367

art ΠΟΝΤΙΚΙ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2014

Νο 367

ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΙΑ ΚΑΡΑΜΠΕΤΗ

«Με τροµάζει η άνοδος του Σελ.: 14-15 νεοναζισµού, µε ενοχλεί η αποχή»

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΡΙΒΕΛΛΗΣ ΣΤΑ ΚΑΘΟΛΙΚΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΡΟΥ

Ξωκλήσια, µικρά µουσεία! ΣΙΝΕΜΑ

Κάννες: Πίσω από τα φώτα Σελ.: 03

ΕΚΘΕΣΗ

Η Αθήνα του Βατόπουλου Σελ.: 06

«ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» Εκπλήξεις σε δώδεκα βαγόνια

Σελ.: 10 - 11

Σελ.: 04-05

ΒΙΒΛΙΟ

Κλασικές αξίες και διαχρονικές Σελ.: 12

02/26 Η εποχή µας

ΠΟΝΤΙΚΙart

29/05 - 4/06

www.topontiki.gr

- Τα μπάνια άρχισαν... Οργανωμένες πλαζ ή απόμακρες, ήσυχες παραλίες; «Η αλήθεια είναι ότι πάντα προτιμούσα τις απόμακρες - ήσυχες παραλίες, λόγω του πολύ κόσμου και των υψηλών τιμών στις οργανωμένες. Βέβαια η ταλαιπωρία είναι μεγαλύτερη, μια και διανύω μεγαλύτερη απόσταση, κουβαλώντας όλα μου τα μπαγκάζια, αφού σε απόμακρα σημεία δεν υπάρχει τίποτα τουλάχιστον σε κοντινή απόσταση. Όσες φορές έχω επιλέξει οργανωμένες πλαζ συνδυάζεται με την παρέα μου ή τον περιορισμένο μου χρόνο (πάω κάπου κοντά , να κάνω μια βουτιά και να πιω έναν καφέ). Σίγουρα μια οργανωμένη πλαζ προσφέρει περισσότερες ανέσεις, αλλά δυστυχώς στις περισσότερες έχεις την εντύπωση ότι βρίσκεσαι σε ένα club που όλοι φορούν μαγιό. Ο καφές χρεώνεται σε τιμές ποτού και οι ξαπλώστρες είναι πολύτιμες, γιατί πλήρωσες μια περιουσία για να τις ευχαριστηθείς για τρεις ώρες. Βέβαια πιστεύω ότι αν ξεπεράσουμε το οικονομικό κομμάτι είναι και θέμα ανθρώπου. Εγώ προσωπικά δεν αντέχω τη δυνατή μουσική και ειδικά όταν οι επιλογές του ακούσματος αφορούν την ψυχολογία του εκάστοτε dj. Εάν φυσικά υπήρχε κάτι με ανθρώπινές συνθήκες και προσιτές ανέσεις, φυσικά και θα το επέλεγα. Με τα μέχρι τώρα όμως δεδομένα... θέλω την ησυχία μου. Να ευχαριστηθώ τον ήλιο και να χαλαρώσω».

Σ ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕ

Ένας συγγραφέας στην κοινωνία των μπάτσων του ΜΗΝΑ ΒΙΝΤΙΑΔΗ Ο Γιώργος Σκούρτης ανήκει σε μια μικρή φυλή συγγραφέων. Είναι ένας από τους λίγους ανθρώπους που γνωρίζω, που έκοψαν τη ζωή τους μ’ ένα μαχαίρι σε μικρά κομμάτια και την τρώνε σιγά σιγά. Μια ζωή γεμάτη εμπειρίες, βιβλία, πόνους και ηδονές, αλκοόλ και οργή, λάθη και άφιλτρα τσιγάρα. Σε δύσκολες στιγμές της ζωής μου ήταν δίπλα μου, έχω διαβάσει όλα τα βιβλία του, έχω δει τα περισσότερα θεατρικά του, έχω περάσει πολλές ώρες ακούγοντας τις εκρήξεις του μυαλού του. Τώρα ξαναβγάζει από τον Λιβάνη τον «Μπάτσο» του. Με κερνάει ένα ουίσκι και μου εξομολογείται. «Αυτά που θα διαβάσουν οι αναγνώστες βασίζονται σε αληθινά γεγονότα, πραγματικούς ανθρώπους που ζούνε δίπλα μας –κάποιοι ίσως να έχουν πεθάνει –, και, το κυριότερο, έχουν υποστεί την αναγκαία μυθοπλαστική διαδικασία, τόσο τα γεγονότα όσο και οι άνθρωποι. Αυτός ο μπάτσος δεν βγήκε ‘‘μέσα απ’ το μυαλό μου’’. Εγώ απλώς επεξεργάστηκα τα αληθινά γεγονότα, παίζοντας το ωραίο παιχνίδι της λογο-τεχνίας».

Πώς εμπνέεται; «Ο συγγραφέας, είναι πασίγνωστο, τρέφεται από τις σάρκες και τα πάθη των άλλων. Αν δεν υπήρχε η ίδια η ζωή να τροφοδοτεί τη φαντασία μας, δεν θα υπήρχε καμία τέχνη». Γιατί ένας αντιήρωας, όπως ο μπάτσος; «Δεν ξέρω...», μου απαντά και δίνει τον λόγο στον ήρωά του. «Κι εγώ θα προτιµούσα να ήµουν κολγκέρλ ή, ας πούµε, ο λωποδύτηςφάντασµα, αλλά μια που είμαι µπάτσος, µ’ αρέσει να λέω και ν’ ακούω µονάχα για µπάτσους. Κι είναι και τ’ άλλο: ζούµε σε κοινωνία µπάτσων και, πώς να το κάνουµε, κάθε ιστορία για µπάτσο – έστω για κάποιον τυχαίο – ενδιαφέρει τους πάντες». Απολαύστε το!

ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ

Στεφανία Κριεζή, ηθοποιός

Νίκος Λημνιός, ηθοποιός

«Εγώ προσωπικά προτιμώ τις ήσυχες και απόμακρες παραλίες, αν η βόλτα σε αυτές συνδυάζεται με καλή παρέα και πολλά επιτραπέζια παιχνίδια. Ωστόσο, θα μπορούσα να επιλέξω και τις οργανωμένες πλαζ, εάν βέβαια οι τελευταίες δεν ήταν επί πληρωμή. Θεωρώ πως είναι μεγάλο λάθος μια οικογένεια να χρειάζεται να πληρώσει τόσα λεφτά για να απολαύσει κάτι που σαφώς και θα έπρεπε να είναι δωρεάν για όλους ανεξαιρέτως. Όταν κάποια στιγμή θα μπορούμε να απολαύσουμε δωρεάν τις υπέροχες ελληνικές παραλίες που τώρα είναι επί πληρωμή, τότε θεωρώ πως θα έχουμε σίγουρα όλοι την ευκαιρία να χαρούμε περισσότερο τις οργανωμένες πλαζ, χωρίς να επιβαρυνόμαστε οικονομικά και να το ξανασκεφτόμαστε πριν τις επισκεφτούμε. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως ακόμη και τώρα δεν υπάρχουν οργανωμένες παραλίες που αξίζει να πληρώσουμε για να μπούμε και να περάσουμε υπέροχα, πάντα με καλή παρέα και όμορφη διάθεση. Γιατί μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στη χώρα με αναμφισβήτητα τον πιο... ωραίο ήλιο και το πιο ωραίο κλίμα της Ευρώπης».

ΕΝΑ ΧΩΡΙΟ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Με πέτρα και µεράκι Περίπου τρεις ώρες χρειάζεται κανείς για να φτάσει από την Αθήνα στα Λαγκάδια. Χτισμένο αμφιθεατρικά, το γραφικό χωριό της Αρκαδίας, ένα αληθινό πέτρινο αριστούργημα, κρέμεται κυριολεκτικά στην πλαγιά του Μαίναλου και ατενίζει το ορεινό επιβλητικό τοπίο. Πατρίδα των Δεληγιαννέων και άλλων οπλαρχηγών της Επανάστασης του 1821, τα Λαγκάδια είναι συγχρόνως και η πατρίδα φημισμένων μαστόρων - τεχνιτών της πέτρας. «Έχουμε να κάνουμε, λοιπόν, με τοπία και με σπίτια που λες και τα ’χουν χτίσει κάποιοι θεοί» έλεγε ο γνωστός αρχιτέκτονας Άρης Κωνσταντινίδης αναφερόμενος στα Λαγκαδινά μαστόρια. Η σφραγίδα των χτιστάδων του πανέμορφου χωριού είναι αποτυπωμένη σε κάθε σπιθαμή του. Τα «μπουλούκια» των μαστόρων ταξίδευαν πάντα με τα πόδια και έμεναν μακριά από το χωριό τους μέχρι το φθινόπωρο. Οι Λαγκαδινοί μάστορες, ακολουθώντας την τακτική της βυζαντινής περιόδου, ήσαν οργανωμένοι σε μπουλούκια, είχαν εσωτερική δομή, οργάνωση και ιεραρχία που ρυθμιζόταν από τα έθιμα και τις προφορικές συμφωνίες. Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ώς τον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο, οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού ασκούσαν το επάγγελμα του χτίστη. Με πρώτη ύλη την αρκαδική πέτρα και με όπλο το πείσμα και το μεράκι τους, οι περίφημοι Λαγκαδινοί χτιστάδες γύριζαν από πόλη σε πόλη και έχτιζαν σπίτια, εκκλησίες, σχολεία. Φημισμένοι μάστορες οι Λαγκαδινοί, έφτιαξαν τα καλύτερα έργα τους για το χωριό τους: Ο λιθόχτιστος ναός των Ταξιαρχών, το αρχοντόσπιτο των Δεληγιανναίων, το ιστορικό Γυμνάσιο - Λύκειο. Φτιαγμένο από σμιλευτή πέτρα και ξύλο, το πετρόκτιστο κτήριο του Γυμνασίου, οικοδομημένο το 1868, θα το συναντήσουμε ανεβαίνοντας στον Πάνω Μαχαλά από τον κεντρικό δρόμο. Στολίδι του ιστορικού χωριού, το Γυμνά-

LIKE...

ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΓΚΑ∆ΙΩΝ, ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΜΑΣΤΟΡΩΝ Κωστούλα Τωμαδάκη

σιο λειτούργησε ώς το 1923 και, ύστερα από μια διακοπή κάποιων ετών, επαναλειτούργησε με τη βοήθεια της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και των Λαγκαδινών της Αμερικής ώς τον πόλεμο του 1940, οπότε λεηλατήθηκε. Γύρω στο 1949-50, θα χτυπήσει ξανά το κουδούνι στο ιστορικό Γυμνάσιο, παρέχοντας, έως το 2011, παιδεία υψηλής ποιότητας στους μαθητές της ευρύτερης περιοχής. Η συνεχής ερήμωση των Λαγκαδίων λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης, οδήγησε στο κλείσιμο του περικαλλούς σχολείου. Έπειτα από μία τριετή προσπάθεια του Συνδέσμου των εν Αττική Λαγκαδινών (έτος ιδρύσεως 1898), του Δ.Σ. και του προέδρου Ιωακείμ Χρ. Φιλόπουλου, το εγκαταλειμμένο κτήριο του Γυμνασίου παραχωρήθηκε από τον Δήμο Γορτυνίας στον ιστορικό σύνδεσμο για να τον διαμορφώσει σε κοιτίδα πολιτισμού. Το Πνευματικό Κέντρο θα λειτουργήσει τον Αύγουστο και θα περιλαμβάνει το Μουσείο της Πέτρας και τη Βιβλιοθήκη με τα ανεκτίμητης αξίας βιβλία, που αφηγούνται την Ιστορία των κατοίκων της περιοχής.

στην ανάρτηση της βιβλιοκριτικού Σταυρούλας Παπασπύρου «Διάβαζα ένα τεράστιο μυθιστόρημα που δεν διαβάζεται. Κουράστηκα. Μπάφιασα. Πόθησα την απόλαυση του συμπυκνωμένου ελάχιστου – θυμήθηκα τον παππού μου τον Θόδωρο, που στην Αρετσού της Πόλης, κάποτε, επί ώρες έπινε μια ολόκληρη νταμιτζάνα ούζο, χωρίς ψωμί,

χωρίς μεζέ, χωρίς τίποτε, παρά γλείφοντας μόνο το κεφάλι ενός παστωμένου τσίρου». Το πιο σύντομο από τα 33 διηγήματα της νέας συλλογής του Γ. Σκαμπαρδώνη ‘‘Νοέμβριος’’ (εκδ. Πατάκη)». (Απολαυστικό βιβλίο πράγματι…)

04/28 Το θέμα

29/05 - 4/06

ποντικιart

ο Πλατων Ριβελλης φωτογραφισε τα καθολικα ξωκλησια τησ συρου

Όταν η τέχνη, η θρησκεία και Οι εκθέσεις του Πλάτωνα Ριβέλλη αποτελούν πάντα γεγονός. Αυτήν τη φορά, ο «δάσκαλος» επέλεξε για «ήρωες» του φακού του τα καθολικά ξωκλήσια της Σύρου. Στην έκθεσή του αυτήν, όλοι είναι με ένα κινητό στο χέρι και βγάζουν φωτογραφίες τις… φωτογραφίες Μήπως, τελικά, οι άνθρωποι σήμερα χάνουν στιγμές της ζωής, για να τις απαθανατίσουν; Πολύ σωστά το θέτετε. Το θεωρώ μια νεύρωση και μία μόδα, η οποία πάντως θα περάσει, όπως όλες οι μόδες και (στην καλύτερη περίπτωση) όλες οι νευρώσεις, για να δώσουν βέβαια τη θέση τους στις επόμενες. Η ζωή δεν φωτογραφίζεται. Βιώνεται. Και από την άλλη πλευρά, η φωτογράφιση απαιτεί, έστω και για λίγη ώρα, συγκέντρωση και αφοσίωση, κάτι που δεν εξασφαλίζει η ευκαιριακή χρήση τού κινητού. Αποφασίσατε να φωτογραφίσετε τα καθολικά ξωκλήσια της Σύρου επηρεαζόμενος από τη θρησκευτική ή την αρχιτεκτονική τους πλευρά; Το κάθε θέμα δεν είναι για τον φωτογράφο παρά μια αφορμή. Στην περίπτωση των ξωκκλησιών όμως, έτυχε να συμπέσουν τρεις παράμετροι που με ενδιαφέρουν. Η τέχνη, η θρησκεία και η φύση. Δεν θα επέλεγα πάντως το θέμα, αν δεν μου είχε προταθεί. Κύριε Ριβέλλη, η φωτογραφία είναι τέχνη ή τεχνική; Μέρος κάθε τέχνης είναι και η τεχνική της. Στη φωτογραφία η τεχνική έχει πολύ μικρότερη σημασία από όσο έχει σε άλλες τέχνες. Η γνώση της τεχνικής χρειάζεται, για να απελευθερώνεται η δημιουργικότητα του φωτογράφου. Πότε μία φωτογραφία θεωρείται «καλή»; Επιγραμματικά θα έλεγα πως είναι «καλή», για την ακρίβεια πως δικαιώνει την παρουσία της, όταν το ποσοστό της ποίησης που περιέχει, υπερτερεί των πληροφοριών που καταγράφει. Ή όταν αναδεικνύεται η πνευματικότητα του εικονιζόμενου κόσμου και επιτυγχάνεται η μεταμόρφωσή του. Αντιλαμβάνομαι πάντως ότι η απάντησή μου δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που διδάσκω φωτογραφία.

Κατερίνα Πουλοπούλου

WHO IS WHO

1

Ο Πλάτων Ριβέλλης σπούδασε Νομικά στην Αθήνα, Πολιτικές Επιστήμες στο Παρίσι και Φωτογραφία στις ΗΠΑ.

2

Ε ργάστηκε ως δικηγόρος για δώδεκα χρόνια.

3

Δ ιδάσκει Φωτογραφία από το 1981 μέχρι σήμερα και παρουσιάζει έργα του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις.

Κυρίως ζείτε εκτός Αθήνας. Αναζητάτε έμπνευση και ερεθίσματα ή απλώς την ησυχία σας; Σίγουρα το δεύτερο, το οποίο και δεν επιτυγχάνω διότι αναγκάζομαι να βρίσκομαι πολύ χρόνο στην Αθήνα. Παλαιότερα δεν θα πίστευα ότι θα είχα ανάγκη τη φύση. Και δεν εννοώ να ασχολούμαι με αυτήν, απλώς να με περιβάλλει.

4

Σε μια διάλεξή σας είχατε πει ότι ένας από τους πιο καλούς φωτογράφους είναι ο πατέρας που φωτογραφίζει τα γενέθλια του παιδιού του. Γιατί; Πρώτον, διότι ξέρει γιατί το κάνει. Δεύτερον, διότι δεν μπορεί να το υποστηρίξει, έστω και αν το ξέρει. Τρίτον, διότι ο στόχος του είναι πνευματικός, μεταφυσικός και μυστηριώδης. Τέταρτον, διότι η φωτογραφία του δεν έχει συγκεκριμένη χρήση. Πέμπτον, διότι η φωτογραφία του υπάρχει λόγω της συγκίνησης που ενσωματώνει και όχι λόγω των πληροφοριών που δεν ενδιαφέρουν κανέναν

5

Έ χει επιμεληθεί σειρά από εκπομπές της κρατικής τηλεόρασης για τη φωτογραφία, έχει γράψει βιβλία και διευθύνει τις εκδόσεις Φωτοχώρος. αραδίδει σεμινάρια Π και διαλέξεις για τη φωτογραφία στην Αθήνα, σε επαρχιακές πόλεις και στην Κύπρο. Είναι πρόεδρος του σωματείου «Φωτογραφικός Κύκλος».

με τον αγαπημενο του σκυλο βιτο άλλον. Το πρόβλημα αρχίζει όταν αφήνει την κόρη και καταπιάνεται με τα ηλιοβασιλέματα. Υπάρχουν συνάδελφοί σας που θεωρούν μόνο την καλλιτεχνική φωτογραφία τέχνη, ενώ την εμπορική ή την ειδησεογραφική φωτογραφία υποδεέστερη. Συμφωνείτε; Γιατί να τις πούμε υποδεέστερες; Αρκεί το διαφορετικές. Υπηρετούν άλλους και πολύ συγκεκριμένους σκοπούς. Πηγαίνοντας αντίθετα στο ρεύμα της εποχής, θα έλεγα ότι, παρόλο τον σεβασμό και τον θαυμασμό που έχω στην καλή εμπορική φωτογραφία (με την ευρύτερη έννοια και η ειδησεογραφική υπάγεται σε αυτήν), δεν θα τις κατέτασσα στην τέχνη. Και δεν πρέπει να τις κρίνουμε με τα ίδια κριτήρια. Λόγου χάριν, στη συνέχεια της παραπάνω ερώτησής σας περί εκτίμησης μιας φωτογραφίας, δεν νομίζω πως είμαι σε θέση να εκφέρω γνώμη για το πότε μια εμπορική φωτογραφία είναι καλή. Άλλωστε στην τέχνη αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι ο δημιουργός και η σχέση του με τον κόσμο και τη φωτο-

γραφία. Αν κάτι τέτοιο όμως εφαρμοστεί στην εμπορική φωτογραφία, θα έχουμε έναν κακό φωτογράφο. Μπορεί εσείς να είστε μία άριστη δημοσιογράφος, αλλά ελπίζω και πιστεύω ότι στην άσκηση της δουλειάς σας δεν αισθάνεστε ποιήτρια. Το μήνυμα της φωτογραφίας είναι το περιεχόμενο ή η τεχνική με την οποία τραβήχτηκε; Ούτε το ένα ούτε το άλλο. Η τεχνική είναι εργαλείο και το μήνυμα δεν αφορά την τέχνη. Αν έχετε αμφιβολίες, αναζητήστε μηνύματα στη μουσική των μεγάλων συνθετών, για να διαπιστώσετε το αδιέξοδο του εγχειρήματος. Το περιεχόμενο σε μια φωτογραφία διαμορφώνεται από τον συνδυασμό του θέματος και της φόρμας, δηλαδή των υλικών στοιχείων που επιλέγει και έχει στη διάθεσή του ο φωτογράφος, με στόχο τη μεταμόρφωσή τους σε πνευματικό ανάλογο. Όταν αυτό επιτευχθεί, κάτι που δεν είναι ούτε εύκολο ούτε προβλέψιμο, έχουμε περιεχόμενο. Αλλιώς μιλάμε για απόπειρα.

29/05 - 4/06

ποντικιart

Το θέμα 05/29

η φύση γίνονται ένα Μια φωτογραφία είναι “καλή” όταν το ποσοστό της ποίησης που περιέχει, υπερτερεί των πληροφοριών που καταγράφει

παναγια η λωτιανη

εσωτερικα ξωκλησιων

παναγια η βουλιανη

Πόσες μηχανές έχετε και ποια χρησιμοποιείτε συχνότερα; Από την εποχή της ψηφιακής εποχής και μετά, απλοποίησα τα εργαλεία. Χρησιμοποιώ δύο μηχανές εναλλάξ με έναν σταθερό και ευρυγώνιο φακό στην καθεμία. Η μία έχει κάδρο 2 προς 3 και η άλλη τετράγωνο. Το τελευταίο σας βιβλίο φέρει ως τίτλο το όνομά σας. Ποιος θεωρείτε ότι πρέπει να το δει, να το διαβάσει; Ο επαγγελματίας φωτογράφος ή ο άσχετος με την τέχνη πολίτης; Δεν στοχεύω σε συγκεκριμένη κατηγορία κοινού. Πιστεύω πάντως ότι ο άσχετος με την τέχνη πολίτης μάλλον δεν θα ενδιαφερθεί για τους προβληματισμούς μου. Ο επαγγελματίας φωτογράφος, επειδή δεν παύει να είναι φωτογράφος, ίσως ενδιαφερθεί περισσότερο. Ο λόγος πάντως που το βιβλίο φέρει το όνομά μου είναι διότι με απόλυτη ειλικρίνεια παρουσιάζω τον εαυτό μου, τις απόψεις μου και τη δουλειά μου. Και αυτό μπορεί να ενδιαφέρει αρκετούς.

INFO

Έκθεση φωτογραφίας του Πλάτωνα Ριβέλλη «Τα καθολικά ξωκλήσια της Σύρου» στην Ελληνοαμερικάνικη Ένωση. Η αρχική ιδέα ως προς το θέμα ανήκει στην ιστορικό τέχνης Μαρίζα Δαλεζίου. Ο Πλάτων Ριβέλλης φωτογράφισε τα ξωκλήσια που έχουν απομείνει και που χρονολογούνται από το 17ο και τον 18ο αιώνα και επέλεξε να αποδώσει ασπρόμαυρο το εξωτερικό και έγχρωμο το εσωτερικό τους. Έως 3 Ιουνίου.

Στα σεμινάριά σας, σας ελκύει ανίδεο ή υποψιασμένο με την τέχνη της φωτογραφίας κοινό; Στα τόσα χρόνια που διδάσκω, έχω απευθυνθεί σε πάρα πολλούς και ετερόκλητους ανθρώπους. Δεν με ενδιαφέρουν τα κίνητρά τους, οι γνώσεις τους ή οι πεποιθήσεις τους. Τους μεταφέρω αυτά που πιστεύω και αυτά που έχω ανακαλύψει, και το μόνο στο οποίο ελπίζω, είναι να είναι καλοπροαίρετοι. Άλλωστε όσοι με παρακολουθούν, το έχουν επιλέξει. Δεν τους επιβάλλομαι. Υπάρχουν, διαχρονικά, αγαπημένα σας θέματα για φωτογράφιση; Δεν έχω αγαπημένα θέματα. Θα μπορούσα να πω ότι ένα είναι το θέμα, αυτό που αναφέρει σε μια μικρή ταινία του ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, «η σπαραξικάρδια ομορφιά τού δημιουργήματος», που είναι ο κόσμος στον οποίο ζούμε. Η φωτογραφία είναι απλώς ένα από τα μέσα που χρησιμοποιώ για να την απολαμβάνω και να την οικειοποιούμαι.

αγιοσ δημητριοσ στο κινι

06/30 Έκθεση

29/05 - 4/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

σπιτια, δεντρα και παιχνιδια με τον φακο του βατοπουλου

Αθήνα, τοπίο της ψυχής μας Σημεία της πόλης, κτήρια, τόποι που περπατάμε καθημερινά παρουσιάζονται μέσα από 75 φωτογραφίες της Αθήνας, που απαθανάτισε ο φακός του δημοσιογράφου Νίκου Βατόπουλου και εκτίθενται στην αίθουσα τέχνης «ena» Όσο την αγαπάμε άλλο τόσο συνηθίσαμε να τη μισούμε. Αρεσκόμαστε να εντοπίζουμε τις ασχήμιες της και την ίδια στιγμή σημεία, εικόνες, στάσεις γίνονται το ιδανικό πλαίσιο νοσταλγικών αναμνήσεων. Αναπολούμε την εικόνα της των περασμένων χρόνων, αλλά το παρόν της αποτελεί ακόμα το αδιαμφισβήτητο πλαίσιο για έρωτες, φιλίες, κοινωνική συναναστροφή, διεκδικήσεις. Είναι η Αθήνα. Κάποιοι την αγαπάνε περισσότερο, κάποιοι άλλοι λιγότερο… Κάποιοι ανακαλύπτουν σε αυτή πολλές κρυφές πτυχές, πληγές και ομορφιές, κάποιοι άλλοι την απορρίπτουν. Ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος ανήκει σ’ εκείνους που αγαπούν την Αθήνα, όχι με έναν νοσταλγικό τρόπο, αλλά στο εδώ και τώρα, με όλες τις αλλαγές που συντελούνται στο κτηριακό και στο ανθρώπινο σώμα της.

Η αύρα, πρωταγωνίστρια Στις 75 φωτογραφίες της πόλης που ο ίδιος τράβηξε και οι οποίες από χθες παρουσιάζονται στην αίθουσα τέχνης «ena», στην έκθεση με τίτλο «Η Αθήνα ενός αθηναιογράφου», μην περιμένετε να δείτε απολύτως αναγνωρίσιμα κτήρια, παρά το γεγονός ότι από τη μια μέρα στην άλλη κτήρια που αποτέλεσαν είτε τοπόσημα είτε αναπόσπαστα μορφολογικά στοιχεία της εικόνας της χάνονται, εγκαταλείπονται. Κι όμως, η Αθήνα διατηρεί μια αύρα και είναι ακριβώς αυτή η αύρα που απαθανατίζεται στις φωτογραφίες, οι οποίες εν τέλει συνιστούν μια άλλη ανάγνωση. Ανάγνωση που δεν έχει ούτε τον χαρακτήρα ψυχρής ιστορικής καταγραφής, ούτε τον τόνο της καταγγελίας. «Είναι περισσότερο σπαράγματα, θραύσματα μιας αστικής ατμόσφαιρας που αποσκοπούν στο να δείξουν την Αθήνα ως ένα τοπίο ψυχικής κατάστασης, σαν ένα τοπίο

σύνθετο και ρευστό, σαν ψηφίδες ενός τοπίου αστικής μνήμης. Σκοπός μου είναι να ενεργοποιήσω συναισθηματικά κανάλια και να ανοίξω διαύλους, εσωτερικούς, για την επανασύνδεση με την Αθήνα που αγαπήσαμε», λέει ο ίδιος στο «Ποντίκι Art». Συνοικίες της κεντρικής Αθήνας, Πατησίων, Αχαρνών, Εξάρχεια, Νεάπολη, Κολωνάκι. Εκεί που ο αστικός ιστός έχει διαρραγεί, αλλά κι εκεί που ανθίσταται. Κι όμως, ο χαρακτήρας αυτής της έκθεσης δεν είναι νοσταλγικός. «Είναι, όμως, αναμφισβήτητα μία προσωπική ερμηνεία της πόλης, καθώς επιχειρώ να αποσπάσω κομμάτια της πόλης που με συγκινούν και να τα επανασυνθέσω σε μία ροή οπτικής αφήγησης. Προτείνω, με άλλα λόγια, μία εκ νέου οργανωμένη ματιά πάνω στην πόλη, προάγοντας το κατά τα φαινόμενα έλασσον σε μείζον στοιχείο για την κατανόηση του κρυμμένου μύθου της πόλης», διευκρινίζει ο ίδιος. Ποια είναι τα κομμάτια που τον συγκινούν; «Μεγάλωσα στην Πλατεία Αμερικής και τη Φωκίωνος Νέγρη σε μια εποχή που όλος ο άξονας της Πατησίων είχε μεγάλη πυκνότητα αστικού πληθυσμού. Για τον λόγο αυτό, καθώς αυτή η περιοχή είναι η πατρίδα της παιδικής μου ηλικίας, είναι ο αγαπημένος μου αθηναϊκός περίπατος και το λέω αυτό με πλήρη επίγνωση ότι η προτίμηση αυτή είναι αποτέλεσμα συναισθηματικής σύνδεσης. Αυτή όμως η λειτουργία είναι καθοριστική για να αγαπήσουμε και να νιώσουμε έναν τόπο», εξομολείται.

Μυστήριο στο φως της νύχτας Έχει τύχει κάποτε να σταθείτε μπροστά σε μια είσοδο πολυκατοικίας, από εκείνες τις πολυκατοικίες της δεκαετίας του ’50, του ’60 ή του μεσοπολέμου, που συνεχίζουν να υπάρχουν στους δρόμους γύρω από την Πατησίων,

Δήμητρα Μυρίλλα

δίπλα από το Πεδίον του Άρεως, στην Κυψέλη και τη Φωκίωνος Νέγρη; Σε αυτές τις εισόδους εστίασε ιδιαίτερα ο φακός του Νίκου Βατόπουλου, «καθώς πιστεύω ότι αυτές με την ιδιαίτερη, σιωπηλή, ατμόσφαιρά τους, μπορούν να είναι τόποι προβολής προσωπικών μας αναμνήσεων και αναφορών». Κι αν τη μέρα φαίνονται όλες οι ατέλειες, στο φως της νύχτας αναδύονται μυστικές πλευρές. Γι’ αυτό και ανάμεσα στις φωτογραφίες θα δούμε πολλά σημεία της πόλης που έχουν απαθανατιστεί τη νύχτα. «Τότε που με το χρυσό, πορτοκαλί φως που χαϊδεύει τις προσόψεις των κτηρίων, η πόλη αλλάζει και αποκτά ένα φως αλληγορικό».

Σε μια καμπή

INFO

Αίθουσα τέχνης «ena», Βαλαωρίτου 9Γ. Έκθεση φωτογραφίας «Η Αθήνα ενός αθηναιογράφου». Από 28 Μαΐου έως 28 Ιουνίου

Κτήρια εγκαταλείπονται στη φθορά τους και άλλα εξαφανίζονται, νέα προγράμματα ανάπλασης στο κέντρο βγαίνουν στο προσκήνιο, το Πεδίον του Άρεως παραλίγο να ξαναβρεί τον ρόλο του στην καθημερινότητα μας, αλλά εγκαταλείφθηκε για άλλη μια φορά, νέες βόλτες και καινούργιες στάσεις συνάντησης μπαίνουν στη ζωή μας, γειτονιές ερημώνονται κι άλλες ξαναγεννιούνται. Μια πόλη γεμάτη αντιφάσεις. Τι μπορούμε να περιμένουμε; «Η Αθήνα βρίσκεται σε μία καμπή», μας λέει ο Ν. Βατόπουλος. Πιστεύω στο μέλλον της και πάνω από όλα πιστεύω στη δύναμη των ανθρώπων που την κατοικούν. Κάθε πόλη είναι οι άνθρωποί της. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να βελτιώσουμε αυτή τη σχέση με το περιβάλλον της πόλης, το ιστορικό της βάθος, το δυναμικό ‘‘παρών’’, την επιθυμία για το μέλλον. Κάθε ένας από εμάς μπορεί να τείνει προς μία πιο ποιοτική και συνειδητή σχέση με την πόλη. Αυτό είναι το ζητούμενο».

29/05 - 04/06

ποντικιart

H Eλλάδα αλλάζει; 07/31

www.topontiki.gr

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Φεστιβάλ στα Παλαιά Σφαγεία

Βίκυ Λεβαντή

Το Photometria Festival επιστρέφει τον Ιούνιο για έκτη συνεχόμενη χρονιά με σκοπό να μετατρέψει την πόλη των Ιωαννίνων σε «πόλη της φωτογραφίας». Θα πραγματοποιηθούν εκθέσεις, σεμινάρια και διαγωνισμοί με ελεύθερη είσοδο σε πολυχώρους και πολιτιστικά ιδρύματα από τις 4 έως τις 15 Ιουνίου Ένα από τα πιο επιτυχημένα και… «εξαγώγιμα προϊόντα» της πόλης των Ιωαννίνων, το Photometria Festival 2014, επανέρχεται στα Παλαιά Σφαγεία αλλά και σε άλλα πολιτιστικά ιδρύματα, με σκοπό να προσδώσει μια φωτογραφική ταυτότητα στην πόλη. Στη χώρα μας είναι το πρώτο διαδραστικό φεστιβάλ στο οποίο έχουν τη δυνατότητα όλοι όσοι αγαπούν την τέχνη της φωτογραφίας, όχι μόνο να συμμετέχουν, αλλά και να ψηφίζουν για την καλύτερη φωτογραφία, καθώς υπάρχει και διαγωνιστικό τμήμα. Η ιδέα της διοργάνωσης ανήκει σε τρεις ερασιτέχνες φωτογράφους από τα Ιωάννινα. Οι Παναγιώτης Παπουτσής, Αχιλλέας Τζιάκος και Γιώργος Παπαθανασίου ίδρυσαν την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Έντευξις», η οποία έχει ως κύρια δραστηριότητα τη διοργάνωση φωτογραφικών σεμιναρίων και δράσεων που αφορούν τη φωτογραφία ως τέχνη. Οι ίδιοι καταπιάνονται με αυτήν τα τελευταία περίπου 12 χρόνια, ενώ έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια και έχουν επιμεληθεί εκθέσεις δίπλα σε αξιόλογους φωτογράφους, όπως ο Γιάννης Δήμου, o Andre Banner, ο William Abranowicz κ.ά. Το 2009, η ίδια εταιρεία τόλμησε να δημιουργήσει ένα φεστιβάλ ώστε να προωθήσει τη σύγχρονη φωτογραφία, να υποστηρίξει νέους και ξένους φωτογράφους απ’όλο τον κόσμο αλλά και να αναπτυχθεί η συνεργασία διάφορων πολιτιστικών οργανισμών και φεστιβάλ της Ελλάδας και άλλων χωρών. Το όραμά τους; «Να καταστήσουμε το Photometria Festival ένα από τα σημαντικότερα φωτογραφικά φεστιβάλ των Βαλκανίων και την πόλη των Ιωαννίνων φωτογραφικό προορισμό», μας λένε οι διοργανωτές Π. Πατουτσής και Α. Τζιάκος.

Μεγάλη συμμετοχή, πολλά βραβεία Φέτος, η συμμετοχή του κόσμου ήταν μεγαλύτερη απ’οποιαδήποτε άλλη χρονιά. Τετρακόσιοι δεκαεννέα φωτογράφοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό συμμετέχουν στο διαγωνιστικό κομμάτι, διεκδικώντας τα βραβεία από την κριτική επιτροπή και το κοινό, ενώ συνολικά εκθέτουν 96 άτομα στους χώρους που θα διεξαχθεί το φεστιβάλ. Μετά τις παλαιότερες θεματικές του, «Μουσική», «Πρόσωπα», «Ζωή του Δρόμου», «Σύνορα», «Αλλαγή;», η φετινή θεματική του επικεντρώνεται στην «Αντανάκλαση». Μεταφορικά νοείται η απήχηση, η επιρροή του συναισθήματος της τέχνης και του πνεύματος του ελληνικού (και όχι μόνο) πολιτισμού. Τέλος, μάλιστα, μαζί με τις υπόλοιπες έξι δράσεις του φεστιβάλ (Photographic Village - 3ήμερο σεμιναρίων στο Πάπιγκο, Photometria Walk - Διαγωνισμός φωτογραφίας διάρκειας τριών ωρών, Photometria Enteyxis - 5 πολιτιστικοί φορείς συναντώνται με κεντρικό άξονα την ανάπτυξη της φωτογραφίας, Photometria Screenings - Προβολές ταινιών μικρού μήκους και video art, Photometria Academy - Διαλέξεις και σεμινάρια από φωτογράφους από την Ελλάδα, την Πολωνία, την Ιταλία, τη Δανία και τη Βουλγαρία, Photometria Schoolaroid - Εκπαιδευτικό πρόγραμμα ενασχόλησης μαθητών του δημοτικού με τη φωτογραφία) θα υπάρξει και μια νέα δράση. Στην «Parallel Voices» δίνεται η δυνατότητα να εκθέσουν έξι νέοι ταλαντούχοι

Jonnek Jonneksson

ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΤΖΙΑΚΟΣ κωνσταντινοσ μανοσ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ

Το προγραμμα Παλαιά Σφαγεία Ιωαννίνων. Έκθεση των 25 καλύτερων φωτογραφιών του διαδικτυακού διαγωνισμού φωτογραφίας «Αντανάκλαση/ Reflection» (4 - 15.6). Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων. Έκθεση του διεθνούς φήμης φωτογράφου Κωνσταντίνου Μάνου, με τίτλο «A Greek Portfolio» (5 - 30.6). Πνευματικό Κέντρο Ιωαννίνων. Frames of European Common Life . Έκθεση φωτογραφίας των συμμετεχόντων του ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού προγράμματος Grundtvig (7 - 15.6). Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία. Έκθεση φωτογραφίας του Παύλου Φυσάκη, με τίτλο «Land Ends» (1ος όροφος, 6 - 15.6). Έκθεση φωτογραφίας του Jonnek Jonneksson (6 - 15.6). Ιτς Καλέ Ιωαννίνων. Έκθεση φωτογραφίας της Nelly’s «Χορός και Αρχαιότητα» (5 - 15.6). Γκαλερί Τεχνοχώρος. Έκθεση φωτογραφίας του Herbet List «Ελλάς» (6 - 15.6).

παυλοσ φυσακησ

Η κριτικΗ επιτροπΗ Η πενταμελής επιτροπή του Photometria Festival 2014 αποτελείται από τους Ιάσωνα Δήμου, Κωστή Εμμανουηλίδη, Φωτεινή Παπαχατζή, Κωνσταντίνο Βάσση και Κωστή Μουσελίμη. (Σημείωση: H έκθεση των 25 καλύτερων φωτογραφιών του διαγωνισμού «Photometria Awards 2014 Reflection» θα ταξιδέψει και θα εκτεθεί σε επτά πόλεις της Ελλάδας)

Τα βραβεΙα 1ο Κριτικής Επιτροπής: Ένα ταξίδι στη Φλωρεντία για τέσσερις ημέρες 2ο Κριτικής Επιτροπής: Μια DSLR ψηφιακή φωτογραφική μηχανή 3ο Κριτικής Επιτροπής: Δωροεπιταγή αξίας 150 ευρώ για φωτογραφικά σεμινάρια Βραβείο Κοινού: Ένα 3ήμερο στο Ζαγόρι Ιωαννίνων

NELLY'S

10/34 Επόμενη στάση: «Νέος Κόσμος»

29/05 - 04/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

πλανητησ γη

Της ΣισσυΣ Παπαδακη της Βικυσ Λεβαντη

Τιμή στη Μαφάλντα

Ο 82χρονος Αργεντινός κομίστας Χοακίν Σαλβαδόρ Λαβάρο, ο γνωστός Κίνο, ήταν φέτος ο άνθρωπος τον οποίο επέλεξε να τιμήσει η επιτροπή των ισπανικών βραβείων Αστούριας στην κατηγορία «Επικοινωνία και Ανθρωπιστικές Επιστήμες». Το βραβείο, ένα από τα γνωστότερα στον ισπανόφωνο κόσμο, ο Κίνο το κέρδισε «για την παιδευτική αξία του έργου του και τα ξεκάθαρα μηνύματά του, στα οποία συνδυάζεται η απλότητα και η σοφία και τίθενται σημαντικά ερωτήματα για το μέλλον του κόσμου». Πρωταγωνίστρια στη βράβευση η Μαφάλντα, το κοριτσάκι που έκανε τον Κίνο διάσημο σε όλο τον κόσμο και που φέτος γιορτάζει τα πεντηκοστά της γενέθλια. «Εγκατέλειψα τη Μαφάλντα το 1973, αλλά έχω την αίσθηση πως εκείνη δεν με εγκατέλειψε ποτέ» είχε πει σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Κίνο. Σχεδίασε το «κοριτσάκι το οποίο προσπαθεί να ανακαλύψει ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί αυτού του κόσμου», όπως το χαρακτηρίζει, το 1962 ως ηρωίδα μιας διαφήμισης εταιρείας ηλεκτρονικών συσκευών. Τελικά όμως η Μαφάλντα πρωτοεμφανίστηκε το 1964 με το δικό της κόμικς και μια παρέα η οποία γρήγορα έγινε διάσημη και μέσω της οποίας ο Κίνο εξέφραζε προβληματισμούς για θέματα της καθημερινότητας, αλλά και, συχνότατα, πολιτικά γεγονότα. Στην πινακοθήκη που έφτιαξε ο Αργεντινός σκιτσογράφος, απεικόνισε έναν ολόκληρο κόσμο, με τα καλά και τα στραβά του, με τη βοήθεια εξάχρονων, όπως ο Μιγκελίτο («Το μόνο που θέλω είναι να πάνε όλα καλά στη ζωή μου»), ο Μανολίτο («Όλοι είμαστε ίσοι, απλώς μερικοί έχουμε και ένα κεφάλαιο να ρισκάρουμε»), η Σουζανίτα («Ο πιο σίγουρος τρόπος να αισθανθείς καλύτερα, είναι να αρχίσεις να συνηθίζεις πως είσαι χάλια»), ο Φελίπε («Δεν θα ήταν υπέροχο, αν οι βιβλιοθήκες θεωρούνταν πολυτιμότερες από τις τράπεζες;»). Φράσεις τους αναδημοσιεύονται κάθε τόσο, κυρίως εκείνες της – πενηντάχρονης πια – Μαφάλντα, που ακόμα δεν μπορεί να δεχθεί «τον τρόπο που σκέφτονται οι μεγάλοι».

Χρόνια πολλά! Ενενήντα χρόνων έγινε ο Σαρλ Αζναβούρ και γιόρτασε τα γενέθλιά του, στις 22 Μαΐου, τραγουδώντας και χορεύοντας στο Βερολίνο. Συνοδεία ενός μόνο πιάνου – και σε ένα μόνο τραγούδι παρέα με την κόρη του Κάτια –, θύμισε στους 4.000 θεατές που παρακολούθησαν τη συναυλία μερικά από τα πιο γνωστά και αγαπημένα γαλλικά τραγούδια. «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ αυτήν τη βραδιά» έγραψε την άλλη μέρα η γερμανική «Die Welt». Χίλια διακόσια περίπου τραγούδια έχει γράψει ο Βαγινάκ Αζναβουριάν, όπως είναι το αληθινό όνομα του Αζναβούρ, από τότε (λίγο μετά τον πόλεμο) που τον ανακάλυψε η Εντίθ Πιαφ. Και τα περισσότερα έγιναν επιτυχίες, είτε από τον ίδιο είτε από καλλιτέχνες όπως η Πιαφ, η Ζιλιέτ Γκρεκό, ο Τζόνι Χαλιντέι, ο Ζιλμπέρ Μπεκό. «Δούλευα 81 χρόνια κάθε μέρα και, αν είμαι για κάτι υπερήφανος, είναι πως ποτέ δεν μου χαρίστηκε τίποτα» δήλωσε λίγο πριν από την έναρξη της παράστασής του, την οποία σκοπεύει να μεταφέρει και σε άλλες πόλεις.

Παμούκ εναντίον Ερντογάν «Η ανθρώπινη ζωή δεν έχει καμία αξία στην Τουρκία» δήλωσε στο γαλλικό ραδιόφωνο ο Ορχάν Παμούκ. «Δεν υπάρχει ελευθερία λόγου, δεν μπορεί να ασκηθεί κριτική στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και στις συνθήκες εργασίας των φτωχών ανθρώπων». Ο νομπελίστας συγγραφέας κατήγγειλε, για μιαν ακόμα φορά, την κυβέρνηση Ερντογάν για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για φίμωση των ΜΜΕ και, σχολιάζοντας τους θανάτους στο ορυχείο της Σόμα, κατέληξε: «Τα δικαιώματα των εργατών αγνοήθηκαν για τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Οι επιχειρηματίες δεν ενδιαφέρονται για την ανθρώπινη ζωή, όπως ακριβώς στην πρώτη περίοδο του καπιταλισμού, ενώ η κυβέρνηση επιβάλλει περιορισμούς, μη επιτρέποντας στους ανθρώπους να μιλήσουν για τη μεγάλη φτώχεια τους».

τρενο στο ρουφ

Θέατρο, μουσική και ζωγραφική σ' ένα... κουπέ

Γιώργος Ψάχος

το νεανικο συγκροτημα the l.e.d. (φωτο: γιαννησ μιχελοπουλοσ)

Το Φεστιβάλ «Τα 12 Κουπέ» κάνει στάση για τέταρτη συνεχή χρονιά στον Σιδηροδρομικό και Προαστιακό Σταθμό του Ρουφ και δίνει για μια ακόμα φορά τον λόγο και... τα κουπέ του βαγονιού σε επίδοξους καλλιτέχνες Αν τύχει στο διάστημα μεταξύ 30 Μαΐου και 8 Ιουνίου να διαβείτε το κατώφλι του βαγονιού της Αμαξοστοιχίας - Θεάτρου «Το Τρένο στο Ρουφ» δεν θα συναντήσετε απλούς καθημερινούς επιβάτες, αλλά ηθοποιούς, περφόρμερ, μουσικούς μέχρι και... αρχιτέκτονες. Δεκαπέντε ομάδες νέων δημιουργών, που εκφράζουν τις καλλιτεχνικές ανησυχίες τους σε έκταση 12 μικρών διαμερισμάτων. Το φεστιβάλ «Τα 12 Κουπέ» δεν χαρακτηρίζεται άδικα και «σιδηροδρομικό», καθώς ο πυρήνας όλων των εκδηλώσεων είναι το New Wagon της Αμαξοστοιχίας, ένα βαγόνι που περιέχει τα δώδεκα προαναφερθέντα μικρά διαμερισματάκια. Αυτός είναι και ο περιορισμένος χώρος στον οποίο θα κινούνται οι 15 νεανικές καλλιτεχνικές ομάδες που επιλέχθηκαν έπειτα από ένα διάστημα τριών μηνών να συμμετάσχουν στο φεστιβάλ. Για τους δημιουργούς ο χώρος είναι αρκετός για τα δεδομένα του γεγονότος. Οι περφόρμανς που θα παρουσιάσουν θα είναι πρωτότυπες, σύντομες σε διάρκεια και θα προσφέρονται για τα μάτια λιγοστών θεατών, ίσα ίσα όσοι μπορούν να χωρέσουν σε ένα κουπέ. Οι ομάδες δηλαδή μπορεί να παρουσιάσουν το έργο τους ακόμη και για... ένα άτομο.

Οι τέχνες εμπνέονται από το ταξίδι Αν κρίνουμε από τις συμμετοχές, ο πλουραλισμός, η καινοτομία και η πρωτοτυπία είναι διακριτά στοιχεία που θα ωθήσουν το κοινό να μην εγκαταλείψει το βαγόνι στη... μέση της διαδρομής. Οι θεατρικές περφόρμανς

έχουν πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι της φεστιβαλικής πίτας, με οκτώ ομάδες να παρουσιάζουν πρωτότυπα θεατρικά αποσπάσματα ή βασισμένα σε έργα συγγραφέων, όπως ο Αύγουστος Στρίνμπεργκ και ο Έντουαντ Άλμπι. Ενδεικτικά, η ομάδα «PartSuspended» ψηλαφίζει αλληγορικά την έννοια του χρόνου με την περφόρμανς «Clepsydra», ενώ η «Ομάδα των Αλλαγών» σε συνεργασία με την Εταιρεία Θεατρόπολις παρουσιάζει ένα απόσπασμα από το έργο του Αυγούστου Στρίνμπεργκ «Η πιο δυνατή». Συμπτωματικά (ή μήπως όχι;) το θεματικό μοτίβο των περισσότερων θεατρικών και μη παρουσιάσεων είναι κοινό. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μιλούν για το ταξίδι, τα τρένα, τα βαγόνια και τα κουπέ. Επί παραδείγματι, το «Εβίβα» των Γεωργία Μπούρδα και Μελίνα Σκούφου ενώνει δύο παράλληλους κόσμους, μία κοπέλα του ’40 και μία κοπέλα του σήμερα, που ταξιδεύουν στο ίδιο βαγόνι ενός τρένου. Η αρχιτεκτονική έκθεση «Trenocase» της ομάδας Reso Architects μετατρέπει τα αχρησιμοποίητα βαγόνια σε οικίες, που καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες ενός ατόμου ή μιας οικογένειας. Ωστόσο αρκετές ομάδες επιλέγουν να... παρέμβουν με εικαστικό ή μουσικό τρόπο, αναδεικνύοντας την προδιάθεση για ποικιλία που δείχνει το φεστιβάλ κάθε χρόνο στο πρόγραμμά του. Στα κουπέ επιβιβάζεται ένα νέο πενταμελές συγκρότημα με την ονομασία «THE L.E.D», που θα παρουσιάσει το νέο του σινγκλ με τίτλο «Get Ready», ενώ το Τζέημς Τζόυς Καφέ, όπου οι νέοι καλλιτέχνες δημιουργούσαν με... μια κούπα καφέ στο χέρι, μεταφέρεται

12/36 Βιβλίο

29/05 - 4/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

Ο κλασικός είναι αλλιώς! Ανάμεσα στην πλημμυρίδα των νέων ονομάτων που διεκδικούν μια θέση στην ιστορία της λογοτεχνίας που γράφεται, σταθερή και αναλλοίωτη αξία έχουν εκείνοι που κατέκτησαν την κορυφή του Παρνασσού…

Ξενοφών Μπρουντζάκης

Γκυ ντε Μωπασσάν Ο Φιλαράκος Μετάφραση: Άρης Αλεξάνδρου Εκδόσεις: Γκοβόστη Σελ.: 382 Ίντριγκες, αποπλανήσεις, αθέμιτες ενέργειες και η δίψα για κοινωνική αναρρίχηση αποτελούν τα βασικά συστατικά της πιο γοητευτικής περιόδου του Παρισιού που έμεινε γνωστή στην Ιστορία ως belle époque. Ένας πρώην υπαξιωματικός των Ουσάρων, ταπεινής καταγωγής και αποτυχημένος δημοσιογράφος, καταφέρνει μέσα από τις ερωτικές σχέσεις του με σημαντικές κυρίες αλλά και με κάθε μέσο να αναρριχηθεί στις κορυφές της παριζιάνικης κοινωνίας… Ο Μωπασσάν δημοσίευσε τον «Φιλαράκο» το 1885 φιλοτεχνώντας μέσα από τον φιλόδοξο και δίχως φραγμούς ήρωά του το παρηκμασμένο πορτρέτο της παριζιάνικης κοινωνίας. Πρόκειται για το πρώτο εκτενές μυθιστόρημα του συγγραφέα, στο οποίο, παρά τη μεγάλη χρονική απόσταση που μας χωρίζει, ο αναγνώστης θα διακρίνει κοινούς τόπους με το σήμερα.

Lewis Carroll Οι περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων Πρόλογος - Μετάφραση: Μένης Κουμανταρέας Εκδόσεις: Πατάκη Σελ.: 230 Πρόκειται για ένα από τα γνωστότερα και διασημότερα παραμύθια στην ιστορία της λογοτεχνίας, που ωστόσο δεν απευθύνεται στα παιδιά! Το έργο που προτείνεται ανελλιπώς από τον 19ο αιώνα προς τέρψιν των ενηλίκων, διαδραματίζεται σε μια χώρα όπου επικρατεί ο παραλογισμός. Έτσι, το παραμύθι χρησιμοποιεί την άλογη «λογική»

Σε 200 λέξεις Ο ποιητής Ανδρέας Νεοφυτίδης γράφει για την ποιητική του συλλογή ΕΙΠΕ, εκδόσεις Σμίλη, Αθήνα, Δεκέμβριος 2013

των μικρών παιδιών απέναντι στα πιο απλά πράγματα. Ο τρόπος που αντιλαμβάνονται και προσεγγίζουν τον κόσμο αποτελεί την ιδιαίτερη έμπνευση αυτού του βιβλίου, που από το 1865, που πρωτοεκδόθηκε, δεν σταμάτησε να προκαλεί τον θαυμασμό για την τέχνη του, την ιδιαίτερη αίσθηση του κόσμου της φαντασίας αλλά και τις κρυφές και φανερές του προεκτάσεις. Πρόκειται για μια συνθήκη όπου κυριαρχεί η ανατροπή του δεδομένου, του συνηθισμένου, του αναμενόμενου. Στη μικρή Αλίκη συμβαίνει να τυχαίνουν πράγματα ασυνήθιστα κι έτσι υπάρχει πάντα ζωντανό ένα αέναο ενδιαφέρον για τον κόσμο, ο οποίος μέσα από τις συνεχείς παραδοξότητες λαμβάνει ένα νέο νόημα – ίσως ακατάληπτο μερικές φορές, αλλά πάντα γοητευτικό!

Fernando Pessoa Ένα πολύ πρωτότυπο δείπνο του Αλεξάντερ Σερτς Πρόλογος - Μετάφραση - Επίμετρο: Κωνσταντίνος Αρμάος Εκδόσεις: Gutenberg Σελ.: 172 Ένας από τους νεότερους ήρωες της νεανικής συγγραφικής περιόδου του παγκοσμίως γνωστού Πορτογάλου συγγραφέα Φερνάντο Πεσσόα, από εκείνους που ελευθερώθηκαν από το άνοιγμα του περίφημου μπαούλου του, είναι και ο Αλεξάντερ Σερτς! Ο συγγραφικός του σωσίας, Αλεξάντερ Σερτς, ένας από τους πρώτους που γέννησε η λογοτεχνική φαντασία του νεαρού τότε Πεσσόα, γεννήθηκε και έζησε τον σύντομο βίο του – μόλις δυο δεκαετίες ζωής – στη Λισσαβώνα. Ωστόσο, πίσω του άφησε έναν αριθμό ποιημάτων ίσο με αυτόν που εξέδωσε σε όλο του τον βίο ο Αλεξανδρινός Καβάφης, κάμποσα

δοκίμια, ένα επίγραμμα για τον τάφο του κι ένα διήγημα τρόμου, όπου συμβαίνει σε ένα δείπνο να σερβίρεται ανθρώπινη σάρκα… Το διήγημα – που γράφτηκε στην αγγλική γλώσσα όταν ο Πεσσόα ήταν δεκαεννέα ετών – βαραίνει η σκοτεινή και ευεργετική επιρροή του Πόε. Η μετάφραση του Κ. Αρμάου αποδίδει το κείμενο σε εξαιρετικά ελληνικά, χαρίζοντας στην απόδοση μια πρωτογενή δυναμική.

John Steinbeck Τα σταφύλια της οργής Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος Εκδόσεις: Παπαδόπουλος Σελ.: 558 Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που ξεπέρασε κάθε προσδοκία, καθώς από το 1939 κι έπειτα κρατά το παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό σε συνεχές ενδιαφέρον, πράγμα που μεταφράζεται σε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. «Τα σταφύλια της οργής», αυτό το εμβληματικό έργο του Στάινμπεκ, κατάφερε – όσο λίγα μυθιστορήματα – να εκφράσει την εποχή του με μοναδικό τρόπο. Έργο - σταθμός, τόσο της αμερικανικής όσο και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, αποτυπώνει τη δεκαετία του 1930 στην Αμερική, όταν το μεγάλο κραχ ανατίναξε το αμερικανικό όνειρο οδηγώντας εκατομμύρια Αμερικανούς στην κατάρρευση. Κατέχοντας το μεγάλο μυστικό της λογοτεχνίας, που δεν είναι άλλο από την αμεσότητα, ο Στάινμπεκ κατάφερε να αποτυπώσει όλο το δράμα της γενιάς του μέσα από την οικογένεια Τζόουντ που ξεριζώθηκε από τον τόπο της, από τις βεβαιότητές της, από τη σιγουριά της. Μικρές, καθημερινές αξίες μεγαλύνονται, έτσι που ο καθημερινός αγώνας για την επιβίωση να γίνεται ύμνος για τη ζωή!

Η ποίηση πάντοτε καραδοκεί... Στη νέα αυτή συλλογή συνεχίζω την προσπάθεια ανίχνευσης των δυνατοτήτων της γλώσσας, δηλαδή του ανθρώπου, έναντι των πραγμάτων, αλλά και της δύναμης των πραγμάτων, δηλαδή του κόσμου, πάνω στον ανθρώπινο Λόγο, μέσα στη σημερινή, κυριολεκτικά αιμάσσουσα, ρευστότητα/κατρακύλα μιας μη αυθεντικής ζωής. Πρόκειται για γραφή αποφθεγματική, καταληκτική και συμπερασματική συλλογισμών, οι οποίοι, ενώ μέσω μιας προσχηματικής, σκηνοθετημένης σιωπής παραμένουν άφατοι, «υψώ-

νονται», ωστόσο, σαν κεκρυμμένα σκηνικά ενός λόγου λακωνικού που, ως ύφος, αντιστρατεύεται και υποθάλπει κενόδοξες πολυλογίες. Θέλω να πιστεύω πως οι στίχοι μου είναι οι εύηχες και πλήρεις νοήματος εκρήξεις καταθλιπτικών σιωπών μέσα στον χώρο και τον χρόνο, εκρήξεις που τολμούν να καταδείξουν και να καταδικάσουν αυτά που κατατρώγουν το λίγο που έχει απομείνει από τον Λόγο και το Νόημα, δηλαδή τον άνθρωπο και τον πολιτισμό. Θεωρώ πως οι ποιητές είναι σήμερα η προσωπο-

ποίηση της ντροπαλότητας του κόσμου τούτου, μιας ντροπαλότητας που το μόνο πράγμα που επιδεικνύει είναι η φιλοδοξία της να πάει τη γλώσσα ένα βήμα παραπέρα για να τη διασώσει και κατ’αυτόν τον τρόπο να διασώσει τον άνθρωπο, αποκαλύπτοντάς του τον πολιτισμό του, και να του αλλάξει το βλέμμα μπροστά στην ίδια του την ύπαρξη και τα έργα του. Υπ’αυτήν την έννοια, η ποίηση πάντοτε καραδοκεί ως ευλογημένη πράξη αυτοσυνείδησης και αυτομεταμόρφωσης του ανθρώπου.

14/38 Συνέντευξη

29/05 - 4/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

λενα δροσακη / μια παρασταση δυο πρωταγωνιστριεσ / Καρυοφυλλια Καραμπετη

«Δεν έγινα ηθοποιός για να γίνω σταρ» Λεπτεπίλεπτη σαν μίσχος, αεικίνητη, με ικανότητες χαμαιλέοντα στην έκφρασή της. Κάπως έτσι είναι η Λένα Δροσάκη. Όταν τη βλέπεις πάνω στη σκηνή, αντιλαμβάνεσαι ότι τα δίνει όλα στον ρόλο της. Το είδαμε αυτό πέρσι το καλοκαίρι στο «Στέλλα Travel», τον χειμώνα στο «Πολιτισμός, Μια τραγωδία» – ειδικά στο τελευταίο έκλεψε τις εντυπώσεις, με τη μορφή της να θυμίζει κάτι μεταξύ χαμινιού και ξωτικού, ενώ το κλείσιμο της παράστασης θα το θυμάμαι για πολύ καιρό εξαιτίας της. Διόλου εύκολο κάτι τέτοιο, όταν στην ίδια παράσταση η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη ήταν μια εξαιρετική Μήδεια. Σπουδάστρια ακόμη στη δραματική σχολή είχε ξεχωρίσει ποιο έργο και ποιον ρόλο από το κλασικό ρεπερτόριο ήθελε να παίξει: την Μπλανς στο «Λεωφορείο Ο Πόθος». «Αλλά σε κλασικό ανέβασμα» μας διευκρινίζει. Παράξενο πώς τα φέρνει η ζωή και οι επιλογές μας. Η Λένα Δροσάκη – απόλυτα συνδεδεμένη με την ομάδα Bijoux De Kant πλέον, αν και η ίδια λέει πως από καμία πλευρά δεν είναι δεδομένη η συνεργασία, είναι το αμοιβαίο ενδιαφέρον ώς τώρα που τους ενώνει – γίνεται ξανά μια «Στέλλα» φέτος το καλοκαίρι, με αφετηρία την ηρωίδα του «Λεωφορείου Ο Πόθος» στο κείμενο που υπογράφει η Γλυκερία Μπασδέκη με τίτλο «Ραμόνα travel / Η γη της καλοσύνης». Στέλλα δίπλα στην Καρυοφυλλιά Καραμπέτη που ερμηνεύει τη δική της ηρωίδα, τη Ραμόνα, μιαν άλλη Μπλανς. Ηρωίδες που παραπέμπουν σε άλλες ηρωίδες, αλλά, όπως διευκρινίζει, «δεν είναι ρέπλικες. Είναι η μαγεία τού να παίρνεις πρόσωπα - σύμβολα και να ψάχνεις την άλλη τους διάσταση».

Δύο γυναίκες με το ίδιο όνομα Η παράσταση – όπως και οι δύο προηγούμενες – είναι ομαδική δουλειά. «Δεν ακολουθούμε την κλασική φόρμα. Θα ήταν μόνο η αλήθεια του σκηνοθέτη. Μιλάμε με τον Γιάννη Σκουρλέτη πολύ. Μας ζητάει να βρούμε ο καθένας μας την αλήθεια του, μέσα μας, με το σώμα μας. Ένα πράγμα μάς λέει πάντα: πως όσο πιο προσωπικό είναι για μας αυτό που κάνουμε τόσο πιο γενικό γίνεται, τόσο περισσότερους αγγίζει». Όπως σημειώνει ο Γιάννης Σκουρλέτης, σκηνοθέτης της παράστασης, «μια κοπέλα από το Διδυμότειχο είναι η Ραμόνα. Φορέας της ιστορίας της, που δεν είναι άλλη από την ιστορία αυτού του τόπου. Είναι και Μήδεια και Αντιγόνη και αφίσα σε σκυλάδικο και συνθηκολογημένη του εμφυλίου. [...] για μένα, είναι ένα συγκινητικό ταξίδι πίστης, ένα ταξίδι όπου το θαύμα είναι το τελικό ζητούμενο και η πίστη σ’αυτό η μόνη αποσκευή». Αυτό είναι που θα ήθελε και η Λένα Δροσάκη να νιώσουν οι θεατές, «να γίνουν κοινωνοί σε μια πίστη, ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν καλύτερα. Όλοι έχουμε όνειρα και επιθυμίες που μπορεί να αφήσουμε στην άκρη λόγω“συνθηκών”, όπως λέμε. Αυτό είναι που δεν πρέπει να κάνουμε...». Εκτός από τέχνη, όμως, το θέατρο είναι (και) αναγνωρισιμότητα, λάμψη, φήμη. Η ίδια πόσο φιλόδοξη είναι; «Δεν με νοιάζει να γίνω σταρ, ούτε έγινα ηθοποιός γι’αυτό. Ηθοποιός έγινα γιατί με κάνει να νιώθω ζωντανή, με βοηθάει να καταλαβαίνω. Δεν είναι μια απλή δουλειά. Είναι κομμάτια του εαυτού μου».

Σονια Μαγγινα

«Σήμερα πληρώνουμε για να κάνουμε θέατρο» «Την ώρα που ο υπόλοιπος κόσμος βράζει στο καζάνι που κοχλάζει με φοβερές πιέσεις, κοινωνική, πολιτική βία, των σχέσεων, εμείς μπαίνουμε στο θέατρο και ασχολούμαστε με την ποίηση. Αυτό είναι ένα βάλσαμο» Κατερίνα Πουλοπούλου Άδεια μπουκάλια, ένας νεροχύτης, παραδίπλα ένα παλιό ψυγείο αλλά και μια ξεχαρβαλωμένη τηλεόραση μπροστά σε ένα κρεβάτι. Ένα κάδρο και λουλούδια, κάτω από μια στέγη ελενίτ, που τη συγκρατούν μισογκρεμισμένοι τοίχοι. Ένα σπίτι ρημάδι, σαν τις ψυχές των ηρώων. Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη υποδύεται τη Ραμόνα και μέσα από το φυσικό σκηνικό στην Αποθήκη της Πειραιώς 260 περνάει ολόκληρη η νεότερη ιστορία του τόπου. «Η‘‘Ραμόνα’’είναι το δεύτερο έργο της ποιήτριας Γλυκερίας Μπασδέκη, κατά παραγγελία των Bijoux De Kant. Μετά το ‘‘Στέλλα travel, η γη της απαγγελίας’’ήρθε η‘‘Ραμόνα travel, η γη της καλοσύνης’’. Η Στέλλα είχε έμπνευση από τη‘‘Στέλλα’’ του Κακογιάννη, ενώ η‘‘Ραμόνα’’αντλεί έμπνευση από το ‘‘Λεωφορείο ο πόθος’’, αν και τελικά η σχέση τους είναι πολύ μακρινή. Δυο αδελφές και ένας βιασμός που έχει γίνει παλαιότερα από τον άντρα της μικρής αδελφής προς τη Ραμόνα. Έργο τοποθετημένο στην Ελλάδα, που ακουμπά σε μια βαλκανική αίσθηση, στα κοινά βιώματα και τον κοινό πόνο, ανεξαρτήτως γλώσσας. Μιλάει για τη μετανάστευση, εσωτερική αλλά και από άλλες χώρες, γίνονται αναφορές στους Βαλκανικούς Πολέμους, στον εμφύλιο, ένα παρελθόν που ‘‘βαραίνει’’τους ήρωες. Το έργο δεν έχει αναφορά στο 2014, αλλά θα λέγαμε ότι η αίσθηση που δίνει είναι παλαιότερων δεκαετιών. Δίνει στοιχεία μεταφυσικής, μαγείας, παγανισμού, αλλά και το μήνυμα της αναγκαιότητας ενός θαύματος, για να τελειώνουμε με το παρελθόν και να περάσουμε στην αναγέννηση για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε. Είναι η σημερινή συνθήκη, που δημιουργεί την ανάγκη για αυτή τη δραματουργία. Ένα συνεχές ταξίδι της πρωταγωνίστριας, εξ ου και το‘‘travel’’του τίτλου και μια τσαρουχική ατμόσφαιρα που τόσο αγαπάει ο Γιάννη Σκουρλέτης». Γιατί ακόμα μια παράσταση με τους Bijoux De Kant; Είναι συνειδητή η απόφασή μου να είμαι με νέους ανθρώπους σε δύσκολες συνθήκες, ακριβώς γιατί αισθάνομαι ψυχικά και πνευματικά στο στοιχείο που με ενδιαφέρει, σε σχέση με την τέχνη μας. Ένα θέατρο πειραματικό, avant garde, καινούργιο, αιφνιδιαστικό, κάτι που το έχω ανάγκη μετά τα τόσα χρόνια πορείας. Διανύω την εποχή του να είμαι επί των επάλξεων, με έναν αέρα φρεσκάδας. Ο Γιάννης Σκουρλέτης είναι εικαστικός με μια ισχυρή ματιά, άρα και δημιουργεί ενδιαφέροντες χώρους που ξεφεύγουν του ακαδημαϊκού θεάτρου. Ένας συνδυασμός πραγμάτων με πολύ συναίσθημα. Η Bijoux De Kant δημιουργεί νέες φόρμες. Όλη η ομάδα είναι εξαιρετική και δουλεύει ακούραστα από την πρώτη μέρα των προβών, χωρίς αμοιβή, αλλά για καλλιτεχνική ευχαρίστηση. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι και η ασφάλεια του να είστε πρωταγωνίστρια ανάμεσα στους νέους; Για όνομα του Θεού, αυτή είναι μια νοοτροπία που ανήκει σε

άλλους χώρους, άλλων δεκαετιών. Όσο καλύτεροι είναι αυτοί με τους οποίους συνδιαλέγεσαι τόσο καλύτερος είσαι κι εσύ. Εξάλλου, ποτέ δεν σκέφτηκα με όρους πρώτου ενικού αριθμού. Πάντα μιλάω για τη δουλειά μου ως «εμείς» και όσο πιο καλό είναι το σύνολο τόσο πιο ευτυχής αισθάνομαι. Ακόμα και σε δελτία Τύπου το όνομά μου μπαίνει αλφαβητικά, στο Κ, το θέλω και μου αρέσει. Δεν θέλετε τα καλοκαίρια σας συνυφασμένα με το θέατρο της Επιδαύρου; Όχι, καθόλου. Ειδικά αυτή η πρόταση ήρθε πέρυσι τον Σεπτέμβριο, ενώ είχα ακόμα τις παραστάσεις του «Αγαμέμνονα» και έβγαινα από μια κουραστική περιοδεία. Με ενδιέφερε η γραφή της Γλυκερίας Μπασδέκη και όλη η ιδέα του Σκουρλέτη. Από την άλλη το να είμαι σε μια τραγωδία, κάθε καλοκαίρι, το έχω κάνει πολύ. Εδώ είναι Φεστιβάλ Αθηνών, με ενδιαφέρει η συνεργασία, ο χώρος στην Αποθήκη είναι κάτι διαφορετικό.

σημαντικές συνεργασίες τα τελευταία 5 χρόνια

>

2009 με τον Γιάννη Χουβαρδά στο «Εφιάλτης της ευτυχίας» της Γιουσέιν Ντελ Κόρτε.

2010 με την Ελένη Σκότη στο «Λα Τσούνγκα» του Μάριο Βάργκας Λιόσα.

2011 με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό στο «Ηρακλής μαινόμενος» του Ευριπίδη.

2013 με τον Γιάννη Χουβαρδά στο «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» του Γιουτζίν Ο' Νηλ.

2014 με την ομάδα Bijoux De Kant στο «Πολιτισμός: Μία κοσμική τραγωδία».

> > > >

Την κωμωδία τη σνομπάρετε; Όχι, αλλά δεν έχω τέτοιες προτάσεις. Αν κάποιος κάνει κωμωδία φαντάζομαι δεν θα σκεφτεί την Καραμπέτη. Μου αρέσει να πειραματίζομαι, αλλά σίγουρα δεν είναι το στοιχείο μου και θα πρέπει, για να το κάνω, να δουλέψω πάρα πολύ και με έναν γνώστη της κωμωδίας σκηνοθέτη, που θα με διδάξει, σε ένα κείμενο που θα έχει στόχο, θα έχει κάτι να πει. Εν καιρώ, όλα στην ώρα τους. Το κοινό δείχνει ότι προτιμά την κωμωδία τελευταία. Είναι φυσικό, είναι τα φαινόμενα της εποχής και το κατανοεί κανείς απόλυτα. Έτσι και αλλιώς συνέβαινε και στις παλαιότερες δεκαετίες, ο κόσμος διάλεγε τέτοιου είδους θεάματα, γι’αυτό είχαμε να κάνουμε και με πετυχημένες παραστάσεις που παιζόντουσαν και δυο και τρεις σεζόν. Για μένα, όμως, δεν είναι γνώμονας το ταμείο, ούτε το κριτήριο για να πάω σε μια παράσταση. Είναι ευχή, βέβαια, να έχεις έναν συνδυασμό πραγμάτων, να εκπληρώνονται οι καλλιτεχνικοί στόχοι της παράστασης, αλλά να το δει και όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος. Είναι δύσκολα πια για τον κόσμο και όταν δεν έχεις να πληρώσεις τις ανάγκες σου, το πρώτο που θα περικόψεις είναι η έξοδός σου. Αν και σαφώς το θέατρο, ως πνευματική τροφή, είναι εξίσου αναγκαία. Φαντάζομαι εξίσου δύσκολες είναι και για εσάς οι συνθήκες. Δεν ζείτε σαν πρωταγωνίστρια. Οι συνθήκες είναι τραγικά δύσκολες και το πώς ο κάθε ένας μας θα επιβιώσει χωρίς να αισθάνεται ότι κάνει συμβιβασμούς και υποχωρήσεις είναι όλο και πιο δύσκολο. Εμείς από αυτό βιοποριζόμαστε, οι περισσότεροι από το θέατρο ζούμε. Είναι όμως και η ανάγκη μας να εκφραστούμε καλλιτεχνικά, από την άλλη δεν υπάρχει συλλογική σύμβαση, δεν υπάρχουν πια επιχορη-

29/05 - 4/06

ποντικιart

Συνέντευξη 15/39

www.topontiki.gr

τελευταια σειρα

«Κάνε κι εσύ θέατρο, μπορείς» της σονιασ μαγγινα Στα πρόθυρα της έναρξης του Ελληνικού Φεστιβάλ έρχεται με τρεις-τέσσερις φράσεις ο σκηνοθέτης Νίκος Μαστοράκης να δώσει το στίγμα του. Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του: «Ο Γιώργος Λούκος είναι υπέροχος και καλός οργανωτής. Όταν του έδιναν λεφτά έκανε σημαντικά φεστιβάλ. Φέτος, όμως, επικρατεί το μότο ‘‘κάνε κι εσύ θέατρο, μπορείς’’. Το φεστιβάλ πρέπει να είναι το έκτακτο που μέσα στη ροή σού δίνει το παραπάνω, ενώ τώρα θα δούμε ό,τι βλέπουμε όλο τον χρόνο σε σύνοψη. Θα έπρεπε να δοθούν περισσότερα λεφτά σε λιγότερους». Πόσο, μα πόσο δίκιο έχει.

✱

Τα τελευταία χρόνια έχουμε ακούσει πολλές φορές τον Γιώργο Λούκο να παραθέτει το επιχείρημα «έχω ελληνικές θεατρικές παραστάσεις που κοστίζουν 4 - 5.000 ευρώ...» κυρίως ως απάντηση για τις ελλείψεις του Ελληνικού Φεστιβάλ σε μεγάλες θεατρικές ή μουσικές παραγωγές. Ναι, γνωρίζουμε ότι τα χρήματα είναι λίγα. Ωστόσο μόνο θετικό δεν είναι να προβάλλει τις ελληνικές θεατρικές παραστάσεις ως «γεμίσματα» επειδή δεν κοστίζουν ακριβά και να επιλέγει πολλές με λίγα. Το μεγαλύτερο φεστιβάλ της χώρας οφείλει να δίνει την ευκαιρία της μεγαλύτερης παραγωγής. Γιατί με ελάχιστα χρήματα παλεύουν οι νέες ομάδες να κάνουν θέατρο όλο τον χρόνο – και μερικές φορές καταφέρνουν μικρά θαύματα.

✱ η Καρυοφυλλια Καραμπετη με τον δημητρη μοθωναιο γήσεις. Παλαιότερα υπήρχε και η τηλεόραση, που άλλοι λίγο, άλλοι πολύ, έβγαλαν χρήματα. Εγώ έκανα πολύ προσεκτικά επιλεγμένες δουλειές και πλέον μετά την «Τελευταία παράσταση», το σίριαλ για τη Λαμπέτη, είμαι σχεδόν δέκα χρόνια εκτός. Ζω αποκλειστικά από το θέατρο και είναι στάση και επιλογή μου, δεν με ενδιαφέρει ένα κακό σίριαλ και αυτό είναι και χρέος μου απέναντι σε ένα κοινό που με ακολουθεί, κάτι άλλο θα ήταν προδοσία. Βέβαια λένε «μικρή μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις», γιατί η ζωή γίνεται πολύ πιεστική, αλλά όσο έχω την υγεία και την ενεργητικότητά μου, έτσι θα πορευτώ. Τι έχει μείνει από τα τόσα χρόνια δουλειάς σας; Σίγουρα όχι χρήματα, γιατί ουσιαστικά πληρώνουμε για να κάνουμε θέατρο. Όλοι μαζί, διά των εισπράξεων της παράστασης. Ακραία μείωση τιμής εισιτηρίων, αλλά και μείωση θεατών. Ούτε για τις μετακινήσεις μας δεν φτάνουν. Καθαρά πλούτος εσωτερικός. Όλα τα οφέλη, όλοι οι θησαυροί που έχουμε αποκομίσει, είναι ένα θείο δώρο. Την ώρα που ο υπόλοιπος κόσμος βράζει στο καζάνι που κοχλάζει με φοβερές πιέσεις, κοινωνική, πολιτική βία, των σχέσεων, εμείς μπαίνουμε στο θέατρο και ασχολούμαστε με την ποίηση. Αυτό είναι ένα βάλσαμο. Έχει μια πορεία λυτρωτική, κάθαρση, γεμίζουν οι μπαταρίες σου. Ως προς αυτό, είμαστε προνομιούχοι, δεν βαλτώνεις, συνεργάζεσαι με νέους αν-

Info

Βijoux de Kant «Ραμόνα travel, η γη της καλοσύνης» της Γλυκερίας Μπασδέκη. Σκηνοθεσία - σκηνογραφία: Γιάννης Σκουρλέτης. Μουσική: Κώστας Δαλακούρας. Ακορντεόν: Βασίλης Ζιάκας. Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος. Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα. Βοηθός σκηνοθέτη: Ηλέκτρα Ελληνικιώτη. Ερμηνεύουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Λένα Δροσάκη, Δημήτρης Μοθωναίος, Κρις Ραντάνοφ. 1 με 5 Ιουνίου στο Φεστιβάλ Αθηνών, Πειραιώς 260, Αποθήκη. Η παράσταση αμέσως μετά θα παρουσιαστεί στη Νάξο, στον πύργο Μπαζαίου, και στην Τήνο, στο Μουσείο Τσόκλη.

θρώπους και η νεότητα έχει άλλους τρόπους δημιουργίας από την πείρα. Αν μπορούσατε να επιλέξετε, θα επιλέγατε νεότητα ή πείρα; Αυτό είναι το βαθύ υπαρξιακό ερώτημα του ανθρώπου για τον τρόμο απέναντι στο γήρας, τη φθορά και τον θάνατο. Είναι όμως φυσικός νόμος, δεν μπορείς να πας κόντρα, αλλά πρέπει να έχεις δυνάμεις να το αντιμετωπίσεις. Να αντιλαμβάνεσαι σε ποιο σημείο είσαι. Ούτε να νοσταλγείς το παρελθόν, ούτε να φοβάσαι το μέλλον, αλλά να φτιάχνεις το παρόν σου. Να έχεις καλή φυσική κατάσταση, αθλητική δραστηριότητα και υγιεινή διατροφή. Εγώ για παράδειγμα δεν έχω υπάρξει ποτέ καπνίστρια, αν και καπνίζω, με δυσκολία, στη σκηνή. Αντλείς δύναμη, φως, απ’όπου μπορείς για να καταπολεμήσεις εφιάλτες και δαίμονες. Στην ερώτησή σου, φυσικά και θα ήθελα να ήμουν νέα, όμως και πάλι θα μεγάλωνα. Θα είναι καλύτερο το φετινό καλοκαίρι; Πιο ξεκούραστο, θα έχουμε λίγες, επιλεγμένες παραστάσεις, οπότε θα με φιλοξενήσουν φίλοι στα εξοχικά τους και θα δω και λίγο τον εαυτό μου. Από Σεπτέμβριο ξεκινάω πρόβες στο Εθνικό για τα «Πικρά δάκρυα της Πέτρα Φον Καντ» του Φασμπίντερ με την Άντζελα Μπρούσκου.

- Πώς και δεν ήσασταν υποψήφια στις πρόσφατες εκλογές; - Δεν είμαι άνθρωπος που να θεωρώ ότι έχω το know how. Δεν έχω σπουδάσει ούτε πολιτικές ούτε οικονομικές επιστήμες. Είμαι βαθιά προβληματισμένη και ανήσυχη, όπως όλοι μας, ως προς το τι γίνεται και πώς διαμορφώνεται το κοινωνικό και πολιτικό πεδίο γύρω μας. Με τρομάζει η άνοδος του νεοναζισμού, με ενοχλεί η τεράστια αποχή, ανησυχητικά φαινόμενα. Θεωρώ ότι δεν αρκούν οι καλές προθέσεις, πρέπει ένας άνθρωπος που θα ασχοληθεί με την πολιτική να έχει γνώσεις. Πρέπει να ξέρεις τους νόμους, τους οικονομικούς όρους, να έχεις ευρύτερα πεδία σχέσης με νομική και ιστορία. Από την άλλη, εγώ αγαπώ πολύ τη δουλειά μου και δεν νομίζω ότι συμβιβάζονται τα δύο. Και να θέλεις να προσφέρεις δεν ξέρω πόσο θα στο επιτρέψουνε, μόνο δυσπιστία εγείρεις.

Στο μεταξύ η μόδα των μουσικοχορευτικών παραστάσεων παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Ανεβαίνει τώρα, από 2 Ιουνίου, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης παράσταση με μουσικές της Πόλης, της Σμύρνης από τον Πάνο Σκουρολιάκο, με τη Θεοδοσία Στίγκα και την Αρετή Κετιμέ. «Στον Γαλατά ψιλή βροχή» είναι ο τίτλος της. Και μπορεί να έχει εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο, αλλά είναι στο μουσικοχορευτικό πλαίσιο που φαίνεται να έχει κερδίσει το κοινό τη σεζόν που διανύουμε.

✱

Τέλος εποχής για το θέατρο «Διάνα» όπως το ξέραμε εδώ και πολλά χρόνια, ως το θεατρικό σπίτι της Ελένης Ράντου. Η αλήθεια είναι ότι η Ράντου ήταν μια σταθερά σε έναν θεατρικό χάρτη που αλλάζει πλέον... μήνα με τον μήνα, όχι απλώς από σεζόν σε σεζόν. Ήξερες, όμως, ποιον θα βρεις στο «Διάνα» κι ήξερες ότι θα δεις μια καλή παράσταση. Η τελευταία της δουλειά, το «Κατάδικός μου» (παίζεται εδώ και τρία χρόνια ανελλιπώς) θα βγει σε καλοκαιρινή περιοδεία. Κι από τον χειμώνα η Ελένη Ράντου θα πρωταγωνιστεί σε παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου...

✱

16/40 Οδηγός

29/05 - 4/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

Πρόσωπα

Επιμέλεια: Βίκυ Λεβαντή (v.levanti@hotmail.com) ΠΕΜΠΤΗ 29.5 ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ. Το «Athens Technopolis Jazz Festival» επιστρέφει με jazz τάσεις από όλο τον κόσμο. Το σημερινό πρόγραμμα περιλαμβάνει την Big Band του Δήμου Αθηναίων (20.00 - 21.00), τους Egy Kiss Erzsi Zene από την Ουγγαρία (21.00 - 22.00), την Ισραηλινή Tamuz Nissim (22.00 - 23.00) και τους Singularity Project από την Ελλάδα (23.00 - 00.00). Info: Τεχνόπολη (Πειραιώς 100, Γκάζι), 29.5 - 1.6, 21.00, είσοδος ελεύθερη, 210-3475518.

ΠΕΜΠΤΗ 29.5 - ΤΕΤΑΡΤΗ 4.6

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30.5 ΜΟΥΣΙΚOΘΕΑΤΡΙΚΗ. Ο Ζωρζ Πιλαλί, ο σατιρικός ποιητής και μουσικός, μαζί με την Soufra Band παρουσιάζει το έργο ΘΕΗΛΑΤΟΙ. Info: Stage Volume 1 (Αγ. Ελεούσης 3 & Κακουργιοδικείου, Μοναστηράκι), 12 ευρώ, 210-3232132. ΣΑΒΒΑΤΟ 31.5 ΘΕΑΤΡΟ. Η Γαλλίδα Μαρί Ντιάιγ στο έργο της «Χίλντα» διεισδύει στα άδυτα του ζεύγους εξουσιαστή - εξουσιαζόμενου μέσα από την ιστορία μιας κυρίας και της υπηρέτριάς της. Σκηνοθετεί ο Β. Μαυρογεωργίου. Παίζουν: A. Κουτσαφτίκη, Ν. Πιπεράς, Ν. Γιαννακοπούλου. Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), 21.00, 10 ευρώ, 2103418550. ΠΡΟΒΟΛΕΣ. Το 4ο Φεστιβάλ Εναλλακτικής Μουσικής και Τέχνης από τη Μέση Ανατολή (MEASAF) μεταφέρει στο ελληνικό κοινό τη σύγχρονη δημιουργία Αράβων καλλιτεχνών. Το Πανόραμα Ταινιών Μικρού Μήκους περιλαμβάνει δημιουργίες των Nora Al Sharif από την Ιορδανία, Mahi Bena από την Αλγερία, Romany Sa’ad από την Αίγυπτο, Αbdulrahman Alaskar από το Κουβέιτ, Dali Nahdi στην Τυνησία κ.ά. Info: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), 30. 5 - 1.6, 19.00 & 21.00, 3 ευρώ/ενότητα ταινιών, 210-3418550. ΚΥΡΙΑΚΗ 1.6 ΘΕΑΤΡΟ. Με φόντο τον Μεσαίωνα, ο διάσημος θεολόγος και φιλόσοφος Πέτρος Αβελάρδος και η μαθήτριά του Ελοΐζα Φυλμπέρ ερωτεύονται παράφορα, σκανδαλίζουν την Εκκλησία και το Παρίσι και πρωταγωνιστούν σε μια τραγική ιστορία αγάπης, στο έργο «Αβελάρδος και Ελοΐζα». Σκηνοθετεί ο Γ. Καλαβριανός. Παίζουν: Ε. Κοκκίδου, Γ. Γλάστρας, Χ. Μαξούρη κ.ά. Info: Πειραιώς 260, Κτήριο Δ, 21.00, 5 - 20 ευρώ, www. greekfestival.gr. ΔΕΥΤΕΡΑ 2.6 ΧΟΡΟΣ. Η Μαριάννα Καβαλλιεράτου, με το «Stations», που συνυπογράφουν ο μουσικός Ντομ Μπουφάρ και ο εικαστικός Τσαρλς Σάντισον, ανοίγεται στην ώσμωση χορού, μουσικής και εικαστικών τεχνών, μέσα σ’ ένα περιβάλλον - ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο. Ιnfo: Πειραιώς 260, Κτήριο Ε, 21.00, 5-15 ευρώ, www.greekfestival.gr. ΤΡΙΤΗ 3.6 ΕΚΘΕΣΗ. Η ομαδική εικαστική έκθεση, με τίτλο «Πυρετός του Αρχαίου», έρχεται για να φωτίσει την αισθητική του θραύσματος και του κατακερματισμού μέσα από την επίδραση που έχει ασκήσει η πρακτική της ανασκαφής στη διαμόρφωση της ταυτότητας και της αναπαραστατικής λογικής της νεωτερικότητας. Info: Κτήριο Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134 - 136), 13.00 - 21.00, είσοδος ελεύθερη, 210-3252214. ΤΕΤΑΡΤΗ 4.6 ΦΙΛΜ. Το έργο του Στέφανου Τσιβόπουλου «Ιστορία Μηδέν» μιλάει για έναν μετανάστη από την Αφρική που ψάχνει μεταλλικά αντικείμενα στα σκουπίδια, έναν καλλιτέχνη που αναζητά εικόνες στους δρόμους της Αθήνας αλλά και για μία συλλέκτρια έργων τέχνης που πάσχει από Αλτσχάιμερ. Info: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1), μέχρι 28.9 (εκτός Δευτ. & Τρ.), 17.00 - 22.00, 3,50 ευρώ, 2107228321.

Ένας σπάνιος αρχιτέκτονας

Κώστας Φινές

«Ο αρχιτέκτονας εργάζεται σ’αυτήν τη χώρα, που έχει αυτό το κλίμα, αυτούς τους ανθρώπους, αυτήν την παράδοση. Το σύνολο των παραμέτρων αυτών πρέπει να εξυπηρετήσει. Χωρίς να υποκύψει στον πειρασμό της ατομικής προβολής. Να προσπαθήσει με συλλογική δουλειά να αναπτύξει ιδέες, να βρει λύσεις [...] Με αυτές τις ιδέες πορεύτηκα. Δεν ξέρω πόσες φορές πέτυχα και πόσες έπεσα έξω. Πάντως, δεν ξόδεψα ποτέ χρόνο περιμένοντας να με εκτιμήσουν άνθρωποι που ποτέ δεν εκτίμησα»: Απόσπασμα από την τελευταία συνέντευξη του αρχιτέκτονα Κώστα Φινέ, που πέθανε την Παρασκευή. Γεννήθηκε το 1933, φοίτησε στην Αρχιτεκτονική της Αθήνας με δασκάλους τον Γκίκα, τον Εγγονόπουλο, τον Πικιώνη και υπήρξε εκφραστής του ελληνικού μοντερνισμού, κυρίως σε επίπεδο δημοσίων κτηρίων. Από τα γνωστότερα έργα του το συγκρότημα Νομικής - Θεολογικής του ΑΠΘ, το σχολικό συγκρότημα της Γκράβας και οι φοιτητικές εστίες του ΕΜΠ.

Για καλό σκοπό

Κάρμεν Ρουγκέρη

Τα προβλήματα όσων υποφέρουν από οζώδη σκλήρυνση ήταν η αφορμή για το καινούργιο θεατρικό έργο της Κάρμεν Ρουγκέρη. Τίτλος του «12 παραμύθια και ο τρύπιος κουβάς» και στόχος του, όπως εξηγεί η ίδια, να μιλήσει στα παιδιά για τη διαφορετικότητα και για τη σπάνια αυτή αρρώστια. Ένας νεαρός συγγραφέας προσπαθεί να γράψει ένα θεατρικό έργο για παιδιά, για να πάρει μέρος σε έναν διαγωνισμό. Γράφει, σκίζει, δεν τα καταφέρνει, στο τέλος, αποκοιμιέται. Στον ύπνο του τον επισκέπτεται μια καλή νεράιδα και μαζί ξεκινούν να γνωρίσουν την Κοκκινοσκουφίτσα, τον Σκρουτζ, τη Σταχτοπούτα, τον Δον Κιχώτη, τον Βαρόνο Μινχάουζεν κι άλλους πολλούς... Η συνέχεια αυτό το Σάββατο, στη 1 μ.μ., στο θέατρο του Ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης». Τα εισιτήρια διατίθενται στη συμβολική τιμή των 5 ευρώ και το σύνολο των εσόδων θα διατεθεί για την ενίσχυση του έργου της Ελληνικής Εταιρείας Οζώδους Σκληρύνσεως.

Δει δη χρημάτων

Μιχάλης Οικονόμου

Ο αρχιμουσικός Μιχάλης Οικονόμου είναι, έπειτα από απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, ο καινούργιος καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας των Χρωμάτων. Γεννημένος στην Αθήνα το 1973, ο Μ. Οικονόμου είναι τακτικός προσκεκλημένος μαέστρος όλων των ελληνικών συνόλων καθώς και συνόλων του εξωτερικού. Είναι μόνιμος αρχιμουσικός της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων και διευθυντής του μουσικού τμήματος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Το 2011 εξελέγη καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Κατάρ και έχει συμβόλαια τακτικής συνεργασίας με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Μάλτας και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Γκιόρ στην Ουγγαρία. Ο διορισμός του κρίθηκε ως ένα πρώτο θετικό βήμα για την ορχήστρα που ίδρυσε ο Μάνος Χατζιδάκις και που τρία χρόνια τώρα παραμένει ακέφαλη και με συσσωρευμένα χρέη. Αν ο υπουργός υλοποιήσει και την υπόσχεση που του έδωσε να στηρίξει το σύνολο, ίσως αυτό καταφέρει να επιβιώσει.

Επιστροφή στα πάτρια

Δημήτρης Περδικίδης

Ο Δημήτρης Περδικίδης, από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους της διασποράς, έφυγε το 1953 για τη Μαδρίτη και παρέμεινε εκεί μέχρι το 1985, οπότε επέστρεψε στα πάτρια εδάφη, με τα οποία δεν έχασε ποτέ την επαφή του εκθέτοντας κατά καιρούς τη δουλειά του σε διάφορες γκαλερί. Τώρα έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για το έργο του, μια και τα παιδιά του προσέφεραν 60 έργα του στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, στον Πειραιά, για μια μόνιμη έκθεση, η οποία εγκαινιάστηκε πρόσφατα. Η έκθεση είναι οργανωμένη σε θεματικές ενότητες, οι οποίες διηγούνται την πορεία του από τα πορτρέτα των συγγενών του έως τις Μπιενάλε της Βενετίας το 1964 και το 1966, στις οποίες συμμετείχε ως μέλος της ισπανικής καλλιτεχνικής πρωτοπορίας, και τις μεταξοτυπίες που έκανε για μια συλλεκτική έκδοση της «Ρωμιοσύνης» του Γιάννη Ρίτσου.