ποντικι
πρασ νο
44
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
OKTΩΒΡΙΟΣ 2013
Ξεπαγιάστε μαζί μας*
* Mε την ευγενική χορηγία της κυβέρνησης και των δανειστών
Πέµπτη 31 Οκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
Περιεχόµενα Οκτώβριος 2013
4 8
Editorial Ξεπαγιάστε μαζί μας Ελλάδα Eιδήσεις, δράσεις, πρωτοβουλίες
ΘΕΜΑΤΑ 6 12 14 16 18
Eνεργειακή πολιτική Μια κυβέρνηση εμμονική και εθισμένη στο πετρέλαιο
27 28 30
Ποδήλατο Οδηγίες χρήσης για τα συστήματα κοινόχρηστων ποδηλάτων
Ενεργειακή θωράκιση 23 συμβουλές για πιο ζεστό και φτηνό χειμώνα Εξοικονοµώ κατ’ οίκον Κίνητρα, επιδοτήσεις, δικαιούχοι Πέλλετ Κίνητρα, επιδοτήσεις, δικαιούχοι ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΤΖΑΚΙΑ Ολοκληρωμένα συστήματα ακόμα και για κεντρικές θερμάνσεις
Art&Design Ο «πλανήτης» Γκράφιτι Η λεζάντα Υπογράφουν οι Ζωή και Γωγώ Αραβανή
ποντικι
πρασ νο Καφαντάρη 27, Αθήνα Τ.Κ. 116 31 Tηλ.: 210 68 98 448, Fax: 210 68 98 226 e-mail: sales@topontiki.gr
Εκδότης-Διευθυντής Αντώνης ∆ελλατόλας Διευθυντής Έκδοσης Παναγής ∆. Κουτουφάς Διεύθυνση Σύνταξης Σταύρος Χριστακόπουλος
Αρχισυντάκτρια Βάλια Μπαζού
e-mail: vbazou@gmail.com
Οικονομικός Διευθυντής Μάρκος Βουτσίνος Εμπορικό Τμήμα Μάνθος Καλούµενος
Δημιουργικό
Χριστίνα ∆ιακογιάννη, Κωνσταντίνος Ρήγας
Διόρθωση
Κ. Θέος, Μ. Παπαρρηγοπούλου
Εκτύπωση IRIS AEBE
03
πρασ νο ποντικι
04
Πέµπτη 31 Οκτωβρίου 2013
Ξεπαγιάστε μαζί μας Η νέα παραγωγή για τον χειµώνα 2013-2014 είναι και πάλι µια ευγενική χορηγία της κυβέρνησης και των δανειστών. Ένα έργο που το είδαµε τον περσινό χειµώνα, αλλά ύστερα από απαίτηση των τροικανών και την ανοησία των εγχώριων παραγωγών ανεβαίνει και πάλι στη σκηνή, αφού η επιτυχία του είναι εκ των προτέρων εξασφαλισµένη. Μια επιτυχία για το βιβλίο των ρεκόρ «Γκίνες» αφού εκατοµµύρια πολίτες σε µια από τις 17 χώρες της ευρωζώνης, για να µην ξεχνιόµαστε, θα υποχρεωθούν να επιβιώσουν χωρίς θέρµανση
Η κυβέρνηση επιµένει στην ίδια στο σπίτι τους, σφαιρική ρύπαναντιαναπτυξιακή και µια και το ση που πνίγει στοιχειώδες την Αθήνα και παρωχηµένη πολιτική στον δικαίωµα για τις άλτοµέα του πετρελαίου θέρµανσης όλες αξιοπρεπή λες µεγάλες διαβίωση έχει και της ενέργειας, όπως επιµένει πόλεις. Γιατί καταστρατηη αποτυχηµέστο αστείο δόγµα «φέρτε γηθεί τα τενη πολιτική της µου έναν νεκρό» για την λευταία δυο κυβέρνησης µε χρόνια στο όνοτην εξίσωση του ατµοσφαιρική ρύπανση µα της «σωτηρίας» της πατρίδας. Το καταπληκτικό είναι ότι, αν και αυτό το… σωτήριο επιχείρηµα κατέρρευσε θορυβωδώς και το δηµόσιο ταµείο µπήκε «µέσα», παρά το πανελλήνιο ξεπάγιασµα, η κυβέρνηση, βυθισµένη στις εµµονές της, επιµένει στην ίδια αντικοινωνική πολιτική. Όπως επιµένει στην ίδια αντιαναπτυξιακή και παρωχηµένη πολιτική στον τοµέα της ενέργειας, όπως επιµένει στο αστείο δόγµα «φέρτε µου έναν νεκρό» για την ατµο-
ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρµανσης και η αποτυχηµένη πολιτική για το επίδοµα θέρµανσης είναι απόρροια µιας κεντρικής επιλογής σε στρατηγικό επίπεδο. Και η κεντρική επιλογή είναι η εξάρτηση από το πετρέλαιο µε κάθε κόστος. Με τη διάλυση του ταχύτερα αναπτυσσόµενου τοµέα στη χώρα, των ΑΠΕ. Με τη φονική απειλή κατά της δηµόσια υγείας µέσω της εµµονής στην πετρελαιοκίνηση και της νηπιακού διαµετρήµατος
Της Βάλιας Μπαζού vbazou@gmail.com
αντιµετώπισης της ατµοσφαιρικής ρύπανσης. Και όταν λέµε φονική απειλή, κυριολεκτούµε. Μόλις πριν από λίγες ηµέρες, η ατµοσφαιρική ρύπανση εντάχθηκε επισήµως στη λίστα του ΟΗΕ µε τους καρκινογόνους παράγοντες, αφού υπάρχουν πλέον επιστηµονικές αποδείξεις ότι προκαλεί καρκίνο του πνεύµονα και ενδείξεις για αύξηση του κινδύνου για καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Μ’ αυτά και µ’ αυτά, το «Πράσινο Ποντίκι» σάς εύχεται καλό χειµώνα, καλή ανάγνωση και καλά ξεµπερδέµατα.
πρασ νο ποντικι
06
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
Μια κυβέρνηση εμμονική και εθισμένη στο πετρέλαιο ΤΗΣ ΒΑΛΙΑΣ ΜΠΑΖΟΥ, vbazou@gmail.com
Η απόλυτη κυβερνητική εξάρτηση από το πετρέλαιο είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τη δηµόσια υγεία, την οικονοµία και το περιβάλλον
E
i Το 50% των νοικοκυριών δεν χρησιµοποίησε πετρέλαιο θέρµανσης το 2012, σύµφωνα µε την έρευνα της Public Issue για λογαριασµό του WWF Ελλάς
ίναι να απορείς κανείς µε τις εµµονές της κυβέρνησης που οδηγούν µε µαθηµατική ακρίβεια σε παταγώδη αποτυχία µε τραγικές επιπτώσεις για εκατοµµύρια πολίτες. Εµµονές που έχουν φτάσει σε επίπεδα επικίνδυνου εθισµού όσον αφορά τη σχέση µε το πετρέλαιο, µια σχέση καταστροφική, που επιδοτείται συνεχώς µε εκατοντάδες εκατοµµύρια ευρώ, την ίδια στιγµή που τα νοικοκυριά αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα που απαιτούνται για µια αξιοπρεπή διαβίωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυξάνεται µε επικίνδυνους ρυθµούς το ποσοστό των πολιτών που έχει περιπέσει σε «ένδεια καυσίµων» και φλερτάρει εν έτει 2013 µε τη λεγόµενη «ενεργειακή φτώχεια».
Εµµονή 1η Η πρώτη κυβερνητική εµµονή είναι η εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου θέρµανσης µε το πετρέλαιο κίνησης, µε στόχο την αύξηση των εσόδων αλλά και την πάταξη του λαθρεµπορίου. Μια εµµονή που οδήγησε στα εξής αποτελέσµατα: - Το 50% των νοικοκυριών δεν χρησιµοποίησε πετρέλαιο θέρµανσης το 2012, σύµφωνα µε την έρευνα της Public Issue για λογαριασµό του WWF Ελλάς. - Η κατανάλωση πετρελαίου θέρµανσης µειώθηκε κατά 33,8% το 2012 και κατά 61,2% το 2013. - Εξαιτίας της µείωσης της κατανάλωσης χάθηκαν 200 εκατοµµύρια από τον ΦΠΑ. Η απόφαση της κυβέρνησης να επιµείνει στο αποτυχηµένο µέτρο και το 2013-2014 ισοδυναµεί, σύµφωνα µάλιστα µε τις εκτιµήσεις του ΙΟΒΕ, µε διπλασιασµό των χαµένων εσόδων για το δηµόσιο ταµείο, αφού η απόκλιση µόνο από τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο θα φθάσει στα 473 εκατ. ευρώ.
Ρεπορτάζ
Εµµονή 2η Η δεύτερη κυβερνητική εµµονή είναι η υιοθέτηση του επιδόµατος θέρµανσης µε όρους και προϋποθέσεις που κινούνται εκτός πραγµατικότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το 2012, από τα 270 εκατ. ευρώ που είχαν εγγραφεί στον προϋπολογισµό, διατέθηκαν λιγότερα από 20 εκατ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι οι δικαιούχοι (µε βάση τα κριτήρια του ΥΠΟΙΚ) ανέρχονταν στα 4 εκατ. άτοµα. Και αυτό όχι γιατί οι πολίτες δεν ήταν ενηµερωµένοι, αλλά γιατί οι διαδικασίες ήταν περίπλοκες και δεν είχαν λάβει σοβαρά υπόψη προβλήµατα όπως αυτά που εµφανίστηκαν στις πολυκατοικίες όπου, εάν η πλειονότητα των ενοίκων δεν δικαιούται επίδοµα, τότε δεν γίνεται αγορά πετρελαίου και έτσι οι δικαιούχοι δεν µπορούν να επωφεληθούν. Η κυβέρνηση, όµως, αποφάσισε να επιµείνει στο αποτυχηµένο µέτρο και το 2013 διευρύνοντας απλώς τους εν δυνάµει δικαιούχους και δίνοντας το 25% του ποσού προκαταβολή. Όµως ακόµα και αυτό το µέτρο δεν µπορεί να εφαρµοστεί πριν από το τέλος Νοεµβρίου αφού το υπουργείο Οικονοµικών χωρίς λόγο και αιτία δεν είχε προετοιµαστεί κατάλληλα. Επισηµαίνεται πως το ΙΟΒΕ στη µελέτη του εκτιµούσε, όσον αφορά το επίδοµα, ότι µε την κατάργηση των κριτηρίων ή µε τη διατήρηση του κριτηρίου µόνο της πρώτης κατοικίας θα µπορούσαν να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι, δηλαδή και η πάταξη του λαθρεµπορίου µέσα από τη διατήρηση της εξίσωσης του ΕΦΚ, αύξηση εσόδων και βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών.
Εµµονή 3η Η τρίτη κυβερνητική εµµονή είναι η συνεχιζόµενη ανεκδιήγητη άποψη ότι το πρόβληµα αιθαλοµίχλης που αντιµετωπίζει η Αθήνα και γενικότερα όλες οι
Πέμπτη 31 Oκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
i Το μερίδιο του ισοζυγίου καυσίμων στο εμπορικό ισοζύγιο αυξήθηκε από 22% που ήταν το 2007 σε 52% το 2012
μεγάλες πόλεις είναι ένα πρόβλημα ολίγων ημερών που ανακάλυψε, μόλις, τον περσινό χειμώνα η κυβέρνηση και απέδωσε μόνο στην καύση ξύλων από τα τζάκια και τις ξυλόσομπες! Σύμφωνα με την έρευνα της Public Issue για λογαριασμό του WWF Ελλάς, τον περσινό χειμώνα το 9% των νοικοκυριών επέλεξε ως μοναδική πηγή θέρμανσης το τζάκι και την ξυλόσομπα, ποσοστό μικρό για τις επιπτώσεις που απέδωσε η κυβέρνηση στη ρύπανση από τα οικιακά φουγάρα. Η κυβέρνηση, στην πραγματικότητα, αποδίδοντας μόνο στα τζάκια την «έκρηξη» της αιθαλομίχλης, κάνει γαργάρα το βασικό πρόβλημα που είναι η πετρελαιοκίνηση στην Αθήνα, πετρελαιοκίνηση στην οποία έδωσαν άφεση αμαρτιών όλα τα κόμματα του μνημονιακού τόξου. Επισημαίνεται ότι οι Έλληνες επιστήμονες κρούουν εδώ και χρόνια τον κώδωνα του κινδύνου για τη σχέση της πετρελαιοκίνησης με τα αιωρούμενα σωματίδια και μάλιστα η κ. Κλέα Κατσουγιάννη από το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδηµιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών έχει επισημάνει σε μελέτες και επιστημονικά συνέδρια ότι: «τα σωματίδια που εκπέμπονται από τους πετρελαιοκινητήρες είναι ιδιαίτερα τοξικά, µε πληθώρα επιδράσεων που τεκμηριωθήκαν και πειραματικά. Η Αθήνα λόγω της τοπογραφίας και του κλίματος είναι ακόμη περισσότερο επιβαρυμένη µε υψηλές συγκεντρώσεις σωματιδίων. Επιπλέον, οι πληµµελείς έλεγχοι στα οχήματα, η παλαιότητα του στόλου, η έλλειψη ρυθμίσεων στην κυκλοφορία των φορτηγών, η νοθεία του πετρελαίου κίνησης και η λαθρεμπορία οδηγούν σε πολύ υψηλότερες συγκεντρώσεις ρύπων».
0
Εμμονή 4η Η τέταρτη κυβερνητική εμμονή είναι η σχεδόν απόλυτη εξάρτηση από το πετρέλαιο. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης για το 2012, η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα εξαρτημένη από το πετρέλαιο, καθώς η συμμετοχή του στην τελική ενεργειακή κατανάλωση την τελευταία δεκαετία φτάνει κατά μέσο όρο το 67%, ποσοστό αρκετά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και το 2011 που η συμμετοχή του εισαγόμενου πετρελαίου μειώθηκε στο 62% λόγω της κρίσης, το αντίστοιχο ποσοστό στα 27 κράτη - μέλη ήταν 40%. Και ακόμα, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών από πετρελαϊκά προϊόντα φτάνει το 98% στις μεταφορές, το 47% στον οικιακό τομέα, το 31% στη βιομηχανία. Το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης επισημαίνει και κάτι ακόμα: ότι το μισό έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου το 2012 οφειλόταν στις εισαγωγές καυσίμων (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) παρά τη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων. Είναι ενδεικτικό ότι το μερίδιο του ισοζυγίου καυσίμων στο εμπορικό ισοζύγιο αυξήθηκε από 22% που ήταν το 2007 σε 52% το 2012. Η απόλυτη σχέση εξάρτησης από το πετρέλαιο αποτυπώνεται εύγλωττα και στα κυβερνητικά μέτρα που επί της ουσίας σαμποτάρουν κάθε προσπάθεια ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι δύο εκ των αρμοδίων υπουργών, ο ΥΠΕΚΑ και ο Οικονομικών, υποστήριξαν πρόσφατα ότι η πράσινη ενέργεια είναι τρεις έως τέσσερις φορές ακριβότερη από τη συμβατική, ότι οι αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ οφείλονται στις ΑΠΕ και ότι η Ε.Ε. έκανε λάθος με τη στρατηγική της για τη γρήγορη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
πρασ νο ποντικι
08
Πέµπτη 31 Οκτωβρίου 2013
12.000 ΕΙΣΒΟΛΕΙΣ
Ελλάδα E
ιδήσεις
Εκστρατεία ECOMOBILITY 2013-2014 Οι µαθητές αναλαµβάνουν δράση για τις πόλεις τους και το δικαίωµα στην ελεύθερη µετακίνηση
H
Εκστρατεία ECOMOBILITY Οικολογική Μετακίνηση διοργανώνεται για ενδέκατη συνεχόµενη χρονιά από το ECOCITY, µε τη συνεργασία και τη συστράτευση σηµαντικών επιστηµονικών ιδρυµάτων και οργανισµών. Στόχος της εκστρατείας είναι ο ερεθισµός των νέων για την προσέγγιση περιβαλλοντικών προβληµάτων της πόλης, η ευαισθητοποίηση και ενεργοποίησή τους στην αναζήτηση λύσεων, µε προσανατολισµό στην αλλαγή συµπεριφορών και στην προώθηση της ποιότητας ζωής στις πόλεις µας. Στην εκστρατεία συµµετέχουν οµάδες µαθητών της γ’ τάξης γυµνασίου από όλη τη χώρα, οι οποίες µε τις εργασίες και τις προτάσεις τους καλούνται να αναδείξουν τις Πράσινες Μετακινήσεις, όπως το περπάτηµα, το ποδήλατο και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, και να
παρουσιάσουν λύσεις για την αλλαγή συνθηκών και τη στήριξη του δικαιώµατος ελεύθερης µετακίνησης στις πόλεις. Από τον Οκτώβριο µέχρι και τον Ιανουάριο διοργανώνουν δράσεις ενηµέρωσης των συµπολιτών τους, απλώνοντας το µήνυµα σε όλες τις πόλεις. Οι δήµοι διοργανώνουν τοπικές ενέργειες που προβάλλουν την εκστρατεία, ενώ σε ειδικές εκδηλώσεις προσφέρουν βήµα στις οµάδες των µαθητών για να καταθέσουν τις προτάσεις τους σε εκπροσώπους τοπικών φορέων και πολιτών. Τα αποτελέσµατα θα ανακοινωθούν στην Τελετή Απονοµής των Βραβείων, που θα γίνει στις 5 Απριλίου 2014, στο αµφιθέατρο του υπουργείου Υποδοµών, Μεταφορών και ∆ικτύων, µε την παρουσία όλων των συντελεστών.
i
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο www. ecomobility. gr
Περισσότερα από 12.000 ξένα είδη προς το φυσικό περιβάλλον της Ευρώπης έχουν εισβάλει στη Γηραιά Ήπειρο, µε ανυπολόγιστες οικολογικές και οικονοµικές συνέπειες. Έκθεση Ευρωπαίων αξιωµατούχων επισηµαίνει ότι το 15% των ειδών αυτών χαρακτηρίζεται ως χωροκατακτητικό, ενώ ο αριθµός τους αυξάνεται ταχέως µε δραµατικές επιπτώσεις. Συγκεκριµένα: Οικονοµικά προβλήµατα: τα χωροκατακτητικά ξένα είδη προκαλούν κάθε χρόνο στην Ευρώπη ζηµίες τουλάχιστον 12 δισ. ευρώ: απειλές για την υγεία του ανθρώπου (π.χ. η γιγάντια σφήκα και το κουνούπι - τίγρης που µπορεί να έχουν θανατηφόρες συνέπειες), ζηµιές σε υποδοµές (π.χ. ζηµιές σε κτήρια από το ζιζάνιο πολύγονο) και απώλειες γεωργικής παραγωγής (π.χ. βλαβερές συνέπειες για τις καλλιέργειες από τον µυοκάστορα)· Οικολογικά προβλήµατα: τα χωροκατακτητικά ξένα είδη µπορούν να βλάψουν σοβαρά τα οικοσυστήµατα και να προκαλέσουν την εξαφάνιση ειδών αναγκαίων για τη διατήρηση της ισορροπίας του φυσικού µας περιβάλλοντος. Η αγριοκερασιά, για παράδειγµα, µπορεί να προκαλέσει σοβαρή διαταραχή των δασικών οικοσυστηµάτων, ενώ οι γκρίζοι σκίουροι ανταγωνίζονται και εκτοπίζουν τους ερυθρούς. Τα ξένα χωροκατακτητικά είδη αποτελούν, µετά την απώλεια ενδιαιτηµάτων, τη δεύτερη µεγαλύτερη αιτία απώλειας βιοποικιλότητας στον κόσµο. Προβλήµατα πολιτικής: πολλά κράτη - µέλη είναι ήδη υποχρεωµένα να διαθέτουν σηµαντικούς πόρους για την αντιµετώπιση αυτού του προβλήµατος, αλλά οι προσπάθειές τους δεν µπορούν να αποδώσουν αν περιορίζονται σε εθνικό επίπεδο. Η εκστρατεία εξάλειψης του ζιζανίου ηράκλειου στο Βέλγιο δεν θα έχει, για παράδειγµα, αποτέλεσµα αν το είδος αυτό επανεισβάλει από τη Γαλλία.
ΣHΜΑΝΣΗ ΓΙΑ ΒΡΑ
ΠΑΡAΝΟΜΕΣ ΧΩΜΑΤΕΡEΣ
FISIKON
Υποχρεωτική είναι πλέον στη Γαλλία η αναγραφή της ουσίας ΒΡΑ στις συσκευασίες τροφίµων ενώ ο σχεδιασµός προβλέπει τη συνολική απαγόρευση της ουσίας µέχρι το 2015. Η ουσία BPA, που συνήθως βρίσκεται ως εσωτερική επικάλυψη στις πλαστικές και µεταλλικές συσκευασίες, έχει συνδεθεί µε πλήθος ασθενειών όπως καρκίνο του µαστού, προστάτη, καρδιοπάθειες κ.λπ.
Εκατόν τρεις παράνοµες χωµατερές θα κλείσουν το 2013, 263 το 2014 και 30 θα έχουν αποκατασταθεί το 2015. Εάν ο στόχος δεν επιτευχθεί, η χώρα κινδυνεύει µε νέα καταδίκη και πρόστιµο 7.786 ευρώ την ηµέρα από το 2006 µέχρι και σήµερα, καθώς και µε 71.193 ευρώ την ηµέρα από τη δεύτερη καταδίκη µέχρι την τελική συµµόρφωση.
Τρεις σταθµούς τροφοδοσίας οχηµάτων µε φυσικό αέριο διαθέτει πλέον η χώρα µας σε Ανθούσα, Άνω Λιόσια και Θεσσαλονίκη ενώ η ∆ΕΠΑ σχεδιάζει τη λειτουργία συνολικά οκτώ µέχρι το τέλος του έτους. Με 10 ευρώ ένα όχηµα µε φυσικό αέριο διανύει 199 χλµ., ένα βενζινοκίνητο 70 χλµ. και ένα πετρελαιοκίνητο 112 χλµ.
Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
0
Κλικ στα μνημεIα Νεότερα μνημεία και πολεοδομικός ιστός είναι το θέμα του δεύτερου εργαστηρίου της MONUMENTA στο πλαίσιο του σεμιναρίου «Φωτογραφίζοντας Μνημεία», που θα πραγματοποιηθεί 14 Νοεμβρίου - 5 Δεκεμβρίου. Το εργαστήριο θα είναι επικεντρωμένο στη φωτογράφιση μνημείων του τέλους του 19ου και του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Για δηλώσεις συμμετοχής: 6973308857.
ΛεονAρντο ντα ΒΙντσι Σαράντα τρισδιάστατα διαδραστικά μοντέλα εφευρέσεων και μηχανών του μεγάλου καλλιτέχνη και επιστήμονα, που βασίζονται στην υδραυλική και τη μηχανική επιστήμη καθώς και στρατιωτικός εξοπλισμός περιλαμβάνονται στην έκθεση «Λεονάρντο Ντα Βίντσι: O Άνθρωπος, O Εφευρέτης, H Ιδιοφυΐα» που θα παρουσιάζεται μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου 2014 στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254.
ΜαθΗματα διατροφΗς Πρόγραμμα διατροφικής αγωγής για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως υπέρταση, χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα και παχυσαρκία, ξεκινά από τις 4 Νοεμβρίου στο 1ο Δημοτικό Ιατρείο του Δημου Αθηναίων (Σόλωνος 78). Οι πολίτες θα παρακολουθούνται από διαιτολόγο με στόχο την αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς.
Επισήμως καρκινογόνος η ατμοσφαιρική ρύπανση
i 223.000 θάνατοι το 2010 από τη ρύπανση του αέρα, σύμφωνα με τον ΠΟΥ
Για πρώτη φορά συνδέεται ο μολυσμένος αέρας με τον καρκίνο του πνεύμονα
H
ατμοσφαιρική ρύπανση εντάχθηκε επισήμως στη λίστα του ΟΗΕ με τους καρκινογόνους παράγοντες και μάλιστα στην καρκινογόνο Ομάδα 1 (το πιο «σίγουρο»). Η απόφαση ελήφθη μετά την τελευταία έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας για τη Μελέτη του Καρκίνου (IARC), του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όπου επισημαίνεται ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκάλεσε το 2010 περίπου 223.000 θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα, ενώ υπάρχουν ενδείξεις και για αύξηση του κινδύνου για καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Όπως επισήμανε ο Κουρτ Στάιφ, επικεφαλής της ομάδας της IARC που κατατάσσει τα καρκινογόνα σε κατηγορίες: «γνωρίζουμε πλέον ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι μόνο σημαντικός κίνδυνος για την υγεία
γενικά, αλλά και μείζον περιβαλλοντικό αίτιο θανάτων από καρκίνο». Ο διεθνής οργανισμός συνδέει για πρώτη φορά τον μολυσμένο αέρα που αναπνέουμε με την κακοήθεια και σημειώνει ότι οι ενδείξεις είναι πλέον σαφείς πως η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα. Όπως επισήμανε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, στον οποίο υπάγεται η υπηρεσία, η ένταξη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη λίστα αποτελεί ουσιαστικά έκκληση προς τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα, αφού από τους δεκάδες χιλιάδες θανάτους από καρκίνο που προκαλεί κάθε χρόνο η ρύπανση του αέρα, περίπου οι μισοί εκτιμάται ότι αφορούν την Κίνα και άλλες ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας.
πρασ νο ποντικι
10
Πέµπτη 31 Οκτωβρίου 2013
Θέρμανση: ο μεγάλος άγνωστος Έ
Άρθρο
Του Αχιλλέα Πληθάρα, υπευθύνου εκστρατειών WWF Ελλάς
χουµε και λέµε: ◆ Το επίδοµα θέρµανσης δυνητικά µπορεί να δοθεί σε περίπου 580.000 νοικοκυριά. ◆ Έχουν παρουσιαστεί σηµαντικά προβλήµατα µε τους δικαιούχους, καθώς δεν µπορούν (έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραµµές) να καταχωρίσουν τα δικαιολογητικά τους. ◆ Παρά τη σηµαντική προκαταβολή που δίνεται στους δικαιούχους και φτάνει στο 25%, οι πολίτες θα πρέπει να βάλουν από την τσέπη τους το υπόλοιπο ποσό. Τη στιγµή που η ανεργία εξακολουθεί να βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη και οι µισθοί έχουν πέσει αρκετά για µεγάλα κοµµάτια της κοινωνίας, λίγοι είναι αυτοί που δεν σκέφτονται µε άγχος το κόστος αγοράς πετρελαίου. ◆ Το µεγαλύτερο πρόβληµα θα παρουσιαστεί και φέτος στις πολυκατοικίες, καθώς ο µηχανισµός του επιδόµατος θέρµανσης δεν έχει στηθεί µε τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετεί ενοικιαστές και ιδιοκτήτες διαµερισµάτων. ◆ Ο πανικός κυριάρχησε πέρυσι στις επιλογές που κάναµε. Στραφήκαµε σε λύσεις που προήλθαν από βιαστικές κινήσεις και µπόλικη παραφιλολογία. Αγοράσαµε φύκια για µεταξωτές κορδέλες και τα πληρώσαµε ακριβά χωρίς αποτέλεσµα. ◆ Ο περσινός χειµώνας ήταν εξαιρετικά ήπιος. Αν και οι βουλές του καιρού παραµένουν άγνωστες, το πιθανότερο είναι να µη µας χαριστεί φέτος. Οι συνθήκες παραµένουν αντίξοες και η δυστοκία της κυβέρνησης πρέπει να θεωρείται δεδοµένη. Το ζήτηµα είναι τι µπορούµε να κάνουµε εµείς οι πολίτες. Καταρχάς, φέτος πρέπει να παραµείνουµε ψύχραιµοι. Να κάτσουµε και να διαβάσουµε προσεκτικά τα συν και τα πλην κάθε συστήµατος θέρµανσης. Να µη βασίσουµε την πληροφόρησή µας σε όσα είπε σε εµάς ο φίλος του φίλου, που ένας φίλος ενός άλλου φίλου τού µετέφερε. Να µετρήσουµε την οικονοµική µας δυνατότητα, να αξιολογήσουµε τυχόν προβλήµατα υγείας, να µην αµελήσουµε να σκεφτούµε την επίπτωση στο περιβάλλον, πριν κάνουµε την τελική µας επιλογή. Πόσοι ξέρουν ότι το τζάκι ανοιχτού θαλάµου είναι πιο ακριβό από το πετρέλαιο θέρµανσης, εξαιτίας του χαµηλού βαθµού απόδοσης; Πόσοι γνωρίζουν ότι ο κλιµατισµός είναι ένα καλύτερο σύστηµα θέρµανσης, αρκετά πιο φθηνό, που όµως έχει ως βασικό µειονέκτηµα τη χαµηλότερη ποιότητα θέρµανσης σε σχέση µε τα συστήµατα λεβήτων; Πόσοι γνωρίζουν ότι η επιλογή ενός συστήµατος θέρµανσης γίνεται ανάλογα µε τα χαρακτηριστικά του σπιτιού, τις ώρες λειτουργίας και τον σκοπό θέρµανσης; Άλλο σύστηµα θα πρέπει να επιλέξει κανείς αν έχει στο σπίτι ηλικιωµένους και µικρά παιδιά και άλλο ένας εργένης σε σπίτι µε καλή µόνωση.
Πάντως, δεν θέλουµε ούτε πρόκειται να προτείνουµε µία και µόνη λύση, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπάρχει µόνο µία. Οι πολίτες έχουν βαρεθεί να τους δαχτυλοδείχνουν για τις επιλογές και εµείς δεν πρόκειται να πέσουµε στην ίδια παγίδα, ειδικά τώρα εν µέσω οικονοµικής κρίσης. Στην «Καλύτερη Ζωή», τη νέα πρωτοβουλία του WWF Ελλάς για τη βελτίωση της καθηµερινότητας όλων µας, έχουµε ανοίξει τον φάκελο «Θέρµανση». Εκεί, µπορεί κανείς να βρει πληροφόρηση από ειδικούς, γύρω από κάθε σύστηµα θέρµανσης. Το πιο σηµαντικό είναι ότι µπορεί ο ίδιος να καταθέσει ερωτήσεις για οτιδήποτε τον απασχολεί σχετικά µε τη θέρµανση και υποσχόµαστε να τις απαντήσουµε (www.kalyterizoi.gr).
Πέµπτη 31 Οκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
Επίδομα βλακείας
11
Άρθρο
(αυτό είµαστε σίγουροι ποιος πρέπει να το πάρει)
Η
Του Νίκου Χαραλαµπίδη, διευθυντή του ελληνικού γραφείου της Greenpeace
κακιά τρόικα αρνείται µείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης. Η καλή κυβέρνηση (οι δικοί µας άνθρωποι) προσπαθεί να βρει εναλλακτικές λύσεις, όπως επίδοµα θέρµανσης σε µεγαλύτερο αριθµό νοικοκυριών. Παρά το γεγονός ότι η αύξηση της τιµής του πετρελαίου οδήγησε σε µείωση της κατανάλωσης (περίπου στο µισό) και αντίστοιχη µείωση των δηµόσιων εσόδων (σε απόλυτα νούµερα), οι ειδικοί επιµένουν στον «θάνατο διά κρυοπληξίας». Για να χρυσώσουν το χάπι, προτίθενται να µας επιστρέψουν 270 εκατοµµύρια ετησίως µέσω του επιδόµατος θέρµανσης. Το γεγονός ότι τα σπίτια µας είναι ενεργειακά σουρωτήρια δεν φαίνεται να απασχολεί κάποιον, πέρα από τους λίγους που εµπλέκονται στο πρόγραµµα «Εξοικονοµώ κατ’ οίκον», για το οποίο οι πόροι είναι… περιορισµένοι. Το γεγονός ότι ο κατασκευαστικός τοµέας (αυτός που κατασκεύασε τα «ενεργειακά σουρωτήρια») βουλιάζει, αντιµετωπίζεται µε «ενέσεις» νέων εθνικών οδών. Τα σπίτια µας συνεχίζουν να είναι κατάλληλα µόνο για… κόσκινο και καταναλώνουµε περισσότερη ενέργεια για θέρµανση (κατά κεφαλή) από τις σκανδιναβικές χώρες. Και, σαν να µην έφταναν αυτά, 4 στα 10 νοικοκυριά δεν θα πάρουν πετρέλαιο θέρµανσης, ενώ όλο και περισσότεροι συµπολίτες µας πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια. Μέσα από την εµµονή µας, εξασφαλίζουµε απώλεια χρηµάτων των φορολογουµένων (από αυτά που ήδη δεν έχουµε), επιδείνωση της ενεργειακής φτώχειας, συνέχιση
των εισαγωγών πετρελαίου µε αρνητικές επιπτώσεις στην οικονοµία! Και όλα αυτά εν µέσω κρίσης. Ως χώρα έχουµε βάλει τα χεράκια µας και έχουµε βγάλει τα µατάκια µας. Και συνεχίζουµε να το κάνουµε. Αυτό είναι το πιο ανησυχητικό. Την ίδια ώρα, συνεχίζεται η ηλεκτροπαραγωγή από πετρέλαιο στα νησιά µας (ναι, τα ίδια νησιά που είναι αποκλεισµένα λόγω ισχυρών ανέµων αρκετές µέρες του χειµώνα και τα καίει ο ήλιος τον µισό χρόνο). Αυτό το «σπορ» µάς κοστίζει περίπου 700 εκατοµµύρια κάθε χρόνο (στοιχεία 2012). Οι κλιµατικές αλλαγές είναι εδώ και λιώνουν τους πάγους της Αρκτικής. Με κάποιον διεστραµµένο τρόπο, η εµµονή (στα όρια διαστροφής) και η προσήλωση στο πετρέλαιο ξεκινά από το υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας και φτάνει στην Αρκτική. Ναι, εκεί που εταιρείες, όπως η Gazprom, προσπαθούν να εκµεταλλευτούν το λιώσιµο των πάγων για να αναζητήσουν πετρέλαιο στα βάθη των ωκεανών, ώστε να προκαλέσουν κι άλλες κλιµατικές αλλαγές… Θα µπορούσαν να αλλάξουν τόσο πολλά στην τσέπη, στην καθηµερινότητα, στο περιβάλλον και στη δηµοκρατία, αν ξεκινούσαµε µε µια απλή καλή θερµοµόνωση… Σε κάθε άλλη περίπτωση, ενισχύουµε ενεργειακούς ολιγάρχες και πετρελαϊκές χώρες. Ρωτήστε και τους 30 που βρίσκονται σε φυλακές του Μουρµάνσκ απλώς επειδή τόλµησαν να διαφωνήσουν δηµόσια και φωναχτά.
πρασ νο ποντικι
12
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
23 συμβουλές για πιο ζεστό και φτηνό χειμώνα Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τον αερισµό, τη µόνωση και τη ρύθµιση της θερµοκρασίας
Ρεπορτάζ Μ
ε την πρώτη ανάγνωση µπορεί να σκεφθείτε ότι πρόκειται για µέτρα - ασπιρίνες, τη στιγµή που πάνω από το 80% του πληθυσµού θα βιώσει αυτό που οι επιστήµονες ονοµάζουν ενεργειακή φτώχεια. Με µια δεύτερη ανάγνωση, όµως, θα διαπιστώσετε ότι οι συµβουλές της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς αποτελούν ένα εγχειρίδιο για να µην πέσουµε… αµαχητί και, εάν εφαρµοστούν κατά το δυνατόν, µπορούν να βοηθήσουν ώστε να διορθώσουµε λάθη που κάνουµε και που επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισµό. Οι συµβουλές προέρχονται από τον Οδηγό Εξοικονόµησης Ενέργειας που έχει εκδώσει η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση µε έµφαση στο πώς µπορούµε να αερίζουµε καλύτερα τα σπίτια, τι πρέπει να κάνουµε για τη µόνωση και πώς πρέπει να ρυθµίζουµε τη θερµοκρασία για να είναι ενεργειακά αποδοτική και οικονοµικά φιλική προς τον χρήστη. Τα tips είναι άκρως απαραίτητα, ειδικά στην εποχή που ζούµε, που το 80% των πολιτών αναγκάζεται πλέον να ξοδεύει λιγότερα χρήµατα για την οικιακή θέρµανση, η οποία, σύµφωνα µε στοιχεία του 2007, αποτελούσε το 69,1% της κατανάλωσης ενέργειας στα ελληνικά νοικοκυριά.
Αερισµός • Τον χειµώνα αερίστε τους χώρους του σπιτιού τις µεσηµεριανές ώρες. • Μην ξεχνάτε ότι όταν αερίζετε το σπίτι θα πρέπει να έχετε θέσει εκτός λειτουργίας καλοριφέρ ή κλιµατιστικά. • Κάθε βράδυ, κλείστε τα παντζούρια και τις κουρτίνες. Έτσι, κρατάτε τη ζέστη µέσα στο σπίτι. • Ανοίξτε τις κουρτίνες ή τα παντζούρια στα νότια παράθυρα, κατά τη διάρκεια της ηµέρας, ώστε να θερµαίνονται οι εσωτερικοί χώροι και να περιοριστεί η ανάγκη για θέρµανση.
Μόνωση • Βρείτε από πού χάνεται θερµότητα. Μια µέρα µε αρκετό
i Στην Αθήνα η µείωση της θερµοκρασίας χώρου κατά 1° C επιφέρει εξοικονόµηση έως 10%. Αυτό σηµαίνει ότι, αν έχουµε κατανάλωση ενέργειας τον χειµώνα, για παράδειγµα, 500 ευρώ, τότε εξοικονοµούµε σχεδόν 50 ευρώ µειώνοντας τη θερµοκρασία στον θερµοστάτη κατά 1° C.
αέρα τοποθετήστε ένα αρωµατικό στικ δίπλα σε παράθυρα, πόρτες, τζάκι ή άλλα σηµεία του σπιτιού που υποψιάζεστε για διαρροή ενέργειας. Αν το ρεύµα καπνού κινείται οριζόντια και όχι κάθετα, έχετε βρει µια διαρροή αέρα που πρέπει να σφραγιστεί. • Ψάξτε στη µόνωση ή στις επιφάνειες των αλουµινένιων κουφωµάτων σηµεία όπου συγκεντρώνεται υγρασία ή µούχλα. Εκεί, πιθανότατα, εντοπίζονται προβλήµατα µόνωσης που χρήζουν επιδιόρθωσης. • Είναι εύκολο να περιορίσετε απώλειες ενέργειας από πόρτες, παράθυρα και άλλα ανοίγµατα. Τοποθετήστε αεροστεγανωτική ταινία. Ειδικά στο κάτω µέρος της εξώπορτας χρησιµοποιήστε τις ειδικές ταινίες - βούρτσες. • Μονώστε τους εκτεθειµένους σωλήνες (καλοριφέρ θερµοσίφωνα) που µεταφέρουν ζεστό νερό στο σπίτι, ειδικά τα µέρη που βρίσκονται εκτός σπιτιού. • Αν έχετε τζάκι, κλείστε το καπάκι της καπνοδόχου όταν δεν το χρησιµοποιείτε.
Ρύθµιση της θερµοκρασίας • Ρυθµίστε τον θερµοστάτη στους 19-20ο C. • Όταν βγαίνετε έξω, κατεβάστε τον θερµοστάτη στους 16ο C, όχι παρακάτω. • Μην ανεβοκατεβάζετε τον θερµοστάτη. Συχνές αυξοµειώσεις αυξάνουν το κόστος λειτουργίας. • Κλείστε τα καλοριφέρ στα δωµάτια που δεν χρησιµοποιείτε και φροντίστε να διατηρείτε κλειστές τις πόρτες των συγκεκριµένων δωµατίων. • Μην ανοιγοκλείνετε συχνά ή άσκοπα τις πόρτες και τα παράθυρα που βρίσκονται δίπλα στον θερµοστάτη, καθώς
Πέμπτη 31 Oκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
Info
αυτός επηρεάζεται και μπορεί να θέσει σε λειτουργία το καλοριφέρ. • Αν ζείτε σε πολυκατοικία χωρίς αυτόνομη θέρμανση, συνεννοηθείτε με τον διαχειριστή και ζητήστε τον προσεκτικό προγραμματισμό των ωρών θέρμανσης. Ταυτόχρονα, ενημερώστε τους υπόλοιπους ενοίκους για τους τρόπους εξοικονόμησης που θα βρείτε εδώ. Έτσι θα κερδίσετε όλοι. • Μη σκεπάζετε τα σώματα του καλοριφέρ και μην τοποθετείτε έπιπλα μπροστά ή δίπλα τους. Θα έχετε πιο αποδοτική λειτουργία θέρμανσης αν επιτρέπετε την καλή κυκλοφορία του αέρα. • Τοποθετήστε στο πίσω μέρος των σωμάτων (ανάμεσα στο σώμα και τον τοίχο) θερμομονωτικές πλάκες που επιστρέφουν τη θερμότητα προς τον χώρο. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε αλουμινόχαρτο. • Να εξαερώνετε σε τακτά διαστήματα τα σώματα. Ο αέρας που παγιδεύεται στα σώματα εμποδίζει το ζεστό νερό να κυκλοφορεί. Η εξαέρωση του καλοριφέρ πρέπει να γίνεται στις αρχές του Οκτωβρίου. • Εγκαταστήστε θερμοστατικούς διακόπτες που σας επιτρέπουν να ρυθμίζετε αυτόνομα τη θερμοκρασία χώρων με διαφορετική λειτουργία. Για να υπολογίσετε την πραγματική κατανάλωση ενέργειας σε κάθε χώρο, πρέπει να εγκαταστήσετε θερμιδομετρητές, οι οποίοι μετράνε την παροχή νερού και τις θερμοκρασίες εισόδου και εξόδου. • Σκεφτείτε να χρησιμοποιήσετε συσκευές αντιστάθμισης. Πρόκειται για συστήματα ρύθμισης του λέβητα τα οποία λαμβάνουν υπόψη τις εξωτερικές θερμοκρασίες και συμβάλλουν στην κατάλληλη ρύθμιση της θερμοκρασίας του νερού στα θερμαντικά σώματα. • Η συστηματική συντήρηση εξασφαλίζει την καλή απόδοση της εγκατάστασης, που σημαίνει εξοικονόμηση καυσίμου και χαμηλή ρύπανση. Στις πολυκατοικίες που
διαθέτουν παλιά κεντρικά συστήματα θέρμανσης, θα ήταν σκόπιμο να εξεταστεί η αντικατάσταση των παλιών συστημάτων με νέου τύπου, που είναι πιο αποδοτικά. • Μη χρησιμοποιείτε ηλεκτρικές θερμάστες ή αερόθερμα, παρά μόνο σε περίπτωση μεγάλης ανάγκης. Το κόστος ηλεκτρισμού θα φτάσει σε υψηλότατα επίπεδα. Προτιμήστε θερμάστρες υγραερίου ή σόμπες πέλετ. • Αποφύγετε τη χρήση κλιματιστικού. Εκτός της υψηλής κατανάλωσης ρεύματος, δημιουργείτε δυσάρεστες συνθήκες στο σπίτι. Αν, παρ’ όλα αυτά, επιμένετε, φροντίστε για τη σωστή συντήρηση και διερευνήστε τη δυνατότητα να αγοράσετε κλιματιστικό υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
13
υ νέου τύπο Η χρήση σει ρεί να μειώ ο π μ ν ω ρ ς καυστή λειτουργία το κόστος όνο 0%, με χρ -2 % 5 1 ά κατ νια ς τα 3 χρό απόσβεση
πρασ νο ποντικι
14
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
Το απόλυτο «όπλο»
για τη θωράκιση της τσέπης μας
Τα κίνητρα και οι επιδοτήσεις του προγράµµατος ««Εξοικονοµώ κατ’ Οίκον» για την ενεργειακή αναβάθµιση των σπιτιών
Ρεπορτάζ
Επιµέλεια: ΗΡΩ ΓΛΑΡΟΥ
i
Με τις εργασίες ενεργειακής αναβάθµισης επιτυγχάνεται µείωση της κατανάλωσης ενέργειας έως και 40%
Π
αρά τα σοβαρά οικονοµικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι πολίτες, περίπου 40.000 ωφελήθηκαν από το πρόγραµµα «Εξοικονοµώ κατ’ Οίκον» που στόχο έχει την ενεργειακή αναβάθµιση κτηρίων και κατοικιών και τη µείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία, στο πρόγραµµα έχουν υπαχθεί 39.592 αιτήσεις, συνολικού επιλέξιµου προϋπολογισµού 406.787.474,90 ευρώ. Τα οφέλη του προγράµµατος, ίσως του µοναδικού που διατυπώνει µια µοντέρνα και ουσιαστική πρόταση για την ελάφρυνση του οικογενειακού προϋπολογισµού και την προστασία του περιβάλλοντος, είναι πολλαπλά καθώς εκτιµάται ότι δηµιουργούνται περισσότερες από 3.000 νέες θέσεις εργασίας ετησίως και αθροιστικά τουλάχιστον 12.000 µέχρι την ολοκλήρωσή του. Στην πραγµατική οικονοµία έχει ήδη
διατεθεί χρηµατικό ποσό που ξεπερνά τα 150 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 120 εκατ. ευρώ είναι κρατικοί πόροι (άµεση ενίσχυση και δάνεια) και τα υπόλοιπα αφορούν τη συµµετοχή των τραπεζών στα δάνεια, ενώ αναµένεται ότι, µέχρι το τέλος του προγράµµατος, θα διατεθούν στην αγορά πάνω από 600 εκατ. ευρώ. Η πλειονότητα των αιτηµάτων, σε ποσοστό 61%, αφορά κτήρια παλαιά και άκρως ενεργοβόρα, που επιτυγχάνουν µείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά µέσο όρο 40%. Σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, έως τις 27.9.2013 συνολικά 161.016 πολίτες είχαν απευθυνθεί στις συνεργαζόµενες τράπεζες για προέγκριση δανείου, την οποία έλαβαν οι 71.879 εξ αυτών, ενώ άλλες 6.464 αιτήσεις βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας. Το ποσό που προβλέπεται για το Ταµείο του προγράµµατος (κλάδος δανειοδοτήσεων σε συνεργασία µε τις τράπεζες) παραµένει αµετάβλητο στο ύψος των 241 εκατ. ευρώ, ενώ οι απευθείας ενισχύσεις προς τα νοικοκυριά αυξήθηκαν από 155 εκατ. ευρώ σε 307 εκατ. ευρώ. Έτσι, ο προϋπολογισµός του προγράµµατος έχει φτάσει περίπου στα 550 εκατ. ευρώ, ενώ το συνολικό κεφάλαιο µόχλευσης αναµένεται να ξεπεράσει τα 800 εκατ. ευρώ, για την ικανοποίηση περίπου 65.000 έργων.
Κατοικίες που επιδοτούνται Τα είδη των κατοικιών που µπορούν επιδοτηθούν από το πρόγραµµα είναι: η µονοκατοικία, η πολυκατοικία για το τµήµα της που αφορά το ως σύνολο των διαµερισµάτων του κτηρίου και το µεµονωµένο διαµέρισµα, που ικανοποιούν τα ακόλουθα κριτήρια: • Βρίσκεται σε περιοχές µε τιµή ζώνης 1 χαµηλότερη ή ίση των 2.100 ευρώ / τ.µ, όπως αυτή είχε διαµορφωθεί µέχρι τις 31.12.2009. • Έχει οικοδοµική άδεια. • Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία χαµηλότερη ή ίση της ∆. • ∆εν έχει κριθεί κατεδαφιστέο.
Κίνητρα - επιδοτήσεις ∆ικαίωµα συµµετοχής στο πρόγραµµα έχουν µόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωµα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιµη κατοικία και πληρούν τα εξής εισοδηµατικά κριτήρια:
Πέμπτη 31 Oκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
• Ωφελούμενοι – Κίνητρα Κατηγορίας Α1: το ατομικό δηλωθέν εισόδημα δεν ξεπερνά τις 12.000 ευρώ ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα δεν ξεπερνά τις 20.000 ευρώ. Για την κατηγορία αυτήν, τα κίνητρα περιλαμβάνουν δάνειο ύψους 30% με επιδότηση επιτοκίου 100% και επιχορήγηση ύψους 70%, επί του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, όπως αυτός θα προκύπτει μετά τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης, με απευθείας πληρωμή των αναδόχων / προμηθευτών σε τραπεζικό λογαριασμό τους από την τράπεζα. • Ωφελούμενοι – Κίνητρα Κατηγορίας Α2: ατομικό δηλωθέν εισόδημα μεγαλύτερο των 12.000 ευρώ και δεν ξεπερνά τις 40.000 ευρώ ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα είναι μεγαλύτερο των 20.000 ευρώ και δεν ξεπερνά τις 60.000 ευρώ. Για την κατηγορία αυτήν, τα κίνητρα περιλαμβάνουν δάνειο ύψους 65% με επιδότηση επιτοκίου 100% και επιχορήγηση ύψους 35%, επί του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, όπως αυτός θα προκύπτει μετά τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης, με απευθείας πληρωμή των αναδόχων / προμηθευτών σε τραπεζικό λογαριασμό τους από την τράπεζα. • Ωφελούμενοι – Κίνητρα Κατηγορίας Β: ατομικό δηλωθέν εισόδημα μεγαλύτερο των 40.000 ευρώ και δεν ξεπερνά τις 60.000 ευρώ ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα είναι μεγαλύτερο των 60.000 ευρώ και δεν ξεπερνά τις 80.000 ευρώ. Για την κατηγορία αυτήν, τα κίνητρα περιλαμβάνουν δάνειο ύψους 85% με επιδότηση επιτοκίου 100% και επιχορήγηση ύψους 15%, επί του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, όπως αυτός θα προκύπτει μετά τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης, με απευθείας πληρωμή των αναδόχων / προμηθευτών σε τραπεζικό λογαριασμό τους από την τράπεζα.
Επιλέξιμες εργασίες Οι εργασίες για να είναι επιλέξιμες από το πρόγραμμα, θα πρέπει να προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού
Επιθεωρητή και θα αφορούν αποκλειστικά τις ακόλουθες τρεις κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων: • Αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης. • Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος του κτηρίου, συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτής. • Αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού χρήσης. Στην κατηγορία αυτήν περιλαμβάνεται: • Η εγκατάσταση νέου ή αντικατάσταση συστήματος καυστήρα ή/και λέβητα με καινούργιο σύστημα πετρελαίου ή φυσικού αερίου (κεντρικό ή ατομικό) ή σύστημα που λειτουργεί κυρίως με την αξιοποίηση ανανεώσιμης πηγής ενέργειας (ΑΠΕ), π.χ. καυστήρας βιομάζας, αντλίες θερμότητας, ηλιοθερμικά συστήματα κ.λπ., ή σύστημα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Η εγκατάσταση / αντικατάσταση αφορά τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό του λεβητοστασίου στο σύνολό του και του δικτύου διανομής (αυτοματισμοί, κυκλοφορητές, καμινάδα, αντικατάσταση ή μόνωση σωληνώσεων κ.λπ.). Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες για δεξαμενή πετρελαίου και τερματικές μονάδες απόδοσης θερμότητας (σώματα καλοριφέρ, ενδοδαπέδιο σύστημα κ.λπ.). • Η τοποθέτηση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, όπως χρονοδιακόπτες, αυτοματισμοί αντιστάθμισης ή/και υδραυλικής ισορροπίας για τη ρύθμιση των μερικών φορτίων (τρίοδη ή τετράοδη ηλεκτροβάνα, ρυθμιστές στροφών κυκλοφορητών κ.λπ.), θερμοστάτες χώρων, θερμοστατικές κεφαλές θερμαντικών σωμάτων κ.λπ., συμπεριλαμβανομένων συστημάτων θερμιδομέτρησης για την κατανομή δαπανών θέρμανσης. • Η τοποθέτηση ηλιακών συστημάτων για την παροχή ζεστού νερού χρήσης (συλλέκτης, δοχείο αποθήκευσης νερού, βάση στήριξης, σωληνώσεις κ.λπ.).
Info
15
Περισσότερες πληροφορίες στο http://exoikonomisi. ypeka.gr/ ή στο τηλ. 210 6969813 (Δευτέρα με Παρασκευή 10.00-14.00)
πρασ νο ποντικι
16
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
Πέλλετ, το καύσιμο
του μέλλοντος
Ρεπορτάζ
ΤΟ ΜΕΓAΛΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΥΣΙΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΚΟΣΤΙΖΕΙ 50% ΦΘΗΝΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Ρεπορτάζ: ΗΡΩ ΓΛΑΡΟΥ
Η
βιοµάζα ως καύσιµο για τις κεντρικές θερµάνσεις αλλά επίσης και για τα ενεργειακά τζάκια και τις ξυλόσοµπες έχει κάνει µεγάλη διείσδυση στην αγορά αφού θεωρείται η πιο οικονοµική και αποδοτική λύση σε σχέση µε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Όταν λέµε βιοµάζα, εννοούµε τα πέλλετ, µικρά πεπιεσµένα κοµµάτια από σκόνη ξύλου ή αγροτικά παραπροϊόντα, τα οποία λειτουργούν σε σύγχρονους λέβητες υψηλής τεχνολογίας, οι οποίοι έχουν την ιδιότητα να ανακτούν το 90% της ενέργειας που περιέχεται στο ξύλο και να το µετατρέπουν σε θέρµανση. Σύµφωνα µε τους ειδικούς, οι καυστήρες βιοµάζας λειτουργούν όπως ακριβώς και οι καυστήρες πετρελαίου, όµως έχουν ως καύσιµη ύλη υλικό µε µικρότερο κόστος αλλά και πλήθος αυτοµατισµών οι οποίοι τους καθιστούν φιλικότερους προς τον χρήστη. Συγκεκριµένα, έχουν τη δυνατότητα για: • Αυτόµατη έναρξη. • Αυτόµατο καθαρισµό. • Αυτόµατη αποµάκρυνση σκόνης προερχόµενης από την καύση σε ειδικό δοχείο. • Αυτόµατο καθαρισµό εναλλάκτη.
Εξοικονόµηση Το µεγαλύτερο κόστος για την τεχνολογία της θέρµανσης µε βιοµάζα είναι ο καυστήρας, αφού εκτιµάται ότι οι τιµές κυµαίνονται από 5.000 ώς 10.000 ευρώ, ενώ το κόστος για µια πολυκατοικία υπολογίζεται γύρω στα 5.500 ευρώ, ποσό του οποίου εκτιµάται ότι η απόσβεσή µπορεί να γίνει µέσα σε δυο χρόνια. Σε ειδικές περιπτώσεις, µπορεί να γίνει και µετατροπή του καυστήρα πετρελαίου, κόστος που κυµαίνεται γύρω στα 3.000 ευρώ. Το ποσό αυτό, όµως, εάν κάποιος µπορεί να επωφεληθεί από το πρόγραµµα «Εξοικονοµώ Κατ’ Οίκον» περιορίζεται δραστικά. Επισηµαίνεται ότι, σύµφωνα µε τις προβλέψεις του προγράµµατος, µπορεί να επιδοτηθεί «η εγκατάσταση νέου ή η αντικατάσταση συστήµατος καυστήρα ή/και λέβητα µε καινούργιο σύστηµα πετρελαίου ή φυσικού αερίου (κεντρικό ή ατοµικό) ή σύστηµα που λειτουργεί κυρίως µε την αξιοποίηση ανανεώσιµης πηγής ενέργειας,
i
Το πέλλετ συνεπάγεται εξοικονόµηση κατά 50% αφού η 1 λίτρο πετρελαίου µε τιµή 1,30 ευρώ ισοδυναµεί µε 2 κιλά πέλλετ που κοστίζουν 0,60 ευρώ
ΑΠΕ, (π.χ. καυστήρας βιοµάζας, αντλίες θερµότητας, ηλιοθερµικά συστήµατα κ.λπ.)». Το µεγάλο πλεονέκτηµα της βιοµάζας είναι ότι πρόκειται για ένα καύσιµο µε το οποίο επιτυγχάνεται εξοικονόµηση της τάξης του 50%! Σύµφωνα µε τους ειδικούς, ένα λίτρο πετρελαίου αντιστοιχεί σε 10 κιλοβατώρες ενώ ένα κιλό πέλλετ σε 4,7 κιλοβατώρες. Αυτό σηµαίνει ότι η θερµογόνος δύναµη 1 λίτρου πετρελαίου αντιστοιχεί στη θερµογόνο δύναµη 2 κιλών πέλλετ, µε αποτέλεσµα το ετήσιο κόστος ενός συστήµατος θέρµανσης µε πετρέλαιο να είναι υπερδιπλάσιο του ετήσιου κόστους ενός συστήµατος θέρµανσης µε βιοµάζα. Οι τιµές των πέλλετ κυµαίνονται από 220 έως 360 ευρώ ανά τόνο, ανάλογα µε την κατηγορία, τη συσκευασία και την ποσότητα που παραγγέλλει κανείς.
Πέμπτη 31 Oκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
Κατά μέσο όρο, 1 κιλό πέλλετ κοστίζει περίπου 0,30 ευρώ και ένα λίτρο πετρελαίου περίπου 1,30 ευρώ, με απόδοση όμως περίπου 4.000 kcal για το πέλλετ και 8.500 kcal για το πετρέλαιο. Αυτό σημαίνει ότι για την ίδια θερμική απόδοση, το κόστος για ένα λίτρο πετρελαίου είναι 1,30 ευρώ και για 2 κιλά πέλλετ 0,60 ευρώ.
Τι να προσέχουν οι καταναλωτές Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι οι καταναλωτές κατά την αγορά πέλλετ, αφού έχουν εμφανιστεί διάφοροι επιτήδειοι που πωλούν για βιομάζα κάθε είδους επικίνδυνο υλικό για τη δημόσια υγεία και τη δημόσια ασφάλεια. Μια από τις συνήθεις κομπίνες είναι ότι πωλούν ως πέλλετ αφυδατωμένα σκουπίδια!
i
Οι λέβητες βιομάζας έχουν την ιδιότητα να ανακτούν το 90% της ενέργειας που περιέχεται στο ξύλο και να το μετατρέπουν σε θέρμανση
17
Λόγω έλλειψης πιστοποίησης και ελέγχου ο καταναλωτής μπορεί να κάνει λίγα πράγματα για να προστατευτεί. Για παράδειγμα, καλό είναι να επιλέγεται ένα πιστοποιημένο από χώρα του εξωτερικού προϊόν, αφού στην Ευρώπη ισχύει η πιστοποίηση για κάθε παρτίδα παραγωγής. Το καλύτερο πέλλετ από θέμα απόδοσης για θέρμανση είναι αυτό που παράγεται από καθαρό ξύλο και ιδίως από οξιά και έλατο. Ο καταναλωτής μπορεί να έχει μια πρώτη εικόνα του προϊόντος που πρόκειται να αγοράσει από την οσμή του, η οποία πρέπει να είναι ξύλου. Εάν δεν θυμίζει ξύλο, τότε δεν θα πρέπει να γίνει η αγορά γιατί θα περιέχει υλικά επικίνδυνα για τον άνθρωπο. Ένα άλλο τεστ είναι η διάλυση μικρής ποσότητας πέλλετ σε νερό, αφού έτσι εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί εάν εκτός από ξύλο περιέχει και άλλα υλικά, όπως άμμο.
18
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
Τα τζάκια νέας γενιάς Επιµέλεια: ΜΑΡΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ
Ολοκληρωµένα ενεργειακά συστήµατα µε τη χρήση ξύλου ή πέλετ ακόµα και για κεντρικές θερµάνσεις
Ρεπορτάζ
i Τα ενεργειακά τζάκια έχουν µικρή και ελεγχόµενη κατανάλωση ξύλου, αξιοποιούν το 75-80% της θερµογόνου απόδοσής του, περιορίζοντας ταυτόχρονα στο ελάχιστο τις εκποµπές ρύπων
Ό
λο και περισσότερους καταναλωτές κερδίζει η επιλογή ενεργειακού τζακιού, παρά το γεγονός ότι η αγορά του καθώς και η διαδικασία µετατροπής ενός συµβατικού τζακιού σε ενεργειακό δεν επιδοτούνται από το πρόγραµµα «Εξοικονοµώ Κατ’ Οίκον». Παρά το σχετικά υψηλό κόστος για τα δεδοµένα της κρίσης, αφού η εγκατάσταση ενεργειακού τζακιού κοστίζει από 2.000 έως 3.500 ευρώ, η σηµαντική εξοικονόµηση που συνεπάγεται σε συνδυασµό µε την ιδιαίτερα ποιοτική θέρµανση που προσφέρει, αφού αξιοποιεί έως και το 80% της θερµογόνου δύναµης του ξύλου, εγγυάται γρήγορη απόσβεση της επένδυσης.
∆ιαφορές παραδοσιακού ενεργειακού τζακιού Οι διαφορές των δύο τύπων τζακιού είναι µεγάλες και στη θέρµανση και στο κόστος χρήσης. Τα παραδοσιακά τζάκια ανοικτού τύπου ζεσταίνουν τοπικά, όπου φτάνει η φλόγα, ενώ η καµινάδα απορροφά από το σπίτι από 200 έως 400 κυβικά µέτρα αέρα την ώρα, µε αποτέλεσµα να το κρυώνει. Η κατανάλωση των ξύλων είναι µεγάλη και µη ελεγχόµενη,
µε αποτέλεσµα να αξιοποιείται µόνο το 10-15% της θερµογόνου απόδοσης του ξύλου, ενώ βέβαια η καύση των ξύλων µέσω του συµβατικού τζακιού ρυπαίνει το περιβάλλον. Σε αντίθεση, τα ενεργειακά τζάκια κλειστού τύπου θερµαίνουν αέρα γύρω από τα τοιχώµατά τους και τον διανέµουν στον χώρο, αφού η πόρτα αποτρέπει την έξοδο του αέρα από το σπίτι µέσω της καµινάδας. Παράλληλα έχουν µικρή και ελεγχόµενη κατανάλωση ξύλου, αξιοποιούν το 75-80% της θερµογόνου απόδοσης του ξύλου, περιορίζοντας ταυτόχρονα στο ελάχιστο δυνατό τις εκποµπές ρύπων. Σύµφωνα µε υπολογισµούς που έχουν γίνει, ένα ενεργειακό τζάκι χρειάζεται περίπου 6 κιλά ξύλα ανά ώρα (καίνε επίσης µπριγκέτες και πέλετ), ενώ εκπέµπει περίπου 6 γραµµάρια αερίων µε άνθρακα ανά ώρα, έναντι 47 των συµβατικών τζακιών. Το βασικό ατού του ενεργειακού τζακιού είναι ότι η εκµετάλλευση της θέρµανσης δεν γίνεται µόνο µέσω της ακτινοβολίας, που στη συγκεκριµένη τεχνολογία είναι πολύ µεγάλη, αλλά και µέσω της αερόθερµης δύναµής του, που διοχετεύεται στον χώρο µας µε φυσική ή κεντρική θέρµανση µε ζεστό αέρα. Παράλληλα, τα ενεργειακά τζάκια διαθέτουν σύστηµα ρύθµισης του οξυγόνου, µε αποτέλεσµα να υπάρχει
Πέμπτη 31 Oκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
δυνατότητα για πλήρη έλεγχο της καύσης και αυξομείωσης της κατανάλωσης ξύλου ανάλογα με τις ανάγκες θέρμανσης του χώρου. Το κόστος μετατροπής ενός παραδοσιακού τζακιού σε ενεργειακό δεν είναι απαγορευτικό, εάν υπολογίσει κανείς τα σημαντικά οφέλη που έχει ο καταναλωτής από την καλύτερη θέρμανση που απολαμβάνει και την οικονομική ελάφρυνση μέσα από τη συντριπτικά μεγάλη θερμογόνο απόδοση της συσκευής. Το κόστος για τη συσκευή και την εγκατάστασή της φτάνει τα 1.500 ευρώ, ποσό που το σύνολο των εταιρειών κατανέμουν ως και σε 10 δόσεις.
Κεντρική θέρμανση Το πιο ολοκληρωμένο σύστημα, όσον αφορά τα ενεργειακά τζάκια, είναι αυτό με χρήση πέλετ, που προσφέρει μεγάλη αυτονομία – ώς και 30 ώρες. Η λύση του ενεργειακού τζακιού με χρήση πέλετ ενδείκνυται και για την πλήρη κάλυψη της θέρμανσης ενός διαμερίσματος με ποσό που κυμαίνεται γύρω στα 2.500 ευρώ για ένα διαμέρισμα 90 τετραγωνικών μέτρων. Η εξέλιξη της τεχνολογίας προσφέρει λύσεις και για την κεντρική θέρμανση μέσα από την τοποθέτηση υδραυλικών
ενεργειακών τζακιών που έχουν την ιδιότητα να διοχετεύουν τη θερμότητα που παράγεται από τη χρήση πέλετ σε όλο το δίκτυο θέρμανσης, δηλαδή σε όλους τους χώρους του σπιτιού που έχουν καλοριφέρ. Η ενέργεια που παράγεται από το υδραυλικό ενεργειακό τζάκι μεταφέρεται στα θερμαντικά σώματα ως ζεστό νερό από το ενσωματωμένο μπόιλερ του τζακιού μέσω ειδικής υδραυλικής εγκατάστασης. Το ζεστό νερό αρχίζει να τροφοδοτεί τα καλοριφέρ μέσω κυκλοφορητή όταν το τζάκι έχει «πιάσει» την κατάλληλη θερμοκρασία. Για τη διατήρηση της ενέργειας που παράγεται και αντίστοιχα της θερμοκρασίας χρειάζεται στη συνέχεια μικρή ποσότητα πέλετ. Οι άνθρωποι της αγοράς, πάντως, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και επισημαίνουν στους καταναλωτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά την επιλογή τόσο των συσκευών όσο και της καύσιμης ύλης. Οι καταναλωτές θα πρέπει να κάνουν εξονυχιστικό έλεγχο αγοράς τόσο για τις επιχειρήσεις που πωλούν νέες τεχνολογίες θέρμανσης όσο και για τις συσκευές (ενεργειακά τζάκια, σόμπες, λέβητες πέλετ) και την καύσιμη ύλη και να επιλέγουν μόνο πιστοποιημένα προϊόντα, τα οποία έχουν διεθνείς προδιαγραφές.
Info
19
παραδοσιακού Το κόστος για τη μετατροπή ενός που 1.500 περί ι είνα κό γεια ενερ τζακιού σε ευρώ
πρασ νο ποντικι
20
Πέµπτη 31 Οκτωβρίου 2013
Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα καυσόξυλα Ρεπορτάζ
Η υγρασία στο ξύλο, προκειµένου να µην επηρεάσει την ενεργειακή του απόδοση, θα πρέπει να είναι κάτω από 20%
Ε
πειδή τα τζάκια και οι ξυλόσοµπες αναµένεται να αναστενάξουν και φέτος και επειδή έτσι κι αλλιώς την αιθαλοµίχλη δεν τη γλιτώνουµε αφού είναι και για τον χειµώνα 2013-2014 µια ευγενική χορηγία της κυβέρνησης, καλό θα ήταν να µάθουµε τα βασικά, µπας και επιτύχουµε κατά το δυνατόν καλύτερη απόδοση και λιγότερο φούµο. Το πρόβληµα µε τα καυσόξυλα αφορά κυρίως εκείνους που δεν έχουν ενεργειακό τζάκι ή σόµπα που να µπορεί να κάψει πέλετ και είναι χρήστες των συµβατικών τζακιών. Οι βασικές συµβουλές που δίνουν οι ειδικοί έχουν να κάνουν µε την επιλογή του ξύλου αλλά και µε τον τρόπο αποθήκευσης, παράγοντες που έχουν άµεση σχέση µε τη θερµαντική αξία και την ενεργειακή απόδοση, µε δεδοµένο ότι σε ένα συµβατικό τζάκι τα καυσόξυλα δεν µπορούν να προσφέρουν πάνω από το 50% της απόδοσής τους. Όσοι ξέρουν από καυσόξυλα επισηµαίνουν ότι η πρώτη επιλογή θα πρέπει να είναι η οξιά και η δρυς και όχι τα κωνοφόρα δέντρα. Και επειδή πλέον η αγορά δεν γίνεται µε τον τόνο, αλλά µε το κυβικό, για να µπορέσετε να υπολογίσετε τι αγοράζετε, οι άνθρωποι της πιάτσας επισηµαίνουν ότι χονδρικά ένας τόνος ξύλα αντιστοιχεί σε 1,6 κυβικά µέτρα. Οι φετινές τιµές κυµαίνονται κάπου στα 90 ευρώ για την οξιά, τη δρυ και το πεύκο, γύρω στα 110 για τον ευκάλυπτο και το πουρνάρι και κάπου στα 120 για την ελιά, ανά κυβικό µέτρο. Όσον αφορά την υγρασία και τον σωστό τρόπο αποθήκευσης, χρήσιµες είναι οι οδηγίες διά… χειρός Γενικής Γραµµατείας Εµπορίου και ΚΑΠΕ.
φυσικής του ξήρανσης, γεγονός που µειώνει τη θερµαντική του αξία. Ως πορώδες και υγροσκοπικό υλικό, το αποτέλεσµα είναι ότι η υγρασία του µπορεί να αυξοµειώνεται ανάλογα µε τις ατµοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν (θερµοκρασία, υγρασία αέρα κ.λπ.). Η µείωση της θερµαντικής αξίας εξαιτίας της υγρασίας οφείλεται στο ότι µέρος της ενέργειας που απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια της καύσης του δαπανάται στην εξάτµιση του νερού και συνεπώς δεν είναι διαθέσιµη για οποιαδήποτε επιθυµητή θερµική εκµετάλλευση. Έχει γίνει γενικά αποδεκτό ότι η υγρασία για την ενεργειακή αξιοποίηση του ξύλου, σε οικιακές εφαρµογές, δεν θα πρέπει να είναι µεγαλύτερη από 20%.
i
Τα καυσόξυλα αρχίζουν να χάνουν υγρασία από τον χειµώνα, αλλά τον Μάρτιο παρατηρείται η µεγαλύτερη απώλεια νερού (περίπου 10%). Τα θερµά καλοκαίρια το ξύλο που τεµαχίζεται - σχίζεται τον ∆εκέµβριο και αποθηκεύεται σε στεγασµένο χώρο µπορεί να φτάσει, ήδη από τον Ιούνιο, σε επίπεδα υγρασίας 20% και συνεπώς να είναι κατάλληλο για να διακινηθεί στο εµπόριο ως «έτοιµο ξηρό ξύλο». Ωστόσο, στην περίπτωση των υγρών καλοκαιριών οι παρατηρούµενες διαφορές είναι ελάχιστες και το επίπεδο υγρασίας 20% θα επιτευχθεί περίπου έναν µήνα αργότερα. Γενικά, τα διάφορα είδη των καυσόξυλων χρειάζονται πάνω - κάτω το ίδιο χρονικό διάστηµα για να φτάσουν το επιθυµητό επίπεδο υγρασίας του 20%. Από τον Σεπτέµβριο, το συγκοµισµένο ξύλο επανακτά υγρασία από τον αέρα και τη βροχή. Τα κούτσουρα που αποθηκεύονται καλυµµένα, στεγνώνουν σχετικά πιο γρήγορα κατά τους πρώτους µήνες του χειµώνα.
Η αγορά γίνεται όχι µε το κιλό, αλλά µε το κυβικό µέτρο. Ένας τόνος ξύλα αντιστοιχεί σε περίπου 1,6 κυβικά µέτρα
Το νερό στο ξύλο Το ξύλο δεν βρίσκεται συνήθως σε ξηρή κατάσταση, αλλά περιέχει υγρασία που µπορεί να κυµαίνεται σε επίπεδα από 15% έως 60% ανάλογα µε τις συνθήκες και τον χρόνο της
Ξήρανση
πρασ νο ποντικι
Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013
21
Αυτό το πλεονέκτημα του καλυπτόμενου ξύλου αντισταθμίζεται για το ακάλυπτο ξύλο κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.
Αποθήκευση Η φυσική ξήρανση των καυσόξυλων μπορεί να γίνει είτε σε ανοικτούς χώρους είτε σε σκεπασμένους και αεριζόμενους, αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει να προστατεύονται από την υγρασία του εδάφους και τη βροχή. Βασικές αρχές για την αποθήκευση των καυσόξυλων: u Το δάπεδο πρέπει να διατηρείται στεγνό. Αν είναι δυνατό, πρέπει να διευκολύνεται η κίνηση του αέρα ανυψώνοντας τη στοίβα των καυσόξυλων από το έδαφος με ξύλινα στηρίγματα. u Είναι προτιμότερο να αποθηκεύονται σε θέσεις που είναι ανοικτές στον αέρα και τον ήλιο. u Πρέπει να υπάρχει απόσταση τουλάχιστον 10 εκατοστών ανάμεσα στις στοίβες και μεταξύ στοίβας και τοίχου της κατασκευής αποθήκευσης. u Τα καυσόξυλα για την καθημερινή χρήση καλό είναι να αποθηκεύονται κοντά στον χώρο καύσης ώστε να έχουν προθερμανθεί πριν από τη χρήση.
Info
κάπου μαίνονται υ κ ς έ ιμ τ , τη Οι ια την οξιά γ ώ ρ υ ε στα 90 ύρω στα πεύκο, γ ο τ ι α κ υ αι το δρ κάλυπτο κ υ ε ν ο τ ια 110 γ στα 120 και κάπου ι ρ ά ν ρ υ μέτρο πο νά κυβικό α , ιά λ ε ν για τη
πρασ νο ποντικι
22
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
Info
ς Αναλυτικέ ικά σ ρίες χετ πληροφο έ σφορ ς µε τις προ ρους του και τους ό οτικού χρηµατοδ ατος στην προγράµµ αµµή 24ωρη Γρ ησης Εξυπηρέτ τών 1133 Καταναλω
Φυσικό αέριο vs πετρελαίου Ρεπορτάζ
Εξοικονόµηση σε ποσοστό 38% σε σχέση µε το πετρέλαιο θέρµανσης και σηµαντικές ελαφρύνσεις για την εγκατάσταση και τη σύνδεση
Σ
ηµαντική εξοικονόµηση στον οικογενειακό προϋπολογισµό φέρνει η χρήση φυσικού αερίου για τη θέρµανση παρά το γεγονός ότι οι τιµές στη χώρα µας είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των ειδικών, η εξοικονόµηση έναντι του πετρελαίου θέρµανσης – βάσει του µέσου όρου τιµών φυσικού αερίου της προηγούµενης χειµερινής περιόδου 2012-2013 – φτάνει σε ποσοστό 38%! Η Εταιρεία Παροχής Αερίου Αττικής προσφέρει παράλληλα σηµαντικές ελαφρύνσεις για την εγκατάσταση φυσικού αερίου, τόσο για κατοικίες όσο και για επαγγελµατικούς χώρους, µε στόχο να γίνει πιο προσιτή η θέρµανση από φυσικό αέριο. Συγκεκριµένα, µέχρι τις 29 Νοεµβρίου 2013, οι καταναλωτές µπορούν να επωφεληθούν από τις προσφορές της ΕΠΑ Αττικής, που περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων: 1) Άτοκη χρηµατοδότηση της εγκατάστασης θέρµανσης φυσικού αερίου σε κεντρικές θερµάνσεις, για περιορισµένο αριθµό συµβάσεων, χωρίς προκαταβολή και έως το ποσό των 12.300 ευρώ. 2) ∆ωρεάν τέλη σύνδεσης για µεγάλες κεντρικές θερµάνσεις (µε ισχύ άνω των 140.000 kcal/h), πολλαπλές αυτόνοµες συνδέσεις διαµερισµάτων (µε ισχύ συνολικά άνω των 170.000 kcal) και ειδικούς επαγγελµατίες (µε ισχύ άνω των 100.000 kcal/h). 3) 50% έκπτωση στα τέλη σύνδεσης για κεντρικές θερµάνσεις, αυτόνοµες συνδέσεις και επαγγελµατίες µε εγκαταστάσεις µικρότερης ισχύος.
Με την τιµολογιακή πολιτική που εφαρµόζει η ΕΠΑ Αττικής και την πλήρη αποσύνδεση της τιµής του φυσικού αερίου από την εγχώρια τιµή του πετρελαίου θέρµανσης, η εξοικονόµηση στο κόστος θέρµανσης την προηγούµενη χειµερινή περίοδο ανήλθε κατά µέσο όρο στο 38% σε σχέση µε το πετρέλαιο. Σε συνδυασµό µάλιστα µε τα προνόµια για κάθε νέα σύνδεση που προσφέρει η εταιρεία, οι καταναλωτές µπορούν πλέον να λύσουν το πρόβληµα της θέρµανσης οικονοµικά κι εύκολα. Για παράδειγµα, ένα διαµέρισµα 90 m2 σε πολυκατοικία 8 διαµερισµάτων µπορεί να συνδεθεί και να απολαύσει τα πολλαπλά οφέλη της χρήσης φυσικού αερίου µε ελάχιστα έξοδα θέρµανσης τον µήνα: • Τέλη σύνδεσης: δωρεάν. • Εγκατάσταση θέρµανσης φυσικού αερίου: ~17ευρώ/µήνα (για ενδεικτικό κόστος µετατροπής 5.000 ευρώ). • Εξοικονόµηση 38% κατά µέσο όρο σε σχέση µε το πετρέλαιο θέρµανσης. Οι ειδικοί επισηµαίνουν ότι το ποσό που καταβάλλει το κάθε διαµέρισµα για την αποπληρωµή της εγκατάστασης θέρµανσης είναι χαµηλότερο από το ποσό που εξοικονοµεί από τη χρήση του φυσικού αερίου έναντι του πετρελαίου θέρµανσης. Γίνεται έτσι αντιληπτό ότι η απόσβεση της εγκατάστασης γίνεται µέσα σε λίγους µόλις µήνες, ενώ τα έξοδα θέρµανσης παρουσιάζονται µειωµένα από την πρώτη κιόλας στιγµή.
πρασ νο ποντικι
24
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
Ρεπορτάζ
«Οι φθορές που πληγώνουν» Πρόγραµµα αποκαταστάσεως γλυπτών στον ∆ήµο Αθηναίων
Η
i Στόχος της δράσης είναι η συντήρηση των έργων αλλά και η ευαισθητοποίηση των πολιτών
Alpha Bank, µε σκοπό την προαγωγή του πολιτισµού, συµµετέχει ενεργά στην πολιτιστική ζωή του τόπου και εκδηλώνει έµπρακτα, επί σειρά ετών, το ενδιαφέρον της για την Τέχνη και τον Πολιτισµό, όχι µόνο µέσω οικονοµικής υποστηρίξεως σχετικών εκδηλώσεων, αλλά και µέσω των Προγραµµάτων και των Συλλογών της. Αφορµή για τη δράση «Οι φθορές που πληγώνουν» αποτέλεσε η κατάσταση όλων των γλυπτών του κέντρου της Αθήνας, τα οποία έχουν υποστεί εκτεταµένες καταστροφές και βανδαλισµούς κυρίως, κατά τα τελευταία πέντε έτη. Τα γλυπτά είναι έργα που έχουν φιλοτεχνηθεί από σηµαντικούς γλύπτες, όπως οι Λάζαρος Σώχος, Θωµάς Θωµόπουλος, Γεώργιος ∆ηµητριάδης, ∆ηµήτριος Φιλιππότης και άλλοι. Τα έργα αυτά υφίστανται τις συνέπειες της αντίξοης καθηµερινότητας του κέντρου της πόλης και κάθε είδους επέµβαση µε συνθήµατα, tags, σπασίµατα, προσθήκες, επιζωγραφίσεις. Σκοπός αυτής της δράσεως είναι, αφενός,η σωστή συντήρηση των έργων και των βάσεών τους, σύµφωνα µε τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές, και η προστασία από πιθανές µελλοντικές επεµβάσεις και, αφετέρου, η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων που κυκλοφορούν στο κέντρο της Αθήνας, µε ενηµέρωση και πληροφόρηση για την προσπάθεια αυτήν και τα αποτελέσµατά της. Εντός του 2013, αποκαταστάθηκαν δύο ενότητες γλυπτών, τα οποία βρίσκονται στην Πλατεία Συντάγµατος, καθώς και στον περίβολο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Το πρόγραµµα θα συνεχιστεί και εντός του 2014. Οι ενότητες των έργων συντηρήθηκαν παράλληλα και οι εργασίες συντηρήσεως διήρκησαν από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέµβριο του 2013. Επικεφαλής της εξειδικευµένης οµάδας συντηρητών είναι ο Αθανάσιος Τζαµαλής, συντηρητής γλυπτών µε εµπειρία στην αποκατάσταση του µαρµάρου και του ορείχαλκου. Συγκεκριµένα, έγινε συντήρηση των ορειχάλκινων γλυπτών και προστασία τους µε κερί, συντηρήσεις των µαρµάρινων γλυπτών, συµπληρώσεις τµηµάτων των βάσεων, συντήρησή τους και εφαρµογή αντιγκράφιτι. Τον σχεδιασµό του επικοινωνιακού υλικού αυτής της δράσεως ανέλαβε ο γραφίστας ∆ηµήτρης Αρβανίτης, µε ιδιαίτερη ευαισθησία στα θέµατα προβολής δράσεων που σχετίζονται µε κοινωνικά θέµατα. Στο έργο σηµαντική είναι η αρωγή του ∆ήµου Αθηναίων.
1. Παλαιστής
Βρίσκεται στην πλατεία δεξιά, προς την οδό Όθωνος.
2. Παλαιστής
Βρίσκεται στην πλατεία αριστερά, προς την οδό Βασ. Γεωργίου Β’.
Πέμπτη 31 Oκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
Πλατεία Συντάγματος - Δωρεά λόρδου Bute Το 1884, ο Άγγλος λόρδος Βute, γνωστός για την αγάπη του προς την ελληνική τέχνη, δώρισε στον Δήμο Αθηναίων επτά χάλκινα γλυπτά, τα οποία ήταν αντίγραφα γλυπτών που βρίσκονταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης. Τα πρωτότυπα χάλκινα γλυπτά είχαν βρεθεί στα μέσα του 18ου αιώνα, όταν έγιναν οι ανασκαφές στην Πομπηία και την Ηράκλεια (Herculaneum), πόλεις που είχαν καταστραφεί από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Ήταν έργα φιλοτεχνημένα από Έλληνες γλύπτες που εργάζονταν στην περιοχή.
25
Περίβολος Ιστορικού Μουσείου
Τα γλυπτά της επιλογής του λόρδου Bute χυτεύτηκαν στο χυτήριο του Sabatino de Angelis και πέντε από αυτά τοποθετήθηκαν στην Πλατεία Συντάγματος. Ήταν τα πρώτα γλυπτά από ορείχαλκο που τοποθετήθηκαν στη νεότερη Αθήνα (εικ. 1-6). Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 αποφασίστηκε η κατασκευή αντιγράφων, που χυτεύτηκαν στο χυτήριο του Δ. Γαβαλά. Οι μαρμάρινες βάσεις των γλυπτών είναι οι αρχικές και χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα. Τα αρχικά γλυπτά του Συντάγματος βρίσκονται στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων.
Γεώργιος Δημητριάδης (1880-1941) Θεόδωρος Δηλιγιάννης, 1931
5. Ερμής αναπαυόμενος
Βρίσκεται στην πλατεία δεξιά, προς την οδό Όθωνος.
3. Eλάφι
Θωμάς Θωμόπουλος (1873-1937) Χαρίλαος Τρικούπης, 1918
Βρίσκεται αριστερά της μαρμάρινης σκάλας, προς την οδό Όθωνος.
6. Δημήτριος Φιλιππότης (1834-1919) Το παιδί με τα σταφύλια, 1874
Βρίσκεται στην πλατεία αριστερά, προς την οδό Βασ. Γεωργίου Β’.
4. Eλάφι
Βρίσκεται δεξιά της μαρμάρινης σκάλας, προς την οδό Βασ. Γεωργίου Β’.
Λάζαρος Σώχος (1862-1911) Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, 1902
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
ποντικι
πρασ νο
27
Οδηγίες χρήσης για τα συστήματα κοινόχρηστων ποδηλάτων Ποδήλατο ∆υο ποδηλατικές οργανώσεις, µε επιστολή τους στους δήµους, προτείνουν τέσσερα µέτρα για την ασφάλεια των ποδηλατών
i
Προτάσεις για να µην ποδηλατούν «ξυπόλητοι στ’ αγκάθια»
Τ
ο πρόγραµµα «Αστική Αναζωογόνηση 20122015» του «Πράσινου Ταµείου» του υπουργείου Περιβάλλοντος, που χρηµατοδοτεί την εγκατάσταση συστήµατος κοινόχρηστων ποδηλάτων, έχει ανοίξει την όρεξη σε πολλούς δήµους που προσανατολίζονται στην υιοθέτησή του το προσεχές διάστηµα. Όπως πολύ σωστά επισηµαίνουν, όµως, δυο ποδηλατικές οργανώσεις, οι «Ποδηλάτ-ισσες» και οι «Φίλοι του Ποδηλάτου – Αθηνών», η υιοθέτηση του συστήµατος δεν πρέπει να γίνει χωρίς σχεδιασµό, οργάνωση και εκπαίδευση των πολιτών. Με επιστολές τους προς τους δηµάρχους
Κερατσινίου, Αµαρουσίου, Νέας Σµύρνης και Ταύρου - Μοσχάτου, οι δυο ποδηλατικές ενώσεις, αφού επικροτούν τα σχέδια για την υιοθέτηση του συστήµατος κοινόχρηστων ποδηλάτων, επισηµαίνουν ότι θα πρέπει να υιοθετηθούν και µέτρα για την ασφάλεια των χρηστών, πολλοί από τους οποίους µπορεί να µην είναι εξοικειωµένοι µε τη χρήση ποδηλάτου µέσα στις πόλεις. Οι «Ποδηλάτ-ισσ-ες» και οι «Φίλοι του Ποδηλάτου – Αθηνών» προτείνουν, µεταξύ άλλων, στους τέσσερις δήµους να τους βοηθήσουν έµπρακτα προκειµένου: • Να οργανωθούν ενηµερωτικές συναντήσεις για την ασφαλή κίνηση στον δρόµο. ∆ιοργάνωση σεµιναρίων κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία, µε τη διανοµή ενηµερωτικών φυλλαδίων ή και µε ανάρτηση σχετικών οδηγιών και βίντεο στις ιστοσελίδες των δήµων. • Να κατασκευαστούν ποδηλατόδροµοι µε κατάλληλη διαγράµµιση στις διασταυρώσεις, µέτρο απαραίτητο για νέους ποδηλάτες, τα παιδιά και άτοµα τρίτης ηλικίας. • Να φροντίσουν οι δήµοι ώστε η δεξιά πλευρά των βασικών δρόµων, όπου κινούνται οι ποδηλάτες, να µην έχει κακοτεχνίες και λακκούβες. • Να κατασκευαστούν θέσεις κοινοχρήστων ποδηλάτων κοντά σε χώρους στάθµευσης αυτοκινήτων, ώστε να µπορούν οι οδηγοί Ι.Χ. να χρησιµοποιούν το ποδήλατο για τις µετακινήσεις τους µέσα στους δήµους που θα έχουν σύστηµα κοινόχρηστων ποδηλάτων.
ΚΕΡ∆ΙΣΕ ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ Ο ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ Το σύστηµα κοινόχρηστων ποδηλάτων που έχει εγκαταστήσει ο ∆ήµος Μαραθώνα κέρδισε το στοίχηµα, όπως απέδειξε η δοκιµαστική δωρεάν λειτουργία του. Οι εγγεγραµµένοι χρήστες είναι περισσότεροι από 350, εκ των οποίων το 50% κάνει τακτική χρήση του συστήµατος, γεγονός που δείχνει ότι τα κοινόχρηστα ποδήλατα έχουν αρχίσει να γίνονται συνήθεια σε αρκετούς χρήστες και να καλύπτουν µία συγκεκριµένη ανάγκη τους για µετακίνηση, ψυχαγωγία, άθληση. Οι διαδροµές που έγιναν κατά τη δοκιµαστική λειτουργία ξεπερνούν τις 1.600, ενώ ο µέσος όρος ενοικιάσεων είναι µεγαλύτερος των 10 ηµερησίως. Χάρη στη λειτουργία του συστήµατος αποφεύχθηκε η κατανάλωση 300 λίτρων βενζίνης και η εκποµπή µισού τόνου διοξειδίου του άνθρακα.
ΠΟ∆ΗΛΑΤΟ-ΦΟΡΤΙΣΗ
ΟΜΟΡΦΟ ΣΑΝ ΚΥΚΝΟΣ!
ΜΕΤΑΦΟΡEΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜAΤΩΝ
Ένα νέο αξεσουάρ, που επιτρέπει στους ποδηλάτες να φορτίζουν το κινητό τους τηλέφωνο εν κινήσει, µόνο µε την ενέργεια που παράγουν καθώς κάνουν πετάλι, παρουσίασε η εταιρεία Siva Cycle. Για κάθε δύο λεπτά ποδηλασίας, η µπαταρία ενός iPhone φορτίζεται κατά 1%, οπότε µε την ολοκλήρωση της βόλτας έχει γίνει πλήρης φόρτιση.
Από την ελληνική λέξη κύκνος πήρε, άλλωστε, το όνοµά του το εξαιρετικής αισθητικής ηλεκτρικό ποδήλατο που παρουσιάστηκε στο Μιλάνο στο πλαίσιο της εβδοµάδας Design. Ο Κύκνος (Cykno) είναι έµπνευση του µηχανικού Bruno Greppi και του designer Luca Scopel, οι οποίοι συνδύασαν ιδανικά το ρετρό στυλ µε την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.
Το 50% των εµπορευµατικών µεταφορών στην Ευρώπη θα µπορούσε να γίνεται µε ποδήλατα, σύµφωνα µε στοιχεία που επεξεργάστηκε η Κοµισιόν από 322 ευρωπαϊκές πόλεις. Συγκεκριµένα, µε ποδήλατο θα µπορούσαν να γίνουν οι µεταφορές εµπορευµάτων που έχουν βάρος κάτω από 200 κιλά και που η απόσταση που πρέπει να διανυθεί είναι κάτω από 7 χιλιόµετρα.
πρασ νο ποντικι
28
Πέµπτη 31 Oκτωβρίου 2013
O «ΠΛΑΝΗΤΗΣ» ΓΚΡΑΦΙΤΙ ∆έκα από τις ωραιότερες τοιχογραφίες, όπως τις καταγράφει η ιστοσελίδα streetartutopia
Eπιµέλεια: Mitsila
T 1
Αrt Design
1. Τοιχογραφία του Nuxuno Xän σε δρόµο της Γαλλίας, «In Fort De France», Martinique Rosali Rodrigues for the photo. 2. Αγνώστου καλλιτέχνη σε δρόµο της Αυστρίας 3. Γκράφιτι του CASE στην περιοχή Μπατόν Ρουζ στη Λουιζιάνα
2
3
ην ίδια ώρα που παγκοσµίως – και τα τελευταία χρόνια και στη χώρα µας – τα γκράφιτι, δηλαδή οι τοιχογραφίες, θεωρούνται η κορυφαία µορφή της street art, στην Ελλάδα κάποιοι πιτσιρικάδες κινδυνεύουν να διωχθούν για διακεκριµένες περιπτώσεις φθοράς! Ποιος µπορεί να ξεχάσει άλλωστε το τροµερό αστυνοµικό δελτίο που είχε εκδοθεί στις αρχές του καλοκαιριού στον Άγιο Νικόλαο, όπου συνελήφθη ένας 17χρονος: «Ο νεαρός κατελήφθη από αστυνοµικούς να έχει προκαλέσει φθορές µε χρήση οκτώ σπρέι διαφόρων χρωµάτων, τα οποία κατασχέθηκαν, δηµιουργώντας απεικονίσεις ζωγραφικής (γκράφιτι) σε τοίχους του προαύλιου χώρου σχολικού συγκροτήµατος στον Άγιο Νικόλαο». Το καταπληκτικό είναι ότι την ίδια ώρα που η τέχνη του γκράφιτι αποτελεί αδίκηµα, έστω και υπό τη µορφή πταίσµατος, από το 2007 βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραµµα «Ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτήρια», το οποίο ξεκίνησε το 2007 από την οµάδα Carpe Diem και µε την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε και σήµερα µε την καθοδήγηση της οµάδας UrbanAct και την υποστήριξη φορέων και συλλόγων επεκτείνεται σε πόλεις σε όλη την Ελλάδα. Η αλήθεια είναι ότι κάποιος µπορεί να διαφωνεί και να θεωρεί ότι δεν µπορεί ο κάθε πιτσιρικάς να επιβάλει την αισθητική του και µάλιστα σε δηµόσιο χώρο. Αυτή είναι, όµως, µια άλλη συζήτηση, που ασφαλώς και δεν µπορεί να γίνει ούτε σε ένα αστυνοµικό τµήµα ούτε σε ένα εισαγγελικό γραφείο. Να επισηµάνουµε µόνο ότι την ίδια στιγµή που όλα αυτά τα ωραία συµβαίνουν στην Ελλάδα, ο διεθνής Τύπος ασχολείται µε το µέγα θέµα της κλοπής µιας τοιχογραφίας - γκράφιτι του γνωστού Βρετανού καλλιτέχνη Μπάνκσι, η οποία αφαιρέθηκε από τον τοίχο καταστήµατος στο Λονδίνο και εντοπίστηκε σε δηµοπρασία στο Μαϊάµι. Έπειτα από νοµικές ενέργειες του καλλιτέχνη, η δηµοπρασία τελικά ακυρώθηκε. Επισηµαίνεται ότι η αξία του έργου είχε εκτιµηθεί στα 500.000 ευρώ. Το «Πράσινο Ποντίκι» παρουσιάζει µέσω της ιστοσελίδας www.streetartutopia.com δέκα από τις ωραιότερες τοιχογραφίες που υπάρχουν στους δρόµους του πλανήτη. Ανάµεσά τους και µια τοιχογραφία από την Ελλάδα.
Πέμπτη 31 Oκτωβρίου 2013
29
ποντικι
πρασ νο
4 5
6 7
8
9
10
4. Α γνώστου γκραφιτά στην πόλη Λιλ της Γαλλίας, «In Lille», France. Photo by Lille Zoo 5. Έργο του καλλιτέχνη By Clay Butler 6. Του γκραφιτά Dome στην Καρσλρούη της Γερμανίας 7. Έργο του DMS στο Κατανζάρο της Ιταλίας 8. Τοιχογραφία του Chemis στην Ελλάδα 9. Έργο του Swen Schmitz στην Καταλονία της Ισπανίας 10. Δημιουργία του Rogue-one στη Γλασκώβη της Σκωτίας
πρασ νο ποντικι
30
Πέµπτη Πέµπτη231 Φεβρουαρίου Οκτωβρίου 2013 2012
H
Η λεζάντα
Ελευθερία γερακίνα της φωτογραφίας στάθηκε τυχερή. Έπεσε σε χέρια ανθρώπων που ξέρουν: Ότι και η πιο µικρή και ασήµαντη για κάποιους µορφή ζωής είναι απαραίτητη για να συνεχίσει να υπάρχει η γη µας. Άλλα πλάσµατα δεν έχουν την ίδια τύχη. Πολλά δεν υπάρχουν πια. Ακόµη, ο αέρας και τα νερά, µπροστά στο κέρδος ή και την αδιαφορία κάποιων, έχουν µολυνθεί. ∆εν βλέπουν παρά µόνο το σήµερα. Όµως το αύριο πλησιάζει µε ρυθµούς γρήγορους. Αν επιτρέψουµε να συνεχιστεί η καταστροφή του περιβάλλοντος, αν δεν αντιδράσουµε και δεν λειτουργήσουµε όπως ο Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριων Ζώων, τότε θα είµαστε όλοι υπεύθυνοι. Η γερακίνα της φωτογραφίας µόλις ξεκίνησε το ταξίδι της για την ελευθερία. Ώρα να ξεκινήσουµε και το δικό µας!
Ζωή Αραβανή, 15 χρόνων Γωγώ Αραβανή, 10 χρόνων