα αραβικά ελληνικών ταινιών και να υποστηρίξουμε τη μετάφραση ελληνικών βιβλίων στα αραβικά. Είναι κρίμα από όλον τον πλούτο της ελληνικής λογοτεχνίας να υπάρχουν σε αραβική μετάφραση μόλις καμιά δεκαριά τίτλοι, οι περισσότεροι χάρη στην πρωτοβουλία αιγυπτιακών φορέων. Θα μπορούσαμε να παρουσιάσουμε ελληνικό θέατρο με υπέρτιτλους. Να δίναμε περισσότερα κίνητρα στους ενδιαφερόμενους να μάθουν τα ελληνικά, με μικρές υποτροφίες σε θερινά σχολεία ελληνικής γλώσσας, με περισσότερες υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές. Όλα αυτά βέβαια θέλουν χρήματα που δεν υπάρχουν. Δεν έχουμε ούτε καν τη δυνατότητα να υποστηρίξουμε οικονομικά τους μαθητές μας να λάβουν μέρος στις εξετάσεις του κρατικού πιστοποιητικού Ελληνομάθειας που διοργανώνουμε ως αναγνωρισμένο εξεταστικό κέντρο του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, παρά τη μικρή έκπτωση που μας έχει χορηγηθεί» εξηγεί ο κ. Παπαδόπουλος.

Ασφαλείς οι Έλληνες της Αιγύπτου Τα πολιτικά γεγονότα των τελευταίων ετών, όπως και τα νέα οικονομικά πλάνα, αλλάζουν τη χώρα. Ο παλιός κόσμος κινδυνεύει να κατακερματιστεί και μαζί του το ένδοξο παρελθόν των Ελλήνων. Ο κ. Μαραγκούλης δεν κρύβει τη θλίψη του: «Οι καταστροφές είναι εμφανείς στον αρχιτεκτονικό ιστό του ιστορικού κέντρου της Αλεξάνδρειας. Τα τελευταία

τρία χρόνια κατεδαφίζονται με φρενήρη ρυθμό, για τα εδώ δεδομένα, τριώροφες ή τετραώροφες οικοδομές της ‘‘κοσμοπολίτικης’’ Αλεξάνδρειας και ανεγείρονται, συχνότερα, χωρίς τις απαιτούμενες οικοδομικές άδειες, τεράστιες και πανομοιότυπες πολυκατοικίες, αλλοιώνοντας την υπάρχουσα πολεοδομική εικόνα της πόλης με τα οικοδομήματα πολυποίκιλων ρυθμών και στυλ. Τα ελληνικά μνημεία ευτυχώς έχουν προστατευθεί με τη φροντίδα που επιδεικνύει η Κοινότητα για τα κοινοτικά κτήρια και το Πατριαρχείο για τα δικά του. Πάντως, η εξέγερση του 2011 εναντίον του καθεστώτος του Μουμπάρακ, όσο και η μετέπειτα ρευστή και ασταθής περίοδος, δεν είχε ούτε έχει αντιξενικά κίνητρα. Ο παροικιακός ελληνισμός, ειδικότερα, συνεχίζει να έχει την εκτίμηση και τη συμπάθεια της αιγυπτιακής κοινωνίας». Ο κ. Παπαδόπουλος το επιβεβαιώνει: «Καμιά καταστροφή δεν συνέβη σε ελληνικής ιδιοκτησίας κτήριο και κανένας Έλληνας δεν κινδύνεψε. Θα ευχόμουν από καρδιάς το ίδιο ασφαλείς να αισθάνονταν και οι Αιγύπτιοι φίλοι μας απέναντι, στην Ελλάδα της Ευρώπης. Ντρέπομαι βαθύτατα για τα αίσχη που βλέπουν κάθε τόσο τα φώτα τα δημοσιότητας με προπηλακισμούς, ξυλοδαρμούς ακόμα και φόνους με σαχλά προσχήματα. Γκρεμίζουν σε μια νύχτα ό,τι χιλιάδες άλλοι προσπάθησαν για χρόνια να χτίσουν κι ό,τι ακόμα όσοι απομείναμε προσπαθούμε. Αυτούς τους‘‘Έλληνες’’δεν θέλω να τους ξέρω».

06/30 Συνέντευξη

27/03 - 02/04

ποντικιart

www.topontiki.gr

πλανητησ γη

Της ΣισσυΣ Παπαδακη

Λογοτεχνία και δικαιώματα «Υπάρχει ελβετική λογοτεχνία; Είναι η Ελβετία μια δημοκρατική χώρα», «Λογοκρίνει η Αργεντινή»: δύο από τα ερωτήματα τα οποία τέθηκαν και πολυσυζητήθηκαν στις δύο από τις μεγαλύτερες διοργανώσεις στον χώρο Η εκθεση τησ λειψιασ του βιβλίου, την έκθεση της Λειψίας και το Σαλόνι Βιβλίου στο Παρίσι. Στη γερμανική διοργάνωση (13-16 Μαρίου) τιμώμενη χώρα ήταν φέτος η Ελβετία και τα περίπτερα της έκθεσης πλημμύρισαν από ελβετικά έργα γραμμένα στα γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά, πολλές φορές από συγγραφείς με καταγωγή από διάφορες χώρες της Ευρώπης. «Μπορούν αυτά τα έργα να θεωρηθούν ενιαία λογοτεχνία;» αναρωτήθηκαν πολλοί. Ακόμα και η Φραντσίσκα Σλέπφερ, υπεύθυνη του Ελβετικού Λογοτεχνικού Προγράμματος στην έκθεση, το αμφισβητεί: «Μεταξύ των διαφόρων γλωσσικών χώρων δεν υπάρχει μεγάλη επικοινωνία». Οι εκδοτικοί οίκοι μάλλον δεν ενδιαφέρονται να μεταφράσουν και να καταστήσουν προσβάσιμη την ελβετική λογοτεχνία της μίας ή της άλλης γλώσσας σε όλους τους Ελβετούς. Οι περισσότεροι συγγραφείς αυτοσυστήνονται ως «γαλλόφωνοι», «γερμανόφωνοι», «ιταλόφωνοι» και συχνότατα εντάσσονται στο κόρπους των λογοτεχνιών της χώρας στη γλώσσα της οποίας γράφουν. Υπάρχει όμως κάτι κοινό, επισήμαναν πολλοί: «Στην πραγματικότητα δεν γράφουμε ούτε στη γλώσσα της χώρας ούτε σε αυτή μιας άλλης χώρας, μια και, π.χ., τα ελβετικά γερμανικά διαφέρουν από αυτά των Γερμανών». Και υπάρχει και κάτι άλλο, τονίζουν, «η πολιτισμική πραγματικότητα η οποία αντικατοπτρίζεται στα γραπτά μας». Μια πραγματικότητα που πολλοί από τους συγγραφείς θέλησαν να καταγγείλουν στη Λειψία: «Πίσω από κάθε βουνό μιλιέται μια διαφορετική γλώσσα, πολλοί από τους παππούδες μας ήρθαν από άλλες χώρες, αλλά με πρόσχημα μια δημοκρατία η οποία λειτουργεί με δημοψηφίσματα παίρνονται αντιδημοκρατικές και αντισυνταγματικές αποφάσεις όπως, πρόσφατα, ο περιορισμός της μετανάστευσης. Το γαλλικό Σαλόνι Βιβλίου (21-24 Μαρτίου) είχε τιμώμενη χώρα την Αργεντινή και προκάλεσε καβγάδες πριν ακόμα ανοίξει. Αιτία οι συγγραφείς οι οποίοι ήρθαν να εκπροσωπήσουν την πατρίδα τους. Μερικοί, αν και τα ονόματά τους είχαν ανακοινωθεί μήνες τώρα, δεν ταξίδεψαν στο Παρίσι. «Η κυβέρνηση Κίρχνερ επέλεξε συγγραφείς οι οποίοι την υποστηρίζουν» γράφτηκε. «Απλώς μερικοί δεν μπόρεσαν να έρθουν και άλλοι είχαν υπερβολικές απαιτήσεις» απάντησε ο διευθυντής της έκθεσης υπερασπιζόμενος την Αργεντινή πρωθυπουργό. Και οι δύο εκθέσεις πάντως είχαν μεγάλη επιτυχία. Ρεκόρ επισκεψιμότητας για την έκθεση της Λειψίας, κατάμεστοι και οι διάδρομοι του παρισινού Σαλονιού.

Η Άρτεμις και η Μαφία Με μια εβδομάδα καθυστέρηση ανακοινώθηκε η κλοπή τμήματος μιας ανεκτίμητης αξίας νωπογραφίας από την Πομπηία. Πρόκειται για τμήμα διαμέτρου περίπου 20 εκατοστών από την Οικία του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης, στο οποίο εικονιζόταν η θεά Άρτεμις. Οι κλέφτες μπήκαν ανενόχλητοι στο τμήμα η κλεμμενη «πομπηια» της αρχαίας πόλης στο οποίο απαγορεύεται η είσοδος στο κοινό, διάλεξαν ένα κομμάτι που θα μπορούσε να γίνει πίνακας στο σαλόνι, το αφαίρεσαν προσεκτικά και με όλη τους την άνεση, και σίγουρα θα το πουλήσουν πολύ ακριβά. Αφού βεβαίως πρώτα φροντίσουν να το συντηρήσουν, κάτι που επείγει δεκαετίες τώρα. «Κρατήσαμε την κλοπή μυστική για να διευκολύνουμε την έρευνα της αστυνομίας» δήλωσαν οι αρχές. «Μάλλον, τότε το πήρε είδηση ο φύλακας. Και πάλι καλά...» λένε όσοι χρόνια τώρα προειδοποιούν για την καταστροφή η οποία συντελείται στον αρχαιολογικό χώρο. Τμήματα σπιτιών και ναών καταρρέουν, νωπογραφίες έχουν αφεθεί στο έλεος των καιρικών συνθηκών, ελάχιστοι φύλακες έχουν απομείνει και οι εκκλήσεις για την προστασία του αντιμετωπίζονται μόνο με υποσχέσεις από τις ιταλικές κυβερνήσεις. Ακόμα και τα 105 εκατομμύρια ευρώ του «Μεγάλου σχεδίου για την Πομπηία» που ανακοίνωσε πέρυσι η UNESCO και συγχρηματοδοτείται από την Ε.Ε. παραμένουν στα συρτάρια «εξαιτίας διαφωνιών για τη διοίκηση του σχεδίου». Τριάντα χρόνια τώρα κανένα έργο ουσίας δεν έχει γίνει στη ρωμαϊκή πόλη. Μόνο μπήκαν φαναράκια στους δρόμους για να μπορούν να οργανώνονται πανάκριβες ιδιωτικές νυχτερινές ξεναγήσεις, ρίχτηκε μπόλικο τσιμέντο στο αρχαίο θέατρο για να διευκολύνονται καλοκαιρινά χάπενινγκ, ανακαινίστηκε μια ρωμαϊκή «ταβέρνα» για να μπορεί να δέχεται εκλεκτούς καλεσμένους. Και όλα αυτά, υποστηρίζουν πολλοί, με εντολή της Καμόρα, η οποία ελέγχει όλη την περιοχή. «Και δεν μπορεί να ελέγξει και τις κλοπές;» αναρωτιούνται.

Γιωργος Σκαμπαρδωνης

«Τα βραβεία τα βάζω Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη, παρά τις προκλήσεις και προσκλήσεις της Αθήνας. Γράφει σε περιοδικά και εφημερίδες και παράλληλα καταδύεται στον κόσμο της μουσικής μέσα από τις πενιές του Τσιτσάνη. Το βιβλίο τού 2002 «Ουζερί Τσιτσάνης» μόλις έκανε τη δεύτερη επανέκδοσή του και ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης λέει και ξαναλέει πόσο σημαντικός ήταν ο Τσιτσάνης, «μια παρηγοριά για τους Έλληνες». Σε λίγο, τίκτει ακόμα ένα «παιδί», τον «Νοέμβριο», βιβλίο με 33 διηγήματα, που θα κυκλοφορήσει τέλη Μαρτίου. Εγκολπώνεται ιστορίες και τις μεταπλάθει σε αυθαίρετες αφηγήσεις με ψήγματα πραγματικότητας, που του αποφέρουν το ένα βραβείο μετά το άλλο. «Πού έχω τα βραβεία; Σε ένα μπαούλο. Τι, Κάτια Πουλοπούλου το οποίο κατόρθωσε χωρίς υποδομή και σε να τα βάλω σε ράφι να τα δείχνω; Όχι ότι συνθήκες δύσκολες να φτιάξει ένα σημαντιδεν τα αποδέχομαι, αν το βραβείο έχει ένα κό έργο και να καταξιωθεί. Ένα παρηγορηκύρος και η επιτροπή εχέγγυα σοβαρότητας, τον κάθε τικό πρότυπο ζωής. Είναι βέβαιο ότι είχε να δώσει και έναν τον χαροποιεί ένα βραβείο. Στην Ελλάδα υπάρχει άλλα τραγούδια και άλλη σοφία. Δυστυχώς έφυγε σχετιμοχθηρία, μικροψυχία, μη αναγνώριση του άλλου, κά νωρίς, στα 60 του, αν σκεφτείς ότι έχουμε πολιτικούς οπότε όταν έρθει ένα βραβείο είναι καλό, αρκεί να μην και όχι με την ίδια προσφορά, που τώρα είναι στα 95. νομίζεις ότι είναι περισσότερο σημαντικό από αυτό που Όσο για το βιβλίο, έληξε προ διετίας το συμβόλαιο με πραγματικά είναι. Επιπλέον όταν έρχεται η βράβευση, τον οίκο που είχε πρωτοκυκλοφορήσει, είναι και τα 30 έχεις και μεγαλύτερη ευθύνη να βελτιώσεις την τέχνη χρόνια από τον θάνατό του, είμαι σε νέο εκδοτικό, στον σου, να την πας σε ένα άλλο επίπεδο, σε μια άλλη περιΠατάκη, υπήρχε ζήτηση, προοπτική να γίνει ταινία από ωπή, γιατί και το βραβείο είναι βάρος. Πριν ήσουν πιο τον Μανούσο Μανουσάκη, οπότε ξαναεκδόθηκε. χαλαρός, τώρα πρέπει να κάνεις κάτι καλύτερο, να είσαι πιο αυστηρός, πιο δημιουργικός». Διαβάζοντας τα βιβλία σας παρατηρώ ότι υπάρχει μια αστεία πλευρά με την οποία διηγείστε και δραματικές Μια συζήτηση για τη λογοτεχνία είναι πολυτέλεια σε εποκαταστάσεις. Έτσι αντιμετωπίζετε και τη ζωή; χή οικονομικής κρίσης; Αναμφίβολα, γιατί αλλιώς πέφτεις στην αυταπάτη ότι Για εμένα και τους ανθρώπους που γράφουν είναι καόλα είναι μεγαλειώδη και σοβαρά, σημαντικά και αιώθημερινή βίωση. Δυστυχώς δεν ενδιαφέρονται πάρα νια, όμως τίποτε δεν είναι έτσι. Όλα μέσα στην ουσία πολλοί για τη λογοτεχνία. Θα έπρεπε όμως, γιατί η τους και τη σοβαρότητά τους είναι και ειρωνικά και λογοτεχνία δεν είναι κάτι έξω από αυτούς, είναι ο ίδιος φθαρτά, έως και κωμικά. Αυτή η διπλή όραση σε λυτους ο εαυτός. Η λογοτεχνία εκφράζει την ανθρώπινη τρώνει από σύνδρομα μεγαλείου και από το βάρος των κατάσταση, βοηθάει στην αυτογνωσία και στην καλύτεπραγμάτων. Όταν τα πράγματα τα βλέπεις ανάλαφρα, τα ρη αντίληψη του περίγυρου. Βοηθάει στην τοποθέτηση διασχίζεις, τα αντέχεις και πιο εύκολα. Όταν «φωτίζεις» του εαυτού τους απέναντι στους άλλους, στην όξυνση κάτι, προφανώς σοβαρό και αβάσταχτο, με ένα φως της ευαισθησίας τους και στο γεγονός ότι δίνει μια άλλη, που το απομυθοποιεί, φεύγει και το βάρος και μπορείς παράλληλη οπτική, να βλέπουν τα πράγματα με ένα να ζήσεις και καλύτερα. Είναι μια τεχνική των σοφιστών, δεύτερο βλέμμα, μια δεύτερη όραση. Πέρα από την ότι όλα είναι υποκειμενικά και όλα έχουν πολλές όψεις. απόλαυση, η λογοτεχνία είναι παρέα, η συζήτηση φέρΧωρίς βέβαια να αρνείσαι τη σοβαρότητα των πραγμάνει την προσέγγιση, σε βγάζει από τη μοναξιά και την των. Όπως λέει κι ο Αλεξανδρινός Καβάφης, «οι ελαφροί ανακύκλωση της κουβέντας περί την κρίση, που δεν έχει ας με λέγουν ελαφρόν. Στα σοβαρά πράγματα ήμουν τέλος. Θέλοντας και μη, μιλάς για τα υψηλότερα πράγπάντοτε επιμελέστατος». ματα, άυλα μεν, αλλά πολύ σημαντικά για την ύπαρξη όλων μας. Επίσης, επιλέγετε τους κομπάρσους της ζωής για να κάνετε ήρωες. Γιατί ένα βιβλίο για τον Τσιτσάνη και γιατί επανέκδοση Βέβαια, πάντα οι κομπάρσοι είναι οι σημαντικοί. Από σήμερα; μικρός στις ταινίες μέσα στο μυαλό μου έμεναν μετέΕίναι μια μεγάλη μορφή, δημιουργική, της λαϊκής μουωροι αυτοί οι δεύτεροι, τρίτοι ρόλοι. Έστω μία φάτσα, σικής, αλλά και ένα υπόδειγμα ζωής, υπόδειγμα δημιμία ατάκα, ένας τύπος ο οποίος μπορεί να μην πρωταουργού με την έννοια της αυστηρότητας. Ο Τσιτσάνης γωνιστεί, αλλά «κλέβει» το παιχνίδι. Υπερβαίνουν τον είχε τα μάτια του ανοιχτά συνέχεια και προσπαθούσε να πρωταγωνιστή, ακόμα και την πρόθεση του σκηνοθέτη. μπολιάσει με νέα πράγματα την τέχνη που είχε παραλάΕπομένως αυτοί οι ήρωες, που μέσα από τη δική τους βει. Βελτίωσε αυτό που ξεκίνησε, το έκανε αποδεκτό και αντανάκλαση φωτίζεται και η κυρίως δράση, δεν είναι το ανέβασε σε υψηλά επίπεδα. Προάσπισε την εικόνα ασήμαντοι. Έτσι είναι και στη ζωή. Μπορεί ένας άσχετος, του ελληνικού τραγουδιού και άφησε ένα τεράστιο ένας ασήμαντος άνθρωπος από τον περίγυρό σου να έργο. Από την άλλη, στον βίο του δεν έφτασε σε υπερσε σώσει ή να σε καταστρέψει. Υπάρχει το απρόβλεπτο βολές, παραληρήματα και αυτοεπαίνους. Ο Τσιτσάνης και το τυχαίο που επηρεάζει τον βίο σου και ίσως δεν ήταν αυστηρός σε όλα αυτά. Είναι μια αναφορά για το καταλάβεις και ποτέ. Τα γρανάζια είναι επάλληλα, οι όλους τους Έλληνες, ένα φτωχόπαιδο από τα Τρίκαλα, επιρροές απροσδιόριστες, με προϊόν ανεξέλεγκτο.

27/03 - 02/04

ποντικιart

Συνέντευξη 07/31

www.topontiki.gr

σε ένα μπαούλο» Η γραφή είναι προϊόν έμπνευσης και φαντασίας ή έρευνας; Καταρχήν έμπνευση, επιφοίτηση, άνωθεν επίσκεψη. Αν δεν κινητοποιηθείς από κάτι, να σε πιάσει αυτός ο δημιουργικός πυρετός, ο εσωτερικός ίλιγγος, η διάθεση να γράψεις για κάτι που σε ενθουσιάζει, δεν μπορείς να προσφύγεις στην έρευνα. Η έρευνα δεν χρειάζεται πάντα. Όλα ξεκινούν από την απροσδιόριστη και απερίγραπτη κατάσταση, που περιγράφεται με τη λέξη «έμπνευση». Συμβαίνει σε στιγμές που δεν μπορείς να τις συλλάβεις, ούτε να τις αναλύσεις, και πυροδοτεί όλο σου το «είναι». Από κει και πέρα αρχίζει η περιπέτεια της γραφής, που μπορεί να περιλαμβάνει πιθανώς την έρευνα και το θέμα είναι πώς θα μετουσιώσεις αυτή την έρευνα. Δεν μπαίνει αυτούσια, υπηρετεί την αφήγηση, είναι ένα παίγνιο.

τραγούδια που συμβαδίζουν με τη ζωή του ¢ Αργύρης Μπακιρτζής «Στα κύματα της θάλασσας μου το ’πανε»

Δεν σας έχουν προσεγγίσει από κάποιο κόμμα; Πολλές φορές, από πολλά χρόνια. Πάντα κρατήθηκα μακριά κατά απόλυτο μέγεθος. Καταρχήν γιατί εγώ άσκησα τη δημοσιογραφία 32 χρόνια, δεν ήθελα να εμπλακώ σε κόμμα για να είμαι κρίνων και κρινόμενος ταυτόχρονα. Το θεωρώ ασύμβατο, θα μου πείτε στην Ελλάδα είναι πολύ συνηθισμένο, όμως δεν πρέπει να συμβαίνει. Όταν είσαι κάπου, το υπηρετείς και αν δεν το κάνεις, θα φαίνεται ότι το κάνεις, οπότε αυτό νοθεύει τη σχέση που θα έπρεπε να έχεις με το κοινό. Το δεύτερο είναι ότι το μυαλό μου είναι αφοσιωμένο σε άλλα πράγματα, με ενδιαφέρει πολύ η πολιτική, θεωρητικά, αλλά δεν έχω την ψυχοδομή να ασχοληθώ. Με κουράζει η συνύπαρξη με πολύ κόσμο, πολλές ώρες. Δεν το αντέχω, έτσι όμως είμαι από τη φύση μου, δεν φταίει η πολιτική, είμαι προορισμένος να κάνω άλλα πράγματα που μου αρέσουν περισσότερο. Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι κάθε μέρα «πετάγεται» μια κίνηση, ένα κόμμα; Όπως ξεπετάγονται εκατομμύρια δημοσιογράφοι μες στα blogs. Ο Έλληνας θεωρεί ότι εκ γενετής τα ξέρει όλα και μπορεί να τα θεραπεύσει όλα. Πρώτα δημοσιογραφικά και μετά πολιτικά. Δηλαδή αυτό το σωτηρολαγνικό σύνδρομο είναι κοινό στους τομείς μας, δεν είναι καινούργιο. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι σοβαροί, υπάρχουν όμως και άνθρωποι που παρασύρονται από γνώμες και λαϊκισμούς τρίτων και επειδή είναι και ευεπίφοροι στο να γίνουν σωτήρες, κάποια στιγμή νομίζουν ότι γίνονται κιόλας. Όμως πρέπει κανείς να μετρήσει πολύ τις δυνάμεις του για να το κάνει αυτό και πρέπει να το ’χει μέσα του, γιατί και η πολιτική είναι ένα τάλαντο. Το κουβαλάς ως θέληση και ως τρόπο ζωής, να συναναστρέφεσαι, να χαιρετάς και να κάνεις διαβουλεύσεις. Η πολιτική δεν είναι «κάνουμε βόλτες», ασχολείσαι με τη σωτηρία ενός ολόκληρου λαού. Είσαι έτοιμος να πεθάνεις, όχι να κάνεις δημόσιες σχέσεις ή ρουσφέτια. Η λύση θα δοθεί από το εσωτερικό; Άμεση λύση δεν βλέπω να υπάρχει, γιατί τα πράγματα δεν είναι ξεκαθαρισμένα, ο κόσμος δεν εμπιστεύεται κάποιο πολιτικό χώρο, υπάρχει σύγχυση και ανασφάλεια και οι συσχετισμοί των δυνάμεων είναι τέτοιοι, που δεν εγγυώνται σταθερότητα. Πιστεύω ότι, τελικά, μάλλον από το εξωτερικό θα βοηθηθούμε πάλι και πρέπει να δείξουμε σωφροσύνη. Να δούμε καταρχήν πώς θα σταθεί αυτή η χώρα, γιατί δεν υπάρχει ένας ηγέτης ή

¢ Νίκος Ξυδάκης «Στο εστιατόριο που τρών’ τα συνεργεία» ¢ Βασίλης Τσιτσάνης «Της ταβέρνας το ρολόι» ¢ Διονύσης Σαββόπουλος «Γεννήθηκα στη Σαλονίκη» ¢ Μίκης Θεοδωράκης «Σαββατόβραδο»

«Η πολιτική δεν είναι ‘‘κάνουμε βόλτες’’, ασχολείσαι με τη σωτηρία ενός ολόκληρου λαού. Είσαι έτοιμος να πεθάνεις, όχι να κάνεις δημόσιες σχέσεις ή ρουσφέτια» ένα κόμμα στο οποίο να μπορεί κανείς να επενδύσει με βεβαιότητα. Υπάρχει ένα δάγκωμα και ένας δισταγμός. Νομίζω όμως πως κάποια στιγμή η χώρα θα έχει ανάγκη να της ξανασυμβεί η αναγέννηση, γιατί δεν μπορεί να συνεχίσει έτσι. Υπάρχει και η τιμωρητική ψήφος. Η τιμωρητική ψήφος είναι παντοτινή στην Ελλάδα, απλώς αλλάζει κατευθύνσεις. Είναι γνωστό πως περισσότερο ψηφίζει ο κόσμος τιμωρητικά, παρά παραγωγικά. Τα πράγματα τώρα έχουν εκτραχυνθεί, έχουν αγριέψει και είναι λογικό σε μεγάλο βαθμό να πηγαίνει ο κόσμος και στα άκρα. Αυτό οφείλεται στη φθορά των κομμάτων, δεν μετεβλήθη ιδεολογικά ξαφνικά ο κόσμος, από αγανάκτηση το κάνει. Προκύπτει ως συνέπεια, όχι ως πίστη. Αυτά λύνονται εν τοις πράγμασι.

Είμαστε υπό κατοχή; Με μία έννοια, σαφώς. Μπορεί να μην υπάρχουν στρατεύματα κατοχής, αλλά υπάρχει μια τρομακτική ισχύς έξω, η οποία επιβάλλει τη θέλησή της στη χώρα. Σε επίπεδο πολιτικών επιλογών, σε επίπεδο οικονομίας, καθημερινής ζωής, σε θέματα που αφορούν τη λαθρομετανάστευση, τα οπλικά συστήματα, την ΑΟΖ, δηλαδή αυτή η έξωθεν ισχύς, έχει διαπεράσει όλη την κοινωνικοπολιτική ζωή του τόπου και την ελέγχει. Αφού τα πάντα αποφασίζονται από αλλού, αυτό είναι ένα είδος κατοχής, χειραγώγηση, εξάρτηση, επιρροή σε μέγιστο βαθμό. Το χρέος προκαλεί υποταγή. Δεν είναι όμως μόνο το παιχνίδι του χρέους, είναι και το παιχνίδι της γεωπολιτικής. Είναι η Κύπρος, η Τουρκία, η Ουκρανία, η Συρία, όλα αυτά εμπλέκονται μεταξύ τους και η Ελλάδα είναι στη διασταύρωση πολλών παράλληλων εξελίξεων.

Who is who Ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης, συγγραφέας, δημοσιογράφος, σεναριογράφος, διετέλεσε διευθυντής του καλλιτεχνικού περιοδικού «Πανσέληνος» που τιμήθηκε με το ευρωπαϊκό βραβείο European Newspaperdesign Awards 2000. Η συλλογή διηγημάτων του «Η Στενωπός των υφασμάτων» απέσπασε το κρατικό βραβείο διηγήματος το 1993. Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Μπότση και το 2012 έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το βιβλίο του «Περιπολών περί πολλών τυρβάζω».

12/36

Βιβλίο

27/03 - 02/04

ποντικιart

www.topontiki.gr

Το πιο αντιπολεμικό λογοτεχνικό μέτωπο

Ξενοφών Μπρουντζάκης

«Είμαι νέος. Είμαι είκοσι χρόνων. Μα από τη ζωή μονάχα την απελπισία έχω γνωρίσει, αυτή την αγωνία, το θάνατο και το πιο επιπόλαιο, το πιο παράλογο αλυσόδεμα της ζωής σε μιαν άβυσσο πόνου. Βλέπω να σπρώχνονται οι λαοί, να χτυπούν ο ένας τον άλλον και να σκοτώνονται δίχως να λένε τίποτα, δίχως να ξέρουν τίποτα, με τρέλα, πειθήνια κι αθώα». Έριχ Μαρία Ρεμάρκ Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον Μετάφραση: Γεωργία Δεληγιάννη - Αναστασιάδη Εκδόσεις: Μίνωας Σελ.: 298 Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος καταγράφηκε στην ιστορική συνείδηση της ανθρωπότητας σαν η πρώτη μεγάλη τραγωδία του 20ού αιώνα, η οποία έληξε με το επιστέγασμα της φρίκης του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, δυο περίπου δεκαετίες αργότερα. Ο Πρώτος Παγκόσμιος αρχικά είχε ονομαστεί Ευρωπαϊκός Πόλεμος – μια και ξεκίνησε με αφορμή τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, τόσο πολιτικά όσο και γεωγραφικά. Ωστόσο, το 1917, με την είσοδο των ΗΠΑ «ανοίχτηκε» περισσότερο και βαφτίστηκε Παγκόσμιος από έναν πρώην Βρετανό αξιωματικό. Ο Πόλεμος αυτός, εκτός από τη φρίκη, την απόγνωση και τα εκατομμύρια νεκρούς, άφησε πίσω του ένα μνημειώδες λογοτεχνικό έργο που συγκλόνισε την ανθρωπότητα και έμεινε στην ιστορία της λογοτεχνίας σαν ένα μυθιστόρημα που αποτύπωσε με τον μοναδικό τρόπο που έχει η λογοτεχνία αυτή τη μεγάλη ευρωπαϊκή – κυρίως – διαμάχη, η οποία έλαβε οικουμενικές διαστάσεις. Ο Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, γεννημένος το 1898 στην πόλη Όσναμπρικ της Γερμανίας, επιστρατεύτηκε σε νεαρή ηλικία, έφηβος ακόμα, στα χαρακώματα αυτού του πολέμου. Την τραυματική αυτή εμπειρία του από το μέτωπο κατέγραψε αργότερα σε ένα μυθιστόρημα που έμελλε να γνωρίσει τεράστια δόξα, αφού εκτός του ότι διαβάστηκε από εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, έγινε σύνθημα στα χείλη των ανθρώπων. Το «Ουδέν νεώτερο από το δυτικό μέτωπο» εκφράζει την αγωνιώδη προσμονή της ελπίδας ενός μελαγχολικού τέλους στην τραγωδία του πολέμου. Ο νεαρός στρατιώτης Πάουλ Μπούμερ, αφηγητής και κεντρικός ήρωας του βιβλίου, έχει βρεθεί μαζί με μια παρέα συμμαθητών του από τα μαθητικά θρανία στα χαρακώματα ενός ανελέητου πολέμου, παρακινημένος από τη φιλοπολεμική ρητορεία ενός καθηγητή του στο σχολείο. Το πιο πάνω απόσπασμα είναι η παρακαταθήκη του νεαρού πολεμιστή από τη φρίκη του θανάτου και μιας πραγματικότητας που δεν χωράει ο ανθρώπινος νους. Αυτά τα παιδιά της Χρυσής Νεολαίας θα κληθούν να παραμεί-

Σε 200 λέξεις

Η συγγραφέας Μαρία Σκιαδαρέση γράφει για το βιβλίο της «Χάλκινο γένος», εκδόσεις Πατάκη

στα χαρακωματα του δυτικου μετωπου νουν ανυποχώρητα στις θέσεις τους, να υπακούουν τυφλά στα παραγγέλματα των πιο παράλογων εντολών, να υπομένουν την κτηνωδία των σκοτωμών, να ζουν τη θηριωδία ενός πολέμου που δεν καταλαβαίνουν. Η αντιπολεμική σφοδρότητα του μυθιστορήματος δεν πέρασε απαρατήρητη από τους ναζί, οι οποίοι το 1933 απαγόρευσαν και έκαψαν τα βιβλία του Ρεμάρκ με πρωτοβουλία του Γιόζεφ Γκέμπελς. Μάλιστα, η ναζιστική προπαγάνδα έφτασε στο σημείο να αμφισβητεί ότι ο συγγραφέας πολέμησε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποκορύφωμα της ναζιστικής πολεμικής υπήρξε η αφαίρεση της γερμανικής υπηκοότητα ς από τον Ρεμάρκ. Το 1939 έφυγε στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 1943 η αδελφή του, που είχε παραμείνει στη Γερμανία, συνελήφθη, καταδικάστηκε ως ηττοπαθής και εκτελέστηκε… Το μυθιστόρημα «Ουδέν νεώτερο από το δυτικό μέτωπο» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1929 και χαρακτηρίστηκε σαν το πιο αντιπροσωπευτικό λογοτεχνικό έργο, εμπνευσμένο από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Έκτοτε μεταφράστηκε σε 45 γλώσσες πουλώντας εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφέρθηκε δυο φορές στον κινηματογράφο.

εριχ Μαρια Ρεμαρκ

Ταξίδι σε μια άλλη εποχή… Με το βιβλίο αυτό, επιστρέφω δεκαεπτά χρόνια μετά το μυθιστόρημά μου «Άτροπος ή η ζωή και ο θάνατος της Βενετίας Δαπόντε» στο έργο εποχής. Με συγκινεί ιδιαίτερα αυτό το είδος, γιατί θεωρώ πως, περιγράφοντας το παρελθόν, μπορείς να καταδείξεις καλύτερα το παρόν. Η ίδια η χρονική απόσταση βοηθάει σ’αυτό. Η περιγραφή παρελθόντων γεγονότων συχνά προβληματίζει τον αναγνώστη πάνω σε θέματα σύγχρονα που τον αφορούν άμεσα, αλλά αδυνατεί

να διακρίνει ή να επιλύσει λόγω εγγύτητας. Εδώ πραγματεύομαι την ιστορία της ευγενούς οικογένειας Κλάρη στην Κεφαλονιά της Αγγλοκρατίας (1815-1864). Η παρουσία των Επτανησίων στην Επανάσταση του 1821, όπου οι Κεφαλονίτες συμμετείχαν δυναμικά και οι αγώνες των Ριζοσπαστών για την Ένωση των νησιών με την Ελλάδα είναι οι κύριοι σταθμοί του μυθιστορήματος και διανθίζονται από γεγονότα που αφορούν την οικογέ-

νεια Κλάρη, καθώς και μέλη τριών άλλων οικογενειών, τα οποία εμπλέκονται μεταξύ τους με σχέσεις αγάπης, μίσους, αντιπαλότητας ή επιγαμιών. Κι όλα αυτά, κάτω απ’το βάρος μιας κατάρας που κανένας δεν παίρνει στα σοβαρά ώς τη στιγμή της τραγικής της επαλήθευσης. Η δράση εξελίσσεται κυρίως στο Ληξούρι και στις εξοχές του, αλλά και στην Πίζα, το Λιβόρνο, την Τριπολιτσά, την Κέρκυρα, την Κυλλήνη, την Πάτρα, την Αθήνα.

14/38 Θέατρο

27/03 - 02/04

επομενη σταση νεοσ κοσμοσ

Ιεροκλης Μιχαηλιδης

της Βικυσ Λεβαντη

Η «Φτουξελευτερία» κάνει καλό Το κουκλοθέατρο κάνει καλό στο μυαλό, στα χέρια, στην καρδιά, στους φίλους, στους εχθρούς, στην ηρεμία, στη φασαρία, στη σοβαρότητα, στη γελοιότητα… σε όλα! Αυτό ισχυρίζεται η ομάδα κουκλοθεάτρου και αφήγησης παραμυθιού ονόματι «Φτουξελευτερία». Και εμείς δεν φέρνουμε αντίρρηση αφού οι παραστάσεις κουκλοθεάτρου περιλαμβάνουν όλα όσα θα ήθελε ένας δημιουργός: σενάριο, σκηνοθεσία, κατασκευή και εικαστικά μέχρι μουσική, λόγο, χορό και μιμική… Η ιστορία τους ξεκίνησε τα Χριστούγεννα του 2005. Όταν η Αγγελική και ο Κωνσταντής ευχήθηκαν να εκπληρωθεί η κρυφή τους επιθυμία: Να δημιουργήσουν μια πολυδιάστατη και διαδραστική ομάδα κουκλοθεάτρου, που δεν θα ξεκουράζεται ποτέ. Και η ευχή πέτυχε… Η ομάδα κουκλοθεάτρου και αφήγησης παραμυθιού «Φτουξελευτερία» μετρά αισίως εννιά χρόνια προσφοράς και δημιουργίας, με μοναδικό σκοπό την ουσιαστική της επικοινωνία με το κοινό. Σκοπός τους, πλέον, είναι να παραμείνουν επιχείρηση κουκλοθεάτρου, παρόλο που η παρούσα νομοθεσία καταδιώκει εκείνους και τους συναδέλφους τους. «Το κουκλοθέατρο δεν το δημιουργείς. Αυτό σε δημιουργεί!» μας λένε. Οι δυο νεαροί καλλιτέχνες γνωρίστηκαν ασκώντας το επάγγελμα του κουκλοπαίχτη και από τότε έγιναν αχώριστοι φίλοι και συνεργάτες. Η Αγγελική δούλευε με παιδιά από τότε που ήταν η ίδια παιδί ενώ ο Κωνσταντής ασχολήθηκε με παραγωγές παιδικού θεάτρου μόλις αποφοίτησε από τη σχολή. Έκτοτε, θέατρο και κουκλοθέατρο μπουρδουκλώνονται στις ζωές τους και κατά συνέπεια στις δικές μας ζωές μέσω αυτών. Το κουκλοθέατρο, όμως, τους κέρδισε λιγάκι παραπάνω, με αποτέλεσμα να επεκταθεί σε όλους τους τομείς της προσωπικής τους ζωής. Άλλοτε δίνουν παραστάσεις σε νηπια-

ποντικιart

γωγεία με 50 παιδάκια και άλλοτε με 200 άτομα το βράδυ. Ενώ θα τους βρεις σε θέατρο με φώτα αλλά και ντάλα μεσημέρι δίπλα στην παραλία. Οι παραστάσεις τους όμως δεν είναι ποτέ οι ίδιες. Παρόλο που παρουσιάζουν παραστάσεις για χρόνια, πάντα φροντίζουν να τις αναδιαμορφώνουν ανάλογα με την ώρα, το περιβάλλον και… το κοινό. «Οι παραστάσεις είναι ένας τρόπος να πλησιάζεις έναν κόσμο που πιθανώς υπάρχει στο μυαλό σου. Το αν υπάρχει αυτός ο κόσμος, αυτό είναι μια άλλη κουβέντα». Προσοχή! Το κουκλοθέατρο δεν είναι μόνο για παιδιά. Η ομάδα πραγματοποιεί παραστάσεις και για ενήλικες, εργαστήρια κατασκευής και εμψύχωσης κούκλας, αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα με ανάλογους φορείς. Επί της παρούσης, τρέχουν το «Play Together», ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε σχολεία της Αττικής, σε συνεργασία με το MDA Ελλάς (σωματείο για τη φροντίδα των ατόμων με νευρομυϊκές παθήσεις). Μέσα από βιωματικά παιχνίδια και κουκλοθέατρο βοηθάνε τα παιδιά να έρθουν αντιμέτωπα με τις απόψεις για τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν αμαξίδιο αλλά και για τις τεχνικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά στην πόλη. Στην ερώτηση αν ήταν ένα όνειρο ζωής που πραγματοποιήθηκε, απαντούν: «Σίγουρα είναι μια πραγματικότητα… όνειρο», αποδεικνύοντας πώς είναι τύχη να είσαι κουκλοπαίχτης. «Σε γενικές γραμμές, οι κουκλοπαίχτες κατάφεραν να ζουν, να εργάζονται και να δημιουργούν σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά συναδελφικό». Κάτι που μπορεί να διαπιστώσει κανείς μέσα από τις συναντήσεις τους, τις συνεργασίες, τα φεστιβάλ αλλά και τις γιορτές τους.

Info

http:// omadaftouxelefteria.

«Με πίεσαν πολλές φορές να κατέβω για δήμαρχος Θεσσαλονίκης» Μεσημέρι στο μαγαζί του «Μαργαρίτα» στη Θεσσαλονίκη και όλοι τον ρωτούν αν είναι καλά. «Δόξασοι ο Θεός» λέει, με τσιγάρο στο χέρι. «Τσιγάρο; Μα μόλις βγήκατε από το νοσοκομείο!». «Είναι ένα από τα πέντε της ημέρας», μου απαντά. «Πέρασα μια περιπέτεια ξώφαλτσα με την καρδιά μου και όλο αυτό με επανέφερε στην αρχική μου κατάσταση. Εγώ ήμουνα ένας αισιόδοξος άνθρωπος, στρεσαρίστηκα και, να ξέρετε, είναι πολύ λίγα τα πράγματα που μπορούν να μου δημιουργήσουν στεναχώρια. Πολλοί με κατηγορούν για αναισθησία, επειδή είμαι ‘‘γεια σου’’ και έξω καρδιά. Όταν όμως τα πήρα μέσα μου, με έσφιξε λίγο και αυτό ήταν τελικά ένα ταρακούνημα για να επανέλθω στα φυσιολογικά μου. Στην ουσία η περιπέτεια αυτή με ‘‘ξύπνησε’’. Τη γλίτωσα φτηνά». Πρεμιέρα στο «Ακροπόλ» Κατερίνα Πουλοπούλου βουλευτικές εκλογές, αλλά και στις τοπικές. με «Άγριο σπόρο», το νέο έργο Με πίεσαν πολλές φορές να κατέβω για του Γιάννη Τσίρου. δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Δεν νομίζω ότι Πάλι καντινιέρης, αλλά τελείως διαφορετιμπορώ να κάνω αυτή τη δουλειά παρ’ όλο κός χαρακτήρας από τον τηλεοπτικό. Ελληνικό έργο του που φλερτάρω με την πολιτική, είμαι ενεργός πολίτης και Γιάννη Τσίρου, με τον οποίο έχω πολύ στενή σχέση. Είχα ασχολούμαι σε επίπεδο καφενείου με τους φίλους μου. ανεβάσει και το πρώτο του, τα «Αξύριστα πηγούνια», ένα Είμαι φλύαρος, έχω το λέγειν, μια μικρή δημαγωγία, αλλά εξαιρετικό κείμενο, μαζί με τον Θανάση Παπαγεωργίου. αυτό είναι διασκέδαση και άποψη. Θεωρώ την πολιτική Πολύ ενδιαφέρουσα ποιητική γραφή, ρεαλιστικό, με διτην υψηλότερη των τεχνών, αλλά από κει μέχρι το να γίνω αλόγους στα όρια του κινηματογραφικού σεναρίου. Έχει πολιτικός θέλει τεράστια διαδρομή. Δεν νομίζω ότι είμαι χιούμορ, παρόλο που είναι αδόκιμο να πεις ότι ο «Άγριος κατάλληλος και είναι θέμα προτεραιοτήτων, προτιμώ να σπόρος» είναι κωμωδία. Το ονομάσαμε λοιπόν «πικρή» παίξω κάποιον ρόλο. Προς το παρόν, γιατί στη σύνταξη κωμωδία, γιατί είναι σκληρό, τρυφερό και συγκινητικό. δεν ξέρεις, εξάλλου είμαι πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης. Δεν σας απέτρεψε το γεγονός ότι ο κόσμος προτιμά τις κωμωδίες; Το κοινό θέλει κάτι για να ξεχαστεί, όμως ο «Άγριος σπόρος» χωρίς να είναι βαρύ, χωρίς να είναι ανάλαφρο, ευχαριστεί τους θεατές. Αυτή είναι η αίσθηση που έχω από τη Θεσσαλονίκη που παίξαμε. Με τη φόρτιση όλης της εποχής που ζούμε και τη γενική κατάθλιψη, έρχονται να δούνε μια παράσταση που μάλλον λειτουργεί παρηγορητικά και τους εμψυχώνει. Δεν «ρίχνει» τους θεατές, είναι ατμοσφαιρική δουλειά.

blogspot.gr/

Συμμετέχετε με «Τα παντελόνια κάτω» στην τηλεόραση, που τελευταία βλέπουμε να έχει μια άνθιση, όσον αφορά τη μυθοπλασία. Γίνονται πολλά σίριαλ και είναι και χαριτωμένα. Σε σχέση με την τουρκολαγνεία, τουλάχιστον ακούς ελληνικά και ας μην είναι και αυτό που λέμε καταπληκτικές δουλειές. Δεν είμαι εναντίον των τούρκικων, και βραζιλιάνικα και πορτογαλικά να ήταν, το ίδιο θα έλεγα. Το ίδιο είχε γίνει και με τα ριάλιτι. Παράγινε. Η μυθοπλασία όμως ποτέ δεν πεθαίνει, η ανάγκη του κόσμου να ακούει ένα παραμύθι με αρχή, μέση και τέλος, και να έχει σχέση με τη δική του ζωή, στη γλώσσα του, δεν θα τελειώσει ποτέ, και αυτό μας παρηγορεί.

η Αγγελικη και ο Κωνσταντης

www.topontiki.gr

Πώς και δεν είστε υποψήφιος στις επερχόμενες εκλογές; Προς Θεού. Έχω αρνηθεί επανειλημμένα και την τελευταία δεκαετία αρνήθηκα σθεναρά. Αντιστάθηκα και στις

Και επιχειρηματίας εκτός από καλλιτέχνης. Ήταν ανάγκη για επιβίωση; Όχι, ήταν βλακεία. Με την έννοια ότι το εστιατόριο που έστησα στη Θεσσαλονίκη απέσπασε μέρος της ενεργητικότητάς μου από άλλα πράγματα. Ήταν όμως εσωτερική παρόρμηση, στην οποία δεν αντιστάθηκα, όπως δεν έκανα πολλές φορές στη ζωή μου. Θέλω να πω ότι υπήρχε σχέση με τη νύχτα. Τα πρώτα χρόνια με τους πειραματικούς θιάσους στη Θεσσαλονίκη ήταν αδύνατο να επιβιώσουμε, οπότε επί δέκα χρόνια ως πάρεργο, είτε ως μπάρμαν είτε ως ιδιοκτήτης μαγαζιών, δούλευα. Με το πέρασμα των χρόνων μου έλειψε αυτό, μου άρεσε και αυτή η στοά «Κολόμβου», έχω ψώνιο με τα παλιά κτήρια, και έκανα το μαγαζί «Μαργαρίτα». Απ’ τη μια το έχω μετανιώσει, από την άλλη είναι απολαυστικό, θα ’ρθουν οι φίλοι μου, θα πιούμε ένα καφεδάκι, θα φάμε το μεσημέρι. Δεν είμαι καλός επιχειρηματίας, ούτε ικανός ούτε καλός διαχειριστής, το αντιμετώπισα σα μια θεατρική παραγωγή. Πώς σας φαίνεται που κάθε μέρα «ξεφυτρώνει» και ένα κόμμα; Μου αρέσει, είμαι φανατικά υπέρ των καινούργιων σχηματισμών και των μη επαγγελματιών πολιτικών. Δεν θέλω να κάνω τον προφήτη ή τον εκ των υστέρων έξυπνο, αλλά ήμουν από αυτούς που πίστευαν ότι ζούσαμε με αυτόματο πιλότο. Όλο το παλιό πολιτικό σύστημα είχε ψοφήσει και έπρεπε κάποια στιγμή κάτι να γίνει και με θεωρούσαν γκρινιάρη. Δεν πίστευα ότι θα φτάσουμε βέβαια εδώ.

27/03 - 02/04

ποντικιart

Θέατρο 15/39

www.topontiki.gr

τελευταια σειρα

Μέρα γιορτής... της σονιασ μαγγινα

✱

Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου σήμερα...

Ο Νοτιοαφρικανικής καταγωγής θεατρικός συγγραφέας, σχεδιαστής, σκηνοθέτης, δημιουργός θεατρικών παραστάσεων με κατασκευές και καλλιτεχνικός διευθυντής του «Third World Bunfight» Brett Bailey, που επιλέχτηκε φέτος να γράψει το καθιερωμένο μήνυμα, επέλεξε να θέσει ένα ερώτημα: «...Σε αυτόν τον κόσμο της άνισης κατανομής εξουσίας, στον οποίο διάφορες ηγεμονικές τάξεις προσπαθούν να μας πείσουν ότι ένα έθνος, μία φυλή, ένα φύλο, μία σεξουαλική προτίμηση, μία θρησκεία, μία ιδεολογία, ένα πολιτισμικό πλαίσιο είναι ανώτερο από τα άλλα, ευσταθεί πράγματι να επιμένουμε ότι οι τέχνες θα πρέπει να αποδεσμευτούν από τα κοινωνικά θέματα; Τι κάνουμε εμείς, οι καλλιτέχνες των ανοιχτών χώρων και των σκηνών, συμμορφωνόμαστε στις εξαγνισμένες απαιτήσεις της αγοράς ή χρησιμοποιούμε τη δύναμη που διαθέτουμε: για να καθαρίσουμε έναν χώρο στις καρδιές και τα μυαλά της κοινωνίας, να μαζέψουμε τους ανθρώπους γύρω μας, να εμπνεύσουμε, να μαγέψουμε και να πληροφορήσουμε και να δημιουργήσουμε έναν κόσμο ελπίδας και ανοιχτόκαρδης συνεργασίας...».

✱

Ο ιεροκλησ μιχαηλιδησ και η μυρσινη χρυσοχοϊδου Σας αρέσει η κίνηση του Σταύρου Θεοδωράκη; Μου άρεσε. Δεν ξέρω ακόμα τι σημαίνει πολιτικά, τον εκτιμώ, αλλά αυτό θα το δω. Από τους ανθρώπους όμως που συνομιλούν μαζί του και ως κίνηση, είμαι υπέρ. Και αν προκύψουν και άλλοι δυο τρεις σχηματισμοί, ακόμα καλύτερα. Τώρα, το πού θα επιλέξουμε να πάμε, είναι μια ιστορία ζύμωσης χρόνου. Τουλάχιστον να καταγραφεί, να έχει λόγο και παρέμβαση. Βέβαια ο κόσμος θέλει και λίγο επικοινωνιακά τρικ και ο Θεοδωράκης έχει επαφή με τη δημοσιότητα. Όμως δεν έχει σημασία αυτό. Σημασία έχει ότι είναι θετικό, όλα τα άλλα είναι συνωμοσίες. Στο προσκήνιο όμως των δημοσκοπήσεων και η Χρυσή Αυγή; Είναι κόσμος απελπισμένος και θυμωμένος και νομίζει ότι με τη βία θα λύσει τα προβλήματα. Αυτό είναι ψευδαίσθηση και λάθος. Χρειαζόμαστε ευρύτερη κουβέντα και δημοκρατικές διαδικασίες. Αυτά είναι σαν τον «λύκο που χαίρεται στην αναμπουμπούλα», τους έχουν παραπλανήσει και νομίζουν ότι με αυτό τον τρόπο θα εκδικηθούν. Υπάρχει όμως άλλος τρόπος να απομονωθούν όσοι έφεραν τη

χώρα σε αυτή την κατάσταση και ενδεχομένως να τιμωρηθούν κιόλας. Όχι όμως μέσα από τη μισαλλοδοξία. Έχετε καλλιτεχνικά απωθημένα; Ούτε άλλου είδους. Έκανα πολλά από αυτά που ήθελα και πολλά είναι περισσότερα απ’ όσα ονειρεύτηκα. Η ματαιοδοξία μου εδώ και πολλά χρόνια έχει καλυφθεί. Αν μπορούσα κάτι να ζητήσω, θα ήταν να βρεθώ για λίγο σε αμερικανική ταινία. Να πάω έναν καφέ στον Πατσίνο δεν θα ήταν άσχημα ή να κάνω τον οδηγό στον Άντονι Χόπκινς και να πω μια φράση, «πού στρίβω;». Να με πάρει ο Αλεξάντερ Πέιν να παίξω… Ωραία θα ήταν! Και οι ταινίες μπορείς να πεις ότι είναι απωθημένο μου.

Info

O Ιεροκλής Μιχαηλίδης πρωταγωνιστεί στην πικρή κωμωδία του Γιάννη Τσίρου «Άγριος σπόρος» σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις. Μαζί του ο Κίμωνας Κουρής και η Μυρσίνη Χρυσοχοΐδου. Θέατρο «Ακροπόλ» από 28 Μαρτίου γι α λίγες παραστάσεις. Παρασκευή και Σάββατο, στις 9 μ.μ. Κυριακή στις 8 μ.μ.

πρόσωπα που παίζουν / έπαιξαν ρόλο στην πορεία του ¢ Τάσος Ναούμ, δάσκαλος, με καθόρισε ως παρουσία. ¢ Μίνως Βολανάκης. ¢ Ρόμπερτ Στούρουα, που δουλέψαμε πέρυσι. ¢ Τσέζαρις Γκραουζίνις, που σκηνοθετεί τον «Άγριο σπόρο». ¢ Ζντένεκ Ποσπίσιλ, Τσέχος σκηνοθέτης, δάσκαλός μου στη δραματική.

Κι όπως είπε πρόσφατα ο Θάνος Μικρούτσικος (στην παρουσίαση του βιβλίου του Μίλτου Πασχαλίδη για τον Άλκη Αλκαίου, αλλά ταιριάζει γάντι σε όλες τις μορφές τέχνης), η δύναμη των καλλιτεχνών δεν είναι στο να καταγράφουν το τώρα τους, αλλά να βλέπουν και να εκφράζουν πριν από εμάς αυτό που θα γίνει συναίσθημα χρόνια μετά...

✱

Προς τιμήν της Ημέρας Θεάτρου οι Φίλοι Μίνου Βολανάκη και η Bibliotheque παρουσιάζουν απόψε το απαγορευμένο έργο του Λόρδου Βύρωνα «Κάιν», σε μετάφραση Μίνου Βολανάκη, σε μορφή θεατρικού αναλογίου με τον Κωνσταντίνο Κωνσταντόπουλο. Info: Βιβλιοθήκη Βολανάκη, Στουρνάρη 11 Τηλ.: 210-8223067.

✱

«Το ΠΟΝΤΙΚΙ» σάς πάει θέατρο «Ήλιος στην πέτρα»

«Όταν έχω εσένα»

«La Nonna»

Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του εκπτωτικές τιμές για την παράσταση «Όταν έχω εσένα» του Σταμάτη Κραουνάκη.

Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του εκπτωτικές τιμές για την παράσταση «La Nonna» του Δημήτρη Πιατά.

Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του εκπτωτικές τιμές για την παράσταση «Αγαπημένε μου ψεύτη» του Τζωρτζ Μπέρναρ Σω.

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 2106898448 θα κερδίσουν δύο εισιτήρια στην τιμή του ενός (15 ευρώ) για την Παρασκευή 28 Μαρτίου, το Σάββατο 29 Μαρτίου, στις 21.00, και την Κυριακή 30 Μαρτίου, στις 19.00.

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 2106898448 θα μπορούν να παρακολουθήσουν την παράσταση πληρώνοντας 10 ευρώ (αντί για 12 και 15 ευρώ), για την Πέμπτη 27 Μαρτίου (πενήντα αναγνώστες) και την Παρασκευή 28 Μαρτίου (πενήντα αναγνώστες), στις 21.00.

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν στο 210-6898448 θα κερδίσουν δύο εισιτήρια στην τιμή του ενός (19 ευρώ) για την Πέμπτη 27 Μαρτίου, στις 20.00, την Παρασκευή 28 Μαρτίου, στις 21.30, το Σάββατο 29 Μαρτίου, στις 18.30 και στις 21.00, και την Κυριακή 30 Μαρτίου, στις 20.00.

Θέατρο «Σημείο» (Χαρ. Τρικούπη 4, πίσω από το Πάντειο Πανεπιστήμιο) Τηλ.: 210-9229579

Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» (Πειραιώς 206, Ταύρος) Τηλ.: 210-3418550

Θέατρο «Ακάδημος» (Ιπποκράτους 17 & Ακαδημίας) Τηλ.: 210-3625119

Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν πρώτοι στο 210-6898448 θα μπορούν να παρακολουθήσουν την παράσταση, κερδίζοντας δύο εισιτήρια στην τιμή του ενός (κανονικό 15 ευρώ/μειωμένο 10 ευρώ). Η προσφορά ισχύει για πέντε διπλά εισιτήρια για τη Δευτέρα 31 Μαρτίου, στις 20.00, και πέντε διπλά εισιτήρια για την Τρίτη 1 Απριλίου, στις 21.00.

Το «Ποντίκι» εξασφάλισε για τους αναγνώστες του εκπτωτικές τιμές για την παράσταση «Ήλιος στην πέτρα» της Σοφίας Αδαμίδου, σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη.

«Αγαπημένε μου ψεύτη»

Θέατρο «Τζένη Καρέζη» (Ακαδημίας 3, Κολωνάκι) 210-3636144