368

art ΠΟΝΤΙΚΙ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Νο 368

ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ

Ένα συγκλονιστικό κείµενο για τα µη λεχθέντα στις τέχνες Σελ.: 06-07

ΝΕΑ ΚΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΦΩΤΟ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Επισκευάστηκε το Βουτυροποιείο (φωτό), ακολουθεί το Υπασπιστήριο

Το Τατόι «ζωντανεύει» Σελ.: 05

ΧΟΡΟΣ

Το αριστούργηµα του Παπαϊωάννου Σελ.: 03

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Καπουτζίδης - Σεργουλόπουλος µιλάνε για την «Πρισίλα» Σελ.: 10 - 11

ΒΙΒΛΙΟ

Τα πεδία µάχης του Μαραγκόπουλου Σελ.: 14

02/26 Η εποχή µας

ΠΟΝΤΙΚΙart

05/06 - 11/06

www.topontiki.gr

- Στο σπίτι παρέα με το… dvd ή θερινό σινεμαδάκι; «Προτιμώ το θερινό σινεμά αναμφισβήτητα. Συνδυάζεται με μια αλλαγή, βγαίνεις από την ευκολία του σπιτιού σου και του καναπέ, όπου μπορεί να... αποσπάται εύκολα η προσοχή σου και να μην δώσεις την απαραίτητη σημασία στην ταινία που παρακολουθείς. Νομίζω πως εστιάζεις καλύτερα όταν πηγαίνεις στον κινηματογράφο για να παρακολουθήσεις ένα έργο, και ειδικά όταν πρόκειται για θερινό κινηματογράφο. Ευχαριστιέσαι περισσότερο μια ταινία, όταν αυτή συνδυάζεται με τον καθαρό αέρα του ελληνικού καλοκαιριού, τα ποπκόρν και γενικότερα την ατμόσφαιρα του θερινού σινεμά. Πιστεύω πως όταν βγαίνεις από το σπίτι σου για να παρακολουθήσεις μια ταινία, της δίνεις και την αξία που της αρμόζει. Νομίζω πως κατά μια έννοια την τιμάς περισσότερο άμα τη δεις κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες. Είτε πρόκειται για επανεκδόσεις είτε για καινούργιες ταινίες».

Σ ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕ

«Χελιδονίσματα» με μουσική στην Καλαμάτα του ΜΗΝΑ ΒΙΝΤΙΑΔΗ Τα καλά πράγματα πρέπει να λέγονται και να γράφονται. Μια ξεχωριστή μέρα έζησε η Καλαμάτα το περασμένο Σάββατο 31 Μαΐου, το πρωί. Οικοδεσπότες, ο διευθυντής του ωδείου της πόλης, εξαίρετος πιανίστας και δάσκαλος, Διονύσης Μαλούχος, και τα παιδιά του. Τα «Χελιδονίσματα», όπως κάθε χρόνο, ζωντάνεψαν στον πεζόδρομο της οδού Αριστομένους στην Καλαμάτα, με τις τάξεις της Μουσικής Προπαιδείας και το οργανικό σύνολο του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας (επιμέλεια και οργάνωση Λένας Αγγελέτου) να υποδέχονται την άνοιξη με τραγούδια σε μουσική Μ. Χατζιδάκι και Μ. Θεοδωράκη. Το πρόγραμμα περιλάμβανε: «Κάλαντα της Άνοιξης - Πεταλούδα», στίχοι: Γεωργία Δεληγιάννη, μουσική: Μ. Θεοδωράκη. «Ο γλάρος», στίχοι: Αλέκου Σακελάριου, μουσική: Μ. Χατζιδάκι. «Βάρκα στο γιαλό», στίχοι - μουσική Μ. Θεοδωράκη. «Απρίλης», στίχοι - μουσική Μ. Θεοδωράκη. «Κυκλαδίτικος», στίχοι: Ν. Γκάτσου, μουσική: Μ. Χατζιδάκι. Προσαρμογές για το οργανικό σύνολο: Σταύρος Βόλλαρης. Συμμετείχαν: Τάξη Φλάουτου με ράμφος (διδασκαλία Θεανώς Αδαμοπούλου), Ι. Μπελιάς, Απ. Φουσέκης, Αικ. Χρυσανθακοπούλου και Παν. Κουσουλάκος. Βιολιά έπαιξαν ο Παν. Μαυροειδής και η Γεωργία Σταθέα, ενώ βιολοντσέλο η Ιωάννα Λειβαδίτη. Ένα μεγάλο «εύγε» στα παιδιά και τους δασκάλους τους, που δίνουν ζωή στις περιφερειακές πόλεις φωνάζοντας ότι «Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα»…

ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ

Στεφανία Γουλιώτη, ηθοποιός

Βασιλική Καρακώστα, τραγουδοποιός

«Ασυζητητί θερινός κινηματογράφος. Βρίσκεσαι ανάμεσα σε πάρα πολύ κόσμο που μοιράζεται μαζί σου μια ταινία και τα συναισθήματα που γεννά. Έχεις τον ανοιχτό χώρο, αυτή την αίσθηση της ελευθερίας, τη μυρωδιά από τα λουλούδια να σε περιτριγυρίζει. Έχεις επίσης αυτό το αίσθημα της συγκίνησης, της νοσταλγίας, που εμένα προσωπικά μου θυμίζει μια άλλη εποχή – όταν μας πήγαιναν μικρά σινεμά οι γονείς μας. Κυρίως, όμως, για εμένα ο θερινός κινηματογράφος είναι όλη αυτή η εμπειρία και η ελευθερία που σου προσφέρει ο εκάστοτε χώρος. Όλο το στήσιμο, η διαδικασία, οι άνθρωποι που είναι μαζί σου, μέχρι και το τραπεζάκι που αφήνεις την μπύρα σου, ενώ παρακολουθείς μια ταινία. Και το πιο σημαντικό, έχεις τον ουρανό και τα αστέρια πάνω από το κεφάλι σου».

ΕΝΑ ΕΡΓΟ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι «Κινητοί Εραστές» του αόρατου Μπάνκσι Πώς μπορεί ένας καλλιτέχνης να μοσχοπουλάει τα έργα του και την ίδια στιγμή να καταζητείται για βανδαλισμό… να είναι επώνυμος και ταυτόχρονα ανώνυμος; Ο ανατρεπτικός Βρετανός καλλιτέχνης με το περίεργο όνομα Μπάνκσι κατάφερε μέσα από την τέχνη τού γκράφιτι να καταγγείλει τον ρατσισμό, τον καταναλωτισμό και να γίνει διάσημος διατηρώντας την ανωνυμία του. Το πραγματικό του όνομα φημολογείται ότι είναι Ρόμπερτ Μπανκς, αλλά δίνουν και παίρνουν τα «σενάρια» για την ταυτότητά του. Παρόλο που εκκρεμούν εναντίον του πολλά εντάλματα σύλληψης με την κατηγορία του βανδαλισμού, ο Μπάνκσι ταξιδεύει «αόρατος» σε όλο τον κόσμο και σχεδιάζει πάνω σε δημόσιους χώρους άλλοτε μια ειδυλλιακή ακρογιαλιά και άλλες φορές έναν αρουραίο. Άλλωστε ο «αρουραίος» είναι το σήμα κατατεθέν του Βρετανού καλλιτέχνη, που κάποιοι ισχυρίζονται ότι είναι γέννημα θρέμμα του Μπρίστολ. «Αν είσαι βρόμικος, άσημος και δεν σ’αγαπάει κανείς, τότε οι αρουραίοι αποτελούν για σένα πρότυπα ζωής» έχει δηλώσει στην επίσημη ιστοσελίδα του. Τελευταία δράση του μυστηριώδους καλλιτέχνη, η διάσωση της αγαπημένης του λέσχης στο Μπρίστολ. Με τις μπογιές του και τα πινέλα του ζωγράφισε ένα αγκαλιασμένο ζευγάρι που κοιτάει το κινητό του ο ένας πίσω από την πλάτη του άλλου. Το έργο, πάνω σε ξύλο, το κάρφωσε στον τοίχο του κλαμπ και το ονόμασε «Mobile Lovers». Ο ιδιοκτήτης της λέσχης αφαίρεσε τους «Κινητούς Εραστές» με σκοπό να τους πουλήσει και να σώσει τη λέσχη για νέους. Όμως το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης είχε άλλη άποψη. Υποστήριξε ότι το έργο ανήκει στη δικαιοδοσία του και το

LIKE...

«MOBILE LOVERS» Κωστούλα Τωμαδάκη

πήρε για να το εκθέσει στο Μουσείο του Μπρίστολ. Η συνέχεια είναι παράδοξη. Ο Μπάνκσι έστειλε επιστολή υποστηρίζοντας τον ιδιοκτήτη της λέσχης με την οποία ήταν συνδεδεμένος από τα νεανικά του χρόνια. Το γράμμα έχει και υπογραφή. Την αυθεντικότητα της επιστολής πιστοποίησε ακόμη και ο δήμαρχος: «Εμείς κάναμε τη δουλειά μας, καθώς προσπαθούσαμε να προστατεύσουμε το έργο από τη φθορά, από τυχόν βανδαλισμούς, και ταυτόχρονα χιλιάδες κόσμου το είδαν, αυξάνοντας έτσι την τιμή του, προς όφελος της λέσχης νέων». Ο ιδιοκτήτης δήλωσε πως, αν το έργο πιάσει την αναμενόμενη τιμή, τότε τα χρήματα θα δοθούν σε προγράμματα για τους νέους του Μπρίστολ. Πόσο μπορεί να πουληθούν οι «Κινητοί Εραστές»; Έως και 4 εκατομμύρια λίρες. Και είναι για καλό σκοπό…

στην ανάρτηση της προέδρου του ΚΘΒΕ Μένης Λυσαρίδου «Γιάννη Βούρο, πέρασε κιόλας ένας χρόνος με πολύ σκληρή δουλειά, ατέλειωτες ώρες στο θέατρο, αποφάσεις με ρίσκο και ένα αποτέλεσμα που σε δικαιώνει! Το σίγουρο είναι ότι το ΚΘΒΕ χρειάζεται το ανοιχτό μυαλό σου, την εξωστρέφειά σου και την

καλλιτεχνική σου επάρκεια. Δυστυχώς, όμως, παρόλα αυτά, θα συμφωνήσω μαζί σου, ποτέ δεν ξέρεις...» (Μυστικό επιτυχίας η καλή συνεργασία καλλιτεχνικού διευθυντή - διοικητικού συμβουλίου…)

04/28 Αρχαιολογία

05/06 - 11/06

ποντικιart

κασ / «η γυναικα τησ ζακυθοσ»

Μου χρωστάς, δεν σου χρωστάω

Δήμητρα Μυρίλλα

Η παράσταση «Η γυναίκα της Ζάκυθος» του Δήμου Αβδελιώδη θα περιοδεύσει σε πολλά αρχαία θέατρα. Ο άμεσα ενδιαφερόμενος, δηλαδή το ΚΑΣ, που δίνει τις εγκρίσεις για τη φιλοξενία σε αρχαιολογικούς χώρους, το έμαθε τελευταίος. Όσο για το Ελληνικό Φεστιβάλ, αυξάνει τα χρέη του προς το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων Κάθε φορά που το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο καλείται να επικυρώσει τις παραχωρήσεις του Ηρωδείου και των δύο θεάτρων της Επιδαύρου στο Ελληνικό Φεστιβάλ, αναφέρεται το ποσό που πρέπει το δεύτερο να καταβάλει ως τέλος χρήσης των χώρων. Δηλαδή 3.000 ευρώ ανά ημέρα εκδήλωσης και 1.500 για κάθε πρόβα. Χρήματα που πάνε στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και από εκεί κατευθύνονται στη φροντίδα των αρχαιολογικών χώρων, αλλά και αυτών των ίδιων των μνημείων που χρησιμοποιεί το Φεστιβάλ, διότι έχει αποδειχθεί ότι υφίστανται πολλές καταπονήσεις κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων (σκηνικά, κοινό κ.λπ.). Φαίνεται, όμως, πως η επιβολή του τέλους δεν είναι παρά ευφημισμός, αφού για τη χρήση μόνο του Ηρωδείου ως το 2012 το Φεστιβάλ οφείλει 1,1 εκατ. ευρώ, ενώ το τελικό ποσό είναι σίγουρα μεγαλύτερο αν προσμετρηθούν και οι οφειλές για το 2013, αλλά και τα τέλη χρήσης της Επιδαύρου. Για τον τρόπο εξόφλησης του ποσού το ΥΠΠΟ έχει εφαρμόσει ένα περίεργο είδος συμψηφισμού. Εφ’όσον η κρατική επιχορήγηση προς το Φεστιβάλ έχει μειωθεί ενώ στην πραγματικότητα έχει ανάγκη περισσότερα χρήματα, με αυτόν τον τρόπο θεωρείται ότι η οφειλή συμψηφίζεται. Κάτι δηλαδή του τύπου: «μου χρωστάς, δεν σου χρωστάω». Σκεπτικό που φυσικά δεν μπορεί να σταθεί, αφού ούτως ή άλλως συνολικά ο ίδιος ο προϋπολογισμός του ΥΠΠΟ έχει περικοπεί.

η ολια λαζαριδου σκηνοθετειται απο τον δημο αβδελιωδη

Δεν είναι όλα τα θέατρα κατάλληλα To θέμα των οφειλών επανήλθε κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του αιτήματος του Φεστιβάλ να παρουσιαστεί η παράσταση «Η Γυναίκα της Ζάκυθος» του Δ. Σολωμού σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη με την Ολια Λαζαρίδου σε 30 αρχαία θέατρα και αρχαιολογικούς χώρους, σε όλη την Ελλάδα. Για άλλη μια φορά κατά τη συνήθη πρακτική του Φεστιβάλ... ο ενδιαφερόμενος το έμαθε το τελευταίος. Στην προκειμένη περίπτωση η έγκριση του ΚΑΣ ζητήθηκε αφού είχε ήδη ανακοινωθεί το πρόγραμμα των παραστάσεων. Και κάπου εδώ άρχισαν τα προβλήματα. Διότι δεν είναι όλα τα θέατρα σε κατάσταση που να μπορούν να δεχθούν κοινό, είτε γιατί χρήζουν αναστήλωσης είτε γιατί εκτελούνται ήδη εργασίες αναστήλωσης. Και στις δύο περιπτώσεις η ενδεχόμενη χρήση τους θα εγκυμονούσε κινδύνους όχι μόνο για το ίδιο το μνημείο, αλλά και για το κοινό. Στη συγκεκριμένη παράσταση εμπλέκεται και το «Διάζωμα», που εμφανίζεται ως συνεργάτης του Ελληνικού Φεστιβάλ προκειμένου να επιλεγούν τα θέατρα. Εν προκειμένω το «Διάζωμα», εκτός από το να συλλέγει χρήματα ώστε να εκπονούνται μελέτες αποκατάστασης αρχαίων θεάτρων, ανέλαβε και τον ρόλο του διαμεσολαβητή ως προς την επιλογή των θεάτρων που θα χρησιμοποιηθούν. Να θυμίσουμε ότι η επιλογή για το ποια αρχαία θέατρα μπορούν να παραχωρούνται για εκδηλώσεις είναι αρμοδιότητα του ΚΑΣ συνεκτιμώντας την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, αλλά και το είδος της εκδήλωσης. «Αν μία φορά παραχωρηθεί ένα αρχαίο θέατρο στο οποίο δεν έχουν ξαναγίνει εκδηλώσεις στο παρελθόν, τότε δίνεται το πράσινο φως και τα αιτήματα θα είναι συνεχόμενα και ανεξέλεγκτα. Ίσως τελικά να αποφασίσουμε ότι μπορεί να παραχωρείται, αλλά αυτό πρέπει να το δει το ΚΑΣ σε μια συνολική θεώρηση» επισήμανε η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ Λίνα Μενδώνη. Και είναι αλήθεια πως οι τοπικές κοινωνίες που έχουν στο περιβάλλον τους ένα αρχαίο μνημείο δελεάζονται από το ενδεχόμενο άνοιγμά του για εκδηλώσεις, οπότε είναι απαραίτητο να υπάρχει συγκεκριμένη πολιτική ώστε να μη δημιουργούνται παρανοήσεις, παράλογες απαιτήσεις, αλλά και αδικίες. Έτσι λοιπόν η «Γυναίκα της Ζάκυθος» δεν θα μπορέσει να πάει στο αρχαίο θέατρο της Ερέτριας, που είναι αρκετά καταπονημένο, αλλά ούτε και στο αρχαίο θέατρο της Μίεζας στη Νάουσα, στο οποίο ολοκληρώνονται οι εργασίες αποκατάστασης και η ενδεχόμενη χρήση του πρέπει να γίνει αντικείμενο συγκεκριμένης μελέτης από την αρμόδια Εφορία Αρχαιοτήτων και όχι συγκυριακή απόφαση της στιγμής. Όσο για το πρόγραμμα της παράστασης, στις 24 Ιουνίου η αρχή θα γίνει από το Bozar των Βρυξελλών και θα ακολουθήσουν τα Μεγάλα Προπύλαια της Ελευσίνας στις 26, η οδός Πειραιώς στις 27 και 28/6. Ακολουθούν: αρχαιολογικός χώρος Δελφών (30/6), αρχαίο θέατρο Ορχομενού Βοιωτίας (2/7), αρχαίο θέατρο Ορχομενού Αρκαδίας (4/7), αρχαίο θέατρο Μεσσήνης (7/7), ρωμαϊκό ωδείο Πάτρας (10/7), αρχαίο θέατρο Οινιαδών (11/7), αρχαίο θέατρο Μακύνειας (14/7), ρωμαϊκό ωδείο Νικόπολης (16/7), αρχαιολογικός χώρος Γιτάνων – Αρχαία Αγορά (18/7), αρχαιολογικός χώρος Κασσώπης (20/7), αρχαιολογικός χώρος Δωδώνης (22/7), αρχαίο στάδιο Ρόδου (24/7), ρωμαϊκό ωδείο Κω (26/7), ρωμαϊκό ωδείο Θεσσαλονίκης (29/7), Μεγάλο Θέατρο Λάρισας (31/7), αρχαίο θέατρο Δημητριάδας (2/8), αρχαίο θέατρο Μαρώνειας (6/8), αρχαιολογικός χώρος Αμφίπολης (8/8), Τάφοι Βεργίνας (11/8), ρωμαϊκό ωδείο Δίου (12/8), θέατρο Καστρομηνά, Χίος (16/8), αρχαιολογικός χώρος Μυτιλήνης (19/8), αρχαίο θέατρο Ηφαιστείας Λήμνου (21/8), αρχαιολογικός χώρος Γόρτυνας – Κρήτη (25/8), αρχαιολογικός χώρος Απτέρας, θέση «Αλώνι» – Κρήτη (27/8).

Γόβα - στιλέτο και θεάματα Φαίνεται πως το Φεστιβάλ εξακολουθεί να μην προσέχει ιδιαίτερα τις κυρίες με τα τακούνια στα αρχαία θέατρα. Τα μέλη του ΚΑΣ υπενθύμισαν αυτήν την υποχρέωση, για την οποία δεν αρκεί να εξαντλείται στην αναγραφή, στο πίσω μέρος των εισιτηρίων, η απαγόρευση των τακουνιών. Ούτε βέβαια αρκεί να «ξυπολιούνται» οι κυρίες που συλλαμβάνονται με γόβες - στιλέτο επειδή τυχαίνει να παρακολουθεί την παράσταση μέλος της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείο Πολιτισμού!

H Eλλάδα αλλάζει; 05/29

05/06 - 11/06 05/06 - 11/06

ποντικιart Το κεντρικό κτήριο στο πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι θα επισκευαστεί με κοινοτικά χρήματα, ώστε να γίνει μουσείο μιας δυναστείας και μιας εποχής Ούτε Όθωνες, ούτε Αμαλίες. Αυτά έφυγαν μαζί με την προηγούμενη δυναστεία. Ούτε κοσμήματα και στέμματα. Αυτά τα πήραν μαζί τους οι Γλύξμπουργκ εγκαταλείποντας τη χώρα τον Δεκέμβριο του 1967. Άφησαν όμως πίσω τους πολλά και ενδιαφέροντα αντικείμενα, από αρχαία μέχρι σύγχρονά τους, αντικείμενα πρωτότυπα για την Ελλάδα, στην οποία οι «μόδες» δεν συμβάδιζαν πάντοτε με της Δύσης. Όπως όλα δείχνουν, κάποια από τα αντικείμενα αυτά, θα παρουσιάζονται στο ευρύ κοινό μέσα από ένα μουσείο, το οποίο πρόκειται να γίνει στο πρώην βασιλικό κτήμα του Τατοΐου. Εκεί που στα τέλη του 19ου αιώνα είχαν κτιστεί τα θερινά ανάκτορα της οικογένειας. Το κτήμα πέρασε στο ελληνικό Δημόσιο κατά τη δεκαετία του ’90 και είναι ανοικτό για επίσκεψη – όχι όμως και τα κτήριά του, προς το παρόν. «Δεν είναι θέμα συμπάθειας ή μη προς τη μοναρχία. Ο πρώτος λόγος για τη δημιουργία ενός μουσειακού χώρου είναι η προσέλκυση των επισκεπτών, οι οποίοι δεν έχουν τι να κάνουν μια ολόκληρη μέρα σε ένα κτήμα», μας είπε αρχαιολόγος με μακροχρόνια ενασχόληση με το Τατόι. «Ταυτοχρόνως, υπάρχουν αντικείμενα εποχής, που γενικώς δύσκολα ξαναβρίσκουμε στην Ελλάδα, και η έκθεσή τους θα έχει ενδιαφέρον. Επίσης, κάποια από τα κτήρια που σιγά - σιγά επισκευάζονται ίσως αποκτήσουν και χρήσεις εστιατορίου, καφέ, μικρών εμπορικών καταστημάτων, όπως ντελικατέσεν ή ανθοπωλεία».

Τα σχέδια διαμόρφωσης Ο Σύλλογος Φίλων Τατοΐου σκέπτεται διαμόρφωση του κεντρικού ανακτόρου σε μουσείο της δυναστείας Γεωργίου του Α’. Προτείνεται η επαναλειτουργία του κτηρίου ως χώρου κατοικίας - εργασίας κατά τα πρότυπα του νέου Μουσείου Χατζηκυριάκου - Γκίκα ή της Οικίας Κατακουζηνού. Επίσης, στα σχέδιά τους είναι ένα μουσείο της ιστορίας του κτήματος στο φυλάκιο του Βασιλικού Κοιμητηρίου (κτήρια, κήποι, αρχαιολογικοί χώροι, επισκέπτες, ιστορικά γεγονότα, αλλά και πανίδα και χλωρίδα του Τατοΐου/Πάρνηθας και ενότητα αφιερωμένη στη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή). Τέλος, ένα μουσείο οχημάτων/αμαξών, αυτοκινήτων θα μπορούσε να οργανωθεί στα Βασιλικά Γκαράζ/Παλαιός Στάβλος. Τα χρήματα, τουλάχιστον για το πρώτο μουσείο, θα προέλθουν κατά βάσιν από το επόμενο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Στο Τατόι εκτελούνται από το ΥΠΠΟ «σημαντικά άμεσα σωστικά έργα των ιστορικών κτηρίων», μας λέει η γενική γραμματέας Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, «ενώ ολοκληρώνεται η καταγραφή, συντήρηση και προσήκουσα αποθήκευση των κινητών αντικειμένων του ανακτόρου (πάνω από 22.000) και η συντήρηση των αγιογραφιών του Ναού της Αναστάσεως, έργο ενταγμένο στο ΕΣΠΑ. Για τις εργασίες απαιτήθηκαν περίπου 2,5 εκατ. ευρώ». Μόλις την περασμένη εβδομάδα το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων ενέκρινε τη μελέτη για την επισκευή του Βουτυροποιείου. Σύντομα ξεκινούν οι μελέτες του Υπασπιστηρίου και του Οινοποιείου. Σε καλό δρόμο βρίσκεται η προετοιμασία για την ιστορική οικία Στουρμ. Ο Σύλλογος Φίλων απέστειλε πρόσκληση ενδιαφέροντος για την υποβολή οικονομικών προσφορών, ώστε να επισκευαστεί το εμβληματικό ξενοδοχείο «Τατοΐον». Ετοιμάζει άλλες τρεις μελέτες, ανάμεσα στις οποίες είναι και αυτή του ανακτορικού κήπου.

Το κτηριο του Ανακτορου, οπου θα στεγαστει το μουσειο με τα αντικειμενα της πρωην βασιλικης οικογενειας

ΠΡΩΗΝ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΚΤΗΜΑ ΤΑΤΟΪΟΥ

Ένα θερινό ανάκτορο που θα γίνει μουσείο μοποιηθούν, αυτό θα παίξει ρόλο στο πώς θα γίνουν οι επισκευές και οι διαρρυθμίσεις. Ο Σύλλογος Φίλων δεν επιθυμεί το Τατόι «ούτε καφετέρια, ούτε και Πάρκο Τρίτση», το οποίο έχει εγκαταλειφθεί. Θεωρεί προτεραιότητα τη δημιουργία μουσείου και συμφωνεί με τη χρήση κτηρίων και χώρου για πρότυπες καλλιέργειες, κτηνοτροφικές ενασχολήσεις κ.ά. Η πρώτη ύλη για τα εστιατόρια θα προέρχεται αποκλειστικά από τη βιολογική παραγωγή του κτήματος (γεωργική και κτηνοτροφική).

Απόλυτη ομοιομορφία

Οι εργατικες κατοικιες σημερα εχουν επισκευαστει (Φωτο Ανδρεα Μεγγου) Προτεραιότητα, σύμφωνα με την κ. Μενδώνη, είναι να ξεκαθαρίσει το θέμα των χρήσεων γης από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Το υπουργείο Πολιτισμού είναι υπεύθυνο για τα 27 κτήρια του Τατοΐου, τα οποία έχει κηρύξει διατηρητέα, και για τον περιβάλλοντα χώρο, δηλαδή τον ιστορικό πυρήνα. Εκπονεί μελέτες για επισκευές σε συνεργασία με τον Σύλλογο Φίλων Τατοΐου και ταυτοχρόνως συνεχίζει την καταγραφή και συντήρηση των κινητών αντικειμένων. Είναι πολύ σημαντικό να ξεκαθαριστούν οι χρήσεις, ώστε να διαμορφωθούν ανάλογα οι προτάσεις για τις αναστηλώσεις. Διότι, αν μερικά κτήρια επαναχρησι-

Σοφία Στυλιανού

«Κάθε μορφής αναστήλωση και διαμόρφωση του τοπίου μέσα στο οποίο είναι ενταγμένα τα κτήρια πρέπει να έχει ως στόχο την αρχή της ομοιομορφίας και τη συνομιλία όλων των παραμέτρων του κτήματος, έτσι ώστε να αποτελέσουν μια ενιαία αισθητική ενότητα», σημειώνει ο πρόεδρός του Βασίλης Κουτσαβλής. Το πρώην Βασιλικό Κτήμα Τατοΐου είναι ανοιχτό για το κοινό από την ανατολή του ήλιου έως και τη δύση. Υπάρχει αστυνομικός σταθμός και 24ωρη φύλαξη του χώρου. Η είσοδος του κοινού σε κτήρια δεν επιτρέπεται. Συχνά, σε συνεννόηση με τον σύλλογο, γίνονται και οργανωμένες ξεναγήσεις. Πέρα από το ήπιο περπάτημα στα πολυάριθμα όμορφα μονοπάτια από την πύλη της Βαρυμπόπης μέχρι και το κτήριο των στρατώνων, οι δραστηριότητες που μπορεί να κάνει κάποιος για να αθληθεί μέσα στο κτήμα είναι φυσικά το τζόκινγκ (εκτός δρόμου) - ορεινό τρέξιμο και η ποδηλασία εκτός δρόμου (ή ορεινή ποδηλασία). Στο μέλλον θα υπάρξει συντονισμός δυνάμεων με τον ΟΑΣΑ για την εξασφάλιση καλής προσβασιμότητας.

06/30 Το θέμα

05/06 - 11/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

«Στην τέχνη τα μη λεχθέντα Απόσπασμα από τη συγκλονιστική ομιλία του κορυφαίου ποιητή στο Αιγινήτειο, που έγινε πριν από δύο χρόνια, στο πλαίσιο ομιλιών με τίτλο «Ιδιότυποι λόγοι», κι έρχεται στην επικαιρότητα μια και αναμένεται να εκδοθεί σύντομα – μαζί με τα άλλα κείμενα – από τις εκδόσεις Συνάψεις και τη Νευρολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών

ΓΚΑΜΠΙΕΛ ΓΚΑΡΣΙΑ ΜΑΡΚΕΖ

ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΙ

ΠΑΜΠΛΟ ΠΙΚΑΣΟ

ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΝΤΑ

από τα πιο διεισδυτικά έργα. Είναι ένα έργο που, χωρίς να κάνει ρητορεία και πολιτική, κάνει καταγγελία τού τι μπορεί να είναι μια απεριόριστη δικτατορία, μια απεριόριστη τυραννία, η οποία, βεβαίως, δεν είναι πλέον του Καλιγούλα μόνο, αλλά και όλων των σύγχρονων δικτατόρων. Ύστερα, όμως, ήλθε η δεύτερη πράξη, που την αισθάνθηκα ως επανάληψη της πρώτης. Εκεί ήταν τα υπερβολικώς λεχθέντα. Ο Camus τα είχε ήδη πει όλα σε μία πρώτη πράξη. Κάποιες φορές, επομένως, χρειάζονται και στο μυθιστόρημα τα μη λεχθέντα, για να γίνει η λογοτεχνική συμπύκνωση του έργου. Και, κυρίως, χρειάζεται αυτό το σημαντικό που το έχει ήδη πει ο Αριστοτέλης και εμείς το επαναλαμβάνουμε πιο απλά, θεωρώντας το κάτι τετριμμένο, ενώ είναι η υπέρτατη αρχή της τέχνης: ένα έργο πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος. Διαφορετικά, δεν υπάρχει. Όπως γνωρίζετε, μάλιστα, όσοι γράφετε, το δυσκολότερο πράγμα είναι το τέλος. Το πώς να τελειώσεις κάτι. Ένα άλλο σημείο για τα μη λεχθέντα σε ένα λογοτεχνικό κείμενο είναι και το εξής: οι συγγραφείς, ενώ στο έργο τους αφαιρούν αυτά που θα ήθελαν να πουν, αυτά που είπε ο ταπεινός υπάλληλος στον διευθυντή, γιατί το «μπλέξιμο» θα ήταν και με τον εαυτό τους και με τους άλλους, όσο ήταν και εκείνου του φουκαρά του υπάλληλου, αυτά τα αφαιρεθέντα δεν τα απορ-

ρίπτουν πλήρως. Τα αποτυπώνουν αλλού. Ο Ρίτσος πάντα μου έλεγε: «Απ’ ό,τι γράφεις πρέπει πάντα να αφαιρείς τα μισά. Αλλά να μην τα πετάς. Να τα κρατάς, γιατί αργότερα μπορεί να αντλήσεις κάτι από εκεί». Τελικώς, τα μη λεχθέντα μπορούν να γίνουν λεχθέντα, αλλά περιθωριακώς λεχθέντα, στα ιδιωτικά κείμενα. Τέτοια κείμενα είναι οι επιστολές, κυρίως, οι οποίες απευθύνονται σε ένα μόνο πρόσωπο. Είναι άλλο θέμα αν ο παραλήπτης τις κοινοποιεί. Όμως αυτός που γράφει μια επιστολή δεν τη γράφει για να κοινοποιηθεί, γι’αυτό και εκεί βάζει μη λεχθέντα της καθημερινότητάς του. Αυτό πολύ περισσότερο συμβαίνει στα προσωπικά ημερολόγια των ανθρώπων, τα οποία είναι γεμάτα από μια μεγάλη σειρά μη λεχθέντων δημόσια. Η παρουσία των μη λεχθέντων παίζει μεγάλο ρόλο και σε ένα άλλο λογοτεχνικό είδος – σε μας δεν είναι ανεπτυγμένο, αλλά σε άλλες χώρες είναι –, τις αυτοβιογραφίες. Στις αυτοβιογραφίες εμφανίζεται πληθώρα μη λεχθέντων. Ούτε και εκεί, όμως, μπορούν να ειπωθούν τα πάντα, διότι τα μη λεχθέντα είναι και αυτά διπλά: είναι τα μη ειπωθέντα και τα μη γραφέντα. Κάποιες φορές υπάρχουν ειπωθέντα που δεν γράφονται. Αλλά αυτά τα μη γραφέντα είναι ταυτόχρονα και λεχθέντα και μη λεχθέντα. Εδώ, δηλαδή, εμφανίζεται και πάλι το πρόβλημα των πολλαπλών λογοκρισιών. Διότι,

Του Τιτου Πατρικιου Στη λογοτεχνία υπάρχει το πρόβλημα του αν μπορείς να τα πεις όλα. Εδώ συμβαίνει το εξής: όσο πιο νέος είναι κάποιος τόσο περισσότερο θέλει να τα πει όλα. Θα δείτε ότι τα γραπτά των νέων έχουν τη φιλοδοξία να τα καλύψουν όλα. Να μην τους ξεφύγει τίποτα. Να αποτυπώσουν τα πάντα και να απαντήσουν για τα πάντα. Όμως, όταν κάποιος μεγαλώνει, βεβαίως και χάνει τον αυθορμητισμό του, βεβαίως και χάνει τη δροσιά του και, βεβαίως, φθείρεται, αλλά, από την άλλη μεριά, εξίσου βεβαίως, συσσωρεύει κάποιες εμπειρίες και βλέπει ότι «όλα» δεν μπορούν να ειπωθούν ποτέ. Και όπου ειπώθηκαν, τελικά, το έργο που τα αποτύπωσε αυτά τα «όλα» κάπου πάσχει. Θα μου πείτε ότι σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας υπάρχουν κάποιοι, πέντε ή έξι, που το κατάφεραν. Για παράδειγμα, ο Όμηρος, ο Dante, ο Shakespeare. Αυτές, όμως, είναι οι εξαιρέσεις – έστω – που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Στην αρχή της λογοτεχνικής δημιουργίας σου, λοιπόν, θέλεις να τα πεις όλα. Σιγά σιγά, όμως, βλέπεις την αναγκαιότητα της αφαίρεσης. Αυτά ακριβώς τα αφαιρεθέντα είναι τα μη λεχθέντα. Πολλές φορές, δηλαδή, τα μη λεχθέντα είναι αναγκαία, ώστε να πάρουν δύναμη τα λεγόμενα μέσα στο λογοτεχνικό κείμενο. Ταυτόχρονα, όμως, πολλές φορές, τα μη λεχθέντα εκφράζουν – και εδώ πάλι είναι κάτι διπλό – την αυτολογοκρισία που κάνουμε. Αφαιρούμε, δηλαδή, πράγματα, όχι γιατί βαραίνουν το κείμενο και το αδυνατίζουν, αλλά γιατί είναι επικίνδυνα είτε για τη σχέση που έχουμε με τον εαυτό μας είτε για τη σχέση που έχουμε με τους άλλους είτε, ακόμη χειρότερα, για τη θέση που έχουμε μέσα στην κοινωνία. Από την αυτολογοκρισία, από αυτή, δηλαδή, τη λειτουργία τού εκουσίως μη λεχθέντος, κανένας λογοτέχνης δεν μπορεί να απαλλαγεί πλήρως, ποτέ. Από εκεί και πέρα, νομίζω ότι υπάρχουν κάποιες διαφορές ανάμεσα στα είδη του λόγου και, κυρίως, ανάμεσα στην πεζογραφία, στο μυθιστόρημα ειδικότερα και την ποίηση.

Το μυθιστόρημα Το μυθιστόρημα, σε σχέση με την ποίηση, μου έχει φανεί σαν ένα ανοιχτό ειλητάριο. Το ειλητάριο είναι το «ρολό». Παλιά έγραφαν τα έργα χειρόγραφα σε τέτοια ειλητάρια, τα οποία στις παλιές βιβλιοθήκες ήταν τυλιγμένα και έμπαιναν στα ράφια. Το μυθιστόρημα, λοιπόν, μου φαίνεται σαν ένα ανοιγμένο ειλητάριο που είναι μπροστά σου, το διαβάζεις, μετά το συμπτύσσεις και, τέλος, κρατάς κάτι ή και πολλά. Η ποίηση, αντιθέτως, μου φαίνεται σαν ένα κλειστό, τυλιγμένο ειλητάριο, που σιγά σιγά το ανοίγεις και μπαίνεις σε αυτό. Στην ποίηση, επομένως, ανακαλύπτεις ότι τα μη λεχθέντα είναι περισσότερα από τα λεχθέντα, ενώ στο μυθιστόρημα βλέπεις ότι τα λεχθέντα, πολλές φορές, είναι περισσότερα και ότι, τελικά, χρειάζονται και κάποια μη λεχθέντα. Για παράδειγμα, ο μαγικός ρεαλισμός, όπως αυτός της Λατινικής Αμερικής, που, αν και απολαυστικός, πολλές φορές είναι επαναληπτικός. Ένα μυθιστόρημα το οποίο αγαπώ και με έχει συνεπάρει, το «Εκατό χρόνια μοναξιά» του Gabriel Garcίa Marquez, μου έδωσε την εντύπωση ότι το δεύτερο μισό του είναι επανάληψη του πρώτου μισού. Ένα ακόμη παράδειγμα: πρόσφατα που ήμουν στη Ρώμη, πήγα με φίλους και είδαμε μια πολύ ωραία παράσταση του «Καλιγούλα » του Camus. Αν και για το έργο είχα μια αμυδρή εικόνα στο μυαλό μου, γιατί, όταν ζούσα στο Παρίσι, το είχα μάλλον διαβάσει, η πρώτη πράξη με συγκλόνισε. Είναι

«Ο Magris, ο βαρόνος και το κοριτσάκι»… Δεν υπάρχει λογοτεχνικός λόγος, αν ο δημιουργός γράφει μόνο για τον εαυτό του. Για το θέμα αυτό θα σας αναφέρω μια άλλη ιστορία, πραγματική, που παραθέτει ο Claudio Magris στο θαυμάσιο βιβλίο του «Δούναβης», όπου αφηγείται την ιστορία των χωρών και των πόλεων που διασχίζει ο Δούναβης, από τη Γερμανία μέχρι και τη Μαύρη Θάλασσα όπου καταλήγει. Σε μια πόλη από όπου περνά ο Δούναβης, λέει ο Magris, μια πόλη της Βαυαρίας, υπήρχε ένα θέατρο ποικιλιών της εποχής. Μιλάμε για το 1700. Κάποια μέρα, παρακολούθησε στο θέατρο αυτό την παράσταση ο βαρόνος Βίλμερ, ο πλουσιότερος τραπεζίτης της Γερμανίας και αυτοκρατορικός σύμβουλος. Εκεί μαγεύτηκε από τη Μαριάννα, ένα κοριτσάκι δεκαπέντε ετών, το οποίο χόρευε, έκανε ακροβατικά, τραγουδούσε κ.λπ. Το αποτέλεσμα ήταν να αγοράσει

ο βαρόνος τη Μαριάννα, πληρώνοντας και τον θιασάρχη και τη μητέρα της – έτσι έπρεπε, για να του τη δώσουν – και την πήρε στο μέγαρό του στη Φρανκφούρτη. Εκεί της έφερε τους καλύτερους δασκάλους της Γερμανίας, τη μόρφωσε, και η Μαριάννα, μεγαλώνοντας, έγινε η ωραιότερη, η πιο μορφωμένη και η πιο έξυπνη γυναίκα όλης της Γερμανίας. Ήξερε τα πάντα – μουσική, λογοτεχνία, φιλοσοφία –, ενώ ταυτόχρονα ήταν και μια καλλονή. Όταν η Μαριάννα έγινε είκοσι ενός ετών, ο βαρόνος την παντρεύτηκε, και όλα πήγαιναν καλά, ώσπου ήλθε ο Goethe στη Φρανκφούρτη, τη γενέτειρά του, από τη Βαϊμάρη, όπου έμενε. Ο Goethe, γνωστός γυναικοκατακτητής, όπως ξέρετε, ερωτεύθηκε τη Μαριάννα. Ομοίως, και η Μαριάννα ερωτεύθηκε τον Goethe, και ανάμεσά τους δημιουργήθηκε ένας παθιασμένος δεσμός – επειδή η

05/06 - 11/06

ποντικιart

Το θέμα 07/31

www.topontiki.gr

είναι περισσότερα...» ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ

ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ

ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ

όπως είπαμε, είναι πολλές οι λογοκρισίες που υπάρχουν. Είναι η εξωτερική, η εσωτερική, η ψυχολογική, η συνειδητή, η υποσυνείδητη και ούτω καθεξής. Αλλά και η ελλειπτικότητα στην ποίηση, η οποία, στα έτη του ’30, λόγου χάρη, θεωρήθηκε βασικό στοιχείο του ποιητικού λόγου, πολλές φορές οδηγεί σε μια υπερβολή των μη λεχθέντων, σε μια υπερβολή ανάθεσης της ευθύνης στον αναγνώστη να αναπληρώσει τα μη λεχθέντα. Θα πρέπει να πούμε, όμως, ότι τα μη λεχθέντα ενός υποκειμένου δεν γίνονται εύκολα κατανοητά από τα άλλα υποκείμενα, γι’αυτό και, πολλές φορές, δημιουργούνται παρερμηνείες και παρανοήσεις. Αυτό οφείλεται στη διαφορετική ανάλυση της πραγματικότητας, στη διαφορετική σύλληψη των πραγμάτων από τις διαφορετικές συνειδήσεις των ανθρώπων. Διότι η συνείδηση, όσο και αν οι άνθρωποι συμπίπτουν ιδεολογικά ή πολιτικά, ευτυχώς, δεν γίνεται ποτέ μονολιθική και ενιαία. Έτσι, αυτό που εγώ αντιλαμβάνομαι ως Α ο άλλος το αντιλαμβάνεται ως Ω, ως το αντίθετό του.

δεν τα έχει πει ούτε το ίδιο το απεικονιζόμενο πρόσωπο. Στις άλλες τέχνες είναι δύσκολο να γίνει, διότι, στον βαθμό που γίνεται, γίνεται για συμβολικά και όχι για πραγματικά πρόσωπα. Για παράδειγμα, στη λογοτεχνία, ειδικά στο μυθιστόρημα, βλέπεις ότι κάθε τόσο αποκαλύπτονται από τους ήρωες μη λεχθέντα. Αυτά, όμως, αφορούν τους φανταστικούς ήρωες κάποιου έργου και όχι συγκεκριμένα πρόσωπα. Στη ζωγραφική, αντιθέτως, βλέπεις πρόσωπα και διαπιστώνεις πόσα φοβερά μη λεχθέντα είχαν. Αυτό, βεβαίως, συμβαίνει στη μεγάλη ζωγραφική και, κυρίως, στη ζωγραφική της Αναγέννησης. Για παράδειγμα, στον Ticiano, τον El Greco ή τον Velazquez. Όλοι αυτοί οι άγιοι ή οι συγκεκριμένοι πρίγκιπες και καρδινάλιοι τους οποίους ζωγραφίζουν έχουν ατέλειωτα μη λεχθέντα. Από τη μοντέρνα ζωγραφική, πάντως, αυτό το έχω δει πολύ χαρακτηριστικά στον Picasso. Αναφέρω ως παράδειγμα τη σειρά των πορτρέτων που έχει κάνει για την Dora Maar – «Η γυναίκα που κλαίει», «Η γυναίκα που γελάει» –, όπου βλέπεις πάρα πολλά μη λεχθέντα.

Η ζωγραφική

Η ποίηση

Κατά την άποψή μου, μια τέχνη που μπορεί να συλλάβει τα μη λεχθέντα είναι η ζωγραφική. Σε ορισμένα πορτρέτα ανακαλύπτεις μη λεχθέντα που

Επανερχόμενος στον ποίηση, νομίζω ότι, τελικά, η ελλειπτικότητα του ποιητικού λόγου, αντί να οδηγεί σε μια συγκινησιακή συμπύκνωση, πολλές φο-

κοινωνία τότε ήταν πιο «φιλελεύθερη» από τη σημερινή, ο βαρόνος δεν στενοχωρήθηκε και πολύ –, μέχρι που ο Goethe – ήταν και αυτός σύμβουλος του ηγεμόνα – επέστρεψε στη Βαϊμάρη. Ο έρωτας, όμως, συνεχίστηκε δι’αλληλογραφίας. Ύστερα από λίγο, ο Goethe εξέδωσε μια λυρική συλλογή ποιημάτων με τον τίτλο «Ανατολικό και δυτικό ντιβάνι» – τη λέξη ντιβάνι την πήρε από τα περσικά, και σημαίνει ποιητική ανθολογία, διότι εκεί διάβαζαν τα ποιήματα καθισμένοι σε ντιβάνια. Αμέσως χαλάει ο κόσμος σε όλη την Ευρώπη. Όλοι λένε: «Ο νέος Goethe, η νέα φάση του Goethe, μετά τον «Φάουστ», ο λυρικός, ο ερωτικός Goethe…». Περνούν και άλλα χρόνια, και κάποτε πεθαίνει ο Goethe. Αργότερα πεθαίνει και η Μαριάννα Βίλμερ, η οποία, όμως, είχε κρατήσει το αρχείο της. Εκατό χρόνια αργότερα, κάποιος Γερμανός φιλόλογος

μελέτησε αυτό το αρχείο και ανακάλυψε ότι τα ωραιότερα ποιήματα στη λυρική συλλογή του Goethe ήταν ποιήματα της Μαριάννας, τα οποία του έστελνε με τα γράμματά της, και τα οποία πήρε ο Goethe και τα δημοσίευσε ως δικά του. Παρ’όλα αυτά, όπως λέει ο Magris, η Μαριάννα δεν έχει καμία θέση στη γερμανική λογοτεχνία. Διότι, για να έχεις θέση στη λογοτεχνία, πρέπει να δημοσιεύσεις, να εκτεθείς ώστε να ενταχθείς στη λογοτεχνία. Το φαινόμενο της Μαριάννας Βίλμερ, δηλαδή το ότι έγραψε μερικά πολύ ωραία ποιήματα, έχει μόνο υπαρξιακή σημασία. Διότι αυτά τα ποιήματα δεν εντάχθηκαν με το όνομά της μέσα στη διαδικασία της λογοτεχνίας. Επομένως, μπορεί κάποιος να γράψει το αριστουργηματικότερο ποίημα, αλλά, αν αυτό μείνει «στο συρτάρι», είναι σαν να μην το έγραψε.

ρές οδηγεί σε μια ακύρωση του αφηγηματικού – δηλαδή του λεχθέντος – στοιχείου που, πάντα κατά τη γνώμη μου, είναι απαραίτητο και στον ποιητικό λόγο. Δεν υπάρχει ποίημα το οποίο μπορεί να επιβιώσει, αν δεν λέει κάτι, και αν αυτό το κάτι δεν γίνει λεχθέν. Αν λόγου χάρη ο Καβάφης επιβιώνει τόσο έντονα, είναι γιατί σε κάθε ποίημά του λέει κάτι. Η σουρεαλιστική ποίηση, καταργώντας τους φραγμούς και τα φίλτρα, κυρίως διά της αυτόματης γραφής, ήθελε να απελευθερώσει το εγκλεισμένο στο υποσυνείδητο μη λεχθέν, ακόμα και το μη συνειδητοποιηθέν, και να τα κάνει να λεχθούν. Οι σουρεαλιστές διάλεγαν μια τυχαία λέξη από ένα τυχαίο κείμενο – ο όρος ντανταϊσμός από μια τυχαία λέξη φτιάχτηκε – και ξεκινώντας από αυτήν έγραφαν αυτοματικά, χωρίς αυτοέλεγχο και χωρίς να σταματούν σ’ένα καθορισμένο τέρμα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μια σειρά από πράγματα, τα οποία λόγω του εγκλεισμού τους στο υποσυνείδητο έμεναν ανείπωτα, γίνονταν – υποτίθεται – ειπωμένα. Εν τούτοις ουδείς υπερρεαλιστής ετύπωσε τα ποιήματά του σ’αυτή την αρχική, ακατέργαστη μορφή. Για να αποκτήσουν ποιητική υπόσταση όλοι τα ξαναδούλευαν. Βεβαίως, μέσα από αυτή τη διαδικασία πολλές φορές έβγαιναν φοβερές επινοήσεις, φοβερά ευρήματα. Αλλά εάν αυτό το εγχείρημα δεν αποκτούσε αρχή, μέση και τέλος, δεν γινόταν ποίηση. Όπως όλοι οι ποιητές της γενιάς μου, έχω περάσει και εγώ από τη γοητεία του σουρεαλισμού. Αυτή την άσκηση, αυτό το πείραμα το έκανα συστηματικά δύο φορές στη ζωή μου. Τη μία, μαζί με άλλους φίλους στην εξορία, στις αρχές των ετών ’50. Βέβαια δεν λέγαμε παραέξω πως κάναμε μια σουρεαλιστική απόπειρα γιατί εκεί ο σουρεαλισμός ήταν και ως όρος ακόμα καταδικασμένος. Την άλλη ήταν στο Παρίσι, στις αρχές του ’60, όπου νόμιζα ακόμη ότι είχα απαλλαγεί από πνευματικούς – κοινωνικοπολιτικής πηγής – καταναγκασμούς. Όμως όλα εκείνα τα γραφτά έγιναν υλικό για περαιτέρω επεξεργασία και, κυρίως, για μεγαλύτερη μετατροπή των έως τότε μη λεχθέντων σε λεχθέντα. Όσο περνούν τα χρόνια τόσο περισσότερο βλέπω την αναγκαιότητα του πλήρως λεχθέντος. Ταυτόχρονα βλέπω τη λειτουργία τού μη λεχθέντος ως συμπλήρωμα και όχι ως ακύρωση, ως υποβοήθηση και όχι ως μείωση του λεχθέντος. Η ποίηση, βεβαίως, σε σχέση με το μυθιστόρημα έχει ένα πλεονέκτημα, ιδιαίτερα σε δύσκολες εποχές τυραννιών, δικτατοριών, καταπιέσεων και μεγάλων λογοκρισιών: με τον συμβολικό λόγο της και με τα σχήματά της, κυρίως τη μεταφορά και την αλληγορία, μπορεί να πει έμμεσα περισσότερα πράγματα από ό,τι το μυθιστόρημα, το οποίο είναι αναγκασμένο να τα πει ευθέως, οπότε υπόκειται πολύ περισσότερο στη λογοκρισία. Γι’αυτό και θα δείτε ότι στις δικτατορίες – όχι ότι χρειαζόμαστε δικτατορίες – περισσότερο ανθεί η ποίηση παρά το μυθιστόρημα. Και τούτο, διότι η ποίηση μπορεί να «διαφύγει» περισσότερο. Όταν όμως η λογοκρισία συλλάβει τα μη λεχθέντα που περιέχουν τα λεχθέντα, τότε συλλαμβάνονται οι ίδιοι οι ποιητές και κλείνονται σε κάποιο στρατόπεδο για να πεθάνουν, όπως έγινε στην τότε Σοβιετική Ένωση. Και κάτι ακόμη. Τα μη λεχθέντα της ποίησης πολλές φορές γίνονται λεχθέντα μέσω της χρησιμοποίησης συμβόλων. Από τη στιγμή που στον λόγο υπάρχει σύμβολο, υπάρχει ταυτόχρονα και λεχθέν, το οποίο σε καλεί να ανακαλύψεις τι συμβολίζει, άρα να βρεις το μη λεχθέν. Γι’αυτό και το σύμβολο είναι πάρα πολύ επικίνδυνο. Μπορεί να σε οδηγήσει, όπως είπαμε, σε παρερμηνείες. Αλλά και το σύμβολο είναι κάτι διπλό. Είναι άλλο πράγμα ένα έργο το οποίο καταλήγει να γίνει σύμβολο – ο Οιδίποδας έγινε εκ των υστέρων σύμβολο· δεν τον δημιούργησε ο Σοφοκλής, για να φτιάξει ένα σύμβολο – και άλλο ένα σύμβολο που το παίρνεις εκ των προτέρων, για να το επιβάλεις ως έργο. Και θα δείτε ότι μια πολυάριθμη, αλλά κακή λογοτεχνία του προηγούμενου αιώνα ήταν η λογοτεχνία των συμβόλων και, κυρίως, των πολιτικοκοινωνικών συμβόλων. Δεν σημαίνει, όμως, ότι στην ποίηση δεν μπορεί να υπάρξει το αφηγηματικό και το δραματικό στοιχείο. Και στην ποίηση υπάρχει η δυνατότητα να ακούγεται και «άλλη φωνή», μόνο που τότε η ποίηση τείνει να γίνει επική, ενώ, αν θέλετε, ο νόμιμος απόγονος του έπους είναι το μυθιστόρημα. Στον προηγούμενο αιώνα, πάντως, είχαμε εκτεταμένα ποιήματα, του Ρίτσου, του Neruda και του Hikmet, με ήρωες, με διαφορετικά πρόσωπα, με διαφορετικές φωνές, αλλά παρέμεναν βαθύτατα ποιητικά. Αυτό, όμως, είναι πολύ δύσκολο να το πετύχει κανείς. Στην ποίηση, άλλωστε, όλα είναι δύσκολα.

10/34 Συνέντευξη

05/06 - 11/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

πλανητησ γη

Της ΣισσυΣ Παπαδακη της Βικυσ Λεβαντη

Οι «Πικάσο» του μέλλοντος

Είναι το μέλλον της σύγχρονης τέχνης άυλο; Οι πίνακες που θα εκφράζουν την πρωτοπορία της εποχής μας θα είναι ψηφιακοί; Σίγουρα θα υπάρχουν πάντα καλλιτέχνες που θα προτιμούν τον καμβά, τα μολύβια, τα πινέλα, αλλά ήδη πολλοί, σε όλο τον κόσμο, ζωγραφίζουν στο κομπιούτερ, στο τάμπλετ ή ακόμα και στο «έξυπνο» τηλέφωνό τους. Και, όσο και να ακούγεται περίεργο, σε μια εποχή που δεν χρειάζεται να έχει κανείς εξειδικευμένες γνώσεις πληροφορικής για να «κατεβάσει» από το Διαδίκτυο ταινίες, βιβλία, τραγούδια κ.λπ. δωρεάν, τα έργα τους αυτά είναι το αντικείμενο μιας καινούργιας αγοράς, η οποία αναπτύσσεται, με προβλήματα ακόμα, αλλά σταθερά. Πριν από λίγο καιρό ο οίκος δημοπρασιών Phillips σε συνεργασία με τη διαδικτυακή τράπεζα εικόνων Tumblr οργάνωσε το «Paddles On», μια δημοπρασία έργων τέχνης, τα οποία είχαν κατασκευαστεί ψηφιακά. Τα εξέθεσε σε μεγάλες οθόνες και τα έβαλε σε πλειστηριασμό ταυτόχρονα στα γραφεία της στη Νέα Υόρκη και στο Διαδίκτυο. Η δημοπρασία πήγε καλά και τώρα, από τις 21 Ιουνίου, ετοιμάζεται να οργανώσει μια παρόμοια στο Λονδίνο. Το ποσό που συγκεντρώθηκε από αυτή, περίπου 90.000 δολάρια, δεν συγκρίνεται βεβαίως με τα ποσά που διακινούνται σε «κλασικές» δημοπρασίες, όμως οι Phillips, μετά το πείραμα αυτό, έφτιαξαν ένα καινούργιο τμήμα, το οποίο ασχολείται αποκλειστικά με πωλήσεις ψηφιακών έργων. Πιστεύουν πως όχι μόνο αξίζει να επενδύσει κανείς σε αυτή την καινούργια αγορά, αλλά και πως οι καλλιτέχνες του είδους είναι οι αληθινοί εκφραστές της σύγχρονης πρωτοπορίας, αυτοί οι οποίοι θα μας απασχολήσουν στο μέλλον, οι «Πικάσο» του 21ου αιώνα.

Ένας Λένον στο σαλόνι σας «Ωραία, είναι. Ποιος τα έφτιαξε;» ρώτησε το 1965 ο Αμερικανός εκδότης πολλών και διάσημων, όπως ο Φίλιπ Ροθ και ο Σαλμάν Ρούσντι, Τομ Μάρσαλ τον δημοσιογράφο Μάικελ Μπράουν, ο οποίος είχε φέρει στο γραφείο του μια σειρά από σκίτσα φτιαγμένα κυρίως πάνω σε επιστολόχαρτα ξενοδοχείων. «Ο Τζον Λένον» ήταν η απάντηση. Ο Μάρσαλ δεν έχασε καιρό. Αμέσως επικοινώνησε με τον Μπιτλ και του πρότεινε να φτιάξουν παρέα ένα βιβλίο. Εκείνος ενθουσιάστηκε με την ιδέα και έτσι προέκυψε το «In his own write», που οι Sotheby’s εκθέτουν και πωλούν αυτές τις μέρες στη Νέα Υόρκη. Περίπου εκατό σκίτσα, χιουμοριστικά, σαρκαστικά, προϊόντα συνεργασίας με φίλους του, όπως ο Πολ Μακάρτνεϊ, τα οποία ο Λένον δώρισε στον Μάρσαλ και που τώρα διατίθενται από 2.500 έως 50.000 ευρώ.

Ο φιλάνθρωπος αυτοκράτορας Ο πατέρας του, ο διάσημος μαέστρος Καρλ Μπεμ, τον είχε συμβουλεύσει να γίνει δικηγόρος. Ο Καρλχάιντς Μπεμ, όμως, αγαπούσε το σινεμά και πολύ γρήγορα, σε ηλικία 27 χρόνων, κατάφερε να γίνει παγκοσμίως γνωστός ερμηνεύοντας τον ρόλο του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ στις τρεις ταινίες της σειράς «Σίσσυ». Αντίθετα, όμως, από την κινηματογραφική αγαπημένη του Ρόμι Σνάιντερ, η επιτυχία του αυτή δεν είχε συνέχεια. Ταξίδεψε από την Αυστρία στο Χόλιγουντ, έπαιξε σε τρεις ταινίες του Φασμπίντερ, αλλά δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει την καριέρα που ονειρευόταν. Τελικά τον «ρόλο της ζωής» του τον βρήκε στην Αφρική, όπου ιδρύοντας την οργάνωση «Άνθρωποι για τους ανθρώπους» πραγματοποίησε πολύ μεγάλο φιλανθρωπικό έργο. Υπήρξε ο πρώτος ξένος που έγινε επίτιμος πολίτης της Αιθιοπίας, μιας χώρας στην οποία έζησε πολλά χρόνια. Πέθανε την περασμένη Πέμπτη σε ηλικία 85 χρόνων.

ΦΩΤΗΣ ΣΕΡΓΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΥΤΖΙΔΗΣ/

«Επιμείναμε στα Ο Αθηναίος Φώτης Σεργουλόπουλος και ο Σερραίος Γιώργος Καπουτζίδης είναι δύο δημοφιλείς τηλεοπτικές περσόνες. Τους συνάντησα ένα απόγευμα στο θέατρο Badminton, ελαφρώς αγχωμένους, λίγο πριν από τις ετοιμασίες για μια ακόμη παράσταση του αυστραλέζικου μιούζικαλ «Πρισίλα – Η Βασίλισσα της ερήμου». Λίγες μέρες πριν είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω την εν λόγω μεγαλειώδη παράσταση, στην οποία κόσμος όλων των ηλικιών προσερχόταν σαν σε λαϊκό προσκύνημα. Σημαντικό, όχι γιατί το κοινό δείχνει την προτίμησή του σε μία υπερπαραγωγή, αλλά κυρίως γιατί το έργο βρίθει από αντιρατσιστικά μηνύματα μέσα από την ιστορία δύο drag queens και μίας τρανσέξουαλ που αποζητούν απεγνωσμένα την αγάπη. Ποιος είχε την ιδέα να ανέβει το συγκεκριμένο μιούζικαλ στη χώρα μας; Φώτης Σεργουλόπουλος: Ο Αδάμ του Badminton έχει μια προϊστορία με την «Πρισίλα», είναι συμπαραγωγός και φίλος του πρώτου παραγωγού της παράστασης που ανέβηκε στην Αυστραλία. Άρα ήταν άμεσα εμπλεκόμενος με τα δικαιώματα του έργου από ’κεί, όχι μόνο με το τωρινό ανέβασμα στην Ελλάδα. Γιώργος Καπουτζίδης: Εγώ το έμαθα όταν με κάλεσαν τον περασμένο Ιούνιο για να κάνω την ελληνική απόδοση του κειμένου. Και πώς προέκυψε το κάστινγκ; Φ.Σ.: Σ’αυτές τις δουλειές οι παραγωγοί παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο. Νομίζω το ότι έφτασαν σε μένα ήταν επιλογή του Γιώργου και του Φωκά Ευαγγελινού, δηλαδή των άλλων σημαντικότερων συντελεστών. Γ.Κ.: Συζητήσεις γίνονταν με τον Αδάμ και με τον Φωκά από τον Οκτώβριο. Πρότεινα μάλιστα στον Φωκά διάφορα ονόματα για τον δικό μου ρόλο, εφόσον θα ασχολούμουν αποκλειστικά με το κείμενο. Και ο Φωκάς όλο μου έλεγε «Εσύ θα παίξεις τον ρόλο»! Γνωριζόσασταν οι δυο σας από πριν; Φ.Σ.: Βέβαια, από τη δουλειά. Είχαμε βρεθεί πάρα πολλές φορές. Με τον Φωκά επίσης γνωρίζομαι από τη δεκαετία του ’90,

από τότε που ασχολούμουν ενεργά με το θέατρο, πριν κάνω τηλεόραση. Είσαστε δύο δημοφιλέστατες τηλεοπτικές περσόνες. Ποια η διαφορά του τηλεοπτικού φακού με τη σκηνή του θεάτρου; Γ.Κ.: Καμία διαφορά για μένα. Είτε είσαι στο θέατρο είτε στο σινεμά, την τηλεόραση κ.λπ., προέχει να κάνεις τον κόσμο να περνάει όμορφα. Θέλω να περνάνε οι άλλοι ωραία. Κάνουμε αυτήν τη δουλειά όχι από δικιά μας ματαιοδοξία, αλλά για να δίνουμε χαρά, διασκέδαση, συγκίνηση. Φ.Σ.: Έχει απόλυτο δίκιο ο Γιώργος. Λένε για μένα, ας πούμε, «ο παρουσιαστής». Οι καλύτεροι, όμως, παρουσιαστές είναι αυτοί που έχουν κάνει θέατρο, αφού ξέρουν να απευθύνονται. Ακόμη και τέσσερις κάμερες να έχεις απέναντί σου, ξέρεις ότι απευθύνεσαι κάπου, έστω σε ένα ηλεκτρονικό μάτι. Παρ’ όλα αυτά το «Πρισίλα» δεν είναι απλώς ένα θέαμα διασκέδασης, αφού ασχολείται με θέματα επώδυνα. Γ.Κ.: Όντως, δεν εννοούσα απλή διασκέδαση, αλλά ψυχαγωγία, αγωγή της ψυχής, να απευθύνεσαι στην καρδιά του άλλου. Το πετυχαίνουμε με το συγκεκριμένο έργο, γιατί οι θεατές και θα συγκινηθούν και θα προβληματιστούν και θα κλάψουν και θα γελάσουν. Αυτός είναι ο στόχος μου και όποτε γράφω για την τηλεόραση. Σημαντικό ακόμη είναι ότι επιμείναμε στα «επώδυνα» σημεία του έργου, δεν τα προσπεράσαμε χάριν ελαφρότητας.

05/06 - 11/06

ποντικιart

Συνέντευξη 11/35

www.topontiki.gr

«πρισιλα»

Αντώνης Μποσκοΐτης

επώδυνα σημεία του έργου» Φ.Σ.: Εγώ πάντοτε έλεγα ότι είμαι του ελαφρού, εννοώντας πως και τη ζωή μου την έχω πάρει όπως θα το ήθελα, να με διασκεδάζει δηλαδή. Το μάθημά μου ήταν να κάνω αυτό που με διασκεδάζει στη ζωή μου, ακόμη κι αν είναι δράμα. Με θυμάμαι, λόγου χάριν, να κλαίω με ένα μελόδραμα στην τηλεόραση και μετά να λέω «αχ, επιτέλους, πάμε για ύπνο τώρα».

>

>

Ακούστηκαν όμως και επικρίσεις. Ο Σταμάτης Κραουνάκης έγραψε στη σελίδα του στο Facebook ότι μεγάλη ορχήστρα έμεινε ακέφαλη λόγω κρίσης κι εσείς μας προτείνετε την «Πρισίλα». «Την κατάρα μου να ’χουν» έγραψε χαρακτηριστικά. Φ.Σ.: Ο Σταμάτης Κραουνάκης τα τελευταία χρόνια είναι επιθετικός, αυτήν τη στάση κρατάει. Δεν περιμένω κάτι διαφορετικό. Ωστόσο, έχει δώσει εξαιρετικές στιγμές στο ελληνικό θέατρο. Ίσως δεν έπρεπε να το προσωποποιήσω, αναφερόμουν σε γενικότερες επικρίσεις. Γ.Κ.: Η κρίση δεν αντιμετωπίζεται με κατάρες, αλλά με δημιουργία, κέφι και έμπνευση. Πόσο καταπραϋντικό είναι για τη νεοελληνική κοινωνία, η οποία ζει όλα τα φοβικά σύνδρομά της, ένα τέτοιο έργο που βρίθει από αντιρατσιστικά μηνύματα; Φ.Σ.: Δεν θέλω να χαρακτηριστεί πολιτική πράξη, τόσο βαρύγδουπα εννοώ, ένα ευχάριστο μιούζικαλ. Σε κάθε έργο που σέβεται τον εαυτό του περιέχονται κοινωνικά μηνύματα. Άλλοι ταυτίζονται, άλλοι όχι, αυτό είναι το θέατρο. Εγώ και στη ζωή μου και σε ό,τι άλλο κάνω, δεν σκοπεύω σε ένα πολιτικό statement, αλλά στην ελευθερία των «πιστεύω» μου. Δεν θεωρώ ότι κάνουμε ακτιβισμό με ένα έργο που μπορεί να το δει από τον πιο μικρό μέχρι τον μεγαλύτερο θεατή. Ωστόσο, αν ήταν απλώς ένα ελαφρύ, επιφανειακό θέαμα, δεν θα μας αφορούσε. Γ.Κ.: Τα ίδια λέω κι εγώ, δεν είμαστε επιφανειακοί άνθρωποι. Πρόκειται για ένα ανθρώπινο έργο, αλλά σίγουρα και πολιτική πράξη, αν υποτεθεί πως ο όρος ανθρωπιά έχει χαθεί στις μέρες μας. Όλοι οι άνθρωποι, από τη στιγμή που δεν κάνουμε κακό, είμαστε ίσοι. Αυτό διαπραγματεύεται η «Πρισίλα», μια καθόλου

ώτης Σεργουλόπουλος Η πρώτη προβολή της Φ ταινίας «Πρισίλα» στο «Άστυ», σκηνοθετημένη από τον δημιουργό του μιούζικαλ που θ’ ακολουθούσε. Ήταν ένας καινούργιος κινηματογράφος, που θα γεννούσε ολόκληρη τάση. Γιώργος Καπουτζίδης Πίστευε ότι η ταινία «Πρισίλα» θα ήταν κωμωδία, που δεν ήταν τελικά. Τον συγκλόνισε ως κάτι πρωτοφανέρωτο στον διεθνή κινηματογράφο. Εν συνεχεία, η βερσιόν για μιούζικαλ του φάνηκε πολύ πιο διασκεδαστική. Φ.Σ. Ως παιδάκι πήγαινε σε σχολείο με θεατρική σκηνή. Η πρώτη του καλλιτεχνική ενασχόληση ήταν στο Γυμνάσιο, όταν ανέβασαν «Οιδίποδα Τύραννο» σε μουσική Σταμάτη Κραουνάκη και χορογραφίες Νέλλης Καρρά. Ήταν σαν τους Μάγους με τα δώρα το βάπτισμα αυτό στο θέατρο. Γ.Κ. Όταν στο τέλος της Γ’ Γυμνασίου έγραψε, σκηνοθέτησε και έπαιξε σε ένα επιθεωρησιακό έργο. Ήταν η πρώτη φορά που εξέθετε τον εαυτό του μπροστά στο κοινό, τους συμμαθητές του συγκεκριμένα. Ακόμη ηχεί στα αυτιά του εκείνο το πρώτο χειροκρότημα. Φ.Σ. Όταν, παρ’ ότι μεγάλωσε με τα ντίσκο ακούσματα και συμμετείχε στις διαμάχες «ροκάδων - καρεκλάδων», ξανάκουσε με αφορμή την «Πρισίλα» το «I will survive» της Γκλόρια Γκέινορ και συνειδητοποίησε τη σημαντικότητα των στίχων του τραγουδιού.

> γ. καπουτζιδησ, φ. σεργουλοπουλοσ (φωτο απολλων μπολλασ) δημαγωγική ιστορία για ανθρώπους με σάρκα, οστά και καρδιά. Θα με ενδιέφερε, κύριε Καπουτζίδη, λόγω του σχολιασμού της Eurovision που κάνετε κάθε χρόνο, δυο λόγια σας για τη νίκη της Κοντσίτα. Γ.Κ.: Θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε ως τη νίκη ενός καλλιτέχνη. Άντρας είναι, γυναίκα είναι, τρανς είναι, δεν έχει να κάνει... Εκεί πήγε ένας άνθρωπος με σάρκα και οστά. Εμάς, λοιπόν, δεν μας ενδιαφέρουν η σάρκα, τα οστά, η καρδιά και η ψυχή ενός ανθρώπου, αλλά το μούσι του. Δεν έχω να σχολιάσω τίποτα λοιπόν, είναι η συμμετοχή της Αυστρίας, ενός καλλιτέχνη που κέρδισε! Ας κλείσουμε με τα προσεχή σας σχέδια. Φ.Σ.: Εγώ κάνω αυτά που έκανα εδώ και πέντε χρόνια. Νομίζω ότι δεν έχω αλλάξει καθόλου... Γ.Κ.: Εγώ ετοιμάζω μία σειρά, η οποία θα ξεκινήσει γυρίσματα το καλοκαίρι, όταν τελειώσουμε με την «Πρισίλα», και αν όλα πάνε καλά θα παιχτεί στους δέκτες σας με τη νέα σεζόν.

Στιγμεσ

>

Info

Badminton (Ολυμπιακά Ακίνητα, Γουδή), μέχρι 15.6, 5, 6, 7, 12, 13, 14.6 στις 21.00, 15.6 στις 20.00, τιμές: 10 - 45 ευρώ, 210-8840600

>

12/36 Επόμενη στάση: «Νέος Κόσμος»

05/06 - 11/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

ανθρωποι-ανεμιστηρες

Έντυσαν... τον ελέφαντα Άνθρωποι με αναπηρία ή και χωρίς αναπηρία εξέφρασαν τα προβλήματά τους, τις ανησυχίες τους, τα «θέλω» τους με τον πιο όμορφο, συγκινητικό και εκφραστικό τρόπο. Μέσω της τέχνης, και συγκεκριμένα μέσω μιας θεατρικής παράστασης. Η ομάδα «Εν δυνάμει» παρουσίασε τo «Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα» στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» στις 20 και 21 Μαΐου. Το κοινό καταχειροκρότησε το αξιέπαινο αυτό εγχείρημα. Για την τελευταία παράσταση οι παρευρισκόμενοι – ανάμεσά τους και αρκετά πρόσωπα του καλλιτεχνικού χώρου, και όχι μόνο – επιφύλαξαν το πιο ζεστό χειροκρότημα. Υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Ελένης Ευθυμίου, η ομάδα «Εν Δυνάμει» (που συστάθηκε το 2008 από νέους, εθελοντές, γονείς και φίλους) παρουσίασε με δραματοποιημένη μορφή μια σειρά από καθημερινές, ξεχωριστές ιστορίες για την αναπηρία, τη διαφορετικότητα και τους ανθρώπους γύρω από αυτήν. Αποτέλεσε, για όσους παρευρέθηκαν, μια χορταστική εμπειρία (σκηνές σε video wall μέχρι και… beatbox), ενώ οι ηθοποιοί και συντελεστές παρουσίασαν ένα μείγμα με χοροθεατρικά και μουσικοθεατρικά στοιχεία, με δυνα-

Γιώργος Ψάχος

Η ΟΜΑΔΑ «ΕΝ ΔΥΝΑΜΕΙ»

Info

Η παράσταση «Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα» ήταν μέρος του προγράμματος των εκδηλώσεων της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας 2014

τούς συμβολισμούς και αλληγορίες. Ήταν, σύμφωνα με την ομάδα, κάτι που προέκυψε από την ανάγκη των μελών της ομάδας «Εν δυνάμει» να μοιραστούν ανοιχτά τις προσωπικές τους ιστορίες μέσα από το πρίσμα ενός καλλιτεχνικού γεγονότος. Μετά το τέλος, μάλιστα, των παραστάσεων και στις δύο βραδιές το κοινό έμεινε και για να συζητήσει με τους συντελεστές και να τους δώσει συγχαρητήρια για το ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Η παράσταση, πριν καταφθάσει στην Αθήνα, είχε παιχτεί και στη Θεσσαλονίκη, όπου την είχαν υποδεχτεί με την ίδια θέρμη και ενθουσιασμό κοινό αλλά και κριτικοί, ενώ έγινε λόγος για το ότι πρέπει να συνεχιστεί και να παρουσιαστεί και σε μέρη της Ελλάδας μακριά από πρωτεύουσα και συμπρωτεύουσα.

Ανάμεσα στους θεατές ξεχώριζε κανείς ηθοποιούς, τραγουδιστές και πλήθος κόσμου από την καλλιτεχνική κοινότητα. Ο Θωμάς Μοσχόπουλος, ο Αλέξανδρος Ευκλείδης, ο Κώστας Αποστολίδης, ο Γιώργος Χρανιώτης, ο Γιώργος Μακρής, η Βασιλική Τρουφάκου, η Ευτυχία Μοσχάκη, ο Γιάννης Σαββιδάκης είναι μόνο μερικοί από αυτούς. Το «παρών» έδωσε, μαζί με τα παιδιά του, και ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ) και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) Κωνσταντίνος Μίχαλος. Η ομάδα «Εν δυνάμει» δίνει το κίνητρο σε ανθρώπους να ονειρεύονται και να εκφράζονται παρά τα εμπόδια που συναντούν στην καθημερινότητά τους.

14/38 Βιβλίο

05/06 - 11/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

Πεδία μάχης αφύλακτα Μέσα από αυτά τα δημοσιευμένα κατά καιρούς κείμενα έρχεται στο φως – και προς διερεύνηση – κατά κύριο λόγο η κουλτούρα της μεταπολιτευτικής περιόδου. Αυτή που διαμόρφωσε τη νοοτροπία μας, τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους άλλους και τους εαυτούς μας, την κοινωνία και τον κόσμο

Άρης Μαραγκόπουλος Πεδία μάχης αφύλακτα Εκδόσεις: Τόπος Σελ.: 158 Αν και δεν είναι ασυνήθιστο να τυπώνονται σε μορφή βιβλίου κείμενα που ο αρχικός τους προορισμός ήταν η δημοσίευσή τους στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο Τύπο, σπάνια μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι τα περισσότερα από αυτά αντέχουν στον χρόνο ή ακόμα λιγότερο αντέχουν σε μια δεύτερη ανάγνωση, μια δεύτερη ματιά. Ωστόσο, στις εφημερίδες ενίοτε τυχαίνει να δημοσιεύονται – στις μέρες μας όλο και σπανιότερα – κείμενα αξιώσεων, κείμενα που γράφονται όχι προς χάριν της υπογραφής τους, ούτε υπό την πίεση του επαγγελματικού καθήκοντος, αλλά από τη δημιουργική αναγκαιότητα των αντικειμενικών συνθηκών που τα γενούν και την οξυδέρκεια των συγγραφέων τους. Η συγκατάβαση λοιπόν απέναντι σε παρόμοιες εκδόσεις είναι φυσική και δεν σχετίζεται με προκαταλήψεις. Ωστόσο, πάντα υπάρχει ένας που θα σε διαψεύσει – προς μεγάλη σου χαρά! Δεν θα ισχυριστώ εδώ ότι όσο λιγότεροι γράφουν τόσο καλυτέρα κείμενα δημιουργούνται κι ότι όσο λιγότεροι αναγιγνώσκουν τόσο περισσότερο σοφοί γίνονται. Δεν είναι του παρόντος. Τα «δημοσιογραφικά» αναγνώσματα έχουν έτσι κι

Σε 200 λέξεις

Ο συγγραφέας Χρήστος Τερζίδης γράφει για το βιβλίο του «Άδεια Δωμάτια», εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2014

αλλιώς περιορισμένους ορίζοντες, άλλη είναι η αποστολή τους – εκτός κι αν γράφονται από ανθρώπους που δημιουργούν έξω από τους περιοριστικούς κανόνες της δημοσιογραφίας. Μια ευτυχής στιγμή για τον Τύπο, το έντυπο και τους αναγνώστες αποδεικνύεται αυτή των παρόντων επικαιρικών κείμενων που μετά την πάροδο των δεκαετιών της μεταπολίτευσης και των γεγονότων που στάθηκαν η αφορμή για τη συγγραφή τους, απέκτησαν διαχρονική βαρύτητα μέσα από την εμπνευσμένη επεξεργασία τους από τον συγγραφέα Άρη Μαραγκόπουλο. Υπό τον τίτλο «Πεδία μάχης αφύλακτα», ο συγγραφέας επαναφέρει στην επικαιρότητα… την πεπερασμένη επικαιρότητα! Με άλλα λόγια, εντοπίζει μέσα από πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα τις βασικότερες αιτίες των χρόνιων διαστρεβλώσεων και κακοδαιμονιών που μας κρατούν δέσμιους του πιο κακού μας εαυτού. Ο Μαραγκόπουλος δεν είναι δημοσιογράφος, αλλά συγγραφέας που μπορεί να γίνει και δημοσιογράφος με χαρακτηριστική άνεση και ζηλευτές επιδόσεις. Δεν είναι πολιτικός κι ωστόσο έχει τη δυνατότητα να αντιλαμβάνεται την ουσία της πολιτικής. Δεν είναι ακαδημαϊκός, όμως δεν στερείται των αντικειμενικών εφοδίων του επίσημου ακαδημαϊσμού, διαθέτοντας επιπλέον και την άνεση της ανεξαρτησίας που χαρίζει στους «ελευθέρας βοσκής» διανοούμενους η εκτός των τειχών – και παντός είδους προκαταλήψεων – σκέψη. Διαφυλάσσοντας με τα λογικά του την ιδεολογία του από τις αγκυλώσεις των κομματικών ιερατείων, ο Μαραγκόπουλος αναγιγνώσκει «εξ αριστερών» τον κόσμο, την καθημερινότητα, τη ζωή και τα γεγονότα κρατώντας ασφαλείς αποστάσεις από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό των ιδεολογικών στερεότυπων, των επίσημων «γραμμών» και απόψεων. Η λοξή ματιά του Μαραγκόπουλου, ο λυτρωτικός εκτροχιασμός της σκέψης του, η υπερβατική - ανατρεπτική αυθαιρεσία τον καθιστά απρόοπτο – έναν άνθρωπο εν δυνάμει ικανό να εκπλήξει: να εκφέρει την κατά τεκμήριο δυσάρεστη αλήθεια, αυτήν που δεν επιθυμεί να ακούσει το σύνολο του πολιτικού και κοινωνικού μας συστήματος. Μέσα από αυτά τα δημοσιευμένα κατά καιρούς κείμενα έρχεται

Ξενοφών Μπρουντζάκης

αρησ μαραγκοπουλοσ

στο φως – και προς διερεύνηση – κατά κύριο λόγο η κουλτούρα της μεταπολιτευτικής περιόδου. Αυτή που διαμόρφωσε τη νοοτροπία μας, τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους άλλους και τους εαυτούς μας, την κοινωνία και τον κόσμο. Προσωπικά διαβάζοντας τα κείμενα του Μαραγκόπουλου, κείμενα που αφορούν την πολιτισμική μας υπόσταση, διακρίνω μιαν ολοκληρωμένη ψυχαναλυτική ερμηνεία αυτής της περιόδου, της οποίας βιώνουμε τις χειρότερες στιγμές. Πριν από όλα, καλούμαστε να συμφωνήσουμε με όλη μας τη θέρμη ότι η περιώνυμη κρίση είναι βαθύτατα πολιτισμική. Και με αυτήν και μόνο την παραδοχή, τα κείμενα αυτά αποκτούν ξεχωριστή και ουσιαστική σημασία. Το ίδιο και οι επιμέρους – επιτρέψτε μου – γοητευτικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις πάνω σε ζητήματα και γεγονότα που συντάραξαν τη χώρα μας τις δυο περασμένες δεκαετίες. Ο αναγνώστης πριν από όλα δεν πλήττει, δεν έχει καν την αίσθηση ότι διαβάζει ένα πολιτικό κείμενο. Αντίθετα, όλα τα κείμενα διαθέτουν τη γοητεία που παρουσιάζουν οι απρόσμενες προσεγγίσεις. Με εμπνευσμένη διάθεση, ο συγγραφέας προσπελάζει τον εγγενή μας εθνικό φόβο και τη λαϊκή τέχνη των γκράφιτι, την απαίδευτη κοινωνία μας και τη σιωπή των διανοουμένων, την πλατεία των «αγανακτισμένων» και τον απέραντο παιχνιδότοπο - εργοτάξιο του Διαδικτύου με το οποίο «παίζουμε» όλοι… Ωστόσο, και όχι τυχαία, ο συγγραφέας σε αυτό το βιβλίο προτάσσει ένα συγκλονιστικής ακρίβειας κείμενο που ερμηνεύει με τρομακτική διαύγεια τον Νεοέλληνα, αυτόν που έμαθε να συναλλάσσεται με την εξουσία μέσω του φόβου. Ενός φόβου που μας κληροδότησε ο καταστροφικός Εμφύλιος και η καραμανλική διακυβέρνηση του ’50 και του ’60. Του φόβου για ένα χαρτί, μιαν άδεια, μια βεβαίωση, έναν γιατρό, ένα δίπλωμα αυτοκίνητου. Του βαθύτατα εμπεδωμένου φόβου μας απέναντι στην καθημερινότητα, του φόβου αυτού που μας πλημμυρίζει όταν ξεχάσουμε ανοιχτό λίγο παραπάνω το… θερμοσίφωνο του σπιτιού μας! Εστιάζοντας με βαθύτητα στην πολιτισμική μας υπόσταση, ο Μαραγκόπουλος φιλοτεχνεί ένα από τα πολυτιμότερα πορτρέτα του σύγχρονου Έλληνα και ελληνισμού.

Ένα ταξίδι στην αυτογνωσία… Πού βρίσκεται η πραγματική δύναμη της ανθρώπινης ψυχής; Στην αποφασιστικότητα να κυνηγάς τα όνειρά σου χωρίς να υπολογίζεις το κόστος; Ή στη δύναμη της αυτοθυσίας; Πόσο ηθικά αποδεκτή είναι η θυσία άλλων, αγαπημένων προσώπων, στον βωμό της ματαιοδοξίας και της επιτυχίας; Αναπάντητα ερωτήματα, που ταλανίζουν από τη στιγμή της γέννησης μέχρι τη στιγμή της αποχώρησης. Υπάρχει σωστή ή λάθος απάντηση; Ή μάλλον... υπάρχει απάντηση; Μια βουτιά στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής είναι τα «Άδεια Δωμάτια». Μια ριψοκίνδυνη βουτιά που αποκαλύπτει το μεγαλείο του πνεύματος αλλά και την πιο σκοτεινή πλευρά του. Ένας επιτυχημένος Έλληνας δημοσιογράφος

αποφασίζει να εγκαταλείψει την καριέρα του στην Ελλάδα για να κυνηγήσει το παιδικό του όνειρο. Να γίνει συγγραφέας στην Αμερική. Να μεταναστεύσει στη γη της επαγγελίας και των ευκαιριών, εκεί όπου τα όνειρα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Ένας σύγχρονος αντι-ήρωας, μια τραγική φυσιογνωμία, που τελικά όπου κι αν πάει «η Ελλάδα τον ακολουθεί». Μια απρόσμενη είδηση, η αυτοκτονία του μεγάλου του αδελφού, πυροδοτεί μέσα του ένα κύμα από ερωτηματικά και αναμνήσεις και του προσφέρει τελικά την «πρώτη ύλη» για το παρθενικό του μυθιστόρημα. Ξεκινάει λοιπόν ένα ταξίδι αυτογνωσίας μεταξύ Ελλάδας και Νέας Υόρκης, από τα μέσα της δεκαε-

τίας του ’80 ώς τις μέρες μας. Ένα υπεράκτιο ταξίδι, ένα συνονθύλευμα αντιφατικών καταστάσεων και συναισθημάτων. Το πάντρεμα της χλιδής με την παρακμή των ρηχών αλλά ταυτοχρόνως και των πιο βαθιά κρυμμένων συναισθημάτων γίνεται με τη βοήθεια των αναμνήσεων του ίδιου του ήρωα. Εμπειρίες προερχόμενες από την Ελλάδα μιας άλλης εποχής, τα underground μπαράκια της Θεσσαλονίκης, τις κοσμικές παραλίες της Μυκόνου, τους «σελέμπριτις» στην Αθήνα και τη Νέα Υόρκη των γρήγορων ρυθμών και των εύκολων συναισθημάτων. Μια ιστορία αφιερωμένη σε όσους παλεύουν ενάντια στην εικόνα που έχουν πλάσει οι άλλοι γι’αυτούς.

16/40 Οδηγός

05/06 - 11/06

ποντικιart

www.topontiki.gr

Πρόσωπα

Επιμέλεια: Βίκυ Λεβαντή (v.levanti@hotmail.com) ΠΕΜΠΤΗ 5.6 ΜΟΥΣΙΚΗ. Η Μάρθα Μαυροειδή, ο Γιώργος Βεντούρης και ο Βαγγέλης Καρίπης συμπράττουν με τρεις διεθνούς φήμης σολίστ, τους Nedyalko Nedyalkov (Βουλγαρία), Yurdal Tokcan (Τουρκία) και τον Χάρη Λαμπράκη, σε παραδοσιακά κομμάτια αλλά και νέες συνθέσεις τριών βαλκανικών χωρών, στην εκδήλωση «Αθήνα, Σόφια, Κωνσταντινούπολη: μια διαβαλκανική μουσική σύμπραξη». Info: Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Λεωφ. Συγγρού 107-109), 21.00, 5-18 ευρώ, 210-9005800.

ΠΕΜΠΤΗ 05.06 - ΤΕΤΑΡΤΗ 11.6

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6.6 ΣΥΝΑΥΛΙΑ. Οι εμβληματικοί Tuxedomoon έρχονται στην Αθήνα, για να προσφέρουν στους Έλληνες fans τους ένα μοναδικό live. Ιnfo: «Stage Volume 1» (Αγ. Ελεούσης 3, Μοναστηράκι), 25 ευρώ, 210-3232132. ΣΑΒΒΑΤΟ 7.6 ΧΟΡΟΣ. Η Νοτιοαφρικανή χορογράφος Ντάντα Μαζίλο έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και διασκευάζει τη «Λίμνη των Κύκνων» χρησιμοποιώντας δώδεκα έγχρωμους άνδρες και γυναίκες χορευτές, ντυμένους με τα γνώριμα tutus και βάζοντας φωτιά στη Λίμνη. Info: Πειραιώς 260 (Κτήριο Η) 21.00, 5-25 ευρώ, www.greekfestival.gr.

LIVE. Οι Έλληνες Potergeist γιορτάζουν τα 10 χρόνια τους επί σκηνής, με καλεσμένους τους Lucky Funeral και 3Fold Pain.

Info: «Stage Volume 1» (Αγ. Ελεούσης 3, Μοναστηράκι), 7 ευρώ, 210-3232132. ΚΥΡΙΑΚΗ 8.6 LIVE. Ο Καλιφορνέζος dj Shadow ανεβαίνει στα ελληνικά decks, για τους λάτρεις της καλής ηλεκτρονικής μουσικής.

Info: «Stage Volume 1» (Αγ. Ελεούσης 3, Μοναστηράκι), 20 ευρώ, 210-3232132. ΧΟΡΟΣ. Δεκατέσσερις ακροβάτες από την αυστραλέζικη ομάδα τσίρκου Circa και τέσσερις μουσικοί από το γαλλικό Κουαρτέτο Ντεμπυσσύ συμπράττουν στο «Opus»: ένα υβριδικό θέαμα με παράτολμες ακροβασίες, εύπλαστη εκφραστικότητα κίνησης και μουσικής αλλά και ποιητική ερμηνεία. Info: Πειραιώς 260 (Κτήριο Δ), 21.00, 5-25 ευρώ, www.greekfestival. gr.

Τέλος εποχής

Μάνια Καραϊτίδη

Φύλλο πορείας

Χόρχε Μπουκάι

ΤΕΤΑΡΤΗ 11.6 ΟΠΕΡΑ. Ο «Ντον Τζοβάννι» του Μότσαρτ παρουσιάζεται από Έλληνες και ξένους μονωδούς στο Ηρώδειο, με διευθυντή ορχήστρας τον Λουκά Καρυτινό της ΕΛΣ σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά. Info: Ηρώδειο, 11, 13-15.6, 21.00, 15-100 ευρώ, www.greekfestival.gr. ΠΡΟΒΟΛΗ. Το τραγικό βουκολικό ζεύγος του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, η Γκόλφω και ο Τάσος, γίνεται πρώτη ύλη για το ντοκιμαντέρ του Ηλία Γιαννακάκη «Η Γκόλφω στην Επίδαυρο. Κινηματογραφώντας μια παράσταση». Info: Πειραιώς 260 (Κτήριο Δ), 5 ευρώ, www.greekfestival.gr.

«Είμαι ένας θεραπευτής που γράφει και εργάζεται με ιστορίες, διηγήσεις και μύθους». Έτσι αυτοσυστήνεται ο Χόρχε Μπουκάι, ψυχίατρος με ειδίκευση στη θεραπεία των νοητικών ασθενειών και συγγραφέας βιβλίων που έχουν μεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου. Γεννημένος στην Αργεντινή και από τους γνωστότερους λογοτέχνες του ισπανόφωνου κόσμου, ιδιαίτερα δημοφιλής και στην Ελλάδα, ο Μπουκάι έρχεται για μια ακόμα φορά στην Αθήνα μαζί με τον γιο του, Ντέμιαν Μπουκάι, επίσης ψυχίατρο και συγγραφέα, για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του «Ο δρόμος της πνευματικότητας» (εκδ. opera), που θα γίνει την Τρίτη 17 Ιουνίου, στις 7.30 μ.μ., στο Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138. Πρόκειται για το πέμπτο και τελευταίο βιβλίο της σειράς «Φύλλο Πορείας», το τέλος μιας διαδρομής η οποία στρέφεται στην αναζήτηση του άυλου και του υπερβατικού, στην προσπάθεια του ανθρώπου να απαλλαγεί από τις ιδεοληψίες και τις προκαταλήψεις.

Από την Κίνα στην Αρχαία Ελλάδα

ΔΕΥΤΕΡΑ 9.6 ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ. Έξι ηθοποιοί μοιράζονται στο προαύλιο μιας εκκλησίας τα μεγάλα ζητήματα που εντοπίζονται στους Αδελφούς Καραμαζόφ (1880) του Ντοστογιέφσκι, στο έργο «Αδελφοί Καραμαζόφ. Η εμπειρία μιας ανάγνωσης». Σκηνοθετεί ο Ηλίας Κουνέλας. Info: Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Ραγκαβά, 21.30, 10 ευρώ, www.greekfestival.gr. ΤΡΙΤΗ 10.6 ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ. Καλλιτέχνες από Ελλάδα, Ισπανία, Τουρκία και Αγγλία συνυπάρχουν και συνεργάζονται στη διαδραστική περφόρμανς «Heaven on Earth?», η οποία βασίζεται στη ζωή και τα «πιστεύω» του Ζαν Ζενέ. Info: Παλιό Ελαιουργείο Ελευσίνας, 7-17.6, 21.15, 8-12 ευρώ, www.heavenonearth2014.eu. ΣΥΝΑΥΛΙΑ. Ο Γιάννης Χαρούλης υποδέχεται το καλοκαίρι με την πρώτη μεγάλη συναυλία του φεστιβάλ «Στη Σκιά των Βράχων». Info: Θέατρο Βράχων, Βύρωνας, 21.00, 10 ευρώ, 210-7626438.

«Η Μάνια, κόντρα στην τάξη της και στην παιδεία της, ήταν ένα βαθύτατα αντικομφορμιστικό πνεύμα. Μισούσε την πολιτική ορθότητα. Δεν χολόσκαγε ν’αποδείξει οτιδήποτε. Μπορούσε κάλλιστα να χαίρεται τόσο την παρέα του Αβέρωφ όσο και να πίνει ούζο ξεροσφύρι με τον Καρούζο». Μια πολύ ακριβής περιγραφή της Μάνιας Καραϊτίδη, γραμμένη τη Δευτέρα, λίγο μετά την είδηση του θανάτου της εκδότριας της Εστίας, από τον Πέτρο Τατσόπουλο. «Θρυλική» μορφή στον εκδοτικό κόσμο, επικεφαλής της Εστίας από το 1972, έφτιαξε μια ολόκληρη εκδοτική πιάτσα μεταφέροντας το βιβλιοπωλείο της στη Σόλωνος, πλούτισε τις εκδόσεις της, μας σύστησε πολλούς από τους γνωστότερους συγγραφείς μας. Κυρίως ήταν «η κυρία Μάνια», η φιλόξενη, ευρυμαθής, πνευματώδης, νεανικότατη, σε όλες τις ηλικίες της, οικοδέσποινα του γραφείου στο βάθος του βιβλιοπωλείου της Σόλωνος, το οποίο, καθημερινά, επί χρόνια, απολάμβαναν να επισκέπτονται οι πάντες, συγγραφείς, πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι, φίλοι.

Λίζη Καλλιγά

Από τους πιο ξεχωριστούς ντετέκτιβ, ο Δικαστής Τι μας ταξιδεύει, χρόνια τώρα, από τη μια άκρη της Κίνας του 7ου αιώνα στην άλλη, λύνοντας περίπλοκες αστυνομικές υποθέσεις και γνωρίζοντάς μας, παράλληλα, λίγο καλύτερα την αχανή χώρα του. Δημιούργημα της φαντασίας του Ολλανδού Ρόμπερτ Βαν Γκούλιπ, αποτελεί τώρα και την πηγή έμπνευσης της καινούργιας έκθεσης της Λίζης Καλλιγά στο βιβλιοπωλείο «Λεμόνι», στο Θησείο. Η ζωγράφος, χαράκτρια και φωτογράφος εκθέτει πίνακες με θέμα τις περιπέτειες του Τι, ενώ παράλληλα παρουσιάζονται επιλεγμένα βιβλία με θέμα τον κινεζικό πολιτισμό. Παράλληλα η Λίζη Καλλιγά συμμετέχει στον «Πυρετό του Αρχαίου», την έκθεση που οργανώνει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων στην Ερμού, και ερευνά τον τρόπο με τον οποίο αρχαιολογικά ευρήματα επηρέασαν την αισθητική μας αλλά και σύγχρονους Έλληνες εικαστικούς. Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης έργα των Κωστή Βελώνη, Δημήτρη Φουτρή, Νίνας Παπακωνσταντίνου, Αλέξανδρου Λάιου, Κώστα Μπασάνου κ.ά.

Εκλογές και «Sex and the city»

Κιμ Κατράλ

Η Σαμάνθα (Κιμ Κατράλ) του «Sex and the city» ήταν το πρόσωπο με το οποίο ασχολήθηκε αυτές τις… προεκλογικές, εκλογικές και μετεκλογικές μέρες το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Την ώρα περίπου που οι περισσότεροι βλέπανε δελτία ειδήσεων, τα μέλη του φαίνεται πως ασχολούνταν με τις περιπέτειες των τεσσάρων φιλενάδων της σειράς. Έτσι, ανακάλυψαν ένα χιλιοπαιγμένο – και αρκετές φορές την ίδια ώρα – επεισόδιο με ομοφυλοφιλικές περιπτύξεις και αποφάσισαν να επιβάλουν πρόστιμο στον σταθμό που το πρόβαλλε. Παρόμοιο πρόστιμο είχε επιβληθεί παλαιότερα, για να ακυρωθεί στη συνέχεια από το Συμβούλιο της Επικρατείας, σε σειρά του Χρ. Παπακαλιάτη για ένα φιλί μεταξύ ανδρών. Τα φιλιά φαίνεται πως ενοχλούν περισσότερο το ΕΣΡ από τις καταγγελίες για «εκβιαστικά διλήμματα που έθεσαν στους πολίτες, παραμονή των εκλογών, ορισμένα ΜΜΕ». Θα ασχοληθούμε και με αυτές, είπε ο πρόεδρός του. Αργότερα. Μάλλον όταν φρονιμέψει η Σαμάνθα.