art ΠΟΝΤΙΚΙ
ΠΕΜΠΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2014
Νο 366
Η ΕΛΛΑ∆Α ΑΛΛΑΖΕΙ;
Όταν δεν πάει η Κάρπαθος στο Εθνικό, Σελ.: 05 πάει το Εθνικό... στην Κάρπαθο
ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΑΤΖΑΚΗΣ
ΕΝΑ Ι∆ΙΑΙΤΕΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ
Το µουσείο που αγαπούν οι Ροµά!
Σελ.: 06-07
XOΡΟΣ
Ρωµαίος και Ιουλιέτα σε χιπ - χοπ Σελ.: 03
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Kenny Barron: «Ο µεγάλος της τζαζ» Σελ.: 04
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
«ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ»
Η Θεσσαλονίκη του Κυριακίδη
∆ύο συνθέτες, πολλές υποσχέσεις Σελ.: 10
Σελ.: 11
04/28 Συνέντευξη
22/05 - 28/05
ποντικιart
www.topontiki.gr
Kenny Barron / ο μαγοσ πιανιστασ τησ τζαζ
«Αν ρίξεις μια ματιά στο iPod μου, θα δεις ότι ακούω τα πάντα» Η επίσημη ιστοσελίδα του το λέει καθαρά. Η παγκόσμια περιοδεία του ξεκίνησε και μετά το Λονδίνο, τη Στοκχόλμη και την Κοπεγχάγη, 31.5 Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. «Κλείστε εισιτήρια τώρα!». Έπεται Χόλιγουντ και Βοστόνη Ο σπουδαίος Αμερικανός πιανίστας Kenny Barron έρχεται στην Ελλάδα, προσκεκλημένος του Μεγάρου Μουσικής, για να συμμετάσχει στο ολοήμερο αφιέρωμα στην τζαζ σκηνή. Τον πετύχαμε στην πρωτεύουσα της Δανίας και μας είπε ότι ανυπομονεί να παρουσιάσει τη δουλειά του στην Αθήνα, μια μουσική χωρίς σύνορα, που είναι όμως αναμφισβήτητο βίωμα των Αμερικανών. «Η τέχνη, και ιδιαίτερα η μουσική, ανήκει σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως του πού ζούνε. Είναι σαν ένα συναισθηματικό πείραμα, που σου επιτρέπει να αισθανθείς πράγματα με διαφορετικούς τρόπους. Η τζαζ δημιουργήθηκε από μαύρους Αμερικανούς και οι ρίζες της βρίσκονται βαθιά στην παράδοσή μας, αλλά μπορεί να αποδοθεί και να παρουσιαστεί από όλο τον κόσμο. Η τζαζ είναι μια γλώσσα που απαιτεί ανοιχτούς ορίζοντες, αλήθεια και αυθεντικότητα, και αποκαλύπτει τόσο τις διαφορές μας όσο και τις ομοιότητες. Είναι παγκόσμια μουσική, με όλη τη σημασία της λέξης», εξηγεί ο πιανίστας στο «Ποντίκι Art».
Γιατί συμπεριλάβατε και την Ελλάδα ανάμεσα στις χώρες της περιοδείας σας; Σκεφτήκαμε να παρουσιάσουμε τη δουλειά μας σε έναν υπέροχο χώρο με μεγάλη σκηνή, όπως αυτή του Μεγάρου Μουσικής. Αυτή είναι και η πρώτη φορά που παρουσιάζω το τρίο μου στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια. Η Ελλάδα υποστηρίζει την τζαζ μουσική και ανυπομονώ να δείξουμε τις δουλειές μας. Το ελληνικό κοινό θα έχει τη δυνατότητα να ακούσει και νεότερα κομμάτια μου, αλλά και συνθέσεις του ντράμερ μας Johnathan Blake. Η μουσική που υπηρετείτε έχει και κάποιο συγκεκριμένο lifestyle; Όχι. Οι μουσικοί που ασχολούνται με την τζαζ είναι τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους όσο και οι υπόλοιποι άνθρωποι, που καταπιάνονται με κάτι άλλο. Αυτό που μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τους υπόλοιπους είναι ότι ταξιδεύουμε πολύ και ξοδεύουμε πολύ χρόνο σε αεροδρόμια, λεωφορεία, τρένα και ξενοδοχεία, για να δείξουμε την τέχνη που αγαπάμε. Η περιοδεία σας περιλαμβάνει πολλές και διαφορετικές χώρες. Είναι εξοντωτικό το πρόγραμμα ή σας ιντριγκάρει το καινούργιο και η γνωριμία με διαφορετικό κοινό; Μου αρέσει πάρα πολύ να παίζω σε διαφορετικές χώρες, γιατί έχω τη δυνατότητα να μαθαίνω για άλλες κουλτούρες και να επηρεάζομαι από τους ανθρώπους που συναντώ, τη γαστρονομία, τις παραδόσεις, την τοπική τέχνη και τη ζωτικότητα της περιοχής. Το δύσκολο είναι το ίδιο το ταξίδι, αλλά η ανταμοιβή, ιδιαίτερα όταν είσαι μόνος σε μέρη που δεν μιλάς καν τη γλώσσα, είναι ότι μπορείς να επικοινωνήσεις μέσω της μουσικής.
Κάτια Πουλοπούλου
Οι μελωδίες σας, καθηλώνουν. Επιζητάτε κοινό σιωπηλό ή αυτό που συμμετέχει με επευφημίες και χειροκροτήματα, όπως το μεσογειακό ελληνικό; Θέλουμε οι άνθρωποι να δείχνουν τον ενθουσιασμό τους για τη μουσική μας. Άλλες φορές το κοινό θέλει να ακούει την κάθε νότα σιωπηλό, όμως και εκεί υπάρχει επικοινωνία μεταξύ μας. Άλλες πάλι, οι άνθρωποι θέλουν να φωνάξουν, να τραγουδήσουν, να χειροκροτήσουν, γιατί τους έχει αγγίξει τόσο η μουσική, που θέλουν να το εκφράσουν. Όσο οι άνθρωποι αισθάνονται καλά που μας ακούνε τόσο κι εμείς αισθανόμαστε εξίσου καλά. Αλήθεια, εσείς τι μουσική ακούτε όταν θέλετε να χαλαρώσετε στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο; Ακούω πολλά και διαφορετικά είδη μουσικής, από κλασική μέχρι ποπ και από r ’n’b μέχρι έθνικ μουσικές του κόσμου. Αν ρίξεις μια ματιά στο iPod μου, θα δεις ότι ακούω τα πάντα. Anthony Hamilton, Gretchen Parlato και Mulgrew Miller, Miles and Coltrane, Richard Bona, αλλά και έναν λιγότερο γνωστό Ιάπωνα καλλιτέχνη. Εξαρτάται, λοιπόν, και πάντα μου αρέσει να ακούω νέες μουσικές. Σας έχει στιγματίσει κάποια στιγμή της καριέρας σας; Καμία. Αν δεν ήσασταν μουσικός, με τι θα μπορούσατε να είχατε ασχοληθεί; Νομίζω ότι δεν θα μπορούσα να μην παίζω μουσική. Όμως μου αρέσει πολύ να διαβάζω βιβλία επιστημονικής φαντασίας, οπότε – ποιος ξέρει; – ίσως να γινόμουνα συγγραφέας. Όταν ακούτε Ελλάδα, τι σας έρχεται στο μυαλό; Ιστορία, πολιτισμός, αθλητισμός και εξαιρετικό φαγητό!
INFO
Tο Μέγαρο Μουσικής ανοίγει τις πόρτες του για ακόμη μια φορά στην τζαζ με το ολοήμερο αφιέρωμα στη λάτιν τζαζ σκηνή «Jazz Big Day», που θα πραγματοποιηθεί στις 31 Μαΐου. Συμμετέχουν Έλληνες και διεθνούς φήμης ξένοι εκπρόσωποι της μουσικής αυτής σκηνής, με σπουδαίο προσκεκλημένο τον Kenny Barron με το τρίο του. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, ο Kenny Barron θα δώσει και ένα σεμινάριο/masterclass 14:00 - 16:00. Η συμμετοχή στα workshops της ημέρας είναι δωρεάν.
22/05 - 28/05
ποντικιart
H Eλλάδα αλλάζει; 05/29
www.topontiki.gr
ΜΕ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΓΟΝΗ ΓΡΑΜΜΗ
Όταν το θέατρο πάει στον θεατή...
η πλατεια ηταν γεματη... μονο που ηταν η πρυμνη του «ροδοσ» Όση ώρα παρακολουθούσα την παράσταση του Εθνικού «Ένας Έλληνας», είχα ξεχάσει ότι βρισκόμουν στην πρύμνη ενός αρματαγωγού του Πολεμικού Ναυτικού που είχε δέσει στο λιμάνι της Καρπάθου κι ότι οι θεατές είχαν την ευκαιρία να δουν θέατρο, λες και κάθονταν στα βελούδινα καθίσματα της Αγίου Κωνσταντίνου κι όχι στις πλαστικές καρέκλες! Στις δέκα ακριβώς τα φώτα χαμήλωσαν, οι πέντε ηθοποιοί υπό τους ήχους του ακορντεόν εμφανίστηκαν σιγοτραγουδώντας «το πλοίο θα σαλπάρει για λιμάνια ξένα», μόνο που αυτό το πλοίο μετέφερε τους τριακόσιους και πλέον θεατές στο όμορφο λιμάνι του… θεάτρου.
και να μετατοπίσουν το “εγώ” στο “εμείς”. Μια τέτοια εμβληματική προσωπικότητα είναι ο Μακρυγιάννης, που είναι πριν από οτιδήποτε άλλο ένας Έλληνας, επειδή ο βίος του συμπίπτει χρονικά με τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σημερινή Ελλάδα, από την Επανάσταση, στην οποία συμμετείχε πρωταγωνιστικά, μέχρι το Σύνταγμα της 3ης Σεπτεμβρίου. “Είμαστε στο εμείς” έλεγε».
«Σκηνή που λικνίζεται»
Η προσήλωση των παιδιών Διάλεξα να καθίσω ανάμεσα σε παιδιά του δημοτικού και παρακολουθούσα τις αντιδράσεις τους. Είχα μια ανησυχία ότι θα δυσκολευτούν με τον λόγο του Μακρυγιάννη, το ιστορικό πλαίσιο της παράστασης, τα λιτά σκηνικά: μια εξέδρα, ένα μεγάλο τραπέζι, ένα κηροπήγιο, μια κασέλα, μερικές καρέκλες, μια κούνια κρεμασμένη δίπλα στην μπασκέτα του «Ρόδος», όπου αθλούνταν οι ναύτες στα διαλείμματα των πολυήμερων και κουραστικών ασκήσεων. Έμεινα έκπληκτος με την προσήλωση των παιδιών, με τον ενθουσιασμό τους όταν τελείωσε η παράσταση. «Σ’ άρεσε, καταλάβαινες τι έλεγαν οι ηθοποιοί;» ρώτησα τον μαθητή της Ε’ Δημοτικού Μιχάλη Γεραπετρίδη. «Τι λες; Εμείς ανεβάσαμε Μακρυγιάννη στη σχολική μας γιορτή πριν από λίγο καιρό» μου απάντησε. «Ήθελα πολύ να έρθω απόψε». «Έπαιξα κι εγώ στην παράσταση» συμπληρώνει με περηφάνια μια άλλη μαθήτρια, η Μαρία Μηντσινίκου, ενώ η ιδιωτική υπάλληλος Ειρήνη Τογκουλίδου μου παρουσιάζει με δυο λέξεις τη Θεατρική Ομάδα Καρπάθου. Μέσα στο πλοίο φιλοξενήθηκαν η σκηνή, τα καμαρίνια και οι θέσεις των θεατών που παρακολούθησαν το έργο «Ένας Έλληνας», βασισμένο στα απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη, που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Περικλή Μουστάκη. Στο έργο παίρνουν μέρος, εκτός από τον ίδιο, οι ηθοποιοί Ελένη Γαρυφαλλή, Γιάννης Μπόγρης, Τάνια Παλαιολόγου και Σήφης Πολυζωίδης. Η πρώτη περιοδεία της νέας αυτής σκηνής «έδεσε» στα
τ. παλαιολογου, γ. μπογρησ, ε. γαρυφαλλη, σ. πολυζωιδησ Μηνάς Βιντιάδης
νησιά Ικαρία - Άγιος Κήρυκος (30.4), Πάτμος (2-3.5), Λέρος (4-5.5), Αστυπάλαια (7.5), Νίσυρος (9.5), Τήλος (11.5), Κάρπαθος (12-13.5) και Κάσος (15.5), όπου δυστυχώς το «Ρόδος», λόγω καιρού, δεν κατάφερε να προσεγγίσει και η παράσταση δεν έγινε. Όπως μας είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Σ. Χατζάκης, «το νέο σχήμα θα λειτουργεί τους χειμερινούς και καλοκαιρινούς μήνες και θα απευθύνεται σε ομάδες πληθυσμού της περιφέρειας που δεν έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στη θεατρική πράξη». Λίγο πριν από την έναρξη της παράστασης, ο κ. Χατζάκης είχε πει ότι «θα ερχόμαστε από ’δώ και πέρα κοντά σας, γιατί εσείς μας πληρώνετε ως Έλληνες πολίτες κι έχετε το αναφαίρετο δικαίωμα να βλέπετε το Εθνικό και καλό θέατρο». Όσο για το τι είναι το έργο, ο σκηνοθέτης της παράστασης Περικλής Μουστάκης μας εξήγησε ότι «η έννοια της ελληνικότητας κυρίως έχει επιβιώσει και κατά καιρούς εξελιχθεί μέσα από στρατηγήματα κάποιων σημαντικών προσωπικοτήτων, που έχουν καταφέρει να εμπνεύσουν
Πώς βίωσε την εμπειρία αυτού του δεκαεπταήμερου ταξιδιού η πρωταγωνίστρια της παράστασης Τάνια Παλαιολόγου; Τι θα θυμάται απ’ αυτήν την πρωτόγνωρη εμπειρία; «Δεν ξέρω τι να πρωτοδιαλέξω. Μέσα στο αρματαγωγό ένιωθα χρήσιμη. Οι παραστάσεις στα νησιά γεμάτες από κόσμο που ερχόταν με σεβασμό. Το καταλαβαίναμε από τα πρώτα βλέμματα. Και μετά, από τις παύσεις. Τα γέλια των παιδιών. Τις αντιδράσεις στο κείμενο του Μακρυγιάννη. Όταν παίζεις σε μία σκηνή που λικνίζεται, αφήνεσαι στο εδώ και τώρα της στιγμής. Δεν χωράνε εγωισμοί και προγράμματα, ένα βλέμμα με τον συμπαίκτη σου και συνωμότησες, προσαρμόζεσαι στο κύμα, πας μαζί του. Η όλη εμπειρία, μία ευλογημένη συγκυρία για την οποία αξίζει κανείς να υπομένει τις δυσκολίες του επαγγέλματος» μας είπε. «Γυρίζοντας πίσω νιώθω ευγνωμοσύνη για την εμπειρία αυτήν και για όλη την αγάπη και συμπαράσταση που πήραμε από όλους όσοι γίνανε κοινωνοί της παράστασης, αλλά κυρίως από τον κυβερνήτη και το πλήρωμα του αρματαγωγού, που έκαναν την παράσταση προσωπική τους υπόθεση. Η συμβίωση και η παρέα μαζί τους στο πλοίο και στις εξόδους μας ήταν μάθημα ζωής. Στο βαλιτσάκι με της ζωής τα ανεξίτηλα» συμπλήρωσε κι έφυγε για να πάει να βγάλει το κοστούμι της . «Σημαντικό γεγονός για το νησί μας ήταν η πρωτοβουλία του Εθνικού και ακόμα πιο σημαντικό αυτό το έργο, που τόσα έχει να μας διδάξει τους δύσκολους αυτούς καιρούς» θα μας πει στον προβλήτα των Πηγαδίων ο δήμαρχος Καρπάθου Μιχάλης Χανιώτης, παρακολουθώντας και οι δυο τους θεατές να βγαίνουν ενθουσιασμένοι από το καράβι, λες και γύριζαν από το πιο όμορφο ταξίδι που είχαν κάνει τα τελευταία χρόνια στο άγριο Καρπάθιο πέλαγος…
06/30 Το θέμα
22/05 - 28/05
ποντικιart
www.topontiki.gr
πλανητησ γη
Της ΣισσυΣ Παπαδακη της Βικυσ Λεβαντη
Όταν η αρχαιολογία γίνεται πολιτική
«Είναι η ακρόπολη της Σιών, αυτή την οποία κατέκτησε ο βασιλιάς Δαβίδ», ισχυρίζεται ο Έλι Σακρόν για το τείχος που ανακάλυψε στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ. Πολλοί, ωστόσο, βλέπουν με καχυποψία τη θεωρία αυτή, καθώς η ανασκαφή κόστους 10 εκατ. δολαρίων, η οποία είναι εδώ και λίγες μέρες επισκέψιμη για τους τουρίστες, έγινε σε μια αραβική γειτονιά και χρηματοδοτείται από οργανισμό που προωθεί την εγκατάσταση Εβραίων στις αραβικές περιοχές. Ανάμεσα σε αυτούς και ο πρώην συνεργάτης του Σακρόν αρχαιολόγος Ρόνι Ράιχ, ο οποίος τονίζει πως «αυτή η σύνδεση αρχαιολογίας και Βίβλου, η οποία γίνεται όλο και συχνότερη, ειδικά τα τελευταία χρόνια, είναι πάρα πολύ προβληματική». Με τα λόγια αυτά, συντάσσεται με όσους καταγγέλλουν πως στο Ισραήλ οι περισσότερες ανασκαφές γίνονται κρατώντας με το ένα χέρι τη σκαπάνη και το άλλο ιερά κείμενα, και με στόχο απλώς να φτιάξουν ή να αναδείξουν ένα παρελθόν το οποίο θα μπορούσε να χρησιμεύσει στην άσκηση σύγχρονων πολιτικών.
Από το ΔΝΤ σε βιντεοταινία «Η μία μετά την άλλη σκηνές που ένας μεγαλούλης χοντρούλης πολιτικός οδηγεί στο κρεβάτι του διάφορες γυναίκες. Θυμίζει πορνό όλο αυτό», ήταν η παρατήρηση δημοσιογράφου μετά την ειδική προβολή - παρουσίαση στον διεθνή Τύπο της ταινίας «Καλωσήρθατε στη Νέα Υόρκη» με τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ στον ρόλο του Ντομινίκ Στρος Καν και θέμα το σκάνδαλο της σεξουαλικής επίθεσης του διευθυντή του ΔΝΤ σε Νεοϋορκέζα καμαριέρα. «Καθόλου πορνό! Είναι μια ερωτική ιστορία. Η ιστορία μιας γυναίκας που έκανε τα πάντα για να βγάλει τον άντρα της από τη φυλακή» ήταν η – όχι και πολύ πειστική – απάντηση των δημιουργών της ταινίας. Η πρώην σύζυγος του Στρος Καν, δημοσιογράφος Αν Σινκλέρ (στην ταινία τον ρόλο της ερμηνεύει η Ζακλίν Μπισέ), διευθύντρια σήμερα της γαλλικής «Huffington Post», ήταν κατά πολλούς και αυτή που πίεσε τους πάντες και κατάφερε να μην παιχθεί η ταινία στους γαλλικούς κινηματογράφους, να μην συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ των Καννών και να μπορεί να τη δει κανείς μόνο σε βίντεο.
Η γλώσσα του σώματος Xιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι σημαδεύονται με τατουάζ και χρησιμοποιούν το σώμα τους σαν καμβά για να ζωγραφίσουν, να γράψουν μηνύματα σε θεούς, δαίμονες, εραστές, να εκφράσουν αγάπες, θαυμασμό, πολιτικές ή θρησκευτικές απόψεις, να μιλήσουν για όσα τους ενθουσιάζουν ή όσα τους πλήγωσαν, να τρομάξουν τους εχθρούς τους ή απλώς να στολιστούν και να γοητεύσουν. Ανάλογα την εποχή και τον πολιτισμό τους και οι ζωγραφιές στο κορμί τους. Με αυτή την παμπάλαια «γλώσσα του σώματος» ασχολείται η έκθεση που εγκαινιάστηκε πριν από λίγες μέρες στο Μουσείο Πολιτισμών Quai Branly στο Παρίσι και θα συνεχιστεί έως τα μέσα Οκτωβρίου. Φωτογραφίες, βελόνες, σκίτσα, βίντεο, ακόμα και κομμάτια από αληθινά τατουάζ διατηρημένα σε φορμόλη διηγούνται μια ιστορία η οποία ξεκινά από τον προϊστορικό Όζι, που ανακαλύφθηκε μέσα στον πάγο με το κορμί γεμάτο τατού και, περνώντας από την αρχαία Ρώμη στην Κίνα, από την Πολυνησία στη βικτωριανή Αγγλία και από τους παλιούς Ιάπωνες μαφιόζους στο Φαρ Ουέστ, φτάνει σε σύγχρονους «καλλιτέχνες του τατουάζ».
Όταν οι Ρομά πήγαν στο μουσείο Το Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας έχει σκοπό να σπάσει τα στερεότυπα που ακολουθούν τους Ρομά. Όχι απλώς με θεωρίες, αλλά με το ενδιαφέρον πρόγραμμα «Με τους Ρομά στο Μουσείο», που περιλαμβάνει ξεναγήσεις, ταινίες, δράσεις Μάθαμε να τους αντιμετωπίζουμε σαν παραβατικούς, ξεχνώντας συχνά ότι ο διαρκής κοινωνικός αποκλεισμός έχει ως αποτέλεσμα και την παραβατικότητα. Συνηθίσαμε να τους χαρακτηρίζουμε ως ανθρώπους που δεν θέλουν να έχουν μόνιμη κατοικία, σταθερή δουλειά, ξεχνώντας ότι στην πραγματικότητα βρίσκονται σε μία συνεχή αναζήτηση μεροκάματου, γεγονός από το οποίο προκύπτει η ομαδική μετακίνηση. Αποδεχτήκαμε ότι θα έχουν ελάχιστη ή καμία μόρφωση και πως τα παιδιά θα τριγυρίζουν ξυπόλητα στους καταυλισμούς και όχι με σάκα και βιβλία στο σχολείο, θαρρείς και πρόκειται για γονιδιακή εντολή. Αυτά και άλλα πολλά είναι τα στερεότυπα που ακολουθούν τους τσιγγάνους. Κι όμως, αρκεί κάποιος να τους αντιμετωπίσει ισότιμα και τους δώσει μία έστω μικρή ευκαιρία συμμετοχής στην κοινωνία και εκείνοι αμέσως την αρπάζουν, σχεδόν τη ρουφάνε. Αν και ξέρουν ότι τις περισσότερες φορές είναι αποσπασματική και χωρίς συνέχεια… Το Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας τον τελευταίο χρόνο είναι ο βασικός οργανωτής του προγράμματος «Με τους Ρομά στο Μουσείο», το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ε.Ε. και όσοι ενεπλάκησαν σε αυτή την προσπάθεια μόνο με συγκίνηση μπορούν να αφηγηθούν την ανταπόκριση των Ρομά οικογενειών. Άλλωστε για το ίδιο το μουσείο το πρόγραμμα αποτελεί τη ζωντανή απόδειξη για το πώς ένας τέτοιος χώρος μπορεί να βγει από τις αυστηρές ακαδημαϊκές δομές του και να αποκτήσει πραγματική και πάλλουσα σχέση με την κοινωνία. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επτά περιφερειακές μονάδες της αρχαιολογικής υπηρεσίας (Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, Χίος, Κέρκυρα, Σπάρτη, Καβάλα, Χαλκίδα, Καλαμάτα), αλλά και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το οποίο συμπράττει στη δημιουργία τεσσάρων ταινιών για τους Ρομά, που τις έχουν αναλάβει οι σκηνοθέτες Νίκος Αναγνωστόπουλος, Μαρίνα Δανέζη, Μύρνα Τσάπα και Σταύρος Ψυλάκης. Ήδη έχουν γίνει επισκέψεις παιδιών, αλλά και ενήλικων τσιγγάνων στο μουσείο και σε αρχαιολογικούς χώρους στην περιφέρεια, μουσικές εκδηλώσεις, προβολές ταινιών και ημερίδες για την ιστορική διαδρομή των Ρομά και την ιστορική τους ταυτότητα. Η πρόσβαση στην πολιτιστική κληρονομιά, η τόνωση της ιστορικής αυτογνωσίας, αλλά και η ανατροπή στερεοτυπικών αντιλήψεων είναι ο στόχος του προγράμματος. «Το Βυζαντινό Μουσείο με πολλούς τρόπους φροντίζει να ανοίγεται στην κοινωνία. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα μας ενδιαφέρει και το ερευνητικό κομμάτι, δηλαδή να ερευνήσουμε με επιστημονικό τρόπο τις ρίζες των Ρομά και τη σύνδεσή τους με το Βυζάντιο. Και είναι πολύ σημαντικό ότι οι σχέσεις που δημιουργούνται με όσους συμμετέχουν είναι αμφίδρομες. Αντλούμε κι εμείς στοιχεία από αυτούς», λέει
στο «Π» η διευθύντρια του μουσείου Αναστασία Λαζαρίδου.
Τους βάφτισαν οι Βυζαντινοί Αλήθεια, πόσοι γνωρίζουν ότι οι τσιγγάνοι εμφανίζονται στο Βυζάντιο και ότι οι Βυζαντινοί είναι εκείνοι που τους ονομάζουν «τσιγγάνους»; Πόσοι ξέρουν ότι στα ύστερα βυζαντινά χρόνια δεν εμφανίζονται ως περιφερόμενοι νομάδες, αλλά ως τεχνίτες; Ποιος μπορεί να είναι σίγουρος ότι ένα αντικείμενο μεταλλοτεχνίας των βυζαντινών χρόνων δεν έχει κατασκευαστεί από έναν τσιγγάνο τεχνίτη; «Το σημαντικό σε αυτό το πρόγραμμα είναι ότι επικοινωνούμε μαζί τους μέσα από τη δική τους πραγματικότητα, αναζητώντας τη δική τους ταυτότητα μέσα από την οποία θα προσεγγίζουν την πολιτιστική κληρονομιά. Ανοίγουμε παράθυρο στις ιστορικές τους ρίζες και μέσω αυτών διαβαίνουν μια πόρτα που νόμιζαν ότι δεν μπορούν να διαβούν», τονίζει ο συντονιστής του προγράμματος από την πλευρά του Βυζαντινού Μουσείου και ιστορικός Στάθης Γκότσης. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι ο Ρομά που παίζει κανονάκι πήρε ο ίδιος την πρωτοβουλία και έφτιαξε ένα μουσικό σχήμα που έπαιξε στο μουσείο παραδοσιακές μουσικές. Το συγκρότημα, που έγινε με αφορμή το πρόγραμμα, πήρε το όνομα «Sam Roma» («Είμαι Ρομά») και οι μουσικές του θα αποτελέσουν το σάουντρακ της ταινίας που ετοιμάζει η Μαρίνα Δανέζη. Σημαίνει ότι τα παιδιά της Αγίας Βαρβάρας που επισκέφθηκαν το μουσείο, με δική τους πρωτοβουλία ανέλαβαν να φέρουν στο μουσείο και τους φίλους τους που δεν το είδαν και θα είναι σαν γιορτή, γιατί θα φέρουν μαζί και τα μουσικά τους όργανα για να παίξουν. Δηλαδή τα ίδια τα μέλη της τσιγγάνικης κοινότητας λειτουργούν ως διαμεσολαβητές και είναι οι ίδιοι που υλοποιούν το πρόγραμμα. Ένας τέτοιος διαμεσολαβητής στο πρόγραμμα είναι ο κοινωνιολόγος – και τσιγγάνος ο ίδιος – Γιάννης Γεωργίου. «Για τους τσιγγάνους είναι μια σπουδαία εμπειρία να μπαίνουν πρώτη φορά σε τέτοιο χώρο και να τους ζητείται η γνώμη τους, να έχουν και οι ίδιοι λόγο. Να νιώθουν ότι δεν είναι ο απόλυτος Άλλος που ζει έξω από την κοινωνία. Μια μέρα, ανάμεσα σε μια ομάδα που ξεναγούνταν στο μουσείο, βρισκόταν ένας τσιγγάνος που φτιάχνει ψηφιδωτά. Μπροστά στις συλλογές των ψηφιδωτών έγινε εκείνος ο ξεναγός μας», μας λέει.
«Θέλουμε νερό, θέλουμε φως, θέλουμε σπίτια» Ο Νίκος Αναγνωστόπουλος, ένας εκ των σκηνοθετών, έκανε την πρώτη του ταινία για τους τσιγγάνους «Στην άκρη της πόλης», πριν από 20 χρόνια. Έχει ήδη υλικό 80 ωρών για μία ακόμη ταινία που γίνεται κατά παραγγελία του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέρος της οποίας έχει παρουσιαστεί στο Βυζαντινό Μουσείο, ενώ ετοιμάζει μία τρίτη ταινία με θέμα
22/05 - 28/05
ποντικιart
Το θέμα 07/31
www.topontiki.gr
μουσικοι ρομα στην ταινια του αναγνωστοπουλου τις φυλές των τσιγγάνων. Ο ίδιος έχει ήδη αναπτύξει αληθινές σχέσεις φιλίας μαζί τους. «Ωστόσο όταν πηγαίνω στους καταυλισμούς στην αρχή είναι θυμωμένοι και δύσπιστοι. Εκείνο που γνωρίζουν είναι ότι έρχονται διάφοροι, τους δημιουργούν προσδοκίες και μετά τους ξεχνάνε. Γι’αυτούς κάθε άνθρωπος με κάμερα αντιπροσωπεύει το σύστημα που τους έχει αποκλείσει. Έπειτα το πρώτο που λένε είναι “θέλουμε νερό, θέλουμε φως, θέλουμε σπίτια”» μας αφηγείται. Στις 28 Μαΐου το πρόγραμμα τυπικά τελειώνει. Αλλά για όσους συμμετείχαν, τους συντονιστές και τους Ρομά, αυτό θα είναι μόνο μία τυπική λήξη, γιατί κανείς δεν θέλει να καταγραφεί ως μία ακόμα αποσπασματική προσπάθεια χωρίς συνέχεια. Άλλωστε, όπως λέει και το τραγούδι, «Τσιγγάνο είναι ωραίο να σε λένε, τσιγγάνος είναι δύσκολο να είσαι».
Πού πας, καραβάκι, στο μουσείο; Τον τελευταίο καιρό μπαίνοντας στο Βυζαντινό Μουσείο αμέσως αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι μόνο το πρόγραμμα για τους Ρομά που συνιστά τον κοινωνικό του προσανατολισμό. Η ίδια η ύπαρξη ενός μουσείου οφείλει να αποτελεί μέρος των όσων συμβαίνουν γύρω μας. Και ιδού: στην αυλή του στέκει ένα καραβάκι, ένα ψαροκάικο, που κάποτε μετέφερε μετανάστες. Η βάρκα καλύπτεται από 10.000 τάματα, σαν εκείνα που οι πιστοί αφήνουν μπροστά στις εικόνες της εκκλησίας. Κάθε ένα από τα τάματα φέρει χαραγμένο το όνομα και την προέλευση του μετανάστη. Tutia, Αφγανιστάν 1996. Hassan, Παλαιστίνη 1960. Sara, Συρία 2003… Χιλιάδες ψυχές που αναζήτησαν μία καλύτερη ζωή, πληρώνοντας με την ίδια τη ζωή τους, χαραγμένες πάνω σε αυτές τις πλάκες, αιώνια σύμβολα παράκλησης. Το έργο είναι της εικαστικού Καλλιόπης Λεμού. Καθώς όμως το μουσείο είναι ανοιχτό μέχρι τις 8 το βράδυ, μια βόλτα και στα ενδότερα των συλλογών του εκπλήσσει ευχάριστα. Οι άνθρωποί του φρόντισαν ώστε η απουσία των εκθεμάτων που ταξιδεύουν στη Νέα Υόρκη να μην γίνει αισθητή με κενές προθήκες. Κάποια αντικείμενα αντικαταστάθηκαν με ψηφιακά ολογράμματα, τα οποία με εντυπωσιακό τρόπο αποδίδουν το έκθεμα τόσο πραγματικά, που νομίζει κανείς ότι μπορεί να το αγγίξει. Αλλά η ίδια απουσία έγινε
τα παιδια ενθουσιαστηκαν στο μουσειο
Δήμητρα Μυρίλλα
INFO
«Με τους Ρομά στο Μουσείο». Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών (Βασ. Σοφίας 22), έως 28 Μαΐου. Τηλ.: 213 2139500
αφορμή να παρουσιαστούν για πρώτη φορά στην Αθήνα οκτώ πολύ σημαντικές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες, που προέρχονται από τις εκκλησίες της Καστοριάς και ανήκουν στη συλλογή της Ιεράς Μητρόπολης Καστοριάς. Αξίζει να σταθούμε αρκετή ώρα μπροστά στον Χριστό Παντοκράτορα (14ος αιώνας), την αμφιπρόσωπη εικόνα που στη μία πλευρά φέρει την κατανυκτική Αποκαθήλωση και στην άλλη τη Θεοτόκο Παντάνασσα (15ος αιώνας), αλλά και μπροστά στην εικόνα της Παναγίας Παραμυθίας που στο πίσω μέρος της έχει τη συγκινητική «Άκρα Ταπείνωση (15ος αιώνας). Αφήνοντας πίσω μας τις εικόνες της Καστοριάς θα δούμε τοιχογραφίες που προέρχονται από τους βυζαντινούς ναούς της Αττικής, αυτές τις μικρές, αρμονικές και κομψές εκκλησίες. Ας σηκώσουμε ψηλά το κεφάλι για να δούμε ολόφωτο τον τρούλο με τον Χριστό Παντοκράτορα από το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου στη Σπηλιά Πεντέλης (13ος αιώνας). Η εκκλησία της Κοίμησης της Παναγίας, γνωστή ως Επισκοπή Ευρυτανίας, με τρία στρώματα τοιχογραφίες (9ος, 11ος, 13ος αι.) καταβυθίστηκε τη δεκαετία του 1960 από το φράγμα του Αχελώου και την τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών. Ό,τι περιέσωσαν οι αρχαιολόγοι το βλέπουμε στο Βυζαντινό Μουσείο, αποτοιχισμένες τοιχογραφίες, αλλά και το χτιστό
βυζαντινο μουσειο
μεταβυζαντινό τέμπλο. Και αφού περιηγηθούμε μέσα στην καθημερινότητα του Βυζαντίου, τις σχέσεις της Αυτοκρατορίας με τη Δύση, την τελευταία καλλιτεχνική αναλαμπή πριν από την Άλωση και τα χρόνια μετά την Άλωση ώς τα νεότερα χρόνια και ξαναβγούμε στην αυλή για μία ανάσα, ας μπούμε στο Μέγαρο της Δούκισσας της Πλακεντίας, το οποίο φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις.
Η φορητή Αγία Τράπεζα Εκεί μας περιμένει μία μικρή λίθινη φορητή Αγία Τράπεζα που ήρθε από το Μουσείο Cluny στο Παρίσι και θα μείνει ώς τις 3 Αυγούστου. Όταν χρειαζόταν να τελεστεί θεία λειτουργία εκτός ναού, στη Δύση χρησιμοποιούσαν τέτοιες μικρές λίθινες Τράπεζες και η συγκεκριμένη στο εσωτερικό της φέρει λείψανα τεσσάρων αγίων. Στην Ανατολή τον ρόλο της Αγίας Τράπεζας έπαιζαν υφάσματα ή ξύλα, τα «αντιμήνσια», που πάνω τους φέρουν συμβολικές παραστάσεις. Σε αυτή τη μικρή έκθεση η Δυτική Αγία Τράπεζα συναντάει τα αντιμήνσια της Ανατολής και συνδιαλέγονται μεταξύ τους, καθώς αποτελούν την πρώτη από μια σειρά εκθέσεων που θα οργανώσει το μουσείο με θέμα «Βυζάντιο και Δυτικός Μεσαίωνας». Στον επάνω όροφο ο ζωγράφος Γιώργος Χατζημιχάλης ώς τις 6 Ιουλίου μας αφηγείται με την εγκατάσταση το ταξίδι ενός φανταστικού ζωγράφου που ξεκίνησε από την Κωνσταντινούπολη το 1221 για να φτάσει στη Βενετία και μετά στη Ρώμη. Το ταξίδι στον χώρο και στον χρόνο του φανταστικού ζωγράφου γίνεται ο θεωρητικός στοχασμός του καλλιτέχνη γύρω από την εικαστική παράδοση και τις εικονογραφικές ρίζες της Αναγέννησης που ανιχνεύονται στη βυζαντινή ζωγραφική. Δύο περιοδικές εκθέσεις που αποτελούν δύο μόνο κεφάλαια του «βιβλίου» Ανατολή - Δύση, που ανοίγει με εκθέσεις το μουσείο και θα κλείσει με τη μεγάλη έκθεση για τον Ελ Γκρέκο το ερχόμενο φθινόπωρο. Βγαίνοντας και για το τέλος ας σκεφτούμε όσα είδαμε κάνοντας μία βόλτα στους κήπους του μουσείου ή πίνοντας κάτι στο κομψό καφέ που ήδη λειτουργεί. Η ηρεμία του χώρου αποζημιώνει…
10/34 Φωτογραφία
22/05 - 28/05
ποντικιart
www.topontiki.gr
ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΚΑΙ ΖΙΛ ΝΤΑΣΕΝ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΓιΑννης ΚυριακΙδης
Ζωή γεμάτη εικόνες Το βιογραφικό άλμπουμ που μόλις κυκλοφόρησε για τον φωτορεπόρτερ Γιάννη Κυριακίδη είναι γεμάτο ντοκουμέντα, μεγάλα γεγονότα και εμπειρία χρόνων. Μίλησαν στο «Ποντίκι Art» για τον σημαντικό φωτορεπόρτερ άνθρωποι που σχετίζονται με τον ίδιο ή το έργο του Πολύτιμες μαρτυρίες, μοναδικές φωτογραφίες, γενναίες «δόσεις» ιστορικού ρεπορτάζ και μια σοφή και άμεση αφήγηση για όλους και όλα από τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ είναι το βιογραφικό άλμπουμ «Γιάννης Κυριακίδης –Ζωή Γεμάτη Εικόνες». Το βιβλίο, που παρουσιάστηκε προχτές στην Αθήνα, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος, την έρευνα και την επιμέλεια υπογράφει ο δημοσιογράφος Κώστας Δ. Μπλιάτκας και την καλλιτεχνική επιμέλεια η Αθηνά Κυριακίδου. Όπως αφηγείται ο Γιάννης Κυριακίδης, «από την Καλαμαριά ώς το κέντρο της Θεσσαλονίκης κατέβαινα με τα πόδια, χειμώνα - καλοκαίρι. Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι λάσπες. Δούλεψα πολύ: καθημερινές, Κυριακές, γιορτές και αργίες. Φωτογράφισα τη χαρά, τον γάμο, τη γέννηση, τα βαφτίσια. Και τη λύπη, την αρρώστια και τον θάνατο. Πολλές φορές οι συνθήκες ήταν τραγικές. Η αστείρευτη ελπίδα όμως στα μάτια των ανθρώπων μού έδινε πάντοτε κουράγιο. Η ίδια η ζωή με συγκλονίζει κάθε μέρα. Και γι’αυτό δεν παραιτούμαι από τη δουλειά μου».
«Μη σταματάτε να τους αναστατώνετε» Ο επιμελητής της έκδοσης Κώστας Δ. Μπλιάτκας μας μίλησε για το βιβλίο του και τη σχέση του με τον φωτογράφο των μεγάλων γεγονότων της Θεσσαλονίκης: «Ο Γιάννης Κυριακίδης απεχθάνεται τα στερεότυπα και το τελετουργικό τέλμα σε δεξιώσεις, εκδηλώσεις ,φεστιβάλ και άλλα τέτοια. Σίγουρα θα συνυπέγραφε το σλόγκαν των σαμποτέρ του Β’Παγκοσμίου Πολέμου που έδρασαν εναντίον των κατακτητών:“Μη σταματάτε να τους αναστατώνετε”. Δεν σταμάτησε ποτέ να αναστατώνει δημιουργικά τους επισήμους, τα πλήθη και τους δημοσιογράφους σε κάθε άφιξή του στο“θέμα”. Πάνω στη σκάλα, δίπλα στην εξέδρα, μέσα στο πλήθος, ο Γιάννης από νωρίς κέρδισε όλη την κατανόηση, για να μην πω τον σεβασμό, για να κάνει τη δουλειά του με τη φωτογραφική του μηχανή και τον μοναδικό του τρόπο. Κυριακίδης είναι αυτός…». Ο μεγάλος Έλληνας ποιητής και στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος, που ήταν ένας από τους ομιλητές στην παρουσίαση του βιβλίου, στην Αθήνα, εξομολογήθηκε: «Έχω μεγάλο θαυμασμό για τον Γιάννη Κυριακίδη. Ανεξάρτητα από τις πλάκες που κάνουμε, και αυτές είναι πλάκες μεταξύ φίλων μιας μεγάλης παρέας της Θεσσαλονίκης, ο Γιάννης είναι μία μεγάλη προσωπικότητα και σημαντική για τη Θεσσαλονίκη και ένας άνθρωπος που όλοι πρέπει να τον αγαπάνε και να του φέρονται με ιδιαίτερη τιμή. Νομίζω ότι είναι ένας φωτογράφος που δεν έχει το ταίρι του σε όλη την Ελλάδα. Ένας άνθρωπος ακαταπόνητος, με πολύ ωραίο βλέμμα στα πράγματα και με μια παθολογική, θα έλεγα, αγάπη για τη Θεσσαλονίκη.
Αντιγόνη Κασιώτη
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΤΟΥ '67. ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ, ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΣΕ ΑΝΕΜΕΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ Κανείς δεν έχει φωτογραφίσει τη Θεσσαλονίκη, τα μνημεία της, τους χώρους της, τα παιδιά. Εγώ, δε, είχα τη δυνατότητα να τον χρησιμοποιήσω σε μια σειρά από ρεπορτάζ που πραγματικά το κύριο στοιχείο τους ήταν η τέχνη της φωτογραφίας του Γιάννη Κυριακίδη, ενός ανθρώπου που δεν κουράζεται, επαναλαμβάνω, ποτέ για να κάνει το χρέος του, γιατί αυτός θεωρεί τη φωτογραφία χρέος του, ο οποίος μπορεί να ανεβεί πάνω σε συρματοπλέγματα ή σε σκάλες ή σε περιοχές που είναι επικίνδυνες για να βγάλει μία φωτογραφία η οποία θα απεικονίζει ακριβώς τα πράγματα». Κάθε φωτογραφία είναι είδηση Ένας από τους ανθρώπους του Τύπου που γνωρίζει πάνω από σαράντα χρόνια τον Κυριακίδη, είναι ο εκδότης Νικόλαος Μέρτζος. Η άποψή του είναι σημαντική. «Ο Γιάννης Κυριακίδης δεν είναι φωτογράφος. Είναι εμβληματικός φωτοειδησεογράφος της Θεσσαλονίκης. Οι φωτογραφίες του δεν είναι μόνο άριστες εικόνες. Καθεμιά τους είναι είδηση και τεκμηριώνει την είδηση. Και είναι εμβληματικός επειδή τον γνωρίζει όλη η Ελλάδα και, όταν λέει“Κυριακίδης”, εννοεί“Θεσσαλονίκη”. Αυτό μπορεί να τον ικανοποιεί και δικαιολογημένα να τον ανταμείβει, αλλά δεν είναι το ουσιώδες χαρακτηριστικό του. Η ουσιαστική συνεισφορά του έγκειται στο γεγονός ότι φωτογράφισε και, στον καιρό, δημοσίευσε όλες σχεδόν τις σημαντικές πτυχές του ελληνικού βίου καθ’όλο το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα μέχρι και την αυγή του 21ου. Εξήντα χρόνια αποτύπωνε νύχτα - μέρα εν τω γίγνεσθαι και σε πλήρη χρονική αλληλουχία τη ζωή ζεστή σε όλες τις εκφάνσεις της στη Θεσσαλονίκη, στη Μακεδονία και στη Θράκη. Τίποτε δεν του ξέφυγε: πολιτική και οικονομία, κοινωνία και ανθρωπογεωγραφία, πολιτισμός και βαρβαρότητα, καθημερινότητα και μοναδικότητα, στρατός και σώματα ασφαλείας, σχολεία και πανεπιστήμια, αγορά και παραγωγή, αθλητισμός και εκκλησία, κάθε γεγονός και κάθε καημός, μεγάλες απαντοχές και συμφορές». Υπάρχει… θορυβωδώς Τέλος, ο συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης σκιαγραφεί με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο το πορτρέτο του πιο γνωστού Θεσσαλονικιού φωτογράφου… «Οι φωτογραφίες του, χωρίς αυτόν, έχουν κεντρικό θέμα, ζωντανά περιθώρια και μια ζωντανή σχολιογραφία. Καθώς πάντα θεωρούσε τη φωτογραφία ως μέσον, ποτέ δεν τον άγγιξε η περιέργεια της αυτοτελούς τέχνης. Στις συγκεντρώσεις και στα πρόσωπα των άλλων, έβλεπε έναν καθρέφτη της δικής του έκπληξης. Εκφραστικός σε βαθμό χλευαστικό, θυμόσοφος αρκετά ώστε να σπάζει τον πάγο από ανασφαλείς που συχνά κατάπιναν μπαστούνι μπροστά στις μηχανές του, ο Γιάννης σεβόταν τόσο την πράξη της φωτογραφίας, ώστε δεν σεβόταν τον κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο ο φωτογράφος λειτουργεί ως άηχο πτηνό, ως διακριτικώς αφανής, ίνα μη ταραχτεί η εικόνα που συνελάμβανε. Ο Γιάννης υπάρχει θορυβωδώς. Δίνει οδηγίες με τη βραχνή φωνή του, που έχει σπόρια αυστηρότητας, μονολογεί, σε βαθμό που ομιλητές τον περιμένουν υπομονετικά ή με ένα "τέλειωνε", Γιάννη».
22/05 - 28/05
ποντικιart
Επόμενη στάση: «Νέος Κόσμος»
www.topontiki.gr
Είναι νέοι, ελπιδοφόροι και πεισματάρηδες. Αγωνίζονται να πετύχουν στον χώρο της τέχνης, συγκεκριμένα της μουσικής – ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Οι Δημήτρης Κογιάννης και Δημήτρης Παπαχαραλάμπους έχουν ήδη κάνει τα πρώτα τους βήματα στη δισκογραφία. Και όλα δείχνουν πως έπεται συνέχεια…
συμπάθεια για τη Μαρία Πολυδούρη, την οποία θεωρεί «επαναστάτρια της εποχής της».
«Πουλάνε» τα… μεροκάματα Ο στιχουργός Δημήτρης Παπαχαραλάμπους έχει κερδίσει κάτι πολύ σημαντικό: τη συμπάθεια του κοινού. Αλλά έχει ήδη και μια τιμητική διάκριση. Στους πρόσφατους Αγώνες Δημιουργίας Ελληνικού Τραγουδιού στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών απέσπασε το βραβείο κοινού για το τραγούδι «Τα μεροκάματα», μαζί με τους Πάνο Παπαϊωάννου και Χρυσόστομο Καραντωνίου. «Η απήχηση του τραγουδιού φάνηκε αμέσως με την πολύ θερμή ανταπόκριση στο πρώτο κιόλας άκουσμά του, και αυτό ξεπέρασε και τις δικές μας προσδοκίες» αναφέρει ο στιχουργός του τραγουδιού. Και συμπληρώνει: «Η αποδοχή που συνεχίζει να γνωρίζει το τραγούδι στο ραδιόφωνο και στο Διαδίκτυο ίσως να σημαίνει ότι καταφέρνει να ανοίξει έναν διάλογο με τον ακροατή, που σε κάθε περίπτωση έχει έναν προσωπικό και μοναδικό χαρακτήρα». Αν και η στιχουργική τον έχει κερδίσει, προσπαθεί να μοιράσει τον χρόνο του, καθώς δουλεύει και ως καθηγητής σε λύκειο για μαθητές με αναπηρία και ταυτόχρονα είναι συνεργάτης του τμήματος Ε-ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Και τα δύο με γεμίζουν δημιουργικά και συναισθηματικά, ωστόσο θα έλεγα ότι είναι μάλλον δύσκολο να εντοπίσω τι είναι αυτό που γεννά την έμπνευση».
Γιώργος Ψάχος
Πέρα από τους ήδη καταξιωμένους και προσφιλείς καλλιτέχνες και δημιουργούς, αυτούς που γεμίζουν ασφυκτικά τα μαγαζιά και τους χώρους συναυλιών και βρίσκονται συνεχώς στο στόμα του μουσικόφιλου κοινού, υπάρχουν και κρυφές… ανερχόμενες δυνάμεις. Νέα φυντάνια, που προσπαθούν να βρουν τον δρόμο τους στην τέχνη. Πρόκειται για πρόσωπα που επιχειρούν να κάνουν το μεγάλο άλμα στη μουσική και να κερδίσουν το προσωπικό τους στοίχημα. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για το μέλλον τους. Αν ήρθαν για να μείνουν. Ο χρόνος θα δείξει. Εμείς, πάντως, τους παρουσιάζουμε. Τα ονόματα που ανήκουν στον κύκλο των νέων μουσικών είναι πολλά. Συχνά μας απασχολεί και ένα καινούργιο συγκρότημα, ένας νέος σόλο καλλιτέχνης, τον οποίο έχει εντάξει στο πρόγραμμά του ο τάδε τραγουδιστής και διαθέτει μια απίστευτη φωνή. Ένας πολλά υποσχόμενος συνθέτης ή στιχουργός.
«Μ' ενθουσιάζει η ποίηση» Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Δημήτρης Κογιάννης. Ο 25χρονος μας είχε απασχολήσει για ένα διάστημα με τον δίσκο «Aldebaran» και μας σύστησε τον κόσμο της ποίησης με έναν τρόπο που δεν είχαμε συνηθίσει μέχρι τώρα. Θα έλεγε κανείς, πιο προσιτό στο ευρύ κοινό. Παράδειγμα; Η ποίηση της Μαρίας Πολυδούρη και του Κώστα Ουράνη ζωντανεύει μέσα από ένα... ζεϊμπέκικο, ενώ ο μελαγχολικός και «βαρύς» ποιητικός λόγος του Κώστα Καρυωτάκη συνοδεύεται από post-punk ήχους. Ο νεαρός δημιουργός άφησε τα αγαπημένα του ντραμς και επέλεξε ένα εναλλακτικό μονοπάτι για τη μελοποιημένη ποίηση, αναμειγνύοντας στίχους σπουδαίων ποιητών με balkan ήχους, reggae μελωδίες, υπο-είδη της ροκ καθώς και παραδοσιακά τσιφτετέλια, νησιώτικα και ζεϊμπέκικα. Το «Aldebaran» αναμφισβήτητα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η γεφύρωση δύο γενεών. «Ως άνθρωπο με ενθουσιάζει η ποίηση και προφανώς δεν τη θεωρώ κάτι αποστειρωμένο, κάτι παλιομοδίτικο. Ήθελα να συνδυάσω την αγάπη τού να παίζω διάφορα είδη μουσικής με την ιδιαίτερη σχέση που έχω με αυτό το λογοτεχνικό είδος. Μέσα από αυτό το... πάντρεμα, γεννήθηκε αυτός ο δίσκος» αναφέρει σχετικά ο Δημήτρης Κογιάννης. Το άλμπουμ, που κυκλοφορεί ως βιβλίο - cd, περιέχει εκτός άλλων και μελοποιημένα ποιήματα των Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Κώστα Βάρναλη, Ρώμου Φιλύρα, Βύρωνα Λεοντάρη και Κλείτου Κύρου. Ο Δημήτρης Κογιάννης ποτέ δεν συμφωνούσε με τον τρόπο που διδάσκεται και παρουσιάζεται η ποίηση στα σχολεία, και όχι μόνο. «Αντιλαμβάνεσαι πως κάθε ποίημα αποτελεί μια ιστορία και σου γεννά διαφορετικά συναισθήματα. Δεν μπορείς να περιορίσεις το άτομο στο πώς ερμηνεύει και κατανοεί τους στίχους των ποιητών. Κάθε μελοποιημένο ποίημα, λοιπόν, εναρμονίζεται και με ένα διαφορετικό είδος μουσικής, πάντα σύμφωνα με τη δική μου ματιά» ισχυρίζεται ο μουσικός, ο οποίος σχεδιάζει να γράψει έναν δίσκο μόνο με μελοποιημένα ποιήματα του Κώστα Ουράνη. Τρέφει, όμως, ιδιαίτερη
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ
Συνθετεσ που ηρθαν για να μεινουν
Νέες δυνάμεις στη μουσική
Τον εμπιστεύτηκε ο Μάλαμας Όποια και αν είναι η έμπνευση, αυτή πηγάζει ακατάπαυστα από τον Δημήτρη Παπαχαραλάμπους και μετουσιώνεται σε στίχους. Στίχους τους οποίους μέχρι και ο Σωκράτης Μάλαμας εμπιστεύτηκε για τα τραγούδια του. «Είχα στείλει – χωρίς ιδιαίτερες ελπίδες – κάποιους στίχους στον “Σταυρό του Νότου”, όπου εμφανιζόταν (ο Μάλαμας) και έπειτα από δύο περίπου εβδομάδες δέχομαι ένα αναπάντεχο τηλεφώνημα από τον Σωκράτη, που μου έλεγε πως είχε κιόλας έτοιμα κάποια τραγούδια» μας λέει ο Δημήτρης Παπαχαραλάμπους, που εξεπλάγη ιδιαίτερα όταν πληροφορήθηκε πως και η Χάρις Αλεξίου ερμήνευσε τρία κομμάτια με δικούς του στίχους. Στον Μάλαμα όμως χρωστά πολλά, όπως λέει, καθώς «είναι αυτός ο οποίος άνοιξε τον δρόμο που θα οδηγούσε στη συνέχεια στη συνάντησή μου με τον Νίκο Παραουλάκη και τον Χρυσόστομο Καραντωνίου». Η συνεργασία με τον μουσικό Νίκο Παραουλάκη, μάλιστα, ευδοκίμησε μέσα από την κυκλοφορία του πρώτου άλμπουμ του μουσικού με τίτλο «Από το φως στο σκοτάδι», με τους στίχους των τραγουδιών να υπογράφει ο Δημήτρης Παπαχαραλάμπους. «Ο δίσκος είναι αποτέλεσμα μιας μεγάλης προσπάθειας, κυρίως από τη μεριά του Νίκου, που έφτιαξε ένα θαυμαστό χειροποίητο στούντιο, έπαιξε πολλά όργανα, κάλεσε φοβερούς φίλους μουσικούς, ενώ ανέλαβε και την ηχογράφηση. Είμαστε πολύ τυχεροί: καταξιωμένοι τραγουδιστές (Αλκίνοος Ιωαννίδης, Μανώλης Λιδάκης κ.ά.) τραγούδησαν με θέρμη και αφοσίωση» συμπληρώνει ο Δημήτρης Παπαχαραλάμπους, που σιγά - σιγά βλέπει τους στίχους του να αποκτούν φωνή μέσα από τα τραγούδια σπουδαίων και ταλαντούχων ερμηνευτών. Βασιζόμενος στις ικανότητες και τη θέλησή του μόνο.
Info
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΓΙΑΝΝΗΣ
Ο δίσκος «Aldebaran» του Δημήτρη Κογιάννη κυκλοφορεί από τη Μικρός Ήρως. Ο δίσκος «Από το φως στο σκοτάδι» του Νίκου Παραουλάκη και του Δημήτρη Παπαχαραλάμπους κυκλοφορεί από την MLK. Ο δίσκος «Ελεύθερα» του Κωνσταντίνου Τσιμούρη κυκλοφορεί από τη Final Touch
12/36 Βιβλίο
22/05 - 28/05
ποντικιart
www.topontiki.gr
Ζητήματα της Αριστεράς και της κρίσης του Συντάγματος Από τον τρόπο με τον οποίο αναζητεί η Αριστερά τον δρόμο προς την εξουσία ώς τις παγκόσμιες εξεγέρσεις και τις παραβιάσεις του Συντάγματος, τα τέσσερα σημερινά μας βιβλία απαντούν σε τέσσερα φλέγοντα ζητήματα Δημήτρης Μπελαντής Αριστερά και Εξουσία Ο «δημοκρατικός δρόμος» προς τον σοσιαλισμό Εκδόσεις: Τόπος Σελ.: 302 Το αιώνιο πλέον πρόβλημα της Αριστεράς, το οποίο ο εικοστός αιώνας μετέθεσε στον εικοστό πρώτο, είναι ο τρόπος κατάληψης της εξουσίας. Η Αριστερά μοιάζει να είναι διχασμένη ανάμεσα στην Επανάσταση και τη Μεταρρύθμιση… Οι ιστορικές αποτυχίες των επαναστάσεων μετά τη ρωσική του 1917 συνέτειναν στον προβληματισμό που οδηγούσε σε μια νέα στρατηγική ανάληψης της εξουσίας μέσα από έναν «δημοκρατικό τρόπο». Ο δρόμος προς την εξουσία μέσω εκλογών κρατά τις ρίζες του από τη μαρξιστική σοσιαλδημοκρατία των αρχών του εικοστού αιώνα και η εξέλιξή της είναι ο Ευρωκομμουνισμός που πιστεύει σε μια ειρηνική και θεσμική διεκδίκηση της εξουσίας. Ο συγγραφέας επαναφέρει τις θεωρητικές αναζητήσεις της Αριστεράς στην επικαιρότητα με αφορμή το ενδεχόμενο μιας αριστερής διακυβέρνησης στην Ελλάδα, η οποία ενδεχομένως θα μπορούσε να λειτουργήσει πιλοτικά για το κίνημα ευρύτερα.
Λεωνίδας Χατζηπροδρομίδης Ο Σταλινισμός και οι μεταμοντέρνοι θαυμαστές του Εκδόσεις: Επίκεντρο Σελ.: 240 Πρόκειται για ένα βιβλίο ιδιαίτερα χρήσιμο για τη λεγόμενη ελληνική Αριστερά, για την αυθεντικότητα της οποίας ερίζουν μέχρι σήμερα διάφορα κόμματα και μαχητικές ομάδες. Το δίχως άλλο, στην Ελλάδα δεν έχει διεξαχθεί ακόμα μια σοβαρή συζήτηση γύρω από τα ζητήματα που έχει κλείσει η ίδια η Ιστορία, έτσι ώστε να διατηρούνται ανοιχτά και να
Σε 200 λέξεις
Η συγγραφέας Αργυρώ Μαντόγλου γράφει για το μυθιστόρημά της «Λευκή Ρεβάνς», εκδόσεις Ψυχογιός
εισπνέουμε τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις της αποσύνθεσής τους. Ο σταλινισμός που διαπότισε ώς το μεδούλι την ελληνική Αριστερά συντηρείται ακόμα και σήμερα – κατά παγκόσμια αποκλειστικότητα – «ζωντανός»! Ο τρόπος σκέψης και η μεθοδολογία της θεωρητικής προσέγγισης στα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα έχουν «βολευτεί» στη διανοητική νωθρότητα του σταλινισμού που βασίζεται σε παιδαριώδεις βεβαιότητες και θρησκευτικές απολυτότητες. Ο δογματισμός την τρέφει και τη συντηρεί. Μέσα από αυτήν την αντίληψη, διαπαιδαγωγήθηκαν γενιές φανατικών ιδεολογικών γενίτσαρων που εξέθρεψαν και συντήρησαν μια ακραία μορφή πολιτικού λαϊκισμού που σήμερα ακόμα βασανίζει το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Ο συγγραφέας θίγει τις βαρύτατες συνέπειες της κατάρας του σταλινισμού στην πολιτική πραγματικότητα της χώρας μας – ως νοοτροπίας και ως απλοϊκού τρόπου προσέγγισης των σύνθετων και πολύπλοκων προβλημάτων της κοινωνίας…
Paul Mason Ο κόσμος σε εξέγερση Μετάφραση: Άλκης Καφετζής Εκδόσεις: Δίαυλος Σελ.: 424 Το βιβλίο του Βρετανού δημοσιογράφου επικεντρώνεται στην παγκόσμια αναταραχή των τελευταίων πέντε ετών. Αν και οι αιτίες αυτών των γενικευμένων εξεγέρσεων ποικίλλουν από χώρα σε χώρα και από πολιτισμό σε πολιτισμό, ο συγγραφέας εστιάζει το ενδιαφέρον του στο πρωτοφανές κύμα διαδηλώσεων και κοινωνικών εξεγέρσεων σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Ταυτόχρονα με τις δυναμικές αντιδράσεις ενάντια στον τρόπο λειτουργίας του συστήματος, στο Διαδίκτυο παρατηρείται ένα επίσης γενικευμένο ρεύμα ξεσηκωμού όπου το κυρίαρχο αίτημα είναι η
Ξενοφών Μπρουντζάκης
ανατροπή. Ενδιαφέρων είναι ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας προσπαθεί να συνταιριάξει όλο αυτό το παζλ των εξεγέρσεων μέσα από μια σχέση αιτίου - αιτιατού. Έτσι, πλάι στον Δεκέμβριο του 2008, τους «αγανακτισμένους» του Συντάγματος και τη δυναμική εμφάνιση της Χρυσής Αυγής στη χώρα μας, συναρτώνται και εξετάζονται παράλληλα τα γεγονότα του Καΐρου, της Τεχεράνης, των Φιλιππίνων, της Ισπανίας, των ΗΠΑ...
Βασίλειος Ευτ. Νικολόπουλος Αγαπημένο μου… Σύνταγμα Εκδόσεις: Αρμός Σελ.: 365 Μετά την επιβολή του μνημονίου, εκτός από τις δραματικές εξελίξεις σε όλους τους τομείς του δημόσιου και ιδιωτικού μας βίου, φαίνεται πως άλλαξε και η συνταγματική κατάσταση στη χώρα μας. Όσο κι αν είναι νωρίς για να έχουμε έναν απολογισμό αυτών των έντονων αλλαγών, η αλήθεια είναι ότι με τις δανειακές συμβάσεις, το Σύνταγμα και η συνταγματική τάξη δεινοπάθησαν. Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας κάνει λόγο για μια γενικευμένη συνταγματική εκτροπή. Φαίνεται λοιπόν ότι το Σύνταγμα της χώρας δεν έμεινε αλώβητο από όλη αυτήν τη ριζική ανατροπή που επέφεραν στη ζωή μας τα μνημόνια. Στο βιβλίο διαχωρίζονται οι παραβάσεις, που εντοπίζονται σε δυο κατηγορίες: Η πρώτη αναφέρεται σε θέματα εθνικής κυριαρχίας και η δεύτερη σε εκείνες που αφορούν διάφορα άλλα ζητήματα, όπως για παράδειγμα παραβάσεις ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων ή παραβάσεις σχετικές με τη λειτουργία του πολιτεύματος κ.λπ. Στις αιτίες που αναζητούνται, τα ζητήματα εθνικής κυριαρχίας θεωρείται ότι έχουν ως αιτία την οικονομική κρίση ενώ τα υπόλοιπα αποδίδονται στη γενικότερη πολιτισμική κρίση.
Χαρακτήρες που συνεχώς μεταμορφώνονται... H «Λευκή Ρεβάνς» είναι ένα μυθιστόρημα που πραγματεύεται τα θέματα μιας καθημερινότητας, που για πολλούς από εμάς εξελίσσεται – ερήμην μας – σε θρίλερ. Ένα από τα κεντρικά σημεία του είναι η αναγκαιότητα της μεταμόρφωσης. Δεν είναι τυχαίο που ο κεντρικός ήρωας επαναλαμβάνει συχνά εν είδει μάντρα: Ζω από τύχη, αγαπώ από επιλογή, μεταμορφώνομαι καθ’έξιν. Όλοι οι χαρακτήρες είναι υποχρεωμένοι να μετατοπιστούν· να αλλάξουν· παιδιά της πόλης τους, παιδιά μιας Αθήνας που καταρρέει.
Θα έρθουν αντιμέτωποι με το Κακό (ανεργία, μοναξιά, συναισθηματική άπνοια, αδυναμία άρθρωσης μιας προσωπικής αφήγησης) και ο καθένας θα αναγκαστεί – ανάλογα με τα όπλα του – να δώσει τη δική του μάχη. Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, που μπορεί να διαβαστεί είτε ως ιστορία μυστηρίου, με σασπένς, γρίφους και έντονη διακειμενικότητα, είτε ως μια καταγραφή του σύγχρονου τοπίου, μιας χώρας όπου από τη μεταμοντέρνα σύγχυση και την ψευδο-ευφορία
των τελευταίων δεκαετιών περάσαμε σε έναν σύγχρονο μεσαίωνα, σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη δυσερμήνευτη πραγματικότητα, όπου ο καθένας πασχίζει να εντοπίσει τη δική του θέση. Εν μέσω αυτού του χάους, όλοι θα πρέπει συμβολικά και κυριολεκτικά να διαχειριστούν το «Αμάρτημα του Πατρός τους», να κλείσουν παλιούς λογαριασμούς και να σχηματίσουν νέες συμμαχίες και νέες αφηγήσεις, την ώρα που ένα κοινό, «θαμμένο» μυστικό έρχεται στην επιφάνεια.
14/38 Φεστιβάλ
22/05 - 28/05
ποντικιart
www.topontiki.gr
ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
Sara Baras
Ο «Ιανός» του Ηρωδείου
Σοφία Στυλιανού
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ
Το επόμενο διάστημα το Ηρώδειο θα «ανήκει» στο Φεστιβάλ Αθηνών, θα φιλοξενεί δηλαδή εκδηλώσεις, κυρίως συναυλίες που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμά του. Τον Σεπτέμβριο, όμως, στο ρωμαϊκό ωδείο θα παρουσιαστούν οι εκδηλώσεις που έχουν εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή του υπουργείου Πολιτισμού. Κι όμως, ναι, το Ηρώδειο έχει δύο… «πρόσωπα»
Το Ελληνικό Φεστιβάλ παρουσιάζει πρώτο εκδηλώσεις που φαίνεται να είναι πιο μοντέρνες και κυρίως μουσικές, ακολουθώντας τον χαρακτήρα του μνημείου. Οι εκδηλώσεις που οργανώνονται από ιδιώτες είναι αρκετές, με ονόματα που επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο. Φαίνεται πως τελικά το Ηρώδειο έχει δύο «κοινά»: ένα κοινό που αγαπά το μοντέρνο, τον πειραματισμό ή, έστω, κάποια θεάματα με κάπως διαφορετική λογική και ένα κοινό που περιμένει το τέλος του καλοκαιριού, ώστε να απολαύσει τους αγαπημένους του καλλιτέχνες στο ρωμαϊκό ωδείο. Τους ίδιους κάθε χρονιά. Με ελάχιστες απουσίες και παραλλαγές. Ας πούμε, φέτος, δεν θα δούμε Σταμάτη Σπανουδάκη στις εκτός φεστιβάλ εκδηλώσεις, όπως γινόταν συνήθως, καθώς δεν κατέθεσε πρόταση. Άλλοι όμως, όπως ο Μάριος Φραγκούλης, κατέθεσαν και εγκρίθηκαν. Εντός ή εκτός φεστιβάλ, δεν δείχνει να έχει καμιά σημασία. Όχι επειδή δεν υπάρχουν διαφορές – υπάρχουν –, αλλά διότι το κοινό πιθανότατα δεν τις αντιλαμβάνεται. Είναι δηλαδή ελάχιστοι όσοι αναγνωρίζουν πως υπάρχει μια σαφής διαχωριστική γραμμή: εντός φεστιβάλ, άρα με έγκριση από αυτό, εκτός φεστιβάλ, άρα με επιλογή ανάμεσα σε όσους καταθέτουν προτάσεις και μόνο, από ειδική επιτροπή του υπουργείου Πολιτισμού. Η οποία δεν έχει τρόπο, ίσως ούτε και επιθυμία, να κάνει δικές της προτάσεις και να καταρτίσει προγράμματα που να την εκ-
φράζουν και μέλη που δεν είναι επιφορτισμένα με καθήκον να πάρουν πρωτοβουλίες. Η λειτουργία επί δεκαετίες του επίσημου φεστιβάλ περίπου ως διαμεσολαβητή ανάμεσα σε κοινό και ατζέντηδες, μαζί με άλλες αιτίες, διαμόρφωσαν ένα κοινό που αρέσκεται στις «θεαματικές» παραστάσεις. Έτσι, εκτός φεστιβάλ πλέον, κάθε χρόνο επαναλαμβάνονται τα ίδια ονόματα ή παρουσιάζονται και κάποια καινούργια, κυρίως από το εξωτερικό, που θεωρείται ότι αρέσουν στο κοινό. Και συνήθως ισχύει. Διότι ο ατζέντης σπάνια ρισκάρει. Με 30.000 νοίκι του εξοπλισμού από το φεστιβάλ και ταξιθεσίας (που πέρσι κατέβηκαν στις 24), με κάποιες χιλιάδες ευρώ για τις μετακλήσεις και με 3.000 ευρώ τέλη για κάθε μέρα παράστασης, πρέπει να τραβήξουν κόσμο. Παρ’όλα αυτά, ο κόσμος προτιμά το Ηρώδειο, γιατί περνά καλά. Φέτος δείχνει πως θα έχει πολλά και ενδιαφέροντα θεάματα. Θα ξεχωρίζαμε κατά πρώτον το ανέκδοτο έργο του Μάνου Χατζιδάκι, που θα ακουστεί μαζί με μουσική του για τον κινηματογράφο. Επίσης, την παράσταση με το έργο «Armageddon» από τους πρώην Τερμίτες, που το έγραφαν όσο ήταν συγκρότημα, αλλά ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και ο Αντώνης Μιτζέλος το τέλειωσαν και το παρουσιάζουν τώρα. Ή την εμφάνιση του Διονύση Σαββόπουλου. Μένει να δούμε τι θα κάνει ο Βασίλης Παπα-
ΜΑΡΙΟΣ ΤΟΚΑΣ
κωνσταντίνου με τη Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» σε έργα του συνθέτη. Όπως και τη σύμπραξη της ορχήστρας με χορευτές από τη «Δόρα Στράτου», σε μια παράσταση σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη και σκηνογραφία Γ. Μετζικώφ, μέσα από την οποία θα παρουσιάζεται η Ιστορία της Ελλάδας από το 1922 έως σήμερα. Ο Γιώργος Νταλάρας θα κάνει ένα μουσικό ταξίδι στη Μεσόγειο με την εκπληκτική Νόα και την Ντούλτσε Πόντες. Στα χορευτικά, και τα Μαριίνσκι και τα μπαλέτα Γκριγκορόβιτς, τα οποία θα παρουσιάσουν κλασικά έργα. Η Σάρα Μπάρας, όμως, η διάσημη Ισπανίδα χορεύτρια του φλαμένκο και χορογράφος, θα έρθει με το συγκρότημά της για να παρουσιάσει σε παγκόσμια πρώτη ένα θέαμα εμπνευσμένο από την ελληνική μυθολογία, με τίτλο «Μέδουσα». Ακόμη, χορευτές από ρωσικά και άλλα συγκροτήματα θα μετάσχουν σε μια βραδιά μπαλέτου, αφιερωμένη στη Μάγια Πλισέτσκαγια, με τίτλο «AVE MAYA». Την επιλογή των χορευτών έκανε η ίδια, που έχει προσκληθεί για το γκαλά κάτω από την Ακρόπολη, και το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει έργα και ρόλους στους οποίους η Μάγια έχει γράψει ιστορία ερμηνεύοντάς τους, όπως: Δον Κιχώτης – Ραϊμόντα – Καρυοθραύστης – Ωραία Κοιμωμένη – Μαύρος Κύκνος – Ρωμαίος και Ιουλιέτα – Μανόν – Κουρσάρος – Κάρμεν.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1.9. Συμφωνικά έργα Θεοδωράκη και Χατζιδάκι 2.9. Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου 3, 4.9. «Φιλοκτήτης» από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας 5.9. Συναυλία Μάριου Φραγκούλη 6.9. «Πλούτος» με Βουτσά, Φόνσου, Ψάλτη 7.9 Μαριίνσκι (πρώην Κίροφ), «Η Λίμνη των κύκνων» 8, 9, 10.9. Μπαλέτα Γκριγκορόβιτς «Σπάρτακος» και «Ζιζέλ» 11.9. Συναυλία Luz Cazal 12.9. Συναυλία Βανέσα Μέι.
13, 14.9. Συναυλία Συμφωνικής Ορχήστρας της Πράγας με τους Φ. Πλιάτσικα, Μπ. Στόκα 15.9. Παράσταση χορού της Sara Baras 16.9. Μουσική παράσταση «Αρμαγεδδών» με Λαυρέντη Μαχαιρίτσα και Αντώνη Μιτζέλο 17.9. Συναυλία συνεδρίου Ινστιτούτου Έρευνας Μουσικής και Ακουστικής με ήχο από ηλεκτρονικούς υπολογιστές 18.9. Συναυλία του Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ 19.9. «Θεσμοφοριάζουσες» με Γ. Κιμούλη, Δ.Πιατά 20, 21.9. Εθνική Λυρική Σκηνή, γκαλά όπερας προς τιμήν της Μαρίας Κάλλας
22.9 Ρωσική Ορχήστρας «Οσίποφ» με τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά 23.9. Γκαλά Μπαλέτου αφιερωμένο στη Μάγια Πλισέτσκαγια 24, 25.9 Συναυλία αφιερωμένη σε έργα του Μάνου Χατζιδάκι 26.9. Συναυλία του πιανίστα Ludovico Einaudi 27.9 Κρατικό Χορευτικό Συγκρότημα του Αζερμπαϊτζάν με συγκρότημα κρουστών 28.9. Συναυλία Λαϊκής Ορχήστρας «Μίκης Θεοδωράκης» με το χορευτικό συγκρότημα «Δόρα Στράτου» σε σκηνοθεσία Γ. Μιχαηλίδη, σκηνογραφία Γιαν. Μετζικώφ
29.9. Συναυλία Γ. Νταλάρα, Νόα, Ντούλτσε Πόντες, «Μουσικό ταξίδι στη Μεσόγειο» 30.9. Συναυλία Στ. Ξαρχάκου 1.10. Συναυλία - αφιέρωμα στον Μάριο Τόκα με Νταλάρα, Κότσιρα, Γλυκερία κ.ά. 2, 3.10. Μουσικοθεατρική παράσταση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Βασίλη Τσιτσάνη σε σκηνοθεσία - χορογραφία Σοφίας Σπυράτου (από τα «Πρέσπεια») 4.10. Συναυλία Ορχήστρας των Χρωμάτων 8.10. Συναυλία Διονύση Σαββόπουλου 9.10. Παράσταση «L’ Odyssee musical» με Γάλλους μουσικούς
22/05 - 28/05
ποντικιart
Θέατρο 15/39
www.topontiki.gr
ΕΛΕΝΗ ΚΟΚΚΙΔΟΥ
«Ο έρωτας δεν γνωρίζει από εποχές...» Ο Γιάννης Καλαβριανός εμπνεύστηκε από την ιστορία του μεγάλου έρωτα του Αβελάρδου και της Ελοΐζα και παρουσιάζει την ομώνυμη παράσταση στο Φεστιβάλ Αθηνών. Μας μιλά η βασική αφηγήτρια επί σκηνής Ελένη Κοκκίδου Μπορεί ο Σαίξπηρ στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» ή ο Βιτσέντζος Κορνάρος στον «Ερωτόκριτο» να εμπνεύστηκαν από το γύρω περιβάλλον τους για να δημιουργήσουν τις συγκεκριμένες ιστορίες αγάπης, που δεν τις έχει αγγίξει ο χρόνος, αλλά ο Αβελάρδος και η Ελοΐζα είναι αυτό που λέμε αληθινοί. Υπαρκτά πρόσωπα, γεγονότα και συναισθήματα. Μια αληθινή όσο και τραγική ιστορία αγάπης στο Παρίσι του 12ου αιώνα, γεμάτη απ’ όσα θα μπορούσε κάλλιστα να γεννήσει η φαντασία ενός συγγραφέα. Ένας μεγάλος έρωτας μεταξύ του Αβελάρδου και της Ελοΐζα, ένα νόθο παιδί – σκάνδαλο μεγατόνων στην τότε θεοκρατική κοινωνία –, ο ευνουχισμός του Αβελάρδου ως τιμωρία, η απόφασή τους να κλειστούν σε μοναστήρια, η καταδίκη του Αβελάρδου ως αιρετικού, ο θάνατος... Το μόνο που ζήτησε η Ελοΐζα ήταν να θαφτεί δίπλα στον αγαπημένο της, κάτι που πραγματοποίησε η Ιωσηφίνα Βοναπάρτη 700 χρόνια μετά τον θάνατό τους. Έκτοτε ο τόπος ανάπαυσής τους έχει μετατραπεί σε σύμβολο αιώνιας αγάπης. Κι η ιστορία τους έχει αποτελέσει αέναη πηγή έμπνευσης για μυθιστορήματα, ποιήματα, ακόμη και κινηματογραφική ταινία. Πλέον και για θεατρικό έργο. Ο Γιάννης Καλαβριανός εμπνεύστηκε την παράσταση που θα δούμε 1 και 2 Ιουνίου στην Πειραιώς 260, Αίθουσα Δ, στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ. Τίτλος της, απλά «Αβελάρδος και Ελοΐζα»... Στην παράσταση παίζουν η Ελένη Κοκκίδου, ο Γιώργος Γλάστρας, η Χριστίνα Μαξούρη και 13 ερασιτέχνες ηθοποιοί.
Πολιτική, θέατρο και τηλεόραση Μιλήσαμε με την Ελένη Κοκκίδου – η οποία κρατά τον ρόλο της βασικής αφηγήτριας στην παράσταση – την Κυριακή το απόγευμα, στην καρδιά της εκλογικής διαδικασίας. Η ίδια ψήφισε έναν καλό της φίλο, «με ιδέες και φαντασία. Δεν ψήφισα με κριτήριο την πολιτική μου ιδεολογία, άλλωστε ανήκε σε ένα πολύ μικρό κόμμα. Θα ήθελα όμως να δω στον Δήμο Αθήνας νέους ανθρώπους με ιδέες και όρεξη. Η ζωή είναι γεμάτη προβλήματα, πόσο μάλλον στις μεγάλες πόλεις. Ίσως αυτό το φαινόμενο που παρατηρήσαμε, τους πάρα πολλούς υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους δηλαδή, να οφείλεται στην ενεργοποίηση των πολιτών να κάνουν κάτι για τον τόπο τους, έτσι θέλω να το βλέπω», μας λέει. Αυτό τον καιρό η Ελένη Κοκκίδου κινείται μεταξύ των προβών για την παράσταση και των τηλεοπτικών γυρισμάτων για το (εξαιρετικά επιτυχημένο) σίριαλ «Μην αρχίζεις τη μουρμούρα», όπου συμμετέχει. «Εγώ δεν κάνω τηλεόραση, δεν ξέρω πώς είχαν την έμπνευση να με καλέσουν. Αλλά χαίρομαι που είμαι σε αυτό το σίριαλ, είναι πολύ ανθρώπινο και αληθινό, χωρίς υπερβολές και χυδαιότητες. Ωστόσο πραγματικά το να κάνεις πρόβες και γυρίσματα
τελευταια σειρα
Μια γεύση από τα προσεχώς της σονιασ μαγγινα Ο Σάκης Ρουβάς επανέρχεται στη θεατρική σκηνή, και πάλι συνεργαζόμενος με τον Δημήτρη Λιγνάδη, ο οποίος του έδωσε την ευκαιρία να πάρει το θεατρικό βάπτισμα του πυρός όταν του έδωσε τον ρόλο του Διονύσου στις «Βάκχες». Αυτήν τη φορά η συνεργασία τους αφορά παιδική παράσταση - υπερπαραγωγή. Πρόκειται για τους «Άθλους του Ηρακλή» που θα ανέβουν στο Pantheon Theater του Γιάννη Παπαθεοχάρη, ο οποίος δείχνει να μπαίνει δυναμικά στα θεατρικά πράγματα και με συγκεκριμένους στόχους. Στον ίδιο χώρο φαίνεται να μετακινείται και ο Σταμάτης Φασουλής, ο οποίος μάλιστα θέλησε στην πρώτη του δουλειά εκεί να ανεβάσει το περίφημο μιούζικαλ «Funny Girl» με πρωταγωνίστρια την αναμφισβήτητα ταλαντούχα Νάντια Κοντογιώργη, η οποία βλέπει το άστρο της να ανατέλλει. Ωστόσο η ηθοποιός – που έχει όλα τα προσόντα που απαιτεί το μιούζικαλ – εντέλει δεν αποδέχτηκε την πρότασή του, καθώς προτίμησε τον θρυλικό ρόλο της καλόγριας Μαρίας που ερωτεύεται τον πλοίαρχο Φον Τραπ, στο μιούζικαλ «Η μελωδία της ευτυχίας». Η παράσταση θα ανέβει τη νέα σεζόν είτε στο «Θέατρον» είτε στο «Παλλάς» – οι συζητήσεις για το πού ακόμη συνεχίζονται. Στα σίγουρα όμως το «Θέατρον» θα ανοίξει με επαναληπτικές παραστάσεις του «Annie». Και όπως είναι σαφές, στη «Μελωδία» δεν θα πρωταγωνιστήσει τελικά η Ζέτα Μακρυπούλια, σύμφωνα με τις φήμες που... σέρνονταν από τον χειμώνα. Μάλιστα, είχε ακουστεί ότι θα αποτελούσε θεατρικό ζευγάρι με τον Μιχάλη Χατζηγιάννη, αλλά ο κύκλος του τραγουδιστή από νωρίς είχε καταστήσει σαφές ότι κάτι τέτοιο δεν επρόκειτο να συμβεί. Κι αφού μπλέξαμε τα μονοπάτια του θεάτρου και του τραγουδιού, να μείνουμε για λίγο ακόμη εδώ: Η Ελεωνόρα Ζουγανέλη, από τις μεγαλύτερες φωνές της γενιάς της, φλερτάρει εδώ και καιρό με το θέατρο. Μάλιστα, το όνομά της είχε ακουστεί πολύ έντονα για το «Καμπαρέ», σχέδιο που τελικά δεν ευοδώθηκε. Η τραγουδίστρια πάντως συνεχίζει να δέχεται θεατρικές προτάσεις για παραστάσεις μιούζικαλ και μία εξ αυτών είναι ιδιαιτέρως προκλητική και με μεγάλο κύρος... Το Εθνικό Θέατρο σκοπεύει να ανεβάσει παράσταση για τη ζωή της Εντίθ Πιαφ στη σκηνή Κοτοπούλη τη νέα σεζόν. Η Ελεωνόρα Ζουγανέλη σκέφτεται σοβαρά την πρόταση που της έγινε να ενσαρκώσει τη μεγάλη Γαλλίδα τραγουδίστρια.
✱
✱
η ελενη κοκκιδου ως αφηγητρια στην παρασταση «αβελαρδοσ και ελοϊζα» του γιαννη καλαβριανου Σόνια Μαγγίνα
μαζί το βρίσκω εξαντλητικό. Απορώ πραγματικά με τους ηθοποιούς που το κάνουν για χρόνια...».
«Ως καλλιτέχνης αιωρούμαι ακόμα…» Την ιστορία του Αβελάρδου και της Ελοΐζα δεν την γνώριζε, την έμαθε μέσω του κειμένου του Γιάννη Καλαβριανού και την άγγιξε πολύ. «Είναι μια ιστορία μεγάλου πάθους και έρωτα και με κέντρισε πολύ το ότι ήταν αληθινή. Ένας μεγάλος, ισχυρός έρωτας σε συγκλονίζει, σου αλλάζει τα δεδομένα και το τοπίο, γίνεται όχημα που σε οδηγεί σε κόσμους μη γήινους. Αλλά αυτό προϋποθέτει, πέρα από το σώμα, την καρδιά και την ψυχή, να συμμετέχει και το πνεύμα σου...» τονίζει. Προσφέρεται αλήθεια η ηλεκτρονική εποχή μας για τέτοιους έρωτες; «Όχι, η αλήθεια είναι ότι δεν προσφέρεται. Αντίθετα συνθλίβει τον άνθρωπο και το φρόνημά του. Αλλά πάλι δεν είναι και απίθανο να γεννηθεί ένας τέτοιος έρωτας σε οποιαδήποτε εποχή. Είναι καλό που δεν γνωρίζει από εποχές και συνθήκες ο έρωτας». Η ίδια έχει ζήσει έναν τόσο δυνατό έρωτα; «Ναι, αλλά ήμουν πιο νέα. Η δύναμη ενός μεγάλου έρωτα φέρνει αστάθεια, αιώρηση κι όσο μεγαλώνει κανείς τόσο λιγότερο αιωρείται και τόσο περισσότερο πατάει στη γη. Ευτυχώς ως καλλιτέχνης συνεχίζω να αιωρούμαι ακόμη». Η παράσταση βασίζεται πολύ στην αφήγηση, όπως μας είπε, με τους ερασιτέχνες ηθοποιούς να συμβολίζουν την κοινωνία, τη μέση αντίληψη αλλά και τους ρόλους εξουσίας. Γιατί, ναι, ακόμη και σε μια ιστορία αγάπης υπάρχουν ρόλοι εξουσίας. Κλείνοντας τη ρωτάμε, το κοινό που θα έρθει να δει την ιστορία του Αβελάρδου και της Ελοΐζα στη σκηνή, τι θα ήθελε να πάρει μαζί του φεύγοντας; «Θα ήθελα να θυμηθεί τη δική του ιστορία, τον δικό του μεγάλο έρωτα».
Info
«Αβελάρδος και Ελοΐζα» από την εταιρεία θεάτρου SforarisΝΚείμενο - σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός Παραστάσεις: Πειραιώς 260, Κτίριο Δ, 1 & 2 Ioυνίου, 21.00 Εισιτήρια: 20 ευρώ, 5 ευρώ (φοιτητικό, άνεργοι και ΑμεΑ)
✱
✱
✱
«Το ΠΟΝΤΙΚΙ» σάς πάει θέατρο «Το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας» Του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Οι αναγνώστες που θα τηλεφωνήσουν πρώτοι στο 210-6898448 θα κερδίσουν διπλές προσκλήσεις για το Σάββατο 24 Μαΐου, στις 18.30, τη Δευτέρα 26 Μαΐου και την Τρίτη 27 Μαΐου, στις 21.00. Η προσφορά ισχύει για τρεις διπλές προσκλήσεις ανά παράσταση. Θέατρο Eliart (Κωνσταντινουπόλεως 127, Βοτανικός), 210-3477677